📜
ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ
ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯೇ
ಧಮ್ಮಪದಪಾಳಿ
೧. ಯಮಕವಗ್ಗೋ
ಮನೋಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾ ¶ ¶ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಾ, ಮನೋಸೇಟ್ಠಾ ಮನೋಮಯಾ;
ಮನಸಾ ಚೇ ಪದುಟ್ಠೇನ, ಭಾಸತಿ ವಾ ಕರೋತಿ ವಾ;
ತತೋ ನಂ ದುಕ್ಖಮನ್ವೇತಿ, ಚಕ್ಕಂವ ವಹತೋ ಪದಂ.
ಮನೋಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾ ಧಮ್ಮಾ, ಮನೋಸೇಟ್ಠಾ ಮನೋಮಯಾ;
ಮನಸಾ ಚೇ ಪಸನ್ನೇನ, ಭಾಸತಿ ವಾ ಕರೋತಿ ವಾ;
ತತೋ ನಂ ಸುಖಮನ್ವೇತಿ, ಛಾಯಾವ ಅನಪಾಯಿನೀ [ಅನುಪಾಯಿನೀ (ಕ.)].
ಅಕ್ಕೋಚ್ಛಿ ¶ ಮಂ ಅವಧಿ ಮಂ, ಅಜಿನಿ [ಅಜಿನೀ (?)] ಮಂ ಅಹಾಸಿ ಮೇ;
ಯೇ ಚ ತಂ ಉಪನಯ್ಹನ್ತಿ, ವೇರಂ ತೇಸಂ ನ ಸಮ್ಮತಿ.
ಅಕ್ಕೋಚ್ಛಿ ಮಂ ಅವಧಿ ಮಂ, ಅಜಿನಿ ಮಂ ಅಹಾಸಿ ಮೇ;
ಯೇ ಚ ತಂ ನುಪನಯ್ಹನ್ತಿ, ವೇರಂ ತೇಸೂಪಸಮ್ಮತಿ.
ನ ¶ ¶ ಹಿ ವೇರೇನ ವೇರಾನಿ, ಸಮ್ಮನ್ತೀಧ ಕುದಾಚನಂ;
ಅವೇರೇನ ಚ ಸಮ್ಮನ್ತಿ, ಏಸ ಧಮ್ಮೋ ಸನನ್ತನೋ.
ಪರೇ ¶ ಚ ನ ವಿಜಾನನ್ತಿ, ಮಯಮೇತ್ಥ ಯಮಾಮಸೇ;
ಯೇ ಚ ತತ್ಥ ವಿಜಾನನ್ತಿ, ತತೋ ಸಮ್ಮನ್ತಿ ಮೇಧಗಾ.
ಸುಭಾನುಪಸ್ಸಿಂ ವಿಹರನ್ತಂ, ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಅಸಂವುತಂ;
ಭೋಜನಮ್ಹಿ ಚಾಮತ್ತಞ್ಞುಂ, ಕುಸೀತಂ ಹೀನವೀರಿಯಂ;
ತಂ ವೇ ಪಸಹತಿ ಮಾರೋ, ವಾತೋ ರುಕ್ಖಂವ ದುಬ್ಬಲಂ.
ಅಸುಭಾನುಪಸ್ಸಿಂ ವಿಹರನ್ತಂ, ಇನ್ದ್ರಿಯೇಸು ಸುಸಂವುತಂ;
ಭೋಜನಮ್ಹಿ ಚ ಮತ್ತಞ್ಞುಂ, ಸದ್ಧಂ ಆರದ್ಧವೀರಿಯಂ;
ತಂ ವೇ ನಪ್ಪಸಹತಿ ಮಾರೋ, ವಾತೋ ಸೇಲಂವ ಪಬ್ಬತಂ.
ಅನಿಕ್ಕಸಾವೋ ಕಾಸಾವಂ, ಯೋ ವತ್ಥಂ ಪರಿದಹಿಸ್ಸತಿ;
ಅಪೇತೋ ದಮಸಚ್ಚೇನ, ನ ಸೋ ಕಾಸಾವಮರಹತಿ.
ಯೋ ಚ ವನ್ತಕಸಾವಸ್ಸ, ಸೀಲೇಸು ಸುಸಮಾಹಿತೋ;
ಉಪೇತೋ ದಮಸಚ್ಚೇನ, ಸ ವೇ ಕಾಸಾವಮರಹತಿ.
ಅಸಾರೇ ಸಾರಮತಿನೋ, ಸಾರೇ ಚಾಸಾರದಸ್ಸಿನೋ;
ತೇ ಸಾರಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾಸಙ್ಕಪ್ಪಗೋಚರಾ.
ಸಾರಞ್ಚ ¶ ಸಾರತೋ ಞತ್ವಾ, ಅಸಾರಞ್ಚ ಅಸಾರತೋ;
ತೇ ಸಾರಂ ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಗೋಚರಾ.
ಯಥಾ ಅಗಾರಂ ದುಚ್ಛನ್ನಂ, ವುಟ್ಠೀ ಸಮತಿವಿಜ್ಝತಿ;
ಏವಂ ಅಭಾವಿತಂ ಚಿತ್ತಂ, ರಾಗೋ ಸಮತಿವಿಜ್ಝತಿ.
ಯಥಾ ¶ ¶ ಅಗಾರಂ ಸುಛನ್ನಂ, ವುಟ್ಠೀ ನ ಸಮತಿವಿಜ್ಝತಿ;
ಏವಂ ಸುಭಾವಿತಂ ಚಿತ್ತಂ, ರಾಗೋ ನ ಸಮತಿವಿಜ್ಝತಿ.
ಇಧ ¶ ಸೋಚತಿ ಪೇಚ್ಚ ಸೋಚತಿ, ಪಾಪಕಾರೀ ಉಭಯತ್ಥ ಸೋಚತಿ;
ಸೋ ಸೋಚತಿ ಸೋ ವಿಹಞ್ಞತಿ, ದಿಸ್ವಾ ಕಮ್ಮಕಿಲಿಟ್ಠಮತ್ತನೋ.
ಇಧ ಮೋದತಿ ಪೇಚ್ಚ ಮೋದತಿ, ಕತಪುಞ್ಞೋ ಉಭಯತ್ಥ ಮೋದತಿ;
ಸೋ ಮೋದತಿ ಸೋ ಪಮೋದತಿ, ದಿಸ್ವಾ ಕಮ್ಮವಿಸುದ್ಧಿಮತ್ತನೋ.
ಇಧ ತಪ್ಪತಿ ಪೇಚ್ಚ ತಪ್ಪತಿ, ಪಾಪಕಾರೀ [ಪಾಪಕಾರಿ (?)] ಉಭಯತ್ಥ ತಪ್ಪತಿ;
‘‘ಪಾಪಂ ಮೇ ಕತ’’ನ್ತಿ ತಪ್ಪತಿ, ಭಿಯ್ಯೋ [ಭೀಯೋ (ಸೀ.)] ತಪ್ಪತಿ ದುಗ್ಗತಿಂ ಗತೋ.
ಇಧ ನನ್ದತಿ ಪೇಚ್ಚ ನನ್ದತಿ, ಕತಪುಞ್ಞೋ ಉಭಯತ್ಥ ನನ್ದತಿ;
‘‘ಪುಞ್ಞಂ ಮೇ ಕತ’’ನ್ತಿ ನನ್ದತಿ, ಭಿಯ್ಯೋ ನನ್ದತಿ ಸುಗ್ಗತಿಂ ಗತೋ.
ಬಹುಮ್ಪಿ ಚೇ ಸಂಹಿತ [ಸಹಿತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ಭಾಸಮಾನೋ, ನ ತಕ್ಕರೋ ಹೋತಿ ನರೋ ಪಮತ್ತೋ;
ಗೋಪೋವ ¶ ಗಾವೋ ಗಣಯಂ ಪರೇಸಂ, ನ ಭಾಗವಾ ಸಾಮಞ್ಞಸ್ಸ ಹೋತಿ.
ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ ಚೇ ಸಂಹಿತ ಭಾಸಮಾನೋ, ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಹೋತಿ [ಹೋತೀ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಅನುಧಮ್ಮಚಾರೀ;
ರಾಗಞ್ಚ ದೋಸಞ್ಚ ಪಹಾಯ ಮೋಹಂ, ಸಮ್ಮಪ್ಪಜಾನೋ ಸುವಿಮುತ್ತಚಿತ್ತೋ;
ಅನುಪಾದಿಯಾನೋ ಇಧ ವಾ ಹುರಂ ವಾ, ಸ ಭಾಗವಾ ಸಾಮಞ್ಞಸ್ಸ ಹೋತಿ.
ಯಮಕವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨. ಅಪ್ಪಮಾದವಗ್ಗೋ
ಅಪ್ಪಮಾದೋ ¶ ¶ ¶ ಅಮತಪದಂ [ಅಮತಂ ಪದಂ (ಕ.)], ಪಮಾದೋ ಮಚ್ಚುನೋ ಪದಂ;
ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ನ ಮೀಯನ್ತಿ, ಯೇ ಪಮತ್ತಾ ಯಥಾ ಮತಾ.
ಏವಂ [ಏತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ವಿಸೇಸತೋ ಞತ್ವಾ, ಅಪ್ಪಮಾದಮ್ಹಿ ಪಣ್ಡಿತಾ;
ಅಪ್ಪಮಾದೇ ಪಮೋದನ್ತಿ, ಅರಿಯಾನಂ ಗೋಚರೇ ರತಾ.
ತೇ ಝಾಯಿನೋ ಸಾತತಿಕಾ, ನಿಚ್ಚಂ ದಳ್ಹಪರಕ್ಕಮಾ;
ಫುಸನ್ತಿ ಧೀರಾ ನಿಬ್ಬಾನಂ, ಯೋಗಕ್ಖೇಮಂ ಅನುತ್ತರಂ.
ಉಟ್ಠಾನವತೋ ಸತೀಮತೋ [ಸತಿಮತೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಸುಚಿಕಮ್ಮಸ್ಸ ನಿಸಮ್ಮಕಾರಿನೋ;
ಸಞ್ಞತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಜೀವಿನೋ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಸ್ಸ [ಅಪಮತ್ತಸ್ಸ (?)] ಯಸೋಭಿವಡ್ಢತಿ.
ಉಟ್ಠಾನೇನಪ್ಪಮಾದೇನ ¶ , ಸಂಯಮೇನ ದಮೇನ ಚ;
ದೀಪಂ ಕಯಿರಾಥ ಮೇಧಾವೀ, ಯಂ ಓಘೋ ನಾಭಿಕೀರತಿ.
ಪಮಾದಮನುಯುಞ್ಜನ್ತಿ, ಬಾಲಾ ದುಮ್ಮೇಧಿನೋ ಜನಾ;
ಅಪ್ಪಮಾದಞ್ಚ ಮೇಧಾವೀ, ಧನಂ ಸೇಟ್ಠಂವ ರಕ್ಖತಿ.
ಮಾ ಪಮಾದಮನುಯುಞ್ಜೇಥ, ಮಾ ಕಾಮರತಿಸನ್ಥವಂ [ಸನ್ಧವಂ (ಕ)];
ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಹಿ ಝಾಯನ್ತೋ, ಪಪ್ಪೋತಿ ವಿಪುಲಂ ಸುಖಂ.
ಪಮಾದಂ ಅಪ್ಪಮಾದೇನ, ಯದಾ ನುದತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ;
ಪಞ್ಞಾಪಾಸಾದಮಾರುಯ್ಹ, ಅಸೋಕೋ ಸೋಕಿನಿಂ ಪಜಂ;
ಪಬ್ಬತಟ್ಠೋವ ಭೂಮಟ್ಠೇ [ಭುಮ್ಮಟ್ಠೇ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಧೀರೋ ಬಾಲೇ ಅವೇಕ್ಖತಿ.
ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ¶ ¶ ಪಮತ್ತೇಸು, ಸುತ್ತೇಸು ಬಹುಜಾಗರೋ;
ಅಬಲಸ್ಸಂವ ¶ ಸೀಘಸ್ಸೋ, ಹಿತ್ವಾ ಯಾತಿ ಸುಮೇಧಸೋ.
ಅಪ್ಪಮಾದೇನ ಮಘವಾ, ದೇವಾನಂ ಸೇಟ್ಠತಂ ಗತೋ;
ಅಪ್ಪಮಾದಂ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ಪಮಾದೋ ಗರಹಿತೋ ಸದಾ.
ಅಪ್ಪಮಾದರತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಪಮಾದೇ ಭಯದಸ್ಸಿ ವಾ;
ಸಂಯೋಜನಂ ಅಣುಂ ಥೂಲಂ, ಡಹಂ ಅಗ್ಗೀವ ಗಚ್ಛತಿ.
ಅಪ್ಪಮಾದರತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಪಮಾದೇ ಭಯದಸ್ಸಿ ವಾ;
ಅಭಬ್ಬೋ ಪರಿಹಾನಾಯ, ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಿಕೇ.
ಅಪ್ಪಮಾದವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೩. ಚಿತ್ತವಗ್ಗೋ
ಫನ್ದನಂ ¶ ಚಪಲಂ ಚಿತ್ತಂ, ದೂರಕ್ಖಂ [ದುರಕ್ಖಂ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ದುನ್ನಿವಾರಯಂ;
ಉಜುಂ ಕರೋತಿ ಮೇಧಾವೀ, ಉಸುಕಾರೋವ ತೇಜನಂ.
ವಾರಿಜೋವ ಥಲೇ ಖಿತ್ತೋ, ಓಕಮೋಕತಉಬ್ಭತೋ;
ಪರಿಫನ್ದತಿದಂ ಚಿತ್ತಂ, ಮಾರಧೇಯ್ಯಂ ಪಹಾತವೇ.
ದುನ್ನಿಗ್ಗಹಸ್ಸ ಲಹುನೋ, ಯತ್ಥಕಾಮನಿಪಾತಿನೋ;
ಚಿತ್ತಸ್ಸ ದಮಥೋ ಸಾಧು, ಚಿತ್ತಂ ದನ್ತಂ ಸುಖಾವಹಂ.
ಸುದುದ್ದಸಂ ¶ ¶ ಸುನಿಪುಣಂ, ಯತ್ಥಕಾಮನಿಪಾತಿನಂ;
ಚಿತ್ತಂ ರಕ್ಖೇಥ ಮೇಧಾವೀ, ಚಿತ್ತಂ ಗುತ್ತಂ ಸುಖಾವಹಂ.
ದೂರಙ್ಗಮಂ ಏಕಚರಂ [ಏಕಚಾರಂ (ಕ.)], ಅಸರೀರಂ ಗುಹಾಸಯಂ;
ಯೇ ¶ ಚಿತ್ತಂ ಸಂಯಮೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ಮಾರಬನ್ಧನಾ.
ಅನವಟ್ಠಿತಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಅವಿಜಾನತೋ;
ಪರಿಪ್ಲವಪಸಾದಸ್ಸ, ಪಞ್ಞಾ ನ ಪರಿಪೂರತಿ.
ಅನವಸ್ಸುತಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಅನನ್ವಾಹತಚೇತಸೋ;
ಪುಞ್ಞಪಾಪಪಹೀನಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಜಾಗರತೋ ಭಯಂ.
ಕುಮ್ಭೂಪಮಂ ಕಾಯಮಿಮಂ ವಿದಿತ್ವಾ, ನಗರೂಪಮಂ ಚಿತ್ತಮಿದಂ ಠಪೇತ್ವಾ;
ಯೋಧೇಥ ಮಾರಂ ಪಞ್ಞಾವುಧೇನ, ಜಿತಞ್ಚ ರಕ್ಖೇ ಅನಿವೇಸನೋ ಸಿಯಾ.
ಅಚಿರಂ ¶ ವತಯಂ ಕಾಯೋ, ಪಥವಿಂ ಅಧಿಸೇಸ್ಸತಿ;
ಛುದ್ಧೋ ಅಪೇತವಿಞ್ಞಾಣೋ, ನಿರತ್ಥಂವ ಕಲಿಙ್ಗರಂ.
ದಿಸೋ ದಿಸಂ ಯಂ ತಂ ಕಯಿರಾ, ವೇರೀ ವಾ ಪನ ವೇರಿನಂ;
ಮಿಚ್ಛಾಪಣಿಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ, ಪಾಪಿಯೋ [ಪಾಪಿಯಂ (?)] ನಂ ತತೋ ಕರೇ.
ನ ತಂ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಕಯಿರಾ, ಅಞ್ಞೇ ವಾಪಿ ಚ ಞಾತಕಾ;
ಸಮ್ಮಾಪಣಿಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ, ಸೇಯ್ಯಸೋ ನಂ ತತೋ ಕರೇ.
ಚಿತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೪. ಪುಪ್ಫವಗ್ಗೋ
ಕೋ ¶ ¶ ¶ ಇಮಂ [ಕೋಮಂ (ಕ.)] ಪಥವಿಂ ವಿಚೇಸ್ಸತಿ [ವಿಜೇಸ್ಸತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ಯಮಲೋಕಞ್ಚ ಇಮಂ ಸದೇವಕಂ;
ಕೋ ಧಮ್ಮಪದಂ ಸುದೇಸಿತಂ, ಕುಸಲೋ ಪುಪ್ಫಮಿವ ಪಚೇಸ್ಸತಿ [ಪುಪ್ಫಮಿವಪ್ಪಚೇಸ್ಸತಿ (ಕ.)].
ಸೇಖೋ ಪಥವಿಂ ವಿಚೇಸ್ಸತಿ, ಯಮಲೋಕಞ್ಚ ಇಮಂ ಸದೇವಕಂ;
ಸೇಖೋ ಧಮ್ಮಪದಂ ಸುದೇಸಿತಂ, ಕುಸಲೋ ಪುಪ್ಫಮಿವ ಪಚೇಸ್ಸತಿ.
ಫೇಣೂಪಮಂ ¶ ಕಾಯಮಿಮಂ ವಿದಿತ್ವಾ, ಮರೀಚಿಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಸಮ್ಬುಧಾನೋ;
ಛೇತ್ವಾನ ಮಾರಸ್ಸ ಪಪುಪ್ಫಕಾನಿ [ಸಪುಪ್ಫಕಾನಿ (ಟೀಕಾ)], ಅದಸ್ಸನಂ ಮಚ್ಚುರಾಜಸ್ಸ ಗಚ್ಛೇ.
ಪುಪ್ಫಾನಿ ಹೇವ ಪಚಿನನ್ತಂ, ಬ್ಯಾಸತ್ತಮನಸಂ [ಬ್ಯಾಸತ್ತಮಾನಸಂ (ಕ.)] ನರಂ;
ಸುತ್ತಂ ಗಾಮಂ ಮಹೋಘೋವ, ಮಚ್ಚು ಆದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ.
ಪುಪ್ಫಾನಿ ಹೇವ ಪಚಿನನ್ತಂ, ಬ್ಯಾಸತ್ತಮನಸಂ ನರಂ;
ಅತಿತ್ತಞ್ಞೇವ ಕಾಮೇಸು, ಅನ್ತಕೋ ಕುರುತೇ ವಸಂ.
ಯಥಾಪಿ ಭಮರೋ ಪುಪ್ಫಂ, ವಣ್ಣಗನ್ಧಮಹೇಠಯಂ [ವಣ್ಣಗನ್ಧಮಪೋಠಯಂ (ಕ.)];
ಪಲೇತಿ ರಸಮಾದಾಯ, ಏವಂ ಗಾಮೇ ಮುನೀ ಚರೇ.
ನ ಪರೇಸಂ ವಿಲೋಮಾನಿ, ನ ಪರೇಸಂ ಕತಾಕತಂ;
ಅತ್ತನೋವ ಅವೇಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಕತಾನಿ ಅಕತಾನಿ ಚ.
ಯಥಾಪಿ ¶ ¶ ರುಚಿರಂ ಪುಪ್ಫಂ, ವಣ್ಣವನ್ತಂ ಅಗನ್ಧಕಂ;
ಏವಂ ಸುಭಾಸಿತಾ ವಾಚಾ, ಅಫಲಾ ಹೋತಿ ಅಕುಬ್ಬತೋ.
ಯಥಾಪಿ ¶ ರುಚಿರಂ ಪುಪ್ಫಂ, ವಣ್ಣವನ್ತಂ ಸುಗನ್ಧಕಂ [ಸಗನ್ಧಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)];
ಏವಂ ಸುಭಾಸಿತಾ ವಾಚಾ, ಸಫಲಾ ಹೋತಿ ಕುಬ್ಬತೋ [ಸಕುಬ್ಬತೋ (ಸೀ. ಪೀ.), ಪಕುಬ್ಬತೋ (ಸೀ. ಅಟ್ಠ.), ಸುಕುಬ್ಬತೋ (ಸ್ಯಾ. ಕಂ.)].
ಯಥಾಪಿ ¶ ಪುಪ್ಫರಾಸಿಮ್ಹಾ, ಕಯಿರಾ ಮಾಲಾಗುಣೇ ಬಹೂ;
ಏವಂ ಜಾತೇನ ಮಚ್ಚೇನ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕುಸಲಂ ಬಹುಂ.
ನ ಪುಪ್ಫಗನ್ಧೋ ಪಟಿವಾತಮೇತಿ, ನ ಚನ್ದನಂ ತಗರಮಲ್ಲಿಕಾ [ತಗರಮಲ್ಲಿಕಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)];
ಸತಞ್ಚ ಗನ್ಧೋ ಪಟಿವಾತಮೇತಿ, ಸಬ್ಬಾ ದಿಸಾ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಪವಾಯತಿ.
ಚನ್ದನಂ ತಗರಂ ವಾಪಿ, ಉಪ್ಪಲಂ ಅಥ ವಸ್ಸಿಕೀ;
ಏತೇಸಂ ಗನ್ಧಜಾತಾನಂ, ಸೀಲಗನ್ಧೋ ಅನುತ್ತರೋ.
ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಅಯಂ ಗನ್ಧೋ, ಯ್ವಾಯಂ ತಗರಚನ್ದನಂ [ಯಾಯಂ ತಗರಚನ್ದನೀ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)];
ಯೋ ಚ ಸೀಲವತಂ ಗನ್ಧೋ, ವಾತಿ ದೇವೇಸು ಉತ್ತಮೋ.
ತೇಸಂ ಸಮ್ಪನ್ನಸೀಲಾನಂ, ಅಪ್ಪಮಾದವಿಹಾರಿನಂ;
ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತಾನಂ, ಮಾರೋ ಮಗ್ಗಂ ನ ವಿನ್ದತಿ.
ಯಥಾ ಸಙ್ಕಾರಠಾನಸ್ಮಿಂ [ಸಙ್ಕಾರಧಾನಸ್ಮಿಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)], ಉಜ್ಝಿತಸ್ಮಿಂ ಮಹಾಪಥೇ;
ಪದುಮಂ ತತ್ಥ ಜಾಯೇಥ, ಸುಚಿಗನ್ಧಂ ಮನೋರಮಂ.
ಏವಂ ¶ ಸಙ್ಕಾರಭೂತೇಸು, ಅನ್ಧಭೂತೇ [ಅನ್ಧೀಭೂತೇ (ಕ.)] ಪುಥುಜ್ಜನೇ;
ಅತಿರೋಚತಿ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ.
ಪುಪ್ಫವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೫. ಬಾಲವಗ್ಗೋ
ದೀಘಾ ¶ ¶ ¶ ಜಾಗರತೋ ರತ್ತಿ, ದೀಘಂ ಸನ್ತಸ್ಸ ಯೋಜನಂ;
ದೀಘೋ ಬಾಲಾನಂ ಸಂಸಾರೋ, ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ಅವಿಜಾನತಂ.
ಚರಞ್ಚೇ ನಾಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಸೇಯ್ಯಂ ಸದಿಸಮತ್ತನೋ;
ಏಕಚರಿಯಂ [ಏಕಚರಿಯಂ (ಕ.)] ದಳ್ಹಂ ಕಯಿರಾ, ನತ್ಥಿ ಬಾಲೇ ಸಹಾಯತಾ.
ಪುತ್ತಾ ಮತ್ಥಿ ಧನಮ್ಮತ್ಥಿ [ಪುತ್ತಮತ್ಥಿ ಧನಮತ್ಥಿ (ಕ.)], ಇತಿ ಬಾಲೋ ವಿಹಞ್ಞತಿ;
ಅತ್ತಾ ಹಿ [ಅತ್ತಾಪಿ (?)] ಅತ್ತನೋ ನತ್ಥಿ, ಕುತೋ ಪುತ್ತಾ ಕುತೋ ಧನಂ.
ಯೋ ಬಾಲೋ ಮಞ್ಞತಿ ಬಾಲ್ಯಂ, ಪಣ್ಡಿತೋ ವಾಪಿ ತೇನ ಸೋ;
ಬಾಲೋ ಚ ಪಣ್ಡಿತಮಾನೀ, ಸ ವೇ ‘‘ಬಾಲೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಯಾವಜೀವಮ್ಪಿ ಚೇ ಬಾಲೋ, ಪಣ್ಡಿತಂ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ;
ನ ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಿಜಾನಾತಿ, ದಬ್ಬೀ ಸೂಪರಸಂ ಯಥಾ.
ಮುಹುತ್ತಮಪಿ ¶ ಚೇ ವಿಞ್ಞೂ, ಪಣ್ಡಿತಂ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ;
ಖಿಪ್ಪಂ ಧಮ್ಮಂ ವಿಜಾನಾತಿ, ಜಿವ್ಹಾ ಸೂಪರಸಂ ಯಥಾ.
ಚರನ್ತಿ ಬಾಲಾ ದುಮ್ಮೇಧಾ, ಅಮಿತ್ತೇನೇವ ಅತ್ತನಾ;
ಕರೋನ್ತಾ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಯಂ ಹೋತಿ ಕಟುಕಪ್ಫಲಂ.
ನ ¶ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಸಾಧು, ಯಂ ಕತ್ವಾ ಅನುತಪ್ಪತಿ;
ಯಸ್ಸ ಅಸ್ಸುಮುಖೋ ರೋದಂ, ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸೇವತಿ.
ತಞ್ಚ ¶ ಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಸಾಧು, ಯಂ ಕತ್ವಾ ನಾನುತಪ್ಪತಿ;
ಯಸ್ಸ ಪತೀತೋ ಸುಮನೋ, ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸೇವತಿ.
ಮಧುವಾ ¶ [ಮಧುಂ ವಾ (ದೀ. ನಿ. ಟೀಕಾ ೧)] ಮಞ್ಞತಿ ಬಾಲೋ, ಯಾವ ಪಾಪಂ ನ ಪಚ್ಚತಿ;
ಯದಾ ಚ ಪಚ್ಚತಿ ಪಾಪಂ, ಬಾಲೋ [ಅಥ ಬಾಲೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.) ಅಥ (?)] ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛತಿ.
ಮಾಸೇ ಮಾಸೇ ಕುಸಗ್ಗೇನ, ಬಾಲೋ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಭೋಜನಂ;
ನ ಸೋ ಸಙ್ಖಾತಧಮ್ಮಾನಂ [ಸಙ್ಖತಧಮ್ಮಾನಂ (ಸೀ. ಪೀ. ಕ.)], ಕಲಂ ಅಗ್ಘತಿ ಸೋಳಸಿಂ.
ನ ಹಿ ಪಾಪಂ ಕತಂ ಕಮ್ಮಂ, ಸಜ್ಜು ಖೀರಂವ ಮುಚ್ಚತಿ;
ಡಹನ್ತಂ ಬಾಲಮನ್ವೇತಿ, ಭಸ್ಮಚ್ಛನ್ನೋವ [ಭಸ್ಮಾಛನ್ನೋವ (ಸೀ. ಪೀ. ಕ.)] ಪಾವಕೋ.
ಯಾವದೇವ ಅನತ್ಥಾಯ, ಞತ್ತಂ [ಞಾತಂ (?)] ಬಾಲಸ್ಸ ಜಾಯತಿ;
ಹನ್ತಿ ಬಾಲಸ್ಸ ಸುಕ್ಕಂಸಂ, ಮುದ್ಧಮಸ್ಸ ವಿಪಾತಯಂ.
ಅಸನ್ತಂ ¶ ಭಾವನಮಿಚ್ಛೇಯ್ಯ [ಅಸನ್ತಂ ಭಾವಮಿಚ್ಛೇಯ್ಯ (ಸ್ಯಾ.), ಅಸನ್ತಭಾವನಮಿಚ್ಛೇಯ್ಯ (ಕ.)], ಪುರೇಕ್ಖಾರಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸು;
ಆವಾಸೇಸು ಚ ಇಸ್ಸರಿಯಂ, ಪೂಜಾ ಪರಕುಲೇಸು ಚ.
ಮಮೇವ ¶ ಕತ ಮಞ್ಞನ್ತು, ಗಿಹೀಪಬ್ಬಜಿತಾ ಉಭೋ;
ಮಮೇವಾತಿವಸಾ ಅಸ್ಸು, ಕಿಚ್ಚಾಕಿಚ್ಚೇಸು ಕಿಸ್ಮಿಚಿ;
ಇತಿ ಬಾಲಸ್ಸ ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ, ಇಚ್ಛಾ ಮಾನೋ ಚ ವಡ್ಢತಿ.
ಅಞ್ಞಾ ಹಿ ಲಾಭೂಪನಿಸಾ, ಅಞ್ಞಾ ನಿಬ್ಬಾನಗಾಮಿನೀ;
ಏವಮೇತಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಭಿಕ್ಖು ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾವಕೋ;
ಸಕ್ಕಾರಂ ನಾಭಿನನ್ದೇಯ್ಯ, ವಿವೇಕಮನುಬ್ರೂಹಯೇ.
ಬಾಲವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೬. ಪಣ್ಡಿತವಗ್ಗೋ
ನಿಧೀನಂವ ¶ ¶ ಪವತ್ತಾರಂ, ಯಂ ಪಸ್ಸೇ ವಜ್ಜದಸ್ಸಿನಂ;
ನಿಗ್ಗಯ್ಹವಾದಿಂ ಮೇಧಾವಿಂ, ತಾದಿಸಂ ಪಣ್ಡಿತಂ ಭಜೇ;
ತಾದಿಸಂ ಭಜಮಾನಸ್ಸ, ಸೇಯ್ಯೋ ಹೋತಿ ನ ಪಾಪಿಯೋ.
ಓವದೇಯ್ಯಾನುಸಾಸೇಯ್ಯ, ಅಸಬ್ಭಾ ಚ ನಿವಾರಯೇ;
ಸತಞ್ಹಿ ಸೋ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ, ಅಸತಂ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಿಯೋ.
ನ ಭಜೇ ಪಾಪಕೇ ಮಿತ್ತೇ, ನ ಭಜೇ ಪುರಿಸಾಧಮೇ;
ಭಜೇಥ ಮಿತ್ತೇ ಕಲ್ಯಾಣೇ, ಭಜೇಥ ಪುರಿಸುತ್ತಮೇ.
ಧಮ್ಮಪೀತಿ ¶ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ;
ಅರಿಯಪ್ಪವೇದಿತೇ ಧಮ್ಮೇ, ಸದಾ ರಮತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಉದಕಞ್ಹಿ ¶ ನಯನ್ತಿ ನೇತ್ತಿಕಾ, ಉಸುಕಾರಾ ನಮಯನ್ತಿ [ದಮಯನ್ತಿ (ಕ.)] ತೇಜನಂ;
ದಾರುಂ ನಮಯನ್ತಿ ತಚ್ಛಕಾ, ಅತ್ತಾನಂ ದಮಯನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ.
ಸೇಲೋ ಯಥಾ ಏಕಘನೋ [ಏಕಗ್ಘನೋ (ಕ.)], ವಾತೇನ ನ ಸಮೀರತಿ;
ಏವಂ ನಿನ್ದಾಪಸಂಸಾಸು, ನ ಸಮಿಞ್ಜನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ.
ಯಥಾಪಿ ರಹದೋ ಗಮ್ಭೀರೋ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೋ ಅನಾವಿಲೋ;
ಏವಂ ಧಮ್ಮಾನಿ ಸುತ್ವಾನ, ವಿಪ್ಪಸೀದನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ.
ಸಬ್ಬತ್ಥ ವೇ ಸಪ್ಪುರಿಸಾ ಚಜನ್ತಿ, ನ ¶ ಕಾಮಕಾಮಾ ಲಪಯನ್ತಿ ಸನ್ತೋ;
ಸುಖೇನ ಫುಟ್ಠಾ ಅಥ ವಾ ದುಖೇನ, ನ ಉಚ್ಚಾವಚಂ [ನೋಚ್ಚಾವಚಂ (ಸೀ. ಅಟ್ಠ.)] ಪಣ್ಡಿತಾ ದಸ್ಸಯನ್ತಿ.
ನ ¶ ಅತ್ತಹೇತು ನ ಪರಸ್ಸ ಹೇತು, ನ ಪುತ್ತಮಿಚ್ಛೇ ನ ಧನಂ ನ ರಟ್ಠಂ;
ನ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ [ನಯಿಚ್ಛೇ (ಪೀ.), ನಿಚ್ಛೇ (?)] ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಿದ್ಧಿಮತ್ತನೋ, ಸ ಸೀಲವಾ ಪಞ್ಞವಾ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಸಿಯಾ.
ಅಪ್ಪಕಾ ತೇ ಮನುಸ್ಸೇಸು, ಯೇ ಜನಾ ಪಾರಗಾಮಿನೋ;
ಅಥಾಯಂ ಇತರಾ ಪಜಾ, ತೀರಮೇವಾನುಧಾವತಿ.
ಯೇ ¶ ಚ ಖೋ ಸಮ್ಮದಕ್ಖಾತೇ, ಧಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಾನುವತ್ತಿನೋ;
ತೇ ಜನಾ ಪಾರಮೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಮಚ್ಚುಧೇಯ್ಯಂ ಸುದುತ್ತರಂ.
ಕಣ್ಹಂ ¶ ಧಮ್ಮಂ ವಿಪ್ಪಹಾಯ, ಸುಕ್ಕಂ ಭಾವೇಥ ಪಣ್ಡಿತೋ;
ಓಕಾ ಅನೋಕಮಾಗಮ್ಮ, ವಿವೇಕೇ ಯತ್ಥ ದೂರಮಂ.
ತತ್ರಾಭಿರತಿಮಿಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಹಿತ್ವಾ ಕಾಮೇ ಅಕಿಞ್ಚನೋ;
ಪರಿಯೋದಪೇಯ್ಯ [ಪರಿಯೋದಾಪೇಯ್ಯ (?)] ಅತ್ತಾನಂ, ಚಿತ್ತಕ್ಲೇಸೇಹಿ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಯೇಸಂ ಸಮ್ಬೋಧಿಯಙ್ಗೇಸು, ಸಮ್ಮಾ ಚಿತ್ತಂ ಸುಭಾವಿತಂ;
ಆದಾನಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ, ಅನುಪಾದಾಯ ಯೇ ರತಾ;
ಖೀಣಾಸವಾ ಜುತಿಮನ್ತೋ, ತೇ ಲೋಕೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತಾ.
ಪಣ್ಡಿತವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೭. ಅರಹನ್ತವಗ್ಗೋ
ಗತದ್ಧಿನೋ ¶ ವಿಸೋಕಸ್ಸ, ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬಧಿ;
ಸಬ್ಬಗನ್ಥಪ್ಪಹೀನಸ್ಸ, ಪರಿಳಾಹೋ ನ ವಿಜ್ಜತಿ.
ಉಯ್ಯುಞ್ಜನ್ತಿ ¶ ಸತೀಮನ್ತೋ, ನ ನಿಕೇತೇ ರಮನ್ತಿ ತೇ;
ಹಂಸಾವ ಪಲ್ಲಲಂ ಹಿತ್ವಾ, ಓಕಮೋಕಂ ಜಹನ್ತಿ ತೇ.
ಯೇಸಂ ¶ ಸನ್ನಿಚಯೋ ನತ್ಥಿ, ಯೇ ಪರಿಞ್ಞಾತಭೋಜನಾ;
ಸುಞ್ಞತೋ ಅನಿಮಿತ್ತೋ ಚ, ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಯೇಸಂ ಗೋಚರೋ;
ಆಕಾಸೇ ವ ಸಕುನ್ತಾನಂ [ಸಕುಣಾನಂ (ಕ.)], ಗತಿ ತೇಸಂ ದುರನ್ನಯಾ.
ಯಸ್ಸಾಸವಾ ¶ ಪರಿಕ್ಖೀಣಾ, ಆಹಾರೇ ಚ ಅನಿಸ್ಸಿತೋ;
ಸುಞ್ಞತೋ ಅನಿಮಿತ್ತೋ ಚ, ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಯಸ್ಸ ಗೋಚರೋ;
ಆಕಾಸೇ ವ ಸಕುನ್ತಾನಂ, ಪದಂ ತಸ್ಸ ದುರನ್ನಯಂ.
ಯಸ್ಸಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಸಮಥಙ್ಗತಾನಿ [ಸಮಥಂ ಗತಾನಿ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಅಸ್ಸಾ ಯಥಾ ಸಾರಥಿನಾ ಸುದನ್ತಾ;
ಪಹೀನಮಾನಸ್ಸ ಅನಾಸವಸ್ಸ, ದೇವಾಪಿ ತಸ್ಸ ಪಿಹಯನ್ತಿ ತಾದಿನೋ.
ಪಥವಿಸಮೋ ನೋ ವಿರುಜ್ಝತಿ, ಇನ್ದಖಿಲುಪಮೋ [ಇನ್ದಖೀಲೂಪಮೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ತಾದಿ ಸುಬ್ಬತೋ;
ರಹದೋವ ಅಪೇತಕದ್ದಮೋ, ಸಂಸಾರಾ ನ ಭವನ್ತಿ ತಾದಿನೋ.
ಸನ್ತಂ ¶ ತಸ್ಸ ಮನಂ ಹೋತಿ, ಸನ್ತಾ ವಾಚಾ ಚ ಕಮ್ಮ ಚ;
ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತಸ್ಸ, ಉಪಸನ್ತಸ್ಸ ತಾದಿನೋ.
ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಅಕತಞ್ಞೂ ಚ, ಸನ್ಧಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ಯೋ ನರೋ;
ಹತಾವಕಾಸೋ ವನ್ತಾಸೋ, ಸ ವೇ ಉತ್ತಮಪೋರಿಸೋ.
ಗಾಮೇ ವಾ ಯದಿ ವಾರಞ್ಞೇ, ನಿನ್ನೇ ವಾ ಯದಿ ವಾ ಥಲೇ;
ಯತ್ಥ ಅರಹನ್ತೋ ವಿಹರನ್ತಿ, ತಂ ಭೂಮಿರಾಮಣೇಯ್ಯಕಂ.
ರಮಣೀಯಾನಿ ¶ ¶ ಅರಞ್ಞಾನಿ, ಯತ್ಥ ನ ರಮತೀ ಜನೋ;
ವೀತರಾಗಾ ರಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ನ ತೇ ಕಾಮಗವೇಸಿನೋ.
ಅರಹನ್ತವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೮. ಸಹಸ್ಸವಗ್ಗೋ
ಸಹಸ್ಸಮಪಿ ¶ ಚೇ ವಾಚಾ, ಅನತ್ಥಪದಸಂಹಿತಾ;
ಏಕಂ ಅತ್ಥಪದಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಂ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಮತಿ.
ಸಹಸ್ಸಮಪಿ ಚೇ ಗಾಥಾ, ಅನತ್ಥಪದಸಂಹಿತಾ;
ಏಕಂ ಗಾಥಾಪದಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಂ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಮತಿ.
ಯೋ ಚ ಗಾಥಾ ಸತಂ ಭಾಸೇ, ಅನತ್ಥಪದಸಂಹಿತಾ [ಅನತ್ಥಪದಸಞ್ಹಿತಂ (ಕ.) ವಿಸೇಸನಂ ಹೇತಂ ಗಾಥಾತಿಪದಸ್ಸ];
ಏಕಂ ಧಮ್ಮಪದಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಂ ಸುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಮತಿ.
ಯೋ ಸಹಸ್ಸಂ ಸಹಸ್ಸೇನ, ಸಙ್ಗಾಮೇ ಮಾನುಸೇ ಜಿನೇ;
ಏಕಞ್ಚ ಜೇಯ್ಯಮತ್ತಾನಂ [ಅತ್ತಾನಂ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಸ ವೇ ಸಙ್ಗಾಮಜುತ್ತಮೋ.
ಅತ್ತಾ ¶ ಹವೇ ಜಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಾ ಚಾಯಂ ಇತರಾ ಪಜಾ;
ಅತ್ತದನ್ತಸ್ಸ ಪೋಸಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಂ ಸಞ್ಞತಚಾರಿನೋ.
ನೇವ ದೇವೋ ನ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ನ ಮಾರೋ ಸಹ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ;
ಜಿತಂ ಅಪಜಿತಂ ಕಯಿರಾ, ತಥಾರೂಪಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋ.
ಮಾಸೇ ¶ ¶ ಮಾಸೇ ಸಹಸ್ಸೇನ, ಯೋ ಯಜೇಥ ಸತಂ ಸಮಂ;
ಏಕಞ್ಚ ಭಾವಿತತ್ತಾನಂ, ಮುಹುತ್ತಮಪಿ ಪೂಜಯೇ;
ಸಾಯೇವ ಪೂಜನಾ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಞ್ಚೇ ವಸ್ಸಸತಂ ಹುತಂ.
ಯೋ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜನ್ತು, ಅಗ್ಗಿಂ ಪರಿಚರೇ ವನೇ;
ಏಕಞ್ಚ ಭಾವಿತತ್ತಾನಂ, ಮುಹುತ್ತಮಪಿ ಪೂಜಯೇ;
ಸಾಯೇವ ಪೂಜನಾ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಞ್ಚೇ ವಸ್ಸಸತಂ ಹುತಂ.
ಯಂ ¶ ಕಿಞ್ಚಿ ಯಿಟ್ಠಂ ವ ಹುತಂ ವ [ಯಿಟ್ಠಞ್ಚ ಹುತಞ್ಚ (ಕ.)] ಲೋಕೇ, ಸಂವಚ್ಛರಂ ಯಜೇಥ ಪುಞ್ಞಪೇಕ್ಖೋ;
ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಂ ನ ಚತುಭಾಗಮೇತಿ, ಅಭಿವಾದನಾ ಉಜ್ಜುಗತೇಸು ಸೇಯ್ಯೋ.
ಅಭಿವಾದನಸೀಲಿಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಂ ವುಡ್ಢಾಪಚಾಯಿನೋ [ವದ್ಧಾಪಚಾಯಿನೋ (ಸೀ. ಪೀ.)];
ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ ವಡ್ಢನ್ತಿ, ಆಯು ವಣ್ಣೋ ಸುಖಂ ಬಲಂ.
ಯೋ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜೀವೇ, ದುಸ್ಸೀಲೋ ಅಸಮಾಹಿತೋ;
ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಸೀಲವನ್ತಸ್ಸ ಝಾಯಿನೋ.
ಯೋ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜೀವೇ, ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ ಅಸಮಾಹಿತೋ;
ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಞ್ಞವನ್ತಸ್ಸ ಝಾಯಿನೋ.
ಯೋ ¶ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜೀವೇ, ಕುಸೀತೋ ಹೀನವೀರಿಯೋ;
ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ವೀರಿಯಮಾರಭತೋ ದಳ್ಹಂ.
ಯೋ ¶ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜೀವೇ, ಅಪಸ್ಸಂ ಉದಯಬ್ಬಯಂ;
ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಸ್ಸತೋ ಉದಯಬ್ಬಯಂ.
ಯೋ ¶ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜೀವೇ, ಅಪಸ್ಸಂ ಅಮತಂ ಪದಂ;
ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಸ್ಸತೋ ಅಮತಂ ಪದಂ.
ಯೋ ಚ ವಸ್ಸಸತಂ ಜೀವೇ, ಅಪಸ್ಸಂ ಧಮ್ಮಮುತ್ತಮಂ;
ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಸ್ಸತೋ ಧಮ್ಮಮುತ್ತಮಂ.
ಸಹಸ್ಸವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೯. ಪಾಪವಗ್ಗೋ
ಅಭಿತ್ಥರೇಥ ¶ ಕಲ್ಯಾಣೇ, ಪಾಪಾ ಚಿತ್ತಂ ನಿವಾರಯೇ;
ದನ್ಧಞ್ಹಿ ಕರೋತೋ ಪುಞ್ಞಂ, ಪಾಪಸ್ಮಿಂ ರಮತೀ ಮನೋ.
ಪಾಪಞ್ಚೇ ಪುರಿಸೋ ಕಯಿರಾ, ನ ನಂ [ನ ತಂ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಕಯಿರಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ;
ನ ತಮ್ಹಿ ಛನ್ದಂ ಕಯಿರಾಥ, ದುಕ್ಖೋ ಪಾಪಸ್ಸ ಉಚ್ಚಯೋ.
ಪುಞ್ಞಞ್ಚೇ ಪುರಿಸೋ ಕಯಿರಾ, ಕಯಿರಾ ನಂ [ಕಯಿರಾಥೇತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.), ಕಯಿರಾಥೇನಂ (ಪೀ.)] ಪುನಪ್ಪುನಂ;
ತಮ್ಹಿ ಛನ್ದಂ ಕಯಿರಾಥ, ಸುಖೋ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಉಚ್ಚಯೋ.
ಪಾಪೋಪಿ ¶ ಪಸ್ಸತಿ ಭದ್ರಂ, ಯಾವ ಪಾಪಂ ನ ಪಚ್ಚತಿ;
ಯದಾ ಚ ಪಚ್ಚತಿ ಪಾಪಂ, ಅಥ ಪಾಪೋ ಪಾಪಾನಿ [ಅಥ ಪಾಪಾನಿ (?)] ಪಸ್ಸತಿ.
ಭದ್ರೋಪಿ ¶ ¶ ಪಸ್ಸತಿ ಪಾಪಂ, ಯಾವ ಭದ್ರಂ ನ ಪಚ್ಚತಿ;
ಯದಾ ಚ ಪಚ್ಚತಿ ಭದ್ರಂ, ಅಥ ಭದ್ರೋ ಭದ್ರಾನಿ [ಅಥ ಭದ್ರಾನಿ (?)] ಪಸ್ಸತಿ.
ಮಾವಮಞ್ಞೇಥ [ಮಾಪ್ಪಮಞ್ಞೇಥ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಪಾಪಸ್ಸ, ನ ಮನ್ತಂ [ನ ಮಂ ತಂ (ಸೀ. ಪೀ.), ನ ಮತ್ತಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ;
ಉದಬಿನ್ದುನಿಪಾತೇನ, ಉದಕುಮ್ಭೋಪಿ ಪೂರತಿ;
ಬಾಲೋ ಪೂರತಿ [ಪೂರತಿ ಬಾಲೋ (ಸೀ. ಕ.), ಆಪೂರತಿ ಬಾಲೋ (ಸ್ಯಾ.)] ಪಾಪಸ್ಸ, ಥೋಕಂ ಥೋಕಮ್ಪಿ [ಥೋಕ ಥೋಕಮ್ಪಿ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಆಚಿನಂ.
ಮಾವಮಞ್ಞೇಥ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ, ನ ಮನ್ತಂ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ;
ಉದಬಿನ್ದುನಿಪಾತೇನ, ಉದಕುಮ್ಭೋಪಿ ಪೂರತಿ;
ಧೀರೋ ಪೂರತಿ ಪುಞ್ಞಸ್ಸ, ಥೋಕಂ ಥೋಕಮ್ಪಿ ಆಚಿನಂ.
ವಾಣಿಜೋವ ಭಯಂ ಮಗ್ಗಂ, ಅಪ್ಪಸತ್ಥೋ ಮಹದ್ಧನೋ;
ವಿಸಂ ಜೀವಿತುಕಾಮೋವ, ಪಾಪಾನಿ ಪರಿವಜ್ಜಯೇ.
ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ¶ ಚೇ ವಣೋ ನಾಸ್ಸ, ಹರೇಯ್ಯ ಪಾಣಿನಾ ವಿಸಂ;
ನಾಬ್ಬಣಂ ವಿಸಮನ್ವೇತಿ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಂ ಅಕುಬ್ಬತೋ.
ಯೋ ¶ ಅಪ್ಪದುಟ್ಠಸ್ಸ ನರಸ್ಸ ದುಸ್ಸತಿ, ಸುದ್ಧಸ್ಸ ಪೋಸಸ್ಸ ಅನಙ್ಗಣಸ್ಸ;
ತಮೇವ ಬಾಲಂ ಪಚ್ಚೇತಿ ಪಾಪಂ, ಸುಖುಮೋ ರಜೋ ಪಟಿವಾತಂವ ಖಿತ್ತೋ.
ಗಬ್ಭಮೇಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ನಿರಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮಿನೋ;
ಸಗ್ಗಂ ಸುಗತಿನೋ ಯನ್ತಿ, ಪರಿನಿಬ್ಬನ್ತಿ ಅನಾಸವಾ.
ನ ¶ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ ನ ಸಮುದ್ದಮಜ್ಝೇ, ನ ಪಬ್ಬತಾನಂ ವಿವರಂ ಪವಿಸ್ಸ [ಪವಿಸಂ (ಸ್ಯಾ.)];
ನ ¶ ವಿಜ್ಜತೀ [ನ ವಿಜ್ಜತಿ (ಕ. ಸೀ. ಪೀ. ಕ.)] ಸೋ ಜಗತಿಪ್ಪದೇಸೋ, ಯತ್ಥಟ್ಠಿತೋ [ಯತ್ರಟ್ಠಿತೋ (ಸ್ಯಾ.)] ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ ಪಾಪಕಮ್ಮಾ.
ನ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ ನ ಸಮುದ್ದಮಜ್ಝೇ, ನ ಪಬ್ಬತಾನಂ ವಿವರಂ ಪವಿಸ್ಸ;
ನ ವಿಜ್ಜತೀ ಸೋ ಜಗತಿಪ್ಪದೇಸೋ, ಯತ್ಥಟ್ಠಿತಂ [ಯತ್ರಟ್ಠಿತಂ (ಸ್ಯಾ.)] ನಪ್ಪಸಹೇಯ್ಯ ಮಚ್ಚು.
ಪಾಪವಗ್ಗೋ ನವಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೦. ದಣ್ಡವಗ್ಗೋ
ಸಬ್ಬೇ ತಸನ್ತಿ ದಣ್ಡಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇ ಭಾಯನ್ತಿ ಮಚ್ಚುನೋ;
ಅತ್ತಾನಂ ಉಪಮಂ ಕತ್ವಾ, ನ ಹನೇಯ್ಯ ನ ಘಾತಯೇ.
ಸಬ್ಬೇ ¶ ತಸನ್ತಿ ದಣ್ಡಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಜೀವಿತಂ ಪಿಯಂ;
ಅತ್ತಾನಂ ಉಪಮಂ ಕತ್ವಾ, ನ ಹನೇಯ್ಯ ನ ಘಾತಯೇ.
ಸುಖಕಾಮಾನಿ ¶ ಭೂತಾನಿ, ಯೋ ದಣ್ಡೇನ ವಿಹಿಂಸತಿ;
ಅತ್ತನೋ ಸುಖಮೇಸಾನೋ, ಪೇಚ್ಚ ಸೋ ನ ಲಭತೇ ಸುಖಂ.
ಸುಖಕಾಮಾನಿ ¶ ಭೂತಾನಿ, ಯೋ ದಣ್ಡೇನ ನ ಹಿಂಸತಿ;
ಅತ್ತನೋ ಸುಖಮೇಸಾನೋ, ಪೇಚ್ಚ ಸೋ ಲಭತೇ ಸುಖಂ.
ಮಾವೋಚ ಫರುಸಂ ಕಞ್ಚಿ, ವುತ್ತಾ ಪಟಿವದೇಯ್ಯು ತಂ [ಪಟಿವದೇಯ್ಯುಂ ತಂ (ಕ.)];
ದುಕ್ಖಾ ಹಿ ಸಾರಮ್ಭಕಥಾ, ಪಟಿದಣ್ಡಾ ಫುಸೇಯ್ಯು ತಂ [ಫುಸೇಯ್ಯುಂ ತಂ (ಕ.)].
ಸಚೇ ¶ ನೇರೇಸಿ ಅತ್ತಾನಂ, ಕಂಸೋ ಉಪಹತೋ ಯಥಾ;
ಏಸ ಪತ್ತೋಸಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ, ಸಾರಮ್ಭೋ ತೇ ನ ವಿಜ್ಜತಿ.
ಯಥಾ ದಣ್ಡೇನ ಗೋಪಾಲೋ, ಗಾವೋ ಪಾಜೇತಿ ಗೋಚರಂ;
ಏವಂ ಜರಾ ಚ ಮಚ್ಚು ಚ, ಆಯುಂ ಪಾಜೇನ್ತಿ ಪಾಣಿನಂ.
ಅಥ ಪಾಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಕರಂ ಬಾಲೋ ನ ಬುಜ್ಝತಿ;
ಸೇಹಿ ಕಮ್ಮೇಹಿ ದುಮ್ಮೇಧೋ, ಅಗ್ಗಿದಡ್ಢೋವ ತಪ್ಪತಿ.
ಯೋ ದಣ್ಡೇನ ಅದಣ್ಡೇಸು, ಅಪ್ಪದುಟ್ಠೇಸು ದುಸ್ಸತಿ;
ದಸನ್ನಮಞ್ಞತರಂ ಠಾನಂ, ಖಿಪ್ಪಮೇವ ನಿಗಚ್ಛತಿ.
ವೇದನಂ ¶ ಫರುಸಂ ಜಾನಿಂ, ಸರೀರಸ್ಸ ಚ ಭೇದನಂ [ಸರೀರಸ್ಸ ಪಭೇದನಂ (ಸ್ಯಾ.)];
ಗರುಕಂ ವಾಪಿ ಆಬಾಧಂ, ಚಿತ್ತಕ್ಖೇಪಞ್ಚ [ಚಿತ್ತಕ್ಖೇಪಂ ವ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಪಾಪುಣೇ.
ರಾಜತೋ ವಾ ಉಪಸಗ್ಗಂ [ಉಪಸ್ಸಗ್ಗಂ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಞ್ಚ [ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ ವ (ಸೀ. ಪೀ.)] ದಾರುಣಂ;
ಪರಿಕ್ಖಯಞ್ಚ [ಪರಿಕ್ಖಯಂ ವ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಞಾತೀನಂ, ಭೋಗಾನಞ್ಚ [ಭೋಗಾನಂ ವ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಪಭಙ್ಗುರಂ [ಪಭಙ್ಗುನಂ (ಕ.)].
ಅಥ ವಾಸ್ಸ ಅಗಾರಾನಿ, ಅಗ್ಗಿ ಡಹತಿ [ಡಯ್ಹತಿ (ಕ.)] ಪಾವಕೋ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ, ನಿರಯಂ ಸೋಪಪಜ್ಜತಿ [ಸೋ ಉಪಪಜ್ಜತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)].
ನ ¶ ¶ ನಗ್ಗಚರಿಯಾ ನ ಜಟಾ ನ ಪಙ್ಕಾ, ನಾನಾಸಕಾ ಥಣ್ಡಿಲಸಾಯಿಕಾ ವಾ;
ರಜೋಜಲ್ಲಂ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಂ, ಸೋಧೇನ್ತಿ ಮಚ್ಚಂ ಅವಿತಿಣ್ಣಕಙ್ಖಂ.
ಅಲಙ್ಕತೋ ಚೇಪಿ ಸಮಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಸನ್ತೋ ದನ್ತೋ ನಿಯತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ;
ಸಬ್ಬೇಸು ¶ ಭೂತೇಸು ನಿಧಾಯ ದಣ್ಡಂ, ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸೋ ಸಮಣೋ ಸ ಭಿಕ್ಖು.
ಹಿರೀನಿಸೇಧೋ ಪುರಿಸೋ, ಕೋಚಿ ಲೋಕಸ್ಮಿ ವಿಜ್ಜತಿ;
ಯೋ ನಿದ್ದಂ [ನಿನ್ದಂ (ಸೀ. ಪೀ.) ಸಂ. ನಿ. ೧.೧೮] ಅಪಬೋಧೇತಿ [ಅಪಬೋಧತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ಅಸ್ಸೋ ಭದ್ರೋ ಕಸಾಮಿವ.
ಅಸ್ಸೋ ¶ ಯಥಾ ಭದ್ರೋ ಕಸಾನಿವಿಟ್ಠೋ, ಆತಾಪಿನೋ ಸಂವೇಗಿನೋ ಭವಾಥ;
ಸದ್ಧಾಯ ಸೀಲೇನ ಚ ವೀರಿಯೇನ ಚ, ಸಮಾಧಿನಾ ಧಮ್ಮವಿನಿಚ್ಛಯೇನ ಚ;
ಸಮ್ಪನ್ನವಿಜ್ಜಾಚರಣಾ ಪತಿಸ್ಸತಾ, ಜಹಿಸ್ಸಥ [ಪಹಸ್ಸಥ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ದುಕ್ಖಮಿದಂ ಅನಪ್ಪಕಂ.
ಉದಕಞ್ಹಿ ನಯನ್ತಿ ನೇತ್ತಿಕಾ, ಉಸುಕಾರಾ ನಮಯನ್ತಿ ತೇಜನಂ;
ದಾರುಂ ನಮಯನ್ತಿ ತಚ್ಛಕಾ, ಅತ್ತಾನಂ ದಮಯನ್ತಿ ಸುಬ್ಬತಾ.
ದಣ್ಡವಗ್ಗೋ ದಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೧. ಜರಾವಗ್ಗೋ
ಕೋ ¶ ¶ ನು ಹಾಸೋ [ಕಿನ್ನು ಹಾಸೋ (ಕ.)] ಕಿಮಾನನ್ದೋ, ನಿಚ್ಚಂ ಪಜ್ಜಲಿತೇ ಸತಿ;
ಅನ್ಧಕಾರೇನ ಓನದ್ಧಾ, ಪದೀಪಂ ನ ಗವೇಸಥ.
ಪಸ್ಸ ಚಿತ್ತಕತಂ ಬಿಮ್ಬಂ, ಅರುಕಾಯಂ ಸಮುಸ್ಸಿತಂ;
ಆತುರಂ ಬಹುಸಙ್ಕಪ್ಪಂ, ಯಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಧುವಂ ಠಿತಿ.
ಪರಿಜಿಣ್ಣಮಿದಂ ¶ ರೂಪಂ, ರೋಗನೀಳಂ [ರೋಗನಿಡ್ಢಂ (ಸೀ. ಪೀ.), ರೋಗನಿದ್ಧಂ (ಸ್ಯಾ.)] ಪಭಙ್ಗುರಂ;
ಭಿಜ್ಜತಿ ಪೂತಿಸನ್ದೇಹೋ, ಮರಣನ್ತಞ್ಹಿ ಜೀವಿತಂ.
ಯಾನಿಮಾನಿ ¶ ಅಪತ್ಥಾನಿ [ಯಾನಿಮಾನಿ ಅಪತ್ಥಾನಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ಯಾನಿಮಾನಿ’ಪವಿದ್ಧಾನಿ (?)], ಅಲಾಬೂನೇವ [ಅಲಾಪೂನೇವ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಸಾರದೇ;
ಕಾಪೋತಕಾನಿ ಅಟ್ಠೀನಿ, ತಾನಿ ದಿಸ್ವಾನ ಕಾ ರತಿ.
ಅಟ್ಠೀನಂ ನಗರಂ ಕತಂ, ಮಂಸಲೋಹಿತಲೇಪನಂ;
ಯತ್ಥ ಜರಾ ಚ ಮಚ್ಚು ಚ, ಮಾನೋ ಮಕ್ಖೋ ಚ ಓಹಿತೋ.
ಜೀರನ್ತಿ ವೇ ರಾಜರಥಾ ಸುಚಿತ್ತಾ, ಅಥೋ ಸರೀರಮ್ಪಿ ಜರಂ ಉಪೇತಿ;
ಸತಞ್ಚ ಧಮ್ಮೋ ನ ಜರಂ ಉಪೇತಿ, ಸನ್ತೋ ಹವೇ ಸಬ್ಭಿ ಪವೇದಯನ್ತಿ.
ಅಪ್ಪಸ್ಸುತಾಯಂ ಪುರಿಸೋ, ಬಲಿಬದ್ಧೋವ [ಬಲಿವದ್ದೋವ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಜೀರತಿ;
ಮಂಸಾನಿ ತಸ್ಸ ವಡ್ಢನ್ತಿ, ಪಞ್ಞಾ ತಸ್ಸ ನ ವಡ್ಢತಿ.
ಅನೇಕಜಾತಿಸಂಸಾರಂ ¶ , ಸನ್ಧಾವಿಸ್ಸಂ ಅನಿಬ್ಬಿಸಂ;
ಗಹಕಾರಂ [ಗಹಕಾರಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಗವೇಸನ್ತೋ, ದುಕ್ಖಾ ಜಾತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
ಗಹಕಾರಕ ದಿಟ್ಠೋಸಿ, ಪುನ ಗೇಹಂ ನ ಕಾಹಸಿ;
ಸಬ್ಬಾ ¶ ತೇ ಫಾಸುಕಾ ಭಗ್ಗಾ, ಗಹಕೂಟಂ ವಿಸಙ್ಖತಂ;
ವಿಸಙ್ಖಾರಗತಂ ಚಿತ್ತಂ, ತಣ್ಹಾನಂ ಖಯಮಜ್ಝಗಾ.
ಅಚರಿತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಅಲದ್ಧಾ ಯೋಬ್ಬನೇ ಧನಂ;
ಜಿಣ್ಣಕೋಞ್ಚಾವ ಝಾಯನ್ತಿ, ಖೀಣಮಚ್ಛೇವ ಪಲ್ಲಲೇ.
ಅಚರಿತ್ವಾ ¶ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಅಲದ್ಧಾ ಯೋಬ್ಬನೇ ಧನಂ;
ಸೇನ್ತಿ ಚಾಪಾತಿಖೀಣಾವ, ಪುರಾಣಾನಿ ಅನುತ್ಥುನಂ.
ಜರಾವಗ್ಗೋ ಏಕಾದಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೨. ಅತ್ತವಗ್ಗೋ
ಅತ್ತಾನಞ್ಚೇ ¶ ಪಿಯಂ ಜಞ್ಞಾ, ರಕ್ಖೇಯ್ಯ ನಂ ಸುರಕ್ಖಿತಂ;
ತಿಣ್ಣಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಯಾಮಂ, ಪಟಿಜಗ್ಗೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಅತ್ತಾನಮೇವ ಪಠಮಂ, ಪತಿರೂಪೇ ನಿವೇಸಯೇ;
ಅಥಞ್ಞಮನುಸಾಸೇಯ್ಯ, ನ ಕಿಲಿಸ್ಸೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಅತ್ತಾನಂ ¶ ಚೇ ತಥಾ ಕಯಿರಾ, ಯಥಾಞ್ಞಮನುಸಾಸತಿ;
ಸುದನ್ತೋ ವತ ದಮೇಥ, ಅತ್ತಾ ಹಿ ಕಿರ ದುದ್ದಮೋ.
ಅತ್ತಾ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ನಾಥೋ, ಕೋ ಹಿ ನಾಥೋ ಪರೋ ಸಿಯಾ;
ಅತ್ತನಾ ಹಿ ಸುದನ್ತೇನ, ನಾಥಂ ಲಭತಿ ದುಲ್ಲಭಂ.
ಅತ್ತನಾ ಹಿ ಕತಂ ಪಾಪಂ, ಅತ್ತಜಂ ಅತ್ತಸಮ್ಭವಂ;
ಅಭಿಮತ್ಥತಿ [ಅಭಿಮನ್ತತಿ (ಸೀ. ಪೀ.)] ದುಮ್ಮೇಧಂ, ವಜಿರಂ ವಸ್ಮಮಯಂ [ವಜಿರಂವ’ಮ್ಹಮಯಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಮಣಿಂ.
ಯಸ್ಸ ¶ ಅಚ್ಚನ್ತದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ, ಮಾಲುವಾ ಸಾಲಮಿವೋತ್ಥತಂ;
ಕರೋತಿ ಸೋ ತಥತ್ತಾನಂ, ಯಥಾ ನಂ ಇಚ್ಛತೀ ದಿಸೋ.
ಸುಕರಾನಿ ¶ ಅಸಾಧೂನಿ, ಅತ್ತನೋ ಅಹಿತಾನಿ ಚ;
ಯಂ ವೇ ಹಿತಞ್ಚ ಸಾಧುಞ್ಚ, ತಂ ವೇ ಪರಮದುಕ್ಕರಂ.
ಯೋ ಸಾಸನಂ ಅರಹತಂ, ಅರಿಯಾನಂ ಧಮ್ಮಜೀವಿನಂ;
ಪಟಿಕ್ಕೋಸತಿ ದುಮ್ಮೇಧೋ, ದಿಟ್ಠಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಾಪಿಕಂ;
ಫಲಾನಿ ಕಟ್ಠಕಸ್ಸೇವ, ಅತ್ತಘಾತಾಯ [ಅತ್ತಘಞ್ಞಾಯ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಫಲ್ಲತಿ.
ಅತ್ತನಾ ¶ ಹಿ [ಅತ್ತನಾವ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಕತಂ ಪಾಪಂ, ಅತ್ತನಾ ಸಂಕಿಲಿಸ್ಸತಿ;
ಅತ್ತನಾ ಅಕತಂ ಪಾಪಂ, ಅತ್ತನಾವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ;
ಸುದ್ಧೀ ಅಸುದ್ಧಿ ಪಚ್ಚತ್ತಂ, ನಾಞ್ಞೋ ಅಞ್ಞಂ [ನಾಞ್ಞಮಞ್ಞೋ(ಸೀ.)] ವಿಸೋಧಯೇ.
ಅತ್ತದತ್ಥಂ ¶ ಪರತ್ಥೇನ, ಬಹುನಾಪಿ ನ ಹಾಪಯೇ;
ಅತ್ತದತ್ಥಮಭಿಞ್ಞಾಯ, ಸದತ್ಥಪಸುತೋ ಸಿಯಾ.
ಅತ್ತವಗ್ಗೋ ದ್ವಾದಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೩. ಲೋಕವಗ್ಗೋ
ಹೀನಂ ಧಮ್ಮಂ ನ ಸೇವೇಯ್ಯ, ಪಮಾದೇನ ನ ಸಂವಸೇ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ ನ ಸೇವೇಯ್ಯ, ನ ಸಿಯಾ ಲೋಕವಡ್ಢನೋ.
ಉತ್ತಿಟ್ಠೇ ನಪ್ಪಮಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಧಮ್ಮಂ ಸುಚರಿತಂ ಚರೇ;
ಧಮ್ಮಚಾರೀ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ.
ಧಮ್ಮಂ ¶ ¶ ಚರೇ ಸುಚರಿತಂ, ನ ನಂ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರೇ;
ಧಮ್ಮಚಾರೀ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ.
ಯಥಾ ಪುಬ್ಬುಳಕಂ [ಪುಬ್ಬುಳಕಂ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಪಸ್ಸೇ, ಯಥಾ ಪಸ್ಸೇ ಮರೀಚಿಕಂ;
ಏವಂ ಲೋಕಂ ಅವೇಕ್ಖನ್ತಂ, ಮಚ್ಚುರಾಜಾ ನ ಪಸ್ಸತಿ.
ಏಥ ಪಸ್ಸಥಿಮಂ ಲೋಕಂ, ಚಿತ್ತಂ ರಾಜರಥೂಪಮಂ;
ಯತ್ಥ ಬಾಲಾ ವಿಸೀದನ್ತಿ, ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಗೋ ವಿಜಾನತಂ.
ಯೋ ¶ ¶ ಚ ಪುಬ್ಬೇ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ, ಪಚ್ಛಾ ಸೋ ನಪ್ಪಮಜ್ಜತಿ;
ಸೋಮಂ ಲೋಕಂ ಪಭಾಸೇತಿ, ಅಬ್ಭಾ ಮುತ್ತೋವ ಚನ್ದಿಮಾ.
ಯಸ್ಸ ಪಾಪಂ ಕತಂ ಕಮ್ಮಂ, ಕುಸಲೇನ ಪಿಧೀಯತಿ [ಪಿತೀಯತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)];
ಸೋಮಂ ಲೋಕಂ ಪಭಾಸೇತಿ, ಅಬ್ಭಾ ಮುತ್ತೋವ ಚನ್ದಿಮಾ.
ಅನ್ಧಭೂತೋ [ಅನ್ಧೀಭೂತೋ (ಕ.)] ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ತನುಕೇತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸತಿ;
ಸಕುಣೋ ಜಾಲಮುತ್ತೋವ, ಅಪ್ಪೋ ಸಗ್ಗಾಯ ಗಚ್ಛತಿ.
ಹಂಸಾದಿಚ್ಚಪಥೇ ಯನ್ತಿ, ಆಕಾಸೇ ಯನ್ತಿ ಇದ್ಧಿಯಾ;
ನೀಯನ್ತಿ ಧೀರಾ ಲೋಕಮ್ಹಾ, ಜೇತ್ವಾ ಮಾರಂ ಸವಾಹಿನಿಂ [ಸವಾಹನಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)].
ಏಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅತೀತಸ್ಸ, ಮುಸಾವಾದಿಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋ;
ವಿತಿಣ್ಣಪರಲೋಕಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಂ ಅಕಾರಿಯಂ.
ನ ¶ ವೇ ಕದರಿಯಾ ದೇವಲೋಕಂ ವಜನ್ತಿ, ಬಾಲಾ ಹವೇ ನಪ್ಪಸಂಸನ್ತಿ ದಾನಂ;
ಧೀರೋ ಚ ದಾನಂ ಅನುಮೋದಮಾನೋ, ತೇನೇವ ¶ ಸೋ ಹೋತಿ ಸುಖೀ ಪರತ್ಥ.
ಪಥಬ್ಯಾ ಏಕರಜ್ಜೇನ, ಸಗ್ಗಸ್ಸ ಗಮನೇನ ವಾ;
ಸಬ್ಬಲೋಕಾಧಿಪಚ್ಚೇನ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ ವರಂ.
ಲೋಕವಗ್ಗೋ ತೇರಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೪. ಬುದ್ಧವಗ್ಗೋ
ಯಸ್ಸ ¶ ¶ ಜಿತಂ ನಾವಜೀಯತಿ, ಜಿತಂ ಯಸ್ಸ [ಜಿತಮಸ್ಸ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ಜಿತಂ ಮಸ್ಸ (ಕ.)] ನೋ ಯಾತಿ ಕೋಚಿ ಲೋಕೇ;
ತಂ ಬುದ್ಧಮನನ್ತಗೋಚರಂ, ಅಪದಂ ಕೇನ ಪದೇನ ನೇಸ್ಸಥ.
ಯಸ್ಸ ಜಾಲಿನೀ ವಿಸತ್ತಿಕಾ, ತಣ್ಹಾ ನತ್ಥಿ ಕುಹಿಞ್ಚಿ ನೇತವೇ;
ತಂ ಬುದ್ಧಮನನ್ತಗೋಚರಂ, ಅಪದಂ ಕೇನ ಪದೇನ ನೇಸ್ಸಥ.
ಯೇ ಝಾನಪಸುತಾ ಧೀರಾ, ನೇಕ್ಖಮ್ಮೂಪಸಮೇ ರತಾ;
ದೇವಾಪಿ ತೇಸಂ ಪಿಹಯನ್ತಿ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಾನಂ ಸತೀಮತಂ.
ಕಿಚ್ಛೋ ¶ ಮನುಸ್ಸಪಟಿಲಾಭೋ, ಕಿಚ್ಛಂ ಮಚ್ಚಾನ ಜೀವಿತಂ;
ಕಿಚ್ಛಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ, ಕಿಚ್ಛೋ ಬುದ್ಧಾನಮುಪ್ಪಾದೋ.
ಸಬ್ಬಪಾಪಸ್ಸ ಅಕರಣಂ, ಕುಸಲಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾ [ಕುಸಲಸ್ಸೂಪಸಮ್ಪದಾ (ಸ್ಯಾ.)];
ಸಚಿತ್ತಪರಿಯೋದಪನಂ ¶ [ಸಚಿತ್ತಪರಿಯೋದಾಪನಂ (?)], ಏತಂ ಬುದ್ಧಾನ ಸಾಸನಂ.
ಖನ್ತೀ ಪರಮಂ ತಪೋ ತಿತಿಕ್ಖಾ, ನಿಬ್ಬಾನಂ [ನಿಬ್ಬಾಣಂ (ಕ. ಸೀ. ಪೀ.)] ಪರಮಂ ವದನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾ;
ನ ಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಪರೂಪಘಾತೀ, ನ [ಅಯಂ ನಕಾರೋ ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ. ಪಾತ್ಥಕೇಸು ನ ದಿಸ್ಸತಿ] ಸಮಣೋ ಹೋತಿ ಪರಂ ವಿಹೇಠಯನ್ತೋ.
ಅನೂಪವಾದೋ ಅನೂಪಘಾತೋ [ಅನುಪವಾದೋ ಅನುಪಘಾತೋ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಚ ಸಂವರೋ;
ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಚ ಭತ್ತಸ್ಮಿಂ, ಪನ್ತಞ್ಚ ಸಯನಾಸನಂ;
ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಚ ಆಯೋಗೋ, ಏತಂ ಬುದ್ಧಾನ ಸಾಸನಂ.
ನ ¶ ಕಹಾಪಣವಸ್ಸೇನ, ತಿತ್ತಿ ಕಾಮೇಸು ವಿಜ್ಜತಿ;
ಅಪ್ಪಸ್ಸಾದಾ ದುಖಾ ಕಾಮಾ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಅಪಿ ¶ ದಿಬ್ಬೇಸು ಕಾಮೇಸು, ರತಿಂ ಸೋ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ;
ತಣ್ಹಕ್ಖಯರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ.
ಬಹುಂ ವೇ ಸರಣಂ ಯನ್ತಿ, ಪಬ್ಬತಾನಿ ವನಾನಿ ಚ;
ಆರಾಮರುಕ್ಖಚೇತ್ಯಾನಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ಭಯತಜ್ಜಿತಾ.
ನೇತಂ ಖೋ ಸರಣಂ ಖೇಮಂ, ನೇತಂ ಸರಣಮುತ್ತಮಂ;
ನೇತಂ ಸರಣಮಾಗಮ್ಮ, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತಿ.
ಯೋ ¶ ಚ ಬುದ್ಧಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಸಙ್ಘಞ್ಚ ಸರಣಂ ಗತೋ;
ಚತ್ತಾರಿ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಿ, ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ.
ದುಕ್ಖಂ ದುಕ್ಖಸಮುಪ್ಪಾದಂ, ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಅತಿಕ್ಕಮಂ;
ಅರಿಯಂ ಚಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ, ದುಕ್ಖೂಪಸಮಗಾಮಿನಂ.
ಏತಂ ¶ ಖೋ ಸರಣಂ ಖೇಮಂ, ಏತಂ ಸರಣಮುತ್ತಮಂ;
ಏತಂ ಸರಣಮಾಗಮ್ಮ, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತಿ.
ದುಲ್ಲಭೋ ಪುರಿಸಾಜಞ್ಞೋ, ನ ಸೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಜಾಯತಿ;
ಯತ್ಥ ಸೋ ಜಾಯತಿ ಧೀರೋ, ತಂ ಕುಲಂ ಸುಖಮೇಧತಿ.
ಸುಖೋ ಬುದ್ಧಾನಮುಪ್ಪಾದೋ, ಸುಖಾ ಸದ್ಧಮ್ಮದೇಸನಾ;
ಸುಖಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗೀ, ಸಮಗ್ಗಾನಂ ತಪೋ ಸುಖೋ.
ಪೂಜಾರಹೇ ಪೂಜಯತೋ, ಬುದ್ಧೇ ಯದಿ ವ ಸಾವಕೇ;
ಪಪಞ್ಚಸಮತಿಕ್ಕನ್ತೇ, ತಿಣ್ಣಸೋಕಪರಿದ್ದವೇ.
ತೇ ¶ ¶ ತಾದಿಸೇ ಪೂಜಯತೋ, ನಿಬ್ಬುತೇ ಅಕುತೋಭಯೇ;
ನ ಸಕ್ಕಾ ಪುಞ್ಞಂ ಸಙ್ಖಾತುಂ, ಇಮೇತ್ತಮಪಿ ಕೇನಚಿ.
ಬುದ್ಧವಗ್ಗೋ ಚುದ್ದಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೫. ಸುಖವಗ್ಗೋ
ಸುಸುಖಂ ¶ ವತ ಜೀವಾಮ, ವೇರಿನೇಸು ಅವೇರಿನೋ;
ವೇರಿನೇಸು ಮನುಸ್ಸೇಸು, ವಿಹರಾಮ ಅವೇರಿನೋ.
ಸುಸುಖಂ ¶ ವತ ಜೀವಾಮ, ಆತುರೇಸು ಅನಾತುರಾ;
ಆತುರೇಸು ಮನುಸ್ಸೇಸು, ವಿಹರಾಮ ಅನಾತುರಾ.
ಸುಸುಖಂ ವತ ಜೀವಾಮ, ಉಸ್ಸುಕೇಸು ಅನುಸ್ಸುಕಾ;
ಉಸ್ಸುಕೇಸು ¶ ಮನಸ್ಸೇಸು, ವಿಹರಾಮ ಅನುಸ್ಸುಕಾ.
ಸುಸುಖಂ ವತ ಜೀವಾಮ, ಯೇಸಂ ನೋ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚನಂ;
ಪೀತಿಭಕ್ಖಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮ, ದೇವಾ ಆಭಸ್ಸರಾ ಯಥಾ.
ಜಯಂ ವೇರಂ ಪಸವತಿ, ದುಕ್ಖಂ ಸೇತಿ ಪರಾಜಿತೋ;
ಉಪಸನ್ತೋ ಸುಖಂ ಸೇತಿ, ಹಿತ್ವಾ ಜಯಪರಾಜಯಂ.
ನತ್ಥಿ ರಾಗಸಮೋ ಅಗ್ಗಿ, ನತ್ಥಿ ದೋಸಸಮೋ ಕಲಿ;
ನತ್ಥಿ ಖನ್ಧಸಮಾ [ಖನ್ಧಾದಿಸಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ. ರೂಪಸಿದ್ಧಿಯಾ ಸಮೇತಿ)] ದುಕ್ಖಾ, ನತ್ಥಿ ಸನ್ತಿಪರಂ ಸುಖಂ.
ಜಿಘಚ್ಛಾಪರಮಾ ¶ ರೋಗಾ, ಸಙ್ಖಾರಪರಮಾ [ಸಙ್ಕಾರಾ ಪರಮಾ (ಬಹೂಸು)] ದುಖಾ;
ಏತಂ ಞತ್ವಾ ಯಥಾಭೂತಂ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪರಮಂ ಸುಖಂ.
ಆರೋಗ್ಯಪರಮಾ ಲಾಭಾ, ಸನ್ತುಟ್ಠಿಪರಮಂ ಧನಂ;
ವಿಸ್ಸಾಸಪರಮಾ ಞಾತಿ [ವಿಸ್ಸಾಸಪರಮೋ ಞಾತಿ (ಕ. ಸೀ.), ವಿಸ್ಸಾಸಪರಮಾ ಞಾತೀ (ಸೀ. ಅಟ್ಠ.), ವಿಸ್ಸಾಸಾ ಪರಮಾ ಞಾತಿ (ಕ.)], ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪರಮಂ [ನಿಬ್ಬಾಣಪರಮಂ (ಕ. ಸೀ.)] ಸುಖಂ.
ಪವಿವೇಕರಸಂ ¶ ಪಿತ್ವಾ [ಪೀತ್ವಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)], ರಸಂ ಉಪಸಮಸ್ಸ ಚ;
ನಿದ್ದರೋ ಹೋತಿ ನಿಪ್ಪಾಪೋ, ಧಮ್ಮಪೀತಿರಸಂ ಪಿವಂ.
ಸಾಹು ¶ ದಸ್ಸನಮರಿಯಾನಂ, ಸನ್ನಿವಾಸೋ ಸದಾ ಸುಖೋ;
ಅದಸ್ಸನೇನ ಬಾಲಾನಂ, ನಿಚ್ಚಮೇವ ಸುಖೀ ಸಿಯಾ.
ಬಾಲಸಙ್ಗತಚಾರೀ [ಬಾಲಸಙ್ಗತಿಚಾರೀ (ಕ.)] ಹಿ, ದೀಘಮದ್ಧಾನ ಸೋಚತಿ;
ದುಕ್ಖೋ ಬಾಲೇಹಿ ಸಂವಾಸೋ, ಅಮಿತ್ತೇನೇವ ಸಬ್ಬದಾ;
ಧೀರೋ ಚ ಸುಖಸಂವಾಸೋ, ಞಾತೀನಂವ ಸಮಾಗಮೋ.
ತಸ್ಮಾ ಹಿ –
ಧೀರಞ್ಚ ಪಞ್ಞಞ್ಚ ಬಹುಸ್ಸುತಞ್ಚ, ಧೋರಯ್ಹಸೀಲಂ ¶ ವತವನ್ತಮರಿಯಂ;
ತಂ ತಾದಿಸಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ ಸುಮೇಧಂ, ಭಜೇಥ ನಕ್ಖತ್ತಪಥಂವ ಚನ್ದಿಮಾ [ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಧೀರಂ ಪಞ್ಞಞ್ಚ, ಬಹುಸ್ಸುತಞ್ಚ ಧೋರಯ್ಹಂ; ಸೀಲಂ ಧುತವತಮರಿಯಂ, ತಂ ತಾದಿಸಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಂ; ಸುಮೇಧಂ ಭಜೇಥ ನಕ್ಖತ್ತಪಥಂವ ಚನ್ದಿಮಾ; (ಕ.)].
ಸುಖವಗ್ಗೋ ಪನ್ನರಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೬. ಪಿಯವಗ್ಗೋ
ಅಯೋಗೇ ¶ ಯುಞ್ಜಮತ್ತಾನಂ, ಯೋಗಸ್ಮಿಞ್ಚ ಅಯೋಜಯಂ;
ಅತ್ಥಂ ಹಿತ್ವಾ ಪಿಯಗ್ಗಾಹೀ, ಪಿಹೇತತ್ತಾನುಯೋಗಿನಂ.
ಮಾ ¶ ಪಿಯೇಹಿ ಸಮಾಗಞ್ಛಿ, ಅಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಕುದಾಚನಂ;
ಪಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸನಂ ದುಕ್ಖಂ, ಅಪ್ಪಿಯಾನಞ್ಚ ದಸ್ಸನಂ.
ತಸ್ಮಾ ಪಿಯಂ ನ ಕಯಿರಾಥ, ಪಿಯಾಪಾಯೋ ಹಿ ಪಾಪಕೋ;
ಗನ್ಥಾ ತೇಸಂ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ಯೇಸಂ ನತ್ಥಿ ಪಿಯಾಪ್ಪಿಯಂ.
ಪಿಯತೋ ಜಾಯತೀ ಸೋಕೋ, ಪಿಯತೋ ಜಾಯತೀ [ಜಾಯತೇ (ಕ.)] ಭಯಂ;
ಪಿಯತೋ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಸೋಕೋ ಕುತೋ ಭಯಂ.
ಪೇಮತೋ ¶ ಜಾಯತೀ ಸೋಕೋ, ಪೇಮತೋ ಜಾಯತೀ ಭಯಂ;
ಪೇಮತೋ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಸೋಕೋ ಕುತೋ ಭಯಂ.
ರತಿಯಾ ಜಾಯತೀ ಸೋಕೋ, ರತಿಯಾ ಜಾಯತೀ ಭಯಂ;
ರತಿಯಾ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಸೋಕೋ ಕುತೋ ಭಯಂ.
ಕಾಮತೋ ಜಾಯತೀ ಸೋಕೋ, ಕಾಮತೋ ಜಾಯತೀ ಭಯಂ;
ಕಾಮತೋ ¶ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಸೋಕೋ ಕುತೋ ಭಯಂ.
ತಣ್ಹಾಯ ಜಾಯತೀ [ಜಾಯತೇ (ಕ.)] ಸೋಕೋ, ತಣ್ಹಾಯ ಜಾಯತೀ ಭಯಂ;
ತಣ್ಹಾಯ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಸೋಕೋ ಕುತೋ ಭಯಂ.
ಸೀಲದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನಂ ¶ , ಧಮ್ಮಟ್ಠಂ ಸಚ್ಚವೇದಿನಂ;
ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮ ಕುಬ್ಬಾನಂ, ತಂ ಜನೋ ಕುರುತೇ ಪಿಯಂ.
ಛನ್ದಜಾತೋ ಅನಕ್ಖಾತೇ, ಮನಸಾ ಚ ಫುಟೋ ಸಿಯಾ;
ಕಾಮೇಸು ಚ ಅಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತೋ [ಅಪ್ಪಟಿಬನ್ಧಚಿತ್ತೋ (ಕ.)], ಉದ್ಧಂಸೋತೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಚಿರಪ್ಪವಾಸಿಂ ಪುರಿಸಂ, ದೂರತೋ ಸೋತ್ಥಿಮಾಗತಂ;
ಞಾತಿಮಿತ್ತಾ ಸುಹಜ್ಜಾ ಚ, ಅಭಿನನ್ದನ್ತಿ ಆಗತಂ.
ತಥೇವ ¶ ಕತಪುಞ್ಞಮ್ಪಿ, ಅಸ್ಮಾ ಲೋಕಾ ಪರಂ ಗತಂ;
ಪುಞ್ಞಾನಿ ಪಟಿಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಪಿಯಂ ಞಾತೀವ ಆಗತಂ.
ಪಿಯವಗ್ಗೋ ಸೋಳಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೭. ಕೋಧವಗ್ಗೋ
ಕೋಧಂ ¶ ಜಹೇ ವಿಪ್ಪಜಹೇಯ್ಯ ಮಾನಂ, ಸಂಯೋಜನಂ ಸಬ್ಬಮತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ;
ತಂ ನಾಮರೂಪಸ್ಮಿಮಸಜ್ಜಮಾನಂ, ಅಕಿಞ್ಚನಂ ನಾನುಪತನ್ತಿ ದುಕ್ಖಾ.
ಯೋ ವೇ ಉಪ್ಪತಿತಂ ಕೋಧಂ, ರಥಂ ಭನ್ತಂವ ವಾರಯೇ [ಧಾರಯೇ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)];
ತಮಹಂ ¶ ಸಾರಥಿಂ ಬ್ರೂಮಿ, ರಸ್ಮಿಗ್ಗಾಹೋ ಇತರೋ ಜನೋ.
ಅಕ್ಕೋಧೇನ ಜಿನೇ ಕೋಧಂ, ಅಸಾಧುಂ ಸಾಧುನಾ ಜಿನೇ;
ಜಿನೇ ಕದರಿಯಂ ದಾನೇನ, ಸಚ್ಚೇನಾಲಿಕವಾದಿನಂ.
ಸಚ್ಚಂ ಭಣೇ ನ ಕುಜ್ಝೇಯ್ಯ, ದಜ್ಜಾ ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ [ದಜ್ಜಾ’ಪ್ಪಸ್ಮಿಮ್ಪಿ (ಸೀ. ಪೀ.), ದಜ್ಜಾ ಅಪ್ಪಸ್ಮಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಯಾಚಿತೋ;
ಏತೇಹಿ ತೀಹಿ ಠಾನೇಹಿ, ಗಚ್ಛೇ ದೇವಾನ ಸನ್ತಿಕೇ.
ಅಹಿಂಸಕಾ ¶ ¶ ಯೇ ಮುನಯೋ [ಅಹಿಂಸಕಾಯಾ ಮುನಯೋ (ಕ.)], ನಿಚ್ಚಂ ಕಾಯೇನ ಸಂವುತಾ;
ತೇ ಯನ್ತಿ ಅಚ್ಚುತಂ ಠಾನಂ, ಯತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ನ ಸೋಚರೇ.
ಸದಾ ಜಾಗರಮಾನಾನಂ, ಅಹೋರತ್ತಾನುಸಿಕ್ಖಿನಂ;
ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಧಿಮುತ್ತಾನಂ, ಅತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಆಸವಾ.
ಪೋರಾಣಮೇತಂ ¶ ಅತುಲ, ನೇತಂ ಅಜ್ಜತನಾಮಿವ;
ನಿನ್ದನ್ತಿ ತುಣ್ಹಿಮಾಸೀನಂ, ನಿನ್ದನ್ತಿ ಬಹುಭಾಣಿನಂ;
ಮಿತಭಾಣಿಮ್ಪಿ ನಿನ್ದನ್ತಿ, ನತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಅನಿನ್ದಿತೋ.
ನ ಚಾಹು ನ ಚ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ನ ಚೇತರಹಿ ವಿಜ್ಜತಿ;
ಏಕನ್ತಂ ನಿನ್ದಿತೋ ಪೋಸೋ, ಏಕನ್ತಂ ವಾ ಪಸಂಸಿತೋ.
ಯಂ ಚೇ ವಿಞ್ಞೂ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ಅನುವಿಚ್ಚ ಸುವೇ ಸುವೇ;
ಅಚ್ಛಿದ್ದವುತ್ತಿಂ [ಅಚ್ಛಿನ್ನವುತ್ತಿಂ (ಕ.)] ಮೇಧಾವಿಂ, ಪಞ್ಞಾಸೀಲಸಮಾಹಿತಂ.
ನಿಕ್ಖಂ [ನೇಕ್ಖಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಜಮ್ಬೋನದಸ್ಸೇವ, ಕೋ ತಂ ನಿನ್ದಿತುಮರಹತಿ;
ದೇವಾಪಿ ನಂ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ಬ್ರಹ್ಮುನಾಪಿ ಪಸಂಸಿತೋ.
ಕಾಯಪ್ಪಕೋಪಂ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಕಾಯೇನ ಸಂವುತೋ ಸಿಯಾ;
ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ ಹಿತ್ವಾ, ಕಾಯೇನ ಸುಚರಿತಂ ಚರೇ.
ವಚೀಪಕೋಪಂ ¶ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ, ವಾಚಾಯ ಸಂವುತೋ ಸಿಯಾ;
ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ ಹಿತ್ವಾ, ವಾಚಾಯ ಸುಚರಿತಂ ಚರೇ.
ಮನೋಪಕೋಪಂ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಮನಸಾ ಸಂವುತೋ ಸಿಯಾ;
ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ ಹಿತ್ವಾ, ಮನಸಾ ಸುಚರಿತಂ ಚರೇ.
ಕಾಯೇನ ¶ ಸಂವುತಾ ಧೀರಾ, ಅಥೋ ವಾಚಾಯ ಸಂವುತಾ;
ಮನಸಾ ಸಂವುತಾ ಧೀರಾ, ತೇ ವೇ ಸುಪರಿಸಂವುತಾ.
ಕೋಧವಗ್ಗೋ ಸತ್ತರಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೮. ಮಲವಗ್ಗೋ
ಪಣ್ಡುಪಲಾಸೋವ ¶ ದಾನಿಸಿ, ಯಮಪುರಿಸಾಪಿ ಚ ತೇ [ತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ಉಪಟ್ಠಿತಾ;
ಉಯ್ಯೋಗಮುಖೇ ಚ ತಿಟ್ಠಸಿ, ಪಾಥೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಚ ತೇ ನ ವಿಜ್ಜತಿ.
ಸೋ ¶ ಕರೋಹಿ ದೀಪಮತ್ತನೋ, ಖಿಪ್ಪಂ ವಾಯಮ ಪಣ್ಡಿತೋ ಭವ;
ನಿದ್ಧನ್ತಮಲೋ ಅನಙ್ಗಣೋ, ದಿಬ್ಬಂ ಅರಿಯಭೂಮಿಂ ಉಪೇಹಿಸಿ [ದಿಬ್ಬಂ ಅರಿಯಭೂಮಿಮೇಹಿಸಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ದಿಬ್ಬಮರಿಯಭೂಮಿಂ ಉಪೇಹಿಸಿ (?)].
ಉಪನೀತವಯೋ ಚ ದಾನಿಸಿ, ಸಮ್ಪಯಾತೋಸಿ ¶ ಯಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ;
ವಾಸೋ [ವಾಸೋಪಿ ಚ (ಬಹೂಸು)] ತೇ ನತ್ಥಿ ಅನ್ತರಾ, ಪಾಥೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಚ ತೇ ನ ವಿಜ್ಜತಿ.
ಸೋ ಕರೋಹಿ ದೀಪಮತ್ತನೋ, ಖಿಪ್ಪಂ ವಾಯಮ ಪಣ್ಡಿತೋ ಭವ;
ನಿದ್ಧನ್ತಮಲೋ ಅನಙ್ಗಣೋ, ನ ಪುನಂ ಜಾತಿಜರಂ [ನ ಪುನ ಜಾತಿಜರಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.), ನ ಪುನ ಜಾತಿಜ್ಜರಂ (ಕ.)] ಉಪೇಹಿಸಿ.
ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಮೇಧಾವೀ, ಥೋಕಂ ಥೋಕಂ ಖಣೇ ಖಣೇ;
ಕಮ್ಮಾರೋ ರಜತಸ್ಸೇವ, ನಿದ್ಧಮೇ ಮಲಮತ್ತನೋ.
ಅಯಸಾವ ಮಲಂ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ [ಸಮುಟ್ಠಾಯ (ಕ.)], ತತುಟ್ಠಾಯ [ತದುಟ್ಠಾಯ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ತಮೇವ ಖಾದತಿ;
ಏವಂ ಅತಿಧೋನಚಾರಿನಂ, ಸಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ [ಸಕಕಮ್ಮಾನಿ (ಸೀ. ಪೀ.)] ನಯನ್ತಿ ದುಗ್ಗತಿಂ.
ಅಸಜ್ಝಾಯಮಲಾ ¶ ¶ ಮನ್ತಾ, ಅನುಟ್ಠಾನಮಲಾ ಘರಾ;
ಮಲಂ ವಣ್ಣಸ್ಸ ಕೋಸಜ್ಜಂ, ಪಮಾದೋ ರಕ್ಖತೋ ಮಲಂ.
ಮಲಿತ್ಥಿಯಾ ದುಚ್ಚರಿತಂ, ಮಚ್ಛೇರಂ ದದತೋ ಮಲಂ;
ಮಲಾ ವೇ ಪಾಪಕಾ ಧಮ್ಮಾ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ.
ತತೋ ಮಲಾ ಮಲತರಂ, ಅವಿಜ್ಜಾ ಪರಮಂ ಮಲಂ;
ಏತಂ ಮಲಂ ಪಹನ್ತ್ವಾನ, ನಿಮ್ಮಲಾ ಹೋಥ ಭಿಕ್ಖವೋ.
ಸುಜೀವಂ ¶ ಅಹಿರಿಕೇನ, ಕಾಕಸೂರೇನ ಧಂಸಿನಾ;
ಪಕ್ಖನ್ದಿನಾ ಪಗಬ್ಭೇನ, ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೇನ ಜೀವಿತಂ.
ಹಿರೀಮತಾ ¶ ಚ ದುಜ್ಜೀವಂ, ನಿಚ್ಚಂ ಸುಚಿಗವೇಸಿನಾ;
ಅಲೀನೇನಾಪ್ಪಗಬ್ಭೇನ, ಸುದ್ಧಾಜೀವೇನ ಪಸ್ಸತಾ.
ಯೋ ಪಾಣಮತಿಪಾತೇತಿ, ಮುಸಾವಾದಞ್ಚ ಭಾಸತಿ;
ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಮಾದಿಯತಿ, ಪರದಾರಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ.
ಸುರಾಮೇರಯಪಾನಞ್ಚ, ಯೋ ನರೋ ಅನುಯುಞ್ಜತಿ;
ಇಧೇವಮೇಸೋ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಮೂಲಂ ಖಣತಿ ಅತ್ತನೋ.
ಏವಂ ಭೋ ಪುರಿಸ ಜಾನಾಹಿ, ಪಾಪಧಮ್ಮಾ ಅಸಞ್ಞತಾ;
ಮಾ ತಂ ಲೋಭೋ ಅಧಮ್ಮೋ ಚ, ಚಿರಂ ದುಕ್ಖಾಯ ರನ್ಧಯುಂ.
ದದಾತಿ ವೇ ಯಥಾಸದ್ಧಂ, ಯಥಾಪಸಾದನಂ [ಯತ್ಥ ಪಸಾದನಂ (ಕತ್ಥಚಿ)] ಜನೋ;
ತತ್ಥ ಯೋ ಮಙ್ಕು ಭವತಿ [ತತ್ಥ ಚೇ ಮಂಕು ಯೋ ಹೋತಿ (ಸೀ.), ತತ್ಥ ಯೋ ಮಙ್ಕುತೋ ಹೋತಿ (ಸ್ಯಾ.)], ಪರೇಸಂ ಪಾನಭೋಜನೇ;
ನ ಸೋ ದಿವಾ ವಾ ರತ್ತಿಂ ವಾ, ಸಮಾಧಿಮಧಿಗಚ್ಛತಿ.
ಯಸ್ಸ ¶ ¶ ಚೇತಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಂ, ಮೂಲಘಚ್ಚಂ [ಮೂಲಘಚ್ಛಂ (ಕ.)] ಸಮೂಹತಂ;
ಸ ವೇ ದಿವಾ ವಾ ರತ್ತಿಂ ವಾ, ಸಮಾಧಿಮಧಿಗಚ್ಛತಿ.
ನತ್ಥಿ ರಾಗಸಮೋ ಅಗ್ಗಿ, ನತ್ಥಿ ದೋಸಸಮೋ ಗಹೋ;
ನತ್ಥಿ ಮೋಹಸಮಂ ಜಾಲಂ, ನತ್ಥಿ ತಣ್ಹಾಸಮಾ ನದೀ.
ಸುದಸ್ಸಂ ವಜ್ಜಮಞ್ಞೇಸಂ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ದುದ್ದಸಂ;
ಪರೇಸಂ ಹಿ ಸೋ ವಜ್ಜಾನಿ, ಓಪುನಾತಿ [ಓಫುನಾತಿ (ಕ.)] ಯಥಾ ಭುಸಂ;
ಅತ್ತನೋ ಪನ ಛಾದೇತಿ, ಕಲಿಂವ ಕಿತವಾ ಸಠೋ.
ಪರವಜ್ಜಾನುಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ¶ , ¶ ನಿಚ್ಚಂ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೋ;
ಆಸವಾ ತಸ್ಸ ವಡ್ಢನ್ತಿ, ಆರಾ ಸೋ ಆಸವಕ್ಖಯಾ.
ಆಕಾಸೇವ ಪದಂ ನತ್ಥಿ, ಸಮಣೋ ನತ್ಥಿ ಬಾಹಿರೇ;
ಪಪಞ್ಚಾಭಿರತಾ ಪಜಾ, ನಿಪ್ಪಪಞ್ಚಾ ತಥಾಗತಾ.
ಆಕಾಸೇವ ಪದಂ ನತ್ಥಿ, ಸಮಣೋ ನತ್ಥಿ ಬಾಹಿರೇ;
ಸಙ್ಖಾರಾ ಸಸ್ಸತಾ ನತ್ಥಿ, ನತ್ಥಿ ಬುದ್ಧಾನಮಿಞ್ಜಿತಂ.
ಮಲವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಾರಸಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೧೯. ಧಮ್ಮಟ್ಠವಗ್ಗೋ
ನ ¶ ತೇನ ಹೋತಿ ಧಮ್ಮಟ್ಠೋ, ಯೇನತ್ಥಂ ಸಾಹಸಾ [ಸಹಸಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ನಯೇ;
ಯೋ ಚ ಅತ್ಥಂ ಅನತ್ಥಞ್ಚ, ಉಭೋ ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಅಸಾಹಸೇನ ¶ ಧಮ್ಮೇನ, ಸಮೇನ ನಯತೀ ಪರೇ;
ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಗುತ್ತೋ ಮೇಧಾವೀ, ‘‘ಧಮ್ಮಟ್ಠೋ’’ತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ.
ನ ತೇನ ಪಣ್ಡಿತೋ ಹೋತಿ, ಯಾವತಾ ಬಹು ಭಾಸತಿ;
ಖೇಮೀ ಅವೇರೀ ಅಭಯೋ, ‘‘ಪಣ್ಡಿತೋ’’ತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ.
ನ ತಾವತಾ ಧಮ್ಮಧರೋ, ಯಾವತಾ ಬಹು ಭಾಸತಿ;
ಯೋ ಚ ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ ಸುತ್ವಾನ, ಧಮ್ಮಂ ಕಾಯೇನ ಪಸ್ಸತಿ;
ಸ ವೇ ಧಮ್ಮಧರೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಧಮ್ಮಂ ನಪ್ಪಮಜ್ಜತಿ.
ನ ¶ ತೇನ ಥೇರೋ ಸೋ ಹೋತಿ [ಥೇರೋ ಹೋತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಯೇನಸ್ಸ ಪಲಿತಂ ಸಿರೋ;
ಪರಿಪಕ್ಕೋ ¶ ವಯೋ ತಸ್ಸ, ‘‘ಮೋಘಜಿಣ್ಣೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಯಮ್ಹಿ ಸಚ್ಚಞ್ಚ ಧಮ್ಮೋ ಚ, ಅಹಿಂಸಾ ಸಂಯಮೋ ದಮೋ;
ಸ ವೇ ವನ್ತಮಲೋ ಧೀರೋ, ‘‘ಥೇರೋ’’ ಇತಿ [ಸೋ ಥೇರೋತಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಪವುಚ್ಚತಿ.
ನ ವಾಕ್ಕರಣಮತ್ತೇನ, ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ವಾ;
ಸಾಧುರೂಪೋ ನರೋ ಹೋತಿ, ಇಸ್ಸುಕೀ ಮಚ್ಛರೀ ಸಠೋ.
ಯಸ್ಸ ಚೇತಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಂ, ಮೂಲಘಚ್ಚಂ ಸಮೂಹತಂ;
ಸ ವನ್ತದೋಸೋ ಮೇಧಾವೀ, ‘‘ಸಾಧುರೂಪೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ನ ಮುಣ್ಡಕೇನ ಸಮಣೋ, ಅಬ್ಬತೋ ಅಲಿಕಂ ಭಣಂ;
ಇಚ್ಛಾಲೋಭಸಮಾಪನ್ನೋ, ಸಮಣೋ ಕಿಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ.
ಯೋ ¶ ಚ ಸಮೇತಿ ಪಾಪಾನಿ, ಅಣುಂ ಥೂಲಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ;
ಸಮಿತತ್ತಾ ಹಿ ಪಾಪಾನಂ, ‘‘ಸಮಣೋ’’ತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ.
ನ ¶ ತೇನ ಭಿಕ್ಖು ಸೋ ಹೋತಿ, ಯಾವತಾ ಭಿಕ್ಖತೇ ಪರೇ;
ವಿಸ್ಸಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮಾದಾಯ, ಭಿಕ್ಖು ಹೋತಿ ನ ತಾವತಾ.
ಯೋಧ ಪುಞ್ಞಞ್ಚ ಪಾಪಞ್ಚ, ಬಾಹೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾ [ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ (ಕ.)];
ಸಙ್ಖಾಯ ಲೋಕೇ ಚರತಿ, ಸ ವೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ನ ಮೋನೇನ ಮುನೀ ಹೋತಿ, ಮೂಳ್ಹರೂಪೋ ಅವಿದ್ದಸು;
ಯೋ ಚ ತುಲಂವ ಪಗ್ಗಯ್ಹ, ವರಮಾದಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋ.
ಪಾಪಾನಿ ¶ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ, ಸ ಮುನೀ ತೇನ ಸೋ ಮುನಿ;
ಯೋ ಮುನಾತಿ ಉಭೋ ಲೋಕೇ, ‘‘ಮುನಿ’’ ತೇನ ಪವುಚ್ಚತಿ.
ನ ತೇನ ಅರಿಯೋ ಹೋತಿ, ಯೇನ ಪಾಣಾನಿ ಹಿಂಸತಿ;
ಅಹಿಂಸಾ ¶ ಸಬ್ಬಪಾಣಾನಂ, ‘‘ಅರಿಯೋ’’ತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ.
ನ ಸೀಲಬ್ಬತಮತ್ತೇನ, ಬಾಹುಸಚ್ಚೇನ ವಾ ಪನ;
ಅಥ ವಾ ಸಮಾಧಿಲಾಭೇನ, ವಿವಿತ್ತಸಯನೇನ ವಾ.
ಫುಸಾಮಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸುಖಂ, ಅಪುಥುಜ್ಜನಸೇವಿತಂ;
ಭಿಕ್ಖು ವಿಸ್ಸಾಸಮಾಪಾದಿ, ಅಪ್ಪತ್ತೋ ಆಸವಕ್ಖಯಂ.
ಧಮ್ಮಟ್ಠವಗ್ಗೋ ಏಕೂನವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೦. ಮಗ್ಗವಗ್ಗೋ
ಮಗ್ಗಾನಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ¶ ¶ ಸೇಟ್ಠೋ, ಸಚ್ಚಾನಂ ಚತುರೋ ಪದಾ;
ವಿರಾಗೋ ಸೇಟ್ಠೋ ಧಮ್ಮಾನಂ, ದ್ವಿಪದಾನಞ್ಚ ಚಕ್ಖುಮಾ.
ಏಸೇವ [ಏಸೋವ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಮಗ್ಗೋ ನತ್ಥಞ್ಞೋ, ದಸ್ಸನಸ್ಸ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ;
ಏತಞ್ಹಿ ತುಮ್ಹೇ ಪಟಿಪಜ್ಜಥ, ಮಾರಸ್ಸೇತಂ ಪಮೋಹನಂ.
ಏತಞ್ಹಿ ತುಮ್ಹೇ ಪಟಿಪನ್ನಾ, ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸಥ;
ಅಕ್ಖಾತೋ ವೋ [ಅಕ್ಖಾತೋ ವೇ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಮಯಾ ಮಗ್ಗೋ, ಅಞ್ಞಾಯ ಸಲ್ಲಕನ್ತನಂ [ಸಲ್ಲಸನ್ಥನಂ (ಸೀ. ಪೀ.), ಸಲ್ಲಸತ್ಥನಂ (ಸ್ಯಾ.)].
ತುಮ್ಹೇಹಿ ಕಿಚ್ಚಮಾತಪ್ಪಂ, ಅಕ್ಖಾತಾರೋ ತಥಾಗತಾ;
ಪಟಿಪನ್ನಾ ಪಮೋಕ್ಖನ್ತಿ, ಝಾಯಿನೋ ಮಾರಬನ್ಧನಾ.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ¶ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ, ಯದಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ;
ಅಥ ¶ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ ದುಕ್ಖೇ, ಏಸ ಮಗ್ಗೋ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ದುಕ್ಖಾ’’ತಿ, ಯದಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ;
ಅಥ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ ದುಕ್ಖೇ, ಏಸ ಮಗ್ಗೋ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನತ್ತಾ’’ತಿ, ಯದಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ;
ಅಥ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ ದುಕ್ಖೇ, ಏಸ ಮಗ್ಗೋ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ.
ಉಟ್ಠಾನಕಾಲಮ್ಹಿ ಅನುಟ್ಠಹಾನೋ, ಯುವಾ ಬಲೀ ಆಲಸಿಯಂ ಉಪೇತೋ;
ಸಂಸನ್ನಸಙ್ಕಪ್ಪಮನೋ [ಅಸಮ್ಪನ್ನಸಙ್ಕಪ್ಪಮನೋ (ಕ.)] ಕುಸೀತೋ, ಪಞ್ಞಾಯ ಮಗ್ಗಂ ಅಲಸೋ ನ ವಿನ್ದತಿ.
ವಾಚಾನುರಕ್ಖೀ ¶ ¶ ಮನಸಾ ಸುಸಂವುತೋ, ಕಾಯೇನ ಚ ನಾಕುಸಲಂ ಕಯಿರಾ [ಅಕುಸಲಂ ನ ಕಯಿರಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)];
ಏತೇ ತಯೋ ಕಮ್ಮಪಥೇ ವಿಸೋಧಯೇ, ಆರಾಧಯೇ ಮಗ್ಗಮಿಸಿಪ್ಪವೇದಿತಂ.
ಯೋಗಾ ವೇ ಜಾಯತೀ [ಜಾಯತೇ (ಕತ್ಥಚಿ)] ಭೂರಿ, ಅಯೋಗಾ ಭೂರಿಸಙ್ಖಯೋ;
ಏತಂ ದ್ವೇಧಾಪಥಂ ಞತ್ವಾ, ಭವಾಯ ವಿಭವಾಯ ಚ;
ತಥಾತ್ತಾನಂ ನಿವೇಸೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ಭೂರಿ ಪವಡ್ಢತಿ.
ವನಂ ¶ ಛಿನ್ದಥ ಮಾ ರುಕ್ಖಂ, ವನತೋ ಜಾಯತೇ ಭಯಂ;
ಛೇತ್ವಾ ವನಞ್ಚ ವನಥಞ್ಚ, ನಿಬ್ಬನಾ ಹೋಥ ಭಿಕ್ಖವೋ.
ಯಾವ ಹಿ ವನಥೋ ನ ಛಿಜ್ಜತಿ, ಅಣುಮತ್ತೋಪಿ ನರಸ್ಸ ನಾರಿಸು;
ಪಟಿಬದ್ಧಮನೋವ [ಪಟಿಬನ್ಧಮನೋವ (ಕ.)] ತಾವ ಸೋ, ವಚ್ಛೋ ಖೀರಪಕೋವ [ಖೀರಪಾನೋವ (ಪೀ.)] ಮಾತರಿ.
ಉಚ್ಛಿನ್ದ ¶ ಸಿನೇಹಮತ್ತನೋ ಕುಮುದಂ ಸಾರದಿಕಂವ [ಪಾಣಿನಾ];
ಸನ್ತಿಮಗ್ಗಮೇವ ಬ್ರೂಹಯ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸುಗತೇನ ದೇಸಿತಂ.
ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ಇಧ ಹೇಮನ್ತಗಿಮ್ಹಿಸು;
ಇತಿ ಬಾಲೋ ವಿಚಿನ್ತೇತಿ, ಅನ್ತರಾಯಂ ನ ಬುಜ್ಝತಿ.
ತಂ ಪುತ್ತಪಸುಸಮ್ಮತ್ತಂ, ಬ್ಯಾಸತ್ತಮನಸಂ ನರಂ;
ಸುತ್ತಂ ಗಾಮಂ ಮಹೋಘೋವ, ಮಚ್ಚು ಆದಾಯ ಗಚ್ಛತಿ.
ನ ¶ ಸನ್ತಿ ಪುತ್ತಾ ತಾಣಾಯ, ನ ಪಿತಾ ನಾಪಿ ಬನ್ಧವಾ;
ಅನ್ತಕೇನಾಧಿಪನ್ನಸ್ಸ, ನತ್ಥಿ ಞಾತೀಸು ತಾಣತಾ.
ಏತಮತ್ಥವಸಂ ಞತ್ವಾ, ಪಣ್ಡಿತೋ ಸೀಲಸಂವುತೋ;
ನಿಬ್ಬಾನಗಮನಂ ಮಗ್ಗಂ, ಖಿಪ್ಪಮೇವ ವಿಸೋಧಯೇ.
ಮಗ್ಗವಗ್ಗೋ ವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೧. ಪಕಿಣ್ಣಕವಗ್ಗೋ
ಮತ್ತಾಸುಖಪರಿಚ್ಚಾಗಾ ¶ ¶ , ಪಸ್ಸೇ ಚೇ ವಿಪುಲಂ ಸುಖಂ;
ಚಜೇ ಮತ್ತಾಸುಖಂ ಧೀರೋ, ಸಮ್ಪಸ್ಸಂ ವಿಪುಲಂ ಸುಖಂ.
ಪರದುಕ್ಖೂಪಧಾನೇನ, ಅತ್ತನೋ [ಯೋ ಅತ್ತನೋ (ಸ್ಯಾ. ಪೀ. ಕ.)] ಸುಖಮಿಚ್ಛತಿ;
ವೇರಸಂಸಗ್ಗಸಂಸಟ್ಠೋ, ವೇರಾ ಸೋ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತಿ.
ಯಞ್ಹಿ ¶ ಕಿಚ್ಚಂ ಅಪವಿದ್ಧಂ [ತದಪವಿದ್ಧಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಅಕಿಚ್ಚಂ ಪನ ಕಯಿರತಿ;
ಉನ್ನಳಾನಂ ಪಮತ್ತಾನಂ, ತೇಸಂ ವಡ್ಢನ್ತಿ ಆಸವಾ.
ಯೇಸಞ್ಚ ಸುಸಮಾರದ್ಧಾ, ನಿಚ್ಚಂ ಕಾಯಗತಾ ಸತಿ;
ಅಕಿಚ್ಚಂ ತೇ ನ ಸೇವನ್ತಿ, ಕಿಚ್ಚೇ ಸಾತಚ್ಚಕಾರಿನೋ;
ಸತಾನಂ ಸಮ್ಪಜಾನಾನಂ, ಅತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಆಸವಾ.
ಮಾತರಂ ¶ ಪಿತರಂ ಹನ್ತ್ವಾ, ರಾಜಾನೋ ದ್ವೇ ಚ ಖತ್ತಿಯೇ;
ರಟ್ಠಂ ಸಾನುಚರಂ ಹನ್ತ್ವಾ, ಅನೀಘೋ ಯಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ.
ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಹನ್ತ್ವಾ, ರಾಜಾನೋ ದ್ವೇ ಚ ಸೋತ್ಥಿಯೇ;
ವೇಯಗ್ಘಪಞ್ಚಮಂ ಹನ್ತ್ವಾ, ಅನೀಘೋ ಯಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ.
ಸುಪ್ಪಬುದ್ಧಂ ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಸದಾ ಗೋತಮಸಾವಕಾ;
ಯೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ನಿಚ್ಚಂ ಬುದ್ಧಗತಾ ಸತಿ.
ಸುಪ್ಪಬುದ್ಧಂ ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಸದಾ ಗೋತಮಸಾವಕಾ;
ಯೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ನಿಚ್ಚಂ ಧಮ್ಮಗತಾ ಸತಿ.
ಸುಪ್ಪಬುದ್ಧಂ ¶ ¶ ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಸದಾ ಗೋತಮಸಾವಕಾ;
ಯೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ನಿಚ್ಚಂ ಸಙ್ಘಗತಾ ಸತಿ.
ಸುಪ್ಪಬುದ್ಧಂ ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಸದಾ ಗೋತಮಸಾವಕಾ;
ಯೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ನಿಚ್ಚಂ ಕಾಯಗತಾ ಸತಿ.
ಸುಪ್ಪಬುದ್ಧಂ ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಸದಾ ಗೋತಮಸಾವಕಾ;
ಯೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ಅಹಿಂಸಾಯ ರತೋ ಮನೋ.
ಸುಪ್ಪಬುದ್ಧಂ ಪಬುಜ್ಝನ್ತಿ, ಸದಾ ಗೋತಮಸಾವಕಾ;
ಯೇಸಂ ¶ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ಭಾವನಾಯ ರತೋ ಮನೋ.
ದುಪ್ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ದುರಭಿರಮಂ, ದುರಾವಾಸಾ ಘರಾ ದುಖಾ;
ದುಕ್ಖೋಸಮಾನಸಂವಾಸೋ, ದುಕ್ಖಾನುಪತಿತದ್ಧಗೂ;
ತಸ್ಮಾ ನ ಚದ್ಧಗೂ ಸಿಯಾ, ನ ಚ [ತಸ್ಮಾ ನ ಚದ್ಧಗೂ ನ ಚ (ಕ.)] ದುಕ್ಖಾನುಪತಿತೋ ಸಿಯಾ [ದುಕ್ಖಾನುಪಾತಿತೋ (?)].
ಸದ್ಧೋ ಸೀಲೇನ ಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಯಸೋಭೋಗಸಮಪ್ಪಿತೋ;
ಯಂ ಯಂ ಪದೇಸಂ ಭಜತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥೇವ ಪೂಜಿತೋ.
ದೂರೇ ಸನ್ತೋ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ, ಹಿಮವನ್ತೋವ ಪಬ್ಬತೋ;
ಅಸನ್ತೇತ್ಥ ನ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ರತ್ತಿಂ ಖಿತ್ತಾ ಯಥಾ ಸರಾ.
ಏಕಾಸನಂ ¶ ಏಕಸೇಯ್ಯಂ, ಏಕೋ ಚರಮತನ್ದಿತೋ;
ಏಕೋ ದಮಯಮತ್ತಾನಂ, ವನನ್ತೇ ರಮಿತೋ ಸಿಯಾ.
ಪಕಿಣ್ಣಕವಗ್ಗೋ ಏಕವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೨. ನಿರಯವಗ್ಗೋ
ಅಭೂತವಾದೀ ¶ ¶ ನಿರಯಂ ಉಪೇತಿ, ಯೋ ವಾಪಿ [ಯೋ ಚಾಪಿ (ಸೀ. ಪೀ. ಕ.)] ಕತ್ವಾ ನ ಕರೋಮಿ ಚಾಹ [ನ ಕರೋಮೀತಿ ಚಾಹ (ಸ್ಯಾ.)];
ಉಭೋಪಿ ತೇ ಪೇಚ್ಚ ಸಮಾ ಭವನ್ತಿ, ನಿಹೀನಕಮ್ಮಾ ಮನುಜಾ ಪರತ್ಥ.
ಕಾಸಾವಕಣ್ಠಾ ಬಹವೋ, ಪಾಪಧಮ್ಮಾ ಅಸಞ್ಞತಾ;
ಪಾಪಾ ಪಾಪೇಹಿ ಕಮ್ಮೇಹಿ, ನಿರಯಂ ತೇ ಉಪಪಜ್ಜರೇ.
ಸೇಯ್ಯೋ ¶ ಅಯೋಗುಳೋ ಭುತ್ತೋ, ತತ್ತೋ ಅಗ್ಗಿಸಿಖೂಪಮೋ;
ಯಞ್ಚೇ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ದುಸ್ಸೀಲೋ, ರಟ್ಠಪಿಣ್ಡಮಸಞ್ಞತೋ.
ಚತ್ತಾರಿ ಠಾನಾನಿ ನರೋ ಪಮತ್ತೋ, ಆಪಜ್ಜತಿ ಪರದಾರೂಪಸೇವೀ;
ಅಪುಞ್ಞಲಾಭಂ ನ ನಿಕಾಮಸೇಯ್ಯಂ, ನಿನ್ದಂ ತತೀಯಂ ನಿರಯಂ ಚತುತ್ಥಂ.
ಅಪುಞ್ಞಲಾಭೋ ¶ ಚ ಗತೀ ಚ ಪಾಪಿಕಾ, ಭೀತಸ್ಸ ಭೀತಾಯ ರತೀ ಚ ಥೋಕಿಕಾ;
ರಾಜಾ ಚ ದಣ್ಡಂ ಗರುಕಂ ಪಣೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ನರೋ ಪರದಾರಂ ನ ಸೇವೇ.
ಕುಸೋ ಯಥಾ ದುಗ್ಗಹಿತೋ, ಹತ್ಥಮೇವಾನುಕನ್ತತಿ;
ಸಾಮಞ್ಞಂ ದುಪ್ಪರಾಮಟ್ಠಂ, ನಿರಯಾಯುಪಕಡ್ಢತಿ.
ಯಂ ¶ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಥಿಲಂ ಕಮ್ಮಂ, ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಞ್ಚ ಯಂ ವತಂ;
ಸಙ್ಕಸ್ಸರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ನ ತಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲಂ.
ಕಯಿರಾ ಚೇ ಕಯಿರಾಥೇನಂ [ಕಯಿರಾ ನಂ (ಕ.)], ದಳ್ಹಮೇನಂ ಪರಕ್ಕಮೇ;
ಸಿಥಿಲೋ ಹಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜೋ, ಭಿಯ್ಯೋ ಆಕಿರತೇ ರಜಂ.
ಅಕತಂ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಪಚ್ಛಾ ತಪ್ಪತಿ ದುಕ್ಕಟಂ;
ಕತಞ್ಚ ಸುಕತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯಂ ಕತ್ವಾ ನಾನುತಪ್ಪತಿ.
ನಗರಂ ಯಥಾ ಪಚ್ಚನ್ತಂ, ಗುತ್ತಂ ಸನ್ತರಬಾಹಿರಂ;
ಏವಂ ¶ ಗೋಪೇಥ ಅತ್ತಾನಂ, ಖಣೋ ವೋ [ಖಣೋ ವೇ (ಸೀ. ಪೀ. ಕ.)] ಮಾ ಉಪಚ್ಚಗಾ;
ಖಣಾತೀತಾ ಹಿ ಸೋಚನ್ತಿ, ನಿರಯಮ್ಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತಾ.
ಅಲಜ್ಜಿತಾಯೇ ಲಜ್ಜನ್ತಿ, ಲಜ್ಜಿತಾಯೇ ನ ಲಜ್ಜರೇ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸಮಾದಾನಾ, ಸತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ದುಗ್ಗತಿಂ.
ಅಭಯೇ ಭಯದಸ್ಸಿನೋ, ಭಯೇ ಚಾಭಯದಸ್ಸಿನೋ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸಮಾದಾನಾ, ಸತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ದುಗ್ಗತಿಂ.
ಅವಜ್ಜೇ ¶ ವಜ್ಜಮತಿನೋ, ವಜ್ಜೇ ಚಾವಜ್ಜದಸ್ಸಿನೋ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸಮಾದಾನಾ, ಸತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ದುಗ್ಗತಿಂ.
ವಜ್ಜಞ್ಚ ವಜ್ಜತೋ ಞತ್ವಾ, ಅವಜ್ಜಞ್ಚ ಅವಜ್ಜತೋ;
ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸಮಾದಾನಾ, ಸತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸುಗ್ಗತಿಂ.
ನಿರಯವಗ್ಗೋ ದ್ವಾವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೩. ನಾಗವಗ್ಗೋ
ಅಹಂ ¶ ನಾಗೋವ ಸಙ್ಗಾಮೇ, ಚಾಪತೋ ಪತಿತಂ ಸರಂ;
ಅತಿವಾಕ್ಯಂ ತಿತಿಕ್ಖಿಸ್ಸಂ, ದುಸ್ಸೀಲೋ ಹಿ ಬಹುಜ್ಜನೋ.
ದನ್ತಂ ¶ ನಯನ್ತಿ ಸಮಿತಿಂ, ದನ್ತಂ ರಾಜಾಭಿರೂಹತಿ;
ದನ್ತೋ ಸೇಟ್ಠೋ ಮನುಸ್ಸೇಸು, ಯೋತಿವಾಕ್ಯಂ ತಿತಿಕ್ಖತಿ.
ವರಮಸ್ಸತರಾ ದನ್ತಾ, ಆಜಾನೀಯಾ ಚ [ಆಜಾನೀಯಾವ (ಸ್ಯಾ.)] ಸಿನ್ಧವಾ;
ಕುಞ್ಜರಾ ಚ [ಕುಞ್ಜರಾವ (ಸ್ಯಾ.)] ಮಹಾನಾಗಾ, ಅತ್ತದನ್ತೋ ತತೋ ವರಂ.
ನ ¶ ಹಿ ಏತೇಹಿ ಯಾನೇಹಿ, ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಅಗತಂ ದಿಸಂ;
ಯಥಾತ್ತನಾ ಸುದನ್ತೇನ, ದನ್ತೋ ದನ್ತೇನ ಗಚ್ಛತಿ.
ಧನಪಾಲೋ [ಧನಪಾಲಕೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ನಾಮ ಕುಞ್ಜರೋ, ಕಟುಕಭೇದನೋ [ಕಟುಕಪ್ಪಭೇದನೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ದುನ್ನಿವಾರಯೋ;
ಬದ್ಧೋ ಕಬಳಂ ನ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸುಮರತಿ [ಸುಸರತಿ (ಕ.)] ನಾಗವನಸ್ಸ ಕುಞ್ಜರೋ.
ಮಿದ್ಧೀ ¶ ಯದಾ ಹೋತಿ ಮಹಗ್ಘಸೋ ಚ, ನಿದ್ದಾಯಿತಾ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತಸಾಯೀ;
ಮಹಾವರಾಹೋವ ನಿವಾಪಪುಟ್ಠೋ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗಬ್ಭಮುಪೇತಿ ಮನ್ದೋ.
ಇದಂ ¶ ಪುರೇ ಚಿತ್ತಮಚಾರಿ ಚಾರಿಕಂ, ಯೇನಿಚ್ಛಕಂ ಯತ್ಥಕಾಮಂ ಯಥಾಸುಖಂ;
ತದಜ್ಜಹಂ ನಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮಿ ಯೋನಿಸೋ, ಹತ್ಥಿಪ್ಪಭಿನ್ನಂ ವಿಯ ಅಙ್ಕುಸಗ್ಗಹೋ.
ಅಪ್ಪಮಾದರತಾ ಹೋಥ, ಸಚಿತ್ತಮನುರಕ್ಖಥ;
ದುಗ್ಗಾ ಉದ್ಧರಥತ್ತಾನಂ, ಪಙ್ಕೇ ಸನ್ನೋವ [ಸತ್ತೋವ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಕುಞ್ಜರೋ.
ಸಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಧೀರಂ;
ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಿ, ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾ.
ನೋ ¶ ಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಧೀರಂ;
ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯ, ಏಕೋ ಚರೇ ಮಾತಙ್ಗರಞ್ಞೇವ ನಾಗೋ.
ಏಕಸ್ಸ ಚರಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ನತ್ಥಿ ಬಾಲೇ ಸಹಾಯತಾ;
ಏಕೋ ಚರೇ ನ ಚ ಪಾಪಾನಿ ಕಯಿರಾ, ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಮಾತಙ್ಗರಞ್ಞೇವ ನಾಗೋ.
ಅತ್ಥಮ್ಹಿ ¶ ಜಾತಮ್ಹಿ ಸುಖಾ ಸಹಾಯಾ, ತುಟ್ಠೀ ಸುಖಾ ಯಾ ಇತರೀತರೇನ;
ಪುಞ್ಞಂ ಸುಖಂ ಜೀವಿತಸಙ್ಖಯಮ್ಹಿ, ಸಬ್ಬಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಸುಖಂ ಪಹಾನಂ.
ಸುಖಾ ¶ ¶ ಮತ್ತೇಯ್ಯತಾ ಲೋಕೇ, ಅಥೋ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯತಾ ಸುಖಾ;
ಸುಖಾ ಸಾಮಞ್ಞತಾ ಲೋಕೇ, ಅಥೋ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞತಾ ಸುಖಾ.
ಸುಖಂ ಯಾವ ಜರಾ ಸೀಲಂ, ಸುಖಾ ಸದ್ಧಾ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ;
ಸುಖೋ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಟಿಲಾಭೋ, ಪಾಪಾನಂ ಅಕರಣಂ ಸುಖಂ.
ನಾಗವಗ್ಗೋ ತೇವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೪. ತಣ್ಹಾವಗ್ಗೋ
ಮನುಜಸ್ಸ ¶ ಪಮತ್ತಚಾರಿನೋ, ತಣ್ಹಾ ವಡ್ಢತಿ ಮಾಲುವಾ ವಿಯ;
ಸೋ ಪ್ಲವತೀ [ಪ್ಲವತಿ (ಸೀ. ಪೀ.), ಪಲವೇತೀ (ಕ.), ಉಪ್ಲವತಿ (?)] ಹುರಾ ಹುರಂ, ಫಲಮಿಚ್ಛಂವ ವನಸ್ಮಿ ವಾನರೋ.
ಯಂ ಏಸಾ ಸಹತೇ ಜಮ್ಮೀ, ತಣ್ಹಾ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕಾ;
ಸೋಕಾ ತಸ್ಸ ಪವಡ್ಢನ್ತಿ, ಅಭಿವಟ್ಠಂವ [ಅಭಿವಡ್ಢಂವ (ಸ್ಯಾ.), ಅಭಿವಟ್ಟಂವ (ಪೀ.), ಅಭಿವುಡ್ಢಂವ (ಕ.)] ಬೀರಣಂ.
ಯೋ ಚೇತಂ ಸಹತೇ ಜಮ್ಮಿಂ, ತಣ್ಹಂ ಲೋಕೇ ದುರಚ್ಚಯಂ;
ಸೋಕಾ ತಮ್ಹಾ ಪಪತನ್ತಿ, ಉದಬಿನ್ದುವ ಪೋಕ್ಖರಾ.
ತಂ ವೋ ವದಾಮಿ ಭದ್ದಂ ವೋ, ಯಾವನ್ತೇತ್ಥ ಸಮಾಗತಾ;
ತಣ್ಹಾಯ ಮೂಲಂ ಖಣಥ, ಉಸೀರತ್ಥೋವ ಬೀರಣಂ;
ಮಾ ವೋ ನಳಂವ ಸೋತೋವ, ಮಾರೋ ಭಞ್ಜಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
ಯಥಾಪಿ ¶ ¶ ¶ ಮೂಲೇ ಅನುಪದ್ದವೇ ದಳ್ಹೇ, ಛಿನ್ನೋಪಿ ರುಕ್ಖೋ ಪುನರೇವ ರೂಹತಿ;
ಏವಮ್ಪಿ ತಣ್ಹಾನುಸಯೇ ಅನೂಹತೇ, ನಿಬ್ಬತ್ತತೀ ದುಕ್ಖಮಿದಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
ಯಸ್ಸ ಛತ್ತಿಂಸತಿ ಸೋತಾ, ಮನಾಪಸವನಾ ಭುಸಾ;
ಮಾಹಾ [ವಾಹಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ವಹನ್ತಿ ದುದ್ದಿಟ್ಠಿಂ, ಸಙ್ಕಪ್ಪಾ ರಾಗನಿಸ್ಸಿತಾ.
ಸವನ್ತಿ ¶ ಸಬ್ಬಧಿ ಸೋತಾ, ಲತಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜ [ಉಬ್ಭಿಜ್ಜ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ತಿಟ್ಠತಿ;
ತಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾ ಲತಂ ಜಾತಂ, ಮೂಲಂ ಪಞ್ಞಾಯ ಛಿನ್ದಥ.
ಸರಿತಾನಿ ಸಿನೇಹಿತಾನಿ ಚ, ಸೋಮನಸ್ಸಾನಿ ಭವನ್ತಿ ಜನ್ತುನೋ;
ತೇ ಸಾತಸಿತಾ ಸುಖೇಸಿನೋ, ತೇ ವೇ ಜಾತಿಜರೂಪಗಾ ನರಾ.
ತಸಿಣಾಯ ಪುರಕ್ಖತಾ ಪಜಾ, ಪರಿಸಪ್ಪನ್ತಿ ಸಸೋವ ಬನ್ಧಿತೋ [ಬಾಧಿತೋ (ಬಹೂಸು)];
ಸಂಯೋಜನಸಙ್ಗಸತ್ತಕಾ, ದುಕ್ಖಮುಪೇನ್ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಚಿರಾಯ.
ತಸಿಣಾಯ ಪುರಕ್ಖತಾ ಪಜಾ, ಪರಿಸಪ್ಪನ್ತಿ ಸಸೋವ ಬನ್ಧಿತೋ;
ತಸ್ಮಾ ತಸಿಣಂ ವಿನೋದಯೇ, ಆಕಙ್ಖನ್ತ [ಭಿಕ್ಖೂ ಆಕಙ್ಖೀ (ಸೀ.), ಭಿಕ್ಖು ಆಕಙ್ಖಂ (ಸ್ಯಾ.)] ವಿರಾಗಮತ್ತನೋ.
ಯೋ ನಿಬ್ಬನಥೋ ವನಾಧಿಮುತ್ತೋ, ವನಮುತ್ತೋ ವನಮೇವ ಧಾವತಿ;
ತಂ ಪುಗ್ಗಲಮೇಥ ಪಸ್ಸಥ, ಮುತ್ತೋ ಬನ್ಧನಮೇವ ಧಾವತಿ.
ನ ¶ ¶ ತಂ ದಳ್ಹಂ ಬನ್ಧನಮಾಹು ಧೀರಾ, ಯದಾಯಸಂ ದಾರುಜಪಬ್ಬಜಞ್ಚ [ದಾರೂಜಂ ಬಬ್ಬಜಞ್ಚ (ಸೀ. ಪೀ.)];
ಸಾರತ್ತರತ್ತಾ ¶ ಮಣಿಕುಣ್ಡಲೇಸು, ಪುತ್ತೇಸು ದಾರೇಸು ಚ ಯಾ ಅಪೇಕ್ಖಾ.
ಏತಂ ದಳ್ಹಂ ಬನ್ಧನಮಾಹು ಧೀರಾ, ಓಹಾರಿನಂ ಸಿಥಿಲಂ ದುಪ್ಪಮುಞ್ಚಂ;
ಏತಮ್ಪಿ ಛೇತ್ವಾನ ಪರಿಬ್ಬಜನ್ತಿ, ಅನಪೇಕ್ಖಿನೋ ಕಾಮಸುಖಂ ಪಹಾಯ.
ಯೇ ರಾಗರತ್ತಾನುಪತನ್ತಿ ಸೋತಂ, ಸಯಂಕತಂ ಮಕ್ಕಟಕೋವ ಜಾಲಂ;
ಏತಮ್ಪಿ ಛೇತ್ವಾನ ವಜನ್ತಿ ಧೀರಾ, ಅನಪೇಕ್ಖಿನೋ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಂ ಪಹಾಯ.
ಮುಞ್ಚ ¶ ಪುರೇ ಮುಞ್ಚ ಪಚ್ಛತೋ, ಮಜ್ಝೇ ಮುಞ್ಚ ಭವಸ್ಸ ಪಾರಗೂ;
ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿಮುತ್ತಮಾನಸೋ, ನ ಪುನಂ ಜಾತಿಜರಂ ಉಪೇಹಿಸಿ.
ವಿತಕ್ಕಮಥಿತಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋ, ತಿಬ್ಬರಾಗಸ್ಸ ಸುಭಾನುಪಸ್ಸಿನೋ;
ಭಿಯ್ಯೋ ತಣ್ಹಾ ಪವಡ್ಢತಿ, ಏಸ ಖೋ ದಳ್ಹಂ [ಏಸ ಗಾಳ್ಹಂ (ಕ.)] ಕರೋತಿ ಬನ್ಧನಂ.
ವಿತಕ್ಕೂಪಸಮೇ ¶ ಚ [ವಿತಕ್ಕೂಪಸಮೇವ (ಕ.)] ಯೋ ರತೋ, ಅಸುಭಂ ಭಾವಯತೇ ಸದಾ ಸತೋ;
ಏಸ ¶ [ಏಸೋ (?)] ಖೋ ಬ್ಯನ್ತಿ ಕಾಹಿತಿ, ಏಸ [ಏಸೋ (?)] ಛೇಚ್ಛತಿ ಮಾರಬನ್ಧನಂ.
ನಿಟ್ಠಙ್ಗತೋ ¶ ಅಸನ್ತಾಸೀ, ವೀತತಣ್ಹೋ ಅನಙ್ಗಣೋ;
ಅಚ್ಛಿನ್ದಿ ಭವಸಲ್ಲಾನಿ, ಅನ್ತಿಮೋಯಂ ಸಮುಸ್ಸಯೋ.
ವೀತತಣ್ಹೋ ಅನಾದಾನೋ, ನಿರುತ್ತಿಪದಕೋವಿದೋ;
ಅಕ್ಖರಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಂ, ಜಞ್ಞಾ ಪುಬ್ಬಾಪರಾನಿ ಚ;
ಸ ವೇ ‘‘ಅನ್ತಿಮಸಾರೀರೋ, ಮಹಾಪಞ್ಞೋ ಮಹಾಪುರಿಸೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಸಬ್ಬಾಭಿಭೂ ಸಬ್ಬವಿದೂಹಮಸ್ಮಿ, ಸಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅನೂಪಲಿತ್ತೋ;
ಸಬ್ಬಞ್ಜಹೋ ತಣ್ಹಕ್ಖಯೇ ವಿಮುತ್ತೋ, ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಕಮುದ್ದಿಸೇಯ್ಯಂ.
ಸಬ್ಬದಾನಂ ಧಮ್ಮದಾನಂ ಜಿನಾತಿ, ಸಬ್ಬರಸಂ ಧಮ್ಮರಸೋ ಜಿನಾತಿ;
ಸಬ್ಬರತಿಂ ಧಮ್ಮರತಿ ಜಿನಾತಿ, ತಣ್ಹಕ್ಖಯೋ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಂ ಜಿನಾತಿ.
ಹನನ್ತಿ ಭೋಗಾ ದುಮ್ಮೇಧಂ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ;
ಭೋಗತಣ್ಹಾಯ ದುಮ್ಮೇಧೋ, ಹನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇವ ಅತ್ತನಂ.
ತಿಣದೋಸಾನಿ ಖೇತ್ತಾನಿ, ರಾಗದೋಸಾ ಅಯಂ ಪಜಾ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ವೀತರಾಗೇಸು, ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲಂ.
ತಿಣದೋಸಾನಿ ¶ ¶ ¶ ಖೇತ್ತಾನಿ, ದೋಸದೋಸಾ ಅಯಂ ಪಜಾ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ವೀತದೋಸೇಸು, ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲಂ.
ತಿಣದೋಸಾನಿ ಖೇತ್ತಾನಿ, ಮೋಹದೋಸಾ ಅಯಂ ಪಜಾ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ವೀತಮೋಹೇಸು, ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲಂ.
(ತಿಣದೋಸಾನಿ ¶ ಖೇತ್ತಾನಿ, ಇಚ್ಛಾದೋಸಾ ಅಯಂ ಪಜಾ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ವಿಗತಿಚ್ಛೇಸು, ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲಂ.) [( ) ವಿದೇಸಪೋತ್ಥಕೇಸು ನತ್ಥಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯಮ್ಪಿ ನ ದಿಸ್ಸತಿ]
ತಿಣದೋಸಾನಿ ಖೇತ್ತಾನಿ, ತಣ್ಹಾದೋಸಾ ಅಯಂ ಪಜಾ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ವೀತತಣ್ಹೇಸು, ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲಂ.
ತಣ್ಹಾವಗ್ಗೋ ಚತುವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೫. ಭಿಕ್ಖುವಗ್ಗೋ
ಚಕ್ಖುನಾ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ಸೋತೇನ ಸಂವರೋ;
ಘಾನೇನ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ಜಿವ್ಹಾಯ ಸಂವರೋ.
ಕಾಯೇನ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ವಾಚಾಯ ಸಂವರೋ;
ಮನಸಾ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಂವರೋ;
ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಂವುತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತಿ.
ಹತ್ಥಸಂಯತೋ ಪಾದಸಂಯತೋ, ವಾಚಾಸಂಯತೋ ಸಂಯತುತ್ತಮೋ;
ಅಜ್ಝತ್ತರತೋ ಸಮಾಹಿತೋ, ಏಕೋ ಸನ್ತುಸಿತೋ ತಮಾಹು ಭಿಕ್ಖುಂ.
ಯೋ ¶ ಮುಖಸಂಯತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಮನ್ತಭಾಣೀ ಅನುದ್ಧತೋ;
ಅತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ದೀಪೇತಿ, ಮಧುರಂ ತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ.
ಧಮ್ಮಾರಾಮೋ ¶ ¶ ¶ ಧಮ್ಮರತೋ, ಧಮ್ಮಂ ಅನುವಿಚಿನ್ತಯಂ;
ಧಮ್ಮಂ ಅನುಸ್ಸರಂ ಭಿಕ್ಖು, ಸದ್ಧಮ್ಮಾ ನ ಪರಿಹಾಯತಿ.
ಸಲಾಭಂ ನಾತಿಮಞ್ಞೇಯ್ಯ, ನಾಞ್ಞೇಸಂ ಪಿಹಯಂ ಚರೇ;
ಅಞ್ಞೇಸಂ ಪಿಹಯಂ ಭಿಕ್ಖು, ಸಮಾಧಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛತಿ.
ಅಪ್ಪಲಾಭೋಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು, ಸಲಾಭಂ ನಾತಿಮಞ್ಞತಿ;
ತಂ ವೇ ದೇವಾ ಪಸಂಸನ್ತಿ, ಸುದ್ಧಾಜೀವಿಂ ಅತನ್ದಿತಂ.
ಸಬ್ಬಸೋ ನಾಮರೂಪಸ್ಮಿಂ, ಯಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಮಮಾಯಿತಂ;
ಅಸತಾ ಚ ನ ಸೋಚತಿ, ಸ ವೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಮೇತ್ತಾವಿಹಾರೀ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು, ಪಸನ್ನೋ ಬುದ್ಧಸಾಸನೇ;
ಅಧಿಗಚ್ಛೇ ಪದಂ ಸನ್ತಂ, ಸಙ್ಖಾರೂಪಸಮಂ ಸುಖಂ.
ಸಿಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖು ಇಮಂ ನಾವಂ, ಸಿತ್ತಾ ತೇ ಲಹುಮೇಸ್ಸತಿ;
ಛೇತ್ವಾ ರಾಗಞ್ಚ ದೋಸಞ್ಚ, ತತೋ ನಿಬ್ಬಾನಮೇಹಿಸಿ.
ಪಞ್ಚ ಛಿನ್ದೇ ಪಞ್ಚ ಜಹೇ, ಪಞ್ಚ ಚುತ್ತರಿ ಭಾವಯೇ;
ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಗಾತಿಗೋ ಭಿಕ್ಖು, ‘‘ಓಘತಿಣ್ಣೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಝಾಯ ಭಿಕ್ಖು [ಝಾಯ ತುವಂ ಭಿಕ್ಖು (?)] ಮಾ ಪಮಾದೋ [ಮಾ ಚ ಪಮಾದೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ಮಾ ತೇ ಕಾಮಗುಣೇ ರಮೇಸ್ಸು [ಭಮಸ್ಸು (ಸೀ. ಪೀ.), ಭವಸ್ಸು (ಸ್ಯಾ.), ರಮಸ್ಸು (ಕ.)] ಚಿತ್ತಂ;
ಮಾ ಲೋಹಗುಳಂ ಗಿಲೀ ಪಮತ್ತೋ, ಮಾ ಕನ್ದಿ ‘‘ದುಕ್ಖಮಿದ’’ನ್ತಿ ಡಯ್ಹಮಾನೋ.
ನತ್ಥಿ ಝಾನಂ ಅಪಞ್ಞಸ್ಸ, ಪಞ್ಞಾ ನತ್ಥಿ ಅಝಾಯತೋ [ಅಜ್ಝಾಯಿನೋ (ಕ.)];
ಯಮ್ಹಿ ಝಾನಞ್ಚ ಪಞ್ಞಾ ಚ, ಸ ವೇ ನಿಬ್ಬಾನಸನ್ತಿಕೇ.
ಸುಞ್ಞಾಗಾರಂ ¶ ¶ ¶ ¶ ಪವಿಟ್ಠಸ್ಸ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ;
ಅಮಾನುಸೀ ರತಿ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಪಸ್ಸತೋ.
ಯತೋ ಯತೋ ಸಮ್ಮಸತಿ, ಖನ್ಧಾನಂ ಉದಯಬ್ಬಯಂ;
ಲಭತೀ [ಲಭತಿ (ಪೀ.), ಲಭತೇ (ಕ.)] ಪೀತಿಪಾಮೋಜ್ಜಂ, ಅಮತಂ ತಂ ವಿಜಾನತಂ.
ತತ್ರಾಯಮಾದಿ ಭವತಿ, ಇಧ ಪಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ;
ಇನ್ದ್ರಿಯಗುತ್ತಿ ಸನ್ತುಟ್ಠಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಚ ಸಂವರೋ.
ಮಿತ್ತೇ ಭಜಸ್ಸು ಕಲ್ಯಾಣೇ, ಸುದ್ಧಾಜೀವೇ ಅತನ್ದಿತೇ;
ಪಟಿಸನ್ಥಾರವುತ್ಯಸ್ಸ [ಪಟಿಸನ್ಧಾರವುತ್ಯಸ್ಸ (ಕ.)], ಆಚಾರಕುಸಲೋ ಸಿಯಾ;
ತತೋ ಪಾಮೋಜ್ಜಬಹುಲೋ, ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ.
ವಸ್ಸಿಕಾ ವಿಯ ಪುಪ್ಫಾನಿ, ಮದ್ದವಾನಿ [ಮಜ್ಜವಾನಿ (ಕ. ಟೀಕಾ) ಪಚ್ಚವಾನಿ (ಕ. ಅಟ್ಠ.)] ಪಮುಞ್ಚತಿ;
ಏವಂ ರಾಗಞ್ಚ ದೋಸಞ್ಚ, ವಿಪ್ಪಮುಞ್ಚೇಥ ಭಿಕ್ಖವೋ.
ಸನ್ತಕಾಯೋ ಸನ್ತವಾಚೋ, ಸನ್ತವಾ ಸುಸಮಾಹಿತೋ [ಸನ್ತಮನೋ ಸುಸಮಾಹಿತೋ (ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ಸನ್ತಮನೋ ಸಮಾಹಿತೋ (ಕ.)];
ವನ್ತಲೋಕಾಮಿಸೋ ಭಿಕ್ಖು, ‘‘ಉಪಸನ್ತೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ಅತ್ತನಾ ಚೋದಯತ್ತಾನಂ, ಪಟಿಮಂಸೇಥ ಅತ್ತನಾ [ಪಟಿಮಾಸೇ ಅತ್ತಮತ್ತನಾ (ಸೀ. ಪೀ.), ಪಟಿಮಂಸೇ ತಮತ್ತನಾ (ಸ್ಯಾ.)];
ಸೋ ಅತ್ತಗುತ್ತೋ ಸತಿಮಾ, ಸುಖಂ ಭಿಕ್ಖು ವಿಹಾಹಿಸಿ.
ಅತ್ತಾ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ನಾಥೋ, (ಕೋ ಹಿ ನಾಥೋ ಪರೋ ಸಿಯಾ) [( ) ವಿದೇಸಪೋತ್ಥಕೇಸು ನತ್ಥಿ]
ಅತ್ತಾ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ಗತಿ;
ತಸ್ಮಾ ಸಂಯಮಮತ್ತಾನಂ [ಸಂಯಮಯ’ತ್ತಾನಂ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಅಸ್ಸಂ ಭದ್ರಂವ ವಾಣಿಜೋ.
ಪಾಮೋಜ್ಜಬಹುಲೋ ¶ ಭಿಕ್ಖು, ಪಸನ್ನೋ ಬುದ್ಧಸಾಸನೇ;
ಅಧಿಗಚ್ಛೇ ಪದಂ ಸನ್ತಂ, ಸಙ್ಖಾರೂಪಸಮಂ ಸುಖಂ.
ಯೋ ¶ ¶ ಹವೇ ದಹರೋ ಭಿಕ್ಖು, ಯುಞ್ಜತಿ ಬುದ್ಧಸಾಸನೇ;
ಸೋಮಂ ¶ [ಸೋ ಇಮಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ಲೋಕಂ ಪಭಾಸೇತಿ, ಅಬ್ಭಾ ಮುತ್ತೋವ ಚನ್ದಿಮಾ.
ಭಿಕ್ಖುವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
೨೬. ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಗ್ಗೋ
ಛಿನ್ದ ಸೋತಂ ಪರಕ್ಕಮ್ಮ, ಕಾಮೇ ಪನುದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ;
ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಖಯಂ ಞತ್ವಾ, ಅಕತಞ್ಞೂಸಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ.
ಯದಾ ದ್ವಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ಪಾರಗೂ ಹೋತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ;
ಅಥಸ್ಸ ಸಬ್ಬೇ ಸಂಯೋಗಾ, ಅತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಜಾನತೋ.
ಯಸ್ಸ ಪಾರಂ ಅಪಾರಂ ವಾ, ಪಾರಾಪಾರಂ ನ ವಿಜ್ಜತಿ;
ವೀತದ್ದರಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಝಾಯಿಂ ವಿರಜಮಾಸೀನಂ, ಕತಕಿಚ್ಚಮನಾಸವಂ;
ಉತ್ತಮತ್ಥಮನುಪ್ಪತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ದಿವಾ ¶ ತಪತಿ ಆದಿಚ್ಚೋ, ರತ್ತಿಮಾಭಾತಿ ಚನ್ದಿಮಾ;
ಸನ್ನದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ತಪತಿ, ಝಾಯೀ ತಪತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ;
ಅಥ ಸಬ್ಬಮಹೋರತ್ತಿಂ [ಸಬ್ಬಮಹೋರತ್ತಂ (?)], ಬುದ್ಧೋ ತಪತಿ ತೇಜಸಾ.
ಬಾಹಿತಪಾಪೋತಿ ¶ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ಸಮಚರಿಯಾ ಸಮಣೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ;
ಪಬ್ಬಾಜಯಮತ್ತನೋ ಮಲಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.
ನ ¶ ¶ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಹರೇಯ್ಯ, ನಾಸ್ಸ ಮುಞ್ಚೇಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ;
ಧೀ [ಧಿ (ಸ್ಯಾ. ಬ್ಯಾಕರಣೇಸು)] ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಹನ್ತಾರಂ, ತತೋ ಧೀ ಯಸ್ಸ [ಯೋ + ಅಸ್ಸ = ಯಸ್ಸ] ಮುಞ್ಚತಿ.
ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸೇತದಕಿಞ್ಚಿ ಸೇಯ್ಯೋ, ಯದಾ ನಿಸೇಧೋ ಮನಸೋ ಪಿಯೇಹಿ;
ಯತೋ ಯತೋ ಹಿಂಸಮನೋ ನಿವತ್ತತಿ, ತತೋ ತತೋ ಸಮ್ಮತಿಮೇವ ದುಕ್ಖಂ.
ಯಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ನತ್ಥಿ ದುಕ್ಕಟಂ;
ಸಂವುತಂ ತೀಹಿ ಠಾನೇಹಿ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯಮ್ಹಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಜಾನೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧದೇಸಿತಂ;
ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ತಂ ನಮಸ್ಸೇಯ್ಯ, ಅಗ್ಗಿಹುತ್ತಂವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ.
ನ ಜಟಾಹಿ ನ ಗೋತ್ತೇನ, ನ ಜಚ್ಚಾ ಹೋತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ;
ಯಮ್ಹಿ ಸಚ್ಚಞ್ಚ ಧಮ್ಮೋ ಚ, ಸೋ ಸುಚೀ ಸೋ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ.
ಕಿಂ ¶ ತೇ ಜಟಾಹಿ ದುಮ್ಮೇಧ, ಕಿಂ ತೇ ಅಜಿನಸಾಟಿಯಾ;
ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ತೇ ಗಹನಂ, ಬಾಹಿರಂ ಪರಿಮಜ್ಜಸಿ.
ಪಂಸುಕೂಲಧರಂ ಜನ್ತುಂ, ಕಿಸಂ ಧಮನಿಸನ್ಥತಂ;
ಏಕಂ ವನಸ್ಮಿಂ ಝಾಯನ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ನ ¶ ಚಾಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಬ್ರೂಮಿ, ಯೋನಿಜಂ ಮತ್ತಿಸಮ್ಭವಂ;
ಭೋವಾದಿ ನಾಮ ಸೋ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಹೋತಿ ಸಕಿಞ್ಚನೋ;
ಅಕಿಞ್ಚನಂ ಅನಾದಾನಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಸಬ್ಬಸಂಯೋಜನಂ ಛೇತ್ವಾ, ಯೋ ವೇ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ;
ಸಙ್ಗಾತಿಗಂ ¶ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಛೇತ್ವಾ ¶ ನದ್ಧಿಂ [ನನ್ಧಿಂ (ಕ. ಸೀ.), ನನ್ದಿಂ (ಪೀ.)] ವರತ್ತಞ್ಚ, ಸನ್ದಾನಂ [ಸನ್ದಾಮಂ (ಸೀ.)] ಸಹನುಕ್ಕಮಂ;
ಉಕ್ಖಿತ್ತಪಲಿಘಂ ಬುದ್ಧಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಅಕ್ಕೋಸಂ ವಧಬನ್ಧಞ್ಚ, ಅದುಟ್ಠೋ ಯೋ ತಿತಿಕ್ಖತಿ;
ಖನ್ತೀಬಲಂ ಬಲಾನೀಕಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಅಕ್ಕೋಧನಂ ವತವನ್ತಂ, ಸೀಲವನ್ತಂ ಅನುಸ್ಸದಂ;
ದನ್ತಂ ಅನ್ತಿಮಸಾರೀರಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ವಾರಿ ¶ ಪೋಕ್ಖರಪತ್ತೇವ, ಆರಗ್ಗೇರಿವ ಸಾಸಪೋ;
ಯೋ ನ ಲಿಮ್ಪತಿ [ಲಿಪ್ಪತಿ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಕಾಮೇಸು, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯೋ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪಜಾನಾತಿ, ಇಧೇವ ಖಯಮತ್ತನೋ;
ಪನ್ನಭಾರಂ ವಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಗಮ್ಭೀರಪಞ್ಞಂ ಮೇಧಾವಿಂ, ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಸ್ಸ ಕೋವಿದಂ;
ಉತ್ತಮತ್ಥಮನುಪ್ಪತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಅಸಂಸಟ್ಠಂ ¶ ಗಹಟ್ಠೇಹಿ, ಅನಾಗಾರೇಹಿ ಚೂಭಯಂ;
ಅನೋಕಸಾರಿಮಪ್ಪಿಚ್ಛಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ನಿಧಾಯ ದಣ್ಡಂ ಭೂತೇಸು, ತಸೇಸು ಥಾವರೇಸು ಚ;
ಯೋ ನ ಹನ್ತಿ ನ ಘಾತೇತಿ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಅವಿರುದ್ಧಂ ವಿರುದ್ಧೇಸು, ಅತ್ತದಣ್ಡೇಸು ನಿಬ್ಬುತಂ;
ಸಾದಾನೇಸು ಅನಾದಾನಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯಸ್ಸ ರಾಗೋ ಚ ದೋಸೋ ಚ, ಮಾನೋ ಮಕ್ಖೋ ಚ ಪಾತಿತೋ;
ಸಾಸಪೋರಿವ ¶ ಆರಗ್ಗಾ [ಆರಗ್ಗೇ (ಕ.)], ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಅಕಕ್ಕಸಂ ¶ ¶ ವಿಞ್ಞಾಪನಿಂ, ಗಿರಂ ಸಚ್ಚಮುದೀರಯೇ;
ಯಾಯ ನಾಭಿಸಜೇ ಕಞ್ಚಿ [ಕಿಞ್ಚಿ (ಕ.)], ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯೋಧ ದೀಘಂ ವ ರಸ್ಸಂ ವಾ, ಅಣುಂ ಥೂಲಂ ಸುಭಾಸುಭಂ;
ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ನಾದಿಯತಿ [ನಾದೇತಿ (ಮ. ನಿ. ೨.೪೫೯)], ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಆಸಾ ಯಸ್ಸ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಪರಮ್ಹಿ ಚ;
ನಿರಾಸಾಸಂ [ನಿರಾಸಯಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ನಿರಾಸಕಂ (?)] ವಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯಸ್ಸಾಲಯಾ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾಯ ಅಕಥಂಕಥೀ;
ಅಮತೋಗಧಮನುಪ್ಪತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯೋಧ ಪುಞ್ಞಞ್ಚ ಪಾಪಞ್ಚ, ಉಭೋ ಸಙ್ಗಮುಪಚ್ಚಗಾ;
ಅಸೋಕಂ ವಿರಜಂ ಸುದ್ಧಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಚನ್ದಂವ ವಿಮಲಂ ಸುದ್ಧಂ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನಮನಾವಿಲಂ;
ನನ್ದೀಭವಪರಿಕ್ಖೀಣಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯೋಮಂ ¶ [ಯೋ ಇಮಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ಪಲಿಪಥಂ ದುಗ್ಗಂ, ಸಂಸಾರಂ ಮೋಹಮಚ್ಚಗಾ;
ತಿಣ್ಣೋ ಪಾರಗತೋ [ಪಾರಗತೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ. ಪೀ.)] ಝಾಯೀ, ಅನೇಜೋ ಅಕಥಂಕಥೀ;
ಅನುಪಾದಾಯ ನಿಬ್ಬುತೋ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯೋಧ ¶ ಕಾಮೇ ಪಹನ್ತ್ವಾನ [ಪಹತ್ವಾನ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಅನಾಗಾರೋ ಪರಿಬ್ಬಜೇ;
ಕಾಮಭವಪರಿಕ್ಖೀಣಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ [ಇದಂ ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ವಿದೇಸಪೋತ್ಥಕೇಸು ಸಕಿದೇವ ದಸ್ಸಿತಂ].
ಯೋಧ ತಣ್ಹಂ ಪಹನ್ತ್ವಾನ, ಅನಾಗಾರೋ ಪರಿಬ್ಬಜೇ;
ತಣ್ಹಾಭವಪರಿಕ್ಖೀಣಂ ¶ , ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಹಿತ್ವಾ ¶ ಮಾನುಸಕಂ ಯೋಗಂ, ದಿಬ್ಬಂ ಯೋಗಂ ಉಪಚ್ಚಗಾ;
ಸಬ್ಬಯೋಗವಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಹಿತ್ವಾ ರತಿಞ್ಚ ಅರತಿಞ್ಚ, ಸೀತಿಭೂತಂ ನಿರೂಪಧಿಂ;
ಸಬ್ಬಲೋಕಾಭಿಭುಂ ವೀರಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಚುತಿಂ ಯೋ ವೇದಿ ಸತ್ತಾನಂ, ಉಪಪತ್ತಿಞ್ಚ ಸಬ್ಬಸೋ;
ಅಸತ್ತಂ ಸುಗತಂ ಬುದ್ಧಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯಸ್ಸ ಗತಿಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ದೇವಾ ಗನ್ಧಬ್ಬಮಾನುಸಾ;
ಖೀಣಾಸವಂ ಅರಹನ್ತಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಯಸ್ಸ ¶ ಪುರೇ ಚ ಪಚ್ಛಾ ಚ, ಮಜ್ಝೇ ಚ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚನಂ;
ಅಕಿಞ್ಚನಂ ಅನಾದಾನಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಉಸಭಂ ¶ ಪವರಂ ವೀರಂ, ಮಹೇಸಿಂ ವಿಜಿತಾವಿನಂ;
ಅನೇಜಂ ನ್ಹಾತಕಂ [ನಹಾತಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕಂ ಪೀ.)] ಬುದ್ಧಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಯೋ ವೇದಿ, ಸಗ್ಗಾಪಾಯಞ್ಚ ಪಸ್ಸತಿ,
ಅಥೋ ಜಾತಿಕ್ಖಯಂ ಪತ್ತೋ, ಅಭಿಞ್ಞಾವೋಸಿತೋ ಮುನಿ;
ಸಬ್ಬವೋಸಿತವೋಸಾನಂ, ತಮಹಂ ಬ್ರೂಮಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ.
ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಗ್ಗೋ ಛಬ್ಬೀಸತಿಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
(ಏತ್ತಾವತಾ ¶ ಸಬ್ಬಪಠಮೇ ಯಮಕವಗ್ಗೇ ಚುದ್ದಸ ವತ್ಥೂನಿ, ಅಪ್ಪಮಾದವಗ್ಗೇ ನವ, ಚಿತ್ತವಗ್ಗೇ ನವ, ಪುಪ್ಫವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ, ಬಾಲವಗ್ಗೇ ಪನ್ನರಸ, ಪಣ್ಡಿತವಗ್ಗೇ ಏಕಾದಸ, ಅರಹನ್ತವಗ್ಗೇ ದಸ, ಸಹಸ್ಸವಗ್ಗೇ ಚುದ್ದಸ, ಪಾಪವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ, ದಣ್ಡವಗ್ಗೇ ಏಕಾದಸ, ಜರಾವಗ್ಗೇ ನವ, ಅತ್ತವಗ್ಗೇ ದಸ, ಲೋಕವಗ್ಗೇ ಏಕಾದಸ, ಬುದ್ಧವಗ್ಗೇ ನವ [ಅಟ್ಠ (ಕ.)], ಸುಖವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠ, ಪಿಯವಗ್ಗೇ ನವ, ಕೋಧವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠ, ಮಲವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ, ಧಮ್ಮಟ್ಠವಗ್ಗೇ ದಸ, ಮಗ್ಗವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ, ಪಕಿಣ್ಣಕವಗ್ಗೇ ನವ, ನಿರಯವಗ್ಗೇ ನವ, ನಾಗವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠ, ತಣ್ಹಾವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ, ಭಿಕ್ಖುವಗ್ಗೇ ದ್ವಾದಸ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಗ್ಗೇ ಚತ್ತಾಲೀಸಾತಿ ಪಞ್ಚಾಧಿಕಾನಿ ತೀಣಿ ವತ್ಥುಸತಾನಿ.
ಸತೇವೀಸಚತುಸ್ಸತಾ, ಚತುಸಚ್ಚವಿಭಾವಿನಾ;
ಸತತ್ತಯಞ್ಚ ವತ್ಥೂನಂ, ಪಞ್ಚಾಧಿಕಂ ಸಮುಟ್ಠಿತಾತಿ) [( ) ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಪಾಠೋ ವಿದೇಸಪೋತ್ಥಕೇಸು ನತ್ಥಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಸುಯೇವ ದಿಸ್ಸತಿ].
[ಧಮ್ಮಪದಸ್ಸ ವಗ್ಗಸ್ಸುದ್ದಾನಂ§ಯಮಕಂ ಪಮಾದಂ ಚಿತ್ತಂ, ಪುಪ್ಫಂ ಬಾಲಞ್ಚ ಪಣ್ಡಿತಂ.§ರಹನ್ತಂ ಸಹಸ್ಸಂ ಪಾಪಂ, ದಣ್ಡಂ ಜರಾ ಅತ್ತಲೋಕಂ.§ಬುದ್ಧಂ ಸುಖಂ ಪಿಯಂ ಕೋಧಂ, ಮಲಂ ಧಮ್ಮಟ್ಠಮಗ್ಗಞ್ಚ.§ಪಕಿಣ್ಣಕಂ ನಿರಯಂ ನಾಗಂ, ತಣ್ಹಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ.§ಗಾಥಾಯುದ್ದಾನಂ§ಯಮಕೇ ವೀಸಗಾಥಾಯೋ, ಅಪ್ಪಮಾದಲೋಕಮ್ಹಿ ಚ.§ಪಿಯೇ ದ್ವಾದಸಗಾಥಾಯೋ, ಚಿತ್ತೇ ಜರತ್ತೇಕಾದಸ.§ಪುಪ್ಫಬಾಲಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ, ಬುದ್ಧ ಮಗ್ಗ ಪಕಿಣ್ಣಕೇ.§ಸೋಳಸ ಪಣ್ಡಿತೇ ಕೋಧೇ, ನಿರಯೇ ನಾಗೇ ಚತುದ್ದಸ.§ಅರಹನ್ತೇ ದಸಗ್ಗಾಥಾ, ಪಾಪಸುಖಮ್ಹಿ ತೇರಸ.§ಸತ್ತರಸ ದಣ್ಡಧಮ್ಮಟ್ಠೇ, ಮಲಮ್ಹಿ ಏಕವೀಸತಿ.§ತಣ್ಹಾವಗ್ಗೇ ಸತ್ತಬ್ಬೀಸ, ತೇವೀಸ ಭಿಕ್ಖುವಗ್ಗಮ್ಹಿ.§ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಏಕತಾಲೀಸ, ಚತುಸ್ಸತಾ ಸತೇವೀಸ. (ಕ.)]
ಧಮ್ಮಪದೇ ವಗ್ಗಾನಮುದ್ದಾನಂ –
ಯಮಕಪ್ಪಮಾದೋ ¶ ಚಿತ್ತಂ, ಪುಪ್ಫಂ ಬಾಲೇನ ಪಣ್ಡಿತೋ;
ಅರಹನ್ತೋ ಸಹಸ್ಸಞ್ಚ, ಪಾಪಂ ದಣ್ಡೇನ ತೇ ದಸ.
ಜರಾ ¶ ಅತ್ತಾ ಚ ಲೋಕೋ ಚ, ಬುದ್ಧೋ ಸುಖಂ ಪಿಯೇನ ಚ;
ಕೋಧೋ ಮಲಞ್ಚ ಧಮ್ಮಟ್ಠೋ, ಮಗ್ಗವಗ್ಗೇನ ವೀಸತಿ.
ಪಕಿಣ್ಣಂ ನಿರಯೋ ನಾಗೋ, ತಣ್ಹಾ ಭಿಕ್ಖು ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ;
ಏತೇ ಛಬ್ಬೀಸತಿ ವಗ್ಗಾ, ದೇಸಿತಾದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾ.
ಗಾಥಾನಮುದ್ದಾನಂ –
ಯಮಕೇ ವೀಸತಿ ಗಾಥಾ, ಅಪ್ಪಮಾದಮ್ಹಿ ದ್ವಾದಸ;
ಏಕಾದಸ ಚಿತ್ತವಗ್ಗೇ, ಪುಪ್ಫವಗ್ಗಮ್ಹಿ ಸೋಳಸ.
ಬಾಲೇ ಚ ಸೋಳಸ ಗಾಥಾ, ಪಣ್ಡಿತಮ್ಹಿ ಚತುದ್ದಸ;
ಅರಹನ್ತೇ ದಸ ಗಾಥಾ, ಸಹಸ್ಸೇ ಹೋನ್ತಿ ಸೋಳಸ.
ತೇರಸ ಪಾಪವಗ್ಗಮ್ಹಿ, ದಣ್ಡಮ್ಹಿ ದಸ ಸತ್ತ ಚ;
ಏಕಾದಸ ಜರಾ ವಗ್ಗೇ, ಅತ್ತವಗ್ಗಮ್ಹಿ ತಾ ದಸ.
ದ್ವಾದಸ ¶ ¶ ಲೋಕವಗ್ಗಮ್ಹಿ, ಬುದ್ಧವಗ್ಗಮ್ಹಿ ಠಾರಸ [ಸೋಳಸ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)];
ಸುಖೇ ಚ ಪಿಯವಗ್ಗೇ ಚ, ಗಾಥಾಯೋ ಹೋನ್ತಿ ದ್ವಾದಸ.
ಚುದ್ದಸ ಕೋಧವಗ್ಗಮ್ಹಿ, ಮಲವಗ್ಗೇಕವೀಸತಿ;
ಸತ್ತರಸ ಚ ಧಮ್ಮಟ್ಠೇ, ಮಗ್ಗವಗ್ಗೇ ಸತ್ತರಸ.
ಪಕಿಣ್ಣೇ ಸೋಳಸ ಗಾಥಾ, ನಿರಯೇ ನಾಗೇ ಚ ಚುದ್ದಸ;
ಛಬ್ಬೀಸ ತಣ್ಹಾವಗ್ಗಮ್ಹಿ, ತೇವೀಸ ಭಿಕ್ಖುವಗ್ಗಿಕಾ.
ಏಕತಾಲೀಸಗಾಥಾಯೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ವಗ್ಗಮುತ್ತಮೇ;
ಗಾಥಾಸತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ತೇವೀಸ ಚ ಪುನಾಪರೇ;
ಧಮ್ಮಪದೇ ನಿಪಾತಮ್ಹಿ, ದೇಸಿತಾದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾತಿ.
ಧಮ್ಮಪದಪಾಳಿ ನಿಟ್ಠಿತಾ.