📜
ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ
ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯೇ
ಪೇತವತ್ಥುಪಾಳಿ
೧. ಉರಗವಗ್ಗೋ
೧. ಖೇತ್ತೂಪಮಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಖೇತ್ತೂಪಮಾ ¶ ¶ ¶ ¶ ಅರಹನ್ತೋ, ದಾಯಕಾ ಕಸ್ಸಕೂಪಮಾ;
ಬೀಜೂಪಮಂ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮಂ, ಏತ್ತೋ ನಿಬ್ಬತ್ತತೇ ಫಲಂ.
‘‘ಏತಂ ಬೀಜಂ ಕಸಿ ಖೇತ್ತಂ, ಪೇತಾನಂ ದಾಯಕಸ್ಸ ಚ;
ತಂ ಪೇತಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ದಾತಾ ಪುಞ್ಞೇನ ವಡ್ಢತಿ.
‘‘ಇಧೇವ ¶ ಕುಸಲಂ ಕತ್ವಾ, ಪೇತೇ ಚ ಪಟಿಪೂಜಿಯ;
ಸಗ್ಗಞ್ಚ ಕಮತಿ [ಗಮತಿ (ಕ.)] ಟ್ಠಾನಂ, ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾನ ಭದ್ದಕ’’ನ್ತಿ.
ಖೇತ್ತೂಪಮಪೇತವತ್ಥು ಪಠಮಂ.
೨. ಸೂಕರಮುಖಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಕಾಯೋ ¶ ತೇ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣೋ, ಸಬ್ಬಾ ಓಭಾಸತೇ ದಿಸಾ;
ಮುಖಂ ತೇ ಸೂಕರಸ್ಸೇವ, ಕಿಂ ಕಮ್ಮಮಕರೀ ಪುರೇ’’ [ಮಕರಾ ಪುರೇ (ಕ.)].
‘‘ಕಾಯೇನ ಸಞ್ಞತೋ ಆಸಿಂ, ವಾಚಾಯಾಸಿಮಸಞ್ಞತೋ;
ತೇನ ಮೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಯಥಾ ಪಸ್ಸಸಿ ನಾರದ.
‘‘ತಂ ¶ ತ್ಯಾಹಂ [ತಾಹಂ (ಕ.)] ನಾರದ ಬ್ರೂಮಿ, ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಮಿದಂ ತಯಾ;
ಮಾಕಾಸಿ ¶ ಮುಖಸಾ ಪಾಪಂ, ಮಾ ಖೋ ಸೂಕರಮುಖೋ ಅಹೂ’’ತಿ.
ಸೂಕರಮುಖಪೇತವತ್ಥು ದುತಿಯಂ.
೩. ಪೂತಿಮುಖಪೇತವತ್ಥು
‘‘ದಿಬ್ಬಂ ಸುಭಂ ಧಾರೇಸಿ ವಣ್ಣಧಾತುಂ, ವೇಹಾಯಸಂ ತಿಟ್ಠಸಿ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ;
ಮುಖಞ್ಚ ತೇ ಕಿಮಯೋ ಪೂತಿಗನ್ಧಂ, ಖಾದನ್ತಿ ಕಿಂ ಕಮ್ಮಮಕಾಸಿ ಪುಬ್ಬೇ’’.
‘‘ಸಮಣೋ ಅಹಂ ಪಾಪೋತಿದುಟ್ಠವಾಚೋ [ಪಾಪೋ ದುಟ್ಠವಾಚೋ (ಸೀ.), ಪಾಪೋ ದುಕ್ಖವಾಚೋ (ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ತಪಸ್ಸಿರೂಪೋ ಮುಖಸಾ ಅಸಞ್ಞತೋ;
ಲದ್ಧಾ ಚ ಮೇ ತಪಸಾ ವಣ್ಣಧಾತು, ಮುಖಞ್ಚ ಮೇ ಪೇಸುಣಿಯೇನ ಪೂತಿ.
‘‘ತಯಿದಂ ತಯಾ ನಾರದ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ,
ಅನುಕಮ್ಪಕಾ ಯೇ ಕುಸಲಾ ವದೇಯ್ಯುಂ;
‘ಮಾ ಪೇಸುಣಂ ಮಾ ಚ ಮುಸಾ ಅಭಾಣಿ,
ಯಕ್ಖೋ ತುವಂ ಹೋಹಿಸಿ ಕಾಮಕಾಮೀ’’’ತಿ.
ಪೂತಿಮುಖಪೇತವತ್ಥು ತತಿಯಂ.
೪. ಪಿಟ್ಠಧೀತಲಿಕಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಯಂ ¶ ¶ ಕಿಞ್ಚಾರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಅಮಚ್ಛರೀ;
ಪುಬ್ಬಪೇತೇ ಚ ಆರಬ್ಭ, ಅಥ ವಾ ವತ್ಥುದೇವತಾ.
‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾರಾಜೇ, ಲೋಕಪಾಲೇ ಯಸಸ್ಸಿನೇ [ಯಸಸ್ಸಿನೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)];
ಕುವೇರಂ ಧತರಟ್ಠಞ್ಚ, ವಿರೂಪಕ್ಖಂ ವಿರೂಳ್ಹಕಂ;
ತೇ ¶ ಚೇವ ಪೂಜಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ದಾಯಕಾ ಚ ಅನಿಪ್ಫಲಾ.
‘‘ನ ¶ ಹಿ ರುಣ್ಣಂ ವಾ ಸೋಕೋ ವಾ, ಯಾ ಚಞ್ಞಾ ಪರಿದೇವನಾ;
ನ ತಂ ಪೇತಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ, ಏವಂ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಞಾತಯೋ.
‘‘ಅಯಞ್ಚ ಖೋ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿನ್ನಾ, ಸಙ್ಘಮ್ಹಿ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಾ;
ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯಸ್ಸ, ಠಾನಸೋ ಉಪಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ.
ಪಿಟ್ಠಧೀತಲಿಕಪೇತವತ್ಥು ಚತುತ್ಥಂ.
೫. ತಿರೋಕುಟ್ಟಪೇತವತ್ಥು
[ಖು. ಪಾ. ೭.೧ ಖುದ್ದಕಪಾಠೇ] ‘‘ತಿರೋಕುಟ್ಟೇಸು [ತಿರೋಕುಡ್ಡೇಸು (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಸನ್ಧಿಸಿಙ್ಘಾಟಕೇಸು ಚ;
ದ್ವಾರಬಾಹಾಸು ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಆಗನ್ತ್ವಾನ ಸಕಂ ಘರಂ.
‘‘ಪಹೂತೇ ಅನ್ನಪಾನಮ್ಹಿ, ಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜೇ ಉಪಟ್ಠಿತೇ;
ನ ತೇಸಂ ಕೋಚಿ ಸರತಿ, ಸತ್ತಾನಂ ಕಮ್ಮಪಚ್ಚಯಾ.
‘‘ಏವಂ ¶ ದದನ್ತಿ ಞಾತೀನಂ, ಯೇ ಹೋನ್ತಿ ಅನುಕಮ್ಪಕಾ;
ಸುಚಿಂ ಪಣೀತಂ ಕಾಲೇನ, ಕಪ್ಪಿಯಂ ಪಾನಭೋಜನಂ;
‘ಇದಂ ವೋ ಞಾತೀನಂ ಹೋತು, ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು ಞಾತಯೋ’.
‘‘ತೇ ಚ ತತ್ಥ ಸಮಾಗನ್ತ್ವಾ, ಞಾತಿಪೇತಾ ಸಮಾಗತಾ;
ಪಹೂತೇ ಅನ್ನಪಾನಮ್ಹಿ, ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಅನುಮೋದರೇ.
‘‘‘ಚಿರಂ ಜೀವನ್ತು ನೋ ಞಾತೀ, ಯೇಸಂ ಹೇತು ಲಭಾಮಸೇ;
ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಕತಾ ಪೂಜಾ, ದಾಯಕಾ ಚ ಅನಿಪ್ಫಲಾ’.
‘‘‘ನ ಹಿ ತತ್ಥ ಕಸಿ ಅತ್ಥಿ, ಗೋರಕ್ಖೇತ್ಥ ನ ವಿಜ್ಜತಿ;
ವಣಿಜ್ಜಾ ತಾದಿಸೀ ನತ್ಥಿ, ಹಿರಞ್ಞೇನ ಕಯಾಕಯಂ [ಕಯೋಕ್ಕಯಂ (ಸೀ. ಕ.) ಕಯೋಕಯಂ (ಖು. ಪಾ. ೭.೬)];
ಇತೋ ¶ ದಿನ್ನೇನ ಯಾಪೇನ್ತಿ, ಪೇತಾ ಕಾಲಗತಾ [ಕಾಲಕತಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ತಹಿಂ’.
‘‘‘ಉನ್ನಮೇ ¶ ಉದಕಂ ವುಟ್ಠಂ, ಯಥಾ ನಿನ್ನಂ ಪವತ್ತತಿ;
ಏವಮೇವ ಇತೋ ದಿನ್ನಂ, ಪೇತಾನಂ ಉಪಕಪ್ಪತಿ’.
‘‘‘ಯಥಾ ವಾರಿವಹಾ ಪೂರಾ, ಪರಿಪೂರೇನ್ತಿ ಸಾಗರಂ;
ಏವಮೇವ ಇತೋ ದಿನ್ನಂ, ಪೇತಾನಂ ಉಪಕಪ್ಪತಿ’.
‘‘‘ಅದಾಸಿ ¶ ಮೇ ಅಕಾಸಿ ಮೇ, ಞಾತಿ ಮಿತ್ತಾ [ಞಾತಿ ಮಿತ್ತೋ (?)] ಸಖಾ ಚ ಮೇ;
ಪೇತಾನಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ದಜ್ಜಾ, ಪುಬ್ಬೇ ಕತಮನುಸ್ಸರಂ’.
‘‘‘ನ ಹಿ ರುಣ್ಣಂ ವಾ ಸೋಕೋ ವಾ, ಯಾ ಚಞ್ಞಾ ಪರಿದೇವನಾ;
ನ ತಂ ಪೇತಾನಮತ್ಥಾಯ, ಏವಂ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಞಾತಯೋ’.
‘‘‘ಅಯಞ್ಚ ಖೋ ದಕ್ಖಿಣಾ ದಿನ್ನಾ, ಸಙ್ಘಮ್ಹಿ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಾ;
ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯಸ್ಸ, ಠಾನಸೋ ಉಪಕಪ್ಪತಿ’.
‘‘ಸೋ ಞಾತಿಧಮ್ಮೋ ಚ ಅಯಂ ನಿದಸ್ಸಿತೋ, ಪೇತಾನ ಪೂಜಾ ಚ ಕತಾ ಉಳಾರಾ;
ಬಲಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಮನುಪ್ಪದಿನ್ನಂ, ತುಮ್ಹೇಹಿ ಪುಞ್ಞಂ ಪಸುತಂ ಅನಪ್ಪಕ’’ನ್ತಿ.
ತಿರೋಕುಟ್ಟಪೇತವತ್ಥು ಪಞ್ಚಮಂ.
೬. ಪಞ್ಚಪುತ್ತಖಾದಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ದುಗ್ಗನ್ಧಾ ಪೂತಿ ವಾಯಸಿ;
ಮಕ್ಖಿಕಾಹಿ ಪರಿಕಿಣ್ಣಾ [ಮಕ್ಖಿಕಾಪರಿಕಿಣ್ಣಾ ಚ (ಸೀ.)], ಕಾ ನು ತ್ವಂ ಇಧ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ [ಭದ್ದನ್ತೇ (ಕ.)] ಪೇತೀಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ¶ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ.
‘‘ಕಾಲೇನ ಪಞ್ಚ ಪುತ್ತಾನಿ, ಸಾಯಂ ಪಞ್ಚ ಪುನಾಪರೇ;
ವಿಜಾಯಿತ್ವಾನ ಖಾದಾಮಿ, ತೇಪಿ ನಾ ಹೋನ್ತಿ ಮೇ ಅಲಂ.
‘‘ಪರಿಡಯ್ಹತಿ ಧೂಮಾಯತಿ, ಖುದಾಯ [ಖುದ್ದಾಯ (ಕ.)] ಹದಯಂ ಮಮ;
ಪಾನೀಯಂ ನ ಲಭೇ ಪಾತುಂ, ಪಸ್ಸ ಮಂ ಬ್ಯಸನಂ ಗತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪುತ್ತಮಂಸಾನಿ ಖಾದಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಸಪತೀ [ಸಪತ್ತೀ (ಸೀ.)] ಮೇ ಗಬ್ಭಿನೀ ಆಸಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಪಂ ಅಚೇತಯಿಂ;
ಸಾಹಂ ಪದುಟ್ಠಮನಸಾ, ಅಕರಿಂ ಗಬ್ಭಪಾತನಂ.
‘‘ತಸ್ಸಾ ¶ ¶ ದ್ವೇಮಾಸಿಕೋ ಗಬ್ಭೋ, ಲೋಹಿತಞ್ಞೇವ ಪಗ್ಘರಿ;
ತದಸ್ಸಾ ಮಾತಾ ಕುಪಿತಾ, ಮಯ್ಹಂ ಞಾತೀ ಸಮಾನಯಿ;
ಸಪಥಞ್ಚ ಮಂ ಕಾರೇಸಿ, ಪರಿಭಾಸಾಪಯೀ ಚ ಮಂ.
‘‘ಸಾಹಂ ಘೋರಞ್ಚ ಸಪಥಂ, ಮುಸಾವಾದಂ ಅಭಾಸಿಸಂ;
ಪುತ್ತಮಂಸಾನಿ ಖಾದಾಮಿ, ಸಚೇ ತಂ ಪಕತಂ ಮಯಾ.
‘‘ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕೇನ [ವಿಪಾಕಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಚೂಭಯಂ;
ಪುತ್ತಮಂಸಾನಿ ಖಾದಾಮಿ, ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಮಕ್ಖಿತಾ’’ತಿ.
ಪಞ್ಚಪುತ್ತಖಾದಪೇತಿವತ್ಥು [ಪಞ್ಚಪುತ್ತಖಾದಪೇತವತ್ಥು (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.) ಏವಮುಪರಿಪಿ] ಛಟ್ಠಂ.
೭. ಸತ್ತಪುತ್ತಖಾದಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ದುಗ್ಗನ್ಧಾ ಪೂತಿ ವಾಯಸಿ;
ಮಕ್ಖಿಕಾಹಿ ¶ ಪರಿಕಿಣ್ಣಾ, ಕಾ ನು ತ್ವಂ ಇಧ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೀಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ.
‘‘ಕಾಲೇನ ಸತ್ತ ಪುತ್ತಾನಿ, ಸಾಯಂ ಸತ್ತ ಪುನಾಪರೇ;
ವಿಜಾಯಿತ್ವಾನ ಖಾದಾಮಿ, ತೇಪಿ ನಾ ಹೋನ್ತಿ ಮೇ ಅಲಂ.
‘‘ಪರಿಡಯ್ಹತಿ ಧೂಮಾಯತಿ, ಖುದಾಯ ಹದಯಂ ಮಮ;
ನಿಬ್ಬುತಿಂ ನಾಧಿಗಚ್ಛಾಮಿ, ಅಗ್ಗಿದಡ್ಢಾವ ಆತಪೇ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪುತ್ತಮಂಸಾನಿ ಖಾದಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹೂ ಮಯ್ಹಂ ದುವೇ ಪುತ್ತಾ, ಉಭೋ ಸಮ್ಪತ್ತಯೋಬ್ಬನಾ;
ಸಾಹಂ ಪುತ್ತಬಲೂಪೇತಾ, ಸಾಮಿಕಂ ಅತಿಮಞ್ಞಿಸಂ.
‘‘ತತೋ ಮೇ ಸಾಮಿಕೋ ಕುದ್ಧೋ, ಸಪತ್ತಿಂ ಮಯ್ಹಮಾನಯಿ;
ಸಾ ಚ ಗಬ್ಭಂ ಅಲಭಿತ್ಥ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಪಂ ಅಚೇತಯಿಂ.
‘‘ಸಾಹಂ ¶ ಪದುಟ್ಠಮನಸಾ, ಅಕರಿಂ ಗಬ್ಭಪಾತನಂ;
ತಸ್ಸಾ ತೇಮಾಸಿಕೋ ಗಬ್ಭೋ, ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಕೋ [ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಕೋ (ಕ.)] ಪತಿ.
‘‘ತದಸ್ಸಾ ಮಾತಾ ಕುಪಿತಾ, ಮಯ್ಹಂ ಞಾತೀ ಸಮಾನಯಿ;
ಸಪಥಞ್ಚ ಮಂ ಕಾರೇಸಿ, ಪರಿಭಾಸಾಪಯೀ ಚ ಮಂ.
‘‘ಸಾಹಂ ¶ ಘೋರಞ್ಚ ಸಪಥಂ, ಮುಸಾವಾದಂ ಅಭಾಸಿಸಂ;
‘ಪುತ್ತಮಂಸಾನಿ ಖಾದಾಮಿ, ಸಚೇ ತಂ ಪಕತಂ ಮಯಾ’.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕೇನ, ಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಚೂಭಯಂ;
ಪುತ್ತಮಂಸಾನಿ ಖಾದಾಮಿ, ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಮಕ್ಖಿತಾ’’ತಿ.
ಸತ್ತಪುತ್ತಖಾದಪೇತಿವತ್ಥು ಸತ್ತಮಂ.
೮. ಗೋಣಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಕಿಂ ¶ ನು ಉಮ್ಮತ್ತರೂಪೋವ, ಲಾಯಿತ್ವಾ ಹರಿತಂ ತಿಣಂ;
ಖಾದ ಖಾದಾತಿ ಲಪಸಿ, ಗತಸತ್ತಂ ಜರಗ್ಗವಂ.
‘‘ನ ಹಿ ಅನ್ನೇನ ಪಾನೇನ, ಮತೋ ಗೋಣೋ ಸಮುಟ್ಠಹೇ;
ತ್ವಂಸಿ ಬಾಲೋ ಚ [ಬಾಲೋವ (ಕ.)] ದುಮ್ಮೇಧೋ, ಯಥಾ ತಞ್ಞೋವ ದುಮ್ಮತೀ’’ತಿ.
‘‘ಇಮೇ ಪಾದಾ ಇದಂ ಸೀಸಂ, ಅಯಂ ಕಾಯೋ ಸವಾಲಧಿ;
ನೇತ್ತಾ ತಥೇವ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಅಯಂ ಗೋಣೋ ಸಮುಟ್ಠಹೇ.
‘‘ನಾಯ್ಯಕಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾದಾ, ಕಾಯೋ ಸೀಸಞ್ಚ ದಿಸ್ಸತಿ;
ರುದಂ ಮತ್ತಿಕಥೂಪಸ್ಮಿಂ, ನನು ತ್ವಞ್ಞೇವ ದುಮ್ಮತೀ’’ತಿ.
‘‘ಆದಿತ್ತಂ ವತ ಮಂ ಸನ್ತಂ, ಘತಸಿತ್ತಂವ ಪಾವಕಂ;
ವಾರಿನಾ ವಿಯ ಓಸಿಞ್ಚಂ, ಸಬ್ಬಂ ನಿಬ್ಬಾಪಯೇ ದರಂ.
‘‘ಅಬ್ಬಹೀ [ಅಬ್ಬೂಳ್ಹಂ (ಬಹೂಸು)] ವತ ಮೇ ಸಲ್ಲಂ, ಸೋಕಂ ಹದಯನಿಸ್ಸಿತಂ;
ಯೋ ಮೇ ಸೋಕಪರೇತಸ್ಸ, ಪಿತುಸೋಕಂ ಅಪಾನುದಿ.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ಅಬ್ಬೂಳ್ಹಸಲ್ಲೋಸ್ಮಿ, ಸೀತಿಭೂತೋಸ್ಮಿ ನಿಬ್ಬುತೋ;
ನ ಸೋಚಾಮಿ ನ ರೋದಾಮಿ, ತವ ಸುತ್ವಾನ ಮಾಣವ’.
ಏವಂ ¶ ಕರೋನ್ತಿ ಸಪ್ಪಞ್ಞಾ, ಯೇ ಹೋನ್ತಿ ಅನುಕಮ್ಪಕಾ;
ವಿನಿವತ್ತಯನ್ತಿ ಸೋಕಮ್ಹಾ, ಸುಜಾತೋ ಪಿತರಂ ಯಥಾತಿ.
ಗೋಣಪೇತವತ್ಥು ಅಟ್ಠಮಂ.
೯. ಮಹಾಪೇಸಕಾರಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ಗೂಥಞ್ಚ ¶ ¶ ¶ ಮುತ್ತಂ ರುಹಿರಞ್ಚ ಪುಬ್ಬಂ, ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ ಕಿಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ಅಯಂ ನು ಕಿಂ ಕಮ್ಮಮಕಾಸಿ ನಾರೀ, ಯಾ ಸಬ್ಬದಾ ಲೋಹಿತಪುಬ್ಬಭಕ್ಖಾ.
‘‘ನವಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಸುಭಾನಿ ಚೇವ, ಮುದೂನಿ ಸುದ್ಧಾನಿ ಚ ಲೋಮಸಾನಿ;
ದಿನ್ನಾನಿ ಮಿಸ್ಸಾ ಕಿತಕಾ [ಕಿಟಕಾ (ಕ.)] ಭವನ್ತಿ, ಅಯಂ ನು ಕಿಂ ಕಮ್ಮಮಕಾಸಿ ನಾರೀ’’ತಿ.
‘‘ಭರಿಯಾ ಮಮೇಸಾ ಅಹೂ ಭದನ್ತೇ, ಅದಾಯಿಕಾ ಮಚ್ಛರಿನೀ ಕದರಿಯಾ;
ಸಾ ಮಂ ದದನ್ತಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ, ಅಕ್ಕೋಸತಿ ಚ ಪರಿಭಾಸತಿ ಚ.
‘‘‘ಗೂಥಞ್ಚ ಮುತ್ತಂ ರುಹಿರಞ್ಚ ಪುಬ್ಬಂ, ಪರಿಭುಞ್ಜ ತ್ವಂ ಅಸುಚಿಂ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ;
ಏತಂ ತೇ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ ಹೋತು, ವತ್ಥಾ ಚ ತೇ ಕಿಟಕಸಮಾ ಭವನ್ತು’;
ಏತಾದಿಸಂ ದುಚ್ಚರಿತಂ ಚರಿತ್ವಾ, ಇಧಾಗತಾ ಚಿರರತ್ತಾಯ ಖಾದತೀ’’ತಿ.
ಮಹಾಪೇಸಕಾರಪೇತಿವತ್ಥು ನವಮಂ.
೧೦. ಖಲ್ಲಾಟಿಯಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ಕಾ ¶ ¶ ನು ಅನ್ತೋವಿಮಾನಸ್ಮಿಂ, ತಿಟ್ಠನ್ತೀ ನೂಪನಿಕ್ಖಮಿ;
ಉಪನಿಕ್ಖಮಸ್ಸು ಭದ್ದೇ, ಪಸ್ಸಾಮ ತಂ ಬಹಿಟ್ಠಿತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಟ್ಟೀಯಾಮಿ ¶ ಹರಾಯಾಮಿ, ನಗ್ಗಾ ನಿಕ್ಖಮಿತುಂ ಬಹಿ;
ಕೇಸೇಹಮ್ಹಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ, ಪುಞ್ಞಂ ಮೇ ಅಪ್ಪಕಂ ಕತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಹನ್ದುತ್ತರೀಯಂ ದದಾಮಿ ತೇ, ಇದಂ ದುಸ್ಸಂ ನಿವಾಸಯ;
ಇದಂ ದುಸ್ಸಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ, ಏಹಿ ನಿಕ್ಖಮ ಸೋಭನೇ;
ಉಪನಿಕ್ಖಮಸ್ಸು ಭದ್ದೇ, ಪಸ್ಸಾಮ ತಂ ಬಹಿಟ್ಠಿತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಹತ್ಥೇನ ಹತ್ಥೇ ತೇ ದಿನ್ನಂ, ನ ಮಯ್ಹಂ ಉಪಕಪ್ಪತಿ;
ಏಸೇತ್ಥುಪಾಸಕೋ ಸದ್ಧೋ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾವಕೋ.
‘‘ಏತಂ ಅಚ್ಛಾದಯಿತ್ವಾನ, ಮಮ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸ;
ತಥಾಹಂ [ಅಥಾಹಂ (ಸೀ.)] ಸುಖಿತಾ ಹೇಸ್ಸಂ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
ತಞ್ಚ ತೇ ನ್ಹಾಪಯಿತ್ವಾನ, ವಿಲಿಮ್ಪೇತ್ವಾನ ವಾಣಿಜಾ;
ವತ್ಥೇಹಚ್ಛಾದಯಿತ್ವಾನ, ತಸ್ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸುಂ.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ ¶ [ಸಮನನ್ತರಾ ಅನುದ್ದಿಟ್ಠೇ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ವಿಪಾಕೋ ಉದಪಜ್ಜಥ [ಉಪಪಜ್ಜಥ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)];
ಭೋಜನಚ್ಛಾದನಪಾನೀಯಂ [ಭೋಜನಚ್ಛಾದನಂ ಪಾನೀಯಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಇದಂ ಫಲಂ.
ತತೋ ಸುದ್ಧಾ ಸುಚಿವಸನಾ, ಕಾಸಿಕುತ್ತಮಧಾರಿನೀ;
ಹಸನ್ತೀ ವಿಮಾನಾ ನಿಕ್ಖಮಿ, ‘ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಇದಂ ಫಲ’’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸುಚಿತ್ತರೂಪಂ ರುಚಿರಂ, ವಿಮಾನಂ ತೇ ಪಭಾಸತಿ;
ದೇವತೇ ಪುಚ್ಛಿತಾಚಿಕ್ಖ, ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಿದಂ ಫಲ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಭಿಕ್ಖುನೋ ¶ ಚರಮಾನಸ್ಸ, ದೋಣಿನಿಮ್ಮಜ್ಜನಿಂ ಅಹಂ;
ಅದಾಸಿಂ ಉಜುಭೂತಸ್ಸ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ.
‘‘ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ, ವಿಪಾಕಂ ದೀಘಮನ್ತರಂ;
ಅನುಭೋಮಿ ವಿಮಾನಸ್ಮಿಂ, ತಞ್ಚ ದಾನಿ ಪರಿತ್ತಕಂ.
‘‘ಉದ್ಧಂ ¶ ಚತೂಹಿ ಮಾಸೇಹಿ, ಕಾಲಂಕಿರಿಯಾ [ಕಾಲಂಕಿರಿಯಾ (ಕ.)] ಭವಿಸ್ಸತಿ;
ಏಕನ್ತಕಟುಕಂ ಘೋರಂ, ನಿರಯಂ ಪಪತಿಸ್ಸಹಂ.
[ಮ. ನಿ. ೩.೨೫೦, ೨೬೭; ಅ. ನಿ. ೩.೩೬; ಪೇ. ವ. ೨೪೦, ೬೯೩] ‘‘ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಂ ಚತುದ್ವಾರಂ, ವಿಭತ್ತಂ ಭಾಗಸೋ ಮಿತಂ;
ಅಯೋಪಾಕಾರಪರಿಯನ್ತಂ, ಅಯಸಾ ಪಟಿಕುಜ್ಜಿತಂ.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ಅಯೋಮಯಾ ಭೂಮಿ, ಜಲಿತಾ ತೇಜಸಾ ಯುತಾ;
ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಸತಂ, ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ ಸಬ್ಬದಾ.
‘‘ತತ್ಥಾಹಂ ದೀಘಮದ್ಧಾನಂ, ದುಕ್ಖಂ ವೇದಿಸ್ಸ ವೇದನಂ;
ಫಲಞ್ಚ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ಸೋಚಾಮಹಂ ಭುಸ’’ನ್ತಿ.
ಖಲ್ಲಾಟಿಯಪೇತಿವತ್ಥು ದಸಮಂ.
೧೧. ನಾಗಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಪುರತೋವ ¶ [ಪುರತೋ ಚ (ಸ್ಯಾ.)] ಸೇತೇನ ಪಲೇತಿ ಹತ್ಥಿನಾ, ಮಜ್ಝೇ ಪನ ಅಸ್ಸತರೀರಥೇನ;
ಪಚ್ಛಾ ಚ ಕಞ್ಞಾ ಸಿವಿಕಾಯ ನೀಯತಿ, ಓಭಾಸಯನ್ತೀ ದಸ ಸಬ್ಬತೋ [ಸಬ್ಬತೋ (ಕ.)] ದಿಸಾ.
‘‘ತುಮ್ಹೇ ಪನ ಮುಗ್ಗರಹತ್ಥಪಾಣಿನೋ, ರುದಂಮುಖಾ ಛಿನ್ನಪಭಿನ್ನಗತ್ತಾ;
ಮನುಸ್ಸಭೂತಾ ¶ ಕಿಮಕತ್ಥ ಪಾಪಂ, ಯೇನಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಪಿವಾಥ ಲೋಹಿತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಪುರತೋವ ಯೋ ಗಚ್ಛತಿ ಕುಞ್ಜರೇನ, ಸೇತೇನ ನಾಗೇನ ಚತುಕ್ಕಮೇನ;
ಅಮ್ಹಾಕ ಪುತ್ತೋ ಅಹು ಜೇಟ್ಠಕೋ ಸೋ [ಸೋವ ಜೇಟ್ಠೋ (ಕ.)], ದಾನಾನಿ ದತ್ವಾನ ಸುಖೀ ಪಮೋದತಿ.
‘‘ಯೋ ¶ ಸೋ ಮಜ್ಝೇ ಅಸ್ಸತರೀರಥೇನ, ಚತುಬ್ಭಿ ಯುತ್ತೇನ ಸುವಗ್ಗಿತೇನ;
ಅಮ್ಹಾಕ ಪುತ್ತೋ ಅಹು ಮಜ್ಝಿಮೋ ಸೋ, ಅಮಚ್ಛರೀ ದಾನವತೀ ವಿರೋಚತಿ.
‘‘ಯಾ ಸಾ ಚ ಪಚ್ಛಾ ಸಿವಿಕಾಯ ನೀಯತಿ, ನಾರೀ ಸಪಞ್ಞಾ ಮಿಗಮನ್ದಲೋಚನಾ;
ಅಮ್ಹಾಕ ಧೀತಾ ಅಹು ಸಾ ಕನಿಟ್ಠಿಕಾ, ಭಾಗಡ್ಢಭಾಗೇನ ಸುಖೀ ಪಮೋದತಿ.
‘‘ಏತೇ ¶ ಚ ದಾನಾನಿ ಅದಂಸು ಪುಬ್ಬೇ, ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ;
ಮಯಂ ಪನ ಮಚ್ಛರಿನೋ ಅಹುಮ್ಹ, ಪರಿಭಾಸಕಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ;
ಏತೇ ಚ ದತ್ವಾ ಪರಿಚಾರಯನ್ತಿ, ಮಯಞ್ಚ ¶ ಸುಸ್ಸಾಮ ನಳೋವ ಛಿನ್ನೋ’’ತಿ [ಖಿತ್ತೋತಿ (ಸೀ.)].
‘‘ಕಿಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಭೋಜನಂ ಕಿಂ ಸಯಾನಂ, ಕಥಞ್ಚ ಯಾಪೇಥ ಸುಪಾಪಧಮ್ಮಿನೋ;
ಪಹೂತಭೋಗೇಸು ಅನಪ್ಪಕೇಸು, ಸುಖಂ ವಿರಾಧಾಯ [ವಿರಾಗಾಯ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ದುಕ್ಖಜ್ಜ ಪತ್ತಾ’’ತಿ.
‘‘ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವಧಿತ್ವಾನ, ಪಿವಾಮ ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ;
ಬಹುಂ ಪಿತ್ವಾ ನ ಧಾತಾ ಹೋಮ, ನಚ್ಛಾದಿಮ್ಹಸೇ [ನರುಚ್ಚಾದಿಮ್ಹಸೇ (ಕ.)] ಮಯಂ.
‘‘ಇಚ್ಚೇವ ಮಚ್ಚಾ ಪರಿದೇವಯನ್ತಿ, ಅದಾಯಕಾ ಪೇಚ್ಚ [ಮಚ್ಛರಿನೋ (ಕ.)] ಯಮಸ್ಸ ಠಾಯಿನೋ;
ಯೇ ತೇ ವಿದಿಚ್ಚ [ವಿದಿತ್ವಾ (ಸೀ.)] ಅಧಿಗಮ್ಮ ಭೋಗೇ, ನ ಭುಞ್ಜರೇ ನಾಪಿ ಕರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಂ.
‘‘ತೇ ¶ ಖುಪ್ಪಿಪಾಸೂಪಗತಾ ಪರತ್ಥ, ಪಚ್ಛಾ [ಪೇತಾ (ಸೀ.)] ಚಿರಂ ಝಾಯರೇ ಡಯ್ಹಮಾನಾ;
ಕಮ್ಮಾನಿ ಕತ್ವಾನ ದುಖುದ್ರಾನಿ, ಅನುಭೋನ್ತಿ ದುಕ್ಖಂ ಕಟುಕಪ್ಫಲಾನಿ.
‘‘ಇತ್ತರಂ ಹಿ ಧನಂ ಧಞ್ಞಂ, ಇತ್ತರಂ ಇಧ ಜೀವಿತಂ;
ಇತ್ತರಂ ಇತ್ತರತೋ ಞತ್ವಾ, ದೀಪಂ ಕಯಿರಾಥ ಪಣ್ಡಿತೋ.
‘‘ಯೇ ತೇ ಏವಂ ಪಜಾನನ್ತಿ, ನರಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದಾ;
ತೇ ದಾನೇ ನಪ್ಪಮಜ್ಜನ್ತಿ, ಸುತ್ವಾ ಅರಹತಂ ವಚೋ’’ತಿ.
ನಾಗಪೇತವತ್ಥು ಏಕಾದಸಮಂ.
೧೨. ಉರಗಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಉರಗೋವ ¶ ¶ ¶ ತಚಂ ಜಿಣ್ಣಂ, ಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ ಸನ್ತನುಂ;
ಏವಂ ಸರೀರೇ ನಿಬ್ಭೋಗೇ, ಪೇತೇ ಕಾಲಙ್ಕತೇ ಸತಿ.
‘‘ಡಯ್ಹಮಾನೋ ನ ಜಾನಾತಿ, ಞಾತೀನಂ ಪರಿದೇವಿತಂ;
ತಸ್ಮಾ ಏತಂ ನ ರೋದಾಮಿ, ಗತೋ ಸೋ ತಸ್ಸ ಯಾ ಗತಿ’’.
‘‘ಅನಬ್ಭಿತೋ [ಅನವ್ಹಿತೋ (ಸೀ.)] ತತೋ ಆಗಾ, ನಾನುಞ್ಞಾತೋ ಇತೋ ಗತೋ;
ಯಥಾಗತೋ ತಥಾ ಗತೋ, ತತ್ಥ ಕಾ [ಕಾ ತತ್ಥ (ಸೀ.)] ಪರಿದೇವನಾ.
‘‘ಡಯ್ಹಮಾನೋ ¶ ನ ಜಾನಾತಿ, ಞಾತೀನಂ ಪರಿದೇವಿತಂ;
ತಸ್ಮಾ ಏತಂ ನ ರೋದಾಮಿ, ಗತೋ ಸೋ ತಸ್ಸ ಯಾ ಗತಿ’’.
‘‘ಸಚೇ ರೋದೇ ಕಿಸಾ ಅಸ್ಸಂ, ತತ್ಥ ಮೇ ಕಿಂ ಫಲಂ ಸಿಯಾ;
ಞಾತಿಮಿತ್ತಸುಹಜ್ಜಾನಂ, ಭಿಯ್ಯೋ ನೋ ಅರತೀ ಸಿಯಾ.
‘‘ಡಯ್ಹಮಾನೋ ನ ಜಾನಾತಿ, ಞಾತೀನಂ ಪರಿದೇವಿತಂ;
ತಸ್ಮಾ ಏತಂ ನ ರೋದಾಮಿ, ಗತೋ ಸೋ ತಸ್ಸ ಯಾ ಗತಿ’’.
‘‘ಯಥಾಪಿ ದಾರಕೋ ಚನ್ದಂ, ಗಚ್ಛನ್ತಮನುರೋದತಿ;
ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮೇವೇತಂ, ಯೋ ಪೇತಮನುಸೋಚತಿ.
‘‘ಡಯ್ಹಮಾನೋ ನ ಜಾನಾತಿ, ಞಾತೀನಂ ಪರಿದೇವಿತಂ;
ತಸ್ಮಾ ಏತಂ ನ ರೋದಾಮಿ, ಗತೋ ಸೋ ತಸ್ಸ ಯಾ ಗತಿ’’.
‘‘ಯಥಾಪಿ ಬ್ರಹ್ಮೇ ಉದಕುಮ್ಭೋ, ಭಿನ್ನೋ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧಿಯೋ;
ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮೇವೇತಂ, ಯೋ ಪೇತಮನುಸೋಚತಿ.
‘‘ಡಯ್ಹಮಾನೋ ನ ಜಾನಾತಿ, ಞಾತೀನಂ ಪರಿದೇವಿತಂ;
ತಸ್ಮಾ ¶ ಏತಂ ನ ರೋದಾಮಿ, ಗತೋ ಸೋ ತಸ್ಸ ಯಾ ಗತೀ’’ತಿ.
ಉರಗಪೇತವತ್ಥು ದ್ವಾದಸಮಂ.
ಉರಗವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
ಖೇತ್ತಞ್ಚ ಸೂಕರಂ ಪೂತಿ, ಪಿಟ್ಠಂ ಚಾಪಿ ತಿರೋಕುಟ್ಟಂ;
ಪಞ್ಚಾಪಿ ¶ ಸತ್ತಪುತ್ತಞ್ಚ, ಗೋಣಂ ಪೇಸಕಾರಕಞ್ಚ;
ತಥಾ ಖಲ್ಲಾಟಿಯಂ ನಾಗಂ, ದ್ವಾದಸಂ ಉರಗಞ್ಚೇವಾತಿ.
೨. ಉಬ್ಬರಿವಗ್ಗೋ
೧. ಸಂಸಾರಮೋಚಕಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ¶ ¶ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ಕಿಸಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಾ;
ಉಪ್ಫಾಸುಲಿಕೇ [ಉಪ್ಪಾಸುಳಿಕೇ (ಕ.)] ಕಿಸಿಕೇ, ಕಾ ನು ತ್ವಂ ಇಧ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೀಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಅನುಕಮ್ಪಕಾ ಮಯ್ಹಂ ನಾಹೇಸುಂ ಭನ್ತೇ, ಪಿತಾ ಚ ಮಾತಾ ಅಥವಾಪಿ ಞಾತಕಾ;
ಯೇ ಮಂ ನಿಯೋಜೇಯ್ಯುಂ ದದಾಹಿ ದಾನಂ, ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ.
‘‘ಇತೋ ಅಹಂ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ, ಯಂ ಏವರೂಪಾ ವಿಚರಾಮಿ ನಗ್ಗಾ;
ಖುದಾಯ ¶ ತಣ್ಹಾಯ ಚ ಖಜ್ಜಮಾನಾ, ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಫಲಂ ಮಮೇದಂ.
‘‘ವನ್ದಾಮಿ ತಂ ಅಯ್ಯ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ, ಅನುಕಮ್ಪ ಮಂ ವೀರ ಮಹಾನುಭಾವ;
ದತ್ವಾ ಚ ಮೇ ಆದಿಸ ಯಂ ಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ, ಮೋಚೇಹಿ ಮಂ ದುಗ್ಗತಿಯಾ ಭದನ್ತೇ’’ತಿ.
ಸಾಧೂತಿ ಸೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋನುಕಮ್ಪಕೋ;
ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಲೋಪಂ ದತ್ವಾ, ಪಾಣಿಮತ್ತಞ್ಚ ಚೋಳಕಂ;
ಥಾಲಕಸ್ಸ ಚ ಪಾನೀಯಂ, ತಸ್ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸಿ.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ, ವಿಪಾಕೋ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಭೋಜನಚ್ಛಾದನಪಾನೀಯಂ, ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಇದಂ ಫಲಂ.
ತತೋ ¶ ¶ ಸುದ್ಧಾ ಸುಚಿವಸನಾ, ಕಾಸಿಕುತ್ತಮಧಾರಿನೀ;
ವಿಚಿತ್ತವತ್ಥಾಭರಣಾ, ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಯಾ ತ್ವಂ ತಿಟ್ಠಸಿ ದೇವತೇ;
ಓಭಾಸೇನ್ತೀ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ಓಸಧೀ ವಿಯ ತಾರಕಾ.
‘‘ಕೇನ ತೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಕೇನ ತೇ ಇಧ ಮಿಜ್ಝತಿ;
ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಚ ತೇ ಭೋಗಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ಮನಸೋ ಪಿಯಾ.
‘‘ಪುಚ್ಛಾಮಿ ¶ ತಂ ದೇವಿ ಮಹಾನುಭಾವೇ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಾ ಕಿಮಕಾಸಿ ಪುಞ್ಞಂ;
ಕೇನಾಸಿ ಏವಂ ಜಲಿತಾನುಭಾವಾ, ವಣ್ಣೋ ¶ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ಉಪ್ಪಣ್ಡುಕಿಂ ಕಿಸಂ ಛಾತಂ, ನಗ್ಗಂ ಸಮ್ಪತಿತಚ್ಛವಿಂ [ಆಪತಿತಚ್ಛವಿಂ (ಸೀ.)];
ಮುನಿ ಕಾರುಣಿಕೋ ಲೋಕೇ, ತಂ ಮಂ ಅದ್ದಕ್ಖಿ ದುಗ್ಗತಂ.
‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಲೋಪಂ ದತ್ವಾ, ಪಾಣಿಮತ್ತಞ್ಚ ಚೋಳಕಂ;
ಥಾಲಕಸ್ಸ ಚ ಪಾನೀಯಂ, ಮಮ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸಿ.
‘‘ಆಲೋಪಸ್ಸ ಫಲಂ ಪಸ್ಸ, ಭತ್ತಂ ವಸ್ಸಸತಂ ದಸ;
ಭುಞ್ಜಾಮಿ ಕಾಮಕಾಮಿನೀ, ಅನೇಕರಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ.
‘‘ಪಾಣಿಮತ್ತಸ್ಸ ಚೋಳಸ್ಸ, ವಿಪಾಕಂ ಪಸ್ಸ ಯಾದಿಸಂ;
ಯಾವತಾ ನನ್ದರಾಜಸ್ಸ, ವಿಜಿತಸ್ಮಿಂ ಪಟಿಚ್ಛದಾ.
‘‘ತತೋ ಬಹುತರಾ ಭನ್ತೇ, ವತ್ಥಾನಚ್ಛಾದನಾನಿ ಮೇ;
ಕೋಸೇಯ್ಯಕಮ್ಬಲೀಯಾನಿ, ಖೋಮಕಪ್ಪಾಸಿಕಾನಿ ಚ.
‘‘ವಿಪುಲಾ ಚ ಮಹಗ್ಘಾ ಚ, ತೇಪಾಕಾಸೇವಲಮ್ಬರೇ;
ಸಾಹಂ ತಂ ಪರಿದಹಾಮಿ, ಯಂ ಯಂ ಹಿ ಮನಸೋ ಪಿಯಂ.
‘‘ಥಾಲಕಸ್ಸ ಚ ಪಾನೀಯಂ, ವಿಪಾಕಂ ಪಸ್ಸ ಯಾದಿಸಂ;
ಗಮ್ಭೀರಾ ಚತುರಸ್ಸಾ ಚ, ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞೋ ಸುನಿಮ್ಮಿತಾ.
‘‘ಸೇತೋದಕಾ ಸುಪ್ಪತಿತ್ಥಾ, ಸೀತಾ ಅಪ್ಪಟಿಗನ್ಧಿಯಾ;
ಪದುಮುಪ್ಪಲಸಞ್ಛನ್ನಾ, ವಾರಿಕಿಞ್ಜಕ್ಖಪೂರಿತಾ.
‘‘ಸಾಹಂ ¶ ರಮಾಮಿ ಕೀಳಾಮಿ, ಮೋದಾಮಿ ಅಕುತೋಭಯಾ;
ಮುನಿಂ ಕಾರುಣಿಕಂ ಲೋಕೇ, ಭನ್ತೇ ವನ್ದಿತುಮಾಗತಾ’’ತಿ.
ಸಂಸಾರಮೋಚಕಪೇತಿವತ್ಥು ಪಠಮಂ.
೨. ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರಮಾತುಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ¶ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ಕಿಸಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಾ;
ಉಪ್ಫಾಸುಲಿಕೇ ಕಿಸಿಕೇ, ಕಾ ನು ತ್ವಂ ಇಧ ತಿಟ್ಠಸಿ’’.
‘‘ಅಹಂ ¶ ತೇ ಸಕಿಯಾ ಮಾತಾ, ಪುಬ್ಬೇ ಅಞ್ಞಾಸು ಜಾತೀಸು;
ಉಪಪನ್ನಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಂ, ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಸಮಪ್ಪಿತಾ.
‘‘ಛಡ್ಡಿತಂ ¶ ಖಿಪಿತಂ ಖೇಳಂ, ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಂ ಸಿಲೇಸುಮಂ;
ವಸಞ್ಚ ಡಯ್ಹಮಾನಾನಂ, ವಿಜಾತಾನಞ್ಚ ಲೋಹಿತಂ.
‘‘ವಣಿಕಾನಞ್ಚ ಯಂ ಘಾನ-ಸೀಸಚ್ಛಿನ್ನಾನ ಲೋಹಿತಂ;
ಖುದಾಪರೇತಾ ಭುಞ್ಜಾಮಿ, ಇತ್ಥಿಪುರಿಸನಿಸ್ಸಿತಂ.
‘‘ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ ಭಕ್ಖಾಮಿ [ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಭಕ್ಖಾಸ್ಮಿ (ಸೀ.)], ಪಸೂನಂ ಮಾನುಸಾನ ಚ;
ಅಲೇಣಾ ಅನಗಾರಾ ಚ, ನೀಲಮಞ್ಚಪರಾಯಣಾ.
‘‘ದೇಹಿ ಪುತ್ತಕ ಮೇ ದಾನಂ, ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸಾಹಿ ಮೇ;
ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯಂ, ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಭೋಜನಾ’’ತಿ.
ಮಾತುಯಾ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಉಪತಿಸ್ಸೋನುಕಮ್ಪಕೋ;
ಆಮನ್ತಯಿ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ, ಅನುರುದ್ಧಞ್ಚ ಕಪ್ಪಿನಂ.
ಚತಸ್ಸೋ ಕುಟಿಯೋ ಕತ್ವಾ, ಸಙ್ಘೇ ಚಾತುದ್ದಿಸೇ ಅದಾ;
ಕುಟಿಯೋ ಅನ್ನಪಾನಞ್ಚ, ಮಾತು ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸೀ.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ, ವಿಪಾಕೋ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಭೋಜನಂ ಪಾನೀಯಂ ವತ್ಥಂ, ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಇದಂ ಫಲಂ.
ತತೋ ಸುದ್ಧಾ ಸುಚಿವಸನಾ, ಕಾಸಿಕುತ್ತಮಧಾರಿನೀ;
ವಿಚಿತ್ತವತ್ಥಾಭರಣಾ, ಕೋಲಿತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ¶ ¶ ವಣ್ಣೇನ, ಯಾ ತ್ವಂ ತಿಟ್ಠಸಿ ದೇವತೇ;
ಓಭಾಸೇನ್ತೀ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ಓಸಧೀ ವಿಯ ತಾರಕಾ.
‘‘ಕೇನ ತೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಕೇನ ತೇ ಇಧ ಮಿಜ್ಝತಿ;
ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಚ ತೇ ಭೋಗಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ಮನಸೋ ಪಿಯಾ.
‘‘ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ದೇವಿ ಮಹಾನುಭಾವೇ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಾ ಕಿಮಕಾಸಿ ಪುಞ್ಞಂ;
ಕೇನಾಸಿ ಏವಂ ಜಲಿತಾನುಭಾವಾ, ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸಾಹಂ ಮಾತಾ, ಪುಬ್ಬೇ ಅಞ್ಞಾಸು ಜಾತೀಸು;
ಉಪಪನ್ನಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಂ, ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಸಮಪ್ಪಿತಾ.
‘‘ಛಡ್ಡಿತಂ ಖಿಪಿತಂ ಖೇಳಂ, ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಂ ಸಿಲೇಸುಮಂ;
ವಸಞ್ಚ ಡಯ್ಹಮಾನಾನಂ, ವಿಜಾತಾನಞ್ಚ ಲೋಹಿತಂ.
‘‘ವಣಿಕಾನಞ್ಚ ಯಂ ಘಾನ-ಸೀಸಚ್ಛಿನ್ನಾನ ಲೋಹಿತಂ;
ಖುದಾಪರೇತಾ ಭುಞ್ಜಾಮಿ, ಇತ್ಥಿಪುರಿಸನಿಸ್ಸಿತಂ.
‘‘ಪುಬ್ಬಲೋಹಿತಂ ಭಕ್ಖಿಸ್ಸಂ, ಪಸೂನಂ ಮಾನುಸಾನ ಚ;
ಅಲೇಣಾ ಅನಗಾರಾ ಚ, ನೀಲಮಞ್ಚಪರಾಯಣಾ.
‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ¶ ¶ ದಾನೇನ, ಮೋದಾಮಿ ಅಕುತೋಭಯಾ;
ಮುನಿಂ ಕಾರುಣಿಕಂ ಲೋಕೇ, ಭನ್ತೇ ವನ್ದಿತುಮಾಗತಾ’’ತಿ.
ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರಸ್ಸ ಮಾತುಪೇತಿವತ್ಥು ದುತಿಯಂ.
೩. ಮತ್ತಾಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ಕಿಸಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಾ;
ಉಪ್ಫಾಸುಲಿಕೇ ¶ ಕಿಸಿಕೇ, ಕಾ ನು ತ್ವಂ ಇಧ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಮತ್ತಾ ತುವಂ ತಿಸ್ಸಾ, ಸಪತ್ತೀ ತೇ ಪುರೇ ಅಹುಂ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಚಣ್ಡೀ ¶ ¶ ಚ ಫರುಸಾ ಚಾಸಿಂ, ಇಸ್ಸುಕೀ ಮಚ್ಛರೀ ಸಠಾ [ಸಠೀ (ಸೀ.)];
ತಾಹಂ ದುರುತ್ತಂ ವತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
ಸಬ್ಬಂ [ಸಚ್ಚಂ (ಕ.)] ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ತ್ವಂ ಚಣ್ಡಿಕಾ ಅಹು;
ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಖೋ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕೇನಾಸಿ ಪಂಸುಕುನ್ಥಿತಾ’’ತಿ.
‘‘ಸೀಸಂನ್ಹಾತಾ ತುವಂ ಆಸಿ, ಸುಚಿವತ್ಥಾ ಅಲಙ್ಕತಾ;
ಅಹಞ್ಚ ಖೋ [ಖೋ ತಂ (ಸೀ. ಕ.)] ಅಧಿಮತ್ತಂ, ಸಮಲಙ್ಕತತರಾ ತಯಾ.
‘‘ತಸ್ಸಾ ಮೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಿಕೇನ ಸಮನ್ತಯಿ;
ತತೋ ಮೇ ಇಸ್ಸಾ ವಿಪುಲಾ, ಕೋಧೋ ಮೇ ಸಮಜಾಯಥ.
‘‘ತತೋ ಪಂಸುಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಪಂಸುನಾ ತಂ ಹಿ ಓಕಿರಿಂ [ತಂ ವಿಕೀರಿಹಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)];
ತಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ತೇನಮ್ಹಿ ಪಂಸುಕುನ್ಥಿತಾ’’ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮಿ, ಪಂಸುನಾ ಮಂ ತ್ವಮೋಕಿರಿ;
ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಖೋ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕೇನ ಖಜ್ಜಸಿ ಕಚ್ಛುಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಭೇಸಜ್ಜಹಾರೀ ಉಭಯೋ, ವನನ್ತಂ ಅಗಮಿಮ್ಹಸೇ;
ತ್ವಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಮಾಹರಿ, ಅಹಞ್ಚ ಕಪಿಕಚ್ಛುನೋ.
‘‘ತಸ್ಸಾ ತ್ಯಾಜಾನಮಾನಾಯ, ಸೇಯ್ಯಂ ತ್ಯಾಹಂ ಸಮೋಕಿರಿಂ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ತೇನ ಖಜ್ಜಾಮಿ ಕಚ್ಛುಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಂ ¶ ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮಿ, ಸೇಯ್ಯಂ ಮೇ ತ್ವಂ ಸಮೋಕಿರಿ;
ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಖೋ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕೇನಾಸಿ ನಗ್ಗಿಯಾ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಹಾಯಾನಂ ಸಮಯೋ ಆಸಿ, ಞಾತೀನಂ ಸಮಿತೀ ಅಹು;
ತ್ವಞ್ಚ ಆಮನ್ತಿತಾ ಆಸಿ, ಸಸಾಮಿನೀ ನೋ ಚ ಖೋ ಅಹಂ.
‘‘ತಸ್ಸಾ ತ್ಯಾಜಾನಮಾನಾಯ, ದುಸ್ಸಂ ತ್ಯಾಹಂ ಅಪಾನುದಿಂ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ತೇನಮ್ಹಿ ನಗ್ಗಿಯಾ ಅಹ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮಿ, ದುಸ್ಸಂ ಮೇ ತ್ವಂ ಅಪಾನುದಿ;
ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಖೋ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕೇನಾಸಿ ಗೂಥಗನ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
‘‘ತವ ¶ ಗನ್ಧಞ್ಚ ಮಾಲಞ್ಚ, ಪಚ್ಚಗ್ಘಞ್ಚ ವಿಲೇಪನಂ;
ಗೂಥಕೂಪೇ ಅಧಾರೇಸಿಂ [ಅಧಾರೇಸಿಂ (ಕ.)], ತಂ ಪಾಪಂ ಪಕತಂ ಮಯಾ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ತೇನಮ್ಹಿ ಗೂಥಗನ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಅಹಮ್ಪಿ ಜಾನಾಮಿ, ತಂ ಪಾಪಂ ಪಕತಂ ತಯಾ;
ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಖೋ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕೇನಾಸಿ ದುಗ್ಗತಾ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಉಭಿನ್ನಂ ಸಮಕಂ ಆಸಿ, ಯಂ ಗೇಹೇ ವಿಜ್ಜತೇ ಧನಂ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಾಸಿಮತ್ತನೋ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ತೇನಮ್ಹಿ ದುಗ್ಗತಾ ಅಹಂ.
‘‘ತದೇವ ¶ ಮಂ ತ್ವಂ ಅವಚ, ‘ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ನಿಸೇವಸಿ;
ನ ಹಿ ಪಾಪೇಹಿ ಕಮ್ಮೇಹಿ, ಸುಲಭಾ ಹೋತಿ ಸುಗ್ಗತೀ’’’ತಿ.
‘‘ವಾಮತೋ ಮಂ ತ್ವಂ ಪಚ್ಚೇಸಿ, ಅಥೋಪಿ ಮಂ ಉಸೂಯಸಿ;
ಪಸ್ಸ ¶ ಪಾಪಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ, ವಿಪಾಕೋ ಹೋತಿ ಯಾದಿಸೋ.
‘‘ತೇ ಘರಾ ತಾ ಚ ದಾಸಿಯೋ [ತೇ ಘರದಾಸಿಯೋ ಆಸುಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.), ತೇ ಘರೇ ದಾಸಿಯೋ ಚೇವ (ಕ.)], ತಾನೇವಾಭರಣಾನಿಮೇ;
ತೇ ಅಞ್ಞೇ ಪರಿಚಾರೇನ್ತಿ, ನ ಭೋಗಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಸ್ಸತಾ.
‘‘ಇದಾನಿ ಭೂತಸ್ಸ ಪಿತಾ, ಆಪಣಾ ಗೇಹಮೇಹಿತಿ;
ಅಪ್ಪೇವ ತೇ ದದೇ ಕಿಞ್ಚಿ, ಮಾ ಸು ತಾವ ಇತೋ ಅಗಾ’’ತಿ.
‘‘ನಗ್ಗಾ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಮ್ಹಿ, ಕಿಸಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಾ;
ಕೋಪೀನಮೇತಂ ಇತ್ಥೀನಂ, ಮಾ ಮಂ ಭೂತಪಿತಾದ್ದಸಾ’’ತಿ.
‘‘ಹನ್ದ ಕಿಂ ವಾ ತ್ಯಾಹಂ [ಕಿಂ ತ್ಯಾಹಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.), ಕಿಂ ವತಾಹಂ (ಕ.)] ದಮ್ಮಿ, ಕಿಂ ವಾ ತೇಧ [ಕಿಂ ವಾ ಚ ತೇ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.), ಕಿಂ ವಿಧ ತೇ (ಕ.)] ಕರೋಮಹಂ;
ಯೇನ ತ್ವಂ ಸುಖಿತಾ ಅಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
‘‘ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘತೋ, ಚತ್ತಾರೋ ಪನ ಪುಗ್ಗಲಾ;
ಅಟ್ಠ ಭಿಕ್ಖೂ ಭೋಜಯಿತ್ವಾ, ಮಮ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸ;
ತದಾಹಂ ಸುಖಿತಾ ಹೇಸ್ಸಂ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
ಸಾಧೂತಿ ಸಾ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ, ಭೋಜಯಿತ್ವಾಟ್ಠ ಭಿಕ್ಖವೋ;
ವತ್ಥೇಹಚ್ಛಾದಯಿತ್ವಾನ, ತಸ್ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸೀ.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ ¶ , ವಿಪಾಕೋ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಭೋಜನಚ್ಛಾದನಪಾನೀಯಂ, ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಇದಂ ಫಲಂ.
ತತೋ ಸುದ್ಧಾ ಸುಚಿವಸನಾ, ಕಾಸಿಕುತ್ತಮಧಾರಿನೀ;
ವಿಚಿತ್ತವತ್ಥಾಭರಣಾ, ಸಪತ್ತಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಯಾ ತ್ವಂ ತಿಟ್ಠಸಿ ದೇವತೇ;
ಓಭಾಸೇನ್ತೀ ¶ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ಓಸಧೀ ವಿಯ ತಾರಕಾ.
‘‘ಕೇನ ತೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಕೇನ ತೇ ಇಧ ಮಿಜ್ಝತಿ;
ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಚ ತೇ ಭೋಗಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ಮನಸೋ ಪಿಯಾ.
‘‘ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ದೇವಿ ಮಹಾನುಭಾವೇ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಾ ಕಿಮಕಾಸಿ ಪುಞ್ಞಂ;
ಕೇನಾಸಿ ಏವಂ ಜಲಿತಾನುಭಾವಾ, ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಮತ್ತಾ ತುವಂ ತಿಸ್ಸಾ, ಸಪತ್ತೀ ತೇ ಪುರೇ ಅಹುಂ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ.
‘‘ತವ ದಿನ್ನೇನ ದಾನೇನ, ಮೋದಾಮಿ ಅಕುತೋಭಯಾ;
ಚೀರಂ ಜೀವಾಹಿ ಭಗಿನಿ, ಸಹ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಞಾತಿಭಿ;
ಅಸೋಕಂ ವಿರಜಂ ಠಾನಂ, ಆವಾಸಂ ವಸವತ್ತಿನಂ.
‘‘ಇಧ ¶ ಧಮ್ಮಂ ಚರಿತ್ವಾನ, ದಾನಂ ದತ್ವಾನ ಸೋಭನೇ;
ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಮಲಂ ಸಮೂಲಂ, ಅನಿನ್ದಿತಾ ಸಗ್ಗಮುಪೇಹಿ ಠಾನ’’ನ್ತಿ.
ಮತ್ತಾಪೇತಿವತ್ಥು ತತಿಯಂ.
೪. ನನ್ದಾಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ಕಾಳೀ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ಫರುಸಾ ಭೀರುದಸ್ಸನಾ;
ಪಿಙ್ಗಲಾಸಿ ಕಳಾರಾಸಿ, ನ ತಂ ಮಞ್ಞಾಮಿ ಮಾನುಸಿ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ¶ ನನ್ದಾ ನನ್ದಿಸೇನ, ಭರಿಯಾ ತೇ ಪುರೇ ಅಹುಂ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ¶ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಚಣ್ಡೀ ಚ ಫರುಸಾ ಚಾಸಿಂ [ಚಣ್ಡೀ ಫರುಸವಾಚಾ ಚ (ಸೀ.)], ತಯಿ ಚಾಪಿ ಅಗಾರವಾ;
ತಾಹಂ ದುರುತ್ತಂ ವತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಹನ್ದುತ್ತರೀಯಂ ದದಾಮಿ ತೇ, ಇಮಂ [ಇದಂ (ಸೀ. ಅಟ್ಠ.)] ದುಸ್ಸಂ ನಿವಾಸಯ;
ಇಮಂ ದುಸ್ಸಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ, ಏಹಿ ನೇಸ್ಸಾಮಿ ತಂ ಘರಂ.
‘‘ವತ್ಥಞ್ಚ ಅನ್ನಪಾನಞ್ಚ, ಲಚ್ಛಸಿ ತ್ವಂ ಘರಂ ಗತಾ;
ಪುತ್ತೇ ಚ ತೇ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಸಿ, ಸುಣಿಸಾಯೋ ಚ ದಕ್ಖಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಹತ್ಥೇನ ಹತ್ಥೇ ತೇ ದಿನ್ನಂ, ನ ಮಯ್ಹಂ ಉಪಕಪ್ಪತಿ;
ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೇ, ವೀತರಾಗೇ ಬಹುಸ್ಸುತೇ.
‘‘ತಪ್ಪೇಹಿ ಅನ್ನಪಾನೇನ, ಮಮ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸ;
ತದಾಹಂ ಸುಖಿತಾ ಹೇಸ್ಸಂ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
ಸಾಧೂತಿ ಸೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ, ದಾನಂ ವಿಪುಲಮಾಕಿರಿ;
ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ಖಾದನೀಯಂ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ;
ಛತ್ತಂ ಗನ್ಧಞ್ಚ ಮಾಲಞ್ಚ, ವಿವಿಧಾ ಚ ಉಪಾಹನಾ.
ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೇ, ವೀತರಾಗೇ ಬಹುಸ್ಸುತೇ;
ತಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅನ್ನಪಾನೇನ, ತಸ್ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸೀ.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ ¶ , ವಿಪಾಕೋ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಭೋಜನಚ್ಛಾದನಪಾನೀಯಂ, ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಇದಂ ಫಲಂ.
ತತೋ ¶ ಸುದ್ಧಾ ಸುಚಿವಸನಾ, ಕಾಸಿಕುತ್ತಮಧಾರಿನೀ;
ವಿಚಿತ್ತವತ್ಥಾಭರಣಾ, ಸಾಮಿಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ.
‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಯಾ ತ್ವಂ ತಿಟ್ಠಸಿ ದೇವತೇ;
ಓಭಾಸೇನ್ತೀ ದಿಸಾ ಸಬ್ಬಾ, ಓಸಧೀ ವಿಯ ತಾರಕಾ.
‘‘ಕೇನ ತೇತಾದಿಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಕೇನ ತೇ ಇಧ ಮಿಜ್ಝತಿ;
ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಚ ತೇ ಭೋಗಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ಮನಸೋ ಪಿಯಾ.
‘‘ಪುಚ್ಛಾಮಿ ¶ ತಂ ದೇವಿ ಮಹಾನುಭಾವೇ, ಮನುಸ್ಸಭೂತಾ ಕಿಮಕಾಸಿ ಪುಞ್ಞಂ;
ಕೇನಾಸಿ ಏವಂ ಜಲಿತಾನುಭಾವಾ, ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ¶ ನನ್ದಾ ನನ್ದಿಸೇನ, ಭರಿಯಾ ತೇ ಪುರೇ ಅಹುಂ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ.
‘‘ತವ ದಿನ್ನೇನ ದಾನೇನ, ಮೋದಾಮಿ ಅಕುತೋಭಯಾ;
ಚಿರಂ ಜೀವ ಗಹಪತಿ, ಸಹ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಞಾತಿಭಿ;
ಅಸೋಕಂ ವಿರಜಂ ಖೇಮಂ, ಆವಾಸಂ ವಸವತ್ತಿನಂ.
‘‘ಇಧ ಧಮ್ಮಂ ಚರಿತ್ವಾನ, ದಾನಂ ದತ್ವಾ ಗಹಪತಿ;
ವಿನೇಯ್ಯ ಮಚ್ಛೇರಮಲಂ ಸಮೂಲಂ, ಅನಿನ್ದಿತೋ ಸಗ್ಗಮುಪೇಹಿ ಠಾನ’’ನ್ತಿ.
ನನ್ದಾಪೇತಿವತ್ಥು ಚತುತ್ಥಂ.
೫. ಮಟ್ಠಕುಣ್ಡಲೀಪೇತವತ್ಥು
[ವಿ. ವ. ೧೨೦೭] ‘‘ಅಲಙ್ಕತೋ ¶ ಮಟ್ಠಕುಣ್ಡಲೀ, ಮಾಲಧಾರೀ ಹರಿಚನ್ದನುಸ್ಸದೋ;
ಬಾಹಾ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಕನ್ದಸಿ, ವನಮಜ್ಝೇ ಕಿಂ ದುಕ್ಖಿತೋ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ಪಭಸ್ಸರೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೋ ರಥಪಞ್ಜರೋ ಮಮ;
ತಸ್ಸ ಚಕ್ಕಯುಗಂ ನ ವಿನ್ದಾಮಿ, ತೇನ ದುಕ್ಖೇನ ಜಹಾಮಿ ಜೀವಿತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಮಣಿಮಯಂ, ಲೋಹಿತಕಮಯಂ [ಲೋಹಿತಙ್ಗಮಯಂ (ಸ್ಯಾ.), ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಂ (ಸೀ.), ಲೋಹಮಯಂ (ಕತ್ಥಚಿ)] ಅಥ ರೂಪಿಯಮಯಂ;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ಭದ್ದಮಾಣವ, ಚಕ್ಕಯುಗಂ ಪಟಿಪಾದಯಾಮಿ ತೇ’’ತಿ.
ಸೋ ¶ ಮಾಣವೋ ತಸ್ಸ ಪಾವದಿ, ‘‘ಚನ್ದಸೂರಿಯಾ ಉಭಯೇತ್ಥ ದಿಸ್ಸರೇ;
ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ರಥೋ ಮಮ, ತೇನ ಚಕ್ಕಯುಗೇನ ಸೋಭತೀ’’ತಿ.
‘‘ಬಾಲೋ ಖೋ ತ್ವಂ ಅಸಿ ಮಾಣವ, ಯೋ ತ್ವಂ ಪತ್ಥಯಸೇ ಅಪತ್ಥಿಯಂ;
ಮಞ್ಞಾಮಿ ತುವಂ ಮರಿಸ್ಸಸಿ, ನ ಹಿ ತ್ವಂ ಲಚ್ಛಸಿ ಚನ್ದಸೂರಿಯೇ’’ತಿ.
‘‘ಗಮನಾಗಮನಮ್ಪಿ ದಿಸ್ಸತಿ, ವಣ್ಣಧಾತು ಉಭಯತ್ಥ ವೀಥಿಯಾ;
ಪೇತೋ ಕಾಲಕತೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಕೋ ನಿಧ ಕನ್ದತಂ ಬಾಲ್ಯತರೋ’’ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಖೋ ವದೇಸಿ ಮಾಣವ, ಅಹಮೇವ ಕನ್ದತಂ ಬಾಲ್ಯತರೋ;
ಚನ್ದಂ ವಿಯ ದಾರಕೋ ರುದಂ, ಪೇತಂ ಕಾಲಕತಾಭಿಪತ್ಥಯಿ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಆದಿತ್ತಂ ವತ ಮಂ ಸನ್ತಂ, ಘತಸಿತ್ತಂವ ಪಾವಕಂ;
ವಾರಿನಾ ವಿಯ ಓಸಿಞ್ಚಂ, ಸಬ್ಬಂ ನಿಬ್ಬಾಪಯೇ ದರಂ.
‘‘ಅಬ್ಬಹೀ [ಅಬ್ಬೂಳ್ಹಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ವತ ಮೇ ಸಲ್ಲಂ, ಸೋಕಂ ಹದಯನಿಸ್ಸಿತಂ;
ಯೋ ಮೇ ಸೋಕಪರೇತಸ್ಸ, ಪುತ್ತಸೋಕಂ ಅಪಾನುದಿ.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ಅಬ್ಬೂಳ್ಹಸಲ್ಲೋಸ್ಮಿ, ಸೀತಿಭೂತೋಸ್ಮಿ ನಿಬ್ಬುತೋ;
ನ ಸೋಚಾಮಿ ನ ರೋದಾಮಿ, ತವ ಸುತ್ವಾನ ಮಾಣವಾ’’ತಿ.
‘‘ದೇವತಾ ¶ ನುಸಿ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ಅದು ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ;
ಕೋ ವಾ ತ್ವಂ ಕಸ್ಸ ವಾ ಪುತ್ತೋ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಯಞ್ಚ ಕನ್ದಸಿ ಯಞ್ಚ ರೋದಸಿ, ಪುತ್ತಂ ಆಳಾಹನೇ ಸಯಂ ದಹಿತ್ವಾ;
ಸ್ವಾಹಂ ಕುಸಲಂ ಕರಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ, ತಿದಸಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಂ ಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಪ್ಪಂ ¶ ವಾ ಬಹುಂ ವಾ ನಾದ್ದಸಾಮ, ದಾನಂ ದದನ್ತಸ್ಸ ಸಕೇ ಅಗಾರೇ;
ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ವಾ ತಾದಿಸಂ, ಕೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಗತೋಸಿ ದೇವಲೋಕ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಆಬಾಧಿಕೋಹಂ ದುಕ್ಖಿತೋ ಗಿಲಾನೋ, ಆತುರರೂಪೋಮ್ಹಿ ಸಕೇ ನಿವೇಸನೇ;
ಬುದ್ಧಂ ವಿಗತರಜಂ ವಿತಿಣ್ಣಕಙ್ಖಂ, ಅದ್ದಕ್ಖಿಂ ಸುಗತಂ ಅನೋಮಪಞ್ಞಂ.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ಮುದಿತಮನೋ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ, ಅಞ್ಜಲಿಂ ಅಕರಿಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ;
ತಾಹಂ ಕುಸಲಂ ಕರಿತ್ವಾನ ಕಮ್ಮಂ, ತಿದಸಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಂ ಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ ಅಬ್ಭುತಂ ವತ, ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಮೀದಿಸೋ ವಿಪಾಕೋ;
ಅಹಮ್ಪಿ ಮುದಿತಮನೋ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ, ಅಜ್ಜೇವ ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ವಜಾಮೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ವಜಾಹಿ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಘಞ್ಚ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ;
ತಥೇವ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಪದಾನಿ ಪಞ್ಚ, ಅಖಣ್ಡಫುಲ್ಲಾನಿ ಸಮಾದಿಯಸ್ಸು.
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮಸ್ಸು ಖಿಪ್ಪಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಸ್ಸು;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ಮಾ ಚ ಮುಸಾ ಭಣಾಹಿ, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಹೋಹಿ ತುಟ್ಠೋ’’ತಿ.
‘‘ಅತ್ಥಕಾಮೋಸಿ ಮೇ ಯಕ್ಖ, ಹಿತಕಾಮೋಸಿ ದೇವತೇ;
ಕರೋಮಿ ತುಯ್ಹಂ ವಚನಂ, ತ್ವಂಸಿ ಆಚರಿಯೋ ಮಮಾತಿ.
‘‘ಉಪೇಮಿ ಸರಣಂ ಬುದ್ಧಂ, ಧಮ್ಮಞ್ಚಾಪಿ ಅನುತ್ತರಂ;
ಸಙ್ಘಞ್ಚ ನರದೇವಸ್ಸ, ಗಚ್ಛಾಮಿ ಸರಣಂ ಅಹಂ.
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ¶ ವಿರಮಾಮಿ ಖಿಪ್ಪಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಾಮಿ;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ನೋ ಚ ಮುಸಾ ಭಣಾಮಿ; ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಹೋಮಿ ತುಟ್ಠೋ’’ತಿ.
ಮಟ್ಠಕುಣ್ಡಲೀಪೇತವತ್ಥು ಪಞ್ಚಮಂ.
೬. ಕಣ್ಹಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಉಟ್ಠೇಹಿ ¶ ಕಣ್ಹ ಕಿಂ ಸೇಸಿ, ಕೋ ಅತ್ಥೋ ಸುಪನೇನ ತೇ;
ಯೋ ಚ ತುಯ್ಹಂ ಸಕೋ ಭಾತಾ, ಹದಯಂ ಚಕ್ಖು ಚ [ಚಕ್ಖುಂವ (ಅಟ್ಠ.)] ದಕ್ಖಿಣಂ;
ತಸ್ಸ ವಾತಾ ಬಲೀಯನ್ತಿ, ಸಸಂ ಜಪ್ಪತಿ [ಘಟೋ ಜಪ್ಪತಿ (ಕ.)] ಕೇಸವಾ’’ತಿ.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ತಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ರೋಹಿಣೇಯ್ಯಸ್ಸ ಕೇಸವೋ;
ತರಮಾನರೂಪೋ ವುಟ್ಠಾಸಿ, ಭಾತುಸೋಕೇನ ಅಟ್ಟಿತೋ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಉಮ್ಮತ್ತರೂಪೋವ, ಕೇವಲಂ ದ್ವಾರಕಂ ಇಮಂ;
ಸಸೋ ಸಸೋತಿ ಲಪಸಿ, ಕೀದಿಸಂ ಸಸಮಿಚ್ಛಸಿ.
‘‘ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಮಣಿಮಯಂ, ಲೋಹಮಯಂ ಅಥ ರೂಪಿಯಮಯಂ;
ಸಙ್ಖಸಿಲಾಪವಾಳಮಯಂ, ಕಾರಯಿಸ್ಸಾಮಿ ತೇ ಸಸಂ.
‘‘ಸನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಸಸಕಾ, ಅರಞ್ಞವನಗೋಚರಾ;
ತೇಪಿ ತೇ ಆನಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಕೀದಿಸಂ ಸಸಮಿಚ್ಛಸೀ’’ತಿ.
‘‘ನಾಹಮೇತೇ ಸಸೇ ಇಚ್ಛೇ, ಯೇ ಸಸಾ ಪಥವಿಸ್ಸಿತಾ;
ಚನ್ದತೋ ಸಸಮಿಚ್ಛಾಮಿ, ತಂ ಮೇ ಓಹರ ಕೇಸವಾ’’ತಿ.
‘‘ಸೋ ನೂನ ಮಧುರಂ ಞಾತಿ, ಜೀವಿತಂ ವಿಜಹಿಸ್ಸಸಿ;
ಅಪತ್ಥಿಯಂ ಪತ್ಥಯಸಿ, ಚನ್ದತೋ ಸಸಮಿಚ್ಛಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಏವಂ ಚೇ ಕಣ್ಹ ಜಾನಾಸಿ, ಯಥಞ್ಞಮನುಸಾಸಸಿ;
ಕಸ್ಮಾ ¶ ಪುರೇ ಮತಂ ಪುತ್ತಂ, ಅಜ್ಜಾಪಿ ಮನುಸೋಚಸಿ.
‘‘ನ ಯಂ ಲಬ್ಭಾ ಮನುಸ್ಸೇನ, ಅಮನುಸ್ಸೇನ ವಾ ಪನ;
ಜಾತೋ ಮೇ ಮಾ ಮರಿ ಪುತ್ತೋ, ಕುತೋ ಲಬ್ಭಾ ಅಲಬ್ಭಿಯಂ.
‘‘ನ ¶ ಮನ್ತಾ ಮೂಲಭೇಸಜ್ಜಾ, ಓಸಧೇಹಿ ಧನೇನ ವಾ;
ಸಕ್ಕಾ ಆನಯಿತುಂ ಕಣ್ಹ, ಯಂ ಪೇತಮನುಸೋಚಸಿ.
‘‘ಮಹದ್ಧನಾ ¶ ಮಹಾಭೋಗಾ, ರಟ್ಠವನ್ತೋಪಿ ಖತ್ತಿಯಾ;
ಪಹೂತಧನಧಞ್ಞಾಸೇ, ತೇಪಿ ನೋ [ನತ್ಥೇತ್ಥಪಾಠಭೇದೋ] ಅಜರಾಮರಾ.
‘‘ಖತ್ತಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೇಸ್ಸಾ, ಸುದ್ದಾ ಚಣ್ಡಾಲಪುಕ್ಕುಸಾ;
ಏತೇ ಚಞ್ಞೇ ಚ ಜಾತಿಯಾ, ತೇಪಿ ನೋ ಅಜರಾಮರಾ.
‘‘ಯೇ ಮನ್ತಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಿ, ಛಳಙ್ಗಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಿನ್ತಿತಂ;
ಏತೇ ಚಞ್ಞೇ ಚ ವಿಜ್ಜಾಯ, ತೇಪಿ ನೋ ಅಜರಾಮರಾ.
‘‘ಇಸಯೋ ವಾಪಿ [ಇಸಯೋ ಚಾಪಿ (ವಿಮಾನವತ್ಥು ೯೯)] ಯೇ ಸನ್ತಾ, ಸಞ್ಞತತ್ತಾ ತಪಸ್ಸಿನೋ;
ಸರೀರಂ ತೇಪಿ ಕಾಲೇನ, ವಿಜಹನ್ತಿ ತಪಸ್ಸಿನೋ.
‘‘ಭಾವಿತತ್ತಾ ಅರಹನ್ತೋ, ಕತಕಿಚ್ಚಾ ಅನಾಸವಾ;
ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ಇಮಂ ದೇಹಂ, ಪುಞ್ಞಪಾಪಪರಿಕ್ಖಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಆದಿತ್ತಂ ವತ ಮಂ ಸನ್ತಂ, ಘತಸಿತ್ತಂವ ಪಾವಕಂ;
ವಾರಿನಾ ವಿಯ ಓಸಿಞ್ಚಂ, ಸಬ್ಬಂ ನಿಬ್ಬಾಪಯೇ ದರಂ.
‘‘ಅಬ್ಬಹೀ ¶ ವತ ಮೇ ಸಲ್ಲಂ, ಸೋಕಂ ಹದಯನಿಸ್ಸಿತಂ;
ಯೋ ಮೇ ಸೋಕಪರೇತಸ್ಸ, ಪುತ್ತಸೋಕಂ ಅಪಾನುದಿ.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ¶ ಅಬ್ಬೂಳ್ಹಸಲ್ಲೋಸ್ಮಿ, ಸೀತಿಭೂತೋಸ್ಮಿ ನಿಬ್ಬುತೋ;
ನ ಸೋಚಾಮಿ ನ ರೋದಾಮಿ, ತವ ಸುತ್ವಾನ ಭಾತಿಕ’’ [ಭಾಸಿತಂ (ಸ್ಯಾ.)].
ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿ ಸಪ್ಪಞ್ಞಾ, ಯೇ ಹೋನ್ತಿ ಅನುಕಮ್ಪಕಾ;
ನಿವತ್ತಯನ್ತಿ ಸೋಕಮ್ಹಾ, ಘಟೋ ಜೇಟ್ಠಂವ ಭಾತರಂ.
ಯಸ್ಸ ಏತಾದಿಸಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಮಚ್ಚಾ ಪರಿಚಾರಕಾ;
ಸುಭಾಸಿತೇನ ಅನ್ವೇನ್ತಿ, ಘಟೋ ಜೇಟ್ಠಂವ ಭಾತರನ್ತಿ.
ಕಣ್ಹಪೇತವತ್ಥು ಛಟ್ಠಂ.
೭. ಧನಪಾಲಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗೋ ¶ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪೋಸಿ, ಕಿಸೋ ಧಮನಿಸನ್ಥತೋ;
ಉಪ್ಫಾಸುಲಿಕೋ ಕಿಸಿಕೋ, ಕೋ ನು ತ್ವಮಸಿ ಮಾರಿಸ’’.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೋಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತೋ ಯಮಲೋಕಿಕೋ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತೋ’’.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತೋ’’.
‘‘ನಗರಂ ಅತ್ಥಿ ಪಣ್ಣಾನಂ [ದಸನ್ನಾನಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ಏರಕಚ್ಛನ್ತಿ ವಿಸ್ಸುತಂ;
ತತ್ಥ ಸೇಟ್ಠಿ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ಧನಪಾಲೋತಿ ಮಂ ವಿದೂ.
‘‘ಅಸೀತಿ ಸಕಟವಾಹಾನಂ, ಹಿರಞ್ಞಸ್ಸ ಅಹೋಸಿ ಮೇ;
ಪಹೂತಂ ಮೇ ಜಾತರೂಪಂ, ಮುತ್ತಾ ವೇಳುರಿಯಾ ಬಹೂ.
‘‘ತಾವ ಮಹದ್ಧನಸ್ಸಾಪಿ, ನ ಮೇ ದಾತುಂ ಪಿಯಂ ಅಹು;
ಪಿದಹಿತ್ವಾ ¶ ದ್ವಾರಂ ಭುಞ್ಜಿಂ [ಭುಞ್ಜಾಮಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಮಾ ಮಂ ಯಾಚನಕಾದ್ದಸುಂ.
‘‘ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಮಚ್ಛರೀ ಚಾಸಿಂ, ಕದರಿಯೋ ಪರಿಭಾಸಕೋ;
ದದನ್ತಾನಂ ಕರೋನ್ತಾನಂ, ವಾರಯಿಸ್ಸಂ ಬಹು ಜನೇ [ಬಹುಜ್ಜನಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)].
‘‘ವಿಪಾಕೋ ¶ ನತ್ಥಿ ದಾನಸ್ಸ, ಸಂಯಮಸ್ಸ ಕುತೋ ಫಲಂ;
ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞೋದಪಾನಾನಿ, ಆರಾಮಾನಿ ಚ ರೋಪಿತೇ;
ಪಪಾಯೋ ಚ ವಿನಾಸೇಸಿಂ, ದುಗ್ಗೇ ಸಙ್ಕಮನಾನಿ ಚ.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ¶ ಅಕತಕಲ್ಯಾಣೋ, ಕತಪಾಪೋ ತತೋ ಚುತೋ;
ಉಪಪನ್ನೋ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಂ, ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಸಮಪ್ಪಿತೋ.
‘‘ಪಞ್ಚಪಣ್ಣಾಸವಸ್ಸಾನಿ, ಯತೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ಅಹಂ;
ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಭುತ್ತಂ ವಾ, ಪೀತಂ ವಾ ಪನ ಪಾನಿಯಂ.
‘‘ಯೋ ಸಂಯಮೋ ಸೋ ವಿನಾಸೋ,ಯೋ ವಿನಾಸೋ ಸೋ ಸಂಯಮೋ;
ಪೇತಾ ಹಿ ಕಿರ ಜಾನನ್ತಿ, ಯೋ ಸಂಯಮೋ ಸೋ ವಿನಾಸೋ.
‘‘ಅಹಂ ¶ ಪುರೇ ಸಂಯಮಿಸ್ಸಂ, ನಾದಾಸಿಂ ಬಹುಕೇ ಧನೇ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಾಸಿಮತ್ತನೋ;
ಸ್ವಾಹಂ ಪಚ್ಛಾನುತಪ್ಪಾಮಿ, ಅತ್ತಕಮ್ಮಫಲೂಪಗೋ.
[ಪೇ. ವ. ೬೯] ‘‘ಉದ್ಧಂ ಚತೂಹಿ ಮಾಸೇಹಿ, ಕಾಲಂಕಿರಿಯಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ;
ಏಕನ್ತಕಟುಕಂ ಘೋರಂ, ನಿರಯಂ ಪಪತಿಸ್ಸಹಂ.
[ಪೇ. ವ. ೭೦] ‘‘ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಂ ಚತುದ್ವಾರಂ, ವಿಭತ್ತಂ ಭಾಗಸೋ ಮಿತಂ;
ಅಯೋಪಾಕಾರಪರಿಯನ್ತಂ, ಅಯಸಾ ಪಟಿಕುಜ್ಜಿತಂ.
[ಪೇ. ವ. ೭೧] ‘‘ತಸ್ಸ ¶ ಅಯೋಮಯಾ ಭೂಮಿ, ಜಲಿತಾ ತೇಜಸಾ ಯುತಾ;
ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಸತಂ, ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ ಸಬ್ಬದಾ.
[ಪೇ. ವ. ೭೨] ‘‘ತತ್ಥಾಹಂ ದೀಘಮದ್ಧಾನಂ, ದುಕ್ಖಂ ವೇದಿಸ್ಸ ವೇದನಂ;
ಫಲಂ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ಸೋಚಾಮಹಂ ಭುಸಂ.
‘‘ತಂ ವೋ ವದಾಮಿ ಭದ್ದಂ ವೋ, ಯಾವನ್ತೇತ್ಥ ಸಮಾಗತಾ;
ಮಾಕತ್ಥ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಆವಿ ವಾ ಯದಿ ವಾ ರಹೋ.
‘‘ಸಚೇ ತಂ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಕರಿಸ್ಸಥ ಕರೋಥ ವಾ;
ನ ವೋ ದುಕ್ಖಾ ಪಮುತ್ಯತ್ಥಿ [ಪಮುತ್ತತ್ಥಿ (ಸಬ್ಬತ್ಥ) ಉದಾ. ೪೪ ಪಸ್ಸಿತಬ್ಬಂ], ಉಪ್ಪಚ್ಚಾಪಿ [ಉಪೇಚ್ಚಾಪಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಪಲಾಯತಂ.
‘‘ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಹೋಥ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ, ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿಕಾ;
ಸಾಮಞ್ಞಾ ಹೋಥ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ, ಏವಂ ಸಗ್ಗಂ ಗಮಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ.
ಧನಪಾಲಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥು ಸತ್ತಮಂ.
೮. ಚೂಳಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗೋ ¶ ಕಿಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋಸಿ ಭನ್ತೇ, ರತ್ತಿಂ ಕುಹಿಂ ಗಚ್ಛಸಿ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಅಪಿ ಸಕ್ಕುಣೇಮು, ಸಬ್ಬೇನ ವಿತ್ತಂ ಪಟಿಪಾದಯೇ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಬಾರಾಣಸೀ ¶ ¶ ¶ ನಗರಂ ದೂರಘುಟ್ಠಂ, ತತ್ಥಾಹಂ ಗಹಪತಿ ಅಡ್ಢಕೋ ಅಹು ದೀನೋ;
ಅದಾತಾ ಗೇಧಿತಮನೋ ಆಮಿಸಸ್ಮಿಂ, ದುಸ್ಸೀಲ್ಯೇನ ಯಮವಿಸಯಮ್ಹಿ ಪತ್ತೋ.
‘‘ಸೋ ಸೂಚಿಕಾಯ ಕಿಲಮಿತೋ ತೇಹಿ,
ತೇನೇವ ಞಾತೀಸು ಯಾಮಿ ಆಮಿಸಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖಹೇತು;
ಅದಾನಸೀಲಾ ನ ಚ ಸದ್ದಹನ್ತಿ,
ದಾನಫಲಂ ಹೋತಿ ಪರಮ್ಹಿ ಲೋಕೇ.
‘‘ಧೀತಾ ¶ ಚ ಮಯ್ಹಂ ಲಪತೇ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ, ‘ದಸ್ಸಾಮಿ ದಾನಂ ಪಿತೂನಂ ಪಿತಾಮಹಾನಂ’;
ತಮುಪಕ್ಖಟಂ ಪರಿವಿಸಯನ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ [ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ (ಸೀ.)], ‘ಯಾಮಿ ಅಹಂ ಅನ್ಧಕವಿನ್ದಂ ಭೋತ್ತು’’’ನ್ತಿ.
ತಮವೋಚ ರಾಜಾ ‘‘ಅನುಭವಿಯಾನ ತಮ್ಪಿ,
ಏಯ್ಯಾಸಿ ಖಿಪ್ಪಂ ಅಹಮಪಿ ಕಸ್ಸಂ ಪೂಜಂ;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಯದಿ ಅತ್ಥಿ ಹೇತು,
ಸದ್ಧಾಯಿತಂ ಹೇತುವಚೋ ಸುಣೋಮಾ’’ತಿ.
‘ತಥಾ’ತಿ ವತ್ವಾ ಅಗಮಾಸಿ ತತ್ಥ, ಭುಞ್ಜಿಂಸು ಭತ್ತಂ ನ ಚ ದಕ್ಖಿಣಾರಹಾ;
ಪಚ್ಚಾಗಮಿ ¶ ರಾಜಗಹಂ ಪುನಾಪರಂ, ಪಾತುರಹೋಸಿ ಪುರತೋ ಜನಾಧಿಪಸ್ಸ.
ದಿಸ್ವಾನ ಪೇತಂ ಪುನದೇವ ಆಗತಂ, ರಾಜಾ ಅವೋಚ ‘‘ಅಹಮಪಿ ಕಿಂ ದದಾಮಿ;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತಂ ಯದಿ ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಯೇನ ತುವಂ ಚಿರತರಂ ಪೀಣಿತೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಬುದ್ಧಞ್ಚ ಸಙ್ಘಂ ಪರಿವಿಸಿಯಾನ ರಾಜ, ಅನ್ನೇನ ಪಾನೇನ ಚ ಚೀವರೇನ;
ತಂ ದಕ್ಖಿಣಂ ಆದಿಸ ಮೇ ಹಿತಾಯ, ಏವಂ ಅಹಂ ಚಿರತರಂ ಪೀಣಿತೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ.
ತತೋ ¶ ಚ ರಾಜಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ತಾವದೇ [ತಾವದೇವ (ಸ್ಯಾ.), ತದೇವ (ಕ.)], ದಾನಂ ಸಹತ್ಥಾ ಅತುಲಂ ದದಿತ್ವಾ [ಅತುಲಞ್ಚ ದತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಸಙ್ಘೇ;
ಆರೋಚೇಸಿ ಪಕತಂ [ಆರೋಚಯೀ ಪಕತಿಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ತಥಾಗತಸ್ಸ, ತಸ್ಸ ಚ ಪೇತಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣಂ ಆದಿಸಿತ್ಥ.
ಸೋ ಪೂಜಿತೋ ಅತಿವಿಯ ಸೋಭಮಾನೋ, ಪಾತುರಹೋಸಿ ಪುರತೋ ಜನಾಧಿಪಸ್ಸ;
‘‘ಯಕ್ಖೋಹಮಸ್ಮಿ ಪರಮಿದ್ಧಿಪತ್ತೋ, ನ ಮಯ್ಹಮತ್ಥಿ ಸಮಾ ಸದಿಸಾ [ಮಯ್ಹಮಿದ್ಧಿಸಮಸದಿಸಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಮಾನುಸಾ.
‘‘ಪಸ್ಸಾನುಭಾವಂ ಅಪರಿಮಿತಂ ಮಮಯಿದಂ, ತಯಾನುದಿಟ್ಠಂ ¶ ಅತುಲಂ ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇ;
ಸನ್ತಪ್ಪಿತೋ ಸತತಂ ಸದಾ ಬಹೂಹಿ, ಯಾಮಿ ಅಹಂ ಸುಖಿತೋ ಮನುಸ್ಸದೇವಾ’’ತಿ.
ಚೂಳಸೇಟ್ಠಿಪೇತವತ್ಥು ಅಟ್ಠಮಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.
ಭಾಣವಾರಂ ಪಠಮಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.
೯. ಅಙ್ಕುರಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಯಸ್ಸ ¶ ¶ ಅತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛಾಮ, ಕಮ್ಬೋಜಂ ಧನಹಾರಕಾ;
ಅಯಂ ಕಾಮದದೋ ಯಕ್ಖೋ, ಇಮಂ ಯಕ್ಖಂ ನಯಾಮಸೇ.
‘‘ಇಮಂ ಯಕ್ಖಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಸಾಧುಕೇನ ಪಸಯ್ಹ ವಾ;
ಯಾನಂ ಆರೋಪಯಿತ್ವಾನ, ಖಿಪ್ಪಂ ಗಚ್ಛಾಮ ದ್ವಾರಕ’’ನ್ತಿ.
[ಜಾ. ೧.೧೦.೧೫೧; ೧.೧೪.೧೯೬; ೨.೧೮.೧೫೩; ೨.೨೨.೧೦] ‘‘ಯಸ್ಸ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಛಾಯಾಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ಸಯೇಯ್ಯ ವಾ;
ನ ತಸ್ಸ ಸಾಖಂ ಭಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಮಿತ್ತದುಬ್ಭೋ ಹಿ ಪಾಪಕೋ’’ತಿ.
‘‘ಯಸ್ಸ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಛಾಯಾಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ಸಯೇಯ್ಯ ವಾ;
ಖನ್ಧಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ, ಅತ್ಥೋ ಚೇ ತಾದಿಸೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಯಸ್ಸ ¶ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಛಾಯಾಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ಸಯೇಯ್ಯ ವಾ;
ನ ತಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ [ಹಿಂಸೇಯ್ಯ (ಕ.)], ಮಿತ್ತದುಬ್ಭೋ ಹಿ ಪಾಪಕೋ’’ತಿ.
‘‘ಯಸ್ಸ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಛಾಯಾಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ಸಯೇಯ್ಯ ವಾ;
ಸಮೂಲಮ್ಪಿ ತಂ ಅಬ್ಬುಹೇ [ಉಬ್ಬಹೇ (?)], ಅತ್ಥೋ ಚೇ ತಾದಿಸೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಯಸ್ಸೇಕರತ್ತಿಮ್ಪಿ ಘರೇ ವಸೇಯ್ಯ, ಯತ್ಥನ್ನಪಾನಂ ಪುರಿಸೋ ಲಭೇಥ;
ನ ತಸ್ಸ ಪಾಪಂ ಮನಸಾಪಿ ಚಿನ್ತಯೇ, ಕತಞ್ಞುತಾ ¶ ಸಪ್ಪುರಿಸೇಹಿ ವಣ್ಣಿತಾ.
‘‘ಯಸ್ಸೇಕರತ್ತಿಮ್ಪಿ ಘರೇ ವಸೇಯ್ಯ, ಅನ್ನೇನ ಪಾನೇನ ಉಪಟ್ಠಿತೋ ಸಿಯಾ;
ನ ತಸ್ಸ ಪಾಪಂ ಮನಸಾಪಿ ಚಿನ್ತಯೇ, ಅದುಬ್ಭಪಾಣೀ ದಹತೇ ಮಿತ್ತದುಬ್ಭಿಂ.
‘‘ಯೋ ಪುಬ್ಬೇ ಕತಕಲ್ಯಾಣೋ, ಪಚ್ಛಾ ಪಾಪೇನ ಹಿಂಸತಿ;
ಅಲ್ಲಪಾಣಿಹತೋ [ಅದುಬ್ಭಿಪಾಣೀಹತೋ (ಕ)] ಪೋಸೋ, ನ ಸೋ ಭದ್ರಾನಿ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ನಾಹಂ ದೇವೇನ ವಾ ಮನುಸ್ಸೇನ ವಾ, ಇಸ್ಸರಿಯೇನ ವಾಹಂ ಸುಪ್ಪಸಯ್ಹೋ;
ಯಕ್ಖೋಹಮಸ್ಮಿ ಪರಮಿದ್ಧಿಪತ್ತೋ, ದೂರಙ್ಗಮೋ ವಣ್ಣಬಲೂಪಪನ್ನೋ’’ತಿ.
‘‘ಪಾಣಿ ತೇ ಸಬ್ಬಸೋ ವಣ್ಣೋ, ಪಞ್ಚಧಾರೋ ಮಧುಸ್ಸವೋ;
ನಾನಾರಸಾ ಪಗ್ಘರನ್ತಿ, ಮಞ್ಞೇಹಂ ತಂ ಪುರಿನ್ದದ’’ನ್ತಿ.
‘‘ನಾಮ್ಹಿ ದೇವೋ ನ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ನಾಪಿ ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ;
ಪೇತಂ ಮಂ ಅಙ್ಕುರ ಜಾನಾಹಿ, ರೋರುವಮ್ಹಾ [ಹೇರುವಮ್ಹಾ (ಸೀ.)] ಇಧಾಗತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಿಂಸೀಲೋ ¶ ¶ ಕಿಂಸಮಾಚಾರೋ, ರೋರುವಸ್ಮಿಂ ಪುರೇ ತುವಂ;
ಕೇನ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ, ಪುಞ್ಞಂ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಇಜ್ಝತೀ’’ತಿ.
‘‘ತುನ್ನವಾಯೋ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ರೋರುವಸ್ಮಿಂ ತದಾ ಅಹಂ;
ಸುಕಿಚ್ಛವುತ್ತಿ ಕಪಣೋ, ನ ಮೇ ವಿಜ್ಜತಿ ದಾತವೇ.
‘‘ನಿವೇಸನಞ್ಚ ¶ ¶ [ಆವೇಸನಞ್ಚ (ಸೀ.)] ಮೇ ಆಸಿ, ಅಸಯ್ಹಸ್ಸ ಉಪನ್ತಿಕೇ;
ಸದ್ಧಸ್ಸ ದಾನಪತಿನೋ, ಕತಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಲಜ್ಜಿನೋ.
‘‘ತತ್ಥ ಯಾಚನಕಾ ಯನ್ತಿ, ನಾನಾಗೋತ್ತಾ ವನಿಬ್ಬಕಾ;
ತೇ ಚ ಮಂ ತತ್ಥ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಸಯ್ಹಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ.
‘‘ಕತ್ಥ ಗಚ್ಛಾಮ ಭದ್ದಂ ವೋ, ಕತ್ಥ ದಾನಂ ಪದೀಯತಿ;
ತೇಸಾಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಅಕ್ಖಾಮಿ, ಅಸಯ್ಹಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ.
‘‘ಪಗ್ಗಯ್ಹ ದಕ್ಖಿಣಂ ಬಾಹುಂ, ಏತ್ಥ ಗಚ್ಛಥ ಭದ್ದಂ ವೋ;
ಏತ್ಥ ದಾನಂ ಪದೀಯತಿ, ಅಸಯ್ಹಸ್ಸ ನಿವೇಸನೇ.
‘‘ತೇನ ಪಾಣಿ ಕಾಮದದೋ, ತೇನ ಪಾಣಿ ಮಧುಸ್ಸವೋ;
ತೇನ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ, ಪುಞ್ಞಂ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಇಜ್ಝತೀ’’ತಿ.
‘‘ನ ಕಿರ ತ್ವಂ ಅದಾ ದಾನಂ, ಸಕಪಾಣೀಹಿ ಕಸ್ಸಚಿ;
ಪರಸ್ಸ ದಾನಂ ಅನುಮೋದಮಾನೋ, ಪಾಣಿಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಪಾವದಿ.
‘‘ತೇನ ಪಾಣಿ ಕಾಮದದೋ, ತೇನ ಪಾಣಿ ಮಧುಸ್ಸವೋ;
ತೇನ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ, ಪುಞ್ಞಂ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಇಜ್ಝತಿ.
‘‘ಯೋ ¶ ಸೋ ದಾನಮದಾ ಭನ್ತೇ, ಪಸನ್ನೋ ಸಕಪಾಣಿಭಿ;
ಸೋ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ಕಿಂ ನು ಸೋ ದಿಸತಂ ಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ನಾಹಂ ಪಜಾನಾಮಿ ಅಸಯ್ಹಸಾಹಿನೋ, ಅಙ್ಗೀರಸಸ್ಸ ಗತಿಂ ಆಗತಿಂ ವಾ;
ಸುತಞ್ಚ ಮೇ ವೇಸ್ಸವಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ, ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಂ ಗತೋ ಅಸಯ್ಹೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಲಮೇವ ಕಾತುಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ, ದಾನಂ ದಾತುಂ ಯಥಾರಹಂ;
ಪಾಣಿಂ ಕಾಮದದಂ ದಿಸ್ವಾ, ಕೋ ಪುಞ್ಞಂ ನ ಕರಿಸ್ಸತಿ.
‘‘ಸೋ ಹಿ ನೂನ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ, ಅನುಪ್ಪತ್ವಾನ ದ್ವಾರಕಂ;
ದಾನಂ ಪಟ್ಠಪಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಂ ಮಮಸ್ಸ ಸುಖಾವಹಂ.
‘‘ದಸ್ಸಾಮನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ;
ಪಪಞ್ಚ ಉದಪಾನಞ್ಚ, ದುಗ್ಗೇ ಸಙ್ಕಮನಾನಿ ಚಾ’’ತಿ.
‘‘ಕೇನ ¶ ತೇ ಅಙ್ಗುಲೀ ಕುಣಾ [ಕುಣ್ಠಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಮುಖಞ್ಚ ಕುಣಲೀಕತಂ [ಕುಣ್ಡಲೀಕತಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)];
ಅಕ್ಖೀನಿ ಚ ಪಗ್ಘರನ್ತಿ, ಕಿಂ ಪಾಪಂ ಪಕತಂ ತಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಅಙ್ಗೀರಸಸ್ಸ ¶ ಗಹಪತಿನೋ, ಸದ್ಧಸ್ಸ ಘರಮೇಸಿನೋ;
ತಸ್ಸಾಹಂ ದಾನವಿಸ್ಸಗ್ಗೇ, ದಾನೇ ಅಧಿಕತೋ ಅಹುಂ.
‘‘ತತ್ಥ ಯಾಚನಕೇ ದಿಸ್ವಾ, ಆಗತೇ ಭೋಜನತ್ಥಿಕೇ;
ಏಕಮನ್ತಂ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ, ಅಕಾಸಿಂ ಕುಣಲಿಂ ಮುಖಂ.
‘‘ತೇನ ¶ ಮೇ ಅಙ್ಗುಲೀ ಕುಣಾ, ಮುಖಞ್ಚ ಕುಣಲೀಕತಂ;
ಅಕ್ಖೀನಿ ಮೇ ಪಗ್ಘರನ್ತಿ, ತಂ ಪಾಪಂ ಪಕತಂ ಮಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಧಮ್ಮೇನ ¶ ತೇ ಕಾಪುರಿಸ, ಮುಖಞ್ಚ ಕುಣಲೀಕತಂ;
ಅಕ್ಖೀನಿ ಚ ಪಗ್ಘರನ್ತಿ, ಯಂ ತಂ ಪರಸ್ಸ ದಾನಸ್ಸ;
ಅಕಾಸಿ ಕುಣಲಿಂ ಮುಖಂ.
‘‘ಕಥಂ ಹಿ ದಾನಂ ದದಮಾನೋ, ಕರೇಯ್ಯ ಪರಪತ್ತಿಯಂ;
ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ಖಾದನೀಯಂ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ.
‘‘ಸೋ ಹಿ ನೂನ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ, ಅನುಪ್ಪತ್ವಾನ ದ್ವಾರಕಂ;
ದಾನಂ ಪಟ್ಠಪಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಂ ಮಮಸ್ಸ ಸುಖಾವಹಂ.
‘‘ದಸ್ಸಾಮನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ;
ಪಪಞ್ಚ ಉದಪಾನಞ್ಚ, ದುಗ್ಗೇ ಸಙ್ಕಮನಾನಿ ಚಾ’’ತಿ.
ತತೋ ಹಿ ಸೋ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ, ಅನುಪ್ಪತ್ವಾನ ದ್ವಾರಕಂ;
ದಾನಂ ಪಟ್ಠಪಯಿ ಅಙ್ಕುರೋ, ಯಂತುಮಸ್ಸ [ಯಂ ತಂ ಅಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ.), ಯನ್ತಮಸ್ಸ (ಕ.)] ಸುಖಾವಹಂ.
ಅದಾ ಅನ್ನಞ್ಚ ಪಾನಞ್ಚ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ;
ಪಪಞ್ಚ ಉದಪಾನಞ್ಚ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ.
‘‘ಕೋ ಛಾತೋ ಕೋ ಚ ತಸಿತೋ, ಕೋ ವತ್ಥಂ ಪರಿದಹಿಸ್ಸತಿ;
ಕಸ್ಸ ಸನ್ತಾನಿ ಯೋಗ್ಗಾನಿ, ಇತೋ ಯೋಜೇನ್ತು ವಾಹನಂ.
‘‘ಕೋ ಛತ್ತಿಚ್ಛತಿ ಗನ್ಧಞ್ಚ, ಕೋ ಮಾಲಂ ಕೋ ಉಪಾಹನಂ;
ಇತಿಸ್ಸು ತತ್ಥ ಘೋಸೇನ್ತಿ, ಕಪ್ಪಕಾ ಸೂದಮಾಗಧಾ [ಪಾಟವಾ (ಕ.)];
ಸದಾ ಸಾಯಞ್ಚ ಪಾತೋ ಚ, ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ನಿವೇಸನೇ.
‘‘‘ಸುಖಂ ¶ ಸುಪತಿ ಅಙ್ಕುರೋ’, ಇತಿ ಜಾನಾತಿ ಮಂ ಜನೋ;
ದುಕ್ಖಂ ¶ ಸುಪಾಮಿ ಸಿನ್ಧಕ [ಸನ್ದುಕ, ಸಿನ್ಧುಕ (ಕ.)], ಯಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಯಾಚಕೇ.
‘‘‘ಸುಖಂ ಸುಪತಿ ಅಙ್ಕುರೋ’, ಇತಿ ಜಾನಾತಿ ಮಂ ಜನೋ;
ದುಕ್ಖಂ ಸಿನ್ಧಕ ಸುಪಾಮಿ, ಅಪ್ಪಕೇ ಸು ವನಿಬ್ಬಕೇ’’ತಿ.
‘‘ಸಕ್ಕೋ ಚೇ ತೇ ವರಂ ದಜ್ಜಾ, ತಾವತಿಂಸಾನಮಿಸ್ಸರೋ;
ಕಿಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ, ವರಮಾನೋ ವರಂ ವರೇ’’ತಿ.
‘‘ಸಕ್ಕೋ ಚೇ ಮೇ ವರಂ ದಜ್ಜಾ, ತಾವತಿಂಸಾನಮಿಸ್ಸರೋ;
ಕಾಲುಟ್ಠಿತಸ್ಸ ಮೇ ಸತೋ, ಸುರಿಯುಗ್ಗಮನಂ ಪತಿ;
ದಿಬ್ಬಾ ಭಕ್ಖಾ ಪಾತುಭವೇಯ್ಯುಂ, ಸೀಲವನ್ತೋ ಚ ಯಾಚಕಾ.
‘‘ದದತೋ ¶ ¶ ಮೇ ನ ಖೀಯೇಥ, ದತ್ವಾ ನಾನುತಪೇಯ್ಯಹಂ;
ದದಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇಯ್ಯಂ, ಏತಂ ಸಕ್ಕಂ ವರಂ ವರೇ’’ತಿ.
‘‘ನ ಸಬ್ಬವಿತ್ತಾನಿ ಪರೇ ಪವೇಚ್ಛೇ, ದದೇಯ್ಯ ದಾನಞ್ಚ ಧನಞ್ಚ ರಕ್ಖೇ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ದಾನಾ ಧನಮೇವ ಸೇಯ್ಯೋ, ಅತಿಪ್ಪದಾನೇನ ಕುಲಾ ನ ಹೋನ್ತಿ.
‘‘ಅದಾನಮತಿದಾನಞ್ಚ, ನಪ್ಪಸಂಸನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ದಾನಾ ಧನಮೇವ ಸೇಯ್ಯೋ, ಸಮೇನ ವತ್ತೇಯ್ಯ ಸ ಧೀರಧಮ್ಮೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಹೋ ವತ ರೇ ಅಹಮೇವ ದಜ್ಜಂ, ಸನ್ತೋ ಚ ಮಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಾ ಭಜೇಯ್ಯುಂ;
ಮೇಘೋವ ¶ ನಿನ್ನಾನಿ ಪರಿಪೂರಯನ್ತೋ [ಭಿಪೂರಯನ್ತೋ (ಸೀ.), ಹಿ ಪೂರಯನ್ತೋ (ಸ್ಯಾ.)], ಸನ್ತಪ್ಪಯೇ ಸಬ್ಬವನಿಬ್ಬಕಾನಂ.
‘‘ಯಸ್ಸ ಯಾಚನಕೇ ದಿಸ್ವಾ, ಮುಖವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತಿ;
ದತ್ವಾ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಘರಂ ವಸತೋ ಸುಖಂ.
‘‘ಯಸ್ಸ ಯಾಚನಕೇ ದಿಸ್ವಾ, ಮುಖವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತಿ;
ದತ್ವಾ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ, ಏಸಾ ಯಞ್ಞಸ್ಸ [ಪುಞ್ಞಸ್ಸ (ಸೀ.)] ಸಮ್ಪದಾ.
[ಅ. ನಿ. ೬.೩೭] ‘‘ಪುಬ್ಬೇವ ¶ ದಾನಾ ಸುಮನೋ, ದದಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದಯೇ;
ದತ್ವಾ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ, ಏಸಾ ಯಞ್ಞಸ್ಸ [ಪುಞ್ಞಸ್ಸ (ಸೀ.)] ಸಮ್ಪದಾ’’ತಿ.
ಸಟ್ಠಿ ವಾಹಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ನಿವೇಸನೇ;
ಭೋಜನಂ ದೀಯತೇ ನಿಚ್ಚಂ, ಪುಞ್ಞಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋ.
ತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೂದಾನಿ ಹಿ [ಸೂದಾನಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಆಮುತ್ತಮಣಿಕುಣ್ಡಲಾ;
ಅಙ್ಕುರಂ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ದಾನೇ ಯಞ್ಞಸ್ಸ ವಾವಟಾ [ಬ್ಯಾವಟಾ (ಸೀ.), ಪಾವಟಾ (ಸ್ಯಾ.)].
ಸಟ್ಠಿ ಪುರಿಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಆಮುತ್ತಮಣಿಕುಣ್ಡಲಾ;
ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ಮಹಾದಾನೇ, ಕಟ್ಠಂ ಫಾಲೇನ್ತಿ ಮಾಣವಾ.
ಸೋಳಸಿತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ;
ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ಮಹಾದಾನೇ, ವಿಧಾ ಪಿಣ್ಡೇನ್ತಿ ನಾರಿಯೋ.
ಸೋಳಸಿತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ;
ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ಮಹಾದಾನೇ, ದಬ್ಬಿಗಾಹಾ ಉಪಟ್ಠಿತಾ.
ಬಹುಂ ¶ ಬಹೂನಂ ಪಾದಾಸಿ, ಚಿರಂ ಪಾದಾಸಿ ಖತ್ತಿಯೋ;
ಸಕ್ಕಚ್ಚಞ್ಚ ಸಹತ್ಥಾ ಚ, ಚಿತ್ತೀಕತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
ಬಹೂ ಮಾಸೇ ಚ ಪಕ್ಖೇ ಚ, ಉತುಸಂವಚ್ಛರಾನಿ ಚ;
ಮಹಾದಾನಂ ಪವತ್ತೇಸಿ, ಅಙ್ಕುರೋ ದೀಘಮನ್ತರಂ.
ಏವಂ ¶ ¶ ದತ್ವಾ ಯಜಿತ್ವಾ ಚ, ಅಙ್ಕುರೋ ದೀಘಮನ್ತರಂ;
ಸೋ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸೂಪಗೋ ಅಹು.
ಕಟಚ್ಛುಭಿಕ್ಖಂ ದತ್ವಾನ, ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಇನ್ದಕೋ;
ಸೋ ಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸೂಪಗೋ ಅಹು.
ದಸಹಿ ಠಾನೇಹಿ ಅಙ್ಕುರಂ, ಇನ್ದಕೋ ಅತಿರೋಚತಿ;
ರೂಪೇ ಸದ್ದೇ ರಸೇ ಗನ್ಧೇ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ ಚ ಮನೋರಮೇ.
ಆಯುನಾ ಯಸಸಾ ಚೇವ, ವಣ್ಣೇನ ಚ ಸುಖೇನ ಚ;
ಆಧಿಪಚ್ಚೇನ ಅಙ್ಕುರಂ, ಇನ್ದಕೋ ಅತಿರೋಚತಿ.
ತಾವತಿಂಸೇ ಯದಾ ಬುದ್ಧೋ, ಸಿಲಾಯಂ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲೇ;
ಪಾರಿಚ್ಛತ್ತಕಮೂಲಮ್ಹಿ, ವಿಹಾಸಿ ಪುರಿಸುತ್ತಮೋ.
ದಸಸು ¶ ಲೋಕಧಾತೂಸು, ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾನ ದೇವತಾ;
ಪಯಿರುಪಾಸನ್ತಿ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ವಸನ್ತಂ ನಗಮುದ್ಧನಿ.
ನ ಕೋಚಿ ದೇವೋ ವಣ್ಣೇನ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅತಿರೋಚತಿ;
ಸಬ್ಬೇ ದೇವೇ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ [ಅಧಿಗಯ್ಹ (ಸೀ.), ಅತಿಗ್ಗಯ್ಹ (ಕ)], ಸಮ್ಬುದ್ಧೋವ ವಿರೋಚತಿ.
ಯೋಜನಾನಿ ¶ ದಸ ದ್ವೇ ಚ, ಅಙ್ಕುರೋಯಂ ತದಾ ಅಹು;
ಅವಿದೂರೇವ ಬುದ್ಧಸ್ಸ [ಅವಿದೂರೇ ಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ (ಕ.)], ಇನ್ದಕೋ ಅತಿರೋಚತಿ.
ಓಲೋಕೇತ್ವಾನ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಅಙ್ಕುರಞ್ಚಾಪಿ ಇನ್ದಕಂ;
ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಂ ಸಮ್ಭಾವೇನ್ತೋ [ಪಭಾವೇನ್ತೋ (ಸೀ.)], ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿ.
‘‘ಮಹಾದಾನಂ ತಯಾ ದಿನ್ನಂ, ಅಙ್ಕುರ ದೀಘಮನ್ತರಂ;
ಅತಿದೂರೇ [ಸುವಿದೂರೇ (ಕ.)] ನಿಸಿನ್ನೋಸಿ, ಆಗಚ್ಛ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ.
ಚೋದಿತೋ ಭಾವಿತತ್ತೇನ, ಅಙ್ಕುರೋ ಇದಮಬ್ರವಿ;
‘‘ಕಿಂ ಮಯ್ಹಂ ತೇನ ದಾನೇನ, ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೇನ ಸುಞ್ಞತಂ.
‘‘ಅಯಂ ಸೋ ಇನ್ದಕೋ ಯಕ್ಖೋ, ದಜ್ಜಾ ದಾನಂ ಪರಿತ್ತಕಂ;
ಅತಿರೋಚತಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ, ಚನ್ದೋ ತಾರಗಣೇ ಯಥಾ’’ತಿ.
‘‘ಉಜ್ಜಙ್ಗಲೇ ಯಥಾ ಖೇತ್ತೇ, ಬೀಜಂ ಬಹುಮ್ಪಿ ರೋಪಿತಂ;
ನ ವಿಪುಲಫಲಂ ಹೋತಿ, ನಪಿ ತೋಸೇತಿ ಕಸ್ಸಕಂ.
‘‘ತಥೇವ ದಾನಂ ಬಹುಕಂ, ದುಸ್ಸೀಲೇಸು ಪತಿಟ್ಠಿತಂ;
ನ ವಿಪುಲಫಲಂ ಹೋತಿ, ನಪಿ ತೋಸೇತಿ ದಾಯಕಂ.
‘‘ಯಥಾಪಿ ¶ ಭದ್ದಕೇ ಖೇತ್ತೇ, ಬೀಜಂ ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ ರೋಪಿತಂ;
ಸಮ್ಮಾ ಧಾರಂ ಪವೇಚ್ಛನ್ತೇ, ಫಲಂ ತೋಸೇತಿ ಕಸ್ಸಕಂ.
‘‘ತಥೇವ ಸೀಲವನ್ತೇಸು, ಗುಣವನ್ತೇಸು ತಾದಿಸು;
ಅಪ್ಪಕಮ್ಪಿ ಕತಂ ಕಾರಂ, ಪುಞ್ಞಂ ಹೋತಿ ಮಹಪ್ಫಲ’’ನ್ತಿ.
ವಿಚೇಯ್ಯ ¶ ¶ ದಾನಂ ದಾತಬ್ಬಂ, ಯತ್ಥ ದಿನ್ನಂ ಮಹಪ್ಫಲಂ;
ವಿಚೇಯ್ಯ ದಾನಂ ದತ್ವಾನ, ಸಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ದಾಯಕಾ.
ವಿಚೇಯ್ಯ ¶ ದಾನಂ ಸುಗತಪ್ಪಸತ್ಥಂ, ಯೇ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ ಇಧ ಜೀವಲೋಕೇ;
ಏತೇಸು ದಿನ್ನಾನಿ ಮಹಪ್ಫಲಾನಿ, ಬೀಜಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ ಯಥಾ ಸುಖೇತ್ತೇತಿ.
ಅಙ್ಕುರಪೇತವತ್ಥು ನವಮಂ.
೧೦. ಉತ್ತರಮಾತುಪೇತಿವತ್ಥು
ದಿವಾವಿಹಾರಗತಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುಂ, ಗಙ್ಗಾತೀರೇ ನಿಸಿನ್ನಕಂ;
ತಂ ಪೇತೀ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ, ದುಬ್ಬಣ್ಣಾ ಭೀರುದಸ್ಸನಾ.
ಕೇಸಾ ಚಸ್ಸಾ ಅತಿದೀಘಾ [ಅಹೂ ದೀಘಾ (ಕ.)], ಯಾವಭೂಮಾವಲಮ್ಬರೇ [ಯಾವ ಭೂಮ್ಯಾ’ವಲಮ್ಬರೇ (?)];
ಕೇಸೇಹಿ ಸಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ, ಸಮಣಂ ಏತದಬ್ರವಿ.
‘‘ಪಞ್ಚಪಣ್ಣಾಸವಸ್ಸಾನಿ, ಯತೋ ಕಾಲಙ್ಕತಾ ಅಹಂ;
ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಭುತ್ತಂ ವಾ, ಪೀತಂ ವಾ ಪನ ಪಾನಿಯಂ;
ದೇಹಿ ತ್ವಂ ಪಾನಿಯಂ ಭನ್ತೇ, ತಸಿತಾ ಪಾನಿಯಾಯ ಮೇ’’ತಿ.
‘‘ಅಯಂ ಸೀತೋದಿಕಾ ಗಙ್ಗಾ, ಹಿಮವನ್ತತೋ [ಹಿಮವನ್ತಾವ (ಕ.)] ಸನ್ದತಿ;
ಪಿವ ಏತ್ತೋ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಕಿಂ ಮಂ ಯಾಚಸಿ ಪಾನಿಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಚಾಹಂ ಭನ್ತೇ ಗಙ್ಗಾಯ, ಸಯಂ ಗಣ್ಹಾಮಿ ಪಾನಿಯಂ;
ಲೋಹಿತಂ ಮೇ ಪರಿವತ್ತತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಾಚಾಮಿ ಪಾನಿಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಗಙ್ಗಾ ತೇ ಹೋತಿ ಲೋಹಿತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಪುತ್ತೋ ಮೇ ಉತ್ತರೋ ನಾಮ [ಪುತ್ತೋ ಮೇ ಭನ್ತೇ ಉತ್ತರೋ (ಕ.)], ಸದ್ಧೋ ಆಸಿ ಉಪಾಸಕೋ;
ಸೋ ¶ ಚ ಮಯ್ಹಂ ಅಕಾಮಾಯ, ಸಮಣಾನಂ ಪವೇಚ್ಛತಿ.
‘‘ಚೀವರಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಞ್ಚ, ಪಚ್ಚಯಂ ಸಯನಾಸನಂ;
ತಮಹಂ ಪರಿಭಾಸಾಮಿ, ಮಚ್ಛೇರೇನ ಉಪದ್ದುತಾ.
‘‘ಯಂ ತ್ವಂ ಮಯ್ಹಂ ಅಕಾಮಾಯ, ಸಮಣಾನಂ ಪವೇಚ್ಛಸಿ;
ಚೀವರಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಞ್ಚ, ಪಚ್ಚಯಂ ಸಯನಾಸನಂ.
‘‘ಏತಂ ¶ ತೇ ಪರಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಲೋಹಿತಂ ಹೋತು ಉತ್ತರ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕೇನ, ಗಙ್ಗಾ ಮೇ ಹೋತಿ ಲೋಹಿತ’’ನ್ತಿ.
ಉತ್ತರಮಾತುಪೇತಿವತ್ಥು ದಸಮಂ.
೧೧. ಸುತ್ತಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಅಹಂ ¶ ಪುರೇ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ, ಸುತ್ತಂ ಅದಾಸಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ ಯಾಚಿತಾ;
ತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ ವಿಪುಲಫಲೂಪಲಬ್ಭತಿ, ಬಹುಕಾ ಚ ಮೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜರೇ [ಬಹೂ ಚ ಮೇ ಉಪಪಜ್ಜರೇ (ಸೀ.)] ವತ್ಥಕೋಟಿಯೋ.
‘‘ಪುಪ್ಫಾಭಿಕಿಣ್ಣಂ ರಮಿತಂ [ರಮ್ಮಮಿದಂ (ಕ.)] ವಿಮಾನಂ, ಅನೇಕಚಿತ್ತಂ ನರನಾರಿಸೇವಿತಂ;
ಸಾಹಂ ಭುಞ್ಜಾಮಿ ಚ ಪಾರುಪಾಮಿ ಚ, ಪಹೂತವಿತ್ತಾ ನ ಚ ತಾವ ಖೀಯತಿ.
‘‘ತಸ್ಸೇವ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕಮನ್ವಯಾ, ಸುಖಞ್ಚ ಸಾತಞ್ಚ ಇಧೂಪಲಬ್ಭತಿ;
ಸಾಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನದೇವ ಮಾನುಸಂ, ಕಾಹಾಮಿ ¶ ಪುಞ್ಞಾನಿ ನಯಯ್ಯಪುತ್ತ ಮ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸತ್ತ ತುವಂ ವಸ್ಸಸತಾ ಇಧಾಗತಾ,
ಜಿಣ್ಣಾ ಚ ವುಡ್ಢಾ ಚ ತಹಿಂ ಭವಿಸ್ಸಸಿ;
ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಕಾಲಕತಾ ಚ ಞಾತಕಾ,
ಕಿಂ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾನ ಇತೋ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಸತ್ತೇವ ವಸ್ಸಾನಿ ಇಧಾಗತಾಯ ಮೇ, ದಿಬ್ಬಞ್ಚ ಸುಖಞ್ಚ ಸಮಪ್ಪಿತಾಯ;
ಸಾಹಂ ಗನ್ತ್ವಾನ ಪುನದೇವ ಮಾನುಸಂ, ಕಾಹಾಮಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ನಯಯ್ಯಪುತ್ತ ಮ’’ನ್ತಿ.
ಸೋ ¶ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾನ ಪಸಯ್ಹ ಬಾಹಾಯಂ, ಪಚ್ಚಾನಯಿತ್ವಾನ ಥೇರಿಂ ಸುದುಬ್ಬಲಂ;
‘‘ವಜ್ಜೇಸಿ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಜನಂ ಇಧಾಗತಂ, ‘ಕರೋಥ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಸುಖೂಪಲಬ್ಭತಿ’’.
‘‘ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಮಯಾ ಅಕತೇನ ಸಾಧುನಾ, ಪೇತಾ ವಿಹಞ್ಞನ್ತಿ ತಥೇವ ಮನುಸ್ಸಾ;
ಕಮ್ಮಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ಸುಖವೇದನೀಯಂ, ದೇವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಚ ಸುಖೇ ಠಿತಾ ಪಜಾ’’ತಿ.
ಸುತ್ತಪೇತವತ್ಥು ಏಕಾದಸಮಂ.
೧೨. ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ಸೋಣ್ಣಸೋಪಾನಫಲಕಾ ¶ ¶ , ಸೋಣ್ಣವಾಲುಕಸನ್ಥತಾ;
ತತ್ಥ ಸೋಗನ್ಧಿಯಾ ವಗ್ಗೂ, ಸುಚಿಗನ್ಧಾ ಮನೋರಮಾ.
‘‘ನಾನಾರುಕ್ಖೇಹಿ ಸಞ್ಛನ್ನಾ, ನಾನಾಗನ್ಧಸಮೇರಿತಾ;
ನಾನಾಪದುಮಸಞ್ಛನ್ನಾ, ಪುಣ್ಡರೀಕಸಮೋತತಾ [ಸಮೋಹತಾ (ಕ.)].
‘‘ಸುರಭಿಂ ಸಮ್ಪವಾಯನ್ತಿ, ಮನುಞ್ಞಾ ಮಾಲುತೇರಿತಾ;
ಹಂಸಕೋಞ್ಚಾಭಿರುದಾ ಚ, ಚಕ್ಕವಕ್ಕಾಭಿಕೂಜಿತಾ.
‘‘ನಾನಾದಿಜಗಣಾಕಿಣ್ಣಾ ¶ , ನಾನಾಸರಗಣಾಯುತಾ;
ನಾನಾಫಲಧರಾ ರುಕ್ಖಾ, ನಾನಾಪುಪ್ಫಧರಾ ವನಾ.
‘‘ನ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಈದಿಸಂ, ನಗರಂ ಯಾದಿಸಂ ಇದಂ;
ಪಾಸಾದಾ ಬಹುಕಾ ತುಯ್ಹಂ, ಸೋವಣ್ಣರೂಪಿಯಾಮಯಾ;
ದದ್ದಲ್ಲಮಾನಾ ಆಭೇನ್ತಿ [ಆಭನ್ತಿ (ಕ.)], ಸಮನ್ತಾ ಚತುರೋ ದಿಸಾ.
‘‘ಪಞ್ಚ ದಾಸಿಸತಾ ತುಯ್ಹಂ, ಯಾ ತೇಮಾ ಪರಿಚಾರಿಕಾ;
ತಾ [ಕಾ (ಕ.)] ಕಮ್ಬುಕಾಯೂರಧರಾ [ಕಮ್ಬುಕೇಯೂರಧರಾ (ಸೀ.)], ಕಞ್ಚನಾವೇಳಭೂಸಿತಾ.
‘‘ಪಲ್ಲಙ್ಕಾ ಬಹುಕಾ ತುಯ್ಹಂ, ಸೋವಣ್ಣರೂಪಿಯಾಮಯಾ;
ಕದಲಿಮಿಗಸಞ್ಛನ್ನಾ [ಕಾದಲಿಮಿಗಸಞ್ಛನ್ನಾ (ಸೀ.)], ಸಜ್ಜಾ ಗೋನಕಸನ್ಥತಾ.
‘‘ಯತ್ಥ ತ್ವಂ ವಾಸೂಪಗತಾ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ;
ಸಮ್ಪತ್ತಾಯಡ್ಢರತ್ತಾಯ [… ರತ್ತಿಯಾ (ಕ.)], ತತೋ ಉಟ್ಠಾಯ ಗಚ್ಛಸಿ.
‘‘ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ¶ ಗನ್ತ್ವಾನ, ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞಾ ಸಮನ್ತತೋ;
ತಸ್ಸಾ ¶ ತೀರೇ ತುವಂ ಠಾಸಿ, ಹರಿತೇ ಸದ್ದಲೇ ಸುಭೇ.
‘‘ತತೋ ತೇ ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡೋ ಸುನಖೋ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನಿ ಖಾದತಿ;
ಯದಾ ಚ ಖಾಯಿತಾ ಆಸಿ, ಅಟ್ಠಿಸಙ್ಖಲಿಕಾ ಕತಾ;
ಓಗಾಹಸಿ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ, ಹೋತಿ ಕಾಯೋ ಯಥಾ ಪುರೇ.
‘‘ತತೋ ತ್ವಂ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗೀ [ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಾ (ಕ.)], ಸುಚಾರು ಪಿಯದಸ್ಸನಾ;
ವತ್ಥೇನ ಪಾರುಪಿತ್ವಾನ, ಆಯಾಸಿ ಮಮ ಸನ್ತಿಕಂ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡೋ ಸುನಖೋ ತವಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನಿ ಖಾದತೀ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಮಿಲಾಯಂ [ಕಿಮ್ಬಿಲಾಯಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಗಹಪತಿ, ಸದ್ಧೋ ಆಸಿ ಉಪಾಸಕೋ;
ತಸ್ಸಾಹಂ ಭರಿಯಾ ಆಸಿಂ, ದುಸ್ಸೀಲಾ ಅತಿಚಾರಿನೀ.
‘‘ಸೋ ¶ ಮಂ ಅತಿಚರಮಾನಾಯ [ಏವಮಾತಿಚರಮಾನಾಯ (ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ಸಾಮಿಕೋ ಏತದಬ್ರವಿ;
‘ನೇತಂ ಛನ್ನಂ [ನೇತಂ ಛನ್ನಂ ನ (ಸೀ.), ನೇತಂ ಛನ್ನಂ ನೇತಂ (ಕ.)] ಪತಿರೂಪಂ, ಯಂ ತ್ವಂ ಅತಿಚರಾಸಿ ಮಂ’.
‘‘ಸಾಹಂ ಘೋರಞ್ಚ ಸಪಥಂ, ಮುಸಾವಾದಞ್ಚ ಭಾಸಿಸಂ;
‘ನಾಹಂ ತಂ ಅತಿಚರಾಮಿ, ಕಾಯೇನ ಉದ ಚೇತಸಾ.
‘‘‘ಸಚಾಹಂ ತಂ ಅತಿಚರಾಮಿ, ಕಾಯೇನ ಉದ ಚೇತಸಾ;
ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡೋ ಯಂ ಸುನಖೋ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನಿ ಖಾದತು’.
‘‘ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕಂ, ಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಚೂಭಯಂ;
ಸತ್ತೇವ ವಸ್ಸಸತಾನಿ, ಅನುಭೂತಂ ಯತೋ ಹಿ ಮೇ;
ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡೋ ¶ ಚ ಸುನಖೋ, ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನಿ ಖಾದತಿ.
‘‘ತ್ವಞ್ಚ ದೇವ ಬಹುಕಾರೋ, ಅತ್ಥಾಯ ಮೇ ಇಧಾಗತೋ;
ಸುಮುತ್ತಾಹಂ ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡಸ್ಸ, ಅಸೋಕಾ ಅಕುತೋಭಯಾ.
‘‘ತಾಹಂ ¶ ದೇವ ನಮಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾಚಾಮಿ ಪಞ್ಜಲೀಕತಾ;
ಭುಞ್ಜ ಅಮಾನುಸೇ ಕಾಮೇ, ರಮ ದೇವ ಮಯಾ ಸಹಾ’’ತಿ.
‘‘ಭುತ್ತಾ ¶ ಅಮಾನುಸಾ ಕಾಮಾ, ರಮಿತೋಮ್ಹಿ ತಯಾ ಸಹ;
ತಾಹಂ ಸುಭಗೇ ಯಾಚಾಮಿ, ಖಿಪ್ಪಂ ಪಟಿನಯಾಹಿ ಮ’’ನ್ತಿ.
ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡಪೇತಿವತ್ಥು ದ್ವಾದಸಮಂ.
೧೩. ಉಬ್ಬರಿಪೇತವತ್ಥು
ಅಹು ¶ ರಾಜಾ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ, ಪಞ್ಚಾಲಾನಂ ರಥೇಸಭೋ;
ಅಹೋರತ್ತಾನಮಚ್ಚಯಾ, ರಾಜಾ ಕಾಲಮಕ್ರುಬ್ಬಥ [ರಾಜಾ ಕಾಲಙ್ಕರೀ ತದಾ (ಸೀ.)].
ತಸ್ಸ ಆಳಾಹನಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಭರಿಯಾ ಕನ್ದತಿ ಉಬ್ಬರೀ [ಉಪ್ಪರಿ (ಕ.)];
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೀ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಾತಿ ಕನ್ದತಿ.
ಇಸಿ ಚ ತತ್ಥ ಆಗಚ್ಛಿ, ಸಮ್ಪನ್ನಚರಣೋ ಮುನಿ;
ಸೋ ಚ ತತ್ಥ ಅಪುಚ್ಛಿತ್ಥ, ಯೇ ತತ್ಥ ಸುಸಮಾಗತಾ.
‘‘ಕಸ್ಸ ಇದಂ ಆಳಾಹನಂ, ನಾನಾಗನ್ಧಸಮೇರಿತಂ;
ಕಸ್ಸಾಯಂ ಕನ್ದತಿ ಭರಿಯಾ, ಇತೋ ದೂರಗತಂ ಪತಿಂ;
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೀ, ‘ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಾ’ತಿ ಕನ್ದತಿ’’.
ತೇ ¶ ಚ ತತ್ಥ ವಿಯಾಕಂಸು, ಯೇ ತತ್ಥ ಸುಸಮಾಗತಾ;
‘‘ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಭದನ್ತೇ [ಭದ್ದನ್ತೇ (ಕ.)], ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸ ಮಾರಿಸ.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ಇದಂ ಆಳಾಹನಂ, ನಾನಾಗನ್ಧಸಮೇರಿತಂ;
ತಸ್ಸಾಯಂ ಕನ್ದತಿ ಭರಿಯಾ, ಇತೋ ದೂರಗತಂ ಪತಿಂ;
ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೀ, ‘ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಾ’ತಿ ಕನ್ದತಿ’’.
‘‘ಛಳಾಸೀತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸನಾಮಕಾ;
ಇಮಸ್ಮಿಂ ಆಳಾಹನೇ ದಡ್ಢಾ, ತೇಸಂ ಕಮನುಸೋಚಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಯೋ ರಾಜಾ ಚೂಳನೀಪುತ್ತೋ, ಪಞ್ಚಾಲಾನಂ ರಥೇಸಭೋ;
ತಂ ಭನ್ತೇ ಅನುಸೋಚಾಮಿ, ಭತ್ತಾರಂ ಸಬ್ಬಕಾಮದ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಬ್ಬೇ ವಾಹೇಸುಂ ರಾಜಾನೋ, ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತಸ್ಸನಾಮಕಾ;
ಸಬ್ಬೇವಚೂಳನೀಪುತ್ತಾ, ಪಞ್ಚಾಲಾನಂ ರಥೇಸಭಾ.
‘‘ಸಬ್ಬೇಸಂ ¶ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ, ಮಹೇಸಿತ್ತಮಕಾರಯಿ;
ಕಸ್ಮಾ ಪುರಿಮಕೇ ಹಿತ್ವಾ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ಅನುಸೋಚಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಆತುಮೇ ¶ ಇತ್ಥಿಭೂತಾಯ, ದೀಘರತ್ತಾಯ ಮಾರಿಸ;
ಯಸ್ಸಾ ಮೇ ಇತ್ಥಿಭೂತಾಯ, ಸಂಸಾರೇ ಬಹುಭಾಸಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹು ಇತ್ಥೀ ಅಹು ಪುರಿಸೋ, ಪಸುಯೋನಿಮ್ಪಿ ಆಗಮಾ;
ಏವಮೇತಂ ಅತೀತಾನಂ, ಪರಿಯನ್ತೋ ನ ದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ಆದಿತ್ತಂ ವತ ಮಂ ಸನ್ತಂ, ಘತಸಿತ್ತಂವ ಪಾವಕಂ;
ವಾರಿನಾ ವಿಯ ಓಸಿಞ್ಚಂ, ಸಬ್ಬಂ ನಿಬ್ಬಾಪಯೇ ದರಂ.
‘‘ಅಬ್ಬಹೀ ವತ ಮೇ ಸಲ್ಲಂ, ಸೋಕಂ ಹದಯನಿಸ್ಸಿತಂ;
ಯೋ ಮೇ ಸೋಕಪರೇತಾಯ, ಪತಿಸೋಕಂ ಅಪಾನುದಿ.
‘‘ಸಾಹಂ ¶ ಅಬ್ಬೂಳ್ಹಸಲ್ಲಾಸ್ಮಿ, ಸೀತಿಭೂತಾಸ್ಮಿ ನಿಬ್ಬುತಾ;
ನ ಸೋಚಾಮಿ ನ ರೋದಾಮಿ, ತವ ಸುತ್ವಾ ಮಹಾಮುನೀ’’ತಿ.
ತಸ್ಸ ತಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಸಮಣಸ್ಸ ಸುಭಾಸಿತಂ;
ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ, ಪಬ್ಬಜಿ ಅನಗಾರಿಯಂ.
ಸಾ ಚ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಸನ್ತಾ, ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ;
ಮೇತ್ತಾಚಿತ್ತಂ ಅಭಾವೇಸಿ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೂಪಪತ್ತಿಯಾ.
ಗಾಮಾ ಗಾಮಂ ವಿಚರನ್ತೀ, ನಿಗಮೇ ರಾಜಧಾನಿಯೋ;
ಉರುವೇಲಾ ನಾಮ ಸೋ ಗಾಮೋ, ಯತ್ಥ ಕಾಲಮಕ್ರುಬ್ಬಥ.
ಮೇತ್ತಾಚಿತ್ತಂ ¶ ಆಭಾವೇತ್ವಾ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೂಪಪತ್ತಿಯಾ;
ಇತ್ಥಿಚಿತ್ತಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೂಪಗಾ ಅಹೂತಿ.
ಉಬ್ಬರಿಪೇತವತ್ಥು ತೇರಸಮಂ.
ಉಬ್ಬರಿವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
ಮೋಚಕಂ [ಪಣ್ಡು (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಮಾತಾ ಮತ್ತಾ [ಪಿತಾ (ಸೀ. ಕ.), ಪತಿಯಾ (ಸ್ಯಾ.)] ಚ, ನನ್ದಾ ಕುಣ್ಡಲೀನಾ ಘಟೋ;
ದ್ವೇ ಸೇಟ್ಠೀ ತುನ್ನವಾಯೋ ಚ, ಉತ್ತರ [ವಿಹಾರ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಸುತ್ತಕಣ್ಣ [ಸೋಪಾನ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಉಬ್ಬರೀತಿ.
೩. ಚೂಳವಗ್ಗೋ
೧. ಅಭಿಜ್ಜಮಾನಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಅಭಿಜ್ಜಮಾನೇ ¶ ¶ ¶ ವಾರಿಮ್ಹಿ, ಗಙ್ಗಾಯ ಇಧ ಗಚ್ಛಸಿ;
ನಗ್ಗೋ ಪುಬ್ಬದ್ಧಪೇತೋವ ಮಾಲಧಾರೀ ಅಲಙ್ಕತೋ;
ಕುಹಿಂ ಗಮಿಸ್ಸಸಿ ಪೇತ, ಕತ್ಥ ವಾಸೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ.
‘‘ಚುನ್ದಟ್ಠಿಲಂ ¶ [ಚುನ್ದಟ್ಠಿಕಂ (ಸೀ.)] ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಪೇತೋ ಸೋ ಇತಿ ಭಾಸತಿ;
ಅನ್ತರೇ ವಾಸಭಗಾಮಂ, ಬಾರಾಣಸಿಂ ಚ [ಬಾರಾಣಸಿಯಾ ಚ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಸನ್ತಿಕೇ’’.
ತಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾ ಮಹಾಮತ್ತೋ, ಕೋಲಿಯೋ ಇತಿ ವಿಸ್ಸುತೋ;
ಸತ್ತುಂ ಭತ್ತಞ್ಚ ಪೇತಸ್ಸ, ಪೀತಕಞ್ಚ ಯುಗಂ ಅದಾ.
ನಾವಾಯ ತಿಟ್ಠಮಾನಾಯ, ಕಪ್ಪಕಸ್ಸ ಅದಾಪಯಿ;
ಕಪ್ಪಕಸ್ಸ ಪದಿನ್ನಮ್ಹಿ, ಠಾನೇ ಪೇತಸ್ಸ ದಿಸ್ಸಥ [ಪೇತಸ್ಸು’ದಿಸ್ಸಥ (ಸೀ.), ಪೇತಸ್ಸು’ದಿಚ್ಛಥ (?)].
ತತೋ ಸುವತ್ಥವಸನೋ, ಮಾಲಧಾರೀ ಅಲಙ್ಕತೋ;
ಠಾನೇ ಠಿತಸ್ಸ ಪೇತಸ್ಸ, ದಕ್ಖಿಣಾ ಉಪಕಪ್ಪಥ;
ತಸ್ಮಾ ದಜ್ಜೇಥ ಪೇತಾನಂ, ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
ಸಾತುನ್ನವಸನಾ [ಸಾಹುನ್ನವಾಸಿನೋ (ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ಸಾಹುನ್ದವಾಸಿನೋ (ಕ.)] ಏಕೇ, ಅಞ್ಞೇ ಕೇಸನಿವಾಸನಾ [ಕೇಸನಿವಾಸಿನೋ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)];
ಪೇತಾ ಭತ್ತಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ ದಿಸೋದಿಸಂ.
ದೂರೇ ಏಕೇ [ದೂರೇ ಪೇತಾ (ಕ.)] ಪಧಾವಿತ್ವಾ, ಅಲದ್ಧಾವ ನಿವತ್ತರೇ;
ಛಾತಾ ಪಮುಚ್ಛಿತಾ ಭನ್ತಾ, ಭೂಮಿಯಂ ಪಟಿಸುಮ್ಭಿತಾ.
ತೇ ಚ [ಕೇಚಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ತತ್ಥ ಪಪತಿತಾ [ಪಪತಿತ್ವಾ (ಸೀ.), ಚ ಪತಿತಾ (ಸ್ಯಾ.)], ಭೂಮಿಯಂ ಪಟಿಸುಮ್ಭಿತಾ;
ಪುಬ್ಬೇ ಅಕತಕಲ್ಯಾಣಾ, ಅಗ್ಗಿದಡ್ಢಾವ ಆತಪೇ.
‘‘ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಪಾಪಧಮ್ಮಾ, ಘರಣೀ ಕುಲಮಾತರೋ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಮ್ಹ ಅತ್ತನೋ.
‘‘ಪಹೂತಂ ¶ ¶ ಅನ್ನಪಾನಮ್ಪಿ, ಅಪಿಸ್ಸು ಅವಕಿರೀಯತಿ;
ಸಮ್ಮಗ್ಗತೇ ಪಬ್ಬಜಿತೇ, ನ ಚ ಕಿಞ್ಚಿ ಅದಮ್ಹಸೇ.
‘‘ಅಕಮ್ಮಕಾಮಾ ¶ ಅಲಸಾ, ಸಾದುಕಾಮಾ ಮಹಗ್ಘಸಾ;
ಆಲೋಪಪಿಣ್ಡದಾತಾರೋ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ಪರಿಭಾಸಿಮ್ಹಸೇ [ಪರಿಭಾಸಿತಾ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)].
‘‘ತೇ ¶ ಘರಾ ತಾ ಚ ದಾಸಿಯೋ, ತಾನೇವಾಭರಣಾನಿ ನೋ;
ತೇ ಅಞ್ಞೇ ಪರಿಚಾರೇನ್ತಿ, ಮಯಂ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಭಾಗಿನೋ.
‘‘ವೇಣೀ ವಾ ಅವಞ್ಞಾ ಹೋನ್ತಿ, ರಥಕಾರೀ ಚ ದುಬ್ಭಿಕಾ;
ಚಣ್ಡಾಲೀ ಕಪಣಾ ಹೋನ್ತಿ, ಕಪ್ಪಕಾ [ನ್ಹಾಪಿಕಾ (ಸೀ.)] ಚ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
‘‘ಯಾನಿ ಯಾನಿ ನಿಹೀನಾನಿ, ಕುಲಾನಿ ಕಪಣಾನಿ ಚ;
ತೇಸು ತೇಸ್ವೇವ ಜಾಯನ್ತಿ, ಏಸಾ ಮಚ್ಛರಿನೋ ಗತಿ.
‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಚ ಕತಕಲ್ಯಾಣಾ, ದಾಯಕಾ ವೀತಮಚ್ಛರಾ;
ಸಗ್ಗಂ ತೇ ಪರಿಪೂರೇನ್ತಿ, ಓಭಾಸೇನ್ತಿ ಚ ನನ್ದನಂ.
‘‘ವೇಜಯನ್ತೇ ಚ ಪಾಸಾದೇ, ರಮಿತ್ವಾ ಕಾಮಕಾಮಿನೋ;
ಉಚ್ಚಾಕುಲೇಸು ಜಾಯನ್ತಿ, ಸಭೋಗೇಸು ತತೋ ಚುತಾ.
‘‘ಕೂಟಾಗಾರೇ ಚ ಪಾಸಾದೇ, ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಗೋನಕತ್ಥತೇ;
ಬೀಜಿತಙ್ಗಾ [ವೀಜಿತಙ್ಗಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಮೋರಹತ್ಥೇಹಿ, ಕುಲೇ ಜಾತಾ ಯಸಸ್ಸಿನೋ.
‘‘ಅಙ್ಕತೋ ಅಙ್ಕಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಮಾಲಧಾರೀ ಅಲಙ್ಕತಾ;
ಧಾತಿಯೋ ಉಪತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಸುಖೇಸಿನೋ.
‘‘ನಯಿದಂ ¶ ಅಕತಪುಞ್ಞಾನಂ, ಕತಪುಞ್ಞಾನಮೇವಿದಂ;
ಅಸೋಕಂ ನನ್ದನಂ ರಮ್ಮಂ, ತಿದಸಾನಂ ಮಹಾವನಂ.
‘‘ಸುಖಂ ಅಕತಪುಞ್ಞಾನಂ, ಇಧ ನತ್ಥಿ ಪರತ್ಥ ಚ;
ಸುಖಞ್ಚ ಕತಪುಞ್ಞಾನಂ, ಇಧ ಚೇವ ಪರತ್ಥ ಚ.
‘‘ತೇಸಂ ಸಹಬ್ಯಕಾಮಾನಂ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕುಸಲಂ ಬಹುಂ;
ಕತಪುಞ್ಞಾ ಹಿ ಮೋದನ್ತಿ, ಸಗ್ಗೇ ಭೋಗಸಮಙ್ಗಿನೋ’’ತಿ.
ಅಭಿಜ್ಜಮಾನಪೇತವತ್ಥು ಪಠಮಂ.
೨. ಸಾಣವಾಸೀಥೇರಪೇತವತ್ಥು
ಕುಣ್ಡಿನಾಗರಿಯೋ ¶ ಥೇರೋ, ಸಾಣವಾಸಿ [ಸಾನುವಾಸಿ (ಸೀ.), ಸಾನವಾಸಿ (ಸ್ಯಾ.)] ನಿವಾಸಿಕೋ;
ಪೋಟ್ಠಪಾದೋತಿ ನಾಮೇನ, ಸಮಣೋ ಭಾವಿತಿನ್ದ್ರಿಯೋ.
ತಸ್ಸ ¶ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಭಾತಾ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ¶ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ.
ತೇ ¶ ದುಗ್ಗತಾ ಸೂಚಿಕಟ್ಟಾ, ಕಿಲನ್ತಾ ನಗ್ಗಿನೋ ಕಿಸಾ;
ಉತ್ತಸನ್ತಾ [ಓತ್ತಪ್ಪನ್ತಾ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಮಹತ್ತಾಸಾ [ಮಹಾತಾಸಾ (ಸೀ.)], ನ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ ಕುರೂರಿನೋ [ಕುರುದ್ದಿನೋ (ಕ.)].
ತಸ್ಸ ಭಾತಾ ವಿತರಿತ್ವಾ, ನಗ್ಗೋ ಏಕಪಥೇಕಕೋ;
ಚತುಕುಣ್ಡಿಕೋ ಭವಿತ್ವಾನ, ಥೇರಸ್ಸ ದಸ್ಸಯೀತುಮಂ.
ಥೇರೋ ಚಾಮನಸಿಕತ್ವಾ, ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿ;
ಸೋ ಚ ವಿಞ್ಞಾಪಯೀ ಥೇರಂ, ‘ಭಾತಾ ಪೇತಗತೋ ಅಹಂ’.
‘‘ಮಾತಾ ¶ ಪಿತಾ ಚ ತೇ ಭನ್ತೇ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ.
‘‘ತೇ ದುಗ್ಗತಾ ಸೂಚಿಕಟ್ಟಾ, ಕಿಲನ್ತಾ ನಗ್ಗಿನೋ ಕಿಸಾ;
ಉತ್ತಸನ್ತಾ ಮಹತ್ತಾಸಾ, ನ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ ಕುರೂರಿನೋ.
‘‘ಅನುಕಮ್ಪಸ್ಸು ಕಾರುಣಿಕೋ, ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸಾಹಿ ನೋ;
ತವ ದಿನ್ನೇನ ದಾನೇನ, ಯಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿ ಕುರೂರಿನೋ’’ತಿ.
ಥೇರೋ ಚರಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಞ್ಞೇ ಚ ದ್ವಾದಸ;
ಏಕಜ್ಝಂ ಸನ್ನಿಪತಿಂಸು, ಭತ್ತವಿಸ್ಸಗ್ಗಕಾರಣಾ.
ಥೇರೋ ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಆಹ, ‘‘ಯಥಾಲದ್ಧಂ ದದಾಥ ಮೇ;
ಸಙ್ಘಭತ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಞಾತಿನಂ’’.
ನಿಯ್ಯಾದಯಿಂಸು ಥೇರಸ್ಸ, ಥೇರೋ ಸಙ್ಘಂ ನಿಮನ್ತಯಿ;
ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸಿ ಥೇರೋ, ಮಾತು ಪಿತು ಚ ಭಾತುನೋ;
‘‘ಇದಂ ಮೇ ಞಾತೀನಂ ಹೋತು, ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು ಞಾತಯೋ’’.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ, ಭೋಜನಂ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಸುಚಿಂ ಪಣೀತಂ ಸಮ್ಪನ್ನಂ, ಅನೇಕರಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ.
ತತೋ ಉದ್ದಸ್ಸಯೀ [ಉದ್ದಿಸಯೀ (ಸೀ. ಕ.), ಉದ್ದಿಸ್ಸತಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಭಾತಾ, ವಣ್ಣವಾ ಬಲವಾ ಸುಖೀ;
‘‘ಪಹೂತಂ ಭೋಜನಂ ಭನ್ತೇ, ಪಸ್ಸ ನಗ್ಗಾಮ್ಹಸೇ ಮಯಂ;
ತಥಾ ಭನ್ತೇ ಪರಕ್ಕಮ, ಯಥಾ ವತ್ಥಂ ಲಭಾಮಸೇ’’ತಿ.
ಥೇರೋ ¶ ಸಙ್ಕಾರಕೂಟಮ್ಹಾ, ಉಚ್ಚಿನಿತ್ವಾನ ನನ್ತಕೇ;
ಪಿಲೋತಿಕಂ ¶ ಪಟಂ ಕತ್ವಾ, ಸಙ್ಘೇ ಚಾತುದ್ದಿಸೇ ಅದಾ.
ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸೀ ಥೇರೋ, ಮಾತು ಪಿತು ಚ ಭಾತುನೋ;
‘‘ಇದಂ ಮೇ ಞಾತೀನಂ ಹೋತು, ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು ಞಾತಯೋ’’.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ, ವತ್ಥಾನಿ ಉದಪಜ್ಜಿಸುಂ;
ತತೋ ಸುವತ್ಥವಸನೋ, ಥೇರಸ್ಸ ದಸ್ಸಯೀತುಮಂ.
‘‘ಯಾವತಾ ¶ ನನ್ದರಾಜಸ್ಸ, ವಿಜಿತಸ್ಮಿಂ ಪಟಿಚ್ಛದಾ;
ತತೋ ಬಹುತರಾ ಭನ್ತೇ, ವತ್ಥಾನಚ್ಛಾದನಾನಿ ನೋ.
‘‘ಕೋಸೇಯ್ಯಕಮ್ಬಲೀಯಾನಿ, ಖೋಮ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಾನಿ ಚ;
ವಿಪುಲಾ ಚ ಮಹಗ್ಘಾ ಚ, ತೇಪಾಕಾಸೇವಲಮ್ಬರೇ.
‘‘ತೇ ಮಯಂ ಪರಿದಹಾಮ, ಯಂ ಯಂ ಹಿ ಮನಸೋ ಪಿಯಂ;
ತಥಾ ಭನ್ತೇ ಪರಕ್ಕಮ, ಯಥಾ ಗೇಹಂ ಲಭಾಮಸೇ’’ತಿ.
ಥೇರೋ ಪಣ್ಣಕುಟಿಂ ಕತ್ವಾ, ಸಙ್ಘೇ ಚಾತುದ್ದಿಸೇ ಅದಾ;
ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸೀ ಥೇರೋ, ಮಾತು ಪಿತು ಚ ಭಾತುನೋ;
‘‘ಇದಂ ಮೇ ಞಾತೀನಂ ಹೋತು, ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು ಞಾತಯೋ’’.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ ¶ , ಘರಾನಿ ಉದಪಜ್ಜಿಸುಂ;
ಕೂಟಾಗಾರನಿವೇಸನಾ, ವಿಭತ್ತಾ ಭಾಗಸೋ ಮಿತಾ.
‘‘ನ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಈದಿಸಾ, ಯಾದಿಸಾ ನೋ ಘರಾ ಇಧ;
ಅಪಿ ದಿಬ್ಬೇಸು ಯಾದಿಸಾ, ತಾದಿಸಾ ನೋ ಘರಾ ಇಧ.
‘‘ದದ್ದಲ್ಲಮಾನಾ ¶ ಆಭೇನ್ತಿ [ಆಭನ್ತಿ (ಕ.)], ಸಮನ್ತಾ ಚತುರೋ ದಿಸಾ;
‘ತಥಾ ಭನ್ತೇ ಪರಕ್ಕಮ, ಯಥಾ ಪಾನೀಯಂ ಲಭಾಮಸೇ’’ತಿ.
ಥೇರೋ ಕರಣಂ [ಕರಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಪೂರೇತ್ವಾ, ಸಙ್ಘೇ ಚಾತುದ್ದಿಸೇ ಅದಾ;
ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸೀ ಥೇರೋ, ಮಾತು ಪಿತು ಚ ಭಾತುನೋ;
‘‘ಇದಂ ಮೇ ಞಾತೀನಂ ಹೋತು, ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು ಞಾತಯೋ’.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ, ಪಾನೀಯಂ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಗಮ್ಭೀರಾ ಚತುರಸ್ಸಾ ಚ, ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞೋ ಸುನಿಮ್ಮಿತಾ.
ಸೀತೋದಿಕಾ ¶ ಸುಪ್ಪತಿತ್ಥಾ, ಸೀತಾ ಅಪ್ಪಟಿಗನ್ಧಿಯಾ;
ಪದುಮುಪ್ಪಲಸಞ್ಛನ್ನಾ, ವಾರಿಕಿಞ್ಜಕ್ಖಪೂರಿತಾ.
ತತ್ಥ ನ್ಹತ್ವಾ ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ, ಥೇರಸ್ಸ ಪಟಿದಸ್ಸಯುಂ;
‘‘ಪಹೂತಂ ಪಾನೀಯಂ ಭನ್ತೇ, ಪಾದಾ ದುಕ್ಖಾ ಫಲನ್ತಿ ನೋ’’.
‘‘ಆಹಿಣ್ಡಮಾನಾ ಖಞ್ಜಾಮ, ಸಕ್ಖರೇ ಕುಸಕಣ್ಟಕೇ;
‘ತಥಾ ಭನ್ತೇ ಪರಕ್ಕಮ, ಯಥಾ ಯಾನಂ ಲಭಾಮಸೇ’’’ತಿ.
ಥೇರೋ ಸಿಪಾಟಿಕಂ ಲದ್ಧಾ, ಸಙ್ಘೇ ಚಾತುದ್ದಿಸೇ ಅದಾ;
ದತ್ವಾ ಅನ್ವಾದಿಸೀ ಥೇರೋ, ಮಾತು ಪಿತು ಚ ಭಾತುನೋ;
‘‘ಇದಂ ಮೇ ಞಾತೀನಂ ಹೋತು, ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು ಞಾತಯೋ’’.
ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ ¶ , ಪೇತಾ ರಥೇನ ಮಾಗಮುಂ;
‘‘ಅನುಕಮ್ಪಿತಮ್ಹ ಭದನ್ತೇ, ಭತ್ತೇನಚ್ಛಾದನೇನ ಚ.
‘‘ಘರೇನ ಪಾನೀಯದಾನೇನ, ಯಾನದಾನೇನ ಚೂಭಯಂ;
ಮುನಿಂ ಕಾರುಣಿಕಂ ಲೋಕೇ, ಭನ್ತೇ ವನ್ದಿತುಮಾಗತಾ’’ತಿ.
ಸಾಣವಾಸೀಥೇರಪೇತವತ್ಥು ದುತಿಯಂ.
೩. ರಥಕಾರಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ವೇಳುರಿಯಥಮ್ಭಂ ¶ ¶ ರುಚಿರಂ ಪಭಸ್ಸರಂ, ವಿಮಾನಮಾರುಯ್ಹ ಅನೇಕಚಿತ್ತಂ;
ತತ್ಥಚ್ಛಸಿ ದೇವಿ ಮಹಾನುಭಾವೇ, ಪಥದ್ಧನಿ [ಸಮನ್ತತೋ (ಕ.)] ಪನ್ನರಸೇವ ಚನ್ದೋ.
‘‘ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಕನಕಸ್ಸ ಸನ್ನಿಭೋ, ಉತ್ತತ್ತರೂಪೋ ಭುಸ ದಸ್ಸನೇಯ್ಯೋ;
ಪಲ್ಲಙ್ಕಸೇಟ್ಠೇ ಅತುಲೇ ನಿಸಿನ್ನಾ, ಏಕಾ ತುವಂ ನತ್ಥಿ ಚ ತುಯ್ಹ ಸಾಮಿಕೋ.
‘‘ಇಮಾ ಚ ತೇ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಸಮನ್ತಾ, ಪಹೂತಮಲ್ಯಾ [ಪಹೂತಮಾಲಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಬಹುಪುಣ್ಡರೀಕಾ;
ಸುವಣ್ಣಚುಣ್ಣೇಹಿ ಸಮನ್ತಮೋತ್ಥತಾ, ನ ತತ್ಥ ಪಙ್ಕೋ ಪಣಕೋ ಚ ವಿಜ್ಜತಿ.
‘‘ಹಂಸಾ ¶ ಚಿಮೇ ದಸ್ಸನೀಯಾ ಮನೋರಮಾ, ಉದಕಸ್ಮಿಮನುಪರಿಯನ್ತಿ ಸಬ್ಬದಾ;
ಸಮಯ್ಯ ವಗ್ಗೂಪನದನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇ, ಬಿನ್ದುಸ್ಸರಾ ದುನ್ದುಭೀನಂವ ಘೋಸೋ.
‘‘ದದ್ದಲ್ಲಮಾನಾ ಯಸಸಾ ಯಸಸ್ಸಿನೀ, ನಾವಾಯ ಚ ತ್ವಂ ಅವಲಮ್ಬ ತಿಟ್ಠಸಿ;
ಆಳಾರಪಮ್ಹೇ ¶ ಹಸಿತೇ ಪಿಯಂವದೇ, ಸಬ್ಬಙ್ಗಕಲ್ಯಾಣಿ ಭುಸಂ ವಿರೋಚಸಿ.
‘‘ಇದಂ ¶ ವಿಮಾನಂ ವಿರಜಂ ಸಮೇ ಠಿತಂ, ಉಯ್ಯಾನವನ್ತಂ [ಉಯ್ಯಾನವನಂ (ಕ.)] ರತಿನನ್ದಿವಡ್ಢನಂ;
ಇಚ್ಛಾಮಹಂ ನಾರಿ ಅನೋಮದಸ್ಸನೇ, ತಯಾ ಸಹ ನನ್ದನೇ ಇಧ ಮೋದಿತು’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕರೋಹಿ ಕಮ್ಮಂ ಇಧ ವೇದನೀಯಂ, ಚಿತ್ತಞ್ಚ ತೇ ಇಧ ನಿಹಿತಂ ಭವತು [ನತಞ್ಚ ಹೋತು (ಕ.), ನಿತಞ್ಚ ಹೋತು (ಸ್ಯಾ.)];
ಕತ್ವಾನ ಕಮ್ಮಂ ಇಧ ವೇದನೀಯಂ, ಏವಂ ಮಮಂ ಲಚ್ಛಸಿ ಕಾಮಕಾಮಿನಿ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ, ಅಕಾಸಿ ಕಮ್ಮಂ ತಹಿಂ ವೇದನೀಯಂ;
ಕತ್ವಾನ ಕಮ್ಮಂ ತಹಿಂ ವೇದನೀಯಂ, ಉಪಪಜ್ಜಿ ಸೋ ಮಾಣವೋ ತಸ್ಸಾ ಸಹಬ್ಯತನ್ತಿ.
ರಥಕಾರಪೇತಿವತ್ಥು ತತಿಯಂ.
ಭಾಣವಾರಂ ದುತಿಯಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.
೪. ಭುಸಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಭುಸಾನಿ ¶ ¶ ಏಕೋ ಸಾಲಿಂ ಪುನಾಪರೋ, ಅಯಞ್ಚ ನಾರೀ ಸಕಮಂಸಲೋಹಿತಂ;
ತುವಞ್ಚ ¶ ಗೂಥಂ ಅಸುಚಿಂ ಅಕನ್ತಂ [ಅಕನ್ತಿಕಂ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಪರಿಭುಞ್ಜಸಿ ಕಿಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಯಂ ¶ ಪುರೇ ಮಾತರಂ ಹಿಂಸತಿ, ಅಯಂ ಪನ ಕೂಟವಾಣಿಜೋ;
ಅಯಂ ಮಂಸಾನಿ ಖಾದಿತ್ವಾ, ಮುಸಾವಾದೇನ ವಞ್ಚೇತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮನುಸ್ಸಭೂತಾ, ಅಗಾರಿನೀ ಸಬ್ಬಕುಲಸ್ಸ ಇಸ್ಸರಾ;
ಸನ್ತೇಸು ಪರಿಗುಹಾಮಿ, ಮಾ ಚ ಕಿಞ್ಚಿ ಇತೋ ಅದಂ.
‘‘ಮುಸಾವಾದೇನ ಛಾದೇಮಿ, ‘ನತ್ಥಿ ಏತಂ ಮಮ ಗೇಹೇ;
ಸಚೇ ಸನ್ತಂ ನಿಗುಹಾಮಿ, ಗೂಥೋ ಮೇ ಹೋತು ಭೋಜನಂ’.
‘‘ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕೇನ, ಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಚೂಭಯಂ;
ಸುಗನ್ಧಂ ಸಾಲಿನೋ ಭತ್ತಂ, ಗೂಥಂ ಮೇ ಪರಿವತ್ತತಿ.
‘‘ಅವಞ್ಝಾನಿ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ, ನ ಹಿ ಕಮ್ಮಂ ವಿನಸ್ಸತಿ;
ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಕಿಮಿನಂ [ಕಿಮಿಜಂ (ಸೀ.)] ಮೀಳಂ, ಭುಞ್ಜಾಮಿ ಚ ಪಿವಾಮಿ ಚಾ’’ತಿ.
ಭುಸಪೇತವತ್ಥು ಚತುತ್ಥಂ.
೫. ಕುಮಾರಪೇತವತ್ಥು
ಅಚ್ಛೇರರೂಪಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಞಾಣಂ, ಸತ್ಥಾ ಯಥಾ ಪುಗ್ಗಲಂ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ;
ಉಸ್ಸನ್ನಪುಞ್ಞಾಪಿ ಭವನ್ತಿ ಹೇಕೇ, ಪರಿತ್ತಪುಞ್ಞಾಪಿ ಭವನ್ತಿ ಹೇಕೇ.
ಅಯಂ ¶ ಕುಮಾರೋ ಸೀವಥಿಕಾಯ ಛಡ್ಡಿತೋ, ಅಙ್ಗುಟ್ಠಸ್ನೇಹೇನ ¶ ಯಾಪೇತಿ ರತ್ತಿಂ;
ನ ಯಕ್ಖಭೂತಾ ನ ಸರೀಸಪಾ [ಸಿರಿಂಸಪಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ವಾ, ವಿಹೇಠಯೇಯ್ಯುಂ ಕತಪುಞ್ಞಂ ಕುಮಾರಂ.
ಸುನಖಾಪಿಮಸ್ಸ ಪಲಿಹಿಂಸು ಪಾದೇ, ಧಙ್ಕಾ ಸಿಙ್ಗಾಲಾ [ಸಿಗಾಲಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಪರಿವತ್ತಯನ್ತಿ;
ಗಬ್ಭಾಸಯಂ ಪಕ್ಖಿಗಣಾ ಹರನ್ತಿ, ಕಾಕಾ ಪನ ಅಕ್ಖಿಮಲಂ ಹರನ್ತಿ.
ನಯಿಮಸ್ಸ ¶ [ನ ಇಮಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ.), ನಿಮಸ್ಸ (ಕ.)] ರಕ್ಖಂ ವಿದಹಿಂಸು ಕೇಚಿ, ನ ಓಸಧಂ ಸಾಸಪಧೂಪನಂ ವಾ;
ನಕ್ಖತ್ತಯೋಗಮ್ಪಿ ನ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ [ನ ಉಗ್ಗಹೇಸುಂ (ಕ.)], ನ ಸಬ್ಬಧಞ್ಞಾನಿಪಿ ಆಕಿರಿಂಸು.
ಏತಾದಿಸಂ ಉತ್ತಮಕಿಚ್ಛಪತ್ತಂ, ರತ್ತಾಭತಂ ಸೀವಥಿಕಾಯ ಛಡ್ಡಿತಂ;
ನೋನೀತಪಿಣ್ಡಂವ ಪವೇಧಮಾನಂ, ಸಸಂಸಯಂ ಜೀವಿತಸಾವಸೇಸಂ.
ತಮದ್ದಸಾ ¶ ದೇವಮನುಸ್ಸಪೂಜಿತೋ, ದಿಸ್ವಾ ಚ ತಂ ಬ್ಯಾಕರಿ ಭೂರಿಪಞ್ಞೋ;
‘‘ಅಯಂ ಕುಮಾರೋ ನಗರಸ್ಸಿಮಸ್ಸ, ಅಗ್ಗಕುಲಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಭೋಗತೋ ಚ’’ [ಭೋಗವಾ ಚ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)].
‘‘ಕಿಸ್ಸ ¶ [ಕಿಂ’ಸ (?)] ವತಂ ಕಿಂ ಪನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕಿಸ್ಸ ಸುಚಿಣ್ಣಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ಏತಾದಿಸಂ ಬ್ಯಸನಂ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ, ತಂ ತಾದಿಸಂ ಪಚ್ಚನುಭೋಸ್ಸತಿದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ.
ಬುದ್ಧಪಮುಖಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ, ಪೂಜಂ ಅಕಾಸಿ ಜನತಾ ಉಳಾರಂ;
ತತ್ರಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸಹು ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ, ವಾಚಂ ಅಭಾಸಿ ಫರುಸಂ ಅಸಬ್ಭಂ.
ಸೋ ತಂ ವಿತಕ್ಕಂ ಪವಿನೋದಯಿತ್ವಾ, ಪೀತಿಂ ಪಸಾದಂ ಪಟಿಲದ್ಧಾ ಪಚ್ಛಾ;
ತಥಾಗತಂ ಜೇತವನೇ ವಸನ್ತಂ, ಯಾಗುಯಾ ಉಪಟ್ಠಾಸಿ ಸತ್ತರತ್ತಂ.
ತಸ್ಸ [ತಂ’ಸ (?)] ವತಂ ತಂ ಪನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ತಸ್ಸ ಸುಚಿಣ್ಣಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ಏತಾದಿಸಂ ಬ್ಯಸನಂ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ, ತಂ ತಾದಿಸಂ ಪಚ್ಚನುಭೋಸ್ಸತಿದ್ಧಿಂ.
ಠತ್ವಾನ ¶ ಸೋ ವಸ್ಸಸತಂ ಇಧೇವ, ಸಬ್ಬೇಹಿ ಕಾಮೇಹಿ ಸಮಙ್ಗಿಭೂತೋ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ, ಸಹಬ್ಯತಂ ಗಚ್ಛತಿ ವಾಸವಸ್ಸಾತಿ.
ಕುಮಾರಪೇತವತ್ಥು ಪಞ್ಚಮಂ.
೬. ಸೇರಿಣೀಪೇತವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ¶ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾಸಿ, ಕಿಸಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಾ;
ಉಪ್ಫಾಸುಲಿಕೇ ಕಿಸಿಕೇ, ಕಾ ನು ತ್ವಂ ಇಧ ತಿಟ್ಠಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೀಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ಕುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಅನಾವಟೇಸು ತಿತ್ಥೇಸು, ವಿಚಿನಿಂ ಅಡ್ಢಮಾಸಕಂ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಾಸಿಮತ್ತನೋ.
‘‘ನದಿಂ ಉಪೇಮಿ ತಸಿತಾ, ರಿತ್ತಕಾ ಪರಿವತ್ತತಿ;
ಛಾಯಂ ಉಪೇಮಿ ಉಣ್ಹೇಸು, ಆತಪೋ ಪರಿವತ್ತತಿ.
‘‘ಅಗ್ಗಿವಣ್ಣೋ ಚ ಮೇ ವಾತೋ, ಡಹನ್ತೋ ಉಪವಾಯತಿ;
ಏತಞ್ಚ ಭನ್ತೇ ಅರಹಾಮಿ, ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಪಾಪಕಂ ತತೋ.
‘‘ಗನ್ತ್ವಾನ ¶ ¶ ಹತ್ಥಿನಿಂ ಪುರಂ, ವಜ್ಜೇಸಿ ಮಯ್ಹ ಮಾತರಂ;
‘ಧೀತಾ ಚ ತೇ ಮಯಾ ದಿಟ್ಠಾ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಏತ್ಥ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಅನಕ್ಖಾತಞ್ಚ ತಂ ಮಯಾ;
ಚತ್ತಾರಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಚ ಹೇಟ್ಠತೋ.
‘‘ತತೋ ಮೇ ದಾನಂ ದದತು, ತಸ್ಸಾ ಚ ಹೋತು ಜೀವಿಕಾ;
ದಾನಂ ದತ್ವಾ ಚ ಮೇ ಮಾತಾ, ದಕ್ಖಿಣಂ ಅನುದಿಚ್ಛತು [ಅನುದಿಸ್ಸತು (ಸೀ. ಪೀ.), ಅನ್ವಾದಿಸ್ಸತು (ಸ್ಯಾ.)];
ತದಾಹಂ ¶ ಸುಖಿತಾ ಹೇಸ್ಸಂ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ’’ತಿ.
‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ¶ ಸೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ, ಗನ್ತ್ವಾನ ಹತ್ಥಿನಿಂ ಪುರಂ;
ಅವೋಚ ತಸ್ಸಾ ಮಾತರಂ –
‘ಧೀತಾ ಚ ತೇ ಮಯಾ ದಿಟ್ಠಾ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’.
‘‘ಸಾ ಮಂ ತತ್ಥ ಸಮಾದಪೇಸಿ, ( ) [(ಗನ್ತ್ವಾನ ಹತ್ಥಿನಿಂ ಪುರಂ) (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ವಜ್ಜೇಸಿ ಮಯ್ಹ ಮಾತರಂ;
‘ಧೀತಾ ಚ ತೇ ಮಯಾ ದಿಟ್ಠಾ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’.
‘‘ಅತ್ಥಿ ಚ ಮೇ ಏತ್ಥ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಅನಕ್ಖಾತಞ್ಚ ತಂ ಮಯಾ;
ಚತ್ತಾರಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಚ ಹೇಟ್ಠತೋ.
‘‘ತತೋ ಮೇ ದಾನಂ ದದತು, ತಸ್ಸಾ ಚ ಹೋತು ಜೀವಿಕಾ;
ದಾನಂ ದತ್ವಾ ಚ ಮೇ ಮಾತಾ, ದಕ್ಖಿಣಂ ಅನುದಿಚ್ಛತು ( ) [(ತತೋ ತುವಂ ದಾನಂ ದೇಹಿ, ತಸ್ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸೀ) (ಕ.)];
‘ತದಾ ಸಾ ಸುಖಿತಾ ಹೇಸ್ಸಂ, ಸಬ್ಬಕಾಮಸಮಿದ್ಧಿನೀ’’’ತಿ.
ತತೋ ಹಿ ಸಾ ದಾನಮದಾ, ತಸ್ಸಾ ದಕ್ಖಿಣಮಾದಿಸೀ;
ಪೇತೀ ಚ ಸುಖಿತಾ ಆಸಿ, ತಸ್ಸಾ ಚಾಸಿ ಸುಜೀವಿಕಾತಿ.
ಸೇರಿಣೀಪೇತವತ್ಥು ಛಟ್ಠಂ.
೭. ಮಿಗಲುದ್ದಕಪೇತವತ್ಥು
‘‘ನರನಾರಿಪುರಕ್ಖತೋ ¶ ಯುವಾ, ರಜನೀಯೇಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ [ಕಾಮೇಹಿ (ಕ.)] ಸೋಭಸಿ;
ದಿವಸಂ ಅನುಭೋಸಿ ಕಾರಣಂ, ಕಿಮಕಾಸಿ ಪುರಿಮಾಯ ಜಾತಿಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ¶ ರಾಜಗಹೇ ರಮ್ಮೇ, ರಮಣೀಯೇ ಗಿರಿಬ್ಬಜೇ;
ಮಿಗಲುದ್ದೋ ¶ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ಲೋಹಿತಪಾಣಿ ದಾರುಣೋ.
‘‘ಅವಿರೋಧಕರೇಸು ಪಾಣಿಸು, ಪುಥುಸತ್ತೇಸು ಪದುಟ್ಠಮಾನಸೋ;
ವಿಚರಿಂ ಅತಿದಾರುಣೋ ಸದಾ [ತದಾ (ಸೀ.)], ಪರಹಿಂಸಾಯ ರತೋ ಅಸಞ್ಞತೋ.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ಮೇ ಸಹಾಯೋ ಸುಹದಯೋ [ಸುಹದೋ (ಸೀ.)], ಸದ್ಧೋ ಆಸಿ ಉಪಾಸಕೋ;
ಸೋಪಿ [ಸೋ ಹಿ (ಸ್ಯಾ.)] ಮಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತೋ, ನಿವಾರೇಸಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
‘‘‘ಮಾಕಾಸಿ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಮಾ ತಾತ ದುಗ್ಗತಿಂ ಅಗಾ;
ಸಚೇ ಇಚ್ಛಸಿ ಪೇಚ್ಚ ಸುಖಂ, ವಿರಮ ಪಾಣವಧಾ ಅಸಂಯಮಾ’.
‘‘ತಸ್ಸಾಹಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಸುಖಕಾಮಸ್ಸ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿನೋ;
ನಾಕಾಸಿಂ ಸಕಲಾನುಸಾಸನಿಂ, ಚಿರಪಾಪಾಭಿರತೋ ಅಬುದ್ಧಿಮಾ.
‘‘ಸೋ ಮಂ ಪುನ ಭೂರಿಸುಮೇಧಸೋ, ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಸಂಯಮೇ ನಿವೇಸಯಿ;
‘ಸಚೇ ದಿವಾ ಹನಸಿ ಪಾಣಿನೋ, ಅಥ ತೇ ರತ್ತಿಂ ಭವತು ಸಂಯಮೋ’.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ¶ ದಿವಾ ಹನಿತ್ವಾ ಪಾಣಿನೋ, ವಿರತೋ ರತ್ತಿಮಹೋಸಿ ಸಞ್ಞತೋ;
ರತ್ತಾಹಂ ಪರಿಚಾರೇಮಿ, ದಿವಾ ಖಜ್ಜಾಮಿ ದುಗ್ಗತೋ.
‘‘ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ, ಅನುಭೋಮಿ ರತ್ತಿಂ ಅಮಾನುಸಿಂ;
ದಿವಾ ಪಟಿಹತಾವ [ಪಟಿಹತಾ ಚ (ಕ.)] ಕುಕ್ಕುರಾ, ಉಪಧಾವನ್ತಿ ಸಮನ್ತಾ ಖಾದಿತುಂ.
‘‘ಯೇ ಚ ತೇ ಸತತಾನುಯೋಗಿನೋ, ಧುವಂ ಪಯುತ್ತಾ ಸುಗತಸ್ಸ ಸಾಸನೇ;
ಮಞ್ಞಾಮಿ ತೇ ಅಮತಮೇವ ಕೇವಲಂ, ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಪದಂ ಅಸಙ್ಖತ’’ನ್ತಿ.
ಮಿಗಲುದ್ದಕಪೇತವತ್ಥು ಸತ್ತಮಂ.
೮. ದುತಿಯಮಿಗಲುದ್ದಕಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಕೂಟಾಗಾರೇ ¶ ಚ ಪಾಸಾದೇ, ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಗೋನಕತ್ಥತೇ;
ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇನ ತುರಿಯೇನ, ರಮಸಿ ಸುಪ್ಪವಾದಿತೇ.
‘‘ತತೋ ¶ ರತ್ಯಾ ವಿವಸಾನೇ [ವ್ಯವಸಾನೇ (ಸೀ.)], ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನಂ ಪತಿ;
ಅಪವಿದ್ಧೋ ಸುಸಾನಸ್ಮಿಂ, ಬಹುದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ’’.
‘‘ಅಹಂ ¶ ರಾಜಗಹೇ ರಮ್ಮೇ, ರಮಣೀಯೇ ಗಿರಿಬ್ಬಜೇ;
ಮಿಗಲುದ್ದೋ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ಲುದ್ದೋ ಚಾಸಿಮಸಞ್ಞತೋ.
‘‘ತಸ್ಸ ಮೇ ಸಹಾಯೋ ಸುಹದಯೋ, ಸದ್ಧೋ ಆಸಿ ಉಪಾಸಕೋ;
ತಸ್ಸ ಕುಲುಪಕೋ ಭಿಕ್ಖು, ಆಸಿ ಗೋತಮಸಾವಕೋ;
ಸೋಪಿ ಮಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತೋ, ನಿವಾರೇಸಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
‘‘‘ಮಾಕಾಸಿ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಮಾ ತಾತ ದುಗ್ಗತಿಂ ಅಗಾ;
ಸಚೇ ಇಚ್ಛಸಿ ಪೇಚ್ಚ ಸುಖಂ, ವಿರಮ ಪಾಣವಧಾ ಅಸಂಯಮಾ’.
‘‘ತಸ್ಸಾಹಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಸುಖಕಾಮಸ್ಸ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿನೋ;
ನಾಕಾಸಿಂ ಸಕಲಾನುಸಾಸನಿಂ, ಚಿರಪಾಪಾಭಿರತೋ ಅಬುದ್ಧಿಮಾ.
‘‘ಸೋ ಮಂ ಪುನ ಭೂರಿಸುಮೇಧಸೋ, ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಸಂಯಮೇ ನಿವೇಸಯಿ;
‘ಸಚೇ ದಿವಾ ಹನಸಿ ಪಾಣಿನೋ, ಅಥ ತೇ ರತ್ತಿಂ ಭವತು ಸಂಯಮೋ’.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ದಿವಾ ಹನಿತ್ವಾ ಪಾಣಿನೋ, ವಿರತೋ ರತ್ತಿಮಹೋಸಿ ಸಞ್ಞತೋ;
ರತ್ತಾಹಂ ಪರಿಚಾರೇಮಿ, ದಿವಾ ಖಜ್ಜಾಮಿ ದುಗ್ಗತೋ.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ, ಅನುಭೋಮಿ ರತ್ತಿಂ ಅಮಾನುಸಿಂ;
ದಿವಾ ಪಟಿಹತಾವ ಕುಕ್ಕುರಾ, ಉಪಧಾವನ್ತಿ ಸಮನ್ತಾ ಖಾದಿತುಂ.
‘‘ಯೇ ಚ ತೇ ಸತತಾನುಯೋಗಿನೋ, ಧುವಂ ಪಯುತ್ತಾ [ಧುವಯುತ್ತಾ (ಸೀ.)] ಸುಗತಸ್ಸ ಸಾಸನೇ;
ಮಞ್ಞಾಮಿ ತೇ ಅಮತಮೇವ ಕೇವಲಂ, ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಪದಂ ಅಸಙ್ಖತ’’ನ್ತಿ.
ದುತಿಯಮಿಗಲುದ್ದಕಪೇತವತ್ಥು ಅಟ್ಠಮಂ.
೯. ಕೂಟವಿನಿಚ್ಛಯಿಕಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಮಾಲೀ ¶ ¶ ಕಿರಿಟೀ ಕಾಯೂರೀ [ಕೇಯೂರೀ (ಸೀ.)], ಗತ್ತಾ ತೇ ಚನ್ದನುಸ್ಸದಾ;
ಪಸನ್ನಮುಖವಣ್ಣೋಸಿ, ಸೂರಿಯವಣ್ಣೋವ ಸೋಭಸಿ.
‘‘ಅಮಾನುಸಾ ಪಾರಿಸಜ್ಜಾ, ಯೇ ತೇಮೇ ಪರಿಚಾರಕಾ;
ದಸ ಕಞ್ಞಾಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಯಾ ತೇಮಾ ಪರಿಚಾರಿಕಾ;
ತಾ [ಕಾ (ಕ.)] ಕಮ್ಬುಕಾಯೂರಧರಾ, ಕಞ್ಚನಾವೇಳಭೂಸಿತಾ.
‘‘ಮಹಾನುಭಾವೋಸಿ ತುವಂ, ಲೋಮಹಂಸನರೂಪವಾ;
ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಾನಿ ಅತ್ತನೋ, ಸಾಮಂ ಉಕ್ಕಚ್ಚ [ಉಕ್ಕಡ್ಢ (ಸೀ.)] ಖಾದಸಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕುಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಾನಿ ಅತ್ತನೋ;
ಸಾಮಂ ಉಕ್ಕಚ್ಚ ಖಾದಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅತ್ತನೋಹಂ ಅನತ್ಥಾಯ, ಜೀವಲೋಕೇ ಅಚಾರಿಸಂ;
ಪೇಸುಞ್ಞಮುಸಾವಾದೇನ, ನಿಕತಿವಞ್ಚನಾಯ ಚ.
‘‘ತತ್ಥಾಹಂ ಪರಿಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸಚ್ಚಕಾಲೇ ಉಪಟ್ಠಿತೇ;
ಅತ್ಥಂ ¶ ಧಮ್ಮಂ ನಿರಾಕತ್ವಾ [ನಿರಂಕತ್ವಾ (ಕ.) ನಿ + ಆ + ಕರ + ತ್ವಾ = ನಿರಾಕತ್ವಾ], ಅಧಮ್ಮಮನುವತ್ತಿಸಂ.
‘‘ಏವಂ ಸೋ ಖಾದತತ್ತಾನಂ, ಯೋ ಹೋತಿ ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಿಕೋ;
ಯಥಾಹಂ ಅಜ್ಜ ಖಾದಾಮಿ, ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಾನಿ ಅತ್ತನೋ.
‘‘ತಯಿದಂ ತಯಾ ನಾರದ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ, ಅನುಕಮ್ಪಕಾ ಯೇ ಕುಸಲಾ ವದೇಯ್ಯುಂ;
ಮಾ ಪೇಸುಣಂ ಮಾ ಚ ಮುಸಾ ಅಭಾಣಿ, ಮಾ ಖೋಸಿ ಪಿಟ್ಠಿಮಂಸಿಕೋ ತುವ’’ನ್ತಿ.
ಕೂಟವಿನಿಚ್ಛಯಿಕಪೇತವತ್ಥು ನವಮಂ.
೧೦. ಧಾತುವಿವಣ್ಣಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಅನ್ತಲಿಕ್ಖಸ್ಮಿಂ ¶ ತಿಟ್ಠನ್ತೋ, ದುಗ್ಗನ್ಧೋ ಪೂತಿ ವಾಯಸಿ;
ಮುಖಞ್ಚ ತೇ ಕಿಮಯೋ ಪೂತಿಗನ್ಧಂ, ಖಾದನ್ತಿ ಕಿಂ ಕಮ್ಮಮಕಾಸಿ ಪುಬ್ಬೇ.
‘‘ತತೋ ¶ ಸತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಓಕ್ಕನ್ತನ್ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ;
ಖಾರೇನ ಪರಿಪ್ಫೋಸಿತ್ವಾ, ಓಕ್ಕನ್ತನ್ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ರಾಜಗಹೇ ರಮ್ಮೇ, ರಮಣೀಯೇ ಗಿರಿಬ್ಬಜೇ;
ಇಸ್ಸರೋ ಧನಧಞ್ಞಸ್ಸ, ಸುಪಹೂತಸ್ಸ ಮಾರಿಸ.
‘‘ತಸ್ಸಾಯಂ ಮೇ ಭರಿಯಾ ಚ, ಧೀತಾ ಚ ಸುಣಿಸಾ ಚ ಮೇ;
ತಾ ಮಾಲಂ ಉಪ್ಪಲಞ್ಚಾಪಿ, ಪಚ್ಚಗ್ಘಞ್ಚ ವಿಲೇಪನಂ;
ಥೂಪಂ ಹರನ್ತಿಯೋ ವಾರೇಸಿಂ, ತಂ ಪಾಪಂ ಪಕತಂ ಮಯಾ.
‘‘ಛಳಾಸೀತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ¶ , ಮಯಂ ಪಚ್ಚತ್ತವೇದನಾ;
ಥೂಪಪೂಜಂ ವಿವಣ್ಣೇತ್ವಾ, ಪಚ್ಚಾಮ ನಿರಯೇ ಭುಸಂ.
‘‘ಯೇ ¶ ಚ ಖೋ ಥೂಪಪೂಜಾಯ, ವತ್ತನ್ತೇ ಅರಹತೋ ಮಹೇ;
ಆದೀನವಂ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ, ವಿವೇಚಯೇಥ [ವಿವೇಚಯಥ (ಸೀ.)] ನೇ ತತೋ.
‘‘ಇಮಾ ಚ ಪಸ್ಸ ಆಯನ್ತಿಯೋ, ಮಾಲಧಾರೀ ಅಲಙ್ಕತಾ;
ಮಾಲಾವಿಪಾಕಂನುಭೋನ್ತಿಯೋ [ಅನುಭವನ್ತಿ (ಸೀ. ಪೀ.)], ಸಮಿದ್ಧಾ ಚ ತಾ [ಸಮಿದ್ಧಾ ತಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಯಸಸ್ಸಿನಿಯೋ.
‘‘ತಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾನ ಅಚ್ಛೇರಂ, ಅಬ್ಭುತಂ ಲೋಮಹಂಸನಂ;
ನಮೋ ಕರೋನ್ತಿ ಸಪ್ಪಞ್ಞಾ, ವನ್ದನ್ತಿ ತಂ ಮಹಾಮುನಿಂ.
‘‘ಸೋಹಂ ¶ ನೂನ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ, ಯೋನಿಂ ಲದ್ಧಾನ ಮಾನುಸಿಂ;
ಥೂಪಪೂಜಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಪುನಪ್ಪುನ’’ನ್ತಿ.
ಧಾತುವಿವಣ್ಣಪೇತವತ್ಥು ದಸಮಂ.
ಚೂಳವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
ಅಭಿಜ್ಜಮಾನೋ ಕುಣ್ಡಿಯೋ [ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)], ರಥಕಾರೀ ಭುಸೇನ ಚ;
ಕುಮಾರೋ ಗಣಿಕಾ ಚೇವ, ದ್ವೇ ಲುದ್ದಾ ಪಿಟ್ಠಿಪೂಜನಾ;
ವಗ್ಗೋ ತೇನ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ.
೪. ಮಹಾವಗ್ಗೋ
೧. ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರಪೇತವತ್ಥು
ವೇಸಾಲೀ ¶ ¶ ¶ ¶ ನಾಮ ನಗರತ್ಥಿ ವಜ್ಜೀನಂ, ತತ್ಥ ಅಹು ಲಿಚ್ಛವಿ ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರೋ [ಅಮ್ಬಸಕ್ಖರೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.), ಅಪ್ಪಸಕ್ಕರೋ (ಕ.)];
ದಿಸ್ವಾನ ಪೇತಂ ನಗರಸ್ಸ ಬಾಹಿರಂ, ತತ್ಥೇವ ಪುಚ್ಛಿತ್ಥ ತಂ ಕಾರಣತ್ಥಿಕೋ.
‘‘ಸೇಯ್ಯಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ನಯಿಮಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ, ಅಭಿಕ್ಕಮೋ ನತ್ಥಿ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ ಚ;
ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತವತ್ಥಭೋಗಾ, ಪರಿಚಾರಿಕಾ [ಪರಿಚಾರಣಾ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಸಾಪಿ ಇಮಸ್ಸ ನತ್ಥಿ.
‘‘ಯೇ ಞಾತಕಾ ದಿಟ್ಠಸುತಾ ಸುಹಜ್ಜಾ, ಅನುಕಮ್ಪಕಾ ಯಸ್ಸ ಅಹೇಸುಂ ಪುಬ್ಬೇ;
ದಟ್ಠುಮ್ಪಿ ತೇ ದಾನಿ ನ ತಂ ಲಭನ್ತಿ, ವಿರಾಜಿತತ್ತೋ [ವಿರಾಧಿತತ್ತೋ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಹಿ ಜನೇನ ತೇನ.
‘‘ನ ಓಗ್ಗತತ್ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ಮಿತ್ತಾ, ಜಹನ್ತಿ ಮಿತ್ತಾ ವಿಕಲಂ ವಿದಿತ್ವಾ;
ಅತ್ಥಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾ ಪರಿವಾರಯನ್ತಿ, ಬಹೂ ಮಿತ್ತಾ ಉಗ್ಗತತ್ತಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ.
‘‘ನಿಹೀನತ್ತೋ ಸಬ್ಬಭೋಗೇಹಿ ಕಿಚ್ಛೋ, ಸಮ್ಮಕ್ಖಿತೋ ¶ ಸಮ್ಪರಿಭಿನ್ನಗತ್ತೋ;
ಉಸ್ಸಾವಬಿನ್ದೂವ ಪಲಿಮ್ಪಮಾನೋ, ಅಜ್ಜ ಸುವೇ ಜೀವಿತಸ್ಸೂಪರೋಧೋ.
‘‘ಏತಾದಿಸಂ ಉತ್ತಮಕಿಚ್ಛಪ್ಪತ್ತಂ, ಉತ್ತಾಸಿತಂ ಪುಚಿಮನ್ದಸ್ಸ ಸೂಲೇ;
‘ಅಥ ತ್ವಂ ಕೇನ ವಣ್ಣೇನ ವದೇಸಿ ಯಕ್ಖ, ಜೀವ ಭೋ ಜೀವಿತಮೇವ ಸೇಯ್ಯೋ’’’ತಿ.
‘‘ಸಾಲೋಹಿತೋ ¶ ¶ ಏಸ ಅಹೋಸಿ ಮಯ್ಹಂ, ಅಹಂ ಸರಾಮಿ ಪುರಿಮಾಯ ಜಾತಿಯಾ;
ದಿಸ್ವಾ ಚ ಮೇ ಕಾರುಞ್ಞಮಹೋಸಿ ರಾಜ, ಮಾ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ ನಿರಯಂ ಪತಾಯಂ [ಪತಿ + ಅಯಂ = ಪತಾಯಂ].
‘‘ಇತೋ ಚುತೋ ಲಿಚ್ಛವಿ ಏಸ ಪೋಸೋ, ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ನಿರಯಂ ಘೋರರೂಪಂ;
ಉಪಪಜ್ಜತಿ ದುಕ್ಕಟಕಮ್ಮಕಾರೀ, ಮಹಾಭಿತಾಪಂ ಕಟುಕಂ ಭಯಾನಕಂ.
‘‘ಅನೇಕಭಾಗೇನ ಗುಣೇನ ಸೇಯ್ಯೋ, ಅಯಮೇವ ಸೂಲೋ ನಿರಯೇನ ತೇನ;
ಏಕನ್ತದುಕ್ಖಂ ಕಟುಕಂ ಭಯಾನಕಂ, ಏಕನ್ತತಿಬ್ಬಂ ನಿರಯಂ ಪತಾಯಂ [ಪತೇ + ಅಯಂ = ಪತಾಯಂ].
‘‘ಇದಞ್ಚ ¶ ಸುತ್ವಾ ವಚನಂ ಮಮೇಸೋ, ದುಕ್ಖೂಪನೀತೋ ವಿಜಹೇಯ್ಯ ಪಾಣಂ;
ತಸ್ಮಾ ಅಹಂ ಸನ್ತಿಕೇ ನ ಭಣಾಮಿ, ಮಾ ಮೇ ಕತೋ ಜೀವಿತಸ್ಸೂಪರೋಧೋ’’.
‘‘ಅಞ್ಞಾತೋ ಏಸೋ [ಅಜ್ಝಿತೋ ಏಸ (ಕ.)] ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ, ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಾಮಸೇ ಪುಚ್ಛಿತುಂ ತುವಂ;
ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ಸಚೇ ನೋ ಕರೋಸಿ, ಪುಚ್ಛಾಮ ತಂ ನೋ ನ ಚ ಕುಜ್ಝಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅದ್ಧಾ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಮೇ ತದಾ ಅಹು [ಪಟಿಞ್ಞಾತಮೇತಂ ತದಾಹು (ಕ.), ಪಟಿಞ್ಞಾ ನ ಮೇತೇ ತದಾ ಅಹು (?)], ನಾಚಿಕ್ಖನಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಸ್ಸ ಹೋತಿ;
ಅಕಾಮಾ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚೋತಿ ಕತ್ವಾ, ಪುಚ್ಛಸ್ಸು ಮಂ ಕಾಮಂ ಯಥಾ ವಿಸಯ್ಹ’’ನ್ತಿ [ವಿಸಯಂ (ಕ.)].
‘‘ಯಂ ¶ ಕಿಞ್ಚಹಂ ಚಕ್ಖುನಾ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮಿ [ಪಸ್ಸಾಮಿ (ಕ.)], ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಾಹಂ ಅಭಿಸದ್ದಹೇಯ್ಯಂ;
ದಿಸ್ವಾವ ತಂ ನೋಪಿ ಚೇ ಸದ್ದಹೇಯ್ಯಂ, ಕರೇಯ್ಯಾಸಿ [ಕರೋಹಿ (ಕತ್ಥಚಿ)] ಮೇ ಯಕ್ಖ ನಿಯಸ್ಸಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಪ್ಪಟಿಞ್ಞಾ ¶ ತವ ಮೇಸಾ ಹೋತು, ಸುತ್ವಾನ ಧಮ್ಮಂ ಲಭ ಸುಪ್ಪಸಾದಂ;
ಅಞ್ಞತ್ಥಿಕೋ ¶ ನೋ ಚ ಪದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ, ಯಂ ತೇ ಸುತಂ ಅಸುತಞ್ಚಾಪಿ ಧಮ್ಮಂ;
ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಅಕ್ಖಿಸ್ಸಂ [ಸಬ್ಬಂ ಆಚಿಕ್ಖಿಸ್ಸಂ (ಸೀ.)] ಯಥಾ ಪಜಾನನ್ತಿ.
‘‘ಸೇತೇನ ಅಸ್ಸೇನ ಅಲಙ್ಕತೇನ, ಉಪಯಾಸಿ ಸೂಲಾವುತಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ;
ಯಾನಂ ಇದಂ ಅಬ್ಭುತಂ ದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ, ಕಿಸ್ಸೇತಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ’’ತಿ.
‘‘ವೇಸಾಲಿಯಾ ¶ ನಗರಸ್ಸ [ತಸ್ಸ ನಗರಸ್ಸ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)] ಮಜ್ಝೇ, ಚಿಕ್ಖಲ್ಲಮಗ್ಗೇ ನರಕಂ ಅಹೋಸಿ;
ಗೋಸೀಸಮೇಕಾಹಂ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ, ಸೇತಂ [ಸೇತುಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಗಹೇತ್ವಾ ನರಕಸ್ಮಿಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿಂ.
‘‘ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಾದಾನಿ ಪತಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ, ಮಯಞ್ಚ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಅತಿಕ್ಕಮಿಮ್ಹಾ;
ಯಾನಂ ಇದಂ ಅಬ್ಭುತಂ ದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ, ತಸ್ಸೇವ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ’’ತಿ.
‘‘ವಣ್ಣೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪಭಾಸತಿ, ಗನ್ಧೋ ಚ ತೇ ಸಬ್ಬದಿಸಾ ಪವಾಯತಿ;
ಯಕ್ಖಿದ್ಧಿಪತ್ತೋಸಿ ಮಹಾನುಭಾವೋ, ನಗ್ಗೋ ಚಾಸಿ ಕಿಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಕ್ಕೋಧನೋ ¶ ನಿಚ್ಚಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ, ಸಣ್ಹಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಜನಂ ಉಪೇಮಿ;
ತಸ್ಸೇವ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ, ದಿಬ್ಬೋ ಮೇ ವಣ್ಣೋ ಸತತಂ ಪಭಾಸತಿ.
‘‘ಯಸಞ್ಚ ಕಿತ್ತಿಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಠಿತಾನಂ, ದಿಸ್ವಾನ ಮನ್ತೇಮಿ [ದಿಸ್ವಾ ಸಮನ್ತೇಮಿ (ಕ.)] ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ;
ತಸ್ಸೇವ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ, ದಿಬ್ಬೋ ಮೇ ಗನ್ಧೋ ಸತತಂ ಪವಾಯತಿ.
‘‘ಸಹಾಯಾನಂ ¶ ತಿತ್ಥಸ್ಮಿಂ ನ್ಹಾಯನ್ತಾನಂ, ಥಲೇ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿದಹಿಸ್ಸ ದುಸ್ಸಂ;
ಖಿಡ್ಡತ್ಥಿಕೋ ನೋ ಚ ಪದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ, ತೇನಮ್ಹಿ ನಗ್ಗೋ ಕಸಿರಾ ಚ ವುತ್ತೀ’’ತಿ.
‘‘ಯೋ ಕೀಳಮಾನೋ ಪಕರೋತಿ ಪಾಪಂ, ತಸ್ಸೇದಿಸಂ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಮಾಹು;
ಅಕೀಳಮಾನೋ ಪನ ಯೋ ಕರೋತಿ, ಕಿಂ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕಮಾಹೂ’’ತಿ.
‘‘ಯೇ ದುಟ್ಠಸಙ್ಕಪ್ಪಮನಾ ಮನುಸ್ಸಾ, ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಚ ಸಙ್ಕಿಲಿಟ್ಠಾ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ, ಅಸಂಸಯಂ ತೇ ನಿರಯಂ ಉಪೇನ್ತಿ.
‘‘ಅಪರೇ ¶ ಪನ ಸುಗತಿಮಾಸಮಾನಾ, ದಾನೇ ರತಾ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಭಾವಾ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಂ, ಅಸಂಸಯಂ ತೇ ಸುಗತಿಂ ಉಪೇನ್ತೀ’’ತಿ.
‘‘ತಂ ಕಿನ್ತಿ ಜಾನೇಯ್ಯಮಹಂ ಅವೇಚ್ಚ, ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ಕಿಂ ವಾಹಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಭಿಸದ್ದಹೇಯ್ಯಂ, ಕೋ ವಾಪಿ ಮಂ ಸದ್ದಹಾಪೇಯ್ಯ ಏತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ದಿಸ್ವಾ ¶ ಚ ಸುತ್ವಾ ಅಭಿಸದ್ದಹಸ್ಸು, ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪೇ ಉಭಯೇ ಅಸನ್ತೇ, ಸಿಯಾ ನು ಸತ್ತಾ ಸುಗತಾ ದುಗ್ಗತಾ ವಾ.
‘‘ನೋ ¶ ಚೇತ್ಥ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೇಯ್ಯುಂ ಮಚ್ಚಾ, ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಾನಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ;
ನಾಹೇಸುಂ ಸತ್ತಾ ಸುಗತಾ ದುಗ್ಗತಾ ವಾ, ಹೀನಾ ಪಣೀತಾ ಚ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ.
‘‘ಯಸ್ಮಾ ¶ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ ಮಚ್ಚಾ, ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಾನಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ;
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ಸತ್ತಾ ಸುಗತಾ ದುಗ್ಗತಾ ವಾ, ಹೀನಾ ¶ ಪಣೀತಾ ಚ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ.
‘‘ದ್ವಯಜ್ಜ ಕಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕಮಾಹು, ಸುಖಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ವೇದನೀಯಂ;
ತಾ ದೇವತಾಯೋ ಪರಿಚಾರಯನ್ತಿ, ಪಚ್ಚನ್ತಿ ಬಾಲಾ ದ್ವಯತಂ ಅಪಸ್ಸಿನೋ.
‘‘ನ ಮತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಸಯಂಕತಾನಿ, ದತ್ವಾಪಿ ಮೇ ನತ್ಥಿ ಯೋ [ಸೋ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಆದಿಸೇಯ್ಯ;
ಅಚ್ಛಾದನಂ ಸಯನಮಥನ್ನಪಾನಂ, ತೇನಮ್ಹಿ ನಗ್ಗೋ ಕಸಿರಾ ಚ ವುತ್ತೀ’’ತಿ.
‘‘ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಕಾರಣಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಯಕ್ಖ, ಅಚ್ಛಾದನಂ ಯೇನ ತುವಂ ಲಭೇಥ;
ಆಚಿಕ್ಖ ಮೇ ತ್ವಂ ಯದತ್ಥಿ ಹೇತು, ಸದ್ಧಾಯಿಕಂ [ಸದ್ಧಾಯಿತಂ (ಸೀ. ಪೀ.)] ಹೇತುವಚೋ ಸುಣೋಮಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಪ್ಪಿತಕೋ [ಕಪ್ಪಿನಕೋ (ಸೀ.)] ನಾಮ ಇಧತ್ಥಿ ಭಿಕ್ಖು, ಝಾಯೀ ಸುಸೀಲೋ ಅರಹಾ ವಿಮುತ್ತೋ;
ಗುತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಸಂವುತಪಾತಿಮೋಕ್ಖೋ, ಸೀತಿಭೂತೋ ಉತ್ತಮದಿಟ್ಠಿಪತ್ತೋ.
‘‘ಸಖಿಲೋ ವದಞ್ಞೂ ಸುವಚೋ ಸುಮುಖೋ, ಸ್ವಾಗಮೋ ಸುಪ್ಪಟಿಮುತ್ತಕೋ ಚ;
ಪುಞ್ಞಸ್ಸ ಖೇತ್ತಂ ಅರಣವಿಹಾರೀ, ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಞ್ಚ ¶ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೋ.
‘‘ಸನ್ತೋ ವಿಧೂಮೋ ಅನೀಘೋ ನಿರಾಸೋ, ಮುತ್ತೋ ವಿಸಲ್ಲೋ ಅಮಮೋ ಅವಙ್ಕೋ;
ನಿರೂಪಧೀ ಸಬ್ಬಪಪಞ್ಚಖೀಣೋ, ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಜುತಿಮಾ.
‘‘ಅಪ್ಪಞ್ಞಾತೋ ¶ ದಿಸ್ವಾಪಿ ನ ಚ ಸುಜಾನೋ, ಮುನೀತಿ ನಂ ವಜ್ಜಿಸು ವೋಹರನ್ತಿ;
ಜಾನನ್ತಿ ತಂ ಯಕ್ಖಭೂತಾ ಅನೇಜಂ, ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಂ ವಿಚರನ್ತಂ ಲೋಕೇ.
‘‘ತಸ್ಸ ¶ ತುವಂ ಏಕಯುಗಂ ದುವೇ ವಾ, ಮಮುದ್ದಿಸಿತ್ವಾನ ಸಚೇ ದದೇಥ;
ಪಟಿಗ್ಗಹೀತಾನಿ ಚ ತಾನಿ ಅಸ್ಸು, ಮಮಞ್ಚ ಪಸ್ಸೇಥ ಸನ್ನದ್ಧದುಸ್ಸ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಸಮಣಂ ವಸನ್ತಂ, ಗನ್ತ್ವಾನ ಪಸ್ಸೇಮು ಮಯಂ ಇದಾನಿ;
ಯೋ ಮಜ್ಜ [ಸ ಮಜ್ಜ (ಸೀ.)] ಕಙ್ಖಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಿತಞ್ಚ, ದಿಟ್ಠೀವಿಸೂಕಾನಿ ವಿನೋದಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಏಸೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ಕಪಿನಚ್ಚನಾಯಂ, ಪರಿವಾರಿತೋ ದೇವತಾಹಿ ಬಹೂಹಿ;
ಧಮ್ಮಿಂ ¶ ಕಥಂ ಭಾಸತಿ ಸಚ್ಚನಾಮೋ, ಸಕಸ್ಮಿಮಾಚೇರಕೇ ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ’’ತಿ.
‘‘ತಥಾಹಂ [ಯಥಾಹಂ (ಕ.)] ಕಸ್ಸಾಮಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಇದಾನಿ, ಅಚ್ಛಾದಯಿಸ್ಸಂ ಸಮಣಂ ಯುಗೇನ;
ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಚ ತಾನಿ ಅಸ್ಸು, ತುವಞ್ಚ ಪಸ್ಸೇಮು ಸನ್ನದ್ಧದುಸ್ಸ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಮಾ ಅಕ್ಖಣೇ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಉಪಾಗಮಿ, ಸಾಧು ವೋ ಲಿಚ್ಛವಿ ನೇಸ ಧಮ್ಮೋ;
ತತೋ ಚ ಕಾಲೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ತತ್ಥೇವ ಪಸ್ಸಾಹಿ ರಹೋ ನಿಸಿನ್ನ’’ನ್ತಿ.
ತಥಾತಿ ವತ್ವಾ ಅಗಮಾಸಿ ತತ್ಥ, ಪರಿವಾರಿತೋ ದಾಸಗಣೇನ ಲಿಚ್ಛವಿ;
ಸೋ ತಂ ನಗರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ವಾಸೂಪಗಚ್ಛಿತ್ಥ ಸಕೇ ನಿವೇಸನೇ.
ತತೋ ¶ ¶ ಚ ಕಾಲೇ ಗಿಹಿಕಿಚ್ಚಾನಿ ಕತ್ವಾ, ನ್ಹತ್ವಾ ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಖಣಂ ಲಭಿತ್ವಾ;
ವಿಚೇಯ್ಯ ಪೇಳಾತೋ ಚ ಯುಗಾನಿ ಅಟ್ಠ, ಗಾಹಾಪಯೀ ದಾಸಗಣೇನ ಲಿಚ್ಛವಿ.
ಸೋ ತಂ ಪದೇಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ತಂ ಅದ್ದಸ ಸಮಣಂ ಸನ್ತಚಿತ್ತಂ;
ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಂ ¶ ಗೋಚರತೋ ನಿವತ್ತಂ, ಸೀತಿಭೂತಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸಿನ್ನಂ.
ತಮೇನಮವೋಚ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿ;
‘‘ವೇಸಾಲಿಯಂ ಲಿಚ್ಛವಿಹಂ ಭದನ್ತೇ, ಜಾನನ್ತಿ ಮಂ ಲಿಚ್ಛವಿ ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರೋ.
‘‘ಇಮಾನಿ ಮೇ ಅಟ್ಠ ಯುಗಾ ಸುಭಾನಿ [ಯುಗಾನಿ ಭನ್ತೇ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಪಟಿಗಣ್ಹ ಭನ್ತೇ ಪದದಾಮಿ ತುಯ್ಹಂ;
ತೇನೇವ ಅತ್ಥೇನ ಇಧಾಗತೋಸ್ಮಿ, ಯಥಾ ಅಹಂ ಅತ್ತಮನೋ ಭವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ದೂರತೋವ ¶ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚ, ನಿವೇಸನಂ ತೇ ಪರಿವಜ್ಜಯನ್ತಿ;
ಪತ್ತಾನಿ ಭಿಜ್ಜನ್ತಿ ಚ ತೇ [ಭಿಜ್ಜನ್ತಿ ತವ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ನಿವೇಸನೇ, ಸಙ್ಘಾಟಿಯೋ ಚಾಪಿ ವಿದಾಲಯನ್ತಿ [ವಿಪಾಟಯನ್ತಿ (ಸೀ.), ವಿಪಾತಯನ್ತಿ (ಕ.)].
‘‘ಅಥಾಪರೇ ಪಾದಕುಠಾರಿಕಾಹಿ, ಅವಂಸಿರಾ ಸಮಣಾ ಪಾತಯನ್ತಿ;
ಏತಾದಿಸಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ವಿಹೇಸಂ, ತಯಾ ಕತಂ ಸಮಣಾ ಪಾಪುಣನ್ತಿ.
‘‘ತಿಣೇನ ತೇಲಮ್ಪಿ ನ ತ್ವಂ ಅದಾಸಿ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ¶ ಮಗ್ಗಮ್ಪಿ ನ ಪಾವದಾಸಿ;
ಅನ್ಧಸ್ಸ ದಣ್ಡಂ ಸಯಮಾದಿಯಾಸಿ, ಏತಾದಿಸೋ ಕದರಿಯೋ ಅಸಂವುತೋ ತುವಂ;
ಅಥ ತ್ವಂ ಕೇನ ವಣ್ಣೇನ ಕಿಮೇವ ದಿಸ್ವಾ,
ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸಹ ಸಂವಿಭಾಗಂ ಕರೋಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಪಚ್ಚೇಮಿ ¶ ಭನ್ತೇ ಯಂ ತ್ವಂ ವದೇಸಿ, ವಿಹೇಸಯಿಂ ಸಮಣೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಚ;
ಖಿಡ್ಡತ್ಥಿಕೋ ನೋ ಚ ಪದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ, ಏತಮ್ಪಿ ಮೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಭನ್ತೇ.
‘‘ಖಿಡ್ಡಾಯ ಯಕ್ಖೋ ಪಸವಿತ್ವಾ ಪಾಪಂ, ವೇದೇತಿ ದುಕ್ಖಂ ಅಸಮತ್ತಭೋಗೀ;
ದಹರೋ ಯುವಾ ನಗ್ಗನಿಯಸ್ಸ ಭಾಗೀ, ಕಿಂ ಸು ತತೋ ದುಕ್ಖತರಸ್ಸ ಹೋತಿ.
‘‘ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಂವೇಗಮಲತ್ಥಂ ಭನ್ತೇ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ವಾಪಿ [ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ತಾಹಂ (ಸೀ.), ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಚಾಹಂ (ಪೀ.)] ದದಾಮಿ ದಾನಂ;
ಪಟಿಗಣ್ಹ ಭನ್ತೇ ವತ್ಥಯುಗಾನಿ ಅಟ್ಠ, ಯಕ್ಖಸ್ಸಿಮಾ ಗಚ್ಛನ್ತು ದಕ್ಖಿಣಾಯೋ’’ತಿ.
‘‘ಅದ್ಧಾ ಹಿ ದಾನಂ ಬಹುಧಾ ಪಸತ್ಥಂ, ದದತೋ ಚ ತೇ ಅಕ್ಖಯಧಮ್ಮಮತ್ಥು;
ಪಟಿಗಣ್ಹಾಮಿ ¶ ತೇ ವತ್ಥಯುಗಾನಿ ಅಟ್ಠ, ಯಕ್ಖಸ್ಸಿಮಾ ಗಚ್ಛನ್ತು ದಕ್ಖಿಣಾಯೋ’’ತಿ.
ತತೋ ಹಿ ಸೋ ಆಚಮಯಿತ್ವಾ ಲಿಚ್ಛವಿ, ಥೇರಸ್ಸ ದತ್ವಾನ ಯುಗಾನಿ ಅಟ್ಠ;
‘ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಚ ತಾನಿ ಅಸ್ಸು, ಯಕ್ಖಞ್ಚ ಪಸ್ಸೇಥ ಸನ್ನದ್ಧದುಸ್ಸಂ’.
ತಮದ್ದಸಾ ಚನ್ದನಸಾರಲಿತ್ತಂ, ಆಜಞ್ಞಮಾರೂಳ್ಹಮುಳಾರವಣ್ಣಂ;
ಅಲಙ್ಕತಂ ಸಾಧುನಿವತ್ಥದುಸ್ಸಂ, ಪರಿವಾರಿತಂ ಯಕ್ಖಮಹಿದ್ಧಿಪತ್ತಂ.
ಸೋ ¶ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಅತ್ತಮನಾ ಉದಗ್ಗೋ, ಪಹಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಚ ಸುಭಗ್ಗರೂಪೋ;
ಕಮ್ಮಞ್ಚ ದಿಸ್ವಾನ ಮಹಾವಿಪಾಕಂ, ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಚಕ್ಖುನಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ.
ತಮೇನಮವೋಚ ¶ ¶ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ‘‘ದಸ್ಸಾಮಿ ದಾನಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ;
ನ ಚಾಪಿ ಮೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಅದೇಯ್ಯಮತ್ಥಿ, ತುವಞ್ಚ ಮೇ ಯಕ್ಖ ಬಹೂಪಕಾರೋ’’ತಿ.
‘‘ತುವಞ್ಚ ಮೇ ಲಿಚ್ಛವಿ ಏಕದೇಸಂ, ಅದಾಸಿ ದಾನಾನಿ ಅಮೋಘಮೇತಂ;
ಸ್ವಾಹಂ ¶ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ತಯಾವ ಸಕ್ಖಿಂ, ಅಮಾನುಸೋ ಮಾನುಸಕೇನ ಸದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಗತೀ ಚ ಬನ್ಧೂ ಚ ಪರಾಯಣಞ್ಚ [ಪರಾಯನಞ್ಚ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಮಿತ್ತೋ ಮಮಾಸಿ ಅಥ ದೇವತಾ ಮೇ [ದೇವತಾಸಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)];
ಯಾಚಾಮಿ ತಂ [ಯಾಚಾಮಹಂ (ಸೀ.)] ಪಞ್ಜಲಿಕೋ ಭವಿತ್ವಾ, ಇಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ಯಕ್ಖ ಪುನಾಪಿ ದಟ್ಠು’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಚೇ ತುವಂ ಅಸ್ಸದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಕದರಿಯರೂಪೋ ವಿಪ್ಪಟಿಪನ್ನಚಿತ್ತೋ;
ತ್ವಂ ನೇವ ಮಂ ಲಚ್ಛಸಿ [ತೇನೇವ ಮಂ ನ ಲಚ್ಛಸೀ (ಸೀ.), ತೇನೇವ ಮಂ ಲಿಚ್ಛವಿ (ಸ್ಯಾ.), ತೇನೇವ ಮಂ ಲಚ್ಛಸಿ (ಕ.)] ದಸ್ಸನಾಯ, ದಿಸ್ವಾ ಚ ತಂ ನೋಪಿ ಚ ಆಲಪಿಸ್ಸಂ.
‘‘ಸಚೇ ಪನ ತ್ವಂ ಭವಿಸ್ಸಸಿ ಧಮ್ಮಗಾರವೋ, ದಾನೇ ರತೋ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಭಾವೋ;
ಓಪಾನಭೂತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ, ಏವಂ ಮಮಂ ಲಚ್ಛಸಿ ದಸ್ಸನಾಯ.
‘‘ದಿಸ್ವಾ ಚ ತಂ ಆಲಪಿಸ್ಸಂ ಭದನ್ತೇ, ಇಮಞ್ಚ ಸೂಲತೋ ಲಹುಂ ಪಮುಞ್ಚ;
ಯತೋ ನಿದಾನಂ ಅಕರಿಮ್ಹ ಸಕ್ಖಿಂ, ಮಞ್ಞಾಮಿ ಸೂಲಾವುತಕಸ್ಸ ಕಾರಣಾ.
‘‘ತೇ ¶ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಅಕರಿಮ್ಹ ಸಕ್ಖಿಂ, ಅಯಞ್ಚ ¶ ಸೂಲತೋ [ಸೂಲಾವುತೋ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಲಹುಂ ಪಮುತ್ತೋ;
ಸಕ್ಕಚ್ಚ ಧಮ್ಮಾನಿ ಸಮಾಚರನ್ತೋ, ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ ಸೋ ನಿರಯಾ ಚ ತಮ್ಹಾ;
ಕಮ್ಮಂ ಸಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನೀಯಂ.
‘‘ಕಪ್ಪಿತಕಞ್ಚ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ತೇನೇವ [ತೇನ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಸಹ ಸಂವಿಭಜಿತ್ವಾ ಕಾಲೇ;
ಸಯಂ ಮುಖೇನೂಪನಿಸಜ್ಜ ಪುಚ್ಛ, ಸೋ ತೇ ಅಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ ಏತಮತ್ಥಂ.
‘‘ತಮೇವ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ಪುಚ್ಛಸ್ಸು ಅಞ್ಞತ್ಥಿಕೋ ನೋ ಚ ಪದುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ;
ಸೋ ತೇ ಸುತಂ ಅಸುತಞ್ಚಾಪಿ ಧಮ್ಮಂ,
ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ¶ ಅಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ ಯಥಾ ಪಜಾನ’’ನ್ತಿ.
ಸೋ ತತ್ಥ ರಹಸ್ಸಂ ಸಮುಲ್ಲಪಿತ್ವಾ, ಸಕ್ಖಿಂ ಕರಿತ್ವಾನ ಅಮಾನುಸೇನ;
ಪಕ್ಕಾಮಿ ಸೋ ಲಿಚ್ಛವೀನಂ ಸಕಾಸಂ, ಅಥ ಬ್ರವಿ ಪರಿಸಂ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಂ.
‘‘ಸುಣನ್ತು ಭೋನ್ತೋ ಮಮ ಏಕವಾಕ್ಯಂ, ವರಂ ವರಿಸ್ಸಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮಿ ಅತ್ಥಂ;
ಸೂಲಾವುತೋ ¶ ಪುರಿಸೋ ಲುದ್ದಕಮ್ಮೋ, ಪಣೀಹಿತದಣ್ಡೋ [ಪಣೀತನಣ್ಡೋ (ಕ.)] ಅನುಸತ್ತರೂಪೋ [ಅನುಪಕ್ಕರೂಪೋ (ಕ.)].
‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ವೀಸತಿರತ್ತಿಮತ್ತಾ, ಯತೋ ಆವುತೋ ನೇವ ಜೀವತಿ ನ ಮತೋ;
ತಾಹಂ ಮೋಚಯಿಸ್ಸಾಮಿ ದಾನಿ, ಯಥಾಮತಿಂ ಅನುಜಾನಾತು ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ.
‘‘ಏತಞ್ಚ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಲಹುಂ ಪಮುಞ್ಚ, ಕೋ ತಂ ವದೇಥ [ವದೇಥಾತಿ (ಕ.), ವದೇಥ ಚ (ಸ್ಯಾ.)] ತಥಾ ಕರೋನ್ತಂ;
ಯಥಾ ಪಜಾನಾಸಿ ತಥಾ ಕರೋಹಿ, ಯಥಾಮತಿಂ ಅನುಜಾನಾತಿ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ.
ಸೋ ¶ ತಂ ಪದೇಸಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ಸೂಲಾವುತಂ ಮೋಚಯಿ ಖಿಪ್ಪಮೇವ;
‘ಮಾ ಭಾಯಿ ಸಮ್ಮಾ’ತಿ ಚ ತಂ ಅವೋಚ, ತಿಕಿಚ್ಛಕಾನಞ್ಚ ಉಪಟ್ಠಪೇಸಿ.
‘‘ಕಪ್ಪಿತಕಞ್ಚ ¶ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ತೇನೇವ ಸಹ [ತೇನ ಸಮಂ (ಸೀ.), ತೇನ ಸಹ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಸಂವಿಭಜಿತ್ವಾ ಕಾಲೇ;
ಸಯಂ ಮುಖೇನೂಪನಿಸಜ್ಜ ಲಿಚ್ಛವಿ, ತಥೇವ ಪುಚ್ಛಿತ್ಥ ನಂ ಕಾರಣತ್ಥಿಕೋ.
‘‘ಸೂಲಾವುತೋ ಪುರಿಸೋ ಲುದ್ದಕಮ್ಮೋ, ಪಣೀತದಣ್ಡೋ ¶ ಅನುಸತ್ತರೂಪೋ;
ಏತ್ತಾವತಾ ವೀಸತಿರತ್ತಿಮತ್ತಾ, ಯತೋ ಆವುತೋ ನೇವ ಜೀವತಿ ನ ಮತೋ.
‘‘ಸೋ ಮೋಚಿತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಮಯಾ ಇದಾನಿ, ಏತಸ್ಸ ಯಕ್ಖಸ್ಸ ವಚೋ ಹಿ ಭನ್ತೇ;
ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಕಾರಣಂ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ, ಯೇನ ಸೋ ನಿರಯಂ ನೋ ವಜೇಯ್ಯ.
‘‘ಆಚಿಕ್ಖ ಭನ್ತೇ ಯದಿ ಅತ್ಥಿ ಹೇತು, ಸದ್ಧಾಯಿಕಂ ಹೇತುವಚೋ ಸುಣೋಮ;
ನ ತೇಸಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ವಿನಾಸಮತ್ಥಿ, ಅವೇದಯಿತ್ವಾ ಇಧ ಬ್ಯನ್ತಿಭಾವೋ’’ತಿ.
‘‘ಸಚೇ ¶ ಸ ಧಮ್ಮಾನಿ ಸಮಾಚರೇಯ್ಯ, ಸಕ್ಕಚ್ಚ ರತ್ತಿನ್ದಿವಮಪ್ಪಮತ್ತೋ;
ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ ಸೋ ನಿರಯಾ ಚ ತಮ್ಹಾ, ಕಮ್ಮಂ ಸಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನೀಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಞ್ಞಾತೋ [ಞಾತೋಮ್ಹಿ (ಕ.)] ಏಸೋ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ, ಮಮಮ್ಪಿ ದಾನಿ ಅನುಕಮ್ಪ ಭನ್ತೇ;
ಅನುಸಾಸ ಮಂ ಓವದ ಭೂರಿಪಞ್ಞ, ಯಥಾ ಅಹಂ ನೋ ನಿರಯಂ ವಜೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಜ್ಜೇವ ¶ ¶ ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ಉಪೇಹಿ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಘಞ್ಚ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ;
ತಥೇವ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಪದಾನಿ ಪಞ್ಚ, ಅಖಣ್ಡಫುಲ್ಲಾನಿ ಸಮಾದಿಯಸ್ಸು.
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮಸ್ಸು ಖಿಪ್ಪಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಸ್ಸು;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ಮಾ ಚ ಮುಸಾ ಅಭಾಣೀ, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಹೋಹಿ ತುಟ್ಠೋ;
ಇಮಞ್ಚ ಅರಿಯಂ [ಇಮಞ್ಚ (ಸ್ಯಾ.)] ಅಟ್ಠಙ್ಗವರೇನುಪೇತಂ, ಸಮಾದಿಯಾಹಿ ಕುಸಲಂ ಸುಖುದ್ರಯಂ.
‘‘ಚೀವರಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಞ್ಚ, ಪಚ್ಚಯಂ ಸಯನಾಸನಂ;
ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ಖಾದನೀಯಂ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ;
ದದಾಹಿ ಉಜುಭೂತೇಸು, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ [ಸದಾ ಪುಞ್ಞಂ ಪವಡ್ಢತಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)].
‘‘ಭಿಕ್ಖೂಪಿ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೇ, ವೀತರಾಗೇ ಬಹುಸ್ಸುತೇ;
ತಪ್ಪೇಹಿ ಅನ್ನಪಾನೇನ, ಸದಾ ಪುಞ್ಞಂ ಪವಡ್ಢತಿ.
‘‘ಏವಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾನಿ [ಕಮ್ಮಾನಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ಸಮಾಚರನ್ತೋ, ಸಕ್ಕಚ್ಚ ರತ್ತಿನ್ದಿವಮಪ್ಪಮತ್ತೋ;
ಮುಞ್ಚ ತುವಂ [ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ ಸೋ ತ್ವಂ (ಕ.)] ನಿರಯಾ ಚ ತಮ್ಹಾ, ಕಮ್ಮಂ ¶ ಸಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನೀಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ಉಪೇಮಿ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಘಞ್ಚ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ;
ತಥೇವ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಪದಾನಿ ಪಞ್ಚ, ಅಖಣ್ಡಫುಲ್ಲಾನಿ ಸಮಾದಿಯಾಮಿ.
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮಾಮಿ ಖಿಪ್ಪಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಾಮಿ;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ನೋ ಚ ಮುಸಾ ಭಣಾಮಿ, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಹೋಮಿ ತುಟ್ಠೋ;
ಇಮಞ್ಚ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗವರೇನುಪೇತಂ, ಸಮಾದಿಯಾಮಿ ಕುಸಲಂ ಸುಖುದ್ರಯಂ.
‘‘ಚೀವರಂ ¶ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಞ್ಚ, ಪಚ್ಚಯಂ ಸಯನಾಸನಂ;
ಅನ್ನಂ ಪಾನಂ ಖಾದನೀಯಂ, ವತ್ಥಸೇನಾಸನಾನಿ ಚ.
‘‘ಭಿಕ್ಖೂ ¶ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೇ, ವೀತರಾಗೇ ಬಹುಸ್ಸುತೇ;
ದದಾಮಿ ನ ವಿಕಮ್ಪಾಮಿ [ವಿಕಪ್ಪಾಮಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಸನೇ ರತೋ’’ತಿ.
ಏತಾದಿಸಾ ಲಿಚ್ಛವಿ ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರೋ, ವೇಸಾಲಿಯಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಉಪಾಸಕೋ;
ಸದ್ಧೋ ಮುದೂ ಕಾರಕರೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು, ಸಙ್ಘಞ್ಚ ಸಕ್ಕಚ್ಚ ತದಾ ಉಪಟ್ಠಹಿ.
ಸೂಲಾವುತೋ ಚ ಅರೋಗೋ ಹುತ್ವಾ, ಸೇರೀ ¶ ಸುಖೀ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಉಪಾಗಮಿ [ಪಬ್ಬಜ್ಜಮುಪಗಚ್ಛಿ (ಕ.)];
ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಆಗಮ್ಮ ಕಪ್ಪಿತಕುತ್ತಮಂ, ಉಭೋಪಿ ಸಾಮಞ್ಞಫಲಾನಿ ಅಜ್ಝಗುಂ.
ಏತಾದಿಸಾ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನ ಸೇವನಾ, ಮಹಪ್ಫಲಾ ಹೋತಿ ಸತಂ ವಿಜಾನತಂ;
ಸೂಲಾವುತೋ ಅಗ್ಗಫಲಂ ಅಫಸ್ಸಯಿ [ಫುಸ್ಸಯಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಫಲಂ ಕನಿಟ್ಠಂ ಪನ ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರೋ’’ತಿ.
ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರಪೇತವತ್ಥು ಪಠಮಂ.
೨. ಸೇರೀಸಕಪೇತವತ್ಥು
[ವಿ. ವ. ೧೨೨೮] ಸುಣೋಥ ಯಕ್ಖಸ್ಸ ವಾಣಿಜಾನ ಚ, ಸಮಾಗಮೋ ಯತ್ಥ ತದಾ ಅಹೋಸಿ;
ಯಥಾ ಕಥಂ ಇತರಿತರೇನ ಚಾಪಿ, ಸುಭಾಸಿತಂ ತಞ್ಚ ಸುಣಾಥ ಸಬ್ಬೇ.
ಯೋ ಸೋ ಅಹು ರಾಜಾ ಪಾಯಾಸಿ ನಾಮ [ನಾಮೋ (ಸೀ.)], ಭುಮ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯಗತೋ ಯಸಸ್ಸೀ;
ಸೋ ಮೋದಮಾನೋವ ಸಕೇ ವಿಮಾನೇ, ಅಮಾನುಸೋ ಮಾನುಸೇ ಅಜ್ಝಭಾಸೀತಿ.
‘‘ವಙ್ಕೇ ¶ ಅರಞ್ಞೇ ಅಮನುಸ್ಸಟ್ಠಾನೇ, ಕನ್ತಾರೇ ಅಪ್ಪೋದಕೇ ಅಪ್ಪಭಕ್ಖೇ;
ಸುದುಗ್ಗಮೇ ವಣ್ಣುಪಥಸ್ಸ ಮಜ್ಝೇ, ವಙ್ಕಂಭಯಾ ನಟ್ಠಮನಾ ಮನುಸ್ಸಾ.
‘‘ನಯಿಧ ಫಲಾ ಮೂಲಮಯಾ ಚ ಸನ್ತಿ, ಉಪಾದಾನಂ ನತ್ಥಿ ಕುತೋಧ ಭಕ್ಖೋ [ಭಿಕ್ಖೋ (ಕ.)];
ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಂಸೂಹಿ ಚ ವಾಲುಕಾಹಿ ಚ, ತತಾಹಿ ಉಣ್ಹಾಹಿ ಚ ದಾರುಣಾಹಿ ಚ.
‘‘ಉಜ್ಜಙ್ಗಲಂ ತತ್ತಮಿವಂ ಕಪಾಲಂ, ಅನಾಯಸಂ ಪರಲೋಕೇನ ತುಲ್ಯಂ;
ಲುದ್ದಾನಮಾವಾಸಮಿದಂ ಪುರಾಣಂ, ಭೂಮಿಪ್ಪದೇಸೋ ಅಭಿಸತ್ತರೂಪೋ.
‘‘‘ಅಥ ತುಮ್ಹೇ ಕೇನ ವಣ್ಣೇನ, ಕಿಮಾಸಮಾನಾ ಇಮಂ ಪದೇಸಂ ಹಿ;
ಅನುಪವಿಟ್ಠಾ ಸಹಸಾ ಸಮಚ್ಚ, ಲೋಭಾ ಭಯಾ ಅಥ ವಾ ಸಮ್ಪಮೂಳ್ಹಾ’’’ತಿ.
‘‘ಮಗಧೇಸು ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಸತ್ಥವಾಹಾ, ಆರೋಪಯಿತ್ವಾ ಪಣಿಯಂ ಪುಥುತ್ತಂ;
ತೇ ಯಾಮಸೇ ಸಿನ್ಧುಸೋವೀರಭೂಮಿಂ, ಧನತ್ಥಿಕಾ ಉದ್ದಯಂ ಪತ್ಥಯಾನಾ.
‘‘ದಿವಾ ಪಿಪಾಸಂ ನಧಿವಾಸಯನ್ತಾ, ಯೋಗ್ಗಾನುಕಮ್ಪಞ್ಚ ಸಮೇಕ್ಖಮಾನಾ;
ಏತೇನ ವೇಗೇನ ಆಯಾಮ ಸಬ್ಬೇ, ರತ್ತಿಂ ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಾ ವಿಕಾಲೇ.
‘‘ತೇ ¶ ದುಪ್ಪಯಾತಾ ಅಪರದ್ಧಮಗ್ಗಾ, ಅನ್ಧಾಕುಲಾ ವಿಪ್ಪನಟ್ಠಾ ಅರಞ್ಞೇ;
ಸುದುಗ್ಗಮೇ ವಣ್ಣುಪಥಸ್ಸ ಮಜ್ಝೇ, ದಿಸಂ ನ ಜಾನಾಮ ಪಮೂಳ್ಹಚಿತ್ತಾ.
‘‘ಇದಞ್ಚ ¶ ದಿಸ್ವಾನ ಅದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬಂ, ವಿಮಾನಸೇಟ್ಠಞ್ಚ ತವಞ್ಚ ಯಕ್ಖ;
ತತುತ್ತರಿಂ ಜೀವಿತಮಾಸಮಾನಾ, ದಿಸ್ವಾ ಪತೀತಾ ಸುಮನಾ ಉದಗ್ಗಾ’’ತಿ.
‘‘ಪಾರಂ ಸಮುದ್ದಸ್ಸ ಇಮಞ್ಚ ವಣ್ಣುಂ, ವೇತ್ತಾಚರಂ [ವೇತ್ತಂ ಪರಂ (ಸ್ಯಾ.), ವೇತ್ತಾಚಾರಂ (ಕ.)] ಸಙ್ಕುಪಥಞ್ಚ ಮಗ್ಗಂ;
ನದಿಯೋ ಪನ ಪಬ್ಬತಾನಞ್ಚ ದುಗ್ಗಾ, ಪುಥುದ್ದಿಸಾ ಗಚ್ಛಥ ಭೋಗಹೇತು.
‘‘ಪಕ್ಖನ್ದಿಯಾನ ವಿಜಿತಂ ಪರೇಸಂ, ವೇರಜ್ಜಕೇ ಮಾನುಸೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನಾ;
ಯಂ ವೋ ಸುತಂ ವಾ ಅಥ ವಾಪಿ ದಿಟ್ಠಂ, ಅಚ್ಛೇರಕಂ ತಂ ವೋ ಸುಣೋಮ ತಾತಾ’’ತಿ.
‘‘ಇತೋಪಿ ಅಚ್ಛೇರತರಂ ಕುಮಾರ, ನ ನೋ ಸುತಂ ವಾ ಅಥ ವಾಪಿ ದಿಟ್ಠಂ;
ಅತೀತಮಾನುಸ್ಸಕಮೇವ ಸಬ್ಬಂ, ದಿಸ್ವಾ ನ ತಪ್ಪಾಮ ಅನೋಮವಣ್ಣಂ.
‘‘ವೇಹಾಯಸಂ ಪೋಕ್ಖರಞ್ಞೋ ಸವನ್ತಿ, ಪಹೂತಮಲ್ಯಾ [ಪಹೂತಮಾಲ್ಯಾ (ಸ್ಯಾ.)] ಬಹುಪುಣ್ಡರೀಕಾ;
ದುಮಾ ಚಿಮೇ ನಿಚ್ಚಫಲೂಪಪನ್ನಾ, ಅತೀವ ಗನ್ಧಾ ಸುರಭಿಂ ಪವಾಯನ್ತಿ.
‘‘ವೇಳೂರಿಯಥಮ್ಭಾ ಸತಮುಸ್ಸಿತಾಸೇ, ಸಿಲಾಪವಾಳಸ್ಸ ಚ ಆಯತಂಸಾ;
ಮಸಾರಗಲ್ಲಾ ಸಹಲೋಹಿತಙ್ಗಾ, ಥಮ್ಭಾ ಇಮೇ ಜೋತಿರಸಾಮಯಾಸೇ.
‘‘ಸಹಸ್ಸಥಮ್ಭಂ ಅತುಲಾನುಭಾವಂ, ತೇಸೂಪರಿ ಸಾಧುಮಿದಂ ವಿಮಾನಂ;
ರತನನ್ತರಂ ಕಞ್ಚನವೇದಿಮಿಸ್ಸಂ, ತಪನೀಯಪಟ್ಟೇಹಿ ಚ ಸಾಧುಛನ್ನಂ.
‘‘ಜಮ್ಬೋನದುತ್ತತ್ತಮಿದಂ ¶ ಸುಮಟ್ಠೋ, ಪಾಸಾದಸೋಪಾಣಫಲೂಪಪನ್ನೋ;
ದಳ್ಹೋ ಚ ವಗ್ಗು ಚ ಸುಸಙ್ಗತೋ ಚ [ವಗ್ಗು ಸುಮುಖೋ ಸುಸಙ್ಗತೋ (ಸೀ.)], ಅತೀವ ನಿಜ್ಝಾನಖಮೋ ಮನುಞ್ಞೋ.
‘‘ರತನನ್ತರಸ್ಮಿಂ ಬಹುಅನ್ನಪಾನಂ, ಪರಿವಾರಿತೋ ಅಚ್ಛರಾಸಙ್ಗಣೇನ;
ಮುರಜಆಲಮ್ಬರತೂರಿಯಘುಟ್ಠೋ, ಅಭಿವನ್ದಿತೋಸಿ ಥುತಿವನ್ದನಾಯ.
‘‘ಸೋ ಮೋದಸಿ ನಾರಿಗಣಪ್ಪಬೋಧನೋ, ವಿಮಾನಪಾಸಾದವರೇ ಮನೋರಮೇ;
ಅಚಿನ್ತಿಯೋ ಸಬ್ಬಗುಣೂಪಪನ್ನೋ, ರಾಜಾ ಯಥಾ ವೇಸ್ಸವಣೋ ನಳಿನ್ಯಾ [ನಳಿಞ್ಞಂ (ಕ.)].
‘‘ದೇವೋ ನು ಆಸಿ ಉದವಾಸಿ ಯಕ್ಖೋ, ಉದಾಹು ದೇವಿನ್ದೋ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ;
ಪುಚ್ಛನ್ತಿ ತಂ ವಾಣಿಜಾ ಸತ್ಥವಾಹಾ, ಆಚಿಕ್ಖ ಕೋ ನಾಮ ತುವಂಸಿ ಯಕ್ಖೋ’’ತಿ.
‘‘ಸೇರೀಸಕೋ ನಾಮ ಅಹಮ್ಹಿ ಯಕ್ಖೋ, ಕನ್ತಾರಿಯೋ ವಣ್ಣುಪಥಮ್ಹಿ ಗುತ್ತೋ;
ಇಮಂ ಪದೇಸಂ ಅಭಿಪಾಲಯಾಮಿ, ವಚನಕರೋ ವೇಸ್ಸವಣಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಧಿಚ್ಚಲದ್ಧಂ ಪರಿಣಾಮಜಂ ತೇ, ಸಯಂ ಕತಂ ಉದಾಹು ದೇವೇಹಿ ದಿನ್ನಂ;
ಪುಚ್ಛನ್ತಿ ತಂ ವಾಣಿಜಾ ಸತ್ಥವಾಹಾ, ಕಥಂ ತಯಾ ಲದ್ಧಮಿದಂ ಮನುಞ್ಞ’’ನ್ತಿ.
‘‘ನಾಧಿಚ್ಚಲದ್ಧಂ ನ ಪರಿಣಾಮಜಂ ಮೇ, ನ ಸಯಂ ಕತಂ ನ ಹಿ ದೇವೇಹಿ ದಿನ್ನಂ;
ಸಕೇಹಿ ಕಮ್ಮೇಹಿ ಅಪಾಪಕೇಹಿ, ಪುಞ್ಞೇಹಿ ಮೇ ಲದ್ಧಮಿದಂ ಮನುಞ್ಞ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ತೇ ವತಂ ಕಿಂ ಪನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕಿಸ್ಸ ಸುಚಿಣ್ಣಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ಪುಚ್ಛನ್ತಿ ತಂ ವಾಣಿಜಾ ಸತ್ಥವಾಹಾ, ಕಥಂ ತಯಾ ಲದ್ಧಮಿದಂ ವಿಮಾನ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಮಮಂ ¶ ಪಾಯಾಸೀತಿ ಅಹು ಸಮಞ್ಞಾ, ರಜ್ಜಂ ಯದಾ ಕಾರಯಿಂ ಕೋಸಲಾನಂ;
ನತ್ಥಿಕದಿಟ್ಠಿ ಕದರಿಯೋ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ, ಉಚ್ಛೇದವಾದೀ ಚ ತದಾ ಅಹೋಸಿಂ.
‘‘ಸಮಣೋ ಚ ಖೋ ಆಸಿ ಕುಮಾರಕಸ್ಸಪೋ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಚಿತ್ತಕಥೀ ಉಳಾರೋ;
ಸೋ ಮೇ ತದಾ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಅಭಾಸಿ, ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಾನಿ ವಿನೋದಯೀ ಮೇ.
‘‘ತಾಹಂ ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸುಣಿತ್ವಾ, ಉಪಾಸಕತ್ತಂ ಪಟಿದೇವಯಿಸ್ಸಂ;
ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರತೋ ಅಹೋಸಿಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಿಸ್ಸಂ;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ನೋ ಚ ಮುಸಾ ಅಭಾಣಿಂ, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಅಹೋಸಿ ತುಟ್ಠೋ.
‘‘ತಂ ಮೇ ವತಂ ತಂ ಪನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ತಸ್ಸ ಸುಚಿಣ್ಣಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ;
ತೇಹೇವ ಕಮ್ಮೇಹಿ ಅಪಾಪಕೇಹಿ, ಪುಞ್ಞೇಹಿ ಮೇ ಲದ್ಧಮಿದಂ ವಿಮಾನ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರಾಹಂಸು ನರಾ ಸಪಞ್ಞಾ, ಅನಞ್ಞಥಾ ವಚನಂ ಪಣ್ಡಿತಾನಂ;
ಯಹಿಂ ಯಹಿಂ ಗಚ್ಛತಿ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೋ, ತಹಿಂ ತಹಿಂ ಮೋದತಿ ಕಾಮಕಾಮೀ.
‘‘ಯಹಿಂ ಯಹಿಂ ಸೋಕಪರಿದ್ದವೋ ಚ, ವಧೋ ಚ ಬನ್ಧೋ ಚ ಪರಿಕ್ಕಿಲೇಸೋ;
ತಹಿಂ ತಹಿಂ ಗಚ್ಛತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮೋ, ನ ಮುಚ್ಚತಿ ದುಗ್ಗತಿಯಾ ಕದಾಚೀ’’ತಿ.
‘‘ಸಮ್ಮೂಳ್ಹರೂಪೋವ ¶ ಜನೋ ಅಹೋಸಿ, ಅಸ್ಮಿಂ ಮುಹುತ್ತೇ ಕಲಲೀಕತೋವ;
ಜನಸ್ಸಿಮಸ್ಸ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಕುಮಾರ, ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ಕೇನ ನು ಖೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಇಮೇ ಚ ಸಿರೀಸವನಾ [ಇಮೇ ಸಿರೀಸೂಪವನಾ ಚ (ಸೀ.), ಇಮೇಪಿ ಸಿರೀಸವನಾ ಚ (ಪೀ. ಕ.)] ತಾತಾ, ದಿಬ್ಬಾ ಗನ್ಧಾ ಸುರಭೀ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ;
ತೇ ಸಮ್ಪವಾಯನ್ತಿ ಇಮಂ ವಿಮಾನಂ, ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ ತಮಂ ನಿಹನ್ತ್ವಾ.
‘‘ಇಮೇಸಞ್ಚ ಖೋ ವಸ್ಸಸತಚ್ಚಯೇನ, ಸಿಪಾಟಿಕಾ ಫಲತಿ ಏಕಮೇಕಾ;
ಮಾನುಸ್ಸಕಂ ವಸ್ಸಸತಂ ಅತೀತಂ, ಯದಗ್ಗೇ ಕಾಯಮ್ಹಿ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ.
‘‘ದಿಸ್ವಾನಹಂ ವಸ್ಸಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ, ಅಸ್ಮಿಂ ವಿಮಾನೇ ಠತ್ವಾನ ತಾತಾ;
ಆಯುಕ್ಖಯಾ ಪುಞ್ಞಕ್ಖಯಾ ಚವಿಸ್ಸಂ, ತೇನೇವ ಸೋಕೇನ ಪಮುಚ್ಛಿತೋಸ್ಮೀ’’ತಿ.
‘‘ಕಥಂ ನು ಸೋಚೇಯ್ಯ ತಥಾವಿಧೋ ಸೋ, ಲದ್ಧಾ ವಿಮಾನಂ ಅತುಲಂ ಚಿರಾಯ;
ಯೇ ಚಾಪಿ ಖೋ ಇತ್ತರಮುಪಪನ್ನಾ, ತೇ ನೂನ ಸೋಚೇಯ್ಯುಂ ಪರಿತ್ತಪುಞ್ಞಾ’’ತಿ.
‘‘ಅನುಚ್ಛವಿಂ ಓವದಿಯಞ್ಚ ಮೇ ತಂ, ಯಂ ಮಂ ತುಮ್ಹೇ ಪೇಯ್ಯವಾಚಂ ವದೇಥ;
ತುಮ್ಹೇ ಚ ಖೋ ತಾತಾ ಮಯಾನುಗುತ್ತಾ, ಯೇನಿಚ್ಛಕಂ ತೇನ ಪಲೇಥ ಸೋತ್ಥಿ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಗನ್ತ್ವಾ ಮಯಂ ಸಿನ್ಧುಸೋವೀರಭೂಮಿಂ, ಧನ್ನತ್ಥಿಕಾ ಉದ್ದಯಂ ಪತ್ಥಯಾನಾ;
ಯಥಾಪಯೋಗಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಚಾಗಾ, ಕಾಹಾಮ ಸೇರೀಸಮಹಂ ಉಳಾರ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಮಾ ¶ ಚೇವ ಸೇರೀಸಮಹಂ ಅಕತ್ಥ, ಸಬ್ಬಞ್ಚ ವೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಯಂ ವದೇಥ;
ಪಾಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಾಥ, ಧಮ್ಮಾನುಯೋಗಞ್ಚ ಅಧಿಟ್ಠಹಾಥ.
‘‘ಉಪಾಸಕೋ ಅತ್ಥಿ ಇಮಮ್ಹಿ ಸಙ್ಘೇ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಸೀಲವತೂಪಪನ್ನೋ;
ಸದ್ಧೋ ಚ ಚಾಗೀ ಚ ಸುಪೇಸಲೋ ಚ, ವಿಚಕ್ಖಣೋ ಸನ್ತುಸಿತೋ ಮುತೀಮಾ.
‘‘ಸಞ್ಜಾನಮಾನೋ ¶ ನ ಮುಸಾ ಭಣೇಯ್ಯ, ಪರೂಪಘಾತಾಯ ಚ ಚೇತಯೇಯ್ಯ;
ವೇಭೂತಿಕಂ ಪೇಸುಣಂ ನೋ ಕರೇಯ್ಯ, ಸಣ್ಹಞ್ಚ ವಾಚಂ ಸಖಿಲಂ ಭಣೇಯ್ಯ.
‘‘ಸಗಾರವೋ ಸಪ್ಪಟಿಸ್ಸೋ ವಿನೀತೋ, ಅಪಾಪಕೋ ಅಧಿಸೀಲೇ ವಿಸುದ್ಧೋ;
ಸೋ ಮಾತರಂ ಪಿತರಞ್ಚಾಪಿ ಜನ್ತು, ಧಮ್ಮೇನ ಪೋಸೇತಿ ಅರಿಯವುತ್ತಿ.
‘‘ಮಞ್ಞೇ ಸೋ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಕಾರಣಾ, ಭೋಗಾನಿ ಪರಿಯೇಸತಿ ನ ಅತ್ತಹೇತು;
ಮಾತಾಪಿತೂನಞ್ಚ ಯೋ ಅಚ್ಚಯೇನ, ನೇಕ್ಖಮ್ಮಪೋಣೋ ಚರಿಸ್ಸತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ.
‘‘ಉಜೂ ಅವಙ್ಕೋ ಅಸಠೋ ಅಮಾಯೋ, ನ ಲೇಸಕಪ್ಪೇನ ಚ ವೋಹರೇಯ್ಯ;
ಸೋ ತಾದಿಸೋ ಸುಕತಕಮ್ಮಕಾರೀ, ಧಮ್ಮೇ ಠಿತೋ ಕಿನ್ತಿ ಲಭೇಥ ದುಕ್ಖಂ.
‘‘ತಂ ಕಾರಣಾ ಪಾತುಕತೋಮ್ಹಿ ಅತ್ತನಾ, ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ಪಸ್ಸಥ ವಾಣಿಜಾಸೇ;
ಅಞ್ಞತ್ರ ತೇನಿಹ ಭಸ್ಮೀ [ಭಸ್ಮಿ (ಸ್ಯಾ.), ಭಸ್ಮ (ಕ.)] ಭವೇಥ, ಅನ್ಧಾಕುಲಾ ವಿಪ್ಪನಟ್ಠಾ ಅರಞ್ಞೇ;
ತಂ ಖಿಪ್ಪಮಾನೇನ ಲಹುಂ ಪರೇನ, ಸುಖೋ ಹವೇ ಸಪ್ಪುರಿಸೇನ ಸಙ್ಗಮೋ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ನಾಮ ಸೋ ಕಿಞ್ಚ ಕರೋತಿ ಕಮ್ಮಂ, ಕಿಂ ನಾಮಧೇಯ್ಯಂ ಕಿಂ ಪನ ತಸ್ಸ ಗೋತ್ತಂ;
ಮಯಮ್ಪಿ ನಂ ದಟ್ಠುಕಾಮಮ್ಹ ಯಕ್ಖ, ಯಸ್ಸಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಇಧಾಗತೋಸಿ;
ಲಾಭಾ ಹಿ ತಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ತುವಂ ಪಿಹೇಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಯೋ ಕಪ್ಪಕೋ ಸಮ್ಭವನಾಮಧೇಯ್ಯೋ, ಉಪಾಸಕೋ ಕೋಚ್ಛಫಲೂಪಜೀವೀ;
ಜಾನಾಥ ನಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪೇಸಿಯೋ ಸೋ, ಮಾ ಖೋ ನಂ ಹೀಳಿತ್ಥ ಸುಪೇಸಲೋ ಸೋ’’ತಿ.
‘‘ಜಾನಾಮಸೇ ಯಂ ತ್ವಂ ಪವದೇಸಿ ಯಕ್ಖ, ನ ಖೋ ನಂ ಜಾನಾಮ ಸ ಏದಿಸೋತಿ;
ಮಯಮ್ಪಿ ನಂ ಪೂಜಯಿಸ್ಸಾಮ ಯಕ್ಖ, ಸುತ್ವಾನ ತುಯ್ಹಂ ವಚನಂ ಉಳಾರ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಯೇ ಕೇಚಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥೇ ಮನುಸ್ಸಾ, ದಹರಾ ಮಹನ್ತಾ ಅಥವಾಪಿ ಮಜ್ಝಿಮಾ;
ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಆಲಮ್ಬನ್ತು ವಿಮಾನಂ, ಪಸ್ಸನ್ತು ಪುಞ್ಞಾನಂ ಫಲಂ ಕದರಿಯಾ’’ತಿ.
ತೇ ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇವ ‘ಅಹಂ ಪುರೇ’ತಿ, ತಂ ಕಪ್ಪಕಂ ತತ್ಥ ಪುರಕ್ಖತ್ವಾ [ಪುರಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ (ಸೀ.)];
ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಆಲಮ್ಬಿಂಸು ವಿಮಾನಂ, ಮಸಕ್ಕಸಾರಂ ವಿಯ ವಾಸವಸ್ಸ.
ತೇ ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇವ ‘ಅಹಂ ಪುರೇ’ತಿ, ಉಪಾಸಕತ್ತಂ ಪಟಿವೇದಯಿಂಸು;
ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಾ ಅಹೇಸುಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಿಂಸು;
ಅಮಜ್ಜಪಾ ನೋ ಚ ಮುಸಾ ಭಣಿಂಸು, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಅಹೇಸುಂ ತುಟ್ಠಾ.
ತೇ ¶ ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇವ ‘ಅಹಂ ಪುರೇ’ತಿ, ಉಪಾಸಕತ್ತಂ ಪಟಿವೇದಯಿತ್ವಾ;
ಪಕ್ಕಾಮಿ ಸತ್ಥೋ ಅನುಮೋದಮಾನೋ, ಯಕ್ಖಿದ್ಧಿಯಾ ಅನುಮತೋ ಪುನಪ್ಪುನಂ.
ಗನ್ತ್ವಾನ ತೇ ಸಿನ್ಧುಸೋವೀರಭೂಮಿಂ, ಧನತ್ಥಿಕಾ ಉದ್ದಯಂ [ಉದಯ (ಪೀ. ಕ.)] ಪತ್ಥಯಾನಾ;
ಯಥಾಪಯೋಗಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಲಾಭಾ, ಪಚ್ಚಾಗಮುಂ ಪಾಟಲಿಪುತ್ತಮಕ್ಖತಂ.
ಗನ್ತ್ವಾನ ತೇ ಸಙ್ಘರಂ ಸೋತ್ಥಿವನ್ತೋ, ಪುತ್ತೇಹಿ ದಾರೇಹಿ ಸಮಙ್ಗಿಭೂತಾ;
ಆನನ್ದೀ ವಿತ್ತಾ ಸುಮನಾ ಪತೀತಾ, ಅಕಂಸು ಸೇರೀಸಮಹಂ ಉಳಾರಂ;
ಸೇರೀಸಕಂ ತೇ ಪರಿವೇಣಂ ಮಾಪಯಿಂಸು.
ಏತಾದಿಸಾ ¶ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನ ಸೇವನಾ, ಮಹತ್ಥಿಕಾ ಧಮ್ಮಗುಣಾನ ಸೇವನಾ;
ಏಕಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ, ಸಬ್ಬೇವ ಸತ್ತಾ ಸುಖಿತಾ [ಸುಖಿನೋ (ಪೀ. ಕ.)] ಅಹೇಸುನ್ತಿ.
ಸೇರೀಸಕಪೇತವತ್ಥು ದುತಿಯಂ.
ಭಾಣವಾರಂ ತತಿಯಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.
೩. ನನ್ದಕಪೇತವತ್ಥು
ರಾಜಾ ¶ ಪಿಙ್ಗಲಕೋ ನಾಮ, ಸುರಟ್ಠಾನಂ ಅಧಿಪತಿ ಅಹು;
ಮೋರಿಯಾನಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸುರಟ್ಠಂ ಪುನರಾಗಮಾ.
ಉಣ್ಹೇ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ [ಮಜ್ಝನ್ತಿಕೇ (ಸಬ್ಬತ್ಥ)] ಕಾಲೇ, ರಾಜಾ ಪಙ್ಕಂ [ವಙ್ಕಂ (ಕ.)] ಉಪಾಗಮಿ;
ಅದ್ದಸ ಮಗ್ಗಂ ರಮಣೀಯಂ, ಪೇತಾನಂ ತಂ ವಣ್ಣುಪಥಂ [ವಣ್ಣನಾಪಥಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)].
ಸಾರಥಿಂ ¶ ಆಮನ್ತಯೀ ರಾಜಾ –
‘‘ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ರಮಣೀಯೋ, ಖೇಮೋ ಸೋವತ್ಥಿಕೋ ಸಿವೋ;
ಇಮಿನಾ ಸಾರಥಿ ಯಾಮ, ಸುರಟ್ಠಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಇತೋ’’.
ತೇನ ¶ ಪಾಯಾಸಿ ಸೋರಟ್ಠೋ, ಸೇನಾಯ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ;
ಉಬ್ಬಿಗ್ಗರೂಪೋ ಪುರಿಸೋ, ಸೋರಟ್ಠಂ ಏತದಬ್ರವಿ.
‘‘ಕುಮ್ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಮ್ಹಾ, ಭಿಂಸನಂ ಲೋಮಹಂಸನಂ;
ಪುರತೋ ದಿಸ್ಸತಿ ಮಗ್ಗೋ, ಪಚ್ಛತೋ ಚ ನ ದಿಸ್ಸತಿ.
‘‘ಕುಮ್ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಮ್ಹಾ, ಯಮಪುರಿಸಾನ ಸನ್ತಿಕೇ;
ಅಮಾನುಸೋ ವಾಯತಿ ಗನ್ಧೋ, ಘೋಸೋ ಸುಯ್ಯತಿ [ಸೂಯತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)] ದಾರುಣೋ’’.
ಸಂವಿಗ್ಗೋ ರಾಜಾ ಸೋರಟ್ಠೋ, ಸಾರಥಿಂ ಏತದಬ್ರವಿ;
‘‘ಕುಮ್ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಮ್ಹಾ, ಭಿಂಸನಂ ಲೋಮಹಂಸನಂ;
ಪುರತೋ ದಿಸ್ಸತಿ ಮಗ್ಗೋ, ಪಚ್ಛತೋ ಚ ನ ದಿಸ್ಸತಿ.
‘‘ಕುಮ್ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಮ್ಹಾ, ಯಮಪುರಿಸಾನ ಸನ್ತಿಕೇ;
ಅಮಾನುಸೋ ವಾಯತಿ ಗನ್ಧೋ, ಘೋಸೋ ಸುಯ್ಯತಿ ದಾರುಣೋ’’.
ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧಂ ಸಮಾರುಯ್ಹ, ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಚತುದ್ದಿಸಂ [ಚತುದ್ದಿಸ್ಸಾ (ಕ.)];
ಅದ್ದಸ ನಿಗ್ರೋಧಂ ರಮಣೀಯಂ [ರುಕ್ಖಂ ನಿಗ್ರೋಧಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)], ಪಾದಪಂ ಛಾಯಾಸಮ್ಪನ್ನಂ;
ನೀಲಬ್ಭವಣ್ಣಸದಿಸಂ, ಮೇಘವಣ್ಣಸಿರೀನಿಭಂ.
ಸಾರಥಿಂ ¶ ¶ ಆಮನ್ತಯೀ ರಾಜಾ, ‘‘ಕಿಂ ಏಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ ಬ್ರಹಾ;
ನೀಲಬ್ಭವಣ್ಣಸದಿಸೋ, ಮೇಘವಣ್ಣಸಿರೀನಿಭೋ’’.
‘‘ನಿಗ್ರೋಧೋ ಸೋ ಮಹಾರಾಜ, ಪಾದಪೋ ಛಾಯಾಸಮ್ಪನ್ನೋ;
ನೀಲಬ್ಭವಣ್ಣಸದಿಸೋ ¶ , ಮೇಘವಣ್ಣಸಿರೀನಿಭೋ’’.
ತೇನ ಪಾಯಾಸಿ ಸೋರಟ್ಠೋ, ಯೇನ ಸೋ ದಿಸ್ಸತೇ ಬ್ರಹಾ;
ನೀಲಬ್ಭವಣ್ಣಸದಿಸೋ, ಮೇಘವಣ್ಣಸಿರೀನಿಭೋ.
ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧತೋ ಓರುಯ್ಹ, ರಾಜಾ ರುಕ್ಖಂ ಉಪಾಗಮಿ;
ನಿಸೀದಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಸ್ಮಿಂ, ಸಾಮಚ್ಚೋ ಸಪರಿಜ್ಜನೋ;
ಪೂರಂ ಪಾನೀಯಸರಕಂ, ಪೂವೇ ವಿತ್ತೇ ಚ ಅದ್ದಸ.
ಪುರಿಸೋ ¶ ಚ ದೇವವಣ್ಣೀ, ಸಬ್ಬಾಭರಣಭೂಸಿತೋ;
ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ, ಸೋರಟ್ಠಂ ಏತದಬ್ರವಿ.
‘‘ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಅಥೋ ತೇ ಅದುರಾಗತಂ;
ಪಿವತು ದೇವೋ ಪಾನೀಯಂ, ಪೂವೇ ಖಾದ ಅರಿನ್ದಮ’’.
ಪಿವಿತ್ವಾ ರಾಜಾ ಪಾನೀಯಂ, ಸಾಮಚ್ಚೋ ಸಪರಿಜ್ಜನೋ;
ಪೂವೇ ಖಾದಿತ್ವಾ ಪಿತ್ವಾ ಚ, ಸೋರಟ್ಠೋ ಏತದಬ್ರವಿ.
‘‘ದೇವತಾ ನುಸಿ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ಅದು ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ;
ಅಜಾನನ್ತಾ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ನಾಮ್ಹಿ ದೇವೋ ನ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ನಾಪಿ [ನಮ್ಹಿ (ಕ.)] ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ;
ಪೇತೋ ಅಹಂ ಮಹಾರಾಜ, ಸುರಟ್ಠಾ ಇಧ ಮಾಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂಸೀಲೋ ಕಿಂಸಮಾಚಾರೋ, ಸುರಟ್ಠಸ್ಮಿಂ ಪುರೇ ತುವಂ;
ಕೇನ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ, ಆನುಭಾವೋ ಅಯಂ ತವಾ’’ತಿ.
‘‘ತಂ ಸುಣೋಹಿ ಮಹಾರಾಜ, ಅರಿನ್ದಮ ರಟ್ಠವಡ್ಢನ;
ಅಮಚ್ಚಾ ಪಾರಿಸಜ್ಜಾ ಚ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಚ ಪುರೋಹಿತೋ.
‘‘ಸುರಟ್ಠಸ್ಮಿಂ ಅಹಂ ದೇವ, ಪುರಿಸೋ ಪಾಪಚೇತಸೋ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಚ ದುಸ್ಸೀಲೋ, ಕದರಿಯೋ ಪರಿಭಾಸಕೋ.
‘‘‘ದದನ್ತಾನಂ ¶ ಕರೋನ್ತಾನಂ, ವಾರಯಿಸ್ಸಂ ಬಹುಜ್ಜನಂ;
ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದಮಾನಾನಂ, ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಅಹಂ.
‘‘‘ವಿಪಾಕೋ ನತ್ಥಿ ದಾನಸ್ಸ, ಸಂಯಮಸ್ಸ ಕುತೋ ಫಲಂ;
ನತ್ಥಿ ಆಚರಿಯೋ ನಾಮ, ಅದನ್ತಂ ಕೋ ದಮೇಸ್ಸತಿ.
‘‘‘ಸಮತುಲ್ಯಾನಿ ¶ ಭೂತಾನಿ, ಕುತೋ [ಕುಲೇ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿಕೋ;
ನತ್ಥಿ ಬಲಂ ವೀರಿಯಂ ವಾ, ಕುತೋ ಉಟ್ಠಾನಪೋರಿಸಂ.
‘‘‘ನತ್ಥಿ ದಾನಫಲಂ ನಾಮ, ನ ವಿಸೋಧೇತಿ ವೇರಿನಂ;
ಲದ್ಧೇಯ್ಯಂ ಲಭತೇ ಮಚ್ಚೋ, ನಿಯತಿಪರಿಣಾಮಜಂ [ಪರಿಣಾಮಜಾ (ಸೀ. ಕ.)].
‘‘‘ನತ್ಥಿ ¶ ಮಾತಾ ಪಿತಾ ಭಾತಾ, ಲೋಕೋ ನತ್ಥಿ ಇತೋ ಪರಂ;
ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ ನತ್ಥಿ ಹುತಂ, ಸುನಿಹಿತಂ ನ ವಿಜ್ಜತಿ.
‘‘‘ಯೋಪಿ ¶ ಹನೇಯ್ಯ ಪುರಿಸಂ, ಪರಸ್ಸ ಛಿನ್ದತೇ [ಪುರಿಸಸ್ಸ ಛಿನ್ದೇ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಸಿರಂ;
ನ ಕೋಚಿ ಕಞ್ಚಿ ಹನತಿ, ಸತ್ತನ್ನಂ ವಿವರಮನ್ತರೇ.
‘‘‘ಅಚ್ಛೇಜ್ಜಾಭೇಜ್ಜೋ ಹಿ [ಭೇಜ್ಜೋ (ಸೀ.), ಅಭೇಜ್ಜೋ (ಸ್ಯಾ.), ಭೇಜ್ಜಾಸಿ (ಕ.)] ಜೀವೋ, ಅಟ್ಠಂಸೋ ಗುಳಪರಿಮಣ್ಡಲೋ;
ಯೋಜನಾನಂ ಸತಂ ಪಞ್ಚ, ಕೋ ಜೀವಂ ಛೇತ್ತುಮರಹತಿ.
‘‘‘ಯಥಾ ಸುತ್ತಗುಳೇ ಖಿತ್ತೇ, ನಿಬ್ಬೇಠೇನ್ತಂ ಪಲಾಯತಿ;
ಏವಮೇವ ಚ ಸೋ ಜೀವೋ, ನಿಬ್ಬೇಠೇನ್ತೋ ಪಲಾಯತಿ.
‘‘‘ಯಥಾ ಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ಅಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಪವಿಸತಿ;
ಏವಮೇವ ಚ ಸೋ ಜೀವೋ, ಅಞ್ಞಂ ಬೋನ್ದಿಂ ಪವಿಸತಿ.
‘‘‘ಯಥಾ ¶ ಗೇಹತೋ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ, ಅಞ್ಞಂ ಗೇಹಂ ಪವಿಸತಿ;
ಏವಮೇವ ಚ ಸೋ ಜೀವೋ, ಅಞ್ಞಂ ಬೋನ್ದಿಂ ಪವಿಸತಿ.
‘‘‘ಚುಲ್ಲಾಸೀತಿ [ಚುಳಾಸೀತಿ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಮಹಾಕಪ್ಪಿನೋ [ಮಹಾಕಪ್ಪುನೋ (ಸೀ.)], ಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಹಿ;
ಯೇ ಬಾಲಾ ಯೇ ಚ ಪಣ್ಡಿತಾ, ಸಂಸಾರಂ ಖೇಪಯಿತ್ವಾನ;
ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಂ ಕರಿಸ್ಸರೇ.
‘‘‘ಮಿತಾನಿ ಸುಖದುಕ್ಖಾನಿ, ದೋಣೇಹಿ ಪಿಟಕೇಹಿ ಚ;
ಜಿನೋ ಸಬ್ಬಂ ಪಜಾನಾತಿ’, ಸಮ್ಮೂಳ್ಹಾ ಇತರಾ ಪಜಾ.
‘‘ಏವಂದಿಟ್ಠಿ ಪುರೇ ಆಸಿಂ, ಸಮ್ಮೂಳ್ಹೋ ಮೋಹಪಾರುತೋ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಚ ದುಸ್ಸೀಲೋ, ಕದರಿಯೋ ಪರಿಭಾಸಕೋ.
‘‘ಓರಂ ಮೇ ಛಹಿ ಮಾಸೇಹಿ, ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ;
ಏಕನ್ತಕಟುಕಂ ಘೋರಂ, ನಿರಯಂ ಪಪತಿಸ್ಸಹಂ.
[ಪೇ. ವ. ೭೦] ‘‘ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಂ ಚತುದ್ವಾರಂ, ವಿಭತ್ತಂ ಭಾಗಸೋ ಮಿತಂ;
ಅಯೋಪಾಕಾರಪರಿಯನ್ತಂ, ಅಯಸಾ ಪಟಿಕುಜ್ಜಿತಂ.
[ಪೇ. ವ. ೭೧] ‘‘ತಸ್ಸ ಅಯೋಮಯಾ ಭೂಮಿ, ಜಲಿತಾ ತೇಜಸಾ ಯುತಾ;
ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಸತಂ, ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ ಸಬ್ಬದಾ.
‘‘ವಸ್ಸಾನಿ ¶ ಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಘೋಸೋ ಸುಯ್ಯತಿ ತಾವದೇ;
ಲಕ್ಖೋ ಏಸೋ ಮಹಾರಾಜ, ಸತಭಾಗವಸ್ಸಕೋಟಿಯೋ.
‘‘ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ¶ , ನಿರಯೇ ಪಚ್ಚರೇ ಜನಾ;
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠೀ ಚ ದುಸ್ಸೀಲಾ, ಯೇ ಚ ಅರಿಯೂಪವಾದಿನೋ.
‘‘ತತ್ಥಾಹಂ ದೀಘಮದ್ಧಾನಂ, ದುಕ್ಖಂ ವೇದಿಸ್ಸ ವೇದನಂ;
ಫಲಂ ಪಾಪಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ಸೋಚಾಮಹಂ ಭುಸಂ.
‘‘ತಂ ¶ ¶ ಸುಣೋಹಿ ಮಹಾರಾಜ, ಅರಿನ್ದಮ ರಟ್ಠವಡ್ಢನ;
ಧೀತಾ ಮಯ್ಹಂ ಮಹಾರಾಜ, ಉತ್ತರಾ ಭದ್ದಮತ್ಥು ತೇ.
‘‘ಕರೋತಿ ಭದ್ದಕಂ ಕಮ್ಮಂ, ಸೀಲೇಸುಪೋಸಥೇ ರತಾ;
ಸಞ್ಞತಾ ಸಂವಿಭಾಗೀ ಚ, ವದಞ್ಞೂ ವೀತಮಚ್ಛರಾ.
‘‘ಅಖಣ್ಡಕಾರೀ ಸಿಕ್ಖಾಯ, ಸುಣ್ಹಾ ಪರಕುಲೇಸು ಚ;
ಉಪಾಸಿಕಾ ಸಕ್ಯಮುನಿನೋ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಿರೀಮತೋ.
‘‘ಭಿಕ್ಖು ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ;
ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖು ಸತಿಮಾ, ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಸುಸಂವುತೋ.
‘‘ಸಪದಾನಂ ಚರಮಾನೋ, ಅಗಮಾ ತಂ ನಿವೇಸನಂ;
‘ತಮದ್ದಸ ಮಹಾರಾಜ, ಉತ್ತರಾ ಭದ್ದಮತ್ಥು ತೇ’.
‘‘ಪೂರಂ ಪಾನೀಯಸರಕಂ, ಪೂವೇ ವಿತ್ತೇ ಚ ಸಾ ಅದಾ;
‘ಪಿತಾ ಮೇ ಕಾಲಙ್ಕತೋ, ಭನ್ತೇ ತಸ್ಸೇತಂ ಉಪಕಪ್ಪತು’.
‘‘ಸಮನನ್ತರಾನುದ್ದಿಟ್ಠೇ, ವಿಪಾಕೋ ಉದಪಜ್ಜಥ;
ಭುಞ್ಜಾಮಿ ಕಾಮಕಾಮೀಹಂ, ರಾಜಾ ವೇಸ್ಸವಣೋ ಯಥಾ.
‘‘ತಂ ಸುಣೋಹಿ ಮಹಾರಾಜ, ಅರಿನ್ದಮ ರಟ್ಠವಡ್ಢನ;
ಸದೇವಕಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ, ಬುದ್ಧೋ ಅಗ್ಗೋ ಪವುಚ್ಚತಿ;
ತಂ ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛ, ಸಪುತ್ತದಾರೋ ಅರಿನ್ದಮ.
‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೇನ ಮಗ್ಗೇನ, ಫುಸನ್ತಿ ಅಮತಂ ಪದಂ;
ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛ, ಸಪುತ್ತದಾರೋ ಅರಿನ್ದಮ.
‘‘ಚತ್ತಾರೋ ¶ ಚ ಪಟಿಪನ್ನಾ [ಮಗ್ಗಪಟಿಪನ್ನಾ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ.)], ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಫಲೇ ಠಿತಾ;
ಏಸ ಸಙ್ಘೋ ಉಜುಭೂತೋ, ಪಞ್ಞಾಸೀಲಸಮಾಹಿತೋ;
ತಂ ಸಙ್ಘಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛ, ಸಪುತ್ತದಾರೋ ಅರಿನ್ದಮ.
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ¶ ¶ ವಿರಮಸ್ಸು ಖಿಪ್ಪಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಸ್ಸು;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ಮಾ ಚ ಮುಸಾ ಅಭಾಣೀ, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಹೋಹಿ ತುಟ್ಠೋ’’ತಿ.
‘‘ಅತ್ಥಕಾಮೋಸಿ ಮೇ ಯಕ್ಖ, ಹಿತಕಾಮೋಸಿ ದೇವತೇ;
ಕರೋಮಿ ತುಯ್ಹಂ ವಚನಂ, ತ್ವಂಸಿ ಆಚರಿಯೋ ಮಮ.
‘‘ಉಪೇಮಿ ಸರಣಂ ಬುದ್ಧಂ, ಧಮ್ಮಞ್ಚಾಪಿ ಅನುತ್ತರಂ;
ಸಙ್ಘಞ್ಚ ನರದೇವಸ್ಸ, ಗಚ್ಛಾಮಿ ಸರಣಂ ಅಹಂ.
‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವಿರಮಾಮಿ ಖಿಪ್ಪಂ, ಲೋಕೇ ಅದಿನ್ನಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಾಮಿ;
ಅಮಜ್ಜಪೋ ನೋ ಚ ಮುಸಾ ಭಣಾಮಿ, ಸಕೇನ ದಾರೇನ ಚ ಹೋಮಿ ತುಟ್ಠೋ.
‘‘ಓಫುಣಾಮಿ ¶ [ಓಪುಣಾಮಿ (ಸೀ.), ಓಫುನಾಮಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.), ಓಪುನಾಮಿ (?)] ಮಹಾವಾತೇ, ನದಿಯಾ ಸೀಘಗಾಮಿಯಾ;
ವಮಾಮಿ ಪಾಪಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿಂ, ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಸನೇ ರತೋ’’.
ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸೋರಟ್ಠೋ, ವಿರಮಿತ್ವಾ ಪಾಪದಸ್ಸನಾ [ಪಾಪದಸ್ಸನಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)];
ನಮೋ ¶ ಭಗವತೋ ಕತ್ವಾ, ಪಾಮೋಕ್ಖೋ ರಥಮಾರುಹೀತಿ.
ನನ್ದಕಪೇತವತ್ಥು ತತಿಯಂ.
೪. ರೇವತೀಪೇತವತ್ಥು
[ವಿ. ವ. ೮೬೩] ‘‘ಉಟ್ಠೇಹಿ ರೇವತೇ ಸುಪಾಪಧಮ್ಮೇ, ಅಪಾರುತದ್ವಾರೇ ಅದಾನಸೀಲೇ;
ನೇಸ್ಸಾಮ ತಂ ಯತ್ಥ ಥುನನ್ತಿ ದುಗ್ಗತಾ, ಸಮಪ್ಪಿತಾ [ಸಮಜ್ಜತಾ (ಸೀ.)] ನೇರಯಿಕಾ ದುಖೇನಾ’’ತಿ.
ಇಚ್ಚೇವ [ಇಚ್ಚೇವಂ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ವತ್ವಾನ ಯಮಸ್ಸ ದೂತಾ, ತೇ ದ್ವೇ ಯಕ್ಖಾ ಲೋಹಿತಕ್ಖಾ ಬ್ರಹನ್ತಾ;
ಪಚ್ಚೇಕಬಾಹಾಸು ಗಹೇತ್ವಾ ರೇವತಂ, ಪಕ್ಕಾಮಯುಂ ದೇವಗಣಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ.
‘‘ಆದಿಚ್ಚವಣ್ಣಂ ¶ ರುಚಿರಂ ಪಭಸ್ಸರಂ, ಬ್ಯಮ್ಹಂ ಸುಭಂ ಕಞ್ಚನಜಾಲಛನ್ನಂ;
ಕಸ್ಸೇತಮಾಕಿಣ್ಣಜನಂ ವಿಮಾನಂ, ಸುರಿಯಸ್ಸ ರಂಸೀರಿವ ಜೋತಮಾನಂ.
‘‘ನಾರೀಗಣಾ ಚನ್ದನಸಾರಲಿತ್ತಾ [ಚನ್ದನಸಾರಾನುಲಿತ್ತಾ (ಸ್ಯಾ.)], ಉಭತೋ ವಿಮಾನಂ ಉಪಸೋಭಯನ್ತಿ;
ತಂ ದಿಸ್ಸತಿ ಸುರಿಯಸಮಾನವಣ್ಣಂ, ಕೋ ಮೋದತಿ ಸಗ್ಗಪತ್ತೋ ವಿಮಾನೇ’’ತಿ.
‘‘ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ನನ್ದಿಯೋ ನಾಮಾಸಿ, ಉಪಾಸಕೋ ಅಮಚ್ಛರೀ ದಾನಪತಿ ವದಞ್ಞೂ;
ತಸ್ಸೇತಮಾಕಿಣ್ಣಜನಂ ವಿಮಾನಂ, ಸುರಿಯಸ್ಸ ರಂಸೀರಿವ ಜೋತಮಾನಂ.
‘‘ನಾರೀಗಣಾ ಚನ್ದನಸಾರಲಿತ್ತಾ, ಉಭತೋ ವಿಮಾನಂ ಉಪಸೋಭಯನ್ತಿ;
ತಂ ದಿಸ್ಸತಿ ಸುರಿಯಸಮಾನವಣ್ಣಂ, ಸೋ ಮೋದತಿ ಸಗ್ಗಪತ್ತೋ ವಿಮಾನೇ’’ತಿ.
‘‘ನನ್ದಿಯಸ್ಸಾಹಂ ¶ ಭರಿಯಾ, ಅಗಾರಿನೀ ಸಬ್ಬಕುಲಸ್ಸ ಇಸ್ಸರಾ;
ಭತ್ತು ವಿಮಾನೇ ರಮಿಸ್ಸಾಮಿ ದಾನಹಂ, ನ ಪತ್ಥಯೇ ನಿರಯದಸ್ಸನಾಯಾ’’ತಿ.
‘‘ಏಸೋ ತೇ ನಿರಯೋ ಸುಪಾಪಧಮ್ಮೇ, ಪುಞ್ಞಂ ತಯಾ ಅಕತಂ ಜೀವಲೋಕೇ;
ನ ಹಿ ಮಚ್ಛರೀ ರೋಸಕೋ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ, ಸಗ್ಗೂಪಗಾನಂ ಲಭತಿ ಸಹಬ್ಯತ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಗೂಥಞ್ಚ ಮುತ್ತಞ್ಚ, ಅಸುಚೀ ಪಟಿದಿಸ್ಸತಿ;
ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಕಿಮಿದಂ ಮೀಳ್ಹಂ, ಕಿಮೇತಂ ಉಪವಾಯತೀ’’ತಿ.
‘‘ಏಸ ಸಂಸವಕೋ ನಾಮ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸತಪೋರಿಸೋ;
ಯತ್ಥ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ತುವಂ ಪಚ್ಚಸಿ ರೇವತೇ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕೇನ ಸಂಸವಕೋ ಲದ್ಧೋ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸತಪೋರಿಸೋ’’ತಿ.
‘‘ಸಮಣೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಚಾಪಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾಪಿ ವನಿಬ್ಬಕೇ;
ಮುಸಾವಾದೇನ ವಞ್ಚೇಸಿ, ತಂ ಪಾಪಂ ಪಕತಂ ತಯಾ.
‘‘ತೇನ ಸಂಸವಕೋ ಲದ್ಧೋ, ಗಮ್ಭೀರೋ ಸತಪೋರಿಸೋ;
ತತ್ಥ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ತುವಂ ಪಚ್ಚಸಿ ರೇವತೇ.
‘‘ಹತ್ಥೇಪಿ ಛಿನ್ದನ್ತಿ ಅಥೋಪಿ ಪಾದೇ, ಕಣ್ಣೇಪಿ ಛಿನ್ದನ್ತಿ ಅಥೋಪಿ ನಾಸಂ;
ಅಥೋಪಿ ಕಾಕೋಳಗಣಾ ಸಮೇಚ್ಚ, ಸಙ್ಗಮ್ಮ ಖಾದನ್ತಿ ವಿಫನ್ದಮಾನ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಸಾಧು ಖೋ ಮಂ ಪಟಿನೇಥ, ಕಾಹಾಮಿ ಕುಸಲಂ ಬಹುಂ;
ದಾನೇನ ಸಮಚರಿಯಾಯ, ಸಂಯಮೇನ ದಮೇನ ಚ;
ಯಂ ಕತ್ವಾ ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ನ ಚ ಪಚ್ಛಾನುತಪ್ಪರೇ’’ತಿ.
‘‘ಪುರೇ ತುವಂ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ, ಇದಾನಿ ಪರಿದೇವಸಿ;
ಸಯಂ ಕತಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ, ವಿಪಾಕಂ ಅನುಭೋಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಕೋ ದೇವಲೋಕತೋ ಮನುಸ್ಸಲೋಕಂ, ಗನ್ತ್ವಾನ ಪುಟ್ಠೋ ಮೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ;
‘ನಿಕ್ಖಿತ್ತದಣ್ಡೇಸು ದದಾಥ ದಾನಂ, ಅಚ್ಛಾದನಂ ಸೇಯ್ಯ [ಸಯನ (ಸೀ.)] ಮಥನ್ನಪಾನಂ;
ನ ಹಿ ಮಚ್ಛರೀ ರೋಸಕೋ ಪಾಪಧಮ್ಮೋ, ಸಗ್ಗೂಪಗಾನಂ ಲಭತಿ ಸಹಬ್ಯತಂ’.
‘‘ಸಾಹಂ ನೂನ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ, ಯೋನಿಂ ಲದ್ಧಾನ ಮಾನುಸಿಂ;
ವದಞ್ಞೂ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಕಾಹಾಮಿ ಕುಸಲಂ ಬಹುಂ;
ದಾನೇನ ಸಮಚರಿಯಾಯ, ಸಂಯಮೇನ ದಮೇನ ಚ.
‘‘ಆರಾಮಾನಿ ಚ ರೋಪಿಸ್ಸಂ, ದುಗ್ಗೇ ಸಙ್ಕಮನಾನಿ ಚ;
ಪಪಞ್ಚ ಉದಪಾನಞ್ಚ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ.
‘‘ಚಾತುದ್ದಸಿಂ ¶ ಪಞ್ಚದಸಿಂ, ಯಾ ಚ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಅಟ್ಠಮೀ;
ಪಾಟಿಹಾರಿಯಪಕ್ಖಞ್ಚ, ಅಟ್ಠಙ್ಗಸುಸಮಾಗತಂ.
‘‘ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸಿಸ್ಸಂ, ಸದಾ ಸೀಲೇಸು ಸಂವುತಾ;
ನ ಚ ದಾನೇ ಪಮಜ್ಜಿಸ್ಸಂ, ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಮಿದಂ ಮಯಾ’’ತಿ.
ಇಚ್ಚೇವಂ ¶ ವಿಪ್ಪಲಪನ್ತಿಂ, ಫನ್ದಮಾನಂ ತತೋ ತತೋ;
ಖಿಪಿಂಸು ನಿರಯೇ ಘೋರೇ, ಉದ್ಧಂಪಾದಂ ಅವಂಸಿರಂ.
‘‘ಅಹಂ ಪುರೇ ಮಚ್ಛರಿನೀ ಅಹೋಸಿಂ, ಪರಿಭಾಸಿಕಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ;
ವಿತಥೇನ ಚ ಸಾಮಿಕಂ ವಞ್ಚಯಿತ್ವಾ, ಪಚ್ಚಾಮಹಂ ನಿರಯೇ ಘೋರರೂಪೇ’’ತಿ.
ರೇವತೀಪೇತವತ್ಥು ಚತುತ್ಥಂ.
೫. ಉಚ್ಛುಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಇದಂ ¶ ಮಮ ಉಚ್ಛುವನಂ ಮಹನ್ತಂ, ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ ಪುಞ್ಞಫಲಂ ಅನಪ್ಪಕಂ;
ತಂ ದಾನಿ ಮೇ ನ [ನ ದಾನಿ ಮೇ ತಂ (ಸೀ. ಕ.)] ಪರಿಭೋಗಮೇತಿ, ಆಚಿಕ್ಖ ಭನ್ತೇ ಕಿಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ.
‘‘ಹಞ್ಞಾಮಿ [ವಿಹಞ್ಞಾಮಿ (ಕ.)] ಖಜ್ಜಾಮಿ ಚ ವಾಯಮಾಮಿ, ಪರಿಸಕ್ಕಾಮಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಕಿಞ್ಚಿ;
ಸ್ವಾಹಂ ಛಿನ್ನಥಾಮೋ ಕಪಣೋ ಲಾಲಪಾಮಿ, ಕಿಸ್ಸ [ಕಿಸ್ಸಸ್ಸ (ಸೀ.), ಕಿಸ್ಸಸ್ಸು (?)] ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ.
‘‘ವಿಘಾತೋ ಚಾಹಂ ಪರಿಪತಾಮಿ ಛಮಾಯಂ, ಪರಿವತ್ತಾಮಿ ವಾರಿಚರೋವ ಘಮ್ಮೇ;
ರುದತೋ ಚ ಮೇ [ದೂರತೋ ಚ ಮೇ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಅಸ್ಸುಕಾ ನಿಗ್ಗಲನ್ತಿ, ಆಚಿಕ್ಖ ಭನ್ತೇ ಕಿಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ.
‘‘ಛಾತೋ ¶ ಕಿಲನ್ತೋ ಚ ಪಿಪಾಸಿತೋ ಚ, ಸನ್ತಸ್ಸಿತೋ ¶ ಸಾತಸುಖಂ ನ ವಿನ್ದೇ;
ಪುಚ್ಛಾಮಿ ತಂ ಏತಮತ್ಥಂ ಭದನ್ತೇ, ಕಥಂ ನು ಉಚ್ಛುಪರಿಭೋಗಂ ಲಭೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಪುರೇ ತುವಂ ಕಮ್ಮಮಕಾಸಿ ಅತ್ತನಾ, ಮನುಸ್ಸಭೂತೋ ಪುರಿಮಾಯ ಜಾತಿಯಾ;
ಅಹಞ್ಚ ತಂ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ, ಸುತ್ವಾನ ತ್ವಂ ಏತಮತ್ಥಂ ವಿಜಾನ.
‘‘ಉಚ್ಛುಂ ¶ ತುವಂ ಖಾದಮಾನೋ ಪಯಾತೋ, ಪುರಿಸೋ ಚ ತೇ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅನ್ವಗಚ್ಛಿ;
ಸೋ ಚ ತಂ ಪಚ್ಚಾಸನ್ತೋ ಕಥೇಸಿ, ತಸ್ಸ ತುವಂ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಲಪಿತ್ಥ.
‘‘ಸೋ ಚ ತಂ ಅಭಣನ್ತಂ ಅಯಾಚಿ, ‘ದೇಹಯ್ಯ ಉಚ್ಛು’ನ್ತಿ ಚ ತಂ ಅವೋಚ;
ತಸ್ಸ ತುವಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಉಚ್ಛುಂ ಅದಾಸಿ, ತಸ್ಸೇತಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ.
‘‘ಇಙ್ಘ ತ್ವಂ ಗನ್ತ್ವಾನ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾಸಿ [ಇಙ್ಘ ತ್ವಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಗಣ್ಹ ಉಚ್ಛುಂ (ಸೀ.)], ಗಹೇತ್ವಾನ ತಂ ಖಾದಸ್ಸು ಯಾವದತ್ಥಂ;
ತೇನೇವ ತ್ವಂ ಅತ್ತಮನೋ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಹಟ್ಠೋ ಚುದಗ್ಗೋ ಚ ಪಮೋದಿತೋ ಚಾ’’ತಿ.
ಗನ್ತ್ವಾನ ¶ ಸೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅಗ್ಗಹೇಸಿ, ಗಹೇತ್ವಾನ ತಂ ಖಾದಿ ಯಾವದತ್ಥಂ;
ತೇನೇವ ಸೋ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸಿ, ಹಟ್ಠೋ ಚುದಗ್ಗೋ ಚ ಪಮೋದಿತೋ ಚಾತಿ.
ಉಚ್ಛುಪೇತವತ್ಥು ಪಞ್ಚಮಂ.
೬. ಕುಮಾರಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಸಾವತ್ಥಿ ¶ ¶ ನಾಮ ನಗರಂ, ಹಿಮವನ್ತಸ್ಸ ಪಸ್ಸತೋ;
ತತ್ಥ ಆಸುಂ ದ್ವೇ ಕುಮಾರಾ, ರಾಜಪುತ್ತಾತಿ ಮೇ ಸುತಂ.
‘‘ಸಮ್ಮತ್ತಾ ¶ [ಪಮತ್ತಾ (ಕ.)] ರಜನೀಯೇಸು, ಕಾಮಸ್ಸಾದಾಭಿನನ್ದಿನೋ;
ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖೇ ಗಿದ್ಧಾ, ನ ತೇ ಪಸ್ಸಿಂಸುನಾಗತಂ.
‘‘ತೇ ಚುತಾ ಚ ಮನುಸ್ಸತ್ತಾ, ಪರಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ;
ತೇಧ ಘೋಸೇನ್ತ್ಯದಿಸ್ಸನ್ತಾ, ಪುಬ್ಬೇ ದುಕ್ಕಟಮತ್ತನೋ.
‘‘‘ಬಹೂಸು ವತ [ಬಹುಸ್ಸುತೇಸು (ಸೀ. ಕ.)] ಸನ್ತೇಸು, ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇ ಉಪಟ್ಠಿತೇ;
ನಾಸಕ್ಖಿಮ್ಹಾ ಚ ಅತ್ತಾನಂ, ಪರಿತ್ತಂ ಕಾತುಂ ಸುಖಾವಹಂ.
‘‘‘ಕಿಂ ತತೋ ಪಾಪಕಂ ಅಸ್ಸ, ಯಂ ನೋ ರಾಜಕುಲಾ ಚುತಾ;
ಉಪಪನ್ನಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಂ, ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಸಮಪ್ಪಿತಾ [ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಾಸಮಪ್ಪಿತಾ (ಸೀ. ಪೀ.)].
‘‘ಸಾಮಿನೋ ಇಧ ಹುತ್ವಾನ, ಹೋನ್ತಿ ಅಸಾಮಿನೋ ತಹಿಂ;
ಭಮನ್ತಿ [ಚರನ್ತಿ (ಸೀ. ಪೀ.), ಮರನ್ತಿ (ಸ್ಯಾ.)] ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಾಯ, ಮನುಸ್ಸಾ ಉನ್ನತೋನತಾ.
‘‘ಏತಮಾದೀನವಂ ಞತ್ವಾ, ಇಸ್ಸರಮದಸಮ್ಭವಂ;
ಪಹಾಯ ¶ ಇಸ್ಸರಮದಂ, ಭವೇ ಸಗ್ಗಗತೋ ನರೋ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಸಪ್ಪಞ್ಞೋ, ಸಗ್ಗಂ ಸೋ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ.
ಕುಮಾರಪೇತವತ್ಥು ಛಟ್ಠಂ.
೭. ರಾಜಪುತ್ತಪೇತವತ್ಥು
ಪುಬ್ಬೇ ¶ ಕತಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ, ವಿಪಾಕೋ ಮಥಯೇ ಮನಂ;
ರೂಪೇ ಸದ್ದೇ ರಸೇ ಗನ್ಧೇ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ ಚ ಮನೋರಮೇ.
ನಚ್ಚಂ ಗೀತಂ ರತಿಂ ಖಿಡ್ಡಂ, ಅನುಭುತ್ವಾ ಅನಪ್ಪಕಂ;
ಉಯ್ಯಾನೇ ಪರಿಚರಿತ್ವಾ, ಪವಿಸನ್ತೋ ಗಿರಿಬ್ಬಜಂ.
ಇಸಿಂ ಸುನೇತ್ತ [ಸುನಿತ (ಕ.)] ಮದ್ದಕ್ಖಿ, ಅತ್ತದನ್ತಂ ಸಮಾಹಿತಂ;
ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಂ ಹಿರಿಸಮ್ಪನ್ನಂ, ಉಞ್ಛೇ ಪತ್ತಗತೇ ರತಂ.
ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧತೋ ಓರುಯ್ಹ, ಲದ್ಧಾ ಭನ್ತೇತಿ ಚಾಬ್ರವಿ;
ತಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಉಚ್ಚಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಖತ್ತಿಯೋ.
ಥಣ್ಡಿಲೇ ¶ ಪತ್ತಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ, ಹಸಮಾನೋ ಅಪಕ್ಕಮಿ;
‘‘ರಞ್ಞೋ ಕಿತವಸ್ಸಾಹಂ ಪುತ್ತೋ, ಕಿಂ ಮಂ ಭಿಕ್ಖು ಕರಿಸ್ಸಸಿ’’.
ತಸ್ಸ ¶ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಫರುಸಸ್ಸ, ವಿಪಾಕೋ ಕಟುಕೋ ಅಹು;
ಯಂ ರಾಜಪುತ್ತೋ ವೇದೇಸಿ, ನಿರಯಮ್ಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತೋ.
ಛಳೇವ ಚತುರಾಸೀತಿ, ವಸ್ಸಾನಿ ನವುತಾನಿ ಚ;
ಭುಸಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಿತ್ಥೋ, ನಿರಯೇ ಕತಕಿಬ್ಬಿಸೋ.
ಉತ್ತಾನೋಪಿ ಚ ಪಚ್ಚಿತ್ಥ, ನಿಕುಜ್ಜೋ ವಾಮದಕ್ಖಿಣೋ;
ಉದ್ಧಂಪಾದೋ ಠಿತೋ ಚೇವ, ಚಿರಂ ಬಾಲೋ ಅಪಚ್ಚಥ.
ಬಹೂನಿ ¶ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪೂಗಾನಿ ನಹುತಾನಿ ಚ;
ಭುಸಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಿತ್ಥೋ, ನಿರಯೇ ಕತಕಿಬ್ಬಿಸೋ.
ಏತಾದಿಸಂ ಖೋ ಕಟುಕಂ, ಅಪ್ಪದುಟ್ಠಪ್ಪದೋಸಿನಂ;
ಪಚ್ಚನ್ತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ, ಇಸಿಮಾಸಜ್ಜ ಸುಬ್ಬತಂ.
ಸೋ ತತ್ಥ ಬಹುವಸ್ಸಾನಿ, ವೇದಯಿತ್ವಾ ಬಹುಂ ದುಖಂ;
ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಹತೋ ನಾಮ [ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಾಹತೋ ನಾಮ (ಸೀ. ಪೀ)], ಪೇತೋ ಆಸಿ ತತೋ ಚುತೋ.
ಏತಮಾದೀನವಂ ಞತ್ವಾ [ದಿಸ್ವಾ (ಸೀ.)], ಇಸ್ಸರಮದಸಮ್ಭವಂ;
ಪಹಾಯ ಇಸ್ಸರಮದಂ, ನಿವಾತಮನುವತ್ತಯೇ.
ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಪಾಸಂಸೋ, ಯೋ ಬುದ್ಧೇಸು ಸಗಾರವೋ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಸಪ್ಪಞ್ಞೋ, ಸಗ್ಗಂ ಸೋ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ.
ರಾಜಪುತ್ತಪೇತವತ್ಥು ಸತ್ತಮಂ.
೮. ಗೂಥಖಾದಕಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಗೂಥಕೂಪತೋ ¶ ಉಗ್ಗನ್ತ್ವಾ, ಕೋ ನು ದೀನೋ ಪತಿಟ್ಠಸಿ [ದೀನೋ ಹಿ ತಿಟ್ಠಸಿ (ಸೀ.)];
ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಕಿಂ ನು ಸದ್ದಹಸೇ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೋಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತೋ ಯಮಲೋಕಿಕೋ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತೋ’’.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹು ¶ ಆವಾಸಿಕೋ ಮಯ್ಹಂ, ಇಸ್ಸುಕೀ ಕುಲಮಚ್ಛರೀ;
ಅಜ್ಝೋಸಿತೋ ಮಯ್ಹಂ ಘರೇ, ಕದರಿಯೋ ಪರಿಭಾಸಕೋ.
‘‘ತಸ್ಸಾಹಂ ¶ ¶ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೋ ಪರಿಭಾಸಿಸಂ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ಅಮಿತ್ತೋ ಮಿತ್ತವಣ್ಣೇನ, ಯೋ ತೇ ಆಸಿ ಕುಲೂಪಕೋ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ, ಕಿಂ ನು ಪೇಚ್ಚ ಗತಿಂ ಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ತಸ್ಸೇವಾಹಂ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ, ಸೀಸೇ ತಿಟ್ಠಾಮಿ ಮತ್ಥಕೇ;
ಸೋ ಚ ಪರವಿಸಯಂ ಪತ್ತೋ, ಮಮೇವ ಪರಿಚಾರಕೋ.
‘‘ಯಂ ಭದನ್ತೇ ಹದನ್ತಞ್ಞೇ, ಏತಂ ಮೇ ಹೋತಿ ಭೋಜನಂ;
ಅಹಞ್ಚ ಖೋ ಯಂ ಹದಾಮಿ, ಏತಂ ಸೋ ಉಪಜೀವತೀ’’ತಿ.
ಗೂಥಖಾದಕಪೇತವತ್ಥು ಅಟ್ಠಮಂ.
೯. ಗೂಥಖಾದಕಪೇತಿವತ್ಥು
‘‘ಗೂಥಕೂಪತೋ ¶ ಉಗ್ಗನ್ತ್ವಾ, ಕಾ ನು ದೀನಾ ಪತಿಟ್ಠಸಿ;
ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತಾ, ಕಿಂ ನು ಸದ್ದಹಸೇ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೀಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸೀ’’ತಿ.
‘‘ಅಹು ಆವಾಸಿಕೋ ಮಯ್ಹಂ, ಇಸ್ಸುಕೀ ಕುಲಮಚ್ಛರೀ;
ಅಜ್ಝೋಸಿತೋ ಮಯ್ಹಂ ಘರೇ, ಕದರಿಯೋ ಪರಿಭಾಸಕೋ.
‘‘ತಸ್ಸಾಹಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೋ ಪರಿಭಾಸಿಸಂ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಅಮಿತ್ತೋ ¶ ಮಿತ್ತವಣ್ಣೇನ, ಯೋ ತೇ ಆಸಿ ಕುಲೂಪಕೋ;
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ದುಪ್ಪಞ್ಞೋ, ಕಿಂ ನು ಪೇಚ್ಚ ಗತಿಂ ಗತೋ’’ತಿ.
‘‘ತಸ್ಸೇವಾಹಂ ಪಾಪಕಮ್ಮಸ್ಸ, ಸೀಸೇ ತಿಟ್ಠಾಮಿ ಮತ್ಥಕೇ;
ಸೋ ಚ ಪರವಿಸಯಂ ಪತ್ತೋ, ಮಮೇವ ಪರಿಚಾರಕೋ.
‘‘ಯಂ ¶ ಭದನ್ತೇ ಹದನ್ತಞ್ಞೇ, ಏತಂ ಮೇ ಹೋತಿ ಭೋಜನಂ;
ಅಹಞ್ಚ ಖೋ ಯಂ ಹದಾಮಿ, ಏತಂ ಸೋ ಉಪಜೀವತೀ’’ತಿ.
ಗೂಥಖಾದಕಪೇತಿವತ್ಥು ನವಮಂ.
೧೦. ಗಣಪೇತವತ್ಥು
‘‘ನಗ್ಗಾ ¶ ದುಬ್ಬಣ್ಣರೂಪಾತ್ಥ, ಕಿಸಾ ಧಮನಿಸನ್ಥತಾ;
ಉಪ್ಫಾಸುಲಿಕಾ [ಉಪ್ಪಾಸುಳಿಕಾ (ಕ.)] ಕಿಸಿಕಾ, ಕೇ ನು ತುಮ್ಹೇತ್ಥ ಮಾರಿಸಾ’’ತಿ.
‘‘ಮಯಂ ಭದನ್ತೇ ಪೇತಾಮ್ಹಾ, ದುಗ್ಗತಾ ಯಮಲೋಕಿಕಾ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ¶ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತಾ’’ತಿ.
‘‘ಅನಾವಟೇಸು ತಿತ್ಥೇಸು, ವಿಚಿನಿಮ್ಹದ್ಧಮಾಸಕಂ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಮ್ಹ ಅತ್ತನೋ.
‘‘ನದಿಂ ಉಪೇಮ ತಸಿತಾ, ರಿತ್ತಕಾ ಪರಿವತ್ತತಿ;
ಛಾಯಂ ಉಪೇಮ ಉಣ್ಹೇಸು, ಆತಪೋ ಪರಿವತ್ತತಿ.
‘‘ಅಗ್ಗಿವಣ್ಣೋ ಚ ನೋ ವಾತೋ, ಡಹನ್ತೋ ಉಪವಾಯತಿ;
ಏತಞ್ಚ ಭನ್ತೇ ಅರಹಾಮ, ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಪಾಪಕಂ ತತೋ.
‘‘ಅಪಿ ಯೋಜನಾನಿ [ಅಧಿಯೋಜನಾನಿ (ಸೀ. ಕ.)] ಗಚ್ಛಾಮ, ಛಾತಾ ಆಹಾರಗೇಧಿನೋ;
ಅಲದ್ಧಾವ ¶ ನಿವತ್ತಾಮ, ಅಹೋ ನೋ ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞತಾ.
‘‘ಛಾತಾ ಪಮುಚ್ಛಿತಾ ಭನ್ತಾ, ಭೂಮಿಯಂ ಪಟಿಸುಮ್ಭಿತಾ;
ಉತ್ತಾನಾ ಪಟಿಕಿರಾಮ, ಅವಕುಜ್ಜಾ ಪತಾಮಸೇ.
‘‘ತೇ ಚ ತತ್ಥೇವ ಪತಿತಾ [ತತ್ಥ ಪಪಹಿತಾ (ಕ.)], ಭೂಮಿಯಂ ಪಟಿಸುಮ್ಭಿತಾ;
ಉರಂ ಸೀಸಞ್ಚ ಘಟ್ಟೇಮ, ಅಹೋ ನೋ ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞತಾ.
‘‘ಏತಞ್ಚ ಭನ್ತೇ ಅರಹಾಮ, ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಪಾಪಕಂ ತತೋ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಮ್ಹ ಅತ್ತನೋ.
‘‘ತೇ ಹಿ ನೂನ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ, ಯೋನಿಂ ಲದ್ಧಾನ ಮಾನುಸಿಂ;
ವದಞ್ಞೂ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಕಾಹಾಮ ಕುಸಲಂ ಬಹು’’ನ್ತಿ.
ಗಣಪೇತವತ್ಥು ದಸಮಂ.
೧೧. ಪಾಟಲಿಪುತ್ತಪೇತವತ್ಥು
‘‘ದಿಟ್ಠಾ ¶ ¶ ¶ ತಯಾ ನಿರಯಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ,
ಪೇತಾ ಅಸುರಾ ಅಥವಾಪಿ ಮಾನುಸಾ ದೇವಾ; ಸಯಮದ್ದಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಮತ್ತನೋ,
ನೇಸ್ಸಾಮಿ ತಂ ಪಾಟಲಿಪುತ್ತಮಕ್ಖತಂ; ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಕುಸಲಂ ಕರೋಹಿ ಕಮ್ಮಂ’’.
‘‘ಅತ್ಥಕಾಮೋಸಿ ಮೇ ಯಕ್ಖ, ಹಿತಕಾಮೋಸಿ ದೇವತೇ;
ಕರೋಮಿ ತುಯ್ಹಂ ವಚನಂ, ತ್ವಂಸಿ ಆಚರಿಯೋ ಮಮ.
‘‘ದಿಟ್ಠಾ ಮಯಾ ನಿರಯಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ, ಪೇತಾ ಅಸುರಾ ಅಥವಾಪಿ ಮಾನುಸಾ ದೇವಾ;
ಸಯಮದ್ದಸಂ ¶ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಮತ್ತನೋ, ಕಾಹಾಮಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಅನಪ್ಪಕಾನೀ’’ತಿ.
ಪಾಟಲಿಪುತ್ತಪೇತವತ್ಥು ಏಕಾದಸಮಂ.
೧೨. ಅಮ್ಬವನಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಅಯಞ್ಚ ತೇ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಸುರಮ್ಮಾ, ಸಮಾ ಸುತಿತ್ಥಾ ಚ ಮಹೋದಕಾ ಚ;
ಸುಪುಪ್ಫಿತಾ ಭಮರಗಣಾನುಕಿಣ್ಣಾ, ಕಥಂ ತಯಾ ಲದ್ಧಾ ಅಯಂ ಮನುಞ್ಞಾ.
‘‘ಇದಞ್ಚ ತೇ ಅಮ್ಬವನಂ ಸುರಮ್ಮಂ, ಸಬ್ಬೋತುಕಂ ಧಾರಯತೇ [ಧಾರಯತಿ (ಸ್ಯಾ. ಕ.)] ಫಲಾನಿ;
ಸುಪುಪ್ಫಿತಂ ಭಮರಗಣಾನುಕಿಣ್ಣಂ, ಕಥಂ ತಯಾ ಲದ್ಧಮಿದಂ ವಿಮಾನಂ’’.
‘‘ಅಮ್ಬಪಕ್ಕಂ ದಕಂ [ಅಮ್ಬಪಕ್ಕೋದಕಂ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.), ಅಮ್ಬಪಕ್ಕೂದಕಂ (ಕ.)] ಯಾಗು, ಸೀತಚ್ಛಾಯಾ ಮನೋರಮಾ;
ಧೀತಾಯ ದಿನ್ನದಾನೇನ, ತೇನ ಮೇ ಇಧ ಲಬ್ಭತಿ’’.
‘‘ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ¶ ಕಮ್ಮಂ ಏವಂ [ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಏವ (ಸ್ಯಾ.)] ಪಸ್ಸಥ, ದಾನಸ್ಸ ದಮಸ್ಸ ಸಂಯಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕಂ;
ದಾಸೀ ಅಹಂ ಅಯ್ಯಕುಲೇಸು ಹುತ್ವಾ, ಸುಣಿಸಾ ಹೋಮಿ ಅಗಾರಸ್ಸ ಇಸ್ಸರಾ’’ತಿ.
ಅಮ್ಬವನಪೇತವತ್ಥು ದ್ವಾದಸಮಂ.
೧೩. ಅಕ್ಖರುಕ್ಖಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಯಂ ¶ ¶ ದದಾತಿ ನ ತಂ ಹೋತಿ, ದೇಥೇವ ದಾನಂ ದತ್ವಾ ಉಭಯಂ ತರತಿ;
ಉಭಯಂ ತೇನ ದಾನೇನ [ತೇನ (ಕ.)] ಗಚ್ಛತಿ, ಜಾಗರಥ ಮಾಪಮಜ್ಜಥಾ’’ತಿ.
ಅಕ್ಖರುಕ್ಖಪೇತವತ್ಥು ತೇರಸಮಂ.
೧೪. ಭೋಗಸಂಹರಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಮಯಂ ¶ ಭೋಗೇ ಸಂಹರಿಮ್ಹ, ಸಮೇನ ವಿಸಮೇನ ಚ;
ತೇ ಅಞ್ಞೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಮಯಂ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಭಾಗಿನೀ’’ತಿ.
ಭೋಗಸಂಹರಪೇತವತ್ಥು ಚುದ್ದಸಮಂ.
೧೫. ಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತಪೇತವತ್ಥು
[ಜಾ. ೧.೪.೫೪ ಜಾತಕೇಪಿ] ‘‘ಸಟ್ಠಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ;
ನಿರಯೇ ಪಚ್ಚಮಾನಾನಂ, ಕದಾ ಅನ್ತೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ’’.
[ಜಾ. ೧.೪.೫೫ ಜಾತಕೇಪಿ] ‘‘ನತ್ಥಿ ಅನ್ತೋ ಕುತೋ ಅನ್ತೋ, ನ ಅನ್ತೋ ಪಟಿದಿಸ್ಸತಿ;
ತಥಾ ಹಿ ಪಕತಂ ಪಾಪಂ, ತುಯ್ಹಂ ಮಯ್ಹಞ್ಚ ಮಾರಿಸಾ [ಮಮ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಮಾರಿಸ (ಸೀ. ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)].
[ಜಾ. ೧.೪.೫೩ ಜಾತಕೇಪಿ] ‘‘ದುಜ್ಜೀವಿತಮಜೀವಮ್ಹ ¶ , ಯೇ ಸನ್ತೇ ನ ದದಮ್ಹಸೇ;
ಸನ್ತೇಸು ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು, ದೀಪಂ ನಾಕಮ್ಹ ಅತ್ತನೋ.
[ಜಾ. ೧.೪.೫೬ ಜಾತಕೇಪಿ] ‘‘ಸೋಹಂ ನೂನ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ, ಯೋನಿಂ ಲದ್ಧಾನ ಮಾನುಸಿಂ;
ವದಞ್ಞೂ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಕಾಹಾಮಿ ಕುಸಲಂ ಬಹು’’ನ್ತಿ.
ಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತಪೇತವತ್ಥು ಪನ್ನರಸಮಂ.
೧೬. ಸಟ್ಠಿಕೂಟಪೇತವತ್ಥು
‘‘ಕಿಂ ¶ ನು ಉಮ್ಮತ್ತರೂಪೋವ, ಮಿಗೋ ಭನ್ತೋವ ಧಾವಸಿ;
ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಪಾಪಕಮ್ಮನ್ತೋ [ಪಾಪಕಮ್ಮಂ (ಸ್ಯಾ. ಪೀ.)], ಕಿಂ ನು ಸದ್ದಾಯಸೇ ತುವ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಹಂ ¶ ಭದನ್ತೇ ಪೇತೋಮ್ಹಿ, ದುಗ್ಗತೋ ಯಮಲೋಕಿಕೋ;
ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ಕರಿತ್ವಾನ, ಪೇತಲೋಕಂ ಇತೋ ಗತೋ.
‘‘ಸಟ್ಠಿ ಕೂಟಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ;
ಸೀಸೇ ಮಯ್ಹಂ ನಿಪತನ್ತಿ, ತೇ ಭಿನ್ದನ್ತಿ ಚ ಮತ್ಥಕ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಕಿಂ ನು ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ, ಮನಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಕತಂ;
ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ.
‘‘ಸಟ್ಠಿ ¶ ಕೂಟಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ;
ಸೀಸೇ ತುಯ್ಹಂ ನಿಪತನ್ತಿ, ತೇ ಭಿನ್ದನ್ತಿ ಚ ಮತ್ಥಕ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಅಥದ್ದಸಾಸಿಂ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಸುನೇತ್ತಂ ಭಾವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ;
ನಿಸಿನ್ನಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಸ್ಮಿಂ, ಝಾಯನ್ತಂ ಅಕುತೋಭಯಂ.
‘‘ಸಾಲಿತ್ತಕಪ್ಪಹಾರೇನ, ಭಿನ್ದಿಸ್ಸಂ ತಸ್ಸ ಮತ್ಥಕಂ;
ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇನ, ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಿಸಂ.
‘‘ಸಟ್ಠಿ ಕೂಟಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ;
ಸೀಸೇ ಮಯ್ಹಂ ನಿಪತನ್ತಿ, ತೇ ಭಿನ್ದನ್ತಿ ಚ [ನಿಪತನ್ತಿ, ವೋ ಭಿನ್ದನ್ತೇವ (ಸೀ. ಧಮ್ಮಪದಟ್ಠಕಥಾ)] ಮತ್ಥಕ’’ನ್ತಿ.
‘‘ಧಮ್ಮೇನ ತೇ ಕಾಪುರಿಸ, ಸಟ್ಠಿಕೂಟಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ;
ಸೀಸೇ ತುಯ್ಹಂ ನಿಪತನ್ತಿ, ತೇ ಭಿನ್ದನ್ತಿ ಚ ಮತ್ಥಕ’’ನ್ತಿ.
ಸಟ್ಠಿಕೂಟಪೇತವತ್ಥು ಸೋಳಸಮಂ.
ಮಹಾವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ ¶ –
ಅಮ್ಬಸಕ್ಕರೋ ¶ ¶ ಸೇರೀಸಕೋ, ಪಿಙ್ಗಲೋ ರೇವತಿ ಉಚ್ಛು;
ದ್ವೇ ಕುಮಾರಾ ದುವೇ ಗೂಥಾ, ಗಣಪಾಟಲಿಅಮ್ಬವನಂ.
ಅಕ್ಖರುಕ್ಖಭೋಗಸಂಹರಾ, ಸೇಟ್ಠಿಪುತ್ತಸಟ್ಠಿಕೂಟಾ;
ಇತಿ ಸೋಳಸವತ್ಥೂನಿ, ವಗ್ಗೋ ತೇನ ಪವುಚ್ಚತಿ.
ಅಥ ವಗ್ಗುದ್ದಾನಂ –
ಉರಗೋ ಉಪರಿವಗ್ಗೋ, ಚೂಳಮಹಾತಿ ಚತುಧಾ;
ವತ್ಥೂನಿ ಏಕಪಞ್ಞಾಸಂ, ಚತುಧಾ ಭಾಣವಾರತೋ.
ಪೇತವತ್ಥುಪಾಳಿ ನಿಟ್ಠಿತಾ.