📜

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ದ್ವೇಮಾತಿಕಾಪಾಳಿ

ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಪಾಳಿ

ಪುಬ್ಬಕರಣಂ-೪

ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ¶ ¶ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ-೫

ಛನ್ದ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪತ್ತಕಲ್ಲಅಙ್ಗಾ-೪

ಉಪೋಸಥೋ ¶ , ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ;

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ;

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕರಣಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾನಿ ಸಮಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸಿತಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ಆರಾಧನಂ ಕರೋಮ.

ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ

ಸುಣಾತು ಮೇ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ? ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ.

ಕಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ? ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ತಂ ಸಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮ. ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಿ. ಯಥಾ ¶ ಖೋ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವಂ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿಯಮಾನೇ ಸರಮಾನೋ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನಾವಿಕರೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಹೋತಿ. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ ಧಮ್ಮೋ ವುತ್ತೋ ಭಗವತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸರಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಆಪನ್ನೇನ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೇನ ಸನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿ ಆವಿಕಾತಬ್ಬಾ, ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿದಾನಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೋ

ತತ್ರಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಮೇಥುನಧಮ್ಮ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನೋ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಪಿ, ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಿಯೇಯ್ಯ, ಯಥಾರೂಪೇ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ರಾಜಾನೋ ಚೋರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಹನೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಚೋರೋಸಿ ಬಾಲೋಸಿ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಥೇನೋಸೀತಿ, ತಥಾರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಮಾನೋ ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ವಾಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ, ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ ಕಿಂ ತುಯ್ಹಿಮಿನಾ ಪಾಪಕೇನ ದುಜ್ಜೀವಿತೇನ, ಮತಂ ¶ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿ, ಇತಿ ಚಿತ್ತಮನೋ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನಭಿಜಾನಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ, ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಆಪನ್ನೋ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅಜಾನಮೇವಂ ಆವುಸೋ ಅವಚಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿ’’ನ್ತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ. ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನ ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಯಥಾ ಪುರೇ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾ, ಪಾರಾಜಿಕೋ ¶ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾರಾಜಿಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸುದ್ದೇಸೋ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ವೇಣಿಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮಾತುಗಾಮಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಓಭಾಸೇಯ್ಯ ಯಥಾ ತಂ ಯುವಾ ಯುವತಿಂ ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಹಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸೇಯ್ಯ ‘‘ಏತದಗ್ಗಂ ಭಗಿನಿ ಪಾರಿಚರಿಯಾನಂ ಯಾ ಮಾದಿಸಂ ಸೀಲವನ್ತಂ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ಏತೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಪರಿಚರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತೇನ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಮತಿಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಮತಿಂ, ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಜಾರತ್ತನೇ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕುಟಿಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಅಸ್ಸಾಮಿಕಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ದ್ವಾದಸ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಸತ್ತನ್ತರಾ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಾ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಅನಾರಮ್ಭಂ ಸಪರಿಕ್ಕಮನಂ. ಸಾರಮ್ಭೇ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಪರಿಕ್ಕಮನೇ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಕುಟಿಂ ಕಾರೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ಅನಭಿನೇಯ್ಯ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ಪಮಾಣಂ ವಾ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ವಿಹಾರಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಮಹಲ್ಲಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಸಸ್ಸಾಮಿಕಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಾ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಅನಾರಮ್ಭಂ ಸಪರಿಕ್ಕಮನಂ. ಸಾರಮ್ಭೇ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಪರಿಕ್ಕಮನೇ ಮಹಲ್ಲಕಂ ವಿಹಾರಂ ಕಾರೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ಅನಭಿನೇಯ್ಯ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋ ಅಪ್ಪತೀತೋ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ¶ , ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋ ಅಪ್ಪತೀತೋ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ ಕೋಚಿದೇಸೋ ಲೇಸಮತ್ತೋ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ, ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ತಸ್ಸೇವ ಖೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೋನ್ತಿ ಅನುವತ್ತಕಾ ವಗ್ಗವಾದಕಾ ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ, ತೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ, ಧಮ್ಮವಾದೀ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು, ವಿನಯವಾದೀ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಞ್ಚ ರುಚಿಞ್ಚ ಆದಾಯ ವೋಹರತಿ, ಜಾನಾತಿ, ನೋ ಭಾಸತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ, ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಏವಂ ಅವಚುತ್ಥ, ನ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮವಾದೀ, ನ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿನಯವಾದೀ, ಮಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ರುಚ್ಚಿತ್ಥ, ಸಮೇತಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ , ಏವಞ್ಚ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಭಿಕ್ಖು ಪನೇವ ದುಬ್ಬಚಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಕರೋತಿ ‘‘ಮಾ ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ಅಹಮ್ಪಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವಕ್ಖಾಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ವಿರಮಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಮಮ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಅಕಾಸಿ, ವಚನೀಯಮೇವಾಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತಾನಂ ಕರೋತು, ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ವದತು ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಭಿಕ್ಖೂಪಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ವಕ್ಖನ್ತಿ ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಏವಂ ಸಂವದ್ಧಾ ಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪರಿಸಾ ಯದಿದಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವಚನೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವುಟ್ಠಾಪನೇನಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ ¶ , ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಭಿಕ್ಖು ಪನೇವ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ ಕುಲದೂಸಕೋ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ, ತಸ್ಸ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚ ತೇನ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಕುಲದೂಸಕೋ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯಸ್ಮತಾ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ, ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ, ದೋಸಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ, ಮೋಹಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ, ಭಯಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ತಾದಿಸಿಕಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಏಕಚ್ಚಂ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಿ, ಏಕಚ್ಚಂ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ದೋಸಗಾಮಿನೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಮೋಹಗಾಮಿನೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಯಗಾಮಿನೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಕುಲದೂಸಕೋ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ¶ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯಸ್ಮತಾ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ, ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ನವ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಯಾವತತಿಯಕಾ. ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯಾವತೀಹಂ ಜಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ತಾವತೀಹಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕಾಮಾ ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬಂ. ಪರಿವುತ್ಥಪರಿವಾಸೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉತ್ತರಿ ಛಾರತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಮಾನತ್ತಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಚಿಣ್ಣಮಾನತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ, ತತ್ಥ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಬ್ಭೇತಬ್ಬೋ. ಏಕೇನಪಿ ಚೇ ಊನೋ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಬ್ಭೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನಬ್ಭಿತೋ, ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೋ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇ ಅನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ

ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ತಮೇನಂ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ವದೇಯ್ಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ವಾ, ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ¶ ವಾ, ಯೇನ ವಾ ಸಾ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋ.

ದುತಿಯಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ನ ಹೇವ ಖೋ ಪನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಆಸನಂ ಹೋತಿ ನಾಲಂಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಅಲಞ್ಚ ಖೋ ಹೋತಿ ಮಾತುಗಾಮಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಓಭಾಸಿತುಂ, ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ತಥಾರೂಪೇ ಆಸನೇ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ತಮೇನಂ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ವದೇಯ್ಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ವಾ, ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋ ದ್ವಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ವಾ, ಯೇನ ವಾ ಸಾ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇ ಅನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಅನಿಯತೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿ, ಮಾಸಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಊನಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ ಸತಿಯಾಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪುರಾಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರಾಣಚೀವರಂ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ರಜಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಆಕೋಟಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ¶ ಸಮಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು, ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ತಞ್ಚೇ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ಬಹೂಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಯಾ ವಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಭಿಕ್ಖುಂ ¶ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಉಭಿನ್ನಂ ಅಞ್ಞಾತಕಾನಂ ಗಹಪತೀನಂ ವಾ ಗಹಪತಾನೀನಂ ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಾನಿ ಉಪಕ್ಖಟಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಮಯಂ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಾನಿ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇಹಿ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಇಮೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಥ ಉಭೋವ ಸನ್ತಾ ಏಕೇನಾ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಗಹಪತಿಕೋ ವಾ ದೂತೇನ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣೇಯ್ಯ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಆಯಸ್ಮಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನ’’ನ್ತಿ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೋ ದೂತೋ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ, ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ ಕಾಲೇನ ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ¶ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ. ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ನಿದ್ದಿಸಿ, ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಉಪಸಙ್ಕಮತಾಯಸ್ಮಾ ಕಾಲೇನ, ಚೀವರೇನ ತಂ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ. ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ, ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನೋ ಸಾರಯಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬಂ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ತಿಟ್ಠಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಮಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ನೋ ¶ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಯತಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ತತ್ಥ ಸಾಮಂ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ದೂತೋ ವಾ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಯಂ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣಿತ್ಥ, ನ ತಂ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಭೋತಿ, ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕಂ, ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಕಥಿನವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುದ್ಧಕಾಳಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ದ್ವೇ ಭಾಗಾ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಆದಾತಬ್ಬಾ, ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ದ್ವೇ ಭಾಗೇ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ, ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ, ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛಬ್ಬಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ಓರೇನ ಚೇ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ¶ ತಂ ಸನ್ಥತಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಾ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪುರಾಣಸನ್ಥತಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿ ಆದಾತಬ್ಬಾ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾಯ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಪುರಾಣಸನ್ಥ ತಸ್ಸ ¶ ಸಾಮನ್ತಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಂ, ನವಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸಹತ್ಥಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿ ಅಸನ್ತೇ ಹಾರಕೇ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಹರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತೇಪಿ ಹಾರಕೇ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ರಜಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ವಿಜಟಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೂಪಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಿಯವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ದಸಾಹಪರಮಂ ¶ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೋ ಪತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ ¶ , ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪದಾತಬ್ಬೋ ‘‘ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖು ಪತ್ತೋ ಯಾವ ಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ, ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ‘‘ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ, ‘‘ಅದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ. ಓರೇನ ಚೇ ‘‘ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ, ಓರೇನ‘‘ದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಾಮಂ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ¶ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಂ ಮಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಯ್ಯತಿ, ಆಯತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ವಿತ್ಥತಞ್ಚ, ಅಪ್ಪಿತಞ್ಚ, ಸುವೀತಞ್ಚ, ಸುಪ್ಪವಾಯಿತಞ್ಚ, ಸುವಿಲೇಖಿತಞ್ಚ, ಸುವಿತಚ್ಛಿತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಮಯಮ್ಪಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ದಸಾಹಾನಾಗತಂ ¶ ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಚ್ಚೇಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಉಪವಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನ ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ತಥಾರೂಪೇಸು ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಿಹರನ್ತೋ ಆಕಙ್ಖಮಾನೋ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ಸಿಯಾ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸಾಯ, ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಓಮಸವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಭಿಕ್ಖುಪೇಸುಞ್ಞೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಭೂತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಪಥವಿಂ ಖಣೇಯ್ಯ ವಾ ಖಣಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಅಞ್ಞವಾದಕೇ, ವಿಹೇಸಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ¶ , ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ ಕೋಚ್ಛಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ ¶ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಮಹಲ್ಲಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಅಪ್ಪಹರಿತೇಪಿ ಠಿತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಸಮ್ಮತೋಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಸತ್ಥಗಮನೀಯೋ ಹೋತಿ ಮಗ್ಗೋ, ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೋ, ಸಪ್ಪಟಿಭಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯ ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓವಾದವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಗಣಭೋಜನೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ, ಮಹಾಸಮಯೋ, ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಕಾಣಮಾತುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಕುಲಂ ಉಪಗತಂ ಪೂವೇಹಿ ವಾ ಮನ್ಥೇಹಿ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ಯೋ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಪವಾರಿತಂ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ವಾ ಭೋಜನೀಯೇನ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ ‘‘ಹನ್ದ ಭಿಕ್ಖು ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ ಜಾನಂ ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋ, ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ವಿಕಾಲೇ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ, ನವನೀತಂ, ತೇಲಂ, ಮಧು, ಫಾಣಿತಂ, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ, ಖೀರಂ, ದಧಿ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಚೇಲಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ¶ ತಸ್ಸ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ ‘‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಕಸ್ಸ ಮೇ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುನಪವಾರಣಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ಸಿಯಾ ¶ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ಸೇನಂ ಗಮನಾಯ, ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನೋ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ವಾ ಬಲಗ್ಗಂ ವಾ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ ವಾ ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ಅನಾದರಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಗಿಲಾನೋ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ ‘‘ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ‘‘ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ’’ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ, ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚೀವರಲಾಭೇನ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ ನೀಲಂ ವಾ ಕದ್ದಮಂ ವಾ ಕಾಳಸಾಮಂ ವಾ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ನವಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ ಅಪನಿಧೇಯ್ಯ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ. ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ಸಮಣುದ್ದೇಸೋಪಿ ¶ ಚೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ, ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾವುಸೋ, ಸಮಣುದ್ದೇಸ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ, ಸಮಣುದ್ದೇಸ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣುದ್ದೇಸ ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ, ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ, ಚರ ಪಿರೇ, ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಿಕ್ಖಮಾನೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ, ಯಾವದೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ. ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಞ್ಞೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನೇಯ್ಯುಂ ನಿಸಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಇಮಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ¶ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಭಿಯ್ಯೋ, ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಮುತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಞ್ಚ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ತಸ್ಸ ತೇ, ಆವುಸೋ, ಅಲಾಭಾ, ತಸ್ಸ ತೇ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯಂ ತ್ವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇನ ಸಾಧುಕಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರೋಸೀ’’ತಿ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೭. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿಸ್ಸ ಮುಹುತ್ತಮ್ಪಿ ಅಫಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಪಸ್ಸುತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಇಮೇ ಭಣಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಂ ಸೋಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ.

ಅನ್ತೇಪುರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರಞ್ಞೋ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸ ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತಸ್ಸ ಅನಿಕ್ಖನ್ತರಾಜಕೇ ಅನಿಗ್ಗತರತನಕೇ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೪. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ರತನಂ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಕಾಲಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೬. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಟ್ಠಿಮಯಂ ವಾ ದನ್ತಮಯಂ ವಾ ವಿಸಾಣಮಯಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಭೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೭. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯ ಅಟನಿಯಾ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಉದ್ದಾಲನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೯. ನಿಸೀದನಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದಿಯಡ್ಢಂ, ದಸಾ ವಿದತ್ಥಿ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೦. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೧. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಅತಿರೇಕಂ ವಾ, ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ¶ . ತತ್ರಿದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಇದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ.

ರತನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ದುತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಭಿಕ್ಖೂ ಪನೇವ ಕುಲೇಸು ನಿಮನ್ತಿತಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವೋಸಾಸಮಾನರೂಪಾ ಠಿತಾ ಹೋತಿ ‘‘ಇಧ ಸೂಪಂ ದೇಥ, ಇಧ ಓದನಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಪಸಾದೇತಬ್ಬಾ ‘‘ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ ಭಗಿನಿ, ಯಾವ ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ. ಏಕಸ್ಸಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ಪಟಿಭಾಸೇಯ್ಯ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಪಸಾದೇತುಂ ‘‘ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ ಭಗಿನಿ, ಯಾವ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಮ್ಹಾ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮಾ’’ತಿ.

ತತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾನಿ ¶ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಾನಿ ಕುಲಾನಿ, ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ತಥಾರೂಪೇಸು ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತೇಸು ಕುಲೇಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅನಿಮನ್ತಿತೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ, ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ಚತುತ್ಥಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ತಥಾರೂಪೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ, ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸೇಖಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ¶ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೪. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಸಂವುತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಸುಸಂವುತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೬. ಸುಸಂವುತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖು ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೮. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖು ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೦. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ನ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೨. ನ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಚ್ಚಸದ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೪. ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೬. ನ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೮. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ನ ¶ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೦. ನ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಖಮ್ಭಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ನ ಖಮ್ಭಕತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೨. ನ ಖಮ್ಭಕತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೪. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಕುಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ನ ¶ ಉಕ್ಕುಟಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞೀಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಪತ್ತಸಞ್ಞೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಸಮಸೂಪಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮತಿತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಸಮತಿತ್ತಿಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಖಮ್ಭಕತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞೀಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಪತ್ತಸಞ್ಞೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಪದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಸಪದಾನಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಸಮಸೂಪಕಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನಥೂಪಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ನ ಥೂಪಕತೋ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓದನಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ನ ಸೂಪಂ ವಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ ಓದನೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಿ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ನ ಸೂಪಂ ವಾ ಓದನಂ ವಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ನ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀ ಪರೇಸಂ ಪತ್ತಂ ಓಲೋಕೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ನಾತಿಮಹನ್ತಂ ಕಬಳಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆಲೋಪಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಆಲೋಪಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಅನಾಹಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ನ ¶ ಅನಾಹಟೇ ಕಬಳೇ ಮುಖದ್ವಾರಂ ವಿವರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಭುಞ್ಜಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ನ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಸಬ್ಬಹತ್ಥಂ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ನ ¶ ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ನ ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ನ ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ನ ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ನ ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ನ ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ನ ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಚಪುಚಪುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ನ ಚಪುಚಪುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಸುರುಸುರುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ನ ಸುರುಸುರುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ನ ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ನ ¶ ¶ ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ನ ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಾಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ನ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಸಿತ್ಥಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ನ ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛತ್ತಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ನ ಛತ್ತಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ದಣ್ಡಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ನ ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ನ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆವುಧಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ನ ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುರುಸುರುವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಪಾದುಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ನ ¶ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ನ ¶ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ನ ಯಾನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಯನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ವೇಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ನ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛಮಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ನ ಛಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನೀಚಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ನ ನೀಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ನ ಠಿತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಚ್ಛತೋಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ನ ¶ ¶ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪ್ಪಥೇನಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ನ ಉಪ್ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತೋಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ನ ಠಿತೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹರಿತೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ನ ಹರಿತೇ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉದಕೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ನ ಉದಕೇ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಾದುಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸೇಖಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ¶ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಸತಿವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ¶ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ.

ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ.

ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ದ್ವೇ ಅನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ, ಏತ್ತಕಂ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸುತ್ತಾಗತಂ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ¶ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೇಹಿ ಅವಿವದಮಾನೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಭಿಕ್ಖುನೀಪಾತಿಮೋಕ್ಖಪಾಳಿ

ಪುಬ್ಬಕರಣಂ-೪

ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ¶ ¶ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ-೫

ಛನ್ದ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪತ್ತಕಲ್ಲಅಙ್ಗಾ-೪

ಉಪೋಸಥೋ, ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ;

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ;

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕರಣಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾನಿ ಸಮಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸಿತಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ಆರಾಧನಂ ಕರೋಮ.

ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ

ಸುಣಾತು ¶ ಮೇ ಅಯ್ಯೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ.

ಕಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ? ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಆರೋಚೇಥ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಾವ ಸನ್ತಾ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮ. ಯಸ್ಸಾ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸಾ ಆವಿಕರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಿ. ಯಥಾ ಖೋ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠಸ್ಸಾ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವಂ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿಯಮಾನೇ ಸರಮಾನಾ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನಾವಿಕರೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಸ್ಸಾ ಹೋತಿ. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ ಧಮ್ಮೋ ¶ ವುತ್ತೋ ಭಗವತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸರಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪನ್ನಾಯ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖಾಯ ಸನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿ ಆವಿಕಾತಬ್ಬಾ, ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ನಿದಾನಂ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿದಾನಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೋ

ತತ್ರಿಮೇ ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಸೋ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇನಪಿ, ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಿಯೇಯ್ಯ, ಯಥಾರೂಪೇ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ರಾಜಾನೋ ಚೋರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಹನೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಚೋರಾಸಿ ಬಾಲಾಸಿ ಮೂಳ್ಹಾಸಿ ಥೇನಾಸೀತಿ, ತಥಾರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಮಾನಾ ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ವಾಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ, ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಕಿಂ ತುಯ್ಹಿಮಿನಾ ಪಾಪಕೇನ ದುಜ್ಜೀವಿತೇನ, ಮತಂ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿ, ಇತಿ ಚಿತ್ತಮನಾ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನಭಿಜಾನಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ, ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತತೋ ¶ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಆಪನ್ನಾ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅಜಾನಮೇವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಅವಚಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿ’’ನ್ತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ, ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಆಮಸನಂ ವಾ ಪರಾಮಸನಂ ವಾ ಗಹಣಂ ವಾ ಛುಪನಂ ವಾ ಪಟಿಪೀಳನಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾ.

ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ನೇವತ್ತನಾ ಪಟಿಚೋದೇಯ್ಯ, ನ ಗಣಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಯದಾ ಚ ಸಾ ಠಿತಾ ವಾ ಅಸ್ಸ ಚುತಾ ವಾ ನಾಸಿತಾ ವಾ ಅವಸ್ಸಟಾ ವಾ, ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಪುಬ್ಬೇವಾಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಞ್ಞಾಸಿಂ ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ‘ಏವರೂಪಾ ಚ ¶ ಏವರೂಪಾ ಚ ಸಾ ಭಗಿನೀ’ತಿ, ನೋ ಚ ಖೋ ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಚೋದೇಸ್ಸಂ, ನ ಗಣಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಅನಾದರಂ ಅಪ್ಪಟಿಕಾರಂ ಅಕತಸಹಾಯಂ ತಮನುವತ್ತೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಅಯ್ಯೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಅನಾದರೋ ಅಪ್ಪಟಿಕಾರೋ ಅಕತಸಹಾಯೋ, ಮಾಯ್ಯೇ, ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುವತ್ತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಂ ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾ.

ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಙ್ಕೇತಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಅಬ್ಭಾಗಮನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಛನ್ನಂ ವಾ ಅನುಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಕಾಯಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಉಪಸಂಹರೇಯ್ಯ ಏತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಸೇವನತ್ಥಾಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ. ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನ ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಯಥಾ ಪುರೇ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾ, ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾರಾಜಿಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸುದ್ದೇಸೋ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ ದಾಸೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಕಾರೇನ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಸಮಣಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನಾಪಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಚೋರೀವುಟ್ಠಾಪಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಚೋರಿಂ ವಜ್ಝಂ ವಿದಿತಂ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ವಾ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಪೂಗಂ ವಾ ಸೇಣಿಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಕಪ್ಪಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಏಕಗಾಮನ್ತರಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಾ ವಾ ಗಾಮನ್ತರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ನದೀಪಾರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ರತ್ತಿಂ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ಗಣಮ್ಹಾ ಓಹಿಯೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಓಸಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾರಕಸಙ್ಘಂ, ಅನಞ್ಞಾಯ ಗಣಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಓಸಾರೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಭೋಜನಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಭೋಜನಪಟಿಗ್ಗಹಣದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಕಿಂ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ಅವಸ್ಸುತೋ ವಾ ಅನವಸ್ಸುತೋ ವಾ, ಯತೋ ತ್ವಂ ಅನವಸ್ಸುತಾ, ಇಙ್ಘ, ಅಯ್ಯೇ, ಯಂ ತೇ ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ದೇತಿ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ, ತಂ ತ್ವಂ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಮತಿಂ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಮತಿಂ, ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಜಾರತ್ತನೇ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ದುಟ್ಠಾ ದೋಸಾ ಅಪ್ಪತೀತಾ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಸ ಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚ ದೋಸಂ ¶ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ದುಟ್ಠಾ ದೋಸಾ ಅಪ್ಪತೀತಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ. ಕೋಚಿದೇಸೋ ಲೇಸಮತ್ತೋ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಸಿಕ್ಖಂಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಕಿನ್ನುಮಾವ ಸಮಣಿಯೋ ಯಾ ಸಮಣಿಯೋ ಸಕ್ಯಧೀತರೋ, ಸನ್ತಞ್ಞಾಪಿ ಸಮಣಿಯೋ ಲಜ್ಜಿನಿಯೋ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಿಕಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ, ತಾಸಾಹಂ ¶ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ಅವಚ ‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಕಿನ್ನುಮಾವ ಸಮಣಿಯೋ ಯಾ ಸಮಣಿಯೋ ಸಕ್ಯಧೀತರೋ, ಸನ್ತಞ್ಞಾಪಿ ಸಮಣಿಯೋ ಲಜ್ಜಿನಿಯೋ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಿಕಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ, ತಾಸಾಹಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಅಭಿರಮಾಯ್ಯೇ, ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಚರ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಕಿರಿಯಾಯಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಅಧಿಕರಣಕುಪಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇ ಪಚ್ಚಾಕತಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇ ಪಚ್ಚಾಕತಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ಅವಚ ‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ¶ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ’ತಿ, ಅಯ್ಯಾ ಖೋ ಛನ್ದಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ದೋಸಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಮೋಹಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಭಯಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಪಾಪಸಮಾಚಾರಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪನೇವ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಭಗಿನಿಯೋ ಖೋ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ವಿವಿಚ್ಚಥಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನೀನಂ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ¶ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಮಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಪಾಪಸಮಾಚಾರದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಸಂಸಟ್ಠಾವ, ಅಯ್ಯೇ, ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥ, ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ನಾನಾ ವಿಹರಿತ್ಥ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘೇ ಅಞ್ಞಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಾಚಾರಾ ಏವಂಸದ್ದಾ ಏವಂಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ತಾ ಸಙ್ಘೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹ ತುಮ್ಹಞ್ಞೇವ ಸಙ್ಘೋ ಉಞ್ಞಾಯ ಪರಿಭವೇನ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವೇಭಸ್ಸಿಯಾ ದುಬ್ಬಲ್ಯಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಭಗಿನಿಯೋ ಖೋ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ವಿವಿಚ್ಚಥಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನೀನಂ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಏವಂ ಅವಚ, ಸಂಸಟ್ಠಾವ ಅಯ್ಯೇ ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥ, ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ನಾನಾ ವಿಹರಿತ್ಥ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘೇ ಅಞ್ಞಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಾಚಾರಾ ಏವಂಸದ್ದಾ ಏವಂಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ತಾ ¶ ಸಙ್ಘೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹ, ತುಮ್ಹಞ್ಞೇವ ಸಙ್ಘೋ ಉಞ್ಞಾಯ ಪರಿಭವೇನ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವೇಭಸ್ಸಿಯಾ ದುಬ್ಬಲ್ಯಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಭಗಿನಿಯೋ ಖೋ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ವಿವಿಚ್ಚಥಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನೀನಂ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಸಙ್ಘಭೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾ, ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ, ಸಮೇತಾಯ್ಯಾ, ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ¶ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ತಸ್ಸಾಯೇವ ಖೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ ಅನುವತ್ತಿಕಾ ವಗ್ಗವಾದಿಕಾ ಏಕಾ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ, ತಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾಯೋ, ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ ಧಮ್ಮವಾದಿನೀ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ವಿನಯವಾದಿನೀ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಞ್ಚ ರುಚಿಞ್ಚ ಆದಾಯ ವೋಹರತಿ, ಜಾನಾತಿ, ನೋ ಭಾಸತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾಯೋ, ಏವಂ ಅವಚುತ್ಥ, ನ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮವಾದಿನೀ, ನ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿನಯವಾದಿನೀ, ಮಾಯ್ಯಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ರುಚ್ಚಿತ್ಥ, ಸಮೇತಾಯ್ಯಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ¶ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಮಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪನೇವ ದುಬ್ಬಚಜಾತಿಕಾ ಹೋತಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಕರೋತಿ ‘‘ಮಾ ಮಂ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ಅಹಮ್ಪಾಯ್ಯಾಯೋ, ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವಕ್ಖಾಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ವಿರಮಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಮಮ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾ, ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಅಕಾಸಿ, ವಚನೀಯಮೇವ, ಅಯ್ಯಾ, ಅತ್ತಾನಂ ಕರೋತು, ಅಯ್ಯಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವದತು ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋಪಿ ಅಯ್ಯಂ ವಕ್ಖನ್ತಿ ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಏವಂ ಸಂವದ್ಧಾ ಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪರಿಸಾ ಯದಿದಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವಚನೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವುಟ್ಠಾಪನೇನಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಭಿಕ್ಖುನೀ ¶ ಪನೇವ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ ಕುಲದೂಸಿಕಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ, ತಸ್ಸಾ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚ ತಾಯ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಅಯ್ಯಾ, ಖೋ ಕುಲದೂಸಿಕಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ, ಅಯ್ಯಾಯ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯ್ಯಾಯ, ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯ್ಯಾ ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ, ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ತಾದಿಸಿಕಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಏಕಚ್ಚಂ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಿ ಏಕಚ್ಚಂ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾ, ಏವಂ ಅವಚ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ¶ , ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ, ಅಯ್ಯಾ ಖೋ ಕುಲದೂಸಿಕಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ, ಅಯ್ಯಾಯ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯ್ಯಾಯ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯ್ಯಾ, ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ನವ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾ,

ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಚರಿತಬ್ಬಂ. ಚಿಣ್ಣಮಾನತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ತತ್ಥ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಬ್ಭೇತಬ್ಬಾ. ಏಕಾಯಪಿ ಚೇ ಊನೋ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಬ್ಭೇಯ್ಯ, ಸಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನಬ್ಭಿತಾ, ತಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಕಾಲಚೀವರಭಾಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ‘‘ಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಾಜಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಪರಿವತ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚೀವರಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಹನ್ದಾಯ್ಯೇ, ತುಯ್ಹಂ ಚೀವರಂ, ಆಹರ ಮೇತಂ ಚೀವರಂ, ಯಂ ತುಯ್ಹಂ ತುಯ್ಹಮೇವೇತಂ, ಯಂ ಮಯ್ಹಂ ಮಯ್ಹಮೇವೇತಂ, ಆಹರ ಮೇತಂ ಚೀವರಂ, ಸಕಂ ಪಚ್ಚಾಹರಾ’’ತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞಚೇತಾಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಮಹಾಜನಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಮಹಾಜನಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪುಗ್ಗಲಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಗರುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಗರುಪಾವುರಣಂ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮಂ ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಲಹುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಲಹುಪಾವುರಣಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಪರಮಂ ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನೇವ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿ, ಮಾಸಪರಮಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಊನಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ ಸತಿಯಾಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾ ವಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ನಟ್ಠಚೀವರಾ ವಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ತಞ್ಚೇ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ಬಹೂಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ¶ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಯಾ ವಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ತತ್ರ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ, ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ¶ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಉಭಿನ್ನಂ ಅಞ್ಞಾತಕಾನಂ ಗಹಪತೀನಂ ವಾ ಗಹಪತಾನೀನಂ ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಾನಿ ಉಪಕ್ಖಟಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಮಯಂ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಾನಿ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಚೀವರೇಹಿ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ. ತತ್ರ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖೂನೀ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಇಮೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಥ ಉಭೋವ ಸನ್ತಾ ಏಕೇನಾ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಗಹಪತಿಕೋ ವಾ ದೂತೇನ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣೇಯ್ಯ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಯ್ಯಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಾಯ್ಯಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನ’’ನ್ತಿ. ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸೋ ದೂತೋ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ, ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ ಕಾಲೇನ ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯ್ಯಾಯ, ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ, ಚೀವರತ್ಥಿಕಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಖೋ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಯ್ಯಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ನಿದ್ದಿಸಿ, ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಉಪಸಙ್ಕಮತಾಯ್ಯಾ ¶ ಕಾಲೇನ, ಚೀವರೇನ ತಂ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ. ಚೀವರತ್ಥಿಕಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ, ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನಾ ಸಾರಯಮಾನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾಯ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬಂ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ತಿಟ್ಠಮಾನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಮಮಾನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಯತಸ್ಸಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ತತ್ಥ ಸಾಮಂ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ದೂತೋ ವಾ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಯಂ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ¶ ಪಹಿಣಿತ್ಥ, ನ ತಂ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಭೋತಿ, ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕಂ, ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಚೀವರವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ರೂಪಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸೋ ಪತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಸಾಯ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪದಾತಬ್ಬೋ ‘‘ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖುನಿ ಪತ್ತೋ ಯಾವಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯಾನಿ ¶ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ, ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಾಮಂ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ತತ್ರ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ ಆವುಸೋ ಚೀವರಂ ಮಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಯ್ಯತಿ, ಆಯತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ವಿತ್ಥತಞ್ಚ ಅಪ್ಪಿತಞ್ಚ ಸುವೀತಞ್ಚ ಸುಪ್ಪವಾಯಿತಞ್ಚ ಸುವಿಲೇಖಿತಞ್ಚ ಸುವಿತಚ್ಛಿತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಮಯಮ್ಪಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ದಸಾಹಾನಾಗತಂ ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನೇವ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಚ್ಚೇಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಛಸಟ್ಠಿಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಲಸುಣಂ ಖಾದೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಮ್ಬಾಧಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಲಘಾತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ತಲಘಾತಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಜತುಮಟ್ಠಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಜತುಮಟ್ಠಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆದಿಯಮಾನಾಯ ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಪತಿಟ್ಠನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ವಾ ವಿಧೂಪನೇನ ವಾ ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಮಕಧಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞತ್ವಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಾ ಭಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ವಾ ಕೋಟ್ಟಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ವಾ ಪಚಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಸಙ್ಕಾರಂ ವಾ ವಿಘಾಸಂ ವಾ ತಿರೋಕುಟ್ಟೇ ವಾ ತಿರೋಪಾಕಾರೇ ವಾ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಸಙ್ಕಾರಂ ವಾ ವಿಘಾಸಂ ವಾ ಹರಿತೇ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಚ್ಚಗೀತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಚ್ಚಂ ವಾ ಗೀತಂ ವಾ ವಾದಿತಂ ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಲಸುಣವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರತ್ತನ್ಧಕಾರೇ ಅಪ್ಪದೀಪೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಲ್ಲಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಿಕಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರಥಿಕಾಯ ವಾ ಬ್ಯೂಹೇ ವಾ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕಣ್ಣಿಕಂ ವಾ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ ದುತಿಯಿಕಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಅಭಿನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆಸನೇ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸನ್ಥರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿಕಾಲೇ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದುಗ್ಗಹಿತೇನ ದೂಪಧಾರಿತೇನ ಪರಂ ಉಜ್ಝಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಅಭಿಸಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ಪರಂ ವಾ ನಿರಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೋದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತಾನಂ ವಧಿತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ ರೋದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ನಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಗ್ಗಾ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಉದಕಸಾಟಿಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ ¶ , ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ, ನ ಸಿಬ್ಬಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಚತೂಹಪಞ್ಚಾಹಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಣಸ್ಸ ಚೀವರಲಾಭಂ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಂ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಮಣಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಾಲಅತಿಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಥಿನುದ್ಧಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಗ್ಗವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಏಕಮಞ್ಚತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದ್ವೇ ಏಕಮಞ್ಚೇ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಕತ್ಥರಣತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದ್ವೇ ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಫಾಸುಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಫಾಸುಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಉಪಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದುಕ್ಖಿತಂ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ನೇವ ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯ, ನ ಉಪಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಪಸ್ಸಯಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಂಸಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರಿ ಗಹಪತಿನಾಪಿ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನಾಪಿ, ವಿವಿಚ್ಚಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನಿಯಾ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನ್ತೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಅಸತ್ಥಿಕಾ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಿರೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರೋರಟ್ಠೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಅಸತ್ಥಿಕಾ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನ್ತೋವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಾರಿಕನಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ಚಾರಿಕಂ ನ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನಿಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ರಾಜಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರಾಜಾಗಾರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಾಗಾರಂ ವಾ ಆರಾಮಂ ವಾ ಉಯ್ಯಾನಂ ವಾ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಸನ್ದಿಪರಿಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆಸನ್ದಿಂ ವಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುತ್ತಕನ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸುತ್ತಂ ಕನ್ತೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಧಿಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಏಹಾಯ್ಯೇ, ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಹೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯ, ನ ವೂಪಸಮಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೋಜನದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆವಸಥಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆವಸಥಚೀವರಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆವಸಥವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆವಸಥಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾಪರಿಯಾಪುಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ಪರಿಯಾಪುಣೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾವಾಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಆರಾಮಪವಿಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಕ್ಖುಅಕ್ಕೋಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಪರಿಭಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚಣ್ಡೀಕತಾ ಗಣಂ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪವಾರಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಿಮನ್ತಿತಾ ವಾ ಪವಾರಿತಾ ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ ಅಸ್ಸ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ತೀಹಿ ಠಾನೇಹಿ ನ ಪವಾರೇಯ್ಯ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದಾಯ ವಾ ಸಂವಾಸಾಯ ವಾ ನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘತೋ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಿತಬ್ಬಾ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛಕಞ್ಚ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಸಾಖೇಜಾತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಸಾಖೇ ಜಾತಂ ಗಣ್ಡಂ ವಾ ರುಧಿತಂ ವಾ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಭೇದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ¶ ಫಾಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಆಲಿಮ್ಪಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಬನ್ಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಮೋಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆರಾಮವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಗಬ್ಭಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಬ್ಭಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಾಯನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾಯನ್ತಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತತಿಯಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಹಜೀವಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನೇವ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪವತ್ತಿನೀನಾನುಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವುಟ್ಠಾಪಿತಂ ಪವತ್ತಿನಿಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನಾನುಬನ್ಧೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಹಜೀವಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ನೇವ ವೂಪಕಾಸೇಯ್ಯ ನ ವೂಪಕಾಸಾಪೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನಿಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಪಠಮಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತತಿಯಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಖಿಯ್ಯನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ‘‘ಅಲಂ ತಾವ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ವುಟ್ಠಾಪಿತೇನಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಖಿಯ್ಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಿಕ್ಖಮಾನನವುಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ‘‘ಸಚೇ ಮೇ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ¶ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ನ ವುಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಮಾನನವುಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ‘‘ಸಚೇ ಮಂ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅನುಬನ್ಧಿಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ನ ವುಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೋಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ ಕುಮಾರಕಸಂಸಟ್ಠಂ ಚಣ್ಡಿಂ ಸೋಕಾವಾಸಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನನುಞ್ಞಾತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ವಾ ಸಾಮಿಕೇನ ವಾ ಅನನುಞ್ಞಾತಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಾರಿವಾಸಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನುವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಕವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ದ್ವೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ.

ಛತ್ತುಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಯಾನೇನ ಯಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಙ್ಘಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಾಣಿಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗನ್ಧವಣ್ಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಾಸಿತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಾಸಿತಕೇನ ಪಿಞ್ಞಾಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಿಕ್ಖಮಾನಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾಮಣೇರೀಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಿಹಿನಿಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಿಹಿನಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನೋಕಾಸಕತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛತ್ತುಪಾಹನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ.

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೭. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೮. ಓಮಸವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಪೇಸುಞ್ಞೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಇತ್ಥಿವಿಗ್ಗಹೇನ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೪. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಭೂತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಆರೋಚೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಥವಿಂ ಖಣೇಯ್ಯ ವಾ ಖಣಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ದಸಮೋ.

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೭. ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೮. ಅಞ್ಞವಾದಕೇ, ವಿಹೇಸಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೯. ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ, ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ ಕೋಚ್ಛಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೀ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೀ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೨. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ ‘‘ಯಸ್ಸಾ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೫. ಮಹಲ್ಲಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ, ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಅಪ್ಪಹರಿತೇಪಿ ಠಿತಾ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೬. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ಏಕಾದಸಮೋ.

ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೭. ಅಗಿಲಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೮. ಗಣಭೋಜನೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ ¶ , ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ, ಮಹಾಸಮಯೋ, ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಕಾಣಮಾತುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಪನೇವ ಕುಲಂ ಉಪಗತಂ ಪೂವೇಹಿ ವಾ ಮನ್ಥೇಹಿ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿಕಾಲೇ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ‘‘ಏಹಾಯ್ಯೇ, ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಸ್ಸಾ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ ‘‘ಗಚ್ಛಾಯ್ಯೇ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಿಕಾಯ ಮೇ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ದ್ವಾದಸಮೋ.

ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಸಭತ್ತಾ ಸಮಾನಾ ಸನ್ತಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೮. ಅಗಿಲಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುನಪವಾರಣಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೦. ಸಿಯಾ ¶ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ಸೇನಂ ಗಮನಾಯ, ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೧. ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನಾ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ವಾ ಬಲಗ್ಗಂ ವಾ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ ವಾ ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೨. ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೩. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೪. ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೫. ಅನಾದರಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಾರಿತ್ತವಗ್ಗೋ ತೇರಸಮೋ.

ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖಾ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ ‘‘ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ‘‘ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ’’ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ, ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೯. ನವಂ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಲಾಭಾಯ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ¶ ಆದಾತಬ್ಬಂ ನೀಲಂ ವಾ ಕದ್ದಮಂ ವಾ ಕಾಳಸಾಮಂ ವಾ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ನವಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಪನಿಧಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ ಅಪನಿಧೇಯ್ಯ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖಾಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ¶ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾಯ್ಯೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ¶ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ. ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಜೋತಿವಗ್ಗೋ ಚುದ್ದಸಮೋ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮಾಯ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೮. ಸಮಣುದ್ದೇಸಾಪಿ ಚೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಸಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾಯ್ಯೇ, ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ, ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ, ಚರ ಪಿರೇ, ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೦. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ, ಯಾವದೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಜಾನಾಮಿ ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ, ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಞ್ಞಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಜಾನೇಯ್ಯುಂ ನಿಸಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಇಮಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಭಿಯ್ಯೋ, ನ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಮುತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನಾ, ತಞ್ಚ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸಾ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ತಸ್ಸಾ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಲಾಭಾ, ತಸ್ಸಾ ತೇ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯಂ ತ್ವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ನ ಸಾಧುಕಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರೋಸೀ’’ತಿ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿಸ್ಸಾ ಮುಹುತ್ತಮ್ಪಿ ಅಫಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಪಸ್ಸುತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೬. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಇಮಾ ಭಣಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಂ ಸೋಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದಿಟ್ಠಿವಗ್ಗೋ ಪನ್ನರಸಮೋ.

ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ರತನಂ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೨. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಟ್ಠಿಮಯಂ ವಾ ದನ್ತಮಯಂ ವಾ ವಿಸಾಣಮಯಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಭೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೩. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯ ಅಟನಿಯಾ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಉದ್ದಾಲನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೫. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಅತಿರೇಕಂ ವಾ, ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ರಿದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಇದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ.

ಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ ಸೋಳಸಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಛಸಟ್ಠಿಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಸಪ್ಪಿವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಸಪ್ಪಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ತೇಲವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ತೇಲಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಮಧುವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಮಧುಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಫಾಣಿತವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಫಾಣಿತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಮಚ್ಛವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಮಚ್ಛಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಮಂಸವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಮಂಸಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಖೀರವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಖೀರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ದಧಿವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ದಧಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸೇಖಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೪. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಸಂವುತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಸುಸಂವುತಾ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೬. ಸುಸಂವುತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೮. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೦. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ನ ¶ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೨. ನ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಚ್ಚಸದ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೪. ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೬. ನ ¶ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೮. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ನ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೦. ನ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಖಮ್ಭಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ನ ಖಮ್ಭಕತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೨. ನ ಖಮ್ಭಕತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೪. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಕುಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ನ ಉಕ್ಕುಟಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ನ ¶ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಸಮಸೂಪಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮತಿತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಸಮತಿತ್ತಿಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಖಮ್ಭಕತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಪದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಸಪದಾನಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಸಮಸೂಪಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನ ಥೂಪಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ನ ಥೂಪಕತೋ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓದನಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ನ ಸೂಪಂ ವಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ ಓದನೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಿ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ನ ¶ ¶ ಸೂಪಂ ವಾ ಓದನಂ ವಾ ಅಗಿಲಾನಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ನ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೀ ಪರೇಸಂ ಪತ್ತಂ ಓಲೋಕೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ನಾತಿಮಹನ್ತಂ ಕಬಳಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆಲೋಪಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಆಲೋಪಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಅನಾಹಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ನ ಅನಾಹಟೇ ಕಬಳೇ ಮುಖದ್ವಾರಂ ವಿವರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಭುಞ್ಜಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ನ ಭುಞ್ಜಮಾನಾ ಸಬ್ಬಹತ್ಥಂ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ನ ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ನ ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ನ ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ನ ¶ ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ನ ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ನ ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ನ ¶ ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಚಪುಚಪುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ನ ಚಪುಚಪುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಸುರುಸುರುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ನ ಸುರುಸುರುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ನ ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ನ ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ನ ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಾಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ನ ¶ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಸಿತ್ಥಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ನ ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛತ್ತಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ನ ಛತ್ತಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ದಣ್ಡಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ನ ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ನ ¶ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆವುಧಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ನ ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುರುಸುರುವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಪಾದುಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ನ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ನ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ನ ಯಾನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಯನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ವೇಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ನ ¶ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛಮಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ನ ¶ ಛಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನೀಚಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ನ ನೀಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ನ ಠಿತಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಚ್ಛತೋಗಚ್ಛನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ನ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪ್ಪಥೇನಗಚ್ಛನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ನ ಉಪ್ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತಾಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ನ ಠಿತಾ ಅಗಿಲಾನಾ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹರಿತೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ನ ¶ ಹರಿತೇ ಅಗಿಲಾನಾ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉದಕೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ನ ಉದಕೇ ಅಗಿಲಾನಾ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಾದುಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸೇಖಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಇಮೇ ¶ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಸತಿವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ.

ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ.

ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ¶ , ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ನಿದಾನಂ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಛಸಟ್ಠಿ ಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ, ಏತ್ತಕಂ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸುತ್ತಾಗತಂ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಾಹೇವ ಸಮಗ್ಗಾಹಿ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾಹಿ ಅವಿವದಮಾನಾಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ

ಗನ್ಥಾರಮ್ಭಕಥಾ

ಬುದ್ಧಂ ¶ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಘಞ್ಚ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ;

ವನ್ದಿತ್ವಾ ವನ್ದನಾಮಾನ, ಪೂಜಾಸಕ್ಕಾರಭಾಜನಂ.

ಥೇರವಂಸಪ್ಪದೀಪಾನಂ, ಥಿರಾನಂ ವಿನಯಕ್ಕಮೇ;

ಪುಬ್ಬಾಚರಿಯಸೀಹಾನಂ, ನಮೋ ಕತ್ವಾ ಕತಞ್ಜಲೀ.

ಪಾಮೋಕ್ಖಂ ಅನವಜ್ಜಾನಂ, ಧಮ್ಮಾನಂ ಯಂ ಮಹೇಸಿನಾ;

ಮುಖಂ ಮೋಕ್ಖಪ್ಪವೇಸಾಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಕಾಸಿತಂ.

ಸೂರತೇನ ¶ ನಿವಾತೇನ, ಸುಚಿಸಲ್ಲೇಖವುತ್ತಿನಾ;

ವಿನಯಾಚಾರಯುತ್ತೇನ, ಸೋಣತ್ಥೇರೇನ ಯಾಚಿತೋ.

ತತ್ಥ ಸಞ್ಜಾತಕಙ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತಸ್ಸ ವಣ್ಣನಂ;

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣತ್ಥಾಯ, ಪರಿಪುಣ್ಣವಿನಿಚ್ಛಯಂ.

ಮಹಾವಿಹಾರವಾಸೀನಂ, ವಾಚನಾಮಗ್ಗನಿಸ್ಸಿತಂ;

ವತ್ತಯಿಸ್ಸಾಮಿ ನಾಮೇನ, ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಂ ಸುಭನ್ತಿ.

ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ

ತತ್ಥ ¶ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ಪಅತಿಮೋಕ್ಖಂ ಅತಿಪಮೋಕ್ಖಂ ಅತಿಸೇಟ್ಠಂ ಅತಿಉತ್ತಮನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥೇನ ಏಕವಿಧಮ್ಪಿ ಸೀಲಗನ್ಥಭೇದತೋ ದುವಿಧಂ ಹೋತಿ. ತಥಾ ಹಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತೀ’’ತಿ (ಮ. ನಿ. ೧.೬೯; ೩.೭೫; ವಿಭ. ೫೦೮) ಚ ‘‘ಆದಿಮೇತಂ ಮುಖಮೇತಂ ಪಮುಖಮೇತಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೫) ಚ ಆದೀಸು ಸೀಲಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ‘‘ಉಭಯಾನಿ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೧೪೭; ಅ. ನಿ. ೮.೫೨; ೧೦.೩೩) ಗನ್ಥೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ತತ್ಥ ಸೀಲಂ ಯೋ ನಂ ಪಾತಿ ರಕ್ಖತಿ, ತಂ ಮೋಕ್ಖೇತಿ ಮೋಚಯತಿ ಆಪಾಯಿಕಾದೀಹಿ ದುಕ್ಖೇಹಿ, ಅತ್ತಾನುವಾದಾದೀಹಿ ವಾ ಭಯೇಹೀತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ. ಗನ್ಥೋ ಪನ ತಸ್ಸ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಜೋತಕತ್ತಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಆದಿಮ್ಹಿ ಪನ ವುತ್ತೋ ವಚನತ್ಥೋ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣೋ ಹೋತಿ.

ತತ್ಥಾಯಂ ವಣ್ಣನಾ ಸೀಲಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸಾಪಿ ಯುಜ್ಜತಿ ಗನ್ಥಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸಾಪಿ, ಗನ್ಥೇ ಹಿ ವಣ್ಣಿತೇ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವಣ್ಣಿತೋವ ಹೋತಿ. ತಂ ಪನೇತಂ ಗನ್ಥಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ದುವಿಧಂ ಹೋತಿ ¶ . ತತ್ಥ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ಪಞ್ಚಹಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ವವತ್ಥಿತಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿಕಂ ಚತೂಹಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ವವತ್ಥಿತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ. ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಪಞ್ಚ ಉದ್ದೇಸಾ ನಾಮ ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ, ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೋ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸುದ್ದೇಸೋ, ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೋ ¶ , ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೋತಿ. ತತ್ಥ ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ ತಾವ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ…ಪೇ… ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅವಸೇಸೇ ಸುತೇನ ಸಾವಿತೇ ಉದ್ದಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ. ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀನಂ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ ನಿದಾನಸ್ಸ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಿ ಓಸಾಪೇತ್ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ. ವಿತ್ಥಾರೋ ವಿತ್ಥಾರೋಯೇವ ¶ . ‘‘ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೦; ಪರಿ. ೩೨೫) ವಚನತೋ ಪನ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀಸು ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಪ್ಪಕತೇ ಅನ್ತರಾಯೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ. ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಪನ ಅನಿಟ್ಠಿತೇ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಪನ ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೋ ಪರಿಹಾಯತಿ, ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಪಞ್ಚಹಿ ಚೇವ ಚತೂಹಿ ಚ ಉದ್ದೇಸಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ವವತ್ಥಿತಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಂ ಅಯಂ ವಣ್ಣನಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಪನೇತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಠಮಂ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ತಾವ ವಣ್ಣನತ್ಥಮಿದಂ ವುಚ್ಚತಿ.

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ’’ತಿಆದೀನಂ, ಪದಾನಂ ಅತ್ಥನಿಚ್ಛಯಂ;

ಭಿಕ್ಖವೋ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ ಸುಣನ್ತು ಮೇತಿ.

ಏತ್ಥ ಹಿ ಸುಣಾತೂತಿಇದಂ ಸವನಾಣತ್ತಿವಚನಂ. ಮೇತಿ ಯೋ ಸಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ಅತ್ತನಿದ್ದೇಸವಚನಂ. ಭನ್ತೇತಿ ಸಗಾರವಸಪ್ಪತಿಸ್ಸವಚನಂ. ಸಙ್ಘೋತಿ ಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹವಚನಂ. ಸಬ್ಬಮೇವ ಚೇತಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ಪಠಮಂ ವತ್ತಬ್ಬವಚನಂ. ಭಗವತಾ ಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಂ ಅನುಜಾನನ್ತೇನ ರಾಜಗಹೇ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸತಿ, ತೇನ ಸಚೇ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನವಕತರೋ ಹೋತಿ, ಪಾಳಿಯಂ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ಆಗತನಯೇನೇವ ‘‘ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ವಾ ಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ ‘‘ಥೇರಾಧಿಕಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೫೪), ನವಕತರೋ ವಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೋ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖು ಬ್ಯತ್ತೋ ಪಟಿಬಲೋ, ತಸ್ಸಾಧೇಯ್ಯಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೫೫).

‘‘ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಪನ ಪದೇನ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅವಿಸೇಸತೋ ಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹೋ ವುತ್ತೋ, ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಸಙ್ಘೋ, ಸಮ್ಮುತಿಸಙ್ಘೋ ಚಾತಿ ದುವಿಧೋ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಸಙ್ಘೋತಿ ಅಟ್ಠ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಸಮ್ಮುತಿಸಙ್ಘೋತಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ಭಿಕ್ಖುಸಮೂಹೋ, ಸೋ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಸೋ ¶ ಪನೇಸ ಕಮ್ಮವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧೋ (ಮಹಾವ. ೩೮೮) ಹೋತಿ – ಚತುವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚವಗ್ಗೋ ದಸವಗ್ಗೋ ವೀಸತಿವಗ್ಗೋ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಗ್ಗೋತಿ. ತತ್ಥ ಚತುವಗ್ಗೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪದಪವಾರಣಅಬ್ಭಾನಾನಿ ಸಬ್ಬಂ ¶ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪಞ್ಚವಗ್ಗೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಉಪಸಮ್ಪದಞ್ಚ ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ¶ ವಟ್ಟತಿ. ದಸವಗ್ಗೇನ ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಮತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ವೀಸತಿವಗ್ಗೇನ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಥಾ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಗ್ಗೇನ.ಸೋ ಪನ ಚತುವಗ್ಗಾದಿನಾ ಸಙ್ಘೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಊನಕತರೇನ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಅತಿರೇಕೇನ ಪನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತೋ. ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನತ್ಥೇ ಚತುವಗ್ಗಂ ಉಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಸಮ್ಮುತಿಸಙ್ಘೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ.

ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋತಿ ಅಜ್ಜ ಉಪೋಸಥದಿವಸೋ, ಏತೇನ ಅನುಪೋಸಥದಿವಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ. ಪನ್ನರಸೋತಿ ಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞಂ ಉಪೋಸಥದಿವಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ. ದಿವಸವಸೇನ ಹಿ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ಚಾತುದ್ದಸಿಕೋ ಪನ್ನರಸಿಕೋ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥೋತಿ, ಏವಂ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ವುತ್ತಾ. ತತ್ಥ ಹೇಮನ್ತಗಿಮ್ಹವಸ್ಸಾನಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಉತೂನಂ ತತಿಯಸತ್ತಮಪಕ್ಖೇಸು ದ್ವೇ ದ್ವೇ ಕತ್ವಾ ಛ ಚಾತುದ್ದಸಿಕಾ, ಅವಸೇಸಾ ಅಟ್ಠಾರಸ ಪನ್ನರಸಿಕಾತಿ ಏವಂ ಏಕಸಂವಚ್ಛರೇ ಚತುವೀಸತಿ ಉಪೋಸಥಾ, ಇದಂ ತಾವ ಪಕತಿಚಾರಿತ್ತಂ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಕಿಂ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಚಾತುದ್ದಸೇ ವಾ ಪನ್ನರಸೇ ವಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೬) ವಚನತೋ ಪನ ‘‘ಆಗನ್ತುಕೇಹಿ ಆವಾಸಿಕಾನಂ ಅನುವತ್ತಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೭೮) ಚ ತಥಾರೂಪಪಚ್ಚಯೇ ಸತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಚಾತುದ್ದಸೇ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಪನ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ವಾ, ತೇಸಂಯೇವ ಸಚೇ ಭಣ್ಡನಕಾರಕೇಹಿ ಉಪದ್ದುತಾ ಪವಾರಣಂ ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಿ, ಅಥ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಕಾಳಪಕ್ಖಚಾತುದ್ದಸೋ ವಾ, ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ವಾ, ಪಚ್ಛಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ಏವಾತಿ ಇಮೇ ತಯೋ ಪವಾರಣಾದಿವಸಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ಪಕತಿಚಾರಿತ್ತಮೇವ. ತಥಾರೂಪಪಚ್ಚಯೇ ಪನ ಸತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾನಂ ಪುರಿಮೇಸು ಚಾತುದ್ದಸೇಸುಪಿ ಪವಾರಣಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯದಾ ಪನ ಕೋಸಮ್ಬಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಮಹಾವ. ೪೫೧) ಆಗತನಯೇನ ಭಿನ್ನೇ ಸಙ್ಘೇ ಓಸಾರಿತೇ ತಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗಿಂ ಕರೋತಿ, ತದಾ ‘‘ತಾವದೇವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೪೭೫) ವಚನತೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಚಾತುದ್ದಸಪನ್ನರಸೇ, ಅಞ್ಞೋಪಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ದಿವಸೋ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥದಿವಸೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಪನ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಯಮೇವ ಸಾಮಗ್ಗಿಪವಾರಣಾದಿವಸೋ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಇಮೇಸು ತೀಸು ದಿವಸೇಸು ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞಂ ಉಪೋಸಥದಿವಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ. ತಸ್ಮಾ ಯ್ವಾಯಂ ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ’’ತಿವಚನೇನ ¶ ಅನುಪೋಸಥದಿವಸೋ ¶ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋಯೇವ. ಯೋ ಪನಾಯಂ ಅಞ್ಞೋ ಉಪೋಸಥದಿವಸೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಸಚೇ ಚಾತುದ್ದಸಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ್ನರಸಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಸಾಮಗ್ಗೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ಯದಿ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪತ್ತೋ ಕಾಲೋ ಇಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಾತಿ ಪತ್ತಕಾಲಂ, ಪತ್ತಕಾಲಮೇವ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ. ತದೇತಂ ಇಧ ಚತೂಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಯಥಾಹು ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯಾ –

‘‘ಉಪೋಸಥೋ ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ,

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ;

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ,

‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೬೮);

ತತ್ಥ ಉಪೋಸಥೋತಿ ತೀಸು ಉಪೋಸಥದಿವಸೇಸು ಅಞ್ಞತರಉಪೋಸಥದಿವಸೋ. ತಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಸತಿ ಇದಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ನಾಸತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪೋಸಥೇ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಕರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೮೩).

ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾತಿ ಯತ್ತಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪತ್ತಾ ಯುತ್ತಾ ಅನುರೂಪಾ, ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಪಕತತ್ತಾ, ತೇ ಚ ಖೋ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಠಿತಾ.

ಸೀಮಾ ಚ ನಾಮೇಸಾ ಬದ್ಧಸೀಮಾ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾತಿ ದುವಿಧಾ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ಸೀಮಾ ಬದ್ಧಸೀಮಾ ನಾಮ, ‘‘ಅತಿಖುದ್ದಕಾ, ಅತಿಮಹತೀ, ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ, ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಾ, ಅನಿಮಿತ್ತಾ, ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಾ ಸಮ್ಮತಾ, ನದಿಯಾ ಸಮ್ಮತಾ, ಸಮುದ್ದೇ ಸಮ್ಮತಾ, ಜಾತಸ್ಸರೇ ಸಮ್ಮತಾ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ’’ತಿ ಇಮಾ ಹಿ ‘‘ಏಕಾದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಸೀಮತೋ ಕಮ್ಮಾನಿ ವಿಪಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೮೬) ವಚನತೋ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಅತಿಖುದ್ದಕಾ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಏಕವೀಸತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಸೀದಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ¶ . ಅತಿಮಹತೀ ನಾಮ ಯಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತೇನಾಪಿ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಅಘಟಿತನಿಮಿತ್ತಾ ವುಚ್ಚತಿ, ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನೇವ ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಪಚ್ಛಿಮಾಯ ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಪುನ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಪುಬ್ಬಕಿತ್ತಿತಂ ¶ ಪಟಿಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಏವಂ ಅಕ್ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಆಹರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಠಪೇತಿ, ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಅಪರಾಪಿ ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಯಾ ಅನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ ತಚಸಾರರುಕ್ಖಂ ವಾ ಖಾಣುಕಂ ವಾ ಪಂಸುಪುಞ್ಜವಾಲುಕಪುಞ್ಜಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಅನ್ತರಾ ಏಕಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ¶ ಪಬ್ಬತಚ್ಛಾಯಾದೀನಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಛಾಯಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಅನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಅಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಬಹಿಠಿತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ನದಿಯಾ ಸಮುದ್ದೇ ಜಾತಸ್ಸರೇ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಏತೇಸು ನದಿಆದೀಸು ಸಮ್ಮತಾ. ಸಾ ಹಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮತಾಪಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನದೀ ಅಸೀಮಾ, ಸಬ್ಬೋ ಸಮುದ್ದೋ ಅಸೀಮೋ, ಸಬ್ಬೋ ಜಾತಸ್ಸರೋ ಅಸೀಮೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೪೭) ವಚನತೋ ಅಸಮ್ಮತಾವ ಹೋತಿ. ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯ ಪರೇಸಂ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ಸಚೇ ಹಿ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಅಮ್ಬೋ ಚೇವ ಜಮ್ಬೂ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ರುಕ್ಖಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಂಸಟ್ಠವಿಟಪಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸು ಅಮ್ಬಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿಸಾಭಾಗೇ ಜಮ್ಬೂ, ವಿಹಾರಸೀಮಾ ಚ ಜಮ್ಬುಂ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಅಮ್ಬಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಬದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ಅಥ ಪಚ್ಛಾ ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ವಿಹಾರೇ ಕತೇ ಸೀಮಂ ಬನ್ಧನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಜಮ್ಬುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಬನ್ಧನ್ತಿ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯ ಪರೇಸಂ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ಸಚೇ ಹಿ ಪರೇಸಂ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ಸಕಲಂ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಪದೇಸಂ ವಾ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತಾ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಇಮಾ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ.

ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾತಿ ನಿಮಿತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಯುತ್ತಾ. ತತ್ಥ ನಿಮಿತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಪಬ್ಬತನಿಮಿತ್ತಂ, ಪಾಸಾಣನಿಮಿತ್ತಂ, ವನನಿಮಿತ್ತಂ, ರುಕ್ಖನಿಮಿತ್ತಂ, ಮಗ್ಗನಿಮಿತ್ತಂ, ವಮ್ಮಿಕನಿಮಿತ್ತಂ, ನದಿನಿಮಿತ್ತಂ, ಉದಕನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತೇಸು ಅಟ್ಠಸು ನಿಮಿತ್ತೇಸು ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ದಿಸಾಭಾಗೇ ಯಥಾಲದ್ಧಾನಿ ¶ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಾನಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ‘‘ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತಂ, ಪಬ್ಬತೋ, ಭನ್ತೇ, ಏಸೋ ಪಬ್ಬತೋ ನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸಮ್ಮಾ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ತತ್ರೇವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಸುದ್ಧಪಂಸುಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಉಭಯಮಿಸ್ಸಕವಸೇನ ಹಿ ತಿವಿಧೋಪಿ ಪಬ್ಬತೋ ಹತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉದ್ಧಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಾಸಾಣನಿಮಿತ್ತೇ ಅಯೋಗುಳಮ್ಪಿ ಪಾಸಾಣಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಾಸಾಣೋ ಉಕ್ಕಂಸವಸೇನ ಹತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಓಮಕತರಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ¶ ದ್ವತ್ತಿಂಸಪಲಗುಳಪಿಣ್ಡಪರಿಮಾಣೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ನ ತತೋ ಖುದ್ದಕತರೋ. ಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೋ ಪನ ಅತಿಮಹನ್ತೋಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ವನನಿಮಿತ್ತೇ ಅನ್ತೋಸಾರೇಹಿ ವಾ ಅನ್ತೋಸಾರಮಿಸ್ಸಕೇಹಿ ವಾ ರುಕ್ಖೇಹಿ ಚತುಪಞ್ಚರುಕ್ಖಮತ್ತಮ್ಪಿ ವನಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ, ತತೋ ಊನಕತರಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ರುಕ್ಖೋ ಜೀವನ್ತೋಯೇವ ಅನ್ತೋಸಾರೋ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ, ಅನ್ತಮಸೋ ಉಬ್ಬೇಧತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲೋ, ಪರಿಣಾಹತೋ ಸೂಚಿದಣ್ಡಕಪ್ಪಮಾಣೋಪಿ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಮಗ್ಗೋ ಜಙ್ಘಮಗ್ಗೋ ವಾ ಹೋತು ಸಕಟಮಗ್ಗೋ ವಾ, ಯೋ ವಿನಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಗಾಮಖೇತ್ತಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ, ತಾದಿಸೋ ಜಙ್ಘಸತ್ಥಸಕಟಸತ್ಥೇಹಿ ವಲಞ್ಜಿಯಮಾನೋಯೇವ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ಅವಲಞ್ಜಿತೋ ¶ ನ ವಟ್ಟತಿ. ವಮ್ಮಿಕೋ ಪನ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ತಂದಿವಸಂಜಾತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲುಬ್ಬೇಧೋ ಗೋವಿಸಾಣಮತ್ತೋಪಿ ವಮ್ಮಿಕೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾಲಕ್ಖಣೇ ನದಿಂ ವಕ್ಖಾಮ, ಸಾ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಾ, ಅಞ್ಞಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಉದಕಂ ಯಂ ಅಸನ್ದಮಾನಂ ಆವಾಟಪೋಕ್ಖರಣೀತಳಾಕಜಾತಸ್ಸರಲೋಣಿಸಮುದ್ದಾದೀಸು ಠಿತಂ, ತಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣೇಯೇವ ಪಥವಿಯಂ ಖಣಿತೇ ಆವಾಟಕೇ ಘಟೇಹಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪೂರಿತಮ್ಪಿ ಯಾವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನಾ ಸಣ್ಠಮಾನಕಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ, ಇತರಂ ಸನ್ದಮಾನಂ ವಾ ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಕಾಲಂ ಅತಿಟ್ಠನ್ತಂ ವಾ ಭಾಜನಗತಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ.

ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಯಾವತಿಕಾ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಖೇತ್ತೇ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ವಾ ನದಿಸಮುದ್ದಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಅನೋಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಛನ್ದಂ ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ.

ಕಮ್ಮವಾಚಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ¶ ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಯಾವತಾ ಸಮನ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತಾ ಕಿತ್ತಿತಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೯) ನಯೇನ ವುತ್ತಾಯ ಪರಿಸುದ್ಧಾಯ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಮ್ಮತಾ. ಏವಂ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ಸೀಮಾ ‘‘ಬದ್ಧಸೀಮಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾತಿ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಪಭೇದೋ.

ಅಬದ್ಧಸೀಮಾ ಪನ ಗಾಮಸೀಮಾ, ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ, ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾತಿ ತಿವಿಧಾ. ತತ್ಥ ಯಾವತಾ ಏಕಂ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಂ, ಅಯಂ ಗಾಮಸೀಮಾ ನಾಮ. ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಸಮನ್ತಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಅಗಾಮಕಂ ನಾಮ ಅರಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಝಾಟವಿಆದೀಸು ವಾ ಸಮುದ್ದಮಜ್ಝೇ ವಾ ಮಚ್ಛಬನ್ಧಾನಂ ಅಗಮನಪಥೇಸು ದೀಪಕೇಸು ಲಬ್ಭತಿ. ಸಮನ್ತಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾತಿ ಮಜ್ಝೇ ಠಿತಾನಂ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ¶ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ ವಿನಿಬ್ಬೇಧೇನ ಚುದ್ದಸ ಹೋನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಏಕಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಅಟ್ಠವೀಸತಿಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ ಹೋತಿ, ಅಯಞ್ಚ ಸೀಮಾ ಪರಿಸಾವಸೇನ ವಡ್ಢತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಮನ್ತಾ ಪರಿಸಾಪರಿಯನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಬ್ಭನ್ತರಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇ ಸಙ್ಘಾ ವಿಸುಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಅಞ್ಞಮೇಕಂ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಂ ಉಪಚಾರತ್ಥಾಯ ಠಪೇತಬ್ಬಂ. ಯಾ ಪನೇಸಾ ‘‘ಸಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನದೀ ಅಸೀಮಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೪೭) ನಯೇನ ನದಿಆದೀನಂ ಸೀಮಭಾವಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪುನ ‘‘ನದಿಯಾ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮುದ್ದೇ ವಾ ಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಏಕೂಪೋಸಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಅಯಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ರಾಜೂನಂ ಕಾಲೇ ಅನ್ವಡ್ಢಮಾಸಂ ಅನುದಸಾಹಂ ಅನುಪಞ್ಚಾಹಂ ¶ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ವಲಾಹಕೇಸು ವಿಗತಮತ್ತೇಸು ಸೋತಂ ಪಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ನದಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ. ಯಸ್ಸಾ ಪನ ಈದಿಸೇ ಸುವುಟ್ಠಿಕಾಲೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸೇ ಸೋತಂ ನ ಪಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ, ಯತ್ಥ ತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಅತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಕರಣೀಯೇ ಆಗತಲಕ್ಖಣೇನ ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಂ ಅನುಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ತೇಮಿಯತಿ, ಅಯಂ ಸಮುದ್ದಂ ವಾ ಪವಿಸತು ತಳಾಕಂ ವಾ, ಪಭವತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನದೀ ನಾಮ. ಸಮುದ್ದೋ ಪಾಕಟೋಯೇವ. ಯೋ ಪನ ಕೇನಚಿ ಖಣಿತ್ವಾ ಅಕತೋ ಸಯಂಜಾತೋ ಸೋಬ್ಭೋ ಸಮನ್ತತೋ ಆಗತೇನ ಉದಕೇನ ¶ ಪೂರಿತೋ ತಿಟ್ಠತಿ, ಯತ್ಥ ನದಿಯಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉದಕಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಜಾತಸ್ಸರೋ ನಾಮ. ಯೋಪಿ ನದಿಂ ವಾ ಸಮುದ್ದಂ ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಉದಕೇನ ಖತೋ ಸೋಬ್ಭೋ ಏತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಜಾತಸ್ಸರೋಯೇವ.

ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾತಿ ಯಂ ಠಾನಂ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮನ್ತತೋ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ, ತತ್ಥ ಯಥಾ ಅಕ್ಖಧುತ್ತಾ ದಾರುಗುಳಂ ಖಿಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಉದಕಂ ವಾ ವಾಲುಕಂ ವಾ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝಿಮೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸಬ್ಬಥಾಮೇನ ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥ ಯತ್ಥ ಏವಂ ಖಿತ್ತಂ ಉದಕಂ ವಾ ವಾಲುಕಂ ವಾ ಪತತಿ, ಅಯಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮ.

ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಏಕೂಪೋಸಥಾತಿ ಅಯಂ ತೇಸು ನದಿಆದೀಸು ಉದಕುಕ್ಖೇಪಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ ಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಚೇವ ಏಕೂಪೋಸಥಾ ಚ, ಅಯಂ ಪನ ಏತೇಸಂ ನದಿಆದೀನಂ ಅನ್ತೋಯೇವ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಬಹಿ. ತಸ್ಮಾ ನದಿಯಾ ವಾ ಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಯತ್ತಕಂ ಪದೇಸಂ ಪಕತಿವಸ್ಸಕಾಲೇ ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಉದಕಂ ಓತ್ಥರತಿ, ಸಮುದ್ದೇ ಯಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಪಕತಿವೀಚಿಯೋ ಓತ್ಥರಿತ್ವಾ ಸಣ್ಠಹನ್ತಿ, ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ, ತತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ ¶ . ದುಬ್ಬುಟ್ಠಿಕಾಲೇ ವಾ ಗಿಮ್ಹೇ ವಾ ನದಿಜಾತಸ್ಸರೇಸು ಸುಕ್ಖೇಸುಪಿ ಸಾ ಏವ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ, ಸಚೇ ಪನ ಸುಕ್ಖೇ ಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾಪಿಂ ವಾ ಖಣನ್ತಿ, ವಪ್ಪಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಠಾನಂ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯಾ ಪನೇಸಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾ, ತತೋ ಬಹಿ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ಅನ್ತೋಯೇವ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ಅನ್ತೋ ಪರಿಸಾಪರಿಯನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಮನ್ತಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇ ಸಙ್ಘಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಅಞ್ಞೋ ಏಕೋ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ ಉಪಚಾರತ್ಥಾಯ ಠಪೇತಬ್ಬೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ಚ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಠಿತೋಕಾಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಲಬ್ಭತಿ. ಪರಿಚ್ಛೇದಬ್ಭನ್ತರೇ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಪರಿಚ್ಛೇದತೋ ಬಹಿ ಅಞ್ಞಂ ತತ್ತಕಂಯೇವ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತಿ, ಇದಂ ಸಬ್ಬಅಟ್ಠಕಥಾಸು (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೪೭) ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ. ಏವಂ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಇತಿ ಇಮಂ ಬದ್ಧಸೀಮಾಬದ್ಧಸೀಮಾವಸೇನ ದುವಿಧಂ ಸೀಮಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ತೇ ಚ ಖೋ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ¶ ಠಿತಾ’’ತಿ. ತೇಸು ಹಿ ಚತೂಸು ಭಿಕ್ಖೂಸು ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತೇಸ್ವೇವೇತಂ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ನ ಇತರಥಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುನ್ನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮).

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾದಿನಾ ಸಭಾಗವತ್ಥುನಾ ಲಹುಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಏವರೂಪಾ ವತ್ಥುಸಭಾಗಾ ‘‘ಸಭಾಗಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ವಿಕಾಲಭೋಜನಪಚ್ಚಯಾ ಆಪನ್ನಂ ಪನ ಆಪತ್ತಿಸಭಾಗಂ ಅನತಿರಿತ್ತಭೋಜನಪಚ್ಚಯಾ ಆಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಪನ ಸತಿ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾಮನ್ತಾ ಆವಾಸಾ ಸಜ್ಜುಕಂ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛ, ಮಯಂ ತೇ ಸನ್ತಿಕೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚೇತಂ ಲಭೇಥ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ, ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಯದಾ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುದ್ಧಂ ಅನಾಪತ್ತಿಕಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೧) ವತ್ವಾ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ವೇಮತಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನೇತ್ಥ ಕೋಚಿ ತಂ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಏಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ದೇಸೇತಿ, ದೇಸಿತಾ ಸುದೇಸಿತಾವ. ಅಞ್ಞಂ ಪನ ದೇಸನಾಪಚ್ಚಯಾ ದೇಸಕೋ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ ಚಾತಿ ಉಭೋಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಂ ನಾನಾವತ್ಥುಕಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ¶ . ಏತ್ತಾವತಾ ತೇ ದ್ವೇ ನಿರಾಪತ್ತಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಸೇಸೇಹಿ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ ವಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಾ ವಾ. ಸಚೇ ತೇ ಏವಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಿ, ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ನಯೇನ ಸಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕರಣೇ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ. ಸಚೇ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ವುತ್ತವಿಧಿಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋತಿ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ¶ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ. ಏತಾಸು ಹಿ ಸಭಾಗಾಪತ್ತೀಸು ಅವಿಜ್ಜಮಾನಾಸು ವಿಸಭಾಗಾಪತ್ತೀಸು ವಿಜ್ಜಮಾನಾಸುಪಿ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಹೋತಿಯೇವ.

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತೀತಿ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಗಹಟ್ಠಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ¶ (ಮಹಾವ. ೧೫೪) ವಚನತೋ ಗಹಟ್ಠೋ, ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನಿಸಿನ್ನಪರಿಸಾಯ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೮೩) ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ, ಸಾಮಣೇರೋ, ಸಾಮಣೇರೀ, ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಕೋ, ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಕೋ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಪಣ್ಡಕೋ, ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ, ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಪಿತುಘಾತಕೋ ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ, ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ, ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋತಿ ಇಮೇ ವೀಸತಿ ಚಾತಿ ಏಕವೀಸತಿ ಪುಗ್ಗಲಾ ವಜ್ಜನೀಯಾ ನಾಮ, ತೇ ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ಬಹಿಕರಣವಸೇನ ವಜ್ಜೇತಬ್ಬಾ. ಏತೇಸು ಹಿ ತಿವಿಧೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಸತಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಙ್ಘೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸೇಸೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ. ಏತ್ಥ ಚ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋತಿ ಯಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ, ತಿತ್ಥಿಯಾ ಗಹಟ್ಠೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ಏತೇಪಿ ಹಿ ವಜ್ಜನೀಯಾ ನಾಮ. ಏವಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿಇಮಿನಾ ಯೇ ತೇ ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ಸಙ್ಘೇ ಉಪೋಸಥೋ, ಗಣೇ ಉಪೋಸಥೋ, ಪುಗ್ಗಲೇ ಉಪೋಸಥೋತಿ, ಏವಂ ಕಾರಕವಸೇನ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ವುತ್ತಾ, ತೇಸು ಇತರೇ ದ್ವೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇ ಉಪೋಸಥಮೇವ ದೀಪೇತಿ. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾತಿಇಮಿನಾ ಯೇ ತೇ ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ, ಅಧಿಟ್ಠಾನಉಪೋಸಥೋತಿ, ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ವುತ್ತಾ, ತೇಸು ಇತರೇ ದ್ವೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಮೇವ ದೀಪೇತಿ. ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋ ನಾಮ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ವುಚ್ಚತಿ, ಸೋ ದುವಿಧೋ ಓವಾದಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ಚ ಆಣಾಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ಚ. ತತ್ಥ

‘‘ಖನ್ತೀ ¶ ಪರಮಂ ತಪೋ ತಿತಿಕ್ಖಾ…ಪೇ….

‘‘ಸಬ್ಬಪಾಪಸ್ಸ ಅಕರಣಂ…ಪೇ….

‘‘ಅನೂಪವಾದೋ ಅನೂಪಘಾತೋ’’ತಿ. (ದೀ. ನಿ. ೨.೯೦; ಧ. ಪ. ೧೮೪, ೧೮೩, ೧೮೫)

ಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ತಿಸ್ಸೋ ಗಾಥಾಯೋ ಓವಾದಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಾಮ, ತಂ ಬುದ್ಧಾ ಏವ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ, ನ ಸಾವಕಾ. ‘‘ಸುಣಾತು ¶ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ನಯೇನ ವುತ್ತಂ ಆಣಾಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಾಮ, ತಂ ಸಾವಕಾ ಏವ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ, ನ ಬುದ್ಧಾ. ಇದಮೇವ ಚ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ.

ಯೇ ¶ ಪನ ಇತರೇ ದ್ವೇ ಉಪೋಸಥಾ, ತೇಸು ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ ತಾವ ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಸನ್ತಿಕೇ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಞ್ಚ ಆರೋಚನವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಯ್ವಾಯಂ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಕರೀಯತಿ, ಸೋಪಿ ಪವಾರಿತಾನಞ್ಚ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಞ್ಚ ಸನ್ತಿಕೇ ಕರಣವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತೇನ ವಾ ಅನುಪಗತೇನ ವಾ ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇನ ವಾ ಚಾತುಮಾಸಿನಿಯಂ ಪನ ಪವಾರಿತಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತೇನ ವಾ ಅನುಪಗತೇನ ವಾ ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇನ ವಾ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಠಪೇತ್ವಾ ಚ ಪನ ಪವಾರಣಾದಿವಸಂ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಆವಾಸಿಕೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಮತ್ತೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾ ಏಕಚ್ಚಾಯ ವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾ ಸಬ್ಬಾಯ ವಾ ವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯೇ ಅಞ್ಞೇ ಸಮಸಮಾ ವಾ ಥೋಕತರಾ ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇಹಿ ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಾ. ಯೋ ಪನಾಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆರೋಚನವಸೇನ ಕರೀಯತಿ, ಸೋ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಚ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಚ ಕರಣವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹರನ್ತಿ, ತೇಸು ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಸನ್ನಿಪತಿತೇಸು ಏಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಮಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಞತ್ತಿಯಾ ಠಪಿತಾಯ ಥೇರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮) ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಇತರೇಹಿ ‘‘ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಏವಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಯತ್ಥ ಪನ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹರನ್ತಿ, ತತ್ರ ¶ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಾತಿ ಅಯಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ.

ಸಚೇ ಪನ ಏಕೋವ ಭಿಕ್ಖು ಹೋತಿ, ಸಬ್ಬಂ ಪುಬ್ಬಕರಣೀಯಂ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಅನಾಗಮನಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಉಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಅಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪೋಸಥೋತಿ ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ನವ ಉಪೋಸಥಾ ದೀಪಿತಾ ಹೋನ್ತಿ. ತೇಸು ದಿವಸವಸೇನ ಪನ್ನರಸಿಕೋ, ಕಾರಕವಸೇನ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥೋ, ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋತಿ ಏವಂ ತಿಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪೋಸಥೋ ಇಧ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಸ್ಮಿಂ ಪವತ್ತಮಾನೇ ಉಪೋಸಥಂ ಅಕತ್ವಾ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಅಞ್ಞಂ ಅಭಿಕ್ಖುಕಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೇಹಿ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆವಾಸಂ ವಾ ಅನಾವಾಸಂ ವಾ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಙ್ಘೇನ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ.

ಕಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ¶ ಉಪೋಸಥಕರಣಸಮ್ಬನ್ಧೇನೇವ ವುತ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪೋಸಥೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ಯಂ ತಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪೋಸಥಾಗಾರಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೫೯) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಂ, ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಚ –

‘‘ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

‘‘ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೬೮);

ಏವಂ ದ್ವೀಹಿ ನಾಮೇಹಿ ನವವಿಧಂ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ದಸ್ಸಿತಂ, ಕಿಂ ತಂ ಕತನ್ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ. ನ ಹಿ ತಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಥೇರೇನ ಆಣತ್ತೇನ ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಪಾನೀಯಂ ಪರಿಭೋಜನೀಯಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಂ, ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬಂ, ಪದೀಪೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಅಕರೋನ್ತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಥೇರೇನಾಪಿ ಪತಿರೂಪಂ ಞತ್ವಾ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬಂ.

ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧೀತಿ ಏತ್ಥ ಉಪೋಸಥಕರಣತ್ಥಂ ಸನ್ನಿಪತಿತೇ ಸಙ್ಘೇ ಬಹಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕತ್ವಾ ಆಗತೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ ಅದೇನ್ತೇನ ¶ ಛನ್ದೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಯೋಪಿ ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಕಿಚ್ಚಪ್ಪಸುತೋ ವಾ, ತೇನಾಪಿ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದೋಪಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ಕಥಂ ದಾತಬ್ಬೋ? ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಛನ್ದಂ ದಮ್ಮಿ, ಛನ್ದಂ ಮೇ ಹರ, ಛನ್ದಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೫) ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಛನ್ದೋ. ಅಕತೂಪೋಸಥೇನ ಪನ ಗಿಲಾನೇನ ವಾ ಕಿಚ್ಚಪ್ಪಸುತೇನ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ದಾತಬ್ಬಾ. ಕಥಂ ದಾತಬ್ಬಾ? ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದಮ್ಮಿ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಮೇ ಹರ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೪) ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ತಂ ಪನ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದೋಪಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದಮ್ಪಿ ದಾತುಂ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೫). ತತ್ಥ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸಪಿ ಅತ್ತನೋಪಿ ಉಪೋಸಥಕರಣಂ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ನ ಅವಸೇಸಂ ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ. ಛನ್ದದಾನಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಉಪೋಸಥಕರಣಞ್ಚ ಸೇಸಕಿಚ್ಚಞ್ಚ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಉಪೋಸಥೋ ಅಕತೋಯೇವ ಹೋತಿ. ತಸ್ಮಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದೋಪಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಂ ಪನ ಸುದ್ಧಿಕಚ್ಛನ್ದಂ ವಾ ಇಮಂ ವಾ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಏಕೇನ ಬಹೂನಮ್ಪಿ ಆಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸೋ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಯೇಸಂ ತೇನ ಛನ್ದೋ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ¶ ವಾ ಗಹಿತಾ, ತೇಸಞ್ಚ ಅತ್ತನೋ ಚ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇತಿ, ತಸ್ಸೇವ ಸಾ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಇತರಾ ಪನ ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಸಾ ನಾಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಯಮೇವ ಸನ್ನಿಪತಿತಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ನಾರೋಚೇತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಉಪಗತಮತ್ತೇಯೇವ ಆಗತಾ ಹೋತಿ.

ಉತುಕ್ಖಾನನ್ತಿ ¶ ‘‘ಹೇಮನ್ತಾದೀನಂ ಉತೂನಂ ಏತ್ತಕಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಏತ್ತಕಂ ಅವಸಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಉತೂನಂ ಆಚಿಕ್ಖನಂ. ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾತಿ ‘‘ಏತ್ತಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಗಣನಾ. ಇದಮ್ಪಿ ಹಿ ಉಭಯಂ ಕತ್ವಾವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಓವಾದೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದೋ. ನ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾಚಿತಂ ಓವಾದಂ ಅನಾರೋಚೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಹಿ ‘‘ಸ್ವೇ ಉಪೋಸಥೋ’’ತಿ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಉಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪುನ ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ¶ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೧೩) ಏವಂ ಓವಾದಂ ಯಾಚನ್ತಿ. ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಬಾಲಗಿಲಾನಗಮಿಯೇ ಅಞ್ಞೋ ಸಚೇಪಿ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ನ ಲಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೇನ ಸೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೋ, ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ’’ತಿ. ಸಚೇ ಹೋತಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ತತೋ ತೇನ ಸೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತೂ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೧೩). ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ತತೋ ತೇನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಕೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಸ್ಸಹತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತು’’ನ್ತಿ. ಸಚೇ ಕೋಚಿ ಉಸ್ಸಹತಿ, ಸೋಪಿ ಚ ಅಟ್ಠಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ತಂ ತತ್ಥೇವ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ಓವಾದಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತೂ’’ತಿ (ಚುಳವ. ೪೧೩). ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ನ ಉಸ್ಸಹತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಪಾದೇತೂ’’ತಿ. ಏತ್ತಾವತಾ ಹಿ ಸಿಕ್ಖತ್ತಯಸಙ್ಗಹಿತಂ ಸಕಲಂ ಸಾಸನಂ ಆರೋಚಿತಂ ಹೋತಿ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನಾಪಿ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪೇಸೇತಬ್ಬಾ, ಗಚ್ಛಥ, ಅಯ್ಯಾ, ಪುಚ್ಛಥ ‘‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯ, ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ತಾಹಿ ‘‘ಸಾಧು, ಅಯ್ಯೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯ, ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ¶ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಪಾದೇತೂ’’ತಿ, ತಾಹಿ ‘‘ಸಾಧು ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ. ಇದಞ್ಚ ಏಕತೋ ಆಗತಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ತಾಸು ಪನ ಏಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವತ್ತಬ್ಬಞ್ಚೇವ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಞ್ಚ, ಇತರಾ ತಸ್ಸಾ ಸಹಾಯಿಕಾ. ಸಚೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ವಾ ನ ಪೂರತಿ ¶ , ಉಭಯತೋಪಿ ವಾ ಗಣಮತ್ತಮೇವ ಪುಗ್ಗಲಮತ್ತಂ ವಾ ಹೋತಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ¶ ವಚನಕ್ಕಮೋ – ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದಾಮಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚಾಮಿ, ಲಭಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದಾಮಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚಾಮಿ, ಲಭಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದಾಮಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚಾಮಿ, ಲಭಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ತೇನಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥಕಾಲೇ ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ವನ್ದನ್ತಿ, ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಯಾಚನ್ತಿ, ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ವಾ ಞತ್ತಿಟ್ಠಪಕೇನ ವಾ ಇತರೇನ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಚೇ ಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಿ, ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ‘‘ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮತು, ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತು, ಉಪಸಙ್ಕಮತೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ‘‘ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮ್ಪಾದೇತು, ಸಮ್ಪಾದೇನ್ತು, ಸಮ್ಪಾದೇತೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಓವಾದಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇನ ಪಾಟಿಪದೇ ತಂ ಪಚ್ಚಾಹರಿತ್ವಾ ತಥೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾಚಿತಂ ಓವಾದಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ತೇನ ವುತ್ತಂ –

‘‘ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉತುಕ್ಖಾನಂ ¶ ¶ ¶ , ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ.

ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಭಾವಂ ಆರೋಚೇಥ, ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಇದಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಆರೋಚನಸ್ಸ ಕಾರಣವಚನಂ. ‘‘ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಪತ್ತಿಕೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಸೋತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಸುಣೇಯ್ಯ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೮೬) ಹಿ ವಚನತೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧೇಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಸೋತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನ ವುತ್ತಂ – ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀತಿ. ಏತ್ಥ ಸಿಯಾ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ವುತ್ತತ್ತಾ ಇಧಾಪಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ಪುಬ್ಬೇನಾಪರಂ ಸನ್ಧಿಯತೀತಿ. ವುಚ್ಚತೇ, ವಚನಮತ್ತಮೇವೇತಂ ನ ಸನ್ಧಿಯತಿ, ಲಕ್ಖಣತೋ ಪನ ಸಮೇತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ, ಗಣಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉದ್ದೇಸಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ಇದಞ್ಹೇತ್ಥ ಲಕ್ಖಣಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಇದಮೇವೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ತಂ ಸಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮಾತಿ ನ್ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ. ಸಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾತಿ ಯಾವತಿಕಾ ತಸ್ಸಾ ಪರಿಸಾಯ ಥೇರಾ ಚ ನವಾ ಚ ಮಜ್ಝಿಮಾ ಚ. ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮಾತಿ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರಿತ್ವಾ ಸೋತದ್ವಾರವಸೇನ ಸಬ್ಬಚೇತಸಾ ಸಮನ್ನಾಹರಾಮ. ಮನಸಿ ಕರೋಮಾತಿ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಾ ಹುತ್ವಾ ಚಿತ್ತೇ ಠಪೇಯ್ಯಾಮ. ಏತ್ಥ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸುಣೋಥ ಮನಸಿ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ಯುತ್ತಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ಪನ ನ ಸಮೇತಿ. ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇತಂ ಉಪೋಸಥಕರಣಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೋ ಚ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನೋವ, ಇಚ್ಚಸ್ಸ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ‘‘ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಇದಮೇವ ವತ್ತುಂ ಯುತ್ತಂ.

ಇದಾನಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಯಥಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಆರೋಚನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಆಹ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಛನ್ನಂ ಆಕಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತಿ ಭವೇಯ್ಯ. ಆಪತ್ತಿಞ್ಹಿ ¶ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ಅಲಜ್ಜಿತಾ, ಅಞ್ಞಾಣತಾ, ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪ್ಪಕತತಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾ, ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾ, ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಛಹಾಕಾರೇಹಿ (ಪರಿ. ೨೯೫) ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಅಲಜ್ಜಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋಯೇವ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋತಿ.

ವುತ್ತಮ್ಪಿ ¶ ಚೇತಂ –

‘‘ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿಗೂಹತಿ;

ಅಗತಿಗಮನಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ, ಏದಿಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಲಜ್ಜಿಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೩೫೯);

ಕಥಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಞ್ಞಾಣಪುಗ್ಗಲೋ ಹಿ ಮನ್ದೋ ಮೋಮೂಹೋ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕರೋತಿ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ವಿರಾಧೇತಿ, ಏವಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪ್ಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ¶ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ವಿನಯಧರಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಪನ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮತಿಯೇವ, ಏವಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪ್ಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಚ್ಛಮಂಸಂ ‘‘ಸೂಕರಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ, ಏವಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸೂಕರಮಂಸಂ ‘‘ಅಚ್ಛಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ, ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸಹಸೇಯ್ಯಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸಾದೀನಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ಛನ್ನಂ ಆಕಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಆಕಾರೇನ ಆಪನ್ನಾ ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಸತ್ತನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಅಞ್ಞತರಾ ಆಪತ್ತಿ ಥೇರಸ್ಸ ವಾ ನವಸ್ಸ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಸೋ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತು ವಾ ಪಕಾಸೇತು ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಪನ ಏವಂ ಅನಾಪನ್ನಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ¶ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ವುಟ್ಠಿತಾ ವಾ ದೇಸಿತಾ ವಾ ಆರೋಚಿತಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅಸನ್ತೀ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ. ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನಾಪಿ ಹಿ ಕಾರಣೇನ ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ಇಚ್ಚೇವ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮೀತಿ. ಯಥಾ ಖೋ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಹೋತೀತಿ ಯಥಾ ಏಕೇನೇಕೋ ಪುಟ್ಠೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ಏಕೇನೇಕೋ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಮಂ ಏಸ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

ಏವಮೇವಂ ¶ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಚ್ಚೇ ತಾವ ಆಚರಿಯಾ ಏವಂ ವದನ್ತಿ ‘‘ಏವಮೇವಂ ಇಮಿಸ್ಸಾಯ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ಯದೇತಂ ‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಅನುಸಾವಿತಂ, ತಂ ಏಕಮೇಕೇನ ‘ಮಂ ಏಸ ಪುಚ್ಛತೀ’ತಿ ಏವಂ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ. ತಂ ನ ಯುಜ್ಜತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಅತ್ಥಬ್ಯಞ್ಜನಭೇದತೋ. ಅನುಸ್ಸಾವನಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅತ್ಥತೋ ಚ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ಅಭಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಮಹಾವ. ೭೨; ಚೂಳವ. ೩) ವಿಯ, ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ’’ತಿಆದಿವಚನತ್ತಯಂ ಪನ ಅತ್ಥತೋಪಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋಪಿ ಭಿನ್ನಂ, ತೇನಸ್ಸ ಅನುಸ್ಸಾವನತ್ತಯಂ ನ ಯುಜ್ಜತಿ. ಯದಿ ಚೇತಂ ಯಾವತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಂ ಸಿಯಾ, ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಅನಿಟ್ಠಿತೇಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ. ನ ಚ ಯುತ್ತಂ ಅನಾಪತ್ತಿಕ್ಖೇತ್ತೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತುಂ.

ಅಪರೇ ‘‘ಅನುಸಾವಿತ’’ನ್ತಿಪದಸ್ಸ ಅನುಸಾವೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ‘‘ಯಾವತತಿಯ’’ನ್ತಿಇದಂ ಉಪರಿ ಉದ್ದೇಸಾವಸಾನೇ ‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಏತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹು. ತಮ್ಪಿ ನ ಯುಜ್ಜತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಅತ್ಥಯುತ್ತೀನಂ ಅಭಾವತೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಪದಂ ಕೇಚಿ ‘‘ಅನುಸಾವೇತ’’ನ್ತಿ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಿ, ಕೇಚಿ ‘‘ಅನುಸಾವೇತ’’ನ್ತಿ, ತಂ ಉಭಯಂ ವಾಪಿ ಅತೀತಕಾಲಮೇವ ದೀಪೇತಿ, ನ ಅನಾಗತಂ. ಯದಿ ಚಸ್ಸ ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ ಸಿಯಾ, ‘‘ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ ¶ , ಏವಂ ತಾವ ಅತ್ಥಾಭಾವತೋ ನ ಯುಜ್ಜತಿ. ಯದಿ ಚೇತಂ ಉದ್ದೇಸಾವಸಾನೇ ವಚನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ, ‘‘ನ ಆವಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ನಿದಾನೇ ಸಮತ್ತೇಪಿ ವುತ್ತಮುಸಾವಾದೋ ನ ಸಿಯಾ, ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸ್ಸಾವಿಯಮಾನೇ’’ತಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ‘‘ಯಾವತತಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ವಚನಮೇವ ¶ ನಿರತ್ಥಕಂ ಸಿಯಾ, ಕಸ್ಮಾ? ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಯಾವತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಸ್ಸ ಅಭಾವತೋತಿ ಏವಂ ಯುತ್ತಿಅಭಾವತೋ ತಮ್ಪಿ ನ ಯುಜ್ಜತಿ. ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪನ ಲಕ್ಖಣವಚನಮತ್ತಂ, ತೇನ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ – ಇದಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಾಮ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸ್ಸಾವಿಯತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸ್ಸಾವಿಯಮಾನೇ ಯೋ ಸರಮಾನೋ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನಾವಿಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಯಾವತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಾವಸಾನೇ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಹೋತೀತಿ.

ತದೇತಂ ಯಥಾ ಅನುಸಾವಿತಂ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ. ತಂ ಪನೇತಂ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಂ ಅವಸಾನೇ ದಿಸ್ಸತಿ, ನ ನಿದಾನಾವಸಾನೇ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಥ ಖೋ ಉದ್ದೇಸಕಾಲೇ ‘‘ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ, ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ. ಏವಞ್ಹಿ ನಿದಾನಂ ಸುಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ದುಉದ್ದಿಟ್ಠಂ. ಇಮಮೇವ ಚ ಅತ್ಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಂ ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ¶ ಹೋತೀತಿ ಸಕಿಮ್ಪಿ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೪). ಅಯಮೇತ್ಥ ಆಚರಿಯಪರಮ್ಪರಾಭತೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು…ಪೇ… ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಅಸ್ಸ ಹೋತಿ, ತೇನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಸಾ ಚ ಖೋ ಪನ ನ ಮುಸಾವಾದಲಕ್ಖಣೇನ, ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ಕಿಂ ಹೋತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೫) ಇಮಿನಾ ಪನ ಭಗವತೋ ವಚನೇನ ವಚೀದ್ವಾರೇ ಅಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –

‘‘ಅನಾಲಪನ್ತೋ ಮನುಜೇನ ಕೇನಚಿ,

ವಾಚಾಗಿರಂ ನೋ ಚ ಪರೇ ಭಣೇಯ್ಯ;

ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾಚಸಿಕಂ, ನ ಕಾಯಿಕಂ,

ಪಞ್ಹಾಮೇಸಾ ಕುಸಲೇಹಿ ಚಿನ್ತಿತಾ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೪೭೯);

ಅನ್ತರಾಯಿಕೋತಿ ¶ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರವತ್ಥುತಾಯ ಪಾಮೋಜ್ಜಾದಿಸಮ್ಭವಂ ನಿವಾರೇತ್ವಾ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಅಧಿಗಮಾಯ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೋತಿ. ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಯಂ ಅನಾವಿಕರಣಸಙ್ಖಾತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ. ಸರಮಾನೇನಾತಿ ಅತ್ತನಿ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನನ್ತೇನ. ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೇನಾತಿ ವುಟ್ಠಾತುಕಾಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝಿತುಕಾಮೇನ. ಸನ್ತೀ ಆಪತ್ತೀತಿ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅವುಟ್ಠಿತಾ ಆಪತ್ತಿ. ಆವಿಕಾತಬ್ಬಾತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಾ ಗಣಮಜ್ಝೇ ವಾ ಏಕಪುಗ್ಗಲೇ ವಾ ಪಕಾಸೇತಬ್ಬಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಅನನ್ತರಸ್ಸಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಇತೋ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ¶ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೦) ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿ ವೇಮತಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ, ತದಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೯) ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತೀತಿಏತ್ಥ ಆವಿಕತಾತಿ ಆವಿಕತಾಯ, ಪಕಾಸಿತಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಲಜ್ಜಿತಾತಿಆದೀಸು (ಪರಿ. ೨೯೫) ವಿಯ ಹಿ ಇದಮ್ಪಿ ಕರಣತ್ಥೇ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ. ಹೀತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಏತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ಫಾಸು ಹೋತೀತಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಅಧಿಗಮಾಯ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಅವಿಪ್ಪಟಿಸಾರಮೂಲಕಾನಂ ಪಾಮೋಜ್ಜಾದೀನಂ ವಸೇನ ಸುಖಪ್ಪಟಿಪದಾ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಇತಿ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡೋ

ಇದಾನಿ ¶ ¶ ಯದೇತಂ ನಿದಾನಾನನ್ತರಂ ತತ್ರಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋತಿಆದಿ ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡಂ, ತತ್ಥ ತತ್ರಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ. ಇಮೇತಿ ಇದಾನಿ ವತ್ತಬ್ಬಾನಂ ಅಭಿಮುಖೀಕರಣಂ. ಚತ್ತಾರೋತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ಪಾರಾಜಿಕಾತಿ ಏವಂನಾಮಕಾ. ಧಮ್ಮಾತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಸರೂಪೇನ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ನಿದಾನೇ ವಿಯ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾಧಾರಣವಚನಮತ್ತೇನ.

೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ಯೋ ಪನಾತಿ ರಸ್ಸದೀಘಾದಿನಾ ಲಿಙ್ಗಾದಿಭೇದೇನ ಯೋ ಕೋಚಿ. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಉಪಸಮ್ಪದಾ, ಸರಣಗಮನೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಓವಾದಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೂಪಸಮ್ಪದಾ, ದೂತೇನೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಅಟ್ಠವಾಚಿಕೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೂಪಸಮ್ಪದಾತಿ ಇಮಾಸು ಅಟ್ಠಸು ಉಪಸಮ್ಪದಾಸು ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮೇನ ಅಕುಪ್ಪೇನ ಠಾನಾರಹೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ. ತಸ್ಸ ಪನ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವತ್ಥುಞತ್ತಿಅನುಸ್ಸಾವನ ಸೀಮಾ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ತತ್ಥ ವತ್ಥೂತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಸೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬಂ, ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ಚ ಏಕಾದಸ ಅಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲೇ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ನಾಮ ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೋ. ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬೋ ನಾಮ ಚತುನ್ನಂ ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬೋ. ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ವಜ್ಜನೀಯಪುಗ್ಗಲಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಾ. ತೇಸು ಆಸಿತ್ತಪಣ್ಡಕಞ್ಚ ಉಸೂಯಪಣ್ಡಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಪಣ್ಡಕೋ ನಪುಂಸಕಪಣ್ಡಕೋ ಪಣ್ಡಕಭಾವಪಕ್ಖೇ ಠಿತೋ ಪಕ್ಖಪಣ್ಡಕೋ ಚ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ.

ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ಪನ ತಿವಿಧೋ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನಕೋ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ ಉಭಯತ್ಥೇನಕೋತಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಸಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ¶ ನ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣೇತಿ, ನ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ¶ ವಾ ವನ್ದನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ನ ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ನ ಉಪೋಸಥಾದೀಸು ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಲಿಙ್ಗಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಥೇನಿತತ್ತಾ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಾಮಣೇರೋ ಸಮಾನೋ ಕಾಸಾಯಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ತೇಸು ಸಉಸ್ಸಾಹೋವ ¶ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಸಾಮಣೇರಭಾವಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ದಿನ್ನಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತತ್ತಾ ನ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನಕೋ, ನ ಲಿಙ್ಗಾನುರೂಪಸ್ಸ ಸಂವಾಸಸ್ಸ ಸಾದಿತತ್ತಾ ನಾಪಿ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ. ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೋ ಚ ಖೋ ಸಾಮಣೇರೋ ಸಮಾನೋ ವಿದೇಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣೇತಿ, ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ವನ್ದನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಉಪೋಸಥಾದೀಸು ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಸಂವಾಸಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಥೇನಿತತ್ತಾ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ ನಾಮ. ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಗಣನಾದಿಕೋ ಹಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕಿರಿಯಭೇದೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ‘‘ಸಂವಾಸೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ‘‘ನ ಮಂ ಕೋಚಿ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ ಪುನ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೋ ಪನ ಸಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ವನ್ದನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣೇತಿ, ಉಪೋಸಥಾದೀಸು ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಚೇವ ಸಂವಾಸಸ್ಸ ಚ ಥೇನಿತತ್ತಾ ಉಭಯತ್ಥೇನಕೋ ನಾಮ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪವಸೇನ ಕಾಸಾಯಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅಜ್ಝಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪುನ ತಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ, ಅಯಂ ತಿವಿಧೋಪಿ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಇಮಂ ತಿವಿಧಂ.

‘‘ರಾಜ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖ ಕನ್ತಾರ-ರೋಗ ವೇರೀ ಭಯೇನ ವಾ;

ಚೀವರಾಹರಣತ್ಥಂ ವಾ, ಲಿಙ್ಗಂ ಆದಿಯತೀಧ ಯೋ.

‘‘ಸಂವಾಸಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ, ಯಾವ ಸೋ ಸುದ್ಧಮಾನಸೋ;

ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ, ತಾವ ಏಸ ನ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦);

ಯೋ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ತಿತ್ಥಿಯಭಾವಂ ಪತ್ಥಯಮಾನೋ ಸಯಂ ವಾ ಕುಸಚೀರಾದಿಕಂ ತಿತ್ಥಿಯಲಿಙ್ಗಂ ಆದಿಯತಿ, ತೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜತಿ, ನಗ್ಗೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ ಆಜೀವಕಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸಂ ವತಾನಿ ಆದಿಯತಿ, ಅಯಂ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ನಾಮ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಂ ಅವಸೇಸೋ ಸಬ್ಬೋಪಿ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ ನಾಮ. ಯೇನ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಾ ಜನೇತ್ತಿ ಸಯಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸಭೂತೇನೇವ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತಾ, ಅಯಂ ಮಾತುಘಾತಕೋ ನಾಮ. ಪಿತುಘಾತಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೇನ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಿಹಿಲಿಙ್ಗೇ ಠಿತೋಪಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತೋ, ಅಯಂ ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ಪನ ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ¶ ಮಗ್ಗೇ ದೂಸೇತಿ ¶ , ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ಸಾಸನಂ ಉದ್ಧಮ್ಮಂ ಉಬ್ಬಿನಯಂ ಕತ್ವಾ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೇನ ವಧಕಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಜೀವಮಾನಕಸರೀರೇ ಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾಯ ಪಿವನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅಯಂ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ ನಾಮ. ಯಸ್ಸ ¶ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನಕಮ್ಮತೋ ಚ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನಕಮ್ಮತೋ ಚ ಉಭತೋ ದುವಿಧಮ್ಪಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅತ್ಥಿ, ಅಯಂ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ ನಾಮ. ಇತಿ ಇಮೇ ತೇರಸ ಪುಗ್ಗಲಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಅವತ್ಥೂ, ಇಮೇ ಪನ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೇ ಸತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಂ ವತ್ಥುಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ.

ಕಥಂ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ? ವತ್ಥುಸಙ್ಘಪುಗ್ಗಲಞತ್ತೀನಂ ಅಪರಾಮಸನಾನಿ, ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ತಿಟ್ಠಪನಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ತಾವ ಪಞ್ಚ ಞತ್ತಿದೋಸಾ. ತತ್ಥ ‘‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಅಕಿತ್ತನಂ ವತ್ಥುಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಏತ್ಥ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ಅಭಣನಂ ಸಙ್ಘಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಅಕಿತ್ತನಂ ಪುಗ್ಗಲಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಞತ್ತಿಯಾ ಅನುಚ್ಚಾರಣಂ ಞತ್ತಿಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ಪಠಮಂ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಏಸಾ ಞತ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ಞತ್ತಿಕಿತ್ತನಂ ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ತಿಟ್ಠಪನಂ ನಾಮ. ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ದೋಸೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಪನ್ನಂ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ.

ಅನುಸ್ಸಾವನವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪತಾಯಪಿ ವತ್ಥುಸಙ್ಘಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಪರಾಮಸನಾನಿ, ಸಾವನಾಯ ಹಾಪನಂ, ಅಕಾಲೇ ಸಾವನನ್ತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಅನುಸ್ಸಾವನದೋಸಾ. ತತ್ಥ ವತ್ಥಾದೀನಂ ಅಪರಾಮಸನಾನಿ ಞತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವ. ತೀಸು ಪನ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಏತೇಸಂ ಅಪರಾಮಸನಂ ಅಪರಾಮಸನಮೇವ. ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಪನ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಅವತ್ವಾ ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಞತ್ತಿಕಿತ್ತನಮೇವ, ಅಥ ವಾ ಪನ ಕಮ್ಮವಾಚಾಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಕ್ಖರಸ್ಸ ವಾ ಪದಸ್ಸ ವಾ ಅನುಚ್ಚಾರಣಂ ವಾ ದುರುಚ್ಚಾರಣಂ ವಾ ಸಾವನಾಯ ಹಾಪನಂ ನಾಮ. ಸಾವನಾಯ ಅನೋಕಾಸೇ ಪಠಮಂ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅನುಸ್ಸಾವನಕರಣಂ ಅಕಾಲೇ ಸಾವನಂ ನಾಮ. ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ದೋಸೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಯ ಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅನುಸ್ಸಾವನಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ.

ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಂ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಲಕ್ಖಣಂ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ಪನ ಸೀಮಾಯ ಕತಂ ಸೀಮಾಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ. ಯಾವತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ, ತೇಸಂ ¶ ಅನಾಗಮನಂ, ಛನ್ದಾರಹಾನಂ ಛನ್ದಸ್ಸ ಅನಾಹರಣಂ, ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾನಂ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನನ್ತಿ ಇಮೇ ಪನ ತಯೋ ಪರಿಸಾದೋಸಾ, ತೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಕತಂ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ. ಕಾರಣಾರಹತ್ತಾ ಪನ ಸತ್ಥು ಸಾಸನಾರಹತ್ತಾ ಠಾನಾರಹಂ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಯೋ ಇಮಿನಾ ಏವಂ ಅಕುಪ್ಪೇನ ಠಾನಾರಹೇನ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮೇನ ¶ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಯಂ ಇಧ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜೇಸು ಪನ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಯಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಧಿಸೀಲಸಙ್ಖಾತಾ ಸಿಕ್ಖಾ, ತಞ್ಚ, ಯತ್ಥ ಚೇತೇ ಸಹ ಜೀವನ್ತಿ, ಏಕಜೀವಿಕಾ ಸಭಾಗವುತ್ತಿನೋ ¶ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸಙ್ಖಾತಂ ಸಾಜೀವಞ್ಚ, ತತ್ಥ ಸಿಕ್ಖನಭಾವೇನ ಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಆಪನ್ನೋ. ಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಸಿಕ್ಖಞ್ಚ ಪರಿಪೂರೇನ್ತೋ ಸಾಜೀವಞ್ಚ ಅವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ತದುಭಯಂ ಉಪಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾತಿ ಯಂ ಸಿಕ್ಖಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ, ತಂ ಅಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ, ಯಞ್ಚ ಸಾಜೀವಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ, ತಸ್ಮಿಂ ದುಬ್ಬಲಭಾವಂ ಅಪ್ಪಕಾಸೇತ್ವಾ. ತತ್ಥ ಚಿತ್ತಖೇತ್ತಕಾಲಪಯೋಗಪುಗ್ಗಲವಿಜಾನನವಸೇನ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಞತ್ವಾ ತದಭಾವೇನ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಕಥಂ? ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಭಾವತೋ ಚವಿತುಕಾಮತಾಚಿತ್ತೇನೇವ ಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ದವಾ ವಾ ರವಾ ವಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ಚಿತ್ತವಸೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ. ತಥಾ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮಿ, ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮಿ, ಸಿಕ್ಖಂ, ವಿನಯಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ, ಉದ್ದೇಸಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಂ, ಆಚರಿಯಂ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಂ, ಸಮಾನುಪಜ್ಝಾಯಕಂ, ಸಮಾನಾಚರಿಯಕಂ, ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಾನಂ ಬುದ್ಧಾದೀನಂ ಚುದ್ದಸನ್ನಂ, ‘‘ಗಿಹೀತಿ ಮಂ ಧಾರೇಹಿ, ಉಪಾಸಕೋ, ಆರಾಮಿಕೋ, ಸಾಮಣೇರೋ, ತಿತ್ಥಿಯೋ, ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೋ, ಅಸಮಣೋ, ‘ಅಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಾನಂ ಗಿಹಿಆದೀನಂ ಅಟ್ಠನ್ನಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇಸಂ ದ್ವಾವೀಸತಿಯಾ ಖೇತ್ತಪದಾನಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸವೇವಚನಸ್ಸ ವಸೇನ ತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತುಕಾಮಸ್ಸ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವದತೋ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ರುಕ್ಖಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ಖೇತ್ತವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ತತ್ಥ ಯದೇತಂ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಮಂ ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೧) ಚ ವುತ್ತಂ ವತ್ತಮಾನಕಾಲವಚನಂ, ಯಾನಿ ಚ ‘‘ಅಲಂ ಮೇ ಬುದ್ಧೇನ, ಕಿಂ ನು ಮೇ ಬುದ್ಧೇನ, ನ ಮಮತ್ಥೋ ಬುದ್ಧೇನ ¶ , ಸುಮುತ್ತಾಹಂ ಬುದ್ಧೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೫೨) ನಯೇನ ಆಖ್ಯಾತವಸೇನ ಕಾಲಂ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ಪುರಿಮೇಹಿ ಚುದ್ದಸಹಿ ಪದೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವುತ್ತಾನಿ ‘‘ಅಲಂ ಮೇ’’ತಿಆದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಪದಾನಿ, ತೇಸಂಯೇವ ಚ ಸವೇವಚನಾನಂ ವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಸಿ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಮಂ ಧಾರೇಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಮಂ ಧಾರೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೫) ವಾತಿಆದೀನಿ ಅತೀತಾನಾಗತಪರಿಕಪ್ಪವಚನಾನಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ವತ್ತಮಾನ ಕಾಲವಸೇನ ಚೇವ ಅನಾಮಟ್ಠಕಾಲವಸೇನ ಚ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ಪಯೋಗೋ ¶ ಪನ ದುವಿಧೋ ಕಾಯಿಕೋ ಚ ವಾಚಸಿಕೋ ಚ. ತತ್ಥ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೫೧) ನಯೇನ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಭಾಸಾಯ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ವಾಚಸಿಕಪ್ಪಯೋಗೇನೇವ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ಅಕ್ಖರಲಿಖನಂ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾದಿದಸ್ಸನಂ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಯೋಗಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ವಾಚಸಿಕಪ್ಪಯೋಗೇನೇವ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ಪುಗ್ಗಲೋ ಪನ ದುವಿಧೋ – ಯೋ ಚ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ಯಸ್ಸ ಚ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಉಮ್ಮತ್ತಕಖಿತ್ತಚಿತ್ತವೇದನಾಟ್ಟಾನಂ ಅಞ್ಞತರೋ ನ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ¶ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರೋ, ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತೋ ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ. ನ ಹಿ ಅಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಸ್ಸ ದೂತೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಆರೋಚನಂ ರುಹತಿ. ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತಪುಗ್ಗಲವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ವಿಜಾನನಮ್ಪಿ ನಿಯಮಿತಾನಿಯಮಿತವಸೇನ ದುವಿಧಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಯೇಸಂ ವಾ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಸ್ಸ, ಇಮೇಸಂ ವಾ ಆರೋಚೇಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸಚೇ ತೇ ಯಥಾ ಪಕತಿಯಾ ಲೋಕೇ ಮನುಸ್ಸಾ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಆವಜ್ಜನಸಮಯೇ ಜಾನನ್ತಿ, ಏವಂ ತಸ್ಸ ವಚನಾನನ್ತರಮೇವ ತಸ್ಸ ‘‘ಅಯಂ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪತ್ಥಯತೀ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಭಾವಂ ಜಾನನ್ತಿ, ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಅಥ ಅಪರಭಾಗೇ ‘‘ಕಿಂ ಇಮಿನಾ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಸಚೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಯೋ ಕೋಚಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ವಚನತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಏವಂ ವಿಜಾನನವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ. ಯೋ ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ದವಾಯಪಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ತೇನ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ¶ ಚಿತ್ತಾದೀನಂ ವಾ ವಸೇನ, ಸಬ್ಬಸೋ ವಾ ಪನ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಸ್ಸೇವ ಚ ಅತ್ಥಭೂತಂ ಏಕಚ್ಚಂ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾ.

ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮನ್ತಿ ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಾನೇನ ಸದಿಸಾನಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಂ. ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾತಿ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ ಅಜ್ಝಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಅನ್ತಮಸೋತಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಪೀತಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿವಸೇನ ತಿರಚ್ಛಾನೇಸು ಗತಾಯಪಿ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ. ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ಪರಾಜಿತೋ ಹೋತಿ, ಪರಾಜಯಂ ಆಪನ್ನೋ. ಅಸಂವಾಸೋತಿ ಪಕತತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಹ ವಸನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಏಕಕಮ್ಮಾದಿಕೋವ ತಿವಿಧೋಪಿ ವಿಧಿ ಸಂವಾಸೋ ನಾಮ, ಸೋ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ನತ್ಥೀತಿ ಅಸಂವಾಸೋ. ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇಸು ಹಿ ಏಸ ಗಣಪೂರಕೋಪಿ ನ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ತಾವ ಪದವಣ್ಣನಾ.

ಅಯಂ ¶ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಮನುಸ್ಸಾಮನುಸ್ಸತಿರಚ್ಛಾನಗತವಸೇನ ಹಿ ತಿಸ್ಸೋ ಇತ್ಥಿಯೋ, ತಾಸಂ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಮುಖಮಗ್ಗವಸೇನ ತಯೋ ತಯೋ ಕತ್ವಾ ನವ ಮಗ್ಗಾ, ತಥಾ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾನಂ. ಪುರಿಸಾನಂ ಪನ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಮುಖಮಗ್ಗವಸೇನ ದ್ವೇ ದ್ವೇ ಕತ್ವಾ ಛ ಮಗ್ಗಾ, ತಥಾ ಪಣ್ಡಕಾನನ್ತಿ ಏವಂ ತಿಂಸ ಮಗ್ಗಾ. ತೇಸು ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರೇಸಂ ವಾ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ವಾ ಅಸನ್ಥತಸ್ಸ ವಾ, ಪರೇಸಂ ಪನ ಮತಾನಮ್ಪಿ ಅಕ್ಖಾಯಿತಸ್ಸ ವಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಕ್ಖಾಯಿತಸ್ಸ ವಾ ಪಕತಿವಾತೇನ ಅಸಂಫುಟ್ಠೇ ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಏಕತಿಲಬೀಜಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಸನ್ಥತಂ ವಾ ಅಸನ್ಥತಂ ವಾ ಸೇವನಚಿತ್ತೇನ ಪವೇಸೇತಿ, ಪರೇನ ವಾ ಪವೇಸಿಯಮಾನೇ ಪವೇಸನಪವಿಟ್ಠಟ್ಠಿತಉದ್ಧರಣೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿಯತಿ, ಅಯಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ತಾವೇತ್ಥ ಅಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಪನ ಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯತ್ಥಂ ಅಯಂ ಮಾತಿಕಾ –

ನಿದಾನಂ ¶ ಪುಗ್ಗಲಂ ವತ್ಥುಂ, ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿಧಿಮೇವ ಚ;

ಆಣತ್ತಾಪತ್ತಿನಾಪತ್ತಿ-ವಿಪತ್ತಿಂ ಅಙ್ಗಮೇವ ಚ.

ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿಂ ಕಿರಿಯಾ-ಸಞ್ಞಾಚಿತ್ತೇಹಿ ನಾನತ್ತಂ;

ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪ್ಪಭೇದಞ್ಚ, ತಿಕದ್ವಯವಿಧಿಂ ತಥಾ.

ಲಕ್ಖಣಂ ಸತ್ತರಸಧಾ, ಠಿತಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಇದಂ;

ಞತ್ವಾ ಯೋಜೇಯ್ಯ ಮೇಧಾವೀ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಯಥಾರಹನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ನಿದಾನಂ ನಾಮ ವೇಸಾಲಿ-ರಾಜಗಹ-ಸಾವತ್ಥಿ-ಆಳವಿ-ಕೋಸಮ್ಬಿ-ಸಗ್ಗ-ಭಗ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ಸತ್ತವಿಧಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ, ಇದಞ್ಹಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ನಿದಾನಂ. ಪುಗ್ಗಲೋ ನಾಮ ಯಂ ಯಂ ಆರಬ್ಭ ತಂ ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ವತ್ಥು ನಾಮ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಜ್ಝಾಚಾರೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿಧಿನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿಉಭತೋಪಞ್ಞತ್ತಿವಸೇನ ನವವಿಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ. ತತ್ಥ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ದೋಸೇ ಪಞ್ಞತ್ತಾ, ಸಾ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವಸೇನ (ಚೂಳವ. ೪೦೩) ಭಿಕ್ಖುನೀನಂಯೇವ ಆಗತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನತ್ಥಿ. ವಿನಯಧರಪಞ್ಚಮೇನ (ಮಹಾವ. ೨೫೯) ಗಣೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾ, ಗಣಙ್ಗಣೂಪಾಹನಾ (ಮಹಾವ. ೨೫೯) ಧುವನ್ಹಾನಂ ಚಮ್ಮತ್ಥರಣನ್ತಿ ಏತೇಸಂ ವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ. ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇಯೇವ ಹಿ ಏತೇಹಿ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ತೇಸುಪಿ ಧುವನ್ಹಾನಂ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಮತ್ತಮೇವ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಆಗತಂ, ತತೋ ಅಞ್ಞಾ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿಯೇವ ಹೋನ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ತಸ್ಮಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿಞ್ಚ ¶ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಂ ಚತಸ್ಸನ್ನಂ ಪಞ್ಞತ್ತೀನಂ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಆಣತ್ತಾಪತ್ತಿನಾಪತ್ತಿವಿಪತ್ತಿನ್ತಿಏತ್ಥ ಆಣತ್ತೀತಿಆಣಾಪನಾ ವುಚ್ಚತಿ. ಆಪತ್ತೀತಿ ಪುಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗಾದಿವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ. ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಜಾನನಾದಿವಸೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಪತ್ತೀತಿ ಸೀಲಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಆಜೀವವಿಪತ್ತೀನಂ ಅಞ್ಞತರಾ. ಇತಿ ಇಮಾಸಂ ಆಣತ್ತಾದೀನಮ್ಪಿ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಆಪತ್ತೀನಂ ಅಙ್ಗಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀನಂ ಕಾಯೋ ವಾಚಾ ಕಾಯವಾಚಾ ಕಾಯಚಿತ್ತಂ ವಾಚಾಚಿತ್ತಂ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಏಕಙ್ಗಿಕದ್ವಙ್ಗಿಕತಿವಙ್ಗಿಕಾನಿ. ಛ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ನಾಮ ಯಾನಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದಸಮಉಟ್ಠಾನಾನೀ’’ತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಪುರಿಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ. ತೇಸು ಏಕೇನ ವಾ ದ್ವೀಹಿ ವಾ ತೀಹಿ ವಾ ಚತೂಹಿ ವಾ ಛಹಿ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಪಞ್ಚಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ತತ್ಥ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಚತುತ್ಥೇನ ಚ ಪಞ್ಚಮೇನ ಚ ಛಟ್ಠೇನ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇನ. ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ¶ ನಾಮ ಪಠಮಚತುತ್ಥೇಹಿ ಚ ದುತಿಯಪಞ್ಚಮೇಹಿ ಚ ತತಿಯಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ, ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಪಠಮೇಹಿ ¶ ಚ ತೀಹಿ, ಪಚ್ಛಿಮೇಹಿ ಚ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಪಠಮತತಿಯಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ದುತಿಯತತಿಯಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ಛ ಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಛಹಿಪಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ.

ಏವಂ –

ತಿಧಾ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಪಞ್ಚಧಾ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಿತಾ;

ದ್ವಿಧಾ ತಿಚತುರೋ ಠಾನಾ, ಏಕಧಾ ಛಸಮುಟ್ಠಿತಾತಿ.

ಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ ಸಬ್ಬಾವ ತೇರಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೧೬೫ ಆದಯೋ), ತಾ ಪಠಮಪಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಸೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ತೇರಸ ನಾಮಾನಿ ಲಭನ್ತಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಅದಿನ್ನಾದಾನ-ಸಞ್ಚರಿತ್ತ-ಸಮನುಭಾಸನ-ಕಥಿನ-ಏಳಕಲೋಮ-ಪದಸೋಧಮ್ಮ-ಅದ್ಧಾನ-ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥ-ಧಮ್ಮದೇಸನಾಭೂತಾರೋಚನ-ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನ-ಅನನುಞ್ಞಾತಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ. ತತ್ಥ ಯಾ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಛಹಿಪಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಛಟ್ಠೇನೇವ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ತತಿಯಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಠಮಚತುತ್ಥೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ದುತಿಯಪಞ್ಚಮೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ¶ , ಅಯಂ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಠಮತತಿಯಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಞ್ಚಮೇನೇವ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಅಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಭೂತಾರೋಚನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ದುತಿಯತತಿಯಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅನನುಞ್ಞಾತಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮಾತಿ. ಇತಿ ಇಮಸ್ಸ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿನೋಪಿ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಕಿರಿಯಾಸಞ್ಞಾಚಿತ್ತೇಹಿ ನಾನತ್ತನ್ತಿ ಏತೇಹಿ ಕಿರಿಯಾದೀಹಿ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀನಂ ನಾನಾಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ಹಿ ಕಿರಿಯಾವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋತಿ. ತತ್ಥ ಯಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಥವಿಖಣನಾದೀಸು (ಪಚಿ. ೮೪) ವಿಯ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ಪಠಮಕಥಿನಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೫೯ ಆದಯೋ) ವಿಯ, ಅಯಂ ಅಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೦೮-೫೧೧) ವಿಯ, ಅಯಂ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ¶ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಸಿಯಾ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೮೨) ವಿಯ, ಅಯಂ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಾಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ ಕುಟಿಕಾರಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೩೪೨ ಆದಯೋ) ವಿಯ, ಅಯಂ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ.

ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಸಞ್ಞಾವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾತಿ. ತತ್ಥ ಯತೋ ವೀತಿಕ್ಕಮಸಞ್ಞಾಯ ಅಭಾವೇನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಅಯಂ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ, ಇತರಾ ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ. ಪುನ ಚ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಚಿತ್ತವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಚಿತ್ತಕಾ ಅಚಿತ್ತಕಾ ಚಾತಿ. ತತ್ಥ ಯಾ ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನೇವ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಅಯಂ ಸಚಿತ್ತಕಾ. ಯಾ ಅಚಿತ್ತಕೇನ ವಾ ಸಚಿತ್ತಕಮಿಸ್ಸಕೇನ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಅಯಂ ಅಚಿತ್ತಕಾ.

ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪ್ಪಭೇದನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ವಜ್ಜವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಲೋಕವಜ್ಜಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾ ಚಾತಿ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಲೋಕವಜ್ಜಾ, ಸೇಸಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾ. ಸಬ್ಬಾ ಚ ಕಾಯಕಮ್ಮವಚೀಕಮ್ಮತದುಭಯವಸೇನ ತಿವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ. ತತ್ಥ ¶ ಕಾಯದ್ವಾರೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ವಚೀದ್ವಾರೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಉಭಯತ್ಥ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಞ್ಚಾತಿ, ಮನೋದ್ವಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪ್ಪಭೇದೇನಾಪಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ತಿಕದ್ವಯವಿಧಿನ್ತಿ ಕುಸಲತ್ತಿಕವೇದನಾತ್ತಿಕವಿಧಿಂ. ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಮಾನೋ ಹಿ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೋ ವಾ, ತಥಾ ದುಕ್ಖವೇದನಾಸಮಙ್ಗೀ ¶ ವಾ ಇತರವೇದನಾದ್ವಯಸಮಙ್ಗೀ ವಾ. ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಅಕುಸಲಚಿತ್ತವಸೇನ ಏಕಂ ಚಿತ್ತಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತವಸೇನ ದ್ವೇ ಚಿತ್ತಾನಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ವಸೇನ ತೀಣಿ ಚಿತ್ತಾನಿ. ದುಕ್ಖವೇದನಾವಸೇನ ಏಕಾ ವೇದನಾ, ಸುಖಉಪೇಕ್ಖಾವಸೇನ ದ್ವೇ, ಸಬ್ಬಾಸಂ ವಸೇನ ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾತಿ. ಅಯಮೇವ ಪಭೇದೋ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಅಞ್ಞೋ.

ಲಕ್ಖಣಂ ಸತ್ತರಸಧಾ, ಠಿತಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಇದಂ, ಞತ್ವಾತಿ ಇದಂ ನಿದಾನಾದಿವೇದನಾತ್ತಿಕಪರಿಯೋಸಾನಂ ಸತ್ತರಸಪ್ಪಕಾರಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಯೋಜೇಯ್ಯ ಮೇಧಾವೀ. ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಯಥಾರಹನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ಭಿಕ್ಖು ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಇದಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಯಥಾನುರೂಪಂ ಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಂ ಪನ ಅಯೋಜಿತಂ ದುಬ್ಬಿಜಾನಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ನಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಅಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯಪರಿಯೋಸಾನೇ ಇಮಂ ಮಾತಿಕಂ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾವ ಯೋಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ.

ಇಧ ಪನಸ್ಸ ಅಯಂ ಯೋಜನಾ – ಇದಂ ವೇಸಾಲಿಯಂ ಸುದಿನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮೇಥುನವೀತಿಕ್ಕಮವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಪಞ್ಞತ್ತಿ, ‘‘ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಪೀ’’ತಿ ಚ ದ್ವೇ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ. ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ ನಾಮೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಕರಾ ಚ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಾದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೯೫ ಆದಯೋ) ವಿಯ, ಅನಾಪತ್ತಿಕರಾ ಚ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾತಿಆದೀಸು (ಪಾರಾ. ೨೩೬-೨೩೭) ವಿಯ, ಆಪತ್ತಿಉಪತ್ಥಮ್ಭಕರಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾದೀಸು (ಪಾರಾ. ೯೧) ವಿಯ ¶ , ಇಧ ಪನ ಉಪತ್ಥಮ್ಭಕರಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಯತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ‘‘ಅಯಂ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಂ ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿಯೇವಾತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂಯೇವ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಸೋ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಮ್ಪಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿತೋ ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ. ಆಣತ್ತಿಯಾ ಅನಾಪಜ್ಜನತೋ ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಮಾದಾನಾಪತ್ತಿತೋ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಮೇಥುನರಾಗೇನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಜೀವಮಾನಕಸರೀರಸ್ಸ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಮಗ್ಗೇ ಸಚೇಪಿ ತಚಾದೀನಿ ಅನವಸೇಸೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಛಿನ್ನೇ ನಿಮಿತ್ತಸಣ್ಠಾನಮತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ತತ್ಥ ಅನ್ತಮಸೋ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಉಟ್ಠಿತಂ ಅನಟ್ಠಕಾಯಪ್ಪಸಾದಂ ಪೀಳಕಂ ವಾ ಚಮ್ಮಖಿಲಂ ವಾ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಸೇವನಚಿತ್ತೇ ಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ನಟ್ಠಕಾಯಪ್ಪಸಾದಂ ¶ ಸುಕ್ಖಪೀಳಕಂ ವಾ ಮತಚಮ್ಮಂ ವಾ ಲೋಮಂ ವಾ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಚೇ ನಿಮಿತ್ತಸಣ್ಠಾನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅನವಸೇಸೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಮಗ್ಗೋ ಉಪ್ಪಾಟಿತೋ, ತತ್ಥ ಉಪಕ್ಕಮತೋ ವಣಸಙ್ಖೇಪವಸೇನ ¶ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಅಕ್ಖಿನಾಸಾಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದವತ್ಥಿಕೋಸೇಸು ಸತ್ಥಕೇನ ಕತವಣೇ ವಾ, ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾದೀನಞ್ಚ ತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ವತ್ಥಿಕೋಸನಾಸಾಪುಟೇಸು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ಪನ ಅಕ್ಖಿಕಣ್ಣನಾಸಾವಣೇಸು ಅಹಿಮಚ್ಛಾದೀನಂ ಪವೇಸನಪ್ಪಮಾಣವಿರಹಿತೇ ಅಣುನಿಮಿತ್ತೇ ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಚ ಉಪಕಚ್ಛಕಾದೀಸು ಸೇಸಸರೀರೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ. ಮತಸರೀರೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಉಪಡ್ಢಕ್ಖಾಯಿತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ನ ಕುಥಿತಂ ಹೋತಿ, ತಾವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಕುಥಿತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ವಟ್ಟಕತೇ ಮುಖೇ ಅಚ್ಛುಪನ್ತಂ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಓಟ್ಠತೋ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಜಿವ್ಹಾಯ ವಾ ದನ್ತೇಸು ವಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ನಿಮಿತ್ತತೋ ಬಹಿ ಪತಿತಮಂಸಪೇಸಿಯಂ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ.

ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೇದನಾಟ್ಟಸ್ಸ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏತ್ಥ ಪನ ಯೋ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕನ್ತತ್ತಾ ಪರೇನ ಕತಮ್ಪಿ ಉಪಕ್ಕಮಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಅಜಾನನ್ತೋ. ಯೋ ಜಾನಿತ್ವಾಪಿ ನ ಸಾದಿಯತಿ, ಸೋ ಅಸಾದಿಯನ್ತೋ. ಯೋ ಪಿತ್ತವಸೇನ ಅತೇಕಿಚ್ಛಂ ಉಮ್ಮಾದಂ ಪತ್ತೋ, ಸೋ ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ. ಯಕ್ಖೇಹಿ ಕತಚಿತ್ತವಿಕ್ಖೇಪೋ ಖಿತ್ತಚಿತ್ತೋ. ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಚ ಏತೇಸಂ ಅಗ್ಗಿಸುವಣ್ಣಗೂಥಚನ್ದನಾದೀಸು ಸಮಪ್ಪವತ್ತಿಭಾವೇನ ಅಜಾನನಭಾವೋವ ಪಮಾಣಂ. ಯೋ ಅಧಿಮತ್ತವೇದನಾಯ ಆತುರತ್ತಾ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ವೇದನಾಟ್ಟೋ. ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಆದಿಭೂತೋ, ಸೋ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕೋ. ಅಯಂ ಪನ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚತೂಸು ವಿಪತ್ತೀಸು ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ. ತಸ್ಸಾ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ ಸೇವನಚಿತ್ತಞ್ಚ ಮಗ್ಗೇನ ಮಗ್ಗಪಟಿಪಾದನಞ್ಚಾತಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿತೋ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ, ಇಮಾನಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಹೋನ್ತಿ, ನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ. ವೋಹಾರಸುಖತ್ಥಂ ¶ ಪನ ಸಬ್ಬಟ್ಠಕಥಾಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದಸೀಸೇನ ದೇಸನಾ ಆಗತಾ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞೇಸುಪಿ ಏವರೂಪೇಸು ಠಾನೇಸು ಬ್ಯಞ್ಜನೇ ಆದರಂ ಅಕತ್ವಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಮೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

ಅತ್ಥಞ್ಹಿ ನಾಥೋ ಸರಣಂ ಅವೋಚ;

ನ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಲೋಕಹಿತೋ ಮಹೇಸೀ.

ತಸ್ಮಾ ಅಕತ್ವಾ ರತಿಮಕ್ಖರೇಸು;

ಅತ್ಥೇ ನಿವೇಸೇಯ್ಯ ಮತಿಂ ಮುತೀಮಾತಿ.

ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ¶ ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾವಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಏಕಕುಟಿಕಾದಿಭೇದೋ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ಸಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಅಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸನಿವಿಟ್ಠೋ ಯೋ ಕೋಚಿ ಸತ್ಥೋಪಿ ‘‘ಗಾಮೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ ಅವಸೇಸಂ ಅರಞ್ಞಂ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಅಸಮ್ಮೋಹತ್ಥಂ ಘರಂ ಘರೂಪಚಾರೋ ಗಾಮೋ ಗಾಮೂಪಚಾರೋತಿ ಅಯಂ ವಿಭಾಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ನಿಬ್ಬಕೋಸಸ್ಸ ಹಿ ಉದಕಪತನಟ್ಠಾನಬ್ಭನ್ತರಂ ಘರಂ ನಾಮ. ಯಂ ಪನ ದ್ವಾರೇ ಠಿತೋ ಮಾತುಗಾಮೋ ಭಾಜನಧೋವನಉದಕಂ ಛಡ್ಡೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪತನಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಮಾತುಗಾಮೇನೇವ ಅನ್ತೋಗೇಹೇ ಠಿತೇನ ಪಕತಿಯಾ ಬಹಿ ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಸುಪ್ಪಸ್ಸ ವಾ ಸಂಮುಞ್ಜನಿಯಾ ವಾ ಪತನಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಘರಸ್ಸ ಪುರತೋ ದ್ವೀಸು ಕೋಣೇಸು ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ರುಕ್ಖಸೂಚಿದ್ವಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗೋರೂಪಾನಂ ಪವೇಸನನಿವಾರಣತ್ಥಂ ಕತಪರಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಘರೂಪಚಾರೋ ನಾಮ. ಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮಂ ಘರಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಘರಸ್ಸ ತಾದಿಸೇ ಘರೂಪಚಾರೇ ಠಿತಸ್ಸ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಯಥಾ ತರುಣಮನುಸ್ಸಾ ಅತ್ತನೋ ಬಲಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಬಾಹುಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ಲೇಡ್ಡುಂ ಖಿಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಸ್ಸ ಪತನಟ್ಠಾನಬ್ಭನ್ತರಂ ಗಾಮೋ ನಾಮ. ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಗಾಮೂಪಚಾರೋ ನಾಮ. ಪತಿತಸ್ಸ ಪನ ಲೇಡ್ಡುನೋ ಪವತ್ತಿತ್ವಾ ಗತಟ್ಠಾನಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪನ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋಯೇವ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ತಸ್ಸ ಸಚೇ ದ್ವೇ ಇನ್ದಖಿಲಾ ಹೋನ್ತಿ ಅಬ್ಭನ್ತರಿಮೇ ಇನ್ದಖಿಲೇ ಠಿತಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಬ್ಭನ್ತರಂ ಗಾಮೂಪಚಾರೋ ನಾಮ. ಪದಭಾಜನೇಪಿ (ಪಾರಾ. ೯೨) ಹಿ ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಯ್ವಾಯಂ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಾದೀಸು ಆಪತ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ಇತಿ ಇಮಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ ಅವಸೇಸಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಅರಞ್ಞಂ ನಾಮ. ದೇಸನಾಮತ್ತಮೇವ ಚೇತಂ ‘‘ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾವಾ’’ತಿ. ಯೇ ಪನ ಇಮೇಸಂ ಪರಿಚ್ಛೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಘರಘರೂಪಚಾರಗಾಮೂಪಚಾರಾ ವುತ್ತಾ, ತತೋಪಿ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಂ ಅವಹರನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಹೋತಿಯೇವ.

ಅದಿನ್ನನ್ತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ. ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಥೇನೋತಿ ¶ ಚೋರೋ, ಥೇನಸ್ಸ ಭಾವೋ ಥೇಯ್ಯಂ, ಅವಹರಣಚಿತ್ತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಸಙ್ಖಾ ಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ ‘‘ಸಞ್ಞಾನಿದಾನಾ ¶ ಹಿ ಪಪಞ್ಚಸಙ್ಖಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಸು. ನಿ. ೮೮೦; ಮಹಾನಿ. ೧೦೯) ವಿಯ. ಥೇಯ್ಯಞ್ಚ ತಂ ಸಙ್ಖಾತಞ್ಚಾತಿ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ, ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾತೋ ಏಕೋ ಚಿತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕರಣತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ, ತಸ್ಮಾ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತೇನಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಯೋ ಚ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತೇನ ಆದಿಯತಿ, ಸೋ ಯಸ್ಮಾ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಅತ್ಥಮೇವ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಅವಹರಣಚಿತ್ತೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೯೨) ಏವಮಸ್ಸ ಪದಭಾಜನಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಆದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಯಾ ಅವಹಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಹರೇಯ್ಯ. ತೇ ಪನ ಅವಹಾರಾ ಪಞ್ಚ ಪಞ್ಚಕಾನಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬಾ. ಪಞ್ಚ ಪಞ್ಚಕಾನಿ ನಾಮ ನಾನಾಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ಏಕಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ಸಾಹತ್ಥಿಕಪಞ್ಚಕಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಪಞ್ಚಕಂ ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರಪಞ್ಚಕನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಪುರಿಮಾನಿ ದ್ವೇ ಪಞ್ಚಕಾನಿ ಏತಸ್ಸೇವ ಪದಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಾನಂ ‘‘ಆದಿಯೇಯ್ಯ ಹರೇಯ್ಯ ಅವಹರೇಯ್ಯ ಇರಿಯಾಪಥಂ ವಿಕೋಪೇಯ್ಯ ಠಾನಾ ಚಾವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಇಮೇಸಂ ಪದಾನಂ ವಸೇನ ಲಬ್ಭನ್ತಿ. ತತ್ಥ ನಾನಾಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಾವಿಞ್ಞಾಣಕವಸೇನ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ಇತರಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕವಸೇನೇವ. ಕಥಂ? ಆದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಆರಾಮಂ ಅಭಿಯುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ವಿಮತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ. ಸಾಮಿಕೋ ‘‘ನ ಮಯ್ಹಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸ. ಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಹರನ್ತೋ ಸೀಸೇ ಭಾರಂ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಆಮಸತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಫನ್ದಾಪೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಖನ್ಧಂ ಓರೋಪೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಅವಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಣ್ಡಂ ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ ಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ‘‘ನಾಹಂ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ವಿಮತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಾಮಿಕೋ ‘‘ನ ಮಯ್ಹಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಇರಿಯಾಪಥಂ ವಿಕೋಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸಹ ಭಣ್ಡಹಾರಕಂ ನೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ದುತಿಯಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಠಾನಾ ಚಾವೇಯ್ಯಾತಿ ಥಲಟ್ಠಂ ಭಣ್ಡಂ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಆಮಸತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಫನ್ದಾಪೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಠಾನಾ ಚಾವೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಏವಂ ತಾವ ನಾನಾಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಪನ ದಾಸಸ್ಸ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸ ವಾ ಯಥಾವುತ್ತೇನ ಅಭಿಯೋಗಾದಿನಾ ನಯೇನ ಆದಿಯನಹರಣಅವಹರಣಇರಿಯಾಪಥವಿಕೋಪನಠಾನಾಚಾವನವಸೇನ ಏಕಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಕತಮಂ ಸಾಹತ್ಥಿಕಪಞ್ಚಕಂ? ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ಆಣತ್ತಿಕೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಅತ್ಥಸಾಧಕೋ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋತಿ. ತತ್ಥ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ನಾಮ ಪರಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ¶ ಸಹತ್ಥಾ ಅವಹರತಿ. ಆಣತ್ತಿಕೋ ನಾಮ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ನಾಮ ಸುಙ್ಕಘಾತಕಪರಿಕಪ್ಪಿತೋಕಾಸಾನಂ ಅನ್ತೋ ಠತ್ವಾ ಬಹಿ ಪಾತನಂ. ಅತ್ಥಸಾಧಕೋ ನಾಮ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಯದಾ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತದಾ ತಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ. ತತ್ಥ ಸಚೇ ಪರೋ ಅನನ್ತರಾಯಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ತಂ ಅವಹರತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಪರಸ್ಸ ವಾ ಪನ ¶ ತೇಲಕುಮ್ಭಿಯಾ ಪಾದಗ್ಘನಕತೇಲಂ ಅವಸ್ಸಂ ಪಿವನಕಾನಿ ಉಪಾಹನಾದೀನಿ ಪಕ್ಖಿಪತಿ, ಹತ್ಥತೋ ಮುತ್ತಮತ್ತೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ ಪನ ಆರಾಮಾಭಿಯೋಗಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಭಣ್ಡವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಾವಕಾಲಿಕಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಾನಿ ಅದೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಏಸೇವನಯೋತಿ ಇದಂ ಸಾಹತ್ಥಿಕಪಞ್ಚಕಂ.

ಕತಮಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಪಞ್ಚಕಂ? ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೋ ಸಹಪಯೋಗೋ ಸಂವಿಧಾವಹಾರೋ ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮಂ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮನ್ತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಆಣತ್ತಿವಸೇನ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಠಾನಾ ಚಾವನವಸೇನ, ಖಿಲಾದೀನಿ ಸಙ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಖೇತ್ತಾದಿಗ್ಗಹಣವಸೇನ ಚ ಸಹಪಯೋಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಂವಿಧಾವಹಾರೋ ನಾಮ ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಸಂಮನ್ತಯಿತ್ವಾ ಅವಹರಣಂ. ಏವಂ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಗತೇಸು ಹಿ ಏಕೇನಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭಣ್ಡೇ ಠಾನಾ ಚಾವಿತೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅವಹಾರಾ ಹೋನ್ತಿ. ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸಞ್ಜಾನನಕಮ್ಮಂ. ಸಚೇ ಹಿ ಪುರೇಭತ್ತಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕಾಲಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ಸಙ್ಕೇತತೋ ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರೇ ತಂ ಅವಹರತಿ, ಸಙ್ಕೇತಕಾರಕಸ್ಸ ಸಙ್ಕೇತಕರಣಕ್ಖಣೇಯೇವ ಅವಹಾರೋ. ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸಞ್ಞುಪ್ಪಾದನತ್ಥಂ ಅಕ್ಖಿನಿಕ್ಖಣಾದಿನಿಮಿತ್ತಕರಣಂ. ಸಚೇ ಹಿ ಏವಂ ಕತನಿಮಿತ್ತತೋ ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರೇ ‘‘ಯಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ವುತ್ತೋ, ತಂ ಅವಹರತಿ, ನಿಮಿತ್ತಕಾರಕಸ್ಸ ನಿಮಿತ್ತಕರಣಕ್ಖಣೇಯೇವ ಅವಹಾರೋತಿ ಇದಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಪಞ್ಚಕಂ.

ಕತಮಂ ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರಪಞ್ಚಕಂ? ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರೋ ಪಸಯ್ಹಾವಹಾರೋ ಪರಿಕಪ್ಪಾವಹಾರೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾವಹಾರೋ ಕುಸಾವಹಾರೋತಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಸನ್ಧಿಚ್ಛೇದಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಅದಿಸ್ಸಮಾನೋ ಅವಹರತಿ, ಕೂಟಮಾನಕೂಟಕಹಾಪಣಾದೀಹಿ ವಾ ವಞ್ಚೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸೇವಂ ಗಣ್ಹತೋ ಅವಹಾರೋ ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಪನ ಪಸಯ್ಹ ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪರೇಸಂ ಸನ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ಗಾಮಘಾತಕಾದಯೋ ವಿಯ, ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಬಲಿತೋ ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅಧಿಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ರಾಜಭಟಾದಯೋ ವಿಯ, ತಸ್ಸೇವಂ ಗಣ್ಹತೋ ಅವಹಾರೋ ¶ ಪಸಯ್ಹಾವಹಾರೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಹಣಂ ಪನ ಪರಿಕಪ್ಪಾವಹಾರೋ ನಾಮ. ಸೋ ಭಣ್ಡೋಕಾಸವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ರಾಯಂ ಭಣ್ಡಪರಿಕಪ್ಪೋ – ಸಾಟಕತ್ಥಿಕೋ ಅನ್ತೋಗಬ್ಭಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ಸಾಟಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಚೇ ಸುತ್ತಂ, ನ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅನ್ಧಕಾರೇ ಪಸಿಬ್ಬಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸಾಟಕೋ ಹೋತಿ, ಉದ್ಧಾರೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಸುತ್ತಂ ಚೇ ಹೋತಿ, ರಕ್ಖತಿ. ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ‘‘ಸುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ ಪುನ ಆಹರಿತ್ವಾ ಠಪೇತಿ, ರಕ್ಖತಿಯೇವ. ‘‘ಸುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾಪಿ ‘‘ಯಂ ಲದ್ಧಂ, ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಪದವಾರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ಭೂಮಿಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಉದ್ಧಾರೇ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ‘‘ಚೋರೋ ಚೋರೋ’’ತಿ ಅನುಬನ್ಧೋ ಛಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪಲಾಯತಿ, ರಕ್ಖತಿ. ಸಾಮಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಯೇವ. ಅಞ್ಞೋ ಚೇ ಕೋಚಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಂ. ಸಾಮಿಕೇಸು ನಿವತ್ತೇಸು ಸಯಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾಯ ‘‘ಪಗೇವೇತಂ ಮಯಾ ಗಹಿತಂ, ಮಮ ದಾನಿ ಸನ್ತಕ’’ನ್ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಮೇವ. ತತ್ಥ ಯ್ವಾಯಂ ‘‘ಸಚೇ ಸಾಟಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪವತ್ತೋ ಪರಿಕಪ್ಪೋ, ಅಯಂ ಭಣ್ಡಪರಿಕಪ್ಪೋ ನಾಮ.

ಓಕಾಸಪರಿಕಪ್ಪೋ ಪನ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಏಕಚ್ಚೋ ಪನ ಪರಪರಿವೇಣಾದೀನಿ ¶ ಪವಿಟ್ಠೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಲೋಭನೇಯ್ಯಂ ಭಣ್ಡಂ ದಿಸ್ವಾ ಗಬ್ಭದ್ವಾರಪಮುಖಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕರುಕ್ಖಮೂಲಾದಿವಸೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ಮಂ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದಟ್ಠುಕಾಮತಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಚರನ್ತೋ ವಿಯ ದಸ್ಸಾಮಿ, ನೋ ಚೇ ¶ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿಕಪ್ಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಆದಾಯ ಪರಿಕಪ್ಪಿತಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಅವಹಾರೋ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಯ್ವಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪವತ್ತೋ ಪರಿಕಪ್ಪೋ, ಅಯಂ ಓಕಾಸಪರಿಕಪ್ಪೋ ನಾಮ. ಏವಮಿಮೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪರಿಕಪ್ಪಾನಂ ವಸೇನ ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋ ಅವಹಾರೋ ‘‘ಪರಿಕಪ್ಪಾವಹಾರೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಪನ ಅವಹರಣಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾವಹಾರೋ ನಾಮ. ಸೋ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯಾನಾದೀಸು ಪರೇಸಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಪಿತಅಙ್ಗುಲಿಮುದ್ದಿಕಾದೀನಿ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಪಚ್ಛಾ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಂಸುನಾ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ತಸ್ಸ ಏತ್ತಾವತಾ ಉದ್ಧಾರೋ ನತ್ಥೀತಿ ನ ತಾವ ಅವಹಾರೋ ಹೋತಿ ¶ . ಯದಾ ಪನ ಸಾಮಿಕಾ ವಿಚಿನನ್ತಾ ಅಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸ್ವೇ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಾಲಯಾವ ಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥಸ್ಸ ತಂ ಉದ್ಧರತೋ ಉದ್ಧಾರೇ ಅವಹಾರೋ. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಕಾಲೇಯೇವ ‘‘ಏತಂ ಮಮ ಸನ್ತಕ’’ನ್ತಿ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ವಾ ‘‘ಗತಾ ದಾನಿ ತೇ, ಛಟ್ಟಿತಭಣ್ಡಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾಯ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಂ. ತೇಸು ದುತಿಯತತಿಯದಿವಸೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ವಿಚಿನಿತ್ವಾ ಅದಿಸ್ವಾ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾ ಗತೇಸುಪಿ ಗಹಿತಂ ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಮೇವ. ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ವಾ ಚೋದಿಯಮಾನಸ್ಸ ಅದದತೋ ಸಾಮಿಕಾನಂ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇ ಅವಹಾರೋ ಹೋತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇನ ತೇಹಿ ನ ದಿಟ್ಠಂ. ಯೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಂ ಭಣ್ಡಂ ಯಥಾಠಾನೇ ಠಿತಂಯೇವ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಪಾದೇನ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಕದ್ದಮೇ ವಾ ವಾಲುಕಾಯ ವಾ ಪವೇಸೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪವೇಸಿತಮತ್ತೇಯೇವ ಅವಹಾರೋ.

ಕುಸಂ ಸಙ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಪನ ಅವಹರಣಂ ಕುಸಾವಹಾರೋ ನಾಮ. ಸೋಪಿ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿಲೀವಮಯಂ ವಾ ತಾಲಪಣ್ಣಮಯಂ ವಾ ಕತಸಞ್ಞಾಣಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕುಸಂ ಪಾತೇತ್ವಾ ಚೀವರೇ ಭಾಜೀಯಮಾನೇ ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ಠಿತಂ ಅಪ್ಪಗ್ಘತರಂ ವಾ ಮಹಗ್ಘತರಂ ವಾ ಸಮಸಮಂ ವಾ ಅಗ್ಘೇನ ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಹರಿತುಕಾಮೋ ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪತಿತಂ ಕುಸಂ ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತೇತುಕಾಮತಾಯ ಉದ್ಧರತಿ, ರಕ್ಖತಿ ತಾವ. ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತಿತೇ ರಕ್ಖತೇವ. ಯದಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಪತಿತೇ ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಪರಸ್ಸ ಕುಸಂ ಉದ್ಧರತಿ, ಉದ್ಧತಮತ್ತೇ ಅವಹಾರೋ. ಸಚೇ ಪಠಮತರಂ ಪರಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಪರಸ್ಸ ಕುಸಂ ಉದ್ಧರತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತೇತುಕಾಮತಾಯ ಉದ್ಧಾರೇ ರಕ್ಖತಿ, ಪಾತನೇಪಿ ರಕ್ಖತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಕುಸಂ ಉದ್ಧರತೋ ಉದ್ಧಾರೇಯೇವ ರಕ್ಖತಿ, ತಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪರಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತೇನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಮುತ್ತಮತ್ತೇ ಅವಹಾರೋ. ಅಯಂ ಕುಸಾವಹಾರೋ. ಇತಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಆದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಯಾ ಅವಹಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ತಸ್ಸತ್ಥೋ ಪಕಾಸಿತೋ ಹೋತಿ.

ಯಥಾರೂಪೇತಿ ಯಾದಿಸೇ. ಅದಿನ್ನಾದಾನೇತಿ ಅದಿನ್ನಸ್ಸ ಪರಸನ್ತಕಸ್ಸ ಗಹಣೇ. ರಾಜಾನೋತಿಇದಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂಯೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ಅಞ್ಞೇ ¶ ಪನ ತಥಾ ಕರೇಯ್ಯುಂ ವಾ ನ ಕರೇಯ್ಯುಂ ವಾತಿ ತೇ ನಪ್ಪಮಾಣಂ. ಹನೇಯ್ಯುಂ ¶ ವಾತಿ ಹತ್ಥಾದೀಹಿ ವಾ ಪೋಥೇಯ್ಯುಂ, ಸತ್ಥೇನ ವಾ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯುಂ. ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾತಿ ರಜ್ಜುಬನ್ಧನಾದೀಹಿ ¶ ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾ. ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ ವಾತಿ ನೀಹರೇಯ್ಯುಂ ವಾ. ಚೋರೋಸಿ ಬಾಲೋಸಿ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಥೇನೋಸೀತಿ ಇಮೇಹಿ ವಚನೇಹಿ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯುಂ. ಕೀದಿಸಸ್ಸ ಪನ ಅದಿನ್ನಸ್ಸ ಆದಾನೇ ರಾಜಾನೋ ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿ? ಪಾದಸ್ಸ ವಾ ಪಾದಾರಹಸ್ಸ ವಾ. ತಥಾರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಮಾನೋತಿ ತಾದಿಸಂ ಭಿಕ್ಖು ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಪಾದಂ ವಾ ಪಾದಾರಹಂ ವಾ ಭಣ್ಡಂ ಅದಿನ್ನಂ ಭೂಮಿಆದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಠಿತಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಜೀವನಿಜ್ಜೀವಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಅವಹಾರಾನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅವಹಾರೇನ ಅವಹರನ್ತೋ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ತತೋ ಅತಿರೇಕತರಸ್ಮಿನ್ತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಧನಿಯತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ರಞ್ಞೋ ದಾರೂನಿ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಹರಣತ್ಥಾಯ ಗಮನಾದಿಕೇ ಪುಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಆಮಸನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುನೋ ಫನ್ದಾಪನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಆದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಮಾಸಕೇ ವಾ ಊನಮಾಸಕೇ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅತಿರೇಕಮಾಸಕೇ ವಾ ಊನಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ಅತಿರೇಕಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಸಬ್ಬತ್ಥ ಗಹಣಕಾಲವಸೇನ ಚ ಗಹಣದೇಸವಸೇನ ಚ ಪರಿಭೋಗಭಾಜನಪರಿವತ್ತನಾದೀಹಿ ಚ ಪರಿಹೀನಾಪರಿಹೀನವಸೇನ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹೇ, ತಾವಕಾಲಿಕೇ, ಪೇತಪರಿಗ್ಗಹೇ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತಪರಿಗ್ಗಹೇ, ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ವಸೇನ ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ, ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಸಞ್ಞಿತಾ, ಗರುಪರಿಕ್ಖಾರೋ, ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಂ, ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಅವಹಾರಾನಂ ವಸೇನ ಅವಹರಣಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ತತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಸಂಚೇತೇತ್ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚೇತೇತ್ವಾ. ‘‘ಪಾಣೋ’’ತಿಸಞ್ಞಾಯ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ‘‘ವಧಾಮಿ ನ’’ನ್ತಿ ವಧಕಚೇತನಾಯ ಚೇತೇತ್ವಾ ಪಕಪ್ಪೇತ್ವಾ. ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹನ್ತಿ ಕಲಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸರೀರಂ. ಜೀವಿತಾ ¶ ವೋರೋಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕಲಲಕಾಲೇಪಿ ತಾಪನಮದ್ದನೇಹಿ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಸಮ್ಪದಾನೇನ ವಾ ತತೋ ವಾ ಉದ್ಧಮ್ಪಿ ತದನುರೂಪೇನ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಜೀವಿತಾ ವಿಯೋಜೇಯ್ಯ. ಇಮಸ್ಸ ಪನತ್ಥಸ್ಸ ಆವಿಭಾವತ್ಥಂ ಪಾಣೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸ ಪಯೋಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಪಾಣೋತಿ ವೋಹಾರತೋ ಸತ್ತೋ, ಪರಮತ್ಥತೋ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ. ಪಾಣಾತಿಪಾತೋತಿ ¶ ಯಾಯ ಚೇತನಾಯ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯುಪಚ್ಛೇದಕಪಯೋಗಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಸಾ ಚೇತನಾ. ಪಾಣಾತಿಪಾತೀತಿ ವುತ್ತಚೇತನಾಯ ಸಮಙ್ಗಿಪುಗ್ಗಲೋ. ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸ ಪಯೋಗೋತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸ ಛ ಪಯೋಗಾ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಆಣತ್ತಿಕೋ ಥಾವರೋ ವಿಜ್ಜಾಮಯೋ ಇದ್ಧಿಮಯೋತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋತಿ ಸಯಂ ಮಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಪಹರಣಂ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋತಿ ದೂರೇ ಠಿತಂ ಮಾರೇತುಕಾಮಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಉಸುಸತ್ತಿಯನ್ತಪಾಸಾಣಾದೀನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ. ತತ್ಥ ಏಕೇಕೋ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾನುದ್ದಿಸ್ಸಭೇದತೋ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕೇ ಯಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಹರತಿ, ತಸ್ಸೇವ ಮರಣೇನ ಕಮ್ಮಬದ್ಧೋ. ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಮರತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಅನುದ್ದಿಸ್ಸಕೇ ಪಹಾರಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಮರಣೇನ ಕಮ್ಮಬದ್ಧೋ. ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಚ ಪಹರಿತಮತ್ತೇ ವಾ ಮರತು, ಪಚ್ಛಾ ವಾ ತೇನೇವ ರೋಗೇನ, ಪಹರಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಕಮ್ಮಬದ್ಧೋ. ಆಣತ್ತಿಕೋತಿ ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಣಾಪನಂ.

ತತ್ಥ –

ವತ್ಥು ಕಾಲೋ ಚ ಓಕಾಸೋ, ಆವುಧಂ ಇರಿಯಾಪಥೋ;

ಕ್ರಿಯಾವಿಸೇಸೋತಿ ಇಮೇ, ಛ ಆಣತ್ತಿ ನಿಯಾಮಕಾ.

ತತ್ಥ ವತ್ಥೂತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ. ಯಞ್ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಂ ‘‘ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತೋ ಸಚೇ ತಮೇವ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ. ಅಥ ಅಞ್ಞಂ ಮಾರೇತಿ, ತಂಮಞ್ಞಮಾನೋ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕೋ ಮುಚ್ಚತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತೇ ಪನ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಕಾಲೋತಿ ಪುರೇಭತ್ತಾದಿಕಾಲೋ. ಸಚೇ ಹಿ ‘‘ಪುರೇಭತ್ತಂ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತೋ ಪುರೇಭತ್ತಮೇವ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ. ಅಥ ಯಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ನಿಯಾಮಿತಂ, ತತೋ ಪಚ್ಛಾ ವಾ ಪುರೇ ವಾ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕೋ ಮುಚ್ಚತಿ. ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಥಾವರೋತಿ ಅಸಂಹಾರಿಮೇನ ಉಪಕರಣೇನ ಮಾರೇತುಕಾಮಸ್ಸ ¶ ಓಪಾತಕ್ಖಣನಂ ಅಪಸ್ಸೇನಸಂವಿಧಾನಂ ಅಸಿಆದೀನಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪನಂ ತಳಾಕಾದೀಸು ವಿಸಸಮ್ಪಯೋಜನಂ ರೂಪೂಪಹಾರೋತಿಏವಮಾದಿ. ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಚೇತ್ಥಾಪಿ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾನುದ್ದಿಸ್ಸಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ವಿಜ್ಜಾಮಯೋತಿ ಮಾರಣತ್ಥಂ ವಿಜ್ಜಾಪರಿಜಪ್ಪನಂ. ಇದ್ಧಿಮಯೋತಿ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಜಾಯ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪಯೋಜನಂ.

ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ವಾಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಹರತೀತಿ ಹಾರಕಂ, ಕಿಂ ಹರತಿ? ಜೀವಿತಂ. ಅಥ ವಾ ಹರಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಹಾರಕಂ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸತ್ಥಞ್ಚ ತಂ ಹಾರಕಞ್ಚಾತಿ ಸತ್ಥಹಾರಕಂ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸ್ಸ. ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಯಥಾ ಲಭತಿ, ತಥಾ ಕರೇಯ್ಯ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇನ ಥಾವರಪಯೋಗಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಇತರಥಾ ಹಿ ಪರಿಯಿಟ್ಠಿಮತ್ತೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಭವೇಯ್ಯ, ನ ಚೇತಂ ಯುತ್ತಂ. ಪದಭಾಜನೇ ಪನಸ್ಸ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಯಂ ಏತ್ಥ ಥಾವರಪಯೋಗಸಙ್ಗಹಿತಂ ಸತ್ಥಂ, ತದೇವ ¶ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಸಿಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ. ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯಾತಿ ವಾಚಾಯ ವಾ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಸು ಲಿಖಿತ್ವಾ ವಾ ‘‘ಯೋ ಏವಂ ಮರತಿ, ಸೋ ಧನಂ ವಾ ಲಭತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಮರಣೇ ಗುಣಂ ಪಕಾಸೇಯ್ಯ. ಏತೇನ ಯಥಾ ‘‘ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಆದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪರಿಯಾಯಕಥಾಯ ಮುಚ್ಚತಿ, ನಯಿಧ, ಏವಂ ‘‘ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಪನ ಇಧ ಪರಿಯಾಯಕಥಾಯಪಿ ನ ಮುಚ್ಚತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸತ್ಥಂ ವಾ ಆಹರಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೧೭೨) ನಯೇನ ಮರಣತ್ಥಾಯ ¶ ಉಪಾಯಂ ಗಾಹಾಪೇಯ್ಯ. ಏತೇನ ಆಣತ್ತಿಕಪ್ಪಯೋಗಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸಾತಿ ಆಲಪನಮೇತಂ. ಕಿಂ ತುಯ್ಹಿಮಿನಾತಿಆದಿ ಸಂವಣ್ಣನಾಕಾರನಿದಸ್ಸನಂ. ಇತಿ ಚಿತ್ತಮನೋತಿ ಇತಿ ಚಿತ್ತೋ ಇತಿ ಮನೋ. ‘‘ಮತಂ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿಏತ್ಥ ವುತ್ತಮರಣಚಿತ್ತೋ ಮರಣಮನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಮನೋ’’ತಿಇದಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥದೀಪನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ತಂ ಮನೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೧೭೨) ಆಹ. ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋತಿ ವಿಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ. ಏತ್ಥಾಪಿ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಆಹರಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ ಚ ಸಂವಿದಹನಮತ್ತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ನ ವಿತಕ್ಕಸ್ಸೇವ. ತಞ್ಚ ಸಂವಿದಹನಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಸಞ್ಞಾಚೇತನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಇತಿ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ ‘‘ಮತಂ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿಏತ್ಥ ವುತ್ತಮರಣಸಞ್ಞೀ ಮರಣಚೇತನೋ ಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಪದಭಾಜನೇಪಿ ಹಿ ಅಯಮೇವ ನಯೋ ದಸ್ಸಿತೋ ¶ . ಏತೇನ ಮರಣಚಿತ್ತಾದೀಹಿ ವಿನಾ ‘‘ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ವೀರಿಯಮಾರಭತೋ ದಳ್ಹ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಧ. ಪ. ೧೧೨) ನಯೇನ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಸಂವಣ್ಣನಾ ನಾಮ ನ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ. ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರೇನ ಉಚ್ಚಾವಚೇನ ಕಾರಣೇನ. ಪುನ ಮರಣವಣ್ಣನ್ತಿಆದಿ ನಿಗಮನವಚನಂ. ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ತಙ್ಖಣೂಪಪನ್ನಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇನ್ತೋ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಮಾರಣತ್ಥಾಯ ಓಪಾತಕ್ಖಣನಾದೀಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಅನೋದಿಸ್ಸ ಖತೇ ಓಪಾತೇ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪತನೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಕ್ಖಪೇತತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಾನಂ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಖುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ದುಕ್ಖುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥಾ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ಮರಣೇ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತಮರಣೇ ಪನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಮನುಸ್ಸಮರಣೇ ಪಾರಾಜಿಕನ್ತಿ. ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಯೋಗಭೇದವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಮಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ನಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತತ್ಥ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಇಮಂ ಮಾರೇಮೀ’’ತಿ ಅಚೇತೇತ್ವಾ ಕತೇನ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಮುಸಲುಸ್ಸಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಪಾರಾ. ೧೮೦ ಆದಯೋ) ವಿಯ ಪರೇ ಮತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಅಯಂ ಮರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಿಸಗತಪಿಣ್ಡಪಾತವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಪಾರಾ. ೧೮೧) ವಿಯ ಪರೇ ಮತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸಾತಿ ಮರಣಂ ಅನಿಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ¶ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಭೇಸಜ್ಜವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಪಾರಾ. ೧೮೭) ವಿಯ ಪರೇ ಮತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏವಂ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿಆದೀಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಪಾಣೋ, ಪಾಣಸಞ್ಞಿತಾ, ವಧಕಚಿತ್ತಂ, ಉಪಕ್ಕಮೋ, ತೇನ ಮರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮಉಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ತತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ¶ ಅನಭಿಜಾನನ್ತಿ ಸಕಸನ್ತಾನೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ ಅತ್ತನಿ ಅತ್ಥಿಭಾವಂ ಅಜಾನನ್ತೋ. ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮನ್ತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಾನಂ ಝಾಯೀನಞ್ಚೇವ ಅರಿಯಾನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ. ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತನಿ ತಂ ಉಪನೇತಿ ‘‘ಮಯಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋ, ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ತತ್ಥ ಉಪನೇತಿ ‘‘ಅಹಂ ಏತ್ಥ ಸನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋತಿ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕೋ, ತಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ. ಏವಂ ಕತ್ವಾ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿಏತ್ಥ ಮಹಗ್ಗತಲೋಕುತ್ತರಪಞ್ಞಾ ಜಾನನಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ, ಚಕ್ಖುನಾ ಚ ದಿಟ್ಠಮಿವ ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಕರಣತೋ ದಸ್ಸನತ್ಥೇನ ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ಅರಿಯಂ ವಿಸುದ್ಧಂ ಉತ್ತಮಂ ಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿ ಅರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ಅಲಂ ಪರಿಯತ್ತಂ ಕಿಲೇಸವಿದ್ಧಂಸನಸಮತ್ಥಂ ಅರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಮೇತ್ಥ ಝಾನಾದಿಭೇದೇ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೇ, ಅಲಂ ವಾ ಅರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಮಸ್ಸಾತಿ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನೋ, ತಂ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ. ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಮೇತಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ತದುಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞುಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ. ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಮುದಾಚರಣಾಕಾರದಸ್ಸನಮೇತಂ, ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಞ್ಹಿ ಕತ್ವಾ ವಿನಾ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋ ಏವಂ ಸಮುದಾಚರತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯ್ವಾಯಂ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೨೦೯) ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿಭೇದೋ ವುತ್ತೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಇಧೇವ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಹಿ ವದನ್ತೋ ನ ಯಿದಂ ವಚನಮತ್ತಮೇವ ವದತಿ, ಅಥ ಖೋ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಕಾರಣೇನ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಮಯಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ದೀಪೇತಿ, ‘‘ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ಚ ವದನ್ತೇನ ಹಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನಾದೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಅತ್ಥಿತಾ ದೀಪಿತಾ ಹೋತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಯ್ವಾಯಂ ಪದಭಾಜನೇ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋತಿಆದಿಭೇದೋ ವುತ್ತೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಇಧೇವ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ. ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನಾತಿ ತತೋ ಆರೋಚಿತಕಾಲತೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ. ಇತಿ ಆಪತ್ತಿಪಟಿಜಾನನಕಾಲದಸ್ಸನಮೇತಂ, ಅಯಂ ಪನ ಆರೋಚಿತಕ್ಖಣೇವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಆಪತ್ತಿಂ ಪನ ¶ ಆಪನ್ನೋ ಯಸ್ಮಾ ಪರೇನ ಚೋದಿತೋ ವಾ ಅಚೋದಿತೋ ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಆಪನ್ನೋತಿ ಆರೋಚಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನೋ. ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ¶ ಅತ್ತನೋ ಗಿಹಿಭಾವಾದಿಕಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಅಪೇಕ್ಖಮಾನೋ ಇಚ್ಛಮಾನೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುಭಾವೇ ಠತ್ವಾ ಅಭಬ್ಬೋ ಝಾನಾದೀನಿ ಅಧಿಗನ್ತುಂ, ಇಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಭಾವೋ ವಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಗಿಹಿ ವಾ ಉಪಾಸಕಾರಾಮಿಕಸಾಮಣೇರಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರೋ ಹುತ್ವಾ ದಾನಾದೀಹಿ ಸಗ್ಗಮಗ್ಗಂ ವಾ ಝಾನಾದೀಹಿ ಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗಂ ವಾ ಆರಾಧೇತುಂ ಭಬ್ಬೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಗಿಹಿಆದಿಭಾವೋ ವಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಗಿಹಿಭಾವಾದಿಕಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಅಪೇಕ್ಖಮಾನೋ’’ತಿ. ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ಭಣೇಯ್ಯ, ಕಥಂ? ‘‘ಅಜಾನಮೇವಂ, ಆವುಸೋ’’ತಿಆದಿಂ. ತತ್ಥ ಅಜಾನನ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತೋ. ಅಪಸ್ಸನ್ತಿ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋ. ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿನ್ತಿ ಅಹಂ ¶ ವಚನತ್ಥವಿರಹತೋ ತುಚ್ಛಂ, ವಞ್ಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯತೋ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿಂ ಅಭಣಿನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾತಿ ಯ್ವಾಯಂ ತಿಲಕ್ಖಣಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತಸ್ಸ ಆರದ್ಧವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸ ಅಪತ್ತೇ ಪತ್ತಸಞ್ಞಿತಾಸಙ್ಖಾತೋ ಅಧಿಮಾನೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಅಧಿಮಾನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಪಾಪಿಚ್ಛತಾಯ ಯೋ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ತೇಸಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಅಸನ್ತಂ ಝಾನಾದಿಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅನನ್ತರಮೇವ ‘‘ಅಯಂ ಝಾನಲಾಭೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅರಿಯೋ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ತಮತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಸಚೇ ನ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೨೨೦) ನಯೇನ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಚೇ ನ ಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಧಿಮಾನೇನ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಅನುಲ್ಲಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅತ್ತನಿ ಅಸನ್ತತಾ, ಪಾಪಿಚ್ಛತಾಯ ತಸ್ಸ ಆರೋಚನಂ, ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೋ, ಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ತಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕತಾ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾತಿಇದಂ ಇಧ ಉದ್ದಿಟ್ಠಪಾರಾಜಿಕಪರಿದೀಪನಮೇವ. ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಪನ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಚತುವೀಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ ¶ . ಕತಮಾನಿ ಚತುವೀಸತಿ? ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಾನಿ ತಾವ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಚತ್ತಾರಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಚತ್ತಾರೀತಿ ಅಟ್ಠ, ತಾನಿ ಏಕಾದಸನ್ನಂ ಪಣ್ಡಕಾದೀನಂ ಅಭಬ್ಬಭಾವಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ಪಾರಾಜಿಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೂನವೀಸತಿ, ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪತ್ಥಯಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಭಾವಪಾರಾಜಿಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವೀಸತಿ, ಅಪರಾನಿಪಿ ಲಮ್ಬೀ, ಮುದುಪಿಟ್ಠಿಕೋ, ಪರಸ್ಸ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಮುಖೇನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪರಸ್ಸ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಅಭಿನಿಸೀದತೀತಿ ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ವಸೇನ ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಅನುಲೋಮಪಾರಾಜಿಕಾನೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಚ ಚತ್ತಾರಿ, ಪುರಿಮಾನಿ ಚ ವೀಸತೀತಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಚತುವೀಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ. ನ ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸನ್ತಿ ಉಪೋಸಥಾದಿಭೇದಂ ಸಂವಾಸಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನ ಲಭತಿ. ಯಥಾ ಪುರೇ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾತಿ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಕಾಲೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಕಾಲೇ ಚ, ಪಚ್ಛಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನೋಪಿ ತಥೇವ ಅಸಂವಾಸೋ ಹೋತಿ, ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥಾದಿಭೇದೋ ಸಂವಾಸೋತಿ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿ ತೇಸು ಚತೂಸು ಪಾರಾಜಿಕೇಸು ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ. ಕಚ್ಚಿತ್ಥಾತಿ ಕಚ್ಚಿ ಏತ್ಥ, ಏತೇಸು ಚತೂಸು ¶ ಪಾರಾಜಿಕೇಸು ಕಚ್ಚಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಥ ವಾ ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ಕಚ್ಚಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಅತ್ಥ, ಭವಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡೋ

ಇಮೇ ¶ ¶ ಖೋ ಪನಾತಿ ಇದಾನಿ ವತ್ತಬ್ಬಾನಂ ಅಭಿಮುಖೀಕರಣಂ. ಆಯಸ್ಮನ್ತೋತಿ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಪಿಯವಚನೇನ ಆಲಪನಂ. ತೇರಸಾತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾತಿ ಏವಂನಾಮಕಾ. ಧಮ್ಮಾತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಸರೂಪೇನ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ನಿದಾನೇ ವಿಯ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾಧಾರಣವಚನಮತ್ತೇನ.

೧. ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಚೇತನಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಞ್ಚೇತನಾ, ಸಞ್ಚೇತನಾವ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ, ಸಞ್ಚೇತನಾ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ. ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠೀತಿ ಸುಕ್ಕಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ, ರಾಗೂಪತ್ಥಮ್ಭಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಕಮ್ಮಞ್ಞತಂ ಪತ್ತೇ ಆರೋಗ್ಯಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಪದಿಸಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತರೂಪಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಮೋಚನಸ್ಸಾದಚೇತನಾಯ ನಿಮಿತ್ತೇ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಸಯಧಾತುನಾನತ್ತತೋ ನೀಲಾದಿವಸೇನ (ಪಾರಾ. ೨೩೯-೨೪೦) ದಸವಿಧೇಸು ಸುಕ್ಕೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸುಕ್ಕಸ್ಸ ಠಾನಾ ಚಾವನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾತಿ ಯಾ ಸುಪಿನೇ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿನಿಕಾಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಚನತ್ಥೋ ಪನೇತ್ಥ ಸಙ್ಘೋ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚೇವ ಸೇಸೇ ಚ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಇಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾತುಕಾಮಸ್ಸ ಯಂ ತಂ ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಸ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚೇವ ಪರಿವಾಸದಾನತ್ಥಾಯ, ಆದಿತೋ ಸೇಸೇ ಮಜ್ಝೇ ಮಾನತ್ತದಾನತ್ಥಾಯ ಮೂಲಾಯ ಪಟಿಕಸ್ಸನೇನ ವಾ ಸಹ ಮಾನತ್ತದಾನತ್ಥಾಯ, ಅವಸಾನೇ ಅಬ್ಭಾನತ್ಥಾಯ ಚ ಸಙ್ಘೋ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ನ ಹೇತ್ಥ ಏಕಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ವಿನಾ ಸಙ್ಘೇನ ಸಕ್ಕಾ ಕಾತುಂ. ಇತಿ ಸಙ್ಘೋ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚೇವ ಸೇಸೇ ಚ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸೇಯ್ಯಸಕಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಸುಚಿಮೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾ’’ತಿ ¶ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ. ಸಚೇ ಪನ ಪರೇನ ಅತ್ತನೋ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಉಪಕ್ಕಮಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಮೋಚಾಪೇತಿ, ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವ. ಚೇತೇತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಆಕಾಸೇ ಕಟಿಕಮ್ಪನೇನಪಿ ನಿಮಿತ್ತೇ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ¶ ಯಂ ಏಕಾ ಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾ ಪಿವೇಯ್ಯ, ತತ್ತಕಮ್ಪಿ ಠಾನತೋ ಮುಚ್ಚತಿ, ದಕಸೋತಂ ಅನೋತಿಣ್ಣೇಪಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಠಾನತೋ ಪನ ಚುತಂ ಅವಸ್ಸಮೇವ ದಕಸೋತಂ ಓತರತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದಕಸೋತಂ ಓತಿಣ್ಣಮತ್ತೇ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಅನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೨.೨೩೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತಂ. ಅನುಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಅಮೋಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ಚ, ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಮುತ್ತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಚೇತನಾ, ಉಪಕ್ಕಮೋ ¶ , ಮುಚ್ಚನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಓತಿಣ್ಣೋತಿ ಯಕ್ಖಾದೀಹಿ ವಿಯ ಸತ್ತಾ ಅನ್ತೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೇನ ರಾಗೇನ ವಾ ಓತಿಣ್ಣೋ, ಕೂಪಾದೀನಿ ವಿಯ ಸತ್ತಾ ಅಸಮಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ರಜ್ಜನೀಯೇ ಠಾನೇ ರಜ್ಜನ್ತೋ ಸಯಂ ವಾ ರಾಗಂ ಓತಿಣ್ಣೋ, ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಭವಙ್ಗಸನ್ತತಿಸಙ್ಖಾತಂ ಪಕತಿಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಥಾ ಪವತ್ತೇನ, ವಿರೂಪಂ ವಾ ಪರಿಣತೇನ ಯಥಾ ಪರಿವತ್ತಮಾನಂ ವಿರೂಪಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ವುತ್ತರಾಗವಸೇನ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಠಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಾದಿಕಆಯಸಮ್ಪಯೋಗಂ ಕಾಯಮಿಸ್ಸೀಭಾವಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಂ ವಾತಿಆದಿ ಪನಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥದಸ್ಸನಂ. ತತ್ಥ ಹತ್ಥೋ ನಾಮ ಕಪ್ಪರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಅಗ್ಗನಖಾ. ವೇಣೀ ನಾಮ ವಿನನ್ಧಿತ್ವಾ ವಾ ಅವಿನನ್ಧಿತ್ವಾ ವಾ ಸುದ್ಧಕೇಸೇಹಿ ವಾ ನೀಲಾದಿವಣ್ಣಸುತ್ತಕುಸುಮಕಹಾಪಣಮಾಲಾಸುವಣ್ಣಚೀರಕಮುತ್ತಾವಳಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರಮಿಸ್ಸೇಹಿ ವಾ ಕತಕೇಸಕಲಾಪಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ವೇಣಿಗ್ಗಹಣೇನ ಚೇತ್ಥ ಕೇಸಾಪಿ ಗಹಿತಾಯೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಲೋಮೇಹಿ. ಇತಿ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಹತ್ಥಸ್ಸ ಗಹಣಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹೋ, ವೇಣಿಯಾ ಗಹಣಂ ವೇಣಿಗ್ಗಾಹೋ. ಅವಸೇಸಸ್ಸ ಸರೀರಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ಯೋ ತಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ವೇಣಿಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿನಿಕಾಯೋ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಮಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಲೋಮೇನ ಲೋಮಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸಾಪಿ, ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಫುಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ಸೇವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾಯಮಿತ್ವಾ ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಏಕೇನ ಪನ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ದುತಿಯೇನ ಹತ್ಥೇನ ದಿವಸಮ್ಪಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಫುಸನ್ತೋ ಪನ ಸಚೇ ಸೀಸತೋ ಯಾವ ಪಾದಾ, ತಾವ ಕಾಯತೋ ಹತ್ಥಂ ಅಮೋಚೇನ್ತೋಯೇವ ಫುಸತಿ, ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಙ್ಗುಲೀನಂ ಏಕತೋ ಗಹಣೇಪಿ ಏಕಾಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ನಾನಿತ್ಥೀನಂ ಪಞ್ಚಙ್ಗುಲಿಯೋ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಇತ್ಥಿಯಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಪಣ್ಡಕಪುರಿಸತಿರಚ್ಛಾನಗತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಚ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥಾ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ, ಅಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಪಣ್ಡಕೇಹಿ ಚ ಸದ್ಧಿಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇಪಿ. ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ ಪನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾದೀಸು, ಪುರಿಸಕಾಯಫುಸನಾದೀಸು ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇತ್ಥಿಯಾ ಫುಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ಸೇವನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಯೇನ ಅವಾಯಮಿತ್ವಾ ¶ ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಮೋಕ್ಖಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಇತ್ಥಿಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೋ, ತೇನ ರಾಗೇನ ವಾಯಾಮೋ, ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಾದಿಸಮಾಪಜ್ಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಓತಿಣ್ಣತಾ ಚ ವಿಪರಿಣತಚಿತ್ತತಾ ಚ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಸ್ಸಾದರಾಗವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಮಾತುಗಾಮನ್ತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಂಲಕ್ಖಣಸಮತ್ಥಂ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಂ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಹಿವಾಚಾಹೀತಿ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗೇಮೇಥುನಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ. ಓಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಅವಭಾಸೇಯ್ಯ, ವಣ್ಣಾವಣ್ಣಯಾಚನಆಯಾಚನಪುಚ್ಛನಪಟಿಪುಚ್ಛನಆಚಿಕ್ಖಣಾನುಸಾಸನಅಕ್ಕೋಸನವಸೇನ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ಅಸದ್ಧಮ್ಮವಚನಂ ವದೇಯ್ಯ. ಯಥಾ ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ನ್ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ, ಯಥಾ ಯುವಾ ಯುವತಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇನ ಓಭಾಸನೇ ನಿರಾಸಙ್ಕಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಹೀತಿಇದಂ ¶ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಯ ಸಿಖಾಪತ್ತಲಕ್ಖಣದಸ್ಸನಂ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ವಣ್ಣಾವಣ್ಣೇಹಿ ವಾ ಮೇಥುನಯಾಚನಾದೀಹಿ ವಾ ‘‘ಸಿಖರಣೀಸಿ, ಸಂಭಿನ್ನಾಸಿ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀ’’ತಿ ಇಮೇಸು ತೀಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ಅಕ್ಕೋಸವಚನೇನ ವಾ ಮಾತುಗಾಮಂ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿನಿಕಾಯೋ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಹಿ ಓಭಾಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯಪಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಚೇ ಸಾ ತಮತ್ಥಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖಣೇ ಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಪಣ್ಡಕೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪುನಪ್ಪುನಂ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಚ ಇತ್ಥಿಯೋ ಏಕವಾಚಾಯ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ವಾಚಾಗಣನಾಯ ಚೇವ ಇತ್ಥಿಗಣನಾಯ ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಸಚೇ ಯಂ ಇತ್ಥಿಂ ಓಭಾಸತಿ, ಸಾ ನ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಾದಿಭಣನೇಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಪಣ್ಡಕೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಉಬ್ಭಕ್ಖಕಂ ಅಧೋಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಞ್ಚ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಾದಿಭಣನೇ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿತಾ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಸ್ಸಾದರಾಗೋ, ತೇನ ರಾಗೇನ ಓಭಾಸನಂ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಅತ್ತಕಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಓತಿಣ್ಣತಾ ಚ ವಿಪರಿಣತಚಿತ್ತತಾ ಚ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲೋಭಾಸನೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸಮೀಪೇ. ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯಾತಿ ¶ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಾಮೇನ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ, ಅತ್ತನಾ ವಾ ಕಾಮಿತಾ ಇಚ್ಛಿತಾತಿ ಅತ್ತಕಾಮಾ, ಸಯಂ ಮೇಥುನರಾಗವಸೇನ ಪತ್ಥಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅತ್ತಕಾಮಾ ಚ ಸಾ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ¶ ಚಾತಿ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ, ತಸ್ಸಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ. ವಣ್ಣಂ ಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಗುಣಂ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಯ್ಯ. ಏತದಗ್ಗನ್ತಿಆದಿ ತಸ್ಸಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಭಾಸನಾಕಾರನಿದಸ್ಸನಂ. ತತ್ರಾಯಂ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧವಸೇನೇವ ಸಙ್ಖೇಪತ್ಥೋ – ಯಾ ಮಾದಿಸಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀಹಿ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ಸೀಲವನ್ತಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಾ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ತದುಭಯೇನಾಪಿ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಂ ಏತೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಪರಿಚರೇಯ್ಯ ಅಭಿರಮೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಏವಂ ಮಾದಿಸಂ ಪರಿಚರನ್ತಿಯಾ ಯಾ ಅಯಂ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ನಾಮ, ಏತದಗ್ಗಂ ಪಾರಿಚರಿಯಾನನ್ತಿ. ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತೋ ಚ ‘‘ಅರಹಸಿ ತ್ವಂ ಮಯ್ಹಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಂ ದಾತು’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಮೇಥುನಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇನೇವ ವಚನೇನ ಯೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಭಾಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಸಾ ತಮತ್ಥಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖಣೇ ಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ¶ . ನೋ ಚೇ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಪಣ್ಡಕೇ ಪಣ್ಡಕಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಚೀವರಾದೀಹಿ ವತ್ಥುಕಾಮೇಹಿ ಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ರಾಗೋ, ತೇನ ರಾಗೇನ ವಣ್ಣಭಣನಂ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲೋಭಾಸನೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅತ್ತಕಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಸಞ್ಚರಿತ್ತನ್ತಿ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಸಂಚರಣಭಾವಂ. ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನವೀಮಂಸನಪಚ್ಚಾಹರಣಾನಿ ಕರೋನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾತಿಆದಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನಾಕಾರದಸ್ಸನಂ. ತತ್ಥ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಮತಿನ್ತಿ ಪುರಿಸೇನ ವಾ ತಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತಾದೀಹಿ ವಾ ಪೇಸಿತೋ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮತಿಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಮತಿನ್ತಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಮಾತಾಪಿತಾದೀಹಿ ವಾ ಪೇಸಿತೋ ಇತ್ಥಿಯಾ ಮತಿಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ¶ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಜಾರತ್ತನೇ ವಾತಿ ಜಾಯಭಾವೇ ವಾ ಜಾರಭಾವೇ ವಾ. ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹಿ ಮತಿಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ಜಾಯತ್ತನೇ ಆರೋಚೇತಿ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಮತಿಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ಜಾರತ್ತನೇ ಆರೋಚೇತಿ. ಅಪಿಚ ಪುರಿಸಸ್ಸೇವ ಮತಿಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ ನಿಬದ್ಧಭರಿಯಭಾವೇ, ಜಾರತ್ತನೇ ವಾ ಮಿಚ್ಛಾಚಾರಭಾವೇ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೦೨) ‘‘ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾತಿ ಜಾಯಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಜಾರತ್ತನೇ ವಾತಿ ಜಾರೀ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಇತ್ಥಿಯಾ ಮತಿಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಆರೋಚನೇಪಿ ‘‘ಪತಿ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಜಾರೋ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ¶ ವತ್ತಬ್ಬತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪೀತಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಯಾ ಅಯಂ ತಙ್ಖಣೇ ಮುಹುತ್ತಮತ್ತೇ ಸಂವಸಿತಬ್ಬತೋ ‘‘ತಙ್ಖಣಿಕಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಮುಹುತ್ತಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಸಾಪಿ ‘‘ಮುಹುತ್ತಿಕಾ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮತಿಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ‘‘ಮುಹುತ್ತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಇತ್ಥಿಮತಿಂ ಆರೋಚೇನ್ತೋಪಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪೀ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ವೀಮಂಸತಿ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಂ ಪಚ್ಚಾಹರಾಪೇತೀ’’ತಿಇಮಿನಾ (ಪಾರಾ. ೩೩೮) ನಯೇನ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಾಲಂವಚನೀಯಾಯ ¶ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಯಾಪಿ ಪುರಿಸಮತಿಂ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ‘‘ಹೋಹಿ ಕಿರ ಭರಿಯಾ ಧನಕ್ಕೀತಾ’’ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ ಸಚೇಪಿ ಛನ್ದವಾಸಿನೀಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರಾಕಾರೇನ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ತಾಯ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇಪಿ ಅಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇಪಿ ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಯೇನ ಪಹಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸಾ ಪನ ತಸ್ಸ ಭರಿಯಾ ಹೋತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಅಕಾರಣಮೇತಂ. ಸಚೇಪಿ ಯಸ್ಸಾ ಸನ್ತಿಕಂ ಪೇಸಿತೋ, ತಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಅವಸ್ಸಾರೋಚನಕಸ್ಸ ‘‘ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಹರತಿ, ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವ. ‘‘ಮಾತುರಕ್ಖಿತಂ ಬ್ರೂಹೀ’’ತಿ ಪೇಸಿತಸ್ಸ ಪನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪಿತುರಕ್ಖಿತಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವದನ್ತಸ್ಸ ವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಹೋತಿ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ವಚನಂ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ವಾ ಆರೋಚಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪುನ ಯೇನ ಪೇಸಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಸಯಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಆರೋಚಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ¶ . ಏತ್ತಾವತಾ ಹಿ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ವೀಮಂಸತಿ, ಪಚ್ಚಾಹರತೀ’’ತಿಇದಂ ಅಙ್ಗತ್ತಯಂ ಸಮ್ಪಾದಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ಇತೋ ಪನ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ದ್ವೀಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ, ಪಣ್ಡಕೇ ಚ ಅಙ್ಗತ್ತಯೇನಾಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಏಕೇನ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಕಿಚ್ಚೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ.

ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಯೇಸು ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕತಾ, ನ ನಾಲಂವಚನೀಯತಾ,

ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನವೀಮಂಸನಪಚ್ಚಾಹರಣಾನೀತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ವಾ ಅಲಂವಚನೀಯಭಾವಂ ವಾ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯವಿಕಾರೇನ ಸಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಥೇವ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ತಥೇವ ಪಚ್ಚಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಜಾನೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಕೇನಚಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಂ ಆಗತಂ ವತ್ವಾ ಪುನ ತಸ್ಮಿಂ ಪುರಿಸೇ ಆಗತೇ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕತತ್ತಾ ವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ವಾಚಾಯ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಕರಣೀಯೇನ ತಸ್ಸಾ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಾ ಗಮನಕಾಲೇ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ವಚೀಭೇದೇನ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಪುನಪಿ ಅಞ್ಞೇನೇವ ಕಾರಣೇನ ತತೋ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ ಕದಾಚಿದೇವ ತಂ ಪುರಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸಾಪಿ ಪಿತುವಚನೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಲಂವಚನೀಯಂ ಮಾತರಮ್ಪಿ ‘‘ಏಹಿ ಮೇ ಪಿತರಂ ಉಪಟ್ಠಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ. ತದುಭಯಂ ¶ ಪನ ಜಾನಿತ್ವಾ ಏತೇಹೇವ ತೀಹಿ ನಯೇಹಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ತಾನೇವ ತೀಣಿ ತದುಭಯಜಾನನಚಿತ್ತೇನ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಕುಸಲಾದಿವಸೇನ ಚೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಚಿತ್ತಾನಿ, ಸುಖಾದಿವಸೇನ ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾತಿ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾ ನಾಮ ಸಯಂ ಪವತ್ತಿತಯಾಚನಾ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಯಾಚನಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕೇಹಿ ಉಪಕರಣೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಚ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಕಂ ¶ ಮೂಲಚ್ಛೇದವಸೇನ ಯಾಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಾವಕಾಲಿಕಂ ಪನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಹಾಯತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮಕರಣತ್ಥಾಯ ‘‘ಪುರಿಸಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪುರಿಸತ್ತಕರಮ್ಪಿ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪುರಿಸತ್ತಕರೋ ನಾಮ ವಡ್ಢಕಿಆದಿನಾ ಪುರಿಸೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ. ತಂ ‘‘ಪುರಿಸತ್ತಕರಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ಥು ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಗತತ್ಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ವಾ ಅಪುಚ್ಛಿತೇ ವಾ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ, ಮಿಗಲುದ್ದಕಾದಯೋ ಪನ ಸಕಕಮ್ಮಂ ನ ಯಾಚಿತಬ್ಬಾ. ಕುಟಿನ್ತಿ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ. ತತ್ಥ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾ ನಾಮ ಠಪೇತ್ವಾ ಥಮ್ಭತುಲಾಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟವಾತಪಾನಧೂಮಚ್ಛಿದ್ದಾದಿಭೇದಂ ಅಲೇಪೋಕಾಸಂ ಅವಸೇಸೇ ಲೇಪೋಕಾಸೇ ಕುಟ್ಟೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಛದನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಸುಧಾಯ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ಲಿತ್ತಾ. ಅವಲಿತ್ತಾ ನಾಮ ತಥೇವ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಛದನಸ್ಸ ಬಹಿ ಲಿತ್ತಾ. ಉಲ್ಲಿತ್ತಾವಲಿತ್ತಾ ನಾಮ ತಥೇವ ಛದನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಚ ಬಹಿ ಚ ಲಿತ್ತಾ. ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ ಸಯಂ ವಾ ಕರೋನ್ತೇನ, ಆಣತ್ತಿಯಾ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೇನ. ಅಸಾಮಿಕನ್ತಿ ಕಾರೇತಾ ದಾಯಕೇನ ವಿರಹಿತಂ. ಅತ್ತುದ್ದೇಸನ್ತಿ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ವಾಸಾಗಾರಂ ಏಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಾ ಉದ್ದೇಸೋ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಾ, ತಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಂ. ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾತಿ ಪಮಾಣಯುತ್ತಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ. ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಕುಟಿಯಾ ಇದಂ ಪಮಾಣಂ. ದೀಘಸೋತಿ ದೀಘತೋ. ದ್ವಾದಸ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾತಿಏತ್ಥ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿ ನಾಮ ಇದಾನಿ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥೇನ ದಿಯಡ್ಢೋ ಹತ್ಥೋ ಹೋತಿ. ಮಿನನ್ತೇನ ಪನ ಕುಟಿಯಾ ಬಹಿಕುಟ್ಟೇ ಪಠಮಂ ದಿನ್ನಂ ಮಹಾಮತ್ತಿಕಪರಿಯನ್ತಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಥುಸಪಿಣ್ಡಪರಿಯನ್ತೇನ ದ್ವಾದಸ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಮಿನೇತಬ್ಬಾ, ಸಚೇ ಥುಸಪಿಣ್ಡಕೇನ ಅನತ್ಥಿಕೋ ಹೋತಿ, ಮಹಾಮತ್ತಿಕಲೇಪೇನೇವ ನಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಸ್ವೇವ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ತಿರಿಯನ್ತಿ ವಿತ್ಥಾರತೋ. ಸತ್ತನ್ತರಾತಿ ಕುಟ್ಟಸ್ಸ ಬಹಿಅನ್ತಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಬ್ಭನ್ತರಿಮೇನ ಅನ್ತೇನ ಸತ್ತ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯೋ ಪಮಾಣನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ದೀಘತೋ ಹಾಪೇತ್ವಾ ತಿರಿಯಂ, ತಿರಿಯತೋ ವಾ ಹಾಪೇತ್ವಾ ದೀಘಂ ವಡ್ಢೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಉಭತೋವಡ್ಢನೇ. ಯಾ ಪನ ದೀಘತೋ ಸಟ್ಠಿಹತ್ಥಾಪಿ ಹೋತಿ, ತಿರಿಯತೋ ತಿಹತ್ಥಾ ವಾ ಊನಕಚತುಹತ್ಥಾ ವಾ, ಯತ್ಥ ¶ ಪಮಾಣಯುತ್ತೋ ಮಞ್ಚೋ ಇತೋ ಚಿತೋ ಚ ನ ಪರಿವಟ್ಟತಿ, ಪಚ್ಛಿಮಕೋಟಿಯಾ ಚತುಹತ್ಥವಿತ್ಥಾರಾ ನ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಕುಟಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖೂ ¶ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಾ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಕುಟಿಂ ಕಾರೇತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೪೯) ವುತ್ತನಯೇನ ಸಙ್ಘಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ವಾ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಸಙ್ಘೇನ ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತತ್ಥ ವತ್ಥುದೇಸನತ್ಥಾಯ ನೇತಬ್ಬಾ. ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಅನಾರಮ್ಭಂ ಸಪರಿಕ್ಕಮನನ್ತಿ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ¶ ಕಿಪಿಲ್ಲಿಕಾದೀನಂ ಆಸಯಾದೀಹಿ ತೇರಸಹಿ, ಪುಬ್ಬಣ್ಣಾಪರಣ್ಣನಿಸ್ಸಿತಾದೀಹಿ ಸೋಳಸಹಿ ಉಪದ್ದವೇಹಿ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ಅನಾರಮ್ಭಂ, ದ್ವೀಹಿ ವಾ ಚತೂಹಿ ವಾ ಬಲಿಬದ್ಧೇಹಿ ಯುತ್ತೇನ ಸಕಟೇನ ಏಕಂ ಚಕ್ಕಂ ನಿಬ್ಬೋದಕಪತನಟ್ಠಾನೇ ಏಕಂ ಬಹಿ ಕತ್ವಾ ಆವಿಜ್ಝಿತುಂ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತಾಯ ಸಪರಿಕ್ಕಮನನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಸಙ್ಘಪಹೋನಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ಥೇವ, ನೋ ಚೇ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಯಾಚಿತೇಹಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯೇನ ಕಮ್ಮೇನ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ. ಸಾರಮ್ಭೇ ಚೇತಿಆದಿ ಪಟಿಪಕ್ಖನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಿಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಕುಟಿಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ‘‘ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಕುಟಿಂ ಕಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಪಕರಣತ್ಥಂ ಅರಞ್ಞಂ ಗಮನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ‘‘ಇದಾನಿ ದ್ವೀಹಿ ಪಿಣ್ಡೇಹಿ ನಿಟ್ಠಾನಂ ಗಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತೇಸು ಪಠಮಪಿಣ್ಡದಾನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯದಾನೇನ ಲೇಪೇ ಘಟಿತೇ ಸಚೇ ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಾ ಏವ ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಏವ ವಾ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ದ್ವೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಉಭಯವಿಪ್ಪನ್ನಾ, ದ್ವೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ, ದ್ವೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವಾರಬನ್ಧಂ ವಾ ವಾತಪಾನಂ ವಾ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾವ ಮತ್ತಿಕಾಯ ಲಿಮ್ಪತಿ, ಠಪಿತೇ ಚ ತಸ್ಮಿಂ ಲೇಪೋ ನ ಘಟಿಯತಿ, ರಕ್ಖತಿ ತಾವ. ಪುನ ಲಿಮ್ಪನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಘಟಿತಮತ್ತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಸಚೇ ತಂ ಠಪಿಯಮಾನಂ ಪಠಮದಿನ್ನಲೇಪೇನ ಸದ್ಧಿಂ ನಿರನ್ತರಮೇವ ಹುತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ಪಠಮಮೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಕೇವಲಂ ಸಾರಮ್ಭಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅಪರಿಕ್ಕಮನಾಯ. ವಿಪ್ಪಕತಂ ಕುಟಿಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದದತೋ ಚ, ಭೂಮಿಂ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ಭಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಲೇಣಗುಹಾತಿಣಕುಟಿಪಣ್ಣಚ್ಛದನಗೇಹೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ, ಕುಟಿಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾಸತ್ಥಾಯ, ವಾಸಾಗಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರತ್ಥಾಯ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಉಲ್ಲಿತ್ತಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರತಾ, ಹೇಟ್ಠಿಮಪಮಾಣಸಮ್ಭವೋ, ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕತಾ, ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತತಾ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ವಾಸಾಗಾರತಾ ¶ , ಲೇಪಘಟನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ವಾ ಸತ್ತ ವಾ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಞ್ಚ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಞ್ಚ. ಇದಞ್ಹಿ ವತ್ಥುಂ ದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ವಾ ಕರೋತೋ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಕರೋತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ವಿಹಾರಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಮಹಲ್ಲಕನ್ತಿ ಸಸಾಮಿಕಭಾವೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿತಕುಟಿತೋ ಮಹನ್ತಭಾವೋ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಮಹಲ್ಲಕೋ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ ವತ್ಥುಂ ದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕಮೇನಾಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಮಾಣಮಹನ್ತತಾಯಪಿ ¶ ಮಹಲ್ಲಕೋ, ತಂ ಮಹಲ್ಲಕಂ. ಯಸ್ಮಾ ಪನಸ್ಸ ತಂ ಪಮಾಣಮಹನ್ತತ್ತಂ ಸಸಾಮಿಕತ್ತಾವ ಲಬ್ಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ತದತ್ಥದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ಮಹಲ್ಲಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಸಾಮಿಕೋ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಏವಮಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೬೭) ವುತ್ತಂ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಸದಿಸಂ, ಸಸಾಮಿಕಭಾವಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಚೇತಿಯರುಕ್ಖಂ ಛೇದಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಭಾವೋ, ಅಕಿರಿಯಮತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾನಭಾವೋ, ಏಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸತಾ ಚ ಏತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ.

ವಿಹಾರಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋತಿ ದೂಸಿತೋ ಚೇವ ದೂಸಕೋ ಚ. ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಹಿ ದೋಸೇ ಪುಗ್ಗಲೋ ತೇನ ದೋಸೇನ ದೂಸಿತೋ ಹೋತಿ, ಪಕತಿಭಾವಂ ಜಹಾಪಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದುಟ್ಠೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಪರಞ್ಚ ದೂಸೇತಿ ವಿನಾಸೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದೋಸೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಇತಿ ‘‘ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋ’’ತಿ ಏಕಸ್ಸೇವೇತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಆಕಾರನಾನತ್ತೇನ ನಿದಸ್ಸನಂ. ಅಪ್ಪತೀತೋತಿ ನಪ್ಪತೀತೋ, ಪೀತಿಸುಖಾದೀಹಿ ವಿವಜ್ಜಿತೋ, ನ ಅಭಿಸಟೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಮೂಲಕೇನಾತಿ ಯಂ ಚೋದಕೇನ ಚುದಿತಕಮ್ಹಿ ¶ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅದಿಟ್ಠಂ ಅಸ್ಸುತಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ಇದಂ ಏತೇಸಂ ದಸ್ಸನಸವನಪರಿಸಙ್ಕಾಸಙ್ಖಾತಾನಂ ಮೂಲಾನಂ ಅಭಾವತೋ ಅಮೂಲಕಂ ನಾಮ. ತಂ ಪನ ಸೋ ಆಪನ್ನೋ ವಾ ಹೋತು, ಅನಾಪನ್ನೋ ವಾ, ಏತಂ ಇಧ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಅದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಪಸಾದಚಕ್ಖುನಾ ವಾ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುನಾ ವಾ ಅದಿಟ್ಠಂ, ಅಸ್ಸುತಂ ನಾಮ ತಥೇವ ಕೇನಚಿ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ನ ಸುತಂ, ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಸುತಮುತವಸೇನ ಚೇತಸಾ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ಇತಿ ಏವರೂಪೇನ ಅಮೂಲಕೇನ. ಪಾರಾಜಿಕೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನುರೂಪೇಸು ಏಕೂನವೀಸತಿಯಾ ಅಞ್ಞತರೇನ, ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೮೬) ಪನ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೇ ಆಗತಾನೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಚತುನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ಧಂಸೇಯ್ಯ ವಿದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ಪಧಂಸೇಯ್ಯ ಅಭಿಭವೇಯ್ಯ. ತಂ ಪನ ಅನುದ್ಧಂಸನಂ ಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತನಾ ಚೋದೇನ್ತೋಪಿ ಪರೇನ ಚೋದಾಪೇನ್ತೋಪಿ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಚೋದೇತಿ ವಾ ಚೋದಾಪೇತಿ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ವತ್ಥುಸನ್ದಸ್ಸನಾ ಆಪತ್ತಿಸನ್ದಸ್ಸನಾ ಸಂವಾಸಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಸಾಮೀಚಿಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಚತಸ್ಸೋ ಚೋದನಾ. ತಾಸು ವತ್ಥುಸನ್ದಸ್ಸನಾ ನಾಮ ‘‘ತ್ವಂ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪವತ್ತಾ. ಆಪತ್ತಿಸನ್ದಸ್ಸನಾ ನಾಮ ‘‘ತ್ವಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪವತ್ತಾ. ಸಂವಾಸಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮ ‘‘ನತ್ಥಿ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥೋ ವಾ ಪವಾರಣಾ ವಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪವತ್ತೋ. ಏತ್ತಾವತಾ ಪನ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ, ‘‘ಅಸ್ಸಮಣೋಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ವಚನೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸೀಸಂ ¶ ಏತಿ. ಸಾಮೀಚಿಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮ ಅಭಿವಾದನಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಬೀಜನಿಕಮ್ಮಾದೀನಂ ಅಕರಣಂ, ತಂ ಪಟಿಪಾತಿಯಾ ವನ್ದನಾದೀನಿ ಕರೋತೋ ಏಕಸ್ಸ ಅಕತ್ವಾ ಸೇಸಾನಂ ಕರಣಕಾಲೇ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಚೋದನಾ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪನ ¶ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ. ‘‘ಕಸ್ಮಾ ಮಮ ವನ್ದನಾದೀನಿ ನ ಕರೋಸೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ಪನ ‘‘ಅಸ್ಸಮಣೋಸೀ’’ತಿಆದಿವಚನೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸೀಸಂ ಏತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮೀಪೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ತ್ವಂ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅಸ್ಸಮಣೋಸೀ’’ತಿ ವಾ ಆದೀಹಿ ವಚನೇಹಿ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ಏವ ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ದೀಪೇನ್ತೋ ಸಯಂ ವಾ ಚೋದೇತಿ, ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರೇನ ಚೋದಾಪೇತಿ, ಅಯಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ ನಾಮ. ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯನ್ತಿ ಅಪಿ ಏವ ನಾಮ ನಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಸೇಟ್ಠಚರಿಯಾ ಅಪನೇಯ್ಯಂ. ‘‘ಸಾಧು ವತಸ್ಸ ಸಚಾಹಂ ಇಮಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಏತೇನ ¶ ಏಕಂ ಚಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾ ಅಕ್ಕೋಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಕಮ್ಮಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ವುಟ್ಠಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಉಪೋಸಥಟ್ಠಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಪವಾರಣಟ್ಠಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಅನುವಿಜ್ಜನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಧಮ್ಮಕಥಾಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ಸತ್ತ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ. ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅನುದ್ಧಂಸಿತೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ. ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾತಿ ಅನುವಿಜ್ಜಕೇನ ಕಿಂ ತೇ ದಿಟ್ಠನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅನುವಿಜ್ಜಿಯಮಾನೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿಯಮಾನೋ. ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾತಿ ದಿಟ್ಠಾದೀಸು ಕೇನಚಿ ವತ್ಥುನಾವಾ ಅನುವಿಜ್ಜಕಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪುಗ್ಗಲೇನ ವಾ ಅವುಚ್ಚಮಾನೋ. ಇಮೇಸಂ ಪನ ಪದಾನಂ ಪರತೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಇದಞ್ಹಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಏವಂ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಪಟಿಚ್ಚ ತಿಟ್ಠತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ. ಇದಞ್ಚ ಅಮೂಲಕಭಾವಸ್ಸ ಪಾಕಟಕಾಲದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಆಪತ್ತಿಂ ಪನ ಅನುದ್ಧಂಸಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ದಿಟ್ಠಮೂಲಾದೀನಂ ಅಭಾವೇನ ಅಮೂಲಕಂ, ಸಮಥೇಹಿ ಅಧಿಕರಣೀಯಭಾವೇನ ಅಧಿಕರಣಂ. ಯಞ್ಹಿ ಅಧಿಕಿಚ್ಚ ಆರಬ್ಭ ಪಟಿಚ್ಚ ಸನ್ಧಾಯ ಸಮಥಾ ಪವತ್ತನ್ತಿ, ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ. ಇಧ ಪನ ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಖಾತಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಮೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯದಿ ಹಿ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ದಿಟ್ಠಾದೀಹಿ ಮೂಲೇಹಿ ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಚೋದೇತುಂ ಆಗತೋ ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಪಟಿಚ್ಚ ತಿಟ್ಠತಿ, ‘‘ತುಚ್ಛಕಂ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ (ಪಾರಾ. ೩೮೬) ವದನ್ತೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನುದ್ಧಂಸಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ, ಅಯಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪದಾನುಕ್ಕಮೇನ ಅತ್ಥೋ.

ರಾಜಗಹೇ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಕತೂಪಸಮ್ಪದಂ ಸುದ್ಧಂ ವಾ ಅಸುದ್ಧಂ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಂ ಯೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಚೋದೇತಿ, ತಂ ‘‘ಅಯಂ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನೋ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಚಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ‘‘ಕರೋತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮಾ ¶ ಓಕಾಸಂ, ಅಹಂ ತಂ ವತ್ತುಕಾಮೋ’’ತಿ ಏವಂ ಓಕಾಸಂ ಅಕಾರೇತ್ವಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಸೋ ತಙ್ಖಣೇಯೇವ ಜಾನಾತಿ ‘‘ಮಂ ಚೋದೇತೀ’’ತಿ, ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಚೇವ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ. ಓಕಾಸಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋಯೇವ. ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಪರಮ್ಮುಖಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ ¶ . ಅತ್ತನಾ ಸಮೀಪೇ ಠತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಣಾಪೇತಿ ¶ , ಸೋ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ತಂ ಚೋದೇತಿ, ಚೋದಾಪಕಸ್ಸೇವ ವುತ್ತನಯೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಥ ಸೋಪಿ ‘‘ಮಯಾ ದಿಟ್ಠಂ ಸುತಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಚೋದೇತಿ, ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಜಾನಾನಂ ತಥೇವ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಕ್ಕೋಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಪನ ಓಕಾಸಂ ಅಕಾರೇತ್ವಾ ವದನ್ತಸ್ಸ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚೇವ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ. ಓಕಾಸಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವದನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ. ಕಮ್ಮಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಅಸಮ್ಮುಖಾ ಸತ್ತವಿಧಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ವುಟ್ಠಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ‘‘ತ್ವಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ಪಟಿಕರೋಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಪೋಸಥಂ ವಾ ಪವಾರಣಂ ವಾ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ಠಪನಕ್ಖೇತ್ತಂ ಪನ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ, ಅನುವಿಜ್ಜಕಸ್ಸಾಪಿ ಓಸಟೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ‘‘ಅತ್ಥೇತಂ ತವಾ’’ತಿ ಅನುವಿಜ್ಜನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವದನ್ತಸ್ಸ ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸ್ಸಾಪಿ ‘‘ಯೋ ಇದಞ್ಚ ಇದಞ್ಚ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಅಸ್ಸಮಣೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅನೋದಿಸಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ. ಸಚೇ ಪನ ಓದಿಸ್ಸ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕೋ ಚ ಅಸುಕೋ ಚ ಅಸ್ಸಮಣೋ ಅನುಪಾಸಕೋ’’ತಿ ಕಥೇತಿ, ಆಸನತೋ ಓರುಯ್ಹ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಯಂ ಚೋದೇತಿ ವಾ ಚೋದಾಪೇತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸಙ್ಖ್ಯುಪಗಮನಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸುದ್ಧಸಞ್ಞಿತಾ, ಯೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಚೋದೇತಿ, ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಾದಿವಸೇನ ಅಮೂಲಕತಾ, ಚಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಸಮ್ಮುಖಾಚೋದನಾ, ತಸ್ಸ ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ. ವೇದನಾ ಪನೇತ್ಥ ದುಕ್ಖಾಯೇವಾತಿ.

ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸಾತಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞಭಾಗಸ್ಸ ಇದಂ, ಅಞ್ಞಭಾಗೋ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ. ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಆಧಾರೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ವತ್ಥು ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯೋ ಹಿ ಸೋ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ‘‘ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ ಛಗಲಕೋ ವುತ್ತೋ. ಸೋ ಯ್ವಾಯಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಬ್ಬಸ್ಸ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಗೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಪಕ್ಖೋ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿ ಚೇವ ಭಿಕ್ಖುಭಾವೋ ಚ, ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಾಗಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಹೋತಿ ತಿರಚ್ಛಾನಜಾತಿಯಾ ¶ ಚೇವ ಛಗಲಕಭಾವಸ್ಸ ಚ, ಸೋ ವಾ ಅಞ್ಞಭಾಗೋ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಙ್ಖ್ಯಂ ಲಭತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಚ ತೇಸಂ ‘‘ಇಮಂ ಮಯಂ ದಬ್ಬಂ ¶ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ನಾಮ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಾನಂ ತಸ್ಸ ನಾಮಕರಣಸಞ್ಞಾಯ ಆಧಾರೋ ವತ್ಥು ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಞ್ಹಿ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ. ೩೯೧) ವುತ್ತಂ. ನ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ, ಕಸ್ಮಾ? ಅಸಮ್ಭವತೋ. ನ ಹಿ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ ಚತುನ್ನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದಿಯಿಂಸು, ನ ಚ ಚತುನ್ನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಲೇಸೋ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ. ಜಾತಿಲೇಸಾದಯೋ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಾನಂಯೇವ ಲೇಸಾ ವುತ್ತಾ, ನ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದೀನಂ. ತಞ್ಚ ‘‘ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ’’ತಿ ನಾಮಂ ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಾಧಿಕರಣಭಾವೇ ಠಿತಸ್ಸ ಛಗಲಕಸ್ಸ ¶ ಕೋಚಿ ದೇಸೋ ಹೋತಿ ಥೇರಂ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇತುಂ ಲೇಸಮತ್ತೋ, ಏತ್ಥ ಚ ದಿಸ್ಸತಿ ಅಪದಿಸ್ಸತಿ ‘‘ಅಸ್ಸ ಅಯ’’ನ್ತಿ ವೋಹರೀಯತೀತಿ ದೇಸೋ, ಜಾತಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ವತ್ಥುಂ ಲಿಸ್ಸತಿ ಸಿಲಿಸ್ಸತಿ ವೋಹಾರಮತ್ತೇನೇವ ಈಸಕಂ ಅಲ್ಲೀಯತೀತಿ ಲೇಸೋ, ಜಾತಿಆದೀನಂಯೇವ ಅಞ್ಞತರಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೯೩) ಪನ ಯಸ್ಸ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ತಂ ಯಸ್ಮಾ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನೇವ ಆವಿಭೂತಂ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಅವಿಭಜಿತ್ವಾ ಯಾನಿ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವಚನಸಾಮಞ್ಞತೋ ಅತ್ಥುದ್ಧಾರವಸೇನ ಪವತ್ತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನಿ, ತೇಸಂ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯತಾ ಚ ತಬ್ಭಾಗಿಯತಾ ಚ ಯಸ್ಮಾ ಅಪಾಕಟಾ, ಜಾನಿತಬ್ಬಾ ಚ ವಿನಯಧರೇಹಿ, ತಸ್ಮಾ ತಞ್ಚ ಅವಸಾನೇ ಆಪತ್ತಞ್ಞಭಾಗಿಯೇನ ಚೋದನಞ್ಚ ಆವಿಕಾತುಂ ‘‘ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸಾತಿ ಆಪತ್ತಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ ವಾ ಹೋತಿ ಅಧಿಕರಣಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ, ಸೇಸಾ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಅಟ್ಠಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ. ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಇಧ ಚ ಆಪತ್ತಞ್ಞಭಾಗಿಯಚೋದನಾಯ ತಥಾಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಿಯನತಾ ಅಧಿಕಾತಿ.

ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಸಹಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ, ಚಿತ್ತೇನ ಚ ಸರೀರೇನ ಚ ಅವಿಯುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೪೧೨) ‘‘ಸಮಗ್ಗೋ ನಾಮ ಸಙ್ಘೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಹಿ ಸಮಚಿತ್ತತಾಯ ಚಿತ್ತೇನ ಅವಿಯುತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿದಾನತೋ ಸರೀರೇನ ಅವಿಯುತ್ತೋ. ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ‘‘ಕಥಂ ನಾಮಾಯಂ ಭಿಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭೇದನತ್ಥಾಯ ವಾಯಾಮೇಯ್ಯ. ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಭೇದನಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಸಂವತ್ತನಿಕಂ ಕಾರಣಂ. ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಓಕಾಸೇ ‘‘ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ಆದೀಸು (ಮ. ನಿ. ೧.೧೬೮, ೧೭೮) ವಿಯ ಕಾರಣಂ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ತಂ ಭೇದಕರವತ್ಥುವಸೇನ ಅಟ್ಠಾರಸವಿಧಂ. ಸಮಾದಾಯಾತಿ ಗಹೇತ್ವಾ. ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ತಂ ಸಙ್ಘಭೇದಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಸಂವತ್ತನಿಕಂ ಸಙ್ಘಭೇದನಿಬ್ಬತ್ತಿಸಮತ್ಥಂ ಕಾರಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದೀಪೇಯ್ಯ ಚೇವ ನಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ ಚ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋತಿ ಯೇ ತಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠನ್ತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ಯೇ ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ವಿಹಾರೇ’’ತಿ ಸುಣನ್ತಿ, ತೇಹಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಅಡ್ಢಯೋಜನಮತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾಪಿ ಯ್ವಾಯಂ ಅನನ್ತರೇ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ’’ತಿಆದಿವಚನಕ್ಕಮೋ ವುತ್ತೋ, ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ. ದಿಸ್ವಾ ವಾ ಸುತ್ವಾ ವಾ ಅವದನ್ತಾನಂ ದುಕ್ಕಟಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಮಾಇತಿ ಪದಂ ¶ ‘‘ಪರಕ್ಕಮೀ’’ತಿಪದೇನ ‘‘ಅಟ್ಠಾಸೀ’’ತಿಪದೇನ ಚ ಸದ್ಧಿಂ ‘‘ಮಾ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಮಾ ಅಟ್ಠಾಸೀ’’ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮೇತು ಸಮಾಗಚ್ಛತು, ಏಕಲದ್ಧಿಕೋ ಹೋತೂತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಿಂ ಕಾರಣಾ? ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ…ಪೇ… ವಿಹರತೀತಿ. ತತ್ಥ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ಮೋದಮಾನೋ. ಅವಿವದಮಾನೋತಿ ‘‘ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ, ನಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ಏವಂ ನ ವಿವದಮಾನೋ. ಏಕೋ ಉದ್ದೇಸೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಏಕುದ್ದೇಸೋ, ಏಕತೋ ಪವತ್ತಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಫಾಸು ವಿಹರತೀತಿ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ. ಏವಂ ವಿಸುಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಪಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಏವಞ್ಚ ಸೋತಿಆದಿಮ್ಹಿ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲನ್ತಿ ಇತಿ ಏತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಕುಸಲಂ ಖೇಮಂ ಸೋತ್ಥಿಭಾವೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ನೋ ಚೇ ¶ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಪರಿಯೋಸಾನೇ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಪದತ್ಥಮೇವ.

ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಞತ್ತಿಪರಿಯೋಸಾನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದ್ವೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ, ‘‘ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಯ್ಯ-ಕಾರಪತ್ತಾಯ ತತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ತಞ್ಚ ದುಕ್ಕಟಂ ತೇ ಚ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನ್ತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ. ಅಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಸಮನುಭಾಸನಂ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನಂ, ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೧. ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ¶ ತಸ್ಸೇವ ಖೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮತಿ, ತಸ್ಸೇವ. ಅನುವತ್ತಕಾತಿ ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿಂ ಖನ್ತಿಂ ರುಚಿಂ ಗಹಣೇನ ಅನುಪಟಿಪಜ್ಜನಕಾ. ವಗ್ಗಂ ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖಿಯವಚನಂ ವದನ್ತೀತಿ ವಗ್ಗವಾದಕಾ. ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಿಣ್ಣಂ ಉದ್ಧಂ ಕಮ್ಮಾರಹಾ ನ ಹೋನ್ತಿ. ನ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಜಾನಾತಿ ನೋತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಛನ್ದಾದೀನಿ ಜಾನಾತಿ. ಭಾಸತೀತಿ ‘‘ಏವಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಾಸತಿ. ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪೇತಂ ಖಮತೀತಿ ಯಂ ಸೋ ಕರೋತಿ, ಏತಂ ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ರುಚ್ಚತಿ. ಸಮೇತಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮೇತು ಸಮಾಗಚ್ಛತು, ಏಕೀಭಾವಂ ಗಚ್ಛತೂತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಸೇಸಂ ಪದತ್ಥತೋ ಉತ್ತಾನಮೇವ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಪೇತ್ಥ ದಸಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ.

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ರಾಜಗಹೇ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಅನುವತ್ತನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಏವಂ ಇಧ ಅನುವತ್ತನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬನ್ತಿ.

ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ¶ ದುಬ್ಬಚಜಾತಿಕೋತಿ ದುಬ್ಬಚಸಭಾವೋ, ವತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉದ್ದೇಸಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸೂತಿ ಉದ್ದೇಸೇ ಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸು ಅನ್ತೋಗಧೇಸು, ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಅನ್ತೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ವತ್ತಮಾನೇಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ, ಕಾರಣತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಪಞ್ಚಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬತ್ತಾ, ತೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಕತ್ತಾ ‘‘ಸಹಧಮ್ಮಿಕ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮೇನ ಬುದ್ಧಪಞ್ಞತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಿರಮಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಮಮ ವಚನಾಯಾತಿ ಯೇನ ವಚನೇನ ಮಂ ವದಥ, ತತೋ ಮಮ ವಚನತೋ ವಿರಮಥ, ಮಾ ಮಂ ತಂ ವಚನಂ ವದಥಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ವದತು ಸಹ ಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ, ಸಹಧಮ್ಮೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನಪಿ ಪಾಸಾದಿಕಭಾವಸಂವತ್ತನಿಕೇನ ವಚನೇನ ವದೇತು. ಯದಿದನ್ತಿ ವುದ್ಧಿಕಾರಣದಸ್ಸನತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ, ತೇನ ಯಂ ಇದಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಹಿತವಚನಂ, ಆಪತ್ತಿತೋ ಚ ವುಟ್ಠಾಪನಂ, ತೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವಚನೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವುಟ್ಠಾಪನೇನ. ಏವಂ ಸಂವದ್ಧಾಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪರಿಸಾತಿ ಏವಂ ಪರಿಸಾಯ ¶ ವುದ್ಧಿಕಾರಣಂ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಪಿ ದಸಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ.

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಏವಂ ಇಧ ಅವಚನೀಯಕರಣತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾತಿ.

ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೩. ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂವಾತಿ ಏತ್ಥ ನಗರಮ್ಪಿ ಗಾಮೇ ಅನ್ತೋಗಧಮೇವ. ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತೀತಿತತ್ಥ ಪಟಿಬದ್ಧಚೀವರಾದಿಪಚ್ಚಯತಾಯ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸತಿ. ಪುಪ್ಫದಾನಾದೀಹಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಸದ್ಧಂ ವಿನಾಸೇನ್ತೋ ಕುಲಾನಿ ದೂಸೇತೀತಿ ಕುಲದೂಸಕೋ. ಮಾಲಾವಚ್ಛರೋಪನಾದಯೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ. ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸೋ ಕುಲದೂಸಕೋ ಭಿಕ್ಖು. ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ¶ ಕುಲದೂಸಕೋ…ಪೇ… ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾತಿ ಇಮಿನಾಸ್ಸ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಾರಹತಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಕತೋ ಪನೇಸ ಯಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ಕುಲದೂಸಕಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ಯಸ್ಮಿಞ್ಚ ವಿಹಾರೇ ವಸತಿ, ನೇವ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ಚರಿತುಂ ಲಭತಿ, ನ ವಿಹಾರೇ ವಸಿತುಂ. ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿಏತ್ಥ ಸೋತಿ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಕತೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಛನ್ದೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ, ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸು. ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸೋ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ’’ತಿಆದೀನಿ ¶ ವದಮಾನೋ. ತಸ್ಸ ವಚನಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ ಏವಂ ವಚನೀಯೋ, ನ ಕುಲದೂಸನನಿವಾರಣತ್ಥಾಯ. ಕುಲದೂಸನಕಮ್ಮೇನ ಹಿ ಸೋ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಪುಬ್ಬೇವ ಆಪನ್ನೋ, ಏವಂ ಪನಸ್ಸ ವಿಸುಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಪಿ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತೋ ಅಪರಂ ದುಕ್ಕಟಂ. ಏವಞ್ಚ ಸೋತಿಆದಿ ಇತೋ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಞ್ಚ ಅವುತ್ತಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಪಿ ದಸಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ.

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಸ್ಸಜಿಪುನಬ್ಬಸುಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಛನ್ದಗಾಮಿತಾದೀಹಿ ಪಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಏವಂ ಇಧ ಛನ್ದಾದೀಹಿ ಪಾಪನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬನ್ತಿ.

ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಿಗಮನವಣ್ಣನಾ

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ…ಪೇ… ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿಏತ್ಥ ಪಠಮಂ ಆಪತ್ತಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಪಠಮಂ ವೀತಿಕ್ಕಮನಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇತರೇ ಪನ ಯಥಾ ತತಿಯೇ ಚ ಚತುತ್ಥೇ ಚ ದಿವಸೇ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತತಿಯಕೋ, ಚತುತ್ಥಕೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಯಾವತತಿಯೇ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮೇ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಯಾವತೀಹನ್ತಿ ಯತ್ತಕಾನಿ ಅಹಾನಿ. ಜಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತೀತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ. ತತ್ಥಾಯಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದನಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಮಾತಿಕಾ – ಆಪತ್ತಿ ಚ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಚ, ಪಕತತ್ತೋ ಚ ಹೋತಿ, ಪಕತತ್ತಸಞ್ಞೀ ಚ, ಅನನ್ತರಾಯಿಕೋ ಚ ಹೋತಿ, ಅನನ್ತರಾಯಿಕಸಞ್ಞೀ ಚ, ಪಹು ಚ ಹೋತಿ, ಪಹುಸಞ್ಞೀ ಚ, ಛಾದೇತುಕಾಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ಛಾದೇತಿ ಚಾತಿ. ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿ ಚ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಚಾತಿ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಸಾ ತೇರಸನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಾ ಹೋತಿ, ಸೋಪಿ ಚ ತತ್ಥ ವತ್ಥುವಸೇನ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ¶ ನಾಮಮತ್ತವಸೇನ ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಆಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀಯೇವ ಹುತ್ವಾ ‘‘ನ ದಾನಿ ನಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಛಾದೇತುಕಾಮೋವ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಆಪತ್ತಿ. ಸಚೇ ಪನೇತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ವಾ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಸಞ್ಞೀ ವಾ, ವೇಮತಿಕೋ ವಾ, ಅಚ್ಛನ್ನಾವ ಹೋತಿ. ಪಕತತ್ತೋತಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ. ಸೋ ಚೇ ಪಕತತ್ತಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಛಾದೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಅನನ್ತರಾಯಿಕೋತಿ ಯಸ್ಸ ದಸಸು ರಾಜಚೋರಅಗ್ಗಿಉದಕಮನುಸ್ಸಅಮನುಸ್ಸವಾಳಸರೀಸಪಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯೇಸು ಏಕೋಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸೋ ಚೇ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಸಞ್ಞೀ ಛಾದೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಪಹೂತಿ ಯೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಞ್ಚೇವ ಆರೋಚೇತುಞ್ಚ, ಸೋ ಚೇ ಪಹುಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ಛಾದೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಛಾದೇತುಕಾಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ಛಾದೇತಿ ಚಾತಿಇದಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ. ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಸೋ ಸಭಾಗಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಾ ಆಚರಿಯೋ ವಾ’’ತಿ ಲಜ್ಜಾಯ ನಾರೋಚೇತಿ, ಛನ್ನಾವ ಹೋತಿ. ಉಪಜ್ಝಾಯಾದಿಭಾವೋ ಹಿ ಇಧ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಸಭಾಗಮತ್ತಮೇವ ಪಮಾಣಂ. ಅಯಂ ‘‘ಜಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತೀ’’ತಿಪದಸ್ಸ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಅತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ತಾವತೀಹನ್ತಿ ¶ ತತ್ತಕಾನಿ ಅಹಾನಿ, ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಆರೋಚಿತದಿವಸೋ, ತಾವ ದಿವಸಪಕ್ಖಮಾಸಸಂವಚ್ಛರವಸೇನ ಯತ್ತಕೋ ಕಾಲೋ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ, ತತ್ತಕಂ ಕಾಲನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಕಾಮಾ ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬನ್ತಿ ನ ಕಾಮೇನ ನ ವಸೇನ, ಅಥ ಖೋ ಅಕಾಮೇನ ಅವಸೇನ ಪರಿವಾಸಂ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ಥಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸೋ ಸುದ್ಧನ್ತಪರಿವಾಸೋ ಸಮೋಧಾನಪರಿವಾಸೋ ಚಾತಿ ತಿವಿಧೋ ಪರಿವಾಸೋ. ತತ್ಥ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸೋ ತಾವ ಯಥಾಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದಾತಬ್ಬೋ. ಕಸ್ಸಚಿ ಹಿ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಕಸ್ಸಚಿ ದ್ವೀಹಾದಿಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ. ಕಸ್ಸಚಿ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಕಸ್ಸಚಿ ¶ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ತದುತ್ತರಿ ವಾ. ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸಂ ದೇನ್ತೇನ ಪಠಮಮೇವ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ತತೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನದಿವಸೇ ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಏಕಾ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಾಪೇತ್ವಾ ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೯೮) ಆಗತನಯೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವತ್ವಾ ಪರಿವಾಸೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಅಥ ದ್ವೀಹತೀಹಾದಿಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ¶ , ದ್ವೀಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ತೀಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಚತೂಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಪಞ್ಚಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ…ಪೇ… ಚುದ್ದಸಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿಏವಂ ಯಾವ ಚುದ್ದಸದಿವಸಾನಿ ದಿವಸವಸೇನ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಪಞ್ಚದಸದಿವಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯಂ ‘‘ಪಕ್ಖಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ತತೋ ಯಾವ ಏಕೂನತಿಂಸತಿಮೋ ದಿವಸೋ, ತಾವ ‘‘ಅತಿರೇಕಪಕ್ಖಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಅತಿರೇಕಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ದ್ವೇಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಅತಿರೇಕದ್ವೇಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ತೇಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ…ಪೇ… ಅತಿರೇಕಏಕಾದಸಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿ ಏವಂ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಸಂವಚ್ಛರೇ ಪುಣ್ಣೇ ‘‘ಏಕಸಂವಚ್ಛರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಪರಂ ಅತಿರೇಕಸಂವಚ್ಛರಂ ದ್ವೇಸಂವಚ್ಛರಂ ಏವಂ ಯಾವ ಸಟ್ಠಿಸಂವಚ್ಛರಅತಿರೇಕಸಟ್ಠಿಸಂವಚ್ಛರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿ, ತತೋ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋಪಿ ವತ್ವಾ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ.

ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇ ತಿಸ್ಸೋ ತದುತ್ತರಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ಯಥಾ ‘‘ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಏವಂ ‘‘ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ, ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಪರಂ ಪನ ಸತಂ ವಾ ಹೋತು, ಸಹಸ್ಸಂ ವಾ, ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಸುಪಿ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಏಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಏಕಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಏಕಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಂ ಏಕಂ ಅತ್ತಕಾಮಂ ಏಕಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ಗಣನವಸೇನ ವಾ, ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ಥುಕಿತ್ತನವಸೇನ ವಾ, ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ನಾಮಮತ್ತವಸೇನ ವಾ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ತತ್ಥ ನಾಮಂ ದುವಿಧಂ ಸಜಾತಿಸಾಧಾರಣಂ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಞ್ಚ, ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಸಜಾತಿಸಾಧಾರಣಂ, ಆಪತ್ತೀತಿ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣನಾಮವಸೇನಾಪಿ ¶ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಇದಞ್ಹಿ ಪರಿವಾಸಾದಿವಿನಯಕಮ್ಮಂ ವತ್ಥುವಸೇನ ಗೋತ್ತವಸೇನ ನಾಮವಸೇನ ಆಪತ್ತಿವಸೇನ ಚ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ತತ್ಥ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠೀತಿ ವತ್ಥು ಚೇವ ಗೋತ್ತಞ್ಚ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ನಾಮಞ್ಚೇವ ಆಪತ್ತಿ ಚ, ತತ್ಥ ‘‘ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನೇನಾಪಿ ‘‘ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ’’ತಿವಚನೇನಾಪಿ ವತ್ಥು ಚೇವ ಗೋತ್ತಞ್ಚ ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿವಚನೇನಾಪಿ ‘‘ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿವಚನೇನಾಪಿ ನಾಮಞ್ಚೇವ ಆಪತ್ತಿ ಚ ಗಹಿತಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏತೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ವಸೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ಕಾತಬ್ಬಾ.

ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ¶ ¶ ಚ ಸಚೇ ಅಪ್ಪಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಹೋತಿ, ಸಕ್ಕಾ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಂ ಅನಾಪಜ್ಜನ್ತೇನ ವಸಿತುಂ, ತತ್ಥೇವ ‘‘ಪರಿವಾಸಂ ಸಮಾದಿಯಾಮಿ, ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಂ ಸಮಾದಾತಬ್ಬಂ, ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಪುನ ಆಗತಾಗತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆರೋಚೇನ್ತೇನ ವತ್ತಭೇದಞ್ಚ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಞ್ಚ ಅಕತ್ವಾ ಪರಿವಸಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪರಿವಾಸಂ ಸೋಧೇತುಂ, ನಿಕ್ಖಿತ್ತವತ್ತೇನ ವಸಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ, ಏಕಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಪರಿವಾಸಂ ನಿಕ್ಖಿಪಾಮಿ, ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿವಾಸೋ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋ, ಏಕಪದೇನಾಪಿ ಚೇತ್ಥ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪರಿವಾಸೋ, ದ್ವೀಹಿ ಪನ ಸುನಿಕ್ಖಿತ್ತೋಯೇವ, ಸಮಾದಾನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನಿಕ್ಖಿತ್ತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಕತತ್ತಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಥಾನೇನ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಏಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪತೋ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನತೋ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೇ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾಮಗ್ಗತೋ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಗುಮ್ಬೇನ ವಾ ವತಿಯಾ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಅರುಣೇಯೇವ ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ. ಯಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಮೇವ. ಅರುಣೇ ಉಟ್ಠಿತೇ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಸೋ ಪುರೇ ಅರುಣೇಯೇವ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗತೋ, ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಂ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಯಾವ ರತ್ತಿಯೋ ಪೂರೇನ್ತಿ, ತಾವ ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೯೭) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಇತರೇಸು ಪನ ದ್ವೀಸು ‘‘ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಂ ನ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೧೫೭) ಇಮಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಖನ್ಧಕೇ ಅನುಞ್ಞಾತೋ ಸುದ್ಧನ್ತಪರಿವಾಸೋ ನಾಮ, ಸೋ ದುವಿಧೋ ಚೂಳಸುದ್ಧನ್ತೋ ಮಹಾಸುದ್ಧನ್ತೋತಿ, ದುವಿಧೋಪಿ ಚೇಸ ರತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಸಕಲಂ ವಾ ಏಕಚ್ಚಂ ವಾ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ ಚ ತತ್ಥ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದಾತಬ್ಬೋ. ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಂ ಪನ ‘‘ಏತ್ತಿಕಾ ಅಹಂ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿ ಜಾನಾತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಅಕಾರಣಮೇತಂ. ತಸ್ಸ ದಾನವಿಧಿ ಖನ್ಧಕೇ ಆಗತೋ, ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಪನ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨) ವುತ್ತಾ. ಇತರೋ ಪನ ಸಮೋಧಾನಪರಿವಾಸೋ ನಾಮ, ಸೋ ತಿವಿಧೋ ಹೋತಿ ಓಧಾನಸಮೋಧಾನೋ ¶ ಅಗ್ಘಸಮೋಧಾನೋ ಮಿಸ್ಸಕಸಮೋಧಾನೋತಿ. ತತ್ಥ ಓಧಾನಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ಅನ್ತರಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಪರಿವುತ್ಥದಿವಸೇ ಓಧುನಿತ್ವಾ ¶ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪುರಿಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಮೂಲದಿವಸಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಪಚ್ಛಾ ಆಪನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಸಮೋದಹಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಪರಿವಾಸೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಅಗ್ಘಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ಸಮ್ಬಹುಲಾಸು ಆಪತ್ತೀಸು ಯಾ ಏಕಾ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಬ್ಬಚಿರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ, ತಾಸಂ ಅಗ್ಘೇನ ಸಮೋಧಾಯ ತಾಸಂ ರತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದವಸೇನ ಅವಸೇಸಾನಂ ಊನತರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ದಾತಬ್ಬಪರಿವಾಸೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಮಿಸ್ಸಕಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಪರಿವಾಸೋ ¶ ವುಚ್ಚತಿ, ಅಯಂ ತಿವಿಧೇಪಿ ಸಮೋಧಾನಪರಿವಾಸೇ ಸಙ್ಖೇಪಕಥಾ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨) ವುತ್ತೋ, ಇದಂ ‘‘ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಮುಖಂ.

ಉತ್ತರಿ ಛಾರತ್ತನ್ತಿ ಪರಿವಾಸತೋ ಉತ್ತರಿ ಛ ರತ್ತಿಯೋ. ಭಿಕ್ಖುಮಾನತ್ತಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಮಾನಭಾವಾಯ, ಆರಾಧನತ್ಥಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ. ಭಿಕ್ಖುಮಾನತ್ತಞ್ಚ ಪನೇತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಪಟಿಚ್ಛನ್ನವಸೇನ ದುವಿಧಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಪರಿವಾಸಂ ಅದತ್ವಾ ಮಾನತ್ತಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಮಾನತ್ತಂ. ಯಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಪರಿವಾಸಪರಿಯೋಸಾನೇ ದಾತಬ್ಬಂ ಮಾನತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಮಾನತ್ತನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಇದಂ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪನೇತೇಸಂ ದಾನವಿಧಿ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಚ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨) ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ. ಸಚೇ ಅಯಂ ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಸಮಾದಾತುಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿವಾಸೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಪದೇಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಮಾನತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮಿ, ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ನೇಸಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ತತೋ ತೇಸು ಗತೇಸು ವಾ ಅಗತೇಸು ವಾ ಪುರಿಮನಯೇನ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋತಿ ಏತ್ಥ ವೀಸತಿಸಙ್ಘೋ ಗಣೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವೀಸತಿಗಣೋ. ತತ್ರಾತಿ ಯತ್ರ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ. ಅಬ್ಭೇತಬ್ಬೋತಿ ಅಭಿಏತಬ್ಬೋ, ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮವಸೇನ ಓಸಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅವ್ಹಾತಬ್ಬೋತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ. ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಂ ಪನ ಪಾಳಿವಸೇನ ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೧೦೦ ಆದಯೋ) ವಿನಿಚ್ಛಯವಸೇನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತಂ. ಅನಬ್ಭಿತೋತಿ ನ ಅಬ್ಭಿತೋ ಅಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೋ, ಅಕತಬ್ಭಾನಕಮ್ಮೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅನವ್ಹಾತೋತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ. ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾತಿ ಯೇ ಊನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ¶ ಅಬ್ಭೇನ್ತಿ, ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಗರಹಿತಬ್ಬಾ, ಸಾತಿಸಾರಾ ಸದೋಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಂ ಅನುಗತಾ ಓವಾದಾನುಸಾಸನೀ ಸಾಮೀಚಿ ಧಮ್ಮತಾ. ಸೇಸಮೇತ್ಥ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅನಿಯತಕಣ್ಡೋ

೧. ಪಠಮಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೇ ¶ ¶ ¶ ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಮಾತುಗಾಮೇನಾತಿ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ. ಏಕೋ ಏಕಾಯಾತಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸಙ್ಖಾತಾಯ ಏಕಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ. ರಹೋತಿ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ (ಪಾರಾ. ೪೪೫) ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ ಆಗತೋ, ಚಕ್ಖುಸ್ಸೇವ ಪನ ರಹೋ ‘‘ರಹೋ’’ತಿ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಪಿಹಿತಕವಾಟಸ್ಸ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಹೋತಿ, ನೇವ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ. ಯತ್ಥ ಪನ ಸಕ್ಕಾ ದಟ್ಠುಂ, ತಾದಿಸೇ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇಪಿ ಓಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಚಕ್ಖುಕೋ ವಿಕ್ಖಿತ್ತಚಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ, ಸಮೀಪೇ ಠಿತೋಪಿ ಅನ್ಧೋ ನ ಕರೋತಿ, ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ಇತ್ಥೀನಂ ಪನ ಸತಮ್ಪಿ ನ ಕರೋತಿಯೇವ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ರಹೋತಿ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ’’ತಿ. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇತಿ ಕುಟ್ಟಾದೀಹಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ. ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇತಿ ಕಮ್ಮಕ್ಖಮಂ ಕಮ್ಮಯೋಗ್ಗನ್ತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಅಲಂ ಪರಿಯತ್ತಂ ಕಮ್ಮನಿಯಭಾವಾಯಾತಿ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇ. ಯತ್ಥ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಕರೋನ್ತಾ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ, ತಾದಿಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಚ ಸಯನಮ್ಪಿ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಏವ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾತಿ ಸದ್ಧಾತಬ್ಬವಚನಾ, ಅರಿಯಸಾವಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಏವರೂಪಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ವದತಿ, ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಜ್ಜಂ ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಅಪ್ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯೇನ ವಾ ಸಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಾದೀಸು ಆಕಾರೇಸು ಯೇನ ವಾ ಆಕಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮೇಥುನಾದೀನಿ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಏವರೂಪಾಯಪಿ ಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ವಚನಮತ್ತೇನ ಆಕಾರೇನ ನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಥಾಪೀತಿ. ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ವಾ ವತ್ಥುಂ ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬತಾಯ ಅನಿಯತೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ¶ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಕಪ್ಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಕಿಲೇಸಸಙ್ಖಾತೇನ ರಹಸ್ಸಾದೇನ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮತಾಯ ಅಕ್ಖಿಅಞ್ಜನಾದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ. ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇ ಇತ್ಥೀ ನಿಸೀದತು, ತಸ್ಸಾ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾಯ ಸೋ ನಿಸೀದತು, ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರಿಮಂಯೇವ ಉಭೋ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತು, ಉಭಿನ್ನಂ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ವಾ ಮೇಥುನಂ ವಾ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ನಿಪಜ್ಜನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಪುರಿಸೇ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅನಿದ್ದಾಯನ್ತೇ ಅನನ್ಧೇ ವಿಞ್ಞುಪುರಿಸೇ ಉಪಚಾರಗತೇ ಸತಿ, ಠಿತಸ್ಸ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖಸ್ಸ, ಅಞ್ಞವಿಹಿತಸ್ಸ ಚ ನಿಸಜ್ಜನಪಚ್ಚಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಪನ ತೀಹಿಪಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಿಯಾ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ. ಯಂ ಪನ ¶ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ವಸೇನ ಅಙ್ಗಭೇದೋ ಞಾತಬ್ಬೋ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪಠಮಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ದುತಿಯಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಇತ್ಥೀಪಿ ಪುರಿಸೋಪಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿಞ್ಞೂ ಅನನ್ಧೋ ಅಬಧಿರೋ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಓಕಾಸೇ ಠಿತೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ವಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ. ಬಧಿರೋ ಪನ ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ, ಅನ್ಧೋ ವಾ ಅಬಧಿರೋಪಿ ನ ಕರೋತಿ. ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಞ್ಚ ಪರಿಹಾಪೇತ್ವಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪನೇತ್ಥ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋತಿಆದಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಅನಿಯತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಣ್ಡೋ

ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೧. ಚೀವರವಗ್ಗೋ

೧. ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ¶ ¶ ಪನ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ತಾವ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಪರಿಯೋಸಾನೇನ ವಾ, ‘‘ನಟ್ಠಂ ವಾ ವಿನಟ್ಠಂ ವಾ ದಡ್ಢಂ ವಾ ಚೀವರಾಸಾ ವಾ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೩) ಇಮೇಸು ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಚೀವರಸ್ಮಿಂ, ಚೀವರಸ್ಸ ಕರಣಪಲಿಬೋಧೇ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅತ್ಥತಕಥಿನಸ್ಸ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಯಾವ ಇಮೇಹಾಕಾರೇಹಿ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧೋ ನ ಛಿಜ್ಜತಿ, ತಾವ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಂ ಲಭತಿ. ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥತಂ, ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಉಬ್ಭತೇ. ತತ್ರೇವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ ಚ ಉಬ್ಭಾರೋ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ ನಾಮ ಭಗವತಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಜನಾನಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತಯೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಏಕೋ ವಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂ ಉಪಗತೋ, ತತ್ಥ ಪಚ್ಛಿಮವಸ್ಸೂಪಗತೇ ಗಣಪೂರಕೇ ಕತ್ವಾ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ತೇ ಚ ಗಣಪೂರಕಾವ ಹೋನ್ತಿ, ಆನಿಸಂಸೇ ನ ಲಭನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತೇಸು ಯೋ ಕೋಚಿ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ ಚೀವರಂ ದೇತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೬-೩೦೯), ತಂ ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಾಯ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಕಥಿನತ್ಥಾರಾರಹಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಾತಬ್ಬಂ. ತೇನ ತದಹೇವ ಪಞ್ಚ ವಾ ಅತಿರೇಕಾನಿ ವಾ ಖಣ್ಡಾನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾಟಿ ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೋ ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಭಿಕ್ಖೂಹಿಪಿ ತಸ್ಸ ಸಹಾಯೇಹಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಸಚೇ ಕತಚೀವರಮೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸುನ್ದರಮೇವ. ಅಚ್ಛಿನ್ನಾಸಿಬ್ಬಿತಂ ಪನ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಚೇ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಅತ್ಥರಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಪೋರಾಣಿಕಂ ¶ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ¶ ನವಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾಯ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಾಮೀ’’ತಿ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ. ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಅನ್ತರವಾಸಕೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ತತೋ ತೇನ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠೇ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಗತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ, ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಥಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೧೩) ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಥೇರಾನಞ್ಚ ನವಾನಞ್ಚ ಬಹೂನಞ್ಚ ಏಕಸ್ಸ ಚ ಅನುರೂಪಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ತೇಹಿಪಿ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನ’’ನ್ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅನುಮೋದಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠೇಸುಪಿ ಯೇ ಅನುಮೋದನ್ತಿ, ತೇಸಂಯೇವ ಅತ್ಥತಂ ಹೋತಿ ಕಥಿನಂ. ತೇ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾ ಅನಾಮನ್ತಚಾರೋ, ಅಸಮಾದಾನಚಾರೋ, ಯಾವದತ್ಥಚೀವರಂ, ಗಣಭೋಜನಂ, ಯೋ ಚ ತತ್ಥ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಚೀವರಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚಾನಿಸಂಸೇ ಲಭನ್ತಿ, ಅಯಂ ತಾವ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ. ತಂ ಪನೇತಂ ಕಥಿನಂ ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತಿಕಾ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾಯ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾ ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಿಕಾ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಿಕಾ ನಾಸನನ್ತಿಕಾ ಸವನನ್ತಿಕಾ ಆಸಾವಚ್ಛೇದಿಕಾ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾ ಸಹುಬ್ಭಾರಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೧೦) ಏವಂ ವುತ್ತಾಸು ಅಟ್ಠಸು ಮಾತಿಕಾಸು ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಉದ್ಧರೀಯತಿ, ತತ್ಥ ವಿತ್ಥಾರವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೦) ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇತಿ ‘‘ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸೇಸಪಲಿಬೋಧಾಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ.

ದಸಾಹಪರಮನ್ತಿ ದಸ ಅಹಾನಿ ಪರಮೋ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ದಸಾಹಪರಮೋ, ತಂ ದಸಾಹಪರಮಂ ಕಾಲಂ ಧಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಧಿಟ್ಠಿತವಿಕಪ್ಪಿತೇಸು ಅಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ಅತಿರೇಕಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ, ಚೀವರಂ ನಾಮ ಖೋಮಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಂ ಕಮ್ಬಲಂ ಸಾಣಂ ಭಙ್ಗನ್ತಿ ಏತೇಸಂ ವಾ ತದನುಲೋಮಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಅಯಮಸ್ಸ ಜಾತಿ, ಪಮಾಣತೋ ಪನ ತಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಯಾಮತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಚತುರಙ್ಗುಲವಿತ್ಥತಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೫೮). ಯಂ ಪನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಿತವಿಕಪ್ಪಿತೇಸು ಅಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ’’ತಿ, ಏತ್ಥ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಚತುಮಾಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ನಿಸೀದನಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಯಾವ ಆಬಾಧಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ಮುಖಪುಞ್ಛನಚೋಳಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೫೮) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬತಾ ಜಾನಿತಬ್ಬಾ. ತತ್ಥ ತಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತೇನ ರಜಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ದತ್ವಾ ಪಮಾಣಯುತ್ತಮೇವ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಸುಗತಚೀವರತೋ ಊನಕಂ ವಟ್ಟತಿ, ಲಾಮಕಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ¶ ತಾವ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಸ್ಸ ¶ ಚ ದೀಘತೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಂ, ತಿರಿಯಂ ಮುಟ್ಠಿತ್ತಿಕಂ, ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ದೀಘತೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕೋ ¶ , ತಿರಿಯಂ ದ್ವಿಹತ್ಥೋಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಪನ ಅತಿರೇಕಞ್ಚ ಊನಕಞ್ಚ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ದ್ವೇ ಚೀವರಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ, ವಾಚಾಯ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಪುರಾಣಸಙ್ಘಾಟಿಂ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ನವಂ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತೇನ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಕಾಯೇನ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ, ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ. ತತ್ರ ದುವಿಧಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ – ಸಚೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಹೋತಿ, ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ಅಥ ಅನ್ತೋಗಬ್ಭಾದೀಸು ಸಾಮನ್ತವಿಹಾರೇ ವಾ ಹೋತಿ, ಠಪಿತಟ್ಠಾನಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ‘‘ಏತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ಏಸ ನಯೋ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇ ಚ ಅನ್ತರವಾಸಕೇ ಚ. ನಾಮಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ. ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಅನ್ತರವಾಸಕನ್ತಿ ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ನಾಮೇನೇವ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾನಿ. ಸಚೇ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಠಪಿತವತ್ಥೇಹಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಆದೀನಿ ಕರೋತಿ, ನಿಟ್ಠಿತೇ ರಜನೇ ಚ ಕಪ್ಪೇ ಚ ‘‘ಇಮಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪುನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾನಿ. ಇದಞ್ಚ ಪನ ತಿಚೀವರಂ ಸುಖಪರಿಭೋಗತ್ಥಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ಅನತಿರಿತ್ತಪಮಾಣಾ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಚತ್ತಾರೋ ವಸ್ಸಿಕೇ ಮಾಸೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ, ತತೋ ಪರಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ, ವಣ್ಣಭೇದಮತ್ತರತ್ತಾಪಿ ಚೇಸಾ ವಟ್ಟತಿ, ದ್ವೇ ಪನ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ನಿಸೀದನಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಏಕಮೇವ, ದ್ವೇ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಮ್ಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ತಂ ಪನ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಬಹೂನಿಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ನೀಲಮ್ಪಿ ಪೀತಕಮ್ಪಿ ಸದಸಮ್ಪಿ ಪುಪ್ಫದಸಮ್ಪೀತಿ ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಯಾವ ಆಬಾಧೋ ಅತ್ಥಿ, ತಾವ ಪಮಾಣಿಕಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ, ಆಬಾಧೇ ವೂಪಸನ್ತೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ, ಸಾ ಏಕಾವ ವಟ್ಟತಿ. ಮುಖಪುಞ್ಛನಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ತಂ ಪನ ಏಕಮ್ಪಿ ಬಹೂನಿಪಿ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳೇ ಗಣನಾ ನತ್ಥಿ, ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತತ್ತಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ. ಥವಿಕಾಪಿ ಪರಿಸ್ಸಾವನಮ್ಪಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಪಮಾಣಂ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ಬಹೂನಿಪಿ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಮಞ್ಚಭಿಸಿ ಪೀಠಭಿಸಿ ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ¶ ಪಾವಾರೋ ಕೋಜವೋತಿ ಏತೇಸು ಪನ ಸೇನಾಸನಪರಿಕ್ಖಾರತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇ ಚ ಅಧಿಟ್ಠಾನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿಯೇವ. ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದಾನೇನ, ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಣೇನ, ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹೇನ, ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನ, ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ, ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ, ಲಿಙ್ಗಪರಿವತ್ತನೇನ, ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣೇನಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹತಿ. ತಿಚೀವರಂ ಪನ ಕನಿಟ್ಠಙ್ಗುಲಿನಖಪಿಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣೇನ ಛಿದ್ದೇನಾಪಿ ವಿಜಹತಿ, ತಞ್ಚ ¶ ಖೋ ವಿನಿಬ್ಬೇಧೇನೇವ. ಸಚೇ ಹಿ ಛಿದ್ದಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಏಕತನ್ತುಪಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ರಕ್ಖತಿಯೇವ. ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಚ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಸ್ಸ ಚ ದೀಘನ್ತತೋ ವಿದತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ತಿರಿಯನ್ತತೋ ¶ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಪದೇಸಸ್ಸ ಓರತೋ ಛಿದ್ದಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಅನ್ತರವಾಸಕೇಪಿ ದೀಘನ್ತತೋ ಏತದೇವ ಪಮಾಣಂ, ತಿರಿಯನ್ತೇನ ಪನ ಚತುರಙ್ಗುಲತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ತಿಣ್ಣನ್ನಮ್ಪಿ ವುತ್ತೋಕಾಸಸ್ಸ ಪರತೋ ನ ಭಿನ್ದತಿ, ತಸ್ಮಾ ಛಿದ್ದೇ ಜಾತೇ ತಿಚೀವರಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಪುನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ವಸ್ಸಾನಮಾಸಾತಿಕ್ಕಮೇನಾಪಿ, ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಆಬಾಧವೂಪಸಮೇನಾಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹತಿ. ತಸ್ಮಾ ಸಾ ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ. ವಿಕಪ್ಪನಲಕ್ಖಣಂ ಪನ ಸಬ್ಬಚೀವರಾನಂ ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇಯೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಓಕಾಸೇ ಯಂ ಏವಂ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ ಅವಿಕಪ್ಪಿತಞ್ಚ, ತಂ ‘‘ಅತಿರೇಕಚೀವರ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ತಂ ಯಥಾವುತ್ತಜಾತಿಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂದಸಾಹಪರಮಂ ಕಾಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಯಥಾ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ನ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಅಕ್ರುಬ್ಬತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಞ್ಚ ಚೀವರಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪತ್ತಿ ಚಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಥ ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಕತ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ವಿನಯಕಮ್ಮಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಮಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಮಿಚ್ಚೇವ. ಕಿಂ ತಂ? ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಸಹ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ. ತಞ್ಚ ಪನೇತಂ ಚೀವರಂ ಯಂ ದಿವಸಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತಸ್ಸ ಯೋ ಅರುಣೋ, ಸೋ ಉಪ್ಪನ್ನದಿವಸನಿಸ್ಸಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ಚೀವರುಪ್ಪಾದದಿವಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾದಸೇ ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮಿತಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಗಣಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ರಾಯಂ ನಯೋ – ಸಙ್ಘಸ್ಸ ತಾವ ಏವಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ದಸಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇಮಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ¶ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ದ್ವೇ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ದ್ವೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಸಚೇ ತದುತ್ತರಿ, ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜನೇಪಿ ಸಚೇ ದ್ವೇ ವಾ ಬಹೂನಿ ವಾ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಇಮಾನಿ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಾನಿ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಾನಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ, ಇಮಾನಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಪಾಳಿಂ ವತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ ವಿವರತಿ ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋತಿ ದೇಸೇತಿ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೩೯), ಇಮಿನಾ ಲಕ್ಖಣೇನ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ, ‘‘ಆಮ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ, ‘‘ಸಾಧು ಸುಟ್ಠು ಸಂವರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ದ್ವೀಸು ಪನ ಸಮ್ಬಹುಲಾಸು ವಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವಚನಭೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ದೇಸಿತಾಯ ¶ ಆಪತ್ತಿಯಾ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ¶ , ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೪) ಏವಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಂ ದಾತಬ್ಬಂ, ದ್ವೀಸು ಬಹೂಸು ವಾ ವಚನಭೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ.

ಗಣಸ್ಸ ಪನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ‘‘ಇಮಾಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಅಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇನಾಪಿ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ…ಪೇ… ದೇಸೇತಿ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಚೀವರದಾನೇಪಿ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೬) ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಸೇಸಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವ. ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ‘‘ಇಮಾಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಅಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮತೋ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಪನ ನವಕತರೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತೇನಾಪಿ ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಆಮ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಆಮ ಆವುಸೋ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತತೋ ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಸಂವರೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧು ಸುಟ್ಠು ಸಂವರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ದೇಸಿತಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಾತಬ್ಬಂ, ದ್ವೀಸು ತೀಸು ¶ ವಾ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಾನುಸಾರೇನೇವ ನಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ದ್ವಿನ್ನಂ ಪನ ಯಥಾ ಗಣಸ್ಸ, ಏವಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರದಾನಞ್ಚ ತೇಸಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಯಥಾ ಏಕೇನ ಪುಗ್ಗಲೇನ, ತಥಾ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ಪನ ಸಬ್ಬನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ವಿಧಾನಂ. ಚೀವರಂ ಪತ್ತೋ ನಿಸೀದನನ್ತಿ ವತ್ಥುಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ನಾನಂ, ಪರಮ್ಮುಖಂ ಪನ ವತ್ಥು ‘‘ಏತ’’ನ್ತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಬಹೂನಿ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಏತಾನೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ನಿಸ್ಸಟ್ಠದಾನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನಿಸ್ಸಟ್ಠವತ್ಥುಂ ‘‘ದಿನ್ನಮಿದಂ ಇಮಿನಾ ಮಯ್ಹ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ನ ಪಟಿದೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಲೇಸೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇನ ಭಣ್ಡಂ ಅಗ್ಘಾಪೇತ್ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅತಿರೇಕಚೀವರಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ದಸಾಹಪರಮ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಥಾ ಚ ಇಧ, ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ತಸ್ಮಾ ನಂ ಪರತೋ ನ ವಕ್ಖಾಮ. ದಸಾಹಂ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತೇಪಿ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ, ತಥಾ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಾವಿಕಪ್ಪಿತಅಅಸ್ಸಜ್ಜಿತಅನಟ್ಠಾವಿನಟ್ಠಅದಡ್ಢಾವಿಲುತ್ತೇಸು ಅಧಿಟ್ಠಿತಾದಿಸಞ್ಞಿನೋ. ಅನ್ತೋದಸಾಹಂ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇ ವಿಕಪ್ಪಿತೇ ¶ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇ ನಟ್ಠೇ ವಿನಟ್ಠೇ ದಡ್ಢೇ ಅಚ್ಛಿನ್ನೇ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಗಾಹಿತೇ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಇದಂ, ಏವಂ ಇತೋ ಪರಾನಿಪಿ, ಉಭತೋಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇಸುಪಿ ಹಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಚ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಸೇಸಾಪತ್ತಿಯೋ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ, ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿ ವಾ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ವಾ ಕಾಚಿ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಪನ ಠಪೇತ್ವಾ ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಛ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾ, ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದುಕ್ಕಟವಸೇನ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾತಿ, ಇದಮೇತ್ಥ ಲಕ್ಖಣಂ, ಇತಿ ವಿಪತ್ತಿಕಥಾ ಇಧೇವ ನಿಟ್ಠಿತಾತಿ, ನ ನಂ ಇತೋ ಪರಂ ವಿಚಾರಯಿಸ್ಸಾಮ. ಜಾತಿಪ್ಪಮಾಣಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕತಾ, ಗಣನುಪಗತಾ, ಛಿನ್ನಪಲಿಬೋಧಭಾವೋ, ಅತಿರೇಕಚೀವರತಾ, ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿಏತ್ಥ ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಅತ್ಥಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಏವಂ ಸಾಮಿವಸೇನ ಕರಣವಚನಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಕರಣವಸೇನ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಇದಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ತಂ ನತ್ಥಿ, ಸಾಮಿವಸೇನ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರಸ್ಮಿಂ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಕಥಿನೇ ಚ ಉಬ್ಭತೇ ಏವಂ ಇಮೇಹಿ ಚೀವರನಿಟ್ಠಾನಕಥಿನುಬ್ಭಾರೇಹಿ ಛಿನ್ನಪಲಿಬೋಧೋ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ಅತ್ಥೋ ಯುಜ್ಜತಿ. ತತ್ಥ ತಿಚೀವರೇನಾತಿ ತಿಚೀವರಾಧಿಟ್ಠಾನನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇಸು ಸಙ್ಘಾಟಿಆದೀಸು ಯೇನಕೇನಚಿ. ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಯುತ್ತೋ ವಸೇಯ್ಯ, ‘‘ಗಾಮೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ ನಾನೂಪಚಾರೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೪೭೭) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಾನಂ ಗಾಮನಿಗಮನನಿವೇಸನಉದೋಸಿತಅಟ್ಟಮಾಳಪಾಸಾದಹಮ್ಮಿಯನಾವಾಸತ್ಥಖೇತ್ತಧಞ್ಞಕರಣಆರಾಮವಿಹಾರರುಕ್ಖಮೂಲಅಜ್ಝೋಕಾಸಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಪನ್ನರಸಾನಂ ನಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠಾನಾನಂ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತೇಸಂ ಗಾಮಾದೀನಂ ಬಹಿ ಹತ್ಥಪಾಸಾತಿಕ್ಕಮೇನ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೨.೪೭೩-೪೭೭-೮) ವುತ್ತೋ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಿಚೀವರೇನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ವಿಪ್ಪವಾಸತೋ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಕೇವಲಂ ಇಧ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವುತ್ಥಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವಚನಭೇದೋ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ತರುತ್ತರೇನ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ

ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅವಿಪ್ಪವುತ್ಥೇ ವಿಪ್ಪವುತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ವಿಪ್ಪವುತ್ಥೇ ವಿಪ್ಪವುತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಅವಿಪ್ಪವುತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸಾಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಥಾ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಟಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾದೀಸು ಚ ಪಚ್ಚುದ್ಧಟವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾದಿಸಞ್ಞಿನೋ. ಅನ್ತೋಅರುಣೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧಟೇ ಪನ ಪಠಮಕಥಿನೇ ವುತ್ತವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾದಿಭೇದೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಥಾ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ¶ ವಿಪ್ಪವಾಸೇ. ಆಬಾಧೇ ಪನ ವೂಪಸನ್ತೇ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥೇವ ವಾ ಠಿತೇನ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತಬ್ಬಂ, ಅಥಾಪಿಸ್ಸ ಪುನ ಸೋ ವಾ ಅಞ್ಞೋ ವಾ ಆಬಾಧೋ ಕುಪ್ಪತಿ, ಲದ್ಧಕಪ್ಪಿಯಮೇವ. ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರತಾ ¶ , ಅನತ್ಥತಕಥಿನತಾ, ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕತಾ, ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವಾಸೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನೇವ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅವಿಕಪ್ಪನಞ್ಚ ಅಕಿರಿಯಾ, ಇಧ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಂ, ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋತಿ.

ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಸಾಮಿವಸೇನೇವ ಕರಣತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮ ಯ್ವಾಯಂ ‘‘ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚಮಾಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೬೪೯) ಚೀವರಕಾಲೋ ವುತ್ತೋ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞದಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಯಞ್ಚ ಕಾಲೇಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಅಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ದಿನ್ನಂ, ಏತಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮ. ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಏವರೂಪಂ ಚೀವರಂ ಅತ್ತನೋ ಭಾಗಪಟಿಲಾಭವಸೇನ ಸಙ್ಘತೋ ವಾ ಸುತ್ತನ್ತಿಕಾದಿಗಣತೋ ವಾ ಞಾತಿತೋ ವಾ ಮಿತ್ತತೋ ವಾ ಪಂಸುಕೂಲಂ ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ (ಪಾರಾ. ೫೦೦), ಅಥ ವಾ ಪನ ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತಿಕಾ ಚೀವರಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಸೀಮಾಯ ದೇತಿ, ಕತಿಕಾಯ ದೇತಿ, ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿಕಾಯ ದೇತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ಆದಿಸ್ಸ ದೇತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದೇತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೭೯) ಇಮಾಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಮಾತಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರತೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸೀಮಂ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ದೇನ್ತೋ ಸೀಮಾಯ ದೇತಿ ನಾಮ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ. ಏತ್ಥ ಚ ಸೀಮಾತಿ ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ ಲಾಭಸೀಮಾ ಗಾಮಸೀಮಾ ನಿಗಮಸೀಮಾ ನಗರಸೀಮಾ ಅಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ಜನಪದಸೀಮಾ ರಟ್ಠಸೀಮಾ ರಜ್ಜಸೀಮಾ ದೀಪಸೀಮಾ ಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾತಿ ಪನ್ನರಸವಿಧಾ. ತತ್ಥ ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ನಾಮ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇನ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ. ಅಪಿ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಧುವಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನತೋ ವಾ ಪರಿಯನ್ತೇ ¶ ಠಿತಭೋಜನಸಾಲತೋ ವಾ ನಿಬದ್ಧವಸನಕಆವಾಸತೋ ವಾ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾನಂ ಅನ್ತೋ ‘‘ಉಪಚಾರಸೀಮಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಸಾ ಪನ ಆವಾಸೇ ವಡ್ಢನ್ತೇ ವಡ್ಢತಿ, ಹಾಯನ್ತೇ ಹಾಯತಿ ¶ , ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾವ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ದಿನ್ನಲಾಭೋ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಗತಾನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಆರಾಮಪವೇಸನಸೇನಾಸನಾಪುಚ್ಛನಾನಿ ಪರಿವಾಸಮಾನತ್ತಾರೋಚನಂ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದನಿಸ್ಸಯಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾದಿವಿಧಾನನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಇಮಿಸ್ಸಾವ ಸೀಮಾಯ ವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಲಾಭಸೀಮಾತಿ ಯಂ ರಾಜರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾದಯೋ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಗಾವುತಂ ವಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಂ ವಾ ಯೋಜನಂ ವಾ ಸಮನ್ತಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಲಾಭಸೀಮಾ, ಯಂ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ¶ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ಠಪೇನ್ತಿ, ಅಯಂ ಲಾಭಸೀಮಾ ನಾಮ. ಕಾಸಿಕೋಸಲಾದೀನಂ ಪನ ರಟ್ಠಾನಂ ಅನ್ತೋ ಬಹೂ ಜನಪದಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಏಕೋ ಜನಪದಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಜನಪದಸೀಮಾ, ಕಾಸಿಕೋಸಲಾದಿರಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ರಟ್ಠಸೀಮಾ, ಏಕಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಆಣಾಪವತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ ರಜ್ಜಸೀಮಾ, ಸಮುದ್ದನ್ತೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಮಹಾದೀಪೋ ವಾ ಅನ್ತರದೀಪೋ ವಾ ದೀಪಸೀಮಾ, ಏಕಚಕ್ಕವಾಳಪಬ್ಬತಪರಿಕ್ಖೇಪಬ್ಭನ್ತರಂ ಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾ, ಸೇಸಾ ನಿದಾನಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ. ತತ್ಥ ‘‘ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯ ದೇಮಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಖಣ್ಡಸೀಮಟ್ಠಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತತೋ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಸೀಮನ್ತರಿಕಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ. ‘‘ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ದೇಮಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪನ ಅನ್ತೋಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಸೀಮನ್ತರಿಕಾಸು ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾಯ ದಿನ್ನಂ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಸೀಮನ್ತರಿಕಟ್ಠಾನಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಲಾಭಸೀಮಾಸು ದಿನ್ನಂ ತಾಸಂ ಅನ್ತೋಗಧಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಗಾಮಸೀಮಾದೀಸು ದಿನ್ನಂ ತಾಸಂ ಸೀಮಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಬದ್ಧಸೀಮಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾಸು ದಿನ್ನಂ ತತ್ಥ ಅನ್ತೋಗಧಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಜನಪದಸೀಮಾದೀಸು ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ತಾಸಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಬದ್ಧಸೀಮಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಂ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿದೀಪೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ದೀಯತಿ, ತಂ ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿದೀಪತೋ ಏಕೋಪಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಂ ಲಭತಿ. ಸಚೇಪಿ ತತ್ಥೇವ ಏಕೋ ಸಭಾಗೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಭಾಗಾನಂ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಪನ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸೀಮಾಯಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾವ ಕೇವಲಂ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸೋ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ‘‘ಸೀಮಾ ನಾಮ ಬಹುವಿಧಾ, ಕತರಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದಸೀ’’ತಿ, ಸಚೇ ವದತಿ ‘‘ಅಹಮೇತಂ ಭೇದಂ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಸೀಮಟ್ಠಕಸಙ್ಘೋ ಗಣ್ಹತೂ’’ತಿ, ಉಪಚಾರಸೀಮಟ್ಠೇಹಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ.

ಕತಿಕಾಯಾತಿಏತ್ಥ ಕತಿಕಾ ನಾಮ ಸಮಾನಲಾಭಕತಿಕಾ. ಸಾ ಪನ ಏವಂ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ನಿಪತಿತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಂ ವಿಹಾರಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮಾ ಸಮಾನಲಾಭಂ ಕಾತುಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಪೋರಾಣಕೋ ಅಪ್ಪಲಾಭೋ’’ತಿ ಯಂ ¶ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಾರಣಂ ವತ್ವಾ ‘‘ತಂ ವಿಹಾರಂ ಇಮಿನಾ ವಿಹಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಲಾಭಂ ಕಾತುಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಾವತಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ಇಧ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇಪಿ ಏವಮೇವ ¶ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಾವತಾ ಇಧ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ. ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಲಾಭೇ ಭಾಜಿಯಮಾನೇ ಇತರಸ್ಮಿಂ ಠಿತಸ್ಸ ಭಾಗಂ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ದಾಯಕಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚಾಗಪಞ್ಞತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಯತ್ಥ ಮಯ್ಹಂ ಧುವಕಾರಾ ಕರೀಯನ್ತಿ, ತತ್ಥ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತತ್ಥ ದೇಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ಯತ್ಥ ತಸ್ಸ ಪಾಕವತ್ತಂ ವಾ ವತ್ತತಿ, ಯತೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಚ್ಚಂ ಭೋಜೇತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸೇನಾಸನಂ ಕತಂ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ದಿನ್ನಮೇವ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಏಕಸ್ಮಿಂ ¶ ಧುವಕಾರಟ್ಠಾನೇ ಥೋಕತರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕಮೇವ ವಾ ವತ್ಥಂ ಹೋತಿ, ಮಾತಿಕಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಯಥಾ ಸೋ ವದತಿ, ತಥಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಗತಾನಞ್ಚ ತತೋ ಬಹಿದ್ಧಾಪಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಬದ್ಧಾನಞ್ಚ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ಗಾಹಕೇ ಸತಿ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾನಮ್ಪಿ ಭಾಗೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಯಂ ಪನ ಬಹಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಭಿಕ್ಖೂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ದೀಯತಿ, ತಂ ಏಕಾಬದ್ಧಪರಿಸಾಯ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಯೇ ಪನ ದ್ವಾದಸಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪರಿಸಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾ, ತೇಸಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ.

ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಯಂ ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ, ತತೋ ಉಪಡ್ಢಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಉಪಡ್ಢಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಹೋತಿ, ಏಕಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅನ್ತಮಸೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಡ್ಢಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಸಚೇ ದಸ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ದಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕವೀಸತಿ ಪಟಿವೀಸೇ ಕತ್ವಾ ಏಕೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬೋ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ, ಯೇನ ಪುಗ್ಗಲಿಕೋ ಲದ್ಧೋ, ಸೋ ಸಙ್ಘತೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹೇತುಂ ಲಭತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಉಭತೋಸಙ್ಘಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಿತತ್ತಾ, ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಇಧ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘತೋ ಪಾಪುಣಕೋಟ್ಠಾಸೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಏಕಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸಸಮೋ ಏಕೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಹೋತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ನ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಗಣೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿಸುಂ ನ ಲಭತಿ, ಪಾಪುಣಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಏಕಮೇವ ಲಭತಿ ¶ . ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಏಕೋ ಪುಗ್ಗಲಪಟಿವೀಸೋ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ನ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಪುಗ್ಗಲಗಣನಾಯ ಏವ ವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪುಗ್ಗಲಚೇತಿಯಪರಾಮಸನಂ ಅನನ್ತರನಯಸದಿಸಮೇವ, ಯಥಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ನಯೋ ನೀತೋ, ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾಪಿ ನೇತಬ್ಬೋ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ ¶ , ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪನ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ, ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪನ ಲಬ್ಭತಿಯೇವ.

ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಯೇ ತತ್ಥ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ, ತೇಸಂ ಬಹಿ ಸೀಮಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ. ಸಚೇ ಪನ ಬಹಿಉಪಚಾರಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ ‘‘ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ವುಟ್ಠವಸ್ಸಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮ್ಪತ್ತಾನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಅಥ ‘‘ಅಸುಕವಿಹಾರೇ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತತ್ಥ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂಯೇವ ಯಾವ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏವಂ ವದತಿ, ತತ್ರ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ.

ಆದಿಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ಆದಿಸಿತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ಕಥಂ? ಭಿಕ್ಖೂ ಅಜ್ಜತನಾಯ ¶ ವಾ ಸ್ವಾತನಾಯ ವಾ ಯಾಗುಯಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ತೇ ಘರೇ ಯಾಗುಂ ಪಾಯೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಯೇಹಿ ಮಯ್ಹಂ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತೇಸಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಯೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತೇಹಿ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತೇಸಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಭತ್ತಖಜ್ಜಕಾದೀಹಿ ನಿಮನ್ತಿತೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ‘‘ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ, ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ದೇತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪಕಥಾ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ. ಇತಿ ಇಮಾಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಮಾತಿಕಾಪದಾನಂ ವಸೇನ ಯಂ ಅಕಾಲಚೀವರಲಕ್ಖಣೇನ ಪಟಿಲದ್ಧಂ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನಾತಿ ಇಚ್ಛಮಾನೇನ. ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸೀಘಂ ಅನ್ತೋದಸಾಹೇಯೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ. ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರೀತಿ ನೋ ಚೇ ಪಾರಿಪೂರೀ ಭವೇಯ್ಯ, ಯತ್ತಕೇನ ಕರಿಯಮಾನಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಚೀವರಂ ಪಹೋತಿ, ತಂ ಚೀವರಂ ತತ್ತಕಂ ನ ಭವೇಯ್ಯ, ಊನಕಂ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯಾತಿ ‘‘ಅಸುಕದಿವಸಂ ನಾಮ ಸಙ್ಘೋ ಚೀವರಾನಿ ಲಭಿಸ್ಸತಿ, ತತೋ ಮೇ ಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿಇಮಿನಾ ¶ ನಯೇನ ಸಙ್ಘಗಣಞಾತಿಮಿತ್ತೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರಟ್ಠಾನತೋ, ‘‘ಪಂಸುಕೂಲಂ ವಾ ಲಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಇಮಿನಾ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇನ ಚೀವರಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಿಜ್ಜಮಾನಾಯ ಚೀವರಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಮಾಸಪರಮತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯದಿ ಪನಸ್ಸ ಮೂಲಚೀವರಂ ಸಣ್ಹಂ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಥೂಲಂ ಹೋತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಯೋಜೇತುಂ, ರತ್ತಿಯೋ ಚ ಸೇಸಾ ಹೋನ್ತಿ, ನ ತಾವ ಮಾಸೋ ಪೂರತಿ, ನ ಅಕಾಮಾ ಚೀವರಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಂ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಏವ ಕಾಲಬ್ಭನ್ತರೇ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನ ಲಭತಿ, ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಮ್ಪಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ಅಥ ಮೂಲಚೀವರಂ ¶ ಥೂಲಂ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಸಣ್ಹಂ, ಮೂಲಚೀವರಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಮೇವ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇತಬ್ಬಂ, ತಂ ಪುನ ಮಾಸಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಯಾವ ನ ಲಚ್ಛತಿ, ತಾವ ಅಞ್ಞಂ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇತುಂ ಲಬ್ಭತಿ. ಇಮಸ್ಸ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಮಾಸಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೦೦) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾಸಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ

ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತೋ ಪರಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಠಮಕಥಿನೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಇಧ ಮಾಸಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪುರಾಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯಾತಿ ನ ಞಾತಿಕಾಯ, ಮಾತಿತೋ ವಾ ಪಿತಿತೋ ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಂ ಯುಗಂ, ತಾವ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ¶ ಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ ವಿಯ ಸುದ್ಧಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ವಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ಪುರಾಣಚೀವರನ್ತಿ ರಜಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಂ ಕತ್ವಾ ಏಕವಾರಮ್ಪಿ ನಿವತ್ಥಂ ವಾ ಪಾರುತಂ ವಾ, ಯಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಪರಿಭೋಗಸೀಸೇನ ಅಂಸೇ ವಾ ಮತ್ಥಕೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಗತೋ ಹೋತಿ, ಉಸ್ಸೀಸಕಂ ವಾ ಕತ್ವಾ ನಿಪನ್ನೋ, ಏತಮ್ಪಿ ಪುರಾಣಚೀವರಮೇವ. ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಚೇ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿವಾಚಾಯ ವದತಿ, ಕಾಯವಿಕಾರಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಹತ್ಥೇ ದೇತಿ, ಪಾದಮೂಲೇ ವಾ ಠಪೇತಿ, ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಓಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಉಪರಿ ವಾ ಖಿಪತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ¶ ಹತ್ಥೇ ಪೇಸೇತಿ, ತಾಯ ಧೋತಂ, ಧೋವಾಪಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ರಜಾಪನಾಕೋಟಾಪನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ವಾ ಹತ್ಥೇ ಧೋವನತ್ಥಾಯ ದೇತಿ, ಸಾ ಸಚೇ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಧೋವತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಹತ್ಥೇ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಚೇ ಲಿಙ್ಗೇ ಪರಿವತ್ತೇ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಧೋವತಿ, ದಹರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಸೋಪಿ ಲಿಙ್ಗೇ ಪರಿವತ್ತೇ ಧೋವತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ, ರಜಾಪನಾಕೋಟಾಪನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಾಣಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಧೋವಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೦೫) ಇಮಿನಾ ಪನೇತ್ಥ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಪುರಾಣಚೀವರಧೋವಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿಆದಿಕಾಯ ಆಣತ್ತಿಯಾ, ಏವಂ ಆಣತ್ತಾಯ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉದ್ಧನಸಜ್ಜನಾದೀಸು ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಧೋವಿತ್ವಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತಂ ಪನ ರತ್ತಮತ್ತಂ ಆಕೋಟಿತಮತ್ತಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಧೋವನಾದೀನಿ ತೀಣಿಪಿ ದ್ವೇ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕೇನ ವತ್ಥುನಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇತರೇಹಿ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಕರೋತಿ, ಧೋವನಪಚ್ಚಯಾವ ಆಪತ್ತಿ. ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವದತೋ ಪನ ಏಕವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ದ್ವೇ ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘವಸೇನ ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಧೋವಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ನಿಸೀದನಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ವಾ ಧೋವಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸಾಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ. ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಏವರೂಪೇಸು ಠಾನೇಸು ‘‘ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ವಕ್ಖಾಮ, ಸಚೇ ಞಾತಿಕಾಯ ಸಹಾಯಾ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿ ಅವುತ್ತಾ ವಾ ಧೋವತಿ, ಅಪರಿಭುತ್ತಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಧೋವತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರಿಯೋ ವಾ ಧೋವನ್ತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ. ಪುರಾಣಚೀವರತಾ, ಉಪಚಾರೇ ಠತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಣಾಪನಂ, ತಸ್ಸಾ ಧೋವನಾದೀನಿ ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪುರಾಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯಾತಿಇದಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಇತೋ ಪರಂ ಕತ್ಥಚಿ ನ ವಿಚಾರಯಿಸ್ಸಾಮ. ಚೀವರನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ¶ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬೇಸು ಚೀವರಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ಯತ್ಥ ಪನ ವಿಸೇಸೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ವಕ್ಖಾಮ. ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿಏತ್ಥ ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಹತ್ಥೇ ದೇತು, ಪಾದಮೂಲೇ ವಾ ಠಪೇತು, ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ವತ್ಥೇಸು ಖಿಪಿಯಮಾನೇಸು ಉಪಚಾರಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾಪಿ ಉಪರಿ ವಾ ಖಿಪತು, ಸಚೇ ಸಾದಿಯತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಪೇಸಿತಂ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ‘‘ಪಂಸುಕೂಲಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಸಙ್ಕಾರಕೂಟಾದೀಸು ಠಪಿತಮ್ಪಿ ಪಂಸುಕೂಲಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾತಿ ಯಂ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಹರೀಟಕಕ್ಖಣ್ಡಮ್ಪಿ ದತ್ವಾ ವಾ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ವಾ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಅನ್ತಮಸೋ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಟಪರಿಸ್ಸಾವನಮ್ಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ರ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ¶ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೧೨) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಹತ್ಥಪ್ಪಸಾರಣಾದಿಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಞಾತಿಕಾಯ ಚ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹೇ, ತಾವಕಾಲಿಕೇ, ಪತ್ತತ್ಥವಿಕಾದಿಮ್ಹಿ ಚ ಅನಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಪರಿಕ್ಖಾರೇ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರೀನಂ ಹತ್ಥತೋ ಗಹಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಪಾರಿವತ್ತಕಾಭಾವೋ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಗಹಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಗಹಪತಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಪಬ್ಬಜಿತಮನುಸ್ಸಂ. ಗಹಪತಾನಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಅಪಬ್ಬಜಿತಿತ್ಥಿಂ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬೇಸು ಗಹಪತಿಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ಯಾಚೇಯ್ಯ ವಾ ಯಾಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಯೋ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ಹೋತಿ ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ತಂ ಸಮಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಕಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮಯೇ ವಾ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ತಸ್ಸೇವತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ¶ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ತಞ್ಚೇತಿ ತಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಂ ವಾ ನಟ್ಠಚೀವರಂ ವಾ. ಅಭಿಹಟ್ಠುನ್ತಿ ಅಭೀತಿ ಉಪಸಗ್ಗೋ, ಹರಿತುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ಗಣ್ಹಿತುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಇಚ್ಛಾಪೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಛಂ ರುಚಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ‘‘ಯಾವತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ, ತಾವತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ನಿಮನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಯಥಾ ವಾ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ದಟ್ಠು ಖೇಮತೋ’’ತಿ (ಸು. ನಿ. ೪೨೬, ೧೧೦೪; ಚೂಳನಿ. ಜತುಕಣ್ಣೀಮಾಣವಪುಚ್ಛಾನಿದ್ದೇಸ ೬೭) ಏತ್ಥ ದಿಸ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ‘‘ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಉಪನೇತ್ವಾ ಪುರತೋ ಠಪೇನ್ತೋ ಕಾಯೇನ ವಾ, ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ದುಸ್ಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರತೋ ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛಥ, ತತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ವಾಚಾಯ ವಾ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ನಿಮನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮನ್ತಿ ಸಅನ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ಪರಮಂ ಅಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸಾತಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ, ನಿವಾಸನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಾರುಪನಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ತತೋ ಅಭಿಹಟಚೀವರತೋ ಏತ್ತಕಂ ಚೀವರಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ತತೋ ಪರಂ.

ತತ್ರಾಯಂ ¶ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಯಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಸ ತೀಣಿ ನಟ್ಠಾನಿ, ತೇನ ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಏಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಸಭಾಗಟ್ಠಾನತೋ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ. ಯಸ್ಸ ದ್ವೇ ನಟ್ಠಾನಿ, ತೇನ ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಪಕತಿಯಾವ ಸನ್ತರುತ್ತರೇನ ಚರತಿ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಏವಂ ಏಕಂ ಸಾದಿಯನ್ತೇನೇವ ಸಮೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ಯಸ್ಸ ತೀಸು ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೀಸು ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ಯಸ್ಸ ಏಕಂಯೇವ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ನಟ್ಠಂ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನ ಪಞ್ಚಸು ನಟ್ಠೇಸು ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಚತೂಸು ನಟ್ಠೇಸು ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ತೀಸು ನಟ್ಠೇಸು ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ದ್ವೀಸು ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ. ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಹಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮತಾಯ ಠಾತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಉತ್ತರಿ ವಿಞ್ಞಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಕಂ ತತುತ್ತರಿ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಬಹುಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ದ್ವೇ ಚೀವರಾನಿ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸೇಸಕಂ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಸೇಸಕಂ ತುಯ್ಹಂಯೇವ ಹೋತೂ’’ತಿ ವುತ್ತಸ್ಸ, ನ ಅಚ್ಛಿನ್ನನಟ್ಠಕಾರಣಾ ದಿನ್ನಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ವುತ್ತನಯೇನ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತತುತ್ತರಿತಾ ¶ , ಅಚ್ಛಿನ್ನಾದಿಕಾರಣತಾ ¶ , ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಪದಿಸಿತ್ವಾ. ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನನ್ತಿ ಹಿರಞ್ಞಾದಿಕಂ ಚೀವರಮೂಲಂ. ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತೀತಿ ಸಜ್ಜಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಂಹರಿತ್ವಾ ಠಪಿತಂ. ಚೇತಾಪೇತ್ವಾತಿ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ, ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಕಿಣಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ವೋಹಾರವಚನಮೇತಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ¶ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ರ ಚೇ ಸೋತಿ ಯತ್ರ ಸೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ, ತತ್ರ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಚೇತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಯಥಾ ಪನ ತಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಸಾಧು ವತಾತಿಆದಿಮಾಹ. ತತ್ಥ ಸಾಧೂತಿ ಆಯಾಚನೇ ನಿಪಾತೋ. ವತಾತಿ ಪರಿವಿತಕ್ಕೇ. ಮನ್ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ನಿದ್ದಿಸತಿ. ಆಯಸ್ಮಾತಿ ಪರಂ ಆಲಪತಿ. ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾತಿ ಆಯತಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ. ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಸುನ್ದರಕಾಮತಂ ವಿಸಿಟ್ಠಕಾಮತಂ ಚಿತ್ತೇನ ಗಹೇತ್ವಾ, ತಸ್ಸ ‘‘ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಚೇ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಸಚೇ ಪನ ಏವರೂಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಯೋ ಪಠಮಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತತೋ ಮೂಲಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಸುನ್ದರತರಂ ಚೇತಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಂ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೯) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಮಹಗ್ಘಂ ಚೇತಾಪೇತುಕಾಮಂ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ವಾ, ಏತೇನೇವ ಮೂಲೇನ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಏವರೂಪಂ ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ವುತ್ತನಯೇನ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚೀವರೇ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ, ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಪುರಿಮಸ್ಸ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಸದಿಸಂ, ಕೇವಲಂ ತತ್ಥ ಏಕಸ್ಸ ಪೀಳಾ ಕತಾ, ಇಧ ದ್ವಿನ್ನಂ, ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವ. ಯಥಾ ಚ ದ್ವಿನ್ನಂ, ಏವಂ ಬಹೂನಂ ಪೀಳಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋಪಿ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನೇ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ ¶ , ಚೀವರಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ¶ ಅಞ್ಞಾತಕೇ ಗಹಪತಿಕೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೩೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ವಚನಭೇದೋ ಞಾತಬ್ಬೋತಿ.

ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋತಿ ರಾಜತೋ ಭೋಗ್ಗಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ, ‘‘ರಾಜಭೋಗೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ರಾಜತೋ ಭೋಗೋ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನನ್ತಿ ಹಿರಞ್ಞಾದಿಕಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ. ಪಹಿಣೇಯ್ಯಾತಿ ಪೇಸೇಯ್ಯ. ಇಮಿನಾತಿಆದಿ ಆಗಮನಸುದ್ಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ. ಸಚೇ ಹಿ ‘‘ಇದಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೇಹೀ’’ತಿ ಪೇಸೇಯ್ಯ, ಆಗಮನಸ್ಸ ಅಸುದ್ಧತ್ತಾ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋಪಿ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ನ ಭವೇಯ್ಯ. ಆಭತನ್ತಿ ಆನೀತಂ. ನ ಖೋ ಮಯನ್ತಿಆದಿ ಇದಂ ಕಪ್ಪಿಯವಸೇನ ಆಭತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮೂಲಂ ಈದಿಸೇನ ದೂತವಚನೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ. ಸುವಣ್ಣಂ ರಜತಂ ಕಹಾಪಣೋ ಮಾಸಕೋತಿ ಇಮಾನಿ ಹಿ ಚತ್ತಾರಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥೂನಿ, ಮುತ್ತಾ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸಙ್ಖೋ ಸಿಲಾ ಪವಾಳಂ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ ಮಸಾರಗಲ್ಲಂ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ದಾಸಿದಾಸಖೇತ್ತವತ್ಥುಪುಪ್ಫಾರಾಮಫಲಾರಾಮಾದಯೋತಿ ಇಮಾನಿ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥೂನಿ ಚ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಚೇತಿಯಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಾನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಸಾದಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ.

ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಾತಿ ಇದಂ ಪನ ಅತ್ತಾನಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಆಭತತ್ತಾ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ. ಕಾಲೇನಾತಿ ಯುತ್ತಪತ್ತಕಾಲೇನ, ಯದಾ ನೋ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತದಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ. ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋತಿಇದಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ ಕಪ್ಪಿಯವಚನೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಂ. ಸಚೇ ಪನ ದೂತೋ ‘‘ಕೋ ಇಮಂ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಕಸ್ಸ ದೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ವದತಿ, ನ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ. ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾತಿಇದಂ ಸಾರುಪ್ಪತಾಯ ವುತ್ತಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಯೋ ಕೋಚಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ¶ ವಟ್ಟತಿ. ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋತಿಇದಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯವಚನದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ, ಏವಮೇವ ಹಿ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ‘‘ಏತಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿಆದಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾತಿ ಆಣತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಯಥಾ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ಚೀವರಂ ದಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ವುತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ದೂತೇನ ಹಿ ಏವಂ ಆರೋಚಿತೇಯೇವ ತಂ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನೇವ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ದತ್ವಾ ಗತಮತ್ತಕಾರಣೇನ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಅಯಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ ಸಮ್ಮುಖಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ದೂತೋ ಚ ಸಮ್ಮುಖಾ ಏವ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಚೇತಾಪನ್ನಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಥೇರಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಕಿಣಿತ್ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಏವಂ ‘‘ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ’’ತಿ ಅವುತ್ತೇಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ದೂತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋವ ‘‘ಅಹಂ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ದಸ್ಸಾಮಿ, ತುಮ್ಹೇ ಚೀವರಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವತ್ವಾ ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಆರೋಚಾಪೇತಿ, ಏವಂ ಸತಿ ಇತರಮ್ಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ದೇಸನಾಮತ್ತಮೇವ ¶ ಚೇತಂ ‘‘ದೂತೇನಾ’’ತಿ. ಯೋಪಿ ಅತ್ತನಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಇದಮೇವ ಲಕ್ಖಣಂ. ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾತಿ ಚೋದನಾಲಕ್ಖಣನಿದಸ್ಸನಮೇತಂ. ಸಚೇ ಹಿ ವಾಚಾಯ ಚೋದೇತಿ, ಇದಂ ವಾ ವಚನಂ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಭಾಸಾಯ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ, ಆಹರ ಮೇ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪನ ವತ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನೋ ಪಟಿಲಾಭವಸೇನ ಸಾಧೇಯ್ಯ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲನ್ತಿ ಏತಂ ಸುನ್ದರಂ.

ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮನ್ತಿ ಭಾವನಪುಂಸಕವಚನಮೇತಂ. ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಞ್ಹಿ ತೇನ ಚೀವರಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಠಾತಬ್ಬಂ, ನ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಧಮ್ಮೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ಕಿಂಕಾರಣಾ ಆಗತೋಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಜಾನಾಹಿ, ಆವುಸೋ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನಿಸಜ್ಜಾದೀನಿ ಕರೋತಿ, ಠಾನಂ ಭಞ್ಜತಿ, ಆಗತಕಾರಣಂ ವಿನಾಸೇತಿ, ಇದಂ ಕಾಯೇನ ಚೋದನಾಯ ಲಕ್ಖಣದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ಚೋದನಾನಂ ಛನ್ನಞ್ಚ ಠಾನಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಚೋದನಾಯ ದಿಗುಣಂ ಠಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ಚೋದೇತಿಯೇವ, ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ಛ ಚೋದನಾಯೋ ಲಬ್ಭನ್ತಿ. ಸಚೇ ತಿಟ್ಠತಿಯೇವ, ನ ಚೋದೇತಿ, ದ್ವಾದಸ ಠಾನಾನಿ ಲಬ್ಭನ್ತಿ. ಸಚೇ ಉಭಯಂ ಕರೋತಿ, ಏಕಾಯ ಚೋದನಾಯ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ ಹಾಪೇತಬ್ಬಾನಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಕಿಂಯೇವ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ವದತಿ, ತಥಾ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದ್ವಾದಸಕ್ಖತ್ತುಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸಕಿಂಯೇವ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ತತ್ರ ತತ್ರ ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸೋಪಿ ಸಬ್ಬಚೋದನಾಯೋ ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನಾನಿ ಚ ಭಞ್ಜತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ¶ ನಾನಾದಿವಸೇಸು ಏವಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಯೇ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇ ದಾಯಕೋ ಸಯಮೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ ತೇ ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯೋ ಪನ ಉಭೋಹಿ ಪಿ ಅನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಮುಖವೇವಟಿಕಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಚ ಪರಮ್ಮುಖಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಚ, ಸೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ಇಧ ದಸಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ.

ತತೋ ¶ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ವುತ್ತಚೋದನಾಠಾನಪರಿಮಾಣತೋ ಉತ್ತರಿ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಾಮಮಾನಸ್ಸ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅತಿರೇಕತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾಯ ಅತಿರೇಕಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾನೇನ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೩೯) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಯತಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತನ್ತಿ ಯತೋ ರಾಜತೋ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗತೋ ವಾ ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆನೀತಂ, ‘‘ಯತ್ವಸ್ಸಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಅಯಮೇವ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕಂ, ಸಮೀಪತ್ಥೇ ಹಿ ಇದಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ. ನ ತಂ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಭೋತೀತಿ ತಂ ಚೇತಾಪನ್ನಂ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ನಿಪ್ಫಾದೇತಿ. ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕನ್ತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ಧನಂ ಪಾಪುಣನ್ತು. ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ¶ ವಿನಸ್ಸಾತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಸನ್ತಕಂ ಮಾ ವಿನಸ್ಸತು. ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಂ ಅನುಗತಾ, ವತ್ತಧಮ್ಮತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅಕರೋನ್ತೋ ವತ್ತಭೇದೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ‘‘ಅಜ್ಜುಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಹೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೩೭) ವುಚ್ಚಮಾನೋ ನಾಗಮೇಸಿ, ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕೇಸು ಚೋದನಾಠಾನೇಸು ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಚೋದನಾಯ ಲದ್ಧೇ, ಸಾಮಿಕೇಹಿ ಚೋದೇತ್ವಾ ದಿನ್ನೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಭಾವೋ, ದೂತೇನ ಅಪ್ಪಿತತಾ, ತತುತ್ತರಿವಾಯಾಮೋ, ತೇನ ವಾಯಾಮೇನ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಚೀವರವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

೨. ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೋ

೧. ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕನ್ತಿ ಏಕೇನಾಪಿ ಕೋಸಿಯಂಸುನಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಸ್ಸ ಕರಣಟ್ಠಾನೇ ¶ ವಾತವೇಗೇನ ನಿಪಾತಿತೇನಾಪಿ ಮಿಸ್ಸೀಕತಂ. ಸನ್ಥತನ್ತಿ ಸಮೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಕೋಸಿಯಂಸೂನಿ ಉಪರೂಪರಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕಞ್ಜಿಯಾದೀಹಿ ಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬತಾಲಕ್ಖಣಂ. ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಕರಣಕಾರಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೪೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಇಮಸ್ಸೇವ ವಚನಸ್ಸ ಅನುಸಾರೇನ ಇತೋ ಪರಂ ಸಬ್ಬಸನ್ಥತಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಕ್ಕಾ ಹಿ ಏತ್ತಾವತಾ ಜಾನಿತುನ್ತಿ ನ ತಂ ಇತೋ ಪರಂ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ.

ಆಳವಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕಾರಾಪನವಸೇನ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಪಅಯೋಸಾಪನನಯೇನ ಚತುಕ್ಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರಣಕಾರಾಪನೇಸು ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ವಿತಾನಾದಿಕರಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಭಾವೋ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ಕರಣಕಾರಾಪನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋ ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವಾತಿ.

ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಸುದ್ಧಕಾಳಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನನ್ತಿ ಸುದ್ಧಾನಂ ಕಾಳಕಾನಂ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅಮಿಸ್ಸೀಕತಾನಂ. ವೇಸಾಲಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ತಾದಿಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಸುದ್ಧಕಾಳಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ¶ ದ್ವೇ ಭಾಗಾತಿ ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ. ಆದಾತಬ್ಬಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಗೋಚರಿಯಾನನ್ತಿ ಕಪಿಲವಣ್ಣಾನಂ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಯತ್ತಕೇಹಿ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತೇಸು ತುಲಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಕಾಳಕಾನಂ ಗಹೇತಬ್ಬಾ, ಏಕೋ ಓದಾತಾನಂ, ಏಕೋ ಗೋಚರಿಯಾನಂ. ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಳಕಲೋಮಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಭಾವೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಊನಕಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ತಾದಿಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ. ಇಮಾನಿ ಪನ ತೀಣಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಾನಿಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ.

ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಛಬ್ಬಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಓರೇನ ಚೇ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಓರಿಮಭಾಗೇ, ಅನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ಥತಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಛಬ್ಬಸ್ಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಞ್ಞಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುವಸ್ಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾ ಯೇನ ಲದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಯಾವ ರೋಗೋ ನ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ವೂಪಸನ್ತೋ ವಾ ಪುನ ಕುಪ್ಪತಿ, ತಾವ ಗತಗತಟ್ಠಾನೇ ಅನುವಸ್ಸಮ್ಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕಾರೇತುಂ, ಕತಞ್ಚ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಛಬ್ಬಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಪುರಾಣಸನ್ಥತಂ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಸಕಿಮ್ಪಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ನಿಪನ್ನೋ ವಾ. ಸಮನ್ತಾತಿ ಏಕಪಸ್ಸತೋ ವಟ್ಟಂ ವಾ ಚತುರಸ್ಸಂ ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಿತಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾ ¶ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಸನ್ಥರನ್ತೇನ ಪನ ಏಕದೇಸೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ವಿಜಟೇತ್ವಾ ವಾ ಮಿಸ್ಸಕಂ ಕತ್ವಾ ಸನ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಥಿರತರಂ ಹೋತಿ. ಅನಾದಾ ಚೇತಿ ಸತಿ ಪುರಾಣಸನ್ಥತೇ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ. ಅಸತಿ ಪನ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕಾರೇತುಂ, ಕತಞ್ಚ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ಥತವಿಸ್ಸಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ತತಿಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅದ್ಧಾನಸಙ್ಖಾತಂ ದೀಘಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಞ್ಚೇತಂ ವತ್ಥುಮತ್ತದೀಪನಮೇವ, ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪನ ಧಮ್ಮೇನ ಲಭಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ. ತಿಯೋಜನಪರಮನ್ತಿ ಗಹಿತಟ್ಠಾನತೋ ತಿಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಂ ದೇಸಂ. ಸಹತ್ಥಾತಿ ಸಹತ್ಥೇನ, ಅತ್ತನಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಸನ್ತೇ ಹಾರಕೇತಿ ¶ ಅಸನ್ತೇಯೇವ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಹಾರಕೇ. ಸಚೇ ಪನ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಗಾಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅತ್ತನಾ ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ವಾತಾಬಾಧಪ್ಪಟಿಕಾರತ್ಥಂ ಸುತ್ತಕೇನ ಅಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾನಿಪಿ ಆದಾಯ ತಿಯೋಜನಂ ಏಕಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದಾತಿಕ್ಕಮೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕತಿಯೋಜನೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಿಯೋಜನಂ ಹರಣಪಚ್ಚಾಹರಣೇ, ವಾಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ತತೋ ಪರಂ ಹರಣೇ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಾ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ವಾ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಹರಣೇ, ಅಞ್ಞಂ ಹರಾಪನೇ, ಅನ್ತಮಸೋ ಸುತ್ತಕೇನಪಿ ಬದ್ಧಕತಭಣ್ಡಹರಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಅಕತಭಣ್ಡತಾ, ಪಠಮಪ್ಪಟಿಲಾಭೋ, ಅತ್ತನಾ ಆದಾಯ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾನೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮನಂ, ಆಹರಣಪಚ್ಚಾಹರಣಂ, ಅವಾಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ ¶ , ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಕ್ಕೇಸು ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಪುರಾಣಚೀವರಧೋವಾಪನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬೋಪಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಜಾತರೂಪಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಜಾತರೂಪರಜತನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣಞ್ಚೇವ ರೂಪಿಯಞ್ಚ, ಅಪಿಚ ಕಹಾಪಣೋ ಲೋಹಮಾಸಕದಾರುಮಾಸಕಜತುಮಾಸಕಾದಯೋಪಿ ಯೇ ವೋಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಇಧ ರಜತನ್ತ್ವೇವ ವುತ್ತಾ. ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ವಾ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಠಿತಂ ವಾ ನಿಪ್ಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ. ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ತದೇವ ಅಞ್ಞೇನ ಗಾಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ. ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇದಂ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಹೋತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ, ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಮಮ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ, ತಂ ತುಯ್ಹಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಠಿತಂ ವಾ ಕೇವಲಂ ವಾಚಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ‘‘ತುಯ್ಹ’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಯೋ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತೇನ ಅಧಿವಾಸೇಯ್ಯ, ಅಯಂ ‘‘ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಚಿತ್ತೇನ ಸಾದಿಯತಿ, ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ‘‘ನಯಿದಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ನಯಿದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ನ ಸಾದಿಯತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಉಗ್ಗಹಣಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ¶ ಅಘನಬದ್ಧೇಸು ವತ್ಥೂಸು ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ರೂಪಿಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿಂ, ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇಮಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೮೪) ಏವಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಯೇವ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ತತ್ಥ ಕೋಚಿ ಗಹಟ್ಠೋ ಆಗಚ್ಛತಿ ¶ , ‘‘ಇದಂ ಜಾನಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ‘‘ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ಆಹರಿಯ್ಯತೂ’’ತಿ ಭಣನ್ತೇ ಪನ ‘‘ಇದಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಪ್ಪನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಸೋ ಆಹರತಿ, ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಸ್ಸ ಪನ ಯಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತಂ ಅಞ್ಞೇನ ಲಭಿತ್ವಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಮ್ಪಿ ಅನ್ತಮಸೋ ತತೋ ನಿಬ್ಬತ್ತರುಕ್ಖಚ್ಛಾಯಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹರಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ‘‘ಇಮಂ ಛಟ್ಟೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬೋ. ನೋ ಚೇ ಛಟ್ಟೇತಿ, ಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ ಭಿಕ್ಖು ರೂಪಿಯಛಟ್ಟಕೋ ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬೋ. ತೇನ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾವ ಗೂಥಂ ವಿಯ ಛಟ್ಟೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅರೂಪಿಯೇ ರೂಪಿಯಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಮುತ್ತಾಮಣಿಆದಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದನಯೇನ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಜಾತರೂಪರಜತಭಾವೋ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಗಹಣಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಭಾವೋತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಸು ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ ಗಹಣೇನ ಆಪಜ್ಜನತೋ, ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯಂ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ಅಕರಣತೋ, ಸೇಸಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಜಾತರೂಪಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕನ್ತಿ ಕತಾದಿವಸೇನ ಅನೇಕವಿಧಂ. ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರನ್ತಿ ಜಾತರೂಪರಜತಪರಿವತ್ತನಂ. ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಹಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುದುಕ್ಕಟವತ್ಥೂನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ವಾರಿತಂ, ಇಮಿನಾ ಪರಿವತ್ತನಂ. ತಸ್ಮಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುನಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂನಿ, ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನಾ ಚ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುನಾ ಪನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ ವಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ವಾ, ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂಹಿ ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಪುರಿಮನಯಾನುಸಾರೇನೇವ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ನಿಸ್ಸಟ್ಠವತ್ಥುಸ್ಮಿಞ್ಚ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ತಸ್ಸ ವಾ ಧನಸ್ಸ ವಾ ರೂಪಿಯಭಾವೋ ಚೇವ, ಪರಿವತ್ತನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ¶ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಕಿರಿಯಂ, ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕನ್ತಿ ಚೀವರಾದೀನಂ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಾನಂ ವಸೇನ ಅನೇಕವಿಧಂ. ಕಯವಿಕ್ಕಯನ್ತಿ ಕಯಞ್ಚೇವ ವಿಕ್ಕಯಞ್ಚ. ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಂ ಆಹರ, ಪರಿವತ್ತೇಹಿ, ಚೇತಾಪೇಹೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಹಿ ನಯೇನ ಪರಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ದೇನ್ತೋ ವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ. ತಸ್ಮಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಯಂ ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ದತ್ವಾ ಮಾತು ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣವಸೇನ ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ‘‘ಇಮಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಇದಂ ನಾಮ ಆಹರ ¶ ವಾ ಕರೋಹಿ ವಾ’’ತಿ ರಜನಾದಿಂ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಧಮಕರಣಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಭೂಮಿಸೋಧನಾದಿಞ್ಚ ನವಕಮ್ಮಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ತಂ ವತ್ಥು ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಸನ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಕಯವಿಕ್ಕಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಇದಂ ಕಿಂ ಅಗ್ಘತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಗ್ಘಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಯಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಅನ್ತಮಸೋ ತಸ್ಸೇವ ಪುತ್ತಭಾತುಕಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇದಂ ನಾಮ ಗಹೇತ್ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಇದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅತ್ಥಿ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಲದ್ಧಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ಯೇನ ಚ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ತೇಸಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುತಾ, ಅಸಹಧಮ್ಮಿಕತಾ, ಕಯವಿಕ್ಕಯಾಪಜ್ಜನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸೇಸಂ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

೩. ಪತ್ತವಗ್ಗೋ

೧. ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪತ್ತವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತೋ ಚ ಅವಿಕಪ್ಪಿತೋ ಚ, ಸೋ ಚ ಖೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮೋಮಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಪಮಾಣಯುತ್ತೋವ, ತಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ‘‘ಅಡ್ಢಾಳ್ಹಕೋದನಂ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ ೬೦೨) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಅನುಪಹತಪುರಾಣಸಾಲಿತಣ್ಡುಲಾನಂ ಸುಕೋಟ್ಟಿತಪರಿಸುದ್ಧಾನಂ ದ್ವೇ ಮಗಧನಾಳಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ತೇಹಿ ತಣ್ಡುಲೇಹಿ ಅನುತ್ತಣ್ಡುಲಮಕಿಲಿನ್ನಮಪಿಣ್ಡಿಕಂ ಸುವಿಸದಂ ಕುನ್ದಮಕುಳರಾಸಿಸದಿಸಂ ಅವಸ್ಸಾವಿತೋದನಂ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿರವಸೇಸಂ ಪತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಓದನಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣೋ ನಾತಿಘನೋ ನಾತಿತನುಕೋ ಹತ್ಥಹಾರಿಯೋ ಸಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಸಙ್ಖತೋ ಮುಗ್ಗಸೂಪೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋ, ತತೋ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಅನುರೂಪಂ ಯಾವಚರಿಮಾಲೋಪಪ್ಪಹೋನಕಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಾದಿಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ಸಪ್ಪಿತೇಲತಕ್ಕರಸಕಞ್ಜಿಯಾದೀನಿ ¶ ಪನ ¶ ಗಣನೂಪಗಾನಿ ನ ಹೋನ್ತಿ. ತಾನಿ ಹಿ ಓದನಗತಿಕಾನೇವ, ನೇವ ಹಾಪೇತುಂ, ನ ವಡ್ಢೇತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಏವಮೇತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಸಚೇ ಪತ್ತಸ್ಸ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮರಾಜಿಸಮಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸುತ್ತೇನ ವಾ ಹೀರೇನ ವಾ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಹೀರಸ್ಸ ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತಂ ಫುಸತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ. ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಿಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಥೂಪೀಕತಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋಮಕೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ. ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಿಂ ನ ಸಮ್ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅನ್ತೋಗಧಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ. ಉಕ್ಕಟ್ಠತೋ ಉಪಡ್ಢಪ್ಪಮಾಣೋ ಮಜ್ಝಿಮೋ. ಮಜ್ಝಿಮಪತ್ತತೋ ಉಪಡ್ಢಪ್ಪಮಾಣೋ ಓಮಕೋ. ತೇಸಮ್ಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇಚ್ಚೇತೇಸು ನವಸು ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಓಮಕೋಮಕೋ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಅಪತ್ತಾ, ಸೇಸಾ ಸತ್ತ ಪತ್ತಾ ಪಮಾಣಯುತ್ತಾ ನಾಮ, ಅಯಮೇತ್ಥಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೨.೫೯೮ ಆದಯೋ) ವುತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸಮಣಸಾರುಪ್ಪೇನ ಪಕ್ಕಂ ಅಯೋಪತ್ತಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತಂ ವಾ ಲಭಿತ್ವಾ ಪುರಾಣಪತ್ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋದಸಾಹೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಮೂಲತೋ ಕಾಕಣಿಕಮತ್ತಮ್ಪಿ ದಾತಬ್ಬಂ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ, ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೋ ನ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧರನ್ತೇನ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಾಧಿಟ್ಠಾನಲಕ್ಖಣಂ ಚೀವರವಗ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ವಿಕಪ್ಪನಲಕ್ಖಣಂ ಪರತೋ ವಕ್ಖಾಮ. ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಅಪತ್ತಕೋ ಭಿಕ್ಖು ದಸ ಪತ್ತೇ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ಅತ್ತನಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಏಕಂ ಪತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಪುನ ದಿವಸೇ ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞೋ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ, ಏತೇನುಪಾಯೇನ ವಸ್ಸಸತಮ್ಪಿ ¶ ಪರಿಹರಿತುಂ ಸಕ್ಕಾ. ಯೋ ಪನಸ್ಸ ಪತ್ತೋ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತೋಕಾಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಕಙ್ಗುಸಿತ್ಥನಿಕ್ಖಮನಮತ್ತೇನ ಛಿದ್ದೇನ ಛಿದ್ದೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೋ ನ ಹೋತಿ. ಪುನ ಛಿದ್ದೇ ಪಾಕತಿಕೇ ಕತೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿಜಹನಂ ತಿಚೀವರೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅತಿರೇಕಪತ್ತಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸವಣ್ಣನಾಕ್ಕಮೋ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ.

ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಊನಾನಿ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ, ನಾಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಪೂರೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತೇನ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ, ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಅಬನ್ಧನಸ್ಸಾಪಿ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ನ ಪೂರೇನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ನತ್ಥಿತಾಯ, ತೇನಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ ಅಬನ್ಧನೋ ವಾ ಏಕಬನ್ಧನೋ ವಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ. ೬೧೩) ವುತ್ತಂ. ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನಾ’’ತಿ ¶ ಚ ವುತ್ತತ್ತಾ ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋಕಾಸೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಅಪತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ಪತ್ತೇ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಭಟ್ಠಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಾ ಏಕಾಪಿ ರಾಜಿ ಹೋತಿ, ತಂ ¶ ತಸ್ಸಾ ರಾಜಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಯನ್ತೇ ಪತ್ತವೇಧಕೇನ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ಸುತ್ತರಜ್ಜುಕಮಕಚಿರಜ್ಜುಕಾದೀಹಿ ವಾ ತಿಪುಸುತ್ತಕೇನ ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತಂ ಬನ್ಧನಂ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಅಲಗ್ಗನತ್ಥಂ ತಿಪುಪಟ್ಟಕೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಬದ್ಧಸಿಲೇಸಾದಿನಾ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಬ್ಬಂ, ಸೋ ಚ ಪತ್ತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಸುಖುಮಂ ವಾ ಛಿದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ, ಫಾಣಿತಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ ಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣೇನ ಬನ್ಧಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೇ ರಾಜಿಯೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಚತುರಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಬನ್ಧನಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನಿ. ಯಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಛಳಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ತೀಣಿ. ಯಸ್ಸ ಚತಸ್ಸೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ಚತ್ತಾರಿ. ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ದಸಙ್ಗುಲಾ, ಸೋ ಬದ್ಧೋಪಿ ಅಬದ್ಧೋಪಿ ಅಪತ್ತೋಯೇವ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏಸ ತಾವ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ಅಯೋಪತ್ತೇ ¶ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಪಞ್ಚ ವಾ ಅತಿರೇಕಾನಿ ವಾ ಛಿದ್ದಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಚೇ ಅಯಚುಣ್ಣೇನ ವಾ ಆಣಿಯಾ ವಾ ಲೋಹಮಣ್ಡಲೇನ ವಾ ಬದ್ಧಾನಿ ಮಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಸ್ವೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಅಞ್ಞೋ ನ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಅಥ ಪನ ಏಕಮ್ಪಿ ಛಿದ್ದಂ ಮಹನ್ತಂ ಹೋತಿ, ಲೋಹಮಣ್ಡಲೇನ ಬದ್ಧಮ್ಪಿ ಮಟ್ಠಂ ನ ಹೋತಿ, ಪತ್ತೇ ಆಮಿಸಂ ಲಗ್ಗತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಅಯಂ ಪತ್ತೋ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಪನ ಏವಂ ಪತ್ತಸಙ್ಖೇಪಗತೇ ವಾ ಅಯೋಪತ್ತೇ, ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ಸತಿ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಏವ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ. ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯಾತಿಏತ್ಥ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಕತಿಯಾ ಏವ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಟ್ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಸಮ್ಮತೇನ ಪತ್ತಗ್ಗಾಹಾಪಕೇನ ಪತ್ತಸ್ಸ ವಿಜ್ಜಮಾನಗುಣಂ ವತ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಥೇರೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಥೇರಸ್ಸ ಸೋ ಪತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಅಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಚೇ ಪನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಥೇರಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ದುತಿಯತ್ಥೇರಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಯಾವ ಸಙ್ಘನವಕಾ ಗಾಹಾಪೇತಬ್ಬೋ, ತೇನ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಪತ್ತೋ ಪನ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ ನಾಮ, ಸೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪದಾತಬ್ಬೋ. ತೇನಾಪಿ ಸೋ ಯಥಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಗಹಿತಪತ್ತೋ, ಏವಮೇವ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ತಂ ಜಿಗುಚ್ಛನ್ತೋ ಅದೇಸೇ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಅಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ ವಾ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಸಕ್ಕೇಸು ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಬಹೂ ಪತ್ತೇ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ , ಅಬನ್ಧನೇನ ಅಬನ್ಧನಂ, ಏಕಬನ್ಧನಂ, ದುಬನ್ಧನಂ, ತಿಬನ್ಧನಂ, ಚತುಬ್ಬನ್ಧನಂ, ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ, ಏಕದ್ವಿತಿಚತುಬ್ಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ ಚೇತಾಪೇತಿ, ಏವಂ ಏಕೇಕೇನ ಪತ್ತೇನ ದಸಧಾ ದಸವಿಧಂ ಪತ್ತಂ. ಚೇತಾಪನವಸೇನ ಪನ ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸತಂ ಹೋತಿ. ನಟ್ಠಪತ್ತಸ್ಸ, ಭಿನ್ನಪತ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಚ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ, ತಸ್ಸೇವತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಪತ್ತಸ್ಸ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನತಾ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನೀತಿ ಪಟಿಸಾಯಿತಬ್ಬಾನಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇನ ಸಯಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಾನಂ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಾನಿ ಹಿ ಪಟಿಸಾಯಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಭೇಸಜ್ಜಾನೀತಿ ಭೇಸಜ್ಜಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಏವಂ ಲದ್ಧವೋಹಾರಾನಿ. ಸಪ್ಪಿ ನಾಮ ಗವಾದೀನಂ ಸಪ್ಪಿ, ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಸಪ್ಪಿ. ತಥಾ ನವನೀತಂ. ತೇಲಂ ನಾಮ ತಿಲಸಾಸಪಮಧೂಕಏರಣ್ಡಕವಸಾದೀಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಂ. ಮಧು ನಾಮ ಮಕ್ಖಿಕಾಮಧುಮೇವ. ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುರಸಂ ಉಪಾದಾಯ ಪನ ಅಪಕ್ಕಾ ವಾ ಅವತ್ಥುಕಪಕ್ಕಾ ವಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಉಚ್ಛುವಿಕತಿ ‘‘ಫಾಣಿತ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ತಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ, ನ ತೇಸಂ ವತ್ಥೂನಿ. ಏತೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ವಸಾತೇಲಂ ಯಾನೇತ್ಥ ಯಾವಕಾಲಿಕವತ್ಥುಕಾನಿ, ತೇಸಂ ವತ್ಥೂನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕತಾನಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ವಸಾತೇಲಂ ಪನ ಕಾಲೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ನಿಪಕ್ಕಂ ಕಾಲೇ ಸಂಸಟ್ಠಂ ತೇಲಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಸ್ಮಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸವಸಂ ಅಞ್ಞಂ ಯಂಕಞ್ಚಿ ವಸಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಾಮಂ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತತೇಲಮ್ಪಿ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ವಟ್ಟತಿ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ಯಾವಕಾಲಿಕವತ್ಥೂನಂ ವತ್ಥುಂ ಪಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಸಪ್ಪಿ ವಾ ನವನೀತಂ ವಾ ಪಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಂ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಮ್ಪಿ ಸಾಮಿಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಖೀರಾದಿತೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚಿತ್ವಾ ಕತಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಾನಿಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಾನಿ, ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಸನ್ನಿಧಿಂ ಕತ್ವಾ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನಾಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ¶ ಪಟ್ಠಾಯ ಪನ ತಾನಿ ಚ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಚ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ಚ ವಚನತೋ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಅಬ್ಭಞ್ಜನಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ, ಯಾವಜೀವಿಕಾನಿ ಸಾಸಪಮಧೂಕಏರಣ್ಡಕಅಟ್ಠೀನಿ ತೇಲಕರಣತ್ಥಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತದಹೇವ ಕತತೇಲಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ, ದುತಿಯದಿವಸೇ ಕತಂ ಛಾಹಂ ವಟ್ಟತಿ, ತತಿಯದಿವಸೇ ಕತಂ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಸತ್ತಮದಿವಸೇ ಕತಂ ತದಹೇವ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಯಾವ ಅರುಣಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಾ ¶ ತಿಟ್ಠತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಅಟ್ಠಮದಿವಸೇ ಕತಂ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ, ಅನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯತ್ತಾ ಪನ ಬಾಹಿರಪರಿಭೋಗೇನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ತೇಲತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಾಸಪಾದೀನಂ ಪನ ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತಸಪ್ಪಿಆದೀನಞ್ಚ ¶ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೀತುದಕೇನ ಕತಮಧೂಕಪುಪ್ಫಫಾಣಿತಂ ಪನ ಫಾಣಿತಗತಿಕಮೇವ, ಅಮ್ಬಫಾಣಿತಾದೀನಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಾನಿ. ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ, ತಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾಪಿ ಅರುಆದೀನಿ ವಾ ಮಕ್ಖೇತುಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪದೀಪೇ ಕಾಳವಣ್ಣೇ ವಾ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಯಿಕಪರಿಭೋಗಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ಪುನ ಲಭತಿ, ತಂ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ವಿಸುಂ ಠಪಿತಸಪ್ಪಿಆದೀಸು, ಏಕಭಾಜನೇ ವಾ ಅಮಿಸ್ಸಿತೇಸು ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಗಿಮ್ಹಮಾಸಾನಂ ಏಕೋ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸೋ ಸೇಸೋ. ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿವಸೋ, ತಾವ ‘‘ಕಾಲೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಪನ ‘‘ದೇಥ ಮೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರ’’ನ್ತಿಆದಿಕಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾಪಿ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ. ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ವತ್ತಭೇದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಥಾ ವಾ ತಥಾ ವಾ ‘‘ದೇಥ ಮೇ’’ತಿಆದಿವಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮದ್ಧಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿವಸೋ, ತಾವ ಸೂಚಿಕಮ್ಮನಿಟ್ಠಾನೇನ ¶ ಸಕಿಮ್ಪಿ ವಣ್ಣಭೇದಮತ್ತರಜನೇನ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಕರಣೇನ ಚ ಕತ್ವಾ ಪರಿದಹಿತಬ್ಬಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ ಪರಿಯೇಸನಕ್ಖೇತ್ತಂ ¶ , ಪಚ್ಛಿಮೋ ಅದ್ಧಮಾಸೋ ಕರಣನಿವಾಸನಕ್ಖೇತ್ತಮ್ಪಿ, ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ. ಯೋ ಚಾಯಂ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ ಅನುಞ್ಞಾತೋ, ಏತ್ಥ ಕತಪರಿಯೇಸಿತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ತಸ್ಮಿಂ ಮಾಸೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ವಸ್ಸಂ ಉಕ್ಕಡ್ಢಿಯತಿ, ಪುನ ಮಾಸಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಪನ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸೇನ ವಾ ಅಪ್ಪಹೋನಕಭಾವೇನ ವಾ ಅಕತಾ ಹೋತಿ. ತೇ ಚ ದ್ವೇ ಮಾಸೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸನ್ತಿ ಛ ಮಾಸೇ ಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿಯತಿ, ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ಲಭತಿ, ಏವಂ ದಸ ಮಾಸಾ ಹೋನ್ತಿ. ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ತಂ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕಮಾಸನ್ತಿ ಏವಂ ಏಕಾದಸ ಮಾಸೇ ಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಇತೋ ಪರಂ ಏಕಾಹಮ್ಪಿ ನ ಲಭತಿ.

ಓರೇನ ಚೇ ಮಾಸೋ ¶ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಓರಿಮಭಾಗೇ ಯಾವ ಹೇಮನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸೋ, ತಾವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತೇಸು ಸತ್ತಸು ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯಮಾಸೇಸು ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ ಪರಿಯೇಸನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿ. ಓರೇನದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದ್ಧಮಾಸತೋ ಓರಿಮಭಾಗೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅದ್ಧಮಾಸೇ. ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಧಮ್ಮೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಮ್ಪಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಪರಿಯೇಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕಮಾಸದ್ಧಮಾಸೇಸು ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಸತಿಯಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ನಗ್ಗಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಓವಸ್ಸಾಪಯತೋ. ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾದೀಸು ಪನ ನ್ಹಾಯನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ವಾ ನಟ್ಠಚೀವರಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಅನಿವತ್ಥಂ ಚೋರಾ ಹರನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪದಾಸು ವಾ ನಿವಾಸಯತೋ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಸಮಯೇ ಪರಿಯೇಸನತಾ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನಿ ತಾವ ಪರಿಯೇಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ¶ . ಸಚೀವರತಾ, ಆಪದಾಭಾವೋ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಸಕಭಾವೋ, ಅಸಮಯೇ ನಿವಾಸನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ನಿವಾಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದೀನಿ ಪಚ್ಚಾಸಿಸಮಾನೋ ಸಯಮೇವ ದತ್ವಾ. ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದೀನಿ ಅಕರೋನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯಾತಿಏತ್ಥ ಪನ ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ದಾ’’ತಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಸು ಯತ್ತಕಾನಿ ಆಣತ್ತಾನಿ, ತೇಸಂ ಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದತೋ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ತೇನ ತುಟ್ಠೇನ ವಾ ಕುಪಿತೇನ ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ತಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರತಾ, ಸಾಮಂ ದಿನ್ನತಾ, ಸಕಸಞ್ಞಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಕೋಧವಸೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಂ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನಾಯ. ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖವೇದನಾಯೇವಾತಿ.

ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಛಬ್ಬಿಧಂ ಖೋಮಸುತ್ತಾದಿಂ ವಾ ತೇಸಂ ಅನುಲೋಮಂ ವಾ. ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಚೀವರತ್ಥಾಯ ಯಾಚಿತ್ವಾ. ವಾಯಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಚೀವರಂ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ವಾಯಥಾ’’ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ¶ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯೋ ತನ್ತವಾಯೋ ಚೀವರವಾಯನತ್ಥಂ ತುರಿವೇಮಸಜ್ಜನಾದಿಕೇ ಪಯೋಗೇ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಾಯಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಪಿತಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪಿತತನ್ತವಾಯೇನ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ದೀಘತೋ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತೇ ತಿರಿಯಞ್ಚ ಹತ್ಥಮತ್ತೇ ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಇತಿ ಯಾವ ಚೀವರಂ ವಡ್ಢತಿ, ತಾವ ಇಮಿನಾ ಪಮಾಣೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವಡ್ಢನ್ತಿ. ತೇನೇವ ಪನ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ¶ , ಏವಂ ಇಧ ದುಕ್ಕಟಂ. ತೇನೇವ ವಿಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣೇನ ಕೇದಾರಬದ್ಧಂ ವಿಯ ಚೀವರಂ ಹೋತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಮಯೇ ಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತರಸ್ಮಿಂ ತಥೇವ ದುಕ್ಕಟಂ. ತತೋ ಚೇ ಊನತರಾ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛೇದೇಸು ದುಕ್ಕಟಾನೇವ. ಅಥ ಏಕನ್ತರಿಕೇನ ವಾ ಸುತ್ತೇನ ದೀಘತೋ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ತಿರಿಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ ಹೋತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತೇ, ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಸುತ್ತೇಪಿ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇ ಚ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅವಾಯಾಪಿತೇ ವಾಯಾಪಿತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಆಯೋಗಕಾಯಬನ್ಧನಅಂಸಬದ್ಧಕಪತ್ತತ್ಥವಿಕಪರಿಸ್ಸಾವನಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಚೀವರತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಸುತ್ತಂ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಾಯಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಯತ್ರ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ತನ್ತವಾಯಾ, ತತ್ರ. ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋತಿ ಚೀವರಸಾಮಿಕೇಹಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಹುತ್ವಾ ¶ . ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಇದಾನಿ ಯೇನಾಕಾರೇನ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇದಂ ಖೋ, ಆವುಸೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಆಯತನ್ತಿ ದೀಘಂ. ವಿತ್ಥತನ್ತಿ ಪುಥುಲಂ. ಅಪ್ಪಿತನ್ತಿ ಘನಂ. ಸುವೀತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ವೀತಂ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ. ಸುಪ್ಪವಾಯಿತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಪವಾಯಿತಂ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ತನ್ತೇ ಪಸಾರಿತಂ. ಸುವಿಲೇಖಿತನ್ತಿ ಲೇಖನಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ವಿಲೇಖಿತಂ. ಸುವಿತಚ್ಛಿತನ್ತಿ ಕೋಚ್ಛೇನ ¶ ಸುಟ್ಠು ವಿತಚ್ಛಿತಂ, ಸುಟ್ಠು ನಿದ್ಧೋತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಚ ನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತದಾನಮತ್ತೇನ ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಪನ ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಚೀವರಸಾಮಿಕಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಸುತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಆಯತಂ ವಾ ವಿತ್ಥತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಿತಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಥ ತೇಸಂ ಪಯೋಗೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ, ಮಹಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇತುಕಾಮಂ ¶ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಮಾಪಜ್ಜನತಾ, ಚೀವರಸ್ಸ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಸುತ್ತವಡ್ಢನಂ, ಚೀವರಪ್ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ದಸಾಹಾನಾಗತನ್ತಿ ದಸ ಅಹಾನಿ ದಸಾಹಂ, ತೇನ ದಸಾಹೇನ ಅನಾಗತಾ ದಸಾಹಾನಾಗತಾ, ದಸಾಹೇನ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ದಸಾಹಾನಾಗತಂ, ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗವಸೇನ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮನ್ತಿ ಪಠಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ, ಇಧಾಪಿ ಪಠಮಪದಸ್ಸ ಅನುಪಯೋಗತಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಠಮಪ್ಪವಾರಣಾ ‘‘ದಸಾಹಾನಾಗತಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಸಚೇಪಿ ತಾನಿ ದಿವಸಾನಿ ಅಚ್ಚನ್ತಮೇವ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ‘‘ಅಚ್ಚೇಕಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಜಾನಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ¶ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ. ತೇನ ಪವಾರಣಾಮಾಸಸ್ಸ ಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಪಞ್ಚಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ನಿಧಾನಕಾಲೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ. ಕಾಮಞ್ಚೇಸ ‘‘ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾವ ಸಿದ್ಧೋ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಪನ ಅಪುಬ್ಬಂ ವಿಯ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಠಪಿತಂ. ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರನ್ತಿ ಗಮಿಕಗಿಲಾನಗಬ್ಭಿನಿಅಭಿನವುಪ್ಪನ್ನಸದ್ಧಾನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ‘‘ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ. ಸಚೇ ತಂ ಪುರೇ ಪವಾರಣಾಯ ವಿಭಜಿತಂ, ಯೇನ ಗಹಿತಂ, ತೇನ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಕರೋತಿ ಚೇ, ತಂ ಚೀವರಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಹೋತಿ. ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯನ್ತಿ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಯಾವ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಯಾವ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ, ತಾವ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸ್ಸ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಉಪವಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ಉಪವಸ್ಸನ್ತಿ ಉಪವಸ್ಸ, ಉಪವಸಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಿಆದೀಸು ¶ (ವಿಭ. ೫೭೦) ವಿಯ ಹೇತ್ಥ ಅನುನಾಸಿಕೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮಸ್ಸ ಚ ಪದಸ್ಸ ‘‘ತಥಾರೂಪೇಸು ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಿಹರನ್ತೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚ ತತೋ ಪರಂ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಪರಿಯೋಸಾನಕಾಲಂ ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ…ಪೇ… ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ. ತತ್ಥ ಆರಞ್ಞಕಾನೀತಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಆರೋಪಿತೇನ ಆಚರಿಯಧನುನಾ ಗಾಮಸ್ಸ ಇನ್ದಖೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಞ್ಚಧನುಸತಪ್ಪಮಾಣೇ ಪದೇಸೇ ಕತಸೇನಾಸನಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ, ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಿನೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಯಂ ಗಾಮತೋ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಬೋಧಿ ವಾ ಧುವಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಯಾವ ¶ , ತಂ ತಾವ ಪಕತಿಮಗ್ಗೇನ ಮಿನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗಂ ಕಾತುಂ, ಅಮಗ್ಗೇನ ವಾ ಮಿನೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನೀತಿ ಚೋರಾದೀನಂ ನಿವಿಟ್ಠೋಕಾಸಾದಿದಸ್ಸನೇನ ‘‘ಸಾಸಙ್ಕಾನೀ’’ತಿ ಸಮ್ಮತಾನಿ, ಏವಂ ಸಞ್ಞಾತಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಹ ಪಟಿಭಯೇನ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ಚೋರೇಹಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಹತವಿಲುತ್ತಾಕೋಟಿತಭಾವದಸ್ಸನತೋ ಸನ್ನಿಹಿತಬಲವಭಯಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಆರಞ್ಞಕಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಸಬ್ಬದಿಸಾಭಾಗೇಸು ಅತ್ತನಾ ಅಭಿರುಚಿತೇ ಗೋಚರಗಾಮೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ. ತಞ್ಚ ಖೋ ಸತಿಯಾ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ, ತತ್ರಾಯಂ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿ – ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ, ಇದಮೇಕಂ ಅಙ್ಗಂ. ಕತ್ತಿಕಮಾಸೋಯೇವ ಹೋತಿ, ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಅಙ್ಗಂ. ಪಞ್ಚಧನುಸತಿಕಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ಇದಂ ತತಿಯಂ ಅಙ್ಗಂ. ಊನಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ಗಾವುತತೋ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ನ ಲಭತಿ, ಯತ್ರ ಹಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಭುತ್ತವೇಲಾಯಮೇವ ಪುನ ವಿಹಾರಂ ಸಕ್ಕಾ ಆಗನ್ತುಂ, ತದೇವ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಸಾಸಙ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಯಮೇವ ಹೋತಿ, ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತೀತಿ. ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಕಾರಣಂ. ತೇನ ಚೀವರೇನಾತಿ ತೇನ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಚೀವರೇನ. ವಿಪ್ಪವಾಸಾಯಾತಿ ವಿಯೋಗವಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಛಾರತ್ತತೋ ಉತ್ತರಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸೇನಾಸನೇ ಸತ್ತಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಥಾ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ಪನ ಗಾಮಸೀಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚೀವರಪ್ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಛಾರತ್ತಂ ವಿಪ್ಪವಸತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ¶ ಸಙ್ಘಿಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ. ಸೋ ಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತತ್ತಾ ಹತ್ಥೇ ಅನಾರುಳ್ಹೋಪಿ ಏಕೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಸಙ್ಘಸನ್ತಕೋ ಹೋತಿ. ಲಾಭನ್ತಿ ಲಭಿತಬ್ಬಂ ಚೀವರಾದಿವತ್ಥುಂ. ಪರಿಣತನ್ತಿ ‘‘ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವಚೀಭೇದೇನ ವಾ ¶ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿನ್ನಂ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಂ. ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ದೇಥಾ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತೋ ಅತ್ತನಿನ್ನಂ ಕರೇಯ್ಯ. ಸಚೇ ಪನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ಪರಿಣತಂ ಪನ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ವಾ ಗಿಹೀನಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪರಿಣಾಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪರಿಣತೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಪರಿಣತೇ ಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ, ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಪುಗ್ಗಲೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಸಙ್ಘಾದೀನಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ, ‘‘ಕತ್ಥ ದೇಮಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ‘‘ಯತ್ಥ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ, ತತ್ಥ ದೇಥ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೋ ಪರಿಭೋಗಂ ವಾ ಲಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘೇ ಪರಿಣತಭಾವೋ, ತಂ ಞತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಇತಿ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ

೧. ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಸು ¶ ¶ ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇತಿ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಜಾನಿತ್ವಾ ವಚನಕ್ಖಣೇಪಿ ಜಾನನ್ತಸ್ಸೇವ ಮುಸಾವಾದಭಣನೇ. ಭಣನಞ್ಚ ನಾಮ ಇಧ ಅಭೂತಸ್ಸ ವಾ ಭೂತತಂ, ಭೂತಸ್ಸ ವಾ ಅಭೂತತಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪನಪ್ಪಯೋಗೋ, ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಂ ವದತಿ, ತಸ್ಸ ತಂನಿಮಿತ್ತಂ ತಂಹೇತು ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅಞ್ಞೇಸು ಚ ಈದಿಸೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಹತ್ಥಕಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನನಾದಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನತ್ಥಂ ಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನತ್ಥಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನತ್ಥಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸನತ್ಥಂ ದುಕ್ಕಟಂ, ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೨೨೦) ಪರಿಯಾಯೇನ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನತ್ಥಂ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಮುಸಾ ಭಣಿತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಅಪ್ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕೇವಲಂ ಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಇಧ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅನುಪಧಾರೇತ್ವಾ ಸಹಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಅಞ್ಞಂ ¶ ಭಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಸಂವಾದನಪುರೇಕ್ಖಾರತಾ, ವಿಸಂವಾದನಚಿತ್ತೇನ ಯಮತ್ಥಂ ವತ್ತುಕಾಮೋ, ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಪಯೋಗೋ ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಓಮಸವಾದೇತಿ ಓವಿಜ್ಝನವಚನೇ, ಜಾತಿನಾಮಗೋತ್ತಕಮ್ಮಸಿಪ್ಪಆಬಾಧಲಿಙ್ಗಕಿಲೇಸಆಪತ್ತಿಅಕ್ಕೋಸೇಸು ಭೂತೇನ ವಾ ಅಭೂತೇನ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನಂ ವಾ ಅನಾಪನ್ನಂ ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ¶ ವಾಚಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅಕ್ಕೋಸನವಚನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಓಮಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತೇಹಿಯೇವ ದಸಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೨೬) ನಯೇನ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸಂ ಕತ್ವಾ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಚೋರೋಸಿ ಗಣ್ಠಿಭೇದಕೋಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕಪದೇಹಿ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ, ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇಧ ಭಿಕ್ಖುನೀಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ. ಅನಕ್ಕೋಸಿತುಕಾಮಸ್ಸ ಕೇವಲಂ ದವಕಮ್ಯತಾಯ ವದತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ. ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಂ ಅಕ್ಕೋಸತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸನಂ, ‘‘ಮಂ ಅಕ್ಕೋಸತೀ’’ತಿ ಜಾನನಾ, ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರತಾದೀನಂ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖಾತಿ.

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುಪೇಸುಞ್ಞೇತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞೇ, ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸುತ್ವಾ ವಚನಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಯ ವಾ ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾ ಯೋ ಅಕ್ಕುದ್ಧೋ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಪಸಂಹಟೇ ತಸ್ಮಿಂ ಪೇಸುಞ್ಞಕರಣವಚನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪೇಸುಞ್ಞಉಪಸಂಹರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ವಚನೂಪಸಂಹಾರೇ ವಾ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕಅಕ್ಕೋಸೂಪಸಂಹಾರೇ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಉಪಸಂಹಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇಧಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಟ್ಠಾನೇ ¶ ಠಿತಾ. ನ ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಯ, ನ ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಕೇವಲಂ ಪಾಪಗರಹಿತಾಯ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸುತ್ವಾ ವಚನಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಉಪಸಂಹರಣಂ, ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇಸು ¶ ಅಞ್ಞತರತಾ ¶ , ತಸ್ಸ ವಿಜಾನನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಸಙ್ಗೀತಿತ್ತಯಂ ಅನಾರುಳ್ಹಮ್ಪಿ ರಾಜೋವಾದತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಚತುಪರಿವತ್ತನನನ್ದೋಪನನ್ದಕುಲುಮ್ಪಸುತ್ತಮಗ್ಗಕಥಾದಿಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಗೀತಿತ್ತಯಮಾರುಳ್ಹಂ ತಿಪಿಟಕಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪದಂ ಪದಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪದಾನುಪದಅನ್ವಕ್ಖರಅನುಬ್ಯಞ್ಜನೇಸು ಏಕೇಕಂ ಕೋಟ್ಠಾಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತೇಸು ಪದಾದೀಸು ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಂಕಞ್ಚಿ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಅವಸೇಸಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪದಾದಿಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮವಾಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಉದ್ದೇಸಗ್ಗಹಣೇ, ಸಜ್ಝಾಯಕರಣೇ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಉದ್ದೇಸಗ್ಗಹಣೇ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಗುಣಗನ್ಥಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಓಸಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಖಲಿತಟ್ಠಾನೇ ‘‘ಏವಂ ಭಣಾಹೀ’’ತಿ ವಚನೇ ಚ ಏಕತೋ ಭಣನ್ತಸ್ಸಾಪಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಧಮ್ಮಂ ಪದಸೋ ವಾಚನತಾ, ಏಕತೋ ಓಸಾಪನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಭೂತೇನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇನಾಪಿ. ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತನ್ತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ರತ್ತೀನಂ ಉಪರಿ. ಸಹಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವಾ ಸೇನಾಸನೇ ಪುಬ್ಬಾಪರಿಯೇನ ವಾ ಏಕಕ್ಖಣೇನ ವಾ ಏಕತೋ ¶ ನಿಪಜ್ಜನಂ. ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ವಿದಹೇಯ್ಯ ಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ತತ್ಥ ಛದನಂ ಅನಾಹಚ್ಚ ದಿಯಡ್ಢಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧೇನ ಪಾಕಾರಾದಿನಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನಮಿಚ್ಚೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಮಾ ಇಮಿನಾ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇಪಿ ಸತ್ತಭೂಮಿಕೋ ಪಾಸಾದೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಸತಗಬ್ಭಂ ವಾ ಚತುಸಾಲಂ, ಯೋ ತತ್ಥ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಾ ತಾದಿಸೇ ತೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹ ತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ಸಯಿತ್ವಾ ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ನಿಪನ್ನೇ ಗಬ್ಭದ್ವಾರಂ ಪಿಧಾಯ ವಾ ಅಪಿಧಾಯ ವಾ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಪಠಮನಿಪನ್ನೋ ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಪಜ್ಜನ್ತೇ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ, ತಸ್ಸ ಉಭಿನ್ನಂ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನಪ್ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೧) ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರತೋ ವುತ್ತೋ.

ಆಳವಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ಉಪದ್ಧಚ್ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನಾದೀಸು ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಊನಕದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ವಸನ್ತಸ್ಸ, ತತಿಯಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಪುರಾರುಣಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ವಸನ್ತಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಸಬ್ಬಾಪರಿಚ್ಛನ್ನಾದೀಸು ವಸನ್ತಸ್ಸ, ಇತರಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನೇ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ನಿಪನ್ನೇ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥುಕಸೇನಾಸನಂ, ತತ್ಥ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹ ನಿಪಜ್ಜನಂ, ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಸೂರಿಯತ್ಥಙ್ಗಮನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಮಾತುಗಾಮೇನಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ. ದಿಸ್ಸಮಾನರೂಪಾ ಪನ ಯಕ್ಖಿಪೇತಿಯೋ ಪಣ್ಡಕೋ ಮೇಥುನವತ್ಥುಭೂತಾ ಚ ತಿರಚ್ಛಾನಿತ್ಥಿಯೋ ಇಧ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಕಾ ಹೋನ್ತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ¶ ರತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ತತ್ರ ಹಿ ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಆಪತ್ತಿ, ಇಧ ಪನ ಪಠಮದಿವಸೇಪೀತಿ.

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹೀತಿಏತ್ಥ ಏಕೋ ಗಾಥಾಪಾದೋ ಏಕಾ ವಾಚಾತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಾಚಾಪಮಾಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಧಮ್ಮಂ ವಾ ಭಾಸೇಯ್ಯ. ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನಾತಿ ವಿನಾ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸೇನ. ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತೇನ ಪನ ಯಕ್ಖೇನ ವಾ ಪೇತೇನ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಠಿತಾಯಪಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ದುತಿಯಾನಿಯತೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ಮನುಸ್ಸೇನ ವಿನಾ ವಿಞ್ಞುಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ ಛನ್ನಂ ವಾಚಾನಂ ಉಪರಿ ಪದಾದಿವಸೇನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಪದಾದಿಗಣನಾಯ, ಬಹೂನಂ ದೇಸಯತೋ ಮಾತುಗಾಮಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಾವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ಯಕ್ಖಿಪೇತಿಪಣ್ಡಕಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹತಿರಚ್ಛಾನಿತ್ಥೀನಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಛಹಿ ವಾಚಾಹಿ, ತತೋ ವಾ ಓರಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ವಾ ಪುರಿಸೇ ಸತಿ, ಸಯಂ ವಾ ಉಟ್ಠಾಯ, ಪುನ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ದೇಸಯತೋ, ‘‘ದೀಘನಿಕಾಯೋ ನಾಮ ಭನ್ತೇ ಕಿಮತ್ಥಿಯೋ’’ತಿ ¶ ಏವಂ ಪನ ಪುಟ್ಠೇ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ದೀಘನಿಕಾಯಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ಮಾತುಗಾಮೇ ಸುಣನ್ತೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಛನ್ನಂ ವಾಚಾನಂ ಉಪರಿ ದೇಸನಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೋ ಮಾತುಗಾಮೋ, ಇರಿಯಾಪಥಪರಿವತ್ತಾಭಾವೋ, ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಸ್ಸಾಭಾವೋ, ಅಪಞ್ಹಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೇವ, ಕೇವಲಂ ಇಧ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ಹೋತೀತಿ.

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮನ್ತಿ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಾನಂ ಝಾಯೀನಞ್ಚೇವ ಅರಿಯಾನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ. ಭೂತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ತನಿ ಝಾನಾದಿಧಮ್ಮೇ ಸತಿ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆರೋಚಯತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ತೇಸಂ ಭೂತಾರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ನಿಪ್ಪರಿಯಾಯೇನ ಅತ್ತನಿ ವಿಜ್ಜಮಾನಂ ಝಾನಾದಿಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋ ಅನನ್ತರಮೇವ ‘‘ಅಯಂ ಝಾನಲಾಭೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅರಿಯೋ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ತಮತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ನೋ ಚೇ ಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಪರಿಯಾಯೇನ ಆರೋಚಿತಂ ಪನ ಜಾನಾತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತಥಾರೂಪೇ ಕಾರಣೇ ಸತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚಯತೋ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಅರಿಯಾನಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದಿಭಾವೋ ನತ್ಥಿ, ಝಾನಲಾಭಿನೋ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸತಿ ಝಾನಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಇಧ ನ ಗಹಿತಾ. ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಭೂತತಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚನಂ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನಾ, ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಭೂತಾರೋಚನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೇಹಿ ದ್ವಿಚಿತ್ತಂ, ಸುಖಮಜ್ಝತ್ತವೇದನಾಹಿ ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ.

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನಸ್ಸ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲನ್ತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ, ಇಧ ಪನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಮೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಅಭಿಣ್ಹಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಯತಿಂ ಸಂವರತ್ಥಾಯ ಆಪತ್ತೀನಞ್ಚ ಕುಲಾನಞ್ಚ ಪರಿಯನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ವಾ ಅಕತ್ವಾ ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕತಿಕಂ ಕರೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ, ಅಯಥಾಕತಿಕಾಯ ‘‘ಅಯಂ ಅಸುಚಿಂ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವತ್ಥುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಆರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ¶ , ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅವಸೇಸೇ ಛ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪುರಿಮಪಞ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವೀತಿಕ್ಕಮಸಙ್ಖಾತಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಇತರಂ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ವತ್ಥುಮತ್ತಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಮತ್ತಂ ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸವತ್ಥುಕೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚನಂ, ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖಾಯೇವಾತಿ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಪಥವಿನ್ತಿ ದುವಿಧಾ ಪಥವೀ ಜಾತಪಥವೀ ಅಜಾತಪಥವೀತಿ. ತತ್ಥ ಜಾತಪಥವೀ ಸುದ್ಧಮಿಸ್ಸಪುಞ್ಜವಸೇನ ತಿವಿಧಾ, ತತ್ಥ ಸುದ್ಧಪಥವೀ ನಾಮ ಪಕತಿಯಾ ಸುದ್ಧಪಂಸು ವಾ ಸುದ್ಧಮತ್ತಿಕಾ ವಾ. ಮಿಸ್ಸಪಥವೀ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಪಂಸುತೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾತೋ ವಾ ಪಾಸಾಣಸಕ್ಖರಕಥಲಮರುಮ್ಬವಾಲುಕಾಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ತತಿಯಭಾಗೋ ಹೋತಿ. ಪುಞ್ಜಪಥವೀ ನಾಮ ‘‘ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸಂ ಓವಟ್ಠೋ ಪಂಸುಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೋ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೬) ವುತ್ತಂ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ಪನ ಮಿಸ್ಸಕಪುಞ್ಜೋಪಿ ಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೇ ಠಿತಸುಖುಮರಜಮ್ಪಿ ಚ ದೇವೇ ಫುಸಾಯನ್ತೇ ಸಕಿಂ ತಿನ್ತಂ ಚತುಮಾಸಚ್ಚಯೇನ ತಿನ್ತೋಕಾಸೋ ಪುಞ್ಜಪಥವಿಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ತಿವಿಧಾಪಿ ಚೇಸಾ ಪಥವೀ ಉದ್ಧನಪತ್ತಪಚನಾದಿವಸೇನ ವಾ ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಅದಡ್ಢಾ ‘ಜಾತಪಥವೀ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ದಡ್ಢಾ ಪನ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಅಧಿಕತರಪಾಸಾಣಾದಿಮಿಸ್ಸಾ ವಾ ಅಜಾತಪಥವೀ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಾದಿಭೇದಾಯ. ತತ್ಥ ಯಾ ‘ಜಾತಪಥವೀ’ತಿ ವುತ್ತಾ, ಅಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಪಥವೀ. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ ಏವರೂಪಂ ಪಥವಿಂ ಸಯಂ ಖಣತಿ, ಖಣನಭೇದನವಿಲೇಖನಪಚನಾದೀಹಿ ವಿಕೋಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಯೋ ಪನ ಖಣಾಪೇತಿ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿಕೋಪಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ‘‘ಇಮಂ ಪದೇಸ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಪಥವಿ’’ನ್ತಿ ವಾ ಏವಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಖಣ, ಭಿನ್ದಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಆಣಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಯಾ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೇ ದಿವಸಮ್ಪಿ ಖಣನ್ತೇ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಚೇ ಇತರೋ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಥವಿಖಣನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪಥವಿಯಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಪಥವಿಯಾ ಪಥವಿಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಓಕಾಸಂ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ಖಣ, ಆವಾಟಂ ಖಣ, ಕನ್ದಂ ಖಣಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಆತಪೇನ ಸುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಫಲಿತಕದ್ದಮಂ ವಾ ಗೋಕಣ್ಟಕಂ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಪಥವಿಯಾ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಂ ಭಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪತಿತನದಿತಟಂ ವಾ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ನಙ್ಗಲಚ್ಛಿನ್ನಮತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡನ್ತಿಏವಮಾದೀನಿ ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಅಜಾತಪಥವಿಂ ವಿಕೋಪೇನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಥಮ್ಭಸ್ಸ ಆವಾಟಂ ಜಾನ ¶ , ಮತ್ತಿಕಂ ದೇಹಿ, ಮತ್ತಿಕಂ ಆಹರ, ಪಂಸುನಾ ಮೇ ಅತ್ಥೋ, ಮತ್ತಿಕಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ರುಕ್ಖಾದಿಪವಟ್ಟನೇನ ಭಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ, ಅಸತಿಯಾ ಪಾದಙ್ಗುಟ್ಠಕಾದೀಹಿ ವಿಲೇಖನ್ತಸ್ಸ, ಜಾತಪಥವಿಭಾವಂ ವಾ, ‘‘ಖಣಾಮಿ ವಾ ಅಹ’’ನ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಜಾತಪಥವೀ, ಪಥವಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಖಣನಖಣಾಪನಾನಂ ಅಞ್ಞತರನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

೨. ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ

೧. ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಭವನ್ತಿ ಅಹೇಸುಞ್ಚಾತಿ ಭೂತಾ, ಜಾಯನ್ತಿ ವಡ್ಢನ್ತಿ ಜಾತಾ ವಡ್ಢಿತಾ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಾಮೋತಿ ರಾಸಿ, ಭೂತಾನಂ ಗಾಮೋ, ಭೂತಾ ಏವ ವಾ ಗಾಮೋತಿ ಭೂತಗಾಮೋ, ಪತಿಟ್ಠಿತಹರಿತತಿಣರುಕ್ಖಾದೀನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಪಾತಬ್ಯಸ್ಸ ಭಾವೋ ಪಾತಬ್ಯತಾ, ಛೇದನಭೇದನಾದೀಹಿ ಯಥಾರುಚಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಸಂ ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ, ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ, ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಹೇತು ಭೂತಗಾಮಸ್ಸ ಛೇದನಾದಿಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ¶ ಪಥವಿಉದಕಪಾಕಾರಾದೀಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಜಾತಂ ಅಸುಕ್ಖಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಅತಿಸುಖುಮತಿಣಮ್ಪಿ ಸಾಸಪಬೀಜಕಸೇವಾಲಮ್ಪಿ ಉದ್ಧರಣಚ್ಛೇದನವಿಜ್ಝನಾದೀಹಿ ವಿಕೋಪೇತಿ ವಾ ಪಥವಿಖಣನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ವಿಕೋಪಾಪೇತಿ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ರುಕ್ಖಛಿನ್ದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಭೂತಗಾಮತೋ ವಿಯೋಜಿತಮೂಲಬೀಜಖನ್ಧಬೀಜಫಲುಬೀಜಅಗ್ಗಬೀಜಬೀಜಬೀಜಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಾಜನಗತಂ ವಾ ರಾಸಿಕತಂ ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ರೋಪಿತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಮೂಲಮತ್ತಂ ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಅಙ್ಕುರಮತ್ತಂ ವಾ ಸಚೇಪಿಸ್ಸ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಾ ಪತ್ತವಟ್ಟಿ ನಿಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಅನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಮೂಲೇ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಮೂಲೇ ಯಾವ ಅಙ್ಕುರೋ ಹರಿತೋ ನ ಹೋತಿ, ತಾವ ತಂ ವಿಕೋಪೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಭೂತಗಾಮಬೀಜಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಭೂತಗಾಮಬೀಜಗಾಮೇ ಭೂತಗಾಮಬೀಜಗಾಮಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ. ಉಭಯತ್ಥ ಪನ ಅತಥಾಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಸತಿಯಾ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ವಾ ವಿಕೋಪೇನ್ತಸ್ಸ, ‘ಇಮಂ ರುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದ, ವಲ್ಲಿಂ ಛಿನ್ದಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಇಮಂ ಪುಪ್ಫಂ ವಾ ಫಲಂ ವಾ ಜಾನ, ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಂ ಆಹರ, ಇಮಿನಾ ಮೇ ಅತ್ಥೋ, ಇಮಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯವಚನೇನ ಭೂತಗಾಮತೋ ವಿಯೋಜಿತಂ ಪನ ಬೀಜಜಾತಂ ಪುನ ಪಿ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಕಾರೇತ್ವಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಏವಞ್ಹಿಸ್ಸ ಬೀಜಗಾಮಪರಿಮೋಚನಮ್ಪಿ ಕತಂ ಹೋತಿ.

ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಅಗ್ಗಿನಾ ವಾ ನಖೇನ ವಾ ಸತ್ಥೇನ ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಗ್ಗಿನಾ ಕರೋನ್ತೇನ ಚ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅಗ್ಗಿನಾ ಏಕದೇಸೇ ಫುಸನ್ತೇನ ‘ಕಪ್ಪಿಯ’ನ್ತಿ ¶ ವತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಸತ್ಥೇನ ¶ ಕರೋನ್ತೇನ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ತಿಖಿಣಸತ್ಥಸ್ಸ ಅನ್ತಮಸೋ ಸೂಚಿನಖಚ್ಛೇದನಾದೀನಮ್ಪಿ ತುಣ್ಡೇನ ವಾ ಧಾರಾಯ ವಾ ವೇಧಂ ವಾ ಛೇದಂ ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೇನ ತಥೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ನಖೇನ ಕರೋನ್ತೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಗೋಮಹಿಂಸಾದೀನಂ ಖುರೇ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅಪೂತಿನಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ವಾ ನಖೇನ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಆಹಟೇನಾಪಿ ಸತ್ಥೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಸಚೇಪಿ ಬೀಜಾನಂ ಪಬ್ಬತಮತ್ತೋ ರಾಸಿ, ರುಕ್ಖಸಹಸ್ಸಂ ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕಾಬದ್ಧಂ, ಉಚ್ಛೂನಂ ವಾ ಮಹಾಭಾರೋ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಠಪಿತೋ ಹೋತಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಬೀಜೇ ವಾ ರುಕ್ಖಸಾಖಾಯ ವಾ ಉಚ್ಛುಮ್ಹಿ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಕತೇ ಸಬ್ಬಂ ಕತಂ ಹೋತಿ. ಉಚ್ಛುಂ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಬದ್ಧಂ ದಾರುಕಂ ವಿಜ್ಝತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಯಾಯ ವಲ್ಲಿಯಾ ಭಾರೋ ಬದ್ಧೋ, ತಂ ವಿಜ್ಝತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ. ಮರಿಚಪಕ್ಕಾದೀಹಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ¶ ಭತ್ತಂ ಆಹರನ್ತಿ, ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಚೇಪಿ ಭತ್ತಸಿತ್ಥೇ ವಿಜ್ಝತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ, ತಿಲತಣ್ಡುಲೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯಾಗುಯಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾನಿ ಪನ ಏಕಾಬದ್ಧಾನಿ ಹುತ್ವಾ ನ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಏಕೇಕಂ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಕಪಿಟ್ಠಫಲಾದೀನಂ ಅನ್ತೋ ಮಿಞ್ಜಂ ಕಟಾಹಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಸಞ್ಚರತಿ, ಭಿನ್ದಾಪೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ. ಏಕಾಬದ್ಧಾ ಚೇ, ಕಟಾಹೇಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ಫಲಂ ತರುಣಂ ಹೋತಿ ಅಬೀಜಂ ಯಞ್ಚ ನಿಬ್ಬತ್ತಬೀಜಂ ಬೀಜಂ ಅಪನೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಕರಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ. ಭೂತಗಾಮೋ, ಭೂತಗಾಮಸಞ್ಞಿತಾ, ವಿಕೋಪನಂ ವಾ ವಿಕೋಪಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಥವಿಖಣನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಯಮತ್ಥಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಿನಯಧರೋ ಪುಚ್ಛತಿ, ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ವದತೀತಿ ಅಞ್ಞವಾದಕೋ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ವಿಹೇಸತೀತಿ ವಿಹೇಸಕೋ, ತುಣ್ಹೀಭಾವಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವತ್ಥುದ್ವಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದ್ವಯಂ ವುತ್ತಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾವಸೇಸಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಅನುಯುಞ್ಜಿಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ಅಞ್ಞೇನ ವಚನೇನ ಅಞ್ಞಂ ಛಾದೇನ್ತೋ ತಥಾ ತಥಾ ವಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಯೋ ಚ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ವಿಹೇಸೇತಿ, ತೇಸಂ ಯಂ ಭಗವತಾ ಅಞ್ಞವಾದಕಕಮ್ಮಞ್ಚೇವ ವಿಹೇಸಕಕಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೇನ ಕತೇ ಪುನ ತಥಾ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನಾರೋಪಿತೇ ಪನ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ¶ ವಾ ವಿಹೇಸಕೇ ವಾ ತಥಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನಭಾವಂ ವಾ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ‘‘ಕಿಂ ತುಮ್ಹೇ ಭಣಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛತೋ, ಗೇಲಞ್ಞೇನ ವಾ, ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಾದೀನಿ ವಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ¶ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ನ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಆರೋಪಿತತಾ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ವತ್ಥುನಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜಿಯಮಾನತಾ, ಛಾದೇತುಕಾಮತಾಯ ¶ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಂ ವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ, ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯಂ, ದುಕ್ಖವೇದನಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ.

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಯೇನ ವಚನೇನ ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತಿ ‘‘ಛನ್ದಾಯ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇದಂ ನಾಮ ಕರೋತೀ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಾದಿಭೇದಂ ತಸ್ಸ ಅಯಸಕಾಮಾ ಹುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅವಜಾನಾಪೇನ್ತಿ, ಅವಞ್ಞಾಯ ಓಲೋಕಾಪೇನ್ತಿ, ಲಾಮಕತೋ ವಾ ಚಿನ್ತಾಪೇನ್ತಿ, ತಂ ವಚನಂ ಉಜ್ಝಾಪನಕಂ. ಯೇನ ಚ ತಥೇವ ವದನ್ತಾ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ತಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ, ತಂ ಖಿಯ್ಯನಕಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಖಿಯ್ಯನಕೇ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವತ್ಥುದ್ವಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದ್ವಯಂ ವುತ್ತಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಯಸಕಾಮತಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವದನ್ತೋ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಉಜ್ಝಾಪನಖಿಯ್ಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಯಂ ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುತಿಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಸನ್ತಿಕೇ ತಥಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಚ ಅವಣ್ಣಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ವಾ ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ ವಾ ಅವಣ್ಣಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿದೇವ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಪಕತಿಯಾವ ಛನ್ದಾದಿವಸೇನ ಕರೋನ್ತಂ ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಸಮ್ಮತತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅಗತಿಗಮನಾಭಾವೋ, ತಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಕಾಮತಾ, ಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವದತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಉಜ್ಝಾಪನಂ ವಾ ಖಿಯ್ಯನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವಾತಿ.

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ¶ ಸಙ್ಘಿಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ. ಮಞ್ಚಾದೀಸು ಯೋಕೋಚಿ ಮಞ್ಚಸಙ್ಖೇಪೇನ ಕತೋ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಮಞ್ಚೋಯೇವ, ಪೀಠೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪನ ಚೋಳೇನ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮೇನ ವಾ ಛವಿಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಲೋಮಂ ತಾಲೀಸಪತ್ತಞ್ಚ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಲೋಮಪಣ್ಣತಿಣವಾಕಚೋಳೇಹಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಕತಸೇನಾಸನಂ ಭಿಸೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ತತ್ಥ ನಿಸೀದಿತುಮ್ಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಪಮಾಣಪರಿಚ್ಛೇದೋಪಿ ಚೇತ್ಥ ನತ್ಥಿ. ಕೋಚ್ಛಂ ಪನ ವಾಕಉಸೀರಮುಞ್ಜಪಬ್ಬಜಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಮಯಂ ಅನ್ತೋ ಸಂವೇಲ್ಲಿತ್ವಾ ಬದ್ಧಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಚ ಉಪರಿ ಚ ವಿತ್ಥತಂ ಪಣವಸಣ್ಠಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಸೀಹಚಮ್ಮಾದಿಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಂ ನಾಮೇತ್ಥ ನತ್ಥಿ. ಸೇನಾಸನಞ್ಹಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇತಿ ¶ ಏತ್ಥ ಯೇ ಅವಸ್ಸಿಕಸಙ್ಕೇತಾ ವಸ್ಸಾನಮಾಸಾತಿ ಏವಂ ಅಸಞ್ಞಿತಾ ಅಟ್ಠ ಮಾಸಾ, ತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಇತರೇಸು ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಸಚೇಪಿ ದೇವೋ ನ ವಸ್ಸತಿ. ತಥಾಪಿ ಪಕತಿಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚ ಓವಸ್ಸಕಮಣ್ಡಪೇ ಚ ಸನ್ಥರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯತ್ಥ ಪನ ಹೇಮನ್ತೇ ವಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಗಿಮ್ಹೇ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿಗತವಲಾಹಕಂ ವಿಸುದ್ಧಂ ನಭಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತದಾ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಕಾಕಾದೀನಂ ನಿಬದ್ಧವಾಸರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಪನ ಕದಾಚಿಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಇತಿ ಯತ್ಥ ಚ ಯದಾ ಚ ಸನ್ಥರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಮಿಧ ಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಙ್ಖಮೇವ ಗತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸನ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಠಾನೇ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ. ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಸನ್ಥತಮ್ಪಿ ಹಿ ಯಾವ ಸೋ ತತ್ಥ ನ ನಿಸೀದತಿ, ‘ಗಚ್ಛ ತ್ವ’ನ್ತಿ ವಾ ನ ಭಣತಿ, ತಾವ ಸನ್ಥಾರಕಸ್ಸೇವ ಭಾರೋ. ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ. ಏತದೇವ ಹಿ ತಸ್ಸ ಪಲಿಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸನ್ಥತಂ ಸನ್ಥಾರಕಸ್ಸೇವ ಭಾರೋ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಯಾವ ಆಣಾಪಕೋ ತತ್ಥ ನ ನಿಸೀದತಿ, ‘ಗಚ್ಛ ತ್ವ’ನ್ತಿ ವಾ ನ ಭಣತಿ. ಯಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಅತ್ತನಾ ಸನ್ಥರಾಪಿತೇ ವಾ ಪಕತಿಸನ್ಥತೇ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಿಸೀದತಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸೇವ ಭಾರೋ, ತಸ್ಮಾ ಸನ್ಥರಾಪಿತನ್ತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ. ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪತಿರೂಪೇ ಠಾನೇ ನ ಠಪೇಯ್ಯ, ಪರೇನ ವಾ ತಥಾ ನ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ. ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಸಾಮಣೇರೋ ವಾ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಲಜ್ಜೀ ¶ ಹೋತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪಲಿಬೋಧಂ ವಿಯ ಮಞ್ಞತಿ, ತಥಾರೂಪಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ತಸ್ಸ ಅನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಏಕೇನ ಪಾದೇನ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾತಿಕ್ಕಮೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದಾತಿಕ್ಕಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಭೋಜನಸಾಲಾಯ ಠಿತೋ ಪನ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ದಿವಾವಿಹಾರಟ್ಠಾನೇ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ತತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಾದುದ್ಧಾರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ಥತಂ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಚಿಮಿಲಿಕಂ ವಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ತಟ್ಟಿಕಂ ವಾ ಚಮ್ಮಕ್ಖಣ್ಡಂ ವಾ ಪಾದಪುಞ್ಛನಂ ವಾ ಫಲಕಪೀಠಂ ವಾ ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಂ ಕಞ್ಚಿ ದಾರುಭಣ್ಡಂ ಮತ್ತಿಕಾಭಣ್ಡಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಪತ್ತಾಧಾರಕಮ್ಪಿ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಆರಞ್ಞಕೇನ ಪನ ಅಸತಿ ಅನೋವಸ್ಸಕೇ ಸಬ್ಬಂ ರುಕ್ಖೇ ಲಗ್ಗೇತ್ವಾಪಿ ಯಥಾ ವಾ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ನ ಖಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ಕತ್ವಾಪಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಬ್ಭೋಕಾಸಿಕೇನ ಪನ ಚೀವರಕುಟಿಕಂ ಕತ್ವಾಪಿ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ. ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಪುಗ್ಗಲಿಕೇ, ಉದ್ಧರಣಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಗಮನೇ, ಓತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಆಗನ್ತ್ವಾ ಉದ್ಧರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತೋ, ವುಡ್ಢತರಾ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿ, ಅಮನುಸ್ಸೋ ತತ್ಥ ನಿಸೀದತಿ, ಕೋಚಿ ಇಸ್ಸರೋ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸೀಹಾದಯೋ ತಂ ಠಾನಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಏವಂ ಸೇನಾಸನಂ ಪಲಿಬುದ್ಧಂ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಪಲಿಬುದ್ಧೇ ವಾ ಸೇನಾಸನೇ, ಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯಕರಾಸು ¶ ಆಪದಾಸು ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮಞ್ಚಾದೀನಂ ಸಙ್ಘಿಕತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ದೇಸೇ ಸನ್ಥರಣಂ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪನಂ ವಾ, ಅಪಲಿಬುದ್ಧತಾ, ಆಪದಾಯ ಅಭಾವೋ, ನಿರಪೇಕ್ಖತಾ, ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ವಿಹಾರೇತಿ ಗಬ್ಭೇ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ವಾ ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವುತ್ತಸೇನಾಸನೇ. ಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯಾ ನಾಮ ಭಿಸೀ ಚಿಮಿಲಿಕಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ತಟ್ಟಿಕಾ ¶ ಚಮ್ಮಕ್ಖಣ್ಡೋ ನಿಸೀದನಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ತಿಣಸನ್ಥಾರೋ ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರೋತಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಚಿಮಿಲಿಕಾ ನಾಮ ಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ವಣ್ಣಾನುರಕ್ಖಣತ್ಥಂ ಕತಾ. ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ನಾಮ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದೀನಂ ಉಪರಿ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ. ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ನಾಮ ಚಿಮಿಲಿಕಾಯ ಸತಿ ತಸ್ಸಾ ಉಪರಿ, ಅಸತಿ ಸುದ್ಧಭೂಮಿಯಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಾ ಕಟಸಾರಕಾದಿ ವಿಕತಿ. ತಟ್ಟಿಕಾ ನಾಮ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಕತತಟ್ಟಿಕಾ. ಚಮ್ಮಕ್ಖಣ್ಡೋ ನಾಮ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಚಮ್ಮಂ, ಸೀಹಚಮ್ಮಾದೀನಞ್ಹಿ ಪರಿಹರಣೇಯೇವ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ, ಸೇನಾಸನಪರಿಭೋಗೇ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ನಾಮ ಪಾವಾರೋ ಕೋಜವೋತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ, ಸೇಸಂ ಪಾಕಟಮೇವ. ಇತಿ ಇಮಾಸು ದಸಸು ಸೇಯ್ಯಾಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ದಿಸಂಗಮಿಕೋ ಯಥಾ ಠಪಿತಂ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ನ ಖಜ್ಜತಿ, ತಥಾ ಠಪನವಸೇನ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ¶ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಯತ್ಥ ಪನ ಉಪಚಿಕಾಸಙ್ಕಾ ನತ್ಥಿ, ತತೋ ಅನಾಪುಚ್ಛಾಪಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಆಪುಚ್ಛನಂ ಪನ ವತ್ತಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಪನ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ಬಹಿ ಆಸನ್ನೇ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯ ವಾ ಅಪರಿಚ್ಛನ್ನಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವಾಪಿ ಬಹೂನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಭೂತೇ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ, ಮಞ್ಚಪೀಠಞ್ಚ ವಿಹಾರೇ ವಾ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ವಿಹಾರೂಪಚಾರೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉದ್ಧರಣಾದೀನಿ ಅಕತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಪುಗ್ಗಲಿಕೇ, ಉದ್ಧರಣಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ, ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಪಲಿಬುದ್ಧಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಗಮನೇ, ಯೋ ಚ ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪಟಿಜಗ್ಗಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ನದಿಪಾರಂ ವಾ ಗಾಮನ್ತರಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಯತ್ಥಸ್ಸ ಗಮನಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತತ್ಥೇವ ಠಿತೋ ಕಞ್ಚಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ವಾ ಆಪುಚ್ಛತಿ, ನದಿಪೂರರಾಜಚೋರಾದೀಸು ವಾ ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧೋ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತುಂ, ತಸ್ಸ ಚ, ಆಪದಾಸು ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸೇಯ್ಯಾ ¶ , ತಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘಿಕತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ಥರಣಂ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪನಂ ವಾ, ಅಪಲಿಬುದ್ಧತಾ, ಆಪದಾಯ ಅಭಾವೋ, ಅನಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ದಿಸಾಪಕ್ಕಮನಂ ¶ , ಉಪಚಾರಸೀಮಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಸತ್ತ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಜಾನನ್ತಿ ‘‘ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ವುಡ್ಢೋ’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ‘ಗಿಲಾನೋ’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ‘ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನೋ’ತಿ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೧) ವುತ್ತಂ. ವುಡ್ಢೋ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ವುಡ್ಢತಾಯ ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯೋ, ಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನತಾಯ, ಸಙ್ಘೋ ಪನ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕವಿನಯಧರಗಣವಾಚಕಾಚರಿಯಾನಂ ವಾ ಬಹೂಪಕಾರತಂ ಗುಣವಿಸಿಟ್ಠತಞ್ಚ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಧುವವಾಸತ್ಥಾಯ ವಿಹಾರಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನೋ, ಸೋಪಿ ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯೋ. ಪುಬ್ಬುಪಗತನ್ತಿ ಪುಬ್ಬಂ ಉಪಗತಂ. ಅನುಪಖಜ್ಜಾತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಂ ವಾ ತಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಪಚಾರಂ ಅನುಪವಿಸಿತ್ವಾ. ತತ್ಥ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಂ ತಾವ ಮಹಲ್ಲಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸಮನ್ತಾ ದಿಯಡ್ಢೋ ಹತ್ಥೋ ಉಪಚಾರೋ, ಖುದ್ದಕೇ ಯತೋ ಪಹೋತಿ, ತತೋ ದಿಯಡ್ಢೋ ಹತ್ಥೋ ¶ , ತಸ್ಸ ಪನ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ಪಾದಧೋವನಪಾಸಾಣತೋ ಯಾವ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ, ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ಮಞ್ಚಪೀಠತೋ ಯಾವ ಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನಂ, ತಾವ ಉಪಚಾರೋ. ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ತಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧಂ ಕತ್ತುಕಾಮತಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ಉಪಚಾರೇ ದಸಸು ಸೇಯ್ಯಾಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಸನ್ಥರನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತತ್ಥ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ದ್ವೇಪಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಕಪ್ಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ವುತ್ತೂಪಚಾರತೋ ವಾ ಬಹಿ, ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾದಿಕೇ ವಾ, ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ವಾ, ಸನ್ಥರಣಸನ್ಥರಾಪನೇಸುಪಿ ನಿಸಜ್ಜಸಯನೇಸುಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಅತ್ತನೋ ವಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕೇ ಪನ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ಥರನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ಚ ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಸೀತುಣ್ಹಪೀಳಿತೋ ವಾ ಪವಿಸತಿ, ತಸ್ಸ ಚ, ಆಪದಾಸು ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರತಾ, ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯಭಾವಜಾನನಂ, ಸಮ್ಬಾಧೇತುಕಾಮತಾ, ಉಪಚಾರೇ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ¶ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವಾತಿ.

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಕುಪಿತೋತಿ ಕುದ್ಧೋ. ಅನತ್ತಮನೋತಿ ಅತುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಯೇ ಅನೇಕಭೂಮಕಾ ¶ ಪಾಸಾದಾ, ಅನೇಕಕೋಟ್ಠಕಾನಿ ವಾ ಚತುಸ್ಸಾಲಾನಿ, ತಾದಿಸೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಾ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕೇನೇವ ಪಯೋಗೇನ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ನಾನಾಪಯೋಗೇಹಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಹತ್ಥೇನ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ‘ನಿಕ್ಖಮಾ’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ‘ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾ’ತಿ ಆಣತ್ತಮತ್ತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೇ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಬಹುಕೇಪಿ ದ್ವಾರೇ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇ ಇತರಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಏತ್ತಕಾನಿ ದ್ವಾರಾನಿ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಹೀ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಯಾವ ಮಹಾದ್ವಾರಂ, ತಾವ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಹೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ಆಣತ್ತೋ ಹೋತಿ, ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ

ಪಞ್ಞತ್ತಂ ¶ , ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ, ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾದಿಕಾ ವಿಹಾರೂಪಚಾರಾ ತಸ್ಸ ವಾ ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ವಿಹಾರಾ ವಾ ವಿಹಾರೂಪಚಾರಾ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತಞ್ಚ ಖೋ ಅಸಮ್ಬದ್ಧೇಸು ಪರಿಕ್ಖಾರೇಸು ಪರಿಕ್ಖಾರಗಣನಾಯ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಅತ್ತನೋ ವಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ, ಸಕಲಸಙ್ಘಾರಾಮತೋಪಿ ಭಣ್ಡನಕಾರಕಸ್ಸ ವಾ ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪನೇ ವಾ, ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನತೋ ಅಲಜ್ಜಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ನ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನ್ತಾನಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸಅವಿಹಾರಿಕಾನಂ, ತೇಸಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ಚ, ಸಯಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರೋ ¶ , ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಕಾರಕಭಾವಾದಿವಿನಿಮುತ್ತತಾ, ಕೋಪೇನ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಂ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾತಿ ಉಪರಿ ಅಚ್ಛನ್ನತಲಾಯ ದ್ವಿಭೂಮಿಕಕುಟಿಯಾ ವಾ ತಿಭೂಮಿಕಕುಟಿಯಾ ವಾ, ಪದಭಾಜನೇ ಪನ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ ಕುಟಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೩೧) ವುತ್ತಂ. ಆಹಚ್ಚಪಾದಕನ್ತಿ ಅಙ್ಗೇ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪವೇಸಿತಪಾದಕಂ. ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ವಾ ಏತಂ ಉಪಯೋಗವಚನಂ, ಮಞ್ಚೇ ವಾ ಪೀಠೇ ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಭೀತಿ ಇದಂ ಪನ ಪದಸೋಭಣತ್ಥೇ ಉಪಸಗ್ಗಮತ್ತಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾಯ ವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಯಾವ ಪಮಾಣಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸೋ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಹಿ ತುಲಾಹಿ ಸೀಸಂ ನ ಘಟ್ಟೇತಿ, ಏತ್ತಕಂ ಉಚ್ಚಾಯ ತುಲಾನಂ ಉಪರಿ ಠಪಿತೇ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ಮಞ್ಚೇ ವಾ ಪೀಠೇ ವಾ ನಿಸೀದತಿ ವಾ ನಿಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ಪೀಠಂ ಸಹಸಾ ಅಭಿನಿಸೀದನಅಭಿನಿಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅತ್ತನೋ ವಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕೇ ವಿಹಾರೇ, ಅವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ, ಸೀಸಘಟ್ಟಾಯ, ಯಸ್ಸ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ ದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಾದೀನಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ಅಪರಿಭೋಗಂ ಹೋತಿ, ಉಪರಿತಲಂ ವಾ ಪದರಸಞ್ಚಿತಂ ಸುಧಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಕತಂ ವಾ, ತತ್ಥ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ¶ ಚೇ ತಸ್ಮಿಂ ವೇಹಾಸಟ್ಠೇಪಿ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ಠಿತೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಣ್ಹಾತಿ ವಾ ಲಗ್ಗತಿ ವಾ, ಯಸ್ಸ ಚ ಪಟಾಣೀ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ, ಪಾದಸೀಸಾನಂ ಉಪರಿ ಆಣೀ ಪವೇಸಿತಾ, ತತ್ಥ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಿಕೋ ವಿಹಾರೋ, ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ ವೇಹಾಸಕುಟಿ, ಹೇಟ್ಠಾ ಸಪರಿಭೋಗಂ ¶ , ಅಪಟಾಣಿದಿನ್ನೇ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಮಹಲ್ಲಕನ್ತಿ ಸಸ್ಸಾಮಿಕಂ. ವಿಹಾರನ್ತಿ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾವಲ್ಲಿತ್ತಂ. ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾತಿಏತ್ಥ ದ್ವಾರಕೋಸೋ ನಾಮ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥೋ ಪದೇಸೋ. ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯಾತಿ ಸಕವಾಟಕಸ್ಸ ದ್ವಾರಬನ್ಧಸ್ಸ ನಿಚ್ಚಲಭಾವತ್ಥಾಯ. ಕವಾಟಞ್ಹಿ ಲಹುಪರಿವತ್ತಕಂ ವಿವರಣಕಾಲೇ ಭಿತ್ತಿಂ ಆಹನತಿ, ಪಿದಹನಕಾಲೇ ದ್ವಾರಬನ್ಧಂ. ತೇನ ಆಹನೇನ ಭಿತ್ತಿ ಕಮ್ಪತಿ, ತತೋ ಮತ್ತಿಕಾ ಚಲತಿ, ಚಲಿತ್ವಾ ಸಿಥಿಲಾ ವಾ ಹೋತಿ ಪತತಿ ವಾ, ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯಾ’’ತಿ. ತತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಕತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ನೇವ ಮಾತಿಕಾಯಂ, ನ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ಪನ ‘‘ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪೇಸಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲೇಪಾಪೇಸೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೩೪) ಅಧಿಕಾರತೋ ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲಿಮ್ಪಿತಬ್ಬೋ ವಾ ಲೇಪಾಪೇತಬ್ಬೋ ವಾತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯಾತಿಏತ್ಥ ಆಲೋಕಸನ್ಧೀತಿ ವಾತಪಾನಕವಾಟಕಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ತೇ ವಿವರಣಕಾಲೇ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅತಿರೇಕಮ್ಪಿ ಭಿತ್ತಿಪ್ಪದೇಸಂ ಪಹರನ್ತಿ, ಉಪಚಾರೋ ಪನೇತ್ಥ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಲಬ್ಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಕವಾಟವಿತ್ಥಾರಪ್ಪಮಾಣೋ ಓಕಾಸೋ ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಲಿಮ್ಪಿತಬ್ಬೋ ವಾ ಲೇಪಾಪೇತಬ್ಬೋ ವಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

ಏವಂ ಲೇಪಕಮ್ಮೇ ಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಛದನೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸಾತಿಆದಿಮಾಹ. ತತ್ಥ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯನ್ತಿ ಛದನಸ್ಸ ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯಂ, ಪರಿಯಾಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ, ಪರಿಕ್ಖೇಪದ್ವಯಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖೇಪತ್ತಯಂ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತೇನಾತಿ ಅಹರಿತೇ ಠಿತೇನ. ಹರಿತನ್ತಿ ಚೇತ್ಥ ಸತ್ತಧಞ್ಞಾದಿಭೇದಂ ¶ ಪುಬ್ಬಣ್ಣಂ, ಮುಗ್ಗಮಾಸತಿಲಕುಲತ್ಥಅಲಾಬುಕುಮ್ಭಣ್ಡಾದಿಭೇದಞ್ಚ ಅಪರಣ್ಣಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯಂ ತಸ್ಮಿಂ ಖೇತ್ತೇ ವುತ್ತಂ ¶ ನ ತಾವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ವಸ್ಸೇ ಪನ ಪತಿತೇ ಸಮ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ, ತಮ್ಪಿ ಹರಿತಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅಯಂ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ಪಿಟ್ಠಿವಂಸಸ್ಸ ¶ ವಾ ಕೂಟಾಗಾರಥೂಪಿಕಾಯ ವಾ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಪುರಿಸೋ ಛದನಮುಖವಟ್ಟಿಅನ್ತೇನ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಯಸ್ಮಿಂ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಠಿತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಯಸ್ಮಿಞ್ಚ ಠಿತೋ ತಂ ಉಪರಿ ನಿಸಿನ್ನಕಂ ತಥೇವ ಉಲ್ಲೋಕೇನ್ತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಠಾತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಅಹರಿತೇಪಿ ಠಾತುಂ ನ ಲಭತಿ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಮಗ್ಗೇನ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ, ಪರಿಯಾಯೇನ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ತಿಣ್ಣಂ ಪರಿಯಾಯಾನಂ ಉಪರಿ ಇಟ್ಠಕಸಿಲಾಸುಧಾಹಿ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ಇಟ್ಠಕಸಿಲಾಸುಧಾಪಿಣ್ಡಗಣನಾಯ, ತಿಣಪಣ್ಣೇಹಿ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ಪಣ್ಣಗಣನಾಯ ಚೇವ ತಿಣಮುಟ್ಠಿಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪನಲೇಪಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸೇತವಣ್ಣಾದಿಕರಣೇ, ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ವಾ ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ವಾ, ಲೇಣಗುಹಾತಿಣಕುಟಿಕಾದೀಸು, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ, ವಾಸಾಗಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರತಾ, ಅತ್ತನೋ ವಾಸಾಗಾರತಾ, ಉತ್ತರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕನ್ತಿ ‘‘ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಏತ’’ನ್ತಿ ದಿಸ್ವಾ ವಾ ಸುತ್ವಾ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಜಾನನ್ತೋ. ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ತೇನ ಉದಕೇನ ಸಯಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಆಣಾಪೇತ್ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ. ತತ್ಥ ಧಾರಂ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಿಞ್ಚನ್ತಸ್ಸ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಘಟೇ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ವಿಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಮಾತಿಕಂ ಪಮುಖಂ ಕರೋತಿ, ದಿವಸಮ್ಪಿ ಸನ್ದತು, ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ. ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತೋ ನೇನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಬಹುಕಮ್ಪಿ ತಿಣಪಣ್ಣಸಾಖಾದಿಂ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇನ ¶ ಉದಕೇ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಏಕೇಕಂ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಇದಞ್ಚ ಯಂ ಏವಂ ಪಕ್ಖಿಪಿಯಮಾನೇ ಪರಿಯಾದಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಆವಿಲಂ ವಾ ಹೋತಿ, ಯಥಾ ಪಾಣಕಾ ಮರನ್ತಿ, ತಾದಿಸಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ನ ಮಹಾಉದಕಂ. ಸಿಞ್ಚಾಪನೇ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏಕಾಣತ್ತಿಯಾ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚತು, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸಿಞ್ಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ , ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ಸಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞಿನೋ, ಉಭೋಸು ¶ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞಿನೋ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಸ್ಸತಿಯಾ ವಾ ಸಿಞ್ಚನ್ತಸ್ಸ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉದಕಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಣಕತಾ, ‘‘ಸಿಞ್ಚನೇನ ಪಾಣಕಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನನಂ, ತಞ್ಚ ಉದಕಂ ತಾದಿಸಮೇವ, ವಿನಾ ವಧಕಚೇತನಾಯ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ತಿಣಾದೀನಂ ಸಿಞ್ಚನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

೩. ಓವಾದವಗ್ಗೋ

೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಓವಾದವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಅಸಮ್ಮತೋತಿ ಯಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭಗವತಾ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ (ಪಾಚಿ. ೧೪೬) ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಮ್ಮುತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಾಯ ಅಸಮ್ಮತೋ. ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ವಾ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ವಾ ‘‘ವಸ್ಸಸತೂಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತದಹುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಆದಿಕೇ (ಚೂಳವ. ೪೦೩) ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮೇ ಓವಾದವಸೇನ ಓಸಾರೇನ್ತೋ ಓವದೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಓವಾದಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಓವದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಮತ್ತಂ ವಾ ಓವದತೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮ್ಮತಸ್ಸಾಪಿ ತಞ್ಚೇ ಸಮ್ಮುತಿಕಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ ವಗ್ಗೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಓವದತೋ ¶ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಥಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ ಚಾತಿ ನವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಸಮಗ್ಗೇಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ ವಾತಿ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮವಸೇನ ಅಟ್ಠಾರಸ. ಸಚೇ ಪನ ತಂ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೫೧) ಇದಂ ಅವಸಾನಪದಂ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇನೇವ ನಯೇನ ಸತ್ತರಸ ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ‘‘ಸಮಗ್ಗಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ¶ ಚ ವುತ್ತೇ ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ, ‘‘ವಗ್ಗಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತೇ ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮೇ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಓವಾದಞ್ಚ ಅನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಯೋ ಪನ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಗರುಧಮ್ಮಪಾಳಿಂ ಉದ್ದೇಸಂ ದೇತಿ, ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ದೇತಿ, ‘‘ಓಸಾರೇಹಿ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಓಸಾರೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸುಣಮಾನಾನಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಭಣತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಭಣತಿ, ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಸಮ್ಮತತಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಓವಾದವಸೇನ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಭಣನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದನ್ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮತಸ್ಸಾಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಚೂಳಪನ್ಥಕಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಓವದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸೂರಿಯೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಓವದನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಉದ್ದೇಸಾದಿನಯೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅತ್ಥಙ್ಗತಸೂರಿಯತಾ, ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಓವದನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕರತ್ತಂ ವಸನಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ. ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಇಧ ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವದನ್ತಸ್ಸೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ಅಸಮ್ಮತೋ ಹೋತಿ, ದ್ವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸೂರಿಯೇಪಿ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಓವದತಿ, ತೀಣಿ ಹೋನ್ತಿ. ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಪನ ರತ್ತಿಂ ಓವದನ್ತಸ್ಸಪಿ ದ್ವೇ ಏವ ಹೋನ್ತಿ. ಸಮ್ಮತತ್ತಾ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಗರುಧಮ್ಮೋವಾದಮೂಲಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ನತ್ಥಿ. ಗಿಲಾನಾತಿ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಓವಾದಾಯ ವಾ ಸಂವಾಸಾಯ ವಾ ಗನ್ತುಂ.

ಸಕ್ಕೇಸು ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಓವದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ, ಇತರಂ ಅಞ್ಞೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮಯೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ, ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಉದ್ದೇಸಾದಿನಯೇನ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸ್ಸಯೂಪಗಮನಂ, ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವದನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಂ ಹೋತೀತಿ.

ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಆಮಿಸಹೇತೂತಿ ಚೀವರಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಹೇತು. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸಮ್ಮತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಾ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವರೂಪೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅವಣ್ಣಕಾಮತಾಯ ಏವಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ‘‘ಆಮಿಸಹೇತು ಓವದನ್ತೀ’’ತಿ ಭಣನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅಸಮ್ಮತಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಞ್ಚ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಏವಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತತ್ಥ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಲೇ ಸಮ್ಮುತಿಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಸಣ್ಠಿತೋ, ಅಯಂ ಸಮ್ಮತೋ ನಾಮ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ. ಪಕತಿಯಾ ಚೀವರಾದಿಹೇತು ಓವದನ್ತಂ ಪನ ಏವಂ ¶ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ¶ , ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಧಮ್ಮೇನ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿತಾ, ಅನಾಮಿಸನ್ತರತಾ, ಅವಣ್ಣಕಾಮತಾಯ ಏವಂ ಭಣನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವಾತಿ.

ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರದಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಕಥಾಮಗ್ಗೋ ಪನೇತ್ಥ ¶ ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ರ ಹಿ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ, ಇಧ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಚೀವರನ್ತಿ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಂ. ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯಾ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಯಂ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ ಸೂಚಿಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ನೀಹರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಸಕಿಂ ನೀಹರನ್ತಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ‘ಸಿಬ್ಬಾ’ತಿ ವುತ್ತೋ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಥ ‘‘ಯಂ ಏತ್ಥ ಚೀವರೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತವ ಭಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ನಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಆರಾಪಥೇ ಆರಾಪಥೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕವಾಚಾಯ ಸಮ್ಬಹುಲಾನಿಪಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಆಣತ್ತಿಯಂ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಸಿಬ್ಬನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋ ವಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಞ್ಞಂ ಥವಿಕಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಿಕಾಯ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರೀನಞ್ಚ ಚೀವರಮ್ಪಿ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸನ್ತಕತಾ ¶ , ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಸಿಬ್ಬನಂ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ, ಗಮನಕಾಲೇ ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗನ್ತಿ ಏಕಂ ಅದ್ಧಾನಸಙ್ಖಾತಂ ಮಗ್ಗಂ, ಏಕತೋ ವಾ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ. ಸತ್ಥಗಮನೀಯೋತಿ ಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಪದತ್ಥಮೇವ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಸಂವಿದಹನ್ತಸ್ಸ ಸಂವಿದಹನಪಚ್ಚಯಾ ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ. ತತ್ಥ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಅನ್ತರಾರಾಮಂ ಆಸನಸಾಲಂ ತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಞ್ಚ ಸೇಸಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ, ತತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಸಂವಿದಹನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಪನ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಸ್ವೇ ವಾ’’ತಿ ನಿಯಮಿತಂ ಕಾಲಂ ವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಅಕತ್ವಾ, ದ್ವಾರವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಪನ ಮಗ್ಗವಿಸಙ್ಕೇತಂ ವಾ ಕತ್ವಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ¶ ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಯಾವ ¶ ಆಸನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ‘‘ಅಯಂ ಇಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ’’ತಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಠಪಿತಂ ಉಪಚಾರಂ ನ ಓಕ್ಕಮತಿ, ತಾವ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತಿ ಗಾಮೂಪಚಾರೋಕ್ಕಮನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ. ಅದ್ಧಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಪನ ಗಾಮೇ ಅಸತಿ ಅದ್ಧಯೋಜನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಸಂವಿದಹಿತೇ ಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಸಂವಿದಹನ್ತಿಯಾ ಕೇವಲಂ ಅತ್ತನಾವ ಸಂವಿದಹತಿ, ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮಯೇ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನಾ ಅಸಂವಿದಹನ್ತಸ್ಸ, ವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ವಾ, ಆಪದಾಸು ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿ, ಅವಿಸಙ್ಕೇತತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅನಾಪದಾ, ಗಾಮನ್ತರೋಕ್ಕಮನಂ ವಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೋ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾದೀಹಿ ಪನ ಸದ್ಧಿಂ ಮಾತುಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿ, ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ ಕೀಳಾಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ, ಅಭಿರುಹನಕಾಲೇ ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿನ್ತಿ ಕೀಳಾವಸೇನ ಉದ್ಧಂ ನದಿಯಾ ಪಟಿಸೋತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಂ. ಅಧೋಗಾಮಿನಿನ್ತಿ ತಥೇವ ಅಧೋ ಅನುಸೋತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಂ. ಯಂ ಪನ ತಿತ್ಥಪ್ಪಟಿಪಾದನತ್ಥಂ ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅಧೋ ವಾ ಹರನ್ತಿ, ಏತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯಾತಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನಂ, ಯಾ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಗಾಮಕತೀರಪಸ್ಸೇನ ಗಮನಕಾಲೇ ಗಾಮನ್ತರಗಣನಾಯ, ಅಗಾಮಕತೀರಪಸ್ಸೇನ ವಾ ಯೋಜನವಿತ್ಥತಾಯ ನದಿಯಾ ಮಜ್ಝೇನ ವಾ ಗಮನಕಾಲೇ ಅದ್ಧಯೋಜನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಮುದ್ದೇ ಪನ ಯಥಾಸುಖಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನಾವಾಭಿರುಹನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚಿತಂ, ನೇವ ತಸ್ಸ ನಾತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ಗಿಹೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಗುಣಂ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ ‘‘ದೇಥ ಅಯ್ಯಸ್ಸ, ಕರೋಥ ಅಯ್ಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ನಿಪ್ಫಾದಿತಂ ಲದ್ಧಬ್ಬಂ ಕತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಮಾರಮ್ಭೋತಿ ಸಮಾರದ್ಧಂ, ಪಟಿಯಾದಿತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಗಿಹೀನಂ ಸಮಾರಮ್ಭೋ ¶ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚನತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಪಠಮತರಂಯೇವ ಯಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಿಹೀನಂ ಪಟಿಯಾದಿತಭತ್ತಂ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ಸನ್ತಕಂ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಜಾನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಞ್ಚ ಖೋ ಅಜ್ಝೋಹರಣಗಣನಾಯ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಪನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ.

ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಪಿಣ್ಡಪಾತಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಪರಿಪಾಚಿತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ¶ , ಅಪರಿಪಾಚಿತೇ ಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ಉಭಯತ್ಥ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಅಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೇ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರಾದೀಹಿ ಪರಿಪಾಚಿತೇ, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚಿತತಾ, ಪರಿಪಾಚಿತಭಾವಜಾನನಂ, ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾಭಾವೋ, ಓದನಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರತಾ, ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಅಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕಥಾಮಗ್ಗೋ ದುತಿಯಅನಿಯತೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ದುತಿಯಅನಿಯತೇನ ಚ ಉಪರಿ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಚ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದಂ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಪನ ವಿಸುಂ ಪಞ್ಞತ್ತನ್ತಿ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಓವಾದವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ

೧. ಆವಸಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಭೋಜನವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಅಗಿಲಾನೇನಾತಿ ಅದ್ಧಯೋಜನಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಂ ಸಮತ್ಥೇನ. ಏಕೋತಿ ಏಕದಿವಸಿಕೋ. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋತಿ ‘‘ಇಮೇಸಂ ವಾ ಏತ್ತಕಾನಂ ವಾ’’ತಿ ಏಕಂ ಪಾಸಣ್ಡಂ ವಾ, ‘‘ಏತ್ತಕಮೇವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಭತ್ತಂ ವಾ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಸಾಲಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪುಞ್ಞಕಾಮೇಹಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಭೋಜನಂ. ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಏಕಕುಲೇನ ವಾ ನಾನಾಕುಲೇಹಿ ವಾ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ, ನಾನಾಠಾನೇಸು ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಏಕಸ್ಮಿಂ, ಸ್ವೇ ಏಕಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅನಿಯತಟ್ಠಾನೇ ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ದುತಿಯದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೇನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ, ಯೋ ಚ ಸಕಿಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಏಕದಿವಸಂ ¶ , ಗತಟ್ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಪಚ್ಚಾಗನ್ತೋಪಿ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಆಗತಟ್ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಚ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದವೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಖೇಮಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪುನ ಏಕದಿವಸಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಯಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಿಕಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂಯೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ನ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಅಞ್ಞಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಪರಿಭೋಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಆವಸಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಗಣಭೋಜನೇತಿ ಗಣಸ್ಸ ಭೋಜನೇ. ಇಧ ಚ ಗಣೋತಿ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತತುತ್ತರಿ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ¶ , ತೇಸಂ ನಿಮನ್ತನತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿತೋ ವಾ ಲದ್ಧೇ ಓದನಾದೀನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಭೋಜನೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ಥಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸಚೇ ಹಿ ಕೋಚಿ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವೇವಚನೇನ ವಾ ಭಾಸನ್ತರೇನ ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಓದನೇನ ನಿಮನ್ತೇಮಿ, ಓದನಂ ಮೇ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ತೇ ಚೇ ಏವಂ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಗಣಭೋಜನಂ ಹೋತಿ. ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮೇವ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣಂ. ಸಚೇ ಓದನಾದೀನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಚ ಗನ್ತ್ವಾ ಚ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ಗಣಭೋಜನಮೇವ. ತಸ್ಸ ದುವಿಧಸ್ಸಾಪಿ ಏವಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಗಿಲಾನಸಮಯಾದೀಸು ಯದಾ ಪಾದಾನಮ್ಪಿ ಫಲಿತತ್ತಾ ನ ಸಕ್ಕಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ, ಅಯಂ ¶ ಗಿಲಾನಸಮಯೋ. ಅತ್ಥತಕಥಿನಾನಂ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ, ಇತರೇಸಂ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೋತಿ ಅಯಂ ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ. ಯದಾ ಯೋ ಚೀವರೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಚೀವರೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ. ಯದಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ವಾ ಹೋತಿ ಗಚ್ಛತಿ ವಾ ಗತೋ ವಾ, ಅಯಂ ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ. ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯದಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ನ ಯಾಪೇನ್ತಿ, ಅಯಂ ಮಹಾಸಮಯೋ. ಯದಾ ಯೋಕೋಚಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ಅಯಂ ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಏತೇಸು ಸಮಯೇಸು ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸತ್ತವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಗಣಭೋಜನೇ ಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೇ ಚ ದ್ವೇ ತಯೋ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಬಹೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ¶ ಚರಿತ್ವಾ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾದೀಸು, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಣಭೋಜನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇತಿ ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಞ್ಚಹಿ ಭೋಜನೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ಯೇನ ಯೇನ ಪಠಮಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭೋಜನತೋ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ಭೋಜನೇ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ತುಯ್ಹಂ ¶ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೨೬) ವಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾವಾ ಪಠಮನಿಮನ್ತನಂ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ನಿಮನ್ತಿತಕುಲೇ ಲದ್ಧಭಿಕ್ಖತೋ ಏಕಸಿತ್ಥಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಮಯಾ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತಿತಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ತಿವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಪರಿವಾರೇ ಪನ ವಿಕಪ್ಪನಮ್ಪಿ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ’’ತಿ (ಪರಿ. ೮೬) ವುತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೋ ಚ ಸಮಯೇ ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಏಕಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ವಾ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ನಿಮನ್ತನಾನಿ ಏಕತೋ ವಾ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತನಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ವಾ ಪೂಗೇನ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತೇಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾದೀಸು, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಪೂವೇಹೀತಿ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತೇಹಿ ಅತಿರಸಕಮೋದಕಸಕ್ಖಲಿಕಾದೀಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಖಜ್ಜಕೇಹಿ. ಮನ್ಥೇಹೀತಿ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತೇಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಸತ್ತುತಿಲತಣ್ಡುಲಾದೀಹಿ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಲೇಖಂ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಪತ್ತಪೂರಾ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಸಚೇಪಿ ತತಿಯಂ ಪತ್ತಂ ಥೂಪೀಕತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಲೇಖತೋ ಉಪರಿಟ್ಠಿತಪೂವಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೇನ ದ್ವೇ ಗಹಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇನ ಬಹಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಏತ್ಥ ಮಯಾ ದ್ವೇ ಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ತ್ವಂ ಏಕಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತೇನಾಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಪಠಮಂ ಆಗತೇನ ದ್ವೇ ಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ಮಯಾ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ, ತ್ವಂ ಮಾ ಗಣ್ಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಯೇನ ಪಠಮಂ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ ¶ , ತಸ್ಸಾಪಿ ಪರಮ್ಪರಾರೋಚನೇ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೇನ ಪನ ಸಯಮೇವ ತಯೋ ಗಹಿತಾ, ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ ಏತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅವದನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ¶ ಲದ್ಧಟ್ಠಾನತೋ ಸಬ್ಬಾಸನ್ನಂ ಆಸನಸಾಲಂ ವಾ ವಿಹಾರಂ ವಾ ಯತ್ಥ ವಾ ಪನ ನಿಬದ್ಧಂ ¶ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ, ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಂ ಪತ್ತಪೂರಂ ಅತ್ತನೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಮಿತ್ತಂ ಪನ ದಾತುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ. ಯೇನ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ, ನ ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕಾಮಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಯಥಾರುಚಿ ಕಾತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಊನಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ನ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ನ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ವಾ ಪಟಿಯತ್ತಂ, ತದತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತಸೇಸಕಂ ವಾ, ಗಮನೇ ವಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧೇ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ದೇನ್ತಾನಂ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಪೂವಮನ್ಥತಾ, ಅಸೇಸಕತಾ, ಅಪ್ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಗಮನತಾ, ಅನಞ್ಞಾತಕಾದಿತಾ, ಅತಿರೇಕಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ, ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಭುತ್ತಾವೀತಿ ಭುತ್ತವಾ, ಯೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಂ, ಸೋ ಏವಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಪವಾರಿತೋತಿ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೩೯) ಏವಂ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಪಞ್ಚಙ್ಗವಸೇನ ಕತಪ್ಪವಾರಣೋ, ಕತಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನೋ ‘ಪವಾರಿತೋ’ತಿ ವುತ್ತೋ. ಯೋ ಚ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನೋ, ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಭುತ್ತಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ಅಭುತ್ತಂ, ಯಞ್ಚ ಭುತ್ತಂ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಭುತ್ತಾವೀ’ತಿಪಿ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ. ತಸ್ಮಾ ‘ಭುತ್ತಾವೀ’ತಿವಚನೇನ ವಿಸುಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ‘‘ದಿರತ್ತತಿರತ್ತ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೫೨) ಪನ ದಿರತ್ತಾದಿವಚನಂ ವಿಯ ಪವಾರಿತಪದಸ್ಸ ಪರಿವಾರಭಾವೇನ ಬ್ಯಞ್ಜನಸಿಲಿಟ್ಠತಾಯ ಚೇತಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಪವಾರಣಙ್ಗೇಸು ಪನ ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನಂ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಚೇಸ ಪುಗ್ಗಲೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ¶ ಭೋಜನಂ ದಿಸ್ಸತಿ, ಓದನಾದೀನಂ ಚೇ ಅಞ್ಞತರಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಭೋಜನಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಚೇ ಭೋಜನಂ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ದಾಯಕೋ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೇ ಓಕಾಸೇ ಠಿತೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ ¶ . ಅಭಿಹರತೀತಿ ¶ ಸೋ ಚೇ ದಾಯಕೋ ತಸ್ಸ ತಂ ಭೋಜನಂ ಕಾಯೇನ ಅಭಿಸಂಹರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಚೇ ಅಭಿಹಟಂ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏವಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘ಅಸನ’ನ್ತಿಆದೀಸು ತಾವ ಯಞ್ಚ ಅಸ್ನಾತಿ, ಯಞ್ಚ ಭೋಜನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ತಂ ಓದನೋ ಕುಮ್ಮಾಸೋ ಸತ್ತು ಮಚ್ಛೋ ಮಂಸನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ಅಞ್ಞತರಮೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಓದನೋ ನಾಮ ಸಾಲಿ ವೀಹಿ ಯವೋ ಗೋಧುಮೋ ಕಙ್ಗು ವರಕೋ ಕುದ್ರೂಸಕೋತಿ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಭತ್ತಂ ಪಚಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಪಚಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸನ್ಧಾಯ ಪಚನ್ತು, ಸಚೇ ಉಣ್ಹಂ ವಾ ಸೀತಲಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಭೋಜನಕಾಲೇ ಗಹಿತಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಓದನೋ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ. ಯೋ ಪನ ಪಾಯಾಸೋ ವಾ ಅಮ್ಬಿಲಯಾಗು ವಾ ಉದ್ಧನತೋ ಓತಾರಿತಮತ್ತಾ ಅಬ್ಭುಣ್ಹಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಿವಿತುಂ, ಸಾ ಯಸ್ಸ ಹತ್ಥೇನ ಗಹಿತೋಕಾಸೇಪಿ ಓಧಿ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಉಸುಮಾಯ ವಿಗತಾಯ ಘನಭಾವಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಓಧಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಪುನ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ತನುಕಭಾವೋ ನ ರಕ್ಖತಿ. ಸಚೇಪಿ ಬಹೂ ಪಣ್ಣಫಲಕಳೀರೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮುಟ್ಠಿಮತ್ತಾಪಿ ತಣ್ಡುಲಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಭೋಜನಕಾಲೇ ಚೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ. ಅಯಾಗುಕೇ ನಿಮನ್ತನೇ ‘‘ಯಾಗುಂ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಭತ್ತೇ ಉದಕಕಞ್ಜಿಕಖೀರಾದೀನಿ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ದೇನ್ತಿ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ತನುಕಾ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಪಕ್ಕುಥಿತೇಸು ಉದಕಾದೀಸು ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯಾಗುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ಸಚೇ ಯಾಗುಯಾಪಿ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಮಚ್ಛಮಂಸಕ್ಖಣ್ಡಂ ವಾ ನ್ಹಾರು ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ. ಠಪೇತ್ವಾ ಸಾನುಲೋಮಾನಂ ವುತ್ತಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಅಞ್ಞೇಹಿ ವೇಳುತಣ್ಡುಲಾದೀಹಿ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಫಲೇಹಿ ವಾ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಭತ್ತಂ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ. ಕುಮ್ಮಾಸೋ ನಾಮ ಯವೇಹಿ ಕತೋ. ಅಞ್ಞೇಹಿ ಪನ ಮುಗ್ಗಾದೀಹಿ ಕತಕುಮ್ಮಾಸೋ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ. ಸತ್ತು ನಾಮ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕತೋ. ಅನ್ತಮಸೋ ಖರಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ವೀಹೀನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ¶ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಚುಣ್ಣಮ್ಪಿ ಕುಣ್ಡಕಮ್ಪಿ ಸತ್ತುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ಸಮಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ಪನ ಆತಪಸುಕ್ಖಾನಂ ಕುಣ್ಡಕಂ ವಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ತಣ್ಡುಲಾ ವಾ ಲಾಜಾ ವಾ, ಲಾಜೇಹಿ ಕತಭತ್ತಸತ್ತುಆದೀನಿ ವಾ ನ ಪವಾರೇನ್ತಿ. ಮಚ್ಛಮಂಸೇಸು ಸಚೇ ಯಾಗುಂ ಪಿವನ್ತಸ್ಸ ಯಾಗುಸಿತ್ಥಮತ್ತಾನೇವ ದ್ವೇ ಮಚ್ಛಕ್ಖಣ್ಡಾನಿ ವಾ ಮಂಸಕ್ಖಣ್ಡಾನಿ ವಾ ಏಕಭಾಜನೇ ವಾ ನಾನಾಭಾಜನೇ ವಾ ದೇನ್ತಿ, ತಾನಿ ಚೇ ಅಖಾದನ್ತೋ ಅಞ್ಞಂ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ. ತತೋ ಏಕಂ ಖಾದಿತಂ, ಏಕಂ ಹತ್ಥೇ ವಾ ಪತ್ತೇ ವಾ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಪವಾರೇತಿ. ದ್ವೇಪಿ ಖಾದಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಮುಖೇ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ನತ್ಥಿ, ಸಚೇಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ. ಯೋ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ಕುಲದೂಸನವೇಜ್ಜಕಮ್ಮಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನಸಾದಿತರೂಪಿಯಾದೀಹಿ ¶ ¶ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಞ್ಚ ಅಞ್ಞಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಖಾದನ್ತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ.

ಏವಂ ಯಞ್ಚ ಅಸ್ನಾತಿ, ಯಞ್ಚ ಭೋಜನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ತಂ ಞತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಯಥಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಜಾನನತ್ಥಂ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘‘ಅಸನಂ ಭೋಜನ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತಾವ ಯೇನ ಏಕಸಿತ್ಥಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹಟಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಪತ್ತಮುಖಹತ್ಥೇಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭೋಜನೇ ಸತಿ ಸಾಪೇಕ್ಖೋವ ಅಞ್ಞಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಭೋಜನಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪವಾರೇತಿ. ಸಚೇ ಪನ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ಪತ್ತಾದೀಸು ಅವಸಿಟ್ಠಂ, ತಂ ನ ಚ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಕಾಮೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ದಾತುಕಾಮೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ, ಸೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿ. ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಆನಿಸದಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ಠಿತೋ, ಪಣ್ಹೀನಂ ಅನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ನಿಪನ್ನೋ, ಯೇನ ಪಸ್ಸೇನ ನಿಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಪಾರಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾಯಕಸ್ಸ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ಓರಿಮನ್ತೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥೋ ‘ಹತ್ಥಪಾಸೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸೇವ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ, ನ ತತೋ ಪರಂ. ‘ಅಭಿಹರತೀ’ತಿ ಹತ್ಥಪಾಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಠಿತೋ ಗಹಣತ್ಥಂ ಉಪನಾಮೇತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅನನ್ತರನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಹತ್ಥೇ ವಾ ಆಧಾರಕೇ ವಾ ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ ಅನಭಿಹರಿತ್ವಾವ ‘‘ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ. ಭತ್ತಪಚ್ಛಿಂ ಆನೇತ್ವಾ ಪುರತೋ ಭೂಮಿಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಈಸಕಂ ಪನ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ ವಾ ‘ಗಣ್ಹಥಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ¶ ಹೋತಿ. ಭತ್ತಪಚ್ಛಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿವಿಸನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ‘‘ಅಹಂ ಧಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಹಿತಮತ್ತಮೇವ ಕರೋತಿ, ಪರಿವೇಸಕೋಯೇವ ಪನ ತಂ ಧಾರೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಾ ಅಭಿಹಟಾವ ಹೋತಿ, ತತೋ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಪರಿವೇಸಕೇನ ಫುಟ್ಠಮತ್ತಾವ ಹೋತಿ, ಇತರೋವ ನಂ ಧಾರೇತಿ, ತತೋ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಣಾ ನ ಹೋತಿ. ಕಟಚ್ಛುನಾ ಉದ್ಧಟೇ ಪನ ಹೋತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಮಭಾರೇಪಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಪವಾರೇತಿಯೇವ. ಅನನ್ತರಸ್ಸ ದಿಯ್ಯಮಾನೇ ಇತರೋ ಪತ್ತಂ ಪಿದಹತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಿಹಟಂ ನಾಮ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ. ‘ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ’ತಿ ಏತ್ಥ ವಾಚಾಯ ಅಭಿಹಟೇ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನ ರುಹತಿ, ಕಾಯೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪನ ಅಙ್ಗುಲಿಚಲನಾದಿನಾ ಕಾಯವಿಕಾರೇನ ವಾ ‘‘ಅಲಂ, ಮಾ ದೇಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವಚೀವಿಕಾರೇನ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ.

ಏಕೋ ಸಮಂಸಕಂ ರಸಂ ಅಭಿಹರತಿ, ‘‘ರಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ. ‘ಮಂಸರಸ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ¶ ವುತ್ತೇಪಿ ಹೋತಿಯೇವ. ಮಂಸಂ ವಿಸುಂ ಕತ್ವಾ ‘ಮಂಸರಸ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಸಚೇ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಖಣ್ಡಂ ¶ ಅತ್ಥಿ, ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಕಳೀರಪನಸಾದೀಹಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಪಚನ್ತಿ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಕಳೀರಸೂಪಂ ಗಣ್ಹಥ, ಪನಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಅಪವಾರಣಾರಹಸ್ಸ ನಾಮೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ. ‘‘ಮಚ್ಛಮಂಸಂ ಬ್ಯಞ್ಜನ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪವಾರೇತಿ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ. ಗಮನಾದೀಸು ಪನ ಯಸ್ಮಿಂ ಇರಿಯಾಪಥೇ ಪವಾರೇತಿ, ತಂ ಅವಿಕೋಪೇನ್ತೇನೇವ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ.

ಅನತಿರಿತ್ತನ್ತಿ ನ ಅತಿರಿತ್ತಂ, ನ ಅಧಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಂ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಕತಾದೀಹಿ ಸತ್ತಹಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರೇಹಿ ಅಕತಂ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅನಧಿಕಂ ವಾ ಹೋತಿ. ತಸ್ಮಾ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೨೩೯) ‘ಅಕಪ್ಪಿಯಕತ’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ಯಂ ಫಲಂ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಾದಿ ವಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಮಣಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಕತಂ, ಯಞ್ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ವಾ, ಏತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ, ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಕತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂಯೇವ ಪುರಿಮನಯೇನ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕತಂ. ಅನುಚ್ಚಾರಿತಕತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಂ ¶ ವಾ ಅನಪನಾಮಿತಂ ವಾ ಕತಂ. ಅಹತ್ಥಪಾಸೇ ಕತನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತುಂ ಆಗತಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ಬಹಿ ಠಿತೇನ ಕತಂ. ಅಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತನ್ತಿ ಯೋ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ತೇನ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಭೋಜನಂ ಅಭುತ್ತೇನ ಕತಂ. ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಪವಾರಿತೇನ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಿತೇನ ಕತನ್ತಿ ಇದಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ. ‘‘ಅಲಮೇತಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅವುತ್ತನ್ತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಏವಂ ಅವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ ವಿನಯಕಮ್ಮಾಕಾರೇಹಿ ಯಂ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಕತಂ, ಯಞ್ಚ ಪನ ನ ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ, ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಅನತಿರಿತ್ತಂ. ಅತಿರಿತ್ತಂ ಪನ ತಸ್ಸೇವ ಪಟಿಪಕ್ಖನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೩೯) ಅನ್ತಮಸೋ ಅನನ್ತರನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಪತ್ತತೋ ಏಕಮ್ಪಿ ಸಿತ್ಥಂ ವಾ ಮಂಸಹೀರಂ ವಾ ಖಾದಿತ್ವಾ ಕತಮ್ಪಿ ಭುತ್ತಾವಿನಾ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಯೋ ಪಾತೋವ ಏವಂ ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ನಿಸೀದತಿಯೇವ, ಸೋ ಉಪಕಟ್ಠೇಪಿ ಕಾಲೇ ಅಭಿಹಟಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪನೀತಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾತುಂ ಲಭತಿ. ಸಚೇ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಕತೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಂ ಆಮಿಸಂ ಆಕಿರನ್ತಿ, ತಂ ಸೋ ಪುನ ಕಾತುಂ ನ ಲಭತಿ. ಯಞ್ಹಿ ಅಕತಂ, ತಂ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಯೇನ ಚ ಅಕತಂ, ತೇನ ಚ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೨೩೮-೯) ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಪಠಮಕತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ ತಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪನ ಭಾಜನೇ ತೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ಕತಂ ಪಠಮಕತೇನ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾಪಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ತಸ್ಸ ¶ ಯೇನ ಪನ ಕತಂ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಪವಾರಿತಾನಮ್ಪಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾ ಪನ ಅಕತೇನ ಮಿಸ್ಸಂ ನ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಮುಖಞ್ಚ ಹತ್ಥಞ್ಚ ಸುದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತಂ ಪನ ನ ಕೇವಲಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭುತ್ತಾವಸೇಸಮೇವ, ಅಥ ಖೋ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಗಿಲಾನಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಸ್ವೇ ¶ ವಾ ಯದಾ ವಾ ಇಚ್ಛತಿ, ತದಾ ಖಾದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಹಟಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ‘ಗಿಲಾನಾತಿರಿತ್ತ’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ. ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನ ಪವಾರಿತಸ್ಸ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅನತಿರಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹತೋ, ನಿರಾಮಿಸಾನಿ ಅಜ್ಝೋಹರತೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅತಿರಿತ್ತೇ ಅನತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ¶ ಚ. ಅತಿರಿತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಪನ, ‘‘ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ತೇಸಂ ಅನುಞ್ಞಾತಪರಿಭೋಗವಸೇನ ನಿರಾಮಿಸಾನಿ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪವಾರಿತಭಾವೋ, ಆಮಿಸಸ್ಸ ಅನತಿರಿತ್ತತಾ, ಕಾಲೇನ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ‘‘ಹನ್ದ, ಭಿಕ್ಖು ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ. ಜಾನನ್ತಿ ಸುತ್ವಾ ವಾ ದಿಸ್ವಾ ವಾ ತಸ್ಸ ಪವಾರಿತಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋ. ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ಆಸಾದನಂ ಚೋದನಂ ಮಙ್ಕುಕರಣಭಾವಂ ಅಪೇಕ್ಖಮಾನೋ. ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಭಿಹಾರೇ ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಚೇ ಸೋ ತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪುನ ಅಭಿಹಾರಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಭುಞ್ಜನ್ತೇ ಅಭಿಹಾರಕಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಭೋಜನೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣಾವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪವಾರಿತೇ ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿನೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಅಭಿಹರನ್ತಸ್ಸ, ತೇಸಞ್ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಅಜ್ಝೋಹಾರೇಸು, ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ¶ ಚ ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಪ್ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೋ ಚ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ದೇತಿ, ‘‘ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಯೋ ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಹರನ್ತೋ ಗಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಯೋ ಚ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪವಾರಿತತಾ, ಪವಾರಿತಸಞ್ಞಿತಾ, ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖತಾ, ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣತಾ, ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ¶ ವಿಕಾಲೇತಿ ವಿಗತೇ ಕಾಲೇ, ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಾತಿಕ್ಕಮನತೋ ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಏತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರೇ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವನಮೂಲಫಲಂ ಉಪಾದಾಯ ಆಮಂ ವಾ ಪಕ್ಕಂ ವಾ ಆಮಿಸಸಙ್ಖೇಪಗತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಅಜ್ಝೋಹಾರೇಸು, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೋಮಟ್ಠಕಸ್ಸ ರೋಮಟ್ಠಂ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖವೇ ಬಹಿಮುಖದ್ವಾರಾ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೭೩) ಅನುಞ್ಞಾತನಯೇನ ರೋಮಟ್ಠಕಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಾಲತಾ, ಯಾವಕಾಲಿಕತಾ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕನ್ತಿ ಕಾರೋ ಕರಣಂ ಕಿರಿಯಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ಸನ್ನಿಧಿ ಕಾರೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಂ ¶ , ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಮೇವ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕರತ್ತಿಂ ವೀತಿನಾಮಿತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಸನ್ನಿಧಿಕತಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ವಾ ‘ಅಜ್ಝೋಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇಪಿ ಪತ್ತೋ ದುದ್ಧೋತೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ಘಂಸನ್ತಸ್ಸ ಲೇಖಾ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಗಣ್ಠಿಕಪತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಗಣ್ಠಿಕನ್ತರೇ ಸ್ನೇಹೋ ಪವಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ಯೋ ಉಣ್ಹೇ ಓತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪಗ್ಘರತಿ, ಉಣ್ಹಯಾಗುಯಾ ವಾ ಗಹಿತಾಯ ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ತಾದಿಸೇ ಪತ್ತೇಪಿ ಪುನದಿವಸೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಯಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ತೇಹಿ ನಿಹಿತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಂ ವಟ್ಟತಿ ¶ . ಸಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತಮೇವ ಹಿ ದುತಿಯದಿವಸೇ ಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಕಪ್ಪಿಯೇಸು ಪನ ಮನುಸ್ಸಮಂಸೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸೇಸೇಸು ಪನ ದುಕ್ಕಟೇನ ಸದ್ಧಿಂ. ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಅಜ್ಝೋಹರತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಅಜ್ಝೋಹರತೋ ದುಕ್ಕಟೇನ ಸದ್ಧಿಂ. ಯೋ ಪನ ಪವಾರಿತೋ ಹುತ್ವಾ ಅನತಿರಿತ್ತಕತಂ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸು ಅಪರಮ್ಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಡ್ಢತಿ. ಸಚೇ ವಿಕಾಲೇ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಅನತಿರಿತ್ತಪಚ್ಚಯಾ ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ವಿಕಾಲಪಚ್ಚಯಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀಸು ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅವಸೇಸೇಸು ವಿಕಾಲಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಡ್ಢತಿಯೇವ. ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪನ ಸನ್ನಿಧಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಟ್ಟತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚ ಸನ್ನಿಧಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಟ್ಟತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೪೨೧-೪೨೨) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ವಟ್ಟತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸಂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ¶ , ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕ ಯಾವಜೀವಿಕಾನಂ ಪನ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಯಥಾ ಚೇತಾನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ನ ಕಪ್ಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಾದೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಾನಿಪಿ, ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೫). ತಸ್ಮಾ ಸಚೇಪಿ ತಂ ತಂ ತೇನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಲಭತಿ, ಸಚೇ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ವಾ ಹೋತಿ ಸುಧೋತಂ ವಾ, ಯಥಾ ಇತರೇನ ಸಂಸಗ್ಗೋ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕಾಲಾನುರೂಪೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಚೇ ಪನ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ವಾ ಹೋತಿ ದುದ್ಧೋತಂ ವಾ, ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಾವಕಾಲಿಕಞ್ಹಿ ಅತ್ತನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಾನಿ ತೀಣಿಪಿ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಉಪನೇತಿ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ದ್ವೇಪಿ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಉಪನೇತಿ, ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಮೇವ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಉಪನೇತಿ. ತಸ್ಮಾ ತೇನ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಪುರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಕಪ್ಪತಿ, ದ್ವೀಹಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಛಾಹಂ, ತೀಹಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಪಞ್ಚಾಹಂ…ಪೇ… ಸತ್ತಾಹಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ತದಹೇವ ಕಪ್ಪತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತಸ್ಮಾಯೇವ ಹಿ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ ¶ , ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತ’’ನ್ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಕಾಲಯಾಮಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಸು ಚೇತ್ಥ ವಿಕಾಲಭೋಜನ ಸನ್ನಿಧಿಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಇಮೇಸು ಪನ ಚತೂಸು ಕಾಲಿಕೇಸು ¶ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಯಾಮಕಾಲಿಕನ್ತಿ ಇಮಮೇವ ದ್ವಯಂ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಞ್ಚೇವ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಞ್ಚ, ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಞ್ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಸನ್ನಿಧಿಮ್ಪಿ ನ ಜನೇತಿ. ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠೇನ ಪನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಇತರದ್ವಯಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಮುಖಸನ್ನಿಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಂ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ನಾಮಮತ್ತಮೇವ ನಾನಾಕರಣಂ, ಆಪತ್ತಿ ಪನ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತತ್ಥ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿ ನಾಮ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ವಸನತ್ಥಾಯ ಕತಗೇಹಂ, ತತ್ಥ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ಪದೇಸೇ ವುಟ್ಠಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಞ್ಚ ಯಾಮಕಾಲಿಕಞ್ಚ ಸಙ್ಘಿಕಂ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಪಕ್ಕಂ ಅನ್ತೋಪಕ್ಕಂ ನಾಮ, ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪನ ಸಯಂ ಪಕ್ಕಂ ಸಾಮಂ ಪಕ್ಕಂ ನಾಮ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ. ತೇನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸಟ್ಠಮ್ಪಿ ತಂಗತಿಕಮೇವ, ಸಬ್ಬಂ ಅಜ್ಝೋಹರನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಾ ಅನ್ತೋವುಟ್ಠಅನ್ತೋಪಕ್ಕಮೋಚನತ್ಥಂ ಭಗವತಾ ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ (ಮಹಾವ. ೨೯೫) ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಾಸಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೫) ವುತ್ತೋ. ಯತ್ಥ ಪನೇತಾ ನ ಸನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಾಮಂ ಪಾಕಮ್ಪಿ ಪುನಪಾಕಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕೇ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಞ್ಞಿನೋ, ಯಾವಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ತೀಣಿ ನಿದಹಿತ್ವಾ ¶ ಸಕಂ ಸಕಂ ಕಾಲಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸದಾಪಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಮಿಸಂ, ಸನ್ನಿಧಿಭಾವೋ, ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ ಪಣೀತಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ಸತ್ತಧಞ್ಞನಿಬ್ಬತ್ತಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ. ಯಥಾ ಹಿ ಆಜಞ್ಞಯುತ್ತೋ ರಥೋ ‘ಆಜಞ್ಞರಥೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ಪಣೀತಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ. ಯೇಹಿ ಪನ ಪಣೀತೇಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಾನಿ, ತಾನಿ ‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀ’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಪಭೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತನ್ತಿಆದಿಮಾಹ, ತತ್ಥ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ¶ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ. ಮಚ್ಛಾದೀಸು ಪನ ಸಬ್ಬೋಪಿ ‘ಓದಕೋ’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೬೦) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೋ ಮಚ್ಛೋ ಮಚ್ಛೋಯೇವ. ಯೇಸಂ ಪನ ¶ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಮಂಸಞ್ಚ ಖೀರದಧೀನಿ ಚ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಾನಿ. ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀತಿ ಯಾನಿ ಏತೇಹಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠತ್ತಾ ‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀ’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ. ಅಗಿಲಾನೋತಿ ಯಸ್ಸ ತೇಹಿ ವಿನಾಪಿ ಫಾಸು ಹೋತಿ. ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಯೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಸುದ್ಧಾನಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭೇಸಜ್ಜತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಸೋ ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ (ಪಾಚಿ. ೩೦೩) ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಮಚ್ಛಾದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋ ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ (ಪಾಚಿ. ೬೧೨-೬೧೩) ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಭೋಜನಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋ ಇಮಿನಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘‘ಸಪ್ಪಿನಾ ಭತ್ತಂ ದೇಹಿ, ಸಪ್ಪಿಂ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ದೇಹಿ, ಸಪ್ಪಿಮಿಸ್ಸಕಂ ಕತ್ವಾ ದೇಹಿ, ಸಹ ಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹಿ, ಸಪ್ಪಿಞ್ಚ ಭತ್ತಞ್ಚ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತಾವ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಣೇ ಅಜ್ಝೋಹರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ‘‘ಸಪ್ಪಿಭತ್ತಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಸಾಲಿಭತ್ತಂ ವಿಯ ಸಪ್ಪಿಭತ್ತಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಸಪ್ಪಿನಾ ಭತ್ತಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಭತ್ತಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಸಪ್ಪಿಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ ನವನೀತಖೀರಾದೀನಿ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ವಾ ದೇತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಸಪ್ಪಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ, ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವ. ‘‘ಗೋಸಪ್ಪಿನಾ ಭತ್ತಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಗೋಸಪ್ಪಿಂ ವಾ ದೇತು, ತಸ್ಮಿಂ ಅಸತಿ ಪುರಿಮನಯೇನ ನವನೀತಾದೀನಿ ವಾ, ಗಾವಿಂಯೇವ ವಾ ದೇತು ‘‘ಇತೋ ಸಪ್ಪಿನಾ ಭುಞ್ಜಾಹೀ’’ತಿ, ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಗೋಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ಯಾಚಿತೋ ಅಜಿಕಾಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ದೇತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತಂ. ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ಅಞ್ಞಂ ಯಾಚಿತೇನ ಅಞ್ಞಂ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಏಸ ನಯೋ ‘‘ಅಜಿಕಾಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ. ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ದೇತಿ, ವಿಸಙ್ಕೇತಮೇವ. ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾವ ದೇತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಪರಿಭೋಗೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ಸಬ್ಬೇಹಿಪಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಏಕಟ್ಠಾನೇ ವಾ ನಾನಾಟ್ಠಾನೇ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಂ ಏಕತೋ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ಕತ್ವಾ ತತೋ ಕುಸಗ್ಗೇನ ಏಕಬಿನ್ದುಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ನವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಣೀತಭೋಜನವಿಞ್ಞತ್ತಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೋ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಗಿಲಾನಕಾಲೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭುಞ್ಜತೋ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಸೇಸಕೇ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತೇ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಹಿತೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಣೀತಭೋಜನತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಲಾಭೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ ¶ , ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಅದಿನ್ನನ್ತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಕಾಯಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ನ ದಿನ್ನಂ, ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಅನ್ತಮಸೋ ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣಂ ವುತ್ತವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಹಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನೋಪಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಕಾಯಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ದೇತಿ, ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸರೀರಾವಯವೇನ ವಾ, ತಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ, ಸಂಹಾರಿಮೇನ ಚ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಞ್ಚೇನಾಪಿ, ಧಾರೇತುಂ ಸಮತ್ಥೇನ ಚ ಅನ್ತಮಸೋ ಅತತ್ಥಜಾತಕರುಕ್ಖಪಣ್ಣೇನಾಪಿ, ಸೂಚಿಯಾ ಪರಾಮಟ್ಠಮತ್ತೇನಾಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಪಟಿಬದ್ಧಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಂ ನಾಮ ಇಧ ನತ್ಥಿ, ಯಮ್ಪಿ ನತ್ಥುಕರಣಿಯಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ನಾಸಿಕಾಯ, ಅಕಲ್ಲಕೋ ವಾ ಮುಖೇನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ, ಆಭೋಗಮತ್ತಮೇವ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣಂ. ಪುಬ್ಬಾಭೋಗೇ ಚ ಸತಿ ಪಚ್ಛಾ ನಿದ್ದಾಯನ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತೇ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಸತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಯಮ್ಪಿ ‘‘ಪತ್ತೇನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸೇವ ಹತ್ಥೇ ಪತತಿ, ತಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಅಭಿಹಟಭಾಜನತೋ ¶ ಪತಿತರಜಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ತತ್ಥ ಠಿತನಿಸಿನ್ನನಿಪನ್ನಾನಂ ಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಹತ್ಥಪಾಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಚೇ ಪನ ದಾಯಕಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇಸು ಏಕೋ ಆಕಾಸೇ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಭೂಮಿಯಂ, ಭೂಮಟ್ಠಸ್ಸ ಸೀಸೇನ ಆಕಾಸಟ್ಠಸ್ಸ ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ದಾತುಂ ವಾ ಗಹೇತುಂ ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ಓರಿಮನ್ತೇನ ಹತ್ಥಪಾಸಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿ ಏಕೋ ಕೂಪೇ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಕೂಪತಟೇ, ಏಕೋ ವಾ ರುಕ್ಖೇ, ಏಕೋ ಪಥವಿಯಂ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಹತ್ಥಪಾಸಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಸಚೇಪಿ ದ್ವೇ ತಯೋ ವಾ ಸಾಮಣೇರಾ ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮೋ ಪುರಿಸೋ ಉಕ್ಖಿಪಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಏವರೂಪಂ ಭಾರಂ ಪವಟ್ಟೇನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭೂಮಿಯಂ ಠಪಿತಹತ್ಥಂ ¶ ಆರೋಪೇನ್ತಿ, ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥೇ ಏಕದೇಸೇನಾಪಿ ಠಪೇನ್ತಿ, ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಯಂ ಪನ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತೇ ರಜಂ ಪತತಿ, ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾವ ಭಿಕ್ಖಾ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ. ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ವಿನಯದುಕ್ಕಟಂ, ತಂ ಪನ ಪುನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಚೇ ¶ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ದೇಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ವಚನಂ ಅಸ್ಸುತ್ವಾ ವಾ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖಂ ದೇನ್ತಿಯೇವ, ವಿನಯದುಕ್ಕಟಾ ಮುಚ್ಚತಿ, ಪುನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾ ಭಿಕ್ಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಮಹಾವಾತೋ ತತೋ ತತೋ ರಜಂ ಪಾತೇತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇತುಂ, ‘‘ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ತಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಪುನ ತೇನ ದಿನ್ನಂ ವಾ ತಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಸ್ಸುಖೇಳಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾದೀಸು ಯಂ ಠಾನತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಹತ್ಥೇ ವಾ ಪತ್ತೇ ವಾ ಪತತಿ, ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಅಙ್ಗಲಗ್ಗಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ. ಪತನ್ತಮ್ಪಿ ವೋಚ್ಛಿನ್ನಞ್ಚೇ ಅನ್ತರಾ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಉಗ್ಗಹಿತಕಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಂ ಪಚ್ಛಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಾ ಮೂಲಫಲಂ ವಾ ಮಾತಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ಛಾಯತ್ಥಾಯ ವಾ ಫಲಿನಿಸಾಖಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತತೋ ಯಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತಂ ಪುನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯೋ ಪನ ತತ್ಥ ಜಾತಕಫಲಿನಿಸಾಖಾಯ ವಾ ವಲ್ಲಿಯಾ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಚಾಲೇತಿ. ತಸ್ಸ ತತೋ ಲದ್ಧಂ ಫಲಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ದುರುಪಚಿಣ್ಣದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ತಂ ವಟ್ಟತಿ, ಫಲಿರುಕ್ಖಂ ಪನ ಅಪಸ್ಸಯಿತುಂ ವಾ ಆಲಮ್ಬಿತುಂ ವಾ ವಟ್ಟತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಠಪಿತೇ ಯಂ ಅಞ್ಞಂ ಅಙ್ಕುರಾದಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ತಂ. ಯಾವ ಹಿ ಹತ್ಥತೋ ಮುತ್ತೇ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ನ ಹೋತಿ, ನಿರಪೇಕ್ಖತಾಯ ವಾ ಹತ್ಥತೋ ನ ¶ ಮುಚ್ಚತಿ, ತಾವ ನ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ವಿಜಹತಿ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ.

ಮುಖದ್ವಾರನ್ತಿ ಗಲನಾಳಿಕಂ. ಮುಖೇನ ವಾ ಹಿ ಪವಿಟ್ಠಂ ಹೋತು, ನಾಸಿಕಾಯ ವಾ, ಗಲೇನ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯತಾಯ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಪವೇಸಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಆಹಾರನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ವಾ. ಸಬ್ಬಞ್ಹೇತಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯತ್ತಾ ‘ಆಹಾರೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಧಞ್ಞಂ ವಾ ಧಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ ತಾಲನಾಳಿಕೇರಪನಸಲಬುಜಅಲಾಬುಕುಮ್ಭಣ್ಡಪುಸ್ಸಫಲತಿಪುಸಫಲಏಳಾಲುಕಸಙ್ಖಾತಂ ನವವಿಧಂ ಮಹಾಫಲಞ್ಚೇವ ಅಪರಣ್ಣಞ್ಚ, ಯಞ್ಚಞ್ಞಂ ವನಮೂಲಪತ್ತಪುಪ್ಫಫಲಾದಿ ಆಹಾರತ್ಥಂ ಫರತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಯಾವ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಕಾಲೋ, ತಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ನಾಮ. ಅಮ್ಬಪಾನಂ ಜಮ್ಬುಪಾನಂ ಚೋಚಪಾನಂ ಮೋಚಪಾನಂ ಮಧುಕಪಾನಂ ಮುದ್ದಿಕಪಾನಂ ಸಾಲೂಕಪಾನಂ ಫಾರುಸಕಪಾನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಅಟ್ಠ ಪಾನಾನಿ, ಯಾನಿ ಚ ತೇಸಂ ಅನುಲೋಮಾನಿ ವೇತ್ತತಿನ್ತಿಣಿಕಮಾತುಲುಙ್ಗಕಪಿಟ್ಠಕೋಸಮ್ಬಕರಮನ್ದಾದಿಖುದ್ದಕಫಲಪಾನಾನಿ, ಏತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಹಿ ¶ ಸೀತೋದಕೇನ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕತಾನಿ ಆದಿಚ್ಚಪಾಕಾನಿ ವಾ ಯಾವ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಛಿಮಯಾಮಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾನಿ ನಾಮ. ಅವಸೇಸೇಸು ಅನುಞ್ಞಾತಫಲಪತ್ತಪುಪ್ಫರಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಪಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಾನಿ ನಾಮ. ಇದಂ ಪನ ಯಾವಕಾಲಿಕಾದಿತ್ತಯಂ ಕಾಲವಿಮುತ್ತಞ್ಚ ಉದಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಮೂಲಫಲಾಫಲಾದಿ ಯಂ ನೇವ ಖಾದನೀಯತ್ಥಂ ನ ಭೋಜನೀಯತ್ಥಂ ಫರತಿ ¶ , ತಂ ಯಾವಜೀವಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ನಾಮ. ಆಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಪವೇಸೇಯ್ಯ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾತಿ ಇದಂ ಅನಾಹಾರೇಪಿ ಉದಕೇ ಆಹಾರಸಞ್ಞಾಯ, ದನ್ತಪೋನೇ ಚ ‘‘ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಟಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯನ್ತಾನಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚವಿನೋದನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಉದಕಞ್ಹಿ ಯಥಾಸುಖಂ ಪಾತುಂ, ದನ್ತಕಟ್ಠಞ್ಚ ದನ್ತಪೋನಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಇದಂ ದ್ವಯಂ ಅವಸೇಸಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹತೋ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಚೇಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠರಸೋ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪವಿಸತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಅದಿನ್ನಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕೇ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉದಕದನ್ತಪೋನೇ, ಚತ್ತಾರಿ ಮಹಾವಿಕಟಾನಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಅಸತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇ ಸಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏತ್ಥ ದುಬ್ಬಚೋಪಿ ಅಸಮತ್ಥೋಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಅಸನ್ತಪಕ್ಖೇಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಛಾರಿಕಾಯ ಅಸತಿ ಸುಕ್ಖದಾರುಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ, ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಅಸತಿ ಅಲ್ಲದಾರುಂ ರುಕ್ಖತೋ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾಪಿ ಕಾತುಂ, ಮತ್ತಿಕತ್ಥಾಯ ಚ ಪಥವಿಂ ಖಣಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಇದಂ ಪನ ಚತುಬ್ಬಿಧಮ್ಪಿ ಮಹಾವಿಕಟಂ ಕಾಲೋದಿಸ್ಸಂ ನಾಮ ಸಪ್ಪದಟ್ಠಕ್ಖಣೇಯೇವ ಸಾಮಂ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞದಾ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕತಾ, ಅನನುಞ್ಞಾತತಾ, ಧೂಮಾದಿಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

೫. ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ

೧. ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಚೇಲಕವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಏತೇಸಂ ಅಚೇಲಕಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇನ ¶ ದೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅವಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅವಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ದ್ವೇ ಪೂವೇ ದಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಉದಕದನ್ತಪೋನಂ ದೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತಿತ್ಥಿಯೇ ತಿತ್ಥಿಯಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತಿತ್ಥಿಯೇ ಅತಿತ್ಥಿಯಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ದಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಾಜನಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ತೇಸಂ ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಭಾಜನೇ ದೇನ್ತಸ್ಸ, ಬಾಹಿರಲೇಪಂ ¶ ದೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯತಾ, ಅನನುಞ್ಞಾತತಾ, ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಸಹತ್ಥಾ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಭಾಜನೇ ದಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ. ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಹಸನಕೀಳನರಹೋನಿಸಜ್ಜಾದೀನಿ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ‘ಗಚ್ಛಾ’ತಿಆದೀನಿ ವತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ. ಏತದೇವಾತಿ ಏತಂ ಅನಾಚಾರಮೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ, ನ ಅಞ್ಞಂ ಪತಿರೂಪಂ ಕಾರಣಂ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಉಯ್ಯೋಜನಮತ್ತೇ ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯದಾ ಪನಸ್ಸ ಸೋ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಾ ಸವನೂಪಚಾರಂ ವಾ ಏಕೇನ ಪಾದೇನ ವಿಜಹತಿ, ಅಪರಂ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇನ ವಿಜಹಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಏತ್ಥ ಚ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ದ್ವಾದಸಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ, ತಥಾ ಸವನೂಪಚಾರಸ್ಸ. ಸಚೇ ಪನ ಅನ್ತರಾ ಕುಟ್ಟದ್ವಾರಪಾಕಾರಾದಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಹಿ ಅನ್ತರಿತಭಾವೋಯೇವ ಉಪಚಾರಾತಿಕ್ಕಮೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಉಯ್ಯೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಉಯ್ಯೋಜನಾಣತ್ತಿಕಾಯ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಕಲಿಸಾಸನಾರೋಪನೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ‘‘ಉಭೋ ಏಕತೋ ನ ಯಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏವಮಾದೀಹಿ ಪತಿರೂಪಕಾರಣೇಹಿ ಉಯ್ಯೋಜೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತುಕಾಮತಾ, ತದತ್ಥಮೇವ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಯ್ಯೋಜನಂ, ಏವಂ ಉಯ್ಯೋಜಿತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಸಹ ಉಭೋಹಿ ಜನೇಹೀತಿ ಸಭೋಜನಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಭೋಜನೇ. ಅಥ ವಾ ಸಭೋಜನೇತಿ ಸಭೋಗೇ, ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತಪುರಿಸಸ್ಸ ಹಿ ಇತ್ಥೀ ಭೋಗೋ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಚ ಪುರಿಸೋ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಇತ್ಥೀ ಚೇವ ಹೋತಿ, ಪುರಿಸೋ ಚಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾಚಿ. ೨೮೧) ವುತ್ತಂ. ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅನುಪವಿಸಿತ್ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಯಂ ತಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ಸಯನಿಘರಂ, ತಸ್ಸ ಮಹಾಚತುಸ್ಸಾಲಾದೀಸು ಕತಸ್ಸ ಮಹಲ್ಲಕಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟತೋ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಸಯನಸ್ಸ ಆಸನ್ನೇ ಠಾನೇ, ಖುದ್ದಕಸ್ಸ ವಾ ವೇಮಜ್ಝಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಏವಂ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಸಯನಿಘರೇ ಸಯನಿಘರಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಸಯನಿಘರಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಪದೇಸಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ದುತಿಯಕೇ ಸತಿ, ಉಭೋಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು ವಾ, ವೀತರಾಗೇಸು ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅವೀತರಾಗಜಾಯಮ್ಪತಿಕಾನಂ ¶ ಸನ್ನಿಹಿತತಾ, ಸಯನಿಘರತಾ, ದುತಿಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಾವೋ, ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸೀದನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪-೫. ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನ-ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಾನಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಸನೇ ಚ, ರಹೋ ಚ ನಿಸಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ, ಏತೇಸಮ್ಪಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವ. ಸೇಸೋ ಕಥಾನಯೋ ಅನಿಯತದ್ವಯೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನ-ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ನಿಮನ್ತಿತೋತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ. ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋತಿ ತೇನೇವ ನಿಮನ್ತನಭತ್ತೇನ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ. ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಅನ್ತೋಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೇ ಭಿಕ್ಖುಂ ¶ ದಿಸ್ವಾ ಯಂ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪಕತಿವಚನೇನ ಆಪುಚ್ಛಿತುಂ, ತಾದಿಸಂ ‘‘ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಘರಂ ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಈದಿಸೇನ ವಚನೇನ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ. ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾತಿ ಯೇನ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಭುತ್ತೇ ವಾ ಅಭುತ್ತೇ ವಾ. ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತತೋ ಅಞ್ಞಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಪವಿಸೇಯ್ಯ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ದುವಿಧಮ್ಪಿ ಸಮಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವೀತಿವತ್ತೇ ¶ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ಅಞ್ಞಂ ಕುಲಂ ಪವಿಸತಿ, ಅಥಸ್ಸ ಘರೂಪಚಾರೋಕ್ಕಮನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಠಮಪಾದೇನ ಉಮ್ಮಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಅಪರಮ್ಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇನ ಅತಿಕ್ಕಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚಾರಿತ್ತಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ, ಅನಾಪುಚ್ಛಾ, ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನಿಮನ್ತಿತೇ ನಿಮನ್ತಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಅನಿಮನ್ತಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಸಮಯೇ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ, ಅಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪವಿಸತೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಘರೇನ ವಾ ಘರೂಪಚಾರೇನ ವಾ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ತೇನ ಗಚ್ಛತೋ, ಅನ್ತರಾರಾಮಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಪಟಿಕ್ಕಮನಭತ್ತಿಯಘರಾನಿ ಗಚ್ಛತೋ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ನಿಮನ್ತನಸಾದಿಯನಂ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛನಾ, ಭತ್ತಿಯಘರತೋ ಅಞ್ಞಘರಪ್ಪವಿಸನಂ, ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಾನತಿಕ್ಕಮೋ, ಸಮಯಸ್ಸ ವಾ ಆಪದಾನಂ ವಾ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ, ಸಬ್ಬಞ್ಚೇತಂ ವತ್ಥುವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಚತುಮಾಸಪವಾರಣಾ ವಾ ಹೋತು, ಪುನಪವಾರಣಾ ವಾ, ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾ ವಾ, ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ, ‘‘ಇದಾನಿ ಮಮ ರೋಗೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಾ, ‘‘ರೋಗೇ ಪನ ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಧಿವಾಸೇತಬ್ಬಾತಿ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ತತ್ಥ ರತ್ತೀಹಿ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕತೋ ಹೋತಿ ‘‘ಏತ್ತಕಾಯೇವ ರತ್ತಿಯೋ, ಏತ್ತಕಾನಿ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ, ಅಥ ತತೋ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತತೋ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತತೋ ವಾ ಉತ್ತರಿ, ನ ಭೇಸಜ್ಜಕರಣೀಯೇನ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಂ, ಅಞ್ಞಭೇಸಜ್ಜಕರಣೀಯೇನ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಕ್ಕೇಸು ¶ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಭೇಸಜ್ಜವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನತತುತ್ತರಿ ತತುತ್ತರಿಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ನತತುತ್ತರಿ ನತತುತ್ತರಿಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಯೇಹಿ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಪವಾರಿತೋ, ತತೋ ಅಞ್ಞೇಹಿ ವಾ ಅಧಿಕತರೇಹಿ ವಾ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ, ಯಾಸು ಚ ರತ್ತೀಸು ಪವಾರಿತೋ, ತಾ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾಪಿ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಯೇ ಚ ಞಾತಕೇ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪ್ಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೇ ವಾ ಅಪರಿಯನ್ತಪವಾರಣಾಯ ವಾ ಪವಾರಿತೇ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ, ತೇಸಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಪವಾರಣತಾ, ತತೋ ಭೇಸಜ್ಜವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಪರಿಯನ್ತಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಉಯ್ಯುತ್ತನ್ತಿ ಕತಉಯ್ಯೋಗಂ, ಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇನನ್ತಿ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ. ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಕಾರಣೇ ಅಸತಿ ಕೇವಲಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛತೋ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೇ ಠತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಠಿತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ತಂ ಪನ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪಸ್ಸತೋ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಸೇನಾದಸ್ಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಹತ್ಥಿಆದೀಸು ಏಕಮೇಕಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಮನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅನುಯ್ಯುತ್ತೇ ಉಯ್ಯುತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅನುಯ್ಯುತ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ಪನ, ಆರಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಠಿತೋಕಾಸಂ ಆಗತಂ, ಪಟಿಪಥಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಞ್ಚ ಪಸ್ಸತೋ, ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯೇ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಂ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಗಮನಂ, ಅನುಞ್ಞಾತೋಕಾಸತೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ದಸ್ಸನಂ, ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಆಪದಾಯ ವಾ ಅಭಾವೋತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ¶ ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ತಿರತ್ತತೋ ಉತ್ತರಿ ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಸೇನಾಯ ತಿಟ್ಠತು ವಾ ನಿಸೀದತು ವಾ ಸಯತು ವಾ, ಸಚೇಪಿ ಆಕಾಸೇ ಇದ್ಧಿಯಾ ಕಞ್ಚಿ ಇರಿಯಾಪಥಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅತಿರೇಕತಿರತ್ತಂ ಸೇನಾಯ ವಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕತಿರತ್ತೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಊನಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ತತಿಯಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಪುರಾರುಣಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ವಸತೋ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಗಿಲಾನಕರಣೀಯೇನ ವಾ ವಸತೋ, ಪಟಿಸೇನಾರುದ್ಧಾಯ ಸೇನಾಯ, ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧಸ್ಸ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತಿರತ್ತಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಸೇನಾಯ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ, ಗಿಲಾನತಾದೀನಂ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಉಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಉಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಏತ್ಥ ಯುಜ್ಝನ್ತೀತಿ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ, ಸಮ್ಪಹಾರಟ್ಠಾನಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಬಲಸ್ಸ ಅಗ್ಗಂ ಜಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಬಲಗ್ಗಂ, ಬಲಗಣನಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇನಾಯ ವಿಯೂಹಂ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ, ಸೇನಾನಿವೇಸಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಅನೀಕಸ್ಸ ದಸ್ಸನಂ ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ. ಅನೀಕಂ ನಾಮ ‘‘ದ್ವಾದಸಪುರಿಸೋ ಹತ್ಥೀ, ತಿಪುರಿಸೋ ಅಸ್ಸೋ, ಚತುಪ್ಪುರಿಸೋ ರಥೋ’’ತಿಇಮಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೩೧೪) ಲಕ್ಖಣೇನ ತಯೋ ಹತ್ಥೀ ಪಚ್ಛಿಮಕಂ ಹತ್ಥಾನೀಕಂ, ಅಸ್ಸಾನೀಕರಥಾನೀಕೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಚತ್ತಾರೋ ಪನ ಆವುಧಹತ್ಥಾ ಪುರಿಸಾ ಪಚ್ಛಿಮಕಂ ಪತ್ತಾನೀಕಂ. ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛತೋ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೇ ಠತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಉಪಚಾರಂ ಪನ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪಸ್ಸತೋ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸೇಸಂ ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ಪನೇತ್ಥ ನತ್ಥೇವಾತಿ.

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

೬. ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ

೧. ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ¶ ಪಠಮೇ ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇತಿ ಏತ್ಥ ಪಿಟ್ಠಾದೀಹಿ ಕತಂ ಮಜ್ಜಂ ಸುರಾ, ಪುಪ್ಫಾದೀಹಿ ಕತೋ ಆಸವೋ ಮೇರಯಂ, ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಬೀಜತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಕುಸಗ್ಗೇನಾಪಿ ಪಿವತೋ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಸಾಗತತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಜ್ಜಪಿವನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಮಜ್ಜೇ ಮಜ್ಜಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಮಜ್ಜಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಅಮಜ್ಜಂ ಮಜ್ಜವಣ್ಣಗನ್ಧರಸಂ ಲೋಣಸೋವೀರಕಂ ವಾ ಸುತ್ತಂ ವಾ ಪಿವತೋ, ವಾಸಗ್ಗಾಹಾಪನತ್ಥಂ ಈಸಕಂ ಮಜ್ಜಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸೂಪಾದೀನಿ ಪಚನ್ತಿ, ತೇಸು ಸೂಪಸಮ್ಪಾಕಾದೀಸು ¶ , ಆಮಲಕರಸಾದೀಹಿ ಅಮಜ್ಜಂ ಮಜ್ಜಸದಿಸಂ ಅರಿಟ್ಠಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಪಿವತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮಜ್ಜಭಾವೋ, ತಸ್ಸ ಪಾನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇತಿ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಉಪಕಚ್ಛಕಾದಿಘಟ್ಟನಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಅಪಿಚ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸರೀರಾವಯವೇನ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಫುಸತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಇಧ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀಪಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಏವ, ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾದೀಸು ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ನ ಹಸನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಆಮಸತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ¶ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಾಮಸನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇತಿ ಉದಕಕೀಳಾ ವುಚ್ಚತಿ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಪರಿಗೋಪ್ಫಕೇ ಉದಕೇಯೇವ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ನಿಮುಜ್ಜತಿ ವಾ ಉಮ್ಮುಜ್ಜತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ನಿಮುಜ್ಜನಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಓತರನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥವಾರೇ ಪದವಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ನಿಮುಜ್ಜನುಮ್ಮುಜ್ಜನೇಸು ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಿಮುಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಉದಕೇಯೇವ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥವಾರಪದವಾರೇಸು, ತರನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಯೇನ ಯೇನ ಅಙ್ಗೇನ ತರತಿ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಉದಕೇ ಕೀಳನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಉದಕೇ ಅಹಸಧಮ್ಮೇ ಹಸಧಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ನಾವಾಯ ಕೀಳತೋ ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಪಾದೇನ ವಾ ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕಥಲಾಯ ವಾ ಉದಕಂ ಪಹರತೋ, ಭಾಜನಗತಂ ಉದಕಂ ವಾ ಕಞ್ಜಿಕಾದೀನಿ ವಾ ಚಿಕ್ಖಲ್ಲಂ ವಾ ಖಿಪನಕೀಳಾಯ ಕೀಳತೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತ್ಥಜೋತಕಂ ಪನ ಅಕ್ಖರಂ ಛಿನ್ದಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ನ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ಓತರಿತ್ವಾ ನಿಮುಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಪಾರಂ ಗಚ್ಛತೋ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪರಿಗೋಪ್ಫಕತಾ, ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಕೀಳನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಅನಾದರಿಯೇತಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಾ ಅನಾದರಕರಣೇ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಸ್ಸ ವಾ ವಚನಂ ಅಕತ್ತುಕಾಮತಾಯ, ತಂ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಅಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮತಾಯ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ಅನಾದರಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ¶ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅನಾದರಿಯಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ವಾ ‘‘ಇದಂ ನ ಸಲ್ಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ¶ ನಯೇನ ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ಅನಾದರಿಯೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಪವೇಣಿಆಗತಂ ಪನ ಉಗ್ಗಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಏವಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಆಚರಿಯಾನಂ ಉಗ್ಗಹೋ ಪರಿಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೪೪) ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಚನಂ, ಅನಾದರಿಯಕರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಭಿಂಸಾಪನತ್ಥಂ ರೂಪಾದೀನಿ ಉಪಸಂಹರೇಯ್ಯ, ಭಯಾನಕಕಥಂ ವಾ ಕಥೇಯ್ಯ. ಸೋ ಪನ ಭಾಯತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಇತರಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಂಸಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ನ ಭಿಂಸಾಪೇತುಕಾಮಸ್ಸ ತಥಾ ಕರೋತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ತಸ್ಸ ದಸ್ಸನಸವನವಿಸಯೇ ಭಿಂಸಾಪೇತುಕಾಮತಾಯ ವಾಯಾಮನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ತಪ್ಪಿತುಕಾಮೋ. ಸಮಾದಹೇಯ್ಯಾತಿ ಜಾಲೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾತಿ ಪದೀಪುಜ್ಜಾಲನಂ ವಾ ಪತ್ತಪಚನಾದೀಸು ಜೋತಿಕರಣಂ ವಾತಿ ಏವರೂಪಂ ಪಚ್ಚಯಂ ವಿನಾ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸಯಂ ಸಮಾದಹನ್ತಸ್ಸ ಅರಣಿಸಣ್ಠಾಪನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಜಾಲಾ ನ ಉಟ್ಠಹತಿ, ತಾವ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಜಾಲುಟ್ಠಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಮಾದಹಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೇನ ಬಹುಮ್ಪಿ ಸಮಾದಹಿತೇ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಗ್ಗೇಸು ¶ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹಿತ್ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಪಟಿಲಾತಂ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ, ತಞ್ಚ ಅವಿಜ್ಝಾತಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಯಥಾಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ. ವಿಜ್ಝಾತಂ ಪನ ಜಾಲಯತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ. ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ¶ , ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ವಾ ವೀತಚ್ಚಿತಙ್ಗಾರಂ ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇನ್ತಸ್ಸ, ಪದೀಪಜೋತಿಕಜನ್ತಾಘರಾದಿಕೇ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯೇ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ವಿಸಿಬ್ಬೇತುಕಾಮತಾ, ಸಮಾದಹನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನೀತಿ.

ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ನಹಾಯೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ನಹಾನದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅದ್ಧಮಾಸೇ ಅಪುಣ್ಣೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ‘‘ನಹಾಯಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚುಣ್ಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಅಭಿಸಙ್ಖರೋತಿ, ತಸ್ಸ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ನಹಾನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಮಯೇಸು ಪರಿವೇಣಸಮ್ಮಜ್ಜನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಯೋಜನಂ ಗನ್ತುಕಾಮಸ್ಸ, ಗಚ್ಛತೋ, ಗತಸ್ಸ ವಾ ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ಸರಜೇನ ವಾತೇನ ಓಕಿಣ್ಣಸ್ಸ ದ್ವೀಸು ವಾ ತೀಸು ವಾ ಉದಕಫುಸಿತೇಸು ಕಾಯೇ ಪತಿತೇಸು ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ.

ರಾಜಗಹೇ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ನಹಾಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಛಬ್ಬಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅತಿರೇಕದ್ಧಮಾಸೇ ಊನಕಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಸಮಯೇ ವಾ ನಹಾಯನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ವಾ ನದೀಪಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಾಲುಕಂ ಉಕ್ಕಿರಿತ್ವಾ ಕತಆವಾಟೇಸುಪಿ ನಹಾಯತಿ, ತಸ್ಸ, ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇ ಜನಪದೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೋ, ಊನಕದ್ಧಮಾಸೇ ನಹಾನಂ, ಸಮಯಾನಂ ವಾ ನದೀಪಾರಗಮನಸ್ಸ ವಾ ¶ ಆಪದಾನಂ ವಾ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಅಲಭೀತಿ ಲಭೋ, ಲಭೋ ಏವ ಲಾಭೋ, ಕಿಂ ಅಲಭಿ? ಚೀವರಂ, ಕೀದಿಸಂ? ನವಂ, ಇತಿ ‘‘ನವಚೀವರಲಾಭೇನಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಅನುನಾಸಿಕಲೋಪಂ ಅಕತ್ವಾ ನವಂಚೀವರಲಾಭೇನಾತಿ ವುತ್ತಂ, ಪಟಿಲದ್ಧನವಚೀವರೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮಜ್ಝೇ ಠಿತಪದದ್ವಯೇ ಪನಾತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ. ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಯೇನ ಲದ್ಧಂ, ತಸ್ಸ ನಿದಸ್ಸನಂ, ಸೇಸಂ ಪದತ್ಥತೋ ಉತ್ತಾನಮೇವ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಂ ಚೀವರಂ ಲಭಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ನಿಟ್ಠಿತರಜನಸ್ಸ ಯಸ್ಮಿಂ ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ಪದೇಸೇ ಕಂಸನೀಲೇನ ವಾ ಪತ್ತನೀಲೇನ ವಾ ಕದ್ದಮೇನ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕಾಳಕೇನ ವಾ ಮೋರಕ್ಖಿಮಣ್ಡಲಮಙ್ಗುಲಪಿಟ್ಠೀನಂ ಅಞ್ಞತರಪ್ಪಮಾಣಂ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರಅಜಾನನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆದಿನ್ನೇ ಅನಾದಿನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಆದಿನ್ನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ¶ , ಕಪ್ಪೇ ನಟ್ಠೇ, ಕಪ್ಪಕತೋಕಾಸೇ ಜಿಣ್ಣೇ, ಕಪ್ಪಕತೇನ ಅಕಪ್ಪಕತೇ ಸಂಸಿಬ್ಬಿತೇ, ಪಚ್ಛಾ ಆರೋಪಿತೇಸು ಅಗ್ಗಳಅನುವಾತಪರಿಭಣ್ಡೇಸು ತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ಅಕತಕಪ್ಪಕತಾ, ನ ನಟ್ಠಚೀವರಾದಿತಾ, ನಿವಾಸನಂ ವಾ ಪಾರುಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವೇ ವಿಕಪ್ಪನಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ಪರಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ಚ. ಕಥಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ಹೋತಿ? ಚೀವರಾನಂ ಏಕಬಹುಭಾವಂ ಸನ್ನಿಹಿತಾಸನ್ನಿಹಿತಭಾವಞ್ಚ ¶ ಞತ್ವಾ ‘ಇಮಂ ಚೀವರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’ತಿ ವಾ ‘ಏತಂ ಚೀವರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಏತಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘ತುಯ್ಹಂ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಮೇಕಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ನಿಧೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಪನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತುಂ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಸನ್ತಕಂ, ಮಯ್ಹಂ ಸನ್ತಕಾನಿ ಪರಿಭುಞ್ಜ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ ಯಥಾಪಚ್ಚಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೭೪) ಏವಂ ಪನ ವುತ್ತೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತೋ ಪಭುತಿ ಪರಿಭೋಗಾದಯೋಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಅಪರೋ ನಯೋ, ತಥೇವ ಚೀವರಾನಂ ಏಕಬಹುಭಾವಂ ¶ ಸನ್ನಿಹಿತಾಸನ್ನಿಹಿತಭಾವಞ್ಚ ಞತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ‘ಇಮಂ ಚೀವರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’ತಿ ವಾ ‘ಏತಂ ಚೀವರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಏತಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಅತ್ತನಾ ಅಭಿರುಚಿತಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತಿಸ್ಸಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ, ತಿಸ್ಸಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಅಪರಾಪಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ನಿಧೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪರಿಭೋಗಾದೀಸು ಏಕಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಕಂ…ಪೇ… ತಿಸ್ಸಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ಸನ್ತಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ ಯಥಾಪಚ್ಚಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತೋ ಪಭುತಿ ಪರಿಭೋಗಾದಯೋಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ.

ಕಥಂ ಪರಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ ಹೋತಿ? ಚೀವರಾನಂ ತಥೇವ ಏಕಬಹುಭಾವಂ ಸನ್ನಿಹಿತಾಸನ್ನಿಹಿತಭಾವಞ್ಚ ಞತ್ವಾ ‘ಇಮಂ ಚೀವರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’ತಿ ವಾ ‘ಏತಂ ಚೀವರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಏತಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ತುಯ್ಹಂ ವಿಕಪ್ಪನತ್ಥಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಕೋ ತೇ ಮಿತ್ತೋ ವಾ ಸನ್ದಿಟ್ಠೋ ವಾ’’ತಿ. ತತೋ ಇತರೇನ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ‘ತಿಸ್ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂ’ತಿ ವಾ…ಪೇ… ‘ತಿಸ್ಸಾ ಸಾಮಣೇರೀ’ತಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಪುನ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಅಹಂ ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ…ಪೇ… ‘‘ತಿಸ್ಸಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ ¶ , ಅಯಂ ಪರಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ನಿಧೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪರಿಭೋಗಾದೀಸು ಏಕಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದುತಿಯಸಮ್ಮುಖಾವಿಕಪ್ಪನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ ಯಥಾಪಚ್ಚಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತೋ ಪಭುತಿ ಪರಿಭೋಗಾದಯೋಪಿ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ. ಪತ್ತವಿಕಪ್ಪನಾಯಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಇತಿ ಇಮಾಸು ದ್ವೀಸು ವಿಕಪ್ಪನಾಸು ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ವಿಕಪ್ಪನಾಯ ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನ ¶ ಅಕತಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಂ ವಾ ಯೇನ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತಸ್ಸ ವಾ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಂ ಪನ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣೇ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ. ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಾಮಂ ವಿಕಪ್ಪಿತಸ್ಸ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋ, ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಪರಿಭೋಗೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಪತ್ತನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಂ. ಚೀವರನ್ತಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ. ನಿಸೀದನಂ ನಾಮ ಸದಸಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಸೂಚಿಘರಂ ನಾಮ ಸಸೂಚಿಕಂ ವಾ ಅಸೂಚಿಕಂ ವಾ. ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ನಾಮ ಪಟ್ಟಿಕಾ ವಾ ಸೂಕರನ್ತಕಂ ವಾ. ಅಪನಿಧೇಯ್ಯಾತಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ನಿದಹೇಯ್ಯ. ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಯಂ ಅಪನಿಧೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತೇನ ಅಪನಿಹಿತೇ ಇತರಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅಪನಿಧಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಿ ಪನ ಪತ್ತಾದೀನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ಅಪನಿಧೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ದುನ್ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಪಟಿಸಾಮೇನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಸಾಮೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಕಾನಂ ಪತ್ತಾದೀನಂ ಅಪನಿಧಾನಂ, ವಿಹೇಸೇತುಕಾಮತಾ ವಾ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

೭. ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ

೧. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಪಾಣೋತಿ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಪಾಣೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ತಂ ಖುದ್ದಕಮ್ಪಿ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ಮಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ, ಮಹನ್ತೇ ಪನ ಉಪಕ್ಕಮಮಹನ್ತತಾಯ ಅಕುಸಲಂ ಮಹನ್ತಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪಾಣೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಪಾಣೇ ಪಾಣಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ ¶ . ಅಪಾಣಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ನಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಸಪ್ಪಾಣಕನ್ತಿ ಯೇ ಪಾಣಕಾ ಪರಿಭೋಗೇನ ಮರನ್ತಿ, ತೇಹಿ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ, ತಾದಿಸಞ್ಹಿ ಜಾನಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಿಞ್ಚನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಯಥಾಧಮ್ಮನ್ತಿ ಯೋ ಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ವೂಪಸಮಾಯ ಧಮ್ಮೋ ವುತ್ತೋ, ತೇನೇವ ಧಮ್ಮೇನ. ನಿಹತಾಧಿಕರಣನ್ತಿ ನಿಹತಂ ಅಧಿಕರಣಂ, ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೧೮೫ ಆದಯೋ) ಸತ್ಥಾರಾ ವುತ್ತಧಮ್ಮೇನೇವ ವೂಪಸಮಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ವೂಪಸಮನನಯಂ ಪನಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸಮಥೇಸು ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ. ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯಾತಿ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅಕತಂ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ (ಪಾಚಿ. ೩೯೪) ವದನ್ತೋ ಪುನಕರಣತ್ಥಾಯ ಉಚ್ಚಾಲೇಯ್ಯ. ಯಥಾಠಿತಭಾವೇನ ಪತಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ದದೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸೇವಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಯಂ ಪನ ಧಮ್ಮೇನ ಅಧಿಕರಣಂ ನಿಹತಂ ¶ , ತಂ ಸುನಿಹತಮೇವ. ಸಚೇ ವಿಪ್ಪಕತೇ ಕಮ್ಮೇ ಪಟಿಕ್ಕೋಸತಿ, ತಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಇತರಥಾ ಕಮ್ಮಞ್ಚ ಕುಪ್ಪತಿ, ಕಾರಕಾನಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಉಕ್ಕೋಟನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಯೇಸು ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ಅಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕತ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಭಾವೋ, ಜಾನನಾ, ಉಕ್ಕೋಟನಾತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ದುಟ್ಠುಲ್ಲನ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ತಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಉಪಾಯೇನ ಞತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇಪಿ ‘‘ನ ದಾನಿ ನಂ ¶ ಕಸ್ಸಚಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಆರೋಚೇತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾವ ಆರೋಚೇಸ್ಸತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಏವಂ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಮೇವ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸಾತಿ ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಸಮಣಸತಮ್ಪಿ ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವ ತಾವ, ಯಾವ ಕೋಟಿ ನ ಛಿಜ್ಜತಿ. ಕಥಂ ಪನ ಕೋಟಿ ಛಿಜ್ಜತಿ? ಸಚೇ ಹಿ ಆಪನ್ನೋ ಏಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಯೇನಸ್ಸ ಆರೋಚಿತಂ, ತಸ್ಸೇವ ಆರೋಚೇತಿ, ಏವಂ ತತಿಯೇನ ಪುಗ್ಗಲೇನ ದುತಿಯಸ್ಸ ಆರೋಚಿತೇ ಕೋಟಿ ಛಿನ್ನಾ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಪಟಿಚ್ಛಾದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಆದಿಪದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತರೇಸು ದ್ವೀಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲೇ ವಾ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾಚಾರೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಾದೀನಿ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೦೧) ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಕಕ್ಖಳೋ ಫರುಸೋ ಜೀವಿತನ್ತರಾಯಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಾ ಅನಾರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಪತಿರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಪಸ್ಸತೋ ¶ , ನ ಛಾದೇತುಕಾಮಸ್ಸ, ‘‘ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ ಸಕೇನ ಕಮ್ಮೇನಾ’’ತಿ ಅನಾರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಜಾನನಂ, ‘‘ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತುಕಾಮತಾಯ ನಾರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಅಸಾನೇವಾತಿ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸನ್ತಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ. ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ಸೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಜಾನನ್ತೇನಾಪಿ ಅಜಾನನ್ತೇನಾಪಿ ¶ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋವ. ಸಚೇ ಪನ ಸೋ ದಸವಸ್ಸಚ್ಚಯೇನ ಅಞ್ಞಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ತಞ್ಚೇ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಗಣೋ ಪೂರತಿ, ಸೂಪಸಮ್ಪನ್ನೋ. ಸೋಪಿ ಯಾವ ನ ಜಾನಾತಿ, ತಾವ ತಸ್ಸ ನೇವ ಸಗ್ಗನ್ತರಾಯೋ ನ ಮೋಕ್ಖನ್ತರಾಯೋ, ಞತ್ವಾ ಪನ ಪುನ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಅವಸೇಸಾ ಗಾರಯ್ಹಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ. ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಯೋ ಪನ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಪುಗ್ಗಲೇ ಇದಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ‘‘ಏವಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣಂ ವಾ ಆಚರಿಯಂ ವಾ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸತಿ, ಸೀಮಂ ವಾ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೦೪), ಉದಕುಕ್ಖೇಪಂ ವಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದತಿ, ಸೋ ಏತೇಸು ಸಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇಸು ಞತ್ತಿಯಾ, ದ್ವೀಸು ಚ ಕಮ್ಮವಾಚಾಸು ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೇ ಊನಕಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸತಾ, ಊನಕಸಞ್ಞಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪಾದನನ್ತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಯೇ ರಾಜಾನಂ ವಾ ವಞ್ಚೇತ್ವಾ ಸುಙ್ಕಂ ವಾ ಪರಿಹರಿತುಕಾಮಾ ಚೋರಾ ಕತಕಮ್ಮಾ ಚೇವ ಅಕತಕಮ್ಮಾ ಚ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇಸು ಇಧ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋ ತಸ್ಸ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಸಂವಿಧಾನೇ ಚ ಗಮನೇ ಚ ಓವಾದವಗ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಆಪತ್ತಿವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಮನುಸ್ಸೇಸು ಅಸಂವಿದಹನ್ತೇಸು ಸಯಮೇವ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಅಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ವಾ ಕಾಲವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ವಾ, ಆಪದಾಸು ವಾ, ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಭಾವೋ, ಜಾನನಂ, ಸಂವಿಧಾನಂ, ಅವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ಗಮನನ್ತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಸಗ್ಗಮೋಕ್ಖಾನಂ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ, ತೇ ಕಮ್ಮಕಿಲೇಸವಿಪಾಕಉಪವಾದಪಞ್ಞತ್ತಿವೀತಿಕ್ಕಮನವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧಾ. ತೇಸು ಮುದುಕಾನಂ ¶ ಅತ್ಥರಣಾದೀನಂ ಫಸ್ಸೋ ವಿಯ ಇತ್ಥಿಸಮ್ಫಸ್ಸೋಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ಮೇಥುನವೀತಿಕ್ಕಮನೇ ದೋಸಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತರಾಯಿಕೇ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ‘‘ಅಟ್ಠಿಕಙ್ಕಲೂಪಮಾ ಕಾಮಾ’’ತಿಆದೀಹಿ (ಮ. ನಿ. ೨.೪೨; ಪಾಚಿ. ೪೧೭; ಚೂಳನಿ. ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸ ೧೪೭) ನೇಕೇಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ. ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹೀತಿ ಯೇ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ ಸುಣನ್ತಿ ವಾ, ತೇಹಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಮಾ ಆಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ…ಪೇ… ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸುತ್ವಾ ಅವದನ್ತಾನಮ್ಪಿ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪುನ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಮ್ಪಿ ಆಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ತಥೇವ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ತತ್ರಾಪಿ ತಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ, ಇತರೇಸಞ್ಚ ಅವಚನೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಏವಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೋ ಪುನ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ, ಅಥಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತೋ ಪುನ ಞತ್ತಿಯಾ ಚ ದ್ವೀಹಿ ಚ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅರಿಟ್ಠಂ ಆರಬ್ಭ ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಅಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ¶ , ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮತಾ, ಸಮನುಭಾಸನಾ, ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ತಥಾವಾದಿನಾತಿ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿಆದಿವಾದಿನಾ. ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಅನುಧಮ್ಮೋ ವುಚ್ಚತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮೇ ವಾ ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸ್ಸ ಅನುಲೋಮವತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಕತಓಸಾರಣಾ, ಸೋ ಓಸಾರಣಸಙ್ಖಾತೋ ಅನುಧಮ್ಮೋ ಯಸ್ಸ ನ ಕತೋ, ಅಯಂ ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೋ ನಾಮ, ತಾದಿಸೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗಂ ವಾ ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗಂ ವಾ ಕರೇಯ್ಯ. ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರೇಯ್ಯ ¶ . ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ನಾನೂಪಚಾರೇಪಿ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ತತ್ಥ ಆಮಿಸಪರಿಭೋಗೇ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇನ ಬಹೂಪಿ ದದತೋ ವಾ ಗಣ್ಹತೋ ವಾ ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ವಿಚ್ಛಿನ್ದನೇ ಸತಿ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಧಮ್ಮಸಮ್ಭೋಗೇ ಪದಾದೀಹಿ ಉದ್ದಿಸನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಪದಸೋಧಮ್ಮೇ ವುತ್ತನಯೇನ, ಸಂವಾಸೇ ಕಮ್ಮಪರಿಯೋಸಾನವಸೇನ, ಸಹಸೇಯ್ಯಾಯ ಏಕಸ್ಮಿಂ ನಿಪನ್ನೇ ಇತರಸ್ಸ ನಿಪಜ್ಜನಪ್ಪಯೋಗವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅರಿಟ್ಠೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭೋಸು ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ‘‘ಓಸಾರಿತೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ’’ತಿ ವಾ ಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಕತಾನುಧಮ್ಮತಾ, ಜಾನನಾ, ಸಮ್ಭೋಗಾದಿಕರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋತಿ ಸಾಮಣೇರೋ. ಚರಾತಿ ಗಚ್ಛ. ಪಿರೇತಿ ಪರ ಅಮಾಮಕ. ವಿನಸ್ಸಾತಿ ನಸ್ಸ ¶ , ಯತ್ಥ ತಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ತತ್ಥ ಗಚ್ಛಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ತಥಾನಾಸಿತನ್ತಿಏತ್ಥ ಸಂವಾಸನಾಸನಾ ¶ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಾ ದಣ್ಡಕಮ್ಮನಾಸನಾತಿ ತಿಸ್ಸೋ ನಾಸನಾ. ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನಾದೀಸು ಉಕ್ಖೇಪನಾ ಸಂವಾಸನಾಸನಾ ನಾಮ. ದೂಸಕೋ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ (ಪಾರಾ. ೬೬), ಮೇತ್ತಿಯಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ನಾಸೇಥಾತಿ (ಚೂಳವ. ೧೯೩; ಪಾರಾ. ೩೮೪) ಅಯಂ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಾ ನಾಮ. ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ, ಆವುಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸ, ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೨೯) ಅಯಂ ದಣ್ಡಕಮ್ಮನಾಸನಾ ನಾಮ, ಅಯಂ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಾ. ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ತಥಾನಾಸಿತ’’ನ್ತಿ. ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ಉದ್ದೇಸಂ ವಾ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ವಾ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ. ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಚುಣ್ಣಮತ್ತಿಕಾದೀನಿ ಸಾದಿಯನ್ತೋ ತೇನ ¶ ಅತ್ತನೋ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ. ಸಮ್ಭೋಗಸಹಸೇಯ್ಯಾ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ, ತಸ್ಮಾ ಆಪತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದೋಪೇತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಕಣ್ಟಕಸಮಣುದ್ದೇಸಉಪಲಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

೮. ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ

೧. ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋತಿ ಇಮಸ್ಸತ್ಥೋ ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತೋ. ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಯಂ ವುತ್ತಂ, ತಂ ನ ತಾವ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಅನಾದರಿಯಭಯಾ ಲೇಸೇನ ಏವಂ ವದನ್ತಸ್ಸ ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಿಕ್ಖಮಾನೇನಾತಿ ಓವಾದಂ ಸಿರಸಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮೇನೇವ ಹುತ್ವಾ. ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಜಾನಿತಬ್ಬಂ. ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಕೋ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ. ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತಬ್ಬಂ ತುಲಯಿತಬ್ಬಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಭಣನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ , ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಉಭೋಹಿಪಿ ‘‘ಇದಂ ನ ಸಲ್ಲೇಖಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೪೩೬) ನಯೇನೇವ ಅಪ್ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸಾಪಿ ಏವಂ ವದತೋ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ‘‘ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಚನಂ, ಅಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮತಾಯ ಏವಂ ವಚನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇತಿ ಆಚರಿಯೇನ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ವಾ ಸಜ್ಝಾಯವಸೇನ ಪರಿವತ್ತಿಯಮಾನೇ ವಾ. ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹೀತಿ ಖುದ್ದಕೇಹಿ ಚ ಅನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಚ. ಯಾವದೇವಾತಿ ತೇಸಂ ಸಂವತ್ತನಮರಿಯಾದಪರಿಚ್ಛೇದವಚನಂ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಏತಾನಿ ಹಿ ಯೇ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇನ್ತಿ ವಾ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ವಾ, ತೇಸಂ ತಾವ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ, ಯಾವ ‘‘ಕಪ್ಪತಿ ನು ¶ ಖೋ, ನ ಕಪ್ಪತಿ ನು ಖೋ’’ತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೋ, ವಿಹೇಸಾ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ಮನೋವಿಲೇಖಾ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿಯೇವ. ಅಥ ವಾ ಯಾವದೇವಾತಿ ಅತಿಸಯವವತ್ಥಾಪನಂ. ತಸ್ಸ ‘ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’ತಿಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಅತಿವಿಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿಯೇವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣಕೇತಿ ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ವಿವಣ್ಣಕೇ ಗರಹಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ವಿನಯವಿವಣ್ಣನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಿವಣ್ಣನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞಧಮ್ಮವಿವಣ್ಣನೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ನ ವಿವಣ್ಣೇತುಕಾಮಸ್ಸ, ‘‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಸುತ್ತನ್ತೇ ವಾ ಗಾಥಾಯೋ ವಾ ಅಭಿಧಮ್ಮಂ ವಾ ಪರಿಯಾಪುಣಸ್ಸು, ಪಚ್ಛಾಪಿ ವಿನಯಂ ಪರಿಯಾಪುಣಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಭಣತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗರಹಿತುಕಾಮತಾ ಚ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಅನ್ವಡ್ಢಮಾಸನ್ತಿ ಅನುಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಅದ್ಧಮಾಸೇ ಅದ್ಧಮಾಸೇ. ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇತಿ ಉಪೋಸಥವಸೇನ ¶ ಉದ್ದಿಸಿಯಮಾನೇ. ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋತಿ ಯಂ ಸೋ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಆಪನ್ನಭಾವಂ ಜಾನಾಪೇತುಕಾಮೋ ಏವಮಾಹ, ತಸ್ಮಿಂ ಅನಾಚಾರೇ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ. ತಞ್ಚ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಆಪನ್ನತ್ತಾ ಮೋಕ್ಖೋ ನತ್ಥಿ, ಯಥಾ ಪನ ಧಮ್ಮೋ ಚ ವಿನಯೋ ಚ ಠಿತೋ, ತಥಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ದೇಸನಾಗಾಮಿನಿಯಾ ದೇಸಾಪೇತಬ್ಬೋ, ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನಿಯಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋತಿ ¶ ಅತ್ಥೋ. ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಯಥಾಧಮ್ಮಕರಣತೋ ಚ ಉತ್ತರಿ ‘‘ತಸ್ಸ ತೇ, ಆವುಸೋ’’ತಿಆದಿವಚನೇಹಿ ನಿನ್ದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇನ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ. ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಯೋ ಏವಂ ಆರೋಪಿತೇ ಮೋಹೇ ಪುನ ಮೋಹೇತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ಇದಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಅನಾರೋಪಿತೇ ಮೋಹೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಮೋಹನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನಾರೋಪಿತೇ ಮೋಹೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಯೇನ ನ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸುತಂ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸುತಂ, ಯೇ ಚ ನ ಮೋಹೇತುಕಾಮಾ ತೇಸಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮೋಹಾರೋಪನಂ, ಮೋಹೇತುಕಾಮತಾ, ವುತ್ತನಯೇನ ಸುತಭಾವೋ, ಮೋಹನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಹರಿತುಕಾಮತಾಯ ಪಹಾರೇ ದಿನ್ನೇ ಸಚೇಪಿ ಮರತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಪಹಾರದಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ವಿರೂಪಕರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಪಿ ಕಣ್ಣಾದಿಚ್ಛೇದನೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಕೇನಚಿ ವಿಹೇಠಿಯಮಾನಸ್ಸ ಪನ ಮೋಕ್ಖಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕುಪಿತತಾ, ನ ಮೋಕ್ಖಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಹಾರದಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯಾತಿ ಪಹಾರದಾನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಕಾಯಂ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಂ ವಾ ಉಚ್ಚಾರೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥ ಚ ಉಗ್ಗಿರಣಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ¶ ಉಗ್ಗಿರಿತ್ವಾ ವಿರದ್ಧೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ನ ಪಹರಿತುಕಾಮತಾಯ ದಿನ್ನತ್ತಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ತೇನ ಪಹಾರೇನ ಹತ್ಥಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಭಿಜ್ಜತಿ, ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಬ್ಬಂ ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಅಮೂಲಕೇನಾತಿ ದಿಟ್ಠಾದಿಮೂಲವಿರಹಿತೇನ. ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ಚೋದೇಯ್ಯ ವಾ ಚೋದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಚೇ ಚುದಿತಕೋ ತಙ್ಖಣಞ್ಞೇವ ‘‘ಚೋದೇತಿ ಮ’’ನ್ತಿ ಜಾನಾತಿ, ಚೋದಕಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುದ್ಧಂಸನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಥಾಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ ಅಮೂಲಕತಾ, ಅನುದ್ಧಂಸನಾ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ತ್ವಂ ಮಞ್ಞೇ’’ತಿಆದೀನಿ (ಪಾಚಿ. ೪೬೬) ಭಣನ್ತೋ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ಏವಂ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಉಪ್ಪಾದನಪಚ್ಚಯೇ ಅಸತಿ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಉಪ್ಪಾದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ನಉಪ್ಪಾದೇತುಕಾಮಸ್ಸ, ಕೇವಲಂ ಹಿತೇಸಿತಾಯ ¶ ತಥಾ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅಫಾಸುಕಾಮತಾ ¶ , ಕುಕ್ಕುಚ್ಚುಪ್ಪಾದನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಉಪಸ್ಸುತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಭಣ್ಡನಕಲಹೇಹಿ ವಿವಡ್ಢಿತಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ಆಪನ್ನಾನಂ. ಉಪಸ್ಸುತಿನ್ತಿ ಸುತಿಸಮೀಪಂ, ಯತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ತೇಸಂ ವಚನಂ ಸೋತುಂ, ತತ್ಥ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ತತ್ಥ ಸೋಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚೋದೇತುಕಾಮತಾಯ ಗಚ್ಛತೋ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತುರಿತಗಮನೇಪಿ ಓಹೀಯಮಾನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯತ್ಥ ಪನ ಠಿತೋ ಸುಣಾತಿ, ತತ್ಥ ಠಿತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅತ್ತನೋ ಠಿತೋಕಾಸಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸು ಮನ್ತಯಮಾನೇಸುಪಿ ಉಕ್ಕಾಸಿತ್ವಾ, ‘‘ಅಹಂ ಏತ್ಥಾ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ಜಾನಾಪೇತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಸವನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಉಪಸ್ಸುತಿಟ್ಠಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ‘‘ಇಮೇಸಂ ಸುತ್ವಾ ಓರಮಿಸ್ಸಾಮಿ ವಿರಮಿಸ್ಸಾಮಿ ವೂಪಸಮಿಸ್ಸಾಮಿ ಅತ್ತಾನಂ ಪರಿಮೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೭೩) ಗಚ್ಛತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಚೋದನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ಸವನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಇದಂ ಪನ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ, ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಉಪಸ್ಸುತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನನ್ತಿ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಕತಾನಂ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ. ತತ್ರಾಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಕಮ್ಮವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ತತ್ರ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ತಂ ತಂ ವತ್ಥುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಸಮಗ್ಗಸ್ಸೇವ ಪನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಏಕಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ನಾಮ. ಏಕಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ ಚೇವ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಯ ¶ ಚ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ನಾಮ. ಏಕಾಯ ¶ ಪನ ಞತ್ತಿಯಾ ತೀಹಿ ಚ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಂ ನಾಮ.

ತೇಸು ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ (ಪರಿ. ೪೯೬; ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೯೫-೪೯೬) ಪಞ್ಚ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ ಓಸಾರಣಂ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ನಾಸನಾ ವಿಯ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ, ತಾದಿಸಂಯೇವ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪವೇಸನಾ ‘ಓಸಾರಣಾ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಕೇಸಚ್ಛೇದನಾಪುಚ್ಛನಂ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಂ (ಮಹಾವ. ೯೮) ನಾಮ. ಮುಖರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭಿಕ್ಖೂ ದುರುತ್ತವಚನೇಹಿ ಘಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಮುಖರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ದುರುತ್ತವಚನೇಹಿ ಘಟ್ಟೇನ್ತೋ ವಿಹರತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಂ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಂ ವದೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ನೇವ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ನ ಓವಾದಾನುಸಾಸನಿಂ ಕತ್ತಬ್ಬೋ, ನ ಓವದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ‘‘ಸಙ್ಘಂ, ಭನ್ತೇ ¶ , ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಸ್ಸ ದಾನಂ ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’ತಿ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಸ್ಸ ದಾನಂ ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’’ತಿ ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಂ (ಚೂಳವ. ೪೪೫) ನಾಮ. ಯಂ ಪನ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಊರುಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸನಾದಿವತ್ಥೂಸು ‘‘ಅವನ್ದಿಯೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ ಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೧೧) ಏವಂ ಅವನ್ದಿಯಕಮ್ಮಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ಯಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ‘‘ಅಯ್ಯೇ, ಅಸುಕೋ ನಾಮ ಅಯ್ಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಪ್ಪಸಾದನೀಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಏತಸ್ಸ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಅವನ್ದಿಯಕರಣಂ ‘ರುಚ್ಚತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’’ತಿ ಏವಂ ಉಪಸ್ಸಯೇ ನಿಸಿನ್ನಾಹೇವ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಏವರೂಪಂ ಕಮ್ಮಂ ಯಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂಯೇವ ಲಕ್ಖಣಂ ನ ಓಸಾರಣಾದೀನಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಇದಞ್ಚ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನಿಮೂಲಕಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಪಿಚ ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ಲಬ್ಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿಪಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಕಾದೀನಂ ಚೀವರಾದೀನಿ ವಾ ದೇನ್ತೇಹಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ ಅಪನೇತಬ್ಬಾನಿಪಿ ವತ್ಥೂನಿ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತೇಹಿ ವಾ, ಅಪನೇನ್ತೇಹಿ ವಾ, ತಥಾರೂಪಂ ವಾ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕತಿಕಂ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಸಬ್ಬಞ್ಹೇತಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಮೇವ ಪವಿಸತಿ, ಇತಿ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ಪಞ್ಚ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ.

ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ನವ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ ಓಸಾರಣಂ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ ಉಪೋಸಥಂ ಪವಾರಣಂ ಸಮ್ಮುತಿಂ ದಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಂ ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ, ಅನುಸಿಟ್ಠೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ¶ , ‘ಆಗಚ್ಛಾಹೀ’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೬) ಏವಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಓಸಾರಣಾ ಓಸಾರಣಾ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ, ಇಮಸ್ಸ ನೇವ ಸುತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ನೋ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೋ, ಸೋ ಅತ್ಥಂ ಅಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ¶ ಬ್ಯಞ್ಜನಚ್ಛಾಯಾಯ ಅತ್ಥಂ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾ ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಏವಂ ಉಬ್ಭಾಹಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೇ (ಚೂಳವ. ೨೩೩) ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ…ಪೇ… ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮವಸೇನ ಠಪಿತಾ ಞತ್ತಿ ಉಪೋಸಥೋ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜ ಪವಾರಣಾ ಪನ್ನರಸೀ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೦) ಏವಂ ಪವಾರಣಾಕಮ್ಮವಸೇನ ಠಪಿತಾ ಞತ್ತಿ ಪವಾರಣಾ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಅನುಸಾಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಅನುಸಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೬) ಏವಂ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ಪರಂ ವಾ ಸಮ್ಮನ್ನಿತುಂ ಠಪಿತಾ ಞತ್ತಿ ಸಮ್ಮುತಿ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೪) ಏವಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಪತ್ತಾದೀನಂ ದಾನಂ ದಾನಂ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ ವಿವರತಿ ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋತಿ ದೇಸೇತಿ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘ಪಸ್ಸಸೀ’ತಿ, ‘ಆಮ, ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೩೯) ಏವಂ ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಆವಾಸಿಕಾ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇದಾನಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಮ, ಆಗಮೇ ಕಾಲೇ ಪವಾರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೪೦) ಏವಂ ಕತಪ್ಪವಾರಣಪ್ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನಾ ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನಾ ನಾಮ. ತಿಣವತ್ತಾರಕಸಮಥೇ (ಚೂಳವ. ೨೧೨) ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಞತ್ತಿ, ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಏಕೇಕಾ ಞತ್ತಿ ಚಾತಿ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಞತ್ತಿಯೋ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ನಾಮ. ಇತಿ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ನವ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ.

ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ¶ ಸತ್ತ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ ಓಸಾರಣಂ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ ಸಮ್ಮುತಿಂ ದಾನಂ ಉದ್ಧಾರಂ ದೇಸನಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಲಾಭಾಯ ಪರಿಸಕ್ಕನಾದಿಕೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಭೋಗಕರಣತ್ಥಂ ಪತ್ತನಿಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ನಾಮ. ತಸ್ಸೇವ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತುಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನ ಓಸಾರಣಾ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಸಾ ಖುದ್ದಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವಡ್ಢಲಿಚ್ಛವಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಚೂಳವ. ೨೬೫-೨೬೬) ವುತ್ತಾ. ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿ ತಿಚೀವರೇನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಸನ್ಥತಸಮ್ಮುತಿಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾಪಕಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಯಾಗುಭಾಜಕಫಲಭಾಜಕಖಜ್ಜಭಾಜಕಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಸಾಟಿಯಗ್ಗಾಹಪಕಪತ್ತಗ್ಗಾಹಾಪಕಆರಾಮಿಕಪೇಸಕಸಾಮಣೇರಪೇಸಕಸಮ್ಮುತೀತಿ ಏತಾಸಂ ಸಮ್ಮುತೀನಂ ವಸೇನ ಸಮ್ಮುತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಕಥಿನಚೀವರಮತಕಚೀವರದಾನವಸೇನ ದಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಕಥಿನುದ್ಧಾರವಸೇನ ಉದ್ಧಾರೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಕುಟಿವತ್ಥುವಿಹಾರವತ್ಥುದೇಸನಾವಸೇನ ¶ ದೇಸನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಯಾ ಪನ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಸಮಥೇ (ಚೂಳವ. ೨೧೨ ಆದಯೋ) ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಏಕಾ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಏಕಾತಿ ದ್ವೇ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾ ವುತ್ತಾ, ಯಾ ಚ ಮೋಹಾರೋಪನಾದೀಸು ಕಮ್ಮವಾಚಾ (ಪಾಚಿ. ೪೪೬) ವುತ್ತಾ, ತಾಸಂ ವಸೇನ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಇತಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ಸತ್ತ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ.

ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಮ್ಪಿ ಸತ್ತೇವ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ ಓಸಾರಣಂ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ ಸಮ್ಮುತಿಂ ದಾನಂ ನಿಗ್ಗಹಂ ಸಮನುಭಾಸನಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ. ತತ್ಥ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಾದೀನಂ (ಚೂಳವ. ೧ ಆದಯೋ) ಸತ್ತನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ವಸೇನ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ, ತೇಸಂಯೇವ ಕಮ್ಮಾನಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನವಸೇನ ಓಸಾರಣಾ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಮ್ಮುತಿವಸೇನ (ಪಾಚಿ. ೧೪೬-೧೪೭) ಸಮ್ಮುತಿ, ಪರಿವಾಸದಾನ(ಚಊಳವ. ೧೦೨) ಮಾನತ್ತದಾನವಸೇನ (ಚೂಳವ. ೧೦೫) ದಾನಂ, ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನವಸೇನ (ಚೂಳವ. ೧೧೦) ನಿಗ್ಗಹೋ, ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾ ¶ , ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾ, ಅರಿಟ್ಠೋ (ಪಾಚಿ. ೪೧೭), ಚಣ್ಡಕಾಳೀ (ಪಾಚಿ. ೭೦೯) ಚಾತಿ ಇಮೇ ತೇ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ಇಮಾಸಂ ಏಕಾದಸನ್ನಂ ಸಮನುಭಾಸನಾನಂ ವಸೇನ ಸಮನುಭಾಸನಾ, ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮವಸೇನ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಇತಿ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಸತ್ತ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ.

ಇಮೇಸು ಪನ ಚತೂಸು ಕಮ್ಮೇಸು ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಮ್ಪಿ ಏಕಂ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ಪನ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ¶ ಕಾತಬ್ಬಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ ಅಕಾತಬ್ಬಮ್ಪಿ, ತತ್ಥ ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿ ಸೀಮಾಸಮೂಹನನಂ (ಮಹಾವ. ೧೩೯-೧೪೦, ೧೪೪ ಆದಯೋ) ಕಥಿನಚೀವರದಾನಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರೋ ಕುಟಿವತ್ಥುದೇಸನಾ ವಿಹಾರವತ್ಥುದೇಸನಾತಿ ಇಮಾನಿ ಛ ಕಮ್ಮಾನಿ ಗರುಕಾನಿ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ. ಅವಸೇಸಾ ತೇರಸ ಸಮ್ಮುತಿಯೋ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾಪಕಮತಕಚೀವರದಾನಸಮ್ಮುತಿಯೋ ಚಾತಿ ಏತಾನಿ ಲಹುಕಮ್ಮಾನಿ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ಪನ ನ ಕಾತಬ್ಬಾನೇವ. ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಮ್ಪಿ ಸಕಲಕ್ಖಣೇನೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನ ಸೇಸಕಮ್ಮವಸೇನ. ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಲಕ್ಖಣೇನೇವ ವತ್ಥುಞತ್ತಿಅನುಸ್ಸಾವನಾಸೀಮಾಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಕತಾನಿ ಏತಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಕತತ್ತಾ ಧಮ್ಮೋ ಏತೇಸು ಅತ್ಥೀತಿ ಧಮ್ಮಿಕಾನಿ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ, ಇತಿ ಏತೇಸಂ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಖೀಯನಧಮ್ಮಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ¶ , ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಖೀಯನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮತಾ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿತಾ, ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಖೀಯನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯಾತಿ ಯಾವ ಆರೋಚಿತಂ ವತ್ಥು ಅವಿನಿಚ್ಛಿಕಂ, ಞತ್ತಿಂ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ಅನಿಟ್ಠಾಪಿತಾ, ತಾವ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ವತ್ತಮಾನಾ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಏತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರೇ ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತುಕಾಮತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹತಿ, ತಸ್ಸ ವಿಜಹನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ವಿಜಹಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೋ ಚ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಾದೀನಿ ವಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ¶ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೮೩) ಞತ್ವಾ, ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಕರಣೀಯೇನ, ಉಚ್ಚಾರಾದೀಹಿ ವಾ ಪೀಳಿತೋ, ನ ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತುಕಾಮೋ ‘‘ಪುನ ಪಚ್ಚಾಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನತಾ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮತಾ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿತಾ, ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತತಾ, ಸಮಾನಸಂವಾಸಕತಾ, ಕೋಪೇತುಕಾಮತಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸವಿಜಹನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೧. ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೇನ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ. ಯಥಾಸನ್ಥುತನ್ತಿ ಯೋ ಯೋ ಮಿತ್ತಸನ್ದಿಟ್ಠಸಮ್ಭತ್ತವಸೇನ ಸನ್ಥುತೋ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ¶ ಏವಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಯಮೇವ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪನಾದಿವಸೇನ ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನ್ತಸ್ಸ ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಚೀವರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯವೇಭಙ್ಗಿಯಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಖೀಯನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯವೇಭಙ್ಗಿಯೋ ನಾಮ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿ ಅವಸೇಸೋ. ರಾಸಿವಸೇನ ಹಿ ಪಞ್ಚ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ, ತತ್ಥ ಆರಾಮೋ ಆರಾಮವತ್ಥೂತಿ ಏಕಂ, ವಿಹಾರೋ ವಿಹಾರವತ್ಥೂತಿ ದುತಿಯಂ, ಮಞ್ಚೋ ಪೀಠಂ ಭಿಸಿ ಬಿಮ್ಬೋಹನನ್ತಿ ತತಿಯಂ, ಲೋಹಕುಮ್ಭೀ ಲೋಹಭಾಣಕಂ ಲೋಹವಾರಕೋ ಲೋಹಕಟಾಹಂ ವಾಸಿ ಪರಸು ಕುಠಾರೀ ಕುದಾಲೋ ನಿಖಾದನನ್ತಿ ಚತುತ್ಥಂ, ವಲ್ಲಿ ವೇಳು ಮುಞ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಂ ತಿಣಂ ಮತ್ತಿಕಾ ¶ ದಾರುಭಣ್ಡಂ ಮತ್ತಿಕಾಭಣ್ಡನ್ತಿ ಪಞ್ಚಮಂ. ಏತಾನಿ ಹಿ ಪಞ್ಚ ಸಙ್ಘಸನ್ತಕಾನಿ ನೇವ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ನ ಗಣಪುಗ್ಗಲಾನಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತುಂ ವಾ ವಿಭಜಿತುಂ ವಾ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತವಿಭತ್ತಾನಿಪಿ ಸಙ್ಘಿಕಾನೇವ ಹೋನ್ತಿ. ಥಾವರೇನ ಪನ ಥಾವರಂ, ಇತರೇನ ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯೇನ ಮಹಗ್ಘಕಪ್ಪಿಯೇನ ವಾ ಇತರಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪಕಾರಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಪರಿವತ್ತನೇನ ಪರಿವತ್ತೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ವರಸೇನಾಸನಾದೀನಂ ಸಂರಕ್ಖಣತ್ಥಂ ಲಾಮಕಾನಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತುಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಞ್ಚ ವಟ್ಟತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಪುರಿಮೇಸು ತೀಸು ರಾಸೀಸು ಅಗರುಭಣ್ಡಂ ನಾಮ ಕಿಞ್ಚಿ ನತ್ಥಿ, ಚತುತ್ಥೇ ಲೋಹಕುಮ್ಭೀ ಅರಞ್ಜರಸಣ್ಠಾನಂ ಲೋಹಭಾಣಕಂ ಲೋಹಕಟಾಹನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಸತಮತ್ತಉದಕಗ್ಗಣ್ಹನಕಾನಿಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿ. ಲೋಹವಾರಕೋ ಪನ ಕಾಳಲೋಹತಮ್ಬಲೋಹಕಂಸಲೋಹವಟ್ಟಲೋಹಾನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕತೋ ಸೀಹಳದೀಪೇ ಪಾದಗ್ಗಣ್ಹನಕೋ ಭಾಜೇತಬ್ಬೋ, ಪಾದೋ ಚ ನಾಮ ಮಗಧನಾಳಿಯಾ ಪಞ್ಚನಾಳಿಮತ್ತಂ ¶ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತತೋ ಅತಿರೇಕಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಇಮಾನಿ ತಾವ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಾನಿ ಲೋಹಭಾಜನಾನಿ.

ಪಾಳಿಯಂ ಪನ ಅನಾಗತಾನಿಪಿ ಭಿಙ್ಗಾರಪಟಿಗ್ಗಹಉಳುಙ್ಕದಬ್ಬಿಕಟಚ್ಛುಪಾತಿ ತಟ್ಟಕಸರಕಸಮುಗ್ಗಅಙ್ಗಾರಕಪಲ್ಲಧೂಮಕಟಚ್ಛುಆದೀನಿ ಖುದ್ದಕಾನಿಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನೇವ, ಅಯಪತ್ತೋ ಅಯಥಾಲಕಂ ತಮ್ಬಲೋಹಥಾಲಕನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಪನ ಭಾಜನೀಯಾನಿ, ಕಂಸಲೋಹವಟ್ಟಲೋಹಭಾಜನವಿಕತಿ ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಗಿಹಿವಿಕಟಾ ವಾ ವಟ್ಟತಿ, ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ತಂ ಭಾಜನವಿಕತಿಂ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಲೋಹಭಣ್ಡೇ ಅಞ್ಜನೀ ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾ ನತ್ಥುದಾನಂ ಕಣ್ಣಮಲಹರಣೀ ಸೂಚಿ ಖುದ್ದಕೋ ಪಿಪ್ಫಲಿಕೋ ಖುದ್ದಕಂ ಆರಕಣ್ಟಕಂ ಕುಞ್ಚಿಕಾ ತಾಳಂ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿ ವೇಧಕೋ ಭಿನ್ದಿವಾಲಕೋ ಯಥಾತಥಾಘನಕತಲೋಹಂವಿಪ್ಪಕತಲೋಹಭಣ್ಡಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ಭಾಜನೀಯಂ. ಧೂಮನೇತ್ತಫಾಲದೀಪರುಕ್ಖದೀಪಕಪಲ್ಲಿಕಓಲಮ್ಬಕದೀಪಇತ್ಥಿಪುರಿಸತಿರಚ್ಛಾನರೂಪಕಾನಿ ಪನ ಅಞ್ಞಾನಿ ವಾ ಭಿತ್ತಿಚ್ಛದನಕವಾಟಾದೀಸು ಉಪನೇತಬ್ಬಾನಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಲೋಹಖಿಲಕಂ ಉಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಲೋಹಭಣ್ಡಾನಿ ¶ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿಯೇವ, ಅತ್ತನಾ ಲದ್ಧಾನಿ ಪರಿಹರಿತ್ವಾಪಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ, ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಗಿಹಿವಿಕಟಾನಿ ವಾ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ತಿಪುಭಣ್ಡೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಖೀರಪಾಸಾಣಮಯಾನಿ ತಟ್ಟಕಸರಕಾದೀನಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿಯೇವ.

ಘಟಕೋ ¶ ಪನ ತೇಲಭಾಜನಂ ವಾ ಪಾದಗ್ಗಣ್ಹನಕತೋ ಅತಿರೇಕಮೇವ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಸುವಣ್ಣರಜತಆರಕೂಟಜಾತಿಫಲಿಕಭಾಜನಾನಿ ಗಿಹಿವಿಕಟಾನಿಪಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಸೇನಾಸನಪರಿಭೋಗೇ ಪನ ಆಮಾಸಮ್ಪಿ ಅನಾಮಾಸಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ.

ವಾಸಿಯಾದೀಸು ಪನ ಯಾಯ ವಾಸಿಯಾ ದನ್ತಕಟ್ಠಚ್ಛೇದನಉಚ್ಛುತಚ್ಛನಮತ್ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಮಹಾಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಅಯಂ ಭಾಜನೀಯಾ. ಸೇಸಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಕತಾ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಪರಸು ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ವೇಜ್ಜಾನಂ ಸಿರಾವೇಧಕೋಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ, ತಥಾ ಕುಠಾರೀ. ಯಾ ಪನ ಆವುಧಸಙ್ಖೇಪೇನ ಕತಾ, ಅಯಂ ಅನಾಮಾಸಾ, ಕುದಾಲೋ ದಣ್ಡಬನ್ಧನಿಖಾದನಂ ವಾ ಅಗರುಭಣ್ಡಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಸಮ್ಮುಞ್ಜನಿದಣ್ಡಖಣನಕಂ ಪನ ಅದಣ್ಡಕಂ ಫಲಮತ್ತಕಮೇವ, ಯಂ ಸಕ್ಕಾ ಸಿಪಾಟಿಕಾಯ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪರಿಹರಿತುಂ, ತಂ ಭಾಜನೀಯಂ. ಸಿಖರಮ್ಪಿ ನಿಖಾದನೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ಯೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ವಿಹಾರೇ ವಾಸಿಆದೀನಿ ದಿನ್ನಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ಚೇ ಘರೇ ದಡ್ಢೇ ವಾ ವಿಲುತ್ತೇ ವಾ ‘‘ದೇಥ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಉಪಕ್ಖರೇ, ಪುನ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ದಾತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಹರನ್ತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ, ಅನಾಹರನ್ತಾಪಿ ನ ಚೋದೇತಬ್ಬಾ.

ಕಮ್ಮಾರತಟ್ಟಕಾರಚುನ್ದಕಾರನಳಕಾರಮಣಿಕಾರಪತ್ತಬನ್ಧಕಾನಂ ಅಧಿಕರಣಿಮುಟ್ಠಿಸಣ್ಡಾಸತುಲಾದೀನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಲೋಹಮಯಾನಿ ಉಪಕರಣಾನಿ ಸಙ್ಘೇ ದಿನ್ನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿ. ತಿಪುಕೋಟ್ಟಕಸುವಣ್ಣಕಾರಚಮ್ಮಕಾರಉಪಕರಣೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ, ತಿಪುಕೋಟ್ಟಕಉಪಕರಣೇಸು ತಿಪುಚ್ಛೇದನಕಸತ್ಥಕಂ, ಸುವಣ್ಣಕಾರಉಪಕರಣೇಸು ಸುವಣ್ಣಚ್ಛೇದನಕಸತ್ಥಕಂ, ಚಮ್ಮಕಾರಉಪಕರಣೇಸು ಕತಪರಿಕಮ್ಮಚಮ್ಮಚ್ಛೇದನಖುದ್ದಕಸತ್ಥನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಭಾಜನೀಯಾನಿ. ನ್ಹಾಪಿತತುನ್ನಕಾರಉಪಕರಣೇಸುಪಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಹಾಕತ್ತರಿಂ ¶ ಮಹಾಸಣ್ಡಾಸಂ ಮಹಾಪಿಪ್ಫಲಿಕಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ, ಇತರಾನಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿ.

ವಲ್ಲಿಆದೀಸು ವೇತ್ತವಲ್ಲಿಆದಿಕಾ ಯಾ ಕಾಚಿ ಅಡ್ಢಬಾಹುಪ್ಪಮಾಣಾ ವಲ್ಲಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಾ ವಾ ತತ್ಥಜಾತಕಾ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಾವ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಸಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಚ ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಸಚೇ ಅತಿರೇಕಾ ಹೋತಿ, ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇಪಿ ಉಪನೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಸುತ್ತಮಕಚಿವಾಕನಾಳಿಕೇರಹೀರಚಮ್ಮಮಯಾ ರಜ್ಜುಕಾ ವಾ ಯೋತ್ತಾನಿ ವಾ ವಾಕೇ ಚ ನಾಳಿಕೇರಹೀರೇ ಚ ವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಾ ಏಕವಟ್ಟಾ ವಾ ದ್ವಿವಟ್ಟಾ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಾ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ಸುತ್ತಂ ಪನ ಅವಟ್ಟೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಮಕಚಿವಾಕನಾಳಿಕೇರಹೀರಾ ಚ ಭಾಜನೀಯಾ ¶ . ಯೇಹಿ ಪನೇತಾನಿ ¶ ರಜ್ಜುಕಾದೀನಿ ದಿನ್ನಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ಅತ್ತನೋ ಕರಣೀಯೇನ ಹರನ್ತಾ ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ.

ಯೋ ಕೋಚಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಸೂಚಿದಣ್ಡಕಮತ್ತೋಪಿ ವೇಳು ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ವಾ ತತ್ಥಜಾತಕೋ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತೋ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಸೋಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಮ್ಮೇ ಚ ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಅತಿರೇಕೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪಾದಗ್ಗಣ್ಹನಕತೇಲನಾಳಿ ಪನ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿ ಉಪಾಹನದಣ್ಡಕೋ ಛತ್ತದಣ್ಡೋ ಛತ್ತಸಲಾಕಾತಿ ಇದಮೇತ್ಥ ಭಾಜನೀಯಭಣ್ಡಂ, ದಡ್ಢಗೇಹಮನುಸ್ಸಾ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ.

ಮುಞ್ಜಞ್ಚ ಪಬ್ಬಜಞ್ಚ ಅವಸೇಸಞ್ಚ ಛದನತಿಣಂ ಮುಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣಮ್ಪಿ ಛದನತಿಣಸಙ್ಖೇಪಗತೇಸು ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಪಣ್ಣಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ವಾ ತತ್ಥಜಾತಕಂ ವಾ ಬಹಿಆರಾಮೇ ಸಙ್ಘಿಕೇ ತಿಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಜಾತಕಂ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ತಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಚ ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಅತಿರೇಕಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ದಡ್ಢಗೇಹಮನುಸ್ಸಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ, ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣೋಪಿ ರಿತ್ತಕಪೋತ್ಥಕೋ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ.

ಮತ್ತಿಕಾ ಪಕತಿಮತ್ತಿಕಾ ವಾ ಹೋತು ಪಞ್ಚವಣ್ಣಾ ವಾ ಸುಧಾ ವಾ ಸಜ್ಜುರಸಕಙ್ಗುಟ್ಠಸಿಲೇಸಾದೀಸು ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ದುಲ್ಲಭಟ್ಠಾನೇ ಆನೇತ್ವಾ ವಾ ದಿನ್ನಂ ತತ್ಥಜಾತಕಂ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಂ ತಾಲಪಕ್ಕಮತ್ತಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ, ತಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಚ ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಅತಿರೇಕಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಹಿಙ್ಗುಹಿಙ್ಗುಲಕಹರಿತಾಲಮನೋಸಿಲಞ್ಜನಾದೀನಿ ಪನ ಭಾಜನೀಯಾನಿ.

ದಾರುಭಣ್ಡೇ ಯೋ ಕೋಚಿ ವೇಳುಮ್ಹಿ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣೋ ದಾರುಭಣ್ಡಕೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ವಾ ತತ್ಥಜಾತಕೋ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತೋ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಅಪಿ ಚ ಸಬ್ಬಾಪಿ ದಾರುವೇಳುಚಮ್ಮಪಾಸಾಣಾದಿವಿಕತಿ ದಾರುಭಣ್ಡೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ, ತತ್ಥ ಮಞ್ಚಪೀಠೇಹಿ ಅಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ ಆಸನ್ದಿಕಾದೀನಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಚೋಳೇನ ವಾ ಪಲಾಲೇಹಿ ವಾ ಪಣ್ಣೇಹಿ ವಾ ಕತಪೀಠಂ ಉಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಆಸನಾನಿ.

ವಙ್ಕಫಲಕಂ ದೀಘಫಲಕಂ ಚೀವರಧೋವನಫಲಕಂ ಘಟ್ಟನಫಲಕಂ ಘಟ್ಟನಮುಗ್ಗರೋ ದನ್ತಕಟ್ಠಚ್ಛೇದನಗಣ್ಠಿಕಾ ದಣ್ಡಮುಗ್ಗರೋ ನಾವಾ ಅಮ್ಬಣಂ ರಜನದೋಣಿ ಉದಕಪಟಿಚ್ಛಕೋ ದಾರುಮಯೋ ವಾ ದನ್ತಮಯೋ ವಾ ವೇಳುಮಯೋ ವಾ ಸಪಾದಕೋಪಿ ಅಪಾದಕೋಪಿ ಸಮುಗ್ಗೋ ಮಞ್ಜೂಸಾ ಪಾದಗ್ಗಣ್ಹನಕತೋ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೋ ಕರಣ್ಡೋ ಉದಕದೋಣಿ ಉದಕಕಟಾಹಂ ಉಳುಙ್ಕೋ ಕಟಚ್ಛುಪಾನೀಯಸರಾವಂ ಪಾನೀಯಸಙ್ಖೋತಿ ¶ ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಙ್ಘೇ ದಿನ್ನಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ಸಙ್ಖಥಾಲಕಂ ಪನ ಭಾಜನೀಯಂ, ತಥಾ ¶ ದಾರುಮಯೋ ಉದಕತುಮ್ಬೋ.

ಪಾದಕಥಲಿಕಮಣ್ಡಲಂ ¶ ದಾರುಮಯಂ ವಾ ಹೋತು ಚೋಳಪಣ್ಣಾದಿಮಯಂ ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ಆಧಾರಕೋ ಪತ್ತಪಿಧಾನಂ ತಾಲವಣ್ಟಂ ಬೀಜನೀ ಚಙ್ಕೋಟಕಂ ಪಚ್ಛಿ ಯಟ್ಠಿಸಮ್ಮುಞ್ಜನೀ ಮುಟ್ಠಿಸಮ್ಮುಞ್ಜನೀತಿ ಏತೇಸುಪಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಖುದ್ದಕಂ ವಾ ಮಹನ್ತಂ ವಾ ದಾರುವೇಳುಪಣ್ಣಚಮ್ಮಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕತಂ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ.

ಥಮ್ಭತುಲಾಸೋಪಾನಫಲಕಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ದಾರುಮಯಂ ವಾ ಪಾಸಾಣಮಯಂ ವಾ ಗೇಹಸಮ್ಭಾರೂಪಗಂ ಯೋ ಕೋಚಿ ಕಟಸಾರಕೋ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಂ, ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏಳಕಚಮ್ಮಂ ಪನ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಗತಿಕಂ ಹೋತಿ, ತಮ್ಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ, ಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಾನಿ ಭಾಜನೀಯಾನಿ, ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬಂ ಮಞ್ಚಪ್ಪಮಾಣಂ ಚಮ್ಮಂ ಗರುಭಣ್ಡನ್ತಿ ವುತ್ತಂ.

ಉದುಕ್ಖಲಂ ಮುಸಲಂ ಸುಪ್ಪಂ ನಿಸದಂ ನಿಸದಪೋತೋ ಪಾಸಾಣದೋಣಿ ಪಾಸಾಣಕಟಾಹಂ ಸಬ್ಬಂ ಕಸಿಭಣ್ಡಮ್ಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಸಬ್ಬಂ ಚಕ್ಕಯುತ್ತಯಾನಂ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ. ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಂ ಪಾದಾ ಚ ಅಟನಿಯೋ ಚ ವಾಸಿಪರಸುಆದೀನಂ ದಣ್ಡಾ ಚಾತಿ ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅನಿಟ್ಠಿತಂ ಭಾಜನೀಯಂ, ತಚ್ಛಿತಮಟ್ಠಂ ಪನ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ, ಅನುಞ್ಞಾತವಾಸಿಯಾ ದಣ್ಡೋ ಛತ್ತಂ ಮುಟ್ಠಿಪಣ್ಣಂ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿ ಉಪಾಹನಾ ಅರಣಿಸಹಿತಂ ಧಮ್ಮಕರಣೋ ಪಾದಗ್ಗಣ್ಹನಕತೋ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಆಮಲಕತುಮ್ಬಂ ಆಮಲಕಘಟೋ ಲಾಬುಕತುಮ್ಬಂ ಲಾಬುಕಘಟೋ ವಿಸಾಣತುಮ್ಬನ್ತಿ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಭಾಜನೀಯಂ, ತತೋ ಪರಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ.

ಹತ್ಥಿದನ್ತೋ ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಿಸಾಣಂ ವಾ ಅತಚ್ಛಿತಂ ಯಥಾಗತಮೇವ ಭಾಜನೀಯಂ, ತೇಹಿ ಕತಮಞ್ಚಪೀಠಪಾದಾದೀಸು ಪುರಿಮಸದಿಸೋವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ತಚ್ಛಿತನಿಟ್ಠಿತೋಪಿ ಹಿಙ್ಗುಕರಣ್ಡಕೋ ಅಞ್ಜನಿಕರಣ್ಡಕೋ ಗಣ್ಠಿಕಾ ವಿಧೋ ಅಞ್ಜನೀ ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾ ಉದಕಪುಞ್ಛನೀತಿ ಇದಂ ಸಬ್ಬಂ ಭಾಜನೀಯಮೇವ.

ಮತ್ತಿಕಾಭಣ್ಡೇ ಸಬ್ಬಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಂ ಘಟಪಿಠರಾದಿಕುಲಾಲಭಾಜನಂ, ಪತ್ತಕಟಾಹಂ ಅಙ್ಗಾರಕಟಾಹಂ ಧೂಮದಾನಕಂ ದೀಪರುಕ್ಖಕೋ ದೀಪಕಪಲ್ಲಿಕಾ ಚಯನಿಟ್ಠಕಾ ಛದನಿಟ್ಠಕಾ ಥುಪಿಕಾತಿ ಸಬ್ಬಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ, ಏತೇಸು ಪನ ವುತ್ತನಯೇಸು ಗರುಭಣ್ಡೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವೇಳುಆದಿಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತೇನ ಸಮಕಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಂ ವಾ ಫಾತಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಪಾದಗ್ಗಣ್ಹನಕತೋ ¶ ಅನತಿರಿತ್ತಪ್ಪಮಾಣೋ ಪನ ಘಟಕೋ ಪತ್ತೋ ಥಾಲಕಂ ಕಞ್ಚನಕೋ ಕುಣ್ಡಿಕಾತಿ ಇದಮೇತ್ಥ ಭಾಜನೀಯಂ, ಯಥಾ ಚ ಮತ್ತಿಕಾಭಣ್ಡೇ ಏವಂ ಲೋಹಭಣ್ಡೇಪಿ ಕುಣ್ಡಿಕಾ ಭಾಜನೀಯಕೋಟ್ಠಾಸಮೇವ ಭಜತಿ. ಇತಿ ಯಂ ಭಾಜನೀಯಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೀಯಮ್ಪಿ ತಂ ಏವಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯವೇಭಙ್ಗಿಯಸಙ್ಖಾತಂ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದತ್ವಾ ಖೀಯನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಇತರಂ ಪನ ದಾತುಮೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಇಸ್ಸರವತಾಯ ದೇನ್ತೋ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೇನ ¶ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಭಣ್ಡಂ ಅಗ್ಘಾಪೇತ್ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ಯಥಾ ಚ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದತ್ವಾ ಖೀಯನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಚೀವರಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ದತ್ವಾ ಖೀಯನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಸಬ್ಬತ್ಥ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಪಕತಿಯಾ ಪನ ಛನ್ದಾದಿವಸೇನ (ಪಾಚಿ. ೪೮೮) ಕರೋನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಕೋ ¶ ಅತ್ಥೋ ತಸ್ಸ ದಿನ್ನೇನ, ಲದ್ಧಾಪಿ ವಿನಿಪಾತೇಸ್ಸತಿ, ನ ಸಮ್ಮಾ ಉಪನೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಖೀಯನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಧಮ್ಮೇನ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿತಾ, ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರದಾನಂ, ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯಿತುಕಾಮತಾಯ ಖೀಯನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ಸಬ್ಬಂ ತಿಂಸಕಕಣ್ಡೇ ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಅಯಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ, ತತ್ಥ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮಿತತ್ತಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇಧ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮಿತತ್ತಾ ಸುದ್ಧಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ.

ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ.

೯. ರತನವಗ್ಗೋ

೧. ಅನ್ತೇಪುರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ರತನವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಖತ್ತಿಯಜಾತಿಕಸ್ಸ, ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನ ಮುದ್ಧನಿ ಅಭಿಸಿತ್ತಸ್ಸ. ಅನಿಕ್ಖನ್ತೋ ರಾಜಾ ಇತೋತಿ ¶ ಅನಿಕ್ಖನ್ತರಾಜಕಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅನಿಕ್ಖನ್ತರಾಜಕೇ, ಸಯನಿಘರೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ರತನಂ ವುಚ್ಚತಿ ಮಹೇಸೀ, ನಿಗ್ಗತನ್ತಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಂ, ಅನಿಗ್ಗತಂ ರತನಂ ಇತೋತಿ ಅನಿಗ್ಗತರತನಕಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅನಿಗ್ಗತರತನಕೇ, ಸಯನಿಘರೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇನ್ದಖೀಲಂ ¶ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಅತ್ತನೋ ಆಗತಭಾವಂ ಅಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಸಯನಿಘರಸ್ಸ ಉಮ್ಮಾರಂ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಪ್ಪವಿಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ನ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸ ವಾ, ನ ಖತ್ತಿಯಾಭಿಸೇಕೇನ ಅಭಿಸಿತ್ತಸ್ಸ ವಾ, ಉಭೋಸು ವಾ, ಉಭಿನ್ನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ ಸಯನಿಘರಂ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಯನಿಘರೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಖತ್ತಿಯತಾ, ಅಭಿಸಿತ್ತತಾ, ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಯನಿಘರತೋ ಅನಿಕ್ಖನ್ತತಾ, ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತತಾ, ಇನ್ದಖೀಲಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಅನ್ತೇಪುರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ರತನನ್ತಿ ಮುತ್ತಾದಿದಸವಿಧಂ. ರತನಸಮ್ಮತನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಂ. ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋಪಟಿಕ್ಖೇಪೇ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾನಂ ಅನ್ತೋ. ಅಜ್ಝಾವಸಥೇತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋಪಟಿಕ್ಖೇಪೇ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಮುಸಲಪಾತಬ್ಭನ್ತರೇ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಉಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ¶ . ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಚೇತಿಯನವಕಮ್ಮಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅವಸೇಸೇ ಮುತ್ತಾದಿರತನೇ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಾಯ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಸೀಸೇನ ಪಟಿಸಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಾದಿಸಂ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ಕತ್ವಾ ಪಟಿಸಾಮೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಇದಂ ಪಟಿಸಾಮೇಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ನ ¶ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಕುಪಿತಾ ಪಾತೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಪಲಿಬೋಧೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಪಟಿಸಾಮೇತಬ್ಬಂ. ವಿಹಾರೇ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ವಡ್ಢಕೀಆದಯೋ ವಾ ರಾಜವಲ್ಲಭಾ ವಾ ‘‘ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಉಪಕರಣಂ ವಾ ಸಯನಭಣ್ಡಂ ವಾ ಪಟಿಸಾಮೇತ್ವಾ ದೇಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಛನ್ದೇನಪಿ ಭಯೇನಪಿ ನ ಕಾತಬ್ಬಮೇವ, ಗುತ್ತಟ್ಠಾನಂ ಪನ ದಸ್ಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಅಜ್ಝಾರಾಮಅಜ್ಝಾವಸಥೇಸುಪಿ ಯಾದಿಸೇ ಠಾನೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವಾ ಸಾಮಣೇರೇಹಿ ವಾ ಗಹಿತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಸಙ್ಕಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಾದಿಸೇಯೇವ ಠಾನೇ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಸಞ್ಞಾಣಂ ¶ ಕತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ‘‘ಯಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ನಟ್ಠಂ, ಸೋ ಆಗಚ್ಛತೂ’’ತಿ ಚ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ. ಅಥ ಯೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಸೋ ‘‘ಕೀದಿಸಂ ತೇ ಭಣ್ಡಂ ನಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ಸಚೇ ಸಞ್ಞಾಣೇನ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ದಾತಬ್ಬಂ. ನೋ ಚೇ, ‘ವಿಚಿನಾಹೀ’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ತಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತೇನ ಪತಿರೂಪಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಹತ್ಥೇ, ತೇಸು ಅಸತಿ ಪತಿರೂಪಾನಂ ಗಹಪತಿಕಾನಂ ಹತ್ಥೇ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ. ಯೋ ಪನ ನೇವ ಪಕ್ಕಮತಿ, ನ ಸಾಮಿಕಂ ಪಸ್ಸತಿ, ತೇನ ಥಾವರಂ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ದೀಘಸ್ಸ ಅದ್ಧುನೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಾಮಿಕೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘ಅನುಮೋದಾಹೀ’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ನಾನುಮೋದತಿ, ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ ಧನ’’ನ್ತಿ ಚೋದೇತಿ, ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ರತನಉಗ್ಗಣ್ಹನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ, ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ದುವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅನುಞ್ಞಾತಟ್ಠಾನೇ ಅನಾದರಿಯೇನ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅನುಞ್ಞಾತಟ್ಠಾನೇ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ, ಯಂ ಹೋತಿ ಆಮಾಸಂ ರತನಸಮ್ಮತಂ, ತಂ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ತಾವಕಾಲಿಕಂ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾಯ ಗಣ್ಹತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನನುಞ್ಞಾತಕರಣಂ, ಪರಸನ್ತಕತಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾನಂ ಅಭಾವೋ, ಉಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೀತಿ.

ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ವಿಕಾಲಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಇದಂ ಚಾರಿತ್ತೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ವಿಕಾಲೇತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಾತಿಕ್ಕಮತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನ್ತೋಅರುಣೇ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರೇ ‘‘ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಅಸತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಅಚ್ಚಾಯಿಕೇ ಕರಣೀಯೇ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ¶ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇಪಿ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮೇನ ಗಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಹಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ. ‘‘ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ನ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾನಂ ಪುನ ಆಪುಚ್ಛನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ. ಸಚೇ ಪನ ಉಸ್ಸಾಹಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಅನ್ತರಾ ಅಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಕಾಮಾ ಹೋನ್ತಿ, ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಮೇವ. ಕುಲಘರೇ ವಾ ಆಸನಸಾಲಾಯಂ ವಾ ಭತ್ತಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ತೇಲಭಿಕ್ಖಾಯ ವಾ ಸಪ್ಪಿಭಿಕ್ಖಾಯ ¶ ವಾ ಚರಿತುಕಾಮೇನ ಸಚೇ ಪಸ್ಸೇ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಿ, ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ಅಸನ್ತೇ ‘ನತ್ಥೀ’ತಿ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ವೀಥಿಂ ಓತರಿತ್ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾಪಿ ಆಪುಚ್ಛನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ. ಯೋ ಪನ ಗಾಮಮಜ್ಝೇನ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ತೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ‘‘ತೇಲಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಚರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಪಸ್ಸೇ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ. ಮಗ್ಗಾ ಅನೋಕ್ಕಮ್ಮ ಚರನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಆಪುಚ್ಛನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ, ಓಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖು’’ನ್ತಿ ಚ ‘‘ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ’’ತಿ ಚ ಇಮಾ ಪನೇತ್ಥ ತಿಸ್ಸೋ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಕಾಲಸಞ್ಞಿನೋ ಪನ, ಯೋ ಚ ಅಚ್ಚಾಯಿಕೇ ವಾ ಕರಣೀಯೇ, ಸನ್ತಂ ವಾ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ, ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪವಿಸತಿ, ಅನ್ತರಾರಾಮಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಪಟಿಕ್ಕಮನೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಸ, ಗಾಮೇನ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ತೇನ ಗಚ್ಛತೋ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವಿಸನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ವಿಕಾಲಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಭೇದನಮೇವ ಭೇದನಕಂ, ತಂ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಭೇದನಕಂ. ತಸ್ಮಾ ಏವರೂಪೇ ಸೂಚಿಘರೇ ಕರಣಕಾರಾಪನೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ಪನ ತಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ.

ಸಕ್ಕೇಸು ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಬಹುಸೂಚಿಘರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಅತ್ತನಾ ವಾ, ಪರೇಹಿ ವಾ, ಪರೇಹಿ ವಿಪ್ಪಕತಮ್ಪಿ ಅತ್ತನಾ ವಾ, ಪರೇಹಿ ವಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಲಭನ್ತಸ್ಸ ಚತುಕ್ಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರಣಕಾರಾಪನೇಸು, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಗಣ್ಠಿಕೇ ಅರಣಿಕೇ ವಿಧೇ ಅಞ್ಜನಿಯಾ ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾಯ ವಾಸಿಜಟೇ ಉದಕಪುಞ್ಛನಿಯಾತಿ ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಟ್ಠಿಆದೀಹಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೂಚಿಘರತಾ, ಅಟ್ಠಿಮಯಾದಿತಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕರಣಂ ವಾ ¶ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಮಞ್ಚನ್ತಿ ಮಸಾರಕಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ. ಪೀಠಮ್ಪಿ ತಾದಿಸಮೇವ, ತಂ ಪನ ಮಞ್ಚೋ ವಿಯ ಅತಿದೀಘಂ, ಆಸನ್ದಿಕೋ ವಿಯ ಚ ಸಮಂ ಚತುರಸ್ಸಂ ನ ಹೋತಿ. ಛೇದನಕಂ ಭೇದನಕಸದಿಸಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಉಚ್ಚೇ ಮಞ್ಚೇ ಸಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಪಮಾಣಿಕಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಯಥಾ ಪಮಾಣಮೇವ ಉಪರಿ ದಿಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ನಿಖಣಿತ್ವಾ ವಾ, ಉತ್ತಾನಂ ವಾ ಕತ್ವಾ, ಅಟ್ಟಕಂ ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಮಞ್ಚಪೀಠತಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕರಣಂ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ತೂಲಂ ಓನದ್ಧಮೇತ್ಥಾತಿ ತೂಲೋನದ್ಧಂ, ಚಿಮಿಲಿಕಂ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ತೂಲಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಪರಿ ಚಿಮಿಲಿಕಾಯ ಓನದ್ಧನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಉದ್ದಾಲನಕಂ ಭೇದನಕಸದಿಸಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ತೂಲೋನದ್ಧಕಾರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಆಯೋಗೇ ಕಾಯಬನ್ಧನೇ ಅಂಸಬದ್ಧಕೇ ಪತ್ತತ್ಥವಿಕಾಯ ಪರಿಸ್ಸಾವನೇ ಬಿಮ್ಬೋಹನೇ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಉದ್ದಾಲೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಬಿಮ್ಬೋಹನಞ್ಚೇತ್ಥ ಸೀಸಪ್ಪಮಾಣಮೇವ ವಟ್ಟತಿ, ಸೀಸಪ್ಪಮಾಣಂ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರತೋ ತೀಸು ಕೋಣೇಸು ದ್ವಿನ್ನಂ ಅನ್ತರಂ ವಿದತ್ಥಿಚತುರಙ್ಗುಲಂ ಹೋತಿ, ಮಜ್ಝೇ ಮುಟ್ಠಿರತನಂ, ದೀಘತೋ ದಿಯಡ್ಢರತನಂ ವಾ ದ್ವಿರತನಂ ವಾ. ತೂಲೋನದ್ಧಮಞ್ಚಪೀಠತಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕರಣಂ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ನಿಸೀದನನ್ತಿ ಸನ್ಥತಸದಿಸಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತೇ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣಂ ದ್ವೀಸು ಠಾನೇಸು ಫಾಲೇತ್ವಾ ಕತಾಹಿ ತೀಹಿ ದಸಾಹಿ ಯುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾನಿ ನಿಸೀದನಾನಿ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ದಸಾ ವಿದತ್ಥೀ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಪಮಾಣಿಕಂ ವಾ ಊನಕಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ವಿತಾನಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಿಸೀದನಸ್ಸ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತತಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕರಣಂ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ¶ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿನ್ತಿ ಅಧೋನಾಭಿಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಕಣ್ಡುಪೀಳಕಅಸ್ಸಾವಥುಲ್ಲಕಚ್ಛಾಬಾಧಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಚೀವರಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಯೋ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸಂ ನಿಸೀದನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯೋ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ನಿಸೀದನೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸಂ ನಿಸೀದನೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ರತನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇಸು ¶ ¶ ಪಠಮೇ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯಾತಿ ವಚನತೋ ಸಚೇ ತಸ್ಸಾ ಅನ್ತರಾರಾಮಾದೀಸು ಠತ್ವಾಪಿ ದದಮಾನಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಸಯಂ ರಥಿಯಾಬ್ಯೂಹಸಿಙ್ಘಾಟಕಘರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಠಿತೋಪಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ. ತಸ್ಸಾ ಪನ ರಥಿಯಾದೀಸು ಠತ್ವಾ ದದಮಾನಾಯ, ರಥಿಯಾದೀಸು ವಾ, ಅನ್ತರಾರಾಮಾದೀಸು ವಾ ಠತ್ವಾಪಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ. ತಸ್ಸ ದೇಸೇತಬ್ಬಾಕಾರೋ ಗಾರಯ್ಹಂ ಆವುಸೋತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ದಸ್ಸಿತೋಯೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಯಥಾ ಚೇತಂ, ತಥಾ ಸೇಸಾನಿಪಿ, ತಿಕಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀಸು ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರಣೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಯಾವಕಾಲಿಕೇಪಿ ತಥೇವ, ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿವೇಮತಿಕಾನಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋ ಪನ, ಞಾತಿಕಾಯ ವಾ ದಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ದದಮಾನಾಯ, ಯಾ ಚ ಅನ್ತರಾರಾಮಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಪಟಿಕ್ಕಮನೇಸು ಠತ್ವಾ ಗಾಮತೋ ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ವಾ ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಾ’’ತಿ ¶ ದೇತಿ, ತಸ್ಸ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರೀನಞ್ಚ ಹತ್ಥತೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅಞ್ಞಾತಿಕತಾ, ಅನ್ತರಘರೇ ಠಿತಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಯಾವಕಾಲಿಕತಾ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ದುತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಇಧ ಸೂಪನ್ತಿಆದಿ ವೋಸಾಸನಾಕಾರದಸ್ಸನಂ. ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ ಭಗಿನೀತಿಆದಿ ಅಪಸಾದೇತಬ್ಬಾಕಾರದಸ್ಸನಂ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಏಕೇನಾಪಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅನಪಸಾದಿತೇ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಆಮಿಸಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯನ್ತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವೋಸಾಸನ್ತಿಯಾ ನನಿವಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ವೋಸಾಸನ್ತಿಯಾ ನನಿವಾರೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ, ಪನ ಯೋ ಚ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಭತ್ತಂ ದಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಾ ಭತ್ತಂ ದೇನ್ತಿಯಾ, ಯಂ ವಾ ನ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ದಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಯತ್ಥ ವಾ ನ ದಿನ್ನಂ, ತತ್ಥ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ವಾ ಸಮಕಂ ದಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ವೋಸಾಸನ್ತಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಪಞ್ಚಭೋಜನತಾ, ಅನ್ತರಘರೇ ಅನುಞ್ಞಾತಪಕಾರತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ವೋಸಾಸನಾ, ಅನಿವಾರಣಾ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ದುತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ತತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಾನೀತಿ ಲದ್ಧಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮುತಿಕಾನಿ. ಪುಬ್ಬೇ ಅನಿಮನ್ತಿತೋತಿ ಘರೂಪಚಾರೋಕ್ಕಮನತೋ ಪಠಮತರಂ ಉಪಚಾರಂ ಅನೋಕ್ಕಮನ್ತೇಯೇವ ಪುಬ್ಬೇ ಅನಿಮನ್ತಿತೋ. ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ. ಪಾಟಿದೇಸನೀಯನ್ತಿ ಘರೂಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಮಿಸಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯನ್ತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ¶ ಅನಿಮನ್ತಿತೋ, ಅಗಿಲಾನೋ’’ತಿ ಇಮಾ ಪನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ, ತಿಕಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀಸು ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತೇ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ. ಅಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಸಞ್ಞಿನೋ, ಪನ ಯೋ ಚ ಪುಬ್ಬೇ ನಿಮನ್ತಿತೋ ವಾ ¶ ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ತೇಸಂ ಘರೇ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಯಸ್ಸ ಚ ಘರತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ, ಆಸನಸಾಲಾದೀಸು ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಪಠಮಂಯೇವ ನೀಹರಿತ್ವಾ, ದ್ವಾರಮೂಲೇ ವಾ ಠಪಿತಂ ದೇನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಕೇ, ಸಲಾಕಭತ್ತೇ, ಪಕ್ಖಿಕೇ ¶ , ಉಪೋಸಥಿಕೇ, ಪಾಟಿಪದಿಕೇ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದಿಂ ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತತಾ, ಪುಬ್ಬೇ ಅನಿಮನ್ತಿತತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಘರೂಪಚಾರೋಕ್ಕಮನಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಕಾದೀನಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಮಿಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ತತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಚತುತ್ಥಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನೀತಿಆದಿ ಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಯಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ವಾ ಗಹಟ್ಠೇನ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ವಾ ಆರಾಮಂ ವಾ ಆರಾಮೂಪಚಾರಂ ವಾ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಕುಲಸ್ಸ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಆಹರಿಯಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೩) ಆರೋಚಿತಂ, ತಂ ಪಚ್ಛಾ ಯಥಾಆರೋಚಿತಮೇವ ವಾ ಆಹರಿಯತು, ತಸ್ಸ ಪರಿವಾರಂ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಬಹುಕಮ್ಪಿ, ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಕುಲಂ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ಕತ್ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾನಿ ವಾ ಕುಲಾನಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಆಹರನ್ತು, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ನಾಮ. ಯಂ ಪನ ಏವಂ ಅನಾರೋಚಿತಂ ಅನಾಹಟಞ್ಚ, ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ನಾಮ. ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಗನ್ತುಂ. ಪಾಟಿದೇಸನೀಯನ್ತಿ ಏವರೂಪಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಆರಾಮಮಜ್ಝೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೇಹಿ ಅದ್ಧಿಕೇಹಿ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಆರಾಮೇ ವಾ ಆರಾಮೂಪಚಾರೇ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯನ್ತಿ.

ಸಕ್ಕೇಸು ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಆರಾಮೇ ಚೋರೇ ಪಟಿವಸನ್ತೇ ಅನಾರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೋ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಏಕಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ತಿಕಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ¶ , ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀಸು ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ತಥಾ ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞಿನೋ ¶ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ, ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ಪನ ಗಿಲಾನಸ್ಸ, ಯೋ ಚ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ಕತ್ವಾ ಆಹಟಂ ವಾ ಗಿಲಾನಾವಸೇಸಕಂ ವಾ ಬಹಾರಾಮೇ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ, ತತ್ಥಜಾತಕಮೇವ ವಾ ಮೂಲಫಲಾದಿಂ, ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀಸು ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಾ’’ತಿ ಲದ್ಧಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಥಾವುತ್ತಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನತಾ, ಯಾವಕಾಲಿಕಸ್ಸ ಅತತ್ಥಜಾತಕತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅಗಿಲಾನಾವಸೇಸಕತಾ, ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತತಾ, ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಸತ್ತ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಚತುತ್ಥಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸೇಖಿಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸೇಖಿಯೇಸು ¶ ¶ ಪಠಮೇ ಪರಿಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಸಮನ್ತತೋ ಮಣ್ಡಲಂ. ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾತಿ ‘‘ಏವಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆರಾಮೇಪಿ ಅನ್ತರಘರೇಪಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಿಕ್ಖಾ ¶ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಏತ್ಥ ಚ ಯಸ್ಮಾ ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತವತ್ತಾನಿಪಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಸೇಖಿಯಾನೇವ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀಸು ವಿಯ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನ ಕತೋ. ಚಾರಿತ್ತವಿನಯದಸ್ಸನತ್ಥಞ್ಚ ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓಲಮ್ಬೇನ್ತೋ ನಿವಾಸೇಯ್ಯ, ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಆಪತ್ತಿನಾಮೇನ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಪಾಳಿ ಆರೋಪಿತಾ, ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೫೭೬) ಪನ ‘‘ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾದರಿಯಕರಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಇದಾನಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಏತ್ಥ ನಾಭಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಜಙ್ಘಟ್ಠಿಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಮತ್ತಂ ನಿವಾಸನಂ ಓತಾರೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವತ್ಥಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಅನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಅನಾದರಿಯೇನ ಪುರತೋ ವಾ ಪಚ್ಛತೋ ವಾ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ತಸ್ಸೇವ, ಯೇ ಚಞ್ಞೇ ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಗಿಹಿನಿವತ್ಥಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಿ, ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಕಂ ಮಚ್ಛವಾಲಕಂ ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಕಂ ತಾಲವಣ್ಟಕಂ ಸತವಲಿಕಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಿ, ಸಂವಲ್ಲಿಯಂ ನಿವಾಸೇನ್ತೀ’’ತಿ ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೨೮೦) ನಿವಾಸನದೋಸಾ ವುತ್ತಾ, ತಥಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ.

ತತ್ಥ ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಕಂ ನಾಮ ನಾಭಿಮೂಲತೋ ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಸಣ್ಠಾನಂ ಓಲಮ್ಬಕಂ ಕತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ ಚೋಳಿಕಇತ್ಥೀನಂ ನಿವಾಸನಂ ವಿಯ. ಮಚ್ಛವಾಲಕಂ ನಾಮ ಏಕತೋದಸನ್ತಂ ಏಕತೋ ಪಾಸನ್ತಂ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಕಂ ನಾಮ ಉಪರಿ ದ್ವೇ, ಹೇಟ್ಠತೋ ದ್ವೇತಿ ಏವಂ ಚತ್ತಾರೋ ಕಣ್ಣೇ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ತಾಲವಣ್ಟಕಂ ನಾಮ ತಾಲವಣ್ಟಾಕಾರೇನ ಸಾಟಕಂ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಸತವಲಿಕಂ ನಾಮ ದೀಘಸಾಟಕಂ ಅನೇಕಕ್ಖತ್ತುಂ ¶ ಓಭುಜಿತ್ವಾ ಓವಟ್ಟಿಕಂ ಕರೋನ್ತೇನ ನಿವತ್ಥಂ, ವಾಮದಕ್ಖಿಣಪಸ್ಸೇಸು ವಾ ನಿರನ್ತರಂ ವಲಿಯೋ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಸಚೇ ಪನ ಜಾಣುತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏಕಾ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ವಲಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಸಂವಲ್ಲಿಯನ್ತಿ ¶ ಮಲ್ಲಕಮ್ಮಕಾರಾದೀಹಿ ವಿಯ ಕಚ್ಛಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಏವಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಏಕಂ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಕಣ್ಣೇ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಸ್ಸ ಉಪರಿ ಲಗ್ಗನ್ತಿ, ಅನ್ತೋ ವಾ ಏಕಂ ಕಾಸಾವಂ ತಥಾ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಬಹಿ ಅಪರಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

ಗಿಲಾನೋ ಪನ ಅನ್ತೋಕಾಸಾವಸ್ಸ ಓವಟ್ಟಿಕಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅಪರಂ ಉಪರಿ ನಿವಾಸೇತುಂ ಲಭತಿ, ಅಗಿಲಾನೇನ ದ್ವೇ ನಿವಾಸೇನ್ತೇನ ಸಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಾನಿ. ಇತಿ ಇಮಂ ಖನ್ಧಕೇ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಞ್ಚ ಓಲಮ್ಬಕಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ವಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನಂ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ, ತಥಾ ಅನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ.

‘‘ನಿದಾನಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ವತ್ಥು’’ನ್ತಿಆದಿಕೇ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ) ಪನ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಸುರುಸುರುಕಾರಕಂ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಸಸಿತ್ಥಕಪತ್ತಧೋವನಪಟಿಸಂಯುತ್ತದ್ವಯಂ ಭಗ್ಗೇಸು ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ, ಸೇಸಾನಿ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವಾಸನಾದಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ. ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಾದೀಸು ಚ ಗಿಲಾನವಸೇನ ಏಕಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಾನಿ, ಸಬ್ಬೇಸು ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ಅಞ್ಞೋ ¶ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ನತ್ಥಿ, ವಿಪತ್ತಿವಿಚಾರಣಾ ವುತ್ತಾಯೇವ, ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅವಸಾನೇ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ. ಅನಾಪತ್ತಿಮತ್ತಂ ಪನ ಅಙ್ಗಞ್ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಯಿದಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಇಮಸ್ಮಿಂ ತಾವ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ‘‘ಅಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಥ ಖೋ ‘‘ಪರಿಮಣ್ಡಲಂಯೇವ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಿರಜ್ಝಿತ್ವಾ ಅಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಸ್ಸತಿಯಾತಿ ಅಞ್ಞಾವಿಹಿತಸ್ಸಾಪಿ ತಥಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಅಪಿಚ ನಿವಾಸನವತ್ತಂ ಉಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಯೋ ಪನ ಸುಕ್ಖಜಙ್ಘೋ ವಾ ಹೋತಿ ಮಹಾಪಿಣ್ಡಿಕಮಂಸೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪತ್ಥಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಮ್ಪಿ ಓತಾರೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ಯಸ್ಸ ಜಙ್ಘಾಯ ವಾ ಪಾದೇ ವಾ ವಣೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಓತಾರೇತ್ವಾ ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಆಪದಾಸೂತಿ ವಾಳಾ ವಾ ಚೋರಾ ವಾ ಅನುಬನ್ಧನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ ¶ . ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದಯೋ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ. ಅನಾದರಿಯಂ, ಅನಾಪತ್ತಿಕಾರಣಾಭಾವೋ, ಅಪರಿಮಣ್ಡಲನಿವಾಸನನ್ತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಯಥಾ ಚೇತ್ಥ, ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪುರಿಮಾನಿ ದ್ವೇ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವುತ್ತಪ್ಪಟಿಪಕ್ಖಕರಣಞ್ಚಾತಿ ತೀಣಿಯೇವ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇತೋ ಪರಂ ತಾನಿಪಿ ಅವತ್ವಾ ಅನಾಪತ್ತಿಮತ್ತಮೇವ ವಕ್ಖಾಮಾತಿ.

೨. ದುತಿಯಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಹಿಪಾರುತಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೮೦) ಏವಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಗಿಹಿಪಾರುತಂ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಉಭೋ ಕಣ್ಣೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಾರುಪನಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಪಾರುಪನಂ ನಾಮ, ತತ್ಥ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸೇತಪಟಪಾರುತಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪಾರುತಂ ಏಕಸಾಟಕಪಾರುತಂ ಸುರಾಸೋಣ್ಡಪಾರುತಂ ಅನ್ತೇಪುರಿಕಪಾರುತಂ ಮಹಾಜೇಟ್ಠಪಾರುತಂ ಕುಟಿಪ್ಪವೇಸಕಪಾರುತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪಾರುತಂ ಪಾಳಿಕಾರಕಪಾರುತನ್ತಿ ಏವಮಾದಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲಲಕ್ಖಣತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ಪಾರುತಂ, ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಗಿಹಿಪಾರುತಂ ನಾಮ. ತಸ್ಮಾ ಯಥಾ ಸೇತಪಟಾ ಅಡ್ಢಪಾಲಕನಿಗಣ್ಠಾ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಏಕಚ್ಚೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಉರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ದ್ವೀಸು ಅಂಸಕೂಟೇಸು ಪಾವುರಣಂ ಠಪೇನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಏಕಸಾಟಕಾ ಮನುಸ್ಸಾ ನಿವತ್ಥಸಾಟಕಸ್ಸ ಏಕೇನ ಅನ್ತೇನ ಪಿಟ್ಠಿಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಉಭೋ ಕಣ್ಣೇ ಉಭೋಸು ಅಂಸಕೂಟೇಸು ಠಪೇನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಸುರಾಸೋಣ್ಡಾದಯೋ ಸಾಟಕೇನ ಗೀವಂ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಭೋ ಅನ್ತೇ ಉರೇ ವಾ ಓಲಮ್ಬೇನ್ತಿ, ಪಿಟ್ಠಿಯಂ ವಾ ಖಿಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನ್ತೇಪುರಿಕಾಯೋ ಅಕ್ಖಿತಾರಕಮತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಓಗುಣ್ಠಿತಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಮಹಾಜೇಟ್ಠಾ ದೀಘಸಾಟಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಏಕೇನನ್ತೇನ ಸಕಲಸರೀರಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಕಸ್ಸಕಾ ಖೇತ್ತಕುಟಿಂ ಪವಿಸನ್ತಾ ಸಾಟಕಂ ಪಲಿವೇಠೇತ್ವಾ ಉಪಕಚ್ಛಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಏಕೇನನ್ತೇನ ಸರೀರಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಉಭಿನ್ನಂ ಉಪಕಚ್ಛಕಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಸಾಟಕಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಅಂಸಕೂಟೇಸು ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಾಳಿಕಾರಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏಕಂಸಪಾರುಪನೇನ ಪಾರುತಂ ವಾಮಬಾಹುಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಚೀವರಂ ಅಂಸಕೂಟೇ ಆರೋಪೇತಿ, ಏವಂ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ¶ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಏತೇ, ಅಞ್ಞೇ ಚ ಏವರೂಪೇ ಪಾರುಪನದೋಸೇ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಂ. ತಥಾ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಆರಾಮೇ ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ವಾ ಅನಾದರೇನ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅನಾಪತ್ತಿ ಪುರಿಮಸದಿಸಾಯೇವ, ಯಥಾ ಚೇತ್ಥ, ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ. ಯತ್ಥ ಪನ ವಿಸೇಸೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ವಕ್ಖಾಮಾತಿ.

೩-೪. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋತಿ ಸುಟ್ಠು ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ, ಗಣ್ಠಿಕಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಅನುವಾತನ್ತೇನ ಗೀವಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಉಭೋ ಕಣ್ಣೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಟಿಸಙ್ಘರಿತ್ವಾ ಯಾವ ಮಣಿಬನ್ಧಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಥಾ ಅಕತ್ವಾ ಪನ ಜಾಣುಂ ವಾ ಉರಂ ವಾ ವಿವರಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ.

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಗಲವಾಟಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸೀಸಂ, ಮಣಿಬನ್ಧತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥೇ, ಪಿಣ್ಡಿಕಮಂಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಾದೇ ವಿವರಿತ್ವಾ ಸೇಸಂ ಛಾದೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಏತ್ಥ ಪನ ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೫-೬. ಸುಸಂವುತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಸುಸಂವುತೋತಿ ಹತ್ಥಂ ವಾ ಪಾದಂ ವಾ ಅಕೀಳಾಪೇನ್ತೋ ಸುವಿನೀತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಛಟ್ಠೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೭-೮. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖೂತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಖಿತ್ತಚಕ್ಖು ಹುತ್ವಾ ಪುರತೋ ಯುಗಮತ್ತಂ ಭೂಮಿಭಾಗಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪನ ಠಾನೇ ಠತ್ವಾ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾದಿಪರಿಸ್ಸಯಾಭಾವಂ ಓಲೋಕೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಟ್ಠಮೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೯-೧೦. ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯಾತಿ ಉಕ್ಖೇಪೇನ, ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ, ಏಕತೋ ವಾ ಉಭತೋ ವಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಚೀವರೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅನ್ತೋ ಇನ್ದಖೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏವಂ ನ ಗನ್ತಬ್ಬಂ.

ದಸಮೇ ನಿಸಿನ್ನಕಾಲೇ ಧಮಕರಣಂ ನೀಹರನ್ತೇನಾಪಿ ಚೀವರಂ ಅನುಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾವ ನೀಹರಿತಬ್ಬಂ, ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಪನ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೧-೧೨. ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯಾತಿ ಮಹಾಹಸಿತಂ ಹಸನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಧಾಪಿ ಹಿ ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಲಕ್ಖಣೇಯೇವ ಕರಣವಚನಂ.

ದ್ವಾದಸಮೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಉಭಯತ್ಥ ಹಸನೀಯಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಮಿಹಿತಮತ್ತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೩-೧೪. ಉಚ್ಚಸದ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ¶ ¶ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋತಿ ನ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದೋ ಹುತ್ವಾ. ಚುದ್ದಸಮೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅಪ್ಪಸದ್ದತಾಪರಿಚ್ಛೇದೋ – ಸಚೇ ದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಗೇಹೇ ಆದಿಮ್ಹಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ, ಮಜ್ಝೇ ದುತಿಯತ್ಥೇರೋ ¶ , ಅನ್ತೇ ತತಿಯತ್ಥೇರೋತಿ ಏವಂ ನಿಸಿನ್ನೇಸು ಯಂ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ದುತಿಯತ್ಥೇರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತೇತಿ, ದುತಿಯತ್ಥೇರೋ ಚ ತಸ್ಸ ಸದ್ದಂ ಸುಣಾತಿ, ಕಥಞ್ಚ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ತತಿಯತ್ಥೇರೋ ಪನ ಸದ್ದಮೇವ ಸುಣಾತಿ, ಕಥಂ ನ ವವತ್ಥಪೇತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ತತಿಯತ್ಥೇರೋ ಕಥಞ್ಚ ವವತ್ಥಪೇತಿ, ಮಹಾಸದ್ದೋ ನಾಮ ಹೋತಿ.

೧೫…ಪೇ…೨೦. ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಇತೋ ಪರೇಸು ಛಸು ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕನ್ತಿ ಕಾಯಂ ಚಾಲೇತ್ವಾ ಚಾಲೇತ್ವಾ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ. ತಸ್ಮಾ ಕಾಯಾದೀನಿ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಲಾನಿ ಉಜುಕಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಞ್ಚೇವ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಞ್ಚ, ನಿಸೀದನಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ತೀಸು ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೧-೨೨. ಖಮ್ಭಕತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕವೀಸದ್ವಾವೀಸೇಸು ಖಮ್ಭಕತೋತಿ ಕಟಿಯಂ ಹತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕತಖಮ್ಭೋ.

೨೩-೨೪. ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇವೀಸಚತುವೀಸೇಸು ಓಗುಣ್ಠಿತೋತಿ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತೋ.

೨೫. ಉಕ್ಕುಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚವೀಸೇ ಉಕ್ಕುಟಿಕಾ ವುಚ್ಚತಿ ಪಣ್ಹಿಯೋ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಪಾದೇಹೇವ, ಅಗ್ಗಪಾದೇ ವಾ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಣ್ಹೀಹಿಯೇವ ಭೂಮಿಯಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ ಗಮನಂ, ಕರಣವಚನಂ ಪನೇತ್ಥ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ.

೨೬. ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಬ್ಬೀಸೇ ¶ ¶ ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯಾತಿ ಹತ್ಥಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ನ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ಅನಾದರೇನ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಪನ ಇಧಾಪಿ ಪುರಿಮೇಸು ಚ ದ್ವಾವೀಸಚತುವೀಸೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ.

ಛಬ್ಬೀಸತಿಸಾರುಪ್ಪಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೭. ಸಕ್ಕಚ್ಚಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಭೋಜನಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ಪಠಮೇ ಸಕ್ಕಚ್ಚನ್ತಿ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ.

೨೮. ಪತ್ತಸಞ್ಞೀಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಪತ್ತೇ ಸಞ್ಞಾ ಪತ್ತಸಞ್ಞಾ, ಸಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಪತ್ತಸಞ್ಞೀ, ಅತ್ತನೋ ಭಾಜನೇ ಉಪನಿಬದ್ಧಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೯. ಸಮಸೂಪಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಸಮಸೂಪಕೋ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಮುಗ್ಗಮಾಸೇಹಿ ವಾ ಕುಲತ್ಥಾದೀಹಿ ವಾ ಕತೋ ಹತ್ಥಹಾರಿಯೋ ಸೂಪೋ ಭತ್ತಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ಹಿ ಅಧಿಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಸೂಪಂ ಅವಸೇಸಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸೂಪೇಯ್ಯಬ್ಯಞ್ಜನವಿಕತಿ ರಸರಸೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ರಸರಸೇ, ಞಾತಕಾನಂ ವಾ ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವಾ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ವಾ ಇಧ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೩೦…ಪೇ…೩೨. ಸಮತಿತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಸಮತಿತ್ತಿಕನ್ತಿ ಸಮಪುಣ್ಣಂ ಸಮಭರಿತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಪತ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋಮುಖವಟ್ಟಿಲೇಖಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ರಚಿತಂ. ಪಿಣ್ಡಪಾತನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ. ಅನಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೇ ಪನ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ಚ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಥೂಪೀಕತಾನಿಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಯಂ ಪನ ದ್ವೀಸು ಪತ್ತೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಹರತಿ, ಯಂ ವಾ ಪಕ್ಖಿಪಿಯಮಾನಂ ಪೂವಉಚ್ಛುಕ್ಖಣ್ಡಫಲಾಫಲಾದಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಓರೋಹತಿ ¶ , ತಕ್ಕೋಲವಟಂಸಕಾದಯೋ ವಾ ಉಪರಿ ಠಪೇತ್ವಾ ದಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಯಞ್ಚ ಪಣ್ಣೇ ವಾ ಥಾಲಕೇ ವಾ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪತ್ತಮತ್ಥಕೇ ಠಪಿತಂ ಹೋತಿ, ನ ತಂ ಥೂಪೀಕತಂ ನಾಮ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ. ಇಧ ಪನ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇನಪಿ ಸಮತಿತ್ತಿಕೋಯೇವ ¶ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಮೇವ ¶ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪನ ಸುಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಾನಿ ವುತ್ತನಯಾನೇವ.

೩೩-೩೪. ಸಪದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಪದಾನನ್ತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಓಧಿಂ ಅಕತ್ವಾ ಅನುಪಟಿಪಾಟಿಯಾ. ಯೋ ಪನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಾ ದೇನ್ತೋ, ಅಞ್ಞಭಾಜನೇ ವಾ ಆಕಿರನ್ತೋ ತತೋ ತತೋ ಓಮಸತಿ, ತಸ್ಸ, ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಞ್ಚ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಇಧ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಟ್ಠಮಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ.

೩೫. ಥೂಪಕತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಥೂಪಕತೋತಿ ಮತ್ಥಕತೋ ವೇಮಜ್ಝತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯೋ ಪನ ಪರಿತ್ತಕೇ ಸೇಸೇ ಏಕತೋ ಸಙ್ಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೩೬. ಓದನಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಯಸ್ಸ ಭತ್ತಸಾಮಿಕಾ ಮಾಘಾತಸಮಯಾದೀಸು ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯೋ ಚ ನ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾಯ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ತೇಸಂ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಪನ ಅನಾಗತತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವ.

೩೭. ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಞಾತಕಾನಂ ವಾ ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನಾತಿ ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ.

೩೮. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ಉಜ್ಝಾನೇ ಸಞ್ಞಾ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಾ, ಸಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀ. ಇಧಾಪಿ ಗಿಲಾನೋ ¶ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ‘‘ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ದಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ, ನ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೩೯. ಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ನಾತಿಮಹನ್ತನ್ತಿ ಮಯೂರಣ್ಡಂ ಅತಿಮಹನ್ತಂ, ಕುಕ್ಕುಟಣ್ಡಂ ಅತಿಖುದ್ದಕಂ, ತೇಸಂ ವೇಮಜ್ಝಪ್ಪಮಾಣಂ. ಮೂಲಖಾದನೀಯಾದಿಭೇದೇ ಪನ ಸಬ್ಬಖಜ್ಜಕೇ ಫಲಾಫಲೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೪೦. ಆಲೋಪಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚುದ್ದಸಮೇ ¶ ಪರಿಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಅದೀಘಂ. ಇಧ ಪನ ಖಜ್ಜಕಫಲಾಫಲೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೪೧-೪೨. ಅನಾಹಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪನ್ನರಸಮೇ ಅನಾಹಟೇತಿ ಅನಾಹರಿತೇ, ಮುಖದ್ವಾರಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೋಳಸಮೇ ಸಬ್ಬಹತ್ಥನ್ತಿ ಸಕಲಂ ಹತ್ಥಂ.

೪೩. ಸಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತರಸಮೇ ಸಕಬಳೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಯತ್ತಕೇನ ವಚನಂ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಹೋತಿ, ತತ್ತಕೇ ಸತಿ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ. ಯೋ ಪನ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇನ್ತೋ ಹರಿಟಕಾದೀನಿ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಕಥೇತಿ, ಯತ್ತಕೇನ ವಚನಂ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಂ ನ ಹೋತಿ, ತತ್ತಕೇ ಮುಖಮ್ಹಿ ಸತಿ ವಟ್ಟತಿ.

೪೪. ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಾರಸಮೇ ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕನ್ತಿ ಪಿಣ್ಡಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ, ಇಧಾಪಿ ಖಜ್ಜಕಫಲಾಫಲೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ.

೪೫. ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕೂನವೀಸತಿಮೇ ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕನ್ತಿ ಕಬಳಂ ಅವಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅವಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ, ಇಧ ಖಜ್ಜಕಫಲಾಫಲೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೪೬. ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ವೀಸತಿಮೇ ¶ ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕನ್ತಿ ಮಕ್ಕಟೋ ವಿಯ ಗಣ್ಡೇ ಕತ್ವಾ ಕತ್ವಾ, ಇಧ ಫಲಾಫಲಮತ್ತಕೇ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೪೭. ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕವೀಸತಿಮೇ ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕನ್ತಿ ಹತ್ಥಂ ನಿದ್ಧುನಿತ್ವಾ ನಿದ್ಧುನಿತ್ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಕಚವರಂ ಛಡ್ಡೇನ್ತೋ ಹತ್ಥಂ ನಿದ್ಧುನಾತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೨೩) ಇದಂ ಅಧಿಕಂ.

೪೮. ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾವೀಸತಿಮೇ ¶ ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕನ್ತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಅವಕಿರಿತ್ವಾ ಅವಕಿರಿತ್ವಾ, ಇಧಾಪಿ ‘‘ಕಚವರಂ ಛಡ್ಡೇನ್ತೋ ಸಿತ್ಥಂ ಛಡ್ಡಯತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೨೩) ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ.

೪೯. ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇವೀಸತಿಮೇ ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕನ್ತಿ ಜಿವ್ಹಂ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ.

೫೦-೫೧. ಚಪುಚಪುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುವೀಸತಿಮೇ ಚಪುಚಪುಕಾರಕನ್ತಿ ಚಪು ಚಪೂತಿ ಏವಂ ಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಕತ್ವಾ. ಪಞ್ಚವೀಸತಿಮೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೫೨…ಪೇ…೫೪. ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಬ್ಬೀಸತಿಮೇ ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕನ್ತಿ ಹತ್ಥಂ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ. ಭುಞ್ಜನ್ತೇನ ¶ ಹಿ ಅಙ್ಗುಲಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ನಿಲ್ಲೇಹಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಘನಯಾಗುಫಾಣಿತಪಾಯಾಸಾದಿಕೇ ಪನ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಮುಖೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಸತ್ತವೀಸತಿಮಅಟ್ಠವೀಸತಿಮೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ತಸ್ಮಾ ಏಕಙ್ಗುಲಿಯಾಪಿ ಪತ್ತೋ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬೋ, ಏಕಓಟ್ಠೋಪಿ ಚ ಜಿವ್ಹಾಯ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬೋ, ಓಟ್ಠಮಂಸೇಹಿ ಏವ ಪನ ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೫೫. ಸಾಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕೂನತಿಂಸತಿಮೇ ¶ ನ ಸಾಮಿಸೇನಾತಿ ಏತಂ ಪಟಿಕೂಲವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಮ್ಪಿ ಗಿಹಿಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಸಙ್ಖೋಪಿ ಸರಾವಕಮ್ಪಿ ಥಾಲಕಮ್ಪಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವ, ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಚೇ ಪನ ಹತ್ಥಸ್ಸ ಏಕದೇಸೋ ಆಮಿಸಮಕ್ಖಿತೋ ನ ಹೋತಿ, ತೇನ ಪದೇಸೇನ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಇಧ ‘‘ಧೋವಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ, ಧೋವಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೩೧) ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ.

೫೬. ಸಸಿತ್ಥಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತಿಂಸತಿಮೇ ‘‘ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ವಾ ನೀಹರಿತ್ವಾ ವಾ ಛಡ್ಡೇತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ. ತತ್ಥ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಉದಕತೋ ¶ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ರಾಸಿಂ ಕತ್ವಾ ಉದಕಂ ಛಡ್ಡೇತಿ. ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉದಕಗತಿಕಾನಿ ಕತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ. ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ವಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ಛಡ್ಡೇತಿ. ನೀಹರಿತ್ವಾತಿ ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ, ಏವಂ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ.

ತಿಂಸಭೋಜನಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫೭. ಛತ್ತಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ಪಠಮೇ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಛತ್ತಂ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಛತ್ತಪಾಣಿ. ಸೋ ತಂ ಛತ್ತಂ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಸರೀರಾವಯವೇ ಠಪೇತ್ವಾಪಿ ಯಾವ ಹತ್ಥೇನ ನ ಮುಞ್ಚತಿ, ತಾವಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ಛತ್ತಂ ಧಾರೇತಿ, ಪಸ್ಸೇ ವಾ ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಹತ್ಥತೋ ಅಪಗತಮತ್ತೇ ಛತ್ತಪಾಣಿ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಧಮ್ಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಚೇತ್ಥ ಪದಸೋಧಮ್ಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೫೮-೫೯. ದಣ್ಡಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ದಣ್ಡೋ ನಾಮ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಚತುಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೋ, ದಣ್ಡಪಾಣಿಭಾವೋ ಪನಸ್ಸ ಛತ್ತಪಾಣಿಮ್ಹಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತಿಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಅಸಿಂ ಸನ್ನಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಹಿ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ.

೬೦. ಆವುಧಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಧನುವಿಕತಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸರವಿಕತಿಯಾ ಆವುಧನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ತಸ್ಮಾ ಸದ್ಧಿಂ ವಾ ಸರೇನ ಧನುಂ ಗಹೇತ್ವಾ, ಸುದ್ಧಧನುಂ ವಾ ಸುದ್ಧಸರಂ ವಾ ಸಜಿಯಧನುಂ ವಾ ನಿಜ್ಜಿಯಧನುಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಧನು ಖನ್ಧೇಪಿ ಪಟಿಮುಕ್ಕಂ ಹೋತಿ, ಯಾವ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಾವ ವಟ್ಟತಿ.

೬೧-೬೨. ಪಾದುಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸಾತಿ ಛತ್ತದಣ್ಡಕೇ ಅಙ್ಗುಲನ್ತರಿಕಂ ಅಪ್ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಅಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ವಾ, ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಠಾನವಸೇನ ಪಟಿಮುಕ್ಕಸ್ಸ ವಾ. ಛಟ್ಠೇಪಿ ಏಸೇವ ¶ ನಯೋ. ಇಧ ಪನ ಯ್ವಾಯಂ ಪಣ್ಹಿಕಬನ್ಧಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಾನವಸೇನ ‘‘ಓಮುಕ್ಕೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೬೩. ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಸಚೇಪಿ ದ್ವೀಹಿ ಜನೇಹಿ ಹತ್ಥಸಙ್ಘಾಟೇನ ಗಹಿತೋ, ಸಾಟಕೇ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ವಂಸೇನ ವಯ್ಹತಿ, ಅಯುತ್ತೇ ವಾ ವಯ್ಹಾದಿಕೇ ಯಾನೇ ವಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ವಾ ಠಪಿತೇ ಚಕ್ಕಮತ್ತೇಪಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಯಾನಗತೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇಪಿ ಏಕಯಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ವಿಸುಂ ನಿಸಿನ್ನೇಸುಪಿ ಉಚ್ಚೇ ಯಾನೇ ನಿಸಿನ್ನೇನ ನೀಚೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಸಮಪ್ಪಮಾಣೇಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ತಥಾ ಪುರಿಮೇ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಪಚ್ಛಿಮೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ. ಪಚ್ಛಿಮೇ ಪನ ಉಚ್ಚತರೇಪಿ ನಿಸಿನ್ನೇನ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೬೪. ಸಯನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಸಯನಗತಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಟಸಾರಕೇಪಿ ಪಕತಿಭೂಮಿಯಮ್ಪಿ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ಉಚ್ಚೇಪಿ ಮಞ್ಚೇ ವಾ ಪೀಠೇ ವಾ ಭೂಮಿಪ್ಪದೇಸೇ ವಾ ಠಿತೇನ ನಿಸಿನ್ನೇನ ವಾ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಯನಗತೇನ ಪನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಉಚ್ಚತರೇ ವಾ ಸಮಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ನಿಪನ್ನೇನ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ನಿಪನ್ನೇನ ಪನ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ, ನಿಸಿನ್ನೇನ ಚ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ, ಠಿತೇನ ಠಿತಸ್ಸೇವ ವಟ್ಟತಿ.

೬೫. ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಹತ್ಥಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾದೀಸು ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೬೬. ವೇಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ದುಸ್ಸವೇಠೇನ ವಾ ಮೋಳಿಆದೀಹಿ ವಾ ಯಥಾ ಕೇಸನ್ತೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ‘‘ಕೇಸನ್ತಂ ವಿವರಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸೇತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೪೩) ವುತ್ತಂ.

೬೭. ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತಸ್ಸ, ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಸೀಸಂ ವಿವರಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸೇತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೪೪) ಅಧಿಕಂ.

೬೮. ಛಮಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ¶ ಛಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾತಿ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ. ಆಸನೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ವತ್ಥಮ್ಪಿ ತಿಣಾನಿಪಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ.

೬೯. ನೀಚಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಭೂಮಿಪ್ಪದೇಸೇಪಿ ಉನ್ನತಪ್ಪದೇಸೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ.

೭೦. ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚುದ್ದಸಮೇ ನ ಠಿತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಸಚೇ ಥೇರಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಠಿತಂ ದಹರಂ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಮಹಾಥೇರೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ನ ಕಥೇತಬ್ಬಂ. ಗಾರವೇನ ಪನ ಥೇರಂ ‘‘ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಸ್ಸೇ ಠಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೭೧. ಪಚ್ಛತೋಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪನ್ನರಸಮೇ ¶ ಸಚೇ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಅಕಥೇತ್ವಾ ‘‘ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಕಥೇತಬ್ಬಂ. ಸದ್ಧಿಂ ಉಗ್ಗಹಿತಧಮ್ಮಂ ಪನ ಸಜ್ಝಾಯಿತುಂ, ಸಮಧುರೇನ ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೭೨. ಉಪ್ಪಥೇನಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸೋಳಸಮೇ ನ ಉಪ್ಪಥೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ದ್ವೇಪಿ ಸಕಟಮಗ್ಗಸ್ಮಿಂ ಏಕೇಕಚಕ್ಕಪಥೇನ ವಾ ಉಪ್ಪಥೇನ ವಾ ಸಮಧುರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ.

೭೩. ಠಿತೋಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತರಸಮೇ ‘‘ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಸಚೇ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಸಹಸಾ ಉಚ್ಚಾರೋ ವಾ ಪಸ್ಸಾವೋ ವಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕತೋ ನಾಮ ಹೋತಿ.

೭೪. ಹರಿತೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಾರಸಮೇ ಯಮ್ಪಿ ಜೀವಮಾನರುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲಂ ಪಥವಿಯಂ ದಿಸ್ಸಮಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಾಖಾ ವಾ ಭೂಮಿಲಗ್ಗಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಬ್ಬಂ ಹರಿತಸಙ್ಖಾತಮೇವ. ಖನ್ಧೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಪನ ಅಪ್ಪಹರಿತಟ್ಠಾನೇ ¶ ಪಾತೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಅಪ್ಪಹರಿತಟ್ಠಾನಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸೇವ ಸಹಸಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಗಿಲಾನಟ್ಠಾನೇ ¶ ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಕತೋ ಹರಿತಂ ಓತ್ಥರತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೫೨) ಇದಮೇತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ. ತತ್ಥ ಸಚೇಪಿ ಅಪ್ಪಹರಿತಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ತಿಣಣ್ಡುಪಕಂ ವಾ ಪಲಲಣ್ಡುಪಕಂ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಕತೋ ಪಚ್ಛಾ ಹರಿತಂ ಓತ್ಥರತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಖೇಳೇನ ಚೇತ್ಥ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾ.

೭೫. ಉದಕೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕೂನವೀಸತಿಮೇ ನ ಉದಕೇತಿ ಏತಂ ಪರಿಭೋಗಉದಕಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ವಚ್ಚಕುಟಿಸಮುದ್ದಾದಿಉದಕೇಸು ಪನ ಅಪರಿಭೋಗೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ. ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ಸಮನ್ತತೋ ಉದಕೋಘೇ ಜಾತೇ ¶ ಅನುದಕಟ್ಠಾನಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ಉದಕೇ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಇಧಾಪಿ ‘‘ಥಲೇ ಕತೋ ಉದಕಂ ಓತ್ಥರತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೫೪) ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ, ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಉತ್ತಾನಮೇವ.

ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿದೀಪನತ್ಥಾಯ ಪನೇತ್ಥ ಇದಂ ಪಕಿಣ್ಣಕಂ – ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಉಚ್ಚಾಸದ್ದಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಣಂ ಏಕಂ, ಛಮಾನೀಚಾಸನನಿಸಿನ್ನಠಿತಪಚ್ಛತೋಗಮನಉಪ್ಪಥಗಮನಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಪಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ಏಕೇಕಮೇತ್ಥ ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನಂ. ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನಂ. ಛತ್ತಪಾಣಿದಣ್ಡಪಾಣಿಸತ್ಥಪಾಣಿಆವುಧಪಾಣಿಪಾದುಕಾಉಪಾಹನಯಾನಸಯನಪಲ್ಲತ್ಥಿಕವೇಠಿತಓಗುಣ್ಠಿತನಾಮಕಾನಿ ಏಕಾದಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಾನಿ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ, ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ, ವಚೀಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ, ದುಕ್ಖವೇದನಾನಿ. ಸೇಸಾನಿ ತೇಪಣ್ಣಾಸ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮಉಟ್ಠಾನಾದಿಭೇದಾನೀತಿ.

ಏಕೂನವೀಸತಿಧಮ್ಮದೇಸನಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಸೇಖಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥವಣ್ಣನಾ

ಅಧಿಕರಣಸಮಥೇಸು ¶ ಸತ್ತಾತಿ ತೇಸಂ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ಅಧಿಕರಣಾನಿ ಸಮೇನ್ತಿ ವೂಪಸಮೇನ್ತೀತಿ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ. ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಸಙ್ಖಾತಾಸು ಚ ಅವಸೇಸಾಧಿಕರಣತ್ತಯಪಚ್ಚಯಾಸು ಚ ಆಪತ್ತೀಸು ಪರಿಸುದ್ಧಭಾವಂ ಪುಚ್ಛನತ್ಥಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ. ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ. ಅಧಿಕರಣಾನನ್ತಿ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ. ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯಾತಿ ಸಮನತ್ಥಞ್ಚೇವ ವೂಪಸಮನತ್ಥಞ್ಚ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ… ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋತಿ ಇಮೇ ಸತ್ತ ಸಮಥಾ ದಾತಬ್ಬಾ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಅಧಿಕರಣೇಸು ತಾವ ‘‘ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಅಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ವಾ ಅಟ್ಠಾರಸಹಿ ವತ್ಥೂಹಿ ವಿವದನ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯೋ ವಿವಾದೋ, ಇದಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಆಜೀವವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನುವದನ್ತಾನಂ ಯೋ ಅನುವಾದೋ ಉಪವದನಾ ಚೇವ ಚೋದನಾ ಚ, ಇದಂ ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ. ಮಾತಿಕಾಯ ಆಗತಾ ಪಞ್ಚ, ವಿಭಙ್ಗೇ ದ್ವೇತಿ ಸತ್ತಪಿ ¶ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ¶ , ನಾಮ. ಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಪಲೋಕನಾದೀನಂ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಕರಣಂ, ಇದಂ ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ.

ತತ್ಥ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ (ಚೂಳವ. ೨೨೮) ದ್ವೀಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾಯ ಚ, ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ ಸಮ್ಮಮಾನಂ ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ಥ ವೂಪಸಮೇತುಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾನಂ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ವಾ, ಯತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಯ್ಯಾತಿತಂ, ತತ್ಥ ಸಙ್ಘೇನ ವಾ ವೂಪಸಮೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇ ತತ್ಥೇವ ಉಬ್ಬಾಹಿಕಾಯ ಸಮ್ಮತಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಿತಂ ಸಮ್ಮತಿ, ಏವಂ ಸಮ್ಮಮಾನೇ ಚ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಯಾ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ ಧಮ್ಮಸಮ್ಮುಖತಾ ವಿನಯಸಮ್ಮುಖತಾ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾ ಅಯಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಚ ಕಾರಕಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗಿವಸೇನ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವೋ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ, ಸಮೇತಬ್ಬಸ್ಸ ವತ್ಥುನೋ ಭೂತತಾ ಧಮ್ಮಸಮ್ಮುಖತಾ, ಯಥಾ ತಂ ಸಮೇತಬ್ಬಂ, ತಥೇವಸ್ಸ ಸಮನಂ ವಿನಯಸಮ್ಮುಖತಾ, ಯೋ ಚ ವಿವದತಿ, ಯೇನ ಚ ವಿವದತಿ, ತೇಸಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಅತ್ಥಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾನಂ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವೋ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾ. ಉಬ್ಬಾಹಿಕಾಯ ವೂಪಸಮನೇ ಪನೇತ್ಥ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ ಪರಿಹಾಯತಿ, ಏವಂ ತಾವ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ ಸಮ್ಮತಿ.

ಸಚೇ ¶ ಪನೇವಮ್ಪಿ ನ ಸಮ್ಮತಿ, ಅಥ ನಂ ಉಬ್ಬಾಹಿಕಾಯ ಸಮ್ಮತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ನ ಮಯಂ ಸಕ್ಕೋಮ ವೂಪಸಮೇತು’’ನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ನಿಯ್ಯಾತೇನ್ತಿ, ತತೋ ಸಙ್ಘೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಾಪಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ತೇನ ಗುಳ್ಹಕವಿವಟ್ಟಕಸಕಣ್ಣಜಪ್ಪಕೇಸು ತೀಸು ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇಸು ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತ್ವಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಪರಿಸಾಯ ಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಯೇಭುಯ್ಯತಾಯ ಯಥಾ ತೇ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ ವದನ್ತಿ, ಏವಂ ವೂಪಸನ್ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾಯ ಚ ವೂಪಸನ್ತಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ವುತ್ತನಯೋ ಏವ, ಯಂ ಪನ ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕರಣಂ. ಅಯಂ ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ ನಾಮ, ಏವಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ದ್ವೀಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ.

ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಂ (ಚೂಳವ. ೨೩೬) ಚತೂಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಸತಿವಿನಯೇನ ಚ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೇನ ಚ ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾಯ ಚ. ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ ಸಮ್ಮಮಾನಂ ಯೋ ಚ ಅನುವದತಿ, ಯಞ್ಚ ಅನುವದತಿ, ತೇಸಂ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಸಚೇ ಕಾಚಿ ಆಪತ್ತಿ ನತ್ಥಿ, ಉಭೋ ಖಮಾಪೇತ್ವಾ, ಸಚೇ ಅತ್ಥಿ, ‘‘ಅಯಂ ನಾಮೇತ್ಥ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಿನಿಚ್ಛಿತಂ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ತತ್ಥ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಲಕ್ಖಣಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಯದಾ ಪನ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಮೂಲಿಕಾಯ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸಿತಸ್ಸ ಸತಿವಿನಯಂ ಯಾಚಮಾನಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸತಿವಿನಯಂ ದೇತಿ, ತದಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಸತಿವಿನಯೇನ ಚ ವೂಪಸನ್ತಂ ಹೋತಿ, ದಿನ್ನೇ ಪನ ಸತಿವಿನಯೇ ಪುನ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ ಕಸ್ಸಚಿ ಅನುವಾದೋ ನ ರುಹತಿ. ಯದಾ ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಮ್ಮಾದವಸೇನ ಗತೇ ಅಸ್ಸಾಮಣಕೇ ¶ ಅಜ್ಝಾಚಾರೇ ‘‘ಸರತಾಯಸ್ಮಾ ಏವರೂಪಿಂ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಚೋದಿಯಮಾನೋ ‘‘ಉಮ್ಮತ್ತಕೇನ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಏತಂ ಕತಂ, ನಾಹಂ ತಂ ಸರಾಮೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತೋಪಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಚೋದಿಯಮಾನೋವ ಪುನ ಅಚೋದನತ್ಥಾಯ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯಂ ¶ ಯಾಚತಿ, ಸಙ್ಘೋ ಚಸ್ಸ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯಂ ದೇತಿ. ತದಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೇನ ಚ ವೂಪಸನ್ತಂ ಹೋತಿ, ದಿನ್ನೇ ಪನ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೇ ಪುನ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ ಕಸ್ಸಚಿ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಅನುವಾದೋ ನ ರುಹತಿ.

ಯದಾ ಪನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಸಾಮನ್ತೇನ ವಾ ಚೋದಿಯಮಾನಸ್ಸ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತೋ ಪಾಪುಸ್ಸನ್ನತಾಯ ಪಾಪಿಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ‘‘ಸಚಾಯಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತಿತ್ವಾ ಓಸಾರಣಂ ಲಭಿಸ್ಸತಿ, ಸಚೇ ಛಿನ್ನಮೂಲೋ, ಸಯಮೇವಸ್ಸ ನಾಸನಾ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಸಙ್ಘೋ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ¶ ಕಮ್ಮೇನ ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ತದಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾಯ ಚ ವೂಪಸನ್ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಂ ಚತೂಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ.

ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ (ಚೂಳವ. ೨೩೯) ತೀಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ ಚ ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ಚ. ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ ವೂಪಸಮೋ ನತ್ಥಿ, ಯದಾ ಪನ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಸಙ್ಘಗಣಮಜ್ಝೇಸು ವಾ ಭಿಕ್ಖು ಲಹುಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತಿ, ತದಾ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ ಚ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ. ತತ್ಥ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇ ತಾವ ಯೋ ಚ ದೇಸೇತಿ, ಯಸ್ಸ ಚ ದೇಸೇತಿ, ತೇಸಂ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವೋ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾ, ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಚ ಗಣಸ್ಸ ಚ ದೇಸನಾಕಾಲೇ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ ಪರಿಹಾಯತಿ.

ಯಾ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ, ‘‘ಆಮ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾ, ತಾಯ ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ಕರಣಂ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ನಾಮ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ಪರಿವಾಸಾದಿಯಾಚನಾ ಪಟಿಞ್ಞಾ, ಪರಿವಾಸಾದೀನಂ ದಾನಂ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ನಾಮ. ದ್ವೇಪಕ್ಖಜಾತಾ ಪನ ಭಣ್ಡನಕಾರಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಬಹುಂ ಅಸ್ಸಾಮಣಕಂ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಚರಿತ್ವಾ ಪುನ ಲಜ್ಜಿಧಮ್ಮೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ‘‘ಸಚೇ ಮಯಂ ಇಮಾಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ, ಸಿಯಾಪಿ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಕಕ್ಖಳತ್ಥಾಯ ವಾಳತ್ಥಾಯ ಸಂವತ್ತೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರಾಪನೇ ದೋಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಯದಾ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತದಾ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ಚ ಸಮ್ಮತಿ. ತತ್ರ ಹಿ ಯತ್ತಕಾ ಹತ್ಥಪಾಸೂಪಗತಾ ‘‘ನ ಮೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ ಏವಂ ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮಂ ¶ ಅಕತ್ವಾ ನಿದ್ದಮ್ಪಿ ಓಕ್ಕಮನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಥುಲ್ಲವಜ್ಜಞ್ಚ ಗಿಹಿಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಞ್ಚ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ವುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಏವಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ತೀಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ.

ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ (ಚೂಳವ. ೨೪೨) ಏಕೇನ ಸಮಥೇನ ಸಮ್ಮತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ. ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನಿ ಯಥಾನುರೂಪಂ ಇಮೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮನ್ತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ¶ ದಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ… ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋ’’ತಿ. ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯನಯೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಆಗತೋಯೇವ, ವಿನಿಚ್ಛಯೋಪಿಸ್ಸ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ.

ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ¶ ತೇಸು ಸತ್ತಸು ಅಧಿಕರಣಸಮಥೇಸು ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ನತ್ಥಿ ವೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮಥೇಹಿ ವೂಪಸಮೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಏತೇನ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀಹಿ ಪರಿಸುದ್ಧಭಾವೋ ಪುಚ್ಛಿತೋ ಹೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನನ್ತಿಆದಿ ನಿಗಮನವಚನಂ. ತತ್ಥ ಏತ್ತಕನ್ತಿ ಏತ್ತಕಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಸುತ್ತಾಗತನ್ತಿ ಸುತ್ತೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಆಗತಂ. ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನನ್ತಿ ತತ್ಥೇವ ಅನ್ತೋಗಧಂ. ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ಅದ್ಧಮಾಸೇ ಅದ್ಧಮಾಸೇ ಉಪೋಸಥವಸೇನ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ ಆಗಚ್ಛತಿ. ಸಮಗ್ಗೇಹೀತಿ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿವಸೇನ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ. ಸಮ್ಮೋದಮಾನೇಹೀತಿ ಚಿತ್ತಸಾಮಗ್ಗಿವಸೇನ ಏಕಜ್ಝಾಸಯತಾಯ ಸುಟ್ಠು ಮೋದಮಾನೇಹಿ. ಅವಿವದಮಾನೇಹೀತಿ ಅಟ್ಠಾರಸಸು ವಿವಾದವತ್ಥೂಸು ಅಞ್ಞತರವಸೇನಾಪಿ ಅವಿವದಮಾನೇಹಿ. ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ ತಂ ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಅವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತೇಹಿ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾ ಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ. ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಪನ ಯಂ ನ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಪುರಿಮೇ ಪುರಿಮೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚೇವ ಉತ್ತಾನತ್ಥತ್ತಾ ಚಾತಿ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಭಿಕ್ಖುನೀಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾ

ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡೋ

ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ¶ ಹಿತತ್ಥಾಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಕಾಸಯಿ;

ಯಂ ನಾಥೋ, ತಸ್ಸ ದಾನೇಸೋ, ಸಮ್ಪತ್ತೋ ವಣ್ಣನಾಕ್ಕಮೋ.

ಸಾಧಾರಣಪಾರಾಜಿಕಂ

೧…ಪೇ…೪. ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತ್ಥ ¶ ¶ ಸುಣಾತು ಮೇತಿಆದೀನಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೇತಿಆದಿವಸೇನ ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಇಧ ಚ ಅಭಿಲಾಪಮತ್ತಮೇವ ಲಿಙ್ಗಭೇದಮತ್ತಞ್ಚ ವಿಸೇಸೋ ¶ . ಯಸ್ಮಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನಾ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಸೋ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಛನ್ದಸೋತಿ ಮೇಥುನರಾಗಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇನ ಛನ್ದೇನ ಚೇವ ರುಚಿಯಾ ಚ. ಛನ್ದೇ ಪನ ಅಸತಿ ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪಧಂಸಿತಾಯ ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಾ ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪದಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಮನುಸ್ಸಾಮನುಸ್ಸತಿರಚ್ಛಾನಜಾತೀಸು ಪುರಿಸಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಪಣ್ಡಕಾನಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸಜೀವಸ್ಸ ವಾ ನಿಜ್ಜೀವಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ವಾ ಅಸನ್ಥತಸ್ಸ ವಾ ಅಕ್ಖಾಯಿತಸ್ಸ ವಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಕ್ಖಾಯಿತಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಜಾತಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಮುಖೇಸು ತೀಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಸನ್ಥತೇ ವಾ ಅಸನ್ಥತೇ ವಾ ಪಕತಿವಾತೇನ ಅಸಂಫುಟ್ಠೇ ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ ಅನ್ತಮಸೋ ತಿಲಫಲಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪದೇಸಂ ಛನ್ದಸೋ ಪವೇಸೇತಿ, ಪರೇನ ವಾ ಪವೇಸಿಯಮಾನಾ ಪವೇಸನಪವಿಟ್ಠಟ್ಠಿತಉದ್ಧರಣೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿಯತಿ, ಅಯಂ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ. ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಇತೋ ಪರೇಸು ಚ ಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ವುತ್ತನಯಾನುಸಾರೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಅಸಾಧಾರಣಪಾರಾಜಿಕಂ

೫. ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಸಾಧಾರಣೇಸು ¶ ಪನ ಚತುನ್ನಂ ತಾವ ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ ಪಠಮೇ ಅವಸ್ಸುತಾತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನ ತಿನ್ತಾ, ಕಿಲಿನ್ನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತುಂ ವಿಞ್ಞುಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ. ಅಧಕ್ಖಕನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಅಕ್ಖಕಾನಂ ಅಧೋ. ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಾನಂ ಉಪರಿ, ಏತ್ಥ ಚ ಉಬ್ಭಕಪ್ಪರಮ್ಪಿ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಆಮಸನನ್ತಿ ಆಮಜ್ಜನಂ ಫುಟ್ಠೋಕಾಸಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಟ್ಟನಂ. ಪರಾಮಸನನ್ತಿ ಇತೋ ಚಿತೋ ಚ ಸಞ್ಚರಣಂ. ಗಹಣನ್ತಿ ಗಹಿತಮತ್ತಂ. ಛುಪನನ್ತಿ ಅಸಙ್ಘಟ್ಟೇತ್ವಾ ಫುಟ್ಠಮತ್ತಂ. ಪಟಿಪೀಳನನ್ತಿ ಅಙ್ಗೇ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಪ್ಪೀಳನಂ. ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತನೋ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇ ಕಾಯೇ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಏತಂ ಆಮಸನಾದಿಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಸಯಂ ವಾ ಪನ ¶ ತೇನ ಕಾಯೇನ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕಾಯಪ್ಪದೇಸಂ ಸಾದಯಮಾನಾ ಛುಪತಿ, ಅಯಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾ ನಾಮ ಪಾರಾಜಿಕಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ.

‘‘ನಿದಾನಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ವತ್ಥು’’ನ್ತಿಆದಿಕೇ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ತೇನ ವಿತ್ಥಾರವಿನಿಚ್ಛಯೇ ¶ ಯಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸನ್ತಿಂ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಂ ವತ್ವಾ ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ವಾ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ವಾ ನ ವಕ್ಖಾಮ, ಆಣತ್ತಿಯಂ ಯತ್ಥ ಆಣತ್ತಿ ನತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವತ್ವಾ ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥೇವ ವಕ್ಖಾಮ, ವಿಪತ್ತಿವಿಚಾರಣಾ ವುತ್ತಾಯೇವ.

ಅವಸೇಸಂ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಯಿದಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಇದಂ ತಾವ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸುನ್ದರೀನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಏಕತೋಅವಸ್ಸುತೇ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇನ ಕಾಯೇನ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಕಾಯಂ, ಉಭತೋಅವಸ್ಸುತೇಪಿ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಂ, ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಅವಸೇಸಕಾಯೇನ ವಾ ತಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಆಮಸನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಯಕ್ಖಪೇತಪಣ್ಡಕತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಾನಂ ಉಭತೋಅವಸ್ಸುತೇ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇನ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸನ್ತಿಯಾಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಸಚೇ ಪನ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೋ ನತ್ಥಿ, ಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತೇಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಮೇವ. ಅವಸೇಸೇ ಪನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾದಿಭೇದೇ, ಮೇಥುನರಾಗಗೇಹಸಿತಪೇಮೇಸು ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ, ಅಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ¶ , ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಙ್ಗಾನಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನೀತಿ.

ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಗಣಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ. ಠಿತಾತಿ ಸಲಿಙ್ಗೇ ಠಿತಾ. ಚುತಾತಿ ಕಾಲಙ್ಕತಾ. ನಾಸಿತಾತಿ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಾಯ ಸಯಂ ವಾ ನಟ್ಠಾ, ಅಞ್ಞೇಹಿ ವಾ ನಾಸಿತಾ. ಅವಸ್ಸಟಾತಿ ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ಸಙ್ಕನ್ತಾ. ಪುಬ್ಬೇವಾಹಂ ಅಯ್ಯೇ ಅಞ್ಞಾಸಿನ್ತಿ ಇದಂ ತಸ್ಸಾ ವಚನಕಾಲದಸ್ಸನಂ, ಸಲಿಙ್ಗೇ ಠಿತಾಯ ಪನ ಪಾರಾಜಿಕಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ನ ದಾನಿ ನಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇಯೇವ ಅಯಂ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ ನಾಮ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ನೇವಅತ್ತನಾಪಟಿಚೋದನಾ ನಗಣಸ್ಸ ಆರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗಮ್ಹಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತತ್ರ ಹಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇಧ ಪಾರಾಜಿಕನ್ತಿ ಅಯಮೇವ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ¶ ಉಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನಾದೀಸು ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ. ಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಭೂತೇನ ವತ್ಥುನಾ. ವಿನಯೇನಾತಿ ಚೋದೇತ್ವಾ ಸಾರೇತ್ವಾ. ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನಾತಿ ಇಧಾಪಿ ಚೋದೇತ್ವಾ ಸಾರೇತ್ವಾ ಕರಣಮೇವ ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ ನಾಮ. ಅನಾದರನ್ತಿ ಯೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖೇಪನಿಯಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ವಾ, ತತ್ಥ ಪರಿಯಾಪನ್ನಗಣೇ ವಾ ಏಕಪುಗ್ಗಲೇ ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ಕಮ್ಮೇ ಆದರವಿರಹಿತಂ, ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಾಯ ಅವತ್ತಮಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಪ್ಪಟಿಕಾರನ್ತಿ ಪಟಿಕಾರರಹಿತಂ, ಅನೋಸಾರಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಕತಸಹಾಯನ್ತಿ ಏಕಕಮ್ಮಾದಿಕೇ ಸಂವಾಸೇ ಸಹ ಅಯನಭಾವೇನ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಹಾಯಾ ನಾಮ, ಯಸ್ಸ ಪನ ಸೋ ಸಂವಾಸೋ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನತ್ಥಿ ನ ತೇನ ತೇ ಸಹಾಯಾ ಕತಾ ಹೋನ್ತಿ ¶ , ಇತಿ ಸೋ ಅಕತಸಹಾಯೋ ನಾಮ, ತಂ ಅಕತಸಹಾಯಂ, ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಭಾವಂ ಅನುಪಗತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಮನುವತ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ತಂ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಂ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಭಾವೇಯೇವ ಠಿತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಂದಿಟ್ಠಿಕೋ ಸೋ ಹೋತಿ, ತಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಗಹಣಭಾವೇನ ಅನುವತ್ತೇಯ್ಯ. ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಾದೀಸು ವುತ್ತನಯೇನ ವಿಸುಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಚ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಂ ವತ್ಥುಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೀ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಪರಿಯೋಸಾನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾ ನಾಮ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದ್ವೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ, ‘‘ಯಸ್ಸಾ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸಾ ಭಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಯ್ಯ-ಕಾರಪ್ಪತ್ತಾಯ ತತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಸೇಸಂ ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಾದೀಸು ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಅವಸ್ಸುತಾತಿ ಲೋಕಸ್ಸಾದಮಿತ್ತಸನ್ಥವವಸೇನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನ ತಿನ್ತಾ. ಅಯಮೇವ ಹಿ ಅತ್ಥೋ ಸೀಹಳಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತೋ, ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೭೫) ಪನಸ್ಸ ವಿಚಾರಣಾ ಕತಾ, ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ವಾತಿಆದೀಸು ಪನ ಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೇನ ಹತ್ಥೇ ಗಹಣಂ ಕತಂ, ತಂ ‘‘ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಏಸೇವ ನಯೋ ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣಗ್ಗಹಣೇಪಿ. ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಅಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತಭೂತಸ್ಸ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಗಹಣಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ, ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ನಿವತ್ಥಸ್ಸ ವಾ ಪಾರುತಸ್ಸ ವಾ ಗಹಣಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣಗ್ಗಹಣಂ. ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾತಿಆದೀಸು ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಸೇವನತ್ಥಾಯ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ, ತತ್ಥ ಠಿತಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪುರಿಸೇನ ವಾ ¶ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛಾ’’ತಿ ¶ ವುತ್ತಾ ತಂ ಸಙ್ಕೇತಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ವಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಬ್ಭಾಗಮನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಓಕಾಸಂ ¶ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಕಾಯಂ ಉಪಸಂಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾತಿ ಯಥಾ ಪುರಿಮಾಯೋ, ಏವಂ ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏತಸ್ಸ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಸೇವನತ್ಥಾಯ ಏತಾನಿ ಅಟ್ಠ ವತ್ಥೂನಿ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಪೂರೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾ ನಾಮ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅಟ್ಠಮಂ ವತ್ಥುಂ ಪರಿಪೂರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಙ್ಕೇತಗಮನೇ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಓಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಬ್ಭಾಗಮನಸಾದಯಮಾನೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ. ಹತ್ಥಪಾಸೋಕ್ಕಮನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಸೇಸೇಸು ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಮೇವ, ಅಟ್ಠಮೇ ಪರಿಪುಣ್ಣೇ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಪನ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೇ ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ದೇಸೇತ್ವಾ ಮುಚ್ಚತಿ, ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಗಣನೂಪಿಕಾ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ‘‘ಇದಾನಿ ನಾಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಹಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾ ದೇಸಿತಾ ಗಣನೂಪಿಕಾ, ದೇಸಿತಗಣನಂ ಉಪೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸ ಅಙ್ಗಂ ನ ಹೋತಿ. ತಸ್ಮಾ ಯಾ ಏಕಂ ಆಪನ್ನಾ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾ ದೇಸೇತ್ವಾ ಪುನ ಕಿಲೇಸವಸೇನ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪುನಪಿ ದೇಸೇತಿ, ಏವಂ ಅಟ್ಠಮಂ ಪರಿಪೂರೇನ್ತೀಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ನ ಹೋತಿ. ಯಾ ಪನ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಪುನಪಿ ಅಞ್ಞಂ ವತ್ಥುಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಉಸ್ಸಾಹಾವ ದೇಸೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅಗಣನೂಪಿಕಾ, ದೇಸಿತಾಪಿ ಅದೇಸಿತಾ ಹೋತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತಿ. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ ಅಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೋ, ಸಉಸ್ಸಾಹತಾ, ಅಟ್ಠಮಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪೂರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ.

ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಸಾಧಾರಣಾ ಚತ್ತಾರೋ, ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋತಿ ಏವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಮಗ್ಗೇನ ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ

ಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡೋ

೧. ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇಸು ¶ ¶ ಪಠಮೇ ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾತಿ ಮಾನುಸ್ಸಯವಸೇನ ಕೋಧುಸ್ಸಯವಸೇನ ¶ ಅಡ್ಡಕರಣತ್ಥಾಯ ವಿನಿಚ್ಛಯಮಹಾಮತ್ತಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ವಿವದಮಾನಾ. ಗಹಪತಿನಾ ವಾತಿಆದೀಹಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಅವಸೇಸಾ ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕನ್ತಿ ಆದಿಮ್ಹಿ ಪಠಮಂ ಆಪತ್ತಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕೋ, ವೀತಿಕ್ಕಮಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ. ಆಪನ್ನಾತಿ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನೇ ಆಪನ್ನಾ. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಸಙ್ಘತೋ ನಿಸ್ಸಾರೇತೀತಿ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯೋ, ತಂ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ‘‘ಅಡ್ಡಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ದುತಿಯಿಕಂ ವಾ ಸಕ್ಖಿಂ ವಾ ಸಹಾಯಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸನ್ತಿಯಾ ಪರಿಯೇಸನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯತ್ಥ ಠಿತಾಯ ‘‘ಅಡ್ಡಂ ಕಾತುಂ ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಆಗತೇಪಿ ವೋಹಾರಿಕೇ ದಿಸ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಕಥಂ ಆರೋಚೇನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇತರೇನ ಅತ್ತನೋ ಕಥಾಯ ಆರೋಚಿತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಪಠಮಂ ಇತರೇನ ಪಚ್ಛಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆರೋಚನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಚೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಂ ವದತಿ ‘‘ಮಮ ಚ ತವ ಚ ಕಥಂ ತ್ವಂಯೇವ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ, ಸೋ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಕಥಂ ಪಠಮಂ ಆರೋಚೇತು, ತಸ್ಸಾ ವಾ, ಪಠಮಾರೋಚನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತೇನ ಏವಂ ವುತ್ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆರೋಚನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಚೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞೇನ ಕಥಾಪೇತಿ, ತತ್ರಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯಥಾ ವಾ ತಥಾ ವಾ ಹಿ ಆರೋಚಿಯಮಾನೇ ಪಠಮಾರೋಚನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಉಭಿನ್ನಂ ಪನ ಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ವೋಹಾರಿಕೇಹಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಕತೇ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಜಯೇಪಿ ಪರಾಜಯೇಪಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಯಾ ¶ ಪನ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಮನುಸ್ಸೇಹಿ ದೂತಂ ವಾ ಪಹಿಣಿತ್ವಾ, ಸಯಂ ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಏಹಿ, ಅಯ್ಯೇ’’ತಿ ಆಕಡ್ಢಿಯಮಾನಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಾ ವಾ ಉಪಸ್ಸಯೇ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕತಂ ಅನಾಚಾರಂ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೀ ರಕ್ಖಂ ಯಾಚತಿ, ಯಾಯ ಚ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವುತ್ತಾ ¶ ವೋಹಾರಿಕಾ ಅಞ್ಞತೋ ಸುತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಅಡ್ಡಂ ಪರಿಯೋಸಾಪೇನ್ತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅನಾಕಡ್ಢಿತಾಯ ಅಡ್ಡಕರಣಂ, ಅಡ್ಡಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಮೇವಾತಿ.

ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಯಾಯ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪರಸನ್ತಕಂ ಅವಹರಿತಂ, ಅಯಂ ಚೋರೀ ನಾಮ, ತಂ ಚೋರಿಂ. ವಜ್ಝಂ ವಿದಿತನ್ತಿ ತೇನ ¶ ಕಮ್ಮೇನ ‘‘ವಧಾರಹಾ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವಿದಿತಂ. ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ. ಗಣನ್ತಿ ಮಲ್ಲಗಣಭಟಿಪುತ್ತಗಣಾದಿಕಂ. ಪೂಗನ್ತಿ ಧಮ್ಮಗಣಂ. ಸೇಣಿನ್ತಿ ಗನ್ಧಿಕಸೇಣಿದುಸ್ಸಿಕಸೇಣಿಆದಿಕಂ. ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ ಹಿ ರಾಜಾನೋ ಗಣಾದೀನಂ ಗಾಮನಿಗಮೇ ನಿಯ್ಯಾತೇನ್ತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇವ ಏತ್ಥ ಅನುಸಾಸಥಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ತೇಯೇವ ಇಸ್ಸರಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಇದಂ ವುತ್ತಂ. ಏತ್ಥ ಚ ರಾಜಾನಂ ವಾ ಗಣಾದಿಕೇ ವಾ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಅಪಲೋಕೇತಬ್ಬೋವ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಕಪ್ಪಾತಿ ತಿತ್ಥಿಯೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞಭಿಕ್ಖುನೀಸು ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಪುಬ್ಬಾ ಕಪ್ಪಾ ನಾಮ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತಿಯಾ ಗಣಆಚರಿನೀ ಪತ್ತಚೀವರಪರಿಯೇಸನೇಸು ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಞತ್ತಿಯಾ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೋರಿಂ ವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಚೋರಿಯಾ ವೇಮತಿಕಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅಚೋರಿಯಾ ಚೋರಿಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ. ಅಚೋರಿಸಞ್ಞಾಯ, ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ, ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಕಪ್ಪಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚೋರಿತಾ, ಚೋರಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾ ವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ, ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಏಕಗಾಮನ್ತರಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ¶ ಗಾಮನ್ತರನ್ತಿಆದೀಸು ಸಕಗಾಮತೋ ತಾವ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪನ ಅಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏಕೇನ ಪಾದೇನ ಇತರಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ವಾ ಉಪಚಾರೇ ವಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ತತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ಸಕಗಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತಿಯಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಚೇ ಪನ ಖಣ್ಡಪಾಕಾರೇನ ವಾ ವತಿಚ್ಛಿದ್ದೇನ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಹಾರಭೂಮಿಂಯೇವ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪವಿಸಿತುಂ, ಏವಂ ಪವಿಸಮಾನಾಯ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಾ ಪವಿಟ್ಠಾ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟತಿ. ಬಹಿಗಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಕಗಾಮಂ ವಾ ಪರಗಾಮಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಂ ಪದಸಾ ಪವಿಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ.

ನದಿಪಾರಗಮನೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾಯ ನದಿಯಾ ದುತಿಯಿಕಂ ವಿನಾ ಪರತೀರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನ್ತರಾನದಿಯಂ ದುತಿಯಿಕಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಭಣ್ಡಿತ್ವಾ ಪುನ ¶ ಓರಿಮತೀರಮೇವ ಪಚ್ಚುತ್ತರನ್ತಿಯಾ ವಾ ಪಠಮಪಾದಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ತೀರೇ ಠಪಿತಕ್ಖಣೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯಪಾದುದ್ಧಾರೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಇದ್ಧಿಸೇತುಯಾನನಾವಾಹಿ ಪನ ಪರತೀರಂ ಓತರಿತುಂ, ನಹಾನಾದಿಕಾರಣೇನ ಚ ಓತಿಣ್ಣಾಯ ಓರಿಮತೀರಂ ಪದಸಾಪಿ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವಾಸೇ ‘‘ಪುರೇಅರುಣೇಯೇವ ದುತಿಯಿಕಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಓಕ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ವಿನಾ ಏಕಗಬ್ಭೇಪಿ ದುತಿಯಿಕಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಾತಿಕ್ಕಮೇ ಠತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ.

ಏಕಾ ವಾ ಗಣಮ್ಹಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಏಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಪಿ ಗಣೋಯೇವ. ಓಹೀಯೇಯ್ಯಾತಿ ಅವಹೀಯೇಯ್ಯ, ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಾ ಸವನೂಪಚಾರಂ ವಾ ವಿಜಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಮಾ ಇನ್ದಖೀಲಾತಿಕ್ಕಮತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಬಹಿಗಾಮೇ ರುಕ್ಖಥಮ್ಭಸಾಣಿಪಾಕಾರಾದಿಅನ್ತರಿತಭಾವೇನಾಪಿ ದುತಿಯಿಕಾಯ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೇ ವಿಜಹಿತೇ ಸಚೇಪಿ ಸವನೂಪಚಾರೋ ಅತ್ಥಿ, ಆಪತ್ತಿಯೇವ. ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಪನ ದೂರೇಪಿ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಮಗ್ಗಮೂಳ್ಹಸದ್ದೇನ ವಿಯ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾರೋಚನಸದ್ದೇನ ವಿಯ ಚ ‘ಅಯ್ಯೇ’ತಿ ಸದ್ದಾಯನ್ತಿಯಾ ಸದ್ದಸ್ಸವನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಆಪತ್ತಿಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಓಹೀಯಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಾನಿ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಉಸ್ಸಾಹಾ ಅನುಬನ್ಧತಿ, ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಗಾಮನ್ತರಗಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಏಕಾ ವಾ ನದಿಪಾರ’’ನ್ತಿಆದಿಕಾ ಏತ್ಥ ತಿವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಪುರೇ ಅರುಣೇ ಸಕಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಕಾಲೇ ¶ ಗಾಮನ್ತರಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ನದಿಪಾರಂ ಓಕ್ಕಮನನ್ತಿಯಾ ಪನ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಏಕಕ್ಖಣೇಯೇವ ಹೋನ್ತಿ. ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –

‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದಾ ಬುದ್ಧವರೇನ ವಣ್ಣಿತಾ;

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಚತುರೋ ಭವೇಯ್ಯುಂ;

ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಏಕಪಯೋಗೇನ ಸಬ್ಬಾ;

ಪಞ್ಹಾ ಮೇಸಾ ಕುಸಲೇಹಿ ಚಿನ್ತಿತಾ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೪೭೯);

ಏತೇನುಪಾಯೇನ ತಿಣ್ಣಂ, ದ್ವಿನ್ನಞ್ಚ ಏಕತೋಭಾವೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ದುತಿಯಿಕಾಯ ಪನ ಪಕ್ಕನ್ತಾಯ ವಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಾಯ ವಾ ಕಾಲಙ್ಕತಾಯ ವಾ ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತಾಯ ವಾ ಆಪದಾಸು ವಾ ಗಾಮನ್ತರಗಮನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನ್ತರಾಯೇನ ಏಕತೋಭಾವೋ, ಗಾಮನ್ತರಗಮನಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರತಾಪಜ್ಜನಂ, ಆಪದಾಯ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಏಕಗಾಮನ್ತರಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಓಸಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನಾದೀಸು ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ. ಅನಞ್ಞಾಯ ಗಣಸ್ಸ ¶ ಛನ್ದನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ಕಾರಕಸಙ್ಘಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ. ಓಸಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಓಸಾರಣಕಮ್ಮಂ ಕರೇಯ್ಯ. ತಸ್ಸಾ ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಗಣಪರಿಯೇಸನೇ ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಞತ್ತಿಯಾ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಓಸಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಕಾರಕಸಙ್ಘಂ ವಾ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ, ಗಣಸ್ಸ ವಾ ಛನ್ದಂ ಜಾನಿತ್ವಾ, ವತ್ತೇ ವಾ ವತ್ತನ್ತಿಂ, ಅಸನ್ತೇ ಕಾರಕಸಙ್ಘೇ ಓಸಾರೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾ ¶ ಓಸಾರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಓಸಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಭೋಜನಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಅವಸ್ಸುತಾತಿ ಛನ್ದರಾಗೇನ ತಿನ್ತಾ. ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸಾತಿ ತಾದಿಸಸ್ಸೇವ. ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸುನ್ದರೀನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅವಸ್ಸುತಾಯ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಆಮಿಸಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಏಕತೋಅವಸ್ಸುತೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಯಕ್ಖಪೇತಪಣ್ಡಕತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಉಭತೋಅವಸ್ಸುತೇಪಿ ಸತಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ತತ್ಥ ಪನ ಏಕತೋಅವಸ್ಸುತೇ ಸತಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉದಕದನ್ತಪೋನಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಪರಿಭೋಗೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಉಭೋಸು ಅನವಸ್ಸುತೇಸು, ‘‘ಅನವಸ್ಸುತೋ’’ತಿ ವಾ ಞತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉದಕದನ್ತಪೋನತೋ ಅಞ್ಞಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ, ಉಭತೋಅವಸ್ಸುತತಾ, ಸಹತ್ಥಾ ಗಹಣಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಭೋಜನಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಭೋಜನಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಯತೋ ತ್ವನ್ತಿ ಯಸ್ಮಾ ತ್ವಂ. ಇಙ್ಘಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜನತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ. ಅಯಮ್ಪೀತಿ ಯಾ ಏವಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಸಾ ಏವಂ ಉಯ್ಯೋಜನೇನ ಚ ತೇನ ವಚನೇನ ಇತರಿಸ್ಸಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇನ ಚ ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ಅಜ್ಝೋಹಾರಗಣನಾಯ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾನಿ ಚ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಉಯ್ಯೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಣತ್ತಿಕಮೇವ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ವಾ ಹತ್ಥತೋ ಉದಕದನ್ತಪೋನಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣುಯ್ಯೋಜನೇ ಚ ತೇಸಂ ಪರಿಭೋಗೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏಸ ನಯೋ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ಹತ್ಥತೋ ಅವಸೇಸಗ್ಗಹಣತ್ಥಂ ಉಯ್ಯೋಜನೇ, ತೇಸಂ ಗಹಣೇ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಚ. ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪನ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ‘‘ಅನವಸ್ಸುತೋ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ¶ ವಾ, ‘‘ಕುಪಿತಾ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೀ’’ತಿ ¶ ವಾ, ‘‘ಕುಲಾನುದ್ದಯತಾಯ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೀ’’ತಿ ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾ, ‘‘ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಾ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜನಾ, ತೇನ ವಚನೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಇತರಿಸ್ಸಾ ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಭೋಜನಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭-೮-೯. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮಅಟ್ಠಮನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ¶ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಾದಿತ್ತಯೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಸಿಕ್ಖಂಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಕಿಂನುಮಾವ ಸಮಣಿಯೋತಿ ಕಿಂನು ಇಮಾ ಏವ ಸಮಣಿಯೋ. ತಾಸಾಹನ್ತಿ ತಾಸಂ ಅಹಂ. ಯಾವತತಿಯಕಪದತ್ಥೋ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ನಿಗಮನವಣ್ಣನಾ), ಅವಸೇಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಚ ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಇದಂ ಪನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಚಣ್ಡಕಾಳಿಭಿಕ್ಖುನಿಂ (ಪಾಚಿ. ೭೦೯) ಆರಬ್ಭ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿಆದಿವಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಏವಂ ವಚನಮೇವ ಚೇತ್ಥ ಚತೂಸು ಅಙ್ಗೇಸು ಪಠಮಂ ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಸಿಕ್ಖಂಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೧. ಅಧಿಕರಣಕುಪಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇತಿ ಚತುನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ. ಪಚ್ಚಾಕತಾತಿ ಪರಾಜಿತಾ. ಇದಮ್ಪಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಚಣ್ಡಕಾಳಿಂ ಆರಬ್ಭ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ’’ತಿಆದಿವಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ದಸಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಅಧಿಕರಣಕುಪಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ಪಾಪಸಮಾಚಾರಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ¶ ಸಂಸಟ್ಠಾತಿ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಅನನುಲೋಮೇನ ಗಿಹೀನಂ ಕೋಟ್ಟನಪಚನಸಾಸನಹರಣಾದಿನಾ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೇನ ಮಿಸ್ಸೀಭೂತಾ. ಪಾಪೋ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕೋ ಆಚಾರೋ ಏತಾಸನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ. ಪಾಪೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಏತಾಸನ್ತಿ ಪಾಪಸದ್ದಾ. ಪಾಪೋ ಆಜೀವಸಙ್ಖಾತೋ ಸಿಲೋಕೋ ಏತಾಸನ್ತಿ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ¶ . ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಕಮ್ಮೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನೇನ ವಿಹೇಸಿಕಾ. ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾತಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕಸ್ಸ ವಜ್ಜಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಸಂಸಟ್ಠವಿಹಾರವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥಾಪಿ ದಸಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಕಾಲೇ ಪನ ದ್ವೇತಿಸ್ಸೋ ಏಕತೋ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾತಿ.

ಪಾಪಸಮಾಚಾರಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೩. ಪಾಪಸಮಾಚಾರದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ತಾ ಸಮನುಭಟ್ಠಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ. ಏವಾಚಾರಾತಿ ಏವಂಆಚಾರಾ, ಯಾದಿಸೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಆಚಾರೋ, ತಾದಿಸೋ ಆಚಾರೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ. ಉಞ್ಞಾಯಾತಿ ಅವಞ್ಞಾಯ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಜಾನನಾಯ. ಪರಿಭವೇನಾತಿ ‘‘ಕಿಂ ಇಮಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಿಭವಿತ್ವಾ ಜಾನನೇನ. ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾತಿ ಅಸಹನತಾಯ, ಕೋಧೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವೇಭಸ್ಸಿಯಾತಿ ಬಲವನ್ತಸ್ಸ ಭಾವೇನ, ಅತ್ತನೋ ಬಲಪ್ಪಕಾಸನೇನ ಸಮುತ್ರಾಸೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ದುಬ್ಬಲ್ಯಾತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದುಬ್ಬಲಭಾವೇನ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉಞ್ಞಾಯ ಚ ಪರಿಭವೇನ ಚಾತಿ ಏವಂ ಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ವಿವಿಚ್ಚಥಾತಿ ನಾನಾ ಹೋಥ, ಅನನುಲೋಮಿಕಂ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕಸಂಸಗ್ಗಂ ಪಜಹಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ‘‘ಸಂಸಟ್ಠಾವ, ಅಯ್ಯೇ, ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥ, ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ನಾನಾ ವಿಹರಿತ್ಥಾ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥಾಪಿ ದಸಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಪಾಪಸಮಾಚಾರದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೪. ಸಙ್ಘಭೇದಕಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸಙ್ಘಭೇದಾದೀಸು ¶ ಚತೂಸು ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಂ ನ ಭಿನ್ದತಿ, ಭೇದಾಯ ಪನ ಪರಕ್ಕಮತಿ ಚೇವ ಅನುವತ್ತತಿ ಚ. ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಸಾಧಾರಣಾ ಸತ್ತ, ಅಸಾಧಾರಣಾ ದಸಾತಿ ಏವಂ ಸತ್ತರಸ. ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಚರಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹಿ ಆಪತ್ತಿಂ ಛಾದೇನ್ತಿಯಾಪಿ ಪರಿವಾಸೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಛಾದನಪಚ್ಚಯಾಪಿ ನ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ಛಾದೇತ್ವಾಪಿ ಅಛಾದೇತ್ವಾಪಿ ¶ ಏಕಂ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಮೇವ ಚರಿತಬ್ಬಂ. ತಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಂ ಸೋಧೇತ್ವಾ ವಿಹಾರಸೀಮಾಯ ವಾ, ಸೋಧೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀಹಿ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯ ವಾ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತುವಗ್ಗಂ ಗಣಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾಪೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಏಕಿಸ್ಸಾ ವಸೇನ, ಸಚೇ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ವಾ ಏಕವತ್ಥುಕಾ ವಾ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾ ವಾ, ತಾಸಂ ತಾಸಂ ವಸೇನ ¶ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತವತ್ಥುಗೋತ್ತನಾಮಆಪತ್ತಿಭೇದೇಸು ಯಂ ಯಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತಂ ತಂ ಆದಾಯ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ.

ತತ್ರಿದಂ ಪಠಮಾಪತ್ತಿವಸೇನ ಮುಖಮತ್ತನಿದಸ್ಸನಂ – ತಾಯ ಆಪನ್ನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ವುಡ್ಢಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸವಚನೀಯೋ ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಉಸ್ಸಯವಾದಂ, ಸಾಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಉಸ್ಸಯವಾದಾಯ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಯಾಚಾಮೀ’’ತಿ, ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಯಾಚಾಪೇತ್ವಾ ಬ್ಯತ್ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಟಿಬಲಾಯ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ –

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಉಸ್ಸಯವಾದಂ, ಸಾ ಸಙ್ಘಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಉಸ್ಸಯವಾದಾಯ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಯಾಚತಿ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಉಸ್ಸಯವಾದಾಯ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ದದೇಯ್ಯ, ಏಸಾ ಞತ್ತಿ.

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ…ಪೇ… ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ, ಸುಣಾತು ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘೋ…ಪೇ… ಸಾ ಭಾಸೇಯ್ಯ. ದಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ¶ ಉಸ್ಸಯವಾದಾಯ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ. ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ.

ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ‘‘ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮಿ, ಮಾನತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತವತ್ತೇನ ತಾವ ವಸಿತುಕಾಮಾಯ ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಾ ಪಕ್ಕನ್ತಾಸು ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಏಕಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ದುತಿಯಿಕಾಯ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಾಮಿ, ಮಾನತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಾಮೀ’’ತಿ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಪನ ಆಗನ್ತುಕಾಯ ಸನ್ತಿಕೇ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ನಿಕ್ಖಿತ್ತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಕತತ್ತಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ತತೋ ಪುರೇಅರುಣೇಯೇವ ಚತೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಾಮೂಪಚಾರತೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಿಹಾರೂಪಚಾರತೋ ಚ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೇ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಗುಮ್ಬವತಿಆದೀಹಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ಚತೂಹಿ ¶ ಭಿಕ್ಖೂಹಿಪಿ ತತ್ಥ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಿದೂರೇ ವಿಸುಂ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ಅಥ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ತಾವ ಏವಂ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ –

‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಉಸ್ಸಯವಾದಂ, ಸಾಹಂ ಸಙ್ಘಂ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಉಸ್ಸಯವಾದಾಯ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಯಾಚಿಂ, ತಸ್ಸಾ ಮೇ ಸಙ್ಘೋ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಉಸ್ಸಯವಾದಾಯ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಅದಾಸಿ, ಸಾಹಂ ಮಾನತ್ತಂ ಚರಾಮಿ, ವೇದಯಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ‘ವೇದಯತೀ’ತಿ ಮಂ ಸಙ್ಘೋ ಧಾರೇತೂ’’ತಿ.

ತತೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಏವಂ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ…ಪೇ… ವೇದಯಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ‘ವೇದಯತೀ’ತಿ ಮಂ ಸಙ್ಘೋ ಧಾರೇತೂ’’ತಿ. ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ¶ ಸನ್ತಿಕೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಭಿಕ್ಖೂಸು ವಾ, ದುತಿಯಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ವಾ ಪಕ್ಕನ್ತಾಸುಪಿ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಮಾನತ್ತಂ ಚಿಣ್ಣಮೇವ ಹೋತಿ. ಯಾವ ಅರುಣಂ ನ ಉಟ್ಠಹತಿ, ತಾವ ಯಂ ಪಠಮಂ ಪಸ್ಸತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ವಾ, ತಸ್ಸಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ. ಉಟ್ಠಿತೇ ಅರುಣೇ ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಪಸ್ಸಯಂ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಪಞ್ಚದಸ ಅರುಣಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ.

ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತವತ್ತಾಯ ಪನ ಆಗನ್ತುಕೇಸು ಅಸತಿ ಚತುನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ದೇವಸಿಕಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ, ಆಗನ್ತುಕೇಸು ಸತಿ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಆಗನ್ತುಕಾನಂ ಆರೋಚೇನ್ತಿಯಾ ¶ ಪಞ್ಚದಸ ದಿವಸಾನಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೭೫ ಆದಯೋ) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೭೫ ಆದಯೋ) ವುತ್ತೋ, ಚಿಣ್ಣಮಾನತ್ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ಯದಾ ಏವಂ ಚಿಣ್ಣಮಾನತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಹೋತಿ, ಅಥಸ್ಸಾ ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋತಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ¶ ¶ ಆದಿವಗ್ಗಸ್ಸ ತಾವ ಪಠಮೇ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಪತ್ತಸನ್ನಿಧಿಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಏಕಾಹಂ ಅನಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ವಾ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಂ ಪತ್ತಂ ಠಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಕಥಾಮಗ್ಗೋ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ತತ್ರ ಹಿ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ಆಪತ್ತಿ, ಇಧ ಏಕಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ತಸ್ಸ ಚ ಇಮಸ್ಸ ಚ ನಾನಾಕರಣಂ, ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಅಕಾಲಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಕಥಿನಮಾಸೇಹಿ, ಅನತ್ಥತೇ ಚೀವರಮಾಸತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಯಂ ವಾ ಪನ ಕಾಲೇಪಿ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ. ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ‘‘ಸಮ್ಪತ್ತಾ ಭಾಜೇನ್ತೂ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾ, ‘‘ಇದಂ ಗಣಸ್ಸ, ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾ, ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ದಿನ್ನಂ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ‘‘ಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಾಜಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಂ ಅತ್ತನಾ ಲದ್ಧಂ, ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾಪಿ ಯಥಾದಾನೇಯೇವ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಏವರೂಪೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಏಸೇವ ನಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ‘‘ಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ ¶ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಾಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಕಾಲಚೀವರೇ ವೇಮತಿಕಾಯ, ಕಾಲಚೀವರೇ ಅಕಾಲಚೀವರಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ¶ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭೋಸು ಕಾಲಚೀವರಸಞ್ಞಾಯ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಕಾಲಚೀವರತಾ, ತಥಾಸಞ್ಞಿತಾ, ‘‘ಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಲೇಸೇನ ಭಾಜಾಪನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಚೀವರಪರಿವತ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಹನ್ದಾತಿ ಗಣ್ಹ. ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಿಯಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇಸು ಬಹೂಸುಪಿ ಏಕಾಪತ್ತಿ, ಇತರೇಸು ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪನೇ ಪನ ಏಕಾಯ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಬಹೂಸು ಅಚ್ಛಿನ್ನೇಸುಪಿ ಏಕಾವಾಪತ್ತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪರಿಕ್ಖಾರೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಚೀವರೇಪಿ ತಿಕದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಯಾ ಪನ ತಾಯ ವಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ, ತಸ್ಸಾ ವಾ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಪರಿವತ್ತಿತಚೀವರಸ್ಸ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗತಾ, ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಂ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಚೀವರಪರಿವತ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ, ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಆಹರಾ’’ತಿ ಯಾಚಿತ್ವಾ ವಾ. ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ‘‘ಕಿನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಫಾಸು, ಕಿಂ ಆಹರಿಯತೂ’’ತಿ ವುತ್ತಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಂ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಞ್ಚೇವ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಗಹೇತುಕಾಮಾ ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನಞ್ಞೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಅನಞ್ಞೇ ಅನಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯ ಪನ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಪ್ಪಹೋನ್ತೇ ಪುನ ತಞ್ಞೇವ, ಅಞ್ಞೇನಪಿ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಞ್ಞಞ್ಚ, ಯಞ್ಚ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ, ತತೋ ಚೇ ಅಞ್ಞಂ ಸಮಗ್ಘತರಂ ¶ ಹೋತಿ, ಇಮಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸುದ್ಧಂ ¶ ಅಞ್ಞಮೇವ ಚ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಲೇಸೇನ ಗಹೇತುಕಾಮತಾ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಅಞ್ಞಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇನ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಆಹರಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿವತ್ತಾಪೇತ್ವಾ. ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಏವಂ ಮೇ ಇದಂ ದತ್ವಾ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಆಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ‘‘ನ ಮೇ ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೋ, ಇದಂ ನಾಮ ಮೇ ಆಹರಾ’’ತಿ ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ. ತಸ್ಸಾ ಚೇತಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ತೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಮೂಲೇನ ಆಹಟಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಅಞ್ಞಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಪಠಮಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೇನ. ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ದಿನ್ನೇನ. ಸಙ್ಘಿಕೇನಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ. ಪರಿಕ್ಖಾರೇನಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇನ. ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಯಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ಯೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ ದಿನ್ನೋ, ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿವತ್ತಾಪೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ತಾದಿಸೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅನಞ್ಞದತ್ಥಿಕಸಞ್ಞಾಯ, ಸೇಸಕಂ ಉಪನೇನ್ತಿಯಾ, ‘‘ತುಮ್ಹೇಹಿ ಏತದತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೋ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಇಮಿನಾ ನಾಮ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಸಾಮಿಕೇ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಉಪನೇನ್ತಿಯಾ, ಯದಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವಿಹಾರಮ್ಪಿ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಉಪನೇನ್ತೀನಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪಠಮಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ದುತಿಯಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕೇನಾಪಿ. ಏತದೇವೇತ್ಥ ನಾನಾಕರಣಂ, ಸೇಸಂ ಛಟ್ಠಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಪಠಮಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಮಹಾಜನಿಕೇನಾತಿ ಗಣಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ, ಇದಮೇತ್ಥ ಛಟ್ಠತೋ ನಾನಾಕರಣಂ.

ಪಠಮಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ದುತಿಯಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಇದಂ ಅಟ್ಠಮತೋ ಅತಿರಿತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ದ್ವೀಸುಪಿ ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಪುಗ್ಗಲಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನಾತಿ ಏಕಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ. ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕೇನ ಚ. ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಯಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ, ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ತಾದಿಸೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಛಟ್ಠಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪುಗ್ಗಲಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

೧೧. ಗರುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಗರುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಸೀತಕಾಲೇ ಪಾವುರಣಂ. ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮನ್ತಿ ಕಂಸೋ ನಾಮ ಚತುಕ್ಕಹಾಪಣಿಕೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋಳಸಕಹಾಪಣಗ್ಘನಕಂ. ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಚ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ಚ ಅಞ್ಞೇನ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಗುಣೇ ಪರಿತುಟ್ಠೇನ ‘‘ವದೇಥಾಯ್ಯೇ, ಯೇನತ್ಥೋ’’ತಿ ವುತ್ತಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ತತುತ್ತರಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲದ್ಧಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ರಾಜಾನಂ ಕಮ್ಬಲಂ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕಚತುಕ್ಕಂಸೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಊನಕಸಞ್ಞಾಯ, ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮಂ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಾ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ, ಮಹಗ್ಘಂ ಚೇತಾಪೇನ್ತಂ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗರುಪಾವುರಣತಾ, ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸತಾ, ಅನನುಞ್ಞಾತಟ್ಠಾನೇ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಗರುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ಲಹುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಲಹುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಉಣ್ಹಕಾಲೇ ಪಾವುರಣಂ. ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಪರಮನ್ತಿ ದಸಕಹಾಪಣಗ್ಘನಕಂ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಲಹುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಇತೋ ಪರಾನಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠ, ತತಿಯವಗ್ಗೇ ದಸಾತಿ ಇಮಾನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ¶ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನೀತಿ.

ಜಾತರೂಪವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಸಾಧಾರಣಾ ಅಟ್ಠಾರಸ, ಅಸಾಧಾರಣಾ ದ್ವಾದಸಾತಿ ಏವಂ ತಿಂಸ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಲಸುಣವಗ್ಗೋ

೧. ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಸು ¶ ¶ ಲಸುಣವಗ್ಗಸ್ಸ ತಾವ ಪಠಮೇ ಲಸುಣನ್ತಿ ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಜಾತಂ ಆಮಕಂ ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣಮೇವ, ನ ಏಕದ್ವಿತಿಮಿಞ್ಜಕಂ. ತಞ್ಹಿ ‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಲಸುಣಂ ಹರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಲಸುಣೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅಲಸುಣಸಞ್ಞಾಯ, ಪಲಣ್ಡುಕೇ, ಭಞ್ಜನಕೇ, ಹರಿತಕೇ, ಚಾಪಲಸುಣೇ, ಸೂಪಸಮ್ಪಾಕೇ, ಮಂಸಸಮ್ಪಾಕೇ, ತೇಲಸಮ್ಪಾಕೇ, ಸಾಳವೇ, ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಮಕಲಸುಣಞ್ಚೇವ, ಅಜ್ಝೋಹರಣಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಸಮ್ಬಾಧಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಸಮ್ಬಾಧೇತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ, ಉಪಕಚ್ಛಕೇಸು ಚ ಮುತ್ತಕರಣೇ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಂಹರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಖುರಸಣ್ಡಾಸಕತ್ತರಿಆದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸಂಹರಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನ ಲೋಮಗಣನಾಯ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅತ್ತನೋ ¶ ಅತ್ಥಾಯ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಆಪತ್ತಿಭೇದೋನತ್ಥಿ. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಬಾಧಾಭಾವೋ, ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಸಂಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸಮ್ಬಾಧಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ತಲಘಾತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ತಲಘಾತಕೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಕೇಸರೇನಾಪಿ ಮುತ್ತಕರಣಸ್ಸ ತಲಘಾತನೇ ಮುತ್ತಕರಣಮ್ಹಿ ಪಹಾರದಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ತಲಘಾತಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ನತ್ಥಿ. ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಅವತ್ವಾವ ಗಮಿಸ್ಸಾಮ. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಗಣ್ಡಂ ವಾ ವಣಂ ವಾ ಪಹರನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಬಾಧಾಭಾವೋ, ಮುತ್ತಕರಣೇ ಪಹಾರದಾನಂ, ಫಸ್ಸಸಾದಿಯನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೀತಿ.

ತಲಘಾತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಜತುಮಟ್ಠಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಜತುಮಟ್ಠಕೇತಿ ಜತುನಾ ಕತೇ ಮಟ್ಠದಣ್ಡಕೇ. ವತ್ಥುವಸೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ, ಕಾಮರಾಗೇನ ಪನ ಉಪ್ಪಲಕೇಸರಮ್ಪಿ ಪವೇಸೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಜತುಮಟ್ಠಕಸಾದಿಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ತತಿಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಜತುಮಟ್ಠಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಉದಕಸುದ್ಧಿಕನ್ತಿ ಮುತ್ತಕರಣಸ್ಸ ಧೋವನಂ. ಆದಿಯಮಾನಾಯಾತಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ. ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ¶ ಆದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ದ್ವೀಸು ಅಙ್ಗುಲೀಸು ಏಕೇಕಂ ಕತ್ವಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾತಿ ಸಚೇ ಧೋವನಕಾಲೇ ರಾಗವಸೇನ ವಿತ್ಥಾರತೋ ತತಿಯಾಯ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ಅಗ್ಗಪಬ್ಬಂ, ಗಮ್ಭೀರತೋ ಏಕಿಸ್ಸಾವ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ತತಿಯಪಬ್ಬಂ ಪವೇಸೇತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಕ್ಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಅತಿಗಮ್ಭೀರಂ ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಆದಿಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ¶ ಊನಕಸಞ್ಞಾಯ, ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಿಯನ್ತಿಯಾ, ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಅತಿರೇಕಮ್ಪಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸೇಸಂ ತತಿಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಉಪತಿಟ್ಠನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭುಞ್ಜತೋ. ಪಾನೀಯೇನಾತಿ ಸುದ್ಧೇನ ವಾ ಉದಕೇನ, ತಕ್ಕಾದೀಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರೇನ. ವಿಧೂಪನೇನಾತಿ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಬೀಜನಿಯಾ. ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಯಾ ಏತೇಸು ದ್ವೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಏವಂ ತಿಟ್ಠನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ಖಾದನ್ತಸ್ಸ ಉಪತಿಟ್ಠನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ¶ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ‘‘ಇಮಂ ಪಿವಥ, ಇಮಿನಾ ಬೀಜಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ದೇನ್ತಿಯಾ ವಾ, ದಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಉಪತಿಟ್ಠಾಪನತ್ಥಂ ಆಣಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಾನಂ, ಪಾನೀಯಸ್ಸ ವಾ ವಿಧೂಪನಸ್ಸ ವಾ ಗಹಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಉಪತಿಟ್ಠನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಆಮಕಧಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ವಿಞ್ಞತ್ವಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತರಮ್ಪಿ ಯಾಚಿತ್ವಾ. ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅಜ್ಝೋಹರೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥ ಚ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ಚೇವ ಭೋಜನಞ್ಚ ಪಮಾಣಂ, ತಸ್ಮಾ ಸಯಂ ವಿಞ್ಞತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ¶ , ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಸಯಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ದನ್ತೇಹಿ ಸಂಖಾದನಂ, ತಾವ ಪುಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಯಂ ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ ವಾ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ¶ ವಾ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ಪನ ಸಯಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾಪಿ ಕಾರೇತ್ವಾಪಿ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಆಬಾಧೇ ಸತಿ ಸೇದಕಮ್ಮಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲಬ್ಭಮಾನಂ ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಿಯಾ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಮುಗ್ಗಮಾಸಾದಿಅಪರಣ್ಣಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಂ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪಾಪನಂ ವಾ, ಪಟಿಲಾಭೋ, ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ವಾ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಆಮಕಧಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಪಠಮಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಸಙ್ಕಾರನ್ತಿ ಕಚವರಂ. ವಿಘಾಸನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪರಿಭುತ್ತಾವಸೇಸಂ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠೋದಕಮ್ಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ, ಅಟ್ಠಿಕಚಲಕೇಸು ಪನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ. ತಿರೋಕುಟ್ಟೇ ವಾ ತಿರೋಪಾಕಾರೇ ವಾತಿ ಯಸ್ಸಕಸ್ಸಚಿ ಕುಟ್ಟಸ್ಸ ವಾ ಪಾಕಾರಸ್ಸ ವಾ ಪರತೋ. ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ಏಕತೋ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇ ಏಕಾಪತ್ತಿ, ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಬಹುಕೇಪಿ ಛಡ್ಡಿತೇ ಏಕಾವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಉಚ್ಚಾರಂ ತಿರೋಕುಟ್ಟೇ ಛಡ್ಡನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ¶ , ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ವಾ ಅವಲಞ್ಜೇ ವಾ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಚ್ಚಾರಾದಿಭಾವೋ, ಅನೋಲೋಕನಂ, ವಲಞ್ಜನಟ್ಠಾನಂ, ತಿರೋಕುಟ್ಟತಿರೋಪಾಕಾರತಾ, ಛಡ್ಡನಂ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪಠಮಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ದುತಿಯಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಹರಿತೇತಿ ಖೇತ್ತೇ ವಾ ನಾಳಿಕೇರಾದಿಆರಾಮೇ ವಾ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ರೋಪಿಮಹರಿತಟ್ಠಾನೇ. ತಾನಿ ವತ್ಥೂನಿ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ¶ ಆಪತ್ತಿ, ತಾದಿಸೇ ಠಾನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಉದಕಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಮತ್ಥಕಚ್ಛಿನ್ನಂ ನಾಳಿಕೇರಮ್ಪಿ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಉಚ್ಚಾರಾದೀನಿ ಹರಿತೇ ಛಡ್ಡನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾಪಿ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಬೀಜೇ ಖೇತ್ತೇ ಯಾವ ಅಙ್ಕುರೋ ನ ಉಟ್ಠಹತಿ, ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಹರಿತೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅಹರಿತಸಞ್ಞಾಯ ಛಡ್ಡಿತಖೇತ್ತೇ ವಾ, ಸಾಮಿಕೇ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ವಾ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ಅಟ್ಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ನಚ್ಚಗೀತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ನಚ್ಚನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮೋರನಚ್ಚಮ್ಪಿ. ಗೀತನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಧಮ್ಮಭಾಣಕಗೀತಮ್ಪಿ. ವಾದಿತನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಉದಕಭೇರಿವಾದಿತಮ್ಪಿ. ದಸ್ಸನಾಯಾತಿ ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯತ್ಥ ಠಿತಾ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ, ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇ ಏಕಾಪತ್ತಿ, ತಂ ತಂ ದಿಸಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಆಪತ್ತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ನಚ್ಚಾದೀನಿ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಯಂ ತಾನಿ ವತ್ಥೂನಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಆಣಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಉಪಹಾರಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಈದಿಸೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ವಾ ಭಣನ್ತಿಯಾ, ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಉಪಹಾರಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವಾತಿ ಸಬ್ಬಅಟ್ಠಕಥಾಸು (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೩೫-೮೩೭) ವುತ್ತಂ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ. ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಉಪಟ್ಠಾನಕರಣಂ ನಾಮ ಸುನ್ದರ’’ನ್ತಿ ಈದಿಸಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಭಣನ್ತಿಯಾ, ಆರಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ವಾ ಸುಣನ್ತಿಯಾ ವಾ, ತಥಾ ಅತ್ತನೋ ಠಿತೋಕಾಸಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪಯೋಜಿತಂ ಪಟಿಪಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಂ ಸಲಾಕಭತ್ತಾದಿಕೇ ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ¶ ಗನ್ತ್ವಾ, ಆಪದಾಸು ವಾ ಸಮಜ್ಜಟ್ಠಾನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾಪಿ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ವಾ ಸುಣನ್ತಿಯಾ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಚ್ಚಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾ ¶ ಗಮನಂ, ದಸ್ಸನಂ ವಾ ಸವನಂ ¶ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ನಚ್ಚಗೀತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಲಸುಣವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

೨. ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೋ

೧. ರತ್ತನ್ಧಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅನ್ಧಕಾರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ರತ್ತನ್ಧಕಾರೇತಿ ರತ್ತಿಅನ್ಧಕಾರೇ. ಅಪ್ಪದೀಪೇತಿ ಪಜ್ಜೋತಚನ್ದಸೂರಿಯಅಗ್ಗೀಸು ಏಕೇಕೇನಾಪಿ ಅನೋಭಾಸಿತೇ. ಪುರಿಸೇನಾತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠಿತುಂ ಸಲ್ಲಪಿತುಞ್ಚ ವಿಞ್ಞುನಾ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ. ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತಮತ್ತಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯಾತಿ ತತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಗೇಹಸಿತಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿಯಾಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ, ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾಪಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿಯಾ, ಸಲ್ಲಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞುಂ ದುತಿಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖಾಯ, ಅಞ್ಞವಿಹಿತಾಯ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ರತ್ತನ್ಧಕಾರತಾ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಾನಂ ವಾ ಸಲ್ಲಪನಂ ವಾ, ಸಹಾಯಾಭಾವೋ, ರಹೋಪೇಕ್ಖತಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇತಿ ಕುಟ್ಟಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ, ಇದಮೇವೇತ್ಥ ನಾನತ್ತಂ.

ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಲ್ಲಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ¶ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇತಿ ನಾನಂ, ಸೇಸಂ ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಲ್ಲಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ದುತಿಯಿಕಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ರಥಿಕಾಯಾತಿ ರಚ್ಛಾಯಂ. ಬ್ಯೂಹೇತಿ ಅನಿವಿದ್ಧರಚ್ಛಾಯಂ ¶ . ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇತಿ ಚಚ್ಚರೇ. ನಿಕಣ್ಣಿಕಂ ವಾ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕಣ್ಣಮೂಲೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ. ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅನಾಚಾರಂ ಚರಿತುಕಾಮತಾಯ ‘‘ಗಚ್ಛ ತ್ವ’’ನ್ತಿ ದುತಿಯಿಕಂ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ತಾವ ಸನ್ತಿಟ್ಠನಾದೀಸು ತೀಣಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಉಯ್ಯೋಜೇನ್ತಿಯಾ ಪನ ಉಯ್ಯೋಜನೇ ಚ ಹತ್ಥಪಾಸವಿಜಹನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ವಿಜಹಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಪುರಿಮತ್ತಯಸದಿಸಮೇವ. ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಪನ ‘‘ನ ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತುಕಾಮಾ, ಸತಿ ಕರಣೀಯೇ ದುತಿಯಿಕಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೫೨) ಏತ್ತಕಂ ಅಧಿಕನ್ತಿ.

ದುತಿಯಿಕಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಅನಾಪುಚ್ಛಾಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಪುರೇಭತ್ತನ್ತಿ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಂ ಉಪಾದಾಯ ಯಾವ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಂ. ಆಸನೇತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸೋಕಾಸಭೂತೇ. ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞುಂ ಮನುಸ್ಸಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ. ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಛನ್ನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನೋವಸ್ಸಕಂ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಅನೋಕಾಸೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಆಪುಚ್ಛಿತೇ ¶ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ. ಆಪುಚ್ಛಿತಸಞ್ಞಾಯ ಪನ, ಅಸಂಹಾರಿಮೇ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ¶ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪುರೇಭತ್ತತಾ, ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸಜ್ಜಾ, ಆಸನಸ್ಸ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋಕಾಸತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾ ಅನಾಪುಚ್ಛನಂ, ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅನಾಪುಚ್ಛಾಅಭಿನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತನ್ತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ವೀತಿವತ್ತೇ ಯಾವ ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ. ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಆದಿಮ್ಹಿ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ, ಅನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾವ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ ಏಕಾ, ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿಯಾ ದ್ವೇ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಆಸನೇ ಅಭಿನಿಸೀದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ¶ , ಸೇಸಂ ಪಞ್ಚಮಸದಿಸಮೇವ. ಯಥಾ ಪನ ತತ್ಥ ಅಸಂಹಾರಿಮೇ, ಏವಮಿಧ ಧುವಪಞ್ಞತ್ತೇ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಅಭಿನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸನ್ಥರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ವಿಕಾಲೇತಿ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ. ಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರಮ್ಪಿ, ಸೇಸಂ ಛಟ್ಠಸದಿಸಮೇವ.

ಇದಂ ಪನ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ವಿಕಾಲೇ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅನಾಪತ್ತಿಯಞ್ಚೇತ್ಥ ಧುವಪಞ್ಞತ್ತಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸನ್ಥರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಪರಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ¶ ದುಗ್ಗಹಿತೇನ ದೂಪಧಾರಿತೇನಾತಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ, ತತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ಗಹಿತೇನ ಚ ಉಪಧಾರಿತೇನ ಚ. ಪರನ್ತಿ ‘‘ಅಹಂ ಕಿರಯ್ಯೇ ಅಯ್ಯಂ ನ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಉಪಟ್ಠಹಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೮೬೯) ನಯೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಪರಂ ಉಜ್ಝಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಂಯೇವ ಅನಾಪತ್ತಿ. ದುಗ್ಗಹಿತತಾ, ಉಜ್ಝಾಪನಂ, ಯಂ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಪರಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಪರಅಭಿಸಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯಾತಿ ಸಪಥಂ ಕರೇಯ್ಯ. ತತ್ಥ ‘‘ನಿರಯೇ ಉಪಪಜ್ಜಾಮಿ, ನಿರಯೇ ಉಪಪಜ್ಜತೂ’’ತಿಏವಮಾದೀನಿ ವದಮಾನಾ ನಿರಯೇನ ಅಭಿಸಪತಿ ನಾಮ, ಅಕ್ಕೋಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಗಿಹಿನೀ ಹೋಮಿ, ಗಿಹಿನೀ ಹೋತೂ’’ತಿಏವಮಾದೀನಿ ವದಮಾನಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ. ತಸ್ಸಾ ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಚಣ್ಡಕಾಳಿಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಅಭಿಸಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಯಾ ವಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೇನ ವಾ ಮನುಸ್ಸದೋಭಗ್ಗೇನ ವಾ ಅಭಿಸಪನೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತ್ಥಧಮ್ಮಾನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನಂ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಿರಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ಅಭಿಸಪನಂ ¶ , ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅತ್ಥಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರಾದೀನಂ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅಟ್ಠಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪರಅಭಿಸಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ರೋದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ವಧಿತ್ವಾತಿ ಹತ್ಥಾದೀಹಿ ಪಹರಿತ್ವಾ, ಉಭಯಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಚಣ್ಡಕಾಳಿಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ತಾನಂ ವಧಿತ್ವಾ ರೋದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಕೇವಲಂ ವಧನ್ತಿಯಾ ವಾ ರೋದನ್ತಿಯಾ ವಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಞಾತಿರೋಗಭೋಗಬ್ಯಸನೇಹಿ ಫುಟ್ಠಾಯ ಕೇವಲಂ ರೋದನ್ತಿಯಾ ಏವ ನ ವಧನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅತ್ತಾನಂ ವಧನಞ್ಚೇವ, ರೋದನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಮೇವಾತಿ.

ರೋದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

೩. ನಗ್ಗವಗ್ಗೋ

೧. ನಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನಗ್ಗವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ನಗ್ಗಾತಿ ಅನಿವತ್ಥಾ ವಾ ಅಪಾರುತಾ ವಾ. ಏವಞ್ಹಿ ನಹಾಯನ್ತಿಯಾ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ನಹಾನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ನಹಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಉದಕಸಾಟಿಕಚೀವರೇ ಅಚ್ಛಿನ್ನೇ ವಾ ನಟ್ಠೇ ವಾ, ‘‘ಮಹಗ್ಘಂ ಇದಂ ದಿಸ್ವಾ ಚೋರಾಪಿ ಹರೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ವಾ ನಹಾಯನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಗ್ಗತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ನಹಾನಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ನಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಉದಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅಪ್ಪಮಾಣಿಕಾಯೋ ಉದಕಸಾಟಿಕಾಯೋ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಬ್ಬಂ ರತನವಗ್ಗೇ ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಉದಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾತಿ ದುಸ್ಸಿಬ್ಬಿತಂ ಪುನಸಿಬ್ಬನತ್ಥಾಯ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ. ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀತಿ ದಸಸು ಅನ್ತರಾಯೇಸು ಏಕೇಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಅಸತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಚತೂಹಪಞ್ಚಾಹಾತಿ ¶ ವಿಸಿಬ್ಬಿತದಿವಸತೋ ಪಞ್ಚ ದಿವಸೇ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ‘‘ನೇವ ಸಿಬ್ಬಿಸ್ಸಾಮಿ ¶ , ನ ಸಿಬ್ಬಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಂ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ನ ಸಿಬ್ಬನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪರಿಕ್ಖಾರೇ. ಯಾ ಪನ ಅನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ವಾ ಹೋತಿ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಲಭತಿ, ಕರೋನ್ತೀ ವಾ ಪಞ್ಚಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ, ಗಿಲಾನಾಯ ಚ, ಆಪದಾಸು ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಸನ್ತಕತಾ, ಸಿಬ್ಬನತ್ಥಾಯ ವಿಸಿಬ್ಬನಂ ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬಾಪನಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾ ಪಞ್ಚಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಪಞ್ಚ ಅಹಾನಿ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಪಞ್ಚಾಹಮೇವ ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ. ಸಙ್ಘಾಟೀನಂ ಚಾರೋ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರೋ, ಪರಿಭೋಗವಸೇನ ವಾ ಓತಾಪನವಸೇನ ವಾ ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠೇನ ‘ಸಙ್ಘಾಟೀ’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಂ ತಿಚೀವರಂ, ಉದಕಸಾಟಿಕಾ, ಸಂಕಚ್ಚಿಕಾತಿ ಇಮೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಪರಿವತ್ತನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ¶ ಛಟ್ಠೇ ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಪರಿವತ್ತಿತೇ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ, ಪಞ್ಚಸು ಪಞ್ಚ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸನ್ತರುತ್ತರೇನ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪಞ್ಚಾಹಾನತಿಕ್ಕನ್ತೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಾಯ, ಪಞ್ಚಮಂ ದಿವಸಂ ಪಞ್ಚ ಚೀವರಾನಿ ನಿವಾಸೇನ್ತಿಯಾ ವಾ ಪಾರುಪನ್ತಿಯಾ ವಾ ಓತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ‘‘ಇದಂ ಮೇ ಚೀವರಂ ಮಹಗ್ಘಂ ಈದಿಸೇ ಚೋರಭಯೇ ನ ಸಕ್ಕಾ ಧಾರೇತು’’ನ್ತಿ ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರತಾ, ಪಞ್ಚಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ಅಪರಿವತ್ತನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ¶ ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯನ್ತಿ ಸಙ್ಕಮೇತಬ್ಬಂ ಚೀವರಂ, ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಸನ್ತಕಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಹಿತಂ ಪುನ ಪಟಿದಾತಬ್ಬಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಸಚೇ ತಂ ನಿವಾಸೇತಿ ವಾ ಪಾರುಪತಿ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಾರುಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಯಾ ಪನ ತಾಯ ವಾ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ವಾ ಆಪುಚ್ಛಾ, ಅಚ್ಛಿನ್ನನಟ್ಠಚೀವರಿಕಾ ವಾ ಹುತ್ವಾ, ‘‘ಇದಂ ಮೇ ಚೀವರಂ ಮಹಗ್ಘಂ ಈದಿಸೇ ಚೋರಭಯೇ ನ ಸಕ್ಕಾ ಧಾರೇತು’’ನ್ತಿ ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ವಾ ಧಾರೇತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಸನ್ತಕತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ಧಾರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಗಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಗಣಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ. ಚೀವರಲಾಭನ್ತಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಮ್ಪಿ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಲಭಿತಬ್ಬಂ ಚೀವರಂ. ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಯಥಾ ತೇ ದಾತುಕಾಮಾ ನ ದೇನ್ತಿ, ಏವಂ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಚೇ ತಸ್ಸಾ ವಚನೇನ ತೇ ನ ದೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಗಣಸ್ಸ ಚೀವರಲಾಭನ್ತರಾಯಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪರಿಕ್ಖಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ಪನ ಏಕಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಚೀವರಲಾಭೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ‘‘ಸಮಗ್ಘಕಾಲೇ ದಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವಾರೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮತಾ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತಭಾವೋ, ವಿನಾ ಆನಿಸಂಸದಸ್ಸನೇನ ಅನ್ತರಾಯಕರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಗಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗನ್ತಿ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಕರೀಯಮಾನಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗ. ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ಪಟಿಸೇಧೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಪಟಿಸೇಧೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಂ ಪಟಿಬಾಹನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಧಮ್ಮಿಕೇ ವೇಮತಿಕಾಯ, ಅಧಮ್ಮಿಕೇ ಧಮ್ಮಿಕಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಅಧಮ್ಮಿಕಸಞ್ಞಾಯ, ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಪಟಿಬಾಹನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಸ್ಸ ಧಮ್ಮಿಕತಾ, ಧಮ್ಮಿಕಸಞ್ಞಿತಾ, ವಿನಾ ಆನಿಸಂಸೇನ ಪಟಿಬಾಹನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಸಮಣಚೀವರನ್ತಿ ಕಪ್ಪಕತಂ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಂ, ಏವರೂಪಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಮಾತಾಪಿತರೋ ¶ ಚ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ಸಮಣಚೀವರದಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾಪಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ತಾವಕಾಲಿಕಮೇವ ದೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಮಣಚೀವರತಾ, ಠಪೇತ್ವಾ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಚ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಚ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದಾನಂ, ಅತಾವಕಾಲಿಕತಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಕಾಲಅತಿಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯಾತಿ ದುಬ್ಬಲಾಯ ಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ, ‘‘ಸಚೇ ಸಕ್ಕೋಮ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮತ್ತಂ ಸುತ್ವಾ ಉಪ್ಪಾದಿತಾಯ ಆಸಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ ¶ . ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಕಾಲಚೀವರೇ ಭಾಜಿಯಮಾನೇ ‘‘ಆಗಮೇಯ್ಯಾಥ, ಅಯ್ಯೇ, ಅತ್ಥಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಂ ಚೀವರಕಾಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಂ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರದಿವಸಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ದುಬ್ಬಲಚೀವರೇ ¶ ವೇಮತಿಕಾಯ, ಅದುಬ್ಬಲಚೀವರೇ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಅದುಬ್ಬಲಚೀವರಸಞ್ಞಾಯ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘ನ ಸಕ್ಕೋಮಾ’ತಿ ವದನ್ತಿ, ‘‘ಇದಾನಿ ಪನ ತೇಸಂ ಕಪ್ಪಾಸೋ ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ, ಸದ್ಧೋ ವಾ ಪುರಿಸೋ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಆಗತೇ ಅದ್ಧಾ ದಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವಾರೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ದುಬ್ಬಲಚೀವರತಾ, ದುಬ್ಬಲಸಞ್ಞಿತಾ, ವಿನಾ ಆನಿಸಂಸೇನ ನಿವಾರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಕಾಲಅತಿಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಕಥಿನುದ್ಧಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ದಾತುಕಾಮೇನ ಉಪಾಸಕೇನ ಯತ್ತಕೋ ಅತ್ಥಾರಮೂಲಿಕೋ ಆನಿಸಂಸೋ, ತತೋ ಅಧಿಕಂ ವಾ ಸಮಕಂ ವಾ ದತ್ವಾ ಯಾಚಿತೇನ ಸಮಗ್ಗೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ ಯಂ ಕಥಿನಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇನ ಅನ್ತರಾ ಉದ್ಧರೀಯತಿ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಉದ್ಧಾರೋ ‘ಧಮ್ಮಿಕೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವರೂಪಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ನಿವಾರೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ನಿವಾರೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ಪಟಿಬಾಹನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಸತ್ತಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಕಥಿನುದ್ಧಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಗ್ಗವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

೪. ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೋ

೧. ಏಕಮಞ್ಚತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತುವಟ್ಟವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುನ್ತಿ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ. ತಾಸು ಪನ ಏಕಾಯ ವಾ ನಿಪನ್ನಾಯ ಅಪರಾ ನಿಪಜ್ಜತು, ದ್ವೇಪಿ ವಾ ಸಹೇವ ನಿಪಜ್ಜನ್ತು, ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ದ್ವಿನ್ನಂ ಏಕಮಞ್ಚೇ ತುವಟ್ಟನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಚೇ ಪನ ಏಕಾಯ ನಿಪನ್ನಾಯ ಏಕಾ ನಿಸೀದತಿ, ಉಭೋ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಿ, ತಾಸಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏಕಮಞ್ಚತಾ, ದ್ವಿನ್ನಂ ತುವಟ್ಟನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಏಕಮಞ್ಚತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಏಕತ್ಥರಣತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ¶ ಏಕಂ ಅತ್ಥರಣಞ್ಚೇವ ಪಾವುರಣಞ್ಚ ಏತಾಸನ್ತಿ ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾ, ಸಂಹಾರಿಮಾನಂ ಪಾವಾರತ್ಥರಣಕಟಸಾರಕಾದೀನಂ ಏಕಂ ಅನ್ತಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ತುವಟ್ಟೇನ್ತೀನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ತಂಯೇವ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ತಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತೀನಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ತುವಟ್ಟನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅತ್ಥರಣೇ ವಾ ಪಾವುರಣೇ ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ದುಕ್ಕಟಂ, ನಾನತ್ಥರಣಪಾವುರಣೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ನಾನತ್ಥರಣಪಾವುರಣಸಞ್ಞಾಯ, ವವತ್ಥಾನಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಏಕತ್ಥರಣತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಅಫಾಸುಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಅಫಾಸುನ್ತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಅಫಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರತೋ ಚಙ್ಕಮನಟ್ಠಾನನಿಸ್ಸಜ್ಜಾದಯೋ ವಾ ಉದ್ದಿಸಉದ್ದಿಸಾಪನಪರಿಪುಚ್ಛನಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಚಙ್ಕಮನೇ ನಿವತ್ತನಗಣನಾಯ, ಠಾನಾದೀಸು ಪಯೋಗಗಣನಾಯ, ಉದ್ದೇಸಾದೀಸು ಪದಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಫಾಸುಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ನ ಅಫಾಸುಕಾಮತಾಯ, ಆಪುಚ್ಛಾ ಪುರತೋ ಚಙ್ಕಮನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅಫಾಸುಕಾಮತಾ, ಅಫಾಸುಕರಣಂ, ಅನಾಪುಚ್ಛನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಅಫಾಸುಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ನಉಪಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ದುಕ್ಖಿತನ್ತಿ ಗಿಲಾನಂ. ಸಹಜೀವಿನಿನ್ತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನಿಂ. ನೇವ ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾತಿ ತಸ್ಸಾ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಸಯಂ ವಾ ಅಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಪರೇಹಿ ವಾ ಅಕಾರೇನ್ತಿಯಾ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ದುಕ್ಖಿತಂ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ಅನುಪಟ್ಠಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅನ್ತೇವಾಸಿನಿಯಾ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದಸಸು ಅಞ್ಞತರನ್ತರಾಯೇ ಸತಿ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಿಲಾನತಾ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ಉಪಟ್ಠಾನೇ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ನಉಪಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಉಪಸ್ಸಯಂ ದತ್ವಾತಿ ಸಕವಾಟಬದ್ಧಂ ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕವಿಹಾರಂ ದತ್ವಾ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯಾತಿ ಬಹೂನಿಪಿ ದ್ವಾರಾನಿ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇನ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇನ್ತಿಯಾ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ, ನಾನಾಪಯೋಗೇಹಿ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ, ಆಣತ್ತಿಯಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಇಮಞ್ಚಿಮಞ್ಚ ದ್ವಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಹೀ’’ತಿ ಆಣಾಪೇತಿ, ಏಕಾಯ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಏವ ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏತಾದಿಸೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಕವಾಟಬದ್ಧತೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಸಕವಾಟಬದ್ಧತೋ ವಾ ಅಕವಾಟಬದ್ಧತೋ ವಾ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪರಿಕ್ಖಾರನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ಸೇಸಂ ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಸಂಸಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠಂ ¶ ಉತ್ತಾನಪದತ್ಥಮೇವ. ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಚಣ್ಡಕಾಳಿಂ ಆರಬ್ಭ ಸಂಸಟ್ಠವಿಹಾರವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಪಠಮಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಸಂಸಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಅನ್ತೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇತಿ ಯಸ್ಸ ವಿಜಿತೇ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಸ ರಟ್ಠೇ. ಅಸತ್ಥಿಕಾ ಚಾರಿಕನ್ತಿ ವಿನಾ ಸತ್ಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ, ಗಾಮನ್ತರಗಣನಾಯ, ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಅದ್ಧಯೋಜನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ದೇಸಚಾರಿಕಂ ¶ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಸತ್ಥೇನ ಸಹ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ, ಖೇಮೇ ಅಪ್ಪಟಿಭಯೇ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನ್ತೋರಟ್ಠತಾ, ಅಖೇಮತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅನ್ತೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ತಿರೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ತಿರೋರಟ್ಠೇತಿ ಯಸ್ಸ ವಿಜಿತೇ ವಿಹರತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ರಟ್ಠೇ. ಸೇಸಂ ಸತ್ತಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ನಗರಂ ಪನೇತ್ಥ ರಾಜಗಹನ್ತಿ.

ತಿರೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಅನ್ತೋವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಅನ್ತೋವಸ್ಸನ್ತಿ ಪುರಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ಅವಸಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ವಸ್ಸಸ್ಸ ¶ ಅನ್ತೋಯೇವ. ಇಧ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಉಬ್ಬಳ್ಹಾಯ ವಾ ಆಪದಾಸು ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ಅಟ್ಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಅನ್ತೋವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಚಾರಿಕನಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾತಿ ಪುರಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ವುಟ್ಠಾ. ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನೀತಿ ಏತ್ಥ ಪವಾರೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಯೋಜನಾನಿ ಗನ್ತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಛಸು ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ. ಸಚೇ ಪನ ತೀಣಿ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇನೇವ ಮಗ್ಗೇನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಆಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಂ ಅದ್ಧಾನಂ ನ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ವಸ್ಸಂ ವಸಿತ್ವಾ ಚಾರಿಕಂ ಅಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅನ್ತರಾಯೇ ಸತಿ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ದುತಿಯಿಕಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಅಕಿರಿಯಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಚಾರಿಕನಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

೫. ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗೋ

೧. ರಾಜಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ರಾಜಾಗಾರನ್ತಿ ರಞ್ಞೋ ಕೀಳನಘರಂ. ಚಿತ್ತಾಗಾರನ್ತಿ ಕೀಳನಚಿತ್ತಸಾಲಂ. ಆರಾಮನ್ತಿ ಕೀಳನಉಪವನಂ. ಉಯ್ಯಾನನ್ತಿ ¶ ಕೀಳನುಯ್ಯಾನಂ. ಪೋಕ್ಖರಣಿನ್ತಿ ಕೀಳನಪೋಕ್ಖರಣಿಂ. ದಸ್ಸನಾಯಾತಿ ¶ ‘‘ಏತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ¶ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ಪದಂ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಾಪಿ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ. ಸಚೇ ಪನ ತಂ ತಂ ವಿಲೋಕೇತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ, ಗೀವಂ ಪರಿವತ್ತನಪ್ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ, ನ ಉಮ್ಮೀಲನಗಣನಾಯ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಚಿತ್ತಾಗಾರಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅವಸೇಸೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ನಚ್ಚದಸ್ಸನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ.

ರಾಜಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಆಸನ್ದಿಪರಿಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಆಸನ್ದೀ ನಾಮ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪ್ಪಮಾಣಾ ವುಚ್ಚತಿ. ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ನಾಮ ಸಂಹಾರಿಮೇನ ವಾಳೇನ ಕತೋತಿ ವುತ್ತೋ. ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ನಿಸೀದನನಿಪಜ್ಜನಪ್ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಆಸನ್ದಿಪಲ್ಲಙ್ಕಪರಿಭೋಗವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಆಸನ್ದಿಯಾ ಪಾದೇ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ, ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ವಾಳೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಸನ್ದಿಪಲ್ಲಙ್ಕತಾ, ನಿಸೀದನಂ ನಿಪಜ್ಜನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಆಸನ್ದಿಪರಿಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಸುತ್ತಕನ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಂ. ಕನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಯತ್ತಕಂ ಹತ್ಥೇನ ಅಞ್ಛಿತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ತಕ್ಕಮ್ಹಿ ವೇಠಿತೇ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ. ಇದಞ್ಹಿ ಸನ್ಧಾಯ ಪದಭಾಜನೀಯೇ (ಪಾಚಿ. ೯೮೮) ‘‘ಉಜ್ಜವುಜ್ಜವೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಸುತ್ತಂ ಕನ್ತನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಕನ್ತನತೋ ಪುಬ್ಬೇ ¶ ಕಪ್ಪಾಸವಿಚಿನನಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ಹತ್ಥವಾರಗಣನಾಯ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ. ಕನ್ತಿತಸುತ್ತಂ ಕನ್ತನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಕನ್ತಿತತಾ, ಕನ್ತನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸುತ್ತಕನ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚನ್ತಿ ಗಿಹೀನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ. ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಅತ್ತನೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಅಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಯಾಗುಪಚನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿ, ಪುಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯಾಗುಆದೀಸು ಭಾಜನಗಣನಾಯ, ಖಾದನೀಯಾದೀಸು ಪೂವಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಗಿಹೀನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಯಾಗುಪಾನೇ ವಾ ಭತ್ತೇ ವಾ ಚೇತಿಯಪೂಜಾಯ ವಾ ಕರೀಯಮಾನಾಯ ತೇಸಂ ಸಹಾಯಭಾವೇನ ಯಾಗುಪಚನಾದೀನಿ, ಅತ್ತನೋ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಸ್ಸ ಚ ತಾನಿಯೇವ ಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಣಂ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಅಧಿಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಂ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಇಧ ಚೀವರಸಿಬ್ಬನೇ ವಿಯ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಏಕಾಹಮ್ಪಿ ಪರಿಹಾರೋ ನತ್ಥಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅಧಿಕರಣಂ ನವೂಪಸಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಅಧಿಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಭೋಜನದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ¶ ಸಹತ್ಥಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಅವಸೇಸಾನಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ ದದನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯದಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಉದಕದನ್ತಪೋನೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಯಾ ಪನ ದಾಪೇತಿ ನ ದೇತಿ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ಬಾಹಿರಲೇಪಂ ದೇತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ ಅಜ್ಝೋಹರಣಿಯಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಸಹತ್ಥಾ ದಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಭೋಜನದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಆವಸಥಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಆವಸಥಚೀವರನ್ತಿ ‘‘ಉತುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತೂ’’ತಿ ದಿನ್ನಚೀವರಂ. ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಚತುತ್ಥೇ ದಿವಸೇ ಧೋವಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಸಾಮಣೇರಿಯಾಪಿ ಉತುನಿಯಾ ಅದತ್ವಾ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಆವಸಥಚೀವರಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಸಞ್ಞಾಯ, ಪುನ ಪರಿಯಾಯೇನ ವಾ, ಅಞ್ಞಾಸಂ ಉತುನೀನಂ ಅಭಾವೇನ ವಾ, ಅಚ್ಛಿನ್ನನಟ್ಠಚೀವರಿಕಾಯ ವಾ, ಆಪದಾಸು ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆವಸಥಚೀವರತಾ, ಚತುತ್ಥದಿವಸತಾ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಆವಸಥಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಆವಸಥವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ¶ ಆವಸಥನ್ತಿ ಕವಾಟಬದ್ಧವಿಹಾರಂ. ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ರಕ್ಖಣತ್ಥಾಯ ಅದತ್ವಾ, ‘‘ಇದಂ ಜಗ್ಗೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸಕಗಾಮತೋ ಅಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ ಏಕರತ್ತಿವಾಸತ್ಥಾಯಪಿ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆವಸಥಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಪಠಮಪಾದೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಆವಸಥಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಕವಾಟಬದ್ಧೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಸಞ್ಞಾಯ, ಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇ, ಪಟಿಜಗ್ಗಿಕಂ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಕವಾಟಬದ್ಧತಾ, ವುತ್ತನಯೇನ ಪಕ್ಕಮನಂ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನೀತಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಆವಸಥವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾಪರಿಯಾಪುಣನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಬಾಹಿರಕಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಂ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥಧನುಥರುಸಿಪ್ಪಆಥಬ್ಬಣಖಿಲನವಸೀಕರಣಸೋಸಾಪನಮನ್ತಾಗದಪ್ಪಯೋಗಾದಿಭೇದಂ ¶ ಪರೂಪಘಾತಕರಂ ವಿಜ್ಜಂ. ಪರಿಯಾಪುಣೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಪದಾದಿವಸೇನ ಪರಿಯಾಪುಣನ್ತಿಯಾ ಪದಗಣನಾಯ ಚೇವ ಅಕ್ಖರಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ.

ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾಪರಿಯಾಪುಣನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾವಾಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಪದಂ ವಿಸೇಸೋ. ಉಭಯಮ್ಪಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಚೇವ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಆರಬ್ಭ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ಪರಿಯಾಪುಣನವಾಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಲೇಖೇ, ಧಾರಣಾಯ ¶ ಚ, ಗುತ್ತತ್ಥಾಯ ಚ ಯಕ್ಖಪರಿತ್ತನಾಗಮಣ್ಡಲಾದಿಕೇ ¶ ಸಬ್ಬಪರಿತ್ತೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜತಾ, ಪರಿಯಾಪುಣನವಾಚನಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೀಸುಪಿ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾವಾಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

೬. ಆರಾಮವಗ್ಗೋ

೧. ಆರಾಮಪವಿಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಆರಾಮವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮನ್ತಿ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇಪಿ ವಸನ್ತಿ, ತಂ ಪದೇಸಂ. ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಸಾಮಣೇರಆರಾಮಿಕೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ, ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆರಾಮಂ ಪವಿಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಜಾನಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕ’’ನ್ತಿ ಚ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ, ಸಭಿಕ್ಖುಕೇ ವೇಮತಿಕಾಯ, ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಸಭಿಕ್ಖುಕಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ದುವಿಧೇಪಿ ಅಭಿಕ್ಖುಕಸಞ್ಞಾಯ, ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸನ್ತಿಯಾ, ಪಠಮಪ್ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸೀಸಂನುಲೋಕಿಕಾಯ, ಯತ್ಥ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ, ತತ್ಥ ‘‘ತಾಸಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ, ಆರಾಮೇನ ವಾ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ತೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಭಿಕ್ಖುಕಾರಾಮತಾ ¶ , ಸಭಿಕ್ಖುಕಸಞ್ಞಿತಾ, ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮನುಭಾಸನಸಮಉಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಆರಾಮಪವಿಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಭಿಕ್ಖುಅಕ್ಕೋಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯಾತಿ ದಸನ್ನಂ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯ. ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಭಯಮಸ್ಸ ಉಪದಂಸೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉಪಾಲಿಂ ಅಕ್ಕೋಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅಕ್ಕೋಸನಪರಿಭಾಸನಂ, ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರತಾದೀನಂ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಭಿಕ್ಖುಅಕ್ಕೋಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಗಣಪರಿಭಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಚಣ್ಡಿಕತಾತಿ ಕುದ್ಧಾ. ಗಣನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ. ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಬಾಲಾ ಏತಾ ಅಬ್ಯತ್ತಾ ಏತಾ, ನೇತಾ ಜಾನನ್ತಿ ಕಮ್ಮಂ ವಾ ಕಮ್ಮದೋಸಂ ವಾ ಕಮ್ಮಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ವಾ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪರಿಭಾಸನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಗಣಂ ಪರಿಭಾಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ವಾ ಏಕಂ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಪರಿಭಾಸನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸೇಸಂ ದುತಿಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಗಣಪರಿಭಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪವಾರಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ, ಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪವಾರಿತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಾಗುಞ್ಚೇವ ಸೇಸಾನಿ ಚ ತೀಣಿ ಕಾಲಿಕಾನಿ ಅಞ್ಞಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತೀಣಿ ಕಾಲಿಕಾನಿ ಆಹಾರತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾಪಿ ¶ ಅಜ್ಝೋಹರನ್ತಿಯಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ. ಯಾ ಪನ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ಯಾಗುಂ ಪಿವತಿ, ಸಾಮಿಕೇ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ¶ ಭುಞ್ಜತಿ, ತೀಣಿ ಕಾಲಿಕಾನಿ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಿಮನ್ತಿತಾ ವಾ ಪವಾರಿತಾ ವಾ ತಂ ಉಭಯಂ ವಾ, ಪುರೇಭತ್ತಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹಾರೋ, ಸಾಮಿಕಾನಂ ಅನಾಪುಚ್ಛನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ನಿಮನ್ತಿತಾಯ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಪವಾರಿತಾಯ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತ್ವಾಪಿ ಅಕಾರೇತ್ವಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪವಾರಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಕುಲೇ ಮಚ್ಛರೋ ಕುಲಮಚ್ಛರೋ, ಕುಲಮಚ್ಛರೋ ಏತಿಸ್ಸಾ ಅತ್ಥಿ, ಕುಲಂ ವಾ ಮಚ್ಛರಾಯತೀತಿ ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಯಾ ಈದಿಸೀ ಭವೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ‘‘ಯಂ ಕುಲಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಚ್ಚಯೇ ದಾತುಕಾಮಂ, ಕಥಂ ನಾಮ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಕುಲಸ್ಸ, ‘‘ಕಥಂ ನಾಮ ಇಮೇ ತಾಸಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ದಜ್ಜೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಕುಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಕುಲಮಚ್ಛರಾಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅಮಚ್ಛರಾಯಿತ್ವಾ ಸನ್ತಂಯೇವ ಆದೀನವಂ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಲಾಭಕಾಮತಾ, ಕುಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಕುಲಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಭಣನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯತೋ ಅದ್ಧಯೋಜನಬ್ಭನ್ತರೇ ಓವಾದದಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನ ವಸನ್ತಿ, ಮಗ್ಗೋ ¶ ವಾ ಅಖೇಮೋ ಹೋತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ಅನನ್ತರಾಯೇನ ಗನ್ತುಂ ¶ , ಅಯಂ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ನಾಮ ಆವಾಸೋ. ತತ್ಥ ‘‘ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪನಪಾನೀಯಉಪಟ್ಠಾಪನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ¶ , ಸಹ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೧೪೪ ಆದಯೋ) ವುತ್ತೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂ ವಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಯತ್ಥ ಪನ ವಸ್ಸೂಪಗತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಕ್ಕನ್ತಾ ವಾ ಹೋನ್ತಿ ವಿಬ್ಭನ್ತಾ ವಾ ಕಾಲಙ್ಕತಾ ವಾ ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತಾ ವಾ ತತ್ಥ ವಸನ್ತಿಯಾ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸತಾ, ವಸ್ಸೂಪಗಮನಂ, ಅರುಣುಗ್ಗಮನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಅಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾತಿ ಪುರಿಮಂ ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ವುಟ್ಠಾ. ಉಭತೋಸಙ್ಘೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಚೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಚ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ – ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಚಾತುದ್ದಸೇಯೇವ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜ ಪವಾರಣಾ ಚಾತುದ್ದಸೀ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಞತ್ತಿಂ ವಾ, ‘‘ತೇವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ತೇವಾಚಿಕಞತ್ತಿಂ ವಾ, ಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇ ‘‘ದ್ವೇವಾಚಿಕಂ, ಏಕವಾಚಿಕಂ, ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ದ್ವೇವಾಚಿಕಾದಿಞತ್ತಿಂ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಞತ್ತಿ ಚೇ ಠಪಿತಾ, ‘‘ಸಙ್ಘಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತು ಮಂ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೀ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೨೭) ಏವಂ ಸಕಿಂ ವಾ, ‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘಂ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘಂ…ಪೇ… ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ವತ್ವಾ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ತೇವಾಚಿಕಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ ವಚನಂ ನ ಹಾಪೇತಬ್ಬಂ, ದ್ವೇವಾಚಿಕಾದೀಸು ವಡ್ಢೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಹಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಪವಾರೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಏಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೪೨೭) ವುತ್ತೇನ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪವಾರೇತುಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬಾ. ತಾಯ ಸಮ್ಮತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನ್ನರಸೇ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಆದಾಯ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ¶ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಅಯ್ಯ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪವಾರೇತಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದತಾಯ್ಯ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ¶ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತಿ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಅಯ್ಯ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅಯ್ಯ…ಪೇ… ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಸಚೇ ಪಞ್ಚವಗ್ಗೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ನ ಪೂರತಿ, ಚತೂಹಿ ವಾ ತೀಹಿ ವಾ ಗಣಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ, ದ್ವೀಹಿ ವಿನಾ ಞತ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ಏಕಾಯ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಪವಾರಣಾ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ.

ವಿಹಾರಂ ಪನ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪವಾರೇನ್ತಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದತಾಯ್ಯ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತಿಯೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದತು ಮಂ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೀ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚ ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ನ ಪೂರತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯೇ ಪವಾರೇತಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತು ಅಯ್ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಂ ಪವಾರೇತಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದತಾಯ್ಯೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಚ ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ಉಭಿನ್ನಂ ಅಪರಿಪೂರಿಯಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯೇ ಪವಾರೇನ್ತಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತಾಯ್ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತಿಯೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಂ ಪವಾರೇನ್ತಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದತಾಯ್ಯೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತಿಯೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯೇ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ…ಪೇ… ವದನ್ತು ಮಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೀ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಂ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ…ಪೇ… ವದತು ಮಂ, ಅಯ್ಯೋ, ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೀ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚ ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಬ್ಬಾಹೇವ ಹಿ ಇಮಿನಾ ¶ ನಯೇನ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ¶ ಪವಾರಿತಾ ಹೋತಿ, ಯಾ ಪನ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಏವಂ ನ ಪವಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ತಸ್ಸಾ ಸಹ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ವಸ್ಸಂ ವಸಿತ್ವಾ ನ ಪವಾರಣಾವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅನ್ತರಾಯೇ ¶ ಪನ ಸತಿ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠತಾ, ನ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಪವಾರಣಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಓವಾದಾಯಾತಿ ಗರುಧಮ್ಮಸ್ಸವನತ್ಥಾಯ. ಸಂವಾಸಾಯಾತಿ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛನತ್ಥಾಯ ಚೇವ ಪವಾರಣತ್ಥಾಯ ಚ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ‘‘ಏತೇಸಂ ಅತ್ಥಾಯ ನ ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಕ್ಕೇಸು ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಓವಾದಾಯ ಅಗಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅನ್ತರಾಯೇ ಪನ ಸತಿ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ದುತಿಯಿಕಂ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಓವಾದಸಂವಾಸಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಅಗಮನಂ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಅಕಿರಿಯಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸನ್ತಿ ಅದ್ಧಮಾಸೇ ಅದ್ಧಮಾಸೇ. ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛಕನ್ತಿ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛನಂ. ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನನ್ತಿ ಓವಾದತ್ಥಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮನಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ತೇರಸೇ ವಾ ಚಾತುದ್ದಸೇ ವಾ ಆರಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಉಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ¶ ನಿದಾನವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಂ ಯಾಚಿತಬ್ಬಂ. ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಕಾಲೇ ತದುಭಯಂ ನ ಕರೋತಿ, ಸಾ ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ ನಾಮ, ತಸ್ಸಾ ¶ ‘‘ಉಪೋಸಥಮ್ಪಿ ನ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ, ಓವಾದಮ್ಪಿ ನ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಉಪೋಸಥಓವಾದಾನಂ ಅಪುಚ್ಛನಅಯಾಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ¶ , ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಟ್ಠಮಸದಿಸಾಯೇವ. ಉಪೋಸಥೋವಾದಾನಂ ಅಪುಚ್ಛನಅಯಾಚನಾಯಂ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಪಸಾಖೇಜಾತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಪಸಾಖೇತಿ ನಾಭಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಾನಂ ಉಪರಿಪದೇಸೇ. ತತೋ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಾಖಾ ವಿಯ ಉಭೋ ಊರೂ ಪಭಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಗತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ‘‘ಪಸಾಖೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಪಸಾಖೇ. ಗಣ್ಡನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಗಣ್ಡಂ. ರುಧಿತನ್ತಿ ವಣಂ. ಭೇದಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿಆದೀಸು ಸಚೇ ‘‘ಭಿನ್ದ ಫಾಲೇಹೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಆಣಾಪೇತಿ, ಸೋ ಚ ತಥೇವ ಕರೋತಿ, ಛ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಛ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ. ಅಥಾಪಿ ‘‘ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಏತ್ಥ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಭೇದನಾದೀನಿ ಕರೋತಿ, ಏಕವಾಚಾಯ ಛ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಛ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ಭೇದನಾದೀಸು ಏಕಂಯೇವ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಆಣಾಪೇತಿ, ಸೋ ಚ ಸಬ್ಬಾನಿ ಕರೋತಿ. ಯಂ ಆಣತ್ತಂ, ತಸ್ಸೇವ ಕರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಪಸಾಖೇ ಜಾತಂ ಗಣ್ಡಂ ಪುರಿಸೇನ ಭೇದಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ವಾ ವಿಞ್ಞುಂ ವಾ ಯಂಕಞ್ಚಿ ದುತಿಯಿಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಸಾಖೇ ಜಾತತಾ, ಅನಪಲೋಕನಂ, ದುತಿಯಿಕಾಭಾವೋ, ಪುರಿಸೇನ ಭೇದಾದೀನಂ ಕಾರಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪಸಾಖೇಜಾತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಆರಾಮವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

೭. ಗಬ್ಭಿನೀವಗ್ಗೋ

೧. ಗಬ್ಭಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ¶ ಪಠಮೇ ‘‘ಗಬ್ಭಿನೀ’’ತಿ ಜಾನಿತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಗಣಪರಿಯೇಸನಾದೀಸು ಚ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮವಾಚಾದ್ವಯೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಗಬ್ಭಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ವೇಮತಿಕಾಯ ಅಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ಗಬ್ಭಿನಿಸಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭೋಸು ಅಗಬ್ಭಿನಿಸಞ್ಞಾಯ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಬ್ಭಿನಿತಾ, ‘ಗಬ್ಭಿನೀ’ತಿ ಜಾನನಂ, ವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಗಬ್ಭಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಪಾಯನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಪಾಯನ್ತಿನ್ತಿ ಥಞ್ಞಂ ಪಾಯಮಾನಂ, ಯಂ ಪಾಯೇತಿ, ತಸ್ಸ ಮಾತಾ ವಾ, ಧಾತಿ ವಾ. ಇದಂ ವತ್ಥುಮತ್ತಮೇವೇತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪಾಯನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನೀತಿ ಪವಾರಣಾವಸೇನ ದ್ವೇ ಸಂವಚ್ಛರಾನಿ. ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾವೇರಮಣಿಆದೀಸು ವಿಕಾಲಭೋಜನಾವೇರಮಣಿಪರಿಯೋಸಾನೇಸು ಛಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖನ್ತಿ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೧೦೭೭) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅದಿನ್ನಸಿಕ್ಖಂ ವಾ ಕುಪಿತಸಿಕ್ಖಂ ವಾ. ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ತೇಸು ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖನತೋ, ತೇ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಸಙ್ಖಾತೇ ¶ ಧಮ್ಮೇ ಮಾನನತೋ ಏವಂಲದ್ಧನಾಮಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಏವರೂಪಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತನಯೇನ ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖತಾ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮತಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಪಠಮಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತನ್ತಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಮಾಳಕೇಪಿ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೧೦೮೬) ವುತ್ತಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾಸಮ್ಮುತಿ ನ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ, ತಂ ಇಮಾ ದ್ವೇಪಿ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ನಾಮ. ಇಧ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ತತಿಯೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ಹೋತೀತಿ.

ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಪಠಮಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಗಿಹಿಗತನ್ತಿ ಪುರಿಸನ್ತರಗತಂ, ಇಧಾಪಿ ಇದಂ ವತ್ಥುಮತ್ತಮೇವ ವಿಸೇಸೋ. ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಞ್ಚ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಞ್ಞಾಯ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸಾ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾವ ಹೋತಿ. ಸೇಸಂ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪಠಮಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬-೭. ದುತಿಯತತಿಯಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಸಬ್ಬಂ ತತಿಯೇ ವುತ್ತನಯೇನ. ಸತ್ತಮೇಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಚತುತ್ಥೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ದುತಿಯತತಿಯಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಪಠಮಸಹಜೀವಿನಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಸಹಜೀವಿನಿನ್ತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನಿಂ. ನೇವ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಉದ್ದೇಸಾದೀಹಿ ನಾನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ. ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಿಸ್ಸಾ, ಅಯ್ಯೇ, ಉದ್ದೇಸಾದೀನಿ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ನ ಅಞ್ಞಾಯ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏವರೂಪೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೇ ದುಕ್ಖಿತಸಹಜೀವಿನಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪಠಮಸಹಜೀವಿನಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ನಾನುಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ವುಟ್ಠಾಪಿತಂ ಪವತ್ತಿನಿನ್ತಿ ವುಟ್ಠಾಪಿತಂ ಪವತ್ತಿನಿಂ ಯಾಯ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಾ, ತಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಿನಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಾನುಬನ್ಧೇಯ್ಯಾತಿ ಚುಣ್ಣೇನ ಮತ್ತಿಕಾಯ ದನ್ತಕಟ್ಠೇನ ಮುಖೋದಕೇನಾತಿ ಏವಂ ತೇನ ತೇನ ಕರಣೀಯೇನ ನ ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ನಾನುಬನ್ಧಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ನಾನುಬನ್ಧನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಬಾಲಂ ಪನ ಅಲಜ್ಜಿನಿಂ ವಾ ಅನನುಬನ್ಧನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುಟ್ಠಾಪಿತಪ್ಪವತ್ತಿನಿತಾ, ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅನನುಬನ್ಧನೇ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಅಕಿರಿಯಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ನಾನುಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ದುತಿಯಸಹಜೀವಿನಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ನೇವ ವೂಪಕಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ. ನ ವೂಪಕಾಸಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ನ ಆಣಾಪೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಸಹಜೀವಿನಿಯಾ ಅವೂಪಕಾಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಸತಿ ಪನ ಅನ್ತರಾಯೇ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ದುತಿಯಿಕಂ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ ¶ , ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಹಜೀವಿನಿತಾ, ವೂಪಕಾಸವೂಪಕಾಸಾಪನೇ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ದುತಿಯಸಹಜೀವಿನಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಗಬ್ಭಿನೀವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

೮. ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೋ

೧-೨-೩. ಪಠಮಕುಮಾರಿಭೂತಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮದುತಿಯತತಿಯಾನಿ ತೀಹಿ ಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಸದಿಸಾನೇವ. ಯಾ ಪನ ತಾ ಸಬ್ಬಪಠಮಾ ದ್ವೇ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ, ತಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತವೀಸತಿವಸ್ಸಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ತಾ ಹಿ ಗಿಹಿಗತಾ ವಾ ಹೋನ್ತು, ಅಗಿಹಿಗತಾ ವಾ, ಸಮ್ಮುತಿಕಮ್ಮಾದೀಸು ‘‘ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ’’ಇಚ್ಚೇವ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ‘‘ಗಿಹಿಗತಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ತಿ ವಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ. ಗಿಹಿಗತಾಯ ದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದತ್ವಾ ದ್ವಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಏಕಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ದತ್ವಾ ತೇರಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಕಾತಬ್ಬಾ, ದ್ವಾದಸತೇರಸಚುದ್ದಸಪನ್ನರಸಸೋಳಸಸತ್ತರಸಅಟ್ಠಾರಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದತ್ವಾ ವೀಸತಿವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಅಟ್ಠಾರಸವಸ್ಸಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚ ಪನಾಯಂ ‘‘ಗಿಹಿಗತಾ’’ತಿಪಿ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ತಿಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಾ ಪನಾಯಂ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಸಾಮಣೇರೀ ¶ , ಸಾ ‘‘ಗಿಹಿಗತಾ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ಇಚ್ಚೇವ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಾ. ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿದಾನವಸೇನ ಪನ ಸಬ್ಬಾಪಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ.

ಪಠಮಕುಮಾರಿಭೂತಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾವಸೇನ ಅಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹುತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಅನ್ತರಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ.

ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಾತಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೧೧೩೨) ವುತ್ತಾ ವುಟ್ಠಾಪನಸಮ್ಮುತಿ ನ ದಿನ್ನಾ. ಸೇಸಂ ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಖೀಯನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಅಲಂ ತಾವ ತೇ ಅಯ್ಯೇ ವುಟ್ಠಾಪಿತೇನಾತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾತಿ ವುಟ್ಠಾಪನಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಯಾಚಿತಾಯ ಸಙ್ಘೇನ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ‘‘ಯಸ್ಮಾ ಬಾಲಾ ಅಬ್ಯತ್ತಾ ಚ ಅಲಜ್ಜಿನೀ ಚ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಲಂ ತಾವ ತುಯ್ಹಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೇನಾ’’ತಿ ಏವಂ ನಿವಾರೀಯಮಾನಾ. ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಅಞ್ಞಾಸಂ ಬ್ಯತ್ತಾನಂ ಲಜ್ಜಿನೀನಂ ವುಟ್ಠಾಪನಸಮ್ಮುತಿಂ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಹಮೇವ ನೂನ ಬಾಲಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಭಣಮಾನಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಖೀಯೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಚಣ್ಡಕಾಳಿಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಪಕತಿಯಾ ಛನ್ದಾದೀನಂ ವಸೇನ ಕರೋನ್ತೀನಂ ಖೀಯನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುಟ್ಠಾಪನಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಯಾಚನಂ, ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ನ ಛನ್ದಾದಿವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾಯ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸವೋ, ಪಚ್ಛಾಖೀಯನನ್ತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಖೀಯನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭-೮. ಸಿಕ್ಖಮಾನನವುಟ್ಠಾಪನಪಠಮದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಾ ಪಚ್ಛಾತಿ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಯಾಚಿಯಮಾನಾಯ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವತ್ವಾ ಲದ್ಧೇ ಚೀವರೇ ಪಚ್ಛಾ ಅಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇ ‘‘ನೇವ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ¶ , ನ ವುಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಸಹ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ. ಅಟ್ಠಮೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

ಉಭಯಮ್ಪಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏತೇಸು ವತ್ಥೂಸು ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ದ್ವೀಸುಪಿ ಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇ, ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ¶ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಭಯತ್ಥ ‘‘ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಟಿಞ್ಞಾ, ಆಕಙ್ಖಿತನಿಪ್ಫತ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸಿಕ್ಖಮಾನನವುಟ್ಠಾಪನಪಠಮದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಸೋಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಸೋಕಾವಾಸನ್ತಿ ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛಮಾನಾ ಪುರಿಸಾನಂ ಅನ್ತೋಸೋಕಂ ಪವೇಸೇತೀತಿ ಸೋಕಾವಾಸಾ, ತಂ ಸೋಕಾವಾಸಂ. ಅಥ ವಾ ಘರಂ ವಿಯ ಘರಸಾಮಿಕಾ ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಸಸಮಾಗಮಂ ಅಲಭಮಾನಾ ಸೋಕಂ ಆವಿಸತಿ, ಇತಿ ಯಂ ಆವಿಸತಿ, ಸ್ವಾಸ್ಸಾ ಆವಾಸೋ ಹೋತೀತಿ ಸೋಕಾವಾಸಾ. ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೧೧೬೦) ‘‘ಸೋಕಾವಾಸಾ ನಾಮ ಪರೇಸಂ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಸೋಕಂ ಆವಿಸತೀ’’ತಿ ದ್ವಿಧಾ ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವರೂಪಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏವರೂಪಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ ¶ , ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೋಕಾವಾಸತಾ, ಜಾನನಂ, ವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಗಬ್ಭಿನಿವುಟ್ಠಾಪನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಸೋಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಅನನುಞ್ಞಾತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಮಾತಾಪಿತೂಹೀತಿ ವಿಜಾತಮಾತರಾ ಚ ಜನಕಪಿತರಾ ಚ. ಸಾಮಿಕೇನಾತಿ ಯೇನ ಪರಿಗ್ಗಹಿತಾ, ತೇನ. ಅನನುಞ್ಞಾತನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪದತ್ಥಾಯ ಅನನುಞ್ಞಾತಂ. ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಾಲೇ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಾಲೇ ಚ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪನ ಸಕಿಂ ಆಪುಚ್ಛಿತೇಪಿ ವಟ್ಟತಿ ¶ . ತಸ್ಮಾ ಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಾಲೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಅನನುಞ್ಞಾತವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ತೇಸಂ ಅತ್ಥಿಭಾವಂ ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನಪಲೋಕನಂ, ಅತ್ಥಿಭಾವಜಾನನಂ, ವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅನನುಞ್ಞಾತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಅನನುಞ್ಞಾತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೧. ಪಾರಿವಾಸಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನಾತಿ ಪಾರಿವಾಸಿಯೇನ ಛನ್ದದಾನೇನ. ತತ್ಥ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ರತ್ತಿಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ಛನ್ದಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿವಾಸಿಯನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥ ಮೇಘೋ ವಾ ಉಟ್ಠಹತಿ, ಉಸ್ಸಾರಣಾ ವಾ ಕರೀಯತಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಅನೋಕಾಸಾ ಮಯಂ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಛನ್ದಂ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾವ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಇದಂ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ಛನ್ದಸ್ಸ ಪನ ಅವಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಪುನ ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಉಪೋಸಥಾದೀನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ರತ್ತಿಂ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾವ ಸಬ್ಬೇ ಸನ್ನಿಪತನ್ತಿ, ತಾವ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏಕಂ ಅಜ್ಝೇಸನ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೇಯೇವ ಅರುಣೋ ಉಗ್ಗಚ್ಛತಿ. ಸಚೇ ‘‘ಚಾತುದ್ದಸಿಕಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಾ, ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ್ನರಸಿಕಂ ಕಾತುಂ ನಿಸಿನ್ನಾ, ಪಾಟಿಪದೇ ಅನುಪೋಸಥೇ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅಞ್ಞಂ ಪನ ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಇದಂ ರತ್ತಿಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ.

ಪುನ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಬ್ಭಾನಾದಿಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ರೇಕೋ ನಕ್ಖತ್ತಪಾಠಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದತಿ ‘‘ಅಜ್ಜ ನಕ್ಖತ್ತಂ ದಾರುಣಂ, ಮಾ ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ. ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಛನ್ದಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥಞ್ಞೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ನಕ್ಖತ್ತಂ ಪತಿಮಾನೇನ್ತಂ, ಅತ್ಥೋ ¶ ಬಾಲಂ ಉಪಜ್ಝಗಾ (ಜಾ. ೧.೧.೪೯), ಕಿಂ ನಕ್ಖತ್ತೇನ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ¶ ವದತಿ, ಇದಂ ಛನ್ದಪಾರಿವಾಸಿಯಞ್ಚೇವ ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿವಾಸಿಯಞ್ಚ. ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯೇ ಪುನ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಅನಾಹರಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನಾ’’ತಿ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಥುಲ್ಲನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಏವಂ ವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಛನ್ದಂ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾವ ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನತಾ, ವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಗಮ್ಭಿನಿಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪಾರಿವಾಸಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ಅನುವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ಅನುವಸ್ಸನ್ತಿ ಅನುಸಂವಚ್ಛರಂ. ಏವಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅನುವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಏಕನ್ತರಿಕಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನುವಸ್ಸತಾ, ವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಕಾದಸಮೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಅನುವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೩. ಏಕವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ¶ ಏಕನ್ತರಿಕಂ ಏಕಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ದ್ವಾದಸಮೇನ ಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಏಕವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ.

೯. ಛತ್ತುಪಾಹನವಗ್ಗೋ

೧. ಛತ್ತುಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛತ್ತವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಛತ್ತುಪಾಹನನ್ತಿ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾಚಿ. ೧೧೭೮-೧೧೮೨) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಛತ್ತಞ್ಚ ಉಪಾಹನಾಯೋ ಚ. ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಪರಿಭೋಗವಸೇನ ಮಗ್ಗಗಮನೇ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇನೇವ ದಿವಸಮ್ಪಿ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ. ಸಚೇ ಪನ ತಾದಿಸಂ ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ ಛತ್ತಮ್ಪಿ ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ ಉಪಾಹನಾಪಿ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಧಾರೇತಿ, ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಛತ್ತುಪಾಹನಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ಛತ್ತಸ್ಸೇವ ಉಪಾಹನಾನಂಯೇವ ವಾ ಧಾರಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಗಿಲಾನಾಯ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಾಯ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾಯ ಪನ, ಆರಾಮೇ ಆರಾಮೂಪಚಾರೇ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಭಿನ್ನಂ ಧಾರಣಂ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಛತ್ತುಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಯಾನೇನಾತಿ ವಯ್ಹಾದಿನಾ. ಏತ್ಥಾಪಿ ಓರೋಹಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಅಭಿರುಹನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ‘‘ಆರಾಮೇ ಆರಾಮೂಪಚಾರೇ’’ತಿ ನತ್ಥಿ, ಸೇಸಂ ಪಠಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಸಙ್ಘಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಸಙ್ಘಾಣಿನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕಟೂಪಗಂ. ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಕಟಿಯಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥಾಪಿ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಸಙ್ಘಾಣಿಂ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಕಟಿಸುತ್ತಂ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ಪನ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತನ್ತಿ.

ಸಙ್ಘಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರನ್ತಿ ಸೀಸೂಪಗಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಿಳನ್ಧನಂ. ಇಧ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಂ ಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಗನ್ಧವಣ್ಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೇನಾತಿ ಯೇನಕೇನಚಿ ಗನ್ಧೇನ ಚ ವಣ್ಣಕೇನ ಚ. ಇಧ ಗನ್ಧಾದಿಯೋಜನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ನಹಾನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಗನ್ಧವಣ್ಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ವಾಸಿತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ವಾಸಿತಕೇನಾತಿ ಗನ್ಧವಾಸಿತಕೇನ. ಪಿಞ್ಞಾಕೇನಾತಿ ತಿಲಪಿಟ್ಠೇನ. ಸೇಸಂ ಪಞ್ಚಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ವಾಸಿತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಭಿಕ್ಖುನಿಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಉಬ್ಬಟ್ಟಾಪೇಯ್ಯ. ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬಾಹಾಪೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥ ಚ ಹತ್ಥಂ ಅಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಉಬ್ಬಟ್ಟನೇ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಮೋಚೇತ್ವಾ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಉಬ್ಬಟ್ಟನೇ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಸಮ್ಬಾಹನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಪರಿಮದ್ದಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಇಧ ಮಗ್ಗಗಮನಪರಿಸ್ಸಮೋಪಿ ಗೇಲಞ್ಞಂ, ಚೋರಭಯಾದೀಹಿ ಸರೀರಕಮ್ಪನಾದಯೋಪಿ ಆಪದಾ. ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮-೯-೧೦. ಸಿಕ್ಖಮಾನಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮನವಮದಸಮೇಸುಪಿ ¶ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ಗಿಹಿನಿಯಾತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ನಾನಂ. ಸೇಸಂ ಸತ್ತಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಸಿಕ್ಖಮಾನಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೧. ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋತಿ ನ ಅಭಿಮುಖಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಇದಂ ಪನ ಉಪಚಾರಂ ಸನ್ಧಾಯ ಕಥಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಮಾಯಪಿ ‘‘ನಿಸೀದಾಮಿ, ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ನಿಸೀದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಪುಚ್ಛಿತೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಆಪುಚ್ಛಿತಸಞ್ಞಾಯ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ, ಉಪಚಾರೇ ನಿಸಜ್ಜಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ಅನೋಕಾಸಕತನ್ತಿ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ¶ ಏವಂ ಅಕತಓಕಾಸಂ, ತಸ್ಮಾ ಸುತ್ತನ್ತೇ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಿನಯಂ ವಾ ಅಭಿಧಮ್ಮಂ ವಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸೇಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ, ಸಬ್ಬಸೋ ಅಕಾರಿತೇ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಅನೋಕಾಸಕತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿಯಾ, ಅನೋದಿಸ್ಸ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪುಚ್ಛನ್ತಿಯಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಅನೋಕಾಸಕಾರಾಪನಂ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛನನ್ತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೩. ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಾತಿ ಅಧಕ್ಖಕಉಬ್ಭನಾಭಿಮಣ್ಡಲಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಸರೀರಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಂ ಅನುಞ್ಞಾತಸಂಕಚ್ಚಿಕವಿರಹಿತಾ. ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ವಾ ಓಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ವಾ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಆರಬ್ಭ ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಾಯ ಗಾಮಂ ಪವಿಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಯಸ್ಸಾ ಪನ ಸಂಕಚ್ಚಿಕಚೀವರಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಾ ನಟ್ಠಂ ವಾ, ತಸ್ಸಾ, ಗಿಲಾನಾಯ, ಆಪದಾಸು, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕತಾ, ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಛತ್ತುಪಾಹನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ.

೧೦…ಪೇ…೧೬. ಮುಸಾವಾದಾದಿವಗ್ಗೋ

ಮುಸಾವಾದಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಇತೋ ಪರೇಸು ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗಾದೀಸು ಸತ್ತಸು ವಗ್ಗೇಸು ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ.

ಸೋಳಸಮವಗ್ಗೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ¶ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಛಸಟ್ಠಿಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಸಾಧಾರಣಾ ಸತ್ತತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಾ ಛನ್ನವುತೀತಿ ಏವಂ ಛಸಟ್ಠಿಸತಾ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ

ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ತತ್ರಾಯಂ ¶ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಅಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಸಮುಟ್ಠಾನವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಗಿರಗ್ಗಸಮಜ್ಜಾ ಚಿತ್ತಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಸಙ್ಘಾಣೀ ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರೋ ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೋ ವಾಸಿತಕಪಿಞ್ಞಾಕೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಆದೀಹಿ ಉಮ್ಮದ್ದನಪರಿಮದ್ದನಾತಿ ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ವಿನಾಪಿ ಚಿತ್ತೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಚಿತ್ತೇ ಪನ ಸತಿ ಅಕುಸಲೇನೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ ಚೇವ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ ಚಾತಿ. ಅವಸೇಸಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನೇವ. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಂ ಗಾಮನ್ತರಂ ಆರಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೇ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತ್ತ, ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೇ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಞ್ಚ ಪುರಿಸಾದಿಸಂಸಟ್ಠಂ ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನಂ ಅನುವಸ್ಸವುಟ್ಠಾಪನಂ ಏಕನ್ತರಿಕವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಏಕೂನವೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನಿ. ಅವಸೇಸಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಲೋಕವಜ್ಜಾನೇವಾತಿ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಸಪ್ಪಿವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇಸು ¶ ¶ ಪಠಮೇ ಸಪ್ಪಿನ್ತಿ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಪಾಳಿಆಗತಂ (ಪಾಚಿ. ೧೨೩೦) ಗೋಸಪ್ಪಿಆದಿಮೇವ. ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಲದ್ಧಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಗಹಿತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಆರಬ್ಭ ಸಪ್ಪಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ತಿಕಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ಗಿಲಾನಾಯ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಯಾ ಪನ ಗಿಲಾನಾ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾ, ಗಿಲಾನಕಾಲೇ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಅಗಿಲಾನಾ ಹುತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಗಿಲಾನಾಯ ವಾ ಸೇಸಕಂ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ ಗಹಿತಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸಪ್ಪಿತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತಕಾರಣಾಭಾವೋ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದ್ಧಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಸಪ್ಪಿವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ತೇಲವಿಞ್ಞಾಪನಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯಾದೀಸುಪಿ ¶ ತೇಲಾದೀನಿ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಾನಿ ಪಾಳಿಯಂ (ಪಾಚಿ. ೧೨೩೬) ಆಗತಾನೇವ, ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತೇಸು ಪನ ಅಟ್ಠಸುಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಠಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ತೇಲವಿಞ್ಞಾಪನಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಇತೋ ¶ ¶ ಪರಂ ಪನ ಸೇಖಿಯಾನಿ ಚೇವ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಚ ಸಬ್ಬಪಕಾರತೋ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಿಗಮನಕಥಾ

ಏತ್ತಾವತಾ ಚ –

ವಣ್ಣನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ, ಸೋಣತ್ಥೇರೇನ ಯಾಚಿತೋ;

ವಿನಯೇ ಜಾತಕಙ್ಖಾನಂ, ಕಙ್ಖಾವಿತರಣತ್ಥಿಕೋ.

ಆರಭಿಂ ಯಮಹಂ ಸಬ್ಬಂ, ಸೀಹಳಟ್ಠಕಥಾನಯಂ;

ಮಹಾವಿಹಾರವಾಸೀನಂ, ವಾಚನಾಮಗ್ಗನಿಸ್ಸಿತಂ.

ನಿಸ್ಸಾಯ ಸಾ ಅಯಂ ನಿಟ್ಠಂ, ಗತಾ ಆದಾಯ ಸಬ್ಬಸೋ;

ಸಬ್ಬಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಸಾರಂ, ಪಾಳಿಯತ್ಥಞ್ಚ ಕೇವಲಂ.

ನ ಹೇತ್ಥ ತಂ ಪದಂ ಅತ್ಥಿ, ಯಂ ವಿರುಜ್ಝೇಯ್ಯ ಪಾಳಿಯಾ;

ಮಹಾವಿಹಾರವಾಸೀನಂ, ಪೋರಾಣಟ್ಠಕಥಾಹಿ ವಾ.

ಯಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಾ ಅಕತ್ವಾವ, ಏತ್ಥ ಕಙ್ಖಂ ಹಿತೇಸಿನಾ;

ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾವ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ, ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ ಅಯಂ.

ಯಥಾ ¶ ಚ ನಿಟ್ಠಂ ಸಮ್ಪತ್ತಾ, ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ ಅಯಂ;

ದ್ವಾವೀಸತಿ ಭಾಣವಾರಪಅಮಾಣಾಯ ಪಾಳಿಯಾ.

ಏವಂ ಅನನ್ತರಾಯೇನ, ನಿಟ್ಠಂ ಕಲ್ಯಾಣನಿಸ್ಸಿತಾ;

ಅಚಿರಂ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ, ಯನ್ತು ಸಬ್ಬೇ ಮನೋರಥಾತಿ.

ಪರಮವಿಸುದ್ಧಸದ್ಧಾಬುದ್ಧಿವೀರಿಯಪ್ಪಟಿಮಣ್ಡಿತೇನ ¶ ಸೀಲಾಚಾರಜ್ಜವಮದ್ದವಾದಿಗುಣಸಮುದಯಸಮುದಿತೇನ ಸಕಸಮಯಸಮಯನ್ತರಗಹನಜ್ಝೋಗಾಹಣಸಮತ್ಥೇನ ಪಞ್ಞಾವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಸಮನ್ನಾಗತೇನ ತಿಪಿಟಕಪರಿಯತ್ತಿಪ್ಪಭೇದೇ ಸಾಟ್ಠಕಥೇ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ ಅಪ್ಪಟಿಹತಞಾಣಪ್ಪಭಾವೇನ ಮಹಾವೇಯ್ಯಾಕರಣೇನ ಕರಣಸಮ್ಪತ್ತಿಜನಿತಸುವಿನಿಗ್ಗತಮಧಉರೋದಾರವಚನಲಾವಣ್ಣಯುತ್ತೇನ ಯುತ್ತಮುತ್ತವಾದಿನಾ ವಾದೀವರೇನ ಮಹಾಕವಿನಾ ಪಭಿನ್ನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಪರಿವಾರೇ ಛಳಭಿಞ್ಞಾದಿಪ್ಪಭೇದಗುಣಪ್ಪಟಿಮಣ್ಡಿತೇ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೇ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಬುದ್ಧೀನಂ ಥೇರವಂಸಪ್ಪದೀಪಾನಂ ಥೇರಾನಂ ಮಹಾವಿಹಾರವಾಸೀನಂ ವಂಸಾಲಙ್ಕಾರಭೂತೇನ ವಿಪುಲವಿಸುದ್ಧಬುದ್ಧಿನಾ ಬುದ್ಧಘೋಸೋತಿ ಗರೂಹಿ ಗಹಿತನಾಮಧೇಯ್ಯೇನ ಥೇರೇನ ಕತಾ ಅಯಂ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ ನಾಮ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾ –

ತಾವ ತಿಟ್ಠತು ಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಲೋಕನಿತ್ಥರಣೇಸಿನಂ;

ದಸ್ಸೇನ್ತೀ ಕುಲಪುತ್ತಾನಂ, ನಯಂ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿಯಾ.

ಯಾವ ‘‘ಬುದ್ಧೋ’’ತಿ ನಾಮಮ್ಪಿ, ಸುದ್ಧಚಿತ್ತಸ್ಸ ತಾದಿನೋ;

ಲೋಕಮ್ಹಿ ಲೋಕಜೇಟ್ಠಸ್ಸ, ಪವತ್ತತಿ ಮಹೇಸಿನೋತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.