📜

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕೇ

ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ

೧. ಖನ್ಧವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೧. ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ¶ ¶ ¶ ¶ – ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ

೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ? ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ರೂಪಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

೩. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಅತೀತಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ಅತೀತಂ ನಿರುದ್ಧಂ ವಿಗತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಅತ್ಥಙ್ಗತಂ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿಗತಂ ಅತೀತಂ ಅತೀತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಅತೀತಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಅನಾಗತಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಸಞ್ಜಾತಂ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅನಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಪಾತುಭೂತಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ ಅನುಟ್ಠಿತಂ ಅಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಅನಾಗತಂ ಅನಾಗತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಅನಾಗತಂ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ಜಾತಂ ಭೂತಂ ಸಞ್ಜಾತಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಪಾತುಭೂತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ¶ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ ಉಟ್ಠಿತಂ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ.

೪. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಂ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಬಹಿದ್ಧಾ? ಯಂ ರೂಪಂ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಂ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಬಹಿದ್ಧಾ.

೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಓಳಾರಿಕಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಓಳಾರಿಕಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಸುಖುಮಂ? ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಕಬಳೀಕಾರೋ [ಕಬಳಿಂಕಾರೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಆಹಾರೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಸುಖುಮಂ.

೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಹೀನಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಉಞ್ಞಾತಂ ಅವಞ್ಞಾತಂ ಹೀಳಿತಂ ಪರಿಭೂತಂ ಅಚಿತ್ತೀಕತಂ ಹೀನಂ ಹೀನಮತಂ ಹೀನಸಮ್ಮತಂ ಅನಿಟ್ಠಂ ಅಕನ್ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ರೂಪಾ ಸದ್ದಾ ಗನ್ಧಾ ರಸಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಹೀನಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಪಣೀತಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಅನವಞ್ಞಾತಂ ಅಹೀಳಿತಂ ಅಪರಿಭೂತಂ ಚಿತ್ತೀಕತಂ ಪಣೀತಂ ಪಣೀತಮತಂ ಪಣೀತಸಮ್ಮತಂ ಇಟ್ಠಂ ಕನ್ತಂ ಮನಾಪಂ, ರೂಪಾ ಸದ್ದಾ ಗನ್ಧಾ ರಸಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಪಣೀತಂ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ¶ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ರೂಪಂ ಹೀನಂ ಪಣೀತಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೭. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ದೂರೇ? ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಅನಾಸನ್ನೇ ಅನುಪಕಟ್ಠೇ ದೂರೇ ಅಸನ್ತಿಕೇ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ದೂರೇ.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಸನ್ತಿಕೇ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಆಸನ್ನೇ ಉಪಕಟ್ಠೇ ಅವಿದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ಸನ್ತಿಕೇ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ರೂಪಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೨. ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ

೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಯಾ ಕಾಚಿ ವೇದನಾ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಾ ವಾ ಸುಖುಮಾ ವಾ ಹೀನಾ ವಾ ಪಣೀತಾ ವಾ ಯಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಅತೀತಾ? ಯಾ ವೇದನಾ ಅತೀತಾ ನಿರುದ್ಧಾ ವಿಗತಾ ವಿಪರಿಣತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿಗತಾ ಅತೀತಾ ಅತೀತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ಅತೀತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಅನಾಗತಾ? ಯಾ ವೇದನಾ ಅಜಾತಾ ಅಭೂತಾ ಅಸಞ್ಜಾತಾ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅನಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಪಾತುಭೂತಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಅಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಅನಾಗತಾ ಅನಾಗತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ಅನಾಗತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ? ಯಾ ವೇದನಾ ಜಾತಾ ಭೂತಾ ಸಞ್ಜಾತಾ ¶ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಉಟ್ಠಿತಾ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ.

೧೦. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ? ಯಾ ವೇದನಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಾ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಬಹಿದ್ಧಾ? ಯಾ ವೇದನಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಾ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ಬಹಿದ್ಧಾ.

೧೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ ಸುಖುಮಾ? ಅಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವೇದನಾ ಸುಖುಮಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ ವೇದನಾ ಸುಖುಮಾ. ದುಕ್ಖಾ ¶ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸುಖಾ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ಚ ವೇದನಾ ಸುಖುಮಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ ಸುಖುಮಾ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಸುಖುಮಾ. ಸಾಸವಾ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅನಾಸವಾ ವೇದನಾ ಸುಖುಮಾ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ವೇದನಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ವೇದನಾ ಓಳಾರಿಕಾ ಸುಖುಮಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೧೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ? ಅಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಹೀನಾ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ¶ ವೇದನಾ ಪಣೀತಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಹೀನಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ ವೇದನಾ ಪಣೀತಾ. ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಹೀನಾ, ಸುಖಾ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ಚ ವೇದನಾ ಪಣೀತಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಹೀನಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ ಪಣೀತಾ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಹೀನಾ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಪಣೀತಾ. ಸಾಸವಾ ವೇದನಾ ಹೀನಾ, ಅನಾಸವಾ ವೇದನಾ ಪಣೀತಾ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ವೇದನಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ವೇದನಾ ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೧೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ದೂರೇ? ಅಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವೇದನಾ ಅಕುಸಲಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ದೂರೇ; ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವೇದನಾ ಕುಸಲಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಾ ವೇದನಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ. ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖಾ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ಚ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ; ಸುಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ದೂರೇ; ದುಕ್ಖಾ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ಚ ವೇದನಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ. ಸಾಸವಾ ವೇದನಾ ಅನಾಸವಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ; ಅನಾಸವಾ ವೇದನಾ ಸಾಸವಾಯ ವೇದನಾಯ ದೂರೇ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ದೂರೇ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾ ಸನ್ತಿಕೇ? ಅಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಅಕುಸಲಾಯ ¶ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಕುಸಲಾ ವೇದನಾ ಕುಸಲಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಾ ¶ ವೇದನಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸುಖಾ ವೇದನಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ ¶ . ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ಸಾಸವಾ ವೇದನಾ ಸಾಸವಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅನಾಸವಾ ವೇದನಾ ಅನಾಸವಾಯ ವೇದನಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾ ಸನ್ತಿಕೇ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ವೇದನಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ವೇದನಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೩. ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ

೧೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಯಾ ಕಾಚಿ ಸಞ್ಞಾ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಾ ವಾ ಸುಖುಮಾ ವಾ ಹೀನಾ ವಾ ಪಣೀತಾ ವಾ ಯಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಅತೀತಾ? ಯಾ ಸಞ್ಞಾ ಅತೀತಾ ನಿರುದ್ಧಾ ವಿಗತಾ ವಿಪರಿಣತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿಗತಾ ಅತೀತಾ ಅತೀತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ಅತೀತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಅನಾಗತಾ? ಯಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಜಾತಾ ಅಭೂತಾ ಅಸಞ್ಜಾತಾ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅನಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಪಾತುಭೂತಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ¶ ಅಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಅಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಅನಾಗತಾ ಅನಾಗತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ಅನಾಗತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ? ಯಾ ಸಞ್ಞಾ ಜಾತಾ ಭೂತಾ ಸಞ್ಜಾತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಉಟ್ಠಿತಾ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ.

೧೬. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ? ಯಾ ಸಞ್ಞಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಾ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಬಹಿದ್ಧಾ? ಯಾ ಸಞ್ಞಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಾ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ಬಹಿದ್ಧಾ.

೧೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ ಸುಖುಮಾ? ಪಟಿಘಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅಧಿವಚನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ಅಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ ¶ , ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ಸಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅನಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖುಮಾ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ಸಞ್ಞಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ಸಞ್ಞಾ ಓಳಾರಿಕಾ ಸುಖುಮಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೧೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ? ಅಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಪಣೀತಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಪಣೀತಾ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ, ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಪಣೀತಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಪಣೀತಾ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಪಣೀತಾ. ಸಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ, ಅನಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಪಣೀತಾ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ಸಞ್ಞಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ಸಞ್ಞಾ ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೧೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ದೂರೇ? ಅಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾಹಿ ಸಞ್ಞಾಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಕುಸಲಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ¶ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾಹಿ ಸಞ್ಞಾಹಿ ದೂರೇ; ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಕುಸಲಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ. ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾಹಿ ಸಞ್ಞಾಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ¶ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಹಿ ಸಞ್ಞಾಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಯ ¶ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ; ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಹಿ ಸಞ್ಞಾಹಿ ದೂರೇ; ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಹಿ ಸಞ್ಞಾಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ¶ ಸಞ್ಞಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ. ಸಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಅನಾಸವಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ; ಅನಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಾಸವಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ದೂರೇ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ದೂರೇ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ ಸನ್ತಿಕೇ? ಅಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಕುಸಲಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ಕುಸಲಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಞ್ಞಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ಸಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ¶ ಸಾಸವಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅನಾಸವಾ ಸಞ್ಞಾ ಅನಾಸವಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾ ಸನ್ತಿಕೇ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ಸಞ್ಞಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ಸಞ್ಞಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೪. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ

೨೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ? ಯೇ ಕೇಚಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಾ ವಾ ಸುಖುಮಾ ವಾ ಹೀನಾ ¶ ವಾ ಪಣೀತಾ ವಾ ಯೇ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೨೧. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅತೀತಾ? ಯೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅತೀತಾ ನಿರುದ್ಧಾ ವಿಗತಾ ವಿಪರಿಣತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿಗತಾ ಅತೀತಾ ಅತೀತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ¶ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅತೀತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಾಗತಾ? ಯೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಜಾತಾ ಅಭೂತಾ ಅಸಞ್ಜಾತಾ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅನಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಪಾತುಭೂತಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಅಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅನುಟ್ಠಿತಾ ಅಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಅನಾಗತಾ ಅನಾಗತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಾಗತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ? ಯೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಜಾತಾ ಭೂತಾ ಸಞ್ಜಾತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಉಟ್ಠಿತಾ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ¶ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ¶ ಚೇತನಾ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ.

೨೨. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ? ಯೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಾ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಬಹಿದ್ಧಾ? ಯೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಾ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಬಹಿದ್ಧಾ.

೨೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ ಸುಖುಮಾ? ಅಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖುಮಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖುಮಾ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖುಮಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖುಮಾ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖುಮಾ. ಸಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅನಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖುಮಾ. ತೇ ತೇ ವಾ ಪನ ಸಙ್ಖಾರೇ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ಸಙ್ಖಾರಾ ಓಳಾರಿಕಾ ಸುಖುಮಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೨೪. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ? ಅಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಣೀತಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಣೀತಾ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ ¶ , ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಣೀತಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಣೀತಾ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಣೀತಾ. ಸಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ, ಅನಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಪಣೀತಾ. ತೇ ತೇ ವಾ ಪನ ಸಙ್ಖಾರೇ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ಸಙ್ಖಾರಾ ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೨೫. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ದೂರೇ? ಅಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಕುಸಲೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಬ್ಯಾಕತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ¶ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ ¶ . ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ. ಸಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಾಸವೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ; ಅನಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸಾಸವೇಹಿ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ದೂರೇ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ದೂರೇ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸನ್ತಿಕೇ? ಅಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಕುಸಲಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ; ಕುಸಲಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಕುಸಲಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ. ಸಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸಾಸವಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅನಾಸವಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಾಸವಾನಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸನ್ತಿಕೇ. ತೇ ತೇ ವಾ ಪನ ಸಙ್ಖಾರೇ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ಸಙ್ಖಾರಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೫. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ

೨೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ? ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೨೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಂ? ಯಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಂ ನಿರುದ್ಧಂ ವಿಗತಂ ವಿಪರಿಣತಂ ಅತ್ಥಙ್ಗತಂ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿಗತಂ ಅತೀತಂ ಅತೀತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಾಗತಂ? ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಸಞ್ಜಾತಂ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅನಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಪಾತುಭೂತಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ ಅನುಟ್ಠಿತಂ ಅಸಮುಟ್ಠಿತಂ ¶ ಅನಾಗತಂ ಅನಾಗತಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಾಗತಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ? ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಾತಂ ಭೂತಂ ಸಞ್ಜಾತಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಪಾತುಭೂತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ ಉಟ್ಠಿತಂ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂಸೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ.

೨೮. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ? ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಂ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಬಹಿದ್ಧಾ? ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ನಿಯಕಂ ಪಾಟಿಪುಗ್ಗಲಿಕಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಬಹಿದ್ಧಾ.

೨೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಸುಖುಮಂ? ಅಕುಸಲಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಳಾರಿಕಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಸುಖುಮಾ. ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಓಳಾರಿಕಾ ¶ , ಅಬ್ಯಾಕತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖುಮಂ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಳಾರಿಕಂ, ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಸುಖುಮಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಓಳಾರಿಕಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖುಮಂ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಳಾರಿಕಂ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖುಮಂ. ಸಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಳಾರಿಕಂ, ಅನಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖುಮಂ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಸುಖುಮಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೩೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೀನಂ ಪಣೀತಂ? ಅಕುಸಲಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೀನಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಪಣೀತಾ ¶ . ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಹೀನಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಣೀತಂ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೀನಂ, ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಪಣೀತಾ. ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಹೀನಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಣೀತಂ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೀನಂ, ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಣೀತಂ. ಸಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೀನಂ, ಅನಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಣೀತಂ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೀನಂ ಪಣೀತಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೩೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ದೂರೇ? ಅಕುಸಲಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅಕುಸಲಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ; ಕುಸಲಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ದೂರೇ; ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಕುಸಲಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಾಕುಸಲೇಹಿ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ದೂರೇ; ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ; ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ದೂರೇ; ದುಕ್ಖಾಯ ಚ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ಚ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ದೂರೇ; ಸುಖದುಕ್ಖಾಹಿ ವೇದನಾಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ. ಸಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಾಸವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ; ಅನಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಾಸವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ದೂರೇ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ದೂರೇ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸನ್ತಿಕೇ? ಅಕುಸಲಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ; ಕುಸಲಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುಸಲಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅಬ್ಯಾಕತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಬ್ಯಾಕತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ. ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ. ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ; ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ. ಸಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಾಸವಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ¶ ಸನ್ತಿಕೇ; ಅನಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಾಸವಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸನ್ತಿಕೇ. ತಂ ತಂ ವಾ ಪನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪಾದಾಯುಪಾದಾಯ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೩೨. ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ¶ – ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ

೩೩. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಂ ನ ಹೇತು, ಅಹೇತುಕಂ, ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಂ, ಸಙ್ಖತಂ, ರೂಪಂ, ಲೋಕಿಯಂ, ಸಾಸವಂ, ಸಂಯೋಜನಿಯಂ, ಗನ್ಥನಿಯಂ, ಓಘನಿಯಂ, ಯೋಗನಿಯಂ, ನೀವರಣಿಯಂ, ಪರಾಮಟ್ಠಂ, ಉಪಾದಾನಿಯಂ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ, ಅಬ್ಯಾಕತಂ, ಅನಾರಮ್ಮಣಂ, ಅಚೇತಸಿಕಂ, ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ, ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಂ, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ, ನ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ, ನ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಂ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಂ, ನ ಸುಖಸಹಗತಂ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಂ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಂ, ಪರಿತ್ತಂ, ಕಾಮಾವಚರಂ, ನ ರೂಪಾವಚರಂ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಂ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ನೋ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ಅನಿಯತಂ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ, ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಛಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ¶ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ, ಅನಿಚ್ಚಂ, ಜರಾಭಿಭೂತಂ. ಏವಂ ಏಕವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನೋ ಉಪಾದಾ [ನುಪಾದಾ (ಸೀ. ಕ.)]. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಸನಿದಸ್ಸನಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ಇನ್ದ್ರಿಯಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಮಹಾಭೂತಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ಮಹಾಭೂತಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಸಹಭು, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ಚಿತ್ತಸಹಭು. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ¶ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಬಾಹಿರಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಓಳಾರಿಕಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಸುಖುಮಂ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ದೂರೇ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಸನ್ತಿಕೇ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ನ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ. ಏವಂ ದುವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

(ಯಥಾ ¶ ರೂಪಕಣ್ಡೇ ವಿಭತ್ತಂ, ತಥಾ ಇಧ ವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ.)

ತಿವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ ತಂ ಉಪಾದಾ, ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಬಾಹಿರಂ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಉಪಾದಾ. ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಬಾಹಿರಂ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ. ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ, ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಬಾಹಿರಂ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ…ಪೇ… ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ ತಂ ನ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ, ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಬಾಹಿರಂ ತಂ ¶ ಅತ್ಥಿ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ. ಏವಂ ತಿವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ; ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ನೋ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ. ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ; ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ನೋ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ. ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಟಿಘಂ; ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ನೋ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಟಿಘಂ ¶ . ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಓಳಾರಿಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖುಮಂ; ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ನೋ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ಓಳಾರಿಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖುಮಂ. ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ದೂರೇ, ಅತ್ಥಿ ಸನ್ತಿಕೇ; ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ನೋ ಉಪಾದಾ ತಂ ಅತ್ಥಿ ದೂರೇ, ಅತ್ಥಿ ಸನ್ತಿಕೇ…ಪೇ… ದಿಟ್ಠಂ, ಸುತಂ, ಮುತಂ, ವಿಞ್ಞಾತಂ ರೂಪಂ. ಏವಂ ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಪಥವೀಧಾತು, ಆಪೋಧಾತು, ತೇಜೋಧಾತು, ವಾಯೋಧಾತು, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ. ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಛಬ್ಬಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಮನೋಧಾತುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ .

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ¶ ¶ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಮ್ಫಸ್ಸಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಮ್ಫಸ್ಸಂ, ಮನೋಧಾತುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ರೂಪಂ. ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ನವವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜಿವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ನ ಇನ್ದ್ರಿಯಂ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದಸವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜಿವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ನ ಇನ್ದ್ರಿಯಂ ರೂಪಂ ಅತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಟಿಘಂ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಏಕಾದಸವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ರೂಪಾಯತನಂ, ಸದ್ದಾಯತನಂ, ಗನ್ಧಾಯತನಂ, ರಸಾಯತನಂ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ. ಏವಂ ಏಕಾದಸವಿಧೇನ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ.

೨. ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ

೩೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ.

ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ – ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ.

ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ. ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಛಬ್ಬಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ನವವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೩೫. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ. ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ. ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೩೬. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೀವರಣಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಸಪ್ಪೀತಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪೀತಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಕಾಮಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಅರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಉತ್ತರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೩೭. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದುಕಮೂಲಕಂ.

೩೮. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೩೯. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೦. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೧. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ¶ ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ. ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ. ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೨. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಕಮೂಲಕಂ.

೪೩. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೪. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೫. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೬. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೭. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೮. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪೯. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೦. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೧. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೨. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ .

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೩. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೪. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೫. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೬. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೭. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೮. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ – ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫೯. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೦. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೧. ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಉಭತೋವಡ್ಢಕಂ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ¶ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಂಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ತಿಂಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೩. ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ

೬೨. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ.

ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ.

ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ¶ ಸಞ್ಞಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ¶ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ನವವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೩. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೪. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ. ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ. ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೫. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೀವರಣಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಪ್ಪೀತಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪೀತಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಸುಖಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಕಾಮಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಅರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಉತ್ತರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೬. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

(ಯಥಾ ಕುಸಲತ್ತಿಕೇ ವಿತ್ಥಾರೋ, ಏವಂ ಸಬ್ಬೇಪಿ ತಿಕಾ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಾ.)

ದುಕಮೂಲಕಂ.

೬೭. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೮. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೬೯. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೦. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಕಮೂಲಕಂ.

೭೧. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೨. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೩. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೪. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೫. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೬. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೭. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೮. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೭೯. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೦. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ .

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೧. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೨. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೩. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೪. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೫. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅನಿಯತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೬. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೭. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೮. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೮೯. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೦. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಯೋಗನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೧. ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅನೀವರಣಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಉಭತೋವಡ್ಢಕಂ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಂಸತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ …ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ತಿಂಸತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ …ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ¶ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ.

೪. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ

೯೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ.

ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ.

ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ¶ ಚೇತನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ¶ . ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ನವವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ…ಪೇ… ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಾ, ಮನೋಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೩. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ¶ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ. ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ. ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಉಪ್ಪಾದೀ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೪. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು. ಅತ್ಥಿ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು. ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಆಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಂ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ ¶ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಗನ್ಥೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಓಘೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘೋ ಚೇವ ಓಘನಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಓಘೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘೋ ಚೇವ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಓಘೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಯೋಗೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗೋ ಚೇವ ಯೋಗನಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಯೋಗನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಯೋಗೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗೋ ಚೇವ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಯೋಗೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಂ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ನೀವರಣಂ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೀವರಣಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯೋ.

ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಪರಾಮಾಸೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಂ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಉಪಾದಾನಂ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯೋ.

ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಕಿಲೇಸೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ¶ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ.

ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಪ್ಪೀತಿಕೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪೀತಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಸುಖಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಕಾಮಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಅರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಉತ್ತರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೫. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದುಕಮೂಲಕಂ.

೯೬. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ .

೯೭. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೮. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೯೯. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಕಮೂಲಕಂ.

೧೦೦. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೧. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೨. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೩. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೪. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೫. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೬. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೭. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೮. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಆಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೦೯. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೦. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೧. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ ¶ .

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೨. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೩. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೪. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಂ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೫. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೬. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೭. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ .

ದುವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೮. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೧೯. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೦. ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥೋ, ಅತ್ಥಿ ನೋ ಗನ್ಥೋ.

ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಉಭತೋವಡ್ಢಕಂ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ¶ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಸತ್ತವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ; ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ; ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ¶ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಂಸತಿವಿಧೇನ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ¶ ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ …ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ತಿಂಸತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ …ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಚೇತನಾ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ.

೫. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ

೧೨೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ.

ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ.

ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಛಬ್ಬಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ . ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ನವವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೨. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ¶ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ. ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ. ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ. ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೩. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಯೋಗನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೀವರಣಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯೋ.

ಅತ್ಥಿ ¶ ಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ.

ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿಚಾರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಪ್ಪೀತಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪೀತಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಸುಖಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ. ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ ¶ , ಅತ್ಥಿ ನ ಕಾಮಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ರೂಪಾವಚರೋ. ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ. ಅತ್ಥಿ ನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ. ಅತ್ಥಿ ಸಉತ್ತರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುತ್ತರೋ. ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೪. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ದುಕಮೂಲಕಂ.

೧೨೫. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೬. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೭. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ . ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೨೮. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಸರಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರಣೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಕಮೂಲಕಂ.

೧೨೯. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೦. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೧. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೨. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಲೋಕಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕುತ್ತರೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೩. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ¶ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೪. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೫. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೬. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ, ಅತ್ಥಿ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೭. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೮. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮೀ ¶ , ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೩೯. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖೋ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೦. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗನ್ಥನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೧. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೨. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೀನೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಜ್ಝಿಮೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಣೀತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೩. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೋಘನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಿಯತೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ .

೧೪೪. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೫. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಓಘನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೋಘನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದೀ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೬. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯೋಗನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೭. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೮. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಯೋಗನಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಯೋಗನಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೪೯. ಏಕವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ.

ದುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ನೀವರಣಿಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನೀವರಣಿಯೋ.

ತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ…ಪೇ…. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಉಭತೋವಡ್ಢಕಂ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ; ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ , ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ .

ಅಪರೋಪಿ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ; ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ; ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಚತುವೀಸತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ತಿಂಸತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ …ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ , ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ತಿಂಸತಿವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಬಹುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ …ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಪರೋಪಿ ¶ ಬಹುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ…ಪೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ…ಪೇ… ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನೋ; ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೧೫೦. ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾ ¶ – ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

೧೫೧. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಖನ್ಧಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ¶ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೧೫೨. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ಅಬ್ಯಾಕತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯೋ ¶ . ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ’’ತಿಪಿ. ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತೋ ನ ಸುಖಸಹಗತೋ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತೋ’’ತಿ. ತಯೋ ¶ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ¶ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮೀ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಪರಿತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಾರಮ್ಮಣೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಮಜ್ಝಿಮೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಹೀನಾ, ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಿಯತೋ ¶ . ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಾರಮ್ಮಣೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ; ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ; ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಾರಮ್ಮಣೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ; ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಾರಮ್ಮಣೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಸಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಸಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘೋ.

೨. ದುಕಂ

೧೫೩. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಖನ್ಧಾ ನ ಹೇತೂ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತು. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಹೇತುಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚ, ಸಿಯಾ ¶ ಸಹೇತುಕೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನ ¶ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ ¶ . ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತೂ ಅಹೇತುಕಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋ’’ತಿಪಿ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಙ್ಖತಾ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸನಿದಸ್ಸನೋ, ಸಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಘೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ರೂಪಂ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಅರೂಪಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಲೋಕಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ; ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಆಸವಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಆಸವೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಾಸವೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ¶ ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವೋ ಚಾ’’ತಿ, ಸಾಸವೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಾಸವೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ’’ತಿಪಿ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ¶ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ’’. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಗನ್ಥಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಗನ್ಥೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಗನ್ಥನಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ¶ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ ಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ¶ ನೀವರಣಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ನೀವರಣಂ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೀವರಣಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯೋ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ’’. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯೋ ¶ ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ¶ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ಅನಾರಮ್ಮಣೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಚಿತ್ತಂ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚೇತಸಿಕಾ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ಅಚೇತಸಿಕಾ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ . ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠೋ. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠೋ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೋ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ.

ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕೋ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಬಾಹಿರಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕೋ, ಸಿಯಾ ಬಾಹಿರೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಂ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಉಪಾದಾನಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ’’. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ¶ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಕಿಲೇಸೋ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ¶ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ¶ , ಸಿಯಾ ¶ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬೋ ¶ . ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅವಿತಕ್ಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅವಿಚಾರೋ. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಪ್ಪೀತಿಕೋ, ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ದ್ವೇ ಖನ್ಧಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ.

ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಕಾಮಾವಚರೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ರೂಪಾವಚರೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ನ ಅರೂಪಾವಚರೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಪರಿಯಾಪನ್ನೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅನಿಯತೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಉತ್ತರೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ, ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ. ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋ ಅರಣೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಸಿಯಾ ಸರಣಾ, ಸಿಯಾ ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಖನ್ಧವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೨. ಆಯತನವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೧೫೪. ದ್ವಾದಸಾಯತನಾನಿ ¶ ¶ ¶ ¶ – ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ರೂಪಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಸದ್ದಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಗನ್ಧಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ರಸಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ, ಧಮ್ಮಾಯತನಂ.

ಚಕ್ಖುಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ. ರೂಪಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ಸೋತಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ. ಸದ್ದಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ಘಾನಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ. ಗನ್ಧಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ಜಿವ್ಹಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ರಸಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ಕಾಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ದುಕ್ಖೋ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮೋ. ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ಮನೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ದುಕ್ಖೋ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮೋ. ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ಅನತ್ತಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೧೫೫. ದ್ವಾದಸಾಯತನಾನಿ ¶ – ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ, ರೂಪಾಯತನಂ, ಸದ್ದಾಯತನಂ, ಗನ್ಧಾಯತನಂ, ರಸಾಯತನಂ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ, ಧಮ್ಮಾಯತನಂ.

೧೫೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಕ್ಖಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಕ್ಖು [ಚಕ್ಖುಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.) ಧ. ಸ. ೫೯೬-೫೯೯] ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ ಅತ್ತಭಾವಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ¶ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ರೂಪಂ ಸನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಪಸ್ಸಿ ವಾ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಪಸ್ಸೇ ವಾ, ಚಕ್ಖುಮ್ಪೇತಂ ಚಕ್ಖಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಚಕ್ಖುಧಾತುಪೇಸಾ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಮ್ಪೇತಂ ಲೋಕೋಪೇಸೋ ದ್ವಾರಾಪೇಸಾ ಸಮುದ್ದೋಪೇಸೋ ಪಣ್ಡರಮ್ಪೇತಂ ಖೇತ್ತಮ್ಪೇತಂ ವತ್ಥುಮ್ಪೇತಂ ನೇತ್ತಮ್ಪೇತಂ ನಯನಮ್ಪೇತಂ ಓರಿಮಂ ತೀರಮ್ಪೇತಂ ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಕ್ಖಾಯತನಂ’’ ¶ .

೧೫೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸೋತಾಯತನಂ? ಯಂ ಸೋತಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ ಅತ್ತಭಾವಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯೇನ ಸೋತೇನ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಸದ್ದಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಸುಣಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ ಸುಣಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣೇ ವಾ, ಸೋತಮ್ಪೇತಂ ಸೋತಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಸೋತಧಾತುಪೇಸಾ ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಮ್ಪೇತಂ ಲೋಕೋಪೇಸೋ ದ್ವಾರಾಪೇಸಾ ಸಮುದ್ದೋಪೇಸೋ ಪಣ್ಡರಮ್ಪೇತಂ ಖೇತ್ತಮ್ಪೇತಂ ವತ್ಥುಮ್ಪೇತಂ ಓರಿಮಂ ತೀರಮ್ಪೇತಂ ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋತಾಯತನಂ’’.

೧೫೮. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಘಾನಾಯತನಂ? ಯಂ ಘಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ ಅತ್ತಭಾವಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯೇನ ಘಾನೇನ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಗನ್ಧಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಘಾಯಿ ವಾ ಘಾಯತಿ ವಾ ಘಾಯಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಘಾಯೇ ವಾ, ಘಾನಮ್ಪೇತಂ ಘಾನಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಘಾನಧಾತುಪೇಸಾ ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಮ್ಪೇತಂ ಲೋಕೋಪೇಸೋ ದ್ವಾರಾಪೇಸಾ ಸಮುದ್ದೋಪೇಸೋ ಪಣ್ಡರಮ್ಪೇತಂ ಖೇತ್ತಮ್ಪೇತಂ ವತ್ಥುಮ್ಪೇತಂ ಓರಿಮಂ ತೀರಮ್ಪೇತಂ ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಘಾನಾಯತನಂ’’.

೧೫೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ? ಯಾ ಜಿವ್ಹಾ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ ಅತ್ತಭಾವಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯಾಯ ಜಿವ್ಹಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನಾಯ ಸಪ್ಪಟಿಘಾಯ ರಸಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಸಾಯಿ ವಾ ಸಾಯತಿ ವಾ ಸಾಯಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಸಾಯೇ ವಾ, ಜಿವ್ಹಾಪೇಸಾ ಜಿವ್ಹಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ¶ ಜಿವ್ಹಾಧಾತುಪೇಸಾ ಜೀವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಮ್ಪೇತಂ ಲೋಕೋಪೇಸೋ ದ್ವಾರಾಪೇಸಾ ಸಮುದ್ದೋಪೇಸೋ ಪಣ್ಡರಮ್ಪೇತಂ ಖೇತ್ತಮ್ಪೇತಂ ವತ್ಥುಮ್ಪೇತಂ ಓರಿಮಂ ತೀರಮ್ಪೇತಂ ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ’’.

೧೬೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕಾಯಾಯತನಂ? ಯೋ ಕಾಯೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ ಅತ್ತಭಾವಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯೇನ ಕಾಯೇನ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಫುಸಿ ವಾ ಫುಸತಿ ವಾ ಫುಸಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಫುಸೇ ವಾ, ಕಾಯೋಪೇಸೋ ಕಾಯಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಕಾಯಧಾತುಪೇಸಾ ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಮ್ಪೇತಂ ಲೋಕೋಪೇಸೋ ದ್ವಾರಾಪೇಸಾ ಸಮುದ್ದೋಪೇಸೋ ಪಣ್ಡರಮ್ಪೇತಂ ಖೇತ್ತಮ್ಪೇತಂ ವತ್ಥುಮ್ಪೇತಂ ಓರಿಮಂ ತೀರಮ್ಪೇತಂ ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯಾಯತನಂ’’.

೧೬೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಮನಾಯತನಂ? ಏಕವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ.

ದುವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕಂ.

ತಿವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಂ.

ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರಂ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಂ.

ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ.

ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ.

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು. ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ.

ನವವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ.

ದಸವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ.

ಏಕವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ.

ದುವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕಂ.

ತಿವಿಧೇನ ¶ ಮನಾಯತನಂ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ…. ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಮನಾಯತನಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನಾಯತನಂ’’.

೧೬೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ರೂಪಾಯತನಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಸನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ನೀಲಂ ಪೀತಕಂ ಲೋಹಿತಕಂ [ಪೀತಂ ಲೋಹಿತಂ (ಸೀ.)] ಓದಾತಂ ಕಾಳಕಂ ಮಞ್ಜಿಟ್ಠಕಂ [ಮಞ್ಜೇಟ್ಠಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಹರಿ ಹರಿವಣ್ಣಂ ಅಮ್ಬಙ್ಕುರವಣ್ಣಂ ದೀಘಂ ರಸ್ಸಂ ಅಣುಂ ಥೂಲಂ ವಟ್ಟಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಚತುರಸ್ಸಂ ಛಳಂಸಂ ಅಟ್ಠಂಸಂ ಸೋಳಸಂಸಂ ನಿನ್ನಂ ಥಲಂ ಛಾಯಾ ಆತಪೋ ಆಲೋಕೋ ಅನ್ಧಕಾರೋ ಅಬ್ಭಾ ಮಹಿಕಾ ಧೂಮೋ ರಜೋ ಚನ್ದಮಣ್ಡಲಸ್ಸ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಸೂರಿಯಮಣ್ಡಲಸ್ಸ [ಸುರಿಯಮಣ್ಡಲಸ್ಸ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ.)] ವಣ್ಣನಿಭಾ ತಾರಕರೂಪಾನಂ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಆದಾಸಮಣ್ಡಲಸ್ಸ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಮಣಿಸಙ್ಖಮುತ್ತವೇಳುರಿಯಸ್ಸ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಜಾತರೂಪರಜತಸ್ಸ ವಣ್ಣನಿಭಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ವಣ್ಣನಿಭಾ ಸನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಯಂ ರೂಪಂ ಸನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಚಕ್ಖುನಾ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಪಸ್ಸಿ ವಾ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಪಸ್ಸೇ ವಾ, ರೂಪಮ್ಪೇತಂ ರೂಪಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ರೂಪಧಾತುಪೇಸಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಾಯತನಂ’’.

೧೬೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸದ್ದಾಯತನಂ? ಯೋ ಸದ್ದೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ ಭೇರಿಸದ್ದೋ ಮುದಿಙ್ಗಸದ್ದೋ [ಮುತಿಙ್ಗಸದ್ಧೋ (ಸೀ.)] ಸಙ್ಖಸದ್ದೋ ಪಣವಸದ್ದೋ ಗೀತಸದ್ದೋ ವಾದಿತಸದ್ದೋ ಸಮ್ಮಸದ್ದೋ ಪಾಣಿಸದ್ದೋ ಸತ್ತಾನಂ ನಿಗ್ಘೋಸಸದ್ದೋ ಧಾತೂನಂ ಸನ್ನಿಘಾತಸದ್ದೋ ವಾತಸದ್ದೋ ಉದಕಸದ್ದೋ ಮನುಸ್ಸಸದ್ದೋ ಅಮನುಸ್ಸಸದ್ದೋ, ಯೋ ವಾ ಪನಞ್ಞೋಪಿ ಅತ್ಥಿ ಸದ್ದೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯಂ ಸದ್ದಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಸೋತೇನ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಸುಣಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ ಸುಣಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣೇ ವಾ, ಸದ್ದೋಪೇಸೋ ಸದ್ದಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಸದ್ದಧಾತುಪೇಸಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದ್ದಾಯತನಂ’’.

೧೬೪. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಗನ್ಧಾಯತನಂ? ಯೋ ಗನ್ಧೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ ಮೂಲಗನ್ಧೋ ಸಾರಗನ್ಧೋ ತಚಗನ್ಧೋ ಪತ್ತಗನ್ಧೋ ಪುಪ್ಫಗನ್ಧೋ ಫಲಗನ್ಧೋ ಆಮಗನ್ಧೋ ವಿಸ್ಸಗನ್ಧೋ ಸುಗನ್ಧೋ ದುಗ್ಗನ್ಧೋ, ಯೋ ವಾ ಪನಞ್ಞೋಪಿ ಅತ್ಥಿ ಗನ್ಧೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ ¶ , ಯಂ ಗನ್ಧಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಘಾನೇನ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಘಾಯಿ ವಾ ಘಾಯತಿ ವಾ ಘಾಯಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಘಾಯೇ ವಾ, ಗನ್ಧೋಪೇಸೋ ಗನ್ಧಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಗನ್ಧಧಾತುಪೇಸಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಗನ್ಧಾಯತನಂ’’.

೧೬೫. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರಸಾಯತನಂ? ಯೋ ರಸೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ ಮೂಲರಸೋ ಖನ್ಧರಸೋ ತಚರಸೋ ಪತ್ತರಸೋ ಪುಪ್ಫರಸೋ ಫಲರಸೋ ಅಮ್ಬಿಲಂ ಮಧುರಂ ತಿತ್ತಕಂ ಕಟುಕಂ ಲೋಣಿಕಂ [ಲಪಿಲಕಂ (ಸೀ.), ಲಮ್ಪಿಕಂ (ಕ. ಸೀ.)] ಖಾರಿಕಂ ಲಮ್ಬಿಕಂ ಕಸಾವೋ ಸಾದು ಅಸಾದು, ಯೋ ವಾ ಪನಞ್ಞೋಪಿ ಅತ್ಥಿ ರಸೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ, ಯಂ ರಸಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಜಿವ್ಹಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನಾಯ ಸಪ್ಪಟಿಘಾಯ ಸಾಯಿ ವಾ ಸಾಯತಿ ವಾ ಸಾಯಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಸಾಯೇ ವಾ, ರಸೋಪೇಸೋ ರಸಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ರಸಧಾತುಪೇಸಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರಸಾಯತನಂ’’.

೧೬೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ? ಪಥವೀಧಾತು ತೇಜೋಧಾತು ವಾಯೋಧಾತು ಕಕ್ಖಳಂ ಮುದುಕಂ ಸಣ್ಹಂ ಫರುಸಂ ಸುಖಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ದುಕ್ಖಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಗರುಕಂ ಲಹುಕಂ, ಯಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ ಕಾಯೇನ ಅನಿದಸ್ಸನೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘೇನ ಫುಸಿ ವಾ ಫುಸತಿ ವಾ ಫುಸಿಸ್ಸತಿ ವಾ ಫುಸೇ ವಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೋಪೇಸೋ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಮ್ಪೇತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತುಪೇಸಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ’’.

೧೬೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ಅಸಙ್ಖತಾ ಚ ಧಾತು.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ. ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ. ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ¶ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ನ ಹೇತು. ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ¶ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ? ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ‘‘ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಸಙ್ಖತಾ ಧಾತು? ರಾಗಕ್ಖಯೋ ¶ , ದೋಸಕ್ಖಯೋ, ಮೋಹಕ್ಖಯೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಙ್ಖತಾ ಧಾತು’’.

ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಧಮ್ಮಾಯತನಂ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೧೬೮. ದ್ವಾದಸಾಯತನಾನಿ ¶ – ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ರೂಪಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಸದ್ದಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಗನ್ಧಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ರಸಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ, ಧಮ್ಮಾಯತನಂ.

೧೬೯. ದ್ವಾದಸನ್ನಂ ಆಯತನಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೧೭೦. ದಸಾಯತನಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ.

ಪಞ್ಚಾಯತನಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಸದ್ದಾಯತನಂ ¶ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ. ಚತ್ತಾರೋ ಆಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಮನಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ¶ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ.

ದಸಾಯತನಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದಸಾಯತನಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ದಸಾಯತನಾ ¶ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ದಸಾಯತನಾ ಪರಿತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಹೀನಾ, ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅನಿಯತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ.

ದಸಾಯತನಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ. ಪಞ್ಚಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ. ಸದ್ದಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಂ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪ್ಪಾದೀ’’ತಿ. ಪಞ್ಚಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪ್ಪಾದೀ’’ತಿಪಿ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಅತೀತಂ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಂ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಅತೀತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ¶ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ¶ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ; ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಾಯತನಂ ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಂ. ನವಾಯತನಾ ಅನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೧೭೧. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನ ಹೇತೂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತು. ದಸಾಯತನಾ ಅಹೇತುಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ¶ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ¶ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಹೇತೂಅಹೇತುಕಾ. ಮನಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಂ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಂ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ಸಙ್ಖತಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸಙ್ಖತಂ, ಸಿಯಾ ಅಸಙ್ಖತಂ. ರೂಪಾಯತನಂ ಸನಿದಸ್ಸನಂ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ¶ ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ದಸಾಯತನಾ ¶ ಸಪ್ಪಟಿಘಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ದಸಾಯತನಾ ರೂಪಾ. ಮನಾಯತನಂ ಅರೂಪಂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ರೂಪಂ, ಸಿಯಾ ಅರೂಪಂ. ದಸಾಯತನಾ ಲೋಕಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ; ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಆಸವಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಆಸವೋ. ದಸಾಯತನಾ ಸಾಸವಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ. ದಸಾಯತನಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಾಸವಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ¶ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಾಸವಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ¶ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ’’ತಿಪಿ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ. ದಸಾಯತನಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ದಸಾಯತನಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ¶ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ¶ ಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ ¶ . ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಗನ್ಥಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಗನ್ಥೋ. ದಸಾಯತನಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ದಸಾಯತನಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ¶ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ¶ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ನೀವರಣಂ. ದಸಾಯತನಾ ನೀವರಣಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ¶ ನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ. ದಸಾಯತನಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿ ¶ , ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸೋ. ದಸಾಯತನಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದಸಾಯತನಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಮನಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ.

ದಸಾಯತನಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಮನಾಯತನಂ ಸಾರಮ್ಮಣಂ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಸಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ಮನಾಯತನಂ ಚಿತ್ತಂ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ಅಚೇತಸಿಕಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚೇತಸಿಕಂ, ಸಿಯಾ ಅಚೇತಸಿಕಂ. ದಸಾಯತನಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಂ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಂ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿಪಿ. ಛಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಛಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ ¶ , ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ.

ಛಾಯತನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ. ಛಾಯತನಾ ಬಾಹಿರಾ. ನವಾಯತನಾ ಉಪಾದಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ಪಞ್ಚಾಯತನಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ. ಸದ್ದಾಯತನಂ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ. ಛಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಂ. ದಸಾಯತನಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದಸಾಯತನಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ¶ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ¶ ¶ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಏಕಾದಸಾಯತನಾ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಕಿಲೇಸೋ. ದಸಾಯತನಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ದಸಾಯತನಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ¶ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ.

ದಸಾಯತನಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ಮನಾಯತನಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ ¶ , ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಾಯತನಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ¶ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ದಸಾಯತನಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ ¶ .

ದಸಾಯತನಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅವಿಚಾರಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ.

ದಸಾಯತನಾ ಕಾಮಾವಚರಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ದಸಾಯತನಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ದಸಾಯತನಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅನಿಯತಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ದಸಾಯತನಾ ಸಉತ್ತರಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ, ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ. ದಸಾಯತನಾ ಅರಣಾ. ದ್ವಾಯತನಾ ಸಿಯಾ ಸರಣಾ, ಸಿಯಾ ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಆಯತನವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೩. ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೧೭೨. ಛ ¶ ¶ ¶ ಧಾತುಯೋ – ಪಥವೀಧಾತು [ಪಠವೀಧಾತು (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ], ಆಪೋಧಾತು, ತೇಜೋಧಾತು, ವಾಯೋಧಾತು, ಆಕಾಸಧಾತು, ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು.

೧೭೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಥವೀಧಾತು? ಪಥವೀಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕೇಸಾ ಲೋಮಾ ನಖಾ ದನ್ತಾ ತಚೋ ಮಂಸಂ ನ್ಹಾರು [ನಹಾರು (ಸೀ.)] ಅಟ್ಠಿ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ [ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಾ (ಸೀ.)] ವಕ್ಕಂ ಹದಯಂ ಯಕನಂ ಕಿಲೋಮಕಂ ಪಿಹಕಂ ಪಪ್ಫಾಸಂ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತಗುಣಂ ಉದರಿಯಂ ಕರೀಸಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ ¶ – ಅಯೋ ಲೋಹಂ ತಿಪು ಸೀಸಂ ಸಜ್ಝಂ [ಸಜ್ಝು (ಸ್ಯಾ.)] ಮುತ್ತಾ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸಙ್ಖೋ ಸಿಲಾ ಪವಾಳಂ ರಜತಂ ಜಾತರೂಪಂ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ [ಲೋಹಿತಙ್ಗೋ (ಸ್ಯಾ. ಕ.), ಲೋಹಿತಕೋ (?)] ಮಸಾರಗಲ್ಲಂ ತಿಣಂ ಕಟ್ಠಂ ಸಕ್ಖರಾ ಕಠಲಂ [ಕಥಲಂ (ಕ.)] ಭೂಮಿ ಪಾಸಾಣೋ ಪಬ್ಬತೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಕಕ್ಖಳತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಭಾವೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು’. ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಥವೀಧಾತು’’.

೧೭೪. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಆಪೋಧಾತು? ಆಪೋಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ [ಸ್ನೇಹೋ ಸ್ನೇಹಗತಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಪಿತ್ತಂ ಸೇಮ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೋ ಲೋಹಿತಂ ಸೇದೋ ಮೇದೋ ಅಸ್ಸು ವಸಾ ಖೇಳೋ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾ ಲಸಿಕಾ ಮುತ್ತಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ¶ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಮೂಲರಸೋ ಖನ್ಧರಸೋ ತಚರಸೋ ಪತ್ತರಸೋ ಪುಪ್ಫರಸೋ ಫಲರಸೋ ಖೀರಂ ದಧಿ ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ ಭುಮ್ಮಾನಿ ವಾ ಉದಕಾನಿ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖಾನಿ ವಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಸಿನೇಹೋ ಸಿನೇಹಗತಂ ಬನ್ಧನತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು’. ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಪೋಧಾತು’’.

೧೭೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತೇಜೋಧಾತು? ತೇಜೋಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಯೇನ ಚ ಸನ್ತಪ್ಪತಿ ಯೇನ ಚ ಜೀರೀಯತಿ ಯೇನ ಚ ಪರಿಡಯ್ಹತಿ ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಣಾಮಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕಟ್ಠಗ್ಗಿ ಪಲಾಲಗ್ಗಿ [ಸಕಲಿಕಗ್ಗಿ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ತಿಣಗ್ಗಿ ಗೋಮಯಗ್ಗಿ ಥುಸಗ್ಗಿ ಸಙ್ಕಾರಗ್ಗಿ ಇನ್ದಗ್ಗಿ ಅಗ್ಗಿಸನ್ತಾಪೋ ಸೂರಿಯಸನ್ತಾಪೋ ಕಟ್ಠಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ ತಿಣಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ ಧಞ್ಞಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ ಭಣ್ಡಸನ್ನಿಚಯಸನ್ತಾಪೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಸ್ಮಾ ಉಸ್ಮಾಗತಂ ಉಸುಮಂ ಉಸುಮಗತಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು’. ಯಾ ¶ ¶ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತೇಜೋಧಾತು’’.

೧೭೬. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ವಾಯೋಧಾತು? ವಾಯೋಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಉದ್ಧಙ್ಗಮಾ ವಾತಾ ಅಧೋಗಮಾ ವಾತಾ ಕುಚ್ಛಿಸಯಾ ವಾತಾ ಕೋಟ್ಠಾಸಯಾ [ಕೋಟ್ಠಸಯಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ವಾತಾ ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನುಸಾರಿನೋ ವಾತಾ ಸತ್ಥಕವಾತಾ ಖುರಕವಾತಾ ಉಪ್ಪಲಕವಾತಾ ಅಸ್ಸಾಸೋ ಪಸ್ಸಾಸೋ ಇತಿ ವಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಪುರತ್ಥಿಮಾ ವಾತಾ ಪಚ್ಛಿಮಾ ವಾತಾ ಉತ್ತರಾ ವಾತಾ ದಕ್ಖಿಣಾ ವಾತಾ ಸರಜಾ ವಾತಾ ಅರಜಾ ವಾತಾ ಸೀತಾ ವಾತಾ ಉಣ್ಹಾ ವಾತಾ ಪರಿತ್ತಾ ವಾತಾ ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ಕಾಳವಾತಾ ವೇರಮ್ಭವಾತಾ ಪಕ್ಖವಾತಾ ಸುಪಣ್ಣವಾತಾ ತಾಲವಣ್ಟವಾತಾ ವಿಧೂಪನವಾತಾ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ರೂಪಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು’. ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯೋಧಾತು’’.

೧೭೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಆಕಾಸಧಾತುದ್ವಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಾಹಿರಾ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಯಂ ¶ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ವಿವರಗತಂ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಮಂಸಲೋಹಿತೇಹಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದಂ ನಾಸಚ್ಛಿದ್ದಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ, ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಅಧೋಭಾಗಂ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ವಿವರಗತಂ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಮಂಸಲೋಹಿತೇಹಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಯಂ ಬಾಹಿರಂ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ¶ ವಿವರಗತಂ ¶ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಚತೂಹಿ ಮಹಾಭೂತೇಹಿ ¶ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು’. ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಕಾಸಧಾತು’’.

೧೭೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ಇಮಾ ಛ ಧಾತುಯೋ.

೧೭೯. ಅಪರಾಪಿ ಛ ಧಾತುಯೋ – ಸುಖಧಾತು, ದುಕ್ಖಧಾತು, ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು, ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು, ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು, ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು.

೧೮೦. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುಖಧಾತು? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸುಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ¶ ದುಕ್ಖಧಾತು? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋಮನಸ್ಸಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ¶ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ ಅನಭಿಸಮಯೋ ಅನನುಬೋಧೋ ಅಸಮ್ಬೋಧೋ ಅಪ್ಪಟಿವೇಧೋ ಅಸಙ್ಗಾಹಣಾ ಅಪರಿಯೋಗಾಹಣಾ ಅಸಮಪೇಕ್ಖನಾ ಅಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಕಮ್ಮಂ ದುಮ್ಮೇಜ್ಝಂ ಬಾಲ್ಯಂ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ ¶ ಮೋಹೋ ಪಮೋಹೋ ಸಮ್ಮೋಹೋ ಅವಿಜ್ಜಾ ಅವಿಜ್ಜೋಘೋ ಅವಿಜ್ಜಾಯೋಗೋ ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ ¶ ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಧಾತು’’.

ಇಮಾ ಛ ಧಾತುಯೋ.

೧೮೧. ಅಪರಾಪಿ ಛ ಧಾತುಯೋ – ಕಾಮಧಾತು, ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು, ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು, ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು.

೧೮೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮಧಾತು? ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಪ್ಪನಾ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕಾಮಧಾತು. ಹೇಟ್ಠತೋ ಅವೀಚಿನಿರಯಂ ಪರಿಯನ್ತಂ ಕರಿತ್ವಾ ಉಪರಿತೋ ಪರನಿಮ್ಮಿತವಸವತ್ತೀ ದೇವೇ ಅನ್ತೋ ಕರಿತ್ವಾ ಯಂ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರೇ ಏತ್ಥಾವಚರಾ ಏತ್ಥ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಖನ್ಧಧಾತುಆಯತನಾ ರೂಪಾ [ರೂಪಂ (ಸ್ಯಾ.)] ವೇದನಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ಕಾಮಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು? ಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’. ದಸಸು ವಾ ಆಘಾತವತ್ಥೂಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ ಪಟಿಘಾತೋ ಪಟಿಘಂ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಕೋಪೋ ಪಕೋಪೋ ಸಮ್ಪಕೋಪೋ ದೋಸೋ ಪದೋಸೋ ಸಮ್ಪದೋಸೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಮನೋಪದೋಸೋ ಕೋಧೋ ಕುಜ್ಝನಾ ಕುಜ್ಝಿತತ್ತಂ ದೋಸೋ ದುಸ್ಸನಾ ದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜನಾ ವಿರೋಧೋ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು? ವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’. ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪಾಣಿನಾ ವಾ ಲೇಡ್ಡುನಾ ವಾ ದಣ್ಡೇನ ವಾ ಸತ್ಥೇನ ವಾ ರಜ್ಜುಯಾ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಸತ್ತೇ ವಿಹೇಠೇತಿ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಹೇಠನಾ ವಿಹೇಠನಾ ಹಿಂಸನಾ ವಿಹಿಂಸನಾ ರೋಸನಾ ವಿರೋಸನಾ ಪರೂಪಘಾತೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು? ನೇಕ್ಖಮ್ಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು’’. ಸಬ್ಬೇಪಿ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು? ಅಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’. ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು? ಅವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಪ್ಪನಾ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ ¶ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’ ¶ . ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಹಿಂಸಾಧಾತು’’.

ಇಮಾ ಛ ಧಾತುಯೋ.

ಇತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಛಕ್ಕಾನಿ ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾರಸ ಧಾತುಯೋ ಹೋನ್ತಿ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೧೮೩. ಅಟ್ಠಾರಸ ಧಾತುಯೋ – ಚಕ್ಖುಧಾತು, ರೂಪಧಾತು, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತಧಾತು, ಸದ್ದಧಾತು, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನಧಾತು, ಗನ್ಧಧಾತು, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾಧಾತು, ರಸಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ , ಕಾಯಧಾತು, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋಧಾತು, ಧಮ್ಮಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು.

೧೮೪. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚಕ್ಖುಧಾತು? ಯಂ ಚಕ್ಖು ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಕ್ಖುಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ರೂಪಧಾತು? ಯಂ ರೂಪಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ವಣ್ಣನಿಭಾ…ಪೇ… ರೂಪಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರೂಪೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸೋತಧಾತು? ಯಂ ಸೋತಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋತಧಾತು’’ ¶ .

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸದ್ದಧಾತು? ಯೋ ಸದ್ದೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ…ಪೇ… ಸದ್ದಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದ್ದಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಸೋತಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಸದ್ದೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಘಾನಧಾತು? ಯಂ ¶ ಘಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಘಾನಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಗನ್ಧಧಾತು? ಯೋ ಗನ್ಧೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ…ಪೇ… ಗನ್ಧಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಗನ್ಧಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಘಾನಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಗನ್ಧೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜಿವ್ಹಾಧಾತು? ಯಾ ಜಿವ್ಹಾ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಿವ್ಹಾಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ರಸಧಾತು? ಯೋ ರಸೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಅನಿದಸ್ಸನೋ ಸಪ್ಪಟಿಘೋ…ಪೇ… ರಸಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರಸಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಜಿವ್ಹಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರಸೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಯಧಾತು? ಯೋ ಕಾಯೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು? ಪಥವೀಧಾತು…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತುಪೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಕಾಯಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮನೋಧಾತು? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು; ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ¶ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು ¶ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇಸು ವಾ ಪನ ಪಠಮಸಮನ್ನಾಹಾರೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನೋಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಧಮ್ಮಧಾತು? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ, ಅಸಙ್ಖತಾ ಚ ಧಾತು.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ¶ . ದುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ. ತಿವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ದುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕೋ. ತಿವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ… ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ? ಏಕವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ. ದುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತು. ತಿವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತೋ…ಪೇ… ಏವಂ ¶ ದಸವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ? ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ರೂಪಂ ‘‘ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ ಧಮ್ಮಾಯತನಪರಿಯಾಪನ್ನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಸಙ್ಖತಾ ಧಾತು? ರಾಗಕ್ಖಯೋ, ದೋಸಕ್ಖಯೋ, ಮೋಹಕ್ಖಯೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಙ್ಖತಾ ಧಾತು’’. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಧಾತು’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಮನೋಧಾತು, ಮನೋಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ¶ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು; ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ¶ …ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಮನೋಧಾತು, ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಮನಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು’’.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

ಅಟ್ಠಾರಸ ಧಾತುಯೋ – ಚಕ್ಖುಧಾತು, ರೂಪಧಾತು, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಸೋತಧಾತು, ಸದ್ದಧಾತು, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಘಾನಧಾತು, ಗನ್ಧಧಾತು, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾಧಾತು, ರಸಧಾತು, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಕಾಯಧಾತು, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಧಾತು, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು, ಮನೋಧಾತು, ಧಮ್ಮಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು.

೧೮೬. ಅಟ್ಠಾರಸನ್ನಂ ಧಾತೂನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೧೮೭. ಸೋಳಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ. ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ¶ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ¶ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ.

ದಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಪಞ್ಚ ¶ ಧಾತುಯೋ ವಿಪಾಕಾ. ಮನೋಧಾತು ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ.

ದಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಸದ್ದಧಾತು ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಮನೋಧಾತು ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ’’ತಿಪಿ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ ¶ . ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ¶ ಸುಖಸಹಗತಾ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ.

ಸೋಳಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಿತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ದಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಛ ಧಾತುಯೋ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಮಜ್ಝಿಮಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಹೀನಾ, ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿಯತಾ. ದ್ವೇ ¶ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ.

ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಛ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ. ಸದ್ದಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪ್ಪಾದಿನೀ’’ತಿ. ಛ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪ್ಪಾದಿನೀ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿಪಿ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಛ ಧಾತುಯೋ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ; ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ.

ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಛ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ರೂಪಧಾತು ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಾ. ನವ ಧಾತುಯೋ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅಟ್ಠ ಧಾತುಯೋ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೧೮೮. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಹೇತೂ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತು. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ . ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ¶ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಸಙ್ಖತಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಙ್ಖತಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಙ್ಖತಾ. ರೂಪಧಾತು ಸನಿದಸ್ಸನಾ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ಸಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅಟ್ಠ ಧಾತುಯೋ ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ರೂಪಾ. ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ಅರೂಪಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ರೂಪಾ, ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಲೋಕಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ; ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಆಸವಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಆಸವಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಾಸವಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ಸೋಳಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ¶ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ದ್ವೇ ¶ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಗನ್ಥಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಗನ್ಥೋ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ನೀವರಣಂ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೀವರಣಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ¶ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸೋ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾತಿ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ.

ದಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ಚಿತ್ತಾ. ಏಕಾದಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ಅಚೇತಸಿಕಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚೇತಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಚೇತಸಿಕಾ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಾ. ಸತ್ತ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ.

ದ್ವಾದಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಛ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಸತ್ತರಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತೀ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತೀ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ¶ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತೀ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತೀ. ದ್ವಾದಸ ಧಾತುಯೋ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ. ಛ ಧಾತುಯೋ ಬಾಹಿರಾ.

ನವ ¶ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾ. ಅಟ್ಠ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಉಪಾದಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ದಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಿನ್ನಾ. ಸದ್ದಧಾತು ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ಸತ್ತಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಉಪಾದಾನಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಂ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ¶ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತರಸ ಧಾತುಯೋ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ¶ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ¶ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ ನ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿ. ಧಮ್ಮಧಾತು ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ¶ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ.

ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಮನೋಧಾತು ಸವಿತಕ್ಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ¶ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ಅವಿಚಾರಾ. ಮನೋಧಾತು ಸವಿಚಾರಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಪನ್ನರಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಏಕಾದಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ಪಞ್ಚ ಧಾತುಯೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ¶ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ.

ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಕಾಮಾವಚರಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ದ್ವೇ ¶ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಅನಿಯತಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಸೋಳಸ ಧಾತುಯೋ ಸಉತ್ತರಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ, ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ. ಸೋಳಸ ¶ ಧಾತುಯೋ ಅರಣಾ. ದ್ವೇ ಧಾತುಯೋ ಸಿಯಾ ಸರಣಾ, ಸಿಯಾ ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೪. ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೧೮೯. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ¶ ¶ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಿ – ದುಕ್ಖಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ [ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ (ಸ್ಯಾ.)] ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ [ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ (ಸ್ಯಾ.)] ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ.

೧. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ

೧೯೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ? ಜಾತಿಪಿ ದುಕ್ಖಾ, ಜರಾಪಿ ದುಕ್ಖಾ, ಮರಣಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ, ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾಪಿ ದುಕ್ಖಾ, ಅಪ್ಪಿಯೇಹಿ ¶ ಸಮ್ಪಯೋಗೋ ದುಕ್ಖೋ, ಪಿಯೇಹಿ ವಿಪ್ಪಯೋಗೋ ದುಕ್ಖೋ, ಯಂ ಪಿಚ್ಛಂ ನ ಲಭತಿ ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ, ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ದುಕ್ಖಾ.

೧೯೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜಾತಿ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಸತ್ತನಿಕಾಯೇ ಜಾತಿ ಸಞ್ಜಾತಿ ಓಕ್ಕನ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಖನ್ಧಾನಂ ಪಾತುಭಾವೋ ಆಯತನಾನಂ ಪಟಿಲಾಭೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿ’’.

೧೯೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜರಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಸತ್ತನಿಕಾಯೇ ಜರಾ ಜೀರಣತಾ ಖಣ್ಡಿಚ್ಚಂ ಪಾಲಿಚ್ಚಂ ವಲಿತ್ತಚತಾ ಆಯುನೋ ಸಂಹಾನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಪರಿಪಾಕೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾ’’.

೧೯೩. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮರಣಂ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸತ್ತನಿಕಾಯಾ ಚುತಿ ಚವನತಾ ¶ ಭೇದೋ ಅನ್ತರಧಾನಂ ಮಚ್ಚು ಮರಣಂ ಕಾಲಕಿರಿಯಾ ಖನ್ಧಾನಂ ಭೇದೋ ಕಳೇವರಸ್ಸ ನಿಕ್ಖೇಪೋ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸುಪಚ್ಛೇದೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮರಣಂ’’.

೧೯೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸೋಕೋ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಸೀಲಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ¶ ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬ್ಯಸನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಸೋಕೋ ಸೋಚನಾ ಸೋಚಿತತ್ತಂ ಅನ್ತೋಸೋಕೋ ಅನ್ತೋಪರಿಸೋಕೋ ಚೇತಸೋ ಪರಿಜ್ಝಾಯನಾ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಸೋಕಸಲ್ಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋಕೋ’’.

೧೯೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪರಿದೇವೋ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಸೀಲಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ¶ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬ್ಯಸನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಆದೇವೋ ಪರಿದೇವೋ ಆದೇವನಾ ಪರಿದೇವನಾ ಆದೇವಿತತ್ತಂ ಪರಿದೇವಿತತ್ತಂ ವಾಚಾ ಪಲಾಪೋ ವಿಪ್ಪಲಾಪೋ ಲಾಲಪ್ಪೋ ಲಾಲಪ್ಪನಾ ಲಾಲಪ್ಪಿತತ್ತಂ [ಲಾಲಪೋ ಲಾಲಪನಾ ಲಾಲಪಿತತ್ತಂ (ಸ್ಯಾ.)] – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿದೇವೋ’’.

೧೯೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

೧೯೭. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’.

೧೯೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪಾಯಾಸೋ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಸೀಲಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬ್ಯಸನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಆಯಾಸೋ ಉಪಾಯಾಸೋ ಆಯಾಸಿತತ್ತಂ ಉಪಾಯಾಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾಯಾಸೋ’’.

೧೯೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಸಮ್ಪಯೋಗೋ ದುಕ್ಖೋ? ಇಧ ಯಸ್ಸ ತೇ ಹೋನ್ತಿ ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ¶ ಅಮನಾಪಾ ರೂಪಾ ಸದ್ದಾ ಗನ್ಧಾ ರಸಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ, ಯೇ ವಾ ಪನಸ್ಸ ತೇ ಹೋನ್ತಿ ಅನತ್ಥಕಾಮಾ ಅಹಿತಕಾಮಾ ಅಫಾಸುಕಕಾಮಾ ಅಯೋಗಕ್ಖೇಮಕಾಮಾ; ಯಾ ತೇಹಿ ಸಙ್ಗತಿ ಸಮಾಗಮೋ ಸಮೋಧಾನಂ ಮಿಸ್ಸೀಭಾವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಸಮ್ಪಯೋಗೋ ದುಕ್ಖೋ’’.

೨೦೦. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಿಯೇಹಿ ವಿಪ್ಪಯೋಗೋ ದುಕ್ಖೋ? ಇಧ ಯಸ್ಸ ತೇ ಹೋನ್ತಿ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ರೂಪಾ ಸದ್ದಾ ಗನ್ಧಾ ರಸಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ, ಯೇ ವಾ ಪನಸ್ಸ ತೇ ಹೋನ್ತಿ ಅತ್ಥಕಾಮಾ ಹಿತಕಾಮಾ ಫಾಸುಕಕಾಮಾ ಯೋಗಕ್ಖೇಮಕಾಮಾ ಮಾತಾ ವಾ ಪಿತಾ ವಾ ಭಾತಾ ವಾ ಭಗಿನೀ ವಾ ಮಿತ್ತಾ ವಾ ಅಮಚ್ಚಾ ವಾ ಞಾತೀ ವಾ ಸಾಲೋಹಿತಾ ¶ ವಾ; ಯಾ ತೇಹಿ ಅಸಙ್ಗತಿ ಅಸಮಾಗಮೋ ಅಸಮೋಧಾನಂ ಅಮಿಸ್ಸೀಭಾವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಿಯೇಹಿ ವಿಪ್ಪಯೋಗೋ ದುಕ್ಖೋ’’.

೨೦೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಯಮ್ಪಿಚ್ಛಂ ನ ಲಭತಿ ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ? ಜಾತಿಧಮ್ಮಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ ಏವಂ ಇಚ್ಛಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ – ‘‘ಅಹೋ ವತ, ಮಯಂ ನ ಜಾತಿಧಮ್ಮಾ ಅಸ್ಸಾಮ; ನ ಚ, ವತ, ನೋ ಜಾತಿ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ! ನ ಖೋ ಪನೇತಂ ಇಚ್ಛಾಯ ಪತ್ತಬ್ಬಂ. ಇದಮ್ಪಿ ‘‘ಯಮ್ಪಿಚ್ಛಂ ನ ಲಭತಿ ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ’’.

ಜರಾಧಮ್ಮಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ…ಪೇ… ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ…ಪೇ… ಮರಣಧಮ್ಮಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ…ಪೇ… ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಧಮ್ಮಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ ಏವಂ ಇಚ್ಛಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ – ‘‘ಅಹೋ ವತ, ಮಯಂ ನ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಧಮ್ಮಾ ಅಸ್ಸಾಮ; ನ ಚ, ವತ, ನೋ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ! ನ ಖೋ ಪನೇತಂ ಇಚ್ಛಾಯ ಪತ್ತಬ್ಬಂ. ಇದಮ್ಪಿ ‘‘ಯಮ್ಪಿಚ್ಛಂ ನ ಲಭತಿ ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ’’.

೨೦೨. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ದುಕ್ಖಾ? ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರೂಪುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ವೇದನುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೋ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಸಂಖಿತ್ತೇನ ¶ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ದುಕ್ಖಾ’’.

ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ’’.

೨. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ

೨೦೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ? ಯಾಯಂ ತಣ್ಹಾ ಪೋನೋಭವಿಕಾ [ಪೋನೋಬ್ಭವಿಕಾ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ನನ್ದಿರಾಗಸಹಗತಾ ತತ್ರತತ್ರಾಭಿನನ್ದಿನೀ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕಾಮತಣ್ಹಾ, ಭವತಣ್ಹಾ, ವಿಭವತಣ್ಹಾ.

ಸಾ ಖೋ ಪನೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಕತ್ಥ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಕತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ? ಯಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ, ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ಕಿಞ್ಚ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ? ಚಕ್ಖುಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸೋತಂ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ¶ ಘಾನಂ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಕಾಯೋ ಲೋಕೇ… ಮನೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ರೂಪಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸದ್ದಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಗನ್ಧಾ ಲೋಕೇ… ರಸಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮಾ ಲೋಕೇ ¶ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ¶ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ¶ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ರೂಪಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸದ್ದಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಗನ್ಧಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ರಸಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ರೂಪಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸದ್ದಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಗನ್ಧಸಞ್ಚೇತನಾ ¶ ಲೋಕೇ… ರಸಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ರೂಪತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸದ್ದತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ರಸತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ರೂಪವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ ¶ . ಸದ್ದವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಗನ್ಧವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ರಸವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ರೂಪವಿಚಾರೋ ¶ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಸದ್ದವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ¶ , ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಗನ್ಧವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ರಸವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಫೋಟ್ಠಬ್ಬವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ. ಧಮ್ಮವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏತ್ಥ ನಿವಿಸಮಾನಾ ನಿವಿಸತಿ.

ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ’’.

೩. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ

೨೦೪. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ? ಯೋ ತಸ್ಸಾಯೇವ ತಣ್ಹಾಯ ಅಸೇಸವಿರಾಗನಿರೋಧೋ ಚಾಗೋ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ಮುತ್ತಿ ಅನಾಲಯೋ.

ಸಾ ¶ ಖೋ ಪನೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಕತ್ಥ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಕತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ? ಯಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ, ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ಕಿಞ್ಚ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ? ಚಕ್ಖುಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ. ಸೋತಂ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನಂ ¶ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಕಾಯೋ ಲೋಕೇ… ಮನೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ರೂಪಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ. ಸದ್ದಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಗನ್ಧಾ ಲೋಕೇ… ರಸಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ. ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ. ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ. ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ…ಪೇ… ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ… ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ… ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ ಲೋಕೇ ¶ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ರೂಪಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ¶ ಸದ್ದಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ಗನ್ಧಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ರಸಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ¶ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ರೂಪಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ಸದ್ದಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ಗನ್ಧಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ರಸಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮಸಞ್ಚೇತನಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ರೂಪತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಸದ್ದತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ರಸತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ರೂಪವಿತಕ್ಕೋ ¶ ಲೋಕೇ… ಸದ್ದವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ಗನ್ಧವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ರಸವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮವಿತಕ್ಕೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ರೂಪವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ… ಸದ್ದವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ… ಗನ್ಧವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ… ರಸವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ… ಧಮ್ಮವಿಚಾರೋ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ. ಏತ್ಥೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಪಹೀಯಮಾನಾ ¶ ಪಹೀಯತಿ, ಏತ್ಥ ನಿರುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ.

ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ’’.

೪. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ

೨೦೫. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ? ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ? ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅಬ್ಯಾಪಾದಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅವಿಹಿಂಸಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ? ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣೀ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ? ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ? ಇಧ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವಂ ಪಹಾಯ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೇನ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ, ವಾಯಮತಿ, ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪದಹತಿ. ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ, ವಾಯಮತಿ, ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪದಹತಿ. ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ, ವಾಯಮತಿ, ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪದಹತಿ. ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ, ವಾಯಮತಿ, ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪದಹತಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ, ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ. ವೇದನಾಸು…ಪೇ… ಚಿತ್ತೇ…ಪೇ… ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ, ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ, ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ, ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ. ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ, ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ. ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ, ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ, ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ. ಸುಖಸ್ಸ ¶ ಚ ಪಹಾನಾ, ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ, ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’.

ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ’’.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೨೦೬. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ಸಚ್ಚಾನಿ – ದುಕ್ಖಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಾಸವಾ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ, ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ? ಯಾ ಚತೂಹಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇಹಿ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ [ವೇರಮಣಿ (ಕ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ] ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ? ಯಾ ತೀಹಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇಹಿ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ¶ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ? ಯಾ ಮಿಚ್ಛಾ ಆಜೀವಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ [ವಿರಿಯಾರಮ್ಭೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] …ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೦೭. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ ಚ ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಾಸವಾ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಚ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಕಿಲೇಸಾನಂ ¶ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ, ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ – ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ¶ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೦೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ ಚ ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಾಸವಾ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಚ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಕಿಲೇಸಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೦೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ ಚ ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಾಸವಾ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಚ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಕಿಲೇಸಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ತಿಣ್ಣಞ್ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಂ ಸಾಸವಾನಂ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೧೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ ಚ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಚ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಕಿಲೇಸಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ತಿಣ್ಣಞ್ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಂ ಸಾಸವಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಸಾಸವಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ, ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೧೧. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ಸಚ್ಚಾನಿ – ದುಕ್ಖಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಾಸವಾ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ, ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೧೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ ಚ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ ¶ , ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಚ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಕಿಲೇಸಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ತಿಣ್ಣಞ್ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಂ ಸಾಸವಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಸಾಸವಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ, ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೨೧೩. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ಸಚ್ಚಾನಿ – ದುಕ್ಖಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ಸಾಸವಾ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ¶ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’.

೨೧೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ತಣ್ಹಾ ಚ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೀಣಿ ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ ಸಾಸವಾನಿ, ಅವಸೇಸಾ ಚ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಾ, ಯೇ ಚ ಧಮ್ಮಾ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ತಣ್ಹಾಯ ಚ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಕಿಲೇಸಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ತಿಣ್ಣಞ್ಚ ಕುಸಲಮೂಲಾನಂ ಸಾಸವಾನಂ, ಅವಸೇಸಾನಞ್ಚ ಸಾಸವಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ¶ ಪಟಿಪದಾ’’.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೨೧೫. ಚತ್ತಾರಿ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಿ – ದುಕ್ಖಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ.

೨೧೬. ಚತುನ್ನಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೨೧೭. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ¶ ಅಕುಸಲಂ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಕುಸಲಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಂ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಂ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ¶ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಂ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಂ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ¶ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ¶ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಂ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತ’’ನ್ತಿಪಿ.

ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಂ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಂ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಂ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ ¶ . ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಆಚಯಗಾಮಿ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ¶ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಸೇಕ್ಖಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಪರಿತ್ತಂ ¶ . ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಂ ನ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ¶ ಹೀನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಪಣೀತಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಹೀನಂ, ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಿಯತಂ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀ’’ತಿಪಿ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಂ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀ’’ತಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಂ ನ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀ’’ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪ್ಪಾದಿನೋ’’ತಿ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪ್ಪಾದೀ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಅತೀತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಪಿ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ¶ ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ¶ ಬಹಿದ್ಧಾ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಸಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಸಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಂ.

೨. ದುಕಂ

೨೧೮. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಹೇತು. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ಹೇತು. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಹೇತೂ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತೂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಹೇತುಕಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅಹೇತುಕಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ¶ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತು, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ.

ತೀಣಿ ¶ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಙ್ಖತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅಸಙ್ಖತಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸನಿದಸ್ಸನಂ, ಸಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪಟಿಘಂ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಘಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅರೂಪಾನಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ರೂಪಂ, ಸಿಯಾ ಅರೂಪಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ¶ ಲೋಕಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ; ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಆಸವೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೋ ಆಸವಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಆಸವೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಾಸವಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅನಾಸವಾ ¶ . ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಸಾಸವಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ ¶ , ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವ’’ನ್ತಿಪಿ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಂಯೋಜನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಸಂಯೋಜನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ¶ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನ’’ನ್ತಿಪಿ ¶ . ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಗನ್ಥೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೋ ಗನ್ಥಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಗನ್ಥೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ¶ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ’’ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಓಘೋ…ಪೇ… ಯೋಗೋ…ಪೇ… ನೀವರಣಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೋ ನೀವರಣಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ನೀವರಣಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೀವರಣಿಯಾ ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ¶ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ.

ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಪರಾಮಾಸೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸೋ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ.

ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ¶ ಸಿಯಾ ಸಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚೇತಸಿಕಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅಚೇತಸಿಕಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚೇತಸಿಕಂ, ಸಿಯಾ ಅಚೇತಸಿಕಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ . ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಂ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ ¶ . ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ ¶ . ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಬಾಹಿರಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಬಾಹಿರಂ.

ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ನೋ ಉಪಾದಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಉಪಾದಾನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾನಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ¶ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ¶ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಉಪಾದಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನ’’ನ್ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ¶ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಕಿಲೇಸೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನೋ ಕಿಲೇಸಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನೋ ಕಿಲೇಸೋ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಂ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ¶ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚ ¶ , ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ’’ತಿಪಿ. ದ್ವೇ ¶ ಸಚ್ಚಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕ’’ನ್ತಿಪಿ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕ’’ನ್ತಿಪಿ.

ದ್ವೇ ¶ ಸಚ್ಚಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸವಿತಕ್ಕಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸವಿಚಾರಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅವಿಚಾರಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅಪ್ಪೀತಿಕಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ¶ ನ ಸುಖಸಹಗತಂ. ತೀಣಿ ¶ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ.

ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಕಾಮಾವಚರಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಂ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಂ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಂ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ. ತೀಣಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ ನಿಯತಂ. ನಿರೋಧಸಚ್ಚಂ ಅನಿಯತಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಸಉತ್ತರಾ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅನುತ್ತರಾ. ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ ಸರಣಂ. ದ್ವೇ ಸಚ್ಚಾ ಅರಣಾ. ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ ಸಿಯಾ ಸರಣಂ, ಸಿಯಾ ಅರಣನ್ತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಸಚ್ಚವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೫. ಇನ್ದ್ರಿಯವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೨೧೯. ಬಾವೀಸತಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ¶ ¶ ¶ – ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜಿವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ¶ , ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ [ವಿರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅಞ್ಞಾತಾವಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

೨೨೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಚಕ್ಖು ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯೋ ಕಾಯೋ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಸಾದೋ…ಪೇ… ಸುಞ್ಞೋ ಗಾಮೋಪೇಸೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಏಕವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ದುವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಸಹೇತುಕಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಹೇತುಕಂ. ತಿವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಂ. ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಾವಚರಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಾವಚರಂ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಾವಚರಂ, ಅತ್ಥಿ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಂ. ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಅತ್ಥಿ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ . ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

ಸತ್ತವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು. ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

ನವವಿಧೇನ ¶ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

ದಸವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ, ಮನೋಧಾತು, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಅತ್ಥಿ ಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಕುಸಲಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ…ಪೇ… ಏವಂ ಬಹುವಿಧೇನ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗಂ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಂ ಇತ್ಥಿಕುತ್ತಂ ಇತ್ಥಾಕಪ್ಪೋ ಇತ್ಥತ್ತಂ ಇತ್ಥಿಭಾವೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಪುರಿಸಲಿಙ್ಗಂ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ ಪುರಿಸಕುತ್ತಂ ಪುರಿಸಾಕಪ್ಪೋ ¶ ಪುರಿಸತ್ತಂ ಪುರಿಸಭಾವೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ದುವಿಧೇನ – ಅತ್ಥಿ ರೂಪಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಅರೂಪಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯೋ ತೇಸಂ ರೂಪೀನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಆಯು ಠಿತಿ ಯಪನಾ ಯಾಪನಾ ಇರಿಯನಾ ವತ್ತನಾ ಪಾಲನಾ ಜೀವಿತಂ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಅರೂಪಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯೋ ತೇಸಂ ಅರೂಪೀನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ¶ ಆಯು ಠಿತಿ ಯಪನಾ ಯಾಪನಾ ಇರಿಯನಾ ವತ್ತನಾ ಪಾಲನಾ ಜೀವಿತಂ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅರೂಪಜೀವತಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸುಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ದಹನಾ ಓಕಪ್ಪನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೋ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸದ್ಧಾಬಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ ನಿಕ್ಕಮೋ ಪರಕ್ಕಮೋ ಉಯ್ಯಾಮೋ ವಾಯಾಮೋ ಉಸ್ಸಾಹೋ ಉಸ್ಸೋಳ್ಹೀ ಥಾಮೋ ಠಿತಿ ಅಸಿಥಿಲಪರಕ್ಕಮತಾ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಧುರಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ¶ ವೀರಿಯಂ ¶ ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವೀರಿಯಬಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಪಟಿಸ್ಸತಿ ಸತಿ ಸರಣತಾ ಧಾರಣತಾ ಅಪಿಲಾಪನತಾ ಅಸಮ್ಮುಸ್ಸನತಾ ಸತಿ ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸತಿಬಲಂ ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ ಅವಟ್ಠಿತಿ ಅವಿಸಾಹಾರೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಅವಿಸಾಹಟಮಾನಸತಾ ಸಮಥೋ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಾಧಿಬಲಂ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನಞ್ಞಾತಾನಂ ಅದಿಟ್ಠಾನಂ ಅಪ್ಪತ್ತಾನಂ ಅವಿದಿತಾನಂ ಅಸಚ್ಛಿಕತಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಞಾತಾನಂ ದಿಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ತಾನಂ ವಿದಿತಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಅಞ್ಞಾತಾವಿನ್ದ್ರಿಯಂ? ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞಾತಾವೀನಂ ದಿಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ತಾನಂ ವಿದಿತಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕತಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಯ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಾವಿನ್ದ್ರಿಯಂ’’.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೨೨೧. ಬಾವೀಸತಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ¶ – ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಘಾನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜಿವ್ಹಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಇತ್ಥಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪುರಿಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ¶ , ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಅಞ್ಞಾತಾವಿನ್ದ್ರಿಯಂ.

೨೨೨. ಬಾವೀಸತೀನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೨೨೩. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಕುಸಲಂ. ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಕುಸಲಂ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ.

ದ್ವಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಪಿ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ದುಕ್ಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ.

ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ. ದ್ವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಂ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಂ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ¶ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ¶ . ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಂ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಂ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ. ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಂ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಂ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ.

ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ. ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಂ ನ ಸುಖಸಹಗತಂ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ಸಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತ’’ನ್ತಿ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪೀತಿಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸುಖಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ’’ತಿಪಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಂ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ.

ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಆಚಯಗಾಮಿ. ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿ. ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿ ¶ . ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ¶ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ದ್ವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ. ಅಞ್ಞಾತಾವಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸೇಕ್ಖಂ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ.

ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಂ, ನ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿ ಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೀನಂ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಹೀನಾ, ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಂ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಂ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಂ ¶ . ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ. ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀ’’ತಿಪಿ. ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ’’ತಿಪಿ.

ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ. ದ್ವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪ್ಪಾದಿನೋ’’ತಿ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ ¶ ; ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ದ್ವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ ¶ , ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ; ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ’’ತಿಪಿ. ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಸಪ್ಪಟಿಘಾ. ಸತ್ತರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೨೨೪. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಹೇತೂ. ಅಟ್ಠಾರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಹೇತೂ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಹೇತುಕಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ. ಸಹೇತುಕಾ ¶ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ.

ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ ¶ . ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ’’ತಿ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ನ ಹೇತೂ ಅಹೇತುಕಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನ ಹೇತೂ ಅಹೇತುಕಾ’’ತಿಪಿ ¶ . ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ಹೇತೂ ಅಹೇತುಕಾ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಸಙ್ಖತಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಪ್ಪಟಿಘಾ. ಸತ್ತರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ರೂಪಾ. ಚುದ್ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅರೂಪಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ರೂಪಂ, ಸಿಯಾ ಅರೂಪಂ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ; ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ನೋ ಆಸವಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಾಸವಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಾಸವಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವೋ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ’’. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಾಸವಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನಾಸವಾ’’ತಿಪಿ.

ನೋ ¶ ಸಂಯೋಜನಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ . ಛ ¶ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿಪಿ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಞ್ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಾ ಚೇವ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಸಂಯೋಜನಾ’’ತಿ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ’’ತಿಪಿ ¶ .

ನೋ ಗನ್ಥಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ¶ ಚೇವ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿಪಿ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥೋ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ಞ್ಚಾತಿ, ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥೋ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಾ ಚೇವ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಗನ್ಥಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಗನ್ಥಾ’’ತಿ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ ¶ . ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ¶ – ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಗನ್ಥನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿಪಿ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣಞ್ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಾ ಚೇವ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ನೀವರಣಾ’’ತಿ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ ¶ . ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನೀವರಣಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ಸೋಳಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ¶ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸಾ ಚೇವ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಪರಾಮಾಸಾ’’ತಿ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಪರಾಮಟ್ಠಾ’’ತಿಪಿ.

ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಾ. ಚುದ್ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಸಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅನಾರಮ್ಮಣಂ. ಏಕವೀಸತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ¶ ಚಿತ್ತಾ. ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಚಿತ್ತಂ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚೇತಸಿಕಾ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಚೇತಸಿಕಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚೇತಸಿಕಂ, ಸಿಯಾ ಅಚೇತಸಿಕಂ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ. ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತ’’ನ್ತಿಪಿ.

ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಂ, ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತವಿಸಂಸಟ್ಠಂ. ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ.

ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ.

ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ, ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ ¶ , ಸಿಯಾ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ. ಸೋಳಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಬಾಹಿರಾ.

ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಉಪಾದಾ. ಚುದ್ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ನೋ ಉಪಾದಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ. ಚತ್ತಾರಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ನೋ ಉಪಾದಾನಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಸೋಳಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿ.

ಸೋಳಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿಪಿ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಾ ಚೇವ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಉಪಾದಾನಾ’’ತಿ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಉಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅನುಪಾದಾನಿಯಾ’’ತಿಪಿ.

ನೋ ¶ ಕಿಲೇಸಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ¶ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿಪಿ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿ, ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಞ್ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸೋ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ¶ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಕಿಲೇಸಾ’’ತಿ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕ’’ನ್ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕ’’ನ್ತಿಪಿ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಛ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ’’ತಿಪಿ.

ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ.

ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸವಿತಕ್ಕಂ. ದ್ವಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸವಿಚಾರಂ. ದ್ವಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ದ್ವಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ದ್ವಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ.

ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ತೇರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ಚುದ್ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಅಟ್ಠಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ¶ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ¶ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ನಿಯತಂ. ಏಕಾದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ದಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ. ತೀಣಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ. ನವಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ, ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ. ಪನ್ನರಸಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಅರಣಾ. ದೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸರಣಂ. ಛ ¶ ಇನ್ದ್ರಿಯಾ ಸಿಯಾ ಸರಣಾ, ಸಿಯಾ ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಇನ್ದ್ರಿಯವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೬. ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೨೨೫. ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ¶ ¶ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ, ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೨೬. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ದುಕ್ಖೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಅಞ್ಞಾಣಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾ? ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ, ವಚೀಸಙ್ಖಾರೋ, ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ? ಕುಸಲಾ ಚೇತನಾ ಕಾಮಾವಚರಾ ರೂಪಾವಚರಾ ದಾನಮಯಾ ಸೀಲಮಯಾ ಭಾವನಾಮಯಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ? ಅಕುಸಲಾ ಚೇತನಾ ಕಾಮಾವಚರಾ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ? ಕುಸಲಾ ಚೇತನಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ? ಕಾಯಸಞ್ಚೇತನಾ ಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ, ವಚೀಸಞ್ಚೇತನಾ ವಚೀಸಙ್ಖಾರೋ, ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾ ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರೋ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾ’’.

೨೨೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

೨೨೮. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’ ¶ . ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾಭೂತಾ, ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ’’.

೨೨೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ’’.

೨೩೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

೨೩೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

೨೩೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ? ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಸದ್ದತಣ್ಹಾ, ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ, ರಸತಣ್ಹಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ, ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ’’.

೨೩೩. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ? ಕಾಮುಪಾದಾನಂ, ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ’’.

೨೩೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಭವೋ ದುವಿಧೇನ ¶ – ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಭವೋ, ಅತ್ಥಿ ಉಪಪತ್ತಿಭವೋ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಮ್ಮಭವೋ? ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಮ್ಮಭವೋ’’. ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಭವಗಾಮಿಕಮ್ಮಂ ಕಮ್ಮಭವೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪಪತ್ತಿಭವೋ? ಕಾಮಭವೋ, ರೂಪಭವೋ, ಅರೂಪಭವೋ, ಸಞ್ಞಾಭವೋ, ಅಸಞ್ಞಾಭವೋ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಭವೋ, ಏಕವೋಕಾರಭವೋ, ಚತುವೋಕಾರಭವೋ, ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಪತ್ತಿಭವೋ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಕಮ್ಮಭವೋ, ಅಯಞ್ಚ ಉಪಪತ್ತಿಭವೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’.

೨೩೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಸತ್ತನಿಕಾಯೇ ಜಾತಿ ಸಞ್ಜಾತಿ ಓಕ್ಕನ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ಖನ್ಧಾನಂ ಪಾತುಭಾವೋ ¶ , ಆಯತನಾನಂ ಪಟಿಲಾಭೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ’’.

೨೩೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ? ಅತ್ಥಿ ಜರಾ, ಅತ್ಥಿ ಮರಣಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜರಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಸತ್ತನಿಕಾಯೇ ಜರಾ ಜೀರಣತಾ ಖಣ್ಡಿಚ್ಚಂ ಪಾಲಿಚ್ಚಂ ವಲಿತ್ತಚತಾ ಆಯುನೋ ಸಂಹಾನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಪರಿಪಾಕೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮರಣಂ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸತ್ತನಿಕಾಯಾ ಚುತಿ ಚವನತಾ ಭೇದೋ ಅನ್ತರಧಾನಂ ಮಚ್ಚು ಮರಣಂ ಕಾಲಕಿರಿಯಾ [ಕಾಲಂಕಿರಿಯಾ (ಕ.)] ಖನ್ಧಾನಂ ಭೇದೋ ಕಳೇವರಸ್ಸ ನಿಕ್ಖೇಪೋ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸುಪಚ್ಛೇದೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮರಣಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಜರಾ, ಇದಞ್ಚ ಮರಣಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ’’.

೨೩೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸೋಕೋ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಸೀಲಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬ್ಯಸನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಸೋಕೋ ಸೋಚನಾ ಸೋಚಿತತ್ತಂ ಅನ್ತೋಸೋಕೋ ಅನ್ತೋಪರಿಸೋಕೋ ಚೇತಸೋ ಪರಿಜ್ಝಾಯನಾ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಸೋಕಸಲ್ಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋಕೋ’’.

೨೩೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪರಿದೇವೋ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ¶ , ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಸೀಲಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬ್ಯಸನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಆದೇವೋ ಪರಿದೇವೋ ¶ ಆದೇವನಾ ಪರಿದೇವನಾ ಆದೇವಿತತ್ತಂ ಪರಿದೇವಿತತ್ತಂ ವಾಚಾ ಪಲಾಪೋ ವಿಪ್ಪಲಾಪೋ ಲಾಲಪ್ಪೋ ಲಾಲಪ್ಪನಾ ಲಾಲಪ್ಪಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪರಿದೇವೋ’’.

೨೩೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’.

೨೪೦. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ, ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ, ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ, ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’.

೨೪೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪಾಯಾಸೋ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಭೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ರೋಗಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಸೀಲಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬ್ಯಸನೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ದುಕ್ಖಧಮ್ಮೇನ ಫುಟ್ಠಸ್ಸ ಆಯಾಸೋ ಉಪಾಯಾಸೋ ಆಯಾಸಿತತ್ತಂ ಉಪಾಯಾಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾಯಾಸೋ’’.

೨೪೨. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀತಿ, ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಙ್ಗತಿ ಹೋತಿ, ಸಮಾಗಮೋ ಹೋತಿ, ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತಿ, ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೧. ಪಚ್ಚಯಚತುಕ್ಕಂ

೨೪೩. ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ¶ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಪಚ್ಚಯಚತುಕ್ಕಂ.

೨. ಹೇತುಚತುಕ್ಕಂ

೨೪೪. ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಹೇತುಕಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ ¶ , ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ¶ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಹೇತುಚತುಕ್ಕಂ.

೩. ಸಮ್ಪಯುತ್ತಚತುಕ್ಕಂ

೨೪೫. ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ , ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ಉಪಾದಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ¶ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಸಮ್ಪಯುತ್ತಚತುಕ್ಕಂ.

೪. ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಚತುಕ್ಕಂ

೨೪೬. ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ¶ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಚತುಕ್ಕಂ.

ಮಾತಿಕಾ

೨೪೭. ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಮಾತಿಕಾ.

೫. ಪಚ್ಚಯಚತುಕ್ಕಂ

೨೪೮. ಕತಮೇ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೪೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ¶ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ [ಚೇತಯಿತತ್ತಂ (ಸೀ. ಕ.)] – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಅನುನಯೋ ಅನುರೋಧೋ ನನ್ದೀ ನನ್ದಿರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ? ಯಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ¶ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಾಯಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಂಯೋಜನಂ ಗಾಹೋ ಪತಿಟ್ಠಾಹೋ ಅಭಿನಿವೇಸೋ ಪರಾಮಾಸೋ ಕುಮ್ಮಗ್ಗೋ ಮಿಚ್ಛಾಪಥೋ ಮಿಚ್ಛತ್ತಂ ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ [ವಿಪರಿಯೇಸಗ್ಗಾಹೋ (ಬಹೂಸು)] – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪಾದಾನಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಜಾತಿ ಸಞ್ಜಾತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಪಾತುಭಾವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ? ಅತ್ಥಿ ಜರಾ, ಅತ್ಥಿ ಮರಣಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜರಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಜರಾ ಜೀರಣತಾ ಆಯುನೋ ಸಂಹಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮರಣಂ? ಯೋ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಖಯೋ ವಯೋ ಭೇದೋ ಪರಿಭೇದೋ ಅನಿಚ್ಚತಾ ಅನ್ತರಧಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮರಣಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಜರಾ, ಇದಞ್ಚ ಮರಣಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ’’.

ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀತಿ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ¶ ಸಙ್ಗತಿ ಹೋತಿ, ಸಮಾಗಮೋ ಹೋತಿ, ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತಿ, ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೫೦. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೫೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ’’.

ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ಠಪೇತ್ವಾ ಫಸ್ಸಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ¶ , ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ ¶ , ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೫೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ¶ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೫೪. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೫೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ ¶ , ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಪಚ್ಚಯಚತುಕ್ಕಂ.

೬. ಹೇತುಚತುಕ್ಕಂ

೨೫೬. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಹೇತುಕಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ ¶ . ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೫೭. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಹೇತುಕಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ? ಯಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ’’ತಿ.

೨೫೮. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೫೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ ¶ ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ’’.

ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಹೇತುಕೋತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ಠಪೇತ್ವಾ ಫಸ್ಸಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಹೇತುಕೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಹೇತುಕೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೬೦. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೬೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೬೨. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ ¶ , ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೬೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಹೇತುಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ , ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ ¶ , ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ ¶ , ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮರೂಪಹೇತುಕಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಹೇತುಕಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ? ಯಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಹೇತುಕಂ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಹೇತುಚತುಕ್ಕಂ.

೭. ಸಮ್ಪಯುತ್ತಚತುಕ್ಕಂ

ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೬೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಂ ¶ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೬೬. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ , ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೬೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯಾ ¶ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತೋತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ಠಪೇತ್ವಾ ಫಸ್ಸಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೬೮. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೬೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ …ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೭೦. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ವೇದನಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ತಣ್ಹಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೭೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ¶ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ನಾಮಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಛಟ್ಠಾಯತನನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಸಮ್ಪಯುತ್ತಚತುಕ್ಕಂ.

೮. ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಚತುಕ್ಕಂ

೨೭೨. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೭೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ , ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ? ಯಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ? ಯೋ ರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪಾದಾನಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಜಾತಿ ಸಞ್ಜಾತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತಿ ಪಾತುಭಾವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ? ಅತ್ಥಿ ಜರಾ, ಅತ್ಥಿ ಮರಣಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜರಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಜರಾ ಜೀರಣತಾ ಆಯುನೋ ಸಂಹಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ಜರಾ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮರಣಂ? ಯೋ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಖಯೋ ವಯೋ ಭೇದೋ ಪರಿಭೇದೋ ಅನಿಚ್ಚತಾ ಅನ್ತರಧಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮರಣಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಜರಾ, ಇದಞ್ಚ ಮರಣಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ’’.

ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀತಿ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಙ್ಗತಿ ಹೋತಿ, ಸಮಾಗಮೋ ಹೋತಿ, ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತಿ, ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೭೪. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ ¶ , ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೭೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಫಸ್ಸೋತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ಠಪೇತ್ವಾ ಫಸ್ಸಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’ ¶ .

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೭೬. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೭೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ ¶ , ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ , ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೭೮. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ; ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವೇದನಾ; ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ತಣ್ಹಾ; ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ¶ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೭೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ನಾಮಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಯಂ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾಪಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನನ್ತಿ. ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ, ಯಞ್ಚ ರೂಪಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ವತ್ತತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ? ಅತ್ಥಿ ನಾಮಂ, ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಂ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ರೂಪಂ? ಚಕ್ಖಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಸೋತಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಘಾನಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಕಾಯಾಯತನಸ್ಸ ಉಪಚಯೋ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ರೂಪಂ ಚಿತ್ತಜಂ ಚಿತ್ತಹೇತುಕಂ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ, ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮರೂಪಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಂ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಚತುಕ್ಕಂ.

೯. ಅಕುಸಲನಿದ್ದೇಸೋ

೨೮೦. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ¶ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೮೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ…ಪೇ….

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೮೨. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೮೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ….

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೮೪. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ¶ , ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ ¶ , ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೮೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೮೬. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ದೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಪಟಿಘಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ದೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಪಟಿಘಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಘಂ, ಪಟಿಘಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೮೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ¶ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಘಂ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ…ಪೇ… ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ [ಅಸುಲೋಪೋ (ಸ್ಯಾ.)] ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಘಂ’’ ¶ .

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಟಿಘಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಟಿಘಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೮೮. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ ¶ , ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೮೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ, ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ? ಯಾ ಕಙ್ಖಾ ಕಙ್ಖಾಯನಾ ಕಙ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ವಿಮತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ¶ ದ್ವೇಳ್ಹಕಂ ದ್ವಿಧಾಪಥೋ [ದ್ವೇಧಾಪಥೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಸಂಸಯೋ ಅನೇಕಂಸಗ್ಗಾಹೋ ಆಸಪ್ಪನಾ ಪರಿಸಪ್ಪನಾ ಅಪರಿಯೋಗಾಹಣಾ [ಅಪರಿಯೋಗಾಹನಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಮನೋವಿಲೇಖೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೯೦. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೯೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಅವೂಪಸಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಭನ್ತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉದ್ಧಚ್ಚಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ¶ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಅಕುಸಲನಿದ್ದೇಸೋ.

೧೦. ಕುಸಲನಿದ್ದೇಸೋ

೨೯೨. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೯೩. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಲೋಭೋ? ಯೋ ಅಲೋಭೋ ಅಲುಬ್ಭನಾ ಅಲುಬ್ಭಿತತ್ತಂ ಅಸಾರಾಗೋ ಅಸಾರಜ್ಜನಾ ಅಸಾರಜ್ಜಿತತ್ತಂ ಅನಭಿಜ್ಝಾ ಅಲೋಭೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಲೋಭೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅದೋಸೋ? ಯೋ ಅದೋಸೋ ಅದುಸ್ಸನಾ ಅದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ¶ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋ ಅದೋಸೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅದೋಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಮೋಹೋ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಮೋಹೋ’’. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ…ಪೇ… ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ…ಪೇ… ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ? ಯಾ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ದಹನಾ ಓಕಪ್ಪನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೯೪. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ , ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೯೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಲೋಭೋ? ಯೋ ಅಲೋಭೋ ಅಲುಬ್ಭನಾ ಅಲುಬ್ಭಿತತ್ತಂ ಅಸಾರಾಗೋ ಅಸಾರಜ್ಜನಾ ಅಸಾರಜ್ಜಿತತ್ತಂ ಅನಭಿಜ್ಝಾ ಅಲೋಭೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಲೋಭೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅದೋಸೋ? ಯೋ ಅದೋಸೋ ಅದುಸ್ಸನಾ ಅದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋ ಅದೋಸೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅದೋಸೋ’’. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೨೯೬. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೯೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ – ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ¶ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೨೯೯. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ¶ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೦೦. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ [ಪಠವೀಕಸಿಣಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ , ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೦೧. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೦೨. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೦೩. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೦೪. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ¶ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೦೫. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಕುಸಲಮೂಲಾ? ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಲೋಭೋ…ಪೇ… ಅದೋಸೋ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಮೋಹೋ’’. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ? ಯಾ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ದಹನಾ ಓಕಪ್ಪನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ’’.

ಏವಮೇತೇಸಂ ¶ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀತಿ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಙ್ಗತಿ ಹೋತಿ, ಸಮಾಗಮೋ ಹೋತಿ, ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತಿ, ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಕುಸಲನಿದ್ದೇಸೋ.

೧೧. ಅಬ್ಯಾಕತನಿದ್ದೇಸೋ

೩೦೬. ಕತಮೇ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೦೭. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ , ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ವೇದನಂ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೦೮. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಹೇತುಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಹೇತುಕಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಹೇತುಕಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಹೇತುಕೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಹೇತುಕಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೦೯. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ನಾಮಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ಫಸ್ಸಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೧೦. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಸಙ್ಖಾರೋ; ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾಪಿ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ; ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನಾಮಂ; ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ; ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾಪಿ ಫಸ್ಸೋ; ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೧೧. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸುಖಸಹಗತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೧೨. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸುಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ವೇದನಂ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೧೩. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೧೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ¶ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೧೫. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೧೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೧೭. ಕತಮೇ ¶ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೧೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೧೯. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ¶ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ? ಯಾ ¶ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ದಹನಾ ಓಕಪ್ಪನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ¶ ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೨೧. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ.

ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ¶ , ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ ¶ , ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೨. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ.

ತಸ್ಸೇವ ಅರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೩. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ.

ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ ¶ , ಭವಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೪. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೫. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ¶ ವೇದನಂ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೨೬. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ರಸಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಖಾರೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ ¶ , ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೨೮. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೨೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೩೦. ಕತಮೇ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ¶ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೧. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೨. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೩. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ , ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅಬ್ಯಾಕತನಿದ್ದೇಸೋ.

೧೨. ಅವಿಜ್ಜಾಮೂಲಕಕುಸಲನಿದ್ದೇಸೋ

೩೩೪. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೫. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ? ಯಾ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ದಹನಾ ಓಕಪ್ಪನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೩೬. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ¶ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೭. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೮. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೩೯. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೦. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ¶ …ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೧. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೨. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ¶ , ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ¶ , ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಅವಿಜ್ಜಾಮೂಲಕಕುಸಲನಿದ್ದೇಸೋ.

೧೩. ಕುಸಲಮೂಲಕವಿಪಾಕನಿದ್ದೇಸೋ

೩೪೩. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ¶ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೪೫. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸುಖಸಹಗತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ¶ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ ¶ , ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ ¶ , ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೬. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ¶ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೭. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ.

ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ ¶ . ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೮. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ.

ತಸ್ಸೇವ ಅರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ ¶ , ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ ¶ , ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೪೯. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ.

ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಪಸಾದೋ, ಪಸಾದಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

ಕುಸಲಮೂಲಕವಿಪಾಕನಿದ್ದೇಸೋ.

೧೪. ಅಕುಸಲಮೂಲಕವಿಪಾಕನಿದ್ದೇಸೋ

೩೫೦. ಕತಮೇ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೫೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

೩೫೨. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ¶ ಹೋತಿ.

೩೫೩. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ, ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ, ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ ¶ , ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ ¶ , ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ.

೩೫೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ? ಯಾ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಕುಸಲಮೂಲಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ? ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾಮಪಚ್ಚಯಾ ಛಟ್ಠಾಯತನಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ? ಯೋ ಫಸ್ಸೋ ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸನಾ ಸಮ್ಫುಸಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛಟ್ಠಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಾ ತದಧಿಮುತ್ತತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ? ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧಿಮೋಕ್ಖಂ, ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಜಾತಿ ಸಞ್ಜಾತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಪಾತುಭಾವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ? ಅತ್ಥಿ ಜರಾ, ಅತ್ಥಿ ಮರಣಂ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಜರಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಜರಾ ಜೀರಣತಾ ಆಯುನೋ ಸಂಹಾನಿ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಜರಾ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮರಣಂ? ಯೋ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಖಯೋ ವಯೋ ಭೇದೋ ಪರಿಭೇದೋ ಅನಿಚ್ಚತಾ ಅನ್ತರಧಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮರಣಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಜರಾ, ಇದಞ್ಚ ಮರಣಂ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ’’.

ಏವಮೇತಸ್ಸ ¶ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀತಿ. ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಙ್ಗತಿ ಹೋತಿ, ಸಮಾಗಮೋ ಹೋತಿ, ಸಮೋಧಾನಂ ¶ ಹೋತಿ, ಪಾತುಭಾವೋ ಹೋತಿ. ತೇನ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ.

ಅಕುಸಲಮೂಲಕವಿಪಾಕನಿದ್ದೇಸೋ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದವಿಭಙ್ಗೋ [ಪಚ್ಚಯಾಕಾರವಿಭಙ್ಗೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೭. ಸತಿಪಟ್ಠಾನವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೩೫೫. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ¶ ¶ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ.

೧. ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ

೩೫೬. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಯಂ ಉದ್ಧಂ ಪಾದತಲಾ ಅಧೋ ಕೇಸಮತ್ಥಕಾ ತಚಪರಿಯನ್ತಂ ಪೂರಂ ನಾನಪ್ಪಕಾರಸ್ಸ ಅಸುಚಿನೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖತಿ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕಾಯೇ ಕೇಸಾ ಲೋಮಾ ನಖಾ ದನ್ತಾ ತಚೋ ಮಂಸಂ ನ್ಹಾರು [ನಹಾರು (ಸೀ.)] ಅಟ್ಠಿ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ [ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಾ (ಸೀ.)] ವಕ್ಕಂ ಹದಯಂ ಯಕನಂ ಕಿಲೋಮಕಂ ಪಿಹಕಂ ಪಪ್ಫಾಸಂ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತಗುಣಂ ಉದರಿಯಂ ಕರೀಸಂ ಪಿತ್ತಂ ಸೇಮ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೋ ಲೋಹಿತಂ ಸೇದೋ ಮೇದೋ ಅಸ್ಸು ವಸಾ ಖೇಳೋ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾ ಲಸಿಕಾ ಮುತ್ತ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ¶ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯಂ ಉದ್ಧಂ ಪಾದತಲಾ ಅಧೋ ಕೇಸಮತ್ಥಕಾ ತಚಪರಿಯನ್ತಂ ಪೂರಂ ನಾನಪ್ಪಕಾರಸ್ಸ ಅಸುಚಿನೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖತಿ – ‘‘ಅತ್ಥಿಸ್ಸ ಕಾಯೇ ಕೇಸಾ ಲೋಮಾ ¶ ನಖಾ ದನ್ತಾ ತಚೋ ಮಂಸಂ ನ್ಹಾರು ಅಟ್ಠಿ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ವಕ್ಕಂ ಹದಯಂ ಯಕನಂ ಕಿಲೋಮಕಂ ಪಿಹಕಂ ಪಪ್ಫಾಸಂ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತಗುಣಂ ಉದರಿಯಂ ಕರೀಸಂ ಪಿತ್ತಂ ಸೇಮ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೋ ಲೋಹಿತಂ ಸೇದೋ ಮೇದೋ ಅಸ್ಸು ವಸಾ ಖೇಳೋ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾ ಲಸಿಕಾ ಮುತ್ತ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯಂ ಉದ್ಧಂ ಪಾದತಲಾ ಅಧೋ ಕೇಸಮತ್ಥಕಾ ತಚಪರಿಯನ್ತಂ ಪೂರಂ ನಾನಪ್ಪಕಾರಸ್ಸ ಅಸುಚಿನೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖತಿ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕಾಯೇ ಕೇಸಾ ಲೋಮಾ ನಖಾ ದನ್ತಾ ತಚೋ ಮಂಸಂ ನ್ಹಾರು ಅಟ್ಠಿ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ವಕ್ಕಂ ಹದಯಂ ಯಕನಂ ಕಿಲೋಮಕಂ ಪಿಹಕಂ ಪಪ್ಫಾಸಂ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತಗುಣಂ ಉದರಿಯಂ ಕರೀಸಂ ಪಿತ್ತಂ ಸೇಮ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೋ ಲೋಹಿತಂ ಸೇದೋ ಮೇದೋ ಅಸ್ಸು ವಸಾ ಖೇಳೋ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾ ಲಸಿಕಾ ಮುತ್ತ’’ನ್ತಿ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ.

೩೫೭. ಅನುಪಸ್ಸೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅನುಪಸ್ಸನಾ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನುಪಸ್ಸನಾ’’. ಇಮಾಯ ಅನುಪಸ್ಸನಾಯ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನುಪಸ್ಸೀ’’ತಿ.

೩೫೮. ವಿಹರತೀತಿ. ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೩೫೯. ಆತಾಪೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಆತಾಪೋ [ಕತಮಂ ಆತಾಪಂ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)]? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆತಾಪೋ’’. ಇಮಿನಾ ಆತಾಪೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆತಾಪೀ’’ತಿ.

೩೬೦. ಸಮ್ಪಜಾನೋತಿ ¶ ¶ . ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’. ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ¶ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ.

೩೬೧. ಸತಿಮಾತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’. ಇಮಾಯ ಸತಿಯಾ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಮಾ’’ತಿ.

೩೬೨. ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲೋಕೋ? ಸ್ವೇವ ಕಾಯೋ ಲೋಕೋ. ಪಞ್ಚಪಿ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಲೋಕೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲೋಕೋ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಭಿಜ್ಝಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಇದಞ್ಚ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಇಮಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ ವಿನೀತಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಟಿವಿನೀತಾ ಸನ್ತಾ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸ’’ನ್ತಿ.

ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ.

೨. ವೇದನಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ

೩೬೩. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಂ ವೇದನಂ ¶ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ಸಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ಸಾಮಿಸಂ ದುಕ್ಖಂ ¶ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ಸಾಮಿಸಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನೋ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಾಮೀ’’ತಿ ¶ ಪಜಾನಾತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ¶ ವಾ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ಸಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಂ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ಸಾಮಿಸಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ಸಾಮಿಸಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯಮಾನಂ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ವೇದಯತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸುಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ಸುಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ಸಾಮಿಸಾ ¶ ಸುಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ಸಾಮಿಸಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಾಮಿಸಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ‘‘ಸಾಮಿಸಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ನಿರಾಮಿಸಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ¶ ‘‘ನಿರಾಮಿಸಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ.

೩೬೪. ಅನುಪಸ್ಸೀತಿ ¶ …ಪೇ… ವಿಹರತೀತಿ…ಪೇ… ಆತಾಪೀತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಪಜಾನೋತಿ…ಪೇ… ¶ ಸತಿಮಾತಿ…ಪೇ… ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲೋಕೋ? ಸಾಯೇವ ವೇದನಾ ಲೋಕೋ. ಪಞ್ಚಪಿ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಲೋಕೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲೋಕೋ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಭಿಜ್ಝಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಇದಞ್ಚ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಇಮಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ ವಿನೀತಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಟಿವಿನೀತಾ ಸನ್ತಾ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸ’’ನ್ತಿ.

ವೇದನಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ.

೩. ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ

೩೬೫. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸರಾಗಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತರಾಗಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸದೋಸಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತದೋಸಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮೋಹಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ¶ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತಮೋಹಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಂಖಿತ್ತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ¶ ಪಜಾನಾತಿ, ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಮಹಗ್ಗತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಉತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಉತ್ತರಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅನುತ್ತರಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮಾಹಿತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ¶ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಸಮಾಹಿತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಮುತ್ತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅವಿಮುತ್ತಂ ಮೇ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸರಾಗಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸರಾಗಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತರಾಗಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸದೋಸಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ¶ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತದೋಸಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮೋಹಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತಮೋಹಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಂಖಿತ್ತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಮಹಗ್ಗತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಉತ್ತರಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಉತ್ತರಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾಸ್ಸ ¶ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅನುತ್ತರಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮಾಹಿತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮಾಹಿತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಸಮಾಹಿತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಮುತ್ತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅವಿಮುತ್ತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ¶ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಂಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಉತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಉತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅನುತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ ¶ , ಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖು ¶ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ.

೩೬೬. ಅನುಪಸ್ಸೀತಿ…ಪೇ… ವಿಹರತೀತಿ…ಪೇ… ಆತಾಪೀತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಪಜಾನೋತಿ…ಪೇ… ಸತಿಮಾತಿ…ಪೇ… ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲೋಕೋ? ತಂಯೇವ ಚಿತ್ತಂ ಲೋಕೋ. ಪಞ್ಚಪಿ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಲೋಕೋ – ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಭಿಜ್ಝಾ? ಯೋ ¶ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಇದಞ್ಚ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಇಮಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ ವಿನೀತಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಟಿವಿನೀತಾ ಸನ್ತಾ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸ’’ನ್ತಿ.

ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ.

೪. ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ

೩೬೭. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ವಾ ¶ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ¶ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಹೀನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಬ್ಯಾಪಾದಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಥಿನಮಿದ್ಧಂ [ಥೀನಮಿದ್ಧಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] …ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’ತಿ ¶ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಹೀನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ.

ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರೀ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ [ವಿರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] …ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ¶ …ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ¶ ‘‘ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರೀ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ‘‘ಅತ್ಥಿಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ‘‘ನತ್ಥಿಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ ¶ , ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಹೀನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪಾದಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಥಿನಮಿದ್ಧಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ‘‘ಅತ್ಥಿಸ್ಸ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ‘‘ನತ್ಥಿಸ್ಸ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ¶ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಹೀನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ.

ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ಅತ್ಥಿಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ¶ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ನತ್ಥಿಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರೀ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ಅತ್ಥಿಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ¶ ‘‘ನತ್ಥಿಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರೀ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಸೋ ತಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಆಸೇವಿತ್ವಾ ಭಾವೇತ್ವಾ ಬಹುಲೀಕರಿತ್ವಾ ಸ್ವಾವತ್ಥಿತಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಚಿತ್ತಂ ಉಪಸಂಹರತಿ.

ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ವಾ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ ¶ , ಯಥಾ ಚ ಪಹೀನಸ್ಸ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಸ್ಸ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸನ್ತಂ ವಾ ಬ್ಯಾಪಾದಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಥಿನಮಿದ್ಧಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’ತಿ ¶ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಪಹಾನಂ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಹೀನಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ.

ಸನ್ತಂ ¶ ವಾ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರೀ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸನ್ತಂ ವಾ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ…ಪೇ… ಸನ್ತಂ ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೋ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಯಥಾ ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸ್ಸ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರೀ ಹೋತಿ ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ¶ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ.

೩೬೮. ಅನುಪಸ್ಸೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅನುಪಸ್ಸನಾ? ಯಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅನುಪಸ್ಸನಾ. ಇಮಾಯ ಅನುಪಸ್ಸನಾಯ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನುಪಸ್ಸೀ’’ತಿ.

೩೬೯. ವಿಹರತೀತಿ. ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೩೭೦. ಆತಾಪೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಆತಾಪೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆತಾಪೋ’’. ಇಮಿನಾ ಆತಾಪೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆತಾಪೀ’’ತಿ.

೩೭೧. ಸಮ್ಪಜಾನೋತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’. ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ.

೩೭೨. ಸತಿಮಾತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’. ಇಮಾಯ ಸತಿಯಾ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಮಾ’’ತಿ.

೩೭೩. ವಿನೇಯ್ಯ ¶ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲೋಕೋ? ತೇವ ಧಮ್ಮಾ ಲೋಕೋ. ಪಞ್ಚಪಿ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಲೋಕೋ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲೋಕೋ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಭಿಜ್ಝಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾ’’. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಇದಞ್ಚ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಇಮಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ ವಿನೀತಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಟಿವಿನೀತಾ ಸನ್ತಾ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸ’’ನ್ತಿ.

ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸನಾನಿದ್ದೇಸೋ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೩೭೪. ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ.

೩೭೫. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ¶ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ¶ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೭೬. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೭೭. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೭೮. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೭೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ¶ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೮೦. ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ, ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ.

೩೮೧. ಕಥಞ್ಚ ¶ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೮೨. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೮೩. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ¶ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ¶ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೮೪. ಕಥಞ್ಚ ¶ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩೮೫. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ¶ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೩೮೬. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ವೇದನಾಸು ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ.

೩೮೭. ಚತುನ್ನಂ ¶ ¶ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೩೮೮. ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ. ಪಣೀತಾ. ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೩೮೯. ನ ¶ ಹೇತೂ. ಸಹೇತುಕಾ. ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಸಙ್ಖತಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅರೂಪಾ. ಲೋಕುತ್ತರಾ. ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ. ನೋ ಆಸವಾ. ಅನಾಸವಾ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾಚಾತಿಪಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಅನಾಸವಾ. ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ¶ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ಚೇತಸಿಕಾ. ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ. ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಬಾಹಿರಾ. ನೋ ಉಪಾದಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ ¶ . ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ.

ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ ¶ . ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಅನುತ್ತರಾ. ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಸತಿಪಟ್ಠಾನವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೮. ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೩೯೦. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ¶ ¶ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ¶ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೩೯೧. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ? ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಲೋಭೋ, ದೋಸೋ, ಮೋಹೋ. ತದೇಕಟ್ಠಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ. ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ, ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ’’. ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೩೯೨. ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛನ್ದೋ? ಯೋ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ [ಛನ್ದೀಕತಾ (ಸ್ಯಾ.)] ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ¶ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದೋ’’. ಇಮಂ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ಸಞ್ಜನೇತಿ ಉಟ್ಠಪೇತಿ ಸಮುಟ್ಠಪೇತಿ [ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತಿ (ಸ್ಯಾ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ] ನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀ’’ತಿ.

೩೯೩. ವಾಯಮತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಾಮೋ’’. ಇಮಿನಾ ವಾಯಾಮೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಮತೀ’’ತಿ.

೩೯೪. ವೀರಿಯಂ ¶ ¶ ಆರಭತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’. ಇಮಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಸಮಾರಭತಿ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀ’’ತಿ.

೩೯೫. ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇಮಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಸಮ್ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಉಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ ಪಚ್ಚುಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ.

೩೯೬. ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಂ’’. ಇಮಿನಾ ಪಧಾನೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪದಹತೀ’’ತಿ.

೩೯೭. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ? ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಲೋಭೋ, ದೋಸೋ, ಮೋಹೋ. ತದೇಕಟ್ಠಾ ಚ ಕಿಲೇಸಾ. ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ, ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ’’. ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೩೯೮. ಛನ್ದಂ ¶ ಜನೇತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛನ್ದೋ? ಯೋ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ¶ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದೋ’’. ಇಮಂ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ಸಞ್ಜನೇತಿ ಉಟ್ಠಪೇತಿ ಸಮುಟ್ಠಪೇತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀ’’ತಿ.

೩೯೯. ವಾಯಮತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಾಮೋ’’. ಇಮಿನಾ ವಾಯಾಮೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಮತೀ’’ತಿ.

೪೦೦. ವೀರಿಯಂ ¶ ಆರಭತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’. ಇಮಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಸಮಾರಭತಿ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀ’’ತಿ.

೪೦೧. ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇಮಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಸಮ್ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಉಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ ಪಚ್ಚುಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ.

೪೦೨. ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಂ’’. ಇಮಿನಾ ಪಧಾನೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪದಹತೀ’’ತಿ.

೪೦೩. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ¶ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ? ತೀಣಿ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ. ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ. ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ’’. ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೦೪. ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀತಿ…ಪೇ… ವಾಯಮತೀತಿ…ಪೇ… ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ…ಪೇ… ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ ¶ …ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಂ’’. ಇಮಿನಾ ಪಧಾನೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪದಹತೀ’’ತಿ.

೪೦೫. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ? ತೀಣಿ ಕುಸಲಮೂಲಾನಿ – ಅಲೋಭೋ, ಅದೋಸೋ, ಅಮೋಹೋ. ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ¶ , ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ’’. ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೦೬. ಠಿತಿಯಾತಿ. ಯಾ ಠಿತಿ ಸೋ ಅಸಮ್ಮೋಸೋ, ಯೋ ಅಸಮ್ಮೋಸೋ ಸೋ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವೋ ¶ , ಯೋ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವೋ ತಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ, ಯಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಸಾ ಭಾವನಾ, ಯಾ ಭಾವನಾ ಸಾ ಪಾರಿಪೂರೀ.

೪೦೭. ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀತಿ…ಪೇ… ವಾಯಮತೀತಿ…ಪೇ… ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ…ಪೇ… ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಂ’’. ಇಮಿನಾ ಪಧಾನೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪದಹತೀ’’ತಿ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೪೦೮. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ¶ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೦೯. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ¶ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ¶ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೧೦. ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛನ್ದೋ? ಯೋ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದೋ’’. ಇಮಂ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ಸಞ್ಜನೇತಿ ಉಟ್ಠಪೇತಿ ಸಮುಟ್ಠಪೇತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀ’’ತಿ.

೪೧೧. ವಾಯಮತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಾಮೋ’’. ಇಮಿನಾ ವಾಯಾಮೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಮತೀ’’ತಿ.

೪೧೨. ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’. ಇಮಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಸಮಾರಭತಿ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀ’’ತಿ.

೪೧೩. ಚಿತ್ತಂ ¶ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇಮಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಸಮ್ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಉಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ ಪಚ್ಚುಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ.

೪೧೪. ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೧೫. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ¶ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೧೬. ಛನ್ದಂ ¶ ಜನೇತೀತಿ…ಪೇ… ವಾಯಮತೀತಿ…ಪೇ… ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ…ಪೇ… ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ¶ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೧೭. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೧೮. ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀತಿ…ಪೇ… ವಾಯಮತೀತಿ…ಪೇ… ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ…ಪೇ… ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ ¶ …ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೧೯. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ¶ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೨೦. ಠಿತಿಯಾತಿ ¶ . ಯಾ ಠಿತಿ ಸೋ ಅಸಮ್ಮೋಸೋ, ಯೋ ಅಸಮ್ಮೋಸೋ ಸೋ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವೋ, ಯೋ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವೋ ತಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ, ಯಂ ವೇಪುಲ್ಲಂ ಸಾ ಭಾವನಾ, ಯಾ ಭಾವನಾ ಸಾ ಪಾರಿಪೂರೀ.

೪೨೧. ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛನ್ದೋ? ಯೋ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದೋ’’. ಇಮಂ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ಸಞ್ಜನೇತಿ ಉಟ್ಠಪೇತಿ ಸಮುಟ್ಠಪೇತಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಂ ಜನೇತೀ’’ತಿ.

೪೨೨. ವಾಯಮತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಾಮೋ’’. ಇಮಿನಾ ವಾಯಾಮೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಾಯಮತೀ’’ತಿ.

೪೨೩. ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’. ಇಮಂ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಸಮಾರಭತಿ ಆಸೇವತಿ ¶ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀ’’ತಿ.

೪೨೪. ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇಮಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಸಮ್ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಉಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ ಪಚ್ಚುಪತ್ಥಮ್ಭೇತಿ. ತೇನ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ.

೪೨೫. ಪದಹತೀತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೨೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೪೨೭. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ…ಪೇ… ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ…ಪೇ… ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ¶ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ.

೪೨೮. ಚತುನ್ನಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೪೨೯. ಕುಸಲಾಯೇವ ¶ . ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ¶ . ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸೇಕ್ಖಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ. ಪಣೀತಾ. ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ. ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ. ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋತಿ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೪೩೦. ನ ಹೇತೂ. ಸಹೇತುಕಾ. ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ನ ¶ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ. ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಸಙ್ಖತಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅರೂಪಾ ¶ . ಲೋಕುತ್ತರಾ. ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ. ನೋ ಆಸವಾ. ಅನಾಸವಾ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿಪಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಅನಾಸವಾ. ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ಚೇತಸಿಕಾ. ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ. ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಬಾಹಿರಾ. ನೋ ಉಪಾದಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ ¶ . ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ನಿಯತಾ. ಅನುತ್ತರಾ. ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೯. ಇದ್ಧಿಪಾದವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೪೩೧. ಚತ್ತಾರೋ ¶ ¶ ¶ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ.

೧. ಛನ್ದಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೩೨. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ಛನ್ದಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅಧಿಪತಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಲಭತಿ ಸಮಾಧಿಂ, ಲಭತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಂ [ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಏಕಗ್ಗತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಸಮಾಧಿ’’. ಸೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಛನ್ದಸಮಾಧಿ, ಇಮೇ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ. ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ [ಸಙ್ಖಂ (ಸೀ.)] ಗಚ್ಛತಿ.

೪೩೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಛನ್ದೋ? ಯೋ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ¶ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ ಅವಟ್ಠಿತಿ ಅವಿಸಾಹಾರೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಅವಿಸಾಹಟಮಾನಸತಾ ಸಮಥೋ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಾಧಿಬಲಂ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ ನಿಕ್ಕಮೋ ಪರಕ್ಕಮೋ ಉಯ್ಯಾಮೋ ವಾಯಾಮೋ ಉಸ್ಸಾಹೋ ಉಸ್ಸೋಳ್ಹೀ ಥಾಮೋ ಠಿತಿ ಅಸಿಥಿಲಪರಕ್ಕಮತಾ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಧುರಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ¶ ವೀರಿಯಂ ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವೀರಿಯಬಲಂ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಛನ್ದೇನ, ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೩೪. ಇದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದೋ’’ತಿ. ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೨. ವೀರಿಯಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೩೫. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ವೀರಿಯಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅಧಿಪತಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಲಭತಿ ಸಮಾಧಿಂ ಲಭತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ’’. ಸೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ¶ ಪಹಾನಾಯ…ಪೇ… ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ…ಪೇ… ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ¶ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ, ಇಮೇ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ; ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ.

೪೩೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ ಅವಟ್ಠಿತಿ ಅವಿಸಾಹಾರೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಅವಿಸಾಹಟಮಾನಸತಾ ಸಮಥೋ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಾಧಿಬಲಂ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ವೀರಿಯೇನ, ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೩೭. ಇದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ. ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೩. ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೩೮. ಕಥಞ್ಚ ¶ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ಚಿತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅಧಿಪತಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಲಭತಿ ಸಮಾಧಿಂ ಲಭತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ’’. ಸೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ…ಪೇ… ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ…ಪೇ… ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ, ಇಮೇ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ; ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ.

೪೩೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಚಿತ್ತೇನ, ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ¶ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೪೦. ಇದ್ಧೀತಿ ¶ . ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ¶ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ. ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ¶ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೪. ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೪೧. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ವೀಮಂಸಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅಧಿಪತಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಲಭತಿ ಸಮಾಧಿಂ ಲಭತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿ’’. ಸೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ…ಪೇ… ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ…ಪೇ… ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿ, ಇಮೇ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಾ; ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ.

೪೪೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವೀಮಂಸಾ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀಮಂಸಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ ¶ …ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಾಯ ಚ ವೀಮಂಸಾಯ, ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೪೩. ಇದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ ¶ ¶ ¶ . ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಖನ್ಧೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೪೪೪. ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ.

೧. ಛನ್ದಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೪೫. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ¶ ಭಾವೇತಿ.

೪೪೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛನ್ದೋ? ಯೋ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಛನ್ದೇನ, ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೪೭. ಇದ್ಧೀತಿ ¶ . ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ ¶ . ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೨. ವೀರಿಯಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೪೮. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ¶ ಭಾವೇತಿ.

೪೪೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವೀರಿಯಂ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ವೀರಿಯೇನ ¶ , ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೫೦. ಇದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ. ತಥಾಭೂತಸ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೩. ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೫೧. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ¶ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ¶ ಭಾವೇತಿ.

೪೫೨. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಚಿತ್ತೇನ ¶ , ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೪೫೩. ಇದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ. ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೪. ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ

೪೫೪. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ¶ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ.

೪೫೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವೀಮಂಸಾ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀಮಂಸಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ¶ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಾಯ ಚ ವೀಮಂಸಾಯ, ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮಾಧಿನಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ಪಧಾನಸಙ್ಖಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ¶ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ

೪೫೬. ಇದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಇದ್ಧಿ ಸಮಿದ್ಧಿ ಇಜ್ಝನಾ ಸಮಿಜ್ಝನಾ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

ಇದ್ಧಿಪಾದೋತಿ. ತಥಾಭೂತಸ್ಸ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ.

ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀತಿ. ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ.

೪೫೭. ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ – ಛನ್ದಿದ್ಧಿಪಾದೋ, ವೀರಿಯಿದ್ಧಿಪಾದೋ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ, ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ.

೪೫೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಛನ್ದಿದ್ಧಿಪಾದೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ¶ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಛನ್ದೋ ಛನ್ದಿಕತಾ ಕತ್ತುಕಮ್ಯತಾ ಕುಸಲೋ ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಛನ್ದಿದ್ಧಿಪಾದೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಛನ್ದಿದ್ಧಿಪಾದಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೫೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೀರಿಯಿದ್ಧಿಪಾದೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಿದ್ಧಿಪಾದೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೀರಿಯಿದ್ಧಿಪಾದಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೬೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ¶ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ¶ …ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೬೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೪೬೨. ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ, ವೀರಿಯಸಮಾಧಿ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸಮಾಧಿ…ಪೇ… ವೀಮಂಸಾಸಮಾಧಿಪಧಾನಸಙ್ಖಾರಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಂ ಭಾವೇತಿ.

೪೬೩. ಚತುನ್ನಂ ಇದ್ಧಿಪಾದಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೪೬೪. ಕುಸಲಾಯೇವ. ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ¶ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸೇಕ್ಖಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ. ಪಣೀತಾ. ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ. ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ನ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋತಿ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ ¶ , ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೪೬೫. ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ ¶ ಹೇತು, ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ನ ಹೇತೂ. ಸಹೇತುಕಾ. ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚ, ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ, ವೀಮಂಸಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕೋತಿಪಿ, ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕೋತಿಪಿ. ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಸಙ್ಖತಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅರೂಪಾ. ಲೋಕುತ್ತರಾ. ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ. ನೋ ಆಸವಾ. ಅನಾಸವಾ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿಪಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಅನಾಸವಾ.

ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ನೋ ಚಿತ್ತಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ¶ ಚಿತ್ತಂ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚೇತಸಿಕಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ಅಚೇತಸಿಕೋ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ಚಿತ್ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋತಿಪಿ, ಚಿತ್ತೇನ ವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋತಿಪಿ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ಚಿತ್ತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋತಿಪಿ, ಚಿತ್ತೇನ ವಿಸಂಸಟ್ಠೋತಿಪಿ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೋ ¶ . ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಹಭೂ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ ¶ , ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನೋ ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನೋ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭೂ. ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ನೋ ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿ.

ತಯೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ ಬಾಹಿರಾ, ಚಿತ್ತಿದ್ಧಿಪಾದೋ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕೋ. ನೋ ಉಪಾದಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ ¶ . ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನ ಕಾಮಾವಚರಾ ¶ . ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ನಿಯತಾ. ಅನುತ್ತರಾ. ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಇದ್ಧಿಪಾದವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೦. ಬೋಜ್ಝಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೪೬೬. ಸತ್ತ ¶ ¶ ¶ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೬೭. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಮಾ ಹೋತಿ ಪರಮೇನ ಸತಿನೇಪಕ್ಕೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಚಿರಕತಮ್ಪಿ ಚಿರಭಾಸಿತಮ್ಪಿ ಸರಿತಾ ಹೋತಿ ಅನುಸ್ಸರಿತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ಸೋ ತಥಾ ಸತೋ ವಿಹರನ್ತೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಞ್ಞಾಯ ಪವಿಚಿನತಿ ಪವಿಚರತಿ ಪರಿವೀಮಂಸಮಾಪಜ್ಜತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತಸ್ಸ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಞ್ಞಾಯ ಪವಿಚಿನತೋ ಪವಿಚರತೋ ಪರಿವೀಮಂಸಮಾಪಜ್ಜತೋ ಆರದ್ಧಂ ಹೋತಿ ವೀರಿಯಂ ಅಸಲ್ಲೀನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ಆರದ್ಧವೀರಿಯಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪೀತಿ ನಿರಾಮಿಸಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ಪೀತಿಮನಸ್ಸ ಕಾಯೋಪಿ ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ, ಚಿತ್ತಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯಸ್ಸ ¶ ಸುಖಿನೋ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಯತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ ¶ .

ಸೋ ತಥಾ ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಸಾಧುಕಂ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖಿತಾ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

೪೬೮. ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೬೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಸತಿ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಸತಿ. ಯದಪಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಸತಿ ತದಪಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ¶ ಧಮ್ಮೇಸು ಸತಿ ತದಪಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಪವಿಚಯೋ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಪವಿಚಯೋ. ಯದಪಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಪವಿಚಯೋ ತದಪಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಪವಿಚಯೋ ತದಪಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಕಾಯಿಕಂ ವೀರಿಯಂ, ಅತ್ಥಿ ಚೇತಸಿಕಂ ವೀರಿಯಂ. ಯದಪಿ ಕಾಯಿಕಂ ವೀರಿಯಂ ತದಪಿ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ಚೇತಸಿಕಂ ವೀರಿಯಂ ತದಪಿ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ ¶ .

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪೀತಿ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪೀತಿ. ಯದಪಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪೀತಿ ತದಪಿ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪೀತಿ ತದಪಿ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಕಾಯಪಸ್ಸದ್ಧಿ [ಕಾಯಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಅತ್ಥಿ ಚಿತ್ತಪಸ್ಸದ್ಧಿ [ಚಿತ್ತಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)]. ಯದಪಿ ಕಾಯಪಸ್ಸದ್ಧಿ ತದಪಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ಚಿತ್ತಪಸ್ಸದ್ಧಿ ತದಪಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕೋ ಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ. ಯದಪಿ ಸವಿತಕ್ಕೋ ಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ ತದಪಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ಅವಿತಕ್ಕೋ ಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ ತದಪಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾ. ಯದಪಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಧಮ್ಮೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾ ತದಪಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ. ಯದಪಿ ¶ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾ ತದಪಿ ¶ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ.

೪೭೦. ಸತ್ತ ¶ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೭೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೪೭೨. ಸತ್ತ ¶ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೭೩. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಹೋನ್ತಿ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೭೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಪೀತಿ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಆಮೋದನಾ ಪಮೋದನಾ ಹಾಸೋ ಪಹಾಸೋ ವಿತ್ತಿ ಓದಗ್ಯಂ [ಓದಗ್ಗಂ (ಸೀ.) ಧ. ಸ. ೯] ಅತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ವೇದನಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ಪಸ್ಸಮ್ಭನಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಹಿ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇಹಿ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೭೫. ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೭೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ¶ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೭೭. ಸತ್ತ ¶ ¶ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೭೮. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ¶ …ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಹೋನ್ತಿ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೭೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’…ಪೇ….

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’. ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತ್ತಹಿ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇಹಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೮೦. ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೮೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ¶ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ …ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ¶ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ’’ ¶ . ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೪೮೨. ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ.

೪೮೩. ಸತ್ತನ್ನಂ ¶ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೪೮೪. ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ; ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಸುಖಸಹಗತೋ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ; ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ¶ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ. ಪಣೀತಾ. ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ; ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ¶ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೪೮೫. ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಹೇತು, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕೋ ಚ, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಚ, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ನ ಹೇತುಸಹೇತುಕೋತಿಪಿ, ನ ಹೇತುಅಹೇತುಕೋತಿಪಿ. ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ. ಸಙ್ಖತಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅರೂಪಾ. ಲೋಕುತ್ತರಾ. ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ¶ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ. ನೋ ಆಸವಾ. ಅನಾಸವಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿಪಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಅನಾಸವಾ. ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ಚೇತಸಿಕಾ. ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ ¶ . ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಬಾಹಿರಾ. ನೋ ಉಪಾದಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ. ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ.

ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ¶ ಅಪ್ಪೀತಿಕೋ, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ನ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ¶ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ, ಛ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಅನುತ್ತರಾ. ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಬೋಜ್ಝಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೧. ಮಗ್ಗಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೪೮೬. ಅರಿಯೋ ¶ ¶ ¶ ¶ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೮೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ? ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅಬ್ಯಾಪಾದಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಅವಿಹಿಂಸಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ? ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣೀ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ? ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ? ಇಧ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವಂ ಪಹಾಯ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೇನ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ¶ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಛನ್ದಂ ಜನೇತಿ ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪದಹತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇ ಕಾಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ವೇದನಾಸು ¶ ವೇದನಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ, ಧಮ್ಮೇಸು ಧಮ್ಮಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹರತಿ ಆತಾಪೀ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸತಿಮಾ ವಿನೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ¶ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’.

೪೮೮. ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೮೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ¶ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಚಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಆಜೀವಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೪೯೦. ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೯೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೯೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಪ್ಪನಾ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ? ಯಾ ಚತೂಹಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇಹಿ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ? ಯಾ ತೀಹಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇಹಿ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ¶ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ? ಯಾ ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೯೩. ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೯೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೯೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ¶ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ? ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೯೬. ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೯೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ¶ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ¶ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿನಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೪೯೮. ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೪೯೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೫೦೦. ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೫೦೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ? ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ¶ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೫೦೨. ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೫೦೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೇನ ¶ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾಸತಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ¶ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ ಸಣ್ಠಿತಿ ಅವಟ್ಠಿತಿ ಅವಿಸಾಹಾರೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಅವಿಸಾಹಟಮಾನಸತಾ ¶ ಸಮಥೋ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಾಧಿಬಲಂ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ಮಗ್ಗಙ್ಗಂ ಮಗ್ಗಪರಿಯಾಪನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿನಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೫೦೪. ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ, ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ, ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ, ಸಮ್ಮಾಸತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೫೦೫. ಅಟ್ಠನ್ನಂ ¶ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೫೦೬. ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ; ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ; ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಸುಖಸಹಗತೋ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ; ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ. ಪಣೀತಾ. ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ; ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ¶ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೫೦೭. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ¶ ಹೇತು, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ನ ಹೇತೂ. ಸಹೇತುಕಾ. ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೇತು ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕಾತಿಪಿ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ¶ . ಸಙ್ಖತಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಾ. ಅಪ್ಪಟಿಘಾ. ಅರೂಪಾ. ಲೋಕುತ್ತರಾ. ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ನೋ ಆಸವಾ. ಅನಾಸವಾ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿಪಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ಅನಾಸವಾ.

ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ನೋ ಚಿತ್ತಾ. ಚೇತಸಿಕಾ. ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ. ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಬಾಹಿರಾ. ನೋ ಉಪಾದಾ. ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ.

ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅವಿತಕ್ಕೋ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸವಿಚಾರೋ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸಪ್ಪೀತಿಕೋ ¶ , ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ¶ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಪೀತಿಸಹಗತೋ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸುಖಸಹಗತೋ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೋ, ಸತ್ತ ಮಗ್ಗಙ್ಗಾ ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನ ¶ ಕಾಮಾವಚರಾ. ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ. ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ಅನುತ್ತರಾ. ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಮಗ್ಗಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೨. ಝಾನವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೫೦೮. ಇಧ ¶ ¶ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ, ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞೂ ಪುಬ್ಬರತ್ತಾಪರರತ್ತಂ ಜಾಗರಿಯಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ಸಾತಚ್ಚಂ ನೇಪಕ್ಕಂ ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ. ಸೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಆಲೋಕಿತೇ ವಿಲೋಕಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಮಿಞ್ಜಿತೇ [ಸಮ್ಮಿಞ್ಜಿತೇ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಪಸಾರಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ¶ ಹೋತಿ, ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ. ಸೋ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ ಅರಞ್ಞಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಪಬ್ಬತಂ ಕನ್ದರಂ ಗಿರಿಗುಹಂ ಸುಸಾನಂ ವನಪತ್ಥಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜಂ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಂ ವಿಜನವಾತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ [ಮನುಸ್ಸರಾಹಸೇಯ್ಯಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಂ. ಸೋ ಅರಞ್ಞಗತೋ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋ ವಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋ ವಾ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ. ಸೋ ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯ ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ. ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಂ ಪಹಾಯ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ. ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಪಹಾಯ ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ ವಿಹರತಿ ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ. ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯ ಅನುದ್ಧತೋ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ ¶ , ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ. ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ವಿಹರತಿ ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ. ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ¶ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ¶ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ ¶ – ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’’ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ; ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ.

ಮಾತಿಕಾ

೫೦೯. ‘‘ಇಧಾ’’ತಿ ಇಮಿಸ್ಸಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ, ಇಮಿಸ್ಸಾ ಖನ್ತಿಯಾ, ಇಮಿಸ್ಸಾ ರುಚಿಯಾ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಆದಾಯೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿನಯೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಾವಚನೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇಧಾ’’ತಿ.

೫೧೦. ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಸಮಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖು, ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖತೀತಿ ಭಿಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖಕೋತಿ ಭಿಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖಾಚರಿಯಂ ಅಜ್ಝುಪಗತೋತಿ ಭಿಕ್ಖು, ಭಿನ್ನಪಟಧರೋತಿ ಭಿಕ್ಖು, ಭಿನ್ದತಿ ಪಾಪಕೇ ಅಕುಸಲೇ ಧಮ್ಮೇತಿ ಭಿಕ್ಖು, ಭಿನ್ನತ್ತಾ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಿಕ್ಖು, ಓಧಿಸೋ ¶ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹಾನಾ ಭಿಕ್ಖು, ಅನೋಧಿಸೋ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹಾನಾ ಭಿಕ್ಖು, ಸೇಕ್ಖೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಸೇಕ್ಖೋ ಭಿಕ್ಖು, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖೋ ¶ ಭಿಕ್ಖು, ಅಗ್ಗೋ ಭಿಕ್ಖು, ಭದ್ರೋ ಭಿಕ್ಖು, ಮಣ್ಡೋ ಭಿಕ್ಖು, ಸಾರೋ ಭಿಕ್ಖು, ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಅಕುಪ್ಪೇನ ಠಾನಾರಹೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು.

೫೧೧. ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಸೀಲಂ ಪತಿಟ್ಠಾ ಆದಿ ಚರಣಂ ಸಂಯಮೋ ಸಂವರೋ ಮೋಕ್ಖಂ ಪಾಮೋಕ್ಖಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ. ಸಂವರೋತಿ. ಕಾಯಿಕೋ ¶ ಅವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ವಾಚಸಿಕೋ ಅವೀತಿಕ್ಕಮೋ ¶ , ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ಅವೀತಿಕ್ಕಮೋ. ಸಂವುತೋತಿ. ಇಮಿನಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ ಉಪಾಗತೋ ಸಮುಪಾಗತೋ ಉಪಪನ್ನೋ ಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ’’ತಿ.

೫೧೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೧೩. ‘‘ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಆಚಾರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಚಾರೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅನಾಚಾರೋ? ಕಾಯಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಾಚಾರೋ’’. ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ ಅನಾಚಾರೋ. ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ವೇಳುದಾನೇನ ವಾ ಪತ್ತದಾನೇನ ವಾ ಪುಪ್ಫದಾನೇನ ವಾ ಫಲದಾನೇನ ವಾ ಸಿನಾನದಾನೇನ ವಾ ದನ್ತಕಟ್ಠದಾನೇನ ವಾ ಚಾಟುಕಮ್ಯತಾಯ ವಾ ಮುಗ್ಗಸೂಪ್ಯತಾಯ [ಮುಗ್ಗಸುಪ್ಪತಾಯ (ಸೀ.)] ವಾ ಪಾರಿಭಟಯತಾಯ ವಾ ಜಙ್ಘಪೇಸನಿಕೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವಾ ಬುದ್ಧಪಟಿಕುಟ್ಠೇನ ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವೇನ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಾಚಾರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಆಚಾರೋ? ಕಾಯಿಕೋ ಅವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ವಾಚಸಿಕೋ ಅವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ಅವೀತಿಕ್ಕಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಚಾರೋ’’ ¶ . ಸಬ್ಬೋಪಿ ಸೀಲಸಂವರೋ ಆಚಾರೋ. ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ನ ವೇಳುದಾನೇನ ನ ಪತ್ತದಾನೇನ ನ ಪುಪ್ಫದಾನೇನ ನ ಫಲದಾನೇನ ನ ಸಿನಾನದಾನೇನ ನ ದನ್ತಕಟ್ಠದಾನೇನ ನ ಚಾಟುಕಮ್ಯತಾಯ ನ ಮುಗ್ಗಸೂಪ್ಯತಾಯ ನ ಪಾರಿಭಟಯತಾಯ ನ ಜಙ್ಘಪೇಸನಿಕೇನ ನ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಬುದ್ಧಪಟಿಕುಟ್ಠೇನ ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವೇನ ಜೀವಿಕಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಚಾರೋ’’.

೫೧೪. ‘‘ಗೋಚರೋ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಗೋಚರೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಗೋಚರೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಗೋಚರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ¶ ವೇಸಿಯಾಗೋಚರೋ ವಾ ಹೋತಿ ವಿಧವಾಗೋಚರೋ ವಾ ಥುಲ್ಲಕುಮಾರಿಗೋಚರೋ ವಾ ಪಣ್ಡಕಗೋಚರೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಗೋಚರೋ ವಾ ಪಾನಾಗಾರಗೋಚರೋ ವಾ, ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ರಾಜೂಹಿ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೇಹಿ ಅನನುಲೋಮಿಕೇನ ಸಂಸಗ್ಗೇನ ¶ ; ಯಾನಿ ವಾ ¶ ಪನ ತಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಅಸ್ಸದ್ಧಾನಿ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಿ ಅನೋಪಾನಭೂತಾನಿ ಅಕ್ಕೋಸಕಪರಿಭಾಸಕಾನಿ ಅನತ್ಥಕಾಮಾನಿ ಅಹಿತಕಾಮಾನಿ ಅಫಾಸುಕಕಾಮಾನಿ ಅಯೋಗಕ್ಖೇಮಕಾಮಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಉಪಾಸಕಾನಂ ಉಪಾಸಿಕಾನಂ, ತಥಾರೂಪಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಸೇವತಿ ಭಜತಿ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಗೋಚರೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಗೋಚರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ನ ವೇಸಿಯಾಗೋಚರೋ ಹೋತಿ ನ ವಿಧವಾಗೋಚರೋ ನ ಥುಲ್ಲಕುಮಾರಿಗೋಚರೋ ನ ಪಣ್ಡಕಗೋಚರೋ ನ ಭಿಕ್ಖುನಿಗೋಚರೋ ನ ಪಾನಾಗಾರಗೋಚರೋ, ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ರಾಜೂಹಿ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಹಿ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೇಹಿ ಅನನುಲೋಮಿಕೇನ ಸಂಸಗ್ಗೇನ; ಯಾನಿ ವಾ ಪನ ತಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಸದ್ಧಾನಿ ಪಸನ್ನಾನಿ ಓಪಾನಭೂತಾನಿ ಕಾಸಾವಪಜ್ಜೋತಾನಿ ಇಸಿವಾತಪಟಿವಾತಾನಿ ಅತ್ಥಕಾಮಾನಿ ಹಿತಕಾಮಾನಿ ಫಾಸುಕಕಾಮಾನಿ ಯೋಗಕ್ಖೇಮಕಾಮಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಉಪಾಸಕಾನಂ ಉಪಾಸಿಕಾನಂ, ತಥಾರೂಪಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಸೇವತಿ ಭಜತಿ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ಗೋಚರೋ’’. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಆಚಾರೇನ ಇಮಿನಾ ಚ ಗೋಚರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ.

೫೧೫. ‘‘ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅಣುಮತ್ತಾ ವಜ್ಜಾ? ಯಾನಿ ತಾನಿ ವಜ್ಜಾನಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಾನಿ ಓರಮತ್ತಕಾನಿ ಲಹುಸಾನಿ ಲಹುಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಂಯಮಕರಣೀಯಾನಿ ಸಂವರಕರಣೀಯಾನಿ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಕರಣೀಯಾನಿ ಮನಸಿಕಾರಪಟಿಬದ್ಧಾನಿ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಅಣುಮತ್ತಾ ವಜ್ಜಾ’’. ಇತಿ ಇಮೇಸು ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ವಜ್ಜದಸ್ಸಾವೀ ಚ ಹೋತಿ ಭಯದಸ್ಸಾವೀ ಚ ಆದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ಚ ನಿಸ್ಸರಣದಸ್ಸಾವೀ ಚ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ’’ತಿ.

೫೧೬. ‘‘ಸಮಾದಾಯ ¶ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸೂ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ? ಚತಸ್ಸೋ ಸಿಕ್ಖಾ – ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಿಕ್ಖಾ, ಉಪಾಸಕಾನಂ ಉಪಾಸಕಸಿಕ್ಖಾ, ಉಪಾಸಿಕಾನಂ ಉಪಾಸಿಕಸಿಕ್ಖಾ. ಇಮಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಯೋ’’. ಇತಿ ಇಮಾಸು ಸಿಕ್ಖಾಸು ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಸೇಸಂ ನಿಸ್ಸೇಸಂ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸೂ’’ತಿ.

೫೧೭. ‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ನ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ನ ರಕ್ಖತಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ನ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ ¶ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ನ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ನ ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ನ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಯಾ ಇಮೇಸಂ ಛನ್ನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಅಗುತ್ತಿ ಅಗೋಪನಾ ಅನಾರಕ್ಖೋ ಅಸಂವರೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ನಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಞತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಯಾ ಇಮೇಸಂ ಛನ್ನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಗುತ್ತಿ ಗೋಪನಾ ಆರಕ್ಖೋ ಸಂವರೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ¶ ಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ’’. ಇಮಾಯ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರತಾಯ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ ಸಮುಪೇತೋ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ’’ತಿ.

೫೧೮. ‘‘ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞೂ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ, ಅತ್ಥಿ ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಅಯೋನಿಸೋ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ ದವಾಯ ಮದಾಯ ಮಣ್ಡನಾಯ ವಿಭೂಸನಾಯ. ಯಾ ತತ್ಥ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಭೋಜನೇ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಯೋನಿಸೋ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ – ‘‘ನೇವ ದವಾಯ ನ ಮದಾಯ ನ ಮಣ್ಡನಾಯ ನ ವಿಭೂಸನಾಯ, ಯಾವದೇವ ಇಮಸ್ಸ ಕಾಯಸ್ಸ ಠಿತಿಯಾ ಯಾಪನಾಯ ವಿಹಿಂಸೂಪರತಿಯಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾನುಗ್ಗಹಾಯ, ಇತಿ ಪುರಾಣಞ್ಚ ವೇದನಂ ಪಟಿಹಙ್ಖಾಮಿ ನವಞ್ಚ ವೇದನಂ ನ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಿ ಯಾತ್ರಾ ಚ ಮೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅನವಜ್ಜತಾ ಚ ಫಾಸು ವಿಹಾರೋ ಚಾ’’ತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಭೋಜನೇ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ’’. ಇಮಾಯ ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞುತಾಯ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭೋಜನೇ ಮತ್ತಞ್ಞೂ’’ತಿ.

೫೧೯. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬರತ್ತಾಪರರತ್ತಂ ಜಾಗರಿಯಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ದಿವಸಂ ಚಙ್ಕಮೇನ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಆವರಣೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ, ರತ್ತಿಯಾ ಪಠಮಯಾಮಂ ಚಙ್ಕಮೇನ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಆವರಣೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ, ರತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಯಾಮಂ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸೀಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ ಪಾದೇ ಪಾದಂ [ಪಾದೇನ ಪಾದಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಅಚ್ಚಾಧಾಯ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಉಟ್ಠಾನಸಞ್ಞಂ ಮನಸಿಕರಿತ್ವಾ, ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಛಿಮಯಾಮಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಚಙ್ಕಮೇನ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಆವರಣೀಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖು ¶ ಪುಬ್ಬರತ್ತಾಪರರತ್ತಂ ಜಾಗರಿಯಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ.

೫೨೦. ‘‘ಸಾತಚ್ಚ’’ನ್ತಿ. ಯೋ ಚೇತಸಿಕೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ.

೫೨೧. ‘‘ನೇಪಕ್ಕ’’ನ್ತಿ. ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ.

೫೨೨. ‘‘ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ’’ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ? ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ – ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ವೀರಿಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪೀತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ¶ . ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ’’. ಇತಿ ತೇ ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಕೇ ಧಮ್ಮೇ ಆಸೇವತಿ ಭಾವೇತಿ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ’’ತಿ.

೫೨೩. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಆಲೋಕಿತೇ ವಿಲೋಕಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಮಿಞ್ಜಿತೇ ಪಸಾರಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ ¶ , ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ; ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಭಿಕ್ಕಮತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಆಲೋಕೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ವಿಲೋಕೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸಮಿಞ್ಜೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಸಾರೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ¶ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತೀತಿ.

೫೨೪. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಪಟಿಸ್ಸತಿ ಸತಿ ಸರಣತಾ ಧಾರಣತಾ ಅಪಿಲಾಪನತಾ ಅಸಮ್ಮುಸನತಾ ಸತಿ ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸತಿಬಲಂ ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’.

೫೨೫. ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ ವಿಚಯೋ ಪವಿಚಯೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಲ್ಲಕ್ಖಣಾ ಉಪಲಕ್ಖಣಾ ಪಚ್ಚುಪಲಕ್ಖಣಾ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚಂ ಕೋಸಲ್ಲಂ ನೇಪುಞ್ಞಂ ವೇಭಬ್ಯಾ ಚಿನ್ತಾ ಉಪಪರಿಕ್ಖಾ ಭೂರೀಮೇಧಾ ಪರಿಣಾಯಿಕಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ ಪತೋದೋ ಪಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಪಞ್ಞಾಬಲಂ ಪಞ್ಞಾಸತ್ಥಂ ಪಞ್ಞಾಪಾಸಾದೋ ಪಞ್ಞಾಆಲೋಕೋ ಪಞ್ಞಾಓಭಾಸೋ ಪಞ್ಞಾಪಜ್ಜೋತೋ ಪಞ್ಞಾರತನಂ ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’. ಇತಿ ಇಮಾಯ ಚ ಸತಿಯಾ ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖು ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಅಭಿಕ್ಕಮತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಆಲೋಕೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ವಿಲೋಕೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸಮಿಞ್ಜೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಸಾರೇತಿ, ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಾಟಿಪತ್ತಚೀವರಧಾರಣೇ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ¶ ಹೋತಿ, ಅಸಿತೇ ಪೀತೇ ಖಾಯಿತೇ ಸಾಯಿತೇ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ, ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಕಮ್ಮೇ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ¶ ಹೋತಿ, ಗತೇ ಠಿತೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಸುತ್ತೇ ಜಾಗರಿತೇ ಭಾಸಿತೇ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇ ಸಮ್ಪಜಾನಕಾರೀ ಹೋತಿ.

೫೨೬. ‘‘ವಿವಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ¶ ಸನ್ತಿಕೇ ಚೇಪಿ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಅನಾಕಿಣ್ಣಂ ಗಹಟ್ಠೇಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ. ತೇನ ತಂ ವಿವಿತ್ತಂ. ದೂರೇ ಚೇಪಿ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಅನಾಕಿಣ್ಣಂ ಗಹಟ್ಠೇಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ. ತೇನ ತಂ ವಿವಿತ್ತಂ.

೫೨೭. ‘‘ಸೇನಾಸನ’’ನ್ತಿ ಮಞ್ಚೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಪೀಠಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಭಿಸಿಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಬಿಬ್ಬೋಹನಮ್ಪಿ ¶ [ಬಿಮ್ಬೋಹನಮ್ಪಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಸೇನಾಸನಂ, ವಿಹಾರೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಅಡ್ಢಯೋಗೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಪಾಸಾದೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಅಟ್ಟೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಮಾಳೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಲೇಣಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ಗುಹಾಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ರುಕ್ಖಮೂಲಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಂ, ವೇಳುಗುಮ್ಬೋಪಿ ಸೇನಾಸನಂ. ಯತ್ಥ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಸೇನಾಸನಂ.

೫೨೮. ‘‘ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತೀ’’ತಿ ಇಮಂ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ ಸಮ್ಭಜತಿ ಸೇವತಿ ನಿಸೇವತಿ ಸಂಸೇವತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತೀ’’ತಿ.

೫೨೯. ‘‘ಅರಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಬಹಿ ಇನ್ದಖೀಲಾ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಅರಞ್ಞಂ.

೫೩೦. ‘‘ರುಕ್ಖಮೂಲ’’ನ್ತಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಂಯೇವ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ. ಪಬ್ಬತೋಯೇವ ಪಬ್ಬತೋ. ಕನ್ದರಾಯೇವ ಕನ್ದರಾ. ಗಿರಿಗುಹಾಯೇವ ಗಿರಿಗುಹಾ. ಸುಸಾನಂಯೇವ ಸುಸಾನಂ. ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋಯೇವ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೋ. ಪಲಾಲಪುಞ್ಜೋಯೇವ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜೋ.

೫೩೧. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ದೂರಾನಮೇತಂ ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ವನಸಣ್ಡಾನಮೇತಂ ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ಭೀಸನಕಾನಮೇತಂ [ಭಿಂಸನಕಾನಮೇತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ಸಲೋಮಹಂಸಾನಮೇತಂ ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ಪರಿಯನ್ತಾನಮೇತಂ ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ನ ಮನುಸ್ಸೂಪಚಾರಾನಮೇತಂ ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ. ‘‘ವನಪತ್ಥ’’ನ್ತಿ ದುರಭಿಸಮ್ಭವಾನಮೇತಂ ¶ ಸೇನಾಸನಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ.

೫೩೨. ‘‘ಅಪ್ಪಸದ್ದ’’ನ್ತಿ ¶ ಸನ್ತಿಕೇ ಚೇಪಿ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಅನಾಕಿಣ್ಣಂ ಗಹಟ್ಠೇಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ. ತೇನ ತಂ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ. ದೂರೇ ಚೇಪಿ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ಅನಾಕಿಣ್ಣಂ ಗಹಟ್ಠೇಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ. ತೇನ ತಂ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ.

೫೩೩. ‘‘ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸ’’ನ್ತಿ ಯದೇವ ತಂ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ ತದೇವ ತಂ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಂ. ಯದೇವ ತಂ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಂ ತದೇವ ¶ ತಂ ವಿಜನವಾತಂ. ಯದೇವ ತಂ ವಿಜನವಾತಂ ತದೇವ ತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ. ಯದೇವ ತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ ತದೇವ ತಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಂ.

೫೩೪. ‘‘ಅರಞ್ಞಗತೋ ¶ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋ ವಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋ ವಾ’’ತಿ ಅರಞ್ಞಗತೋ ವಾ ಹೋತಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋ ವಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋ ವಾ.

೫೩೫. ‘‘ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ.

೫೩೬. ‘‘ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯಾ’’ತಿ ಉಜುಕೋ ಹೋತಿ ಕಾಯೋ ಠಿತೋ ಪಣಿಹಿತೋ.

೫೩೭. ‘‘ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ಪಟಿಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’. ಅಯಂ ಸತಿ ಉಪಟ್ಠಿತಾ ಹೋತಿ ಸುಪಟ್ಠಿತಾ ನಾಸಿಕಗ್ಗೇ ವಾ ಮುಖನಿಮಿತ್ತೇ ವಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ.

೫೩೮. ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಭಿಜ್ಝಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ¶ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲೋಕೋ? ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ಲೋಕೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲೋಕೋ’’. ಅಯಂ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಇಮಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ ಸನ್ತಾ ಹೋತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ.

೫೩೯. ‘‘ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝಂ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೫೪೦. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೪೧. ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಭಿಜ್ಝಾ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ… ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಸೋಧೇತಿ ವಿಸೋಧೇತಿ ಪರಿಸೋಧೇತಿ ಮೋಚೇತಿ ವಿಮೋಚೇತಿ ಪರಿಮೋಚೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ.

೫೪೨. ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಂ ¶ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಬ್ಯಾಪಾದೋ, ಅತ್ಥಿ ಪದೋಸೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ ಪಟಿಘಾತೋ ಪಟಿಘಂ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಕೋಪೋ ಪಕೋಪೋ ಸಮ್ಪಕೋಪೋ ದೋಸೋ ಪದೋಸೋ ಸಮ್ಪದೋಸೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಮನೋಪದೋಸೋ ಕೋಧೋ ಕುಜ್ಝನಾ ಕುಜ್ಝಿತತ್ತಂ ದೋಸೋ ¶ ದುಸ್ಸನಾ ದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ [ದೂಸನಾ ದೂಸಿತತ್ತಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜನಾ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜಿತತ್ತಂ ವಿರೋಧೋ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪದೋಸೋ? ಯೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಸೋ ಪದೋಸೋ, ಯೋ ಪದೋಸೋ ಸೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಅಯಞ್ಚ ಪದೋಸೋ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ.

೫೪೩. ‘‘ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಂ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ’’ತಿ.

೫೪೪. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೪೫. ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ¶ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ. ಅತ್ಥಿ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಅತ್ಥಿ ಪದೋಸೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ? ಯೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ…ಪೇ… ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪದೋಸೋ? ಯೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಸೋ ಪದೋಸೋ, ಯೋ ಪದೋಸೋ ಸೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ಸೋಧೇತಿ ವಿಸೋಧೇತಿ ಪರಿಸೋಧೇತಿ ಮೋಚೇತಿ ವಿಮೋಚೇತಿ ಪರಿಮೋಚೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಪದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ.

೫೪೬. ‘‘ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಥಿನಂ [ಥೀನಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಅತ್ಥಿ ಮಿದ್ಧಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಥಿನಂ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಕಲ್ಯತಾ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾ ಓಲೀಯನಾ ಸಲ್ಲೀಯನಾ ಲೀನಂ ಲೀಯನಾ ಲೀಯಿತತ್ತಂ ಥಿನಂ ಥಿಯನಾ ಥಿಯಿತತ್ತಂ [ಥೀಯನಾ ಥೀಯಿತತ್ತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಥಿನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮಿದ್ಧಂ? ಯಾ ¶ ಕಾಯಸ್ಸ ಅಕಲ್ಯತಾ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾ ಓನಾಹೋ ಪರಿಯೋನಾಹೋ ಅನ್ತೋಸಮೋರೋಧೋ ಮಿದ್ಧಂ ಸುಪ್ಪಂ ಪಚಲಾಯಿಕಾ ಸುಪ್ಪಂ ಸುಪ್ಪನಾ ಸುಪ್ಪಿತತ್ತಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಿದ್ಧಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ಥಿನಂ ಇದಞ್ಚ ಮಿದ್ಧಂ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ.

೫೪೭. ‘‘ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ’’ತಿ. ತಸ್ಸ ಥಿನಮಿದ್ಧಸ್ಸ ಚತ್ತತ್ತಾ ವನ್ತತ್ತಾ ಮುತ್ತತ್ತಾ ಪಹೀನತ್ತಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ ಪಹೀನಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ’’ತಿ.

೫೪೮. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೪೯. ‘‘ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ’’ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಞ್ಞಾ? ಯಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಜಾನನಾ ಸಞ್ಜಾನಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಞ್ಞಾ’’. ಅಯಂ ಸಞ್ಞಾ ಆಲೋಕಾ ಹೋತಿ ¶ ವಿವಟಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಪರಿಯೋದಾತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ’’ತಿ.

೫೫೦. ‘‘ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ ¶ …ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’. ಇತಿ ಇಮಾಯ ಚ ಸತಿಯಾ ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ.

೫೫೧. ‘‘ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ. ಅತ್ಥಿ ಥಿನಂ, ಅತ್ಥಿ ಮಿದ್ಧಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಥಿನಂ…ಪೇ… ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಥಿನಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮಿದ್ಧಂ…ಪೇ… ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಿದ್ಧಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ…ಪೇ… ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಸೋಧೇತಿ ವಿಸೋಧೇತಿ ಪರಿಸೋಧೇತಿ ಮೋಚೇತಿ ವಿಮೋಚೇತಿ ಪರಿಮೋಚೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ.

೫೫೨. ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅತ್ಥಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಅವೂಪಸಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಭನ್ತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ? ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾ, ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾ, ಅವಜ್ಜೇ ವಜ್ಜಸಞ್ಞಿತಾ, ವಜ್ಜೇ ಅವಜ್ಜಸಞ್ಞಿತಾ, ಯಂ ಏವರೂಪಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯಿತತ್ತಂ ಚೇತಸೋ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೋ ಮನೋವಿಲೇಖಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಇದಞ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ¶ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ.

೫೫೩. ‘‘ಅನುದ್ಧತೋ’’ತಿ ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಸ್ಸ ಚತ್ತತ್ತಾ ವನ್ತತ್ತಾ ಮುತ್ತತ್ತಾ ಪಹೀನತ್ತಾ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ ಪಹೀನಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನುದ್ಧತೋ’’ತಿ.

೫೫೪. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೫೫. ‘‘ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ’’ತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸನ್ತಂ ಹೋತಿ ಸಮಿತಂ ವೂಪಸನ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ’’ತಿ.

೫೫೬. ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅತ್ಥಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಅವೂಪಸಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಭನ್ತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ…ಪೇ… ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ…ಪೇ… ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಸೋಧೇತಿ ವಿಸೋಧೇತಿ ಪರಿಸೋಧೇತಿ ಮೋಚೇತಿ ವಿಮೋಚೇತಿ ಪರಿಮೋಚೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ.

೫೫೭. ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ? ಯಾ ಕಙ್ಖಾ ಕಙ್ಖಾಯನಾ ¶ ಕಙ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ವಿಮತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ದ್ವೇಳ್ಹಕಂ ದ್ವಿಧಾಪಥೋ ಸಂಸಯೋ ಅನೇಕಂಸಗ್ಗಾಹೋ ಆಸಪ್ಪನಾ ಪರಿಸಪ್ಪನಾ ಅಪರಿಯೋಗಾಹಣಾ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಮನೋವಿಲೇಖೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’. ಅಯಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ¶ ಸನ್ತಾ ಹೋತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ.

೫೫೮. ‘‘ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ’’ತಿ, ಇಮಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ತಿಣ್ಣೋ ಹೋತಿ ಉತ್ತಿಣ್ಣೋ ನಿತ್ತಿಣ್ಣೋ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಪಾರಮನುಪ್ಪತ್ತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ’’ತಿ.

೫೫೯. ‘‘ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸೂ’’ತಿ ಇಮಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನ ಕಙ್ಖತಿ ¶ ನ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ಅಕಥಂಕಥೀ ಹೋತಿ ನಿಕ್ಕಥಂಕಥೀ ವಿಕಥಂಕಥೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸೂ’’ತಿ.

೫೬೦. ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ? ಯಾ ಕಙ್ಖಾ ಕಙ್ಖಾಯನಾ ಕಙ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಮನೋವಿಲೇಖೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಸೋಧೇತಿ ವಿಸೋಧೇತಿ ಪರಿಸೋಧೇತಿ ಮೋಚೇತಿ ವಿಮೋಚೇತಿ ಪರಿಮೋಚೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತೀ’’ತಿ.

೫೬೧. ‘‘ಇಮೇ ¶ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿ.

೫೬೨. ‘‘ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ’’ತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ.

೫೬೩. ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ’’ತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ನೀವರಣೇಹಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಪಞ್ಞಾ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಪಞ್ಞಾ ನಿರುಜ್ಝತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ’’ತಿ.

೫೬೪. ‘‘ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಕಾಮಾ? ಛನ್ದೋ ಕಾಮೋ, ರಾಗೋ ಕಾಮೋ, ಛನ್ದರಾಗೋ ಕಾಮೋ, ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಕಾಮೋ, ರಾಗೋ ಕಾಮೋ, ಸಙ್ಕಪ್ಪರಾಗೋ ಕಾಮೋ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಕಾಮಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ? ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ, ಥಿನಂ, ಮಿದ್ಧಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ – ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ’’. ಇತಿ ¶ ಇಮೇಹಿ ಚ ಕಾಮೇಹಿ ಇಮೇಹಿ ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹೀ’’ತಿ.

೫೬೫. ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಂ ¶ ಸವಿಚಾರ’’ನ್ತಿ ಅತ್ಥಿ ವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಚಾರೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿತಕ್ಕೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅಪ್ಪನಾ ಬ್ಯಪ್ಪನಾ ಚೇತಸೋ ಅಭಿನಿರೋಪನಾ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿತಕ್ಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಚಾರೋ? ಯೋ ಚಾರೋ ವಿಚಾರೋ ಅನುವಿಚಾರೋ ಉಪವಿಚಾರೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ¶ ಅನುಸನ್ಧನತಾ ಅನುಪೇಕ್ಖನತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಚಾರೋ. ಇತಿ ¶ ಇಮಿನಾ ಚ ವಿತಕ್ಕೇನ ಇಮಿನಾ ಚ ವಿಚಾರೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರ’’ನ್ತಿ.

೫೬೬. ‘‘ವಿವೇಕಜ’’ನ್ತಿ ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ – ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿವೇಕೇ ಜಾತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಞ್ಜಾತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿವೇಕಜ’’ನ್ತಿ.

೫೬೭. ‘‘ಪೀತಿಸುಖ’’ನ್ತಿ ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪೀತಿ? ಯಾ ಪೀತಿ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಆಮೋದನಾ ಪಮೋದನಾ ಹಾಸೋ ಪಹಾಸೋ ವಿತ್ತಿ ಓದಗ್ಯಂ ಅತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುಖಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಂ’’. ಇದಂ ಸುಖಂ ಇಮಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿಸುಖ’’ನ್ತಿ.

೫೬೮. ‘‘ಪಠಮ’’ನ್ತಿ ಗಣನಾನುಪುಬ್ಬತಾ [ಗಣನಾನುಪುಬ್ಬತೋ (ಸ್ಯಾ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ] ಪಠಮಂ. ಇದಂ ಪಠಮಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಪಠಮಂ.

೫೬೯. ‘‘ಝಾನ’’ನ್ತಿ ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ.

೫೭೦. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ಯೋ ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೫೭೧. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೭೨. ‘‘ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ’’ತಿ, ಅತ್ಥಿ ವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಚಾರೋ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವಿತಕ್ಕೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿತಕ್ಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಚಾರೋ? ಯೋ ¶ ಚಾರೋ ವಿಚಾರೋ ಅನುವಿಚಾರೋ ಉಪವಿಚಾರೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅನುಸನ್ಧನತಾ ಅನುಪೇಕ್ಖನತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಾರೋ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ವಿತಕ್ಕೋ ಅಯಞ್ಚ ವಿಚಾರೋ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ¶ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ’’ತಿ.

೫೭೩. ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತ’’ನ್ತಿ ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ.

೫೭೪. ‘‘ಸಮ್ಪಸಾದನ’’ನ್ತಿ ಯಾ ಸದ್ಧಾ ಸದ್ದಹನಾ ಓಕಪ್ಪನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೋ.

೫೭೫. ‘‘ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವ’’ನ್ತಿ ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಠಿತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

೫೭೬. ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರ’’ನ್ತಿ ಅತ್ಥಿ ವಿತಕ್ಕೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿಚಾರೋ.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿತಕ್ಕೋ? ಯೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿತಕ್ಕೋ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ವಿಚಾರೋ? ಯೋ ಚಾರೋ ಅನುಚಾರೋ ವಿಚಾರೋ ಅನುವಿಚಾರೋ ಉಪವಿಚಾರೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅನುಸನ್ಧನತಾ ಅನುಪೇಕ್ಖನತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಾರೋ’’. ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ವಿತಕ್ಕೋ ಅಯಞ್ಚ ವಿಚಾರೋ ಸನ್ತಾ ಹೋತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರ’’ನ್ತಿ.

೫೭೭. ‘‘ಸಮಾಧಿಜ’’ನ್ತಿ ¶ ಸಮ್ಪಸಾದೋ ಪೀತಿಸುಖಂ – ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಿ ಜಾತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಞ್ಜಾತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮಾಧಿಜ’’ನ್ತಿ.

೫೭೮. ‘‘ಪೀತಿಸುಖ’’ನ್ತಿ ¶ ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪೀತಿ…ಪೇ… ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುಖಂ…ಪೇ… ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಂ’’. ಇದಂ ಸುಖಂ ಇಮಾಯ ಪೀತಿಯಾ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿಸುಖ’’ನ್ತಿ.

೫೭೯. ‘‘ದುತಿಯ’’ನ್ತಿ ಗಣನಾನುಪುಬ್ಬತಾ ದುತಿಯಂ. ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ದುತಿಯಂ.

೫೮೦. ‘‘ಝಾನ’’ನ್ತಿ ಸಮ್ಪಸಾದೋ, ಪೀತಿಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ.

೫೮೧. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ¶ ಯೋ ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೫೮೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೮೩. ‘‘ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪೀತಿ? ಯಾ ಪೀತಿ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಆಮೋದನಾ ಪಮೋದನಾ ಹಾಸೋ ಪಹಾಸೋ ವಿತ್ತಿ ಓದಗ್ಯಂ ಅತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿ’’. ಅಯಂ ಪೀತಿ ಸನ್ತಾ ಹೋತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ’’ತಿ.

೫೮೪. ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’. ಇಮಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ’’ತಿ.

೫೮೫. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೮೬. ‘‘ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’. ಇತಿ ಇಮಾಯ ಚ ಸತಿಯಾ ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞೇನ ಉಪೇತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ’’ತಿ.

೫೮೭. ‘‘ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುಖಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಾಯೋ? ಸಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ, ಸಙ್ಖಾರಕ್ಖನ್ಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯೋ’’. ಇದಂ ಸುಖಂ ಇಮಿನಾ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತೀ’’ತಿ.

೫೮೮. ‘‘ಯಂ ¶ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅರಿಯಾ? ಅರಿಯಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾ ಚ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾ ಚ. ತೇ ಇಮಂ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ ದೇಸೇನ್ತಿ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ [ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ ವಿವರನ್ತಿ ವಿಭಜನ್ತಿ ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋನ್ತಿ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೀ’’ತಿ.

೫೮೯. ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುಖಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ¶ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಂ’’. ಇತಿ ಇಮಾಯ ಚ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಇಮಾಯ ಚ ಸತಿಯಾ ಇಮಿನಾ ಚ ಸುಖೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ.

೫೯೦. ‘‘ತತಿಯ’’ನ್ತಿ ಗಣನಾನುಪುಬ್ಬತಾ ತತಿಯಂ. ಇದಂ ತತಿಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ತತಿಯಂ.

೫೯೧. ‘‘ಝಾನ’’ನ್ತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಸತಿ, ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ.

೫೯೨. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ಯೋ ತತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೫೯೩. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೫೯೪. ‘‘ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ’’ತಿ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಂ, ಅತ್ಥಿ ದುಕ್ಖಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುಖಂ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸುಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖಂ? ಯಂ ಕಾಯಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಕಾಯಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ಸುಖಂ ಇದಞ್ಚ ದುಕ್ಖಂ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ¶ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ’’ತಿ.

೫೯೫. ‘‘ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ’’ತಿ ಅತ್ಥಿ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಅತ್ಥಿ ದೋಮನಸ್ಸಂ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೋಮನಸ್ಸಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ? ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಮನಸ್ಸಂ’’. ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಇದಞ್ಚ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪುಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾ ¶ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ’’ತಿ.

೫೯೬. ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖ’’ನ್ತಿ ಯಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅದುಕ್ಖಮಸುಖ’’ನ್ತಿ.

೫೯೭. ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖನಾ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನಾ ಮಜ್ಝತ್ತತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸತಿ? ಯಾ ಸತಿ ಅನುಸ್ಸತಿ…ಪೇ… ಸಮ್ಮಾಸತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸತಿ’’. ಅಯಂ ಸತಿ ಇಮಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ವಿವಟಾ ಹೋತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಪರಿಯೋದಾತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ.

೫೯೮. ‘‘ಚತುತ್ಥ’’ನ್ತಿ ¶ ಗಣನಾನುಪುಬ್ಬತಾ ಚತುತ್ಥಂ, ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಚತುತ್ಥಂ.

೫೯೯. ‘‘ಝಾನ’’ನ್ತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಸತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ.

೬೦೦. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ¶ ಯೋ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೬೦೧. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೦೨. ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ¶ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾ? ರೂಪಾವಚರಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಉಪಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಿಸ್ಸ ವಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಜಾನನಾ ಸಞ್ಜಾನಿತತ್ತಂ – ಇಮಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ರೂಪಸಞ್ಞಾಯೋ’’. ಇಮಾ ರೂಪಸಞ್ಞಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ’’ತಿ.

೬೦೩. ‘‘ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾ? ರೂಪಸಞ್ಞಾ ಸದ್ದಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಞಾ – ಇಮಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾಯೋ. ಇಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾಯೋ ಸನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಮಿತಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಬ್ಭತ್ಥಙ್ಗತಾ ಅಪ್ಪಿತಾ ಬ್ಯಪ್ಪಿತಾ ಸೋಸಿತಾ ವಿಸೋಸಿತಾ ಬ್ಯನ್ತೀಕತಾ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ’’ತಿ.

೬೦೪. ‘‘ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ? ಅಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಮನೋಧಾತು ಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ವಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ ¶ ಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ವಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಜಾನನಾ ಸಞ್ಜಾನಿತತ್ತಂ – ಇಮಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾಯೋ’’. ಇಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾಯೋ ನ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ’’ತಿ.

೬೦೫. ‘‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಆಕಾಸೋ? ಯೋ ಆಕಾಸೋ ಆಕಾಸಗತಂ ಅಘಂ ಅಘಗತಂ ವಿವರೋ ವಿವರಗತಂ ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ ಚತೂಹಿ ಮಹಾಭೂತೇಹಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಕಾಸೋ’’. ತಸ್ಮಿಂ ಆಕಾಸೇ ಚಿತ್ತಂ ಠಪೇತಿ ಸಣ್ಠಪೇತಿ ಅನನ್ತಂ ಫರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನನ್ತೋ ಆಕಾಸೋ’’ತಿ.

೬೦೬. ‘‘ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನ’’ನ್ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಉಪಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಿಸ್ಸ ವಾ ಚಿತ್ತಚೇತಸಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ.

೬೦೭. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ಯೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೬೦೮. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ¶ ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೦೯. ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ¶ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿ ಇಮಂ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿ.

೬೧೦. ‘‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ ತಂಯೇವ ಆಕಾಸಂ ವಿಞ್ಞಾಣೇನ ಫುಟ್ಠಂ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ ಅನನ್ತಂ ಫರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ.

೬೧೧. ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಉಪಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಿಸ್ಸ ವಾ ಚಿತ್ತಚೇತಸಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ.

೬೧೨. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ¶ ಯೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೬೧೩. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೧೪. ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿ ಇಮಂ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿ.

೬೧೫. ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ತಂಯೇವ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಭಾವೇತಿ ವಿಭಾವೇತಿ ಅನ್ತರಭಾವೇತಿ, ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಪಸ್ಸತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ.

೬೧೬. ‘‘ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನ’’ನ್ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಉಪಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಿಸ್ಸ ವಾ ಚಿತ್ತಚೇತಸಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ.

೬೧೭. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ¶ ಯೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೬೧೮. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೧೯. ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿ ಇಮಂ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೋ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತೋ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿ.

‘‘ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞೀ’’ತಿ ¶ ತಂಯೇವ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸನ್ತತೋ ಮನಸಿ ಕರೋತಿ ಸಙ್ಖಾರಾವಸೇಸಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಭಾವೇತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞೀ’’ತಿ [ಅಯಂ ಪಾಠೋ ಮಾತಿಕಾಯಂ ನತ್ಥಿ, ನಿದ್ದೇಸೇ ಪನ ಸಬ್ಬಪೋತ್ಥಕೇಸು ದಿಸ್ಸತಿ].

೬೨೦. ‘‘ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನ’’ನ್ತಿ ¶ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಉಪಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಿಸ್ಸ ವಾ ಚಿತ್ತಚೇತಸಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ.

೬೨೧. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ಯೋ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭೋ ಪಟಿಲಾಭೋ ಪತ್ತಿ ಸಮ್ಪತ್ತಿ ಫುಸನಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೬೨೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೧. ರೂಪಾವಚರಕುಸಲಂ

೬೨೩. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ.

೬೨೪. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ ¶ , ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ತಿವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಂ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಚತುಕ್ಕಂ.

೬೨೫. ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅವಿತಕ್ಕಂ ವಿಚಾರಮತ್ತಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚತುರಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ತಿವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಪಞ್ಚಕಂ.

೨. ಅರೂಪಾವಚರಕುಸಲಂ

೬೨೬. ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ¶ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ¶ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೩. ಲೋಕುತ್ತರಕುಸಲಂ

೬೨೭. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ.

೬೨೮. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ತಿವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ¶ …ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಚತುಕ್ಕಂ.

೬೨೯. ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ¶ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅವಿತಕ್ಕಂ ವಿಚಾರಮತ್ತಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚತುರಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ ವಿಚಾರೋ ಪೀತಿ ಸುಖಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ¶ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ತಿವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತತಿಯಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ¶ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಪಞ್ಚಕಂ.

೪. ರೂಪಾವಚರವಿಪಾಕಾ

೬೩೦. ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ.

೬೩೧. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ¶ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ¶ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ….

೫. ಅರೂಪಾವಚರವಿಪಾಕಾ

೬೩೨. ಇಧ ¶ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಅರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬. ಲೋಕುತ್ತರವಿಪಾಕಾ

೬೩೩. ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ.

೬೩೪. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ¶ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ¶ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ¶ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ¶ …ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೭. ರೂಪಾರೂಪಾವಚರಕಿರಿಯಾ

೬೩೫. ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ.

೬೩೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಚಾರೋ, ಪೀತಿ, ಸುಖಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಞ್ಚಮಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಮಂ ¶ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೩೭. ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ದುವಙ್ಗಿಕಂ ಝಾನಂ ಹೋತಿ – ಉಪೇಕ್ಖಾ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ. ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಾತಿ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೬೩೮. ಚತ್ತಾರಿ ¶ ¶ ಝಾನಾನಿ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ…ಪೇ… ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ…ಪೇ… ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹರತಿ ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’’ತಿ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ…ಪೇ… ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ.

೬೩೯. ಚತುನ್ನಂ ಝಾನಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ¶ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೬೪೦. ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಸುಖಂ ವೇದನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ಪಠಮಂ ¶ ಝಾನಂ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನೇ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ, ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ದ್ವೇ ಝಾನಾನಿ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಪೀತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಸುಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ. ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾತಿ; ಚತುತ್ಥಂ ¶ ಝಾನಂ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಂ; ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ ¶ . ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ; ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಂ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕನ್ತಿಪಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ; ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮಣನ್ತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ, ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣನ್ತಿಪಿ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೬೪೧. ನ ಹೇತೂ, ಸಹೇತುಕಾ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಙ್ಖತಾ, ಅನಿದಸ್ಸನಾ, ಅಪ್ಪಟಿಘಾ, ಅರೂಪಾ ¶ , ಸಿಯಾ ¶ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ, ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ನೋ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ, ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ’’ಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ¶ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನಾಸವಾ.

ನೋ ¶ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ನೋ ಚಿತ್ತಾ, ಚೇತಸಿಕಾ, ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ, ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಬಾಹಿರಾ, ನೋ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ.

ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಪಠಮಂ ಝಾನಂ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ವಿತಕ್ಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸವಿತಕ್ಕಂ, ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ಪಠಮಂ ಝಾನಂ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ವಿಚಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸವಿಚಾರಂ, ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ಅವಿಚಾರಾ. ದ್ವೇ ಝಾನಾನಿ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಪೀತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ¶ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ದ್ವೇ ಝಾನಾನಿ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ದ್ವೇ ಝಾನಾನಿ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಪೀತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ದ್ವೇ ಝಾನಾನಿ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಸುಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ನ ಸುಖಸಹಗತಂ. ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ – ಏತ್ಥುಪ್ಪನ್ನಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ನ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ರೂಪಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ, ತೀಣಿ ಝಾನಾನಿ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಸಿಯಾ ಅರೂಪಾವಚರಂ, ಸಿಯಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಂ, ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ, ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ, ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಝಾನವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೩. ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೬೪೨. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ¶ ¶ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ, ತಥಾ ದುತಿಯಂ, ತಥಾ ತತಿಯಂ, ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ [ಚತುತ್ಥಿಂ (ಸೀ.)]. ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ [ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಝೇನ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ. ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ, ತಥಾ ದುತಿಯಂ, ತಥಾ ತತಿಯಂ, ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ. ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ¶ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ. ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ, ತಥಾ ದುತಿಯಂ, ತಥಾ ತತಿಯಂ, ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ. ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ. ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ, ತಥಾ ದುತಿಯಂ, ತಥಾ ತತಿಯಂ, ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ. ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ.

೧. ಮೇತ್ತಾ

೬೪೩. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ? ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಿಯಂ ಮನಾಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಮೇತ್ತಾಯೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಮೇತ್ತಾಯ ಫರತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ ಹದಯಂ ಪಣ್ಡರಂ ಮನೋ ಮನಾಯತನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಕ್ಖನ್ಧೋ ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೪೪. ‘‘ಏಕಂ ದಿಸ’’ನ್ತಿ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ವಾ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅಧೋ ವಾ ತಿರಿಯಂ ವಾ ವಿದಿಸಂ ವಾ.

೬೪೫. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ¶ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೪೬. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೪೭. ‘‘ತಥಾ ದುತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯಥೇವ ಏಕಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಉದ್ಧಂ ತಥಾ ಅಧೋ ತಥಾ ತಿರಿಯಂ ತಥಾ ವಿದಿಸಂ.

೬೪೮. ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಸೇಸಂ ನಿಸ್ಸೇಸಂ. ಪರಿಯಾದಾಯವಚನಮೇತಂ – ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ.

೬೪೯. ‘‘ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೫೦. ‘‘ವಿಪುಲೇನಾ’’ತಿ ¶ ಯಂ ವಿಪುಲಂ ತಂ ಮಹಗ್ಗತಂ, ಯಂ ಮಹಗ್ಗತಂ ತಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಸೋ ಅವೇರೋ, ಯೋ ಅವೇರೋ ಸೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋ [ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಝೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)].

೬೫೧. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೫೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೨. ಕರುಣಾ

೬೫೩. ಕಥಞ್ಚ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ? ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ದುಗ್ಗತಂ ದುರೂಪೇತಂ ದಿಸ್ವಾ ಕರುಣಾಯೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಕರುಣಾಯ ಫರತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ¶ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ¶ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಕರುಣಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೫೪. ‘‘ಏಕಂ ದಿಸ’’ನ್ತಿ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ವಾ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅಧೋ ವಾ ತಿರಿಯಂ ವಾ ವಿದಿಸಂ ವಾ.

೬೫೫. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೫೬. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ಇರಿಯತಿ ವತ್ತತಿ ಪಾಲೇತಿ ಯಪೇತಿ ಯಾಪೇತಿ ಚರತಿ ವಿಹರತಿ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೫೭. ‘‘ತಥಾ ¶ ದುತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯಥೇವ ಏಕಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಉದ್ಧಂ ತಥಾ ಅಧೋ ತಥಾ ತಿರಿಯಂ ತಥಾ ವಿದಿಸಂ.

೬೫೮. ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಸೇಸಂ ನಿಸ್ಸೇಸಂ. ಪರಿಯಾದಾಯವಚನಮೇತಂ – ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ.

೬೫೯. ‘‘ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಕರುಣಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ¶ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೬೦. ‘‘ವಿಪುಲೇನಾ’’ತಿ ಯಂ ವಿಪುಲಂ ತಂ ಮಹಗ್ಗತಂ, ಯಂ ಮಹಗ್ಗತಂ ತಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಸೋ ಅವೇರೋ, ಯೋ ಅವೇರೋ ಸೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋ.

೬೬೧. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೬೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೩. ಮುದಿತಾ

೬೬೩. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ? ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಿಯಂ ಮನಾಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಮುದಿತೋ ಅಸ್ಸ, ಏವಮೇವ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಮುದಿತಾಯ ಫರತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಮುದಿತಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೬೪. ‘‘ಏಕಂ ದಿಸ’’ನ್ತಿ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ವಾ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅಧೋ ವಾ ತಿರಿಯಂ ವಾ ವಿದಿಸಂ ವಾ.

೬೬೫. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೬೬. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೬೭. ‘‘ತಥಾ ದುತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯಥೇವ ಏಕಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಉದ್ಧಂ ತಥಾ ಅಧೋ ತಥಾ ತಿರಿಯಂ ತಥಾ ವಿದಿಸಂ.

೬೬೮. ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ¶ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಸೇಸಂ ನಿಸ್ಸೇಸಂ. ಪರಿಯಾದಾಯವಚನಮೇತಂ – ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ.

೬೬೯. ‘‘ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ¶ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಮುದಿತಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೭೦. ‘‘ವಿಪುಲೇನಾ’’ತಿ ಯಂ ವಿಪುಲಂ ತಂ ಮಹಗ್ಗತಂ, ಯಂ ಮಹಗ್ಗತಂ ತಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಸೋ ಅವೇರೋ, ಯೋ ಅವೇರೋ ಸೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋ.

೬೭೧. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೭೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ …ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೪. ಉಪೇಕ್ಖಾ

೬೭೩. ಕಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ? ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಏಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ನೇವ ಮನಾಪಂ ನ ಅಮನಾಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಅಸ್ಸ, ಏವಮೇವ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಫರತಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಯಾ ¶ ಸತ್ತೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯನಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೭೪. ‘‘ಏಕಂ ದಿಸ’’ನ್ತಿ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉತ್ತರಂ ವಾ ದಿಸಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ವಾ ದಿಸಂ ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅಧೋ ವಾ ತಿರಿಯಂ ವಾ ವಿದಿಸಂ ವಾ.

೬೭೫. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ¶ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೭೬. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

೬೭೭. ‘‘ತಥಾ ದುತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯಥೇವ ಏಕಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ ದಿಸಂ ತಥಾ ಉದ್ಧಂ ತಥಾ ಅಧೋ ತಥಾ ತಿರಿಯಂ ತಥಾ ವಿದಿಸಂ.

೬೭೮. ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ¶ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಸೇಸಂ ನಿಸ್ಸೇಸಂ. ಪರಿಯಾದಾಯವಚನಮೇತಂ – ‘‘ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕ’’ನ್ತಿ.

೬೭೯. ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ¶ ಚೇತಸಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಯಾ ಸತ್ತೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯನಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚಿತ್ತಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸಂ…ಪೇ… ತಜ್ಜಾಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿತ್ತಂ’’. ಇದಂ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಸಹಗತಂ ಹೋತಿ ಸಹಜಾತಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ. ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ’’ತಿ.

೬೮೦. ‘‘ವಿಪುಲೇನಾ’’ತಿ ಯಂ ವಿಪುಲಂ ತಂ ಮಹಗ್ಗತಂ, ಯಂ ಮಹಗ್ಗತಂ ತಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಯಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಸೋ ಅವೇರೋ, ಯೋ ಅವೇರೋ ಸೋ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೋ.

೬೮೧. ‘‘ಫರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ.

೬೮೨. ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ…ಪೇ… ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹರತೀ’’ತಿ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೬೮೩. ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ – ಮೇತ್ತಾ, ಕರುಣಾ, ಮುದಿತಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾ.

೬೮೪. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ ¶ , ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ¶ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೮೫. ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅವಿತಕ್ಕಂ ವಿಚಾರಮತ್ತಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ¶ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ¶ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೮೬. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೮೭. ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅವಿತಕ್ಕಂ ವಿಚಾರಮತ್ತಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ¶ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ¶ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೮೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ¶ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯತನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೮೯. ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅವಿತಕ್ಕಂ ವಿಚಾರಮತ್ತಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ¶ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಪೀತಿಯಾ ¶ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೦. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯನಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೧. ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ – ಮೇತ್ತಾ, ಕರುಣಾ, ಮುದಿತಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾ.

೬೯೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ¶ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ ¶ , ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ¶ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ¶ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಕರುಣಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕರುಣಾ ಕರುಣಾಯನಾ ಕರುಣಾಯಿತತ್ತಂ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕರುಣಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಕರುಣಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮುದಿತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮುದಿತಾ ಮುದಿತಾಯನಾ ಮುದಿತಾಯಿತತ್ತಂ ಮುದಿತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುದಿತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮುದಿತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯನಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೬. ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ – ಮೇತ್ತಾ, ಕರುಣಾ, ಮುದಿತಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾ.

೬೯೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ¶ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮೇತ್ತಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮೇತ್ತಿ ಮೇತ್ತಾಯನಾ ಮೇತ್ತಾಯಿತತ್ತಂ ಮೇತ್ತಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೇತ್ತಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಮೇತ್ತಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೬೯೮. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಕರುಣಾ…ಪೇ… ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮುದಿತಾ…ಪೇ… ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯನಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪೇಕ್ಖಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೬೯೯. ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ – ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ, ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ; ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ, ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ¶ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ; ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ, ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ¶ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ; ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ, ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ.

೭೦೦. ಚತುನ್ನಂ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೭೦೧. ಸಿಯಾ ¶ ¶ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ. ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ; ಉಪೇಕ್ಖಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾತಿ; ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ, ಮಹಗ್ಗತಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಅನಿಯತಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ ¶ , ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ, ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೭೦೨. ಮೇತ್ತಾ ಹೇತು, ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ನ ಹೇತೂ, ಸಹೇತುಕಾ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ಮೇತ್ತಾ ಹೇತು ¶ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚ; ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ಮೇತ್ತಾ ಹೇತು ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ; ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ; ಮೇತ್ತಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ನ ಹೇತು ಸಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕಾತಿಪಿ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಙ್ಖತಾ, ಅನಿದಸ್ಸನಾ, ಅಪ್ಪಟಿಘಾ, ಅರೂಪಾ, ಲೋಕಿಯಾ, ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ನೋ ಆಸವಾ, ಸಾಸವಾ, ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ , ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ¶ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ.

ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ ¶ …ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ನೋ ಚಿತ್ತಾ, ಚೇತಸಿಕಾ, ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ, ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಬಾಹಿರಾ, ನೋ ಉಪಾದಾ, ಸಿಯಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ.

ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ; ಉಪೇಕ್ಖಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ; ಉಪೇಕ್ಖಾ ಅವಿಚಾರಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ; ಉಪೇಕ್ಖಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ; ಉಪೇಕ್ಖಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಉಪೇಕ್ಖಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ತಿಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ನ ಕಾಮಾವಚರಾ, ರೂಪಾವಚರಾ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಅನಿಯತಾ, ಸಉತ್ತರಾ, ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೪. ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೭೦೩ . ಪಞ್ಚ ¶ ¶ ¶ ¶ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ – ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.

೭೦೪. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ¶ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’ ¶ .

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ¶ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೭೦೫. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

೭೦೬. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ…ಪೇ… ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ¶ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ…ಪೇ… ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ…ಪೇ… ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ¶ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ¶ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

೭೦೭. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ ¶ , ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ¶ ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

೭೦೮. ಪಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ – ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ¶ , ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.

೭೦೯. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ¶ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತನಾ ಸಞ್ಚೇತಯಿತತ್ತಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ¶ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ ¶ … ಪಣೀತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ¶ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

೭೧೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ…ಪೇ… ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ…ಪೇ… ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ…ಪೇ… ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ¶ … ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀಮಂಸಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ …ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

೭೧೧. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರೇ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ¶ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ… ಛನ್ದಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ವೀರಿಯಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ… ಪಣೀತಂ… ಚಿತ್ತಾಧಿಪತೇಯ್ಯಂ ಹೀನಂ… ಮಜ್ಝಿಮಂ ಪಣೀತಂ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವಿರಮನ್ತಸ್ಸ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ಆರತಿ ವಿರತಿ ಪಟಿವಿರತಿ ವೇರಮಣೀ ಅಕಿರಿಯಾ ಅಕರಣಂ ಅನಜ್ಝಾಪತ್ತಿ ವೇಲಾಅನತಿಕ್ಕಮೋ ¶ ಸೇತುಘಾತೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’. ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ವೇರಮಣಿಯಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಅವಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ಚೇತನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಫಸ್ಸೋ…ಪೇ… ಪಗ್ಗಾಹೋ ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ’’.

೭೧೨. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ.

ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ¶ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ.

೭೧೩. ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೭೧೪. ಪಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ – ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.

೭೧೫. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ¶ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೭೧೬. ಕುಸಲಾಯೇವ. ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ.

ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ¶ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಆಚಯಗಾಮಿನೋ ¶ , ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ, ಪರಿತ್ತಾ, ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಅನಿಯತಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ¶ , ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋತಿ, ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ, ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅನಿದಸ್ಸನಅಪ್ಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೭೧೭. ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಹೇತುಕಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನ ಚ ಹೇತೂ, ನ ಹೇತು ಸಹೇತೂಕಾ, ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಙ್ಖತಾ, ಅನಿದಸ್ಸನಾ, ಅಪ್ಪಟಿಘಾ, ಅರೂಪಾ, ಲೋಕಿಯಾ, ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ನೋ ಆಸವಾ, ಸಾಸವಾ, ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾ’’ತಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿಪಿ, ‘‘ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ’’ತಿಪಿ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ, ನೋ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ನೋ ಚಿತ್ತಾ, ಚೇತಸಿಕಾ, ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ ¶ , ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ ¶ , ಬಾಹಿರಾ, ನೋ ಉಪಾದಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ, ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ.

ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ಭಾವನಾಯಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ, ನ ರೂಪಾವಚರಾ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಅನಿಯತಾ, ಸಉತ್ತರಾ, ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೫. ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ

೧. ಸಙ್ಗಹವಾರೋ

೭೧೮. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ¶ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ [ಪಟಿಭಾಣಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ (ಸ್ಯಾ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ]. ಅತ್ಥೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅಯಂ ಸಙ್ಗಹವಾರೋ.

೨. ಸಚ್ಚವಾರೋ

೭೧೯. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ¶ , ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅಯಂ ಸಚ್ಚವಾರೋ.

೩. ಹೇತುವಾರೋ

೭೨೦. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಹೇತುಮ್ಹಿ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಹೇತುಫಲೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ¶ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅಯಂ ಹೇತುವಾರೋ.

೪. ಧಮ್ಮವಾರೋ

೭೨೧. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಜಾತಾ ಭೂತಾ ಸಞ್ಜಾತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ, ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ; ಯಮ್ಹಾ ಧಮ್ಮಾ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಜಾತಾ ಭೂತಾ ಸಞ್ಜಾತಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಪಾತುಭೂತಾ, ತೇಸು ¶ ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ; ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ; ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅಯಂ ಧಮ್ಮವಾರೋ.

೫. ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದವಾರೋ

೭೨೨. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೨೩. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಜಾತಿಯಾ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಭವೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಉಪಾದಾನೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ತಣ್ಹಾಯ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವೇದನಾಯ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಫಸ್ಸೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಳಾಯತನೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ನಾಮರೂಪೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅಯಂ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದವಾರೋ.

೬. ಪರಿಯತ್ತಿವಾರೋ

೭೨೪. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಂ ಜಾನಾತಿ – ಸುತ್ತಂ ಗೇಯ್ಯಂ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಗಾಥಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ಜಾತಕಂ ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ ವೇದಲ್ಲಂ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ’’. ಸೋ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸೇವ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಅಯಂ ಇಮಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ, ಅಯಂ ಇಮಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ’’. ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅಯಂ ಪರಿಯತ್ತಿವಾರೋ.

ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯಂ.

೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ

೧. ಕುಸಲವಾರೋ

೭೨೫. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ ¶ , ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ, ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ¶ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೨೬. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಂ ಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ¶ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೨೭. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೨೮. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ¶ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೨೯. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ¶ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೨. ಅಕುಸಲವಾರೋ

೭೩೦. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ¶ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೧. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ದೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಪಟಿಘಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ದೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಪಟಿಘಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತೇಸಂ ವಿಪಾಕೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೩. ವಿಪಾಕವಾರೋ

೭೩೨. ತಿಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ¶ .

ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೩. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ¶ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಸುಖಸಹಗತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಸುಖಂ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಸುಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ ¶ , ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೪. ತಿಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ವಿತಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ವಿಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹೋತಿ ¶ , ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೫. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ವಿತಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ವಿಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಪೀತಿ ಹೋತಿ, ಸುಖಂ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಸೋಮನಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ ¶ . ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೬. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ¶ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ವಿತಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ವಿಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ¶ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ¶ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೭. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಕಾಮಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೮. ತಿಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ ¶ . ತಸ್ಸೇವ ರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ¶ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ¶ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೩೯. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅರೂಪೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಅರೂಪಾವಚರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೦. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಲೋಕುತ್ತರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಂ ಅಪಚಯಗಾಮಿಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಂ ಪಹಾನಾಯ ಪಠಮಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಿಯಾ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ. ತಸ್ಸೇವ ಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಭಾವಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ ¶ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಂ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಂ ಸುಞ್ಞತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ¶ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೧. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಸದ್ದಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಗನ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ರಸಾರಮ್ಮಣಂ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ ದುಕ್ಖಸಹಗತಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ದುಕ್ಖಂ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ದುಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೨. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಉಪಚಿತತ್ತಾ ವಿಪಾಕಾ ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ ¶ , ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ವಿತಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ವಿಚಾರೋ ¶ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ¶ ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೪. ಕಿರಿಯವಾರೋ

೭೪೩. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮನೋಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ¶ ವಾ…ಪೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ವಿತಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ವಿಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ¶ . ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೪. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ…ಪೇ… ಧಮ್ಮಾರಮ್ಮಣಾ ವಾ ಯಂ ¶ ಯಂ ವಾ ಪನಾರಬ್ಭ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಸಞ್ಞಾ ಹೋತಿ, ಚೇತನಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ವಿತಕ್ಕೋ ಹೋತಿ, ವಿಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಾ ಹೋತಿ, ಚಿತ್ತಸ್ಸೇಕಗ್ಗತಾ ಹೋತಿ, ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ ¶ , ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಉಪೇಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ, ಯೇ ವಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅತ್ಥಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಅರೂಪಿನೋ ಧಮ್ಮಾ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೫. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ? ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತು ¶ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ ಕಿರಿಯಾ ನೇವ ಕುಸಲಾ ನಾಕುಸಲಾ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಾ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಞಾಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಸಙ್ಖಾರೇನ…ಪೇ… ರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ…ಪೇ… ಅರೂಪಾವಚರಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇತಿ ಕಿರಿಯಂ ನೇವ ಕುಸಲಂ ನಾಕುಸಲಂ ನ ಚ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಂ…ಪೇ… ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಞ್ಞಾಸಹಗತಂ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಅವಿಕ್ಖೇಪೋ ಹೋತಿ. ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಇಮೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯಾಯ ನಿರುತ್ತಿಯಾ ¶ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಯೇನ ಞಾಣೇನ ತಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮಾನಿ ಞಾಣಾನಿ ಇದಮತ್ಥಜೋತಕಾನೀ’’ತಿ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೬. ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲತೋ ಚತೂಸು ¶ ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಸು ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದೇಸು, ಕಿರಿಯತೋ ಚತೂಸು ಞಾಣಸಮ್ಪಯುತ್ತೇಸು ¶ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದೇಸು ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ. ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಏತೇಸು ಚೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ.

ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯಂ.

೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ

೭೪೭. ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ – ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೭೪೮. ಚತುನ್ನಂ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾನಂ ಕತಿ ಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಕುಸಲಾ, ಕತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ…ಪೇ… ಕತಿ ಸರಣಾ, ಕತಿ ಅರಣಾ?

೧. ತಿಕಂ

೭೪೯. ಸಿಯಾ ಕುಸಲಾ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾ. ಸಿಯಾ ಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾಯ ವೇದನಾಯ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಾ, ಸಿಯಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಸಿಯಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ.

ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ.

ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೋ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ¶ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ ¶ , ಸಿಯಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಸಿಯಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ.

ತಿಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸೇಕ್ಖಾ, ಸಿಯಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ ¶ , ಸಿಯಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಪರಿತ್ತಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ. ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ; ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ.

ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ, ಸಿಯಾ ಪಣೀತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಅನಿಯತಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸಮ್ಮತ್ತನಿಯತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ – ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀತಿಪಿ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ನ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀತಿಪಿ; ದ್ವೇ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ನ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಸಿಯಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೋತಿಪಿ.

ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೋತಿ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ. ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ. ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ; ದ್ವೇ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ¶ ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿಪಿ. ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ. ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ; ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ. ಅನಿದಸ್ಸನಅಪಟಿಘಾ.

೨. ದುಕಂ

೭೫೦. ಹೇತೂ, ಸಹೇತುಕಾ, ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಹೇತೂ ಚೇವ ಸಹೇತುಕಾ ಚ, ಹೇತೂ ಚೇವ ಹೇತುಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ನ ಹೇತೂ ಸಹೇತುಕಾತಿಪಿ, ನಹೇತೂಅಹೇತುಕಾತಿಪಿ.

ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ¶ , ಸಙ್ಖತಾ, ಅನಿದಸ್ಸನಾ, ಅಪ್ಪಟಿಘಾ, ಅರೂಪಾ, ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ¶ ಸಿಯಾ ಲೋಕಿಯಾ, ಸಿಯಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ, ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

ನೋ ಆಸವಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಾಸವಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಸವಾ. ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ¶ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿ, ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವೋ [ಆಸವಾ (ಸೀ.) ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೇ ಪನ ಪಾಠನಾನತ್ತಂ ನತ್ಥಿ] ಚೇವ ಸಾಸವಾ ಚಾತಿ, ಸಿಯಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವೋ [ಆಸವಾ (ಸೀ.) ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೇ ಪನ ಪಾಠನಾನತ್ತಂ ನತ್ಥಿ], ಸಿಯಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಸಾಸವಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿ. ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಆಸವಾ ಚೇವ ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚಾತಿಪಿ, ಆಸವಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚೇವ ನೋ ಚ ಆಸವಾತಿಪಿ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ, ಸಿಯಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನಾಸವಾ.

ನೋ ¶ ಸಂಯೋಜನಾ…ಪೇ… ನೋ ಗನ್ಥಾ…ಪೇ… ನೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ನೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ನೋ ನೀವರಣಾ…ಪೇ… ನೋ ಪರಾಮಾಸಾ…ಪೇ… ಸಾರಮ್ಮಣಾ. ನೋ ಚಿತ್ತಾ, ಚೇತಸಿಕಾ, ಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಾ, ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ. ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಸಹಭುನೋ, ಚಿತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಮುಟ್ಠಾನಾನುಪರಿವತ್ತಿನೋ, ಬಾಹಿರಾ, ನೋ ಉಪಾದಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ.

ನೋ ಉಪಾದಾನಾ…ಪೇ… ನೋ ಕಿಲೇಸಾ…ಪೇ… ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ. ನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸವಿಚಾರಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸವಿಚಾರಾ, ಸಿಯಾ ಅವಿಚಾರಾ. ಸಿಯಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ. ಸಿಯಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ. ಸಿಯಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ, ಸಿಯಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಕಾಮಾವಚರಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಕಾಮಾವಚರಾ, ಸಿಯಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ. ನ ರೂಪಾವಚರಾ. ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ ¶ . ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಅನಿಯತಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ನಿಯತಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅನಿಯತಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಉತ್ತರಾ; ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಸಿಯಾ ಸಉತ್ತರಾ ¶ , ಸಿಯಾ ಅನುತ್ತರಾ. ಅರಣಾತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕಂ.

ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಏಕಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೧. ಏಕವಿಧೇನ ¶ ¶ ¶ ಞಾಣವತ್ಥು – ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ನ ಹೇತೂ, ಅಹೇತುಕಾ, ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ, ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಸಙ್ಖತಾ, ಅರೂಪಾ, ಲೋಕಿಯಾ, ಸಾಸವಾ, ಸಂಯೋಜನಿಯಾ, ಗನ್ಥನಿಯಾ, ಓಘನಿಯಾ, ಯೋಗನಿಯಾ, ನೀವರಣಿಯಾ, ಪರಾಮಟ್ಠಾ, ಉಪಾದಾನಿಯಾ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ಅಬ್ಯಾಕತಾ, ಸಾರಮ್ಮಣಾ, ಅಚೇತಸಿಕಾ, ವಿಪಾಕಾ, ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ, ನ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ನ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಾ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಾ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೋ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ ¶ , ಪರಿತ್ತಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ, ನ ರೂಪಾವಚರಾ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ನೋ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ, ಅನಿಯತಾ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ,

ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ,

(೩) ಪುರೇಜಾತವತ್ಥುಕಾ ಪುರೇಜಾತಾರಮ್ಮಣಾ

(೪) ಅಜ್ಝತ್ತಿಕವತ್ಥುಕಾ ಬಾಹಿರಾರಮ್ಮಣಾ

(೫) ಅಸಮ್ಭಿನ್ನವತ್ಥುಕಾ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(೬) ನಾನಾವತ್ಥುಕಾ ನಾನಾರಮ್ಮಣಾ

(೭) ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ¶ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತಿ

(೮) ನ ಅಸಮನ್ನಾಹಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(೯) ನ ¶ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(೧೦) ನ ಅಬ್ಬೋಕಿಣ್ಣಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(೧೧) ನ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(೧೨) ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ

(೧೩) ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅನಾಭೋಗಾ

(೧೪) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ [ಕಿಞ್ಚಿ (ಸೀ. ಕ.)] ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಭಿನಿಪಾತಮತ್ತಾ

(೧೫) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ

(೧೬) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ

(೧೭) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ

(೧೮) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ

(೧೯) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ

(೨೦) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ

(೨೧) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ

(೨೨) ಪಞ್ಚಹಿ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ

(೨೩) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ

(೨೪) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ

(೨೫) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ

(೨೬) ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ¶ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ

(೨೭) ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಯಾಥಾವಕವತ್ಥುವಿಭಾವನಾ ಪಞ್ಞಾ

ಏವಂ ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೨. ದುಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೨. ದುವಿಧೇನ ¶ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಲೋಕಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಲೋಕುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨) ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩) ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ ¶ , ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ

(೪) ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ, ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ

(೫) ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೬) ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೭) ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೮) ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೯) ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೦) ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೧) ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೨) ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೩) ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೪) ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೫) ಪರಾಮಟ್ಠಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೬) ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೭) ಉಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೮) ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೯) ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೦) ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೧) ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೨) ಸವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೩) ಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೪) ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೫) ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೬) ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೭) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೮) ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ¶ , ನ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨೯) ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩೦) ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩೧) ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩೨) ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩೩) ನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩೪) ಸಉತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ ¶ , ಅನುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩೫) ಅತ್ಥಜಾಪಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಜಾಪಿತತ್ಥಾ ಪಞ್ಞಾ

ಏವಂ ದುವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೩. ತಿಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೩. ತಿವಿಧೇನ ¶ ¶ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೨) ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೩) ಅಧಿಸೀಲೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಾ

(೪) ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ, ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ, ಉಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ

(೫) ವಿಪಾಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ

(೬) ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ

(೭) ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ

(೮) ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ

(೯) ಆಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(೧೦) ಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೧) ಪರಿತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಹಗ್ಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೨) ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೩) ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(೧೪) ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ¶ , ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪ್ಪಾದಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(೧೫) ಅತೀತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೬) ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೭) ಅಜ್ಝತ್ತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ, ಬಹಿದ್ಧಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೮) ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ

(೧೯) ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(೨೦) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(೨೧) ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ

(೨೨) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(೨೩) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(೨೪) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ

(೨೫) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(೨೬) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(೨೭) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(೨೮) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(೨೯) ಅತ್ಥಿ ¶ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(೩೦) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(೩೧) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(೩೨) ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(೩೩) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(೩೪) ಅತ್ಥಿ ¶ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(೩೫) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(೩೬) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(೩೭) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(೩೮) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(೩೯) ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(೪೦) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(೪೧) ಅತ್ಥಿ ಪೀತಿಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸುಖಸಹಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ

(೪೨) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(೪೩) ಅತ್ಥಿ ¶ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(೪೪) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(೪೫) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(೪೬) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(೪೭) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(೪೮) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(೪೯) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(೫೦) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(೫೧) ಪೀತಿಸಹಗತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ¶

(೫೨) ಅತ್ಥಿ ¶ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(೫೩) ಅತ್ಥಿ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ

(೫೪) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(೫೫) ಅತ್ಥಿ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(೫೬) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ

(೫೭) ಅತ್ಥಿ ¶ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(೫೮) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(೫೯) ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(೬೦) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(೬೧) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(೬೨) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(೬೩) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

(೬೪) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಾ, ಅತ್ಥಿ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ

(೬೫) ಅತ್ಥಿ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ

(೬೬) ಅತ್ಥಿ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ

(೬೭) ಅತ್ಥಿ ¶ ಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಸೇಕ್ಖಾ, ಅತ್ಥಿ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ

(೬೮) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ

(೬೯) ಅತ್ಥಿ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ

(೭೦) ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ

(೭೧) ಅತ್ಥಿ ¶ ¶ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ಅತ್ಥಿ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ

(೭೨) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ

(೭೩) ಅತ್ಥಿ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ

(೭೪) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ

(೭೫) ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ, ಅತ್ಥಿ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ

ಏವಂ ತಿವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೪. ಚತುಕ್ಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೪. ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ, ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ, ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ, ಫಲಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ

(೨) ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ

(೩) ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ

(೪) ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ, ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ, ಪರಿಯೇ [ಪರಿಚ್ಚೇ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಪಸ್ಸ ದೀಘನಿಕಾಯೇ] ಞಾಣಂ, ಸಮ್ಮುತಿಞಾಣಂ [ಸಮ್ಮತಿಞಾಣಂ (ಸ್ಯಾ.) ಪಸ್ಸ ದೀಘನಿಕಾಯೇ]

(೫) ಅತ್ಥಿ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಅಪಚಯಾಯ ನೋ ಆಚಯಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ಚೇವ ಅಪಚಯಾಯ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನೇವಾಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ

(೬) ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಟಿವೇಧಾಯ ನೋ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ಚೇವ ಪಟಿವೇಧಾಯ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾ ನೇವ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ

(೭) ಹಾನಭಾಗಿನೀ ¶ ಪಞ್ಞಾ, ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ, ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ

(೮) ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ

(೯) ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ

(೧೦) ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ

(೧೧) ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ¶ ಞಾಣಂ

(೧೨-೨೧) ಜಾತಿಯಾ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಭವೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಉಪಾದಾನೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ತಣ್ಹಾಯ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವೇದನಾಯ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಫಸ್ಸೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಳಾಯತನೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ನಾಮರೂಪೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೇ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೇ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೫. ಪಞ್ಚಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೫. ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ (೨) ಪಞ್ಚಞಾಣಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ

ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೬. ಛಕ್ಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೬. ಛಬ್ಬಿಧೇನ ¶ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಞ್ಞಾ

ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೭. ಸತ್ತಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೭. ಸತ್ತವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನಿ

ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೮. ಅಟ್ಠಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೮. ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ¶ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು, ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ

ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೯. ನವಕಮಾತಿಕಾ

೭೫೯. ನವವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು –

(೧) ನವಸು ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಪಞ್ಞಾ

ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

೧೦. ದಸಕಮಾತಿಕಾ

೭೬೦. ದಸವಿಧೇನ ¶ ಞಾಣವತ್ಥು – ದಸ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಾನಿ ಯೇಹಿ ಬಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ¶ ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ. ಕತಮಾನಿ ದಸ?

(೧) ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ ¶ .

(೨) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೩) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೪) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕಧಾತು ನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ [ಅನೇಕಧಾತುಂ ನಾನಾಧಾತುಂ ಲೋಕಂ (ಸ್ಯಾ.) ಮ. ನಿ. ೧.೧೪೮] ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕಧಾತು ನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೫) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ¶ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ¶ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೬) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ ¶ , ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ¶ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೭) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೮) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೯) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

(೧೦) ಪುನ ಚಪರಂ ತಥಾಗತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ. ಯಮ್ಪಿ ತಥಾಗತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ಬಲಂ ಆಗಮ್ಮ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ. ಇಮಾನಿ ¶ ದಸ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಥಾಗತಬಲಾನಿ, ಯೇಹಿ ಬಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ¶ ನದತಿ, ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇತಿ.

ಏವಂ ದಸವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಮಾತಿಕಾ

೧. ಏಕಕನಿದ್ದೇಸೋ

೭೬೧. ಪಞ್ಚ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ¶ ನ ಹೇತುಮೇವ, ಅಹೇತುಕಮೇವ, ಹೇತುವಿಪ್ಪಯುತ್ತಮೇವ, ಸಪ್ಪಚ್ಚಯಮೇವ, ಸಙ್ಖತಮೇವ, ಅರೂಪಮೇವ, ಲೋಕಿಯಮೇವ, ಸಾಸವಮೇವ, ಸಂಯೋಜನಿಯಮೇವ, ಗನ್ಥನಿಯಮೇವ, ಓಘನಿಯಮೇವ, ಯೋಗನಿಯಮೇವ, ನೀವರಣಿಯಮೇವ, ಪರಾಮಟ್ಠಮೇವ, ಉಪಾದಾನಿಯಮೇವ, ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಮೇವ, ಅಬ್ಯಾಕತಮೇವ, ಸಾರಮ್ಮಣಮೇವ, ಅಚೇತಸಿಕಮೇವ, ವಿಪಾಕಮೇವ, ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಮೇವ, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಸಂಕಿಲೇಸಿಕಮೇವ, ನ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಮೇವ, ನ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಮೇವ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಮೇವ, ನ ಪೀತಿಸಹಗತಮೇವ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಮೇವ, ನೇವ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಭಾವನಾಯ ಪಹಾತಬ್ಬಹೇತುಕಮೇವ, ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿಮೇವ, ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಮೇವ, ಪರಿತ್ತಮೇವ, ಕಾಮಾವಚರಮೇವ, ನ ರೂಪಾವಚರಮೇವ, ನ ಅರೂಪಾವಚರಮೇವ, ಪರಿಯಾಪನ್ನಮೇವ, ನೋ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಮೇವ, ಅನಿಯತಮೇವ, ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಮೇವ, ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ, ಅನಿಚ್ಚಮೇವ, ಜರಾಭಿಭೂತಮೇವ.

೭೬೨. ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಕಾ, ಉಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

ಪುರೇಜಾತವತ್ಥುಕಾ, ಪುರೇಜಾತಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಪುರೇಜಾತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪುರೇಜಾತೇ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

ಅಜ್ಝತ್ತಿಕವತ್ಥುಕಾ ¶ , ಬಾಹಿರಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ವತ್ಥು ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆರಮ್ಮಣಾ ಬಾಹಿರಾ.

ಅಸಮ್ಭಿನ್ನವತ್ಥುಕಾ, ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನೇ ¶ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

ನಾನಾವತ್ಥುಕಾ, ನಾನಾರಮ್ಮಣಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ, ಅಞ್ಞಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥು ಚ ಆರಮ್ಮಣಞ್ಚ.

೭೬೩. ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಪಚ್ಚನುಭೋನ್ತೀತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ¶ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ¶ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಗೋಚರವಿಸಯಮ್ಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ.

೭೬೪. ನ ಅಸಮನ್ನಾಹಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಸಮನ್ನಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

ನ ¶ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಮನಸಿಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

ನ ಅಬ್ಬೋಕಿಣ್ಣಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ನ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

ನ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ನ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

೭೬೫. ನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸಮನನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ… ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ…ಪೇ… ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ¶ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ¶ ¶ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಸಮನನ್ತರಾಪಿ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ.

೭೬೬. ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾ ಅನಾಭೋಗಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ನತ್ಥಿ ಆವಟ್ಟನಾ ವಾ ಆಭೋಗೋ ವಾ ಸಮನ್ನಾಹಾರೋ ವಾ ಮನಸಿಕಾರೋ ವಾ.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ.

ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಭಿನಿಪಾತಮತ್ತಾತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಪಾತಮತ್ತಾ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಗಮನಂ ವಾ ಠಾನಂ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಂ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ವಾ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ – ಗಮನಂ ವಾ ಠಾನಂ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಂ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ವಾ.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ನ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಪಟ್ಠಪೇತಿ.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತೀತಿ ¶ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಕುಸಲಾಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಿಯತಿ.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ¶ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ.

ಪಞ್ಚಹಿ ¶ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಚವತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ.

ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ.

ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾಪಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮನನ್ತರಾ ಮನೋಧಾತುಯಾಪಿ ನ ಸುಪತಿ ನ ಪಟಿಬುಜ್ಝತಿ ನ ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸತಿ. ಏವಂ ಯಾಥಾವಕವತ್ಥುವಿಭಾವನಾ ಪಞ್ಞಾ.

ಏವಂ ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಏಕಕಂ.

೨. ದುಕನಿದ್ದೇಸೋ

೭೬೭. (೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಲೋಕಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಲೋಕುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨) ಸಬ್ಬಾವ ಪಞ್ಞಾ ¶ ಕೇನಚಿ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ, ಕೇನಚಿ ನ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ.

(೩) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೪) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಆಸವವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನಾಸವಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೫) ತೀಸು ¶ ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೬) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಸಂಯೋಜನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಯೋಜನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೭) ತೀಸು ¶ ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೮) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಗನ್ಥವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಗನ್ಥನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೯) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೦) ತೀಸು ¶ ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಓಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಓಘವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೋಘನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೨) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ¶ ಪಞ್ಞಾ ಯೋಗವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಯೋಗನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೩) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೪) ತೀಸು ¶ ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನೀವರಣವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನೀವರಣಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೫) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೬) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಪರಾಮಾಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಪರಾಮಟ್ಠಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೭) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೮) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೧೯) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಉಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಾನವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೦) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಕಿಲೇಸವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಅಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೨) ವಿತಕ್ಕಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿತಕ್ಕವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿತಕ್ಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೩) ವಿಚಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಚಾರವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೪) ಪೀತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪೀತಿವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅಪ್ಪೀತಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೫) ಪೀತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪೀತಿವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೬) ಸುಖಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೭) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೮) ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೨೯) ರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೩೦) ಅರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ ನ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೩೧) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೩೨) ಚತೂಸು ¶ ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೩೩) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನಿಯತಾ ಪಞ್ಞಾ, ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅನಿಯತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ.

(೩೪) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಉತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುತ್ತರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(೩೫) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅತ್ಥಜಾಪಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ?

ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಅರಹತೋ ಅಭಿಞ್ಞಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಜಾಪಿಕಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಅರಹತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಜಾಪಿತತ್ಥಾ ಪಞ್ಞಾ.

ಏವಂ ದುವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ದುಕಂ.

೩. ತಿಕನಿದ್ದೇಸೋ

೭೬೮. (೧. ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ?

ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇಸು ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಂ ವಾ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ವಾ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ ವೇದನಾ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ¶ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ, ಯಂ ಏವರೂಪಿಂ ಅನುಲೋಮಿಕಂ ಖನ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ರುಚಿಂ ¶ ಮುದಿಂ ಪೇಕ್ಖಂ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಂ ಪರತೋ ಅಸ್ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲಭತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ? ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇಸು ಯೋಗವಿಹಿತೇಸು ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇಸು ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಂ ವಾ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ವಾ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ ವೇದನಾ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ವಾ, ಯಂ ಏವರೂಪಿಂ ಅನುಲೋಮಿಕಂ ಖನ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ರುಚಿಂ ಮುದಿಂ ಪೇಕ್ಖಂ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಂ ಪರತೋ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲಭತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುತಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಗ) ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ ಭಾವನಾಮಯಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ.

೭೬೯. (೨. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ? ದಾನಂ ಆರಬ್ಭ ದಾನಾಧಿಗಚ್ಛ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದಾನಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸೀಲಂ ಆರಬ್ಭ ಸೀಲಾಧಿಗಚ್ಛ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೀಲಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಗ) ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ ಭಾವನಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೦. (೩. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಧಿಸೀಲೇ ಪಞ್ಞಾ? ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಂ ಸಂವರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಸೀಲೇ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಪಞ್ಞಾ? ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಾ? ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೭೧. (೪. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ? ‘‘ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಹೀಯನ್ತಿ. ಇಮೇ ವಾ ಪನಿಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ¶ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಭಾವನಾಯ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ¶ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಆಯಕೋಸಲ್ಲಂ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ? ‘‘ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ. ಇಮೇ ವಾ ಪನಿಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಚೇವ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಚ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಾಯ ವೇಪುಲ್ಲಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ’’.

(ಗ) ಸಬ್ಬಾಪಿ ತತ್ರುಪಾಯಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾಯಕೋಸಲ್ಲಂ.

೭೭೨. (೫. ಕ) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ವಿಪಾಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೇವವಿಪಾಕನವಿಪಾಕಧಮ್ಮಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೩. (೬. ಕ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ಚತೂಸು ¶ ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅನುಪಾದಿನ್ನಅನುಪಾದಾನಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೪. (೭. ಕ) ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ವಿತಕ್ಕವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ವಿಚಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರವಿಪ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೫. (೮. ಕ) ಪೀತಿಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಪೀತಿಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ಸುಖಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ಉಪೇಕ್ಖಾಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೬. (೯. ಕ) ತೀಸು ¶ ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೇವಾಚಯಗಾಮಿನಾಪಚಯಗಾಮಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೭. (೧೦. ಕ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ತೀಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ಉಪರಿಟ್ಠಿಮಾ [ಉಪರಿಟ್ಠಿಮೇ (ಸ್ಯಾ.), ಉಪರಿಟ್ಠಿಮಂ (ಕ.)] ಅರಹತ್ತಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಅಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ನೇವಸೇಕ್ಖನಾಸೇಕ್ಖಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೮. (೧೧. ಕ) ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಪರಿತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಮಹಗ್ಗತಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೭೯. (೧೨. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಪರಿತ್ತೇ ¶ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೦. (ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಮಹಗ್ಗತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೧. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಪ್ಪಮಾಣೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ¶ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೨. (೧೩. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಗ್ಗಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಮಗ್ಗಹೇತುಕಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೮೩. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ ಪಞ್ಞಾ? ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಅಧಿಪತಿಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತಿನೀ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೪. (೧೪) ಚತೂಸು ¶ ¶ ಭೂಮೀಸು ವಿಪಾಕೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾತಿ. ಚತೂಸು ಭೂಮೀಸು ಕುಸಲೇ ತೀಸು ಭೂಮೀಸು ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಯಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ, ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಉಪ್ಪಾದಿನೀತಿ.

೭೮೫. (೧೫) ಸಬ್ಬಾವ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಅತೀತಾ, ಸಿಯಾ ಅನಾಗತಾ, ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ.

೭೮೬. (೧೬. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅತೀತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೭. (ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅನಾಗತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಾಗತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೮. (ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ ¶ …ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೮೯. (೧೭) ಸಬ್ಬಾವ ಪಞ್ಞಾ ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾ, ಸಿಯಾ ಬಹಿದ್ಧಾ, ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ.

೭೯೦. (೧೮. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಜ್ಝತ್ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ¶ ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೯೧. (ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಬಹಿದ್ಧಾಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

೭೯೨. (ಗ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತಬಹಿದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

ಏವಂ ತಿವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ತಿಕಂ.

೪. ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ

೭೯೩. (೧. ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ? ‘‘ಅತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ಅತ್ಥಿ ಹುತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ¶ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ’’. ಠಪೇತ್ವಾ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ, ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಾಸವಾ ಕುಸಲಾ ಪಞ್ಞಾ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ? ‘‘ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಾ ವೇದನಾ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಾ… ಸಙ್ಖಾರಾ… ‘‘ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವಾ ಯಾ ಏವರೂಪೀ ಅನುಲೋಮಿಕಾ ಖನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿ ರುಚಿ ಮುದಿ ಪೇಕ್ಖಾ ಧಮ್ಮನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಂ ಞಾಣಂ’’.

(ಗ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ.

(ಘ) ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಫಲಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ.

೭೯೪. (೨) ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ¶ ಞಾಣಂ ದುಕ್ಖೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ? ದುಕ್ಖಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖೇ ಞಾಣಂ’’.

(ಖ-ಘ) ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ… ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ… ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ¶ ಪಟಿಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ’’.

೭೯೫. (೩) ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಕಾಮಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅರೂಪಾವಚರಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತೇ ಪಞ್ಞಾ ಅರೂಪಾವಚರಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಪಞ್ಞಾ.

೭೯೬. (೪. ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ? ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ.

(ಖ) ಸೋ ಇಮಿನಾ ಧಮ್ಮೇನ ಞಾತೇನ ದಿಟ್ಠೇನ ಪತ್ತೇನ ವಿದಿತೇನ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹೇನ ಅತೀತಾನಾಗತೇನ ನಯಂ ನೇತಿ. ‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ಅತೀತಮದ್ಧಾನಂ ಸಮಣಾ ವಾ ¶ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು [ಅಬ್ಭಞ್ಞಿಂಸು (ಸ್ಯಾ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ], ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಬ್ಭಞ್ಞಂಸು. ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನಂ ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಇಮಞ್ಞೇವ ತೇ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಪರಿಯೇ ಞಾಣಂ? ಇಧ ಭಿಕ್ಖು ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ. ಸರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವೀತಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ ¶ , ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಂಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಉತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಉತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅನುತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘‘ಅವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತೀತಿ – ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ¶ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿಯೇ ಞಾಣಂ’’.

(ಘ) ಠಪೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ ಅನ್ವಯೇ ಞಾಣಂ ಪರಿಯೇ ಞಾಣಂ, ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞಾ ಸಮ್ಮುತಿಞಾಣಂ.

೭೯೭. (೫. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ? ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ.

(ಖ) ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಅಪಚಯಾಯ ¶ ನೋ ಆಚಯಾಯ.

(ಗ) ರೂಪಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಕುಸಲೇ ಪಞ್ಞಾ ಆಚಯಾಯ ಚೇವ ಅಪಚಯಾಯ ಚ.

(ಘ) ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞಾ ನೇವ ಆಚಯಾಯ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ.

೭೯೮. (೬. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ? ಯಾಯ ಪಞ್ಞಾಯ ಕಾಮೇಸು ವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಅಭಿಞ್ಞಾಯೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝತಿ ನ ಚ ಸಚ್ಚಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ’’.

(ಖ) ಸ್ವೇವ ¶ ಪಞ್ಞಾಯ ಕಾಮೇಸು ವೀತರಾಗೋ ಸಮಾನೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಯೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝತಿ ನ ಚ ಸಚ್ಚಾನಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಞ್ಞಾ ಪಟಿವೇಧಾಯ ನೋ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ’’.

(ಗ) ಚತೂಸು ¶ ಮಗ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ಚೇವ ಪಟಿವೇಧಾಯ ಚ.

(ಘ) ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞಾ ನೇವ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನೋ ಪಟಿವೇಧಾಯ.

೭೯೯. (೭. ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ? ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಕಾಮಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

(ಖ) ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

(ಗ) ಅವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

(ಘ) ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಪೀತಿಸುಖಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ¶ ಪಞ್ಞಾ. ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ¶ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ¶ ಪಞ್ಞಾ. ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ರೂಪಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ¶ ಪಞ್ಞಾ. ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ. ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಞ್ಹಿತಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿನೀ ಪಞ್ಞಾ.

೮೦೦. (೮) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ? ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ. ಅತ್ಥೇ ಞಾಣಂ ಅತ್ಥಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಧಮ್ಮೇ ಞಾಣಂ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ತತ್ರ ಧಮ್ಮನಿರುತ್ತಾಭಿಲಾಪೇ ಞಾಣಂ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ, ಞಾಣೇಸು ಞಾಣಂ ಪಟಿಭಾನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ¶ . ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ.

೮೦೧. (೯) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ? ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ, ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸುಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಕಿಚ್ಛೇನ ¶ ಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ದನ್ಧಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಕಿಚ್ಛೇನ ಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಖಿಪ್ಪಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಸುಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಕಿಚ್ಛೇನ ಅಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ದನ್ಧಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಘ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸುಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ? ಅಕಿಚ್ಛೇನ ಅಕಸಿರೇನ ಸಮಾಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಖಿಪ್ಪಂ ತಣ್ಠಾನಂ ಅಭಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸುಖಪಟಿಪದಾ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಾ’’. ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ.

೮೦೨. (೧೦) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ? ಪರಿತ್ತಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಪರಿತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪರಿತ್ತಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ಥೋಕಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿತ್ತಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪರಿತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ವಿಪುಲಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಿತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ಥೋಕಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’.

(ಘ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ? ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ನಿಕಾಮಲಾಭಿಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ ವಿಪುಲಂ ಫರನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ¶ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಅಪ್ಪಮಾಣಾರಮ್ಮಣಾ ಪಞ್ಞಾ’’. ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ.

(೧೧) ಮಗ್ಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ ಜರಾಮರಣೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ¶ ಪಟಿಪದಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ.

(ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ? ಜರಾಮರಣಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾಮರಣೇ ಞಾಣಂ’’.

(ಖ-ಘ) ಜರಾಮರಣಸಮುದಯಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ… ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ… ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ’’.

೮೦೩. (೧೨-೨೧) ಧಮ್ಮಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ ಜಾತಿಯಾಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಭವೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಉಪಾದಾನೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ತಣ್ಹಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವೇದನಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಫಸ್ಸೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಳಾಯತನೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ನಾಮರೂಪೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರೇಸುಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೇಪೇತಂ ಞಾಣಂ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯಪೇತಂ ಞಾಣಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ? ಸಙ್ಖಾರೇ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಞಾಣಂ’’.

ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಂ ಆರಬ್ಭ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಞಾಣಂ. ಏವಂ ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಚತುಕ್ಕಂ.

೫. ಪಞ್ಚಕನಿದ್ದೇಸೋ

೮೦೪. (೧) ತತ್ಥ ¶ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ಪೀತಿಫರಣತಾ, ಸುಖಫರಣತಾ, ಚೇತೋಫರಣತಾ, ಆಲೋಕಫರಣತಾ, ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿಮಿತ್ತಂ. ದ್ವೀಸು ಝಾನೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಪೀತಿಫರಣತಾ. ತೀಸು ಝಾನೇಸು ಪಞ್ಞಾ ಸುಖಫರಣತಾ. ಪರಚಿತ್ತೇ ಞಾಣಂ ಚೇತೋಫರಣತಾ. ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಆಲೋಕಫರಣತಾ. ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ವುಟ್ಠಿತಸ್ಸ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಞಾಣಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾನಿಮಿತ್ತಂ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ.

(೨) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಞ್ಚಞಾಣಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ? ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖೋ ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಅರಿಯೋ ನಿರಾಮಿಸೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಅಕಾಪುರಿಸಸೇವಿತೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ‘‘ಅಯಂ ಸಮಾಧಿ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಲದ್ಧೋ ಏಕೋದಿಭಾವಾಧಿಗತೋ ನ ಸಸಙ್ಖಾರನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾರಿತಗತೋ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಸೋ ಖೋ ಪನಾಹಂ ಇಮಂ ಸಮಾಧಿಂ ಸತೋ ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ ಸತೋ ವುಟ್ಠಹಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ತಞ್ಞೇವ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಅಯಂ ಪಞ್ಚಞಾಣಿಕೋ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ. ಏವಂ ಪಞ್ಚವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಪಞ್ಚಕಂ.

೬. ಛಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ

೮೦೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಞ್ಞಾ? ಇದ್ಧಿವಿಧೇ ಞಾಣಂ, ಸೋತಧಾತುವಿಸುದ್ಧಿಯಾ ಞಾಣಂ, ಪರಚಿತ್ತೇ ಞಾಣಂ, ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿಯಾ ಞಾಣಂ, ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತೇ ಞಾಣಂ, ಆಸವಾನಂ ಖಯೇ ಞಾಣಂ – ಇಮಾ ಛಸು ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಪಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಛಕ್ಕಂ.

೭. ಸತ್ತಕನಿದ್ದೇಸೋ

೮೦೬. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾನಿ ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನಿ? ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಜಾತಿಯಾ ನತ್ಥಿ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಜಾತಿಯಾ ನತ್ಥಿ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಜಾತಿಯಾ ನತ್ಥಿ ಜರಾಮರಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ. ಯಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಞಾಣಂ ತಮ್ಪಿ ಖಯಧಮ್ಮಂ ವಯಧಮ್ಮಂ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮನ್ತಿ ಞಾಣಂ; ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತೀತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಭವೋತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ¶ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ, ಅಸತಿ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಞಾಣಂ. ಯಮ್ಪಿಸ್ಸ ತಂ ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಞಾಣಂ ತಮ್ಪಿ ಖಯಧಮ್ಮಂ ವಯಧಮ್ಮಂ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮನ್ತಿ ಞಾಣಂ. ಇಮಾನಿ ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನಿ. ಏವಂ ಸತ್ತವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಸತ್ತಕಂ.

೮. ಅಟ್ಠಕನಿದ್ದೇಸೋ

೮೦೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ? ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ ¶ , ಸಕದಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಾ, ಅರಹತ್ತಫಲೇ ಪಞ್ಞಾ – ಇಮಾ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಚತೂಸು ಫಲೇಸು ಪಞ್ಞಾ. ಏವಂ ಅಟ್ಠವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ಅಟ್ಠಕಂ.

೯. ನವಕನಿದ್ದೇಸೋ

೮೦೮. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ನವಸು ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಪಞ್ಞಾ? ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ದುತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ತತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ, ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ವುಟ್ಠಿತಸ್ಸ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾಞಾಣಂ – ಇಮಾ ನವಸು ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತೀಸು ಪಞ್ಞಾ. ಏವಂ ನವವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥು.

ನವಕಂ.

೧೦. ದಸಕನಿದ್ದೇಸೋ

೮೦೯. (೧) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ನಿಚ್ಚತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ¶ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ನಿಚ್ಚತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ಸುಖತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಾರಂ ಸುಖತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ¶ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಅತ್ಥತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಞ್ಚಿ ಧಮ್ಮಂ ಅತ್ಥತೋ ಉಪಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ¶ ಪುಗ್ಗಲೋ ಮಾತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಮಾತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಿತರಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ…ಪೇ… ಅರಹನ್ತಂ ¶ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ…ಪೇ… ಪದುಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ…ಪೇ… ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ…ಪೇ… ಅಞ್ಞಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ…ಪೇ… ಅಟ್ಠಮಂ ಭವಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅಟ್ಠಮಂ ಭವಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ದ್ವೇ ಅರಹನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ಏಕೋ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ದ್ವೇ ರಾಜಾನೋ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ [ಚಕ್ಕವತ್ತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಲೋಕಧಾತುಯಾ ಏಕೋ ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ¶ ಯಂ ಇತ್ಥೀ ಅರಹಂ ಅಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುರಿಸೋ ಅರಹಂ ಅಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಇತ್ಥೀ ರಾಜಾ ಅಸ್ಸ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುರಿಸೋ ರಾಜಾ ಅಸ್ಸ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಇತ್ಥೀ ಸಕ್ಕತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಮಾರತ್ತಂ ¶ ಕರೇಯ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಪುರಿಸೋ ಸಕ್ಕತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಮಾರತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮತ್ತಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ¶ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ¶ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಅಕನ್ತೋ ಅಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ¶ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಕನ್ತೋ ಮನಾಪೋ ವಿಪಾಕೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ¶ ಸಗ್ಗಂ ¶ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ¶ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಾನಮೇತಂ ಅನವಕಾಸೋ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ…ಪೇ… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಠಾನಞ್ಚ ಖೋ ಏತಂ ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ವಚೀಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ¶ …ಪೇ… ಯಂ ಮನೋಸುಚರಿತಸಮಙ್ಗೀ ತನ್ನಿದಾನಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ. ‘‘ಯೇ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಯೇಸಂ ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಹೇತೂ ಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾಯ ತಂ ತಂ ಠಾನಂ, ಯೇ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಯೇಸಂ ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ನ ಹೇತೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾಯ ತಂ ತಂ ಅಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಠಾನಞ್ಚ ಠಾನತೋ ಅಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಅಟ್ಠಾನತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೧೦. (೨) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ.

‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ¶ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗವಿಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ.

‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗವಿಪತ್ತಿಪಟಿಬಾಳ್ಹಾನಿ ನ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ.

‘‘ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಗತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಉಪಧಿಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ¶ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಕಾಲಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತಿ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚಾನಿ ¶ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ ಪಯೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಆಗಮ್ಮ ವಿಪಚ್ಚನ್ತೀ’’ತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ¶ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಂ ಠಾನಸೋ ಹೇತುಸೋ ವಿಪಾಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೧೧. (೩) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ನಿರಯಗಾಮೀ’’ತಿ [ನಿರಯಗಾಮಿನೀತಿ (ಸ್ಯಾ.)] ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಗಾಮೀ’’ತಿ [ತಿರಚ್ಛಾನಗಾಮಿನೀತಿ (ಸ್ಯಾ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ. ಅಟ್ಠಕಥಾ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಾ] ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ದೇವಲೋಕಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾ ನಿಬ್ಬಾನಗಾಮೀ’’ತಿ ಪಜಾನಾತೀತಿ ¶ . ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೧೨. (೪) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅನೇಕಧಾತುನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಖನ್ಧನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಯತನನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಧಾತುನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನೇಕಧಾತುನಾನಾಧಾತುಲೋಕನಾನತ್ತಂ ಪಜಾನಾತೀತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅನೇಕಧಾತುನಾನಾಧಾತುಲೋಕಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೧೩. (೫) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ. ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ. ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ.

‘‘ಅತೀತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು, ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು.

‘‘ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ¶ ಸತ್ತೇ ¶ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ನಾನಾಧಿಮುತ್ತಿಕತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೧೪. (೬) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಸತ್ತಾನಂ ಆಸಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುಸಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಚರಿತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಧಿಮುತ್ತಿಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖೇ ಮಹಾರಜಕ್ಖೇ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸ್ವಾಕಾರೇ ದ್ವಾಕಾರೇ ಸುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ಭಬ್ಬಾಭಬ್ಬೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ.

೮೧೫. ಕತಮೋ ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಆಸಯೋ? ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ವಾ, ‘‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾತಿ ವಾ, ‘‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ಇತಿ ಭವದಿಟ್ಠಿಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ವಾ ಸತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾ ವಾ. ಏತೇ ವಾ ಪನ ಉಭೋ ಅನ್ತೇ ಅನುಪಗಮ್ಮ ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅನುಲೋಮಿಕಾ ಖನ್ತಿ ಪಟಿಲದ್ಧಾ ಹೋತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ. ಅಯಂ ಸತ್ತಾನಂ ಆಸಯೋ.

೮೧೬. ಕತಮೋ ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಅನುಸಯೋ? ಸತ್ತಾನುಸಯಾ – ಕಾಮರಾಗಾನುಸಯೋ, ಪಟಿಘಾನುಸಯೋ, ಮಾನಾನುಸಯೋ, ದಿಟ್ಠಾನುಸಯೋ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನುಸಯೋ, ಭವರಾಗಾನುಸಯೋ, ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ. ಯಂ ಲೋಕೇ ಪಿಯರೂಪಂ ಸಾತರೂಪಂ ಏತ್ಥ ಸತ್ತಾನಂ ರಾಗಾನುಸಯೋ ಅನುಸೇತಿ. ಯಂ ಲೋಕೇ ಅಪ್ಪಿಯರೂಪಂ ಅಸಾತರೂಪಂ ಏತ್ಥ ಸತ್ತಾನಂ ಪಟಿಘಾನುಸಯೋ ಅನುಸೇತಿ. ಇತಿ ಇಮೇಸು ದ್ವೀಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅವಿಜ್ಜಾನುಪತಿತಾ. ತದೇಕಟ್ಠೋ ಮಾನೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಚ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ಚ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ. ಅಯಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅನುಸಯೋ.

೮೧೭. ಕತಮಞ್ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಚರಿತಂ? ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ¶ , ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ, ಪರಿತ್ತಭೂಮಕೋ ವಾ ಮಹಾಭೂಮಕೋ ವಾ – ಇದಂ ಸತ್ತಾನಂ ಚರಿತಂ.

೮೧೮. ಕತಮಾ ¶ ಚ ಸತ್ತಾನಂ ಅಧಿಮುತ್ತಿ? ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ. ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ¶ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ. ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವನ್ತಿ ಭಜನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ.

ಅತೀತಮ್ಪಿ ¶ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು. ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಂಸು ಭಜಿಂಸು ಪಯಿರುಪಾಸಿಂಸು.

ಅನಾಗತಮ್ಪಿ ಅದ್ಧಾನಂ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಹೀನಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತಿ. ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಸತ್ತಾ ಪಣೀತಾಧಿಮುತ್ತಿಕೇ ಸತ್ತೇ ಸೇವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಭಜಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸಿಸ್ಸನ್ತಿ. ಅಯಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಧಿಮುತ್ತಿ.

೮೧೯. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮಹಾರಜಕ್ಖಾ? ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ – ಲೋಭೋ, ದೋಸೋ, ಮೋಹೋ, ಮಾನೋ, ದಿಟ್ಠಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ಥಿನಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅಹಿರಿಕಂ, ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ. ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ ಆಸೇವಿತಾನಿ ಭಾವಿತಾನಿ ಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಉಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮಹಾರಜಕ್ಖಾ.

೮೨೦. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಾ? ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ ಅನಾಸೇವಿತಾನಿ ಅಭಾವಿತಾನಿ ಅಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಅನುಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಾ.

೮೨೧. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ? ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ – ಸದ್ಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸತಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ. ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಅನಾಸೇವಿತಾನಿ ಅಭಾವಿತಾನಿ ಅಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಅನುಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ¶ ತೇ ಸತ್ತಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ.

೮೨೨. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ? ಯೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಆಸೇವಿತಾನಿ ಭಾವಿತಾನಿ ಬಹುಲೀಕತಾನಿ ಉಸ್ಸದಗತಾನಿ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ.

೮೨೩. ಕತಮೇ ¶ ತೇ ಸತ್ತಾ ದ್ವಾಕಾರಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಪಾಪಾಸಯಾ ಪಾಪಾನುಸಯಾ ಪಾಪಚರಿತಾ ಪಾಪಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಮಹಾರಜಕ್ಖಾ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಾ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ದ್ವಾಕಾರಾ.

೮೨೪. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸ್ವಾಕಾರಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಕಲ್ಯಾಣಾಸಯಾ ಕಲ್ಯಾಣಚರಿತಾ ಕಲ್ಯಾಣಾಧಿಮುತ್ತಿಕಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಾ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸ್ವಾಕಾರಾ.

೮೨೫. ಕತಮೇ ¶ ತೇ ಸತ್ತಾ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯಾ? ಯೇ ಚ ತೇ ಸತ್ತಾ ದ್ವಾಕಾರಾ, ತೇವ ತೇ ಸತ್ತಾ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯಾ. ಯೇ ಚ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸ್ವಾಕಾರಾ, ತೇವ ತೇ ಸತ್ತಾ ಸುವಿಞ್ಞಾಪಯಾ.

೮೨೬. ಕತಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಭಬ್ಬಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಕಮ್ಮಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಕಿಲೇಸಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಿಪಾಕಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಚ್ಛನ್ದಿಕಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ ಅಭಬ್ಬಾ ನಿಯಾಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತುಂ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮ್ಮತ್ತಂ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಅಭಬ್ಬಾ.

೮೨೭. ಕತಮೇ ¶ ತೇ ಸತ್ತಾ ಭಬ್ಬಾ? ಯೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ನ ಕಮ್ಮಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ನ ಕಿಲೇಸಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ನ ವಿಪಾಕಾವರಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಸದ್ಧಾ ಛನ್ದಿಕಾ ಪಞ್ಞವನ್ತೋ ಭಬ್ಬಾ ನಿಯಾಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತುಂ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮ್ಮತ್ತಂ, ಇಮೇ ತೇ ಸತ್ತಾ ಭಬ್ಬಾತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಪರೋಪರಿಯತ್ತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೨೮. (೭) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ¶ ವೋದಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಝಾಯೀತಿ. ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೇವ [ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೇವ (ಕ.)] ಸಮಾನಂ ವಿಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ವಿಪತ್ತಿಂಯೇವ [ವಿಪತ್ತಿಯೇವ (ಕ.)] ಸಮಾನಂ ಸಮ್ಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೇವ ಸಮಾನಂ ಸಮ್ಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ವಿಪತ್ತಿಯೇವ ಸಮಾನಂ ವಿಪತ್ತೀತಿ ಪಚ್ಚೇತಿ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ.

ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ದನ್ಧಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಖಿಪ್ಪಂ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಖಿಪ್ಪಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ದನ್ಧಂ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ¶ ದನ್ಧಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ದನ್ಧಂ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಖಿಪ್ಪಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ ಖಿಪ್ಪಂ ವುಟ್ಠಾತಿ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ.

ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ. ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ; ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ; ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ ಚ ಹೋತಿ, ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ ಚ; ಅತ್ಥೇಕಚ್ಚೋ ಝಾಯೀ ನೇವ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಧಿಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕುಸಲೋ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಝಾಯೀ.

‘‘ಝಾನ’’ನ್ತಿ ¶ . ಚತ್ತಾರಿ ಝಾನಾನಿ – ಪಠಮಂ ಝಾನಂ, ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ, ತತಿಯಂ ಝಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ.

‘‘ವಿಮೋಕ್ಖೋ’’ತಿ. ಅಟ್ಠ ವಿಮೋಕ್ಖಾ. ರೂಪೀ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ – ಅಯಂ ಪಠಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಅರೂಪಸಞ್ಞೀ ಬಹಿದ್ಧಾ ರೂಪಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ – ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಸುಭನ್ತೇವ ಅಧಿಮುತ್ತೋ ಹೋತಿ – ಅಯಂ ತತಿಯೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪಸಞ್ಞಾನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಪಟಿಘಸಞ್ಞಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾನಂ ಅಮನಸಿಕಾರಾ ‘‘ಅನನ್ತೋ ¶ ಆಕಾಸೋ’’ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಚತುತ್ಥೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ‘‘ಅನನ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ¶ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿ’’ತಿ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಛಟ್ಠೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಸಬ್ಬಸೋ ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಸತ್ತಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

ಸಬ್ಬಸೋ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ – ಅಯಂ ಅಟ್ಠಮೋ ವಿಮೋಕ್ಖೋ.

‘‘ಸಮಾಧೀ’’ತಿ. ತಯೋ ಸಮಾಧೀ – ಸವಿತಕ್ಕಸವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಮತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರೋ ಸಮಾಧಿ.

‘‘ಸಮಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ¶ ¶ . ನವ ಅನುಪುಬ್ಬವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ – ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ದುತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ತತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸಮಾಪತ್ತಿ, ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿ.

‘‘ಸಂಕಿಲೇಸ’’ನ್ತಿ ಹಾನಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ. ‘‘ವೋದಾನ’’ನ್ತಿ ವಿಸೇಸಭಾಗಿಯೋ ಧಮ್ಮೋ. ‘‘ವುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ. ವೋದಾನಮ್ಪಿ ವುಟ್ಠಾನಂ, ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ವುಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ವುಟ್ಠಾನನ್ತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖಸಮಾಧಿಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ವೋದಾನಂ ವುಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೨೯. (೮) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ ¶ ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾಲೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ‘‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ; ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’’ತಿ. ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತೀತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಾನುಸ್ಸತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೩೦. (೯) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ – ‘‘ಇಮೇ ವತ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ ¶ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಉಪವಾದಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ. ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ¶ ಉಪಪನ್ನಾ. ಇಮೇ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ¶ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪವಾದಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ. ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಾ’’ತಿ. ಇತಿ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತೀತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸತ್ತಾನಂ ಚುತೂಪಪಾತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ.

೮೩೧. (೧೦) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣಂ? ಇಧ ತಥಾಗತೋ ಆಸವಾನಂ ಖಯಾ ಅನಾಸವಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತೀತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ಪಜಾನನಾ…ಪೇ… ಅಮೋಹೋ ಧಮ್ಮವಿಚಯೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಆಸವಾನಂ ಖಯಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಞಾಣನ್ತಿ.

ದಸಕಂ.

ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

೧೭. ಖುದ್ದಕವತ್ಥುವಿಭಙ್ಗೋ

೧. ಏಕಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೨. (೧)ಜಾತಿಮದೋ ¶ ¶ ¶ (೨)ಗೋತ್ತಮದೋ (೩)ಆರೋಗ್ಯಮದೋ (೪)ಯೋಬ್ಬನಮದೋ (೫)ಜೀವಿತಮದೋ (೬)ಲಾಭಮದೋ (೭)ಸಕ್ಕಾರಮದೋ (೮) ಗರುಕಾರಮದೋ (೯) ಪುರೇಕ್ಖಾರಮದೋ (೧೦) ಪರಿವಾರಮದೋ (೧೧) ಭೋಗಮದೋ (೧೨) ವಣ್ಣಮದೋ ¶ (೧೩) ಸುತಮದೋ (೧೪) ಪಟಿಭಾನಮದೋ (೧೫) ರತ್ತಞ್ಞುಮದೋ (೧೬) ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಮದೋ (೧೭) ಅನವಞ್ಞಾತಮದೋ (೧೮) ಇರಿಯಾಪಥಮದೋ (೧೯) ಇದ್ಧಿಮದೋ (೨೦) ಯಸಮದೋ (೨೧) ಸೀಲಮದೋ (೨೨) ಝಾನಮದೋ (೨೩) ಸಿಪ್ಪಮದೋ (೨೪) ಆರೋಹಮದೋ (೨೫) ಪರಿಣಾಹಮದೋ (೨೬) ಸಣ್ಠಾನಮದೋ (೨೭) ಪಾರಿಪೂರಿಮದೋ (೨೮)ಮದೋ (೨೯) ಪಮಾದೋ (೩೦) ಥಮ್ಭೋ (೩೧) ಸಾರಮ್ಭೋ (೩೨) ಅತ್ರಿಚ್ಛತಾ (೩೩)ಮಹಿಚ್ಛತಾ (೩೪) ಪಾಪಿಚ್ಛತಾ (೩೫) ಸಿಙ್ಗಂ (೩೬) ತಿನ್ತಿಣಂ (೩೭) ಚಾಪಲ್ಯಂ (೩೮)ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿ (೩೯) ಅರತಿ (೪೦) ತನ್ದೀ (೪೧) ವಿಜಮ್ಭಿತಾ (೪೨) ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ (೪೩) ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ [ಚೇತಸೋ ಲೀನತ್ತಂ (ಸ್ಯಾ.)] (೪೪) ಕುಹನಾ (೪೫) ಲಪನಾ (೪೬) ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾ (೪೭)ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾ (೪೮) ಲಾಭೇನ ¶ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾ [ನಿಜಿಗಿಂಸನತಾ (ಸೀ.), ಜಿಗಿಂಸನತಾ (ಸ್ಯಾ.)] (೪೯) ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೦) ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೧) ಹೀನೋ ಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೨) ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೩) ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೪) ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೫) ಸದಿಸಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೬) ಸದಿಸಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೭) ಸದಿಸಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೮) ಹೀನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೫೯) ಹೀನಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೬೦) ಹೀನಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ (೬೧) ಮಾನೋ (೬೨) ಅತಿಮಾನೋ (೬೩) ಮಾನಾತಿಮಾನೋ (೬೪) ಓಮಾನೋ (೬೫)ಅಧಿಮಾನೋ (೬೬) ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ (೬೭) ಮಿಚ್ಛಾಮಾನೋ (೬೮) ಞಾತಿವಿತಕ್ಕೋ (೬೯)ಜನಪದವಿತಕ್ಕೋ ¶ (೭೦) ಅಮರವಿತಕ್ಕೋ (೭೧) ಪರಾನುದ್ದಯತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ (೭೨) ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ (೭೩) ಅನವಞ್ಞತ್ತಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ

ಏಕಕಂ.

೨. ದುಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೩. (೧) ಕೋಧೋ ಚ ಉಪನಾಹೋ ಚ (೨) ಮಕ್ಖೋ ಚ ಪಳಾಸೋ [ಪಲಾಸೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಚ (೩) ಇಸ್ಸಾ ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಞ್ಚ (೪) ಮಾಯಾ ಚ ಸಾಠೇಯ್ಯಞ್ಚ (೫) ಅವಿಜ್ಜಾ ಚ ಭವತಣ್ಹಾ ಚ ¶ (೬) ಭವದಿಟ್ಠಿ ಚ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿ ಚ (೭) ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿ ಚ ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿ ಚ (೮) ಅನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ ಚ ಅನನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ ಚ (೯) ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ ಚ ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ ಚ (೧೦) ಅಹಿರಿಕಞ್ಚ ಅನೋತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ (೧೧) ದೋವಚಸ್ಸತಾ ಚ ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ ಚ (೧೨) ಅನಜ್ಜವೋ ಚ ಅಮದ್ದವೋ ಚ (೧೩) ಅಕ್ಖನ್ತಿ ಚ ಅಸೋರಚ್ಚಞ್ಚ (೧೪) ಅಸಾಖಲ್ಯಞ್ಚ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ¶ ಚ (೧೫)ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ¶ ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ ಚ ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಚ (೧೬) ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಞ್ಚ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚ (೧೭) ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ ಚ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ಚ (೧೮) ಅಜ್ಝತ್ತಸಂಯೋಜನಞ್ಚ ಬಹಿದ್ಧಾಸಂಯೋಜನಞ್ಚ

ದುಕಂ.

೩. ತಿಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೪. (೧) ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ (೨) ತಯೋ ಅಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ (೩) ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ (೪) ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಧಾತುಯೋ (೫) ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ (೬) ತಯೋ ಆಸವಾ (೭) ತೀಣಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ (೮) ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ (೯) ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ (೧೦) ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ (೧೧) ತಿಸ್ಸೋ ಏಸನಾ (೧೨) ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ (೧೩) ತೀಣಿ ಭಯಾನಿ (೧೪)ತೀಣಿ ತಮಾನಿ (೧೫) ತೀಣಿ ತಿತ್ಥಾಯತನಾನಿ (೧೬) ತಯೋ ಕಿಞ್ಚನಾ (೧೭) ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಣಾನಿ ¶ (೧೮) ತೀಣಿ ಮಲಾನಿ (೧೯) ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ (೨೦) ಅಪರಾನಿಪಿ ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ (೨೧) ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ (೨೨) ತಯೋ ಕಸಾವಾ (೨೩) ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಕಸಾವಾ (೨೪)ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ, ಅತ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ (೨೫) ಅರತಿ, ವಿಹೇಸಾ, ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾ (೨೬)ದೋವಚಸ್ಸತಾ, ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ, ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ (೨೭) ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಕೋಸಜ್ಜಂ, ಪಮಾದೋ (೨೮) ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ, ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞತಾ, ಮಹಿಚ್ಛತಾ (೨೯) ಅಹಿರಿಕಂ, ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ, ಪಮಾದೋ (೩೦)ಅನಾದರಿಯಂ, ದೋವಚಸ್ಸತಾ, ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ (೩೧) ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯಂ, ಅವದಞ್ಞುತಾ, ಕೋಸಜ್ಜಂ (೩೨) ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅಸಂವರೋ, ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ (೩೩) ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸನಕಮ್ಯತಾ, ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಅಸೋತುಕಮ್ಯತಾ, ಉಪಾರಮ್ಭಚಿತ್ತತಾ (೩೪) ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಂ, ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ, ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ (೩೫)ಅಯೋನಿಸೋ ¶ ಮನಸಿಕಾರೋ, ಕುಮ್ಮಗ್ಗಸೇವನಾ, ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ

ತಿಕಂ.

೪. ಚತುಕ್ಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೫. (೧) ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ (೨) ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾ (೩) ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ (೪) ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗಾ (೫) ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ (೬) ಚತ್ತಾರೋ ತಣ್ಹುಪ್ಪಾದಾ (೭) ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ ¶ (೮) ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪರಿಯಾಸಾ [ವಿಪರಿಯೇಸಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)] (೯) ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ (೧೦) ಅಪರೇಪಿ ¶ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ (೧೧) ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ (೧೨) ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ (೧೩)ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ (೧೪) ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ (೧೫) ಚತಸ್ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ

ಚತುಕ್ಕಂ.

೫. ಪಞ್ಚಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೬. (೧) ಪಞ್ಚೋರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ (೨) ಪಞ್ಚುದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ (೩) ಪಞ್ಚ ¶ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ (೪) ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಗಾ (೫) ಪಞ್ಚ ಸಲ್ಲಾ (೬) ಪಞ್ಚ ಚೇತೋಖಿಲಾ (೭)ಪಞ್ಚ ಚೇತಸೋವಿನಿಬನ್ಧಾ [ಚೇತಸೋವಿನಿಬದ್ಧಾ (ಕ.)] (೮) ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾನಿ (೯) ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ಆನನ್ತರಿಕಾನಿ (೧೦) ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ (೧೧) ಪಞ್ಚ ವೇರಾ (೧೨) ಪಞ್ಚ ಬ್ಯಸನಾ (೧೩) ಪಞ್ಚ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಆದೀನವಾ (೧೪) ಪಞ್ಚ ಭಯಾನಿ (೧೫) ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನವಾದಾ

ಪಞ್ಚಕಂ.

೬. ಛಕ್ಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೭. (೧) ಛ ¶ ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ (೨) ಛ ಛನ್ದರಾಗಾ (೩) ಛ ವಿರೋಧವತ್ಥೂನಿ (೪) ಛ ತಣ್ಹಾಕಾಯಾ (೫) ಛ ಅಗಾರವಾ (೬) ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ (೭) ಅಪರೇಪಿ ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ (೮) ಛ ಸೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ (೯) ಛ ದೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ (೧೦) ಛ ಉಪೇಕ್ಖುಪವಿಚಾರಾ (೧೧) ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ಸೋಮನಸ್ಸಾನಿ (೧೨) ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ದೋಮನಸ್ಸಾನಿ (೧೩) ಛ ಗೇಹಸಿತಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ (೧೪) ಛ ದಿಟ್ಠಿಯೋ

ಛಕ್ಕಂ.

೭. ಸತ್ತಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೮. (೧) ಸತ್ತ ಅನುಸಯಾ (೨) ಸತ್ತ ಸಂಯೋಜನಾನಿ (೩) ಸತ್ತ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಾನಿ (೪)ಸತ್ತ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಾ (೫) ಸತ್ತ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ (೬) ಸತ್ತ ಮಾನಾ (೭) ಸತ್ತ ದಿಟ್ಠಿಯೋ

ಸತ್ತಕಂ.

೮. ಅಟ್ಠಕಮಾತಿಕಾ

೮೩೯. (೧) ಅಟ್ಠ ¶ ¶ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ (೨) ಅಟ್ಠ ಕುಸೀತವತ್ಥೂನಿ (೩) ಅಟ್ಠಸು ಲೋಕಧಮ್ಮೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಘಾತೋ (೪) ಅಟ್ಠ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ (೫) ಅಟ್ಠ ಮಿಚ್ಛತ್ತಾ (೬) ಅಟ್ಠ ಪುರಿಸದೋಸಾ (೭) ಅಟ್ಠ ಅಸಞ್ಞಿವಾದಾ (೮) ಅಟ್ಠ ನೇವಸಞ್ಞಿನಾಸಞ್ಞಿವಾದಾ ¶

ಅಟ್ಠಕಂ.

೯. ನವಕಮಾತಿಕಾ

೮೪೦. (೧) ನವ ಆಘಾತವತ್ಥೂನಿ (೨) ನವ ಪುರಿಸಮಲಾನಿ (೩) ನವವಿಧಾ ಮಾನಾ (೪)ನವ ತಣ್ಹಾಮೂಲಕಾ ಧಮ್ಮಾ (೫) ನವ ಇಞ್ಜಿತಾನಿ (೬) ನವ ಮಞ್ಞಿತಾನಿ (೭) ನವ ಫನ್ದಿತಾನಿ (೮) ನವ ಪಪಞ್ಚಿತಾನಿ (೯) ನವ ಸಙ್ಖತಾನಿ

ನವಕಂ.

೧೦. ದಸಕಮಾತಿಕಾ

೮೪೧. (೧) ದಸ ಕಿಲೇಸವತ್ಥೂನಿ (೨) ದಸ ಆಘಾತವತ್ಥೂನಿ (೩) ದಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ (೪) ದಸ ಸಂಯೋಜನಾನಿ (೫) ದಸ ಮಿಚ್ಛತ್ತಾ (೬) ದಸವತ್ಥುಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ (೭) ದಸವತ್ಥುಕಾ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕಾ ದಿಟ್ಠಿ

ದಸಕಂ.

೮೪೨. ಅಟ್ಠಾರಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಸ್ಸ ಉಪಾದಾಯ, ಅಟ್ಠಾರಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ ಬಾಹಿರಸ್ಸ ¶ ಉಪಾದಾಯ, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಛತ್ತಿಂಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ. ಇತಿ ಅತೀತಾನಿ ಛತ್ತಿಂಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ, ಅನಾಗತಾನಿ ಛತ್ತಿಂಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ, ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಛತ್ತಿಂಸ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಾನಿ, ತದೇಕಜ್ಝಂ ಅಭಿಸಞ್ಞೂಹಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠ ತಣ್ಹಾವಿಚರಿತಸತಂ ಹೋತಿ. ಯಾನಿ ಚ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಜಾಲೇ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೇ ವುತ್ತಾನಿ ಭಗವತಾ.

ಮಾತಿಕಾ.

೧. ಏಕಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ಜಾತಿಮದೋ

೮೪೩. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಜಾತಿಮದೋ? ಜಾತಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಮದೋ ಮಜ್ಜನಾ ಮಜ್ಜಿತತ್ತಂ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ [ಉಣ್ಣತಿ ಉಣ್ಣಾಮೋ (ಸ್ಯಾ. ಕ.) ಧ. ಸ. ೧೧೨೧] ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಮದೋ’’.

(೨-೨೭) ಗೋತ್ತಮದಾದೀ

೮೪೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಗೋತ್ತಮದೋ? ಗೋತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಆರೋಗ್ಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಯೋಬ್ಬನಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಜೀವಿತಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಲಾಭಂ ¶ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಸಕ್ಕಾರಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಗರುಕಾರಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಪುರೇಕ್ಖಾರಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಪರಿವಾರಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಭೋಗಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ವಣ್ಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಸುತಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಪಟಿಭಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ರತ್ತಞ್ಞುತಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಅನವಞ್ಞಾತಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಇರಿಯಾಪಥಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಇದ್ಧಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಯಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಸೀಲಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಝಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಸಿಪ್ಪಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಆರೋಹಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಪರಿಣಾಹಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಸಣ್ಠಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ… ಪಾರಿಪೂರಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ¶ ಮದೋ ಮಜ್ಜನಾ ಮಜ್ಜಿತತ್ತಂ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾರಿಪೂರಿಮದೋ’’.

(೨೮) ಮದೋ

೮೪೫. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಮದೋ? ಯೋ ಮದೋ ಮಜ್ಜನಾ ಮಜ್ಜಿತತ್ತಂ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮದೋ’’.

(೨೯) ಪಮಾದೋ

೮೪೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಮಾದೋ? ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಪಞ್ಚಸು ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪ್ಪದಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾಯ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅಸಾತಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅನಟ್ಠಿತಕಿರಿಯತಾ ಓಲೀನವುತ್ತಿತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಅನಾಸೇವನಾ ಅಭಾವನಾ ಅಬಹುಲೀಕಮ್ಮಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅನನುಯೋಗೋ ಪಮಾದೋ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಪಮಾದೋ ಪಮಜ್ಜನಾ ಪಮಜ್ಜಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ಪಮಾದೋ’’.

(೩೦) ಥಮ್ಭೋ

೮೪೭. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಥಮ್ಭೋ? ಯೋ ಥಮ್ಭೋ ಥಮ್ಭನಾ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಿಯಂ ಫಾರುಸಿಯಂ ಉಜುಚಿತ್ತತಾ ಅಮುದುತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಥಮ್ಭೋ’’.

(೩೧) ಸಾರಮ್ಭೋ

೮೪೮. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸಾರಮ್ಭೋ? ಯೋ ಸಾರಮ್ಭೋ ಪಟಿಸಾರಮ್ಭೋ ಸಾರಮ್ಭನಾ ಪಟಿಸಾರಮ್ಭನಾ ಪಟಿಸಾರಮ್ಭಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಾರಮ್ಭೋ’’.

(೩೨) ಅತ್ರಿಚ್ಛತಾ

೮೪೯. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅತ್ರಿಚ್ಛತಾ? ಇತರೀತರಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ ¶ ಪಞ್ಚಹಿ ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ ¶ , ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಇಚ್ಛಾ ಇಚ್ಛಾಗತಾ ಅತ್ರಿಚ್ಛತಾ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತ್ರಿಚ್ಛತಾ’’.

(೩೩) ಮಹಿಚ್ಛತಾ

೮೫೦. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಹಿಚ್ಛತಾ? ಇತರೀತರಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಇಚ್ಛಾ ಇಚ್ಛಾಗತಾ ಮಹಿಚ್ಛತಾ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಹಿಚ್ಛತಾ’’.

(೩೪) ಪಾಪಿಚ್ಛತಾ

೮೫೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಾಪಿಚ್ಛತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಸದ್ಧೋತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ದುಸ್ಸೀಲೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಸೀಲವಾತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಬಹುಸ್ಸುತೋತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಪವಿವಿತ್ತೋತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಕುಸೀತೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಮುಟ್ಠಸ್ಸತೀ ಸಮಾನೋ ‘‘ಉಪಟ್ಠಿತಸ್ಸತೀತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಅಸಮಾಹಿತೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಸಮಾಹಿತೋತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ¶ ಸಮಾನೋ ‘‘ಪಞ್ಞವಾತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಅಖೀಣಾಸವೋ ಸಮಾನೋ ‘‘ಖೀಣಾಸವೋತಿ ಮಂ ಜನೋ ಜಾನಾತೂ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಇಚ್ಛಾ ಇಚ್ಛಾಗತಾ ಪಾಪಿಚ್ಛತಾ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಪಿಚ್ಛತಾ’’.

(೩೫) ಸಿಙ್ಗಂ

೮೫೨. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಿಙ್ಗಂ? ಯಂ ಸಿಙ್ಗಂ ಸಿಙ್ಗಾರತಾ ಚಾತುರತಾ ಚಾತುರಿಯಂ ಪರಿಕ್ಖತ್ತತಾ ಪಾರಿಕ್ಖತ್ತಿಯಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಿಙ್ಗಂ’’.

(೩೬) ತಿನ್ತಿಣಂ

೮೫೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ತಿನ್ತಿಣಂ? ಯಂ ತಿನ್ತಿಣಂ ತಿನ್ತಿಣಾಯನಾ ತಿನ್ತಿಣಾಯಿತತ್ತಂ ಲೋಲುಪ್ಪಂ ಲೋಲುಪ್ಪಾಯನಾ ಲೋಲುಪ್ಪಾಯಿತತ್ತಂ ಪುಚ್ಛಞ್ಜಿಕತಾ ಸಾಧುಕಮ್ಯತಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತಿನ್ತಿಣಂ’’.

(೩೭) ಚಾಪಲ್ಯಂ

೮೫೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಚಾಪಲ್ಯಂ? ಚೀವರಮಣ್ಡನಾ ಪತ್ತಮಣ್ಡನಾ ಸೇನಾಸನಮಣ್ಡನಾ ಇಮಸ್ಸ ವಾ ಪೂತಿಕಾಯಸ್ಸ ಬಾಹಿರಾನಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ ಮಣ್ಡನಾ ವಿಭೂಸನಾ ಕೇಳನಾ ಪರಿಕೇಳನಾ ಗಿದ್ಧಿಕತಾ ಗಿದ್ಧಿಕತ್ತಂ ಚಪಲತಾ ಚಾಪಲ್ಯಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚಾಪಲ್ಯಂ’’.

(೩೮) ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿ

೮೫೫. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿ? ಮಾತರಿ ವಾ ಪಿತರಿ ವಾ ಜೇಟ್ಠೇ ವಾ ಭಾತರಿ ವಾ ಆಚರಿಯೇಸು ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯೇ ವಾ ಬುದ್ಧೇ ವಾ ಸಾವಕೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇಸು ಗರುಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ವಿಪ್ಪಟಿಕೂಲಗ್ಗಾಹಿತಾ ವಿಪಚ್ಚನೀಕಸಾತತಾ ಅನಾದರಿಯಂ ¶ ಅನಾದರಿಯತಾ ಅಗಾರವತಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸವತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿ’’.

(೩೯) ಅರತಿ

೮೫೬. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅರತಿ? ಪನ್ತೇಸು ವಾ ಸೇನಾಸನೇಸು ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇಸು ವಾ ಅಧಿಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅರತಿ ಅರತಿತಾ ಅನಭಿರತಿ ಅನಭಿರಮಣಾ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತಾ ¶ ಪರಿತಸ್ಸಿತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅರತಿ’’.

(೪೦) ತನ್ದೀ

೮೫೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತನ್ದೀ? ಯಾ ತನ್ದೀ ತನ್ದಿಯನಾ ತನ್ದಿಮನಕತಾ ಆಲಸ್ಯಂ ಆಲಸ್ಯಾಯನಾ ಆಲಸ್ಯಾಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ತನ್ದೀ’’.

(೪೧) ವಿಜಮ್ಭಿತಾ

೮೫೮. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವಿಜಮ್ಭಿತಾ? ಯಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಜಮ್ಭನಾ ವಿಜಮ್ಭನಾ ಆನಮನಾ ವಿನಮನಾ ಸನ್ನಮನಾ ಪಣಮನಾ ಬ್ಯಾಧಿಯಕಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಜಮ್ಭಿತಾ’’.

(೪೨) ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ

೮೫೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ? ಯಾ ಭುತ್ತಾವಿಸ್ಸ ಭತ್ತಮುಚ್ಛಾ ಭತ್ತಕಿಲಮಥೋ ಭತ್ತಪರಿಳಾಹೋ ಕಾಯದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ’’.

(೪೩) ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ

೮೬೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಕಲ್ಯತಾ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾ ಓಲೀಯನಾ ಸಲ್ಲೀಯನಾ ಲೀನಂ ಲೀಯನಾ ಲೀಯಿತತ್ತಂ ಥಿನಂ ಥೀಯನಾ ಥೀಯಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ’’.

(೪೪) ಕುಹನಾ

೮೬೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕುಹನಾ? ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಪಾಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಇಚ್ಛಾಪಕತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಪಟಿಸೇವನಸಙ್ಖಾತೇನ [ಪಚ್ಚಯಪಟಿಸೇಧನಸಙ್ಖಾತೇನ (ಸೀ.)] ವಾ ಸಾಮನ್ತಜಪ್ಪಿತೇನ ವಾ ಇರಿಯಾಪಥಸ್ಸ ವಾ ಅಠಪನಾ [ಆಠಪನಾ (ಕ.)] ಠಪನಾ ಸಣ್ಠಪನಾ ಭಾಕುಟಿತಾ ಭಾಕುಟಿಯಂ ಕುಹನಾ ಕುಹಾಯನಾ ಕುಹಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಹನಾ’’.

(೪೫) ಲಪನಾ

೮೬೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಲಪನಾ? ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಪಾಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಇಚ್ಛಾಪಕತಸ್ಸ ಯಾ ಪರೇಸಂ ಆಲಪನಾ ಲಪನಾ ಸಲ್ಲಪನಾ ಉಲ್ಲಪನಾ ಸಮುಲ್ಲಪನಾ ಉನ್ನಹನಾ ಸಮುನ್ನಹನಾ ಉಕ್ಕಾಚನಾ ಸಮುಕ್ಕಾಚನಾ ಅನುಪ್ಪಿಯಭಾಣಿತಾ ಚಾಟುಕಮ್ಯತಾ ಮುಗ್ಗಸೂಪ್ಯತಾ ಪಾರಿಭಟಯತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲಪನಾ’’.

(೪೬) ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾ

೮೬೩. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾ? ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಪಾಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಇಚ್ಛಾಪಕತಸ್ಸ ¶ ಯಂ ಪರೇಸಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ಓಭಾಸೋ ಓಭಾಸಕಮ್ಮಂ ಸಾಮನ್ತಜಪ್ಪಾ ಪರಿಕಥಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾ’’.

(೪೭) ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾ

೮೬೪. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾ? ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಪಾಪಿಚ್ಛಸ್ಸ ಇಚ್ಛಾಪಕತಸ್ಸ ಯಾ ಪರೇಸಂ ಅಕ್ಕೋಸನಾ ವಮ್ಭನಾ ಗರಹಣಾ ಉಕ್ಖೇಪನಾ ಸಮುಕ್ಖೇಪನಾ ಖಿಪನಾ ಸಙ್ಖಿಪನಾ ಪಾಪನಾ ಸಮ್ಪಾಪನಾ ಅವಣ್ಣಹಾರಿಕಾ ಪರಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಿಕತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾ’’.

(೪೮) ಲಾಭೇನ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾ

೮೬೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಲಾಭೇನ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾ? ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಸನ್ನಿಸ್ಸಿತೋ ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಇಚ್ಛಾಪಕತೋ ಇತೋ ಲದ್ಧಂ ಆಮಿಸಂ ಅಮುತ್ರ ಹರತಿ ಅಮುತ್ರ ವಾ ಲದ್ಧಂ ಆಮಿಸಂ ಇಧ ಆಹರತಿ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಏಟ್ಠಿ ಗವೇಟ್ಠಿ ಪರಿಯೇಟ್ಠಿ ಏಸನಾ ಗವೇಸನಾ ಪರಿಯೇಸನಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲಾಭೇನ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾ’’.

(೪೯) ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೬೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ [ವಿಜ್ಜಟ್ಠಾನೇನ (ಸ್ಯಾ.)] ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೦) ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೬೭. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೋ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ¶ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೧) ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೬೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಓಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಓಮಾನೋ ಓಮಞ್ಞನಾ ಓಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಹೀಳನಾ ಓಹೀಳನಾ ಓಹೀಳಿತತ್ತಂ ಅತ್ತುಞ್ಞಾ ಅತ್ತವಞ್ಞಾ ಅತ್ತಪರಿಭವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೨) ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೬೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ¶ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೩) ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ¶ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸದಿಸಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೪) ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ¶ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಹೀನಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಓಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಓಮಾನೋ ಓಮಞ್ಞನಾ ಓಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಹೀಳನಾ ಓಹೀಳನಾ ಓಹೀಳಿತತ್ತಂ ಅತ್ತುಞ್ಞಾ ಅತ್ತವಞ್ಞಾ ಅತ್ತಪರಿಭವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೫) ಸದಿಸಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೨. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸದಿಸಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸದಿಸೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ¶ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ…ಪೇ… ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದಿಸಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೬) ಸದಿಸಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೩. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸದಿಸಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸದಿಸೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸದಿಸಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದಿಸಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೭) ಸದಿಸಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸದಿಸಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸದಿಸೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಹೀನಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಓಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಓಮಾನೋ ಓಮಞ್ಞನಾ ಓಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಹೀಳನಾ ಓಹೀಳನಾ ಓಹೀಳಿತತ್ತಂ ಅತ್ತುಞ್ಞಾ ಅತ್ತವಞ್ಞಾ ಅತ್ತಪರಿಭವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದಿಸಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೮) ಹೀನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೫. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಹೀನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಹೀನೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ¶ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಹೀನಸ್ಸ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೫೯) ಹೀನಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೬. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಹೀನಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಹೀನೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸದಿಸಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ¶ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಹೀನಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೬೦) ಹೀನಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ

೮೭೭. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಹೀನಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಹೀನೋ ಹೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಸದಿಸಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ; ಸೋ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಓಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಓಮಾನೋ ಓಮಞ್ಞನಾ ಓಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಹೀಳನಾ ¶ ಓಹೀಳನಾ ಓಹೀಳಿತತ್ತಂ ಅತ್ತುಞ್ಞಾ ಅತ್ತವಞ್ಞಾ ಅತ್ತಪರಿಭವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಹೀನಸ್ಸ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ’’.

(೬೧) ಮಾನೋ

೮೭೮. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಮಾನೋ? ಯೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಾನೋ’’.

(೬೨) ಅತಿಮಾನೋ

೮೭೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅತಿಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪರೇಹಿ ಅತ್ತಾನಂ ಅತಿಮಞ್ಞತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ¶ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತಿಮಾನೋ’’.

(೬೩) ಮಾನಾತಿಮಾನೋ

೮೮೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಮಾನಾತಿಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ…ಪೇ… ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಪುಬ್ಬಕಾಲಂ ಪರೇಹಿ ಸದಿಸಂ ಅತ್ತಾನಂ ದಹತಿ, ಅಪರಕಾಲಂ ಅತ್ತಾನಂ ಸೇಯ್ಯಂ ದಹತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಾನಾತಿಮಾನೋ’’.

(೬೪) ಓಮಾನೋ

೮೮೧. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಓಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ¶ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಓಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಓಮಾನೋ ಓಮಞ್ಞನಾ ಓಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಹೀಳನಾ ಓಹೀಳನಾ ಓಹೀಳಿತತ್ತಂ ಅತ್ತುಞ್ಞಾ ಅತ್ತವಞ್ಞಾ ಅತ್ತಪರಿಭವೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಓಮಾನೋ’’.

(೬೫) ಅಧಿಮಾನೋ

೮೮೨. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಧಿಮಾನೋ? ಅಪ್ಪತ್ತೇ ಪತ್ತಸಞ್ಞಿತಾ, ಅಕತೇ ಕತಸಞ್ಞಿತಾ, ಅನಧಿಗತೇ ಅಧಿಗತಸಞ್ಞಿತಾ, ಅಸಚ್ಛಿಕತೇ ಸಚ್ಛಿಕತಸಞ್ಞಿತಾ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಿಮಾನೋ’’.

(೬೬) ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ

೮೮೩. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ? ರೂಪಂ ಅಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ, ಅಸ್ಮೀತಿ ಛನ್ದೋ ¶ , ಅಸ್ಮೀತಿ ಅನುಸಯೋ, ವೇದನಾ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರಾ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ, ಅಸ್ಮೀತಿ ಛನ್ದೋ, ಅಸ್ಮೀತಿ ಅನುಸಯೋ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ’’.

(೬೭) ಮಿಚ್ಛಾಮಾನೋ

೮೮೪. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಮಿಚ್ಛಾಮಾನೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ಸುತೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ಸೀಲೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ವತೇನ ಪಾಪಕೇನ ವಾ ಸೀಲಬ್ಬತೇನ ಪಾಪಿಕಾಯ ವಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಮಾನಂ ಜಪ್ಪೇತಿ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಮಾನೋ ಮಞ್ಞನಾ ಮಞ್ಞಿತತ್ತಂ ಉನ್ನತಿ ಉನ್ನಾಮೋ ಧಜೋ ಸಮ್ಪಗ್ಗಾಹೋ ಕೇತುಕಮ್ಯತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಿಚ್ಛಾಮಾನೋ’’.

(೬೮) ಞಾತಿವಿತಕ್ಕೋ

೮೮೫. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಞಾತಿವಿತಕ್ಕೋ? ಞಾತಕೇ ಆರಬ್ಭ ಗೇಹಸಿತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಞಾತಿವಿತಕ್ಕೋ’’.

(೬೯) ಜನಪದವಿತಕ್ಕೋ

೮೮೬. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಜನಪದವಿತಕ್ಕೋ? ಜನಪದಂ ಆರಬ್ಭ ಗೇಹಸಿತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜನಪದವಿತಕ್ಕೋ’’.

(೭೦) ಅಮರವಿತಕ್ಕೋ

೮೮೭. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಮರವಿತಕ್ಕೋ? ದುಕ್ಕರಕಾರಿತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಾ ದಿಟ್ಠಿಗತಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಾ ಗೇಹಸಿತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಮರವಿತಕ್ಕೋ’’.

(೭೧) ಪರಾನುದ್ದಯತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ

೮೮೮. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪರಾನುದ್ದಯತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಗಿಹೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ¶ ವಿಹರತಿ ಸಹನನ್ದೀ ಸಹಸೋಕೀ, ಸುಖಿತೇಸು ಸುಖಿತೋ, ದುಕ್ಖಿತೇಸು ದುಕ್ಖಿತೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯೇಸು ಅತ್ತನಾ ವಾ ಯೋಗಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಯೋ ತತ್ಥ ಗೇಹಸಿತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪರಾನುದ್ದಯತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ’’.

(೭೨) ಲಾಭಾದಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ

೮೮೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ? ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಆರಬ್ಭ ಗೇಹಸಿತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ’’.

(೭೩) ಅನವಞ್ಞತ್ತಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ

೮೯೦. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅನವಞ್ಞತ್ತಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಜಾತಿಯಾ ವಾ ಗೋತ್ತೇನ ವಾ ಕೋಲಪುತ್ತಿಯೇನ ವಾ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ ಧನೇನ ವಾ ಅಜ್ಝೇನೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಾಯತನೇನ ವಾ ಸಿಪ್ಪಾಯತನೇನ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಟ್ಠಾನೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪಟಿಭಾನೇನ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ವತ್ಥುನಾ ಮಾ ¶ ಮಂ ಪರೇ ¶ ಅವಜಾನಿಂಸೂತಿ. ಯೋ ತತ್ಥ ಗೇಹಸಿತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನವಞ್ಞತ್ತಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ವಿತಕ್ಕೋ’’.

ಏಕಕಂ.

೨. ದುಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ಕೋಧೋ ಚ ಉಪನಾಹೋ ಚ

೮೯೧. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕೋಧೋ? ಯೋ ಕೋಧೋ ಕುಜ್ಝನಾ ಕುಜ್ಝಿತತ್ತಂ ದೋಸೋ ದುಸ್ಸನಾ ದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜನಾ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜಿತತ್ತಂ ವಿರೋಧೋ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕೋಧೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪನಾಹೋ? ಪುಬ್ಬಕಾಲಂ ಕೋಧೋ, ಅಪರಕಾಲಂ ಉಪನಾಹೋ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಉಪನಾಹೋ ಉಪನಯ್ಹನಾ ಉಪನಯ್ಹಿತತ್ತಂ ಅಟ್ಠಪನಾ ಠಪನಾ ¶ ಸಣ್ಠಪನಾ ಅನುಸಂಸನ್ದನಾ ಅನುಪ್ಪಬನ್ಧನಾ ದಳ್ಹೀಕಮ್ಮಂ ಕೋಧಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪನಾಹೋ’’.

(೨) ಮಕ್ಖೋ ಚ ಪಳಾಸೋ ಚ

೮೯೨. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಮಕ್ಖೋ? ಯೋ ಮಕ್ಖೋ ಮಕ್ಖಾಯನಾ ಮಕ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ [ಮಕ್ಖಿಯನಾ ಮಕ್ಖಿಯಿತತ್ತಂ (ಸೀ. ಕ.)] ನಿಟ್ಠುರಿಯಂ ನಿಟ್ಠುರಿಯಕಮ್ಮಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಕ್ಖೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಪಳಾಸೋ? ಯೋ ಪಳಾಸೋ ಪಳಾಸಾಯನಾ [ಪಲಾಸಾಯನಾ ಪಲಾಸಾಯಿತತ್ತಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಪಳಾಸಾಹಾರೋ ವಿವಾದಟ್ಠಾನಂ ಯುಗಗ್ಗಾಹೋ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಳಾಸೋ’’.

(೩) ಇಸ್ಸಾ ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಞ್ಚ

೮೯೩. (ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಇಸ್ಸಾ? ಯಾ ಪರಲಾಭಸಕ್ಕಾರಗರುಕಾರಮಾನನವನ್ದನಪೂಜನಾಸು ಇಸ್ಸಾ ಇಸ್ಸಾಯನಾ ಇಸ್ಸಾಯಿತತ್ತಂ ಉಸೂಯಾ ಉಸೂಯನಾ ಉಸೂಯಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇಸ್ಸಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮಚ್ಛರಿಯಂ? ಪಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ – ಆವಾಸಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಕುಲಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಲಾಭಮಚ್ಛರಿಯಂ, ವಣ್ಣಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಧಮ್ಮಮಚ್ಛರಿಯಂ. ಯಂ ಏವರೂಪಂ ಮಚ್ಛೇರಂ ಮಚ್ಛರಾಯನಾ ಮಚ್ಛರಾಯಿತತ್ತಂ ವೇವಿಚ್ಛಂ ಕದರಿಯಂ ಕಟುಕಞ್ಚುಕತಾ ಅಗ್ಗಹಿತತ್ತಂ [ಪಗ್ಗಹಿತತ್ತಂ (ಸೀ. ಕ.) ಧ. ಸ. ೧೧೨೭] ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಚ್ಛರಿಯಂ’’.

(೪) ಮಾಯಾ ಚ ಸಾಠೇಯ್ಯಞ್ಚ

೮೯೪. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಾಯಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಕಾಯೇನ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ, ವಾಚಾಯ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ, ಮನಸಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛಾದನಹೇತುಂ ಪಾಪಿಕಂ ಇಚ್ಛಂ ಪಣಿದಹತಿ. ‘‘ಮಾ ಮಂ ಜಞ್ಞಾ’’ತಿ ಇಚ್ಛತಿ. ‘‘ಮಾ ಮಂ ಜಞ್ಞಾ’’ತಿ ಸಙ್ಕಪ್ಪೇತಿ. ‘‘ಮಾ ಮಂ ಜಞ್ಞಾ’’ತಿ ವಾಚಂ ಭಾಸತಿ. ‘‘ಮಾ ¶ ಮಂ ಜಞ್ಞಾ’’ತಿ ಕಾಯೇನ ಪರಕ್ಕಮತಿ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಮಾಯಾ ಮಾಯಾವಿತಾ ಅಚ್ಚಾಸರಾ ವಞ್ಚನಾ ನಿಕತಿ ವಿಕಿರಣಾ ಪರಿಹರಣಾ ಗೂಹನಾ ಪರಿಗೂಹನಾ ಛಾದನಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದನಾ ಅನುತ್ತಾನೀಕಮ್ಮಂ ಅನಾವಿಕಮ್ಮಂ ವೋಚ್ಛಾದನಾ ಪಾಪಕಿರಿಯಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಾಯಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸಾಠೇಯ್ಯಂ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಠೋ ¶ ಹೋತಿ ಪರಿಸಠೋ. ಯಂ ತತ್ಥ ಸಠಂ ಸಠತಾ ಸಾಠೇಯ್ಯಂ ಕಕ್ಕರತಾ ಕಕ್ಕರಿಯಂ [ಕಕ್ಖಳತಾ ಕಕ್ಖಳಿಯಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಪರಿಕ್ಖತ್ತತಾ ಪಾರಿಕ್ಖತ್ತಿಯಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಾಠೇಯ್ಯಂ’’.

(೫) ಅವಿಜ್ಜಾ ಚ ಭವತಣ್ಹಾ ಚ

೮೯೫. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವತಣ್ಹಾ? ಯೋ ಭವೇಸು ಭವಚ್ಛನ್ದೋ ಭವರಾಗೋ ಭವನನ್ದೀ ಭವತಣ್ಹಾ ಭವಸಿನೇಹೋ ಭವಪರಿಳಾಹೋ ಭವಮುಚ್ಛಾ ಭವಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವತಣ್ಹಾ’’.

(೬) ಭವದಿಟ್ಠಿ ಚ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿ ಚ

೮೯೬. (ಕ) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಭವದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚಾ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ನ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚಾ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ವಿಭವದಿಟ್ಠಿ.

(೭) ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿ ಚ ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿ ಚ

೮೯೭. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚಾ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ಉಚ್ಛಿಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚಾ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿ’’.

(೮) ಅನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ ಚ ಅನನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ ಚ

೮೯೮. (ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ಅನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚಾ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅನನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ಅನನ್ತವಾ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚಾ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನನ್ತವಾದಿಟ್ಠಿ’’.

(೯) ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ ಚ ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ ಚ

೮೯೯. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ? ಪುಬ್ಬನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪುಬ್ಬನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ? ಅಪರನ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪರನ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ’’.

(೧೦) ಅಹಿರಿಕಞ್ಚ ಅನೋತ್ತಪ್ಪಞ್ಚ

೯೦೦. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಹಿರಿಕಂ? ಯಂ ನ ಹಿರೀಯತಿ ಹಿರಿಯಿತಬ್ಬೇನ, ನ ಹಿರೀಯತಿ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಹಿರಿಕಂ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ? ಯಂ ನ ಓತ್ತಪ್ಪತಿ ಓತ್ತಪ್ಪಿತಬ್ಬೇನ ನ ಓತ್ತಪ್ಪತಿ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ’’.

(೧೧) ದೋವಚಸ್ಸತಾ ಚ ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ ಚ

೯೦೧. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದೋವಚಸ್ಸತಾ? ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ದೋವಚಸ್ಸಾಯಂ ದೋವಚಸ್ಸಿಯಂ ದೋವಚಸ್ಸತಾ ವಿಪ್ಪಟಿಕುಲಗ್ಗಾಹಿತಾ ವಿಪಚ್ಚನೀಕಸಾತತಾ ಅನಾದರಿಯಂ ಅನಾದರತಾ ಅಗಾರವತಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸವತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋವಚಸ್ಸತಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ? ಯೇ ತೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತಾ ಮಚ್ಛರಿನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ, ಯಾ ತೇಸಂ ಸೇವನಾ ನಿಸೇವನಾ ಸಂಸೇವನಾ ಭಜನಾ ಸಮ್ಭಜನಾ ಭತ್ತಿ ಸಮ್ಭತ್ತಿ ಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ’’.

(೧೨) ಅನಜ್ಜವೋ ಚ ಅಮದ್ದವೋ ಚ

೯೦೨. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅನಜ್ಜವೋ? ಯೋ ಅನಜ್ಜವೋ ಅನಜ್ಜವತಾ ಜಿಮ್ಹತಾ ವಙ್ಕತಾ ಕುಟಿಲತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಜ್ಜವೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಮದ್ದವೋ ¶ ? ಯಾ ಅಮುದುತಾ ಅಮದ್ದವತಾ ಕಕ್ಖಳಿಯಂ ಫಾರುಸಿಯಂ ಕಕ್ಖಳತಾ ಕಠಿನತಾ [ಕಥಿನತಾ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಉಜುಚಿತ್ತತಾ ಅಮುದುತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಮದ್ದವೋ’’.

(೧೩) ಅಕ್ಖನ್ತಿ ಚ ಅಸೋರಚ್ಚಞ್ಚ

೯೦೩. (ಕ) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ಅಕ್ಖನ್ತಿ? ಯಾ ಅಕ್ಖನ್ತಿ ಅಕ್ಖಮನತಾ ಅನಧಿವಾಸನತಾ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಕ್ಖನ್ತಿ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಸೋರಚ್ಚಂ? ಕಾಯಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸೋರಚ್ಚಂ’’. ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ ಅಸೋರಚ್ಚಂ.

(೧೪) ಅಸಾಖಲ್ಯಞ್ಚ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ಚ

೯೦೪. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಸಾಖಲ್ಯಂ? ಯಾ ಸಾ ವಾಚಾ ಕಣ್ಡಕಾ ಕಕ್ಕಸಾ ಪರಕಟುಕಾ ಪರಾಭಿಸಜ್ಜನೀ ಕೋಧಸಾಮನ್ತಾ ಅಸಮಾಧಿಸಂವತ್ತನಿಕಾ ತಥಾರೂಪಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ. ಯಾ ತತ್ಥ ಅಸಣ್ಹವಾಚತಾ ಅಸಖಿಲವಾಚತಾ ಫರುಸವಾಚತಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಾಖಲ್ಯಂ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ [ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧಾರೋ (ಕ.)]? ದ್ವೇ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಾ – ಆಮಿಸಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ಚ ಧಮ್ಮಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ಚ. ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಥಾರಕೋ ಹೋತಿ ಆಮಿಸಪಟಿಸನ್ಥಾರೇನ ವಾ ಧಮ್ಮಪಟಿಸನ್ಥಾರೇನ ವಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ’’.

(೧೫) ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ ಚ ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಚ

೯೦೫. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ನ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ನ ರಕ್ಖತಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ನ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ¶ ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಕಾಯೇನ ¶ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ನ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ನ ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ನ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ¶ . ಯಾ ಇಮೇಸಂ ಛನ್ನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಅಗುತ್ತಿ ಅಗೋಪನಾ ಅನಾರಕ್ಖೋ ಅಸಂವರೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಗುತ್ತದ್ವಾರತಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಅಯೋನಿಸೋ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ ದವಾಯ ಮದಾಯ ಮಣ್ಡನಾಯ ವಿಭೂಸನಾಯ. ಯಾ ತತ್ಥ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಭೋಜನೇ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭೋಜನೇ ಅಮತ್ತಞ್ಞುತಾ.’’

(೧೬) ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಞ್ಚ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚ

೯೦೬. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಂ? ಯಾ ಅಸ್ಸತಿ ಅನನುಸ್ಸತಿ ಅಪ್ಪಟಿಸ್ಸತಿ ಅಸ್ಸತಿ ಅಸ್ಸರಣತಾ ಅಧಾರಣತಾ ಪಿಲಾಪನತಾ ಸಮ್ಮುಸನತಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಂ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’.

(೧೭) ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ ಚ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ಚ

೯೦೭. (ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ? ಯೋ ಕಾಯಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ’’. ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ…ಪೇ… ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ ¶ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ’’. ಸಬ್ಬಾಪಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ.

(೧೮) ಅಜ್ಝತ್ತಸಂಯೋಜನಞ್ಚ ಬಹಿದ್ಧಾಸಂಯೋಜನಞ್ಚ

೯೦೮. (ಕ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಅಜ್ಝತ್ತಸಂಯೋಜನಂ? ಪಞ್ಚೋರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ – ಅಜ್ಝತ್ತಸಂಯೋಜನಂ. (ಖ) ಪಞ್ಚುದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ – ಬಹಿದ್ಧಾಸಂಯೋಜನಂ.

ದುಕಂ.

೩. ತಿಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ

೯೦೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ? ಲೋಭೋ, ದೋಸೋ, ಮೋಹೋ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಲೋಭೋ? ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಅನುನಯೋ ಅನುರೋಧೋ ನನ್ದೀ ನನ್ದಿರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ ಇಚ್ಛಾ ಮುಚ್ಛಾ ಅಜ್ಝೋಸಾನಂ ಗೇಧೋ ಪರಿಗೇಧೋ ಸಙ್ಗೋ ಪಙ್ಕೋ ಏಜಾ ಮಾಯಾ ಜನಿಕಾ ಸಞ್ಜನನೀ ಸಿಬ್ಬಿನೀ ಜಾಲಿನೀ ಸರಿತಾ ವಿಸತ್ತಿಕಾ ಸೋತಂ ವಿಸಟಾ [ವಿಸದಾ (ಸೀ. ಕ.) ಧ. ಸ. ೧೧೪೧] ಆಯೂಹನೀ [ಆಯೂಹಿನೀ (ಕ.)] ದುತಿಯಾ ಪಣಿಧಿ ಭವನೇತ್ತಿ ವನಂ ವನಥೋ ಸನ್ಥವೋ [ಸನ್ಧವೋ (ಕ.)] ಸಿನೇಹೋ ಅಪೇಕ್ಖಾ ಪಟಿಬನ್ಧು ಆಸಾ ಆಸೀಸನಾ ಆಸೀಸಿತತ್ತಂ [ಆಸಿಂಸನಾ ಆಸಿಂಸಿತತ್ತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ರೂಪಾಸಾ ಸದ್ದಾಸಾ ಗನ್ಧಾಸಾ ರಸಾಸಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾಸಾ ಲಾಭಾಸಾ ಧನಾಸಾ ಪುತ್ತಾಸಾ ಜೀವಿತಾಸಾ ಜಪ್ಪಾ ಅಭಿಜಪ್ಪಾ ಜಪ್ಪನಾ ಜಪ್ಪಿತತ್ತಂ ಲೋಲುಪ್ಪಂ ಲೋಲುಪ್ಪಾಯನಾ ಲೋಲುಪ್ಪಾಯಿತತ್ತಂ ಪುಚ್ಛಞ್ಜಿಕತಾ ಸಾಧುಕಮ್ಯತಾ ಅಧಮ್ಮರಾಗೋ ವಿಸಮಲೋಭೋ ನಿಕನ್ತಿ ನಿಕಾಮನಾ ¶ ಪತ್ಥನಾ ಪಿಹನಾ ಸಮ್ಪತ್ಥನಾ ಕಾಮತಣ್ಹಾ ಭವತಣ್ಹಾ ವಿಭವತಣ್ಹಾ ರೂಪತಣ್ಹಾ ಅರೂಪತಣ್ಹಾ ನಿರೋಧತಣ್ಹಾ ಸದ್ದತಣ್ಹಾ ರೂಪತಣ್ಹಾ ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ ರಸತಣ್ಹಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ ಓಘೋ ಯೋಗೋ ಗನ್ಥೋ ಉಪಾದಾನಂ ಆವರಣಂ ನೀವರಣಂ ಛದನಂ ಬನ್ಧನಂ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ¶ ಅನುಸಯೋ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ ಲತಾ ವೇವಿಚ್ಛಂ ದುಕ್ಖಮೂಲಂ ದುಕ್ಖನಿದಾನಂ ದುಕ್ಖಪ್ಪಭವೋ ಮಾರಪಾಸೋ ಮಾರಬಳಿಸಂ ಮಾರವಿಸಯೋ ತಣ್ಹಾನದೀ ತಣ್ಹಾಜಾಲಂ ತಣ್ಹಾಗದ್ದುಲಂ ತಣ್ಹಾಸಮುದ್ದೋ ಅಭಿಜ್ಝಾ ಲೋಭೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಲೋಭೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ದೋಸೋ? ‘‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಅಚರೀ’’ತಿ ಆಘಾತೋ ಜಾಯತಿ, ‘‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಚರತೀ’’ತಿ ಆಘಾತೋ ಜಾಯತಿ, ‘‘ಅನತ್ಥಂ ಮೇ ಚರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಘಾತೋ ಜಾಯತಿ, ‘‘ಪಿಯಸ್ಸ ಮೇ ಮನಾಪಸ್ಸ ಅನತ್ಥಂ ಅಚರಿ’’…ಪೇ… ಅನತ್ಥಂ ಚರತಿ…ಪೇ… ‘‘ಅನತ್ಥಂ ಚರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಘಾತೋ ಜಾಯತಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಮೇ ಅಮನಾಪಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಅಚರಿ’’…ಪೇ… ಅತ್ಥಂ ಚರತಿ…ಪೇ… ‘‘ಅತ್ಥಂ ಚರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಘಾತೋ ಜಾಯತಿ, ಅಟ್ಠಾನೇ ವಾ ಪನ ಆಘಾತೋ ಜಾಯತಿ. ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ ಪಟಿಘಾತೋ ಪಟಿಘಂ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಕೋಪೋ ಪಕೋಪೋ ಸಮ್ಪಕೋಪೋ ದೋಸೋ ಪದೋಸೋ ಸಮ್ಪದೋಸೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಮನೋಪದೋಸೋ ಕೋಧೋ ಕುಜ್ಝನಾ ಕುಜ್ಝಿತತ್ತಂ ದೋಸೋ ದುಸ್ಸನಾ ದುಸ್ಸಿತತ್ತಂ ¶ ಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜನಾ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜಿತತ್ತಂ ವಿರೋಧೋ ಪಟಿವಿರೋಧೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋಸೋ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಮೋಹೋ? ದುಕ್ಖೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಪುಬ್ಬನ್ತೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಅಪರನ್ತೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಪುಬ್ಬನ್ತಾಪರನ್ತೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಯಂ ಏವರೂಪಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮೋಹೋ’’. ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಕುಸಲಮೂಲಾನಿ.

(೨) ತಯೋ ಅಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ

೯೧೦. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ತಯೋ ಅಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ? ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ, ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ, ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ? ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ? ಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ? ವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ’’. ಇಮೇ ತಯೋ ಅಕುಸಲವಿತಕ್ಕಾ.

(೩) ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ

೯೧೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ? ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ, ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ? ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಜಾನನಾ ಸಞ್ಜಾನಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮಸಞ್ಞಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ? ಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಜಾನನಾ ಸಞ್ಜಾನಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ? ವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಸಞ್ಜಾನನಾ ಸಞ್ಜಾನಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ’’. ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಸಞ್ಞಾ.

(೪) ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಧಾತುಯೋ

೯೧೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಧಾತುಯೋ? ಕಾಮಧಾತು, ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು, ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಕಾಮಧಾತು? ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ ಕಾಮಧಾತು. ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ ಬ್ಯಾಪಾದಧಾತು. ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ ವಿಹಿಂಸಾಧಾತು.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ? ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ ¶ ? ಬ್ಯಾಪಾದಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕೋ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ? ವಿಹಿಂಸಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ತಕ್ಕೋ ವಿತಕ್ಕೋ ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕೋ’’. ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಅಕುಸಲಧಾತುಯೋ.

(೫) ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ

೯೧೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ? ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ, ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ, ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ? ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ? ಮುಸಾವಾದೋ, ಪಿಸುಣಾ ವಾಚಾ, ಫರುಸಾ ವಾಚಾ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ? ಅಭಿಜ್ಝಾ ¶ , ಬ್ಯಾಪಾದೋ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ’’.

(ಕ-ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ? ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ, ಅಕುಸಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ, ಅಕುಸಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ.

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ? ಅಕುಸಲಾ ಕಾಯಸಞ್ಚೇತನಾ ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಾ ವಚೀಸಞ್ಚೇತನಾ ಅಕುಸಲಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಾ ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾ ಅಕುಸಲಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ. ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ.

(೬) ತಯೋ ಆಸವಾ

೯೧೪. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ತಯೋ ಆಸವಾ? ಕಾಮಾಸವೋ, ಭವಾಸವೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಾಮಾಸವೋ? ಯೋ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ ಕಾಮರಾಗೋ ಕಾಮನನ್ದೀ ಕಾಮತಣ್ಹಾ ¶ ಕಾಮಸಿನೇಹೋ ಕಾಮಪರಿಳಾಹೋ ಕಾಮಮುಚ್ಛಾ ಕಾಮಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮಾಸವೋ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಭವಾಸವೋ? ಯೋ ಭವೇಸು ಭವಚ್ಛನ್ದೋ…ಪೇ… ಭವಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವಾಸವೋ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ? ದುಕ್ಖೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ¶ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ’’. ಇಮೇ ತಯೋ ಆಸವಾ.

(೭) ತೀಣಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ

೯೧೫. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ? ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ? ಇಧ ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ – ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ. ವೇದನಂ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರೇ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ? ಸತ್ಥರಿ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ, ಧಮ್ಮೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ, ಸಙ್ಘೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಯ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ, ಪುಬ್ಬನ್ತೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ, ಅಪರನ್ತೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ, ಪುಬ್ಬನ್ತಾಪರನ್ತೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ¶ , ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಕಙ್ಖಾ ಕಙ್ಖಾಯನಾ ಕಙ್ಖಾಯಿತತ್ತಂ ಥಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಮನೋವಿಲೇಖೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ? ‘‘ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಸೀಲೇನ ಸುದ್ಧಿ ವತೇನ ಸುದ್ಧಿ ಸೀಲಬ್ಬತೇನ ಸುದ್ಧೀ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ’’. ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ¶ ಸಂಯೋಜನಾನಿ.

(೮) ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ

೯೧೬. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ? ಕಾಮತಣ್ಹಾ, ಭವತಣ್ಹಾ, ವಿಭವತಣ್ಹಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವತಣ್ಹಾ? ಭವದಿಟ್ಠಿಸಹಗತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವತಣ್ಹಾ’’.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವಿಭವತಣ್ಹಾ? ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಸಹಗತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಭವತಣ್ಹಾ’’. ಅವಸೇಸಾ ತಣ್ಹಾ ಕಾಮತಣ್ಹಾ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮತಣ್ಹಾ? ಕಾಮಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮತಣ್ಹಾ’’.

( ) [(ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವತಣ್ಹಾ)] ರೂಪಧಾತುಅರೂಪಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವತಣ್ಹಾ’’.

( ) [(ತತ್ಥ ಕತಮಾ ವಿಭವತಣ್ಹಾ) (?)] ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಸಹಗತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಭವತಣ್ಹಾ’’. ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ.

(೯) ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ

೯೧೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ? ಕಾಮತಣ್ಹಾ, ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಅರೂಪತಣ್ಹಾ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮತಣ್ಹಾ? ಕಾಮಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮತಣ್ಹಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಾ ರೂಪತಣ್ಹಾ? ರೂಪಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪತಣ್ಹಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅರೂಪತಣ್ಹಾ? ಅರೂಪಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅರೂಪತಣ್ಹಾ’’. ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ.

(೧೦) ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ

೯೧೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅಪರಾಪಿ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ? ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಅರೂಪತಣ್ಹಾ, ನಿರೋಧತಣ್ಹಾ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ರೂಪತಣ್ಹಾ? ರೂಪಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ರೂಪತಣ್ಹಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅರೂಪತಣ್ಹಾ? ಅರೂಪಧಾತುಪಟಿಸಂಯುತ್ತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅರೂಪತಣ್ಹಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನಿರೋಧತಣ್ಹಾ? ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಸಹಗತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಿರೋಧತಣ್ಹಾ’’. ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ತಣ್ಹಾ.

(೧೧) ತಿಸ್ಸೋ ಏಸನಾ

೯೧೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಏಸನಾ? ಕಾಮೇಸನಾ, ಭವೇಸನಾ, ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮೇಸನಾ? ಯೋ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ…ಪೇ… ಕಾಮಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮೇಸನಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವೇಸನಾ? ಯೋ ಭವೇಸು ಭವಚ್ಛನ್ದೋ…ಪೇ… ಭವಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವೇಸನಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ? ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ – ವಾ…ಪೇ… ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ’’.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕಾಮೇಸನಾ, ಕಾಮರಾಗೋ, ತದೇಕಟ್ಠಂ ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮೇಸನಾ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಭವೇಸನಾ, ಭವರಾಗೋ ತದೇಕಟ್ಠಂ ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವೇಸನಾ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ, ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕಾ ¶ ದಿಟ್ಠಿ ತದೇಕಟ್ಠಂ ಅಕುಸಲಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಮನೋಕಮ್ಮಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಸನಾ’’. ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಏಸನಾ.

(೧೨) ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ

೯೨೦. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ? ‘‘ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀ’’ತಿ ವಿಧಾ, ‘‘ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀ’’ತಿ ವಿಧಾ, ‘‘ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀ’’ತಿ ವಿಧಾ – ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ.

(೧೩) ತೀಣಿ ಭಯಾನಿ

೯೨೧. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಭಯಾನಿ? ಜಾತಿಭಯಂ, ಜರಾಭಯಂ, ಮರಣಭಯಂ.

(ಕ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜಾತಿಭಯಂ? ಜಾತಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಭಯಂ ಭಯಾನಕಂ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಲೋಮಹಂಸೋ ಚೇತಸೋ ಉತ್ರಾಸೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜಾತಿಭಯಂ’’.

(ಖ) ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಜರಾಭಯಂ? ಜರಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಭಯಂ ಭಯಾನಕಂ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಲೋಮಹಂಸೋ ಚೇತಸೋ ಉತ್ರಾಸೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಜರಾಭಯಂ’’.

(ಗ) ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮಂ ಮರಣಭಯಂ? ಮರಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಭಯಂ ಭಯಾನಕಂ ಛಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಲೋಮಹಂಸೋ ಚೇತಸೋ ಉತ್ರಾಸೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮರಣಭಯಂ’’. ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಭಯಾನಿ.

(೧೪) ತೀಣಿ ತಮಾನಿ

೯೨೨. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ತಮಾನಿ? ಅತೀತಂ ವಾ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ಅನಾಗತಂ ವಾ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ಏತರಹಿ ವಾ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅದ್ಧಾನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ – ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ತಮಾನಿ.

(೧೫) ತೀಣಿ ತಿತ್ಥಾಯತನಾನಿ

೯೨೩. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ತಿತ್ಥಾಯತನಾನಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠೀ – ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಕತಹೇತೂ’’ತಿ; ಇಧ ಪನೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ¶ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠೀ – ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಇಸ್ಸರನಿಮ್ಮಾನಹೇತೂ’’ತಿ; ಇಧ ಪನೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠೀ – ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಸುಖಂ ¶ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಅಹೇತು ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ – ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ತಿತ್ಥಾಯತನಾನಿ.

(೧೬) ತಯೋ ಕಿಞ್ಚನಾ

೯೨೪. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ತಯೋ ಕಿಞ್ಚನಾ [ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಕಿಞ್ಚನಾನಿ (?) ದೀ. ನಿ. ೩.೩೦೫]? ರಾಗೋ ಕಿಞ್ಚನಂ, ದೋಸೋ ಕಿಞ್ಚನಂ, ಮೋಹೋ ಕಿಞ್ಚನಂ – ಇಮೇ ತಯೋ ಕಿಞ್ಚನಾ.

(೧೭) ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಣಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಣಾನಿ? ರಾಗೋ ಅಙ್ಗಣಂ, ದೋಸೋ ಅಙ್ಗಣಂ, ಮೋಹೋ ಅಙ್ಗಣಂ – ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಣಾನಿ.

(೧೮) ತೀಣಿ ಮಲಾನಿ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಮಲಾನಿ? ರಾಗೋ ಮಲಂ, ದೋಸೋ ಮಲಂ, ಮೋಹೋ ಮಲಂ – ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಮಲಾನಿ.

(೧೯) ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ? ರಾಗೋ ವಿಸಮಂ, ದೋಸೋ ವಿಸಮಂ, ಮೋಹೋ ವಿಸಮಂ – ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ.

(೨೦) ಅಪರಾನಿಪಿ ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಅಪರಾನಿಪಿ ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ? ಕಾಯವಿಸಮಂ, ವಚೀವಿಸಮಂ, ಮನೋವಿಸಮಂ – ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ವಿಸಮಾನಿ.

(೨೧) ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ? ರಾಗಗ್ಗಿ, ದೋಸಗ್ಗಿ, ಮೋಹಗ್ಗಿ – ಇಮೇ ತಯೋ ಅಗ್ಗೀ.

(೨೨) ತಯೋ ಕಸಾವಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ತಯೋ ಕಸಾವಾ? ರಾಗಕಸಾವೋ, ದೋಸಕಸಾವೋ, ಮೋಹಕಸಾವೋ – ಇಮೇ ತಯೋ ಕಸಾವಾ.

(೨೩) ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಕಸಾವಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಕಸಾವಾ? ಕಾಯಕಸಾವೋ, ವಚೀಕಸಾವೋ, ಮನೋಕಸಾವೋ – ಇಮೇ ತಯೋ ಕಸಾವಾ.

(೨೪. ಕ) ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ

೯೨೫. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ¶ ವಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠೀ – ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಾಮೇಸು ದೋಸೋ’’ತಿ. ಸೋ ಕಾಮೇಸು ಪಾತಬ್ಯತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಖ) ಅತ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅತ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ? ಇಧ ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ – ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ. ವೇದನಂ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರೇ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ’’.

(ಗ) ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ…ಪೇ… ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’’ತಿ – ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ’’. ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ, ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ ಅತ್ತಾನುದಿಟ್ಠಿ, ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ.

(೨೫. ಕ) ಅರತಿ

೯೨೬. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಅರತಿ? ಪನ್ತೇಸು ವಾ ಸೇನಾಸನೇಸು ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇಸು ವಾ ಅಧಿಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅರತಿ ಅರತಿತಾ ಅನಭಿರತಿ ಅನಭಿರಮಣಾ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತಾ ಪರಿತಸ್ಸಿತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅರತಿ’’.

(ಖ) ವಿಹೇಸಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ವಿಹೇಸಾ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಪಾಣಿನಾ ವಾ ಲೇಡ್ಡುನಾ ವಾ ದಣ್ಡೇನ ವಾ ಸತ್ಥೇನ ವಾ ರಜ್ಜುಯಾ ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನ ಸತ್ತೇ ವಿಹೇಠೇತಿ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಹೇಠನಾ ವಿಹೇಠನಾ ¶ ಹಿಂಸನಾ ವಿಹಿಂಸನಾ ರೋಸನಾ ವಿರೋಸನಾ ಪರೂಪಘಾತೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ವಿಹೇಸಾ’’.

(ಗ) ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾ? ಕಾಯೇನ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾವಿಸಮಚರಿಯಾ, ವಾಚಾಯ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾವಿಸಮಚರಿಯಾ, ಮನಸಾ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾವಿಸಮಚರಿಯಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾ’’.

(೨೬. ಕ) ದೋವಚಸ್ಸತಾ

೯೨೭. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದೋವಚಸ್ಸತಾ? ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ದೋವಚಸ್ಸಾಯಂ ದೋವಚಸ್ಸಿಯಂ ದೋವಚಸ್ಸತಾ ವಿಪ್ಪಟಿಕುಲಗ್ಗಾಹಿತಾ ವಿಪಚ್ಚನೀಕಸಾತತಾ ಅನಾದರಿಯಂ ಅನಾದರತಾ ಅಗಾರವತಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸವತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋವಚಸ್ಸತಾ’’.

(ಖ) ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ? ಯೇ ತೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತಾ ಮಚ್ಛರಿನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ, ಯಾ ತೇಸಂ ಸೇವನಾ ನಿಸೇವನಾ ಸಂಸೇವನಾ ಭಜನಾ ಸಮ್ಭಜನಾ ಭತ್ತಿ ಸಮ್ಭತ್ತಿ ತಂಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ’’.

(ಗ) ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ? ಕಾಮಸಞ್ಞಾ, ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ, ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ’’. ಸಬ್ಬಾಪಿ ಅಕುಸಲಾ ಸಞ್ಞಾ ನಾನತ್ತಸಞ್ಞಾ.

(೨೭. ಕ) ಉದ್ಧಚ್ಚಂ

೯೨೮. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಅವೂಪಸಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಭನ್ತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಂ’’.

(ಖ) ಕೋಸಜ್ಜಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕೋಸಜ್ಜಂ? ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಪಞ್ಚಸು ¶ ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪ್ಪದಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾಯ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅಸಾತಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅನಟ್ಠಿತಕಿರಿಯತಾ ಓಲೀನವುತ್ತಿತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಅನಾಸೇವನಾ ಅಭಾವನಾ ಅಬಹುಲೀಕಮ್ಮಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅನನುಯೋಗೋ ಪಮಾದೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ‘‘ಕೋಸಜ್ಜಂ’’.

(ಗ) ಪಮಾದೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಮಾದೋ? ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಪಞ್ಚಸು ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪ್ಪದಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾಯ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅಸಾತಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅನಟ್ಠಿತಕಿರಿಯತಾ ಓಲೀನವುತ್ತಿತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಅನಾಸೇವನಾ ಅಭಾವನಾ ಅಬಹುಲೀಕಮ್ಮಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅನನುಯೋಗೋ ಪಮಾದೋ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಪಮಾದೋ ಪಮಜ್ಜನಾ ಪಮಜ್ಜಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಮಾದೋ’’.

(೨೮. ಕ) ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ

೯೨೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ? ಇತರೀತರಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಇಚ್ಛಾ ಇಚ್ಛಾಗತಾ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾ’’.

(ಖ) ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞತಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞತಾ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞತಾ’’.

(ಗ) ಮಹಿಚ್ಛತಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಮಹಿಚ್ಛತಾ? ಇತರೀತರಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ, ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಇಚ್ಛಾ ಇಚ್ಛಾಗತಾ ಮಹಿಚ್ಛತಾ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮಹಿಚ್ಛತಾ’’.

(೨೯. ಕ) ಅಹಿರಿಕಂ

೯೩೦. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಹಿರಿಕಂ? ಯಂ ನ ಹಿರೀಯತಿ ಹಿರೀಯಿತಬ್ಬೇನ, ನ ಹಿರೀಯತಿ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಹಿರಿಕಂ’’.

(ಖ) ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ? ಯಂ ನ ಓತ್ತಪ್ಪತಿ ಓತ್ತಪ್ಪಿತಬ್ಬೇನ, ನ ¶ ಓತ್ತಪ್ಪತಿ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನೋತ್ತಪ್ಪಂ’’.

(ಗ) ಪಮಾದೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಮಾದೋ? ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಪಞ್ಚಸು ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪ್ಪದಾನಂ ¶ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವನಾಯ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅಸಾತಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅನಟ್ಠಿತಕಿರಿಯತಾ ಓಲೀನವುತ್ತಿತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಅನಾಸೇವನಾ ಅಭಾವನಾ ಅಬಹುಲೀಕಮ್ಮಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅನನುಯೋಗೋ ಪಮಾದೋ, ಯೋ ಏವರೂಪೋ ಪಮಾದೋ ಪಮಜ್ಜನಾ ಪಮಜ್ಜಿತತ್ತಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಮಾದೋ’’.

(೩೦. ಕ) ಅನಾದರಿಯಂ

೯೩೧. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಅನಾದರಿಯಂ? ಯಂ ಅನಾದರಿಯಂ ಅನಾದರತಾ ಅಗಾರವತಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸವತಾ ಅನದ್ದಾ ಅನದ್ದಾಯನಾ ಅನದ್ದಾಯಿತತ್ತಂ [ಅನಾದಾ ಅನಾದಾಯನಾ ಅನಾದಾಯಿತತ್ತಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಅಸೀಲ್ಯಂ ಅಚಿತ್ತೀಕಾರೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅನಾದರಿಯಂ’’.

(ಖ) ದೋವಚಸ್ಸತಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ದೋವಚಸ್ಸತಾ? ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ದೋವಚಸ್ಸಾಯಂ ದೋವಚಸ್ಸಿಯಂ ದೋವಚಸ್ಸತಾ ವಿಪ್ಪಟಿಕುಲಗ್ಗಾಹಿತಾ ವಿಪಚ್ಚನೀಕಸಾತತಾ ಅನಾದರಿಯಂ ¶ ಅನಾದರತಾ ಅಗಾರವತಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸವತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದೋವಚಸ್ಸತಾ’’.

(ಗ) ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ? ಯೇ ತೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಅಪ್ಪಸ್ಸುತಾ ಮಚ್ಛರಿನೋ ದುಪ್ಪಞ್ಞಾ, ಯಾ ತೇಸಂ ಸೇವನಾ ನಿಸೇವನಾ ಸಂಸೇವನಾ ಪಟಿಸೇವನಾ ಭಜನಾ ಸಮ್ಭಜನಾ ಭತ್ತಿ ಸಮ್ಭತ್ತಿ ತಂಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ’’.

(೩೧. ಕ) ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯಂ

೯೩೨. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯಂ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ನ ಸದ್ದಹತಿ ಬುದ್ಧಂ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ವಾ ಸಙ್ಘಂ ವಾ, ಯಂ ಏವರೂಪಂ ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯಂ ಅಸ್ಸದ್ದಹನಾ ಅನೋಕಪ್ಪನಾ ಅನಭಿಪ್ಪಸಾದೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸ್ಸದ್ಧಿಯಂ’’.

(ಖ) ಅವದಞ್ಞುತಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅವದಞ್ಞುತಾ? ಪಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ – ಆವಾಸಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಕುಲಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಲಾಭಮಚ್ಛರಿಯಂ, ವಣ್ಣಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಧಮ್ಮಮಚ್ಛರಿಯಂ. ಯಂ ಏವರೂಪಂ ಮಚ್ಛೇರಂ ಮಚ್ಛರಾಯನಾ ಮಚ್ಛರಾಯಿತತ್ತಂ ವೇವಿಚ್ಛಂ ಕದರಿಯಂ ಕಟುಕಞ್ಚುಕತಾ ಅಗ್ಗಹಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವದಞ್ಞುತಾ’’.

(ಗ) ಕೋಸಜ್ಜಂ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಕೋಸಜ್ಜಂ? ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇ ವಾ ಪಞ್ಚಸು ವಾ ಕಾಮಗುಣೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೋಸ್ಸಗ್ಗೋ, ವೋಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪ್ಪದಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ಭಾವನಾಯ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅಸಾತಚ್ಚಕಿರಿಯತಾ ಅನಟ್ಠಿತಕಿರಿಯತಾ ಓಲೀನವುತ್ತಿತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ¶ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ ಅನಾಸೇವನಾ ಅಭಾವನಾ ಅಬಹುಲೀಕಮ್ಮಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅನನುಯೋಗೋ ಪಮಾದೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕೋಸಜ್ಜಂ’’.

(೩೨. ಕ) ಉದ್ಧಚ್ಚಂ

೯೩೩. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ? ಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಅವೂಪಸಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಭವನ್ತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉದ್ಧಚ್ಚಂ’’.

(ಖ) ಅಸಂವರೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಸಂವರೋ? ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ನ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ನ ರಕ್ಖತಿ ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯಂ, ಚಕ್ಖುನ್ದ್ರಿಯೇ ನ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹೀ ಹೋತಿ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಾಹೀ. ಯತ್ವಾಧಿಕರಣಮೇನಂ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಅಸಂವುತಂ ವಿಹರನ್ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾದೋಮನಸ್ಸಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ¶ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ವಾಸ್ಸವೇಯ್ಯುಂ, ತಸ್ಸ ಸಂವರಾಯ ¶ ನ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ನ ರಕ್ಖತಿ ಮನಿನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮನಿನ್ದ್ರಿಯೇ ನ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಂವರೋ’’.

(ಗ) ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ? ಕಾಯಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ, ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ’’.

(೩೩. ಕ) ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸನಕಮ್ಯತಾ

೯೩೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸನಕಮ್ಯತಾ? ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅರಿಯಾ? ಅರಿಯಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾ ಚ ಬುದ್ಧಸಾವಕಾ ಚ. ಯಾ ಇಮೇಸಂ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸನಕಮ್ಯತಾ ಅದಟ್ಠುಕಮ್ಯತಾ ಅಸಮೇತುಕಮ್ಯತಾ ಅಸಮಾಗನ್ತುಕಮ್ಯತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸನಕಮ್ಯತಾ’’.

(ಖ) ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಅಸೋತುಕಮ್ಯತಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಅಸೋತುಕಮ್ಯತಾ? ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಸದ್ಧಮ್ಮೋ? ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಇದ್ಧಿಪಾದಾ, ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಪಞ್ಚ ಬಲಾನಿ, ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ, ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದ್ಧಮ್ಮೋ’’. ಯಾ ಇಮಸ್ಸ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಸೋತುಕಮ್ಯತಾ ಅಸವನಕಮ್ಯತಾ ಅನುಗ್ಗಹೇತುಕಮ್ಯತಾ ಅಧಾರೇತುಕಮ್ಯತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಅಸೋತುಕಮ್ಯತಾ’’.

(ಗ) ಉಪಾರಮ್ಭಚಿತ್ತತಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಉಪಾರಮ್ಭಚಿತ್ತತಾ? ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಉಪಾರಮ್ಭೋ? ಯೋ ಉಪಾರಮ್ಭೋ ಅನುಪಾರಮ್ಭೋ ಉಪಾರಮ್ಭನಾ ಅನುಪಾರಮ್ಭನಾ ಅನುಪಾರಮ್ಭಿತತ್ತಂ ಉಞ್ಞಾ ಅವಞ್ಞಾ ಪರಿಭವೋ ರನ್ಧಗವೇಸಿತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಉಪಾರಮ್ಭಚಿತ್ತತಾ’’.

(೩೪. ಕ) ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಂ

೯೩೫. ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಂ? ಯಾ ಅಸ್ಸತಿ ಅನನುಸ್ಸತಿ ಅಪ್ಪಟಿಸ್ಸತಿ ಅಸ್ಸತಿ ಅಸ್ಸರಣತಾ ಅಧಾರಣತಾ ಪಿಲಾಪನತಾ ಸಮ್ಮುಸನತಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಂ’’.

(ಖ) ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ? ಯಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ ¶ …ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ’’.

(ಗ) ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ? ಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ಅವೂಪಸಮೋ ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ ಭನ್ತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚೇತಸೋ ವಿಕ್ಖೇಪೋ’’.

(೩೫. ಕ) ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ

೯೩೬. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ? ಅನಿಚ್ಚೇ ‘‘ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ, ದುಕ್ಖೇ ‘‘ಸುಖ’’ನ್ತಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ, ಅನತ್ತನಿ ‘‘ಅತ್ತಾ’’ತಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ, ಅಸುಭೇ ¶ ‘‘ಸುಭ’’ನ್ತಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ, ಸಚ್ಚವಿಪ್ಪಟಿಕುಲೇನ ವಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆವಟ್ಟನಾ ಅನಾವಟ್ಟನಾ ಆಭೋಗೋ ಸಮನ್ನಾಹಾರೋ ಮನಸಿಕಾರೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ’’.

(ಖ) ಕುಮ್ಮಗ್ಗಸೇವನಾ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಕುಮ್ಮಗ್ಗಸೇವನಾ? ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕುಮ್ಮಗ್ಗೋ? ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಮಿಚ್ಛಾವಾಚಾ, ಮಿಚ್ಛಾಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವೋ, ಮಿಚ್ಛಾವಾಯಾಮೋ, ಮಿಚ್ಛಾಸತಿ, ಮಿಚ್ಛಾಸಮಾಧಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಮ್ಮಗ್ಗೋ’’. ಯಾ ಇಮಸ್ಸ ಕುಮ್ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸೇವನಾ ನಿಸೇವನಾ ಸಂಸೇವನಾ ಭಜನಾ ಸಮ್ಭಜನಾ ಭತ್ತಿ ಸಮ್ಭತ್ತಿ ತಂಸಮ್ಪವಙ್ಕತಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕುಮ್ಮಗ್ಗಸೇವನಾ’’.

(ಗ) ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ? ಯಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಕಲ್ಯತಾ ಅಕಮ್ಮಞ್ಞತಾ ಓಲೀಯನಾ ಸಲ್ಲೀಯನಾ ಲೀನಂ ಲೀಯನಾ ಲೀಯಿತತ್ತಂ ಥಿನಂ ಥಿಯನಾ ಥಿಯಿತತ್ತಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಚೇತಸೋ ಚ ಲೀನತ್ತಂ’’.

ತಿಕಂ.

೪. ಚತುಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ

೯೩೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ? ಕಾಮಾಸವೋ, ಭವಾಸವೋ, ದಿಟ್ಠಾಸವೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ.

(ಕ) ಕಾಮಾಸವೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಕಾಮಾಸವೋ? ಯೋ ¶ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ ¶ ಕಾಮರಾಗೋ ಕಾಮನನ್ದೀ ಕಾಮತಣ್ಹಾ ಕಾಮಸಿನೇಹೋ ಕಾಮಪರಿಳಾಹೋ ಕಾಮಮುಚ್ಛಾ ಕಾಮಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮಾಸವೋ’’.

(ಖ) ಭವಾಸವೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಭವಾಸವೋ? ಯೋ ಭವೇಸು ಭವಚ್ಛನ್ದೋ…ಪೇ… ಭವಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಭವಾಸವೋ’’.

(ಗ) ದಿಟ್ಠಾಸವೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ? ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ವಾ, ‘‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ¶ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದಿಟ್ಠಾಸವೋ’’. ಸಬ್ಬಾಪಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ.

(ಘ) ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ

ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ? ದುಕ್ಖೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ ¶ , ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಪುಬ್ಬನ್ತೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಅಪರನ್ತೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಪುಬ್ಬನ್ತಾಪರನ್ತೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಞ್ಞಾಣಂ. ಯಂ ಏವರೂಪಂ ಅಞ್ಞಾಣಂ ಅದಸ್ಸನಂ…ಪೇ… ಅವಿಜ್ಜಾಲಙ್ಗೀ ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ’’. ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಆಸವಾ.

(೨-೫) ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾದೀ

೯೩೮. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಗನ್ಥಾ ¶ …ಪೇ… ¶ ಚತ್ತಾರೋ ಓಘಾ…ಪೇ… ಚತ್ತಾರೋ ಯೋಗಾ…ಪೇ… ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ? ಕಾಮುಪಾದಾನಂ, ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ.

(ಕ) ಕಾಮುಪಾದಾನಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಕಾಮುಪಾದಾನಂ? ಯೋ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ…ಪೇ… ಕಾಮಜ್ಝೋಸಾನಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಕಾಮುಪಾದಾನಂ’’.

(ಖ) ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ? ‘‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ…ಪೇ… ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’’ತಿ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ’’. ಠಪೇತ್ವಾ ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಞ್ಚ ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ.

(ಗ) ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ

ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ? ಇತೋ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಸೀಲೇನ ಸುದ್ಧಿ ವತೇನ ಸುದ್ಧಿ ಸೀಲಬ್ಬತೇನ ಸುದ್ಧೀತಿ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ’’.

(ಘ) ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಂ ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ? ಇಧ ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ – ರೂಪಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ರೂಪವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ¶ ಅತ್ತನಿ ವಾ ರೂಪಂ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ. ವೇದನಂ…ಪೇ… ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ… ಸಙ್ಖಾರೇ…ಪೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತ್ತತೋ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣವನ್ತಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅತ್ತನಿ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ…ಪೇ… ವಿಪರಿಯಾಸಗ್ಗಾಹೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ‘‘ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ’’. ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಉಪಾದಾನಾನಿ.

(೬) ಚತ್ತಾರೋ ತಣ್ಹುಪ್ಪಾದಾ

೯೩೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ತಣ್ಹುಪ್ಪಾದಾ? ಚೀವರಹೇತು ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಹೇತು ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸೇನಾಸನಹೇತು ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಇತಿಭವಾಭವಹೇತು ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಣ್ಹಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ತಣ್ಹುಪ್ಪಾದಾ.

(೭) ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ? ಛನ್ದಾಗತಿಂ ¶ ಗಚ್ಛತಿ, ದೋಸಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ. ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಅಗತಿ ಅಗತಿಗಮನಂ ಛನ್ದಗಮನಂ ವಗ್ಗಗಮನಂ ವಾರಿಗಮನಂ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಗತಿಗಮನಾನಿ.

(೮) ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪರಿಯಾಸಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪರಿಯಾಸಾ? ಅನಿಚ್ಚೇ ‘‘ನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಪರಿಯಾಸೋ ಚಿತ್ತವಿಪರಿಯಾಸೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಪರಿಯಾಸೋ, ದುಕ್ಖೇ ‘‘ಸುಖ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಪರಿಯಾಸೋ ಚಿತ್ತವಿಪರಿಯಾಸೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಪರಿಯಾಸೋ, ಅನತ್ತನಿ ‘‘ಅತ್ತಾ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಪರಿಯಾಸೋ ಚಿತ್ತವಿಪರಿಯಾಸೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಪರಿಯಾಸೋ, ಅಸುಭೇ ‘‘ಸುಭ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಪರಿಯಾಸೋ ಚಿತ್ತವಿಪರಿಯಾಸೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಪರಿಯಾಸೋ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ವಿಪರಿಯಾಸಾ.

(೯) ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ? ಅದಿಟ್ಠೇ ದಿಟ್ಠವಾದಿತಾ, ಅಸ್ಸುತೇ ಸುತವಾದಿತಾ, ಅಮುತೇ ಮುತವಾದಿತಾ, ಅವಿಞ್ಞಾತೇ ವಿಞ್ಞಾತವಾದಿತಾ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ.

(೧೦) ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ? ದಿಟ್ಠೇ ಅದಿಟ್ಠವಾದಿತಾ, ಸುತೇ ಅಸ್ಸುತವಾದಿತಾ, ಮುತೇ ಅಮುತವಾದಿತಾ, ವಿಞ್ಞಾತೇ ಅವಿಞ್ಞಾತವಾದಿತಾ – ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಅನರಿಯವೋಹಾರಾ.

(೧೧) ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ? ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ, ಮುಸಾವಾದೋ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ.

(೧೨) ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ? ಮುಸಾವಾದೋ, ಪಿಸುಣಾ ವಾಚಾ, ಫರುಸಾ ವಾಚಾ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೋ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ.

(೧೩) ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ? ಜಾತಿಭಯಂ, ಜರಾಭಯಂ, ಬ್ಯಾಧಿಭಯಂ, ಮರಣಭಯಂ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ.

(೧೪) ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ? ರಾಜಭಯಂ, ಚೋರಭಯಂ, ಅಗ್ಗಿಭಯಂ, ಉದಕಭಯಂ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ? ಊಮಿಭಯಂ, ಕುಮ್ಭೀಲಭಯಂ [ಕುಮ್ಭೀರಭಯಂ, ಕುಮ್ಭೀಳಭಯಂ (?) (ಕುಮ್ಭ + ಈರ + ಅ = ಭಯ)], ಆವಟ್ಟಭಯಂ, ಸುಸುಕಾಭಯಂ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ.

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಅಪರಾನಿಪಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ? ಅತ್ತಾನುವಾದಭಯಂ, ಪರಾನುವಾದಭಯಂ, ದಣ್ಡಭಯಂ, ದುಗ್ಗತಿಭಯಂ – ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಭಯಾನಿ.

(೧೫) ಚತಸ್ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ? ‘‘ಸಯಙ್ಕತಂ ಸುಖದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ಪರಙ್ಕತಂ ಸುಖದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ¶ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ಸಯಙ್ಕತಞ್ಚ ಪರಙ್ಕತಞ್ಚ ಸುಖದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ಅಸಯಙ್ಕಾರಂ ಅಪರಙ್ಕಾರಂ ಅಧಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಂ ಸುಖದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ – ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ.

ಚತುಕ್ಕಂ.

೫. ಪಞ್ಚಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ಪಞ್ಚೋರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ

೯೪೦. ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಪಞ್ಚೋರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ? ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ, ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ – ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚೋರಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ.

(೨) ಪಞ್ಚುದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಪಞ್ಚುದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ? ರೂಪರಾಗೋ, ಅರೂಪರಾಗೋ, ಮಾನೋ, ಉದ್ಧಚ್ಚಂ, ಅವಿಜ್ಜಾ – ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚುದ್ಧಮ್ಭಾಗಿಯಾನಿ ಸಂಯೋಜನಾನಿ.

(೩) ಪಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ? ಆವಾಸಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಕುಲಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಲಾಭಮಚ್ಛರಿಯಂ, ವಣ್ಣಮಚ್ಛರಿಯಂ, ಧಮ್ಮಮಚ್ಛರಿಯಂ – ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಮಚ್ಛರಿಯಾನಿ.

(೪) ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಗಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಗಾ? ರಾಗಸಙ್ಗೋ, ದೋಸಸಙ್ಗೋ, ಮೋಹಸಙ್ಗೋ, ಮಾನಸಙ್ಗೋ, ದಿಟ್ಠಿಸಙ್ಗೋ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಗಾ.

(೫) ಪಞ್ಚ ಸಲ್ಲಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಸಲ್ಲಾ? ರಾಗಸಲ್ಲಂ, ದೋಸಸಲ್ಲಂ, ಮೋಹಸಲ್ಲಂ, ಮಾನಸಲ್ಲಂ, ದಿಟ್ಠಿಸಲ್ಲಂ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಸಲ್ಲಾ.

(೬) ಪಞ್ಚ ಚೇತೋಖಿಲಾ

೯೪೧. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಚೇತೋಖಿಲಾ? ಸತ್ಥರಿ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ¶ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ಧಮ್ಮೇ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ಸಙ್ಘೇ ¶ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಯ ಕಙ್ಖತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತಿ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ ನ ಸಮ್ಪಸೀದತಿ, ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಕುಪಿತೋ ಹೋತಿ ಅನತ್ತಮನೋ ಆಹತಚಿತ್ತೋ ಖಿಲಜಾತೋ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಚೇತೋಖಿಲಾ.

(೭) ಪಞ್ಚ ಚೇತಸೋ ವಿನಿಬನ್ಧಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಚೇತಸೋ ವಿನಿಬನ್ಧಾ? ಕಾಮೇ ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ ಅವಿಗತಚ್ಛನ್ದೋ ಅವಿಗತಪೇಮೋ ಅವಿಗತಪಿಪಾಸೋ ಅವಿಗತಪರಿಳಾಹೋ ಅವಿಗತತಣ್ಹೋ; ಕಾಯೇ ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ… ರೂಪೇ ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ… ಯಾವದತ್ಥಂ ¶ ಉದರಾವದೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಸುಖಂ ಪಸ್ಸಸುಖಂ ಮಿದ್ಧಸುಖಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ; ಅಞ್ಞತರಂ ದೇವನಿಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ – ‘‘ಇಮಿನಾಹಂ ಸೀಲೇನ ವಾ ¶ ವತೇನ ವಾ ತಪೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ದೇವೋ ವಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ ದೇವಞ್ಞತರೋ ವಾ’’ತಿ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಚೇತಸೋವಿನಿಬನ್ಧಾ.

(೮) ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾನಿ? ಕಾಮಚ್ಛನ್ದನೀವರಣಂ, ಬ್ಯಾಪಾದನೀವರಣಂ, ಥಿನಮಿದ್ಧನೀವರಣಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚನೀವರಣಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನೀವರಣಂ – ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾನಿ.

(೯) ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ಆನನ್ತರಿಕಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ಆನನ್ತರಿಕಾನಿ? ಮಾತಾ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತಾ ಹೋತಿ, ಪಿತಾ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತೋ ಹೋತಿ, ಅರಹನ್ತೋ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತೋ ಹೋತಿ, ದುಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದಿತಂ ಹೋತಿ ¶ , ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತಿ – ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ಆನನ್ತರಿಕಾನಿ.

(೧೦) ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ

ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ? ‘‘ಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಹೋತಿ ಅರೋಗೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘‘ಅಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಹೋತಿ ಅರೋಗೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ‘‘ನೇವಸಞ್ಞೀನಾಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತಾ ಹೋತಿ ಅರೋಗೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ಇತ್ಥೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ಸತೋ ವಾ ಪನ ಸತ್ತಸ್ಸ ಉಚ್ಛೇದಂ ವಿನಾಸಂ ವಿಭವಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ, ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ವಾ ಪನೇಕೇ ಅಭಿವದನ್ತಿ – ಇಮಾ ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ.

(೧೧) ಪಞ್ಚ ವೇರಾ

೯೪೨. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ವೇರಾ? ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ, ಮುಸಾವಾದೋ, ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ವೇರಾ.

(೧೨) ಪಞ್ಚ ಬ್ಯಸನಾ

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಬ್ಯಸನಾ? ಞಾತಿಬ್ಯಸನಂ, ಭೋಗಬ್ಯಸನಂ, ರೋಗಬ್ಯಸನಂ, ಸೀಲಬ್ಯಸನಂ, ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನಂ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಬ್ಯಸನಾ.

(೧೩) ಪಞ್ಚ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಆದೀನವಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಆದೀನವಾ? ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಅಮನಾಪೋ, ವೇರಬಹುಲೋ ಚ ಹೋತಿ, ವಜ್ಜಬಹುಲೋ ಚ, ಸಮ್ಮೂಳ್ಹೋ ಕಾಲಙ್ಕರೋತಿ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ¶ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಆದೀನವಾ.

(೧೪) ಪಞ್ಚ ಭಯಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಭಯಾನಿ? ಆಜೀವಕಭಯಂ, ಅಸಿಲೋಕಭಯಂ, ಪರಿಸಸಾರಜ್ಜಭಯಂ, ಮರಣಭಯಂ, ದುಗ್ಗತಿಭಯಂ – ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಭಯಾನಿ.

(೧೫) ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನವಾದಾ

೯೪೩. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನವಾದಾ?

(ಕ) ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಂವಾದೀ ಹೋತಿ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ [ಏವಂದಿಟ್ಠಿ (ಸ್ಯಾ.)] – ‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ ¶ , ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತೋ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತೋ ಪರಿಚಾರೇತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ. ಇತ್ಥೇಕೇ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ.

(ಖ) ತಮಞ್ಞೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಭೋ, ಏಸೋ ಅತ್ತಾ ಯಂ ತ್ವಂ ವದೇಸಿ ನೇಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ವದಾಮಿ. ನೋ ಚ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಏತ್ತಾವತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ. ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಕಾಮಾ ಹಿ, ಭೋ, ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ. ತೇಸಂ ವಿಪರಿಣಾಮಞ್ಞಥಾಭಾವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ. ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ¶ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ…ಪೇ… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ. ಇತ್ಥೇಕೇ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ.

(ಗ) ತಮಞ್ಞೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಭೋ, ಏಸೋ ಅತ್ತಾ ಯಂ ತ್ವಂ ವದೇಸಿ. ನೇಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ವದಾಮಿ. ನೋ ಚ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಏತ್ತಾವತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ. ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯದೇವ ತತ್ಥ ವಿತಕ್ಕಿತಂ ವಿಚಾರಿತಂ ಏತೇನ ಏತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅಕ್ಖಾಯತಿ. ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ…ಪೇ… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ. ಇತ್ಥೇಕೇ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ.

(ಘ) ತಮಞ್ಞೋ ¶ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಭೋ, ಏಸೋ ಅತ್ತಾ ಯಂ ತ್ವಂ ವದೇಸಿ. ನೇಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ವದಾಮಿ. ನೋ ಚ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಏತ್ತಾವತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ¶ ಹೋತಿ. ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯದೇವ ತತ್ಥ ಪೀತಿಗತಂ ಚೇತಸೋ ಉಪ್ಪಿಲಾವಿತಂ, ಏತೇನ ಏತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅಕ್ಖಾಯತಿ. ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ…ಪೇ… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ¶ ಹೋತೀ’’ತಿ. ಇತ್ಥೇಕೇ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ.

(ಙ) ತಮಞ್ಞೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಭೋ, ಏಸೋ ಅತ್ತಾ ಯಂ ತ್ವಂ ವದೇಸಿ. ನೇಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ವದಾಮಿ. ನೋ ಚ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಏತ್ತಾವತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ. ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯದೇವ ತತ್ಥ ಸುಖಪೀತಿ ಚೇತಸೋ ಆಭೋಗೋ, ಏತೇನ ಏತಂ ಓಳಾರಿಕಂ ಅಕ್ಖಾಯತಿ. ಯತೋ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ…ಪೇ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ಭೋ, ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ. ಇತ್ಥೇಕೇ ಸತೋ ಸತ್ತಸ್ಸ ಪರಮದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ. ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮನಿಬ್ಬಾನವಾದಾ.

ಪಞ್ಚಕಂ.

೬. ಛಕ್ಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ಛ ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ

೯೪೪. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಛ ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ? ಕೋಧೋ, ಮಕ್ಖೋ, ಇಸ್ಸಾ, ಸಾಠೇಯ್ಯಂ, ಪಾಪಿಚ್ಛತಾ, ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸಿತಾ – ಇಮಾನಿ ಛ ವಿವಾದಮೂಲಾನಿ.

(೨) ಛ ಛನ್ದರಾಗಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಛ ಛನ್ದರಾಗಾ? ಛನ್ದರಾಗಾ ಗೇಹಸಿತಾ ಧಮ್ಮಾ. ಮನಾಪಿಯೇಸು ರೂಪೇಸು ಗೇಹಸಿತೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ, ಮನಾಪಿಯೇಸು ಸದ್ದೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ಗನ್ಧೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ರಸೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಗೇಹಸಿತೋ ರಾಗೋ ¶ ಸಾರಾಗೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾರಾಗೋ – ಇಮೇ ಛ ಛನ್ದರಾಗಾ.

(೩) ಛ ವಿರೋಧವತ್ಥೂನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಛ ವಿರೋಧವತ್ಥೂನಿ? ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ರೂಪೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆಘಾತೋ ಪಟಿಘಾತೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಸದ್ದೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಗನ್ಧೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ರಸೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ¶ ಆಘಾತೋ ಪಟಿಘಾತೋ ಚಣ್ಡಿಕ್ಕಂ ಅಸುರೋಪೋ ಅನತ್ತಮನತಾ ಚಿತ್ತಸ್ಸ – ಇಮಾನಿ ಛ ವಿರೋಧವತ್ಥೂನಿ.

(೪) ಛ ತಣ್ಹಾಕಾಯಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಛ ತಣ್ಹಾಕಾಯಾ? ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಸದ್ದತಣ್ಹಾ, ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ, ರಸತಣ್ಹಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ, ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ – ಇಮೇ ಛ ತಣ್ಹಾಕಾಯಾ.

(೫) ಛ ಅಗಾರವಾ

೯೪೫. ತತ್ಥ ¶ ¶ ಕತಮೇ ಛ ಅಗಾರವಾ? ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಧಮ್ಮೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಙ್ಘೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಸಿಕ್ಖಾಯ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಅಪ್ಪಮಾದೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ, ಪಟಿಸನ್ಥಾರೇ ಅಗಾರವೋ ವಿಹರತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸೋ – ಇಮೇ ಛ ಅಗಾರವಾ.

(೬) ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ? ಕಮ್ಮಾರಾಮತಾ, ಭಸ್ಸಾರಾಮತಾ, ನಿದ್ದಾರಾಮತಾ, ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮತಾ, ಸಂಸಗ್ಗಾರಾಮತಾ, ಪಪಞ್ಚಾರಾಮತಾ – ಇಮೇ ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ.

(೭) ಅಪರೇಪಿ ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ

೯೪೬. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಅಪರೇಪಿ ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ? ಕಮ್ಮಾರಾಮತಾ, ಭಸ್ಸಾರಾಮತಾ, ನಿದ್ದಾರಾಮತಾ, ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮತಾ, ದೋವಚಸ್ಸತಾ, ಪಾಪಮಿತ್ತತಾ – ಇಮೇ ಛ ಪರಿಹಾನಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ.

(೮) ಛ ಸೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಛ ಸೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ? ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ರೂಪಂ ಉಪವಿಚರತಿ, ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಸೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪವಿಚರತಿ – ಇಮೇ ಛ ಸೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ.

(೯) ಛ ದೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಛ ದೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ? ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ದೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ರೂಪಂ ಉಪವಿಚರತಿ, ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ ¶ …ಪೇ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ದೋಮನಸ್ಸಟ್ಠಾನಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪವಿಚರತಿ – ಇಮೇ ಛ ದೋಮನಸ್ಸುಪವಿಚಾರಾ.

(೧೦) ಛ ಉಪೇಕ್ಖುಪವಿಚಾರಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಛ ಉಪೇಕ್ಖುಪವಿಚಾರಾ? ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯಂ ರೂಪಂ ಉಪವಿಚರತಿ, ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ…ಪೇ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ…ಪೇ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಉಪವಿಚರತಿ – ಇಮೇ ಛ ಉಪೇಕ್ಖುಪವಿಚಾರಾ.

(೧೧) ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ಸೋಮನಸ್ಸಾನಿ

೯೪೭. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ಸೋಮನಸ್ಸಾನಿ? ಮನಾಪಿಯೇಸು ರೂಪೇಸು ಗೇಹಸಿತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ, ಮನಾಪಿಯೇಸು ಸದ್ದೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ಗನ್ಧೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ರಸೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇಸು…ಪೇ… ಮನಾಪಿಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಗೇಹಸಿತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಸುಖಂ ¶ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಸಾತಂ ಸುಖಂ ¶ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಸಾತಾ ಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇಮಾನಿ ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ಸೋಮನಸ್ಸಾನಿ.

(೧೨) ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ದೋಮನಸ್ಸಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ದೋಮನಸ್ಸಾನಿ? ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ರೂಪೇಸು ಗೇಹಸಿತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ, ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಸದ್ದೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಗನ್ಧೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ರಸೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇಸು…ಪೇ… ಅಮನಾಪಿಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಗೇಹಸಿತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ಅಸಾತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ದುಕ್ಖಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅಸಾತಂ ದುಕ್ಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅಸಾತಾ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ – ಇಮಾನಿ ಛ ಗೇಹಸಿತಾನಿ ದೋಮನಸ್ಸಾನಿ.

(೧೩) ಛ ಗೇಹಸಿತಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾ ಛ ಗೇಹಸಿತಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ? ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ರೂಪೇಸು ಗೇಹಸಿತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ಸದ್ದೇಸು…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ಗನ್ಧೇಸು…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ರಸೇಸು…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇಸು…ಪೇ… ಉಪೇಕ್ಖಾಟ್ಠಾನಿಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಗೇಹಸಿತಂ ಚೇತಸಿಕಂ ನೇವ ಸಾತಂ ನಾಸಾತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವೇದಯಿತಂ ಚೇತೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಾ ವೇದನಾ – ಇಮಾ ಛ ಗೇಹಸಿತಾ ಉಪೇಕ್ಖಾ.

(೧೪) ಛ ದಿಟ್ಠಿಯೋ

೯೪೮. ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಛ ದಿಟ್ಠಿಯೋ? ‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಾ ಅಸ್ಸ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅತ್ತಾ’’ತಿ ವಾ ಅಸ್ಸ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ಅತ್ತನಾ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಸಞ್ಜಾನಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಅಸ್ಸ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ಅತ್ತನಾ ವಾ ಅನತ್ತಾನಂ ಸಞ್ಜಾನಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಅಸ್ಸ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ‘‘ಅನತ್ತನಾ ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಸಞ್ಜಾನಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಅಸ್ಸ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ; ಅಥ ವಾ ಪನಸ್ಸ ¶ ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ – ‘‘ಸೋ ಮೇ ಅಯಂ ಅತ್ತಾ ವದೋ ವೇದೇಯ್ಯೋ ತತ್ರ ತತ್ರ ದೀಘರತ್ತಂ ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಂ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ. ನ ಸೋ ಜಾತೋ ನಾಹೋಸಿ, ನ ಸೋ ಜಾತೋ ನ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನಿಚ್ಚೋ ಧುವೋ ಸಸ್ಸತೋ ಅವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ವಾ ಪನಸ್ಸ ಸಚ್ಚತೋ ಥೇತತೋ ದಿಟ್ಠಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ. ಇಮಾ ಛ ದಿಟ್ಠಿಯೋ.

ಛಕ್ಕಂ.

೭. ಸತ್ತಕನಿದ್ದೇಸೋ

(೧) ಸತ್ತಾನುಸಯಾ

೯೪೯. ತತ್ಥ ¶ ಕತಮೇ ಸತ್ತಾನುಸಯಾ? ಕಾಮರಾಗಾನುಸಯೋ, ಪಟಿಘಾನುಸಯೋ, ಮಾನಾನುಸಯೋ, ದಿಟ್ಠಾನುಸಯೋ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನುಸಯೋ, ಭವರಾಗಾನುಸಯೋ, ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ – ಇಮೇ ಸತ್ತ ಅನುಸಯಾ.

(೨) ಸತ್ತ ಸಂಯೋಜನಾನಿ

ತತ್ಥ ¶ ಕತಮಾನಿ ಸತ್ತ ಸಂಯೋಜನಾನಿ? ಕಾಮರಾಗಸಂಯೋಜನಂ, ಪಟಿಘಸಂಯೋಜನಂ, ಮಾನಸಂಯೋಜನಂ, ದಿಟ್ಠಿಸಂಯೋಜನಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಂಯೋಜನಂ, ಭವರಾಗಸಂಯೋಜನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಸಂಯೋಜನಂ – ಇಮಾನಿ ಸತ್ತ ಸಂಯೋಜನಾನಿ.

(೩) ಸತ್ತ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಸತ್ತ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಾನಿ? ಕಾಮರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ಪಟಿಘಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ಮಾನಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ದಿಟ್ಠಿಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ಭವರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ – ಇಮಾನಿ ಸತ್ತ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಾನಿ.

(೪) ಸತ್ತ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಾ

೯೫೦. ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸತ್ತ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಾ? ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಹೋತಿ, ಅಹಿರಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅನೋತ್ತಪ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ, ಕುಸೀತೋ ಹೋತಿ, ಮುಟ್ಠಸ್ಸತೀ ¶ ಹೋತಿ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಹೋತಿ – ಇಮೇ ಸತ್ತ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಾ.

(೫) ಸತ್ತ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ

ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ಸತ್ತ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ? ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ, ಮುಸಾವಾದೋ, ಪಿಸುಣಾ ವಾಚಾ, ಫರುಸಾ ವಾಚಾ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೋ – ಇಮಾನಿ ಸತ್ತ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ.

(೬) ಸತ್ತ ಮಾನಾ

ತತ್ಥ ಕತಮೇ ಸತ್ತ ಮಾನಾ? ಮಾನೋ, ಅತಿಮಾನೋ, ಮಾನಾತಿಮಾನೋ, ಓಮಾನೋ, ಅಧಿಮಾನೋ, ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ, ಮಿಚ್ಛಾಮಾನೋ – ಇಮೇ ಸತ್ತ ಮಾನಾ.