📜

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ದ್ವೇಮಾತಿಕಾಪಾಳಿ

ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಪಾಳಿ

ಪುಬ್ಬಕರಣಂ-೪

ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ¶ ¶ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ-೫

ಛನ್ದ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪತ್ತಕಲ್ಲಅಙ್ಗಾ-೪

ಉಪೋಸಥೋ ¶ , ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ;

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ;

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕರಣಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾನಿ ಸಮಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸಿತಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ಆರಾಧನಂ ಕರೋಮ.

ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ

ಸುಣಾತು ಮೇ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ? ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ.

ಕಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ? ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ತಂ ಸಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮ. ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಿ. ಯಥಾ ¶ ಖೋ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವಂ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿಯಮಾನೇ ಸರಮಾನೋ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನಾವಿಕರೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಹೋತಿ. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ ಧಮ್ಮೋ ವುತ್ತೋ ಭಗವತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸರಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಆಪನ್ನೇನ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೇನ ಸನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿ ಆವಿಕಾತಬ್ಬಾ, ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿದಾನಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೋ

ತತ್ರಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಮೇಥುನಧಮ್ಮ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನೋ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಪಿ, ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಿಯೇಯ್ಯ, ಯಥಾರೂಪೇ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ರಾಜಾನೋ ಚೋರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಹನೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಚೋರೋಸಿ ಬಾಲೋಸಿ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಥೇನೋಸೀತಿ, ತಥಾರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಮಾನೋ ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ವಾಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ, ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ ಕಿಂ ತುಯ್ಹಿಮಿನಾ ಪಾಪಕೇನ ದುಜ್ಜೀವಿತೇನ, ಮತಂ ¶ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿ, ಇತಿ ಚಿತ್ತಮನೋ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನಭಿಜಾನಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ, ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಆಪನ್ನೋ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅಜಾನಮೇವಂ ಆವುಸೋ ಅವಚಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿ’’ನ್ತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ. ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನ ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಯಥಾ ಪುರೇ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾ, ಪಾರಾಜಿಕೋ ¶ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸೋ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾರಾಜಿಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸುದ್ದೇಸೋ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ವೇಣಿಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮಾತುಗಾಮಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಓಭಾಸೇಯ್ಯ ಯಥಾ ತಂ ಯುವಾ ಯುವತಿಂ ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಹಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓತಿಣ್ಣೋ ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸೇಯ್ಯ ‘‘ಏತದಗ್ಗಂ ಭಗಿನಿ ಪಾರಿಚರಿಯಾನಂ ಯಾ ಮಾದಿಸಂ ಸೀಲವನ್ತಂ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ಏತೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಪರಿಚರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತೇನ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಮತಿಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಮತಿಂ, ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಜಾರತ್ತನೇ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕುಟಿಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಅಸ್ಸಾಮಿಕಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ದ್ವಾದಸ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಸತ್ತನ್ತರಾ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಾ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಅನಾರಮ್ಭಂ ಸಪರಿಕ್ಕಮನಂ. ಸಾರಮ್ಭೇ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಪರಿಕ್ಕಮನೇ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಕುಟಿಂ ಕಾರೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ಅನಭಿನೇಯ್ಯ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ಪಮಾಣಂ ವಾ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ವಿಹಾರಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಮಹಲ್ಲಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಸಸ್ಸಾಮಿಕಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಾ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಅನಾರಮ್ಭಂ ಸಪರಿಕ್ಕಮನಂ. ಸಾರಮ್ಭೇ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಪರಿಕ್ಕಮನೇ ಮಹಲ್ಲಕಂ ವಿಹಾರಂ ಕಾರೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ಅನಭಿನೇಯ್ಯ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋ ಅಪ್ಪತೀತೋ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ¶ , ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋ ಅಪ್ಪತೀತೋ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ ಕೋಚಿದೇಸೋ ಲೇಸಮತ್ತೋ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ, ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ತಸ್ಸೇವ ಖೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೋನ್ತಿ ಅನುವತ್ತಕಾ ವಗ್ಗವಾದಕಾ ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ, ತೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ, ಧಮ್ಮವಾದೀ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು, ವಿನಯವಾದೀ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಛನ್ದಞ್ಚ ರುಚಿಞ್ಚ ಆದಾಯ ವೋಹರತಿ, ಜಾನಾತಿ, ನೋ ಭಾಸತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ, ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಏವಂ ಅವಚುತ್ಥ, ನ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮವಾದೀ, ನ ಚೇಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿನಯವಾದೀ, ಮಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ರುಚ್ಚಿತ್ಥ, ಸಮೇತಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ ¶ , ಏವಞ್ಚ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಭಿಕ್ಖು ಪನೇವ ದುಬ್ಬಚಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಕರೋತಿ ‘‘ಮಾ ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ಅಹಮ್ಪಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವಕ್ಖಾಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ವಿರಮಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಮಮ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಅಕಾಸಿ, ವಚನೀಯಮೇವಾಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತಾನಂ ಕರೋತು, ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ವದತು ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಭಿಕ್ಖೂಪಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ವಕ್ಖನ್ತಿ ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಏವಂ ಸಂವದ್ಧಾ ಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪರಿಸಾ ಯದಿದಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವಚನೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವುಟ್ಠಾಪನೇನಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ ¶ , ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಭಿಕ್ಖು ಪನೇವ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ ಕುಲದೂಸಕೋ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ, ತಸ್ಸ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚ ತೇನ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಕುಲದೂಸಕೋ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯಸ್ಮತಾ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ, ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ, ದೋಸಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ, ಮೋಹಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ, ಭಯಗಾಮಿನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ತಾದಿಸಿಕಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಏಕಚ್ಚಂ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಿ, ಏಕಚ್ಚಂ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ದೋಸಗಾಮಿನೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಮೋಹಗಾಮಿನೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಯಗಾಮಿನೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಕುಲದೂಸಕೋ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ¶ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯಸ್ಮತಾ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯಸ್ಮಾ ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ, ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ನವ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಯಾವತತಿಯಕಾ. ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯಾವತೀಹಂ ಜಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ತಾವತೀಹಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕಾಮಾ ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬಂ. ಪರಿವುತ್ಥಪರಿವಾಸೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉತ್ತರಿ ಛಾರತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಮಾನತ್ತಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಚಿಣ್ಣಮಾನತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ, ತತ್ಥ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಬ್ಭೇತಬ್ಬೋ. ಏಕೇನಪಿ ಚೇ ಊನೋ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಬ್ಭೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನಬ್ಭಿತೋ, ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೋ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇ ಅನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ

ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ತಮೇನಂ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ವದೇಯ್ಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ವಾ, ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ¶ ವಾ, ಯೇನ ವಾ ಸಾ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋ.

ದುತಿಯಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ನ ಹೇವ ಖೋ ಪನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಆಸನಂ ಹೋತಿ ನಾಲಂಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಅಲಞ್ಚ ಖೋ ಹೋತಿ ಮಾತುಗಾಮಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ ಓಭಾಸಿತುಂ, ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ತಥಾರೂಪೇ ಆಸನೇ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ತಮೇನಂ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ವದೇಯ್ಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ವಾ, ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋ ದ್ವಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ವಾ, ಯೇನ ವಾ ಸಾ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇ ಅನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಅನಿಯತೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿ, ಮಾಸಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಊನಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ ಸತಿಯಾಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪುರಾಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರಾಣಚೀವರಂ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ರಜಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಆಕೋಟಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ¶ ಸಮಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು, ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ತಞ್ಚೇ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ಬಹೂಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಯಾ ವಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಭಿಕ್ಖುಂ ¶ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಉಭಿನ್ನಂ ಅಞ್ಞಾತಕಾನಂ ಗಹಪತೀನಂ ವಾ ಗಹಪತಾನೀನಂ ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಾನಿ ಉಪಕ್ಖಟಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಮಯಂ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಾನಿ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇಹಿ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಇಮೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಥ ಉಭೋವ ಸನ್ತಾ ಏಕೇನಾ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಗಹಪತಿಕೋ ವಾ ದೂತೇನ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣೇಯ್ಯ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಆಯಸ್ಮಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನ’’ನ್ತಿ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೋ ದೂತೋ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ, ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ ಕಾಲೇನ ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ¶ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ. ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ನಿದ್ದಿಸಿ, ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಉಪಸಙ್ಕಮತಾಯಸ್ಮಾ ಕಾಲೇನ, ಚೀವರೇನ ತಂ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ. ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ, ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನೋ ಸಾರಯಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬಂ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ತಿಟ್ಠಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಮಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ನೋ ¶ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಯತಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ತತ್ಥ ಸಾಮಂ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ದೂತೋ ವಾ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಯಂ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣಿತ್ಥ, ನ ತಂ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಭೋತಿ, ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕಂ, ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಕಥಿನವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುದ್ಧಕಾಳಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ದ್ವೇ ಭಾಗಾ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಆದಾತಬ್ಬಾ, ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ದ್ವೇ ಭಾಗೇ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ, ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ, ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛಬ್ಬಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ಓರೇನ ಚೇ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ¶ ತಂ ಸನ್ಥತಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಾ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪುರಾಣಸನ್ಥತಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿ ಆದಾತಬ್ಬಾ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾಯ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಪುರಾಣಸನ್ಥ ತಸ್ಸ ¶ ಸಾಮನ್ತಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಂ, ನವಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸಹತ್ಥಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿ ಅಸನ್ತೇ ಹಾರಕೇ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಹರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತೇಪಿ ಹಾರಕೇ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ರಜಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ವಿಜಟಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೂಪಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಿಯವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ದಸಾಹಪರಮಂ ¶ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೋ ಪತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ ¶ , ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪದಾತಬ್ಬೋ ‘‘ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖು ಪತ್ತೋ ಯಾವ ಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ, ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ‘‘ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ, ‘‘ಅದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ. ಓರೇನ ಚೇ ‘‘ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ, ಓರೇನ‘‘ದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಾಮಂ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ¶ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಂ ಮಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಯ್ಯತಿ, ಆಯತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ವಿತ್ಥತಞ್ಚ, ಅಪ್ಪಿತಞ್ಚ, ಸುವೀತಞ್ಚ, ಸುಪ್ಪವಾಯಿತಞ್ಚ, ಸುವಿಲೇಖಿತಞ್ಚ, ಸುವಿತಚ್ಛಿತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಮಯಮ್ಪಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ದಸಾಹಾನಾಗತಂ ¶ ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಚ್ಚೇಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಉಪವಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನ ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ತಥಾರೂಪೇಸು ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಿಹರನ್ತೋ ಆಕಙ್ಖಮಾನೋ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ಸಿಯಾ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸಾಯ, ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಓಮಸವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಭಿಕ್ಖುಪೇಸುಞ್ಞೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಭೂತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಪಥವಿಂ ಖಣೇಯ್ಯ ವಾ ಖಣಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಅಞ್ಞವಾದಕೇ, ವಿಹೇಸಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ¶ , ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ ಕೋಚ್ಛಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ ¶ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಮಹಲ್ಲಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಅಪ್ಪಹರಿತೇಪಿ ಠಿತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಸಮ್ಮತೋಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಆಮಿಸಹೇತು ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಸತ್ಥಗಮನೀಯೋ ಹೋತಿ ಮಗ್ಗೋ, ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೋ, ಸಪ್ಪಟಿಭಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕಂ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯ ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಧೋಗಾಮಿನಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓವಾದವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಗಣಭೋಜನೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ, ಮಹಾಸಮಯೋ, ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಕಾಣಮಾತುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಕುಲಂ ಉಪಗತಂ ಪೂವೇಹಿ ವಾ ಮನ್ಥೇಹಿ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭುತ್ತಾವೀ ಪವಾರಿತೋ ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ಯೋ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಪವಾರಿತಂ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ವಾ ಭೋಜನೀಯೇನ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ ‘‘ಹನ್ದ ಭಿಕ್ಖು ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ ಜಾನಂ ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋ, ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ವಿಕಾಲೇ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ, ನವನೀತಂ, ತೇಲಂ, ಮಧು, ಫಾಣಿತಂ, ಮಚ್ಛೋ, ಮಂಸಂ, ಖೀರಂ, ದಧಿ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವರೂಪಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಚೇಲಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ¶ ತಸ್ಸ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ ‘‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಕಸ್ಸ ಮೇ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುನಪವಾರಣಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ಸಿಯಾ ¶ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ಸೇನಂ ಗಮನಾಯ, ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನೋ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ವಾ ಬಲಗ್ಗಂ ವಾ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ ವಾ ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ಅನಾದರಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಗಿಲಾನೋ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ ‘‘ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ‘‘ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ’’ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ, ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚೀವರಲಾಭೇನ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ ನೀಲಂ ವಾ ಕದ್ದಮಂ ವಾ ಕಾಳಸಾಮಂ ವಾ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ನವಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ ಅಪನಿಧೇಯ್ಯ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖೋಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಸೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ. ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನೋ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮೇನ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ಸಮಣುದ್ದೇಸೋಪಿ ¶ ಚೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ, ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಮಾವುಸೋ, ಸಮಣುದ್ದೇಸ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾವುಸೋ, ಸಮಣುದ್ದೇಸ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸೋ ಸಮಣುದ್ದೇಸೋ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ, ಆವುಸೋ, ಸಮಣುದ್ದೇಸ ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞೇ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ, ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ, ಚರ ಪಿರೇ, ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಿಕ್ಖಮಾನೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ, ಯಾವದೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ. ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಞ್ಞೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಾನೇಯ್ಯುಂ ನಿಸಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಇಮಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ¶ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಭಿಯ್ಯೋ, ನ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಮುತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಞ್ಚ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ತಸ್ಸ ತೇ, ಆವುಸೋ, ಅಲಾಭಾ, ತಸ್ಸ ತೇ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯಂ ತ್ವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇನ ಸಾಧುಕಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರೋಸೀ’’ತಿ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೬. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೭. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿಸ್ಸ ಮುಹುತ್ತಮ್ಪಿ ಅಫಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಪಸ್ಸುತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಇಮೇ ಭಣಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಂ ಸೋಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೦. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ.

ಅನ್ತೇಪುರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೩. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರಞ್ಞೋ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸ ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತಸ್ಸ ಅನಿಕ್ಖನ್ತರಾಜಕೇ ಅನಿಗ್ಗತರತನಕೇ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೋ ಇನ್ದಖೀಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೪. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ರತನಂ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಕಾಲಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೫. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಾ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಾ ಕರಣೀಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೬. ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಟ್ಠಿಮಯಂ ವಾ ದನ್ತಮಯಂ ವಾ ವಿಸಾಣಮಯಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಭೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೭. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯ ಅಟನಿಯಾ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಉದ್ದಾಲನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೯. ನಿಸೀದನಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದಿಯಡ್ಢಂ, ದಸಾ ವಿದತ್ಥಿ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೦. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೧. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಾರಯಮಾನೇನ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೨. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಅತಿರೇಕಂ ವಾ, ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ¶ . ತತ್ರಿದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಇದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ.

ರತನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ದುತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಭಿಕ್ಖೂ ಪನೇವ ಕುಲೇಸು ನಿಮನ್ತಿತಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವೋಸಾಸಮಾನರೂಪಾ ಠಿತಾ ಹೋತಿ ‘‘ಇಧ ಸೂಪಂ ದೇಥ, ಇಧ ಓದನಂ ದೇಥಾ’’ತಿ. ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಪಸಾದೇತಬ್ಬಾ ‘‘ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ ಭಗಿನಿ, ಯಾವ ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ. ಏಕಸ್ಸಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ಪಟಿಭಾಸೇಯ್ಯ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಪಸಾದೇತುಂ ‘‘ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ ಭಗಿನಿ, ಯಾವ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಮ್ಹಾ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮಾ’’ತಿ.

ತತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾನಿ ¶ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಾನಿ ಕುಲಾನಿ, ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ತಥಾರೂಪೇಸು ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತೇಸು ಕುಲೇಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅನಿಮನ್ತಿತೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ, ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ಚತುತ್ಥಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ತಥಾರೂಪೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ, ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಆವುಸೋ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸೇಖಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ¶ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೪. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಸಂವುತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಸುಸಂವುತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೬. ಸುಸಂವುತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖು ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೮. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖು ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೦. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ನ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೨. ನ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಚ್ಚಸದ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೪. ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೬. ನ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೮. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ನ ¶ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೦. ನ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಖಮ್ಭಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ನ ಖಮ್ಭಕತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೨. ನ ಖಮ್ಭಕತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೪. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಕುಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ನ ¶ ಉಕ್ಕುಟಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞೀಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಪತ್ತಸಞ್ಞೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಸಮಸೂಪಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮತಿತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಸಮತಿತ್ತಿಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಖಮ್ಭಕತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞೀಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಪತ್ತಸಞ್ಞೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಪದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಸಪದಾನಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಸಮಸೂಪಕಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನಥೂಪಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ನ ಥೂಪಕತೋ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓದನಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ನ ಸೂಪಂ ವಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ ಓದನೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಿ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ನ ಸೂಪಂ ವಾ ಓದನಂ ವಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ನ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀ ಪರೇಸಂ ಪತ್ತಂ ಓಲೋಕೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ನಾತಿಮಹನ್ತಂ ಕಬಳಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆಲೋಪಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಆಲೋಪಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಅನಾಹಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ನ ¶ ಅನಾಹಟೇ ಕಬಳೇ ಮುಖದ್ವಾರಂ ವಿವರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಭುಞ್ಜಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ನ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಸಬ್ಬಹತ್ಥಂ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ನ ¶ ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ನ ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ನ ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ನ ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ನ ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ನ ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ನ ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಚಪುಚಪುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ನ ಚಪುಚಪುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಸುರುಸುರುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ನ ಸುರುಸುರುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ನ ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ನ ¶ ¶ ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ನ ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಾಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ನ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಸಿತ್ಥಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ನ ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛತ್ತಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ನ ಛತ್ತಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ದಣ್ಡಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ನ ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ನ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆವುಧಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ನ ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುರುಸುರುವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಪಾದುಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ನ ¶ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ನ ¶ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ನ ಯಾನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಯನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ವೇಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ನ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛಮಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ನ ಛಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನೀಚಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ನ ನೀಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ನ ಠಿತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಚ್ಛತೋಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ನ ¶ ¶ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪ್ಪಥೇನಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ನ ಉಪ್ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತೋಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ನ ಠಿತೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹರಿತೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ನ ಹರಿತೇ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉದಕೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ನ ಉದಕೇ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಾದುಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸೇಖಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ¶ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಸತಿವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ¶ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ.

ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ.

ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ತೇರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ದ್ವೇ ಅನಿಯತಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ, ಏತ್ತಕಂ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸುತ್ತಾಗತಂ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ¶ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೇಹಿ ಅವಿವದಮಾನೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಭಿಕ್ಖುನೀಪಾತಿಮೋಕ್ಖಪಾಳಿ

ಪುಬ್ಬಕರಣಂ-೪

ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ¶ ¶ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ-೫

ಛನ್ದ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪತ್ತಕಲ್ಲಅಙ್ಗಾ-೪

ಉಪೋಸಥೋ, ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ;

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ;

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಪುಬ್ಬಕರಣಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾನಿ ಸಮಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸಿತಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ಆರಾಧನಂ ಕರೋಮ.

ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ

ಸುಣಾತು ¶ ಮೇ ಅಯ್ಯೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ.

ಕಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ? ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಆರೋಚೇಥ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಾವ ಸನ್ತಾ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮ. ಯಸ್ಸಾ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸಾ ಆವಿಕರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಿ. ಯಥಾ ಖೋ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠಸ್ಸಾ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವಂ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿಯಮಾನೇ ಸರಮಾನಾ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನಾವಿಕರೇಯ್ಯ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಸ್ಸಾ ಹೋತಿ. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ ಧಮ್ಮೋ ¶ ವುತ್ತೋ ಭಗವತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸರಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪನ್ನಾಯ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖಾಯ ಸನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿ ಆವಿಕಾತಬ್ಬಾ, ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ನಿದಾನಂ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿದಾನಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೋ

ತತ್ರಿಮೇ ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಸೋ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ, ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇನಪಿ, ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಿಯೇಯ್ಯ, ಯಥಾರೂಪೇ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ರಾಜಾನೋ ಚೋರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಹನೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ ವಾ ಚೋರಾಸಿ ಬಾಲಾಸಿ ಮೂಳ್ಹಾಸಿ ಥೇನಾಸೀತಿ, ತಥಾರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಮಾನಾ ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ವಾಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ, ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಕಿಂ ತುಯ್ಹಿಮಿನಾ ಪಾಪಕೇನ ದುಜ್ಜೀವಿತೇನ, ಮತಂ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿ, ಇತಿ ಚಿತ್ತಮನಾ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯ, ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನಭಿಜಾನಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ, ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ತತೋ ¶ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಆಪನ್ನಾ ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅಜಾನಮೇವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಅವಚಂ ಜಾನಾಮಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿ’’ನ್ತಿ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ.

ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ, ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಆಮಸನಂ ವಾ ಪರಾಮಸನಂ ವಾ ಗಹಣಂ ವಾ ಛುಪನಂ ವಾ ಪಟಿಪೀಳನಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಾ.

ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ನೇವತ್ತನಾ ಪಟಿಚೋದೇಯ್ಯ, ನ ಗಣಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಯದಾ ಚ ಸಾ ಠಿತಾ ವಾ ಅಸ್ಸ ಚುತಾ ವಾ ನಾಸಿತಾ ವಾ ಅವಸ್ಸಟಾ ವಾ, ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಪುಬ್ಬೇವಾಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಞ್ಞಾಸಿಂ ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ‘ಏವರೂಪಾ ಚ ¶ ಏವರೂಪಾ ಚ ಸಾ ಭಗಿನೀ’ತಿ, ನೋ ಚ ಖೋ ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಚೋದೇಸ್ಸಂ, ನ ಗಣಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸ್ಸ’’ನ್ತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಅನಾದರಂ ಅಪ್ಪಟಿಕಾರಂ ಅಕತಸಹಾಯಂ ತಮನುವತ್ತೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಅಯ್ಯೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಅನಾದರೋ ಅಪ್ಪಟಿಕಾರೋ ಅಕತಸಹಾಯೋ, ಮಾಯ್ಯೇ, ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುವತ್ತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಂ ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾ.

ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಙ್ಕೇತಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಅಬ್ಭಾಗಮನಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಛನ್ನಂ ವಾ ಅನುಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಕಾಯಂ ವಾ ತದತ್ಥಾಯ ಉಪಸಂಹರೇಯ್ಯ ಏತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಸೇವನತ್ಥಾಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ. ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನ ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಂ ಯಥಾ ಪುರೇ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾ, ಪಾರಾಜಿಕಾ ಹೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾರಾಜಿಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸುದ್ದೇಸೋ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ ದಾಸೇನ ವಾ ಕಮ್ಮಕಾರೇನ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಸಮಣಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನಾಪಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಚೋರೀವುಟ್ಠಾಪಿಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಚೋರಿಂ ವಜ್ಝಂ ವಿದಿತಂ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ವಾ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಪೂಗಂ ವಾ ಸೇಣಿಂ ವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಕಪ್ಪಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಏಕಗಾಮನ್ತರಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಾ ವಾ ಗಾಮನ್ತರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ನದೀಪಾರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ರತ್ತಿಂ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ಗಣಮ್ಹಾ ಓಹಿಯೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಓಸಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾರಕಸಙ್ಘಂ, ಅನಞ್ಞಾಯ ಗಣಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಓಸಾರೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಭೋಜನಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಭೋಜನಪಟಿಗ್ಗಹಣದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಕಿಂ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ಅವಸ್ಸುತೋ ವಾ ಅನವಸ್ಸುತೋ ವಾ, ಯತೋ ತ್ವಂ ಅನವಸ್ಸುತಾ, ಇಙ್ಘ, ಅಯ್ಯೇ, ಯಂ ತೇ ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ದೇತಿ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ, ತಂ ತ್ವಂ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಮತಿಂ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಮತಿಂ, ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಜಾರತ್ತನೇ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ದುಟ್ಠಾ ದೋಸಾ ಅಪ್ಪತೀತಾ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಸ ಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚ ದೋಸಂ ¶ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ದುಟ್ಠಾ ದೋಸಾ ಅಪ್ಪತೀತಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನಾ ವಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ. ಕೋಚಿದೇಸೋ ಲೇಸಮತ್ತೋ ಉಪಾದಿನ್ನೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಸಿಕ್ಖಂಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಕಿನ್ನುಮಾವ ಸಮಣಿಯೋ ಯಾ ಸಮಣಿಯೋ ಸಕ್ಯಧೀತರೋ, ಸನ್ತಞ್ಞಾಪಿ ಸಮಣಿಯೋ ಲಜ್ಜಿನಿಯೋ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಿಕಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ, ತಾಸಾಹಂ ¶ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ಅವಚ ‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮಿ, ಕಿನ್ನುಮಾವ ಸಮಣಿಯೋ ಯಾ ಸಮಣಿಯೋ ಸಕ್ಯಧೀತರೋ, ಸನ್ತಞ್ಞಾಪಿ ಸಮಣಿಯೋ ಲಜ್ಜಿನಿಯೋ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಿಕಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ, ತಾಸಾಹಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಅಭಿರಮಾಯ್ಯೇ, ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಚರ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಕಿರಿಯಾಯಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಅಧಿಕರಣಕುಪಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇ ಪಚ್ಚಾಕತಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇ ಪಚ್ಚಾಕತಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ಅವಚ ‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ¶ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ’ತಿ, ಅಯ್ಯಾ ಖೋ ಛನ್ದಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ದೋಸಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಮೋಹಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಭಯಾಪಿ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಪಾಪಸಮಾಚಾರಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪನೇವ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಭಗಿನಿಯೋ ಖೋ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ವಿವಿಚ್ಚಥಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನೀನಂ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ¶ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಮಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಪಾಪಸಮಾಚಾರದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಸಂಸಟ್ಠಾವ, ಅಯ್ಯೇ, ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥ, ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ನಾನಾ ವಿಹರಿತ್ಥ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘೇ ಅಞ್ಞಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಾಚಾರಾ ಏವಂಸದ್ದಾ ಏವಂಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ತಾ ಸಙ್ಘೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹ ತುಮ್ಹಞ್ಞೇವ ಸಙ್ಘೋ ಉಞ್ಞಾಯ ಪರಿಭವೇನ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವೇಭಸ್ಸಿಯಾ ದುಬ್ಬಲ್ಯಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಭಗಿನಿಯೋ ಖೋ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ವಿವಿಚ್ಚಥಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನೀನಂ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಏವಂ ಅವಚ, ಸಂಸಟ್ಠಾವ ಅಯ್ಯೇ ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥ, ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ನಾನಾ ವಿಹರಿತ್ಥ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘೇ ಅಞ್ಞಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಾಚಾರಾ ಏವಂಸದ್ದಾ ಏವಂಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ತಾ ¶ ಸಙ್ಘೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹ, ತುಮ್ಹಞ್ಞೇವ ಸಙ್ಘೋ ಉಞ್ಞಾಯ ಪರಿಭವೇನ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವೇಭಸ್ಸಿಯಾ ದುಬ್ಬಲ್ಯಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಭಗಿನಿಯೋ ಖೋ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಾಪಾಚಾರಾ ಪಾಪಸದ್ದಾ ಪಾಪಸಿಲೋಕಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹೇಸಿಕಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ವಜ್ಜಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ವಿವಿಚ್ಚಥಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನೀನಂ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಸಙ್ಘಭೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾ, ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣಂ ಸಮಾದಾಯ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಅಟ್ಠಾಸಿ, ಸಮೇತಾಯ್ಯಾ, ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ¶ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ತಸ್ಸಾಯೇವ ಖೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ ಅನುವತ್ತಿಕಾ ವಗ್ಗವಾದಿಕಾ ಏಕಾ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ, ತಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾಯೋ, ಏತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ ಧಮ್ಮವಾದಿನೀ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ವಿನಯವಾದಿನೀ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಞ್ಚ ರುಚಿಞ್ಚ ಆದಾಯ ವೋಹರತಿ, ಜಾನಾತಿ, ನೋ ಭಾಸತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾಯೋ, ಏವಂ ಅವಚುತ್ಥ, ನ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮವಾದಿನೀ, ನ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿನಯವಾದಿನೀ, ಮಾಯ್ಯಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ರುಚ್ಚಿತ್ಥ, ಸಮೇತಾಯ್ಯಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ, ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋ ಅವಿವದಮಾನೋ ಏಕುದ್ದೇಸೋ ಫಾಸು ವಿಹರತೀ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯುಂ, ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ¶ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ, ಇಮಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪನೇವ ದುಬ್ಬಚಜಾತಿಕಾ ಹೋತಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಕರೋತಿ ‘‘ಮಾ ಮಂ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವಚುತ್ಥ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ಅಹಮ್ಪಾಯ್ಯಾಯೋ, ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವಕ್ಖಾಮಿ ಕಲ್ಯಾಣಂ ವಾ ಪಾಪಕಂ ವಾ, ವಿರಮಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಮಮ ವಚನಾಯಾ’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾ, ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಂ ಅಕಾಸಿ, ವಚನೀಯಮೇವ, ಅಯ್ಯಾ, ಅತ್ತಾನಂ ಕರೋತು, ಅಯ್ಯಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವದತು ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋಪಿ ಅಯ್ಯಂ ವಕ್ಖನ್ತಿ ಸಹಧಮ್ಮೇನ, ಏವಂ ಸಂವದ್ಧಾ ಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪರಿಸಾ ಯದಿದಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವಚನೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವುಟ್ಠಾಪನೇನಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಭಿಕ್ಖುನೀ ¶ ಪನೇವ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ ಕುಲದೂಸಿಕಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ, ತಸ್ಸಾ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚ ತಾಯ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಅಯ್ಯಾ, ಖೋ ಕುಲದೂಸಿಕಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ, ಅಯ್ಯಾಯ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯ್ಯಾಯ, ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯ್ಯಾ ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ, ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ತಾದಿಸಿಕಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಏಕಚ್ಚಂ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಿ ಏಕಚ್ಚಂ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯಾ, ಏವಂ ಅವಚ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಛನ್ದಗಾಮಿನಿಯೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದೋಸಗಾಮಿನಿಯೋ ¶ , ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಮೋಹಗಾಮಿನಿಯೋ, ನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಭಯಗಾಮಿನಿಯೋ, ಅಯ್ಯಾ ಖೋ ಕುಲದೂಸಿಕಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ, ಅಯ್ಯಾಯ ಖೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಕುಲಾನಿ ಚಾಯ್ಯಾಯ ದುಟ್ಠಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇವ ಸುಯ್ಯನ್ತಿ ಚ, ಪಕ್ಕಮತಾಯ್ಯಾ, ಇಮಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ ನವ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾ,

ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ ಚರಿತಬ್ಬಂ. ಚಿಣ್ಣಮಾನತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ತತ್ಥ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಬ್ಭೇತಬ್ಬಾ. ಏಕಾಯಪಿ ಚೇ ಊನೋ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಬ್ಭೇಯ್ಯ, ಸಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನಬ್ಭಿತಾ, ತಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಕಾಲಚೀವರಭಾಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ‘‘ಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಾಜಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಪರಿವತ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚೀವರಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಹನ್ದಾಯ್ಯೇ, ತುಯ್ಹಂ ಚೀವರಂ, ಆಹರ ಮೇತಂ ಚೀವರಂ, ಯಂ ತುಯ್ಹಂ ತುಯ್ಹಮೇವೇತಂ, ಯಂ ಮಯ್ಹಂ ಮಯ್ಹಮೇವೇತಂ, ಆಹರ ಮೇತಂ ಚೀವರಂ, ಸಕಂ ಪಚ್ಚಾಹರಾ’’ತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞಚೇತಾಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಙ್ಘಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಮಹಾಜನಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಗಣಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಮಹಾಜನಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪುಗ್ಗಲಿಕಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಗರುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಗರುಪಾವುರಣಂ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮಂ ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಲಹುಪಾವುರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಲಹುಪಾವುರಣಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಪರಮಂ ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನೇವ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿ, ಮಾಸಪರಮಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಊನಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ ಸತಿಯಾಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾ ವಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ನಟ್ಠಚೀವರಾ ವಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ತಞ್ಚೇ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ಬಹೂಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ¶ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಯಾ ವಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ತತ್ರ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ, ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ¶ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಉಭಿನ್ನಂ ಅಞ್ಞಾತಕಾನಂ ಗಹಪತೀನಂ ವಾ ಗಹಪತಾನೀನಂ ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಾನಿ ಉಪಕ್ಖಟಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಮಯಂ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಾನಿ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಚೀವರೇಹಿ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ. ತತ್ರ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖೂನೀ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಸಾಧು ವತ ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಇಮೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇಹಿ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಥ ಉಭೋವ ಸನ್ತಾ ಏಕೇನಾ’’ತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ರಾಜಾ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಗಹಪತಿಕೋ ವಾ ದೂತೇನ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣೇಯ್ಯ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಯ್ಯಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಾಯ್ಯಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನ’’ನ್ತಿ. ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸೋ ದೂತೋ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ, ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ ಕಾಲೇನ ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯ್ಯಾಯ, ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ, ಚೀವರತ್ಥಿಕಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ. ಸೋ ಚೇ ದೂತೋ ತಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಖೋ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಯ್ಯಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ನಿದ್ದಿಸಿ, ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಉಪಸಙ್ಕಮತಾಯ್ಯಾ ¶ ಕಾಲೇನ, ಚೀವರೇನ ತಂ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ. ಚೀವರತ್ಥಿಕಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ, ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನಾ ಸಾರಯಮಾನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾಯ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬಂ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ತಿಟ್ಠಮಾನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಮಮಾನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಯತಸ್ಸಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ತತ್ಥ ಸಾಮಂ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ದೂತೋ ವಾ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಯಂ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ¶ ಪಹಿಣಿತ್ಥ, ನ ತಂ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಭೋತಿ, ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕಂ, ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಚೀವರವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ರೂಪಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾತರೂಪರಜತಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸೋ ಪತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಸಾಯ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪದಾತಬ್ಬೋ ‘‘ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖುನಿ ಪತ್ತೋ ಯಾವಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯಾನಿ ¶ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ, ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಾಮಂ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ, ತತ್ರ ಚೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಂ ಖೋ ಆವುಸೋ ಚೀವರಂ ಮಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಯ್ಯತಿ, ಆಯತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ವಿತ್ಥತಞ್ಚ ಅಪ್ಪಿತಞ್ಚ ಸುವೀತಞ್ಚ ಸುಪ್ಪವಾಯಿತಞ್ಚ ಸುವಿಲೇಖಿತಞ್ಚ ಸುವಿತಚ್ಛಿತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಮಯಮ್ಪಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತಂ ಅನುಪದಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ದಸಾಹಾನಾಗತಂ ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನೇವ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಅಚ್ಚೇಕಂ ಮಞ್ಞಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಛಸಟ್ಠಿಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಲಸುಣಂ ಖಾದೇಯ್ಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಮ್ಬಾಧಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಲಘಾತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ತಲಘಾತಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಜತುಮಟ್ಠಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಜತುಮಟ್ಠಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆದಿಯಮಾನಾಯ ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಪತಿಟ್ಠನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ವಾ ವಿಧೂಪನೇನ ವಾ ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಮಕಧಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞತ್ವಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಾ ಭಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ವಾ ಕೋಟ್ಟಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ವಾ ಪಚಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಸಙ್ಕಾರಂ ವಾ ವಿಘಾಸಂ ವಾ ತಿರೋಕುಟ್ಟೇ ವಾ ತಿರೋಪಾಕಾರೇ ವಾ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಉಚ್ಚಾರಛಡ್ಡನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಸಙ್ಕಾರಂ ವಾ ವಿಘಾಸಂ ವಾ ಹರಿತೇ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಚ್ಚಗೀತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಚ್ಚಂ ವಾ ಗೀತಂ ವಾ ವಾದಿತಂ ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಲಸುಣವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರತ್ತನ್ಧಕಾರೇ ಅಪ್ಪದೀಪೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಲ್ಲಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಿಕಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರಥಿಕಾಯ ವಾ ಬ್ಯೂಹೇ ವಾ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕಣ್ಣಿಕಂ ವಾ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ ದುತಿಯಿಕಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಅಭಿನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆಸನೇ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸನ್ಥರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿಕಾಲೇ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದುಗ್ಗಹಿತೇನ ದೂಪಧಾರಿತೇನ ಪರಂ ಉಜ್ಝಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಅಭಿಸಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ಪರಂ ವಾ ನಿರಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರೋದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತಾನಂ ವಧಿತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ ರೋದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ನಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಗ್ಗಾ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉದಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೨. ಉದಕಸಾಟಿಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ ¶ , ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ, ನ ಸಿಬ್ಬಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಚತೂಹಪಞ್ಚಾಹಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೪. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಣಸ್ಸ ಚೀವರಲಾಭಂ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಂ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಮಣಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಾಲಅತಿಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಥಿನುದ್ಧಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಗ್ಗವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಏಕಮಞ್ಚತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದ್ವೇ ಏಕಮಞ್ಚೇ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಕತ್ಥರಣತುವಟ್ಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದ್ವೇ ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಫಾಸುಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಫಾಸುಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಉಪಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದುಕ್ಖಿತಂ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ನೇವ ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯ, ನ ಉಪಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಪಸ್ಸಯಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಂಸಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರಿ ಗಹಪತಿನಾಪಿ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನಾಪಿ, ವಿವಿಚ್ಚಾಯ್ಯೇ, ವಿವೇಕಞ್ಞೇವ ಭಗಿನಿಯಾ ಸಙ್ಘೋ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ, ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನ್ತೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಅಸತ್ಥಿಕಾ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಿರೋರಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರೋರಟ್ಠೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಅಸತ್ಥಿಕಾ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನ್ತೋವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಾರಿಕನಪಕ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ಚಾರಿಕಂ ನ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನಿಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ರಾಜಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರಾಜಾಗಾರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಾಗಾರಂ ವಾ ಆರಾಮಂ ವಾ ಉಯ್ಯಾನಂ ವಾ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಸನ್ದಿಪರಿಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆಸನ್ದಿಂ ವಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುತ್ತಕನ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸುತ್ತಂ ಕನ್ತೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಧಿಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಏಹಾಯ್ಯೇ, ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಹೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯ, ನ ವೂಪಸಮಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೋಜನದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆವಸಥಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆವಸಥಚೀವರಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆವಸಥವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಆವಸಥಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾಪರಿಯಾಪುಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ಪರಿಯಾಪುಣೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾವಾಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಿತ್ತಾಗಾರವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಆರಾಮಪವಿಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಕ್ಖುಅಕ್ಕೋಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಪರಿಭಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚಣ್ಡೀಕತಾ ಗಣಂ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪವಾರಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಿಮನ್ತಿತಾ ವಾ ಪವಾರಿತಾ ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ ಅಸ್ಸ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ತೀಹಿ ಠಾನೇಹಿ ನ ಪವಾರೇಯ್ಯ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದಾಯ ವಾ ಸಂವಾಸಾಯ ವಾ ನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘತೋ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಿತಬ್ಬಾ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛಕಞ್ಚ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಸಾಖೇಜಾತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಸಾಖೇ ಜಾತಂ ಗಣ್ಡಂ ವಾ ರುಧಿತಂ ವಾ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ಭೇದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ¶ ಫಾಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಆಲಿಮ್ಪಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಬನ್ಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಮೋಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆರಾಮವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಗಬ್ಭಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಬ್ಭಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಾಯನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾಯನ್ತಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತತಿಯಗಿಹಿಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಹಜೀವಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನೇವ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪವತ್ತಿನೀನಾನುಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವುಟ್ಠಾಪಿತಂ ಪವತ್ತಿನಿಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನಾನುಬನ್ಧೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಹಜೀವಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ನೇವ ವೂಪಕಾಸೇಯ್ಯ ನ ವೂಪಕಾಸಾಪೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನಿಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಪಠಮಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತತಿಯಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಖಿಯ್ಯನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ‘‘ಅಲಂ ತಾವ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ವುಟ್ಠಾಪಿತೇನಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಖಿಯ್ಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಿಕ್ಖಮಾನನವುಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ‘‘ಸಚೇ ಮೇ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ¶ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ನ ವುಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಮಾನನವುಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ‘‘ಸಚೇ ಮಂ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅನುಬನ್ಧಿಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ನ ವುಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೋಕಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ ಕುಮಾರಕಸಂಸಟ್ಠಂ ಚಣ್ಡಿಂ ಸೋಕಾವಾಸಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನನುಞ್ಞಾತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ವಾ ಸಾಮಿಕೇನ ವಾ ಅನನುಞ್ಞಾತಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಾರಿವಾಸಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನುವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಏಕವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ದ್ವೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಮೋ.

ಛತ್ತುಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಯಾನೇನ ಯಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಙ್ಘಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಾಣಿಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗನ್ಧವಣ್ಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಾಸಿತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಾಸಿತಕೇನ ಪಿಞ್ಞಾಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಿಕ್ಖಮಾನಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾಮಣೇರೀಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಿಹಿನಿಉಮ್ಮದ್ದಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಿಹಿನಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾಪುಚ್ಛಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನೋಕಾಸಕತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛತ್ತುಪಾಹನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ.

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೭. ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೮. ಓಮಸವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಪೇಸುಞ್ಞೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಇತ್ಥಿವಿಗ್ಗಹೇನ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೪. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಭೂತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಆರೋಚೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಮ್ಮುತಿಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಥವಿಂ ಖಣೇಯ್ಯ ವಾ ಖಣಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ದಸಮೋ.

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೭. ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೮. ಅಞ್ಞವಾದಕೇ, ವಿಹೇಸಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೦೯. ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ, ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಭಿಸಿಂ ವಾ ಕೋಚ್ಛಂ ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೀ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೀ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೨. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ ‘‘ಯಸ್ಸಾ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೫. ಮಹಲ್ಲಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ, ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯಂ ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಅಪ್ಪಹರಿತೇಪಿ ಠಿತಾ ಅಧಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೬. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ಏಕಾದಸಮೋ.

ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೭. ಅಗಿಲಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕೋ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೮. ಗಣಭೋಜನೇ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ ¶ , ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೋ, ಮಹಾಸಮಯೋ, ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಕಾಣಮಾತುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಪನೇವ ಕುಲಂ ಉಪಗತಂ ಪೂವೇಹಿ ವಾ ಮನ್ಥೇಹಿ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಆಕಙ್ಖಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿಕಾಲೇ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅದಿನ್ನಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ ಆಹಾರಂ ಆಹರೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೩. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ‘‘ಏಹಾಯ್ಯೇ, ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಸ್ಸಾ ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇಯ್ಯ ‘‘ಗಚ್ಛಾಯ್ಯೇ, ನ ಮೇ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಏಕಿಕಾಯ ಮೇ ಕಥಾ ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾ ವಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೫. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭೋಜನವಗ್ಗೋ ದ್ವಾದಸಮೋ.

ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಸಭತ್ತಾ ಸಮಾನಾ ಸನ್ತಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ, ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೮. ಅಗಿಲಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚತುಮಾಸಪ್ಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುನಪವಾರಣಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯುತ್ತಸೇನಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೨೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸೇನಾವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೦. ಸಿಯಾ ¶ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋ ಸೇನಂ ಗಮನಾಯ, ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ವಸಿತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಯ್ಯೋಧಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೧. ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸೇನಾಯ ವಸಮಾನಾ ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ವಾ ಬಲಗ್ಗಂ ವಾ ಸೇನಾಬ್ಯೂಹಂ ವಾ ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೨. ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೩. ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೪. ಉದಕೇ ಹಸಧಮ್ಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೫. ಅನಾದರಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಭಿಂಸಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಭಿಂಸಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಚಾರಿತ್ತವಗ್ಗೋ ತೇರಸಮೋ.

ಜೋತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖಾ ಜೋತಿಂ ಸಮಾದಹೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮಾದಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ತಥಾರೂಪಪ್ಪಚ್ಚಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ ‘‘ದಿಯಡ್ಢೋ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ‘‘ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಠಮೋ ಮಾಸೋ’’ ಇಚ್ಚೇತೇ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಮಾಸಾ ಉಣ್ಹಸಮಯೋ, ಪರಿಳಾಹಸಮಯೋ, ಗಿಲಾನಸಮಯೋ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋ, ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ, ವಾತವುಟ್ಠಿಸಮಯೋ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಯೋ.

ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩೯. ನವಂ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಲಾಭಾಯ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ¶ ಆದಾತಬ್ಬಂ ನೀಲಂ ವಾ ಕದ್ದಮಂ ವಾ ಕಾಳಸಾಮಂ ವಾ. ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಂ ನವಂ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಣಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಪನಿಧಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ವಾ ಅಪನಿಧೇಯ್ಯ ವಾ ಅಪನಿಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಹಸಾಪೇಕ್ಖಾಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಕ್ಕೋಟನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹತಾಧಿಕರಣಂ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಾಮನ್ತರಮ್ಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ¶ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾಯ್ಯೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ¶ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ ತಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ. ಯಾವತತಿಯಞ್ಚೇ ಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಾ ತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಜೋತಿವಗ್ಗೋ ಚುದ್ದಸಮೋ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಕಟಾನುಧಮ್ಮಾಯ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಂವಸೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಟಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೮. ಸಮಣುದ್ದೇಸಾಪಿ ಚೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ತಥಾಹಂ ಭಗವತಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಿತಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಯಥಾ ಯೇಮೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ನಾಲಂ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಸಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಮಾಯ್ಯೇ, ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ಏವಂ ಅವಚ, ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ, ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ, ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ, ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾಯ್ಯೇ, ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾ, ಅಲಞ್ಚ ಪನ ತೇ ಪಟಿಸೇವತೋ ಅನ್ತರಾಯಾಯಾ’’ತಿ. ಏವಞ್ಚ ಸಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ತಥೇವ ಪಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಸಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯಾ ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಮಣುದ್ದೇಸೇ ನ ಚೇವ ಸೋ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬೋ, ಯಮ್ಪಿ ಚಞ್ಞಾ ಸಮಣುದ್ದೇಸಾ ಲಭನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ, ಸಾಪಿ ತೇ ನತ್ಥಿ, ಚರ ಪಿರೇ, ವಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ ಉಪಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಉಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಮ್ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಹ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೪೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ನ ತಾವಾಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಏತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಿಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯಾವ ನ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಬ್ಯತ್ತಂ ವಿನಯಧರಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ವಿಲೇಖನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೦. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ, ಯಾವದೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾಯ ವಿಹೇಸಾಯ ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ, ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿವಣ್ಣಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಜಾನಾಮಿ ಅಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಧಮ್ಮೋ ಸುತ್ತಾಗತೋ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನೋ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ, ತಞ್ಚೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಞ್ಞಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಜಾನೇಯ್ಯುಂ ನಿಸಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಇಮಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಭಿಯ್ಯೋ, ನ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಞ್ಞಾಣಕೇನ ಮುತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ಯಞ್ಚ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನಾ, ತಞ್ಚ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಉತ್ತರಿ ಚಸ್ಸಾ ಮೋಹೋ ಆರೋಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ತಸ್ಸಾ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಲಾಭಾ, ತಸ್ಸಾ ತೇ ದುಲ್ಲದ್ಧಂ, ಯಂ ತ್ವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ನ ಸಾಧುಕಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರೋಸೀ’’ತಿ, ಇದಂ ತಸ್ಮಿಂ ಮೋಹನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಪಹಾರಂ ದದೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತಲಸತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ತಲಸತ್ತಿಕಂ ಉಗ್ಗಿರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹೇಯ್ಯ ‘‘ಇತಿಸ್ಸಾ ಮುಹುತ್ತಮ್ಪಿ ಅಫಾಸು ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಉಪಸ್ಸುತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೬. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಣ್ಡನಜಾತಾನಂ ಕಲಹಜಾತಾನಂ ವಿವಾದಾಪನ್ನಾನಂ ಉಪಸ್ಸುತಿಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ‘‘ಯಂ ಇಮಾ ಭಣಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಂ ಸೋಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏತದೇವ ಪಚ್ಚಯಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅನಞ್ಞಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದಿಟ್ಠಿವಗ್ಗೋ ಪನ್ನರಸಮೋ.

ಕಮ್ಮಪ್ಪಟಿಬಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವತ್ತಮಾನಾಯ ಛನ್ದಂ ಅದತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ದುಬ್ಬಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯನಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ‘‘ಯಥಾಸನ್ಥುತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೀ’’ತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರತನಂ ವಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಜ್ಝಾರಾಮಾ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥಾ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ರತನಂ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ರತನಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ ಅಜ್ಝಾವಸಥೇ ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಉಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ.

ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೨. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಟ್ಠಿಮಯಂ ವಾ ದನ್ತಮಯಂ ವಾ ವಿಸಾಣಮಯಂ ವಾ ಸೂಚಿಘರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಭೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಮಞ್ಚಪೀಠಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೩. ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯ ಅಟನಿಯಾ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ತೂಲೋನದ್ಧಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ತೂಲೋನದ್ಧಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಉದ್ದಾಲನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೫. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯ ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ, ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ನನ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೬೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ಅತಿರೇಕಂ ವಾ, ಛೇದನಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತತ್ರಿದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ಇದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ.

ಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ ಸೋಳಸಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಛಸಟ್ಠಿಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಸಪ್ಪಿವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಸಪ್ಪಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ತೇಲವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ತೇಲಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಮಧುವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಮಧುಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಫಾಣಿತವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಫಾಣಿತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಮಚ್ಛವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಮಚ್ಛಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಮಂಸವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಮಂಸಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ಖೀರವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಖೀರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ…ಪೇ… ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀತಿ.

ದಧಿವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ದಧಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸೇಖಿಯಾ

ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೪. ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುಸಂವುತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫. ಸುಸಂವುತಾ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೬. ಸುಸಂವುತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೮. ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೯. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೦. ನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪರಿಮಣ್ಡಲವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೧. ನ ¶ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೨. ನ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಚ್ಚಸದ್ದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೩. ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೪. ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೫. ನ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೬. ನ ¶ ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೭. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೧೮. ನ ಬಾಹುಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೧೯. ನ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೦. ನ ಸೀಸಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

ಖಮ್ಭಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೧. ನ ಖಮ್ಭಕತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೨. ನ ಖಮ್ಭಕತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೩. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

೨೪. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಾ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಕ್ಕುಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೫. ನ ಉಕ್ಕುಟಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೬. ನ ¶ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೭. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ¶ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೮. ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೨೯. ಸಮಸೂಪಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮತಿತ್ತಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೦. ಸಮತಿತ್ತಿಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಖಮ್ಭಕತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೧. ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀಭುಞ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೨. ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನೀ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಪದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೩. ಸಪದಾನಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಮಸೂಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೪. ಸಮಸೂಪಕಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನ ಥೂಪಕತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೫. ನ ಥೂಪಕತೋ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓದನಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೬. ನ ಸೂಪಂ ವಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ ಓದನೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮಿ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೭. ನ ¶ ¶ ಸೂಪಂ ವಾ ಓದನಂ ವಾ ಅಗಿಲಾನಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೮. ನ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೀ ಪರೇಸಂ ಪತ್ತಂ ಓಲೋಕೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೩೯. ನಾತಿಮಹನ್ತಂ ಕಬಳಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆಲೋಪಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೦. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಆಲೋಪಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕ್ಕಚ್ಚವಗ್ಗೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಅನಾಹಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೧. ನ ಅನಾಹಟೇ ಕಬಳೇ ಮುಖದ್ವಾರಂ ವಿವರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಭುಞ್ಜಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೨. ನ ಭುಞ್ಜಮಾನಾ ಸಬ್ಬಹತ್ಥಂ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಕಬಳಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೩. ನ ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೪. ನ ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೫. ನ ಕಬಳಾವಚ್ಛೇದಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೬. ನ ¶ ಅವಗಣ್ಡಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೭. ನ ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೮. ನ ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೪೯. ನ ¶ ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಚಪುಚಪುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೦. ನ ಚಪುಚಪುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಕಬಳವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಮೋ.

ಸುರುಸುರುಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೧. ನ ಸುರುಸುರುಕಾರಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೨. ನ ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೩. ನ ಪತ್ತನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೪. ನ ಓಟ್ಠನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಾಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೫. ನ ¶ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಸಿತ್ಥಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೬. ನ ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನಂ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛತ್ತಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೭. ನ ಛತ್ತಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ದಣ್ಡಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೮. ನ ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸತ್ಥಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೫೯. ನ ¶ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಆವುಧಪಾಣಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೦. ನ ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸುರುಸುರುವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ.

ಪಾದುಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೧. ನ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೨. ನ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಯಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೩. ನ ಯಾನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಸಯನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೪. ನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೫. ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ವೇಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೬. ನ ¶ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಓಗುಣ್ಠಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೭. ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಛಮಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೮. ನ ¶ ಛಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ನೀಚಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೬೯. ನ ನೀಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೦. ನ ಠಿತಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಚ್ಛತೋಗಚ್ಛನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೧. ನ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉಪ್ಪಥೇನಗಚ್ಛನ್ತೀಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೨. ನ ಉಪ್ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಠಿತಾಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೩. ನ ಠಿತಾ ಅಗಿಲಾನಾ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಹರಿತೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೪. ನ ¶ ಹರಿತೇ ಅಗಿಲಾನಾ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಉದಕೇಉಚ್ಚಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ

೭೫. ನ ಉದಕೇ ಅಗಿಲಾನಾ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಖೇಳಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ.

ಪಾದುಕವಗ್ಗೋ ಸತ್ತಮೋ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ, ಅಯ್ಯಾಯೋ, ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಸೇಖಿಯಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಇಮೇ ¶ ಖೋ ಪನಾಯ್ಯಾಯೋ, ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ

ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಉಪ್ಪನ್ನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಸಮಥಾಯ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಸತಿವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ.

ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ.

ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋತಿ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ. ತತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ¶ , ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯ್ಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿ.

ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಅಯ್ಯಾಯೋ ನಿದಾನಂ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಅಟ್ಠ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಛಸಟ್ಠಿ ಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ,

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾ ಧಮ್ಮಾ, ಏತ್ತಕಂ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸುತ್ತಾಗತಂ ಸುತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಾಹೇವ ಸಮಗ್ಗಾಹಿ ಸಮ್ಮೋದಮಾನಾಹಿ ಅವಿವದಮಾನಾಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೋ ಚತುತ್ಥೋ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ.

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ

ಗನ್ಥಾರಮ್ಭಕಥಾ

ಬುದ್ಧಂ ¶ ¶ ¶ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಘಞ್ಚ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನೇನ ಚೇತಸಾ;

ವನ್ದಿತ್ವಾ ವನ್ದನಾಮಾನ, ಪೂಜಾಸಕ್ಕಾರಭಾಜನಂ.

ಥೇರವಂಸಪ್ಪದೀಪಾನಂ, ಥಿರಾನಂ ವಿನಯಕ್ಕಮೇ;

ಪುಬ್ಬಾಚರಿಯಸೀಹಾನಂ, ನಮೋ ಕತ್ವಾ ಕತಞ್ಜಲೀ.

ಪಾಮೋಕ್ಖಂ ಅನವಜ್ಜಾನಂ, ಧಮ್ಮಾನಂ ಯಂ ಮಹೇಸಿನಾ;

ಮುಖಂ ಮೋಕ್ಖಪ್ಪವೇಸಾಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಕಾಸಿತಂ.

ಸೂರತೇನ ¶ ನಿವಾತೇನ, ಸುಚಿಸಲ್ಲೇಖವುತ್ತಿನಾ;

ವಿನಯಾಚಾರಯುತ್ತೇನ, ಸೋಣತ್ಥೇರೇನ ಯಾಚಿತೋ.

ತತ್ಥ ಸಞ್ಜಾತಕಙ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತಸ್ಸ ವಣ್ಣನಂ;

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣತ್ಥಾಯ, ಪರಿಪುಣ್ಣವಿನಿಚ್ಛಯಂ.

ಮಹಾವಿಹಾರವಾಸೀನಂ, ವಾಚನಾಮಗ್ಗನಿಸ್ಸಿತಂ;

ವತ್ತಯಿಸ್ಸಾಮಿ ನಾಮೇನ, ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಂ ಸುಭನ್ತಿ.

ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ

ತತ್ಥ ¶ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ಪಅತಿಮೋಕ್ಖಂ ಅತಿಪಮೋಕ್ಖಂ ಅತಿಸೇಟ್ಠಂ ಅತಿಉತ್ತಮನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥೇನ ಏಕವಿಧಮ್ಪಿ ಸೀಲಗನ್ಥಭೇದತೋ ದುವಿಧಂ ಹೋತಿ. ತಥಾ ಹಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತೀ’’ತಿ (ಮ. ನಿ. ೧.೬೯; ೩.೭೫; ವಿಭ. ೫೦೮) ಚ ‘‘ಆದಿಮೇತಂ ಮುಖಮೇತಂ ಪಮುಖಮೇತಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ತೇನ ವುಚ್ಚತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೫) ಚ ಆದೀಸು ಸೀಲಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ‘‘ಉಭಯಾನಿ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೧೪೭; ಅ. ನಿ. ೮.೫೨; ೧೦.೩೩) ಗನ್ಥೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ತತ್ಥ ಸೀಲಂ ಯೋ ನಂ ಪಾತಿ ರಕ್ಖತಿ, ತಂ ಮೋಕ್ಖೇತಿ ಮೋಚಯತಿ ಆಪಾಯಿಕಾದೀಹಿ ದುಕ್ಖೇಹಿ, ಅತ್ತಾನುವಾದಾದೀಹಿ ವಾ ಭಯೇಹೀತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ. ಗನ್ಥೋ ಪನ ತಸ್ಸ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಜೋತಕತ್ತಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಆದಿಮ್ಹಿ ಪನ ವುತ್ತೋ ವಚನತ್ಥೋ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣೋ ಹೋತಿ.

ತತ್ಥಾಯಂ ವಣ್ಣನಾ ಸೀಲಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸಾಪಿ ಯುಜ್ಜತಿ ಗನ್ಥಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸಾಪಿ, ಗನ್ಥೇ ಹಿ ವಣ್ಣಿತೇ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವಣ್ಣಿತೋವ ಹೋತಿ. ತಂ ಪನೇತಂ ಗನ್ಥಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ದುವಿಧಂ ಹೋತಿ ¶ . ತತ್ಥ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ಪಞ್ಚಹಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ವವತ್ಥಿತಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿಕಂ ಚತೂಹಿ ಉದ್ದೇಸಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ವವತ್ಥಿತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ. ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಪಞ್ಚ ಉದ್ದೇಸಾ ನಾಮ ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ, ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೋ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸುದ್ದೇಸೋ, ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೋ ¶ , ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೋತಿ. ತತ್ಥ ನಿದಾನುದ್ದೇಸೋ ತಾವ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ…ಪೇ… ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ, ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಪರಿಸುದ್ಧೇತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅವಸೇಸೇ ಸುತೇನ ಸಾವಿತೇ ಉದ್ದಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ. ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀನಂ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ ನಿದಾನಸ್ಸ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಿ ಓಸಾಪೇತ್ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ. ವಿತ್ಥಾರೋ ವಿತ್ಥಾರೋಯೇವ ¶ . ‘‘ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೦; ಪರಿ. ೩೨೫) ವಚನತೋ ಪನ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀಸು ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಪ್ಪಕತೇ ಅನ್ತರಾಯೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ. ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಪನ ಅನಿಟ್ಠಿತೇ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಪನ ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೋ ಪರಿಹಾಯತಿ, ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಏವಮೇತೇಸಂ ಪಞ್ಚಹಿ ಚೇವ ಚತೂಹಿ ಚ ಉದ್ದೇಸಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ವವತ್ಥಿತಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಂ ಅಯಂ ವಣ್ಣನಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಪನೇತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಠಮಂ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ತಾವ ವಣ್ಣನತ್ಥಮಿದಂ ವುಚ್ಚತಿ.

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ’’ತಿಆದೀನಂ, ಪದಾನಂ ಅತ್ಥನಿಚ್ಛಯಂ;

ಭಿಕ್ಖವೋ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ ಸುಣನ್ತು ಮೇತಿ.

ಏತ್ಥ ಹಿ ಸುಣಾತೂತಿಇದಂ ಸವನಾಣತ್ತಿವಚನಂ. ಮೇತಿ ಯೋ ಸಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ಅತ್ತನಿದ್ದೇಸವಚನಂ. ಭನ್ತೇತಿ ಸಗಾರವಸಪ್ಪತಿಸ್ಸವಚನಂ. ಸಙ್ಘೋತಿ ಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹವಚನಂ. ಸಬ್ಬಮೇವ ಚೇತಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ಪಠಮಂ ವತ್ತಬ್ಬವಚನಂ. ಭಗವತಾ ಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಂ ಅನುಜಾನನ್ತೇನ ರಾಜಗಹೇ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸತಿ, ತೇನ ಸಚೇ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನವಕತರೋ ಹೋತಿ, ಪಾಳಿಯಂ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ಆಗತನಯೇನೇವ ‘‘ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ವಾ ಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ ‘‘ಥೇರಾಧಿಕಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೫೪), ನವಕತರೋ ವಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೋ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖು ಬ್ಯತ್ತೋ ಪಟಿಬಲೋ, ತಸ್ಸಾಧೇಯ್ಯಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೫೫).

‘‘ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಪನ ಪದೇನ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅವಿಸೇಸತೋ ಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹೋ ವುತ್ತೋ, ಅಥ ಖೋ ಸೋ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಸಙ್ಘೋ, ಸಮ್ಮುತಿಸಙ್ಘೋ ಚಾತಿ ದುವಿಧೋ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಸಙ್ಘೋತಿ ಅಟ್ಠ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಸಮ್ಮುತಿಸಙ್ಘೋತಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ಭಿಕ್ಖುಸಮೂಹೋ, ಸೋ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಸೋ ¶ ಪನೇಸ ಕಮ್ಮವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧೋ (ಮಹಾವ. ೩೮೮) ಹೋತಿ – ಚತುವಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚವಗ್ಗೋ ದಸವಗ್ಗೋ ವೀಸತಿವಗ್ಗೋ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಗ್ಗೋತಿ. ತತ್ಥ ಚತುವಗ್ಗೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪದಪವಾರಣಅಬ್ಭಾನಾನಿ ಸಬ್ಬಂ ¶ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪಞ್ಚವಗ್ಗೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಉಪಸಮ್ಪದಞ್ಚ ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ¶ ವಟ್ಟತಿ. ದಸವಗ್ಗೇನ ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಮತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ವೀಸತಿವಗ್ಗೇನ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಥಾ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಗ್ಗೇನ.ಸೋ ಪನ ಚತುವಗ್ಗಾದಿನಾ ಸಙ್ಘೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಊನಕತರೇನ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಅತಿರೇಕೇನ ಪನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತೋ. ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನತ್ಥೇ ಚತುವಗ್ಗಂ ಉಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಸಮ್ಮುತಿಸಙ್ಘೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ.

ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋತಿ ಅಜ್ಜ ಉಪೋಸಥದಿವಸೋ, ಏತೇನ ಅನುಪೋಸಥದಿವಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ. ಪನ್ನರಸೋತಿ ಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞಂ ಉಪೋಸಥದಿವಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ. ದಿವಸವಸೇನ ಹಿ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ಚಾತುದ್ದಸಿಕೋ ಪನ್ನರಸಿಕೋ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥೋತಿ, ಏವಂ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ವುತ್ತಾ. ತತ್ಥ ಹೇಮನ್ತಗಿಮ್ಹವಸ್ಸಾನಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಉತೂನಂ ತತಿಯಸತ್ತಮಪಕ್ಖೇಸು ದ್ವೇ ದ್ವೇ ಕತ್ವಾ ಛ ಚಾತುದ್ದಸಿಕಾ, ಅವಸೇಸಾ ಅಟ್ಠಾರಸ ಪನ್ನರಸಿಕಾತಿ ಏವಂ ಏಕಸಂವಚ್ಛರೇ ಚತುವೀಸತಿ ಉಪೋಸಥಾ, ಇದಂ ತಾವ ಪಕತಿಚಾರಿತ್ತಂ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಕಿಂ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಚಾತುದ್ದಸೇ ವಾ ಪನ್ನರಸೇ ವಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೬) ವಚನತೋ ಪನ ‘‘ಆಗನ್ತುಕೇಹಿ ಆವಾಸಿಕಾನಂ ಅನುವತ್ತಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೭೮) ಚ ತಥಾರೂಪಪಚ್ಚಯೇ ಸತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಚಾತುದ್ದಸೇ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಪನ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ವಾ, ತೇಸಂಯೇವ ಸಚೇ ಭಣ್ಡನಕಾರಕೇಹಿ ಉಪದ್ದುತಾ ಪವಾರಣಂ ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಿ, ಅಥ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಕಾಳಪಕ್ಖಚಾತುದ್ದಸೋ ವಾ, ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ವಾ, ಪಚ್ಛಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ಏವಾತಿ ಇಮೇ ತಯೋ ಪವಾರಣಾದಿವಸಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ, ಇದಮ್ಪಿ ಪಕತಿಚಾರಿತ್ತಮೇವ. ತಥಾರೂಪಪಚ್ಚಯೇ ಪನ ಸತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾನಂ ಪುರಿಮೇಸು ಚಾತುದ್ದಸೇಸುಪಿ ಪವಾರಣಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯದಾ ಪನ ಕೋಸಮ್ಬಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಮಹಾವ. ೪೫೧) ಆಗತನಯೇನ ಭಿನ್ನೇ ಸಙ್ಘೇ ಓಸಾರಿತೇ ತಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗಿಂ ಕರೋತಿ, ತದಾ ‘‘ತಾವದೇವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೪೭೫) ವಚನತೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಚಾತುದ್ದಸಪನ್ನರಸೇ, ಅಞ್ಞೋಪಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ದಿವಸೋ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥದಿವಸೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಪನ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಯಮೇವ ಸಾಮಗ್ಗಿಪವಾರಣಾದಿವಸೋ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಇಮೇಸು ತೀಸು ದಿವಸೇಸು ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞಂ ಉಪೋಸಥದಿವಸಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ. ತಸ್ಮಾ ಯ್ವಾಯಂ ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ’’ತಿವಚನೇನ ¶ ಅನುಪೋಸಥದಿವಸೋ ¶ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋಯೇವ. ಯೋ ಪನಾಯಂ ಅಞ್ಞೋ ಉಪೋಸಥದಿವಸೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಸಚೇ ಚಾತುದ್ದಸಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ್ನರಸಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಸಾಮಗ್ಗೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ಯದಿ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪತ್ತೋ ಕಾಲೋ ಇಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸಾತಿ ಪತ್ತಕಾಲಂ, ಪತ್ತಕಾಲಮೇವ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ. ತದೇತಂ ಇಧ ಚತೂಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಯಥಾಹು ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯಾ –

‘‘ಉಪೋಸಥೋ ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ,

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ;

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ,

‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೬೮);

ತತ್ಥ ಉಪೋಸಥೋತಿ ತೀಸು ಉಪೋಸಥದಿವಸೇಸು ಅಞ್ಞತರಉಪೋಸಥದಿವಸೋ. ತಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಸತಿ ಇದಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ನಾಸತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪೋಸಥೇ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಕರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೮೩).

ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾತಿ ಯತ್ತಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪತ್ತಾ ಯುತ್ತಾ ಅನುರೂಪಾ, ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತ್ತಾರೋ ಪಕತತ್ತಾ, ತೇ ಚ ಖೋ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಠಿತಾ.

ಸೀಮಾ ಚ ನಾಮೇಸಾ ಬದ್ಧಸೀಮಾ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾತಿ ದುವಿಧಾ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ಸೀಮಾ ಬದ್ಧಸೀಮಾ ನಾಮ, ‘‘ಅತಿಖುದ್ದಕಾ, ಅತಿಮಹತೀ, ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ, ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಾ, ಅನಿಮಿತ್ತಾ, ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಾ ಸಮ್ಮತಾ, ನದಿಯಾ ಸಮ್ಮತಾ, ಸಮುದ್ದೇ ಸಮ್ಮತಾ, ಜಾತಸ್ಸರೇ ಸಮ್ಮತಾ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ’’ತಿ ಇಮಾ ಹಿ ‘‘ಏಕಾದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಸೀಮತೋ ಕಮ್ಮಾನಿ ವಿಪಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೮೬) ವಚನತೋ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಅತಿಖುದ್ದಕಾ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಏಕವೀಸತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಸೀದಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ¶ . ಅತಿಮಹತೀ ನಾಮ ಯಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತೇನಾಪಿ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಅಘಟಿತನಿಮಿತ್ತಾ ವುಚ್ಚತಿ, ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನೇವ ದಕ್ಖಿಣಾಯ ಪಚ್ಛಿಮಾಯ ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಪುನ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಪುಬ್ಬಕಿತ್ತಿತಂ ¶ ಪಟಿಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಏವಂ ಅಕ್ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಆಹರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಠಪೇತಿ, ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಅಪರಾಪಿ ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಯಾ ಅನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ ತಚಸಾರರುಕ್ಖಂ ವಾ ಖಾಣುಕಂ ವಾ ಪಂಸುಪುಞ್ಜವಾಲುಕಪುಞ್ಜಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಅನ್ತರಾ ಏಕಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ¶ ಪಬ್ಬತಚ್ಛಾಯಾದೀನಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಛಾಯಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಅನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಅಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಬಹಿಠಿತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ನದಿಯಾ ಸಮುದ್ದೇ ಜಾತಸ್ಸರೇ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಏತೇಸು ನದಿಆದೀಸು ಸಮ್ಮತಾ. ಸಾ ಹಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮತಾಪಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನದೀ ಅಸೀಮಾ, ಸಬ್ಬೋ ಸಮುದ್ದೋ ಅಸೀಮೋ, ಸಬ್ಬೋ ಜಾತಸ್ಸರೋ ಅಸೀಮೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೪೭) ವಚನತೋ ಅಸಮ್ಮತಾವ ಹೋತಿ. ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯ ಪರೇಸಂ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ಸಚೇ ಹಿ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಅಮ್ಬೋ ಚೇವ ಜಮ್ಬೂ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ರುಕ್ಖಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಂಸಟ್ಠವಿಟಪಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸು ಅಮ್ಬಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿಸಾಭಾಗೇ ಜಮ್ಬೂ, ವಿಹಾರಸೀಮಾ ಚ ಜಮ್ಬುಂ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಅಮ್ಬಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಬದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ಅಥ ಪಚ್ಛಾ ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ವಿಹಾರೇ ಕತೇ ಸೀಮಂ ಬನ್ಧನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಜಮ್ಬುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಬನ್ಧನ್ತಿ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯ ಪರೇಸಂ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ಸಚೇ ಹಿ ಪರೇಸಂ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ಸಕಲಂ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಪದೇಸಂ ವಾ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತಾ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಇಮಾ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ.

ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾತಿ ನಿಮಿತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಯುತ್ತಾ. ತತ್ಥ ನಿಮಿತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಪಬ್ಬತನಿಮಿತ್ತಂ, ಪಾಸಾಣನಿಮಿತ್ತಂ, ವನನಿಮಿತ್ತಂ, ರುಕ್ಖನಿಮಿತ್ತಂ, ಮಗ್ಗನಿಮಿತ್ತಂ, ವಮ್ಮಿಕನಿಮಿತ್ತಂ, ನದಿನಿಮಿತ್ತಂ, ಉದಕನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತೇಸು ಅಟ್ಠಸು ನಿಮಿತ್ತೇಸು ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ದಿಸಾಭಾಗೇ ಯಥಾಲದ್ಧಾನಿ ¶ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಾನಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ‘‘ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತಂ, ಪಬ್ಬತೋ, ಭನ್ತೇ, ಏಸೋ ಪಬ್ಬತೋ ನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸಮ್ಮಾ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ತತ್ರೇವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಸುದ್ಧಪಂಸುಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಉಭಯಮಿಸ್ಸಕವಸೇನ ಹಿ ತಿವಿಧೋಪಿ ಪಬ್ಬತೋ ಹತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉದ್ಧಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಾಸಾಣನಿಮಿತ್ತೇ ಅಯೋಗುಳಮ್ಪಿ ಪಾಸಾಣಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಾಸಾಣೋ ಉಕ್ಕಂಸವಸೇನ ಹತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಓಮಕತರಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ¶ ದ್ವತ್ತಿಂಸಪಲಗುಳಪಿಣ್ಡಪರಿಮಾಣೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ನ ತತೋ ಖುದ್ದಕತರೋ. ಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೋ ಪನ ಅತಿಮಹನ್ತೋಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ವನನಿಮಿತ್ತೇ ಅನ್ತೋಸಾರೇಹಿ ವಾ ಅನ್ತೋಸಾರಮಿಸ್ಸಕೇಹಿ ವಾ ರುಕ್ಖೇಹಿ ಚತುಪಞ್ಚರುಕ್ಖಮತ್ತಮ್ಪಿ ವನಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ, ತತೋ ಊನಕತರಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ರುಕ್ಖೋ ಜೀವನ್ತೋಯೇವ ಅನ್ತೋಸಾರೋ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ, ಅನ್ತಮಸೋ ಉಬ್ಬೇಧತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲೋ, ಪರಿಣಾಹತೋ ಸೂಚಿದಣ್ಡಕಪ್ಪಮಾಣೋಪಿ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಮಗ್ಗೋ ಜಙ್ಘಮಗ್ಗೋ ವಾ ಹೋತು ಸಕಟಮಗ್ಗೋ ವಾ, ಯೋ ವಿನಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಗಾಮಖೇತ್ತಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ, ತಾದಿಸೋ ಜಙ್ಘಸತ್ಥಸಕಟಸತ್ಥೇಹಿ ವಲಞ್ಜಿಯಮಾನೋಯೇವ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ಅವಲಞ್ಜಿತೋ ¶ ನ ವಟ್ಟತಿ. ವಮ್ಮಿಕೋ ಪನ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ತಂದಿವಸಂಜಾತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲುಬ್ಬೇಧೋ ಗೋವಿಸಾಣಮತ್ತೋಪಿ ವಮ್ಮಿಕೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾಲಕ್ಖಣೇ ನದಿಂ ವಕ್ಖಾಮ, ಸಾ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಾ, ಅಞ್ಞಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಉದಕಂ ಯಂ ಅಸನ್ದಮಾನಂ ಆವಾಟಪೋಕ್ಖರಣೀತಳಾಕಜಾತಸ್ಸರಲೋಣಿಸಮುದ್ದಾದೀಸು ಠಿತಂ, ತಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣೇಯೇವ ಪಥವಿಯಂ ಖಣಿತೇ ಆವಾಟಕೇ ಘಟೇಹಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪೂರಿತಮ್ಪಿ ಯಾವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನಾ ಸಣ್ಠಮಾನಕಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ, ಇತರಂ ಸನ್ದಮಾನಂ ವಾ ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಕಾಲಂ ಅತಿಟ್ಠನ್ತಂ ವಾ ಭಾಜನಗತಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ.

ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಯಾವತಿಕಾ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಖೇತ್ತೇ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ವಾ ನದಿಸಮುದ್ದಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಅನೋಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಛನ್ದಂ ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ.

ಕಮ್ಮವಾಚಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ¶ ಯುತ್ತಾ ನಾಮ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಯಾವತಾ ಸಮನ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತಾ ಕಿತ್ತಿತಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೯) ನಯೇನ ವುತ್ತಾಯ ಪರಿಸುದ್ಧಾಯ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಮ್ಮತಾ. ಏವಂ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ಸೀಮಾ ‘‘ಬದ್ಧಸೀಮಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾತಿ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಪಭೇದೋ.

ಅಬದ್ಧಸೀಮಾ ಪನ ಗಾಮಸೀಮಾ, ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ, ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾತಿ ತಿವಿಧಾ. ತತ್ಥ ಯಾವತಾ ಏಕಂ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಂ, ಅಯಂ ಗಾಮಸೀಮಾ ನಾಮ. ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಸಮನ್ತಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಅಗಾಮಕಂ ನಾಮ ಅರಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಝಾಟವಿಆದೀಸು ವಾ ಸಮುದ್ದಮಜ್ಝೇ ವಾ ಮಚ್ಛಬನ್ಧಾನಂ ಅಗಮನಪಥೇಸು ದೀಪಕೇಸು ಲಬ್ಭತಿ. ಸಮನ್ತಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾತಿ ಮಜ್ಝೇ ಠಿತಾನಂ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ¶ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ ವಿನಿಬ್ಬೇಧೇನ ಚುದ್ದಸ ಹೋನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಏಕಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಅಟ್ಠವೀಸತಿಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ ಹೋತಿ, ಅಯಞ್ಚ ಸೀಮಾ ಪರಿಸಾವಸೇನ ವಡ್ಢತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಮನ್ತಾ ಪರಿಸಾಪರಿಯನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಬ್ಭನ್ತರಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇ ಸಙ್ಘಾ ವಿಸುಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಅಞ್ಞಮೇಕಂ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಂ ಉಪಚಾರತ್ಥಾಯ ಠಪೇತಬ್ಬಂ. ಯಾ ಪನೇಸಾ ‘‘ಸಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನದೀ ಅಸೀಮಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೪೭) ನಯೇನ ನದಿಆದೀನಂ ಸೀಮಭಾವಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪುನ ‘‘ನದಿಯಾ ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮುದ್ದೇ ವಾ ಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಏಕೂಪೋಸಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಅಯಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ರಾಜೂನಂ ಕಾಲೇ ಅನ್ವಡ್ಢಮಾಸಂ ಅನುದಸಾಹಂ ಅನುಪಞ್ಚಾಹಂ ¶ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ವಲಾಹಕೇಸು ವಿಗತಮತ್ತೇಸು ಸೋತಂ ಪಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ನದಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ. ಯಸ್ಸಾ ಪನ ಈದಿಸೇ ಸುವುಟ್ಠಿಕಾಲೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸೇ ಸೋತಂ ನ ಪಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ, ಯತ್ಥ ತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಅತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಕರಣೀಯೇ ಆಗತಲಕ್ಖಣೇನ ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಂ ಅನುಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ತೇಮಿಯತಿ, ಅಯಂ ಸಮುದ್ದಂ ವಾ ಪವಿಸತು ತಳಾಕಂ ವಾ, ಪಭವತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನದೀ ನಾಮ. ಸಮುದ್ದೋ ಪಾಕಟೋಯೇವ. ಯೋ ಪನ ಕೇನಚಿ ಖಣಿತ್ವಾ ಅಕತೋ ಸಯಂಜಾತೋ ಸೋಬ್ಭೋ ಸಮನ್ತತೋ ಆಗತೇನ ಉದಕೇನ ¶ ಪೂರಿತೋ ತಿಟ್ಠತಿ, ಯತ್ಥ ನದಿಯಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉದಕಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಜಾತಸ್ಸರೋ ನಾಮ. ಯೋಪಿ ನದಿಂ ವಾ ಸಮುದ್ದಂ ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಉದಕೇನ ಖತೋ ಸೋಬ್ಭೋ ಏತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಜಾತಸ್ಸರೋಯೇವ.

ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾತಿ ಯಂ ಠಾನಂ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮನ್ತತೋ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ, ತತ್ಥ ಯಥಾ ಅಕ್ಖಧುತ್ತಾ ದಾರುಗುಳಂ ಖಿಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಉದಕಂ ವಾ ವಾಲುಕಂ ವಾ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಜ್ಝಿಮೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸಬ್ಬಥಾಮೇನ ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥ ಯತ್ಥ ಏವಂ ಖಿತ್ತಂ ಉದಕಂ ವಾ ವಾಲುಕಂ ವಾ ಪತತಿ, ಅಯಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮ.

ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಏಕೂಪೋಸಥಾತಿ ಅಯಂ ತೇಸು ನದಿಆದೀಸು ಉದಕುಕ್ಖೇಪಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ ಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಚೇವ ಏಕೂಪೋಸಥಾ ಚ, ಅಯಂ ಪನ ಏತೇಸಂ ನದಿಆದೀನಂ ಅನ್ತೋಯೇವ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಬಹಿ. ತಸ್ಮಾ ನದಿಯಾ ವಾ ಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಯತ್ತಕಂ ಪದೇಸಂ ಪಕತಿವಸ್ಸಕಾಲೇ ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಉದಕಂ ಓತ್ಥರತಿ, ಸಮುದ್ದೇ ಯಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಪಕತಿವೀಚಿಯೋ ಓತ್ಥರಿತ್ವಾ ಸಣ್ಠಹನ್ತಿ, ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ, ತತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ ¶ . ದುಬ್ಬುಟ್ಠಿಕಾಲೇ ವಾ ಗಿಮ್ಹೇ ವಾ ನದಿಜಾತಸ್ಸರೇಸು ಸುಕ್ಖೇಸುಪಿ ಸಾ ಏವ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ, ಸಚೇ ಪನ ಸುಕ್ಖೇ ಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾಪಿಂ ವಾ ಖಣನ್ತಿ, ವಪ್ಪಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಠಾನಂ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯಾ ಪನೇಸಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾ, ತತೋ ಬಹಿ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ಅನ್ತೋಯೇವ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ಅನ್ತೋ ಪರಿಸಾಪರಿಯನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಮನ್ತಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇ ಸಙ್ಘಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಅಞ್ಞೋ ಏಕೋ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ ಉಪಚಾರತ್ಥಾಯ ಠಪೇತಬ್ಬೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ಚ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಠಿತೋಕಾಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಲಬ್ಭತಿ. ಪರಿಚ್ಛೇದಬ್ಭನ್ತರೇ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಪರಿಚ್ಛೇದತೋ ಬಹಿ ಅಞ್ಞಂ ತತ್ತಕಂಯೇವ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತಿ, ಇದಂ ಸಬ್ಬಅಟ್ಠಕಥಾಸು (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೪೭) ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ. ಏವಂ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಇತಿ ಇಮಂ ಬದ್ಧಸೀಮಾಬದ್ಧಸೀಮಾವಸೇನ ದುವಿಧಂ ಸೀಮಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ತೇ ಚ ಖೋ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ¶ ಠಿತಾ’’ತಿ. ತೇಸು ಹಿ ಚತೂಸು ಭಿಕ್ಖೂಸು ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತೇಸ್ವೇವೇತಂ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ನ ಇತರಥಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುನ್ನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮).

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾದಿನಾ ಸಭಾಗವತ್ಥುನಾ ಲಹುಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಏವರೂಪಾ ವತ್ಥುಸಭಾಗಾ ‘‘ಸಭಾಗಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ವಿಕಾಲಭೋಜನಪಚ್ಚಯಾ ಆಪನ್ನಂ ಪನ ಆಪತ್ತಿಸಭಾಗಂ ಅನತಿರಿತ್ತಭೋಜನಪಚ್ಚಯಾ ಆಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಪನ ಸತಿ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾಮನ್ತಾ ಆವಾಸಾ ಸಜ್ಜುಕಂ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛ, ಮಯಂ ತೇ ಸನ್ತಿಕೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ, ಏವಞ್ಚೇತಂ ಲಭೇಥ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ, ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಯದಾ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುದ್ಧಂ ಅನಾಪತ್ತಿಕಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೧) ವತ್ವಾ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ವೇಮತಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನೇತ್ಥ ಕೋಚಿ ತಂ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಏಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ದೇಸೇತಿ, ದೇಸಿತಾ ಸುದೇಸಿತಾವ. ಅಞ್ಞಂ ಪನ ದೇಸನಾಪಚ್ಚಯಾ ದೇಸಕೋ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ ಚಾತಿ ಉಭೋಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಂ ನಾನಾವತ್ಥುಕಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ¶ . ಏತ್ತಾವತಾ ತೇ ದ್ವೇ ನಿರಾಪತ್ತಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಸೇಸೇಹಿ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ ವಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಾ ವಾ. ಸಚೇ ತೇ ಏವಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಿ, ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ನಯೇನ ಸಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಕರಣೇ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ. ಸಚೇ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ವುತ್ತವಿಧಿಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋತಿ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ¶ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ. ಏತಾಸು ಹಿ ಸಭಾಗಾಪತ್ತೀಸು ಅವಿಜ್ಜಮಾನಾಸು ವಿಸಭಾಗಾಪತ್ತೀಸು ವಿಜ್ಜಮಾನಾಸುಪಿ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಹೋತಿಯೇವ.

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತೀತಿ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಗಹಟ್ಠಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ¶ (ಮಹಾವ. ೧೫೪) ವಚನತೋ ಗಹಟ್ಠೋ, ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನಿಸಿನ್ನಪರಿಸಾಯ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೮೩) ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ, ಸಾಮಣೇರೋ, ಸಾಮಣೇರೀ, ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಕೋ, ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಕೋ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಪಣ್ಡಕೋ, ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ, ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಪಿತುಘಾತಕೋ ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ, ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ, ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋತಿ ಇಮೇ ವೀಸತಿ ಚಾತಿ ಏಕವೀಸತಿ ಪುಗ್ಗಲಾ ವಜ್ಜನೀಯಾ ನಾಮ, ತೇ ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ಬಹಿಕರಣವಸೇನ ವಜ್ಜೇತಬ್ಬಾ. ಏತೇಸು ಹಿ ತಿವಿಧೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಸತಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಙ್ಘೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸೇಸೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ. ಏತ್ಥ ಚ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋತಿ ಯಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ, ತಿತ್ಥಿಯಾ ಗಹಟ್ಠೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ಏತೇಪಿ ಹಿ ವಜ್ಜನೀಯಾ ನಾಮ. ಏವಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿಇಮಿನಾ ಯೇ ತೇ ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ಸಙ್ಘೇ ಉಪೋಸಥೋ, ಗಣೇ ಉಪೋಸಥೋ, ಪುಗ್ಗಲೇ ಉಪೋಸಥೋತಿ, ಏವಂ ಕಾರಕವಸೇನ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ವುತ್ತಾ, ತೇಸು ಇತರೇ ದ್ವೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇ ಉಪೋಸಥಮೇವ ದೀಪೇತಿ. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾತಿಇಮಿನಾ ಯೇ ತೇ ಅಪರೇಪಿ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ, ಅಧಿಟ್ಠಾನಉಪೋಸಥೋತಿ, ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾ ವುತ್ತಾ, ತೇಸು ಇತರೇ ದ್ವೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಮೇವ ದೀಪೇತಿ. ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋ ನಾಮ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ವುಚ್ಚತಿ, ಸೋ ದುವಿಧೋ ಓವಾದಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ಚ ಆಣಾಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ ಚ. ತತ್ಥ

‘‘ಖನ್ತೀ ¶ ಪರಮಂ ತಪೋ ತಿತಿಕ್ಖಾ…ಪೇ….

‘‘ಸಬ್ಬಪಾಪಸ್ಸ ಅಕರಣಂ…ಪೇ….

‘‘ಅನೂಪವಾದೋ ಅನೂಪಘಾತೋ’’ತಿ. (ದೀ. ನಿ. ೨.೯೦; ಧ. ಪ. ೧೮೪, ೧೮೩, ೧೮೫)

ಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ತಿಸ್ಸೋ ಗಾಥಾಯೋ ಓವಾದಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಾಮ, ತಂ ಬುದ್ಧಾ ಏವ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ, ನ ಸಾವಕಾ. ‘‘ಸುಣಾತು ¶ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ನಯೇನ ವುತ್ತಂ ಆಣಾಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಾಮ, ತಂ ಸಾವಕಾ ಏವ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ, ನ ಬುದ್ಧಾ. ಇದಮೇವ ಚ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ.

ಯೇ ¶ ಪನ ಇತರೇ ದ್ವೇ ಉಪೋಸಥಾ, ತೇಸು ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ ತಾವ ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಸನ್ತಿಕೇ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಞ್ಚ ಆರೋಚನವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಯ್ವಾಯಂ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಕರೀಯತಿ, ಸೋಪಿ ಪವಾರಿತಾನಞ್ಚ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಞ್ಚ ಸನ್ತಿಕೇ ಕರಣವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತೇನ ವಾ ಅನುಪಗತೇನ ವಾ ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇನ ವಾ ಚಾತುಮಾಸಿನಿಯಂ ಪನ ಪವಾರಿತಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತೇನ ವಾ ಅನುಪಗತೇನ ವಾ ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇನ ವಾ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಠಪೇತ್ವಾ ಚ ಪನ ಪವಾರಣಾದಿವಸಂ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಆವಾಸಿಕೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಮತ್ತೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾ ಏಕಚ್ಚಾಯ ವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾ ಸಬ್ಬಾಯ ವಾ ವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯೇ ಅಞ್ಞೇ ಸಮಸಮಾ ವಾ ಥೋಕತರಾ ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇಹಿ ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಾ. ಯೋ ಪನಾಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆರೋಚನವಸೇನ ಕರೀಯತಿ, ಸೋ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಚ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಚ ಕರಣವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹರನ್ತಿ, ತೇಸು ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಸನ್ನಿಪತಿತೇಸು ಏಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ಮಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಞತ್ತಿಯಾ ಠಪಿತಾಯ ಥೇರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮) ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಇತರೇಹಿ ‘‘ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಏವಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಯತ್ಥ ಪನ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹರನ್ತಿ, ತತ್ರ ¶ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಾತಿ ಅಯಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ.

ಸಚೇ ಪನ ಏಕೋವ ಭಿಕ್ಖು ಹೋತಿ, ಸಬ್ಬಂ ಪುಬ್ಬಕರಣೀಯಂ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಅನಾಗಮನಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಉಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಅಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪೋಸಥೋತಿ ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ತಯೋ ಉಪೋಸಥಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ನವ ಉಪೋಸಥಾ ದೀಪಿತಾ ಹೋನ್ತಿ. ತೇಸು ದಿವಸವಸೇನ ಪನ್ನರಸಿಕೋ, ಕಾರಕವಸೇನ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥೋ, ಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋತಿ ಏವಂ ತಿಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪೋಸಥೋ ಇಧ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಸ್ಮಿಂ ಪವತ್ತಮಾನೇ ಉಪೋಸಥಂ ಅಕತ್ವಾ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಅಞ್ಞಂ ಅಭಿಕ್ಖುಕಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೇಹಿ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆವಾಸಂ ವಾ ಅನಾವಾಸಂ ವಾ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಙ್ಘೇನ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ.

ಕಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ¶ ಉಪೋಸಥಕರಣಸಮ್ಬನ್ಧೇನೇವ ವುತ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪೋಸಥೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ಯಂ ತಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪೋಸಥಾಗಾರಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೫೯) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಂ, ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಚ –

‘‘ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

‘‘ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೬೮);

ಏವಂ ದ್ವೀಹಿ ನಾಮೇಹಿ ನವವಿಧಂ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ದಸ್ಸಿತಂ, ಕಿಂ ತಂ ಕತನ್ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ. ನ ಹಿ ತಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಥೇರೇನ ಆಣತ್ತೇನ ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಪಾನೀಯಂ ಪರಿಭೋಜನೀಯಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಂ, ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬಂ, ಪದೀಪೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಅಕರೋನ್ತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಥೇರೇನಾಪಿ ಪತಿರೂಪಂ ಞತ್ವಾ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬಂ.

ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧೀತಿ ಏತ್ಥ ಉಪೋಸಥಕರಣತ್ಥಂ ಸನ್ನಿಪತಿತೇ ಸಙ್ಘೇ ಬಹಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕತ್ವಾ ಆಗತೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ ಅದೇನ್ತೇನ ¶ ಛನ್ದೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಯೋಪಿ ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಹೋತಿ ಕಿಚ್ಚಪ್ಪಸುತೋ ವಾ, ತೇನಾಪಿ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದೋಪಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ಕಥಂ ದಾತಬ್ಬೋ? ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಛನ್ದಂ ದಮ್ಮಿ, ಛನ್ದಂ ಮೇ ಹರ, ಛನ್ದಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೫) ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಛನ್ದೋ. ಅಕತೂಪೋಸಥೇನ ಪನ ಗಿಲಾನೇನ ವಾ ಕಿಚ್ಚಪ್ಪಸುತೇನ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ದಾತಬ್ಬಾ. ಕಥಂ ದಾತಬ್ಬಾ? ಏಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದಮ್ಮಿ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಮೇ ಹರ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೪) ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ, ತಂ ಪನ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದೋಪಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದಮ್ಪಿ ದಾತುಂ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೫). ತತ್ಥ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸಪಿ ಅತ್ತನೋಪಿ ಉಪೋಸಥಕರಣಂ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ನ ಅವಸೇಸಂ ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ. ಛನ್ದದಾನಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಉಪೋಸಥಕರಣಞ್ಚ ಸೇಸಕಿಚ್ಚಞ್ಚ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಉಪೋಸಥೋ ಅಕತೋಯೇವ ಹೋತಿ. ತಸ್ಮಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದೋಪಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಂ ಪನ ಸುದ್ಧಿಕಚ್ಛನ್ದಂ ವಾ ಇಮಂ ವಾ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಏಕೇನ ಬಹೂನಮ್ಪಿ ಆಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸೋ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಯೇಸಂ ತೇನ ಛನ್ದೋ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ¶ ವಾ ಗಹಿತಾ, ತೇಸಞ್ಚ ಅತ್ತನೋ ಚ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇತಿ, ತಸ್ಸೇವ ಸಾ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಇತರಾ ಪನ ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಸಾ ನಾಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಯಮೇವ ಸನ್ನಿಪತಿತಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ನಾರೋಚೇತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಉಪಗತಮತ್ತೇಯೇವ ಆಗತಾ ಹೋತಿ.

ಉತುಕ್ಖಾನನ್ತಿ ¶ ‘‘ಹೇಮನ್ತಾದೀನಂ ಉತೂನಂ ಏತ್ತಕಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಏತ್ತಕಂ ಅವಸಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಉತೂನಂ ಆಚಿಕ್ಖನಂ. ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾತಿ ‘‘ಏತ್ತಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಗಣನಾ. ಇದಮ್ಪಿ ಹಿ ಉಭಯಂ ಕತ್ವಾವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಓವಾದೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದೋ. ನ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾಚಿತಂ ಓವಾದಂ ಅನಾರೋಚೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಹಿ ‘‘ಸ್ವೇ ಉಪೋಸಥೋ’’ತಿ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಉಪೋಸಥೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪುನ ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ¶ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೧೩) ಏವಂ ಓವಾದಂ ಯಾಚನ್ತಿ. ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಬಾಲಗಿಲಾನಗಮಿಯೇ ಅಞ್ಞೋ ಸಚೇಪಿ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ನ ಲಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೇನ ಸೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೋ, ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ’’ತಿ. ಸಚೇ ಹೋತಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ತತೋ ತೇನ ಸೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತೂ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೧೩). ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ತತೋ ತೇನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಕೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಉಸ್ಸಹತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದಿತು’’ನ್ತಿ. ಸಚೇ ಕೋಚಿ ಉಸ್ಸಹತಿ, ಸೋಪಿ ಚ ಅಟ್ಠಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ತಂ ತತ್ಥೇವ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ಓವಾದಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಉಪಸಙ್ಕಮತೂ’’ತಿ (ಚುಳವ. ೪೧೩). ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ನ ಉಸ್ಸಹತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಪಾದೇತೂ’’ತಿ. ಏತ್ತಾವತಾ ಹಿ ಸಿಕ್ಖತ್ತಯಸಙ್ಗಹಿತಂ ಸಕಲಂ ಸಾಸನಂ ಆರೋಚಿತಂ ಹೋತಿ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ.

ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನಾಪಿ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪೇಸೇತಬ್ಬಾ, ಗಚ್ಛಥ, ಅಯ್ಯಾ, ಪುಚ್ಛಥ ‘‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯ, ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ತಾಹಿ ‘‘ಸಾಧು, ಅಯ್ಯೇ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಕಿಂ, ಅಯ್ಯ, ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ¶ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕೋ ಸಮ್ಮತೋ, ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಪಾದೇತೂ’’ತಿ, ತಾಹಿ ‘‘ಸಾಧು ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ. ಇದಞ್ಚ ಏಕತೋ ಆಗತಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ತಾಸು ಪನ ಏಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವತ್ತಬ್ಬಞ್ಚೇವ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಞ್ಚ, ಇತರಾ ತಸ್ಸಾ ಸಹಾಯಿಕಾ. ಸಚೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ವಾ ನ ಪೂರತಿ ¶ , ಉಭಯತೋಪಿ ವಾ ಗಣಮತ್ತಮೇವ ಪುಗ್ಗಲಮತ್ತಂ ವಾ ಹೋತಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ¶ ವಚನಕ್ಕಮೋ – ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದಾಮಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚಾಮಿ, ಲಭಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಅಯ್ಯಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದಾಮಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚಾಮಿ, ಲಭಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯಾ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಅಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದಾಮಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚಾಮಿ, ಲಭಾಮಹಂ, ಅಯ್ಯ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ತೇನಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥಕಾಲೇ ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದನ್ತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚನ್ತಿ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ, ವನ್ದನ್ತಿ, ವನ್ದತಿ, ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ ಯಾಚತಿ, ಯಾಚನ್ತಿ, ಯಾಚತಿ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಲಭನ್ತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಲಭತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ. ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇನ ವಾ ಞತ್ತಿಟ್ಠಪಕೇನ ವಾ ಇತರೇನ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಚೇ ಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಿ, ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ‘‘ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮತು, ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತು, ಉಪಸಙ್ಕಮತೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ‘‘ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಮ್ಪಾದೇತು, ಸಮ್ಪಾದೇನ್ತು, ಸಮ್ಪಾದೇತೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಓವಾದಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇನ ಪಾಟಿಪದೇ ತಂ ಪಚ್ಚಾಹರಿತ್ವಾ ತಥೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಯಾಚಿತಂ ಓವಾದಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ತೇನ ವುತ್ತಂ –

‘‘ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉತುಕ್ಖಾನಂ ¶ ¶ ¶ , ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ.

ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಸುದ್ಧಭಾವಂ ಆರೋಚೇಥ, ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಇದಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಆರೋಚನಸ್ಸ ಕಾರಣವಚನಂ. ‘‘ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಪತ್ತಿಕೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಸೋತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಸುಣೇಯ್ಯ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೮೬) ಹಿ ವಚನತೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧೇಹಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಸೋತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನ ವುತ್ತಂ – ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀತಿ. ಏತ್ಥ ಸಿಯಾ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ವುತ್ತತ್ತಾ ಇಧಾಪಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ಪುಬ್ಬೇನಾಪರಂ ಸನ್ಧಿಯತೀತಿ. ವುಚ್ಚತೇ, ವಚನಮತ್ತಮೇವೇತಂ ನ ಸನ್ಧಿಯತಿ, ಲಕ್ಖಣತೋ ಪನ ಸಮೇತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ, ಗಣಸ್ಸ ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಉದ್ದೇಸಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ಇದಞ್ಹೇತ್ಥ ಲಕ್ಖಣಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಇದಮೇವೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ತಂ ಸಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮಾತಿ ನ್ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ. ಸಬ್ಬೇವ ಸನ್ತಾತಿ ಯಾವತಿಕಾ ತಸ್ಸಾ ಪರಿಸಾಯ ಥೇರಾ ಚ ನವಾ ಚ ಮಜ್ಝಿಮಾ ಚ. ಸಾಧುಕಂ ಸುಣೋಮಾತಿ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕರಿತ್ವಾ ಸೋತದ್ವಾರವಸೇನ ಸಬ್ಬಚೇತಸಾ ಸಮನ್ನಾಹರಾಮ. ಮನಸಿ ಕರೋಮಾತಿ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಾ ಹುತ್ವಾ ಚಿತ್ತೇ ಠಪೇಯ್ಯಾಮ. ಏತ್ಥ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸುಣೋಥ ಮನಸಿ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ಯುತ್ತಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ಪನ ನ ಸಮೇತಿ. ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇತಂ ಉಪೋಸಥಕರಣಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೋ ಚ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನೋವ, ಇಚ್ಚಸ್ಸ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ‘‘ಸುಣೋಮ ಮನಸಿ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಇದಮೇವ ವತ್ತುಂ ಯುತ್ತಂ.

ಇದಾನಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆರೋಚೇಥಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಯಥಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಆರೋಚನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಆಹ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಛನ್ನಂ ಆಕಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತಿ ಭವೇಯ್ಯ. ಆಪತ್ತಿಞ್ಹಿ ¶ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ಅಲಜ್ಜಿತಾ, ಅಞ್ಞಾಣತಾ, ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪ್ಪಕತತಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾ, ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾ, ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಛಹಾಕಾರೇಹಿ (ಪರಿ. ೨೯೫) ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಅಲಜ್ಜಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋಯೇವ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋತಿ.

ವುತ್ತಮ್ಪಿ ¶ ಚೇತಂ –

‘‘ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿಗೂಹತಿ;

ಅಗತಿಗಮನಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ, ಏದಿಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಲಜ್ಜಿಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೩೫೯);

ಕಥಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಞ್ಞಾಣಪುಗ್ಗಲೋ ಹಿ ಮನ್ದೋ ಮೋಮೂಹೋ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕರೋತಿ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ವಿರಾಧೇತಿ, ಏವಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪ್ಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ¶ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ವಿನಯಧರಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಪನ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮತಿಯೇವ, ಏವಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪ್ಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಚ್ಛಮಂಸಂ ‘‘ಸೂಕರಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ, ಏವಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸೂಕರಮಂಸಂ ‘‘ಅಚ್ಛಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ, ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸಹಸೇಯ್ಯಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸಾದೀನಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ಛನ್ನಂ ಆಕಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಆಕಾರೇನ ಆಪನ್ನಾ ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಸತ್ತನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಅಞ್ಞತರಾ ಆಪತ್ತಿ ಥೇರಸ್ಸ ವಾ ನವಸ್ಸ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಸೋ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತು ವಾ ಪಕಾಸೇತು ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಪನ ಏವಂ ಅನಾಪನ್ನಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ¶ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ವುಟ್ಠಿತಾ ವಾ ದೇಸಿತಾ ವಾ ಆರೋಚಿತಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅಸನ್ತೀ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ. ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನಾಪಿ ಹಿ ಕಾರಣೇನ ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ಇಚ್ಚೇವ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮೀತಿ. ಯಥಾ ಖೋ ಪನ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ ಹೋತೀತಿ ಯಥಾ ಏಕೇನೇಕೋ ಪುಟ್ಠೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ಏಕೇನೇಕೋ ಪಚ್ಚೇಕಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಮಂ ಏಸ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

ಏವಮೇವಂ ¶ ಏವರೂಪಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಚ್ಚೇ ತಾವ ಆಚರಿಯಾ ಏವಂ ವದನ್ತಿ ‘‘ಏವಮೇವಂ ಇಮಿಸ್ಸಾಯ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ಯದೇತಂ ‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯ, ಅಸನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ತುಣ್ಹೀ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ವೇದಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಅನುಸಾವಿತಂ, ತಂ ಏಕಮೇಕೇನ ‘ಮಂ ಏಸ ಪುಚ್ಛತೀ’ತಿ ಏವಂ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ. ತಂ ನ ಯುಜ್ಜತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಅತ್ಥಬ್ಯಞ್ಜನಭೇದತೋ. ಅನುಸ್ಸಾವನಞ್ಹಿ ನಾಮ ಅತ್ಥತೋ ಚ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋ ಚ ಅಭಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಮಹಾವ. ೭೨; ಚೂಳವ. ೩) ವಿಯ, ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ’’ತಿಆದಿವಚನತ್ತಯಂ ಪನ ಅತ್ಥತೋಪಿ ಬ್ಯಞ್ಜನತೋಪಿ ಭಿನ್ನಂ, ತೇನಸ್ಸ ಅನುಸ್ಸಾವನತ್ತಯಂ ನ ಯುಜ್ಜತಿ. ಯದಿ ಚೇತಂ ಯಾವತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಂ ಸಿಯಾ, ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಅನಿಟ್ಠಿತೇಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ. ನ ಚ ಯುತ್ತಂ ಅನಾಪತ್ತಿಕ್ಖೇತ್ತೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತುಂ.

ಅಪರೇ ‘‘ಅನುಸಾವಿತ’’ನ್ತಿಪದಸ್ಸ ಅನುಸಾವೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ‘‘ಯಾವತತಿಯ’’ನ್ತಿಇದಂ ಉಪರಿ ಉದ್ದೇಸಾವಸಾನೇ ‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಏತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹು. ತಮ್ಪಿ ನ ಯುಜ್ಜತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಅತ್ಥಯುತ್ತೀನಂ ಅಭಾವತೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಪದಂ ಕೇಚಿ ‘‘ಅನುಸಾವೇತ’’ನ್ತಿ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಿ, ಕೇಚಿ ‘‘ಅನುಸಾವೇತ’’ನ್ತಿ, ತಂ ಉಭಯಂ ವಾಪಿ ಅತೀತಕಾಲಮೇವ ದೀಪೇತಿ, ನ ಅನಾಗತಂ. ಯದಿ ಚಸ್ಸ ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ ಸಿಯಾ, ‘‘ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ ¶ , ಏವಂ ತಾವ ಅತ್ಥಾಭಾವತೋ ನ ಯುಜ್ಜತಿ. ಯದಿ ಚೇತಂ ಉದ್ದೇಸಾವಸಾನೇ ವಚನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ, ‘‘ನ ಆವಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ನಿದಾನೇ ಸಮತ್ತೇಪಿ ವುತ್ತಮುಸಾವಾದೋ ನ ಸಿಯಾ, ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸ್ಸಾವಿಯಮಾನೇ’’ತಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೩೪) ‘‘ಯಾವತತಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ವಚನಮೇವ ¶ ನಿರತ್ಥಕಂ ಸಿಯಾ, ಕಸ್ಮಾ? ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಯಾವತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಸ್ಸ ಅಭಾವತೋತಿ ಏವಂ ಯುತ್ತಿಅಭಾವತೋ ತಮ್ಪಿ ನ ಯುಜ್ಜತಿ. ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪನ ಲಕ್ಖಣವಚನಮತ್ತಂ, ತೇನ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ – ಇದಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ನಾಮ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸ್ಸಾವಿಯತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸ್ಸಾವಿಯಮಾನೇ ಯೋ ಸರಮಾನೋ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನಾವಿಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಯಾವತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಾವಸಾನೇ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಹೋತೀತಿ.

ತದೇತಂ ಯಥಾ ಅನುಸಾವಿತಂ ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ. ತಂ ಪನೇತಂ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಂ ಅವಸಾನೇ ದಿಸ್ಸತಿ, ನ ನಿದಾನಾವಸಾನೇ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಥ ಖೋ ಉದ್ದೇಸಕಾಲೇ ‘‘ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ, ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ. ಏವಞ್ಹಿ ನಿದಾನಂ ಸುಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ದುಉದ್ದಿಟ್ಠಂ. ಇಮಮೇವ ಚ ಅತ್ಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಂ ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಅನುಸಾವಿತಂ ¶ ಹೋತೀತಿ ಸಕಿಮ್ಪಿ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತಿ, ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅನುಸಾವಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೪). ಅಯಮೇತ್ಥ ಆಚರಿಯಪರಮ್ಪರಾಭತೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು…ಪೇ… ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಅಸ್ಸ ಹೋತಿ, ತೇನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಸಾ ಚ ಖೋ ಪನ ನ ಮುಸಾವಾದಲಕ್ಖಣೇನ, ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ಕಿಂ ಹೋತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೫) ಇಮಿನಾ ಪನ ಭಗವತೋ ವಚನೇನ ವಚೀದ್ವಾರೇ ಅಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –

‘‘ಅನಾಲಪನ್ತೋ ಮನುಜೇನ ಕೇನಚಿ,

ವಾಚಾಗಿರಂ ನೋ ಚ ಪರೇ ಭಣೇಯ್ಯ;

ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾಚಸಿಕಂ, ನ ಕಾಯಿಕಂ,

ಪಞ್ಹಾಮೇಸಾ ಕುಸಲೇಹಿ ಚಿನ್ತಿತಾ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೪೭೯);

ಅನ್ತರಾಯಿಕೋತಿ ¶ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರವತ್ಥುತಾಯ ಪಾಮೋಜ್ಜಾದಿಸಮ್ಭವಂ ನಿವಾರೇತ್ವಾ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಅಧಿಗಮಾಯ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೋತಿ. ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಯಂ ಅನಾವಿಕರಣಸಙ್ಖಾತೋ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ ಅನ್ತರಾಯಿಕೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ. ಸರಮಾನೇನಾತಿ ಅತ್ತನಿ ಸನ್ತಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನನ್ತೇನ. ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೇನಾತಿ ವುಟ್ಠಾತುಕಾಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝಿತುಕಾಮೇನ. ಸನ್ತೀ ಆಪತ್ತೀತಿ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅವುಟ್ಠಿತಾ ಆಪತ್ತಿ. ಆವಿಕಾತಬ್ಬಾತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಾ ಗಣಮಜ್ಝೇ ವಾ ಏಕಪುಗ್ಗಲೇ ವಾ ಪಕಾಸೇತಬ್ಬಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಅನನ್ತರಸ್ಸಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಇತೋ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ¶ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೦) ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿ ವೇಮತಿಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ, ತದಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೯) ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತೀತಿಏತ್ಥ ಆವಿಕತಾತಿ ಆವಿಕತಾಯ, ಪಕಾಸಿತಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಲಜ್ಜಿತಾತಿಆದೀಸು (ಪರಿ. ೨೯೫) ವಿಯ ಹಿ ಇದಮ್ಪಿ ಕರಣತ್ಥೇ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ. ಹೀತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಏತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ಫಾಸು ಹೋತೀತಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಅಧಿಗಮಾಯ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಅವಿಪ್ಪಟಿಸಾರಮೂಲಕಾನಂ ಪಾಮೋಜ್ಜಾದೀನಂ ವಸೇನ ಸುಖಪ್ಪಟಿಪದಾ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಇತಿ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡೋ

ಇದಾನಿ ¶ ¶ ಯದೇತಂ ನಿದಾನಾನನ್ತರಂ ತತ್ರಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋತಿಆದಿ ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡಂ, ತತ್ಥ ತತ್ರಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ. ಇಮೇತಿ ಇದಾನಿ ವತ್ತಬ್ಬಾನಂ ಅಭಿಮುಖೀಕರಣಂ. ಚತ್ತಾರೋತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ಪಾರಾಜಿಕಾತಿ ಏವಂನಾಮಕಾ. ಧಮ್ಮಾತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಸರೂಪೇನ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ನಿದಾನೇ ವಿಯ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾಧಾರಣವಚನಮತ್ತೇನ.

೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ಯೋ ಪನಾತಿ ರಸ್ಸದೀಘಾದಿನಾ ಲಿಙ್ಗಾದಿಭೇದೇನ ಯೋ ಕೋಚಿ. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಉಪಸಮ್ಪದಾ, ಸರಣಗಮನೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಓವಾದಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೂಪಸಮ್ಪದಾ, ದೂತೇನೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಅಟ್ಠವಾಚಿಕೂಪಸಮ್ಪದಾ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೂಪಸಮ್ಪದಾತಿ ಇಮಾಸು ಅಟ್ಠಸು ಉಪಸಮ್ಪದಾಸು ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮೇನ ಅಕುಪ್ಪೇನ ಠಾನಾರಹೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ. ತಸ್ಸ ಪನ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವತ್ಥುಞತ್ತಿಅನುಸ್ಸಾವನ ಸೀಮಾ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ತತ್ಥ ವತ್ಥೂತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಸೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬಂ, ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ಚ ಏಕಾದಸ ಅಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲೇ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ನಾಮ ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೋ. ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬೋ ನಾಮ ಚತುನ್ನಂ ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಪುಬ್ಬೋ. ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ವಜ್ಜನೀಯಪುಗ್ಗಲಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಾ. ತೇಸು ಆಸಿತ್ತಪಣ್ಡಕಞ್ಚ ಉಸೂಯಪಣ್ಡಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಪಣ್ಡಕೋ ನಪುಂಸಕಪಣ್ಡಕೋ ಪಣ್ಡಕಭಾವಪಕ್ಖೇ ಠಿತೋ ಪಕ್ಖಪಣ್ಡಕೋ ಚ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ.

ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ಪನ ತಿವಿಧೋ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನಕೋ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ ಉಭಯತ್ಥೇನಕೋತಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಸಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ¶ ನ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣೇತಿ, ನ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ¶ ವಾ ವನ್ದನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ನ ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ನ ಉಪೋಸಥಾದೀಸು ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಲಿಙ್ಗಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಥೇನಿತತ್ತಾ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಸಾಮಣೇರೋ ಸಮಾನೋ ಕಾಸಾಯಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ತೇಸು ಸಉಸ್ಸಾಹೋವ ¶ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಸಾಮಣೇರಭಾವಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ದಿನ್ನಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತತ್ತಾ ನ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನಕೋ, ನ ಲಿಙ್ಗಾನುರೂಪಸ್ಸ ಸಂವಾಸಸ್ಸ ಸಾದಿತತ್ತಾ ನಾಪಿ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ. ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಅಜ್ಝಾಪನ್ನಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೋ ಚ ಖೋ ಸಾಮಣೇರೋ ಸಮಾನೋ ವಿದೇಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣೇತಿ, ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ವನ್ದನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಉಪೋಸಥಾದೀಸು ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಸಂವಾಸಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಥೇನಿತತ್ತಾ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ ನಾಮ. ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಗಣನಾದಿಕೋ ಹಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕಿರಿಯಭೇದೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ‘‘ಸಂವಾಸೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ‘‘ನ ಮಂ ಕೋಚಿ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ ಪುನ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೋ ಪನ ಸಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ವನ್ದನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣೇತಿ, ಉಪೋಸಥಾದೀಸು ಸನ್ದಿಸ್ಸತಿ, ಅಯಂ ಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಚೇವ ಸಂವಾಸಸ್ಸ ಚ ಥೇನಿತತ್ತಾ ಉಭಯತ್ಥೇನಕೋ ನಾಮ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪವಸೇನ ಕಾಸಾಯಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅಜ್ಝಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪುನ ತಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ, ಅಯಂ ತಿವಿಧೋಪಿ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಇಮಂ ತಿವಿಧಂ.

‘‘ರಾಜ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖ ಕನ್ತಾರ-ರೋಗ ವೇರೀ ಭಯೇನ ವಾ;

ಚೀವರಾಹರಣತ್ಥಂ ವಾ, ಲಿಙ್ಗಂ ಆದಿಯತೀಧ ಯೋ.

‘‘ಸಂವಾಸಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ, ಯಾವ ಸೋ ಸುದ್ಧಮಾನಸೋ;

ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ, ತಾವ ಏಸ ನ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦);

ಯೋ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ತಿತ್ಥಿಯಭಾವಂ ಪತ್ಥಯಮಾನೋ ಸಯಂ ವಾ ಕುಸಚೀರಾದಿಕಂ ತಿತ್ಥಿಯಲಿಙ್ಗಂ ಆದಿಯತಿ, ತೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜತಿ, ನಗ್ಗೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ ಆಜೀವಕಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸಂ ವತಾನಿ ಆದಿಯತಿ, ಅಯಂ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ನಾಮ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಂ ಅವಸೇಸೋ ಸಬ್ಬೋಪಿ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ ನಾಮ. ಯೇನ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಾ ಜನೇತ್ತಿ ಸಯಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸಭೂತೇನೇವ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತಾ, ಅಯಂ ಮಾತುಘಾತಕೋ ನಾಮ. ಪಿತುಘಾತಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೇನ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಿಹಿಲಿಙ್ಗೇ ಠಿತೋಪಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತೋ, ಅಯಂ ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ಪನ ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ¶ ಮಗ್ಗೇ ದೂಸೇತಿ ¶ , ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ಸಾಸನಂ ಉದ್ಧಮ್ಮಂ ಉಬ್ಬಿನಯಂ ಕತ್ವಾ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ನಾಮ. ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೇನ ವಧಕಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಜೀವಮಾನಕಸರೀರೇ ಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾಯ ಪಿವನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅಯಂ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ ನಾಮ. ಯಸ್ಸ ¶ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನಕಮ್ಮತೋ ಚ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನಕಮ್ಮತೋ ಚ ಉಭತೋ ದುವಿಧಮ್ಪಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅತ್ಥಿ, ಅಯಂ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ ನಾಮ. ಇತಿ ಇಮೇ ತೇರಸ ಪುಗ್ಗಲಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಅವತ್ಥೂ, ಇಮೇ ಪನ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೇ ಸತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಂ ವತ್ಥುಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ.

ಕಥಂ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ? ವತ್ಥುಸಙ್ಘಪುಗ್ಗಲಞತ್ತೀನಂ ಅಪರಾಮಸನಾನಿ, ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ತಿಟ್ಠಪನಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ತಾವ ಪಞ್ಚ ಞತ್ತಿದೋಸಾ. ತತ್ಥ ‘‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಅಕಿತ್ತನಂ ವತ್ಥುಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಏತ್ಥ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ಅಭಣನಂ ಸಙ್ಘಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಅಕಿತ್ತನಂ ಪುಗ್ಗಲಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಞತ್ತಿಯಾ ಅನುಚ್ಚಾರಣಂ ಞತ್ತಿಅಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ಪಠಮಂ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಏಸಾ ಞತ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ಞತ್ತಿಕಿತ್ತನಂ ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ತಿಟ್ಠಪನಂ ನಾಮ. ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ದೋಸೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಪನ್ನಂ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ.

ಅನುಸ್ಸಾವನವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪತಾಯಪಿ ವತ್ಥುಸಙ್ಘಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಪರಾಮಸನಾನಿ, ಸಾವನಾಯ ಹಾಪನಂ, ಅಕಾಲೇ ಸಾವನನ್ತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಅನುಸ್ಸಾವನದೋಸಾ. ತತ್ಥ ವತ್ಥಾದೀನಂ ಅಪರಾಮಸನಾನಿ ಞತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವ. ತೀಸು ಪನ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಏತೇಸಂ ಅಪರಾಮಸನಂ ಅಪರಾಮಸನಮೇವ. ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಪನ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಅವತ್ವಾ ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಞತ್ತಿಕಿತ್ತನಮೇವ, ಅಥ ವಾ ಪನ ಕಮ್ಮವಾಚಾಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಕ್ಖರಸ್ಸ ವಾ ಪದಸ್ಸ ವಾ ಅನುಚ್ಚಾರಣಂ ವಾ ದುರುಚ್ಚಾರಣಂ ವಾ ಸಾವನಾಯ ಹಾಪನಂ ನಾಮ. ಸಾವನಾಯ ಅನೋಕಾಸೇ ಪಠಮಂ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅನುಸ್ಸಾವನಕರಣಂ ಅಕಾಲೇ ಸಾವನಂ ನಾಮ. ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ದೋಸೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಯ ಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅನುಸ್ಸಾವನಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ.

ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಂ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಲಕ್ಖಣಂ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ಪನ ಸೀಮಾಯ ಕತಂ ಸೀಮಾಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ. ಯಾವತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ, ತೇಸಂ ¶ ಅನಾಗಮನಂ, ಛನ್ದಾರಹಾನಂ ಛನ್ದಸ್ಸ ಅನಾಹರಣಂ, ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾನಂ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನನ್ತಿ ಇಮೇ ಪನ ತಯೋ ಪರಿಸಾದೋಸಾ, ತೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಕತಂ ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಅಕುಪ್ಪಂ ಹೋತಿ. ಕಾರಣಾರಹತ್ತಾ ಪನ ಸತ್ಥು ಸಾಸನಾರಹತ್ತಾ ಠಾನಾರಹಂ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಯೋ ಇಮಿನಾ ಏವಂ ಅಕುಪ್ಪೇನ ಠಾನಾರಹೇನ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮೇನ ¶ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಯಂ ಇಧ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜೇಸು ಪನ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ.

ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಯಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಧಿಸೀಲಸಙ್ಖಾತಾ ಸಿಕ್ಖಾ, ತಞ್ಚ, ಯತ್ಥ ಚೇತೇ ಸಹ ಜೀವನ್ತಿ, ಏಕಜೀವಿಕಾ ಸಭಾಗವುತ್ತಿನೋ ¶ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸಙ್ಖಾತಂ ಸಾಜೀವಞ್ಚ, ತತ್ಥ ಸಿಕ್ಖನಭಾವೇನ ಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಸಾಜೀವಸಮಆಪನ್ನೋ. ಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಸಿಕ್ಖಞ್ಚ ಪರಿಪೂರೇನ್ತೋ ಸಾಜೀವಞ್ಚ ಅವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ತದುಭಯಂ ಉಪಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾತಿ ಯಂ ಸಿಕ್ಖಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ, ತಂ ಅಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ, ಯಞ್ಚ ಸಾಜೀವಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ, ತಸ್ಮಿಂ ದುಬ್ಬಲಭಾವಂ ಅಪ್ಪಕಾಸೇತ್ವಾ. ತತ್ಥ ಚಿತ್ತಖೇತ್ತಕಾಲಪಯೋಗಪುಗ್ಗಲವಿಜಾನನವಸೇನ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಞತ್ವಾ ತದಭಾವೇನ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಕಥಂ? ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಭಾವತೋ ಚವಿತುಕಾಮತಾಚಿತ್ತೇನೇವ ಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ದವಾ ವಾ ರವಾ ವಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ಚಿತ್ತವಸೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ. ತಥಾ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮಿ, ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮಿ, ಸಿಕ್ಖಂ, ವಿನಯಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ, ಉದ್ದೇಸಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಂ, ಆಚರಿಯಂ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಂ, ಸಮಾನುಪಜ್ಝಾಯಕಂ, ಸಮಾನಾಚರಿಯಕಂ, ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಾನಂ ಬುದ್ಧಾದೀನಂ ಚುದ್ದಸನ್ನಂ, ‘‘ಗಿಹೀತಿ ಮಂ ಧಾರೇಹಿ, ಉಪಾಸಕೋ, ಆರಾಮಿಕೋ, ಸಾಮಣೇರೋ, ತಿತ್ಥಿಯೋ, ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕೋ, ಅಸಮಣೋ, ‘ಅಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಾನಂ ಗಿಹಿಆದೀನಂ ಅಟ್ಠನ್ನಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇಸಂ ದ್ವಾವೀಸತಿಯಾ ಖೇತ್ತಪದಾನಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸವೇವಚನಸ್ಸ ವಸೇನ ತೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತುಕಾಮಸ್ಸ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ವದತೋ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ರುಕ್ಖಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ಖೇತ್ತವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ತತ್ಥ ಯದೇತಂ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ ಚ, ‘‘ಮಂ ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೧) ಚ ವುತ್ತಂ ವತ್ತಮಾನಕಾಲವಚನಂ, ಯಾನಿ ಚ ‘‘ಅಲಂ ಮೇ ಬುದ್ಧೇನ, ಕಿಂ ನು ಮೇ ಬುದ್ಧೇನ, ನ ಮಮತ್ಥೋ ಬುದ್ಧೇನ ¶ , ಸುಮುತ್ತಾಹಂ ಬುದ್ಧೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೫೨) ನಯೇನ ಆಖ್ಯಾತವಸೇನ ಕಾಲಂ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ಪುರಿಮೇಹಿ ಚುದ್ದಸಹಿ ಪದೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವುತ್ತಾನಿ ‘‘ಅಲಂ ಮೇ’’ತಿಆದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಪದಾನಿ, ತೇಸಂಯೇವ ಚ ಸವೇವಚನಾನಂ ವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಸಿ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಮಂ ಧಾರೇಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಮಂ ಧಾರೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೫) ವಾತಿಆದೀನಿ ಅತೀತಾನಾಗತಪರಿಕಪ್ಪವಚನಾನಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ವತ್ತಮಾನ ಕಾಲವಸೇನ ಚೇವ ಅನಾಮಟ್ಠಕಾಲವಸೇನ ಚ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ಪಯೋಗೋ ¶ ಪನ ದುವಿಧೋ ಕಾಯಿಕೋ ಚ ವಾಚಸಿಕೋ ಚ. ತತ್ಥ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೫೧) ನಯೇನ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಭಾಸಾಯ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ವಾಚಸಿಕಪ್ಪಯೋಗೇನೇವ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ಅಕ್ಖರಲಿಖನಂ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾದಿದಸ್ಸನಂ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಯೋಗಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ. ಏವಂ ವಾಚಸಿಕಪ್ಪಯೋಗೇನೇವ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ಪುಗ್ಗಲೋ ಪನ ದುವಿಧೋ – ಯೋ ಚ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ಯಸ್ಸ ಚ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಉಮ್ಮತ್ತಕಖಿತ್ತಚಿತ್ತವೇದನಾಟ್ಟಾನಂ ಅಞ್ಞತರೋ ನ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ¶ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರೋ, ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತೋ ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ. ನ ಹಿ ಅಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಸ್ಸ ದೂತೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಆರೋಚನಂ ರುಹತಿ. ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತಪುಗ್ಗಲವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ.

ವಿಜಾನನಮ್ಪಿ ನಿಯಮಿತಾನಿಯಮಿತವಸೇನ ದುವಿಧಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಯೇಸಂ ವಾ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಸ್ಸ, ಇಮೇಸಂ ವಾ ಆರೋಚೇಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸಚೇ ತೇ ಯಥಾ ಪಕತಿಯಾ ಲೋಕೇ ಮನುಸ್ಸಾ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಆವಜ್ಜನಸಮಯೇ ಜಾನನ್ತಿ, ಏವಂ ತಸ್ಸ ವಚನಾನನ್ತರಮೇವ ತಸ್ಸ ‘‘ಅಯಂ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪತ್ಥಯತೀ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಭಾವಂ ಜಾನನ್ತಿ, ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಅಥ ಅಪರಭಾಗೇ ‘‘ಕಿಂ ಇಮಿನಾ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಸಚೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಯೋ ಕೋಚಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ವಚನತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಏವಂ ವಿಜಾನನವಸೇನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಹೋತಿ, ನ ತದಭಾವೇನ. ಯೋ ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ದವಾಯಪಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ತೇನ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಾವ ಹೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾ. ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ¶ ಚಿತ್ತಾದೀನಂ ವಾ ವಸೇನ, ಸಬ್ಬಸೋ ವಾ ಪನ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಸ್ಸೇವ ಚ ಅತ್ಥಭೂತಂ ಏಕಚ್ಚಂ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾ.

ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮನ್ತಿ ರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಾನೇನ ಸದಿಸಾನಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಧಮ್ಮಂ. ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾತಿ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯ ಅಜ್ಝಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಅನ್ತಮಸೋತಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಪೀತಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿವಸೇನ ತಿರಚ್ಛಾನೇಸು ಗತಾಯಪಿ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ. ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ಪರಾಜಿತೋ ಹೋತಿ, ಪರಾಜಯಂ ಆಪನ್ನೋ. ಅಸಂವಾಸೋತಿ ಪಕತತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಹ ವಸನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಏಕಕಮ್ಮಾದಿಕೋವ ತಿವಿಧೋಪಿ ವಿಧಿ ಸಂವಾಸೋ ನಾಮ, ಸೋ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ನತ್ಥೀತಿ ಅಸಂವಾಸೋ. ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇಸು ಹಿ ಏಸ ಗಣಪೂರಕೋಪಿ ನ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ತಾವ ಪದವಣ್ಣನಾ.

ಅಯಂ ¶ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಮನುಸ್ಸಾಮನುಸ್ಸತಿರಚ್ಛಾನಗತವಸೇನ ಹಿ ತಿಸ್ಸೋ ಇತ್ಥಿಯೋ, ತಾಸಂ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಮುಖಮಗ್ಗವಸೇನ ತಯೋ ತಯೋ ಕತ್ವಾ ನವ ಮಗ್ಗಾ, ತಥಾ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾನಂ. ಪುರಿಸಾನಂ ಪನ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಮುಖಮಗ್ಗವಸೇನ ದ್ವೇ ದ್ವೇ ಕತ್ವಾ ಛ ಮಗ್ಗಾ, ತಥಾ ಪಣ್ಡಕಾನನ್ತಿ ಏವಂ ತಿಂಸ ಮಗ್ಗಾ. ತೇಸು ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರೇಸಂ ವಾ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ವಾ ಅಸನ್ಥತಸ್ಸ ವಾ, ಪರೇಸಂ ಪನ ಮತಾನಮ್ಪಿ ಅಕ್ಖಾಯಿತಸ್ಸ ವಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಅಕ್ಖಾಯಿತಸ್ಸ ವಾ ಪಕತಿವಾತೇನ ಅಸಂಫುಟ್ಠೇ ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಏಕತಿಲಬೀಜಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಸನ್ಥತಂ ವಾ ಅಸನ್ಥತಂ ವಾ ಸೇವನಚಿತ್ತೇನ ಪವೇಸೇತಿ, ಪರೇನ ವಾ ಪವೇಸಿಯಮಾನೇ ಪವೇಸನಪವಿಟ್ಠಟ್ಠಿತಉದ್ಧರಣೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿಯತಿ, ಅಯಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ತಾವೇತ್ಥ ಅಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಪನ ಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯತ್ಥಂ ಅಯಂ ಮಾತಿಕಾ –

ನಿದಾನಂ ¶ ಪುಗ್ಗಲಂ ವತ್ಥುಂ, ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿಧಿಮೇವ ಚ;

ಆಣತ್ತಾಪತ್ತಿನಾಪತ್ತಿ-ವಿಪತ್ತಿಂ ಅಙ್ಗಮೇವ ಚ.

ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿಂ ಕಿರಿಯಾ-ಸಞ್ಞಾಚಿತ್ತೇಹಿ ನಾನತ್ತಂ;

ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪ್ಪಭೇದಞ್ಚ, ತಿಕದ್ವಯವಿಧಿಂ ತಥಾ.

ಲಕ್ಖಣಂ ಸತ್ತರಸಧಾ, ಠಿತಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಇದಂ;

ಞತ್ವಾ ಯೋಜೇಯ್ಯ ಮೇಧಾವೀ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಯಥಾರಹನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ¶ ನಿದಾನಂ ನಾಮ ವೇಸಾಲಿ-ರಾಜಗಹ-ಸಾವತ್ಥಿ-ಆಳವಿ-ಕೋಸಮ್ಬಿ-ಸಗ್ಗ-ಭಗ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ಸತ್ತವಿಧಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ, ಇದಞ್ಹಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ನಿದಾನಂ. ಪುಗ್ಗಲೋ ನಾಮ ಯಂ ಯಂ ಆರಬ್ಭ ತಂ ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ವತ್ಥು ನಾಮ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಜ್ಝಾಚಾರೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿಧಿನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿಉಭತೋಪಞ್ಞತ್ತಿವಸೇನ ನವವಿಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ. ತತ್ಥ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇ ದೋಸೇ ಪಞ್ಞತ್ತಾ, ಸಾ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವಸೇನ (ಚೂಳವ. ೪೦೩) ಭಿಕ್ಖುನೀನಂಯೇವ ಆಗತಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನತ್ಥಿ. ವಿನಯಧರಪಞ್ಚಮೇನ (ಮಹಾವ. ೨೫೯) ಗಣೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾ, ಗಣಙ್ಗಣೂಪಾಹನಾ (ಮಹಾವ. ೨೫೯) ಧುವನ್ಹಾನಂ ಚಮ್ಮತ್ಥರಣನ್ತಿ ಏತೇಸಂ ವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ. ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇಯೇವ ಹಿ ಏತೇಹಿ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ತೇಸುಪಿ ಧುವನ್ಹಾನಂ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಮತ್ತಮೇವ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಆಗತಂ, ತತೋ ಅಞ್ಞಾ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿಯೇವ ಹೋನ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ತಸ್ಮಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿಞ್ಚ ¶ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿದುಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಂ ಚತಸ್ಸನ್ನಂ ಪಞ್ಞತ್ತೀನಂ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಆಣತ್ತಾಪತ್ತಿನಾಪತ್ತಿವಿಪತ್ತಿನ್ತಿಏತ್ಥ ಆಣತ್ತೀತಿಆಣಾಪನಾ ವುಚ್ಚತಿ. ಆಪತ್ತೀತಿ ಪುಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗಾದಿವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ. ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಜಾನನಾದಿವಸೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಪತ್ತೀತಿ ಸೀಲಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಆಜೀವವಿಪತ್ತೀನಂ ಅಞ್ಞತರಾ. ಇತಿ ಇಮಾಸಂ ಆಣತ್ತಾದೀನಮ್ಪಿ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಆಪತ್ತೀನಂ ಅಙ್ಗಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀನಂ ಕಾಯೋ ವಾಚಾ ಕಾಯವಾಚಾ ಕಾಯಚಿತ್ತಂ ವಾಚಾಚಿತ್ತಂ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಏಕಙ್ಗಿಕದ್ವಙ್ಗಿಕತಿವಙ್ಗಿಕಾನಿ. ಛ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ನಾಮ ಯಾನಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದಸಮಉಟ್ಠಾನಾನೀ’’ತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಪುರಿಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ. ತೇಸು ಏಕೇನ ವಾ ದ್ವೀಹಿ ವಾ ತೀಹಿ ವಾ ಚತೂಹಿ ವಾ ಛಹಿ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಪಞ್ಚಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ತತ್ಥ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಚತುತ್ಥೇನ ಚ ಪಞ್ಚಮೇನ ಚ ಛಟ್ಠೇನ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇನ. ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ¶ ನಾಮ ಪಠಮಚತುತ್ಥೇಹಿ ಚ ದುತಿಯಪಞ್ಚಮೇಹಿ ಚ ತತಿಯಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ, ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಪಠಮೇಹಿ ¶ ಚ ತೀಹಿ, ಪಚ್ಛಿಮೇಹಿ ಚ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಪಠಮತತಿಯಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ದುತಿಯತತಿಯಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ಛ ಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ ಛಹಿಪಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ.

ಏವಂ –

ತಿಧಾ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಪಞ್ಚಧಾ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಿತಾ;

ದ್ವಿಧಾ ತಿಚತುರೋ ಠಾನಾ, ಏಕಧಾ ಛಸಮುಟ್ಠಿತಾತಿ.

ಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ ಸಬ್ಬಾವ ತೇರಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೧೬೫ ಆದಯೋ), ತಾ ಪಠಮಪಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಸೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ತೇರಸ ನಾಮಾನಿ ಲಭನ್ತಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಅದಿನ್ನಾದಾನ-ಸಞ್ಚರಿತ್ತ-ಸಮನುಭಾಸನ-ಕಥಿನ-ಏಳಕಲೋಮ-ಪದಸೋಧಮ್ಮ-ಅದ್ಧಾನ-ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥ-ಧಮ್ಮದೇಸನಾಭೂತಾರೋಚನ-ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನ-ಅನನುಞ್ಞಾತಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ. ತತ್ಥ ಯಾ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಛಹಿಪಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಛಟ್ಠೇನೇವ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ತತಿಯಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಠಮಚತುತ್ಥೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ದುತಿಯಪಞ್ಚಮೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ¶ , ಅಯಂ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಠಮತತಿಯಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಞ್ಚಮೇನೇವ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಅಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಭೂತಾರೋಚನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮ. ಯಾ ದುತಿಯತತಿಯಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅನನುಞ್ಞಾತಸಮುಟ್ಠಾನಾ ನಾಮಾತಿ. ಇತಿ ಇಮಸ್ಸ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿನೋಪಿ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಕಿರಿಯಾಸಞ್ಞಾಚಿತ್ತೇಹಿ ನಾನತ್ತನ್ತಿ ಏತೇಹಿ ಕಿರಿಯಾದೀಹಿ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀನಂ ನಾನಾಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ಹಿ ಕಿರಿಯಾವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ¶ , ಅತ್ಥಿ ಅಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋತಿ. ತತ್ಥ ಯಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಥವಿಖಣನಾದೀಸು (ಪಚಿ. ೮೪) ವಿಯ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ಪಠಮಕಥಿನಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೫೯ ಆದಯೋ) ವಿಯ, ಅಯಂ ಅಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೦೮-೫೧೧) ವಿಯ, ಅಯಂ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ¶ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಸಿಯಾ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೮೨) ವಿಯ, ಅಯಂ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ. ಯಾ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಾಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ ಕುಟಿಕಾರಾಪತ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೩೪೨ ಆದಯೋ) ವಿಯ, ಅಯಂ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ನಾಮ.

ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಸಞ್ಞಾವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾತಿ. ತತ್ಥ ಯತೋ ವೀತಿಕ್ಕಮಸಞ್ಞಾಯ ಅಭಾವೇನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಅಯಂ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ, ಇತರಾ ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ. ಪುನ ಚ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಚಿತ್ತವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಚಿತ್ತಕಾ ಅಚಿತ್ತಕಾ ಚಾತಿ. ತತ್ಥ ಯಾ ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನೇವ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಅಯಂ ಸಚಿತ್ತಕಾ. ಯಾ ಅಚಿತ್ತಕೇನ ವಾ ಸಚಿತ್ತಕಮಿಸ್ಸಕೇನ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಅಯಂ ಅಚಿತ್ತಕಾ.

ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪ್ಪಭೇದನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯೋ ವಜ್ಜವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಲೋಕವಜ್ಜಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾ ಚಾತಿ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಲೋಕವಜ್ಜಾ, ಸೇಸಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾ. ಸಬ್ಬಾ ಚ ಕಾಯಕಮ್ಮವಚೀಕಮ್ಮತದುಭಯವಸೇನ ತಿವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ. ತತ್ಥ ¶ ಕಾಯದ್ವಾರೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ವಚೀದ್ವಾರೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಉಭಯತ್ಥ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಞ್ಚಾತಿ, ಮನೋದ್ವಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಇತಿ ಇಮಿನಾ ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪ್ಪಭೇದೇನಾಪಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ತಿಕದ್ವಯವಿಧಿನ್ತಿ ಕುಸಲತ್ತಿಕವೇದನಾತ್ತಿಕವಿಧಿಂ. ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಮಾನೋ ಹಿ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೋ ವಾ, ತಥಾ ದುಕ್ಖವೇದನಾಸಮಙ್ಗೀ ¶ ವಾ ಇತರವೇದನಾದ್ವಯಸಮಙ್ಗೀ ವಾ. ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಅಕುಸಲಚಿತ್ತವಸೇನ ಏಕಂ ಚಿತ್ತಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತವಸೇನ ದ್ವೇ ಚಿತ್ತಾನಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ವಸೇನ ತೀಣಿ ಚಿತ್ತಾನಿ. ದುಕ್ಖವೇದನಾವಸೇನ ಏಕಾ ವೇದನಾ, ಸುಖಉಪೇಕ್ಖಾವಸೇನ ದ್ವೇ, ಸಬ್ಬಾಸಂ ವಸೇನ ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾತಿ. ಅಯಮೇವ ಪಭೇದೋ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಅಞ್ಞೋ.

ಲಕ್ಖಣಂ ಸತ್ತರಸಧಾ, ಠಿತಂ ಸಾಧಾರಣಂ ಇದಂ, ಞತ್ವಾತಿ ಇದಂ ನಿದಾನಾದಿವೇದನಾತ್ತಿಕಪರಿಯೋಸಾನಂ ಸತ್ತರಸಪ್ಪಕಾರಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಯೋಜೇಯ್ಯ ಮೇಧಾವೀ. ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಯಥಾರಹನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ಭಿಕ್ಖು ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಇದಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಯಥಾನುರೂಪಂ ಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಂ ಪನ ಅಯೋಜಿತಂ ದುಬ್ಬಿಜಾನಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ನಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಅಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯಪರಿಯೋಸಾನೇ ಇಮಂ ಮಾತಿಕಂ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾವ ಯೋಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ.

ಇಧ ಪನಸ್ಸ ಅಯಂ ಯೋಜನಾ – ಇದಂ ವೇಸಾಲಿಯಂ ಸುದಿನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮೇಥುನವೀತಿಕ್ಕಮವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಪಞ್ಞತ್ತಿ, ‘‘ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಪೀ’’ತಿ ಚ ದ್ವೇ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ. ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ ನಾಮೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಕರಾ ಚ ಹೋತಿ ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಾದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೯೫ ಆದಯೋ) ವಿಯ, ಅನಾಪತ್ತಿಕರಾ ಚ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾತಿಆದೀಸು (ಪಾರಾ. ೨೩೬-೨೩೭) ವಿಯ, ಆಪತ್ತಿಉಪತ್ಥಮ್ಭಕರಾ ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾದೀಸು (ಪಾರಾ. ೯೧) ವಿಯ ¶ , ಇಧ ಪನ ಉಪತ್ಥಮ್ಭಕರಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಯತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ‘‘ಅಯಂ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ. ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಂ ಅವಸೇಸಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿಯೇವಾತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂಯೇವ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಸೋ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಮ್ಪಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿತೋ ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ. ಆಣತ್ತಿಯಾ ಅನಾಪಜ್ಜನತೋ ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಮಾದಾನಾಪತ್ತಿತೋ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಮೇಥುನರಾಗೇನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಜೀವಮಾನಕಸರೀರಸ್ಸ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಮಗ್ಗೇ ಸಚೇಪಿ ತಚಾದೀನಿ ಅನವಸೇಸೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಛಿನ್ನೇ ನಿಮಿತ್ತಸಣ್ಠಾನಮತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ತತ್ಥ ಅನ್ತಮಸೋ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಉಟ್ಠಿತಂ ಅನಟ್ಠಕಾಯಪ್ಪಸಾದಂ ಪೀಳಕಂ ವಾ ಚಮ್ಮಖಿಲಂ ವಾ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಸೇವನಚಿತ್ತೇ ಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ನಟ್ಠಕಾಯಪ್ಪಸಾದಂ ¶ ಸುಕ್ಖಪೀಳಕಂ ವಾ ಮತಚಮ್ಮಂ ವಾ ಲೋಮಂ ವಾ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಚೇ ನಿಮಿತ್ತಸಣ್ಠಾನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅನವಸೇಸೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಮಗ್ಗೋ ಉಪ್ಪಾಟಿತೋ, ತತ್ಥ ಉಪಕ್ಕಮತೋ ವಣಸಙ್ಖೇಪವಸೇನ ¶ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಅಕ್ಖಿನಾಸಾಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದವತ್ಥಿಕೋಸೇಸು ಸತ್ಥಕೇನ ಕತವಣೇ ವಾ, ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾದೀನಞ್ಚ ತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ವತ್ಥಿಕೋಸನಾಸಾಪುಟೇಸು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ಪನ ಅಕ್ಖಿಕಣ್ಣನಾಸಾವಣೇಸು ಅಹಿಮಚ್ಛಾದೀನಂ ಪವೇಸನಪ್ಪಮಾಣವಿರಹಿತೇ ಅಣುನಿಮಿತ್ತೇ ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಚ ಉಪಕಚ್ಛಕಾದೀಸು ಸೇಸಸರೀರೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ. ಮತಸರೀರೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಉಪಡ್ಢಕ್ಖಾಯಿತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ನ ಕುಥಿತಂ ಹೋತಿ, ತಾವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಕುಥಿತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ವಟ್ಟಕತೇ ಮುಖೇ ಅಚ್ಛುಪನ್ತಂ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಓಟ್ಠತೋ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಜಿವ್ಹಾಯ ವಾ ದನ್ತೇಸು ವಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ನಿಮಿತ್ತತೋ ಬಹಿ ಪತಿತಮಂಸಪೇಸಿಯಂ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ.

ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೇದನಾಟ್ಟಸ್ಸ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏತ್ಥ ಪನ ಯೋ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕನ್ತತ್ತಾ ಪರೇನ ಕತಮ್ಪಿ ಉಪಕ್ಕಮಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಅಜಾನನ್ತೋ. ಯೋ ಜಾನಿತ್ವಾಪಿ ನ ಸಾದಿಯತಿ, ಸೋ ಅಸಾದಿಯನ್ತೋ. ಯೋ ಪಿತ್ತವಸೇನ ಅತೇಕಿಚ್ಛಂ ಉಮ್ಮಾದಂ ಪತ್ತೋ, ಸೋ ಉಮ್ಮತ್ತಕೋ. ಯಕ್ಖೇಹಿ ಕತಚಿತ್ತವಿಕ್ಖೇಪೋ ಖಿತ್ತಚಿತ್ತೋ. ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಚ ಏತೇಸಂ ಅಗ್ಗಿಸುವಣ್ಣಗೂಥಚನ್ದನಾದೀಸು ಸಮಪ್ಪವತ್ತಿಭಾವೇನ ಅಜಾನನಭಾವೋವ ಪಮಾಣಂ. ಯೋ ಅಧಿಮತ್ತವೇದನಾಯ ಆತುರತ್ತಾ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ವೇದನಾಟ್ಟೋ. ಯೋ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಆದಿಭೂತೋ, ಸೋ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕೋ. ಅಯಂ ಪನ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚತೂಸು ವಿಪತ್ತೀಸು ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ. ತಸ್ಸಾ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ ಸೇವನಚಿತ್ತಞ್ಚ ಮಗ್ಗೇನ ಮಗ್ಗಪಟಿಪಾದನಞ್ಚಾತಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿತೋ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ, ಇಮಾನಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಹೋನ್ತಿ, ನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ. ವೋಹಾರಸುಖತ್ಥಂ ¶ ಪನ ಸಬ್ಬಟ್ಠಕಥಾಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದಸೀಸೇನ ದೇಸನಾ ಆಗತಾ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞೇಸುಪಿ ಏವರೂಪೇಸು ಠಾನೇಸು ಬ್ಯಞ್ಜನೇ ಆದರಂ ಅಕತ್ವಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಮೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

ಅತ್ಥಞ್ಹಿ ನಾಥೋ ಸರಣಂ ಅವೋಚ;

ನ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಲೋಕಹಿತೋ ಮಹೇಸೀ.

ತಸ್ಮಾ ಅಕತ್ವಾ ರತಿಮಕ್ಖರೇಸು;

ಅತ್ಥೇ ನಿವೇಸೇಯ್ಯ ಮತಿಂ ಮುತೀಮಾತಿ.

ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ¶ ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾವಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಏಕಕುಟಿಕಾದಿಭೇದೋ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ಸಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಅಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸನಿವಿಟ್ಠೋ ಯೋ ಕೋಚಿ ಸತ್ಥೋಪಿ ‘‘ಗಾಮೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ ಅವಸೇಸಂ ಅರಞ್ಞಂ ನಾಮ. ತತ್ಥ ಅಸಮ್ಮೋಹತ್ಥಂ ಘರಂ ಘರೂಪಚಾರೋ ಗಾಮೋ ಗಾಮೂಪಚಾರೋತಿ ಅಯಂ ವಿಭಾಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ನಿಬ್ಬಕೋಸಸ್ಸ ಹಿ ಉದಕಪತನಟ್ಠಾನಬ್ಭನ್ತರಂ ಘರಂ ನಾಮ. ಯಂ ಪನ ದ್ವಾರೇ ಠಿತೋ ಮಾತುಗಾಮೋ ಭಾಜನಧೋವನಉದಕಂ ಛಡ್ಡೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪತನಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಮಾತುಗಾಮೇನೇವ ಅನ್ತೋಗೇಹೇ ಠಿತೇನ ಪಕತಿಯಾ ಬಹಿ ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಸುಪ್ಪಸ್ಸ ವಾ ಸಂಮುಞ್ಜನಿಯಾ ವಾ ಪತನಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಘರಸ್ಸ ಪುರತೋ ದ್ವೀಸು ಕೋಣೇಸು ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ರುಕ್ಖಸೂಚಿದ್ವಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗೋರೂಪಾನಂ ಪವೇಸನನಿವಾರಣತ್ಥಂ ಕತಪರಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಘರೂಪಚಾರೋ ನಾಮ. ಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮಂ ಘರಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಘರಸ್ಸ ತಾದಿಸೇ ಘರೂಪಚಾರೇ ಠಿತಸ್ಸ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಯಥಾ ತರುಣಮನುಸ್ಸಾ ಅತ್ತನೋ ಬಲಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಬಾಹುಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ಲೇಡ್ಡುಂ ಖಿಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಸ್ಸ ಪತನಟ್ಠಾನಬ್ಭನ್ತರಂ ಗಾಮೋ ನಾಮ. ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಗಾಮೂಪಚಾರೋ ನಾಮ. ಪತಿತಸ್ಸ ಪನ ಲೇಡ್ಡುನೋ ಪವತ್ತಿತ್ವಾ ಗತಟ್ಠಾನಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪನ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋಯೇವ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ತಸ್ಸ ಸಚೇ ದ್ವೇ ಇನ್ದಖಿಲಾ ಹೋನ್ತಿ ಅಬ್ಭನ್ತರಿಮೇ ಇನ್ದಖಿಲೇ ಠಿತಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಬ್ಭನ್ತರಂ ಗಾಮೂಪಚಾರೋ ನಾಮ. ಪದಭಾಜನೇಪಿ (ಪಾರಾ. ೯೨) ಹಿ ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಯ್ವಾಯಂ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಾದೀಸು ಆಪತ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ಇತಿ ಇಮಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ ಅವಸೇಸಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಅರಞ್ಞಂ ನಾಮ. ದೇಸನಾಮತ್ತಮೇವ ಚೇತಂ ‘‘ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾವಾ’’ತಿ. ಯೇ ಪನ ಇಮೇಸಂ ಪರಿಚ್ಛೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಘರಘರೂಪಚಾರಗಾಮೂಪಚಾರಾ ವುತ್ತಾ, ತತೋಪಿ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಂ ಅವಹರನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಹೋತಿಯೇವ.

ಅದಿನ್ನನ್ತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ. ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಥೇನೋತಿ ¶ ಚೋರೋ, ಥೇನಸ್ಸ ಭಾವೋ ಥೇಯ್ಯಂ, ಅವಹರಣಚಿತ್ತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಸಙ್ಖಾ ಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಅತ್ಥತೋ ಏಕಂ, ಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ ‘‘ಸಞ್ಞಾನಿದಾನಾ ¶ ಹಿ ಪಪಞ್ಚಸಙ್ಖಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಸು. ನಿ. ೮೮೦; ಮಹಾನಿ. ೧೦೯) ವಿಯ. ಥೇಯ್ಯಞ್ಚ ತಂ ಸಙ್ಖಾತಞ್ಚಾತಿ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ, ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾತೋ ಏಕೋ ಚಿತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕರಣತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ, ತಸ್ಮಾ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತೇನಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಯೋ ಚ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತೇನ ಆದಿಯತಿ, ಸೋ ಯಸ್ಮಾ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಅತ್ಥಮೇವ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಅವಹರಣಚಿತ್ತೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೯೨) ಏವಮಸ್ಸ ಪದಭಾಜನಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಆದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಯಾ ಅವಹಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಹರೇಯ್ಯ. ತೇ ಪನ ಅವಹಾರಾ ಪಞ್ಚ ಪಞ್ಚಕಾನಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬಾ. ಪಞ್ಚ ಪಞ್ಚಕಾನಿ ನಾಮ ನಾನಾಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ಏಕಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ಸಾಹತ್ಥಿಕಪಞ್ಚಕಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಪಞ್ಚಕಂ ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರಪಞ್ಚಕನ್ತಿ. ತತ್ಥ ಪುರಿಮಾನಿ ದ್ವೇ ಪಞ್ಚಕಾನಿ ಏತಸ್ಸೇವ ಪದಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಾನಂ ‘‘ಆದಿಯೇಯ್ಯ ಹರೇಯ್ಯ ಅವಹರೇಯ್ಯ ಇರಿಯಾಪಥಂ ವಿಕೋಪೇಯ್ಯ ಠಾನಾ ಚಾವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಇಮೇಸಂ ಪದಾನಂ ವಸೇನ ಲಬ್ಭನ್ತಿ. ತತ್ಥ ನಾನಾಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಾವಿಞ್ಞಾಣಕವಸೇನ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ಇತರಂ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕವಸೇನೇವ. ಕಥಂ? ಆದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಆರಾಮಂ ಅಭಿಯುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ವಿಮತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ. ಸಾಮಿಕೋ ‘‘ನ ಮಯ್ಹಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸ. ಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಹರನ್ತೋ ಸೀಸೇ ಭಾರಂ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಆಮಸತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಫನ್ದಾಪೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಖನ್ಧಂ ಓರೋಪೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಅವಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಣ್ಡಂ ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ ಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ‘‘ನಾಹಂ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ಭಣತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ವಿಮತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಾಮಿಕೋ ‘‘ನ ಮಯ್ಹಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಇರಿಯಾಪಥಂ ವಿಕೋಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸಹ ಭಣ್ಡಹಾರಕಂ ನೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ದುತಿಯಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಠಾನಾ ಚಾವೇಯ್ಯಾತಿ ಥಲಟ್ಠಂ ಭಣ್ಡಂ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಆಮಸತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಫನ್ದಾಪೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಠಾನಾ ಚಾವೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಏವಂ ತಾವ ನಾನಾಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಪನ ದಾಸಸ್ಸ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸ ವಾ ಯಥಾವುತ್ತೇನ ಅಭಿಯೋಗಾದಿನಾ ನಯೇನ ಆದಿಯನಹರಣಅವಹರಣಇರಿಯಾಪಥವಿಕೋಪನಠಾನಾಚಾವನವಸೇನ ಏಕಭಣ್ಡಪಞ್ಚಕಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಕತಮಂ ಸಾಹತ್ಥಿಕಪಞ್ಚಕಂ? ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ಆಣತ್ತಿಕೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಅತ್ಥಸಾಧಕೋ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋತಿ. ತತ್ಥ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ನಾಮ ಪರಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ¶ ಸಹತ್ಥಾ ಅವಹರತಿ. ಆಣತ್ತಿಕೋ ನಾಮ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ನಾಮ ಸುಙ್ಕಘಾತಕಪರಿಕಪ್ಪಿತೋಕಾಸಾನಂ ಅನ್ತೋ ಠತ್ವಾ ಬಹಿ ಪಾತನಂ. ಅತ್ಥಸಾಧಕೋ ನಾಮ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಯದಾ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತದಾ ತಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇತಿ. ತತ್ಥ ಸಚೇ ಪರೋ ಅನನ್ತರಾಯಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ತಂ ಅವಹರತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಪರಸ್ಸ ವಾ ಪನ ¶ ತೇಲಕುಮ್ಭಿಯಾ ಪಾದಗ್ಘನಕತೇಲಂ ಅವಸ್ಸಂ ಪಿವನಕಾನಿ ಉಪಾಹನಾದೀನಿ ಪಕ್ಖಿಪತಿ, ಹತ್ಥತೋ ಮುತ್ತಮತ್ತೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ ಪನ ಆರಾಮಾಭಿಯೋಗಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಭಣ್ಡವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಾವಕಾಲಿಕಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಾನಿ ಅದೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಏಸೇವನಯೋತಿ ಇದಂ ಸಾಹತ್ಥಿಕಪಞ್ಚಕಂ.

ಕತಮಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಪಞ್ಚಕಂ? ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೋ ಸಹಪಯೋಗೋ ಸಂವಿಧಾವಹಾರೋ ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮಂ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮನ್ತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಆಣತ್ತಿವಸೇನ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಠಾನಾ ಚಾವನವಸೇನ, ಖಿಲಾದೀನಿ ಸಙ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಖೇತ್ತಾದಿಗ್ಗಹಣವಸೇನ ಚ ಸಹಪಯೋಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಂವಿಧಾವಹಾರೋ ನಾಮ ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಸಂಮನ್ತಯಿತ್ವಾ ಅವಹರಣಂ. ಏವಂ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಗತೇಸು ಹಿ ಏಕೇನಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭಣ್ಡೇ ಠಾನಾ ಚಾವಿತೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅವಹಾರಾ ಹೋನ್ತಿ. ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸಞ್ಜಾನನಕಮ್ಮಂ. ಸಚೇ ಹಿ ಪುರೇಭತ್ತಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕಾಲಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ಸಙ್ಕೇತತೋ ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರೇ ತಂ ಅವಹರತಿ, ಸಙ್ಕೇತಕಾರಕಸ್ಸ ಸಙ್ಕೇತಕರಣಕ್ಖಣೇಯೇವ ಅವಹಾರೋ. ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸಞ್ಞುಪ್ಪಾದನತ್ಥಂ ಅಕ್ಖಿನಿಕ್ಖಣಾದಿನಿಮಿತ್ತಕರಣಂ. ಸಚೇ ಹಿ ಏವಂ ಕತನಿಮಿತ್ತತೋ ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರೇ ‘‘ಯಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ವುತ್ತೋ, ತಂ ಅವಹರತಿ, ನಿಮಿತ್ತಕಾರಕಸ್ಸ ನಿಮಿತ್ತಕರಣಕ್ಖಣೇಯೇವ ಅವಹಾರೋತಿ ಇದಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಪಞ್ಚಕಂ.

ಕತಮಂ ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರಪಞ್ಚಕಂ? ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರೋ ಪಸಯ್ಹಾವಹಾರೋ ಪರಿಕಪ್ಪಾವಹಾರೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾವಹಾರೋ ಕುಸಾವಹಾರೋತಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಸನ್ಧಿಚ್ಛೇದಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಅದಿಸ್ಸಮಾನೋ ಅವಹರತಿ, ಕೂಟಮಾನಕೂಟಕಹಾಪಣಾದೀಹಿ ವಾ ವಞ್ಚೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸೇವಂ ಗಣ್ಹತೋ ಅವಹಾರೋ ಥೇಯ್ಯಾವಹಾರೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಪನ ಪಸಯ್ಹ ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪರೇಸಂ ಸನ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ಗಾಮಘಾತಕಾದಯೋ ವಿಯ, ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಬಲಿತೋ ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅಧಿಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ರಾಜಭಟಾದಯೋ ವಿಯ, ತಸ್ಸೇವಂ ಗಣ್ಹತೋ ಅವಹಾರೋ ¶ ಪಸಯ್ಹಾವಹಾರೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಹಣಂ ಪನ ಪರಿಕಪ್ಪಾವಹಾರೋ ನಾಮ. ಸೋ ಭಣ್ಡೋಕಾಸವಸೇನ ದುವಿಧೋ. ತತ್ರಾಯಂ ಭಣ್ಡಪರಿಕಪ್ಪೋ – ಸಾಟಕತ್ಥಿಕೋ ಅನ್ತೋಗಬ್ಭಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ಸಾಟಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಚೇ ಸುತ್ತಂ, ನ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಅನ್ಧಕಾರೇ ಪಸಿಬ್ಬಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತತ್ರ ಚೇ ಸಾಟಕೋ ಹೋತಿ, ಉದ್ಧಾರೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಸುತ್ತಂ ಚೇ ಹೋತಿ, ರಕ್ಖತಿ. ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ‘‘ಸುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ ಪುನ ಆಹರಿತ್ವಾ ಠಪೇತಿ, ರಕ್ಖತಿಯೇವ. ‘‘ಸುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾಪಿ ‘‘ಯಂ ಲದ್ಧಂ, ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಪದವಾರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ಭೂಮಿಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಉದ್ಧಾರೇ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ‘‘ಚೋರೋ ಚೋರೋ’’ತಿ ಅನುಬನ್ಧೋ ಛಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪಲಾಯತಿ, ರಕ್ಖತಿ. ಸಾಮಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ರಕ್ಖತಿ ಯೇವ. ಅಞ್ಞೋ ಚೇ ಕೋಚಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಂ. ಸಾಮಿಕೇಸು ನಿವತ್ತೇಸು ಸಯಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾಯ ‘‘ಪಗೇವೇತಂ ಮಯಾ ಗಹಿತಂ, ಮಮ ದಾನಿ ಸನ್ತಕ’’ನ್ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಮೇವ. ತತ್ಥ ಯ್ವಾಯಂ ‘‘ಸಚೇ ಸಾಟಕೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪವತ್ತೋ ಪರಿಕಪ್ಪೋ, ಅಯಂ ಭಣ್ಡಪರಿಕಪ್ಪೋ ನಾಮ.

ಓಕಾಸಪರಿಕಪ್ಪೋ ಪನ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಏಕಚ್ಚೋ ಪನ ಪರಪರಿವೇಣಾದೀನಿ ¶ ಪವಿಟ್ಠೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಲೋಭನೇಯ್ಯಂ ಭಣ್ಡಂ ದಿಸ್ವಾ ಗಬ್ಭದ್ವಾರಪಮುಖಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕರುಕ್ಖಮೂಲಾದಿವಸೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ಮಂ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ದಟ್ಠುಕಾಮತಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಚರನ್ತೋ ವಿಯ ದಸ್ಸಾಮಿ, ನೋ ಚೇ ¶ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿಕಪ್ಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ತಂ ಆದಾಯ ಪರಿಕಪ್ಪಿತಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಅವಹಾರೋ ಹೋತಿ. ಇತಿ ಯ್ವಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪವತ್ತೋ ಪರಿಕಪ್ಪೋ, ಅಯಂ ಓಕಾಸಪರಿಕಪ್ಪೋ ನಾಮ. ಏವಮಿಮೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪರಿಕಪ್ಪಾನಂ ವಸೇನ ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋ ಅವಹಾರೋ ‘‘ಪರಿಕಪ್ಪಾವಹಾರೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಪನ ಅವಹರಣಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾವಹಾರೋ ನಾಮ. ಸೋ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಯ್ಯಾನಾದೀಸು ಪರೇಸಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಪಿತಅಙ್ಗುಲಿಮುದ್ದಿಕಾದೀನಿ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಪಚ್ಛಾ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಂಸುನಾ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ತಸ್ಸ ಏತ್ತಾವತಾ ಉದ್ಧಾರೋ ನತ್ಥೀತಿ ನ ತಾವ ಅವಹಾರೋ ಹೋತಿ ¶ . ಯದಾ ಪನ ಸಾಮಿಕಾ ವಿಚಿನನ್ತಾ ಅಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸ್ವೇ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಾಲಯಾವ ಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥಸ್ಸ ತಂ ಉದ್ಧರತೋ ಉದ್ಧಾರೇ ಅವಹಾರೋ. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಕಾಲೇಯೇವ ‘‘ಏತಂ ಮಮ ಸನ್ತಕ’’ನ್ತಿ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ವಾ ‘‘ಗತಾ ದಾನಿ ತೇ, ಛಟ್ಟಿತಭಣ್ಡಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಾಯ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಂ. ತೇಸು ದುತಿಯತತಿಯದಿವಸೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ವಿಚಿನಿತ್ವಾ ಅದಿಸ್ವಾ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾ ಗತೇಸುಪಿ ಗಹಿತಂ ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಮೇವ. ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ವಾ ಚೋದಿಯಮಾನಸ್ಸ ಅದದತೋ ಸಾಮಿಕಾನಂ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇ ಅವಹಾರೋ ಹೋತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇನ ತೇಹಿ ನ ದಿಟ್ಠಂ. ಯೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಂ ಭಣ್ಡಂ ಯಥಾಠಾನೇ ಠಿತಂಯೇವ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೋ ಪಾದೇನ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಕದ್ದಮೇ ವಾ ವಾಲುಕಾಯ ವಾ ಪವೇಸೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪವೇಸಿತಮತ್ತೇಯೇವ ಅವಹಾರೋ.

ಕುಸಂ ಸಙ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಪನ ಅವಹರಣಂ ಕುಸಾವಹಾರೋ ನಾಮ. ಸೋಪಿ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿಲೀವಮಯಂ ವಾ ತಾಲಪಣ್ಣಮಯಂ ವಾ ಕತಸಞ್ಞಾಣಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕುಸಂ ಪಾತೇತ್ವಾ ಚೀವರೇ ಭಾಜೀಯಮಾನೇ ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ಠಿತಂ ಅಪ್ಪಗ್ಘತರಂ ವಾ ಮಹಗ್ಘತರಂ ವಾ ಸಮಸಮಂ ವಾ ಅಗ್ಘೇನ ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಹರಿತುಕಾಮೋ ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪತಿತಂ ಕುಸಂ ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತೇತುಕಾಮತಾಯ ಉದ್ಧರತಿ, ರಕ್ಖತಿ ತಾವ. ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತಿತೇ ರಕ್ಖತೇವ. ಯದಾ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಪತಿತೇ ಪರಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಪರಸ್ಸ ಕುಸಂ ಉದ್ಧರತಿ, ಉದ್ಧತಮತ್ತೇ ಅವಹಾರೋ. ಸಚೇ ಪಠಮತರಂ ಪರಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಪರಸ್ಸ ಕುಸಂ ಉದ್ಧರತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತೇತುಕಾಮತಾಯ ಉದ್ಧಾರೇ ರಕ್ಖತಿ, ಪಾತನೇಪಿ ರಕ್ಖತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಕುಸಂ ಉದ್ಧರತೋ ಉದ್ಧಾರೇಯೇವ ರಕ್ಖತಿ, ತಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪರಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಪಾತೇನ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಮುತ್ತಮತ್ತೇ ಅವಹಾರೋ. ಅಯಂ ಕುಸಾವಹಾರೋ. ಇತಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಆದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಯಾ ಅವಹಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ತಸ್ಸತ್ಥೋ ಪಕಾಸಿತೋ ಹೋತಿ.

ಯಥಾರೂಪೇತಿ ಯಾದಿಸೇ. ಅದಿನ್ನಾದಾನೇತಿ ಅದಿನ್ನಸ್ಸ ಪರಸನ್ತಕಸ್ಸ ಗಹಣೇ. ರಾಜಾನೋತಿಇದಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂಯೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ಅಞ್ಞೇ ¶ ಪನ ತಥಾ ಕರೇಯ್ಯುಂ ವಾ ನ ಕರೇಯ್ಯುಂ ವಾತಿ ತೇ ನಪ್ಪಮಾಣಂ. ಹನೇಯ್ಯುಂ ¶ ವಾತಿ ಹತ್ಥಾದೀಹಿ ವಾ ಪೋಥೇಯ್ಯುಂ, ಸತ್ಥೇನ ವಾ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯುಂ. ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾತಿ ರಜ್ಜುಬನ್ಧನಾದೀಹಿ ¶ ಬನ್ಧೇಯ್ಯುಂ ವಾ. ಪಬ್ಬಾಜೇಯ್ಯುಂ ವಾತಿ ನೀಹರೇಯ್ಯುಂ ವಾ. ಚೋರೋಸಿ ಬಾಲೋಸಿ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಥೇನೋಸೀತಿ ಇಮೇಹಿ ವಚನೇಹಿ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯುಂ. ಕೀದಿಸಸ್ಸ ಪನ ಅದಿನ್ನಸ್ಸ ಆದಾನೇ ರಾಜಾನೋ ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿ? ಪಾದಸ್ಸ ವಾ ಪಾದಾರಹಸ್ಸ ವಾ. ತಥಾರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಮಾನೋತಿ ತಾದಿಸಂ ಭಿಕ್ಖು ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಪಾದಂ ವಾ ಪಾದಾರಹಂ ವಾ ಭಣ್ಡಂ ಅದಿನ್ನಂ ಭೂಮಿಆದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಠಿತಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸಜೀವನಿಜ್ಜೀವಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಅವಹಾರಾನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅವಹಾರೇನ ಅವಹರನ್ತೋ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ತತೋ ಅತಿರೇಕತರಸ್ಮಿನ್ತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಧನಿಯತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ರಞ್ಞೋ ದಾರೂನಿ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಹರಣತ್ಥಾಯ ಗಮನಾದಿಕೇ ಪುಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಆಮಸನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುನೋ ಫನ್ದಾಪನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಆದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಮಾಸಕೇ ವಾ ಊನಮಾಸಕೇ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅತಿರೇಕಮಾಸಕೇ ವಾ ಊನಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ಅತಿರೇಕಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಸಬ್ಬತ್ಥ ಗಹಣಕಾಲವಸೇನ ಚ ಗಹಣದೇಸವಸೇನ ಚ ಪರಿಭೋಗಭಾಜನಪರಿವತ್ತನಾದೀಹಿ ಚ ಪರಿಹೀನಾಪರಿಹೀನವಸೇನ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹೇ, ತಾವಕಾಲಿಕೇ, ಪೇತಪರಿಗ್ಗಹೇ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತಪರಿಗ್ಗಹೇ, ಪಂಸುಕೂಲಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ವಸೇನ ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ, ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಸಞ್ಞಿತಾ, ಗರುಪರಿಕ್ಖಾರೋ, ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತಂ, ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಅವಹಾರಾನಂ ವಸೇನ ಅವಹರಣಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ತತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಸಂಚೇತೇತ್ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚೇತೇತ್ವಾ. ‘‘ಪಾಣೋ’’ತಿಸಞ್ಞಾಯ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ‘‘ವಧಾಮಿ ನ’’ನ್ತಿ ವಧಕಚೇತನಾಯ ಚೇತೇತ್ವಾ ಪಕಪ್ಪೇತ್ವಾ. ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹನ್ತಿ ಕಲಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸರೀರಂ. ಜೀವಿತಾ ¶ ವೋರೋಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕಲಲಕಾಲೇಪಿ ತಾಪನಮದ್ದನೇಹಿ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಸಮ್ಪದಾನೇನ ವಾ ತತೋ ವಾ ಉದ್ಧಮ್ಪಿ ತದನುರೂಪೇನ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಜೀವಿತಾ ವಿಯೋಜೇಯ್ಯ. ಇಮಸ್ಸ ಪನತ್ಥಸ್ಸ ಆವಿಭಾವತ್ಥಂ ಪಾಣೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸ ಪಯೋಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಪಾಣೋತಿ ವೋಹಾರತೋ ಸತ್ತೋ, ಪರಮತ್ಥತೋ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ. ಪಾಣಾತಿಪಾತೋತಿ ¶ ಯಾಯ ಚೇತನಾಯ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯುಪಚ್ಛೇದಕಪಯೋಗಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಸಾ ಚೇತನಾ. ಪಾಣಾತಿಪಾತೀತಿ ವುತ್ತಚೇತನಾಯ ಸಮಙ್ಗಿಪುಗ್ಗಲೋ. ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸ ಪಯೋಗೋತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸ ಛ ಪಯೋಗಾ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಆಣತ್ತಿಕೋ ಥಾವರೋ ವಿಜ್ಜಾಮಯೋ ಇದ್ಧಿಮಯೋತಿ ¶ . ತತ್ಥ ಸಾಹತ್ಥಿಕೋತಿ ಸಯಂ ಮಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಪಹರಣಂ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋತಿ ದೂರೇ ಠಿತಂ ಮಾರೇತುಕಾಮಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಉಸುಸತ್ತಿಯನ್ತಪಾಸಾಣಾದೀನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ. ತತ್ಥ ಏಕೇಕೋ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾನುದ್ದಿಸ್ಸಭೇದತೋ ದುವಿಧೋ. ತತ್ಥ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕೇ ಯಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಹರತಿ, ತಸ್ಸೇವ ಮರಣೇನ ಕಮ್ಮಬದ್ಧೋ. ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಮರತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಅನುದ್ದಿಸ್ಸಕೇ ಪಹಾರಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಮರಣೇನ ಕಮ್ಮಬದ್ಧೋ. ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಚ ಪಹರಿತಮತ್ತೇ ವಾ ಮರತು, ಪಚ್ಛಾ ವಾ ತೇನೇವ ರೋಗೇನ, ಪಹರಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಕಮ್ಮಬದ್ಧೋ. ಆಣತ್ತಿಕೋತಿ ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಣಾಪನಂ.

ತತ್ಥ –

ವತ್ಥು ಕಾಲೋ ಚ ಓಕಾಸೋ, ಆವುಧಂ ಇರಿಯಾಪಥೋ;

ಕ್ರಿಯಾವಿಸೇಸೋತಿ ಇಮೇ, ಛ ಆಣತ್ತಿ ನಿಯಾಮಕಾ.

ತತ್ಥ ವತ್ಥೂತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ. ಯಞ್ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಂ ‘‘ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತೋ ಸಚೇ ತಮೇವ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ. ಅಥ ಅಞ್ಞಂ ಮಾರೇತಿ, ತಂಮಞ್ಞಮಾನೋ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕೋ ಮುಚ್ಚತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತೇ ಪನ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಕಾಲೋತಿ ಪುರೇಭತ್ತಾದಿಕಾಲೋ. ಸಚೇ ಹಿ ‘‘ಪುರೇಭತ್ತಂ ಮಾರೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತೋ ಪುರೇಭತ್ತಮೇವ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ. ಅಥ ಯಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ನಿಯಾಮಿತಂ, ತತೋ ಪಚ್ಛಾ ವಾ ಪುರೇ ವಾ ಮಾರೇತಿ, ಆಣಾಪಕೋ ಮುಚ್ಚತಿ. ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಥಾವರೋತಿ ಅಸಂಹಾರಿಮೇನ ಉಪಕರಣೇನ ಮಾರೇತುಕಾಮಸ್ಸ ¶ ಓಪಾತಕ್ಖಣನಂ ಅಪಸ್ಸೇನಸಂವಿಧಾನಂ ಅಸಿಆದೀನಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪನಂ ತಳಾಕಾದೀಸು ವಿಸಸಮ್ಪಯೋಜನಂ ರೂಪೂಪಹಾರೋತಿಏವಮಾದಿ. ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಚೇತ್ಥಾಪಿ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾನುದ್ದಿಸ್ಸಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ವಿಜ್ಜಾಮಯೋತಿ ಮಾರಣತ್ಥಂ ವಿಜ್ಜಾಪರಿಜಪ್ಪನಂ. ಇದ್ಧಿಮಯೋತಿ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಜಾಯ ಇದ್ಧಿಯಾ ಪಯೋಜನಂ.

ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ವಾಸ್ಸ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಹರತೀತಿ ಹಾರಕಂ, ಕಿಂ ಹರತಿ? ಜೀವಿತಂ. ಅಥ ವಾ ಹರಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಹಾರಕಂ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸತ್ಥಞ್ಚ ತಂ ಹಾರಕಞ್ಚಾತಿ ಸತ್ಥಹಾರಕಂ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸ್ಸ. ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಯಥಾ ಲಭತಿ, ತಥಾ ಕರೇಯ್ಯ, ಉಪನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇನ ಥಾವರಪಯೋಗಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಇತರಥಾ ಹಿ ಪರಿಯಿಟ್ಠಿಮತ್ತೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಭವೇಯ್ಯ, ನ ಚೇತಂ ಯುತ್ತಂ. ಪದಭಾಜನೇ ಪನಸ್ಸ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಯಂ ಏತ್ಥ ಥಾವರಪಯೋಗಸಙ್ಗಹಿತಂ ಸತ್ಥಂ, ತದೇವ ¶ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಸಿಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ. ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯಾತಿ ವಾಚಾಯ ವಾ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಸು ಲಿಖಿತ್ವಾ ವಾ ‘‘ಯೋ ಏವಂ ಮರತಿ, ಸೋ ಧನಂ ವಾ ಲಭತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಮರಣೇ ಗುಣಂ ಪಕಾಸೇಯ್ಯ. ಏತೇನ ಯಥಾ ‘‘ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಆದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪರಿಯಾಯಕಥಾಯ ಮುಚ್ಚತಿ, ನಯಿಧ, ಏವಂ ‘‘ಸಂವಣ್ಣೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಪನ ಇಧ ಪರಿಯಾಯಕಥಾಯಪಿ ನ ಮುಚ್ಚತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಮರಣಾಯ ವಾ ಸಮಾದಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸತ್ಥಂ ವಾ ಆಹರಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೧೭೨) ನಯೇನ ಮರಣತ್ಥಾಯ ¶ ಉಪಾಯಂ ಗಾಹಾಪೇಯ್ಯ. ಏತೇನ ಆಣತ್ತಿಕಪ್ಪಯೋಗಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸಾತಿ ಆಲಪನಮೇತಂ. ಕಿಂ ತುಯ್ಹಿಮಿನಾತಿಆದಿ ಸಂವಣ್ಣನಾಕಾರನಿದಸ್ಸನಂ. ಇತಿ ಚಿತ್ತಮನೋತಿ ಇತಿ ಚಿತ್ತೋ ಇತಿ ಮನೋ. ‘‘ಮತಂ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿಏತ್ಥ ವುತ್ತಮರಣಚಿತ್ತೋ ಮರಣಮನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಮನೋ’’ತಿಇದಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥದೀಪನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಯಂ ಚಿತ್ತಂ ತಂ ಮನೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೧೭೨) ಆಹ. ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋತಿ ವಿಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ. ಏತ್ಥಾಪಿ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಆಹರಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ ಚ ಸಂವಿದಹನಮತ್ತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ನ ವಿತಕ್ಕಸ್ಸೇವ. ತಞ್ಚ ಸಂವಿದಹನಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಸಞ್ಞಾಚೇತನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಇತಿ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕಪ್ಪೋ’’ತಿ ‘‘ಮತಂ ತೇ ಜೀವಿತಾ ಸೇಯ್ಯೋ’’ತಿಏತ್ಥ ವುತ್ತಮರಣಸಞ್ಞೀ ಮರಣಚೇತನೋ ಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಪದಭಾಜನೇಪಿ ಹಿ ಅಯಮೇವ ನಯೋ ದಸ್ಸಿತೋ ¶ . ಏತೇನ ಮರಣಚಿತ್ತಾದೀಹಿ ವಿನಾ ‘‘ಏಕಾಹಂ ಜೀವಿತಂ ಸೇಯ್ಯೋ, ವೀರಿಯಮಾರಭತೋ ದಳ್ಹ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಧ. ಪ. ೧೧೨) ನಯೇನ ಧಮ್ಮಂ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಸಂವಣ್ಣನಾ ನಾಮ ನ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ. ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರೇನ ಉಚ್ಚಾವಚೇನ ಕಾರಣೇನ. ಪುನ ಮರಣವಣ್ಣನ್ತಿಆದಿ ನಿಗಮನವಚನಂ. ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ತಙ್ಖಣೂಪಪನ್ನಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇನ್ತೋ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಮರಣವಣ್ಣಂ ವಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಮಾರಣತ್ಥಾಯ ಓಪಾತಕ್ಖಣನಾದೀಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಅನೋದಿಸ್ಸ ಖತೇ ಓಪಾತೇ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪತನೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಕ್ಖಪೇತತಿರಚ್ಛಾನಗತಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಾನಂ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಖುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ದುಕ್ಖುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥಾ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ಮರಣೇ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತಮರಣೇ ಪನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಮನುಸ್ಸಮರಣೇ ಪಾರಾಜಿಕನ್ತಿ. ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಯೋಗಭೇದವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಮಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ನಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತತ್ಥ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಇಮಂ ಮಾರೇಮೀ’’ತಿ ಅಚೇತೇತ್ವಾ ಕತೇನ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಮುಸಲುಸ್ಸಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಪಾರಾ. ೧೮೦ ಆದಯೋ) ವಿಯ ಪರೇ ಮತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಅಯಂ ಮರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಿಸಗತಪಿಣ್ಡಪಾತವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಪಾರಾ. ೧೮೧) ವಿಯ ಪರೇ ಮತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ನಮರಣಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸಾತಿ ಮರಣಂ ಅನಿಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ¶ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಭೇಸಜ್ಜವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಪಾರಾ. ೧೮೭) ವಿಯ ಪರೇ ಮತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏವಂ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿಆದೀಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಪಾಣೋ, ಪಾಣಸಞ್ಞಿತಾ, ವಧಕಚಿತ್ತಂ, ಉಪಕ್ಕಮೋ, ತೇನ ಮರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮಉಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ತತಿಯಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ¶ ಅನಭಿಜಾನನ್ತಿ ಸಕಸನ್ತಾನೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ ಅತ್ತನಿ ಅತ್ಥಿಭಾವಂ ಅಜಾನನ್ತೋ. ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮನ್ತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಾನಂ ಝಾಯೀನಞ್ಚೇವ ಅರಿಯಾನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ. ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತನಿ ತಂ ಉಪನೇತಿ ‘‘ಮಯಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋ, ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ತತ್ಥ ಉಪನೇತಿ ‘‘ಅಹಂ ಏತ್ಥ ಸನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋತಿ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕೋ, ತಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ. ಏವಂ ಕತ್ವಾ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿಏತ್ಥ ಮಹಗ್ಗತಲೋಕುತ್ತರಪಞ್ಞಾ ಜಾನನಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ, ಚಕ್ಖುನಾ ಚ ದಿಟ್ಠಮಿವ ಧಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಕರಣತೋ ದಸ್ಸನತ್ಥೇನ ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ಅರಿಯಂ ವಿಸುದ್ಧಂ ಉತ್ತಮಂ ಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿ ಅರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ಅಲಂ ಪರಿಯತ್ತಂ ಕಿಲೇಸವಿದ್ಧಂಸನಸಮತ್ಥಂ ಅರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಮೇತ್ಥ ಝಾನಾದಿಭೇದೇ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೇ, ಅಲಂ ವಾ ಅರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಮಸ್ಸಾತಿ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನೋ, ತಂ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನಂ. ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಮೇತಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ತದುಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞುಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ. ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಮುದಾಚರಣಾಕಾರದಸ್ಸನಮೇತಂ, ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಞ್ಹಿ ಕತ್ವಾ ವಿನಾ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋ ಏವಂ ಸಮುದಾಚರತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯ್ವಾಯಂ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೨೦೯) ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿಭೇದೋ ವುತ್ತೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಇಧೇವ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ಇತಿ ಜಾನಾಮಿ ಇತಿ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಹಿ ವದನ್ತೋ ನ ಯಿದಂ ವಚನಮತ್ತಮೇವ ವದತಿ, ಅಥ ಖೋ ‘‘ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಕಾರಣೇನ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಮಯಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ದೀಪೇತಿ, ‘‘ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ಚ ವದನ್ತೇನ ಹಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನಾದೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಅತ್ಥಿತಾ ದೀಪಿತಾ ಹೋತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಯ್ವಾಯಂ ಪದಭಾಜನೇ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿಂ, ಸಮಾಪಜ್ಜಾಮಿ, ಸಮಾಪನ್ನೋತಿಆದಿಭೇದೋ ವುತ್ತೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಇಧೇವ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ. ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನಾತಿ ತತೋ ಆರೋಚಿತಕಾಲತೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ. ಇತಿ ಆಪತ್ತಿಪಟಿಜಾನನಕಾಲದಸ್ಸನಮೇತಂ, ಅಯಂ ಪನ ಆರೋಚಿತಕ್ಖಣೇವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಆಪತ್ತಿಂ ಪನ ¶ ಆಪನ್ನೋ ಯಸ್ಮಾ ಪರೇನ ಚೋದಿತೋ ವಾ ಅಚೋದಿತೋ ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಆಪನ್ನೋತಿ ಆರೋಚಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನೋ. ವಿಸುದ್ಧಾಪೇಕ್ಖೋತಿ ¶ ಅತ್ತನೋ ಗಿಹಿಭಾವಾದಿಕಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಅಪೇಕ್ಖಮಾನೋ ಇಚ್ಛಮಾನೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುಭಾವೇ ಠತ್ವಾ ಅಭಬ್ಬೋ ಝಾನಾದೀನಿ ಅಧಿಗನ್ತುಂ, ಇಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಭಾವೋ ವಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಗಿಹಿ ವಾ ಉಪಾಸಕಾರಾಮಿಕಸಾಮಣೇರಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರೋ ಹುತ್ವಾ ದಾನಾದೀಹಿ ಸಗ್ಗಮಗ್ಗಂ ವಾ ಝಾನಾದೀಹಿ ಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗಂ ವಾ ಆರಾಧೇತುಂ ಭಬ್ಬೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಗಿಹಿಆದಿಭಾವೋ ವಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ಹೋತಿ. ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಗಿಹಿಭಾವಾದಿಕಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಅಪೇಕ್ಖಮಾನೋ’’ತಿ. ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ಭಣೇಯ್ಯ, ಕಥಂ? ‘‘ಅಜಾನಮೇವಂ, ಆವುಸೋ’’ತಿಆದಿಂ. ತತ್ಥ ಅಜಾನನ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತೋ. ಅಪಸ್ಸನ್ತಿ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋ. ತುಚ್ಛಂ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿನ್ತಿ ಅಹಂ ¶ ವಚನತ್ಥವಿರಹತೋ ತುಚ್ಛಂ, ವಞ್ಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯತೋ ಮುಸಾ ವಿಲಪಿಂ ಅಭಣಿನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾತಿ ಯ್ವಾಯಂ ತಿಲಕ್ಖಣಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತಸ್ಸ ಆರದ್ಧವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸ ಅಪತ್ತೇ ಪತ್ತಸಞ್ಞಿತಾಸಙ್ಖಾತೋ ಅಧಿಮಾನೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಅಧಿಮಾನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಪಾಪಿಚ್ಛತಾಯ ಯೋ ಸಮುದಾಚರೇಯ್ಯ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ತೇಸಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಅಧಿಮಾನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ‘‘ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಅಸನ್ತಂ ಝಾನಾದಿಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ, ಅನನ್ತರಮೇವ ‘‘ಅಯಂ ಝಾನಲಾಭೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅರಿಯೋ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ತಮತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಸಚೇ ನ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೨೨೦) ನಯೇನ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಚೇ ನ ಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಧಿಮಾನೇನ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಅನುಲ್ಲಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅತ್ತನಿ ಅಸನ್ತತಾ, ಪಾಪಿಚ್ಛತಾಯ ತಸ್ಸ ಆರೋಚನಂ, ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೋ, ಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ತಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕತಾ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾತಿಇದಂ ಇಧ ಉದ್ದಿಟ್ಠಪಾರಾಜಿಕಪರಿದೀಪನಮೇವ. ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಪನ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಚತುವೀಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ ¶ . ಕತಮಾನಿ ಚತುವೀಸತಿ? ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಾನಿ ತಾವ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಚತ್ತಾರಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಚತ್ತಾರೀತಿ ಅಟ್ಠ, ತಾನಿ ಏಕಾದಸನ್ನಂ ಪಣ್ಡಕಾದೀನಂ ಅಭಬ್ಬಭಾವಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ಪಾರಾಜಿಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೂನವೀಸತಿ, ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪತ್ಥಯಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಭಾವಪಾರಾಜಿಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವೀಸತಿ, ಅಪರಾನಿಪಿ ಲಮ್ಬೀ, ಮುದುಪಿಟ್ಠಿಕೋ, ಪರಸ್ಸ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಮುಖೇನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪರಸ್ಸ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಅಭಿನಿಸೀದತೀತಿ ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ವಸೇನ ‘‘ಚತ್ತಾರಿ ಅನುಲೋಮಪಾರಾಜಿಕಾನೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಚ ಚತ್ತಾರಿ, ಪುರಿಮಾನಿ ಚ ವೀಸತೀತಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಚತುವೀಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ. ನ ಲಭತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸನ್ತಿ ಉಪೋಸಥಾದಿಭೇದಂ ಸಂವಾಸಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನ ಲಭತಿ. ಯಥಾ ಪುರೇ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾತಿ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಕಾಲೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಕಾಲೇ ಚ, ಪಚ್ಛಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನೋಪಿ ತಥೇವ ಅಸಂವಾಸೋ ಹೋತಿ, ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥಾದಿಭೇದೋ ಸಂವಾಸೋತಿ. ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀತಿ ತೇಸು ಚತೂಸು ಪಾರಾಜಿಕೇಸು ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ‘‘ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ. ಕಚ್ಚಿತ್ಥಾತಿ ಕಚ್ಚಿ ಏತ್ಥ, ಏತೇಸು ಚತೂಸು ¶ ಪಾರಾಜಿಕೇಸು ಕಚ್ಚಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಥ ವಾ ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾತಿ ಕಚ್ಚಿ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಅತ್ಥ, ಭವಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಣ್ಡೋ

ಇಮೇ ¶ ¶ ಖೋ ಪನಾತಿ ಇದಾನಿ ವತ್ತಬ್ಬಾನಂ ಅಭಿಮುಖೀಕರಣಂ. ಆಯಸ್ಮನ್ತೋತಿ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಪಿಯವಚನೇನ ಆಲಪನಂ. ತೇರಸಾತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾತಿ ಏವಂನಾಮಕಾ. ಧಮ್ಮಾತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಸರೂಪೇನ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ನಿದಾನೇ ವಿಯ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾಧಾರಣವಚನಮತ್ತೇನ.

೧. ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ಚೇತನಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಞ್ಚೇತನಾ, ಸಞ್ಚೇತನಾವ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ, ಸಞ್ಚೇತನಾ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ. ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠೀತಿ ಸುಕ್ಕಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ, ರಾಗೂಪತ್ಥಮ್ಭಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಕಮ್ಮಞ್ಞತಂ ಪತ್ತೇ ಆರೋಗ್ಯಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಪದಿಸಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತರೂಪಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಮೋಚನಸ್ಸಾದಚೇತನಾಯ ನಿಮಿತ್ತೇ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಆಸಯಧಾತುನಾನತ್ತತೋ ನೀಲಾದಿವಸೇನ (ಪಾರಾ. ೨೩೯-೨೪೦) ದಸವಿಧೇಸು ಸುಕ್ಕೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸುಕ್ಕಸ್ಸ ಠಾನಾ ಚಾವನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾತಿ ಯಾ ಸುಪಿನೇ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿನಿಕಾಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಚನತ್ಥೋ ಪನೇತ್ಥ ಸಙ್ಘೋ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚೇವ ಸೇಸೇ ಚ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಇಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾತುಕಾಮಸ್ಸ ಯಂ ತಂ ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಸ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚೇವ ಪರಿವಾಸದಾನತ್ಥಾಯ, ಆದಿತೋ ಸೇಸೇ ಮಜ್ಝೇ ಮಾನತ್ತದಾನತ್ಥಾಯ ಮೂಲಾಯ ಪಟಿಕಸ್ಸನೇನ ವಾ ಸಹ ಮಾನತ್ತದಾನತ್ಥಾಯ, ಅವಸಾನೇ ಅಬ್ಭಾನತ್ಥಾಯ ಚ ಸಙ್ಘೋ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ನ ಹೇತ್ಥ ಏಕಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ವಿನಾ ಸಙ್ಘೇನ ಸಕ್ಕಾ ಕಾತುಂ. ಇತಿ ಸಙ್ಘೋ ಆದಿಮ್ಹಿ ಚೇವ ಸೇಸೇ ಚ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸೇಯ್ಯಸಕಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಸುಚಿಮೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುಪಿನನ್ತಾ’’ತಿ ¶ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ. ಸಚೇ ಪನ ಪರೇನ ಅತ್ತನೋ ಅಙ್ಗಜಾತೇ ಉಪಕ್ಕಮಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಮೋಚಾಪೇತಿ, ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವ. ಚೇತೇತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಆಕಾಸೇ ಕಟಿಕಮ್ಪನೇನಪಿ ನಿಮಿತ್ತೇ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ¶ ಯಂ ಏಕಾ ಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾ ಪಿವೇಯ್ಯ, ತತ್ತಕಮ್ಪಿ ಠಾನತೋ ಮುಚ್ಚತಿ, ದಕಸೋತಂ ಅನೋತಿಣ್ಣೇಪಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಠಾನತೋ ಪನ ಚುತಂ ಅವಸ್ಸಮೇವ ದಕಸೋತಂ ಓತರತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದಕಸೋತಂ ಓತಿಣ್ಣಮತ್ತೇ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಅನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೨.೨೩೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತಂ. ಅನುಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಅಮೋಚನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ಚ, ಸುಪಿನಂ ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಮುತ್ತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಚೇತನಾ, ಉಪಕ್ಕಮೋ ¶ , ಮುಚ್ಚನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಓತಿಣ್ಣೋತಿ ಯಕ್ಖಾದೀಹಿ ವಿಯ ಸತ್ತಾ ಅನ್ತೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೇನ ರಾಗೇನ ವಾ ಓತಿಣ್ಣೋ, ಕೂಪಾದೀನಿ ವಿಯ ಸತ್ತಾ ಅಸಮಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ರಜ್ಜನೀಯೇ ಠಾನೇ ರಜ್ಜನ್ತೋ ಸಯಂ ವಾ ರಾಗಂ ಓತಿಣ್ಣೋ, ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗಸಮಙ್ಗಿಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ವಿಪರಿಣತೇನ ಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಭವಙ್ಗಸನ್ತತಿಸಙ್ಖಾತಂ ಪಕತಿಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಥಾ ಪವತ್ತೇನ, ವಿರೂಪಂ ವಾ ಪರಿಣತೇನ ಯಥಾ ಪರಿವತ್ತಮಾನಂ ವಿರೂಪಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ವುತ್ತರಾಗವಸೇನ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಠಿತೇನ ಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಾದಿಕಆಯಸಮ್ಪಯೋಗಂ ಕಾಯಮಿಸ್ಸೀಭಾವಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಂ ವಾತಿಆದಿ ಪನಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥದಸ್ಸನಂ. ತತ್ಥ ಹತ್ಥೋ ನಾಮ ಕಪ್ಪರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಅಗ್ಗನಖಾ. ವೇಣೀ ನಾಮ ವಿನನ್ಧಿತ್ವಾ ವಾ ಅವಿನನ್ಧಿತ್ವಾ ವಾ ಸುದ್ಧಕೇಸೇಹಿ ವಾ ನೀಲಾದಿವಣ್ಣಸುತ್ತಕುಸುಮಕಹಾಪಣಮಾಲಾಸುವಣ್ಣಚೀರಕಮುತ್ತಾವಳಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರಮಿಸ್ಸೇಹಿ ವಾ ಕತಕೇಸಕಲಾಪಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ವೇಣಿಗ್ಗಹಣೇನ ಚೇತ್ಥ ಕೇಸಾಪಿ ಗಹಿತಾಯೇವ ಸದ್ಧಿಂ ಲೋಮೇಹಿ. ಇತಿ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಹತ್ಥಸ್ಸ ಗಹಣಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹೋ, ವೇಣಿಯಾ ಗಹಣಂ ವೇಣಿಗ್ಗಾಹೋ. ಅವಸೇಸಸ್ಸ ಸರೀರಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ ನಾಮ. ಯೋ ತಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ವೇಣಿಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಾಮಸನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿನಿಕಾಯೋ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಮಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಲೋಮೇನ ಲೋಮಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸಾಪಿ, ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಫುಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ಸೇವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾಯಮಿತ್ವಾ ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಏಕೇನ ಪನ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ದುತಿಯೇನ ಹತ್ಥೇನ ದಿವಸಮ್ಪಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಫುಸನ್ತೋ ಪನ ಸಚೇ ಸೀಸತೋ ಯಾವ ಪಾದಾ, ತಾವ ಕಾಯತೋ ಹತ್ಥಂ ಅಮೋಚೇನ್ತೋಯೇವ ಫುಸತಿ, ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಙ್ಗುಲೀನಂ ಏಕತೋ ಗಹಣೇಪಿ ಏಕಾಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ನಾನಿತ್ಥೀನಂ ಪಞ್ಚಙ್ಗುಲಿಯೋ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಇತ್ಥಿಯಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಪಣ್ಡಕಪುರಿಸತಿರಚ್ಛಾನಗತಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಚ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥಾ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ, ಅಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಪಣ್ಡಕೇಹಿ ಚ ಸದ್ಧಿಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇಪಿ. ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ ಪನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾದೀಸು, ಪುರಿಸಕಾಯಫುಸನಾದೀಸು ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇತ್ಥಿಯಾ ಫುಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ಸೇವನಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಯೇನ ಅವಾಯಮಿತ್ವಾ ¶ ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಮೋಕ್ಖಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಇತ್ಥಿಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೋ, ತೇನ ರಾಗೇನ ವಾಯಾಮೋ, ಹತ್ಥಗ್ಗಾಹಾದಿಸಮಾಪಜ್ಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಓತಿಣ್ಣತಾ ಚ ವಿಪರಿಣತಚಿತ್ತತಾ ಚ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಸ್ಸಾದರಾಗವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಮಾತುಗಾಮನ್ತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಂಲಕ್ಖಣಸಮತ್ಥಂ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಂ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಹಿವಾಚಾಹೀತಿ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗೇಮೇಥುನಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಹಿ ವಾಚಾಹಿ. ಓಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಅವಭಾಸೇಯ್ಯ, ವಣ್ಣಾವಣ್ಣಯಾಚನಆಯಾಚನಪುಚ್ಛನಪಟಿಪುಚ್ಛನಆಚಿಕ್ಖಣಾನುಸಾಸನಅಕ್ಕೋಸನವಸೇನ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ಅಸದ್ಧಮ್ಮವಚನಂ ವದೇಯ್ಯ. ಯಥಾ ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ನ್ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ, ಯಥಾ ಯುವಾ ಯುವತಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇನ ಓಭಾಸನೇ ನಿರಾಸಙ್ಕಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಹೀತಿಇದಂ ¶ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಯ ಸಿಖಾಪತ್ತಲಕ್ಖಣದಸ್ಸನಂ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ವಣ್ಣಾವಣ್ಣೇಹಿ ವಾ ಮೇಥುನಯಾಚನಾದೀಹಿ ವಾ ‘‘ಸಿಖರಣೀಸಿ, ಸಂಭಿನ್ನಾಸಿ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀ’’ತಿ ಇಮೇಸು ತೀಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ಅಕ್ಕೋಸವಚನೇನ ವಾ ಮಾತುಗಾಮಂ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿನಿಕಾಯೋ ಹೋತೀತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಹಿ ಓಭಾಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯಪಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಚೇ ಸಾ ತಮತ್ಥಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖಣೇ ಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಪಣ್ಡಕೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪುನಪ್ಪುನಂ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಚ ಇತ್ಥಿಯೋ ಏಕವಾಚಾಯ ಓಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ವಾಚಾಗಣನಾಯ ಚೇವ ಇತ್ಥಿಗಣನಾಯ ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಸಚೇ ಯಂ ಇತ್ಥಿಂ ಓಭಾಸತಿ, ಸಾ ನ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಾದಿಭಣನೇಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಪಣ್ಡಕೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಉಬ್ಭಕ್ಖಕಂ ಅಧೋಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಞ್ಚ ಆದಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಾದಿಭಣನೇ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿತಾ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಸ್ಸಾದರಾಗೋ, ತೇನ ರಾಗೇನ ಓಭಾಸನಂ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಅತ್ತಕಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಓತಿಣ್ಣತಾ ಚ ವಿಪರಿಣತಚಿತ್ತತಾ ಚ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲೋಭಾಸನೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸಮೀಪೇ. ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯಾತಿ ¶ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಾಮೇನ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ, ಅತ್ತನಾ ವಾ ಕಾಮಿತಾ ಇಚ್ಛಿತಾತಿ ಅತ್ತಕಾಮಾ, ಸಯಂ ಮೇಥುನರಾಗವಸೇನ ಪತ್ಥಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅತ್ತಕಾಮಾ ಚ ಸಾ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ¶ ಚಾತಿ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾ, ತಸ್ಸಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ. ವಣ್ಣಂ ಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಗುಣಂ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಯ್ಯ. ಏತದಗ್ಗನ್ತಿಆದಿ ತಸ್ಸಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಭಾಸನಾಕಾರನಿದಸ್ಸನಂ. ತತ್ರಾಯಂ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧವಸೇನೇವ ಸಙ್ಖೇಪತ್ಥೋ – ಯಾ ಮಾದಿಸಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀಹಿ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ಸೀಲವನ್ತಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಾ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಂ ತದುಭಯೇನಾಪಿ ಕಲ್ಯಾಣಧಮ್ಮಂ ಏತೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಪರಿಚರೇಯ್ಯ ಅಭಿರಮೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಏವಂ ಮಾದಿಸಂ ಪರಿಚರನ್ತಿಯಾ ಯಾ ಅಯಂ ಪಾರಿಚರಿಯಾ ನಾಮ, ಏತದಗ್ಗಂ ಪಾರಿಚರಿಯಾನನ್ತಿ. ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತೋ ಚ ‘‘ಅರಹಸಿ ತ್ವಂ ಮಯ್ಹಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಂ ದಾತು’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಮೇಥುನಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇನೇವ ವಚನೇನ ಯೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಭಾಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಸಾ ತಮತ್ಥಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖಣೇ ಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ¶ . ನೋ ಚೇ ಜಾನಾತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಪಣ್ಡಕೇ ಪಣ್ಡಕಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಚೀವರಾದೀಹಿ ವತ್ಥುಕಾಮೇಹಿ ಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥೀ, ಇತ್ಥಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ರಾಗೋ, ತೇನ ರಾಗೇನ ವಣ್ಣಭಣನಂ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲೋಭಾಸನೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅತ್ತಕಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಸಞ್ಚರಿತ್ತನ್ತಿ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಸಂಚರಣಭಾವಂ. ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನವೀಮಂಸನಪಚ್ಚಾಹರಣಾನಿ ಕರೋನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾತಿಆದಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನಾಕಾರದಸ್ಸನಂ. ತತ್ಥ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಮತಿನ್ತಿ ಪುರಿಸೇನ ವಾ ತಸ್ಸ ಮಾತಾಪಿತಾದೀಹಿ ವಾ ಪೇಸಿತೋ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮತಿಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಮತಿನ್ತಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಮಾತಾಪಿತಾದೀಹಿ ವಾ ಪೇಸಿತೋ ಇತ್ಥಿಯಾ ಮತಿಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ¶ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಜಾರತ್ತನೇ ವಾತಿ ಜಾಯಭಾವೇ ವಾ ಜಾರಭಾವೇ ವಾ. ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹಿ ಮತಿಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ಜಾಯತ್ತನೇ ಆರೋಚೇತಿ, ಇತ್ಥಿಯಾ ಮತಿಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ಜಾರತ್ತನೇ ಆರೋಚೇತಿ. ಅಪಿಚ ಪುರಿಸಸ್ಸೇವ ಮತಿಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ ನಿಬದ್ಧಭರಿಯಭಾವೇ, ಜಾರತ್ತನೇ ವಾ ಮಿಚ್ಛಾಚಾರಭಾವೇ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೦೨) ‘‘ಜಾಯತ್ತನೇ ವಾತಿ ಜಾಯಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಜಾರತ್ತನೇ ವಾತಿ ಜಾರೀ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಇತ್ಥಿಯಾ ಮತಿಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಆರೋಚನೇಪಿ ‘‘ಪತಿ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಜಾರೋ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ¶ ವತ್ತಬ್ಬತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪೀತಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಯಾ ಅಯಂ ತಙ್ಖಣೇ ಮುಹುತ್ತಮತ್ತೇ ಸಂವಸಿತಬ್ಬತೋ ‘‘ತಙ್ಖಣಿಕಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಮುಹುತ್ತಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಸಾಪಿ ‘‘ಮುಹುತ್ತಿಕಾ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮತಿಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ‘‘ಮುಹುತ್ತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಇತ್ಥಿಮತಿಂ ಆರೋಚೇನ್ತೋಪಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮಾಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಿಕಾಯಪೀ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ವೀಮಂಸತಿ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಂ ಪಚ್ಚಾಹರಾಪೇತೀ’’ತಿಇಮಿನಾ (ಪಾರಾ. ೩೩೮) ನಯೇನ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಾಲಂವಚನೀಯಾಯ ¶ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಯಾಪಿ ಪುರಿಸಮತಿಂ ಆರೋಚೇನ್ತೋ ‘‘ಹೋಹಿ ಕಿರ ಭರಿಯಾ ಧನಕ್ಕೀತಾ’’ತಿ ವತ್ತುಕಾಮೋ ಸಚೇಪಿ ಛನ್ದವಾಸಿನೀಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರಾಕಾರೇನ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ತಾಯ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇಪಿ ಅಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇಪಿ ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಯೇನ ಪಹಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಆರೋಚೇತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸಾ ಪನ ತಸ್ಸ ಭರಿಯಾ ಹೋತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಅಕಾರಣಮೇತಂ. ಸಚೇಪಿ ಯಸ್ಸಾ ಸನ್ತಿಕಂ ಪೇಸಿತೋ, ತಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಅವಸ್ಸಾರೋಚನಕಸ್ಸ ‘‘ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಹರತಿ, ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವ. ‘‘ಮಾತುರಕ್ಖಿತಂ ಬ್ರೂಹೀ’’ತಿ ಪೇಸಿತಸ್ಸ ಪನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪಿತುರಕ್ಖಿತಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವದನ್ತಸ್ಸ ವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಹೋತಿ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ವಚನಂ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ವಾ ಆರೋಚಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪುನ ಯೇನ ಪೇಸಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಸಯಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಆರೋಚಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ¶ . ಏತ್ತಾವತಾ ಹಿ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ವೀಮಂಸತಿ, ಪಚ್ಚಾಹರತೀ’’ತಿಇದಂ ಅಙ್ಗತ್ತಯಂ ಸಮ್ಪಾದಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ಇತೋ ಪನ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ದ್ವೀಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ, ಪಣ್ಡಕೇ ಚ ಅಙ್ಗತ್ತಯೇನಾಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ. ಏಕೇನ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಕಿಚ್ಚೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ.

ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಯೇಸು ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕತಾ, ನ ನಾಲಂವಚನೀಯತಾ,

ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನವೀಮಂಸನಪಚ್ಚಾಹರಣಾನೀತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ವಾ ಅಲಂವಚನೀಯಭಾವಂ ವಾ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯವಿಕಾರೇನ ಸಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಥೇವ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ತಥೇವ ಪಚ್ಚಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಜಾನೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಕೇನಚಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಂ ಆಗತಂ ವತ್ವಾ ಪುನ ತಸ್ಮಿಂ ಪುರಿಸೇ ಆಗತೇ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕತತ್ತಾ ವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ವಾಚಾಯ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಕರಣೀಯೇನ ತಸ್ಸಾ ಘರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಾ ಗಮನಕಾಲೇ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ವಚೀಭೇದೇನ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಪುನಪಿ ಅಞ್ಞೇನೇವ ಕಾರಣೇನ ತತೋ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ ಕದಾಚಿದೇವ ತಂ ಪುರಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸಾಪಿ ಪಿತುವಚನೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಲಂವಚನೀಯಂ ಮಾತರಮ್ಪಿ ‘‘ಏಹಿ ಮೇ ಪಿತರಂ ಉಪಟ್ಠಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ. ತದುಭಯಂ ¶ ಪನ ಜಾನಿತ್ವಾ ಏತೇಹೇವ ತೀಹಿ ನಯೇಹಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ತಾನೇವ ತೀಣಿ ತದುಭಯಜಾನನಚಿತ್ತೇನ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಕುಸಲಾದಿವಸೇನ ಚೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಚಿತ್ತಾನಿ, ಸುಖಾದಿವಸೇನ ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾತಿ.

ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾ ನಾಮ ಸಯಂ ಪವತ್ತಿತಯಾಚನಾ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಯಾಚನಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕೇಹಿ ಉಪಕರಣೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಚ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಕಂ ¶ ಮೂಲಚ್ಛೇದವಸೇನ ಯಾಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಾವಕಾಲಿಕಂ ಪನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಹಾಯತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮಕರಣತ್ಥಾಯ ‘‘ಪುರಿಸಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪುರಿಸತ್ತಕರಮ್ಪಿ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಪುರಿಸತ್ತಕರೋ ನಾಮ ವಡ್ಢಕಿಆದಿನಾ ಪುರಿಸೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ. ತಂ ‘‘ಪುರಿಸತ್ತಕರಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ಥು ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಗತತ್ಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ವಾ ಅಪುಚ್ಛಿತೇ ವಾ ಯಾಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ, ಮಿಗಲುದ್ದಕಾದಯೋ ಪನ ಸಕಕಮ್ಮಂ ನ ಯಾಚಿತಬ್ಬಾ. ಕುಟಿನ್ತಿ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ. ತತ್ಥ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾ ನಾಮ ಠಪೇತ್ವಾ ಥಮ್ಭತುಲಾಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟವಾತಪಾನಧೂಮಚ್ಛಿದ್ದಾದಿಭೇದಂ ಅಲೇಪೋಕಾಸಂ ಅವಸೇಸೇ ಲೇಪೋಕಾಸೇ ಕುಟ್ಟೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಛದನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಸುಧಾಯ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ಲಿತ್ತಾ. ಅವಲಿತ್ತಾ ನಾಮ ತಥೇವ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಛದನಸ್ಸ ಬಹಿ ಲಿತ್ತಾ. ಉಲ್ಲಿತ್ತಾವಲಿತ್ತಾ ನಾಮ ತಥೇವ ಛದನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಚ ಬಹಿ ಚ ಲಿತ್ತಾ. ಕಾರಯಮಾನೇನಾತಿ ಸಯಂ ವಾ ಕರೋನ್ತೇನ, ಆಣತ್ತಿಯಾ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತೇನ. ಅಸಾಮಿಕನ್ತಿ ಕಾರೇತಾ ದಾಯಕೇನ ವಿರಹಿತಂ. ಅತ್ತುದ್ದೇಸನ್ತಿ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ವಾಸಾಗಾರಂ ಏಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಾ ಉದ್ದೇಸೋ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಾ, ತಂ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಂ. ಪಮಾಣಿಕಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾತಿ ಪಮಾಣಯುತ್ತಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಾ. ತತ್ರಿದಂ ಪಮಾಣನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಕುಟಿಯಾ ಇದಂ ಪಮಾಣಂ. ದೀಘಸೋತಿ ದೀಘತೋ. ದ್ವಾದಸ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾತಿಏತ್ಥ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿ ನಾಮ ಇದಾನಿ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ, ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥೇನ ದಿಯಡ್ಢೋ ಹತ್ಥೋ ಹೋತಿ. ಮಿನನ್ತೇನ ಪನ ಕುಟಿಯಾ ಬಹಿಕುಟ್ಟೇ ಪಠಮಂ ದಿನ್ನಂ ಮಹಾಮತ್ತಿಕಪರಿಯನ್ತಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಥುಸಪಿಣ್ಡಪರಿಯನ್ತೇನ ದ್ವಾದಸ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಮಿನೇತಬ್ಬಾ, ಸಚೇ ಥುಸಪಿಣ್ಡಕೇನ ಅನತ್ಥಿಕೋ ಹೋತಿ, ಮಹಾಮತ್ತಿಕಲೇಪೇನೇವ ನಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಸ್ವೇವ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ತಿರಿಯನ್ತಿ ವಿತ್ಥಾರತೋ. ಸತ್ತನ್ತರಾತಿ ಕುಟ್ಟಸ್ಸ ಬಹಿಅನ್ತಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಬ್ಭನ್ತರಿಮೇನ ಅನ್ತೇನ ಸತ್ತ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯೋ ಪಮಾಣನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ದೀಘತೋ ಹಾಪೇತ್ವಾ ತಿರಿಯಂ, ತಿರಿಯತೋ ವಾ ಹಾಪೇತ್ವಾ ದೀಘಂ ವಡ್ಢೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಉಭತೋವಡ್ಢನೇ. ಯಾ ಪನ ದೀಘತೋ ಸಟ್ಠಿಹತ್ಥಾಪಿ ಹೋತಿ, ತಿರಿಯತೋ ತಿಹತ್ಥಾ ವಾ ಊನಕಚತುಹತ್ಥಾ ವಾ, ಯತ್ಥ ¶ ಪಮಾಣಯುತ್ತೋ ಮಞ್ಚೋ ಇತೋ ಚಿತೋ ಚ ನ ಪರಿವಟ್ಟತಿ, ಪಚ್ಛಿಮಕೋಟಿಯಾ ಚತುಹತ್ಥವಿತ್ಥಾರಾ ನ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಕುಟಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖೂ ¶ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಾ ವತ್ಥುದೇಸನಾಯಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಕುಟಿಂ ಕಾರೇತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೪೯) ವುತ್ತನಯೇನ ಸಙ್ಘಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ವಾ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನಾ ಸಙ್ಘೇನ ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತತ್ಥ ವತ್ಥುದೇಸನತ್ಥಾಯ ನೇತಬ್ಬಾ. ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಅನಾರಮ್ಭಂ ಸಪರಿಕ್ಕಮನನ್ತಿ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ¶ ಕಿಪಿಲ್ಲಿಕಾದೀನಂ ಆಸಯಾದೀಹಿ ತೇರಸಹಿ, ಪುಬ್ಬಣ್ಣಾಪರಣ್ಣನಿಸ್ಸಿತಾದೀಹಿ ಸೋಳಸಹಿ ಉಪದ್ದವೇಹಿ ವಿರಹಿತತ್ತಾ ಅನಾರಮ್ಭಂ, ದ್ವೀಹಿ ವಾ ಚತೂಹಿ ವಾ ಬಲಿಬದ್ಧೇಹಿ ಯುತ್ತೇನ ಸಕಟೇನ ಏಕಂ ಚಕ್ಕಂ ನಿಬ್ಬೋದಕಪತನಟ್ಠಾನೇ ಏಕಂ ಬಹಿ ಕತ್ವಾ ಆವಿಜ್ಝಿತುಂ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತಾಯ ಸಪರಿಕ್ಕಮನನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಸಙ್ಘಪಹೋನಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ಥೇವ, ನೋ ಚೇ, ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಯಾಚಿತೇಹಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯೇನ ಕಮ್ಮೇನ ವತ್ಥು ದೇಸೇತಬ್ಬಂ. ಸಾರಮ್ಭೇ ಚೇತಿಆದಿ ಪಟಿಪಕ್ಖನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಿಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಕುಟಿಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ‘‘ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಕುಟಿಂ ಕಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಪಕರಣತ್ಥಂ ಅರಞ್ಞಂ ಗಮನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ‘‘ಇದಾನಿ ದ್ವೀಹಿ ಪಿಣ್ಡೇಹಿ ನಿಟ್ಠಾನಂ ಗಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತೇಸು ಪಠಮಪಿಣ್ಡದಾನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯದಾನೇನ ಲೇಪೇ ಘಟಿತೇ ಸಚೇ ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಾ ಏವ ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಏವ ವಾ ಹೋತಿ, ಏಕೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ದ್ವೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಉಭಯವಿಪ್ಪನ್ನಾ, ದ್ವೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ, ದ್ವೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ದ್ವಾರಬನ್ಧಂ ವಾ ವಾತಪಾನಂ ವಾ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾವ ಮತ್ತಿಕಾಯ ಲಿಮ್ಪತಿ, ಠಪಿತೇ ಚ ತಸ್ಮಿಂ ಲೇಪೋ ನ ಘಟಿಯತಿ, ರಕ್ಖತಿ ತಾವ. ಪುನ ಲಿಮ್ಪನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಘಟಿತಮತ್ತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಸಚೇ ತಂ ಠಪಿಯಮಾನಂ ಪಠಮದಿನ್ನಲೇಪೇನ ಸದ್ಧಿಂ ನಿರನ್ತರಮೇವ ಹುತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ಪಠಮಮೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಕೇವಲಂ ಸಾರಮ್ಭಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅಪರಿಕ್ಕಮನಾಯ. ವಿಪ್ಪಕತಂ ಕುಟಿಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದದತೋ ಚ, ಭೂಮಿಂ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ಭಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಚ, ಲೇಣಗುಹಾತಿಣಕುಟಿಪಣ್ಣಚ್ಛದನಗೇಹೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ, ಕುಟಿಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾಸತ್ಥಾಯ, ವಾಸಾಗಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರತ್ಥಾಯ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಉಲ್ಲಿತ್ತಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರತಾ, ಹೇಟ್ಠಿಮಪಮಾಣಸಮ್ಭವೋ, ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕತಾ, ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತತಾ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ವಾಸಾಗಾರತಾ ¶ , ಲೇಪಘಟನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ವಾ ಸತ್ತ ವಾ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಞ್ಚ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಞ್ಚ. ಇದಞ್ಹಿ ವತ್ಥುಂ ದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ವಾ ಕರೋತೋ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಕರೋತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ವಿಹಾರಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಮಹಲ್ಲಕನ್ತಿ ಸಸಾಮಿಕಭಾವೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿತಕುಟಿತೋ ಮಹನ್ತಭಾವೋ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಮಹಲ್ಲಕೋ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ ವತ್ಥುಂ ದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕಮೇನಾಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಮಾಣಮಹನ್ತತಾಯಪಿ ¶ ಮಹಲ್ಲಕೋ, ತಂ ಮಹಲ್ಲಕಂ. ಯಸ್ಮಾ ಪನಸ್ಸ ತಂ ಪಮಾಣಮಹನ್ತತ್ತಂ ಸಸಾಮಿಕತ್ತಾವ ಲಬ್ಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ತದತ್ಥದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ಮಹಲ್ಲಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಸಸಾಮಿಕೋ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಏವಮಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೬೭) ವುತ್ತಂ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಕುಟಿಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಸದಿಸಂ, ಸಸಾಮಿಕಭಾವಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಚೇತಿಯರುಕ್ಖಂ ಛೇದಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಭಾವೋ, ಅಕಿರಿಯಮತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾನಭಾವೋ, ಏಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸತಾ ಚ ಏತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ.

ವಿಹಾರಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋತಿ ದೂಸಿತೋ ಚೇವ ದೂಸಕೋ ಚ. ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಹಿ ದೋಸೇ ಪುಗ್ಗಲೋ ತೇನ ದೋಸೇನ ದೂಸಿತೋ ಹೋತಿ, ಪಕತಿಭಾವಂ ಜಹಾಪಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದುಟ್ಠೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಪರಞ್ಚ ದೂಸೇತಿ ವಿನಾಸೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದೋಸೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಇತಿ ‘‘ದುಟ್ಠೋ ದೋಸೋ’’ತಿ ಏಕಸ್ಸೇವೇತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಆಕಾರನಾನತ್ತೇನ ನಿದಸ್ಸನಂ. ಅಪ್ಪತೀತೋತಿ ನಪ್ಪತೀತೋ, ಪೀತಿಸುಖಾದೀಹಿ ವಿವಜ್ಜಿತೋ, ನ ಅಭಿಸಟೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಮೂಲಕೇನಾತಿ ಯಂ ಚೋದಕೇನ ಚುದಿತಕಮ್ಹಿ ¶ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅದಿಟ್ಠಂ ಅಸ್ಸುತಂ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ಇದಂ ಏತೇಸಂ ದಸ್ಸನಸವನಪರಿಸಙ್ಕಾಸಙ್ಖಾತಾನಂ ಮೂಲಾನಂ ಅಭಾವತೋ ಅಮೂಲಕಂ ನಾಮ. ತಂ ಪನ ಸೋ ಆಪನ್ನೋ ವಾ ಹೋತು, ಅನಾಪನ್ನೋ ವಾ, ಏತಂ ಇಧ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಅದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಪಸಾದಚಕ್ಖುನಾ ವಾ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುನಾ ವಾ ಅದಿಟ್ಠಂ, ಅಸ್ಸುತಂ ನಾಮ ತಥೇವ ಕೇನಚಿ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ನ ಸುತಂ, ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರಸ್ಸ ವಾ ದಿಟ್ಠಸುತಮುತವಸೇನ ಚೇತಸಾ ಅಪರಿಸಙ್ಕಿತಂ, ಇತಿ ಏವರೂಪೇನ ಅಮೂಲಕೇನ. ಪಾರಾಜಿಕೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನುರೂಪೇಸು ಏಕೂನವೀಸತಿಯಾ ಅಞ್ಞತರೇನ, ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೮೬) ಪನ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸೇ ಆಗತಾನೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಚತುನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ಧಂಸೇಯ್ಯ ವಿದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ ಪಧಂಸೇಯ್ಯ ಅಭಿಭವೇಯ್ಯ. ತಂ ಪನ ಅನುದ್ಧಂಸನಂ ಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತನಾ ಚೋದೇನ್ತೋಪಿ ಪರೇನ ಚೋದಾಪೇನ್ತೋಪಿ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಚೋದೇತಿ ವಾ ಚೋದಾಪೇತಿ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ವತ್ಥುಸನ್ದಸ್ಸನಾ ಆಪತ್ತಿಸನ್ದಸ್ಸನಾ ಸಂವಾಸಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಸಾಮೀಚಿಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಚತಸ್ಸೋ ಚೋದನಾ. ತಾಸು ವತ್ಥುಸನ್ದಸ್ಸನಾ ನಾಮ ‘‘ತ್ವಂ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪವತ್ತಾ. ಆಪತ್ತಿಸನ್ದಸ್ಸನಾ ನಾಮ ‘‘ತ್ವಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪವತ್ತಾ. ಸಂವಾಸಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮ ‘‘ನತ್ಥಿ ತಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥೋ ವಾ ಪವಾರಣಾ ವಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪವತ್ತೋ. ಏತ್ತಾವತಾ ಪನ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ, ‘‘ಅಸ್ಸಮಣೋಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ವಚನೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸೀಸಂ ¶ ಏತಿ. ಸಾಮೀಚಿಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮ ಅಭಿವಾದನಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಬೀಜನಿಕಮ್ಮಾದೀನಂ ಅಕರಣಂ, ತಂ ಪಟಿಪಾತಿಯಾ ವನ್ದನಾದೀನಿ ಕರೋತೋ ಏಕಸ್ಸ ಅಕತ್ವಾ ಸೇಸಾನಂ ಕರಣಕಾಲೇ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಏತ್ತಾವತಾ ಚ ಚೋದನಾ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪನ ¶ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ. ‘‘ಕಸ್ಮಾ ಮಮ ವನ್ದನಾದೀನಿ ನ ಕರೋಸೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ಪನ ‘‘ಅಸ್ಸಮಣೋಸೀ’’ತಿಆದಿವಚನೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸೀಸಂ ಏತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಮೀಪೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ತ್ವಂ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅಸ್ಸಮಣೋಸೀ’’ತಿ ವಾ ಆದೀಹಿ ವಚನೇಹಿ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ಏವ ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ದೀಪೇನ್ತೋ ಸಯಂ ವಾ ಚೋದೇತಿ, ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರೇನ ಚೋದಾಪೇತಿ, ಅಯಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ ನಾಮ. ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ನಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯನ್ತಿ ಅಪಿ ಏವ ನಾಮ ನಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಸೇಟ್ಠಚರಿಯಾ ಅಪನೇಯ್ಯಂ. ‘‘ಸಾಧು ವತಸ್ಸ ಸಚಾಹಂ ಇಮಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಇಮಮ್ಹಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಏತೇನ ¶ ಏಕಂ ಚಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾ ಅಕ್ಕೋಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಕಮ್ಮಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ವುಟ್ಠಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಉಪೋಸಥಟ್ಠಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಪವಾರಣಟ್ಠಪನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಅನುವಿಜ್ಜನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಧಮ್ಮಕಥಾಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ಸತ್ತ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ. ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಅನುದ್ಧಂಸಿತೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ. ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾತಿ ಅನುವಿಜ್ಜಕೇನ ಕಿಂ ತೇ ದಿಟ್ಠನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅನುವಿಜ್ಜಿಯಮಾನೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿಯಮಾನೋ. ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾತಿ ದಿಟ್ಠಾದೀಸು ಕೇನಚಿ ವತ್ಥುನಾವಾ ಅನುವಿಜ್ಜಕಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪುಗ್ಗಲೇನ ವಾ ಅವುಚ್ಚಮಾನೋ. ಇಮೇಸಂ ಪನ ಪದಾನಂ ಪರತೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಇದಞ್ಹಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಏವಂ ಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಅಸಮನುಗ್ಗಾಹೀಯಮಾನೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಪಟಿಚ್ಚ ತಿಟ್ಠತಿ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ. ಇದಞ್ಚ ಅಮೂಲಕಭಾವಸ್ಸ ಪಾಕಟಕಾಲದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಆಪತ್ತಿಂ ಪನ ಅನುದ್ಧಂಸಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ದಿಟ್ಠಮೂಲಾದೀನಂ ಅಭಾವೇನ ಅಮೂಲಕಂ, ಸಮಥೇಹಿ ಅಧಿಕರಣೀಯಭಾವೇನ ಅಧಿಕರಣಂ. ಯಞ್ಹಿ ಅಧಿಕಿಚ್ಚ ಆರಬ್ಭ ಪಟಿಚ್ಚ ಸನ್ಧಾಯ ಸಮಥಾ ಪವತ್ತನ್ತಿ, ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ. ಇಧ ಪನ ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಖಾತಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಮೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯದಿ ಹಿ ತಂ ಅಧಿಕರಣಂ ದಿಟ್ಠಾದೀಹಿ ಮೂಲೇಹಿ ಅಮೂಲಕಞ್ಚೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಚೋದೇತುಂ ಆಗತೋ ಭಿಕ್ಖು ಚ ದೋಸಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಪಟಿಚ್ಚ ತಿಟ್ಠತಿ, ‘‘ತುಚ್ಛಕಂ ಮಯಾ ಭಣಿತ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ (ಪಾರಾ. ೩೮೬) ವದನ್ತೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನುದ್ಧಂಸಿತಕ್ಖಣೇಯೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ, ಅಯಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪದಾನುಕ್ಕಮೇನ ಅತ್ಥೋ.

ರಾಜಗಹೇ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಕತೂಪಸಮ್ಪದಂ ಸುದ್ಧಂ ವಾ ಅಸುದ್ಧಂ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಂ ಯೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಚೋದೇತಿ, ತಂ ‘‘ಅಯಂ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನೋ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಚಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ‘‘ಕರೋತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮಾ ¶ ಓಕಾಸಂ, ಅಹಂ ತಂ ವತ್ತುಕಾಮೋ’’ತಿ ಏವಂ ಓಕಾಸಂ ಅಕಾರೇತ್ವಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಸೋ ತಙ್ಖಣೇಯೇವ ಜಾನಾತಿ ‘‘ಮಂ ಚೋದೇತೀ’’ತಿ, ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಚೇವ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ. ಓಕಾಸಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋಯೇವ. ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಪರಮ್ಮುಖಾ ಚೋದೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ ¶ . ಅತ್ತನಾ ಸಮೀಪೇ ಠತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಣಾಪೇತಿ ¶ , ಸೋ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ತಂ ಚೋದೇತಿ, ಚೋದಾಪಕಸ್ಸೇವ ವುತ್ತನಯೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಥ ಸೋಪಿ ‘‘ಮಯಾ ದಿಟ್ಠಂ ಸುತಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಚೋದೇತಿ, ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಜಾನಾನಂ ತಥೇವ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಕ್ಕೋಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಪನ ಓಕಾಸಂ ಅಕಾರೇತ್ವಾ ವದನ್ತಸ್ಸ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚೇವ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ. ಓಕಾಸಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವದನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ. ಕಮ್ಮಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಅಸಮ್ಮುಖಾ ಸತ್ತವಿಧಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ವುಟ್ಠಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ‘‘ತ್ವಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ಪಟಿಕರೋಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಪೋಸಥಂ ವಾ ಪವಾರಣಂ ವಾ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ಠಪನಕ್ಖೇತ್ತಂ ಪನ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ, ಅನುವಿಜ್ಜಕಸ್ಸಾಪಿ ಓಸಟೇ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ‘‘ಅತ್ಥೇತಂ ತವಾ’’ತಿ ಅನುವಿಜ್ಜನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವದನ್ತಸ್ಸ ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸ್ಸಾಪಿ ‘‘ಯೋ ಇದಞ್ಚ ಇದಞ್ಚ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಅಸ್ಸಮಣೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅನೋದಿಸಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ. ಸಚೇ ಪನ ಓದಿಸ್ಸ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕೋ ಚ ಅಸುಕೋ ಚ ಅಸ್ಸಮಣೋ ಅನುಪಾಸಕೋ’’ತಿ ಕಥೇತಿ, ಆಸನತೋ ಓರುಯ್ಹ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಯಂ ಚೋದೇತಿ ವಾ ಚೋದಾಪೇತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸಙ್ಖ್ಯುಪಗಮನಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸುದ್ಧಸಞ್ಞಿತಾ, ಯೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಚೋದೇತಿ, ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಾದಿವಸೇನ ಅಮೂಲಕತಾ, ಚಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಸಮ್ಮುಖಾಚೋದನಾ, ತಸ್ಸ ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ. ವೇದನಾ ಪನೇತ್ಥ ದುಕ್ಖಾಯೇವಾತಿ.

ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸಾತಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞಭಾಗಸ್ಸ ಇದಂ, ಅಞ್ಞಭಾಗೋ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ. ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಆಧಾರೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ವತ್ಥು ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯೋ ಹಿ ಸೋ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ‘‘ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ ಛಗಲಕೋ ವುತ್ತೋ. ಸೋ ಯ್ವಾಯಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಬ್ಬಸ್ಸ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಗೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಪಕ್ಖೋ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿ ಚೇವ ಭಿಕ್ಖುಭಾವೋ ಚ, ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಾಗಸ್ಸ ಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಹೋತಿ ತಿರಚ್ಛಾನಜಾತಿಯಾ ¶ ಚೇವ ಛಗಲಕಭಾವಸ್ಸ ಚ, ಸೋ ವಾ ಅಞ್ಞಭಾಗೋ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಙ್ಖ್ಯಂ ಲಭತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಚ ತೇಸಂ ‘‘ಇಮಂ ಮಯಂ ದಬ್ಬಂ ¶ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ನಾಮ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಾನಂ ತಸ್ಸ ನಾಮಕರಣಸಞ್ಞಾಯ ಆಧಾರೋ ವತ್ಥು ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಞ್ಹಿ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಬ್ಬಂ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಂ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ. ೩೯೧) ವುತ್ತಂ. ನ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ, ಕಸ್ಮಾ? ಅಸಮ್ಭವತೋ. ನ ಹಿ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ ಚತುನ್ನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದಿಯಿಂಸು, ನ ಚ ಚತುನ್ನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಲೇಸೋ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ. ಜಾತಿಲೇಸಾದಯೋ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಾನಂಯೇವ ಲೇಸಾ ವುತ್ತಾ, ನ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದೀನಂ. ತಞ್ಚ ‘‘ದಬ್ಬೋ ಮಲ್ಲಪುತ್ತೋ’’ತಿ ನಾಮಂ ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಾಧಿಕರಣಭಾವೇ ಠಿತಸ್ಸ ಛಗಲಕಸ್ಸ ¶ ಕೋಚಿ ದೇಸೋ ಹೋತಿ ಥೇರಂ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇತುಂ ಲೇಸಮತ್ತೋ, ಏತ್ಥ ಚ ದಿಸ್ಸತಿ ಅಪದಿಸ್ಸತಿ ‘‘ಅಸ್ಸ ಅಯ’’ನ್ತಿ ವೋಹರೀಯತೀತಿ ದೇಸೋ, ಜಾತಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ವತ್ಥುಂ ಲಿಸ್ಸತಿ ಸಿಲಿಸ್ಸತಿ ವೋಹಾರಮತ್ತೇನೇವ ಈಸಕಂ ಅಲ್ಲೀಯತೀತಿ ಲೇಸೋ, ಜಾತಿಆದೀನಂಯೇವ ಅಞ್ಞತರಕೋಟ್ಠಾಸಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೩೯೩) ಪನ ಯಸ್ಸ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇಯ್ಯ, ತಂ ಯಸ್ಮಾ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನೇವ ಆವಿಭೂತಂ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಅವಿಭಜಿತ್ವಾ ಯಾನಿ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವಚನಸಾಮಞ್ಞತೋ ಅತ್ಥುದ್ಧಾರವಸೇನ ಪವತ್ತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನಿ, ತೇಸಂ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯತಾ ಚ ತಬ್ಭಾಗಿಯತಾ ಚ ಯಸ್ಮಾ ಅಪಾಕಟಾ, ಜಾನಿತಬ್ಬಾ ಚ ವಿನಯಧರೇಹಿ, ತಸ್ಮಾ ತಞ್ಚ ಅವಸಾನೇ ಆಪತ್ತಞ್ಞಭಾಗಿಯೇನ ಚೋದನಞ್ಚ ಆವಿಕಾತುಂ ‘‘ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸಾತಿ ಆಪತ್ತಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ ವಾ ಹೋತಿ ಅಧಿಕರಣಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ, ಸೇಸಾ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಅಟ್ಠಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ. ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಇಧ ಚ ಆಪತ್ತಞ್ಞಭಾಗಿಯಚೋದನಾಯ ತಥಾಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸ್ಸ ಅಧಿಕರಣಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಿಯನತಾ ಅಧಿಕಾತಿ.

ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಸಹಿತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ, ಚಿತ್ತೇನ ಚ ಸರೀರೇನ ಚ ಅವಿಯುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ. ೪೧೨) ‘‘ಸಮಗ್ಗೋ ನಾಮ ಸಙ್ಘೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ ಹಿ ಸಮಚಿತ್ತತಾಯ ಚಿತ್ತೇನ ಅವಿಯುತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿದಾನತೋ ಸರೀರೇನ ಅವಿಯುತ್ತೋ. ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ‘‘ಕಥಂ ನಾಮಾಯಂ ಭಿಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭೇದನತ್ಥಾಯ ವಾಯಾಮೇಯ್ಯ. ಭೇದನಸಂವತ್ತನಿಕಂ ವಾ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಭೇದನಸ್ಸ ಸಙ್ಘಭೇದಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಸಂವತ್ತನಿಕಂ ಕಾರಣಂ. ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಓಕಾಸೇ ‘‘ಕಾಮಹೇತು ಕಾಮನಿದಾನಂ ಕಾಮಾಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ಆದೀಸು (ಮ. ನಿ. ೧.೧೬೮, ೧೭೮) ವಿಯ ಕಾರಣಂ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ತಂ ಭೇದಕರವತ್ಥುವಸೇನ ಅಟ್ಠಾರಸವಿಧಂ. ಸಮಾದಾಯಾತಿ ಗಹೇತ್ವಾ. ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ತಂ ಸಙ್ಘಭೇದಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಸಂವತ್ತನಿಕಂ ಸಙ್ಘಭೇದನಿಬ್ಬತ್ತಿಸಮತ್ಥಂ ಕಾರಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದೀಪೇಯ್ಯ ಚೇವ ನಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ ಚ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋತಿ ಯೇ ತಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠನ್ತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ಯೇ ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ವಿಹಾರೇ’’ತಿ ಸುಣನ್ತಿ, ತೇಹಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಅಡ್ಢಯೋಜನಮತ್ತಂ ಗನ್ತ್ವಾಪಿ ಯ್ವಾಯಂ ಅನನ್ತರೇ ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ’’ತಿಆದಿವಚನಕ್ಕಮೋ ವುತ್ತೋ, ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ. ದಿಸ್ವಾ ವಾ ಸುತ್ವಾ ವಾ ಅವದನ್ತಾನಂ ದುಕ್ಕಟಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಮಾಇತಿ ಪದಂ ¶ ‘‘ಪರಕ್ಕಮೀ’’ತಿಪದೇನ ‘‘ಅಟ್ಠಾಸೀ’’ತಿಪದೇನ ಚ ಸದ್ಧಿಂ ‘‘ಮಾ ಪರಕ್ಕಮಿ, ಮಾ ಅಟ್ಠಾಸೀ’’ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಮೇತಾಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮೇತು ಸಮಾಗಚ್ಛತು, ಏಕಲದ್ಧಿಕೋ ಹೋತೂತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಿಂ ಕಾರಣಾ? ಸಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ…ಪೇ… ವಿಹರತೀತಿ. ತತ್ಥ ಸಮ್ಮೋದಮಾನೋತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ಮೋದಮಾನೋ. ಅವಿವದಮಾನೋತಿ ‘‘ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ, ನಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ಏವಂ ನ ವಿವದಮಾನೋ. ಏಕೋ ಉದ್ದೇಸೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಏಕುದ್ದೇಸೋ, ಏಕತೋ ಪವತ್ತಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಫಾಸು ವಿಹರತೀತಿ ಸುಖಂ ವಿಹರತಿ. ಏವಂ ವಿಸುಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಪಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಏವಞ್ಚ ಸೋತಿಆದಿಮ್ಹಿ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬೋತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲನ್ತಿ ಇತಿ ಏತಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಕುಸಲಂ ಖೇಮಂ ಸೋತ್ಥಿಭಾವೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ನೋ ಚೇ ¶ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಪರಿಯೋಸಾನೇ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಪದತ್ಥಮೇವ.

ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಞತ್ತಿಪರಿಯೋಸಾನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದ್ವೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ, ‘‘ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಯ್ಯ-ಕಾರಪತ್ತಾಯ ತತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ತಞ್ಚ ದುಕ್ಕಟಂ ತೇ ಚ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನ್ತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ. ಅಸಮನುಭಾಸಿಯಮಾನಸ್ಸ ಚ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಸಮನುಭಾಸನಂ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನಂ, ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೧. ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಕಾದಸಮೇ ¶ ತಸ್ಸೇವ ಖೋ ಪನಾತಿ ಯೋ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮತಿ, ತಸ್ಸೇವ. ಅನುವತ್ತಕಾತಿ ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿಂ ಖನ್ತಿಂ ರುಚಿಂ ಗಹಣೇನ ಅನುಪಟಿಪಜ್ಜನಕಾ. ವಗ್ಗಂ ಅಸಾಮಗ್ಗಿಪಕ್ಖಿಯವಚನಂ ವದನ್ತೀತಿ ವಗ್ಗವಾದಕಾ. ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಿಣ್ಣಂ ಉದ್ಧಂ ಕಮ್ಮಾರಹಾ ನ ಹೋನ್ತಿ. ನ ಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಜಾನಾತಿ ನೋತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಛನ್ದಾದೀನಿ ಜಾನಾತಿ. ಭಾಸತೀತಿ ‘‘ಏವಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಭಾಸತಿ. ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪೇತಂ ಖಮತೀತಿ ಯಂ ಸೋ ಕರೋತಿ, ಏತಂ ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ರುಚ್ಚತಿ. ಸಮೇತಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮೇತು ಸಮಾಗಚ್ಛತು, ಏಕೀಭಾವಂ ಗಚ್ಛತೂತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಸೇಸಂ ಪದತ್ಥತೋ ಉತ್ತಾನಮೇವ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಪೇತ್ಥ ದಸಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ.

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ರಾಜಗಹೇ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ¶ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಪರಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಅನುವತ್ತನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಏವಂ ಇಧ ಅನುವತ್ತನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬನ್ತಿ.

ಭೇದಾನುವತ್ತಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೨. ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದ್ವಾದಸಮೇ ¶ ದುಬ್ಬಚಜಾತಿಕೋತಿ ದುಬ್ಬಚಸಭಾವೋ, ವತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉದ್ದೇಸಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸೂತಿ ಉದ್ದೇಸೇ ಪರಿಯಾಪನ್ನೇಸು ಅನ್ತೋಗಧೇಸು, ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ಸೋ ಆವಿಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಅನ್ತೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ವತ್ತಮಾನೇಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನೋತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ, ಕಾರಣತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಪಞ್ಚಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬತ್ತಾ, ತೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಕತ್ತಾ ‘‘ಸಹಧಮ್ಮಿಕ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮೇನ ಬುದ್ಧಪಞ್ಞತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಿರಮಥಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಮಮ ವಚನಾಯಾತಿ ಯೇನ ವಚನೇನ ಮಂ ವದಥ, ತತೋ ಮಮ ವಚನತೋ ವಿರಮಥ, ಮಾ ಮಂ ತಂ ವಚನಂ ವದಥಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ವದತು ಸಹ ಧಮ್ಮೇನಾತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ, ಸಹಧಮ್ಮೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನಪಿ ಪಾಸಾದಿಕಭಾವಸಂವತ್ತನಿಕೇನ ವಚನೇನ ವದೇತು. ಯದಿದನ್ತಿ ವುದ್ಧಿಕಾರಣದಸ್ಸನತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ, ತೇನ ಯಂ ಇದಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಹಿತವಚನಂ, ಆಪತ್ತಿತೋ ಚ ವುಟ್ಠಾಪನಂ, ತೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವಚನೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞವುಟ್ಠಾಪನೇನ. ಏವಂ ಸಂವದ್ಧಾಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪರಿಸಾತಿ ಏವಂ ಪರಿಸಾಯ ¶ ವುದ್ಧಿಕಾರಣಂ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಪಿ ದಸಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ.

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ತಾನಂ ಅವಚನೀಯಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಏವಂ ಇಧ ಅವಚನೀಯಕರಣತಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾತಿ.

ದುಬ್ಬಚಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೩. ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತೇರಸಮೇ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂವಾತಿ ಏತ್ಥ ನಗರಮ್ಪಿ ಗಾಮೇ ಅನ್ತೋಗಧಮೇವ. ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತೀತಿತತ್ಥ ಪಟಿಬದ್ಧಚೀವರಾದಿಪಚ್ಚಯತಾಯ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸತಿ. ಪುಪ್ಫದಾನಾದೀಹಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಸದ್ಧಂ ವಿನಾಸೇನ್ತೋ ಕುಲಾನಿ ದೂಸೇತೀತಿ ಕುಲದೂಸಕೋ. ಮಾಲಾವಚ್ಛರೋಪನಾದಯೋ ಪಾಪಕಾ ಸಮಾಚಾರಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ಪಾಪಸಮಾಚಾರೋ. ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸೋ ಕುಲದೂಸಕೋ ಭಿಕ್ಖು. ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ¶ ಕುಲದೂಸಕೋ…ಪೇ… ಅಲಂ ತೇ ಇಧ ವಾಸೇನಾತಿ ಇಮಿನಾಸ್ಸ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಾರಹತಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಕತೋ ಪನೇಸ ಯಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ಕುಲದೂಸಕಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ಯಸ್ಮಿಞ್ಚ ವಿಹಾರೇ ವಸತಿ, ನೇವ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ಚರಿತುಂ ಲಭತಿ, ನ ವಿಹಾರೇ ವಸಿತುಂ. ಏವಞ್ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿಏತ್ಥ ಸೋತಿ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಕತೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಛನ್ದೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ, ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸು. ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸೋ ‘‘ಛನ್ದಗಾಮಿನೋ’’ತಿಆದೀನಿ ¶ ವದಮಾನೋ. ತಸ್ಸ ವಚನಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯ ಏವಂ ವಚನೀಯೋ, ನ ಕುಲದೂಸನನಿವಾರಣತ್ಥಾಯ. ಕುಲದೂಸನಕಮ್ಮೇನ ಹಿ ಸೋ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಪುಬ್ಬೇವ ಆಪನ್ನೋ, ಏವಂ ಪನಸ್ಸ ವಿಸುಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಪಿ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತೋ ಅಪರಂ ದುಕ್ಕಟಂ. ಏವಞ್ಚ ಸೋತಿಆದಿ ಇತೋ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಞ್ಚ ಅವುತ್ತಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ. ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಪಿ ದಸಮೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾಯೇವ.

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ಇದಂ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಸ್ಸಜಿಪುನಬ್ಬಸುಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಛನ್ದಗಾಮಿತಾದೀಹಿ ಪಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಙ್ಗೇಸು ಚ ಯಥಾ ತತ್ಥ ಪರಕ್ಕಮನಂ, ಏವಂ ಇಧ ಛನ್ದಾದೀಹಿ ಪಾಪನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬನ್ತಿ.

ಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಿಗಮನವಣ್ಣನಾ

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ¶ ಖೋ…ಪೇ… ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀತಿಏತ್ಥ ಪಠಮಂ ಆಪತ್ತಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ, ಪಠಮಂ ವೀತಿಕ್ಕಮನಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇತರೇ ಪನ ಯಥಾ ತತಿಯೇ ಚ ಚತುತ್ಥೇ ಚ ದಿವಸೇ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತತಿಯಕೋ, ಚತುತ್ಥಕೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಯಾವತತಿಯೇ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮೇ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಯಾವತೀಹನ್ತಿ ಯತ್ತಕಾನಿ ಅಹಾನಿ. ಜಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತೀತಿ ಜಾನನ್ತೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ. ತತ್ಥಾಯಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದನಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಮಾತಿಕಾ – ಆಪತ್ತಿ ಚ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಚ, ಪಕತತ್ತೋ ಚ ಹೋತಿ, ಪಕತತ್ತಸಞ್ಞೀ ಚ, ಅನನ್ತರಾಯಿಕೋ ಚ ಹೋತಿ, ಅನನ್ತರಾಯಿಕಸಞ್ಞೀ ಚ, ಪಹು ಚ ಹೋತಿ, ಪಹುಸಞ್ಞೀ ಚ, ಛಾದೇತುಕಾಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ಛಾದೇತಿ ಚಾತಿ. ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿ ಚ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ಚಾತಿ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಸಾ ತೇರಸನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಾ ಹೋತಿ, ಸೋಪಿ ಚ ತತ್ಥ ವತ್ಥುವಸೇನ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ¶ ನಾಮಮತ್ತವಸೇನ ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಆಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀಯೇವ ಹುತ್ವಾ ‘‘ನ ದಾನಿ ನಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಛಾದೇತುಕಾಮೋವ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ಆಪತ್ತಿ. ಸಚೇ ಪನೇತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿಸಞ್ಞೀ ವಾ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಸಞ್ಞೀ ವಾ, ವೇಮತಿಕೋ ವಾ, ಅಚ್ಛನ್ನಾವ ಹೋತಿ. ಪಕತತ್ತೋತಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತೋ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೋ. ಸೋ ಚೇ ಪಕತತ್ತಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಛಾದೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಅನನ್ತರಾಯಿಕೋತಿ ಯಸ್ಸ ದಸಸು ರಾಜಚೋರಅಗ್ಗಿಉದಕಮನುಸ್ಸಅಮನುಸ್ಸವಾಳಸರೀಸಪಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯೇಸು ಏಕೋಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸೋ ಚೇ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಸಞ್ಞೀ ಛಾದೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಪಹೂತಿ ಯೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಞ್ಚೇವ ಆರೋಚೇತುಞ್ಚ, ಸೋ ಚೇ ಪಹುಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ಛಾದೇತಿ, ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಛಾದೇತುಕಾಮೋ ಚ ಹೋತಿ, ಛಾದೇತಿ ಚಾತಿಇದಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ. ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಸೋ ಸಭಾಗಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಾ ಆಚರಿಯೋ ವಾ’’ತಿ ಲಜ್ಜಾಯ ನಾರೋಚೇತಿ, ಛನ್ನಾವ ಹೋತಿ. ಉಪಜ್ಝಾಯಾದಿಭಾವೋ ಹಿ ಇಧ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ಸಭಾಗಮತ್ತಮೇವ ಪಮಾಣಂ. ಅಯಂ ‘‘ಜಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತೀ’’ತಿಪದಸ್ಸ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಅತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ತಾವತೀಹನ್ತಿ ¶ ತತ್ತಕಾನಿ ಅಹಾನಿ, ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಆರೋಚಿತದಿವಸೋ, ತಾವ ದಿವಸಪಕ್ಖಮಾಸಸಂವಚ್ಛರವಸೇನ ಯತ್ತಕೋ ಕಾಲೋ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ, ತತ್ತಕಂ ಕಾಲನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಕಾಮಾ ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬನ್ತಿ ನ ಕಾಮೇನ ನ ವಸೇನ, ಅಥ ಖೋ ಅಕಾಮೇನ ಅವಸೇನ ಪರಿವಾಸಂ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ಥಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸೋ ಸುದ್ಧನ್ತಪರಿವಾಸೋ ಸಮೋಧಾನಪರಿವಾಸೋ ಚಾತಿ ತಿವಿಧೋ ಪರಿವಾಸೋ. ತತ್ಥ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸೋ ತಾವ ಯಥಾಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದಾತಬ್ಬೋ. ಕಸ್ಸಚಿ ಹಿ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಕಸ್ಸಚಿ ದ್ವೀಹಾದಿಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ. ಕಸ್ಸಚಿ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಕಸ್ಸಚಿ ¶ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ತದುತ್ತರಿ ವಾ. ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸಂ ದೇನ್ತೇನ ಪಠಮಮೇವ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ತತೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನದಿವಸೇ ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಏಕಾ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಾಪೇತ್ವಾ ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೯೮) ಆಗತನಯೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವತ್ವಾ ಪರಿವಾಸೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಅಥ ದ್ವೀಹತೀಹಾದಿಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ ¶ , ದ್ವೀಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ತೀಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಚತೂಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಪಞ್ಚಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ…ಪೇ… ಚುದ್ದಸಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿಏವಂ ಯಾವ ಚುದ್ದಸದಿವಸಾನಿ ದಿವಸವಸೇನ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಪಞ್ಚದಸದಿವಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯಂ ‘‘ಪಕ್ಖಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ತತೋ ಯಾವ ಏಕೂನತಿಂಸತಿಮೋ ದಿವಸೋ, ತಾವ ‘‘ಅತಿರೇಕಪಕ್ಖಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಅತಿರೇಕಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ದ್ವೇಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಅತಿರೇಕದ್ವೇಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ತೇಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ…ಪೇ… ಅತಿರೇಕಏಕಾದಸಮಾಸಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿ ಏವಂ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಸಂವಚ್ಛರೇ ಪುಣ್ಣೇ ‘‘ಏಕಸಂವಚ್ಛರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನ’’ನ್ತಿ, ತತೋ ಪರಂ ಅತಿರೇಕಸಂವಚ್ಛರಂ ದ್ವೇಸಂವಚ್ಛರಂ ಏವಂ ಯಾವ ಸಟ್ಠಿಸಂವಚ್ಛರಅತಿರೇಕಸಟ್ಠಿಸಂವಚ್ಛರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿ, ತತೋ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋಪಿ ವತ್ವಾ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ.

ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇ ತಿಸ್ಸೋ ತದುತ್ತರಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ಯಥಾ ‘‘ಏಕಂ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಏವಂ ‘‘ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ, ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ತತೋ ಪರಂ ಪನ ಸತಂ ವಾ ಹೋತು, ಸಹಸ್ಸಂ ವಾ, ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಸುಪಿ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಏಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಏಕಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಏಕಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಂ ಏಕಂ ಅತ್ತಕಾಮಂ ಏಕಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ಗಣನವಸೇನ ವಾ, ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ಥುಕಿತ್ತನವಸೇನ ವಾ, ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ನಾಮಮತ್ತವಸೇನ ವಾ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ತತ್ಥ ನಾಮಂ ದುವಿಧಂ ಸಜಾತಿಸಾಧಾರಣಂ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಞ್ಚ, ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ಸಜಾತಿಸಾಧಾರಣಂ, ಆಪತ್ತೀತಿ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣನಾಮವಸೇನಾಪಿ ¶ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಇದಞ್ಹಿ ಪರಿವಾಸಾದಿವಿನಯಕಮ್ಮಂ ವತ್ಥುವಸೇನ ಗೋತ್ತವಸೇನ ನಾಮವಸೇನ ಆಪತ್ತಿವಸೇನ ಚ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ತತ್ಥ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠೀತಿ ವತ್ಥು ಚೇವ ಗೋತ್ತಞ್ಚ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋತಿ ನಾಮಞ್ಚೇವ ಆಪತ್ತಿ ಚ, ತತ್ಥ ‘‘ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನೇನಾಪಿ ‘‘ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ’’ತಿವಚನೇನಾಪಿ ವತ್ಥು ಚೇವ ಗೋತ್ತಞ್ಚ ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿವಚನೇನಾಪಿ ‘‘ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿವಚನೇನಾಪಿ ನಾಮಞ್ಚೇವ ಆಪತ್ತಿ ಚ ಗಹಿತಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏತೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ವಸೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ಕಾತಬ್ಬಾ.

ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ¶ ¶ ಚ ಸಚೇ ಅಪ್ಪಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಹೋತಿ, ಸಕ್ಕಾ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಂ ಅನಾಪಜ್ಜನ್ತೇನ ವಸಿತುಂ, ತತ್ಥೇವ ‘‘ಪರಿವಾಸಂ ಸಮಾದಿಯಾಮಿ, ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಂ ಸಮಾದಾತಬ್ಬಂ, ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಪುನ ಆಗತಾಗತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆರೋಚೇನ್ತೇನ ವತ್ತಭೇದಞ್ಚ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಞ್ಚ ಅಕತ್ವಾ ಪರಿವಸಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪರಿವಾಸಂ ಸೋಧೇತುಂ, ನಿಕ್ಖಿತ್ತವತ್ತೇನ ವಸಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥೇವ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ, ಏಕಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಪರಿವಾಸಂ ನಿಕ್ಖಿಪಾಮಿ, ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿವಾಸೋ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋ, ಏಕಪದೇನಾಪಿ ಚೇತ್ಥ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪರಿವಾಸೋ, ದ್ವೀಹಿ ಪನ ಸುನಿಕ್ಖಿತ್ತೋಯೇವ, ಸಮಾದಾನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನಿಕ್ಖಿತ್ತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಕತತ್ತಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಥಾನೇನ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಏಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪತೋ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನತೋ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೇ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾಮಗ್ಗತೋ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಗುಮ್ಬೇನ ವಾ ವತಿಯಾ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಅರುಣೇಯೇವ ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ. ಯಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಮೇವ. ಅರುಣೇ ಉಟ್ಠಿತೇ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಸೋ ಪುರೇ ಅರುಣೇಯೇವ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗತೋ, ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಂ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಯಾವ ರತ್ತಿಯೋ ಪೂರೇನ್ತಿ, ತಾವ ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಸಂವಣ್ಣನಾಯ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೯೭) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಇತರೇಸು ಪನ ದ್ವೀಸು ‘‘ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಂ ನ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೧೫೭) ಇಮಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಖನ್ಧಕೇ ಅನುಞ್ಞಾತೋ ಸುದ್ಧನ್ತಪರಿವಾಸೋ ನಾಮ, ಸೋ ದುವಿಧೋ ಚೂಳಸುದ್ಧನ್ತೋ ಮಹಾಸುದ್ಧನ್ತೋತಿ, ದುವಿಧೋಪಿ ಚೇಸ ರತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಸಕಲಂ ವಾ ಏಕಚ್ಚಂ ವಾ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ ಚ ತತ್ಥ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದಾತಬ್ಬೋ. ಆಪತ್ತಿಪರಿಯನ್ತಂ ಪನ ‘‘ಏತ್ತಿಕಾ ಅಹಂ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿ ಜಾನಾತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಅಕಾರಣಮೇತಂ. ತಸ್ಸ ದಾನವಿಧಿ ಖನ್ಧಕೇ ಆಗತೋ, ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಪನ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨) ವುತ್ತಾ. ಇತರೋ ಪನ ಸಮೋಧಾನಪರಿವಾಸೋ ನಾಮ, ಸೋ ತಿವಿಧೋ ಹೋತಿ ಓಧಾನಸಮೋಧಾನೋ ¶ ಅಗ್ಘಸಮೋಧಾನೋ ಮಿಸ್ಸಕಸಮೋಧಾನೋತಿ. ತತ್ಥ ಓಧಾನಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ಅನ್ತರಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಪರಿವುತ್ಥದಿವಸೇ ಓಧುನಿತ್ವಾ ¶ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪುರಿಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಮೂಲದಿವಸಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಪಚ್ಛಾ ಆಪನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಸಮೋದಹಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಪರಿವಾಸೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಅಗ್ಘಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ಸಮ್ಬಹುಲಾಸು ಆಪತ್ತೀಸು ಯಾ ಏಕಾ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಬ್ಬಚಿರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಯೋ, ತಾಸಂ ಅಗ್ಘೇನ ಸಮೋಧಾಯ ತಾಸಂ ರತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದವಸೇನ ಅವಸೇಸಾನಂ ಊನತರಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ದಾತಬ್ಬಪರಿವಾಸೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಮಿಸ್ಸಕಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಪರಿವಾಸೋ ¶ ವುಚ್ಚತಿ, ಅಯಂ ತಿವಿಧೇಪಿ ಸಮೋಧಾನಪರಿವಾಸೇ ಸಙ್ಖೇಪಕಥಾ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨) ವುತ್ತೋ, ಇದಂ ‘‘ಪರಿವತ್ಥಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಮುಖಂ.

ಉತ್ತರಿ ಛಾರತ್ತನ್ತಿ ಪರಿವಾಸತೋ ಉತ್ತರಿ ಛ ರತ್ತಿಯೋ. ಭಿಕ್ಖುಮಾನತ್ತಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಮಾನಭಾವಾಯ, ಆರಾಧನತ್ಥಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ. ಭಿಕ್ಖುಮಾನತ್ತಞ್ಚ ಪನೇತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಪಟಿಚ್ಛನ್ನವಸೇನ ದುವಿಧಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಪರಿವಾಸಂ ಅದತ್ವಾ ಮಾನತ್ತಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಮಾನತ್ತಂ. ಯಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಪರಿವಾಸಪರಿಯೋಸಾನೇ ದಾತಬ್ಬಂ ಮಾನತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಮಾನತ್ತನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಇದಂ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪನೇತೇಸಂ ದಾನವಿಧಿ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ಚ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨) ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ. ಸಚೇ ಅಯಂ ವತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಸಮಾದಾತುಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪರಿವಾಸೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಪದೇಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಮಾನತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮಿ, ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ನೇಸಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ತತೋ ತೇಸು ಗತೇಸು ವಾ ಅಗತೇಸು ವಾ ಪುರಿಮನಯೇನ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಯತ್ಥ ಸಿಯಾ ವೀಸತಿಗಣೋತಿ ಏತ್ಥ ವೀಸತಿಸಙ್ಘೋ ಗಣೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವೀಸತಿಗಣೋ. ತತ್ರಾತಿ ಯತ್ರ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ವೀಸತಿಗಣೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ. ಅಬ್ಭೇತಬ್ಬೋತಿ ಅಭಿಏತಬ್ಬೋ, ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮವಸೇನ ಓಸಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅವ್ಹಾತಬ್ಬೋತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ. ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಂ ಪನ ಪಾಳಿವಸೇನ ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೧೦೦ ಆದಯೋ) ವಿನಿಚ್ಛಯವಸೇನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತಂ. ಅನಬ್ಭಿತೋತಿ ನ ಅಬ್ಭಿತೋ ಅಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೋ, ಅಕತಬ್ಭಾನಕಮ್ಮೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅನವ್ಹಾತೋತಿ ವಾ ಅತ್ಥೋ. ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾತಿ ಯೇ ಊನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ¶ ಅಬ್ಭೇನ್ತಿ, ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಗರಹಿತಬ್ಬಾ, ಸಾತಿಸಾರಾ ಸದೋಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಂ ಅನುಗತಾ ಓವಾದಾನುಸಾಸನೀ ಸಾಮೀಚಿ ಧಮ್ಮತಾ. ಸೇಸಮೇತ್ಥ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಅನಿಯತಕಣ್ಡೋ

೧. ಪಠಮಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೇ ¶ ¶ ¶ ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಮಾತುಗಾಮೇನಾತಿ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ. ಏಕೋ ಏಕಾಯಾತಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸಙ್ಖಾತಾಯ ಏಕಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ. ರಹೋತಿ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ (ಪಾರಾ. ೪೪೫) ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ ಆಗತೋ, ಚಕ್ಖುಸ್ಸೇವ ಪನ ರಹೋ ‘‘ರಹೋ’’ತಿ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಪಿಹಿತಕವಾಟಸ್ಸ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಹೋತಿ, ನೇವ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ. ಯತ್ಥ ಪನ ಸಕ್ಕಾ ದಟ್ಠುಂ, ತಾದಿಸೇ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇಪಿ ಓಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಚಕ್ಖುಕೋ ವಿಕ್ಖಿತ್ತಚಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ, ಸಮೀಪೇ ಠಿತೋಪಿ ಅನ್ಧೋ ನ ಕರೋತಿ, ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ಇತ್ಥೀನಂ ಪನ ಸತಮ್ಪಿ ನ ಕರೋತಿಯೇವ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ರಹೋತಿ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ’’ತಿ. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇತಿ ಕುಟ್ಟಾದೀಹಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ. ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇತಿ ಕಮ್ಮಕ್ಖಮಂ ಕಮ್ಮಯೋಗ್ಗನ್ತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಅಲಂ ಪರಿಯತ್ತಂ ಕಮ್ಮನಿಯಭಾವಾಯಾತಿ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇ. ಯತ್ಥ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಕರೋನ್ತಾ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ, ತಾದಿಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಚ ಸಯನಮ್ಪಿ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಏವ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾತಿ ಸದ್ಧಾತಬ್ಬವಚನಾ, ಅರಿಯಸಾವಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಏವರೂಪಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ವದತಿ, ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಜ್ಜಂ ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಅಪ್ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯೇನ ವಾ ಸಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಾದೀಸು ಆಕಾರೇಸು ಯೇನ ವಾ ಆಕಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮೇಥುನಾದೀನಿ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಏವರೂಪಾಯಪಿ ಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ವಚನಮತ್ತೇನ ಆಕಾರೇನ ನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಥಾಪೀತಿ. ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ವಾ ವತ್ಥುಂ ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬತಾಯ ಅನಿಯತೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ¶ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಕಪ್ಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಕಿಲೇಸಸಙ್ಖಾತೇನ ರಹಸ್ಸಾದೇನ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮತಾಯ ಅಕ್ಖಿಅಞ್ಜನಾದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ. ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇ ಇತ್ಥೀ ನಿಸೀದತು, ತಸ್ಸಾ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾಯ ಸೋ ನಿಸೀದತು, ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರಿಮಂಯೇವ ಉಭೋ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತು, ಉಭಿನ್ನಂ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ವಾ ಮೇಥುನಂ ವಾ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ. ನಿಪಜ್ಜನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಪುರಿಸೇ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅನಿದ್ದಾಯನ್ತೇ ಅನನ್ಧೇ ವಿಞ್ಞುಪುರಿಸೇ ಉಪಚಾರಗತೇ ಸತಿ, ಠಿತಸ್ಸ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖಸ್ಸ, ಅಞ್ಞವಿಹಿತಸ್ಸ ಚ ನಿಸಜ್ಜನಪಚ್ಚಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಪನ ತೀಹಿಪಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಿಯಾ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ. ಯಂ ಪನ ¶ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ವಸೇನ ಅಙ್ಗಭೇದೋ ಞಾತಬ್ಬೋ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪಠಮಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ದುತಿಯಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಇತ್ಥೀಪಿ ಪುರಿಸೋಪಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿಞ್ಞೂ ಅನನ್ಧೋ ಅಬಧಿರೋ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಓಕಾಸೇ ಠಿತೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ವಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ. ಬಧಿರೋ ಪನ ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ, ಅನ್ಧೋ ವಾ ಅಬಧಿರೋಪಿ ನ ಕರೋತಿ. ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಞ್ಚ ಪರಿಹಾಪೇತ್ವಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪನೇತ್ಥ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋತಿಆದಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ಅನಿಯತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಣ್ಡೋ

ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೧. ಚೀವರವಗ್ಗೋ

೧. ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ¶ ¶ ಪನ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ತಾವ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಪರಿಯೋಸಾನೇನ ವಾ, ‘‘ನಟ್ಠಂ ವಾ ವಿನಟ್ಠಂ ವಾ ದಡ್ಢಂ ವಾ ಚೀವರಾಸಾ ವಾ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೩) ಇಮೇಸು ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಚೀವರಸ್ಮಿಂ, ಚೀವರಸ್ಸ ಕರಣಪಲಿಬೋಧೇ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅತ್ಥತಕಥಿನಸ್ಸ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಯಾವ ಇಮೇಹಾಕಾರೇಹಿ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧೋ ನ ಛಿಜ್ಜತಿ, ತಾವ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಂ ಲಭತಿ. ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥತಂ, ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಉಬ್ಭತೇ. ತತ್ರೇವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ ಚ ಉಬ್ಭಾರೋ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ ನಾಮ ಭಗವತಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಜನಾನಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯತ್ಥ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತಯೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಏಕೋ ವಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂ ಉಪಗತೋ, ತತ್ಥ ಪಚ್ಛಿಮವಸ್ಸೂಪಗತೇ ಗಣಪೂರಕೇ ಕತ್ವಾ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ತೇ ಚ ಗಣಪೂರಕಾವ ಹೋನ್ತಿ, ಆನಿಸಂಸೇ ನ ಲಭನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂ ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತೇಸು ಯೋ ಕೋಚಿ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ ಚೀವರಂ ದೇತಿ ‘‘ಇಮಿನಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೬-೩೦೯), ತಂ ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಾಯ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಕಥಿನತ್ಥಾರಾರಹಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಾತಬ್ಬಂ. ತೇನ ತದಹೇವ ಪಞ್ಚ ವಾ ಅತಿರೇಕಾನಿ ವಾ ಖಣ್ಡಾನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾಟಿ ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೋ ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಭಿಕ್ಖೂಹಿಪಿ ತಸ್ಸ ಸಹಾಯೇಹಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಸಚೇ ಕತಚೀವರಮೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸುನ್ದರಮೇವ. ಅಚ್ಛಿನ್ನಾಸಿಬ್ಬಿತಂ ಪನ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಚೇ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಅತ್ಥರಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಪೋರಾಣಿಕಂ ¶ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ¶ ನವಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾಯ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಾಮೀ’’ತಿ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ. ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಅನ್ತರವಾಸಕೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ತತೋ ತೇನ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠೇ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಗತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ, ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಥಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೧೩) ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಥೇರಾನಞ್ಚ ನವಾನಞ್ಚ ಬಹೂನಞ್ಚ ಏಕಸ್ಸ ಚ ಅನುರೂಪಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ತೇಹಿಪಿ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನ’’ನ್ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅನುಮೋದಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠೇಸುಪಿ ಯೇ ಅನುಮೋದನ್ತಿ, ತೇಸಂಯೇವ ಅತ್ಥತಂ ಹೋತಿ ಕಥಿನಂ. ತೇ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾ ಅನಾಮನ್ತಚಾರೋ, ಅಸಮಾದಾನಚಾರೋ, ಯಾವದತ್ಥಚೀವರಂ, ಗಣಭೋಜನಂ, ಯೋ ಚ ತತ್ಥ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಚೀವರಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚಾನಿಸಂಸೇ ಲಭನ್ತಿ, ಅಯಂ ತಾವ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ. ತಂ ಪನೇತಂ ಕಥಿನಂ ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತಿಕಾ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾಯ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾ ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಿಕಾ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಿಕಾ ನಾಸನನ್ತಿಕಾ ಸವನನ್ತಿಕಾ ಆಸಾವಚ್ಛೇದಿಕಾ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾ ಸಹುಬ್ಭಾರಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೧೦) ಏವಂ ವುತ್ತಾಸು ಅಟ್ಠಸು ಮಾತಿಕಾಸು ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಉದ್ಧರೀಯತಿ, ತತ್ಥ ವಿತ್ಥಾರವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೦) ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇತಿ ‘‘ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸೇಸಪಲಿಬೋಧಾಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ.

ದಸಾಹಪರಮನ್ತಿ ದಸ ಅಹಾನಿ ಪರಮೋ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ದಸಾಹಪರಮೋ, ತಂ ದಸಾಹಪರಮಂ ಕಾಲಂ ಧಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಧಿಟ್ಠಿತವಿಕಪ್ಪಿತೇಸು ಅಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ಅತಿರೇಕಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ, ಚೀವರಂ ನಾಮ ಖೋಮಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಂ ಕಮ್ಬಲಂ ಸಾಣಂ ಭಙ್ಗನ್ತಿ ಏತೇಸಂ ವಾ ತದನುಲೋಮಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಅಯಮಸ್ಸ ಜಾತಿ, ಪಮಾಣತೋ ಪನ ತಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಯಾಮತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಚತುರಙ್ಗುಲವಿತ್ಥತಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೫೮). ಯಂ ಪನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಿತವಿಕಪ್ಪಿತೇಸು ಅಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ’’ತಿ, ಏತ್ಥ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಚತುಮಾಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ನಿಸೀದನಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಯಾವ ಆಬಾಧಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ಮುಖಪುಞ್ಛನಚೋಳಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ, ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೫೮) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬತಾ ಜಾನಿತಬ್ಬಾ. ತತ್ಥ ತಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತೇನ ರಜಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ದತ್ವಾ ಪಮಾಣಯುತ್ತಮೇವ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಸುಗತಚೀವರತೋ ಊನಕಂ ವಟ್ಟತಿ, ಲಾಮಕಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ¶ ತಾವ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಸ್ಸ ¶ ಚ ದೀಘತೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಂ, ತಿರಿಯಂ ಮುಟ್ಠಿತ್ತಿಕಂ, ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ದೀಘತೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕೋ ¶ , ತಿರಿಯಂ ದ್ವಿಹತ್ಥೋಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಪನ ಅತಿರೇಕಞ್ಚ ಊನಕಞ್ಚ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ದ್ವೇ ಚೀವರಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ, ವಾಚಾಯ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಪುರಾಣಸಙ್ಘಾಟಿಂ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ನವಂ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತೇನ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಕಾಯೇನ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ, ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ. ತತ್ರ ದುವಿಧಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ – ಸಚೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಹೋತಿ, ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ಅಥ ಅನ್ತೋಗಬ್ಭಾದೀಸು ಸಾಮನ್ತವಿಹಾರೇ ವಾ ಹೋತಿ, ಠಪಿತಟ್ಠಾನಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ‘‘ಏತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ಏಸ ನಯೋ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇ ಚ ಅನ್ತರವಾಸಕೇ ಚ. ನಾಮಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ವಿಸೇಸೋ. ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಅನ್ತರವಾಸಕನ್ತಿ ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ನಾಮೇನೇವ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾನಿ. ಸಚೇ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಠಪಿತವತ್ಥೇಹಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಆದೀನಿ ಕರೋತಿ, ನಿಟ್ಠಿತೇ ರಜನೇ ಚ ಕಪ್ಪೇ ಚ ‘‘ಇಮಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪುನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾನಿ. ಇದಞ್ಚ ಪನ ತಿಚೀವರಂ ಸುಖಪರಿಭೋಗತ್ಥಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ಅನತಿರಿತ್ತಪಮಾಣಾ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಚತ್ತಾರೋ ವಸ್ಸಿಕೇ ಮಾಸೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ, ತತೋ ಪರಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ, ವಣ್ಣಭೇದಮತ್ತರತ್ತಾಪಿ ಚೇಸಾ ವಟ್ಟತಿ, ದ್ವೇ ಪನ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ನಿಸೀದನಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಏಕಮೇವ, ದ್ವೇ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಮ್ಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ತಂ ಪನ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಬಹೂನಿಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ನೀಲಮ್ಪಿ ಪೀತಕಮ್ಪಿ ಸದಸಮ್ಪಿ ಪುಪ್ಫದಸಮ್ಪೀತಿ ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಯಾವ ಆಬಾಧೋ ಅತ್ಥಿ, ತಾವ ಪಮಾಣಿಕಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ, ಆಬಾಧೇ ವೂಪಸನ್ತೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ, ಸಾ ಏಕಾವ ವಟ್ಟತಿ. ಮುಖಪುಞ್ಛನಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ತಂ ಪನ ಏಕಮ್ಪಿ ಬಹೂನಿಪಿ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳೇ ಗಣನಾ ನತ್ಥಿ, ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತತ್ತಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ. ಥವಿಕಾಪಿ ಪರಿಸ್ಸಾವನಮ್ಪಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಪಮಾಣಂ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಮೇವ, ಬಹೂನಿಪಿ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಮಞ್ಚಭಿಸಿ ಪೀಠಭಿಸಿ ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ¶ ಪಾವಾರೋ ಕೋಜವೋತಿ ಏತೇಸು ಪನ ಸೇನಾಸನಪರಿಕ್ಖಾರತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇ ಚ ಅಧಿಟ್ಠಾನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿಯೇವ. ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದಾನೇನ, ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಣೇನ, ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹೇನ, ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನ, ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ, ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾಯ, ಲಿಙ್ಗಪರಿವತ್ತನೇನ, ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣೇನಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹತಿ. ತಿಚೀವರಂ ಪನ ಕನಿಟ್ಠಙ್ಗುಲಿನಖಪಿಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣೇನ ಛಿದ್ದೇನಾಪಿ ವಿಜಹತಿ, ತಞ್ಚ ¶ ಖೋ ವಿನಿಬ್ಬೇಧೇನೇವ. ಸಚೇ ಹಿ ಛಿದ್ದಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಏಕತನ್ತುಪಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ರಕ್ಖತಿಯೇವ. ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಚ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಸ್ಸ ಚ ದೀಘನ್ತತೋ ವಿದತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ತಿರಿಯನ್ತತೋ ¶ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಪದೇಸಸ್ಸ ಓರತೋ ಛಿದ್ದಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಅನ್ತರವಾಸಕೇಪಿ ದೀಘನ್ತತೋ ಏತದೇವ ಪಮಾಣಂ, ತಿರಿಯನ್ತೇನ ಪನ ಚತುರಙ್ಗುಲತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ತಿಣ್ಣನ್ನಮ್ಪಿ ವುತ್ತೋಕಾಸಸ್ಸ ಪರತೋ ನ ಭಿನ್ದತಿ, ತಸ್ಮಾ ಛಿದ್ದೇ ಜಾತೇ ತಿಚೀವರಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಪುನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ವಸ್ಸಾನಮಾಸಾತಿಕ್ಕಮೇನಾಪಿ, ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಆಬಾಧವೂಪಸಮೇನಾಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹತಿ. ತಸ್ಮಾ ಸಾ ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಾ. ವಿಕಪ್ಪನಲಕ್ಖಣಂ ಪನ ಸಬ್ಬಚೀವರಾನಂ ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇಯೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಓಕಾಸೇ ಯಂ ಏವಂ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ ಅವಿಕಪ್ಪಿತಞ್ಚ, ತಂ ‘‘ಅತಿರೇಕಚೀವರ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ತಂ ಯಥಾವುತ್ತಜಾತಿಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂದಸಾಹಪರಮಂ ಕಾಲಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಯಥಾ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ನ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಅಕ್ರುಬ್ಬತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಞ್ಚ ಚೀವರಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪತ್ತಿ ಚಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಥ ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಕತ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ವಿನಯಕಮ್ಮಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಮಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಮಿಚ್ಚೇವ. ಕಿಂ ತಂ? ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಸಹ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ. ತಞ್ಚ ಪನೇತಂ ಚೀವರಂ ಯಂ ದಿವಸಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತಸ್ಸ ಯೋ ಅರುಣೋ, ಸೋ ಉಪ್ಪನ್ನದಿವಸನಿಸ್ಸಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ಚೀವರುಪ್ಪಾದದಿವಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾದಸೇ ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮಿತಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಗಣಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ರಾಯಂ ನಯೋ – ಸಙ್ಘಸ್ಸ ತಾವ ಏವಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ದಸಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇಮಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ¶ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ದ್ವೇ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ದ್ವೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಸಚೇ ತದುತ್ತರಿ, ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜನೇಪಿ ಸಚೇ ದ್ವೇ ವಾ ಬಹೂನಿ ವಾ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಇಮಾನಿ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಾನಿ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಾನಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ, ಇಮಾನಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಪಾಳಿಂ ವತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ ವಿವರತಿ ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋತಿ ದೇಸೇತಿ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೩೯), ಇಮಿನಾ ಲಕ್ಖಣೇನ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ, ‘‘ಆಮ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ, ‘‘ಸಾಧು ಸುಟ್ಠು ಸಂವರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ದ್ವೀಸು ಪನ ಸಮ್ಬಹುಲಾಸು ವಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವಚನಭೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ದೇಸಿತಾಯ ¶ ಆಪತ್ತಿಯಾ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘೋ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ ¶ , ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೪) ಏವಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಂ ದಾತಬ್ಬಂ, ದ್ವೀಸು ಬಹೂಸು ವಾ ವಚನಭೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ.

ಗಣಸ್ಸ ಪನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ‘‘ಇಮಾಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಅಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇನಾಪಿ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ…ಪೇ… ದೇಸೇತಿ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಚೀವರದಾನೇಪಿ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೬) ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಸೇಸಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವ. ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ‘‘ಇಮಾಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಅಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮತೋ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪನ್ನೋ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಪನ ನವಕತರೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತೇನಾಪಿ ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಆಮ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಆಮ ಆವುಸೋ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತತೋ ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಸಂವರೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧು ಸುಟ್ಠು ಸಂವರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ದೇಸಿತಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಾತಬ್ಬಂ, ದ್ವೀಸು ತೀಸು ¶ ವಾ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಾನುಸಾರೇನೇವ ನಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ದ್ವಿನ್ನಂ ಪನ ಯಥಾ ಗಣಸ್ಸ, ಏವಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರದಾನಞ್ಚ ತೇಸಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಯಥಾ ಏಕೇನ ಪುಗ್ಗಲೇನ, ತಥಾ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಇದಂ ಪನ ಸಬ್ಬನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ವಿಧಾನಂ. ಚೀವರಂ ಪತ್ತೋ ನಿಸೀದನನ್ತಿ ವತ್ಥುಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ನಾನಂ, ಪರಮ್ಮುಖಂ ಪನ ವತ್ಥು ‘‘ಏತ’’ನ್ತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಬಹೂನಿ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಏತಾನೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ನಿಸ್ಸಟ್ಠದಾನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನಿಸ್ಸಟ್ಠವತ್ಥುಂ ‘‘ದಿನ್ನಮಿದಂ ಇಮಿನಾ ಮಯ್ಹ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ನ ಪಟಿದೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಲೇಸೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇನ ಭಣ್ಡಂ ಅಗ್ಘಾಪೇತ್ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅತಿರೇಕಚೀವರಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ದಸಾಹಪರಮ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಥಾ ಚ ಇಧ, ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ತಸ್ಮಾ ನಂ ಪರತೋ ನ ವಕ್ಖಾಮ. ದಸಾಹಂ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತೇಪಿ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ, ತಥಾ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಾವಿಕಪ್ಪಿತಅಅಸ್ಸಜ್ಜಿತಅನಟ್ಠಾವಿನಟ್ಠಅದಡ್ಢಾವಿಲುತ್ತೇಸು ಅಧಿಟ್ಠಿತಾದಿಸಞ್ಞಿನೋ. ಅನ್ತೋದಸಾಹಂ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇ ವಿಕಪ್ಪಿತೇ ¶ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇ ನಟ್ಠೇ ವಿನಟ್ಠೇ ದಡ್ಢೇ ಅಚ್ಛಿನ್ನೇ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಗಾಹಿತೇ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಇದಂ, ಏವಂ ಇತೋ ಪರಾನಿಪಿ, ಉಭತೋಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇಸುಪಿ ಹಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಚ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಸೇಸಾಪತ್ತಿಯೋ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ, ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿ ವಾ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ವಾ ಕಾಚಿ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಪನ ಠಪೇತ್ವಾ ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ ಛ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾ, ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದುಕ್ಕಟವಸೇನ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾತಿ, ಇದಮೇತ್ಥ ಲಕ್ಖಣಂ, ಇತಿ ವಿಪತ್ತಿಕಥಾ ಇಧೇವ ನಿಟ್ಠಿತಾತಿ, ನ ನಂ ಇತೋ ಪರಂ ವಿಚಾರಯಿಸ್ಸಾಮ. ಜಾತಿಪ್ಪಮಾಣಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕತಾ, ಗಣನುಪಗತಾ, ಛಿನ್ನಪಲಿಬೋಧಭಾವೋ, ಅತಿರೇಕಚೀವರತಾ, ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿಏತ್ಥ ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಅತ್ಥಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಏವಂ ಸಾಮಿವಸೇನ ಕರಣವಚನಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಕರಣವಸೇನ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಇದಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ತಂ ನತ್ಥಿ, ಸಾಮಿವಸೇನ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರಸ್ಮಿಂ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಕಥಿನೇ ಚ ಉಬ್ಭತೇ ಏವಂ ಇಮೇಹಿ ಚೀವರನಿಟ್ಠಾನಕಥಿನುಬ್ಭಾರೇಹಿ ಛಿನ್ನಪಲಿಬೋಧೋ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ಅತ್ಥೋ ಯುಜ್ಜತಿ. ತತ್ಥ ತಿಚೀವರೇನಾತಿ ತಿಚೀವರಾಧಿಟ್ಠಾನನಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇಸು ಸಙ್ಘಾಟಿಆದೀಸು ಯೇನಕೇನಚಿ. ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಯುತ್ತೋ ವಸೇಯ್ಯ, ‘‘ಗಾಮೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ ನಾನೂಪಚಾರೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೪೭೭) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಾನಂ ಗಾಮನಿಗಮನನಿವೇಸನಉದೋಸಿತಅಟ್ಟಮಾಳಪಾಸಾದಹಮ್ಮಿಯನಾವಾಸತ್ಥಖೇತ್ತಧಞ್ಞಕರಣಆರಾಮವಿಹಾರರುಕ್ಖಮೂಲಅಜ್ಝೋಕಾಸಪ್ಪಭೇದಾನಂ ಪನ್ನರಸಾನಂ ನಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠಾನಾನಂ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತೇಸಂ ಗಾಮಾದೀನಂ ಬಹಿ ಹತ್ಥಪಾಸಾತಿಕ್ಕಮೇನ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೨.೪೭೩-೪೭೭-೮) ವುತ್ತೋ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಿಚೀವರೇನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ವಿಪ್ಪವಾಸತೋ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಕೇವಲಂ ಇಧ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವುತ್ಥಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವಚನಭೇದೋ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ತರುತ್ತರೇನ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ

ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅವಿಪ್ಪವುತ್ಥೇ ವಿಪ್ಪವುತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ವಿಪ್ಪವುತ್ಥೇ ವಿಪ್ಪವುತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ಅವಿಪ್ಪವುತ್ಥಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸಾಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಥಾ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಟಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾದೀಸು ಚ ಪಚ್ಚುದ್ಧಟವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾದಿಸಞ್ಞಿನೋ. ಅನ್ತೋಅರುಣೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧಟೇ ಪನ ಪಠಮಕಥಿನೇ ವುತ್ತವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾದಿಭೇದೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಥಾ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ¶ ವಿಪ್ಪವಾಸೇ. ಆಬಾಧೇ ಪನ ವೂಪಸನ್ತೇ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥೇವ ವಾ ಠಿತೇನ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತಬ್ಬಂ, ಅಥಾಪಿಸ್ಸ ಪುನ ಸೋ ವಾ ಅಞ್ಞೋ ವಾ ಆಬಾಧೋ ಕುಪ್ಪತಿ, ಲದ್ಧಕಪ್ಪಿಯಮೇವ. ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರತಾ ¶ , ಅನತ್ಥತಕಥಿನತಾ, ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕತಾ, ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವಾಸೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನೇವ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ಅನಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅವಿಕಪ್ಪನಞ್ಚ ಅಕಿರಿಯಾ, ಇಧ ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಂ, ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋತಿ.

ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಸಾಮಿವಸೇನೇವ ಕರಣತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮ ಯ್ವಾಯಂ ‘‘ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚಮಾಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೬೪೯) ಚೀವರಕಾಲೋ ವುತ್ತೋ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞದಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಯಞ್ಚ ಕಾಲೇಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಅಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ದಿನ್ನಂ, ಏತಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮ. ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಏವರೂಪಂ ಚೀವರಂ ಅತ್ತನೋ ಭಾಗಪಟಿಲಾಭವಸೇನ ಸಙ್ಘತೋ ವಾ ಸುತ್ತನ್ತಿಕಾದಿಗಣತೋ ವಾ ಞಾತಿತೋ ವಾ ಮಿತ್ತತೋ ವಾ ಪಂಸುಕೂಲಂ ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ (ಪಾರಾ. ೫೦೦), ಅಥ ವಾ ಪನ ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತಿಕಾ ಚೀವರಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ಸೀಮಾಯ ದೇತಿ, ಕತಿಕಾಯ ದೇತಿ, ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿಕಾಯ ದೇತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ಆದಿಸ್ಸ ದೇತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದೇತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೭೯) ಇಮಾಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಮಾತಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರತೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸೀಮಂ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ದೇನ್ತೋ ಸೀಮಾಯ ದೇತಿ ನಾಮ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ. ಏತ್ಥ ಚ ಸೀಮಾತಿ ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ ಲಾಭಸೀಮಾ ಗಾಮಸೀಮಾ ನಿಗಮಸೀಮಾ ನಗರಸೀಮಾ ಅಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ಜನಪದಸೀಮಾ ರಟ್ಠಸೀಮಾ ರಜ್ಜಸೀಮಾ ದೀಪಸೀಮಾ ಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾತಿ ಪನ್ನರಸವಿಧಾ. ತತ್ಥ ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ನಾಮ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇನ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ. ಅಪಿ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಧುವಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನತೋ ವಾ ಪರಿಯನ್ತೇ ¶ ಠಿತಭೋಜನಸಾಲತೋ ವಾ ನಿಬದ್ಧವಸನಕಆವಾಸತೋ ವಾ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾನಂ ಅನ್ತೋ ‘‘ಉಪಚಾರಸೀಮಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಸಾ ಪನ ಆವಾಸೇ ವಡ್ಢನ್ತೇ ವಡ್ಢತಿ, ಹಾಯನ್ತೇ ಹಾಯತಿ ¶ , ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾವ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ದಿನ್ನಲಾಭೋ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಗತಾನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಆರಾಮಪವೇಸನಸೇನಾಸನಾಪುಚ್ಛನಾನಿ ಪರಿವಾಸಮಾನತ್ತಾರೋಚನಂ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದನಿಸ್ಸಯಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾದಿವಿಧಾನನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಇಮಿಸ್ಸಾವ ಸೀಮಾಯ ವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಲಾಭಸೀಮಾತಿ ಯಂ ರಾಜರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾದಯೋ ವಿಹಾರಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಗಾವುತಂ ವಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಂ ವಾ ಯೋಜನಂ ವಾ ಸಮನ್ತಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಲಾಭಸೀಮಾ, ಯಂ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ¶ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ಠಪೇನ್ತಿ, ಅಯಂ ಲಾಭಸೀಮಾ ನಾಮ. ಕಾಸಿಕೋಸಲಾದೀನಂ ಪನ ರಟ್ಠಾನಂ ಅನ್ತೋ ಬಹೂ ಜನಪದಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಏಕೋ ಜನಪದಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಜನಪದಸೀಮಾ, ಕಾಸಿಕೋಸಲಾದಿರಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ರಟ್ಠಸೀಮಾ, ಏಕಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಆಣಾಪವತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ ರಜ್ಜಸೀಮಾ, ಸಮುದ್ದನ್ತೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಮಹಾದೀಪೋ ವಾ ಅನ್ತರದೀಪೋ ವಾ ದೀಪಸೀಮಾ, ಏಕಚಕ್ಕವಾಳಪಬ್ಬತಪರಿಕ್ಖೇಪಬ್ಭನ್ತರಂ ಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾ, ಸೇಸಾ ನಿದಾನಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ. ತತ್ಥ ‘‘ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯ ದೇಮಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಖಣ್ಡಸೀಮಟ್ಠಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತತೋ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಸೀಮನ್ತರಿಕಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ. ‘‘ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ದೇಮಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪನ ಅನ್ತೋಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಸೀಮನ್ತರಿಕಾಸು ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾಯ ದಿನ್ನಂ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಸೀಮನ್ತರಿಕಟ್ಠಾನಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಲಾಭಸೀಮಾಸು ದಿನ್ನಂ ತಾಸಂ ಅನ್ತೋಗಧಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಗಾಮಸೀಮಾದೀಸು ದಿನ್ನಂ ತಾಸಂ ಸೀಮಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಬದ್ಧಸೀಮಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾಸು ದಿನ್ನಂ ತತ್ಥ ಅನ್ತೋಗಧಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಜನಪದಸೀಮಾದೀಸು ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ತಾಸಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಬದ್ಧಸೀಮಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಂ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿದೀಪೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ದೀಯತಿ, ತಂ ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿದೀಪತೋ ಏಕೋಪಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಂ ಲಭತಿ. ಸಚೇಪಿ ತತ್ಥೇವ ಏಕೋ ಸಭಾಗೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಭಾಗಾನಂ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಪನ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸೀಮಾಯಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾವ ಕೇವಲಂ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸೋ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ‘‘ಸೀಮಾ ನಾಮ ಬಹುವಿಧಾ, ಕತರಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದಸೀ’’ತಿ, ಸಚೇ ವದತಿ ‘‘ಅಹಮೇತಂ ಭೇದಂ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಸೀಮಟ್ಠಕಸಙ್ಘೋ ಗಣ್ಹತೂ’’ತಿ, ಉಪಚಾರಸೀಮಟ್ಠೇಹಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ.

ಕತಿಕಾಯಾತಿಏತ್ಥ ಕತಿಕಾ ನಾಮ ಸಮಾನಲಾಭಕತಿಕಾ. ಸಾ ಪನ ಏವಂ ಕಾತಬ್ಬಾ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ನಿಪತಿತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಂ ವಿಹಾರಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮಾ ಸಮಾನಲಾಭಂ ಕಾತುಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಪೋರಾಣಕೋ ಅಪ್ಪಲಾಭೋ’’ತಿ ಯಂ ¶ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಾರಣಂ ವತ್ವಾ ‘‘ತಂ ವಿಹಾರಂ ಇಮಿನಾ ವಿಹಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಲಾಭಂ ಕಾತುಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಾವತಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ಇಧ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇಪಿ ಏವಮೇವ ¶ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಏತ್ತಾವತಾ ಇಧ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ. ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಲಾಭೇ ಭಾಜಿಯಮಾನೇ ಇತರಸ್ಮಿಂ ಠಿತಸ್ಸ ಭಾಗಂ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ದಾಯಕಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚಾಗಪಞ್ಞತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಯತ್ಥ ಮಯ್ಹಂ ಧುವಕಾರಾ ಕರೀಯನ್ತಿ, ತತ್ಥ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತತ್ಥ ದೇಥಾ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ಯತ್ಥ ತಸ್ಸ ಪಾಕವತ್ತಂ ವಾ ವತ್ತತಿ, ಯತೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಚ್ಚಂ ಭೋಜೇತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸೇನಾಸನಂ ಕತಂ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ದಿನ್ನಮೇವ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಏಕಸ್ಮಿಂ ¶ ಧುವಕಾರಟ್ಠಾನೇ ಥೋಕತರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕಮೇವ ವಾ ವತ್ಥಂ ಹೋತಿ, ಮಾತಿಕಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಯಥಾ ಸೋ ವದತಿ, ತಥಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಗತಾನಞ್ಚ ತತೋ ಬಹಿದ್ಧಾಪಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಬದ್ಧಾನಞ್ಚ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ಗಾಹಕೇ ಸತಿ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾನಮ್ಪಿ ಭಾಗೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಯಂ ಪನ ಬಹಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಭಿಕ್ಖೂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ದೀಯತಿ, ತಂ ಏಕಾಬದ್ಧಪರಿಸಾಯ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಯೇ ಪನ ದ್ವಾದಸಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪರಿಸಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾ, ತೇಸಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ.

ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಯಂ ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ, ತತೋ ಉಪಡ್ಢಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಉಪಡ್ಢಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಹೋತಿ, ಏಕಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅನ್ತಮಸೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಉಪಡ್ಢಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಸಚೇ ದಸ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ದಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕವೀಸತಿ ಪಟಿವೀಸೇ ಕತ್ವಾ ಏಕೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬೋ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ, ಯೇನ ಪುಗ್ಗಲಿಕೋ ಲದ್ಧೋ, ಸೋ ಸಙ್ಘತೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹೇತುಂ ಲಭತಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಉಭತೋಸಙ್ಘಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಿತತ್ತಾ, ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಇಧ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘತೋ ಪಾಪುಣಕೋಟ್ಠಾಸೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಏಕಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸಸಮೋ ಏಕೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಹೋತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ನ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಗಣೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿಸುಂ ನ ಲಭತಿ, ಪಾಪುಣಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ಏಕಮೇವ ಲಭತಿ ¶ . ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಏಕೋ ಪುಗ್ಗಲಪಟಿವೀಸೋ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ನ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಪುಗ್ಗಲಗಣನಾಯ ಏವ ವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪುಗ್ಗಲಚೇತಿಯಪರಾಮಸನಂ ಅನನ್ತರನಯಸದಿಸಮೇವ, ಯಥಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ನಯೋ ನೀತೋ, ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾಪಿ ನೇತಬ್ಬೋ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ ¶ , ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪನ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ, ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪನ ಲಬ್ಭತಿಯೇವ.

ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಯೇ ತತ್ಥ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾ, ತೇಸಂ ಬಹಿ ಸೀಮಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ. ಸಚೇ ಪನ ಬಹಿಉಪಚಾರಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ ‘‘ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ವುಟ್ಠವಸ್ಸಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮ್ಪತ್ತಾನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಅಥ ‘‘ಅಸುಕವಿಹಾರೇ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತತ್ಥ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಾನಂಯೇವ ಯಾವ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏವಂ ವದತಿ, ತತ್ರ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ.

ಆದಿಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ಆದಿಸಿತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ಕಥಂ? ಭಿಕ್ಖೂ ಅಜ್ಜತನಾಯ ¶ ವಾ ಸ್ವಾತನಾಯ ವಾ ಯಾಗುಯಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ತೇ ಘರೇ ಯಾಗುಂ ಪಾಯೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಯೇಹಿ ಮಯ್ಹಂ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತೇಸಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಯೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತೇಹಿ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತೇಸಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಭತ್ತಖಜ್ಜಕಾದೀಹಿ ನಿಮನ್ತಿತೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ‘‘ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ, ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ದೇತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪಕಥಾ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ. ಇತಿ ಇಮಾಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಮಾತಿಕಾಪದಾನಂ ವಸೇನ ಯಂ ಅಕಾಲಚೀವರಲಕ್ಖಣೇನ ಪಟಿಲದ್ಧಂ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನಾತಿ ಇಚ್ಛಮಾನೇನ. ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸೀಘಂ ಅನ್ತೋದಸಾಹೇಯೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ. ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರೀತಿ ನೋ ಚೇ ಪಾರಿಪೂರೀ ಭವೇಯ್ಯ, ಯತ್ತಕೇನ ಕರಿಯಮಾನಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಚೀವರಂ ಪಹೋತಿ, ತಂ ಚೀವರಂ ತತ್ತಕಂ ನ ಭವೇಯ್ಯ, ಊನಕಂ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯಾತಿ ‘‘ಅಸುಕದಿವಸಂ ನಾಮ ಸಙ್ಘೋ ಚೀವರಾನಿ ಲಭಿಸ್ಸತಿ, ತತೋ ಮೇ ಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿಇಮಿನಾ ¶ ನಯೇನ ಸಙ್ಘಗಣಞಾತಿಮಿತ್ತೇಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರಟ್ಠಾನತೋ, ‘‘ಪಂಸುಕೂಲಂ ವಾ ಲಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಇಮಿನಾ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇನ ಚೀವರಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಿಜ್ಜಮಾನಾಯ ಚೀವರಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಮಾಸಪರಮತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯದಿ ಪನಸ್ಸ ಮೂಲಚೀವರಂ ಸಣ್ಹಂ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಥೂಲಂ ಹೋತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಯೋಜೇತುಂ, ರತ್ತಿಯೋ ಚ ಸೇಸಾ ಹೋನ್ತಿ, ನ ತಾವ ಮಾಸೋ ಪೂರತಿ, ನ ಅಕಾಮಾ ಚೀವರಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಂ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಏವ ಕಾಲಬ್ಭನ್ತರೇ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನ ಲಭತಿ, ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಮ್ಪಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ. ಅಥ ಮೂಲಚೀವರಂ ¶ ಥೂಲಂ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಸಣ್ಹಂ, ಮೂಲಚೀವರಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಮೇವ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇತಬ್ಬಂ, ತಂ ಪುನ ಮಾಸಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಯಾವ ನ ಲಚ್ಛತಿ, ತಾವ ಅಞ್ಞಂ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇತುಂ ಲಬ್ಭತಿ. ಇಮಸ್ಸ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಮಾಸಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೦೦) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾಸಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ

ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಇತೋ ಪರಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಠಮಕಥಿನೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವ. ಕೇವಲಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋ, ಇಧ ಮಾಸಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಅಕಾಲಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪುರಾಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯಾತಿ ನ ಞಾತಿಕಾಯ, ಮಾತಿತೋ ವಾ ಪಿತಿತೋ ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಂ ಯುಗಂ, ತಾವ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ¶ ಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ ವಿಯ ಸುದ್ಧಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ವಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ಪುರಾಣಚೀವರನ್ತಿ ರಜಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಂ ಕತ್ವಾ ಏಕವಾರಮ್ಪಿ ನಿವತ್ಥಂ ವಾ ಪಾರುತಂ ವಾ, ಯಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಪರಿಭೋಗಸೀಸೇನ ಅಂಸೇ ವಾ ಮತ್ಥಕೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಗತೋ ಹೋತಿ, ಉಸ್ಸೀಸಕಂ ವಾ ಕತ್ವಾ ನಿಪನ್ನೋ, ಏತಮ್ಪಿ ಪುರಾಣಚೀವರಮೇವ. ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಸಚೇ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿವಾಚಾಯ ವದತಿ, ಕಾಯವಿಕಾರಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಹತ್ಥೇ ದೇತಿ, ಪಾದಮೂಲೇ ವಾ ಠಪೇತಿ, ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಓಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಉಪರಿ ವಾ ಖಿಪತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ¶ ಹತ್ಥೇ ಪೇಸೇತಿ, ತಾಯ ಧೋತಂ, ಧೋವಾಪಿತಮೇವ ಹೋತಿ, ರಜಾಪನಾಕೋಟಾಪನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ವಾ ಹತ್ಥೇ ಧೋವನತ್ಥಾಯ ದೇತಿ, ಸಾ ಸಚೇ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಧೋವತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಹತ್ಥೇ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಚೇ ಲಿಙ್ಗೇ ಪರಿವತ್ತೇ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಧೋವತಿ, ದಹರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಸೋಪಿ ಲಿಙ್ಗೇ ಪರಿವತ್ತೇ ಧೋವತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ, ರಜಾಪನಾಕೋಟಾಪನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಾಣಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಧೋವಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೦೫) ಇಮಿನಾ ಪನೇತ್ಥ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಪುರಾಣಚೀವರಧೋವಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿಆದಿಕಾಯ ಆಣತ್ತಿಯಾ, ಏವಂ ಆಣತ್ತಾಯ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉದ್ಧನಸಜ್ಜನಾದೀಸು ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಧೋವಿತ್ವಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತಂ ಪನ ರತ್ತಮತ್ತಂ ಆಕೋಟಿತಮತ್ತಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಧೋವನಾದೀನಿ ತೀಣಿಪಿ ದ್ವೇ ವಾ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕೇನ ವತ್ಥುನಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇತರೇಹಿ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಸಬ್ಬಾನಿಪಿ ಕರೋತಿ, ಧೋವನಪಚ್ಚಯಾವ ಆಪತ್ತಿ. ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವದತೋ ಪನ ಏಕವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ದ್ವೇ ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘವಸೇನ ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಧೋವಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಂ ನಿಸೀದನಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ವಾ ಧೋವಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋಪಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸಾಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ. ಇತೋ ಪರಂ ಪನ ಏವರೂಪೇಸು ಠಾನೇಸು ‘‘ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ವಕ್ಖಾಮ, ಸಚೇ ಞಾತಿಕಾಯ ಸಹಾಯಾ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿ ಅವುತ್ತಾ ವಾ ಧೋವತಿ, ಅಪರಿಭುತ್ತಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಧೋವತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರಿಯೋ ವಾ ಧೋವನ್ತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ. ಪುರಾಣಚೀವರತಾ, ಉಪಚಾರೇ ಠತ್ವಾ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಣಾಪನಂ, ತಸ್ಸಾ ಧೋವನಾದೀನಿ ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪುರಾಣಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯಾತಿಇದಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಇತೋ ಪರಂ ಕತ್ಥಚಿ ನ ವಿಚಾರಯಿಸ್ಸಾಮ. ಚೀವರನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ¶ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬೇಸು ಚೀವರಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ಯತ್ಥ ಪನ ವಿಸೇಸೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ವಕ್ಖಾಮ. ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿಏತ್ಥ ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಹತ್ಥೇ ದೇತು, ಪಾದಮೂಲೇ ವಾ ಠಪೇತು, ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ವತ್ಥೇಸು ಖಿಪಿಯಮಾನೇಸು ಉಪಚಾರಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾಪಿ ಉಪರಿ ವಾ ಖಿಪತು, ಸಚೇ ಸಾದಿಯತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಪೇಸಿತಂ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ‘‘ಪಂಸುಕೂಲಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಸಙ್ಕಾರಕೂಟಾದೀಸು ಠಪಿತಮ್ಪಿ ಪಂಸುಕೂಲಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾತಿ ಯಂ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಹರೀಟಕಕ್ಖಣ್ಡಮ್ಪಿ ದತ್ವಾ ವಾ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ವಾ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಅನ್ತಮಸೋ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಟಪರಿಸ್ಸಾವನಮ್ಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ರ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ¶ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೧೨) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ರಾಜಗಹೇ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಹತ್ಥಪ್ಪಸಾರಣಾದಿಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಞಾತಿಕಾಯ ಚ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹೇ, ತಾವಕಾಲಿಕೇ, ಪತ್ತತ್ಥವಿಕಾದಿಮ್ಹಿ ಚ ಅನಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಪರಿಕ್ಖಾರೇ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರೀನಂ ಹತ್ಥತೋ ಗಹಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಪಾರಿವತ್ತಕಾಭಾವೋ, ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಗಹಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸೇಸಂ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಗಹಪತಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಪಬ್ಬಜಿತಮನುಸ್ಸಂ. ಗಹಪತಾನಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಅಪಬ್ಬಜಿತಿತ್ಥಿಂ, ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬೇಸು ಗಹಪತಿಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ಯಾಚೇಯ್ಯ ವಾ ಯಾಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ಯೋ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ಹೋತಿ ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ತಂ ಸಮಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಕಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮಯೇ ವಾ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ತಸ್ಸೇವತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ¶ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ತಞ್ಚೇತಿ ತಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಂ ವಾ ನಟ್ಠಚೀವರಂ ವಾ. ಅಭಿಹಟ್ಠುನ್ತಿ ಅಭೀತಿ ಉಪಸಗ್ಗೋ, ಹರಿತುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ಗಣ್ಹಿತುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಇಚ್ಛಾಪೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಛಂ ರುಚಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ‘‘ಯಾವತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ, ತಾವತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ನಿಮನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಯಥಾ ವಾ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ದಟ್ಠು ಖೇಮತೋ’’ತಿ (ಸು. ನಿ. ೪೨೬, ೧೧೦೪; ಚೂಳನಿ. ಜತುಕಣ್ಣೀಮಾಣವಪುಚ್ಛಾನಿದ್ದೇಸ ೬೭) ಏತ್ಥ ದಿಸ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ‘‘ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಉಪನೇತ್ವಾ ಪುರತೋ ಠಪೇನ್ತೋ ಕಾಯೇನ ವಾ, ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ದುಸ್ಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರತೋ ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛಥ, ತತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ವಾಚಾಯ ವಾ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ನಿಮನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮನ್ತಿ ಸಅನ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ಪರಮಂ ಅಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸಾತಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ, ನಿವಾಸನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಾರುಪನಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ತತೋ ಅಭಿಹಟಚೀವರತೋ ಏತ್ತಕಂ ಚೀವರಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ತತೋ ಪರಂ.

ತತ್ರಾಯಂ ¶ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಯಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಸ ತೀಣಿ ನಟ್ಠಾನಿ, ತೇನ ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಏಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಸಭಾಗಟ್ಠಾನತೋ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ. ಯಸ್ಸ ದ್ವೇ ನಟ್ಠಾನಿ, ತೇನ ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಪಕತಿಯಾವ ಸನ್ತರುತ್ತರೇನ ಚರತಿ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಏವಂ ಏಕಂ ಸಾದಿಯನ್ತೇನೇವ ಸಮೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ಯಸ್ಸ ತೀಸು ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೀಸು ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ. ಯಸ್ಸ ಏಕಂಯೇವ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ನಟ್ಠಂ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನ ಪಞ್ಚಸು ನಟ್ಠೇಸು ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಚತೂಸು ನಟ್ಠೇಸು ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ತೀಸು ನಟ್ಠೇಸು ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ದ್ವೀಸು ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ. ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಹಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮತಾಯ ಠಾತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಉತ್ತರಿ ವಿಞ್ಞಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಕಂ ತತುತ್ತರಿ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಬಹುಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ದ್ವೇ ಚೀವರಾನಿ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸೇಸಕಂ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಸೇಸಕಂ ತುಯ್ಹಂಯೇವ ಹೋತೂ’’ತಿ ವುತ್ತಸ್ಸ, ನ ಅಚ್ಛಿನ್ನನಟ್ಠಕಾರಣಾ ದಿನ್ನಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ವುತ್ತನಯೇನ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತತುತ್ತರಿತಾ ¶ , ಅಚ್ಛಿನ್ನಾದಿಕಾರಣತಾ ¶ , ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪನೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಪದಿಸಿತ್ವಾ. ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನನ್ತಿ ಹಿರಞ್ಞಾದಿಕಂ ಚೀವರಮೂಲಂ. ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತೀತಿ ಸಜ್ಜಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಂಹರಿತ್ವಾ ಠಪಿತಂ. ಚೇತಾಪೇತ್ವಾತಿ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ, ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಕಿಣಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ವೋಹಾರವಚನಮೇತಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ¶ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ರ ಚೇ ಸೋತಿ ಯತ್ರ ಸೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ, ತತ್ರ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಚೇತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಯಥಾ ಪನ ತಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಸಾಧು ವತಾತಿಆದಿಮಾಹ. ತತ್ಥ ಸಾಧೂತಿ ಆಯಾಚನೇ ನಿಪಾತೋ. ವತಾತಿ ಪರಿವಿತಕ್ಕೇ. ಮನ್ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ನಿದ್ದಿಸತಿ. ಆಯಸ್ಮಾತಿ ಪರಂ ಆಲಪತಿ. ಏವರೂಪಂ ವಾ ಏವರೂಪಂ ವಾತಿ ಆಯತಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ. ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಸುನ್ದರಕಾಮತಂ ವಿಸಿಟ್ಠಕಾಮತಂ ಚಿತ್ತೇನ ಗಹೇತ್ವಾ, ತಸ್ಸ ‘‘ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಚೇ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಸಚೇ ಪನ ಏವರೂಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಯೋ ಪಠಮಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತತೋ ಮೂಲಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಸುನ್ದರತರಂ ಚೇತಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತಂ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೯) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಮಹಗ್ಘಂ ಚೇತಾಪೇತುಕಾಮಂ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ವಾ, ಏತೇನೇವ ಮೂಲೇನ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಏವರೂಪಂ ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ವುತ್ತನಯೇನ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚೀವರೇ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ, ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಪುರಿಮಸ್ಸ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಸದಿಸಂ, ಕೇವಲಂ ತತ್ಥ ಏಕಸ್ಸ ಪೀಳಾ ಕತಾ, ಇಧ ದ್ವಿನ್ನಂ, ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವ. ಯಥಾ ಚ ದ್ವಿನ್ನಂ, ಏವಂ ಬಹೂನಂ ಪೀಳಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋಪಿ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನೇ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ ¶ , ಚೀವರಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ¶ ಅಞ್ಞಾತಕೇ ಗಹಪತಿಕೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೩೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ವಚನಭೇದೋ ಞಾತಬ್ಬೋತಿ.

ದುತಿಯಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋತಿ ರಾಜತೋ ಭೋಗ್ಗಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ, ‘‘ರಾಜಭೋಗೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ರಾಜತೋ ಭೋಗೋ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನನ್ತಿ ಹಿರಞ್ಞಾದಿಕಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ. ಪಹಿಣೇಯ್ಯಾತಿ ಪೇಸೇಯ್ಯ. ಇಮಿನಾತಿಆದಿ ಆಗಮನಸುದ್ಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ. ಸಚೇ ಹಿ ‘‘ಇದಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೇಹೀ’’ತಿ ಪೇಸೇಯ್ಯ, ಆಗಮನಸ್ಸ ಅಸುದ್ಧತ್ತಾ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋಪಿ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ ನ ಭವೇಯ್ಯ. ಆಭತನ್ತಿ ಆನೀತಂ. ನ ಖೋ ಮಯನ್ತಿಆದಿ ಇದಂ ಕಪ್ಪಿಯವಸೇನ ಆಭತಮ್ಪಿ ಚೀವರಮೂಲಂ ಈದಿಸೇನ ದೂತವಚನೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ. ಸುವಣ್ಣಂ ರಜತಂ ಕಹಾಪಣೋ ಮಾಸಕೋತಿ ಇಮಾನಿ ಹಿ ಚತ್ತಾರಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥೂನಿ, ಮುತ್ತಾ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸಙ್ಖೋ ಸಿಲಾ ಪವಾಳಂ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ ಮಸಾರಗಲ್ಲಂ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ದಾಸಿದಾಸಖೇತ್ತವತ್ಥುಪುಪ್ಫಾರಾಮಫಲಾರಾಮಾದಯೋತಿ ಇಮಾನಿ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥೂನಿ ಚ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಚೇತಿಯಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಾನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಸಾದಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ.

ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಾತಿ ಇದಂ ಪನ ಅತ್ತಾನಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಆಭತತ್ತಾ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ. ಕಾಲೇನಾತಿ ಯುತ್ತಪತ್ತಕಾಲೇನ, ಯದಾ ನೋ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತದಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ. ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋತಿಇದಂ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ ಕಪ್ಪಿಯವಚನೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಂ. ಸಚೇ ಪನ ದೂತೋ ‘‘ಕೋ ಇಮಂ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಕಸ್ಸ ದೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ವದತಿ, ನ ನಿದ್ದಿಸಿತಬ್ಬೋ. ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾತಿಇದಂ ಸಾರುಪ್ಪತಾಯ ವುತ್ತಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಯೋ ಕೋಚಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ¶ ವಟ್ಟತಿ. ಏಸೋ ಖೋ, ಆವುಸೋತಿಇದಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯವಚನದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ, ಏವಮೇವ ಹಿ ¶ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ‘‘ಏತಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿಆದಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾತಿ ಆಣತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಯಥಾ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ಚೀವರಂ ದಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ವುತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ದೂತೇನ ಹಿ ಏವಂ ಆರೋಚಿತೇಯೇವ ತಂ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನೇವ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ದತ್ವಾ ಗತಮತ್ತಕಾರಣೇನ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಅಯಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ ಸಮ್ಮುಖಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ದೂತೋ ಚ ಸಮ್ಮುಖಾ ಏವ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಚೇತಾಪನ್ನಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಥೇರಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಕಿಣಿತ್ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ಏವಂ ‘‘ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ’’ತಿ ಅವುತ್ತೇಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ದೂತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋವ ‘‘ಅಹಂ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ದಸ್ಸಾಮಿ, ತುಮ್ಹೇ ಚೀವರಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವತ್ವಾ ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಆರೋಚಾಪೇತಿ, ಏವಂ ಸತಿ ಇತರಮ್ಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ದೇಸನಾಮತ್ತಮೇವ ¶ ಚೇತಂ ‘‘ದೂತೇನಾ’’ತಿ. ಯೋಪಿ ಅತ್ತನಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಇದಮೇವ ಲಕ್ಖಣಂ. ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾತಿ ಚೋದನಾಲಕ್ಖಣನಿದಸ್ಸನಮೇತಂ. ಸಚೇ ಹಿ ವಾಚಾಯ ಚೋದೇತಿ, ಇದಂ ವಾ ವಚನಂ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಭಾಸಾಯ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ, ಆಹರ ಮೇ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪನ ವತ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯಾತಿ ಏವಂ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನೋ ಪಟಿಲಾಭವಸೇನ ಸಾಧೇಯ್ಯ. ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲನ್ತಿ ಏತಂ ಸುನ್ದರಂ.

ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮನ್ತಿ ಭಾವನಪುಂಸಕವಚನಮೇತಂ. ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಞ್ಹಿ ತೇನ ಚೀವರಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಠಾತಬ್ಬಂ, ನ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಧಮ್ಮೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ಕಿಂಕಾರಣಾ ಆಗತೋಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಜಾನಾಹಿ, ಆವುಸೋ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನಿಸಜ್ಜಾದೀನಿ ಕರೋತಿ, ಠಾನಂ ಭಞ್ಜತಿ, ಆಗತಕಾರಣಂ ವಿನಾಸೇತಿ, ಇದಂ ಕಾಯೇನ ಚೋದನಾಯ ಲಕ್ಖಣದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ಚೋದನಾನಂ ಛನ್ನಞ್ಚ ಠಾನಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಚೋದನಾಯ ದಿಗುಣಂ ಠಾನಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ಚೋದೇತಿಯೇವ, ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ಛ ಚೋದನಾಯೋ ಲಬ್ಭನ್ತಿ. ಸಚೇ ತಿಟ್ಠತಿಯೇವ, ನ ಚೋದೇತಿ, ದ್ವಾದಸ ಠಾನಾನಿ ಲಬ್ಭನ್ತಿ. ಸಚೇ ಉಭಯಂ ಕರೋತಿ, ಏಕಾಯ ಚೋದನಾಯ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ ಹಾಪೇತಬ್ಬಾನಿ. ತತ್ಥ ಯೋ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಕಿಂಯೇವ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ವದತಿ, ತಥಾ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದ್ವಾದಸಕ್ಖತ್ತುಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸಕಿಂಯೇವ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ತತ್ರ ತತ್ರ ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸೋಪಿ ಸಬ್ಬಚೋದನಾಯೋ ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನಾನಿ ಚ ಭಞ್ಜತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ¶ ನಾನಾದಿವಸೇಸು ಏವಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಯೇ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇ ದಾಯಕೋ ಸಯಮೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ ತೇ ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯೋ ಪನ ಉಭೋಹಿ ಪಿ ಅನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಮುಖವೇವಟಿಕಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಚ ಪರಮ್ಮುಖಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಚ, ಸೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ಇಧ ದಸಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ.

ತತೋ ¶ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ವುತ್ತಚೋದನಾಠಾನಪರಿಮಾಣತೋ ಉತ್ತರಿ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಾಮಮಾನಸ್ಸ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚೀವರಂ ಅತಿರೇಕತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾಯ ಅತಿರೇಕಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾನೇನ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೩೯) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಯತಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತನ್ತಿ ಯತೋ ರಾಜತೋ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗತೋ ವಾ ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆನೀತಂ, ‘‘ಯತ್ವಸ್ಸಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಅಯಮೇವ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕಂ, ಸಮೀಪತ್ಥೇ ಹಿ ಇದಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ. ನ ತಂ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಂ ಅನುಭೋತೀತಿ ತಂ ಚೇತಾಪನ್ನಂ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ನಿಪ್ಫಾದೇತಿ. ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕನ್ತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ಧನಂ ಪಾಪುಣನ್ತು. ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ¶ ವಿನಸ್ಸಾತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಸನ್ತಕಂ ಮಾ ವಿನಸ್ಸತು. ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಅನುಧಮ್ಮತಾ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಂ ಅನುಗತಾ, ವತ್ತಧಮ್ಮತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಅಕರೋನ್ತೋ ವತ್ತಭೇದೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ‘‘ಅಜ್ಜುಣ್ಹೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇಹೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೩೭) ವುಚ್ಚಮಾನೋ ನಾಗಮೇಸಿ, ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕೇಸು ಚೋದನಾಠಾನೇಸು ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಚೋದನಾಯ ಲದ್ಧೇ, ಸಾಮಿಕೇಹಿ ಚೋದೇತ್ವಾ ದಿನ್ನೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಭಾವೋ, ದೂತೇನ ಅಪ್ಪಿತತಾ, ತತುತ್ತರಿವಾಯಾಮೋ, ತೇನ ವಾಯಾಮೇನ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಚತುತ್ಥಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಚೀವರವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

೨. ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೋ

೧. ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕನ್ತಿ ಏಕೇನಾಪಿ ಕೋಸಿಯಂಸುನಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಸ್ಸ ಕರಣಟ್ಠಾನೇ ¶ ವಾತವೇಗೇನ ನಿಪಾತಿತೇನಾಪಿ ಮಿಸ್ಸೀಕತಂ. ಸನ್ಥತನ್ತಿ ಸಮೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಕೋಸಿಯಂಸೂನಿ ಉಪರೂಪರಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕಞ್ಜಿಯಾದೀಹಿ ಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬತಾಲಕ್ಖಣಂ. ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಕರಣಕಾರಾಪನಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೪೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಇಮಸ್ಸೇವ ವಚನಸ್ಸ ಅನುಸಾರೇನ ಇತೋ ಪರಂ ಸಬ್ಬಸನ್ಥತಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಸಕ್ಕಾ ಹಿ ಏತ್ತಾವತಾ ಜಾನಿತುನ್ತಿ ನ ತಂ ಇತೋ ಪರಂ ದಸ್ಸಯಿಸ್ಸಾಮ.

ಆಳವಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಕಾರಾಪನವಸೇನ ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅತ್ತನಾ ವಿಪ್ಪಕತಪಅಯೋಸಾಪನನಯೇನ ಚತುಕ್ಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರಣಕಾರಾಪನೇಸು ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ವಿತಾನಾದಿಕರಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಭಾವೋ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ಕರಣಕಾರಾಪನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋ ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವಾತಿ.

ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಸುದ್ಧಕಾಳಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನನ್ತಿ ಸುದ್ಧಾನಂ ಕಾಳಕಾನಂ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅಮಿಸ್ಸೀಕತಾನಂ. ವೇಸಾಲಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ತಾದಿಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಸುದ್ಧಕಾಳಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ¶ ದ್ವೇ ಭಾಗಾತಿ ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ. ಆದಾತಬ್ಬಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಗೋಚರಿಯಾನನ್ತಿ ಕಪಿಲವಣ್ಣಾನಂ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಯತ್ತಕೇಹಿ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತೇಸು ತುಲಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಕಾಳಕಾನಂ ಗಹೇತಬ್ಬಾ, ಏಕೋ ಓದಾತಾನಂ, ಏಕೋ ಗೋಚರಿಯಾನಂ. ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಳಕಲೋಮಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಭಾವೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಊನಕಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ತಾದಿಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ. ಇಮಾನಿ ಪನ ತೀಣಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಾನಿಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ.

ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಛಬ್ಬಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಓರೇನ ಚೇ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಓರಿಮಭಾಗೇ, ಅನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ಥತಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಛಬ್ಬಸ್ಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಞ್ಞಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುವಸ್ಸಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾ ಯೇನ ಲದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಯಾವ ರೋಗೋ ನ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ವೂಪಸನ್ತೋ ವಾ ಪುನ ಕುಪ್ಪತಿ, ತಾವ ಗತಗತಟ್ಠಾನೇ ಅನುವಸ್ಸಮ್ಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕಾರೇತುಂ, ಕತಞ್ಚ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಸೇಸಂ ಪಠಮಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಛಬ್ಬಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಪುರಾಣಸನ್ಥತಂ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಸಕಿಮ್ಪಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ಹೋತಿ ನಿಪನ್ನೋ ವಾ. ಸಮನ್ತಾತಿ ಏಕಪಸ್ಸತೋ ವಟ್ಟಂ ವಾ ಚತುರಸ್ಸಂ ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಿತಟ್ಠಾನಂ ಯಥಾ ¶ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಸನ್ಥರನ್ತೇನ ಪನ ಏಕದೇಸೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ವಿಜಟೇತ್ವಾ ವಾ ಮಿಸ್ಸಕಂ ಕತ್ವಾ ಸನ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಥಿರತರಂ ಹೋತಿ. ಅನಾದಾ ಚೇತಿ ಸತಿ ಪುರಾಣಸನ್ಥತೇ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ. ಅಸತಿ ಪನ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕಾರೇತುಂ, ಕತಞ್ಚ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ಥತವಿಸ್ಸಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ತತಿಯಸದಿಸಮೇವಾತಿ.

ನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅದ್ಧಾನಸಙ್ಖಾತಂ ದೀಘಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಞ್ಚೇತಂ ವತ್ಥುಮತ್ತದೀಪನಮೇವ, ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪನ ಧಮ್ಮೇನ ಲಭಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ. ತಿಯೋಜನಪರಮನ್ತಿ ಗಹಿತಟ್ಠಾನತೋ ತಿಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಂ ದೇಸಂ. ಸಹತ್ಥಾತಿ ಸಹತ್ಥೇನ, ಅತ್ತನಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಸನ್ತೇ ಹಾರಕೇತಿ ¶ ಅಸನ್ತೇಯೇವ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಹಾರಕೇ. ಸಚೇ ಪನ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಗಾಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅತ್ತನಾ ಪನ ಅನ್ತಮಸೋ ವಾತಾಬಾಧಪ್ಪಟಿಕಾರತ್ಥಂ ಸುತ್ತಕೇನ ಅಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾನಿಪಿ ಆದಾಯ ತಿಯೋಜನಂ ಏಕಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದಾತಿಕ್ಕಮೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕತಿಯೋಜನೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಿಯೋಜನಂ ಹರಣಪಚ್ಚಾಹರಣೇ, ವಾಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ತತೋ ಪರಂ ಹರಣೇ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಾ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ವಾ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಹರಣೇ, ಅಞ್ಞಂ ಹರಾಪನೇ, ಅನ್ತಮಸೋ ಸುತ್ತಕೇನಪಿ ಬದ್ಧಕತಭಣ್ಡಹರಣೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಅಕತಭಣ್ಡತಾ, ಪಠಮಪ್ಪಟಿಲಾಭೋ, ಅತ್ತನಾ ಆದಾಯ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಯಾನೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮನಂ, ಆಹರಣಪಚ್ಚಾಹರಣಂ, ಅವಾಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ ¶ , ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಕ್ಕೇಸು ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಪುರಾಣಚೀವರಧೋವಾಪನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬೋಪಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಜಾತರೂಪಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಜಾತರೂಪರಜತನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣಞ್ಚೇವ ರೂಪಿಯಞ್ಚ, ಅಪಿಚ ಕಹಾಪಣೋ ಲೋಹಮಾಸಕದಾರುಮಾಸಕಜತುಮಾಸಕಾದಯೋಪಿ ಯೇ ವೋಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಇಧ ರಜತನ್ತ್ವೇವ ವುತ್ತಾ. ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ವಾ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಠಿತಂ ವಾ ನಿಪ್ಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ. ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ತದೇವ ಅಞ್ಞೇನ ಗಾಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ. ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇದಂ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಹೋತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ, ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಮಮ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ, ತಂ ತುಯ್ಹಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಠಿತಂ ವಾ ಕೇವಲಂ ವಾಚಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ‘‘ತುಯ್ಹ’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಯೋ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತೇನ ಅಧಿವಾಸೇಯ್ಯ, ಅಯಂ ‘‘ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಚಿತ್ತೇನ ಸಾದಿಯತಿ, ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ‘‘ನಯಿದಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ನಯಿದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ನ ಸಾದಿಯತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಉಗ್ಗಹಣಾದೀಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ¶ ಅಘನಬದ್ಧೇಸು ವತ್ಥೂಸು ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ತಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ರೂಪಿಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿಂ, ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇಮಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೮೪) ಏವಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಯೇವ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ತತ್ಥ ಕೋಚಿ ಗಹಟ್ಠೋ ಆಗಚ್ಛತಿ ¶ , ‘‘ಇದಂ ಜಾನಾಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ‘‘ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ಆಹರಿಯ್ಯತೂ’’ತಿ ಭಣನ್ತೇ ಪನ ‘‘ಇದಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಪ್ಪನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಸೋ ಆಹರತಿ, ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಸ್ಸ ಪನ ಯಂ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತಂ ಅಞ್ಞೇನ ಲಭಿತ್ವಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಮ್ಪಿ ಅನ್ತಮಸೋ ತತೋ ನಿಬ್ಬತ್ತರುಕ್ಖಚ್ಛಾಯಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹರಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ‘‘ಇಮಂ ಛಟ್ಟೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬೋ. ನೋ ಚೇ ಛಟ್ಟೇತಿ, ಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೋ ಭಿಕ್ಖು ರೂಪಿಯಛಟ್ಟಕೋ ಸಮ್ಮನ್ನಿತಬ್ಬೋ. ತೇನ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾವ ಗೂಥಂ ವಿಯ ಛಟ್ಟೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ರೂಪಿಯಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅರೂಪಿಯೇ ರೂಪಿಯಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಮುತ್ತಾಮಣಿಆದಿಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದನಯೇನ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಜಾತರೂಪರಜತಭಾವೋ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಗಹಣಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರಭಾವೋತಿ ¶ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಸು ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ ಗಹಣೇನ ಆಪಜ್ಜನತೋ, ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯಂ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ಅಕರಣತೋ, ಸೇಸಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಜಾತರೂಪಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕನ್ತಿ ಕತಾದಿವಸೇನ ಅನೇಕವಿಧಂ. ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರನ್ತಿ ಜಾತರೂಪರಜತಪರಿವತ್ತನಂ. ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಹಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುದುಕ್ಕಟವತ್ಥೂನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ವಾರಿತಂ, ಇಮಿನಾ ಪರಿವತ್ತನಂ. ತಸ್ಮಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುನಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂನಿ, ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನಾ ಚ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುನಾ ಪನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ ವಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ವಾ, ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂಹಿ ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಪುರಿಮನಯಾನುಸಾರೇನೇವ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ನಿಸ್ಸಟ್ಠವತ್ಥುಸ್ಮಿಞ್ಚ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ತಸ್ಸ ವಾ ಧನಸ್ಸ ವಾ ರೂಪಿಯಭಾವೋ ಚೇವ, ಪರಿವತ್ತನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ¶ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಕಿರಿಯಂ, ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕನ್ತಿ ಚೀವರಾದೀನಂ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಾನಂ ವಸೇನ ಅನೇಕವಿಧಂ. ಕಯವಿಕ್ಕಯನ್ತಿ ಕಯಞ್ಚೇವ ವಿಕ್ಕಯಞ್ಚ. ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಂ ಆಹರ, ಪರಿವತ್ತೇಹಿ, ಚೇತಾಪೇಹೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಹಿ ನಯೇನ ಪರಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ದೇನ್ತೋ ವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ. ತಸ್ಮಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಯಂ ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ದತ್ವಾ ಮಾತು ಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣವಸೇನ ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ‘‘ಇಮಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಇದಂ ನಾಮ ಆಹರ ¶ ವಾ ಕರೋಹಿ ವಾ’’ತಿ ರಜನಾದಿಂ ಆಹರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಧಮಕರಣಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಭೂಮಿಸೋಧನಾದಿಞ್ಚ ನವಕಮ್ಮಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ತಂ ವತ್ಥು ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಸನ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದೇಸೇತಬ್ಬಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಕಯವಿಕ್ಕಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಇದಂ ಕಿಂ ಅಗ್ಘತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಗ್ಘಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಯಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಅನ್ತಮಸೋ ತಸ್ಸೇವ ಪುತ್ತಭಾತುಕಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇದಂ ನಾಮ ಗಹೇತ್ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಇದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅತ್ಥಿ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಲದ್ಧಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ಯೇನ ಚ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ತೇಸಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುತಾ, ಅಸಹಧಮ್ಮಿಕತಾ, ಕಯವಿಕ್ಕಯಾಪಜ್ಜನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸೇಸಂ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರೇ ವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ.

ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

೩. ಪತ್ತವಗ್ಗೋ

೧. ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪತ್ತವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತೋ ಚ ಅವಿಕಪ್ಪಿತೋ ಚ, ಸೋ ಚ ಖೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮೋಮಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಪಮಾಣಯುತ್ತೋವ, ತಸ್ಸ ಪಮಾಣಂ ‘‘ಅಡ್ಢಾಳ್ಹಕೋದನಂ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ ೬೦೨) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಅನುಪಹತಪುರಾಣಸಾಲಿತಣ್ಡುಲಾನಂ ಸುಕೋಟ್ಟಿತಪರಿಸುದ್ಧಾನಂ ದ್ವೇ ಮಗಧನಾಳಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ತೇಹಿ ತಣ್ಡುಲೇಹಿ ಅನುತ್ತಣ್ಡುಲಮಕಿಲಿನ್ನಮಪಿಣ್ಡಿಕಂ ಸುವಿಸದಂ ಕುನ್ದಮಕುಳರಾಸಿಸದಿಸಂ ಅವಸ್ಸಾವಿತೋದನಂ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿರವಸೇಸಂ ಪತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಓದನಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣೋ ನಾತಿಘನೋ ನಾತಿತನುಕೋ ಹತ್ಥಹಾರಿಯೋ ಸಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಸಙ್ಖತೋ ಮುಗ್ಗಸೂಪೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋ, ತತೋ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಅನುರೂಪಂ ಯಾವಚರಿಮಾಲೋಪಪ್ಪಹೋನಕಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಾದಿಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ಸಪ್ಪಿತೇಲತಕ್ಕರಸಕಞ್ಜಿಯಾದೀನಿ ¶ ಪನ ¶ ಗಣನೂಪಗಾನಿ ನ ಹೋನ್ತಿ. ತಾನಿ ಹಿ ಓದನಗತಿಕಾನೇವ, ನೇವ ಹಾಪೇತುಂ, ನ ವಡ್ಢೇತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಏವಮೇತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಸಚೇ ಪತ್ತಸ್ಸ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮರಾಜಿಸಮಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸುತ್ತೇನ ವಾ ಹೀರೇನ ವಾ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಹೀರಸ್ಸ ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತಂ ಫುಸತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ. ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಿಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಥೂಪೀಕತಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋಮಕೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ. ಸಚೇ ತಂ ರಾಜಿಂ ನ ಸಮ್ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅನ್ತೋಗಧಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ. ಉಕ್ಕಟ್ಠತೋ ಉಪಡ್ಢಪ್ಪಮಾಣೋ ಮಜ್ಝಿಮೋ. ಮಜ್ಝಿಮಪತ್ತತೋ ಉಪಡ್ಢಪ್ಪಮಾಣೋ ಓಮಕೋ. ತೇಸಮ್ಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇಚ್ಚೇತೇಸು ನವಸು ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಓಮಕೋಮಕೋ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಅಪತ್ತಾ, ಸೇಸಾ ಸತ್ತ ಪತ್ತಾ ಪಮಾಣಯುತ್ತಾ ನಾಮ, ಅಯಮೇತ್ಥಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೨.೫೯೮ ಆದಯೋ) ವುತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸಮಣಸಾರುಪ್ಪೇನ ಪಕ್ಕಂ ಅಯೋಪತ್ತಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತಂ ವಾ ಲಭಿತ್ವಾ ಪುರಾಣಪತ್ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋದಸಾಹೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಮೂಲತೋ ಕಾಕಣಿಕಮತ್ತಮ್ಪಿ ದಾತಬ್ಬಂ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಹೋತಿ, ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೋ ನ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಚ್ಚುದ್ಧರನ್ತೇನ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಾಧಿಟ್ಠಾನಲಕ್ಖಣಂ ಚೀವರವಗ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ವಿಕಪ್ಪನಲಕ್ಖಣಂ ಪರತೋ ವಕ್ಖಾಮ. ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಅಪತ್ತಕೋ ಭಿಕ್ಖು ದಸ ಪತ್ತೇ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ಅತ್ತನಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಏಕಂ ಪತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಪುನ ದಿವಸೇ ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞೋ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ, ಏತೇನುಪಾಯೇನ ವಸ್ಸಸತಮ್ಪಿ ¶ ಪರಿಹರಿತುಂ ಸಕ್ಕಾ. ಯೋ ಪನಸ್ಸ ಪತ್ತೋ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತೋಕಾಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಕಙ್ಗುಸಿತ್ಥನಿಕ್ಖಮನಮತ್ತೇನ ಛಿದ್ದೇನ ಛಿದ್ದೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೋ ನ ಹೋತಿ. ಪುನ ಛಿದ್ದೇ ಪಾಕತಿಕೇ ಕತೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿಜಹನಂ ತಿಚೀವರೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಅತಿರೇಕಪತ್ತಧಾರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸವಣ್ಣನಾಕ್ಕಮೋ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ.

ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಊನಾನಿ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ, ನಾಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಪೂರೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತೇನ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ, ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಅಬನ್ಧನಸ್ಸಾಪಿ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ನ ಪೂರೇನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ನತ್ಥಿತಾಯ, ತೇನಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ ಅಬನ್ಧನೋ ವಾ ಏಕಬನ್ಧನೋ ವಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ. ೬೧೩) ವುತ್ತಂ. ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನಾ’’ತಿ ¶ ಚ ವುತ್ತತ್ತಾ ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋಕಾಸೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಅಪತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಸ್ಮಿಂ ಪನ ಪತ್ತೇ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಭಟ್ಠಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಾ ಏಕಾಪಿ ರಾಜಿ ಹೋತಿ, ತಂ ¶ ತಸ್ಸಾ ರಾಜಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಯನ್ತೇ ಪತ್ತವೇಧಕೇನ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ಸುತ್ತರಜ್ಜುಕಮಕಚಿರಜ್ಜುಕಾದೀಹಿ ವಾ ತಿಪುಸುತ್ತಕೇನ ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತಂ ಬನ್ಧನಂ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಅಲಗ್ಗನತ್ಥಂ ತಿಪುಪಟ್ಟಕೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಬದ್ಧಸಿಲೇಸಾದಿನಾ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಬ್ಬಂ, ಸೋ ಚ ಪತ್ತೋ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಸುಖುಮಂ ವಾ ಛಿದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ, ಫಾಣಿತಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ ಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣೇನ ಬನ್ಧಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೇ ರಾಜಿಯೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಚತುರಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಬನ್ಧನಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನಿ. ಯಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಛಳಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ತೀಣಿ. ಯಸ್ಸ ಚತಸ್ಸೋ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ಚತ್ತಾರಿ. ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ವಾ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ದಸಙ್ಗುಲಾ, ಸೋ ಬದ್ಧೋಪಿ ಅಬದ್ಧೋಪಿ ಅಪತ್ತೋಯೇವ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಏಸ ತಾವ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ಅಯೋಪತ್ತೇ ¶ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಪಞ್ಚ ವಾ ಅತಿರೇಕಾನಿ ವಾ ಛಿದ್ದಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಚೇ ಅಯಚುಣ್ಣೇನ ವಾ ಆಣಿಯಾ ವಾ ಲೋಹಮಣ್ಡಲೇನ ವಾ ಬದ್ಧಾನಿ ಮಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಸ್ವೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ಅಞ್ಞೋ ನ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಅಥ ಪನ ಏಕಮ್ಪಿ ಛಿದ್ದಂ ಮಹನ್ತಂ ಹೋತಿ, ಲೋಹಮಣ್ಡಲೇನ ಬದ್ಧಮ್ಪಿ ಮಟ್ಠಂ ನ ಹೋತಿ, ಪತ್ತೇ ಆಮಿಸಂ ಲಗ್ಗತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಅಯಂ ಪತ್ತೋ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಪನ ಏವಂ ಪತ್ತಸಙ್ಖೇಪಗತೇ ವಾ ಅಯೋಪತ್ತೇ, ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ಸತಿ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೋ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೇನ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಏವ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ. ಯೋ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯಾತಿಏತ್ಥ ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಕತಿಯಾ ಏವ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಟ್ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಸಮ್ಮತೇನ ಪತ್ತಗ್ಗಾಹಾಪಕೇನ ಪತ್ತಸ್ಸ ವಿಜ್ಜಮಾನಗುಣಂ ವತ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಥೇರೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಥೇರಸ್ಸ ಸೋ ಪತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಅಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಚೇ ಪನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಥೇರಸ್ಸ ಪತ್ತಂ ದುತಿಯತ್ಥೇರಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಯಾವ ಸಙ್ಘನವಕಾ ಗಾಹಾಪೇತಬ್ಬೋ, ತೇನ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಪತ್ತೋ ಪನ ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋ ನಾಮ, ಸೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪದಾತಬ್ಬೋ. ತೇನಾಪಿ ಸೋ ಯಥಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಗಹಿತಪತ್ತೋ, ಏವಮೇವ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ತಂ ಜಿಗುಚ್ಛನ್ತೋ ಅದೇಸೇ ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಅಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ ವಾ, ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಸಕ್ಕೇಸು ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಆರಬ್ಭ ಬಹೂ ಪತ್ತೇ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ , ಅಬನ್ಧನೇನ ಅಬನ್ಧನಂ, ಏಕಬನ್ಧನಂ, ದುಬನ್ಧನಂ, ತಿಬನ್ಧನಂ, ಚತುಬ್ಬನ್ಧನಂ, ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ, ಏಕದ್ವಿತಿಚತುಬ್ಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ ಚೇತಾಪೇತಿ, ಏವಂ ಏಕೇಕೇನ ಪತ್ತೇನ ದಸಧಾ ದಸವಿಧಂ ಪತ್ತಂ. ಚೇತಾಪನವಸೇನ ಪನ ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸತಂ ಹೋತಿ. ನಟ್ಠಪತ್ತಸ್ಸ, ಭಿನ್ನಪತ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಚ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ, ತಸ್ಸೇವತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹತೋ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಪತ್ತಸ್ಸ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನತಾ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನೀತಿ ಪಟಿಸಾಯಿತಬ್ಬಾನಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇನ ಸಯಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಾನಂ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಾನಿ ಹಿ ಪಟಿಸಾಯಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಭೇಸಜ್ಜಾನೀತಿ ಭೇಸಜ್ಜಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ಏವಂ ಲದ್ಧವೋಹಾರಾನಿ. ಸಪ್ಪಿ ನಾಮ ಗವಾದೀನಂ ಸಪ್ಪಿ, ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಸಪ್ಪಿ. ತಥಾ ನವನೀತಂ. ತೇಲಂ ನಾಮ ತಿಲಸಾಸಪಮಧೂಕಏರಣ್ಡಕವಸಾದೀಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಂ. ಮಧು ನಾಮ ಮಕ್ಖಿಕಾಮಧುಮೇವ. ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುರಸಂ ಉಪಾದಾಯ ಪನ ಅಪಕ್ಕಾ ವಾ ಅವತ್ಥುಕಪಕ್ಕಾ ವಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಉಚ್ಛುವಿಕತಿ ‘‘ಫಾಣಿತ’’ನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ತಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ, ನ ತೇಸಂ ವತ್ಥೂನಿ. ಏತೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ವಸಾತೇಲಂ ಯಾನೇತ್ಥ ಯಾವಕಾಲಿಕವತ್ಥುಕಾನಿ, ತೇಸಂ ವತ್ಥೂನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕತಾನಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ವಸಾತೇಲಂ ಪನ ಕಾಲೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ನಿಪಕ್ಕಂ ಕಾಲೇ ಸಂಸಟ್ಠಂ ತೇಲಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಸ್ಮಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸವಸಂ ಅಞ್ಞಂ ಯಂಕಞ್ಚಿ ವಸಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಾಮಂ ಪಚಿತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತತೇಲಮ್ಪಿ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ವಟ್ಟತಿ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ಯಾವಕಾಲಿಕವತ್ಥೂನಂ ವತ್ಥುಂ ಪಚಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಸಪ್ಪಿ ವಾ ನವನೀತಂ ವಾ ಪಚಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಂ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಮ್ಪಿ ಸಾಮಿಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಖೀರಾದಿತೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚಿತ್ವಾ ಕತಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಪನ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಾನಿಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಾನಿ, ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಸನ್ನಿಧಿಂ ಕತ್ವಾ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ತದಹುಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನಾಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ¶ ಪಟ್ಠಾಯ ಪನ ತಾನಿ ಚ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಚ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ಚ ವಚನತೋ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಅಬ್ಭಞ್ಜನಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ, ಯಾವಜೀವಿಕಾನಿ ಸಾಸಪಮಧೂಕಏರಣ್ಡಕಅಟ್ಠೀನಿ ತೇಲಕರಣತ್ಥಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತದಹೇವ ಕತತೇಲಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ, ದುತಿಯದಿವಸೇ ಕತಂ ಛಾಹಂ ವಟ್ಟತಿ, ತತಿಯದಿವಸೇ ಕತಂ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಸತ್ತಮದಿವಸೇ ಕತಂ ತದಹೇವ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಯಾವ ಅರುಣಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನಾ ¶ ತಿಟ್ಠತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಅಟ್ಠಮದಿವಸೇ ಕತಂ ಅನಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ, ಅನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯತ್ತಾ ಪನ ಬಾಹಿರಪರಿಭೋಗೇನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ತೇಲತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಾಸಪಾದೀನಂ ಪನ ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತಸಪ್ಪಿಆದೀನಞ್ಚ ¶ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೀತುದಕೇನ ಕತಮಧೂಕಪುಪ್ಫಫಾಣಿತಂ ಪನ ಫಾಣಿತಗತಿಕಮೇವ, ಅಮ್ಬಫಾಣಿತಾದೀನಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಾನಿ. ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ, ತಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾಪಿ ಅರುಆದೀನಿ ವಾ ಮಕ್ಖೇತುಂ, ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪದೀಪೇ ಕಾಳವಣ್ಣೇ ವಾ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಾಯಿಕಪರಿಭೋಗಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ಪುನ ಲಭತಿ, ತಂ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ವಿಸುಂ ಠಪಿತಸಪ್ಪಿಆದೀಸು, ಏಕಭಾಜನೇ ವಾ ಅಮಿಸ್ಸಿತೇಸು ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಗಿಮ್ಹಮಾಸಾನಂ ಏಕೋ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸೋ ಸೇಸೋ. ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿವಸೋ, ತಾವ ‘‘ಕಾಲೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಪನ ‘‘ದೇಥ ಮೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರ’’ನ್ತಿಆದಿಕಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾಪಿ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಂ. ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ವತ್ತಭೇದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಯಥಾ ವಾ ತಥಾ ವಾ ‘‘ದೇಥ ಮೇ’’ತಿಆದಿವಚನೇನ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮದ್ಧಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿವಸೋ, ತಾವ ಸೂಚಿಕಮ್ಮನಿಟ್ಠಾನೇನ ¶ ಸಕಿಮ್ಪಿ ವಣ್ಣಭೇದಮತ್ತರಜನೇನ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಕರಣೇನ ಚ ಕತ್ವಾ ಪರಿದಹಿತಬ್ಬಾ. ಏತ್ತಾವತಾ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ ಪರಿಯೇಸನಕ್ಖೇತ್ತಂ ¶ , ಪಚ್ಛಿಮೋ ಅದ್ಧಮಾಸೋ ಕರಣನಿವಾಸನಕ್ಖೇತ್ತಮ್ಪಿ, ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ತಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ. ಯೋ ಚಾಯಂ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ ಅನುಞ್ಞಾತೋ, ಏತ್ಥ ಕತಪರಿಯೇಸಿತಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ತಸ್ಮಿಂ ಮಾಸೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ವಸ್ಸಂ ಉಕ್ಕಡ್ಢಿಯತಿ, ಪುನ ಮಾಸಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಪನ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸೇನ ವಾ ಅಪ್ಪಹೋನಕಭಾವೇನ ವಾ ಅಕತಾ ಹೋತಿ. ತೇ ಚ ದ್ವೇ ಮಾಸೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸನ್ತಿ ಛ ಮಾಸೇ ಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿಯತಿ, ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ಲಭತಿ, ಏವಂ ದಸ ಮಾಸಾ ಹೋನ್ತಿ. ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ತಂ ಮೂಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕಮಾಸನ್ತಿ ಏವಂ ಏಕಾದಸ ಮಾಸೇ ಪರಿಹಾರಂ ಲಭತಿ, ಇತೋ ಪರಂ ಏಕಾಹಮ್ಪಿ ನ ಲಭತಿ.

ಓರೇನ ಚೇ ಮಾಸೋ ¶ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಓರಿಮಭಾಗೇ ಯಾವ ಹೇಮನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸೋ, ತಾವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತೇಸು ಸತ್ತಸು ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯಮಾಸೇಸು ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ ಪರಿಯೇಸನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿ. ಓರೇನದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದ್ಧಮಾಸತೋ ಓರಿಮಭಾಗೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅದ್ಧಮಾಸೇ. ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಧಮ್ಮೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಮ್ಪಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಪರಿಯೇಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕಮಾಸದ್ಧಮಾಸೇಸು ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಸತಿಯಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ನಗ್ಗಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಓವಸ್ಸಾಪಯತೋ. ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾದೀಸು ಪನ ನ್ಹಾಯನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ವಾ ನಟ್ಠಚೀವರಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಅನಿವತ್ಥಂ ಚೋರಾ ಹರನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಪದಾಸು ವಾ ನಿವಾಸಯತೋ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಸಮಯೇ ಪರಿಯೇಸನತಾ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನಿ ತಾವ ಪರಿಯೇಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ ¶ . ಸಚೀವರತಾ, ಆಪದಾಭಾವೋ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಸಕಭಾವೋ, ಅಸಮಯೇ ನಿವಾಸನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ನಿವಾಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ¶ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದೀನಿ ಪಚ್ಚಾಸಿಸಮಾನೋ ಸಯಮೇವ ದತ್ವಾ. ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಾದೀನಿ ಅಕರೋನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯಾತಿಏತ್ಥ ಪನ ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ದಾ’’ತಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಸು ಯತ್ತಕಾನಿ ಆಣತ್ತಾನಿ, ತೇಸಂ ಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ, ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದತೋ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ತೇನ ತುಟ್ಠೇನ ವಾ ಕುಪಿತೇನ ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ತಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರತಾ, ಸಾಮಂ ದಿನ್ನತಾ, ಸಕಸಞ್ಞಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಕೋಧವಸೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಂ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ವೇದನಾಯ. ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖವೇದನಾಯೇವಾತಿ.

ಚೀವರಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ¶ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಛಬ್ಬಿಧಂ ಖೋಮಸುತ್ತಾದಿಂ ವಾ ತೇಸಂ ಅನುಲೋಮಂ ವಾ. ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಚೀವರತ್ಥಾಯ ಯಾಚಿತ್ವಾ. ವಾಯಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಚೀವರಂ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ವಾಯಥಾ’’ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ¶ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯೋ ತನ್ತವಾಯೋ ಚೀವರವಾಯನತ್ಥಂ ತುರಿವೇಮಸಜ್ಜನಾದಿಕೇ ಪಯೋಗೇ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬಪ್ಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಾಯಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ವಿಞ್ಞಾಪಿತಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪಿತತನ್ತವಾಯೇನ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ದೀಘತೋ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತೇ ತಿರಿಯಞ್ಚ ಹತ್ಥಮತ್ತೇ ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಇತಿ ಯಾವ ಚೀವರಂ ವಡ್ಢತಿ, ತಾವ ಇಮಿನಾ ಪಮಾಣೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವಡ್ಢನ್ತಿ. ತೇನೇವ ಪನ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ¶ , ಏವಂ ಇಧ ದುಕ್ಕಟಂ. ತೇನೇವ ವಿಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣೇನ ಕೇದಾರಬದ್ಧಂ ವಿಯ ಚೀವರಂ ಹೋತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಮಯೇ ಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತರಸ್ಮಿಂ ತಥೇವ ದುಕ್ಕಟಂ. ತತೋ ಚೇ ಊನತರಾ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛೇದೇಸು ದುಕ್ಕಟಾನೇವ. ಅಥ ಏಕನ್ತರಿಕೇನ ವಾ ಸುತ್ತೇನ ದೀಘತೋ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ತಿರಿಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ ಹೋತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ ಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತೇ, ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಸುತ್ತೇಪಿ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇ ಚ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅವಾಯಾಪಿತೇ ವಾಯಾಪಿತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಆಯೋಗಕಾಯಬನ್ಧನಅಂಸಬದ್ಧಕಪತ್ತತ್ಥವಿಕಪರಿಸ್ಸಾವನಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಚೀವರತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಸುತ್ತಂ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಾಯಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ತತ್ರ ಚೇ ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಯತ್ರ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ತನ್ತವಾಯಾ, ತತ್ರ. ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋತಿ ಚೀವರಸಾಮಿಕೇಹಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಹುತ್ವಾ ¶ . ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ಇದಾನಿ ಯೇನಾಕಾರೇನ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇದಂ ಖೋ, ಆವುಸೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಆಯತನ್ತಿ ದೀಘಂ. ವಿತ್ಥತನ್ತಿ ಪುಥುಲಂ. ಅಪ್ಪಿತನ್ತಿ ಘನಂ. ಸುವೀತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ವೀತಂ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ. ಸುಪ್ಪವಾಯಿತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಪವಾಯಿತಂ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ತನ್ತೇ ಪಸಾರಿತಂ. ಸುವಿಲೇಖಿತನ್ತಿ ಲೇಖನಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ವಿಲೇಖಿತಂ. ಸುವಿತಚ್ಛಿತನ್ತಿ ಕೋಚ್ಛೇನ ¶ ಸುಟ್ಠು ವಿತಚ್ಛಿತಂ, ಸುಟ್ಠು ನಿದ್ಧೋತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಿಣ್ಡಪಾತಮತ್ತಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಚ ನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತದಾನಮತ್ತೇನ ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಪನ ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಚೀವರಸಾಮಿಕಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಸುತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಆಯತಂ ವಾ ವಿತ್ಥತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಿತಂ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ, ಅಥ ತೇಸಂ ಪಯೋಗೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉಪನನ್ದಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನ, ಮಹಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇತುಕಾಮಂ ¶ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪಮಾಪಜ್ಜನತಾ, ಚೀವರಸ್ಸ ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಸುತ್ತವಡ್ಢನಂ, ಚೀವರಪ್ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಮಹಾಪೇಸಕಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ದಸಾಹಾನಾಗತನ್ತಿ ದಸ ಅಹಾನಿ ದಸಾಹಂ, ತೇನ ದಸಾಹೇನ ಅನಾಗತಾ ದಸಾಹಾನಾಗತಾ, ದಸಾಹೇನ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ದಸಾಹಾನಾಗತಂ, ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗವಸೇನ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮನ್ತಿ ಪಠಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ, ಇಧಾಪಿ ಪಠಮಪದಸ್ಸ ಅನುಪಯೋಗತಾ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಠಮಪ್ಪವಾರಣಾ ‘‘ದಸಾಹಾನಾಗತಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಸಚೇಪಿ ತಾನಿ ದಿವಸಾನಿ ಅಚ್ಚನ್ತಮೇವ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ‘‘ಅಚ್ಚೇಕಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಜಾನಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ¶ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ. ತೇನ ಪವಾರಣಾಮಾಸಸ್ಸ ಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಪಞ್ಚಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ನಿಧಾನಕಾಲೋ ದಸ್ಸಿತೋ ಹೋತಿ. ಕಾಮಞ್ಚೇಸ ‘‘ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾವ ಸಿದ್ಧೋ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಪನ ಅಪುಬ್ಬಂ ವಿಯ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಠಪಿತಂ. ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರನ್ತಿ ಗಮಿಕಗಿಲಾನಗಬ್ಭಿನಿಅಭಿನವುಪ್ಪನ್ನಸದ್ಧಾನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ‘‘ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ. ಸಚೇ ತಂ ಪುರೇ ಪವಾರಣಾಯ ವಿಭಜಿತಂ, ಯೇನ ಗಹಿತಂ, ತೇನ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಕರೋತಿ ಚೇ, ತಂ ಚೀವರಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಹೋತಿ. ಯಾವ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯನ್ತಿ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಯಾವ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಯಾವ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ, ತಾವ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸ್ಸ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಉಪವಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ಉಪವಸ್ಸನ್ತಿ ಉಪವಸ್ಸ, ಉಪವಸಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಿಆದೀಸು ¶ (ವಿಭ. ೫೭೦) ವಿಯ ಹೇತ್ಥ ಅನುನಾಸಿಕೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮಸ್ಸ ಚ ಪದಸ್ಸ ‘‘ತಥಾರೂಪೇಸು ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಿಹರನ್ತೋ’’ತಿಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚ ತತೋ ಪರಂ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಪರಿಯೋಸಾನಕಾಲಂ ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ…ಪೇ… ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ. ತತ್ಥ ಆರಞ್ಞಕಾನೀತಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಆರೋಪಿತೇನ ಆಚರಿಯಧನುನಾ ಗಾಮಸ್ಸ ಇನ್ದಖೀಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಞ್ಚಧನುಸತಪ್ಪಮಾಣೇ ಪದೇಸೇ ಕತಸೇನಾಸನಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ, ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಿನೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಯಂ ಗಾಮತೋ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಬೋಧಿ ವಾ ಧುವಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಯಾವ ¶ , ತಂ ತಾವ ಪಕತಿಮಗ್ಗೇನ ಮಿನೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗಂ ಕಾತುಂ, ಅಮಗ್ಗೇನ ವಾ ಮಿನೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನೀತಿ ಚೋರಾದೀನಂ ನಿವಿಟ್ಠೋಕಾಸಾದಿದಸ್ಸನೇನ ‘‘ಸಾಸಙ್ಕಾನೀ’’ತಿ ಸಮ್ಮತಾನಿ, ಏವಂ ಸಞ್ಞಾತಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಹ ಪಟಿಭಯೇನ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ಚೋರೇಹಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಹತವಿಲುತ್ತಾಕೋಟಿತಭಾವದಸ್ಸನತೋ ಸನ್ನಿಹಿತಬಲವಭಯಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಆರಞ್ಞಕಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಸಮನ್ತಾ ಸಬ್ಬದಿಸಾಭಾಗೇಸು ಅತ್ತನಾ ಅಭಿರುಚಿತೇ ಗೋಚರಗಾಮೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯ. ತಞ್ಚ ಖೋ ಸತಿಯಾ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ, ತತ್ರಾಯಂ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತಿ – ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ, ಇದಮೇಕಂ ಅಙ್ಗಂ. ಕತ್ತಿಕಮಾಸೋಯೇವ ಹೋತಿ, ಇದಂ ದುತಿಯಂ ಅಙ್ಗಂ. ಪಞ್ಚಧನುಸತಿಕಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತಿ, ಇದಂ ತತಿಯಂ ಅಙ್ಗಂ. ಊನಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ಗಾವುತತೋ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ನ ಲಭತಿ, ಯತ್ರ ಹಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಭುತ್ತವೇಲಾಯಮೇವ ಪುನ ವಿಹಾರಂ ಸಕ್ಕಾ ಆಗನ್ತುಂ, ತದೇವ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಸಾಸಙ್ಕಸಪ್ಪಟಿಭಯಮೇವ ಹೋತಿ, ಇದಂ ಚತುತ್ಥಂ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತೀತಿ. ಕೋಚಿದೇವ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಕಾರಣಂ. ತೇನ ಚೀವರೇನಾತಿ ತೇನ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಚೀವರೇನ. ವಿಪ್ಪವಾಸಾಯಾತಿ ವಿಯೋಗವಾಸಾಯ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಛಾರತ್ತತೋ ಉತ್ತರಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸೇನಾಸನೇ ಸತ್ತಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಥಾ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ ಪನ ಗಾಮಸೀಮಂ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚೀವರಪ್ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದೇತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಛಾರತ್ತಂ ವಿಪ್ಪವಸತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ¶ ಸಙ್ಘಿಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ. ಸೋ ಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತತ್ತಾ ಹತ್ಥೇ ಅನಾರುಳ್ಹೋಪಿ ಏಕೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಸಙ್ಘಸನ್ತಕೋ ಹೋತಿ. ಲಾಭನ್ತಿ ಲಭಿತಬ್ಬಂ ಚೀವರಾದಿವತ್ಥುಂ. ಪರಿಣತನ್ತಿ ‘‘ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವಚೀಭೇದೇನ ವಾ ¶ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿನ್ನಂ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಂ. ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ದೇಥಾ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತೋ ಅತ್ತನಿನ್ನಂ ಕರೇಯ್ಯ. ಸಚೇ ಪನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ಪರಿಣತಂ ಪನ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ವಾ ಗಿಹೀನಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪರಿಣಾಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪರಿಣತೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಪರಿಣತೇ ಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ, ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಪುಗ್ಗಲೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಸಙ್ಘಾದೀನಂ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ, ‘‘ಕತ್ಥ ದೇಮಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ‘‘ಯತ್ಥ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದತಿ, ತತ್ಥ ದೇಥ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೋ ಪರಿಭೋಗಂ ವಾ ಲಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘೇ ಪರಿಣತಭಾವೋ, ತಂ ಞತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮನಂ, ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

ಇತಿ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡೋ

೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ

೧. ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಸು ¶ ¶ ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇತಿ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಜಾನಿತ್ವಾ ವಚನಕ್ಖಣೇಪಿ ಜಾನನ್ತಸ್ಸೇವ ಮುಸಾವಾದಭಣನೇ. ಭಣನಞ್ಚ ನಾಮ ಇಧ ಅಭೂತಸ್ಸ ವಾ ಭೂತತಂ, ಭೂತಸ್ಸ ವಾ ಅಭೂತತಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪನಪ್ಪಯೋಗೋ, ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದಂ ವದತಿ, ತಸ್ಸ ತಂನಿಮಿತ್ತಂ ತಂಹೇತು ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅಞ್ಞೇಸು ಚ ಈದಿಸೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಹತ್ಥಕಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನನಾದಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನತ್ಥಂ ಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನತ್ಥಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನತ್ಥಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸನತ್ಥಂ ದುಕ್ಕಟಂ, ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ. ೨೨೦) ಪರಿಯಾಯೇನ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನತ್ಥಂ ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಮುಸಾ ಭಣಿತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಅಪ್ಪಟಿವಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕೇವಲಂ ಮುಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಇಧ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅನುಪಧಾರೇತ್ವಾ ಸಹಸಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಅಞ್ಞಂ ¶ ಭಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವಿಸಂವಾದನಪುರೇಕ್ಖಾರತಾ, ವಿಸಂವಾದನಚಿತ್ತೇನ ಯಮತ್ಥಂ ವತ್ತುಕಾಮೋ, ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪನಪಯೋಗೋ ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಓಮಸವಾದೇತಿ ಓವಿಜ್ಝನವಚನೇ, ಜಾತಿನಾಮಗೋತ್ತಕಮ್ಮಸಿಪ್ಪಆಬಾಧಲಿಙ್ಗಕಿಲೇಸಆಪತ್ತಿಅಕ್ಕೋಸೇಸು ಭೂತೇನ ವಾ ಅಭೂತೇನ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪನ್ನಂ ವಾ ಅನಾಪನ್ನಂ ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ¶ ವಾಚಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಯ ವಾ ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅಕ್ಕೋಸನವಚನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಓಮಸನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತೇಹಿಯೇವ ದಸಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೨೬) ನಯೇನ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸಂ ಕತ್ವಾ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಚೋರೋಸಿ ಗಣ್ಠಿಭೇದಕೋಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕಪದೇಹಿ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ, ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇಧ ಭಿಕ್ಖುನೀಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ. ಅನಕ್ಕೋಸಿತುಕಾಮಸ್ಸ ಕೇವಲಂ ದವಕಮ್ಯತಾಯ ವದತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ. ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನಂ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಂ ಅಕ್ಕೋಸತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸನಂ, ‘‘ಮಂ ಅಕ್ಕೋಸತೀ’’ತಿ ಜಾನನಾ, ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರತಾದೀನಂ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖಾತಿ.

ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುಪೇಸುಞ್ಞೇತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪೇಸುಞ್ಞೇ, ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸುತ್ವಾ ವಚನಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಯ ವಾ ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾ ಯೋ ಅಕ್ಕುದ್ಧೋ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಪಸಂಹಟೇ ತಸ್ಮಿಂ ಪೇಸುಞ್ಞಕರಣವಚನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪೇಸುಞ್ಞಉಪಸಂಹರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ವಚನೂಪಸಂಹಾರೇ ವಾ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕಅಕ್ಕೋಸೂಪಸಂಹಾರೇ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಉಪಸಂಹಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಇಧಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಟ್ಠಾನೇ ¶ ಠಿತಾ. ನ ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಯ, ನ ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಕೇವಲಂ ಪಾಪಗರಹಿತಾಯ ವದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸುತ್ವಾ ವಚನಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಉಪಸಂಹರಣಂ, ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇಸು ¶ ಅಞ್ಞತರತಾ ¶ , ತಸ್ಸ ವಿಜಾನನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪೇಸುಞ್ಞಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಸಙ್ಗೀತಿತ್ತಯಂ ಅನಾರುಳ್ಹಮ್ಪಿ ರಾಜೋವಾದತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಚತುಪರಿವತ್ತನನನ್ದೋಪನನ್ದಕುಲುಮ್ಪಸುತ್ತಮಗ್ಗಕಥಾದಿಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸಙ್ಗೀತಿತ್ತಯಮಾರುಳ್ಹಂ ತಿಪಿಟಕಧಮ್ಮಞ್ಚ ಪದಂ ಪದಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪದಾನುಪದಅನ್ವಕ್ಖರಅನುಬ್ಯಞ್ಜನೇಸು ಏಕೇಕಂ ಕೋಟ್ಠಾಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತೇಸು ಪದಾದೀಸು ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಂಕಞ್ಚಿ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಅವಸೇಸಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪದಾದಿಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮವಾಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಉದ್ದೇಸಗ್ಗಹಣೇ, ಸಜ್ಝಾಯಕರಣೇ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಉದ್ದೇಸಗ್ಗಹಣೇ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಗುಣಗನ್ಥಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಓಸಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಖಲಿತಟ್ಠಾನೇ ‘‘ಏವಂ ಭಣಾಹೀ’’ತಿ ವಚನೇ ಚ ಏಕತೋ ಭಣನ್ತಸ್ಸಾಪಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಧಮ್ಮಂ ಪದಸೋ ವಾಚನತಾ, ಏಕತೋ ಓಸಾಪನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಭೂತೇನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇನಾಪಿ. ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತನ್ತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ರತ್ತೀನಂ ಉಪರಿ. ಸಹಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವಾ ಸೇನಾಸನೇ ಪುಬ್ಬಾಪರಿಯೇನ ವಾ ಏಕಕ್ಖಣೇನ ವಾ ಏಕತೋ ¶ ನಿಪಜ್ಜನಂ. ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ವಿದಹೇಯ್ಯ ಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ತತ್ಥ ಛದನಂ ಅನಾಹಚ್ಚ ದಿಯಡ್ಢಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧೇನ ಪಾಕಾರಾದಿನಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನಮಿಚ್ಚೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಮಾ ಇಮಿನಾ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸಚೇಪಿ ಸತ್ತಭೂಮಿಕೋ ಪಾಸಾದೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ ಹೋತಿ, ಸತಗಬ್ಭಂ ವಾ ಚತುಸಾಲಂ, ಯೋ ತತ್ಥ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಾ ತಾದಿಸೇ ತೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹ ತಿಸ್ಸೋ ರತ್ತಿಯೋ ಸಯಿತ್ವಾ ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ನಿಪನ್ನೇ ಗಬ್ಭದ್ವಾರಂ ಪಿಧಾಯ ವಾ ಅಪಿಧಾಯ ವಾ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ಪಠಮನಿಪನ್ನೋ ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಪಜ್ಜನ್ತೇ ನ ವುಟ್ಠಾತಿ, ತಸ್ಸ ಉಭಿನ್ನಂ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನಪ್ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೧) ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರತೋ ವುತ್ತೋ.

ಆಳವಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ಉಪದ್ಧಚ್ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನಾದೀಸು ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಊನಕದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ ವಸನ್ತಸ್ಸ, ತತಿಯಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಪುರಾರುಣಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪುನ ವಸನ್ತಸ್ಸ, ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಸಬ್ಬಾಪರಿಚ್ಛನ್ನಾದೀಸು ವಸನ್ತಸ್ಸ, ಇತರಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನೇ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ನಿಪನ್ನೇ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥುಕಸೇನಾಸನಂ, ತತ್ಥ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹ ನಿಪಜ್ಜನಂ, ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಸೂರಿಯತ್ಥಙ್ಗಮನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಮಾತುಗಾಮೇನಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ. ದಿಸ್ಸಮಾನರೂಪಾ ಪನ ಯಕ್ಖಿಪೇತಿಯೋ ಪಣ್ಡಕೋ ಮೇಥುನವತ್ಥುಭೂತಾ ಚ ತಿರಚ್ಛಾನಿತ್ಥಿಯೋ ಇಧ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಕಾ ಹೋನ್ತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ¶ ರತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ತತ್ರ ಹಿ ಚತುತ್ಥದಿವಸೇ ಆಪತ್ತಿ, ಇಧ ಪನ ಪಠಮದಿವಸೇಪೀತಿ.

ದುತಿಯಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ¶ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹೀತಿಏತ್ಥ ಏಕೋ ಗಾಥಾಪಾದೋ ಏಕಾ ವಾಚಾತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಾಚಾಪಮಾಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಧಮ್ಮಂ ವಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಧಮ್ಮಂ ವಾ ಭಾಸೇಯ್ಯ. ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನಾತಿ ವಿನಾ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸೇನ. ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತೇನ ಪನ ಯಕ್ಖೇನ ವಾ ಪೇತೇನ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಠಿತಾಯಪಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ದುತಿಯಾನಿಯತೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ಮನುಸ್ಸೇನ ವಿನಾ ವಿಞ್ಞುಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ ಛನ್ನಂ ವಾಚಾನಂ ಉಪರಿ ಪದಾದಿವಸೇನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಪದಾದಿಗಣನಾಯ, ಬಹೂನಂ ದೇಸಯತೋ ಮಾತುಗಾಮಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಾವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಮಾತುಗಾಮೇ ಮಾತುಗಾಮಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ಯಕ್ಖಿಪೇತಿಪಣ್ಡಕಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹತಿರಚ್ಛಾನಿತ್ಥೀನಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಛಹಿ ವಾಚಾಹಿ, ತತೋ ವಾ ಓರಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ವಾ ಪುರಿಸೇ ಸತಿ, ಸಯಂ ವಾ ಉಟ್ಠಾಯ, ಪುನ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ದೇಸಯತೋ, ‘‘ದೀಘನಿಕಾಯೋ ನಾಮ ಭನ್ತೇ ಕಿಮತ್ಥಿಯೋ’’ತಿ ¶ ಏವಂ ಪನ ಪುಟ್ಠೇ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ದೀಘನಿಕಾಯಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ಮಾತುಗಾಮೇ ಸುಣನ್ತೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಛನ್ನಂ ವಾಚಾನಂ ಉಪರಿ ದೇಸನಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೋ ಮಾತುಗಾಮೋ, ಇರಿಯಾಪಥಪರಿವತ್ತಾಭಾವೋ, ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಸ್ಸಾಭಾವೋ, ಅಪಞ್ಹಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೇವ, ಕೇವಲಂ ಇಧ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ಹೋತೀತಿ.

ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮನ್ತಿ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಾನಂ ಝಾಯೀನಞ್ಚೇವ ಅರಿಯಾನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ. ಭೂತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ತನಿ ಝಾನಾದಿಧಮ್ಮೇ ಸತಿ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಆರೋಚಯತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ತೇಸಂ ಭೂತಾರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ¶ , ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ನಿಪ್ಪರಿಯಾಯೇನ ಅತ್ತನಿ ವಿಜ್ಜಮಾನಂ ಝಾನಾದಿಧಮ್ಮಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋ ಅನನ್ತರಮೇವ ‘‘ಅಯಂ ಝಾನಲಾಭೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅರಿಯೋ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ತಮತ್ಥಂ ಜಾನಾತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ನೋ ಚೇ ಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಪರಿಯಾಯೇನ ಆರೋಚಿತಂ ಪನ ಜಾನಾತು ವಾ, ಮಾ ವಾ, ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತಥಾರೂಪೇ ಕಾರಣೇ ಸತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚಯತೋ, ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಅರಿಯಾನಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದಿಭಾವೋ ನತ್ಥಿ, ಝಾನಲಾಭಿನೋ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಸತಿ ಝಾನಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಇಧ ನ ಗಹಿತಾ. ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಭೂತತಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚನಂ, ತಙ್ಖಣವಿಜಾನನಾ, ಅನಞ್ಞಾಪದೇಸೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಭೂತಾರೋಚನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೇಹಿ ದ್ವಿಚಿತ್ತಂ, ಸುಖಮಜ್ಝತ್ತವೇದನಾಹಿ ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ.

ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನಸ್ಸ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲನ್ತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ, ಇಧ ಪನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಮೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘೋ ಅಭಿಣ್ಹಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಯತಿಂ ಸಂವರತ್ಥಾಯ ಆಪತ್ತೀನಞ್ಚ ಕುಲಾನಞ್ಚ ಪರಿಯನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ವಾ ಅಕತ್ವಾ ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕತಿಕಂ ಕರೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ, ಅಯಥಾಕತಿಕಾಯ ‘‘ಅಯಂ ಅಸುಚಿಂ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವತ್ಥುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಆರೋಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ¶ , ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಯ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅವಸೇಸೇ ಛ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪುರಿಮಪಞ್ಚಸಿಕ್ಖಾಪದವೀತಿಕ್ಕಮಸಙ್ಖಾತಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಇತರಂ ಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ವತ್ಥುಮತ್ತಂ ವಾ ಆಪತ್ತಿಮತ್ತಂ ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸವತ್ಥುಕೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚನಂ, ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಅಭಾವೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ವೇದನಾ ಪನ ಇಧ ದುಕ್ಖಾಯೇವಾತಿ.

ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ¶ ಪಥವಿನ್ತಿ ದುವಿಧಾ ಪಥವೀ ಜಾತಪಥವೀ ಅಜಾತಪಥವೀತಿ. ತತ್ಥ ಜಾತಪಥವೀ ಸುದ್ಧಮಿಸ್ಸಪುಞ್ಜವಸೇನ ತಿವಿಧಾ, ತತ್ಥ ಸುದ್ಧಪಥವೀ ನಾಮ ಪಕತಿಯಾ ಸುದ್ಧಪಂಸು ವಾ ಸುದ್ಧಮತ್ತಿಕಾ ವಾ. ಮಿಸ್ಸಪಥವೀ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಪಂಸುತೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾತೋ ವಾ ಪಾಸಾಣಸಕ್ಖರಕಥಲಮರುಮ್ಬವಾಲುಕಾಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ತತಿಯಭಾಗೋ ಹೋತಿ. ಪುಞ್ಜಪಥವೀ ನಾಮ ‘‘ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸಂ ಓವಟ್ಠೋ ಪಂಸುಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೋ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೬) ವುತ್ತಂ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ಪನ ಮಿಸ್ಸಕಪುಞ್ಜೋಪಿ ಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೇ ಠಿತಸುಖುಮರಜಮ್ಪಿ ಚ ದೇವೇ ಫುಸಾಯನ್ತೇ ಸಕಿಂ ತಿನ್ತಂ ಚತುಮಾಸಚ್ಚಯೇನ ತಿನ್ತೋಕಾಸೋ ಪುಞ್ಜಪಥವಿಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ತಿವಿಧಾಪಿ ಚೇಸಾ ಪಥವೀ ಉದ್ಧನಪತ್ತಪಚನಾದಿವಸೇನ ವಾ ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಅದಡ್ಢಾ ‘ಜಾತಪಥವೀ’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ದಡ್ಢಾ ಪನ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಅಧಿಕತರಪಾಸಾಣಾದಿಮಿಸ್ಸಾ ವಾ ಅಜಾತಪಥವೀ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಾದಿಭೇದಾಯ. ತತ್ಥ ಯಾ ‘ಜಾತಪಥವೀ’ತಿ ವುತ್ತಾ, ಅಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಪಥವೀ. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ ಏವರೂಪಂ ಪಥವಿಂ ಸಯಂ ಖಣತಿ, ಖಣನಭೇದನವಿಲೇಖನಪಚನಾದೀಹಿ ವಿಕೋಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಯೋ ಪನ ಖಣಾಪೇತಿ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿಕೋಪಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ‘‘ಇಮಂ ಪದೇಸ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಪಥವಿ’’ನ್ತಿ ವಾ ಏವಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಖಣ, ಭಿನ್ದಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಆಣಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಯಾ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೇ ದಿವಸಮ್ಪಿ ಖಣನ್ತೇ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಚೇ ಇತರೋ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಆಣಾಪೇತಿ, ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಪಥವಿಖಣನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಪಥವಿಯಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಪಥವಿಯಾ ಪಥವಿಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಓಕಾಸಂ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ಖಣ, ಆವಾಟಂ ಖಣ, ಕನ್ದಂ ಖಣಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಆತಪೇನ ಸುಸ್ಸಿತ್ವಾ ಫಲಿತಕದ್ದಮಂ ವಾ ಗೋಕಣ್ಟಕಂ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಪಥವಿಯಾ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಂ ಭಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪತಿತನದಿತಟಂ ವಾ ಮಹನ್ತಮ್ಪಿ ನಙ್ಗಲಚ್ಛಿನ್ನಮತ್ತಿಕಾಪಿಣ್ಡನ್ತಿಏವಮಾದೀನಿ ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಅಜಾತಪಥವಿಂ ವಿಕೋಪೇನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಥಮ್ಭಸ್ಸ ಆವಾಟಂ ಜಾನ ¶ , ಮತ್ತಿಕಂ ದೇಹಿ, ಮತ್ತಿಕಂ ಆಹರ, ಪಂಸುನಾ ಮೇ ಅತ್ಥೋ, ಮತ್ತಿಕಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ರುಕ್ಖಾದಿಪವಟ್ಟನೇನ ಭಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ, ಅಸತಿಯಾ ಪಾದಙ್ಗುಟ್ಠಕಾದೀಹಿ ವಿಲೇಖನ್ತಸ್ಸ, ಜಾತಪಥವಿಭಾವಂ ವಾ, ‘‘ಖಣಾಮಿ ವಾ ಅಹ’’ನ್ತಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಜಾತಪಥವೀ, ಪಥವಿಸಞ್ಞಿತಾ, ಖಣನಖಣಾಪನಾನಂ ಅಞ್ಞತರನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ.

೨. ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ

೧. ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಭವನ್ತಿ ಅಹೇಸುಞ್ಚಾತಿ ಭೂತಾ, ಜಾಯನ್ತಿ ವಡ್ಢನ್ತಿ ಜಾತಾ ವಡ್ಢಿತಾ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಾಮೋತಿ ರಾಸಿ, ಭೂತಾನಂ ಗಾಮೋ, ಭೂತಾ ಏವ ವಾ ಗಾಮೋತಿ ಭೂತಗಾಮೋ, ಪತಿಟ್ಠಿತಹರಿತತಿಣರುಕ್ಖಾದೀನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಪಾತಬ್ಯಸ್ಸ ಭಾವೋ ಪಾತಬ್ಯತಾ, ಛೇದನಭೇದನಾದೀಹಿ ಯಥಾರುಚಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಸಂ ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ, ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮವಚನಂ, ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಹೇತು ಭೂತಗಾಮಸ್ಸ ಛೇದನಾದಿಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ¶ ಪಥವಿಉದಕಪಾಕಾರಾದೀಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಜಾತಂ ಅಸುಕ್ಖಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಅತಿಸುಖುಮತಿಣಮ್ಪಿ ಸಾಸಪಬೀಜಕಸೇವಾಲಮ್ಪಿ ಉದ್ಧರಣಚ್ಛೇದನವಿಜ್ಝನಾದೀಹಿ ವಿಕೋಪೇತಿ ವಾ ಪಥವಿಖಣನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ವಿಕೋಪಾಪೇತಿ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ರುಕ್ಖಛಿನ್ದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ಭೂತಗಾಮತೋ ವಿಯೋಜಿತಮೂಲಬೀಜಖನ್ಧಬೀಜಫಲುಬೀಜಅಗ್ಗಬೀಜಬೀಜಬೀಜಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಾಜನಗತಂ ವಾ ರಾಸಿಕತಂ ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ರೋಪಿತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಮೂಲಮತ್ತಂ ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಅಙ್ಕುರಮತ್ತಂ ವಾ ಸಚೇಪಿಸ್ಸ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಾ ಪತ್ತವಟ್ಟಿ ನಿಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಅನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಮೂಲೇ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ ವಾ ಮೂಲೇ ಯಾವ ಅಙ್ಕುರೋ ಹರಿತೋ ನ ಹೋತಿ, ತಾವ ತಂ ವಿಕೋಪೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಭೂತಗಾಮಬೀಜಗಾಮೇ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ, ಅಭೂತಗಾಮಬೀಜಗಾಮೇ ಭೂತಗಾಮಬೀಜಗಾಮಸಞ್ಞಿನೋ ಚೇವ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ. ಉಭಯತ್ಥ ಪನ ಅತಥಾಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಸತಿಯಾ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ವಾ ವಿಕೋಪೇನ್ತಸ್ಸ, ‘ಇಮಂ ರುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ‘‘ರುಕ್ಖಂ ಛಿನ್ದ, ವಲ್ಲಿಂ ಛಿನ್ದಾ’’ತಿಆದೀನಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಇಮಂ ಪುಪ್ಫಂ ವಾ ಫಲಂ ವಾ ಜಾನ, ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಂ ಆಹರ, ಇಮಿನಾ ಮೇ ಅತ್ಥೋ, ಇಮಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯವಚನೇನ ಭೂತಗಾಮತೋ ವಿಯೋಜಿತಂ ಪನ ಬೀಜಜಾತಂ ಪುನ ಪಿ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ಕಾರೇತ್ವಾವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಏವಞ್ಹಿಸ್ಸ ಬೀಜಗಾಮಪರಿಮೋಚನಮ್ಪಿ ಕತಂ ಹೋತಿ.

ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಅಗ್ಗಿನಾ ವಾ ನಖೇನ ವಾ ಸತ್ಥೇನ ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಗ್ಗಿನಾ ಕರೋನ್ತೇನ ಚ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅಗ್ಗಿನಾ ಏಕದೇಸೇ ಫುಸನ್ತೇನ ‘ಕಪ್ಪಿಯ’ನ್ತಿ ¶ ವತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಸತ್ಥೇನ ¶ ಕರೋನ್ತೇನ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ತಿಖಿಣಸತ್ಥಸ್ಸ ಅನ್ತಮಸೋ ಸೂಚಿನಖಚ್ಛೇದನಾದೀನಮ್ಪಿ ತುಣ್ಡೇನ ವಾ ಧಾರಾಯ ವಾ ವೇಧಂ ವಾ ಛೇದಂ ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೇನ ತಥೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ನಖೇನ ಕರೋನ್ತೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಗೋಮಹಿಂಸಾದೀನಂ ಖುರೇ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅಪೂತಿನಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ವಾ ನಖೇನ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಆಹಟೇನಾಪಿ ಸತ್ಥೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಸಚೇಪಿ ಬೀಜಾನಂ ಪಬ್ಬತಮತ್ತೋ ರಾಸಿ, ರುಕ್ಖಸಹಸ್ಸಂ ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕಾಬದ್ಧಂ, ಉಚ್ಛೂನಂ ವಾ ಮಹಾಭಾರೋ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಠಪಿತೋ ಹೋತಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಬೀಜೇ ವಾ ರುಕ್ಖಸಾಖಾಯ ವಾ ಉಚ್ಛುಮ್ಹಿ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಕತೇ ಸಬ್ಬಂ ಕತಂ ಹೋತಿ. ಉಚ್ಛುಂ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಬದ್ಧಂ ದಾರುಕಂ ವಿಜ್ಝತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಯಾಯ ವಲ್ಲಿಯಾ ಭಾರೋ ಬದ್ಧೋ, ತಂ ವಿಜ್ಝತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ. ಮರಿಚಪಕ್ಕಾದೀಹಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ¶ ಭತ್ತಂ ಆಹರನ್ತಿ, ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಚೇಪಿ ಭತ್ತಸಿತ್ಥೇ ವಿಜ್ಝತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ, ತಿಲತಣ್ಡುಲೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯಾಗುಯಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾನಿ ಪನ ಏಕಾಬದ್ಧಾನಿ ಹುತ್ವಾ ನ ಸನ್ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಏಕೇಕಂ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಕಪಿಟ್ಠಫಲಾದೀನಂ ಅನ್ತೋ ಮಿಞ್ಜಂ ಕಟಾಹಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಸಞ್ಚರತಿ, ಭಿನ್ದಾಪೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ. ಏಕಾಬದ್ಧಾ ಚೇ, ಕಟಾಹೇಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ಫಲಂ ತರುಣಂ ಹೋತಿ ಅಬೀಜಂ ಯಞ್ಚ ನಿಬ್ಬತ್ತಬೀಜಂ ಬೀಜಂ ಅಪನೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಕರಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ. ಭೂತಗಾಮೋ, ಭೂತಗಾಮಸಞ್ಞಿತಾ, ವಿಕೋಪನಂ ವಾ ವಿಕೋಪಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಥವಿಖಣನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಯಮತ್ಥಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ವಿನಯಧರೋ ಪುಚ್ಛತಿ, ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ವದತೀತಿ ಅಞ್ಞವಾದಕೋ, ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ವಿಹೇಸತೀತಿ ವಿಹೇಸಕೋ, ತುಣ್ಹೀಭಾವಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವತ್ಥುದ್ವಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದ್ವಯಂ ವುತ್ತಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾವಸೇಸಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಅನುಯುಞ್ಜಿಯಮಾನೋ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ಅಞ್ಞೇನ ವಚನೇನ ಅಞ್ಞಂ ಛಾದೇನ್ತೋ ತಥಾ ತಥಾ ವಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಯೋ ಚ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ ವಿಹೇಸೇತಿ, ತೇಸಂ ಯಂ ಭಗವತಾ ಅಞ್ಞವಾದಕಕಮ್ಮಞ್ಚೇವ ವಿಹೇಸಕಕಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೇನ ಕತೇ ಪುನ ತಥಾ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನಾರೋಪಿತೇ ಪನ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ¶ ವಾ ವಿಹೇಸಕೇ ವಾ ತಥಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನಭಾವಂ ವಾ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ‘‘ಕಿಂ ತುಮ್ಹೇ ಭಣಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛತೋ, ಗೇಲಞ್ಞೇನ ವಾ, ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಾದೀನಿ ವಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ವಾ ವಗ್ಗೇನ ವಾ ನಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ¶ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ನ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಆರೋಪಿತತಾ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ವತ್ಥುನಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜಿಯಮಾನತಾ, ಛಾದೇತುಕಾಮತಾಯ ¶ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಂ ವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಂ, ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯಂ, ದುಕ್ಖವೇದನಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ.

ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಯೇನ ವಚನೇನ ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತಿ ‘‘ಛನ್ದಾಯ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇದಂ ನಾಮ ಕರೋತೀ’’ತಿಆದೀನಿ ವದನ್ತಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಾದಿಭೇದಂ ತಸ್ಸ ಅಯಸಕಾಮಾ ಹುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅವಜಾನಾಪೇನ್ತಿ, ಅವಞ್ಞಾಯ ಓಲೋಕಾಪೇನ್ತಿ, ಲಾಮಕತೋ ವಾ ಚಿನ್ತಾಪೇನ್ತಿ, ತಂ ವಚನಂ ಉಜ್ಝಾಪನಕಂ. ಯೇನ ಚ ತಥೇವ ವದನ್ತಾ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ತಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ, ತಂ ಖಿಯ್ಯನಕಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಖಿಯ್ಯನಕೇ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವತ್ಥುದ್ವಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದ್ವಯಂ ವುತ್ತಂ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಯಸಕಾಮತಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವದನ್ತೋ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ವಾ ಖಿಯ್ಯತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಉಜ್ಝಾಪನಖಿಯ್ಯನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಯಂ ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸಮ್ಮುತಿಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಸನ್ತಿಕೇ ತಥಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಚ ಅವಣ್ಣಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ವಾ ಅಸಮ್ಮತಸ್ಸ ವಾ ಅವಣ್ಣಂ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿದೇವ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಪಕತಿಯಾವ ಛನ್ದಾದಿವಸೇನ ಕರೋನ್ತಂ ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಖಿಯ್ಯನ್ತಸ್ಸ ವಾ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಸಮ್ಮತತಾ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಅಗತಿಗಮನಾಭಾವೋ, ತಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಕಾಮತಾ, ಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವದತಿ, ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಉಜ್ಝಾಪನಂ ವಾ ಖಿಯ್ಯನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವಾತಿ.

ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ¶ ¶ ಸಙ್ಘಿಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ. ಮಞ್ಚಾದೀಸು ಯೋಕೋಚಿ ಮಞ್ಚಸಙ್ಖೇಪೇನ ಕತೋ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಮಞ್ಚೋಯೇವ, ಪೀಠೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪನ ಚೋಳೇನ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮೇನ ವಾ ಛವಿಂ ಕತ್ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಲೋಮಂ ತಾಲೀಸಪತ್ತಞ್ಚ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಲೋಮಪಣ್ಣತಿಣವಾಕಚೋಳೇಹಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಕತಸೇನಾಸನಂ ಭಿಸೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ತತ್ಥ ನಿಸೀದಿತುಮ್ಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಪಮಾಣಪರಿಚ್ಛೇದೋಪಿ ಚೇತ್ಥ ನತ್ಥಿ. ಕೋಚ್ಛಂ ಪನ ವಾಕಉಸೀರಮುಞ್ಜಪಬ್ಬಜಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಮಯಂ ಅನ್ತೋ ಸಂವೇಲ್ಲಿತ್ವಾ ಬದ್ಧಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಚ ಉಪರಿ ಚ ವಿತ್ಥತಂ ಪಣವಸಣ್ಠಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಸೀಹಚಮ್ಮಾದಿಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಂ ನಾಮೇತ್ಥ ನತ್ಥಿ. ಸೇನಾಸನಞ್ಹಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇತಿ ¶ ಏತ್ಥ ಯೇ ಅವಸ್ಸಿಕಸಙ್ಕೇತಾ ವಸ್ಸಾನಮಾಸಾತಿ ಏವಂ ಅಸಞ್ಞಿತಾ ಅಟ್ಠ ಮಾಸಾ, ತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಇತರೇಸು ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸು ಸಚೇಪಿ ದೇವೋ ನ ವಸ್ಸತಿ. ತಥಾಪಿ ಪಕತಿಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚ ಓವಸ್ಸಕಮಣ್ಡಪೇ ಚ ಸನ್ಥರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯತ್ಥ ಪನ ಹೇಮನ್ತೇ ವಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ಅಪರೇಪಿ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಗಿಮ್ಹೇ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿಗತವಲಾಹಕಂ ವಿಸುದ್ಧಂ ನಭಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತದಾ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಕಾಕಾದೀನಂ ನಿಬದ್ಧವಾಸರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಪನ ಕದಾಚಿಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಇತಿ ಯತ್ಥ ಚ ಯದಾ ಚ ಸನ್ಥರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಮಿಧ ಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಙ್ಖಮೇವ ಗತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಸನ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಠಾನೇ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ. ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಸನ್ಥತಮ್ಪಿ ಹಿ ಯಾವ ಸೋ ತತ್ಥ ನ ನಿಸೀದತಿ, ‘ಗಚ್ಛ ತ್ವ’ನ್ತಿ ವಾ ನ ಭಣತಿ, ತಾವ ಸನ್ಥಾರಕಸ್ಸೇವ ಭಾರೋ. ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ. ಏತದೇವ ಹಿ ತಸ್ಸ ಪಲಿಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸನ್ಥತಂ ಸನ್ಥಾರಕಸ್ಸೇವ ಭಾರೋ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಯಾವ ಆಣಾಪಕೋ ತತ್ಥ ನ ನಿಸೀದತಿ, ‘ಗಚ್ಛ ತ್ವ’ನ್ತಿ ವಾ ನ ಭಣತಿ. ಯಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಅತ್ತನಾ ಸನ್ಥರಾಪಿತೇ ವಾ ಪಕತಿಸನ್ಥತೇ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಿಸೀದತಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸೇವ ಭಾರೋ, ತಸ್ಮಾ ಸನ್ಥರಾಪಿತನ್ತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ. ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪತಿರೂಪೇ ಠಾನೇ ನ ಠಪೇಯ್ಯ, ಪರೇನ ವಾ ತಥಾ ನ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ. ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಸಾಮಣೇರೋ ವಾ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಲಜ್ಜೀ ¶ ಹೋತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪಲಿಬೋಧಂ ವಿಯ ಮಞ್ಞತಿ, ತಥಾರೂಪಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ತಸ್ಸ ಅನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಏಕೇನ ಪಾದೇನ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾತಿಕ್ಕಮೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದಾತಿಕ್ಕಮೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಭೋಜನಸಾಲಾಯ ಠಿತೋ ಪನ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ದಿವಾವಿಹಾರಟ್ಠಾನೇ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ತತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಾದುದ್ಧಾರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸನ್ಥತಂ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಚಿಮಿಲಿಕಂ ವಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ವಾ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ವಾ ತಟ್ಟಿಕಂ ವಾ ಚಮ್ಮಕ್ಖಣ್ಡಂ ವಾ ಪಾದಪುಞ್ಛನಂ ವಾ ಫಲಕಪೀಠಂ ವಾ ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಂ ಕಞ್ಚಿ ದಾರುಭಣ್ಡಂ ಮತ್ತಿಕಾಭಣ್ಡಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಪತ್ತಾಧಾರಕಮ್ಪಿ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಆರಞ್ಞಕೇನ ಪನ ಅಸತಿ ಅನೋವಸ್ಸಕೇ ಸಬ್ಬಂ ರುಕ್ಖೇ ಲಗ್ಗೇತ್ವಾಪಿ ಯಥಾ ವಾ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ನ ಖಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ಕತ್ವಾಪಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಬ್ಭೋಕಾಸಿಕೇನ ಪನ ಚೀವರಕುಟಿಕಂ ಕತ್ವಾಪಿ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ. ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಪುಗ್ಗಲಿಕೇ, ಉದ್ಧರಣಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಗಮನೇ, ಓತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ, ‘‘ಆಗನ್ತ್ವಾ ಉದ್ಧರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತೋ, ವುಡ್ಢತರಾ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿ, ಅಮನುಸ್ಸೋ ತತ್ಥ ನಿಸೀದತಿ, ಕೋಚಿ ಇಸ್ಸರೋ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸೀಹಾದಯೋ ತಂ ಠಾನಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ಏವಂ ಸೇನಾಸನಂ ಪಲಿಬುದ್ಧಂ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಪಲಿಬುದ್ಧೇ ವಾ ಸೇನಾಸನೇ, ಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯಕರಾಸು ¶ ಆಪದಾಸು ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮಞ್ಚಾದೀನಂ ಸಙ್ಘಿಕತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ದೇಸೇ ಸನ್ಥರಣಂ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪನಂ ವಾ, ಅಪಲಿಬುದ್ಧತಾ, ಆಪದಾಯ ಅಭಾವೋ, ನಿರಪೇಕ್ಖತಾ, ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಛ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪಠಮಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ವಿಹಾರೇತಿ ಗಬ್ಭೇ ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ವಾ ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವುತ್ತಸೇನಾಸನೇ. ಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯಾ ನಾಮ ಭಿಸೀ ಚಿಮಿಲಿಕಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ತಟ್ಟಿಕಾ ¶ ಚಮ್ಮಕ್ಖಣ್ಡೋ ನಿಸೀದನಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ತಿಣಸನ್ಥಾರೋ ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರೋತಿ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಚಿಮಿಲಿಕಾ ನಾಮ ಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ವಣ್ಣಾನುರಕ್ಖಣತ್ಥಂ ಕತಾ. ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ನಾಮ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದೀನಂ ಉಪರಿ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ. ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ನಾಮ ಚಿಮಿಲಿಕಾಯ ಸತಿ ತಸ್ಸಾ ಉಪರಿ, ಅಸತಿ ಸುದ್ಧಭೂಮಿಯಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಾ ಕಟಸಾರಕಾದಿ ವಿಕತಿ. ತಟ್ಟಿಕಾ ನಾಮ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಕತತಟ್ಟಿಕಾ. ಚಮ್ಮಕ್ಖಣ್ಡೋ ನಾಮ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಚಮ್ಮಂ, ಸೀಹಚಮ್ಮಾದೀನಞ್ಹಿ ಪರಿಹರಣೇಯೇವ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ, ಸೇನಾಸನಪರಿಭೋಗೇ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ನಾಮ ಪಾವಾರೋ ಕೋಜವೋತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ, ಸೇಸಂ ಪಾಕಟಮೇವ. ಇತಿ ಇಮಾಸು ದಸಸು ಸೇಯ್ಯಾಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಸೇಯ್ಯಂ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ದಿಸಂಗಮಿಕೋ ಯಥಾ ಠಪಿತಂ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ನ ಖಜ್ಜತಿ, ತಥಾ ಠಪನವಸೇನ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ, ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಅನಾಪುಚ್ಛಂ ¶ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಯತ್ಥ ಪನ ಉಪಚಿಕಾಸಙ್ಕಾ ನತ್ಥಿ, ತತೋ ಅನಾಪುಚ್ಛಾಪಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಆಪುಚ್ಛನಂ ಪನ ವತ್ತಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಪನ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ಬಹಿ ಆಸನ್ನೇ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾಯ ವಾ ಅಪರಿಚ್ಛನ್ನಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವಾಪಿ ಬಹೂನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಭೂತೇ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ, ಮಞ್ಚಪೀಠಞ್ಚ ವಿಹಾರೇ ವಾ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ವಿಹಾರೂಪಚಾರೇ ವಾ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಉದ್ಧರಣಾದೀನಿ ಅಕತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಪುಗ್ಗಲಿಕೇ, ಉದ್ಧರಣಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ, ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಪಲಿಬುದ್ಧಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಗಮನೇ, ಯೋ ಚ ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪಟಿಜಗ್ಗಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ನದಿಪಾರಂ ವಾ ಗಾಮನ್ತರಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಯತ್ಥಸ್ಸ ಗಮನಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ತತ್ಥೇವ ಠಿತೋ ಕಞ್ಚಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ವಾ ಆಪುಚ್ಛತಿ, ನದಿಪೂರರಾಜಚೋರಾದೀಸು ವಾ ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧೋ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತುಂ, ತಸ್ಸ ಚ, ಆಪದಾಸು ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸೇಯ್ಯಾ ¶ , ತಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘಿಕತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ಥರಣಂ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪನಂ ವಾ, ಅಪಲಿಬುದ್ಧತಾ, ಆಪದಾಯ ಅಭಾವೋ, ಅನಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ದಿಸಾಪಕ್ಕಮನಂ ¶ , ಉಪಚಾರಸೀಮಾತಿಕ್ಕಮೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಸತ್ತ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ದುತಿಯಸೇನಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಜಾನನ್ತಿ ‘‘ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯೋ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಜಾನನ್ತೋ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ವುಡ್ಢೋ’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ‘ಗಿಲಾನೋ’ತಿ ಜಾನಾತಿ, ‘ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನೋ’ತಿ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೧) ವುತ್ತಂ. ವುಡ್ಢೋ ಹಿ ಅತ್ತನೋ ವುಡ್ಢತಾಯ ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯೋ, ಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನತಾಯ, ಸಙ್ಘೋ ಪನ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಕಥಿಕವಿನಯಧರಗಣವಾಚಕಾಚರಿಯಾನಂ ವಾ ಬಹೂಪಕಾರತಂ ಗುಣವಿಸಿಟ್ಠತಞ್ಚ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಧುವವಾಸತ್ಥಾಯ ವಿಹಾರಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನೋ, ಸೋಪಿ ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯೋ. ಪುಬ್ಬುಪಗತನ್ತಿ ಪುಬ್ಬಂ ಉಪಗತಂ. ಅನುಪಖಜ್ಜಾತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಂ ವಾ ತಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಪಚಾರಂ ಅನುಪವಿಸಿತ್ವಾ. ತತ್ಥ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಂ ತಾವ ಮಹಲ್ಲಕೇ ವಿಹಾರೇ ಸಮನ್ತಾ ದಿಯಡ್ಢೋ ಹತ್ಥೋ ಉಪಚಾರೋ, ಖುದ್ದಕೇ ಯತೋ ಪಹೋತಿ, ತತೋ ದಿಯಡ್ಢೋ ಹತ್ಥೋ ¶ , ತಸ್ಸ ಪನ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ಪಾದಧೋವನಪಾಸಾಣತೋ ಯಾವ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ, ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ಮಞ್ಚಪೀಠತೋ ಯಾವ ಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನಂ, ತಾವ ಉಪಚಾರೋ. ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ತಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧಂ ಕತ್ತುಕಾಮತಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ಉಪಚಾರೇ ದಸಸು ಸೇಯ್ಯಾಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಸನ್ಥರನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ತತ್ಥ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ದ್ವೇಪಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಕಪ್ಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ವುತ್ತೂಪಚಾರತೋ ವಾ ಬಹಿ, ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾದಿಕೇ ವಾ, ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ವಾ, ಸನ್ಥರಣಸನ್ಥರಾಪನೇಸುಪಿ ನಿಸಜ್ಜಸಯನೇಸುಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಅತ್ತನೋ ವಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕೇ ಪನ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ಥರನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ಚ ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಸೀತುಣ್ಹಪೀಳಿತೋ ವಾ ಪವಿಸತಿ, ತಸ್ಸ ಚ, ಆಪದಾಸು ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರತಾ, ಅನುಟ್ಠಾಪನೀಯಭಾವಜಾನನಂ, ಸಮ್ಬಾಧೇತುಕಾಮತಾ, ಉಪಚಾರೇ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ¶ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವಾತಿ.

ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಕುಪಿತೋತಿ ಕುದ್ಧೋ. ಅನತ್ತಮನೋತಿ ಅತುಟ್ಠಚಿತ್ತೋ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಯೇ ಅನೇಕಭೂಮಕಾ ¶ ಪಾಸಾದಾ, ಅನೇಕಕೋಟ್ಠಕಾನಿ ವಾ ಚತುಸ್ಸಾಲಾನಿ, ತಾದಿಸೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಾ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕೇನೇವ ಪಯೋಗೇನ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ನಾನಾಪಯೋಗೇಹಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಹತ್ಥೇನ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ‘ನಿಕ್ಖಮಾ’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾಚಾಯ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪನ ‘ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾ’ತಿ ಆಣತ್ತಮತ್ತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಸಕಿಂ ಆಣತ್ತೇ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಬಹುಕೇಪಿ ದ್ವಾರೇ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇ ಇತರಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಏತ್ತಕಾನಿ ದ್ವಾರಾನಿ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಹೀ’’ತಿ ವಾ, ‘‘ಯಾವ ಮಹಾದ್ವಾರಂ, ತಾವ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಹೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ಆಣತ್ತೋ ಹೋತಿ, ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ

ಪಞ್ಞತ್ತಂ ¶ , ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ, ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾದಿಕಾ ವಿಹಾರೂಪಚಾರಾ ತಸ್ಸ ವಾ ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ವಿಹಾರಾ ವಾ ವಿಹಾರೂಪಚಾರಾ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತಞ್ಚ ಖೋ ಅಸಮ್ಬದ್ಧೇಸು ಪರಿಕ್ಖಾರೇಸು ಪರಿಕ್ಖಾರಗಣನಾಯ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಅತ್ತನೋ ವಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ, ಸಕಲಸಙ್ಘಾರಾಮತೋಪಿ ಭಣ್ಡನಕಾರಕಸ್ಸ ವಾ ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪನೇ ವಾ, ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನತೋ ಅಲಜ್ಜಿಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ, ನ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನ್ತಾನಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸಅವಿಹಾರಿಕಾನಂ, ತೇಸಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ಚ, ಸಯಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರೋ ¶ , ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭಣ್ಡನಕಾರಕಭಾವಾದಿವಿನಿಮುತ್ತತಾ, ಕೋಪೇನ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಂ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾತಿ ಉಪರಿ ಅಚ್ಛನ್ನತಲಾಯ ದ್ವಿಭೂಮಿಕಕುಟಿಯಾ ವಾ ತಿಭೂಮಿಕಕುಟಿಯಾ ವಾ, ಪದಭಾಜನೇ ಪನ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ ಕುಟಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೩೧) ವುತ್ತಂ. ಆಹಚ್ಚಪಾದಕನ್ತಿ ಅಙ್ಗೇ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪವೇಸಿತಪಾದಕಂ. ಅಭಿನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ, ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ವಾ ಏತಂ ಉಪಯೋಗವಚನಂ, ಮಞ್ಚೇ ವಾ ಪೀಠೇ ವಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ ವಾ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಭೀತಿ ಇದಂ ಪನ ಪದಸೋಭಣತ್ಥೇ ಉಪಸಗ್ಗಮತ್ತಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾಯ ವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಯಾವ ಪಮಾಣಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸೋ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಹಿ ತುಲಾಹಿ ಸೀಸಂ ನ ಘಟ್ಟೇತಿ, ಏತ್ತಕಂ ಉಚ್ಚಾಯ ತುಲಾನಂ ಉಪರಿ ಠಪಿತೇ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ಮಞ್ಚೇ ವಾ ಪೀಠೇ ವಾ ನಿಸೀದತಿ ವಾ ನಿಪಜ್ಜತಿ ವಾ, ತಸ್ಸ ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪರಿವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ಪೀಠಂ ಸಹಸಾ ಅಭಿನಿಸೀದನಅಭಿನಿಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಪುಗ್ಗಲಿಕೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅತ್ತನೋ ವಾ, ವಿಸ್ಸಾಸಿಕಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಕೇ ವಿಹಾರೇ, ಅವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ, ಸೀಸಘಟ್ಟಾಯ, ಯಸ್ಸ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ ದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಾದೀನಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ಅಪರಿಭೋಗಂ ಹೋತಿ, ಉಪರಿತಲಂ ವಾ ಪದರಸಞ್ಚಿತಂ ಸುಧಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಕತಂ ವಾ, ತತ್ಥ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಯೋ ¶ ಚೇ ತಸ್ಮಿಂ ವೇಹಾಸಟ್ಠೇಪಿ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ಠಿತೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಣ್ಹಾತಿ ವಾ ಲಗ್ಗತಿ ವಾ, ಯಸ್ಸ ಚ ಪಟಾಣೀ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ, ಪಾದಸೀಸಾನಂ ಉಪರಿ ಆಣೀ ಪವೇಸಿತಾ, ತತ್ಥ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಙ್ಘಿಕೋ ವಿಹಾರೋ, ಅಸೀಸಘಟ್ಟಾ ವೇಹಾಸಕುಟಿ, ಹೇಟ್ಠಾ ಸಪರಿಭೋಗಂ ¶ , ಅಪಟಾಣಿದಿನ್ನೇ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇ ನಿಸೀದನಂ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೀತಿ.

ವೇಹಾಸಕುಟಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ಮಹಲ್ಲಕನ್ತಿ ಸಸ್ಸಾಮಿಕಂ. ವಿಹಾರನ್ತಿ ಉಲ್ಲಿತ್ತಾವಲ್ಲಿತ್ತಂ. ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾತಿಏತ್ಥ ದ್ವಾರಕೋಸೋ ನಾಮ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥೋ ಪದೇಸೋ. ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯಾತಿ ಸಕವಾಟಕಸ್ಸ ದ್ವಾರಬನ್ಧಸ್ಸ ನಿಚ್ಚಲಭಾವತ್ಥಾಯ. ಕವಾಟಞ್ಹಿ ಲಹುಪರಿವತ್ತಕಂ ವಿವರಣಕಾಲೇ ಭಿತ್ತಿಂ ಆಹನತಿ, ಪಿದಹನಕಾಲೇ ದ್ವಾರಬನ್ಧಂ. ತೇನ ಆಹನೇನ ಭಿತ್ತಿ ಕಮ್ಪತಿ, ತತೋ ಮತ್ತಿಕಾ ಚಲತಿ, ಚಲಿತ್ವಾ ಸಿಥಿಲಾ ವಾ ಹೋತಿ ಪತತಿ ವಾ, ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯಾ’’ತಿ. ತತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಕತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ನೇವ ಮಾತಿಕಾಯಂ, ನ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ಪನ ‘‘ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪೇಸಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲೇಪಾಪೇಸೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೩೪) ಅಧಿಕಾರತೋ ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಲಿಮ್ಪಿತಬ್ಬೋ ವಾ ಲೇಪಾಪೇತಬ್ಬೋ ವಾತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮಾಯಾತಿಏತ್ಥ ಆಲೋಕಸನ್ಧೀತಿ ವಾತಪಾನಕವಾಟಕಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ತೇ ವಿವರಣಕಾಲೇ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅತಿರೇಕಮ್ಪಿ ಭಿತ್ತಿಪ್ಪದೇಸಂ ಪಹರನ್ತಿ, ಉಪಚಾರೋ ಪನೇತ್ಥ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಲಬ್ಭತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಕವಾಟವಿತ್ಥಾರಪ್ಪಮಾಣೋ ಓಕಾಸೋ ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಪರಿಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಲಿಮ್ಪಿತಬ್ಬೋ ವಾ ಲೇಪಾಪೇತಬ್ಬೋ ವಾತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

ಏವಂ ಲೇಪಕಮ್ಮೇ ಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಛದನೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸಾತಿಆದಿಮಾಹ. ತತ್ಥ ದ್ವತ್ತಿಚ್ಛದನಸ್ಸ ಪರಿಯಾಯನ್ತಿ ಛದನಸ್ಸ ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯಂ, ಪರಿಯಾಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪರಿಕ್ಖೇಪೋ, ಪರಿಕ್ಖೇಪದ್ವಯಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖೇಪತ್ತಯಂ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠಿತೇನಾತಿ ಅಹರಿತೇ ಠಿತೇನ. ಹರಿತನ್ತಿ ಚೇತ್ಥ ಸತ್ತಧಞ್ಞಾದಿಭೇದಂ ¶ ಪುಬ್ಬಣ್ಣಂ, ಮುಗ್ಗಮಾಸತಿಲಕುಲತ್ಥಅಲಾಬುಕುಮ್ಭಣ್ಡಾದಿಭೇದಞ್ಚ ಅಪರಣ್ಣಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯಂ ತಸ್ಮಿಂ ಖೇತ್ತೇ ವುತ್ತಂ ¶ ನ ತಾವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ವಸ್ಸೇ ಪನ ಪತಿತೇ ಸಮ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ, ತಮ್ಪಿ ಹರಿತಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಠತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅಯಂ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ಪಿಟ್ಠಿವಂಸಸ್ಸ ¶ ವಾ ಕೂಟಾಗಾರಥೂಪಿಕಾಯ ವಾ ಪಸ್ಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಪುರಿಸೋ ಛದನಮುಖವಟ್ಟಿಅನ್ತೇನ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಯಸ್ಮಿಂ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಠಿತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಯಸ್ಮಿಞ್ಚ ಠಿತೋ ತಂ ಉಪರಿ ನಿಸಿನ್ನಕಂ ತಥೇವ ಉಲ್ಲೋಕೇನ್ತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಠಾತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಅಹರಿತೇಪಿ ಠಾತುಂ ನ ಲಭತಿ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಮಗ್ಗೇನ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ, ಪರಿಯಾಯೇನ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ತಿಣ್ಣಂ ಪರಿಯಾಯಾನಂ ಉಪರಿ ಇಟ್ಠಕಸಿಲಾಸುಧಾಹಿ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ಇಟ್ಠಕಸಿಲಾಸುಧಾಪಿಣ್ಡಗಣನಾಯ, ತಿಣಪಣ್ಣೇಹಿ ಛಾದಿಯಮಾನೇ ಪಣ್ಣಗಣನಾಯ ಚೇವ ತಿಣಮುಟ್ಠಿಗಣನಾಯ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಛನ್ನತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಛಾದಾಪನಲೇಪಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸೇತವಣ್ಣಾದಿಕರಣೇ, ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ವಾ ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇ ವಾ, ಲೇಣಗುಹಾತಿಣಕುಟಿಕಾದೀಸು, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ, ವಾಸಾಗಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರತಾ, ಅತ್ತನೋ ವಾಸಾಗಾರತಾ, ಉತ್ತರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇ ವುತ್ತನಯಾನೇವಾತಿ.

ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕನ್ತಿ ‘‘ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಏತ’’ನ್ತಿ ದಿಸ್ವಾ ವಾ ಸುತ್ವಾ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಜಾನನ್ತೋ. ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ತೇನ ಉದಕೇನ ಸಯಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಆಣಾಪೇತ್ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ. ತತ್ಥ ಧಾರಂ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಿಞ್ಚನ್ತಸ್ಸ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಘಟೇ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ವಿಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಮಾತಿಕಂ ಪಮುಖಂ ಕರೋತಿ, ದಿವಸಮ್ಪಿ ಸನ್ದತು, ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ. ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತೋ ನೇನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಬಹುಕಮ್ಪಿ ತಿಣಪಣ್ಣಸಾಖಾದಿಂ ಏಕಪ್ಪಯೋಗೇನ ¶ ಉದಕೇ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ, ಏಕೇಕಂ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಇದಞ್ಚ ಯಂ ಏವಂ ಪಕ್ಖಿಪಿಯಮಾನೇ ಪರಿಯಾದಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಆವಿಲಂ ವಾ ಹೋತಿ, ಯಥಾ ಪಾಣಕಾ ಮರನ್ತಿ, ತಾದಿಸಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ನ ಮಹಾಉದಕಂ. ಸಿಞ್ಚಾಪನೇ ಆಣತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏಕಾಣತ್ತಿಯಾ ಬಹುಕಮ್ಪಿ ಸಿಞ್ಚತು, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಆಳವಿಯಂ ಆಳವಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಸಿಞ್ಚನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ ¶ , ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ಸಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞಿನೋ, ಉಭೋಸು ¶ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಪ್ಪಾಣಕಸಞ್ಞಿನೋ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಸ್ಸತಿಯಾ ವಾ ಸಿಞ್ಚನ್ತಸ್ಸ, ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉದಕಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಣಕತಾ, ‘‘ಸಿಞ್ಚನೇನ ಪಾಣಕಾ ಮರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನನಂ, ತಞ್ಚ ಉದಕಂ ತಾದಿಸಮೇವ, ವಿನಾ ವಧಕಚೇತನಾಯ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ತಿಣಾದೀನಂ ಸಿಞ್ಚನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಸಪ್ಪಾಣಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ.

೩. ಓವಾದವಗ್ಗೋ

೧. ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಓವಾದವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಅಸಮ್ಮತೋತಿ ಯಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭಗವತಾ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ (ಪಾಚಿ. ೧೪೬) ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಮ್ಮುತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಾಯ ಅಸಮ್ಮತೋ. ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ವಾ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ವಾ ‘‘ವಸ್ಸಸತೂಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತದಹುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಆದಿಕೇ (ಚೂಳವ. ೪೦೩) ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮೇ ಓವಾದವಸೇನ ಓಸಾರೇನ್ತೋ ಓವದೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಓವಾದಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಓವದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಮತ್ತಂ ವಾ ಓವದತೋ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮ್ಮತಸ್ಸಾಪಿ ತಞ್ಚೇ ಸಮ್ಮುತಿಕಮ್ಮಂ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ ವಗ್ಗೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಓವದತೋ ¶ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ತಥಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿನೋ ಚಾತಿ ನವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ, ಸಮಗ್ಗೇಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ ವಾತಿ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮವಸೇನ ಅಟ್ಠಾರಸ. ಸಚೇ ಪನ ತಂ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೫೧) ಇದಂ ಅವಸಾನಪದಂ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇನೇವ ನಯೇನ ಸತ್ತರಸ ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ‘‘ಸಮಗ್ಗಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ¶ ಚ ವುತ್ತೇ ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ, ‘‘ವಗ್ಗಮ್ಹಾಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತೇ ಅಟ್ಠ ಗರುಧಮ್ಮೇ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ಓವಾದಞ್ಚ ಅನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಧಮ್ಮಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ಯೋ ಪನ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞೀ ಸಮಗ್ಗಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಸಮಗ್ಗಸಞ್ಞೀ ಓವದತಿ, ಗರುಧಮ್ಮಪಾಳಿಂ ಉದ್ದೇಸಂ ದೇತಿ, ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ದೇತಿ, ‘‘ಓಸಾರೇಹಿ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಓಸಾರೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸುಣಮಾನಾನಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಭಣತಿ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಭಣತಿ, ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಸಮ್ಮತತಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಓವಾದವಸೇನ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಭಣನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ¶ ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದನ್ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮತಸ್ಸಾಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಚೂಳಪನ್ಥಕಂ ಆರಬ್ಭ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಓವದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸೂರಿಯೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಓವದನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಉದ್ದೇಸಾದಿನಯೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅತ್ಥಙ್ಗತಸೂರಿಯತಾ, ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಓವದನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಅತ್ಥಙ್ಗತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ¶ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕರತ್ತಂ ವಸನಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ. ಓವದೇಯ್ಯಾತಿ ಇಧ ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವದನ್ತಸ್ಸೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಚೇ ಪನ ಅಸಮ್ಮತೋ ಹೋತಿ, ದ್ವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸೂರಿಯೇಪಿ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಓವದತಿ, ತೀಣಿ ಹೋನ್ತಿ. ಸಮ್ಮತಸ್ಸ ಪನ ರತ್ತಿಂ ಓವದನ್ತಸ್ಸಪಿ ದ್ವೇ ಏವ ಹೋನ್ತಿ. ಸಮ್ಮತತ್ತಾ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಗರುಧಮ್ಮೋವಾದಮೂಲಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ನತ್ಥಿ. ಗಿಲಾನಾತಿ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಓವಾದಾಯ ವಾ ಸಂವಾಸಾಯ ವಾ ಗನ್ತುಂ.

ಸಕ್ಕೇಸು ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಓವದನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ, ಇತರಂ ಅಞ್ಞೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಓವದನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮಯೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ, ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಉದ್ದೇಸಾದಿನಯೇನ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸ್ಸಯೂಪಗಮನಂ, ಪರಿಪುಣ್ಣೂಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವದನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಂ ಹೋತೀತಿ.

ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಆಮಿಸಹೇತೂತಿ ಚೀವರಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಹೇತು. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸಮ್ಮತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಾ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವರೂಪೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅವಣ್ಣಕಾಮತಾಯ ಏವಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ‘‘ಆಮಿಸಹೇತು ಓವದನ್ತೀ’’ತಿ ಭಣನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ, ಅಸಮ್ಮತಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಞ್ಚ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಅಸಮ್ಮತಂ ವಾ ಏವಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತತ್ಥ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಲೇ ಸಮ್ಮುತಿಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಸಣ್ಠಿತೋ, ಅಯಂ ಸಮ್ಮತೋ ನಾಮ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ. ಪಕತಿಯಾ ಚೀವರಾದಿಹೇತು ಓವದನ್ತಂ ಪನ ಏವಂ ¶ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ¶ , ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತಾ, ಧಮ್ಮೇನ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿತಾ, ಅನಾಮಿಸನ್ತರತಾ, ಅವಣ್ಣಕಾಮತಾಯ ಏವಂ ಭಣನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ದುಕ್ಖವೇದನಮೇವಾತಿ.

ಆಮಿಸಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರದಾನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸೇಸಕಥಾಮಗ್ಗೋ ಪನೇತ್ಥ ¶ ಚೀವರಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತತ್ರ ಹಿ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೋ, ಇಧ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ, ಸೇಸಂ ತಾದಿಸಮೇವಾತಿ.

ಚೀವರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಛಟ್ಠೇ ಚೀವರನ್ತಿ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಂ. ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯಾ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಯಂ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ ಸೂಚಿಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ನೀಹರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಸಕಿಂ ನೀಹರನ್ತಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ‘ಸಿಬ್ಬಾ’ತಿ ವುತ್ತೋ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಅಥ ‘‘ಯಂ ಏತ್ಥ ಚೀವರೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತವ ಭಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ನಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಆರಾಪಥೇ ಆರಾಪಥೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಏಕವಾಚಾಯ ಸಮ್ಬಹುಲಾನಿಪಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ಆಣತ್ತಿಯಂ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಚೀವರಸಿಬ್ಬನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿನೋ ವಾ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಞ್ಞಂ ಥವಿಕಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ, ಞಾತಿಕಾಯ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರೀನಞ್ಚ ಚೀವರಮ್ಪಿ ಸಿಬ್ಬನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸನ್ತಕತಾ ¶ , ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗತಾ, ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಸಿಬ್ಬನಂ ವಾ ಸಿಬ್ಬಾಪನಂ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೭. ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಸತ್ತಮೇ ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ, ಗಮನಕಾಲೇ ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗನ್ತಿ ಏಕಂ ಅದ್ಧಾನಸಙ್ಖಾತಂ ಮಗ್ಗಂ, ಏಕತೋ ವಾ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ. ಸತ್ಥಗಮನೀಯೋತಿ ಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಪದತ್ಥಮೇವ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಸಂವಿದಹನ್ತಸ್ಸ ಸಂವಿದಹನಪಚ್ಚಯಾ ತಾವ ದುಕ್ಕಟಂ. ತತ್ಥ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಅನ್ತರಾರಾಮಂ ಆಸನಸಾಲಂ ತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಞ್ಚ ಸೇಸಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿ, ತತ್ಥ ಠತ್ವಾ ಸಂವಿದಹನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಪನ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಸ್ವೇ ವಾ’’ತಿ ನಿಯಮಿತಂ ಕಾಲಂ ವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಅಕತ್ವಾ, ದ್ವಾರವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಪನ ಮಗ್ಗವಿಸಙ್ಕೇತಂ ವಾ ಕತ್ವಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ¶ ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಯಾವ ¶ ಆಸನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ‘‘ಅಯಂ ಇಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ’’ತಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಠಪಿತಂ ಉಪಚಾರಂ ನ ಓಕ್ಕಮತಿ, ತಾವ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತಿ ಗಾಮೂಪಚಾರೋಕ್ಕಮನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ. ಅದ್ಧಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಪನ ಗಾಮೇ ಅಸತಿ ಅದ್ಧಯೋಜನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪಜ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅಸಂವಿದಹಿತೇ ಸಂವಿದಹಿತಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ, ಯೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಸಂವಿದಹನ್ತಿಯಾ ಕೇವಲಂ ಅತ್ತನಾವ ಸಂವಿದಹತಿ, ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಮಯೇ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನಾ ಅಸಂವಿದಹನ್ತಸ್ಸ, ವಿಸಙ್ಕೇತೇನ ವಾ, ಆಪದಾಸು ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿ, ಅವಿಸಙ್ಕೇತತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅನಾಪದಾ, ಗಾಮನ್ತರೋಕ್ಕಮನಂ ವಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೋ ವಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾದೀಹಿ ಪನ ಸದ್ಧಿಂ ಮಾತುಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿ, ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಸಂವಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮. ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ಸಂವಿಧಾಯಾತಿ ಕೀಳಾಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ, ಅಭಿರುಹನಕಾಲೇ ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉದ್ಧಂಗಾಮಿನಿನ್ತಿ ಕೀಳಾವಸೇನ ಉದ್ಧಂ ನದಿಯಾ ಪಟಿಸೋತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಂ. ಅಧೋಗಾಮಿನಿನ್ತಿ ತಥೇವ ಅಧೋ ಅನುಸೋತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಂ. ಯಂ ಪನ ತಿತ್ಥಪ್ಪಟಿಪಾದನತ್ಥಂ ಉದ್ಧಂ ವಾ ಅಧೋ ವಾ ಹರನ್ತಿ, ಏತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯಾತಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನಂ, ಯಾ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಗಾಮಕತೀರಪಸ್ಸೇನ ಗಮನಕಾಲೇ ಗಾಮನ್ತರಗಣನಾಯ, ಅಗಾಮಕತೀರಪಸ್ಸೇನ ವಾ ಯೋಜನವಿತ್ಥತಾಯ ನದಿಯಾ ಮಜ್ಝೇನ ವಾ ಗಮನಕಾಲೇ ಅದ್ಧಯೋಜನಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಸಮುದ್ದೇ ಪನ ಯಥಾಸುಖಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನಾವಾಭಿರುಹನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ತಿರಿಯಂ ತರಣಾಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ನಾವಾಭಿರುಹನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯. ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ನವಮೇ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚಿತಂ, ನೇವ ತಸ್ಸ ನಾತ್ತನೋ ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ಗಿಹೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಗುಣಂ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ ‘‘ದೇಥ ಅಯ್ಯಸ್ಸ, ಕರೋಥ ಅಯ್ಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ನಿಪ್ಫಾದಿತಂ ಲದ್ಧಬ್ಬಂ ಕತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಮಾರಮ್ಭೋತಿ ಸಮಾರದ್ಧಂ, ಪಟಿಯಾದಿತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ. ಗಿಹೀನಂ ಸಮಾರಮ್ಭೋ ¶ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚನತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಪಠಮತರಂಯೇವ ಯಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಿಹೀನಂ ಪಟಿಯಾದಿತಭತ್ತಂ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ಸನ್ತಕಂ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಜಾನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಞ್ಚ ಖೋ ಅಜ್ಝೋಹರಣಗಣನಾಯ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಪನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ.

ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಪಿಣ್ಡಪಾತಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುಬ್ಬೇ ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಪರಿಪಾಚಿತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ¶ , ಅಪರಿಪಾಚಿತೇ ಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ಉಭಯತ್ಥ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಅಪರಿಪಾಚಿತಸಞ್ಞಿನೋ, ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭೇ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರಾದೀಹಿ ಪರಿಪಾಚಿತೇ, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೇ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚಿತತಾ, ಪರಿಪಾಚಿತಭಾವಜಾನನಂ, ಗಿಹಿಸಮಾರಮ್ಭಾಭಾವೋ, ಓದನಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರತಾ, ತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಅಸಾನಿ, ಇದಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ.

ಪರಿಪಾಚಿತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೦. ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದಸಮೇ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕಥಾಮಗ್ಗೋ ದುತಿಯಅನಿಯತೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ದುತಿಯಅನಿಯತೇನ ಚ ಉಪರಿ ಉಪನನ್ದಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಚ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದಂ, ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನ ಪನ ವಿಸುಂ ಪಞ್ಞತ್ತನ್ತಿ.

ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಓವಾದವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ.

೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ

೧. ಆವಸಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಭೋಜನವಗ್ಗಸ್ಸ ¶ ಪಠಮೇ ಅಗಿಲಾನೇನಾತಿ ಅದ್ಧಯೋಜನಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಂ ಸಮತ್ಥೇನ. ಏಕೋತಿ ಏಕದಿವಸಿಕೋ. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡೋತಿ ‘‘ಇಮೇಸಂ ವಾ ಏತ್ತಕಾನಂ ವಾ’’ತಿ ಏಕಂ ಪಾಸಣ್ಡಂ ವಾ, ‘‘ಏತ್ತಕಮೇವಾ’’ತಿ ಏವಂ ಭತ್ತಂ ವಾ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಸಾಲಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪುಞ್ಞಕಾಮೇಹಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಭೋಜನಂ. ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಏಕಕುಲೇನ ವಾ ನಾನಾಕುಲೇಹಿ ವಾ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ, ನಾನಾಠಾನೇಸು ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಏಕಸ್ಮಿಂ, ಸ್ವೇ ಏಕಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅನಿಯತಟ್ಠಾನೇ ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ದುತಿಯದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಾ ಠಾನೇ ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ¶ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೇನಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಿನೋ, ಯೋ ಚ ಸಕಿಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಏಕದಿವಸಂ ¶ , ಗತಟ್ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಪಚ್ಚಾಗನ್ತೋಪಿ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಆಗತಟ್ಠಾನೇ ಏಕದಿವಸಂ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಚ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದವೇನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಖೇಮಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪುನ ಏಕದಿವಸಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಯಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಿಕಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂಯೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ನ ಯಾವದತ್ಥಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಅಞ್ಞಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಚ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಆವಸಥಪಿಣ್ಡತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅನುವಸಿತ್ವಾ ಪರಿಭೋಜನನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೀತಿ.

ಆವಸಥಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨. ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ದುತಿಯೇ ಗಣಭೋಜನೇತಿ ಗಣಸ್ಸ ಭೋಜನೇ. ಇಧ ಚ ಗಣೋತಿ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತತುತ್ತರಿ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ¶ , ತೇಸಂ ನಿಮನ್ತನತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿತೋ ವಾ ಲದ್ಧೇ ಓದನಾದೀನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಭೋಜನೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ಥಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸಚೇ ಹಿ ಕೋಚಿ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವೇವಚನೇನ ವಾ ಭಾಸನ್ತರೇನ ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಓದನೇನ ನಿಮನ್ತೇಮಿ, ಓದನಂ ಮೇ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ತೇ ಚೇ ಏವಂ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಗಣಭೋಜನಂ ಹೋತಿ. ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮೇವ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣಂ. ಸಚೇ ಓದನಾದೀನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕತೋ ವಾ ನಾನಾತೋ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಚ ಗನ್ತ್ವಾ ಚ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ಗಣಭೋಜನಮೇವ. ತಸ್ಸ ದುವಿಧಸ್ಸಾಪಿ ಏವಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಗಿಲಾನಸಮಯಾದೀಸು ಯದಾ ಪಾದಾನಮ್ಪಿ ಫಲಿತತ್ತಾ ನ ಸಕ್ಕಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ, ಅಯಂ ¶ ಗಿಲಾನಸಮಯೋ. ಅತ್ಥತಕಥಿನಾನಂ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ, ಇತರೇಸಂ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೋತಿ ಅಯಂ ಚೀವರದಾನಸಮಯೋ. ಯದಾ ಯೋ ಚೀವರೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಚೀವರೇ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಚೀವರಕಾರಸಮಯೋ. ಯದಾ ಅದ್ಧಯೋಜನಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ವಾ ಹೋತಿ ಗಚ್ಛತಿ ವಾ ಗತೋ ವಾ, ಅಯಂ ಅದ್ಧಾನಗಮನಸಮಯೋ. ನಾವಾಭಿರುಹನಸಮಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯದಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ನ ಯಾಪೇನ್ತಿ, ಅಯಂ ಮಹಾಸಮಯೋ. ಯದಾ ಯೋಕೋಚಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಭತ್ತೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ಅಯಂ ಸಮಣಭತ್ತಸಮಯೋ, ಏತೇಸು ಸಮಯೇಸು ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ರಾಜಗಹೇ ದೇವದತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸತ್ತವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಗಣಭೋಜನೇ ಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಗಣಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೇ ಚ ದ್ವೇ ತಯೋ ಏಕತೋ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಬಹೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ¶ ಚರಿತ್ವಾ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾದೀಸು, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಣಭೋಜನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಏಳಕಲೋಮಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ತತಿಯೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇತಿ ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಞ್ಚಹಿ ಭೋಜನೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ಯೇನ ಯೇನ ಪಠಮಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭೋಜನತೋ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ಭೋಜನೇ. ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ತುಯ್ಹಂ ¶ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೨೬) ವಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾವಾ ಪಠಮನಿಮನ್ತನಂ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ನಿಮನ್ತಿತಕುಲೇ ಲದ್ಧಭಿಕ್ಖತೋ ಏಕಸಿತ್ಥಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ಸಮಯಾ ವುತ್ತನಯಾ ಏವ.

ವೇಸಾಲಿಯಂ ¶ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತಿತಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ’’ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ತಿವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಪರಿವಾರೇ ಪನ ವಿಕಪ್ಪನಮ್ಪಿ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ’’ತಿ (ಪರಿ. ೮೬) ವುತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞಿನೋ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ನಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ಯೋ ಚ ಸಮಯೇ ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಏಕಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ವಾ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ನಿಮನ್ತನಾನಿ ಏಕತೋ ವಾ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತನಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ವಾ ಪೂಗೇನ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತೋ ತೇಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭುಞ್ಜತಿ, ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತಸ್ಸ, ನಿಚ್ಚಭತ್ತಿಕಾದೀಸು, ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಕಥಿನಸದಿಸಾನೇವ, ಇದಂ ಪನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ.

ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪. ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಚತುತ್ಥೇ ಪೂವೇಹೀತಿ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತೇಹಿ ಅತಿರಸಕಮೋದಕಸಕ್ಖಲಿಕಾದೀಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಖಜ್ಜಕೇಹಿ. ಮನ್ಥೇಹೀತಿ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತೇಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಸತ್ತುತಿಲತಣ್ಡುಲಾದೀಹಿ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರಾತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಲೇಖಂ ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಾ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಪತ್ತಪೂರಾ. ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರೀತಿ ಸಚೇಪಿ ತತಿಯಂ ಪತ್ತಂ ಥೂಪೀಕತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಲೇಖತೋ ಉಪರಿಟ್ಠಿತಪೂವಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೇನ ದ್ವೇ ಗಹಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇನ ಬಹಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಏತ್ಥ ಮಯಾ ದ್ವೇ ಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ತ್ವಂ ಏಕಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತೇನಾಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಪಠಮಂ ಆಗತೇನ ದ್ವೇ ಪತ್ತಪೂರಾ ಗಹಿತಾ, ಮಯಾ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ, ತ್ವಂ ಮಾ ಗಣ್ಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಯೇನ ಪಠಮಂ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ ¶ , ತಸ್ಸಾಪಿ ಪರಮ್ಪರಾರೋಚನೇ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯೇನ ಪನ ಸಯಮೇವ ತಯೋ ಗಹಿತಾ, ತೇನ ಅಞ್ಞಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ ಏತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಅವದನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ. ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ¶ ಲದ್ಧಟ್ಠಾನತೋ ಸಬ್ಬಾಸನ್ನಂ ಆಸನಸಾಲಂ ವಾ ವಿಹಾರಂ ವಾ ಯತ್ಥ ವಾ ಪನ ನಿಬದ್ಧಂ ¶ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ, ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಂ ಪತ್ತಪೂರಂ ಅತ್ತನೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಮಿತ್ತಂ ಪನ ದಾತುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ. ಯೇನ ಏಕೋ ಗಹಿತೋ, ನ ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕಾಮಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಯಥಾರುಚಿ ಕಾತಬ್ಬಂ.

ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆರಬ್ಭ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಊನಕದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಊನಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಪನ, ನ ಪಹೇಣಕತ್ಥಾಯ ನ ಪಾಥೇಯ್ಯತ್ಥಾಯ ವಾ ಪಟಿಯತ್ತಂ, ತದತ್ಥಾಯ ಪಟಿಯತ್ತಸೇಸಕಂ ವಾ, ಗಮನೇ ವಾ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧೇ, ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ದೇನ್ತಾನಂ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ. ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಪೂವಮನ್ಥತಾ, ಅಸೇಸಕತಾ, ಅಪ್ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಗಮನತಾ, ಅನಞ್ಞಾತಕಾದಿತಾ, ಅತಿರೇಕಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಅಙ್ಗಾನಿ, ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

ಕಾಣಮಾತಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೫. ಪಠಮಪವಾರಣಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

ಪಞ್ಚಮೇ ಭುತ್ತಾವೀತಿ ಭುತ್ತವಾ, ಯೇನ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಂ, ಸೋ ಏವಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಪವಾರಿತೋತಿ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೩೯) ಏವಂ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಪಞ್ಚಙ್ಗವಸೇನ ಕತಪ್ಪವಾರಣೋ, ಕತಪ್ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನೋ ‘ಪವಾರಿತೋ’ತಿ ವುತ್ತೋ. ಯೋ ಚ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನೋ, ತೇನ ಕಿಞ್ಚಿ ಭುತ್ತಂ, ಕಿಞ್ಚಿ ಅಭುತ್ತಂ, ಯಞ್ಚ ಭುತ್ತಂ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಭುತ್ತಾವೀ’ತಿಪಿ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ. ತಸ್ಮಾ ‘ಭುತ್ತಾವೀ’ತಿವಚನೇನ ವಿಸುಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥಸಿದ್ಧಿಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ‘‘ದಿರತ್ತತಿರತ್ತ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೫೨) ಪನ ದಿರತ್ತಾದಿವಚನಂ ವಿಯ ಪವಾರಿತಪದಸ್ಸ ಪರಿವಾರಭಾವೇನ ಬ್ಯಞ್ಜನಸಿಲಿಟ್ಠತಾಯ ಚೇತಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಪವಾರಣಙ್ಗೇಸು ಪನ ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ವಿಪ್ಪಕತಭೋಜನಂ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ ಚೇಸ ಪುಗ್ಗಲೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ¶ ಭೋಜನಂ ದಿಸ್ಸತಿ, ಓದನಾದೀನಂ ಚೇ ಅಞ್ಞತರಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಭೋಜನಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋತಿ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಚೇ ಭೋಜನಂ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ದಾಯಕೋ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೇ ಓಕಾಸೇ ಠಿತೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ ¶ . ಅಭಿಹರತೀತಿ ¶ ಸೋ ಚೇ ದಾಯಕೋ ತಸ್ಸ ತಂ ಭೋಜನಂ ಕಾಯೇನ ಅಭಿಸಂಹರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಚೇ ಅಭಿಹಟಂ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏವಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ವಸೇನ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘ಅಸನ’ನ್ತಿಆದೀಸು ತಾವ ಯಞ್ಚ ಅಸ್ನಾತಿ, ಯಞ್ಚ ಭೋಜನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ತಂ ಓದನೋ ಕುಮ್ಮಾಸೋ ಸತ್ತು ಮಚ್ಛೋ ಮಂಸನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ಅಞ್ಞತರಮೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತತ್ಥ ಓದನೋ ನಾಮ ಸಾಲಿ ವೀಹಿ ಯವೋ ಗೋಧುಮೋ ಕಙ್ಗು ವರಕೋ ಕುದ್ರೂಸಕೋತಿ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಭತ್ತಂ ಪಚಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಪಚಾಮಾ’’ತಿ ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಸನ್ಧಾಯ ಪಚನ್ತು, ಸಚೇ ಉಣ್ಹಂ ವಾ ಸೀತಲಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಾನಂ ಭೋಜನಕಾಲೇ ಗಹಿತಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಓದನೋ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ. ಯೋ ಪನ ಪಾಯಾಸೋ ವಾ ಅಮ್ಬಿಲಯಾಗು ವಾ ಉದ್ಧನತೋ ಓತಾರಿತಮತ್ತಾ ಅಬ್ಭುಣ್ಹಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಆವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಪಿವಿತುಂ, ಸಾ ಯಸ್ಸ ಹತ್ಥೇನ ಗಹಿತೋಕಾಸೇಪಿ ಓಧಿ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಉಸುಮಾಯ ವಿಗತಾಯ ಘನಭಾವಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಓಧಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಪುನ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ತನುಕಭಾವೋ ನ ರಕ್ಖತಿ. ಸಚೇಪಿ ಬಹೂ ಪಣ್ಣಫಲಕಳೀರೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮುಟ್ಠಿಮತ್ತಾಪಿ ತಣ್ಡುಲಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಭೋಜನಕಾಲೇ ಚೇ ಓಧಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ. ಅಯಾಗುಕೇ ನಿಮನ್ತನೇ ‘‘ಯಾಗುಂ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಭತ್ತೇ ಉದಕಕಞ್ಜಿಕಖೀರಾದೀನಿ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾಗುಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ದೇನ್ತಿ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ತನುಕಾ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಪಕ್ಕುಥಿತೇಸು ಉದಕಾದೀಸು ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ಯಾಗುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ಸಚೇ ಯಾಗುಯಾಪಿ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಮಚ್ಛಮಂಸಕ್ಖಣ್ಡಂ ವಾ ನ್ಹಾರು ವಾ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ. ಠಪೇತ್ವಾ ಸಾನುಲೋಮಾನಂ ವುತ್ತಧಞ್ಞಾನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ಅಞ್ಞೇಹಿ ವೇಳುತಣ್ಡುಲಾದೀಹಿ ವಾ ಕನ್ದಮೂಲಫಲೇಹಿ ವಾ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಭತ್ತಂ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ. ಕುಮ್ಮಾಸೋ ನಾಮ ಯವೇಹಿ ಕತೋ. ಅಞ್ಞೇಹಿ ಪನ ಮುಗ್ಗಾದೀಹಿ ಕತಕುಮ್ಮಾಸೋ ಪವಾರಣಂ ನ ಜನೇತಿ. ಸತ್ತು ನಾಮ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕತೋ. ಅನ್ತಮಸೋ ಖರಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ವೀಹೀನಂ ತಣ್ಡುಲೇ ¶ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಚುಣ್ಣಮ್ಪಿ ಕುಣ್ಡಕಮ್ಪಿ ಸತ್ತುಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ. ಸಮಪಾಕಭಜ್ಜಿತಾನಂ ಪನ ಆತಪಸುಕ್ಖಾನಂ ಕುಣ್ಡಕಂ ವಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ತಣ್ಡುಲಾ ವಾ ಲಾಜಾ ವಾ, ಲಾಜೇಹಿ ಕತಭತ್ತಸತ್ತುಆದೀನಿ ವಾ ನ ಪವಾರೇನ್ತಿ. ಮಚ್ಛಮಂಸೇಸು ಸಚೇ ಯಾಗುಂ ಪಿವನ್ತಸ್ಸ ಯಾಗುಸಿತ್ಥಮತ್ತಾನೇವ ದ್ವೇ ಮಚ್ಛಕ್ಖಣ್ಡಾನಿ ವಾ ಮಂಸಕ್ಖಣ್ಡಾನಿ ವಾ ಏಕಭಾಜನೇ ವಾ ನಾನಾಭಾಜನೇ ವಾ ದೇನ್ತಿ, ತಾನಿ ಚೇ ಅಖಾದನ್ತೋ ಅಞ್ಞಂ ಪವಾರಣಪ್ಪಹೋನಕಂ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ. ತತೋ ಏಕಂ ಖಾದಿತಂ, ಏಕಂ ಹತ್ಥೇ ವಾ ಪತ್ತೇ ವಾ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಪವಾರೇತಿ. ದ್ವೇಪಿ ಖಾದಿತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಮುಖೇ ಸಾಸಪಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ನತ್ಥಿ, ಸಚೇಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ. ಯೋ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಂ ಕುಲದೂಸನವೇಜ್ಜಕಮ್ಮಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾರೋಚನಸಾದಿತರೂಪಿಯಾದೀಹಿ ¶ ¶ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೋಜನಞ್ಚ ಅಞ್ಞಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಖಾದನ್ತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ನ ಪವಾರೇತಿ.

ಏವಂ ಯಞ್ಚ ಅಸ್ನಾತಿ, ಯಞ್ಚ ಭೋಜನಂ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಪವಾರಣಂ ಜನೇತಿ, ತಂ ಞತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಯಥಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಜಾನನತ್ಥಂ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ‘‘ಅಸನಂ ಭೋಜನ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತಾವ ಯೇನ ಏಕಸಿತ್ಥಮ್ಪಿ ಅಜ್ಝೋಹಟಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಪತ್ತಮುಖಹತ್ಥೇಸು ಯತ್ಥಕತ್ಥಚಿ ಭೋಜನೇ ಸತಿ ಸಾಪೇಕ್ಖೋವ ಅಞ್ಞಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಭೋಜನಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಪವಾರೇತಿ. ಸಚೇ ಪನ ನಿರಪೇಕ್ಖೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ಪತ್ತಾದೀಸು ಅವಸಿಟ್ಠಂ, ತಂ ನ ಚ ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಕಾಮೋ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಾ ದಾತುಕಾಮೋ, ಅಞ್ಞತ್ರ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ, ಸೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋಪಿ ನ ಪವಾರೇತಿ. ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಆನಿಸದಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ಠಿತೋ, ಪಣ್ಹೀನಂ ಅನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ, ಸಚೇ ನಿಪನ್ನೋ, ಯೇನ ಪಸ್ಸೇನ ನಿಪನ್ನೋ, ತಸ್ಸ ಪಾರಿಮನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾಯಕಸ್ಸ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಸಾರಿತಹತ್ಥಂ ಯಂ ಆಸನ್ನತರಂ ಅಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ ಓರಿಮನ್ತೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥೋ ‘ಹತ್ಥಪಾಸೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ತಸ್ಮಿಂ ಠತ್ವಾ ಅಭಿಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸೇವ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ, ನ ತತೋ ಪರಂ. ‘ಅಭಿಹರತೀ’ತಿ ಹತ್ಥಪಾಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಠಿತೋ ಗಹಣತ್ಥಂ ಉಪನಾಮೇತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅನನ್ತರನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಹತ್ಥೇ ವಾ ಆಧಾರಕೇ ವಾ ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ ಅನಭಿಹರಿತ್ವಾವ ‘‘ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ. ಭತ್ತಪಚ್ಛಿಂ ಆನೇತ್ವಾ ಪುರತೋ ಭೂಮಿಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಈಸಕಂ ಪನ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ ವಾ ‘ಗಣ್ಹಥಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ¶ ಹೋತಿ. ಭತ್ತಪಚ್ಛಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿವಿಸನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ‘‘ಅಹಂ ಧಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಹಿತಮತ್ತಮೇವ ಕರೋತಿ, ಪರಿವೇಸಕೋಯೇವ ಪನ ತಂ ಧಾರೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಾ ಅಭಿಹಟಾವ ಹೋತಿ, ತತೋ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಪರಿವೇಸಕೇನ ಫುಟ್ಠಮತ್ತಾವ ಹೋತಿ, ಇತರೋವ ನಂ ಧಾರೇತಿ, ತತೋ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಣಾ ನ ಹೋತಿ. ಕಟಚ್ಛುನಾ ಉದ್ಧಟೇ ಪನ ಹೋತಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಮಭಾರೇಪಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಪವಾರೇತಿಯೇವ. ಅನನ್ತರಸ್ಸ ದಿಯ್ಯಮಾನೇ ಇತರೋ ಪತ್ತಂ ಪಿದಹತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಿಹಟಂ ನಾಮ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ. ‘ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ’ತಿ ಏತ್ಥ ವಾಚಾಯ ಅಭಿಹಟೇ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನ ರುಹತಿ, ಕಾಯೇನ ಅಭಿಹಟಂ ಪನ ಅಙ್ಗುಲಿಚಲನಾದಿನಾ ಕಾಯವಿಕಾರೇನ ವಾ ‘‘ಅಲಂ, ಮಾ ದೇಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವಚೀವಿಕಾರೇನ ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ.

ಏಕೋ ಸಮಂಸಕಂ ರಸಂ ಅಭಿಹರತಿ, ‘‘ರಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ನತ್ಥಿ. ‘ಮಂಸರಸ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತೋ ಪವಾರಣಾ ಹೋತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ¶ ವುತ್ತೇಪಿ ಹೋತಿಯೇವ. ಮಂಸಂ �