📜

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ನೀತಿಮಞ್ಜರೀ

೧.

ಕುಲಕ್ಖಯೇ ವಿನಸ್ಸನ್ತಿ,

ಕುಲಧಮ್ಮಾ ಸನನ್ತನಾ;

ಧಮ್ಮೇ ನಟ್ಠೇ ಕುಲಂ ಸಬ್ಬಂ,

ಅಧಮ್ಮೋ ಅಭಿಭೂ ಖಲಂ.

೨.

ಅಧಮ್ಮಾಭಿಭವಾ ದನ್ತಾ,

ಪದುಸ್ಸನ್ತಿ ಕುಲಿತ್ಥಿಯೋ;

ಥೀಸು ದುಟ್ಠಾ ಸ್ವ ಧಮ್ಮೇನ,

ಜಾಯತೇ ವಣ್ಣಸಙ್ಕರೋ.

೩.

ಪಿಯಂ ಭಾಸೇ ಗುಣಗ್ಗಾಹೋ,

ಸೂರೋ ಸಿಯಾ ವಿಕನ್ತನೋ;

ದಾತಾ ಚನ್ದಸಮಾ ನಾರೀ,

ದಿಟ್ಠಂ ದಿಟ್ಠಂ ನಹಾಸಯೇ.

೪.

ಕುತೋತ್ಥಿ ಕುಮಿತ್ತೇ ಸಚ್ಚಂ,

ಕುದಾರೇ ರತಿವಡ್ಢನಂ;

ಕುದೇಸಮ್ಹಿ ಮನೋ ರಮ್ಮಂ,

ಕುರಾಜೇ ಭೋಗಸಮ್ಪದಂ.

ಸಙ್ಕೇತೇವ ಅಮಿತ್ತಸ್ಮಿಂ,

ಮಿತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಿ ನವಿಸ್ಸಸೇ;

ಅಭಯಾ ಭಯ ಮುಪ್ಪನ್ನಂ,

ಅಪಿ ಮೂಲಾನಿ ಕನ್ತತಿ.

ಅದಿಟ್ಠೋವ ಪರೋ ಸೇಯ್ಯೋ,

ದುಮ್ಮಿತ್ತೋ ನೋ ವಿಸ್ಸಾಸಿಕೋ.

ಅಗ್ಗಿಹೋಮಫಲಂ ವೇದೋ,

ಸತ್ಥಂಸೀಲಫಲಂ ಮತಂ;

ರತಿಪುತ್ತಫಲಂ ನಾರೀ,

ದಾನಭುತ್ತಿಫಲಂ ಧನಂ.

ಅಸಚ್ಚಂ ಸಾಹಸಂ ಮಾಯಾ,

ಮೂಳ್ಹತ್ತ ಮ ತಿಲೋಭತಾ;

ಅಸೋಚಂ ನಿದ್ದಯತ್ತಞ್ಚ,

ಥೀನಂ ದೋಸಾ ಸಭಾವಜಾ.

ಜಾಯಾಯ ಭತ್ತುನೋ ಭಾರೋ,

ಸಿಸ್ಸೇನ ಗುರುನೋ ಕತೋ;

ಅಮಚ್ಚಕೇಹಿ ರಾಜಸ್ಸ,

ಪಿತರಾನಂ ನಿಜೇನಚ.

೫.

ಉಯ್ಯಮೇನ ಹಿ ಸಿಜ್ಝನ್ತಿ,

ಕಮ್ಮಾನಿ ನ ಮನೋರಥಾ;

ನ ಹಿ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಸೀಹಸ್ಸ,

ಪವೀಸನ್ತಿ ಮುಖೇ ಮಿಗಾ.

ಅತಿಸೀತಂ ಅತಿಉಣ್ಹಂ,

ಅತಿಸಾಯಮಿದಂ ಅಹು;

ಇತಿ ವಿಸಟ್ಠಕಮ್ಮನ್ತೇ,

ಖಣಾ ಅಚ್ಚೇನ್ತಿ ಮಾಣವೇ.

ಆದಾನಸ್ಸ ಪದಾನಸ್ಸ,

ಕತ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ಚ ಕಮ್ಮುನೋ;

ಖಿಪ್ಪಂ ಅಕಯ್ಯಮಾನಸ್ಸ,

ಕಾಲೇ ಪಿವತಿ ಸಮ್ಪದಂ.

ನಾದಬ್ಬೇ ನಿಹಿತಾ ಕಾಚಿ,

ಕ್ರಿಯಾ ಫಲವತೀ ಭವೇ;

ನಬ್ಯಾಪಾರಸತೇನಾಪಿ,

ಸುಕೋವ ಪಾಠತೇ ಬಕೋ.

ಯೋ ದನ್ಧಕಾಲೇ ತರತಿ,

ತರಣೀಯೇ ಚ ದನ್ಧಯೇ;

ಸುಕ್ಖಪಣ್ಣಂ ವ ಅಕ್ಕಮ್ಮ,

ಅತ್ಥಂ ಭಞ್ಜತಿ ಅತ್ತನೋ.

೬.

ಯಂ ದದಾತಿ ಯಂ ಭುಞ್ಜತಿ,

ತದೇವ ಧನಿನೋ ಧನಂ;

ಅಞ್ಞೇ ಮತಸ್ಸ ಕೀಳನ್ತಿ,

ದಾರೇಹಿಪಿ ಧನೇಹಿಪಿ.

ದಾನೋಪಭೋಗಹೀನೇನ,

ಧನೇನ ಧನಿನೋ ಸುಖಂ;

ಕೋ ವಿಸೇಸೋ ದಲಿದ್ದಸ್ಸ,

ಅಧಿಕಂ ಧನರಕ್ಖಣಂ.

ನಿಜಸೋಖ್ಯಂ ನಿರುನ್ಧನ್ತೋ,

ನೀಚಭೋಗೋ ಮಿತಮ್ಪಚೋ;

ಧನಂ ಸಞ್ಚಯತೇ ಯೋ ಸೋ,

ಪರಭಾರವಹೋ ಪಸು.

ಯಂ ಉಸ್ಸುಕಾ ಸಙ್ಖರೋನ್ತಿ,

ಅಲಕ್ಖಿಕಾ ಬಹುಂ ಧನಂ;

ಸಿಪ್ಪವನ್ತೋ ಅಸಿಪ್ಪಾವಾ,

ಲಕ್ಖಿ ವಾ ತಾನಿ ಭುಞ್ಜತಿ.

೭.

ಸಮ್ಪತ್ಯಂ ಮಹತಂ ಚಿತ್ತಂ,

ಭವೇ ಉಪ್ಪಲೇ ಕೋಮಲಂ;

ವಿಪತ್ಯಂಚ ಮಹಾಸೇಲ,

ಸಿಲಾಸಙ್ಘಾತಕಕ್ಕಸಂ.

೮.

ಅಸಮ್ಭಬ್ಯಗುಣಂ ಥುತ್ವಾ,

ಖೇದೋ ಮುಧಾವ ಜಾಯತೇ;

ಅವ್ಹಾಯಂ ಚನ್ದ ಮು ಲ್ಲೋಕ್ಯ,

ನಚನ್ದೋತ ಮು ಪಾಗಮೀ.

೯.

ಸಚ್ಚಂ ಮುಖಮ್ಹಿ ಧಾರೇಯ್ಯ,

ಕಣ್ಣೇ ಸುತಂ ಭುಜೇ ಜಯಂ;

ಹದಯಮ್ಹಿ ಖಮಂ ವೀರಂ,

ಲೋಕಾದಾಸಂಚ ಲೋಚನೇ.

ಸದ್ದಮತ್ತಂ ನಫನ್ದೇಯ್ಯ,

ಅಞ್ಞತ್ವಾ ಸದ್ದಕಾರಣಂ;

ಸದ್ದಹೇತುಂ ಪರಿಞ್ಞಾಯ,

ಪಮೋದೋ ವಾ ಭಯೋ ತಥಾ.

ಸಬ್ಬಸುತ ಮ ಧೀಯೇಯ್ಯ,

ಹೀನಮುಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮಂ.

೧೦.

ದುನ್ನಾರಿಯಾ ಕುಲಂ ಸುದ್ಧಂ,

ಪುತ್ತೋ ನಸ್ಸತಿ ಲಾಲನಾ;

ಸಮಿದ್ಧಿ ಅನಯಾ ಬನ್ಧು,

ಪವಾಸಾ ಮದನಾ ಹಿರೀ.

ಲಾಲಯೇ ಪಞ್ಚವಸ್ಸಾನಿ,

ದಸವಸ್ಸಾನಿ ತಾಲಯೇ;

ಪತ್ತೇತು ಸೋಳಸೇವಸ್ಸೇ,

ಪುತ್ತಂ ಮಿತ್ತಂವ ಆಚರೇ.

ಲಾಲನೇ ಬಹವೋ ದೋಸಾ,

ಲಾಲನೇ ಬಹವೋ ಗುಣಾ.

ಪಾಪಾ ನಿವಾರಯತಿ ಯೋಜಯತೇ ಹಿತಾಯ,

ಗುಯ್ಹಾನಿ ಗೂಹತಿ ಗುಣಂ ಪಕಟೀಕರೋತಿ;

ಆಪತ್ತಿಕಞ್ಚ ನಜಹಾತಿ ದದಾತಿ ಕಾಲೇ,

ಸಮ್ಮಿತ್ತ ಲಕ್ಖಣಮಿದಂ ಪವದನ್ತಿ ಸನ್ತೋ.

೧೧.

ದುಜ್ಜನೋ ಜೀಯತೇ ಯುತ್ಯಾ,

ನಿಗ್ಗಹೇನ ನಧೀಮತಾ;

ನಿಪಾತ್ಯತೇ ಮಹಾರುಕ್ಖೋ,

ತಸ್ಸಮೀಪ ಖತಿಕ್ಖಯಾ.

ವನೇ ಮಿಗಾಚ ಲುದ್ಧಾನಂ,

ದುಜ್ಜನಾನಞ್ಚ ಸಜ್ಜನಾ;

ಅಕಾರಣವೇರೀ ಹೋನ್ತಿ,

ತಿಣಭಕ್ಖಾ ಸುಪೇಸಲಾ.

ಪಾದಲಗ್ಗಂ ಕರಟ್ಠೇನ,

ಕಣ್ಡಕೇನೇವ ಕಣ್ಡಕಂ.

ಬಾಲಂ ನಪಸ್ಸೇ ನಸುಣೇ,

ನಚಬಾಲೇನ ಸಂವಸೇ;

ಬಾಲೇನಾಲ್ಲಾಪಸಲ್ಲಾಪಂ,

ನಕರೇ ನಚರೋಚಯೇ.

೧೨.

ಉಪ ಕತ್ತುಂ ಯಥಾ ಖುದ್ದೋ,

ಸಮತ್ಥೋ ನತಥಾಮಹಾ;

ಕೂಪೋ ಹಿ ಹನ್ತಿ ಪಿಪಾಸಂ,

ನತು ಪಾಯೋ ಮಹಮ್ಬುಧಿ.

೧೩.

ಆದಾನಸ್ಸ ಪದಾನಸ್ಸ,

ಕತ್ತಬ್ಬಸ್ಸಚ ಕಮ್ಮುನೋ;

ಖಿಪ್ಪಂ ಅಕರಮಾನಸ್ಸ,

ಕಾಲೋ ಭಕ್ಖತಿ ತಂ ರಸಂ.

ನಕ್ಖತ್ತಂ ಪಟಿಮಾನೇನ್ತಂ,

ಅತ್ಥೋ ಬಾಲಂ ಉಪಜ್ಝಗಾ;

ಅತ್ಥೋ ಅತ್ಥಸ್ಸ ನಕ್ಖತ್ತಂ,

ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ತಾರಕಾ.

ಅಜರಾಮರೋವ ಪಞ್ಞೋ,

ವಿಜ್ಜಮತ್ಥಞ್ಚ ಚಿನ್ತಯೇ;

ಗಹಿತೋವಿಯ ಕೇಸೇಸು,

ಮಚ್ಚುನಾ ಧಮ್ಮಮಾಚರೇ.

೧೪.

ವಜ್ಜಾ ಗುರೂಚ ಮನ್ತೀಚ,

ತಯೋ ರಟ್ಠಾಭಿಸಙ್ಖತಾ;

ಜೀವೀತ ದಕ್ಖ ಕೋಸಾನಂ,

ವಡ್ಢನಾ ನಾಸನಾಚ ತೇ.

೧೫.

ಥಿರೇನ ಕಮ್ಮಂ ವಡ್ಢತಿ,

ಅಥಿರೇನ ತುರೇನ ನೋ;

ಫಲನ್ತಿ ಸಮಯೇ ರುಕ್ಖಾ,

ಸಿತ್ತಾಪಿ ಬಹುವಾರಿನಾ.

ವಾಯಾಮೇಥೇವ ಪುರಿಸೋ,

ನನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ.

ಪಯತನೋ ತಾದಿಸೋ ನೇವ,

ಕಯ್ಯೋ ಯೇನ ಫಲಂ ನಹಿ;

ಸೇಲಗ್ಗೇ ಕೂಪಖಣನಾ,

ಕಥಂ ತೋಯಸಮಾಗಮೋ.

ಞಾಣಙ್ಕುಸೇನ ಸಮ್ಮಗ್ಗಂ,

ನಿಯ್ಯತ್ಯುಸ್ಸಾಹಕುಞ್ಜರೋ.

ಅಸಮೇಕ್ಖಿತಕಮ್ಮನ್ತಂ,

ತುರಿತಾಭಿ ನಿಪಾತಿನಂ;

ತಾನಿಕಮ್ಮಾನಿ ತಪ್ಪೇನ್ತಿ,

ಉಣ್ಹಂ ವ ಜ್ಝೋಹಿತಂ ಮುಖೇ.

೧೬.

ಛದ್ದೋಸಾ ಪುರಿಸೇನೇಹ,

ಹಾತಬ್ಬಾ ಭೂತಿಮಿಚ್ಛನ್ತಾ;

ನಿದ್ದಾ ಮಜ್ಜಂ ಭಯಂ ಕೋಧೋ,

ಆಲಸ್ಯಂ ದೀಘಸುತ್ತತಾ.

ನ ದಿವಾ ಸುಪ್ಪಸೀಲೇನ,

ರತ್ತಿಮುಟ್ಠಾನದೇಸ್ಸಿನಾ;

ನಿಚ್ಚಸೋಣ್ಡೇನ ಮತ್ತೇನ,

ಸಕ್ಕಾ ಆವಸಿತುಂ ಘರಂ.

ಅಭೇತಬ್ಬಮ್ಹಿ ಭಾಯನ್ತಿ,

ಭಾಯಿತಬ್ಬೇ ನಭಾಯರೇ;

ಭಯಾಭಯ ವಿಮುಳ್ಹಾ ತೇ,

ಜಿಮ್ಹಾನುಗಾ ಉಜುಞ್ಜಹಾ.

ಯಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಭೂತಸ್ಸ,

ನತ್ಥಿ ಭೋಗಾಚ ಸಿಪ್ಪಕಂ;

ಕಿಂ ಫಲಂ ತಸ್ಸ ಮಾನುಸ್ಸಂ,

ದ್ವಿಪಾದಟ್ಠೋ ಹಿ ಸೋ ಮಿಗೋ.

೧೭.

ನಾನೋಪಾಯೋವ ಕತ್ತಬ್ಬೋ,

ಸಚೇ ಭವೇಯ್ಯ ಅತ್ತನೋ;

ಅತ್ಥಸಿದ್ಧಿ ಯಥಾಕಾಮಂ,

ಉಪಾಯೋ ಹಿ ಹಿತಞ್ಜಸೋ.

ಲಞ್ಜದಾನಬಾಲಿಸೇನ,

ಕೂಟಡ್ಡಕಾರಧೀವರಾ;

ವಿನಿಚ್ಛಯಮಹಾಮಚ್ಛಂ,

ಓಟ್ಟೇನ್ತಿ ಲೋಭಸಾಗರೇ.

ಯಸ್ಸೇತೇ ಚತುರೋ ಧಮ್ಮಾ,

ವಾನರಿನ್ದ ಯಥಾತವ;

ಸಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮೋ ಧೀತಿ ಚಾಗೋ,

ದಿಟ್ಠಂ ಸೋ ಅತಿವತ್ತತಿ.

೧೮.

ವಿದ್ವಾಚ ರತನಂ ನಾರೀ,

ವೀಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಗಿರಂಮಹೀ;

ಗುಣವಿಸೇಸ ಮಾಗಮ್ಮ,

ಗುಣಾನಿ ಅಗುಣಾನಿಚ.

ಧನವಾ ಬಲವಾ ಲೋಕೇ,

ಧನಾ ಭವತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ.

ಸುಮನೇ ನಿಸ್ಸಿತೋ ಕೀಟೋ,

ನಿಗ್ಗುಣೋ ಹೀನಕೋ ಸಯಂ;

ತಂ ಪುಪ್ಫೇಹಿ ಮಣ್ಡೇನ್ತಾನಂ,

ರಞ್ಞಂ ಸಿರೋಪಿ ರೋಹತಿ.

ಅಲಕ್ಖಿಕೇಹಿ ಸಞ್ಚೀತಾ,

ಧನಭೋಗಾಚ ಚಿನ್ತಿತಾ;

ಲಕ್ಖಿಕಸ್ಸ ಭವನ್ತೇತೇ,

ಲಕ್ಖಿವಾ ಸುಟ್ಠುಭುಞ್ಜತಿ.

ಖತ್ತಿಯೋ ಸೇಟ್ಠೋ ಜನೇ ತಸ್ಮಿಂ,

ಯೋ ಗೋತ್ತಪಟಿಸಾರಿನೋ;

ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ,

ಸೋ ಸೇಟ್ಠೋ ದೇವಮಾನುಸೇ.

ವಿಸಾಪಿ ಅಮತಂ ಗಣ್ಹೇ,

ಗೂಥತೋ ಮಣಿಮುತ್ತಮಂ;

ಕಣ್ಟಕಪಾದಪಾ ಪುಪ್ಫಂ,

ಥಿರತಂ ದುಕ್ಕುಲಾ ವರಂ.

ಧನಿಸ್ಸರಾದಿಗುಣೋಮ್ಮಿ -

ವೇಗೇನ ವಾಹಿತಾ ಪಜಾ.

೧೯.

ಯಸ್ಸ ತ್ಥಿ ಸತತಂ ಮೇತ್ತಾ,

ಸಬ್ಬಲೋಕಸುವಲ್ಲಭಾ;

ಕೂಪಾಯತೇ ಸಮುದ್ದೋಪಿ,

ಅಗ್ಗಿ ತಸ್ಸ ಜಲಾಯತೇ.

೨೦.

ಸಕ್ಖರಾಯತಿ ಮೇರೂಪಿ,

ವಿಸಭಕ್ಖೋ ಸುಧಾಯತೇ;

ಸಸಾಯತೇ ಮಿಗರಾಜ,

ಬ್ಯಾಲೋ ಮಾಲಾಗುಣಾಯತೇ;

ದೋಲಾಯತೇ ಛಮಾಚಾಲೋ,

ನಾನಾವುಧಾ ತಿಣಾಯರೇ.

೨೧.

ಸಮೇವ ಸತಿ ಉಸ್ಸಾಹೇ,

ಸುಖವಾಹೋ ಹಿತಙ್ಕರೋ;

ಊನೇ-ಧಿಕೇ ತಥಾ ನೋಹಿ,

ಮಜ್ಝಗೋ ಸಾಧು ಸಬ್ಬದಾ.

ಸಾಧು ಖೋ ಪಣ್ಡಿತೋನಾಮ,

ನತ್ವೇವ ಅತಿಪಣ್ಡಿತೋ.