ಅಟ್ಠಕಥಾ > ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) > ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ)

VRI Vol 6
MMR Vol 6
PTS Vol 6

Misc. Paragraph

ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯೇ

ಜಾತಕ-ಅಟ್ಠಕಥಾ

(ಛಟ್ಠೋ ಭಾಗೋ)

೨೨. ಮಹಾನಿಪಾತೋ

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಮಾ ¶ ¶ ¶ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚಯಂ ವಿಭಾವಯಾತಿ ಇದಂ ಸತ್ಥಾ ಜೇತವನೇ ವಿಹರನ್ತೋ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥೇಸಿ. ಏಕದಿವಸಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಮ್ಮಸಭಾಯಂ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ಭಗವತೋ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಪಾರಮಿಂ ವಣ್ಣಯನ್ತಾ ನಿಸೀದಿಂಸು. ಸತ್ಥಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಕಾಯ ನುತ್ಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾಯ ನಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇದಾನಿ ಮಮ ಪೂರಿತಪಾರಮಿಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ¶ ನಾಮ ಅನಚ್ಛರಿಯಂ. ಅಹಞ್ಹಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪರಿಪಕ್ಕೇ ಞಾಣೇ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇನ್ತೋಪಿ ರಜ್ಜಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೋಯೇವಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತೇಹಿ ಯಾಚಿತೋ ಅತೀತಂ ಆಹರಿ.

ಅತೀತೇ ಕಾಸಿರಟ್ಠೇ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಕಾಸಿರಾಜಾ ನಾಮ ಧಮ್ಮೇನ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ. ತಸ್ಸ ಸೋಳಸಸಹಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯೋ ಅಹೇಸುಂ. ತಾಸು ಏಕಾಪಿ ಪುತ್ತಂ ವಾ ಧೀತರಂ ವಾ ನ ಲಭಿ. ನಾಗರಾ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ರಞ್ಞೋ ವಂಸಾನುರಕ್ಖಕೋ ಏಕೋಪಿ ಪುತ್ತೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಕುಸಜಾತಕೇ (ಜಾ. ೨.೨೦.೧ ಆದಯೋ) ಆಗತನಯೇನೇವ ರಾಜಾನಂ ಏವಮಾಹಂಸು ‘‘ದೇವ, ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇಥಾ’’ತಿ. ರಾಜಾ ¶ ತೇಸಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಸೋಳಸಸಹಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯೋ ‘‘ತುಮ್ಹೇ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇಥಾ’’ತಿ ಆಣಾಪೇಸಿ. ತಾ ಚನ್ದಾದೀನಂ ದೇವತಾನಂ ಆಯಾಚನಉಪಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಪತ್ಥೇನ್ತಿಯೋಪಿ ಪುತ್ತಂ ವಾ ಧೀತರಂ ವಾ ನ ಲಭಿಂಸು. ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ ಪನಸ್ಸ ಮದ್ದರಾಜಧೀತಾ ಚನ್ದಾದೇವೀ ನಾಮ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ ಅಹೋಸಿ. ರಾಜಾ ‘‘ಭದ್ದೇ, ತ್ವಮ್ಪಿ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇಹೀ’’ತಿ ಆಹ. ಸಾ ಪುಣ್ಣಮದಿವಸೇ ಉಪೋಸಥಂ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಚೂಳಸಯನೇ ನಿಪನ್ನಾವ ಅತ್ತನೋ ಸೀಲಂ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ‘‘ಸಚಾಹಂ ಅಖಣ್ಡಸೀಲಾ ಇಮಿನಾ ಮೇ ಸಚ್ಚೇನ ¶ ಪುತ್ತೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೂ’’ತಿ ಸಚ್ಚಕಿರಿಯಂ ಅಕಾಸಿ.

ತಸ್ಸಾ ಸೀಲತೇಜೇನ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಭವನಂ ಉಣ್ಹಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇಸಿ. ಸಕ್ಕೋ ಆವಜ್ಜೇನ್ತೋ ತಂ ಕಾರಣಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಚನ್ದಾದೇವೀ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ಹನ್ದಾಹಂ ಪುತ್ತಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತಸ್ಸಾನುಚ್ಛವಿಕಂ ಪುತ್ತಂ ಉಪಧಾರೇನ್ತೋ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಪಸ್ಸಿ. ಬೋಧಿಸತ್ತೋಪಿ ತದಾವೀಸತಿವಸ್ಸಾನಿ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತತೋ ಚುತೋ ಉಸ್ಸದನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ತತ್ಥ ಪಚ್ಚಿತ್ವಾ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ತಾವತಿಂಸಭವನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ. ತತ್ಥಾಪಿ ಯಾವತಾಯುಕಂ ಠತ್ವಾ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಉಪರಿದೇವಲೋಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಅಹೋಸಿ. ಸಕ್ಕೋ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಮಾರಿಸ, ತಯಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪಾರಮಿಯೋ ಚ ತೇ ಪೂರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಮಹಾಜನಸ್ಸ ವುಡ್ಢಿ ಚ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಚನ್ದಾದೇವೀ ನಾಮ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಚವನಧಮ್ಮಾನಂ ಪಞ್ಚಸತಾನಂ ದೇವಪುತ್ತಾನಂ ಪಟಿಞ್ಞಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಅಗಮಾಸಿ. ಸೋ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ದೇವಪುತ್ತಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದೇವಲೋಕತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಸಯಂ ಚನ್ದಾದೇವಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿ. ಇತರೇ ಪನ ದೇವಪುತ್ತಾ ಅಮಚ್ಚಭರಿಯಾನಂ ಕುಚ್ಛೀಸು ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿಂಸು.

ತದಾ ಚನ್ದಾದೇವಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿ ವಜಿರಪುಣ್ಣಾ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ. ಸಾ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ಪತಿಟ್ಠಿತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇಸಿ. ತಂ ಸುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ಪರಿಹಾರಂ ದಾಪೇಸಿ. ಸಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಗಬ್ಭಾ ದಸಮಾಸಚ್ಚಯೇನ ಧಞ್ಞಪುಞ್ಞಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪುತ್ತಂ ವಿಜಾಯಿ. ತಂ ದಿವಸಮೇವ ಅಮಚ್ಚಗೇಹೇಸು ಪಞ್ಚ ಕುಮಾರಸತಾನಿ ಜಾಯಿಂಸು. ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ರಾಜಾ ಅಮಚ್ಚಗಣಪರಿವುತೋ ಮಹಾತಲೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಅಹೋಸಿ. ಅಥಸ್ಸ ¶ ‘‘ಪುತ್ತೋ, ತೇ ದೇವ, ಜಾತೋ’’ತಿ ಆರೋಚಯಿಂಸು. ತೇಸಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತಪೇಮಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಛವಿಯಾದೀನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ¶ ಆಹಚ್ಚ ಅಟ್ಠಾಸಿ, ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಪೀತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ, ಹದಯಂ ಸೀತಲಂ ಜಾತಂ. ಸೋ ಅಮಚ್ಚೇ ಪುಚ್ಛಿ ‘‘ತುಟ್ಠಾ ನು ಖೋ ತುಮ್ಹೇ, ಮಮ ಪುತ್ತೋ ಜಾತೋ’’ತಿ? ‘‘ಕಿಂ ಕಥೇಥ, ದೇವ, ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅನಾಥಾ, ಇದಾನಿ ಪನ ಸನಾಥಾ ಜಾತಾ, ಸಾಮಿಕೋ ನೋ ಲದ್ಧೋ’’ತಿ ಆಹಂಸು. ರಾಜಾ ಮಹಾಸೇನಗುತ್ತಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಆಣಾಪೇಸಿ ‘‘ಮಮ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿವಾರೋ ಲದ್ಧುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಗಚ್ಛ ತ್ವಂ ಅಮಚ್ಚಗೇಹೇಸು ಅಜ್ಜ ಜಾತಾ ದಾರಕಾ ಕಿತ್ತಕಾ ನಾಮಾತಿ ಓಲೋಕೇಹೀ’’ತಿ. ಸೋ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಅಮಚ್ಚಗೇಹಾನಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಪಞ್ಚ ಕುಮಾರಸತಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ಪುನಾಗನ್ತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇಸಿ.

ರಾಜಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ದಾರಕಸತಾನಂ ಕುಮಾರಪಸಾಧನಾನಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಪುನ ಪಞ್ಚ ಧಾತಿಸತಾನಿ ಚ ದಾಪೇಸಿ. ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಪನ ಅತಿದೀಘಾದಿದೋಸವಜ್ಜಿತಾ ¶ ಅಲಮ್ಬತ್ಥನಿಯೋ ಮಧುರಥಞ್ಞಾಯೋ ಚತುಸಟ್ಠಿ ಧಾತಿಯೋ ಅದಾಸಿ. ಅತಿದೀಘಾಯ ಹಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ಪಿವತೋ ದಾರಕಸ್ಸ ಗೀವಾ ದೀಘಾ ಹೋತಿ, ಅತಿರಸ್ಸಾಯ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ಪಿವನ್ತೋ ದಾರಕೋ ನಿಪ್ಪೀಳಿತಖನ್ಧಟ್ಠಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅತಿಕಿಸಾಯ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ಪಿವತೋ ದಾರಕಸ್ಸ ಊರೂ ರುಜ್ಜನ್ತಿ, ಅತಿಥೂಲಾಯ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ಪಿವನ್ತೋ ದಾರಕೋ ಪಕ್ಖಪಾದೋ ಹೋತಿ, ಅತಿಕಾಳಿಕಾಯ ಖೀರಂ ಅತಿಸೀತಲಂ ಹೋತಿ, ಅತಿಓದಾತಾಯ ಖೀರಂ ಅತಿಉಣ್ಹಂ ಹೋತಿ, ಲಮ್ಬತ್ಥನಿಯಾ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ಪಿವನ್ತೋ ದಾರಕೋ ನಿಪ್ಪೀಳಿತನಾಸಿಕೋ ಹೋತಿ. ಕಾಸಾನಞ್ಚ ಪನ ಇತ್ಥೀನಂ ಖೀರಂ ಅತಿಅಮ್ಬಿಲಂ ಹೋತಿ, ಸಾಸಾನಞ್ಚ ಪನ ಇತ್ಥೀನಂ ಖೀರಂ ಅತಿಕಟುಕಾದಿಭೇದಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ದೋಸೇ ವಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಲಮ್ಬತ್ಥನಿಯೋ ಮಧುರಥಞ್ಞಾಯೋ ಚತುಸಟ್ಠಿ ಧಾತಿಯೋ ದತ್ವಾ ಮಹನ್ತಂ ಸಕ್ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ಚನ್ದಾದೇವಿಯಾಪಿ ವರಂ ಅದಾಸಿ. ಸಾಪಿ ಗಹಿತಕಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇಸಿ.

ರಾಜಾ ಕುಮಾರಸ್ಸ ನಾಮಗ್ಗಹಣದಿವಸೇ ಲಕ್ಖಣಪಾಠಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಮಹನ್ತಂ ಸಕ್ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಅನ್ತರಾಯಾಭಾವಂ ಪುಚ್ಛಿ. ತೇ ತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಮಹಾರಾಜ, ಧಞ್ಞಪುಞ್ಞಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಯಂ ಕುಮಾರೋ, ತಿಟ್ಠತು ಏಕದೀಪೋ, ದ್ವಿಸಹಸ್ಸಪರಿವಾರಾನಂ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಮಹಾದೀಪಾನಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ನಾಸ್ಸ ಕೋಚಿ ಅನ್ತರಾಯೋ ¶ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ವದಿಂಸು. ರಾಜಾ ತೇಸಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ತುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಕುಮಾರಸ್ಸ ನಾಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ಯಸ್ಮಾ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಜಾತದಿವಸೇ ಸಕಲಕಾಸಿರಟ್ಠೇ ದೇವೋ ವಸ್ಸಿ, ಯಸ್ಮಾ ಚ ರಞ್ಞೋ ಚೇವ ಅಮಚ್ಚಾನಞ್ಚ ಹದಯಂ ಸೀತಲಂ ಜಾತಂ, ಯಸ್ಮಾ ಚ ತೇಮಯಮಾನೋ ಜಾತೋ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ತೇಮಿಯಕುಮಾರೋ’’ತಿಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಕಾಸಿ. ಅಥ ನಂ ಧಾತಿಯೋ ಏಕಮಾಸಿಕಂ ಅಲಙ್ಕರಿತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಆನಯಿಂಸು. ರಾಜಾ ಪಿಯಪುತ್ತಂ ಆಲಿಙ್ಗಿತ್ವಾ ಸೀಸೇ ಚುಮ್ಬಿತ್ವಾ ಅಙ್ಕೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ರಮಯಮಾನೋ ನಿಸೀದಿ.

ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಖಣೇ ಚತ್ತಾರೋ ಚೋರಾ ಆನೀತಾ. ರಾಜಾ ತೇ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ತೇಸು ಏಕಸ್ಸ ಚೋರಸ್ಸ ಸಕಣ್ಟಕಾಹಿ ಕಸಾಹಿ ಪಹಾರಸಹಸ್ಸಂ ಕರೋಥ, ಏಕಸ್ಸ ಸಙ್ಖಲಿಕಾಯ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಬನ್ಧನಾಗಾರಪವೇಸನಂ ಕರೋಥ, ಏಕಸ್ಸ ಸರೀರೇ ಸತ್ತಿಪಹಾರಂ ಕರೋಥ, ಏಕಸ್ಸ ಸೂಲಾರೋಪನಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ಆಣಾಪೇಸಿ. ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪಿತು ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಭೀತತಸಿತೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಅಹೋ ಮಮ ಪಿತಾ ರಜ್ಜಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಅತಿಭಾರಿಯಂ ನಿರಯಗಾಮಿಕಮ್ಮಂ ಅಕಾಸೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇಸಿ. ಪುನದಿವಸೇ ಪನ ತಂ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಲಙ್ಕತಸಿರಿಸಯನೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇಸುಂ. ಸೋ ಥೋಕಂ ನಿದ್ದಾಯಿತ್ವಾ ಪಬುದ್ಧೋ ಅಕ್ಖೀನಿ ಉಮ್ಮೀಲೇತ್ವಾ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಮಹನ್ತಂ ಸಿರಿವಿಭವಂ ಪಸ್ಸಿ. ಅಥಸ್ಸ ಪಕತಿಯಾಪಿ ಭೀತತಸಿತಸ್ಸ ಅತಿರೇಕತರಂ ಭಯಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ. ಸೋ ‘‘ಕುತೋ ನು ¶ ಖೋ ಅಹಂ ಇಮಂ ಚೋರಗೇಹಂ ಆಗತೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ಉಪಧಾರೇನ್ತೋ ಜಾತಿಸ್ಸರಞಾಣೇನ ದೇವಲೋಕತೋ ಆಗತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ತತೋ ಪರಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಉಸ್ಸದನಿರಯೇ ಪಕ್ಕಭಾವಂ ಪಸ್ಸಿ, ತತೋ ಪರಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ನಗರೇ ರಾಜಭಾವಂ ಅಞ್ಞಾಸಿ.

ಅಥಸ್ಸ ‘‘ಅಹಂ ವೀಸತಿವಸ್ಸಾನಿ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಉಸ್ಸದನಿರಯೇ ಪಚ್ಚಿಂ, ಇದಾನಿ ಪುನಪಿ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಚೋರಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋಮ್ಹಿ, ಪಿತಾ ಮೇ ಹಿಯ್ಯೋ ಚತೂಸು ಚೋರೇಸು ಆನೀತೇಸು ತಥಾರೂಪಂ ಫರುಸಂ ನಿರಯಸಂವತ್ತನಿಕಂ ಕಥಂ ಕಥೇಸಿ, ಸಚಾಹಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸ್ಸಾಮಿ, ಪುನಪಿ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ಮಹಾದುಕ್ಖಂ ಅನುಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆವಜ್ಜೇನ್ತಸ್ಸ ಮಹನ್ತಂ ಭಯಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ. ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಕಞ್ಚನವಣ್ಣಂ ಸರೀರಂ ಹತ್ಥೇನ ಪರಿಮದ್ದಿತಂ ಪದುಮಂ ವಿಯ ಮಿಲಾತಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಂ ಅಹೋಸಿ. ಸೋ ‘‘ಕಥಂ ನು ಖೋ ಇಮಮ್ಹಾ ಚೋರಗೇಹಾ ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ನಿಪಜ್ಜಿ. ಅಥ ನಂ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅತ್ತಭಾವೇ ಮಾತುಭೂತಪುಬ್ಬಾ ಛತ್ತೇ ¶ ಅಧಿವತ್ಥಾ ದೇವಧೀತಾ ಅಸ್ಸಾಸೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ಮಾ ಭಾಯಿ, ಮಾ ಸೋಚಿ, ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿ. ಸಚೇ ಇತೋ ಮುಚ್ಚಿತುಕಾಮೋಸಿ, ತ್ವಂ ಅಪೀಠಸಪ್ಪೀಪಿ ಪೀಠಸಪ್ಪೀ ವಿಯ ಹೋಹಿ, ಅಬಧಿರೋಪಿ ಬಧಿರೋ ವಿಯ ಹೋಹಿ, ಅಮೂಗೋಪಿ ಮೂಗೋ ವಿಯ ಹೋಹಿ, ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಅತ್ತನೋ ಪಣ್ಡಿತಭಾವಂ ಮಾ ಪಕಾಸೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಠಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಮಾ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚಯಂ ವಿಭಾವಯ, ಬಾಲಮತೋ ಭವ ಸಬ್ಬಪಾಣಿನಂ;

ಸಬ್ಬೋ ತಂ ಜನೋ ಓಚಿನಾಯತು, ಏವಂ ತವ ಅತ್ಥೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚಯನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿಚ್ಚಂ, ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ. ಬಾಲಮತೋತಿ ಬಾಲೋ ಇತಿ ಸಮ್ಮತೋ. ಸಬ್ಬೋ ಜನೋತಿ ಸಕಲೋ ಅನ್ತೋಜನೋ ಚೇವ ಬಹಿಜನೋ ಚ. ಓಚಿನಾಯತೂತಿ ‘‘ನೀಹರಥೇತಂ ಕಾಳಕಣ್ಣಿ’’ನ್ತಿ ಅವಮಞ್ಞತು, ಅವಜಾನಾತೂತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸೋ ತಸ್ಸಾ ವಚನೇನ ಅಸ್ಸಾಸಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ –

‘‘ಕರೋಮಿ ¶ ತೇ ತಂ ವಚನಂ, ಯಂ ಮಂ ಭಣಸಿ ದೇವತೇ;

ಅತ್ಥಕಾಮಾಸಿ ಮೇ ಅಮ್ಮ, ಹಿತಕಾಮಾಸಿ ದೇವತೇ’’ತಿ. –

ಇಮಂ ಗಾಥಂ ವತ್ವಾ ತಾನಿ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಸಿ. ಸಾ ಚ ದೇವಧೀತಾ ಅನ್ತರಧಾಯಿ. ರಾಜಾ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಅನುಕ್ಕಣ್ಠನತ್ಥಾಯ ತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಕುಮಾರಸತಾನಿ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇಯೇವ ಠಪೇಸಿ. ತೇ ದಾರಕಾ ಥಞ್ಞತ್ಥಾಯ ರೋದನ್ತಿ ಪರಿದೇವನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ‘‘ರಜ್ಜತೋ ಮೇ ಸುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಮತಮೇವ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿ ನ ರೋದತಿ ನ ಪರಿದೇವತಿ. ಅಥಸ್ಸ ಧಾತಿಯೋ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಚನ್ದಾದೇವಿಯಾ ¶ ಆರೋಚಯಿಂಸು. ಸಾಪಿ ರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇಸಿ. ರಾಜಾ ನೇಮಿತ್ತಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಿ. ಅಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಆಹಂಸು ‘‘ದೇವ, ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಕತಿವೇಲಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಏವಂ ಸೋ ರೋದಮಾನೋ ಥನಂ ದಳ್ಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಪಿವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ. ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಧಾತಿಯೋ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಕತಿವೇಲಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಥಞ್ಞಂ ದೇನ್ತಿ. ದದಮಾನಾ ಚ ಕದಾಚಿ ಏಕವಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಕದಾಚಿ ಸಕಲದಿವಸಂ ಖೀರಂ ನ ದೇನ್ತಿ.

ಸೋ ¶ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ಸುಸ್ಸನ್ತೋಪಿ ಥಞ್ಞತ್ಥಾಯ ನ ರೋದತಿ, ನ ಪರಿದೇವತಿ. ಅಥ ನಂ ಅರೋದನ್ತಮ್ಪಿ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಪುತ್ತೋ ಮೇ ಛಾತೋ’’ತಿ ಮಾತಾ ವಾ ಥಞ್ಞಂ ಪಾಯೇತಿ, ಕದಾಚಿ ಧಾತಿಯೋ ವಾ ಪಾಯೇನ್ತಿ. ಸೇಸದಾರಕಾ ಥಞ್ಞಂ ಅಲದ್ಧವೇಲಾಯಮೇವ ರೋದನ್ತಿ ಪರಿದೇವನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ನ ರೋದತಿ, ನ ಪರಿದೇವತಿ, ನ ನಿದ್ದಾಯತಿ, ನ ಹತ್ಥಪಾದೇ ಸಮಿಞ್ಜತಿ, ನ ಸದ್ದಂ ಕರೋತಿ. ಅಥಸ್ಸ ಧಾತಿಯೋ ‘‘ಪೀಠಸಪ್ಪೀನಂ ಹತ್ಥಪಾದಾ ನಾಮ ನ ಏವರೂಪಾ ಹೋನ್ತಿ, ಮೂಗಾನಂ ಹನುಕಪರಿಯೋಸಾನಂ ನಾಮ ನ ಏವರೂಪಂ ಹೋತಿ, ಬಧಿರಾನಂ ಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ನಾಮ ನ ಏವರೂಪಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಭವಿತಬ್ಬಮೇತ್ಥ ಕಾರಣೇನ, ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮ ನ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ಖೀರೇನ ತಾವ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಕಲದಿವಸಂ ಖೀರಂ ನ ದೇನ್ತಿ. ಸೋ ಸುಸ್ಸನ್ತೋಪಿ ಖೀರತ್ಥಾಯ ಸದ್ದಂ ನ ಕರೋತಿ. ಅಥಸ್ಸ ಮಾತಾ ‘‘ಪುತ್ತೋ ಮೇ ಛಾತೋ’’ತಿ ಸಯಮೇವ ಥಞ್ಞಂ ಪಾಯೇತಿ. ಏವಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಖೀರಂ ಅದತ್ವಾ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ಅನ್ತರಂ ನ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ಅಮಚ್ಚಾದಯೋ ರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇಸುಂ ‘‘ಏಕವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಪೂವಖಜ್ಜಕಂ ಪಿಯಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಪಞ್ಚ ಕುಮಾರಸತಾನಿ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇಯೇವ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ನಾನಾಪೂವಖಜ್ಜಕಾನಿ ಉಪನಾಮೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ‘‘ಯಥಾರುಚಿ ತಾನಿ ಪೂವಖಜ್ಜಕಾನಿ ¶ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ. ಸೇಸದಾರಕಾ ಕಲಹಂ ಕರೋನ್ತಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಹರನ್ತಾ ತಂ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ಅತ್ತಾನಂ ಓವದಿತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ನಿರಯಭಯಂ ಇಚ್ಛನ್ತೋ ಪೂವಖಜ್ಜಕಂ ಇಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ಪೂವಖಜ್ಜಕಂ ನ ಓಲೋಕೇಸಿ. ಏವಂ ಪೂವಖಜ್ಜಕೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ‘‘ದ್ವಿವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಫಲಾಫಲಂ ಪಿಯಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಾನಾಫಲಾನಿ ಉಪನಾಮೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವೀಮಂಸಿಂಸು. ಸೇಸದಾರಕಾ ¶ ಕಲಹಂ ಕತ್ವಾ ಯುಜ್ಝನ್ತಾ ತಂ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದನ್ತಿ. ಸೋ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ತಮ್ಪಿ ನ ಓಲೋಕೇಸಿ. ಏವಂ ಫಲಾಫಲೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ‘‘ತಿವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಕೀಳನಭಣ್ಡಕಂ ಪಿಯಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಾನಾಸುವಣ್ಣಮಯಾನಿ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರೂಪಕಾದೀನಿ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಠಪೇಸುಂ. ಸೇಸದಾರಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ವಿಲುಮ್ಪನ್ತಾ ಗಣ್ಹಿಂಸು. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಓಲೋಕೇಸಿ. ಏವಂ ಕೀಳನಭಣ್ಡಕೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ¶ ‘‘ಚತುವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಭೋಜನಂ ಪಿಯಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಾನಾಭೋಜನಾನಿ ಉಪನಾಮೇಸುಂ. ಸೇಸದಾರಕಾ ತಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ಅತ್ತಾನಂ ಓವದಿತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ಅಲದ್ಧಭೋಜನಾನಂ ತೇ ಅತ್ತಭಾವಾನಂ ಗಣನಾ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ತಮ್ಪಿ ನ ಓಲೋಕೇಸಿ. ಅಥಸ್ಸ ಮಾತಾ ಸಯಮೇವ ಹದಯೇನ ಭಿಜ್ಜಮಾನೇನ ವಿಯ ಅಸಹನ್ತೇನ ಸಹತ್ಥೇನ ಭೋಜನಂ ಭೋಜೇಸಿ. ಏವಂ ಭೋಜನೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ‘‘ಪಞ್ಚವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಅಗ್ಗಿನೋ ಭಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ಅನೇಕದ್ವಾರಯುತ್ತಂ ಮಹನ್ತಂ ಗೇಹಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತಾಲಪಣ್ಣೇಹಿ ಛಾದೇತ್ವಾ ತಂ ಸೇಸದಾರಕೇಹಿ ಪರಿವುತಂ ತಸ್ಸ ಮಜ್ಝೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಂ ದೇನ್ತಿ. ಸೇಸದಾರಕಾ ಅಗ್ಗಿಂ ದಿಸ್ವಾ ವಿರವನ್ತಾ ಪಲಾಯಿಂಸು. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ನಿರಯಅಗ್ಗಿಸನ್ತಾಪನತೋ ಇದಮೇವ ಅಗ್ಗಿಸನ್ತಾಪನಂ ಸತಗುಣೇನ ಸಹಸ್ಸಗುಣೇನ ಸತಸಹಸ್ಸಗುಣೇನ ವರತರ’’ನ್ತಿ ನಿರೋಧಸಮಾಪನ್ನೋ ಮಹಾಥೇರೋ ವಿಯ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ. ಅಥ ನಂ ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ಆಗಚ್ಛನ್ತೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಪನೇನ್ತಿ. ಏವಂ ಅಗ್ಗಿನಾಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ¶ ‘‘ಛವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಮತ್ತಹತ್ಥಿನೋ ಭಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏಕಂ ಹತ್ಥಿಂ ಸುಸಿಕ್ಖಿತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಸೇಸದಾರಕೇಹಿ ಪರಿವುತಂ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಹತ್ಥಿಂ ಮುಞ್ಚನ್ತಿ. ಸೋ ಕೋಞ್ಚನಾದಂ ನದನ್ತೋ ಸೋಣ್ಡಾಯ ಭೂಮಿಯಂ ಪೋಥೇನ್ತೋ ಭಯಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಗಚ್ಛತಿ. ಸೇಸದಾರಕಾ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಮರಣಭಯಭೀತಾ ದಿಸಾವಿದಿಸಾಸು ಪಲಾಯಿಂಸು. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ಮತ್ತಹತ್ಥಿಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಚಣ್ಡನಿರಯೇ ಪಚ್ಚನತೋ ಚಣ್ಡಹತ್ಥಿನೋ ಹತ್ಥೇ ಮರಣಮೇವ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿ ನಿರಯಭಯತಜ್ಜಿತೋ ತತ್ಥೇವ ನಿಸೀದಿ. ಸುಸಿಕ್ಖಿತೋ ಹತ್ಥೀ ಮಹಾಸತ್ತಂ ಪುಪ್ಫಕಲಾಪಂ ವಿಯ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಪರಾಪರಂ ಕತ್ವಾ ಅಕಿಲಮೇತ್ವಾವ ಗಚ್ಛತಿ. ಏವಂ ಹತ್ಥಿನಾಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ‘‘ಸತ್ತವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಸಪ್ಪಸ್ಸ ಭಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಸೇಸದಾರಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಉದ್ಧಟದಾಠೇ ಕತಮುಖಬನ್ಧೇ ಸಪ್ಪೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸುಂ. ಸೇಸದಾರಕಾ ತೇ ದಿಸ್ವಾ ವಿರವನ್ತಾ ಪಲಾಯಿಂಸು. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ನಿರಯಭಯಂ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ‘‘ಚಣ್ಡಸಪ್ಪಸ್ಸ ¶ ಮುಖೇ ವಿನಾಸಮೇವ ವರತರ’’ನ್ತಿ ನಿರೋಧಸಮಾಪನ್ನೋ ಮಹಾಥೇರೋ ವಿಯ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ. ಅಥಸ್ಸ ಸಪ್ಪೋ ಸಕಲಸರೀರಂ ವೇಠೇತ್ವಾ ಮತ್ಥಕೇ ಫಣಂ ಕತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿ. ತದಾಪಿ ಸೋ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ. ಏವಂ ಸಪ್ಪೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು ¶ .

ತತೋ ‘‘ಅಟ್ಠವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ನಟಸಮಜ್ಜಂ ಪಿಯಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಂ ಪಞ್ಚದಾರಕಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ನಟಸಮಜ್ಜಂ ಕಾರಾಪೇಸುಂ. ಸೇಸದಾರಕಾ ತಂ ನಟಸಮಜ್ಜಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧೂ’’ತಿ ವದನ್ತಾ ಮಹಾಹಸಿತಂ ಹಸನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ‘‘ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಕಾಲೇ ತವ ಖಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ಹಾಸೋ ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ವಾ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ನಿರಯಭಯಂ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ, ತಂ ನ ಓಲೋಕೇಸಿ. ಏವಂ ನಟಸಮಜ್ಜೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ‘‘ನವವಸ್ಸಿಕದಾರಕಾ ನಾಮ ಅಸಿನೋ ಭಾಯನ್ತಿ, ತೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಂ ಪಞ್ಚದಾರಕಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ದಾರಕಾನಂ ಕೀಳನಕಾಲೇ ಏಕೋ ಪುರಿಸೋ ಫಲಿಕವಣ್ಣಂ ಅಸಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಬ್ಭಮನ್ತೋ ನದನ್ತೋ ವಗ್ಗನ್ತೋ ತಾಸೇನ್ತೋ ಲಙ್ಘನ್ತೋ ಅಪ್ಫೋಟೇನ್ತೋ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಕಿರ ಕಾಳಕಣ್ಣೀ ಏಕೋ ಪುತ್ತೋ ಅತ್ಥಿ, ಸೋ ಕುಹಿಂ, ಸೀಸಮಸ್ಸ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಭಿಧಾವತಿ. ತಂ ಪುರಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಸೇಸದಾರಕಾ ಭೀತತಸಿತಾ ಹುತ್ವಾ ವಿರವನ್ತಾ ದಿಸಾವಿದಿಸಾಸು ಪಲಾಯಿಂಸು. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ನಿರಯಭಯಂ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಜಾನನ್ತೋ ವಿಯ ನಿಸೀದಿ. ಅಥ ¶ ನಂ ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಅಸಿನಾ ಸೀಸೇ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸೀಸಂ ತೇ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತಾಸೇನ್ತೋಪಿ ತಾಸೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಅಪಗಮಿ. ಏವಂ ಖಗ್ಗೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ದಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ಪನಸ್ಸ ಬಧಿರಭಾವವೀಮಂಸನತ್ಥಂ ಸಿರಿಸಯನೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಸಾಣಿಯಾ ಪರಿಕ್ಖಿಪಾಪೇತ್ವಾ ಚತೂಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಛಿದ್ದಾನಿ ಕತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಾಸಯನೇ ಸಙ್ಖಧಮಕೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಏಕಪ್ಪಹಾರೇನೇವ ಸಙ್ಖೇ ಧಮಾಪೇನ್ತಿ, ಏಕನಿನ್ನಾದಂ ಅಹೋಸಿ. ಅಮಚ್ಚಾ ಚತೂಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಠತ್ವಾ ಸಾಣಿಯಾ ಛಿದ್ದೇಹಿ ಓಲೋಕೇನ್ತಾಪಿ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಏಕದಿವಸಮ್ಪಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಂ ವಾ ಹತ್ಥಪಾದವಿಕಾರಂ ವಾ ಫನ್ದನಮತ್ತಂ ವಾ ನ ಪಸ್ಸಿಂಸು. ಏವಂ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಸಙ್ಖಸದ್ದೇನಪಿ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ¶ ಪರಮ್ಪಿ ಏಕಾದಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ತಥೇವ ಭೇರಿಸದ್ದೇನ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ದ್ವಾದಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ‘‘ದೀಪೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ‘‘ರತ್ತಿಭಾಗೇ ಅನ್ಧಕಾರೇ ಹತ್ಥಂ ವಾ ಪಾದಂ ವಾ ಫನ್ದಾಪೇತಿ ನು ಖೋ, ನೋ’’ತಿ ಘಟೇಸು ದೀಪೇ ಜಾಲೇತ್ವಾ ಸೇಸದೀಪೇ ನಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾ ಥೋಕಂ ಅನ್ಧಕಾರೇ ಸಯಾಪೇತ್ವಾ ಘಟೇಹಿ ದೀಪೇ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಏಕಪ್ಪಹಾರೇನೇವ ಆಲೋಕಂ ಕತ್ವಾ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಉಪಧಾರೇನ್ತಿ. ಏವಂ ದೀಪೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿ ಫನ್ದನಮತ್ತಮ್ಪಿ ನ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ತೇರಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ‘‘ಫಾಣಿತೇನ ¶ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಕಲಸರೀರಂ ಫಾಣಿತೇನ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ ಬಹುಮಕ್ಖಿಕೇ ಠಾನೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇಸುಂ. ಮಕ್ಖಿಕಾ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ, ತಾ ತಸ್ಸ ಸಕಲಸರೀರಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಸೂಚೀಹಿ ವಿಜ್ಝಮಾನಾ ವಿಯ ಖಾದನ್ತಿ. ಸೋ ನಿರೋಧಸಮಾಪನ್ನೋ ಮಹಾಥೇರೋ ವಿಯ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ. ಏವಂ ಫಾಣಿತೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿ ಫನ್ದನಮತ್ತಮ್ಪಿ ನ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ಅಥಸ್ಸ ಚುದ್ದಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ‘‘ಇದಾನಿ ಪನೇಸ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಜಾತೋ ಸುಚಿಕಾಮೋ ಅಸುಚಿಜಿಗುಚ್ಛಕೋ, ಅಸುಚಿನಾ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನಂ ನೇವ ನ್ಹಾಪೇನ್ತಿ ನ ಚ ಆಚಮಾಪೇನ್ತಿ. ಸೋ ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಪಲಿಪನ್ನೋ ಸಯತಿ. ದುಗ್ಗನ್ಧಭಾವೇನ ಪನಸ್ಸ ಅನ್ತರುಧೀನಂ ನಿಕ್ಖಮನಕಾಲೋ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ, ಅಸುಚಿಗನ್ಧೇನ ಮಕ್ಖಿಕಾ ಖಾದನ್ತಿ. ಸೋ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ ¶ . ಅಥ ನಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಠಿತಾ ಧಾತಿಯೋ ಆಹಂಸು ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ತ್ವಂ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಜಾತೋ, ಕೋ ತಂ ಸಬ್ಬದಾ ಪಟಿಜಗ್ಗಿಸ್ಸತಿ, ಕಿಂ ನ ಲಜ್ಜಸಿ, ಕಸ್ಮಾ ನಿಪನ್ನೋಸಿ, ಉಟ್ಠಾಯ ತೇ ಸರೀರಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಾಹೀ’’ತಿ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಿ ಪರಿಭಾಸನ್ತಿ. ಸೋ ತಥಾರೂಪೇ ಪಟಿಕೂಲೇ ಗೂಥರಾಸಿಮ್ಹಿ ನಿಮುಗ್ಗೋಪಿ ದುಗ್ಗನ್ಧಭಾವೇನ ಯೋಜನಸತಮತ್ಥಕೇ ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ಹದಯುಪ್ಪತನಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಗೂಥನಿರಯಸ್ಸ ದುಗ್ಗನ್ಧಭಾವಂ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ. ಏವಂ ಅಸುಚಿನಾಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ತತೋ ಪನ್ನರಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ‘‘ಅಙ್ಗಾರೇನ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಅಥಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾಮಞ್ಚಕೇ ಅಗ್ಗಿಕಪಲ್ಲಾನಿ ಠಪಯಿಂಸು ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಉಣ್ಹೇನ ಪೀಳಿತೋ ¶ ದುಕ್ಖವೇದನಂ ಅಸಹನ್ತೋ ವಿಪ್ಫನ್ದನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ. ಅಥಸ್ಸ ಸರೀರೇ ಫೋಟಾನಿ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ‘‘ಅವೀಚಿನಿರಯಸನ್ತಾಪೋ ಯೋಜನಸತಮತ್ಥಕೇ ಫರತಿ, ತಮ್ಹಾ ದುಕ್ಖತೋ ಇದಂ ದುಕ್ಖಂ ಸತಗುಣೇನ ಸಹಸ್ಸಗುಣೇನ ಸತಸಹಸ್ಸಗುಣೇನ ವರತರ’’ನ್ತಿ ಅಧಿವಾಸೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಲೋವ ಅಹೋಸಿ. ಅಥಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಭಿಜ್ಜಮಾನಹದಯಾ ವಿಯ ಮನುಸ್ಸೇ ಪಟಿಕ್ಕಮಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ತತೋ ಅಗ್ಗಿಸನ್ತಾಪನತೋ ಅಪನೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ಮಯಂ ತವ ಅಪೀಠಸಪ್ಪಿಆದಿಭಾವಂ ಜಾನಾಮ. ನ ಹಿ ಏತೇಸಂ ಏವರೂಪಾನಿ ಹತ್ಥಪಾದಕಣ್ಣಸೋತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತ್ವಂ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಪತ್ಥೇತ್ವಾ ಲದ್ಧಪುತ್ತಕೋ, ಮಾ ನೋ ನಾಸೇಹಿ, ಸಕಲಜಮ್ಬುದೀಪೇ ವಸನ್ತಾನಂ ರಾಜೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಗರಹತೋ ನೋ ಮೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಯಾಚಿಂಸು. ಏವಂ ಸೋ ತೇಹಿ ಯಾಚಿತೋಪಿ ಅಸುಣನ್ತೋ ವಿಯ ಹುತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಲೋವ ನಿಪಜ್ಜಿ. ಅಥಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತರೋ ರೋದಮಾನಾ ಪರಿದೇವಮಾನಾ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ¶ . ಏಕದಾ ಮಾತಾ ಏಕಿಕಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಯಾಚತಿ, ಏಕದಾ ಪಿತಾ ಏಕಕೋವ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಯಾಚತಿ. ಏವಂ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ಅಥಸ್ಸ ಸೋಳಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ಅಮಚ್ಚಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಯೋ ಚಿನ್ತಯಿಂಸು ‘‘ಪೀಠಸಪ್ಪೀ ವಾ ಹೋತು, ಮೂಗೋ ವಾ ಬಧಿರೋ ವಾ ಹೋತು, ವಯೇ ಪರಿಣತೇ ರಜನೀಯೇ ಅರಜ್ಜನ್ತಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ದುಸ್ಸನೀಯೇ ಅದುಸ್ಸನ್ತಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಸಮಯೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ ಪುಪ್ಫವಿಕಸನಂ ವಿಯ ಹಿ ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ನಾಟಕಾನಮ್ಪಿಸ್ಸ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ತಾಹಿ ನಂ ವೀಮಂಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ. ತತೋ ಉತ್ತಮರೂಪಧರಾ ದೇವಕಞ್ಞಾಯೋ ವಿಯ ವಿಲಾಸಸಮ್ಪನ್ನಾ ನಾಟಕಿತ್ಥಿಯೋ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಯಾ ಕುಮಾರಂ ಹಸಾಪೇತುಂ ವಾ ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಬನ್ಧಿತುಂ ವಾ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಸಾ ತಸ್ಸ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಕುಮಾರಂ ಗನ್ಧೋದಕೇನ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ದೇವಪುತ್ತಂ ವಿಯ ಅಲಙ್ಕರಿತ್ವಾ ದೇವವಿಮಾನಸದಿಸೇ ಸಿರಿಗಬ್ಭೇ ಸುಪಞ್ಞತ್ತೇ ಸಿರಿಸಯನೇ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಗನ್ಧದಾಮಪುಪ್ಫದಾಮಧೂಮವಾಸಚುಣ್ಣಾದೀಹಿ ಅನ್ತೋಗಬ್ಭಂ ಏಕಗನ್ಧಸಮೋದಕಂ ಕತ್ವಾ ಪಟಿಕ್ಕಮಿಂಸು. ಅಥ ನಂ ತಾ ಇತ್ಥಿಯೋ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನಚ್ಚಗೀತೇಹಿ ಚೇವ ಮಧುರವಚನಾದೀಹಿ ಚ ನಾನಪ್ಪಕಾರೇಹಿ ಅಭಿರಮಾಪೇತುಂ ವಾಯಮಿಂಸು. ಸೋ ಬುದ್ಧಿಸಮ್ಪನ್ನತಾಯ ತಾ ಇತ್ಥಿಯೋ ಅನೋಲೋಕೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾ ಇತ್ಥಿಯೋ ಮಮ ಸರೀರಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಮಾ ¶ ವಿನ್ದನ್ತೂ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸೇ ಸನ್ನಿರುಮ್ಭಿ, ಅಥಸ್ಸ ಸರೀರಂ ಥದ್ಧಂ ಅಹೋಸಿ. ತಾ ತಸ್ಸ ಸರೀರಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಅವಿನ್ದನ್ತಿಯೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಥದ್ಧಸರೀರೋ ಏಸ, ನಾಯಂ ಮನುಸ್ಸೋ, ಯಕ್ಖೋ ¶ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಭೀತತಸಿತಾ ಹುತ್ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಸನ್ಧಾರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಿಯೋ ಪಲಾಯಿಂಸು. ಏವಂ ನಾಟಕೇನಪಿ ಏಕಸಂವಚ್ಛರಂ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ವೀಮಂಸನ್ತಾಪಿಸ್ಸ ನೇವ ಅನ್ತರಂ ಪಸ್ಸಿಂಸು.

ಏವಂ ಸೋಳಸ ಸಂವಚ್ಛರಾನಿ ಸೋಳಸಹಿ ಮಹಾವೀಮಂಸಾಹಿ ಚೇವ ಅನೇಕಾಹಿ ಖುದ್ದಕವೀಮಂಸಾಹಿ ಚ ವೀಮಂಸಮಾನಾಪಿ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹಿತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿಂಸು.

ತತೋ ರಾಜಾ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೀ ಹುತ್ವಾ ಲಕ್ಖಣಪಾಠಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ತುಮ್ಹೇ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಜಾತಕಾಲೇ ‘ಧಞ್ಞಪುಞ್ಞಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಯಂ ಕುಮಾರೋ, ನಾಸ್ಸ ಕೋಚಿ ಅನ್ತರಾಯೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’ತಿ ಮೇ ಕಥಯಿತ್ಥ, ಇದಾನಿ ಪನ ಸೋ ಪೀಠಸಪ್ಪೀ ಮೂಗಬಧಿರೋ ಜಾತೋ, ಕಥಾ ವೋ ನ ಸಮೇತೀ’’ತಿ ಆಹ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವದಿಂಸು ‘‘ಮಹಾರಾಜ, ಆಚರಿಯೇಹಿ ಅದಿಟ್ಠಕಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಅಪಿಚ ಖೋ ಪನ, ದೇವ, ‘ರಾಜಕುಲೇಹಿ ಪತ್ಥೇತ್ವಾ ಲದ್ಧಪುತ್ತಕೋ ಕಾಳಕಣ್ಣೀ’ತಿ ¶ ವುತ್ತೇ ‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಸಿಯಾ’ತಿ ನ ಕಥಯಿಮ್ಹಾ’’ತಿ. ಅಥ ನೇ ರಾಜಾ ಏವಮಾಹ ‘‘ಇದಾನಿ ಪನ ಕಿಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ? ‘‘ಮಹಾರಾಜ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕುಮಾರೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಗೇಹೇ ವಸನ್ತೇ ತಯೋ ಅನ್ತರಾಯಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ – ಜೀವಿತಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ತರಾಯೋ, ಸೇತಚ್ಛತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ತರಾಯೋ, ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಯಾ ವಾ ಅನ್ತರಾಯೋ’’ತಿ. ‘‘ತಸ್ಮಾ, ದೇವ, ಪಪಞ್ಚಂ ಅಕತ್ವಾ ಅವಮಙ್ಗಲರಥೇ ಅವಮಙ್ಗಲಅಸ್ಸೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ನಂ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮದ್ವಾರೇನ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಆಮಕಸುಸಾನೇ ಚತುಬ್ಭಿತ್ತಿಕಂ ಆವಾಟಂ ಖಣಿತ್ವಾ ನಿಖಣಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. ರಾಜಾ ಅನ್ತರಾಯಭಯೇನ ಭೀತೋ ತೇಸಂ ವಚನಂ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿ.

ತದಾ ಚನ್ದಾದೇವೀ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಸುತ್ವಾ ತುರಿತತುರಿತಾವ ಏಕಿಕಾ ರಾಜಾನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ದೇವ, ತುಮ್ಹೇಹಿ ಮಯ್ಹಂ ವರೋ ದಿನ್ನೋ, ಮಯಾ ಚ ಗಹಿತಕೋ ಕತ್ವಾ ಠಪಿತೋ, ಇದಾನಿ ತಂ ಮೇ ದೇಥಾ’’ತಿ ಯಾಚಿ. ‘‘ಗಣ್ಹಾಹಿ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ದೇವ, ಪುತ್ತಸ್ಸ ಮೇ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ಕಿಂಕಾರಣಾ, ದೇವಾ’’ತಿ. ‘‘ಪುತ್ತೋ, ತೇ ದೇವಿ, ಕಾಳಕಣ್ಣೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಯಾವಜೀವಂ ಅದದನ್ತಾಪಿ ಸತ್ತ ವಸ್ಸಾನಿ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಛ ¶ ವಸ್ಸಾನಿ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಪಞ್ಚ ವಸ್ಸಾನಿ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಚತ್ತಾರಿ ವಸ್ಸಾನಿ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ತೀಣಿ ವಸ್ಸಾನಿ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ¶ ಹಿ, ದೇವ, ಏಕವಸ್ಸಂ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಸತ್ತ ಮಾಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಛ ಮಾಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಚತ್ತಾರಿ ಮಾಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ತೀಣಿ ಮಾಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ದ್ವೇ ಮಾಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಏಕಮಾಸಂ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಅಡ್ಢಮಾಸಂ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ‘‘ನ ಸಕ್ಕಾ, ದೇವೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ, ದೇವ, ಸತ್ತ ದಿವಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ರಾಜಾ ‘‘ಸಾಧು, ದೇವಿ, ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಆಹ. ಸಾ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಪುತ್ತಂ ಅಲಙ್ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ತೇಮಿಯಕುಮಾರಸ್ಸ ಇದಂ ರಜ್ಜ’’ನ್ತಿ ನಗರೇ ಭೇರಿಂ ಚರಾಪೇತ್ವಾ ಸಕಲನಗರಂ ಅಲಙ್ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಪುತ್ತಂ ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಂ ತಸ್ಸ ಮತ್ಥಕೇ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ನಗರಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತೋನಗರಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ತಂ ಸಿರಿಸಯನೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಪಿಯಪುತ್ತಂ ಸಬ್ಬರತ್ತಿಂ ಯಾಚಿ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಸೋಳಸ ವಸ್ಸಾನಿ ನಿದ್ದಂ ಅಲಭಿತ್ವಾ ರೋದಮಾನಾಯ ಮೇ ಅಕ್ಖೀನಿ ಉಪಕ್ಕಾನಿ, ಸೋಕೇನ ಮೇ ಹದಯಂ ಭಿಜ್ಜಮಾನಂ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ, ಅಹಂ ತವ ಅಪೀಠಸಪ್ಪಿಆದಿಭಾವಂ ಜಾನಾಮಿ, ಮಾ ಮಂ ಅನಾಥಂ ಕರೀ’’ತಿ. ಸಾ ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನೇವ ಪುನದಿವಸೇಪಿ ಪುನದಿವಸೇಪೀತಿ ಪಞ್ಚ ದಿವಸಾನಿ ಯಾಚಿ.

ಅಥ ಛಟ್ಠೇ ದಿವಸೇ ರಾಜಾ ಸುನನ್ದಂ ನಾಮ ಸಾರಥಿಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತ, ಸುನನ್ದಸಾರಥಿ ಸ್ವೇ ಪಾತೋವ ಅವಮಙ್ಗಲರಥೇ ಅವಮಙ್ಗಲಅಸ್ಸೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಕುಮಾರಂ ತತ್ಥ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮದ್ವಾರೇನ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಆಮಕಸುಸಾನೇ ಚತುಬ್ಭಿತ್ತಿಕಂ ಆವಾಟಂ ಖಣಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ನಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಕುದ್ದಾಲಪಿಟ್ಠೇನ ಮತ್ಥಕಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಜೀವಿತಕ್ಖಯಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಉಪರಿ ಪಂಸುಂ ದತ್ವಾ ಪಥವಿವಡ್ಢನಕಮ್ಮಂ ¶ ಕತ್ವಾ ನ್ಹತ್ವಾ ಏಹೀ’’ತಿ ಆಣಾಪೇಸಿ. ಸೋ ‘‘ಸಾಧು, ದೇವಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿ. ಅಥ ಛಟ್ಠಮ್ಪಿ ರತ್ತಿಂ ದೇವೀ ಕುಮಾರಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ತವ ಪಿತಾ ಕಾಸಿರಾಜಾ ತಂ ಸ್ವೇ ಪಾತೋವ ಆಮಕಸುಸಾನೇ ನಿಖಣಿತುಂ ಆಣಾಪೇಸಿ, ಸ್ವೇ ಪಾತೋವ ಮರಣಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಸಿ ಪುತ್ತಾ’’ತಿ ಆಹ. ತಂ ಸುತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ‘‘ತಾತ ತೇಮಿಯಕುಮಾರ, ಸೋಳಸ ವಸ್ಸಾನಿ ತಯಾ ಕತೋ ವಾಯಾಮೋ ¶ ಇದಾನಿ ಮತ್ಥಕಂ ಪಕ್ಕೋ’’ತಿ ¶ ಚಿನ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಪೀತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ. ಮಾತುಯಾ ಪನಸ್ಸ ಹದಯಂ ಭಿಜ್ಜಮಾನಂ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ, ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ‘‘ಮನೋರಥೋ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಮಾತುಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ನಾಲಪಿ.

ಅಥಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಾತೋವ ಸುನನ್ದೋ ಸಾರಥಿ ರಥಂ ಯೋಜೇನ್ತೋ ದೇವತಾನುಭಾವೇನ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಪಾರಮಿತಾನುಭಾವೇನ ಚ ಮಙ್ಗಲರಥೇ ಮಙ್ಗಲಅಸ್ಸೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ರಥಂ ರಾಜದ್ವಾರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಹಾತಲಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಸಿರಿಗಬ್ಭಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ದೇವಿಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘‘ದೇವಿ, ಮಯ್ಹಂ ಮಾ ಕುಜ್ಝ, ರಞ್ಞೋ ಆಣಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುತ್ತಂ ಆಲಿಙ್ಗಿತ್ವಾ ನಿಪನ್ನಂ ದೇವಿಂ ಪಿಟ್ಠಿಹತ್ಥೇನ ಅಪನೇತ್ವಾ ಪುಪ್ಫಕಲಾಪಂ ವಿಯ ಕುಮಾರಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಾಸಾದಾ ಓತರಿ. ತದಾ ಚನ್ದಾದೇವೀ ಉರಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಮಹನ್ತೇನ ಸದ್ದೇನ ಪರಿದೇವಿತ್ವಾ ಮಹಾತಲೇ ಓಹೀಯಿ. ಅಥ ನಂ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ‘‘ಮಯಿ ಅಕಥೇನ್ತೇ ಮಾತಾ ಹದಯೇನ ಫಲಿತೇನ ಮರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ಹುತ್ವಾಪಿ ‘‘ಸಚೇ ಅಹಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮಿ, ಸೋಳಸ ವಸ್ಸಾನಿ ಕತೋ ವಾಯಾಮೋ ಮೇ ಮೋಘೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಅಕಥೇನ್ತೋ ಪನಾಹಂ ಅತ್ತನೋ ಚ ಮಾತಾಪಿತೂನಞ್ಚ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಚ ಪಚ್ಚಯೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಧಿವಾಸೇಸಿ.

ಅಥ ನಂ ಸಾರಥಿ ರಥಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ‘‘ಪಚ್ಛಿಮದ್ವಾರಾಭಿಮುಖಂ ರಥಂ ಪೇಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ. ತದಾ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಪಾರಮಿತಾನುಭಾವೇನ ದೇವತಾವಿಗ್ಗಹಿತೋ ಹುತ್ವಾ ರಥಂ ನಿವತ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಪಾಚೀನದ್ವಾರಾಭಿಮುಖಂ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ, ಅಥ ರಥಚಕ್ಕಂ ಉಮ್ಮಾರೇ ಪತಿಹಞ್ಞಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋಪಿ ತಸ್ಸ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಮನೋರಥೋ ಮೇ ಮತ್ಥಕಂ ಪತ್ತೋ’’ತಿ ಸುಟ್ಠುತರಂ ತುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ. ರಥೋ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ದೇವತಾನುಭಾವೇನ ತಿಯೋಜನಿಕಂ ಠಾನಂ ಗತೋ. ತತ್ಥ ವನಘಟಂ ಸಾರಥಿಸ್ಸ ಆಮಕಸುಸಾನಂ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾಸಿ. ಸೋ ‘‘ಇದಂ ಠಾನಂ ಫಾಸುಕ’’ನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ರಥಂ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮಾಪೇತ್ವಾ ಮಗ್ಗಪಸ್ಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ರಥಾ ಓರುಯ್ಹ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಆಭರಣಭಣ್ಡಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕುದ್ದಾಲಂ ಆದಾಯ ರಥಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಠಾನೇ ಚತುಬ್ಭಿತ್ತಿಕಂ ಆವಾಟಂ ಖಣಿತುಂ ಆರಭಿ.

ತತೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ವಾಯಾಮಕಾಲೋ, ಅಹಞ್ಹಿ ಸೋಳಸ ವಸ್ಸಾನಿ ಹತ್ಥಪಾದೇ ನ ಚಾಲೇಸಿಂ, ಕಿಂ ನು ಖೋ ಮೇ ಬಲಂ ಅತ್ಥಿ, ಉದಾಹು ನೋ’’ತಿ. ಸೋ ಉಟ್ಠಾಯ ವಾಮಹತ್ಥೇನ ದಕ್ಖಿಣಹತ್ಥಂ, ದಕ್ಖಿಣಹತ್ಥೇನ ವಾಮಹತ್ಥಂ ¶ ¶ ಪರಾಮಸನ್ತೋ ಉಭೋಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪಾದೇ ಸಮ್ಬಾಹಿತ್ವಾ ರಥಾ ಓತರಿತುಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸಿ. ತಾವದೇವಸ್ಸ ಪಾದಪತಿತಟ್ಠಾನೇ ವಾತಪುಣ್ಣಭಸ್ತಚಮ್ಮಂ ವಿಯ ಮಹಾಪಥವೀ ಅಬ್ಭುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ರಥಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತಂ ಆಹಚ್ಚ ಅಟ್ಠಾಸಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ರಥಾ ಓತರಿತ್ವಾ ಕತಿಪಯೇ ವಾರೇ ಅಪರಾಪರಂ ಚಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಿನಾವ ನಿಯಾಮೇನ ಏಕದಿವಸಂ ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಮೇ ಗನ್ತುಂ ಬಲಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ, ಸಾರಥಿ, ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ವಿರುಜ್ಝೇಯ್ಯ, ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ ಮೇ ತೇನ ಸಹ ಪಟಿವಿರುಜ್ಝಿತುಂ ಬಲ’’ನ್ತಿ ಉಪಧಾರೇನ್ತೋ ರಥಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತಂ ¶ ಗಹೇತ್ವಾ ಕುಮಾರಕಾನಂ ಕೀಳನಯಾನಕಂ ವಿಯ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ರಥಂ ಪರಿಬ್ಭಮೇನ್ತೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ. ಅಥಸ್ಸ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಮೇ ತೇನ ಸಹ ಪಟಿವಿರುಜ್ಝಿತುಂ ಬಲ’’ನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪಸಾಧನತ್ಥಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ.

ತಂಖಣಞ್ಞೇವ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಭವನಂ ಉಣ್ಹಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇಸಿ. ಸಕ್ಕೋ ಆವಜ್ಜೇನ್ತೋ ತಂ ಕಾರಣಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ತೇಮಿಯಕುಮಾರಸ್ಸ ಮನೋರಥೋ ಮತ್ಥಕಂ ಪತ್ತೋ, ಇದಾನಿ ಪಸಾಧನತ್ಥಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಕಿಂ ಏತಸ್ಸ ಮಾನುಸಕೇನ ಪಸಾಧನೇನಾ’’ತಿ ದಿಬ್ಬಪಸಾಧನಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮದೇವಪುತ್ತಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮ ದೇವಪುತ್ತ, ತ್ವಂ ಗಚ್ಛ, ಕಾಸಿರಾಜಸ್ಸ ಪುತ್ತಂ ತೇಮಿಯಕುಮಾರಂ ಅಲಙ್ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಆಣಾಪೇಸಿ. ಸೋ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಾವತಿಂಸಭವನತೋ ಓತರಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದಸಹಿ ದುಸ್ಸಸಹಸ್ಸೇಹಿ ವೇಠನಂ ಕತ್ವಾ ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಚೇವ ಮಾನುಸಕೇಹಿ ಚ ಅಲಙ್ಕಾರೇಹಿ ಸಕ್ಕಂ ವಿಯ ತಂ ಅಲಙ್ಕರಿತ್ವಾ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಗತೋ. ಸೋ ದೇವರಾಜಲೀಲಾಯ ಸಾರಥಿಸ್ಸ ಖಣನೋಕಾಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಆವಾಟತೀರೇ ಠತ್ವಾ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ತತಿಯಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಕಿಂ ನು ಸನ್ತರಮಾನೋವ, ಕಾಸುಂ ಖಣಸಿ ಸಾರಥಿ;

ಪುಟ್ಠೋ ಮೇ ಸಮ್ಮ ಅಕ್ಖಾಹಿ, ಕಿಂ ಕಾಸುಯಾ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.

ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸಾರಥಿ ಆವಾಟಂ ಖಣನ್ತೋ ಉದ್ಧಂ ಅನೋಲೋಕೇತ್ವಾವ ಚತುತ್ಥಂ ಗಾಥಾಮಾಹ –

‘‘ರಞ್ಞೋ ಮೂಗೋ ಚ ಪಕ್ಖೋ ಚ, ಪುತ್ತೋ ಜಾತೋ ಅಚೇತಸೋ;

ಸೋಮ್ಹಿ ರಞ್ಞಾ ಸಮಜ್ಝಿಟ್ಠೋ, ಪುತ್ತಂ ಮೇ ನಿಖಣಂ ವನೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಪಕ್ಖೋತಿ ಪೀಠಸಪ್ಪೀ. ‘‘ಮೂಗೋ’’ತಿ ವಚನೇನೇವ ಪನಸ್ಸ ಬಧಿರಭಾವೋಪಿ ಸಿಜ್ಝತಿ ಬಧಿರಸ್ಸ ಹಿ ಪಟಿವಚನಂ ಕಥೇತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತ್ತಾ. ಅಚೇತಸೋತಿ ಅಚಿತ್ತಕೋ ವಿಯ ಜಾತೋ. ಸೋಳಸ ವಸ್ಸಾನಿ ಅಕಥಿತತ್ತಾ ಏವಮಾಹ ¶ . ಸಮಜ್ಝಿಟ್ಠೋತಿ ಆಣತ್ತೋ, ಪೇಸಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿಖಣಂ ವನೇತಿ ವನೇ ನಿಖಣೇಯ್ಯಾಸಿ.

‘‘ನ ¶ ಬಧಿರೋ ನ ಮೂಗೋಸ್ಮಿ, ನ ಪಕ್ಖೋ ನ ಚ ವೀಕಲೋ;

ಅಧಮ್ಮಂ ಸಾರಥಿ ಕಯಿರಾ, ಮಂ ಚೇ ತ್ವಂ ನಿಖಣಂ ವನೇ.

‘‘ಊರೂ ¶ ಬಾಹುಞ್ಚ ಮೇ ಪಸ್ಸ, ಭಾಸಿತಞ್ಚ ಸುಣೋಹಿ ಮೇ;

ಅಧಮ್ಮಂ ಸಾರಥಿ ಕಯಿರಾ, ಮಂ ಚೇ ತ್ವಂ ನಿಖಣಂ ವನೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ನ ಬಧಿರೋತಿ ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಾ ಏವರೂಪಂ ಪುತ್ತಂ ಮಾರಾಪೇತುಂ ಆಣಾಪೇಸಿ, ಅಹಂ ಪನ ಏವರೂಪೋ ನ ಭವಾಮೀತಿ ದೀಪೇತುಂ ಏವಮಾಹ. ಮಂ ಚೇ ತ್ವಂ ನಿಖಣಂ ವನೇತಿ ಸಚೇ ಬಧಿರಭಾವಾದಿವಿರಹಿತಂ ಏವರೂಪಂ ಮಂ ವನೇ ನಿಖಣೇಯ್ಯಾಸಿ, ಅಧಮ್ಮಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೇಯ್ಯಾಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಊರೂ’’ತಿ ಇದಂ ಸೋ ಪುರಿಮಗಾಥಂ ಸುತ್ವಾಪಿ ನಂ ಅನೋಲೋಕೇನ್ತಮೇವ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಲಙ್ಕತಸರೀರಮಸ್ಸ ದಸ್ಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಆಹ. ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಇಮೇ ಕಞ್ಚನಕದಲಿಕ್ಖನ್ಧಸದಿಸೇ ಊರೂ, ಕನಕಚ್ಛವಿಂ ಬಾಹುಞ್ಚ ಮೇ ಪಸ್ಸ, ಮಧುರವಚನಞ್ಚ ಮೇ ಸುಣಾಹೀತಿ.

ತತೋ ಸಾರಥಿ ಏವಂ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ಏಸ, ಆಗತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅತ್ತಾನಮೇವ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ. ಸೋ ಆವಾಟಖಣನಂ ಪಹಾಯ ಉದ್ಧಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ತಸ್ಸ ರೂಪಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಪುರಿಸೋ ಕೋ ನು ಖೋ, ಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ದೇವೋ ವಾ’’ತಿ ಅಜಾನನ್ತೋ ಇಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ದೇವತಾ ನುಸಿ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ಅದು ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ;

ಕೋ ವಾ ತ್ವಂ ಕಸ್ಸ ವಾ ಪುತ್ತೋ, ಕಥಂ ಜಾನೇಮು ತಂ ಮಯ’’ನ್ತಿ.

ಅಥಸ್ಸ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಅತ್ತಾನಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತೋ ಆಹ –

‘‘ನಮ್ಹಿ ದೇವೋ ನ ಗನ್ಧಬ್ಬೋ, ನಮ್ಹಿ ಸಕ್ಕೋ ಪುರಿನ್ದದೋ;

ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಅಹಂ ಪುತ್ತೋ, ಯಂ ಕಾಸುಯಾ ನಿಹಞ್ಞಸಿ.

‘‘ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಅಹಂ ಪುತ್ತೋ, ಯಂ ತ್ವಂ ಸಮ್ಮೂಪಜೀವಸಿ;

ಅಧಮ್ಮಂ ಸಾರಥಿ ಕಯಿರಾ, ಮಂ ಚೇ ತ್ವಂ ನಿಖಣಂ ವನೇ.

‘‘ಯಸ್ಸ ¶ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಛಾಯಾಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ಸಯೇಯ್ಯ ವಾ;

ನ ತಸ್ಸ ಸಾಖಂ ಭಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಮಿತ್ತದುಬ್ಭೋ ಹಿ ಪಾಪಕೋ.

‘‘ಯಥಾ ¶ ರುಕ್ಖೋ ತಥಾ ರಾಜಾ, ಯಥಾ ಸಾಖಾ ತಥಾ ಅಹಂ;

ಯಥಾ ಛಾಯೂಪಗೋ ಪೋಸೋ, ಏವಂ ತ್ವಮಸಿ ಸಾರಥಿ;

ಅಧಮ್ಮಂ ಸಾರಥಿ ಕಯಿರಾ, ಮಂ ಚೇ ತ್ವಂ ನಿಖಣಂ ವನೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ನಿಹಞ್ಞಸೀತಿ ನಿಹನಿಸ್ಸಸಿ. ಯಂ ತ್ವಂ ಏತ್ಥ ನಿಹನಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಕಾಸುಂ ಖಣಸಿ, ಸೋ ಅಹನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ. ಸೋ ‘‘ರಾಜಪುತ್ತೋ ಅಹ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ನ ಸದ್ದಹತಿಯೇವ, ಮಧುರಕಥಾಯ ಪನಸ್ಸ ಬಜ್ಝಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣನ್ತೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ. ಮಿತ್ತದುಬ್ಭೋತಿ ಪರಿಭುತ್ತಛಾಯಸ್ಸ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಸಾಖಂ ವಾ ಅಙ್ಕುರಂ ವಾ ಭಞ್ಜನ್ತೋ ಮಿತ್ತಘಾತಕೋ ಹೋತಿ ಲಾಮಕಪುರಿಸೋ, ಕಿಮಙ್ಗಂ ಪನ ಸಾಮಿಪುತ್ತಘಾತಕೋ. ಛಾಯೂಪಗೋತಿ ಪರಿಭೋಗತ್ಥಾಯ ಛಾಯಂ ಉಪಗತೋ ಪುರಿಸೋ ವಿಯ ರಾಜಾನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಜೀವಮಾನೋ ತ್ವನ್ತಿ ವದತಿ.

ಸೋ ಏವಂ ¶ ಕಥೇನ್ತೇಪಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೇ ನ ಸದ್ದಹತಿಯೇವ. ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ‘‘ಸದ್ದಹಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ನ’’ನ್ತಿ ದೇವತಾನಂ ಸಾಧುಕಾರೇನ ಚೇವ ಅತ್ತನೋ ಘೋಸೇನ ಚ ವನಘಟಂ ಉನ್ನಾದೇನ್ತೋ ದಸ ಮಿತ್ತಪೂಜಗಾಥಾ ನಾಮ ಆರಭಿ –

‘‘ಪಹೂತಭಕ್ಖೋ ಭವತಿ, ವಿಪ್ಪವುಟ್ಠೋ ಸಕಂಘರಾ;

ಬಹೂ ನಂ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ಯಂ ಯಂ ಜನಪದಂ ಯಾತಿ, ನಿಗಮೇ ರಾಜಧಾನಿಯೋ;

ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪೂಜಿತೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ನಾಸ್ಸ ಚೋರಾ ಪಸಾಹನ್ತಿ, ನಾತಿಮಞ್ಞನ್ತಿ ಖತ್ತಿಯಾ;

ಸಬ್ಬೇ ಅಮಿತ್ತೇ ತರತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ಅಕ್ಕುದ್ಧೋ ಸಘರಂ ಏತಿ, ಸಭಾಯಂ ಪಟಿನನ್ದಿತೋ;

ಞಾತೀನಂ ಉತ್ತಮೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಸಕ್ಕತೋ ಹೋತಿ, ಗರು ಹೋತಿ ಸಗಾರವೋ;

ವಣ್ಣಕಿತ್ತಿಭತೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ಪೂಜಕೋ ¶ ¶ ಲಭತೇ ಪೂಜಂ, ವನ್ದಕೋ ಪಟಿವನ್ದನಂ;

ಯಸೋಕಿತ್ತಿಞ್ಚ ಪಪ್ಪೋತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ಅಗ್ಗಿ ಯಥಾ ಪಜ್ಜಲತಿ, ದೇವತಾವ ವಿರೋಚತಿ;

ಸಿರಿಯಾ ಅಜಹಿತೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ಗಾವೋ ತಸ್ಸ ಪಜಾಯನ್ತಿ, ಖೇತ್ತೇ ವುತ್ತಂ ವಿರೂಹತಿ;

ವುತ್ತಾನಂ ಫಲಮಸ್ನಾತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ದರಿತೋ ಪಬ್ಬತಾತೋ ವಾ, ರುಕ್ಖತೋ ಪತಿತೋ ನರೋ;

ಚುತೋ ಪತಿಟ್ಠಂ ಲಭತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ.

‘‘ವಿರೂಳ್ಹಮೂಲಸನ್ತಾನಂ, ನಿಗ್ರೋಧಮಿವ ಮಾಲುತೋ;

ಅಮಿತ್ತಾ ನಪ್ಪಸಾಹನ್ತಿ, ಯೋ ಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಸಕಂ ಘರಾತಿ ಸಕಘರಾ, ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ. ನ ದುಬ್ಭತೀತಿ ನ ದುಸ್ಸತಿ. ಮಿತ್ತಾನನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾದೀನಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಾನಂ ನ ದುಬ್ಭತಿ. ‘‘ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪೂಜಿತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಸೀವಲಿವತ್ಥುನಾ ವಣ್ಣೇತಬ್ಬಂ. ನ ಪಸಾಹನ್ತೀತಿ ಪಸಯ್ಹಕಾರಂ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ. ಇದಂ ಸಂಕಿಚ್ಚಸಾಮಣೇರವತ್ಥುನಾ ದೀಪೇತಬ್ಬಂ. ‘‘ನಾತಿಮಞ್ಞನ್ತಿ ಖತ್ತಿಯಾ’’ತಿ ಇದಂ ಜೋತಿಕಸೇಟ್ಠಿವತ್ಥುನಾ ದೀಪೇತಬ್ಬಂ. ತರತೀತಿ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ. ಸಘರನ್ತಿ ಅತ್ತಘರಂ. ಮಿತ್ತಾನಂ ದುಬ್ಭನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಘರಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋಪಿ ಘಟ್ಟಿತಚಿತ್ತೋ ಕುದ್ಧೋವ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ಪನ ಅಕುದ್ಧೋವ ಸಕಘರಂ ಏತಿ. ಪಟಿನನ್ದಿತೋತಿ ¶ ಬಹೂನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನೇ ಅಮಿತ್ತದುಬ್ಭಿನೋ ಗುಣಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿ, ತಾಯ ಸೋ ಪಟಿನನ್ದಿತೋ ಹೋತಿ ಪಮುದಿತಚಿತ್ತೋ.

ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಸಕ್ಕತೋ ಹೋತೀತಿ ಪರಂ ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ಪರೇಹಿ ಸಕ್ಕತೋ ಹೋತಿ. ಗರು ಹೋತಿ ಸಗಾರವೋತಿ ಪರೇಸು ಸಗಾರವೋ ಸಯಮ್ಪಿ ಪರೇಹಿ ಗರುಕೋ ಹೋತಿ. ವಣ್ಣಕಿತ್ತಿಭತೋತಿ ಭತವಣ್ಣಕಿತ್ತಿ, ಗುಣಞ್ಚೇವ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದಞ್ಚ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಚರನ್ತೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪೂಜಕೋತಿ ಮಿತ್ತಾನಂ ಪೂಜಕೋ ಹುತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ಪೂಜಂ ಲಭತಿ. ವನ್ದಕೋತಿ ಬುದ್ಧಾದೀನಂ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಾನಂ ವನ್ದಕೋ ಹುತ್ವಾ ಪುನಬ್ಭವೇ ಪಟಿವನ್ದನಂ ಲಭತಿ. ಯಸೋಕಿತ್ತಿಞ್ಚಾತಿ ಇಸ್ಸರಿಯಪರಿವಾರಞ್ಚೇವ ಗುಣಕಿತ್ತಿಞ್ಚ ಪಪ್ಪೋತಿ. ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ಚಿತ್ತಗಹಪತಿನೋ ವತ್ಥು (ಧ. ಪ. ೭೩-೭೪) ಕಥೇತಬ್ಬಂ.

ಪಜ್ಜಲತೀತಿ ¶ ¶ ಇಸ್ಸರಿಯಪರಿವಾರೇನ ಪಜ್ಜಲತಿ. ಸಿರಿಯಾ ಅಜಹಿತೋ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ವತ್ಥು (ಧ. ಪ. ೧೧೯-೧೨೦) ಕಥೇತಬ್ಬಂ. ಅಸ್ನಾತೀತಿ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ. ‘‘ಪತಿಟ್ಠಂ ಲಭತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಚೂಳಪದುಮಜಾತಕೇನ (ಜಾ. ೧.೨.೮೫-೮೬) ದೀಪೇತಬ್ಬಂ. ವಿರೂಳ್ಹಮೂಲಸನ್ತಾನನ್ತಿ ವಡ್ಢಿತಮೂಲಪಾರೋಹಂ. ಅಮಿತ್ತಾ ನಪ್ಪಸಾಹನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಕುರರಘರಿಯಸೋಣತ್ಥೇರಸ್ಸ ಮಾತು ಗೇಹಂ ಪವಿಟ್ಠಚೋರವತ್ಥು ಕಥೇತಬ್ಬಂ.

ಸುನನ್ದೋ ಸಾರಥಿ ಏತ್ತಕಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಮ್ಪಿ ತಂ ಅಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಆವಾಟಖಣನಂ ಪಹಾಯ ರಥಸಮೀಪಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತತ್ಥ ತಞ್ಚ ಪಸಾಧನಭಣ್ಡಞ್ಚ ಉಭಯಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ತಂ ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಾದೇಸು ಪತಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಯಾಚನ್ತೋ ಇಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಏಹಿ ತಂ ಪಟಿನೇಸ್ಸಾಮಿ, ರಾಜಪುತ್ತ ಸಕಂ ಘರಂ;

ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಹಿ ಭದ್ದನ್ತೇ, ಕಿಂ ಅರಞ್ಞೇ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.

‘‘ಅಲಂ ಮೇ ತೇನ ರಜ್ಜೇನ, ಞಾತಕೇಹಿ ಧನೇನ ವಾ;

ಯಂ ಮೇ ಅಧಮ್ಮಚರಿಯಾಯ, ರಜ್ಜಂ ಲಬ್ಭೇಥ ಸಾರಥೀ’’ತಿ.

‘‘ಪುಣ್ಣಪತ್ತಂ ಮಂ ಲಾಭೇಹಿ, ರಾಜಪುತ್ತ ಇತೋ ಗತೋ;

ಪಿತಾ ಮಾತಾ ಚ ಮೇ ದಜ್ಜುಂ, ರಾಜಪುತ್ತ ತಯೀ ಗತೇ.

‘‘ಓರೋಧಾ ಚ ಕುಮಾರಾ ಚ, ವೇಸಿಯಾನಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ;

ತೇಪಿ ಅತ್ತಮನಾ ದಜ್ಜುಂ, ರಾಜಪುತ್ತ ತಯೀ ಗತೇ.

‘‘ಹತ್ಥಾರೋಹಾ ¶ ಅನೀಕಟ್ಠಾ, ರಥಿಕಾ ಪತ್ತಿಕಾರಕಾ;

ತೇಪಿ ಅತ್ತಮನಾ ದಜ್ಜುಂ, ರಾಜಪುತ್ತ ತಯೀ ಗತೇ.

‘‘ಬಹುಧಞ್ಞಾ ಜಾನಪದಾ, ನೇಗಮಾ ಚ ಸಮಾಗತಾ;

ಉಪಾಯನಾನಿ ಮೇ ದಜ್ಜುಂ, ರಾಜಪುತ್ತ ತಯೀ ಗತೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಪುಣ್ಣಪತ್ತನ್ತಿ ತುಟ್ಠಿದಾಯಂ. ದಜ್ಜುನ್ತಿ ಸತ್ತರತನವಸ್ಸಂ ವಸ್ಸನ್ತಾ ವಿಯ ಮಮ ಅಜ್ಝಾಸಯಪೂರಣಂ ತುಟ್ಠಿದಾಯಂ ದದೇಯ್ಯುಂ. ಇದಂ ಸೋ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ¶ ನಾಮ ಮಯಿ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಆಹ. ವೇಸಿಯಾನಾ ಚಾತಿ ವೇಸ್ಸಾ ಚ. ಉಪಾಯನಾನೀತಿ ಪಣ್ಣಾಕಾರಾನಿ.

‘‘ಪಿತು ಮಾತು ಚಹಂ ಚತ್ತೋ, ರಟ್ಠಸ್ಸ ನಿಗಮಸ್ಸ ಚ;

ಅಥೋ ಸಬ್ಬಕುಮಾರಾನಂ, ನತ್ಥಿ ಮಯ್ಹಂ ಸಕಂ ಘರಂ.

‘‘ಅನುಞ್ಞಾತೋ ಅಹಂ ಮತ್ಯಾ, ಸಞ್ಚತ್ತೋ ಪಿತರಾ ಮಹಂ;

ಏಕೋರಞ್ಞೇ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ನ ಕಾಮೇ ಅಭಿಪತ್ಥಯೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಪಿತು ಮಾತು ಚಾತಿ ಪಿತರಾ ಚ ಮಾತರಾ ಚ ಅಹಂ ಚತ್ತೋ. ಇತರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಮತ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಂ ಸತ್ತಾಹಂ ರಜ್ಜಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ವರಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ ಮಾತರಾ ಅನುಞ್ಞಾತೋ ನಾಮ. ಸಞ್ಛತ್ತೋತಿ ಸುಟ್ಠು ಚತ್ತೋ. ಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಸನತ್ಥಾಯ ನಿಕ್ಖನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಏವಂ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಗುಣೇ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ಪೀತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ, ತತೋ ಪೀತಿವೇಗೇನ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇನ್ತೋ ಆಹ –

‘‘ಅಪಿ ಅತರಮಾನಾನಂ, ಫಲಾಸಾವ ಸಮಿಜ್ಝತಿ;

ವಿಪಕ್ಕಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋಸ್ಮಿ, ಏವಂ ಜಾನಾಹಿ ಸಾರಥಿ.

‘‘ಅಪಿ ¶ ಅತರಮಾನಾನಂ, ಸಮ್ಮದತ್ಥೋ ವಿಪಚ್ಚತಿ;

ವಿಪಕ್ಕಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋಸ್ಮಿ, ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಅಕುತೋಭಯೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಫಲಾಸಾವಾತಿ ಅತರಮಾನಸ್ಸ ಮಮ ಸೋಳಸವಸ್ಸೇಹಿ ಕತವಾಯಾಮಸ್ಸ ಸಮಿದ್ಧಂ ಅಜ್ಝಾಸಯಫಲಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಏವಮಾಹ. ವಿಪಕ್ಕಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋಸ್ಮೀತಿ ನಿಟ್ಠಪ್ಪತ್ತಮನೋರಥೋ. ಸಮ್ಮದತ್ಥೋ ವಿಪಚ್ಚತೀತಿ ಸಮ್ಮಾ ಉಪಾಯೇನ ಕಾರಣೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ.

‘‘ಏವಂ ವಗ್ಗುಕಥೋ ಸನ್ತೋ, ವಿಸಟ್ಠವಚನೋ ಚಸಿ;

ಕಸ್ಮಾ ಪಿತು ಚ ಮಾತುಚ್ಚ, ಸನ್ತಿಕೇ ನ ಭಣೀ ತದಾ’’ತಿ.

‘‘ನಾಹಂ ಅಸನ್ಧಿತಾ ಪಕ್ಖೋ, ನ ಬಧಿರೋ ಅಸೋತತಾ;

ನಾಹಂ ಅಜಿವ್ಹತಾ ಮೂಗೋ, ಮಾ ಮಂ ಮೂಗಮಧಾರಯಿ.

‘‘ಪುರಿಮಂ ಸರಾಮಹಂ ಜಾತಿಂ, ಯತ್ಥ ರಜ್ಜಮಕಾರಯಿಂ;

ಕಾರಯಿತ್ವಾ ತಹಿಂ ರಜ್ಜಂ, ಪಾಪತ್ಥಂ ನಿರಯಂ ಭುಸಂ.

‘‘ವೀಸತಿಞ್ಚೇವ ವಸ್ಸಾನಿ, ತಹಿಂ ರಜ್ಜಮಕಾರಯಿಂ;

ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ನಿರಯಮ್ಹಿ ಅಪಚ್ಚಿಸಂ.

‘‘ತಸ್ಸ ¶ ರಜ್ಜಸ್ಸಹಂ ಭೀತೋ, ಮಾ ಮಂ ರಜ್ಜಾಭಿಸೇಚಯುಂ;

ತಸ್ಮಾ ಪಿತು ಚ ಮಾತುಚ್ಚ, ಸನ್ತಿಕೇ ನ ಭಣಿಂ ತದಾ.

‘‘ಉಚ್ಛಙ್ಗೇ ¶ ಮಂ ನಿಸಾದೇತ್ವಾ, ಪಿತಾ ಅತ್ಥಾನುಸಾಸತಿ;

ಏಕಂ ಹನಥ ಬನ್ಧಥ, ಏಕಂ ಖಾರಾಪತಚ್ಛಿಕಂ;

ಏಕಂ ಸೂಲಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪೇಥ, ಇಚ್ಚಸ್ಸ ಮನುಸಾಸತಿ.

‘‘ತಾಯಾಹಂ ಫರುಸಂ ಸುತ್ವಾ, ವಾಚಾಯೋ ಸಮುದೀರಿತಾ;

ಅಮೂಗೋ ಮೂಗವಣ್ಣೇನ, ಅಪಕ್ಖೋ ಪಕ್ಖಸಮ್ಮತೋ;

ಸಕೇ ಮುತ್ತಕರೀಸಸ್ಮಿಂ, ಅಚ್ಛಾಹಂ ಸಮ್ಪರಿಪ್ಲುತೋ.

‘‘ಕಸಿರಞ್ಚ ಪರಿತ್ತಞ್ಚ, ತಞ್ಚ ದುಕ್ಖೇನ ಸಂಯುತಂ;

ಕೋಮಂ ಜೀವಿತಮಾಗಮ್ಮ, ವೇರಂ ಕಯಿರಾಥ ಕೇನಚಿ.

‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ಚ ಅಲಾಭೇನ, ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚ ಅದಸ್ಸನಾ;

ಕೋಮಂ ಜೀವಿತಮಾಗಮ್ಮ, ವೇರಂ ಕಯಿರಾಥ ಕೇನಚಿ.

‘‘ಅಪಿ ಅತರಮಾನಾನಂ, ಫಲಾಸಾವ ಸಮಿಜ್ಝತಿ;

ವಿಪಕ್ಕಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋಸ್ಮಿ, ಏವಂ ಜಾನಾಹಿ ಸಾರಥಿ.

‘‘ಅಪಿ ಅತರಮಾನಾನಂ, ಸಮ್ಮದತ್ಥೋ ವಿಪಚ್ಚತಿ;

ವಿಪಕ್ಕಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋಸ್ಮಿ, ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಅಕುತೋಭಯೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಅಸನ್ಧಿತಾತಿ ಸನ್ಧೀನಂ ಅಭಾವೇನ. ಅಸೋತತಾತಿ ಸೋತಾನಂ ಅಭಾವೇನ. ಅಜಿವ್ಹತಾತಿ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತನಜಿವ್ಹಾಯ ಅಭಾವೇನ ಮೂಗೋ ಅಹಂ ನ ¶ ಭವಾಮಿ. ಯತ್ಥಾತಿ ಯಾಯ ಜಾತಿಯಾ ಬಾರಾಣಸಿನಗರೇ ರಜ್ಜಂ ಅಕಾರಯಿಂ. ಪಾಪತ್ಥನ್ತಿ ಪಾಪತಂ. ಪತಿತೋ ಅಸ್ಮೀತಿ ವದತಿ. ರಜ್ಜಾಭಿಸೇಚಯುನ್ತಿ ರಜ್ಜೇ ಅಭಿಸೇಚಯುಂ. ನಿಸಾದೇತ್ವಾತಿ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ. ಅತ್ಥಾನುಸಾಸತೀತಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಸಾಸತಿ. ಖಾರಾಪತಚ್ಛಿಕನ್ತಿ ಸತ್ತೀಹಿ ಪಹರಿತ್ವಾ ಖಾರಾಹಿ ಪತಚ್ಛಿಕಂ ಕರೋಥ. ಉಪ್ಪೇಥಾತಿ ಆವುನಥ. ಇಚ್ಚಸ್ಸ ಮನುಸಾಸತೀತಿ ಏವಮಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಅನುಸಾಸತಿ. ತಾಯಾಹನ್ತಿ ತಾಯೋ ವಾಚಾಯೋ ಅಹಂ. ಪಕ್ಖಸಮ್ಮತೋತಿ ಪಕ್ಖೋ ಇತಿ ಸಮ್ಮತೋ ಅಹೋಸಿಂ. ಅಚ್ಛಾಹನ್ತಿ ಅಚ್ಛಿಂ ಅಹಂ, ಅವಸಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಮ್ಪರಿಪ್ಲುತೋತಿ ಸಮ್ಪರಿಕಿಣ್ಣೋ, ನಿಮುಗ್ಗೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಕಸಿರನ್ತಿ ದುಕ್ಖಂ. ಪರಿತ್ತನ್ತಿ ಅಪ್ಪಂ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಸಮ್ಮಸಾರಥಿ, ಸಚೇಪಿ ಸತ್ತಾನಂ ಜೀವಿತಂ ¶ ದುಕ್ಖಮ್ಪಿ ಸಮಾನಂ ಬಹುಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಂ ಭವೇಯ್ಯ, ಪತ್ಥೇಯ್ಯ, ಪರಿತ್ತಮ್ಪಿ ಸಮಾನಂ ಸಚೇ ಸುಖಂ ಭವೇಯ್ಯ, ಪತ್ಥೇಯ್ಯ, ಇದಂ ಪನ ಕಸಿರಞ್ಚ ಪರಿತ್ತಞ್ಚ ಸಕಲೇನ ವಟ್ಟದುಕ್ಖೇನ ಸಂಯುತ್ತಂ ಸನ್ನಿಹಿತಂ ಓಮದ್ದಿತಂ. ಕೋಮನ್ತಿ ಕೋ ಇಮಂ. ವೇರನ್ತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿಪಞ್ಚವಿಧಂ ವೇರಂ. ಕೇನಚೀತಿ ಕೇನಚಿ ಕಾರಣೇನ ¶ . ಪಞ್ಞಾಯಾತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಞ್ಞಾಯ ಅಲಾಭೇನ. ಧಮ್ಮಸ್ಸಾತಿ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅದಸ್ಸನೇನ. ಪುನ ಉದಾನಗಾಥಾಯೋ ಅಗನ್ತುಕಾಮತಾಯ ಥಿರಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಕಥೇಸಿ.

ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸುನನ್ದೋ ಸಾರಥಿ ‘‘ಅಯಂ ಕುಮಾರೋ ಏವರೂಪಂ ರಜ್ಜಸಿರಿಂ ಕುಣಪಂ ವಿಯ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅರಞ್ಞಂ ಪವಿಟ್ಠೋ, ಮಮ ಇಮಿನಾ ದುಜ್ಜೀವಿತೇನ ಕೋ ಅತ್ಥೋ, ಅಹಮ್ಪಿ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಇಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಅಹಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಿ, ರಾಜಪುತ್ತ ತವನ್ತಿಕೇ;

ಅವ್ಹಾಯಸ್ಸು ಮಂ ಭದ್ದನ್ತೇ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಮಮ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ತವನ್ತಿಕೇತಿ ತವ ಸನ್ತಿಕೇ. ಅವ್ಹಾಯಸ್ಸೂತಿ ‘‘ಏಹಿ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’ತಿ ಪಕ್ಕೋಸಸ್ಸು.

ಏವಂ ತೇನ ಯಾಚಿತೋಪಿ ಮಹಾಸತ್ತೋ ‘‘ಸಚಾಹಂ ಇದಾನೇವ ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇಸ್ಸಾಮಿ, ಮಾತಾಪಿತರೋ ಇಧ ನಾಗಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಥ ನೇಸಂ ಪರಿಹಾನಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಇಮೇ ಅಸ್ಸಾ ಚ ರಥೋ ಚ ಪಸಾಧನಭಣ್ಡಞ್ಚ ಇಧೇವ ನಸ್ಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ‘ಯಕ್ಖೋ ಸೋ, ಖಾದಿತೋ ನು ಖೋ ತೇನ ಸಾರಥೀ’ತಿ ಗರಹಾಪಿ ¶ ಮೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಚ ಗರಹಾಮೋಚನತ್ಥಂ ಮಾತಾಪಿತೂನಞ್ಚ ವುಡ್ಢಿಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಅಸ್ಸೇ ಚ ರಥಞ್ಚ ಪಸಾಧನಭಣ್ಡಞ್ಚ ತಸ್ಸ ಇಣಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಇಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ರಥಂ ನಿಯ್ಯಾದಯಿತ್ವಾನ, ಅನಣೋ ಏಹಿ ಸಾರಥಿ;

ಅನಣಸ್ಸ ಹಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ, ಏತಂ ಇಸೀಹಿ ವಣ್ಣಿತ’’ನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಏತನ್ತಿ ಏತಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕರಣಂ ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಇಸೀಹಿ ವಣ್ಣಿತಂ ಪಸತ್ಥಂ ಥೋಮಿತಂ.

ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸಾರಥಿ ‘‘ಸಚೇ ಮಯಿ ನಗರಂ ಗತೇ ಏಸ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಿತಾ ಚಸ್ಸ ಇಮಂ ಪವತ್ತಿಂ ಸುತ್ವಾ ‘ಪುತ್ತಂ ಮೇ ದಸ್ಸೇಹೀ’ತಿ ಪುನ ಆಗತೋ ಇಮಂ ನ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ, ರಾಜದಣ್ಡಂ ಮೇ ಕರೇಯ್ಯ, ತಸ್ಮಾ ಅಹಂ ಅತ್ತನೋ ಗುಣಂ ಕಥೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥಾಗಮನತ್ಥಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಗಾಥಾದ್ವಯಮಾಹ –

‘‘ಯದೇವ ¶ ತ್ಯಾಹಂ ವಚನಂ, ಅಕರಂ ಭದ್ದಮತ್ಥು ತೇ;

ತದೇವ ಮೇ ತ್ವಂ ವಚನಂ, ಯಾಚಿತೋ ಕತ್ತುಮರಹಸಿ.

‘‘ಇಧೇವ ತಾವ ಅಚ್ಛಸ್ಸು, ಯಾವ ರಾಜಾನಮಾನಯೇ;

ಅಪ್ಪೇವ ತೇ ಪಿತಾ ದಿಸ್ವಾ, ಪತೀತೋ ಸುಮನೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ.

‘‘ಕರೋಮಿ ತೇ ತಂ ವಚನಂ, ಯಂ ಮಂ ಭಣಸಿ ಸಾರಥಿ;

ಅಹಮ್ಪಿ ದಟ್ಠುಕಾಮೋಸ್ಮಿ, ಪಿತರಂ ಮೇ ಇಧಾಗತಂ.

‘‘ಏಹಿ ಸಮ್ಮ ನಿವತ್ತಸ್ಸು, ಕುಸಲಂ ವಜ್ಜಾಸಿ ಞಾತಿನಂ;

ಮಾತರಂ ಪಿತರಂ ಮಯ್ಹಂ, ವುತ್ತೋ ವಜ್ಜಾಸಿ ವನ್ದನ’’ನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಕರೋಮಿ ತೇತನ್ತಿ ಕರೋಮಿ ತೇ ಏತಂ ವಚನಂ. ಏಹಿ ಸಮ್ಮ ನಿವತ್ತಸ್ಸೂತಿ ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಹಿ, ಏತ್ತೋವ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ನಿವತ್ತಸ್ಸು. ವುತ್ತೋ ವಜ್ಜಾಸೀತಿ ಮಯಾ ವುತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಪುತ್ತೋ ವೋ ತೇಮಿಯಕುಮಾರೋ ವನ್ದತೀ’’ತಿ ವನ್ದನಂ ವದೇಯ್ಯಾಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಇತಿ ವತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಸುವಣ್ಣಕದಲಿ ವಿಯ ಓನಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಪತಿಟ್ಠಿತೇನ ಬಾರಾಣಸಿನಗರಾಭಿಮುಖೋ ಮಾತಾಪಿತರೋ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಸಾರಥಿಸ್ಸ ಸಾಸನಂ ¶ ಅದಾಸಿ. ಸೋ ಸಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಕುಮಾರಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ರಥಮಾರುಯ್ಹ ನಗರಾಭಿಮುಖೋ ಪಾಯಾಸಿ. ತಮತ್ಥಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಸತ್ಥಾ ಆಹ –

‘‘ತಸ್ಸ ಪಾದೇ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಕತ್ವಾ ಚ ನಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ;

ಸಾರಥಿ ರಥಮಾರುಯ್ಹ, ರಾಜದ್ವಾರಂ ಉಪಾಗಮೀ’’ತಿ.

ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವಂ ವುತ್ತೋ ಸೋ ಸಾರಥಿ, ತಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಾದೇ ಗಹೇತ್ವಾ ತಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ರಥಂ ಆರುಯ್ಹ ರಾಜದ್ವಾರಂ ಉಪಾಗಮೀತಿ.

ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಚನ್ದಾದೇವೀ ಸೀಹಪಞ್ಜರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ‘‘ಕಾ ನು ಖೋ ಮೇ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಪವತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾರಥಿಸ್ಸ ¶ ಆಗಮನಮಗ್ಗಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೀ ತಂ ಏಕಕಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಉರಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಪರಿದೇವಿ. ತಮತ್ಥಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಸತ್ಥಾ ಆಹ –

‘‘ಸುಞ್ಞಂ ಮಾತಾ ರಥಂ ದಿಸ್ವಾ, ಏಕಂ ಸಾರಥಿಮಾಗತಂ;

ಅಸ್ಸುಪುಣ್ಣೇಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ, ರೋದನ್ತೀ ನಂ ಉದಿಕ್ಖತಿ.

‘‘ಅಯಂ ಸೋ ಸಾರಥಿ ಏತಿ, ನಿಹನ್ತ್ವಾ ಮಮ ಅತ್ರಜಂ;

ನಿಹತೋ ನೂನ ಮೇ ಪುತ್ತೋ, ಪಥಬ್ಯಾ ಭೂಮಿವಡ್ಢನೋ.

‘‘ಅಮಿತ್ತಾ ನೂನ ನನ್ದನ್ತಿ, ಪತೀತಾ ನೂನ ವೇರಿನೋ;

ಆಗತಂ ಸಾರಥಿಂ ದಿಸ್ವಾ, ನಿಹನ್ತ್ವಾ ಮಮ ಅತ್ರಜಂ.

‘‘ಸುಞ್ಞಂ ಮಾತಾ ರಥಂ ದಿಸ್ವಾ, ಏಕಂ ಸಾರಥಿಮಾಗತಂ;

ಅಸ್ಸುಪುಣ್ಣೇಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ, ರೋದನ್ತೀ ಪರಿಪುಚ್ಛಿ ನಂ.

‘‘ಕಿಂ ನು ಮೂಗೋ ಕಿಂನು ಪಕ್ಖೋ, ಕಿಂನು ಸೋ ವಿಲಪೀ ತದಾ;

ನಿಹಞ್ಞಮಾನೋ ಭೂಮಿಯಾ, ತಂ ಮೇ ಅಕ್ಖಾಹಿ ಸಾರಥಿ.

‘‘ಕಥಂ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ, ಮೂಗಪಕ್ಖೋ ವಿವಜ್ಜಯಿ;

ನಿಹಞ್ಞಮಾನೋ ಭೂಮಿಯಾ, ತಂ ಮೇ ಅಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಮಾತಾತಿ ತೇಮಿಯಕುಮಾರಸ್ಸ ಮಾತಾ. ಪಥಬ್ಯಾ ಭೂಮಿವಡ್ಢನೋತಿ ಸೋ ಮಮ ಪುತ್ತೋ ಭೂಮಿವಡ್ಢನೋ ಹುತ್ವಾ ಪಥಬ್ಯಾ ನಿಹತೋ ನೂನ. ರೋದನ್ತೀ ಪರಿಪುಚ್ಛಿ ನನ್ತಿ ತಂ ರಥಂ ಏಕಮನ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಹಾತಲಂ ¶ ಅಭಿರುಯ್ಹ ಚನ್ದಾದೇವಿಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತೇ ಠಿತಂ ಸಾರಥಿಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿ. ಕಿನ್ನೂತಿ ಕಿಂ ನು ಸೋ ಮಮ ¶ ಪುತ್ತೋ ಮೂಗೋ ಏವ ಪಕ್ಖೋ ಏವ. ತದಾತಿ ಯದಾ ನಂ ತ್ವಂ ಕಾಸುಯಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಕುದ್ದಾಲೇನ ಮತ್ಥಕೇ ಪಹರಿ, ತದಾ. ನಿಹಞ್ಞಮಾನೋ ಭೂಮಿಯಾತಿ ತಯಾ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಹಞ್ಞಮಾನೋ ಕಿಂ ನು ವಿಲಪಿ. ತಂ ಮೇತಿ ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಅಪರಿಹಾಪೇತ್ವಾ ಮೇ ಅಕ್ಖಾಹಿ. ವಿವಜ್ಜಯೀತಿ ‘‘ಅಪೇಹಿ ಸಾರಥಿ, ಮಾ ಮಂ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಕಥಂ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ ಚ ಫನ್ದನ್ತೋ ತಂ ಅಪನುದಿ, ತಂ ಮೇ ಕಥೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

‘‘ಅಕ್ಖೇಯ್ಯಂ ¶ ತೇ ಅಹಂ ಅಯ್ಯೇ, ದಜ್ಜಾಸಿ ಅಭಯಂ ಮಮ;

ಯಂ ಮೇ ಸುತಂ ವಾ ದಿಟ್ಠಂ ವಾ, ರಾಜಪುತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ದಜ್ಜಾಸೀತಿ ಸಚೇ ಅಭಯಂ ದದೇಯ್ಯಾಸಿ, ಸೋ ಇದಂ ‘‘ಸಚಾಹಂ ‘ತವ ಪುತ್ತೋ ನೇವ ಮೂಗೋ ನ ಪಕ್ಖೋ ಮಧುರಕಥೋ ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ’ತಿ ವಕ್ಖಾಮಿ, ಅಥ ‘ಕಸ್ಮಾ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಾಗತೋಸೀ’ತಿ ರಾಜಾ ಕುದ್ಧೋ ರಾಜದಣ್ಡಮ್ಪಿ ಮೇ ಕರೇಯ್ಯ, ಅಭಯಂ ತಾವ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಆಹ.

‘‘ಅಭಯಂ ಸಮ್ಮ ತೇ ದಮ್ಮಿ, ಅಭೀತೋ ಭಣ ಸಾರಥಿ;

ಯಂ ತೇ ಸುತಂ ವಾ ದಿಟ್ಠಂ ವಾ, ರಾಜಪುತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ.

‘‘ನ ಸೋ ಮೂಗೋ ನ ಸೋ ಪಕ್ಖೋ, ವಿಸಟ್ಠವಚನೋ ಚ ಸೋ;

ರಜ್ಜಸ್ಸ ಕಿರ ಸೋ ಭೀತೋ, ಅಕರಾ ಆಲಯೇ ಬಹೂ.

‘‘ಪುರಿಮಂ ಸರತಿ ಸೋ ಜಾತಿಂ, ಯತ್ಥ ರಜ್ಜಮಕಾರಯಿ;

ಕಾರಯಿತ್ವಾ ತಹಿಂ ರಜ್ಜಂ, ಪಾಪತ್ಥ ನಿರಯಂ ಭುಸಂ.

‘‘ವೀಸತಿಞ್ಚೇವ ವಸ್ಸಾನಿ, ತಹಿಂ ರಜ್ಜಮಕಾರಯಿ;

ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ನಿರಯಮ್ಹಿ ಅಪಚ್ಚಿ ಸೋ.

‘‘ತಸ್ಸ ರಜ್ಜಸ್ಸ ಸೋ ಭೀತೋ, ಮಾ ಮಂ ರಜ್ಜಾಭಿಸೇಚಯುಂ;

ತಸ್ಮಾ ಪಿತು ಚ ಮಾತುಚ್ಚ, ಸನ್ತಿಕೇ ನ ಭಣೀ ತದಾ.

‘‘ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಸಮ್ಪನ್ನೋ ¶ , ಆರೋಹಪರಿಣಾಹವಾ;

ವಿಸಟ್ಠವಚನೋ ಪಞ್ಞೋ, ಮಗ್ಗೇ ಸಗ್ಗಸ್ಸ ತಿಟ್ಠತಿ.

‘‘ಸಚೇ ¶ ತ್ವಂ ದಟ್ಠುಕಾಮಾಸಿ, ರಾಜಪುತ್ತಂ ತವತ್ರಜಂ;

ಏಹಿ ತಂ ಪಾಪಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯತ್ಥ ಸಮ್ಮತಿ ತೇಮಿಯೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ವಿಸಟ್ಠವಚನೋತಿ ಅಪಲಿಬುದ್ಧಕಥೋ. ಅಕರಾ ಆಲಯೇ ಬಹೂತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ವಞ್ಚನಾನಿ ಬಹೂನಿ ಅಕಾಸಿ. ಪಞ್ಞೋತಿ ಪಞ್ಞವಾ. ಸಚೇ ತ್ವನ್ತಿ ರಾಜಾನಂ ಧುರಂ ಕತ್ವಾ ಉಭೋಪಿ ತೇ ಏವಮಾಹ. ಯತ್ಥ ಸಮ್ಮತಿ ತೇಮಿಯೋತಿ ಯತ್ಥ ವೋ ಪುತ್ತೋ ಮಯಾ ಗಹಿತಪಟಿಞ್ಞೋ ಹುತ್ವಾ ಅಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ಪಾಪಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಇದಾನಿ ಪಪಞ್ಚಂ ಅಕತ್ವಾ ಲಹುಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಆಹ.

ಕುಮಾರೋ ¶ ಪನ ಸಾರಥಿಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮೋ ಅಹೋಸಿ. ತದಾ ಸಕ್ಕೋ ತಸ್ಸ ಮನಂ ಞತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮದೇವಪುತ್ತಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮದೇವಪುತ್ತ, ತೇಮಿಯಕುಮಾರೋ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮೋ, ತ್ವಂ ತಸ್ಸ ಪಣ್ಣಸಾಲಞ್ಚ ಪಬ್ಬಜಿತಪರಿಕ್ಖಾರಞ್ಚ ಮಾಪೇತ್ವಾ ಏಹೀ’’ತಿ ಪೇಸೇಸಿ. ಸೋ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ವೇಗೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ತಿಯೋಜನಿಕೇ ವನಸಣ್ಡೇ ಅತ್ತನೋ ಇದ್ಧಿಬಲೇನ ರಮಣೀಯಂ ಅಸ್ಸಮಂ ಮಾಪೇತ್ವಾ ರತ್ತಿಟ್ಠಾನದಿವಾಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಪೋಕ್ಖರಣಿಞ್ಚ ಆವಾಟಞ್ಚ ಅಕಾಲಫಲಸಮ್ಪನ್ನಂ ರುಕ್ಖಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ಪಣ್ಣಸಾಲಸಮೀಪೇ ಚತುವೀಸತಿಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ ಚಙ್ಕಮಂ ಮಾಪೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋಚಙ್ಕಮೇ ಚ ಫಲಿಕವಣ್ಣಂ ರುಚಿರಂ ವಾಲುಕಂ ಓಕಿರಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ಪಬ್ಬಜಿತಪರಿಕ್ಖಾರೇ ಮಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಯೇ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮಾ, ತೇ ಇಮೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜನ್ತೂ’’ತಿ ಭಿತ್ತಿಯಂ ಅಕ್ಖರಾನಿ ಲಿಖಿತ್ವಾ ಚಣ್ಡವಾಳೇ ಚ ಅಮನಾಪಸದ್ದೇ ಸಬ್ಬೇ ಮಿಗಪಕ್ಖಿನೋ ಚ ಪಲಾಪೇತ್ವಾ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಗತೋ.

ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಮಹಾಸತ್ತೋ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಕ್ಕದತ್ತಿಯಭಾವಂ ಞತ್ವಾ, ಪಣ್ಣಸಾಲಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ವತ್ಥಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ, ರತ್ತವಾಕಚೀರಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಅಜಿನಚಮ್ಮಂ ಏಕಂಸೇ ಕತ್ವಾ ಜಟಾಮಣ್ಡಲಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಕಾಜಂ ಅಂಸೇ ಕತ್ವಾ ಕತ್ತರದಣ್ಡಮಾದಾಯ ಪಣ್ಣಸಾಲತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸಿರಿಂ ಸಮುಬ್ಬಹನ್ತೋ ಅಪರಾಪರಂ ಚಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’ನ್ತಿ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇನ್ತೋ ಪಣ್ಣಸಾಲಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಕಟ್ಠತ್ಥರಣೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಪಞ್ಚ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ಪಣ್ಣಸಾಲತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಚಙ್ಕಮನಕೋಟಿಯಂ ಠಿತಕಾರರುಕ್ಖತೋ ಪಣ್ಣಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ¶ , ಸಕ್ಕದತ್ತಿಯಭಾಜನೇ ಅಲೋಣಕೇ ಅತಕ್ಕೇ ನಿಧೂಪನೇ ಉದಕೇ ಸೇದೇತ್ವಾ ಅಮತಂ ವಿಯ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರೇ ಭಾವೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ.

ಕಾಸಿರಾಜಾಪಿ ಸುನನ್ದಸಾರಥಿಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಮಹಾಸೇನಗುತ್ತಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ತರಮಾನರೂಪೋವ ಗಮನಸಜ್ಜಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಹ –

‘‘ಯೋಜಯನ್ತು ¶ ರಥೇ ಅಸ್ಸೇ, ಕಚ್ಛಂ ನಾಗಾನ ಬನ್ಧಥ;

ಉದೀರಯನ್ತು ಸಙ್ಖಪಣವಾ, ವಾದನ್ತು ಏಕಪೋಕ್ಖರಾ.

‘‘ವಾದನ್ತು ಭೇರೀ ಸನ್ನದ್ಧಾ, ವಗ್ಗೂ ವಾದನ್ತು ದುನ್ದುಭೀ;

ನೇಗಮಾ ಚ ಮಂ ಅನ್ವೇನ್ತು, ಗಚ್ಛಂ ಪುತ್ತನಿವೇದಕೋ.

‘‘ಓರೋಧಾ ಚ ಕುಮಾರಾ ಚ, ವೇಸಿಯಾನಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ;

ಖಿಪ್ಪಂ ಯಾನಾನಿ ಯೋಜೇನ್ತು, ಗಚ್ಛಂ ಪುತ್ತನಿವೇದಕೋ.

‘‘ಹತ್ಥಾರೋಹಾ ಅನೀಕಟ್ಠಾ, ರಥಿಕಾ ಪತ್ತಿಕಾರಕಾ;

ಖಿಪ್ಪಂ ಯಾನಾನಿ ಯೋಜೇನ್ತು, ಗಚ್ಛಂ ಪುತ್ತನಿವೇದಕೋ.

‘‘ಸಮಾಗತಾ ಜಾನಪದಾ, ನೇಗಮಾ ಚ ಸಮಾಗತಾ;

ಖಿಪ್ಪಂ ಯಾನಾನಿ ಯೋಜೇನ್ತು, ಗಚ್ಛಂ ಪುತ್ತನಿವೇದಕೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಉದೀರಯನ್ತೂತಿ ಸದ್ದಂ ಮುಞ್ಚನ್ತು. ವಾದನ್ತೂತಿ ವಜ್ಜನ್ತು. ಏಕಪೋಕ್ಖರಾತಿ ಏಕಮುಖಭೇರಿಯೋ. ಸನ್ನದ್ಧಾತಿ ಸುಟ್ಠು ನದ್ಧಾ. ವಗ್ಗೂತಿ ಮಧುರಸ್ಸರಾ. ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ. ಪುತ್ತನಿವೇದಕೋತಿ ಪುತ್ತಸ್ಸ ನಿವೇದಕೋ ಓವಾದಕೋ ಹುತ್ವಾ ಗಚ್ಛಾಮಿ. ತಂ ಓವದಿತ್ವಾ ಮಮ ವಚನಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ತಂ ರತನರಾಸಿಮ್ಹಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಭಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಆನೇತುಂ ಗಚ್ಛಾಮೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನೇವಮಾಹ. ನೇಗಮಾತಿ ಕುಟುಮ್ಬಿಕಜನಾ. ಸಮಾಗತಾತಿ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹುತ್ವಾ.

ಏವಂ ರಞ್ಞಾ ಆಣತ್ತಾ ಸಾರಥಿನೋ ಅಸ್ಸೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ರಥೇ ರಾಜದ್ವಾರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಆರೋಚೇಸುಂ. ತಮತ್ಥಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಸತ್ಥಾ ಆಹ –

‘‘ಅಸ್ಸೇ ಚ ಸಾರಥೀ ಯುತ್ತೇ, ಸಿನ್ಧವೇ ಸೀಘವಾಹನೇ;

ರಾಜದ್ವಾರಂ ಉಪಾಗಚ್ಛುಂ, ಯುತ್ತಾ ದೇವ ಇಮೇ ಹಯಾ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಅಸ್ಸೇತಿ ಸಿನ್ಧವೇ ಸಿನ್ಧವಜಾತಿಕೇ ಸೀಘವಾಹನೇ ಜವಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅಸ್ಸೇ ಆದಾಯ. ಸಾರಥೀತಿ ಸಾರಥಿನೋ. ಯುತ್ತೇತಿ ರಥೇಸು ಯೋಜಿತೇ. ಉಪಾಗಚ್ಛುನ್ತಿ ತೇ ರಥೇಸು ಯುತ್ತೇ ಅಸ್ಸೇ ಆದಾಯ ಆಗಮಂಸು, ಆಗನ್ತ್ವಾ ಚ ಪನ ‘‘ಯುತ್ತಾ, ದೇವ, ಇಮೇ ಹಯಾ’’ತಿ ಆರೋಚೇಸುಂ.

ತತೋ ¶ ಸಾರಥೀನಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಉಪಡ್ಢಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಥೂಲಾ ಜವೇನ ಹಾಯನ್ತಿ, ಕಿಸಾ ಹಾಯನ್ತಿ ಥಾಮುನಾ’’ತಿ.

ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸಾರಥಿನೋಪಿ ಉಪಡ್ಢಗಾಥಮಾಹಂಸು –

‘‘ಕಿಸೇ ಥೂಲೇ ವಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ, ಸಂಸಟ್ಠಾ ಯೋಜಿತಾ ಹಯಾ’’ತಿ.

ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ದೇವ, ಕಿಸೇ ಚ ಥೂಲೇ ಚ ಏವರೂಪೇ ಅಸ್ಸೇ ಅಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ವಯೇನ ವಣ್ಣೇನ ಜವೇನ ಬಲೇನ ಸದಿಸಾ ಹಯಾ ಯೋಜಿತಾತಿ.

ಅಥ ರಾಜಾ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ವಣ್ಣೇ ಅಟ್ಠಾರಸ ಸೇನಿಯೋ ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಬಲಕಾಯಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇಸಿ. ತಸ್ಸ ಸನ್ನಿಪಾತೇನ್ತಸ್ಸೇವ ತಯೋ ದಿವಸಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ. ಅಥ ಚತುತ್ಥೇ ದಿವಸೇ ಕಾಸಿರಾಜಾ ನಗರತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಅಸ್ಸಮಪದಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿನನ್ದಿತೋ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಮಕಾಸಿ. ತಮತ್ಥಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಸತ್ಥಾ ಆಹ –

‘‘ತತೋ ರಾಜಾ ತರಮಾನೋ, ಯುತ್ತಮಾರುಯ್ಹ ಸನ್ದನಂ;

ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ, ಸಬ್ಬಾವ ಅನುಯಾಥ ಮಂ.

‘‘ವಾಳಬೀಜನಿಮುಣ್ಹೀಸಂ, ಖಗ್ಗಂ ಛತ್ತಞ್ಚ ಪಣ್ಡರಂ;

ಉಪಾಧೀ ರಥಮಾರುಯ್ಹ, ಸುವಣ್ಣೇಹಿ ಅಲಙ್ಕತಾ.

‘‘ತತೋ ಸ ರಾಜಾ ಪಾಯಾಸಿ, ಪುರಕ್ಖತ್ವಾನ ಸಾರಥಿಂ;

ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಉಪಾಗಚ್ಛಿ, ಯತ್ಥ ಸಮ್ಮತಿ ತೇಮಿಯೋ.

‘‘ತಞ್ಚ ¶ ದಿಸ್ವಾನ ಆಯನ್ತಂ, ಜಲನ್ತಮಿವ ತೇಜಸಾ;

ಖತ್ತಸಙ್ಘಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹಂ, ತೇಮಿಯೋ ಏತದಬ್ರವಿ.

‘‘ಕಚ್ಚಿ ನು ತಾತ ಕುಸಲಂ, ಕಚ್ಚಿ ತಾತ ಅನಾಮಯಂ;

ಸಬ್ಬಾ ಚ ರಾಜಕಞ್ಞಾಯೋ, ಅರೋಗಾ ಮಯ್ಹ ಮಾತರೋ.

‘‘ಕುಸಲಞ್ಚೇವ ¶ ¶ ಮೇ ಪುತ್ತ, ಅಥೋ ಪುತ್ತ ಅನಾಮಯಂ;

ಸಬ್ಬಾ ಚ ರಾಜಕಞ್ಞಾಯೋ, ಅರೋಗಾ ತುಯ್ಹ ಮಾತರೋ.

‘‘ಕಚ್ಚಿ ಅಮಜ್ಜಪೋ ತಾತ, ಕಚ್ಚಿ ತೇ ಸುರಮಪ್ಪಿಯಂ;

ಕಚ್ಚಿ ಸಚ್ಚೇ ಚ ಧಮ್ಮೇ ಚ, ದಾನೇ ತೇ ರಮತೇ ಮನೋ.

‘‘ಅಮಜ್ಜಪೋ ಅಹಂ ಪುತ್ತ, ಅಥೋ ಮೇ ಸುರಮಪ್ಪಿಯಂ;

ಅಥೋ ಸಚ್ಚೇ ಚ ಧಮ್ಮೇ ಚ, ದಾನೇ ಮೇ ರಮತೇ ಮನೋ.

‘‘ಕಚ್ಚಿ ಅರೋಗಂ ಯೋಗ್ಗಂ ತೇ, ಕಚ್ಚಿ ವಹತಿ ವಾಹನಂ;

ಕಚ್ಚಿ ತೇ ಬ್ಯಾಧಯೋ ನತ್ಥಿ, ಸರೀರಸ್ಸುಪತಾಪನಾ.

‘‘ಅಥೋ ಅರೋಗಂ ಯೋಗ್ಗಂ ಮೇ, ಅಥೋ ವಹತಿ ವಾಹನಂ;

ಅಥೋ ಮೇ ಬ್ಯಾಧಯೋ ನತ್ಥಿ, ಸರೀರಸ್ಸುಪತಾಪನಾ.

‘‘ಕಚ್ಚಿ ಅನ್ತಾ ಚ ತೇ ಫೀತಾ, ಮಜ್ಝೇ ಚ ಬಹಲಾ ತವ;

ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಕೋಸಞ್ಚ, ಕಚ್ಚಿ ತೇ ಪಟಿಸನ್ಥತಂ.

‘‘ಅಥೋ ಅನ್ತಾ ಚ ಮೇ ಫೀತಾ, ಮಜ್ಝೇ ಚ ಬಹಲಾ ಮಮ;

ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಕೋಸಞ್ಚ, ಸಬ್ಬಂ ಮೇ ಪಟಿಸನ್ಥತಂ.

‘‘ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಅಥೋ ತೇ ಅದುರಾಗತಂ;

ಪತಿಟ್ಠಪೇನ್ತು ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ, ಯತ್ಥ ರಾಜಾ ನಿಸಕ್ಕತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಉಪಾಧೀ ರಥಮಾರುಯ್ಹಾತಿ ಸುವಣ್ಣಪಾದುಕಾ ಚ ರಥಂ ಆರೋಪೇನ್ತೂತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮೇ ತಯೋ ಪಾದೇ ಪುತ್ತಸ್ಸ ತತ್ಥೇವ ಅಭಿಸೇಕಕರಣತ್ಥಾಯ ‘‘ಪಞ್ಚ ರಾಜಕಕುಧಭಣ್ಡಾನಿ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ರಾಜಾ ಆಹ. ಸುವಣ್ಣೇಹಿ ಅಲಙ್ಕತಾತಿ ಇದಂ ಪಾದುಕಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ. ಉಪಾಗಚ್ಛೀತಿ ಉಪಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ. ಕಾಯ ವೇಲಾಯಾತಿ? ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಕಾರಪಣ್ಣಾನಿ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ನಿಸಿನ್ನವೇಲಾಯ. ಜಲನ್ತಮಿವ ತೇಜಸಾತಿ ರಾಜತೇಜೇನ ಜಲನ್ತಂ ವಿಯ. ಖತ್ತಸಙ್ಘಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹನ್ತಿ ಕಥಾಫಾಸುಕೇನ ಅಮಚ್ಚಸಙ್ಘೇನ ಪರಿವುತಂ, ಖತ್ತಿಯಸಮೂಹೇಹಿ ¶ ವಾ ಪರಿವಾರಿತಂ. ಏತದಬ್ರವೀತಿ ಕಾಸಿರಾಜಾನಂ ಬಹಿ ಖನ್ಧಾವಾರಂ ನಿವಾಸಾಪೇತ್ವಾ ¶ ಪದಸಾವ ಪಣ್ಣಸಾಲಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ತಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಂ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಂ ಕರೋನ್ತೋ ಏತಂ ವಚನಂ ಅಬ್ರವಿ.

ಕುಸಲಂ ಅನಾಮಯನ್ತಿ ಉಭಯೇನಪಿ ಪದೇನ ಆರೋಗ್ಯಮೇವ ಪುಚ್ಛತಿ. ಕಚ್ಚಿ ಅಮಜ್ಜಪೋತಿ ಕಚ್ಚಿ ಮಜ್ಜಂ ನ ಪಿವಸೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ. ‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಕುಸಲಧಮ್ಮೇಸು ನಪ್ಪಮಜ್ಜಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸುರಮಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಸುರಾಪಾನಂ ಅಪ್ಪಿಯಂ. ‘‘ಸುರಮಪ್ಪಿಯಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಸುರಾ ಅಪ್ಪಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಧಮ್ಮೇತಿ ದಸವಿಧೇ ರಾಜಧಮ್ಮೇ. ಯೋಗ್ಗನ್ತಿ ಯುಗೇ ಯುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ತೇ ತವ ಅಸ್ಸಗೋಣಾದಿಕಂ. ಕಚ್ಚಿ ವಹತೀತಿ ಕಚ್ಚಿ ಅರೋಗಂ ಹುತ್ವಾ ವಹತಿ. ವಾಹನನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ವಾಹನಂ. ಸರೀರಸ್ಸುಪತಾಪನಾತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಉಪತಾಪಕರಾ. ಅನ್ತಾತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಜನಪದಾ. ಫೀತಾತಿ ಇದ್ಧಾ ಸುಭಿಕ್ಖಾ, ವತ್ಥಾಭರಣೇಹಿ ವಾ ಅನ್ನಪಾನೇಹಿ ವಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಗಾಳ್ಹವಾಸಾ. ಮಜ್ಝೇ ಚಾತಿ ರಟ್ಠಸ್ಸ ಮಜ್ಝೇ. ಬಹಲಾತಿ ಗಾಮನಿಗಮಾ ಘನವಾಸಾ. ಪಟಿಸನ್ಥತನ್ತಿ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತಂ ಗುತ್ತಂ, ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ವಾ. ಯತ್ಥ ರಾಜಾ ನಿಸಕ್ಕತೀತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ರಾಜಾ ನಿಸೀದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತೂತಿ ವದತಿ.

ರಾಜಾ ಮಹಾಸತ್ತೇ ಗಾರವೇನ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನ ನಿಸೀದತಿ. ಅಥ ¶ ಮಹಾಸತ್ತೋ ‘‘ಸಚೇ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನ ನಿಸೀದತಿ, ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ನಿಸೀದನತ್ಥಾಯ ರಾಜಾನಂ ನಿಮನ್ತೇನ್ತೋ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಇಧೇವ ತೇ ನಿಸೀದಸ್ಸು, ನಿಯತೇ ಪಣ್ಣಸನ್ಥರೇ;

ಏತ್ತೋ ಉದಕಮಾದಾಯ, ಪಾದೇ ಪಕ್ಖಾಲಯಸ್ಸು ತೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ನಿಯತೇತಿ ಸುಸನ್ಥತೇ. ಏತ್ತೋತಿ ಪರಿಭೋಗಉದಕಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ.

ರಾಜಾ ಮಹಾಸತ್ತೇ ಗಾರವೇನ ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರೇಪಿ ಅನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ಏವ ನಿಸೀದಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋಪಿ ಪಣ್ಣಸಾಲಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ತಂ ಕಾರಪಣ್ಣಕಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ತೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತೋ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಇದಮ್ಪಿ ಪಣ್ಣಕಂ ಮಯ್ಹಂ, ರನ್ಧಂ ರಾಜ ಅಲೋಣಕಂ;

ಪರಿಭುಞ್ಜ ಮಹಾರಾಜ, ಪಾಹುನೋ ಮೇಸಿಧಾಗತೋ’’ತಿ.

‘‘ನ ¶ ಚಾಹಂ ಪಣ್ಣಂ ಭುಞ್ಜಾಮಿ, ನ ಹೇತಂ ಮಯ್ಹ ಭೋಜನಂ;

ಸಾಲೀನಂ ಓದನಂ ಭುಞ್ಜೇ, ಸುಚಿಂ ಮಂಸೂಪಸೇಚನ’’ನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ನ ಚಾಹನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪವಚನಂ.

ರಾಜಾ ತಥಾರೂಪಂ ಅತ್ತನೋ ರಾಜಭೋಜನಂ ವಣ್ಣೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಮಹಾಸತ್ತೇ ಗಾರವೇನ ಥೋಕಂ ಪಣ್ಣಕಂ ಹತ್ಥತಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತ, ತ್ವಂ ಏವರೂಪಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಸೀ’’ತಿ ಪುತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಿಯಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ ನಿಸೀದಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಚನ್ದಾದೇವೀ ಓರೋಧೇನ ಪರಿವುತಾ ಏಕಮಗ್ಗೇನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಅಸ್ಸಮಪದಂ ಪತ್ವಾ ಪಿಯಪುತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಪತಿತ್ವಾ ವಿಸಞ್ಞೀ ಅಹೋಸಿ. ತತೋ ಪಟಿಲದ್ಧಸ್ಸಾಸಾ ಪತಿತಟ್ಠಾನತೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಪಾದೇ ದಳ್ಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಅಸ್ಸುಪುಣ್ಣೇಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ ರೋದಿತ್ವಾ ವನ್ದನಟ್ಠಾನತೋ ಉಟ್ಠಾಯ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ. ಅಥ ನಂ ರಾಜಾ ‘‘ಭದ್ದೇ, ತವ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಭೋಜನಂ ಪಸ್ಸಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಥೋಕಂ ಪಣ್ಣಕಂ ತಸ್ಸಾ ಹತ್ಥೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಇತ್ಥೀನಮ್ಪಿ ಥೋಕಂ ಥೋಕಂ ಅದಾಸಿ. ತಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ‘‘ಸಾಮಿ, ಏವರೂಪಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜಸೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿಯೋ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಸೀಸೇ ಕತ್ವಾ ‘‘ಅತಿದುಕ್ಕರಂ ಕರೋಸಿ, ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ ನಿಸೀದಿಂಸು. ರಾಜಾ ಪುನ ‘‘ತಾತ, ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ಅಚ್ಛರಿಯಂ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಇಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಅಚ್ಛೇರಕಂ ಮಂ ಪಟಿಭಾತಿ, ಏಕಕಮ್ಪಿ ರಹೋಗತಂ;

ಏದಿಸಂ ಭುಞ್ಜಮಾನಾನಂ, ಕೇನ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಏಕಕನ್ತಿ ತಾತ, ತಂ ಏಕಕಮ್ಪಿ ರಹೋಗತಂ ಇಮಿನಾ ಭೋಜನೇನ ಯಾಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಮಮ ಅಚ್ಛರಿಯಂ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾತಿ. ಏದಿಸನ್ತಿ ಏವರೂಪಂ ಅಲೋಣಕಂ ಅತಕ್ಕಂ ನಿಧೂಪನಂ ರನ್ಧಂ ಪತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಕೇನ ಕಾರಣೇನ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತೀತಿ ನಂ ಪುಚ್ಛಿ.

‘‘ಏಕೋ ರಾಜ ನಿಪಜ್ಜಾಮಿ, ನಿಯತೇ ಪಣ್ಣಸನ್ಥರೇ;

ತಾಯ ಮೇ ಏಕಸೇಯ್ಯಾಯ, ರಾಜ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತಿ.

‘‘ನ ¶ ಚ ನೇತ್ತಿಂಸಬನ್ಧಾ ಮೇ, ರಾಜರಕ್ಖಾ ಉಪಟ್ಠಿತಾ;

ತಾಯ ಮೇ ಸುಖಸೇಯ್ಯಾಯ, ರಾಜವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತಿ.

‘‘ಅತೀತಂ ¶ ನಾನುಸೋಚಾಮಿ, ನಪ್ಪಜಪ್ಪಾಮಿನಾಗತಂ;

ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇನ ಯಾಪೇಮಿ, ತೇನ ವಣ್ಣೋ ಪಸೀದತಿ.

‘‘ಅನಾಗತಪ್ಪಜಪ್ಪಾಯ, ಅತೀತಸ್ಸಾನುಸೋಚನಾ;

ಏತೇನ ಬಾಲಾ ಸುಸ್ಸನ್ತಿ, ನಳೋವ ಹರಿತೋ ಲುತೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ನೇತ್ತಿಂಸಬನ್ಧಾತಿ ಖಗ್ಗಬನ್ಧಾ. ರಾಜರಕ್ಖಾತಿ ರಾಜಾನಂ ರಕ್ಖಿತಾ. ನಪ್ಪಜಪ್ಪಾಮೀತಿ ನ ಪತ್ಥೇಮಿ. ಹರಿತೋತಿ ಹರಿತವಣ್ಣೋ. ಲುತೋತಿ ಲುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಆತಪೇ ಖಿತ್ತನಳೋ ವಿಯ.

ಅಥ ರಾಜಾ ‘‘ಇಧೇವ ನಂ ಅಭಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಆದಾಯ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ರಜ್ಜೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತೋ ಆಹ –

‘‘ಹತ್ಥಾನೀಕಂ ರಥಾನೀಕಂ, ಅಸ್ಸೇ ಪತ್ತೀ ಚ ವಮ್ಮಿನೋ;

ನಿವೇಸನಾನಿ ರಮ್ಮಾನಿ, ಅಹಂ ಪುತ್ತ ದದಾಮಿ ತೇ.

‘‘ಇತ್ಥಾಗಾರಮ್ಪಿ ತೇ ದಮ್ಮಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಂ;

ತಾ ಪುತ್ತ ಪಟಿಪಜ್ಜಸ್ಸು, ತ್ವಂ ನೋ ರಾಜಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಕುಸಲಾ ನಚ್ಚಗೀತಸ್ಸ, ಸಿಕ್ಖಿತಾ ಚಾತುರಿತ್ಥಿಯೋ;

ಕಾಮೇ ತಂ ರಮಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಕಿಂ ಅರಞ್ಞೇ ಕರಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಪಟಿರಾಜೂಹಿ ತೇ ಕಞ್ಞಾ, ಆನಯಿಸ್ಸಂ ಅಲಙ್ಕತಾ;

ತಾಸು ಪುತ್ತೇ ಜನೇತ್ವಾನ, ಅಥ ಪಚ್ಛಾ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಯುವಾ ಚ ದಹರೋ ಚಾಸಿ, ಪಠಮುಪ್ಪತ್ತಿಕೋ ಸುಸು;

ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಹಿ ಭದ್ದನ್ತೇ, ಕಿಂ ಅರಞ್ಞೇ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಹತ್ಥಾನೀಕನ್ತಿ ದಸಹತ್ಥಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥಾನೀಕಂ ನಾಮ, ತಥಾ ರಥಾನೀಕಂ. ವಮ್ಮಿನೋತಿ ವಮ್ಮಬದ್ಧಸೂರಯೋಧೇ. ಕುಸಲಾತಿ ಛೇಕಾ. ಸಿಕ್ಖಿತಾತಿ ಅಞ್ಞೇಸುಪಿ ಇತ್ಥಿಕಿಚ್ಚೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಾ. ಚಾತುರಿತ್ಥಿಯೋತಿ ಚತುರಾ ವಿಲಾಸಾ ಇತ್ಥಿಯೋ, ಅಥ ವಾ ಚತುರಾ ನಾಗರಾ ಇತ್ಥಿಯೋ, ಅಥ ವಾ ಚತುರಾ ¶ ನಾಮ ¶ ನಾಟಕಿತ್ಥಿಯೋ. ಪಟಿರಾಜೂಹಿ ತೇ ಕಞ್ಞಾತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ರಾಜೂಹಿ ತವ ರಾಜಕಞ್ಞಾಯೋ ಆನಯಿಸ್ಸಾಮಿ. ಯುವಾತಿ ಯೋಬ್ಬನಪ್ಪತ್ತೋ. ದಹರೋತಿ ತರುಣೋ. ಪಠಮುಪ್ಪತ್ತಿಕೋತಿ ಪಠಮವಯೇನ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಸಮುಗ್ಗತೋ. ಸುಸೂತಿ ಅತಿತರುಣೋ.

ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಥಾ ಹೋತಿ –

‘‘ಯುವಾ ಚರೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯುವಾ ಸಿಯಾ;

ದಹರಸ್ಸ ಹಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ, ಏತಂ ಇಸೀಹಿ ವಣ್ಣಿತಂ.

‘‘ಯುವಾ ¶ ಚರೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯುವಾ ಸಿಯಾ;

ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮಿ, ನಾಹಂ ರಜ್ಜೇನ ಮತ್ಥಿಕೋ.

‘‘ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೋಹಂ ದಹರಂ, ಅಮ್ಮ ತಾತ ವದನ್ತರಂ;

ಕಿಚ್ಛಾಲದ್ಧಂ ಪಿಯಂ ಪುತ್ತಂ, ಅಪ್ಪತ್ವಾವ ಜರಂ ಮತಂ.

‘‘ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೋಹಂ ದಹರಿಂ, ಕುಮಾರಿಂ ಚಾರುದಸ್ಸನಿಂ;

ನವವಂಸಕಳೀರಂವ, ಪಲುಗ್ಗಂ ಜೀವಿತಕ್ಖಯಂ.

‘‘ದಹರಾಪಿ ಹಿ ಮೀಯನ್ತಿ, ನರಾ ಚ ಅಥ ನಾರಿಯೋ;

ತತ್ಥ ಕೋ ವಿಸ್ಸಸೇ ಪೋಸೋ, ‘ದಹರೋಮ್ಹೀ’ತಿ ಜೀವಿತೇ.

‘‘ಯಸ್ಸ ರತ್ಯಾ ವಿವಸಾನೇ, ಆಯು ಅಪ್ಪತರಂ ಸಿಯಾ;

ಅಪ್ಪೋದಕೇವ ಮಚ್ಛಾನಂ, ಕಿಂ ನು ಕೋಮಾರಕಂ ತಹಿಂ.

‘‘ನಿಚ್ಚಮಬ್ಭಾಹತೋ ಲೋಕೋ, ನಿಚ್ಚಞ್ಚ ಪರಿವಾರಿತೋ;

ಅಮೋಘಾಸು ವಜನ್ತೀಸು, ಕಿಂ ಮಂ ರಜ್ಜೇಭಿಸಿಞ್ಚಸೀ’’ತಿ.

‘‘ಕೇನ ¶ ಮಬ್ಭಾಹತೋ ಲೋಕೋ, ಕೇನ ಚ ಪರಿವಾರಿತೋ;

ಕಾಯೋ ಅಮೋಘಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತಂ ಮೇ ಅಕ್ಖಾಹಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ’’ತಿ.

‘‘ಮಚ್ಚುನಾಬ್ಭಾಹತೋ ಲೋಕೋ, ಜರಾಯ ಪರಿವಾರಿತೋ;

ರತ್ಯೋ ಅಮೋಘಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಏವಂ ಜಾನಾಹಿ ಖತ್ತಿಯ.

‘‘ಯಥಾಪಿ ¶ ತನ್ತೇ ವಿತತೇ, ಯಂ ಯದೇವೂಪವೀಯತಿ;

ಅಪ್ಪಕಂ ಹೋತಿ ವೇತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಮಚ್ಚಾನ ಜೀವಿತಂ.

‘‘ಯಥಾ ವಾರಿವಹೋ ಪೂರೋ, ಗಚ್ಛಂ ನುಪನಿವತ್ತತಿ;

ಏವಮಾಯು ಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಗಚ್ಛಂ ನುಪನಿವತ್ತತಿ.

‘‘ಯಥಾ ವಾರಿವಹೋ ಪೂರೋ, ವಹೇ ರುಕ್ಖೇಪಕೂಲಜೇ;

ಏವಂ ಜರಾಮರಣೇನ, ವುಯ್ಹನ್ತೇ ಸಬ್ಬಪಾಣಿನೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ಯುವಾ ಸಿಯಾತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರನ್ತೋ ಯುವಾ ಭವೇಯ್ಯ. ಇಸೀಹಿ ವಣ್ಣಿತನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಇಸೀಹಿ ಥೋಮಿತಂ ಪಸತ್ಥಂ. ನಾಹಂ ರಜ್ಜೇನ ಮತ್ಥಿಕೋತಿ ಅಹಂ ರಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥಿಕೋ ನ ಹೋಮಿ. ಅಮ್ಮ ತಾತ ವದನ್ತರನ್ತಿ ‘‘ಅಮ್ಮ, ತಾತಾ’’ತಿ ವದನ್ತಂ. ಪಲುಗ್ಗನ್ತಿ ಮಚ್ಚುನಾ ಲುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಗಹಿತಂ. ಯಸ್ಸ ರತ್ಯಾ ವಿವಸಾನೇತಿ ಮಹಾರಾಜ, ಯಸ್ಸ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ರತ್ತಿದಿವಾತಿಕ್ಕಮೇನ ಅಪ್ಪತರಂ ಆಯು ಹೋತಿ. ಕೋಮಾರಕಂ ತಹಿನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ವಯೇ ತರುಣಭಾವೋ ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ.

ಕೇನ ಮಬ್ಭಾಹತೋತಿ ಕೇನ ಅಬ್ಭಾಹತೋ. ಇದಂ ರಾಜಾ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ಅಜಾನನ್ತೋವ ಪುಚ್ಛತಿ. ರತ್ಯೋತಿ ರತ್ತಿಯೋ. ತಾ ಹಿ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಆಯುಞ್ಚ ವಣ್ಣಞ್ಚ ಬಲಞ್ಚ ಖೇಪೇನ್ತಿಯೋ ಏವ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅಮೋಘಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ¶ . ಯಂ ಯದೇವೂಪವೀಯತೀತಿ ಯಂ ಯಂ ತನ್ತಂ ಉಪವೀಯತಿ. ವೇತಬ್ಬನ್ತಿ ತನ್ತಸ್ಮಿಂ ವೀತೇ ಸೇಸಂ ವೇತಬ್ಬಂ ಯಥಾ ಅಪ್ಪಕಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಸತ್ತಾನಂ ಜೀವಿತಂ. ನುಪನಿವತ್ತತೀತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಗತಂ ಗತಮೇವ ಹೋತಿ, ನ ಉಪನಿವತ್ತತಿ. ವಹೇ ರುಕ್ಖೇಪಕೂಲಜೇತಿ ಉಪಕೂಲಜೇ ರುಕ್ಖೇ ವಹೇಯ್ಯ.

ರಾಜಾ ¶ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ಮೇ ಘರಾವಾಸೇನಾ’’ತಿ ಅತಿವಿಯ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತೋ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ನಾಹಂ ತಾವ ಪುನ ನಗರಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಇಧೇವ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಿ. ಸಚೇ ಪನ ಮೇ ಪುತ್ತೋ ನಗರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಸೇತಚ್ಛತ್ತಮಸ್ಸ ದದೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ತಂ ವೀಮಂಸಿತುಂ ಪುನ ರಜ್ಜೇನ ನಿಮನ್ತೇನ್ತೋ ಆಹ –

‘‘ಹತ್ಥಾನೀಕಂ ರಥಾನೀಕಂ, ಅಸ್ಸೇ ಪತ್ತೀ ಚ ವಮ್ಮಿನೋ;

ನಿವೇಸನಾನಿ ರಮ್ಮಾನಿ, ಅಹಂ ಪುತ್ತ ದದಾಮಿ ತೇ.

‘‘ಇತ್ಥಾಗಾರಮ್ಪಿ ¶ ತೇ ದಮ್ಮಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಂ;

ತಾ ಪುತ್ತ ಪಟಿಪಜ್ಜಸ್ಸು, ತ್ವಂ ನೋ ರಾಜಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಕುಸಲಾ ನಚ್ಚಗೀತಸ್ಸ, ಸಿಕ್ಖಿತಾ ಚಾತುರಿತ್ಥಿಯೋ;

ಕಾಮೇ ತಂ ರಮಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಕಿಂ ಅರಞ್ಞೇ ಕರಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಪಟಿರಾಜೂಹಿ ತೇ ಕಞ್ಞಾ, ಆನಯಿಸ್ಸಂ ಅಲಙ್ಕತಾ;

ತಾಸು ಪುತ್ತೇ ಜನೇತ್ವಾನ, ಅಥ ಪಚ್ಛಾ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಯುವಾ ಚ ದಹರೋ ಚಾಸಿ, ಪಠಮುಪ್ಪತ್ತಿಕೋ ಸುಸು;

ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಹಿ ಭದ್ದನ್ತೇ, ಕಿಂ ಅರಞ್ಞೇ ಕರಿಸ್ಸಸಿ.

‘‘ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಞ್ಚ ಕೋಸಞ್ಚ, ವಾಹನಾನಿ ಬಲಾನಿ ಚ;

ನಿವೇಸನಾನಿ ರಮ್ಮಾನಿ, ಅಹಂ ಪುತ್ತ ದದಾಮಿ ತೇ.

‘‘ಗೋಮಣ್ಡಲಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹೋ, ದಾಸಿಸಙ್ಘಪುರಕ್ಖತೋ;

ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಹಿ ಭದ್ದನ್ತೇ, ಕಿಂ ಅರಞ್ಞೇ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಗೋಮಣ್ಡಲಪರಿಬ್ಯೂಳ್ಹೋತಿ ಸುಭಙ್ಗೀನಂ ರಾಜಕಞ್ಞಾನಂ ಮಣ್ಡಲೇನ ಪುರಕ್ಖತೋ.

ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ರಜ್ಜೇನ ಅನತ್ಥಿಕಭಾವಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಆಹ –

‘‘ಕಿಂ ¶ ಧನೇನ ಯಂ ಖೀಯೇಥ, ಕಿಂ ಭರಿಯಾಯ ಮರಿಸ್ಸತಿ;

ಕಿಂ ಯೋಬ್ಬನೇನ ಜಿಣ್ಣೇನ, ಯಂ ಜರಾಯಾಭಿಭುಯ್ಯತಿ.

‘‘ತತ್ಥ ಕಾ ನನ್ದಿ ಕಾ ಖಿಡ್ಡಾ, ಕಾ ರತೀ ಕಾ ಧನೇಸನಾ;

ಕಿಂ ಮೇ ಪುತ್ತೇಹಿ ದಾರೇಹಿ, ರಾಜ ಮುತ್ತೋಸ್ಮಿ ಬನ್ಧನಾ.

‘‘ಯೋಹಂ ಏವಂ ಪಜಾನಾಮಿ, ಮಚ್ಚು ಮೇ ನಪ್ಪಮಜ್ಜತಿ;

ಅನ್ತಕೇನಾಧಿಪನ್ನಸ್ಸ, ಕಾ ರತೀ ಕಾ ಧನೇಸನಾ.

‘‘ಫಲಾನಮಿವ ¶ ಪಕ್ಕಾನಂ, ನಿಚ್ಚಂ ಪತನತೋ ಭಯಂ;

ಏವಂ ಜಾತಾನ ಮಚ್ಚಾನಂ, ನಿಚ್ಚಂ ಮರಣತೋ ಭಯಂ.

‘‘ಸಾಯಮೇಕೇ ನ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪಾತೋ ದಿಟ್ಠಾ ಬಹೂ ಜನಾ;

ಪಾತೋ ಏತೇ ನ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಾಯಂ ದಿಟ್ಠಾ ಬಹೂ ಜನಾ.

‘‘ಅಜ್ಜೇವ ¶ ಕಿಚ್ಚಂ ಆತಪಂ, ಕೋ ಜಞ್ಞಾ ಮರಣಂ ಸುವೇ;

ನ ಹಿ ನೋ ಸಙ್ಗರಂ ತೇನ, ಮಹಾಸೇನೇನ ಮಚ್ಚುನಾ.

‘‘ಚೋರಾ ಧನಸ್ಸ ಪತ್ಥೇನ್ತಿ, ರಾಜ ಮುತ್ತೋಸ್ಮಿ ಬನ್ಧನಾ;

ಏಹಿ ರಾಜ ನಿವತ್ತಸ್ಸು, ನಾಹಂ ರಜ್ಜೇನ ಮತ್ಥಿಕೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಯಂ ಖೀಯೇಥಾತಿ ಮಹಾರಾಜ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಮಂ ಧನೇನ ನಿಮನ್ತೇಸಿ, ಯಂ ಖೀಯೇಥ ಖಯಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ. ಧನಂ ವಾ ಹಿ ಪುರಿಸಂ ಚಜತಿ, ಪುರಿಸೋ ವಾ ತಂ ಧನಂ ಚಜಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಬ್ಬಥಾಪಿ ಖಯಗಾಮೀಯೇವ ಹೋತಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಮಂ ತೇನ ಧನೇನ ನಿಮನ್ತೇಸಿ. ಕಿಂ ಭರಿಯಾಯಾತಿ ಭರಿಯಾಯ ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾ ಮಯಿ ಠಿತೇಯೇವ ಮರಿಸ್ಸತಿ. ಜಿಣ್ಣೇನಾತಿ ಜರಾಯ ಅನುಪರಿತೇನ ಅನುಭೂತೇನ. ಅಭಿಭುಯ್ಯತೀತಿ ಅಭಿಭವಿಯ್ಯತಿ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಏವಂ ಜರಾಮರಣಧಮ್ಮೇ ಲೋಕಸನ್ನಿವಾಸೇ. ಕಾ ನನ್ದೀತಿ ಕಾ ನಾಮ ತುಟ್ಠಿ. ಖಿಡ್ಡಾತಿ ಕೀಳಾ. ರತೀತಿ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣರತಿ. ಬನ್ಧನಾತಿ ಕಾಮಬನ್ಧನಾ ಮುತ್ತೋ ಅಸ್ಮಿ, ಮಹಾರಾಜಾತಿ ಝಾನೇನ ವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತತ್ತಾ ಏವಮಾಹ. ಮಚ್ಚು ಮೇತಿ ಮಮ ಮಚ್ಚು ನಪ್ಪಮಜ್ಜತಿ, ನಿಚ್ಚಂ ಮಮ ವಧಾಯ ಅಪ್ಪಮತೋಯೇವಾತಿ. ಯೋ ಅಹಂ ಏವಂ ಪಜಾನಾಮಿ, ತಸ್ಸ ಮಮ ಅನ್ತಕೇನ ಅಧಿಪನ್ನಸ್ಸ ವಧಿತಸ್ಸ ¶ ಕಾ ನಾಮ ರತಿ, ಕಾ ಧನೇಸನಾತಿ. ನಿಚ್ಚನ್ತಿ ಜಾತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸದಾ ಜರಾಮರಣತೋ ಭಯಮೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ.

ಆತಪನ್ತಿ ಕುಸಲಕಮ್ಮವೀರಿಯಂ. ಕಿಚ್ಚನ್ತಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ. ಕೋ ಜಞ್ಞಾ ಮರಣಂ ಸುವೇತಿ ಸುವೇ ವಾ ಪರಸುವೇ ವಾ ಮರಣಂ ವಾ ಜೀವಿತಂ ವಾ ಕೋ ಜಾನೇಯ್ಯ. ಸಙ್ಗರನ್ತಿ ಸಙ್ಕೇತಂ. ಮಹಾಸೇನೇನಾತಿ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಭಯಬಾತ್ತಿಂಸಕಮ್ಮಕರಣಛನ್ನವುತಿರೋಗಪ್ಪಮುಖಾದಿವಸೇನ ಪುಥುಸೇನೇನ. ಚೋರಾ ಧನಸ್ಸಾತಿ ಧನತ್ಥಾಯ ಜೀವಿತಂ ಚಜನ್ತಾ ಚೋರಾ ಧನಸ್ಸ ಪತ್ಥೇನ್ತಿ ನಾಮ, ಅಹಂ ಪನ ಧನಪತ್ಥನಾಸಙ್ಖಾತಾ ಬನ್ಧನಾ ಮುತ್ತೋ ಅಸ್ಮಿ, ನ ಮೇ ಧನೇನತ್ಥೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿವತ್ತಸ್ಸೂತಿ ಮಮ ವಚನೇನ ಸಮ್ಮಾ ನಿವತ್ತಸ್ಸು, ರಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ಪಟಿಸರಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಸ್ಸು. ಯಂ ಪನ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಇಮಂ ರಜ್ಜೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತಂ ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿ, ನಾಹಂ ರಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥಿಕೋತಿ. ಇತಿ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಸಹಾನುಸನ್ಧಿನಾ ಮತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಾ.

ತಂ ಸುತ್ವಾ ರಾಜಾನಞ್ಚ ಚನ್ದಾದೇವಿಞ್ಚ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸೋಳಸಸಹಸ್ಸಾ ಓರೋಧಾ ಚ ಅಮಚ್ಚಾದಯೋ ಚ ಸಬ್ಬೇ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮಾ ಅಹೇಸುಂ. ರಾಜಾಪಿ ನಗರೇ ¶ ಭೇರಿಂ ಚರಾಪೇಸಿ ‘‘ಯೇ ಮಮ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತುಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇ ಪಬ್ಬಜನ್ತೂ’’ತಿ ¶ . ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಚ ಸುವಣ್ಣಕೋಟ್ಠಾಗಾರಾದೀನಂ ದ್ವಾರಾನಿ ವಿವರಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಟ್ಠಾನೇ ಚ ಮಹಾನಿಧಿಕುಮ್ಭಿಯೋ ಅತ್ಥಿ, ಅತ್ಥಿಕಾ ಗಣ್ಹನ್ತೂ’’ತಿ ಸುವಣ್ಣಪಟ್ಟೇ ಅಕ್ಖರಾನಿ ಲಿಖಾಪೇತ್ವಾ ಮಹಾಥಮ್ಭೇ ಬನ್ಧಾಪೇಸಿ. ತೇ ನಾಗರಾ ಯಥಾಪಸಾರಿತೇ ಆಪಣೇ ಚ ವಿವಟದ್ವಾರಾನಿ ಗೇಹಾನಿ ಚ ಪಹಾಯ ನಗರತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗಮಿಂಸು. ರಾಜಾ ಮಹಾಜನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿ. ಸಕ್ಕದತ್ತಿಯಂ ತಿಯೋಜನಿಕಂ ಅಸ್ಸಮಪದಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಅಹೋಸಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪಣ್ಣಸಾಲಾಯೋ ವಿಚಾರೇಸಿ, ಮಜ್ಝೇ ಠಿತಾ ಪಣ್ಣಸಾಲಾಯೋ ಇತ್ಥೀನಂ ದಾಪೇಸಿ. ಕಿಂಕಾರಣಾ? ಭೀರುಕಜಾತಿಕಾ ಏತಾತಿ. ಪುರಿಸಾನಂ ಪನ ಬಹಿಪಣ್ಣಸಾಲಾಯೋ ದಾಪೇಸಿ. ತಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಪಣ್ಣಸಾಲಾಯೋ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮದೇವಪುತ್ತೋವ ಮಾಪೇಸಿ. ತೇ ಚ ಫಲಧರರುಕ್ಖೇ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮದೇವಪುತ್ತೋಯೇವ ಅತ್ತನೋ ಇದ್ಧಿಯಾ ಮಾಪೇಸಿ. ತೇ ಸಬ್ಬೇ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮೇನ ನಿಮ್ಮಿತೇಸು ಫಲಧರರುಕ್ಖೇಸು ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿತಪತಿತಾನಿ ಫಲಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಸಮಣಧಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ. ತೇಸು ಯೋ ಕಾಮವಿತಕ್ಕಂ ವಾ ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕಂ ವಾ ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕಂ ವಾ ವಿತಕ್ಕೇತಿ, ತಸ್ಸ ಮನಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಆಕಾಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಮಧುರಧಮ್ಮಂ ಕಥೇಸಿ. ತೇ ಜನಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಮಧುರಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಾ ಹುತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಚ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಸುಂ.

ತದಾ ಏಕೋ ಸಾಮನ್ತರಾಜಾ ‘‘ಕಾಸಿರಾಜಾ ಕಿರ ಬಾರಾಣಸಿನಗರತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ವನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಬಾರಾಣಸಿಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಬಾರಾಣಸಿಂ ಪತ್ವಾ ನಗರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಅಲಙ್ಕತನಗರಂ ದಿಸ್ವಾ ರಾಜನಿವೇಸನಂ ಆರುಯ್ಹ ಸತ್ತವಿಧಂ ವರರತನಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ¶ ‘‘ಕಾಸಿರಞ್ಞೋ ಇಮಂ ಧನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಏಕೇನ ಭಯೇನ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ ಸುರಾಸೋಣ್ಡೇ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಿ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ರಞ್ಞೋ ಇಧ ನಗರೇ ಭಯಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ, ದೇವಾ’’ತಿ. ‘‘ಕಿಂ ಕಾರಣಾ’’ತಿ. ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತೋ ತೇಮಿಯಕುಮಾರೋ ‘ಬಾರಾಣಸಿಂ ರಜ್ಜಂ ನ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಅಮೂಗೋಪಿ ಮೂಗೋ ವಿಯ ಹುತ್ವಾ ಇಮಮ್ಹಾ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ವನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಇಸಿಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿ, ತೇನ ಕಾರಣೇನ ಅಮ್ಹಾಕಂ ರಾಜಾ ಮಹಾಜನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಇಮಮ್ಹಾ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತೇಮಿಯಕುಮಾರಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ’’ತಿ ಆರೋಚೇಸುಂ. ಸಾಮನ್ತರಾಜಾ ತೇಸಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ತುಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ¶ ‘‘ತಾತ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ರಾಜಾ ಕತರದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ. ‘‘ದೇವ, ಪಾಚೀನದ್ವಾರೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ತೇನೇವ ಪಾಚೀನದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ನದೀತೀರೇನ ಪಾಯಾಸಿ.

ಮಹಾಸತ್ತೋಪಿ ತಸ್ಸ ಆಗಮನಂ ಞತ್ವಾ ವನನ್ತರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಆಕಾಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಮಧುರಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ. ಸೋ ಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇಯೇವ ಪಬ್ಬಜಿ. ಏವಂ ಅಪರೇಪಿ ಸತ್ತ ರಾಜಾನೋ ‘‘ಬಾರಾಣಸಿನಗರಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಗತಾ. ತೇಪಿ ರಾಜಾನೋ ಸತ್ತ ರಜ್ಜಾನಿ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇಯೇವ ಪಬ್ಬಜಿಂಸು. ಹತ್ಥೀಪಿ ಅರಞ್ಞಹತ್ಥೀ ಜಾತಾ, ಅಸ್ಸಾಪಿ ಅರಞ್ಞಅಸ್ಸಾ ಜಾತಾ, ರಥಾಪಿ ಅರಞ್ಞೇಯೇವ ವಿನಟ್ಠಾ, ಭಣ್ಡಾಗಾರೇಸು ಕಹಾಪಣೇ ಅಸ್ಸಮಪದೇ ವಾಲುಕಂ ಕತ್ವಾ ವಿಕಿರಿಂಸು. ಸಬ್ಬೇಪಿ ಅಭಿಞ್ಞಾಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಜೀವಿತಪರಿಯೋಸಾನೇ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಪರಾಯಣಾ ಅಹೇಸುಂ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾಪಿ ಇಸಿಗಣೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇತ್ವಾ ಛಕಾಮಾವಚರಲೋಕೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಿಂಸು.

ಸತ್ಥಾ ಇಮಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸಚ್ಚಾನಿ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇದಾನೇವ, ಪುಬ್ಬೇಪಿ ರಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ನಿಕ್ಖನ್ತೋಯೇವಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಜಾತಕಂ ಸಮೋಧಾನೇಸಿ – ‘‘ತದಾ ಛತ್ತೇ ಅಧಿವತ್ಥಾ ದೇವಧೀತಾ ಉಪ್ಪಲವಣ್ಣಾ ¶ ಅಹೋಸಿ, ಸುನನ್ದೋ ಸಾರಥಿ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ, ಮಾತಾಪಿತರೋ ಮಹಾರಾಜಕುಲಾನಿ, ಸೇಸಪರಿಸಾ ಬುದ್ಧಪರಿಸಾ, ಮೂಗಪಕ್ಖಪಣ್ಡಿತೋ ಪನ ಅಹಮೇವ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ’’ನ್ತಿ.

ಕೋಯಂ ¶ ¶ ಮಜ್ಝೇ ಸಮುದ್ದಸ್ಮಿನ್ತಿ ಇದಂ ಸತ್ಥಾ ಜೇತವನೇ ವಿಹರನ್ತೋ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥೇಸಿ. ಏಕದಿವಸಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಮ್ಮಸಭಾಯಂ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ವಣ್ಣಯನ್ತಾ ನಿಸೀದಿಂಸು. ಸತ್ಥಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಕಾಯ ನುತ್ಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾಯ ನಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇದಾನೇವ, ಪುಬ್ಬೇಪಿ ತಥಾಗತೋ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖನ್ತೋಯೇವಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತೇಹಿ ಯಾಚಿತೋ ಅತೀತಂ ಆಹರಿ.

ಅತೀತೇ ವಿದೇಹರಟ್ಠೇ ಮಿಥಿಲಾಯಂ ಮಹಾಜನಕೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ. ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಪುತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಅರಿಟ್ಠಜನಕೋ ಚ ಪೋಲಜನಕೋ ಚಾತಿ. ತೇಸು ರಾಜಾ ಜೇಟ್ಠಪುತ್ತಸ್ಸ ಉಪರಜ್ಜಂ ಅದಾಸಿ, ಕನಿಟ್ಠಸ್ಸ ಸೇನಾಪತಿಟ್ಠಾನಂ ಅದಾಸಿ. ಅಪರಭಾಗೇ ಮಹಾಜನಕೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ. ತಸ್ಸ ಸರೀರಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಅರಿಟ್ಠಜನಕೋ ರಾಜಾ ಹುತ್ವಾ ಇತರಸ್ಸ ಉಪರಜ್ಜಂ ಅದಾಸಿ. ತಸ್ಸೇಕೋ ಪಾದಮೂಲಿಕೋ ಅಮಚ್ಚೋ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ದೇವ, ಉಪರಾಜಾ ತುಮ್ಹೇ ಘಾತೇತುಕಾಮೋ’’ತಿ ಆಹ. ರಾಜಾ ತಸ್ಸ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಕನಿಟ್ಠಸ್ಸ ಸಿನೇಹಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪೋಲಜನಕಂ ಸಙ್ಖಲಿಕಾಹಿ ಬನ್ಧಾಪೇತ್ವಾ ರಾಜನಿವೇಸನತೋ ಅವಿದೂರೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಗೇಹೇ ವಸಾಪೇತ್ವಾ ಆರಕ್ಖಂ ಠಪೇಸಿ. ಕುಮಾರೋ ‘‘ಸಚಾಹಂ ಭಾತು ವೇರೀಮ್ಹಿ, ಸಙ್ಖಲಿಕಾಪಿ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ ಮಾ ಮುಚ್ಚನ್ತು, ದ್ವಾರಮ್ಪಿ ಮಾ ವಿವರೀಯತು, ಸಚೇ ನೋ ವೇರೀಮ್ಹಿ, ಸಙ್ಖಲಿಕಾಪಿ ಮೇ ಹತ್ಥಪಾದಾ ಮುಚ್ಚನ್ತು, ದ್ವಾರಮ್ಪಿ ವಿವರೀಯತೂ’’ತಿ ಸಚ್ಚಕಿರಿಯಮಕಾಸಿ. ತಾವದೇವ ¶ ಸಙ್ಖಲಿಕಾಪಿ ಖಣ್ಡಾಖಣ್ಡಂ ಛಿಜ್ಜಿಂಸು, ದ್ವಾರಮ್ಪಿ ವಿವಟಂ. ಸೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಚ್ಚನ್ತಗಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ.

ಪಚ್ಚನ್ತಗಾಮವಾಸಿನೋ ತಂ ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಹಿಂಸು. ರಾಜಾಪಿ ತಂ ಗಾಹಾಪೇತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿ. ಸೋ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಪಚ್ಚನ್ತಜನಪದಂ ಹತ್ಥಗತಂ ಕತ್ವಾ ಮಹಾಪರಿವಾರೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ಭಾತು ನ ವೇರೀ, ಇದಾನಿ ಪನ ವೇರೀಮ್ಹೀ’’ತಿ ಮಹಾಜನಪರಿವುತೋ ಮಿಥಿಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಬಹಿನಗರೇ ಖನ್ಧಾವಾರಂ ಕತ್ವಾ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ. ನಗರವಾಸಿನೋ ಯೋಧಾ ‘‘ಕುಮಾರೋ ಕಿರ ಆಗತೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸವಾಹನಾದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗಮಿಂಸು, ಅಞ್ಞೇಪಿ ನಾಗರಾ ಆಗಮಿಂಸು. ಸೋ ಭಾತು ಸಾಸನಂ ಪೇಸೇಸಿ ‘‘ನಾಹಂ ಪುಬ್ಬೇ ತುಮ್ಹಾಕಂ ವೇರೀ, ಇದಾನಿ ಪನ ವೇರೀಮ್ಹಿ, ಛತ್ತಂ ವಾ ಮೇ ದೇಥ, ಯುದ್ಧಂ ವಾ’’ತಿ. ರಾಜಾ ತಂ ಸುತ್ವಾ ¶ ಯುದ್ಧಂ ಕಾತುಂ ಇಚ್ಛನ್ತೋ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಂ ಆಮನ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ಭದ್ದೇ, ಯುದ್ಧೇ ಜಯಪರಾಜಯೋ ¶ ನಾಮ ನ ಸಕ್ಕಾ ಞಾತುಂ, ಸಚೇ ಮಮ ಅನ್ತರಾಯೋ ಹೋತಿ, ತ್ವಂ ಗಬ್ಭಂ ರಕ್ಖೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಮಹತಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಪರಿವುತೋ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿ.

ಅಥ ನಂ ಯುದ್ಧೇ ಪೋಲಜನಕಸ್ಸ ಯೋಧಾ ಜೀವಿತಕ್ಖಯಂ ಪಾಪೇಸುಂ. ತದಾ ‘‘ರಾಜಾ ಮತೋ’’ತಿ ಸಕಲನಗರೇ ಏಕಕೋಲಾಹಲಂ ಜಾತಂ. ದೇವೀಪಿ ತಸ್ಸ ಮತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಸೀಘಂ ಸೀಘಂ ಸುವಣ್ಣಸಾರಾದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಯಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮತ್ಥಕೇ ಕಿಲಿಟ್ಠಪಿಲೋತಿಕಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಉಪರಿ ತಣ್ಡುಲೇ ಓಕಿರಿತ್ವಾ ಕಿಲಿಟ್ಠಪಿಲೋತಿಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಸರೀರಂ ವಿರೂಪಂ ಕತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಂ ಸೀಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ದಿವಾ ದಿವಸ್ಸೇವ ನಿಕ್ಖಮಿ, ನ ಕೋಚಿ ನಂ ಸಞ್ಜಾನಿ. ಸಾ ಉತ್ತರದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಕತ್ಥಚಿ ಅಗತಪುಬ್ಬತ್ತಾ ಮಗ್ಗಂ ಅಜಾನನ್ತೀ ದಿಸಂ ವವತ್ಥಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀ ಕೇವಲಂ ‘‘ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರಂ ನಾಮ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಸುತತ್ತಾ ‘‘ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರಂ ಗಮಿಕಾ ನಾಮ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಮಾನಾ ಏಕಿಕಾ ಸಾಲಾಯಂ ನಿಸೀದಿ. ಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಿ ಪನಸ್ಸಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಸತ್ತೋ ನ ಯೋ ವಾ ಸೋ ವಾ, ಪೂರಿತಪಾರಮೀ ಮಹಾಸತ್ತೋ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ.

ತಸ್ಸ ತೇಜೇನ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಭವನಂ ಕಮ್ಪಿ. ಸಕ್ಕೋ ಆವಜ್ಜೇನ್ತೋ ತಂ ಕಾರಣಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ತಸ್ಸಾ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಸತ್ತೋ ಮಹಾಪುಞ್ಞೋ, ಮಯಾ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಯೋಗ್ಗಂ ಮಾಪೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಮಞ್ಚಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಮಹಲ್ಲಕಪುರಿಸೋ ವಿಯ ಯೋಗ್ಗಂ ಪಾಜೇನ್ತೋ ತಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸಾಲಾಯ ದ್ವಾರೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರಂ ಗಮಿಕಾ ನಾಮ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ. ‘‘ಅಹಂ, ತಾತ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ‘‘ತೇನ ¶ ಹಿ ಯೋಗ್ಗಂ ಆರುಯ್ಹ ನಿಸೀದ, ಅಮ್ಮಾ’’ತಿ. ‘‘ತಾತ, ಅಹಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಗಬ್ಭಾ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಮಯಾ ಯೋಗ್ಗಂ ಅಭಿರುಹಿತುಂ, ಪಚ್ಛತೋ ಪಚ್ಛತೋ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪನ ಮೇ ಪಚ್ಛಿಯಾ ಓಕಾಸಂ ದೇಹೀ’’ತಿ. ‘‘ಅಮ್ಮ, ಕಿಂ ವದೇಸಿ, ಯೋಗ್ಗಂ ಪಾಜೇತುಂ ಜಾನನಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ಮಯಾ ಸದಿಸೋ ನತ್ಥಿ. ಅಮ್ಮ, ಮಾ ಭಾಯಿ, ಆರುಯ್ಹ ನಿಸೀದಾ’’ತಿ. ಸಾ ‘‘ತಾತ, ಸಾಧೂ’’ತಿ ವದತಿ. ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಆರೋಹನಕಾಲೇ ಅತ್ತನೋ ಆನುಭಾವೇನ ವಾತಪುಣ್ಣಭಸ್ತಚಮ್ಮಂ ವಿಯ ಪಥವಿಂ ಉನ್ನಾಮೇತ್ವಾ ಯೋಗ್ಗಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತೇ ಪಹರಾಪೇಸಿ. ಸಾ ಅಭಿರುಯ್ಹ ಸಯನೇ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾವ ‘‘ಅಯಂ ದೇವತಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಾಸಿ. ಸಾ ದಿಬ್ಬಸಯನೇ ನಿಪನ್ನಮತ್ತಾವ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕಮಿ.

ಅಥ ¶ ನಂ ಸಕ್ಕೋ ತಿಂಸಯೋಜನಮತ್ಥಕೇ ಏಕಂ ನದಿಂ ಪತ್ವಾ ಪಬೋಧೇತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಮ, ಓತರಿತ್ವಾ ನದಿಯಂ ನ್ಹಾಯಿತ್ವಾ ಉಸ್ಸೀಸಕೇ ಸಾಟಕಯುಗಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ನಿವಾಸೇಹಿ, ಅನ್ತೋಯೋಗ್ಗೇ ಪುಟಭತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ಆಹ. ಸಾ ತಥಾ ಕತ್ವಾ ಪುನ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರಂ ಪತ್ವಾ ದ್ವಾರಟ್ಟಾಲಕಪಾಕಾರೇ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ತಾತ, ಕಿಂ ನಾಮ ನಗರಮೇತ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿ. ‘‘ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರಂ, ಅಮ್ಮಾ’’ತಿ. ‘‘ಕಿಂ ವದೇಸಿ, ತಾತ, ನನು ಅಮ್ಹಾಕಂ ನಗರತೋ ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರಂ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಮತ್ಥಕೇ ಹೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಅಮ್ಮ, ಅಹಂ ಪನ ಉಜುಮಗ್ಗಂ ಜಾನಾಮೀ’’ತಿ. ಅಥ ನಂ ದಕ್ಖಿಣದ್ವಾರಸಮೀಪೇ ಓತಾರೇತ್ವಾ ¶ ‘‘ಅಮ್ಮ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಗಾಮೋ ಪುರತೋ ಅತ್ಥಿ, ತ್ವಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನಗರಂ ಪವಿಸಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುರತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ವಿಯ ಸಕ್ಕೋ ಅನ್ತರಧಾಯಿತ್ವಾ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಗತೋ.

ದೇವೀಪಿ ಏಕಿಕಾವ ಸಾಲಾಯಂ ನಿಸೀದಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಏಕೋ ದಿಸಾಪಾಮೋಕ್ಖೋ ಆಚರಿಯೋ ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರವಾಸೀ ಮನ್ತಜ್ಝಾಯಕೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಮಾಣವಕಸತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ನ್ಹಾನತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ದೂರತೋವ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ತಂ ಅಭಿರೂಪಂ ಸೋಭಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಂ ತತ್ಥ ನಿಸಿನ್ನಂ ದಿಸ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸಾನುಭಾವೇನ ಸಹ ದಸ್ಸನೇನೇವ ಕನಿಟ್ಠಭಗಿನಿಸಿನೇಹಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಮಾಣವಕೇ ಬಹಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕಕೋವ ಸಾಲಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಭಗಿನಿ, ಕತರಗಾಮವಾಸಿಕಾ ತ್ವ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿ. ‘‘ತಾತ, ಮಿಥಿಲಾಯಂ ಅರಿಟ್ಠಜನಕರಞ್ಞೋ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀಮ್ಹೀ’’ತಿ. ‘‘ಅಮ್ಮ, ಇಧ ಕಸ್ಮಾ ಆಗತಾಸೀ’’ತಿ? ‘‘ತಾತ, ಪೋಲಜನಕೇನ ರಾಜಾ ಮಾರಿತೋ, ಅಥಾಹಂ ಭೀತಾ ‘ಗಬ್ಭಂ ಅನುರಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಆಗತಾ’’ತಿ. ‘‘ಅಮ್ಮ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ತೇ ನಗರೇ ಕೋಚಿ ಞಾತಕೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ, ತಾತಾ’’ತಿ. ತೇನ ಹಿ ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿ, ಅಹಂ ಉದಿಚ್ಚಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಹಾಸಾಲೋ ದಿಸಾಪಾಮೋಕ್ಖಆಚರಿಯೋ, ಅಹಂ ತಂ ಭಗಿನಿಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಟಿಜಗ್ಗಿಸ್ಸಾಮಿ, ತ್ವಂ ‘‘ಭಾತಿಕಾ’’ತಿ ಮಂ ವತ್ವಾ ಪಾದೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿದೇವಾತಿ. ಸಾ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ¶ ತಸ್ಸ ಪಾದೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿದೇವಿ. ತೇ ದ್ವೇಪಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪರಿದೇವಿಂಸು.

ಅಥಸ್ಸ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಂ ಉಪಧಾವಿತ್ವಾ ‘‘ಆಚರಿಯ, ಕಿಂ ತೇ ಹೋತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿಂಸು. ಸೋ ಆಹ – ‘‘ಕನಿಟ್ಠಭಗಿನೀ ಮೇ ಏಸಾ, ಅಸುಕಕಾಲೇ ನಾಮ ಮಯಾ ವಿನಾ ಜಾತಾ’’ತಿ. ಅಥ ಮಾಣವಾ ‘‘ತವ ಭಗಿನಿಂ ದಿಟ್ಠಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿತ್ಥ ಆಚರಿಯಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು. ಸೋ ಮಾಣವೇ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಯೋಗ್ಗಂ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ತತ್ಥ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ತಾತಾ, ವೋ ¶ ಗನ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಮಮ ಕನಿಟ್ಠಭಗಿನಿಭಾವಂ ಕಥೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾನಿ ಕಾತುಂ ವದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗೇಹಂ ಪೇಸೇಸಿ. ತೇ ಗನ್ತ್ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಕಥೇಸುಂ. ಅಥ ನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀಪಿ ಉಣ್ಹೋದಕೇನ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ಸಯನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇಸಿ. ಅಥ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪಿ ನ್ಹಾತ್ವಾ ಆಗತೋ ಭೋಜನಕಾಲೇ ‘‘ಭಗಿನಿಂ ಮೇ ಪಕ್ಕೋಸಥಾ’’ತಿ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ತಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋನಿವೇಸನೇಯೇವ ತಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಿ.

ಸಾ ನ ಚಿರಸ್ಸೇವ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಂ ಪುತ್ತಂ ವಿಜಾಯಿ, ‘‘ಮಹಾಜನಕಕುಮಾರೋ’’ತಿಸ್ಸ ಅಯ್ಯಕಸನ್ತಕಂ ನಾಮಮಕಾಸಿ. ಸೋ ವಡ್ಢಮಾನೋ ದಾರಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕೀಳನ್ತೋ ಯೇ ತಂ ರೋಸೇನ್ತಿ, ತೇ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಜಾತತ್ತಾ ಮಹಾಬಲವತಾಯ ಚೇವ ಮಾನಥದ್ಧತಾಯ ಚ ದಳ್ಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಹರತಿ. ತದಾ ತೇ ಮಹಾಸದ್ದೇನ ರೋದನ್ತಾ ‘‘ಕೇನ ಪಹಟಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ವಿಧವಾಪುತ್ತೇನಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ. ಅಥ ಕುಮಾರೋ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಇಮೇ ಮಂ ‘ವಿಧವಾಪುತ್ತೋ’ತಿ ಅಭಿಣ್ಹಂ ವದನ್ತಿ, ಹೋತು, ಮಮ ಮಾತರಂ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ಸೋ ಏಕದಿವಸಂ ¶ ಮಾತರಂ ಪುಚ್ಛಿ ‘‘ಅಮ್ಮ, ಕೋ ಮಯ್ಹಂ ಪಿತಾ’’ತಿ? ಅಥ ನಂ ಮಾತಾ ‘‘ತಾತ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇ ಪಿತಾ’’ತಿ ವಞ್ಚೇಸಿ. ಸೋ ಪುನದಿವಸೇಪಿ ದಾರಕೇ ಪಹರನ್ತೋ ‘‘ವಿಧವಾಪುತ್ತೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ನನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮೇ ಪಿತಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ತೇ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಇಮೇ ಮಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇ ಕಿಂ ಹೋತೀ’ತಿ ಅಭಿಣ್ಹಂ ವದನ್ತಿ, ಮಾತಾ ಮೇ ಇದಂ ಕಾರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನ ಕಥೇಸಿ, ಸಾ ಅತ್ತನೋ ಮನೇನ ಮೇ ನ ಕಥೇಸ್ಸತಿ, ಹೋತು, ಕಥಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ನ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ಥಞ್ಞಂ ಪಿವನ್ತೋ ಥನಂ ದನ್ತೇಹಿ ಡಂಸಿತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಮ, ಮೇ ಪಿತರಂ ಕಥೇಹಿ, ಸಚೇ ನ ಕಥೇಸ್ಸಸಿ, ಥನಂ ತೇ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಹ. ಸಾ ಪುತ್ತಂ ವಞ್ಚೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀ ‘‘ತಾತ, ತ್ವಂ ಮಿಥಿಲಾಯಂ ಅರಿಟ್ಠಜನಕರಞ್ಞೋ ಪುತ್ತೋ, ಪಿತಾ ತೇ ಪೋಲಜನಕೇನ ಮಾರಿತೋ, ಅಹಂ ತಂ ಅನುರಕ್ಖನ್ತೀ ಇಮಂ ನಗರಂ ಆಗತಾ, ಅಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಂ ಭಗಿನಿಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಟಿಜಗ್ಗತೀ’’ತಿ ಕಥೇಸಿ. ಸೋ ತಂ ಸುತ್ವಾ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ‘‘ವಿಧವಾಪುತ್ತೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ನ ಕುಜ್ಝಿ.

ಸೋ ಸೋಳಸವಸ್ಸಬ್ಭನ್ತರೇಯೇವ ತಯೋ ವೇದೇ ಚ ಸಬ್ಬಸಿಪ್ಪಾನಿ ಚ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿ ¶ , ಸೋಳಸವಸ್ಸಿಕಕಾಲೇ ಪನ ಉತ್ತಮರೂಪಧರೋ ಅಹೋಸಿ. ಅಥ ಸೋ ‘‘ಪಿತು ಸನ್ತಕಂ ರಜ್ಜಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಮಾತರಂ ಪುಚ್ಛಿ ‘‘ಅಮ್ಮ, ಕಿಞ್ಚಿ ಧನಂ ತೇ ಹತ್ಥೇ ಅತ್ಥಿ, ಉದಾಹು ನೋ, ಅಹಂ ವೋಹಾರಂ ಕತ್ವಾ ಧನಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ¶ ಪಿತು ಸನ್ತಕಂ ರಜ್ಜಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ಅಥ ನಂ ಮಾತಾ ಆಹ – ‘‘ತಾತ, ನಾಹಂ ತುಚ್ಛಹತ್ಥಾ ಆಗತಾ, ತಯೋ ಮೇ ಹತ್ಥೇ ಧನಸಾರಾ ಅತ್ಥಿ, ಮುತ್ತಸಾರೋ, ಮಣಿಸಾರೋ, ವಜಿರಸಾರೋತಿ, ತೇಸು ಏಕೇಕೋ ರಜ್ಜಗ್ಗಹಣಪ್ಪಮಾಣೋ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ರಜ್ಜಂ ಗಣ್ಹ, ಮಾ ವೋಹಾರಂ ಕರೀ’’ತಿ. ‘‘ಅಮ್ಮ, ಇದಮ್ಪಿ ಧನಂ ಮಯ್ಹಮೇವ ಉಪಡ್ಢಂ ಕತ್ವಾ ದೇಹಿ, ತಂ ಪನ ಗಹೇತ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಭೂಮಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಬಹುಂ ಧನಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ರಜ್ಜಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ಸೋ ಉಪಡ್ಢಂ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಭೂಮಿಂ ಗಮಿಕೇಹಿ ವಾಣಿಜೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಾವಾಯ ಭಣ್ಡಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಪುನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಮಾತರಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಮ, ಅಹಂ ಸುವಣ್ಣಭೂಮಿಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಹ. ಅಥ ನಂ ಮಾತಾ ಆಹ – ‘‘ತಾತ, ಸಮುದ್ದೋ ನಾಮ ಅಪ್ಪಸಿದ್ಧಿಕೋ ಬಹುಅನ್ತರಾಯೋ, ಮಾ ಗಚ್ಛ, ರಜ್ಜಗ್ಗಹಣಾಯ ತೇ ಧನಂ ಬಹೂ’’ತಿ. ಸೋ ‘‘ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೇವ ಅಮ್ಮಾ’’ತಿ ಮಾತರಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಗೇಹಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಿ.

ತಂ ದಿವಸಮೇವ ಪೋಲಜನಕಸ್ಸ ಸರೀರೇ ರೋಗೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ, ಅನುಟ್ಠಾನಸೇಯ್ಯಂ ಸಯಿ. ತದಾ ಸತ್ತ ಜಙ್ಘಸತಾನಿ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಿಂಸು. ನಾವಾ ಸತ್ತದಿವಸೇಹಿ ಸತ್ತ ಯೋಜನಸತಾನಿ ಗತಾ. ಸಾ ಅತಿಚಣ್ಡವೇಗೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ವಹಿತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿ, ಫಲಕಾನಿ ಭಿನ್ನಾನಿ, ತತೋ ತತೋ ಉದಕಂ ಉಗ್ಗತಂ, ನಾವಾ ಸಮುದ್ದಮಜ್ಝೇ ನಿಮುಗ್ಗಾ. ಮಹಾಜನಾ ರೋದನ್ತಿ ಪರಿದೇವನ್ತಿ, ನಾನಾದೇವತಾಯೋ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ನೇವ ರೋದತಿ ನ ಪರಿದೇವತಿ, ನ ದೇವತಾಯೋ ನಮಸ್ಸತಿ, ನಾವಾಯ ಪನ ನಿಮುಜ್ಜನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಸಪ್ಪಿನಾ ಸಕ್ಖರಂ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕುಚ್ಛಿಪೂರಂ ಖಾದಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ಮಟ್ಠಕಸಾಟಕೇ ತೇಲೇನ ತೇಮೇತ್ವಾ ದಳ್ಹಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಕೂಪಕಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಠಿತೋ ನಾವಾಯ ನಿಮುಜ್ಜನಸಮಯೇ ಕೂಪಕಂ ಅಭಿರುಹಿ. ಮಹಾಜನಾ ¶ ಮಚ್ಛಕಚ್ಛಪಭಕ್ಖಾ ಜಾತಾ, ಸಮನ್ತಾ ಉದಕಂ ಅಡ್ಢೂಸಭಮತ್ತಂ ಲೋಹಿತಂ ಅಹೋಸಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಕೂಪಕಮತ್ಥಕೇ ಠಿತೋವ ‘‘ಇಮಾಯ ನಾಮ ದಿಸಾಯ ಮಿಥಿಲನಗರ’’ನ್ತಿ ದಿಸಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ಕೂಪಕಮತ್ಥಕಾ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಮಚ್ಛಕಚ್ಛಪೇ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಮಹಾಬಲವತಾಯ ಉಸಭಮತ್ಥಕೇ ಪತಿ. ತಂ ದಿವಸಮೇವ ಪೋಲಜನಕೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ. ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಮಣಿವಣ್ಣಾಸು ಊಮೀಸು ಪರಿವತ್ತನ್ತೋ ಸುವಣ್ಣಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಯ ಸಮುದ್ದಂ ¶ ತರತಿ. ಸೋ ಯಥಾ ಏಕದಿವಸಂ, ಏವಂ ಸತ್ತಾಹಂ ತರತಿ, ‘‘ಇದಾನಿ ಪುಣ್ಣಮೀದಿವಸೋ’’ತಿ ವೇಲಂ ಪನ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಲೋಣೋದಕೇನ ಮುಖಂ ವಿಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಿಕೋ ಹೋತಿ.

ತದಾ ¶ ಚ ‘‘ಯೇ ಮಾತುಪಟ್ಠಾನಾದಿಗುಣಯುತ್ತಾ ಸಮುದ್ದೇ ಮರಿತುಂ ಅನನುಚ್ಛವಿಕಾ ಸತ್ತಾ, ತೇ ಉದ್ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ ಚತೂಹಿ ಲೋಕಪಾಲೇಹಿ ಮಣಿಮೇಖಲಾ ನಾಮ ದೇವಧೀತಾ ಸಮುದ್ದರಕ್ಖಿಕಾ ಠಪಿತಾ ಹೋತಿ. ಸಾ ಸತ್ತ ದಿವಸಾನಿ ಸಮುದ್ದಂ ನ ಓಲೋಕೇಸಿ, ದಿಬ್ಬಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವನ್ತಿಯಾ ಕಿರಸ್ಸಾ ಸತಿ ಪಮುಟ್ಠಾ. ‘‘ದೇವಸಮಾಗಮಂ ಗತಾ’’ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ. ಅಥ ಸಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಸತ್ತಮೋ ದಿವಸೋ ಸಮುದ್ದಂ ಅನೋಲೋಕೇನ್ತಿಯಾ, ಕಾ ನು ಖೋ ಪವತ್ತೀ’’ತಿ ಓಲೋಕೇನ್ತೀ ಮಹಾಸತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ಮಹಾಜನಕಕುಮಾರೋ ಸಮುದ್ದೇ ನಸ್ಸಿಸ್ಸ, ದೇವಸಮಾಗಮಪವೇಸನಂ ನ ಲಭಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಅಲಙ್ಕತೇನ ಸರೀರೇನ ಆಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತಂ ವೀಮಂಸಮಾನಾ ಪಠಮಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಕೋಯಂ ಮಜ್ಝೇ ಸಮುದ್ದಸ್ಮಿಂ, ಅಪಸ್ಸಂ ತೀರಮಾಯುಹೇ;

ಕಂ ತ್ವಂ ಅತ್ಥವಸಂ ಞತ್ವಾ, ಏವಂ ವಾಯಮಸೇ ಭುಸ’’ನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಅಪಸ್ಸಂ ತೀರಮಾಯುಹೇತಿ ತೀರಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋವ ಆಯೂಹತಿ ವೀರಿಯಂ ಕರೋತಿ.

ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ತಸ್ಸಾ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಸತ್ತಮೋ ದಿವಸೋ ಸಮುದ್ದಂ ತರನ್ತಸ್ಸ, ನ ಮೇ ದುತಿಯೋ ಸತ್ತೋ ದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬೋ, ಕೋ ನು ಮಂ ವದತೀ’’ತಿ ಆಕಾಸಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ದುತಿಯಂ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ನಿಸಮ್ಮ ವತ್ತಂ ಲೋಕಸ್ಸ, ವಾಯಾಮಸ್ಸ ಚ ದೇವತೇ;

ತಸ್ಮಾ ಮಜ್ಝೇ ಸಮುದ್ದಸ್ಮಿಂ, ಅಪಸ್ಸಂ ತೀರಮಾಯುಹೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ನಿಸಮ್ಮ ವತ್ತಂ ಲೋಕಸ್ಸಾತಿ ಅಹಂ ಲೋಕಸ್ಸ ವತ್ತಕಿರಿಯಂ ದಿಸ್ವಾ ಉಪಧಾರೇತ್ವಾ ವಿಹರಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಾಯಾಮಸ್ಸ ಚಾತಿ ವಾಯಾಮಸ್ಸ ಚ ಆನಿಸಂಸಂ ನಿಸಾಮೇತ್ವಾ ವಿಹರಾಮೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ¶ ನಿಸಮ್ಮ ವಿಹರಾಮಿ, ‘‘ಪುರಿಸಕಾರೋ ನಾಮ ನ ನಸ್ಸತಿ, ಸುಖೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತೀ’’ತಿ ಜಾನಾಮಿ, ತಸ್ಮಾ ತೀರಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋಪಿ ಆಯೂಹಾಮಿ ವೀರಿಯಂ ಕರೋಮಿ, ನ ಉಕ್ಕಣ್ಠಾಮೀತಿ.

ಸಾ ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಉತ್ತರಿ ಸೋತುಕಾಮಾ ಹುತ್ವಾ ಪುನ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಗಮ್ಭೀರೇ ¶ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯಸ್ಮಿಂ, ತೀರಂ ಯಸ್ಸ ನ ದಿಸ್ಸತಿ;

ಮೋಘೋ ತೇ ಪುರಿಸವಾಯಾಮೋ, ಅಪ್ಪತ್ವಾವ ಮರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಅಪ್ಪತ್ವಾತಿ ತೀರಂ ಅಪ್ಪತ್ವಾಯೇವ.

ಅಥ ನಂ ಮಹಾಸತ್ತೋ ‘‘ದೇವತೇ, ಕಿಂ ನಾಮೇತಂ ಕಥೇಸಿ, ವಾಯಾಮಂ ಕತ್ವಾ ಮರನ್ತೋಪಿ ಗರಹತೋ ಮುಚ್ಚಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಅನಣೋ ¶ ಞಾತಿನಂ ಹೋತಿ, ದೇವಾನಂ ಪಿತುನಞ್ಚ ಸೋ;

ಕರಂ ಪುರಿಸಕಿಚ್ಚಾನಿ, ನ ಚ ಪಚ್ಛಾನುತಪ್ಪತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಅನಣೋತಿ ವಾಯಾಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ಞಾತೀನಞ್ಚೇವ ದೇವತಾನಞ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಾನಞ್ಚ ಅನ್ತರೇ ಅನಣೋ ಹೋತಿ ಅಗರಹಿತೋ ಅನಿನ್ದಿತೋ. ಕರಂ ಪುರಿಸಕಿಚ್ಚಾನೀತಿ ಯಥಾ ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪುರಿಸೇಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರಂ ಪಚ್ಛಾಕಾಲೇ ನ ಚ ಅನುತಪ್ಪತಿ, ಯಥಾ ನಾನುಸೋಚತಿ, ಏವಾಹಮ್ಪಿ ವೀರಿಯಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪಚ್ಛಾಕಾಲೇ ನಾನುತಪ್ಪಾಮಿ ನಾನುಸೋಚಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

‘‘ಅಪಾರನೇಯ್ಯಂ ಯಂ ಕಮ್ಮಂ, ಅಫಲಂ ಕಿಲಮಥುದ್ದಯಂ;

ತತ್ಥ ಕೋ ವಾಯಾಮೇನತ್ಥೋ, ಮಚ್ಚು ಯಸ್ಸಾಭಿನಿಪ್ಪತ’’ನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಅಪಾರನೇಯ್ಯನ್ತಿ ವಾಯಾಮೇನ ಮತ್ಥಕಂ ಅಪಾಪೇತಬ್ಬಂ. ಮಚ್ಚು ಯಸ್ಸಾಭಿನಿಪ್ಪತನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ಅಟ್ಠಾನೇ ವಾಯಾಮಕರಣಸ್ಸ ಮರಣಮೇವ ನಿಪ್ಫನ್ನಂ, ತತ್ಥ ಕೋ ವಾಯಾಮೇನತ್ಥೋತಿ.

ಏವಂ ದೇವಧೀತಾಯ ವುತ್ತೇ ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಭಾನಂ ಕರೋನ್ತೋ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಉತ್ತರಿ ಗಾಥಾ ಆಹ –

‘‘ಅಪಾರನೇಯ್ಯಮಚ್ಚನ್ತಂ ¶ , ಯೋ ವಿದಿತ್ವಾನ ದೇವತೇ;

ನ ರಕ್ಖೇ ಅತ್ತನೋ ಪಾಣಂ, ಜಞ್ಞಾ ಸೋ ಯದಿ ಹಾಪಯೇ.

‘‘ಅಧಿಪ್ಪಾಯಫಲಂ ಏಕೇ, ಅಸ್ಮಿಂ ಲೋಕಸ್ಮಿ ದೇವತೇ;

ಪಯೋಜಯನ್ತಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ತಾನಿ ಇಜ್ಝನ್ತಿ ವಾ ನ ವಾ.

‘‘ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಕಂ ಕಮ್ಮಫಲಂ, ನನು ಪಸ್ಸಸಿ ದೇವತೇ;

ಸನ್ನಾ ಅಞ್ಞೇ ತರಾಮಹಂ, ತಞ್ಚ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸನ್ತಿಕೇ.

‘‘ಸೋ ಅಹಂ ¶ ವಾಯಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಥಾಸತ್ತಿ ಯಥಾಬಲಂ;

ಗಚ್ಛಂ ಪಾರಂ ಸಮುದ್ದಸ್ಸ, ಕಸ್ಸಂ ಪುರಿಸಕಾರಿಯ’’ನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಅಚ್ಚನ್ತನ್ತಿ ಯೋ ‘‘ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ವೀರಿಯಂ ಕತ್ವಾ ನಿಪ್ಫಾದೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಅಚ್ಚನ್ತಮೇವ ಅಪಾರನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ಚಣ್ಡಹತ್ಥಿಆದಯೋ ಅಪರಿಹರನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಪಾಣಂ ನ ರಕ್ಖತಿ. ಜಞ್ಞಾ ಸೋ ಯದಿ ಹಾಪಯೇತಿ ಸೋ ಯದಿ ತಾದಿಸೇಸು ಠಾನೇಸು ವೀರಿಯಂ ಹಾಪೇಯ್ಯ, ಜಾನೇಯ್ಯ ತಸ್ಸ ಕುಸೀತಭಾವಸ್ಸ ಫಲಂ. ತ್ವಂ ಯಂ ವಾ ತಂ ವಾ ನಿರತ್ಥಕಂ ವದಸೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಪಾಳಿಯಂ ಪನ ‘‘ಜಞ್ಞಾ ಸೋ ಯದಿ ಹಾಪಯ’’ನ್ತಿ ಲಿಖಿತಂ, ತಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ನತ್ಥಿ. ಅಧಿಪ್ಪಾಯಫಲನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಫಲಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನಾ ಏಕಚ್ಚೇ ಪುರಿಸಾ ಕಸಿವಣಿಜ್ಜಾದೀನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಪಯೋಜಯನ್ತಿ, ತಾನಿ ಇಜ್ಝನ್ತಿ ವಾ ನ ವಾ ಇಜ್ಝನ್ತಿ. ‘‘ಏತ್ಥ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಇದಂ ಉಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪನ ಕಾಯಿಕಚೇತಸಿಕವೀರಿಯಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ತಂ ಇಜ್ಝತೇವ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ. ಸನ್ನಾ ಅಞ್ಞೇ ತರಾಮಹನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇ ಜನಾ ಮಹಾಸಮುದ್ದೇ ಸನ್ನಾ ನಿಮುಗ್ಗಾ ವೀರಿಯಂ ಅಕರೋನ್ತಾ ಮಚ್ಛಕಚ್ಛಪಭಕ್ಖಾ ಜಾತಾ, ಅಹಂ ಪನ ಏಕಕೋವ ತರಾಮಿ. ತಞ್ಚ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ಇದಂ ಮೇ ವೀರಿಯಫಲಂ ಪಸ್ಸ, ಮಯಾ ಇಮಿನಾ ಅತ್ತಭಾವೇನ ದೇವತಾ ನಾಮ ¶ ನ ದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬಾ, ಸೋಹಂ ತಞ್ಚ ಇಮಿನಾ ದಿಬ್ಬರೂಪೇನ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ಠಿತಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ. ಯಥಾಸತ್ತಿ ಯಥಾಬಲನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಸತ್ತಿಯಾ ಚ ಬಲಸ್ಸ ಚ ಅನುರೂಪಂ. ಕಸ್ಸನ್ತಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ.

ತತೋ ದೇವತಾ ತಸ್ಸ ತಂ ದಳ್ಹವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಥುತಿಂ ಕರೋನ್ತೀ ಗಾಥಮಾಹ –

‘‘ಯೋ ತ್ವಂ ಏವಂ ಗತೇ ಓಘೇ, ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೇ ಮಹಣ್ಣವೇ;

ಧಮ್ಮವಾಯಾಮಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಕಮ್ಮುನಾ ನಾವಸೀದಸಿ;

ಸೋ ತ್ವಂ ತತ್ಥೇವ ಗಚ್ಛಾಹಿ, ಯತ್ಥ ತೇ ನಿರತೋ ಮನೋ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ಏವಂ ಗತೇತಿ ಏವರೂಪೇ ಗಮ್ಭೀರೇ ವಿತ್ಥತೇ ಮಹಾಸಮುದ್ದೇ. ಧಮ್ಮವಾಯಾಮಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಧಮ್ಮವಾಯಾಮೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಕಮ್ಮುನಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪುರಿಸಕಾರಕಮ್ಮೇನ. ನಾವಸೀದಸೀತಿ ನ ಅವಸೀದಸಿ. ಯತ್ಥ ತೇತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ತವ ಮನೋ ನಿರತೋ, ತತ್ಥೇವ ಗಚ್ಛಾಹೀತಿ.

ಸಾ ಏವಞ್ಚ ಪನ ವತ್ವಾ ‘‘ಪಣ್ಡಿತ ಮಹಾಪರಕ್ಕಮ, ಕುಹಿಂ ತಂ ನೇಮೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ. ‘‘ಮಿಥಿಲನಗರ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಾ ಮಹಾಸತ್ತಂ ಪುಪ್ಫಕಲಾಪಂ ವಿಯ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಭೋಹಿ ¶ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪರಿಗ್ಗಯ್ಹ ಉರೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಪಿಯಪುತ್ತಂ ಆದಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ವಿಯ ಆಕಾಸೇ ಪಕ್ಖನ್ದಿ. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಸತ್ತಾಹಂ ಲೋಣೋದಕೇನ ಉಪಕ್ಕಸರೀರೋ ಹುತ್ವಾ ದಿಬ್ಬಫಸ್ಸೇನ ಫುಟ್ಠೋ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕಮಿ. ಅಥ ನಂ ಸಾ ಮಿಥಿಲಂ ನೇತ್ವಾ ಅಮ್ಬವನುಯ್ಯಾನೇ ಮಙ್ಗಲಸಿಲಾಪಟ್ಟೇ ದಕ್ಖಿಣಪಸ್ಸೇನ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ಉಯ್ಯಾನದೇವತಾಹಿ ತಸ್ಸ ಆರಕ್ಖಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಗತಾ.

ತದಾ ಪೋಲಜನಕಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ ನತ್ಥಿ. ಏಕಾ ಪನಸ್ಸ ಧೀತಾ ಅಹೋಸಿ, ಸಾ ಸೀವಲಿದೇವೀ ನಾಮ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ. ಅಮಚ್ಚಾ ತಮೇನಂ ಮರಣಮಞ್ಚೇ ನಿಪನ್ನಂ ಪುಚ್ಛಿಂಸು ‘‘ಮಹಾರಾಜ, ತುಮ್ಹೇಸು ದಿವಙ್ಗತೇಸು ರಜ್ಜಂ ಕಸ್ಸ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ? ಅಥ ನೇ ರಾಜಾ ‘‘ತಾತಾ, ಮಮ ಧೀತರಂ ಸೀವಲಿದೇವಿಂ ಆರಾಧೇತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥ, ಯೋ ವಾ ಪನ ಚತುರಸ್ಸಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಉಸ್ಸೀಸಕಂ ಜಾನಾತಿ, ಯೋ ವಾ ಪನ ಸಹಸ್ಸಥಾಮಧನುಂ ಆರೋಪೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಯೋ ವಾ ಪನ ಸೋಳಸ ಮಹಾನಿಧೀ ನೀಹರಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ಅಮಚ್ಚಾ ‘‘ದೇವ, ತೇಸಂ ನೋ ನಿಧೀನಂ ಉದ್ದಾನಂ ಕಥೇಥಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು. ಅಥ ರಾಜಾ –

‘‘ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನೇ ನಿಧಿ, ಅಥೋ ಓಕ್ಕಮನೇ ನಿಧಿ;

ಅನ್ತೋ ನಿಧಿ ಬಹಿ ನಿಧಿ, ನ ಅನ್ತೋ ನ ಬಹಿ ನಿಧಿ.

‘‘ಆರೋಹನೇ ¶ ಮಹಾನಿಧಿ, ಅಥೋ ಓರೋಹನೇ ನಿಧಿ;

ಚತೂಸು ಮಹಾಸಾಲೇಸು, ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನೇ ನಿಧಿ.

‘‘ದನ್ತಗ್ಗೇಸು ಮಹಾನಿಧಿ, ವಾಲಗ್ಗೇಸು ಚ ಕೇಪುಕೇ;

ರುಕ್ಖಗ್ಗೇಸು ಮಹಾನಿಧಿ, ಸೋಳಸೇತೇ ಮಹಾನಿಧೀ.

‘‘ಸಹಸ್ಸಥಾಮೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ, ಸೀವಲಿಆರಾಧನೇನ ಚಾ’’ತಿ. –

ಮಹಾನಿಧೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಇತರೇಸಮ್ಪಿ ಉದ್ದಾನಂ ಕಥೇಸಿ. ರಾಜಾ ಇಮಂ ಕಥಂ ವತ್ವಾ ಕಾಲಮಕಾಸಿ.

ಅಮಚ್ಚಾ ¶ ರಞ್ಞೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ತಸ್ಸ ಮತಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಮನ್ತಯಿಂಸು ‘‘ಅಮ್ಭೋ ರಞ್ಞಾ ‘ಅತ್ತನೋ ಧೀತರಂ ಆರಾಧೇತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದಾತಬ್ಬ’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಕೋ ತಂ ಆರಾಧೇತುಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ. ತೇ ‘‘ಸೇನಾಪತಿ ವಲ್ಲಭೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸಾಸನಂ ಪೇಸೇಸುಂ. ಸೋ ಸಾಸನಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ರಜ್ಜತ್ಥಾಯ ರಾಜದ್ವಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ¶ ಆಗತಭಾವಂ ರಾಜಧೀತಾಯ ಆರೋಚಾಪೇಸಿ. ಸಾ ತಸ್ಸ ಆಗತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖ್ವಸ್ಸ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಸಿರಿಂ ಧಾರೇತುಂ ಧಿತೀ’’ತಿ ತಸ್ಸ ವೀಮಂಸನತ್ಥಾಯ ‘‘ಖಿಪ್ಪಂ ಆಗಚ್ಛತೂ’’ತಿ ಆಹ. ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಸಾಸನಂ ಸುತ್ವಾ ತಂ ಆರಾಧೇತುಕಾಮೋ ಸೋಪಾನಪಾದಮೂಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಜವೇನಾಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ. ಅಥ ನಂ ಸಾ ವೀಮಂಸಮಾನಾ ‘‘ಮಹಾತಲೇ ಜವೇನ ಧಾವಾ’’ತಿ ಆಹ. ಸೋ ‘‘ರಾಜಧೀತರಂ ತೋಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವೇಗೇನ ಪಕ್ಖನ್ದಿ. ಅಥ ನಂ ‘‘ಪುನ ಏಹೀ’’ತಿ ಆಹ. ಸೋ ಪುನ ವೇಗೇನ ಆಗತೋ. ಸಾ ತಸ್ಸ ಧಿತಿಯಾ ವಿರಹಿತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಏಹಿ ಸಮ್ಮ, ಪಾದೇ ಮೇ ಸಮ್ಬಾಹಾ’’ತಿ ಆಹ. ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಆರಾಧನತ್ಥಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಪಾದೇ ಸಮ್ಬಾಹಿ. ಅಥ ನಂ ಸಾ ಉರೇ ಪಾದೇನ ಪಹರಿತ್ವಾ ಉತ್ತಾನಕಂ ಪಾತೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಅನ್ಧಬಾಲಪುರಿಸಂ ಧಿತಿವಿರಹಿತಂ ಪೋಥೇತ್ವಾ ಗೀವಾಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನೀಹರಥಾ’’ತಿ ದಾಸೀನಂ ಸಞ್ಞಂ ಅದಾಸಿ. ತಾ ತಥಾ ಕರಿಂಸು. ಸೋ ತೇಹಿ ‘‘ಕಿಂ ಸೇನಾಪತೀ’’ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಮಾ ಕಥೇಥ, ಸಾ ನೇವ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಯಕ್ಖಿನೀ’’ತಿ ಆಹ. ತತೋ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕೋ ಗತೋ, ತಮ್ಪಿ ತಥೇವ ಲಜ್ಜಾಪೇಸಿ. ತಥಾ ಸೇಟ್ಠಿಂ, ಛತ್ತಗ್ಗಾಹಂ, ಅಸಿಗ್ಗಾಹನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಪಿ ತೇ ಲಜ್ಜಾಪೇಸಿಯೇವ.

ಅಥ ಅಮಚ್ಚಾ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ‘‘ರಾಜಧೀತರಂ ಆರಾಧೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಸಹಸ್ಸಥಾಮಧನುಂ ಆರೋಪೇತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ, ತಮ್ಪಿ ಕೋಚಿ ಆರೋಪೇತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿ. ತತೋ ‘‘ಚತುರಸ್ಸಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಉಸ್ಸೀಸಕಂ ಜಾನನ್ತಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ, ತಮ್ಪಿ ಕೋಚಿ ನ ಜಾನಾತಿ. ತತೋ ಸೋಳಸ ಮಹಾನಿಧೀ ನೀಹರಿತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ, ತೇಪಿ ಕೋಚಿ ನೀಹರಿತುಂ ¶ ನಾಸಕ್ಖಿ. ತತೋ ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಅರಾಜಿಕಂ ನಾಮ ರಟ್ಠಂ ಪಾಲೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಕಿಂ ನು ಖೋ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಮನ್ತಯಿಂಸು. ಅಥ ನೇ ಪುರೋಹಿತೋ ಆಹ – ‘‘ಭೋ ತುಮ್ಹೇ ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿತ್ಥ, ಫುಸ್ಸರಥಂ ನಾಮ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಫುಸ್ಸರಥೇನ ಹಿ ಲದ್ಧರಾಜಾ ಸಕಲಜಮ್ಬುದೀಪೇ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ಹೋತೀ’’ತಿ. ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ನಗರಂ ಅಲಙ್ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಮಙ್ಗಲರಥೇ ಚತ್ತಾರೋ ಕುಮುದವಣ್ಣೇ ಅಸ್ಸೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಉತ್ತಮಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ರಾಜಕಕುಧಭಣ್ಡಾನಿ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಪರಿವಾರೇಸುಂ. ‘‘ಸಸಾಮಿಕಸ್ಸ ರಥಸ್ಸ ಪುರತೋ ತೂರಿಯಾನಿ ವಜ್ಜನ್ತಿ, ಅಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಪಚ್ಛತೋ ವಜ್ಜನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬತೂರಿಯಾನಿ ¶ ಪಚ್ಛತೋ ವಾದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಭಿಙ್ಕಾರೇನ ರಥಧುರಞ್ಚ ಪತೋದಞ್ಚ ಅಭಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ‘‘ಯಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತುಂ ಪುಞ್ಞಂ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛತೂ’’ತಿ ರಥಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸುಂ. ಅಥ ರಥೋ ರಾಜಗೇಹಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ವೇಗೇನ ಮಹಾವೀಥಿಂ ಅಭಿರುಹಿ.

ಸೇನಾಪತಿಆದಯೋ ¶ ‘‘ಫುಸ್ಸರಥೋ ಮಮ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗಚ್ಛತೂ’’ತಿ ಚಿನ್ತಯಿಂಸು. ಸೋ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಗೇಹಾನಿ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಗರಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಾಚೀನದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಉಯ್ಯಾನಾಭಿಮುಖೋ ಪಾಯಾಸಿ. ಅಥ ನಂ ವೇಗೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ನಿವತ್ತೇಥಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು. ಪುರೋಹಿತೋ ‘‘ಮಾ ನಿವತ್ತಯಿತ್ಥ, ಇಚ್ಛನ್ತೋ ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಗಚ್ಛತು, ಮಾ ನಿವಾರೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ರಥೋ ಉಯ್ಯಾನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಮಙ್ಗಲಸಿಲಾಪಟ್ಟಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಆರೋಹನಸಜ್ಜೋ ಹುತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾಸಿ. ಪುರೋಹಿತೋ ಮಹಾಸತ್ತಂ ನಿಪನ್ನಕಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಮಚ್ಚೇ ಆಮನ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಏಕೋ ಸಿಲಾಪಟ್ಟೇ ನಿಪನ್ನಕೋ ಪುರಿಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಸೇತಚ್ಛತ್ತಾನುಚ್ಛವಿಕಾ ಪನಸ್ಸ ಧಿತಿ ಅತ್ಥೀತಿ ವಾ ನತ್ಥೀತಿ ವಾ ನ ಜಾನಾಮ, ಸಚೇ ಏಸ ಪುಞ್ಞವಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಅಮ್ಹೇ ನ ಓಲೋಕೇಸ್ಸತಿ, ಕಾಳಕಣ್ಣಿಸತ್ತೋ ಸಚೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಭೀತತಸಿತೋ ಉಟ್ಠಾಯ ಕಮ್ಪಮಾನೋ ಓಲೋಕೇಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಮಾ ಖಿಪ್ಪಂ ಸಬ್ಬತೂರಿಯಾನಿ ಪಗ್ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ತಾವದೇವ ಅನೇಕಸತಾನಿ ತೂರಿಯಾನಿ ಪಗ್ಗಣ್ಹಿಂಸು. ತದಾ ತೂರಿಯಸದ್ದೋ ಸಾಗರಘೋಸೋ ವಿಯ ಅಹೋಸಿ.

ಮಹಾಸತ್ತೋ ತೇನ ಸದ್ದೇನ ಪಬುಜ್ಝಿತ್ವಾ ಸೀಸಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಮಹಾಜನಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಸೇತಚ್ಛತ್ತೇನ ಮೇ ಆಗತೇನ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಪುನ ಸೀಸಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಪರಿವತ್ತಿತ್ವಾ ವಾಮಪಸ್ಸೇನ ನಿಪಜ್ಜಿ. ಪುರೋಹಿತೋ ತಸ್ಸ ಪಾದೇ ವಿವರಿತ್ವಾ ಲಕ್ಖಣಾನಿ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ‘‘ತಿಟ್ಠತು ಅಯಂ ಏಕೋ ದೀಪೋ, ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಮಹಾದೀಪಾನಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಪುನ ತೂರಿಯಾನಿ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಸಿ. ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ¶ ಮುಖಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಪರಿವತ್ತಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಪಸ್ಸೇನ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಮಹಾಜನಂ ಓಲೋಕೇಸಿ. ತದಾ ಪುರೋಹಿತೋ ಪರಿಸಂ ಉಸ್ಸಾರೇತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅವಕುಜ್ಜೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಉಟ್ಠೇಹಿ, ದೇವ, ರಜ್ಜಂ ತೇ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಆಹ. ಅಥ ನಂ ಮಹಾಸತ್ತೋ ‘‘ರಾಜಾ ವೋ ಕುಹೀ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಕಾಲಕತೋ ದೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ ವಾ ಭಾತಾ ವಾ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ನತ್ಥಿ ದೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತೇನ ಹಿ ಸಾಧು ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯ ಸಿಲಾಪಟ್ಟೇ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ನಿಸೀದಿ. ಅಥ ನಂ ತತ್ಥೇವ ಅಭಿಸಿಞ್ಚಿಂಸು. ಸೋ ಮಹಾಜನಕೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಅಹೋಸಿ. ಸೋ ರಥವರಂ ಅಭಿರುಯ್ಹ ಮಹನ್ತೇನ ಸಿರಿವಿಭವೇನ ನಗರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ರಾಜನಿವೇಸನಂ ಅಭಿರುಹನ್ತೋ ¶ ‘‘ಸೇನಾಪತಿಆದೀನಂ ತಾನೇವ ಠಾನಾನಿ ಹೋನ್ತೂ’’ತಿ ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ಮಹಾತಲಂ ಅಭಿರುಹಿ.

ರಾಜಧೀತಾ ಪನ ಪುರಿಮಸಞ್ಞಾಯ ಏವ ತಸ್ಸ ವೀಮಂಸನತ್ಥಂ ಏಕಂ ಪುರಿಸಂ ಆಣಾಪೇಸಿ ‘‘ತಾತ, ತ್ವಂ ಗಚ್ಛ, ರಾಜಾನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಹಿ ‘ದೇವ, ಸೀವಲಿದೇವೀ ತುಮ್ಹೇ ಪಕ್ಕೋಸತಿ, ಖಿಪ್ಪಂ ಕಿರಾಗಚ್ಛತೂ’’’ತಿ. ಸೋ ಗನ್ತ್ವಾ ತಥಾ ಆರೋಚೇಸಿ. ರಾಜಾ ಪಣ್ಡಿತೋ ತಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾಪಿ ಅಸ್ಸುಣನ್ತೋ ವಿಯ ‘‘ಅಹೋ ಸೋಭನೋ ವತಾಯಂ ಪಾಸಾದೋ’’ತಿ ಪಾಸಾದಮೇವ ವಣ್ಣೇತಿ. ಸೋ ತಂ ಸಾವೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ರಾಜಧೀತಾಯ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಆರೋಚೇಸಿ ‘‘ಅಯ್ಯೇ, ರಾಜಾ ತುಮ್ಹಾಕಂ ವಚನಂ ನ ಸುಣಾತಿ, ಪಾಸಾದಮೇವ ವಣ್ಣೇತಿ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ವಚನಂ ತಿಣಂ ವಿಯ ನ ಗಣೇತೀ’’ತಿ. ಸಾ ತಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ¶ ‘‘ಸೋ ಮಹಜ್ಝಾಸಯೋ ಪುರಿಸೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ದುತಿಯಮ್ಪಿ ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪೇಸೇಸಿ. ರಾಜಾಪಿ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿಯಾ ಪಕತಿಗಮನೇನ ಸೀಹೋ ವಿಯ ವಿಜಮ್ಭಮಾನೋ ಪಾಸಾದಂ ಅಭಿರುಹಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತೇ ರಾಜಧೀತಾ ತಸ್ಸ ತೇಜೇನ ಸಕಭಾವೇನ ಸಣ್ಠಾತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಹತ್ಥಾಲಮ್ಬಕಂ ಅದಾಸಿ.

ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಹತ್ಥಂ ಓಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಮಹಾತಲಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಸಮುಸ್ಸಿತಸೇತಚ್ಛತ್ತೇ ರಾಜಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಮಚ್ಚೇ ಆಮನ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಭೋ, ಅತ್ಥಿ ಪನ ವೋ ರಞ್ಞಾ ಕಾಲಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಕೋಚಿ ಓವಾದೋ ದಿನ್ನೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಆಮ, ದೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತೇನ ಹಿ ವದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ದೇವ ‘‘ಸೀವಲಿದೇವಿಂ ಆರಾಧೇತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ತೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ. ಸೀವಲಿದೇವಿಯಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಹತ್ಥಾಲಮ್ಬಕೋ ದಿನ್ನೋ, ಅಯಂ ತಾವ ಆರಾಧಿತಾ ನಾಮ, ಅಞ್ಞಂ ವದೇಥಾತಿ. ದೇವ ‘‘ಚತುರಸ್ಸಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಉಸ್ಸೀಸಕಂ ಜಾನಿತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ತೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ. ರಾಜಾ ‘‘ಇದಂ ದುಜ್ಜಾನಂ, ಉಪಾಯೇನ ಸಕ್ಕಾ ಜಾನಿತು’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಸೀಸತೋ ಸುವಣ್ಣಸೂಚಿಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಸೀವಲಿದೇವಿಯಾ ಹತ್ಥೇ ಠಪೇಸಿ ‘‘ಇಮಂ ಠಪೇಹೀ’’ತಿ ¶ . ಸಾ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಉಸ್ಸೀಸಕೇ ಠಪೇಸಿ. ‘‘ಖಗ್ಗಂ ಅದಾಸೀ’’ತಿಪಿ ವದನ್ತಿಯೇವ. ಸೋ ತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ‘‘ಇದಂ ಉಸ್ಸೀಸಕ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ ತೇಸಂ ಕಥಂ ಅಸ್ಸುಣನ್ತೋ ವಿಯ ‘‘ಕಿಂ ಕಥೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನ ತೇಹಿ ತಥಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಇದಂ ಜಾನಿತುಂ ನ ಗರು, ಏತಂ ಉಸ್ಸೀಸಕ’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ವದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ದೇವ, ‘‘ಸಹಸ್ಸಥಾಮಧನುಂ ಆರೋಪೇತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ತೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ. ‘‘ತೇನ ಹಿ ಆಹರಥ ನ’’ನ್ತಿ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ಸೋ ಧನುಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಯಥಾನಿಸಿನ್ನೋವ ¶ ಇತ್ಥೀನಂ ಕಪ್ಪಾಸಫೋಟನಧನುಂ ವಿಯ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ವದೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ‘‘ದೇವ, ಸೋಳಸ ಮಹಾನಿಧೀ ನೀಹರಿತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ರಜ್ಜಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ತೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ. ‘‘ತೇಸಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಉದ್ದಾನಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಆಮ, ದೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತೇನ ಹಿ ನಂ ಕಥೇಥಾ’’ತಿ ಆಹ. ತೇ ‘‘ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನೇ ನಿಧೀ’’ತಿ ಉದ್ದಾನಂ ಕಥಯಿಂಸು. ತಸ್ಸ ತಂ ಸುಣನ್ತಸ್ಸೇವ ಗಗನತಲೇ ಪುಣ್ಣಚನ್ದೋ ವಿಯ ಸೋ ಅತ್ಥೋ ಪಾಕಟೋ ಅಹೋಸಿ.

ಅಥ ನೇ ರಾಜಾ ಆಹ – ‘‘ಅಜ್ಜ, ಭಣೇ, ವೇಲಾ ನತ್ಥಿ, ಸ್ವೇ ನಿಧೀ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ಸೋ ಪುನದಿವಸೇ ಅಮಚ್ಚೇ ಸನ್ನಿಪಾತೇತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಿ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ರಾಜಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇ ಭೋಜೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಆಮ, ದೇವಾ’’ತಿ. ಸೋ ಚಿನ್ತೇಸಿ ‘‘ಸೂರಿಯೋತಿ ನಾಯಂ ಸೂರಿಯೋ, ಸೂರಿಯಸದಿಸತ್ತಾ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಸೂರಿಯಾ ನಾಮ, ತೇಸಂ ಪಚ್ಚುಗ್ಗಮನಟ್ಠಾನೇ ನಿಧಿನಾ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ. ತತೋ ರಾಜಾ ‘‘ತೇಸು ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇಸು ಆಗಚ್ಛನ್ತೇಸು ಪಚ್ಚುಗ್ಗಮನಂ ಕರೋನ್ತೋ ಕತರಂ ಠಾನಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ದೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತಂ ಠಾನಂ ಖಣಿತ್ವಾ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಥಾ’’ತಿ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ‘‘ಗಮನಕಾಲೇ ಅನುಗಚ್ಛನ್ತೋ ಕತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಸೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಟ್ಠಾನೇ ನಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತತೋಪಿ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಥಾ’’ತಿ ನಿಧಿಂ ¶ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಅಥ ಮಹಾಜನಾ ಉಕ್ಕುಟ್ಠಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಪವತ್ತೇನ್ತಾ ‘‘ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನೇ ನಿಧೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನದಿಸಾಯಂ ಖಣನ್ತಾ ವಿಚರಿಂಸು. ಅಥೋ ‘‘ಓಕ್ಕಮನೇ ನಿಧೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಸೂರಿಯತ್ಥಙ್ಗಮನದಿಸಾಯಂ ಖಣನ್ತಾ ವಿಚರಿಂಸು. ‘‘ಇದಂ ಪನ ಧನಂ ಇಧೇವ ಹೋತಿ, ಅಹೋ ಅಚ್ಛರಿಯ’’ನ್ತಿ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪವತ್ತಯಿಂಸು. ಅನ್ತೋನಿಧೀತಿ ರಾಜಗೇಹೇ ಮಹಾದ್ವಾರಸ್ಸ ಅನ್ತೋಉಮ್ಮಾರಾ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಬಹಿ ನಿಧೀತಿ ಬಹಿಉಮ್ಮಾರಾ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ನ ಅನ್ತೋ ನ ಬಹಿ ನಿಧೀತಿ ಹೇಟ್ಠಾಉಮ್ಮಾರತೋ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ ¶ . ಆರೋಹನೇ ನಿಧೀತಿ ಮಙ್ಗಲಹತ್ಥಿಂ ಆರೋಹನಕಾಲೇ ಸುವಣ್ಣನಿಸ್ಸೇಣಿಯಾ ಅತ್ಥರಣಟ್ಠಾನತೋ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಅಥೋ ಓರೋಹನೇ ನಿಧೀತಿ ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧತೋ ಓರೋಹನಟ್ಠಾನತೋ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಚತೂಸು ಮಹಾಸಾಲೇಸೂತಿ ಭೂಮಿಯಂ ಕತಉಪಟ್ಠಾನಟ್ಠಾನೇ ಸಿರಿಸಯನಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಮಞ್ಚಪಾದಾ ಸಾಲಮಯಾ, ತೇಸಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಚತಸ್ಸೋ ನಿಧಿಕುಮ್ಭಿಯೋ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಸಮನ್ತಾಯೋಜನೇ ನಿಧೀತಿ ಯೋಜನಂ ನಾಮ ರಥಯುಗಪಮಾಣಂ, ಸಿರಿಸಯನಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ರಥಯುಗಪ್ಪಮಾಣತೋ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ದನ್ತಗ್ಗೇಸು ಮಹಾನಿಧೀತಿ ಮಙ್ಗಲಹತ್ಥಿಟ್ಠಾನೇ ತಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ದನ್ತಾನಂ ಅಭಿಮುಖಟ್ಠಾನತೋ ¶ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ವಾಲಗ್ಗೇಸೂತಿ ಮಙ್ಗಲಹತ್ಥಿಟ್ಠಾನೇ ತಸ್ಸ ವಾಲಧಿಸಮ್ಮುಖಟ್ಠಾನತೋ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಕೇಪುಕೇತಿ ಕೇಪುಕಂ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಂ, ಮಙ್ಗಲಪೋಕ್ಖರಣಿತೋ ಉದಕಂ ನೀಹರಾಪೇತ್ವಾ ನಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇಸಿ. ರುಕ್ಖಗ್ಗೇಸು ಮಹಾನಿಧೀತಿ ಉಯ್ಯಾನೇ ಮಹಾಸಾಲರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಠಿತಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯೇ ಪರಿಮಣ್ಡಲಾಯ ರುಕ್ಖಚ್ಛಾಯಾಯ ಅನ್ತೋ ನಿಧಿಂ ನೀಹರಾಪೇಸಿ. ಏವಂ ಸೋಳಸ ಮಹಾನಿಧಯೋ ನೀಹರಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ. ‘‘ನತ್ಥಿ ದೇವಾ’’ತಿ ವದಿಂಸು. ಮಹಾಜನೋ ಹಟ್ಠತುಟ್ಠೋ ಅಹೋಸಿ.

ಅಥ ರಾಜಾ ‘‘ಇದಂ ಧನಂ ದಾನಮುಖೇ ವಿಕಿರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಗರಮಜ್ಝೇ ಚೇವ ಚತೂಸು ನಗರದ್ವಾರೇಸು ಚಾತಿ ಪಞ್ಚಸು ಠಾನೇಸು ಪಞ್ಚ ದಾನಸಾಲಾಯೋ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಮಹಾದಾನಂ ಪಟ್ಠಪೇಸಿ, ಕಾಲಚಮ್ಪಾನಗರತೋ ಅತ್ತನೋ ಮಾತರಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಞ್ಚ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಮಹನ್ತಂ ಸಕ್ಕಾರಂ ಅಕಾಸಿ. ತಸ್ಸ ತರುಣರಜ್ಜೇಯೇವ ಸಕಲಂ ವಿದೇಹರಟ್ಠಂ ‘‘ಅರಿಟ್ಠಜನಕರಞ್ಞೋ ಕಿರ ಪುತ್ತೋ ಮಹಾಜನಕೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತಿ, ಸೋ ಕಿರ ಪಣ್ಡಿತೋ ಉಪಾಯಕುಸಲೋ, ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮ ನ’’ನ್ತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಸಙ್ಖುಭಿತಂ ಅಹೋಸಿ. ತತೋ ತತೋ ಬಹುಂ ಪಣ್ಣಾಕಾರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಗಮಿಂಸು, ನಾಗರಾಪಿ ಮಹಾಛಣಂ ಸಜ್ಜಯಿಂಸು. ರಾಜನಿವೇಸನೇ ಅತ್ಥರಣಾದೀನಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಗನ್ಧದಾಮಮಾಲಾದಾಮಾದೀನಿ ಓಸಾರೇತ್ವಾ ವಿಪ್ಪಕಿಣ್ಣಲಾಜಾಕುಸುಮವಾಸಧೂಮಗನ್ಧಾಕಾರಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ಪಾನಭೋಜನಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸುಂ. ರಞ್ಞೋ ಪಣ್ಣಾಕಾರತ್ಥಾಯ ರಜತಸುವಣ್ಣಭಾಜನಾದೀಸು ಅನೇಕಪ್ಪಕಾರಾನಿ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯಮಧುಫಾಣಿತಫಲಾದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ¶ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠಂಸು. ಏಕತೋ ಅಮಚ್ಚಮಣ್ಡಲಂ ನಿಸೀದಿ, ಏಕತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಣೋ, ಏಕತೋ ಸೇಟ್ಠಿಆದಯೋ ನಿಸೀದಿಂಸು, ಏಕತೋ ಉತ್ತಮರೂಪಧರಾ ನಾಟಕಿತ್ಥಿಯೋ ನಿಸೀದಿಂಸು, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಪಿ ಸೋತ್ಥಿಕಾರೇನ ಮುಖಮಙ್ಗಲಿಕಾನಿ ಕಥೇನ್ತಿ, ನಚ್ಚಗೀತಾದೀಸು ಕುಸಲಾ ನಚ್ಚಗೀತಾದೀನಿ ಪವತ್ತಯಿಂಸು, ಅನೇಕಸತಾನಿ ತೂರಿಯಾನಿ ¶ ಪವಜ್ಜಿಂಸೂ. ತದಾ ರಾಜನಿವೇಸನಂ ಯುಗನ್ಧರವಾತವೇಗೇನ ಪಹಟಾ ಸಾಗರಕುಚ್ಛಿ ವಿಯ ಏಕನಿನ್ನಾದಂ ಅಹೋಸಿ. ಓಲೋಕಿತೋಲೋಕಿತಟ್ಠಾನಂ ಕಮ್ಪತಿ.

ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ರಾಜಾಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಸಕ್ಕಸಿರಿಸದಿಸಂ ಮಹನ್ತಂ ಸಿರಿವಿಲಾಸಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಮಹಾಸಮುದ್ದೇ ಕತವಾಯಾಮಂ ಅನುಸ್ಸರಿ. ತಸ್ಸ ‘‘ವೀರಿಯಂ ನಾಮ ಕತ್ತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ, ಸಚಾಹಂ ಮಹಾಸಮುದ್ದೇ ¶ ವೀರಿಯಂ ನಾಕರಿಸ್ಸಂ, ನ ಇಮಂ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅಲಭಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ತಂ ವಾಯಾಮಂ ಅನುಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ ಪೀತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ. ಸೋ ಪೀತಿವೇಗೇನ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇನ್ತೋ ಆಹ –

‘‘ಆಸೀಸೇಥೇವ ಪುರಿಸೋ, ನ ನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ;

ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೋಹಂ ಅತ್ತಾನಂ, ಯಥಾ ಇಚ್ಛಿಂ ತಥಾ ಅಹು.

‘‘ಆಸೀಸೇಥೇವ ಪುರಿಸೋ, ನ ನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ;

ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೋಹಂ ಅತ್ತಾನಂ, ಉದಕಾ ಥಲಮುಬ್ಭತಂ.

‘‘ವಾಯಮೇಥೇವ ಪುರಿಸೋ, ನ ನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ;

ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೋಹಂ ಅತ್ತಾನಂ, ಯಥಾ ಇಚ್ಛಿಂ ತಥಾ ಅಹು.

‘‘ವಾಯಮೇಥೇವ ಪುರಿಸೋ, ನ ನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡಿತೋ;

ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೋಹಂ ಅತ್ತಾನಂ, ಉದಕಾ ಥಲಮುಬ್ಭತಂ.

‘‘ದುಕ್ಖೂಪನೀತೋಪಿ ನರೋ ಸಪಞ್ಞೋ, ಆಸಂ ನ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ಸುಖಾಗಮಾಯ;

ಬಹೂ ಹಿ ಫಸ್ಸಾ ಅಹಿತಾ ಹಿತಾ ಚ, ಅವಿತಕ್ಕಿತಾ ಮಚ್ಚುಮುಪಬ್ಬಜನ್ತಿ.

‘‘ಅಚಿನ್ತಿತಮ್ಪಿ ಭವತಿ, ಚಿನ್ತಿತಮ್ಪಿ ವಿನಸ್ಸತಿ;

ನ ಹಿ ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಭೋಗಾ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಆಸೀಸೇಥೇವಾತಿ ಆಸಾಛೇದಕಮ್ಮಂ ಅಕತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮಂ ಆಸಂ ಕರೋಥೇವ. ನ ನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ವೀರಿಯಂ ಕರೋನ್ತೋ ನ ನಿಬ್ಬಿನ್ದೇಯ್ಯ ನ ಅಲಸೇಯ್ಯ. ಯಥಾ ಇಚ್ಛಿನ್ತಿ ಯಥಾ ರಾಜಭಾವಂ ಇಚ್ಛಿಂ, ತಥೇವ ರಾಜಾ ಜಾತೋಮ್ಹಿ. ಉಬ್ಭತನ್ತಿ ನೀಹಟಂ. ದುಕ್ಖೂಪನೀತೋತಿ ಕಾಯಿಕಚೇತಸಿಕದುಕ್ಖೇನ ಫುಟ್ಠೋಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಹಿತಾ ಹಿತಾ ಚಾತಿ ದುಕ್ಖಫಸ್ಸಾ ಅಹಿತಾ, ಸುಖಫಸ್ಸಾ ಹಿತಾ. ಅವಿತಕ್ಕಿತಾತಿ ¶ ಅವಿತಕ್ಕಿತಾರೋ ಅಚಿನ್ತಿತಾರೋ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ತೇಸು ಫಸ್ಸೇಸು ಅಹಿತಫಸ್ಸೇನ ಫುಟ್ಠಾ ಸತ್ತಾ ‘‘ಹಿತಫಸ್ಸೋಪಿ ಅತ್ಥೀತಿ ವೀರಿಯಂ ಕರೋನ್ತಾ ತಂ ¶ ಪಾಪುಣನ್ತೀ’’ತಿ ಅಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ವೀರಿಯಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ತೇ ಇಮಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಅವಿತಕ್ಕಿತಾರೋ ಹಿತಫಸ್ಸಂ ಅಲಭಿತ್ವಾವ ಮಚ್ಚುಮುಪಬ್ಬಜನ್ತಿ ಮರಣಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ವೀರಿಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬಮೇವಾತಿ.

ಅಚಿನ್ತಿತಮ್ಪೀತಿ ¶ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಅಚಿನ್ತಿತಮ್ಪಿ ಹೋತಿ, ಚಿನ್ತಿತಮ್ಪಿ ವಿನಸ್ಸತಿ. ಮಯಾಪಿ ಹಿ ‘‘ಅಯುಜ್ಝಿತ್ವಾವ ರಜ್ಜಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಇದಂ ಅಚಿನ್ತಿತಂ, ‘‘ಸುವಣ್ಣಭೂಮಿತೋ ಧನಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಯುಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಿತು ಸನ್ತಕಂ ರಜ್ಜಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪನ ಚಿನ್ತಿತಂ, ಇದಾನಿ ಮೇ ಚಿನ್ತಿತಂ ನಟ್ಠಂ, ಅಚಿನ್ತಿತಂ ಜಾತಂ. ನ ಹಿ ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಭೋಗಾತಿ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತಾನಞ್ಹಿ ಭೋಗಾ ಚಿನ್ತಾಯ ಅನಿಪ್ಫಜ್ಜನತೋ ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ನಾಮ ನ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ವೀರಿಯಮೇವ ಕತ್ತಬ್ಬಂ. ವೀರಿಯವತೋ ಹಿ ಅಚಿನ್ತಿತಮ್ಪಿ ಹೋತೀತಿ.

ಸೋ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಸ ರಾಜಧಮ್ಮೇ ಅಕೋಪೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇ ಚ ಉಪಟ್ಠಾಸಿ. ಅಪರಭಾಗೇ ಸೀವಲಿದೇವೀ ಧಞ್ಞಪುಞ್ಞಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪುತ್ತಂ ವಿಜಾಯಿ, ‘‘ದೀಘಾವುಕುಮಾರೋ’’ತಿಸ್ಸ ನಾಮಂ ಕರಿಂಸು. ತಸ್ಸ ವಯಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ರಾಜಾ ಉಪರಜ್ಜಂ ದತ್ವಾ ಸತ್ತವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ. ಸೋ ಏಕದಿವಸಂ ಉಯ್ಯಾನಪಾಲೇನ ಫಲಾಫಲೇಸು ಚೇವ ನಾನಾಪುಪ್ಫೇಸು ಚ ಆಭತೇಸು ತಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ತುಟ್ಠೋ ಹುತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾನಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ‘‘ಸಮ್ಮ ಉಯ್ಯಾನಪಾಲ, ಅಹಂ ಉಯ್ಯಾನಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ತ್ವಂ ಅಲಙ್ಕರೋಹಿ ನ’’ನ್ತಿ ಆಹ. ಸೋ ‘‘ಸಾಧು, ದೇವಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಥಾ ಕತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಪಟಿವೇದೇಸಿ. ಸೋ ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧವರಗತೋ ಮಹನ್ತೇನ ಪರಿವಾರೇನ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಉಯ್ಯಾನದ್ವಾರಂ ಪಾಪುಣಿ. ತತ್ರ ಚ ದ್ವೇ ಅಮ್ಬಾ ಅತ್ಥಿ ನೀಲೋಭಾಸಾ. ಏಕೋ ಅಫಲೋ, ಏಕೋ ಫಲಧರೋ. ಸೋ ಪನ ಅತಿಮಧುರೋ, ರಞ್ಞಾ ಅಗ್ಗಫಲಸ್ಸ ಅಪರಿಭುತ್ತತ್ತಾ ತತೋ ಕೋಚಿ ಫಲಂ ಗಹೇತುಂ ನ ಉಸ್ಸಹತಿ. ರಾಜಾ ಹತ್ಥಿಕ್ಖನ್ಧವರಗತೋವ ತತೋ ಏಕಂ ಫಲಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಜಿವ್ಹಗ್ಗೇ ಠಪಿತಮತ್ತಮೇವ ದಿಬ್ಬೋಜಂ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾಸಿ. ಸೋ ‘‘ನಿವತ್ತನಕಾಲೇ ಬಹೂ ಖಾದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇಸಿ. ‘‘ರಞ್ಞಾ ಅಗ್ಗಫಲಂ ಪರಿಭುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ ಉಪರಾಜಾನಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಹತ್ಥಿಮೇಣ್ಡಅಸ್ಸಮೇಣ್ಡಾದಯೋಪಿ ಫಲಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಂಸು. ಅಞ್ಞೇ ಫಲಂ ಅಲಭನ್ತಾ ದಣ್ಡೇಹಿ ಸಾಖಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಪಣ್ಣಮಕಂಸು. ರುಕ್ಖೋ ಓಭಗ್ಗವಿಭಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ, ಇತರೋ ಪನ ಮಣಿಪಬ್ಬತೋ ವಿಯ ವಿಲಾಸಮಾನೋ ಠಿತೋ.

ರಾಜಾ ಉಯ್ಯಾನಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಕಿ’’ನ್ತಿ ಅಮಚ್ಚೇ ಪುಚ್ಛತಿ. ‘‘ದೇವೇನ ಅಗ್ಗಫಲಂ ಪರಿಭುತ್ತನ್ತಿ ಮಹಾಜನೇನ ವಿಲುಮ್ಪಿತೋ ದೇವಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು. ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಭಣೇ, ಇಮಸ್ಸ ¶ ಪನ ನೇವ ಪತ್ತಂ, ನ ವಣ್ಣೋ ಖೀಣೋ’’ತಿ? ‘‘ನಿಪ್ಫಲತಾಯ ನ ಖೀಣೋ, ದೇವಾ’’ತಿ. ತಂ ಸುತ್ವಾ ರಾಜಾ ಸಂವೇಗಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ¶ ‘‘ಅಯಂ ರುಕ್ಖೋ ನಿಪ್ಫಲತಾಯ ¶ ನೀಲೋಭಾಸೋ ಠಿತೋ, ಅಯಂ ಪನ ಸಫಲತಾಯ ಓಭಗ್ಗವಿಭಗ್ಗೋ ಠಿತೋ. ಇದಮ್ಪಿ ರಜ್ಜಂ ಸಫಲರುಕ್ಖಸದಿಸಂ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಪನ ನಿಪ್ಫಲರುಕ್ಖಸದಿಸಾ. ಸಕಿಞ್ಚನಸ್ಸೇವ ಭಯಂ, ನಾಕಿಞ್ಚನಸ್ಸ. ತಸ್ಮಾ ಅಹಂ ಫಲರುಕ್ಖೋ ವಿಯ ಅಹುತ್ವಾ ನಿಪ್ಫಲರುಕ್ಖಸದಿಸೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ, ಇಮಂ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಚಜಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ದಳ್ಹಂ ಸಮಾದಾನಂ ಕತ್ವಾ ಮನಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ನಗರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಾಸಾದದ್ವಾರೇ ಠಿತೋವ ಸೇನಾಪತಿಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಮಹಾಸೇನಾಪತಿ, ಅಜ್ಜ ಮೇ ಪಟ್ಠಾಯ ಭತ್ತಹಾರಕಞ್ಚೇವ ಮುಖೋದಕದನ್ತಕಟ್ಠದಾಯಕಞ್ಚ ಏಕಂ ಉಪಟ್ಠಾಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇ ಮಂ ದಟ್ಠುಂ ಮಾ ಲಭನ್ತು, ಪೋರಾಣಕವಿನಿಚ್ಛಯಾಮಚ್ಚೇ ಗಹೇತ್ವಾ ರಜ್ಜಂ ಅನುಸಾಸಥ, ಅಹಂ ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪರಿಪಾಸಾದತಲೇ ಸಮಣಧಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಾಸಾದಮಾರುಯ್ಹ ಏಕಕೋವ ಸಮಣಧಮ್ಮಂ ಅಕಾಸಿ. ಏವಂ ಗತೇ ಕಾಲೇ ಮಹಾಜನೋ ರಾಜಙ್ಗಣೇ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತಂ ಅದಿಸ್ವಾ ‘‘ನ ನೋ ರಾಜಾ ಪೋರಾಣಕೋ ವಿಯ ಹೋತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಾಥಾದ್ವಯಮಾಹ –

‘‘ಅಪೋರಾಣಂ ವತ ಭೋ ರಾಜಾ, ಸಬ್ಬಭುಮ್ಮೋ ದಿಸಮ್ಪತಿ;

ನಜ್ಜ ನಚ್ಚೇ ನಿಸಾಮೇತಿ, ನ ಗೀತೇ ಕುರುತೇ ಮನೋ.

‘‘ನ ಮಿಗೇ ನಪಿ ಉಯ್ಯಾನೇ, ನಪಿ ಹಂಸೇ ಉದಿಕ್ಖತಿ;

ಮೂಗೋವ ತುಣ್ಹಿಮಾಸೀನೋ, ನ ಅತ್ಥಮನುಸಾಸತೀ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಮಿಗೇತಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕವಚನಂ, ಪುಬ್ಬೇ ಹತ್ಥೀ ಯುಜ್ಝಾಪೇತಿ, ಮೇಣ್ಡೇ ಯುಜ್ಝಾಪೇತಿ, ಅಜ್ಜ ತೇಪಿ ನ ಓಲೋಕೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉಯ್ಯಾನೇತಿ ಉಯ್ಯಾನಕೀಳಮ್ಪಿ ನಾನುಭೋತಿ. ಹಂಸೇತಿ ಪಞ್ಚಪದುಮಸಞ್ಛನ್ನಾಸು ಉಯ್ಯಾನಪೋಕ್ಖರಣೀಸು ಹಂಸಗಣಂ ನ ಓಲೋಕೇತಿ. ಮೂಗೋವಾತಿ ಭತ್ತಹಾರಕಞ್ಚ ಉಪಟ್ಠಾಕಞ್ಚ ಪುಚ್ಛಿಂಸು ‘‘ಭೋ ರಾಜಾ, ತುಮ್ಹೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಮನ್ತೇತೀ’’ತಿ. ತೇ ‘‘ನ ಮನ್ತೇತೀ’’ತಿ ವದಿಂಸು. ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹಂಸು.

ರಾಜಾ ಕಾಮೇಸು ಅನಲ್ಲೀಯನ್ತೇನ ವಿವೇಕನಿನ್ನೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಅತ್ತನೋ ಕುಲೂಪಕಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇ ಅನುಸ್ಸರಿತ್ವಾ ‘‘ಕೋ ನು ಖೋ ಮೇ ತೇಸಂ ಸೀಲಾದಿಗುಣಯುತ್ತಾನಂ ಅಕಿಞ್ಚನಾನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಆಚಿಕ್ಖಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತೀಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –

‘‘ಸುಖಕಾಮಾ ¶ ರಹೋಸೀಲಾ, ವಧಬನ್ಧಾ ಉಪಾರತಾ;

ಕಸ್ಸ ನು ಅಜ್ಜ ಆರಾಮೇ, ದಹರಾ ವುದ್ಧಾ ಚ ಅಚ್ಛರೇ.

‘‘ಅತಿಕ್ಕನ್ತವನಥಾ ¶ ¶ ಧೀರಾ, ನಮೋ ತೇಸಂ ಮಹೇಸಿನಂ;

ಯೇ ಉಸ್ಸುಕಮ್ಹಿ ಲೋಕಮ್ಹಿ, ವಿಹರನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸುಕಾ.

‘‘ತೇ ಛೇತ್ವಾ ಮಚ್ಚುನೋ ಜಾಲಂ, ತತಂ ಮಾಯಾವಿನೋ ದಳ್ಹಂ;

ಛಿನ್ನಾಲಯತ್ತಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಕೋ ತೇಸಂ ಗತಿಮಾಪಯೇ’’ತಿ.

ತತ್ಥ ಸುಖಕಾಮಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನಸುಖಕಾಮಾ. ರಹೋಸೀಲಾತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸೀಲಾ ನ ಅತ್ತನೋ ಗುಣಪ್ಪಕಾಸನಾ. ದಹರಾ ವುಡ್ಢಾ ಚಾತಿ ದಹರಾ ಚೇವ ಮಹಲ್ಲಕಾ ಚ. ಅಚ್ಛರೇತಿ ವಸನ್ತಿ.

ತಸ್ಸೇವಂ ತೇಸಂ ಗುಣೇ ಅನುಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ ಮಹತೀ ಪೀತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ. ಅಥ ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕತೋ ಉಟ್ಠಾಯ ಉತ್ತರಸೀಹಪಞ್ಜರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರದಿಸಾಭಿಮುಖೋ ಸಿರಸಿ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಏವರೂಪೇಹಿ ಗುಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ’’ತಿ ನಮಸ್ಸಮಾನೋ ‘‘ಅತಿಕ್ಕನ್ತವನಥಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ. ತತ್ಥ ಅತಿಕ್ಕನ್ತವನಥಾತಿ ಪಹೀನತಣ್ಹಾ. ಮಹೇಸಿನನ್ತಿ ಮಹನ್ತೇ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಾದಯೋ ಗುಣೇ ಏಸಿತ್ವಾ ಠಿತಾನಂ. ಉಸ್ಸುಕಮ್ಹೀತಿ ರಾಗಾದೀಹಿ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಆಪನ್ನೇ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ. ಮಚ್ಚುನೋ ಜಾಲನ್ತಿ ಕಿಲೇಸಮಾರೇನ ಪಸಾರಿತಂ ತಣ್ಹಾಜಾಲಂ. ತತಂ ಮಾಯಾವಿನೋತಿ ಅತಿಮಾಯಾವಿನೋ. ಕೋ ತೇಸಂ ಗತಿಮಾಪಯೇತಿ ಕೋ ಮಂ ತೇಸಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ನಿವಾಸಟ್ಠಾನಂ ಪಾಪೇಯ್ಯ, ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ತಸ್ಸ ಪಾಸಾದೇಯೇವ ಸಮಣಧಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸಾ ಅತೀತಾ. ಅಥಸ್ಸ ಅತಿವಿಯ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಚಿತ್ತಂ ನಮಿ, ಅಗಾರಂ ಲೋಕನ್ತರಿಕನಿರಯೋ ವಿಯ ಖಾಯಿ, ತಯೋ ಭವಾ ಆದಿತ್ತಾ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಹಿಂಸು. ಸೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಭಿಮುಖೇನ ಚಿತ್ತೇನ ‘‘ಕದಾ ನು ಖೋ ಇಮಂ ಸಕ್ಕಭವನಂ ವಿಯ ಅಲಙ್ಕತಪ್ಪಟಿಯತ್ತಂ ಮಿಥಿಲಂ ಪಹಾಯ ಹಿಮವನ್ತಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತವೇಸಗಹಣಕಾಲೋ ಮಯ್ಹಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಮಿಥಿಲವಣ್ಣನಂ ನಾಮ ಆರಭಿ –

‘‘ಕದಾಹಂ ¶ ಮಿಥಿಲಂ ಫೀತಂ, ವಿಭತ್ತಂ ಭಾಗಸೋ ಮಿತಂ;