ತೀಕಾ > ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) > ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯ ಟೀಕಾ-೨

೧೮೩೦-೧. ಏವಂ ¶ ¶ ನಾತಿಸಙ್ಖೇಪವಿತ್ಥಾರನಯೇನ ದ್ವೇನವುತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತದನನ್ತರಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯೋ ಚನ್ತರಘರ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಅನ್ತರಘರನ್ತಿ ರಥಿಕಾದಿಮಾಹ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನ್ತರಘರಂ ನಾಮ ರಥಿಕಾ ಬ್ಯೂಹಂ ಸಿಙ್ಘಾಟಕಂ ಘರ’’ನ್ತಿ.

ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಖಾದನಂ, ಭೋಜನಮ್ಪಿ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಭೋಗೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚತಸ್ಸೋ ಗಾಥಾ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಲಿಖಿತಾ, ತಾಸಂ ಅಯಂ ಪಟಿಪಾಟಿ – ‘‘ಏತ್ಥನ್ತರಘರ’’ನ್ತಿ ತತಿಯಾ, ‘‘ತಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ’’ತಿ ಚತುತ್ಥೀ, ‘‘ರಥಿಕಾದೀಸೂ’’ತಿ ಪಞ್ಚಮೀ ¶ , ‘‘ರಥಿಕಾಯಪಿ ವಾ’’ತಿ ಛಟ್ಠೀ. ಪಟಿಪಾಟಿ ಪನಾಯಂ ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಕ್ಕಮೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಇಮಾಯ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ತಾಸಂ ಅತ್ಥವಣ್ಣನಾ ಹೋತಿ –

೧೮೩೨-೩. ಪುರಿಮಗಾಥಾದ್ವಯೇನ ಪದಭಾಜನಾಗತಸಾಮಞ್ಞವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ತಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ. ವಾಕ್ಯತೋತಿ ‘‘ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿ ವಚನತೋ. ಹಿ-ಸದ್ದೋ ಹೇತುಮ್ಹಿ. ಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಠಿತಟ್ಠಾನಂ ನಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೫೩) ವಣ್ಣಿತಂ, ತಸ್ಮಾ ಆರಾಮಾದೀಸು ಠತ್ವಾ ದೇನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ವೀಥಿಆದೀಸು ಠತ್ವಾ ಯೋ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ಚೇ, ಏವಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪರಿಭೋಗಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮೂಲಕತ್ತಾ ನ ದೋಸೋ. ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪರಿಭೋಗೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾಭಾವೋ ಚ ದೀಪಿತೋ ಹೋತಿ.

೧೮೩೪. ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರಥಿಕಾದೀಸು ಠತ್ವಾ ಭೋಜನಂ ದೇತಿ, ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ತರಾರಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಚೇ, ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿ ಭೋಜನ’’ನ್ತಿ ರಸ್ಸತ್ತಂ. ಆಪತ್ತೀತಿ ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಪರಿಭೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾಪತ್ತಿಯೋ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ.

೧೮೩೫. ರಥಿಕಾದೀಸು ಠತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭೋಜನಂ ದೇತಿ ಚೇ, ತಂ ರಥಿಕಾಯಪಿ ವಾ…ಪೇ… ಅಯಂ ನಯೋತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ರಥಿಕಾತಿ ರಚ್ಛಾ. ಬ್ಯೂಹನ್ತಿ ಅನಿಬ್ಬಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಠಿತಾ ಗತಪಚ್ಚಾಗತರಚ್ಛಾ. ಸನ್ಧಿ ನಾಮ ಘರಸನ್ಧಿ. ಸಿಙ್ಘಾಟಕನ್ತಿ ಚತುಕ್ಕೋಣಂ ವಾ ತಿಕೋಣಂ ವಾ ಮಗ್ಗಸಮೋಧಾನಟ್ಠಾನಂ. ಅಯಂ ನಯೋತಿ ‘‘ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಅನನ್ತರಗಾಥಾಯ ವುತ್ತನಯೋ.

೧೮೩೭. ಆಮಿಸೇನ ¶ ¶ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ಸನ್ಧಾಯ ಇದಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಭಾಸಿತಂ. ಆಮಿಸೇನ ಸಮ್ಭಿನ್ನೇ ಏಕರಸೇ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದಿಮ್ಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೩೮. ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಹತ್ಥತೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಹತ್ಥತೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೫೩). ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಪನ ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವಾತಿ.

೧೮೩೯. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸ, ತಥೇವ ವಿಮತಿಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೪೦. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ದಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಭೂಮಿಯಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದದಮಾನಾಯ ವಾ ಅನ್ತರಾರಾಮಾದೀಸು ಠತ್ವಾ ದೇನ್ತಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅನ್ತರಾರಾಮಾದೀಸೂತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯತಿತ್ಥಿಯಸೇಯ್ಯಾಪಟಿಕ್ಕಮನಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಪಟಿಕ್ಕಮನಂ ನಾಮ ಭೋಜನಸಾಲಾ.

೧೮೪೧. ಗಾಮತೋ ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ದೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೪೨. ಹತ್ಥತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗಹಣೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ತಥಾತಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಏಳಕಲೋಮೇನ ಸಮಂ ಮತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೪೩-೪. ಅವುತ್ತೇತಿ ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ಅವುತ್ತೇ. ಏಕೇನಪಿ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಅಪಸಕ್ಕಾತಿ ಅಪಗಚ್ಛ. ಆದಿ-ಅತ್ಥವಾಚಿನಾ ಇತಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ, ಭಗಿನಿ, ಯಾವ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ ವಾಕ್ಯಸೇಸೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಇಮಿನಾ ಅಪಸಾದನಾಕಾರೋ ¶ ಸನ್ದಸ್ಸಿತೋ. ‘‘ಏಕೇನಪಿ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅವಕಂಸೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಉಕ್ಕಂಸೋ ಪನ ‘‘ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಪಸಾದೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಪಾಳಿತೋಪಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ‘‘ಆಮಿಸ’’ನ್ತಿ ಸಾಮಞ್ಞವಚನೇಪಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸೇವ ಗಹಣಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನಾ’’ತಿ. ಭೋಗೇತಿ ಚ ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನನ್ತಿ ಚ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ.

೧೮೪೫. ತಥೇವಾತಿ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ. ತತ್ಥಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ.

೧೮೪೬. ಅತ್ತನೋ ಭತ್ತೇ ದಿನ್ನೇಪಿ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಪನ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವಾ ‘‘ನ ದೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಭತ್ತಂ ದಾಪೇತಿ, ನ ದೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇಪಿ ಅತ್ತನೋ ಭತ್ತಂ ದೇತಿ, ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ, ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೫೮). ತಥಾತಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಉಭಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪದೇತಿ ಚೇ’’ತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅಞ್ಞೇಸಂ ಭತ್ತಂ ದೇತಿ, ನ ದಾಪೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಸಚೇಪಿ ದಾಪೇಯ್ಯ, ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿ ಭವೇಯ್ಯ, ದೇನ್ತಿಯಾ ಪನ ನೇವ ಇಮಿನಾ, ನ ಪುರಿಮೇನ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ.

೧೮೪೭. ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಂ ನ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ದಾಪೇತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ನ ದಿನ್ನಂ, ತತ್ಥ ದಾಪೇತಿ, ತಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಮಿತ್ತಾಮಿತ್ತಾನಂ ಸಮಂ ದಾಪೇತಿ, ತತ್ಥಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೮೪೮. ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಕಾ ವಾ ‘‘ಇಧ ಸೂಪಂ ದೇಥ, ಓದನಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ವೋಸಾಸನ್ತೀ ವಿಧಾನಂ ಕರೋನ್ತೀ ಠಿತಾ, ತಂ ಅನಪಸಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಞ್ಚೇವ ಭೋಜನಾನಿ ವಿನಾ ಅಞ್ಞಂ ವೋಸಾಸನ್ತಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅನಪಸಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅನಪಸಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದಿನೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೪೯. ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ¶ ಏತ್ಥ ‘‘ಇಮಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಭೋಜನಂ ಕಿರಿಯಂ, ವೋಸಾಸನ್ತಿಯಾ ಅನಿವಾರಣಂ ಅಕಿರಿಯನ್ತಿ ಏವಮಿದಂ ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯಂ.

೧೮೫೦-೧. ಸೇಕ್ಖನ್ತಿ ಸಮ್ಮತೇತಿ ‘‘ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಂ ನಾಮ ಕುಲಂ ಯಂ ಕುಲಂ ಸದ್ಧಾಯ ವಡ್ಢತಿ, ಭೋಗೇನ ಹಾಯತಿ, ಏವರೂಪಸ್ಸ ಕುಲಸ್ಸ ಞತ್ತಿದುತಿಯೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮುತಿ ದಿನ್ನಾ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೬೭) ವುತ್ತಂ ಇದಂ ಕುಲಂ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತಂ ನಾಮ. ತೇನಾಹ ‘‘ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕೇ ಕುಲೇ’’ತಿ. ಲದ್ಧಾ ಸಮ್ಮುತಿ ಯೇನಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಘರೂಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕನ್ತೇ ನಿಮನ್ತಿತೋಪಿ ಅನಿಮನ್ತಿತೋವ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಘರೂಪಚಾರೋಕ್ಕಮನಾ ಪುಬ್ಬೇವಾ’’ತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನಿಮನ್ತಿತೋ ನಾಮ ಅಜ್ಜತನಾಯ ವಾ ಸ್ವಾತನಾಯ ¶ ವಾ ಅನಿಮನ್ತಿತೋ, ಘರೂಪಚಾರಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತೇ ನಿಮನ್ತೇತಿ, ಏಸೋ ಅನಿಮನ್ತಿತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೬೭).

‘‘ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತು’’ನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖಾಯ ಚರಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ಅಗಿಲಾನೋ ನಾಮ. ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ. ‘‘ಆಮಿಸ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೬೭). ಗಹಣೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಆಹಾರತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ.

೧೮೫೩. ತತ್ಥಾತಿ ಅಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತೇ ಕುಲೇ. ತಥೇವ ಪರಿದೀಪಿತನ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತಂ.

೧೮೫೪. ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ಅವಸೇಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಸೇಸಕಂ ಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ. ಅಞ್ಞೇಸಂ ಭಿಕ್ಖಾ ತತ್ಥ ದೀಯತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮತೇ ಕುಲೇ.

೧೮೫೫. ಯತ್ಥ ¶ ಕತ್ಥಚೀತಿ ಆಸನಸಾಲಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ. ನಿಚ್ಚಭತ್ತಾದಿಕೇ ವಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಲಾಕಭತ್ತಪಕ್ಖಿಕಉಪೋಸಥಿಕಪಾಟಿಪದಿಕಭತ್ತಾನಂ ಗಹಣಂ.

೧೮೫೬. ದ್ವಾರೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಮ್ಪತ್ತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಚ್ಛಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಚೇಪಿ ಅನಾಗತೇ ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ಪಠಮಂಯೇವ ನೀಹರಿತ್ವಾ ದ್ವಾರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಸಮ್ಪತ್ತಸ್ಸ ದೇನ್ತಿ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೬೯).

೧೮೫೭. ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾ(ಪಆಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೬೯) ಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖು’’ನ್ತಿಆದಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನೇಳಕೂಪಮನ್ತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೮೫೮-೯. ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ, ಏತಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಚ ಇಧಾಪಿ ‘‘ಸಹಧಮ್ಮಿಕಞಾಪಿತ’’ನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಚ ಅಗಹಟ್ಠ-ಸದ್ದೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ಗಹಣಂ. ವುತ್ತಮೇವ ¶ ನಯಂ ವೋಹಾರನ್ತರೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಇತ್ಥಿಯಾ ಪುರಿಸೇನ ವಾ’’ತಿ. ‘‘ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೩) ವಚನತೋ ಆರಾಮನ್ತಿ ಆರಞ್ಞಕಾರಾಮಮಾಹ. ಸಚೇ ಏವಮಾರೋಚಿತಂ ಪಟಿಸಂವಿದಿತನ್ತಿ ಹಿ ವುತ್ತಂ ಪದಭಾಜನೇತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೩) ಯೋಜನಾ. ಪಟಿಸಂವಿದಿತನ್ತಿ ಪಗೇವ ನಿವೇದಿತಂ.

೧೮೬೦. ಪಚ್ಛಾ ಯಥಾರೋಚಿತಂ ತಮೇವ ವಾ ತಸ್ಸ ಚ ಪರಿವಾರಂ ಕತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಬಹುಂ ವಾ ಆಹರೀಯತು, ತಮ್ಪಿ ಪಟಿಸಂವೇದಿತಂ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೬೧. ಯಾಗುಯಾ ವಿದಿತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ. ಇದಮ್ಪಿ ವಿದಿತಂ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೬೨. ಪನಾತಿ ¶ ಅಪಿ-ಸದ್ದತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞಾನಿಪಿ ಕುಲಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಕುಲಂ ಪಟಿಸಂವೇದಿತಂ ಕತ್ವಾ ಖಾದನೀಯಾದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸುತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೭೩) ಅಟ್ಠಕಥಾಸೇಸೋ. ತೇನಾತಿ ಕತಪಟಿಸಂವೇದಿತೇನ. ತಮ್ಪಿ ಚ ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೬೩. ಏವಂ ಯಂ ಅನಾರೋಚಿತನ್ತಿ ‘‘ಆರಾಮಂ ವಾ ಉಪಚಾರಂ ವಾ ಪವಿಸಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಯಂ ಪಠಮಂ ಅನಿವೇದಿತಂ. ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಯಂ ಆರಾಮಮನಾಭತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಏವನ್ತಿ ‘‘ತಸ್ಸ ಪರಿವಾರಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಕಾರೇನ. ‘‘ತಂ ಅಸಂವಿದಿತಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸಹಧಮ್ಮಿಕಞಾಪಿತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ, ಏತಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ನಾಮಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೩). ಅಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಟಿಸಂವಿದಿತನ್ತಿ ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪೇಸೇತ್ವಾ ‘ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಂ ಕತಮ್ಪಿ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೭೩) ವುತ್ತಂ.

೧೮೬೪. ಕಾರಾಪೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಟಿಸಂವಿದಿತ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ.

೧೮೬೫. ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಮಕತ್ವಾತಿ ‘‘ಬಹಿಆರಾಮಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತವಿಧಾನಂ ಅಕತ್ವಾ. ಉಪಚಾರತೋತಿ ಏತ್ಥ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ತೋ-ಪಚ್ಚಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೧೮೬೮. ‘‘ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ’’ತಿಆದೀನಂ ¶ ಪದಾನಂ ‘‘ಅನಾಪತ್ತೇ ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗಿಲಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತೇಪಿ ತಸ್ಸ ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸ್ಸ ಅವಸೇಸಕೇ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅವಸೇಸಕೇ ವಾ ಅನಾಪತ್ತಿ ಏವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ¶ . ಯಥಾಹ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಪಟಿಸಂವಿದಿತಸ್ಸ ವಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಾ ಸೇಸಕಂ ಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೫). ಬಹಾರಾಮೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋಯೇವ ಭುಞ್ಜತೋ ಅಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಗಹೇತ್ವಾ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ‘‘ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ.

೧೮೬೯. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಆರಞ್ಞಕಾರಾಮೇ. ಖಾದತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ ಏವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ತತ್ಥ ‘‘ಅಞ್ಞೇನ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತ್ವಾ ದಿನ್ನಾನೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೮೭೦. ಏವಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತದನನ್ತರಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ಸೇಖಿಯಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯೋ ಅನಾದರಿಯೇನೇವಾ’’ತಿಆದಿ. ಯೋತಿ ಥೇರೋ ವಾ ನವೋ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮೋ ವಾ. ಏತ್ಥ ಅನಾದರಿಯಂ ನಾಮ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಆಪತ್ತಿಆಪಜ್ಜನಂ, ನಿವಾಸನಾದಿವತ್ಥಸ್ಸ ಉಗ್ಗಹಣೇ ನಿರುಸ್ಸಾಹಞ್ಚ. ಪಚ್ಛತೋಪಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಪಸ್ಸತೋಪಿ ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ತಸ್ಸ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೋ ವಕ್ಖಮಾನಸಮುಚ್ಚಯೋ.

೧೮೭೧. ನ ಕೇವಲಂ ವುತ್ತನಯೇನ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸೇವ ಹೋತಿ, ಖನ್ಧಕಾಗತಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಾದಿಆಕಾರೇನಾಪಿ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಾದೀ’’ತಿಆದಿ. ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಾದಿನಿವಾಸನಂ ಪರತೋ ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೨೮೦) ಆವಿ ¶ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ಪರಿಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಸಮನ್ತತೋ ಮಣ್ಡಲಂ ಕತ್ವಾ. ವತ್ಥಬ್ಬನ್ತಿ ನಿವತ್ಥಬ್ಬಂ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೮೭೨. ಜಾಣುಮಣ್ಡಲತೋ ¶ ಹೇಟ್ಠಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಜಙ್ಘಟ್ಠಿಸೀಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಕನ್ತಿ ವಡ್ಢಕಿಅಙ್ಗುಲೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಮತ್ತನ್ತಿ ಆಚರಿಯಾ. ‘‘ಯೋ ಪನ ಸುಕ್ಖಜಙ್ಘೋ ವಾ ಮಹಾಪಿಣ್ಡಿಕಮಂಸೋ ವಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪತ್ಥಾಯ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಮ್ಪಿ ಓತಾರೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೭೬) ಅಟ್ಠಕಥಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಮಾಹ ‘‘ತತೋ ಊನಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ.

೧೮೭೩. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಮುಪರಿಪಿ. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ‘‘ಅಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಥ ಖೋ ‘‘ಪರಿಮಣ್ಡಲಂಯೇವ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಿರಜ್ಝಿತ್ವಾ ಅಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಸತಿಸ್ಸಾಪೀತಿ ಅಞ್ಞವಿಹಿತಸ್ಸಾಪಿ ತಥಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಕೇವಲಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಪಿಚ ನಿವಾಸನವತ್ತಂ ಉಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಉಗ್ಗಹಿತವತ್ತೋಪಿ ಸಚೇ ‘‘ಆರುಳ್ಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಓರುಳ್ಹ’’ನ್ತಿ ವಾ ನ ಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವ. ಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ಯಸ್ಸ ಜಙ್ಘಾಯ ವಾ ಪಾದೇ ವಾ ವಣೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಓತಾರೇತ್ವಾ ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪಾದೋತಿ ಚೇತ್ಥ ಪಾದಸಮೀಪಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಆಪದಾಸೂತಿ ವಾಳಾ ವಾ ಚೋರಾ ವಾ ಅನುಬನ್ಧನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೮೭೪. ಉಭೋ ಕೋಣೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾತಿ ಪಾರುಪನಸ್ಸ ಏಕಂಸೇ ಕತಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಿಪಸ್ಸೇ, ಉದರಪಸ್ಸೇ ಚ ಓಲಮ್ಬಮಾನೇ ಉಭೋ ¶ ಕಣ್ಣೇ ಹತ್ಥಿಪಿಟ್ಠೇ ಗಣ್ಡಾ ವಿಯ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಕತ್ವಾತಿ ಏತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಪದಂ. ಸಾದರನ್ತಿ ಭಾವನಪುಂಸಕನಿದ್ದೇಸೋ. ಸಾದರಂ ವಾ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಸಾದರಂ ಪಾರುಪನಂ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏವಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಾರುಪನವತ್ತೇ ಆದರಂ ಜನೇತ್ವಾ ಏವಂ ಅಪಾರುಪನ್ತಸ್ಸ.

೧೮೭೫. ‘‘ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೬) ವಾ ‘‘ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಣೀಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೭) ವಾ ‘‘ಅನ್ತರಘರೇ’’ತಿ ಅವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ. ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಂ ಯಸ್ಮಾ ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಘರೇ, ವಿಹಾರೇ ವಾ ಕಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಘರೇತಿ ಅನ್ತರಘರೇ. ವಿಹಾರೇ ವಾತಿ ಬುದ್ಧುಪಟ್ಠಾನಾದಿಕಾಲಂ ¶ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲಮೇವ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೮೭೬. ಉಭೋ ಕೋಣೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಗೀವಮೇವ ಚ ಅನುವಾತೇನ ಛಾದೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೭೭. ತಥಾ ಅಕತ್ವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತವಿಧಾನಂ ಅಕತ್ವಾ. ಜತ್ತೂನಿಪೀತಿ ಉಭೋ ಅಂಸಕೂಟಾನಿಪಿ. ಉರಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಹದಯಮ್ಪಿ. ವಿವರಿತ್ವಾತಿ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ. ಯಥಾಕಾಮನ್ತಿ ಇಚ್ಛಾನುರೂಪಂ. ಗಚ್ಛತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅನ್ತರಘರೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅನ್ತರಘರಂ ನಾಮ ಗಾಮೇ ವಾ ಹೋತು ವಿಹಾರೇ ವಾ, ಪಚಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಗಿಹೀನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ.

೧೮೭೮-೯. ‘‘ಮಣಿಬನ್ಧತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ‘‘ಹೇಟ್ಠಾ’’ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ವಾಸೂಪಗಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಾಯಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದತೋ’’ತಿ ¶ ಸೇಸೋ. ವಾಸೂಪಗೋ ನಾಮ ರತ್ತಿವಾಸತ್ಥಾಯ ಉಪಗತೋ, ಏತೇನ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಅನ್ತರಘರಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಸುಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇನೇವ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ, ಏತೇನೇವ ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಉಪಗತಸ್ಸ ಯಥಾಕಾಮಂ ಗಮನೇ ನ ದೋಸೋತಿ ಚ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ. ತೇನಾಹ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ಏಕದಿವಸಮ್ಪಿ ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಯಥಾಸುಖಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಚತುಪಞ್ಚಾಹಂ ವಾಸಮಧಿಟ್ಠಾಯ ವಸಿತಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ.

೧೮೮೦. ಸುವಿನೀತೇನಾತಿ ಹತ್ಥಪಾದಾನಂ ಅಕೀಳಾಪನೇನೇವ ಸುಟ್ಠು ವಿನೀತೇನ.

೧೮೮೧. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ‘‘ಸತೀಮತಾ’’ತಿ ದೀಘೋ ಕತೋ. ಅವಿಕಾರೇನಾತಿ ತಂತದವಲೋಕಾಸಹಿತೇನ ¶ . ಯುಗಂ ಮತ್ತಾ ಪಮಾಣಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಯುಗಮತ್ತಂ, ರಥಯುಗಂ ಚತುಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ, ತತ್ತಕಂ ಪದೇಸಂ. ಪೇಕ್ಖಿನಾತಿ ಓಲೋಕೇನ್ತೇನ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖುನಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೧೮೮೨. ಅನ್ತರಘರೇ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿಪಿ ಏಕಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಠಾನೇ ಠತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ತಥಾರೂಪೇ ಅನ್ತರಾಯೇ ಸತಿ ಗಚ್ಛತೋಪಿ ಓಲೋಕೇತುಂ ಲಬ್ಭತಿ. ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪನ ಠಾನೇ ಠತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತೋಪಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾಭಾವಂ ಓಲೋಕೇತುಂ ಲಬ್ಭತಿಯೇವ. ‘‘ತಥಾ ಗಾಮೇ ಪೂಜ’’ನ್ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ. ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಪನ-ಸದ್ದತ್ಥೋ, ಓಲೋಕೇತುಂ ಪನ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೧೮೮೩. ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ತಹಂ ತಹನ್ತಿ ಯೋ ಅನಾದರಿಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ತಂ ತಂ ದಿಸಾಭಾಗಂ ಪಾಸಾದಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ವೀಥಿಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ.

೧೮೮೪. ಏಕತೋ ¶ ವಾಪೀತಿ ಏಕಅಂಸಕೂಟತೋ ವಾ. ಉಭತೋ ವಾಪೀತಿ ಉಭಯಂಸಕೂಟತೋ ವಾ. ಇನ್ದಖೀಲಕತೋ ಅನ್ತೋತಿ ಗಾಮದ್ವಾರಿನ್ದಖೀಲತೋ ಅನ್ತೋ, ಘರೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೧೮೮೫. ತಥಾ ನಿಸಿನ್ನಕಾಲೇಪೀತಿ ಇನ್ದಖೀಲಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನಕಾಲೇಪಿ. ಕುಣ್ಡಿಕಂ ನೀಹರನ್ತೇನ ಚ ಚೀವರಂ ಅನುಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಾ ಕುಣ್ಡಿಕಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕುಣ್ಡಿಕನ್ತಿ ಚ ಉಪಲಕ್ಖಣಮತ್ತಂ. ಧಮ್ಮಕರಣಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೧೮೮೬. ಗನ್ತುಞ್ಚೇವ ನಿಸೀದಿತುಞ್ಚ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚ-ಸದ್ದೋ ಕಿರಿಯಾಸಮುಚ್ಚಯೋ. ಹಸನೀಯಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿನ್ತಿ ಹಾಸಜನಕೇ ಕಾರಣೇ. ಸಿತಮತ್ತನ್ತಿ ಮನ್ದಹಾಸಂ.

೧೮೮೭. ಅಪ್ಪಸದ್ದೇನಾತಿ ¶ ‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಹೋತಿ? ದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಗೇಹೇ ಆದಿಮ್ಹಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ, ಮಜ್ಝೇ ದುತಿಯತ್ಥೇರೋ, ಅನ್ತೇ ತತಿಯತ್ಥೇರೋತಿ ಏವಂ ನಿಸಿನ್ನೇಸುಯಂ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ ದುತಿಯತ್ಥೇರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತೇತಿ, ದುತಿಯತ್ಥೇರೋ ತಸ್ಸ ಸದ್ದಞ್ಚೇವ ಸುಣಾತಿ, ಕಥಞ್ಚ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ತತಿಯತ್ಥೇರೋ ಪನ ಸದ್ದಮೇವ ಸುಣಾತಿ, ಕಥಂ ನ ವವತ್ಥಪೇತಿ. ಏತ್ತಾವತಾ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೮೮) ವುತ್ತಅಪ್ಪಸದ್ದಯುತ್ತೇನ. ಸಚೇ ¶ ಪನ ತತಿಯತ್ಥೇರೋ ಕಥಞ್ಚ ವವತ್ಥಪೇತಿ, ಮಹಾಸದ್ದೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ.

೧೮೮೮. ಕಾಯಪ್ಪಚಾಲಕಂ ಕತ್ವಾತಿ ಕಾಯಂ ಚಾಲೇತ್ವಾ ಚಾಲೇತ್ವಾ. ಉಪರಿಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಹತ್ಥಸ್ಸ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣತ್ತಾ ‘‘ಬಾಹೂ’’ತಿ ಮಣಿಬನ್ಧತೋ ಯಾವ ಅಂಸಕೂಟಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ.

೧೮೮೯. ಉಜುಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಉಜುಂ ಠಪೇತ್ವಾ. ಆಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ‘‘ಸಮೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನ ತೂ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೧೮೯೦. ಇತ್ಥಮ್ಭೂತೇ ಕರಣವಚನಂ. ಗಮನಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಗಮನಸ್ಸ ಅಸಮ್ಭವೋತಿ ಆಹ ‘‘ನಿಸೀದನೇನ ಯುತ್ತೇಸೂ’’ತಿ.

೧೮೯೧. ಖಮ್ಭಂ ಕತ್ವಾತಿ ಕಟಿಯಾ ಏಕಪಸ್ಸೇ ವಾ ದ್ವೀಸು ವಾ ಪಸ್ಸೇಸು ಕಪ್ಪರಸನ್ಧಿತೋ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಹತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಖಮ್ಭಕತೋ ನಾಮ ಕಟಿಯಂ ಹತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕತಖಮ್ಭೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೫೯೬). ಉಕ್ಕುಟಿಕಾಯ ವಾ ಗಚ್ಛತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಉಕ್ಕುಟಿಕಾ ವುಚ್ಚತಿ ಪಣ್ಹಿಯೋ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಪಾದೇಹಿ ವಾ ಅಗ್ಗಪಾದೇ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಣ್ಹೀಹಿ ಏವ ವಾ ಭೂಮಿಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ ಗಮನಂ.

೧೮೯೨. ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯಾತಿ ಆಯೋಗಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ. ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೯೩. ದುತಿಯೇ ¶ ಚಾತಿ ‘‘ನ ಖಮ್ಭಕತೋ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೯೭) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ. ಚತುತ್ಥೇ ಚಾತಿ ‘‘ನ ಓಗುಣ್ಠಿತೋ ¶ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೯೯) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ. ಛಟ್ಠೇತಿ ‘‘ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ’’ಇಚ್ಚಾದಿ (ಪಾಚಿ. ೬೦೧) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ. ಇತಿ ಏವಂ ಸಾರುಪ್ಪಾ ಸಮಣಾಚಾರಾನುಚ್ಛವಿಕಾ ಛಬ್ಬೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಕಾಸಿತಾನಿ.

ಪಠಮದುತಿಯತತಿಯಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಾನಿ.

೧೮೯೪. ವಿಞ್ಞುನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಸತಿಯುತ್ತೇನ, ಪತ್ತಸಞ್ಞಿನಾ ಚ ಹುತ್ವಾ ಸಮಸೂಪೋವ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಂ ಏತಾಯ ಗಾಥಾಯ ಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ತಯಂ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಸಕ್ಕಚ್ಚನ್ತಿ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ. ‘‘ಸತಿಯುತ್ತೇನಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸಕ್ಕಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ. ‘‘ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೦೨) ಹಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ. ಪತ್ತೇ ಸಞ್ಞಾ ಪತ್ತಸಞ್ಞಾ, ಸಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಪತ್ತಸಞ್ಞೀ, ಅನಞ್ಞವಿಹಿತೇನ ಅತ್ತನೋ ಭಾಜನೇಯೇವ ಉಪನಿಬದ್ಧಸಞ್ಞಿನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೮೯೫. ಭತ್ತಚತುಬ್ಭಾಗೋತಿ ಭತ್ತಸ್ಸ ಚತುಬ್ಭಾಗಪ್ಪಮಾಣೋ. ತತೋ ಅಧಿಕಂ ಗಣ್ಹತೋ ದುಕ್ಕಟಂ.

೧೮೯೬. ‘‘ರಸರಸೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ರಸೇರಸೇ’’ತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ದ್ವೇ ಸೂಪೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ಓಲೋಣಿಸಾಕಸೂಪೇಯ್ಯಮಚ್ಛರಸಮಂಸರಸಾದೀನಿ ರಸರಸಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಓಲೋಣೀತಿ ದಧಿಕತಂ ಗೋರಸ’’ನ್ತಿ ಕೇಚಿ. ‘‘ಏಕಾ ಬ್ಯಞ್ಜನವಿಕತೀ’’ತಿ ಅಪರೇ. ‘‘ಯೋ ಕೋಚಿ ಸುದ್ಧೋ ಕಞ್ಜಿಕತಕ್ಕಾದಿರಸೋ’’ತಿ ಅಞ್ಞೇ. ಸಾಕಸೂಪೇಯ್ಯಗ್ಗಹಣೇನ ಯಾ ಕಾಚಿ ಸೂಪೇಯ್ಯಸಾಕೇಹಿ ಕತಾ ಬ್ಯಞ್ಜನವಿಕತಿ ವುತ್ತಾ. ಮಂಸರಸಾದೀನೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅವಸೇಸಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಬ್ಯಞ್ಜನವಿಕತಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಞಾತಕಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸನ್ತಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅಞ್ಞತ್ಥಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಧನೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ಚ ¶ ‘‘ಕೀತ’’ನ್ತಿ ಚ ‘‘ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಚ ಸೇಸೋ. ಞಾತಕಾದೀನಂ ಸನ್ತಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಅಞ್ಞತ್ಥಾಯ ಕತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಕೀತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೮೯೭. ಅಧಿಟ್ಠಾನೂಪಗಸ್ಸ ¶ ಪತ್ತಸ್ಸ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಅನ್ತೋಲೇಖಾಪಮಾಣೇನ ಪೂರಿತೋವ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೮೯೮. ಅನಾಪತ್ತಿವಿಸಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಆಪತ್ತಿವಿಸಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥಾತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನೂಪಗೇ ಪತ್ತೇ. ಥೂಪೀಕತಂ ಕತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ದಿಯ್ಯಮಾನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾವುತ್ತಲೇಖಾತಿಕ್ಕಮೋ ಯಥಾ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಥೂಪೀಕತಂ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ಗಣ್ಹತೋ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಇಮಿನಾ ಪಠಮಂ ಥೂಪೀಕತಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನೂಪಗಪತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ಪಠಮಪಟಿಗ್ಗಹಿತಪತ್ತೇ ಪಚ್ಛಾ ಭೋಜನಸ್ಸ ಥೂಪೀಕತಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚ ನಿವಾರಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೧೮೯೯. ಕಾಲಿಕತ್ತಯಮೇವ ಚ ಥೂಪೀಕತಂ ವಟ್ಟತೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೇಸೇತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಾನೂಪಗೇ ಪತ್ತೇ. ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಕಾಲಿಕಂ ಥೂಪೀಕತಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೦೦. ಪೇಸೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯದಿ ಪೇಸೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ವಿಹಾರಂ ಪೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೦೫) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನ’’ನ್ತಿ ವಚನೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏವ ಪೇಸಿತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ. ಅಞ್ಞಥಾ ‘‘ಪೂರೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ.

೧೯೦೧. ಪಕ್ಖಿಪ್ಪಮಾನನ್ತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಉಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ಪಕ್ಖಿಪಿಯಮಾನಂ. ಫಲಾದಿಕನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಓದನಾದಿಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಹೇಟ್ಠಾ ¶ ಓರೋಹತೀತಿ ಸಮನ್ತಾ ಓಕಾಸಸಮ್ಭವತೋ ಚಾಲಿಯಮಾನಂ ಮುಖವಟ್ಟಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಭಸ್ಸತಿ.

೧೯೦೨. ತಕ್ಕೋಲಕಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪೂಗಫಲಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಭತ್ತಮತ್ಥಕೇ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ. ವಟಂಸಕನ್ತಿ ಅವಟಂಸಕಂ.

೧೯೦೩. ಪೂವಸ್ಸಾತಿ ವಿಕಾರಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ, ಪೂವವಟಂಸಕನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಪೂವಸ್ಸ ಯಾವಕಾಲಿಕತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಇದಂ ಥೂಪೀಕತಂ ಸಿಯಾ’’ತಿ.

೧೯೦೪. ಪಣ್ಣಾನಂ ವಿಸುಂ ಭಾಜನತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ.

೧೯೦೫. ಅಸ್ಸಾತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ. ತಂ ತು ಸಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಥೂಪೀಕತತ್ತಾ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ತಂ ಪನ ಸಬ್ಬಂ. ಗಹಿತಂ ಸುಗಹಿತನ್ತಿ ವಿರಾಧೇತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಚೇ, ಸುಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ.

೧೯೦೬. ‘‘ಉಪರಿ ಓಧಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಉಪರೀತಿ ಭತ್ತಸ್ಸ ಉಪರಿ. ಓಧಿನ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ. ಪಟಿಪಾಟಿಯಾತಿ ಅತ್ತನೋ ದಿಸಾಯ ಪರಿಯನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನುಕ್ಕಮೇನ.

೧೯೦೭. ಅಞ್ಞೇಸನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ದೇನ್ತೋ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅತ್ತನೋ ಭತ್ತಂ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದೇನ್ತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಾಜನೇ ಆಕಿರಂ ಆಕಿರನ್ತೋ ಪನ ಪಟಿಪಾಟಿಂ ವಿನಾಪಿ ತಹಿಂ ತಹಿಂ ಓಮಸತಿ ಚೇ, ನತ್ಥಿ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಕಂ ತಥಾ ಆಕಿರನ್ತೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಓಮಸತಿ, ನತ್ಥಿ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ ¶ . ಭುಞ್ಜನತ್ಥಾಯ ಗಣ್ಹನ್ತೋಪಿ ಚೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಂ ನಾಮ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ.

೧೯೦೮. ಮತ್ಥಕಂ ಓಮದ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತೋ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಥೂಪಕತೋತಿ ಮತ್ಥಕತೋ, ವೇಮಜ್ಝತೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೧೦) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ಮತ್ಥಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಭತ್ತಮತ್ಥಕಮಾಹ. ಓಮದ್ದಿತ್ವಾತಿ ಹತ್ಥೇನ ಭತ್ತಂ ಅವಮದ್ದಿತ್ವಾ.

೧೯೦೯. ಸೇಸಕೇ ಪರಿತ್ತೇಪಿ ಚಾತಿ ಅವಸಿಟ್ಠೇ ಅಪ್ಪಕೇಪಿ ಚ. ಸಂಕಡ್ಢಿತ್ವಾನಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಠಿತಂ ಸಂಹರಿತ್ವಾ. ಏಕತೋ ಪನ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತೋ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೧೦. ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾಹೇತೂತಿ ಪುನ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮತಾಹೇತು. ಸೂಪಂ ವಾತಿ ಮುಗ್ಗಾದಿಸೂಪಂ ವಾ. ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾತಿ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಂ ವಾ.

೧೯೧೧. ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯನ್ತಿ ¶ ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಂ. ‘‘ಞಾತಕಾನಂ ವಾ ಪವಾರಿತಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ವಾ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಯಂ ಅಧಿಕಂ. ಗಿಲಾನೋಪಿ ಹುತ್ವಾ ಪರೇಸಂ ಪತ್ತಂ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಾಯ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಉಜ್ಝಾನೇ ಗಿಲಾನೋಪಿ ನ ಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. ಉಜ್ಝಾನೇತಿ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ.

೧೯೧೨. ದಸ್ಸಾಮೀತಿ ಇಮಸ್ಸ ಭತ್ತಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ‘‘ಯಂ ತತ್ಥ ನತ್ಥಿ, ತಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ದಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ. ಅವಮಞ್ಞಿತ್ವಾ ಉಜ್ಝಾಯನಚಿತ್ತಂ ಉಜ್ಝಾನಂ, ಉಜ್ಝಾನೇ ಸಞ್ಞಾ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಾ, ಸಾ ¶ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ನಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿನೋ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೧೩. ‘‘ತೇಸಂ ಮಜ್ಝಪ್ಪಮಾಣೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಸಾರುಪ್ಪವಸೇನ ಖುದ್ದಕಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಕತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ‘‘ನಾತಿಮಹನ್ತ’’ನ್ತಿ ಚ ಅತಿಮಹನ್ತಸ್ಸೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ಖುದ್ದಕೇ ಆಪತ್ತಿ ನ ದಿಸ್ಸತೀತಿ. ಕಬಳೋತಿ ಆಲೋಪೋ.

೧೯೧೪. ಮೂಲಖಾದನೀಯಾದಿಕೇ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಖಜ್ಜಕೇ ಪನಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಫಲಾಫಲೇತಿ ಖುದ್ದಕೇ, ಮಹನ್ತೇ ಚ ಫಲೇ.

೧೯೧೫. ದಸಮೇ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

೧೯೧೬. ‘‘ಅನಾಹಟೇ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ ‘‘ಮುಖದ್ವಾರಂ ಅಪ್ಪತ್ತೇ’’ತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನಾಹಟೇತಿ ಅನಾಹರಿತೇ, ಮುಖದ್ವಾರಂ ಅಸಮ್ಪಾಪಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೧೭). ‘‘ಮುಖದ್ವಾರಂ ವಿವರನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏತ್ತಕೇ ವುತ್ತೇ ಮುಖದ್ವಾರ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಸಮ್ಬನ್ಧಿಸದ್ದತ್ತಾ ಕಸ್ಸಾತಿ ಅಪೇಕ್ಖಾಯ ‘‘ಮುಖದ್ವಾರಂ ವಿವರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ¶ ಅತ್ತನೋಪದೇಕವಚನೇನ ಬ್ಯಞ್ಜಿತಮೇವತ್ಥಂ ಪಕಾಸೇತುಂ ಅತ್ತನೋ-ಗಹಣಂ ಕತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಚ-ಸದ್ದೋ ಏವಕಾರತ್ಥೋ, ಅಪ್ಪತ್ತೇ ವಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ, ಅಸಮ್ಪತ್ತೇಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೯೧೭. ಸಕಲಂ ¶ ಹತ್ಥನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಹತ್ಥ-ಸದ್ದೋ ತದೇಕದೇಸೇಸು ಅಙ್ಗುಲೀಸು ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ‘‘ಹತ್ಥಮುದ್ದಾ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಸಮುದಾಯೇ ಪವತ್ತವೋಹಾರಸ್ಸ ಅವಯವೇಪಿ ಪವತ್ತನತೋ ಏಕಙ್ಗುಲಿಮ್ಪಿ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೧೯೧೮. ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ಬ್ಯಾಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ.

೧೯೨೦. ಪಿಣ್ಡುಕ್ಖೇಪಕನ್ತಿ ಪಿಣ್ಡಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ. ಇಧಾಪಿ ಖಜ್ಜಕಫಲಾಫಲೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕಬಳಚ್ಛೇದಕಮ್ಪಿ ವಾತಿ ಕಬಳಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ. ಇಧ ಖಜ್ಜಕಫಲಾಫಲೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಣ್ಡೇ ಕತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಫಲಾಫಲಮತ್ತೇಯೇವ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೯೨೧-೨. ಹತ್ಥಂ ನಿದ್ಧುನಿತ್ವಾನಾತಿ ಹತ್ಥಂ ನಿದ್ಧುನಿತ್ವಾ ಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜತೋತಿ ಚ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕನ್ತಿ ಸಿತ್ಥಾನಿ ಅವಕಿರಿತ್ವಾ ಅವಕಿರಿತ್ವಾ. ಜಿವ್ಹಾನಿಚ್ಛಾರಕಂ ವಾಪೀತಿ ಜಿವ್ಹಂ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ. ಚಪು ಚಪೂತಿ ವಾತಿ ‘‘ಚಪು ಚಪೂ’’ತಿ ಏವಂ ಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ. ಸತ್ತಮೇತಿ ‘‘ನ ಹತ್ಥನಿದ್ಧುನಕ’’ನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಅಟ್ಠಮೇತಿ ‘‘ನ ಸಿತ್ಥಾವಕಾರಕ’’ನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಕಚವರುಜ್ಝನೇತಿ ಕಚವರಾಪನಯನೇ.

೧೯೨೩. ‘‘ಸುರು ¶ ಸುರೂ’’ತಿ ಏವಂ ಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ನ ಭೋತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಹತ್ಥನಿಲ್ಲೇಹಕಂ ವಾಪೀತಿ ಹತ್ಥಂ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ ನಿಲ್ಲೇಹಿತ್ವಾ.

೧೯೨೪. ಫಾಣಿತಂ ¶ , ಘನಯಾಗುಂ ವಾ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಮುಖೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾಪಿ ತಂ ಭೋತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೨೫. ಏಕಾಯ ಅಙ್ಗುಲಿಕಾಯಪಿ ಪತ್ತೋ ನ ಲೇಹಿತಬ್ಬೋವ. ಜಿವ್ಹಾಯ ಏಕಓಟ್ಠೋಪಿ ನ ನಿಲ್ಲೇಹಿತಬ್ಬಕೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಬಹಿ ಓಟ್ಠಞ್ಚ ಜಿವ್ಹಾಯ ನ ಲೇಹಿತಬ್ಬಂ. ಓಟ್ಠೇ ಲಗ್ಗಂ ಸಿತ್ಥಾದಿಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಉಭೋಹಿ ಓಟ್ಠಮಂಸೇಹಿಯೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೧೯೨೬-೮. ನ ಚ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಕ್ಕೂಲವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಹಿ-ಇತಿ ‘‘ಯಸ್ಮಾ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೇ, ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ತಸ್ಮಾ’’ತಿ. ‘‘ಪಾನೀಯಥಾಲಕ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಮತ್ತಂ ಸಙ್ಖಾದೀನಮ್ಪಿ ತಥಾ ನಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ. ಸರಾವಂ ವಾತಿ ತಟ್ಟಕಂ ವಾ.

ಅನಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನಾತಿ ಆಮಿಸರಹಿತೇನ ಹತ್ಥೇಕದೇಸೇನ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಚೇ ಪನ ಹತ್ಥಸ್ಸ

ಏಕದೇಸೋ ಆಮಿಸಮಕ್ಖಿತೋ ನ ಹೋತಿ, ತೇನ ಪದೇಸೇನ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೩೧). ಆಮಿಸಮಕ್ಖಿತೇನೇವ ಹತ್ಥೇನ ‘‘ಧೋವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಧೋವಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೯೨೯. ಉದ್ಧರಿತ್ವಾತಿ ಸಸಿತ್ಥಕಾ ಪತ್ತಧೋವನಾ ಸಿತ್ಥಕಾನಿ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ತಂ ಪತ್ತಧೋವನೋದಕಂ ಘರಾ ಬಹಿ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಭಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಸಸಿತ್ಥಕೇ ಪತ್ತಧೋವನೇ ಸಿತ್ಥಕಾನಿ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಉದಕೇನ ಸಮ್ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉದಕಗತಿಕಾನೇವ ಕತ್ವಾ ತಂ ಉದಕಂ ಘರಾ ಬಹಿ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನೋದಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನೋದಕಂ ಘರಾ ¶ ಬಹಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರಯೋಜನಾ ¶ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಏತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ನಾಮ ಖೇಳಮಲ್ಲಾದಿಕೋ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಹತ್ಥಧೋವನಭಾಜನವಿಸೇಸೋ.

೧೯೩೦. ಛತ್ತಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ‘‘ಛತ್ತಂ ನಾಮ ತೀಣಿ ಛತ್ತಾನಿ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಂ ಕಿಲಞ್ಜಚ್ಛತ್ತಂ ಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಂ ಸಲಾಕಬದ್ಧ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೩೪) ವುತ್ತೇಸು ತೀಸು ಛತ್ತೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಸೇತಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ವತ್ಥಪಲಿಗುಣ್ಠಿತಂ ಪಣ್ಡರಚ್ಛತ್ತಂ. ಕಿಲಞ್ಜಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ವಿಲೀವಚ್ಛತ್ತಂ. ಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತನ್ತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಂ. ‘‘ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಂ ಸಲಾಕಬದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಪನ ತಿಣ್ಣಮ್ಪಿ ಛತ್ತಾನಂ ಪಞ್ಜರದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ತಾನಿ ಹಿ ಮಣ್ಡಲಬದ್ಧಾನಿ ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ ಸಲಾಕಬದ್ಧಾನಿ ಚ. ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಅನವಸೇಸಪರಿಗ್ಗಹವಚನೇನ ‘‘ಯಮ್ಪಿ ಚ ತತ್ಥಜಾತದಣ್ಡೇನ ಕತಂ ಏಕಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಮ್ಪಿ ಛತ್ತಮೇವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೩೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತಂ ಛತ್ತವಿಸೇಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ. ಹತ್ಥೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸರೀರಾವಯವೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ವಾ-ಸದ್ದೋ ಅಪಿ-ಸದ್ದತ್ಥೋ. ಅಂಸಕೂಟಾದಿಸರೀರಾವಯವೇನ ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ಹತ್ಥೇನ ಅಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಧಾರೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಅಞ್ಞೋ ಛತ್ತಂ ಧಾರೇತಿ, ಛತ್ತಪಾದುಕಾಯ ವಾ ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಪಸ್ಸೇ ವಾ ಠಿತಂ ಹೋತಿ,

ಹತ್ಥತೋ ಅಪಗತಮತ್ತೇ ಛತ್ತಪಾಣಿ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ನ ಛತ್ತಪಾಣಿಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಚನತೋ, ಇಧ ‘‘ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಚ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಲಬ್ಭತಿ. ಧಮ್ಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಚೇತ್ಥ ಪದಸೋಧಮ್ಮೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಏವಮುಪರಿಪಿ.

೧೯೩೧. ದಣ್ಡಪಾಣಿಮ್ಹೀತಿ ¶ ಏತ್ಥ ದಣ್ಡೋ ಪಾಣಿಮ್ಹಿ ಅಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಕಿತ್ತಕಪ್ಪಮಾಣೋ ದಣ್ಡೋತಿ ಆಹ ‘‘ಚತುಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೋ’’ತಿಆದಿ. ಮಜ್ಝಿಮಹತ್ಥತೋತಿ ಪಮಾಣಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ, ಯೋ ‘‘ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

೧೯೩೨. ಸತ್ಥಪಾಣಿಸ್ಸಾತಿ ¶ ಏತ್ಥಾಪಿ ವಿಗ್ಗಹೋ ವುತ್ತನಯೋವ. ವಕ್ಖಮಾನಂ ಸಕಲಂ ಧನುವಿಕತಿಂ, ಸರವಿಕತಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಖಗ್ಗಾದಿ ಸತ್ಥಂ ನಾಮ. ಖಗ್ಗಂ ಸನ್ನಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋಪಿ ಸತ್ಥಪಾಣಿ ನು ಖೋತಿ ಆಸಙ್ಕಾಯ ನಿವತ್ತನತ್ಥಮಾಹ ‘‘ಸತ್ಥಪಾಣೀ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ನ ಹೋತಿ ಅಸಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೧೯೩೩-೫. ಸರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಧನುಂ ವಾ ಸುದ್ಧಧನುಂ ವಾ ಸುದ್ಧಸರಂ ವಾ ಸಜಿಯಂ ಧನುದಣ್ಡಂ ವಾ ನಿಜಿಯಂ ಧನುದಣ್ಡಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸಾಪಿ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ವಾ ಸಚೇ ಯೋ ತಥಾ ಪದಸೋಧಮ್ಮೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಚೇ ಪನಸ್ಸ ಧನು ಖನ್ಧೇ ಪಟಿಮುಕ್ಕಂ ಹೋತಿ, ಯಾವ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಾವ ವಟ್ಟತಿ. ಜಿಯಾಯ ಸಹ ವತ್ತತೀತಿ ಸಜಿಯಂ.

೧೯೩೬. ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಕಸ್ಸಾತಿ ಪಾದುಕಂ ಆರುಳ್ಹೋ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹೋ, ಸೋಯೇವ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಕೋ, ತಸ್ಸ. ಕಥಂ ಆರುಳ್ಹಸ್ಸಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ. ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸಾತಿ ¶ ಛತ್ತದಣ್ಡಕೇ ಅಙ್ಗುಲನ್ತರಂ ಅಪ್ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಪಾದುಕಂ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ. ಪಟಿಮುಕ್ಕಸ್ಸ ವಾತಿ ಪಟಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ. ಏತಂ ದ್ವಯಮ್ಪಿ ‘‘ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಕಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ನ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸೇತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಅನಾದರಿಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಅಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಪಟಿಮುಕ್ಕಸ್ಸ ವಾ ಓಮುಕ್ಕಸ್ಸ ವಾ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೩೮).

೧೯೩೭-೪೦. ಉಪಾಹನಗತಸ್ಸಾಪೀತಿ ಅಕ್ಕನ್ತಾದಿಆಕಾರೇನ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ಚ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಪಟಿಮುಕ್ಕಸ್ಸ ವಾ’’ತಿ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಛತ್ತಪಾಣಿಆದೀಸು ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ಇದಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಾನೇ ವಾ ಗತಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಯಾನೇ ವಾ ಗತಸ್ಸಾತಿ ಸಚೇ ದ್ವೀಹಿ ಜನೇಹಿ ಹತ್ಥಸಙ್ಘಾತೇನ ಗಹಿತೋ, ಸಾಟಕೇ ¶ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ವಂಸೇನ ವಯ್ಹತಿ, ಅಯುತ್ತೇ ವಾ ವಯ್ಹಾದಿಕೇ ಯಾನೇ, ವಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ವಾ ಠಪಿತೇ ಚಕ್ಕಮತ್ತೇಪಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಯಾನಗತೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ.

ಸಯನೇಪಿ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಟಸಾರಕೇ ವಾ ಛಮಾಯ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಯನಗತಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಟಸಾರಕೇಪಿ ಪಕತಿಭೂಮಿಯಮ್ಪಿ ನಿಪನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೪೧). ಉಚ್ಚೇ ಪೀಠೇ ವಾ ಉಚ್ಚೇ ಮಞ್ಚೇಪಿ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇನ, ಠಿತೇನ ವಾ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಠತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ನಿಸೀದಿತ್ವಾ’’ತಿ ಇದಞ್ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಮೇವ. ಸಯನೇಸು ಗತಸ್ಸ ಚ ದೇಸೇನ್ತೇನ ಸಯನೇಸು ಗತೇನಾಪಿ ಸಮಾನೇ ವಾಪಿ ಉಚ್ಚೇ ವಾ ನಿಪನ್ನೇನೇವ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೪೧. ‘‘ತಥೇವ ¶ ಚಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಗಹಿತಂ.

೧೯೪೨. ‘‘ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಯಕಾರಸ್ಸ ಲೋಪಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಆಯೋಗಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ದುಸ್ಸವೇಠನೇನ ವಾ ಮೋಲಿಆದೀಹಿ ವಾ ಯಥಾ ಕೇಸನ್ತೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ.

೧೯೪೩. ಯದಿ ಕೇಸನ್ತಂ ವಿವರಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸೇತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಸೀಸಂ ವಿವರಾಪೇತ್ವಾ ದೇಸೇತಿ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೋಪಿ ವುತ್ತೋ ಹೋತಿ.

೧೯೪೪-೫. ಅಟ್ಠಮೇ ‘‘ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ವತ್ಥಮ್ಪಿ ತಿಣಾನಿಪಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೪೫) ಇದಞ್ಚ ನವಮೇ ‘‘ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಭೂಮಿಪ್ಪದೇಸೇಪಿ ಉನ್ನತೇ ಠಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೪೭) ಇದಞ್ಚ ದಸಮೇ ‘‘ಸಚೇಪೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವಕ್ಖಮಾನವಿನಿಚ್ಛಯಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬವಿಸೇಸಾಭಾವಾ ಆಹ ‘‘ಅಟ್ಠಮೇ ನವಮೇ ¶ ವಾಪಿ, ದಸಮೇ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿಪೀ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ವತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಥೇರುಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾನ ಠಿತಂ ದಹರಂ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಥೇರೋ ಚೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತೀತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರಯೋಜನಾ. ಕಥೇತಬ್ಬಮುಪಾಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಸ್ಸ ಪಸ್ಸೇ ಪನಞ್ಞಸ್ಸ, ಕಥೇತಬ್ಬಂ ವಿಜಾನತಾ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ಠಿತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ ¶ . ತಸ್ಸ ಸಮೀಪವತ್ತಿನೋ ಕಸ್ಸಚಿ ಅಭಾವೇ ಸಜ್ಝಾಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೧೯೪೬. ಗಚ್ಛತೋ ಪುರತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛತೋ ಪಞ್ಹಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಚೇ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ.

೧೯೪೭. ಉಗ್ಗಹಿತಂ ಧಮ್ಮಂ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸಜ್ಝಾಯತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಮಮೇವ ಗಚ್ಛತೋ ಯುಗಗ್ಗಾಹಂ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯುಗಗ್ಗಾಹನ್ತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ. ಅಞ್ಞಮಞ್ಞ-ಸದ್ದಪರಿಯಾಯೋ ಹಿ ಯುಗಗ್ಗಾಹ-ಸದ್ದೋ.

೧೯೪೮. ಸಕಟಮಗ್ಗೇ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಚಕ್ಕಸ್ಸ ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಚಕ್ಕಸ್ಸ ಪಥೇನ ಸಮಂ ಗಚ್ಛತೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಉಪ್ಪಥೇನಾಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಉಪ್ಪಥೇನ ಸಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರಯೋಜನಾ. ಉಪ್ಪಥೇನಾತಿ ಅಮಗ್ಗೇನ. ಏವಂ ಅನಾಪತ್ತಿವಿಸಯೇ ದಸ್ಸಿತೇ ತಬ್ಬಿಪರಿಯಾಯತೋ ಆಪತ್ತಿವಿಸಯೋ ದಸ್ಸಿತೋಯೇವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೧೯೪೯. ತತಿಯೇ ನತ್ಥಿ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ನ ಠಿತೋ ಅಗಿಲಾನೋ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೫೧) ಏತಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಯಥಾರುತವಸೇನ ¶ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ. ಸಚೇ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಸಹಸಾ ಉಚ್ಚಾರೋ ವಾ ಪಸ್ಸಾವೋ ವಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ¶ ಕತೋ ನಾಮ, ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾಯ ಖೇಳೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತೇಪಿ ಬಾತ್ತಿಂಸಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು ವಿಸುಂಯೇವ ದಸ್ಸಿತೋ ಏಕೋ ಕೋಟ್ಠಾಸೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಅವುತ್ತಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ಆಹ ‘‘ಉಚ್ಚಾರಾದಿಚತುಕ್ಕ’’ನ್ತಿ.

೧೯೫೦. ಏತ್ಥ ಹರಿತಂ ನಾಮ ಇದನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಜೀವರುಕ್ಖಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ರುಕ್ಖಸ್ಸಾತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ ಜೀವಮಾನಕತಿಣಲತಾದೀನಮ್ಪಿ ಹರಿತೇಯೇವ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ. ‘‘ದಿಸ್ಸಮಾನಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ವಚನೇನೇವ ಅದಿಸ್ಸಮಾನಗತಂ ಅಹರಿತನ್ತಿ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ಸಾಖಾ ವಾ ಭೂಮಿಲಗ್ಗಾ ದಿಸ್ಸಮಾನಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಹರಿತಮೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೫೧. ಸಹಸಾ ವಚ್ಚಂ ನಿಕ್ಖಮತೇವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ವಚ್ಚನ್ತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ ಪಸ್ಸಾವಾದೀನಮ್ಪಿ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ. ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗಿಲಾನಟ್ಠಾನೇ ಠಿತತ್ತಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ.

೧೯೫೨. ಪಲಾಲಣ್ಡುಪಕೇ ವಾಪೀತಿ ಪಲಾಲಚುಮ್ಬಟಕೇಪಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ಅಪ್ಪಹರಿತಂ ಅಲಭನ್ತೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚೀತಿ ಸುಕ್ಖತಿಣಾದಿಮ್ಹಿ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿ. ತಂ ವಚ್ಚಂ ಪಚ್ಛಾ ಹರಿತಂ ಓತ್ಥರತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೫೩. ಏತೀತಿ ಪವಿಸತಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ‘‘ಖೇಳೇನ ಏವ ಚಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೧೯೫೪. ವಚ್ಚಕುಟಿಸಮುದ್ದಾದಿಉದಕೇಸೂತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಬ್ಬಂ ಅಪರಿಭೋಗಜಲಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ತೇನೇವ ‘‘ತೇಸಂ ಅಪರಿಭೋಗತ್ತಾ’’ತಿ ಅಪರಿಭೋಗತ್ತಮೇವ ಕಾರಣಮಾಹ.

೧೯೫೫. ಉದಕೋಘೇತಿ ¶ ಏತ್ಥ ‘‘ಜಾತೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅಜಲನ್ತಿ ಅಜಲಟ್ಠಾನಂ. ಜಲೇತಿ ಪರಿಭೋಗಾರಹಜಲೇ. ಇಧಾಪಿ ಥಲಕತೋ ಉದಕಂ ಓತ್ಥರತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ.

೧೯೫೬-೭. ಪಕಿಣ್ಣಕವಿನಿಚ್ಛಯಂ ¶ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ’’ತಿಆದಿ. ಞೇಯ್ಯಾತಿ ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಏತ್ಥಾತಿ ಏತೇಸು ಸೇಖಿಯೇಸು. ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾ ಆದಿ ಯೇಸನ್ತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ತಗ್ಗುಣಸಂವಿಞ್ಞಾಣೋಯಂ ಬಾಹಿರತ್ಥಸಮಾಸೋ, ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಅಪ್ಪಸದ್ದಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಛಮಾ ಚ ನೀಚಾಸನಞ್ಚ ಠಾನಞ್ಚ ಪಚ್ಛಾ ಚ ಉಪ್ಪಥೋ ಚ ಛಮಾನೀಚಾಸನಟ್ಠಾನಪಚ್ಛಾಉಪ್ಪಥಾ, ತೇ ಸದ್ದಾ ಏತೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಅತ್ಥೀತಿ ತಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಛಮಾ…ಪೇ… ಉಪ್ಪಥವಾ, ಛಮಾದಿಪದವನ್ತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ಠಾನ-ಸದ್ದೇನ ಠಾ-ಧಾತುಸ್ಸೇವ ರೂಪತ್ತಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾಗತೋ ಠಿತ-ಸದ್ದೋ ಗಹಿತೋ. ‘‘ದಸಸೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ವಣ್ಣಲೋಪೇನ, ವಿಭತ್ತಿವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ವಾ ‘‘ದಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಸಮನುಭಾಸನೇ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಹಿ ಏತೇಸು ದಸಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ ತುಲ್ಯಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ? ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ಏಕೇಕಮೇತ್ಥ ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೧೯೫೮-೯. ‘‘ಛತ್ತ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಪದಾನಿ. ಏತಾನಿ ಏಕಾದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿನಾ ಪನ ಧಮ್ಮದೇಸನೇನ ತುಲ್ಯಾವ ಸದಿಸಾ ಏವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ¶ ಹೋತಿ – ಇಮಾನಿ ಏಕಾದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಾನಿ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ, ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ, ವಚೀಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ, ದುಕ್ಖವೇದನಾನೀತಿ.

ಸೂಪೋದನೇನ ವಿಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಸೂಪೋದನ-ಸದ್ದೇನ ಲಕ್ಖಿತಂ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಬಹುತ್ತಾ ಇದಮೇವ ವಿಸೇಸಿತಂ. ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮಂ ಮತನ್ತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಹಿ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಾನಂ ಮತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ.

೧೯೬೦. ಅವಸೇಸಾ ತಿಪಞ್ಞಾಸಾತಿ ಅವಸೇಸಾನಿ ತೇಪಞ್ಞಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ. ಸಮಾನಾ ಪಠಮೇನ ತೂತಿ ಪಠಮೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿತೋ ಸಮಾನಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಸಮುಟ್ಠಾನಾನೀತಿ ¶ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಆಪದಾಸೂ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ, ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಚರನ್ತಾನಂ ಚೋರುಪದ್ದವಾದಿ ಆಪದಾ ನಾಮ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ನದಿಸನ್ತರಣಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಸೇಖಿಯೇಸು ಸಬ್ಬೇಸೂತಿ ಯೇಭುಯ್ಯವಸೇನ ವುತ್ತಂ.

೧೯೬೧. ‘‘ನ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀ ಪರೇಸಂ ಪತ್ತಂ ಓಲೋಕೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದೀನಂ (ಪಾಚಿ. ೬೧೪) ಇಮಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರಸ್ಸ ಅಸಮ್ಭವತೋ ನ ಪನಾಗತೋತಿ ಪಾಳಿಯಂ ನ ವುತ್ತೋ. ತಸ್ಸಾಪಿ ಯಥಾವತ್ಥುಕಾವ ಆಪತ್ತಿಯೋ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೧೯೬೨. ಯೋ ¶ ಇಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಠಿತೋ, ಸೋ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ವಿನಯೇ ವಿಸಾರದೋ ಹೋತಿ, ವಿನೀತಮಾನಸೋ ಚ ಹೋತಿ, ಪರೇಹಿ ದುಪ್ಪಧಂಸಿಯೋ ಚ ಹೋತಿ, ತತೋ ತಸ್ಮಾ ಕಾರಣಾ ಸಮಾಹಿತೋ ಸತತಂ ಇಮಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ಥ ಇಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ಸಬ್ಬಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಗುಣಸಮ್ಪತ್ತಿನಿದಾನಂ ಇಮಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಅತ್ಥತೋ, ಗನ್ಥತೋ, ವಿನಿಚ್ಛಯತೋ ಚ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಞತ್ವಾ. ವಿಸಾರದೋತಿ ಸಾರಜ್ಜನಂ ಸಾರದೋ, ವಿಗತೋ ಸಾರದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವಿಸಾರದೋ, ವಿನಯಪರಿಯತ್ತಿಯಾ, ಆಪತ್ತಾದಿವಿಭಾಗೇ ಚ ನಿಬ್ಭಯೋ ನಿರಾಸಙ್ಕೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ನ ಕೇವಲಂ ಇಮಸ್ಸ ಜಾನನೇ ಏಸೋವ ಆನಿಸಂಸೋ, ಅಥ ಖೋ ವಿನೀತಮಾನಸೋ ಚ ಹೋತಿ, ಸಂಯತಚಿತ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೋತಿ ಇಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಭಿಕ್ಖು. ಪರೇಹೀತಿ ಇಮಂ ಅಜಾನನ್ತೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ದುಪ್ಪಧಂಸಿಯೋ ಚ ಹೋತೀತಿ ಅನಭಿಭವನೀಯೋ ಚ ಹೋತಿ.

ತತೋತಿ ತಸ್ಮಾ ವಿನಯೇ ವಿಸಾರದತಾದಿಸಬ್ಬಗುಣಸಮ್ಪನ್ನಹೇತುತ್ತಾ. ಹೀತಿ ಯಸ್ಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಿಕ್ಖೇತಿ ಸಜ್ಝಾಯನಸವನಾದಿವಸೇನ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಸತತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಬ್ಬತ್ಥಕಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇ ವಿಯ ಏತ್ಥಾಪಿ ಸತತಾಭಿಯೋಗೋ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ. ವಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಯಥಾಭೂತಪಟಿವೇಧಾಭಾವತೋ ತಪ್ಪಟಿಪಕ್ಖಾಯ ಏಕಗ್ಗತಾಯ ನಿಯೋಜೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಮಾಹಿತೋ’’ತಿ, ಸಮ್ಮಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೇ ¶ ಆಹಿತೋ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅವಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ, ನಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ ವಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ.

೧೯೬೩. ಏವಂ ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ಪಕಾರನ್ತರೇನಾಪಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಇಮ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತೇತಿ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ಯೇ’’ತಿ ¶ ಲಬ್ಭತಿ. ಯೇ ಥೇರಾ ವಾ ನವಾ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ ವಾ. ಪರಮನ್ತಿ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಮೂಲಕಾರಣಸ್ಸ ಸೀಲಸ್ಸ ಪಕಾಸನತೋ ಉತ್ತಮಂ. ಅಸಂಕರನ್ತಿ ನಿಕಾಯನ್ತರಲದ್ಧೀಹಿ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸಂ. ಸಂಕರನ್ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಗುಣೋಪೇತತ್ತಾ ಕಾಯಚಿತ್ತಸುಖಕಾರಣಂ ಸಮ್ಮುಖಂ ಕರೋತೀತಿ ಸಂಕರಂ. ಸವನಾಮತನ್ತಿ ಸದ್ದರಸಾದಿಯೋಗೇನ ಕಣ್ಣರಸಾಯನಂ. ಅಮತನ್ತಿ ತತೋಯೇವ ಅಮತಂ ಸುಮಧುರಂ. ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಾವಹತ್ತಾ ವಾ ಫಲೂಪಚಾರೇನ ಅಮತಂ. ಇಮಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ. ಅವೇಚ್ಚಾತಿ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ವಿದಿತ್ವಾ. ಅಧಿಕೇತಿ ಅಧಿಸೀಲಾದಿಸಿಕ್ಖತ್ತಯಪ್ಪಕಾಸನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇ. ಹಿತೇತಿ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಸುಖಹೇತುತ್ತೇನ ಹಿತೇ. ಹಿನೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಫಲನ್ತಿ ‘‘ಹಿತ’’ನ್ತಿ ಸುಖಹೇತು ವುಚ್ಚತಿ. ಕಲಿಸಾಸನೇತಿ ಲೋಭಾದಿಕಿಲೇಸವಿದ್ಧಂಸನೇ. ಸಾಸನೇತಿ ವಿನಯಪರಿಯತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಸಾಸನೇಕದೇಸೇ. ಪಟುತ್ತನ್ತಿ ಬ್ಯತ್ತಭಾವಂ. ನ ಯನ್ತಿ ನ ಗಚ್ಛನ್ತಿ. ಕೇ ತೇತಿ ಕತಮೇ ತೇ. ‘‘ನ ಕೇಚಿ ಸನ್ತಿ ಚಾ’’ತಿ ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಗಾಥಾಯ ಅತ್ಥೋ ಲಿಖಿತೋ.

ಏವಂ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥಯೋಜನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ ಅಸಂಕರಂ ನಿಕಾಯನ್ತರಲದ್ಧೀಹಿ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸಂ ಸಂಕರಂ ಸಕಲಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಸುಖಾಭಿನಿಪ್ಫಾದಕಂ ಸವನಾಮತಂ ಸೋತರಸಾಯನಂ ಇಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಪ್ಪಕರಣಂ ಅವೇಚ್ಚ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಅಧಿಕೇ ಅಧಿಸೀಲಾದಿಸಿಕ್ಖತ್ತಯಪ್ಪಕಾಸನೇನ ಉಕ್ಕಟ್ಠೇ ಹಿತೇ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಸುಖಹೇತುಭೂತೇ ಕಲಿಸಾಸನೇ ಸಕಲಸಂಕಿಲೇಸವಿದ್ಧಂಸಕೇ ಸಾಸನೇ ವಿನಯಪಿಟಕಸಙ್ಖಾತೇ ಪರಿಯತ್ತಿಸಾಸನೇ ಯೇ ಪಟುತ್ತಂ ನ ಯನ್ತಿ, ತೇ ಕೇ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಯೇ ಇಮಂ ಪಕರಣಂ ಅವೇಚ್ಚ ವಿದಿತ್ವಾ ಠಿತಾ, ತೇ ಏಕಂಸತೋ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಪಟುತ್ತಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ ಯೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೯೬೪. ಏವಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿಯಾ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಚ ಆಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಸಾರಂ ನಾತಿಸಙ್ಖೇಪವಿತ್ಥಾರನಯೇನ ¶ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತದನನ್ತರಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿಯಾ, ತದಟ್ಠಕಥಾಯ ಚ ಆಗತವಿನಿಚ್ಛಯಸಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾರಭನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಅಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಅಪಿ-ಸದ್ದೋ ವುತ್ತಾಪೇಕ್ಖಾಯಂ. ‘‘ಸಮಾಸೇನಾ’’ತಿ ಇದಂ ಗನ್ಥವಸೇನ ಸಙ್ಖಿಪನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಕಿಞ್ಚಿಮತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಅತ್ಥವಸೇನಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೧೯೬೫. ಛನ್ದಸೋತಿ ಮೇಥುನಸೇವನರಾಗಪಟಿಸಂಯುತ್ತೇನ ಛನ್ದೇನ. ಏತೇನ ‘‘ಛನ್ದೇ ಪನ ಅಸತಿ ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪಧಂಸಿತಾಯ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ಅಟ್ಠಕಥಾ ಸೂಚಿತಾ ಹೋತಿ. ಸಾ ಸಮಣೀ ಪಾರಾಜಿಕಾ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೬೬-೭. ‘‘ಸಜೀವಸ್ಸ ಅಪಿ ಅಜೀವಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ‘‘ಸನ್ಥತಂ ವಾ ಅಸನ್ಥತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅಙ್ಗಜಾತ’’ನ್ತಿ ಇಮಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ. ಅತ್ತನೋ ತಿವಿಧೇ ಮಗ್ಗೇತಿ ಅತ್ತನೋ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಮುಖಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಮಗ್ಗೇ. ಏತ್ಥ ‘‘ಸನ್ಥತೇ ವಾ ಅಸನ್ಥತೇ ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ‘‘ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ‘‘ಯೇಭುಯ್ಯಅಕ್ಖಾಯಿತಾದಿಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಕ್ಖಾಯಿತಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸಾದೀನಂ ನವನ್ನಂ ಸಜೀವಸ್ಸಪಿ ಅಜೀವಸ್ಸಪಿ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸನ್ಥತಂ ವಾ ಅಸನ್ಥತಂ ವಾ ಯೇಭುಯ್ಯಕ್ಖಾಯಿತಾದಿಕಂ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ಥತೇ ವಾ ಅಸನ್ಥತೇ ವಾ ತಿವಿಧೇ ಮಗ್ಗೇ ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ ತಿಲಫಲಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪವೇಸೇನ್ತೀ ಪರಾಜಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೬೮. ಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯನ್ತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಿನಿಚ್ಛಯಂ.

೧೯೬೯-೭೦. ಅಧಕ್ಖಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಕ್ಖಕಾನಂ ಅಧೋತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಾನಂ ಉಬ್ಭನ್ತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಉಬ್ಭ-ಸದ್ದೋ ಉದ್ಧಂ-ಸದ್ದಪರಿಯಾಯೋ. ಇಧ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸಾತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನ ತಿನ್ತಸ್ಸ. ಅವಸ್ಸುತಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಯಾತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸಾ’’ತಿ ಲಬ್ಭತಿ. ಸರೀರನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಪರೋಪಕ್ಕಮಮೂಲಕಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ¶ ‘‘ತೇನ ವಾ ಫುಟ್ಠಾ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇ ಕಾಯೇ’’ತಿ ಚ ‘‘ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅವಸ್ಸುತಾ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸರೀರಂ ಅತ್ತನೋ ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಯಂ ಸರೀರಕಂ, ತೇನ ಸರೀರಕೇನ ಛುಪೇಯ್ಯ, ತೇನ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸೇನ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇ ಕಾಯೇ ಫುಟ್ಠಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ ವಾ, ಸಾ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೭೧-೨. ‘‘ಗಹಿತಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಪ್ಪರತೋ ಉದ್ಧಂ ಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತಮೇವಾತಿ ದೀಪೇತಿ. ಅತ್ತನೋ ಯಥಾವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇನ ಕಾಯೇನಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತ್ತನೋ ‘‘ಅಧಕ್ಖಕ’’ನ್ತಿಆದಿವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇನ ಕಾಯೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಥಾ ಅವಸ್ಸುತಾಯ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಫುಸನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತಿ. ಅತ್ತನೋ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ತಥಾ ಅವಸ್ಸುತಾಯ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಫುಸನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತಿ.

೧೯೭೩. ಅತ್ತನೋ ಅವಸೇಸೇನ ಕಾಯೇನ ಅವಸ್ಸುತಾಯ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಫುಸನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ¶ ಹೋತಿ. ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಪಯೋಗೇ ಚ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಚ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾಯೇವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೭೪. ಯಕ್ಖಪೇತತಿರಚ್ಛಾನಪಣ್ಡಕಾನಂ ಕಾಯಂ ‘‘ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ತಥೇವ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯೇನ ಉಭತೋಅವಸ್ಸವೇ ಸತಿ ಫುಸನ್ತಿಯಾ ಅಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ತಥೇವ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ಪಯೋಗೇಪಿ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೭೫. ಏಕತೋವಸ್ಸವೇ ಚಾಪೀತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಸೇನ ಏಕತೋಅವಸ್ಸವೇ ಚಾಪಿ. ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಮುದೀರಿತನ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತಭೂತೇನ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯೇನ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸಸ್ಸ ಕಾಯಂ ಫುಸನ್ತಿಯಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೬೨) ವುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅವಸೇಸೇ ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತತೋ ಅವಸೇಸೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಕ್ಖೇತ್ತೇ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಏಕತೋಅವಸ್ಸವೇ ಸತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಾಮಸನಾದೀಸು ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉಭತೋಅವಸ್ಸವೇ ವಾ ಏಕತೋಅವಸ್ಸವೇ ವಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಹೋತಿ.

೧೯೭೬. ‘‘ಉಬ್ಭಕ್ಖಕಮಧೋಜಾಣುಮಣ್ಡಲ’’ನ್ತಿ ¶ ಯಂ ಅಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತಂ ಇಧ ದಸ್ಸಿತಂ, ಏತ್ಥ ಏಕತೋಅವಸ್ಸವೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ. ಕಪ್ಪರಸ್ಸ ಚ ಹೇಟ್ಠಾಪಿ ಏತ್ಥೇವ ಅಧೋಜಾಣುಮಣ್ಡಲೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಗತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೭೭-೯. ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಚೇ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಕೇಲಾಯತಿ ಸೇವತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನಾಸೋ ಸಿಯಾತಿ ಸೀಲವಿನಾಸೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗೇಹಪೇಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗೇಹಸಿತಪೇಮ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಸಿತ-ಸದ್ದಲೋಪೋ, ಅತ್ಥೋ ಪನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗೇ ವುತ್ತನಯೋವ.

೧೯೮೦. ಅವಿಸೇಸೇನಾತಿ ¶ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ವಿಸೇಸಂ ಅಕತ್ವಾ.

೧೯೮೧. ಯಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ. ಯತ್ಥಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ವಾ. ಮನೋಸುದ್ಧನ್ತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಾದಿರಾಗರಹಿತಂ. ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ವಾ ವಿಸಯೇ ನದೋಸತಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೯೮೨. ಭಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಸೀಲಭೇದಂ ಕತ್ವಾ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಪಕತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ’’ತಿ.

೧೯೮೩. ಅಥಾತಿ ವಾಕ್ಯಾರಮ್ಭೇ. ನ ಹೋತಾಪತ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಮಾಹ.

೧೯೮೪. ‘‘ಖೇತ್ತೇ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನಂ ‘‘ಫುಟ್ಠಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯೋಜೇತ್ವಾ ‘‘ಪಾರಾಜಿಕ’’ನ್ತಿಆದೀಹಿ, ‘‘ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಖೇತ್ತೇ’’ತಿಆದೀಹಿ ಚ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ. ‘‘ಪಾರಾಜಿಕ’’ನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಫುಟ್ಠಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ.

೧೯೮೫. ತಥಾತಿ ನಿಚ್ಚಲಾಪಿ ಸಾದಿಯತಿ. ಖೇತ್ತೇತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾದೀನಂ ಖೇತ್ತೇ. ಕಾಯೇನ ನಿಚ್ಚಲಾಯಪಿ ಚಿತ್ತೇನ ಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ವುತ್ತತ್ತಾ…ಪೇ… ಸತ್ಥುನಾ’’ತಿ ¶ , ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ವಿಯ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ಇಧ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೧೯೮೬. ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ. ಕ್ರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಕಿರಿಯಾಯ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಏವಂ ಸತೀತಿ ಸಾದಿಯನಮತ್ತೇನೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಭಾವೇ ಸತಿ. ಇದನ್ತಿ ‘‘ಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನ’’ಮಿತಿವಿಧಾನಂ. ತಬ್ಬಹುಲೇನೇವ ನಯೇನಾತಿ ¶ ಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಬಾಹುಲ್ಲೇನ ನಯೇನ ಖದಿರವನಾದಿವೋಹಾರೋ ವಿಯಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೧೯೮೭. ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ವಿರಜ್ಝಿತ್ವಾ ಆಮಸನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಪುರಿಸೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಇತ್ಥೀ’’ತಿ ವಾ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಆಮಸನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಆಮಸನೇ ಸತಿ ಫಸ್ಸಂ ಅಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೮೮. ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಾಯಾತಿ ಯಕ್ಖುಮ್ಮತ್ತಾಯ. ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾತಿ ಪಿತ್ತಕೋಪೇನ ಉಮ್ಮಾದಪ್ಪತ್ತಾಯ. ಇದಞ್ಚ ‘‘ಅಸುಚೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಚನ್ದನ’’ನ್ತಿ ವಾ ವಿಸೇಸತಂ ಅಜಾನನಮೇವ ಪಮಾಣಂ.

೧೯೮೯-೯೦. ‘‘ಪಾರಾಜಿಕತ್ತಂ ಜಾನನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅವಸೇಸಾಪತ್ತಿಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಛಾದೇನ್ತಿಯಾ ಪಾರಾಜಿಕಾಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ. ಸಲಿಙ್ಗೇ ತು ಠಿತಾಯಾತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಲಿಙ್ಗೇಯೇವ ಠಿತಾಯ. ಇತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ನಿದಸ್ಸನೇ. ಇತರಾಯ ಪುಬ್ಬೇಯೇವ ಆಪನ್ನತ್ತಾ ತಮಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ಸಾ ಚಾ’’ತಿ ಆಹ.

೧೯೯೧. ವುತ್ತಾವಿಸಿಟ್ಠಂ ಸಬ್ಬಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಸಙ್ಗಹೇತುಮಾಹ ‘‘ಸೇಸ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತತ್ಥಾತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಪಟಿಚ್ಛಾದನೇ.

೧೯೯೨-೫. ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ. ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನಾದೀಸು ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ. ‘‘ಉಕ್ಖೇಪನೇ ಠಿತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಕತಸ್ಸ ಅನೋಸಾರಿತಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ. ಯಾ ¶ ದಿಟ್ಠಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಯಂದಿಟ್ಠಿಕೋ, ಸೋ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ¶ . ‘‘ತಸ್ಸಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಗಹಣೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನುವತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ತಂ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಂ ಭಿಕ್ಖುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಾಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವಿಸುಮ್ಪಿಚ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇಪಿ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ ಅಯ್ಯೇ ಭಿಕ್ಖು ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೬೬೯) ನಯೇನ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವುಚ್ಚಮಾನಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತಂ ವತ್ಥುಂ ಅಚಜನ್ತೀ ಗಹೇತ್ವಾ ಯದಿ ತಥೇವ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ‘‘ಯಾವತತಿಯಂ ಸಮನುಭಾಸಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಓಸಾನೇತಿ ತತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಯ್ಯಕಾರಪ್ಪತ್ತವಸೇನ ಅಸ್ಸ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಯೋಸಾನೇ. ಅಸಾಕಿಯಧೀತರಾತಿ ಅಸಾಕಿಯಧೀತಾ, ಪಚ್ಚತ್ತೇ ಕರಣವಚನಂ. ‘‘ಪುನ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧೇಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪುನ ತೇನೇವ ಚ ಅತ್ತಭಾವೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಭಾವೇ ಪಟಿಸನ್ಧಾತುಂ ಅನರಹತಾ ವುತ್ತಾ.

೧೯೯೬. ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾತಿ ಏತಾಸಂ ವಸೇನ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತಂ. ಸಮನುಭಾಸನೇ ವುತ್ತಾ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ಇಧ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೯೭. ‘‘ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ಹತ್ಥೋ ನಾಮ ಕಪ್ಪರಂ ಉಪಾದಾಯ ಯಾವ ಅಗ್ಗನಖಾ. ಏತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಸೇವನತ್ಥಾಯ ಉಬ್ಭಕ್ಖಕಂ ಅಧೋಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಗಹಣಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೭೬) ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಅಪಾರಾಜಿಕಖೇತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ತ’’ನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ‘‘ಯ’’ನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ. ಅಪಾರಾಜಿಕಕ್ಖೇತ್ತಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಯಂ ಗಹಣಂ, ತಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಹತ್ಥೇ ಗಹಣಂ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ.

೧೯೯೮. ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚೀತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇನ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಚೀವರಸ್ಸ ಯಂ ಗಹಣನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೯೯. ಅಸದ್ಧಮ್ಮ-ಸದ್ದೇನ ¶ ಮೇಥುನಸ್ಸಾಪಿ ವುಚ್ಚಮಾನತ್ತಾ ತತೋ ವಿಸೇಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗ ¶ …ಪೇ… ಕಾರಣಾ’’ತಿ. ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕಾರಣಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಸ್ಮಿಂ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೦೦. ತತೋತಿ ತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕಾರಣಾ. ತತ್ಥಾತಿ ಹತ್ಥಪಾಸೇ. ಪುರಿಸೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕತ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ, ‘‘ಸಙ್ಕೇತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ‘‘ಆಗಮನಂ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಇಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ನ ಗಮನಿಚ್ಛಾಮತ್ತೇನ, ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ, ಪುರಿಸೇನ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಓಕ್ಕನ್ತಕಾಲೇಯೇವ ವತ್ಥುಪೂರಣಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಙ್ಕೇತಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಏತಸ್ಸ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಸೇವನತ್ಥಾಯ ಪುರಿಸೇನ ‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಗಚ್ಛಾ’ತಿ ವುತ್ತಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಪದೇ ಪದೇ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಓಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೭೬) ಚ ‘‘ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಬ್ಭಾಗಮನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಓಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೭೬) ಚ. ಏತ್ಥ ಚ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಗಚ್ಛಾತಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೦೦೧. ತದತ್ಥಾಯಾತಿ ತಸ್ಸೇವ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಅಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಸೇವನತ್ಥಾಯ. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನಞ್ಚಾತಿ ವತ್ಥಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಓಕಾಸಂ. ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತಾ ತದತ್ಥಾಯ ಕಾಯಂ ಉಪಸಂಹರೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೦೨. ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಾದೀನಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ವತ್ಥೂನಂ ಪೂರಣೇನ ‘‘ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾ’’ತಿ ಸಙ್ಖಾತಾ ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿನಟ್ಠಾ ಹೋತಿ ಸೀಲವಿನಾಸೇನ, ತತೋಯೇವ ಅಸ್ಸಮಣೀ ಹೋತಿ ಅಭಿಕ್ಖುನೀ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೦೩. ಅನುಲೋಮೇನ ¶ ವಾತಿ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಾದಿಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ. ಪಟಿಲೋಮೇನ ವಾತಿ ತಬ್ಬಿಪರಿಯತೋ ಪಟಿಲೋಮೇನ ವಾ. ಏಕನ್ತರಿಕಾಯ ವಾತಿ ಏಕಮೇಕಂ ಅನ್ತರಿತ್ವಾ ಪುನ ತಸ್ಸಾಪಿ ಕರಣವಸೇನ ಏಕನ್ತರಿಕಾಯ ವಾ. ಅನುಲೋಮೇನ ವಾ ಪಟಿಲೋಮೇನ ವಾ ತಥೇಕನ್ತರಿಕಾಯ ವಾ ಅಟ್ಠಮಂ ವತ್ಥುಂ ಪರಿಪೂರೇನ್ತೀ ಚುತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೦೪. ಏತದೇವ ಅತ್ಥಂ ಬ್ಯತಿರೇಕಮುಖೇನ ಸಮತ್ಥೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಥಾದಿತೋ’’ತಿಆದಿ. ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪೀತಿ ¶ ಬಹುಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ. ಸತ-ಸದ್ದೋ ಹೇತ್ಥ ಬಹು-ಸದ್ದಪರಿಯಾಯೋ. ಪಾರಾಜಿಕಾ ನೇವ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಇಮಿನಾ ತಂತಂವತ್ಥುಮೂಲಕಂ ದುಕ್ಕಟಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೦೦೫. ಯಾ ಪನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನಾ, ದೇಸೇತ್ವಾ ತಾಹಿ ಮುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪನಂ ಕತ್ವಾತಿ ‘‘ನ ಪುನೇವಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ. ದೇಸಿತಾ ಗಣನೂಪಿಕಾತಿ ದೇಸಿತಾ ದೇಸಿತಗಣನಮೇವ ಉಪೇತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸ ಅಙ್ಗಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಮಾ ಯಾ ಏಕಂ ಆಪನ್ನಾ, ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾ ದೇಸೇತ್ವಾ ಪುನ ಕಿಲೇಸವಸೇನ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪುನ ದೇಸೇತಿ, ಏವಂ ಅಟ್ಠ ವತ್ಥೂನಿ ಪೂರೇನ್ತೀಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ ನ ಹೋತಿ.

೨೦೦೬. ಸಉಸ್ಸಾಹಾಯ ದೇಸಿತಾತಿ ಪುನ ಆಪಜ್ಜನೇ ಅನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದೇಸಿತಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸನಾಗಣನಂ ನ ಉಪೇತಿ. ಕಿಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದೇಸಿತಾಪಿ ಅದೇಸಿತಾ’’ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯಾ ಅಙ್ಗಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೦೦೮. ಅಯಂ ಅತ್ಥೋತಿ ‘‘ಅಸದ್ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೋ’’ತಿ ಅಯಂ ಅತ್ಥೋ. ಉದ್ದಿಸಿತೋತಿ ಪಕಾಸಿತೋ.

೨೦೦೯. ಅಯಮತ್ಥೋ ¶ ಕೇನ ವಚನೇನ ಉದ್ದಿಸಿತೋತಿ ಆಹ ‘‘ವಿಞ್ಞೂ…ಪೇ… ಸಾಧಕಂ ವಚನಂ ಇದ’’ನ್ತಿ. ಇದಂ ವಚನನ್ತಿ ‘‘ವಿಞ್ಞೂ ಪಟಿಬಲೋ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೭೬) ಇದಂ ವಚನಂ. ಸಾಧಕಂ ಪಮಾಣಂ.

೨೦೧೦. ಅವಸ್ಸುತಾ, ವಜ್ಜಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾ, ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾ, ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾತಿ ಇಮಾ ಚತಸ್ಸೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯೋ ಮಹೇಸಿನಾ ಅಸಾಧಾರಣಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಮೇವ ಪಞ್ಞತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೧೧. ಏವಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗೇ ಆಗತಂ ಪಾರಾಜಿಕವಿನಿಚ್ಛಯಂ ವತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತದನನ್ತರುದ್ದಿಟ್ಠಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ’’ತಿಆದಿ. ಉಸ್ಸಯವಾದಾತಿ ಕೋಧುಸ್ಸಯಮಾನುಸ್ಸಯವಸೇನ ವಿವದಮಾನಾ. ತತೋಯೇವ ಅಟ್ಟಂ ಕರೋತಿ ಸೀಲೇನಾತಿ ಅಟ್ಟಕಾರೀ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಅಟ್ಟೋ’’ತಿ ವೋಹಾರಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವುಚ್ಚತಿ, ಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ‘‘ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ. ಸಬ್ಬತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಮುಖಮಸ್ಸಾ ಅತ್ಥೀತಿ ಮುಖರೀ, ಬಹುಭಾಣೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯೇನ ಕೇನಚಿ ನರೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ‘‘ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೬೭೯) ದಸ್ಸಿತೇನ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಮನುಸ್ಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ. ಕಿರಾತಿ ಪದಪೂರಣೇ, ಅನುಸ್ಸವನೇ ವಾ.

೨೦೧೨. ಸಕ್ಖಿಂ ¶ ವಾತಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ಜಾನನಕಂ ವಾ. ಅಟ್ಟಂ ಕಾತುಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಪದೇ ಪದೇ ತಥಾ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೧೩. ವೋಹಾರಿಕೇತಿ ವಿನಿಚ್ಛಯಾಮಚ್ಚೇ.

೨೦೧೪. ಅನನ್ತರನ್ತಿ ತಸ್ಸ ವಚನಾನನ್ತರಂ.

೨೦೧೫. ಇತರೋತಿ ಅಟ್ಟಕಾರಕೋ. ಪುಬ್ಬಸದಿಸೋವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಪಠಮಾರೋಚನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಾರೋಚನೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೦೧೬. ‘‘ತವ, ಮಮಾಪಿ ಚ ಕಥಂ ತುವಮೇವ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಇತರೇನ ವುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಕಾಮನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಚ ಅತ್ತನೋ ಚ ವಚನೇ ಯಂ ಪಠಮಂ ವತ್ತುಮಿಚ್ಛತಿ, ತಂ ಇಚ್ಛಾನುರೂಪಂ ಆರೋಚೇತು.

೨೦೧೮-೯. ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಯಥಾ ತಥಾ ಆರೋಚಿತಕಥಂ ಸುತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾ ತಥಾತಿ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಕಾರೇನ. ತೇಹೀತಿ ವೋಹಾರಿಕೇಹಿ. ಅಟ್ಟೇ ಪನ ಚ ನಿಟ್ಠಿತೇತಿ ಅಟ್ಟಕಾರಕೇಸು ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಪರಾಜಿತೇ. ಯಥಾಹ ‘‘ಪರಾಜಿತೇ ಅಟ್ಟಕಾರಕೇ ಅಟ್ಟಪರಿಯೋಸಾನಂ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿ. ಅಟ್ಟಸ್ಸ ಪರಿಯೋಸಾನೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ತಸ್ಸ ಅಟ್ಟಸ್ಸ ಪರಿಯೋಸಾನೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೨೦-೨೩. ಅನಾಪತ್ತಿವಿಸಯಂ ¶ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ದೂತಂ ವಾಪೀ’’ತಿಆದಿ. ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಮನುಸ್ಸೇಹಿ ದೂತಂ ವಾಪಿ ಪಹಿಣಿತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಯಾ ಪನ ಆಕಡ್ಢೀಯತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಞ್ಞೇಹೀತಿ ಗಾಮದಾರಕಾದೀಹಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ. ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಂ ಅನೋದಿಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಇಮಿಸ್ಸಾ ಓದಿಸ್ಸ ವುತ್ತೇ ತೇಹಿ ಗಹಿತದಣ್ಡೇ ತಸ್ಸಾ ಚ ಗೀವಾತಿ ಸೂಚಿತಂ ಹೋತಿ. ಯಾ ರಕ್ಖಂ ಯಾಚತಿ ¶ , ತತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ರಕ್ಖಾಯಾಚನೇ ತಸ್ಸಾ ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಞ್ಞತೋ ಸುತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾ ಗಹಿತಾ.

ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಥಿನೇನ ತುಲ್ಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಕಿರಿಯಂ ಇದ’’ನ್ತಿ. ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಕಿರಿಯಾಯ ಸಹ ವತ್ತತೀತಿ ಸಕಿರಿಯಂ ಅಟ್ಟಕರಣೇನ ಆಪಜ್ಜನತೋ. ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಉಪಲಕ್ಖಿತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

೨೦೨೪-೫. ಜಾನನ್ತೀತಿ ‘‘ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತಿ, ಅಞ್ಞೇ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಆರೋಚೇನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೮೪) ವುತ್ತನಯೇನ ಜಾನನ್ತೀ. ಚೋರಿನ್ತಿ ಯಾಯ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಸನ್ತಕಂ ಅವಹರಿತಂ, ಅಯಂ ಚೋರೀ ನಾಮ. ವಜ್ಝಂ ವಿದಿತನ್ತಿ ‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ವಧಾರಹಾ ಅಯ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವಿದಿತಂ. ಸಙ್ಘನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ. ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ. ರಾಜಾನಂ ವಾತಿ ರಞ್ಞಾ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ತಂ ರಾಜಾನಂ ವಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ರಾಜಾ ನಾಮ ಯತ್ಥ ರಾಜಾ ಅನುಸಾಸತಿ, ರಾಜಾ ಅಪಲೋಕೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ. ಗಣಮೇವ ವಾತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇವ ತತ್ಥ ಅನುಸಾಸಥಾ’’ತಿ ರಾಜೂಹಿ ದಿನ್ನಂ ಗಾಮನಿಗಮಮಲ್ಲಗಣಾದಿಕಂ ಗಣಂ ವಾ. ಮಲ್ಲಗಣಂ ನಾಮ ಪಾನೀಯಟ್ಠಪನಪೋಕ್ಖರಣಿಖಣನಾದಿಪುಞ್ಞಕಮ್ಮನಿಯುತ್ತೋ ಜನಸಮೂಹೋ. ಏತೇನೇವ ಏವಮೇವ ದಿನ್ನಗಾಮವರಾ ಪೂಗಾ ಚ ಸೇನಿಯೋ ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ಕಪ್ಪನ್ತಿ ಚ ವಕ್ಖಮಾನಲಕ್ಖಣಂ ಕಪ್ಪಂ. ಸಾ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹುತ್ವಾ ಯಾ ಚೋರಿಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ.

೨೦೨೬. ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಞ್ಚಮಾಸಞ್ಚ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನಕಞ್ಚ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನನ್ತಿ ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸನಯೇನ ಪಞ್ಚಮಾಸಸ್ಸಾಪಿ ¶ ಗಹಣಂ. ಅತಿರೇಕಗ್ಘನಂ ವಾಪೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೨೦೨೭. ಪಬ್ಬಜಿತಂ ¶ ಪುಬ್ಬಂ ಯಾಯ ಸಾ ಪಬ್ಬಜಿತಪುಬ್ಬಾ. ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಚೋರಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾಪಿ ತಿತ್ಥಾಯತನಾದೀಸು ಯಾ ಪಠಮಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೦೨೮-೩೦. ಇದಾನಿ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗದುಕ್ಕಟಾದಿಆಪತ್ತಿವಿಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ ಚ ಯಾ ಚೋರಿ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಇಧ ‘‘ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹುತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಇದಂ ಕಪ್ಪಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೀಮಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ ಚಾತಿ ಅಭಿನವಂ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ, ಬನ್ಧತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಭವೇಯ್ಯ. ‘‘ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ‘‘ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ದ್ವಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

ಕಮ್ಮನ್ತೇತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಯೋಸಾನೇ, ತತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಯ್ಯಕಾರಪ್ಪತ್ತಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೦೩೧. ಅಜಾನನ್ತೀತಿ ಚೋರಿಂ ಅಜಾನನ್ತೀ. (ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.)

೨೦೩೨. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಂ ನಾಮಾತಿ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ. ವಾಚಚಿತ್ತತೋತಿ ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ಅಗನ್ತ್ವಾ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ವಾಚಾಚಿತ್ತೇಹಿ. ಕಾಯವಾಚಾದಿತೋ ಚೇವಾತಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಪಕ್ಕನ್ತಾಸು ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಅಗನ್ತ್ವಾ ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ವಾ ನದಿಂ ವಾ ಯಥಾನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಅತ್ತನೋ ನಿಸ್ಸಿತಕಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ವಾ ನದಿಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ¶ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೮೩). ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯನ್ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾವುಟ್ಠಾಪನವಸೇನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ.

೨೦೩೩-೪. ಗಾಮನ್ತರನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಗಾಮಂ. ಯಾ ಏಕಾ ಸಚೇ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ನದೀಪಾರನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ನದಿಯಾ ಪಾರಂ ನದೀಪಾರಂ. ‘‘ಏಕಾ ವಾ’’ತಿ ಉಪರಿಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಓಹೀಯೇಯ್ಯಾತಿ ವಿನಾ ಭವೇಯ್ಯ. ಇಧ ‘‘ಅರಞ್ಞೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅರಞ್ಞಲಕ್ಖಣಂ ‘‘ಇನ್ದಖೀಲ’’ಇಚ್ಚಾದಿನಾ ವಕ್ಖತಿ. ‘‘ಏಕಾ ವಾ ರತ್ತಿಂ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯ, ಏಕಾ ವಾ ಗಣಮ್ಹಾ ಓಹೀಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಕ್ಕಮೋ, ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ‘‘ರತ್ತಿಂ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅನ್ತೇ ವುತ್ತಂ ¶ . ತೇನೇವ ವಿಭಾಗವಿನಿಚ್ಛಯೇ ದೇಸನಾರುಳ್ಹಕ್ಕಮೇನೇವ ‘‘ಪುರೇರುಣೋದಯಾಯೇವಾ’’ತಿಆದಿಂ ವಕ್ಖತಿ. ಸಾ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಂ ಗರುಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಆಪನ್ನಾ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಠಮಂ ಆಪತ್ತಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕೋ, ವೀತಿಕ್ಕಮಕ್ಖಣೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಗರುಕಂ ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಸಕಗಾಮಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅತ್ತನೋ ವಸನಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿಯಾ.

೨೦೩೬-೭. ಏಕೇನ ಪದವಾರೇನ ಇತರಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ, ಉಪಚಾರೋಕ್ಕಮೇ ವಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ಓಕ್ಕನ್ತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಉಪಚಾರೇ’’ತಿ ಅಧಿಕಾರತೋ ಲಬ್ಭತಿ.

೨೦೩೮-೯. ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪವಿಟ್ಠಗಾಮತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ. ಅಯಮೇವ ನಯೋತಿ ‘‘ಏಕೇನ ಪದವಾರೇನ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುತಿಯೇನ ಗರುಕಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಅಯಂ ನಯೋ.

ವತಿಚ್ಛಿದ್ದೇನ ¶ ವಾ ಖಣ್ಡಪಾಕಾರೇನ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಪಾಕಾರೇನಾ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ವಾ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯತಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುವಿಹಾರಸ್ಸ ಭೂಮಿ ತಾಸಮಕಪ್ಪಿಯಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಭೂಮಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಹಾರಭೂಮಿ ಗಹಿತಾ. ‘‘ಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಪವಿಟ್ಠತ್ತಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಕ್ಖಮಾನಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಕೋಚಿ ದೋಸೋತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ಯೋ ಕೋಚಿ ದೋಸೋ.

೨೦೪೦. ತಾಸನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ. ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತತ್ಥಾಪಿ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ಗಾಮನ್ತರಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವಮಾಹ.

೨೦೪೧. ‘‘ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೯೨) ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಹತ್ಥಿ…ಪೇ… ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾಪತ್ತಿ, ಪದಸಾ ಗಮನೇ ಪನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

೨೦೪೨. ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ…ಪೇ… ಆಪತ್ತಿ ಪವಿಸನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಸ್ಸೇವತ್ಥಸ್ಸ ಉಪಸಂಹಾರತ್ತಾ ನ ಪುನರುತ್ತಿದೋಸೋ.

೨೦೪೩-೪. ಲಕ್ಖಣೇನುಪಪನ್ನಾಯಾತಿ ¶ ‘‘ನದೀ ನಾಮ ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ತೇಮಿಯತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೯೨) ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾಯ ನದಿಯಾ. ಯಾ ಪಾರಂ ತೀರಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾನ ತೀರೇ ಠಪೇನ್ತಿಯಾತಿ ‘‘ಇದಾನಿ ಪದವಾರೇನ ಅತಿಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಕಾಲೇ ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪರತೀರೇ ಠಪೇನ್ತಿಯಾ. ‘‘ದುತಿಯಪಾದುದ್ಧಾರೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೯೨) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ‘‘ಅತಿಕ್ಕಮೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉದ್ಧಾರೋ ಗಹಿತೋ.

೨೦೪೫. ಅನ್ತರನದಿಯನ್ತಿ ನದಿವೇಮಜ್ಝೇ. ಭಣ್ಡಿತ್ವಾತಿ ಕಲಹಂ ಕತ್ವಾ. ಓರಿಮಂ ತೀರನ್ತಿ ಆಗತದಿಸಾಯ ತೀರಂ. ತಥಾ ಪಠಮೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ¶ , ದುತಿಯೇ ಗರು ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮಿನಾ ಸಕಲೇನ ವಚನೇನ ‘‘ಇತರಿಸ್ಸಾ ಪನ ಅಯಂ ಪಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪರತೀರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಪಿ ಉಲ್ಲಿಙ್ಗಿತಾ.

೨೦೪೬. ರಜ್ಜುಯಾತಿ ವಲ್ಲಿಆದಿಕಾಯ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ರಜ್ಜುಯಾ.

೨೦೪೭. ಪಿವಿತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಾನೀಯ’’ನ್ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ಅವುತ್ತಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೇನ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಭಣ್ಡಧೋವನಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಅಥಾತಿ ವಾಕ್ಯಾರಮ್ಭೇ ನಿಪಾತೋ. ‘‘ನಹಾನಾದಿಕಿಚ್ಚಂ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಓರಿಮಮೇವ ತೀರಂ ಆಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಲಯಸ್ಸ ವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ.

೨೦೪೮. ಪದಸಾನದಿಂ ಓತರಿತ್ವಾನಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೇತುಂ ಆರೋಹಿತ್ವಾ ತಥಾ ಪದಸಾ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೪೯. ಗನ್ತ್ವಾನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನದಿ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಉತ್ತರಣಕಾಲೇ ಪದಸಾ ಯಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೫೦. ವೇಗೇನಾತಿ ಏಕೇನೇವ ವೇಗೇನ, ಅನ್ತರಾ ಅನಿವತ್ತಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೦೫೧. ‘‘ನಿಸೀದಿತ್ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಖನ್ಧೇ ವಾ’’ತಿಆದೀಹಿಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಖನ್ಧಾದಯೋ ಚೇತ್ಥ ಸಭಾಗಾನಮೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಹತ್ಥಸಙ್ಘಾತನೇ ವಾತಿ ಉಭೋಹಿ ಬದ್ಧಹತ್ಥವಲಯೇ ವಾ.

೨೦೫೨-೩. ಪಾಸನ್ತಿ ¶ ಹತ್ಥಪಾಸಂ. ‘‘ಆಭೋಗಂ ವಿನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗೇ ಕತೇ ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ ಅರುಣೇ ¶ ಉಟ್ಠಿತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಚೇ ಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಸವನಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಕುರುಮಾನಾ ‘ಪುರೇಅರುಣೇಯೇವ ದುತಿಯಿಕಾಯ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕರೋತಿ, ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ ಏವ ಚಸ್ಸಾ ಅರುಣೋ ಉಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೯೨). ನಾನಾಗಬ್ಭೇ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏಕಗಬ್ಭೇಪಿ ವಾ’’ತಿ. ಏಕಗಬ್ಭೇಪಿ ವಾ ದುತಿಯಿಕಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಪೇನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೫೪. ದುತಿಯಾಪಾಸನ್ತಿ ದುತಿಯಿಕಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ. ‘‘ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಸಚೇ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠೇತಿ, ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೫೫-೬. ಅಞ್ಞತ್ಥ ಪಞ್ಚಧನುಸತಿಕಸ್ಸ (ಪಾರಾ. ೬೫೪) ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ ತತೋ ನಿವತ್ತೇತುಮಾಹ ‘‘ಇನ್ದಖೀಲಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾ’’ತಿಆದಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ದೀಪಿತನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ‘‘ಅರಞ್ಞೇತಿ ಏತ್ಥ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಬಹಿ ಇನ್ದಖೀಲಾ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಅರಞ್ಞ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೬೯೨) ಏವಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ ಅರಞ್ಞಂ ದಸ್ಸಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ದುತಿಯಿಕಾಯ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ವಿಜಹನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಜಹಿತೇ’’ತಿ ಇದಂ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ಉಪಚಾರೇ’’ತಿ ವಿಭತ್ತಿವಿಪರಿಣಾಮೋ ಕಾತಬ್ಬೋ.

೨೦೫೭. ಸಾಣಿಪಾಕಾರಪಾಕಾರತರುಅನ್ತರಿತೇ ಠಾನೇ ಅಸತಿ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರೇ ಸತಿಪಿ ಸವನೂಪಚಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೫೮-೬೦. ಏತ್ಥ ಕಥನ್ತಿ ಯತ್ಥ ದೂರೇಪಿ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತಿ, ಏವರೂಪೇ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಆಪತ್ತಿನಿಯಮೋ ಕಥಂ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ¶ ಅತ್ಥೋ. ಅನೇಕೇಸು ಠಾನೇಸು ‘‘ಸವನೂಪಚಾರಾತಿಕ್ಕಮೇ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನತ್ತಾ ತತ್ಥ ಲಕ್ಖಣಂ ಠಪೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಗ್ಗ…ಪೇ… ಏವರೂಪಕೇ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ಠಾನೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಕೂಜನ್ತಿಯಾತಿ ಯಥಾವಣ್ಣವವತ್ಥಾನಂ ನ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಅಬ್ಯತ್ತಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ.

ಏವರೂಪಕೇ ಠಾನೇ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾರೋಚನೇ ವಿಯ ಚ ಮಗ್ಗಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ಸದ್ದೇನ ವಿಯ ಚ ‘‘ಅಯ್ಯೇ’’ತಿ ಕೂಜನ್ತಿಯಾ ¶ ತಸ್ಸಾ ಸದ್ದಸ್ಸ ಸವನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗರುಕಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗರುಕಾ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ದುತಿಯಿಕಂ ನ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಿರುಸ್ಸಾಹವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಓಹೀಯಿತ್ವಾಥ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿಆದಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ‘‘ಗಣಮ್ಹಾ ಓಹೀಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ.

೨೦೬೧. ಅಥ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಓಹೀಯಿತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಇದಾನಿ ಅಹಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮಿ’’ ಇತಿ ಏವಂ ಸಉಸ್ಸಾಹಾ ಅನುಬನ್ಧತಿ, ವಟ್ಟತಿ, ದುತಿಯೋಪಚಾರಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೦೬೨. ‘‘ಗಚ್ಛತು ಅಯಂ’’ ಇತಿ ಉಸ್ಸಾಹಸ್ಸಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ಓಹೀನಾ ಚೇ, ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತೀತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರಯೋಜನಾ.

೨೦೬೩. ಇತರಾಪೀತಿ ಗನ್ತುಂ ಸಮತ್ಥಾಪಿ. ಓಹೀಯತು ಅಯನ್ತಿ ಚಾತಿ ನಿರುಸ್ಸಾಹಪ್ಪಕಾರೋ ಸನ್ದಸ್ಸಿತೋ. ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ ಸಮತ್ಥಯಿತುಮಾಹ ‘‘ಸಉಸ್ಸಾಹಾ ನ ಹೋತಿ ಚೇ’’ತಿ.

೨೦೬೪-೫. ಪುರಿಮಾ ಏಕಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಯಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏಕಮೇವ ಏಕಕಂ. ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಇತರಾ ಪಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ತಸ್ಮಾ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಗಣಮ್ಹಾಓಹೀಯನೇ. ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಏವಕಾರತ್ಥೋ. ಅನಾಪತ್ತಿ ಏವ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೬೬-೭. ಗಾಮನ್ತರಗತಾಯಾತಿ ಗಾಮಸೀಮಗತಾಯ. ‘‘ನದಿಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಆಪತ್ತಿಯೋಚತಸ್ಸೋಪೀತಿ ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವಾಸ ಗಾಮನ್ತರಗಮನ ನದಿಪಾರಗಮನ ಗಣಮ್ಹಾಓಹೀಯನ ಸಙ್ಖಾತಾ ಚತಸ್ಸೋ ¶ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಯೋ. ಗಣಮ್ಹಾಓಹೀಯನಮೂಲಕಾಪತ್ತಿಯಾ ಗಾಮತೋ ಬಹಿ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತೇಪಿ ಗಾಮನ್ತರೋಕ್ಕಮನಮೂಲಕಾಪತ್ತಿಯಾ ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತೇಪಿ ಏಕಕ್ಖಣೇತಿ ಗಾಮೂಪಚಾರಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ.

೨೦೬೮-೯. ಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಯಾತಾ ದುತಿಯಿಕಾ, ಸಾ ಚ ಪಕ್ಕನ್ತಾ ವಾ ಸಚೇ ಹೋತಿ, ವಿಬ್ಭನ್ತಾ ವಾ ಹೋತಿ, ಪೇತಾನಂ ಲೋಕಂ ಯಾತಾ ವಾ ಹೋತಿ, ಕಾಲಕತಾ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತಾ ವಾ ಹೋತಿ, ತಿತ್ಥಾಯತನಸಙ್ಕನ್ತಾ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ನಟ್ಠಾ ವಾ ಹೋತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಾಪನ್ನಾ ವಾ ಹೋತೀತಿ ¶ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಏವರೂಪೇ ಕಾಲೇ ಗಾಮನ್ತರೋಕ್ಕಮನಾದೀನಿ…ಪೇ… ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯಪಿ ಏವಂ ಚತ್ತಾರಿಪಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೭೦. ‘‘ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ’’ತಿ ಇದಂ ಗಾಮಾಭಾವೇನ ವುತ್ತಂ, ನ ವಿಞ್ಝಾಟವಿಸದಿಸತಾಯ.

೨೦೭೧. ಗಾಮಭಾವತೋ ನದಿಪಾರಗಮನಗಣಮ್ಹಾಓಹೀಯನಾಪತ್ತಿ ನ ಸಮ್ಭವತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಸಕಗಾಮತ್ತಾ ಗಾಮನ್ತರಗಮನಮೂಲಿಕಾಪತ್ತಿ ಚ ದಿವಸಭಾಗತ್ತಾ ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವಾಸಮೂಲಿಕಾಪತ್ತಿ ಚ ನ ಸಮ್ಭವತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಕಗಾಮೇ…ಪೇ… ನ ವಿಜ್ಜರೇ’’ತಿ. ಯಥಾಕಾಮನ್ತಿ ಯಥಿಚ್ಛಿತಂ, ದುತಿಯಿಕಾಯ ಅಸನ್ತಿಯಾಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೦೭೨. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ ಪಠಮನ್ತಿಮವತ್ಥುನಾ ತುಲ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೭೩. ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಚೇವಾತಿ ‘‘ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಕಾರಕಸಙ್ಘಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ತಸ್ಸೇವ ಕಾರಕಸಙ್ಘಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಓಸಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನವಸೀಮಾಸಮ್ಮನ್ನನೇ ಚ. ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ದುವೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೭೪. ಕಮ್ಮಸ್ಸ ¶ ಪರಿಯೋಸಾನೇತಿ ಓಸಾರಣಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅವಸಾನೇ. ತಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸನ್ತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಓಸಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಾ, ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಓಸಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೯೭) ತಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ವುತ್ತಂ. ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಚ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಂ. ಅಧಮ್ಮೇ ತಿಕದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಓಸಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಾ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ಓಸಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತಂ.

೨೦೭೫. ಗಣಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಸೇವ ಕಾರಕಗಣಸ್ಸ. ವತ್ತೇ ವಾ ಪನ ವತ್ತನ್ತಿನ್ತಿ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸಪ್ಪಭೇದೇ ನೇತ್ತಾರವತ್ತೇ ವತ್ತಮಾನಂ. ತೇಚತ್ತಾಲೀಸಪ್ಪಭೇದಂ ಪನ ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೩೭೬) ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ನೇತ್ತಾರವತ್ತೇತಿ ಕಮ್ಮತೋ ನಿತ್ಥರಣಸ್ಸ ಹೇತುಭೂತೇ ವತ್ತೇ.

೨೦೭೭. ಓಸಾರಣಂ ¶ ಕ್ರಿಯಂ. ಅನಾಪುಚ್ಛನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೦೭೮-೯. ಅವಸ್ಸುತಾತಿ ಮೇಥುನರಾಗೇನ ತಿನ್ತಾ. ಏವಮುಪರಿಪಿ. ‘‘ಮನುಸ್ಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ. ‘‘ಉದಕೇ…ಪೇ… ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಆಮಿಸನ್ತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ದನ್ತಪೋನಾ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಸ್ಸ ಗಹಣಂ. ಪಯೋಗತೋತಿ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ.

೨೦೮೦. ಏಕತೋವಸ್ಸುತೇತಿ ಪುಮಿತ್ಥಿಯಾ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ಪುಲ್ಲಿಙ್ಗನಿದ್ದೇಸೋ. ಕಥಮೇತಂ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ? ‘‘ಏಕತೋಅವಸ್ಸುತೇತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅವಸ್ಸುತಭಾವೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನೇತಂ ನ ವುತ್ತಂ, ತಂ ¶ ಪಾಳಿಯಾ ಸಮೇತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೦೧) ವುತ್ತತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಏತಂ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅವಸ್ಸುತಭಾವೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ ಏತಂ ನಿಯಮನಂ ನ ವುತ್ತಂ. ತನ್ತಿ ತಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ಅವಚನಂ. ಪಾಳಿಯಾ ಸಮೇತೀತಿ ‘‘ಏಕತೋಅವಸ್ಸುತೇ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೦೧-೭೦೨) ಅವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ವುತ್ತಪಾಳಿಯಾ, ‘‘ಅನವಸ್ಸುತೋತಿ ಜಾನನ್ತೀ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೦೩) ಇಮಾಯ ಚ ಪಾಳಿಯಾ ಸಮೇತಿ. ಯದಿ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅವಸ್ಸುತಭಾವೋ ನಪ್ಪಮಾಣಂ, ಕಿಂ ‘‘ಅನವಸ್ಸುತೋತಿ ಜಾನನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಚನೇನ. ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಉಭೋ ಅನವಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅನವಸ್ಸುತಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ. ಅಜ್ಝೋಹಾರಪಯೋಗೇಸು ಬಹೂಸು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಚಯೋ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾನಂ ಸಮೂಹೋ ಸಿಯಾ, ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಬಹೂನಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೦೮೧. ಸಮ್ಭವೇ, ಬ್ಯಭಿಚಾರೇ ಚ ವಿಸೇಸನಂ ಸಾತ್ಥಕಂ ಭವತೀತಿ ‘‘ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಾನ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ವಿಸೇಸನಂ ಯಕ್ಖಪೇತತಿರಚ್ಛಾನಪದೇಹಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಉಭತೋಅವಸ್ಸುತೇ ಸತಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಾನಂ ಯಕ್ಖಪೇತತಿರಚ್ಛಾನಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಚ ಪಣ್ಡಕಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಚ ತಥಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತಥಾ-ಸದ್ದೇನೇತ್ಥ ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಅಜ್ಝೋಹಾರಪಯೋಗೇಸು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಚಯೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ ಯಥಾವುತ್ತಮತಿದಿಸತಿ.

೨೦೮೨. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮೇಸು ಯಕ್ಖಾದೀಸು. ಏಕತೋಅವಸ್ಸುತೇ ಸತಿ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಮನುಸ್ಸಾಮನುಸ್ಸೇಸು ಏಕತೋ, ಉಭತೋ ವಾ ಅನವಸ್ಸುತೇಸು. ಉದಕೇ ದನ್ತಕಟ್ಠಕೇತಿ ¶ ಉದಕಸ್ಸ, ದನ್ತಕಟ್ಠಸ್ಸ ಚ ಗಹಣೇ. ಪರಿಭೋಗೇ ಚಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಚೇವ ಪರಿಭೋಗೇ ಚ.

೨೦೮೩-೪. ಉಭಯಾವಸ್ಸುತಾಭಾವೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಚ ಉಭಿನ್ನಂ ಅವಸ್ಸುತತ್ತೇ ಅಸತಿ ಯದಿ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ¶ , ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ. ನ ಚ ಅವಸ್ಸುತೋತಿ ನೇವ ಅವಸ್ಸುತೋತಿ ಞತ್ವಾ. ಯಾ ಪನ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಯಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾವ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

೨೦೮೫. ಉಯ್ಯೋಜನೇತಿ ‘‘ಕಿಂ ತೇ ಅಯ್ಯೇ ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಕರಿಸ್ಸತಿ ಅವಸ್ಸುತೋ ವಾ ಅನವಸ್ಸುತೋ ವಾ, ಯತೋ ತ್ವಂ ಅನವಸ್ಸುತಾ, ಇಙ್ಘ ಅಯ್ಯೇ ಯಂ ತೇ ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ದೇತಿ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ, ತಂ ತ್ವಂ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದ ವಾ ಭುಞ್ಜ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೦೫) ವುತ್ತನಯೇನ ನಿಯೋಜನೇ. ಏಕಿಸ್ಸಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ. ಇತರಿಸ್ಸಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ. ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಿ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಆಮಿಸಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ. ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಚಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ದುಕ್ಕಟಾನಿ. ಭೋಗೇಸೂತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ತಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸ್ಸ ಆಮಿಸಸ್ಸ ಪರಿಭೋಗೇಸು. ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಗಣೋ ಸಿಯಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸಮೂಹೋ ಸಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೦೮೬-೭. ಭೋಜನಸ್ಸಾವಸಾನಸ್ಮಿನ್ತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಭೋಜನಪರಿಯನ್ತೇ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸತಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿ ಹೋತಿ.

ಯಕ್ಖಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪೇತಪಣ್ಡಕತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ ಗಹಿತಾ. ತಥೇವ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಚಾತಿ ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸಸ್ಸ. ‘‘ಗಹಣೇ ಉಯ್ಯೋಜನೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಗಹಣೇತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಗಹಣೇ. ಉಯ್ಯೋಜನೇತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ಅತ್ತನೋ ಉಯ್ಯೋಜನೇ. ತೇಸನ್ತಿ ಉದಕದನ್ತಪೋನಾನಂ. ಪರಿಭೋಗೇತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಪರಿಭುಞ್ಜನೇ. ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿಕಿತ್ತಿತನ್ತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತಂ.

೨೦೮೮. ಸೇಸಸ್ಸಾತಿ ¶ ¶ ಉದಕದನ್ತಪೋನತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾಮಿಸಸ್ಸ. ‘‘ಗಹಣುಯ್ಯೋಜನೇ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ.

೨೦೮೯-೯೦. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ‘‘ಅನವಸ್ಸುತೋ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘‘ಕುಪಿತಾ ವಾ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೀ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘‘ಕುಲಾನುದ್ದಯತಾ ವಾಪಿ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೀ’’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ‘ಅನವಸ್ಸುತೋ’ತಿ ಜಾನನ್ತೀ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘ಕುಪಿತಾ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೀ’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ‘ಕುಲಾನುದ್ದಯತಾಯ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೀ’ತಿ ಉಯ್ಯೋಜೇತೀ’’ತಿಆದಿ (ಪಾಚಿ. ೭೦೮).

೨೦೯೧. ಸತ್ತಮನ್ತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ (ಪಾಚಿ. ೭೧೦) ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಟ್ಠಮನ್ತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇ ಪಚ್ಚಾಕತಾ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ (ಪಾಚಿ. ೭೧೬) ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೨೦೯೨. ನವಮೇತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪನೇವ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿಆದಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಪಾಚಿ. ೭೨೨) ಚ. ದಸಮೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ಸಂಸಟ್ಠಾವ ಅಯ್ಯೇ ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥ, ಮಾ ತುಮ್ಹೇ ನಾನಾ ವಿಹರಿತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಪಾಚಿ. ೭೨೮) ಚ.

೨೦೯೩. ತೇನ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗಾಗತೇನ ದುಟ್ಠದೋಸದ್ವಯೇನ ಚ ತತ್ಥೇವ ಆಗತೇನ ತೇನ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಚಾತಿ ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಇಧಾಗತಾನಿ ಛ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀತಿ ಏವಂ ನವ ಪಠಮಾಪತ್ತಿಕಾ ¶ . ಇತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗತೋ ಚತ್ತಾರಿ ಯಾವತತಿಯಕಾನಿ ತತೋ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗತೋ ಚತ್ತಾರಿ ಯಾವತತಿಯಕಾನೀತಿ ¶ ಏವಂ ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾನಿ, ಪುರಿಮಾನಿ ನವ ಚಾತಿ ಸತ್ತರಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಮಯಾ ಚೇತ್ಥ ದಸ್ಸಿತಾನೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೦೯೪-೫. ಏವಂ ಸತ್ತರಸಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ತದನನ್ತರಾನಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಂ ಪತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿ. ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಂ ಪತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪದೇನ ಕೇನಚಿ ಕಾರಣೇನ ಅನಧಿಟ್ಠಾನುಪಗೇ ಪತ್ತೇ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ. ‘‘ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ತ-ಸದ್ದಾಪೇಕ್ಖಾಯ ಭಿಕ್ಖುನೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯಾ’’ತಿ ಲಬ್ಭತಿ. ಪತ್ತಸನ್ನಿಧಿಕಾರಣಾತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಾಯ, ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಏಕರತ್ತಮ್ಪಿ ಪತ್ತಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಕಾರಣಾ.

೨೦೯೬. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸೇಸೋ ಸಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಕಥಾಮಗ್ಗೋತಿ ಯೋಜನಾ, ಅವಸೇಸಸಬ್ಬವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಮಗ್ಗೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇತಿ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗಪಠಮಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ.

೨೦೯೮. ಅಕಾಲೇತಿ ‘‘ಅನತ್ಥತಕಥಿನೇ ವಿಹಾರೇ ಏಕಾದಸ ಮಾಸಾ, ಅತ್ಥತಕಥಿನೇ ವಿಹಾರೇ ಸತ್ತ ಮಾಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೪೦ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ಏವಂ ¶ ವುತ್ತೇ ಅಕಾಲೇ. ವಿಕಪ್ಪನ್ತರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ದಿನ್ನಂ ಕಾಲೇಪಿ ಕೇನಚೀ’’ತಿಆದಿ. ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇನ ಕಾಲನಿಯಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಕೇನಚಿ ಅಕಾಲೇ ಯಂ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಂ, ಕಾಲೇಪಿ ಯಂ ಚೀವರಂ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಆದಿಸ್ಸ ದಾನಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಮ್ಪತ್ತಾ ಭಾಜೇನ್ತೂ’’ತಿ. ನಿಯಾಮಿತನ್ತಿ ‘‘ಸಮ್ಪತ್ತಾ ಭಾಜೇನ್ತೂ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ದಿನ್ನಞ್ಚ ‘‘ಇದಂ ಗಣಸ್ಸ, ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾ ದಾತುಕಾಮತಾಯ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ದಿನ್ನಞ್ಚ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಮ್ಪತ್ತಾ ಭಾಜೇನ್ತೂ’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾ ‘ಇದಂ ¶ ಗಣಸ್ಸ, ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಮ್ಮೀ’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾ ದಾತುಕಮ್ಯತಾಯ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೪೦).

೨೦೯೯. ಅಕಾಲಚೀವರನ್ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ.

೨೧೦೦. ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಲದ್ಧನ್ತಿ ತತೋ ಯಂ ಚೀವರಂ ಅತ್ತನಾ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಪಟಿಲದ್ಧಂ. ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಕಾಲೇ ಕತ್ತಬ್ಬವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಲಭಿತ್ವಾ…ಪೇ… ನಿಯೋಜಯೇ’’ತಿ. ಯಥಾದಾನೇ ನಿಯೋಜಯೇತಿ ಯಥಾ ದಾಯಕೇನ ದಿನ್ನಂ, ತಥಾ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ, ಅಕಾಲಚೀವರಪಕ್ಖೇಯೇವ ಠಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೧೦೧. ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಯಥಾದಾನೇ ನಿಯೋಜಯೇ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸ. ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಮ್ಪಿ ತಂ ಪುನ ಸೇವಿತುಂ ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೦೨. ಕಾಲಚೀವರೇ ಅಕಾಲವತ್ಥಸಞ್ಞಾಯ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಉಭಯತ್ಥಪೀತಿ ಅಕಾಲಚೀವರೇಪಿ ಕಾಲಚೀವರೇಪಿ. ವೇಮತಿಕಾಯ ತಥಾ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೦೩. ಉಭಯತ್ಥಪಿ ¶ ಚೀವರೇ ಕಾಲಚೀವರೇ ಚ ಅಕಾಲಚೀವರೇ ಚಾತಿ ಉಭಯಚೀವರೇಪಿ ಕಾಲಚೀವರಸಞ್ಞಾಯ ಭಾಜಾಪೇನ್ತಿಯಾ ನದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನತ್ತಯಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ತಿಸಮುಟ್ಠಾನತಾ’’ತಿ.

೨೧೦೪. ಸಚೇ ಸಯಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದತಿ ಅಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚೀವರಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ‘‘ತುಯ್ಹಂ ಚೀವರಂ ತ್ವಮೇವ ಗಣ್ಹ, ಮಯ್ಹಂ ಚೀವರಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ಯದಿ ಸಯಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ಸಕಸಞ್ಞಾಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ಗಹಿತತ್ತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ವುತ್ತಂ, ಇತರಥಾ ಭಣ್ಡಗ್ಘೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ.

೨೧೦೫. ಇತರೇಸೂತಿ ಅಬನ್ಧನಞ್ಚ ಆಣತ್ತಿಬಹುತ್ತಞ್ಚ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ತೇನಾಹ ‘‘ವತ್ಥೂನಂ ಪಯೋಗಸ್ಸ ವಸಾ ಸಿಯಾ’’ತಿ.

೨೧೦೬. ‘‘ತಿಕಪಾಚಿತ್ತೀ’’ತಿ ¶ ಇದಮಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ’’ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾತಿ ಏತಾಸಂ ವಸೇನ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪರಿಕ್ಖಾರೇತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾನಂ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪರಿಕ್ಖಾರೇ. ಇತರಿಸ್ಸಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ತಿಕದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾವೇಮತಿಕಾಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾನಂ ವಸೇನ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ.

೨೧೦೭. ತಾಯ ವಾ ದೀಯಮಾನಂ ತಾಯ ಅಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಟ್ಠಾಯ ವಾ ತುಟ್ಠಾಯ ವಾ ದೀಯಮಾನಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ, ತಸ್ಸಾ ವಿಸ್ಸಾಸಮೇವ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ತಿಸಮುಟ್ಠಾನತಾ ಮತಾ’’ತಿ ಇದಂ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ.

೨೧೦೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ‘‘ಕಿಂ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಅಫಾಸು, ಕಿಂ ಆಹರೀಯತೂ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಆಹಟಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಞ್ಚ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮಾ ಸಚೇ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿದುಕ್ಕಟಂ, ಲಾಭಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಸಾಧಿಪ್ಪಾಯಯೋಜನಾ. ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ವಿಞ್ಞತ್ತಿದುಕ್ಕಟಂ.

೨೧೦೯-೧೧. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಅಞ್ಞೇ ಅಞ್ಞಸಞ್ಞಾ, ಅಞ್ಞೇ ವೇಮತಿಕಾ, ಅಞ್ಞೇ ಅನಞ್ಞಸಞ್ಞಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೫೧) ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಅನಞ್ಞೇ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅನಞ್ಞೇ ಅಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯ, ವೇಮತಿಕಾಯ ಚ ವಸೇನ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ‘‘ಅನಞ್ಞೇನಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಅನಾಪತ್ತಿವಿಸಯೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ‘‘ಅನಞ್ಞೇ ಅನಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಅನಞ್ಞೇ ಅನಞ್ಞಸಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಪಠಮವಿಞ್ಞಾಪಿತೇ ಅಪ್ಪಹೋನ್ತೇ ವಾ ತಞ್ಞೇವ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಞ್ಞೇನಪಿ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಸಚೇ ಪಠಮಂ ಸಪ್ಪಿ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ, ‘‘ಆಮಕಮಂಸಂ ಪಚಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚ ವೇಜ್ಜೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ತೇಲೇನ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ‘‘ತೇಲೇನಾಪಿ ಮೇ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ. ಆನಿಸಂಸಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿಯಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಸಚೇ ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ¶ ಸಪ್ಪಿ ಆಭತಂ ಹೋತಿ, ಇಮಿನಾ ಮೂಲೇನ ದಿಗುಣಂ ತೇಲಂ ಲಬ್ಭತಿ, ತೇಲೇನಾಪಿ ಚ ಇದಂ ಕಿಚ್ಚಂ ನಿಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇಲಮಾಹರಾತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ.

೨೧೧೨-೩. ಪುಬ್ಬಂ ¶ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇನ ‘‘ಇದಂ ನಾಮ ಆಹರಾ’’ತಿ ಪುಬ್ಬಂ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿವತ್ತಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏವನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವುತ್ತೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಧನೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಧಞ್ಞಂ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ನಿಪ್ಫಾದಿತತ್ತಾ ತೇಲಾದಿ ಇಧ ‘‘ಧಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ನ ವೀಹಾದಿ. ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಮಯ್ಹಂ ಅಞ್ಞಂ ಧಞ್ಞಂ ಆನೇತ್ವಾ ದೇತಿ ಇತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಪಚ್ಛಾ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ, ನ ಮೇ ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೋ, ಅಞ್ಞಂ ಆಹರಾತಿ ವುತ್ತೇ ಇದಞ್ಚ ದತ್ವಾ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಆಹರಿತ್ವಾ ದೇತೀತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ‘‘ನ ಮೇ ಇದಂ ರುಚ್ಚತಿ, ಅಞ್ಞಂ ಆಹರಾ’’ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿವತ್ತಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೇತಾಪನಪಯೋಗೇನಾತಿ ಆಣತ್ತಾಯ ಚೇತಾಪನವಸೇನ. ಮೂಲಟ್ಠಾಯಾತಿ ಆಣಾಪಿಕಾಯ. ತೇನ ಚ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಮೂಲೇನ ಆಭತಂ ಹೋತು, ತಸ್ಸ ಲಾಭೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೧೪. ಸೇಸನ್ತಿ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಕಂ ವಿನಿಚ್ಛಯವಿಸೇಸಂ.

೨೧೧೫-೬. ಅಞ್ಞದತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೇನಾತಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ‘‘ಏವರೂಪಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನೇನ. ‘‘ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಪರಿಕ್ಖಾರೇನಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇನ. ಸಙ್ಘಿಕೇನಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ. ತಸ್ಸಾತಿ ಯಾಯ ಚೇತಾಪಿತಂ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಪಟಿಲದ್ಧಂ ಯಥಾದಾನೇ ಉಪನೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಯಥಾದಾನೇ ಉಪನೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೬೧). ಇದಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತತ್ಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಮೇವ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ‘‘ಅನಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕಸಞ್ಞಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅನಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇ ವೇಮತಿಕಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಅನಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ¶ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ. ಇಮಿನಾ ಚ ‘‘ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ವುತ್ತಮೇವ. ‘‘ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಅನಞ್ಞದತ್ಥಿಕಸಞ್ಞಾ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೬೧) ಹಿ ವುತ್ತಂ.

೨೧೧೭. ಸೇಸಕನ್ತಿ ¶ ಯದತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಅತಿರಿತ್ತಂ ಮೂಲಂ ಅಞ್ಞದತ್ಥಾಯ ಉಪನೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಾಮಿಕೇ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇಹಿ ಚೀವರತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನಂ, ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಚೀವರಂ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ, ತೇಲಾದೀಹಿ ಪನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ಸಾಮಿಕೇ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ. ತನ್ತಿ ತಂ ಚೇತಾಪನ್ನಂ. ಆಪದಾಸೂತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ವಿಹಾರಂ ಪಹಾಯ ಗಮನಾರಹಮುಪದ್ದವೋ ಗಹಿತೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಆಪದಾಸೂತಿ ತಥಾರೂಪೇಸು ಉಪದ್ದವೇಸು ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವಿಹಾರಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಯಂ ವಾ ತಂ ವಾ ಚೇತಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೬೨).

೨೧೧೮. ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕಂ ವಿನಾತಿ ‘‘ಸಂಯಾಚಿತಕ’’ನ್ತಿ ಪದಂ ವಿನಾ, ಏತ್ತಕಮೇವ ವಿಸದಿಸನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೧೧೯. ಅಧಿಕವಚನಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಹಾಜನಿಕಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾ’’ತಿ. ಪದತಾಧಿಕಾತಿ ಪದಮೇವ ಪದತಾ. ಮಹಾಜನಿಕೇನಾತಿ ಗಣಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ. ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನಾತಿ ಸಯಂ ಯಾಚಿತಕೇನ.

೨೧೨೦. ಅನನ್ತರಸಮಾ ಮತಾತಿ ಇಧ ‘‘ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನಾ’’ತಿ ಪದಂ ವಿನಾ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಬ್ಬೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾ ಮತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಅಞ್ಞುದ್ದಿಸಿಕೇನ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನಾ’’ತಿ ಹಿ ¶ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನಾತಿ ಏಕಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇನ. ‘‘ಕಿಞ್ಚಿಪೀ’’ತಿ ಲಿಖನ್ತಿ. ‘‘ಕೋಚಿಪೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ ಸುನ್ದರೋ ‘‘ವಿಸೇಸೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತುಲ್ಯಾಧಿಕರಣತ್ತಾ.

೨೧೨೧-೨. ಚತ್ತಾರಿ ಕಂಸಾನಿ ಸಮಾಹಟಾನಿ, ಚತುನ್ನಂ ಕಂಸಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ವಾ ಚತುಕ್ಕಂಸಂ, ಚತುಕ್ಕಂಸತೋ ಅತಿರೇಕಂ ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸಂ, ತೇನ ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸಗ್ಘನಕಂ ಪಾವುರಣಮಾಹ, ಉಪಚಾರೇನ ‘‘ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಕಂಸಪರಿಮಾಣಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಯಮೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಕಹಾಪಣಚತುಕ್ಕಂ ತು, ಕಂಸೋ ನಾಮ ಪವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. ತಸ್ಮಾ ಅತಿರೇಕಸೋಳಸಕಹಾಪಣಗ್ಘನಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗರುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಸೀತಕಾಲೇ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಪಾವುರಣಂ. ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ. ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ¶ ಸಮಾಹಟಾನಿ, ಚತುನ್ನಂ ವಾ ಸಚ್ಚಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ಚತುಸಚ್ಚಂ, ತಂ ಪಕಾಸೇತಿ ಸೀಲೇನಾತಿ ಚತುಸಚ್ಚಪ್ಪಕಾಸೀ, ತೇನ, ಚತುನ್ನಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಂ ನಿದ್ದಿಸಕೇನ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ. ಪಯೋಗೇತಿ ‘‘ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಪನಪಯೋಗೇ. ಲಾಭೇತಿ ಪಟಿಲಾಭೇ.

ಚತುನ್ನಂ ಸಮೂಹೋ ಚತುಕ್ಕಂ, ಕಹಾಪಣಾನಂ ಚತುಕ್ಕಂ ಕಹಾಪಣಚತುಕ್ಕಂ. ಕಹಾಪಣೋ ಚೇತ್ಥ ತಂತಂಕಾಲೇ, ತಂತಂಪದೇಸೇ ಚ ವೋಹಾರೂಪಗೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಇಮಾ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾವಸಾನಾಪತ್ತಿಯೋ ‘‘ಞಾತಕಾನಞ್ಚ ಸನ್ತಕೇ’’ತಿ ಅನಾಪತ್ತಿವಿಸಯೇ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ‘‘ಯದಾ ಯೇನ ಅತ್ಥೋ, ತದಾ ತಂ ವದೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಂ ಅಕತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿ ಗುಣೇ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ‘‘ವದೇಯ್ಯಾಥ ಯೇನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಸಮ್ಭವನ್ತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

೨೧೨೩-೫. ಊನಕಚತುಕ್ಕಂಸೇ ¶ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಊನಕಚತುಕ್ಕಂಸೇ ವೇಮತಿಕಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಊನಕೇ ತು ಚತುಕ್ಕಂಸೇ, ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ. ಇಮಿನಾ ‘‘ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸೇ ಅತಿರೇಕಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಊನಕಸಞ್ಞಾ ಚೇತಾಪೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ.

ಗರುಕನ್ತಿ ಗರುಪಾವುರಣಂ. ತದೂನಂ ವಾತಿ ಚತುಕ್ಕಂಸತೋ ಊನಕಂ ವಾ. ಞಾತಕಾನಞ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೇನ ಪವಾರಿತಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ಯಥಾಹ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಞಾತಕಾನಂ, ಪವಾರಿತಾನ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೮೭). ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸಮ್ಪೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ತದೂನಂ ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚತುಕ್ಕಂಸೂನಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ. ‘‘ಅಪ್ಪಮೇವ ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅತಿರೇಕಚತುಕ್ಕಂಸೇಪಿ ಮಹಗ್ಘತರಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೨೧೨೬-೭. ‘‘ಲಹುಪಾವುರಣಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಪರಮಂ ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೮೯) ವಚನತೋ ಲಹುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚೇತಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ’’ತಿ ಚ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಗ್ಘನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚೇತಾಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚ ಸೇಸೋ. ಲಹುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಉಣ್ಹಕಾಲೇ ಪಾವುರಣಂ. ತಿಣ್ಣಂ ಪೂರಣೋ ತೇಯ್ಯೋ, ಅಡ್ಢೋ ತೇಯ್ಯೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯೋ, ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯೋ ಚ ಸೋ ಕಂಸೋ ಚಾತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸೋ, ತಂ ಅಗ್ಘತೀತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಗ್ಘನಂ, ದಸಕಹಾಪಣಗ್ಘನಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತತೋತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಗ್ಘನಕತೋ. ಯಂ ಪನ ಪಾವುರಣಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಗ್ಘನಕಂ, ತಂ ಲಹುಪಾವುರಣಂ ¶ . ತತೋ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಗ್ಘನಕತೋ ಲಹುಪಾವುರಣತೋ. ಉತ್ತರಿನ್ತಿ ಅತಿರೇಕಂ. ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಗ್ಘನಕಂ ಯಂ ಪಾವುರಣಂ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚೇತಾಪೇತಿ ¶ , ತಸ್ಸ ಪಾವುರಣಸ್ಸ ಪಟಿಲಾಭೇ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

‘‘ಅನನ್ತರಸಮಂ ಸೇಸ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಸಮತ್ಥೇತುಮಾಹ ‘‘ನತ್ಥಿ ಕಾಚಿ ವಿಸೇಸತಾ’’ತಿ. ವಿಸೇಸೋಯೇವ ವಿಸೇಸತಾ.

೨೧೨೮. ಇದಾನಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೇ ಆಗತೇಸು ಸಮತಿಂಸನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ಕೇಸಞ್ಚಿ ಅತ್ತನೋ ಅವಚನೇ ಕಾರಣಞ್ಚ ಅವುತ್ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವುತ್ತಾನಂ ಗಹಣಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಾಧಾರಣಾನೀ’’ತಿಆದಿ. ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಾಧಾರಣಾನಿ ಯಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸೇಸಾನಿ ಇಧ ವುತ್ತೇಹಿ ಅಞ್ಞಾನಿ, ತಾನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚೇವ ಇಧ ವುತ್ತಸರೂಪಾನಿ ದ್ವಾದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚೇತಿ ಇಚ್ಚೇವಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮತಿಂಸೇವ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೧೨೯-೩೦. ಏವಂ ತಿಂಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಲಸುಣ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಲಸುಣನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ‘‘ಲಸುಣಂ’’ಇತಿ ಭಣ್ಡಿಕಂ ವುತ್ತಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೯೩-೭೯೫). ಚತುಪಞ್ಚಮಿಞ್ಜಾದಿಪ್ಪಭೇದಂ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಲಸುಣಂ ನಾಮ, ನ ತತೋ ಊನಂ. ತೇನಾಹ ‘‘ನ ಏಕದ್ವಿತಿಮಿಞ್ಜಕ’’ನ್ತಿ. ಪಕ್ಕಲಸುಣತೋ, ಸೀಹಳದೀಪಸಮ್ಭವತೋ ಚ ವಿಸೇಸಮಾಹ ‘‘ಆಮಕಂ ಮಾಗಧಂಯೇವಾ’’ತಿ. ಮಗಧೇಸು ಜಾತಂ ಮಾಗಧಂ, ‘‘ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಜಾತಲಸುಣಮೇವ ¶ ಹಿ ಇಧ ಲಸುಣನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೯೫). ತಂ ‘‘ಖಾದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚ ಅಜ್ಝೋಹಾರವಸೇನಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಜ್ಝೋಹಾರವಸೇನೇವ, ಪಾಚಿತ್ತಿಂ ಪರಿದೀಪಯೇ’’ತಿ.

೨೧೩೧. ತದೇವ ¶ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ದ್ವೇ ತಯೋ’’ತಿಆದಿನಾ. ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ. ಸಙ್ಖಾದಿತ್ವಾತಿ ಗಲಬಿಲಂ ಅಪ್ಪವೇಸೇತ್ವಾ ದನ್ತೇಹಿ ಸಂಚುಣ್ಣಿಯನ್ತೀ ಖಾದಿತ್ವಾ. ಅಜ್ಝೋಹರತಿ ಪರಗಲಂ ಕರೋತಿ.

೨೧೩೨. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣೇ. ‘‘ಮಿಞ್ಜಾನಂ ಗಣನಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಜ್ಝೋಹಾರಪಯೋಗಗಣನಾಯೇವ ದೀಪಿತಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಏಕೇಕಂ ಮಿಞ್ಜಂ ಖಾದನ್ತಿಯಾ ಪನ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೯೫).

೨೧೩೩. ಸಭಾವತೋ ವಟ್ಟನ್ತೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೩೫. ಯಥಾವುತ್ತಪಲಣ್ಡುಕಾದೀನಂ ನಾನತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏಕಾ ಮಿಞ್ಜಾ’’ತಿಆದಿ. ಇಧ ಮಿಞ್ಜಾನಂ ವಸೇನೇವ ನಾನತ್ತಂ ದಸ್ಸಿತಂ. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ವಣ್ಣವಸೇನಾಪಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಪಲಣ್ಡುಕೋ ಪಣ್ಡುವಣ್ಣೋ ಹೋತಿ. ಭಞ್ಜನಕೋ ಲೋಹಿತವಣ್ಣೋ. ಹರಿತಕೋ ಹರಿತಪಣ್ಣವಣ್ಣೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೯೭).

೨೧೩೬. ‘‘ಸಾಳವೇ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಕೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ‘‘ಬದರಸಾಳವಾದೀಸೂ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೭೯೭) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ಏತ್ಥ ಬದರ-ಸದ್ದೋ ಸೇಸೋ. ಬದರಸಾಳವಂ ನಾಮ ಬದರಫಲಾನಿ ಸುಕ್ಖಾಪೇತ್ವಾ ಚುಣ್ಣೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಾ ಖಾದನೀಯವಿಕತಿ. ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾ ಗಹಿತಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೯೭).

೨೧೩೭. ಸಮ್ಬಾಧೇತಿ ¶ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ. ತಸ್ಸ ವಿಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉಪಕಚ್ಛೇಸು ಮುತ್ತಸ್ಸ ಕರಣೇಪಿ ವಾ’’ತಿ.

೨೧೩೮. ಅಸ್ಸಾ ತಥಾ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ‘‘ನ ಲೋಮಗಣನಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಪಯೋಗಗಣನಾಯಾ’’ತಿ ಇದಮೇವ ಸಮತ್ಥಯತಿ.

೨೧೩೯. ಆಬಾಧೇತಿ ಕಣ್ಡುಆದಿಕೇ ರೋಗೇ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ ಕಣ್ಡುಕಚ್ಛುಆದಿಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ¶ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೦೧). ಮಗ್ಗಸಂವಿಧಾನಸಮಾ ಮತಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸದಿಸಾ ಮತಾ ಞಾತಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೧೪೦. ಪದುಮಸ್ಸ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕೇಸರೇನಾಪಿ ಕಾಮರಾಗೇನ ಮುತ್ತಕರಣಸ್ಸ ತಲಘಾತನೇ ಮುತ್ತಕರಣಮ್ಪಿ ಪಹಾರದಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕೇಸರೇನಾಪೀತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಹಾಪದುಮಪಣ್ಣೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತೇನಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪತ್ತಂ ತಾವ ಮಹನ್ತಂ, ಕೇಸರೇನಾಪಿ ಪಹಾರಂ ದೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೦೩).

೨೧೪೧. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಮುತ್ತಕರಣತಲೇ.

೨೧೪೨. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಾಮರಾಗಪರೇತಾ ಕಾಮರಾಗೇನ ಪೀಳಿತಾ ಅತ್ತನೋ ಬ್ಯಞ್ಜನೇ ಮುತ್ತಪಥೇ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತಮ್ಪಿ ಪವೇಸೇತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಕೇಸರಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪನ ಪವೇಸೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೧೨) ಅಟ್ಠಕಥಾ ಉಲ್ಲಿಙ್ಗಿತಾ.

೨೧೪೩-೪. ಯದ್ಯೇವಂ ¶ ‘‘ಜತುಮಟ್ಠಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಇದಂ…ಪೇ… ಜತುಮಟ್ಠಕ’’ನ್ತಿ. ಇದಂ ಜತುಮಟ್ಠಕಂ ವತ್ಥುವಸೇನೇವ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜತುಮಟ್ಠಕಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾ ಧೋವಿತುಂ ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಛಡ್ಡೇಸಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಮಕ್ಖಿಕಾಹಿ ಸಮ್ಪರಿಕಿಣ್ಣಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು ‘ಕಸ್ಸಿದಂ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಸಾ ಏವಮಾಹ ‘ಮಯ್ಹಿದಂ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಯಾ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ, ತಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ ‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜತುಮಟ್ಠಕಂ ಆದಿಯಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೦೬) ಆಗತವತ್ಥುವಸೇನೇವ ವುತ್ತಂ, ನ ತಂ ವಿನಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಟ್ಟಕಸ್ಸ ಸಮ್ಭವತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಜತುಮಟ್ಠಕಂ ನಾಮ ಜತುನಾ ಕತೋ ಮಟ್ಠದಣ್ಡಕೋ.

ದಣ್ಡನ್ತಿ ¶ ಏತ್ಥ ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತಮ್ಪಿ ಮುತ್ತಕರಣಂ ಪವೇಸೇತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೦೮). ಏತಮ್ಪಿ ಚ ಅತಿಮಹನ್ತಂ, ಕೇಸರಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪನ ಪವೇಸೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಏವ. ಏಳಾಲುಕನ್ತಿ ಕಕ್ಕಾರಿಫಲಂ ವಾ. ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಮುತ್ತಕರಣೇ.

೨೧೪೫. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ ಮುತ್ತಕರಣಪ್ಪದೇಸೇ ಜಾತವಣಾದಿಮ್ಹಿ ವಣಟ್ಠಾನನಿರುಪನಾದಿಪಚ್ಚಯಾ.

೨೧೪೬. ಅಗ್ಗಪಬ್ಬದ್ವಯಾಧಿಕನ್ತಿ ಅಗ್ಗಪಬ್ಬದ್ವಯತೋ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಧಿಕಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೨). ದಕಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾತಿ ಮುತ್ತಕರಣಟ್ಠಾನೇ ಧೋವನಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ನಾಮ ಮುತ್ತಕರಣಸ್ಸ ಧೋವನಾ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೨).

೨೧೪೭. ‘‘ತೀಣೀ’’ತಿ ¶ ಇಮಿನಾ ಏಕಙ್ಗುಲಿಯಾ ಪಬ್ಬದ್ವಯಸ್ಸ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಧೋವನೇ ದೋಸಾಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ. ದೀಘತೋತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ದೀಘತೋ. ತೀಣಿ ಪಬ್ಬಾನಿ ಗಮ್ಭೀರತೋ ಮುತ್ತಕರಣೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಉದಕಸುದ್ಧಿಂ ಆದಿಯನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಭವೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೪೮. ತಿಸ್ಸೋ, ಚತಸ್ಸೋ ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಪವೇಸನೇ ಏಕಪಬ್ಬೇಪಿ ಪವಿಟ್ಠೇ ‘‘ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮ’’ನ್ತಿ ನಿಯಮಿತಪ್ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕಮತೋ ಆಹ ‘‘ಏಕಪಬ್ಬಮ್ಪಿ ಯಾ ಪನಾ’’ತಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚತುನ್ನಂ ವಾಪಿ ಅಙ್ಗುಲೀನಂ ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ವಾಪಿ ಅಙ್ಗುಲೀನಂ ಏಕಪಬ್ಬಮ್ಪಿ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಪವೇಸೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೪೯. ಇತೀತಿ ಏವಂ. ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರೇನಾತಿ ಗಮ್ಭೀರಪವೇಸನಾದಿನಾ ಸಬ್ಬೇನ ಪಕಾರೇನ. ಅಭಿಬ್ಯತ್ತತರಂ ಕತ್ವಾತಿ ಸುಪಾಕಟತರಂ ಕತ್ವಾ. ಅಯಮತ್ಥೋತಿ ‘‘ಏಕಿಸ್ಸಙ್ಗುಲಿಯಾ ತೀಣೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತೋ ಅಯಮತ್ಥೋ.

೨೧೫೦. ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬೇ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಉದಕಸುದ್ಧಿಪಚ್ಚಯೇ ಪನ ಸತಿಪಿ ಫಸ್ಸಸಾದಿಯನೇ ¶ ಯಥಾವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಧಿಕಮ್ಪೀತಿ ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬತೋ ಅಧಿಕಮ್ಪಿ. ಉದಕಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೫೧. ತಥಾ ಉದಕಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತೀನಂ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನಂ ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೫೨. ಭುಞ್ಜತೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭುಞ್ಜತೋ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ. ಯಥಾಹ ‘‘ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೭). ಪಾನೀಯಂ ವಾ ವಿಧೂಪನಂ ¶ ವಾತಿ ವಕ್ಖಮಾನಂ ಪಾನೀಯಂ, ಬೀಜನೀಯಞ್ಚ. ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸೇ ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೭) ವಚನತೋ ಏತ್ಥ ಉಪ-ಸದ್ದೋ ಹತ್ಥಪಾಸಸಙ್ಖಾತಂ ಸಮೀಪಂ ವದತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೨೧೫೩. ವತ್ಥಕೋಣಾದಿ ಯಾ ಕಾಚಿ ‘‘ಬೀಜನೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಇಮಿನಾ ‘‘ಬೀಜನಿಕಿಚ್ಚಂ ಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಗಹಿತಚೀವರಕೋಣಪ್ಪಕಾರಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ‘‘ಬೀಜನೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೧೫೪. ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ಚ ವಿಧೂಪನೇನ ಚ ಉಪತಿಟ್ಠಿತ್ವಾ ಅಚ್ಚಾವದತಿ. ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ಅಪಸಾದೇತಿ ‘ಮಾ, ಭಗಿನಿ, ಏವರೂಪಂ ಅಕಾಸಿ, ನೇತಂ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ. ‘ಪುಬ್ಬೇ ಮಂ ತ್ವಂ ಏವಞ್ಚ ಏವಞ್ಚ ಕರೋಸಿ, ಇದಾನಿ ಏತ್ತಕಂ ನ ಸಹಸೀ’ತಿ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ ಮತ್ಥಕೇ ಆಸುಮ್ಭಿತ್ವಾ ವಿಧೂಪನೇನ ಪಹಾರಂ ಅದಾಸೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೫) ಇಮಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಆರೋಚಿತೇ ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪಹಾರಂ ದಸ್ಸತೀ’’ತಿಆದೀನಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೫) ವತ್ವಾ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ವಾ ವಿಧೂಪನೇನ ವಾ ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೬) ವುತ್ತತ್ತಾ ಪಹಾರಪಚ್ಚಯಾ ನು ಖೋತಿ ಆಸಙ್ಕಂ ನಿವತ್ತೇತುಮಾಹ ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಇಧ ಠಾನಪಚ್ಚಯಾಪತ್ತಿ ದೀಪಿತಾ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಆಸುಮ್ಭಿತ್ವಾತಿ ಪಾತೇತ್ವಾ. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪಹಾರೋ ದಾತಬ್ಬೋ. ಯಾ ದದೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೨೦) ಭಿಕ್ಖುನಿಕ್ಖನ್ಧಕೇ ¶ ವುತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಹ ‘‘ಪಹಾರಪಚ್ಚಯಾ ವುತ್ತಂ, ಖನ್ಧಕೇ ದುಕ್ಕಟಂ ವಿಸು’’ನ್ತಿ. ಇಮಿನಾ ವುತ್ತಸ್ಸೇವತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ.

೨೧೫೫. ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜತೋ’’ತಿ ಚ ಖಾದನಂ ಖಾದತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಹತ್ಥಪಾಸೇ’’ತಿ ಚ ವತ್ತಬ್ಬಂ ¶ . ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜತೋ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹಿತ್ವಾ ಉಪತಿಟ್ಠನ್ತಿಯಾ ವಾ ಖಾದನಂ ಖಾದತೋ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಉಪತಿಟ್ಠನ್ತಿಯಾ ವಾ ಹೋತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೫೬. ದೇತೀತಿ ಪಾನೀಯಂ ವಾ ಸೂಪಾದಿಂ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಪಿವಥ, ಇಮಿನಾ ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ದೇತಿ. ತಾಲವಣ್ಟಂ ‘‘ಇಮಿನಾ ಬೀಜನ್ತಾ ಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ದೇತಿ. ದಾಪೇತೀತಿ ಅಞ್ಞೇನ ಉಭಯಮ್ಪಿ ದಾಪೇತಿ. ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಏಳಕಲೋಮೇನ ಸಮಂ ಮತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೫೭. ವಿಞ್ಞತ್ವಾತಿ ಸಯಂ ವಿಞ್ಞತ್ವಾ, ಅಞ್ಞಾಯ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ. ‘‘ವಿಞ್ಞತ್ವಾ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೨೧) ಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಆಮಕಂ ಧಞ್ಞನ್ತಿ ಅಪಕ್ಕಂ ಅಭಟ್ಠಂ ಸಾಲಿಆದಿಕಂ ಸತ್ತವಿಧಂ ಧಞ್ಞಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ನಾಮ ಸಾಲಿ ವೀಹಿ ಯವೋ ಗೋಧುಮೋ ಕಙ್ಗು ವರಕೋ ಕುದ್ರೂಸಕೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೨೨). ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾತಿ ಮುಸಲೇಹಿ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ. ಯದಿ ಪರಿಭುಞ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೫೮-೬೦. ‘‘ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ ಇದಂ ಪಯೋಗದುಕ್ಕಟಂ ನಾಮ, ತಸ್ಮಾ ನ ಕೇವಲಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಯೇವ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೨೨) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ವಿಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನ ಕೇವಲಂ ತು ಧಞ್ಞಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಪನಾತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದತ್ಥೇ, ಸುಕ್ಖಾಪನೇಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭಜ್ಜನತ್ಥಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವದ್ದಲಿದಿವಸೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ಕಪಲ್ಲಸಜ್ಜನೇ ಉದ್ಧನಸಜ್ಜನೇ’’ತಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ದಬ್ಬಿಸಜ್ಜನೇತಿ ಕಟಚ್ಛುಸಮ್ಪಾದನೇ. ತತ್ಥ ಕಪಲ್ಲಕೇ ಧಞ್ಞಪಕ್ಖಿಪನೇತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಘಟ್ಟನಕೋಟ್ಟನೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನ-ಕಾರಲೋಪಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಘಟ್ಟಕೋಟ್ಟನೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

೨೧೬೧-೩. ಪಮಾಣ-ಸದ್ದಸ್ಸ ¶ ಆವತ್ತಲಿಙ್ಗಸಙ್ಖ್ಯತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಭೋಜನಞ್ಚೇವ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ ¶ . ಆವತ್ತಲಿಙ್ಗಸಙ್ಖ್ಯತ್ತಂ ನಾಮ ನಿಯತಲಿಙ್ಗೇಕತ್ತಬಹುತ್ತಂ. ತಥಾ ಹೇತ್ಥ ಪಮಾಣ-ಸದ್ದೋ ನಿಯತನಪುಂಸಕಲಿಙ್ಗೇ ನಿಯತೇಕತ್ತಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಭೋಜನಞ್ಚೇವ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ಚಾತಿ ಇದಂ ದ್ವಯಂ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ಪಮಾಣಂ, ತಸ್ಮಾ ಸಯಂ ವಿಞ್ಞತ್ವಾ ವಾ ಅಞ್ಞತೋ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ ಪನ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಸಯಂ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ವಾ ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ತಸ್ಸಾ ಅಜ್ಝೋಹಾರಪಯೋಗೇಸು ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೨೩) ವುತ್ತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಾತರಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ. ಮಾತರಂ ವಾಪಿ ಯಾಚಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಅತ್ಥನ್ತರವಿಕಪ್ಪನೇ. ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಸಮ್ಭಾವನೇ. ಮಾತರಂ ವಾ ಪಿತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಞಾತಕಂ ವಾ ಪವಾರಿತಂ ವಾ ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಯಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೬೪. ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ಸಯಂ ವಾ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ವಾ ಅಞ್ಞಾಯ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಯಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೬೫. ಅಞ್ಞಾಯ ಪನ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ತಾಯ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾಪಿ ಸಯಂ ಕತ್ವಾ ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರನ್ತಿಯಾ ತಥಾ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಇದಞ್ಚ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾಗತನಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ. ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಅಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೨೨) ವುತ್ತತ್ತಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾಪಿ ಅಞ್ಞಾಯ ಲದ್ಧಂ ಆಮಕಂ ಧಞ್ಞಂ ತಾಯ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಸಯಂ ಕತ್ವಾ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೨೧೬೬-೭. ಸೇದಕಮ್ಮಾದಿಅತ್ಥಾಯಾತಿ ¶ ವಾತರೋಗಾದಿನಾ ಆತುರಾನಂ ಸೇದನಾದಿಪಟಿಕಾರತ್ಥಾಯ. ಇಧ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇಪೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಠಪೇತ್ವಾ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿ ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಸೇಸವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೇಸವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾತಿ ಮುಗ್ಗಮಾಸಅಲಾಬುಕುಮ್ಭಣ್ಡಕಾದೀನಂ ವುತ್ತಧಞ್ಞಾವಸೇಸಾನಂ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ.

ಸಾಲಿಆದೀನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ, ಅನಾಮಾಸತ್ತಾ ಚ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಞಾತಕಾನಮ್ಪೀ’’ತಿಆದಿ.

೨೧೬೮. ಲದ್ಧನ್ತಿ ¶ ಲಬ್ಭಮಾನಂ. ನವಕಮ್ಮೇಸೂತಿ ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ, ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ. ಏತ್ಥ ‘‘ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತು’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲಬ್ಭಮಾನಂ ಪನ ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೨೩) ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ.

೨೧೬೯. ಸಙ್ಕಾರನ್ತಿ ಕಚವರಂ. ವಿಘಾಸಕಂ ವಾತಿ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಕಮಚ್ಛಕಣ್ಟಕಮಂಸಟ್ಠಿಚಲಕಮುಖಧೋವನಾದಿಕಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ. ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಯ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ ‘‘ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ಪರೇಹೀ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ. ಕುಟ್ಟಸ್ಸ ತಿರೋ ತಿರೋಕುಟ್ಟಂ, ತಸ್ಮಿಂ, ಕುಟ್ಟಸ್ಸ ಪರಭಾಗೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಪಾಕಾರೇಪಿ ಅಯಂ ನಯೋ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಕುಟ್ಟನ್ತಿ ವಾ ಬ್ಯತಿರಿತ್ತಾ ಭಿತ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ.

೨೧೭೧. ಏಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಆಪತ್ತೀತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೧೭೨. ಛಡ್ಡನೇತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ದನ್ತಕಟ್ಠಸ್ಸ ಛಡ್ಡನೇಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೭೩-೪. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ¶ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇಸು ಸಬ್ಬೇಸು ವಿಕಪ್ಪೇಸು. ಅನಾಪತ್ತಿವಿಸಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅವಲಞ್ಜೇಪೀ’’ತಿಆದಿ. ಅವಲಞ್ಜೇ ಠಾನೇ ಅನೋಲೋಕೇತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾಪಿ ವಾ ವಲಞ್ಜೇ ಠಾನೇ ಓಲೋಕೇತ್ವಾಪಿ ವಾ ಪನ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಛಡ್ಡನಂ ಕ್ರಿಯಂ. ಅನೋಲೋಕನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೧೭೫-೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಖೇತ್ತೇ ವಾ ನಾಳಿಕೇರಾದಿಆರಾಮೇ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ರೋಪಿಮೇ ಹರಿತಟ್ಠಾನೇ ತಾನಿ ವಿಘಾಸುಚ್ಚಾರಸಙ್ಕಾರಮುತ್ತಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ವತ್ಥೂನಿ ಸಚೇ ಸಯಂ ಛಡ್ಡೇತಿ ವಾ, ತಥಾ ಪರೇ ಛಡ್ಡಾಪೇತಿ ವಾ, ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪತ್ತಿವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವುತ್ತನಯೋ ‘‘ಏಕೇಕ’’ಮಿಚ್ಚಾದಿನಾ ಯಥಾವುತ್ತಪಕಾರೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೭೭-೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಹರಿತೇ ಖೇತ್ತೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಮಾನಾ ವಾ ತಥಾ ಹರಿತೇ ತತ್ಥ ¶ ಖೇತ್ತೇ ಉಚ್ಛುಆದೀನಿ ಖಾದನ್ತಿ ಖಾದಮಾನಾ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ವಾ ಯದಿ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಂ ಉದಕಂ ವಾ ಚಲಕಾದಿಂ ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚಲಕಂ ನಾಮ ವಮಿಕರಂ.

೨೧೭೯. ತಾದಿಸೇ ಹರಿತೇ ಠಾನೇ ಅನ್ತಮಸೋ ಮತ್ಥಕಛಿನ್ನಂ ನಾಳಿಕೇರಮ್ಪಿ ಜಲಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೮೦. ಸಬ್ಬೇಸನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ.

೨೧೮೧. ಲಾಯಿತಮ್ಪಿ ಖೇತ್ತಂ ಪುನ ರೋಹಣತ್ಥಾಯ ಮನುಸ್ಸಾ ರಕ್ಖನ್ತಿ ಚೇ, ತತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ಖೇತ್ತೇ ವಿಘಾಸುಚ್ಚಾರಾದೀನಿ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿಯಾ ಅಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವ ಹಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವಾತಿ ¶ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅಸ್ಸಾ ಯಥಾವತ್ಥುಕ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ.

೨೧೮೨. ಛಡ್ಡಿತೇ ಖೇತ್ತೇತಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಉದ್ಧಟಸಸ್ಸೇ ಖೇತ್ತೇ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಸ್ಸಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಗತೇಸು ಛಡ್ಡಿತಖೇತ್ತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೩೦). ಏವಂ ಅಕತೇಪಿ ಖೇತ್ತೇ ಸಾಮಿಕೇ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಾಮಿಕೇ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೩೨). ಇಧ ಖೇತ್ತಪಾಲಕಾ, ಆರಾಮಾದಿಗೋಪಕಾ ಚ ಸಾಮಿಕಾ ಏವ. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಖೇತ್ತೇ, ಆರಾಮೇ ಚ ಸಚೇ ‘‘ತತ್ಥ ಕಚವರಂ ನ ಛಡ್ಡೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಕತಿಕಾ ನತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಛಡ್ಡೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ, ನ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ. ತಾಸಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ವುತ್ತನಯೇನ ನ ವಟ್ಟತಿ, ನ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ, ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಸಾರುಪ್ಪವಸೇನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ. ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಉಚ್ಚಾರಾದಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ.

೨೧೮೩. ಏತ್ಥ ‘‘ನಚ್ಚಂ ನಾಮ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನಚ್ಚಂ. ಗೀತಂ ನಾಮ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗೀತಂ. ವಾದಿತಂ ನಾಮ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಾದಿತ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೩೫) ವಚನತೋ ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನಚ್ಚಂ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗೀತಂ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಾದಿತಂ ವಾ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನಚ್ಚನ್ತಿ ನಟಾದಯೋ ವಾ ನಚ್ಚನ್ತು ಸೋಣ್ಡಾ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಮೋರಸುಕಮಕ್ಕಟಾದಯೋಪಿ, ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ನಚ್ಚಮೇವ. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗೀತನ್ತಿ ನಟಾದೀನಂ ವಾ ಗೀತಂ ಹೋತು ಅರಿಯಾನಂ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಕಾಲೇ ರತನತ್ತಯಗುಣೂಪಸಂಹಿತಂ ಸಾಧುಕೀಳಿತಗೀತಂ ವಾ ಅಸಞ್ಞತಭಿಕ್ಖೂನಂ ¶ ಧಮ್ಮಭಾಣಕಗೀತಂ ವಾ, ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ಗೀತಮೇವ. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಾದಿತನ್ತಿ ಘನಾದಿವಾದನೀಯಭಣ್ಡವಾದಿತಂ ವಾ ಹೋತು ಕುಟಭೇರಿವಾದಿತಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಉದರಭೇರಿವಾದಿತಮ್ಪಿ ¶ , ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ವಾದಿತಮೇವ. ‘‘ದಸ್ಸನಸವನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ವಿರೂಪೇಕಸೇಸನಯೇನ ‘‘ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಯಥಾಸಕಂ ವಿಸಯಸ್ಸ ಆಲೋಚನಸಭಾವತಾಯ ವಾ ‘‘ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ’’ ಇಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ.

೨೧೮೪. ಪುಬ್ಬಪಯೋಗದುಕ್ಕಟೇನ ಸಹ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ನಚ್ಚಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಗೀತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಾದಿತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ.

೨೧೮೫. ಏಕಪಯೋಗೇನಾತಿ ಏಕದಿಸಾವಲೋಕನಪಯೋಗೇನ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ…ಪೇ… ಸಿಯು’’ನ್ತಿ. ಪಸ್ಸತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ತೇಸನ್ತಿ ಯೇಸಂ ನಚ್ಚಂ ಪಸ್ಸತಿ. ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ವಾದಿತಮ್ಪಿ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ತೇಸಂಯೇವ ಗೀತವಾದಿತಂ ಸುಣಾತಿ, ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೩೬).

೨೧೮೬. ಅಞ್ಞತೋತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ದಿಸಾಭಾಗೇ.

೨೧೮೭. ‘‘ವಿಸುಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಸಿಯು’’ನ್ತಿ ಇದಮೇವ ಪಕಾಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಯೋಗಗಣನಾಯೇತ್ಥ, ಆಪತ್ತಿಗಣನಾ ಸಿಯಾ’’ತಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ನಾನಾದಿಸಾಭಾಗೇ. ನಚ್ಚಗೀತವಾದಿತಾನಂ ದಸ್ಸನಸವನೇ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಚ್ಚಿತು’’ನ್ತಿಆದಿ.

೨೧೮೮. ‘‘ನಚ್ಚ ಇತೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ‘‘ನಚ್ಚಾಹೀ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ. ಉಪಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಭೇರಿಸದ್ದಪೂಜಂ. ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುನ್ತಿ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಅಧಿವಾಸೇತುಂ. ಇಮಸ್ಸ ಉಪಲಕ್ಖಣವಸೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ನಚ್ಚಗೀತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೨೧೮೯-೯೦. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ನಚ್ಚನಾದೀಸು ಸಬ್ಬತ್ಥ. ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಕರೋಮಾತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ನಚ್ಚಾದೀಹಿ ಉಪಹಾರಂ ಕರೋಮಾತಿ. ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಪಸತ್ಥನ್ತಿ ಉಪಟ್ಠಾನಕರಣಂ ನಾಮ ಸುನ್ದರನ್ತಿ.

ಯಾ ¶ ಆರಾಮೇಯೇವ ಚ ಠತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಇಧ ‘‘ಅನ್ತರಾರಾಮೇ ವಾ’’ತಿಆದಿ ¶ ಸೇಸೋ. ‘‘ಆರಾಮೇ ಠತ್ವಾ ಅನ್ತರಾರಾಮೇ ವಾ ಬಹಿಆರಾಮೇ ವಾ ನಚ್ಚಾದೀನಿ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೩೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಠತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಸಬ್ಬೇಸುಪಿ ಇರಿಯಾಪಥೇಸು ಲಬ್ಭತಿ. ಆರಾಮೇ ಠತ್ವಾತಿ ನ ಕೇವಲಂ ಠತ್ವಾವ, ತತೋ ಗನ್ತ್ವಾಪಿ ಸಬ್ಬಿರಿಯಾಪಥೇಹಿಪಿ ಲಭತಿ. ‘‘ಆರಾಮೇ ಠಿತಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೩೭) ಪನ ಆರಾಮಪರಿಯಾಪನ್ನದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಇತರಥಾ ನಿಸಿನ್ನಾಪಿ ನ ಲಭೇಯ್ಯಾತಿ ಗಣ್ಠಿಪದಾದೀಸು ವುತ್ತಂ. ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೨೧೯೧. ಯಾ ಅತ್ತನೋ ಠಿತೋಕಾಸಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪಯೋಜಿತಂ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಠಿತೋಕಾಸನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗತಿನಿವತ್ತಿಸಾಮಞ್ಞೇನ ಸಯಿತನಿಸಿನ್ನಮ್ಪಿ ಗಯ್ಹತಿ. ತಥಾರೂಪಾ ಹಿ ಕಾರಣಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ವಾಪೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಾರಣಂ ನಾಮ ಸಲಾಕಭತ್ತಾದಿಕಾರಣಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸತಿ ಕರಣೀಯೇತಿ ಸಲಾಕಭತ್ತಾದೀನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಪಸ್ಸತಿ ವಾ ಸುಣಾತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೩೭).

೨೧೯೨. ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪಟಿಪಥೇ ನಚ್ಚಂ ಅಟ್ಠತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಏವಂ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾಪಿ ಚ ತಥಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರಯೋಜನಾ. ಪಟಿಪಥೇತಿ ಗಮನಮಗ್ಗಾಭಿಮುಖೇ. ಆಪದಾಸುಪೀತಿ ತಾದಿಸೇನ ಉಪದ್ದವೇನ ಉಪದ್ದುತಾ ಸಮಜ್ಜಟ್ಠಾನಂ ಪವಿಸತಿ, ಏವಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ವಾ ಸುಣನ್ತಿಯಾ ವಾ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೧೯೩. ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಂ ಮತಂ ‘‘ಸಮಾನ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ.

೨೧೯೪-೫. ಇಧ ¶ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರತ್ತನ್ಧಕಾರಸ್ಮಿಂ ಅಪ್ಪದೀಪೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಿಕಾ ಸಚೇ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ರತ್ತನ್ಧಕಾರಸ್ಮಿನ್ತಿ ರತ್ತಿಯಂ. ರತ್ತಿಪರಿಯಾಯೋ ಹಿ ರತ್ತನ್ಧಕಾರ-ಸದ್ದೋ. ಯಥಾಹ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ರತ್ತನ್ಧಕಾರೇತಿ ಓಗ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೪೦). ಅಪ್ಪದೀಪೇತಿ ಪಜ್ಜೋತಚನ್ದಸೂರಿಯಅಗ್ಗೀಸು ಏಕೇನಾಪಿ ಅನೋಭಾಸಿತೇ, ಇಮಿನಾ ¶ ರತ್ತಿಕ್ಖೇತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ‘‘ಸನ್ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಮನನಿಸಿನ್ನಸಯನಸಙ್ಖಾತಂ ಇರಿಯಾಪಥತ್ತಿಕಞ್ಚ ಉಪಲಕ್ಖಿತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ವಜಿರಬುದ್ಧಿನಾ ‘‘ಸನ್ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಠಾನಾಪದೇಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧೋಪಿ ಇರಿಯಾಪಥೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಚಙ್ಕಮನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚ ಉಪಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ (ವಜಿರ. ಟೀ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯ ೮೩೯ ಥೋಕಂ ವಿಸದಿಸಂ). ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠಿತುಂ, ಸಲ್ಲಪಿತುಞ್ಚ ವಿಞ್ಞುನಾ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ.

ರಹಸ್ಸಾದವಸೇನ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಸಮಾಗನ್ತ್ವಾ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪನ್ತಿಯಾ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೯೬-೭. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಚೇ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಾ ಸಲ್ಲಪತಿ ವಾ, ಯಕ್ಖಪೇತತಿರಚ್ಛಾನಗತಾನಂ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ ವಾ ಸಲ್ಲಪತಿ ವಾ, ತಸ್ಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ವಿಞ್ಞುಗ್ಗಹಣೇನ ಅವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ನ ಕರೋತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೧೯೮. ಅಞ್ಞವಿಹಿತಾಯಾತಿ ರಹೋಅಸ್ಸಾದತೋ ಅಞ್ಞಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತಿಯಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ರಹೋಅಸ್ಸಾದತೋ ಅಞ್ಞವಿಹಿತಾವ ಹುತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೪೧). ಚತುತ್ಥೇನ, ಛಟ್ಠೇನ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ¶ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಸನ್ತಿಟ್ಠನಸಲ್ಲಪನವಸೇನ ಕ್ರಿಯಂ. ಸಞ್ಞಾಯ ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಏತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಕಂ.

೨೧೯೯. ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇತಿ ಕುಟ್ಟಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇ. ಇದಂ ವಚನಂ.

೨೨೦೦. ತತಿಯೇ ‘‘ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ’’ತಿ ಚ ಚತುತ್ಥೇ ‘‘ರಥಿಕಾಯ, ಬ್ಯೂಹೇ, ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇ’’ತಿ ಪದಾನಿ ಚ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಅಪುಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿಪೀ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ವತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಏತ್ಥ ¶ ಚ ರಥಿಕಾಯಾತಿ ರಚ್ಛಾಯ. ಬ್ಯೂಹೇತಿ ಅನಿಬ್ಬಿದ್ಧರಚ್ಛಾಯ. ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇತಿ ಚಚ್ಚರೇ ಓಕಾಸೇ, ತಿಕೋಣಂ ವಾ ಚತುಕೋಣಂ ವಾ ಮಗ್ಗಸಮೋಧಾನಟ್ಠಾನೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೨೦೧-೨. ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೫೫) ವಚನತೋ ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಛದನನ್ತೋ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಅನೋವಸ್ಸಕಪ್ಪದೇಸಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇತಿ, ಯಾ ಚ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ವಾ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಚೇ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಠಮೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ, ದುತಿಯೇ ಪದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಪರಿಯಾಪುತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಆಸನೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಮಾಭುಜಿತ್ವಾ ನಿಸೀದನಾರಹಮಾಸನಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಆಸನಂ ನಾಮ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಓಕಾಸೋ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೫೬). ಅನೋವಸ್ಸಪ್ಪದೇಸನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಕೋಸಬ್ಭನ್ತರಂ. ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ಆಪತ್ತಿಖೇತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉಪಚಾರಮ್ಪಿ ವಾ ಸಚೇ’’ತಿ. ಉಪಚಾರನ್ತಿ ದ್ವಾದಸಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ ¶ ಪದೇಸಂ. ಯಥಾಹ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ಉಪಚಾರೋ ದ್ವಾದಸಹತ್ಥೋ’’ತಿ.

೨೨೦೩. ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ದುಕ್ಕಟಂ ಸಮುದೀರಿತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಪಚ್ಚಾಮಸತಿ. ಆಪುಟ್ಠೇ ಅನಾಪುಟ್ಠಸಞ್ಞಾಯ ಆಪುಟ್ಠೇ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತೋ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ತಥಾ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ’’ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಿನಿಯಾ ಸಮಾನತ್ತಾ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸವಸೇನ ‘‘ವಿಚಿಕಿಚ್ಛತೋ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೨೨೦೪. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಯಾ ತಾದಿಸೇನ ಗೇಲಞ್ಞೇನ ಆಪುಚ್ಛಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ. ಆಪದಾಸೂತಿ ಘರೇ ಅಗ್ಗಿ ಉಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ ಚೋರಾ ವಾ, ಏವರೂಪೇ ಉಪದ್ದವೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೨೦೫-೬. ‘‘ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ವಜನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ಚ ನಿಸೀದನನಿಪಜ್ಜನಾವಸಾನದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಪನ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಕೇ ‘‘ಇಧ ನಿಸೀದಾಮ ವಾ ಸಯಾಮ ವಾ’’ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನನಿಪನ್ನಪಚ್ಚಯಾ ¶ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಏಕಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏಸ ನಯೋ ‘‘ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ.

ಯಥಾ ಪನ ತತ್ಥ ಅಸಂಹಾರಿಮೇ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಏವಮಿಧ ಧುವಪಞ್ಞತ್ತೇ ವಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ.

೨೨೦೭. ತಿಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ.

೨೨೦೮. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತಾನಮ್ಪಿ ವಾ ಪರಮ್ಪಿ ವಾ ನಿರಯಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇಹಿ ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ವಾಚತೋ ವಾಚತೋ ಸಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯಾತಿ ಸಪಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ‘‘ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಾಮಿ, ಅವೀಚಿಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತಾಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ‘‘ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತು, ಅವೀಚಿಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತತೂ’’ತಿ ಪರಂ ವಾ ‘‘ಗಿಹಿನೀ ಹೋಮಿ, ಓದಾತವತ್ಥಾ ಹೋಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ‘‘ಗಿಹಿನೀ ಹೋತು, ಓದಾತವತ್ಥಾ ಹೋತೂ’’ತಿ ಪರಂ ವಾ ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೨೧೦. ಅಕ್ಕೋಸತಿ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ಪರಂ ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾವೇಮತಿಕಾಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾವಸೇನ. ಸೇಸಾಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ ಅಕ್ಕೋಸತಿ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಏವಂ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ.

೨೨೧೧. ಅತ್ಥಧಮ್ಮಾನುಸಾಸನಿಂ ಪುರಕ್ಖತ್ವಾ ವದನ್ತೀನಂ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ ಅಟ್ಠಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿಯಾ. ಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇನ್ತಿಯಾ. ಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾಯಾತಿ ‘ಇದಾನಿಪಿ ತ್ವಂ ಏದಿಸಾ, ಸಾಧು ವಿರಮಸ್ಸು, ನೋ ಚೇ ವಿರಮಸಿ, ಅದ್ಧಾ ಪುನ ಏವರೂಪಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕತ್ವಾ ನಿರಯೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸೀ’ತಿ ಏವಂ ಅನುಸಾಸನಿಯಂ ಠತ್ವಾ ವದನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೭೮).

೨೨೧೨. ವಧಿತ್ವಾತಿ ¶ ಸತ್ಥಾದೀಹಿ ಪಹರಿತ್ವಾ. ವಧಿತ್ವಾ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ವಧಿತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೮೦) ವುತ್ತಂ ಆಮೇಡಿತಂ ಸೂಚೇತಿ.

೨೨೧೩. ಏತ್ಥಾತಿ ¶ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ, ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿಪಿ ಏತಸ್ಸೇವ ನಾಮಂ.

೨೨೧೪. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಗ್ಗಾ ಅನಿವತ್ಥಾ ಅಪಾರುತಾ ಹುತ್ವಾ ನಹಾಯತಿ, ಅಸ್ಸಾ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಸ ನಹಾನಸ್ಸ ವೋಸಾನೇ ಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಜಿನವುತ್ತಂ ಜಿನೇನ ಭಗವತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ದೋಸಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಂ ಸಮುಪೇತಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಭಿಕ್ಖುನಿ ದೋಸನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ ಕತೋ.

೨೨೧೫. ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಉದಕಸಾಟಿಕಚೀವರಾ. ನಟ್ಠಚೀವರಾತಿ ಚೋರಾದೀಹಿ ನಟ್ಠಉದಕಸಾಟಿಕಚೀವರಾ. ಆಪದಾಸು ವಾತಿ ‘‘ಮಹಗ್ಘಂ ಇಮಂ ದಿಸ್ವಾ ಚೋರಾಪಿ ಹರೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ವಾ ನಗ್ಗಾಯ ನಹಾಯನ್ತಿಯಾ ನ ದೋಸೋ.

೨೨೧೬. ದುತಿಯೇತಿ ‘‘ಉದಕಸಾಟಿಕಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾರಯಮಾನಾಯಾ’’ತಿಆದಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಪಾಚಿ. ೮೮೮).

೨೨೧೭-೮. ದುಸ್ಸಿಬ್ಬಿತಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಸಿಬ್ಬಿತಂ ಚೀವರಂ. ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾತಿ ದುಸ್ಸಿಬ್ಬಿತಂ ಪುನ ಸಿಬ್ಬನತ್ಥಾಯ ಸಯಂ ವಾ ವಿಗತಸಿಬ್ಬನಂ ಕತ್ವಾ. ‘‘ವಿಸಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೯೩). ಅನನ್ತರಾಯಾತಿ ದಸಸು ಅನ್ತರಾಯೇಸು ¶ ಅಞ್ಞತರನ್ತರಾಯರಹಿತಾ. ತಂ ವಿಸಿಬ್ಬಿತಂ, ವಿಸಿಬ್ಬಾಪಿತಂ ವಾ ಚೀವರಂ. ‘‘ಅನನ್ತರಾಯಾ ತಂ ¶ ಪಚ್ಛಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ ಕತೋ. ನ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ನ ಸಿಬ್ಬಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ನೇವ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯ, ನ ಸಿಬ್ಬಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೯೩).

ಚತುಪಞ್ಚಾಹನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ (ಪಾಚಿ. ೬೨-೬೪), ಉತ್ತರಿದಿರತ್ತತಿರತ್ತ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಪಾಚಿ. ೫೧-೫೨) ವಿಯ ಅಪ್ಪಸಙ್ಖ್ಯಾಯ ಬಹುಸಙ್ಖ್ಯಾಯಂ ಅನ್ತೋಗಧತ್ತೇಪಿ ಉಭಯವಚನಂ ಲೋಕವೋಹಾರವಸೇನ ವಚನಸಿಲಿಟ್ಠತಾಯಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಧುರೇತಿ ಸಿಬ್ಬನುಸ್ಸಾಹೇ. ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇತಿ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಮತ್ತೇ.

೨೨೧೯. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾತಿ ತೀಸು ವಾರೇಸು ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಸೇಸಾಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ತಿಕದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ವಾರತ್ತಯೇ ದುಕ್ಕಟತ್ತಯಂ.

೨೨೨೦. ಉಭಿನ್ನನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾನಂ. ಅಞ್ಞಸ್ಮಿನ್ತಿ ಚೀವರತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ. ಅನ್ತರಾಯೇಪಿ ವಾ ಸತೀತಿ ರಾಜಚೋರಾದಿಅನ್ತರಾಯಾನಂ ದಸನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರೇ ಸತಿ.

೨೨೨೧. ‘‘ಧುರನಿಕ್ಖೇಪನಂ ನಾಮ, ಸಮುಟ್ಠಾನಮಿದಂ ಮತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ‘‘ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೮೯೩) ವುತ್ತಮೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ, ತೇರಸಸು ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸೇಸು ‘‘ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ವಿಸುಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ ‘‘ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ, ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತಂ, ತಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸೇಸು ಅನ್ತೋಗಧಮೇವ. ತಸ್ಮಾ ‘‘ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಸ್ಸೇವ ಪರಿಯಾಯೋತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೨೨೨೨. ಪಞ್ಚ ¶ ಅಹಾನಿ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಪಞ್ಚಾಹಮೇವ ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ. ‘‘ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಕಿರಿಯಾಯ ದ್ವಿಕಮ್ಮಕತ್ತಾ ‘‘ಪಞ್ಚಾಹಿಕ’’ನ್ತಿ ಚ ‘‘ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರ’’ನ್ತಿ ಚ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಏವ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠೇನ ಸಙ್ಘಾಟಿ, ಇತಿ ವಕ್ಖಮಾನಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಚೀವರಾನಮೇವಾಧಿವಚನಂ, ಸಙ್ಘಾಟೀನಂ ¶ ಚಾರೋ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರೋ, ಪರಿಭೋಗವಸೇನ ವಾ ಓತಾಪನವಸೇನ ವಾ ಪರಿವತ್ತನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ ಪಞ್ಚಮಂ ದಿವಸಂ ಪಞ್ಚ ಚೀವರಾನಿ ನೇವ ನಿವಾಸೇತಿ ನ ಪಾರುಪತಿ ನ ಓತಾಪೇತಿ ಪಞ್ಚಮಂ ದಿವಸಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೯೯) ವಚನತೋ ಪಞ್ಚದಿವಸಬ್ಭನ್ತರೇ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕತ್ವಾ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಚೀವರಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯಾತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿ.

೨೨೨೩. ತಿಚೀವರನ್ತಿ ಅನ್ತರವಾಸಕಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಸಙ್ಘಾಟಿಸಙ್ಖಾತಂ ತಿಚೀವರಞ್ಚ. ಸಂಕಚ್ಚೀತಿ ಥನವೇಠನಸಙ್ಖಾತಂ ಚೀವರಞ್ಚ. ದಕಸಾಟೀತಿ ಉತುನಿಕಾಲೇ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಉದಕಸಾಟಿಚೀವರಞ್ಚ. ಇತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ. ಪಞ್ಚ ತೂತಿ ಪಞ್ಚ ಚೀವರಾನಿ ನಾಮ.

೨೨೨೪-೫. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಪಞ್ಚಾಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಅನತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಾತಿ ವಿಕಪ್ಪತ್ತಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯತ್ತಯಂ ಹೋತಿ. ಪಞ್ಚಾಹಾನತಿಕ್ಕನ್ತೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಸಞ್ಞಾವೇಮತಿಕಾನಂ ವಸೇನ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ.

‘‘ಪಞ್ಚಮೇ ದಿವಸೇ’’ತಿಆದಿ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರಸನ್ದಸ್ಸನಂ. ನಿಸೇವತೀತಿ ನಿವಾಸೇತಿ ವಾ ಪಾರುಪತಿ ವಾ. ಓತಾಪೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ, ಓತಾಪೇತಿ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಆಪದಾಸುಪೀತಿ ಮಹಗ್ಘಂ ಚೀವರಂ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಚೋರಭಯಾದೀಸು ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ, ಏವರೂಪೇ ಉಪದ್ದವೇ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೨೨೬. ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ¶ ಸಙ್ಕಮೇತಬ್ಬಚೀವರಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಸನ್ತಕಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ತಸ್ಸಾ ಅವತ್ವಾ ಆದಾಯ ಪುನ ತಸ್ಸಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಅದತ್ವಾ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಟಿಸೇವತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಸಙ್ಕಮೇತಬ್ಬಚೀವರಂ ಸಙ್ಕಮನೀಯ’’ನ್ತಿ ಪರಿಯಾಯಸದ್ದಾ ಏತೇ. ಯಥಾಹ ‘‘ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯನ್ತಿ ಸಙ್ಕಮೇತಬ್ಬಚೀವರಂ, ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಸನ್ತಕಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಹಿತಂ ಪುನ ಪಟಿದಾತಬ್ಬಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೦೩).

೨೨೨೭. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ವೇಮತಿಕಾ ¶ …ಪೇ… ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಂ ಧಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೦೫) ಏವಂ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಸೇಸಾಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ‘‘ತಿಕದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಇದಞ್ಚ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ಆಪದಾಸೂತಿ ಸಚೇ ಅಪಾರುತಂ ವಾ ಅನಿವತ್ಥಂ ವಾ ಚೋರಾ ಹರನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ವಾ.

೨೨೨೮. ಏತಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಥಿನೇನ ತುಲ್ಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಗಹಣಂ, ಪರಿಭೋಗೋ ಚ ಕ್ರಿಯಂ. ಅನಾಪುಚ್ಛನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೨೨೯. ಲಭಿತಬ್ಬಂ ತು ಚೀವರನ್ತಿ ಲಭಿತಬ್ಬಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಚೀವರಂ. ನಿವಾರೇತೀತಿ ಯಥಾ ತೇ ದಾತುಕಾಮಾ ನ ದೇನ್ತಿ, ಏವಂ ಅನ್ತರಾಯಂ ಪರಕ್ಕಮತಿ. ಪಾಚಿತ್ತಿಂ ಪರಿದೀಪಯೇತಿ ಸಚೇ ತಸ್ಸಾ ವಚನೇನ ತೇ ನ ದೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೨೩೦. ಏತ್ಥ ಪಠಮಂ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಗಣಸ್ಸಾತಿ ದ್ವೇ ತಯೋವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಲಾಭೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನಿವಾರಿತೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಚೇ ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ನಿವಾರೇತಿ, ತಥೇವ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಞ್ಞನ್ತಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತೋ ಅಞ್ಞಂ. ಪರಿಕ್ಖಾರನ್ತಿ ¶ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಥಾಲಕಾದೀನಂ ವಾ ಸಪ್ಪಿತೇಲಾದೀನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ.

೨೨೩೧. ಆನಿಸಂಸಂ ನಿದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಕಿತ್ತಕಂ ಅಗ್ಘನಕಂ ದಾತುಕಾಮತ್ಥಾತಿ ಪುಚ್ಛತಿ, ‘ಏತ್ತಕಂ ನಾಮಾ’ತಿ ವದನ್ತಿ, ‘ಆಗಮೇಥ ತಾವ, ಇದಾನಿ ವತ್ಥು ಮಹಗ್ಘಂ, ಕತಿಪಾಹೇನ ಕಪ್ಪಾಸೇ ಆಗತೇ ಸಮಗ್ಘಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ. ನ ದೋಸತಾತಿ ನ ದೋಸೋ, ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೨೩೨-೩. ಧಮ್ಮಿಕಂ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಕರಿಯಮಾನಂ ಚೀವರಾನಂ ವಿಭಙ್ಗಂ ಭಾಜನಂ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಟಿಸೇಧೇಯ್ಯ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಏವಂ ಪಟಿಸೇಧೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಧಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಉಭೋ ವೇಮತಿಕಾಯ ವಾತಿ ಉಭೋಸು ವೇಮತಿಕಾಯ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಸು-ಸದ್ದಲೋಪೋ. ಧಮ್ಮಿಕೇ ಅಧಮ್ಮಿಕೇ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗೇ ವೇಮತಿಕಾಯ ಪಟಿಬಾಹನ್ತಿಯಾ ¶ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಧಮ್ಮಿಕೇ ವೇಮತಿಕಾ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅಧಮ್ಮಿಕೇ ವೇಮತಿಕಾ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ. ಆನಿಸಂಸಂ ನಿದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಏಕಿಸ್ಸಾ ಏಕಂ ಸಾಟಕಂ ನಪ್ಪಹೋತಿ, ಆಗಮೇಥ ತಾವ, ಕತಿಪಾಹೇನೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ, ತತೋ ಭಾಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೧೪) ಏವಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ.

೨೨೩೫-೬. ನಿವಾಸನುಪಗಂ ವಾ ತಥಾ ಪಾರುಪನುಪಗಂ ವಾ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಕತಂ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಚೀವರಂ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಚ ಮಾತಾಪಿತರೋಪಿ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ¶ ಯದಿ ದದೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಪರಿಯಾಪುತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಪಿತರೋ’’ತಿ ಮಾತಾ ಚ ಪಿತಾ ಚ ಮಾತಾಪಿತರೋತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ವಿರೂಪೇಕಸೇಸವಸೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

೨೨೩೭. ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ತಾ ಪನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಚೀವರಾನಂ ಗಣನಾಯ ವಸೇನ ಗಣೇತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೩೮. ತಾವ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೋ ಕಾಲೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ತಾವಕಾಲಿಕಂ, ಚೀವರಂ. ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಸ್ಸ ದೂರತ್ತಾ ಪುನಪಿ ‘‘ಅಞ್ಞೇಸ’’ನ್ತಿ ಆಹ, ಸೋಯೇವತ್ಥೋ.

೨೨೩೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ‘‘ಸಚೇ ಮಯಂ ಸಕ್ಕೋಮ, ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಏವಂ ವಾಚಾ ಭಿನ್ನಾ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾಯ ದುಬ್ಬಲಾಯ ಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಚೀವರಸ್ಸ ವಿಭಙ್ಗಂ ನಿಸೇಧೇತ್ವಾ ಚೀವರೇ ಕಾಲಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಅಸ್ಸಾ ದೋಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚೀವರೇ ಕಾಲನ್ತಿ ‘‘ಚೀವರಕಾಲಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚಮಾಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೨೨) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ ಚೀವರಕಾಲಂ. ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿವಸಂ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಕಥಿನುದ್ಧಾರದಿವಸಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತವಿಧಿಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯ.

೨೨೪೦. ‘‘ಅದುಬ್ಬಲಚೀವರೇ ¶ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಸಞ್ಞಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಸುದುಬ್ಬಲನ್ತಿ ಚೇತಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸು-ಸದ್ದೋ ಪದಪೂರಣೇ. ಉಭೋಸೂತಿ ದುಬ್ಬಲೇ, ಅದುಬ್ಬಲೇ ಚ. ಕಙ್ಖಿತಾಯ ವಾತಿ ವೇಮತಿಕಾಯ ವಾ.

೨೨೪೧. ಆನಿಸಂಸಂ ನಿದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘ನ ಮಯಂ ಅಯ್ಯೇ ಸಕ್ಕೋಮಾ’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಇದಾನಿ ಪನ ತೇಸಂ ಕಪ್ಪಾಸೋ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ಸದ್ಧೋ ಪಸನ್ನೋ ಪುರಿಸೋ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ ¶ , ಅದ್ಧಾ ದಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೨೧) ಏವಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತನಯೇನ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ.

೨೨೪೨. ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರನ್ತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಿಕೋ ನಾಮ ಕಥಿನುದ್ಧಾರೋ ಸಮಗ್ಗೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಉದ್ಧರತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೨೯) ವುತ್ತಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ.

೨೨೪೩. ಯಸ್ಸಾತಿ ಯಸ್ಸ ಕಥಿನಸ್ಸ. ಅತ್ಥಾರಮೂಲಕೋ ಆನಿಸಂಸೋ ನಾಮ ‘‘ಯೋ ಚ ತತ್ಥ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋ, ಸೋ ನೇಸಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೬) ಅನುಞ್ಞಾತೋ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಚೀವರವತ್ಥಾನಿಸಂಸೋ. ಉದ್ಧಾರಮೂಲಕೋ ನಾಮ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಂ ಕಾರಾಪೇನ್ತೇಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ದಿಯ್ಯಮಾನಚೀವರವತ್ಥಾನಿಸಂಸೋ.

೨೨೪೫. ಸಮಾನಿಸಂಸೋಪೀತಿ ಅತ್ಥಾರಆನಿಸಂಸೇನ ಸಮಾನಿಸಂಸೋಪಿ ಉಬ್ಭಾರೋ. ಸದ್ಧಾಪಾಲನಕಆರಣಾತಿ ಪಸಾದಾನುರಕ್ಖನತ್ಥಾಯ ದಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಆನಿಸಂಸಂ ನಿದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಜಿಣ್ಣಚೀವರೋ, ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಮೂಲಕೋ ಮಹಾಲಾಭೋ’’ತಿ ಏವರೂಪಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ.

೨೨೪೬. ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸೇಸಂ ಪನ ವಿನಿಚ್ಛಯಜಾತಂ ಅಸೇಸೇನ ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನ ಸತ್ತಮೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಂ ಮತಂ ‘‘ಸದಿಸ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾತಂ. ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಅಪ್ಪಕಮ್ಪಿ ಅಪುಬ್ಬಂ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯತೋ ಅಞ್ಞಂ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೪೭. ‘‘ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದ್ವೇ ಏಕಮಞ್ಚೇ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೩೩) ಪಞ್ಞತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏಕಾಯಾ’’ತಿಆದಿ. ಏಕಾಯಾತಿ ಏಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ. ಅಪರಾತಿ ಅಞ್ಞಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ. ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಏಕಮಞ್ಚೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ದ್ವೇತಿ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ.

೨೨೪೮-೯. ‘‘ಏಕಾಯ ಚಾ’’ತಿಆದಿ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರನಿದ್ದೇಸೋ. ಉಭೋ ವಾಪಿ ಸಮಂ ನಿಸೀದನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏಳಕೇನಾತಿ ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ.

೨೨೫೦-೧. ಪಾವಾರಕಟಸಾರಾದಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಭುಮ್ಮೇಕವಚನಂ. ‘‘ಸಂಹಾರಿಮೇಸೂ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮಾನಾಧಿಕರಣತ್ತಾ ಬಹುವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ವಚನವಿಪಲ್ಲಾಸೇನೇತ್ಥ ಏಕವಚನನಿದ್ದೇಸೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಪಾವಾರೋ ಚ ಕಟಸಾರೋ ಚ ತೇ ಆದಿ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮಂ. ಏಕಕನ್ತಿ ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬನಿದಸ್ಸನಂ. ಏಕಮೇವ ಏಕಕಂ. ಸಂಹಾರಿಮೇಸು ಪಾವಾರಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಪಾವಾರೋತಿ ಕೋಜವಾದಯೋ’’ತಿ ವದನ್ತಿ. ಕಟಸಾರೋತಿ ಕಟೋಯೇವ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಸಯನಾರಹಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ತೇನೇವಾತಿ ಯಂ ಅತ್ಥತಂ, ತೇನೇವ. ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಸಚೇ ಯಾ ಪನ ದ್ವೇ ಸಹೇವ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಾಸಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಅತ್ಥರಣಪಾವುರಣಕಿಚ್ಚೇ ಏಕಸ್ಸೇವ ನಿದ್ದಿಟ್ಠತ್ತಾ ಏಕಸ್ಸ ಅನ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥರಣಞ್ಚ ಏಕಸ್ಸ ಅನ್ತಸ್ಸ ಪಾರುಪನಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಂಹಾರಿಮಾನಂ ಪಾವಾರತ್ಥರಣಕಟಸಾರಕಾದೀನಂ ಏಕಂ ಅನ್ತಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ತುವಟ್ಟೇನ್ತೀನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೩೭).

ಏಕಸ್ಮಿಂ ಏಕತ್ಥರಣೇ ವಾ ಏಕಪಾವುರಣೇ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನೇ ಸತಿ ತಾಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ¶ ‘‘ನಾನತ್ಥರಣಪಾವುರಣೇ ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ವೇಮತಿಕಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೩೯) ವುತ್ತಂ ದುಕ್ಕಟದ್ವಯಂ.

೨೨೫೨. ವವತ್ಥಾನಂ ನಿದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ಮಜ್ಝೇ ಕಾಸಾವಂ ವಾ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಾಯಬನ್ಧನಮ್ಪಿ ¶ ಠಪೇತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇಸಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿವಿಧಾನಂ. ಆದಿನಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ವಗ್ಗೇ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ. ತುಲ್ಯನ್ತಿ ಸಮಾನಂ.

೨೨೫೩. ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ. ಅಫಾಸುಕಾರಣಾತಿ ಅಫಾಸುಕರಣಹೇತು. ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ. ತಸ್ಸಾ ಪುರತೋ ಚ ಚಙ್ಕಮನಾದಯೋ ಯದಿ ಕರೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚಙ್ಕಮನಾದಯೋತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ತಿಟ್ಠತಿ ವಾ ನಿಸೀದತಿ ವಾ ಸೇಯ್ಯಂ ವಾ ಕಪ್ಪೇತಿ ಉದ್ದಿಸತಿ ವಾ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತಿ ವಾ ಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಕರೋತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೪೩) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ.

೨೨೫೪. ನಿವತ್ತನಾನಂ ಗಣನಾಯಾತಿ ಚಙ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ಚಙ್ಕಮಸ್ಸ ಉಭಯಕೋಟಿಂ ಪತ್ವಾ ನಿವತ್ತನ್ತಿಯಾ ನಿವತ್ತನಗಣನಾಯ. ಪಯೋಗತೋಯೇವಾತಿ ಪಯೋಗಗಣನಾಯೇವ, ಇರಿಯಾಪಥಪರಿವತ್ತನಗಣನಾಯೇವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ದೋಸಾತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯೋ.

೨೨೫೫. ಪದಾನಂ ಗಣನಾವಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಪದಾದಿಗಣನಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೪೩). ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾತಿ ವಿಕಪ್ಪತ್ತಯಸ್ಸ ವಸೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯತ್ತಯಂ ವುತ್ತಂ. ಸೇಸಾಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ.

೨೨೫೬. ನ ¶ ಚ ಅಫಾಸುಕಾಮಾಯಾತಿ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರತೋ ಚಙ್ಕಮನಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೫೭. ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯನ್ತಿ ಚಙ್ಕಮನಾದಿಕರಣಂ ಕಿರಿಯಂ. ಆಪುಚ್ಛಾಯ ಅಕರಣಂ ಅಕಿರಿಯಂ. ಪಾಪಮಾನಸನ್ತಿ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ.

೨೨೫೮-೯. ಅನನ್ತರಾಯಾತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇಸು ರಾಜನ್ತರಾಯಾದೀಸು ದಸಸು ಅನ್ತರಾಯೇಸು ಅಞ್ಞತರರಹಿತಾ ¶ ಭಿಕ್ಖುನೀ. ದುಕ್ಖಿತನ್ತಿ ಗಿಲಾನಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ದುಕ್ಖಿತಾ ನಾಮ ಗಿಲಾನಾ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೪೮). ಸಹಜೀವಿನಿನ್ತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನಿಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸಹಜೀವಿನೀ ನಾಮ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನೀ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. ಅಞ್ಞಾಯ ವಾ ನುಪಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ, ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಗಿಹಿನಿಯಾ ವಾ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ನ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ. ನುಪಟ್ಠೇಯ್ಯ ಸಯಮ್ಪಿ ವಾತಿ ಯಾ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ನ ಕರೇಯ್ಯ. ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ವಾತಿ ‘‘ನೇವ ಉಪಟ್ಠೇಸ್ಸಾಮಿ, ನ ಉಪಟ್ಠಾಪನಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರೇ ಉಸ್ಸಾಹೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇಯೇವ. ತಸ್ಸಾತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯ.

ಅನ್ತೇವಾಸಿನಿಯಾ ವಾಪೀತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಉಪಸಮ್ಪದಾಧಮ್ಮನಿಸ್ಸಯವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧಾಸು ಅನ್ತೇವಾಸಿನೀಸು ಅಞ್ಞತರಾಯ. ಇತರಾಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ.

೨೨೬೦. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಸಯಂ ಗಿಲಾನಾಯ. ‘‘ಗವೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ಅಞ್ಞಂ ಉಪಟ್ಠಾಯಿಕಂ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭಮಾನಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಆಪದಾಸು ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾದೀನ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವಣ್ಣಲೋಪೋಪಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಆಪದಾಸೂತಿ ತಥಾರೂಪೇ ಉಪದ್ದವೇ ಸತಿ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪನೋದಯನ್ತಿ ¶ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಯದೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಮೇವ.

೨೨೬೧-೨. ಪುಗ್ಗಲಿಕಸ್ಸ ಅತ್ತಾಯತ್ತಪರಾಯತ್ತವಸೇನ ಅನಿಯಮಿತತ್ತಾ ‘‘ಸಕ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿಯಮೇತಿ. ಸಕಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕಂ. ದತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಕವಾಟನ್ತಿ ಪರಿವತ್ತಕದ್ವಾರಕವಾಟಸಹಿತಂ. ಉಪಸ್ಸಯನ್ತಿ ಗೇಹಂ. ದ್ವಾರಾದೀಸೂತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಗಬ್ಭಪಮುಖಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮಂ. ಬಹೂನಿಪೀತಿ ನಿದ್ಧಾರೇತಬ್ಬನಿದಸ್ಸನಂ. ಬಹೂನಿಪಿ ದ್ವಾರಾನಿ ವಾ ಬಹೂ ಗಬ್ಭೇ ವಾ ಬಹೂನಿ ಪಮುಖಾನಿ ವಾ. ತನ್ತಿ ಯಸ್ಸಾ ಉಪಸ್ಸಯೋ ದಿನ್ನೋ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಿಯಾತಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ. ತಸ್ಸಾತಿ ಯಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢತಿ, ತಸ್ಸಾ.

೨೨೬೩. ಏತ್ಥಾತಿ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ. ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ‘‘ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ದಸ್ಸಿತನಯೋ. ಏತ್ಥ ಪಯೋಗೋ ನಾಮ ಆಣಾಪನಂ, ಇಮಿನಾ ‘‘ಏಕಾಯಾಣತ್ತಿಯಾ ಅನೇಕೇಸು ದ್ವಾರೇಸು ಅತಿಕ್ಕಾಮಿತೇಸುಪಿ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀ’’ತಿ ಏವಮಾದಿಕಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೪೩, ೯೫೨ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೨೬೪. ತೇಸು ¶ ವಿನಿಚ್ಛಯೇಸು ಏಕಂ ವಿನಿಚ್ಛಯವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏತ್ತಕಾವ ಇಮಂ ದ್ವಾರಾ’’ತಿಆದಿ. ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ದ್ವಾರಗಣನಾಪತ್ತಿಯೋ.

೨೨೬೫. ಅಕವಾಟಮ್ಹಾತಿ ಅಕವಾಟಬನ್ಧತೋ ಉಪಸ್ಸಯಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೇಸಾಯಾತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ. ತಿಕದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾಯ, ವೇಮತಿಕಾಯ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾಯ ಚ ವಸೇನ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಉಭಿನ್ನನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾನಂ. ಪರಿಕ್ಖಾರೇಸೂತಿ ಪತ್ತಚೀವರಾದೀಸು ಪರಿಕ್ಖಾರೇಸು ¶ . ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಪಯೋಗೇಸು, ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿಯಮಾನೇಸು, ನಿಕ್ಕಡ್ಢಾಪಿಯಮಾನೇಸು ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೨೬೬. ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿವಿನಿಚ್ಛಯೇನ ಸಹ ಸೇಸಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಜಾತಂ ಅಸೇಸೇನ ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರೇನ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಸ್ಮಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಂ ಮತಂ ‘‘ಸದಿಸ’’ನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೬೭. ಛಟ್ಠೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ’’ತಿಆದಿಮಾತಿಕಾಯ (ಪಾಚಿ. ೯೫೬) ನಿದ್ದಿಟ್ಠೇ ಛಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಇಧ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಕಥೇತಬ್ಬಂ. ಅರಿಟ್ಠಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನಾತಿ ಅರಿಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ. ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿಕೋ.

೨೨೬೮. ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಉಭಯಮ್ಪಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ. ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇತಿ ಯಸ್ಸ ವಿಜಿತೇ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಸೇವ ರಟ್ಠೇ. ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇ ಸತ್ಥೇನ ವಿನಾ ಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೬೯. ಏವಂ ಚರನ್ತಿಯಾ ಸಗಾಮಕಟ್ಠಾನೇ ಗಾಮನ್ತರಪ್ಪವೇಸೇ ಚ ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಚ ವಿನಯಞ್ಞುನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನಯೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿವಿಧಾನಕ್ಕಮೋ ಞೇಯ್ಯೋ ಞಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೭೦. ಸಹ ¶ ಸತ್ಥೇನ ಚರನ್ತಿಯಾ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಖೇಮಟ್ಠಾನೇ ಚರನ್ತಿಯಾ, ಆಪದಾಸು ವಾ ಚರನ್ತಿಯಾ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೭೧. ಅಟ್ಠಮೇ ¶ ನವಮೇ ವಾಪೀತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರೋರಟ್ಠೇ’’ತಿಆದಿಕೇ (ಪಾಚಿ. ೯೬೬) ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೭೦) ವುತ್ತನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ. ಅನುತ್ತಾನಂ ನ ವಿಜ್ಜತಿ, ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಏತ್ಥ ಮಯಾ ನ ವಿಚಾರೀಯತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೨೭೨. ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾ ಚಾರಿಕಂ ನ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನಿಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೭೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಾಚಿತ್ತೀ’’ತಿಆದಿ. ಅಹಂ ನ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ ನ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇ ಕತೇ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತಥಾತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿ.

೨೨೭೩. ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾಯ ಪವಾರೇತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಞ್ಚ ಯೋಜನಾನಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏತ್ಥ ಅಪಿ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಸಮ್ಭಾವನತ್ಥತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಛಸೂ’’ತಿಆದಿ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ಛಸು ಯೋಜನೇಸು ಯದತ್ಥಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಕಿನ್ನು ನಾಮ ಸಿಯಾ, ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪವಾರೇತ್ವಾ ಛ ಯೋಜನಾನಿ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವೋ ಅವುತ್ತಸಿದ್ಧೋವಾತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೨೭೪. ತೀಣಿ ಯೋಜನಾನಿ. ತೇನೇವಾತಿ ಯೇನ ಗತಾ, ತೇನೇವ ಮಗ್ಗೇನ. ಅಞ್ಞೇನ ಮಗ್ಗೇನಾತಿ ಗತಮಗ್ಗತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಪಥೇನ.

೨೨೭೫. ದಸವಿಧೇ ಅನ್ತರಾಯಸ್ಮಿಂ ಸತೀತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇಸು ಅನ್ತರಾಯೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಸತಿ. ತಸ್ಸಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಆಪದಾಸೂತಿ ಅಟ್ಟಾದಿಕಾರಣೇನ ಕೇನಚಿ ಪಲಿಬುದ್ಧಾದಿಭಾವಸಙ್ಖಾತಾಸು ಆಪದಾಸು. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಸಯಂ ಗಿಲಾನಾಯ. ದುತಿಯಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಲಾಭೇ ವಾ ಅಪಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೨೭೬. ರಾಜಾ ¶ ¶ ಚ ಚೋರಾ ಚ ಅಮನುಸ್ಸಾ ಚ ಅಗ್ಗಿ ಚ ತೋಯಞ್ಚ ವಾಳಾ ಚ ಸರೀಸಪಾ ಚಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಮನುಸ್ಸೋತಿ ಏತ್ಥ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಪುಬ್ಬಪದಲೋಪೋ ‘‘ಲಾಬೂನಿ ಸೀದನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಜಾ. ೧.೧.೭೭) ವಿಯ. ಜೀವಿತಞ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚ ಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತಿ ಸಮಾಹಾರದ್ವನ್ದೇ ಸಮಾಸೋ, ತಸ್ಸ ಜೀವಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ. ಅನ್ತರಾಯಾ ಏವ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ. ಏತೇಸಂ ದಸನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಅಪಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನ್ತರಾಯೇತಿ ದಸವಿಧೇ ಅನ್ತರಾಯೇ. ‘ಪರಂ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ, ನದಿಪೂರೋ ಪನ ಆಗತೋ, ಚೋರಾ ವಾ ಮಗ್ಗೇ ಹೋನ್ತಿ, ಮೇಘೋ ವಾ ಉಟ್ಠಾತಿ, ನಿವತ್ತಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೭೬).

೨೨೭೭. ಅಪಕ್ಕಮನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ. ಅನಾದರಿಯೇನ ಆಪಜ್ಜನತೋ ಆಹ ‘‘ದುಕ್ಖವೇದನ’’ನ್ತಿ.

೨೨೭೮-೮೦. ರಾಜಾಗಾರನ್ತಿ ರಞ್ಞೋ ಕೀಳನಘರಂ. ಚಿತ್ತಾಗಾರನ್ತಿ ಕೀಳನಚಿತ್ತಸಾಲಂ. ಆರಾಮನ್ತಿ ಕೀಳನಉಪವನಂ. ಕೀಳುಯ್ಯಾನನ್ತಿ ಕೀಳನತ್ಥಾಯ ಕತಂ ಉಯ್ಯಾನಂ. ಕೀಳಾವಾಪಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ (ಪಾಚಿ. ೯೭೯) ಪೋಕ್ಖರಣೀ ವುತ್ತಾ, ಸಾ ಪನ ಸಬ್ಬಜಲಾಸಯಾನಂ ಕೀಳಾಯ ಕತಾನಂ ಉಪಲಕ್ಖಣವಸೇನ ವುತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಕೀಳಾವಾಪಿ’’ನ್ತಿ, ಕೀಳನತ್ಥಾಯ ಕತವಾಪಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ನಾನಾಕಾರ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಯಥಾವುತ್ತಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕವಸೇನ ‘‘ತಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ನಾನಾಕಾರಂ ರಾಜಾಗಾರಂ ಚಿತ್ತಾಗಾರಂ ಆರಾಮಂ ಕೀಳುಯ್ಯಾನಂ ವಾ ಕೀಳಾವಾಪಿಂ ದಟ್ಠುಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀನಂ ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಏಕತೋ ದಟ್ಠುಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀನಂ ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪದೇ ಪದೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಮುನಿನಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಪಞ್ಚಪೀತಿ ¶ ರಾಜಾಗಾರಾದೀನಿ ಪಞ್ಚಪಿ. ಏಕಾಯೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತಂ ತಂ ದಿಸಾಭಾಗಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ಚೇ, ಪಾಟೇಕ್ಕಾಪತ್ತಿಯೋ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೮೧. ಗಮನಬಾಹುಲ್ಲೇನ ಆಪತ್ತಿಬಾಹುಲ್ಲಂ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ ಗೀವಾಪರಿವತ್ತನಸಙ್ಖಾತೇನ ಪಯೋಗಬಾಹುಲ್ಲೇನಾಪಿ ¶ ಆಪತ್ತಿಬಾಹುಲ್ಲಂ ಪಕಾಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಯೋಗಬಹುತಾಯಾಪಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಬಹುತಾ ಸಿಯಾ’’ತಿ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ಸಬ್ಬತ್ಥ.

೨೨೮೨. ‘‘ಅವಸೇಸೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಅನಾಪತ್ತಿ ಚ ಕಥಾಮಗ್ಗೋ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿಕಥಾಮಗ್ಗೋ, ತೇಸಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಅನಾಪತ್ತಿಕಥಾಮಗ್ಗವಿನಿಚ್ಛಯೋ, ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಆರಾಮೇ ಠಿತಾ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿಆದಿಕೋ (ಪಾಚಿ. ೯೮೧) ಅನಾಪತ್ತಿವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತೋ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೮೧) ಅವಸೇಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಆರಾಮೇ ಠಿತಾ’’ತಿ ಏತೇನ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ರಾಜಾಗಾರಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಪಸ್ಸನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಯಮನಾಪತ್ತಿವಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಏತೇನೇವ ಅನ್ತೋಆರಾಮೇ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ನಚ್ಚಾದೀನಿ ವಿಯ ರಾಜಾಗಾರಾದೀನಿಪಿ ಪಸ್ಸಿತುಂ ಲಭತೀತಿಪಿ ಸಿದ್ಧಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಪಿಣ್ಡಪಾತಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಮಗ್ಗೇ ಹೋನ್ತಿ, ತಾನಿ ಪಸ್ಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ. ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ. ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದುತಾ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಏತೇ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ನಚ್ಚದಸ್ಸನ…ಪೇ… ಸಹಾತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿನಾ ವಿನಿಚ್ಛಯೇನ ಸಹ ನಚ್ಚದಸ್ಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸೋವ.

೨೨೮೩. ಮಾನತೋ ¶ ಪಮಾಣತೋ ಅತೀತಾ ಅಪೇತಾ ಮಾನಾತೀತಾ, ಆಸನ್ದೀ, ತಂ. ವಾಳೇಹಿ ಉಪೇತೋ ವಾಳೂಪೇತೋ, ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ, ತಂ. ‘‘ಆಸನ್ದೀ ನಾಮ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪ್ಪಮಾಣಾ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಟ್ಟನಿಯಾ ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥತೋ ಉಚ್ಚತರಪಾದೋ ಆಯಾಮಚತುರಸ್ಸೋ ಮಞ್ಚಪೀಠವಿಸೇಸೋ ಆಸನ್ದೀ ನಾಮ ಸಮಚತುರಸ್ಸಾನಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪ್ಪಮಾಣಾನಮ್ಪಿ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ. ‘‘ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ನಾಮ ಆಹರಿಮೇಹಿ ವಾಳೇಹಿ ಕತೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೮೪) ವಚನತೋ ಪಮಾಣಯುತ್ತೋಪಿ ಏವರೂಪೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಆಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾನುರೂಪಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತಬ್ಬವಾಳರೂಪಾನಿ ಆಹರಿಮವಾಳಾ ನಾಮ, ಸಂಹರಿಮವಾಳರೂಪಯುತ್ತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಮಾನಾತೀತಂ ಆಸನ್ದಿಂ ವಾ ವಾಳೂಪೇತಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ವಾ ಸೇವನ್ತೀನಂ ಅಭಿನಿಸೀದನ್ತೀನಂ, ಅಭಿನಿಪಜ್ಜನ್ತೀನಞ್ಚ ಯಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸತ್ಥಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಂ ಆಹ.

೨೨೮೪. ತಾಸಂ ನಿಸೀದನಸ್ಸಾಪಿ ನಿಪಜ್ಜನಸ್ಸಾಪಿ ಪಯೋಗಬಾಹುಲ್ಲವಸೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಂ ಗಣನಾ ಹೋತಿ ಇತಿ ಏವಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಏವಂ ಅಯಂ ಗಣನಾ ಅಚ್ಚನ್ತಯಸೇನ ಅನನ್ತಪರಿವಾರೇನ ಭಗವತಾ ವುತ್ತಾತಿ ¶ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಇಚ್ಚೇವನ್ತಿ ನಿಪಾತಸಮುದಾಯೋ, ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ನಿದಸ್ಸನೇ, ಏವಂ-ಸದ್ದೋ ಇದಮತ್ಥೇ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

೨೨೮೫. ಪಾದೇ ಆಸನ್ದಿಯಾ ಛೇತ್ವಾತಿ ಆಸನ್ದಿಯಾ ಪಾದೇ ಪಮಾಣತೋ ಅಧಿಕಟ್ಠಾನಛಿನ್ದನೇನ ಛೇತ್ವಾ. ಪಲ್ಲಙ್ಕಸ್ಸ ಪಾದೇ ವಾಳಕಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕವಾಳಕಾ, ತೇ ಹಿತ್ವಾ ಅಪನೇತ್ವಾ, ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಸೇವನ್ತೀನಂ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೨೮೬-೭. ಛನ್ನನ್ತಿ ಖೋಮಾದೀನಂ ಛನ್ನಂ, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಸಾಮಿವಚನಂ. ಅಞ್ಞತರಂ ಸುತ್ತನ್ತಿ ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬನಿದಸ್ಸನಂ. ಹತ್ಥಾತಿ ಹತ್ಥೇನ, ಕರಣತ್ಥೇ ಚೇತಂ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನಂ. ಅಞ್ಚಿತನ್ತಿ ಹತ್ಥಾಯಾಮೇನ ಆಕಡ್ಢಿತಂ ¶ . ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಞ್ಛಿತೇ ಸುತ್ತಪ್ಪದೇಸೇ. ತಕ್ಕಮ್ಹೀತಿ ಕನ್ತನಸೂಚಿಮ್ಹಿ. ವೇಠಿತೇತಿ ಪಲಿವೇಠಿತೇ.

ಸುತ್ತಕನ್ತನತೋ ಸಬ್ಬಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇಸೂತಿ ಸುತ್ತಕನ್ತನತೋ ಪುಬ್ಬೇಸು ಕಪ್ಪಾಸವಿಚಿನನಾದಿಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು. ಹತ್ಥವಾರತೋತಿ ಹತ್ಥವಾರಗಣನಾಯ. ಯಥಾಹ ‘‘ಕಪ್ಪಾಸವಿಚಿನನಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ಹತ್ಥವಾರಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೮೮).

೨೨೮೮. ಕನ್ತಿತಂ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಪಠಮಮೇವ ಕನ್ತಿತಂ ದಸಿಕಸುತ್ತಾದಿಂ. ಪುನ ಕನ್ತನ್ತಿಯಾತಿ ಕೋಟಿಯಾ ಕೋಟಿಂ ಸಙ್ಘಾಟೇತ್ವಾ ಪುನ ಕನ್ತನ್ತಿಯಾ.

೨೨೮೯. ತಣ್ಡುಲಾನಂ ಕೋಟ್ಟನಂ ತು ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಗಿಹೀನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಸಬ್ಬಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೯೦. ಯಾಗುಆದಿಸು ನಿಪ್ಫಾದೇತಬ್ಬೇಸು ತದಾಧಾರಾನಿ ಭಾಜನಾನಿ ಗಣೇತ್ವಾವ ಪಾಚಿತ್ತಿಂ ಪರಿದೀಪಯೇ, ಖಜ್ಜಕಾದೀಸು ರೂಪಾನಂ ಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಂ ಪರಿದೀಪಯೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಾಗುಆದಿಸೂತಿ ಏತ್ಥ ¶ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಭತ್ತಸೂಪಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ಖಜ್ಜಕಾದೀಸೂತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಚ್ಛಮಂಸಾದಿಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ.

೨೨೯೧. ‘‘ಸಚೇಪಿ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಬೀಜನಿಂ ವಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಿದಣ್ಡಂ ವಾ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾವ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಚಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಚೇ’’ತಿಆದಿ. ಸಚೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮಾತಾಪಿತರೋ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅತ್ತನೋ ಏವಮಾಗತಾನಂ ಮಾತಾಪಿತೂನಮ್ಪಿ ¶ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಅಕಾರೇತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೋ ಸಮ್ಭಾವನೇ, ತೇನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಕಥಾಯೇವ ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೨೯೨-೩. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಯಾಗುಪಾನೇ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಸಙ್ಘಭತ್ತೇಪೀ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಅತ್ತನೋ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಸ್ಸ ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಯಾಗುಪಾನೇತಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರಿಯಮಾನೇ ಯಾಗುಪಾನೇ ವಾ ಸಙ್ಘಭತ್ತೇ ವಾ ತೇಸಂ ಸಹಾಯಿಕಭಾವೇನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಚನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಚೇತಿಯಪೂಜಾಯ ಸಹಾಯಿಕಾ ಹುತ್ವಾ ಗನ್ಧಮಾಲಾದೀನಿ ಪೂಜೇತಿ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೯೯೩).

೨೨೯೪. ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ‘ಏಹಾಯ್ಯೇ ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಹೀ’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ‘ಸಾಧೂ’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯ ನ ವೂಪಸಮಾಯ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೯೫) ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಾಚಿತ್ತಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇ’’ತಿಆದಿ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇತಿ ನ ದಾನಿ ತಂ ವೂಪಸಮೇಸ್ಸಾಮಿ, ಅಞ್ಞಾಹಿ ವಾ ನ ವೂಪಸಮಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಧುರಸ್ಸ ಉಸ್ಸಾಹಸ್ಸ ನಿಕ್ಖೇಪೇ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚೀವರಸಿಬ್ಬನೇ ಯಥಾ ಪಞ್ಚಾಹಪರಿಹಾರೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಇಧ ಪನ ತಥಾ ಏಕಾಹಮ್ಪಿ ಪರಿಹಾರೋ ನ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೯೫. ಸೇಸನ್ತಿ ‘‘ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾವ ವಿನಿಚ್ಛಿನಾತೀ’’ತಿಆದಿಕಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಜಾತಂ. ತತ್ಥ ಚೀವರಸಿಬ್ಬನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೯೬-೭. ಯಾ ¶ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಿಹೀನಂ ವಾ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾನಂ ವಾ ದನ್ತಪೋನೋದಕಂ ವಿನಾ ಅಞ್ಞಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ ಖಾದನೀಯಂ, ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ವಾ ದದಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೯೮-೯. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಮುನಿನಾ ದನ್ತಕಟ್ಠೋದಕೇ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕಾಯಾದೀಹಿ ಸಯಂ ನ ದೇತಿ ಅಞ್ಞೇನ ದಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಕಾಯಾದೀಹಿ ಅದತ್ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿಯಾಪಿ ಯಾ ಬಾಹಿರಲೇಪಂ ವಾ ದೇತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ಚ ನ ದೋಸೋ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೦೦-೧. ಆವಸಥಚೀವರನ್ತಿ ‘‘ಉತುನಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತೂ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಚೀವರಂ. ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಯಂ ‘‘ಆವಸಥಚೀವರ’’ನ್ತಿ ನಿಯಮಿತಂ ಚೀವರಂ, ತಂ ಚತುತ್ಥೇ ದಿವಸೇ ಧೋವಿತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಉತುನಿಯಾ ಸಾಮಣೇರಾಯ ವಾ ಅದತ್ವಾ ಸಚೇ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ‘‘ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ವೇಮತಿಕಾ…ಪೇ… ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಸಞ್ಞಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೦೬) ವುತ್ತಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೦೨-೩. ತಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತೇ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಸಞ್ಞಾಯ ವಾ ವೇಮತಿಕಾಯ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಞ್ಞಾಸಂ ಉತುನೀನಂ ಅಭಾವೇ ಅದತ್ವಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಪುನ ಪರಿಯಯೇತಿ ಪುನ ಉತುನಿವಾರೇ ಯಥಾಕಾಲಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ. ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾದೀನಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಪರಿಯಯೇತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ ¶ . ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನಟ್ಠಚೀವರಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ಆಪದಾಸುಪೀತಿ ಮಹಗ್ಘಚೀವರಂ ಸರೀರತೋ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಸುಪ್ಪಟಿಸಾಮಿತಮ್ಪಿ ಚೋರಾ ಹರನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೦೪. ಸಕವಾಟಕಂ ¶ ವಿಹಾರನ್ತಿ ಕವಾಟಬನ್ಧವಿಹಾರಂ, ದ್ವಾರಕವಾಟಯುತ್ತಂ ಸುಗುತ್ತಸೇನಾಸನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ರಕ್ಖನತ್ಥಾಯ ಅದತ್ವಾತಿ ‘‘ಇಮಂ ಜಗ್ಗೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ.

೨೩೦೫-೬. ‘‘ಹೋತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ತಸ್ಸಾ, ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಮೇವ ಪಕಾಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಗಾಮತೋ’’ತಿಆದಿ. ಅತ್ತನೋ ಗಾಮತೋತಿ ಅತ್ತನೋ ವಸನಕಗಾಮತೋ. ತಥಾ ಇತರಸ್ಸಾತಿ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಉಪಚಾರಂ. ತನ್ತಿಆದಿಪದತ್ತಯೇ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಪಠಮೇನ ಪದೇನ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಇತರಸ್ಸ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ಉಪಚಾರೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ದುತಿಯೇನ ಪದೇನ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ, ಉಪಚಾರೇ ಸಮತಿಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೦೭. ಅಕವಾಟಬನ್ಧನಸ್ಮಿಂ ಕವಾಟಬನ್ಧರಹಿತೇ ವಿಹಾರೇ ತಥಾ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತಂ. ಜಗ್ಗಿಕಂ ಅಲಭನ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಜಗ್ಗಿಕನ್ತಿ ವಿಹಾರಪಟಿಜಗ್ಗಿಕಂ.

೨೩೦೮. ಆಪದಾಸೂತಿ ರಟ್ಠೇ ಭಿಜ್ಜನ್ತೇ ಆವಾಸೇ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕಾತುಂ ಅಸಮತ್ಥಾಯಾತಿ.

೨೩೦೯-೧೦. ಹತ್ಥೀ ¶ ಚ ಅಸ್ಸೋ ಚ ರಥೋ ಚ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥಾ, ತೇ ಆದಿ ಯೇಸಂ ತೇ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥಾದಯೋ, ತೇಹಿ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಧನು ಥರೂತಿ ಪದದ್ವಯಂ ಗಹಿತಂ. ಸಂಯುತ್ತನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇಹಿ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಾದಿಪದೇಹಿ ಸಂಯೋಜಿತಂ, ‘‘ಹತ್ಥೀನಂ ಸಿಪ್ಪಂ ಹತ್ಥಿಸಿಪ್ಪ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಕತಸಮಾಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ‘‘ಹತ್ಥಿಸಿಪ್ಪಂ ಅಸ್ಸಸಿಪ್ಪಂ ರಥಸಿಪ್ಪಂ ಧನುಸಿಪ್ಪಂ ಥರುಸಿಪ್ಪ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಪ್ಪನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಹತ್ಥಿಸಿಕ್ಖಾದಿಸಿಪ್ಪಂ ಸನ್ದೀಪಕೋ ಗನ್ಥೋ ವಚ್ಚವಾಚಕಾನಂ ಅಭೇದೋಪಚಾರೇನ ಏವಂ ವುತ್ತೋತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಪದಾದೀನಂ ವಸೇನಿಧಾ’’ತಿ. ಪರೂಪಘಾತಕಂ ಮನ್ತಾಗದಯೋಗಪ್ಪಭೇದಕಂ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಪರೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರಂ ಖಿಲನವಸೀಕರಣಸೋಸಾಪನಾದಿಭೇದಂ ಆಥಬ್ಬಣಮನ್ತಞ್ಚ ವಿಸಯೋಗಾದಿಪ್ಪಭೇದಕಞ್ಚ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಪ್ಪನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಏತ್ಥ ¶ ಚ ಖಿಲನಮನ್ತೋ ನಾಮ ದಾರುಸಾರಖಿಲಂ ಮನ್ತೇತ್ವಾ ಪಥವಿಯಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಮಾರಣಮನ್ತೋ. ವಸೀಕರಣಮನ್ತೋ ನಾಮ ಪರಂ ಅತ್ತನೋ ವಸೇ ವತ್ತಾಪನಕಮನ್ತೋ. ಸೋಸಾಪನಕಮನ್ತೋ ನಾಮ ಪರಸರೀರಂ ರಸಾದಿಧಾತುಕ್ಖಯೇನ ಸುಕ್ಖಭಾವಂ ಪಾಪನಕಮನ್ತೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ವಿದೇಸ್ಸನಾದಿಮನ್ತಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ವಿದೇಸ್ಸನಂ ನಾಮ ಮಿತ್ತಾನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ವೇರಿಭಾವಾಪಾದನಂ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಹತ್ಥಿ…ಪೇ… ಕಿಞ್ಚಿ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಸನ್ತಿಕೇ ಪದಾದೀನಂ ವಸೇನ ಪರಿಯಾಪುಣೇಯ್ಯ ಅಧೀಯೇಯ್ಯ ಚೇ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೧೧. ಲೇಖೇತಿ ಲಿಖಿತಸಿಪ್ಪೇ. ಧಾರಣಾಯ ಚಾತಿ ಧಾರಣಸತ್ಥೇ, ಯಸ್ಮಿಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಾ ಬಹೂನಿಪಿ ಗನ್ಥಾನಿ ಧಾರೇನ್ತಿ. ಗುತ್ತಿಯಾತಿ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರೇಸಂ ವಾ ಗುತ್ತತ್ಥಾಯ. ಪರಿತ್ತೇಸು ಚ ಸಬ್ಬೇಸೂತಿ ಯಕ್ಖಪರಿತ್ತಚೋರವಾಳಾದಿಸಬ್ಬೇಸು ಪರಿತ್ತೇಸು ಚ.

೨೩೧೨. ದಸಮೇತಿ ¶ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ವಾಚೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೧೮) ಸಮುದ್ದಿಟ್ಠೇ ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಇದಂ ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.

೨೩೧೩. ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮನ್ತಿ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇಪಿ ವಸನ್ತಿ, ತಂ ಪದೇಸಂ. ಜಾನಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಸಭಿಕ್ಖುಕ’’ನ್ತಿ ಜಾನಿತ್ವಾ. ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಂ ವಾ ಆರಾಮಿಕಂ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ.

೨೩೧೪-೫. ‘‘ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ನಾಮ ಆರಾಮೋ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇಪಿ ವಸನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೨೫) ವಚನತೋ ಆಹ ‘‘ಸಚೇ ಅನ್ತಮಸೋ’’ತಿಆದಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತಮಸೋ ರುಕ್ಖಮೂಲಸ್ಸಪಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಸಚೇ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಠಮೇ ಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೇ ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋಕ್ಕಮೇ ವಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಪಾದೇ ಅತಿಕ್ಕಾಮಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೧೬. ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ¶ ಆರಾಮೇ ಸಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಉಭೋಸುಪಿ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾಭಿಕ್ಖುಕೇಸು ಆರಾಮೇಸು ಜಾತಕಙ್ಖಾಯ ಸಞ್ಜಾತವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ, ವೇಮತಿಕಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೧೭. ಸೀಸಾನುಲೋಕಿಕಾ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಮುಪರಿಪಿ. ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಯತ್ಥ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಾಸಂ ಸನ್ತಿಕಂ ‘‘ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಗಚ್ಛತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪಠಮತರಂ ¶ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಚೇತಿಯವನ್ದನಾದೀನಿ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ, ತತ್ಥ ತಾಸಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಚ್ಛಾಮೀತಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೨೭).

೨೩೧೮. ‘‘ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ ವಚನೇನೇವ ಅಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ. ಆರಾಮಮಜ್ಝತೋ ವಾ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ತೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ. ಆಪದಾಸೂತಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಉಪದ್ದುತಾ ಹೋತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಪವಿಸನ್ತಿಯಾ.

೨೩೨೦. ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯಾತಿ ದಸನ್ನಂ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಸಮ್ಮುಖಾ, ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯ ವಾ. ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಭಯ’ಮಸ್ಸ ಉಪದಂಸೇಯ್ಯ ವಾ. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ…ಪೇ… ವೇಮತಿಕಾ…ಪೇ… ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಾ ಅಕ್ಕೋಸತಿ ವಾ ಪರಿಭಾಸತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೩೧) ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಸೇಸೇತಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ. ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ ತಸ್ಸಾ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೨೧. ‘‘ಪುರಕ್ಖತ್ವಾ’’ತಿಆದೀಸು ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ‘‘ಅಭಿಸಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೭೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ.

೨೩೨೨-೩. ಸಙ್ಘನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ. ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಬಾಲಾ ಏತಾ, ಅಬ್ಯತ್ತಾ ಏತಾ, ನೇತಾ ಜಾನನ್ತಿ ಕಮ್ಮಂ ವಾ ಕಮ್ಮದೋಸಂ ವಾ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ವಾ ಕಮ್ಮಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೩೫) ಆಗತನಯೇನ ¶ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇತರಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಕರಣವಚನಂ. ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ¶ ವಾ ತಥೇವ ಇತರಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಪರಿಭಾಸನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೨೪-೬. ಯಾ ನಿಮನ್ತನಪವಾರಣಾ ಉಭೋಪಿ ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಪಾಚಿ. ೨೧೭-೨೧೯), ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ (ಪಾಚಿ. ೨೩೮-೨೩೯) ಚ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾ, ತಾಹಿ ಉಭೋಹಿ ನಿಮನ್ತನಪವಾರಣಾಹಿ ಯಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಚೇ ನಿಮನ್ತಿತಾಪಿ ವಾ ಪವಾರಿತಾಪಿ ವಾ ಭವೇಯ್ಯ, ಸಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಯಾಗುಞ್ಚ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದಿಕಾಲಿಕತ್ತಯಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಚೇ, ತಸ್ಸಾ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಸಿಯಾ, ಅಜ್ಝೋಹಾರವಸೇನ ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಏತ್ಥ ಚ ನಿಮನ್ತಿತಾ ನಾಮ ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭೋಜನೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ’’ತಿ ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾ. ಪವಾರಣಾ ಚ ‘‘ಪವಾರಿತೋ ನಾಮ ಅಸನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಭೋಜನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಅಭಿಹರತಿ, ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೨೩೨೭. ಕಾಲಿಕಾನಿ ಚ ತೀಣೇವಾತಿ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ತೀಣಿ ಕಾಲಿಕಾನಿ ಏವ.

೨೩೨೮-೯. ನಿಮನ್ತಿತಪವಾರಿತಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಾಧಾರಣಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತಾ’’ತಿಆದಿ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾ ಸಚೇ ಯಾಗುಂ ಪಿವತಿ, ವಟ್ಟತಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಾಮಿಕಸ್ಸಾತಿ ಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ, ತಸ್ಸ ನಿಮನ್ತನಸಾಮಿಕಸ್ಸೇವ. ಅಞ್ಞಭೋಜನನ್ತಿ ¶ ಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ, ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭೋಜನಂ. ಸಚೇ ಸಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಥಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಕಾಲಿಕಾನಿ ಚ ತೀಣೇವಾತಿ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾದೀನಿ ತೀಣಿ ಕಾಲಿಕಾನೇವ. ಪಚ್ಚಯೇ ಸತೀತಿ ಪಿಪಾಸಾದಿಪಚ್ಚಯೇ ಸತಿ.

೨೩೩೦. ಇಮಸ್ಸ ¶ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಇದಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಅದ್ಧಾನೇನ ತುಲ್ಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಪವಾರಿತಾಯ, ಅಪ್ಪವಾರಿತಾಯ ವಾ ನಿಮನ್ತಿತಾಯ ವಸೇನ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತಾ’’ತಿಆದಿ. ನಿಮನ್ತಿತಾ ಪನ ಸಾಮಿಕಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಭುಞ್ಜತಿ ಚೇ, ತಸ್ಸಾ ವಸೇನ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ಹೋತಿ. ಏತ್ಥ ಭುಞ್ಜನಂ ಕ್ರಿಯಂ. ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಅನಾಪುಚ್ಛನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೩೩೧. ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿಂ ಪವಾರಿತಮೇವ ಸನ್ಧಾಯಾಹ. ಯಾ ಯದಿ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಿಯಾತಿ ಅವಸ್ಸಂ. ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಅಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾ ಪರಿಭೋಗೇನೇವ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅವಸ್ಸಂ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೩೩೨. ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ ಅಸ್ಸ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೪೩) ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಕುಲಸನ್ತಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ವದನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಕುಲಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ದುಸ್ಸೀಲಾ ಪಾಪಧಮ್ಮಾ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಭಾಸನ್ತಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕುಲಸ್ಸಾವಣ್ಣನಂ ವಾಪೀತಿ ‘‘ತಂ ಕುಲಂ ಅಸ್ಸದ್ಧಂ ಅಪ್ಪಸನ್ನ’’ನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಕುಲಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಅಗುಣಂ ವದನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೩೩೩. ಸನ್ತಂ ¶ ಭಾಸನ್ತಿಯಾ ದೋಸನ್ತಿ ಅಮಚ್ಛರಾಯಿತ್ವಾ ಕುಲಸ್ಸ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಾ ಸನ್ತಂ ದೋಸಂ ಆದೀನವಂ ಕಥೇನ್ತಿಯಾ.

೨೩೩೪-೫. ಓವಾದದಾಯಕೋತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಗರುಧಮ್ಮೇಹಿ ಓವಾದಂ ದೇನ್ತೋ. ವಸ್ಸಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾತಿ ವಸ್ಸಂ ವಸನ್ತಿಯಾ.

೨೩೩೬. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಓವಾದದಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ.

೨೩೩೮. ಯಾ ¶ ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂ ವುತ್ಥಾ ಪುರಿಮಂ ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ವುತ್ಥಾ ತತೋ ಅನನ್ತರಂ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಚ ‘‘ನಾಹಂ ಪವಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ ಚೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೪೧. ಓವಾದಾದೀನಮತ್ಥಾಯಾತಿ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾದೀನಮತ್ಥಾಯ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛನಪವಾರಣಾನಂ ಗಹಣಂ.

೨೩೪೨. ಓವಾದಾದೀನಮತ್ಥಾಯ ಅಗಮನೇನ ಅಕ್ರಿಯಂ. ಕಾಯಿಕನ್ತಿ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ.

೨೩೪೩. ‘‘ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘತೋ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಿತಬ್ಬಾ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛನಞ್ಚ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಞ್ಚ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೫೯) ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿ. ತಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ.

೨೩೪೬-೭. ಪಸಾಖೋ ¶ ನಾಮ ನಾಭಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಾ, ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಾನಂ ಉಪರಿ ಪದೇಸೋ. ತಥಾ ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಾಖಾ ವಿಯ ಉಭೋ ಊರೂ ಪಭಿಜ್ಜಿತ್ವಾ ಗತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಪಸಾಖೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಪಸಾಖೇ. ಸಞ್ಜಾತನ್ತಿ ಉಟ್ಠಿತಂ. ಗಣ್ಡನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಣ್ಡಂ. ರುಧಿತನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಣಂ. ಸಙ್ಘಂ ವಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ವಾ. ಗಣಂ ವಾತಿ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವಾ. ಏಕೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪುರಿಸೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಸಹತ್ಥೇ ಇದಂ ಕರಣವಚನಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕೇನೇಕಾ’’ತಿ. ಪುರಿಸೋತಿ ಚ ಮನುಸ್ಸಪುರಿಸೋವ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

ಧೋವಾತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಅತ್ಥೇ ವತ್ತಮಾನೇನ ಇತಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಆಲಿಮ್ಪಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಬನ್ಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಮೋಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೬೩) ಸಿಕ್ಖಾಪದಾಗತಾನಂ ಇತರೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹನತೋ ‘‘ಆಲಿಮ್ಪ ¶ ಬನ್ಧ ಮೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತಿತ್ತಯಂ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ದುಕ್ಕಟಾನಿಚ್ಛ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಛ ಚಾ’’ತಿ.

ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಸಾಖೇ ಜಾತಂ ಗಣ್ಡಂ ವಾ ರುಧಿತಂ ವಾ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಏಕೇನ ಪುರಿಸೇನ ಏಕಿಕಾ ‘‘ಭಿನ್ದ ಫಾಲೇಹಿ ಧೋವ ಆಲಿಮ್ಪ ಬನ್ಧ ಮೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ ಆಣಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಛ ದುಕ್ಕಟಾನಿ, ಕತೇಸು ಭಿನ್ದನಾದೀಸು ಛಸು ಕಿಚ್ಚೇಸು ತಸ್ಸಾ ಛ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೪೮-೯. ಏತ್ಥಾತಿ ಗಣ್ಡೇ ವಾ ವಣೇ ವಾ. ‘‘ಯಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ತ್ವಂ ಕರೋಹಿ’’ಇತಿ ಸಚೇ ಏವಂ ಯಾ ಆಣಾಪೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತಸ್ಸಾ ಏಕಾಯ ಆಣಾಪನವಾಚಾಯ ಛ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಚ್ಛಕ್ಕಞ್ಚೇತಿ ದ್ವಾದಸಾಪತ್ತಿಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೫೧. ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ¶ ವಾತಿ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ. ದುತಿಯನ್ತಿ ದುತಿಯಿಕಂ. ವಿಞ್ಞುಂ ದುತಿಯಂ ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೫೩. ‘‘ಗಣಪರಿಯೇಸನಾದಿಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಛನ್ದಾನುರಕ್ಖನತ್ಥಂ ನಿಗ್ಗಹಿತಾಗಮೋ. ಗಬ್ಭಿನಿನ್ತಿ ಆಪನ್ನಸತ್ತಂ, ಕುಚ್ಛಿಪವಿಟ್ಠಸತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತಿಯಾ. ಕಮ್ಮವಾಚಾಹೀತಿ ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ.

೨೩೫೪-೫. ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಓಸಾನೇತಿ ತತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಪರಿಯೋಸಾನೇ, ಯ್ಯಕಾರಪ್ಪತ್ತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಬ್ಭಿನಿಸಞ್ಞಾಯ ನ ಚ ಗಬ್ಭಿನಿಯಾತಿ ಅಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ಗಬ್ಭಿನಿಸಞ್ಞಾಯ ಚ. ಉಭೋ ಸಞ್ಜಾತಕಙ್ಖಾಯಾತಿ ಉಭೋಸು ಸಮುಪ್ಪನ್ನಸಂಸಯಾಯ, ಗಬ್ಭಿನಿಯಾ, ಅಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ಚ ವೇಮತಿಕಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನೇತ್ಥ ಸು-ಸದ್ದಲೋಪೋ. ತಥಾ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಆಚರಿನಿಯಾ ತಸ್ಸಾತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಗಬ್ಭಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇನ್ತಿಯಾ ¶ ಆಚರಿನಿಯಾ ಚ. ಗಣಸ್ಸಾತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಚರಿನೀಹಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಗಣಸ್ಸ ಚ. ತಥಾ ದುಕ್ಕಟಂ ದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೫೬. ‘‘ದ್ವೀಸು ಅಗಬ್ಭಿನಿಸಞ್ಞಾಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ದ್ವೀಸೂತಿ ಗಬ್ಭಿನಿಯಾ, ಅಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ಚ.

೨೩೫೭. ದುತಿಯೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾಯನ್ತಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೭೩) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪಾಯನ್ತೀ ¶ ನಾಮ ಮಾತಾ ವಾ ಹೋತಿ ಧಾತಿ ವಾತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ.

೨೩೫೮. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ಸಚೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನೀತಿ ಪವಾರಣವಸೇನ ದ್ವೇ ಸಂವಚ್ಛರಾನಿ. ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾವೇರಮಣಿಆದೀಸು ವಿಕಾಲಭೋಜನಾವೇರಮಣಿಪರಿಯೋಸಾನೇಸು ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು. ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖನ್ತಿ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾವೇರಮಣಿಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅವೀತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸಮಾದಾನಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೧೦೭೯) ನಯೇನ ಅನಾದಿನ್ನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ವಾ ಏವಂ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾಪಿ ಕುಪಿತಸಿಕ್ಖಂ ವಾ. ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ತೇಸು ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖನತೋ ವಾ ತೇ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಸಙ್ಖಾತೇ ಧಮ್ಮೇ ಮಾನನತೋ ಏವಂ ಲದ್ಧನಾಮಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ. ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ. ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೩೫೯. ‘‘ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ. ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏವಂ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಸತ್ಥುನಾ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ವೇಮತಿಕಾ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಸಞ್ಞಾ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೮೨) ಏವಂ ಅಧಮ್ಮೇ ಪನ ಕಮ್ಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥುನಾ ತಿಕದುಕ್ಕಟಂ ದೀಪಿತಂ.

೨೩೬೧. ಸಚೇ ¶ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಸಟ್ಠಿವಸ್ಸಾಪಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾ ಇಮಾ ಛ ಸಿಕ್ಖಾಯೋ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅವೀತಿಕ್ಕಮನೀಯಾ ಪದಾತಬ್ಬಾ, ಇಮಾ ಅದತ್ವಾ ನ ಕಾರಯೇ ನೇವ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೬೨. ಚತುತ್ಥೇ ನತ್ಥಿ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನವಿಸೇಸತೋ ಅಞ್ಞಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತನಯಮೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ‘‘ಇಧಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಲಬ್ಭಮಾನವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ತಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೬೩. ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ ಉಪಸಮ್ಪದತೋ ಪಠಮಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಯಾ ವುಟ್ಠಾನಸಮ್ಮುತಿ ದಾತಬ್ಬಾ ಹೋತಿ, ಸಾ ವುಟ್ಠಾನಸಮ್ಮುತಿ ಸಚೇ ಪಠಮಂ ಅದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ಉಪಸಮ್ಪದಮಾಳಕೇಪಿ ಪದಾತಬ್ಬಾಯೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೬೪. ತತಿಯಞ್ಚಾತಿ ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಚತುತ್ಥಞ್ಚಾತಿ ಇದಂ ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಠಮೇನ ಸಮಂ ಞೇಯ್ಯನ್ತಿ ಪಠಮೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿನಾ ವಿನಿಚ್ಛಯೇನ ಸಮಾನನ್ತಿ ಞಾತಬ್ಬಂ. ಚತುತ್ಥಂ ಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ವುಟ್ಠಾಪನಸಮ್ಮುತಿಂ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಪನವಸೇನ ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯಂ ಹೋತಿ.

೨೩೬೫. ಗಿಹಿಗತನ್ತಿ ಪುರಿಸನ್ತರಗತಂ, ಪುರಿಸಸಮಾಗಮಪ್ಪತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತಿಯಾ.

೨೩೬೬. ಸೇಸನ್ತಿ ¶ ¶ ವುತ್ತಂ. ಅಸೇಸೇನ ಸಬ್ಬಸೋ.

೨೩೬೮. ದುಕ್ಖಿತಂ ಸಹಜೀವಿನಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ತುವಟ್ಟಕವಗ್ಗಸ್ಮಿಂ ‘‘ದುಕ್ಖಿತಂ ಸಹಜೀವಿನಿ’’ನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ಯುತ್ತಂ ಯಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ವುತ್ತಂ, ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅಟ್ಠಮಂ ಸಮಂ ಞೇಯ್ಯಂ, ನ ವಿಸೇಸತಾ ವಿಸೇಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಟ್ಠಮನ್ತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನೇವ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೦೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ತತ್ಥ ಸಹಜೀವಿನಿನ್ತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನಿಂ. ನೇವ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಸಯಂ ಉದ್ದೇಸಾದೀಹಿ ನಾನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ. ನ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಿಸ್ಸಾ ಅಯ್ಯೇ ಉದ್ದೇಸಾದೀನಿ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ನ ಅಞ್ಞಾಯ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೨೩೬೯. ಯಾ ಕಾಚಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವುಟ್ಠಾಪಿತಪವತ್ತಿನಿಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನಾನುಬನ್ಧೇಯ್ಯ ಚೇ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಪರಿಯಾಪುತಾ ಕಥಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ವುಟ್ಠಾಪೇತೀತಿ ವುಟ್ಠಾಪಿತಾ, ಪವತ್ತೇತಿ ಸುಸಿಕ್ಖಾಪೇತೀತಿ ಪವತ್ತಿನೀ, ವುಟ್ಠಾಪಿತಾ ಚ ಸಾ ಪವತ್ತಿನೀ ಚಾತಿ ವುಟ್ಠಾಪಿತಪವತ್ತಿನೀ, ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ, ತಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಂ. ನಾನುಬನ್ಧೇಯ್ಯಾತಿ ಚುಣ್ಣೇನ, ಮತ್ತಿಕಾಯ, ದನ್ತಕಟ್ಠೇನ, ಮುಖೋದಕೇನಾತಿ ಏವಂ ತೇನ ತೇನ ಕರಣೀಯೇನ ಉಪಟ್ಠಹೇಯ್ಯ.

೨೩೭೦. ‘‘ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅಹಂ ನಾನುಬನ್ಧಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ ಚೇ, ಏವಂ ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೭೧. ಯಾ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಬಾಲಂ ವಾ ಅಲಜ್ಜಿಂ ವಾ ನಾನುಬನ್ಧತಿ, ತಸ್ಸಾ, ಗಿಲಾನಾಯ ವಾ ಆಪದಾಸು ವಾ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ನಾನುಬನ್ಧನ್ತಿಯಾ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೭೨. ಅನುಪಟ್ಠಾನೇನ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಕ್ರಿಯಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ.

೨೩೭೩-೫. ಯಾ ¶ ಕಾಚಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಹಜೀವಿನಿಂ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನಿಪಿ ನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ನ ಚಞ್ಞಂ ಆಣಾಪೇಯ್ಯ ‘‘ಇಮಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ನ ನಿಯೋಜೇಯ್ಯ ಚೇ, ಧುರೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮತ್ತಸ್ಮಿಂ ‘‘ನ ದಾನಿ ಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ, ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಗಹೇತ್ವಾ ಗನ್ತುಂ ನ ನಿಯೋಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಸ್ಸಾಹೇ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಮತ್ತೇ ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಅನ್ತರಾಯಸ್ಮಿಂ ಸತಿ ವಾ ದುತಿಯಂ ಅಲಭನ್ತಿಯಾ ವಾ ಆಪದಾಸು ವಾ ಗಿಲಾನಾಯ ವಾ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೭೬. ಗಿಹಿಗತೇಹಿ ತೀಹೇವಾತಿ ಅನನ್ತರೇ ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೇ ಗಿಹಿಗತಪದಯುತ್ತೇಹಿ ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠಸತ್ತಮೇಹಿ ತೀಹೇವ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ. ಸದಿಸಾನೀತಿ ಇಧ ವೀಸತಿವಸ್ಸವಚನಞ್ಚ ಕುಮಾರಿಭೂತವಚನಞ್ಚ ತತ್ಥ ದ್ವಾದಸವಸ್ಸವಚನಞ್ಚ ಗಿಹಿಗತವಚನಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೇಹಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೇಹಿ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಸದಿಸಾನೇವಾತಿ.

೨೩೭೭. ಮಹೂಪಪದಾತಿ ಮಹಾ ಉಪಪದೋ ಯಾಸಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾನಂ ತಾ ಮಹೂಪಪದಾ. ಉಪಪದಂ ನಾಮ ಪದಾನಮೇವ ಯುಜ್ಜತಿ, ನ ಅತ್ಥಾನನ್ತಿ ¶ ‘‘ಯಾಸ’’ನ್ತಿ ಅಞ್ಞಪದೇನ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾದಿಪದಾನಂ ಗಹಣಂ, ಸದ್ದತ್ಥಾನಮಭೇದೋಪಚಾರಸ್ಸ ಪನ ಇಚ್ಛಿತತ್ತಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಪದಗಹಿತಾನಮೇತ್ಥ ಗಹಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಆದಿತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವುತ್ತಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೇ ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ಗಿಹಿಗತಾನಂ ಪುರಿಮೇಸು ತತಿಯಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಆಗತಾ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಿಹಿಗತಾಯ ‘‘ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ’’ತಿ ಚ ಕುಮಾರಿಭೂತಾಯ ‘‘ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಾ’’ತಿ ಚ ವಸ್ಸವಸೇನ ನಾನಾಕರಣಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಾಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಸ್ಸವಸೇನೇವ ನಾನಾಕರಣಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಗತಾ ವೀಸತಿವಸ್ಸಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬಾ ವಿಭಾವಿನಾ’’ತಿ, ಅತಿಕ್ಕನ್ತವೀಸತಿವಸ್ಸಾ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೩೭೮. ತಾ ದ್ವೇ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ಸಚೇ ಗಿಹಿಗತಾ ವಾ ಹೋನ್ತು, ನ ಚ ಪುರಿಸಗತಾ ವಾ ಹೋನ್ತು ¶ , ಸಮ್ಮುತಿಆದಿಸು ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ‘‘ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಸಮ್ಮುತಿ ನಾಮ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಕಾತಬ್ಬಾಯ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಮ್ಮುತಿ ಚೇವ ವುಟ್ಠಾನಸಮ್ಮುತಿ ಚ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಂ ಗಹಿತಂ.

೨೩೭೯. ಇಮಾಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಮ್ಮುತಿದಾನಾದೀಸು ಞತ್ತಿಯಾ ಚ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಚ ವತ್ತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅವತ್ತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನ ತಾ’’ತಿಆದಿ. ತಾ ಏತಾ ಉಭೋಪಿ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ತಿ ವಾ ತಥಾ ‘‘ಗಿಹಿಗತಾ’’ತಿ ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಯಸ್ಮಾ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ವತ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತಥಾ ಚೇ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ವುಚ್ಚೇಯ್ಯ, ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕುಪ್ಪತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಇಧ ಪನ-ಸದ್ದೋ ಯಸ್ಮಾ-ಪದತ್ಥೋತಿ ತದತ್ಥವಸೇನ ಯೋಜನಾ ದಸ್ಸಿತಾ.

೨೩೮೦. ಸಮ್ಮುತಿನ್ತಿ ¶ ಸಿಕ್ಖಮಾನಸಮ್ಮುತಿಂ. ದಸವಸ್ಸಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗಿಹಿಗತಾಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಗಿಹಿಗತಾಯ ದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದತ್ವಾ ದ್ವಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಕಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೧೯). ಸೇಸಾಸುಪೀತಿ ಏಕಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ದತ್ವಾ ತೇರಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಕಾತಬ್ಬಾ, ದ್ವಾದಸ, ತೇರಸ, ಚುದ್ದಸ, ಪನ್ನರಸ, ಸೋಳಸ, ಸತ್ತರಸ, ಅಟ್ಠಾರಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿಂ ದತ್ವಾ ವೀಸತಿವಸ್ಸಕಾಲೇ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ಏವಂ ಅಟ್ಠಾರಸವಸ್ಸಪರಿಯನ್ತಾಸು ಸೇಸಾಸುಪಿ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಸು. ಅಯಂ ನಯೋತಿ ‘‘ಸಮ್ಮುತಿಯಾ ದಿನ್ನಸಂವಚ್ಛರತೋ ಆಗಾಮಿನಿ ದುತಿಯೇ ಸಂವಚ್ಛರೇ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಅಯಂ ನಯೋ. ತೇನೇವ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕಾದಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ದತ್ವಾ ತೇರಸವಸ್ಸಕಾಲೇ ಕಾತಬ್ಬಾ’’ತಿಆದಿ.

೨೩೮೧. ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ತಿಪಿ ‘‘ಗಿಹಿಗತಾ’’ತಿಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೮೨. ಯಾ ಪನ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಾ ಸಾಮಣೇರೀ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ, ಸಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’’ಇಚ್ಚೇವ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ಅಞ್ಞಥಾ ಪನ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಗಿಹಿಗತಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪುರಿಸನ್ತರಗತಾ’’ತಿ ವಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ ಪನ ‘ಗಿಹಿಗತಾ’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ‘ಕುಮಾರಿಭೂತಾ’ಇಚ್ಚೇವ ವತ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿ.

೨೩೮೩. ಏತಾ ತು ಪನ ತಿಸ್ಸೋಪೀತಿ ಮಹಾಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ಗಿಹಿಗತಾ, ಕುಮಾರಿಭೂತಾತಿ ವುತ್ತಾ ಪನ ¶ ಏತಾ ತಿಸ್ಸೋಪಿ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಗಿಹಿಗತಾ ಕುಮಾರಿಭೂತಾ ದ್ವೇ ಸಕಸಕನಾಮೇನಾಪಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ‘‘ಕುಮಾರಿಭೂತಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯಾ’’ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಅವುತ್ತತ್ತಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಕೋಚಿ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾತಿ ¶ ಆಹ ‘‘ನ ಸಂಸಯೋ’’ತಿ. ತಥಾ ವತ್ತಬ್ಬತಾಹೇತುದಸ್ಸನತ್ಥಮಾಹ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಸಮ್ಮುತಿದಾನತೋ’’ತಿ.

೨೩೮೪-೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾವ ಉಪಸಮ್ಪದಾವಸೇನ ಅಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ಏವ ಸಯಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹುತ್ವಾ ಪರಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ಸಚೇ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಗಣಪರಿಯೇಸನಾದಿದುತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಪರಿಯೋಸಾನೇಸು ಆಪನ್ನಾನಂ ದುಕ್ಕಟಾನಂ ಅನನ್ತರಂ ಕಮ್ಮವಾಚಾನಂ ಓಸಾನೇ ತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನಾಯ ಯ್ಯತಾರಪ್ಪತ್ತಾಯ ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೮೬. ಪಞ್ಚಮೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೪೨) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಕಾಯಚಿತ್ತವಾಚಾಚಿತ್ತಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತವಸೇನ ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯನ್ತಿ ವುಟ್ಠಾಪನಂ ಕಿರಿಯಂ, ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಅಗ್ಗಹಣಂ ಅಕಿರಿಯಂ.

೨೩೮೭. ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ. ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾತಿ ಅಲಜ್ಜಿಭಾವಾದಿಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ. ಅಲಂ ತಾವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತೇ ಅಯ್ಯೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ವಾರಿತಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಾಧೂತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ಅಲಂ ತಾವ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೇನಾ’’ತಿ ವಾರಿತಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಏತ್ಥ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪವಾರಣೇ ಪಚ್ಛಾ ಖೀಯತಿ ‘‘ಅಹಮೇವ ನೂನ ಬಾಲಾ, ಅಹಮೇವ ನೂನ ಅಲಜ್ಜಿನೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಅವಣ್ಣಂ ಪಕಾಸೇತಿ, ದೋಸತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೮೮. ಛನ್ದದೋಸಾದೀಹಿ ¶ ಕರೋನ್ತಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಕತಿಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಪಕತಿಯಾ ಛನ್ದದೋಸಾದೀಹಿ ಅಗತಿಗಮನೇಹಿ ನಿವಾರಣಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಸಚೇ ಉಜ್ಝಾಯತಿ, ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೮೯-೯೦. ಲದ್ಧೇ ¶ ಚೀವರೇತಿ ಸಿಕ್ಖಾಮಾನಾಯ ‘‘ಸಚೇ ಮೇ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಯಾಚಿತೇ ತಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ಲದ್ಧೇ. ಪಚ್ಛಾತಿ ಚೀವರಲಾಭತೋ ಪಚ್ಛಾ. ಅಸನ್ತೇ ಅನ್ತರಾಯಿಕೇತಿ ದಸನ್ನಂ ಅನ್ತರಾಯಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರಾಯೇ ಅವಿಜ್ಜಮಾನೇ. ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮಿನಾಹನ್ತಿ ಅಹಂ ತಂ ನ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪನೇ ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೯೧. ಇದನ್ತಿ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಅವುಟ್ಠಾಪನೇನ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೩೯೨. ಅಟ್ಠಮನ್ತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ‘ಸಚೇ ಮಂ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅನುಬನ್ಧಿಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೫೫) ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ನವಮೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ ಕುಮಾರಕಸಂಸಟ್ಠಂ ಚಣ್ಡಿಂ ಸೋಕಾವಾಸಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೫೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ‘‘ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಇದಂ ಸದ್ದತ್ಥವಿಸೇಸಮನ್ತರೇನ ವಿನಿಚ್ಛಯಸ್ಸ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯತ್ತಾ ವುತ್ತಂ. ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಉತ್ತಾನಮೇವಿದ’’ನ್ತಿ.

ಸದ್ದತ್ಥೋ ಪನ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠನ್ತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೇನ ಪುರಿಸೇನ ಅನನುಲೋಮಿಕೇನ ಕಾಯವಚೀಕಮ್ಮೇನ ಸಂಸಟ್ಠಂ. ಕುಮಾರಕಸಂಸಟ್ಠನ್ತಿ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೇನ ಕುಮಾರೇನ ತಥೇವ ಸಂಸಟ್ಠಂ. ಚಣ್ಡಿನ್ತಿ ಕೋಧನಂ. ಸೋಕಾವಾಸನ್ತಿ ಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾ ¶ ಆಗಚ್ಛಮಾನಾ ಪುರಿಸಾನಂ ಅನ್ತೋ ಸೋಕಂ ಪವೇಸೇತೀತಿ ಸೋಕಾವಾಸಾ, ತಂ ಸೋಕಾವಾಸಂ. ಅಥ ವಾ ಘರಂ ವಿಯ ಘರಸಾಮಿಕಾ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಸಸಮಾಗಮಂ ಅಲಭಮಾನಾ ಸೋಕಂ ಆವಿಸತಿ, ಇತಿ ಯಂ ಆವಿಸತಿ, ಸ್ವಾಸ್ಸಾ ಆವಾಸೋ ಹೋತೀತಿ ಸೋಕಾವಾಸಾ. ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಸೋಕಾವಾಸಾ ನಾಮ ಪರೇಸಂ ದುಕ್ಖಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಸೋಕಂ ಆವಿಸತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೬೦) ದ್ವೇಧಾ ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವರೂಪಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೨೩೯೩. ‘‘ನತ್ಥಿ ಅಜಾನನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ಪಚ್ಛೇದೋ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠಾದಿಭಾವಂ ಅಜಾನನ್ತಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೩೯೪. ವಿಜಾತಮಾತರಾ ¶ ವಾ ಜನಕಪಿತರಾ ವಾ ಸಾಮಿನಾ ಪರಿಗ್ಗಾಹಕಸಾಮಿನಾ ವಾ ನಾನುಞ್ಞಾತಂ ಉಪಸಮ್ಪದತ್ಥಾಯ ಅನನುಞ್ಞಾತಂ ತಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೩೯೫. ನ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ಸಕಿಮೇವ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಾಲೇ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಾಲೇ ಚ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪನ ಸಕಿಂ ಆಪುಚ್ಛಿತೇಪಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೬೨).

೨೩೯೬-೭. ಅತ್ಥಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥಿಭಾವಂ. ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಚತ್ತಾರಿ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಕತಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತೀತಿ ಆಹ ‘‘ವಾಚತೋ…ಪೇ… ಕಾಯವಾಚಾದಿತೋಪಿ ಚಾ’’ತಿ. ಕಥಂ ವಾಚಾದೀಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ? ಅಬ್ಭಾನಕಮ್ಮಾದೀಸು ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ¶ ‘‘ಪಕ್ಕೋಸಥ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ, ಇಧೇವ ನಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ಏವಂ ವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ‘‘ಉಪಸ್ಸಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಕಾಯವಾಚತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ದ್ವೀಸುಪಿ ಠಾನೇಸು ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಉಪಸಮ್ಪಾದನಂ ಕ್ರಿಯಂ, ಅನಾಪುಚ್ಛನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೩೯೮. ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಛನ್ದದಾನೇನ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ಸಚೇ ವುಟ್ಠಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಛನ್ದದಾನೇನಾತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ರತ್ತಿಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ಛನ್ದಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿವಾಸಿಯನ್ತಿ.

ತತ್ಥ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥ ಮೇಘೋ ವಾ ಉಟ್ಠಹತಿ, ಉಸ್ಸಾರಣಾ ವಾ ಕರೀಯತಿ, ಮನುಸ್ಸಾ ವಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಅನೋಕಾಸೋ ಅಯಂ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಛನ್ದಂ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾವ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ. ಇದಂ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪರಿಸಪಾರಿವಾಸಿಯಂ, ಛನ್ದಸ್ಸ ಪನ ಅವಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಪುನ ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಉಪೋಸಥಾದೀನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ರತ್ತಿಂ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ‘‘ಯಾವ ಸಬ್ಬೇ ಸನ್ನಿಪತನ್ತಿ, ತಾವ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏಕಂ ಅಜ್ಝೇಸನ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೇಯೇವ ಅರುಣೋ ಉಗ್ಗಚ್ಛತಿ. ಸಚೇ ‘‘ಚಾತುದ್ದಸಿಕಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಾ, ‘‘ಪನ್ನರಸೋ’’ತಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ್ನರಸಿಕಂ ಕಾತುಂ ¶ ನಿಸಿನ್ನಾ, ಪಾಟಿಪದೇ ಅನುಪೋಸಥೇ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅಞ್ಞಂ ಪನ ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಇದಂ ಪನ ರತ್ತಿಪಾರಿವಾಸಿಯಂ ನಾಮ.

ಪುನ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಬ್ಭಾನಾದಿಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತ್ರೇಕೋ ನಕ್ಖತ್ತಪಾಠಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏವಂ ವದತಿ ‘‘ಅಜ್ಜ ನಕ್ಖತ್ತಂ ದಾರುಣಂ, ಮಾ ಇದಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ, ತೇ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಛನ್ದಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಥಞ್ಞೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ –

‘‘ನಕ್ಖತ್ತಂ ಪಟಿಮಾನೇನ್ತಂ, ಅತ್ಥೋ ಬಾಲಂ ಉಪಚ್ಚಗಾ’’ತಿ. (ಜಾ. ೧.೧.೪೯) –

ವತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ನಕ್ಖತ್ತೇನ, ಕರೋಥಾ’’ತಿ ವದತಿ. ಇದಂ ಛನ್ದಪಾರಿವಾಸಿಯಞ್ಚೇವ ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿವಾಸಿಯಞ್ಚ. ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯೇ ಪುನ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಅನಾಹರಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಛನ್ದದಾನೇನಾ’’ತಿ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಏವಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೩೯೯. ಛನ್ದಂ ಅವಿಹಾಯ ವಾ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾವ ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ತು ಯಥಾನಿಸಿನ್ನಾಯ ಪರಿಸಾಯ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ವಾ-ಸದ್ದೋ ಏವಕಾರತ್ಥೋ.

೨೪೦೦. ದ್ವಾದಸೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನುವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೭೧) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ತೇರಸೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ದ್ವೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೭೫) ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ.

೨೪೦೧. ಅಗಿಲಾನಾತಿ ¶ ¶ ಛತ್ತುಪಾಹನೇನ ವೂಪಸಮೇತಬ್ಬರೋಗರಹಿತಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅಗಿಲಾನಾ ನಾಮ ಯಸ್ಸಾ ವಿನಾ ಛತ್ತುಪಾಹನಾ ಫಾಸು ಹೋತೀ’’ತಿ. ಛತ್ತಞ್ಚ ಉಪಾಹನಾ ಚ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ. ತತ್ಥ ಛತ್ತಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ, ಉಪಾಹನಾ ವಕ್ಖಮಾನಲಕ್ಖಣಾ. ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಉಭಯಂ ಏಕತೋ ಧಾರೇಯ್ಯ. ವಿಸುಂ ಧಾರೇನ್ತಿಯಾ ಹಿ ದುಕ್ಕಟಂ ವಕ್ಖತಿ.

೨೪೦೨. ದಿವಸನ್ತಿ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಸಚೇ ಧಾರೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೦೩. ಕದ್ದಮಾದೀನೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಹಾವಾಲುಕಾದೀನಂ ಗಹಣಂ.

೨೪೦೪. ಸಚೇ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ದಿಸ್ವಾ ಗಚ್ಛಾದಿಕನ್ತಿ ಛತ್ತೇ ಲಗ್ಗನಯೋಗ್ಗಂ ನೀಚತರಂ ಗಚ್ಛಾದಿಕಂ ದಿಸ್ವಾ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಗುಮ್ಬಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಉಪಾಹನಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಧಾರಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ.

೨೪೦೫. ಅಪನಾಮೇತ್ವಾತಿ ಸೀಸತೋ ಅಪನಾಮೇತ್ವಾ. ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ಪಾದತೋ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ. ಹೋತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಪುನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತಿ.

೨೪೦೬. ಪಯೋಗಗಣನಾಯೇವಾತಿ ಛತ್ತುಪಾಹನಸ್ಸ ಅಪನೇತ್ವಾ ಅಪನೇತ್ವಾ ಏಕತೋ ಧಾರಣಪಯೋಗಗಣನಾಯ. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಅಗಿಲಾನಾ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೮೧) ಏವಂ ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಗಿಲಾನಾ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾ, ಗಿಲಾನಾ ವೇಮತಿಕಾ, ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೮೨) ಏವಂ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ ತಥೇವ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೪೦೭. ಯತ್ಥ ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ವಾ ನಿವಸನ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಆರಾಮೇ ವಾ ಉಪಚಾರೇ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ವಾ. ಆಪದಾಸೂತಿ ರಟ್ಠಭೇದಾದಿಆಪದಾಸು.

೨೪೦೮. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಗಿಲಾನಾಯಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಪಾದೇನ ಗನ್ತುಂ ಸಮತ್ಥಾಯ ಅಗಿಲಾನಾಯ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅಗಿಲಾನಾ ನಾಮ ಸಕ್ಕೋತಿ ಪದಸಾ ಗನ್ತು’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೮೭). ಯಾನಂ ನಾಮ ರಥಾದಿ, ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಸರೂಪಮೇವ.

೨೪೦೯. ಆಪದಾಸೂತಿ ರಟ್ಠಭೇದಾದಿಆಪದಾಸು. ಛತ್ತುಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಆರಾಮೇ, ಆರಾಮೂಪಚಾರೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ, ಇಧ ತಥಾ ಅವುತ್ತತ್ತಾ ಸಬ್ಬತ್ಥಾಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೨೪೧೦. ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಕಟೂಪಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸಙ್ಘಾಣಿ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸಙ್ಘಾಣಿ ನಾಮ ಯಾ ಕಾಚಿ ಕಟೂಪಗಾ’’ತಿ. ಸಙ್ಘಾಣಿ ನಾಮ ಮೇಖಲಾದಿಕಟಿಪಿಳನ್ಧನಂ. ಕಟೂಪಿಯನ್ತಿ ಕಟಿಪ್ಪದೇಸೋಪಗಂ.

೨೪೧೨. ಕಟಿಸುತ್ತಂ ನಾಮ ಕಟಿಯಂ ಪಿಳನ್ಧನರಜ್ಜುಸುತ್ತಕಂ.

೨೪೧೩. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಂ, ಇದಂ ಪನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಇತಿ ಇದಂ ಉಭಯಮೇವ ವಿಸೇಸತಾ ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದತೋ ಇಮಸ್ಸ ನಾನಾಕರಣಂ.

೨೪೧೪. ಸೀಸೂಪಗಾದಿಸು ¶ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಚೇ ಯಾ ಧಾರೇತಿ, ತಸ್ಸಾ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೀಸಂ ಉಪಗಚ್ಛತೀತಿ ಸೀಸೂಪಗಂ, ಸೀಸೇ ಪಿಳನ್ಧನಾರಹನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಗೀವೂಪಗಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರೋ ನಾಮ ಸೀಸೂಪಗೋ ಗೀವೂಪಗೋ ಹತ್ಥೂಪಗೋ ಪಾದೂಪಗೋ ಕಟೂಪಗೋ’’ತಿ.

೨೪೧೫. ನ ಚ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಸದಿಸನ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ.

೨೪೧೬. ಯೇನ ¶ ಕೇನಚಿ ಗನ್ಧೇನಾತಿ ಚನ್ದನತಗರಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಗನ್ಧಕಕ್ಕೇನ. ಸವಣ್ಣಾವಣ್ಣಕೇನ ಚಾತಿ ವಣ್ಣೇನ ಸಹ ವತ್ತತೀತಿ ಸವಣ್ಣಕಂ, ಹಲಿದ್ದಿಕಕ್ಕಾದಿ, ನತ್ಥಿ ಏತಸ್ಸ ಉಬ್ಬಟ್ಟನಪಚ್ಚಯಾ ದಿಸ್ಸಮಾನೋ ವಣ್ಣವಿಸೇಸೋತಿ ಅವಣ್ಣಕಂ, ಸಾಸಪಕಕ್ಕಾದಿ, ಸವಣ್ಣಕಞ್ಚ ಅವಣ್ಣಕಞ್ಚ ಸವಣ್ಣಾವಣ್ಣಕಂ, ತೇನ ಸವಣ್ಣಾವಣ್ಣಕೇನ ಚ. ಉಬ್ಬಟ್ಟೇತ್ವಾ ನ್ಹಾಯನ್ತಿಯಾ ನ್ಹಾನೋಸಾನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೧೭. ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇತಿ ಸಬ್ಬಸ್ಮಿಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇ. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ ದದ್ದುಕುಟ್ಠಾದಿರೋಗಪಚ್ಚಯಾ.

೨೪೧೮. ಛಟ್ಠನ್ತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಾಸಿತಕೇನ ಪಿಞ್ಞಾಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೦೩) ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.

೨೪೧೯. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಚೇ ಉಬ್ಬಟ್ಟಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಸಮ್ಬಾಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತಥಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೨೦. ಏತ್ಥ ¶ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಉಬ್ಬಟ್ಟನೇ, ಸಮ್ಬಾಹನೇ ಚ ಹತ್ಥಂ ಅಮೋಚೇತ್ವಾ ಉಬ್ಬಟ್ಟನೇ ಏಕಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ಹತ್ಥಂ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಉಬ್ಬಟ್ಟನೇ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೨೧. ಆಪದಾಸೂತಿ ಚೋರಭಯಾದೀಹಿ ಸರೀರಕಮ್ಪನಾದೀಸು. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಗ್ಗಗಮನಪರಿಸ್ಸಮೇನಾಪಿ ಆಬಾಧಿಕಾಯ.

೨೪೨೨. ಅಟ್ಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ‘‘ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯಾ’’ತಿ ಚ ನವಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ‘‘ಸಾಮಣೇರಿಯಾ’’ತಿ ಚ ದಸಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ‘‘ಗಿಹಿನಿಯಾ’’ತಿ ಚ ವಿಸೇಸಂ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸತ್ತಮೇನೇವ ಸಮಾನೋತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಟ್ಠಮಾದೀನಿ ತೀಣಿಪೀ’’ತಿ.

೨೪೨೩. ಅನ್ತೋಉಪಚಾರಸ್ಮಿನ್ತಿ ¶ ದ್ವಾದಸರತನಬ್ಭನ್ತರೇ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋ’’ತಿ ಇದಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ. ತಸ್ಮಾ ಪುರತೋ ವಾ ಹೋತು ಪಚ್ಛತೋ ವಾ ಪಸ್ಸತೋ ವಾ, ಸಮನ್ತತೋ ದ್ವಾದಸರತನಬ್ಭನ್ತರೇತಿ ನಿದಸ್ಸನಪದಮೇತಂ. ಛಮಾಯಪೀತಿ ಅನನ್ತರಹಿತಾಯ ಭೂಮಿಯಾಪಿ. ಯಾ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ನ ವಟ್ಟತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೨೪. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಆಪುಚ್ಛಿತಸಞ್ಞಾತಿ ತೀಸು ವಿಕಪ್ಪೇಸು ಪಾಚಿತ್ತಿಯತ್ತಯಂ ವುತ್ತಂ. ಆಪುಚ್ಛಿತೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಕಪ್ಪದ್ವಯೇ ದುಕ್ಕಟದ್ವಯಂ ಹೋತಿ. ಆಪದಾಸೂತಿ ರಟ್ಠಭೇದಾದಿಆಪದಾಸು. ಆಪುಚ್ಛಿತುಞ್ಚ ಠಾತುಞ್ಚ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಿಯಾ ಗಿಲಾನಾಯ.

೨೪೨೫. ನಿಪಜ್ಜನಂ ಕ್ರಿಯಂ. ಅನಾಪುಚ್ಛನಂ ಅಕ್ರಿಯಂ.

೨೪೨೬. ಓಕಾಸೋ ¶ ಕತೋ ಯೇನ ಸೋ ಓಕಾಸಕತೋ, ನ ಓಕಾಸಕತೋ ಅನೋಕಾಸಕತೋ, ತಂ, ಅಕತೋಕಾಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತನಾ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬವಿನಯಾದೀನಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪನಕಾಲೇ ಅಧಿವಾಸನವಸೇನ ಅಕತೋಕಾಸನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ದೋಸತಾತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ. ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪಿಟಕೇ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪಿಟಕೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವಿನಯೇ ಚಾ’’ತಿಆದಿ.

ಪುಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪಿ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಅಭಿಧಮ್ಮಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಿಯಾಪೀ’’ತಿ ಇದಞ್ಚ ಅನುತ್ತಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೇನ ಚ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಸುತ್ತನ್ತೇ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ವಿನಯಂ ವಾ ಅಭಿಧಮ್ಮಂ ವಾ ಪುಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ. ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಓಕಾಸಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಸುತ್ತನ್ತಂ ವಾ ವಿನಯಂ ವಾ ಪುಚ್ಛತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಞ್ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಂ.

೨೪೨೭. ಅನೋದಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ‘‘ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥಿ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ.

೨೪೨೮-೯. ಸಂಕಚ್ಚಿಕನ್ತಿ ¶ ಥನವೇಠನಚೀವರಂ, ತಂ ಪನ ಪಾರುಪನ್ತಿಯಾ ಅಧಕ್ಖಕಂ ಉಬ್ಭನಾಭಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತಿಯಾ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಂ. ತೇನಾಹ ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಾತಿ ಅಧಕ್ಖಕಉಬ್ಭನಾಭಿಮಣ್ಡಲಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಸರೀರಸ್ಸ ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಂ ಅನುಞ್ಞಾತಸಂಕಚ್ಚಿಕಚೀವರರಹಿತಾ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ). ‘‘ಸಂಕಚ್ಚಿಕಾಯ ಪಮಾಣಂ ತಿರಿಯಂ ದಿಯಡ್ಢಹತ್ಥನ್ತಿ ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ವಜಿರ. ಟೀ. ಪಾಚಿತ್ತಿಯ ೧೨೨೪-೧೨೨೬) ವಜಿರಬುದ್ಧಿತ್ಥೇರೋ. ಪರಿಕ್ಖೇಪೋಕ್ಕಮೇತಿ ಪರಿಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ಅನ್ತೋಪವೇಸನೇ. ಉಪಚಾರೋಕ್ಕಮೇಪೀತಿ ¶ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ದುತಿಯಲೇಡ್ಡುಪಾತಬ್ಭನ್ತರಪವೇಸನೇಪಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ‘‘ಪಠಮೇ ಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತೋಯೇವ ನಯೋ ಮತೋ ವಿಞ್ಞಾತೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೩೦. ಆಪದಾಸುಪೀತಿ ಮಹಗ್ಘಂ ಹೋತಿ ಸಂಕಚ್ಚಿಕಂ, ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿಯಾ ಚ ಉಪದ್ದವೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ.

೨೪೩೧. ಸೇಸನ್ತಿ ಇಧ ಸರೂಪತೋ ಅದಸ್ಸಿತಞ್ಚ. ವುತ್ತನಯೇನೇವಾತಿ ಮಾತಿಕಾಪದಭಾಜನಾದೀಸು ವುತ್ತನಯೇನೇವ. ಸುನಿಪುಣಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮಜಾತಂ, ಅತ್ಥಜಾತಞ್ಚ ವಿಭಾವೇತಿ ವಿವಿಧೇನಾಕಾರೇನ ಪಕಾಸೇತೀತಿ ವಿಭಾವೀ, ತೇನ ವಿಭಾವಿನಾ.

ಏವಂ ನವಹಿ ವಗ್ಗೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಛನ್ನವುತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇತೋ ಪರೇಸು ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗಾದೀಸು ಸತ್ತಸು ವಗ್ಗೇಸು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ತಾನಿ ಇಧ ನ ದಸ್ಸಿತಾನಿ.

ಸಬ್ಬಾನೇವ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಖುದ್ದಕೇಸು ಛನ್ನವುತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದ್ವೇನವುತೀತಿ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಸತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ. ತತೋ ಪರಂ ಸಕಲಂ ಭಿಕ್ಖುನಿವಗ್ಗಂ, ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ, ಅನತಿರಿತ್ತಭೋಜನಂ, ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣಂ, ಪಣೀತಭೋಜನವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ದುಟ್ಠುಲ್ಲಪಅಚ್ಛಾದನಂ, ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಉಪಸಮ್ಪಾದನಂ, ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಅದ್ಧಾನಗಮನಂ, ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನಂ ¶ , ಸನ್ತಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಂ, ನಿಸೀದನಂ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಬಾವೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ಸೇಸಾನಿ ಸತಞ್ಚ ಛಸಟ್ಠಿ ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಮಗ್ಗೇನ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾನೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಅಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಸಮುಟ್ಠಾನವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಗಿರಗ್ಗಸಮಜ್ಜಾ, ಚಿತ್ತಾಗಾರಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಸಙ್ಘಾಣಿ, ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರೋ, ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೋ, ವಾಸಿತಕಪಿಞ್ಞಾಕೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿಆದೀಹಿ ಉಮ್ಮದ್ದನಪರಿಮದ್ದನಾನೀತಿ ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ವಿನಾಪಿ ಚಿತ್ತೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಚಿತ್ತೇ ಪನ ಸತಿ ಅಕುಸಲೇನೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ ಚೇವ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ ಚ. ಅವಸೇಸಾನಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನೇವ. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಂ, ಗಾಮನ್ತರಂ, ಆರಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಗಬ್ಭಿನಿವಗ್ಗೇ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತ್ತ, ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೇ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಞ್ಚ, ಪುರಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ, ಪಾರಿವಾಸಿಯಛನ್ದದಾನಂ, ಅನುವಸ್ಸವುಟ್ಠಾಪನಂ, ಏಕನ್ತರಿಕವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಏಕೂನವೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನಿ. ಅವಸೇಸಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ಲೋಕವಜ್ಜಾನೇವಾತಿ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೪೩೨. ಏವಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಗಿಲಾನಾ’’ತಿಆದಿ. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ¶ ಅಗಿಲಾನಾ ಸಯಂ ಅತ್ತನಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಂ ಸಪ್ಪಿಂ ಸಚೇ ‘‘ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹತಿ, ತಸ್ಸಾ ಏವಂ ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಪರಿದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಯಸ್ಸಾ ವಿನಾ ಸಪ್ಪಿನಾ ಫಾಸು ಹೋತಿ, ಸಾ ಅಗಿಲಾನಾ ನಾಮ. ಸಪ್ಪಿನ್ತಿ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಪಾಳಿಆಗತಂ ಗೋಸಪ್ಪಿಆದಿಕಮೇವ.

೨೪೩೩. ತಿಪಾಟಿದೇಸನೀಯನ್ತಿ ಅಗಿಲಾನಾ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ, ಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾತಿ ತೀಸು ¶ ವಿಕಪ್ಪೇಸು ತೀಣಿ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾನಿ. ಗಿಲಾನಾ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಗಿಲಾನಾಯ ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ. ಗಿಲಾನಾ ಅಗಿಲಾನಸಞ್ಞಾ, ವೇಮತಿಕಾ ವಾತಿ ದ್ವೀಸು ವಿಕಪ್ಪೇಸು ದ್ವೇ ದುಕ್ಕಟಾನಿ.

೨೪೩೪-೫. ಗಿಲಾನಾ ಹುತ್ವಾ ಸಪ್ಪಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ವೂಪಸನ್ತಗೇಲಞ್ಞಾ ಹುತ್ವಾ ಸೇವನ್ತಿಯಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾಪಿ ಚ ಗಿಲಾನಾಯ ಅವಸೇಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ವಾ ಞಾತಕಾದಿತೋ ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞತ್ತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ವಾ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಗಹಿತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ವಾ ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೩೬. ಸೇಸೇಸು ದುತಿಯಾದೀಸೂತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ತೇಲಂ…ಪೇ… ಮಧುಂ…ಪೇ… ಫಾಣಿತಂ…ಪೇ… ಮಚ್ಛಂ…ಪೇ… ಮಂಸಂ…ಪೇ… ಖೀರಂ…ಪೇ… ದಧಿಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿದೇಸೇತಬ್ಬಂ ತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗಾರಯ್ಹಂ ಅಯ್ಯೇ ಧಮ್ಮಂ ಆಪಜ್ಜಿಂ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ, ತಂ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೩೬) ಏವಂ ದುತಿಯಾದೀಸು ಸತ್ತಸು ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇಸು. ನತ್ಥಿ ಕಾಚಿ ವಿಸೇಸತಾತಿ ತೇಲಾದಿಪದಾನಿ ವಿನಾ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ವಿಸೇಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೩೭. ಪಾಳಿಯಂ ¶ ಅನಾಗತೇಸು ಸಬ್ಬೇಸು ಸಪ್ಪಿಆದೀಸು ಅಟ್ಠಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾಪಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೪೩೮. ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾನನ್ತರಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾನಿ ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿ ಸೇಖಿಯಾನಿ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಾನೇವಾತಿ ತದೇವ ಅತಿದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸೇಖಿಯಾ ಪನ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ’’ತಿಆದಿ. ಯೇ ಪನ ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿ ¶ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾನನ್ತರಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ, ತೇಸಂ ಅತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ವುತ್ತೋವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತ್ಥಿಕೇಹಿ ತತೋವ ಗಹೇತಬ್ಬೋ, ನ ಪುನ ಇಧ ದಸ್ಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಸಿಕ್ಖಾಕರಣೀಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೪೩೯-೪೦. ಸವಿಭಙ್ಗಾನಂ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗಸಹಿತಾನಂ ಉಭತೋಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಸಾರೋ ಸಬ್ಬಟ್ಠಕಥಾನಂ ಸಾರಭೂತೋ ಯೋ ಸೋ ಅತ್ಥೋ ವಿಸೇಸತೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ವುತ್ತೋ. ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಾರಭೂತಂ ಅತ್ಥಂ ಸಮಾದಾಯ ಯೋ ವಿನಯಸ್ಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ಹಿತತ್ಥಾಯ ಮಯಾ ಕತೋ ವಿರಚಿತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೪೪೧. ನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಟಿಭಾಣಜಂ ಪಟಿಭಾಣತೋ ಜಾತಂ ಇಮಂ ತು ಇಮಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಪನ ಯೇ ಜನ್ತುನೋ ಸತ್ತಾ ಸುಣನ್ತಿ ¶ , ತೇ ಜನ್ತುನೋ ಜನಸ್ಸ ಸತ್ತಲೋಕಸ್ಸ ಹಿತೇ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾಪಕಾಸಕತ್ತಾ ಉಪಕಾರಕೇ ಸುಮತಸ್ಸ ಸೋಭಣನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಮತಸ್ಸ, ಸೋಭಣೇಹಿ ವಾ ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಮತಸ್ಸ ಪಟಿವಿದ್ಧಸ್ಸ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಅಯನೇ ಅಞ್ಜಸಭೂತೇ ಜನಸ್ಸ ತಾಯನೇ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕವೀತಿಕ್ಕಮಪಟಿಪಕ್ಖತ್ತಾ ಅಪಾಯಭಯನಿವಾರಣಟ್ಠೇನ ತಾಣಭೂತೇ ವಿನಯೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಪಕತಞ್ಞುನೋ ಯಥಾಸಭಾವಂ ಜಾನನ್ತಾ ತಞ್ಞುನೋ ಭವನ್ತಿ ತಂ ತಂ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ಸೇವಿತಬ್ಬಾಸೇವಿತಬ್ಬಂ ಜಾನನ್ತಾ ಭವನ್ತೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೪೨. ಬಹವೋ ಸಾರಭೂತಾ ನಯಾ ಏತ್ಥಾತಿ ಬಹುಸಾರನಯೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಬಹುಸಾರನಯೇ. ಪರಮೇ ಉತ್ತಮೇ ವಿನಯೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ವಿಸಾರದತಂ ವೇಸಾರಜ್ಜಂ ಅಸಂಹೀರಞಾಣಂ ಅಭಿಪತ್ಥಯತಾ ವಿಸೇಸತೋ ಇಚ್ಛನ್ತೇನ ಬುದ್ಧಿಮತಾ ಞಾಣಾತಿಸಯಮನ್ತೇನ ಯತಿನಾ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ತಿವಿಧಸಿಕ್ಖಾಪರಿಪೂರಣೇ ಅಸಿಥಿಲಪವತ್ತಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಪರಮಾ ಉತ್ತರಿತರಾ ಮಹತೀ ಆದರತಾ ಕರಣೀಯತಮಾ ವಿಸೇಸೇನ ಕಾತಬ್ಬಾಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೪೩. ಇಚ್ಚೇವಂ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿಸಾಧನೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ವೇಸಾರಜ್ಜಹೇತುತಾಯ ಇಮಸ್ಸ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಸ್ಸ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿಆದಿಸತ್ತವಿಸುದ್ಧಿಪರಮ್ಪರಾಯ ಅಧಿಗನ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಮೂಲಭೂತತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅವಗಚ್ಛತೀ’’ತಿಆದಿ.

ಯೋ ¶ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥಯುತ್ತಂ ಮಹತಾ ಪಯೋಜನತ್ಥೇನ, ಅಭಿಧೇಯ್ಯತ್ಥೇನ ಚ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಇಮಂ ವಿನಯಸ್ಸವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಅವಗಚ್ಛತಿ ಅವೇಚ್ಚ ಯಾಥಾವತೋ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಅಪರಮ್ಪರಂ ಮರಣಾಭಾವಾ ಅಮರಂ ಜರಾಯಾಭಾವಾ ಅಜರಂ ರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸರಜಪಟಿಪಕ್ಖತ್ತಾ ಅರಜಂ ಅನೇಕಪ್ಪಕಾರರೋಗಾನಂ ಅಪ್ಪವತ್ತಿಹೇತುತ್ತಾ ಅರುಜಂ ಸನ್ತಿಪದಂ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸದರಥಪರಿಳಾಹಾನಂ ವೂಪಸಮಹೇತುತ್ತಾ ¶ ಸನ್ತಿಸಙ್ಖಾತಂ ನಿಬ್ಬಾನಪದಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿಆದಿಸತ್ತವಿಸುದ್ಧಿಪರಮ್ಪರಾಯ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಟಿವಿಜ್ಝತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೪೪೪. ಇಚ್ಚೇವಂ ¶ ¶ ನಾತಿಸಙ್ಖೇಪವಿತ್ಥಾರವಸೇನ ವಿಭಙ್ಗದ್ವಯೇ, ತದಟ್ಠಕಥಾಯ ಚ ಆಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಖನ್ಧಕಾಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾರಭನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಾದೀ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಾದಿಯುತ್ತೇನಾತಿ ಸೀಲಸಮಾಧಿಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಖನ್ಧೇಹಿ ಗುಣರಾಸೀಹಿ ಯುತ್ತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೇನ. ಸುಭಕ್ಖನ್ಧೇನಾತಿ ಸುವಣ್ಣಾಲಿಙ್ಗಸದಿಸವಟ್ಟಕ್ಖನ್ಧತಾಯ ಸುಭೋ ಸುನ್ದರೋ ಖನ್ಧೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಸುಭಕ್ಖನ್ಧೋ, ಭಗವಾ, ತೇನ. ಇಮಿನಾ ಬಾತ್ತಿಂಸಲಕ್ಖಣಾನಮೇಕದೇಸಭೂತಸ್ಸ ಸಮವಟ್ಟಕ್ಖನ್ಧತಾಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಪರಿದೀಪಕೇನ ವಚನೇನ ಲಕ್ಖಣಾಹಾರನಯೇನ ಬಾತ್ತಿಂಸಲಕ್ಖಣಾದಿಕಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ರೂಪಕಾಯಸಿರೀ ಸನ್ದಸ್ಸಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ಖನ್ಧಕೇತಿ ಖನ್ಧಾನಂ ಸಮೂಹೋ ಖನ್ಧಕೋ, ಖನ್ಧಾನಂ ವಾ ಕಾಯನತೋ ದೀಪನತೋ ಖನ್ಧಕೋ. ‘‘ಖನ್ಧಾ’’ತಿ ಚೇತ್ಥ ಪಬ್ಬಜ್ಜೂಪಸಮ್ಪದಾದಿವಿನಯಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಾ, ಚಾರಿತ್ತವಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಸಙ್ಖಾತಾ ಚ ಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ. ಪಬ್ಬಜ್ಜಾದೀನಿ ಹಿ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ಪಞ್ಞತ್ತಿಯಞ್ಚ ಖನ್ಧ-ಸದ್ದೋ ದಿಸ್ಸತಿ ‘‘ದಾರುಕ್ಖನ್ಧೋ (ಸಂ. ನಿ. ೪.೨೪೧) ಅಗ್ಗಿಕ್ಖನ್ಧೋ (ಪಟಿ. ಮ. ೧.೧೧೬) ಉದಕಕ್ಖನ್ಧೋ’’ತಿಆದೀಸು (ಅ. ನಿ. ೬.೩೭) ವಿಯ. ಅಪಿಚ ಭಾಗರಾಸತ್ಥತಾ ¶ ಚೇತ್ಥ ಯುಜ್ಜತಿಯೇವ ತಾಸಂ ಪಞ್ಞತ್ತೀನಂ ಭಾಗಸೋ, ರಾಸಿತೋ ಚ ವಿಭತ್ತತ್ತಾ. ತಸ್ಮಿಂ ಖನ್ಧಕೇ. ಪಿ-ಸದ್ದೋ ವುತ್ತಾಪೇಕ್ಖಾಯ ಪಞ್ಚಸತಿಕಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ ದ್ವೇ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ¶ ಪಬ್ಬಜ್ಜಕ್ಖನ್ಧಕಾದಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಖನ್ಧಕಪರಿಯೋಸಾನೇ ವೀಸತಿವಿಧೇ ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಸ್ಸ ಇಧ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ. ತದೇವ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಖನ್ಧಕೇಪಿ ಪವಕ್ಖಾಮಿ, ಸಮಾಸೇನ ವಿನಿಚ್ಛಯ’’ನ್ತಿ.

೨೪೪೫. ‘‘ಮಾತರಾ ಪಿತರಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಜನಕಾಯೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ. ‘‘ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಂ, ಸಮಣಕರಣಂ, ಪಬ್ಬಾಜನನ್ತಿ ಚ ಪರಿಯಾಯ-ಸದ್ದಾ’’ತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಘಂ ಅಪಲೋಕೇತುಂ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಾಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೯೮) ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪಾಳಿಯಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೯೮) ವುತ್ತಂ. ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಙ್ಘ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ.

೨೪೪೬. ವಾವಟೋತಿ ಪಸುತೋ, ಯುತ್ತಪಯುತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಪಬ್ಬಾಜೇತ್ವಾ ಆನಯ ಇತಿ ಚಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಏತ್ಥ ಚ ತಿಧಾ ಪಬ್ಬಾಜನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಕೇಸಚ್ಛೇದನಂ, ಕಾಸಾಯಅಚ್ಛಾದನಂ, ಸರಣದಾನನ್ತಿ, ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಪಬ್ಬಾಜೇತೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ತೇಸು ಏಕಂ, ದ್ವೇ ವಾಪಿ ಕರೋನ್ತೋ ತಥಾ ವೋಹರೀಯತಿಯೇವ. ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಬ್ಬಾಜೇತ್ವಾನಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕೇಸೇ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಆನೇಹೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ದೀಪಿತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

೨೪೪೭. ಅವುತ್ತೋತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಅನುಯ್ಯೋಜಿತೋ. ಸೋ ದಹರೋ ಸಚೇ ತಂ ಸಯಮೇವ ಕೇಸಚ್ಛೇದನಕಾಸಾಯಚ್ಛಾದನೇಹಿ ಪಬ್ಬಾಜೇತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೪೮. ತತ್ಥಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಸಮೀಪೇ. ಖಣ್ಡಸೀಮಂ ನೇತ್ವಾತಿ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಾರೋಚನಪರಿಹಾರತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ. ತೇನ ಸಭಿಕ್ಖುಕೇ ವಿಹಾರೇ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ‘‘ಏತಸ್ಸ ಕೇಸೇ ಛಿನ್ದಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಬ್ಬಾಜೇತ್ವಾತಿ ಕೇಸಚ್ಛೇದನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ.

೨೪೫೦. ‘‘ಪುರಿಸಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುತೋ ಅಞ್ಞೋ, ಪಬ್ಬಾಜೇತಿ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಸರಣದಾನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಸಾಮಣೇರೋ’’ತಿಆದಿ.

೨೪೫೧. ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಥೇರಥೇರೀನಂ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ಇಮಂ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಸಾಮಣೇರೋಪಿ ¶ ವಾ ಹೋತು, ತಥಾ ಸಾಮಣೇರೀ ವಾ ಹೋತು, ತೇ ಉಭೋ ಸಾಮಣೇರಸಾಮಣೇರೀ ಕಾಸಾಯಾನಿ ದಾತುಂ ಲಭನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೫೨-೪. ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತಚಪಞ್ಚಕಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ದತ್ವಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಏವಞ್ಹಿ ಕತ್ವಾ ಕೇಸಾಪನಯನಸ್ಸ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ‘‘ಆವುಸೋ, ಸುಟ್ಠು ಉಪಧಾರೇಹಿ, ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಹೀತಿ ವತ್ವಾ ತಚಪಞ್ಚಕಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ. ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೇನ ಚ ವಣ್ಣಸಣ್ಠಾನಗನ್ಧಾಸಯೋಕಾಸವಸೇನ ಅಸುಚಿಜೇಗುಚ್ಛಪಟಿಕ್ಕೂಲಭಾವಂ, ನಿಜ್ಜೀವನಿಸ್ಸತ್ತಭಾವಂ ವಾ ಪಾಕಟಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಕಿಮತ್ಥಮೇವಂ ಕರೀಯತೀತಿ ಚೇ? ಸಚೇ ಉಪನಿಸ್ಸಯಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಖುರಗ್ಗೇಯೇವ ಅರಹತ್ತಪಾಪುಣನತ್ಥಂ. ವುತ್ತಞ್ಚೇತಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ –

‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ ಖುರಗ್ಗೇ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತಾ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಏವರೂಪಂ ಸವನಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತೇನ ಆಚರಿಯೇನ ದಿನ್ನನಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ, ನೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಆದಿತೋವ ಏವರೂಪೀ ಕಥಾ ಕಥೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೪).

ಏತೇನೇವ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ಇತೋ ಅಞ್ಞಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಕಥಾ ನ ಕಥೇತಬ್ಬಾತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ. ಗೋಮಯಾದಿನಾತಿ ಗೋಮಯಚುಣ್ಣಾದಿನಾ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮತ್ತಿಕಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ಪೀಳಕಾ ವಾತಿ ಥುಲ್ಲಪೀಳಕಾ ವಾ. ಕಚ್ಛು ವಾತಿ ಸುಖುಮಕಚ್ಛು ವಾ. ನಿಯಂಪುತ್ತನ್ತಿ ¶ ಅತ್ತನೋ ಪುತ್ತಂ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ಪದಸ್ಸ ದೂರತ್ತಾ ‘‘ಯತಿನಾ’’ತಿ ಆಹ.

೨೪೫೫-೬. ಕಸ್ಮಾ ಪನ ಏವಂ ನಹಾಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಏತ್ತಕೇನಾಪೀ’’ತಿಆದಿ. ಸೋತಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖೋ. ಉಪಜ್ಝಾಯಕಾದಿಸೂತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಆಚರಿಯಸಮಾನುಪಜ್ಝಾಯಕಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ಪಾಪುಣನ್ತಿ ಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಹಿ-ಸದ್ದೋ ಯಸ್ಮಾ-ಪದತ್ಥೇ ವತ್ತತಿ. ಯಸ್ಮಾ ಏತ್ತಕೇನಾಪಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾದೀಸು ಸಗಾರವೋ ಹೋತಿ, ಯಸ್ಮಾ ಚ ಏವರೂಪಂ ಉಪಕಾರಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಅನಭಿರತಿಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಯೋ ಪರಿಪೂರೇತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವರೂಪೋ ಉಪಕಾರೋ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೫೮. ಏಕತೋತಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ.

೨೪೫೯. ಅಥಾತಿ ¶ ಅಧಿಕಾರನ್ತರಾರಮ್ಭೇ ನಿಪಾತೋ. ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಅದತ್ವಾಪಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಾ ಆಚರಿಯೋ ವಾಪಿ ಸಯಮೇವ ತಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖಂ ಅಚ್ಛಾದೇತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೬೦. ಅದಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ಅಗ್ಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಅಪನೇತ್ವಾ ತತೋ ಸಬ್ಬಂ, ಪುನ ದಾತಬ್ಬಮೇವ ತ’’ನ್ತಿ. ತತೋತಿ ತಸ್ಸ ಸರೀರತೋ. ತನ್ತಿ ಚೀವರಂ.

೨೪೬೧-೨. ಏತದೇವ ಆಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ’’ತಿಆದಿನಾ. ಅದಿನ್ನಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನ ರುಹತೀತಿ ವದನ್ತಿ. ತಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಂ ವಾಪಿ ಚೀವರಂ ಅದಿನ್ನಂ ನ ವಟ್ಟತಿ ಅತ್ತಸನ್ತಕೇ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇ ಚೀವರೇ ಕಾ ಕಥಾ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಯೇ ತತ್ಥ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ. ಕಾರಾಪೇತ್ವಾನ ಉಕ್ಕುಟಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಧಾತ್ವತ್ಥಾನುಗತೋ ಕರೋತಿ-ಸದ್ದೋ ಗಹಿತೋತಿ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ, ‘‘ಉಕ್ಕುಟಿಕ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಪಾಠೋ ಗಾಥಾಬನ್ಧಸುಖತ್ಥಂ ಇಧ ಕ-ಕಾರಲೋಪೇನ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ.

೨೪೬೪. ಏಕಪದಂ ¶ ವಾಪೀತಿ ಬುದ್ಧಮಿಚ್ಚಾದಿಕಂ ಏಕಮ್ಪಿ ವಾ ಪದಂ. ಏಕಕ್ಖರಮ್ಪಿ ವಾತಿ ಬುಕಾರಾದಿಅಕ್ಖರೇಸು ಏಕಮ್ಪಿ ವಾ ಅಕ್ಖರಂ. ಪಟಿಪಾಟಿನ್ತಿ ‘‘ಬುದ್ಧ’’ಮಿಚ್ಚಾದಿಕಂ ಪದಪನ್ತಿಂ.

೨೪೬೫. ಅಕತ್ತಬ್ಬಪ್ಪಕಾರನ್ತರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಯದಿ ವಾ’’ತಿಆದಿ. ತಥಾ ಸೇಸೇಸೂತಿ ಯದಿ ವಾ ‘‘ಧಮ್ಮಂ ಸರಣ’’ನ್ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ದೇತಿ, ‘‘ಸಙ್ಘಂ ಸರಣ’’ನ್ತಿ ಯದಿ ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ದೇತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ತೀಣಿ ಸರಣಾನಿ ಅದಿನ್ನಾನೇವ ಹೋನ್ತಿ.

೨೪೬೬. ಅನುನಾಸಿಕನ್ತಾನಿ ಕತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಾನೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಅನುನಾಸಿಕನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ದಾನಕಾಲೇ ಅನ್ತರಾವಿಚ್ಛೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಾನೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಏಕಾಬದ್ಧಾನಿ ವಾ ಪನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ವಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪದಪಟಿಪಾಟಿತೋ ಮ-ಕಾರನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ದಾನಸಮಯೇ ವಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ. ಮನ್ತಾನೀತಿ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ಇಚ್ಚಾದಿನಾ ಮ-ಕಾರನ್ತಾನಿ. ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ನಿಗ್ಗಹಿತನ್ತಮೇವ ಕತ್ವಾ ನ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಅಥಾ’’ತಿ ಆಹ.

೨೪೬೭. ಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಞತ್ತಿಯಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಚ ಉಚ್ಚಾರಣವಿಸುದ್ಧಿ. ಪಬ್ಬಜ್ಜಾತಿ ಸಾಮಣೇರಸಾಮಣೇರಿಪಬ್ಬಜ್ಜಾ. ಉಭತೋಸುದ್ಧಿಯಾ ವಿನಾತಿ ಉಭತೋಸುದ್ಧಿಂ ವಿನಾ ಆಚರಿಯನ್ತೇವಾಸೀನಂ ¶ ಉಭಿನ್ನಂ ತೀಸು ಸರಣತ್ತಯದಾನಗ್ಗಹಣೇಸು ಉಚ್ಚಾರಣಸುದ್ಧಿಂ ವಿನಾ, ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಅಕ್ಖರಸ್ಸ ವಿಪತ್ತಿಸಬ್ಭಾವೇ ನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೬೮-೯. ‘‘ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಗುಣಮಿಚ್ಛತಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಆಚರಿಯೇನ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇನಾ’’ತಿ ಪದದ್ವಯಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಗುಣಂ ಇಚ್ಛನ್ತೇನ ಆಚರಿಯೇನ, ಅತ್ತನೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಗುಣಂ ಇಚ್ಛನ್ತೇನ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇನ ಚ ಬು-ದ್ಧ-ಕಾರಾದಯೋ ವಣ್ಣಾ ಬು-ಕಾರ ಧ-ಕಾರಾದಯೋ ವಣ್ಣಾ ಅಕ್ಖರಾ ಠಾನಕರಣಸಮ್ಪದಂ ಕಣ್ಠತಾಲುಮುದ್ಧದನ್ತಓಟ್ಠನಾಸಿಕಾಭೇದಂ ಠಾನಸಮ್ಪದಞ್ಚ ¶ ಅಕ್ಖರುಪ್ಪತ್ತಿಸಾಧಕತಮಜಿವ್ಹಾಮಜ್ಝಾದಿಕರಣಸಮ್ಪದಞ್ಚ ಅಹಾಪೇನ್ತೇನ ಅಪರಿಹಾಪೇನ್ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಸ್ಮಾ ಇದಮೇವ ದಳ್ಹಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಏಕವಣ್ಣವಿನಾಸೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ಹಿ-ಸದ್ದೋ ಯಸ್ಮಾ-ಪದತ್ಥೇ, ಯಸ್ಮಾ ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ವಣ್ಣಸ್ಸ ವಿನಾಸೇನ ಅನುಚ್ಚಾರಣೇನ ವಾ ದುರುಚ್ಚಾರಣೇನ ವಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನ ರುಹತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೪೭೦. ಯದಿ ಸಿದ್ಧಾತಿ ಸಾಸಙ್ಕವಚನೇನ ಉಭತೋಉಚ್ಚಾರಣಸುದ್ಧಿಯಾ ದುಕ್ಕರತ್ತಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತೇಹಿ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಉಭಿನ್ನಂ ಆಚರಿಯನ್ತೇವಾಸಿಕಾನಂ ಅನುಸಿಟ್ಠಿ ದಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಸರಣಗಮನತೋವಾತಿ ಅವಧಾರಣೇನ ಸಾಮಣೇರಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ವಿಯ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ ನ ಹೋತಿ, ಇದಾನಿಪಿ ಸರಣಗಮನೇನೇವ ಸಿಜ್ಝತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಹಿ-ಸದ್ದೋ ಪಸಿದ್ಧಿಯಂ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಯಸ್ಮಾ ಸರಣಗಮನೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಪರತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ಸಾ ಏತರಹಿ ಸರಣಗಮನಮತ್ತೇನೇವ ನ ರುಹತಿ. ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಪರತೋಪಿ ‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ಸರಣಗಮನೇಹಿ ಸಾಮಣೇರಪಬ್ಬಜ್ಜ’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೦೫) ಅನುಞ್ಞಾತಾ ಏವ, ತಸ್ಮಾ ಸಾ ಏತರಹಿಪಿ ಸರಣಗಮನಮತ್ತೇನೇವ ರುಹತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೪).

ಸರಣಗಮನತೋ ಏವ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಯದಿಪಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಸಿದ್ಧಾ ನಿಪ್ಫನ್ನಾ, ತಥಾಪಿ ಅಸ್ಸ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ‘‘ಇದಞ್ಚಿದಞ್ಚ ಮಯಾ ಪೂರೇತಬ್ಬಂ ಸೀಲ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ ಪರಿಪೂರಣತ್ಥಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದಸ ಸೀಲಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಮಣೇರಾನಂ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ, ತೇಸು ಚ ಸಾಮಣೇರೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತುಂ. ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ೧೦೬).

೨೪೭೧. ಉಪಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ¶ ¶ ವಜ್ಜಾವಜ್ಜೇ ಉಪನಿಜ್ಝಾಯತೀತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ, ತಂ, ಭಗವತಾ ವುತ್ತೇಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪರಿಪುಣ್ಣದಸವಸ್ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ. ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಚ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಚ ಸಿರಸಿ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಅಭಿಮುಖೇ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ‘‘ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಹೋಹೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ವಾ ಆಯಾಚನಾಯ ಕತಾಯ ‘‘ಸಾಹು, ಲಹು, ಓಪಾಯಿಕಂ, ಪಟಿರೂಪಂ, ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಸಮ್ಪಾದೇಹೀ’’ತಿ ಇಮೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಪದೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ಉಭಯೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇ ಪಿತುಟ್ಠಾನೇ ಠತ್ವಾ ಅತ್ರಜಮಿವ ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಜ್ಜಾವಜ್ಜಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ದೋಸೇನ ನಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇ ಸಿಕ್ಖಾಪೇನ್ತೋ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ನಾಮ.

ವಿಜ್ಜಾಸಿಪ್ಪಂ, ಆಚಾರಸಮಾಚಾರಂ ವಾ ಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮೇಹಿ ಆದರೇನ ಚರಿತಬ್ಬೋ ಉಪಟ್ಠಾತಬ್ಬೋತಿ ಆಚರಿಯೋ, ತಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸಮನ್ನಾಗತೋಯೇವ ಪುಗ್ಗಲೋ. ವುತ್ತನಯೇನೇವ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ‘‘ಆಚರಿಯೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಹೋಹಿ, ಆಯಸ್ಮತೋ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ವಾ ಆಯಾಚನಾಯ ಕತಾಯ ‘‘ಸಾಹೂ’’ತಿಆದೀಸು ಪಞ್ಚಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತೇ ಪಿತುಟ್ಠಾನೇ ಠತ್ವಾ ಪುತ್ತಟ್ಠಾನಿಯಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪೇನ್ತೋ ಆಚರಿಯೋ ನಾಮ.

ಏತ್ಥ ಚ ಸಾಹೂತಿ ಸಾಧು. ಲಹೂತಿ ಅಗರು, ಮಮ ತುಯ್ಹಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಭಾವೇ ಭಾರಿಯಂ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಓಪಾಯಿಕನ್ತಿ ಉಪಾಯಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ, ತಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಗ್ಗಹಣಂ ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ತ್ವಂ ಮೇ ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಭಾರೋ ಜಾತೋಸೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಪಟಿರೂಪನ್ತಿ ಅನುರೂಪಂ ತೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಸಾದಿಕೇನಾತಿ ಪಸಾದಾವಹೇನ ಕಾಯವಚೀಪಯೋಗೇನ. ಸಮ್ಪಾದೇಹೀತಿ ತಿವಿಧಂ ಸಿಕ್ಖಂ ನಿಪ್ಫಾದೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಾಯೇನ ವಾತಿ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾದಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಕಾಯೇನ ವಾ. ನಾಮವಿಸೇಸಂ ವಿನಾ ಪೂರೇತಬ್ಬವತ್ತಾನಂ ಸಮತಾಯ ಉಭೋಪಿ ಏಕತೋ ವುತ್ತಾ.

ಏತಾನಿ ¶ ವತ್ತಾನಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ, ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇನಾಪಿ ಏವಮೇವ ಕಾತಬ್ಬಾನೇವಾತಿ. ವಸತಾತಿ ವಸನ್ತೇನ. ಪಿಯಸೀಲೇನಾತಿ ಪಿಯಂ ಸೀಲಮೇತಸ್ಸಾತಿ ಪಿಯಸೀಲೋ, ತೇನ, ಸೀಲಂ ಪರಿಪೂರಿತುಕಾಮೇನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೪೭೨-೩. ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಾಲಸ್ಸೇವ ವುಟ್ಠಾಯ ಉಪಾಹನಾ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೬೬) ವುತ್ತಾ ಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾ ವತ್ತಬ್ಬಾ. ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ¶ ದನ್ತಕಟ್ಠಖಾದನಟ್ಠಾನಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಸೀದನತ್ಥಾಯ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬಂ. ಇಮಿನಾ ಚ ಯಾಗುಪಾನಟ್ಠಾನಾದೀಸುಪಿ ಆಸನಾನಿ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬಾನೇವಾತಿ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ.

ದನ್ತಕಟ್ಠಂ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಮಹನ್ತಂ, ಮಜ್ಝಿಮಂ, ಖುದ್ದಕನ್ತಿ ತೀಣಿ ದನ್ತಕಟ್ಠಾನಿ ಉಪನೇತ್ವಾ ತತೋ ಯಂ ತೀಣಿ ದಿವಸಾನಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಚತುತ್ಥದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತಾದಿಸಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಅನಿಯಮಂ ಕತ್ವಾ ಯಂ ವಾ ತಂ ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅಥ ಯಾದಿಸಂ ಲಭತಿ, ತಾದಿಸಂ ದಾತಬ್ಬಂ.

ಮುಖೋದಕಂ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಮುಖಧೋವನೋದಕಂ ಮುಖೋದಕನ್ತಿ ಮಜ್ಝೇಪದಲೋಪೀಸಮಾಸೋ, ತಂ ದೇನ್ತೇನ ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ ಉದಕಂ ಉಪನೇತ್ವಾ ತತೋ ಯಂ ತೀಣಿ ದಿವಸಾನಿ ವಳಞ್ಜೇತಿ, ಚತುತ್ಥದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತಾದಿಸಮೇವ ಮುಖಧೋವನೋದಕಂ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಅನಿಯಮಂ ಕತ್ವಾ ಯಂ ವಾ ತಂ ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅಥ ಯಾದಿಸಂ ಲಭತಿ, ತಾದಿಸಂ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ದುವಿಧಮ್ಪಿ ವಳಞ್ಜೇತಿ, ದುವಿಧಮ್ಪಿ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ. ‘‘ಮುಖೋದಕಂ ಮುಖಧೋವನಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಟ್ಠಾನಾನಿ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ. ಸಮ್ಮಜ್ಜನ್ತೇನ ಚ ವಚ್ಚಕುಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಥೇರೇ ವಚ್ಚಕುಟಿಂ ಗತೇ ಪರಿವೇಣಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ಪರಿವೇಣಂ ಅಸುಞ್ಞಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೬೪ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ.

ತತೋ ¶ ಉತ್ತರಿಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಸ್ಸ ಕಾಲೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ತಸ್ಸಾತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ವಾ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ವಾ. ಕಾಲೇನಾತಿ ಯಾಗುಪಾನಕಾಲೇ. ಇಧಾಪಿ ‘‘ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಥೇರೇ ವಚ್ಚಕುಟಿತೋ ಅನಿಕ್ಖನ್ತೇಯೇವ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬಂ. ಸರೀರಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ‘ಸಚೇ ಯಾಗು ಹೋತೀ’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಂ ವತ್ತಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೬೪).

ಯಾಗು ತಸ್ಸುಪನೇತಬ್ಬಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭಾಜನಂ ಧೋವಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಭಾಜನಂ ಧೋವಿತ್ವಾ ಯಾಗು ಉಪನಾಮೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೬೬). ಸಙ್ಘತೋ ವಾತಿ ಸಲಾಕಾದಿವಸೇನ ಸಙ್ಘತೋ ಲಬ್ಭಮಾನಾ ವಾ. ಕುಲತೋಪಿ ವಾತಿ ಉಪಾಸಕಾದಿಕುಲತೋ ವಾ.

‘‘ಪತ್ತೇ ವತ್ತಞ್ಚ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಯಾಗುಂ ಪೀತಸ್ಸ ಉದಕಂ ದತ್ವಾ ಭಾಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಧೋವಿತ್ವಾ ಪಟಿಸಾಮೇತಬ್ಬಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಮ್ಹಿ ವುಟ್ಠಿತೇ ಆಸನಂ ಉದ್ಧರಿತಬ್ಬಂ ¶ . ಸಚೇ ಸೋ ದೇಸೋ ಉಕ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ದೇಸೋ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೬೬) ಆಗತವತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ. ದಿವಾ ಭುತ್ತಪತ್ತೇಪಿ ಕಾತಬ್ಬಂ ಏತೇನೇವ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ.

ವತ್ತಂ ‘‘ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನೇ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ನಿವಾಸನಂ ದಾತಬ್ಬಂ, ಪಟಿನಿವಾಸನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ (ಮಹಾವ. ೬೬) ವತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ. ‘‘ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಸಬ್ಬಪದೇಹಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

೨೪೭೪. ಚೀವರೇ ಯಾನಿ ವತ್ತಾನೀತಿ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಕಾಮಸ್ಸ ಚೀವರದಾನೇ, ಪಟಿನಿವತ್ತಸ್ಸ ಚೀವರಗ್ಗಹಣಸಙ್ಘರಣಪಟಿಸಾಮನೇಸು ಮಹೇಸಿನಾ ಯಾನಿ ವತ್ತಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ, ತಾನಿ ಚ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ. ಸೇನಾಸನೇ ತಥಾತಿ ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಿಹರತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ¶ (ಮಹಾವ. ೬೬) ವುತ್ತನಯೇನ ‘‘ಸೇನಾಸನೇ ಕತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ದಸ್ಸಿತಂ ಸೇನಾಸನವತ್ತಞ್ಚ.

ಪಾದಪೀಠಕಥಲಿಕಾದೀಸು ತಥಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಉಪಜ್ಝಾಯೇ ಗಾಮತೋ ಪಟಿನಿವತ್ತೇ ಚ ಜನ್ತಾಘರೇ ಚ ‘‘ಪಾದೋದಕಂ ಪಾದಪೀಠಂ ಪಾದಕಥಲಿಕಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೬೬) ಏವಮಾಗತಂ ವತ್ತಞ್ಚ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಪಾನೀಯೇನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿವತ್ತಂ (ಮಹಾವ. ೬೬) ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೪೭೫. ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವತ್ತೇಸು ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ದಸ್ಸಿಯಮಾನೇಸು ಪಪಞ್ಚೋತಿ ಖನ್ಧಕಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಸುಖಗ್ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಗಣನಂ ದಸ್ಸೇತುಕಾಮೋ ಆಹ ‘‘ಏವಮಾದೀನೀ’’ತಿಆದಿ. ರೋಗತೋ ವುಟ್ಠಾನಾಗಮನನ್ತಾನೀತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ರೋಗತೋ ವುಟ್ಠಾನಾಗಮನಪರಿಯೋಸಾನಾನಿ. ಸತ್ತತಿಂಸಸತಂ ಸಿಯುನ್ತಿ ಸತ್ತತಿಂಸಾಧಿಕಸತವತ್ತಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ತಾನಿ ಪನ ವತ್ತಾನಿ ಖನ್ಧಕಪಾಳಿಯಾ (ಮಹಾವ. ೬೬) ಆಗತಕ್ಕಮೇನ ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತಗಣನಾಯ ಸಮಾನೇತಬ್ಬಾನಿ – ದನ್ತಕಟ್ಠದಾನಂ, ಮುಖೋದಕದಾನಂ, ಆಸನಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಸಚೇ ಯಾಗು ಹೋತಿ, ಭಾಜನಂ ಧೋವಿತ್ವಾ ಯಾಗುಯಾ ಉಪನಾಮನಂ, ಯಾಗುಂ ಪೀತಸ್ಸ ಉದಕಂ ದತ್ವಾ ಭಾಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಧೋವಿತ್ವಾ ಪಟಿಸಾಮನಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಮ್ಹಿ ವುಟ್ಠಿತೇ ಆಸನಸ್ಸ ಉದ್ಧರಣಂ, ಸಚೇ ಸೋ ದೇಸೋ ಉಕ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ನಿವಾಸನದಾನಂ, ಪಟಿನಿವಾಸನಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಕಾಯಬನ್ಧನದಾನಂ, ಸಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ¶ ಸಙ್ಘಾಟಿದಾನಂ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಸೋದಕಪತ್ತಸ್ಸ ದಾನಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಪಚ್ಛಾಸಮಣಂ ಆಕಙ್ಖತಿ, ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾಟಿಯೋ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ¶ ಗಣ್ಠಿಕಂ ಪರಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಧೋವಿತ್ವಾ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾಸಮಣೇನ ಗಮನಂ, ನಾತಿದೂರನಚ್ಚಾಸನ್ನೇ ಗಮನಂ, ಪತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ನ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಭಣಮಾನಸ್ಸ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಕಥಾಓಪಾತನಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಸಾಮನ್ತಾ ಭಣಮಾನಸ್ಸ ಚ ನಿವಾರಣಂ, ನಿವತ್ತನ್ತೇನ ಪಠಮತರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಆಸನಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಪಾದೋದಕಪಾದಪೀಠಪಾದಕಥಲಿಕಾನಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಪಚ್ಚುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಪಟಿನಿವಾಸನದಾನಂ, ನಿವಾಸನಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಸಚೇ ಚೀವರಂ ಸಿನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಮುಹುತ್ತಂ ಉಣ್ಹೇ ಓತಾಪನಂ, ನೇವ ಉಣ್ಹೇ ಚೀವರಸ್ಸ ನಿದಹನಂ, ಮಜ್ಝೇ ಯಥಾ ಭಙ್ಗೋ ನ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಚತುರಙ್ಗುಲಂ ಕಣ್ಣಂ ಉಸ್ಸಾರೇತ್ವಾ ಚೀವರಸ್ಸ ಸಙ್ಘರಣಂ, ಓಭೋಗೇ ಕಾಯಬನ್ಧನಸ್ಸ ಕರಣಂ, ಸಚೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಹೋತಿ, ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಚ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಉದಕಂ ದತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಸ್ಸ ಉಪನಾಮನಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ಪುಚ್ಛನಂ, ಭುತ್ತಾವಿಸ್ಸ ಉದಕಂ ದತ್ವಾ ಪತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಧೋವಿತ್ವಾ ವೋದಕಂ ಕತ್ವಾ ಮುಹುತ್ತಂ ಉಣ್ಹೇ ಓತಾಪನಂ, ನ ಚ ಉಣ್ಹೇ ಪತ್ತಸ್ಸ ನಿದಹನಂ, ಪತ್ತಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ –

ಪತ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತೇನ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಹೇಟ್ಠಾಮಞ್ಚಂ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾಪೀಠಂ ವಾ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ಪತ್ತಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ನ ಚ ಅನನ್ತರಹಿತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತೇನ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಚೀವರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಚೀವರವಂಸಂ ವಾ ಚೀವರರಜ್ಜುಂ ವಾ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಾರತೋ ಅನ್ತಂ ಓರತೋ ಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಚೀವರಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಮ್ಹಿ ವುಟ್ಠಿತೇ ಆಸನಸ್ಸ ಉದ್ಧರಣಂ, ಪಾದೋದಕಪಾದಪೀಠಪಾದಕಥಲಿಕಾನಂ ಪಟಿಸಾಮನಂ, ಸಚೇ ಸೋ ದೇಸೋ ಉಕ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ನ್ಹಾಯಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ನ್ಹಾನಸ್ಸ ಪಟಿಯಾದನಂ, ಸಚೇ ಸೀತೇನ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ಸೀತಸ್ಸ ಸಚೇ ಉಣ್ಹೇನ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ಉಣ್ಹಸ್ಸ ಪಟಿಯಾದನಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಜನ್ತಾಘರಂ ಪವಿಸಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಚುಣ್ಣಸ್ಸ ¶ ಸನ್ನಯನಂ, ಮತ್ತಿಕಾತೇಮನಂ, ಜನ್ತಾಘರಪೀಠಂ ಆದಾಯ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಜನ್ತಾಘರಪೀಠಂ ದತ್ವಾ ಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಚುಣ್ಣದಾನಂ, ಮತ್ತಿಕಾದಾನಂ, ಸಚೇ ಉಸ್ಸಹತಿ, ಜನ್ತಾಘರಂ ಪವಿಸಿತಬ್ಬಂ –

ಜನ್ತಾಘರಂ ಪವಿಸನ್ತೇನ ಮತ್ತಿಕಾಯ ಮುಖಂ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪುರತೋ ಚ ಪಚ್ಛತೋ ಚ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಜನ್ತಾಘರಪ್ಪವೇಸೋ, ನ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ನಿಸೀದನಂ, ನ ನವಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಸನೇನ ಪಟಿಬಾಹನಂ, ಜನ್ತಾಘರೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪರಿಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕರಣಂ, ಜನ್ತಾಘರಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇನ ಜನ್ತಾಘರಪೀಠಂ ಆದಾಯ ¶ ಪುರತೋ ಚ ಪಚ್ಛತೋ ಚ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಜನ್ತಾಘರಾ ನಿಕ್ಖಮನಂ, ಉದಕೇಪಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪರಿಕಮ್ಮಕರಣಂ, ನ್ಹಾತೇನ ಪಠಮತರಂ ಉತ್ತರಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಗತ್ತಂ ವೋದಕಂ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಗತ್ತತೋ ಉದಕಸ್ಸ ಪಮಜ್ಜನಂ, ನಿವಾಸನದಾನಂ, ಸಙ್ಘಾಟಿದಾನಂ, ಜನ್ತಾಘರಪೀಠಂ ಆದಾಯ ಪಠಮತರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಆಸನಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಪಾದೋದಕಪಾದಪೀಠಪಾದಕಥಲಿಕಾನಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ಪುಚ್ಛನಂ, ಸಚೇ ಉದ್ದಿಸಾಪೇತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಉದ್ದಿಸಾಪನಂ, ಸಚೇ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಪರಿಪುಚ್ಛನಂ, ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಿಹರತಿ, ಸಚೇ ಸೋ ವಿಹಾರೋ ಉಕ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ಸಚೇ ಉಸ್ಸಹತಿ, ತಸ್ಸ ಸೋಧನಂ, ವಿಹಾರಂ ಸೋಧೇನ್ತೇನ ಪಠಮಂ ಪತ್ತಚೀವರಸ್ಸ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ನಿಸೀದನಪಚ್ಚತ್ಥರಣಸ್ಸ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಭಿಸಿಬಿಬ್ಬೋಹನಸ್ಸ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಮಞ್ಚಸ್ಸ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಅಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತೇನ ಕವಾಟಪೀಠಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಪೀಠಸ್ಸ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಅಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತೇನ ಕವಾಟಪೀಠಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಮಞ್ಚಪಟಿಪಾದಕಾನಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಖೇಳಮಲ್ಲಕಸ್ಸ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಅಪಸ್ಸೇನಫಲಕಸ್ಸ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಭೂಮತ್ಥರಣಸ್ಸ ಯಥಾಪಞ್ಞತ್ತಸ್ಸ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ ¶ , ಸಚೇ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ತಾನಕಂ ಹೋತಿ, ಉಲ್ಲೋಕಾ ಪಠಮಂ ಓಹಾರಣಂ, ಆಲೋಕಸನ್ಧಿಕಣ್ಣಭಾಗಾನಂ ಪಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಗೇರುಕಪರಿಕಮ್ಮಕತಾ ಭಿತ್ತಿ ಕಣ್ಣಕಿತಾ ಹೋತಿ, ಚೋಳಕಂ ತೇಮೇತ್ವಾ ಪೀಳೇತ್ವಾ ಪಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಕಾಳವಣ್ಣಕತಾ ಭೂಮಿ ಕಣ್ಣಕಿತಾ ಹೋತಿ, ಚೋಳಕಂ ತೇಮೇತ್ವಾ ಪೀಳೇತ್ವಾ ಪಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಅಕತಾ ಹೋತಿ ಭೂಮಿ, ಉದಕೇನ ಪರಿಪ್ಫೋಸಿತ್ವಾ ಪಮಜ್ಜನಂ ‘‘ಮಾ ವಿಹಾರೋ ರಜೇನ ಉಹಞ್ಞೀ’’ತಿ, ಸಙ್ಕಾರಂ ವಿಚಿನಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಛಡ್ಡನಂ, ಭೂಮತ್ಥರಣಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಮಞ್ಚಪಟಿಪಾದಕಾನಂ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಟ್ಠಾನೇ ಠಪನಂ, ಮಞ್ಚಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಅಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತೇನ ಕವಾಟಪೀಠಂ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಪೀಠಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ನೀಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಾಧುಕಂ ಅಪ್ಪಟಿಘಂಸನ್ತೇನ ಅಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತೇನ ಕವಾಟಪೀಠಂ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಭಿಸಿಬಿಬ್ಬೋಹನಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಪನಂ, ನಿಸೀದನಪಚ್ಚತ್ಥರಣಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಪನಂ, ಖೇಳಮಲ್ಲಕಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಟ್ಠಾನೇ ಠಪನಂ, ಅಪಸ್ಸೇನಫಲಕಸ್ಸ ಓತಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅತಿಹರಿತ್ವಾ ಯಥಾಟ್ಠಾನೇ ಠಪನಂ, ಪತ್ತಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ –

ಪತ್ತಂ ¶ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತೇನ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಹೇಟ್ಠಾಮಞ್ಚಂ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾಪೀಠಂ ವಾ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ಪತ್ತಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ನ ಚ ಅನನ್ತರಹಿತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಪತ್ತಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತೇನ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ಚೀವರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕೇನ ಹತ್ಥೇನ ¶ ಚೀವರವಂಸಂ ವಾ ಚೀವರರಜ್ಜುಂ ವಾ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಾರತೋ ಅನ್ತಂ ಓರತೋ ಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಚೀವರಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ, ಸಚೇ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ಸರಜಾ ವಾತಾ ವಾಯನ್ತಿ, ಪುರತ್ಥಿಮಾನಂ ವಾತಪಾನಾನಂ ಥಕನಂ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಿಮಾನಂ, ತಥಾ ಉತ್ತರಾನಂ, ತಥಾ ದಕ್ಖಿಣಾನಂ ವಾತಪಾನಾನಂ ಥಕನಂ, ಸಚೇ ಸೀತಕಾಲೋ ಹೋತಿ, ದಿವಾ ವಾತಪಾನಾನಂ ವಿವರಣಂ, ರತ್ತಿಂ ಥಕನಂ, ಸಚೇ ಉಣ್ಹಕಾಲೋ ಹೋತಿ, ದಿವಾ ವಾತಪಾನಾನಂ ಥಕನಂ, ರತ್ತಿಂ ವಿವರಣಂ, ಸಚೇ ಪರಿವೇಣಂ ಉಕ್ಲಾಪಂ ಹೋತಿ, ಪರಿವೇಣಸ್ಸ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಕೋಟ್ಠಕೋ ಉಕ್ಲಾಪೋ ಹೋತಿ, ಕೋಟ್ಠಕಸ್ಸ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಉಪಟ್ಠಾನಸಾಲಾ ಉಕ್ಲಾಪಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಅಗ್ಗಿಸಾಲಾ ಉಕ್ಲಾಪಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ವಚ್ಚಕುಟಿ ಉಕ್ಲಾಪಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಂ, ಸಚೇ ಪಾನೀಯಂ ನ ಹೋತಿ, ಪಾನೀಯಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಪನಂ, ಸಚೇ ಪರಿಭೋಜನೀಯಂ ನ ಹೋತಿ, ಪರಿಭೋಜನೀಯಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಪನಂ, ಸಚೇ ಆಚಮನಕುಮ್ಭಿಯಾ ಉದಕಂ ನ ಹೋತಿ, ಆಚಮನಕುಮ್ಭಿಯಾ ಉದಕಸ್ಸ ಆಸಿಞ್ಚನಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಅನಭಿರತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ವೂಪಕಾಸನಂ ವೂಪಕಾಸಾಪನಂ ವಾ, ಧಮ್ಮಕಥಾಯ ವಾ ತಸ್ಸ ಕರಣಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ವಿನೋದನಂ ವಿನೋದಾಪನಂ ವಾ, ಧಮ್ಮಕಥಾಯ ವಾ ತಸ್ಸ ಕರಣಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ವಿವೇಚನಂ ವಿವೇಚಾಪನಂ ವಾ, ಧಮ್ಮಕಥಾಯ ವಾ ತಸ್ಸ ಕರಣಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಗರುಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಿವಾಸಾರಹೋ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಪರಿವಾಸಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹೋ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ¶ ನು ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಮೂಲಾಯ ಪಟಿಕಸ್ಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಮಾನತ್ತಾರಹೋ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಮಾನತ್ತಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಅಬ್ಭಾನಾರಹೋ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಅಬ್ಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಸಙ್ಘೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ ತಜ್ಜನೀಯಂ ವಾ ನಿಯಸ್ಸಂ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಂ ವಾ ಪಟಿಸಾರಣೀಯಂ ವಾ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಂ ವಾ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಸಙ್ಘೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕರೇಯ್ಯ, ಲಹುಕಾಯ ವಾ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಕತಂ ವಾ ಪನಸ್ಸ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘೇನ ಕಮ್ಮಂ ತಜ್ಜನೀಯಂ ವಾ ನಿಯಸ್ಸಂ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಂ ವಾ ಪಟಿಸಾರಣೀಯಂ ವಾ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಂ ವಾ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತೇಯ್ಯ, ಲೋಮಂ ಪಾತೇಯ್ಯ, ನೇತ್ಥಾರಂ ವತ್ತೇಯ್ಯ, ಸಙ್ಘೋ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಧೋವಿತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ ¶ , ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಧೋವನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ವಾ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಧೋವಿಯೇಥಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಕರಣಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ವಾ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಕರಿಯೇಥಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ರಜನಂ ಪಚಿತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಪಚನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ವಾ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ರಜನಂ ಪಚಿಯೇಥಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ರಜೇತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ರಜನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಕರಣಂ ವಾ ‘‘ಕಿನ್ತಿ ನು ಖೋ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ರಜಿಯೇಥಾ’’ತಿ, ಚೀವರಂ ರಜನ್ತೇನ ಸಾಧುಕಂ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತಕಂ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತಕಂ ರಜನಂ, ನ ಚ ಅಚ್ಛಿನ್ನೇ ಥೇವೇ ಪಕ್ಕಮನಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪತ್ತದಾನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪತ್ತಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಚೀವರದಾನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರದಾನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಕೇಸಚ್ಛೇದನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚೇನ ಕೇಸಾನಂ ಛೇದಾಪನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪರಿಕಮ್ಮಕರಣಂ, ನ ಏಕಚ್ಚೇನ ಪರಿಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಾರಾಪನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಣಂ, ನ ಏಕಚ್ಚೇನ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಸ್ಸ ¶ ಕಾರಾಪನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾಸಮಣೇನ ಗಮನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾಸಮಣಸ್ಸ ಆದಾನಂ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪಿಣ್ಡಪಾತಸ್ಸ ನೀಹರಣಂ, ನ ಏಕಚ್ಚೇನ ಪಿಣ್ಡಪಾತನೀಹರಾಪನಂ, ನ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಂ, ನ ಸುಸಾನಗಮನಂ, ನ ದಿಸಾಪಕ್ಕಮನಂ, ಸಚೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ಗಿಲಾನೋ ಹೋತಿ, ಯಾವಜೀವಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ, ವುಟ್ಠಾನಮಸ್ಸ ಆಗಮನನ್ತಿ ತೇಸು ಕಾನಿಚಿ ವತ್ತಾನಿ ಸವಿಭತ್ತಿಕಾನಿ, ಕಾನಿಚಿ ಅವಿಭತ್ತಿಕಾನಿ, ತೇಸು ಅವಿಭತ್ತಿಕಾನಂ ವಿಭಾಗೇ ವುಚ್ಚಮಾನೇ ಯಥಾವುತ್ತಗಣನಾಯ ಅತಿರೇಕತರಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ಪನ ವಿಭಾಗಂ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ಪಿಣ್ಡವಸೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಯಥಾ ಅಯಂ ಗಣನಾ ದಸ್ಸಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೨೪೭೬. ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವತ್ತ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಅನಾದರವಸೇನೇವ ವತ್ತಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತೇನ ವತ್ತಭೇದೇನ ವತ್ತಾಕರಣೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸತ್ತತಿಂಸಾಧಿಕಸತಪ್ಪಭೇದಟ್ಠಾನೇ ತತ್ತಕಂಯೇವ ದುಕ್ಕಟಂ ಪಕಾಸಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೭೭. ಏವಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಚರಿಯವತ್ತಾನಿ ಸಙ್ಖೇಪೇನ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಚರಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕನ್ತೇವಾಸೀನಂ ಕಾತಬ್ಬವತ್ತಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ವತ್ತಾನೀ’’ತಿಆದಿ. ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ವತ್ತಾನೀತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಯುತ್ತಪತ್ತಕಾಲೇ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಯತ್ತವತ್ತಾನೀತಿ ¶ ಅತ್ಥೋ. ತಥಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇತಿ ಯಥಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ, ತಥಾ ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ.

ಉಪಜ್ಝಾಯಾಚರಿಯವತ್ತೇಸು ಗಾಮಪ್ಪವೇಸೇ ಪಚ್ಛಾಸಮಣೇನ ಹುತ್ವಾ ನಾತಿದೂರನಚ್ಚಾಸನ್ನಗಮನಂ, ನ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಕಥಾಓಪಾತನಂ, ಆಪತ್ತಿಸಾಮನ್ತಾ ಭಣಮಾನಸ್ಸ ನಿವಾರಣಂ, ಪತ್ತಪರಿಯಾಪನ್ನಪಟಿಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಚತ್ತಾರಿ ವತ್ತಾನಿ, ನ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಪತ್ತದಾನಾದಿಅನಾಪುಚ್ಛಾದಿಸಾಪಕ್ಕಮನಾವಸಾನಾನಿ ವೀಸತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಾ ಚೇತಿ ಏತಾನಿ ¶ ಚತುವೀಸತಿ ವತ್ತಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾನಿ ತೇರಸಾಧಿಕಸತವತ್ತಾನಿ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಸತಂ ತೇರಸ ಹೋನ್ತೇವಾ’’ತಿ, ತೇರಸಾಧಿಕಸತವತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಆಚರಿಯೇನ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇಪಿ ಚ ಕಾತಬ್ಬವತ್ತಾನಿ ತಥಾ ತತ್ತಕಾನೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕನ್ತೇವಾಸಿಕವತ್ತಕಥಾವಣ್ಣನಾ.

೨೪೭೮. ಉಪಜ್ಝಾಯಾಚರಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕನ್ತೇವಾಸಿಕಾನಂ ನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಕ್ಕನ್ತೇ ವಾಪೀ’’ತಿಆದಿ. ಪಕ್ಕನ್ತೇ ವಾಪಿ ವಿಬ್ಭನ್ತೇ ವಾಪಿ ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತೇ ವಾಪಿ ಮತೇ ವಾಪಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ವಾಪಿ ಏವಂ ಪಞ್ಚಧಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇನ ಗಹಿತೋ ನಿಸ್ಸಯೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಕ್ಕನ್ತೇತಿ ತದಹು ಅಪಚ್ಚಾಗನ್ತುಕಾಮತಾಯ ದಿಸಂ ಗತೇ. ವಿಬ್ಭನ್ತೇತಿ ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪತ್ತೇ. ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತಕೇತಿ ತಿತ್ಥಿಯಾಯತನಂ ಗತೇ. ಮತೇತಿ ಕಾಲಕತೇ. ಆಣತ್ತಿಯಾತಿ ನಿಸ್ಸಯಪಣಾಮನೇನ.

೨೪೭೯-೮೦. ಆಚರಿಯಮ್ಹಾಪಿ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇನ ಗಹಿತನಿಸ್ಸಯಸ್ಸ ಭೇದನಂ ಛಧಾ ಛಪ್ಪಕಾರೇನ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಥನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪಕ್ಕನ್ತೇ ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ತಂ ಉಪಜ್ಝಾಯತೋ ನಿಸ್ಸಯಭೇದೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ವಿಸೇಸಂ ಪನ ಸಯಮೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಆಣತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ. ಆಣತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಿಸೇಸತ್ಥಜೋತಕೋ ಪನ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪನೇಪಿ ಚಾತಿ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಯಪಣಾಮನೇ ಪನ ಉಭಿನ್ನಂ ಆಚರಿಯನ್ತೇವಾಸಿಕಾನಂಯೇವ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞನಿರಾಲಯಭಾವೇ ಸತಿ ನಿಸ್ಸಯಭೇದೋ ಹೋತಿ, ನ ಏಕಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಮೇವತ್ಥಂ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ದಳ್ಹೀಕರೋತಿ ‘‘ಏಕೇಕಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ. ಏಕೇಕಸ್ಸ ವಾ ಉಭಿನ್ನಂ ವಾ ಆಲಯೇ ಸತಿ ನ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಆಣತ್ತಿಯಂ ¶ ¶ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಆಚರಿಯೋ ಮುಞ್ಚಿತುಕಾಮೋವ ಹುತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಯಪಣಾಮನಾಯ ಪಣಾಮೇತಿ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೋ ಚ ‘ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಮಂ ಆಚರಿಯೋ ಪಣಾಮೇತಿ, ಅಥ ಖೋ ಹದಯೇನ ಮುದುಕೋ’ತಿ ಸಾಲಯೋವ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸಯೋ ನ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿಯೇವ. ಸಚೇಪಿ ಆಚರಿಯೋ ಸಾಲಯೋ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೋ ನಿರಾಲಯೋ ‘ನ ದಾನಿ ಇಮಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ನ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ. ಉಭಿನ್ನಂ ಸಾಲಯಭಾವೇ ಪನ ನ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿಯೇವ. ಉಭಿನ್ನಂ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇನ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೮೩).

ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ ಆಚರಿಯಾಣತ್ತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಯಭೇದೇಯೇವ ದಸ್ಸಿತೋ, ನ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಣತ್ತಿಯಾ. ಸಾರತ್ಥದೀಪನಿಯಂ ಪನ ‘‘ಸಚೇಪಿ ಆಚರಿಯೋ ಮುಞ್ಚಿತುಕಾಮೋವ ಹುತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಯಪಣಾಮನಾಯ ಪಣಾಮೇತೀತಿಆದಿ ಸಬ್ಬಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಯಮ್ಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ.

೨೪೮೧. ಏವಂ ಪಞ್ಚ ಸಾಧಾರಣಙ್ಗಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅಸಾಧಾರಣಙ್ಗಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉಪಜ್ಝಾಯಸಮೋಧಾನ-ಗತಸ್ಸಾಪಿ ಚ ಭಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ. ತತ್ಥ ಸಮೋಧಾನಗಮನಂ ಸರೂಪತೋ, ಪಭೇದತೋ ಚ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ದಸ್ಸನಂ ಸವನಞ್ಚಾತಿ, ಸಮೋಧಾನಂ ದ್ವಿಧಾ ಮತ’’ನ್ತಿ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೮೩) ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಗನ್ಥವಿತ್ಥಾರಭೀರೂನಂ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ ಪನ ಇಧ ನ ವಿತ್ಥಾರಿತೋ.

೨೪೮೨-೩. ಸಭಾಗೇ ದಾಯಕೇ ಅಸನ್ತೇ ಅದ್ಧಿಕಸ್ಸ ಚ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಚ ‘‘ಗಿಲಾನೇನ ಮಂ ಉಪಟ್ಠಹಾ’’ತಿ ಯಾಚಿತಸ್ಸ ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸ ಚ ನಿಸ್ಸಯಂ ವಿನಾ ವಸಿತುಂ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ ¶ . ‘‘ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ. ಇಮಿನಾ ಸಭಾಗೇ ನಿಸ್ಸಯದಾಯಕೇ ಸನ್ತೇ ಏಕದಿವಸಮ್ಪಿ ಪರಿಹಾರೋ ನ ಲಬ್ಭತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಅತ್ತನೋ ವನೇ ಫಾಸುವಿಹಾರತಂ ಜಾನತಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಪಟಿಲಾಭಸ್ಸ ವನೇ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಜಾನನ್ತೇನಪಿ. ‘‘ಸಭಾಗೇ ದಾಯಕೇ ಅಸನ್ತೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಸಬ್ಬಮೇತಂ ವಿಧಾನಂ ಅನ್ತೋವಸ್ಸತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

ನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನಕಥಾವಣ್ಣನಾ.

೨೪೮೪. ಕುಟ್ಠಮಸ್ಸ ¶ ಅತ್ಥೀತಿ ಕುಟ್ಠೀ, ತಂ. ‘‘ಗಣ್ಡಿ’’ನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ರತ್ತಸೇತಾದಿಭೇದೇನ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕುಟ್ಠೇನ ವೇವಣ್ಣಿಯಂ ಪತ್ತಸರೀರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಥಾಹ –

‘‘ರತ್ತಕುಟ್ಠಂ ವಾ ಹೋತು ಕಾಳಕುಟ್ಠಂ ವಾ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಟಿಭದದ್ದುಕಚ್ಛುಆದಿಪ್ಪಭೇದಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ಕುಟ್ಠಮೇವಾತಿ ವುತ್ತಂ. ತಞ್ಚೇ ನಖಪಿಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣಮ್ಪಿ ವಡ್ಢನಕಪಕ್ಖೇ ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಪನ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನೇಹಿ ಪಕತಿಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನೇ ನಖಪಿಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣಂ ಅವಡ್ಢನಕಪಕ್ಖೇ ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಮುಖೇ, ಪನ ಹತ್ಥಪಾದಪಿಟ್ಠೇಸು ವಾ ಸಚೇಪಿ ಅವಡ್ಢನಕಪಕ್ಖೇ ಠಿತಂ ನಖಪಿಟ್ಠಿತೋ ಖುದ್ದಕಪಮಾಣಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾತಿ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ತಂ ತಿಕಿಚ್ಛಾಪೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೇನಾಪಿ ಪಕತಿವಣ್ಣೇ ಜಾತೇಯೇವ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೮೮).

ನಖಪಿಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕನಿಟ್ಠಙ್ಗುಲಿನಖಪಿಟ್ಠಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ’’ತಿ ತೀಸುಪಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ.

ಗಣ್ಡಿನ್ತಿ ¶ ಮೇದಗಣ್ಡಾದಿಗಣ್ಡಭೇದವನ್ತಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಮೇದಗಣ್ಡೋ ವಾ ಹೋತು ಅಞ್ಞೋ ವಾ, ಯೋ ಕೋಚಿ ಕೋಲಟ್ಠಿಮತ್ತಕೋಪಿ ಚೇ ವಡ್ಢನಕಪಕ್ಖೇ ಠಿತೋ ಗಣ್ಡೋ ಹೋತಿ, ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೮೮). ಕೋಲಟ್ಠೀತಿ ಬದರಟ್ಠಿ. ಕಿಲಾಸಿನ್ತಿ ಕಿಲಾಸವನ್ತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಕಿಲಾಸೋತಿ ನಭಿಜ್ಜನಕಂ ನಪಗ್ಘರಣಕಂ ಪದುಮಪುಣ್ಡರೀಕಪತ್ತವಣ್ಣಂ ಕುಟ್ಠಂ, ಯೇನ ಗುನ್ನಂ ವಿಯ ಸಬಲಂ ಸರೀರಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೮೮). ಚ-ಸದ್ದೋ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಉಪಯೋಗವನ್ತೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ. ಸೋಸಿನ್ತಿ ಖಯರೋಗವನ್ತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸೋಸೋತಿ ಸೋಸಬ್ಯಾಧಿ. ತಸ್ಮಿಂ ಸತಿ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೮೮). ಅಪಮಾರಿಕನ್ತಿ ಅಪಮಾರವನ್ತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅಪಮಾರೋತಿ ಪಿತ್ತುಮ್ಮಾರೋ ವಾ ಯಕ್ಖುಮ್ಮಾರೋ ವಾ. ತತ್ಥ ಪುಬ್ಬವೇರಿಕೇನ ಅಮನುಸ್ಸೇನ ಗಹಿತೋ ದುತ್ತಿಕಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇಪಿ ಪನ ಅಪಮಾರೇ ಸತಿ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ.

ರಾಜಭಟನ್ತಿ ರಞ್ಞೋ ಭತ್ತವೇತನಭಟಂ ವಾ ಠಾನನ್ತರಂ ಪತ್ತಂ ವಾ ಅಪ್ಪತ್ತಂ ವಾ ರಾಜಪುರಿಸಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅಮಚ್ಚೋ ವಾ ಹೋತು ಮಹಾಮತ್ತೋ ವಾ ಸೇವಕೋ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಠಾನನ್ತರಂ ಪತ್ತೋ ವಾ ಅಪ್ಪತ್ತೋ ವಾ, ಯೋ ಕೋಚಿ ರಞ್ಞೋ ಭತ್ತವೇತನಭಟೋ. ಸಬ್ಬೋ ‘ರಾಜಭಟೋ’ತಿ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ. ಚೋರನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಅಪ್ಪಮಾದನಂ ಗಾಮಘಾತಪನ್ಥಘಾತಾದಿಕಮ್ಮೇನ ಪಾಕಟಂ ಚೋರಞ್ಚ. ಲಿಖಿತಕನ್ತಿ ಯಂ ಕಞ್ಚಿ ಚೋರಿಕಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಗರುಂ ರಾಜಾಪರಾಧಂ ಕತ್ವಾ ಪಲಾತಂ, ರಾಜಾ ಚ ನಂ ಪಣ್ಣೇ ವಾ ಪೋತ್ಥಕೇ ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ¶ ಯತ್ಥ ದಿಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಹತ್ಥಪಾದಾದೀನಿಸ್ಸ ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಏತ್ತಕಂ ನಾಮ ದಣ್ಡಂ ಹರಾಪೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವಾ ಲಿಖಾಪೇತಿ, ಏವರೂಪಂ ಲಿಖಿತಕಂ.

‘‘ಕಾರಭೇದಕ’’ನ್ತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ ಕತೋ. ಕಾರಭೇದಕನ್ತಿ ದಾತಬ್ಬಕರಸ್ಸ ವಾ ಕತಚೋರಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಾ ಕಾರಣಾ ¶ ಕಾರಾಘರೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ನಿಗಳಬನ್ಧನಾದೀಹಿ ಬದ್ಧೋ ವಾ, ತತೋ ಸೋ ಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ಪಲಾಯತಿ, ಏವರೂಪಂ ಕಾರಾಭೇದಕಞ್ಚ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಕಾರಾ ವುಚ್ಚತಿ ಬನ್ಧನಾಗಾರಂ, ಇಧ ಪನ ಅನ್ದುಬನ್ಧನಂ ವಾ ಹೋತು ಸಙ್ಖಲಿಕಬನ್ಧನಂ ವಾ ರಜ್ಜುಬನ್ಧನಂ ವಾ ಗಾಮಬನ್ಧನಂ ವಾ ನಿಗಮಬನ್ಧನಂ ವಾ ನಗರಬನ್ಧನಂ ವಾ ಪುರಿಸಗುತ್ತಿ ವಾ ಜನಪದಬನ್ಧನಂ ವಾ ದೀಪಬನ್ಧನಂ ವಾ, ಯೋ ಏತೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಬನ್ಧನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ವಿವರಿತ್ವಾ ವಾ ಪಸ್ಸಮಾನಾನಂ ವಾ ಅಪಸ್ಸಮಾನಾನಂ ವಾ ಪಲಾಯತಿ, ಸೋ ‘ಕಾರಾಭೇದಕೋ’ತಿ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೯೨).

೨೪೮೫. ಕಸಾಹತನ್ತಿ ಇಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಾತುಂ ಅಸಮತ್ಥತ್ತಾ ‘‘ಅಯಮೇವ ತೇ ದಣ್ಡೋ ಹೋತೂ’’ತಿ ಕಸಾದಿನಾ ದಿನ್ನಪ್ಪಹಾರಂ ಅವೂಪಸನ್ತವಣಂ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಯೋ ವಚನಪೇಸನಾದೀನಿ ಅಕರೋನ್ತೋ ಹಞ್ಞತಿ, ನ ಸೋ ಕತದಣ್ಡಕಮ್ಮೋ. ಯೋ ಪನ ಕೇಣಿಯಾ ವಾ ಅಞ್ಞಥಾ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದಿತ್ವಾ ಪುನ ದಾತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ‘ಅಯಮೇವ ತೇ ದಣ್ಡೋ ಹೋತೂ’ತಿ ಕಸಾಹಿ ಹಞ್ಞತಿ, ಅಯಂ ಕಸಾಹತೋ ಕತದಣ್ಡಕಮ್ಮೋ. ಯೋ ಚ ಕಸಾಹಿ ವಾ ಹತೋ ಹೋತು ಅದ್ಧದಣ್ಡಕಾದೀನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರೇನ, ಯಾವ ಅಲ್ಲವಣೋ ಹೋತಿ, ತಾವ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೯೪).

ಲಕ್ಖಣಾಹತನ್ತಿ ಏಕಂಸಂ ಕತ್ವಾ ಪಾರುತೇನ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇನ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನೀಯಟ್ಠಾನೇ ತತ್ತೇನ ಲೋಹೇನ ಆಹತಂ ಅಸಚ್ಛವಿಭೂತಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಂ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಯಸ್ಸ ಪನ ನಲಾಟೇ ವಾ ಉರಾದೀಸು ವಾ ತತ್ತೇನ ಲೋಹೇನ ಲಕ್ಖಣಂ ಆಹತಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸಚೇ ಭುಜಿಸ್ಸೋ, ಯಾವ ಅಲ್ಲವಣೋ ಹೋತಿ, ತಾವ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಸಚೇಪಿಸ್ಸ ವಣಾ ರುಳ್ಹಾ ಹೋನ್ತಿ ಛವಿಯಾ ¶ ಸಮಪರಿಚ್ಛೇದಾ, ಲಕ್ಖಣಂ ಪನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ತಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವತ್ಥಸ್ಸ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇ ¶ ಕತೇ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ ಚೇ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ ಚೇ, ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೯೫).

ಇಣಾಯಿಕಞ್ಚಾತಿ ಮಾತಾಪಿತುಪಿತಾಮಹಾದೀಹಿ ವಾ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಗಹಿತಇಣಂ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಇಣಾಯಿಕೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ಪಿತಿಪಿತಾಮಹೇಹಿ ವಾ ಇಣಂ ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಯಂ ವಾ ಇಣಂ ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ವಾ ಆಠಪೇತ್ವಾ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ತಂ ಇಣಂ ಪರೇಸಂ ಧಾರೇತೀತಿ ಇಣಾಯಿಕೋ. ಯಂ ಪನ ಅಞ್ಞೇ ಞಾತಕಾ ಆಠಪೇತ್ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಸೋ ನ ಇಣಾಯಿಕೋ. ನ ಹಿ ತೇ ತಂ ಆಠಪೇತುಂ ಇಸ್ಸರಾ. ತಸ್ಮಾ ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೯೬).

ದಾಸನ್ತಿ ಅನ್ತೋಜಾತೋ, ಧನಕ್ಕೀತೋ, ಕರಮರಾನೀತೋ, ಸಯಂ ವಾ ದಾಸಬ್ಯಂ ಉಪಗತೋತಿ ಚತುನ್ನಂ ದಾಸಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ. ದಾಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಪನೇತ್ಥ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೯೭) ವಿತ್ಥಾರತೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ‘‘ಕುಟ್ಠಿ’’ನ್ತಿಆದೀಹಿ ಉಪಯೋಗವನ್ತಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

೨೪೮೬. ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಹತ್ಥತಲೇ ವಾ ಮಣಿಬನ್ಧೇ ವಾ ಕಪ್ಪರೇ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಛಿನ್ನಹತ್ಥಂ. ಅಟ್ಠಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಯಥಾ ನಖಂ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಏವಂ ಚತೂಸು ಅಙ್ಗುಟ್ಠಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ ಸಬ್ಬೇ ವಾ ಯಸ್ಸ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಏವರೂಪಂ. ಪಾದಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ಅಗ್ಗಪಾದೇಸು ವಾ ಗೋಪ್ಫಕೇಸು ವಾ ಜಙ್ಘಾಯ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಪಾದಾ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ. ಹತ್ಥಪಾದಛಿನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ (ಮಹಾವ. ೧೧೯) ಆಗತತ್ತಾ ಸೋಪಿ ಇಧ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನೇವ ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುತಾ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ನ ವುತ್ತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

ಕಣ್ಣನಾಸಙ್ಗುಲಿಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ¶ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಣ್ಣಚ್ಛಿನ್ನಂ ನಾಸಚ್ಛಿನ್ನಂ ಕಣ್ಣನಾಸಚ್ಛಿನ್ನಂ ಅಙ್ಗುಲಿಚ್ಛಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಣ್ಣಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ಕಣ್ಣಮೂಲೇ ವಾ ಕಣ್ಣಸಕ್ಖಲಿಕಾಯ ವಾ ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಕಣ್ಣಾ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ಕಣ್ಣಾವಟ್ಟೇ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸಕ್ಕಾ ಚ ಹೋನ್ತಿ ಸಙ್ಘಾಟೇತುಂ, ಸೋ ಕಣ್ಣಂ ಸಙ್ಘಾಟೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ನಾಸಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ಅಜಪದಕೇ ವಾ ಅಗ್ಗೇ ವಾ ಏಕಪುಟೇ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನಾಸಾ ಛಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ನಾಸಿಕಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಸನ್ಧೇತುಂ, ಸೋ ¶ ತಂ ಫಾಸುಕಂ ಕತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಕಣ್ಣನಾಸಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ತದುಭಯಚ್ಛಿನ್ನಂ. ಅಙ್ಗುಲಿಚ್ಛಿನ್ನನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ನಖಸೇಸಂ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಏಕಾ ವಾ ಬಹೂ ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ. ಯಸ್ಸ ಪನ ಸುತ್ತತನ್ತುಮತ್ತಮ್ಪಿ ನಖಸೇಸಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಕಣ್ಡರಚ್ಛಿನ್ನಮೇವ ಚಾತಿ ಯಸ್ಸ ಕಣ್ಡರನಾಮಕಾ ಮಹಾನ್ಹಾರೂ ಪುರತೋ ವಾ ಪಚ್ಛತೋ ವಾ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ಯೇಸು ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಛಿನ್ನತ್ತಾ ಅಗ್ಗಪಾದೇನ ವಾ ಚಙ್ಕಮತಿ, ಮೂಲೇನ ವಾ ಚಙ್ಕಮತಿ, ನ ವಾ ಪಾದಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ.

೨೪೮೭. ಕಾಣನ್ತಿ ಪಸನ್ನನ್ಧೋ ವಾ ಹೋತು ಪುಪ್ಫಾದೀಹಿ ವಾ ಉಪಹತಪಸಾದೋ, ಯೋ ದ್ವೀಹಿ ವಾ ಏಕೇನ ವಾ ಅಕ್ಖಿನಾ ನ ಪಸ್ಸತಿ, ತಂ ಕಾಣಂ. ಕುಣಿನ್ತಿ ಹತ್ಥಕುಣೀ ವಾ ಪಾದಕುಣೀ ವಾ ಅಙ್ಗುಲಿಕುಣೀ ವಾ, ಯಸ್ಸ ಏತೇಸು ಹತ್ಥಾದೀಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಙ್ಕಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಸೋ ಕುಣೀ. ಖುಜ್ಜಞ್ಚಾತಿ ಯೋ ಉರಸ್ಸ ವಾ ಪಿಟ್ಠಿಯಾ ವಾ ಪಸ್ಸಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತತ್ತಾ ಖುಜ್ಜಸರೀರೋ, ತಂ ಖುಜ್ಜಂ. ಯಸ್ಸ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಂ ಈಸಕಂ ವಙ್ಕಂ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಮಹಾಪುರಿಸೋ ಏವ ಹಿ ಬ್ರಹ್ಮುಜುಗತ್ತೋ, ಅವಸೇಸೋ ಸತ್ತೋ ಅಖುಜ್ಜೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ.

ವಾಮನನ್ತಿ ಯೋ ಜಙ್ಘವಾಮನೋ ವಾ ಕಟಿವಾಮನೋ ವಾ ಉಭಯವಾಮನೋ ವಾ, ತಂ. ತತ್ಥ ಜಙ್ಘವಾಮನಸ್ಸ ಕಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಹೇಟ್ಠಿಮಕಾಯೋ ¶ ರಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ಉಪರಿಮಕಾಯೋ ಪರಿಪುಣ್ಣೋ. ಕಟಿವಾಮನಸ್ಸ ಕಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪರಿಮಕಾಯೋ ರಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ಹೇಟ್ಠಿಮಕಾಯೋ ಪರಿಪುಣ್ಣೋ ಹೋತಿ. ಉಭಯವಾಮನಸ್ಸ ಉಭೋಪಿ ಕಾಯಾ ರಸ್ಸಾ ಹೋನ್ತಿ. ಯೇಸಂ ಕಾಯರಸ್ಸತ್ತಾ ಭೂತಾನಂ ವಿಯ ಪರಿವಟುಮೋ ಮಹಾಕುಚ್ಛಿಘಟಸದಿಸೋ ಅತ್ತಭಾವೋ ಹೋತಿ. ತಂ ತಿವಿಧಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

ಫಣಹತ್ಥಕನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ವಗ್ಗುಲಿಪಕ್ಖಕಾ ವಿಯ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಸಮ್ಬದ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ. ಏತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಕಾಮೇನ ಅಙ್ಗುಲನ್ತರಿಕಾಯೋ ಫಾಲೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಅನ್ತರಚಮ್ಮಂ ಅಪನೇತ್ವಾ ಫಾಸುಕಂ ಕತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಯಸ್ಸಾಪಿ ಛ ಅಙ್ಗುಲಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಕಾಮೇನ ಅಧಿಕಂ ಅಙ್ಗುಲಿಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಫಾಸುಕಂ ಕತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ.

ಖಞ್ಜನ್ತಿ ಯೋ ನತಜಾಣುಕೋ ವಾ ಭಿನ್ನಜಙ್ಘೋ ವಾ ಮಜ್ಝೇ ಸಂಕುಟಿತಪಾದತ್ತಾ ಕುಣ್ಡಪಾದಕೋ ವಾ ಪಿಟ್ಠಿಪಾದಮಜ್ಝೇನ ಚಙ್ಕಮನ್ತೋ ಅಗ್ಗೇ ಸಂಕುಟಿತಪಾದತ್ತಾ ಕುಣ್ಡಪಾದಕೋ ವಾ ಪಿಟ್ಠಿಪಾದಗ್ಗೇನ ಚಙ್ಕಮನ್ತೋ ಅಗ್ಗಪಾದೇನೇವ ಚಙ್ಕಮನಖಞ್ಜೋ ವಾ ಪಣ್ಹಿಕಾಯ ಚಙ್ಕಮನಖಞ್ಜೋ ವಾ ಪಾದಸ್ಸ ಬಾಹಿರನ್ತೇನ ಚಙ್ಕಮನಖಞ್ಜೋ ವಾ ಪಾದಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರನ್ತೇನ ಚಙ್ಕಮನಖಞ್ಜೋ ವಾ ಗೋಪ್ಫಕಾನಂ ಉಪರಿ ಭಗ್ಗತ್ತಾ ಸಕಲೇನ ¶ ಪಿಟ್ಠಿಪಾದೇನ ಚಙ್ಕಮನಖಞ್ಜೋ ವಾ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಏತ್ಥ ನತಜಾಣುಕೋತಿ ಅನ್ತೋಪವಿಟ್ಠಆನತಪಾದೋ. ಪಕ್ಖಹತನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ಏಕೋ ಹತ್ಥೋ ವಾ ಪಾದೋ ವಾ ಅಡ್ಢಸರೀರಂ ವಾ ಸುಖಂ ನ ವಹತಿ.

ಸೀಪದಿನ್ತಿ ಭಾರಪಾದಂ. ಯಸ್ಸ ಪಾದೋ ಥೂಲೋ ಹೋತಿ ಸಞ್ಜಾತಪೀಳಕೋ ಖರೋ, ಸೋ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಯಸ್ಸ ಪನ ನ ತಾವ ಖರಭಾವಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಉಪನಾಹಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಉದಕಆವಾಟೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಉದಕವಾಲಿಕಾಯ ಪೂರೇತ್ವಾ ¶ ಯಥಾ ಸಿರಾ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ, ಜಙ್ಘಾ ಚ ತೇಲನಾಳಿಕಾ ವಿಯ ಹೋನ್ತಿ, ಏವಂ ಮಿಲಾಪೇತುಂ ಸಕ್ಕಾ, ತಸ್ಸ ಪಾದಂ ಈದಿಸಂ ಕತ್ವಾ ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪುನ ವಡ್ಢತಿ, ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೇನಾಪಿ ತಥಾ ಕತ್ವಾವ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ. ಪಾಪರೋಗಿನನ್ತಿ ಯೋ ಅರಿಸಭಗನ್ದರಪಿತ್ತಸೇಮ್ಹಕಾಸಸೋಸಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ರೋಗೇನ ನಿಚ್ಚಾತುರೋ ಅತೇಕಿಚ್ಛರೋಗೋ ಜೇಗುಚ್ಛೋ ಅಮನಾಪೋ, ತಂ.

೨೪೮೮. ಜರಾಯ ದುಬ್ಬಲನ್ತಿ ಯೋ ಜಿಣ್ಣಭಾವೇನ ದುಬ್ಬಲೋ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರರಜನಾದಿಕಮ್ಮಮ್ಪಿ ಕಾತುಂ ಅಸಮತ್ಥೋ, ತಂ. ಯೋ ಪನ ಮಹಲ್ಲಕೋಪಿ ಬಲವಾ ಹೋತಿ ಅತ್ತಾನಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಸೋ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಅನ್ಧನ್ತಿ ಜಚ್ಚನ್ಧಂ. ಪಧಿರಞ್ಚೇವಾತಿ ಯೋ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನ ಸುಣಾತಿ, ತಂ. ಯೋ ಪನ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಸುಣಾತಿ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಮಮ್ಮನನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ವಚೀಭೇದೋ ವತ್ತತಿ, ಸರಣಗಮನಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಾದಿಸಂ ಮಮ್ಮನಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯೋ ಪನ ಸರಣಗಮನಮತ್ತಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಭಾಸಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಥ ವಾ ಮಮ್ಮನನ್ತಿ ಖಲಿತವಚನಂ, ಯೋ ಏಕಮೇವ ಅಕ್ಖರಂ ಚತುಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ವದತಿ, ತಸ್ಸೇತಮಧಿವಚನಂ. ಪೀಠಸಪ್ಪಿನ್ತಿ ಛಿನ್ನಿರಿಯಾಪಥಂ. ಮೂಗನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ವಚೀಭೇದೋ ನಪ್ಪವತ್ತತಿ.

೨೪೮೯. ಅತ್ತನೋ ವಿರೂಪಭಾವೇನ ಪರಿಸಂ ದೂಸೇನ್ತೇನ ಪರಿಸದೂಸಕೇ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೯) ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅತಿದೀಘೋ’’ತಿಆದಿ. ಅತಿದೀಘೋತಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸೀಸಪ್ಪಮಾಣನಾಭಿಪ್ಪದೇಸೋ. ಅತಿರಸ್ಸೋತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ಉಭಯವಾಮನೋ ವಿಯ ಅತಿರಸ್ಸೋ. ಅತಿಕಾಳೋ ವಾತಿ ಝಾಪಿತಖೇತ್ತೇ ಖಾಣುಕೋ ವಿಯ ಅತಿಕಾಳವಣ್ಣೋ. ಮಟ್ಠತಮ್ಬಲೋಹನಿದಸ್ಸನೋ ಅಚ್ಚೋದಾತೋಪಿ ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ದಧಿತಕ್ಕಾದೀಹಿ ಮಜ್ಜಿತಮಟ್ಠತಮ್ಬಲೋಹವಣ್ಣೋ ಅತೀವ ಓದಾತಸರೀರೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೯೦. ಅತಿಥೂಲೋ ¶ ವಾತಿ ಭಾರಿಯಮಂಸೋ ಮಹೋದರೋ ಮಹಾಭೂತಸದಿಸೋ. ಅತಿಕಿಸೋತಿ ಮನ್ದಮಂಸಲೋಹಿತೋ ¶ ಅಟ್ಠಿಸಿರಾಚಮ್ಮಸರೀರೋ ವಿಯ. ಅತಿಮಹಾಸೀಸೋ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಅತಿಮಹಾಸೀಸೋ ವಾತಿ ಪಚ್ಛಿಂ ಸೀಸೇ ಕತ್ವಾ ಠಿತೋ ವಿಯ. ‘‘ಅತಿಖುದ್ದಕಸೀಸೇನ ಅಸಹಿತೇನಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಅಸಹಿತೇನಾತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಅನನುರೂಪೇನ. ‘‘ಅತಿಖುದ್ದಕಸೀಸೇನಾ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ. ಅಸಹಿತೇನ ಅತಿಖುದ್ದಕಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅತಿಖುದ್ದಕಸೀಸೋ ವಾ ಸರೀರಸ್ಸ ಅನನುರೂಪೇನ ಅತಿಖುದ್ದಕೇನ ಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ.

೨೪೯೧. ಕುಟಕುಟಕಸೀಸೋತಿ ತಾಲಫಲಪಿಣ್ಡಿಸದಿಸೇನ ಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಸಿಖರಸೀಸಕೋತಿ ಉದ್ಧಂ ಅನುಪುಬ್ಬತನುಕೇನ ಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಮತ್ಥಕತೋ ಸಂಕುಟಿಕೋ ಮೂಲತೋ ವಿತ್ಥತೋ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಪಬ್ಬತಸಿಖರಸದಿಸಸೀಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ವೇಳುನಾಳಿಸಮಾನೇನಾತಿ ಮಹಾವೇಳುಪಬ್ಬಸದಿಸೇನ. ಸೀಸೇನಾತಿ ದೀಘಸೀಸೇನ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನಾಳಿಸೀಸೋ ವಾ ಮಹಾವೇಳುಪಬ್ಬಸದಿಸೇನ ಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೯).

೨೪೯೨. ಕಪ್ಪಸೀಸೋಪೀತಿ ಮಜ್ಝೇ ದಿಸ್ಸಮಾನಆವಾಟೇನ ಹತ್ಥಿಕುಮ್ಭಸದಿಸೇನ ದ್ವಿಧಾಭೂತಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಪಬ್ಭಾರಸೀಸೋ ವಾತಿ ಚತೂಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪಸ್ಸೇನ ಓಣತೇನ ಸೀಸೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ವಣಸೀಸಕೋತಿ ವಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸೀಸೋ. ಕಣ್ಣಿಕಕೇಸೋ ವಾತಿ ಪಾಣಕೇಹಿ ಖಾಯಿತಕೇದಾರೇ ಸಸ್ಸಸದಿಸೇಹಿ ತಹಿಂ ತಹಿಂ ಉಟ್ಠಿತೇಹಿ ಕೇಸೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಥೂಲಕೇಸೋಪಿ ವಾತಿ ತಾಲಹೀರಸದಿಸೇಹಿ ಕೇಸೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೪೯೩. ಪೂತಿಸೀಸೋತಿ ¶ ದುಗ್ಗನ್ಧಸೀಸೋ. ನಿಲ್ಲೋಮಸೀಸೋ ವಾತಿ ಲೋಮರಹಿತಸೀಸೋ. ಜಾತಿಪಣ್ಡರಕೇಸಕೋತಿ ಜಾತಿಫಲಿತೇಹಿ ಪಣ್ಡರಕೇಸೋ ವಾ. ಜಾತಿಯಾ ತಮ್ಬಕೇಸೋ ವಾತಿ ಆದಿತ್ತೇಹಿ ವಿಯ ತಮ್ಬವಣ್ಣೇಹಿ ಕೇಸೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಆವಟ್ಟಸೀಸಕೋತಿ ಗುನ್ನಂ ಸರೀರೇ ಆವಟ್ಟಸದಿಸೇಹಿ ಉದ್ಧಗ್ಗೇಹಿ ಕೇಸಾವಟ್ಟೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೪೯೪. ಸೀಸಲೋಮೇಕಬದ್ಧೇಹಿ ಭಮುಕೇಹಿ ಯುತೋಪೀತಿ ಸೀಸಲೋಮೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಬದ್ಧಲೋಮೇಹಿ ಭಮುಕೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಸಮ್ಬದ್ಧಭಮುಕೋ ವಾತಿ ಏಕಾಬದ್ಧಉಭಯಭಮುಕೋ, ಮಜ್ಝೇ ಸಞ್ಜಾತಲೋಮೇಹಿ ಭಮುಕೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಿಲ್ಲೋಮಭಮುಕೋಪಿ ವಾತಿ ಭಮುಲೋಮರಹಿತೋ. ನಿಲ್ಲೋಮಭಮುಕೋಪಿ ವಾತಿ ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಅವುತ್ತಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೇನ ಮಕ್ಕಟಭಮುಕೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋ.

೨೪೯೫. ಮಹನ್ತಖುದ್ದನೇತ್ತೋ ¶ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ನೇತ್ತ-ಸದ್ದೋ ಮಹನ್ತಖುದ್ದ-ಸದ್ದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ, ಮಹನ್ತನೇತ್ತೋ ವಾ ಖುದ್ದಕನೇತ್ತೋ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮಹನ್ತನೇತ್ತೋ ವಾತಿ ಅತಿಮಹನ್ತೇಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಖುದ್ದಕನೇತ್ತೋ ವಾತಿ ಮಹಿಂಸಚಮ್ಮೇ ವಾಸಿಕೋಣೇನ ಪಹರಿತ್ವಾ ಕತಛಿದ್ದಸದಿಸೇಹಿ ಅತಿಖುದ್ದಕಕ್ಖೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ವಿಸಮಲೋಚನೋತಿ ಏಕೇನ ಮಹನ್ತೇನ, ಏಕೇನ ಖುದ್ದಕೇನ ಅಕ್ಖಿನಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಕೇಕರೋ ವಾಪೀತಿ ತಿರಿಯಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ. ಏತ್ಥ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ನಿಕ್ಖನ್ತಕ್ಖಿಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ, ಯಸ್ಸ ಕಕ್ಕಟಕಸ್ಸೇವ ಅಕ್ಖಿತಾರಕಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ. ಗಮ್ಭೀರನೇತ್ತೋತಿ ಯಸ್ಸ ಗಮ್ಭೀರೇ ಉದಪಾನೇ ಉದಕತಾರಕಾ ವಿಯ ಅಕ್ಖಿತಾರಕಾ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಉದಕತಾರಕಾ ನಾಮ ಉದಕಪುಬ್ಬುಳಂ. ಅಕ್ಖಿತಾರಕಾತಿ ಅಕ್ಖಿಗೇಣ್ಡಕಾ. ವಿಸಮಚಕ್ಕಲೋತಿ ಏಕೇನ ಉದ್ಧಂ, ಏಕೇನ ಅಧೋತಿ ಏವಂ ವಿಸಮಜಾತೇಹಿ ಅಕ್ಖಿಚಕ್ಕೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೪೯೬. ಜತುಕಣ್ಣೋ ¶ ವಾತಿ ಅತಿಖುದ್ದಿಕಾಹಿ ಕಣ್ಣಸಕ್ಖಲೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಮೂಸಿಕಕಣ್ಣೋ ವಾತಿ ಮೂಸಿಕಾನಂ ಕಣ್ಣಸದಿಸೇಹಿ ಕಣ್ಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಹತ್ಥಿಕಣ್ಣೋಪಿ ವಾತಿ ಅನನುರೂಪಾಹಿ ಮಹನ್ತಾಹಿ ಹತ್ಥಿಕಣ್ಣಸದಿಸಾಹಿ ಕಣ್ಣಸಕ್ಖಲೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಛಿದ್ದಮತ್ತಕಕಣ್ಣೋ ವಾತಿ ಯಸ್ಸ ವಿನಾ ಕಣ್ಣಸಕ್ಖಲೀಹಿ ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದಮೇವ ಹೋತಿ. ಅವಿದ್ಧಕಣ್ಣಕೋತಿ ಕಣ್ಣಬನ್ಧತ್ಥಾಯ ಅವಿದ್ಧೇನ ಕಣ್ಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೪೯೭. ಟಙ್ಕಿತಕಣ್ಣೋ ವಾತಿ ಗೋಭತ್ತನಾಳಿಕಾಯ ಅಗ್ಗಸದಿಸೇಹಿ ಕಣ್ಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಗೋಹನುಕೋಟಿಸಣ್ಠಾನೇಹಿ ಕಣ್ಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪೂತಿಕಣ್ಣೋಪಿ ವಾತಿ ಸದಾ ಪಗ್ಘರಿತಪುಬ್ಬೇನ ಕಣ್ಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಪೂತಿಕಣ್ಣೋಪೀತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಕಣ್ಣಭಗನ್ದರಿಕೋ ಗಹಿತೋ. ಕಣ್ಣಭಗನ್ದರಿಕೋತಿ ನಿಚ್ಚಪೂತಿನಾ ಕಣ್ಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಅವಿದ್ಧಕಣ್ಣೋ ಪರಿಸದೂಸಕೋ ವುತ್ತೋ, ಕಥಂ ಯೋನಕಜಾತೀನಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾತಿ ಆಹ ‘‘ಯೋನಕಾದಿಪ್ಪಭೇದೋಪಿ, ನಾಯಂ ಪರಿಸದೂಸಕೋ’’ತಿ, ಕಣ್ಣಾವೇಧನಂ ಯೋನಕಾನಂ ಸಭಾವೋ, ಅಯಂ ಯೋನಕಾದಿಪ್ಪಭೇದೋ ಪರಿಸದೂಸಕೋ ನ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೪೯೮. ಅತಿಪಿಙ್ಗಲನೇತ್ತೋತಿ ¶ ಅತಿಸಯೇನ ಪಿಙ್ಗಲೇಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಮಧುಪಿಙ್ಗಲಂ ಪನ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ನಿಪ್ಪಖುಮಕ್ಖಿ ವಾತಿ ಅಕ್ಖಿದಲರೋಮೇಹಿ ವಿರಹಿತಅಕ್ಖಿಕೋ. ಪಖುಮ-ಸದ್ದೋ ಹಿ ಲೋಕೇ ಅಕ್ಖಿದಲರೋಮೇಸು ನಿರುಳ್ಹೋ. ಅಸ್ಸುಪಗ್ಘರನೇತ್ತೋ ವಾತಿ ಪಗ್ಘರಣಸ್ಸೂಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಪಕ್ಕಪುಪ್ಫಿತಲೋಚನೋತಿ ಪಕ್ಕಲೋಚನೋ ಪುಪ್ಫಿತಲೋಚನೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪರಿಪಕ್ಕನೇತ್ತೋ ಸಞ್ಜಾತಪುಪ್ಫನೇತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೪೯೯. ಮಹಾನಾಸೋತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಅನನುರೂಪಾಯ ಮಹತಿಯಾ ನಾಸಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಅತಿಖುದ್ದಕನಾಸಿಕೋತಿ ತಥಾ ¶ ಅತಿಖುದ್ದಿಕಾಯ ನಾಸಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಚಿಪಿಟನಾಸೋ ವಾತಿ ಚಿಪಿಟಾಯ ಅನ್ತೋ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ವಿಯ ಅಲ್ಲಿನಾಸಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಚಿಪಿಟನಾಸೋ ವಾತಿ ಅವುತ್ತವಿಕಪ್ಪತ್ಥೇನ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ದೀಘನಾಸಿಕೋ ಸಙ್ಗಯ್ಹತಿ. ಸೋ ಚ ಸುಕತುಣ್ಡಸದಿಸಾಯ ಜಿವ್ಹಾಯ ಲೇಹಿತುಂ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಾಯ ನಾಸಿಕಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಕುಟಿಲನಾಸಿಕೋತಿ ಮುಖಮಜ್ಝೇ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಏಕಪಸ್ಸೇ ಠಿತನಾಸಿಕೋ.

೨೫೦೦. ನಿಚ್ಚವಿಸ್ಸವನಾಸೋ ವಾತಿ ನಿಚ್ಚಪಗ್ಘರಿತಸಿಙ್ಘಾಣಿಕನಾಸೋ ವಾ. ಮಹಾಮುಖೋತಿ ಯಸ್ಸ ಪಟಙ್ಗಮಣ್ಡುಕಸ್ಸೇವ ಮುಖನಿಮಿತ್ತಂಯೇವ ಮಹನ್ತಂ ಹೋತಿ, ಮುಖಂ ಪನ ಲಾಬುಸದಿಸಂ ಅತಿಖುದ್ದಕಂ. ಪಟಙ್ಗಮಣ್ಡುಕೋ ನಾಮ ಮಹಾಮುಖಮಣ್ಡುಕೋ. ವಙ್ಕಭಿನ್ನಮುಖೋ ವಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಙ್ಕಮುಖೋ ವಾ ಭಿನ್ನಮುಖೋ ವಾಪೀ’’ತಿ ಯೋಜನಾ. ವಙ್ಕಮುಖೋತಿ ಭಮುಕಸ್ಸ, ನಲಾತಸ್ಸ ವಾ ಏಕಪಸ್ಸೇ ನಿನ್ನತಾಯ ವಙ್ಕಮುಖೋ. ಭಿನ್ನಮುಖೋ ವಾತಿ ಮಕ್ಕಟಸ್ಸೇವ ಭಿನ್ನಮುಖೋ. ಮಹಾಓಟ್ಠೋಪಿ ವಾತಿ ಉಕ್ಖಲಿಮುಖವಟ್ಟಿಸದಿಸೇಹಿ ಓಟ್ಠೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೫೦೧. ತನುಕಓಟ್ಠೋ ವಾತಿ ಭೇರಿಚಮ್ಮಸದಿಸೇಹಿ ದನ್ತೇ ಪಿದಹಿತುಂ ಅಸಮತ್ಥೇಹಿ ಓಟ್ಠೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಭೇರಿಚಮ್ಮಸದಿಸೇಹೀತಿ ಭೇರಿಮುಖಚಮ್ಮಸದಿಸೇಹಿ. ತನುಕಓಟ್ಠೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಮಹಾಧರೋಟ್ಠೋ ವಾ ತನುಕಉತ್ತರೋಟ್ಠೋ ವಾ ತನುಕಅಧರೋಟ್ಠೋ ವಾತಿ ತಯೋ ವಿಕಪ್ಪಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ವಿಪುಲುತ್ತರಓಟ್ಠಕೋತಿ ಮಹಾಉತ್ತರೋಟ್ಠೋ. ಓಟ್ಠಛಿನ್ನೋತಿ ಯಸ್ಸ ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಓಟ್ಠಾ ಛಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ. ಉಪ್ಪಕ್ಕಮುಖೋತಿ ಪಕ್ಕಮುಖೋ. ಏಳಮುಖೋಪಿ ವಾತಿ ನಿಚ್ಚಪಗ್ಘರಣಮುಖೋ.

೨೫೦೨-೩. ಸಙ್ಖತುಣ್ಡೋಪೀತಿ ಬಹಿ ಸೇತೇಹಿ ಅನ್ತೋ ಅತಿರತ್ತೇಹಿ ಓಟ್ಠೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ದುಗ್ಗನ್ಧಮುಖೋತಿ ದುಗ್ಗನ್ಧಕುಣಪಮುಖೋ. ಮಹಾದನ್ತೋಪೀತಿ ಅಟ್ಠಕದನ್ತಸದಿಸೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ¶ . ಅಚ್ಚನ್ತನ್ತಿ ಅತಿಸಯೇನ. ‘‘ಹೇಟ್ಠಾ ಉಪರಿತೋ ವಾಪಿ, ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತದನ್ತಕೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅಸುರದನ್ತಕೋ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ. ಅಸುರೋತಿ ದಾನವೋ. ‘‘ಸಿಪ್ಪಿದನ್ತೋ ವಾ ಓಟ್ಠದನ್ತೋ ವಾ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ಲಿಖಿತೋ. ಯಸ್ಸ ಪನ ಸಕ್ಕಾ ಹೋನ್ತಿ ಓಟ್ಠೇಹಿ ಪಿದಹಿತುಂ, ಕಥೇನ್ತಸ್ಸೇವ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನೋ ಅಕಥೇನ್ತಸ್ಸ, ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅದನ್ತೋತಿ ದನ್ತರಹಿತೋ. ಪೂತಿದನ್ತೋತಿ ಪೂತಿಭೂತೇಹಿ ದನ್ತೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೫೦೪. ‘‘ಅತಿಖುದ್ದಕದನ್ತಕೋ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ‘‘ಯಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ ಅಪವಾದೋ. ಯಸ್ಸ ದನ್ತನ್ತರೇ ಕಾಳಕದನ್ತಸನ್ನಿಭೋ ¶ ಕಲನ್ದಕದನ್ತಸದಿಸೋ ದನ್ತೋ ಸುಖುಮೋವ ಠಿತೋ ಚೇ, ತಂ ತು ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಬ್ಬಾಜೇತುಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ತು-ಸದ್ದತ್ಥೋ.

೨೫೦೫. ಯೋ ಪೋಸೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಮಹಾಹನುಕೋತಿ ಗೋಹನುಸದಿಸೇನ ಹನುನಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ‘‘ರಸ್ಸೇನ ಹನುನಾ ಯುತೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಚಿಪಿಟಹನುಕೋ ವಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಚಿಪಿಟಹನುಕೋ ವಾ ಅನ್ತೋಪವಿಟ್ಠೇನ ವಿಯ ಅತಿರಸ್ಸೇನ ಹನುಕೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೯). ಚಿಪಿಟಹನುಕೋ ವಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಭಿನ್ನಹನುಕೋ ವಾ ವಙ್ಕಹನುಕೋ ವಾ’’ತಿ ವಿಕಪ್ಪದ್ವಯಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೫೦೬. ನಿಮ್ಮಸ್ಸುದಾಠಿಕೋ ವಾಪೀತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸದಿಸಮುಖೋ. ಅತಿದೀಘಗಲೋಪಿ ವಾತಿ ಬಕಗಲಸದಿಸೇನ ಗಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಅತಿರಸ್ಸಗಲೋಪಿ ವಾತಿ ಅನ್ತೋಪವಿಟ್ಠೇನ ವಿಯ ಗಲೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಭಿನ್ನಗಲೋ ವಾ ಗಣ್ಡಗಲೋಪಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಭಿನ್ನಗಲಟ್ಠಿಕೋ ವಾ ಗಣ್ಡೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಗಲೋಪಿ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೫೦೭. ಭಟ್ಠಂಸಕೂಟೋ ¶ ವಾತಿ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ವಿಯ ಭಟ್ಠೇನ ಅಂಸಕೂಟೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಭಿನ್ನಪಿಟ್ಠಿ ವಾ ಭಿನ್ನಉರೋಪಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಸುದೀಘಹತ್ಥೋ ವಾ ಸುರಸ್ಸಹತ್ಥೋ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತಿದೀಘಹತ್ಥೋ ವಾ ಅತಿರಸ್ಸಹತ್ಥೋ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಅಹತ್ಥಏಕಹತ್ಥಾನಂ ಗಹಣಂ. ಕಚ್ಛುಸಮಾಯುತೋ ವಾ ಕಣ್ಡುಸಮಾಯುತೋ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ವಾ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ದದ್ದುಗತ್ತೋ ವಾ ಗೋಧಾಗತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ತತ್ಥ ಗೋಧಾಗತ್ತೋ ವಾತಿ ಯಸ್ಸ ಗೋಧಾಯ ವಿಯ ಗತ್ತತೋ ಚುಣ್ಣಾನಿ ಪತನ್ತಿ.

೨೫೦೮. ಮಹಾನಿಸದಮಂಸೋತಿ ಇಮಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ ‘‘ಉದ್ಧನಗ್ಗುಪಮಾಯುತೋ’’ತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಮಹಾಆನಿಸದೋ ವಾ ಉದ್ಧನಕೂಟಸದಿಸೇಹಿ ಆನಿಸದಮಂಸೇಹಿ ಅಚ್ಚುಗ್ಗತೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೯). ಮಹಾನಿಸದಮಂಸೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಭಟ್ಠಕಟಿಕೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋ. ವಾತಣ್ಡಿಕೋತಿ ಅಣ್ಡಕೋಸೇಸು ವುದ್ಧಿರೋಗೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಮಹಾಊರೂತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಅನನುರೂಪೇಹಿ ಮಹನ್ತೇಹಿ ಸತ್ತೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಸಙ್ಘಟ್ಟನಕಜಾಣುಕೋತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇಹಿ ಜಾಣೂಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೫೦೯. ಭಿನ್ನಜಾಣೂತಿ ಯಸ್ಸ ಏಕೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಜಾಣೂ ಭಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ. ಮಹಾಜಾಣೂತಿ ಮಹನ್ತೇನ ¶ ಜಾಣುನಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ದೀಘಜಙ್ಘೋತಿ ಯಟ್ಠಿಸದಿಸಜಙ್ಘೋ. ವಿಕಟೋ ವಾತಿ ತಿರಿಯಂ ಗಮನಪಾದೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಯಸ್ಸ ಚಙ್ಕಮತೋ ಜಾಣುಕಾ ಬಹಿ ನಿಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಿ. ಪಣ್ಹೋ ವಾತಿ ಪಚ್ಛತೋ ಪರಿವತ್ತಪಾದೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಯಸ್ಸ ಚಙ್ಕಮತೋ ಜಾಣುಕಾ ಅನ್ತೋ ಪವಿಸನ್ತಿ. ‘‘ಪನ್ತೋ’’ತಿ ಚ ‘‘ಸಣ್ಹೋ’’ತಿ ಚ ಏತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಾನಿ. ಉಬ್ಬದ್ಧಪಿಣ್ಡಿಕೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಓರುಳ್ಹಾಹಿ ವಾ ಉಪರಿ ಆರುಳ್ಹಾಹಿ ವಾ ಮಹತೀಹಿ ಜಙ್ಘಪಿಣ್ಡಿಕಾಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೫೧೦. ಯಟ್ಠಿಜಙ್ಘೋತಿ ¶ ಯಟ್ಠಿಸದಿಸಾಯ ಜಙ್ಘಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಮಹಾಜಙ್ಘೋತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಅನನುರೂಪಾಯ ಮಹತಿಯಾ ಜಙ್ಘಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಮಹಾಪಾದೋಪಿ ವಾತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಅನನುರೂಪೇಹಿ ಮಹನ್ತೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಥೂಲಜಙ್ಘಪಿಣ್ಡಿಕೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋ, ಭತ್ತಪುಟಸದಿಸಾಯ ಥೂಲಾಯ ಜಙ್ಘಪಿಣ್ಡಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಿಟ್ಠಿಕಪಾದೋ ವಾತಿ ಪಾದವೇಮಜ್ಝತೋ ಉಟ್ಠಿತಜಙ್ಘೋ. ಮಹಾಪಣ್ಹಿಪಿ ವಾತಿ ಅನನುರೂಪೇಹಿ ಅತಿಮಹನ್ತೇಹಿ ಪಣ್ಹೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ.

೨೫೧೧. ವಙ್ಕಪಾದೋತಿ ಅನ್ತೋ ವಾ ಬಹಿ ವಾ ಪರಿವತ್ತಪಾದವಸೇನ ದುವಿಧೋ ವಙ್ಕಪಾದೋ. ಗಣ್ಠಿಕಙ್ಗುಲಿಕೋತಿ ಸಿಙ್ಗಿವೇರಫಣಸದಿಸಾಹಿ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ‘‘ಅನ್ಧನಖೋ ವಾಪೀ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ ‘‘ಕಾಳಪೂತಿನಖೋಪಿ ಚಾ’’ತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅನ್ಧನಖೋ ವಾ ಕಾಳವಣ್ಣೇಹಿ ಪೂತಿನಖೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೯).

೨೫೧೨. ಇಚ್ಚೇವನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತವಚನೀಯನಿದಸ್ಸನತ್ಥೋಯಂ ನಿಪಾತಸಮುದಾಯೋ. ಅಙ್ಗವೇಕಲ್ಲತಾಯ ಬಹುವಿಧತ್ತಾ ಅನವಸೇಸಂ ವೇಕಲ್ಲಪ್ಪಕಾರಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಮಾಹ ‘‘ಇಚ್ಚೇವಮಾದಿಕ’’ನ್ತಿ.

೨೫೧೪. ಪತ್ತಚೀವರನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಾಮಣೇರಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅಧಿಕಾರತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ಅನ್ತೋ ನಿಕ್ಖಿಪತೋತಿ ಓವರಕಾದೀನಂ ಅನ್ತೋ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸ. ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸೂತಿ ಪತ್ತಚೀವರಸ್ಸ ಆಮಸನಾದಿಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು.

೨೫೧೫-೬. ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾತಿ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ. ದಣ್ಡೇನ್ತಿ ವಿನೇನ್ತಿ ಏತೇನಾತಿ ದಣ್ಡೋ, ಸೋಯೇವ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ¶ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ, ಆವರಣಾದಿ. ಅನಾಚಾರಸ್ಸ ದುಬ್ಬಚಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಕೇವಲಂ ¶ ಹಿತಕಾಮೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಯಾಗುಂ ವಾ ಭತ್ತಂ ವಾ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಪತ್ತಂ ವಾ ಚೀವರಂ ವಾ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ದಣ್ಡಕಮ್ಮೇ ಆಹಟೇ ತ್ವಂ ಇದಂ ಲಚ್ಛಸಿ’’ ಇತಿ ಭಾಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಿರಾತಿ ಪದಪೂರಣತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ.

೨೫೧೭. ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಾಹಕತ್ಥೇರೇಹಿ ಠಪಿತದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಪರಾಧಾನುರೂಪೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ತಂ ಅಪರಾಧಾನುರೂಪದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ವಾಲಿಕಾಸಲಿಲಾದೀನಂ ಆಹರಾಪನಮೇವಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ದಾರುಆದೀನಂ ಆಹರಾಪನಂ ಗಣ್ಹಾತಿ. ತಞ್ಚ ಖೋ ‘‘ಓರಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ, ನ ‘‘ನಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ ವಿಬ್ಭಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತೇನ ಪಾಪಜ್ಝಾಸಯೇನ.

೨೫೧೮-೯. ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸೀಸೇ ವಾ’’ತಿಆದಿ. ಸೀಸೇ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಾಮಣೇರಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅಧಿಕಾರತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ಪಾಸಾಣಾದೀನೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಇಟ್ಠಕಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ಸಾಮಣೇರಂ ಉಣ್ಹೇ ಪಾಸಾಣೇ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತುಂ ವಾ ಉಣ್ಹಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ನಿಪಜ್ಜಾಪೇತುಂ ವಾ ಉದಕಂ ಪವೇಸೇತುಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಭಗವತಾ ಅನುಞ್ಞಾತದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಇಧಾ’’ತಿಆದಿ. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಾಧಿಕಾರೇ. ಆವರಣಮತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಮಾ ಇಧ ಪಾವಿಸೀ’’ತಿ ನಿವಾರಣಮತ್ತಂ. ಪಕಾಸಿತನ್ತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯತ್ಥ ವಾ ವಸತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ಪಟಿಕ್ಕಮತಿ, ತತ್ಥ ಆವರಣಂ ಕಾತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೦೭) ಭಾಸಿತಂ.

‘‘ಯತ್ಥ ವಾ ವಸತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ಪಟಿಕ್ಕಮತೀತಿ ಯತ್ಥ ವಸತಿ ವಾ ಪವಿಸತಿ ವಾ, ಉಭಯೇನಾಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿವೇಣಞ್ಚ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಪತ್ತಸೇನಾಸನಞ್ಚ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ಯಾವ ಯೋಜಿತಂ ¶ ದಣ್ಡಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತಾವ ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿವೇಣಂ ವಾ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಪತ್ತಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಪವಿಸಿತುಂ ಅದತ್ವಾ ನಿವಾರಣಂ ಆವರಣಂ ನಾಮ. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ವಚನಂ ಯೇ ಆವರಣಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತೇ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯೇ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ಕೇಚಿ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ಇದಂ ಯಸ್ಸ ಆವರಣಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ವದನ್ತಿ. ಕೇಚಿ ಉಭಯಥಾಪಿ ಅತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಆವರಣಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವದನ್ತಿ. ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಯಮೇತ್ಥ ಯುತ್ತತರಂ, ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೨೫೨೦. ಪಕ್ಖೋ ¶ ಚ ಓಪಕ್ಕಮಿಕೋ ಚ ಆಸಿತ್ತೋ ಚಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಅನುಪೋಸಥೇ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋತೀ’’ತಿಆದೀಸು ಯಥಾ ಉಪೋಸಥದಿನೇ ಕತ್ತಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ‘‘ಉಪೋಸಥೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಥಾ ಮಾಸಸ್ಸ ಪಕ್ಖೇ ಪಣ್ಡಕಭಾವಮಾಪಜ್ಜನ್ತೋ ‘‘ಪಕ್ಖೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ. ಅಥ ವಾ ಪಕ್ಖಪಣ್ಡಕೋ ಪಕ್ಖೋ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ಯಥಾ ‘‘ಭೀಮಸೇನೋ ಭೀಮೋ’’ತಿ. ಇದಞ್ಚ ಪಾಪಾನುಭಾವೇನ ಕಣ್ಹಪಕ್ಖೇಯೇವ ಪಣ್ಡಕಭಾವಮಾಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅಧಿವಚನಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅಕುಸಲವಿಪಾಕಾನುಭಾವೇನ ಕಾಳಪಕ್ಖೇ ಕಾಳಪಕ್ಖೇ ಪಣ್ಡಕೋ ಹೋತಿ, ಜುಣ್ಹಪಕ್ಖೇ ಪನಸ್ಸ ಪರಿಳಾಹೋ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ಅಯಂ ಪಕ್ಖಪಣ್ಡಕೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೯).

ಯಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ಬೀಜಾನಿ ಅಪನೀತಾನಿ, ಅಯಂ ಓಪಕ್ಕಮಿಕಪಣ್ಡಕೋ. ಯಸ್ಸ ಪರೇಸಂ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಮುಖೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಸುಚಿನಾ ಆಸಿತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಳಾಹೋ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ಅಯಂ ಆಸಿತ್ತಪಣ್ಡಕೋ. ಉಸೂಯಕೋತಿ ಯಸ್ಸ ಪರೇಸಂ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಪಸ್ಸತೋ ಉಸೂಯಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಪರಿಳಾಹೋ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ಅಯಂ ಉಸೂಯಪಣ್ಡಕೋ. ಯೋ ಪಟಿಸನ್ಧಿಯಂಯೇವ ಅಭಾವಕೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಅಯಂ ನಪುಂಸಕಪಣ್ಡಕೋ.

೨೫೨೧. ತೇಸೂತಿ ¶ ತೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಪಣ್ಡಕೇಸು. ‘‘ಪಕ್ಖಪಣ್ಡಕಸ್ಸ ಯಸ್ಮಿಂಪಕ್ಖೇ ಪಣ್ಡಕೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವಸ್ಸ ಪಕ್ಖೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ವಾರಿತಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೯) ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ತಿಣ್ಣಂ ನಿವಾರಿತಾ’’ತಿ ಇದಂ ತಸ್ಸ ಪಣ್ಡಕಸ್ಸ ಪಣ್ಡಕಪಕ್ಖಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೨೫೨೨. ‘‘ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಇದಂ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸೋಪಿ ಲಿಙ್ಗನಾಸನೇನೇವ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೦೯). ಏಸ ನಯೋ ಉಪರಿಪಿ ಈದಿಸೇಸು ಠಾನೇಸು.

೨೫೨೩. ಥೇನೇತೀತಿ ಥೇನೋ, ಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜಿತವೇಸಸ್ಸ ಥೇನೋ ಲಿಙ್ಗಥೇನೋ. ಸಂವಾಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಗಣನಾದಿಕಸ್ಸ ಥೇನೋ ಸಂವಾಸಥೇನೋ. ತದುಭಯಸ್ಸ ಚಾತಿ ತಸ್ಸ ಲಿಙ್ಗಸ್ಸ, ಸಂವಾಸಸ್ಸ ಚ ಉಭಯಸ್ಸ ಥೇನೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಏಸ ತಿವಿಧೋಪಿ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೫೨೪-೬. ತತ್ಥ ತೇಸು ತೀಸು ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೇಸು ಯೋ ಸಯಮೇವ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ನ ಗಣ್ಹತಿ, ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ವನ್ದನಮ್ಪಿ ನೇವ ಗಣ್ಹತಿ, ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಆಸನೇನ ನೇವ ಪಟಿಬಾಹತಿ ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಾದೀಸು ¶ ನೇವ ಸನ್ದಿಸ್ಸತೀತಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹನತೋ ತದುಭಯಮ್ಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಲಿಙ್ಗಮತ್ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜಿತವೇಸಮತ್ತಸ್ಸ ಥೇನತೋ ಚೋರಿಕಾಯ ಗಹಣತೋ ಲಿಙ್ಗತ್ಥೇನೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಯೋ ಚ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಹುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾನಿ ಗಣ್ಹತಿ, ಸೋ ಯಥಾವುಡ್ಢವನ್ದನಾದಿಕಂ ಸಂವಾಸಂ ಸಾದಿಯನ್ತೋವ ಸಂವಾಸತ್ಥೇನಕೋ ಮತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಗಣನಾದಿಕೋ ಹಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕಿರಿಯಭೇದೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ‘ಸಂವಾಸೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦).

ವುತ್ತನಯೋಯೇವಾತಿ ¶ ಉಭಿನ್ನಂ ಪಚ್ಚೇಕಂ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ ಏತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ. ಅಯಂ ತಿವಿಧೋಪಿ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ, ಪುನ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಯಾಚನ್ತೋಪಿ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ. ಬ್ಯತಿರೇಕಮುಖೇನ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಲಕ್ಖಣಂ ನಿಯಮೇತುಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦) ವುತ್ತಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಉದಾಹರನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯಥಾಹ ಚಾ’’ತಿ. ಯಥಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೋ ರಾಜದುಬ್ಭಿಕ್ಖಾದಿಗಾಥಾದ್ವಯಮಾಹ, ತಥಾಯಮತ್ಥೋ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೫೨೭-೮. ರಾಜದುಬ್ಭಿಕ್ಖಕನ್ತಾರ-ರೋಗವೇರಿಭಯೇಹಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಭಯ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ ‘‘ರಾಜಭಯೇನ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಭಯೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ. ಚೀವರಾಹರಣತ್ಥಂ ವಾತಿ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಚೀವರಂ ಪುನ ವಿಹಾರಂ ಆಹರಣತ್ಥಾಯ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ. ಸಂವಾಸಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ, ಯಾವ ಸೋ ಸುದ್ಧಮಾನಸೋತಿ ರಾಜಭಯಾದೀಹಿ ಗಹಿತಲಿಙ್ಗತಾಯ ಸೋ ಸುದ್ಧಮಾನಸೋ ಯಾವ ಸಂವಾಸಂ ನಾಧಿವಾಸೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಯೋ ಹಿ ರಾಜಭಯಾದೀಹಿ ವಿನಾ ಕೇವಲಂ ಭಿಕ್ಖೂ ವಞ್ಚೇತ್ವಾ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಸಿತುಕಾಮತಾಯ ಲಿಙ್ಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸೋ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಲಿಙ್ಗಗ್ಗಹಣೇನೇವ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಅಯಂ ಪನ ತಾದಿಸೇನ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ವಞ್ಚೇತುಕಾಮತಾಯ ಅಭಾವತೋ ಯಾವ ಸಂವಾಸಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ, ತಾವ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ. ತೇನೇವ ‘‘ರಾಜಭಯಾದೀಹಿ ಗಹಿತಲಿಙ್ಗಾನಂ ‘ಗಿಹೀ ಮಂ ಸಮಣೋತಿ ಜಾನನ್ತೂ’ತಿ ವಞ್ಚನಾಚಿತ್ತೇ ಸತಿಪಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಞ್ಚೇತುಕಾಮತಾಯ ಅಭಾವಾ ದೋಸೋ ನ ಜಾತೋ’’ತಿ ತೀಸುಪಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ.

ಕೇಚಿ ¶ ಪನ ‘‘ವೂಪಸನ್ತಭಯತಾ ಇಧ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಏವಞ್ಚ ಸತಿ ಸೋ ವೂಪಸನ್ತಭಯೋ ಯಾವ ಸಂವಾಸಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ, ತಾವ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ ನ ಹೋತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ ಅತ್ಥೇ ವಿಞ್ಞಾಯಮಾನೇ ಅವೂಪಸನ್ತಭಯಸ್ಸ ಸಂವಾಸಸಾದಿಯನೇಪಿ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕತಾ ¶ ನ ಹೋತೀತಿ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಅವೂಪಸನ್ತಭಯಸ್ಸ ಸಂವಾಸಸಾದಿಯನೇ ಅಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕತಾ ದಸ್ಸಿತಾ. ‘‘ಸಬ್ಬಪಾಸಣ್ಡಿಯಭತ್ತಾನಿ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ’’ತಿ ಚ ಇಮಿನಾ ಅವೂಪಸನ್ತಭಯೇನಾಪಿ ಸಂವಾಸಂ ಅಸಾದಿಯನ್ತೇನೇವ ವಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ. ತೇನೇವ ತೀಸುಪಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ ‘‘ಯಸ್ಮಾ ವಿಹಾರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಸಂವಾಸಂ ಪರಿಹರಿತುಂ ದುಕ್ಕರಂ, ತಸ್ಮಾ ‘ಸಬ್ಬಪಾಸಣ್ಡಿಯಭತ್ತಾನಿ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ’ತಿ ಇದಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ. ತಸ್ಮಾ ರಾಜಭಯಾದೀಹಿ ಗಹಿತಲಿಙ್ಗತಾ ಚೇತ್ಥ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

ತಾವ ಏಸ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ ನ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ‘‘ತತ್ರಾಯಂ ವಿತ್ಥಾರನಯೋ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦) ಆಗತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೨೫೨೯-೩೦. ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ಅಹಂ ತಿತ್ಥಿಯೋ ಭವಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಸಲಿಙ್ಗೇನೇವ ಅತ್ತನೋ ಭಿಕ್ಖುವೇಸೇನೇವ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಉಪಸ್ಸಯಂ ಯಾತಿ ಚೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ತಿತ್ಥಿಯೇಸು ಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ಪವಿಟ್ಠೋ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ. ತೇಸಂ ಲಿಙ್ಗೇ ನಿಸ್ಸಿತೇತಿ ತೇಸಂ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ವೇಸೇ ಗಹಿತೇ.

೨೫೩೧. ‘‘ಅಹಂ ತಿತ್ಥಿಯೋ ಭವಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಕುಸಚೀರಾದಿಕಂ ಯೋ ಸಯಮೇವ ನಿವಾಸೇತಿ, ಸೋಪಿ ಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೫೩೨-೪. ನಗ್ಗೋ ¶ ತೇಸಂ ಆಜೀವಕಾದೀನಂ ಉಪಸ್ಸಯಂ ಗನ್ತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕೇಸೇ ಲುಞ್ಚಾಪೇತೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಕೇಸೇ ಲುಞ್ಚಾಪೇತಿ. ತೇಸಂ ವತಾನಿ ಆದಿಯತಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ವತಾನಿ ಆದಿಯತೀತಿ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಾದೀನಿ ವಾ ವತಾನಿ ಆದಿಯತಿ. ತೇಸಂ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಮೋರಪಿಞ್ಛಾದಿಕಂ ಲಿಙ್ಗಂ ಸಞ್ಞಾಣಂ ಸಚೇ ಗಣ್ಹಾತಿ ವಾ ತೇಸಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಲದ್ಧಿಮೇವ ವಾ ಸಾರತೋ ವಾ ಏತಿ ಉಪಗಚ್ಛತಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅಯಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಸೇಟ್ಠಾತಿ ಸೇಟ್ಠಭಾವಂ ವಾ ಉಪಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕಕಥಾ) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ. ಏಸ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ಹೋತಿ ಏವ, ನ ಪನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಭಾವತೋ. ನಗ್ಗಸ್ಸ ಗಚ್ಛತೋತಿ ‘‘ಆಜೀವಕೋ ಭವಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಕಾಸಾಯಾದೀನಿ ಅನಾದಾಯ ನಗ್ಗಸ್ಸ ಆಜೀವಕಾನಂ ಉಪಸಂಗಚ್ಛತೋ.

೨೫೩೫. ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ¶ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನವಸೇನ ವುತ್ತೋ, ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನವಸೇನ. ಇಮಿನಾ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ಕೂಟವಸ್ಸಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋಪಿ ಅಸ್ಸಮಣೋ ನ ಹೋತಿ. ಲಿಙ್ಗೇ ಸಉಸ್ಸಾಹೋ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುವಸ್ಸಾದೀನಿ ಗಣೇನ್ತೋಪಿ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದೀಪೇತಿ. ತಥಾ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಭಿಕ್ಖುನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನಿವತ್ತೇತಿ. ತೇನ ಚ ‘‘ಸಾಮಣೇರೋ ಸಲಿಙ್ಗೇನ ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ಗತೋಪಿ ಪುನ ಪಬ್ಬಜ್ಜಞ್ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಞ್ಚ ಲಭತೀ’’ತಿ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ.

ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕಸ್ಸ ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ? ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋ, ಪಬ್ಬಾಜಿತೋಪಿ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೋ ಚ ಕಾಸಾಯಾನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ಸೇತಕಾನಿ ದತ್ವಾ ಗಿಹಿಭಾವಂ ಉಪನೇತಬ್ಬೋ. ಅಯಮತ್ಥೋ ಚ ‘‘ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ಭಿಕ್ಖವೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ¶ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೧೦) ಪಾಳಿತೋ ಚ ‘‘ಸೋ ನ ಕೇವಲಂ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಅಥ ಖೋ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋಪೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೦ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕಕಥಾ) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೨೫೩೬. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜೂಪಸಮ್ಪದಾಧಿಕಾರೇ. ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇಯೇವ ಅನ್ತೋಗಧತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯಕ್ಖೋ ಸಕ್ಕೋಪಿ ವಾ’’ತಿ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ ವುತ್ತೋತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ‘‘ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೧೧) ವಚನತೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪಿ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ನಿವಾರಿತಾಯೇವಾತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಬ್ಬಾಜೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. ತೇನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ ಚ ಭಗವತೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಞ್ಞೂಹಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೇಹಿ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬೋತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೧) ವುತ್ತಂ.

೨೫೩೭. ಪಞ್ಚಾನನ್ತರಿಕೇ ಪೋಸೇತಿ ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಪಿತುಘಾತಕೋ, ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋ, ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ, ಸಙ್ಘಭೇದಕೋತಿ ಆನನ್ತರಿಯಕಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೇ ಪಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲೇ.

ತತ್ಥ ¶ ಮಾತುಘಾತಕೋ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೨) ನಾಮ ಯೇನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ಜನಿಕಾ ಮಾತಾ ಸಯಮ್ಪಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೇನೇವ ಸತಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪಿತಾ, ಅಯಂ ಆನನ್ತರಿಯೇನ ಮಾತುಘಾತಕಕಮ್ಮೇನ ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ. ಯೇನ ಪನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾಪಿ ಅಜನಿಕಾ ಪೋಸಾವನಿಕಮಾತಾ ವಾ ಚೂಳಮಾತಾ ವಾ ಮಹಾಮಾತಾ ವಾ ಜನಿಕಾಪಿ ವಾ ನಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ¶ ಮಾತಾಘಾತಿತಾ, ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನ ವಾರಿತಾ, ನ ಚ ಆನನ್ತರಿಯೋ ಹೋತಿ. ಯೇನ ಸಯಂ ತಿರಚ್ಛಾನಭೂತೇನ ಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಭೂತಾ ಮಾತಾ ಘಾತಿತಾ, ಸೋಪಿ ಆನನ್ತರಿಯೋ ನ ಹೋತಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತತ್ತಾ ಪನಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾವ. ಪಿತುಘಾತಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಚೇಪಿ ಹಿ ವೇಸಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ಪಿತಾ’’ತಿ ನ ಜಾನಾತಿ, ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಭವೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ, ಸೋ ಚೇ ಅನೇನ ಘಾತಿತೋ, ‘‘ಪಿತುಘಾತಕೋ’’ತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಆನನ್ತರಿಯಞ್ಚ ಫುಸತಿ.

ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋಪಿ ಮನುಸ್ಸಅರಹನ್ತವಸೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಯಞ್ಹಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಅಪಬ್ಬಜಿತಮ್ಪಿ ಖೀಣಾಸವಂ ದಾರಕಂ ವಾ ದಾರಿಕಂ ವಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಜೀವಿತಾ ವೋರೋಪೇನ್ತೋ ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋವ ಹೋತಿ, ಆನನ್ತರಿಯಞ್ಚ ಫುಸತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚಸ್ಸ ವಾರಿತಾ. ಅಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಂ ಪನ ಅರಹನ್ತಂ, ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಂ ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಂ ಘಾತೇತ್ವಾ ಆನನ್ತರಿಯೋ ನ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪಿಸ್ಸ ನ ವಾರಿತಾ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ಬಲವಂ ಹೋತಿ. ತಿರಚ್ಛಾನೋ ಮನುಸ್ಸಅರಹನ್ತಮ್ಪಿ ಘಾತೇತ್ವಾ ಆನನ್ತರಿಯೋ ನ ಹೋತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ಭಾರಿಯಂ.

ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ದುಟ್ಠಚಿತ್ತೇನ ವಧಕಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಜೀವಮಾನಕಸರೀರೇ ಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾಯ ಪಿವನಕಮತ್ತಮ್ಪಿ ಲೋಹಿತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅಯಂ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ ನಾಮ, ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ವಾರಿತಾ. ಯೋ ಪನ ರೋಗವೂಪಸಮನತ್ಥಂ ಜೀವಕೋ ವಿಯ ಸತ್ಥೇನ ಫಾಲೇತ್ವಾ ಪೂತಿಮಂಸಞ್ಚ ಲೋಹಿತಞ್ಚ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಫಾಸುಂ ಕರೋತಿ, ಬಹುಂ ಸೋ ಪುಞ್ಞಂ ಪಸವತಿ.

ಯೋ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಯ ಸಾಸನಂ ಉದ್ಧಮ್ಮಂ ಉಬ್ಬಿನಯಂ ಕತ್ವಾ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರವಸೇನ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ನಾಮ, ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ವಾರಿತಾ. ‘‘ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ¶ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿಕಾಯ (ಮಹಾವ. ೧೧೨) ಪಾಳಿಯಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪಟಿಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ಉಪಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ.

ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಞ್ಚೇವ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕಞ್ಚ ತಥಾ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನನ್ತಿ ಕ-ಕಾರಲೋಪೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ. ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನಕಮ್ಮತೋ ಚ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತುಪ್ಪಾದನಕಮ್ಮತೋ ಚ ಉಭತೋ ಬ್ಯಞ್ಜನಮಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ. ಸೋ ದುವಿಧೋ ಹೋತಿ ಇತ್ಥಿಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ, ಪುರಿಸಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋತಿ.

ತತ್ಥ ಇತ್ಥಿಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಸ್ಸ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೬) ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಂ ಪಾಕಟಂ ಹೋತಿ, ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ. ಪುರಿಸಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಸ್ಸ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ ಪಾಕಟಂ ಹೋತಿ, ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ. ಇತ್ಥಿಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಸ್ಸ ಇತ್ಥೀಸು ಪುರಿಸತ್ತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ ಪಾಕಟಂ ಹೋತಿ. ಪುರಿಸಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಾನಂ ಇತ್ಥಿಭಾವಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಹೋತಿ, ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಂ ಪಾಕಟಂ ಹೋತಿ. ಇತ್ಥಿಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ ಸಯಞ್ಚ ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪರಞ್ಚ ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹಾಪೇತಿ. ಪುರಿಸಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ ಸಯಂ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಪರಂ ಗಣ್ಹಾಪೇತೀತಿ ಇದಮೇತೇಸಂ ನಾನಾಕರಣಂ. ಇಮಸ್ಸ ಪನ ದುವಿಧಸ್ಸಾಪಿ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಸ್ಸನೇವ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಅತ್ಥಿ, ನ ಉಪಸಮ್ಪದಾತಿ ಇದಮಿಧ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಯೋ ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೫) ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ದೂಸೇತಿ, ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನಾಮ, ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ವಾರಿತಾ. ಯೋ ಪನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇನ ಸೀಲವಿನಾಸಂ ಪಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ನ ವಾರಿತಾ. ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪನ ಓದಾತವತ್ಥವಸನಂ ಕತ್ವಾ ಅನಿಚ್ಛಮಾನಂಯೇವ ದೂಸೇನ್ತೋಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋಯೇವ. ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಪನ ಓದಾತವತ್ಥವಸನಂ ¶ ಕತ್ವಾ ಇಚ್ಛಮಾನಂ ದೂಸೇನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನ ಹೋತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ಗಿಹಿಭಾವೇ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಮತ್ತೇಯೇವ ಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುನೀ ಹೋತಿ. ಸಕಿಂ ಸೀಲವಿಪನ್ನಂ ಪನ ಪಚ್ಛಾ ದೂಸೇನ್ತೋ ನೇವ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಮ್ಪಿ ಉಪಸಮ್ಪದಮ್ಪಿ ಲಭತಿ.

೨೫೩೮. ಪಾಳಿಅಟ್ಠಕಥಾವಿಮುತ್ತಂ ಆಚರಿಯಪರಮ್ಪರಾಭತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏಕತೋ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ಏಕತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸಾಪಿ ಗಹಣಂ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ತಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತುಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ತು ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಏತೇನ ತಂದೂಸಕಸ್ಸ ಭಬ್ಬತಂ ದೀಪೇತಿ. ಸೋ ನೇವ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ಸಿಯಾ, ‘‘ಉಪಸಮ್ಪದಂ ಲಭತೇವ ಚ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಸಾ ಚ ನೇವ ಪರಾಜಿತಾ’’ತಿ ಇದಂ ದುತಿಯಗಾಥಾಯ ಇಧಾನೇತ್ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಕೇವಲಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ನಾಮ ನ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನೇವ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಸಾ ಚ ನೇವ ಪರಾಜಿತಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸ್ಸಾ ಚ ಪುನ ಪಬ್ಬಜ್ಜೂಪಸಮ್ಪದಾಯ ಭಬ್ಬತಂ ¶ ದೀಪೇತಿ. ಅಯಮತ್ಥೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಗಣ್ಠಿಪದೇಪಿ ವುತ್ತೋಯೇವ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಸೇನ ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ದೂಸೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ನ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾದೀನಿ ಲಭತಿ, ಸಾ ಚ ಪಾರಾಜಿಕಾ ನ ಹೋತೀತಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ’’ತಿ.

೨೫೩೯. ‘‘ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಸಾಮಣೇರೀಸು ಚ ವಿಪ್ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೋ ನೇವ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ ಹೋತಿ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಮ್ಪಿ ಉಪಸಮ್ಪದಮ್ಪಿ ಲಭತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೫) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಚೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನದೂಸಕೋ’’ತಿ. ‘‘ಉಪಸಮ್ಪದಂ ಲಭತೇವ ಚ ಪಬ್ಬಜ್ಜ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಯಥಾಠಾನೇಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಾ ಚ ನೇವ ಪರಾಜಿತಾತಿ ಇದಂ ಪನ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಅನಾಗತತ್ತಾ ಚ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನವಿಕಪ್ಪಾಭಾವಾ ಚ ನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಅಸತಿ ಹಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನವಿಕಪ್ಪೇ ಪರಾಜಿತವಿಕಪ್ಪಾಸಙ್ಗಹೋ ಪಟಿಸೇಧೋ ನಿರತ್ಥಕೋತಿ ಸಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜೂಪಸಮ್ಪದಾನಂ ಭಬ್ಬಾಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ. ಇಮೇ ¶ ಪನ ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ಏಕಾದಸ ಪುಗ್ಗಲಾ ‘‘ಪಣ್ಡಕೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೦೯) ಅಭಬ್ಬಾಯೇವ, ನೇಸಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಚ ನ ರುಹತಿ, ತಸ್ಮಾ ನ ಪಬ್ಬಾಜೇತಬ್ಬಾ. ಜಾನಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತೋ, ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಅಜಾನಿತ್ವಾಪಿ ಪಬ್ಬಾಜಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಾ ಚ ಜಾನಿತ್ವಾ ಲಿಙ್ಗನಾಸನಾಯ ನಾಸೇತಬ್ಬಾ.

೨೫೪೦. ನೂಪಸಮ್ಪಾದನೀಯೋವಾತಿ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋವ. ಅನುಪಜ್ಝಾಯಕೋತಿ ಅಸನ್ನಿಹಿತಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಾ ಅಗ್ಗಹಿತಉಪಜ್ಝಾಯಗ್ಗಹಣೋ ವಾ. ಕರೋತೋತಿ ಅನುಪಜ್ಝಾಯಕಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದಯತೋ. ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಚ ಗಣಸ್ಸ ಚ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ಹೋತಿ. ನ ಕುಪ್ಪತಿ ಸಚೇ ಕತನ್ತಿ ಸಚೇ ಅನುಪಜ್ಝಾಯಕಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಭವೇಯ್ಯ, ತಂ ನ ಕುಪ್ಪತಿ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಅಕುಪ್ಪೇನ ಠಾನಾರಹೇನ ಕತತ್ತಾ.

೨೫೪೧. ಏಕೇತಿ ಅಭಯಗಿರಿವಾಸಿನೋ. ‘‘ನ ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವಾ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ದಳ್ಹಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ. ತಂ ವಚನಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಉಪಜ್ಝಾಯೇ ಅಸನ್ನಿಹಿತೇಪಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಗ್ಗಹಣೇ ಅಕತೇಪಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯಂ ಪನ ಉಪಜ್ಝಾಯಕಿತ್ತನಂ ಕತಂಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಅಞ್ಞಥಾ ‘‘ಪುಗ್ಗಲಂ ನ ಪರಾಮಸತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾಯ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಭವತೋ ಕಮ್ಮಂ ಕುಪ್ಪೇಯ್ಯ. ತೇನೇವ ‘‘ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಅಕಿತ್ತೇತ್ವಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಉಪಜ್ಝಂ ಅಗ್ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ. ಯಥಾ ಚ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಪತ್ತಚೀವರಸ್ಸ ¶ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಾಲೇ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯಂ ‘‘ಪರಿಪುಣ್ಣಸ್ಸ ಪತ್ತಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಅಸನ್ತಂ ವತ್ಥುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಕತಾಯಪಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ರುಹತಿ, ಏವಂ ‘‘ಅಯಂ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ಅಸನ್ತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಸನ್ತಪದನೀಹಾರೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ¶ ಕತಾಯ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ರುಹತಿಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ತೇನೇವಾಹ ‘‘ನ ಕುಪ್ಪತಿ ಸಚೇ ಕತ’’ನ್ತಿ. ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಜ್ಝಾಯಕೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೧೭) ಏತ್ತಕಮೇವ ವತ್ವಾ ‘‘ಸೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಅವುತ್ತತ್ತಾ, ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಚ ಅಸಮ್ಭವತೋ ‘‘ನ ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವ ತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ.

ಸೇಸೇಸು ಸಬ್ಬತ್ಥಪೀತಿ ಸಙ್ಘಗಣಪಣ್ಡಕಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕತಿರಚ್ಛಾನಗತಮಾತುಪಿತುಅರಹನ್ತಘಾತಕಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕಸಙ್ಘಭೇದಕಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಉಪಜ್ಝಾಯೇಹಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೇಸು ಸಬ್ಬೇಸು ತೇರಸಸು ವಿಕಪ್ಪೇಸು. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ಭಗವತಾ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಘೇನ ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ನ ಕೇವಲಂ ಏತೇಸುಯೇವ ತೇರಸಸು, ಅಥ ‘‘ಅಪತ್ತಕಅಚೀವರಕಅಚೀವರಪತ್ತಕಯಾಚಿತಕಪತ್ತಯಾಚಿತಕಚೀವರಯಾಚಿತಕಪತ್ತಚೀವರಕಾ’’ತಿ ಏತೇಸು ಛಸು ವಿಕಪ್ಪೇಸು ಅಯಂ ನಯೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋತಿ. ಸೇಸ-ಗ್ಗಹಣೇನ ಏತೇಸಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹೋ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪತ್ತಕೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ೧೧೮). ಅಯಂ ನಯೋತಿ ‘‘ನ ಕುಪ್ಪತಿ ಸಚೇ ಕತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನಯೋ.

೨೫೪೨. ಪಞ್ಚವೀಸತೀತಿ ಚತುವೀಸತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾ, ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಚಾತಿ ಪಞ್ಚವೀಸತಿ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ. ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೯೯). ಓಸಾರೋತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಸಙ್ಖಾತೋ ಓಸಾರೋ. ತೇನೇವ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕೇ ‘‘ತಞ್ಚೇ ಸಙ್ಘೋ ಓಸಾರೇತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸೋಸಾರಿತೋ’’ತಿಆದಿಪಾಠಸ್ಸ (ಮಹಾವ. ೩೯೬) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಓಸಾರೇತೀತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮವಸೇನ ¶ ಪವೇಸೇತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೯೬) ವುತ್ತಂ. ‘‘ನಾಸನಾರಹೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಪಣ್ಡಕೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೧೦೯) ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಸ್ಸಾಪಿ ಸೇತಕಾನಿ ದತ್ವಾ ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪಾಪೇತಬ್ಬತಂ ದೀಪೇತಿ.

೨೫೪೩. ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನಾದಿ ¶ ಬಾತ್ತಿಂಸಾತಿ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕೇ –

‘‘ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪತ್ತೋ ಓಸಾರಣಂ, ತಞ್ಚೇ ಸಙ್ಘೋ ಓಸಾರೇತಿ, ಸೋಸಾರಿತೋ. ಪಾದಚ್ಛಿನ್ನೋ…ಪೇ… ಹತ್ಥಪಾದಚ್ಛಿನ್ನೋ… ಕಣ್ಣಚ್ಛಿನ್ನೋ… ನಾಸಚ್ಛಿನ್ನೋ… ಕಣ್ಣನಾಸಚ್ಛಿನ್ನೋ… ಅಙ್ಗುಲಿಚ್ಛಿನ್ನೋ… ಅಳಚ್ಛಿನ್ನೋ… ಕಣ್ಡರಚ್ಛಿನ್ನೋ… ಫಣಹತ್ಥಕೋ… ಖುಜ್ಜೋ… ವಾಮನೋ… ಗಲಗಣ್ಡೀ… ಲಕ್ಖಣಾಹತೋ… ಕಸಾಹತೋ… ಲಿಖಿತಕೋ… ಸೀಪದಿಕೋ… ಪಾಪರೋಗೀ… ಪರಿಸದೂಸಕೋ… ಕಾಣೋ… ಕುಣೀ… ಖಞ್ಜೋ… ಪಕ್ಖಹತೋ… ಛಿನ್ನಿರಿಯಾಪಥೋ… ಜರಾದುಬ್ಬಲೋ… ಅನ್ಧೋ… ಮೂಗೋ… ಪಧಿರೋ… ಅನ್ಧಮೂಗೋ… ಅನ್ಧಪಧಿರೋ… ಮೂಗಪಧಿರೋ… ಅನ್ಧಮೂಗಪಧಿರೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪತ್ತೋ ಓಸಾರಣಂ, ತಞ್ಚೇ ಸಙ್ಘೋ ಓಸಾರೇತಿ, ಸೋಸಾರಿತೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೯೬) ಬಾತ್ತಿಂಸ.

ಕುಟ್ಠಿಆದಿ ಚ ತೇರಸಾತಿ ಮಹಾಖನ್ಧಕೇ ಆಗತಾ –

‘‘ಕುಟ್ಠಿಂ ಗಣ್ಡಿಂ ಕಿಲಾಸಿಞ್ಚ, ಸೋಸಿಞ್ಚ ಅಪಮಾರಿಕಂ;

ತಥಾ ರಾಜಭಟಂ ಚೋರಂ, ಲಿಖಿತಂ ಕಾರಭೇದಕಂ.

‘‘ಕಸಾಹತಂ ನರಞ್ಚೇವ, ಪುರಿಸಂ ಲಕ್ಖಣಾಹತಂ;

ಇಣಾಯಿಕಞ್ಚ ದಾಸಞ್ಚ, ಪಬ್ಬಾಜೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ. –

ಏವಮೇತೇ ಪಞ್ಚಚತ್ತಾಲೀಸ ವುತ್ತಾ. ತೇಸು ಕಸಾಹತಲಕ್ಖಣಾಹತಲಿಖಿತಕಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಉಭಯತ್ಥ ಆಗತತ್ತಾ ಅಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಹಣೇನ ದ್ವಾಚತ್ತಾಲೀಸೇವ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ.

‘‘ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನಾದಿಬಾತ್ತಿಂಸ ¶ , ಕುಟ್ಠಿಆದಿ ಚ ತೇರಸಾ’’ತಿ ಯೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ವುತ್ತಾ, ತೇಸಂ. ಓಸಾರೋ ಅಪ್ಪತ್ತೋತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಅನನುರೂಪಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕತೋ ಚೇತಿ ಅಕತ್ತಬ್ಬಭಾವಮಸಲ್ಲಕ್ಖನ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯದಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಸಙ್ಖಾತೋ ಓಸಾರೋ ಕತೋ ಭವೇಯ್ಯ. ರೂಹತೀತಿ ಸಿಜ್ಝತಿ, ತೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಆಚರಿಯಾದಯೋ ಪನ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ. ಯಥಾಹ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ¶ – ‘‘ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನಾದಯೋ ಪನ ದ್ವತ್ತಿಂಸ ಸುಓಸಾರಿತಾ, ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾವ ಹೋನ್ತಿ, ನ ತೇ ಲಬ್ಭಾ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತುಂ. ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾ, ಪನ ಕಾರಕಸಙ್ಘೋ ಚ ಸಾತಿಸಾರಾ, ನ ಕೋಚಿ ಆಪತ್ತಿತೋ ಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೯೬).

೨೫೪೪-೫. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವೇ ತಯೋ ಏಕಾನುಸ್ಸಾವನೇ ಕಾತುಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಏಕೇನ ಉಪಜ್ಝಾಯೇನಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೩) ವಚನತೋ ಸಚೇ ತಯೋ ಆಚರಿಯಾ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಏಕಸ್ಸ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಾನಂ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂಯೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಏಕಕ್ಖಣೇ ವತ್ವಾ ತಯೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏಕೂಪಜ್ಝಾಯಕೋ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿ.

‘‘ತಯೋ’’ತಿ ಇದಂ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂ ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ಥೇರಾನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೩) ಆಗತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ. ಏಕತೋತಿ ಏಕಕ್ಖಣೇ. ಅನುಸಾವನನ್ತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಂ. ಓಸಾರೇತ್ವಾತಿ ವತ್ವಾ. ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಂ. ನ ಚ ಕುಪ್ಪತೀತಿ ನ ವಿಪಜ್ಜತಿ. ಕಪ್ಪತೀತಿ ಅವಿಪಜ್ಜನತೋ ಏವಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೫೪೬-೭. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವೇ ತಯೋ ಏಕಾನುಸ್ಸಾವನೇ ಕಾತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೩) ವಚನತೋ ಸಚೇ ಏಕೋ ಆಚರಿಯೋ ‘‘ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತೋ ಚ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಚ ಸಙ್ಘರಕ್ಖಿತೋ ಚ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಾನಂ ¶ ಪಚ್ಚೇಕಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವತ್ವಾ ದ್ವೇ ತಯೋಪಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏಕೂಪಜ್ಝಾಯಕೋ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿ.

ಉಪಸಮ್ಪದಂ ಅಪೇಕ್ಖನ್ತೀತಿ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಾ’’ತಿ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜನಕಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ತೇಸಂ ನಾಮನ್ತಿ ತೇಸಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಾನಞ್ಚೇವ ಉಪಜ್ಝಾಯಾನಞ್ಚ ನಾಮಂ. ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಸಾವೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ‘‘ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯಂ ಸಕಟ್ಠಾನೇ ವತ್ವಾ ಸಾವೇತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ತೇನಾತಿ ಏಕೇನ ಆಚರಿಯೇನ. ಏಕತೋತಿ ದ್ವೇ ತಯೋ ಜನೇ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ. ಅನುಸಾವೇತ್ವಾತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವತ್ವಾ. ಕತಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಕಮ್ಮಂ.

೨೫೪೮. ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಾನುಸಾವೇತ್ವಾತಿ ¶ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅನುಸಾವೇತ್ವಾ, ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೫೪೯. ತಂ ವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸುಮನೋ’’ತಿಆದಿ. ಸುಮನೋತಿ ಆಚರಿಯೋ. ತಿಸ್ಸಥೇರಸ್ಸ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ. ಸಿಸ್ಸಕಂ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ. ಅನುಸಾವೇತೀತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತಿ. ತಿಸ್ಸೋತಿ ಪಠಮಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಭೂತಸ್ಸ ಗಹಣಂ. ಸುಮನಥೇರಸ್ಸಾತಿ ಪಠಮಂ ಆಚರಿಯತ್ಥೇರಮಾಹ. ಇಮೇ ದ್ವೇ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ವದನ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪಜ್ಝಾಯಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ, ಅನ್ತೇವಾಸಿಕೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಆಚರಿಯಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಗಣಪೂರಕಾ ಚ ಹೋನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಸಚೇ ಪನ ನಾನಾಚರಿಯಾ ನಾನಾಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ಸುಮನತ್ಥೇರಸ್ಸ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ, ಸುಮನತ್ಥೇರೋ ತಿಸ್ಸತ್ಥೇರಸ್ಸ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇತಿ ¶ , ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಞ್ಚ ಗಣಪೂರಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೨೩).

೨೫೫೦. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಧಿಕಾರೇ. ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾತಿ ‘‘ನ ತ್ವೇವ ನಾನುಪಜ್ಝಾಯೇನಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೩) ಪಟಿಸಿದ್ಧಾ. ಲೋಕಿಯೇಹಿ ಆದಿಚ್ಚಪುತ್ತೋ ಮನೂತಿ ಯೋ ಪಠಮಕಪ್ಪಿಕೋ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಆದಿರಾಜಾ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಸ ವಂಸೇ ಜಾತತ್ತಾ ಆದಿಚ್ಚೋ ಬನ್ಧು ಏತಸ್ಸಾತಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧು, ಭಗವಾ, ತೇನ.

೨೫೫೧-೨. ಯಾ ಏಕಾದಸಹಿ ಸೀಮಾವಿಪತ್ತೀಹಿ ವಜ್ಜಿತಾ ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಸಂಯುತಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ, ಸಾ ಅಯಂ ಬದ್ಧಸೀಮಾ ನಾಮ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಅತಿಖುದ್ದಕಾ, ಅತಿಮಹತೀ, ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ, ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಾ, ಅನಿಮಿತ್ತಾ, ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಸಮ್ಮತಾ, ನದಿಯಾ ಸಮ್ಮತಾ, ಸಮುದ್ದೇ ಸಮ್ಮತಾ, ಜಾತಸ್ಸರೇ ಸಮ್ಮತಾ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾತಿ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಸೀಮತೋ ಕಮ್ಮಾನಿ ವಿಪಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ ¶ (ಪರಿ. ೪೮೬) ವಚನತೋ ಇಮಾ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ನಾಮ, ವಿಪನ್ನಸೀಮಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

ತತ್ಥ ಅತಿಖುದ್ದಕಾ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಏಕವೀಸತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಸೀದಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ. ಅತಿಮಹತೀ ನಾಮ ಯಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತೇನಾಪಿ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಅಘಟಿತನಿಮಿತ್ತಾ ವುಚ್ಚತಿ. ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನೇವ ದಕ್ಖಿಣಾಯ, ಪಚ್ಛಿಮಾಯ, ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಪುನ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಪುಬ್ಬಕಿತ್ತಿತಂ ¶ ಪಟಿಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಏವಂ ಅಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಆಹರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಠಪೇತಿ, ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಹೋತಿ. ಅಪರಾಪಿ ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಯಾ ಅನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ ತಚಸಾರರುಕ್ಖಂ ವಾ ಖಾಣುಕಂ ವಾ ಪಂಸುಪುಞ್ಜವಾಲಿಕಾಪುಞ್ಜಾನಂ ವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಅನ್ತರಾ ಏಕಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಪಬ್ಬತಚ್ಛಾಯಾದೀನಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಛಾಯಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಅನಿಮಿತ್ತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಅಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ. ಬಹಿಸೀಮೇ ಠಿತಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ನಿಮಿತ್ತಾನಂ ಬಹಿ ಠಿತೇನ ಸಮ್ಮತಾ.

ನದಿಯಾ ಸಮುದ್ದೇ ಜಾತಸ್ಸರೇ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಏತೇಸು ನದಿಆದೀಸು ಸಮ್ಮತಾ. ಸಾ ಹಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮತಾಪಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನದೀ ಅಸೀಮಾ, ಸಬ್ಬೋ ಸಮುದ್ದೋ ಅಸೀಮೋ, ಸಬ್ಬೋ ಜಾತಸ್ಸರೋ ಅಸೀಮೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೪೮) ವಚನತೋ ಅಸಮ್ಮತಾವ ಹೋತಿ. ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯ ಪರೇಸಂ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ದನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ಸಚೇ ಹಿ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಅಮ್ಬೋ ಚೇವ ಜಮ್ಬೂ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ರುಕ್ಖಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಂಸಟ್ಠವಿಟಪಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸು ಅಮ್ಬಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮದಿಸಾಭಾಗೇ ಜಮ್ಬೂ, ವಿಹಾರಸೀಮಾ ಚ ಜಮ್ಬುಂ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಅಮ್ಬಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಬದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ಅಥ ಪಚ್ಛಾ ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ವಿಹಾರೇ ಕತೇ ಸೀಮಂ ಬನ್ಧನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ಅಮ್ಬಂ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಜಮ್ಬುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಬನ್ಧನ್ತಿ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಾಯ ಪರೇಸಂ ಸೀಮಂ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರನ್ತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ಸಚೇ ಹಿ ಪರೇಸಂ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ಸಕಲಂ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಪದೇಸಂ ವಾ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಮನ್ನತಿ, ಸೀಮಾಯ ಸೀಮಾ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತಾ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ. ಇತಿ ಇಮಾಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಹಿ ವಜ್ಜಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ತಿಸಮ್ಪತ್ತಿಸಂಯುತಾತಿ ¶ ನಿಮಿತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ, ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಸಮ್ಪತ್ತೀತಿ ಇಮಾಹಿ ತೀಹಿ ಸಮ್ಪತ್ತೀಹಿ ¶ ಸಮನ್ನಾಗತಾ. ತತ್ಥ ನಿಮಿತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಾಮ ‘‘ಪಬ್ಬತನಿಮಿತ್ತಂ, ಪಾಸಾಣನಿಮಿತ್ತಂ, ವನನಿಮಿತ್ತಂ, ರುಕ್ಖನಿಮಿತ್ತಂ, ಮಗ್ಗನಿಮಿತ್ತಂ, ವಮ್ಮಿಕನಿಮಿತ್ತಂ, ನದಿನಿಮಿತ್ತಂ, ಉದಕನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೩೮) ಏವಂ ವುತ್ತೇಸು ಅಟ್ಠಸು ನಿಮಿತ್ತೇಸು ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ದಿಸಾಭಾಗೇ ಯಥಾಲದ್ಧಾನಿ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಾನಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ‘‘ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತಂ? ಪಬ್ಬತೋ, ಭನ್ತೇ, ಏಸೋ ಪಬ್ಬತೋ ನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸಮ್ಮಾ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ.

ಪರಿಸಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಚತೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಯಾವತಿಕಾ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಖೇತ್ತೇ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ವಾ ನದಿಸಮುದ್ದಜಾತಸ್ಸರೇ ವಾ ಅನೋಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ವಾ ಕತ್ವಾ, ಛನ್ದಂ ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ.

ಕಮ್ಮವಾಚಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಾಮ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಯಾವತಾ ಸಮನ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತಾ ಕಿತ್ತಿತಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೯) ನಯೇನ ವುತ್ತಾಯ ಪರಿಸುದ್ಧಾಯ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಮ್ಮತಾ. ಏವಂ ಏಕಾದಸ ವಿಪತ್ತಿಸೀಮಾಯೋ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಿವಿಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮತಾ ಸೀಮಾ ಬದ್ಧಸೀಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೨೫೫೩-೪. ಖಣ್ಡಸಮಾನಸಂವಾಸಅವಿಪ್ಪವಾಸಾ ಆದಯೋ ಆದಿಭೂತಾ, ಆದಿಮ್ಹಿ ವಾ ಯಾಸಂ ಸೀಮಾನಂ ತಾ ಖಣ್ಡಸಮಾನಸಂವಾಸಾವಿಪ್ಪವಾಸಾದೀ, ತಾಸಂ, ತಾಹಿ ವಾ ಪಭೇದೋ ಖಣ್ಡಸಮಾನಸಂವಾಸಾದಿಭೇದೋ, ತತೋ ಖಣ್ಡಸಮಾನಸಂವಾಸಾದಿಭೇದತೋ, ಖಣ್ಡಸೀಮಾ, ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ, ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾತಿ ಇಮಾಸಂ ಸೀಮಾನಂ ಏತಾಹಿ ವಾ ಕರಣಭೂತಾಹಿ, ಹೇತುಭೂತಾಹಿ ವಾ ಜಾತೇನ ವಿಭಾಗೇನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಸಮಾನಸಂವಾಸಾವಿಪ್ಪವಾಸಾನಮನ್ತರೇ ಖಣ್ಡಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ ತಾಹಿ ಅಸಙ್ಕರಾ ¶ ಸೀಮಾ ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ನಾಮ. ಸಮಾನಸಂವಾಸೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏಕತೋ ಉಪೋಸಥಾದಿಕೋ ಸಂವಾಸೋ ಏತ್ಥ ಕರೀಯತೀತಿ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ನಾಮ. ಅವಿಪ್ಪವಾಸಾಯ ಲಕ್ಖಣಂ ‘‘ಬನ್ಧಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವಕ್ಖತಿ. ಇತಿ ಬದ್ಧಾ ತಿಧಾ ವುತ್ತಾತಿ ಏವಂ ಬದ್ಧಸೀಮಾ ತಿಪ್ಪಭೇದಾ ವುತ್ತಾ.

ಉದಕುಕ್ಖೇಪಾತಿ ಹೇತುಮ್ಹಿ ನಿಸ್ಸಕ್ಕವಚನಂ. ಸತ್ತನ್ನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಾನಂ ಸಮಾಹಾರಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ, ತತೋಪಿ ಚ. ಅಬದ್ಧಾಪಿ ತಿವಿಧಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ತತ್ಥಾತಿ ತಾಸು ತೀಸು ಅಬದ್ಧಸೀಮಾಸು. ಗಾಮಪರಿಚ್ಛೇದೋತಿ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಸೀಮಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಪದೇಸಸ್ಸ ಏತ್ತಕೋ ಕರೋ’’ತಿ ಏವಂ ಕರೇನ ನಿಯಮಿತೋ ಗಾಮಪ್ಪದೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಯತ್ತಕೇ ಪದೇಸೇ ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಭೋಜಕಾ ಬಲಿಂ ಹರನ್ತಿ ¶ , ಸೋ ಪದೇಸೋ ಅಪ್ಪೋ ವಾ ಹೋತು ಮಹನ್ತೋ ವಾ, ‘ಗಾಮಸೀಮಾ’ತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ. ಯಮ್ಪಿ ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತೇ ಏಕಂ ಪದೇಸಂ ‘ಅಯಂ ವಿಸುಂ ಗಾಮೋ ಹೋತೂ’ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ರಾಜಾ ಕಸ್ಸಚಿ ದೇತಿ, ಸೋಪಿ ವಿಸುಂಗಾಮಸೀಮಾ ಹೋತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೪೭).

‘‘ಗಾಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ನಗರಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ಸಙ್ಗಹಿತೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಗಾಮಗ್ಗಹಣೇನ ಚೇತ್ಥ ನಗರಮ್ಪಿ ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೪೭). ನಿಗಮಸೀಮಾಯ ವಿಸುಂಯೇವ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಸ್ಸಾ ಇಧ ಸಙ್ಗಹೋ ನ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಯಂ ಗಾಮಂ ವಾ ನಿಗಮಂ ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ. ಯಾ ತಸ್ಸ ವಾ ಗಾಮಸ್ಸ ಗಾಮಸೀಮಾ, ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ನಿಗಮಸೀಮಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ಏಕುಪೋಸಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೪೭). ಇಮಿಸ್ಸಾ ವಿಸುಂಯೇವ ಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ ಗಾಮಸೀಮಾಲಕ್ಖಣೇನೇವ ಉಪಲಕ್ಖಿತಾ.

೨೫೫೫. ‘‘ಜಾತಸ್ಸರೇ’’ತಿಆದೀಸು ಜಾತಸ್ಸರಾದೀನಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ – ಯೋ ಪನ ಕೇನಚಿ ಖಣಿತ್ವಾ ಅಕತೋ ಸಯಂಜಾತೋ ಸೋಬ್ಭೋ ಸಮನ್ತತೋ ಆಗತೇನ ಉದಕೇನ ಪೂರಿತೋ ¶ ತಿಟ್ಠತಿ, ಯತ್ಥ ನದಿಯಂ ವಕ್ಖಮಾನಪ್ಪಕಾರೇ ವಸ್ಸಕಾಲೇ ಉದಕಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಯಂ ಜಾತಸ್ಸರೋ ನಾಮ. ಯೋಪಿ ನದಿಂ ವಾ ಸಮುದ್ದಂ ವಾ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತಉದಕೇನ ಖಣಿತೋ ಸೋಬ್ಭೋ ಏತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಜಾತಸ್ಸರೋಯೇವ. ಸಮುದ್ದೋ ಪಾಕಟೋಯೇವ.

ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ರಾಜೂನಂ ಕಾಲೇ ಅನ್ವಡ್ಢಮಾಸಂ ಅನುದಸಾಹಂ ಅನುಪಞ್ಚಾಹಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ವಲಾಹಕೇಸು ವಿಗತಮತ್ತೇಸು ಸೋತಂ ಪಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ನದಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ. ಯಸ್ಸಾ ಪನ ಈದಿಸೇ ಸುವುಟ್ಠಿಕಾಲೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಚತುಮಾಸೇ ಸೋತಂ ನ ಪಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ, ಯತ್ಥ ತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಅತಿತ್ಥೇನ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಕರಣೀಯೇ ಆಗತಲಕ್ಖಣೇನ ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಂ ಅನುಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಉತ್ತರನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏಕದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅನ್ತರವಾಸಕೋ ತೇಮಿಯತಿ, ಅಯಂ ಸಮುದ್ದಂ ವಾ ಪವಿಸತು ತಳಾಕಂ ವಾ, ಪಭವತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನದೀ ನಾಮ.

ಸಮನ್ತತೋತಿ ಸಮನ್ತಾ. ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸಾತಿ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ. ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ನಯೇನ ಥಾಮಪ್ಪಮಾಣೇನ ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉದಕಸ್ಸ ವಾ ವಾಲುಕಾಯ ವಾ ಪತಿತಟ್ಠಾನೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಅನ್ತೋಪದೇಸೋ. ಯಥಾ ಅಕ್ಖಧುತ್ತಾ ದಾರುಗುಳಂ ಖಿಪನ್ತಿ, ಏವಂ ಉದಕಂ ವಾ ವಾಲುಕಂ ವಾ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮೇನ ಪುರಿಸೇನ ಸಬ್ಬಥಾಮೇನ ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ತತ್ಥ ಯತ್ಥ ಏವಂ ಖಿತ್ತಂ ಉದಕಂ ವಾ ¶ ವಾಲುಕಾ ವಾ ಪತತಿ, ಅಯಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ ನಾಮಾತಿ. ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸಞ್ಞಿತೋತಿ ‘‘ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ’’ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖಿತೋ.

೨೫೫೬. ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇತಿ ವಿಞ್ಝಾಟವಿಸದಿಸೇ ಗಾಮರಹಿತೇ ಮಹಾಅರಞ್ಞೇ. ಸಮನ್ತತೋ ಸತ್ತೇವಬ್ಭನ್ತರಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಠಿತಟ್ಠಾನತೋ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸತ್ತೇವ ಅಬ್ಭನ್ತರಾ ಯಸ್ಸಾ ಸೀಮಾಯ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ಅಯಂ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರನಾಮಿಕಾ ಸೀಮಾ ನಾಮ.

೨೫೫೭. ಗುಳುಕ್ಖೇಪನಯೇನಾತಿ ¶ ಅಕ್ಖಧುತ್ತಕಾನಂ ದಾರುಗುಳುಕ್ಖಿಪನಾಕಾರೇನ. ಉದಕುಕ್ಖೇಪಕಾತಿ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸದಿಸವಸೇನ.

೨೫೫೮. ಇಮಾಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸೀಮಾನಂ ವಡ್ಢನಕ್ಕಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಬ್ಭನ್ತರೂದಕುಕ್ಖೇಪಾ, ಠಿತೋಕಾಸಾ ಪರಂ ಸಿಯು’’ನ್ತಿ. ಠಿತೋಕಾಸಾ ಪರನ್ತಿ ಪರಿಸಾಯ ಠಿತಟ್ಠಾನತೋ ಪರಂ, ಪರಿಸಪರಿಯನ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ ಚ ಮಿನಿತಬ್ಬಾ, ಉದಕುಕ್ಖೇಪೋ ಚ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೫೫೯-೬೦. ಅನ್ತೋಪರಿಚ್ಛೇದೇತಿ ಉದಕುಕ್ಖೇಪೇನ ವಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರೇಹಿ ವಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋಕಾಸಸ್ಸ ಅನ್ತೋ. ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಹಾಯ ಠಿತೋ ವಾ ಪರಂ ತತ್ತಕಂ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಠಿತೋ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಸೀಮನ್ತರಿಕತ್ಥಾಯ ಠಪೇತಬ್ಬಂ ಏಕಂ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಂ ವಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಂ ಏವ ವಾ ಅನತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಠಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಕಮ್ಮಂ ವಿಕೋಪೇತೀತಿ ಅನ್ತೋ ಠಿತೋ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಗ್ಗಭಾವಕರಣತೋ, ಬಹಿ ತತ್ತಕಂ ಪದೇಸಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಗಣಪೂರಣಭಾವಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸೀಮಾಯ ಸಙ್ಕರಭಾವಕರಣೇನ ಕಮ್ಮಂ ವಿಕೋಪೇತಿ. ಇತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಟ್ಠಕಥಾನಯೋ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಸೀಮನ್ತರಿಕತ್ಥಾಯ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋಕಾಸತೋ ಬಹಿ ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ. ತತ್ತಕಂ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಯಥಾಠಿತೋವ ಸಚೇ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಗಣಪೂರಕೋ ನ ಹೋತಿ, ಕಮ್ಮಂ ನ ಕೋಪೇತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೨೫೬೧-೨. ಸಣ್ಠಾನನ್ತಿ ತಿಕೋಟಿಸಣ್ಠಾನಂ. ನಿಮಿತ್ತನ್ತಿ ಪಬ್ಬತಾದಿನಿಮಿತ್ತಂ. ದಿಸಕಿತ್ತನನ್ತಿ ‘‘ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ದಿಸಾಕಿತ್ತನಂ. ಪಮಾಣನ್ತಿ ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಪಮಾಣಂ ¶ . ಸೋಧೇತ್ವಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತೇ ಸೀಮಂ ಬನ್ಧತಿ, ತತ್ಥ ವಸನ್ತೇ ¶ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಭಿಕ್ಖೂ ಬದ್ಧಸೀಮವಿಹಾರೇ ವಸನ್ತೇ ಸೀಮಾಯ ಬಹಿ ಗನ್ತುಂ ಅದತ್ವಾ, ಅಬದ್ಧಸೀಮವಿಹಾರೇ ವಸನ್ತೇ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಉಪನೇತಬ್ಬೇ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ನೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೇ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಮಗ್ಗೇಸು ಆರಕ್ಖಂ ವಿದಹಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಸೀಮನ್ತಿ ಖಣ್ಡಸೀಮಂ.

ಕೀದಿಸನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ತಿಕೋಣ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಪಣವೂಪಮನ್ತಿ ಪಣವಸಣ್ಠಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಸಂಖಿತ್ತಂ ಉಭಯಕೋಟಿಯಾ ವಿತ್ಥತಂ. ‘‘ವಿತಾನಾಕಾರಂ ಧನುಕಾಕಾರ’’ನ್ತಿ ಆಕಾರ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ. ಧನುಕಾಕಾರನ್ತಿ ಆರೋಪಿತಧನುಸಣ್ಠಾನಂ, ‘‘ಮುದಿಙ್ಗೂಪಮಂ ಸಕಟೂಪಮ’’ನ್ತಿ ಉಪಮಾ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ. ಮುದಿಙ್ಗೂಪಮನ್ತಿ ಮಜ್ಝೇ ವಿತ್ಥತಂ ಉಭಯಕೋಟಿಯಾ ತನುಕಂ ತುರಿಯವಿಸೇಸಂ ಮುದಿಙ್ಗನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಾದಿಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೀಮಂ ಬನ್ಧೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೫೬೩. ಪಬ್ಬತಾದಿನಿಮಿತ್ತುಪಗನಿಮಿತ್ತಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಬ್ಬತ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಇತಿ ಅಟ್ಠ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ದೀಪಯೇತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ರೇವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಸುದ್ಧಪಂಸುಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಉಭಯಮಿಸ್ಸಕವಸೇನ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ; ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೩೮) ತಿವಿಧೋಪಿ ಹಿ ಪಬ್ಬತೋ ಹತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉದ್ಧಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓಮಕತರೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅನ್ತೋಸಾರೇಹಿ ವಾ ಅನ್ತೋಸಾರಮಿಸ್ಸಕೇಹಿ ವಾ ರುಕ್ಖೇಹಿ ಚತುಪಞ್ಚರುಕ್ಖಮತ್ತಮ್ಪಿ ವನಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ, ತತೋ ಊನತರಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಾಸಾಣನಿಮಿತ್ತೇ ಅಯಗುಳಮ್ಪಿ ಪಾಸಾಣಸಙ್ಖ್ಯಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಾಸಾಣೋ ಉಕ್ಕಂಸೇನ ಹತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣತೋ ಓಮಕತರಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ದ್ವತ್ತಿಂಸಪಲಗುಳಪಿಣ್ಡಪರಿಮಾಣೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ನ ತತೋ ಖುದ್ದಕತರೋ. ಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೋ ಪನ ಅತಿಮಹನ್ತೋಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ರುಕ್ಖೋ ಜೀವನ್ತೋಯೇವ ಅನ್ತೋಸಾರೋ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಉಬ್ಬೇಧತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲೋ ¶ ಪರಿಣಾಹತೋ ಸೂಚಿದಣ್ಡಪ್ಪಮಾಣೋಪಿ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ನ ತತೋ ಓರಂ ವಟ್ಟತಿ. ಮಗ್ಗೋ ಜಙ್ಘಮಗ್ಗೋ ವಾ ಹೋತು ಸಕಟಮಗ್ಗೋ ವಾ, ಯೋ ವಿನಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಗಾಮಕ್ಖೇತ್ತಾನಿ ಗಚ್ಛತಿ, ತಾದಿಸೋ ಜಙ್ಘಸಕಟಸತ್ಥೇಹಿ ವಳಞ್ಜಿಯಮಾನೋಯೇವ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ಅವಳಞ್ಜೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ತಂದಿವಸಂ ಜಾತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲುಬ್ಬೇಧೋ ಗೋವಿಸಾಣಮತ್ತೋಪಿ ವಮ್ಮಿಕೋ ನಿಮಿತ್ತುಪಗೋ, ತತೋ ಓರಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಉದಕಂ ಯಂ ಅಸನ್ದಮಾನಂ ಆವಾಟಪೋಕ್ಖರಣಿತಳಾಕಜಾತಸ್ಸರಲೋಣಿಸಮುದ್ದಾದೀಸು ಠಿತಂ, ತಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಙ್ಖಣಂಯೇವ ಪಥವಿಯಂ ಖತೇ ಆವಾಟೇ ಘಟೇಹಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪೂರಿತಮ್ಪಿ ಯಾವ ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನಾ ಸಣ್ಠಹನಕಂ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಂ, ಇತರಂ ಸನ್ದಮಾನಕಂ, ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಕಾಲಂ ¶ ಅತಿಟ್ಠನ್ತಂ, ಭಾಜನಗತಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಾ ಅಬದ್ಧಸೀಮಾಲಕ್ಖಣೇ ನದೀ ವುತ್ತಾ, ಸಾ ನಿಮಿತ್ತುಪಗಾ, ಅಞ್ಞಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ.

೨೫೬೪. ತೇಸೂತಿ ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ. ತೀಣೀತಿ ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬದಸ್ಸನಂ, ಇಮಿನಾ ಏಕಂ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸಾ ಏವಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ಬಜ್ಝಮಾನಾ ಏಕೇನ, ದ್ವೀಹಿ ವಾ ನಿಮಿತ್ತೇಹಿ ಅಬದ್ಧಾ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೩೮). ಸತೇನಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಸಮ್ಭಾವನಾಯಂ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ತೇನ ವೀಸತಿಯಾ, ತಿಂಸಾಯ ವಾ ನಿಮಿತ್ತೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೫೬೫. ತಿಯೋಜನಂ ಪರಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ತಿಯೋಜನಪರಾ. ‘‘ವೀಸತೀ’’ತಿಆದೀನಂ ಸಙ್ಖ್ಯಾನೇ, ಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯೇ ಚ ವತ್ತನತೋ ಇಧ ಸಙ್ಖ್ಯಾನೇ ವತ್ತಮಾನಂ ವೀಸತಿ-ಸದ್ದಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕವೀಸತಿ ಭಿಕ್ಖೂನನ್ತಿ ಭಿನ್ನಾಧಿಕರಣನಿದ್ದೇಸೋ ಕತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ‘‘ಏಕವೀಸತಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನಿಗ್ಗಹೀತಲೋಪೋ, ವೀಸತಿವಗ್ಗಕರಣೀಯಪರಮತ್ತಾ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಾರಹೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏಕವೀಸತಿಂ ಗಣ್ಹನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ಇದಞ್ಚ ¶ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತತೋ ಹಿ ಯತ್ಥ ಏಕವೀಸತಿ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಸೀದಿತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ತತ್ತಕೇ ಪದೇಸೇ ಸೀಮಂ ಬನ್ಧಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ.

೨೫೬೬. ಯಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾಯಪಿ ಯಾ ಚ ಹೇಟ್ಠಿಮಾಯಪಿ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತತೋಪಿ ಅಧಿಕಾ ವಾ ಊನಾ ವಾ, ಏತಾ ದ್ವೇಪಿ ಸೀಮಾಯೋ ‘‘ಅಸೀಮಾ’’ತಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೫೬೭. ಸಮನ್ತತೋ ಸಬ್ಬಮೇವ ನಿಮಿತ್ತಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾತಿ ಪುಬ್ಬದಿಸಾನುದಿಸಾದೀಸು ಪರಿತೋ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಯಥಾಲದ್ಧಂ ನಿಮಿತ್ತೋಪಗಂ ಸಬ್ಬನಿಮಿತ್ತಂ ‘‘ವಿನಯಧರೇನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ‘ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಕಿಂ ನಿಮಿತ್ತ’ನ್ತಿ? ‘ಪಬ್ಬತೋ, ಭನ್ತೇ’ತಿ. ಪುನ ವಿನಯಧರೇನ ‘ಏಸೋ ಪಬ್ಬತೋ ನಿಮಿತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೩೮) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ನಿಮಿತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ. ಞತ್ತಿ ದುತಿಯಾ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಯಾವತಾ ಸಮನ್ತಾ ನಿಮಿತ್ತಾ ಕಿತ್ತಿತಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೩೯) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತೇನ ಞತ್ತಿದುತಿಯೇನ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅರಹತಿ ಪಹೋತಿ ವಿನಯಧರೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೫೬೮. ಬನ್ಧಿತ್ವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಲಕ್ಖಣನಯೇನ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಂ ಪಠಮಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ. ಅನನ್ತರನ್ತಿ ಕಿಚ್ಚನ್ತರೇನ ಬ್ಯವಹಿತಂ ಅಕತ್ವಾ, ಕಾಲಕ್ಖೇಪಂ ಅಕತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಸೀಮಂ ಸಮೂಹನಿತುಕಾಮಾನಂ ¶ ಪಚ್ಚತ್ತಿಕಾನಂ ಓಕಾಸಂ ಅದತ್ವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಪಚ್ಛಾತಿ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸಮ್ಮುತಿತೋ ಪಚ್ಛಾ. ಚೀವರಾವಿಪ್ಪವಾಸಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾನ ಯಾ ಬದ್ಧಾ, ಸಾ ‘‘ಅವಿಪ್ಪವಾಸಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ಥ ಚೀವರಾವಿಪ್ಪವಾಸಕಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾನ ಯಾ ಬದ್ಧಾತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಯಾ ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಸೀಮಾ ಸಮ್ಮತಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಾ ¶ ಏಕುಪೋಸಥಾ…ಪೇ… ಠಪೇತ್ವಾ ಗಾಮಞ್ಚ ಗಾಮೂಪಚಾರಞ್ಚ, ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೪೪) ವುತ್ತನಯೇನ ಚೀವರೇನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ಯಾ ಬದ್ಧಾ. ಸಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಾತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ತತ್ಥ ವಸನ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸನಿಮಿತ್ತಾಪತ್ತಿಯಾ ಅಭಾವತೋ ತಥಾ ವುಚ್ಚತಿ, ‘‘ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೫೬೯. ‘‘ಯಾ ಕಾಚಿ ನದಿಲಕ್ಖಣಪ್ಪತ್ತಾ ನದೀ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ‘ಏತಂ ಬದ್ಧಸೀಮಂ ಕರೋಮಾ’ತಿ ಕತಾಪಿ ಅಸೀಮಾವ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೪೭) ಅಟ್ಠಕಥಾನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನದೀ…ಪೇ… ನ ವೋತ್ಥರತೀ’’ತಿ, ನ ಪತ್ಥರತಿ ಸೀಮಾಭಾವೇನ ಬ್ಯಾಪಿನೀ ನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ತೇನೇವಾತಿ ಯೇನ ನ ವೋತ್ಥರತಿ, ತೇನೇವ ಕಾರಣೇನ. ಅಬ್ರವೀತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನದೀ ಅಸೀಮಾ, ಸಬ್ಬೋ ಸಮುದ್ದೋ ಅಸೀಮೋ, ಸಬ್ಬೋ ಜಾತಸ್ಸರೋ ಅಸೀಮೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೪೭) ಅವೋಚ.

೨೫೭೦. ಅಟ್ಠಮಿಯಾಪಿ ಉಪೋಸಥವೋಹಾರತ್ತಾ ದಿನವಸೇನ ಉಪೋಸಥಾನಂ ಅತಿರೇಕತ್ತೇಪಿ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೇಯೇವ ಉಪೋಸಥೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಹ ‘‘ನವೇವಾ’’ತಿ.

೨೫೭೧-೩. ತೇ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಚಾತುದ್ದಸೋ…ಪೇ… ಕಮ್ಮೇನುಪೋಸಥಾ’’ತಿ. ಚತುದ್ದಸನ್ನಂ ಪೂರಣೋ ಚಾತುದ್ದಸೋ. ಪನ್ನರಸನ್ನಂ ಪೂರಣೋ ಪನ್ನರಸೋ. ಯದಾ ಪನ ಕೋಸಮ್ಬಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಮಹಾವ. ೪೫೧ ಆದಯೋ) ಆಗತನಯೇನ ಭಿನ್ನೇ ಸಙ್ಘೇ ಓಸಾರಿತೇ ತಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೋ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ವೂಪಸಮಾಯ ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗಿಂ ಕರೋತಿ, ತದಾ ‘‘ತಾವದೇವ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೪೭೫) ವಚನತೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಚಾತುದ್ದಸಪನ್ನರಸೇ ¶ ಅಞ್ಞೋಪಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ದಿವಸೋ ಸಾಮಗ್ಗೀ ಉಪೋಸಥೋತಿ. ಏತ್ಥ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ಚಾತುದ್ದಸೋ, ಪನ್ನರಸೋ, ಸಾಮಗ್ಗೀ ಚ ಉಪೋಸಥೋತಿ ಏತೇ ತಯೋಪಿ ಉಪೋಸಥಾ ದಿವಸೇನೇವ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ದಿವಸೇನೇವ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಸಙ್ಘೇಉಪೋಸಥೋತಿ ¶ ಸಙ್ಘೇನ ಕಾತಬ್ಬಉಪೋಸಥೋ. ಗಣೇಪುಗ್ಗಲುಪೋಸಥೋತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಾಧ್ಯಸಾಧನಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಸಮ್ಬನ್ಧಸ್ಸ ಲಬ್ಭಮಾನತ್ತಾ ‘‘ಸಙ್ಘೇ’’ತಿಆದೀಸು ಸಾಮಿವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ಭುಮ್ಮನಿದ್ದೇಸೋ. ಉಪೋಸಥೋ ಸಾಧ್ಯೋ ಕಮ್ಮಭಾವತೋ, ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಾ ಸಾಧನಂ ಕಾರಕಭಾವತೋ.

ಸುತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ದೇಸೋ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋ, ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋತಿ ಅಭಿಧಾನಂ ನಾಮಂ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಾಭಿಧಾನೋ. ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಕಿಚ್ಚವಸೇನ.

೨೫೭೪. ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ವಾಚ್ಚಲಿಙ್ಗಮಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ನಿದ್ದಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ನಪುಂಸಕನಿದ್ದೇಸೋ. ವಾಚ್ಚಲಿಙ್ಗಾ ಹಿ ತಬ್ಬಾದಯೋತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾತಿ ಪುಮಿತ್ಥಿಲಿಙ್ಗೇನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ.

೨೫೭೫. ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾ, ನಿದಾನಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೫೦) ದೇಸಿತಾ, ಸಯಞ್ಚ ತೇಸಞ್ಚ ಉದ್ದೇಸೇ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಿದಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಸಾವೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸುತೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸೇಸಕನ್ತಿ ಅನುದ್ದಿಟ್ಠಟ್ಠಾನಂ –

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ…ಪೇ… ಆವಿಕತಾ ಹಿಸ್ಸ ಫಾಸು ಹೋತೀತಿ ಇಮಂ ನಿದಾನಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ¶ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ, ತತ್ಥಾಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ಕಚ್ಚಿತ್ಥ ಪರಿಸುದ್ಧಾ, ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ…ಪೇ… ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’ತಿ ವತ್ವಾ ‘ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ನಿದಾನಂ. ಸುತಾ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮನ್ತೇಹಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ…ಪೇ… ಅವಿವದಮಾನೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೫೦) –

ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತನಯೇನ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ.

೨೫೭೬. ಸೇಸೇಸುಪೀತಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾಪೇಕ್ಖಾಯ ಸೇಸೇಸು ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀಸುಪಿ. ‘‘ಅಯಮೇವ ನಯೋ ಞೇಯ್ಯೋ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತೇಪಿ ‘‘ವಿತ್ಥಾರೇನೇವ ಪಞ್ಚಮೋ’’ತಿ ವಚನತೋ ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೇ ‘‘ಸಾವೇತಬ್ಬಂ ತು ಸೇಸಕ’’ನ್ತಿ ಅಯಂ ನಯೋ ನ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಸಾವೇತಬ್ಬಂ ತು ಸೇಸಕ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಪಾರಾಜಿಕುದ್ದೇಸಾದೀಸು ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಪ್ಪಕತೇ ಅನ್ತರಾಯೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ. ನಿದಾನುದ್ದೇಸೇ ಪನ ¶ ಅನುದ್ದಿಟ್ಠೇ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಅನಿಯತುದ್ದೇಸಸ್ಸ ಪರಿಹೀನತ್ತಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ಚತ್ತಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಉದ್ದೇಸಾ ನವಿಮೇ ಪನಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಚತ್ತಾರೋತಿ ಉಭತೋಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಇಮೇ ನವ ಉದ್ದೇಸಾ ವುತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೫೭೭. ಉಪೋಸಥೇತಿ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥೇ. ಅನ್ತರಾಯನ್ತಿ ರಾಜನ್ತರಾಯಾದಿಕಂ ದಸವಿಧಂ ಅನ್ತರಾಯಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ರಾಜನ್ತರಾಯೋ ಚೋರನ್ತರಾಯೋ ಅಗ್ಯನ್ತರಾಯೋ ಉದಕನ್ತರಾಯೋ ಮನುಸ್ಸನ್ತರಾಯೋ ಅಮನುಸ್ಸನ್ತರಾಯೋ ವಾಳನ್ತರಾಯೋ ಸರೀಸಪನ್ತರಾಯೋ ಜೀವಿತನ್ತರಾಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೦).

ತತ್ಥ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖೂಸು ‘‘ಉಪೋಸಥಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೫೦) ನಿಸಿನ್ನೇಸು ರಾಜಾ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ರಾಜನ್ತರಾಯೋ. ಚೋರಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ¶ , ಅಯಂ ಚೋರನ್ತರಾಯೋ. ದವದಾಹೋ ಆಗಚ್ಛತಿ ವಾ, ಆವಾಸೇ ವಾ ಅಗ್ಗಿ ಉಟ್ಠಹತಿ, ಅಯಂ ಅಗ್ಯನ್ತರಾಯೋ. ಮೇಘೋ ವಾ ಉಟ್ಠೇತಿ, ಓಘೋ ವಾ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ಉದಕನ್ತರಾಯೋ. ಬಹೂ ಮನುಸ್ಸಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಯಂ ಮನುಸ್ಸನ್ತರಾಯೋ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಯಕ್ಖೋ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅಯಂ ಅಮನುಸ್ಸನ್ತರಾಯೋ. ಬ್ಯಗ್ಘಾದಯೋ ಚಣ್ಡಮಿಗಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಯಂ ವಾಳನ್ತರಾಯೋ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಸಪ್ಪಾದಯೋ ಡಂಸನ್ತಿ, ಅಯಂ ಸರೀಸಪನ್ತರಾಯೋ. ಭಿಕ್ಖು ಗಿಲಾನೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಕಾಲಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ವೇರಿನೋ ವಾ ತಂ ಮಾರೇತುಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಅಯಂ ಜೀವಿತನ್ತರಾಯೋ. ಮನುಸ್ಸಾ ಏಕಂ ವಾ ಬಹುಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾ ಚಾವೇತುಕಾಮಾ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಅಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತರಾಯೋ.

‘‘ಚೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನ್ತರಾಯೇವ ಅನ್ತರಾಯಸಞ್ಞಿನಾ ವಿತ್ಥಾರುದ್ದೇಸೇ ಅಕತೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಅನುದ್ದೇಸೋತಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅನುದ್ದೇಸೋ. ನಿವಾರಿತೋತಿ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೫೦) ಪಟಿಸಿದ್ಧೋ. ಇಮಿನಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತಿ ಅನ್ತರಾಯೇ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೦) ಇದಮ್ಪಿ ವಿಭಾವಿತಂ ಹೋತಿ.

೨೫೭೮. ತಸ್ಸಾತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ. ಇಸ್ಸರಣಸ್ಸ ಹೇತುಮಾಹ ‘‘‘ಥೇರಾಧೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ ಪಾಠತೋ’’ತಿ. ಥೇರಾಧೇಯ್ಯನ್ತಿ ಥೇರಾಧೀನಂ, ಥೇರಾಯತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾಠತೋತಿ ಪಾಳಿವಚನತೋ. ‘‘ಯೋ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖು ಬ್ಯತ್ತೋ ಪಟಿಬಲೋ, ತಸ್ಸಾಧೇಯ್ಯಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೫) ವಚನತೋ ಆಹ ‘‘ಅವತ್ತನ್ತೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ಅವತ್ತನ್ತೇನಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ದ್ವೇಪಿ ಉದ್ದೇಸೇ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ. ಥೇರೇನ ಯೋ ¶ ಅಜ್ಝಿಟ್ಠೋ, ಏವಮಜ್ಝಿಟ್ಠಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಪನ ಥೇರಸ್ಸ, ನವಸ್ಸ, ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ವಾ ಸೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೋ ¶ ವತ್ತತಿ ಪಗುಣೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಇಸ್ಸರೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

ಅಜ್ಝಿಟ್ಠೋತಿ ‘‘ತ್ವಂ, ಆವುಸೋ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಾ’’ತಿ ಆಣತ್ತೋ, ಇಮಿನಾ ಅನಾಣತ್ತಸ್ಸ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಸತಿಪಿ ಅನಿಸ್ಸರಭಾವೋ ದೀಪಿತೋ ಹೋತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸಚೇ ಥೇರಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾ ನಾಗಚ್ಛನ್ತಿ, ದ್ವೇ ಪನ ಅಖಣ್ಡಾ ಸುವಿಸದಾ ವಾಚುಗ್ಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಥೇರಾಯತ್ತೋವ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೋ. ಸಚೇ ಪನ ಏತ್ತಕಮ್ಪಿ ವಿಸದಂ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಬ್ಯತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಯತ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೫೫).

೨೫೭೯. ಉದ್ದಿಸನ್ತೇತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸನ್ತೇ. ಸಮಾ ವಾತಿ ಆವಾಸಿಕೇಹಿ ಗಣನೇನ ಸಮಾ ವಾ. ಅಪ್ಪಾ ವಾತಿ ಊನಾ ವಾ. ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಸಚೇ ಪನಾತಿ ಸಚೇ ಪನ ಆಗನ್ತುಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ. ಸೇಸಕನ್ತಿ ಅನುದ್ದಿಟ್ಠಟ್ಠಾನಂ.

೨೫೮೦. ಉದ್ದಿಟ್ಠಮತ್ತೇತಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಕ್ಖಣೇಯೇವ ಕಥಾರಮ್ಭತೋ ಪುಬ್ಬಮೇವ. ‘‘ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಏತ್ಥಾಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ, ಇಮಿನಾ ಅವುತ್ತಂ ‘‘ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾ’’ತಿ ಇಮಂ ವಿಕಪ್ಪಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ. ಅವುಟ್ಠಿತಾಯ ಪರಿಸಾಯಾತಿ ಚ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸುಖಕಥಾಯ ನಿಸಿನ್ನಾಯಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪರಿಸಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಏಕಚ್ಚಾಯಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಸಬ್ಬಾಯಾ’’ತಿ ಚ ಸೇಸೋ. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏಕಚ್ಚಾಯ ಪರಿಸಾಯ ವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾ ಸಬ್ಬಾಯ ಪರಿಸಾಯ ವುಟ್ಠಿತಾಯ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತೇಸನ್ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಆವಾಸಿಕಾನಂ. ಮೂಲೇತಿ ಸನ್ತಿಕೇ. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ… ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ ಬಹುತರಾ, ತೇಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪುನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಚೇ ಬಹೂ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ‘‘ಪುನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸು ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ¶ ಪುನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸೇಸವಿನಿಚ್ಛಯೋ –

‘‘ಪನ್ನರಸೋವಾಸಿಕಾನಂ, ಇತರಾನಂ ಸಚೇತರೋ;

ಸಮಾನೇತರೇನುವತ್ತನ್ತು, ಪುರಿಮಾನಂ ಸಚೇಧಿಕಾ;

ಪುರಿಮಾ ಅನುವತ್ತನ್ತು, ತೇಸಂ ಸೇಸೇಪ್ಯಯಂ ನಯೋ.

‘‘ಪಾಟಿಪದೇಗನ್ತುಕಾನಂ, ಏವಮೇವ ಅಯಂ ನಯೋ;

ಸಾವೇಯ್ಯ ಸುತ್ತಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ, ಅಸ್ಸಾವೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ.

೨೫೮೧. ವಿನಿದ್ದಿಟ್ಠಸ್ಸಾತಿ ಆಣತ್ತಸ್ಸ, ಇಮಿನಾ ಇತರೇಸಂ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಇಧ ‘‘ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಥೇರೇನ ಆಣಾಪೇನ್ತೇನ ‘‘ಕಿಞ್ಚಿ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ವಾ ಸದಾಕಾಲಮೇವ ಏಕೋ ವಾ ಭಾರನಿತ್ಥರಣಕೋ ವಾ ಸರಭಾಣಕಧಮ್ಮಕಥಿಕಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರೋ ವಾ ನ ಉಪೋಸಥಾಗಾರಸಮ್ಮಜ್ಜನತ್ಥಂ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಅವಸೇಸಾ ಪನ ವಾರೇನ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೫೯) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತವಿಧಿನಾ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ಆಣತ್ತೋ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಿಂ ತಾವಕಾಲಿಕಮ್ಪಿ ನ ಲಭತಿ, ಸಾಖಾಭಙ್ಗಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ತಮ್ಪಿ ಅಲಭನ್ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಕಪ್ಪಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಆಸನಪಞ್ಞಾಪನಾಣತ್ತಿಯಮ್ಪಿ ¶ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಆಣಾಪೇನ್ತೇನ ಚ ಸಚೇ ಉಪೋಸಥಾಗಾರೇ ಆಸನಾನಿ ನತ್ಥಿ, ಸಙ್ಘಿಕಾವಾಸತೋಪಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಪುನ ಆಹರಿತಬ್ಬಾನಿ. ಆಸನೇಸು ಅಸತಿ ಕಟಸಾರಕೇಪಿ ತಟ್ಟಿಕಾಯೋಪಿ ಪಞ್ಞಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಟ್ಟಿಕಾಸುಪಿ ಅಸತಿ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಾನಿ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬಾನಿ, ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಂ ಅಲಭನ್ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಕಪ್ಪಿಯಂ ಹೋತಿ.

ಪದೀಪಕರಣೇಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಆಣಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಆಣಾಪೇನ್ತೇನ ಚ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಓಕಾಸೇ ತೇಲಂ ವಾ ವಟ್ಟಿ ವಾ ಕಪಲ್ಲಿಕಾ ವಾ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಸಚೇ ತೇಲಾದೀನಿ ನತ್ಥಿ ¶ , ಭಿಕ್ಖಾಚಾರೇನಪಿ ಪರಿಯೇಸಿತಬ್ಬಾನಿ. ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭನ್ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಕಪ್ಪಿಯಂ ಹೋತಿ. ಅಪಿಚ ಕಪಾಲೇ ಅಗ್ಗಿಪಿ ಜಾಲೇತಬ್ಬೋ.

೨೫೮೨. ದೀಪನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಜಾಲೇತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅಥ ವಾ ‘‘ಕತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಗಣಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಮಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಏವಂ ಗಣಞತ್ತಿಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ. ಕತ್ತಬ್ಬೋ ತೀಹುಪೋಸಥೋತಿ ತೀಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ತೀಸು ಥೇರೇನ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮). ದುತಿಯೇನ, ತತಿಯೇನ ಚ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

೨೫೮೩. ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಥೇರೇನ ನವೋ ಏವಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ ¶ , ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮), ನವೇನ ಥೇರೋಪಿ ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ‘ಪರಿಸುದ್ಧೋ’ತಿ ಮಂ ಧಾರೇಥಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೮) ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬೋ. ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ವಾರೇ ಞತ್ತಿಯಾ ಅಟ್ಠಪನಞ್ಚ ‘‘ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ ಏಕವಚನನಿದ್ದೇಸೋ ಚಾತಿ ಏತ್ತಕೋವ ವಿಸೇಸೋತಿ ತಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ ಉಪೋಸಥವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಸಮಾಪೇತ್ವಾ, ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ಪನೇಕಕೋ’’ತಿ. ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಉಪೋಸಥೋ, ಪನ್ನರಸೋ’ತಿ ವಾ ‘ಚಾತುದ್ದಸೋ’ತಿ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಅವಸಾನೇ ವುತ್ತಪುಗ್ಗಲಂ ಸನ್ಧಾಯ ಏಕವಚನನಿದ್ದೇಸೋ. ಯಥಾವುತ್ತೋ ಸಙ್ಘೋಪಿ ತಯೋಪಿ ದ್ವೇಪಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಉಪೋಸಥಂ ಅನ್ತರಾಯಂ ವಿನಾ ಸಚೇ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ಏವಮೇವ ಆಪತ್ತಿಮಾಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೨೫೮೪-೫. ಇದಾನಿ ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಂ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೧೪೯) ನಯೇನ ವುತ್ತಂ ಕಮ್ಮಚತುಕ್ಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ಚ ವಗ್ಗೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗೇನ ಕಮ್ಮಂ, ಅಧಮ್ಮತೋ ಸಮಗ್ಗೇನ ಕಮ್ಮಂ, ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗೇನ ಕಮ್ಮಂ, ಧಮ್ಮತೋ ಸಮಗ್ಗೇನ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಏತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಜಿನೋ ಅಬ್ರವೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚತೂಸ್ವಪಿ ಪನೇತೇಸೂತಿ ಏತೇಸು ಚತೂಸು ಕಮ್ಮೇಸು ಪನ. ಚತುತ್ಥನ್ತಿ ‘‘ಸಮಗ್ಗೇನ ಚ ಧಮ್ಮತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಚತುತ್ಥಂ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ‘‘ಧಮ್ಮಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ.

೨೫೮೬-೭. ತಾನಿ ¶ ಕಮ್ಮಾನಿ ವಿಭಾವೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನಿಧಾ’’ತಿಆದಿ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಏತ್ಥ ಏತೇಸು ಚತೂಸು ಉಪೋಸಥೇಸು. ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗೋ ಉಪೋಸಥೋ ಕತಮೋತಿ ಕಥೇತುಕಾಮತಾಪುಚ್ಛಾ. ಯತ್ಥ ಯಸ್ಸಂ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚತ್ತಾರೋ ವಸನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ರ ¶ ಏಕಸ್ಸ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆನಯಿತ್ವಾ ತೇ ತಯೋ ಜನಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಿ ಚೇ, ಏವಂ ಕತೋ ಉಪೋಸಥೋ ಅಧಮ್ಮೋ ವಗ್ಗುಪೋಸಥೋ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಏಕಸೀಮಟ್ಠೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥೇ ಕಾತಬ್ಬೇ ಗಣುಪೋಸಥಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಅಧಮ್ಮೋ ಚ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಂ ವಿನಾ ಗಣಮಜ್ಝಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಯಾ ಅಗಮನತೋ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅನುಪಗಮನೇನ ವಗ್ಗೋ ಚ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೫೮೮. ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಉಪೋಸಥೋ ಕತಮೋ’’ತಿ ಅನುವತ್ತೇತಬ್ಬಂ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏಕತೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ‘‘ಹೋತಿ ಅಧಮ್ಮಿಕೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಚತೂಹಿ ಸಮಗ್ಗೇಹಿ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥೇ ಕಾತಬ್ಬೇ ಗಣುಪೋಸಥಕರಣಂ ಅಧಮ್ಮೋ, ಹತ್ಥಪಾಸುಪಗಮನತೋ ಸಮಗ್ಗೋ ಹೋತಿ.

೨೫೮೯-೯೦. ಯೋ ಉಪೋಸಥೋ ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಕತಮೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಯತ್ಥ ಯಸ್ಸಂ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಸನ್ತಿ, ತತ್ರ ಏಕಸ್ಸ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆನಯಿತ್ವಾ ತೇ ತಯೋ ಜನಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸನ್ತೇ ಚೇ, ಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗೋ ಉಪೋಸಥೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏಕಸೀಮಟ್ಠೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಧಮ್ಮೋ, ಏಕಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅನುಪಗಮನೇನ ವಗ್ಗೋ ಚ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೫೯೧. ಯೋ ಧಮ್ಮತೋ ಸಮಗ್ಗೋ, ಸೋ ಕತಮೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏಕತೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ ಚೇ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮತೋ ಸಮಗ್ಗೋ ಉಪೋಸಥೋತಿ ಮತೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಚತೂಹಿ ಸಙ್ಘುಪೋಸಥಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ಧಮ್ಮೋ, ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹನೇನ ಸಮಗ್ಗೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೫೯೨. ವಗ್ಗೇ ಸಙ್ಘೇ ವಗ್ಗೋತಿ ಸಞ್ಞಿನೋ, ಸಮಗ್ಗೇ ಚ ಸಙ್ಘೇ ವಗ್ಗೋತಿ ಸಞ್ಞಿನೋ ಉಭಯತ್ಥ ವಿಮತಿಸ್ಸ ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೫೯೩. ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯತೋತಿ ¶ ‘‘ನಸ್ಸನ್ತೇತೇ, ವಿನಸ್ಸನ್ತೇತೇ, ಕೋ ತೇಹಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಏವಂ ಭೇದಪುರೇಕ್ಖಾರತಾಯ ‘‘ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಆನೇತ್ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತಿ ¶ ಅಕುಸಲಬಲವತಾಯ ಚ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತೀತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಭೇದಪುರೇಕ್ಖಾರಪನ್ನರಸಕೇ ಅಕುಸಲಬಲವತಾಯ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೭೬). ವಗ್ಗೇ ವಾ ಸಮಗ್ಗೇ ವಾ ಸಙ್ಘೇ ಸಮಗ್ಗೋ ಇತಿ ಸಞ್ಞಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅವಸೇಸೋ ಪನೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಪವಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯಾವಸಾನೇ ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಪ್ಪದಾನೇನಾ’’ತಿಆದೀಹಿ (ವಿ. ವಿ. ೨೬೪೨) ಏಕತೋ ವತ್ತುಮಿಚ್ಛನ್ತೇನ ನ ವುತ್ತೋ.

೨೫೯೪-೫. ‘‘ಉಕ್ಖಿತ್ತೇನಾ’’ತಿಆದಿಕಾನಿ ಕರಣವಚನನ್ತಾನಿ ಪದಾನಿ ‘‘ಸಹಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ‘‘ಉಪೋಸಥೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಪದೇನ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾನಿ. ಉಕ್ಖಿತ್ತೇನಾತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ, ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋತಿ ತಿವಿಧೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತೇನ. ಏತೇಸು ಹಿ ತಿವಿಧೇ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇ ಸತಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಙ್ಘೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

‘‘ಗಹಟ್ಠೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತಿತ್ಥಿಯೋಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತೋ. ಸೇಸೇಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಹೀತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ, ಸಾಮಣೇರೋ, ಸಾಮಣೇರೀತಿ ಚತೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ. ಚುತನಿಕ್ಖಿತ್ತಸಿಕ್ಖೇಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಚುತೋ ಚ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಸಿಕ್ಖೋ ಚಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಚುತೋ ನಾಮ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಕೋ. ನಿಕ್ಖಿತ್ತಸಿಕ್ಖೋ ನಾಮ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಕೋ.

ಏಕಾದಸಹೀತಿ ಪಣ್ಡಕೋ, ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕೋ, ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಮಾತುಘಾತಕೋ, ಪಿತುಘಾತಕೋ, ಅರಹನ್ತಘಾತಕೋ, ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ, ಸಙ್ಘಭೇದಕೋ ¶ , ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕೋ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋತಿ ಇಮೇಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ಅಭಬ್ಬೇಹಿ.

ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಕೇನ ವಾ ಸಹ ಉಪೋಸಥೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಪಾರಿವುತ್ಥೇನ ಛನ್ದೇನ ಉಪೋಸಥೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಕರೋತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಂ ಉಕ್ಖಿತ್ತವಜ್ಜಿತೇಸು ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸು ದುಕ್ಕಟಮೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ‘‘ಯಂ ದ್ವೇಪಿ ಜನಾ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾದಿನಾ ಸಭಾಗವತ್ಥುನಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಏವರೂಪಾ ವತ್ಥುಸಭಾಗಾ ‘ಸಭಾಗಾ’ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೬೯) ವಚನತೋ ‘‘ಸಭಾಗಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ಥುಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ.

ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಸಬ್ಬೋವ ಸಙ್ಘೋ ಸಚೇ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ಹೋತಿ,

‘‘ಇಧ ¶ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತೇಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಾಮನ್ತಾ ಆವಾಸಾ ಸಜ್ಜುಕಂ ಪಾಹೇತಬ್ಬೋ ‘ಗಚ್ಛಾವುಸೋ, ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛ, ಮಯಂ ತೇ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ. ಏವಞ್ಚೇತಂ ಲಭೇಥ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ. ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ, ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಸಙ್ಘೋ ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ – ‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಯದಾ ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಸುದ್ಧಂ ಅನಾಪತ್ತಿಕಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೧) ಚ,

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ¶ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೧) ಚ,

ಏತ್ಥ ಚ ಸಜ್ಝುಕನ್ತಿ ತದಹೇವಾಗಮನತ್ಥಾಯ. ಗಣುಪೋಸಥಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ಯಥಾ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸುದ್ಧಂ ಅಲಭಿತ್ವಾ ‘ಯದಾ ಸುದ್ಧಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ, ತದಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ ವತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ಲಭತಿ, ಏವಂ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏಕೇನಾಪಿ ‘ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಕಿರಾ’’ತಿ. ಕಿರಾತಿ ಚೇತ್ಥ ಅನುಸ್ಸವತ್ಥೇ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ನ ಪನಾರುಚಿಯಂ.

ಪಾರಿವುತ್ಥೇನ ಛನ್ದೇನಾತಿ ಛನ್ದಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನಿಸಿನ್ನೇನಪಿ ‘‘ಅಸುಭಲಕ್ಖಣತಾದಿನಾ ಕೇನಚಿ ಕಾರಣೇನ ನ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಿಸ್ಸಟ್ಠೇ ಛನ್ದೇ ಸಚೇ ಪುನ ಕರಿಸ್ಸತಿ, ಪುನ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಾರಿವಾಸಿಯೇ ಪುನ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಅನಾನೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೧೬೭).

೨೫೯೬. ಅದೇಸೇತ್ವಾ ¶ ಪನಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಆಪನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅದೇಸೇತ್ವಾ. ನಾವಿಕತ್ವಾನ ವೇಮತಿನ್ತಿ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಬಹುಲಾಸು ಆಪತ್ತೀಸು ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ, ತದಾ ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಿಮತಿಂ ಅನಾರೋಚೇತ್ವಾ. ‘‘ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಪನೇಸ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ನ ಹೋತಿ, ವತ್ಥುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾವ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೬೯) ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ. ತತ್ರಾಯಂ ದೇಸನಾವಿಧಿ – ಸಚೇ ಮೇಘಚ್ಛನ್ನೇ ಸೂರಿಯೇ ‘‘ಕಾಲೋ ನು ಖೋ, ವಿಕಾಲೋ’’ತಿ ¶ ವೇಮತಿಕೋ ಭುಞ್ಜತಿ, ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ವೇಮತಿಕೋ ಭುಞ್ಜಿಂ, ಸಚೇ ಕಾಲೋ ಅತ್ಥಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ದುಕ್ಕಟಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋಮ್ಹಿ. ನೋ ಚೇ ಅತ್ಥಿ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ವತ್ಥುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಯಾ ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ದುಕ್ಕಟಾ ವಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ವಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋ, ತಾ ತುಮ್ಹಮೂಲೇ ಪಟಿದೇಸೇಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಏಸೇವ ನಯೋ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀಸೂತಿ.

ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ಪನೇವಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವುತ್ತೋ – ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವೇಮತಿಕೋ, ಯದಾ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ, ತದಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ವತ್ವಾ ಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಸೋತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೦) ವಚನತೋ ಯಾವ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ನ ಹೋತಿ, ತಾವ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ನ ಲಭತಿ. ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನಂ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ನಾಮ ಹೋತಿ. ‘‘ಪುನ ನಿಬ್ಬೇಮತಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ದೇಸೇತಬ್ಬಮೇವಾ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಭಿ. ಟೀ. ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ) ನೇವ ಪಾಳಿಯಂ, ನ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಅತ್ಥಿ, ದೇಸಿತೇ ಪನ ನ ದೋಸೋ. ‘‘ಇತೋ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೭೦) ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋತಿ.

೨೫೯೭. ಉಪೋಸಥೇತಿ ದಿನಕಾರಕಕತ್ತಬ್ಬಾಕಾರವಸೇನ ಪನ್ನರಸೀ, ಸಙ್ಘುಪೋಸಥೋ, ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋತಿ ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೇ ಉಪೋಸಥೇ. ಸಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಾ ಚ ಆವಾಸಾತಿ ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥೇ ಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ವಕ್ಖಮಾನಪ್ಪಕಾರಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ. ಇಧ ‘‘ಅನಾವಾಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ವಾ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೇಹಿ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ವಾ’’ತಿ ಚ ¶ ನ ಗನ್ತಬ್ಬೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಙ್ಘೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ’’ತಿ ಚ ಸೇಸೋ. ‘‘ಅನಾವಾಸೋ’’ತಿ ಉದೋಸಿತಾದಯೋ ವುತ್ತಾ. ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪೋಸಥೇ ಸಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ವಾ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೇಹಿ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ವಾ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಙ್ಘೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ ಕುದಾಚನಂ ಕದಾಚಿಪಿ ನ ಗನ್ತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೫೯೮. ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಆವಾಸೇ ಪನ ಉಪೋಸಥೇ ಕಿಚ್ಚಂ ಸಚೇ ವತ್ತತಿ, ಸೋ ಆವಾಸೋ ‘‘ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ನಾಮಾ’’ತಿ ಪಕಾಸಿತೋತಿ ಯೋಜನಾ, ಇಮಿನಾ ಸಚೇ ಯತ್ಥ ಉಪೋಸಥೋ ನ ವತ್ತತಿ, ಸೋ ಸನ್ತೇಸುಪಿ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ನಾಮಾತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೫೯೯. ಉಪೋಸಥಸ್ಸ ಪಯೋಜನಂ, ತಪ್ಪಸಙ್ಗೇನ ಪವಾರಣಾಯ ಚ ನಿದ್ಧಾರೇತುಕಾಮತಾಯಾಹ ‘‘ಉಪೋಸಥೋ ಕಿಮತ್ಥಾಯಾ’’ತಿಆದಿ.

೨೬೦೦. ಪಟಿಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯಾತಿ ನಿವಾರೇಯ್ಯ. ಅದೇನ್ತಸ್ಸಪಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕೋಪೇತುಂ ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ.

೨೬೦೧. ಸೋ ಚಾತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ) ಚತುವಗ್ಗಾದಿಪ್ಪಭೇದೇನ ಪಞ್ಚವಿಧೋ ಸೋ ಸಙ್ಘೋ ಚ. ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಕಮ್ಮಾನಂ ವಸೇನ ಪರಿದೀಪಿತೋ, ನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಾದೀನಂ ಕಾತುಂ ಅಯುತ್ತತಾದಸ್ಸನವಸೇನ.

೨೬೦೨. ಚತುವಗ್ಗಾದಿಭೇದನಿಬನ್ಧನಂ ಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪವಾರಣ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಪವಾರಣಞ್ಚ ತಥಾ ಅಬ್ಭಾನಞ್ಚ ಉಪಸಮ್ಪದಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಚತುವಗ್ಗೇನ ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೦೩. ಮಜ್ಝದೇಸೇ ¶ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಮಜ್ಝದೇಸೂಪಸಮ್ಪದಾ, ತಂ. ಅಬ್ಭಾನಂ, ಮಜ್ಝದೇಸೂಪಸಮ್ಪದಞ್ಚ ವಿನಾ ಪಞ್ಚವಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೦೪. ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ನ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ದ್ವೇ ಪಟಿಸೇಧಾ ಪಕತತ್ಥಂ ಗಮಯನ್ತೀತಿ. ವೀಸತಿವಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಾನಂ ಕತ್ತಬ್ಬಭಾವೇ ಕಿಮತ್ಥಂ ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಗ್ಗಸ್ಸ ಗಹಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಊನೇ ದೋಸೋತಿ ಞಾಪೇತುಂ, ನಾಧಿಕೇ ಅತಿರೇಕತಾ’’ತಿ. ಯಥಾವುತ್ತೇ ಚತುಬ್ಬಿಧೇ ಸಙ್ಘೇ ಗಣನತೋ ಊನೇ ದೋಸೋ ಹೋತಿ, ಅಧಿಕೇ ದೋಸೋ ನ ಹೋತೀತಿ ಞಾಪೇತುಂ ಅತಿರೇಕತಾ ದಸ್ಸಿತಾ, ಅತಿರೇಕವೀಸತಿವಗ್ಗಸಙ್ಘೋ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೬೦೫. ಚತುವಗ್ಗೇನ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ಪಕತತ್ತಾವ ಚತ್ತಾರೋ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾತಿ ದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೇಸಾ ¶ ಪಕತತ್ತಾ ಛನ್ದಾರಹಾತಿ ಸೇಸೋ. ಪಕತತ್ತಾತಿ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಾ ಚೇವ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನಾ ಚ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಸೇಸೇಸು ಚಾತಿ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಾದೀಸುಪಿ.

೨೬೦೬. ಚತುವಗ್ಗಾದಿಕತ್ತಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ಅಸಂವಾಸಪುಗ್ಗಲಂ ಗಣಪೂರಂ ಕತ್ವಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ. ನ ಕೇವಲಂ ದುಕ್ಕಟಮೇವ, ಕತಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕುಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೦೭. ಪರಿವಾಸಾದೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ತತ್ರಟ್ಠನ್ತಿ ಪರಿವಾಸಾದೀಸು ಠಿತಂ. ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಕತಂ ಕುಪ್ಪತಿ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಅನುವತ್ತೇತಿ. ಸೇಸಂ ತೂತಿ ಪರಿವಾಸಾದಿಕಮ್ಮತೋ ಅಞ್ಞಂ ಪನ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಮ್ಮಂ ¶ . ವಟ್ಟತೀತಿ ತೇ ಪಾರಿವಾಸಿಕಾದಯೋ ಗಣಪೂರಕೇ ಕತ್ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕ್ಖನ್ಧಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ

೨೬೦೮. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ ವುತ್ತಾತಿ ಸೇಸೋ. ಪಚ್ಛಿಮಾ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ನಿದಸ್ಸನೇ. ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾತಿ ವಸ್ಸೂಪಗಮನಾ. ಆಲಯೋ, ವಚೀಭೇದೋ ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋ ಉಪಗಚ್ಛತಾತಿ ಇಮಿನಾ ವಸ್ಸೂಪಗಮನಪ್ಪಕಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಉಪಗಚ್ಛತಾ ಆಲಯೋ ಕತ್ತಬ್ಬೋ, ವಚೀಭೇದೋ ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಉಪಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಚ ಸೇನಾಸನೇ ಅಸತಿ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಮತ್ತಂ ವಾ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಸೇನಾಸನೇ ಸತಿ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಂ ತೇಮಾಸಂ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ಚ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ಚ ವಚೀಭೇದೋ ವಾ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೬೦೯. ಜಾನಂ ವಸ್ಸೂಪಗಮನಂ ಅನುಪಗಚ್ಛತೋ ವಾಪೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತೇಮಾಸನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪುರಿಮಂ ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಚರನ್ತಸ್ಸಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚಾರಿಕ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಪುರಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ಅವಸಿತ್ವಾವ ಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ತೇಮಾಸನ್ತಿ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಪುರಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ಅವಸಿತ್ವಾ ಚಾರಿಕಾ ಪಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಾ, ಯೋ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೮೫).

೨೬೧೦. ರುಕ್ಖಸ್ಸ ¶ ಸುಸಿರೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸುದ್ಧೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ರುಕ್ಖಸುಸಿರೇತಿ ಏತ್ಥ ಸುದ್ಧೇ ರುಕ್ಖಸುಸಿರೇಯೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಮಹನ್ತಸ್ಸ ಪನ ರುಕ್ಖಸುಸಿರಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪದರಚ್ಛದನಂ ಕುಟಿಕಂ ¶ ಕತ್ವಾ ಪವಿಸನದ್ವಾರಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. ‘‘ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸುಸಿರೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ರುಕ್ಖೇಕದೇಸೋ ವಿಟಪೋಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತೋ, ಸೋಪಿ ಸುದ್ಧೋವ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ರುಕ್ಖವಿಟಭಿಯಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಸುದ್ಧೇ ವಿಟಪಮತ್ತೇ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಮಹಾವಿಟಪೇ ಪನ ಅಟ್ಟಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪದರಚ್ಛದನಂ ಕುಟಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೩).

‘‘ಛತ್ತೇತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಚತೂಸು ಥಮ್ಭೇಸು ಛತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಆವರಣಂ ಕತ್ವಾ ದ್ವಾರಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಛತ್ತಕುಟಿಕಾ ನಾಮೇಸಾ ಹೋತಿ. ಚಾಟಿಯಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಮಹನ್ತೇನ ಕಪಲ್ಲೇನ ಛತ್ತೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಕುಟಿಂ ಕತ್ವಾವ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ಏವಮಕತಾಸು ಸುದ್ಧಛತ್ತಚಾಟೀಸು ನಿವಾರಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಛವಕುಟೀತಿ ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚಾದಯೋ ವುತ್ತಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಛವಕುಟಿಕಾ ನಾಮ ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚಾದಿಭೇದಾ ಕುಟಿ, ತತ್ಥ ಉಪಗನ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೩).

ಸುಸಾನೇ ಪನ ಅಞ್ಞಂ ಕುಟಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಛವಸರೀರಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ ಛಾರಿಕಾಯ, ಅಟ್ಠಿಕಾನಞ್ಚ ಅತ್ಥಾಯ ಕುಟಿಕಾ ಕರೀಯತೀ’’ತಿ ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಛವಕುಟಿ ವುತ್ತಾ. ‘‘ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚೋತಿ ಕಸಿಕುಟಿಕಾಪಾಸಾಣಘರನ್ತಿ ಲಿಖಿತ’’ನ್ತಿ (ವಜಿರ. ಟೀ. ಮಹಾವಗ್ಗ ೨೦೩) ವಜಿರಬುದ್ಧಿತ್ಥೇರೋ. ಚತುನ್ನಂ ಪಾಸಾಣಾನಂ ಉಪರಿ ಪಾಸಾಣಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಕತೋ ಗೇಹೋಪಿ ‘‘ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ದೀಘೇ ಮಞ್ಚಪಾದೇ ಮಜ್ಝೇ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಅಟನಿಯೋ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಮಞ್ಚಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ತಸ್ಸ ಇದಂ ಉಪರಿ, ಇದಂ ಹೇಟ್ಠಾತಿ ನತ್ಥಿ, ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅತ್ಥತೋಪಿ ತಾದಿಸೋವ ಹೋತಿ, ತಂ ಸುಸಾನೇ, ದೇವಟ್ಠಾನೇ ಚ ಠಪೇನ್ತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಟಙ್ಕಿತಮಞ್ಚೋ ನಾಮ.

೨೬೧೧. ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಯವೇಕಲ್ಲೇ, ಸರೀರಾಫಾಸುತಾಯ ವಾ’’ತಿ ಅವಸೇಸನ್ತರಾಯಾನಂ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ‘‘ಅನ್ತರಾಯೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ರಾಜನ್ತರಾಯಾದಿ ದಸವಿಧೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೨೬೧೨-೪. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ¶ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತನ್ನಂ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಅಪ್ಪಹಿತೇಪಿ ಗನ್ತುಂ, ಪಗೇವ ಪಹಿತೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ಮಾತುಯಾ ಚ ಪಿತುಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೯೮) ವುತ್ತನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಾತಾಪಿತೂನ’’ನ್ತಿಆದಿ.

ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ¶ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವಾ ನೇಸಂ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ವಾ ನೇಸಂ ಅನ್ತರೇ ಗಿಲಾನಂ ದಟ್ಠುಂ ವಾ ತದುಪಟ್ಠಾಕಾನಂ ಭತ್ತಾದಿಂ ಪರಿಯೇಸನತ್ಥಂ ವಾ ನೇಸಂ ಭತ್ತಾದಿಂ ಪರಿಯೇಸನತ್ಥಂ ವಾ ತಥಾ ನೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಅನಭಿರತಂ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತಂ ಅಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವೂಪಕಾಸೇಸ್ಸಂ ವಾ ವೂಪಕಾಸಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ಧಮ್ಮಕಥಮಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ ತಸ್ಸ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಉಟ್ಠಿತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ವಿವೇಚೇಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ವಿವೇಚಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ಧಮ್ಮಕಥಮಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ ತಥಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ವಿನೋದೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ ವಿನೋದಾಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ ಧಮ್ಮಕಥಮಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ವಾ ಏವಂ ವಿನಯಞ್ಞುನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚೇನ ಅಪೇಸಿತೇಪಿ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಪಗೇವ ಪಹಿತೇತಿ ಯೋಜನಾ.

ಭತ್ತಾದೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯೇಸನಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಗಿಲಾನಭತ್ತಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕಭತ್ತಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ಗಿಲಾನಭೇಸಜ್ಜಂ ವಾ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ಉಪಟ್ಠಹಿಸ್ಸಾಮಿ ವಾ’’ತಿ. ವೂಪಕಾಸೇಸ್ಸನ್ತಿ ಯತ್ಥ ಅನಭಿರತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ತತೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ವಿನೋದೇಸ್ಸಾಮಹನ್ತಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಗರುಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪರಿವಾಸಾರಹೋ, ಸೋ ಚೇ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಹಿಣೇಯ್ಯ ‘ಅಹಞ್ಹಿ ಗರುಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಪರಿವಾಸಾರಹೋ, ಆಗಚ್ಛನ್ತು ಭಿಕ್ಖೂ, ಇಚ್ಛಾಮಿ ¶ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಗತ’ನ್ತಿ. ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಅಪ್ಪಹಿತೇಪಿ, ಪಗೇವ ಪಹಿತೇ ‘ಪರಿವಾಸದಾನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ಅನುಸ್ಸಾವೇಸ್ಸಾಮಿ ವಾ ಗಣಪೂರಕೋ ವಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಯಂ (ಮಹಾವ. ೧೯೩) ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಏವಂ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಅನ್ತೋಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಠಿತೇನೇವ ‘‘ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಆಗಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಆಭೋಗಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಂ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ, ಛಿನ್ನವಸ್ಸೋ ಹೋತೀತಿ ವದನ್ತಿ.

೨೬೧೫. ‘‘ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕರತ್ತಿಚ್ಛೇದವಿನಿಚ್ಛಯೋ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವಸ್ಸಂ ಉಪಗತೇನೇತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚಾಧಿಕಾರೇ. ಅಯಂ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಿಚ್ಛಯೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೬೧೬. ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ದಿವಸ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಿಮನ್ತನಾಕಾರಂ ವಕ್ಖತಿ. ಪುಬ್ಬನ್ತಿ ಪಠಮಂ. ವಟ್ಟತೀತಿ ¶ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚೇನ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸಚೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಮಹಾವಾಸೇ ಪಠಮಂಯೇವ ಕತಿಕಾ ಕತಾ ಹೋತಿ ‘ಅಸುಕದಿವಸಂ ನಾಮ ಸನ್ನಿಪತಿತಬ್ಬ’ನ್ತಿ, ನಿಮನ್ತಿತೋಯೇವ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೯೯). ‘‘ಉಪಾಸಕೇಹಿ ‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ದಿವಸೇ ದಾನಾದೀನಿ ಕರೋಮ, ಸಬ್ಬೇ ಏವ ಸನ್ನಿಪತನ್ತೂ’ತಿ ಕತಿಕಾಯಪಿ ಕತಾಯ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನಿಮನ್ತಿತೋಯೇವ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿ ಕೇಚಿ.

೨೬೧೭. ಭಣ್ಡಕನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರಭಣ್ಡಂ. ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸತ್ತಾಹಕಿಚ್ಚೇನ ಗನ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪಹಿಣನ್ತೀತಿ ಚೀವರಧೋವನಾದಿಕಮ್ಮೇನ ಪಹಿಣನ್ತಿ. ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ ಆಣತ್ತಿಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅನವಜ್ಜಕಿಚ್ಚೇನ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಇಮಿನಾವ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ.

೨೬೧೮. ಉದ್ದೇಸಾದೀನಮತ್ಥಾಯಾತಿ ¶ ಪಾಳಿವಾಚನಾನಿ ಸನ್ಧಾಯ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪರಿಪುಚ್ಛಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಗರೂನನ್ತಿ ಅಗಿಲಾನಾನಮ್ಪಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯಾನಂ. ಗನ್ತುಂ ಲಭತೀತಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತುಂ ಲಭತಿ. ಪುಗ್ಗಲೋತಿ ಪಕರಣತೋ ಭಿಕ್ಖುಂಯೇವ ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೬೧೯. ಆಚರಿಯೋತಿ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ, ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ನಿವಾರಿತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ‘‘ಸಚೇ ಪನ ನಂ ಆಚರಿಯೋ ‘ಅಜ್ಜ ಮಾ ಗಚ್ಛಾ’ತಿ ವದತಿ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೯೯) ಅಟ್ಠಕಥಾನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೇ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಹೋತೀತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾ’’ತಿ. ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೇತಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದನಿಮಿತ್ತಂ. ‘‘ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೇ’’ತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋತಿ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ ಕತ್ವಾ ವದನ್ತಿ, ಏವಂ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗತಂ ನಂ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇಯೇವ ಪುನ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ ಸಚೇ ಆಚರಿಯೋ ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮಾ ಗಚ್ಛಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋ ಪನ ಹೋತಿಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ ಸತ್ತಾಹಸ್ಸ ಬಹಿದ್ಧಾ ವೀತಿನಾಮಿತತ್ತಾ.

೨೬೨೦. ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಞಾತಿಸ್ಸಾತಿ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಞಾತಿಜನಸ್ಸ. ‘‘ಗಚ್ಛತೋ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸೇಸಞಾತಿಕೇಹಿ ‘‘ಮಯಂ ಗಿಲಾನಾ ಭದನ್ತಾನಂ ಆಗಮನಂ ಇಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಉಪಟ್ಠಾಕಕುಲೇಹಿ ದಾನಂ ದಸ್ಸಾಮ, ಧಮ್ಮಂ ಸೋಸ್ಸಾಮ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದಸ್ಸನಂ ಇಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಚ ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ನಿದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ದೂತೇ ವಾ ಪೇಸಿತೇ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತೋ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ನ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಯಥಾಹ ‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಞಾತಕೋ ಗಿಲಾನೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಪಹಿತೇ, ನ ತ್ವೇವ ಅಪ್ಪಹಿತೇ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೯೯) ಚ ¶ ‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪಾಸಕೇನ ಸಙ್ಘಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಹಾರೋ ಕಾರಾಪಿತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ… ಇಚ್ಛಾಮಿ ದಾನಞ್ಚ ¶ ದಾತುಂ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಸೋತುಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಪಸ್ಸಿತುನ್ತಿ. ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಪಹಿತೇ, ನ ತ್ವೇವ ಅಪ್ಪಹಿತೇ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೮೮) ಚ.

೨೬೨೧. ‘‘ಅಹಂ ಗಾಮಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅಜ್ಜೇವ ಆಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಗಚ್ಛಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸಚೇ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತೇವ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಜ್ಜೇವ ಆಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಸಚೇ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಂ ಹೋತಿ, ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋಪಿ ನ ಹೋತಿ, ರತ್ತಿಚ್ಛೇದದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ನತ್ಥೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೬೨೨. ವಜೇತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೩) ಗೋಪಾಲಕಾನಂ ನಿವಾಸನಟ್ಠಾನೇ. ಸತ್ಥೇತಿ ಜಙ್ಘಸತ್ಥಸಕಟಸತ್ಥಾನಂ ಸನ್ನಿವಿಟ್ಠೋಕಾಸೇ. ತೀಸು ಠಾನೇಸು ಭಿಕ್ಖುನೋ, ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೇ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸೇವ ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಿ, ತೇಹಿ ವಿಯುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಗಮನೇ ಪನ ಆಪತ್ತಿಯೇವ, ಪವಾರೇತುಞ್ಚ ನ ಲಭತಿ.

ವಜಾದೀಸು ವಸ್ಸಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತೇನ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪಾಸಕಾ ವತ್ತಬ್ಬಾ ‘‘ಕುಟಿಕಾ ಲದ್ಧುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. ಸಚೇ ಕರಿತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ನೋ ಚೇ ದೇನ್ತಿ, ಸಾಲಾಸಙ್ಖೇಪೇನ ಠಿತಸಕಟಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಂ. ತಮ್ಪಿ ಅಲಭನ್ತೇನ ಆಲಯೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಸತ್ಥೇ ಪನ ಕುಟಿಕಾದೀನಂ ಅಭಾವೇ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಉಪಗನ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಆಲಯಕರಣಮತ್ತಮೇವ ವಟ್ಟತಿ. ಆಲಯೋ ನಾಮ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಮತ್ತಂ.

ಸಚೇ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನೇಯೇವ ಸತ್ಥೇ ಪವಾರಣದಿವಸೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥೇವ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ಅಥ ಸತ್ಥೋ ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇಯೇವ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪತ್ಥಿತಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ. ಪತ್ಥಿತಟ್ಠಾನೇ ¶ ವಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ಅಥಾಪಿ ಸತ್ಥೋ ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇಯೇವ ಅನ್ತರಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ತಿಟ್ಠತಿ ವಾ ವಿಪ್ಪಕಿರತಿ ವಾ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಗಾಮೇ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಸಿತ್ವಾ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ, ಅಪ್ಪವಾರೇತ್ವಾ ತತೋ ಪರಂ ಗನ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

ನಾವಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತೇನಾಪಿ ಕುಟಿಯಂಯೇವ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಅಲಭನ್ತೇ ಆಲಯೋ ಕಾತಬ್ಬೋ ¶ . ಸಚೇ ಅನ್ತೋತೇಮಾಸಂ ನಾವಾ ಸಮುದ್ದೇಯೇವ ಹೋತಿ, ತತ್ಥೇವ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ಅಥ ನಾವಾ ಕೂಲಂ ಲಭತಿ, ಸಯಞ್ಚ ಪರತೋ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಗನ್ತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ನಾವಾಯ ಲದ್ಧಗಾಮೇಯೇವ ವಸಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿ ನಾವಾ ಅನುತೀರಮೇವ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಚ್ಛತಿ, ಭಿಕ್ಖು ಚ ಪಠಮಂ ಲದ್ಧಗಾಮೇಯೇವ ವಸಿತುಕಾಮೋ, ನಾವಾ ಗಚ್ಛತು, ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತ್ಥೇವ ವಸಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಇತಿ ವಜೇ, ಸತ್ಥೇ, ನಾವಾಯನ್ತಿ ತೀಸು ಠಾನೇಸು ನತ್ಥಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೇ ಆಪತ್ತಿ, ಪವಾರೇತುಞ್ಚ ಲಭತಿ.

೨೬೨೩. ಸತಿ ಪಚ್ಚಯವೇಕಲ್ಲೇತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಾದೀನಂ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ಊನತ್ತೇ ಸತಿ. ಸರೀರಾಫಾಸುತಾಯ ವಾತಿ ಸರೀರಸ್ಸ ಅಫಾಸುತಾಯ ಆಬಾಧೇ ವಾ ಸತಿ. ವಸ್ಸಂ ಛೇತ್ವಾಪಿ ಪಕ್ಕಮೇತಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾಪಿ ಯಥಾಫಾಸುಕಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ವಸ್ಸಂ ಅಛೇತ್ವಾ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಕಾರಣೇ ಸತಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೬೨೪. ಯೇನ ಕೇನನ್ತರಾಯೇನಾತಿ ರಾಜನ್ತರಾಯಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅನ್ತರಾಯೇನ. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಸ್ಸಂ ನೋಪಗತೋ, ತೇನಾಪಿ ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇನ ವಾಪಿ ದುತಿಯಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೨೫-೬. ಸತ್ತಾಹನ್ತಿ ¶ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ‘‘ವೀತಿನಾಮೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಉಪಗನ್ತ್ವಾಪಿ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಏವ ಸತ್ತಾಹಂ ವೀತಿನಾಮೇತಿ ಚೇ. ಯೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಯೋ ಚ ವೀತಿನಾಮೇತಿ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ. ಪುರಿಮಾಪಿ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಅನುಪಗತತ್ತಾ, ಛಿನ್ನವಸ್ಸತ್ತಾ ಚ ಪುರಿಮಾಪಿ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾ ನ ವಿಜ್ಜತಿ ನ ಲಭತಿ. ಇಮೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಉಪಚಾರಾತಿಕ್ಕಮೇ, ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ಚ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ಪಟಿಸ್ಸವೇ ಚ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ, ಹೋತಿ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ‘‘ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ವಿಸಂವಾದೇ ಅಸಚ್ಚಾಪನೇ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ. ಕತಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ. ನ ಕೇವಲಂ ಏತಸ್ಸೇವ ವಿಸಂವಾದೇ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ, ಅಥ ಖೋ ಇತರೇಸಮ್ಪಿ ಪಟಿಸ್ಸವಾನಂ ವಿಸಂವಾದೇ ಆಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಪಟಿಸ್ಸವೇ ಚ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ನ ಕೇವಲಂ ‘ಇಮಂ ತೇಮಾಸಂ ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಥಾ’ತಿ ಏತಸ್ಸೇವ ಪಟಿಸ್ಸವಸ್ಸ ವಿಸಂವಾದೇ ಆಪತ್ತಿ, ‘ಇಮಂ ¶ ತೇಮಾಸಂ ಭಿಕ್ಖಂ ಗಣ್ಹಥ, ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮ, ಏಕತೋವ ಉದ್ದಿಸಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ ಏವಮಾದಿನಾಪಿ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸವಸ್ಸ ವಿಸಂವಾದೇ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೭). ತಞ್ಚ ಖೋ ಪಟಿಸ್ಸವಕಾಲೇ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾ ವಿಸಂವಾದನಪಚ್ಚಯಾ ಹೋತಿ. ಪಠಮಂ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪನ ಪಟಿಸ್ಸವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ವಿಸಂವಾದೇನ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಯುಜ್ಜತಿ.

೨೬೨೭. ‘‘ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಪನ ಅರುಣಂ ಅನುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ತದಹೇವ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಪಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ನಿವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೭) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ, ‘‘ಕೋ ವಾದೋ ವಸಿತ್ವಾ ಬಹಿ ಗಚ್ಛತೋ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ¶ ಚ ‘‘ನುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಪನಾರುಣ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಕತ್ಥಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಪನಾರುಣ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೨೬೨೮. ವಸಿತ್ವಾತಿ ದ್ವೀಹತೀಹಂ ವಸಿತ್ವಾ. ಯಥಾ ವಸ್ಸಂ ವಸಿತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಅನುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾವ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಥಾ ಗತಟ್ಠಾನತೋ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪುನಪಿ ಅರುಣಂ ಅನುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾವ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ. ‘‘ಸತ್ತಾಹವಾರೇನ ಅರುಣೋ ಉಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೧) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನಂ ಸತ್ತಮಾರುಣೇನ ಪಟಿಬದ್ಧದಿವಸಂ ಸತ್ತಮೇನ ಅರುಣೇನೇವ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಮಅರುಣಬ್ಭನ್ತರೇ ಅನಾಗನ್ತ್ವಾ ಅಟ್ಠಮಂ ಅರುಣಂ ಬಹಿ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದದಸ್ಸನಪರಂ, ನ ಸತ್ತಮಅರುಣಸ್ಸೇವ ತತ್ಥ ಉಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಭಾವದಸ್ಸನಪರನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ಸಿಕ್ಖಾಭಾಜನಅಟ್ಠಕಥಾಯ, ಸೀಹಳಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ಚ ತಥಾ ವಿನಿಚ್ಛಿತತ್ತಾ.

೨೬೨೯. ‘‘ನೋಪೇತಿ ಅಸತಿಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ನೋಪೇತೀತಿ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಂ ತೇಮಾಸಂ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ವಚೀಭೇದೇನ ನ ಉಪಗಚ್ಛತಿ.

೨೬೩೦. ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ಸಮತ್ಥೇತುಮಾಹ ‘‘ನ ದೋಸೋ ಕೋಚಿ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ.

೨೬೩೧. ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಂ ತೇಮಾಸಂ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಚನೇ ನಿಚ್ಛಾರಿತೇ ಏವ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗತೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ನಿಚ್ಛಾರಿತೇವ ತಿಕ್ಖತ್ತು’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಉಕ್ಕಂಸವಸೇನ ವುತ್ತಂ, ಸಕಿಂ, ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ನಿಚ್ಛಾರಿತೇಪಿ ವಸ್ಸೂಪಗತೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಂ ¶ ತೇಮಾಸಂ ವಸ್ಸಂ ಉಪೇಮೀತಿ ಸಕಿಂ ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾವ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೧೮೪).

೨೬೩೨. ನವಮಿತೋ ¶ ಪಟ್ಠಾಯ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಆಗಚ್ಛತು ವಾ ಮಾ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೦೭) ಅಟ್ಠಕಥಾನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಆದಿಂ ತು ನವಮಿಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ. ನವಮಿಂ ಪಭುತಿ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ, ನವಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನೇವ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪವಾರಣದಿವಸೇಪಿ ತದಹೇವ ಆಗನ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಟ್ಠಾನಂ ಪವಾರಣತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಲಬ್ಭಮಾನೇನ ಸತ್ತಾಹಕರಣೀಯೇನ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಪವಾರೇತ್ವಾ ಪನ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಪವಾರಣಾಯ ತಂದಿವಸಸನ್ನಿಸ್ಸಿತತ್ತಾ’’ತಿ (ವಜಿರ. ಟೀ. ಮಹಾವಗ್ಗ ೨೦೭) ಹಿ ವಜಿರಬುದ್ಧಿತ್ಥೇರೋ. ಸೋ ಪಚ್ಛಾ ಆಗಚ್ಛತು ವಾ ಮಾ ವಾ, ದೋಸೋ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕ್ಖನ್ಧಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ.

೨೬೩೩. ‘‘ಪವಾರಣಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಚಾತುದ್ದಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ದಿನೇ ಕಾತಬ್ಬಾ ಪವಾರಣಾ ಅಭೇದೋಪಚಾರೇನ ತಥಾ ವುತ್ತಾ. ಸಾಮಗ್ಗೀ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ವುತ್ತಸರೂಪಾವ. ಸಾಮಗ್ಗಿಪವಾರಣಂ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಚ ಪಠಮಂ ಪವಾರಣಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಾಟಿಪದತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಚಾತುಮಾಸಿಪುಣ್ಣಮಾ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಕಾತಬ್ಬಾ, ತತೋ ಪಚ್ಛಾ ವಾ ಪುರೇ ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತೇವಾಚೀ ದ್ವೇಕವಾಚೀತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ…ಪೇ… ತೇವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ದ್ವೇವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಏಕವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ತಂ ತಂ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಾ ಪವಾರಣಾ ವುಚ್ಚತಿ.

೨೬೩೪. ತೀಣಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ, ಅನ್ತೇನೇವ ಪವಾರಯೇತಿ ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪವಾರಣಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಂ ಪವಾರಣಕಮ್ಮಂ…ಪೇ… ಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಂ ಪವಾರಣಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೨) ವತ್ವಾ ‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ ¶ , ಯದಿದಂ ಅಧಮ್ಮೇನ ವಗ್ಗಂ ಪವಾರಣಕಮ್ಮಂ, ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏವರೂಪಂ ಪವಾರಣಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬಂ…ಪೇ… ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಿದಂ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗಂ ಪವಾರಣಕಮ್ಮಂ, ಏವರೂಪಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪವಾರಣಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಮಹಾವ. ೨೧೨) ತೀಣಿ ¶ ಅಕತ್ತಬ್ಬಾನಿ ಪವಾರಣಕಮ್ಮಾನಿ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಕಾತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತೇನ ಚತುತ್ಥೇನ ಪವಾರಣಕಮ್ಮೇನ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಸ್ಸ ವಿಭಾಗೇಕದೇಸಂ ‘‘ಪಞ್ಚ ಯಸ್ಮಿಂ ಪನಾವಾಸೇ’’ತಿಆದಿನಾ ವಕ್ಖತಿ.

೨೬೩೫. ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಸಮಾಪೇತ್ವಾತಿ –

‘‘ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ಪದೀಪೋ ಚ, ಉದಕಂ ಆಸನೇನ ಚ;

ಪವಾರಣಾಯ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕರಣ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

‘‘ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉತುಕ್ಖಾನಂ, ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾ ಚ ಓವಾದೋ;

ಪವಾರಣಾಯ ಏತಾನಿ, ‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. –

ವುತ್ತಂ ನವವಿಧಂ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ.

‘‘ಪವಾರಣಾ ಯಾವತಿಕಾ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾ,

ವಜ್ಜನೀಯಾ ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ತಸ್ಮಿಂ ನ ಹೋನ್ತಿ,

‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. –

ವುತ್ತೇ ಚತುಬ್ಬಿಧೇ ಪತ್ತಕಲ್ಲೇ ಸಮೋಧಾನಿತೇ ಪರಿಸಮಾಪಿತೇ.

ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜ ಪವಾರಣಾ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೦) ಏವಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕವಸೇನ ಚ ‘‘ತೇವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ದಾನಾದಿಕರಣೇನ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ರತ್ತಿಯಾ ಖೇಪಿತಾಯ ಚ ರಾಜಾದಿಅನ್ತರಾಯೇ ಸತಿ ಚ ತದನುರೂಪತೋ ‘‘ದ್ವೇವಾಚಿಕಂ, ಏಕವಾಚಿಕಂ, ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ¶ , ತಾಸಂ ವಿಸೇಸೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ದಸ್ಸಿತೋಯೇವ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಏವಞ್ಹಿ ¶ ವುತ್ತೇ ತೇವಾಚಿಕಞ್ಚ ದ್ವೇವಾಚಿಕಞ್ಚ ಏಕವಾಚಿಕಞ್ಚ ಪವಾರೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ‘ತೇವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ತೇವಾಚಿಕಮೇವ ವಟ್ಟತಿ, ಅಞ್ಞಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ‘ದ್ವೇವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ದ್ವೇವಾಚಿಕಞ್ಚ ತೇವಾಚಿಕಞ್ಚ ವಟ್ಟತಿ, ಏಕವಾಚಿಕಞ್ಚ ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಞ್ಚ ನ ವಟ್ಟತಿ. ‘ಏಕವಾಚಿಕಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಏಕವಾಚಿಕದ್ವೇವಾಚಿಕತೇವಾಚಿಕಾನಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕಮೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ. ‘ಸಮಾನವಸ್ಸಿಕ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೧೦).

ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ಥೇರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಏವಮಸ್ಸ ವಚನೀಯೋ ‘‘ಸಙ್ಘಂ, ಆವುಸೋ, ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘಂ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ…ಪೇ… ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೦) ವುತ್ತನಯೇನ ಕಾತಬ್ಬಾ. ನವಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಂ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ…ಪೇ… ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೦) ವುತ್ತನಯೇನ ಕಾತಬ್ಬಾ.

೨೬೩೬. ಥೇರೇಸು ಪವಾರೇನ್ತೇಸು ಯೋ ಪನ ನವೋ, ಸೋ ಸಯಂ ಯಾವ ಪವಾರೇತಿ, ತಾವ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೩೭. ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತಯೋಪಿ ವಾ ಏಕಾವಾಸೇ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ವಸನ್ತಿ ಚೇ, ಞತ್ತಿಂ ವತ್ವಾ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ, ಅಜ್ಜ ಪವಾರಣಾ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಮಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೬) ಗಣಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪವಾರೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಪವಾರೇಯ್ಯುನ್ತಿ ¶ ಏತ್ಥ ಥೇರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತೇ ತಯೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಸ್ಸು ವಚನೀಯಾ ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತು ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಿ. ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತು ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೬) ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ನವೇನಪಿ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತು ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ ¶ , ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಿ. ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದನ್ತು ಮಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ.

೨೬೩೮. ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪವಾರೇಯ್ಯುಂ, ವಿನಾ ಞತ್ತಿಂ ದುವೇ ಜನಾ. ತೇಸು ಥೇರೇನ ‘‘ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪವಾರೇಮಿ ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ ಸುತೇನ ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾಯ ವಾ, ವದತು ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಿ. ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪವಾರೇಮಿ…ಪೇ… ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೭) ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ನವೇನಪಿ ‘‘ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪವಾರೇಮಿ…ಪೇ… ವದತು ಮಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ, ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮಿ. ದುತಿಯಮ್ಪಿ…ಪೇ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪವಾರೇಮಿ…ಪೇ… ಪಟಿಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ.

ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಸಮಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಪವಾರಣಾ ಚಾತುದ್ದಸೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಪನ್ನರಸೀ’’ತಿ ವಾ ವತ್ವಾ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯ ¶ . ಯಥಾಹ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಪವಾರಣಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಚಾತುದ್ದಸಿಕಾ ಹೋತಿ, ‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಪವಾರಣಾ ಚಾತುದ್ದಸೀ’ತಿ, ಸಚೇ ಪನ್ನರಸಿಕಾ, ‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಪವಾರಣಾ ಪನ್ನರಸೀ’ತಿ ಏವಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೧೮), ಇಮಿನಾ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಾದಿಞತ್ತೀಸು ಚ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇ ಸೋ ಸೋ ವೋಹಾರೋ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ದೀಪಿತಮೇವ.

ಸೇಸಾ ಸಙ್ಘಪವಾರಣಾತಿ ಪಞ್ಚಹಿ, ಅತಿರೇಕೇಹಿ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಾ ಪವಾರಣಾ ಸಙ್ಘಪವಾರಣಾ.

೨೬೩೯. ಪವಾರಿತೇತಿ ಪಠಮಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೇ. ಅನಾಗತೋತಿ ಕೇನಚಿ ಅನ್ತರಾಯೇನ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಚ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಚ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾಯ ವಸ್ಸಂ ಅನುಪಗತೋ. ಅವುತ್ಥೋತಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತೋ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾವಣ್ಣನಾಯ ‘‘ಅವುತ್ಥೋತಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತೋ ಅಪರಿನಿಟ್ಠಿತತ್ತಾ ‘ಅವುತ್ಥೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ‘‘ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ.

೨೬೪೦-೧. ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಪನಾವಾಸೇ ಪಞ್ಚ ವಾ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಸಮಣಾ ವಸನ್ತಿ, ತೇ ತತ್ಥ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಪವಾರಣಂ ಹರಿತ್ವಾನ ಸಚೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪವಾರೇನ್ತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಸೇಸನ್ತಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಗ್ಗ’’ನ್ತಿಆದಿಕಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪವಾರಣಾಧಿಕಾರೇ. ಬುಧೋತಿ ವಿನಯಧರೋ. ಉಪೋಸಥೇ ವುತ್ತನಯೇನಾತಿ ಉಪೋಸಥವಿನಿಚ್ಛಯೇ ವುತ್ತಕ್ಕಮೇನ. ನಯೇತಿ ಜಾನೇಯ್ಯ.

೨೬೪೨. ಸಮ್ಪಾದೇತತ್ತನೋ ಸುಚಿನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ. ಸಬ್ಬಂ ಸಾಧೇತೀತಿ ಉಪೋಸಥಾದಿಸಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ನಿಪ್ಫಾದೇತಿ. ನತ್ತನೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಉಪೋಸಥಂ ನ ನಿಪ್ಫಾದೇತಿ.

೨೬೪೩. ತಸ್ಮಾತಿ ¶ ಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತನೋ ಸುಚಿಂ ನ ಸಾಧೇತಿ, ತಸ್ಮಾ. ಉಭಿನ್ನನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಚ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ. ಕಿಚ್ಚಸಿದ್ಧತ್ಥಮೇವಿಧಾತಿ ಉಪೋಸಥಾದಿಕಮ್ಮನಿಪ್ಪಜ್ಜನತ್ಥಂ ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಾದಿಪಕರಣೇ. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಪವಾರಣಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಛನ್ದಂ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ವಾ, ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಪವಾರಣ’’ನ್ತಿ.

ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಪವಾರಣಂ ದೇನ್ತೇನ ಸಚೇ ಸಾಪತ್ತಿಕೋ ಹೋತಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಛನ್ದಾದಿಹಾರಕೋ ಭಿಕ್ಖು ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಛನ್ದಂ ದಮ್ಮಿ, ಛನ್ದಂ ಮೇ ಹರ, ಛನ್ದಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೫), ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದಮ್ಮಿ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಮೇ ಹರ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೬೪), ‘‘ಪವಾರಣಂ ದಮ್ಮಿ, ಪವಾರಣಂ ಮೇ ಹರ, ಪವಾರಣಂ ಮೇ ಆರೋಚೇಹಿ, ಮಮತ್ಥಾಯ ಪವಾರೇಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೩).

೨೬೪೪. ‘‘ಛನ್ದೋ ಏಕೇನಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಏಕೇನ ಬಹೂನಮ್ಪಿ ಛನ್ದೋ ಹಾತಬ್ಬೋ, ತಥಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ಹಾತಬ್ಬಾ. ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಪವಾರಣಾ ಹಾತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪರಮ್ಪರಾಹಟೋ ಛನ್ದೋತಿ ಬಹೂನಂ ವಾ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ಛನ್ದಾದಿಹಾರಕಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಅನ್ತರಾ ಅಞ್ಞೇನ ಗಹಿತಾ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಪವಾರಣಾ. ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ ನ ಗಚ್ಛತಿ ಅನವಜ್ಜಭಾವಾಯ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಛನ್ದಾದೀನಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝಂ ಅಗಮನೇನ ವಗ್ಗಭಾವಕರಣತೋ.

ಏತ್ಥ ಚ ಯಥಾ ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾಯ ಪಠಮವಲಯಂ ದುತಿಯವಲಯಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ನ ತತಿಯಂ, ಏವಮಿಮೇಪಿ ಛನ್ದಾದಯೋ ದಾಯಕೇನ ಯಸ್ಸ ದಿನ್ನಾ, ತತೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾಸದಿಸತ್ತಾ ¶ ‘‘ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ. ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾಗ್ಗಹಣಞ್ಚೇತ್ಥ ಯಾಸಂ ಕಾಸಞ್ಚಿ ಸಙ್ಖಲಿಕಾನಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಮತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೨೬೪೫-೬. ಛನ್ದಂ ¶ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ವಾ ಪವಾರಣಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಛನ್ದಾದಿಹಾರಕೋ ಸಙ್ಘಮಪ್ಪತ್ವಾ ಸಚೇ ಸಾಮಣೇರಾದಿಭಾವಂ ಪಟಿಜಾನೇಯ್ಯ ವಾ ವಿಬ್ಭಮೇಯ್ಯ ವಾ ಮರೇಯ್ಯ ವಾ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಛನ್ದಾದಿಭಾವಂ ನಾಹಟಂ ಹೋತಿ, ಸಙ್ಘಂ ಪತ್ವಾ ಏವಂ ಸಿಯಾ ಸಾಮಣೇರಾದಿಭಾವಂ ಪಟಿಜಾನನ್ತೋ, ವಿಬ್ಭನ್ತೋ, ಕಾಲಕತೋ ವಾ ಭವೇಯ್ಯ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಹಟಂ ಆನೀತಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ಥ ಸಾಮಣೇರಾದಿಭಾವಂ ವಾ ಪಟಿಜಾನೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಅಹಂ ಸಾಮಣೇರೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಭೂತಂ ಸಾಮಣೇರಾದಿಭಾವಂ ಕಥೇಯ್ಯ, ಪಚ್ಛಾ ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಗಹಿತೋ.

೨೬೪೭. ಸಙ್ಘಂ ಪತ್ವಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ತಂತಂಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಚತುವಗ್ಗಾದಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಪತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಮತ್ತೋತಿ ಪಮಾದಂ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಂ ಪತ್ತೋ. ಸುತ್ತೋತಿ ನಿದ್ದೂಪಗತೋ. ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಕೋತಿ ಯಕ್ಖಾದೀಹಿ ವಿಕ್ಖೇಪಮಾಪಾದಿತಚಿತ್ತೋ. ನಾರೋಚೇತೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಛನ್ದಾದೀನಂ ಆಹಟಭಾವಂ ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ಕಥೇತಿ. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಸಞ್ಚೇತೇತ್ವಾ ಜಾನನ್ತೋಯೇವ ಅನಾದರಿಯೋ ನಾರೋಚೇತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ.

೨೬೪೮. ಯೇ ತೇತಿ ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಥೇರಾ ವಾ ನವಾ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ ವಾ. ವಿಪಸ್ಸನಾತಿ ಸಹಚರಿಯೇನ ಸಮಥೋಪಿ ಗಯ್ಹತಿ. ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ಚ ಇಧ ತರುಣಾಯೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ, ತಸ್ಮಾ ವಿಪಸ್ಸನಾಯುತ್ತಾತಿ ಏತ್ಥ ತರುಣಾಹಿ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ರತ್ತಿನ್ದಿವನ್ತಿ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಅತನ್ದಿತಾತಿ ಅನಲಸಾ.

‘‘ರತ್ತಿನ್ದಿವ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ರತ್ತಿ-ಸದ್ದೇನ ರತ್ತಿಯಾಯೇವ ಗಹಣಂ, ಉದಾಹು ಏಕದೇಸಸ್ಸಾತಿ ಆಹ ‘‘ಪುಬ್ಬರತ್ತಾಪರರತ್ತ’’ನ್ತಿ. ಪುಬ್ಬಾ ಚ ಸಾ ರತ್ತಿ ಚಾತಿ ಪುಬ್ಬರತ್ತಿ, ಪಠಮಯಾಮೋ, ಅಪರಾ ಚ ¶ ಸಾ ರತ್ತಿ ಚಾತಿ ಅಪರರತ್ತಿ, ಪಚ್ಛಿಮಯಾಮೋ, ಪುಬ್ಬರತ್ತಿ ಚ ಅಪರರತ್ತಿ ಚಾತಿ ಸಮಾಹಾರದ್ವನ್ದೇ ಸಮಾಸನ್ತೇ ಅ-ಕಾರಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಪುಬ್ಬರತ್ತಾಪರರತ್ತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಇಧಾಪಿ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಮಜ್ಝಿಮಯಾಮೇ ಕಾಯದರಥವೂಪಸಮನತ್ಥಾಯ ಸುಪನಂ ಅನುಞ್ಞಾತನ್ತಿ ತಂ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪುರಿಮಪಚ್ಛಿಮಯಾಮೇಸು ನಿರನ್ತರಭಾವನಾನುಯೋಗೋ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಮೇವ ವುತ್ತಂ. ವಿಪಸ್ಸನಾ ಪರಾಯನಾ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾವ ಪರಂ ¶ ಅಯನಂ ಪತಿಟ್ಠಾ ಏತೇಸನ್ತಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಪರಾಯನಾ, ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೬೪೯. ಲದ್ಧೋ ಫಾಸುವಿಹಾರೋ ಯೇಹಿ ತೇ ಲದ್ಧಫಾಸುವಿಹಾರಾ, ತೇಸಂ. ಫಾಸುವಿಹಾರೋತಿ ಚ ಸುಖವಿಹಾರಸ್ಸ ಮೂಲಕಾರಣತ್ತಾ ತರುಣಾ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ, ಪಟಿಲದ್ಧತರುಣಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಿಯಾ ನ ಪರಿಹಾನಿತಿ ಪರಿಹಾನಿ ನಾಮ ಏವಂ ಕತೇ ನ ಭವೇಯ್ಯ.

ಕತ್ತಿಕಮಾಸಕೇತಿ ಚೀವರಮಾಸಸಙ್ಖಾತೇ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಪವಾರಣಾಯ ಸಙ್ಗಹೋ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ‘‘ಸಙ್ಗಾಹೋ’’ತಿ ದೀಘೋ ಕತೋ, ಪವಾರಣಾಸಙ್ಗಹೋ ವುತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಪವಾರಣಾಸಙ್ಗಹೋ ಚ ನಾಮಾಯಂ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನಂ ಥಾಮಗತಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ಸೋತಾಪನ್ನಾದೀನಞ್ಚ ನ ದಾತಬ್ಬೋ. ತರುಣಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾಲಾಭಿನೋ ಪನ ಸಬ್ಬೇ ವಾ ಹೋನ್ತು, ಉಪಡ್ಢಾ ವಾ, ಏಕಪುಗ್ಗಲೋ ವಾ, ಏಕಸ್ಸಪಿ ವಸೇನ ದಾತಬ್ಬೋಯೇವ. ದಿನ್ನೇ ಪವಾರಣಾಸಙ್ಗಹೇ ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇ ಪರಿಹಾರೋವ ಹೋತಿ, ಆಗನ್ತುಕಾ ತೇಸಂ ಸೇನಾಸನಂ ಗಹೇತುಂ ನ ಲಭನ್ತಿ. ತೇಹಿಪಿ ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇಹಿ ನ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಪವಾರೇತ್ವಾ ಪನ ಅನ್ತರಾಪಿ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ ಲಭನ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೪೧).

ಪವಾರಣಾಸಙ್ಗಹಸ್ಸ ¶ ದಾನಪ್ಪಕಾರೋ ಪನ ಪಾಳಿತೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೨೬೫೦. ಏಳಕಾ ಚ ಅಜಾ ಚ ಮಿಗಾ ಚಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಪಸೂನಂ ದ್ವನ್ದೇ ಏಕತ್ತನಪುಂಸಕತ್ತಸ್ಸ ವಿಭಾಸಿತತ್ತಾ ಬಹುವಚನನಿದ್ದೇಸೋ. ಏಳಕಾನಞ್ಚ ಅಜಾನಞ್ಚ ಮಿಗಾನಂ ರೋಹಿತೇಣಿಕುರುಙ್ಗಾನಞ್ಚ. ಪಸದಾ ಚ ಮಿಗಮಾತಾ ಚ ಪಸದಮಿಗಮಾತಾ, ‘‘ಪಸದಮಿಗಮಾತುಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ‘‘ಪಸದ’’ನ್ತಿ ನಿಗ್ಗಹಿತಾಗಮೋ. ಪಸದಮಿಗಮಾತುಯಾ ಚ ಚಮ್ಮಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಮಿಗಾನ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಹಿತಾನಮೇವೇತ್ಥ ವಿಭಾಗದಸ್ಸನಂ ‘‘ರೋಹಿತೇಣೀ’’ತಿಆದಿ. ರೋಹಿತಾದಯೋ ಮಿಗವಿಭಾಗವಿಸೇಸಾ.

೨೬೫೧. ಏತೇಸಂ ¶ ಯಥಾವುತ್ತಸತ್ತಾನಂ ಚಮ್ಮಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಚಮ್ಮಂ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಯಾ ವತ್ಥುಭೂತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞನ್ತಿ ಚ –

‘‘ಮಕ್ಕಟೋ ಕಾಳಸೀಹೋ ಚ, ಸರಭೋ ಕದಲೀಮಿಗೋ;

ಯೇ ಚ ವಾಳಮಿಗಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಚಮ್ಮಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೫೯) –

ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚಮ್ಮಮಾಹ. ಮಕ್ಕಟೋ ನಾಮ ಸಾಖಮಿಗೋ. ಕಾಳಸೀಹೋ ನಾಮ ಮಹಾಮುಖವಾನರಜಾತಿಕೋ. ವಾಳಮಿಗಾ ನಾಮ ಸೀಹಬ್ಯಗ್ಘಾದಯೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ತತ್ಥ ವಾಳಮಿಗಾತಿ ಸೀಹಬ್ಯಗ್ಘಅಚ್ಛತರಚ್ಛಾ, ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಏತೇಯೇವ, ಯೇಸಂ ಪನ ಚಮ್ಮಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತಂ, ತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಗೋಮಹಿಂಸಸ್ಸಮಿಳಾರಾದಯೋಪಿ ಸಬ್ಬೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ‘ವಾಳಮಿಗಾ’ತ್ವೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ.

ಥವಿಕಾ ¶ ಚ ಉಪಾಹನಾ ಚ ಥವಿಕೋಪಾಹನಂ. ಅಮಾನುಸಂ ಮನುಸ್ಸಚಮ್ಮರಹಿತಂ ಸಬ್ಬಂ ಚಮ್ಮಂ ಥವಿಕೋಪಾಹನೇ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಥವಿಕಾತಿ ಉಪಾಹನಾದಿಕೋಸಕಸ್ಸ ಗಹಣಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಮನುಸ್ಸಚಮ್ಮಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಚಮ್ಮೇನ ಉಪಾಹನಾ ವಟ್ಟತಿ. ಉಪಾಹನಾಕೋಸಕಸತ್ಥಕಕೋಸಕಕುಞ್ಜಿಕಾಕೋಸಕೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೫೯).

೨೬೫೨. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಬ್ಬಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೫೯) ವಚನತೋ ‘‘ವಟ್ಟನ್ತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇ ದೇಸೇ, ನ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಮಜ್ಝಿಮೇ ದೇಸೇತಿ ‘‘ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಗಜಙ್ಗಲಂ ನಾಮ ನಿಗಮೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ. ೨೫೯) ವುತ್ತಸೀಮಾಪರಿಚ್ಛೇದೇ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ. ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾತಿ ಚತುಪಟಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಬಹುಪಟಲಾ ಉಪಾಹನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾತಿ ಚತುಪಟಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೪೫). ಮಜ್ಝಿಮದೇಸೇ ಗುಣಙ್ಗುಣೂಪಾಹನಾ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅನ್ತೋಆರಾಮೇತಿ ಏತ್ಥ ಪಕರಣತೋ ‘‘ಸಬ್ಬೇಸ’’ನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ, ಗಿಲಾನಾನಮಿತರೇಸಞ್ಚ ಸಬ್ಬೇಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾಪಿ ಚಾತಿ ಅನ್ತೋಆರಾಮೇ, ಬಹಿ ಚಾತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಾಪಿ. ರೋಗಿನೋತಿ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೫೩. ಪುಟಬದ್ಧಾ ಖಲ್ಲಕಬದ್ಧಾಚಾತಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ವಿಸೇಸೋ ಪನೇತಾಸಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಮೇವ ¶ ವುತ್ತೋ ‘‘ಪುಟಬದ್ಧಾತಿ ಯೋನಕಉಪಾಹನಾ ವುಚ್ಚತಿ, ಯಾ ಯಾವಜಙ್ಘತೋ ಸಬ್ಬಪಾದಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ. ಖಲ್ಲಕಬದ್ಧಾತಿ ಪಣ್ಹಿಪಿಧಾನತ್ಥಂ ತಲೇ ಖಲ್ಲಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಕತಾ’’ತಿ. ಪಾಲಿಗುಣ್ಠಿಮಾ ಚ ‘‘ಪಲಿಗುಣ್ಠಿತ್ವಾ ಕತಾ, ಯಾ ಉಪರಿ ಪಾದಮತ್ತಮೇವ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ನ ಜಙ್ಘ’’ನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ದಸ್ಸಿತಾವ. ತೂಲಪುಣ್ಣಾತಿ ತೂಲಪಿಚುನಾ ಪೂರೇತ್ವಾ ಕತಾ.

ಸಬ್ಬಾವ ¶ ನೀಲಾ ಸಬ್ಬನೀಲಾ, ಸಾ ಆದಿ ಯಾಸಂ ತಾ ಸಬ್ಬನೀಲಾದಯೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಹಾನಾಮರತ್ತಪರಿಯನ್ತಾನಂ ಗಹಣಂ. ಏತಾಸಂ ಸರೂಪಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಮೇವ ವುತ್ತಂ ‘‘ನೀಲಿಕಾ ಉಮಾಪುಪ್ಫವಣ್ಣಾ ಹೋತಿ, ಪೀತಿಕಾ ಕಣಿಕಾರಪುಪ್ಫವಣ್ಣಾ, ಲೋಹಿತಿಕಾ ಜಯಸುಮನಪುಪ್ಫವಣ್ಣಾ, ಮಞ್ಜಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಞ್ಜಿಟ್ಠವಣ್ಣಾ ಏವ, ಕಣ್ಹಾ ಅದ್ದಾರಿಟ್ಠಕವಣ್ಣಾ, ಮಹಾರಙ್ಗರತ್ತಾ ಸತಪದಿಪಿಟ್ಠಿವಣ್ಣಾ, ಮಹಾನಾಮರತ್ತಾ ಸಮ್ಭಿನ್ನವಣ್ಣಾ ಹೋತಿ ಪಣ್ಡುಪಲಾಸವಣ್ಣಾ. ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ‘ಪದುಮಪುಪ್ಫವಣ್ಣಾ’ತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೪೬). ಸಬ್ಬನೀಲಾದಯೋಪಿ ಚಾತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ನೀಲಾದಿವದ್ಧಿಕಾನಂ ಗಹಣಂ.

೨೬೫೪. ಚಿತ್ರಾತಿ ವಿಚಿತ್ರಾ. ಮೇಣ್ಡವಿಸಾಣೂಪಮವದ್ಧಿಕಾತಿ ಮೇಣ್ಡಾನಂ ವಿಸಾಣಸದಿಸವದ್ಧಿಕಾ, ಕಣ್ಣಿಕಟ್ಠಾನೇ ಮೇಣ್ಡಸಿಙ್ಗಸಣ್ಠಾನೇ ವದ್ಧೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಕತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ಮೇಣ್ಡವಿಸಾಣೂಪಮವದ್ಧಿಕಾ’’ತಿ ಇದಂ ಅಜವಿಸಾಣೂಪಮವದ್ಧಿಕಾನಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ. ಮೋರಸ್ಸ ಪಿಞ್ಛೇನ ಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಾತಿ ತಲೇಸು ವಾ ವದ್ಧೇಸು ವಾ ಮೋರಪಿಞ್ಛೇಹಿ ಸುತ್ತಕಸದಿಸೇಹಿ ಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಾ. ಉಪಾಹನಾ ನ ಚ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೫೫. ಮಜ್ಜಾರಾತಿ ಬಿಳಾರಾ. ಕಾಳಕಾ ರುಕ್ಖಕಣ್ಟಕಾ. ಊಲೂಕಾ ಪಕ್ಖಿಬಿಳಾಲಾ. ಸೀಹಾತಿ ಕೇಸರಸೀಹಾದಯೋ ಸೀಹಾ. ಉದ್ದಾತಿ ಚತುಪ್ಪದಜಾತಿಕಾ. ದೀಪೀ ಸದ್ದಲಾ. ಅಜಿನಸ್ಸಾತಿ ಏವಂನಾಮಿಕಸ್ಸ. ಪರಿಕ್ಖಟಾತಿ ಉಪಾಹನಪರಿಯನ್ತೇ ಚೀವರೇ ಅನುವಾತಂ ವಿಯ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಚಮ್ಮಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಕತಾ.

೨೬೫೬. ಸಚೇ ಈದಿಸಾ ಉಪಾಹನಾ ಲಭನ್ತಿ, ತಾಸಂ ವಳಞ್ಜನಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪುಟಾದಿಂ ಅಪನೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ. ಪುಟಾದಿಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಾ ಅಪನೇತ್ವಾ ವಾ ಉಪಾಹನಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಮಕತ್ವಾ ಲದ್ಧನೀಹಾರೇನೇವ ಧಾರೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಏತಾಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಚೇ ¶ ತಾನಿ ಖಲ್ಲಕಾದೀನಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ಸಕ್ಕಾ ಹೋನ್ತಿ ವಳಞ್ಜಿತುಂ, ವಳಞ್ಜೇತಬ್ಬಾ, ತೇಸು ಪನ ಸತಿ ವಳಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೪೬).

ವಣ್ಣಭೇದಂ ¶ ತಥಾ ಕತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಏಕದೇಸೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ಸಬ್ಬಸೋ ವಾ’’ತಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ವಾ ಏಕದೇಸೇನ ವಾ ವಣ್ಣಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬನೀಲಾದಯೋ ಉಪಾಹನಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತಥಾ ಅಕತ್ವಾ ಧಾರೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಏತಾಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಲಭಿತ್ವಾ ರಜನಂ ಚೋಳಕೇನ ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ವಣ್ಣಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಧಾರೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇಪಿ ಭಿನ್ನೇ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾ’’ತಿ. ನೀಲವದ್ಧಿಕಾದಯೋಪಿ ವಣ್ಣಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ.

೨೬೫೭. ತತ್ಥ ಠಾನೇ ಪಸ್ಸಾವಪಾದುಕಾ, ವಚ್ಚಪಾದುಕಾ, ಆಚಮನಪಾದುಕಾತಿ ತಿಸ್ಸೋ ಪಾದುಕಾಯೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಪಾದುಕಾ ತಾಲಪತ್ತಿಕಾದಿಭೇದಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಙ್ಕಮನೀಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೫೮. ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ಉಚ್ಚಾಸಯನಸಞ್ಞಿತಂ ಆಸನ್ದಿಞ್ಚೇವ ಪಲ್ಲಙ್ಕಞ್ಚ ಸೇವಮಾನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಆಸನ್ದೀ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾವ. ಪಲ್ಲಙ್ಕೋತಿ ಪಾದೇಸು ಆಹರಿಮಾನಿ ವಾಳರೂಪಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಕತೋ, ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ದಾರುಮ್ಹಿ ಕಟ್ಠಕಮ್ಮವಸೇನ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕತಾನಿ ಅಸಂಹಾರಿಮಾನಿ ತತ್ರಟ್ಠಾನೇವ ವಾಳರೂಪಾನಿ ಯಸ್ಸ ಪಾದೇಸು ಸನ್ತಿ, ಏವರೂಪೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಕಪ್ಪತೀತಿ ‘‘ಆಹರಿಮೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾವ ದೀಪಿತಂ. ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯರೂಪಕತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಞ್ಚೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ’’ತಿ ಹಿ ಸಾರಸಮಾಸೇ ವುತ್ತಂ.

೨೬೫೯. ಗೋನಕನ್ತಿ ದೀಘಲೋಮಕಮಹಾಕೋಜವಂ. ಚತುರಙ್ಗುಲಾಧಿಕಾನಿ ಕಿರ ತಸ್ಸ ಲೋಮಾನಿ, ಕಾಳವಣ್ಣಞ್ಚ ಹೋತಿ. ‘‘ಚತುರಙ್ಗುಲತೋ ಊನಕಪ್ಪಮಾಣಲೋಮೋ ಕೋಜವೋ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ. ಕುತ್ತಕನ್ತಿ ಸೋಳಸನ್ನಂ ನಾಟಕಿತ್ಥೀನಂ ಠತ್ವಾ ನಚ್ಚನಯೋಗ್ಗಂ ¶ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣಂ. ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಭಿತ್ತಿಚ್ಛಿದ್ದಾದಿಕವಿಚಿತ್ರಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣಂ. ಪಟಿಕನ್ತಿ ಉಣ್ಣಾಮಯಂ ಸೇತತ್ಥರಣಂ. ಪಟಲಿಕನ್ತಿ ಘನಪುಪ್ಫಕಂ ಉಣ್ಣಾಮಯಂ ಲೋಹಿತತ್ಥರಣಂ, ಯೋ ‘‘ಆಮಲಕಪತ್ತೋ’’ತಿಪಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಏಕನ್ತಲೋಮಿನ್ತಿ ಉಭತೋ ಉಗ್ಗತಲೋಮಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣಂ. ವಿಕತಿನ್ತಿ ಸೀಹಬ್ಯಗ್ಘಾದಿರೂಪವಿಚಿತ್ರಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣಂ. ‘‘ಏಕನ್ತಲೋಮೀತಿ ಏಕತೋದಸಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣ’’ನ್ತಿ ದೀಘನಿಕಾ. ತೂಲಿಕನ್ತಿ ರುಕ್ಖತೂಲಲತಾತೂಲಪೋಟಕಿತೂಲಸಙ್ಖಾತಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ತೂಲಾನಂ ಅಞ್ಞತರಪುಣ್ಣಂ ಪಕತಿತೂಲಿಕಂ. ಉದ್ದಲೋಮಿಕನ್ತಿ ಏಕತೋ ಉಗ್ಗತಲೋಮಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣಂ. ‘‘ಉದ್ದಲೋಮೀತಿ ಉಭತೋದಸಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣಂ. ಏಕನ್ತಲೋಮೀತಿ ಏಕತೋದಸಂ ಉಣ್ಣಾಮಯತ್ಥರಣ’’ನ್ತಿ (ದೀ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.೧೫) ದೀಘನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ ¶ ವುತ್ತಂ. ಸಾರಸಮಾಸೇ ಪನ ‘‘ಉದ್ದಲೋಮೀತಿ ಏಕತೋ ಉಗ್ಗತಪುಪ್ಫಂ. ಏಕನ್ತಲೋಮೀತಿ ಉಭತೋ ಉಗ್ಗತಪುಪ್ಫ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ.

೨೬೬೦. ಕಟ್ಟಿಸ್ಸನ್ತಿ ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಕಟ್ಟಿಸ್ಸಮಯಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ. ‘‘ಕೋಸೇಯ್ಯಕಟ್ಟಿಸ್ಸಮಯನ್ತಿ ಕೋಸೇಯ್ಯಕಸಟಮಯ’’ನ್ತಿ (ದೀ. ನಿ. ಟೀ. ೧.೧೫) ಆಚರಿಯಧಮ್ಮಪಾಲತ್ಥೇರೇನ ವುತ್ತಂ, ಕನ್ತಿತಕೋಸೇಯ್ಯಪುಟಮಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕೋಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಂ ಕೋಸಿಯಸುತ್ತಮಯಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ. ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬನರಹಿತಂ ಸುದ್ಧಕೋಸೇಯ್ಯಂ ಪನ ವಟ್ಟತಿ.

ದೀಘನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ತೂಲಿಕಂ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಗೋನಕಾದೀನಿ ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಾನಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀ’’ತಿ (ದೀ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.೧೫) ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ತೂಲಿಕ’’ನ್ತಿ ಏತೇನ ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬನರಹಿತಾಪಿ ತೂಲಿಕಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ‘‘ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಾನಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪನ ಯಾನಿ ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಾನಿ, ತಾನಿ ಭೂಮತ್ಥರಣವಸೇನ ಯಥಾನುರೂಪಂ ಮಞ್ಚಾದೀಸು ಚ ಉಪನೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪಿತನ್ತಿ ¶ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಏತ್ಥ ಚ ವಿನಯಪರಿಯಾಯಂ ಪತ್ವಾ ಗರುಕೇ ಠಾತಬ್ಬತ್ತಾ ಇಧ ವುತ್ತನಯೇನೇವೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸುತ್ತನ್ತಿಕದೇಸನಾಯಂ ಪನ ಗಹಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ವಸೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ನೇಸಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹನತ್ಥಂ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ತೂಲಿಕಂ…ಪೇ… ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ದೀ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.೧೫) ಅಪರೇ.

ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸರಥತ್ಥರನ್ತಿ ಹತ್ಥಿಪಿಟ್ಠೇ ಅತ್ಥರಿತಂ ಅತ್ಥರಣಂ ಹತ್ಥತ್ಥರಣಂ ನಾಮ. ಅಸ್ಸರಥತ್ಥರೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಕದಲಿಮಿಗಪವರ-ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಕಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಕದಲಿಮಿಗಚಮ್ಮಂ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ, ತೇನ ಕತಂ ಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಂ ಕಿರ ಸೇತವತ್ಥಸ್ಸ ಉಪರಿ ಕದಲಿಮಿಗಚಮ್ಮಂ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ಕರೋನ್ತಿ. ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಜಿನಪ್ಪವೇಣೀ ಗಹಿತಾ. ಅಜಿನಪ್ಪವೇಣೀ ನಾಮ ಅಜಿನಚಮ್ಮೇಹಿ ಮಞ್ಚಪಮಾಣೇನ ಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ಕತಾ ಪವೇಣೀ. ತಾನಿ ಕಿರ ಚಮ್ಮಾನಿ ಸುಖುಮತರಾನಿ, ತಸ್ಮಾ ದುಪಟ್ಟತಿಪಟ್ಟಾನಿ ಕತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬನ್ತಿ. ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಜಿನಪ್ಪವೇಣೀ’’ತಿ.

೨೬೬೧. ರತ್ತವಿತಾನಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾತಿ ಕುಸುಮ್ಭಾದಿರತ್ತಸ್ಸ ಲೋಹಿತವಿತಾನಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಕಪ್ಪಿಯಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇಹಿ ಅತ್ಥತಂ ಸಯನಾಸನಞ್ಚ. ಕಸಾವರತ್ತವಿತಾನಸ್ಸ ಪನ ಹೇಟ್ಠಾ ಕಪ್ಪಿಯಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇನ ಅತ್ಥತಂ ವಟ್ಟತಿ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಹೇಟ್ಠಾ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ’’ತಿಆದಿ.

ದ್ವಿಧಾ ¶ ರತ್ತೂಪಧಾನಕನ್ತಿ ಸೀಸಪಸ್ಸೇ, ಪಾದಪಸ್ಸೇ ಚಾತಿ ಉಭತೋಪಸ್ಸೇ ಪಞ್ಞತ್ತರತ್ತಬಿಬ್ಬೋಹನವನ್ತಞ್ಚ ಸಯನಾಸನಂ. ಇದಂ ಸಬ್ಬಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ. ‘‘ಯಂ ಪನ ಏಕಮೇವ ಉಪಧಾನಂ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ರತ್ತಂ ವಾ ಹೋತಿ ಪದುಮವಣ್ಣಂ ವಾ ವಿಚಿತ್ರಂ ವಾ, ಸಚೇ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೫೪) ಅಟ್ಠಕಥಾವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಏತೇನೇವ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ವುತ್ತೋ ಹೋತಿ. ‘‘ಯೇಭುಯ್ಯರತ್ತಾನಿಪಿ ದ್ವೇ ಬಿಬ್ಬೋಹನಾನಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ. ತೇನೇವ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ರತ್ತವಿತಾನಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ.

ಏತ್ಥ ¶ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ದೀಘನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಲೋಹಿತಕಾನಿ ದ್ವೇಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿಯೇವ, ತತೋ ಉತ್ತರಿ ಲಭಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದಾತಬ್ಬಾನಿ, ದಾತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಮಞ್ಚೇ ತಿರಿಯಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಉಪರಿ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ದತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ಲಭತೀ’’ತಿ (ದೀ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.೧೫) ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತಂ. ಸೇನಾಸನಕ್ಖನ್ಧಕಸಂವಣ್ಣನಾಯಂ ಪನ ‘‘ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಸೀಸೂಪಧಾನಞ್ಚ ಪಾದೂಪಧಾನಞ್ಚಾತಿ ದ್ವಯಮೇವ ವಟ್ಟತಿ, ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಬಿಬ್ಬೋಹನಾನಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಉಪರಿ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ದತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೭) ವುತ್ತತ್ತಾ ಗಿಲಾನೋಯೇವ ಮಞ್ಚೇ ತಿರಿಯಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತುಂ ಲಭತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೨೬೬೨. ಉದ್ಧಂ ಸೇತವಿತಾನಮ್ಪಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇ ಸತಿ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇ.

೨೬೬೩. ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಆಸನ್ದಾದಿತ್ತಯಸ್ಸ ವಟ್ಟನಾಕಾರೋ ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಗೋನಕಾದಿ ದ್ವಿಧಾರತ್ತೂಪಧಾನಕಪರಿಯನ್ತಂ ಸಬ್ಬಂ. ಗಿಹಿಸನ್ತಕನ್ತಿ ಗಿಹೀನಂ ಸನ್ತಕಂ ತೇಹಿಯೇವ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಇಮಿನಾ ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ವಾ ತೇಸಂ ಆಣತ್ತಿಯಾ ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಲಭತೇತಿ ನಿಸೀದಿತುಂ ಲಭತಿ.

೨೬೬೪. ತಂ ಕತ್ಥ ಲಭತೀತಿ ಪದೇಸನಿಯಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಧಮ್ಮಾಸನೇ’’ತಿಆದಿ. ಧಮ್ಮಾಸನೇತಿ ಏತ್ಥ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯದಿ ಧಮ್ಮಾಸನೇ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ಗೋನಕಾದಿಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅನಾಣತ್ತಾ ಆರಾಮಿಕಾದಯೋ ಸಯಮೇವ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತಿ ಚೇವ ನೀಹರನ್ತಿ ಚ, ಏತಂ ಗಿಹಿವಿಕತನೀಹಾರಂ ನಾಮ. ಇಮಿನಾ ಗಿಹಿವಿಕತನೀಹಾರೇನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೦; ವಿ. ಸಙ್ಗ. ಅಟ್ಠ. ಪಕಿಣ್ಣಕವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ ೫೬ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತಂ. ಭತ್ತಗ್ಗೇ ವಾತಿ ವಿಹಾರೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿವೇಸನಟ್ಠಾನೇ ¶ ವಾ ಭೋಜನಸಾಲಾಯಂ ವಾ. ಅಪಿಸದ್ದೇನ ಗಿಹೀನಂ ಗೇಹೇಪಿ ತೇಹಿ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಗೋನಕಾದಿಮ್ಹಿ ನಿಸೀದಿತುಂ ¶ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಧಮ್ಮಾಸನಾದಿಪದೇಸನಿಯಮನೇನ ತತೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಿಹಿಪಞ್ಞತ್ತೇಪಿ ತತ್ಥ ನಿಸೀದಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ.

ಭೂಮತ್ಥರಣಕೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕತೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ತತ್ಥಾತಿ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಾ ಗಿಹಿಸನ್ತಕೇ ವಾ ಗೋನಕಾದಿಮ್ಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಅನಾಣತ್ತೇಹಿ ಗಿಹೀಹಿ ಏವ ಭೂಮತ್ಥರಣೇ ಕತೇ. ಸಯಿತುನ್ತಿ ಉಪರಿ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ದತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ನಿಸೀದಿತುಮ್ಪಿ ವಾತಿ ಸಮುಚ್ಚಿನೋತಿ. ‘‘ಭೂಮತ್ಥರಣಕೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಿಹೀಹಿ ಏವ ಮಞ್ಚಾದೀಸು ಸಯನತ್ಥಂ ಅತ್ಥತೇ ಉಪರಿ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ದತ್ವಾ ಸಯಿತುಂ ವಾ ನಿಸೀದಿತುಂ ವಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೬೬೫. ಗಹಪತಿಸ್ಸ ಭೂಮಿ, ಸಮ್ಮುತಿಭೂಮಿ, ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾಭೂಮಿ, ಗೋನಿಸಾದಿಭೂಮೀತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಾ ಭಗವತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೬೬. ಕಥಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತಸ್ಸೋ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಂ ಗೋನಿಸಾದಿಕಂ ಗಹಪತಿಂ ಸಮ್ಮುತಿ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೯೫) ಏವಂ ಚತಸ್ಸೋ ಭೂಮಿಯೋ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ತಾಸಂ ಸಾಮಞ್ಞಲಕ್ಖಣಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಕತಂ ಗೇಹಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಕಂ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಕತಂ ಗೇಹಂ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಟ್ಠಾನಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕನ್ತಿ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಪರಿಚ್ಛನ್ನಾದಿಲಕ್ಖಣೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಾರಹಂ.

೨೬೬೭. ಇದಾನಿ ¶ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಭೂಮಿಯೋ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ. ಭಿಕ್ಖುಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನಂ ವಾ ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಂ ವಾ ಯಂ ಗೇಹಂ, ಇದಂ ಏವ ಗಹಪತಿಭೂಮಿ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೬೮. ಯಾ ಪನ ಕುಟಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಾ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ, ಸಾ ಸಮ್ಮುತಿಕಾ ನಾಮ. ತಸ್ಸಾ ಸಮ್ಮನ್ನನಕಾಲೇ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಅವತ್ವಾ ಅಪಲೋಕನಂ ವಾ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೬೯-೭೦. ಪಠಮಇಟ್ಠಕಾಯ ¶ ವಾ ಪಠಮಪಾಸಾಣಸ್ಸ ವಾ ಪಠಮತ್ಥಮ್ಭಸ್ಸ ವಾ ಆದಿ-ಗ್ಗಹಣೇನ ಪಠಮಭಿತ್ತಿಪಾದಸ್ಸ ವಾ ಠಪನೇ ಪರೇಸು ಮನುಸ್ಸೇಸು ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತೇಸು ಸಮನ್ತತೋ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮ, ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ವದನ್ತೇಹಿ ಆಮಸಿತ್ವಾ ವಾ ಸಯಮೇವ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಾ ಇಟ್ಠಕಾ ಠಪೇಯ್ಯ ಪಾಸಾಣೋ ವಾ ಥಮ್ಭೋ ವಾ ಭಿತ್ತಿಪಾದೋ ವಾ ಠಪೇಯ್ಯ ಠಪೇತಬ್ಬೋ, ಅಯಂ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ಕುಟೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೭೧. ಇಟ್ಠಕಾದಿಪತಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಪಠಮಿಟ್ಠಕಾದೀನಂ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಾನಂ. ವದತನ್ತಿ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮ, ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಾನಂ. ಸಮಕಾಲಂ ತು ವಟ್ಟತೀತಿ ಏಕಕಾಲಂ ವಟ್ಟತಿ, ಇಮಿನಾ ‘‘ಸಚೇ ಹಿ ಅನಿಟ್ಠಿತೇ ವಚನೇ ಥಮ್ಭೋ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತೇ ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಚನಂ ನಿಟ್ಠಾತಿ, ಅಕತಾ ಹೋತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೫) ಅಟ್ಠಕಥಾವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸೂಚಿತೋ.

೨೬೭೨. ಆರಾಮೋ ಸಕಲೋ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ಯೇಭುಯ್ಯತೋ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾತಿ ದುವಿಧೋಪಿ ವಿಞ್ಞೂಹಿ ವಿನಯಧರೇಹಿ ¶ ‘‘ಗೋನಿಸಾದೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಪವೇಸನಿವಾರಣಾಭಾವೇನ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಗುನ್ನಂ ನಿಸಜ್ಜಾಯೋಗತೋ ತಥಾ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೭೩. ಪಯೋಜನಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏತ್ಥ ಪಕ್ಕಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ಆಮಿಸನ್ತಿ ಪುರಿಮಕಾಲಿಕದ್ವಯಂ. ‘‘ಆಮಿಸ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿರಾಮಿಸಂ ಇತರಕಾಲಿಕದ್ವಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಂ ವುತ್ಥಮ್ಪಿ ಪಕ್ಕಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೬೭೪-೫. ಇಮಾ ಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯೋ ಕದಾ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ಯಾ ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಯಾ ಉಸ್ಸಾವನನ್ತಿಕಾ ಯೇಸು ಥಮ್ಭಾದೀಸು ಅಧಿಟ್ಠಿತಾ, ಸಾ ತೇಸು ಥಮ್ಭಾದೀಸು ಅಪನೀತೇಸು ತದಞ್ಞೇಸುಪಿ ಥಮ್ಭಾದೀಸು ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಸಬ್ಬೇಸು ಥಮ್ಭಾದೀಸು ಅಪನೀತೇಸು ಸಾ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಗೋನಿಸಾದಿಕುಟಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ವತಿಆದೀಹಿ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಸಿಯಾ. ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾತಿ ಚ ‘‘ಆರಾಮೋ ಪನ ಉಪಡ್ಢಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ಬಹುತರಂ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋಯೇವ ನಾಮಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೫) ಕುರುನ್ದಿಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾದೀಸು ವುತ್ತತ್ತಾ ನ ಕೇವಲಂ ಸಬ್ಬಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾವ, ಉಪಡ್ಢಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾಪಿ ಯೇಭುಯ್ಯಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾಪಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ.

ಸೇಸಾತಿ ¶ ಗಹಪತಿಸಮ್ಮುತಿಕುಟಿಯೋ. ಛದನನಾಸತೋ ಜಹಿತವತ್ಥುಕಾ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಛದನನಾಸತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗೋಪಾನಸಿಮತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಚೇ ಗೋಪಾನಸೀನಂ ಉಪರಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಪಕ್ಖಪಾಸಮಣ್ಡಲಂ ಅತ್ಥಿ, ರಕ್ಖತಿ. ಯತ್ರ ಪನಿಮಾ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯೋ ನತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬಂ? ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ.

೨೬೭೬. ಭಿಕ್ಖುಂ ¶ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಹತ್ಥತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ಚ ತೇಸಂ ಸನ್ನಿಧಿ ಚ ತೇಸಂ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೭೭. ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ಗೇಹೇ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಞ್ಚ ಅನ್ತೋಪಕ್ಕಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸನ್ತಕಂ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ಗೇಹೇ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಞ್ಚ ಅನ್ತೋಪಕ್ಕಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏವಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೭೮. ಅಕಪ್ಪಕುಟಿಯಾತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಕುಟಿಯಾ, ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ಗೇಹೇ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಾಯ ಅಕಪ್ಪಿಯಭೂಮಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನವನೀತತೇಲಮಧುಫಾಣಿತಾನಂ ಗಹಣಂ.

೨೬೭೯. ತೇಹೇವ ಅನ್ತೋವುತ್ಥೇಹಿ ಸಪ್ಪಿಆದೀಹಿ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇಹಿ ಸಹ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಕ್ಕಂ ತಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ನಿರಾಮಿಸಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೮೦. ಪಕ್ಕಂ ಸಾಮಂಪಕ್ಕಂ ತಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಸಚೇ ಆಮಿಸಸಂಸಟ್ಠಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಅನ್ತೋವುತ್ಥಞ್ಚ ಭುಞ್ಜತಿ, ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ ಸಾಮಂಪಕ್ಕಞ್ಚ ಭುಞ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಾವಜೀವಿಕಸ್ಸ ಆಮಿಸಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ಆಮಿಸಗತಿಕತ್ತಾ ‘‘ಅನ್ತೋವುತ್ಥ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ.

೨೬೮೨. ಉದಕಂ ನ ಹೋತಿ ಕಾಲಿಕಂ ಚತೂಸು ಕಾಲಿಕೇಸು ಅಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ.

೨೬೮೩. ತಿಕಾಲಿಕಾ ಯಾವಕಾಲಿಕಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಾತಿ ತಯೋ ಕಾಲಿಕಾ ಪಟಿಗ್ಗಹವಸೇನೇವ ¶ ಅತ್ತನೋ ¶ ಅತ್ತನೋ ಕಾಲಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭುತ್ತಾ ದೋಸಕರಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತಿಯಂ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥುತ್ತಾ ಅಭುತ್ತಮ್ಪಿ ದೋಸಕರನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

‘‘ಭುತ್ತಾ ದೋಸಕರಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪುರಿಮಕಾಲಿಕದ್ವಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕಾಲಾತಿಕ್ಕಮನಮತ್ತೇನ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರಣಂ ನ ಹೋತಿ, ಭುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ. ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಕಾಲಾತಿಕ್ಕಮೇನ ಅಪರಿಭುತ್ತಮ್ಪಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರಣಂ ಹೋತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ತೇಸು ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇಯೇವ ವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಭುತ್ತಂ ತತಿಯಮ್ಪಿ ಚಾ’’ತಿ. ಚ-ಸದ್ದೋ ತು-ಸದ್ದತ್ಥೇ. ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಪನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಯಾವಜೀವಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಯಮಾನಂ ಇತರಕಾಲಿಕಸಂಸಗ್ಗಂ ವಿನಾ ದೋಸಕರಂ ನ ಹೋತೀತಿ ನ ಗಹಿತಂ.

೨೬೮೪. ಅಮ್ಬಾದಯೋ ಸದ್ದಾ ರುಕ್ಖಾನಂ ನಾಮಭೂತಾ ತಂತಂಫಲೇಪಿ ವತ್ತಮಾನಾ ಇಧ ಉಪಚಾರವಸೇನ ತಜ್ಜೇ ಪಾನಕೇ ವುತ್ತಾ, ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಪಾನಕಂ ಮತ’’ನ್ತಿ. ಚೋಚಂ ಅಟ್ಠಿಕಕದಲಿಪಾನಂ. ಮೋಚಂ ಇತರಕದಲಿಪಾನಂ. ಮಧೂತಿ ಮುದ್ದಿಕಫಲಾನಂ ರಸಂ. ಮುದ್ದಿಕಾತಿ ಸೀತೋದಕೇ ಮದ್ದಿತಾನಂ ಮುದ್ದಿಕಫಲಾನಂ ಪಾನಂ. ‘‘ಸಾಲೂಕಪಾನನ್ತಿ ರತ್ತುಪ್ಪಲನೀಲುಪ್ಪಲಾದೀನಂ ಸಾಲೂಕೇ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕತಪಾನ’’ನ್ತಿ ಪಾಳಿಯಂ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೦) ಚ ಸಾಲೂಕ-ಸದ್ದಸ್ಸ ದೀಘವಸೇನ ಸಂಯೋಗದಸ್ಸನತೋ ‘‘ಸಾಲು ಫಾರುಸಕಞ್ಚಾ’’ತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ ಕತೋ.

ಸಾಲೂಕಂ ಕುಮುದುಪ್ಪಲಾನಂ ಫಲರಸಂ. ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾವಣ್ಣನಾಯಂ ಪನ ‘‘ಸಾಲೂಕಪಾನಂ ನಾಮ ರತ್ತುಪ್ಪಲನೀಲುಪ್ಪಲಾದೀನಂ ಕಿಞ್ಜಕ್ಖರೇಣೂಹಿ ಕತಪಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಫಾರುಸಕ’ನ್ತಿಆದೀಸು ಏಕೋ ರುಕ್ಖೋ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ. ತಸ್ಸ ಫಲರಸೋ ಫಾರುಸಕಂ ನಾಮ. ಏತೇಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಫಲಾನಂ ರಸೋ ಉದಕಸಮ್ಭಿನ್ನೋ ವಟ್ಟತಿ, ಸೀತುದಕೇ ಮದ್ದಿತೋ ಪಸನ್ನೋ ನಿಕ್ಕಸಟೋವ ವಟ್ಟತಿ, ಉದಕೇನ ಪನ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನೋ ರಸೋ ಯಾವಕಾಲಿಕೋ.

೨೬೮೫. ಫಲನ್ತಿ ¶ ಅಮ್ಬಾದಿಫಲಂ. ಸವತ್ಥುಕಪಟಿಗ್ಗಹೋತಿ ಪಾನವತ್ಥುಕಾನಂ ಫಲಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ. ವಸತಿ ಏತ್ಥ ಪಾನನ್ತಿ ವತ್ಥು, ಫಲಂ, ವತ್ಥುನಾ ಸಹ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸವತ್ಥುಕಂ, ಪಾನಂ, ಸವತ್ಥುಕಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ಸವತ್ಥುಕಪಟಿಗ್ಗಹೋ. ಸವತ್ಥುಕಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಂ ನಾಮ ವತ್ಥುಪಟಿಗ್ಗಹಣಮೇವಾತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಾನವತ್ಥುಕಾನಂ ಫಲಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ’’ತಿ.

೨೬೮೬. ‘‘ಸುಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನತ್ತಾ ‘‘ಅಮ್ಬಪಕ್ಕ’’ನ್ತಿ ಆಮಕಮೇವ ಅಮ್ಬಫಲಂ ವುಚ್ಚತಿ ¶ . ಉದಕೇತಿ ಸೀತೋದಕೇ. ಪರಿಸ್ಸವಂ ಪರಿಸ್ಸಾವಿತಂ. ಕತ್ವಾತಿ ಮಧುಆದೀಹಿ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇಹಿ ಮಧುಸಕ್ಕರಕಪ್ಪೂರಾದೀಹಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೦). ಪಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ‘‘ಏವಂ ಕತಂ ಪುರೇಭತ್ತಮೇವ ಕಪ್ಪತಿ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಹಿ ಕತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಪನ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನಾಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ನಿರಾಮಿಸಪರಿಭೋಗೇನ ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬಪಾನೇಸೂ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತೋ.

೨೬೮೭. ಸೇಸಪಾನಕೇಸುಪೀತಿ ಜಮ್ಬುಪಾನಕಾದೀಸುಪಿ.

೨೬೮೮. ಉಚ್ಛುರಸೋ ಅನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ಇಧ ವುತ್ತೋ, ನ ಪನ ಯಾಮಕಾಲಿಕತ್ತಾ, ಸೋ ಪನ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೋಯೇವ.

೨೬೮೯. ಮಧುಕಸ್ಸ ರಸನ್ತಿ ಮಧುಕಪುಪ್ಫಸ್ಸ ರಸಂ. ಏತ್ಥ ಮಧುಕಪುಪ್ಫರಸೋ ಅಗ್ಗಿಪಾಕೋ ವಾ ಹೋತು ಆದಿಚ್ಚಪಾಕೋ ವಾ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಪುರೇಭತ್ತಮ್ಪಿ ಯಂ ಪಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಜ್ಜಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಸೋ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಮಧುಕಪುಪ್ಫಂ ಪನ ಅಲ್ಲಂ ವಾ ಸುಕ್ಖಂ ವಾ ಭಜ್ಜಿತಂ ವಾ ತೇನ ಕತಫಾಣಿತಂ ವಾ ಯತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಮಜ್ಜಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಪಕ್ಕಡಾಕರಸನ್ತಿ ¶ ಪಕ್ಕಸ್ಸ ಯಾವಕಾಲಿಕಸ್ಸ ರಸಂ. ಸಬ್ಬೋ ಪತ್ತರಸೋ ಯಾಮಕಾಲಿಕೋ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕಪತ್ತಾನಞ್ಹಿ ಪುರೇಭತ್ತಂಯೇವ ರಸೋ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೦) ಇಮಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ.

೨೬೯೦. ಸಾನುಲೋಮಾನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ಫಲಜಂ ರಸಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೋ ಫಲಜೋ ರಸೋ ವಿಕಾಲೇ ಯಾಮಸಞ್ಞಿತೇ ಅನುಲೋಮತೋ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೯೧. ಯಾವಕಾಲಿಕಪತ್ತಾನಂ ಸೀತುದಕೇ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕತೋ ರಸೋಪಿ ಅಪಕ್ಕೋ, ಆದಿಚ್ಚಪಾಕೋಪಿ ವಿಕಾಲೇ ಪನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೯೨-೩. ಸತ್ತಧಞ್ಞಾನುಲೋಮಾನಿ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಾಲಞ್ಚನಾಳಿಕೇರಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ಅಪರಣ್ಣಂ ¶ ಮುಗ್ಗಾದಿ. ‘‘ಸತ್ತಧಞ್ಞಾನುಲೋಮಿಕ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಏತೇಸಂ ರಸೋ ಯಾವಕಾಲಿಕೋ ಯಾಮಕಾಲಸಙ್ಖಾತೇ ವಿಕಾಲೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ.

೨೬೯೫. ಏವಮಾದೀನಂ ಖುದ್ದಕಾನಂ ಫಲಾನಂ ರಸೋ ಪನ ಅಟ್ಠಪಾನಾನುಲೋಮತ್ತಾ ಅನುಲೋಮಿಕೇ ಯಾಮಕಾಲಿಕಾನುಲೋಮಿಕೇ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಕಥಿತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬೯೬. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ಸಾನುಲೋಮಸ್ಸ ಧಞ್ಞಸ್ಸ ಫಲಜಂ ರಸಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಯಾಮಕಾಲಿಕೋ ಅಞ್ಞೋ ಫಲರಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಸಬ್ಬೋ ಯಾಮಕಾಲಿಕೋಯೇವಾತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೬೯೭. ವುತ್ಥವಸ್ಸಾನಂ ¶ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಯಾವ ಮಹಾಪವಾರಣಾ, ತಾವ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ವುತ್ಥವಸ್ಸಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಚತುನ್ನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅತಿರೇಕಾನಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಆನಿಸಂಸಾನಂ ವಕ್ಖಮಾನಾನಂ ಅನಾಮನ್ತಚಾರಾದೀನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಆನಿಸಂಸಾನಂ ಪಟಿಲಾಭಕಾರಣಾ ಮುನಿಪುಙ್ಗವೋ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅಗಾರಿಕಾದಿಮುನೀನಂ ಸಕಲಗುಣಗಣೇಹಿ ಉತ್ತಮೋ ಭಗವಾ ಕಥಿನತ್ಥಾರಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೬) ಅಬ್ರ್ವಿ ಕಥೇಸೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಏತ್ಥಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘‘ಕಥಿನತ್ಥಾರಂ ಕೇ ಲಭನ್ತಿ, ಕೇ ನ ಲಭನ್ತೀತಿ? ಗಣನವಸೇನ ತಾವ ಪಚ್ಛಿಮಕೋಟಿಯಾ ಪಞ್ಚ ಜನಾ ಲಭನ್ತಿ, ಉದ್ಧಂ ಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಹೇಟ್ಠಾ ನ ಲಭನ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೬) ಇದಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಅತ್ಥಾರಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನದುಸ್ಸದಾನಕಮ್ಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ‘‘ವುತ್ಥವಸ್ಸವಸೇನ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಪಠಮಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತಾ ಲಭನ್ತಿ, ಛಿನ್ನವಸ್ಸಾ ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತಾ ವಾ ನ ಲಭನ್ತಿ. ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ವುತ್ಥವಸ್ಸಾಪಿ ನ ಲಭನ್ತೀತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೬) ಇದಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಆನಿಸಂಸಲಾಭಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ನ ಕಮ್ಮಂ.

ಇದಾನಿ ತದುಭಯಂ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಿ –

‘‘ಪುರಿಮಿಕಾಯ ¶ ಉಪಗತಾನಂ ಪನ ಸಬ್ಬೇ ಗಣಪೂರಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ಆನಿಸಂಸಂ ನ ಲಭನ್ತಿ, ಆನಿಸಂಸೋ ಇತರೇಸಂಯೇವ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತಾ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಯೋ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಏಕೋ ವಾ, ಇತರೇ ಗಣಪೂರಕೇ ಕತ್ವಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ. ಅಥ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪಗತಾ, ಏಕೋ ಪರಿಪುಣ್ಣವಸ್ಸೋ ಸಾಮಣೇರೋ, ಸೋ ಚೇ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ಗಣಪೂರಕೋ ಚೇವ ಹೋತಿ, ಆನಿಸಂಸಞ್ಚ ಲಭತಿ ¶ . ತಯೋ ಭಿಕ್ಖೂ ದ್ವೇ ಸಾಮಣೇರಾ, ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತಯೋ ಸಾಮಣೇರಾ, ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಚತ್ತಾರೋ ಸಾಮಣೇರಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಸಚೇ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗತಾ ಕಥಿನತ್ಥಾರಕುಸಲಾ ನ ಹೋನ್ತಿ, ಅತ್ಥಾರಕುಸಲಾ ಖನ್ಧಕಭಾಣಕತ್ಥೇರಾ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಆನೇತಬ್ಬಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ದಾನಞ್ಚ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಆನಿಸಂಸೋ ಪನ ಇತರೇಸಂಯೇವ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೬).

ಕಥಿನಂ ಕೇನ ದಿನ್ನಂ ವಟ್ಟತೀತಿ? ಯೇನ ಕೇನಚಿ ದೇವೇನ ವಾ ಮನುಸ್ಸೇನ ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಾ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ದಿನ್ನಂ ವಟ್ಟತಿ. ಕಥಿನದಾಯಕಸ್ಸ ವತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ, ಸಚೇ ಸೋ ತಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಪುಚ್ಛತಿ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಕಥಂ ಕಥಿನಂ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಏವಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ‘‘ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಪ್ಪಹೋನಕಂ ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನಸಮಯೇ ವತ್ಥಂ ‘ಕಥಿನಚೀವರಂ ದೇಮಾ’ತಿ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕಮ್ಮತ್ಥಂ ಏತ್ತಕಾ ನಾಮ ಸೂಚಿಯೋ, ಏತ್ತಕಂ ಸುತ್ತಂ, ಏತ್ತಕಂ ರಜನಂ, ಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಏತ್ತಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಯಾಗುಭತ್ತಞ್ಚ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ.

ಕಥಿನತ್ಥಾರಕೇನಾಪಿ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರನ್ತೇನ ವತ್ತಂ ಜಾನಿತಬ್ಬಂ. ತನ್ತವಾಯಗೇಹತೋ ಹಿ ಆಭತಸನ್ತಾನೇನೇವ ಖಲಿಮಕ್ಖಿತಸಾಟಕೋಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಮಲೀನಸಾಟಕೋಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಥಿನತ್ಥಾರಸಾಟಕಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಸುದ್ಧಂ ಧೋವಿತ್ವಾ ಸೂಚಿಆದೀನಿ ಚೀವರಕಮ್ಮೂಪಕರಣಾನಿ ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಬಹೂಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ತದಹೇವ ಸಿಬ್ಬಿತ್ವಾ ನಿಟ್ಠಿತಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ರಜಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ದತ್ವಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ತಸ್ಮಿಂ ಅನತ್ಥತೇಯೇವ ಅಞ್ಞೋ ಕಥಿನಸಾಟಕಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಕಂ ಆಹರತಿ, ಅಞ್ಞಾನಿ ಚ ಬಹೂನಿ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸವತ್ಥಾನಿ ದೇತಿ, ಯೋ ¶ ಆನಿಸಂಸಂ ಬಹುಂ ದೇತಿ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕೇನೇವ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ. ಇತರೋ ಯಥಾ ತಥಾ ಓವದಿತ್ವಾ ಸಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ.

ಕಥಿನಂ ಪನ ಕೇನ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ? ಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ಕಥಿನಚೀವರಂ ದೇತಿ. ಸಙ್ಘೇನ ಪನ ಕಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ? ಯೋ ಜಿಣ್ಣಚೀವರೋ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಬಹೂ ಜಿಣ್ಣಚೀವರಾ ಹೋನ್ತಿ, ವುಡ್ಢಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ. ವುಡ್ಢೇಸುಪಿ ಯೋ ಮಹಾಪರಿವಾರೋ ತದಹೇವ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಅತ್ಥರಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ವುಡ್ಢೋ ¶ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ನವಕತರೋ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ. ಅಪಿ ಚ ಸಙ್ಘೇನ ಮಹಾಥೇರಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ತುಮ್ಹೇ, ಭನ್ತೇ, ಗಣ್ಹಥ, ಮಯಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

ತೀಸು ಚೀವರೇಸು ಯಂ ಜಿಣ್ಣಂ ಹೋತಿ, ತದತ್ಥಾಯ ದಾತಬ್ಬಂ. ಪಕತಿಯಾ ದುಪಟ್ಟಚೀವರಸ್ಸ ದುಪಟ್ಟತ್ಥಾಯೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇಪಿಸ್ಸ ಏಕಪಟ್ಟಚೀವರಂ ಘನಂ ಹೋತಿ, ಕಥಿನಸಾಟಕೋ ಚ ಪೇಲವೋ, ಸಾರುಪ್ಪತ್ಥಾಯ ದುಪಟ್ಟಪ್ಪಹೋನಕಮೇವ ದಾತಬ್ಬಂ. ‘‘ಅಹಂ ಅಲಭನ್ತೋ ಏಕಪಟ್ಟಂ ಪಾರುಪಾಮೀ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಪಟ್ಟಂ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯೋ ಪನ ಲೋಭಪಕತಿಕೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ನ ದಾತಬ್ಬಂ. ತೇನಾಪಿ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ‘‘ಪಚ್ಛಾ ವಿಸಿಬ್ಬಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ಚೀವರಾನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಇದಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನದುಸ್ಸಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಕಥಿನದುಸ್ಸಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತುಂ, ಏಸಾ ಞತ್ತಿ.

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಇದಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನದುಸ್ಸಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಕಥಿನದುಸ್ಸಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೇತಿ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತುಂ, ಯಸ್ಸಾಯಸ್ಮತೋ ಖಮತಿ ¶ ಇಮಸ್ಸ ಕಥಿನದುಸ್ಸಸ್ಸ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಾನಂ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತುಂ, ಸೋ ತುಣ್ಹಸ್ಸ, ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ಸೋ ಭಾಸೇಯ್ಯ.

‘‘ದಿನ್ನಂ ಇದಂ ಸಙ್ಘೇನ ಕಥಿನದುಸ್ಸಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತುಂ, ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೭) –

ಏವಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಏವಂ ದಿನ್ನಂ.

೨೬೯೮-೯. ನ ಉಲ್ಲಿಖಿತಮತ್ತಾದಿ-ಚತುವೀಸತಿವಜ್ಜಿತನ್ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತೇಹಿ ‘‘ನ ಉಲ್ಲಿಖಿತಮತ್ತೇನ ಅತ್ಥತಂ ಹೋತಿ ಕಥಿನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೮) ಉಲ್ಲಿಖಿತಮತ್ತಾದೀಹಿ ಚತುವೀಸತಿಯಾ ಆಕಾರೇಹಿ ವಜ್ಜಿತಂ. ಚೀವರನ್ತಿ ‘‘ಅಹತೇನ ಅತ್ಥತಂ ಹೋತಿ ಕಥಿನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೯) ಪಾಳಿಯಂ ¶ ಆಗತಾನಂ ಸೋಳಸನ್ನಂ ಆಕಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಯುತ್ತಂ ಕತಪರಿಯೋಸಿತಂ ದಿನ್ನಂ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಚೀವರಂ. ತೇ ಪನ ಚತುವೀಸತಿ ಆಕಾರಾ, ಸೋಳಸಾಕಾರಾ ಚ ಪಾಳಿತೋ (ಮಹಾವ. ೩೦೮), ಅಟ್ಠಕಥಾತೋ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೦೮) ಚ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಗನ್ಥಗಾರವಪರಿಹಾರತ್ಥಮಿಧ ನ ವುತ್ತಾ.

ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಕ್ಖಮಾನೇ ಅಟ್ಠಧಮ್ಮೇ ಜಾನನ್ತೇನ ಅತ್ಥರಕೇನ ಆದಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ಪುರಾಣಕಂ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಯಮಾನಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಚೀವರೇನ ಏಕನಾಮಕಂ ಪುರಾಣಚೀವರಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ನವಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ ಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುರಾಣಪಚ್ಚುದ್ಧಟಚೀವರಸ್ಸ ನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾವ ತಂ ಅನ್ತರವಾಸಕಂ ಚೇ, ‘‘ಇಮಿನಾ ಅನ್ತರವಾಸಕೇನ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಾಮಿ’’ಇತಿ ವಚಸಾ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಚೇ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಇಮಿನಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇನ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಾಮಿ’’, ಸಚೇ ಸಙ್ಘಾಟಿ ಹೋತಿ, ‘‘ಇಮಾಯ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

೨೭೦೦-೧. ಇಚ್ಚೇವಂ ¶ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವುತ್ತೇ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥತಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತೇನ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ನವಕೇನ ಕಥಿನಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಸಙ್ಘಂ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ, ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಥ’’ಇತಿ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೦೨. ಅನುಮೋದಕೇಸು ಚ ಥೇರೇಹಿ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ, ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಾಮಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನವೇನ ಪನ ‘‘ಅತ್ಥತಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಥಿನಂ, ಧಮ್ಮಿಕೋ ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ, ಅನುಮೋದಾಮೀ’’ತಿ ಇತಿ ಪುನ ಈರಯೇ ಕಥೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಗಾಥಾಯ ಪನ ಅನುಮೋದನಪಾಠಸ್ಸ ಅತ್ಥದಸ್ಸನಮುಖೇನ ‘‘ಸುಅತ್ಥತಂ ತಯಾ ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ ಪಾಠಕ್ಕಮದಸ್ಸನವಸೇನಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಅತ್ಥಾರಕೇಸು ಚ ಅನುಮೋದಕೇಸು ಚ ನವೇಹಿ ವುಡ್ಢಾನಂ ವಚನಕ್ಕಮೋ ವುತ್ತೋ, ವುಡ್ಢೇಹಿ ನವಾನಂ ವಚನಕ್ಕಮೋ ಪನ ತದನುಸಾರೇನ ಯಥಾರಹಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೋತಿ ಗಾಥಾಸು ನ ವುತ್ತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಅತ್ಥಾರಕೇನ ಥೇರೇನ ವಾ ನವೇನ ವಾ ಗಣಪುಗ್ಗಲಾನಂ ವಚನಕ್ಕಮೋ ಚ ಗಣಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಅತ್ಥಾರಕಸ್ಸ ವಚನಕ್ಕಮೋ ಚ ವುತ್ತನಯೇನ ಯಥಾರಹಂ ಯೋಜೇತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ನ ವುತ್ತೋ.

ಏವಂ ಅತ್ಥತೇ ಪನ ಕಥಿನೇ ಸಚೇ ಕಥಿನಚೀವರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಆಭತಂ ಆನಿಸಂಸಂ ದಾಯಕಾ ‘‘ಯೇನ ಅಮ್ಹಾಕಂ ¶ ಕಥಿನಂ ಗಹಿತಂ, ತಸ್ಸೇವ ಚ ದೇಮಾ’’ತಿ ದೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಅನಿಸ್ಸರೋ. ಅಥ ಅವಿಚಾರೇತ್ವಾವ ದತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಇಸ್ಸರೋ. ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ಕಥಿನತ್ಥಾರಕಸ್ಸ ಸೇಸಚೀವರಾನಿಪಿ ದುಬ್ಬಲಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಸಙ್ಘೇನ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ತೇಸಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಾಯ ವತ್ಥಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನಿ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಪನ ಏಕಾಯೇವ ವಟ್ಟತಿ. ಅವಸೇಸೇ ¶ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸೇ ಬಲವವತ್ಥಾನಿ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಠಿತಿಕಾಯ ದಾತಬ್ಬಾನಿ, ಠಿತಿಕಾಯ ಅಭಾವೇ ಥೇರಾಸನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾತಬ್ಬಾನಿ, ಗರುಭಣ್ಡಂ ನ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಏಕಸೀಮಾಯ ಬಹೂ ವಿಹಾರಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಸನ್ನಿಪಾತೇತ್ವಾ ಏಕತ್ಥ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ, ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಅತ್ಥರಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೨೭೦೩. ‘‘ಕಥಿನಸ್ಸ ಚ ಕಿಂ ಮೂಲ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ಸಯಮೇವ ವಿವರಿಸ್ಸತಿ.

೨೭೦೬. ಅಟ್ಠಧಮ್ಮುದ್ದೇಸಗಾಥಾಯ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಪುಬ್ಬ-ವಚನೇನೇವ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ವುತ್ತಂ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ. ‘‘ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರ’’ಇತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಪಚ್ಚುದ್ಧರ’’ಇತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋ’’ತಿ. ಅಧಿಟ್ಠಹನಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ. ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋ ಚ ಅಧಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಾಧಿಟ್ಠಾನಾ. ಇತರೀತರಯೋಗೇನ ದ್ವನ್ದಸಮಾಸೋ. ಅತ್ಥಾರೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಥಿನತ್ಥಾರೋ’’ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ.

‘‘ಮಾತಿಕಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಅಟ್ಠ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರಮಾತಿಕಾ’’ತಿ ಪಕರಣತೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತಿಕಾ ಕಥಿನಸ್ಸ ಉಬ್ಭಾರಾಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೧೦). ಮಾತಿಕಾತಿ ಮಾತರೋ ಜನೇತ್ತಿಯೋ, ಕಥಿನುಬ್ಭಾರಂ ಏತಾ ಅಟ್ಠ ಜನೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಉದ್ಧಾರೋತಿ ಕಥಿನಸ್ಸ ಉದ್ಧಾರೋ. ಆನಿಸಂಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಥಿನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ಕಥಿನಸ್ಸ ಆನಿಸಂಸಾತಿ ಇಮೇ ಅಟ್ಠ ಧಮ್ಮಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅತ್ಥತಕಥಿನಾನಂ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚ ಕಪ್ಪಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೬). ‘‘ಆನಿಸಂಸೇನಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ. ಆನಿಸಂಸೇನ ಸಹ ಇಮೇ ಅಟ್ಠ ಧಮ್ಮಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೦೭. ‘‘ನ ಉಲ್ಲಿಖಿತಮತ್ತಾದಿ-ಚತುವೀಸತಿವಜ್ಜಿತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥರಿತುಂ ಕತಪರಿಯೋಸಿತಂ ಚೀವರಂ ಚೇ ಲದ್ಧಂ, ತತ್ಥ ¶ ಪಟಿಪಜ್ಜನವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಅಕತಸಿಬ್ಬನಾದಿಕಮ್ಮಂ ವತ್ಥಮೇವ ಲದ್ಧಂ, ತತ್ಥ ಪಟಿಪಜ್ಜನವಿಧಿಂ ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚವಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಧೋವನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಧೋವನನ್ತಿ ಕಥಿನದುಸ್ಸಸ್ಸ ಸೇತಭಾವಕರಣಂ. ವಿಚಾರೋತಿ ‘‘ಪಞ್ಚಕಂ ವಾ ಸತ್ತಕಂ ವಾ ನವಕಂ ವಾ ಏಕಾದಸಕಂ ¶ ವಾ ಹೋತೂ’’ತಿ ವಿಚಾರಣಂ. ಛೇದನನ್ತಿ ಯಥಾವಿಚಾರಿತಸ್ಸ ವತ್ಥಸ್ಸ ಛೇದನಂ. ಬನ್ಧನನ್ತಿ ಮೋಘಸುತ್ತಕಾರೋಪನಂ. ಸಿಬ್ಬನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ. ರಜನನ್ತಿ ರಜನಕಮ್ಮಂ. ಕಪ್ಪನ್ತಿ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುದಾನಂ. ‘‘ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ ಇದಂ ಸಬ್ಬಂ ಕಥಿನತ್ಥಾರಸ್ಸ ಪಠಮಮೇವ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ.

೨೭೦೮. ಅನ್ತರವಾಸಕೋತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ. ಸಙ್ಘಾಟಿ, ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೋ, ಅಥೋ ಅನ್ತರವಾಸಕೋತಿ ಏಸಮೇವ ತು ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೋಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಾರೋಪಿ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೦೯. ಅಟ್ಠಮಾತಿಕಾ (ಮಹಾವ. ೩೧೦-೩೧೧; ಪರಿ. ೪೧೫; ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೦-೩೧೧) ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಕ್ಕಮನಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ಪಕ್ಕಮನಂ ಅನ್ತೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ‘‘ಪಕ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ. ಅಟ್ಠಿಮಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮಾತಿಕಾ’’ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ಇಮಾ ಅಟ್ಠ ಮಾತಿಕಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೧೦. ಉದ್ದೇಸಾನುಕ್ಕಮೇನ ನಿದ್ದಿಸಿತುಮಾಹ ‘‘ಕತಚೀವರಮಾದಾಯಾ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ಕತಚೀವರಮಾದಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ‘‘ಆವಾಸೇ ನಿರಪೇಕ್ಖಕೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದುತಿಯೋ ಆವಾಸಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬವಾಕ್ಯೇಸು ‘‘ಅತ್ಥತಕಥಿನೋ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಚೇ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ಸೀಮಾಯಾತಿ ವಿಹಾರಸೀಮಾಯ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾಯ. ಹೋತಿ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾ ನಾಮ ಮಾತಿಕಾ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೭೧೧-೨. ಆನಿಸಂಸಂ ¶ ನಾಮ ವುತ್ಥವಸ್ಸೇನ ಲದ್ಧಂ ಅಕತಸೂಚಿಕಮ್ಮವತ್ಥಂ. ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಕರೋತೀ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ವಿಹಾರೇ ಅನಪೇಕ್ಖಕೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಏತ್ಥ ಪಠಮಂ ಆವಾಸಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಸುಖವಿಹರಣಂ ಪಯೋಜನಮಸ್ಸಾತಿ ಸುಖವಿಹಾರಿಕೋ, ವಿಹಾರೋತಿ. ತತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ವಿಹರನ್ತೋವ ತಂ ಚೀವರಂ ಯದಿ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ನಿಟ್ಠಿತೇ ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಾ ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಿಕಾತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ನಿಟ್ಠಿತೇಚೀವರೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ.

೨೭೧೩. ತಮಸ್ಸಮನ್ತಿ ತಂ ವುತ್ಥವಸ್ಸಾವಾಸಂ. ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೇತಿ ಉಭಯಧುರನಿಕ್ಖೇಪವಸೇನ ಚಿತ್ತಪ್ಪವತ್ತಕ್ಖಣೇ. ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪೋ. ಏತ್ಥ ಪಲಿಬೋಧದ್ವಯಸ್ಸ ಏಕಕ್ಖಣೇಯೇವ ಉಪಚ್ಛೇದೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ¶ ವುತ್ತೋ ‘‘ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನನ್ತಿಕೇ ದ್ವೇಪಿ ಪಲಿಬೋಧಾ ‘ನೇವಿಮಂ ಚೀವರಂ ಕಾರೇಸ್ಸಂ, ನ ಪಚ್ಚೇಸ್ಸ’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತಿತಮತ್ತೇಯೇವ ಏಕತೋ ಛಿಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೧).

೨೭೧೪. ಕಥಿನಚ್ಛಾದನನ್ತಿ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಂ ಚೀವರವತ್ಥುಂ. ನ ಪಚ್ಚೇಸ್ಸನ್ತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ. ಕರೋನ್ತಸ್ಸೇವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಕಥಿನಚ್ಛಾದನ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ. ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅನಾದರೇ ಸಾಮಿವಚನಂ. ನಟ್ಠನ್ತಿ ಚೋರೇಹಿ ಹಟತ್ತಾ ವಾ ಉಪಚಿಕಾದೀಹಿ ಖಾದಿತತ್ತಾ ವಾ ನಟ್ಠಂ. ದಡ್ಢಂ ವಾತಿ ಅಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢಂ ವಾ. ನಾಸನನ್ತಿಕಾತಿ ಏವಂ ಚೀವರಸ್ಸ ನಾಸನನ್ತೇ ಲಬ್ಭಮಾನಾ ಅಯಂ ಮಾತಿಕಾ ನಾಸನನ್ತಿಕಾ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತ್ಥ ‘‘ನ ಪಚ್ಚೇಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಠಮಂ ಆವಾಸಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ‘‘ಕರೋನ್ತಸ್ಸೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದುತಿಯಂ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ.

೨೭೧೫. ಲದ್ಧಾನಿಸಂಸೋತಿ ಲದ್ಧಕಥಿನಾನಿಸಂಸಚೀವರೋ. ಆನಿಸಂಸೇ ಚೀವರೇ ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ಅಪೇಕ್ಖವಾ ಬಹಿಸೀಮಗತೋ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಸೀಮಾಯ ¶ ಬಹಿಸೀಮಗತೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಕರೋತಿ, ಸೋ ಕತಚೀವರೋ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಂ ಅನ್ತರಾ ಉಬ್ಭಾರಂ ಸುಣಾತಿ ಚೇ, ಸವನನ್ತಿಕಾ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಬಹಿಸೀಮಗತೋ’’ತಿಆದಿನಾ ದುತಿಯಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಏತ್ಥ ‘‘ಕತಚೀವರೋ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧುಪಚ್ಛೇದೋ ಪಠಮಂ ಹೋತಿ, ಇತರೋ ಪನ ‘‘ಸಹ ಸವನೇನ ಆವಾಸಪಲಿಬೋಧೋ ಛಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೧) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪಚ್ಛಾ ಹೋತಿ.

೨೭೧೬-೭. ಚೀವರಾಸಾಯ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥೋ ಆವಾಸತೋ ಪಕ್ಕನ್ತೋ ‘‘ತುಯ್ಹಂ ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಕೇನಚಿ ವುತ್ತೋ ಬಹಿಸೀಮಗತೋ ಪನ ಸವತಿ, ಪುನ ‘‘ತವ ಚೀವರಂ ದಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ಆಸಾಯ ಛಿನ್ನಮತ್ತಾಯ ಚೀವರೇ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನಮತ್ತಾಯ ಆಸಾವಚ್ಛೇದಿಕಾ ನಾಮ ಮಾತಿಕಾತಿ ಮತಾ ಞಾತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಆಸಾವಚ್ಛಾದಿಕೇ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರೇ ಆವಾಸಪಲಿಬೋಧೋ ಪಠಮಂ ಛಿಜ್ಜತಿ, ಚೀವರಾಸಾಯ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನಾಯ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧೋ ಛಿಜ್ಜತಿ.

೨೭೧೮-೨೦. ಯೋ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥವಿಹಾರಮ್ಹಾ ಅಞ್ಞಂ ವಿಹಾರಂ ಗತೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಆಗಚ್ಛಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಕಥಿನುದ್ಧಾರೋ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೋ ಮತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೇ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರೇ ಚೀವರಪಲಿಬೋಧೋ ಪಠಮಂ ಛಿಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಬಹಿಸೀಮೇ ಆವಾಸಪಲಿಬೋಧೋ ಛಿಜ್ಜತಿ.

ಏತ್ಥ ¶ ಚ ‘‘ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೋ ನಾಮ ಚೀವರಕಾಲಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೋ’’ತಿ ಕೇನಚಿ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಬಹಿಸೀಮಾಯಂ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಸ್ಸ ಅತಿಕ್ಕನ್ತತ್ತಾ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೋ’’ತಿ (ಸಾರತ್ಥ. ಟೀ. ಮಹಾವ. ೩೧೧) ಸಾರತ್ಥದೀಪನಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಆಗಚ್ಛಂ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ, ತದುದ್ಧಾರಮತಿಕ್ಕಮೇ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪನ ಸಙ್ಘೇನ ¶ ಕರಿಯಮಾನಂ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೋ ವಿಹಾರಸೀಮಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತೇಯೇವ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರಸ್ಸ ಜಾತತ್ತಾ ತಂ ನ ಸಮ್ಭುಣೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸೇವಂ ಸೀಮಮತಿಕ್ಕನ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ ಪುನ ಆಗಚ್ಛತೋ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಜಾತೋ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರೋ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೋತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಖನ್ತಿ.

ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಸಚೇ ಆವಾಸೇ ಸಾಪೇಕ್ಖೋವ ಗತೋ ಹೋತಿ, ಪುನ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ಕಥಿನಸ್ಸ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಮೇವ ಸಮ್ಭುಣಾತಿ ಚೇ ಯದಿ ಪಾಪುಣೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಕಥಿನುದ್ಧಾರೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ‘‘ಸಹುಬ್ಭಾರೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಹುಬ್ಭಾರೇ ದ್ವೇ ಪಲಿಬೋಧಾ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಛಿಜ್ಜನ್ತಿ.

೨೭೨೧. ‘‘ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೇನಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ‘‘ಸೀಮತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಪಕ್ಕಮನಞ್ಚ ನಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಞ್ಚ ಸೀಮತೋ ಸೀಮಾತಿಕ್ಕನ್ತಿಕೇನ ಸಹ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರಾ ಪುಗ್ಗಲಾಧೀನಾ ಪುಗ್ಗಲಾಯತ್ತಾ ಸಹುಬ್ಭಾರಸಙ್ಖಾತೋ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರೋ ಸಙ್ಘಾಧೀನೋತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅನ್ತರುಬ್ಭರೋ’’ತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ.

೨೭೨೨. ನಾಸನನ್ತಿ ನಾಸನನ್ತಿಕೋ. ಸವನನ್ತಿ ಸವನನ್ತಿಕೋ. ಆಸಾವಚ್ಛೇದಿಕಾಪಿ ಚಾತಿ ತಯೋಪಿ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರಾ. ನ ತು ಸಙ್ಘಾ ನ ಭಿಕ್ಖುತೋತಿ ಸಙ್ಘತೋಪಿ ನ ಹೋನ್ತಿ, ಪುಗ್ಗಲತೋಪಿ ನ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೀವರಸ್ಸ ವಿನಾಸೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಚೀವರಸಾಮಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪಯೋಗೇನ ನ ಜಾತೋತಿ ನಾಸನಕೋ ತಾವ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರೋ ಉಭತೋಪಿ ನ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತೋ. ಸವನಞ್ಚ ಉಭಯೇಸಂ ಪಯೋಗತೋ ನ ಜಾತನ್ತಿ ತಥಾ ವುತ್ತಂ. ತಥಾ ಆಸಾವಚ್ಛೇದಿಕಾಪಿ.

೨೭೨೩. ಆವಾಸೋಯೇವ ಪಲಿಬೋಧೋತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಪಲಿಬೋಧೋ ಚ ಚೀವರೇತಿ ಏತ್ಥ ಚೀವರೇತಿ ಭೇದವಚನಿಚ್ಛಾಯ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ¶ ಭುಮ್ಮಂ, ಚೀವರನಿಮಿತ್ತಪಲಿಬೋಧೋತಿ ಅತ್ಥೋ, ಚೀವರಸಙ್ಖಾತೋ ಪಲಿಬೋಧೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಸಚ್ಚಾದಿಗುಣಯುತ್ತಂ ಮುಸಾವಾದಾದಿದೋಸವಿಮುತ್ತಂ ಅತ್ಥಂ ವದತಿ ಸೀಲೇನಾತಿ ಯುತ್ತಮುತ್ತತ್ಥವಾದೀ, ತೇನ.

೨೭೨೪. ಅಟ್ಠನ್ನಂ ¶ ಮಾತಿಕಾನನ್ತಿ ಬಹಿಸೀಮಗತಾನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಾ ಪಕ್ಕಮನನ್ತಿಕಾದಯೋ ಸತ್ತ ಮಾತಿಕಾ, ಬಹಿಸೀಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಂ ಸಮ್ಭುಣನ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವುತ್ತೋ ಸಹುಬ್ಭಾರೋತಿ ಇಮಾಸಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಮಾತಿಕಾನಂ ವಸೇನ ಚ. ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರತೋಪಿ ವಾತಿ ಬಹಿಸೀಮಂ ಅಗನ್ತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ವಸಿತ್ವಾ ಕಥಿನುಬ್ಭಾರಕಮ್ಮೇನ ಉಬ್ಭಾರಕಥಿನಾನಂ ವಸೇನ ಲಬ್ಭನತೋ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರತೋ ಚಾತಿ ಮಹೇಸಿನಾ ಕಥಿನಸ್ಸ ದುವೇ ಉಬ್ಭಾರಾಪಿ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಬಹಿಸೀಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಆಗತಸ್ಸ ವಸೇನ ಸಹುಬ್ಭಾರೋ, ಬಹಿಸೀಮಂ ಆಗತಾನಂ ವಸೇನ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರೋತಿ ಏಕೋಯೇವ ಉಬ್ಭಾರೋ ದ್ವಿಧಾ ವುತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಂ ವಿಸುಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠೇವ ಮಾತಿಕಾ ಪಾಳಿಯಂ (ಮಹಾವ. ೩೧೦) ವಿಭತ್ತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೨೭೨೫. ಅನಾಮನ್ತಚಾರೋ ಉತ್ತರಪದಲೋಪವಸೇನ ‘‘ಅನಾಮನ್ತಾ’’ ಇತಿ ವುತ್ತೋ. ಯಾವ ಕಥಿನಂ ನ ಉದ್ಧರೀಯತಿ, ತಾವ ಅನಾಮನ್ತೇತ್ವಾ ಚರಣಂ ಕಪ್ಪಿಸ್ಸತಿ, ಚಾರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಅಸಮಾದಾನಚಾರೋ ‘‘ಅಸಮಾದಾನ’’ನ್ತಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ವುತ್ತೋ. ಅಸಮಾದಾನಚಾರೋತಿ ತಿಚೀವರಂ ಅಸಮಾದಾಯ ಚರಣಂ, ಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸೋ ಕಪ್ಪಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

‘‘ಗಣತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ಗಣಭೋಜನಂ ದಸ್ಸಿತಂ. ಗಣಭೋಜನಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಸರೂಪತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡೇ ವುತ್ತಂ.

‘‘ಯಾವದತ್ಥಿಕ’’ನ್ತಿ ¶ ಇಮಿನಾ ಯಾವದತ್ಥಚೀವರಂ ವುತ್ತಂ. ಯಾವದತ್ಥಚೀವರನ್ತಿ ಯಾವತಕೇನ ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೋ, ತಾವತಕಂ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ ಅವಿಕಪ್ಪಿತಂ ಕಪ್ಪಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

‘‘ತತ್ಥ ಯೋ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಯೋ ಚ ತತ್ಥ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೦೬) ವುತ್ತೋ ಆನಿಸಂಸೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಯೋ ಚ ತತ್ಥ ಚೀವರುಪ್ಪಾದೋತಿ ತತ್ಥ ಕಥಿನತ್ಥತಸೀಮಾಯಂ ಮತಕಚೀವರಂ ವಾ ಹೋತು ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ವಾ ಸಙ್ಘಿಕೇನ ತತ್ರುಪ್ಪಾದೇನ ಆಭತಂ ವಾ, ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಯಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ತೇಸಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಾ ಚ ವುತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೭೨೬-೭. ಚೀವರಂ ¶ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಏತಾಸೂತಿ ‘‘ಉಪ್ಪಾದಾ’’ತಿ ಜನಿಕಾವ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಚೀವರವತ್ಥಪರಿಲಾಭಕ್ಖೇತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಯಥಾವುತ್ತಾನಂ ಚೀವರಾನಂ ಪಟಿಲಾಭಾಯ ಖೇತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಅಟ್ಠಿಮಾ ಭಿಕ್ಖವೇ ಮಾತಿಕಾತಿಆದಿಮಾಹಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೯). ಚೀವರಮಾತಿಕಾತಿ ಚೀವರುಪ್ಪಾದಹೇತುಭೂತಮಾತರೋ. ತೇನಾಹ ಕಥಿನಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾಯಂ ‘‘ಮಾತಿಕಾತಿ ಮಾತರೋ, ಜನೇತ್ತಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೦). ಮಾತಿಕಾತಿ ಚೇತ್ಥ ಚೀವರದಾನಮಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಾನಂ ಏಕಾ ಮಾತಿಕಾ, ಕತಿಕಾಯ ದಾನಂ ದುತಿಯಾ’’ತಿಆದಿ. ಸೀಮಾಯ ದೇತಿ, ಕತಿಕಾಯ ದೇತಿ, ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದೇತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ದೇತಿ, ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇತಿ, ಆದಿಸ್ಸ ದೇತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದೇತಿ. ‘‘ಇಮಾ ಪನ ಅಟ್ಠ ಮಾತಿಕಾ’’ತಿ ವುತ್ತಮೇವ ನಿಗಮನವಸೇನ ವುತ್ತಂ.

೨೭೨೮. ತತ್ಥಾತಿ ¶ ತಾಸು ಅಟ್ಠಮಾತಿಕಾಸು. ಸೀಮಾಯ ದೇತೀತಿ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸೀಮಂ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ದೇನ್ತೋ ಸೀಮಾಯ ದೇತಿ, ಏವಂ ದಿನ್ನಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಗತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವಣ್ಣಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಅನ್ತೋಸೀಮಗತೇಹೀತಿ ದಾಯಕೋ ಯಂ ಸೀಮಂ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹ, ತಸ್ಸಾ ಸೀಮಾಯ ಅನ್ತೋಗತೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹಿ. ಭಾಜೇತಬ್ಬನ್ತಿ ತಂ ಚೀವರಂ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ. ವರವಣ್ಣಿನಾತಿ ‘‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಸಕಲಲೋಕಬ್ಯಾಪಿಗುಣಾತಿಸಯಯುತ್ತೇನ ಬ್ಯಾಮಪ್ಪಭಾಯ, ಛಬ್ಬಣ್ಣಾನಂ ರಂಸೀನಞ್ಚ ವಸೇನ ಉತ್ತಮಪ್ಪಭಾತಿಸಯಯುತ್ತೇನ ವರವಣ್ಣಿನಾ ವಣ್ಣಿತಂ ಕಥಿತಂ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಪದವಣ್ಣನಾ, ಅಯಂ ಪನ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸೀಮಾಯ ದೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ತಾವ ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ ಲಾಭಸೀಮಾ ಗಾಮಸೀಮಾ ನಿಗಮಸೀಮಾ ನಗರಸೀಮಾ ಅಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾ ಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾ ಜನಪದಸೀಮಾ ರಟ್ಠಸೀಮಾ ರಜ್ಜಸೀಮಾ ದೀಪಸೀಮಾ ಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾ ಇತಿ ಪನ್ನರಸ ಸೀಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ತತ್ಥ ಖಣ್ಡಸೀಮಾ ಸೀಮಾಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಾ. ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇನ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ ಹೋತಿ. ಅಪಿಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಧುವಸನ್ನಿಪಾತಟ್ಠಾನತೋ ವಾ ಪರಿಯನ್ತೇ ಠಿತಭೋಜನಸಾಲತೋ ವಾ ನಿಬದ್ಧವಸನಕಆವಾಸತೋ ವಾ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾನಂ ಅನ್ತೋ ಉಪಚಾರಸೀಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಸಾ ಪನ ಆವಾಸೇಸು ವಡ್ಢನ್ತೇಸು ವಡ್ಢತಿ, ಪರಿಹಾಯನ್ತೇಸು ಪರಿಹಾಯತಿ. ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂಸುಪಿ ವಡ್ಢನ್ತೇಸು ವಡ್ಢತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೯) ವುತ್ತಂ. ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ನಿಪತಿತಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ¶ ಏಕಾಬದ್ಧಾ ಹುತ್ವಾ ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿಸೀದನ್ತಿ, ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾವ ಹೋತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಲಾಭೋ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಸಮಾನಸಂವಾಸಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾದ್ವಯಮ್ಪಿ ವುತ್ತಮೇವ.

ಲಾಭಸೀಮಾ ¶ ನಾಮ ನೇವ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ನ ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಾಹಕತ್ಥೇರೇಹಿ ಠಪಿತಾ, ಅಪಿಚ ಖೋ ರಾಜರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾ ವಿಹಾರಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ಗಾವುತಂ ವಾ ಅಡ್ಢಯೋಜನಂ ವಾ ಯೋಜನಂ ವಾ ಸಮನ್ತತೋ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಲಾಭಸೀಮಾ’’ತಿ ನಾಮಲಿಖಿತಕೇ ಥಮ್ಭೇ ನಿಖಣಿತ್ವಾ ‘‘ಯಂ ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ಸೀಮಂ ಠಪೇನ್ತಿ, ಅಯಂ ಲಾಭಸೀಮಾ ನಾಮ. ಗಾಮನಿಗಮನಗರಅಬ್ಭನ್ತರಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾಪಿ ವುತ್ತಾ ಏವ.

ಜನಪದಸೀಮಾ ನಾಮ ಕಾಸಿಕೋಸಲರಟ್ಠಾದೀನಂ ಅನ್ತೋ ಬಹೂ ಜನಪದಾ ಹೋನ್ತಿ, ಏತ್ಥ ಏಕೇಕೋ ಜನಪದಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಜನಪದಸೀಮಾ. ರಟ್ಠಸೀಮಾ ನಾಮ ಕಾಸಿಕೋಸಲಾದಿರಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ರಜ್ಜಸೀಮಾ ನಾಮ ಮಹಾಚೋಳಭೋಗೋ ಕೇರಳಭೋಗೋತಿ ಏವಂ ಏಕೇಕಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಆಣಾಪವತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ. ದೀಪಸೀಮಾ ನಾಮ ಸಮುದ್ದನ್ತೇನ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಮಹಾದೀಪಾ ಚ ಅನ್ತರದೀಪಾ ಚ. ಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾ ನಾಮ ಚಕ್ಕವಾಳಪಬ್ಬತೇನೇವ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾ.

ಏವಮೇತಾಸು ಸೀಮಾಸು ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯ ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತಂ ಸಙ್ಘಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಏತ್ಥೇವ ಸೀಮಾಯ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಯಾವತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನ್ತೋಖಣ್ಡಸೀಮಗತಾ, ತೇಹಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ. ತೇಸಂಯೇವ ಹಿ ತಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸೀಮನ್ತರಿಕಾಯ ವಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ವಾ ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಖಣ್ಡಸೀಮಾಯ ಠಿತೇ ಪನ ರುಕ್ಖೇ ವಾ ಪಬ್ಬತೇ ವಾ ಠಿತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ವಾ ಪಥವಿಯಾ ವೇಮಜ್ಝಂ ಗತಸ್ಸ ಪಾಪುಣಾತಿಯೇವ.

‘‘ಇಮಿಸ್ಸಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪನ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಸೀಮನ್ತರಿಕಾಸು ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ. ‘‘ಸಮಾನಸಂವಾಸಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪನ ಖಣ್ಡಸೀಮಾಸೀಮನ್ತರಿಕಾಸು ಠಿತಾನಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಲಾಭಸೀಮಾಸು ದಿನ್ನಂ ತಾಸು ಸೀಮಾಸು ಅನ್ತೋಗತಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಗಾಮಸೀಮಾದೀಸು ದಿನ್ನಂ ¶ ತಾಸಂ ಸೀಮಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಬದ್ಧಸೀಮಾಯ ಠಿತಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಅಬ್ಭನ್ತರಸೀಮಾಉದಕುಕ್ಖೇಪಸೀಮಾಸು ದಿನ್ನಂ ತತ್ಥ ಅನ್ತೋಗತಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಜನಪದರಟ್ಠರಜ್ಜದೀಪಚಕ್ಕವಾಳಸೀಮಾಸುಪಿ ಗಾಮಸೀಮಾದೀಸು ವುತ್ತಸದಿಸೋಯೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ಸಚೇ ¶ ಪನ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ಠಿತೋ ‘‘ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿದೀಪೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿದೀಪತೋ ಏಕೋಪಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಲಭತಿ. ಸಚೇಪಿ ತತ್ರೇವ ಏಕೋ ಸಭಾಗಭಿಕ್ಖು ಸಭಾಗಾನಂ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬೋ. ಏವಂ ತಾವ ಯೋ ಸೀಮಂ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ದೇತಿ, ತಸ್ಸ ದಾನೇ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ಯೋ ಪನ ‘‘ಅಸುಕಸೀಮಾಯಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ನ ಜಾನಾತಿ, ಕೇವಲಂ ‘‘ಸೀಮಾ’’ತಿ ವಚನಮತ್ತಮೇವ ಜಾನನ್ತೋ ವಿಹಾರಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಸೀಮಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಸೀಮಟ್ಠಕಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ಭಣತಿ, ಸೋ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ ‘‘ಸೀಮಾ ನಾಮ ಬಹುವಿಧಾ, ಕತರಂ ಸೀಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ಭಣಸೀ’’ತಿ, ಸಚೇ ವದತಿ ‘‘ಅಹಂ ‘ಅಸುಕಸೀಮಾ’ತಿ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಸೀಮಟ್ಠಕಸಙ್ಘೋ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೂ’’ತಿ, ಕತರಸೀಮಾಯ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ? ಮಹಾಸೀವತ್ಥೇರೋ ಕಿರಾಹ ‘‘ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಯಾ’’ತಿ. ತತೋ ನಂ ಆಹಂಸು ‘‘ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾ ನಾಮ ತಿಯೋಜನಾಪಿ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಿಯೋಜನೇ ಠಿತಾ ಲಾಭಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಿಯೋಜನೇ ಠತ್ವಾ ಆಗನ್ತುಕವತ್ತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಆರಾಮಂ ಪವಿಸಿತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಗಮಿಕೋ ತಿಯೋಜನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸೇನಾಸನಂ ಆಪುಚ್ಛಿಸ್ಸತಿ, ನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೇ ನಿಸ್ಸಯೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭಿಸ್ಸತಿ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತಿಯೋಜನೇ ಠತ್ವಾ ಆರಾಮಪ್ಪವೇಸನಂ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸಬ್ಬಮ್ಪೇತಂ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಪರಿಚ್ಛೇದವಸೇನೇವ ಕತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ತಸ್ಮಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯಮೇವ ಭಾಜೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ.

೨೭೨೯. ಯೇ ¶ ವಿಹಾರಾ ಸಙ್ಘೇನ ಕತಿಕಾಯ ಏಕಲಾಭಕಾ ಸಮಾನಲಾಭಕಾ ಏತ್ಥ ಏತೇಸು ವಿಹಾರೇಸು ದಿನ್ನಂ ‘‘ಕತಿಕಾಯ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ ಚೀವರಂ ಕತಿಕಾಯ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಕತಿಕಾ ನಾಮ ಸಮಾನಲಾಭಕತಿಕಾ, ತತ್ರೇವಂ ಕತಿಕಾ ಕಾತಬ್ಬಾ – ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಸನ್ನಿಪತಿತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಯಂ ವಿಹಾರಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮಾ ಸಮಾನಲಾಭಂ ಕಾತುಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕೋ ನಾಮ ವಿಹಾರೋ ಪೋರಾಣಕೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಬುದ್ಧಾಧಿವುತ್ಥೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅಪ್ಪಲಾಭೋ’’ತಿ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಾರಣಂ ವತ್ವಾ ‘‘ತಂ ವಿಹಾರಂ ಇಮಿನಾ ವಿಹಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಲಾಭಂ ಕಾತುಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ. ಏತ್ತಾವತಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ಇಧ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ. ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಏವಮೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಏತ್ತಾವತಾ ಇಧ ¶ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ. ಏಕಸ್ಮಿಂ ಲಾಭೇ ಭಾಜಿಯಮಾನೇ ಇತರಸ್ಮಿಂ ಠಿತಸ್ಸ ಭಾಗಂ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ಏಕೇನ ವಿಹಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಬಹೂಪಿ ಆವಾಸಾ ಏಕಲಾಭಾ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ.

೨೭೩೦. ಚೀವರದಾಯಕೇನ ಧುವಕಾರಾ ಪಾಕವತ್ತಾದಿನಿಚ್ಚಸಕ್ಕಾರಾ ಯತ್ಥ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕ್ರೀಯನ್ತಿ ಕರೀಯನ್ತಿ ತತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ತೇನೇವ ದಾಯಕೇನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ವಿಹಾರಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖಾಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಮಹೇಸಿನಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಯಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಇಮಸ್ಸ ಚೀವರದಾಯಕಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಾಕವತ್ತಂ ವಾ ವತ್ತತಿ, ಯಸ್ಮಿಂ ವಾ ವಿಹಾರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತ್ತನೋ ಭಾರಂ ಕತ್ವಾ ಸದಾ ಗೇಹೇ ಭೋಜೇತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ತೇನ ಆವಾಸೋ ಕಾರಿತೋ, ಸಲಾಕಭತ್ತಾದೀನಿ ವಾ ನಿಬದ್ಧಾನಿ, ಯೇನ ಪನ ಸಕಲೋಪಿ ವಿಹಾರೋ ¶ ಪತಿಟ್ಠಾಪಿತೋ, ತತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ, ಇಮೇ ಧುವಕಾರಾ ನಾಮ. ತಸ್ಮಾ ಸಚೇ ಸೋ ‘‘ಯತ್ಥ ಮಯ್ಹಂ ಧುವಕಾರಾ ಕರೀಯನ್ತಿ, ಏತ್ಥ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತತ್ಥ ದೇಥಾ’’ತಿ ವಾ ಭಣತಿ, ಬಹೂಸು ಚೇಪಿ ಠಾನೇಸು ಧುವಕಾರಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ದಿನ್ನಮೇವ ಹೋತಿ.

ಸಚೇ ಪನ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಬಹುತರಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ತುಮ್ಹಾಕಂ ಧುವಕಾರೇ ಏಕತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂ ಬಹೂ, ಏಕತ್ಥ ಅಪ್ಪಕಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾಯ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ತಥಾ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏತ್ಥ ಚ ವತ್ಥಭೇಸಜ್ಜಾದಿ ಅಪ್ಪಕಮ್ಪಿ ಸುಖೇನ ಭಾಜೀಯತಿ, ಯದಿ ಪನ ಮಞ್ಚೋ ವಾ ಪೀಠಕಂ ವಾ ಏಕಮೇವ ಹೋತಿ, ತಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಯಸ್ಸ ವಾ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಏಕವಿಹಾರೇಪಿ ವಾ ಯಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಸೋ ವಿಚಾರೇತಿ, ತತ್ಥ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ‘‘ಅಸುಕಭಿಕ್ಖು ಗಣ್ಹತೂ’’ತಿ ವದತಿ, ವಟ್ಟತಿ.

ಅಥ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಧುವಕಾರೇ ದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಅವಿಚಾರೇತ್ವಾವ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸಪಿ ವಿಚಾರೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ಪನ ವಿಚಾರೇತಬ್ಬಂ – ‘‘ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನೇ ದೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ತತ್ಥ ಸೇನಾಸನಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಹೋತಿ. ಯತ್ಥ ನಪ್ಪಹೋತಿ, ತತ್ಥ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ಮಯ್ಹಂ ವಸನಟ್ಠಾನೇ ಸೇನಾಸನಪರಿಭೋಗಭಣ್ಡಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತತ್ಥ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ.

೨೭೩೧. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪನ ಯಂ ದಿನ್ನನ್ತಿ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಯಂ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಂ. ‘‘ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತೇನಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ. ಸಮ್ಮುಖಿಭೂತೇನಾತಿ ಚ ¶ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಠಿತೇನ. ಭಾಜೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಘಣ್ಟಿಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಕಾಲಂ ಘೋಸೇತ್ವಾ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ. ಇದಮೇತ್ಥ ಮುಖಮತ್ತದಸ್ಸನಂ. ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೯) ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚೀವರದಾಯಕೇನ ¶ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನೇಸು ಭಾಜಿಯಮಾನೇಸು ಸೀಮಟ್ಠಸ್ಸ ಅಸಮ್ಪತ್ತಸ್ಸಪಿ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನ ವಾರೇತಬ್ಬೋ. ವಿಹಾರೋ ಮಹಾ ಹೋತಿ, ಥೇರಾಸನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವತ್ಥೇಸು ದಿಯ್ಯಮಾನೇಸು ಅಲಸಜಾತಿಕಾ ಮಹಾಥೇರಾ ಪಚ್ಛಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ‘‘ಭನ್ತೇ, ವೀಸತಿವಸ್ಸಾನಂ ದಿಯ್ಯತಿ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಠಿತಿಕಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ಠಿತಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ದತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಠಿತಿಕಾಯ ದಾತಬ್ಬಂ.

‘‘ಅಸುಕವಿಹಾರೇ ಕಿರ ಬಹುಂ ಚೀವರಂ ಉಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ಸುತ್ವಾ ಯೋಜನನ್ತರಿಕವಿಹಾರತೋಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸಮ್ಪತ್ತಸಮ್ಪತ್ತಾನಂ ಠಿತಟ್ಠಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಾತಬ್ಬಂ. ಅಸಮ್ಪತ್ತಾನಮ್ಪಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಂ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾದೀಸು ಗಣ್ಹನ್ತೇಸು ದಾತಬ್ಬಮೇವ. ‘‘ಬಹಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಠಿತಾನಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ನ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಉಪಚಾರಸೀಮಂ ಓಕ್ಕನ್ತೇಹಿ ಏಕಾಬದ್ಧಾ ಹುತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಿಹಾರದ್ವಾರೇ ವಾ ಅನ್ತೋವಿಹಾರೇಯೇವ ವಾ ಹೋನ್ತಿ, ಪರಿಸವಸೇನ ವಡ್ಢಿತಾ ನಾಮ ಸೀಮಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ದಾತಬ್ಬಂ. ಸಙ್ಘನವಕಸ್ಸ ದಿನ್ನೇಪಿ ಪಚ್ಛಾ ಆಗತಾನಂ ದಾತಬ್ಬಮೇವ. ದುತಿಯಭಾಗೇ ಪನ ಥೇರಾಸನಂ ಆರುಳ್ಹೇ ಆಗತಾನಂ ಪಠಮಭಾಗೋ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ, ದುತಿಯಭಾಗತೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ದಾತಬ್ಬಂ.

ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ದಸ ಭಿಕ್ಖೂ ಹೋನ್ತಿ, ದಸ ವತ್ಥಾನಿ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ದೇನ್ತಿ, ಪಾಟೇಕ್ಕಂ ಭಾಜೇತಬ್ಬಾನಿ. ಸಚೇ ‘‘ಸಬ್ಬಾನೇವ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣನ್ತೀ’’ತಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ದುಪ್ಪಾಪಿತಾನಿ ಚೇವ ದುಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಚ, ಗತಗತಟ್ಠಾನೇ ಸಙ್ಘಿಕಾನೇವ ಹೋನ್ತಿ. ಏಕಂ ಪನ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಸೇಸಾನಿ ‘‘ಇಮಾನಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣನ್ತೀ’’ತಿ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಏಕಮೇವ ವತ್ಥಂ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ಆಹರನ್ತಿ, ಅಭಾಜೇತ್ವಾವ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ದುಪ್ಪಾಪಿತಞ್ಚೇವ ದುಗ್ಗಹಿತಞ್ಚ, ಸತ್ಥಕೇನ, ಪನ ಹಲಿದ್ದಿಆದಿನಾ ವಾ ಲೇಖಂ ಕತ್ವಾ ಏಕಂ ¶ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ‘‘ಇಮಂ ಠಾನಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಸ್ಸ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಸೇಸಂ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಂ ಪನ ವತ್ಥಸ್ಸೇವ ಪುಪ್ಫಂ ವಾ ವಲಿ ವಾ, ತೇನ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಏಕಂ ತನ್ತಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಠಾನಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಸೇಸಂ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಖಣ್ಡಂ ಖಣ್ಡಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಭಾಜಿಯಮಾನಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ.

ಏಕಭಿಕ್ಖುಕೇ ¶ ವಿಹಾರೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚೀವರೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಸಚೇ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ಸಬ್ಬಾನಿ ಮಯ್ಹಂ ಪಾಪುಣನ್ತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸುಗ್ಗಹಿತಾನಿ, ಠಿತಿಕಾ ಪನ ನ ತಿಟ್ಠತಿ. ಸಚೇ ಏಕೇಕಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಠಿತಿಕಾ ತಿಟ್ಠತಿ. ತತ್ಥ ಠಿತಿಕಾಯ ಅಟ್ಠಿತಾಯ ಪುನ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಸಚೇ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಗಚ್ಛತಿ, ಮಜ್ಝೇ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಠಿತಾಯ ಠಿತಿಕಾಯ ಪುನ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಸಚೇ ನವಕತರೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಠಿತಿಕಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಓರೋಹತಿ. ಸಚೇ ವುಡ್ಢತರೋ ಆಗಚ್ಛತಿ, ಠಿತಿಕಾ ಉದ್ಧಂ ಆರೋಹತಿ. ಅಥ ಅಞ್ಞೋ ನತ್ಥಿ, ಪುನ ಅತ್ತನೋ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಸಙ್ಘಂ ಆಮಸಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪನ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾನಂ ನ ವಟ್ಟತಿ ‘‘ಗಹಪತಿಚೀವರಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಾಮಿ, ಪಂಸುಕೂಲಿಕಙ್ಗಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ, ನ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯತ್ತಾ. ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಯಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ದೇತಿ, ತಂ ಭಿಕ್ಖುದತ್ತಿಯಂ ನಾಮ ವಟ್ಟತಿ. ಪಂಸುಕೂಲಂ ಪನ ನ ಹೋತಿ. ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಧುತಙ್ಗಂ ನ ಭಿಜ್ಜತಿ. ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದೇಮ, ಥೇರಾನಂ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾನಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಇದಂ ವತ್ಥಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮ, ಇಮಿನಾ ಉಪಾಹನತ್ಥವಿಕಪತ್ತತ್ಥವಿಕಆಯೋಗಅಂಸಬದ್ಧಕಾದೀನಿ ¶ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

ಪತ್ತತ್ಥವಿಕಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನಾನಿ ಬಹೂನಿಪಿ ಹೋನ್ತಿ, ಚೀವರತ್ಥಾಯಪಿ ಪಹೋನ್ತಿ, ತತೋ ಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಪಾರುಪಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಸಙ್ಘೋ ಭಾಜಿತಾತಿರಿತ್ತಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉಪಾಹನತ್ಥವಿಕಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಭಾಜೇತಿ, ತತೋ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಾಮಿಕೇಹಿ ವಿಚಾರಿತಮೇವ ಹಿ ವಟ್ಟತಿ, ನ ಇತರಂ.

‘‘ಪಂಸುಕೂಲಿಕಸಙ್ಘಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕರಣಅಂಸಬದ್ಧಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪರಿಕ್ಖಾರೋ ನಾಮ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಾನಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ. ಯಂ ತತ್ಥ ಅತಿರೇಕಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಚೀವರೇಪಿ ಉಪನೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸುತ್ತಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇನ್ತಿ, ಪಂಸುಕೂಲಿಕೇಹಿಪಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಅಯಂ ತಾವ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ.

ಸಚೇ ಪನ ಬಹಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಅದ್ಧಾನಪಟಿಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖೂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘನವಕಸ್ಸ ವಾ ಆರೋಚೇತಿ, ಸಚೇಪಿ ಯೋಜನಂ ಫರಿತ್ವಾ ಪರಿಸಾ ಠಿತಾ ಹೋತಿ, ಏಕಾಬದ್ಧಾ ¶ ಚೇ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಯೇ ಪನ ದ್ವಾದಸಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪರಿಸಂ ಅಸಮ್ಪತ್ತಾ, ತೇಸಂ ನ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ.

೨೭೩೨. ಇದಾನಿ ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ದೇತೀ’’ತಿ ಮಾತಿಕಂ ವಿವರನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಮುದ್ದಿಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಉಭತೋಸಙ್ಘಮುದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಞ್ಚ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ. ದೇತೀತಿ ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮೀ’’ತಿ ದೇತಿ. ‘‘ಬಹು ವಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಬಹೂ ವಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ. ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಥೋಕಾ ವಾ ಹೋನ್ತು ಬಹೂ ವಾ, ಪುಗ್ಗಲಗ್ಗೇನ ಅಕತ್ವಾ ಉಭತೋಸಙ್ಘವಸೇನ ಸಮಭಾಗೋವ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ರಾಯಂ ¶ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ‘‘ದ್ವೇಧಾಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘಾನಂ ದಮ್ಮಿ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಮೇವ ಹೋತಿ, ದ್ವೇ ಭಾಗೇ ಸಮೇ ಕತ್ವಾ ಏಕೋ ದಾತಬ್ಬೋ.

‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಚೇ ದಸ ದಸ ಭಿಕ್ಖೂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕವೀಸತಿ ಪಟಿವೀಸೇ ಕತ್ವಾ ಏಕೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬೋ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ. ಯೇನ ಪುಗ್ಗಲಿಕೋ ಲದ್ಧೋ, ಸೋ ಸಙ್ಘತೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹೇತುಂ ಲಭತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಉಭತೋಸಙ್ಘಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಿತತ್ತಾ.

‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಇಧ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘತೋ ಪಾಪುಣನಕೋಟ್ಠಾಸೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಏಕಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸಸಮೋವ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ ಹೋತಿ.

‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ದ್ವಾವೀಸತಿ ಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಕತ್ವಾ ದಸ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ದಸ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ, ಏಕೋ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ, ಏಕೋ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಪುಗ್ಗಲೋ ಸಙ್ಘತೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಪುನ ಗಹೇತುಂ ಲಭತಿ. ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಏಕೋಯೇವ.

‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ನ ದಾತಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಗಣೇತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ.

‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ¶ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿಸುಂ ¶ ನ ಲಭತಿ, ಪಾಪುಣನಟ್ಠಾನತೋ ಏಕಮೇವ ಲಭತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಿತತ್ತಾ.

‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಏಕಪುಗ್ಗಲಪಟಿವೀಸೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ. ತಸ್ಮಾ ಏಕಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಗಣೇತ್ವಾ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ.

‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ನ ಮಜ್ಝೇ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಂ, ಪುಗ್ಗಲಗಣನಾಯ ಏವ ವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ.

‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಏಕಪುಗ್ಗಲಪಟಿವೀಸೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಸುಂ ನತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಚ ಗಣೇತ್ವಾ ಏವ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ. ಯಥಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ನಯೋ ನೀತೋ, ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾಪಿ ನೇತಬ್ಬೋ.

‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ, ವಸ್ಸಗ್ಗೇನೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಿಸುಂ ಪಟಿವೀಸೋ ಲಬ್ಭತಿ.

‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಚೇತಿಯಸ್ಸೇವ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ.

‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ತುಯ್ಹಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ವಿಸುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ.

‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಲಬ್ಭತಿ.

‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚ ¶ ತುಯ್ಹಞ್ಚ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಚೇತಿಯಸ್ಸೇವ ವಿಸುಂ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ. ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾಪಿ ಏವಮೇವ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

ಪುಬ್ಬೇ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಂ ದೇನ್ತಿ, ಭಗವಾ ಮಜ್ಝೇ ನಿಸೀದತಿ, ದಕ್ಖಿಣತೋ ಭಿಕ್ಖೂ, ವಾಮತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ನಿಸೀದನ್ತಿ, ಭಗವಾ ಉಭಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೋ, ತದಾ ಭಗವಾ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಪಚ್ಚಯೇ ಅತ್ತನಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ದಾಪೇತಿ. ಏತರಹಿ ಪನ ಪಣ್ಡಿತಮನುಸ್ಸಾ ಸಧಾತುಕಂ ಪಟಿಮಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಉಭತೋಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಂ ದೇನ್ತಿ, ಪಟಿಮಾಯ ವಾ ¶ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ ಪುರತೋ ಆಧಾರಕೇ ಪತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೋದಕಂ ದತ್ವಾ ‘‘ಬುದ್ಧಾನಂ ದೇಮಾ’’ತಿ ತತ್ಥ ಯಂ ಪಠಮಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ದೇನ್ತಿ, ವಿಹಾರಂ ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಞ್ಚ ಮಾಲಾಗನ್ಧಾದೀನಿ ಚ ದೇನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಕಥಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ? ಮಾಲಾಗನ್ಧಾದೀನಿ ತಾವ ಚೇತಿಯೇ ಆರೋಪೇತಬ್ಬಾನಿ, ವತ್ಥೇಹಿ ಪಟಾಕಾ, ತೇಲೇನ ಪದೀಪಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಪಿಣ್ಡಪಾತಮಧುಫಾಣಿತಾದೀನಿ ಪನ ಯೋ ನಿಬದ್ಧಂ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಜಗ್ಗಕೋ ಹೋತಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಾ ಗಹಟ್ಠೋ ವಾ, ತಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಾನಿ. ನಿಬದ್ಧಜಗ್ಗಕೇ ಅಸತಿ ಆಹಟಪತ್ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ವತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಉಪಕಟ್ಠೇ ಕಾಲೇ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಪಿ ವತ್ತಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ.

ಮಾಲಾಗನ್ಧಾದೀಸು ಚ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ‘‘ಇದಂ ಹರಿತ್ವಾ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪೂಜಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ದೂರಮ್ಪಿ ಹರಿತ್ವಾ ಪೂಜೇತಬ್ಬಂ. ‘‘ಭಿಕ್ಖಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಹರಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಹರಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಅಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಾಮಿ, ಆಸನಸಾಲಾಯ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತ್ಥಿ, ತೇ ಹರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಭನ್ತೇ, ತುಯ್ಹಂಯೇವ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅಥ ಪನ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಹರನ್ತಸ್ಸ ಗಚ್ಛತೋ ಅನ್ತರಾವ ಕಾಲೋ ಉಪಕಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ಅತ್ತನೋ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೭೩೩. ಯಂ ಪನ ಚೀವರಂ ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆವಾಸೇ ವುತ್ಥವಸ್ಸೇನ ಸಙ್ಘೇನ ವಾ ಗಣೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ವಾ ತಂ ಚೀವರಂ ಭಾಜೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವಣ್ಣಿತಂ ದೇಸಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಯಾವತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾ, ಯತ್ತಕಾ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾ, ತೇಹಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ. ದಿಸಾಪಕ್ಕನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ¶ ಸತಿ ಗಾಹಕೇ ¶ ಯಾವ ಕಥಿನಸ್ಸ ಉಬ್ಭಾರಾ ದಾತಬ್ಬಂ. ಅನತ್ಥತೇ ಪನ ಕಥಿನೇ ಅನ್ತೋಹೇಮನ್ತೇ ಏವಞ್ಚ ವತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಪಚ್ಛಿಮವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾನಮ್ಪಿ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ ಲಕ್ಖಣಞ್ಞೂ ವದನ್ತಿ. ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಪನೇತಂ ಅವಿಚಾರಿತಂ.

ಸಚೇ ಪನ ಬಹಿ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೋ ‘‘ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸಮ್ಪತ್ತಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಅಥ ‘‘ಅಸುಕವಿಹಾರೇ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದತಿ, ತತ್ರ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾನಮೇವ ಯಾವ ಕಥಿನಸ್ಸುಬ್ಭಾರಾ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏವಂ ವದತಿ, ತತ್ರ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾನಂಯೇವ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಕಸ್ಮಾ? ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯೇ ಉಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ. ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇಯೇವ ‘‘ವಸ್ಸಂ ವಸನ್ತಾನಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಛಿನ್ನವಸ್ಸಾ ನ ಲಭನ್ತಿ, ವಸ್ಸಂ ವಸನ್ತಾವ ಲಭನ್ತಿ. ಚೀವರಮಾಸೇ ಪನ ‘‘ವಸ್ಸಂ ವಸನ್ತಾನಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸೂಪಗತಾನಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸೂಪಗತಾನಞ್ಚ ಛಿನ್ನವಸ್ಸಾನಞ್ಚ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ.

ಚೀವರಮಾಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಹೇಮನ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ದಿವಸೋ, ತಾವ ‘‘ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಕಥಿನಂ ಅತ್ಥತಂ ವಾ ಹೋತು ಅನತ್ಥತಂ ವಾ, ಅತೀತವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾನಮೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ವುತ್ತೇ ಪನ ಮಾತಿಕಾ ಆರೋಪೇತಬ್ಬಾ ‘‘ಅತೀತವಸ್ಸಾವಾಸಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾ, ಅನಾಗತೇ ಚಾತುಮಾಸಚ್ಚಯೇನ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕತರವಸ್ಸಾವಾಸಸ್ಸ ದೇಸೀ’’ತಿ. ಸಚೇ ‘‘ಅತೀತವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾನಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ವುತ್ಥಾನಮೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ. ದಿಸಾಪಕ್ಕನ್ತಾನಮ್ಪಿ ಸಭಾಗಾ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಲಭನ್ತಿ.

ಸಚೇ ‘‘ಅನಾಗತೇ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಅಥ ‘‘ಅಗುತ್ತೋ ವಿಹಾರೋ, ಚೋರಭಯಂ ಅತ್ಥಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಠಪೇತುಂ, ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ವಾ ಆಹಿಣ್ಡಿತು’’ನ್ತಿ ¶ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಮ್ಪತ್ತಾನಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ವದತಿ ‘‘ಇತೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ತತಿಯೇ ವಸ್ಸೇ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ನ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇ ವುತ್ಥಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಸಚೇ ತೇ ದಿಸಾಪಕ್ಕನ್ತಾ, ಅಞ್ಞೋ ವಿಸ್ಸಾಸಿಕೋ ಗಣ್ಹಾತಿ, ದಾತಬ್ಬಂ. ಅಥ ಏಕೋಯೇವ ಅವಸಿಟ್ಠೋ, ಸೇಸಾ ಕಾಲಕತಾ, ಸಬ್ಬಂ ಏಕಸ್ಸೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಸಚೇ ಏಕೋಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸಙ್ಘಿಕಂ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತೇಹಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬನ್ತಿ.

೨೭೩೪. ಯಾಗುಯಾ ಪನ ಪೀತಾಯ ವಾ ಭತ್ತೇ ವಾ ಭುತ್ತೇ ಸಚೇ ಪನ ಆದಿಸ್ಸ ‘‘ಯೇನ ಮೇ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತಸ್ಸ ದಮ್ಮಿ, ಯೇನ ಮೇ ಭತ್ತಂ ಭುತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಚೀವರಂ ದೇತಿ, ವಿನಯಧರೇನ ¶ ತತ್ಥ ತತ್ಥೇವ ದಾನಂ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಏಸ ನಯೋ ಖಾದನೀಯಚೀವರಸೇನಾಸನಭೇಸಜ್ಜಾದೀಸು.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಭಿಕ್ಖೂ ಅಜ್ಜತನಾಯ ವಾ ಸ್ವಾತನಾಯ ವಾ ಯಾಗುಯಾ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾನಂ ಯಾಗುಂ ದೇತಿ, ಯಾಗುಂ ದತ್ವಾ ಪೀತಾಯ ಯಾಗುಯಾ ‘‘ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಯೇಹಿ ಮಯ್ಹಂ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತೇಸಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದೇತಿ, ಯೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತೇಹಿ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ತೇಸಂಯೇವ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ಯೇಹಿ ಪನ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರವತ್ತೇನ ಘರದ್ವಾರೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೇಹಿ ವಾ ಘರಂ ಪವಿಟ್ಠೇಹಿ ವಾ ಯಾಗು ಲದ್ಧಾ, ಯೇಸಂ ವಾ ಆಸನಸಾಲತೋ ಪತ್ತಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ನೀತಾ, ಯೇ ವಾ ಥೇರೇಹಿ ಪೇಸಿತಾ, ತೇಸಂ ನ ಪಾಪುಣನ್ತಿ.

ಸಚೇ ಪನ ನಿಮನ್ತಿತಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಬಹೂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತೋಗೇಹಞ್ಚ ಬಹಿಗೇಹಞ್ಚ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ, ದಾಯಕೋ ಚ ಏವಂ ವದತಿ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತಾ ವಾ ಹೋನ್ತು ಅನಿಮನ್ತಿತಾ ವಾ, ಯೇಸಂ ಮಯಾ ಯಾಗು ದಿನ್ನಾ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಇಮಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಹೋನ್ತೂ’’ತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ. ಯೇಹಿ ಪನ ಥೇರಾನಂ ಹತ್ಥತೋ ಯಾಗು ¶ ಲದ್ಧಾ, ತೇಸಂ ನ ಪಾಪುಣನ್ತಿ. ಅಥ ಸೋ ‘‘ಯೇಹಿ ಮಯ್ಹಂ ಯಾಗು ಪೀತಾ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಹೋನ್ತೂ’’ತಿ ವದತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ. ಭತ್ತಖಾದನೀಯೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

ಚೀವರೇ ವಾತಿ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಯೇನ ವಸ್ಸಂ ವಾಸೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಹೋತಿ, ಸೋ ಚೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭೋಜೇತ್ವಾ ವದತಿ ‘‘ಯೇಸಂ ಮಯಾ ಪುಬ್ಬೇ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಂ, ತೇಸಂಯೇವ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ವಾ ಸುತ್ತಂ ವಾ ಸಪ್ಪಿಮಧುಫಾಣಿತಾದೀನಿ ವಾ ಹೋನ್ತೂ’’ತಿ, ಸಬ್ಬಂ ತೇಸಂಯೇವ ಪಾಪುಣಾತಿ.

ಸೇನಾಸನೇ ವಾತಿ ‘‘ಯೋ ಮಯಾ ಕಾರಿತೇ ವಿಹಾರೇ ವಾ ಪರಿವೇಣೇ ವಾ ವಸತಿ, ತಸ್ಸಿದಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ತಸ್ಸೇವ ಹೋತಿ.

ಭೇಸಜ್ಜೇ ವಾತಿ ‘‘ಮಯಂ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಥೇರಾನಂ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ದೇಮ, ಯೇಹಿ ತಾನಿ ಲದ್ಧಾನಿ, ತೇಸಂಯೇವಿದಂ ಹೋತೂ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ತೇಸಂಯೇವ ಹೋತೀತಿ.

೨೭೩೫. ದೀಯತೇತಿ ದಾನನ್ತಿ ಕಮ್ಮಸಾಧನೇನ ಚೀವರಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಯಂ-ಸದ್ದೇನ ಚೀವರಸ್ಸ ಪರಾಮಟ್ಠತ್ತಾ ತಂ-ಸದ್ದೇನಾಪಿ ತದೇವ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ‘‘ಇಮಂ ¶ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವಾ ದೇತಿ, ತಂ ತಸ್ಸೇವ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಇದಂ ತುಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾನಞ್ಚ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ವದತಿ, ಥೇರಸ್ಸ ಚ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾನಞ್ಚ ಪಾಪುಣಾತಿ. ಉದ್ದೇಸಂ ಗಹೇತುಂ ಆಗತೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಚ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಪಾಪುಣಾತಿ. ‘‘ತುಮ್ಹೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಬದ್ಧಚಾರಿಕಭಿಕ್ಖೂನಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಉದ್ದೇಸನ್ತೇವಾಸಿಕಾನಂ ವತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಉದ್ದೇಸಪರಿಪುಚ್ಛಾದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಚರನ್ತಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ.

೨೭೩೭. ವದತಿಚ್ಚೇವಮೇವ ¶ ಚೇತಿ ಇಚ್ಚೇವಂ ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ವದತಿ ಚೇ. ತನ್ತಿ ತಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ. ತೇಸನ್ತಿ ಮಾತುಆದೀನಂ. ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೩೮. ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನಂ…ಪೇ… ಹೋತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪುರಿಮಗಾಥಾದ್ವಯೇನ ವಿತ್ಥಾರಿತಮೇವತ್ಥಂ ಸಂಖಿಪಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಿ. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ. ಅಚ್ಚಯೇತಿ ಕಾಲಕಿರಿಯಾಯ. ದಾನನ್ತಿ ‘‘ಮಯಿ ಕಾಲಕತೇ ಇಮಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ತುಯ್ಹಂ ಹೋತು, ತವ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪರಿಚ್ಚಜನಂ. ಕಿಞ್ಚಿಪೀತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ. ಗಿಹೀನಂ ಪನ ದಾನಂ ತಥಾ ದಾಯಕಾನಂ ಗಿಹೀನಮೇವ ಅಚ್ಚಯೇ ರೂಹತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೩೯. ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಸಾಮಣೇರೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಉಪಸ್ಸಯೇ ಕಾಲಂ ಕರೋತಿ, ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂಯೇವ ಸನ್ತಕಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಾ ಕಾಲಕತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ.

೨೭೪೦. ಸಾಮಣೇರೀ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಸಿಕ್ಖಮಾನಾ ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ವಿಹಾರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನಿವಾಸನಟ್ಠಾನೇ. ತಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಾ ಸಾಮಣೇರಿಯಾ ವಾ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಯ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಕಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸನ್ತಕಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಭಿಕ್ಖೂಸು ವುತ್ತನಯೇನೇವತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೨೭೪೧. ದೇಹಿ ನೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ನೇತ್ವಾ ಅಸುಕಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿ ಯಂ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ತಸ್ಸ ಪುರಿಮಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತಿ. ‘‘ಇದಂ ಚೀವರಂ ¶ ಅಸುಕಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಯಂ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ಯಸ್ಸ ಪಹಿಯ್ಯತಿ, ತಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೪೨. ಯಥಾವುತ್ತವಚನಪ್ಪಕಾರಾನುರೂಪೇನ ¶ ಸಾಮಿಕೇ ಞತ್ವಾ ಸಾಮಿಕೇಸು ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ವಾ ತೇಸು ಮತೇಸು ಮತಕಚೀವರಮ್ಪಿ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಆಹ ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿಆದಿ. ‘‘ಮತಸ್ಸ ವಾ ಅಮತಸ್ಸ ವಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ವಿಸ್ಸಾಸಂ ವಾಪಿ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಜೀವನ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ. ಗಣ್ಹೇ ಮತಕಚೀವರನ್ತಿ ಮತಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಮತಕಪರಿಕ್ಖಾರನೀಹಾರೇನ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ.

೨೭೪೩. ರಜತೇ ಅನೇನಾತಿ ರಜನನ್ತಿ ಮೂಲಾದಿಸಬ್ಬಮಾಹ. ವನ್ತದೋಸೇನಾತಿ ಸವಾಸನಸಮುಚ್ಛಿನ್ನರಾಗಾದಿದೋಸೇನ. ತಾದಿನಾತಿ ರೂಪಾದೀಸು ಛಳಾರಮ್ಮಣೇಸು ರಾಗಾದೀನಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಅಟ್ಠಸು ಲೋಕಧಮ್ಮೇಸು ನಿಬ್ಬಿಕಾರತಾಯ ಏಕಸದಿಸೇನ.

೨೭೪೪-೫. ‘‘ಮೂಲೇ’’ತಿಆದೀಸು ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ. ಮೂಲರಜನೇ ಹಲಿದ್ದಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಮೂಲರಜನಂ ವಟ್ಟತಿ. ಖನ್ಧೇಸು ರಜನೇಸು ಮಞ್ಜೇಟ್ಠಞ್ಚ ತುಙ್ಗಹಾರಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಖನ್ಧರಜನಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪತ್ತೇಸು ರಜನೇಸು ಅಲ್ಲಿಯಾ ಪತ್ತಂ ತಥಾ ನೀಲಿಯಾ ಪತ್ತಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಪತ್ತರಜನಂ ವಟ್ಟತಿ. ಪುಪ್ಫರಜನೇಸು ಕುಸುಮ್ಭಞ್ಚ ಕಿಂಸುಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಪುಪ್ಫರಜನಂ ವಟ್ಟತಿ. ತಚರಜನೇ ಲೋದ್ದಞ್ಚ ಕಣ್ಡುಲಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ತಚರಜನಂ ವಟ್ಟತಿ. ಫಲರಜನಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಮಞ್ಜೇಟ್ಠನ್ತಿ ಏಕೋ ಸಕಣ್ಟಕರುಕ್ಖೋ, ವಲ್ಲಿವಿಸೇಸೋ ಚ, ಯಸ್ಸ ರಜನಂ ಮಞ್ಜೇಟ್ಠಬೀಜವಣ್ಣಂ ಹೋತಿ. ಮಞ್ಜೇಟ್ಠರುಕ್ಖಸ್ಸ ಖನ್ಧೋ ಸೇತವಣ್ಣೋತಿ ಸೋ ಇಧ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ ರಜನಾಧಿಕಾರತ್ತಾ. ತುಙ್ಗಹಾರಕೋ ನಾಮ ಏಕೋ ಸಕಣ್ಟಕರುಕ್ಖೋ, ಯಸ್ಸ ರಜನಂ ಹರಿತಾಲವಣ್ಣಂ ಹೋತಿ. ಅಲ್ಲೀತಿ ಚುಲ್ಲತಾಪಿಞ್ಛರುಕ್ಖೋ, ಯಸ್ಸ ಪಣ್ಣರಜನಂ ಹಲಿದ್ದಿವಣ್ಣಂ ಹೋತಿ. ನೀಲೀತಿ ಗಚ್ಛವಿಸೇಸೋ, ಯಸ್ಸ ಪನ ರಜನಂ ನೀಲವಣ್ಣಂ ಹೋತಿ. ಕಿಂಸುಕಂ ನಾಮ ವಲ್ಲಿಕಿಂಸುಕಪುಪ್ಫಂ, ಯಸ್ಸ ರಜನಂ ಲೋಹಿತವಣ್ಣಂ ಹೋತಿ.

೨೭೪೬. ಕಿಲಿಟ್ಠಸಾಟಕನ್ತಿ ¶ ಮಲೀನಸಾಟಕಂ. ಧೋವಿತುನ್ತಿ ಏಕವಾರಂ ಧೋವಿತುಂ. ಅಲ್ಲಿಯಾ ಧೋತಂ ಕಿರ ಸಮ್ಮದೇವ ರಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೭೪೭. ಚೀವರಾನಂ ¶ ಕಥಾ ಸೇಸಾತಿ ಭೇದಕಾರಣಪ್ಪಕಾರಕಥಾದಿಕಾ ಇಧ ಅವುತ್ತಕಥಾ. ಪಠಮೇ ಕಥಿನೇ ವುತ್ತಾತಿ ಸೇಸೋ. ವಿಭಾವಿನಾತಿ ಖನ್ಧಕಭಾಣಕೇನ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಮಹಾವಗ್ಗವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೭೪೮. ಏವಂ ¶ ¶ ಮಹಾವಗ್ಗವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಸಙ್ಖೇಪೇನ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಚೂಳವಗ್ಗಾಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಜ್ಜನೀಯ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತಜ್ಜನೀಯನ್ತಿ ಕಲಹಕಾರಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ತತೋ ವಿರಮನತ್ಥಾಯ ನಿಗ್ಗಹವಸೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಂ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಞ್ಚ. ನಿಯಸ್ಸನ್ತಿ ಬಾಲಸ್ಸ ಅಬ್ಯತ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಬಹುಲಸ್ಸ ಅನಪದಾನಸ್ಸ ಅನನುಲೋಮಿಕೇಹಿ ಗಿಹಿಸಂಸಗ್ಗೇಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ವಿಹರತೋ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಗ್ಗಹವಸೇನ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಸನತ್ಥಾಯ ಕಾತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಂ ನಿಯಸ್ಸಕಮ್ಮಞ್ಚ.

ಪಬ್ಬಾಜನ್ತಿ ಕುಲದೂಸಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಯತ್ಥ ತೇನ ಕುಲದೂಸನಂ ಕತಂ, ತತ್ಥ ನ ಲಭಿತಬ್ಬಆವಾಸತ್ಥಾಯ ನಿಗ್ಗಹವಸೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಂ ಪಬ್ಬಾಜನೀಯಕಮ್ಮಞ್ಚ. ಪಟಿಸಾರಣನ್ತಿ ಸದ್ಧಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ದಾಯಕಸ್ಸ ಕಾರಕಸ್ಸ ಸಙ್ಘುಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಅಕ್ಕೋಸಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಂಖಮಾಪನತ್ಥಾಯ ನಿಗ್ಗಹವಸೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಂ ಪಟಿಸಾರಣೀಯಕಮ್ಮಞ್ಚ.

ತಿವಿಧುಕ್ಖೇಪನನ್ತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮೇ, ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ಚ ತತೋ ಓರಮಿತುಂ ನಿಗ್ಗಹವಸೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಂ ತಿವಿಧಂ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಞ್ಚಾತಿ. ದೀಪಯೇತಿ ಪಾಳಿಯಾ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಚ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಕಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ತಜ್ಜನೀಯಾದಿಕಮ್ಮಾನಂ ಓಸಾರಣನಿಸ್ಸಾರಣವಸೇನ ಪಚ್ಚೇಕಂ ದುವಿಧತ್ತೇಪಿ ತಂ ಭೇದಂ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ¶ ಜಾತಿವಸೇನ ‘‘ಸತ್ತ ಕಮ್ಮಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಯಥಾ ದಸ್ಸಿತೋ ಪನೇತೇಸಂ ¶ ವಿಸೇಸೋ ಅತ್ಥುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನೇಸಂ ಕಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೨೭೪೯. ಖನ್ಧಕೇ ಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತೇ ಖನ್ಧಕೇ ಆಗತಾನಿ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸ ವತ್ತಾನಿ. ತದನನ್ತರೇತಿ ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕಸ್ಸ ಅನನ್ತರೇ. ಖನ್ಧಕೇತಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ. ನವ ಅಧಿಕಾನಿ ಯೇಸಂ ತೇ ನವಾಧಿಕಾನಿ ತಿಂಸೇವ ವತ್ತಾನಿ, ಏಕೂನಚತ್ತಾಲೀಸ ವತ್ತಾನೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

‘‘ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಕತೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ. ತತ್ರಾಯಂ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಾ – ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಂ, ನ ನಿಸ್ಸಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ನ ಸಾಮಣೇರೋ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋ, ನ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಮ್ಮುತಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ, ಸಮ್ಮತೇನಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ನ ಓವದಿತಬ್ಬಾ, ಯಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಘೇನ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ, ಅಞ್ಞಾ ವಾ ತಾದಿಸಿಕಾ, ತತೋ ವಾ ಪಾಪಿಟ್ಠತರಾ, ಕಮ್ಮಂ ನ ಗರಹಿತಬ್ಬಂ, ಕಮ್ಮಿಕಾ ನ ಗರಹಿತಬ್ಬಾ, ನ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಆಸನಾಭಿಹಾರೋ ಸೇಯ್ಯಾಭಿಹಾರೋ ಪಾದೋದಕಂ ಪಾದಪೀಠಂ ಪಾದಕಥಲಿಕಂ ಪತ್ತಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ ನಹಾನೇ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಪಕತತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಬ್ಬೋ, ನ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಬ್ಬೋ, ನ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಬ್ಬೋ, ನ ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಬ್ಬೋ, ನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭೇದೇತಬ್ಬೋ, ನ ಗಿಹಿದ್ಧಜೋ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ತಿತ್ಥಿಯದ್ಧಜೋ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ತಿತ್ಥಿಯಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖೂ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ, ಭಿಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಯ ¶ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ, ನ ಪಕತತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಅನಾವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವಾ ಅನಾವಾಸೇ ವಾ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ, ನ ಪಕತತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಸಾದೇತಬ್ಬೋ ಅನ್ತೋ ವಾ ಬಹಿ ವಾ, ನ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಪೋಸಥೋ ಠಪೇತಬ್ಬೋ, ನ ಪವಾರಣಾ ಠಪೇತಬ್ಬಾ, ನ ಸವಚನೀಯಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನ ಅನುವಾದೋ ಪಟ್ಠಪೇತಬ್ಬೋ, ನ ಓಕಾಸೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ, ನ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಮ್ಪಯೋಜೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೫೧) –

ಏವಂ ¶ ಚೇತಾನಿ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸ ವತ್ತಾನಿ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ತೇಚತ್ತಾಲೀಸ ವತ್ತಾನಿ, ಖನ್ಧಕೇ ಕಮ್ಮಸಞ್ಞಿತೇ’’ತಿ.

ಪಾರಿವಾಸಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೭೬-೮೨) –

‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ. ತತ್ರಾಯಂ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಾ – ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಂ, ನ ನಿಸ್ಸಯೋ ದಾತಬ್ಬೋ, ನ ಸಾಮಣೇರೋ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋ, ನ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಮ್ಮುತಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ, ಸಮ್ಮತೇನಪಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ನ ಓವದಿತಬ್ಬಾ, ಯಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಘೇನ ಪರಿವಾಸೋ ದಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ, ಅಞ್ಞಾ ವಾ ತಾದಿಸಿಕಾ, ತತೋ ವಾ ಪಾಪಿಟ್ಠತರಾ, ಕಮ್ಮಂ ನ ಗರಹಿತಬ್ಬಂ, ಕಮ್ಮಿಕಾ ನ ಗರಹಿತಬ್ಬಾ, ನ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಪೋಸಥೋ ಠಪೇತಬ್ಬೋ, ನ ಪವಾರಣಾ ಠಪೇತಬ್ಬಾ, ನ ಸವಚನೀಯಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ನ ಅನುವಾದೋ ಪಟ್ಠಪೇತಬ್ಬೋ, ನ ಓಕಾಸೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ, ನ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಮ್ಪಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

‘‘ನ ¶ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪುರತೋ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ನ ಪುರತೋ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಆಸನಪರಿಯನ್ತೋ ಸೇಯ್ಯಾಪರಿಯನ್ತೋ ವಿಹಾರಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತಸ್ಸ ಪದಾತಬ್ಬೋ, ತೇನ ಚ ಸೋ ಸಾದಿತಬ್ಬೋ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪುರೇಸಮಣೇನ ವಾ ಪಚ್ಛಾಸಮಣೇನ ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಾನಿ, ನ ಆರಞ್ಞಿಕಙ್ಗಂ ಸಮಾದಾತಬ್ಬಂ, ನ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಙ್ಗಂ ಸಮಾದಾತಬ್ಬಂ, ನ ಚ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ನೀಹರಾಪೇತಬ್ಬೋ ‘ಮಾ ಮಂ ಜಾನಿಂಸೂ’ತಿ.

‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಆಗನ್ತುಕೇನ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ, ಆಗನ್ತುಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ, ಉಪೋಸಥೇ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ, ಪವಾರಣಾಯ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ, ಸಚೇ ಗಿಲಾನೋ ಹೋತಿ, ದೂತೇನಪಿ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ.

‘‘ನ ¶ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ¶ ಅನಾವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಅಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ¶ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ. ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಕತತ್ತೇನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನ್ತರಾಯಾ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ¶ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ¶ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಅನಾವಾಸಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಅನಾವಾಸೋ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ ¶ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾ ಆವಾಸಾ ವಾ ಅನಾವಾಸಾ ವಾ ಸಭಿಕ್ಖುಕೋ ಆವಾಸೋ ವಾ ಅನಾವಾಸೋ ವಾ ಯತ್ಥಸ್ಸು ಭಿಕ್ಖೂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಯಂ ಜಞ್ಞಾ ‘ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಜ್ಜೇವ ಗನ್ತು’ನ್ತಿ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಕತತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ¶ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಅನಾವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವಾ ಅನಾವಾಸೇ ವಾ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ಪಕತತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ, ಪಕತತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಸನೇನ ನಿಮನ್ತೇತಬ್ಬೋ, ನ ಪಕತತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ನೀಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಛಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ, ನ ನೀಚೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತೇ ಉಚ್ಚೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ, ನ ಛಮಾಯಂ ಚಙ್ಕಮನ್ತೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ವುಡ್ಢತರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ…ಪೇ… ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ…ಪೇ… ಮಾನತ್ತಾರಹೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ…ಪೇ… ಮಾನತ್ತಚಾರಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ…ಪೇ… ಅಬ್ಭಾನಾರಹೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಅನಾವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವಾ ಅನಾವಾಸೇ ವಾ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಾಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ನೀಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಛಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಏಕಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ, ನ ನೀಚೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತೇ ಉಚ್ಚೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ, ನ ಛಮಾಯಂ ಚಙ್ಕಮನ್ತೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ.

‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕಚತುತ್ಥೋ ¶ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿವಾಸಂ ದದೇಯ್ಯ, ಮೂಲಾಯ ಪಟಿಕಸ್ಸೇಯ್ಯ, ಮಾನತ್ತಂ ದದೇಯ್ಯ, ತಂವೀಸೋ ಅಬ್ಭೇಯ್ಯ, ಅಕಮ್ಮಂ ನ ಚ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೭೬-೮೨) –

ಏವಂ ಪಾರಿವಾಸಿಕಾನಂ ಚತುನವುತಿ ವತ್ತಾನಿ.

ಸಾ ಚ ನೇಸಂ ಚತುನವುತಿಸಙ್ಖಾ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ನಉಪಸಮ್ಪಾದನಾದಿನಕಮ್ಮಿಕಗರಹಪರಿಯೋಸಾನಾನಿ ನವ ವತ್ತಾನಿ, ತತೋ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಟ್ಠಪನಾದಿಭಿಕ್ಖೂಹಿಸಮ್ಪಯೋಜನಪರಿಯೋಸಾನಾನಿ ಅಟ್ಠ, ತತೋ ನಪುರತೋಗಮನಾದೀ ಪಞ್ಚ, ನಪುರೇಗಮನಾದೀ ಚತ್ತಾರಿ, ಆಗನ್ತುಕೇನ ಆರೋಚನಾದೀ ಚತ್ತಾರೀತಿ ತಿಂಸ, ಸಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸಾದಿತೋ ಅಭಿಕ್ಖುಕಾವಾಸಾದಿಗಮನಪಅಸಂಯುತ್ತಾನಿ ತೀಣಿ ನವಕಾನಿ ಚಾತಿ ಸತ್ತಪಞ್ಞಾಸ, ತತೋ ನಪಕತತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನವಾಸಾದಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಏಕಾದಸ, ತತೋ ನಪಾರಿವಾಸಿಕವುಡ್ಢತರಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹಮಾನತ್ತಾರಹಮಾನತ್ತಚಾರಿಕಅಬ್ಭಾನಾರಹೇಹಿ ¶ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನವಾಸಾದಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಏಕಾದಸ ಕತ್ವಾ ಪಞ್ಚಪಞ್ಞಾಸಾಯ ವತ್ತೇಸು ಪಾರಿವಾಸಿಕವುಡ್ಢತರಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹಮಾನತ್ತಾರಹಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಸಮಾನತ್ತಾ ತೇಸು ಏಕಂ ಏಕಾದಸಕಂ, ಮಾನತ್ತಚಾರಿಕಅಬ್ಭಾನಾರಹಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಮಾನತ್ತಾ ತೇಸು ಏಕಂ ಏಕಾದಸಕನ್ತಿ ದುವೇ ಏಕಾದಸಕಾನಿ, ಅನ್ತೇ ಪಾರಿವಾಸಿಕಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿವಾಸಾದಿದಾನಚತುಕ್ಕೇ ಗಣಪೂರಣತ್ಥದೋಸತೋ ನಿವತ್ತಿವಸೇನ ಚತ್ತಾರಿ ಚತ್ತಾರೀತಿ ಚತುನವುತಿ ವತ್ತಾನಿ. ತಾನಿ ಅಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಹಣೇನ ಏಕೂನಚತ್ತಾಲೀಸವತ್ತಾನಿ ನಾಮ. ಆದಿತೋ ನವ, ಉಪೋಸಥಟ್ಠಪನಾದೀನಿ ಅಟ್ಠ, ಪಕತತ್ತೇನ ಏಕಚ್ಛನ್ನವಾಸಾದೀ ಚತ್ತಾರಿ ಚಾತಿ ಏಕವೀಸತಿ ವತ್ತಾನಿ ಕಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಗಹಿತತ್ತಾ ಇಧ ಗಣನಾಯ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತತೋ ಸೇಸೇಸು ತೇಸತ್ತತಿಯಾ ವತ್ತೇಸು ಪಾರಿವಾಸಿಕವುಡ್ಢತರಾದೀಹಿ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ವಾಸಾದಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ದ್ವಾವೀಸತಿ ವತ್ತಾನಿ ಪಕತತ್ತೇಹಿ ಸಮಾನತ್ತಾ ತಾನಿ ಚ ‘‘ಗನ್ತಬ್ಬೋ ಭಿಕ್ಖವೇ’’ತಿಆದಿಕಂ ನವಕಂ ತಥಾ ¶ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನಪರಂ, ನ ಆವಾಸತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿದಸ್ಸನಪರನ್ತಿ ತಞ್ಚ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸೇಸು ದ್ವಾಚತ್ತಾಲೀಸವತ್ತೇಸು ಪಾರಿವಾಸಿಕಚತಉತ್ಥಾದಿಕಮ್ಮಚತುಕ್ಕಂ ಗರುಕಾಪತ್ತಿವುಟ್ಠಾನಾಯ ಗಣಪೂರಣತ್ಥಸಾಮಞ್ಞೇನ ಏಕಂ ಕತ್ವಾ ತಯೋ ಅಪನೇತ್ವಾ ಗಣಿತಾನಿ ಏಕೂನಚತ್ತಾಲೀಸಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ನವಾಧಿಕಾನಿ ತಿಂಸೇವ, ಖನ್ಧಕೇ ತದನನ್ತರೇ’’ತಿ.

೨೭೫೦. ಇಮಾನಿ ಏಕೂನಚತ್ತಾಲೀಸ ವತ್ತಾನಿ ಪುರಿಮೇಹಿ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸವತ್ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ದ್ವಾಸೀತಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಏವಂ ಸಬ್ಬಾನಿ…ಪೇ… ಗಹಿತಾಗಹಣೇನ ತೂ’’ತಿ.

ಏವಂ ಕಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕಪಾರಿವಾಸಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇಸು ಮಹೇಸಿನಾ ವುತ್ತಾನಿ ಖನ್ಧಕವತ್ತಾನಿ ಗಹಿತಾಗಹಣೇನ ದ್ವಾಸೀತಿ ಏವ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಮೇತ್ಥ ದ್ವಾಸೀತಿಕ್ಖನ್ಧಕವತ್ತಾನಿ ದಸ್ಸಿತಾನಿ.

‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವತ್ತಂ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ (ಚೂಳವ. ೭೫) ಆರಭಿತ್ವಾ ‘ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಂ…ಪೇ… ನ ಛಮಾಯಂ ಚಙ್ಕಮನ್ತೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬ’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೭೬-೮೧) ವುತ್ತಾವಸಾನಾನಿ ಛಸಟ್ಠಿ, ತತೋ ಪರಂ ‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ವುಡ್ಢತರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ, ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹೇನ, ಮಾನತ್ತಾರಹೇನ, ಮಾನತ್ತಚಾರಿಕೇನ, ಅಬ್ಭಾನಾರಹೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬ’ನ್ತಿಆದೀನಂ (ಚೂಳವ. ೮೨) ಪಕತತ್ತೇ ಚರಿತಬ್ಬೇಹಿ ಅನಞ್ಞತ್ತಾ ವಿಸುಂ ತೇ ಅಗಣೇತ್ವಾ ಪಾರಿವಾಸಿಕವುಡ್ಢತರಾದೀಸು ¶ ಪುಗ್ಗಲನ್ತರೇಸು ಚರಿತಬ್ಬತ್ತಾ ತೇಸಂ ವಸೇನ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತ್ವಾ ಏಕೇಕಂ ಕತ್ವಾ ಗಣಿತಾನಿ ಪಞ್ಚಾತಿ ಏಕಸತ್ತತಿ ವತ್ತಾನಿ, ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಕತವತ್ತೇಸು ವತ್ತಪಞ್ಞಾಪನವಸೇನ ವುತ್ತಂ ‘ನ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಿವಾದನಂ ¶ …ಪೇ… ನಹಾನೇ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಂ ಸಾದಿತಬ್ಬ’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೫೧) ಇದಂ ಅಭಿವಾದನಾದೀನಂ ಅಸಾದಿಯನಂ ಏಕಂ, ‘ನ ಪಕತತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಬ್ಬೋ’ತಿಆದೀನಿ ಚ ದಸಾತಿ ಏವಮೇತಾನಿ ದ್ವಾಸೀತಿ ಹೋನ್ತಿ. ಏತೇಸ್ವೇವ ಕಾನಿಚಿ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಾದಿವತ್ತಾನಿ, ಕಾನಿಚಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಾದಿವತ್ತಾನೀತಿ ಅಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಹಣೇನ ದ್ವಾಸೀತಿ ಏವಾ’’ತಿ (ಮ. ನಿ. ಟೀ. ೨.೨೫; ಸಾರತ್ಥ. ಟೀ. ೨.೩೯; ವಿ. ವಿ. ಟೀ. ೧.೩೯) –

ವುತ್ತಂ. ಏತಾನಿ ಪನ ವತ್ತಾನಿ ಕದಾಚಿ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಕತಾದಿಕಾಲೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕಾದಿಕಾಲೇ ಚ ಚರಿತಬ್ಬಾನಿ ಖುದ್ದಕವತ್ತಾನೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ ಆಗನ್ತುಕವತ್ತಾದೀನಂ ಚುದ್ದಸಮಹಾವತ್ತಾನಂ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ.

೨೭೫೧. ಇದಾನಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಂ, ವತ್ತಭೇದಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪರಿವಾಸಞ್ಚ ವತ್ತಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ಪರಿವಾಸಞ್ಚ ವತ್ತಞ್ಚ ಸಮಾದಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಪರಿವಾಸಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ಪರಿವಾಸಞ್ಚ ‘‘ವತ್ತಂ ಸಮಾದಿಯಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಞ್ಚ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಸಮಾದಿನ್ನಸ್ಸ. ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ.

೨೭೫೨. ಸಹವಾಸಾದಯೋ ‘‘ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ’’ತಿಆದಿನಾ ಸಯಮೇವ ವಕ್ಖತಿ. ಸಹವಾಸೋ, ವಿನಾವಾಸೋ, ಅನಾರೋಚನಮೇವ ಚಾತಿ ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೫೩. ಉದಕಪಾತೇನ ಸಮನ್ತಾ ನಿಬ್ಬಕೋಸಸ್ಸ ಉದಕಪಾತಟ್ಠಾನೇನ. ಏಕಚ್ಛನ್ನೇತಿ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವಾ ಅಪರಿಚ್ಛನ್ನೇ ವಾ ಆವಾಸೇ. ಪಕತತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಹ ಉಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ನಿವಾಸೋ ¶ ನಿವಾರಿತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ನಿವಾರಿತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೭೫೪. ಅನ್ತೋಯೇವಾತಿ ಏಕಚ್ಛನ್ನಸ್ಸ ಆವಾಸಪರಿಚ್ಛೇದಸ್ಸ ಅನ್ತೋಯೇವ. ‘‘ನ ಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೭೫೫. ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾದಿಸೂತಿ ¶ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಉಭಿನ್ನನ್ತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಪಾರಿವಾಸಿಕಾನಂ. ಇತಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೫೬. ಇಮಿನಾ ಸಹವಾಸೇನ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಞ್ಚ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ವಿನಾವಾಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಪನಾವಾಸೇ’’ತಿ. ಆವಾಸೇತಿ ವಸನತ್ಥಾಯ ಕತಸೇನಾಸನೇ. ಅನಾವಾಸೇತಿ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಅಕತೇ ಚೇತಿಯಘರೇ ವಾ ಬೋಧಿಘರೇ ವಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಿಅಟ್ಟಕೇ ವಾ ದಾರುಅಟ್ಟಕೇ ವಾ ಪಾನೀಯಮಾಳೇ ವಾ ವಚ್ಚಕುಟಿಯಂ ವಾ ದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕೇ ವಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಏವರೂಪೇ ಠಾನೇ. ವಿಪ್ಪವಾಸಂ ವಸನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಕತತ್ತೇನ ವಿನಾ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತಸ್ಸ. ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಚೇವ ವತ್ತಭೇದದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಹೋತಿ.

೨೭೫೭. ಏವಂ ವಿಪ್ಪವಾಸೇನ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದದುಕ್ಕಟಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅನಾರೋಚನೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾನಾತಿ ಆಕಾಸೇನಾಪಿ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಂ ಆಗನ್ತುಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ. ತಙ್ಖಣೇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ದಿಟ್ಠಕ್ಖಣೇಯೇವ. ‘‘ಅನಾರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಏವ ಏತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಏವಕಾರೇನ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಚ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚಾತಿ ಉಭಯಂ ಏತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ದೀಪೇನ್ತೇನ ಅದಿಟ್ಠೋ ಚೇ, ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋವ ಹೋತೀತಿ ಞಾಪೇತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸೋಪಿಸ್ಸ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಪನ ವತ್ತಭೇದದುಕ್ಕಟಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೭೫). ನಾನಾಸಂವಾಸಕೇನ ¶ ಸಹ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಸ್ಸ ಅನಾರೋಚನೇಪಿ ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ನ ಹೋತಿ.

೨೭೫೮-೯. ಪಾರಿವಾಸಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಯತ್ಥ ಸಙ್ಘನವಕಟ್ಠಾನೇ ಠಿತೋ, ತತ್ಥೇವ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಠಾನೇ ಠತ್ವಾ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಪಕತತ್ತೇಹಿಪಿ ಸದ್ಧಿಂ ವುಡ್ಢಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಪಞ್ಚ ಕಿಚ್ಚಾನಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ತಾನಿ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉಪೋಸಥಪವಾರಣ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಂ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಕಾತುಂ ಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ದೇನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಘಣ್ಟಿಂ ಪಹರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಙ್ಘದಾಯಕಾತಿ ಕಮ್ಮಧಾರಯಸಮಾಸೋ. ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಏಕತ್ತೇಪಿ ಗರೂಸು ಬಹುವಚನನಿದ್ದೇಸೋ. ‘‘ದೇತಿ ಚೇ ಸಙ್ಘದಾಯಕೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ. ತತ್ಥ ಘಣ್ಟಿಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಭಾಜೇತ್ವಾ ದೇನ್ತೋ ಸಙ್ಘೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ದೇತಿ ಚೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೋ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಓಣೋಜನನ್ತಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ, ಸಙ್ಘತೋ ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ, ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಾದೀನಂ ಅತ್ತನೋ ¶ ಪುಗ್ಗಲಿಕಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಅಜ್ಜ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಾ ಅತ್ಥಿ, ಸ್ವೇ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸಙ್ಘವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಲಭತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಭತ್ತನ್ತಿ ಆಗತಾಗತೇಹಿ ವುಡ್ಢಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ ವಿಹಾರೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚತುಸ್ಸಾಲಭತ್ತಂ. ತಥಾ ಪಾರಿವಾಸಿಕೋ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಇಮೇ ಪಞ್ಚಾತಿ ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ನಿಗಮಯತಿ.

ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೭೫) – ಉಪೋಸಥಪವಾರಣೇ ತಾವ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ನಿಸೀದಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ‘‘ಪಾಳಿಯಾ ಅನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಪಾಳಿಂ ವಿಹಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅಮುಞ್ಚನ್ತೇನ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ಸಙ್ಘನವಕಟ್ಠಾನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ¶ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಅತ್ತನೋ ಪಾಳಿಯಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ ಕಾತಬ್ಬೋವ. ಪವಾರಣಾಯಪಿ ಸಙ್ಘನವಕಟ್ಠಾನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಅತ್ತನೋ ಪಾಳಿಯಾ ಪವಾರೇತಬ್ಬಂ. ಸಙ್ಘೇನ ಘಣ್ಟಿಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಭಾಜಿಯಮಾನಂ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

ಓಣೋಜನೇ ಸಚೇ ಪಾರಿವಾಸಿಕಸ್ಸ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಾದೀನಿ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾ ಚಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಿಕಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಾ ಹೋತಿ, ತಾನಿ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಹೇಟ್ಠಾ ಗಾಹೇಥ, ಅಜ್ಜ ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಾ ಅತ್ಥಿ, ಸ್ವೇವ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಬ್ಬಾನಿ, ಏವಂ ತಾನಿ ಪುನದಿವಸೇಸು ಗಣ್ಹಿತುಂ ಲಭತಿ. ‘‘ಪುನದಿವಸೇ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಏತಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಯದಿ ಪನ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ, ಪುನದಿವಸೇ ನ ಲಭತಿ. ಇದಂ ಓಣೋಜನಂ ನಾಮ ಪಾರಿವಾಸಿಕಸ್ಸೇವ ಓದಿಸ್ಸ ಅನುಞ್ಞಾತಂ. ಕಸ್ಮಾ? ತಸ್ಸ ಹಿ ಸಙ್ಘನವಕಟ್ಠಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಭತ್ತಗ್ಗೇ ಯಾಗುಖಜ್ಜಕಾದೀನಿ ಪಾಪುಣನ್ತಿ ವಾ ನ ವಾ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸೋ ಭಿಕ್ಖಾಹಾರೇನ ಮಾ ಕಿಲಮಿತ್ಥಾ’’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹಕರಣತ್ಥಾಯ ಓದಿಸ್ಸ ಅನುಞ್ಞಾತಂ.

ಭತ್ತೇ ಚತುಸ್ಸಾಲಭತ್ತಂ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಲಭತಿ, ಪಾಳಿಯಾ ಪನ ಗನ್ತುಂ ವಾ ಠಾತುಂ ವಾ ನ ಲಭತಿ. ತಸ್ಮಾ ಪಾಳಿತೋ ಓಸಕ್ಕಿತ್ವಾ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೇನ ಹತ್ಥಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ಯಥಾ ಸೇನೋ ನಿಪತಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಏವಂ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಂ. ಆರಾಮಿಕಸಮಣುದ್ದೇಸೇಹಿ ಆಹರಾಪೇತುಂ ನ ಲಭತಿ. ಸಚೇ ಸಯಮೇವ ಆಹರನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಪೇಳಭತ್ತೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಚತುಸ್ಸಾಲಭತ್ತೇ ಪನ ಸಚೇ ಓಣೋಜನಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಉಕ್ಖಿತ್ತೇ ಪಿಣ್ಡೇ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮೇ ಭತ್ತಂ ಅತ್ಥಿ, ಸ್ವೇವ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ‘‘ಪುನದಿವಸೇ ದ್ವೇ ಪಿಣ್ಡೇ ಲಭತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೭೫) ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಾದೀನಿಪಿ ¶ ಪಾಳಿತೋ ಓಸಕ್ಕಿತ್ವಾವ ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ. ಯತ್ಥ ಪನ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿವಿಸನ್ತಿ ¶ , ತತ್ಥ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ಜೇಟ್ಠಕೇನ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಙ್ಘನವಕೇನ ಹುತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

೨೭೬೦. ಇದಾನಿ ಸಮಥವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಯೇಸು ಅಧಿಕರಣೇಸು ಸನ್ತೇಸು ಸಮಥೇಹಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ತಾನಿ ತಾವ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವಿವಾದಾಧಾರತಾ’’ತಿಆದಿ. ವಿವಾದಾಧಾರತಾತಿ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ. ಆಪತ್ತಾಧಾರತಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಆಧಾರತಾತಿ ಅಧಿಕರಣಪರಿಯಾಯೋ. ಆಧಾರೀಯತಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯತಿ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ ಸಮಥೇಹೀತಿ ಆಧಾರೋ, ವಿವಾದೋ ಚ ಸೋ ಆಧಾರೋ ಚಾತಿ ವಿವಾದಾಧಾರೋ, ಸೋ ಏವ ವಿವಾದಾಧಾರತಾ. ಏವಮಾಧಾರಾಧಿಕರಣ-ಸದ್ದಾನಂ ವಿವಾದಾದಿಸದ್ದೇಹಿ ಸಹ ಕಮ್ಮಧಾರಯಸಮಾಸೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಅಧಿಕರೀಯತಿ ಅಭಿಭುಯ್ಯತಿ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ ಸಮಥೇಹೀತಿ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ವಿವಾದಾದಿಚತುಬ್ಬಿಧಮೇವ ಪಾಳಿಯಂ ದಸ್ಸಿತಂ. ಅಯಮತ್ಥೋ ‘‘ಏತೇಸಂ ತು ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ, ಸಮತ್ತಾ ಸಮಥಾ ಮತಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ.

೨೭೬೧. ಏತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅಧಿಕರಣಾನಿ ಚ ‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ವಿವದನ್ತಿ ‘ಧಮ್ಮೋ’ತಿ ವಾ ‘ಅಧಮ್ಮೋ’ತಿ ವಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೧೫) ಅಟ್ಠಾರಸ ಭೇದಕಾರಕವತ್ಥೂನಿ ಚ ಮಹೇಸಿನಾ ವುತ್ತಾನಿ. ತತ್ಥ ತೇಸು ಚತೂಸು ಅಧಿಕರಣೇಸು ವಿವಾದೋ ಅಧಿಕರಣಸಙ್ಖಾತೋ ಏತಾನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ಭೇದಕರವತ್ಥೂನಿ ನಿಸ್ಸಿತೋ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪವತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೬೨. ವಿಪತ್ತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋವಾತಿ ‘‘ಇಧ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುವದನ್ತಿ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ¶ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿಯಾ ವಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೧೫) ವುತ್ತಾ ಚತಸ್ಸೋ ವಿಪತ್ತಿಯೋ. ದಿಟ್ಠಾದೀನಂ ಅನುಗನ್ತ್ವಾ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಆದೀಹಿ ವದನಂ ಚೋದನಾ ಅನುವಾದೋ. ಉಪಾಗತೋತಿ ನಿಸ್ಸಿತೋ, ಅನುವಾದೋ ಚತಸ್ಸೋ ವಿಪತ್ತಿಯೋ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪವತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿ ಪಠಮಮೇವ ನಿದ್ಧಾರಣಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ ಇಧ ಪುನವಚನೇ ಪಯೋಜನಂ ನ ದಿಸ್ಸತಿ, ‘‘ಸಮ್ಭವಾ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸಾಪಿ ನ ಕೋಚಿ ಅತ್ಥವಿಸೇಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ. ತಸ್ಮಾ ‘‘ಆಪತ್ತಾಧಾರತಾ ತತ್ಥ, ಸತ್ತಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ ನ ಯುಜ್ಜತಿ, ‘‘ಆಪತ್ತಾಧಾರತಾ ನಾಮ, ಸತ್ತ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಮತಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ ¶ ಯುತ್ತತರೋ, ಆಪತ್ತಾಧಾರತಾ ನಾಮ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ ಸತ್ತ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಮತಾ ಸತ್ತ ಆಪತ್ತಿಯೋವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೭೬೩. ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಾನಿ ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಾದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನಿ ಉಪಾದಾಯ ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಾಭಿಧಾನಂ ಸಿಯಾ, ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತೇಸಂ ತು ಚತುನ್ನಮ್ಪೀತಿ ಏತೇಸಂ ಪನ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಅಧಿಕರಣಾನಂ. ಸಮತ್ತಾತಿ ವೂಪಸಮಹೇತುತ್ತಾ. ಸಮಥಾ ಮತಾತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಾದಯೋ ಸತ್ತ ಅಧಿಕರಣಸಮಥಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ. ಅಧಿಕರಣಾನಿ ಸಮೇನ್ತಿ, ಸಮ್ಮನ್ತಿ ವಾ ಏತೇಹೀತಿ ‘‘ಸಮಥಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತೀತಿ ‘‘ಸಮತ್ತಾ ಸಮಥಾ ಮತಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮಥ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಅನ್ವತ್ಥಂ ದೀಪೇತಿ.

೨೭೬೪-೫. ತೇ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ವಿನಯೋ’’ತಿ ಇದಂ ಸಮ್ಮುಖಾದಿಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ ಸತಿವಿನಯೋ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೋ’’ತಿ. ‘‘ಪಟಿಞ್ಞಾವಿನಯೋ’’ತಿ ಚ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ವುತ್ತಂ. ಸತ್ತಮೋ ವಿನಯೋತಿ ಸಮಥೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ತಿಣವತ್ಥಾರಕೋತಿ ಇಮೇ ಸತ್ತ ಸಮಥಾ ಬುದ್ಧೇನಾದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೬೬. ಚತೂಸು ¶ ಅಧಿಕರಣೇಸು ಯಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಯತ್ತಕೇಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ, ತೇ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವಿವಾದೋ’’ತಿಆದಿ.

೨೭೬೭-೯. ‘‘ವಿವಾದೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಉದ್ದಿಟ್ಠಮತ್ಥಂ ನಿದ್ದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಛಟ್ಠೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ಏತ್ಥ ಏತೇಸು ಚತೂಸು ಅಧಿಕರಣೇಸು, ಸಮಥೇಸು ಚ ಕಿಂ ಕೇನ ಸಮ್ಮತೀತಿ ಚೇ? ವಿವಾದೋ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ಛಟ್ಠೇನ ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾಯ, ಪಠಮೇನ ಸಮಥೇನ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚಾತಿ ದ್ವೀಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮತಿ. ಯಸ್ಸಾ ಕಿರಿಯಾಯ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ ಬಹುತರಾ, ಏಸಾ ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ. ‘‘ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ, ಧಮ್ಮಸಮ್ಮುಖತಾ, ವಿನಯಸಮ್ಮುಖತಾ, ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೨೯, ೨೩೪, ೨೩೬, ೨೩೭, ೨೪೨) ವುತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಘಾದೀನಂ ಚತುನ್ನಂ ಸನ್ನಿಧಾನೇನ ವಾ ಗಣಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಸಮಿಯಮಾನಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಂ ವಿನಾ ಇತರೇಹಿ ತೀಹಿ ವಾ ಸಮ್ಮತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

ಏತ್ಥ ಚ ಕಾರಕಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸಾಮಗ್ಗಿವಸೇನ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವೋ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ, ಸಮೇತಬ್ಬಸ್ಸ ವತ್ಥುನೋ ¶ ಭೂತತಾ ಧಮ್ಮಸಮ್ಮುಖತಾ, ಯಥಾ ತಂ ಸಮೇತಬ್ಬಂ, ತಥೇವಸ್ಸ ಸಮನಂ ವಿನಯಸಮ್ಮುಖತಾ, ಯೋ ಚ ವಿವದತಿ, ಯೇನ ಚ ವಿವದತಿ, ತೇಸಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಅತ್ಥಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾನಂ ಸಮ್ಮುಖೀಭಾವೋ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾ.

‘‘ಅನುವಾದೋ ಚತೂಹಿಪೀ’’ತಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ನಿದ್ದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ’’ತಿಆದಿ. ಅನುಪುಬ್ಬೇನಾತಿ ಅನುಪಟಿಪಾಟಿಯಾ. ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಾದೀಹಿ ತೀಹಿಪೀತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಸತಿವಿನಯಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೇಹಿ ತೀಹಿಪಿ. ತಥೇವಾತಿ ಯಥಾ ತೀಹಿ, ತಥಾ ಪಞ್ಚಮೇನ ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾಸಮಥೇನಾಪಿ ಅನುವಾದೋ ಸಮ್ಮತಿ, ಪಗೇವ ಚತೂಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಯೋ ಪಾಪುಸ್ಸನ್ನತಾಯ ಪಾಪಿಯೋ ಪುಗ್ಗಲೋ, ತಸ್ಸ ಕತ್ತಬ್ಬತೋ ‘‘ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾ’’ತಿ ಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಆಯಸ್ಮತೋ ದಬ್ಬಸ್ಸ ¶ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಸ್ಸ ವಿಯ ಸತಿವೇಪುಲ್ಲಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಕತಾ ಅಮೂಲಿಕಾ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಚೋದನಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ದಿನ್ನೇನ ಸತಿವಿನಯೇನ ಚ ಸಮ್ಮತಿ. ಉಮ್ಮತ್ತಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕತಾ ಆಪತ್ತಿಚೋದನಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚ ತಥೇವ ದಿನ್ನೇನ ಅಮೂಳ್ಹವಿನಯೇನ ಚ ಸಮ್ಮತಿ. ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಚೋದಿಯಮಾನಸ್ಸ ಅವಜಾನಿತ್ವಾ ಪಟಿಜಾನನಾದಿಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಪಾಪಭಿಕ್ಖುನೋ ಬಹುಲಾಪತ್ತಿಚೋದನಾ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚೇವ ತಥೇವ ಪಕತೇನ ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾಕಮ್ಮೇನ ಚ ವೂಪಸಮ್ಮತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

‘‘ಆಪತ್ತಿ ಪನ ತೀಹೇವಾ’’ತಿ ಉದ್ದೇಸಸ್ಸ ನಿದ್ದೇಸಮಾಹ ‘‘ಸಮ್ಮುಖೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ಸಮ್ಮುಖೇನ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ, ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ, ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ವಾ ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ಏವ ಸಮಥೇಹಿ ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಉಪಸಮಂ ಯಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣಂ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೇನ ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇನ್ತೇನ ‘‘ಆಮ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛನಂ. ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ ಪನ ಸಯಮೇವ ವಕ್ಖತಿ.

ತೀಹೇವ ಸಮಥೇಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಗರುಕಾಪತ್ತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ, ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ ಚಾತಿ ದ್ವೀಹಿ, ಲಹುಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇ ವಾ ಗಣೇ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇ ವಾ ದೇಸನಾಯ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚೇವ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ ಚ, ಕೋಸಮ್ಬಕಾನಂ ವಿಗ್ಗಹಸದಿಸಂ ಮಹಾವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೋನ್ತೇಹಿ ಆಪನ್ನಾ ಅನೇಕವಿಧಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಚೇ ಹೋನ್ತಿ, ತಾಸು ವಕ್ಖಮಾನಸರೂಪಂ ಥುಲ್ಲವಜ್ಜಾದಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾ ಸಬ್ಬಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ, ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇನ ಚ ಸಮ್ಮನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಕಿಚ್ಚಂ ¶ ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ ಏಕೇನ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನೇವ ಸಮ್ಮತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೭೦. ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಕಮ್ಮೇತಿ ¶ ಏತ್ಥ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ. ಸಲಾಕಂ ಗಾಹಯೇತಿ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಾರಕೇ ಸಙ್ಘೇ ಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಬಹುತ್ತಂ ವಾ ಅಪ್ಪತರತ್ತಂ ವಾ ಜಾನಿತುಂ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ನಯೇನ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹಾಪೇಯ್ಯ. ಬುಧೋತಿ ‘‘ನ ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ…ಪೇ… ಗಹಿತಾಗಹಿತಞ್ಚ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಪಞ್ಚಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ದಸ್ಸೇತಿ. ‘‘ಗೂಳ್ಹೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಪ್ಪಕಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋ. ಕಣ್ಣಜಪ್ಪೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಣ್ಣೇ ಜಪ್ಪೋ ಯಸ್ಮಿಂ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಪಯೋಗೇತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಏತ್ಥ ಗೂಳ್ಹಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೋ ನಾಮ ಧಮ್ಮವಾದಿಸಲಾಕಾ ಚ ಅಧಮ್ಮವಾದಿಸಲಾಕಾ ಚ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಚೀವರಕಣ್ಣೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಲಾಕಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ಇತೋ ತವ ರುಚ್ಚನಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ರಹೋ ಠತ್ವಾ ಗಾಹಾಪನಂ. ವಿವಟಕಂ ನಾಮ ಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಬಹುಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸು ಜಾನನ್ತೇಸು ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗಾಹಾಪನಂ. ಕಣ್ಣಜಪ್ಪನಂ ನಾಮ ಏವಮೇವ ಕಣ್ಣಮೂಲೇ ರಹೋ ಠತ್ವಾ ಗಾಹಾಪನಂ.

೨೭೭೧. ಅಲಜ್ಜುಸ್ಸದೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಙ್ಘೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಲಜ್ಜಿಸು ಬಾಲೇಸೂತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಉಸ್ಸದೇಸೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ.

೨೭೭೨. ಸಕೇನ ಕಮ್ಮುನಾಯೇವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಯಂ ಕಿಚ್ಚಂ, ತೇನೇವಾತಿ.

೨೭೭೩-೫. ‘‘ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿಆದಿ ‘‘ಅಲಜ್ಜೀ, ಲಜ್ಜೀ, ಬಾಲೋ’’ತಿ ಜಾನನಸ್ಸ ಹೇತುಭೂತಕಮ್ಮದಸ್ಸನಂ. ದುಚ್ಚಿನ್ತಿತೋತಿ ಅಭಿಜ್ಝಾದಿತಿವಿಧಮನೋದುಚ್ಚರಿತವಸೇನ ದುಟ್ಠು ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ. ದುಬ್ಭಾಸೀತಿ ಮುಸಾವಾದಾದಿಚತುಬ್ಬಿಧವಚೀದುಚ್ಚರಿತವಸೇನ ವಚೀದ್ವಾರೇ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ವೀತಿಕ್ಕಮವಸೇನ ದುಟ್ಠು ಭಾಸನಸೀಲೋ. ದುಕ್ಕಟಕಾರಿಕೋತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿತಿವಿಧಕಾಯದುಚ್ಚರಿತವಸೇನ ಕಾಯದ್ವಾರೇ ¶ ಪಞ್ಞತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ವೀತಿಕ್ಕಮವಸೇನ ಕುಚ್ಛಿತಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕರಣಸೀಲೋ. ಇತಿ ಲಕ್ಖಣೇನೇವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಂ ಅಲಜ್ಜೀಲಜ್ಜೀಬಾಲಲಕ್ಖಣಂ ನಿಗಮೇತಿ.

೨೭೭೬. ‘‘ಯೇಭುಯ್ಯಸಿಕಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾಹಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಮೇವ ಅತ್ಥಂ ನಿಗಮೇತುಮಾಹ ‘‘ತಿಧಾ’’ತಿಆದಿ. ತಿಧಾಸಲಾಕಗಾಹೇನಾತಿ ತಿವಿಧಸ್ಸ ಸಲಾಕಗಾಹಸ್ಸ ಅಞ್ಞತರೇನ. ಬಹುಕಾ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ ಯದಿ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಿವಾದಾಧಿಕರಣವೂಪಸಮನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ.

೨೭೭೭. ಯೋ ¶ ಪುಗ್ಗಲೋ ಅಲಜ್ಜೀ ಚ ಹೋತಿ ಸಾನುವಾದೋ ಚ ಕಮ್ಮತೋ ಕಾಯಕಮ್ಮತೋ, ವಚೀಕಮ್ಮತೋ ಚ ಅಸುಚಿ ಚ ಸಮ್ಬುದ್ಧಜಿಗುಚ್ಛನೀಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೋ ಏವಂವಿಧೋ ಪಾಪಪುಗ್ಗಲೋ ತಸ್ಸ ಪಾಪಿಯಸಿಕಕಮ್ಮಸ್ಸ ಯೋಗೋ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಸಾನುವಾದೋತಿ ಏತ್ಥ ಅನುವಾದೋ ನಾಮ ಚೋದನಾ, ಸಹ ಅನುವಾದೇನ ವತ್ತತೀತಿ ಸಾನುವಾದೋ, ಪಾಪಗರಹಿತಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಕಾತಬ್ಬಚೋದನಾಯ ಅನುರೂಪೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೭೭೮-೯. ಭಣ್ಡನೇತಿ ಕಲಹಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ. ಕಲಹೇತಿ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರಪ್ಪವತ್ತೇ ಹತ್ಥಪರಾಮಸಾದಿಕೇ ಕಲಹೇ ಚ. ವಿವಾದಮ್ಹಿ ಅನಪ್ಪಕೇತಿ ಬಹುವಿಧೇ ವಿವಾದೇ ಜಾತೇ. ಬಹುಅಸ್ಸಾಮಣೇ ಚಿಣ್ಣೇತಿ ಸಮಣಾನಂ ಅನನುಚ್ಛವಿಕೇ ನಾನಪ್ಪಕಾರೇ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕವೀತಿಕ್ಕಮೇ ಚ ಕತೇ. ಅನಗ್ಗೇತಿ ಅನನ್ತೇ. ಭಸ್ಸಕೇತಿ ಕುಚ್ಛಿತೇ ಅಮನಾಪವಚನೇ ಚಿಣ್ಣೇತಿ ಯೋಜನಾ, ಭಾಸಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗವೇಸನ್ತನ್ತಿ ಗವೇಸಿಯಮಾನಂ, ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ವಾಳನ್ತಿ ಚಣ್ಡಂ. ಕಕ್ಖಳನ್ತಿ ಆಸಜ್ಜಂ. ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವೂಪಸಮೇತಬ್ಬಂ.

೨೭೮೦-೨. ಯಥಾ ಚ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ತಥಾ ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇ ಸುದ್ಧೋ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

ಥುಲ್ಲವಜ್ಜನ್ತಿ ¶ ಪಾರಾಜಿಕಞ್ಚೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಞ್ಚ. ಗಿಹೀಹಿ ಪಟಿಸಂಯುತನ್ತಿ ಗಿಹೀನಂ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಪಾಳಿಯಾ ಆಗತೇಹಿ ದಸಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಗತೇಹಿ ಚ ತದಞ್ಞೇಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಖುಂಸನವಮ್ಭನಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಧಮ್ಮಿಕಪಟಿಸ್ಸವಸ್ಸ ಅಸಚ್ಚಾಪನಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತಿಂ. ಏಸಾ ಏವ ಹಿ ಆಪತ್ತಿ ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ನಾಮ ಪರಿವಾರೇ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ, ಅತ್ಥಿ ನಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ’’ತಿ ದುಕಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ‘‘ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾತಿ ಸುಧಮ್ಮತ್ಥೇರಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ, ಯಾ ಚ ಧಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸವಸ್ಸ ಅಸಚ್ಚಾಪನೇ ಆಪತ್ತಿ. ಅವಸೇಸಾ ನಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವಚನತೋ.

ಸುಧಮ್ಮತ್ಥೇರಸ್ಸ ಆಪತ್ತೀತಿ ಚ ತೇನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಗಹಪತಿನೋ ಜಾತಿಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಖುಂಸನವಮ್ಭನಪಚ್ಚಯಾ ಆಪನ್ನಾ ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಾಗಗತಾ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಇದಞ್ಚ ಉಪಲಕ್ಖಣಮತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಇತರೇಹಿಪಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಗಿಹಿಂ ಖುಂಸೇನ್ತಾನಂ ವಮ್ಭೇನ್ತಾನಂ ಇತರೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಗಿಹಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತಥಾ ಆಪನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸಾಪೇನ್ತೇನ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಂ ಅವಿಜಹಾಪೇತ್ವಾ ಸವನೂಪಚಾರಂ ಜಹಾಪೇತ್ವಾ ಏಕಂಸೇ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ದೇಸಾಪೇತಬ್ಬಾ.

ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮಿಕನ್ತಿ ¶ ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮೇ ನಿಯುತ್ತೋ ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮಿಕೋ, ತಂ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯೇ ಪನ ‘ನ ಮೇತಂ ಖಮತೀ’ತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೧೪) ಯೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ದಸ್ಸಿತಾ, ತೇಸಮಞ್ಞತರಸ್ಸೇವ ಗಹಣಂ.

ಯೋತಿ ಭಣ್ಡನಕಾರಕೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಮಹನ್ತಂ ವಿಗ್ಗಹಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನೋ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಸಮಥಕಾರಕೇ ಭಿಕ್ಖುಸಮೂಹೇ. ನ ಹೋತೀತಿ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಂ ಅನಾಗತತ್ತಾ ನ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ. ತಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇ ¶ ಕತೇ ಸತಿ ಯಾವ ಉಪಸಮ್ಪದಮಾಳತೋ ಪಭುತಿ ಆಪನ್ನಾಯ ಸೇಸಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ನಿರಾಪತ್ತಿ ಹುತ್ವಾ ಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘೋತಿ ಯೋಜನಾ.

ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕ್ಖನ್ಧಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ

೨೭೮೩. ಕುಟ್ಟೇತಿ ಇಟ್ಠಕಾಸಿಲಾದಾರುಕುಟ್ಟಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ. ಅಟ್ಟಾನೇತಿ ಏತ್ಥ ಅಟ್ಟಾನಂ ನಾಮ ರುಕ್ಖೇ ಫಲಕಂ ವಿಯ ತಚ್ಛೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠಪದಾಕಾರೇನ ರಾಜಿಯೋ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ನಹಾನತಿತ್ಥೇ ನಿಖಣನ್ತಿ, ತತ್ಥ ಚುಣ್ಣಾನಿ ಆಕಿರಿತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಕಾಯಂ ಘಂಸನ್ತಿ.

೨೭೮೪. ಗನ್ಧಬ್ಬಹತ್ಥೇನಾತಿ ನಹಾನತಿತ್ಥೇ ಠಪಿತೇನ ದಾರುಮಯಹತ್ಥೇನ. ತೇನ ಕಿರ ಚುಣ್ಣಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಸರೀರಂ ಘಂಸನ್ತಿ. ಕುರುವಿನ್ದಕಸುತ್ತಿಯಾತಿ ಕುರುವಿನ್ದಕಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣಾನಿ ಲಾಖಾಯ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಕತಗುಳಿಕಕಲಾಪಕೋ ವುಚ್ಚತಿ, ತಂ ಉಭೋಸು ಅನ್ತೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಸರೀರಂ ಘಂಸನ್ತಿ. ಮಲ್ಲಕೇನಾತಿ ಮಕರದನ್ತಕಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಮಲ್ಲಕಮೂಲಸಣ್ಠಾನೇನ ಕತೇನ ಮಲ್ಲಕೇನ, ಇದಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಞ್ಚ ಕಾಯತೋತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸರೀರೇನ ಘಂಸೇಯ್ಯ.

೨೭೮೫. ಅಕತಂ ಮಲ್ಲಕಂ ನಾಮ ಮಕರದನ್ತೇ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕತಂ, ಇದಂ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೨೭೮೬. ಕಪಾಲಿಟ್ಠಕಖಣ್ಡಾನೀತಿ ಕಪಾಲಖಣ್ಡಇಟ್ಠಕಖಣ್ಡಾನಿ. ಸಬ್ಬಸ್ಸಾತಿ ಗಿಲಾನಾಗಿಲಾನಸ್ಸ ¶ ಸರೀರೇ ಘಂಸಿತ್ವಾ ಉಬ್ಬಟ್ಟೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಪುಥುಪಾಣಿಕ’’ನ್ತಿ ಹತ್ಥಪರಿಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಹತ್ಥೇನ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ವತ್ಥವಟ್ಟೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಉಕ್ಕಾಸಿಕಸ್ಸ ¶ ಪರಿಯಾಯಂ, ತಸ್ಮಾ ನಹಾಯನ್ತಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ನಹಾನಸಾಟಕವಟ್ಟಿಯಾಪಿ ಘಂಸಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೭೮೭. ಫೇಣಕಂ ನಾಮ ಸಮುದ್ದಫೇಣಂ. ಕಥಲನ್ತಿ ಕಪಾಲಖಣ್ಡಂ. ಪಾದಘಂಸನೇ ವುತ್ತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾ. ಕತಕಂ ನಾಮ ಪದುಮಕಣ್ಣಿಕಾಕಾರಂ ಪಾದಘಂಸನತ್ಥಂ ಕಣ್ಟಕೇ ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕತಂ, ಏತಂ ನೇವ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ, ನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೭೮೮. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಅಲಙ್ಕಾರನ್ತಿ ಹತ್ಥೂಪಗಾದಿಅಲಙ್ಕಾರೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಲಙ್ಕಾರಂ.

೨೭೮೯. ಓಸಣ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಅಲಙ್ಕಾರತ್ಥಂ ಸಙ್ಖರೋನ್ತೋ ನಮೇಯ್ಯ. ಹತ್ಥಫಣಕೇನಾತಿ ಹತ್ಥೇನೇವ ಫಣಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತಾ ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಓಸಣ್ಠೇನ್ತಿ. ಫಣಕೇನಾತಿ ದನ್ತಮಯಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ. ಕೋಚ್ಛೇನಾತಿ ಉಸಿರಮಯೇನ ವಾ ಮುಞ್ಜಪಬ್ಬಜಮಯೇನ ವಾ ಕೋಚ್ಛೇನ.

೨೭೯೦. ಸಿತ್ಥತೇಲೋದತೇಲೇಹೀತಿ ಸಿತ್ಥತೇಲಞ್ಚ ಉದಕತೇಲಞ್ಚಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ತೇಹಿ. ತತ್ಥ ಸಿತ್ಥತೇಲಂ ನಾಮ ಮಧುಸಿತ್ಥಕನಿಯ್ಯಾಸಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಚಿಕ್ಕಣಂ. ಚಿಕ್ಕಣಂ ನಾಮ ನಿಯ್ಯಾಸಂ. ಉದಕತೇಲಂ ನಾಮ ಉದಕಮಿಸ್ಸಕಂ ತೇಲಂ. ಕತ್ಥಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ಸಿಟ್ಠಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ, ಸೋಯೇವತ್ಥೋ. ಅನುಲೋಮನಿಪಾತತ್ಥನ್ತಿ ನಲಾಟಾಭಿಮುಖಂ ಅನುಲೋಮೇನ ಪಾತನತ್ಥಂ. ಉದ್ಧಲೋಮೇನಾತಿ ಉದ್ಧಗ್ಗಂ ಹುತ್ವಾ ಠಿತಲೋಮೇನ.

೨೭೯೧. ಹತ್ಥಂ ತೇಲೇನ ತೇಮೇತ್ವಾತಿ ಕರತಲಂ ತೇಲೇನ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ. ಸಿರೋರುಹಾ ಕೇಸಾ. ಉಣ್ಹಾಭಿತತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಉಣ್ಹಾಭಿತತ್ತರಜಸಿರಸ್ಸ. ಅಲ್ಲಹತ್ಥೇನ ಸಿರೋರುಹೇ ಪುಞ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೯೨. ಆದಾಸೇ ¶ ಉದಪತ್ತೇ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಂಸಪತ್ತಾದೀನಿಪಿ, ಯೇಸು ಮುಖನಿಮಿತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಸಬ್ಬಾನಿ ಆದಾಸಸಙ್ಖಮೇವ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಕಞ್ಜಿಯಾದೀನಿಪಿ ಚ ಉದಪತ್ತಸಙ್ಖಮೇವ, ತಸ್ಮಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ.

೨೭೯೩. ಯೇನ ¶ ಹೇತುನಾ ಮುಖಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಞ್ಛವಿ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ‘‘ಮೇ ಮುಖೇ ವಣೋ ಸಞ್ಛವಿ ನು ಖೋ, ಉದಾಹು ನ ಸಞ್ಛವೀ’’ತಿ ಮುಖಂ ದಟ್ಠುಞ್ಚ ‘‘ಅಹಂ ಜಿಣ್ಣೋ ನು ಖೋ, ಉದಾಹು ನೋ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಆಯುಸಙ್ಖಾರಜಾನನತ್ಥಞ್ಚ ಮುಖಂ ದಟ್ಠುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೯೪. ನಚ್ಚಂ ವಾತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನಚ್ಚಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಮೋರನಚ್ಚಮ್ಪಿ. ಗೀತನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನಟಗೀತಂ ವಾ ಸಾಧುಗೀತಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ದನ್ತಗೀತಮ್ಪಿ, ಯಂ ‘‘ಗಾಯಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಓಕೂಜನ್ತಾ ಕರೋನ್ತಿ, ಏತಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ವಾದಿತನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಾದಿತಂ. ದಟ್ಠುಂ ವಾ ಪನ ಸೋತುಂ ವಾತಿ ನಚ್ಚಂ ದಟ್ಠುಂ ವಾ ಗೀತಂ ವಾದಿತಂ ಸೋತುಂ ವಾ.

೨೭೯೫. ಸಯಂ ನಚ್ಚನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಚ್ಚಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಗಾಯನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಗಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ವಾದೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ವಾದಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೪೮) ವುತ್ತನ್ತಿ ತದೇಕದೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ದಟ್ಠುಮನ್ತಮಸೋ’’ತಿಆದಿ.

೨೭೯೬. ಸುಣಾತೀತಿ ಗೀತಂ ವಾ ವಾದಿತಂ ವಾ. ಪಸ್ಸತೀತಿ ನಚ್ಚಂ ಪಸ್ಸತಿ.

೨೭೯೭. ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ನಚ್ಚಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮಿ, ಗೀತಂ, ವಾದಿತಂ ವಾ ಸುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಿಹಾರತೋ ವಿಹಾರಂ ಗಚ್ಛತೋ ವಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೯೮. ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾನ ಗಚ್ಛತೋತಿ ‘‘ನಚ್ಚಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ, ‘‘ಗೀತಂ, ವಾದಿತಂ ವಾ ಸುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನತೋ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋವಿಹಾರೇಪಿ ¶ ತಂ ತಂ ದಿಸಂ ಗಚ್ಛತೋ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ವೀಥಿಯಂ ಠತ್ವಾ ಗೀವಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೋಪಿ ಚ ಆಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೯೯. ದೀಘಾತಿ ದ್ವಙ್ಗುಲತೋ ದೀಘಾ. ನ ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ. ದ್ವಙ್ಗುಲಂ ವಾ ದುಮಾಸಂ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗುಲಾನಿ ಪರಿಮಾಣಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ದ್ವಙ್ಗುಲೋ, ಕೇಸೋ. ದ್ವೇ ಮಾಸಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ದುಮಾಸೋ. ಕೇಸಂ ಧಾರೇನ್ತೋ ದ್ವಙ್ಗುಲಂ ವಾ ಧಾರೇಯ್ಯ ದುಮಾಸಂ ವಾ. ತತೋ ಉದ್ಧಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ತತೋ ದ್ವಙ್ಗುಲತೋ ವಾ ದುಮಾಸತೋ ವಾ ಕೇಸತೋ ಉದ್ಧಂ ಕೇಸಂ ಧಾರೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ.

ಅಥ ¶ ವಾ ದ್ವೇ ಅಙ್ಗುಲಾನಿ ಸಮಾಹಟಾನಿ ದ್ವಙ್ಗುಲಂ, ದ್ವೇ ಮಾಸಾ ಸಮಾಹಟಾ ದುಮಾಸಂ, ಉಭಯತ್ಥ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ಕೇಸೇ ಧಾರೇನ್ತೋ ದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತಂ ವಾ ಧಾರೇಯ್ಯ ದುಮಾಸಮತ್ತಂ ವಾ, ತತೋ ಕಾಲಪರಿಮಾಣತೋ ಉದ್ಧಂ ಕೇಸೇ ಧಾರೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಚೇ ಕೇಸೇ ಅನ್ತೋದ್ವೇಮಾಸೇ ದ್ವಙ್ಗುಲೇ ಪಾಪುಣನ್ತಿ, ಅನ್ತೋದ್ವೇಮಾಸೇಯೇವ ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ. ದ್ವಙ್ಗುಲೇ ಹಿ ಅತಿಕ್ಕಮೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇಪಿ ನ ದೀಘಾ, ದ್ವೇಮಾಸತೋ ಏಕದಿವಸಮ್ಪಿ ಅತಿಕ್ಕಮೇತುಂ ನ ಲಭತಿಯೇವ. ಏವಮಯಂ ಉಭಯೇನಪಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನೇವ ವುತ್ತೋ, ತತೋ ಓರಂ ಪನ ನವಟ್ಟನಭಾವೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ.

೨೮೦೦. ದೀಘೇ ನಖೇ, ದೀಘಾನಿ ನಾಸಿಕಲೋಮಾನಿ ಚ ನ ಧಾರಯೇತಿ ಯೋಜನಾ, ನ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವೀಸತಿಮಟ್ಠನ್ತಿ ವೀಸತಿಯಾ ನಖಾನಂ ಮಟ್ಠಂ ಲಿಖಿತಮಟ್ಠಭಾವಂ ಕಾತುಂ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸತ್ಥಕೇನ ತಚ್ಛೇತ್ವಾ ಚುಣ್ಣಕೇನ ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ ಫಲಿಕಮಣೀನಂ ವಿಯ ಉಜ್ಜಲಕರಣಂ ಲಿಖಿತಮಟ್ಠಂ ನಾಮ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಲಮತ್ತಂ ಅಪಕಡ್ಢಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೭೪) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಮುಗ್ಗಫಲತಚಾದೀಹಿ ನಖಮಲಂ ಅಪನೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೦೧. ಕಪ್ಪಾಪೇಯ್ಯ ¶ ವಿಸುಂ ಮಸ್ಸುನ್ತಿ ಯೋ ಕೇಸಚ್ಛಿನ್ನೋ ವಿಸುಂ ಮಸ್ಸುಂ ಕಪ್ಪಾಪೇಯ್ಯ. ದಾಠಿಕಂ ಠಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕೇಸೇ ಛಿನ್ದಾಪೇತ್ವಾ ಮಸ್ಸುಂ ಅಕಪ್ಪಾಪೇತ್ವಾ ವಿಸುಂ ಠಪೇಯ್ಯ. ಸಮ್ಬಾಧೇತಿ ಉಪಕಚ್ಛಕಮುತ್ತಕರಣಸಙ್ಖಾತೇ ಸಮ್ಬಾಧಟ್ಠಾನೇ. ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪೇಯ್ಯವಾತಿ ಸತ್ಥೇನ ವಾ ಸಣ್ಡಾಸೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪರೇನ ಛಿನ್ದಾಪೇಯ್ಯ, ಸಯಂ ವಾ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೭೫) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಯಥಾವುತ್ತಸಮ್ಬಾಧೇ ಗಣ್ಡಪಿಳಕವಣಾದಿಕೇ ಆಬಾಧೇ ಸತಿ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೦೨. ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ಛಿನ್ದತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತಂ. ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ತಥಾ ಕತ್ತರಿಯಾ ಛಿನ್ದಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೮೦೩. ಸೇಸಙ್ಗಛೇದನೇತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾದಿಅವಸೇಸಸರೀರಾವಯವಾನಂ ಛೇದನೇ. ಅತ್ತವಧೇತಿ ಅತ್ತುಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಉಪಕ್ಕಮೇನ ವಾ ಅತ್ತನೋ ಜೀವಿತನಾಸೇ.

೨೮೦೪. ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಅಙ್ಗಜಾತತೋ ಅವಸೇಸಂ ಸರೀರಾವಯವಂ. ಅಹಿಕೀಟಾದಿದಟ್ಠಸ್ಸ ತಪ್ಪಟಿಕಾರವಸೇನ ¶ ಅಙ್ಗಂ ಛಿನ್ದತೋ ನ ದೋಸೋ. ತಾದಿಸಾಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ತಪ್ಪಟಿಕಾರವಸೇನ ಅಙ್ಗಂ ಛಿನ್ದತೋ ನ ದೋಸೋ. ಲೋಹಿತಂ ಮೋಚೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ನ ದೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೦೫. ಅಪರಿಸ್ಸಾವನೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಚೇ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ. ಮಗ್ಗೇ ಅದ್ಧಾನೇ ತಂ ಪರಿಸ್ಸಾವನಂ ಯಾಚಮಾನಸ್ಸ ಯೋ ನ ದದಾತಿ, ತಸ್ಸ ಅದದತೋ ಅದೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ತಥೇವ ದುಕ್ಕಟಮೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥೇ ಪರಿಸ್ಸಾವನೇ ವಿಜ್ಜಮಾನೇಪಿ ಯಾಚತಿ, ತಸ್ಸ ನ ಅಕಾಮಾ ದಾತಬ್ಬಂ.

೨೮೦೬. ‘‘ನಗ್ಗೋ’’ತಿ ¶ ಪದಂ ‘‘ನ ಭುಞ್ಜೇ’’ತಿಆದಿ ಕಿರಿಯಾಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ನ ಭುಞ್ಜೇತಿ ಭತ್ತಾದಿಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ. ನ ಪಿವೇತಿ ಯಾಗುಆದಿಂ ಪಾತಬ್ಬಂ ನ ಪಿವೇಯ್ಯ. ನ ಚ ಖಾದೇತಿ ಮೂಲಖಾದನೀಯಾದಿಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯ. ನ ಸಾಯಯೇತಿ ಫಾಣಿತಾದಿಕಂ ಸಾಯಿತಬ್ಬಞ್ಚ ನ ಸಾಯೇಯ್ಯ ನ ಲಿಹೇಯ್ಯ. ನ ದದೇತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭತ್ತಾದಿಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ದದೇಯ್ಯ. ನ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ತಥಾ ಸಯಂ ನಗ್ಗೋ ಹುತ್ವಾ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ. ಅಞ್ಜಸಂ ಮಗ್ಗಂ.

೨೮೦೭. ಪರಿಕಮ್ಮಂ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಕಾರಯೇತಿ ಸಯಂ ನಗ್ಗೋ ಹುತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಂ ನ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೮೦೮. ಪಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಾದಿಕೇ ಪರಿಕಮ್ಮೇ ಜನ್ತಾಘರಾದಿಕಾ ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದೀ ವುತ್ತಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿಸ್ಸೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಯೋ ಜನ್ತಾಘರಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ಉದಕಪಟಿಚ್ಛಾದಿಂ ವತ್ಥಪಟಿಚ್ಛಾದಿ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೬೧) ಅನುಞ್ಞಾತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ ಹಿರಿಕೋಪಿನನ್ತಿ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ, ಜನ್ತಾಘರಮೇವ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಜನ್ತಾಘರಪಟಿಚ್ಛಾದಿ. ಉದಕಮೇವ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ಉದಕಪಟಿಚ್ಛಾದಿ. ವತ್ಥಮೇವ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ ವತ್ಥಪಟಿಚ್ಛಾದಿ. ‘‘ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಇತರಪಟಿಚ್ಛಾದಿದ್ವಯಂ ಪರಿಕಮ್ಮೇಯೇವ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಭೋಜನಾದಿಸಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇಸು.

೨೮೦೯. ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಪೇಳಾಯನ್ತಿ ತಮ್ಬಲೋಹವಟ್ಟಲೋಹಕಂಸಲೋಹಕಾಳಲೋಹಸುವಣ್ಣರಜತಾದೀಹಿ ಕತಾಯ ವಾ ದಾರುಮಯಾಯ ವಾ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಪೇಳಾಯ ಆಸಿತ್ತಕೂಪಧಾನೇ. ಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಭಾಜನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಆಸಿತ್ತಕೂಪಧಾನಂ ನಾಮ ತಮ್ಬಲೋಹೇನ ವಾ ರಜತೇನ ವಾ ಕತಾಯ ಪೇಳಾಯ ಏತಂ ಅಧಿವಚನಂ, ‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಆಸಿತ್ತಕೂಪಧಾನೇ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬ’ನ್ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ¶ ಪನ ¶ ದಾರುಮಯಾಪಿ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೬೪). ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ಮಳೋರಿಕ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೬೪) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಮಳೋರಿಕಾಯ ಠಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಮಳೋರಿಕಾ’’ತಿ ಚ ದಣ್ಡಾಧಾರಕೋ ವುಚ್ಚತಿ, ಯಂ ತಯೋ, ಚತ್ತಾರೋ, ಬಹೂ ವಾ ದಣ್ಡಕೇ ಉಪರಿ ಚ ಹೇಟ್ಠಾ ಚ ವಿತ್ಥತಂ ಮಜ್ಝೇ ಸಙ್ಕುಚಿತಂ ಕತ್ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಆಧಾರಕಂ ಕರೋನ್ತಿ. ಯಟ್ಠಿಆಧಾರಕಪಣ್ಣಾಧಾರಕಪಚ್ಛಿಕಪಿಟ್ಠಘಟಕಕವಾಟಕಾದಿಭಾಜನಮುಖಉದುಕ್ಖಲಾದೀನಿಪಿ ಏತ್ಥೇವ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ. ಯಟ್ಠಿಆಧಾರಕೋತಿ ಯಟ್ಠಿಂಯೇವ ಉಜುಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಬನ್ಧೀಕತಆಧಾರಕೋ.

ಏಕಭಾಜನೇ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಭೋಜನಸ್ಸಾಪಿ ಸಮ್ಭವತೋ ‘‘ಭುಞ್ಜತೋ ಏಕಭಾಜನೇ’’ತಿ ಏತ್ತಕೇಯೇವ ವುತ್ತೇ ತಸ್ಸಾಪಿ ಪಸಙ್ಗೋ ಸಿಯಾತಿ ತನ್ನಿವತ್ತನತ್ಥಮಾಹ ‘‘ಏಕತೋ’’ತಿ. ‘‘ಭುಞ್ಜತೋ’’ತಿ ಇದಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ. ಏಕತೋ ಏಕಭಾಜನೇ ಯಾಗುಆದಿಪಾನಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಥಾಲಕೇ ಪಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೬೪). ಅಥ ವಾ ಭುಞ್ಜತೋತಿ ಅಜ್ಝೋಹಾರಸಾಮಞ್ಞೇನ ಪಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಸಚೇ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಾಜನತೋ ಫಲಂ ವಾ ಪೂವಂ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಪಗತೇ ಇತರಸ್ಸ ಸೇಸಕಂ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಇತರಸ್ಸಾಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಪುನ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ.

೨೮೧೦. ಯೇ ದ್ವೇ ವಾ ತಯೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಏಕಪಾವುರಣಾ ವಾ ಏಕತ್ಥರಣಾ ವಾ ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾ ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತೇಸಞ್ಚ, ಯೇ ಏಕಮಞ್ಚೇಪಿ ಏಕತೋ ನಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತೇಸಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೧೧. ಸಙ್ಘಾಟಿಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಮುಪಾಗತೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಙ್ಘಾಟೀತಿ ಸಙ್ಘಾಟಿನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಮಾಹ. ಸಙ್ಘಾಟಿಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಂ ಉಪಗತೇನ ಯುತ್ತೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ನ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಹಾರೇ ¶ ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ನ ನಿಸೀದೇಯ್ಯ. ‘‘ಸಙ್ಘಾಟೀತಿ ನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರವೋಹಾರಪ್ಪತ್ತಮಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಂ ‘ಸಙ್ಘಾಟೀ’ತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ, ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾವಣ್ಣನಾಯಮ್ಪಿ ‘‘ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ನ ಪಲ್ಲತ್ಥೇತಿ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರೇನ ವಿಹಾರೇ ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ವಾ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಉಪಗತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ವಿನಾ ಸೇಸಚೀವರೇಹಿ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸೀದಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

ಕಿಞ್ಚಿ ¶ ಕೀಳಂ ನ ಕೀಳೇಯ್ಯಾತಿ ಜುತಕೀಳಾದಿಕಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕಕೀಳಿಕಂ ನ ಕೀಳೇಯ್ಯ. ನ ಚ ಗಾಹಯೇತಿ ನ ಚ ಗಾಹಾಪೇಯ್ಯ, ನ ಹರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೮೧೨. ದಾಠಿಕಾಯಪೀತಿ ಮಸ್ಸುಮ್ಹಿ. ಉಗ್ಗತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಬೀಭಚ್ಛ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಅಞ್ಞನ್ತಿ ಅಪಲಿತಂ. ತಾದಿಸನ್ತಿ ಬೀಭಚ್ಛಂ.

೨೮೧೩. ‘‘ಅಗಿಲಾನೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ. ‘‘ಧಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸುದ್ಧಕತ್ತುನಿದ್ದೇಸೇನ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಪಿ ಪರಂ ಧಾರಾಪನೇ, ಪರಸ್ಸ ಧಾರಣಸಾದಿಯನೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ. ಅತ್ತನೋ ಗುತ್ತತ್ಥಂ, ಚೀವರಾದೀನಂ ಗುತ್ತತ್ಥಞ್ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೭೦) – ಯಸ್ಸ ಕಾಯದಾಹೋ ವಾ ಪಿತ್ತಕೋಪೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಚಕ್ಖು ವಾ ದುಬ್ಬಲಂ, ಅಞ್ಞೋ ವಾ ಕೋಚಿ ಆಬಾಧೋ ವಿನಾ ಛತ್ತೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಗಾಮೇ ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಾ ಛತ್ತಂ ವಟ್ಟತಿ. ವಾಳಮಿಗಚೋರಭಯೇಸು ಅತ್ತಗುತ್ತತ್ಥಂ, ವಸ್ಸೇ ಪನ ಚೀವರಗುತ್ತತ್ಥಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ಏಕಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥೇವ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಏಕಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ನಾಮ ತಾಲಪತ್ತ’’ನ್ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತನ್ತಿ.

೨೮೧೪. ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಾಕಾರೋ ಅಭೇದೋಪಚಾರೇನ ‘‘ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೋ. ಏವಮುಪರಿಪಿ. ಚೀವರಸ್ಸ ನಾಮಧೇಯ್ಯಂ ‘‘ವಸನ’’ನ್ತಿ ¶ ಇದಂ. ‘‘ನಿವಾಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಪದದ್ವಯಞ್ಚ ‘‘ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡ’’ನ್ತಿಆದೀಹಿ ಸಬ್ಬಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ವೇಲ್ಲಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಸಂ-ಸದ್ದಲೋಪೋ, ಸಂವೇಲ್ಲಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಏತ್ಥ ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೮೦) ನಾಮ ನಾಭಿಮೂಲತೋ ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಸಣ್ಠಾನಂ ಓಲಮ್ಬಕಂ ಕತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ ಚೋಳಿಕಿತ್ಥೀನಂ ನಿವಾಸನಂ ವಿಯ. ಚತುಕ್ಕಣ್ಣಂ ನಾಮ ಉಪರಿತೋ ದ್ವೇ, ಹೇಟ್ಠತೋ ದ್ವೇತಿ ಏವಂ ಚತ್ತಾರೋ ಕಣ್ಣೇ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಮಚ್ಛವಾಳಕಂ ನಾಮ ಏಕತೋ ದಸನ್ತಂ ಏಕತೋ ಪಾಸನ್ತಂ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಸಂವೇಲ್ಲಿಯನ್ತಿ ಮಲ್ಲಕಮ್ಮಕಾರಾದಯೋ ವಿಯ ಕಚ್ಛಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ನಿವಾಸನಂ. ತಾಲವಣ್ಟಕಂ ನಾಮ ತಾಲವಣ್ಟಾಕಾರೇನ ಸಾಟಕಂ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವಾಸನಂ. ಚ-ಸದ್ದೇನ ಸತವಲಿಕಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಸತವಲಿಕಂ ನಾಮ ದೀಘಸಾಟಕಂ ಅನೇಕಕ್ಖತ್ತುಂ ಓಭಞ್ಜಿತ್ವಾ ಓವಟ್ಟಿಕಂ ಕರೋನ್ತೇನ ನಿವತ್ಥಂ, ವಾಮದಕ್ಖಿಣಪಸ್ಸೇಸು ವಾ ನಿರನ್ತರಂ ವಲಿಯೋ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ನಿವತ್ಥಂ. ಸಚೇ ಪನ ಜಾಣುತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಏಕಾ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ವಲಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸಪಿ ಮಗ್ಗಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ.

ಯಮ್ಪಿ ¶ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಏಕಂ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಕೋಣೇ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಸ್ಸ ಉಪರಿ ಲಗ್ಗೇನ್ತಿ, ಅನ್ತೋ ವಾ ಏಕಂ ಕಾಸಾವಂ ತಥಾ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಬಹಿ ಅಪರಂ ನಿವಾಸೇನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಗಿಲಾನೋ ಪನ ಅನ್ತೋಕಾಸಾವಸ್ಸ ಓವಟ್ಟಿಕಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅಪರಂ ಉಪರಿ ನಿವಾಸೇತುಂ ಲಭತಿ. ಅಗಿಲಾನೇನ ದ್ವೇ ನಿವಾಸೇನ್ತೇನ ಸಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಾನಿ. ಇತಿ ಯಞ್ಚ ಇಧ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಯಞ್ಚ ಸೇಖಿಯವಣ್ಣನಾಯಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಂ ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತೋ ದುಕ್ಕಟಾ ನ ಮುಚ್ಚತಿ.

೨೮೧೫. ಗಿಹಿಪಾರುಪನನ್ತಿ ¶ ‘‘ಸೇತಪಟಪಾರುತಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೮೦) ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪಾರುತಂ ಏಕಸಾಟಕಪಾರುತಂ ಸೋಣ್ಡಪಾರುತಂ ಅನ್ತೇಪುರಿಕಪಾರುತಂ ಮಹಾಜೇಟ್ಠಕಪಾರುತಂ ಕುಟಿಪವೇಸಕಪಾರುತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪಾರುತಂ ಪಾಳಿಕಾರಕಪಾರುತ’’ನ್ತಿ ಏವಮಾದಿಪರಿಮಣ್ಡಲಲಕ್ಖಣತೋ ಅಞ್ಞಥಾ ಪಾರುತಂ, ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಗಿಹಿಪಾರುತಂ ನಾಮ. ತಸ್ಮಾ ಯಥಾ ಸೇತಪಟಾ ಅಡ್ಢಪಾಲಕನಿಗಣ್ಠಾ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಏಕಚ್ಚೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಉರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ದ್ವೀಸು ಅಂಸಕೂಟೇಸು ಪಾವುರಣಂ ಠಪೇನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಏಕಸಾಟಕಾ ಮನುಸ್ಸಾ ನಿವತ್ಥಸಾಟಕಸ್ಸ ಏಕೇನನ್ತೇನ ಪಿಟ್ಠಿಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಉಭೋ ಕಣ್ಣೇ ಉಭೋಸು ಅಂಸಕೂಟೇಸು ಠಪೇನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಸುರಾಸೋಣ್ಡಾದಯೋ ಸಾಟಕೇನ ಗೀವಂ ಪರಿಕ್ಖಿಪನ್ತಾ ಉಭೋ ಅನ್ತೇ ಉದರೇ ವಾ ಓಲಮ್ಬೇನ್ತಿ, ಪಿಟ್ಠಿಯಂ ವಾ ಖಿಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಅನ್ತೇಪುರಿಕಾಯೋ ಅಕ್ಖಿತಾರಕಮತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಓಗುಣ್ಠಿಕಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಮಹಾಜೇಟ್ಠಾ ದೀಘಸಾಟಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಏಕೇನನ್ತೇನ ಸಕಲಸರೀರಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಕಸ್ಸಕಾ ಖೇತ್ತಕುಟಿಂ ಪವಿಸನ್ತಾ ಸಾಟಕಂ ಪಲಿವೇಠೇತ್ವಾ ಉಪಕಚ್ಛಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತಸ್ಸೇವ ಏಕೇನನ್ತೇನ ಸರೀರಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಉಭಿನ್ನಂ ಉಪಕಚ್ಛಕಾನಂ ಅನ್ತರೇನ ಸಾಟಕಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಅಂಸಕೂಟೇಸು ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಯಥಾ ಚ ಪಾಳಿಕಾರಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಏಕಂಸಪಾರುಪನೇನ ಪಾರುತಂ ವಾಮಬಾಹಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಚೀವರಂ ಅಂಸಕೂಟಂ ಆರೋಪೇತಿ, ಏವಂ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಏತೇ, ಅಞ್ಞೇ ಚ ಏವರೂಪೇ ಪಾರುಪನದೋಸೇ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಂ. ತಥಾ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಆರಾಮೇ ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ವಾ ಅನಾದರೇನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪರಿಮಣ್ಡಲತೋ ವಿಮುತ್ತಲಕ್ಖಣನಿವಾಸನಪಾರುಪನದೋಸೇ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪರಿಮಣ್ಡಲಭಾವೋಯೇವ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೮೧೬. ಲೋಕಾಯತಂ ನ ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಂ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಂ, ಸಬ್ಬಂ ಅನುಚ್ಛಿಟ್ಠಂ, ಸೇತೋ ಕಾಕೋ, ಕಾಳೋ ಬಕೋ ಇಮಿನಾ ಚ ಇಮಿನಾ ಚ ಕಾರಣೇನಾ’’ತಿ ಏವಮಾದಿನಿರತ್ಥಕಕಾರಣಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ತಿತ್ಥಿಯಸತ್ಥಂ ¶ ಅಞ್ಞೇಸಂ ನ ವಾಚೇಯ್ಯ. ನ ಚ ತಂ ಪರಿಯಾಪುಣೇತಿ ತಂ ಲೋಕಾಯತಂ ನ ಚ ಪರಿಯಾಪುಣೇಯ್ಯ ನ ¶ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ. ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾತಿ ಹತ್ಥಿಸಿಪ್ಪಅಸ್ಸಸಿಪ್ಪಧನುಸಿಪ್ಪಾದಿಕಾ ಪರೋಪಘಾತಕರಾ ವಿಜ್ಜಾ ಚ. ಭಿಕ್ಖುನಾ ನ ಪರಿಯಾಪುಣಿತಬ್ಬಾ, ನ ವಾಚೇತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೧೭. ಸಬ್ಬಾಚಾಮರಿಬೀಜನೀತಿ ಸೇತಾದಿವಣ್ಣೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಚಮರವಾಲೇಹಿ ಕತಾ ಬೀಜನೀ. ನ ಚಾಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ ದಾಯಂ ವಾತಿ ದವಡಾಹಾದಿಉಪದ್ದವನಿವಾರಣಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಪಟಗ್ಗಿದಾನಕಾರಣಂ ವಿನಾ ಅರಞ್ಞಂ ಅಗ್ಗಿನಾ ನ ಆಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ. ದವಡಾಹೇ ಪನ ಆಗಚ್ಛನ್ತೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅಸತಿ ಪಟಗ್ಗಿಂ ದಾತುಂ, ಅಪ್ಪಹರಿತಕರಣೇನ ವಾ ಪರಿಖಾಖಣನೇನ ವಾ ಪರಿತ್ತಾಣಂ ಕಾತುಂ, ಸೇನಾಸನಂ ಪತ್ತಂ ವಾ ಅಪ್ಪತ್ತಂ ವಾ ಅಗ್ಗಿಂ ಅಲ್ಲಸಾಖಂ ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಾಪೇತುಞ್ಚ ಲಭತಿ. ಉದಕೇನ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯೇನೇವ ಲಭತಿ, ನೇತರೇನ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಪನ ಸತಿ ತೇನೇವ ಕಪ್ಪಿಯವೋಹಾರೇನ ಕಾರಾಪೇತಬ್ಬಂ. ಮುಖಂ ನ ಚ ಲಞ್ಜೇತಿ ಮನೋಸಿಲಾದಿನಾ ಮುಖಂ ನ ಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ, ತಿಲಕೇನ ಅಙ್ಗಂ ನ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೮೧೮. ಉಭತೋಕಾಜನ್ತಿ ಉಭತೋಕೋಟಿಯಾ ಭಾರವಹನಕೋಟಿಕಾಜಂ. ಅನ್ತರಕಾಜಕನ್ತಿ ಉಭಯಕೋಟಿಯಾ ಠಿತವಾಹಕೇಹಿ ವಹಿತಬ್ಬಂ ಮಜ್ಝೇಭಾರಯುತ್ತಕಾಜಂ. ಸೀಸಕ್ಖನ್ಧಕಟಿಭಾರಾದಯೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾವ.

೨೮೧೯. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಡ್ಢಕಿಅಙ್ಗುಲೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಂ ವಾ ತೇನೇವ ಅಙ್ಗುಲೇನ ಚತುರಙ್ಗುಲಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ದನ್ತಕಟ್ಠಂ ಖಾದತಿ, ಏವಂ ಖಾದತೋ ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೨೦. ಕಿಚ್ಚೇ ಸತಿಪೀತಿ ಸುಕ್ಖಕಟ್ಠಾದಿಗ್ಗಹಣಕಿಚ್ಚೇ ಪನ ಸತಿ. ಪೋರಿಸನ್ತಿ ಪುರಿಸಪ್ಪಮಾಣಂ, ಬ್ಯಾಮಮತ್ತನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಆಪದಾಸೂತಿ ವಾಳಮಿಗಾದಯೋ ವಾ ದಿಸ್ವಾ ಮಗ್ಗಮೂಳ್ಹೋ ವಾ ದಿಸಾ ಓಲೋಕೇತುಕಾಮೋ ಹುತ್ವಾ ದವಡಾಹಂ ವಾ ಉದಕೋಘಂ ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ ¶ ದಿಸ್ವಾ ವಾ ಏವರೂಪಾಸು ಆಪದಾಸು. ವಟ್ಟತೇವಾಭಿರೂಹಿತುನ್ತಿ ಅತಿಉಚ್ಚಮ್ಪಿ ರುಕ್ಖಂ ಆರೋಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಏವ.

೨೮೨೧. ಸಚೇ ಅಕಲ್ಲಕೋ ಗಿಲಾನೋ ನ ಸಿಯಾ, ಲಸುಣಂ ಮಾಗಧಂ ಆಮಕಂ ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣಂ ನ ಚ ಖಾದೇಯ್ಯ ನೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣಂ ನಾಮ ಚತುಮಿಞ್ಜತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಬಹುಮಿಞ್ಜಂ. ಪಲಣ್ಡುಕಭಞ್ಜನಕಾದಿಲಸುಣೇ ಮಗಧೇಸು ಜಾತತ್ತೇಪಿ ನ ದೋಸೋ. ಲಸುಣವಿಭಾಗೋ ಹೇಟ್ಠಾ ದಸ್ಸಿತೋಯೇವ. ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಪನ ಲಸುಣಂ ಖಾದಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಲಸುಣಂ ಖಾದಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೮೯). ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಆಬಾಧಸ್ಸ ಲಸುಣಂ ¶ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಹೋತಿ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಬುದ್ಧವಚನನ್ತಿ ಸಙ್ಗೀತಿತ್ತಯಾರುಳ್ಹಾ ಪಿಟಕತ್ತಯಪಾಳಿ. ಅಞ್ಞಥಾತಿ ಸಕ್ಕಟಾದಿಖಲಿತವಚನಮಯಂ ವಾಚನಾಮಗ್ಗಂ ನ ರೋಪೇತಬ್ಬಂ, ತಥಾ ನ ಠಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೮೨೨. ಖಿಪಿತೇತಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಖಿಪಿತೇ. ‘‘ಜೀವಾ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಭಿಕ್ಖುನಾ ಖಿಪಿತೇ ಗಿಹಿನಾ ‘‘ಜೀವಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇನ ಪುನ ‘‘ಚಿರಂ ಜೀವಾ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಚಿರ’’ನ್ತಿ ಪದೇ ಸತಿಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೨೩. ಆಕೋಟೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಾದೀಹಿ ವಾ ಪಹರನ್ತಸ್ಸ. ಪುಪ್ಫಸಂಕಿಣ್ಣೇತಿ ಪುಪ್ಫಸನ್ಥತೇ.

೨೮೨೪. ನ್ಹಾಪಿತಾ ಪುಬ್ಬಕಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ನ್ಹಾಪಿತಪುಬ್ಬಕೋ, ನ್ಹಾಪಿತಜಾತಿಕೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಖುರಭಣ್ಡನ್ತಿ ನ್ಹಾಪಿತಪರಿಕ್ಖಾರಂ. ನ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಪರಿಹರೇಯ್ಯ. ಸಚೇ ಯೋ ನ್ಹಾಪಿತಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಖುರಭಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನ ಹರೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಕೇಸಚ್ಛೇದಾದಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಉಣ್ಣೀತಿ ಕೇಸಕಮ್ಬಲಂ ವಿನಾ ಉಣ್ಣಮಯಾ ಪಾವುರಣಜಾತಿ. ‘‘ಗೋನಕಂ ¶ ಕುತ್ತಕಂ ಚಿತ್ತಕ’’ಮಿಚ್ಚಾದಿನಾ ವುತ್ತಭೇದವನ್ತತಾಯ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬಾ’’ತಿ. ಉಣ್ಣಮಯಂ ಅನ್ತೋಕರಿತ್ವಾ ಪಾರುಪಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಬಾಹಿರಲೋಮಿಕಾ’’ತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾಹಿರಲೋಮೀ ಉಣ್ಣೀಧಾರೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೪೯). ಸಿಕ್ಖಾಪದಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಉಣ್ಣಲೋಮಾನಿ ಬಹಿ ಕತ್ವಾ ಉಣ್ಣಪಾವಾರಂ ಪಾರುಪನ್ತಿ, ತಥಾ ಧಾರೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ಲೋಮಾನಿ ಅನ್ತೋ ಕತ್ವಾ ಪಾರುಪಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೪೯).

೨೮೨೫. ಅಙ್ಗರಾಗಂ ನಾಮ ಕುಙ್ಕುಮಾದಿ. ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅಬ್ಭಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ. ಅಕಾಯಬನ್ಧನಸ್ಸ ಗಾಮಂ ಪವಿಸತೋಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಸಮುದೀರಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಅಸತಿಯಾ ಅಬನ್ಧಿತ್ವಾ ನಿಕ್ಖನ್ತೇನ ಯತ್ಥ ಸರತಿ, ತತ್ಥ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ. ‘‘ಆಸನಸಾಲಾಯ ಬನ್ಧಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸರಿತ್ವಾ ಯಾವ ನ ಬನ್ಧತಿ, ನ ತಾವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತಬ್ಬಂ.

೨೮೨೬. ಸಬ್ಬಂ ಆಯುಧಂ ವಿನಾ ಸಬ್ಬಂ ಲೋಹಜಂ ಲೋಹಮಯಭಣ್ಡಞ್ಚ ಪತ್ತಂ, ಸಙ್ಕಮನೀಯಪಾದುಕಂ, ಯಥಾವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ, ಆಸನ್ದಿಞ್ಚ ವಿನಾ ಸಬ್ಬಂ ದಾರುಜಂ ದಾರುಮಯಭಣ್ಡಞ್ಚ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಮೇವ ಕತಕಂ ¶ , ಕುಮ್ಭಕಾರಿಕಂ ಧನಿಯಸ್ಸೇವ ಸಬ್ಬಮತ್ತಿಕಾಮಯಂ ಕುಟಿಞ್ಚ ವಿನಾ ಸಬ್ಬಂ ಮತ್ತಿಕಾಮಯಂ ಭಣ್ಡಞ್ಚ ಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕ್ಖನ್ಧಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ.

೨೮೨೭. ಆಸನ್ದಿಕೋತಿ ಚತುರಸ್ಸಪೀಠಂ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಟನಿಯಾ ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥತೋ ಉಚ್ಚತರಪ್ಪಮಾಣಪಾದಕೋ. ಏಕಪಸ್ಸತೋ ದೀಘೋ ಪನ ಉಚ್ಚಪಾದಕೋ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ ¶ – ‘‘ಉಚ್ಚಕಮ್ಪಿ ಆಸನ್ದಿಕನ್ತಿ ವಚನತೋ ಏಕತೋಭಾಗೇನ ದೀಘಪೀಠಮೇವ ಹಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಪಾದಕಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಚತುರಸ್ಸಆಸನ್ದಿಕೋ ಪನ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತೋಪಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೭).

ತಥಾತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣೋ’’ತಿ ಇದಂ ಪಚ್ಚಾಮಸತಿ. ಪಞ್ಚಙ್ಗಪೀಠನ್ತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾದಾ, ಅಪಸ್ಸೇನನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗೇಹಿ ಯುತ್ತಪೀಠಂ. ಸತ್ತಙ್ಗನ್ತಿ ತೀಸು ದಿಸಾಸು ಅಪಸ್ಸಯೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಕತಂ. ತಞ್ಹಿ ಚತೂಹಿ ಪಾದೇಹಿ, ತೀಹಿ ಅಪಸ್ಸೇಹಿ ಚ ಯುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸತ್ತಙ್ಗಪೀಠ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಏಸ ನಯೋ ಮಞ್ಚೇಪಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸತ್ತಙ್ಗೋ ನಾಮ ತೀಸು ದಿಸಾಸು ಅಪಸ್ಸಯಂ ಕತ್ವಾ ಕತಮಞ್ಚೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತೋ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೭).

೨೮೨೮. ತೂಲೋನದ್ಧಾತಿ ಉಪರಿ ತೂಲಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಬದ್ಧಾ. ಘರೇಯೇವಾತಿ ಗಿಹೀನಂ ಗೇಹೇಯೇವ ನಿಸೀದಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ‘‘ನಿಸೀದಿತು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾವ ಸಯನಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ. ಸೀಸಪಾದೂಪಧಾನನ್ತಿ ಸೀಸೂಪಧಾನಞ್ಚೇವ ಪಾದೂಪಧಾನಞ್ಚ. ಚ-ಸದ್ದೋ ಪಿ-ಸದ್ದತ್ಥೇ ಸೋ ‘‘ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ, ತೇನ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ತಾವ ವಟ್ಟತಿ, ಪಗೇವ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೮೨೯. ನ ಕೇವಲಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಸೀಸಪಾದೂಪಧಾನಮೇವ ವಟ್ಟತಿ, ಅಥ ಖೋ ಇದಮ್ಪೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ. ಉಪಧಾನಾನಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ಬಹೂ ಉಪಧಾನಾನಿ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ. ತತ್ಥ ಚಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಉಪಧಾನಸನ್ಥರೇ. ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಕಂ ದತ್ವಾತಿ ಉಪರಿ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಕಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ.

೨೮೩೦. ತಿರಿಯನ್ತಿ ¶ ವಿತ್ಥಾರತೋ. ಮುಟ್ಠಿರತನನ್ತಿ ಪಾಕತಿಕಮುಟ್ಠಿಕರತನಂ. ತಂ ಪನ ವಡ್ಢಕೀನಂ ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತಂ. ಮಿತನ್ತಿ ಪಾಕಟಿತಂ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕತ್ಥಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ಮತ’’ನ್ತಿ ¶ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ದೀಘತೋತಿ ಬಿಮ್ಬೋಹನಸ್ಸ ದೀಘತೋ. ದಿಯಡ್ಢನ್ತಿ ದಿಯಡ್ಢಹತ್ಥಂ ವಾ ದ್ವಿಹತ್ಥಂ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಇದಮೇವ ಹಿ ‘‘ಸೀಸಪ್ಪಮಾಣಬಿಮ್ಬೋಹನ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಸೀಸಪ್ಪಮಾಣಂ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರತೋ ತೀಸು ಕಣ್ಣೇಸು ದ್ವಿನ್ನಂ ಕಣ್ಣಾನಂ ಅನ್ತರಂ ಮಿನಿಯಮಾನಂ ವಿದತ್ಥಿ ಚೇವ ಚತುರಙ್ಗುಲಞ್ಚ ಹೋತಿ, ಮಜ್ಝಟ್ಠಾನಂ ಮುಟ್ಠಿರತನಂ ಹೋತಿ. ದೀಘತೋ ಪನ ದಿಯಡ್ಢರತನಂ ವಾ ದ್ವಿರತನಂ ವಾತಿ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಅಯಂ ಸೀಸಪ್ಪಮಾಣಸ್ಸ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ, ಇತೋ ಉದ್ಧಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಹೇಟ್ಠಾ ಪನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೯೭).

೨೮೩೧. ಚೋಳನ್ತಿ ಪಿಲೋತಿಕಾ. ಪಣ್ಣನ್ತಿ ರುಕ್ಖಲತಾನಂ ಪಣ್ಣಂ. ಉಣ್ಣಾತಿ ಏಳಕಾದೀನಂ ಲೋಮಂ. ತಿಣನ್ತಿ ದಬ್ಬತಿಣಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ತಿಣಂ. ವಾಕನ್ತಿ ಕದಲಿಅಕ್ಕಮಕಚಿವಾಕಾದಿಕಂ. ಏತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಪೂರಿತಾ ಭಿಸಿಯೋ ತೂಲಾನಂ ಗಣನಾವಸಾ ಹೇತುಗಬ್ಭಾನಂ ಏತೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಗಬ್ಭಾನಂ ಗಣನಾವಸೇನ ಪಞ್ಚ ಭಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೩೨. ಬಿಮ್ಬೋಹನಗಬ್ಭಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಭಿಸೀ’’ತಿಆದಿ. ಪಞ್ಚೇವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಚೋಳಾದಿಪಞ್ಚೇವ. ತಥಾ ತೂಲಾನಿ ತೀಣಿಪೀತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೀಣಿ ತೂಲಾನಿ ರುಕ್ಖತೂಲಂ ಲತಾತೂಲಂ ಪೋಟಕಿತೂಲ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೯೭) ಅನುಞ್ಞಾತಾನಿ ತೀಣಿಪಿ ತೂಲಾನಿ. ಏತ್ಥ ಚ ರುಕ್ಖತೂಲಂ ನಾಮ ಸಿಮ್ಬಲಿರುಕ್ಖಾದೀನಂ ಯೇಸಂ ಕೇಸಞ್ಚಿ ರುಕ್ಖಾನಂ ತೂಲಂ. ಲತಾತೂಲಂ ನಾಮ ಖೀರವಲ್ಲಿಆದೀನಂ ಯಾಸಂ ಕಾಸಞ್ಚಿ ವಲ್ಲೀನಂ ತೂಲಂ. ಪೋಟಕಿತೂಲಂ ನಾಮ ಪೋಟಕಿತಿಣಾದೀನಂ ಯೇಸಂ ಕೇಸಞ್ಚಿ ತಿಣಜಾತಿಕಾನಂ ಅನ್ತಮಸೋ ಉಚ್ಛುನಳಾದೀನಮ್ಪಿ ತೂಲಂ. ಲೋಮಾನಿ ಮಿಗಪಕ್ಖೀನನ್ತಿ ಸೀಹಾದಿಚತುಪ್ಪದಾನಂ, ಮೋರಾದಿಪಕ್ಖೀನಂ ಲೋಮಾನಿ. ಇಮೇತಿ ಭಿಸಿಗಬ್ಭಾದಯೋ ಇಮೇ ದಸ ಬಿಮ್ಬೋಹನಸ್ಸ ಗಬ್ಭಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೨೮೩೩. ಏವಂ ¶ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಭಿಸಿಬಿಮ್ಬೋಹನಗಬ್ಭಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮನುಸ್ಸಲೋಮ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಲೋಮೇಸು ಮನುಸ್ಸಲೋಮಞ್ಚ ಪುಪ್ಫೇಸು ಬಕುಲಪಿಯಙ್ಗುಪುಪ್ಫಾದಿಕಂ ಸಬ್ಬಂ ಪುಪ್ಫಞ್ಚ ಪಣ್ಣೇಸು ¶ ಚ ಸುದ್ಧಂ ಕೇವಲಂ ತಮಾಲಪತ್ತಞ್ಚ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಸುದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ತಮಾಲಪತ್ತಂ ಸೇಸಗಬ್ಭೇಹಿ ಮಿಸ್ಸಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ದೀಪೇತಿ.

೨೮೩೪. ಮಸೂರಕೇತಿ ಚಮ್ಮಛವಿಭಿಸಿಬಿಮ್ಬೋಹನೇ.

೨೮೩೫. ‘‘ಸುದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ದಸ್ಸಿತಮೇವತ್ಥಂ ಸರೂಪತೋ ವಿಭಾವೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿಆದಿ.

೨೮೩೬. ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸ ವಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಗಣ್ಡುಪ್ಪಾದಸ್ಸಾಪಿ. ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಕಟ್ಠಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ವಾ.

೨೮೩೭. ಜಾತಕನ್ತಿ ಅಪಣ್ಣಕಜಾತಕಾದಿಜಾತಕಞ್ಚ. ವತ್ಥುನ್ತಿ ವಿಮಾನವತ್ಥುಆದಿಕಂ ಪಸಾದಜನಕಂ ವಾ ಪೇತವತ್ಥುಆದಿಕಂ ಸಂವೇಗಜನಕಂ ವಾ ವತ್ಥುಂ. ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ಇಧ ದಸ್ಸಿತಪಕರಣಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಪರೇಹಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಅವಧಾರಣೇ, ತೇನ ಪರೇಹಿ ಕಾರಾಪೇತುಮೇವ ವಟ್ಟತಿ, ನ ಸಯಂ ಕಾತುನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ. ಸಯಂ ಕಾತುಮ್ಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಅಪಿ-ಸದ್ದೋ ಪಗೇವ ಕಾರಾಪೇತುನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೮೩೮. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ದ್ವೀಹಿ ವಸ್ಸೇಹಿ ವಾ ಏಕೇನ ವಾ ವಸ್ಸೇನ ಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವುಡ್ಢತರೋ ವಾ ಹೋತಿ ದಹರತರೋ ವಾ, ಸೋ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಮಾನಾಸನಿಕೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೩೯. ‘‘ಸತ್ತವಸ್ಸೇನ ಪಞ್ಚವಸ್ಸೋ’’ತಿ ಇದಂ ದ್ವೀಹಿ ವಸ್ಸೇಹಿ ವುಡ್ಢನವಕಾನಂ ಸಮಾನಾಸನಿಕತ್ತೇ ಉದಾಹರಣಂ. ‘‘ಛ ¶ ವಸ್ಸೇನ ಪಞ್ಚವಸ್ಸೋ’’ತಿ ಇದಂ ಏಕವಸ್ಸೇನ ವುಡ್ಢನವಕಾನಂ ಸಮಾನಾಸನಿಕತ್ತೇ ಉದಾಹರಣಂ.

೨೮೪೦. ಯಂ ತಿಣ್ಣಂ ನಿಸೀದಿತುಂ ಪಹೋತಿ, ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ದೀಘಾಸನಂ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಸಮಾನಾಸನಿಕಾ ಮಞ್ಚೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಮಞ್ಚಂ ಭಿನ್ದಿಂಸು, ಪೀಠೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಪೀಠಂ ಭಿನ್ದಿಂಸೂ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೨೦) ಆರೋಪಿತೇ ವತ್ಥುಮ್ಹಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುವಗ್ಗಸ್ಸ ಮಞ್ಚಂ ದುವಗ್ಗಸ್ಸ ಪೀಠ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೨೦) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ‘‘ದ್ವೇ’’ತಿ ಸಮಾನಾಸನಿಕೇ ದ್ವೇ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ.

೨೮೪೧. ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಂ ¶ , ಇತ್ಥಿಂ, ಪಣ್ಡಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಹಿಪಿ ಗಹಟ್ಠೇಹಿ, ಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ ವಾ ಪುರಿಸೇಹಿ ಸಹ ದೀಘಾಸನೇ ನಿಸೀದಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಪನ ಕತ್ಥಚಿ ‘‘ಸಬ್ಬೇಸ’’ನ್ತಿ ಸಾಮಿವಚನನ್ತೋ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ತತೋ ‘‘ಸಬ್ಬೇಹಿಪೀ’’ತಿ ಕರಣವಚನನ್ತೋವ ಪಾಠೋ ಯುತ್ತತರೋ. ಕರಣವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ವಾ ಸಾಮಿವಚನನಿದ್ದೇಸೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ಯಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪಹೋತಿ, ತಂ ಸಂಹಾರಿಮಂ ವಾ ಹೋತು ಅಸಂಹಾರಿಮಂ ವಾ, ತಥಾರೂಪೇ ಅಪಿ ಫಲಕಖಣ್ಡೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನಾಪಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸೀದಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೦).

೨೮೪೨. ಪುರಿಮಿಕೋತಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಮ್ಮತೇನ ‘‘ನ ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ…ಪೇ… ಗಹಿತಾಗಹಿತಞ್ಚ ಜಾನೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೧೭) ವುತ್ತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪುರಿಮವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಠಮಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಣೇತುಂ, ಪಠಮಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಣೇತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಾ ಗಣೇತುಂ, ಸೇಯ್ಯಾ ಗಣೇತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಗ್ಗೇನ ಗಾಹೇತು’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಚೂಳವ. ೩೧೮) ನಯೇನ ಅನುಞ್ಞಾತನಿಯಾಮೇನೇವ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾಪನಂ ಪುರಿಮಿಕೋ ನಾಮ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹೋ. ಏವಮೇವ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ¶ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸೇ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾಪನಂ ಪಚ್ಛಿಮಿಕೋ ನಾಮ. ಏವಮೇವ ಮಹಾಪವಾರಣಾದಿವಸಸ್ಸ ಅನನ್ತರದಿವಸೇ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಅನ್ತರಾಮುತ್ತಕಂ ಸೇನಾಸನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವುಡ್ಢಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾಪನಂ ಅನ್ತರಾಮುತ್ತಕೋ ನಾಮ. ಪಕಾಸಿತೋ ‘‘ಅಪರಜ್ಜುಗತಾಯ ಆಸಾಳ್ಹಿಯಾಪುರಿಮಿಕೋ ಗಾಹಾಪೇತಬ್ಬೋ, ಮಾಸಗತಾಯ ಆಸಾಳ್ಹಿಯಾ ಪಚ್ಛಿಮಿಕೋ ಗಾಹೇತಬ್ಬೋ, ಅಪರಜ್ಜುಗತಾಯ ಪವಾರಣಾಯ ಆಯತಿಂ ವಸ್ಸಾವಾಸತ್ಥಾಯ ಅನ್ತರಾಮುತ್ತಕೋ ಗಾಹೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೧೮) ವುತ್ತೋ.

೨೮೪೩. ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪುಬ್ಬಾರುಣಾ’’ತಿಆದಿ. ಇಧ ಪಾಟಿಪದಾ ನಾಮ ದ್ವೇ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕದಿವಸಾ ಚೇವ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಅನನ್ತರದಿವಸೋ ಚ. ಇಮೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪಾಟಿಪದದಿವಸಾನಂ ಅರುಣೋ ಪುಬ್ಬಾರುಣೋ ನಾಮ. ತೇ ದಿವಸೇ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ದುತಿಯತಿಥಿಪಟಿಬದ್ಧೋ ಅರುಣೋ ಪುನಾರುಣೋ ನಾಮ. ಇದನ್ತಿ ಉಭಯಾರುಣಾನನ್ತರಂ. ಸೇನಾಸನಗಾಹಕಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಕತ್ಥೇ ಕ-ಪಚ್ಚಯೋ, ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಇದಞ್ಹಿ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಸ್ಸ ಖೇತ್ತ’’ನ್ತಿ. ವಸ್ಸೂಪಗತೇ ವಸ್ಸೂಪಗಮೇ ಕಾತಬ್ಬೇ ಸತಿ, ಸಾಧೇತಬ್ಬಪಯೋಜನೇ ಭುಮ್ಮಂ. ವಸ್ಸೂಪಗತೇತಿ ವಾ ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ. ಪುರಿಮಿಕಾಯ, ಹಿ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಚ ವಸ್ಸೂಪಗಮನಸ್ಸ ತಂ ತದಹು ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹೋ ನಿಮಿತ್ತಂ, ಅನ್ತರಾಮುತ್ತಕೋ ಪನ ಆಗಮಿನೋ ವಸ್ಸೂಪಗಮನಸ್ಸಾತಿ ಏವಂ ತಿವಿಧೋಪಿ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹೋ ವಸ್ಸೂಪಗಮನಸ್ಸ ನಿಮಿತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೮೪೪. ಪಾಟಿಪದದಿವಸಸ್ಸ ¶ ಅರುಣೇ ಉಗ್ಗತೇಯೇವ ಸೇನಾಸನೇ ಪನ ಗಾಹಿತೇ ಅಞ್ಞೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಗನ್ತ್ವಾ ಸಚೇ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಂ ಸೇನಾಸನಂ ಯಾಚತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕೇನ ¶ ‘‘ಸೇನಾಸನಂ ಗಾಹಿತ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೪೫. ವಸ್ಸಾವಾಸಸ್ಸ ಇದಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ, ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾನಂ ದಾತಬ್ಬಚೀವರಂ, ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ‘‘ವಸ್ಸವಾಸಿಕ’’ನ್ತಿ ರಸ್ಸತ್ತಂ. ಸಙ್ಘಿಕಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಗಹಿತಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ಚೀವರಂ ಸಚೇ ತತ್ರಜಂ ತತ್ರುಪ್ಪಾದಂ ಹೋತಿ, ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇ ವಿಬ್ಭನ್ತೋಪಿ ಲಭತೇತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ತತ್ರಜಂ ಸಚೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚಸ್ಸ ದಾಯಕಾನಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಪಚ್ಚಯವಸೇನ ಗಾಹಿತಂ ಪನ ನ ಲಭತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಪಚ್ಚಯವಸೇನ ಗಾಹಿತಂ ಪನ ನ ಲಭತೀತಿ ವದನ್ತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೧೮).

೨೮೪೬-೮. ಸಚೇ ವುತ್ಥವಸ್ಸೋ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಆವಾಸಿಕಹತ್ಥತೋ ಕಿಞ್ಚಿ ತಿಚೀವರಾದಿಕಂ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಅತ್ತನೋ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ಮಯ್ಹಂ ಗಹಿತಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಚೀವರಂ ಗಣ್ಹ’’ ಇತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಆವಾಸಿಕಸ್ಸ ದತ್ವಾ ದಿಸಂ ಗಚ್ಛತಿ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಸೋ ತತ್ಥ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಸಚೇ ಉಪ್ಪಬ್ಬಜತಿ ಗಿಹೀ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ದಿಸಂಗತಸ್ಸ ಸಮ್ಪತ್ತಂ ತಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ತೇನ ತಥಾ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಆವಾಸಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಹೇತುಂ ನ ಲಭತಿ, ತಸ್ಸ ಪಾಪಿತಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಚೀವರಂ ಸಙ್ಘಿಕಂಯೇವ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಸ್ಸಂವುತ್ಥೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿಬ್ಭಮತಿ, ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವೇತ’’ನ್ತಿ.

೨೮೪೯. ತಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ದಾಯಕೇ ಮನುಸ್ಸೇ ಸಮ್ಮುಖಾ ಚೇ ಪಟಿಚ್ಛಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ದಿಸಂಗಮಿಸ್ಸ ಸಮ್ಪತ್ತಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಚೀವರಂ ಆವಾಸಿಕೋ ಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೫೦. ತತ್ಥ ಆರಾಮೋ ನಾಮ ಪುಪ್ಫಾರಾಮೋ ವಾ ಫಲಾರಾಮೋ ವಾ. ವಿಹಾರೋ ನಾಮ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಾಸಾದಾದಿಸೇನಾಸನಂ. ವತ್ಥೂನಿ ದುವಿಧಸ್ಸಪೀತಿ ಆರಾಮವತ್ಥು, ವಿಹಾರವತ್ಥೂತಿ ದುವಿಧಸ್ಸ ವತ್ಥೂನಿ ¶ ಚ. ಆರಾಮವತ್ಥು ನಾಮ ತೇಸಂಯೇವ ಆರಾಮಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಠಪಿತೋಕಾಸೋ, ತೇಸು ವಾ ಆರಾಮೇಸು ವಿನಟ್ಠೇಸು ತೇಸಂ ಪೋರಾಣಕಭೂಮಿಭಾಗೋ. ವಿಹಾರವತ್ಥು ನಾಮ ತಸ್ಸ ಪತಿಟ್ಠಾನೋಕಾಸೋ. ಭಿಸಿ ನಾಮ ಉಣ್ಣಭಿಸಿಆದೀನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಾ. ಬಿಮ್ಬೋಹನಂ ನಾಮ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಬಿಮ್ಬೋಹನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ. ಮಞ್ಚಂ ನಾಮ ಮಸಾರಕೋ ಬುನ್ದಿಕಾಬದ್ಧೋ, ಕುಳೀರಪಾದಕೋ, ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೋತಿ ಇಮೇಸಂ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ಮಞ್ಚಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ. ಪೀಠಂ ನಾಮ ಮಸಾರಕಾದೀನಂಯೇವ ಚತುನ್ನಂ ಪೀಠಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ.

೨೮೫೧. ಲೋಹಕುಮ್ಭೀ ¶ ನಾಮ ಕಾಳಲೋಹೇನ ವಾ ತಮ್ಬಲೋಹೇನ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಲೋಹೇನ ಕತಾ ಕುಮ್ಭೀ. ಕಟಾಹೋ ಪಾಕಟೋವ. ‘‘ಭಾಣಕ’’ನ್ತಿ ಅಲಞ್ಜರೋ ವುಚ್ಚತಿ. ಅಲಞ್ಜರೋತಿ ಚ ಬಹುಉದಕಗಣ್ಹನಿಕಾ ಮಹಾಚಾಟಿ, ಜಲಂ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಅಲನ್ತಿ ಅಲಞ್ಜರೋ. ‘‘ವಟ್ಟಚಾಟಿ ವಿಯ ಹುತ್ವಾ ಥೋಕಂ ದೀಘಮುಖೋ ಮಜ್ಝೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತೋ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ. ವಾರಕೋತಿ ಘಟೋ. ಕು ವುಚ್ಚತಿ ಪಥವೀ, ತಸ್ಸಾ ದಾಲನತೋ ವಿದಾರಣತೋ ‘‘ಕುದಾಲೋ’’ತಿ ಅಯೋಮಯಉಪಕರಣವಿಸೇಸೋ ವುಚ್ಚತಿ.

೨೮೫೨. ವಲ್ಲಿವೇಳುಆದೀಸು ವೇಳೂತಿ ಮಹಾವೇಣು. ತಿಣನ್ತಿ ಗೇಹಚ್ಛಾದನಂ ತಿಣಂ. ಪಣ್ಣಂ ತಾಲಪಣ್ಣಾದಿಕಂ. ಮುಞ್ಜನ್ತಿ ಮುಞ್ಜತಿಣಂ. ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ ಪಬ್ಬಜತಿಣಂ, ಮತ್ತಿಕಾ ಪಕತಿಮತ್ತಿಕಾ ವಾ ಗೇರುಕಾದಿಪಞ್ಚವಣ್ಣಾ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾ. ಆಹ ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೋ.

೨೮೫೩. ದ್ವೇತಿ ಪಠಮದುತಿಯಗರುಭಣ್ಡಾನಿ. ದ್ವೀಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ ‘‘ಆರೋಮೋ, ಆರಾಮವತ್ಥು, ಇದಂ ಪಠಮಂ. ವಿಹಾರೋ, ವಿಹಾರವತ್ಥು, ಇದಂ ದುತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೨೧-೩೨೨) ವುತ್ತತ್ತಾ. ಚತುಸಙ್ಗಹನ್ತಿ ಚತೂಹಿ ಭಿಸಿಆದೀಹಿ ¶ ಸಙ್ಗಹೋ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ನವಕೋಟ್ಠಾಸನ್ತಿ ಲೋಹಕುಮ್ಭಿಆದಯೋ ನವ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಅಟ್ಠಧಾ ವಲ್ಲಿಆದೀಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಪಕಾರೇಹಿ.

೨೮೫೪. ಇತೀತಿ ನಿದಸ್ಸನತ್ಥೇ. ಏವಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಞ್ಚಹಿ ರಾಸೀಹಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ಗರುಭಣ್ಡಗಣನಾನಂ ಪಿಣ್ಡವಸೇನ ಪಞ್ಚವೀಸತಿವಿಧಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಪಞ್ಚನಿಮ್ಮಲಲೋಚನೋ ನಾಥೋ ಪಕಾಸಯೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಞ್ಚ ನಿಮ್ಮಲಾನಿ ಲೋಚನಾನಿ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ಮಂಸದಿಬ್ಬಧಮ್ಮಬುದ್ಧಸಮನ್ತಚಕ್ಖುವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧವಿಪ್ಪಸನ್ನಲೋಚನೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೮೫೫. ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತೋತಿ ಇಸ್ಸರವತಾಯ ಪರಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತೋ. ವಿಭಾಜೇನ್ತೋತಿ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಪಾಪೇತ್ವಾ ವಿಭಾಜೇನ್ತೋ. ಇದಞ್ಹಿ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಸೇನಾಸನಕ್ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ. ೩೨೧) ‘‘ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯಂ. ಕಿಟಾಗಿರಿವತ್ಥುಮ್ಹಿ (ಚೂಳವ. ೩೨೨) ಅವೇಭಙ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ಚ ವುತ್ತಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಆಗತವೋಹಾರಭೇದದಸ್ಸನಮುಖೇನ ತತ್ಥ ವಿಪ್ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಫುಸೇ’’ತಿ. ಪರಿವಾರೇ ಪನ –

ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯಂ ¶ ಅವೇಭಙ್ಗಿಯಂ, ಪಞ್ಚ ವುತ್ತಾ ಮಹೇಸಿನಾ;

ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಸ್ಸ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ;

ಪಞ್ಹಾ ಮೇಸಾ ಕುಸಲೇಹಿ ಚಿನ್ತಿತಾತಿ. (ಪರಿ. ೪೭೯) –

ಆಗತಂ. ತಸ್ಮಾ ಮೂಲಚ್ಛೇಜ್ಜವಸೇನ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯಂ, ಅವೇಭಙ್ಗಿಯಞ್ಚ, ಪರಿವತ್ತನವಸೇನ ಪನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಸ್ಸ, ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೨೮೫೬. ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ವಾ ಸಙ್ಘೇನ ವಾ ಗಣೇನ ವಾ ಗರುಭಣ್ಡಂ ತು ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಂ ಅವಿಸ್ಸಟ್ಠಮೇವ ಹೋತಿ, ವಿಭತ್ತಞ್ಚ ಅವಿಭಾಜಿತಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೫೭. ಏತ್ಥ ¶ ಏತೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಗರುಭಣ್ಡೇಸು ಪುರಿಮೇಸು ತೀಸು ಅಗರುಭಣ್ಡಕಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಚ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚತುತ್ಥೇ ಪನ ಗರುಭಣ್ಡೇ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ‘‘ಲೋಹಕುಮ್ಭೀ, ಲೋಹಭಾಣಕಂ, ಲೋಹಕಟಾಹನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಮಹನ್ತಾನಿ ವಾ ಹೋನ್ತು ಖುದ್ದಕಾನಿ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಪಸತಮತ್ತಉದಕಗಣ್ಹನಕಾನಿಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿಯೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಲೋಹಕುಮ್ಭೀ’’ತಿಆದಿ.

೨೮೫೮. ಇದಂ ತಿವಿಧನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಪಾದಗಣ್ಹನಕೋತಿ ಏತ್ಥ ಪಾದೋ ನಾಮ ಮಗಧನಾಳಿಯಾ ಪಞ್ಚನಾಳಿಮತ್ತಗಣ್ಹನಕೋ ಭಾಜನವಿಸೇಸೋ. ಭಾಜನಾನಂ ಪಮಾಣಂ ಕರೋನ್ತಾ ಸೀಹಳದೀಪೇ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ತೇನೇವ ಪಾದೇನ ಮಿನನ್ತಿ. ತಸ್ಮಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸೀಹಳದೀಪೇ ಪಾದಗಣ್ಹನಕೋ ಭಾಜೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವುತ್ತಂ. ಲೋಹವಾರಕೋತಿ ಕಾಳಲೋಹತಮ್ಬಲೋಹವಟ್ಟಲೋಹಕಂಸಲೋಹಾನಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕತೋ. ಭಾಜಿಯೋತಿ ಭಾಜೇತಬ್ಬೋ.

೨೮೫೯. ತತೋ ಉದ್ಧನ್ತಿ ತತೋ ಪಾದಗಣ್ಹನಕವಾರಕತೋ ಉದ್ಧಂ ಅಧಿಕಂ ಗಣ್ಹನಕೋ. ಏವಂ ಪಾಳಿಆಗತಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಾನಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಭಿಙ್ಗಾರಾದೀನೀ’’ತಿಆದಿ. ಭಿಙ್ಗಾರೋ ನಾಮ ಉಕ್ಖಿತ್ತಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಾಕಾರೇನ ಕತಜಲನಿಗ್ಗಮಕಣ್ಣಿಕೋ ಉಚ್ಚಗೀವೋ ಮಹಾಮುಖಉದಕಭಾಜನವಿಸೇಸೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಾನಿ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹಉಳುಙ್ಕದಬ್ಬಿಕಟಚ್ಛುಪಾತಿತಟ್ಟಕಸರಕಸಮುಗ್ಗಅಙ್ಗಾರಕಪಲ್ಲಧೂಮಕಟಚ್ಛುಆದೀನಿ ಖುದ್ದಕಾನಿ ವಾ ಮಹನ್ತಾನಿ ವಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವುತ್ತಾನಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಸಬ್ಬಾನೀತಿ ಖುದ್ದಕಾನಿ ವಾ ಮಹನ್ತಾನಿ ವಾ.

೨೮೬೦. ತಮ್ಬಥಾಲಕಾ ¶ ಅಯಥಾಲಕಾ ಭಾಜೇತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಚ-ಸದ್ದೇನ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ಭಾಜನವಿಕತಿಂ ¶ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಿಯಲೋಹಭಣ್ಡೇ ಅಞ್ಜನೀ ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾ ಕಣ್ಣಮಲಹರಣೀ ಸೂಚಿ ಪಣ್ಣಸೂಚಿ ಖುದ್ದಕೋ ಪಿಪ್ಫಲಕೋ ಖುದ್ದಕಂ ಆರಕಣ್ಟಕಂ ಕುಞ್ಚಿಕಾ ತಾಳಂ ಕತ್ತರಯಟ್ಠಿವೇಧಕೋ ನತ್ಥುದಾನಂ ಭಿನ್ದಿವಾಲೋ ಲೋಹಕೂಟೋ ಲೋಹಕುಟ್ಟಿ ಲೋಹಗುಳೋ ಲೋಹಪಿಣ್ಡಿ ಲೋಹಅರಣೀ ಚಕ್ಕಲಿಕಂ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ವಿಪ್ಪಕತಂ ಲೋಹಭಣ್ಡಂ ಭಾಜಿಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವಚನಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಧೂಮನೇತ್ತನ್ತಿ ಧೂಮನಾಳಿಕಾ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಫಾಲದೀಪರುಕ್ಖದೀಪಕಪಲ್ಲಕಓಲಮ್ಬಕದೀಪಕಇತ್ಥಿಪುರಿಸತಿರಚ್ಛಾನಗತರೂಪಕಾನಿ ಪನ ಅಞ್ಞಾನಿ ವಾ ಭಿತ್ತಿಚ್ಛದನಕವಾಟಾದೀಸು ಉಪನೇತಬ್ಬಾನಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಲೋಹಖಿಲಕಂ ಉಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಲೋಹಭಣ್ಡಾನಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿಯೇವ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವುತ್ತಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೮೬೧. ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಲದ್ಧನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ, ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಲದ್ಧಮ್ಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಲದ್ಧಮ್ಪಿ ತಂ ಲೋಹಭಣ್ಡಂ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ನ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೬೨. ಕಂಸವಟ್ಟಲೋಹಾನಂ ವಿಕಾರಭೂತಾನಿ ತಮ್ಬಮಯಭಾಜನಾನಿಪಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ಸಬ್ಬಸೋ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೬೩. ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ‘‘ನ ಪುಗ್ಗಲಿಕಭೋಗೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ ದಸ್ಸಿತನಯೋ. ಸಙ್ಘಿಕೇಸು ವಾ ಗಿಹೀನಂ ಸನ್ತಕೇಸು ವಾ ಯಥಾವುತ್ತಭಣ್ಡೇಸು ಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾ ದೋಸೋ ನ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಕಂಸಲೋಹಾದಿಭಾಜನಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪಾರಿಹಾರಿಯಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಗಿಹಿವಿಕತನೀಹಾರೇನೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಏತ್ಥ ಚ ಪಾರಿಹಾರಿಯಂ ನ ವಟ್ಟತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ವಿಯ ಗಹೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ. ‘‘ಗಿಹಿವಿಕತನೀಹಾರೇನೇವ ¶ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಚೇ ಆರಾಮಿಕಾದಯೋ ಪಟಿಸಾಮೇತ್ವಾ ಪಟಿದೇನ್ತಿ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ.

೨೮೬೪. ಖೀರಪಾಸಾಣನ್ತಿ ಮುದುಕಾ ಪಾಣಜಾತಿ. ವುತ್ತಞ್ಹಿ ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ಖೀರಪಾಸಾಣೋ ನಾಮ ಮುದುಕೋ ಪಾಸಾಣೋ’’ತಿ. ಗರುಕನ್ತಿ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ತಟ್ಟಕಾದಿಕನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸರಕಾದೀನಂ ¶ ಸಙ್ಗಹೋ. ಘಟಕೋತಿ ಖೀರಪಾಸಾಣಮಯೋಯೇವ ವಾರಕೋ. ‘‘ಪಾದಗಣ್ಹನತೋ ಉದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾದಗಣ್ಹನಕೋ ಅಗರುಭಣ್ಡನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೮೬೫. ‘‘ಸುವಣ್ಣರಜತಹಾರಕೂಟಜಾತಿಫಲಿಕಭಾಜನಾನಿ ಗಿಹಿವಿಕತಾನಿಪಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಗೇವ ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಿಙ್ಗೀ’’ತಿಆದಿ. ಸಿಙ್ಗೀತಿ ಸುವಣ್ಣಂ. ಸಜ್ಝು ರಜತಂ. ಹಾರಕೂಟಂ ನಾಮ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಂ ಲೋಹಜಾತಂ. ಫಲಿಕೇನ ಉಬ್ಭವಂ ಜಾತಂ, ಫಲಿಕಮಯಂ ಭಾಜನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಿಹೀನಂ ಸನ್ತಕಾನಿಪೀತಿ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಗಿಹಿವಿಕತಪರಿಭೋಗೇನಾಪಿ ತಾವ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಪಗೇವ ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ವಾತಿ ದೀಪೇತಿ. ಸೇನಾಸನಪರಿಭೋಗೇ ಪನ ಆಮಾಸಮ್ಪಿ ಅನಾಮಾಸಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೬೬. ಖುದ್ದಾತಿ ಯಾಯ ವಾಸಿಯಾ ಠಪೇತ್ವಾ ದನ್ತಕಟ್ಠಚ್ಛೇದನಂ ವಾ ಉಚ್ಛುತಚ್ಛನಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಮಹಾಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಏವರೂಪಾ ಖುದ್ದಕಾ ವಾಸಿ ಭಾಜನೀಯಾ. ಮಹತ್ತರೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಾಯ ವಾಸಿಯಾ ಮಹನ್ತತರಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಕತವಾಸಿ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ವೇಜ್ಜಾನಂ ಸಿರಾವೇಧನಕಮ್ಪಿ ಚ ಫರಸು ತಥಾ ಗರುಭಣ್ಡನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೬೭. ಕುಠಾರೀತಿ ¶ ಏತ್ಥ ಫರಸುಸದಿಸೋವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಯಾ ಪನ ಆವುಧಸಙ್ಖೇಪೇನ ಕತಾ, ಅಯಂ ಅನಾಮಾಸಾ. ಕುದಾಲೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಚತುರಙ್ಗುಲಮತ್ತೋಪಿ. ಸಿಖರನ್ತಿ ಧನುರಜ್ಜುತೋ ನಾಮೇತ್ವಾ ದಾರುಆದೀನಂ ವಿಜ್ಝನಕಕಣ್ಟಕೋ. ತೇನೇವಾತಿ ನಿಖಾದನೇನೇವ.

೨೮೬೮. ನಿಖಾದನಸ್ಸ ಭೇದವನ್ತತಾಯ ತಂ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಚತುರಸ್ಸಮುಖಂ ದೋಣಿಮುಖ’’ನ್ತಿ. ದೋಣಿಮುಖನ್ತಿ ದೋಣಿ ವಿಯ ಉಭಯಪಸ್ಸೇನ ನಾಮಿತಮುಖಂ. ವಙ್ಕನ್ತಿ ಅಗ್ಗತೋ ನಾಮೇತ್ವಾ ಕತನಿಖಾದನಂ. ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಉಜುಕಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ತತ್ಥ ಚಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಖಾದನೇ. ಸದಣ್ಡಂ ಖುದ್ದಕಞ್ಚ ನಿಖಾದನಂ ಸಬ್ಬಂ ಗರುಭಣ್ಡನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಸದಣ್ಡಂ ಖುದ್ದಕ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿಸೇಸನದ್ವಯೇನ ಅದಣ್ಡಂ ಫಲಮತ್ತಂ ಸಿಪಾಟಿಕಾಯ ಠಪೇತ್ವಾ ಪರಿಹರಣಯೋಗ್ಗಂ ಸಮ್ಮಜ್ಜನಿದಣ್ಡವೇಧನಕಂ ನಿಖಾದನಂ ಅಗರುಭಣ್ಡಂ, ತತೋ ಮಹನ್ತಂ ನಿಖಾದನಂ ಅದಣ್ಡಮ್ಪಿ ಗರುಭಣ್ಡನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ. ಯೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ವಿಹಾರೇ ವಾಸಿಆದೀನಿ ದಿನ್ನಾನಿ ಚ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ಚೇ ಘರೇ ದಡ್ಢೇ ವಾ ಚೋರೇಹಿ ವಾ ವಿಲುತ್ತೇ ‘‘ದೇಥ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಉಪಕರಣೇ ¶ ಪುನ ಪಾಕತಿಕೇ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ದಾತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಆಹರನ್ತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ, ಅನಾಹರನ್ತಾಪಿ ನ ಚೋದೇತಬ್ಬಾ.

೨೮೬೯. ‘‘ಕಮ್ಮಾರತಟ್ಟಕಾರಚುನ್ದಕಾರನಳಕಾರಮಣಿಕಾರಪತ್ತಬನ್ಧಕಾನಂ ಅಧಿಕರಣಿಮುಟ್ಠಿಕಸಣ್ಡಾಸತುಲಾದೀನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಲೋಹಮಯಉಪಕರಣಾನಿ ಸಙ್ಘೇ ದಿನ್ನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗರುಭಣ್ಡಾನಿ. ತಿಪುಕೋಟ್ಟಕಸುವಣ್ಣಕಾರಚಮ್ಮಕಾರಉಪಕರಣೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ತಿಪುಕೋಟ್ಟಕಉಪಕರಣೇಸುಪಿ ತಿಪುಚ್ಛೇದನಸತ್ಥಕಂ, ಸುವಣ್ಣಕಾರಉಪಕರಣೇಸು ಸುವಣ್ಣಚ್ಛೇದನಸತ್ಥಕಂ, ಚಮ್ಮಕಾರಉಪಕರಣೇಸು ಕತಪರಿಕಮ್ಮಚಮ್ಮಛಿನ್ದನಕಂ ಖುದ್ದಕಸತ್ಥನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಭಾಜನೀಯಭಣ್ಡಾನೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೇಕದೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮುಟ್ಠಿಕ’’ನ್ತಿಆದಿ ¶ . ತುಲಾದಿಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಕತ್ತರಿಆದಿಉಪಕರಣಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೮೭೦. ‘‘ನಹಾಪಿತತುನ್ನಕಾರಾನಂ ಉಪಕರಣೇಸುಪಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಹಾಕತ್ತರಿಂ, ಮಹಾಸಣ್ಡಾಸಂ, ಮಹಾಪಿಪ್ಫಲಕಞ್ಚ ಸಬ್ಬಂ ಭಾಜನೀಯಂ. ಮಹಾಕತ್ತರಿಆದೀನಿ ಗರುಭಣ್ಡಾನೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನ್ಹಾಪಿತಕಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ. ನ್ಹಾಪಿತಕಸ್ಸ ಉಪಕರಣೇಸು ಸಣ್ಡಾಸೋ, ಮಹತ್ತರೀ ಕತ್ತರೀ ಚ ತುನ್ನಕಾರಾನಞ್ಚ ಉಪಕರಣೇಸು ಮಹತ್ತರೀ ಕತ್ತರೀ ಚ ಮಹಾಪಿಪ್ಫಲಕಞ್ಚ ಗರುಭಣ್ಡಕನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೭೧. ಏತ್ತಾವತಾ ಚತುತ್ಥಗರುಭಣ್ಡೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪಞ್ಚಮಗರುಭಣ್ಡೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವಲ್ಲೀ’’ತಿಆದಿ. ವೇತ್ತಲತಾದಿಕಾ ವಲ್ಲಿ ದುಲ್ಲಭಟ್ಠಾನೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಾ ವಾ ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭೂಮಿಯಂ ಜಾತಾ, ರಕ್ಖಿತಾ ಗೋಪಿತಾ ವಾ ಅಡ್ಢಬಾಹುಪ್ಪಮಾಣಾ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅಡ್ಢಬಾಹೂತಿ ಕಪ್ಪರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಅಂಸಕೂಟ’’ನ್ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಅಡ್ಢಬಾಹು ನಾಮ ವಿದತ್ಥಿಚತುರಙ್ಗುಲ’’ನ್ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ. ಸಚೇ ಸಾ ವಲ್ಲಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ, ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಅತಿರೇಕಾ ಹೋತಿ, ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇಪಿ ಉಪನೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಅರಕ್ಖಿತಾ ಪನ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ ನ ಹೋತಿ.

೨೮೭೨. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸುತ್ತಮಕಚಿವಾಕನಾಳಿಕೇರಹೀರಚಮ್ಮಮಯಾ ರಜ್ಜುಕಾ ವಾ ಯೋತ್ತಾನಿ ವಾ ವಾಕೇ ಚ ನಾಳಿಕೇರಹೀರೇ ಚ ವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಾ ಏಕವಟ್ಟಾ ವಾ ದ್ವಿವಟ್ಟಾ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ಸುತ್ತಂ ಪನ ಅವಟ್ಟೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ, ಮಕಚಿವಾಕನಾಳಿಕೇರಹೀರಾ ಚ ಭಾಜನೀಯಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಆಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸುತ್ತವಾಕಾದಿನಿಬ್ಬತ್ತಾ’’ತಿಆದಿ. ವಾಕಾದೀತಿ ¶ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಕಚಿವಾಕನಾಳಿಕೇರಹೀರಚಮ್ಮಾನಂ ಗಹಣಂ. ನಾತಿದೀಘಾ ರಜ್ಜುಕಾ. ಅತಿದೀಘಂ ಯೋತ್ತಕಂ.

೨೮೭೩. ನಾಳಿಕೇರಸ್ಸ ¶ ಹೀರೇ ವಾ ಮಕಚಿವಾಕೇ ವಾ ವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಾ ಏಕವಟ್ಟಾಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಕನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಯೇಹಿ ಪನೇತಾನಿ ರಜ್ಜುಕಯೋತ್ತಾದೀನಿ ದಿನ್ನಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ಅತ್ತನೋ ಕರಣೀಯೇನ ಹರನ್ತಾ ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ.

೨೮೭೪. ವಡ್ಢಕಿಅಙ್ಗುಲೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಯತೋ ಸೂಚಿದಣ್ಡಮತ್ತೋ ಪರಿಣಾಹತೋ ಸೀಹಳದೀಪೇ ಲೇಖಕಾನಂ ಲೇಖನಿಸೂಚಿದಣ್ಡಮತ್ತೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ವಾ ತತ್ಥಜಾತಕೋ ವಾ ರಕ್ಖಿತೋ ಗೋಪಿತೋ ವೇಳು ಗರುಭಣ್ಡಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಯಂ ಮಜ್ಝಿಮಪುರಿಸಸ್ಸ ಕನಿಟ್ಠಙ್ಗುಲಿಯಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪಮಾಣಂ, ಇದಂ ಸೀಹಳದೀಪೇ ಲೇಖಕಾನಂ ಲೇಖನಿಸೂಚಿಯಾ ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ. ಸೋ ಚ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಚ ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಅತಿರೇಕೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೭೫. ದಣ್ಡೋ ಚ ಸಲಾಕಾ ಚ ದಣ್ಡಸಲಾಕಾ, ಛತ್ತಸ್ಸ ದಣ್ಡಸಲಾಕಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಛತ್ತದಣ್ಡೋ ನಾಮ ಛತ್ತಪಿಣ್ಡಿ. ಛತ್ತಸಲಾಕಾತಿ ಛತ್ತಪಞ್ಜರಸಲಾಕಾ. ದಣ್ಡೋತಿ ಉಪಾಹನದಣ್ಡಕೋ. ‘‘ದಣ್ಡೋ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತೇಪಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತೇಸು ಸರೂಪೇನ ಇಧಾವುತ್ತೋ ಉಪಾಹನದಣ್ಡೋಯೇವ ಸಾಮಞ್ಞವಚನೇನ ಪಾರಿಸೇಸತೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ. ದಡ್ಢಗೇಹಮನುಸ್ಸಾ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾ.

೨೮೭೬. ಮುಞ್ಜಾದೀಸು ಗೇಹಚ್ಛದನಾರಹೇಸು ತಿಣೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಮುಟ್ಠಿಮತ್ತಂ ತಿಣಂ ವಾ ಗೇಹಚ್ಛದನಾರಹಂ ತಾಲಪಣ್ಣಾದಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ವಾ ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಿಕಭೂಮಿಯಂ ಜಾತಂ ವಾ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ. ತತ್ಥ ಮುಟ್ಠಿಮತ್ತಂ ನಾಮ ಕರಳಮತ್ತಂ. ಇದಞ್ಚ ಕರಳಂ ಕತ್ವಾ ಛಾದೇನ್ತಾನಂ ಛದನಕರಳವಸೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನಾಳಿಕೇರಪಣ್ಣಾದಿಗೇಹಚ್ಛದನಪಣ್ಣಾನಂ ಗಹಣಂ. ತಮ್ಪಿ ಮುಞ್ಜಾದಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಚ ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ಕತೇ ಅತಿರೇಕಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ದಡ್ಢಗೇಹಮನುಸ್ಸಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ವಾರೇತಬ್ಬಾತಿ.

೨೮೭೭-೮. ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣೋತಿ ¶ ದೀಘತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಮತ್ತೋ. ಕೇಚಿ ‘‘ಪುಥುಲತೋ’’ತಿ ವದನ್ತಿ. ರಿತ್ತಪೋತ್ಥಕೋತಿ ಲೇಖಾಹಿ ಸುಞ್ಞಪೋತ್ಥಕೋ, ನ ಲಿಖಿತಪೋತ್ಥಕೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣೋ’’ತಿ ¶ ಇಮಿನಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲತೋ ಊನಪ್ಪಮಾಣೋ ಭಾಜಿಯೋ, ‘‘ರಿತ್ತಪೋತ್ಥಕೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲತೋ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೋಪಿ ಲಿಖಿತಪೋತ್ಥಕೋ ಭಾಜಿಯೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ.

‘‘ಮತ್ತಿಕಾ ಪಕತಿಮತ್ತಿಕಾ ವಾ ಹೋತು ಪಞ್ಚವಣ್ಣಾ ವಾ ಸುಧಾ ವಾ ಸಜ್ಜುರಸಕಙ್ಗುಟ್ಠಸಿಲೇಸಾದೀಸು ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ದುಲ್ಲಭಟ್ಠಾನೇ ಆನೇತ್ವಾ ವಾ ದಿನ್ನಂ ತತ್ಥಜಾತಕಂ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಂ ತಾಲಫಲಪಕ್ಕಮತ್ತಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮತ್ತಿಕಾ’’ತಿಆದಿ. ಪಾಕತಿಕಾ ವಾ ಸೇತಗೇರುಕಾದಿಪಞ್ಚವಣ್ಣಾ ವಾಪಿ ಮತ್ತಿಕಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಿಲೇಸೋ ನಾಮ ಕಬಿಟ್ಠಾದಿಸಿಲೇಸೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಜ್ಜುರಸಕಙ್ಗುಟ್ಠಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ತಾಲಪಕ್ಕಪಮಾಣನ್ತಿ ಏಕಟ್ಠಿತಾಲಫಲಪಮಾಣಾಪಿ. ತಮ್ಪಿ ಮತ್ತಿಕಾದಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ, ಚೇತಿಯಕಮ್ಮೇ ಚ ನಿಟ್ಠಿತೇ ಅತಿರೇಕಂ ಪುಗ್ಗಲಿಕಕಮ್ಮೇ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೭೯-೮೦. ‘‘ವೇಳುಆದಿಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ರಕ್ಖಿತಂ ಗೋಪಿತಂ ವಾಪಿ ಗಣ್ಹತಾ ಸಮಕಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಂ ವಾ ಥಾವರಂ ಅನ್ತಮಸೋ ತಂಅಗ್ಘನಕಂ ವಾಲಿಕಮೇವ ವಾ ದತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಂ ವೇಳುಂ ಗಣ್ಹನ್ತೇನ ಸಮಕಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಂ ವಾ ಥಾವರಂ ಅನ್ತಮಸೋ ತಂಅಗ್ಘನಕವಾಲಿಕಾಯಪಿ ಫಾತಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಫಾತಿಕಮ್ಮಂ ಅಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೇನ ತತ್ಥೇವ ವಳಞ್ಜೇತಬ್ಬೋ, ಗಮನಕಾಲೇ ಸಙ್ಘಿಕೇ ಆವಾಸೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಅಸತಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಗತೇನ ¶ ಪನ ಪಹಿಣಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬೋ. ದೇಸನ್ತರಗತೇನ ಸಮ್ಪತ್ತವಿಹಾರೇ ಸಙ್ಘಿಕಾವಾಸೇ ಠಪೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವೇಳುಮ್ಹಿಯೇವ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವುತ್ತೋ, ಇಧ ಪನ ‘‘ವಲ್ಲಿವೇಳಾದಿಕಂ ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ವಲ್ಲಿಆದೀನಮ್ಪಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಮತ್ತಂ ವಲ್ಲಿಆದೀಸುಪಿ ಯಥಾರಹಂ ಲಬ್ಭತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೨೮೮೧. ಅಞ್ಜನನ್ತಿ ಸಿಲಾಮಯೋ. ಏವಂ ಹರಿತಾಲಮನೋಸಿಲಾಪಿ.

೨೮೮೨. ದಾರುಭಣ್ಡೇ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಪರಿಣಾಹತೋ ಯಥಾವುತ್ತ ಸೂಚಿದಣ್ಡಪ್ಪಮಾಣಕೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲದೀಘೋ ಯೋ ಕೋಚಿ ದಾರುಭಣ್ಡಕೋ ದಾರುದುಲ್ಲಭಟ್ಠಾನೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನೋ ವಾ ತತ್ಥಜಾತಕೋ ವಾ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತೋ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೮೩. ಏವಂ ¶ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾಯ ಆಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಆಗತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಆಸನ್ದಿಕಸತ್ತಙ್ಗಾ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಾವ. ‘‘ಭದ್ದಪೀಠ’’ನ್ತಿ ವೇತ್ತಮಯಂ ಪೀಠಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಪೀಠಿಕಾತಿ ಪಿಲೋತಿಕಾಬದ್ಧಪೀಠಮೇವ.

೨೮೮೪. ಏಳಕಪಾದಪೀಠಂ ನಾಮ ದಾರುಪಟ್ಟಿಕಾಯ ಉಪರಿ ಪಾದೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಭೋಜನಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ವಿಯ ಕತಪೀಠಂ ವುಚ್ಚತಿ. ‘‘ಆಮಲಕವಟ್ಟಕಪೀಠ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ‘‘ಆಮಣ್ಡಕವಟ್ಟಕ’’ನ್ತಿ ಪರಿಯಾಯೋ, ತಸ್ಮಾ ಉಭಯೇನಾಪಿ ಆಮಲಕಾಕಾರೇನ ಯೋಜಿತಂ ಬಹುಪಾದಕಪೀಠಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಕೇಸುಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ತಥಾಮಣ್ಡಕಪೀಠಕ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಮಣ್ಡಕ-ಸದ್ದಪಯೋಗೋ. ಕೋಚ್ಛಂ ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೇ ಚತುತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಸರೂಪಂ. ಪಲಾಲಪೀಠನ್ತಿ ನಿಪಜ್ಜನತ್ಥಾಯ ಕತಾ ಪಲಾಲಭಿಸಿ, ಇಮಿನಾ ಕದಲಿಪತ್ತಾದಿಮಯಪೀಠಮ್ಪಿ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ದಸ್ಸಿತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಪಲಾಲಪೀಠೇನ ಚೇತ್ಥ ಕದಲಿಪತ್ತಾದಿಪೀಠಾನಿಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧). ಧೋವನೇ ¶ ಫಲಕನ್ತಿ ಚೀವರಧೋವನಫಲಕಂ, ಧೋವನಾದಿಸದ್ದಾನಂ ವಿಯೇತ್ಥ ವಿಭತ್ತಿಅಲೋಪೋ. ಇಮೇಸು ತಾವ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಖುದ್ದಕಂ ವಾ ಹೋತು ಮಹನ್ತಂ ವಾ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ. ಬ್ಯಗ್ಘಚಮ್ಮಓನದ್ಧಮ್ಪಿ ವಾಳರೂಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ರತನಪರಿಸಿಬ್ಬಿತಂ ಕೋಚ್ಛಂ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವ.

೨೮೮೫. ಭಣ್ಡಿಕಾತಿ ದಣ್ಡಕಟ್ಠಚ್ಛೇದನಭಣ್ಡಿಕಾ. ಮುಗ್ಗರೋತಿ ದಣ್ಡಮುಗ್ಗರೋ. ದಣ್ಡಮುಗ್ಗರೋ ನಾಮ ಯೇನ ರಜಿತಚೀವರಂ ಪೋಥೇನ್ತಿ. ವತ್ಥಘಟ್ಟನಮುಗ್ಗರೋತಿ ಚೀವರಘಟ್ಟನಮುಗ್ಗರೋ, ಯೇನ ಅನುವಾತಾದಿಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ. ಅಮ್ಬಣನ್ತಿ ಫಲಕೇಹಿ ಪೋಕ್ಖರಣಿಸದಿಸಂ ಕತಪಾನೀಯಭಾಜನಂ. ಮಞ್ಜೂಸಾ ನಾಮ ದೋಣಿಪೇಳಾ. ನಾವಾ ಪೋತೋ. ರಜನದೋಣಿಕಾ ನಾಮ ಯತ್ಥ ಚೀವರಂ ರಜನ್ತಿ, ಪಕ್ಕರಜನಂ ವಾ ಆಕಿರನ್ತಿ.

೨೮೮೬. ಉಳುಙ್ಕೋತಿ ನಾಳಿಕೇರಫಲಕಟಾಹಾದಿಮಯೋ ಉಳುಙ್ಕೋ. ಉಭಯಂ ಪಿಧಾನಸಮಕೋ ಸಮುಗ್ಗೋ. ‘‘ಖುದ್ದಕೋ ಪರಿವಿಧನೋ ಕರಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ. ಕರಣ್ಡೋ ಚ ಪಾದಗಣ್ಹನಕತೋ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೋ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ. ಕಟಚ್ಛೂತಿ ದಬ್ಬಿ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪಾನೀಯಸರಾವಪಾನೀಯಸಙ್ಖಾದೀನಂ ಗಹಣಂ.

೨೮೮೭. ಗೇಹಸಮ್ಭಾರನ್ತಿ ಗೇಹೋಪಕರಣಂ. ಥಮ್ಭತುಲಾಸೋಪಾನಫಲಕಾದಿ ದಾರುಮಯಂ, ಪಾಸಾಣಮಯಮ್ಪಿ ಇಮಿನಾವ ಗಹಿತಂ. ಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮನ್ತಿ ‘‘ಏಳಕಾಜಮಿಗಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ವಿ. ವಿ. ೨೬೫೦) ಹೇಟ್ಠಾ ದಸ್ಸಿತಂ ಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮಂ. ತಬ್ಬಿಪರಿಯಾಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ. ಅಭಾಜಿಯಂ ಗರುಭಣ್ಡತ್ತಾ. ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೮೮೮. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ¶ ‘‘ಏಳಕಚಮ್ಮಂ ಪನ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಗತಿಕಮೇವ ಹೋತಿ, ತಮ್ಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಮೇವಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಏಳಚಮ್ಮಂ ಗರುಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ. ಕುರುನ್ದಿಯಂ ಪನ ‘‘ಸಬ್ಬಂ ಮಞ್ಚಪ್ಪಮಾಣಂ ಚಮ್ಮಂ ಗರುಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ¶ ವುತ್ತಂ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಗತಿಕಮೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಮಞ್ಚಪೀಠೇಪಿ ಅತ್ಥರಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ‘‘ಪಾವಾರಾದಿಪಚ್ಚತ್ಥರಣಮ್ಪಿ ಗರುಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ಏಕೇ, ‘‘ನೋ’’ತಿ ಅಪರೇ, ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಮಞ್ಚಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ ಚ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಮಞ್ಚಂ. ಪಮಾಣಯುತ್ತಮಞ್ಚೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ತಿರಿಯಞ್ಚ ತದುಪಡ್ಢಂ. ಉದ್ಧಂ ಮುಖಮಸ್ಸಾತಿ ಉದುಕ್ಖಲಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮುಸಲಂ, ಸುಪ್ಪಂ, ನಿಸದಂ, ನಿಸದಪೋತೋ, ಪಾಸಾಣದೋಣಿ, ಪಾಸಾಣಕಟಾಹಞ್ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಂ. ಪೇಸಕಾರಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಚಮ್ಮಕಾರಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ತುರಿವೇಮಾದಿ ಪೇಸಕಾರಭಣ್ಡಞ್ಚ ಭಸ್ತಾದಿ ಚಮ್ಮಕಾರಭಣ್ಡಞ್ಚ ಕಸಿಭಣ್ಡಞ್ಚ ಯುಗನಙ್ಗಲಾದಿ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಸಙ್ಘಸನ್ತಕಂ ಗರುಭಣ್ಡನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೮೯. ‘‘ತಥೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಸಙ್ಘಿಕ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಪಚ್ಚಾಮಸತಿ. ಆಧಾರಕೋತಿ ಪತ್ತಾಧಾರೋ. ತಾಲವಣ್ಟನ್ತಿ ತಾಲವಣ್ಟೇಹಿ ಕತಂ. ವೇಳುದನ್ತವಿಲೀವೇಹಿ ವಾ ಮೋರಪಿಞ್ಛೇಹಿ ವಾ ಚಮ್ಮವಿಕತೀಹಿ ವಾ ಕತಮ್ಪಿ ತಂಸದಿಸಂ ‘‘ತಾಲವಣ್ಟ’’ನ್ತೇವ ವುಚ್ಚತಿ. ವಟ್ಟವಿಧೂಪನಾನಂ ತಾಲವಣ್ಟೇಯೇವ ಅನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ‘‘ಬೀಜನೀ’’ತಿ ಚತುರಸ್ಸವಿಧೂಪನಞ್ಚ ಕೇತಕಪಾರೋಹಕುನ್ತಾಲಪಣ್ಣಾದಿಮಯದನ್ತಮಯವಿಸಾಣಮಯದಣ್ಡಕಮಕಸಬೀಜನೀ ಚ ವುಚ್ಚತಿ. ಪಚ್ಛಿ ಪಾಕಟಾಯೇವ. ಪಚ್ಛಿತೋ ಖುದ್ದಕೋ ತಾಲಪಣ್ಣಾದಿಮಯೋ ಭಾಜನವಿಸೇಸೋ ಚಙ್ಕೋಟಕಂ. ಸಬ್ಬಾ ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀತಿ ನಾಳಿಕೇರಹೀರಾದೀಹಿ ಬದ್ಧಾ ಯಟ್ಠಿಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ, ಮುಟ್ಠಿಸಮ್ಮಜ್ಜನೀತಿ ದುವಿಧಾ ಪರಿವೇಣಙ್ಗಣಾದಿಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ಚ ತಥೇವ ದುವಿಧಾ ಖಜ್ಜೂರಿನಾಳಿಕೇರಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಬದ್ಧಾ ಗೇಹಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ಚಾತಿ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಮ್ಮಜ್ಜನೀ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ.

೨೮೯೦. ಚಕ್ಕಯುತ್ತಕಯಾನನ್ತಿ ಹತ್ಥವಟ್ಟಕಸಕಟಾದಿಯುತ್ತಯಾನಞ್ಚ.

೨೮೯೧. ಛತ್ತನ್ತಿ ಪಣ್ಣಕಿಲಞ್ಜಸೇತಚ್ಛತ್ತವಸೇನ ತಿವಿಧಂ ಛತ್ತಂ. ಮುಟ್ಠಿಪಣ್ಣನ್ತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ವಿಸಾಣಭಾಜನಞ್ಚ ತುಮ್ಬಭಾಜನಞ್ಚಾತಿ ¶ ವಿಗ್ಗಹೋ, ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸೋ, ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನಿಗ್ಗಹಿತಾಗಮೋ ಚ. ವಿಸಾಣಮಯಂ, ಭಾಜನಂ ತುಮ್ಬಮಯಂ ಭಾಜನಞ್ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಧ ‘‘ಪಾದಗಣ್ಹನಕತೋ ಅತಿರಿತ್ತಪ್ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಅರಣೀ ಅರಣಿಸಹಿತಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಆಮಲಕತುಮ್ಬಂ ಅನುಞ್ಞಾತವಾಸಿಯಾ ದಣ್ಡಞ್ಚ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಲಹು ಅಗರುಭಣ್ಡಂ, ಭಾಜನೀಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಾದಗಣ್ಹನಕತೋ ಅತಿರಿತ್ತಪ್ಪಮಾಣಂ ಗರುಭಣ್ಡಂ.

೨೮೯೨. ವಿಸಾಣನ್ತಿ ¶ ಗೋವಿಸಾಣಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಸಾಣಂ. ಅತಚ್ಛಿತಂ ಯಥಾಗತಮೇವ ಭಾಜನೀಯಂ. ಅನಿಟ್ಠಿತಂ ಮಞ್ಚಪಾದಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಾಜನೀಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಮಞ್ಚಪಾದೋ ಮಞ್ಚಅಟನೀ ಪೀಠಪಾದೋ ಪೀಠಅಟನೀ ವಾಸಿಫರಸುಆದೀನಂ ದಣ್ಡೋತಿ ಏತೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಪ್ಪಕತತಚ್ಛನಕಮ್ಮಂ ಅನಿಟ್ಠಿತಮೇವ ಭಾಜನೀಯಂ, ತಚ್ಛಿತಮಟ್ಠಂ ಪನ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧).

೨೮೯೩. ನಿಟ್ಠಿತೋ ತಚ್ಛಿತೋ ವಾಪೀತಿ ತಚ್ಛಿತನಿಟ್ಠಿತೋಪಿ. ವಿಧೋತಿ ಕಾಯಬನ್ಧನೇ ಅನುಞ್ಞಾತವಿಧೋ. ಹಿಙ್ಗುಕರಣ್ಡಕೋತಿ ಹಿಙ್ಗುಮಯೋ ವಾ ತದಾಧಾರೋ ವಾ ಕರಣ್ಡಕೋ. ಅಞ್ಜನೀತಿ ಅಞ್ಜನನಾಳಿಕಾ ಚ ಅಞ್ಜನಕರಣ್ಡಕೋ ಚ. ಸಲಾಕಾಯೋತಿ ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾ. ಉದಪುಞ್ಛನೀತಿ ಹತ್ಥಿದನ್ತವಿಸಾಣಾದಿಮಯಾ ಉದಕಪುಞ್ಛನೀ. ಇದಂ ಸಬ್ಬಂ ಭಾಜನೀಯಮೇವ.

೨೮೯೪. ಪರಿಭೋಗಾರಹನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಯೋಗ್ಗಂ. ಕುಲಾಲಭಣ್ಡನ್ತಿ ಘಟಪಿಠರಾದಿಕುಮ್ಭಕಾರಭಣ್ಡಮ್ಪಿ. ಪತ್ತಙ್ಗಾರಕಟಾಹನ್ತಿ ಪತ್ತಕಟಾಹಂ, ಅಙ್ಗಾರಕಟಾಹಞ್ಚ. ಧೂಮದಾನಂ ನಾಳಿಕಾ. ಕಪಲ್ಲಿಕಾತಿ ದೀಪಕಪಲ್ಲಿಕಾ.

೨೮೯೫. ಥುಪಿಕಾತಿ ಪಾಸಾದಾದಿಥುಪಿಕಾ. ದೀಪರುಕ್ಖೋತಿ ಪದೀಪಾಧಾರೋ. ಚಯನಚ್ಛದನಿಟ್ಠಕಾತಿ ಪಾಕಾರಚೇತಿಯಾದೀನಂ ಚಯನಿಟ್ಠಕಾ ¶ ಚ ಗೇಹಾದೀನಂ ಛದನಿಟ್ಠಕಾ ಚ. ಸಬ್ಬಮ್ಪೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಅನವಸೇಸಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ.

೨೮೯೬. ಕಞ್ಚನಕೋತಿ ಸರಕೋ. ಘಟಕೋತಿ ಪಾದಗಣ್ಹನಕತೋ ಅನತಿರಿತ್ತಪ್ಪಮಾಣೋ ಘಟಕೋ. ‘‘ಯಥಾ ಚ ಮತ್ತಿಕಾಭಣ್ಡೇ, ಏವಂ ಲೋಹಭಣ್ಡೇಪಿ ಕುಣ್ಡಿಕಾ ಭಾಜನೀಯಕೋಟ್ಠಾಸಮೇವ ಭಜತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) ಅಟ್ಠಕಥಾನಯಂ ಸಙ್ಗಹೇತುಮಾಹ ‘‘ಲೋಹಭಣ್ಡೇಪಿ ಕುಣ್ಡಿಕಾಪಿ ಚ ಭಾಜಿಯಾ’’ತಿ.

೨೮೯೭. ಗರು ನಾಮ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಗರುಭಣ್ಡತ್ತಯಂ. ಥಾವರಂ ನಾಮ ಪುರಿಮದ್ವಯಂ. ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘೇನ. ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾತಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಾದೀಹಿ ತಾದಿಸೇಹಿ ತೇಹಿ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ. ತತ್ರಾಯಂ ಪರಿವತ್ತನನಯೋ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೧) – ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಾಳಿಕೇರಾರಾಮೋ ದೂರೇ ಹೋತಿ, ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಾ ತಂ ಬಹುತರಂ ಖಾದನ್ತಿ, ತತೋ ಸಕಟವೇತನಂ ದತ್ವಾ ಅಪ್ಪಮೇವ ಆಹರನ್ತಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ಪನ ತಸ್ಸ ಆರಾಮಸ್ಸ ಅವಿದೂರಗಾಮವಾಸೀನಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ಆರಾಮೋ ಹೋತಿ, ತೇ ಸಙ್ಘಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಕೇನ ಆರಾಮೇನ ¶ ತಂ ಆರಾಮಂ ಯಾಚನ್ತಿ, ಸಙ್ಘೇನ ‘‘ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ. ಸಚೇಪಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ರುಕ್ಖಸಹಸ್ಸಂ ಹೋತಿ, ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಪಞ್ಚಸತಾನಿ, ‘‘ನನು ತುಮ್ಹಾಕಂ ಆರಾಮೋ ಖುದ್ದಕೋ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಹಿ ಅಯಂ ಖುದ್ದಕೋ, ಅಥ ಖೋ ಇತರತೋ ಬಹುತರಂ ಆಯಂ ದೇತಿ. ಸಚೇಪಿ ಸಮಕಮೇವ ದೇತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವ.

ಸಚೇ ಪನ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬಹುತರಾ ರುಕ್ಖಾ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ನನು ತುಮ್ಹಾಕಂ ಬಹುತರಾ ರುಕ್ಖಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ‘‘ಅತಿರೇಕಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪುಞ್ಞಂ ಹೋತು, ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ರುಕ್ಖಾ ಫಲಧಾರಿನೋ, ಮನುಸ್ಸಾನಂ ರುಕ್ಖಾ ನ ತಾವ ಫಲಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ. ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ನ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ನ ¶ ಚಿರಸ್ಸೇವ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಮೇವ. ಮನುಸ್ಸಾನಂ ರುಕ್ಖಾ ಫಲಧಾರಿನೋ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನ ತಾವ ಫಲಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ. ‘‘ನನು ತುಮ್ಹಾಕಂ ರುಕ್ಖಾ ಫಲಧಾರಿನೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ‘‘ಗಣ್ಹಥ, ಭನ್ತೇ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪುಞ್ಞಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ಆರಾಮೇನ ಆರಾಮೋ ಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬೋ. ಏತೇನೇವ ನಯೇನ ಆರಾಮವತ್ಥುಪಿ ವಿಹಾರೋಪಿ ವಿಹಾರವತ್ಥುಪಿ ಆರಾಮೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬಂ. ಆರಾಮವತ್ಥುನಾ ಚ ಮಹನ್ತೇನ ವಾ ಖುದ್ದಕೇನ ವಾ ಆರಾಮಆರಾಮವತ್ಥುವಿಹಾರವಿಹಾರವತ್ಥೂನಿ.

ಕಥಂ ವಿಹಾರೇನ ವಿಹಾರೋ ಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬೋ? ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ಗೇಹಂ ಹೋತಿ, ಮನುಸ್ಸಾನಂ ವಿಹಾರಮಜ್ಝೇ ಪಾಸಾದೋ, ಉಭೋಪಿ ಅಗ್ಘೇನ ಸಮಕಾ, ಸಚೇ ಮನುಸ್ಸಾ ತೇನ ಪಾಸಾದೇನ ತಂ ಗೇಹಂ ಯಾಚನ್ತಿ, ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಚೇ ಮಹಗ್ಘತರಂ ಗೇಹಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಮಹಗ್ಘತರಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಗೇಹ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಚ ‘‘ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಮಹಗ್ಘತರಂ, ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಪನ ಅಸಾರುಪ್ಪಂ, ನ ಸಕ್ಕಾ ತತ್ಥ ಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ ವಸಿತುಂ, ಇದಂ ಪನ ಸಾರುಪ್ಪಂ, ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಸಚೇ ಪನ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಮಹಗ್ಘಂ ಹೋತಿ, ‘‘ನನು ತುಮ್ಹಾಕಂ ಗೇಹಂ ಮಹಗ್ಘ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ‘‘ಹೋತು, ಭನ್ತೇ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪುಞ್ಞಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಏವಂ ವಿಹಾರೇನ ವಿಹಾರೋ ಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬೋ. ಏತೇನೇವ ನಯೇನ ವಿಹಾರವತ್ಥುಪಿ ಆರಾಮೋಪಿ ಆರಾಮವತ್ಥುಪಿ ವಿಹಾರೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಬ್ಬಂ. ವಿಹಾರವತ್ಥುನಾ ಚ ಮಹಗ್ಘೇನ ವಾ ಅಪ್ಪಗ್ಘೇನ ವಾ ವಿಹಾರವಿಹಾರವತ್ಥುಆರಾಮಆರಾಮವತ್ಥೂನಿ. ಏವಂ ತಾವ ಥಾವರೇನ ಥಾವರಪರಿವತ್ತನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಗರುಭಣ್ಡೇನ ಗರುಭಣ್ಡಪರಿವತ್ತನೇ ಪನ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ ಮಹನ್ತಂ ವಾ ಹೋತು ಖುದ್ದಕಂ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಚತುರಙ್ಗುಲಪಾದಕಂ ¶ ಗಾಮದಾರಕೇಹಿ ಪಂಸ್ವಾಗಾರಕೇಸು ಕೀಳನ್ತೇಹಿ ಕತಮ್ಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ. ಸಚೇಪಿ ರಾಜರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾದಯೋ ಏಕಪ್ಪಹಾರೇನೇವ ಮಞ್ಚಸತಂ ವಾ ಮಞ್ಚಸಹಸ್ಸಂ ವಾ ¶ ದೇನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇ ಕಪ್ಪಿಯಮಞ್ಚಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ, ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ವುಡ್ಢಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ‘‘ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ದಾತಬ್ಬಾ, ಪುಗ್ಗಲಿಕವಸೇನ ನ ದಾತಬ್ಬಾ. ಅತಿರೇಕಮಞ್ಚೇ ಭಣ್ಡಾಗಾರಾದೀಸು ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ.

ಬಹಿಸೀಮಾಯ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಮಞ್ಚೋ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನೇ ದಾತಬ್ಬೋ. ತತ್ಥ ಚೇ ಬಹೂ ಮಞ್ಚಾ ಹೋನ್ತಿ, ಮಞ್ಚೇನ ಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ಯಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನೇ ಕಮ್ಮಂ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ‘‘ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ದಾತಬ್ಬೋ. ಮಹಗ್ಘೇನ ಸತಗ್ಘನಕೇನ, ಸಹಸ್ಸಗ್ಘನಕೇನ ವಾ ಮಞ್ಚೇನ ಅಞ್ಞಂ ಮಞ್ಚಸತಂ ಲಭತಿ, ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ನ ಕೇವಲಂ ಮಞ್ಚೇನ ಮಞ್ಚೋಯೇವ, ಆರಾಮಆರಾಮವತ್ಥುವಿಹಾರವಿಹಾರವತ್ಥುಪೀಠಭಿಸಿಬಿಮ್ಬೋಹನಾನಿಪಿ ಪರಿವತ್ತೇತುಂ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಏಸ ನಯೋ ಪೀಠಭಿಸಿಬಿಮ್ಬೋಹನೇಸುಪಿ ಏತೇಸು ಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ. ತತ್ಥ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಕಪ್ಪಿಯಂ ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಮಹಗ್ಘಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ವುತ್ತವತ್ಥೂನಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ, ಅಗರುಭಣ್ಡುಪಗಂ ಪನ ಭಿಸಿಬಿಮ್ಬೋಹನಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ.

೨೮೯೮. ಭಿಕ್ಖು ಅಧೋತೇನ ಪಾದೇನ, ಅಲ್ಲಪಾದೇನ ವಾ ಸೇನಾಸನಂ ನಕ್ಕಮೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಸಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ, ಆಸನ್ತಿ ಚಾತಿ ಸಯನಾಸನಂ, ಪರಿಕಮ್ಮಕತಭೂಮತ್ಥರಣಾದಿ. ಅಲ್ಲಪಾದೇನ ವಾತಿ ಯೇನ ಅಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ಉದಕಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಏವರೂಪೇನ ತಿನ್ತಪಾದೇನ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅಲ್ಲೇಹಿ ಪಾದೇಹೀತಿ ಯೇಹಿ ಅಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ಉದಕಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಏವರೂಪೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ ಪರಿಭಣ್ಡಕತಭೂಮಿ ವಾ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ನ ಅಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಪನ ಉದಕಸಿನೇಹಮತ್ತಮೇವ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನ ಉದಕಂ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೪). ಸಉಪಾಹನೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಧೋತಪಾದಕ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಪಾದೇ ಪಟಿಮುಕ್ಕಾಹಿ ಉಪಾಹನಾಹಿ ಸಉಪಾಹನೋ ಭಿಕ್ಖು ಧೋತಪಾದಕಂ ಧೋತಪಾದೇಹಿ ಅಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನಂ ತಥೇವ ನ ಅಕ್ಕಮೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೯೯. ಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯಾತಿ ¶ ಸುಧಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯ. ನಿಟ್ಠುಭನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಖೇಳಂ ಪಾತೇನ್ತಸ್ಸ. ಪರಿಕಮ್ಮಕತಂ ಭಿತ್ತಿನ್ತಿ ಸೇತಭಿತ್ತಿಂ ವಾ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಕತಂ ವಾ ಭಿತ್ತಿಂ. ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಭಿತ್ತಿಮೇವ, ದ್ವಾರಮ್ಪಿ ವಾತಪಾನಮ್ಪಿ ಅಪಸ್ಸೇನಫಲಕಮ್ಪಿ ಪಾಸಾಣತ್ಥಮ್ಭಮ್ಪಿ ರುಕ್ಖತ್ಥಮ್ಭಮ್ಪಿ ಚೀವರೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಪಸ್ಸಯಿತುಂ ನ ಲಭತಿಯೇವ. ‘‘ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾದಯೋ ಪನ ಅಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಪಿ ಅಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ನ ಅಪಸ್ಸಯಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ.

೨೯೦೧. ನಿದ್ದಾಯತೋ ¶ ತಸ್ಸ ಕೋಚಿ ಸರೀರಾವಯವೋ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇ ಸಙ್ಕುಟಿತೇ ಸಹಸಾ ಯದಿ ಮಞ್ಚಂ ಫುಸತಿ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೦೨. ಲೋಮೇಸು ಮಞ್ಚಂ ಫುಸನ್ತೇಸು. ಹತ್ಥಪಾದಾನಂ ತಲೇನ ಅಕ್ಕಮಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಮಞ್ಚಪೀಠಂ ನೀಹರನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯೇ ಪಟಿಹಞ್ಞತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿ.

‘‘ದಾಯಕೇಹಿ ‘ಕಾಯೇನ ಫುಸಿತ್ವಾ ಯಥಾಸುಖಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’ತಿ ದಿನ್ನಸೇನಾಸನಂ, ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಞ್ಚ ದಾಯಕೇನ ವುತ್ತನಿಯಾಮೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಾಯ ಸೀಹಳಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಥಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ, ನ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಾಮಟ್ಠತ್ತಾ. ‘‘ಇಮಂ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಂ ಭದನ್ತಾನಂ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಣ್ಹಿತುಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸತಿಪಿ ಗರುಭಣ್ಡಭಾವೇ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಮೇವ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಹೇತುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ. ‘‘ಇಮಂ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹೇತುಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಭಾಜನಂ ಪಠಮಂ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಾಮಟ್ಠತ್ತಾ. ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಇಮಂ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಣ್ಹಿತುಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ ಪಠಮಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಾಮಟ್ಠತ್ತಾತಿ ¶ ಅಯಮ್ಪಿ ವಿಸೇಸೋ ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಾ ಗಣ್ಠಿಪದೇಯೇವ ವುತ್ತೋ.

೨೯೦೩-೪. ಉದ್ದೇಸಭತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯೇಕದೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಹಸ್ಸಗ್ಘನಕೋ’’ತಿಆದಿ. ಸಹಸ್ಸಗ್ಘನಕೋ ಸಚೀವರೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಅವಸ್ಸಿಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪತ್ತೋ, ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಚ ‘‘ಏವರೂಪೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಅವಸ್ಸಿಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪತ್ತೋ’’ತಿ ಲಿಖಿತ್ವಾ ಠಪಿತೋಪಿ ಚ ಹೋತಿ, ತತೋ ಸಟ್ಠಿವಸ್ಸಾನಮಚ್ಚಯೇ ತಾದಿಸೋ ಸಹಸ್ಸಗ್ಘನಕೋ ಸಚೀವರೋ ಕೋಚಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಸಚೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಬುಧೋ ವಿನಿಚ್ಛಯಕುಸಲೋ ಭಿಕ್ಖು ಅವಸ್ಸಿಕಟ್ಠಿತಿಕಾಯ ಅದತ್ವಾ ಸಟ್ಠಿವಸ್ಸಿಕಟ್ಠಿತಿಕಾಯ ದದೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೦೫. ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಕಾಲೇ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಪತ್ತಂ ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ. ಜಾತೋ ಚೇ ಸಾಮಣೇರಕೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಾದಿವಸೇನ ಸಚೇ ಸಾಮಣೇರೋ ಜಾತೋ. ತನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಕಾಲೇ ಗಹಿತಂ ತದೇವ ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಂ. ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಪಾಳಿಯಾತಿ ಸಾಮಣೇರಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಂ ಪಚ್ಛಾ ಗಹೇತುಂ ಲಭತಿ.

೨೯೦೬. ಯೋ ¶ ಸಾಮಣೇರೋ ಸಮ್ಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ‘‘ಸ್ವೇ ಉದ್ದೇಸಂ ಲಭಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ಅಜ್ಜ ಸೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಠಿತಿಕಾ ಅತೀತಾ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಸ್ವೇ ಪಾಪೇತಬ್ಬಾ ಸಾಮಣೇರಟ್ಠಿತಿಕಾ ಅಜ್ಜ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನತ್ತಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ಭತ್ತಂ ನ ಲಭತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೨೯೦೭. ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಾನನ್ತರಂ ಸಲಾಕಭತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಚೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ. ಸಚೇ ಸಲಾಕಾ ಲದ್ಧಾ, ತಂದಿನೇ ಭತ್ತಂ ನ ಲದ್ಧಂ, ಪುನದಿನೇ ತಸ್ಸ ಭತ್ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಸಂಸಯೋ ‘‘ಗಹೇತಬ್ಬಂ ¶ ನು ಖೋ, ನ ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಸಂಸಯೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೦೮. ಉತ್ತರಿ ಉತ್ತರಂ ಅತಿರೇಕಂ ಭಙ್ಗಂ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಂ, ತಸ್ಸ, ಅತಿರೇಕಬ್ಯಞ್ಜನಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏಕಚರಸ್ಸಾತಿ ಏಕಚಾರಿಕಸ್ಸ. ಸಲಾಕಾಯೇವ ಸಲಾಕಿಕಾ.

೨೯೦೯. ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಮೇವ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗಕಂ.

೨೯೧೦. ಯೇನ ಯೇನ ಹೀತಿ ಗಾಹಿತಸಲಾಕೇನ ಯೇನ ಯೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ. ಯಂ ಯನ್ತಿ ಭತ್ತಬ್ಯಞ್ಜನೇಸು ಯಂ ಯಂ ಭತ್ತಂ ವಾ ಯಂ ಯಂ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ವಾ.

೨೯೧೧. ಸಙ್ಘುದ್ದೇಸಾದಿಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಭತ್ತಉದ್ದೇಸಭತ್ತಾದಿಕಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನಿಮನ್ತನಂ, ಸಲಾಕಂ, ಪಕ್ಖಿಕಂ, ಉಪೋಸಥಿಕಂ, ಪಾಟಿಪದಿಕನ್ತಿ ಪಞ್ಚ ಭತ್ತಾನಿ ಗಹಿತಾನಿ.

ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘಭತ್ತಂ ನಾಮ. ‘‘ಸಙ್ಘತೋ ಏತ್ತಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ದೇಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಉದ್ದೇಸಭತ್ತಂ. ‘‘ಸಙ್ಘತೋ ಏತ್ತಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ನಿಮನ್ತನಂ ನಾಮ. ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ನಾಮೇನ ಸಲಾಕಗಾಹಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದಿನ್ನಂ ಸಲಾಕಭತ್ತಂ ನಾಮ. ಚಾತುದ್ದಸಿಯಂ ದಿನ್ನಂ ಪಕ್ಖಿಕಂ. ಉಪೋಸಥೇ ದಿನ್ನಂ ಉಪೋಸಥಿಕಂ. ಪಾಟಿಪದೇ ದಿನ್ನಂ ಪಾಟಿಪದಿಕಂ. ತಂತಂನಾಮೇನ ದಿನ್ನಮೇವ ತಥಾ ತಥಾ ವೋಹರೀಯತಿ. ಏತೇಸಂ ಪನ ವಿತ್ಥಾರಕಥಾ ‘‘ಅಭಿಲಕ್ಖಿತೇಸೂ’’ತಿಆದಿನಾ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೫ ಪಕ್ಖಿಕಭತ್ತಾದಿಕಥಾ) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಆಗನ್ತುಕಾದೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಗಮಿಕಭತ್ತಂ, ಗಿಲಾನಭತ್ತಂ, ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕಭತ್ತನ್ತಿ ¶ ತೀಣಿ ಗಹಿತಾನಿ. ಆಗನ್ತುಕಾನಂ ದಿನ್ನಂ ಭತ್ತಂ ಆಗನ್ತುಕಭತ್ತಂ. ಏಸೇವ ನಯೋ ಸೇಸೇಸು.

೨೯೧೨. ವಿಹಾರನ್ತಿ ¶ ವಿಹಾರಭತ್ತಂ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ, ವಿಹಾರೇ ತತ್ರುಪ್ಪಾದಭತ್ತಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ವಾರಭತ್ತನ್ತಿ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಸಮಯೇ ‘‘ವಾರೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಜಗ್ಗಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಧುರಗೇಹತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ದಿನ್ನಂ. ನಿಚ್ಚನ್ತಿ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಂ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ, ತಞ್ಚ ತಥಾ ವತ್ವಾವ ದಿನ್ನಂ. ಕುಟಿಭತ್ತಂ ನಾಮ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಆವಾಸಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸೇನಾಸನವಾಸಿನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹನ್ತೂ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ. ಪನ್ನರಸವಿಧಂ ಸಬ್ಬಮೇವ ಭತ್ತಂ ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸೇನಾಸನಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಕಥಿತಂ. ಏತೇಸಂ ವಿತ್ಥಾರವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಅತ್ಥಿಕೇಹಿ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೨೯೧೩. ಪಚ್ಚಯಭಾಜನೇ ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಮಹಾದೀನವತ್ತಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತೇನೇವ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಪಚ್ಚಯಭಾಜನಕಂ ಅನುಸಾಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಾಳಿ’’ನ್ತಿಆದಿ.

೨೯೧೪-೫. ಆಗನ್ತುಕೋ ಚ ಆವಾಸಿಕೋ ಚ ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ ಚ ಸೇನಾಸನಞ್ಚ ಆರಞ್ಞಕೋ ಚ ಅನುಮೋದನಾ ಚಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ತಾಸು ವತ್ತಾನಿ, ಇತರೀತರಯೋಗದ್ವನ್ದಸಮಾಸಸ್ಸ ಉತ್ತರಪದಲಿಙ್ಗತ್ತಾ ಇತ್ಥಿ ಲಿಙ್ಗನಿದ್ದೇಸೋ. ಭತ್ತೇ ಭತ್ತಗ್ಗೇ, ಉತ್ತರಪದಲೋಪೋ. ‘‘ಭತ್ತೇ’’ತಿಆದೀಹಿ ಪದೇಹಿ ‘‘ವತ್ತಾನೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

ಆಚರಿಯೋ ಚ ಉಪಜ್ಝಾಯಕೋ ಚ ಸಿಸ್ಸೋ ಚ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೋ ಚ, ತೇಸಂ ವತ್ತಾನೀತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಸಬ್ಬಸೋತಿ ಸಬ್ಬಾವಯವಭೇದೇಹಿ. ಚತುದ್ದಸೇವಾತಿ ಅವಯವಭೇದೇಹಿ ಬಹುವಿಧಾನಿಪಿ ವತ್ತಾನಿ ವಿಸಯಭೇದೇನ ಚುದ್ದಸ ಏವ ವುತ್ತಾನಿ. ವಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಸವಾಸನಸಕಲಸಂಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನತೋ ಅಚ್ಚನ್ತಪರಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತಸನ್ತಾನೇನ ¶ . ವಿನಾಯಕೇನಾತಿ ಸತ್ತೇ ವಿನೇತೀತಿ ವಿನಾಯಕೋ, ಅನುತ್ತರಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿಭಾವೇನ ದಮ್ಮದೇವಬ್ರಹ್ಮನಾಗಾದಿಕೇ ಸತ್ತೇ ನಾನಾವಿಧೇನ ವಿನಯನುಪಾಯೇನ ದಮೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಥ ವಾ ವಿಗತೋ ನಾಯಕೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವಿನಾಯಕೋ, ತೇನ.

೨೯೧೬. ಆರಾಮನ್ತಿ ¶ ಏತ್ಥ ತಂಸಮೀಪೇ ತಬ್ಬೋಹಾರೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಇದಾನಿ ‘ಆರಾಮಂ ಪವಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಸಮೀಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಉಪಚಾರಸೀಮಂ ಪತ್ವಾ ಉಪಾಹನಾಓಮುಞ್ಚನಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೫೭). ‘‘ಪನ ಅಪನೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಮುಞ್ಚಿತಬ್ಬಾತಿ ಉಪಾಹನಾ ಪಾದತೋ ಅಪನೇತಬ್ಬಾ.

೨೯೧೭. ಓಗುಣ್ಠನನ್ತಿ ಸಸೀಸಪಾರುಪನಂ. ಸೀಸೇ ಚೀವರಮೇವ ವಾ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ತೇನಾತಿ ಆಗನ್ತುಕೇನ. ಪಾನೀಯವಾರಿನಾತಿ ಪಾತಬ್ಬಜಲೇನ.

೨೯೧೮. ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ವಸ್ಸಗಣನಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ. ವಿಹಾರೇ ವುಡ್ಢಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಗನ್ತುಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವನ್ದಿತಬ್ಬಾವ. ಕಾಲೇತಿ ಕಾಲಸ್ಸೇವ. ತೇನ ಆಗನ್ತುಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸೇನಾಸನಂ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಕತರಂ ಸೇನಾಸನಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಞ್ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೧೯. ‘‘ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ವಚ್ಚಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿಆದಿಕೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಉಪಯೋಗನ್ತಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಪಾನೀಯಮೇವ ಚಾತಿ ‘‘ಕಿಂ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ಪಾನೀಯಮೇವ ಪಿವನ್ತಿ, ಉದಾಹು ನಹಾನಾದಿಪರಿಭೋಗಮ್ಪಿ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೫೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತನಯೇನ ಪಾನೀಯಞ್ಚ. ತಥಾ ಪರಿಭೋಜನೀಯಞ್ಚ. ಸಙ್ಘಕತಿಕನ್ತಿ ‘‘ಕೇಸುಚಿ ಠಾನೇಸು ವಾಳಮಿಗಾ ವಾ ಅಮನುಸ್ಸಾ ವಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಂ ಕಾಲಂ ಪವಿಸಿತಬ್ಬಂ, ಕಂ ಕಾಲಂ ನಿಕ್ಖಮಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತನಯೇನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕತಿಕಸಣ್ಠಾನಞ್ಚ. ಗೋಚರಾದಿಕನ್ತಿ ¶ ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಗೋಚರೋ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋತಿ ‘ಗೋಚರಗಾಮೋ ಆಸನ್ನೇ, ಉದಾಹು ದೂರೇ, ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಚ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತಬ್ಬಂ, ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ ಏವಂ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರೋ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೫೭) ವುತ್ತನಯೇನ ಗೋಚರಞ್ಚ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಗೋಚರಂ ಗಹಿತಂ. ‘‘ಅಗೋಚರೋ ನಾಮ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾನಂ ವಾ ಗಾಮೋ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಭಿಕ್ಖೋ ವಾ ಗಾಮೋ, ಯತ್ಥ ಏಕಸ್ಸ ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖಾ ದಿಯ್ಯತಿ, ಸೋಪಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೫೭) ವುತ್ತನಯೇನ ಅಗೋಚರಞ್ಚ.

೨೯೨೦. ಏವಂ ಆಗನ್ತುಕವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಆವಾಸಿಕವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವುಡ್ಢ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಪಚ್ಚುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಪತ್ತಞ್ಚ ಚೀವರಞ್ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಚ-ಸದ್ದೋ ಲುತ್ತನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ.

೨೯೨೧. ತಸ್ಸಾತಿ ¶ ಆಗನ್ತುಕಸ್ಸ. ಪಾದೋದಕಞ್ಚಾತಿ ಚ-ಸದ್ದೇನ ಧೋತಾಧೋತಪಾದಾ ಯತ್ಥ ಠಪೀಯನ್ತಿ, ತಂ ಪಾದಪೀಠಂ, ಪಾದಕಥಲಿಕಞ್ಚ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತಂ ಗಹಿತಂ. ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಞ್ಚ ವಾರಿನಾತಿ ‘‘ಪಾನೀಯೇನ ಪುಚ್ಛನ್ತೇನ ಸಚೇ ಸಕಿಂ ಆನೀತಂ ಪಾನೀಯಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಿವತಿ, ‘ಪುನ ಆನೇಮೀ’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋಯೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಾನೀಯೇನ ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ. ಇಧ ಚ-ಸದ್ದೇನ –

‘‘ಅಪಿಚ ಬೀಜನೇನಪಿ ಬೀಜಿತಬ್ಬೋ, ಬೀಜನ್ತೇನ ಸಕಿಂ ಪಾದಪಿಟ್ಠಿಯಂ ಬೀಜಿತ್ವಾ ಸಕಿಂ ಮಜ್ಝೇ, ಸಕಿಂ ಸೀಸೇ ಬೀಜಿತಬ್ಬಂ, ‘ಅಲಂ ಹೋತೂ’ತಿ ವುತ್ತೇನ ತತೋ ಮನ್ದತರಂ ಬೀಜಿತಬ್ಬಂ. ಪುನ ‘ಅಲ’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇನ ತತೋ ಮನ್ದತರಂ ಬೀಜಿತಬ್ಬಂ. ತತಿಯವಾರಂ ವುತ್ತೇನ ಬೀಜನೀ ಠಪೇತಬ್ಬಾ. ಪಾದಾಪಿಸ್ಸ ಧೋವಿತಬ್ಬಾ, ಧೋವಿತ್ವಾ ಸಚೇ ಅತ್ತನೋ ತೇಲಂ ಅತ್ಥಿ, ತೇನ ಮಕ್ಖೇತಬ್ಬಾ. ನೋ ಚೇ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕೇನ ಮಕ್ಖೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೫೯) –

೨೯೨೨-೩. ವನ್ದೇಯ್ಯೋತಿ ¶ ವುಡ್ಢಾಗನ್ತುಕೋ ವನ್ದಿತಬ್ಬೋ. ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಕತ್ಥ ಮಯ್ಹಂ ಸೇನಾಸನಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇನ ಸೇನಾಸನಂ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬಂ, ‘‘ಏತಂ ಸೇನಾಸನಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ವತ್ತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅಜ್ಝಾವುತ್ಥಮವುತ್ಥ’’ನ್ತಿಆದೀಹಿ ಪದೇಹಿ ತಂತಂಲಿಙ್ಗವಚನಾನುರೂಪೇನ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಅಜ್ಝಾವುತ್ಥನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಠಮಂ ವುತ್ಥಭಾವಂ. ಅವುತ್ಥಂ ವಾತಿ ಚೀವರಕಾಲಂ ತಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಭಾವಂ ವಾ. ಗೋಚರಾಗೋಚರಂ ವುತ್ತಮೇವ.

ಸೇಕ್ಖಕುಲಾನಿ ಚಾತಿ ಲದ್ಧಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮುತಿಕಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಚ ವತ್ತಬ್ಬಾನಿ. ‘‘ಪವೇಸೇ ನಿಕ್ಖಮೇ ಕಾಲೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸಙ್ಘಕತಿಕ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ. ಪಾನೀಯಾದಿಕನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪರಿಭೋಜನೀಯಕತ್ತರಯಟ್ಠೀನಂ ಆಚಿಕ್ಖನಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೨೯೨೪. ಯಥಾನಿಸಿನ್ನೇನೇವಾತಿ ಅತ್ತನಾ ನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನೇಯೇವ ನಿಸಿನ್ನೇನ. ಅಸ್ಸಾತಿ ನವಕಸ್ಸ.

೨೯೨೫. ‘‘ಅತ್ರ ಪತ್ತಂ ಠಪೇಹಿ, ಇದಮಾಸನಂ ನಿಸೀದಾಹೀ’’ತಿ ಇಚ್ಚೇವಂ ಇಮಿನಾ ಪಕಾರೇನ ಸಬ್ಬಂ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ದೇಯ್ಯಂ ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಸೇನಾಸನಞ್ಚ ದಾತಬ್ಬಂ. ಚ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಅವುತ್ಥಂ ವಾ ಅಜ್ಝಾವುತ್ಥಂ ¶ ವಾ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ. ಮಹಾಆವಾಸೇಪಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಸಮ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಆಗನ್ತುಕಸ್ಸ ವತ್ತಂ ಅಕಾತುಂ ನ ಲಬ್ಭತಿ.

೨೯೨೬. ‘‘ಮಾತಿಕಾಯ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಕ್ಕಮೇನೇವ ವತ್ತಾನಿ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ, ಉದಾಹು ಯಥಾನುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನಾ’’ತಿ ಕೋಚಿ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾತಿ ಮಾತಿಕಾಕ್ಕಮೇನೇವ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ನಿಯಮೋ ನತ್ಥಿ, ಯಥಾನುಪ್ಪತ್ತವಸೇನೇವ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ಮಾತಿಕಾಕ್ಕಮಮನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಗಮಿಕವತ್ತಂ ಆರದ್ಧಂ. ಅಥ ವಾ ವತ್ತಿಚ್ಛಾನುಪುಬ್ಬಕತ್ತಾ ಸದ್ದಪಯೋಗಸ್ಸ ¶ ಮಾತಿಕಾಕ್ಕಮಮನಾದಿಯಿತ್ವಾ ಯಥಿಚ್ಛಂ ನಿದ್ದೇಸೋ ಕತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ. ದಾರುಮತ್ತಿಕಭಣ್ಡಾನೀತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದೀನಿ ಚೇವ ರಜನಭಾಜನಾನಿ ಚ. ಪಟಿಸಾಮೇತ್ವಾತಿ ಗುತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾ. ಆವಸಥಮ್ಪಿ ಥಕೇತ್ವಾತಿ ಆವಸಥೇ ದ್ವಾರಕವಾಟಾದೀನಿ ಚ ಥಕೇತ್ವಾ.

೨೯೨೭. ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾಪೀತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ವಾ ಆರಾಮಿಕಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಪಟಿಜಗ್ಗಾಹೀ’’ತಿ ನಿಯ್ಯಾದೇತ್ವಾ ವಾ. ಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೇ ಅಸನ್ತೇಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಪನ-ಸದ್ದತ್ಥೋ. ಗೋಪೇತ್ವಾ ವಾಪಿ ಸಾಧುಕನ್ತಿ ‘‘ಚತೂಸು ಪಾಸಾಣೇಸು ಮಞ್ಚಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ಮಞ್ಚೇ ಮಞ್ಚಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಚೂಳವ. ೩೬೦) ವುತ್ತನಯೇನ ಸಮ್ಮಾ ಪಟಿಸಾಮೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೨೮. ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಹಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಸನ್ತೋ ಸಹಸಾ ನ ಪವಿಸೇ ಸೀಘಂ ನ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ಸಹಸಾ ನ ನಿಕ್ಖಮೇ ಸೀಘಂ ನ ನಿಕ್ಖಮೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಾರುಪ್ಪೇನ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ನಿಕ್ಖಮೇಯ್ಯ ಚ. ಪಿಣ್ಡಚಾರಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೇಹದ್ವಾರಂ ಸಮ್ಪತ್ತೇನ ಅತಿದೂರೇ ನ ಠಾತಬ್ಬಂ ನಿಬ್ಬಕೋಸತೋ ಅತಿದೂರಟ್ಠಾನೇ ನ ಠಾತಬ್ಬಂ. ಅಚ್ಚಾಸನ್ನೇ ನ ಠಾತಬ್ಬಂ ನಿಬ್ಬಕೋಸತೋ ಆಸನ್ನತರೇ ಠಾನೇ ನ ಠಾತಬ್ಬಂ.

೨೯೨೯. ಉಚ್ಚಾರೇತ್ವಾತಿ ಉಪನಾಮೇತ್ವಾ. ಭಾಜನನ್ತಿ ಪತ್ತಂ. ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಣಾಮೇತ್ವಾತಿ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಹತ್ಥೇನ ಉಪನಾಮೇತ್ವಾ. ಭಿಕ್ಖಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಉಭೋಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಉಭೋಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಪತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೬೬).

೨೯೩೦. ಸೂಪಂ ದಾತುಕಾಮಾ ವಾ ಅದಾತುಕಾಮಾ ವಾ ಇತಿ ಮುಹುತ್ತಕಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇಯ್ಯ ತಿಟ್ಠೇಯ್ಯ. ಅನ್ತರಾತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖಾದಾನಸಮಯೇ. ನ ¶ ಭಿಕ್ಖಾದಾಯಿಕಾತಿ ಇತ್ಥೀ ವಾ ಹೋತು ಪುರಿಸೋ ವಾ, ಭಿಕ್ಖಾದಾನಸಮಯೇ ಮುಖಂ ನ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬನ್ತಿ.

೨೯೩೧. ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಆರಞ್ಞಿಕವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಾನೀಯಾದೀ’’ತಿಆದಿ. ಪಾನೀಯಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪರಿಭೋಜನೀಯಅಗ್ಗಿಅರಣಿಸಹಿತಕತ್ತರಯಟ್ಠೀನಂ ಗಹಣಂ. ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಪಾನೀಯಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಚೇ ಭಾಜನಾನಿ ನಪ್ಪಹೋನ್ತಿ, ಪಾನೀಯಮೇವ ಪರಿಭೋಜನೀಯಮ್ಪಿ ಕತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಂ. ಭಾಜನಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ವೇಳುನಾಳಿಕಾಯಪಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಂ. ತಮ್ಪಿ ಅಲಭನ್ತಸ್ಸ ಯಥಾ ಸಮೀಪೇ ಖುದ್ದಕಆವಾಟೋ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಅರಣಿಸಹಿತೇ ಅಸತಿ ಅಗ್ಗಿಂ ಅಕಾತುಮ್ಪಿ ಚ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾ ಚ ಆರಞ್ಞಿಕಸ್ಸ, ಏವಂ ಕನ್ತಾರಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಅರಣಿಸಹಿತಂ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ. ಗಣವಾಸಿನೋ ಪನ ತೇನ ವಿನಾಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ.

ನಕ್ಖತ್ತನ್ತಿ ಅಸ್ಸಯುಜಾದಿಸತ್ತವೀಸತಿವಿಧಂ ನಕ್ಖತ್ತಂ ಜಾನಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಕಥಂ ಜಾನಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ತೇನ ಯೋಗೋ ಚಾ’’ತಿ, ತೇನ ನಕ್ಖತ್ತೇನ ಚನ್ದಸ್ಸ ಯೋಗೋ ಞಾತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಜಾನಿತಬ್ಬಾ ದಿಸಾಪಿ ಚಾತಿ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರನ್ತೇನ ಅಟ್ಠಪಿ ದಿಸಾ ಅಸಮ್ಮೋಹತೋ ಜಾನಿತಬ್ಬಾ.

೨೯೩೨. ಅಞ್ಞವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವತಿತ್ಥಾನೀ’’ತಿಆದಿ. ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಭವನ್ತೀತಿ ಗತಾನುಕ್ಕಮೇನ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಭವನ್ತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ವಚ್ಚಕುಟಿಯಂ, ಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನೇ, ನ್ಹಾನತಿತ್ಥೇತಿ ತೀಸುಪಿ ಆಗತಪಟಿಪಾಟಿಯೇವ ಪಮಾಣ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೩). ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಗತಪಟಿಪಾಟಿಂ ವಿನಾ ವುಡ್ಢಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ.

೨೯೩೩. ವಚ್ಚಕುಟಿಂ ¶ ಪವಿಸನ್ತೋ ಸಹಸಾ ನ ಪವಿಸೇಯ್ಯ. ಉಬ್ಭಜಿತ್ವಾತಿ ಚೀವರಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ.

೨೯೩೪. ನಿತ್ಥುನನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಚ್ಚಂ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ವಚ್ಚಸ್ಸ ದುನ್ನಿಗ್ಗಮನೇನ ಉಪಹತೋ ಹುತ್ವಾ ನಿತ್ಥುನತಿ ಚೇ, ನ ದೋಸೋ’’ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಭಾಜನವಿನಿಚ್ಛಯೇ ವುತ್ತಂ. ದಣ್ಡಕಟ್ಠಂ ಖಾದತೋ ವಚ್ಚಂ ಕರೋತೋ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೩೬. ಖರೇನಾತಿ ಫರುಸೇನ ವಾ ಫಾಲಿತಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಗಣ್ಠಿಕೇನ ವಾ ಕಣ್ಟಕೇನ ವಾ ಸುಸಿರೇನ ¶ ವಾ ಪೂತಿನಾ ವಾ ದಣ್ಡೇನ ನ ಅವಲೇಖೇಯ್ಯ ನ ಪುಞ್ಛೇಯ್ಯ. ನ ಕಟ್ಠಂ ವಚ್ಚಕೂಪಕೇ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯಾತಿ ತಂ ಕಟ್ಠಂ ವಚ್ಚಕೂಪೇ ನ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ. ಪಸ್ಸಾವದೋಣಿಯಾ ಖೇಳಂ ನ ಪಾತೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೩೭. ಪಾದುಕಾಸೂತಿ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಪಾದುಕಾಸು. ನಿಕ್ಖಮನೇ ನಿಕ್ಖಮನಕಾಲೇ. ತತ್ಥೇವಾತಿ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಪಾದುಕಾಸ್ವೇವ. ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯಾತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚೀವರಂ ಓತಾರೇತ್ವಾ ಸರೀರಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ.

೨೯೩೮. ಯೋ ವಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ ಸಲಿಲೇ ಸತಿ ಸಚೇ ನಾಚಮೇಯ್ಯ ಉದಕಕಿಚ್ಚಂ ನ ಕರೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಮೋಹನಾಸಿನಾತಿ ಸವಾಸನಸ್ಸ ಮೋಹಸ್ಸ, ತೇನ ಸಹಜೇಕಟ್ಠಪಹಾನೇಕಟ್ಠಾನಂ ಸಕಲಸಂಕಿಲೇಸಾನಞ್ಚ ಪಹಾಯಿನಾ ಆಸವಕ್ಖಯಞಾಣೇನ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ದತಾ ಮುನಿನಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞುನಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ. ‘‘ಸಲಿಲೇ ಸತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಸತಿ ನಿದ್ದೋಸತಂ ದೀಪೇತಿ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಸತಿ ಉದಕೇತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಉದಕಂ ಅತ್ಥಿ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನಂ ಪನ ನತ್ಥಿ, ಭಾಜನೇನ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಆಚಮಿತಬ್ಬಂ. ಭಾಜನೇ ಅಸತಿ ಪತ್ತೇನ ನೀಹರಿತಬ್ಬಂ. ಪತ್ತೇಪಿ ಅಸತಿ ಅಸನ್ತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ. ‘ಇದಂ ಅತಿವಿವಟಂ, ಪುರತೋ ಅಞ್ಞಂ ¶ ಉದಕಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ ಗತಸ್ಸ ಉದಕಂ ಅಲಭನ್ತಸ್ಸೇವ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರವೇಲಾ ಹೋತಿ, ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಭುಞ್ಜಿತುಮ್ಪಿ ಅನುಮೋದನಮ್ಪಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೩).

೨೯೩೯. ಸಸದ್ದನ್ತಿ ಉದಕಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ. ‘‘ಪಾಸಾಣಾದಿಟ್ಠಾನೇ ಪಹರಿತ್ವಾ ಉದಕಂ ಸದ್ದಾಯತಿ ಚೇ, ನ ದೋಸೋ’’ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಭಾಜನವಿನಿಚ್ಛಯೇ ವುತ್ತಂ. ಚಪು ಚಪೂತಿ ಚಾತಿ ತಾದಿಸಂ ಅನುಕರಣಂ ಕತ್ವಾ ನಾಚಮೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಆಚಮಿತ್ವಾತಿ ಉದಕಕಿಚ್ಚಂ ಕತ್ವಾ. ಸರಾವೇ ಆಚಮನಭಾಜನೇ ಉದಕಂ ನ ಸೇಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಇದಂ ಪನ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಟ್ಠಾನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ –

‘‘ಆಚಮನಸರಾವಕೇತಿ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಟ್ಠಾನಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ. ತತ್ರ ಹಿ ಅಞ್ಞೇ ಅಞ್ಞೇ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಉದಕಂ ನ ಸೇಸೇತಬ್ಬಂ. ಯಂ ಪನ ಸಙ್ಘಿಕೇಪಿ ವಿಹಾರೇ ಏಕದೇಸೇ ನಿಬದ್ಧಗಮನತ್ಥಾಯ ಕತಂ ಠಾನಂ ಹೋತಿ ಪುಗ್ಗಲಿಕಟ್ಠಾನಂ ವಾ, ತಸ್ಮಿಂ ವಟ್ಟತಿ. ವಿರೇಚನಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೪).

೨೯೪೦. ಊಹತಮ್ಪೀತಿ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಊಹತಂ ಮಲೇನ ದೂಸಿತಟ್ಠಾನಂ. ಅಧೋವಿತ್ವಾತಿ ¶ ಜಲೇ ಸತಿ ಅಸೋಧೇತ್ವಾ ಜಲೇ ಅಸತಿ ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಉದಕಂ ಅತ್ಥಿ ಭಾಜನಂ ನತ್ಥಿ, ಅಸನ್ತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ಭಾಜನಂ ಅತ್ಥಿ ಉದಕಂ ನತ್ಥಿ, ಏತಮ್ಪಿ ಅಸನ್ತಂ, ಉಭಯೇ ಪನ ಅಸತಿ ಅಸನ್ತಮೇವ, ಕಟ್ಠೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೭೪). ಉಕ್ಲಾಪಾಪಿ ಸಚೇ ಹೋನ್ತೀತಿ ವಚ್ಚಪಸ್ಸಾವಟ್ಠಾನಾನಿ ಸಚೇ ಕಚವರಾಕಿಣ್ಣಾನಿ ಹೋನ್ತಿ. ‘‘ಅಸೇಸತೋ ಸೋಧೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ತತೋ ಕಸ್ಸಚಿ ಕಚವರಸ್ಸ ¶ ಅಪನಯನಂ ಸೋಧನಂ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ, ನಿಸ್ಸೇಸಕಚವರಾಪನಯನಮೇವ ಸೋಧನನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೯೪೧. ಪಿಠರೋತಿ ಅವಲೇಖನಕಟ್ಠನಿಕ್ಖೇಪನಭಾಜನಂ. ಕುಮ್ಭೀ ಚೇ ರಿತ್ತಾತಿ ಆಚಮನಕುಮ್ಭೀ ಸಚೇ ತುಚ್ಛಾ.

೨೯೪೨. ಏವಂ ವಚ್ಚಕುಟಿವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸೇನಾಸನವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅನಜ್ಝಿಟ್ಠೋ’’ತಿಆದಿ. ಅನಜ್ಝಿಟ್ಠೋತಿ ಅನನುಞ್ಞಾತೋ.

೨೯೪೩. ವುಡ್ಢಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ. ವುಡ್ಢತರಾಗಮೇತಿ ಯಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಥೇತುಮಾರದ್ಧೋ, ತತೋಪಿ ವುಡ್ಢತರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಗಮೇ ಸತಿ.

೨೯೪೪. ಏಕವಿಹಾರಸ್ಮಿನ್ತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಗೇಹೇ. ‘‘ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ ಇದಂ ವಕ್ಖಮಾನೇಹಿ ಯಥಾರಹಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

೨೯೪೫. ಪಠಮಂ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ವುಡ್ಢಾನಂ ಸನ್ನಿಧಾನೇ ಕತ್ತಬ್ಬವತ್ತಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಇದಾನಿ ಏಕವಿಹಾರೇ ವಸನ್ತೇನಾಪಿ ತಸ್ಸ ಕಾತಬ್ಬತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪುನಪಿ ‘‘ನ ಚ ಧಮ್ಮೋ ಕಥೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಆಹ. ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುನಾತಿ ಧಮ್ಮಲೋಚನೇನ ಧಮ್ಮಗರುಕೇನ, ಇಮಿನಾ ಅತಾದಿಸಸ್ಸ ಕತೋ ವಾರೋ ನಿರತ್ಥಕೋತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೯೪೬. ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಜಾಲೇತಬ್ಬೋ. ಸೋತಿ ದೀಪೋ. ‘‘ದ್ವಾರಂ ನಾಮ ಯಸ್ಮಾ ಮಹಾವಳಞ್ಜಂ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಆಪುಚ್ಛನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೬೯) ವಚನತೋ ತಂ ಅವತ್ವಾ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖೇತ್ತಮೇವ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವಾತಪಾನಕವಾಟಾನಿ, ಥಕೇಯ್ಯ ವಿವರೇಯ್ಯ ನೋ’’ತಿ.

೨೯೪೭. ವುಡ್ಢತೋ ¶ ಪರಿವತ್ತಯೇತಿ ಯೇನ ವುಡ್ಢೋ, ತತೋ ಪರಿವತ್ತಯೇ, ಪಿಟ್ಠಿಂ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ವುಡ್ಢಾಭಿಮುಖೋ ತೇನ ಪರಿವತ್ತಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚೀವರಕಣ್ಣೇನ ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾ ತಂ ವುಡ್ಢಂ ನ ಚ ಘಟ್ಟಯೇ.

೨೯೪೮. ಏವಂ ¶ ಸೇನಾಸನವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಜನ್ತಾಘರವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪುರತೋ’’ತಿಆದಿ. ಥೇರಾನಂ ಪುರತೋ ನೇವ ನ್ಹಾಯೇಯ್ಯ, ಉಪರಿ ಪಟಿಸೋತೇ ನ ಚ ನ್ಹಾಯೇಯ್ಯ, ಓತರನ್ತಾನಂ ವುಡ್ಢಾನಂ ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರನ್ತೋ ಮಗ್ಗಂ ದದೇಯ್ಯ, ನ ಘಟ್ಟಯೇ ಕಾಯೇನ ವಾ ಚೀವರೇನ ವಾ ನ ಘಟ್ಟಯೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

‘‘ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಚೂಳವ. ೩೬೪) ನಯೇನ ವುತ್ತಾನಂ ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತಾನಂ ಸೇಖಿಯಕಥಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ಉಪಜ್ಝಾಯವತ್ತಾದೀನಂ ಮಹಾಖನ್ಧಕಕಥಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ಅನುಮೋದನವತ್ತಾನಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭತ್ತಗ್ಗೇ ಚತೂಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಥೇರಾನುಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಆಗಮೇತು’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಚೂಳವ. ೩೬೨) ನಯೇನ ಭತ್ತಗ್ಗವತ್ತೇಯೇವ ಅನ್ತೋಗಧಭಾವೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ನಿದ್ದೇಸೇ ತಾನಿ ನ ವುತ್ತಾನಿ, ತಥಾಪಿ ತೇಸು ಅನುಮೋದನವತ್ತಂ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೬೨) – ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೇ ಅನುಮೋದನತ್ಥಾಯ ನಿಸಿನ್ನೇ ಹೇಟ್ಠಾ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಚತೂಹಿ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ಅನುಥೇರೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಮಹಾಥೇರೇನ ಚ ಹೇಟ್ಠಾ ಚ ತೀಹಿ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ಪಞ್ಚಮೇ ನಿಸಿನ್ನೇ ಉಪರಿ ಚತೂಹಿ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ. ಸಙ್ಘತ್ಥೇರೇನ ಹೇಟ್ಠಾ ದಹರಭಿಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ ಅಜ್ಝಿಟ್ಠೇಪಿ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚತೂಹಿ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಮೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಅನುಮೋದಕೋ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ಗಚ್ಛಥ, ಭನ್ತೇ, ಆಗಮೇತಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಮಹಾಥೇರೇನ ‘‘ಗಚ್ಛಾಮ, ಆವುಸೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಗಚ್ಛಥಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಬಹಿಗಾಮೇ ಆಗಮೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾಪಿ ಬಹಿಗಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ನಿಸ್ಸಿತಕೇ ‘‘ತುಮ್ಹೇ ತಸ್ಸ ಆಗಮನಂ ಆಗಮೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾಪಿ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿಯೇವ. ಸಚೇ ಪನ ಮನುಸ್ಸಾ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿತೇನ ಏಕೇನ ಅನುಮೋದನಂ ಕಾರೇನ್ತಿ, ನೇವ ತಸ್ಸ ಅನುಮೋದತೋ ಆಪತ್ತಿ, ನ ಚ ಮಹಾಥೇರಸ್ಸ ಭಾರೋ ಹೋತಿ. ಉಪನಿಸಿನ್ನಕಥಾಯಮೇವ ಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಕಥಾಪೇನ್ತೇಸು ¶ ಮಹಾಥೇರೋ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ, ಮಹಾಥೇರೇನ ಚ ಅನುಮೋದನಾಯ ಅಜ್ಝಿಟ್ಠೋವ ಆಗಮೇತಬ್ಬೋತಿ ಇದಮೇತ್ಥ ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ.

೨೯೪೯. ವತ್ತನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತಂ ಆಭಿಸಮಾಚಾರಿಕವತ್ತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಆಭಿಸಮಾಚಾರಿಕಂ ಅಪರಿಪೂರೇತ್ವಾ ಸೀಲಂ ಪರಿಪೂರೇಸ್ಸತೀತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ. ನ ವಿನ್ದತೀತಿ ನ ಲಭತಿ.

೨೯೫೦. ಅನೇಕಗ್ಗೋತಿ ¶ ವಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾಯೇವ ಅಸಮಾಹಿತಚಿತ್ತೋ. ನ ಚ ಪಸ್ಸತೀತಿ ಞಾಣಚಕ್ಖುನಾ ನ ಪಸ್ಸತಿ, ದಟ್ಠುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ದುಕ್ಖಾತಿ ಜಾತಿದುಕ್ಖಾದಿದುಕ್ಖತೋ.

೨೯೫೧. ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ದುಕ್ಖಾ ನ ಪರಿಮುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ. ಓವಾದಂ ಕತ್ವಾ ಕಿಂ ವಿಸೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಓವಾದಂ ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠಸ್ಸ, ಕತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಾನಮೇಹಿತೀ’’ತಿ. ಏಹಿತಿ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತಿ.

೨೯೫೨. ವಿವರಿತ್ವಾನ ಚೀವರಂ ಅಪನೇತ್ವಾ.

೨೯೫೩. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮ್ಪಯೋಜೇನ್ತಿಯಾತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅನಾಚಾರಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ. ತತೋತಿ ತೇನ ಅನಾಚಾರಸಙ್ಖಾತೇನ ಅಸದ್ಧಮ್ಮೇನ. ಭಾಸನ್ತಿಯಾತಿ ವಾಚಾಯ ಭಾಸನ್ತಿಯಾ.

೨೯೫೪-೬. ದೀಘನ್ತಿ ಏಕಪರಿಕ್ಖೇಪತೋ ದೀಘಂ. ವಿಲೀವೇನ ಚ ಪಟ್ಟೇನಾತಿ ಸಣ್ಹೇಹಿಪಿ ವಿಲೀವೇಹಿ ಕತಪಟ್ಟೇನ. ಚಮ್ಮಪಟ್ಟೇನಾತಿ ಚಮ್ಮಮಯಪಟ್ಟೇನ. ದುಸ್ಸಪಟ್ಟೇನಾತಿ ಸೇತವತ್ಥೇನ. ದುಸ್ಸವೇಣಿಯಾತಿ ದುಸ್ಸೇನ ಗಣ್ಠಿತವೇಣಿಯಾ. ದುಸ್ಸವಟ್ಟಿಯಾತಿ ದುಸ್ಸೇನ ಕತವಟ್ಟಿಯಾ ¶ . ನ ಫಾಸುಕಾ ನಮೇತಬ್ಬಾತಿ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ತನುಭಾವತ್ಥಾಯ ಗಾಮದಾರಿಕಾ ವಿಯ ಫಾಸುಲಿಕಾ ನ ನಾಮೇತಬ್ಬಾ. ಜಘನನ್ತಿ ಮುತ್ತಕರಣಪ್ಪದೇಸಂ. ಅಟ್ಠಿಕಾದಿನಾತಿ ಗೋಜಾಣುಟ್ಠಿಕಾದಿನಾ. ನ ಘಂಸಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಘಟ್ಟಾಪೇಯ್ಯ. ‘‘ಅಟ್ಠಿಕಾದಿನಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ನ ಘಂಸಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ‘‘ಕೋಟ್ಟಾಪೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಿರಿಯಾಪದೇನ ಚ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ.

೨೯೫೭. ‘‘ಕೋಟ್ಟಾಪೇತೀ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಹತ್ಥಂ ವಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ಉಪಯೋಗನ್ತಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಹತ್ಥನ್ತಿ ಅಗ್ಗಬಾಹಂ. ಹತ್ಥಕೋಚ್ಛನ್ತಿ ಪಿಟ್ಠಿಹತ್ಥಂ. ಪಾದನ್ತಿ ಜಙ್ಘಂ.

೨೯೫೮. ನ ಮುಖಂ ಲಿಮ್ಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಛವಿಪಸಾದಕರೇನ ತಿಲಸಾಸಪಕಕ್ಕಾದಿನಾ ಅನೇಕವಿಧೇನ ಲಿಮ್ಪನೇನ ¶ ನ ಲಿಮ್ಪಿತಬ್ಬಂ. ನ ಚುಣ್ಣೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಮುಖಚುಣ್ಣಲೇಪನಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಮನೋಸಿಲಾಯ ಮುಖಂ ಲಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೫೯. ಅಙ್ಗರಾಗೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಹಲಿದ್ದಿಕುಙ್ಕುಮಾದೀಹಿ ಸರೀರಚ್ಛವಿರಾಗೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಅವಙ್ಗಂ ನ ಚ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಞ್ಜನಂ ಬಹಿ ಅಕ್ಖಿಕೋಟಿಯಾ ಲೇಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ನ ಅಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ. ನ ಕಾತಬ್ಬಂ ವಿಸೇಸಕನ್ತಿ ಗಣ್ಡಪದೇಸೇ ವಿಚಿತ್ರಸಣ್ಠಾನಂ ವಿಸೇಸಕಂ ವತ್ತಭಙ್ಗಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ.

೨೯೬೦. ಓಲೋಕನಕತೋತಿ ವಾತಪಾನತೋ. ರಾಗಾತಿ ಕಾಮರಾಗೇನ. ಓಲೋಕೇತುನ್ತಿ ಅನ್ತರವೀಥಿಂ ವಿಲೋಕೇತುಂ, ಸಾಲೋಕೇ ನ ಚ ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಾಲೋಕೇ ದ್ವಾರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ಉಪಡ್ಢಕಾಯಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೀಹಿ ನ ಠಾತಬ್ಬಂ. ಸನಚ್ಚನ್ತಿ ನಟಸಮಜ್ಜಂ.

೨೯೬೧. ಗಣಿಕಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವೇಸಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ. ‘‘ವಿಕ್ಕಿಣನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸುರ’’ನ್ತಿಆದೀಹಿ ಉಪಯೋಗನ್ತಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

೨೯೬೩. ನ ¶ ಚೇವುಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ತನೋ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ನೇವ ಕಾರಾಪೇತಬ್ಬೋ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಪಿ ದಾಸೋ ವಾ ದಾಸೀ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋಪಿ ಕಮ್ಮಕರೋ ವಾ ನ ಚೇವ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋ ನೇವ ಅತ್ತನೋ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಕಾರಾಪೇತಬ್ಬೋ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಪಗೇವ ಮನುಸ್ಸಭೂತೋತಿ ದೀಪೇತಿ.

೨೯೬೪. ‘‘ಸಬ್ಬನೀಲಾದಿ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ –

‘‘ಸಬ್ಬನೀಲಕಮಞ್ಜೇಟ್ಠ-ಕಣ್ಹಲೋಹಿತಪೀತಕೇ;

ಮಹಾನಾಮಮಹಾರಙ್ಗ-ರತ್ತೇಸೂ’’ತಿ. (ವಿ. ವಿ. ೫೯೮) –

ವುತ್ತಾನಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಚೀವರಾನಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ. ‘‘ನಮತಕಂ ನಾಮ ಏಳಕಲೋಮೇಹಿ ಕತಂ ಅವಾಯಿಮಂ ಚಮ್ಮಖಣ್ಡಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೬೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ, ಗಣ್ಠಿಪದೇ ಚ ‘‘ಸನ್ಥರಣಸದಿಸೋ ಪಿಲೋತಿಕಾಹಿ ಕತೋ ಪರಿಕ್ಖಾರವಿಸೇಸೋ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ನಿಪಜ್ಜಾಯ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ ಪರಿಕ್ಖಾರವಿಸೇಸೋ ನಮತಕಂ ನಾಮ.

೨೯೬೫. ಛನ್ನಮ್ಪಿ ¶ ಪುರಿಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ‘‘ಏತ್ಥಾ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ರಾಗಚಿತ್ತೇನ ಓಲೋಕೇನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ. ಸಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಸಬ್ಬಂ.

೨೯೬೬. ಭಿಕ್ಖುಂ ದೂರತೋವ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೂರತೋ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾನ ಮಗ್ಗೋ ದಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೬೭. ಭಿಕ್ಖಂ ಚರನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಪನ ಯೇನ ಭಿಕ್ಖಾಯ ಚರತಿ, ತಂ ಪತ್ತಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಉಪರಿ ಛಾದೇತ್ವಾ ಠಿತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಚೀವರಂ ಅಪನೇತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜಂ ಉದ್ಧಂಮುಖಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದಸ್ಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೬೮. ಉತುನೀನಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಉತುಕಾಲೇ ಸಞ್ಜಾತಪುಪ್ಫೇ ಕಾಲೇ ಸಂವೇಲ್ಲಿಕಂ ಕಾತುಂ ಕಚ್ಛಂ ಬನ್ಧಿತುಂ ಮಹೇಸಿನಾ ಕಟಿಸುತ್ತಕಂ ಅನುಞ್ಞಾತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಕಟಿಸುತ್ತಕಂ ಬನ್ಧಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಕಟಿಸುತ್ತಕಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ಯಾ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉತುನಿಯಾ ಕಟಿಸುತ್ತಕ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೨೨).

೨೯೬೯. ಇತ್ಥಿಪೋಸಯುತನ್ತಿ ಇತ್ಥೀಹಿ ವಾ ಪುರಿಸೇಹಿ ವಾ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸೇಹಿ ವಾ ಯುತ್ತಂ. ಇತ್ಥಿಪೋಸಯುತ್ತಂ ಹತ್ಥವಟ್ಟಕಮೇವ ವಾ. ಪಾಟಙ್ಕೀತಿ ಪಟಪೋಟ್ಟಲಿಕಂ.

೨೯೭೦. ಗರುಧಮ್ಮೇತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇ. ಮಾನತ್ತನ್ತಿ ಪಕ್ಖಮಾನತ್ತಂ. ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾತಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ.

೨೯೭೧. ಯಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಪಬ್ಬಜಿತಕಾಲೇ ಗಬ್ಭೋ ವುಟ್ಠಾತಿ ವಿಜಾಯತಿ ಯದಿ, ಪುತ್ತೋ ಚೇ, ತಸ್ಸಾಪಿ ದಾರಕಮಾತು ಯಾವ ಸೋ ದಾರಕೋ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ಯಾವ ಖಾದಿತುಂ, ಭುಞ್ಜಿತುಂ, ನಹಾಯಿತುಞ್ಚ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಾವ ದುತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ತಥಾ ಸಮ್ಮನ್ನಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೭೨. ಸಾ ¶ ಪನ ಮಾತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತ್ತನೋ ಪುತ್ತಂ ಪಾಯೇತುಂ, ಭೋಜೇತುಂ, ಮಣ್ಡೇತುಂ, ಉರೇ ಕತ್ವಾ ಸಯಿತುಞ್ಚ ಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೭೩. ದುತಿಯಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ದಾರಕೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸು ಪುರಿಸೇಸು ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ತಥಾ ಏವ ತಸ್ಮಿಂ ದಾರಕೇ ವತ್ತಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೭೪. ವಿಬ್ಭಮೇನೇವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿಯಾ ಸೇತವತ್ಥಾನಂ ಗಹಣೇನೇವ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಯಸ್ಮಾ ಸಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿಯಾ ¶ ಖನ್ತಿಯಾ ಓದಾತಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ನಿವತ್ಥಾ, ತಸ್ಮಾಯೇವ ಸಾ ಅಭಿಕ್ಖುನೀ, ನ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೪೩೪). ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ.

೨೯೭೫. ಗತಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸಕಾವಾಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಯಾ ಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಕಾವಾಸಾ ತಿತ್ಥಾಯತನಂ ಸಙ್ಕನ್ತಾ, ಸಾ ಆಗತಾ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ. ನ ಕೇವಲಂ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಮ್ಪಿ ನ ಲಭತಿ. ಓದಾತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಬ್ಭನ್ತಾ ಪನ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಮತ್ತಂ ಲಭತಿ.

೨೯೭೬. ವನ್ದನನ್ತಿ ಪಾದೇ ಸಮ್ಬಾಹೇತ್ವಾ ವನ್ದನಂ. ಸಾದಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾದಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೩೪) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ವಟ್ಟತಿ. ತತ್ರೇಕೇ ಆಚರಿಯಾ ‘‘ಸಚೇ ಏಕತೋ ವಾ ಉಭತೋ ವಾ ಅವಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಾರತ್ತಾ, ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ. ಏಕೇ ಆಚರಿಯಾ ‘‘ನತ್ಥಿ ಏತ್ಥ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ವದನ್ತೀತಿ ಏವಂ ಆಚರಿಯವಾದಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಓದಿಸ್ಸ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತಂ, ತಂ ಪಮಾಣಂ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾದಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೩೪) ಹಿ ವಚನೇನೇವ ಕಪ್ಪಿಯಂ.

೨೯೭೭. ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ವಚ್ಚಕುಟಿಯಾ ವಚ್ಚೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ, ಹೇಟ್ಠಾ ವಿವಟೇ ಉದ್ಧಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಪನ ವಚ್ಚಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಹೇಟ್ಠಾ ವಿವಟೇ ಉಪರಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಚೇ ಕೂಪೋ ಖತೋ ಹೋತಿ, ಉಪರಿ ಪನ ಪದರಮತ್ತಮೇವ ಸಬ್ಬದಿಸಾಸು ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಏವರೂಪೇಪಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೪೩೫) ವುತ್ತಂ.

೨೯೭೮. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಉಪಸ್ಸಯಅನ್ತರಘರಾದಿಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು. ಗಿಲಾನಾಯಾತಿ ಯಸ್ಸಾ ವಿನಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ನ ಫಾಸು ಹೋತಿ. ಅಡ್ಢಪಲ್ಲಙ್ಕನ್ತಿ ಏಕಪಾದಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಕತಪಲ್ಲಙ್ಕಂ. ಸೋ ¶ ಏಕಂ ಪಣ್ಹಿಂ ಊರುಮೂಲಾಸನ್ನಂ ಕತ್ವಾ ಇತರಂ ದೂರೇ ಕತ್ವಾ ಆಭುಜಿತಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ನಾಮ.

೨೯೭೯. ನರತಿತ್ಥೇತಿ ಪುರಿಸಾನಂ ನಹಾನತಿತ್ಥೇ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರಿಸತಿತ್ಥೇ ನಹಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಯಾ ನಹಾಯೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ. ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಿಲಾತಿತ್ಥೇ ನಹಾಯಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೩೬).

೨೯೮೦. ಯಾ ಸಮಣೀ ಗನ್ಧಚುಣ್ಣೇನ ವಾ ವಾಸಿತಮತ್ತಿಯಾ ವಾಸಿತಕಾಯ ಮತ್ತಿಕಾಯ ವಾ ಪಟಿಸೋತೇ ವಾ ನ್ಹಾಯೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ವಾಸಿತವಿಸೇಸನೇನ ಅವಾಸಿತಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಕತಿಮತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೩೬).

೨೯೮೧. ಅಭುತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಆಮಿಸಅಗ್ಗಂ ಗಹಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ಅಕತ್ವಾ, ಪತ್ತಚೀವರಂ ಕತಿಪಯದಿವಸಾನಿಪಿ ಅಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಚೇ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ, ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಅಪನೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ.

೨೯೮೨. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅಸನ್ತೇ ಸಬ್ಬಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಸನ್ನಿಧಿಕತಂ ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯಂ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪಕರಣವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಮ್ಪಿ ತಥಾವಿಧಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ನಿಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೪೨೧).

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

೨೯೮೩. ಅಪಲೋಕನಸಞ್ಞಿತಂ ¶ ಕಮ್ಮಂ, ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ, ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ¶ ಚತ್ತಾರಿ ಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಚತ್ತಾರೀತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ. ಇಮಾನೀತಿ ಅನನ್ತರಮೇವ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಆಸನ್ನಪಚ್ಚಕ್ಖವಚನಂ. ಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಮ್ಮನಿದಸ್ಸನಂ. ‘‘ಅಪಲೋಕನಸಅಞತ’’ನ್ತಿಆದಿ ತೇಸಂ ಸರೂಪದಸ್ಸನಂ.

ತತ್ರಾಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೧೫; ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೨) – ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ಸೀಮಟ್ಠಕಸಙ್ಘಂ ಸೋಧೇತ್ವಾ ಛನ್ದಾರಹಾನಂ ಛನ್ದಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ತಂ ತಂ ವತ್ಥುಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ‘‘ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ. ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಏಕಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ. ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಏಕಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ, ಏಕಾಯ ಚ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಯಾತಿ ಏವಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಯ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ. ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಂ ನಾಮ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅನುಮತಿಯಾ ಏಕಾಯ ಞತ್ತಿಯಾ, ತೀಹಿ ಚ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಹೀತಿ ಏವಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಾಹಿ ತೀಹಿ ಅನುಸ್ಸಾವನಾಹಿ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ. ಞತ್ತಿ ದುತಿಯಾ ಯಸ್ಸ ಅನುಸ್ಸಾವನಸ್ಸ ತಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಂ, ತೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ. ಞತ್ತಿ ಚತುತ್ಥಾ ಯಸ್ಸ ಅನುಸ್ಸಾವನತ್ತಯಸ್ಸ ತಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಂ, ತೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಂ.

೨೯೮೪-೭. ತೇಸಂ ಠಾನವಸೇನ ಭೇದಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿಆದಿ. ನವನ್ನಂ ಠಾನಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ನವಟ್ಠಾನಂ, ‘‘ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಞತ್ತಿಕಮ್ಮನ್ತಿ ಗಮನಕಿರಿಯಾಕತ್ತುನಿದಸ್ಸನಂ ¶ . ನವಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಕಮ್ಮನಿದಸ್ಸನಂ. ದುತಿಯನ್ತಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಂ. ಸತ್ತ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇದಾನಿ ತಂ ಠಾನಭೇದಂ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಿಸ್ಸಾರಣಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ನಿಸ್ಸಾರಣಾದಿ ಕಮ್ಮವಿಸೇಸಾನಂ ಸಞ್ಞಾ. ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಞ್ಹಿ ನಿಸ್ಸಾರಣಂ…ಪೇ… ಪಞ್ಚಮಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಠಾನಾನಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಏವಂ ನಾಮವಸೇನ ದಸ್ಸಿತಾನಿ ನಿಸ್ಸಾರಣಾದೀನಿ ಅತ್ಥತೋ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಿಸ್ಸಾರಣಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ಸಮಣುದ್ದೇಸತೋತಿ ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರತೋ ನಿಸ್ಸಾರಣಞ್ಚ ಓಸಾರಣಞ್ಚ ವದೇತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ತಾದಿಸಾನಂಯೇವ ಸಮ್ಮಾವತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಪವೇಸನಾ ‘‘ಓಸಾರಣಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ಪಬ್ಬಜನ್ತೇನ ¶ ಹೇತುಭೂತೇನ ಭಣ್ಡುಕಂ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಪುಚ್ಛನಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಕೇಸಚ್ಛೇದನಪುಚ್ಛನಂ ಭಣ್ಡುಕಮ್ಮಂ ನಾಮ. ಛನ್ನೇನ ಹೇತುಭೂತೇನ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಕಂ ಕಮ್ಮಂ ವದೇತಿ ಯೋಜನಾ. ತಥಾರೂಪಸ್ಸಾತಿ ಛನ್ನಸದಿಸಸ್ಸ ಮುಖರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂ ದುರುತ್ತವಚನೇನ ಘಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸ. ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಮುಖರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ದುರುತ್ತವಚನೇಹಿ ಘಟ್ಟೇನ್ತೋ ವಿಹರತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಯಂ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಂ ವದೇಯ್ಯ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ನೇವ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ನ ಓವದಿತಬ್ಬೋ, ನ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬೋ. ಸಙ್ಘಂ, ಭನ್ತೇ, ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಸ್ಸ ದಾನಂ ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’ತಿ. ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಪುಚ್ಛಾಮಿ ‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡಸ್ಸ ದಾನಂ ರುಚ್ಚತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೯೫-೪೯೬) ಏವಂ ಬ್ರಹ್ಮದಣ್ಡೋ ಕಾತಬ್ಬೋ.

೨೯೮೮-೯. ‘‘ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನಾ’’ತಿ ಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾಯ ‘‘ಗಹಿತಾಯಾ’’ತಿ ಅಪರಕಿರಿಯಾ ಅಜ್ಝಾಹರಿತಬ್ಬಾ, ‘‘ರುಚಿಯಾ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ¶ ವಿಸೇಸನಂ. ದೇತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾದೀನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾನ ಸಬ್ಬಸೋ ಸಬ್ಬೇ ಸೀಮಟ್ಠೇ ಆಗತಾಗತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾನ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೇನ ಪರಿಕ್ಖಾರೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ರುಚ್ಚತಿ ತಸ್ಸ ದಾನ’’ನ್ತಿ ವಿಸುಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಗಹಿತಾಯ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ರುಚಿಯಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಚೀವರಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾದೀನಂ ದೇತಿ, ಯಂ ಏವಂಭೂತಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಂ, ತಂ ತಸ್ಸ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಲಕ್ಖೀಯತೀತಿ ಲಕ್ಖಣಂ, ಕಮ್ಮಮೇವ ಲಕ್ಖಣಂ, ನ ನಿಸ್ಸಾರಣಾದೀನೀತಿ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ.

೨೯೯೦-೧. ಏವಂ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಠಾನಾನಿ ಉದ್ದೇಸನಿದ್ದೇಸವಸೇನ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ತಾವ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನಿಸ್ಸಾರಣ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಇತಿ ‘‘ಞತ್ತಿಯಾ ನವ ಠಾನಾನೀ’’ತಿ ಅಯಮುದ್ದೇಸೋ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ‘‘ವಿನಿಚ್ಛಯೇ’’ತಿಆದಿನಿದ್ದೇಸೇನೇವ ವಿಭಾವೀಯತಿ.

೨೯೯೨. ವಿನಿಚ್ಛಯೇತಿ ಉಬ್ಬಾಹಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೇ. ಅಸಮ್ಪತ್ತೇತಿ ನಿಟ್ಠಂ ಅಗತೇ. ಥೇರಸ್ಸಾತಿ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸ್ಸ. ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಅವಿನಯಞ್ಞುನೋ’’ತಿ. ತಸ್ಸ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ, ಇಮಸ್ಸ ನೇವ ಸುತ್ತಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ನೋ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೋ, ಸೋ ಅತ್ಥಂ ಅಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಚ್ಛಾಯಾಯ ಅತ್ಥಂ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸಾ ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೩೩) ಏವಂ ಉಬ್ಬಾಹಿಕವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಯಾ ನಿಸ್ಸರಣಾ ವುತ್ತಾ, ಸಾ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮೇ ‘‘ನಿಸ್ಸಾರಣಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೯೩-೪. ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ¶ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ ¶ , ಅನುಸಿಟ್ಠೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ. ಆಗಚ್ಛಾಹೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೬) ವಚನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾನಯನಂ, ಸಾ ಓಸಾರಣಾ ನಾಮ. ‘‘ಆಗಚ್ಛ ಓಸಾರಣಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

ಉಪೋಸಥವಸೇನಾಪಿ, ಪವಾರಣಾವಸೇನಾಪಿ. ಞತ್ತಿಯಾ ಠಪಿತತ್ತಾತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜುಪೋಸಥೋ ಪನ್ನರಸೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯ’’ (ಮಹಾವ. ೧೩೪), ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಜ್ಜ ಪವಾರಣಾ ಪನ್ನರಸೀ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೧೦) ಉಪೋಸಥಪವಾರಣಾವಸೇನ ಞತ್ತಿಯಾ ಠಪಿತತ್ತಾ ಉಪೋಸಥೋ, ಪವಾರಣಾ ವಾತಿ ಇಮಾನಿ ದ್ವೇ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಾನಿ.

‘‘ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಞ್ಹಿ, ಅನುಸಾಸೇಯ್ಯಹನ್ತಿ ಚಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಆಯಸ್ಮತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಅನುಸಾಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೬) ಅಯಂ ಏಕಾ ಞತ್ತಿ ಗಹಿತಾ.

೨೯೯೫. ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಮಹಂ ಭಿಕ್ಖುಂ, ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಂ ವಿನಯನ್ತಿ ಚಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ವಿನಯಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೧) ಅಯಂ ಏಕಾ ಞತ್ತಿ ಗಹಿತಾ. ಏವಮಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಅನುಸಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಅನ್ತರಾಯಿಕೇ ಧಮ್ಮೇ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೨೬), ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಅನ್ತರಾಯಿಕೇ ಧಮ್ಮೇ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ವಿನಯಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೧೫೧), ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೇನ ವಿನಯಂ ಪುಟ್ಠೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ¶ (ಮಹಾವ. ೧೫೨), ‘‘ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೇನ ವಿನಯಂ ಪುಟ್ಠೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ – (ಮಹಾವ. ೧೫೨) ಇಮಾ ಛ ಞತ್ತಿಯೋ ಗಹಿತಾ. ಏವಂ ಪುರಿಮಾ ದ್ವೇ, ಇಮಾ ಚ ಛಾತಿ ಏದಿಸಾ ಇಮಾ ಅಟ್ಠ ಞತ್ತಿಯೋ ‘‘ಸಮ್ಮುತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾ.

೨೯೯೬. ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಾದೀನಂ ದಾನನ್ತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ¶ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೪) ಏವಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಪತ್ತಾದೀನಂ ದಾನಂ ‘‘ದಾನ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಆಪತ್ತೀನಂ ಪಟಿಗ್ಗಾಹೋತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಂ ಸರತಿ ವಿವರತಿ ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋತಿ ದೇಸೇತಿ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೩೯), ‘‘ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಅಹಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೩೯). ತೇನ ವತ್ತಬ್ಬೋ ‘‘ಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ. ‘‘ಆಮ ಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ. ‘‘ಆಯತಿಂ ಸಂವರೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿ. ಏವಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ಪಟಿಗ್ಗಾಹೋ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಾಹೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

೨೯೯೭. ಪವಾರುಕ್ಕಡ್ಢನಾತಿ ಪವಾರಣುಕ್ಕಡ್ಢನಾ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಣ-ಕಾರಲೋಪೋ. ಅಥ ವಾ ಪವಾರಣಂ ಪವಾರೋತಿ ಪವಾರಣ-ಸದ್ದಪರಿಯಾಯೋ ಪವಾರ-ಸದ್ದೋ. ‘‘ಇಮಂ ಉಪೋಸಥಂ ಕತ್ವಾ, ಕಾಳೇ ಪವಾರಯಾಮೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಆವಾಸಿಕಾ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಇದಾನಿ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸೇಯ್ಯಾಮ, ಆಗಮೇ ಕಾಳೇ ಪವಾರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೪೦) ಅಯಂ ಞತ್ತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ದಸ್ಸಿತಾ. ಏವಂ ಕತಪವಾರಣಾ ‘‘ಪಚ್ಚುಕ್ಕಡ್ಢನಾ’’ತಿ ಮತಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಕಾಳೇತಿ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಕಾಳಪಕ್ಖುಪೋಸಥೇ. ಇಮಿನಾ ಚ ‘‘ಆಗಮೇ ಜುಣ್ಹೇ ಪವಾರೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ ಅಯಂ ¶ ಞತ್ತಿ ಚ ಉಪಲಕ್ಖಿತಾ. ಜುಣ್ಹೇತಿ ಅಪರಕತ್ತಿಕಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಉಪೋಸಥೇ.

೨೯೯೮. ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇತಿ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಸಮಥೇ. ಸಬ್ಬಪಠಮಾ ಞತ್ತೀತಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಗಾಹಿಕಾ ಞತ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಇತರಾ ಚಾತಿ ಉಭಯಪಕ್ಖೇ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಠಪಿತಾ ದ್ವೇ ಞತ್ತಿಯೋ ಚಾತಿ ಏವಂ ತಿಧಾ ಪವತ್ತಂ ಏತಂ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಂ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಂ ಇತಿ ಏವಂ ವುತ್ತನಯೇನ ‘‘ವಿನಿಚ್ಛಯೇ’’ತಿಆದಿನಾ ಞತ್ತಿಯಾ ನವ ಠಾನಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೯೯೯-೩೦೦೦. ಏವಂ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮೇ ನವ ಠಾನಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ಸತ್ತ ಠಾನಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಮ್ಪೀ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿಆದಿಕಾ ಉದ್ದೇಸಗಾಥಾ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾವ.

ನಿದ್ದೇಸೇ ಪತ್ತನಿಕ್ಕುಜ್ಜನಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪತ್ತುಕ್ಕುಜ್ಜನಂ ಗಹಿತಂ. ನಿಸ್ಸಾರೋಸಾರಣಾ ಮತಾತಿ ‘‘ನಿಸ್ಸಾರಣಾ, ಓಸಾರಣಾ’’ತಿ ಚ ಮತಾ. ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಲಾಭಾಯ ಪರಿಸಕ್ಕನಾದಿಕೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಭೋಗಕರಣತ್ಥಂ ಪತ್ತನಿಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನ ನಿಸ್ಸಾರಣಾ ಚ ¶ ತಸ್ಸೇವ ಸಮ್ಮಾ ವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತುಕ್ಕುಜ್ಜನವಸೇನ ಓಸಾರಣಾ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಸಾ ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವಡ್ಢಲಿಚ್ಛವಿವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಚೂಳವ. ೨೬೫) ವುತ್ತಾ.

೩೦೦೧. ಸೀಮಾದಿಸಮ್ಮುತಿ ಸಮ್ಮುತಿ ನಾಮ. ಸಾ ಪಞ್ಚದಸಧಾ ಮತಾತಿ ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿ ತಿಚೀವರೇನಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿ ಸನ್ಥತಸಮ್ಮುತಿ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕ ಸೇನಾಸನಗ್ಗಾಹಾಪಕ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕ ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಾಹಕ ಯಾಗುಭಾಜಕ ಫಲಭಾಜಕ ಖಜ್ಜಭಾಜಕ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕ ಸಾಟಿಯಗ್ಗಾಹಾಪಕ ಪತ್ತಗ್ಗಾಹಾಪಕ ಆರಾಮಿಕಪೇಸಕ ಸಾಮಣೇರಪೇಸಕಸಮ್ಮುತೀತಿ ಏವಂ ಸಾ ಸಮ್ಮುತಿ ಪಞ್ಚದಸವಿಧಾ ¶ ಮತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಥಿನಸ್ಸ ವತ್ಥಂ, ತಸ್ಸ. ಮತೋಯೇವ ಮತಕೋ, ಮತಕಸ್ಸ ವಾಸೋ ಮತಕವಾಸೋ, ತಸ್ಸ ಮತಕವಾಸಸೋ, ಮತಕಚೀವರಸ್ಸ.

೩೦೦೨. ಆನಿಸಂಸಖೇತ್ತಭೂತಪಞ್ಚಮಾಸಬ್ಭನ್ತರೇಯೇವ ಉಬ್ಭಾರೋ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರೋ. ಕುಟಿವತ್ಥುಸ್ಸ, ವಿಹಾರಸ್ಸ ವತ್ಥುನೋ ಚ ದೇಸನಾ ದೇಸನಾ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೦೩. ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪಕ್ಖಾನಂ ಸಾಧಾರಣವಸೇನ ಠಪೇತಬ್ಬಞತ್ತಿ ಚ ಪಚ್ಛಾ ಪಕ್ಖದ್ವಯೇ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಠಪೇತಬ್ಬಾ ದ್ವೇ ಞತ್ತಿಯೋ ಚಾತಿ ತಿಸ್ಸೋ ಞತ್ತಿಯೋ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಅಭಾವೇನ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮೇ ‘‘ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣ’’ನ್ತಿ ದಸ್ಸಿತಾ, ಪಚ್ಛಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ದ್ವೀಸು ಪಕ್ಖೇಸು ವತ್ತಬ್ಬಾ ದ್ವೇ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಾ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ‘‘ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣ’’ನ್ತಿ ದಸ್ಸಿತಾತಿ ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಿಣವತ್ಥಾರಕೇ ಕಮ್ಮೇ’’ತಿ. ‘‘ಮೋಹಾರೋಪನತಾದಿಸೂ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಸು ದಸ್ಸಿತಮೋಹಾರೋಪನಕಮ್ಮಞ್ಚ ಅಞ್ಞವಾದಕವಿಹೇಸಕಾರೋಪನಕಮ್ಮಾದಿಞ್ಚ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ. ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣಮೇವ ಕಮ್ಮಲಕ್ಖಣತಾ.

೩೦೦೪-೫. ಇತಿ ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ಇಮೇ ಸತ್ತ ಠಾನಭೇದಾ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಸ್ಸ. ಏವಂ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ಸತ್ತ ಠಾನಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೇ ಠಾನಭೇದಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಥಾ’’ತಿಆದಿ.

೩೦೦೬. ತಜ್ಜನಾದೀನನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನಿಯಸ್ಸಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ತೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ. ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ವೂಪಸಮೋ.

೩೦೦೭. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ¶ ಓವಾದೋ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಸಮ್ಮುತಿ ಫಲೂಪಚಾರೇನ ವುತ್ತಾ.

೩೦೦೮-೯. ಮೂಲಪಟಿಕ್ಕಸ್ಸೋ ¶ ಮೂಲಾಯ ಪಟಿಕಸ್ಸನಾ, ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಕ-ಕಾರಸ್ಸ ದ್ವೇಭಾವೋ. ಉಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸಾನುವತ್ತಿಕಾತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾ ಏಕಾ ಯಾವತತಿಯಕಾ, ಅಟ್ಠ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ, ಅರಿಟ್ಠೋ ಚಣ್ಡಕಾಳೀ ಚ ದ್ವೇ, ಇಮೇ ಏಕಾದಸ ಯಾವತತಿಯಕಾ ಭವನ್ತಿ. ಇಮೇಸಂ ವಸಾತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಾದೀನಿ ಪುಗ್ಗಲಾಧಿಟ್ಠಾನೇನ ವುತ್ತಾನಿ, ಇಮೇಸಂ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಾನಂ ವಸೇನ. ದಸೇಕಾತಿ ಏಕಾದಸ.

೩೦೧೧. ಏವಂ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಾನಂ ಠಾನಭೇದಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅನ್ವಯತೋ, ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ಚ ಕಾತಬ್ಬಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ಞತ್ತಿಯಾಪಿ ನ ಕಾರಯೇ, ಞತ್ತಿದುತಿಯೇನಪಿ ನ ಕಾರಯೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೧೨. ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮೇ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇನ ಞತ್ತಿಕಮ್ಮಾದೀನಮ್ಪಿ ಕಾತಬ್ಬಪ್ಪಕಾರೋ ಸಕ್ಕಾ ವಿಞ್ಞಾತುನ್ತಿ ತಂ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ಲಬ್ಭಮಾನವಿಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಾನೀ’’ತಿಆದಿ. ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಾನಿ ಲಹುಕಾನಿಪಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮಾನಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತಾನಿ ಪನ ಕತಮಾನೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬಾ ಸಮ್ಮುತಿಯೋ ಸಿಯು’’ನ್ತಿ. ಏತ್ಥ ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿಂ ವಿನಾ ಸೇಸಾ ತಿಚೀವರೇನಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಆದಯೋ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಸಮ್ಮುತಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೦೧೩. ಸೇಸಾನೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇಹಿ ಸೇಸಾನಿ ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿಆದೀನಿ ಛ ಕಮ್ಮಾನಿ. ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನ-ಕಾರಲೋಪೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಸೀಮಾಸಮ್ಮುತಿ, ಸೀಮಾಸಮೂಹನನಂ, ಕಥಿನದಾನಂ, ಕಥಿನುದ್ಧಾರೋ, ಕುಟಿವತ್ಥುದೇಸನಾ, ವಿಹಾರವತ್ಥುದೇಸನಾತಿ ಇಮಾನಿ ಛ ಕಮ್ಮಾನಿ ಗರುಕಾನಿ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತ್ವಾವ ¶ ಕಾತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೨). ‘‘ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾತುಂ ಪನ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮವಸೇನಾಪಿ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತೇವ. ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನೇವ, ತೇನ ತೇನೇವ ಕಾರಯೇ’’ತಿ, ಯೋ ಯೋ ನಯೋ ತಂ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ವುತ್ತೋ, ತೇನೇವ ತೇನೇವ ನಯೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೦೧೪. ಕಮ್ಮಾನಂ ¶ ವಿಪತ್ತಿಯಾ ದಸ್ಸಿತಾಯ ಸಮ್ಪತ್ತಿಪಿ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ತಾವ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವತ್ಥುತೋ’’ತಿಆದಿ. ವಸತಿ ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಂ ಫಲಂ ತದಾಯತ್ತವುತ್ತಿತಾಯಾತಿ ವತ್ಥು, ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪಧಾನಕಾರಣಂ, ತತೋ ವತ್ಥುತೋ ಚ. ಅನುಸ್ಸಾವನಸೀಮತೋತಿ ಅನುಸ್ಸಾವನತೋ, ಸೀಮತೋ ಚ. ಪಞ್ಚೇವಾತಿ ಏವಕಾರೇನ ಕಮ್ಮದೋಸಾನಂ ಏತಂಪರಮತಂ ದಸ್ಸೇತಿ.

೩೦೧೫. ಯಥಾನಿಕ್ಖಿತ್ತಕಮ್ಮದೋಸಮಾತಿಕಾನುಕ್ಕಮೇ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ’’ತಿಆದಿ. ಸಙ್ಘಧಮ್ಮವಿನಯಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖಾಸಙ್ಖಾತಂ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಂ ಉಪನೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ಸಮ್ಮುಖಾಕರಣೀಯಂ ನಾಮ.

ತತ್ಥ ಯಾವತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಪತ್ತಾ, ತೇ ಆಗತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಛನ್ದಾರಹಾನಂ ಛನ್ದೋ ಆಹಟೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾ ನ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುಖತಾ. ಯೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಯೇನ ವಿನಯೇನ ಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಸಙ್ಘೋ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮಸಮ್ಮುಖತಾ, ವಿನಯಸಮ್ಮುಖತಾ. ತತ್ಥ ಧಮ್ಮೋತಿ ಭೂತಂ ವತ್ಥು. ವಿನಯೋತಿ ಚೋದನಾ ಚೇವ ಸಾರಣಾ ಚ. ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ ನಾಮ ಞತ್ತಿಸಮ್ಪದಾ ಚೇವ ಅನುಸ್ಸಾವನಸಮ್ಪದಾ ಚ. ಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ¶ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಭಾವೋ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾ. ಏವಂ ಚತುಬ್ಬಿಧೇನ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಯಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ‘‘ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಅಸಮ್ಮುಖಾ ಕರೋತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಲಕ್ಖಣತೋ ಏಕಮ್ಪಿ ಪರಿಹಾಪೇತ್ವಾ ಕರೋತಿ, ತಂ ಕಮ್ಮಂ ವತ್ಥುವಿಪನ್ನಂ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಸಙ್ಖಾತೇನ ವತ್ಥುನಾ ವೇಕಲ್ಲಂ ‘‘ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೧೬-೮. ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾಕರಣೀಯೇ ವತ್ಥುತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅಸಮ್ಮುಖಾಕರಣೀಯಂ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಸಮ್ಮುಖಾ’’ತಿಆದಿ.

ದೇವದತ್ತಸ್ಸ ಕತಂ ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಞ್ಚ. ಸೇಕ್ಖಸಮ್ಮುತಿ ಉಮ್ಮತ್ತಕಸಮ್ಮುತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅವನ್ದಿಯಕಮ್ಮಂ ಪುಗ್ಗಲಸೀಸೇನ ‘‘ಅವನ್ದಿಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಅಡ್ಢಕಾಸಿಯಾ ಗಣಿಕಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ದೂತೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ದೂತೂಪಸಮ್ಪದಾ. ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಅಟ್ಠ ಕಮ್ಮಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾನ ಸೇಸಾನಿ ಪನ ಸಬ್ಬಸೋ ಸಬ್ಬಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾಕರಣೀಯಾನೀ’’ತಿ ಸೋಭನಗಮನಾದೀಹಿ ಸುಗತೋ ಸತ್ಥಾ ಅಬ್ರ್ವಿ ಕಥೇಸೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೧೯-೨೦. ಏವಂ ¶ ವತ್ಥುತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಞತ್ತಿತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಞತ್ತಿತೋ’’ತಿಆದಿ. ವಿಪಜ್ಜನನಯಾತಿ ವಿನಯವಿಪಜ್ಜನಕ್ಕಮಾ. ವತ್ಥುಂ ನ ಪರಾಮಸತೀತಿ ಯಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾದಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ತಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ವದತಿ. ಏವಂ ವತ್ಥುಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ.

ಸಙ್ಘಂ ನ ಪರಾಮಸತೀತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಾಮಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ’’ತಿ ವದತಿ. ಏವಂ ಸಙ್ಘಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ.

ಪುಗ್ಗಲಂ ¶ ನ ಪರಾಮಸತೀತಿ ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ, ತಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ವದತಿ. ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ.

ಞತ್ತಿಂ ನ ಪರಾಮಸತೀತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಞತ್ತಿಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ, ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಏವ ಅನುಸ್ಸಾವನಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೇಪಿ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಏವ ಅನುಸ್ಸಾವನಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ. ಏವಂ ಞತ್ತಿಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ.

ಪಚ್ಛಾ ವಾ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತೀತಿ ಪಠಮಂ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಏಸಾ ಞತ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಖಮತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಸ್ಮಾ ತುಣ್ಹೀ, ಏವಮೇತಂ ಧಾರಯಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ. ಏವಂ ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತಿ. ಪಞ್ಚಹೇತೇಹೀತಿ ಏತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ.

೩೦೨೧-೨. ಏವಂ ಞತ್ತಿತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅನುಸ್ಸಾವನತೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅನುಸ್ಸಾವನತೋ’’ತಿಆದಿ. ಅನುಸ್ಸಾವನತೋ ಕಮ್ಮದೋಸಾ ಪಞ್ಚ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ನ ಪರಾಮಸತಿ ವತ್ಥುಂ ವಾ’’ತಿಆದೀಸು ವತ್ಥುಆದೀನಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ. ಏವಂ ಪನ ನೇಸಂ ಅಪರಾಮಸನಂ ಹೋತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೫) – ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ಪಠಮಾನುಸ್ಸಾವನೇ ವಾ ¶ ‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಏತಮತ್ಥಂ ವದಾಮಿ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ದುತಿಯತತಿಯಾನುಸ್ಸಾವನೇಸು ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ವತ್ಥುಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಮ.

‘‘ಸುಣಾತು ¶ ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಸಙ್ಘಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಮ.

‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮರಕ್ಖಿತೋ ಉಪಸಮ್ಪದಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಪುಗ್ಗಲಂ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಮ.

ಸಾವನಂ ಹಾಪೇತೀತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಂ ನ ಕರೋತಿ, ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಞತ್ತಿಮೇವ ಠಪೇತಿ, ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೇ ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಞತ್ತಿಮೇವ ಠಪೇತಿ. ಏವಂ ಅನುಸ್ಸಾವನಂ ಹಾಪೇತಿ. ಯೋಪಿ ಞತ್ತಿದುತಿಯಕಮ್ಮೇ ಏಕಂ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇನ್ತೋ ಅಕ್ಖರಂ ವಾ ಛಡ್ಡೇತಿ, ಪದಂ ವಾ ದುರುತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಅನುಸ್ಸಾವನಂ ಹಾಪೇತಿಯೇವ. ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೇ ಪನ ಏಕಂ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಕಿಮೇವ ವಾ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಂ ಕರೋನ್ತೋಪಿ ಅಕ್ಖರಂ ವಾ ಪದಂ ವಾ ಛಡ್ಡೇನ್ತೋಪಿ ದುರುತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸಾವನಂ ಹಾಪೇತಿಯೇವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

ದುರುತ್ತಂ ಕರೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೫) – ಯೋ ಹಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಅಕ್ಖರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಅಞ್ಞಂ ವದತಿ, ಅಯಂ ದುರುತ್ತಂ ಕರೋತಿ ನಾಮ. ತಸ್ಮಾ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಯ್ವಾಯಂ –

ದಸಧಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಬುದ್ಧಿಯಾ ಪಭೇದೋ’’ತಿ. (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೫) –

ವುತ್ತೋ ¶ , ಅಯಂ ಸುಟ್ಠು ಉಪಲಕ್ಖೇತಬ್ಬೋ.

ಏತ್ಥ ಹಿ ಸಿಥಿಲಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚಸು ವಗ್ಗೇಸು ಪಠಮತತಿಯಂ. ಧನಿತಂ ನಾಮ ತೇಸ್ವೇವ ದುತಿಯಚತುತ್ಥಂ. ದೀಘನ್ತಿ ದೀಘೇನ ಕಾಲೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಆಕಾರಾದಿ ¶ . ರಸ್ಸನ್ತಿ ತತೋ ಉಪಡ್ಢಕಾಲೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅಕಾರಾದಿ. ಗರುಕನ್ತಿ ದೀಘಮೇವ, ಯಂ ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತತ್ಥೇರಸ್ಸ, ಯಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸಂಯೋಗಪರಂ ಕತ್ವಾ ವುಚ್ಚತಿ. ಲಹುಕನ್ತಿ ರಸ್ಸಮೇವ, ಯಂ ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮತೋ ಬುದ್ಧರಕ್ಖಿತಥೇರಸ್ಸ, ಯಸ್ಸ ನ ಖಮತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಸಂಯೋಗಪರಂ ಕತ್ವಾ ವುಚ್ಚತಿ. ನಿಗ್ಗಹಿತನ್ತಿ ಯಂ ಕರಣಾನಿ ನಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅವಿವಟೇನ ಮುಖೇನ ಅನುನಾಸಿಕಂ ಕತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಮ್ಬನ್ಧನ್ತಿ ಯಂ ಪರಪದೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ‘‘ತುಣ್ಹಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತುಣ್ಹಿಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ವುಚ್ಚತಿ. ವವತ್ಥಿತನ್ತಿ ಯಂ ಪರಪದೇನ ಅಸಮ್ಬನ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ವಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ತುಣ್ಹೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತುಣ್ಹ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ವುಚ್ಚತಿ. ವಿಮುತ್ತನ್ತಿ ಯಂ ಕರಣಾನಿ ಅನಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಿವಟೇನ ಮುಖೇನ ಅನುನಾಸಿಕಂ ಅಕತ್ವಾ ವುಚ್ಚತಿ.

ತತ್ಥ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ತ-ಕಾರಸ್ಸ ಥ-ಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸುಣಾಥು ಮೇ’’ತಿ ವಚನಂ ಸಿಥಿಲಸ್ಸ ಧನಿತಕರಣಂ ನಾಮ, ತಥಾ ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಏಸಾ ಞತ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಪತ್ಥಕಲ್ಲಂ, ಏಸಾ ಞತ್ಥೀ’’ತಿಆದಿವಚನಞ್ಚ. ‘‘ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಭಕಾರಘಕಾರಾನಂ ಬಕಾರಗಕಾರೇ ಕತ್ವಾ ‘‘ಬನ್ತೇ ಸಂಗೋ’’ತಿ ವಚನಂ ಧನಿತಸ್ಸ ಸಿಥಿಲಕರಣಂ ನಾಮ. ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ’’ತಿ ವಿವಟೇನ ಮುಖೇನ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಪನ ‘‘ಸುಣಂತು ಮೇ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಏಸಾ ಞತ್ತೀ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಏಸಂ ಞತ್ತೀ’’ತಿ ವಾ ಅವಿವಟೇನ ಮುಖೇನ ಅನುನಾಸಿಕಂ ಕತ್ವಾ ವಚನಂ ವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನಿಗ್ಗಹಿತವಚನಂ ನಾಮ. ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲ’’ನ್ತಿ ಅವಿವಟೇನ ಮುಖೇನ ಅನುನಾಸಿಕಂ ಕತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಪತ್ತಕಲ್ಲಾ’’ತಿ ವಿವಟೇನ ಮುಖೇನ ಅನುನಾಸಿಕಂ ಅಕತ್ವಾ ವಚನಂ ನಿಗ್ಗಹಿತಸ್ಸ ವಿಮುತ್ತವಚನಂ ನಾಮ. ಇತಿ ಸಿಥಿಲೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ಧನಿತಂ, ಧನಿತೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ಸಿಥಿಲಂ, ವಿಮುತ್ತೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ನಿಗ್ಗಹಿತಂ, ನಿಗ್ಗಹಿತೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ವಿಮುತ್ತನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ ಅನ್ತೋಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಕಮ್ಮಂ ದೂಸೇನ್ತಿ. ಏವಂ ವದನ್ತೋ ಹಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಅಕ್ಖರೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಅಞ್ಞಂ ವದತಿ, ದುರುತ್ತಂ ಕರೋತೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

ಇತರೇಸು ¶ ಪನ ದೀಘರಸ್ಸಾದೀಸು ಛಸು ಬ್ಯಞ್ಜನೇಸು ದೀಘಟ್ಠಾನೇ ದೀಘಮೇವ, ರಸ್ಸಟ್ಠಾನೇ ಚ ರಸ್ಸಮೇವಾತಿ ಏವಂ ಯಥಾಠಾನೇ ತಂ ತದೇವ ಅಕ್ಖರಂ ಭಾಸನ್ತೇನ ಅನುಕ್ಕಮಾಗತಂ ಪವೇಣಿಂ ಅವಿನಾಸೇನ್ತೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಸಚೇ ಪನ ಏವಂ ಅಕತ್ವಾ ದೀಘೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ ರಸ್ಸಂ, ರಸ್ಸೇ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೇ ದೀಘಂ ವದತಿ ¶ , ತಥಾ ಗರುಕೇ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಲಹುಕಂ, ಲಹುಕೇ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗರುಕಂ ವದತಿ, ಸಮ್ಬನ್ಧೇ ವಾ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬೇ ವವತ್ಥಿತಂ, ವವತ್ಥಿತೇ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಂ ವದತಿ, ಏವಂ ವುತ್ತೇಪಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ನ ಕುಪ್ಪತಿ. ಇಮಾನಿ ಹಿ ಛ ಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕೋಪೇನ್ತಿ.

ಯಂ ಪನ ಸುತ್ತನ್ತಿಕತ್ಥೇರಾ ‘‘ದ-ಕಾರೋ ತ-ಕಾರಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತ-ಕಾರೋ ದ-ಕಾರಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಚ-ಕಾರೋ ಜ-ಕಾರಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಜ-ಕಾರೋ ಚ-ಕಾರಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಯ-ಕಾರೋ ಕ-ಕಾರಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಕ-ಕಾರೋ ಯ-ಕಾರಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ದ-ಕಾರಾದೀಸು ವತ್ತಬ್ಬೇಸು ತ-ಕಾರಾದಿವಚನಂ ನ ವಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಪತ್ವಾ ನ ವಟ್ಟತಿ. ತಸ್ಮಾ ವಿನಯಧರೇನ ನೇವ ದ-ಕಾರೋ ತ-ಕಾರೋ ಕಾತಬ್ಬೋ…ಪೇ… ನ ಕ-ಕಾರೋ ಯ-ಕಾರೋ. ಯಥಾಪಾಳಿಯಾ ನಿರುತ್ತಿಂ ಸೋಧೇತ್ವಾ ದಸವಿಧಾಯ ಬ್ಯಞ್ಜನನಿರುತ್ತಿಯಾ ವುತ್ತದೋಸೇ ಪರಿಹರನ್ತೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಇತರಥಾ ಹಿ ಸಾವನಂ ಹಾಪೇತಿ ನಾಮ.

ಅಸಮಯೇ ಸಾವೇತೀತಿ ಸಾವನಾಯ ಅಕಾಲೇ ಅನವಕಾಸೇ ಞತ್ತಿಂ ಅಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಪಠಮಂಯೇವ ಅನುಸ್ಸಾವನಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತಿ. ಇತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ ಅನುಸ್ಸಾವನತೋ ಕಮ್ಮಾನಿ ವಿಪಜ್ಜನ್ತಿ. ತೇನಾಹ – ‘‘ಏವಂ ಪನ ವಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಅನುಸ್ಸಾವನತೋಪಿ ಚಾ’’ತಿ.

೩೦೨೩. ಏವಂ ಅನುಸ್ಸಾವನತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸೀಮತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕಕಥಾಯ ವುತ್ತನಯಾ ಏವಾತಿ ತಮೇವ ಅತಿದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಏಕಾದಸಹಿ…ಪೇ… ಮಯಾ’’ತಿ. ಕಮ್ಮದೋಸೋಯೇವ ಕಮ್ಮದೋಸತಾ. ತಾವ ಪಠಮಂ.

೩೦೨೪-೭. ಏವಂ ¶ ಸೀಮತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಂ ಅತಿದೇಸತೋ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪರಿಸವಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಚತುವಗ್ಗೇನಾ’’ತಿಆದಿ. ಕಮ್ಮಪತ್ತಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಪಕತತ್ತಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಚತುವಗ್ಗಕರಣೇ ಕಮ್ಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಕತತ್ತಾ ಕಮ್ಮಪತ್ತಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೯೭). ಏತ್ಥ ಚ ಪಕತತ್ತಾ ನಾಮ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಾ ಅನಿಸ್ಸಾರಿತಾ ಪರಿಸುದ್ಧಸೀಲಾ ಚತ್ತಾರೋ ಭಿಕ್ಖೂ. ಕಮ್ಮಪತ್ತಾ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅರಹಾ ಅನುಚ್ಛವಿಕಾ ಸಾಮಿನೋ. ನ ತೇಹಿ ವಿನಾ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೀಯತಿ, ನ ತೇಸಂ ಛನ್ದೋ ವಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ವಾ ಏತಿ. ಅನಾಗತಾತಿ ಪರಿಸಾಯ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅನಾಗತಾ. ಛನ್ದೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಛನ್ದಾರಹಾನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಅವಸೇಸಾ ಪಕತತ್ತಾ ಛನ್ದಾರಹಾ’’ತಿ. ಇಮಿನಾ ಅಯಮತ್ಥೋ ದೀಪಿತೋ ಹೋತಿ – ‘‘ಅವಸೇಸಾ ಪನ ಸಚೇಪಿ ಸಹಸ್ಸಮತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಸಚೇ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ, ಸಬ್ಬೇ ಛನ್ದಾರಹಾವ ¶ ಹೋನ್ತಿ, ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದತ್ವಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತು ವಾ ಮಾ ವಾ, ಕಮ್ಮಂ ಪನ ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿ. ಸಮ್ಮುಖಾತಿ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾ.

ತಿವಙ್ಗಿಕೋತಿ ಕಮ್ಮಪತ್ತಾನಾಗಮನಛನ್ದಾನಾಹರಣಪಟಿಕ್ಕೋಸನಸಙ್ಖಾತಅಙ್ಗತ್ತಯಯುತ್ತೋ. ದೋಸೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಲಕ್ಖಣೋ. ಪರಿಸಾಯ ವಸಾ ಸಿಯಾತಿ ಪರಿಸವಸೇನ ಹೋತಿ.

ಪಟಿಸೇಧೇನ್ತೀತಿ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನ್ತಿ. ದುತಿಯೇ ಚತುವಗ್ಗಿಕೇ ಕಮ್ಮೇ ದುವಙ್ಗಿಕೋ ದೋಸೋ ಪರಿಸಾಯ ವಸಾ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಏತ್ಥ ಏತಸ್ಮಿಂ ತತಿಯೇ ಚತುವಗ್ಗಿಕೇ ಪಟಿಕ್ಕೋಸೋವ ಅತ್ಥಿ, ನ ಇತರೇ ಪರಿಸದೋಸಾತಿ ಏಕಙ್ಗಿಕೋ ದೋಸೋ ಪರಿಸಾಯ ವಸಾ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ದುವಙ್ಗ ಯುತ್ತಪರಿಸಾದೋಸಸ್ಸ ದುತಿಯಂ ದೇಸಿತತ್ತಾ ದುವಙ್ಗ ಯುತ್ತಪರಿಸಾದೋಸೋ ‘‘ದುತಿಯೋ’’ತಿ ¶ ವುತ್ತೋ. ತಥಾ ತತಿಯಂ ದೇಸಿತತ್ತಾ ಏಕಙ್ಗಯುತ್ತೋ ತತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಇಮಮೇವ ನಯಂ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಾದಿಸಙ್ಘತ್ತಯಸ್ಸ ಅತಿದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಏವಂ…ಪೇ… ತಿವಿಧೇಸುಪೀ’’ತಿ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ದಸವಗ್ಗವೀಸತಿವಗ್ಗಸಙ್ಘಾನಂ ಗಹಣಂ.

೩೦೨೮. ಏವಂ ಚತೂಸು ಸಙ್ಘೇಸು ಚತುನ್ನಂ ತಿಕಾನಂ ವಸೇನ ಪರಿಸತೋ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಯಾ ದ್ವಾದಸವಿಧತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಚತುತ್ಥಿಕಾ’’ತಿ. ಅನುವಾದೇನ ‘‘ದಸ ದ್ವೇ ಸಿಯು’’ನ್ತಿ ವಿಧೀಯತಿ. ಪರಿಸಾವಸಾ ಚತುತ್ಥಿಕಾ ದೋಸಾ ದಸ ದ್ವೇ ದ್ವಾದಸ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥಾತಿ ಏತೇಸು ‘‘ವತ್ಥುತೋ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಕಮ್ಮದೋಸೇಸು, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ. ‘‘ಪರಿಸಾವಸಾ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದ್ಧಾರೇತಬ್ಬಂ. ಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಅಪಲೋಕನಾದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ. ಏತ್ಥ ಚ ಚತುವಗ್ಗಾದಿಕರಣೀಯೇಸು ಕಮ್ಮೇಸು ಪಕತತ್ತೇನ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಕತಮೇವ ಕಮ್ಮಂ ಕಮ್ಮಪತ್ತೇನ ಕತಂ ಹೋತಿ. ಕಮ್ಮಪತ್ತೇ ಪಕತತ್ತೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಪಕತತ್ತೇನ ಕೇನಚಿ, ಕೇವಲೇನೇವ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವೇತ್ವಾ ಕತಂ ಅಪಕತತ್ತಕಮ್ಮಪತ್ತಲಕ್ಖಣಾಭಾವಾ, ಕಮ್ಮಪತ್ತೇನ ಚ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಅಸ್ಸಾವಿತತ್ತಾ ಅನುಸ್ಸಾವನದೋಸೇನ ವಿಪನ್ನಂ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ತೇನೇವ ಪೋರಾಣಕವಿನಯಧರತ್ಥೇರಾ ಕಮ್ಮವಿಪತ್ತಿಸಙ್ಕಾಪರಿಹಾರತ್ಥಂ ದ್ವೀಹಿ ತೀಹಿ ಏಕತೋ ಕಮ್ಮವಾಚಂ ಸಾವಯನ್ತಿ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಪರಿವಾರಾವಸಾನೇ ಪಾಳಿಯಾ (ಪರಿ. ೪೮೨ ಆದಯೋ) ವಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೨ ಆದಯೋ) ಚ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೩೦೨೯. ಛತ್ತಂ ¶ ಪಣ್ಣಮಯಂ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದಿಪಣ್ಣಚ್ಛದನಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಛತ್ತಂ. ಬಹೀತಿ ಉಪರಿ. ಅನ್ತೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ. ಸಿಬ್ಬಿತುನ್ತಿ ರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ.

೩೦೩೦. ಪಣ್ಣೇತಿ ¶ ಛದನಪಣ್ಣೇ. ಅಡ್ಢಚನ್ದನ್ತಿ ಅಡ್ಢಚನ್ದಾಕಾರಂ. ಮಕರದನ್ತಕನ್ತಿ ಮಕರದನ್ತಾಕಾರಂ, ಯಂ ‘‘ಗಿರಿಕೂಟ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಛಿನ್ದಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ನಾಮೇತ್ವಾ ಬದ್ಧಪಣ್ಣಕೋಟಿಯಾ ವಾ ಮತ್ಥಕಿಮಣ್ಡಲಕೋಟಿಯಾ ವಾ ಗಿರಿಕೂಟಾದಿಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಇಮಿನಾ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ. ದಣ್ಡೇತಿ ಛತ್ತದಣ್ಡೇ. ಘಟಕನ್ತಿ ಘಟಾಕಾರೋ. ವಾಳರೂಪಂ ವಾತಿ ಬ್ಯಗ್ಘಾದಿವಾಳಾನಂ ರೂಪಕಂ ವಾ. ಲೇಖಾತಿ ಉಕ್ಕಿರಿತ್ವಾ ವಾ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಾ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮವಸೇನ ವಾ ಕತರಾಜಿ.

೩೦೩೧. ಪಞ್ಚವಣ್ಣಾನಂ ಸುತ್ತಾನಂ ಅನ್ತರೇ ನೀಲಾದಿಏಕವಣ್ಣೇನ ಸುತ್ತೇನ ಥಿರತ್ಥಂ ಛತ್ತಂ ಅನ್ತೋ ಚ ಬಹಿ ಚ ಸಿಬ್ಬಿತುಂ ವಾ ಛತ್ತದಣ್ಡಗ್ಗಾಹಕಸಲಾಕಪಞ್ಜರಂ ಥಿರತ್ಥಂ ವಿನನ್ಧಿತುಂ ವಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಪಞ್ಚವಣ್ಣಾನಂ ಏಕವಣ್ಣೇನ ಥಿರತ್ಥ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನೇಕವಣ್ಣೇಹಿ ಸುತ್ತೇಹಿ ವಣ್ಣಮಟ್ಠತ್ಥಾಯ ಸಿಬ್ಬಿತುಞ್ಚ ವಿನನ್ಧಿತುಞ್ಚ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಪನ ‘‘ಪಞ್ಚವಣ್ಣೇನಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸ ಏಕವಣ್ಣೇನ, ಪಞ್ಚವಣ್ಣೇನ ವಾ ಸುತ್ತೇನ ಥಿರತ್ಥಂ ಸಿಬ್ಬಿತುಂ, ವಿನನ್ಧಿತುಂ ವಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ ಹೋತಿ, ಸೋ ಏತ್ಥೇವ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತೇನ –

‘‘ಪಞ್ಚವಣ್ಣೇನ ಸುತ್ತೇನ, ಸಿಬ್ಬಿತುಂ ನ ಚ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ –

ಪಾಠೇನ ಚ ‘‘ಕೇಚಿ ತಾಲಪಣ್ಣಚ್ಛತ್ತಂ ಅನ್ತೋ ವಾ ಬಹಿ ವಾ ಪಞ್ಚವಣ್ಣೇನ ಸುತ್ತೇನ ಸಿಬ್ಬನ್ತಾ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಏಕವಣ್ಣೇನ ಪನ ನೀಲೇನ ವಾ ಪೀತಕೇನ ವಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸುತ್ತೇನ ಅನ್ತೋ ವಾ ಬಹಿ ವಾ ಸಿಬ್ಬಿತುಂ ಛತ್ತದಣ್ಡಗ್ಗಾಹಕಂ ಸಲಾಕಪಞ್ಜರಂ ವಾ ವಿನನ್ಧಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಥಿರಕರಣತ್ಥಂ, ನ ವಣ್ಣಮಟ್ಠತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.೮೫ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಿಚ್ಛಯ) ಅಟ್ಠಕಥಾಪಾಠೇನ ಚ ವಿರುಜ್ಝತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೩೦೩೨. ಲೇಖಾ ¶ ¶ ವಾ ಪನ ಕೇವಲಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಾ ಸಲಾಕಲೇಖಾ ವಾ. ಛಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಉಕ್ಕಿರಿತ್ವಾ ಕತಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ. ಘಂಸಿತ್ವಾತಿ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ಕತಂ ಘಂಸಿತ್ವಾ.

೩೦೩೩. ದಣ್ಡಬುನ್ದಮ್ಹೀತಿ ಛತ್ತದಣ್ಡಸ್ಸ ಪಞ್ಜರೇ ಗಾಹಣತ್ಥಾಯ ಫಾಲಿತಬುನ್ದಮ್ಹಿ, ಮೂಲೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯಮೇತ್ಥ ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ ವುತ್ತನಯೋ. ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನ ‘‘ಛತ್ತಪಿಣ್ಡಿಯಾ ಮೂಲೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಅಹಿಛತ್ತಕಸಣ್ಠಾನನ್ತಿ ಫುಲ್ಲಅಹಿಛತ್ತಾಕಾರಂ. ರಜ್ಜುಕೇಹಿ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ದಣ್ಡೇ ಬನ್ಧನ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಬನ್ಧಟ್ಠಾನೇ ವಲಯಮಿವ ಉಕ್ಕಿರಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ. ಬನ್ಧನತ್ಥಾಯಾತಿ ವಾತೇನ ಯಥಾ ನ ಚಲತಿ, ಏವಂ ರಜ್ಜೂಹಿ ದಣ್ಡೇ ಪಞ್ಜರಸ್ಸ ಬನ್ಧನತ್ಥಾಯ. ಉಕ್ಕಿರಿತ್ವಾ ಕತಾ ಲೇಖಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ವಾತಪ್ಪಹಾರೇನ ಅಚಲನತ್ಥಂ ಛತ್ತಮಣ್ಡಲಿಕಂ ರಜ್ಜುಕೇಹಿ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ದಣ್ಡೇ ಬನ್ಧನ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಬನ್ಧನಟ್ಠಾನೇ ವಲಯಮಿವ ಉಕ್ಕಿರಿತ್ವಾ ಲೇಖಂ ಠಪೇನ್ತಿ, ಸಾ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. ‘‘ಸಚೇಪಿ ನ ಬನ್ಧನ್ತಿ, ಬನ್ಧನಾರಹಟ್ಠಾನತ್ತಾ ವಲಯಂ ಉಕ್ಕಿರಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ.

೩೦೩೪. ಸಮಂ ಸತಪದಾದೀನನ್ತಿ ಸತಪದಾದೀಹಿ ಸದಿಸಂ, ತುಲ್ಯತ್ಥೇ ಕರಣವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ಸಾಮಿವಚನಂ.

೩೦೩೫. ಪತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಯನ್ತೇ ವಾತಿ ಅನುವಾತಸ್ಸ ಉಭಯಪರಿಯನ್ತೇ ವಾ. ಪತ್ತಮುಖೇಪಿ ವಾತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಆರಾಮವಿತ್ಥಾರಪತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠಾನೇ ಕಣ್ಣೇಪಿ ವಾ, ಏಕಸ್ಸೇವ ವಾ ಪತ್ತಸ್ಸ ಊನಪೂರಣತ್ಥಂ ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠಾನೇಪಿ ವಾ. ವೇಣಿನ್ತಿ ಕುದ್ರೂಸಸೀಸಾಕಾರೇನ ಸಿಬ್ಬನಂ. ಕೇಚಿ ‘‘ವರಕಸೀಸಾಕಾರೇನಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ. ಸಙ್ಖಲಿಕನ್ತಿ ಬಿಳಾಲದಾಮಸದಿಸಂ ಸಿಬ್ಬನಂ. ಕೇಚಿ ‘‘ಸತಪದಿಸಮ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ.

೩೦೩೬. ಪಟ್ಟನ್ತಿ ¶ ಪಟ್ಟಮ್ಪಿ. ಅಟ್ಠಕೋಣಾದಿಕೋ ವಿಧಿ ಪಕಾರೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಅಟ್ಠಕೋಣಾದಿಕವಿಧಿ, ತಂ. ‘‘ಅಟ್ಠಕೋಣಾದಿಕ’’ನ್ತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನಿಗ್ಗಹಿತಾಗಮೋ. ‘‘ಅಟ್ಠಕೋಣಾದಿಕಂ ವಿಧಿ’’ನ್ತಿ ಏತಂ ‘‘ಪಟ್ಟ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಸಮಾನಾಧಿಕರಣವಿಸೇಸನಂ, ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಂ ವಾ, ‘‘ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಅಥ ವಾ ಪಟ್ಟನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ, ಪಟ್ಟೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ‘‘ಅಟ್ಠಕೋಣಾದಿಕ’’ನ್ತಿ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ‘‘ವಿಧಿ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ. ಇಧ ವಕ್ಖಮಾನಚತುಕೋಣಸಣ್ಠಾನತೋ ಅಞ್ಞಂ ಅಟ್ಠಕೋಣಾದಿಕಂ ನಾಮಂ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪಟ್ಟದ್ವಯೇ. ಅಗ್ಘಿಯಗದಾರೂಪನ್ತಿ ಅಗ್ಘಿಯಸಣ್ಠಾನಞ್ಚೇವ ಗದಾಸಣ್ಠಾನಞ್ಚ ಸಿಬ್ಬನಂ. ಮುಗ್ಗರನ್ತಿ ಲಗುಳಸಣ್ಠಾನಸಿಬ್ಬನಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಚೇತಿಯಾದಿಸಣ್ಠಾನಾನಂ ಗಹಣಂ.

೩೦೩೭. ತತ್ಥಾತಿ ¶ ಪಟ್ಟದ್ವಯೇ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ. ಕಕ್ಕಟಕಕ್ಖೀನೀತಿ ಕುಳೀರಅಚ್ಛಿಸದಿಸಾನಿ ಸಿಬ್ಬನವಿಕಾರಾನಿ. ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತೀತಿ ಕರೋನ್ತಿ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಗಣ್ಠಿಕಪಾಸಕಪಟ್ಟಕೇ. ಸುತ್ತಾತಿ ಕೋಣತೋ ಕೋಣಂ ಸಿಬ್ಬಿತಸುತ್ತಾ ಚೇವ ಚತುರಸ್ಸೇ ಸಿಬ್ಬಿತಸುತ್ತಾ ಚ. ಪಿಳಕಾತಿ ತೇಸಮೇವ ಸುತ್ತಾನಂ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬಿತಕೋಟಿಯೋ ಚ. ದುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾವಾತಿ ರಜನಕಾಲೇ ದುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯರೂಪಾ ಅನೋಳಾರಿಕಾ ದೀಪಿತಾ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಕೋಣಸುತ್ತಪಿಳಕಾ ಚ ಚೀವರೇ ರತ್ತೇ ದುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯರೂಪಾ ವಟ್ಟನ್ತೀ’’ತಿ.

೩೦೩೮. ಗಣ್ಠಿಪಾಸಕಪಟ್ಟಕಾತಿ ಗಣ್ಠಿಕಪಟ್ಟಕಪಾಸಕಪಟ್ಟಕಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಣ್ಣಕೋಣೇಸು ಸುತ್ತಾನೀತಿ ಚೀವರಕಣ್ಣೇಸು ಸುತ್ತಾನಿ ಚೇವ ಗಣ್ಠಿಕಪಾಸಕಪಟ್ಟಾನಂ ಕೋಣೇಸು ಸುತ್ತಾನಿ ಚ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ. ಏತ್ಥ ಚ ಚೀವರೇ ಆಯಾಮತೋ, ವಿತ್ಥಾರತೋ ಚ ಸಿಬ್ಬಿತ್ವಾ ಅನುವಾತತೋ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಸುತ್ತಂ ಚೀವರಂ ರಜಿತ್ವಾ ಸುಕ್ಖಾಪನಕಾಲೇ ರಜ್ಜುಯಾ ವಾ ಚೀವರವಂಸೇ ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಓಲಮ್ಬಿತುಂ ಅನುವಾತೇ ಬದ್ಧಸುತ್ತಾನಿ ಚ ಕಣ್ಣಸುತ್ತಾನಿ ನಾಮ. ಯಥಾಹ ¶ – ‘‘ಚೀವರಸ್ಸ ಕಣ್ಣಸುತ್ತಕಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ರಜಿತಕಾಲೇ ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಂ. ಯಂ ಪನ ‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಣ್ಣಸುತ್ತಕ’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೪೪) ಏವಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಂ ಅನುವಾತೇ ಪಾಸಕಂ ಕತ್ವಾ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ, ರಜನಕಾಲೇ ಲಗ್ಗನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.೮೫ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಿಚ್ಛಯ).

೩೦೩೯. ಸೂಚಿಕಮ್ಮವಿಕಾರಂ ವಾತಿ ಚೀವರಮಣ್ಡನತ್ಥಾಯ ನಾನಾಸುತ್ತಕೇಹಿ ಸತಪದಿಸದಿಸಂ ಸಿಬ್ಬನ್ತಾ ಆಗನ್ತುಕಪಟ್ಟಂ ಠಪೇನ್ತಿ, ಏವರೂಪಂ ಸೂಚಿಕಮ್ಮವಿಕಾರಂ ವಾ. ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿಪೀತಿ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಮಿಗಪಕ್ಖಿಪಾದಾದಿಕಂ ಸಿಬ್ಬನವಿಕಾರಂ. ಕಾತುನ್ತಿ ಸಯಂ ಕಾತುಂ. ಕಾರಾಪೇತುನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಕಾರಾಪೇತುಂ.

೩೦೪೦. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಂ ಉತ್ತಮಂ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಂ ಅಭಿಪತ್ಥಯಂ ಪತ್ಥಯನ್ತೋ ಕಞ್ಜಿಪಿಟ್ಠಖಲಿಅಲ್ಲಿಕಾದೀಸು ಚೀವರಂ ಪಕ್ಖಿಪತಿ, ತಸ್ಸ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಾ ಮೋಕ್ಖೋ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಞ್ಜೀತಿ ವಾಯನತನ್ತಮಕ್ಖನಕಞ್ಜಿಸದಿಸಾ ಥೂಲಾಕಞ್ಜಿ. ಪಿಟ್ಠನ್ತಿ ತಣ್ಡುಲಪಿಟ್ಠಂ. ತಣ್ಡುಲಪಿಟ್ಠೇಹಿ ಪಕ್ಕಾ ಖಲಿ. ಅಲ್ಲಿಕಾತಿ ನಿಯ್ಯಾಸೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಲಾಖಾದೀನಂ ಗಹಣಂ.

೩೦೪೧. ಚೀವರಸ್ಸ ಕರಣೇ ಕರಣಕಾಲೇ ಸಮುಟ್ಠಿತಾನಂ ಸೂಚಿಹತ್ಥಮಲಾದೀನಂ ಧೋವನತ್ಥಂ, ಕಿಲಿಟ್ಠಕಾಲೇ ಚ ಧೋವನತ್ಥಂ ಕಞ್ಜಿಪಿಟ್ಠಿಖಲಿಅಲ್ಲಿಕಾದೀಸು ಪಕ್ಖಿಪತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೪೨. ತತ್ಥಾತಿ ¶ ಯೇನ ಕಸಾವೇನ ಚೀವರಂ ರಜತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ರಜನೇ ಚೀವರಸ್ಸ ಸುಗನ್ಧಭಾವತ್ಥಾಯ ಗನ್ಧಂ ವಾ ಉಜ್ಜಲಭಾವತ್ಥಾಯ ತೇಲಂ ವಾ ವಣ್ಣತ್ಥಾಯ ಲಾಖಂ ವಾ. ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಏವರೂಪಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ.

೩೦೪೩. ಮಣಿನಾತಿ ಪಾಸಾಣೇನ. ಅಞ್ಞೇನಪಿ ಚ ಕೇನಚೀತಿ ಯೇನ ಉಜ್ಜಲಂ ಹೋತಿ, ಏವರೂಪೇನ ಮುಗ್ಗರಾದಿನಾ ಅಞ್ಞೇನಾಪಿ ಕೇನಚಿ ¶ ವತ್ಥುನಾ. ದೋಣಿಯಾತಿ ರಜನಮ್ಬಣೇ. ನ ಘಂಸಿತಬ್ಬಂ ಹತ್ಥೇನ ಗಾಹೇತ್ವಾ ನ ಘಟ್ಟೇತಬ್ಬಂ.

೩೦೪೪. ರತ್ತಂ ಚೀವರಂ ಹತ್ಥೇಹಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಥೋಕಂ ಪಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಯತ್ಥ ಪಕ್ಕರಜನಂ ಪಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಸಾ ರಜನದೋಣಿ, ತತ್ಥ ಅಂಸಬದ್ಧಕಕಾಯಬನ್ಧನಾದಿಂ ಘಟ್ಟೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ.

೩೦೪೫. ಗಣ್ಠಿಕೇತಿ ವೇಳುದನ್ತವಿಸಾಣಾದಿಮಯಗಣ್ಠಿಕೇ. ಲೇಖಾ ವಾತಿ ವಟ್ಟಾದಿಭೇದಾ ಲೇಖಾ ವಾ. ಪಿಳಕಾ ವಾತಿ ಸಾಸಪಬೀಜಸದಿಸಾ ಖುದ್ದಕಪುಬ್ಬುಳಾ ವಾ. ಪಾಳಿಕಣ್ಣಿಕಭೇದಕೋತಿ ಮಣಿಕಾವಳಿರೂಪಪುಪ್ಫಕಣ್ಣಿಕರೂಪಭೇದಕೋ. ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುವಿಕಾರೋ ವಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೪೬. ಆರಗ್ಗೇನಾತಿ ಆರಕಣ್ಟಕಗ್ಗೇನ, ಸೂಚಿಮುಖೇನ ವಾ. ಕಾಚಿಪಿ ಲೇಖಾತಿ ವಟ್ಟಕಗೋಮುತ್ತಾದಿಸಣ್ಠಾನಾ ಯಾ ಕಾಚಿಪಿ ರಾಜಿ.

೩೦೪೭. ಭಮಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾತಿ ಭಮೇ ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇತ್ವಾ.

೩೦೪೮. ಪತ್ತಮಣ್ಡಲಕೇತಿ ಪತ್ತೇ ಛವಿರಕ್ಖನತ್ಥಾಯ ತಿಪುಸೀಸಾದೀಹಿ ಕತೇ ಪತ್ತಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಆಧಾರಾದೀನಂ ಉಪರಿ ಕಾತಬ್ಬೇ ಪತ್ತಮಣ್ಡಲಕೇ. ಭಿತ್ತಿಕಮ್ಮನ್ತಿ ವಿಭತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ನಾನಾಕಾರರೂಪಕಕಮ್ಮಚಿತ್ತಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಚಿತ್ರಾನಿ ಪತ್ತಮಣ್ಡಲಾನಿ ಧಾರೇತಬ್ಬಾನಿ ರೂಪಕಾಕಿಣ್ಣಾನಿ ಭಿತ್ತಿಕಮ್ಮಕತಾನೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೫೩). ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪತ್ತಮಣ್ಡಲೇ. ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ. ಮಕರದನ್ತಕನ್ತಿ ಗಿರಿಕೂಟಾಕಾರಂ.

೩೦೪೯. ಮುಖವಟ್ಟಿಯಂ ¶ ¶ ಯಾ ಲೇಖಾ ಪರಿಸ್ಸಾವನಬನ್ಧನತ್ಥಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಂ ಲೇಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮಕರಣಚ್ಛತ್ತೇ ವಾ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ವಾ ಕಾಚಿಪಿ ಲೇಖಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೫೦. ತಹಿಂ ತಹಿನ್ತಿ ಮತ್ತಿಕಾಯ ತತ್ಥ ತತ್ಥ. ತನ್ತಿ ತಥಾಕೋಟ್ಟಿತದಿಗುಣಸುತ್ತಕಾಯಬನ್ಧನಂ.

೩೦೫೧. ಅನ್ತೇಸು ದಳ್ಹತ್ಥಾಯ ದಸಾಮುಖೇ ದಿಗುಣಂ ಕತ್ವಾ ಕೋಟ್ಟೇನ್ತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚಿತ್ತಿಕಮ್ಪೀತಿ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಲತಾಕಮ್ಮಚಿತ್ತಯುತ್ತಮ್ಪಿ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ.

೩೦೫೨. ಅಕ್ಖೀನೀತಿ ಕುಞ್ಜರಕ್ಖೀನಿ. ತತ್ಥಾತಿ ಕಾಯಬನ್ಧನೇ ವಟ್ಟತೀತಿ ಕಾ ಕಥಾ. ಉಟ್ಠಾಪೇತುನ್ತಿ ಉಕ್ಕಿರಿತುಂ.

೩೦೫೩. ಘಟನ್ತಿ ಘಟಸಣ್ಠಾನಂ. ದೇಡ್ಡುಭಸೀಸಂ ವಾತಿ ಉದಕಸಪ್ಪಸೀಸಮುಖಸಣ್ಠಾನಂ ವಾ. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಕಾರರೂಪಂ ದಸಾಮುಖೇ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೫೪. ಮಚ್ಛಕಣ್ಟನ್ತಿ ಮಚ್ಛಕಣ್ಟಕಾಕಾರಂ. ಖಜ್ಜೂರಿಪತ್ತಕಾಕಾರನ್ತಿ ಖಜ್ಜೂರಿಪತ್ತಸಣ್ಠಾನಂ. ಮಚ್ಛಕಣ್ಟಂ ವಾ ಮಟ್ಠಂ ಪಟ್ಟಿಕಂ ವಾ ಖಜ್ಜೂರಿಪತ್ತಕಾಕಾರಂ ವಾ ಉಜುಕಂ ಕತ್ವಾ ಕೋಟ್ಟಿತಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಉಭಯಪಸ್ಸೇಸು ಮಚ್ಛಕಣ್ಟಕಯುತ್ತಂ ಮಚ್ಛಸ್ಸ ಪಿಟ್ಠಿಕಣ್ಟಕಂ ವಿಯ ಯಸ್ಸ ಪಟ್ಟಿಕಾಯ ವಾಯನಂ ಹೋತಿ, ಇದಂ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಮಚ್ಛಕಣ್ಟಕಂ ನಾಮ. ಯಸ್ಸ ಖಜ್ಜೂರಿಪತ್ತಸಣ್ಠಾನಮಿವ ವಾಯನಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಖಜ್ಜೂರಿಪತ್ತಕಾಕಾರಂ ನಾಮ.

೩೦೫೫. ಪಕತಿವೀತಾ ಪಟ್ಟಿಕಾ. ಸೂಕರನ್ತಂನಾಮ ಕುಞ್ಚಿಕಾಕೋಸಕಸಣ್ಠಾನಂ. ತಸ್ಸ ದುವಿಧಸ್ಸ ಕಾಯಬನ್ಧನಸ್ಸ. ತತ್ಥ ರಜ್ಜುಕಾ ಸೂಕರನ್ತಾನುಲೋಮಿಕಾ, ದುಸ್ಸಪಟ್ಟಂ ಪಟ್ಟಿಕಾನುಲೋಮಿಕಂ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮುದ್ದಿಕಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಗಹಿತಂ, ತಞ್ಚ ಸೂಕರನ್ತಾನುಲೋಮಿಕಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಏಕರಜ್ಜುಕಂ, ಪನ ಮುದ್ದಿಕಕಾಯಬನ್ಧನಞ್ಚ ಸೂಕರನ್ತಕಂ ¶ ಅನುಲೋಮೇತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೭೮). ತತ್ಥ ಏಕರಜ್ಜುಕಾ ನಾಮ ಏಕವಟ್ಟಾ. ಬಹುರಜ್ಜುಕಸ್ಸ ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ವಕ್ಖತಿ. ‘‘ಮುದ್ದಿಕಕಾಯಬನ್ಧನಂ ನಾಮ ಚತುರಸ್ಸಂ ಅಕತ್ವಾ ಸಜ್ಜಿತ’’ನ್ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ.

೩೦೫೬. ಮುರಜಂ ನಾಮ ಮುರಜವಟ್ಟಿಸಣ್ಠಾನಂ ವೇಠೇತ್ವಾ ಕತಂ. ವೇಠೇತ್ವಾತಿ ನಾನಾಸುತ್ತೇಹಿ ವೇಠೇತ್ವಾ. ಸಿಕ್ಖಾಭಾಜನವಿನಿಚ್ಛಯೇ ¶ ಪನ ‘‘ಬಹುಕಾ ರಜ್ಜುಯೋ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ಏಕಾಯ ರಜ್ಜುಯಾ ವೇಠಿತಂ ಮುರಜಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಮದ್ದವೀಣಂ ನಾಮ ಪಾಮಙ್ಗಸಣ್ಠಾನಂ. ದೇಡ್ಡುಭಕಂ ನಾಮ ಉದಕಸಪ್ಪಸೀಸಸದಿಸಂ. ಕಲಾಬುಕಂ ನಾಮ ಬಹುರಜ್ಜುಕಂ. ರಜ್ಜುಯೋತಿ ಉಭಯಕೋಟಿಯಂ ಏಕತೋ ಅಬದ್ಧಾ ಬಹೂ ರಜ್ಜುಯೋ, ತಥಾ ಬದ್ಧಾ ಕಲಾಬುಕಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ. ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಮುರಜಾದೀನಿ ಇಮಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಕಾಯಬನ್ಧನಾನಿ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಪುರಿಮಾ ದ್ವೇತಿ ಮುರಜಂ, ಮದ್ದವೀಣಞ್ಚಾತಿ ದ್ವೇ. ‘‘ದಸಾಸು ಸಿಯು’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವಣ್ಣಲೋಪೇನ ‘‘ದಸಾ ಸಿಯು’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಮುರಜಂ ಮದ್ದವೀಣ’ನ್ತಿ ಇದಂ ದಸಾಸುಯೇವ ಅನುಞ್ಞಾತ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೨೭೮).

೩೦೫೭. ಪಾಮಙ್ಗಸಣ್ಠಾನಾತಿ ಪಾಮಙ್ಗದಾಮಂ ವಿಯ ಚತುರಸ್ಸಸಣ್ಠಾನಾ.

೩೦೫೮. ಏಕರಜ್ಜುಮಯನ್ತಿ ನಾನಾವಟ್ಟೇ ಏಕತೋ ವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತರಜ್ಜುಮಯಂ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ. ವಟ್ಟಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ‘‘ರಜ್ಜುಕಾ ದುಸ್ಸಪಟ್ಟಾದೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಏಕವಟ್ಟರಜ್ಜುಕಾ ಗಹಿತಾ, ಇಧ ಪನ ನಾನಾವಟ್ಟೇ ಏಕತೋ ವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಕತಾವ ಏಕರಜ್ಜುಕಾ ಗಹಿತಾ. ತಞ್ಚಾತಿ ತಮ್ಪಿ ಏಕರಜ್ಜುಕಕಾಯಬನ್ಧನಂ. ಪಾಮಙ್ಗಸಣ್ಠಾನಂ ಏಕಮ್ಪಿ ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಕೇವಲಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ.

೩೦೫೯. ಬಹೂ ರಜ್ಜುಕೇ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ವಟ್ಟತಿ ಬನ್ಧಿತುನ್ತಿ ಮುರಜಂ, ಕಲಾಬುಕಂ ವಾ ನ ಹೋತಿ, ರಜ್ಜುಕಕಾಯಬನ್ಧನಮೇವ ¶ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಅಯಂ ಪನ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ‘‘ಬಹೂ ರಜ್ಜುಕೇ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ಏಕೇನ ನಿರನ್ತರಂ ವೇಠೇತ್ವಾ ಕತಂ ‘ಬಹುರಜ್ಜುಕ’ನ್ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.೮೫ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕವಿನಿಚ್ಛಯ) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತೋವ ಇಧ ವುತ್ತೋ. ಸಿಕ್ಖಾಭಾಜನವಿನಿಚ್ಛಯೇ ‘‘ಬಹುಕಾ ರಜ್ಜುಯೋ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ಏಕಾಯ ರಜ್ಜುಯಾ ವೇಠಿತಂ ಮುರಜಂ ನಾಮಾ’’ತಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಇಮಿನಾ ವಿರುಜ್ಝನತೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೩೦೬೦. ದನ್ತ-ಸದ್ದೇನ ಹತ್ಥಿದನ್ತಾ ವುತ್ತಾ. ಜತೂತಿ ಲಾಖಾ. ಸಙ್ಖಮಯನ್ತಿ ಸಙ್ಖನಾಭಿಮಯಂ. ವಿಧಕಾ ಮತಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವೇಠಕಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ ವಿಧಪರಿಯಾಯೋ.

೩೦೬೧. ಕಾಯಬನ್ಧನವಿಧೇತಿ ಕಾಯಬನ್ಧನಸ್ಸ ದಸಾಯ ಥಿರಭಾವತ್ಥಂ ಕಟ್ಠದನ್ತಾದೀಹಿ ಕತೇ ವಿಧೇ. ವಿಕಾರೋ ಅಟ್ಠಮಙ್ಗಲಾದಿಕೋ. ತತ್ಥ ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ, ಉಭಯಕೋಟಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತು-ಸದ್ದೇನ ಘಟಾಕಾರೋಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

೩೦೬೨. ಮಾಲಾ ¶ …ಪೇ… ವಿಚಿತ್ತಿತಾತಿ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಲತಾಕಮ್ಮೇಹಿ ಚ ಮಿಗಪಕ್ಖಿರೂಪಾದಿನಾನಾರೂಪೇಹಿ ಚ ವಿಚಿತ್ತಿತಾ. ಜನರಞ್ಜನೀತಿ ಬಾಲಜನಪಲೋಭಿನೀ.

೩೦೬೪. ಅಟ್ಠಂಸಾ ವಾಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಸೋಳಸಂಸಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ವಣ್ಣಮಟ್ಠಾತಿ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಾದಿವಣ್ಣಮಟ್ಠಾ.

೩೦೬೫. ಅಞ್ಜನಿಸಲಾಕಾಪಿ ತಥಾ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಾ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅಞ್ಜನಿತ್ಥವಿಕಾಯ ಚ, ನಾನಾವಣ್ಣೇಹಿ ಸುತ್ತೇಹಿ, ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ ಯುಜ್ಜತಿ. ‘‘ಥವಿಕಾಪಿ ಚಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೩೦೬೬. ರತ್ತಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಏಕವಣ್ಣೇನ ಸುತ್ತೇನ ಪಿಲೋತಿಕಾದಿಮಯಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಪಾಟಿಕಂ ಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ವಳಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೬೭. ಮಣಿಕನ್ತಿ ¶ ಥೂಲಪುಬ್ಬುಳಂ. ಪಿಳಕನ್ತಿ ಸುಖುಮಪುಬ್ಬುಳಂ. ಪಿಪ್ಫಲೇತಿ ವತ್ಥಚ್ಛೇದನಸತ್ಥೇ. ಆರಕಣ್ಟಕೇತಿ ಪತ್ತಾಧಾರವಲಯಾನಂ ವಿಜ್ಝನಕಣ್ಟಕೇ. ಠಪೇತುನ್ತಿ ಉಟ್ಠಾಪೇತುಂ. ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಸೇಸಂ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಮ್ಪಿ ಚ.

೩೦೬೮. ದಣ್ಡಕೇತಿ ಪಿಪ್ಫಲದಣ್ಡಕೇ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಪಿಪ್ಫಲಕೇಪಿ ಮಣಿಕಂ ವಾ ಪಿಳಕಂ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಉಟ್ಠಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ದಣ್ಡಕೇ ಪನ ಪರಿಚ್ಛೇದಲೇಖಾ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ. ಪರಿಚ್ಛೇದಲೇಖಾಮತ್ತನ್ತಿ ಆಣಿಬನ್ಧನಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದನತ್ಥಂ ಏಕಾವ ಲೇಖಾ ವಟ್ಟತಿ. ವಲಿತ್ವಾತಿ ಉಭಯಕೋಟಿಯಾ ಮುಖಂ ಕತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ವಲಿಯೋ ಗಾಹೇತ್ವಾ. ನಖಚ್ಛೇದನಂ ಯಸ್ಮಾ ಕರೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೬೯. ಅರಣಿಸಹಿತೇ ಕನ್ತಕಿಚ್ಚಕರೋ ದಣ್ಡೋ ಉತ್ತರಾರಣೀ ನಾಮ. ವಾಪೀತಿ ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಧರಾರಣಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಉದುಕ್ಖಲದಣ್ಡಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ. ಅಞ್ಛನಕಯನ್ತಧನು ಧನುಕಂ ನಾಮ. ಮುಸಲಮತ್ಥಕಪೀಳನದಣ್ಡಕೋ ಪೇಲ್ಲದಣ್ಡಕೋ ನಾಮ.

೩೦೭೦. ಸಣ್ಡಾಸೇತಿ ಅಗ್ಗಿಸಣ್ಡಾಸಂ ವದನ್ತಿ. ಕಟ್ಠಚ್ಛೇದನವಾಸಿಯಾ ತಥಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ದ್ವೀಸು ಪಸ್ಸೇಸೂತಿ ವಾಸಿಯಾ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು. ಲೋಹೇನಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯಲೋಹೇನ ¶ . ಬನ್ಧಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಉಜುಕಮೇವ ಚತುರಸ್ಸಂ ವಾ ಅಟ್ಠಂಸಂ ವಾ ಬನ್ಧಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘‘ಸಣ್ಡಾಸೇತಿ ಅಗ್ಗಿಸಣ್ಡಾಸೇ’’ತಿ ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ ವುತ್ತಂ. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸೂಚಿಸಣ್ಡಾಸೋ ದಸ್ಸಿತೋ.

೩೦೭೧. ಹೇಟ್ಠತೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಯೋಪಟ್ಟವಲಯಸ್ಸ. ‘‘ಉಪರಿ ಅಹಿಚ್ಛತ್ತಮಕುಲಮತ್ತ’’ನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ.

೩೦೭೨. ವಿಸಾಣೇತಿ ತೇಲಾಸಿಞ್ಚನಕಗವಯಮಹಿಂಸಾದಿಸಿಙ್ಗೇ. ನಾಳಿಯಂ ವಾಪೀತಿ ವೇಳುನಾಳಿಕಾದಿನಾಳಿಯಂ. ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಲಾಬುಂ ¶ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಆಮಣ್ಡಸಾರಕೇತಿ ಆಮಲಕಚುಣ್ಣಮಯತೇಲಘಟೇ. ತೇಲಭಾಜನಕೇತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇಯೇವ ತೇಲಭಾಜನೇ. ಸಬ್ಬಂ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಪುಮಿತ್ಥಿರೂಪರಹಿತಂ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಂ ವಟ್ಟತಿ.

೩೦೭೩-೫. ಪಾನೀಯಸ್ಸ ಉಳುಙ್ಕೇತಿ ಪಾನೀಯಉಳುಙ್ಕೇ. ದೋಣಿಯಂ ರಜನಸ್ಸಪೀತಿ ರಜನದೋಣಿಯಮ್ಪಿ. ಫಲಕಪೀಠೇತಿ ಫಲಕಮಯೇ ಪೀಠೇ. ವಲಯಾಧಾರಕಾದಿಕೇತಿ ದನ್ತವಲಯಾದಿಆಧಾರಕೇ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ದಣ್ಡಾಧಾರಕೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋ. ಪಾದಪುಞ್ಛನಿಯನ್ತಿ ಚೋಳಾದಿಮಯಪಾದಪುಞ್ಛನಿಯಂ. ಪೀಠೇತಿ ಪಾದಪೀಠೇ. ಸಹಚರಿಯೇನ ಪಾದಕಥಲಿಕಾಯಞ್ಚ. ಚಿತ್ತಂ ಸಬ್ಬಮೇವ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಕ್ಖಾರೇ ಮಾತುಗಾಮರೂಪರಹಿತಂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಕ್ಖಾರೇ ಪುರಿಸರೂಪರಹಿತಂ ಅವಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಂ.

೩೦೭೬. ನಾನಾ ಚ ತೇ ಮಣಯೋ ಚಾತಿ ನಾನಾಮಣೀ, ಇನ್ದನೀಲಾದಯೋ, ನಾನಾಮಣೀಹಿ ಕತಾ ನಾನಾಮಣಿಮಯಾ, ಥಮ್ಭಾ ಚ ಕವಾಟಾ ಚ ದ್ವಾರಾ ಚ ಭಿತ್ತಿಯೋ ಚ ಥಮ್ಭಕವಾಟದ್ವಾರಭಿತ್ತಿಯೋ, ನಾನಾಮಣಿಮಯಾ ಥಮ್ಭಕವಾಟದ್ವಾರಭಿತ್ತಿಯೋ ಯಸ್ಮಿಂ ತಂ ತಥಾ ವುತ್ತಂ. ಕಾ ಕಥಾ ವಣ್ಣಮಟ್ಠಕೇತಿ ಮಾಲಾಕಮ್ಮಲತಾಕಮ್ಮಚಿತ್ತಕಮ್ಮಾದಿವಣ್ಣಮಟ್ಠಕೇ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೦೭೭. ಥಾವರಸ್ಸ ರತನಮಯಪಾಸಾದಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಾದಿಮಯಸ್ಸಾಪಿ ಸಬ್ಬಪಾಸಾದಪರಿಭೋಗಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸೋವಣ್ಣಯ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಸೋವಣ್ಣಯನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣಮಯಂ. ದ್ವಾರಕವಾಟಾನಂ ಅನನ್ತರಗಾಥಾಯ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ ‘‘ದ್ವಾರಕವಾಟಬನ್ಧ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ದ್ವಾರಕವಾಟಬಾಹಾಸಙ್ಖಾತಂ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟಂ ಗಹಿತಂ. ದ್ವಾರಞ್ಚ ಕವಾಟಞ್ಚ ದ್ವಾರಕವಾಟಾನಿ, ದ್ವಾರಕವಾಟಾನಂ ಬನ್ಧಂ ದ್ವಾರಕವಾಟಬನ್ಧಂ, ಉತ್ತರಪಾಸಕುಮ್ಮಾರಸಙ್ಖಾತಂ ಪಿಟ್ಠಸಙ್ಘಾಟನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಾನಾ ಚ ತೇ ಮಣಯೋ ಚಾತಿ ನಾನಾಮಣೀ ¶ , ಸುವಣ್ಣಞ್ಚ ನಾನಾಮಣೀ ಚ ಸುವಣ್ಣನಾನಾಮಣೀ, ಭಿತ್ತಿ ಚ ಭೂಮಿ ಚ ಭಿತ್ತಿಭೂಮಿ ಸುವಣ್ಣನಾನಾಮಣೀಹಿ ¶ ಕತಾ ಭಿತ್ತಿಭೂಮಿ ಸುವಣ್ಣನಾನಾಮಣಿಭಿತ್ತಿಭೂಮಿ. ಇತಿ ಇಮೇಸು ಸೇನಾಸನಾವಯವೇಸು. ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಮ್ಪಿ ನಿಸೇಧನೀಯನ್ತಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ನಿಸೇಧನೀಯಂ, ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ ನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇನಾಸನಂ ವಟ್ಟತಿ ಸಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಸಬ್ಬಮೇವ ಸೇನಾಸನಪರಿಭೋಗಂ ವಟ್ಟತಿ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಸಬ್ಬಂ ಪಾಸಾದಪರಿಭೋಗನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣರಜತಾದಿವಿಚಿತ್ರಾನಿ ಕವಾಟಾನಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಿ ತಾಲವಣ್ಟಾನಿ ಸುವಣ್ಣರಜತಮಯಾನಿ ಪಾನೀಯಘಟಪಾನೀಯಸರಾವಾನಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಕತಂ, ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತಿ. ‘ಪಾಸಾದಸ್ಸ ದಾಸಿದಾಸಂ ಖೇತ್ತವತ್ಥುಂ ಗೋಮಹಿಂಸಂ ದೇಮಾ’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಪಾಟೇಕ್ಕಂ ಗಹಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ, ಪಾಸಾದೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತಿ. ಗೋನಕಾದೀನಿ ಸಙ್ಘಿಕವಿಹಾರೇ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಿಕವಿಹಾರೇ ವಾ ಮಞ್ಚಪೀಠಕೇಸು ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತಿ. ಧಮ್ಮಾಸನೇ ಪನ ಗಿಹಿವಿಕತನೀಹಾರೇನ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ತತ್ರಾಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೦).

‘‘ಸೋವಣ್ಣದ್ವಾರಕವಾಟಬನ್ಧ’’ನ್ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಬಹುಬ್ಬೀಹಿಸಮಾಸೋ. ಇಮಿನಾ ಚ ದುತಿಯಪದೇನ ಚ ಸೇನಾಸನಂ ವಿಸೇಸೀಯತಿ.

೩೦೭೮. ನ ದವಂ ಕರೇತಿ ‘‘ಕಿಂ ಬುದ್ಧೋ ಸಿಲಕಬುದ್ಧೋ? ಕಿಂ ಧಮ್ಮೋ ಗೋಧಮ್ಮೋ ಅಜಧಮ್ಮೋ? ಕಿಂ ಸಙ್ಘೋ ಗೋಸಙ್ಘೋ ಅಜಸಙ್ಘೋ ಮಿಗಸಙ್ಘೋ’’ತಿ ಪರಿಹಾಸಂ ನ ಕರೇಯ್ಯ. ತಿತ್ಥಿಯಬ್ಬತಂ ಮೂಗಬ್ಬತಾದಿಕಂ ನೇವ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೭೯. ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಉದಕಾದಿನಾ ವಾಪಿ ನ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೮೦. ಅಞ್ಞತ್ಥ ¶ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಭಾಗಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಭಾಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ಚೇ, ದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ ನಟ್ಠೇ ವಾ ಜಜ್ಜರೇ ಜಿಣ್ಣೇ ವಾ ಗೀವಾ ಪುನ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೮೧. ಸೋತಿ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹನಕೋ ಭಿಕ್ಖು. ತೇಹೀತಿ ಚೀವರಸಾಮಿಕೇಹಿ. ತನ್ತಿ ತಥಾ ಗಹಿತಂ ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಭಾಗಂ. ತೇಸನ್ತಿ ಚೀವರಸಾಮಿಕಾನಂ.

೩೦೮೨. ಕರೋತೋತಿ ¶ ಕಾರಾಪಯತೋ. ದವಾ ಸಿಲಂ ಪವಿಜ್ಝನ್ತೋತಿ ಪನ್ತಿಕೀಳಾಯ ಕೀಳತ್ಥಿಕಾನಂ ಸಿಪ್ಪದಸ್ಸನವಸೇನ ಸಕ್ಖರಂ ವಾ ನಿನ್ನಟ್ಠಾನಂ ಪವಟ್ಟನವಸೇನ ಪಾಸಾಣಂ ವಾ ಪವಿಜ್ಝನ್ತೋ. ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಪಾಸಾಣಂ, ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ದಾರುಖಣ್ಡಂ ವಾ ಇಟ್ಠಕಖಣ್ಡಂ ವಾ ಹತ್ಥೇನ ವಾ ಯನ್ತೇನ ವಾ ಪವಿಜ್ಝಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ. ಚೇತಿಯಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ಪಾಸಾಣಾದಯೋ ಹಸನ್ತಾ ಹಸನ್ತಾ ಪವಟ್ಟೇನ್ತಿಪಿ ಖಿಪನ್ತಿಪಿ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತಿಪಿ, ಕಮ್ಮಸಮಯೋತಿ ವಟ್ಟತಿ.

೩೦೮೩. ಗಿಹಿಗೋಪಕದಾನಸ್ಮಿನ್ತಿ ಗಿಹೀನಂ ಉಯ್ಯಾನಗೋಪಕಾದೀಹಿ ಅತ್ತನಾ ಗೋಪಿತಉಯ್ಯಾನಾದಿತೋ ಫಲಾದೀನಂ ದಾನೇ ಯಾವದತ್ಥಂ ದಿಯ್ಯಮಾನೇಪಿ. ನ ದೋಸೋ ಕೋಚಿ ಗಣ್ಹತೋತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೋಚಿ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ. ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಸನ್ತಕೇ ತಾಲಫಲಾದಿಮ್ಹಿ ಉಯ್ಯಾನಗೋಪಕಾದೀಹಿ ದಿಯ್ಯಮಾನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದನಯೋ ತೇಸಂ ವೇತನವಸೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾನಂಯೇವ ಗಹಣೇ ಅನಾಪತ್ತಿನಯೋ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೮೪. ಪುರಿಸಸಂಯುತ್ತನ್ತಿ ಪರಿವಿಸಕೇಹಿ ಪುರಿಸೇಹಿ ವುಯ್ಹಮಾನಂ. ಹತ್ಥವಟ್ಟಕನ್ತಿ ಹತ್ಥೇನೇವ ಪವಟ್ಟೇತಬ್ಬಸಕಟಂ.

೩೦೮೫. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಅನಾಚಾರಂ ನ ಸಮ್ಪಯೋಜೇಯ್ಯ ನ ಕಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಗಹಟ್ಠಂ ¶ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಅನಾಚಾರವಸೇನ ನ ಸಮ್ಪಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಓಭಾಸೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಕಾಮಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಪಕಾಸೇನ್ತಸ್ಸ.

೩೦೮೭. ಅತ್ತನೋ ಪರಿಭೋಗತ್ಥಂ ದಿನ್ನನ್ತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇಯೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ತಿಚೀವರಾದಿಂ.

೩೦೮೮. ಅಸಪ್ಪಾಯನ್ತಿ ಪಿತ್ತಾದಿದೋಸಾನಂ ಕೋಪನವಸೇನ ಅಫಾಸುಕಾರಣಂ. ಅಪನೇತುಮ್ಪಿ ಜಹಿತುಮ್ಪಿ, ಪಗೇವ ದಾತುನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಅಗ್ಗಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಾತುಂ ವಾತಿ ತಥಾ ಗಹಣಾರಹಂ ಅನ್ನಾದಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಕತಿಪಾಹಂ ಭುತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಪಿಣ್ಡಪಾತಾದಿತೋ ಅಗ್ಗಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪತ್ತಾದಿಂ ಕತಿಪಾಹಂ ಭುತ್ವಾ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೦೮೯. ಪಞ್ಚವಗ್ಗೂಪಸಮ್ಪದಾತಿ ¶ ವಿನಯಧರಪಞ್ಚಮೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಕಾತಬ್ಬಉಪಸಮ್ಪದಾ. ನವಾತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಏಕವಾರಮ್ಪಿ ಅಪರಿಭುತ್ತಾ. ಗುಣಙ್ಗುಣಉಪಾಹನಾ ಚತುಪಟಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಬಹುಪಟಲಉಪಾಹನಾ. ಚಮ್ಮತ್ಥಾರೋತಿ ಕಪ್ಪಿಯಚಮ್ಮತ್ಥರಣಞ್ಚ. ಧುವನ್ಹಾನನ್ತಿ ಪಕತಿನಹಾನಂ.

೩೦೯೦. ಸಮ್ಬಾಧಸ್ಸಾತಿ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗದ್ವಯಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಾ ಅನ್ತೋ ಸತ್ಥವತ್ಥಿಕಮ್ಮಂ ವಾರಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸತ್ಥೇನ ಅನ್ತಮಸೋ ನಖೇನಾಪಿ ಛೇದನಫಾಲನಾದಿವಸೇನ ಸತ್ಥಕಮ್ಮಞ್ಚ ವತ್ಥೀಹಿ ಭೇಸಜ್ಜತೇಲಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಪವಿಸನವಸೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ ವತ್ಥಿಕಮ್ಮಞ್ಚ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾಪತ್ತಿವಿಧಾನೇನ ವಾರಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಂ ಅಙ್ಗಜಾತಸ್ಸ ಅಗ್ಗತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೩೦೯೧. ‘‘ಪಾಕತ್ಥ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿಬ್ಬಾಪೇತುಂ ಚಲನೇ ನಿದ್ದೋಸಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ.

೩೦೯೨. ಉಪಳಾಲೇತೀತಿ ¶ ‘‘ಪತ್ತಚೀವರಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರಂ ತೇ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಲೋಭೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ. ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ. ಆದೀನವನ್ತಿ ಅಲಜ್ಜಿತಾದಿಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತೇನ ಸಹ ಸಮ್ಭೋಗಾದಿಕರಣೇ ಅಲಜ್ಜಿಭಾವಾಪಜ್ಜನಾದಿಆದೀನವಂ. ತಸ್ಸಾತಿ ತತೋ ವಿಯೋಜೇತಬ್ಬಸ್ಸ ತಸ್ಸ.

೩೦೯೩. ಆದೀನವದಸ್ಸನಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮಕ್ಖನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ‘‘ನಹಾಯಿತುಂ ಗತೇನ ಗೂಥಮುತ್ತೇಹಿ ಮಕ್ಖನಂ ವಿಯ ದುಸ್ಸೀಲಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಾ ತಯಾ ಕತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ತತ್ಥ ಆದೀನವಂ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೦೯೪-೫. ಭತ್ತಗ್ಗೇ ಭೋಜನಸಾಲಾಯ ಭುಞ್ಜಮಾನೋ. ಯಾಗುಪಾನೇತಿ ಯಾಗುಂ ಪಿವನಕಾಲೇ. ಅನ್ತೋಗಾಮೇತಿ ಅನ್ತರಘರೇ. ವೀಥಿಯನ್ತಿ ನಿಗಮನಗರಗಾಮಾದೀನಂ ರಥಿಕಾಯ. ಅನ್ಧಕಾರೇತಿ ಅನ್ಧಕಾರೇ ವತ್ತಮಾನೇ, ಅನ್ಧಕಾರಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ತಞ್ಹಿ ವನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಮಞ್ಚಪಾದಾದೀಸುಪಿ ನಲಾಟಂ ಪಟಿಹಞ್ಞೇಯ್ಯ. ಅನಾವಜ್ಜೋತಿ ಕಿಚ್ಚಪಸುತತ್ತಾ ವನ್ದನಂ ಅಸಮನ್ನಾಹರನ್ತೋ. ಏಕಾವತ್ತೋತಿ ಏಕತೋ ಆವತ್ತೋ ಸಪತ್ತಪಕ್ಖೇ ಠಿತೋ ವೇರೀ ವಿಸಭಾಗಪುಗ್ಗಲೋ. ಅಯಞ್ಹಿ ವನ್ದಿಯಮಾನೋ ಪಾದೇನಪಿ ಪಹರೇಯ್ಯ. ವಾವಟೋತಿ ಸಿಬ್ಬನಕಮ್ಮಾದಿಕಿಚ್ಚನ್ತರಪಸುತೋ.

ಸುತ್ತೋತಿ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ. ಖಾದನ್ತಿ ಪಿಟ್ಠಕಖಜ್ಜಕಾದೀನಿ ಖಾದನ್ತೋ. ಭುಞ್ಜನ್ತೋತಿ ಓದನಾದೀನಿ ¶ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ. ವಚ್ಚಂ ಮುತ್ತಮ್ಪಿ ವಾ ಕರನ್ತಿ ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಕರೋನ್ತೋ ಇತಿ ಇಮೇಸಂ ತೇರಸನ್ನಂ ವನ್ದನಾ ಅಯುತ್ತತ್ಥೇನ ವಾರಿತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೩೦೯೬-೭. ಕಮ್ಮಲದ್ಧಿಸೀಮಾವಸೇನ ತೀಸು ನಾನಾಸಂವಾಸಕೇಸು ಕಮ್ಮನಾನಾಸಂವಾಸಕಸ್ಸ ಉಕ್ಖಿತ್ತಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಿತತ್ತಾ, ಸೀಮಾನಾನಾಸಂವಾಸಕವುಡ್ಢತರಪಕತತ್ತಸ್ಸ ವನ್ದಿಯತ್ತಾ, ಪಾರಿಸೇಸಞಾಯೇನ ‘‘ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ವುಡ್ಢತರೋ ಅಧಮ್ಮವಾದೀ ಅವನ್ದಿಯೋ’’ತಿ ¶ (ಪರಿ. ೪೬೭) ವಚನತೋ ಚ ಲದ್ಧಿನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ಇಧ ‘‘ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ’’ತಿ ಗಹಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಉಕ್ಖಿತ್ತೋತಿ ತಿವಿಧೇನಾಪಿ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ. ಗರುಕಟ್ಠಾ ಚ ಪಞ್ಚಾತಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹಮಾನತ್ತಾರಹಮಾನತ್ತಚಾರಿಕಅಬ್ಭಾನಾರಹಸಙ್ಖಾತಾ ಪಞ್ಚ ಗರುಕಟ್ಠಾ ಚ. ಇಮೇ ಪನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ವನ್ದನಾದೀನಿ ಲಭನ್ತಿ, ಪಕತತ್ತೇನ ಅವನ್ದಿಯತ್ತಾವ ಅವನ್ದಿಯೇಸು ಗಹಿತಾ. ಇಮೇ ಬಾವೀಸತಿ ಪುಗ್ಗಲೇತಿ ನಗ್ಗಾದಯೋ ಯಥಾವುತ್ತೇ.

೩೦೯೮. ‘‘ಧಮ್ಮವಾದೀ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ನಾನಾಸಂವಾಸವುಡ್ಢಕೋ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ. ಯಥಾಹ ‘‘ತಯೋಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವನ್ದಿಯಾ. ಪಚ್ಛಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪುರೇಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ವನ್ದಿಯೋ, ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ವುಡ್ಢತರೋ ಧಮ್ಮವಾದೀ ವನ್ದಿಯೋ, ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಾರಕೇ…ಪೇ… ತಥಾಗತೋ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವನ್ದಿಯೋ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೧೨).

೩೦೯೯. ‘‘ಏತೇಯೇವ ವನ್ದಿಯಾ, ನ ಅಞ್ಞೇ’’ತಿ ನಿಯಾಮಸ್ಸ ಅಕತತ್ತಾ ಅಞ್ಞೇಸಮ್ಪಿ ವನ್ದಿಯಾನಂ ಸಬ್ಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತಜ್ಜನಾದೀ’’ತಿಆದಿ. ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ನಿಯಸ್ಸಪಬ್ಬಾಜನೀಯಪಅಸಾರಣೀಯಕಮ್ಮೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಏತ್ಥಾತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ವನ್ದನೀಯಾಧಿಕಾರೇ. ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಅಪಲೋಕನಾದಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಕಮ್ಮಂ.

೩೧೦೦. ಸಙ್ಘೇನ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ತಂ ವಾರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇನ, ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೇಹಿ ಚ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪನೇಕಸ್ಸ ಉದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಮನ್ತರೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ತಂ ‘‘ಅಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಜಾನಿತ್ವಾಪಿ ತಂ ವಾರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಸ್ಸ ಏಕಸ್ಸ ‘‘ನ ಮೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನಮುದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ತಿಣ್ಣಮೇವ ಚಾತಿ ತಮೇವ ವಾರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾನಂ ¶ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ‘‘ನ ಮೇತಂ ಖಮತೀ’’ತಿ ದಿಟ್ಠಾವಿಕಮ್ಮಂ ಸಕಸಕದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಕಾಸನಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ತತೋ ಉದ್ಧಂ ತೀಹಿ ¶ ಉದ್ಧಂ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನಂ ‘‘ಇದಂ ಅಧಮ್ಮಕಮ್ಮಂ ಮಾ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೧೦೧. ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹಲಕ್ಖಣಂ ಅಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಹಣೇನ ಪಞ್ಚವಿಧನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸನ್ದಿಟ್ಠೋ’’ತಿಆದಿ. ಯೋಜನಾ ಪನೇತ್ಥ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಸನ್ದಿಟ್ಠೋ ಚ ಹೋತಿ, ಜೀವತಿ ಚ, ಗಹಿತೇ ಚ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಭತ್ತೋ ಚ ಹೋತಿ, ಜೀವತಿ ಚ, ಗಹಿತೇ ಚ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ, ಆಲಪಿತೋ ಚ ಹೋತಿ, ಜೀವತಿ ಚ, ಗಹಿತೇ ಚ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತೀತಿ ಏವಂ ಸನ್ದಿಟ್ಠಸಮ್ಭತ್ತಆಲಪಿತಾನಂ ತಿಣ್ಣಮೇಕೇಕಸ್ಸ ತೀಣಿ ತೀಣಿ ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹಲಕ್ಖಣಾನಿ ಕತ್ವಾ ನವವಿಧಂ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ವಚನತ್ಥೋ, ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಚ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತೋವ.

೩೧೦೨. ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ ಚ ಆಚಾರಾಜೀವಸಮ್ಭವಾ ದ್ವೇ ವಿಪತ್ತಿಯೋ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ, ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೩೧೦೩. ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ಚತೂಸು ವಿಪತ್ತೀಸು. ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮಾ ಪಾರಾಜಿಕಾ ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನೀ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಕಾ ದುವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸೀಲವಿಪತ್ತೀತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೦೪. ಯಾ ಚ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಯಾ ದಸವತ್ಥುಕಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಅಯಂ ದುವಿಧಾ ದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತೀತಿ ದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತತ್ಥ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕದಿಟ್ಠಿ ನಾಮ ಉಚ್ಛೇದನ್ತಸಸ್ಸತನ್ತಗಾಹವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ದಿಟ್ಠಿ. ‘‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಾ ದಸವತ್ಥುಕಾ ದಿಟ್ಠಿ.

೩೧೦೫. ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾದಿಕಾ ದೇಸನಾಗಾಮಿನಿಕಾ ಯಾ ಪಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ, ಆಚಾರಕುಸಲೇನ ಭಗವತಾ ಸಾ ಆಚಾರವಿಪತ್ತೀತಿ ¶ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯದುಕ್ಕಟದುಬ್ಭಾಸಿತಾನಂ ಗಹಣಂ. ಯಾತಿ ಪಞ್ಚಾಪತ್ತಿಯೋ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಬಹುತ್ತಂ. ಸಾತಿ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ ಸಾಮಞ್ಞಮಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಏಕತ್ತಂ.

೩೧೦೬. ಕುಹನಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಲಪನಾ ನೇಮಿತ್ತಿಕತಾ ನಿಪ್ಪೇಸಿಕತಾ ಲಾಭೇನ ಲಾಭಂ ನಿಜಿಗೀಸನತಾ ಗಹಿತಾ, ಕುಹನಾದೀನಂ ವಿತ್ಥಾರೋ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೧೬) ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಆಜೀವೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೇತು ಯಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಛಬ್ಬಿಧಾತಿ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕಸಞ್ಚರಿತ್ತಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಪಾಟಿದೇಸನೀಯದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತೀನಂ ¶ ವಸೇನ ಛಬ್ಬಿಧಾ. ಪಕಾಸಿತಾ –

‘‘ಆಜೀವಹೇತು ಆಜೀವಕಾರಣಾ ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಇಚ್ಛಾಪಕತೋ ಅಸನ್ತಂ ಅಭೂತಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಉಲ್ಲಪತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸ. ಆಜೀವಹೇತು…ಪೇ… ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ. ಆಜೀವಹೇತು…ಪೇ… ‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಾ’ತಿ ಭಣತಿ, ಪಟಿಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ. ಆಜೀವಹೇತು…ಪೇ… ಭಿಕ್ಖು ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ. ಆಜೀವಹೇತು…ಪೇ… ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅಗಿಲಾನಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸ್ಸ. ಆಜೀವಹೇತು ಆಜೀವಕಾರಣಾ ಸೂಪಂ ವಾ ಓದನಂ ವಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೨೮೭) –

ದೇಸಿತಾ. ಇಮಿನಾ ಆಜೀವವಿಪತ್ತಿ ದೀಪಿತಾ.

೩೧೦೭. ‘‘ಉಕ್ಖಿತ್ತೋ’’ತಿಆದಿ ¶ ಯಥಾಕ್ಕಮೇನ ತೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾನಂ ಸರೂಪದಸ್ಸನಂ. ತತ್ಥ ತಯೋ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾ ವುತ್ತಾಯೇವ.

೩೧೦೮-೯. ‘‘ಯೋ ಸಙ್ಘೇನ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಕತಾನಂ ಅಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಪಕ್ಖೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘ತುಮ್ಹೇ ಕಿಂ ಭಣಥಾ’ತಿ ತೇಸಞ್ಚ ಇತರೇಸಞ್ಚ ಲದ್ಧಿಂ ಸುತ್ವಾ ‘ಇಮೇ ಅಧಮ್ಮವಾದಿನೋ, ಇತರೇ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ’ತಿ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಅಯಂ ತೇಸಂ ಮಜ್ಝೇ ನಿಸಿನ್ನೋವ ತೇಸಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ಹೋತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತಿ. ಇತರೇಸಮ್ಪಿ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅನಾಗತತ್ತಾ ಕೋಪೇತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ಅಟ್ಠ. ೪೫೫) ಆಗತ ಅಟ್ಠಕಥಾವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿಆದಿ.

ಅಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖಸ್ಮಿನ್ತಿ ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮೇನ ನಿಸ್ಸಾರಿತಾನಂ ಅಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಪಕ್ಖಸ್ಮಿಂ. ನಿಸಿನ್ನೋವಾತಿ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅವಿಜಹಿತ್ವಾ ಗಣಪೂರಕೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋವ. ವಿಚಿನ್ತಯನ್ತಿ ‘‘ಇಮೇ ನು ಖೋ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ, ಉದಾಹು ಏತೇ’’ತಿ ವಿವಿಧೇನಾಕಾರೇನ ಚಿನ್ತಯನ್ತೋ. ‘‘ಏತೇ ಪನ ಧಮ್ಮವಾದೀ’’ತಿ ಮಾನಸಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಏವಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪನ ಮಾನಸೇ. ಅಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಏವಂ ಮಾನಸಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಅಯಂ ¶ ಭಿಕ್ಖು. ಲದ್ಧಿಯಾತಿ ಏವಂ ಉಪ್ಪಾದಿತಮಾನಸಸಙ್ಖಾತಾಯ ಲದ್ಧಿಯಾ. ತೇಸಂ ಅಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಪಕಾಸಿತೋ.

ತತ್ರಟ್ಠೋ ಪನ ಸೋತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖಸ್ಮಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋವ ಸೋ. ಸದ-ಧಾತುಯಾ ಗತಿನಿವಾರಣತ್ಥತ್ತಾ ತತ್ರ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘‘ತತ್ರಟ್ಠೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ದ್ವಿನ್ನನ್ತಿ ಧಮ್ಮವಾದಿಅಧಮ್ಮವಾದಿಪಕ್ಖಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘಾನಂ. ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಚತುವಗ್ಗಾದಿಸಙ್ಘೇನ ಕರಣೀಯಕಮ್ಮಂ. ಕೋಪೇತೀತಿ ಅಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಅಸಂವಾಸಭಾವಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸಂ ಗಣಪೂರಣತ್ತಾ, ಇತರೇಸಂ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಠತ್ವಾ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಅನುಪಗತತ್ತಾ, ಛನ್ದಸ್ಸ ಚ ಅದಿನ್ನತ್ತಾ ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತಿ. ಯೋ ಪನ ಅಧಮ್ಮವಾದೀನಂ ಪಕ್ಖೇ ¶ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘‘ಅಧಮ್ಮವಾದಿನೋ ಇಮೇ, ಇತರೇ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ’’ತಿ ತೇಸಂ ಮಜ್ಝೇ ಪವಿಸತಿ, ಯತ್ಥ ವಾ ತತ್ಥ ವಾ ಪಕ್ಖೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘‘ಇಮೇ ಧಮ್ಮವಾದಿನೋ’’ತಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅಯಂ ಅತ್ತನಾವ ಅತ್ತಾನಂ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಂ ಕರೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೩೧೧೦. ಬಹಿಸೀಮಾಗತೋ ಪಕತತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಚೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಸೀಮಾಯ ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ಮತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ತಂ ಗಣಪೂರಣಂ ಕತ್ವಾ ಕತಕಮ್ಮಮ್ಪಿ ಕುಪ್ಪತಿ. ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತನಿಯಾಮೇನ ತಯೋ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾ ಮಹೇಸಿನಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೧೧. ಚುತೋತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾಪನ್ನೋ ಸಾಸನತೋ ಚುತತ್ತಾ ‘‘ಚುತೋ’’ತಿ ಗಹಿತೋ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏಕಾದಸ ಅಭಬ್ಬಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಇಮೇತಿ ಭೇದಮನಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ಸತ್ತರಸ ಜನಾ. ಅಸಂವಾಸಾತಿ ನ ಸಂವಸಿತಬ್ಬಾ, ನತ್ಥಿ ವಾ ಏತೇಹಿ ಪಕತತ್ತಾನಂ ಏಕಕಮ್ಮಾದಿಕೋ ಸಂವಾಸೋತಿ ಅಸಂವಾಸಾ ನಾಮ ಸಿಯುಂ.

೩೧೧೨. ಅಸಂವಾಸಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸ್ಸಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಸ್ಸ ಸತ್ತರಸವಿಧಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಅಸಂವಾಸಸ್ಸ. ತಥಾ ಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ಚಾತಿ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಙ್ಘೋ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ಸೋ ನೇವ ಕಮ್ಮಪತ್ತೋ, ನಾಪಿ ಛನ್ದಾರಹೋ, ಅಪಿಚ ಕಮ್ಮಾರಹೋ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೮೮) ಏವಂ ಪರಿವಾರೇ ವುತ್ತಕಮ್ಮಾರಹಸ್ಸ ಚ. ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಖಿತ್ತಚಿತ್ತಾದೀನಂ ಗಹಣಂ. ಸಙ್ಘೇ ತಜ್ಜನೀಯಾದೀನಿ ಕರೋನ್ತೇ. ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನಾ. ನ ರೂಹತೀತಿ ಪಟಿಕ್ಕೋಸಟ್ಠಾನೇ ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ಕಮ್ಮಂ ನ ಕೋಪೇತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೧೧೩. ಸಸಂವಾಸೇಕ…ಪೇ… ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಕಮ್ಮೇನ ವಾ ಲದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಅಸಂವಾಸಿಕಭಾವಂ ¶ ಅನುಪಗತತ್ತಾ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಸ್ಸ ಸೀಮಾಯ ಅಸಂವಾಸಿಕಭಾವಂ ಅನುಪಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಸೀಮಾಯ ¶ ಠಿತಸ್ಸ ಅನ್ತಿಮವತ್ಥುಂ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನತ್ತಾ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ. ಅನನ್ತರಸ್ಸಪಿ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ವಚನೇನ ವಚೀಭೇದಕರಣೇನ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪಟಿಕ್ಕೋಸೋ ರುಹತಿ ಪಟಿಕ್ಕೋಸನಟ್ಠಾನೇಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಕಮ್ಮಂ ಕೋಪೇತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೧೧೪. ಛಹಿ ಆಕಾರೇಹೀತಿ (ಪಾಚಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೩೮; ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ) ಲಜ್ಜಿತಾಯ, ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ, ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ, ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾಯ, ಅಕಪ್ಪಿಯೇಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ, ಕಪ್ಪಿಯೇಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಛಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ. ಪಞ್ಚ ಸಮಣಕಪ್ಪಾ ಚ ವುತ್ತಾ, ಪಞ್ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋ ಚ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಹಿ ಸಮಣಕಪ್ಪೇಹಿ ಫಲಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ, ಅಗ್ಗಿಪರಿಜಿತಂ ಸತ್ಥಪರಿಜಿತಂ ನಖಪರಿಜಿತಂ ಅಬೀಜಂ ನಿಬ್ಬಟ್ಟಬೀಜಞ್ಞೇವ ಪಞ್ಚಮ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೫೦) ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕೇ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ಪಞ್ಚ ಸಮಣಕಪ್ಪಾ ನಾಮ. ಪಞ್ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋತಿ ಪರಿವಾರೇ ಏಕುತ್ತರೇ ‘‘ಪಞ್ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ನಿದ್ದೇಸೇ ‘‘ನಿದಾನಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ಅವಸೇಸಂ ಸುತೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಪಠಮಾ ವಿಸುದ್ಧೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ. ೩೨೫) ನಯೇನ ದಸ್ಸಿತಾ ಪಞ್ಚ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಸಙ್ಖಾತಾ ಪಞ್ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋ ಚ ‘‘ಸುತ್ತುದ್ದೇಸೋ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪೋಸಥೋ ಪವಾರಣಾ ಸಾಮಗ್ಗಿಉಪೋಸಥೋಯೇವ ಪಞ್ಚಮೋ’’ತಿ (ಪರಿ. ೩೨೫) ಏವಂ ವುತ್ತಾ ಪಞ್ಚ ವಿಸುದ್ಧಿಯೋ ಚಾತಿ ದ್ವೇಪಞ್ಚವಿಸುದ್ಧಿಯೋ ‘‘ದ್ವಿಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾನೀ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಸಾಮಞ್ಞವಚನೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾ.

೩೧೧೫-೭. ನಿಸ್ಸೇಸೇನ ದೀಯತಿ ಪಞ್ಞಪೀಯತಿ ಏತ್ಥ ಸಿಕ್ಖಾಪದನ್ತಿ ನಿದಾನಂ, ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಠಾನಭೂತಂ ವೇಸಾಲೀಆದಿ. ಪುಂ ವುಚ್ಚತಿ ನಿರಯೋ, ತಂ ಗಲತಿ ಮದ್ದತಿ ನೇರಯಿಕದುಕ್ಖಂ ಅನುಭವತೀತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಸತ್ತೋ. ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಾ ¶ ತಂಸದಿಸತ್ತಾ, ಭೂತಪುಬ್ಬಗತಿಯಾ ವಾ ‘‘ಪುಗ್ಗಲಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ಇಧ ಪನೇತೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದವೀತಿಕ್ಕಮಸ್ಸ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ. ಇದಾನಿ ಪುಗ್ಗಲನಿದ್ದೇಸಂ ವಕ್ಖತಿ. ವಸತಿ ಏತ್ಥ ಭಗವತೋ ಆಣಾಸಙ್ಖಾತಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿ ತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಪವತ್ತತೀತಿ ವತ್ಥು, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿಹೇತುಭೂತೋ ಅಜ್ಝಾಚಾರೋ.

ವಿಧಾನಂ ವಿಭಜನಂ ವಿಧಿ, ಪಭೇದೋ. ಪಞ್ಞಾಪೀಯತಿ ಭಗವತೋ ಆಣಾ ಪಕಾರೇನ ಞಾಪೀಯತಿ ಏತಾಯಾತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ವಿಧಿ ಪಭೇದೋ ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿಧಿ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ವಿಧಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ’’ತಿ ¶ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಅಸಮತ್ಥನಿದ್ದೇಸೋ. ಸಾ ಪನ ಪಞ್ಞತ್ತಿವಿಧಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿ ಉಭತೋಪಞ್ಞತ್ತಿವಸೇನ ನವವಿಧಾ ಹೋತಿ.

‘‘ವಿಪತ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ವಿಪಜ್ಜನ್ತಿ ಏತಾಯ ಸೀಲಾದಯೋತಿ ವಿಪತ್ತಿ. ಸಾ ಪನ ಸೀಲಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಆಜೀವಾನಂ ವಸೇನ ಚತುಬ್ಬಿಧಾ. ಸಾ ಪನ ಉದ್ದೇಸವಸೇನ ಹೇಟ್ಠಾ ದಸ್ಸಿತಾವ. ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ ಏತಾಯ ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಭೂತಾಯ ಭಗವತೋ ಆಣಾವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ. ಸಾ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಾದಿವಸೇನ ಅನೇಕಪ್ಪಭೇದಾ ಆಪತ್ತಿ. ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಜಾನನಾದಿವಸೇನ ಆಣಾಯ ಅನತಿಕ್ಕಮನಂ. ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಏತೇಹಿ ಆಪತ್ತೀತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ಕಾಯಾದಿವಸೇನ ಛಬ್ಬಿಧಾನಿ ಆಪತ್ತಿಕಾರಣಾನಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಂ ನಯೋ ಸಮುಟ್ಠಾನನಯೋ, ತಂ.

ವಜ್ಜಞ್ಚ ಕಮ್ಮಞ್ಚ ಕಿರಿಯಾ ಚ ಸಞ್ಞಾ ಚ ಚಿತ್ತಞ್ಚ ಆಣತ್ತಿ ಚ ವಜ್ಜಕಮ್ಮಕ್ರಿಯಾಸಞ್ಞಾಚಿತ್ತಾಣತ್ತಿಯೋ, ತಾಸಂ ವಿಧಿ ತಥಾ ವುಚ್ಚತಿ, ತಂ. ವಜ್ಜವಿಧಿನ್ತಿ ‘‘ಯಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಲೋಕವಜ್ಜಾ, ಸೇಸಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಂ ವಜ್ಜವಿಧಿಂ. ಕಮ್ಮವಿಧಿನ್ತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾ ಚ ಕಾಯಕಮ್ಮವಚೀಕಮ್ಮತದುಭಯವಸೇನ ತಿವಿಧಾ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ದಸ್ಸಿತಂ ಕಮ್ಮವಿಧಿಂ ¶ . ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿನ್ತಿ ‘‘ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅತ್ಥಿ ಅಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ, ಅತ್ಥಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯತೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ನಯೇನ ದಸ್ಸಿತಂ ಕಿರಿಯಾವಿಧಿಂ. ಸಞ್ಞಾವಿಧಿನ್ತಿ ‘‘ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ನಯೇನ ದಸ್ಸಿತಂ ಸಞ್ಞಾವಿಧಿಂ.

ಚಿತ್ತವಿಧಿನ್ತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾಪಿ ಚಿತ್ತವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಚಿತ್ತಕಾ, ಅಚಿತ್ತಕಾ ಚಾ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಂ ಚಿತ್ತವಿಧಿಂ. ಆಣತ್ತಿವಿಧಿನ್ತಿ ‘‘ಸಾಣತ್ತಿಕಂ ಅನಾಣತ್ತಿಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಆಣತ್ತಿವಿಧಿಂ. ಅಙ್ಗವಿಧಾನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಆಪತ್ತೀನಂ ವುತ್ತಂ ಅಙ್ಗವಿಧಾನಞ್ಚ. ವೇದನಾತ್ತಿಕಂ, ಕುಸಲತ್ತಿಕಞ್ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತಂ ಪನ ‘‘ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿಚಿತ್ತಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನಂ, ದ್ವಿವೇದನಂ, ತಿವೇದನ’’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ದಸ್ಸಿತಮೇವ.

ಸತ್ತರಸವಿಧಂ ¶ ಏತಂ ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತನಿದಾನಾದಿಸತ್ತರಸಪ್ಪಭೇದಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣಂ. ದಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ಪಕಾಸೇತ್ವಾ. ಬುಧೋ ವಿನಯಕುಸಲೋ. ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಯಥಾರಹಂ ಯೋಜೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೩೧೧೮. ಇಮೇಸು ಸತ್ತರಸಸು ಲಕ್ಖಣೇಸು ನಿದಾನಪುಗ್ಗಲೇ ತಾವ ನಿದ್ದಿಸಿತುಮಾಹ ‘‘ನಿದಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ಸತ್ತರಸಸು ಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣೇಸು, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮಂ. ನಿದಾನನ್ತಿ ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬದಸ್ಸನಂ. ‘‘ಪುರ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ವೇಸಾಲೀ’’ತಿಆದಿಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಸಕ್ಕಭಗ್ಗಾತಿ ಏತೇಹಿ ಜನಪದವಾಚೀಹಿ ಸದ್ದೇಹಿ ಠಾನನಿಸ್ಸಿತಾ ನಾಗರಾವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ತಾನಿ ಚ ‘‘ಸಕ್ಕೇಸು ವಿಹರತಿ ಕಪಿಲವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ, ಭಗ್ಗೇಸು ವಿಹರತಿ ಸುಸುಮಾರಗಿರೇ’’ತಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಸಿಕ್ಖಾಪದನಿದಾನೇ ನಿದಸ್ಸಿತಾನೇವ.

೩೧೧೯. ‘‘ದಸ ವೇಸಾಲಿಯಾ’’ತಿಆದೀನಂ ಅತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಉತ್ತರೇ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ. ಗಿರಿಬ್ಬಜೇತಿ ರಾಜಗಹನಗರೇ. ತಞ್ಹಿ ¶ ಸಮನ್ತಾ ಠಿತೇಹಿ ಇಸಿಗಿಲಿಆದೀಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಪಬ್ಬತೇಹಿ ವಜಸದಿಸನ್ತಿ ‘‘ಗಿರಿಬ್ಬಜ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

೩೧೨೧. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಮಿಂ ಸುದಿನ್ನಧನಿಯಾದಯೋ ತೇವೀಸತಿವಿಧಾ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಪುಗ್ಗಲಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೨೨. ಉಭಯಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಆಗತಾ ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಪುಗ್ಗಲಾ ಪರಿಪಿಣ್ಡಿತಾ ತಿಂಸ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ವತ್ಥುಆದೀನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಉತ್ತರೇ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಇಧ ನ ವುತ್ತೋ. ನನು ಚ ನಿದಾನಪುಗ್ಗಲವಿನಿಚ್ಛಯಮ್ಪಿ ತತ್ಥ ವಕ್ಖತೀತಿ ಸೋ ಇಧ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತೋತಿ? ನಾಯಂ ದೋಸೋ, ಇಮಸ್ಸ ಪಕರಣತ್ತಾ ಇಧಾಪಿ ವತ್ತಬ್ಬೋತಿ. ಯದಿ ಏವಂ ವತ್ಥುಆದಿವಿನಿಚ್ಛಯೋಪಿ ಇಧ ವತ್ತಬ್ಬೋ ಸಿಯಾ, ಸೋ ಕಸ್ಮಾ ನ ವುತ್ತೋತಿ? ಏಕಯೋಗನಿದ್ದಿಟ್ಠಸ್ಸ ಇಮಸ್ಸ ವಚನೇನ ಸೋಪಿ ವುತ್ತೋಯೇವ ಹೋತೀತಿ ಏಕದೇಸದಸ್ಸನವಸೇನ ಸಂಖಿತ್ತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

೩೧೨೩. ಯೋ ಏನಂ ತರುಂ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಪಞ್ಞತ್ತಿಂ ಅಸೇಸತೋ ಜಾನಾತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಏತ್ಥ ‘‘ಏನಂ ತರು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿದಾನಾದಿಸತ್ತರಸಪ್ಪಕಾರಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣಸಮುದಾಯಂ ರೂಪಕೇನ ದಸ್ಸೇತಿ. ಕಿಂ ವಿಸಿಟ್ಠಂ ತರುನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ತಿಮೂಲ’’ನ್ತಿಆದಿ.

ತತ್ಥ ¶ ತಿಮೂಲನ್ತಿ ನಿದಾನಪುಗ್ಗಲವತ್ಥುಸಙ್ಖಾತಾನಿ ತೀಣಿ ಮೂಲಾನಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ತಿಮೂಲಂ. ನವಪತ್ತನ್ತಿ ನವವಿಧಪಣ್ಣತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ನವಪತ್ತಂ. ದ್ವಯಙ್ಕುರನ್ತಿ ಲೋಕವಜ್ಜಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಸಙ್ಖಾತಾ ದ್ವೇ ಅಙ್ಕುರಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ದ್ವಯಙ್ಕುರಂ. ‘‘ದ್ವಿಅಙ್ಕುರ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಇ-ಕಾರಸ್ಸ ಅಯಾದೇಸಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ದ್ವಯಙ್ಕುರ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಸತ್ತಫಲನ್ತಿ ಆಣತ್ತಿಆಪತ್ತಿಅನಾಪತ್ತಿವಿಪತ್ತಿಸಞ್ಞಾವೇದನಾಕುಸಲತ್ತಿಕಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಸತ್ತ ಫಲಾನಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಸತ್ತಫಲಂ. ಛಪುಪ್ಫನ್ತಿ ಛಸಮುಟ್ಠಾನಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಪುಪ್ಫಾನಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಛಪುಪ್ಫಂ. ದ್ವಿಪ್ಪಭವನ್ತಿ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಾ ದ್ವೇ ಪಭವಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ದ್ವಿಪ್ಪಭವಂ. ದ್ವಿಸಾಖನ್ತಿ ¶ ಕಿರಿಯಅಙ್ಗಸಙ್ಖಾತಾ ದ್ವೇ ಸಾಖಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ದ್ವಿಸಾಖಂ. ಏನಂ ತರುಂ ಯೋ ಜಾನಾತೀತಿ ಯೋ ವುತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ವುತ್ತಸರೂಪಸಾಧಾರಣಸತ್ತರಸಲಕ್ಖಣರಾಸಿವಿನಿಚ್ಛಯಸಙ್ಖಾತತರುಂ ಜಾನಾತಿ. ಸೋತಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು. ಪಞ್ಞತ್ತಿನ್ತಿ ವಿನಯಪಿಟಕಂ. ಅಸೇಸತೋತಿ ಸಬ್ಬಸೋ.

೩೧೨೪. ಇತಿ ಏವಂ ಮಧುರಪದತ್ಥಂ ಅನಾಕುಲಂ ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ ಇಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಯೋ ಪಠತಿ ವಾಚುಗ್ಗತಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ, ಗರುಸನ್ತಿಕೇ ಸಾಧುಕಂ ಸುಣಾತಿ, ಪರಿಪುಚ್ಛತೇ ಚ ಅತ್ಥಂ ಪರಿಪುಚ್ಛತಿ ಚ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ವಿನಯ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಉಪಾಲಿಸಮೋ ಭವತಿ ವಿನಯಧರಾನಂ ಏತದಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೇನ ಉಪಾಲಿಮಹಾಥೇರೇನ ಸದಿಸೋ ಭವತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಪಕಿಣ್ಣಕವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನವಿಭಾವನಾವಿಧಾನಕಥಾವಣ್ಣನಾ

೩೧೨೫. ‘‘ಆದಿಮ್ಹಿ ಸೀಲಂ ದಸ್ಸೇಯ್ಯ.

ಏಸಾ ಕಥಿಕಸಣ್ಠಿತೀ’’ತಿ. (ದೀ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.೧೯೦; ಮ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.೨೯೧; ಅ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೨.೩.೬೪) –

ವುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಕಥಿಕಲಕ್ಖಣಂ ಸಮನುಸ್ಸರನ್ತೋಯಮಾಚರಿಯೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಪರಿದೀಪಕಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ನಾತಿಸಙ್ಖೇಪವಿತ್ಥಾರಮುಖೇನ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತಂಮೂಲಕಾನಂ ಇತರೇಸಞ್ಚ ತಿಣ್ಣಂ ಸೀಲಾನಂ ತಂದಸ್ಸನೇನೇವ ದಸ್ಸಿತಭಾವಞ್ಚ ¶ ಸೀಲವಿಸುದ್ಧಿಮೂಲಿಕಾ ಚಿತ್ತವಿಸುದ್ಧಿಆದಿಯೋ ಪಞ್ಚವಿಸುದ್ಧಿಯೋ ಚ ತಂಮೂಲಿಕಞ್ಚ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಂ ಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸುದ್ಧಿಂ ತದಧಿಗಮನೀಯಂ ನಿಬ್ಬಾನಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಯಥಾರದ್ಧಂ ¶ ವಿನಯಕಥಂ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತುಕಾಮೋ ಆಹ ‘‘ಪಾಮೋಕ್ಖೇ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಪಾಮೋಕ್ಖೇತಿ ಸಮಾಧಿಆದೀನಂ ಅನವಜ್ಜಧಮ್ಮಾನಂ ಪತಿಟ್ಠಾಭಾವೇನ ಉತ್ತಮೇ. ಮೋಕ್ಖಪ್ಪವೇಸನೇತಿ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನನಗರಸ್ಸ ಪವೇಸನನಿಮಿತ್ತೇ. ಮುಖೇ ಅಸಹಾಯದ್ವಾರಭೂತೇ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಸಗ್ಗಾರೋಹಣಸೋಪಾನಂ, ಅಞ್ಞಂ ಸೀಲಸಮಂ ಕುತೋ;

ದ್ವಾರಂ ವಾ ಪನ ನಿಬ್ಬಾನ-ನಗರಸ್ಸ ಪವೇಸನೇ’’ತಿ. (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೯; ಬು. ಬಂ. ಅಟ್ಠ. ೩.ದೀಪಙ್ಕರಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ);

ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಕ್ಖಯೇತಿ ಜಾತಿದುಕ್ಖಾದಿಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾನಂ ಖಯಸ್ಸ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಧಿಗಮೂಪಾಯತ್ತಾ ಫಲೂಪಚಾರೇನ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಕ್ಖಯಸಙ್ಖಾತೇ. ‘‘ಪಾಮೋಕ್ಖೇ’’ತಿ ಚ ‘‘ಮೋಕ್ಖಪ್ಪವೇಸನೇ ಮುಖೇ’’ತಿ ಚ ‘‘ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಕ್ಖಯೇ’’ತಿ ಚ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ. ವುತ್ತೇತಿ ಪಾರಾಜಿಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನಾನಪ್ಪಕಾರತೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೇ ಸತಿ. ಇತರತ್ತಯಂ ವುತ್ತಮೇವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರಸೀಲಆಜೀವಪಾರಿಸುದ್ಧಿಸೀಲಪಚ್ಚಯಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಸೀಲಸಙ್ಖಾತಂ ಇತರಂ ಸೀಲತ್ತಯಂ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ ‘‘ರಾಜಾ ಆಗತೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪರಿಸಾಯ ಆಗಮನಂ ವಿಯ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ನ ವಕ್ಖಾಮಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೧೨೬. ಇದಂ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ಸೀಲನ್ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಾದಿಂ ಚತುಪಾರಿಸುದ್ಧಿಸೀಲಂ. ಞತ್ವಾತಿ ಲಕ್ಖಣಾದಿತೋ, ವೋದಾನತೋ, ಹಾನಭಾಗಿಯಟ್ಠಿತಿಭಾಗಿಯವಿಸೇಸಭಾಗಿಯನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಾದಿಪ್ಪಕಾರತೋ ಚ ಜಾನಿತ್ವಾ. ತತ್ಥಾತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಸೀಲೇ. ಪತಿಟ್ಠಿತೋತಿ ಅಚ್ಛಿದ್ದಾದಿಅಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಭಾವಮಾಪಾದನೇನ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ. ಸಮಾಧಿನ್ತಿ ಉಪಚಾರಪ್ಪನಾಭೇದಲೋಕಿಯಸಮಾಧಿಂ. ಭಾವೇತ್ವಾತಿ ಸಮಚತ್ತಾಲೀಸಾಯ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು ಪುನಪ್ಪುನಂ ಅನುಯೋಗವಸೇನ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ. ಪಞ್ಞಾಯಾತಿ ತಿಲಕ್ಖಣಾಕಾರಾದಿಪರಿಚ್ಛೇದಿಕಾಯ ಲೋಕುತ್ತರಾಯ ಪಞ್ಞಾಯ ಹೇತುಭೂತಾಯ, ಕರಣಭೂತಾಯ ಚ. ಪರಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಬನ್ಧನಂ ಛೇತ್ವಾ ¶ ಸಂಸಾರಚಾರಕಾ ಸಮನ್ತತೋ ಮುಚ್ಚತಿ, ಅನುಪಾದಿಸೇಸಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಯಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೧೨೭. ಏವಂ ಸಮಾಸತೋ ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ನಿದ್ದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ದಸಾನುಸ್ಸತಿಯೋ’’ತಿಆದಿ. ದಸ ಅನುಸ್ಸತಿಯೋ ಚ ದಸ ಕಸಿಣಾ ಚ ದಸ ಅಸುಭಾ ಚ ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ಚ ತಥಾ ಚತ್ತಾರೋ ಆರುಪ್ಪಾ ಚ ವುತ್ತಾ. ಅಪರಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನದ್ವಯಞ್ಚ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

ತತ್ಥ ¶ ದಸಾನುಸ್ಸತಿಯೋ ನಾಮ ‘‘ಬುದ್ಧಾನುಸ್ಸತಿ, ಧಮ್ಮಾನುಸ್ಸತಿ, ಸಙ್ಘಾನುಸ್ಸತಿ, ಸೀಲಾನುಸ್ಸತಿ, ಚಾಗಾನುಸ್ಸತಿ, ದೇವತಾನುಸ್ಸತಿ, ಕಾಯಗತಾಸತಿ, ಮರಣಾನುಸ್ಸತಿ, ಆನಾಪಾನಸತಿ, ಉಪಸಮಾನುಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೭) ಏವಂ ವುತ್ತಾ ದಸ ಅನುಸ್ಸತಿಯೋ.

ದಸ ಕಸಿಣಾ ನಾಮ ‘‘ಪಥವೀಕಸಿಣಂ, ಆಪೋಕಸಿಣಂ, ತೇಜೋಕಸಿಣಂ, ವಾಯೋಕಸಿಣಂ, ನೀಲಕಸಿಣಂ, ಪೀತಕಸಿಣಂ, ಲೋಹಿತಕಸಿಣಂ, ಓದಾತಕಸಿಣಂ, ಆಲೋಕಕಸಿಣಂ, ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಾಕಾಸಕಸಿಣ’’ನ್ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೭) ವುತ್ತಾ ಇಮೇ ದಸ ಕಸಿಣಾ.

ದಸ ಅಸುಭಾ ನಾಮ ‘‘ಉದ್ಧುಮಾತಕಂ, ವಿನೀಲಕಂ, ವಿಪುಬ್ಬಕಂ, ವಿಚ್ಛಿದ್ದಕಂ, ವಿಕ್ಖಾಯಿತಕಂ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಕಂ, ಹತವಿಕ್ಖಿತ್ತಕಂ, ಲೋಹಿತಕಂ, ಪುಳುವಕಂ, ಅಟ್ಠಿಕ’’ನ್ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೭) ವುತ್ತಾ ಇಮೇ ದಸ ಅಸುಭಾ.

ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ ನಾಮ ‘‘ಮೇತ್ತಾ, ಕರುಣಾ, ಮುದಿತಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾ’’ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೭) ವುತ್ತಾ ಇಮೇ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋ.

ಚತ್ತಾರೋ ಆರುಪ್ಪಾ ನಾಮ ‘‘ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ, ಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಂ, ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನ’’ನ್ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೭) ವುತ್ತಾ ಇಮೇ ಆರುಪ್ಪಾ. ಅಪರಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನದ್ವಯಂ ನಾಮ ‘‘ಆಹಾರೇಪಟಿಕ್ಕೂಲಸಞ್ಞಾ, ಚತುಧಾತುವವತ್ಥಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಟ್ಠಾನಉಭಯಂ.

೩೧೨೮. ಇಚ್ಚೇವಂ ¶ ಚತ್ತಾಲೀಸವಿಧಂ ಮನೋಭುನೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಸಮುದ್ದಿಟ್ಠಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಯೋಗಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಠಾನಂ ಆರಮ್ಮಣಭಾವೇನ ಪವತ್ತಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ. ತಿಟ್ಠತಿ ಏತ್ಥ ಫಲಂ ತದಾಯತ್ತವುತ್ತಿತಾಯಾತಿ ಠಾನಂ, ಕಾರಣಂ, ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಠಾನಂ ಕಾರಣಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ, ಕಸ್ಸಾತಿ ಆಹ ‘‘ಮನೋಭುನೋ’’ತಿ. ಮನೋ ಅಭಿಭವತೀತಿ ಮನೋಭೂ, ತಸ್ಸ ಮನೋಭುನೋ, ಕುಸಲಚಿತ್ತಪ್ಪವತ್ತಿನಿವಾರಣೇನ ತಥಾಲದ್ಧನಾಮಸ್ಸ ಕಾಮದೇವಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇಮಿನಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಗಣನಾಪರಿಚ್ಛೇದೋ ದಸ್ಸಿತೋ.

೩೧೨೯-೩೦. ಇಮೇಸಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನಂ ಭಾವನಾಮಯಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ಮಾತಿಕಂ ತಾವ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಉಪಚಾರಪ್ಪನಾತೋ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಉಪಚಾರಪ್ಪನಾತೋತಿ ‘‘ಏತ್ತಕಾನಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನಿ ಉಪಚಾರಾವಹಾನಿ ¶ , ಏತ್ತಕಾನಿ ಅಪ್ಪನಾವಹಾನೀ’’ತಿ ಏವಂ ಉಪಚಾರಪ್ಪನಾವಸೇನ ಚ. ಝಾನಭೇದಾತಿ ‘‘ಏತ್ತಕಾನಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನಿಕಾನಿ, ಏತ್ತಕಾನಿ ತಿಕಚತುಕ್ಕಜ್ಝಾನಿಕಾನಿ, ಏತ್ತಕಾನಿ ಪಞ್ಚಕಜ್ಝಾನಿಕಾನೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಝಾನಭೇದಾ ಚ. ಅತಿಕ್ಕಮಾತಿ ಅಙ್ಗಾನಂ, ಆರಮ್ಮಣಾನಞ್ಚ ಅತಿಕ್ಕಮತೋ. ವಡ್ಢನಾವಡ್ಢನಾ ಚಾಪೀತಿ ಅಙ್ಗುಲದ್ವಙ್ಗುಲಾದಿವಸೇನ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಾ, ಅವಡ್ಢೇತಬ್ಬಾ ಚ. ಆರಮ್ಮಣಭೂಮಿತೋತಿ ನಿಮಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾದಿಆರಮ್ಮಣತೋ ಚೇವ ಲಬ್ಭಮಾನಾಲಬ್ಭಮಾನಭೂಮಿತೋ ಚ.

ಗಹಣಾತಿ ದಿಟ್ಠಾದಿವಸೇನ ಗಹೇತಬ್ಬತೋ. ಪಚ್ಚಯಾತಿ ತಂತಂಠಾನಾನಂ ಪಚ್ಚಯಭಾವತೋ ಚ. ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಪುನ-ಸದ್ದತ್ಥನೀಹಾರತ್ಥೋ. ಚರಿಯಾನುಕೂಲತೋತಿ ರಾಗಚರಿಯಾದೀನಂ ಅನುಕೂಲಭಾವತೋತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ ಅಯಂ ಭೇದೋ. ಏತೇಸು ಚತ್ತಾಲೀಸಾಯ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು.

೩೧೩೧. ಏವಂ ಮಾತಿಕಂ ನಿದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ನಿದ್ದಿಸನ್ತೋ ಪಠಮಂ ತಾವ ಉಪಚಾರಾವಹಾದಯೋ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಟ್ಠಾನುಸ್ಸತಿಯೋ’’ತಿಆದಿ ¶ . ತತ್ಥಾತಿ ತಿಸ್ಸಂ ಮಾತಿಕಾಯಂ, ತೇಸು ವಾ ಚತ್ತಾಲೀಸಾಯ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು. ಅಟ್ಠಾನುಸ್ಸತಿಯೋತಿ ಕಾಯಗತಾಸತಿಆನಾಪಾನಸತಿದ್ವಯವಜ್ಜಿತಾ ಬುದ್ಧಾನುಸ್ಸತಿಆದಿಕಾ ಅಟ್ಠ ಅನುಸ್ಸತಿಯೋ ಚ. ಸಞ್ಞಾ ಆಹಾರೇಪಟಿಕ್ಕೂಲಸಞ್ಞಾ ಚ. ವವತ್ಥಾನಞ್ಚ ಚತುಧಾತುವವತ್ಥಾನಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ದಸ. ಉಪಚಾರಾವಹಾತಿ ಬುದ್ಧಗುಣಾದೀನಂ ಪರಮತ್ಥಭಾವತೋ, ಅನೇಕವಿಧತ್ತಾ, ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಗಮ್ಭೀರಭಾವತೋ ಚ ಏತೇಸು ದಸಸು ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು ಅಪ್ಪನಾವಸೇನ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಪತಿಟ್ಠಾತುಮಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತ್ತಾ ಅಪ್ಪನಾಭಾವನಾಪ್ಪತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ ಉಪಚಾರಭಾವೇಯೇವ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏತೇ ಉಪಚಾರಾವಹಾ.

ನನು ಚೇತ್ಥ ದುತಿಯಚತುತ್ಥಾರುಪ್ಪಸಮಾಧಿ, ಲೋಕುತ್ತರೋ ಚ ಸಮಾಧಿ ಪರಮತ್ಥಧಮ್ಮೇ ಅಪ್ಪನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪರಮತ್ಥಭಾವತೋ’’ತಿ ಹೇತು ಅಪ್ಪನಮಪಾಪುಣನೇ ಕಾರಣಭಾವೇನ ನ ವುಚ್ಚತೀತಿ? ನ, ತಸ್ಸ ಭಾವನಾವಿಸೇಸೇನ ಪರಮತ್ಥಧಮ್ಮೇ ಪವತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ, ಇಮಸ್ಸ ಚ ರೂಪಾವಚರಚತುತ್ಥಭಾವನಾವಿಸೇಸಸಮ್ಭವತೋ ಚ. ತಥಾ ಹಿ ದುತಿಯಚತುತ್ಥಾರುಪ್ಪಸಮಾಧಿ ಅಪ್ಪನಾಪತ್ತಸ್ಸ ಅರೂಪಾವಚರಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಸಮತಿಕ್ಕಮಮತ್ತಭಾವನಾವಸೇನ ಸಭಾವಾರಮ್ಮಣೇಪಿ ಅಪ್ಪನಂ ಪಾಪುಣಾತಿ. ವಿಸುದ್ಧಿಭಾವನಾನುಕ್ಕಮಬಲೇನ ಲೋಕುತ್ತರೋ ಸಮಾಧಿ ಅಪ್ಪನಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ.

೩೧೩೨. ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ಝಾನಾವಹೇಸು ತಿಂಸಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು. ಅಸುಭಾತಿ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಯೋ ದಸ ಅಸುಭಾ. ಕಾಯಗತಾಸತೀತಿ ಕಾಯಗತಾಸತಿ ಚಾತಿ ಇಮೇ ಏಕಾದಸ. ಪಠಮಜ್ಝಾನಿಕಾತಿ ಇಮೇಸಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಾರಮ್ಮಣತ್ತಾ, ಪಟಿಕ್ಕೂಲಾರಮ್ಮಣೇ ಚ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಚಣ್ಡಸೋತಾಯ ನದಿಯಾ ಅರಿತ್ತಬಲೇನ ನಾವಾಟ್ಠಾನಂ ¶ ವಿಯ ವಿತಕ್ಕಬಲೇನೇವ ಪವತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ ಅವಿತಕ್ಕಾನಂ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಅಸಮ್ಭವೋತಿ ಸವಿತಕ್ಕಸ್ಸ ಪಠಮಜ್ಝಾನಸ್ಸೇವ ಸಮ್ಭವತೋ ಪಠಮಜ್ಝಾನಿಕಾ. ಆನಾಪಾನಞ್ಚ ¶ ಕಸಿಣಾ ಚಾತಿ ಇಮೇ ಏಕಾದಸ ಚತುಕ್ಕಜ್ಝಾನಿಕಾ ರೂಪಾವಚರಚತುಕ್ಕಜ್ಝಾನಿಕಾ ಚ ಚತುಕ್ಕನಯೇನ, ಪಞ್ಚಕಜ್ಝಾನಿಕಾ ಚ.

೩೧೩೩. ತಿಸ್ಸೋವ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾತಿ ಮೇತ್ತಾ, ಕರುಣಾ, ಮುದಿತಾತಿ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾ ತಿಸ್ಸೋವ. ಸಾಮಞ್ಞನಿದ್ದೇಸೇ ಏತಾಸಮೇವ ಗಹಣಂ ಕಥಂ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ? ‘‘ಅಥ ಪಚ್ಛಿಮಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಚತುತ್ಥಾಯ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಭಾವಸ್ಸ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಪಾರಿಸೇಸತೋ ತಂ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ. ತಿಕಜ್ಝಾನಾನೀತಿ ತಿಕಜ್ಝಾನಿಕಾ. ‘‘ತಿಕಜ್ಝಾನಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ಏವಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಮೇತ್ತಾದೀನಂ ದೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಬ್ಯಾಪಾದವಿಹಿಂಸಾನಭಿರತೀನಂ ಪಹಾಯಕತ್ತಾ ದೋಮನಸ್ಸಪಟಿಪಕ್ಖೇನ ಸೋಮನಸ್ಸೇನೇವ ಸಹಗತತಾ ವುತ್ತಾತಿ ಚತುಕ್ಕನಯೇನ ತಿಕಜ್ಝಾನಿಕತಾ ವುತ್ತಾ, ಪಞ್ಚಕನಯೇನ ಚತುಕ್ಕಜ್ಝಾನಿಕತಾ ಚ.

‘‘ಅಥಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಪಚ್ಛಿಮಾ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ‘‘ತಿಸ್ಸೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪುರಿಮಪದೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧನಿವತ್ತನತ್ಥಂ. ಪಚ್ಛಿಮಾ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಆರುಪ್ಪಾ ಚ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಾ ಮತಾ ಚತುಕ್ಕನಯೇನ, ಪಞ್ಚಮಜ್ಝಾನಿಕಾ ಚ. ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಸುಖಿತಾ ಹೋನ್ತು, ದುಕ್ಖಾ ಮುಚ್ಚನ್ತು, ಲದ್ಧಸುಖಸಮ್ಪತ್ತಿತೋ ಮಾ ವಿಗಚ್ಛನ್ತೂ’’ತಿ ಮೇತ್ತಾದಿತಿವಿಧವಸಪ್ಪವತ್ತಂ ಬ್ಯಾಪಾರತ್ತಯಂ ಪಹಾಯ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಾದಸ್ಸನೇನ ಸತ್ತೇಸು ಮಜ್ಝತ್ತಾಕಾರಪ್ಪತ್ತಭಾವನಾನಿಬ್ಬತ್ತಾಯ ತತ್ರಮಜ್ಝತ್ತೋಪೇಕ್ಖಾಯ ಬಲವತರತ್ತಾ ಅಪ್ಪನಾಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಉಪೇಕ್ಖಾಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಸ್ಸ ಸುಖಸಹಗತತಾಸಮ್ಭವತೋ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತತಾ ವುತ್ತಾ.

೩೧೩೪. ಅಙ್ಗಾರಮ್ಮಣತೋ ಅತಿಕ್ಕಮೋ ದ್ವಿಧಾ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಚತುಕ್ಕತಿಕಜ್ಝಾನೇಸೂತಿ ದಸಕಸಿಣಾ, ಆನಾಪಾನಸತೀತಿ ಏಕಾದಸಸು ಚತುಕ್ಕಜ್ಝಾನಿಕೇಸು ಚೇವ ಮೇತ್ತಾದಿಪುರಿಮಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರತ್ತಯಸಙ್ಖಾತೇಸು ¶ ತಿಕಜ್ಝಾನಿಕೇಸು ಚ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು. ಅಙ್ಗಾತಿಕ್ಕಮತಾತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆರಮ್ಮಣೇ ವಿತಕ್ಕಾದಿಝಾನಙ್ಗ ಸಮತಿಕ್ಕಮೇನ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಆರಮ್ಮಣೇಯೇವ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಾದೀನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಅಙ್ಗಾತಿಕ್ಕಮೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಙ್ಗಾತಿಕ್ಕಮೋಯೇವ ಅಙ್ಗಾತಿಕ್ಕಮತಾ.

೩೧೩೫. ಅಙ್ಗಾತಿಕ್ಕಮತೋತಿ ತತಿಯಜ್ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತಸೋಮನಸ್ಸಾತಿಕ್ಕಮನತೋ. ಆರಮ್ಮಣಮತಿಕ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಪಟಿಭಾಗನಿಮಿತ್ತಕಸಿಣುಗ್ಘಾಟಿಮಾಕಾಸತಬ್ಬಿಸಯಪಠಮಾರುಪ್ಪವಿಞ್ಞಾಣತದಭಾವಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ. ಕಸಿಣುಗ್ಘಾಟಿಮಾಕಾಸತಬ್ಬಿಸಯಪಠಮಾರುಪ್ಪವಿಞ್ಞಾಣತದಭಾವತಬ್ಬಿಸಯತತಿಯಾರುಪ್ಪವಿಞ್ಞಾಣಸಙ್ಖಾತೇಸು ¶ ಚತೂಸು ಆರಮ್ಮಣೇಸು ಆರುಪ್ಪಾ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಾದೀನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಾನಿ ಜಾಯರೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ.

೩೧೩೬. ಏತ್ಥಾತಿ ಏತೇಸು ಆರಮ್ಮಣೇಸು. ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಾನೀತಿ ‘‘ಯತ್ತಕಂ ಓಕಾಸಂ ಕಸಿಣೇನ ಫರತಿ, ತದಬ್ಭನ್ತರೇ ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ಸದ್ದಂ ಸೋತುಂ, ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ, ಪರಸತ್ತಾನಞ್ಚ ಚೇತಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಅಞ್ಞಾತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಯೋಜನಂ ಸನ್ಧಾಯ ಅಙ್ಗಗಣನಾದಿವಸೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತತ್ತಕಂ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಾನಿ. ಸೇಸಂ ಅಸುಭಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಪಯೋಜನಾಭಾವಾ ನ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೩೭. ತತ್ಥ ತೇಸು ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು ದಸ ಕಸಿಣಾ ಚ ದಸ ಅಸುಭಾ ಚ ಕಾಯಗತಾಸತಿ, ಆನಾಪಾನಸತೀತಿ ಇಮೇ ಬಾವೀಸತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನಿ ಪಟಿಭಾಗಾರಮ್ಮಣಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ‘‘ಕಸಿಣಾ’’ತಿಆದಿನಾ ತದಾರಮ್ಮಣಾನಿ ಝಾನಾನಿ ಗಹಿತಾನಿ.

೩೧೩೮. ಧಾತುವವತ್ಥನನ್ತಿ ¶ ಚತುಧಾತುವವತ್ಥಾನಂ, ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ. ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಂ. ನೇವಸಞ್ಞಾತಿ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ. ದಸ ದ್ವೇತಿ ದ್ವಾದಸ. ಭಾವಗೋಚರಾತಿ ಸಭಾವಧಮ್ಮಗೋಚರಾ, ಪರಮತ್ಥಧಮ್ಮಾಲಮ್ಬಣಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೩೧೩೯. ದ್ವೇ ಚ ಆರುಪ್ಪಮಾನಸಾತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಆಕಿಞ್ಚಞ್ಞಾಯತನಸಙ್ಖಾತಾ ಅರೂಪಾವಚರಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾ ದ್ವೇ ಚ. ಛ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನವತ್ತಬ್ಬಗೋಚರಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾತಿ ಯೋಜನಾ ಚತುನ್ನಂ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾನಂ ಸತ್ತಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ, ಪಠಮಾರುಪ್ಪಸ್ಸ ಕಸಿಣುಗ್ಘಾಟಿಮಾಕಾಸಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ, ತತಿಯಾರುಪ್ಪಸ್ಸ ಪಠಮಾರುಪ್ಪವಿಞ್ಞಾಣಾಭಾವಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಚ ಆರಮ್ಮಣತ್ತಾ.

೩೧೪೦. ಪಟಿಕ್ಕೂಲಸಞ್ಞಾತಿ ಆಹಾರೇಪಟಿಕ್ಕೂಲಸಞ್ಞಾ. ಕಾಯಗತಾಸತೀತಿ ದ್ವಾದಸೇವ ಭೂಮಿತೋ ದೇವೇಸು ಕಾಮಾವಚರದೇವೇಸು ಕುಣಪಾನಂ, ಪಟಿಕ್ಕೂಲಾರಹಸ್ಸ ಚ ಅಸಮ್ಭವಾ ನ ಪವತ್ತನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೪೧. ತಾನಿ ದ್ವಾದಸ ಚ. ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಅಧಿಕತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ, ತತೋ ಅಧಿಕಂ ಆನಾಪಾನಸತಿ ಚಾತಿ ತೇರಸ ರೂಪಾರೂಪಲೋಕೇ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸಾನಞ್ಚ ಅಭಾವಾ ಸಬ್ಬಸೋ ನ ಜಾಯರೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೪೨. ಅರೂಪಾವಚರೇ ¶ ಅರೂಪಭವೇ ಚತುರೋ ಆರುಪ್ಪೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇ ಛತ್ತಿಂಸ ಧಮ್ಮಾ ರೂಪಸಮತಿಕ್ಕಮಾಭಾವಾ ನ ಜಾಯನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಬ್ಬೇ ಸಮಚತ್ತಾಲೀಸ ಧಮ್ಮಾ ಮಾನುಸೇ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಸಬ್ಬೇಸಮೇವ ಲಬ್ಭಮಾನತ್ತಾ ಜಾಯನ್ತಿ.

೩೧೪೩. ಚತುತ್ಥಕಸಿಣಂ ಹಿತ್ವಾತಿ ವಾಯೋಕಸಿಣಂ ದಿಟ್ಠಫುಟ್ಠೇನ ಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ ತಂ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ನವ ಕಸಿಣಾ ಚ ದಸ ಅಸುಭಾ ಚಾತಿ ತೇ ಏಕೂನವೀಸತಿ ಧಮ್ಮಾ ದಿಟ್ಠೇನೇವ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣೇನ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಪರಿಕಮ್ಮಕಾಲೇ ಗಹೇತಬ್ಬಾ ಭವನ್ತೀತಿ ¶ ಯೋಜನಾ. ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಚಕ್ಖುನಾ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕತಂ, ತೇನ ಉಗ್ಗಹಿತನಿಮಿತ್ತಂ ತೇಸಂ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೩೧೪೪. ಫುಟ್ಠೇನಾತಿ ನಾಸಿಕಗ್ಗೇ, ಉತ್ತರೋಟ್ಠೇ ವಾ ಫುಟ್ಠವಸೇನ. ಕಾಯಗತಾಸತಿಯಂ ತಚಪಞ್ಚಕಂ ದಿಟ್ಠೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಮಾಲುತೋತಿ ವಾಯೋಕಸಿಣಂ ದಿಟ್ಠಫುಟ್ಠೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ಉಚ್ಛುಸಸ್ಸಾದೀನಂ ಪತ್ತೇಸು ಚಲಮಾನವಣ್ಣಗ್ಗಹಣಮುಖೇನ, ಕಾಯಪ್ಪಸಾದಘಟ್ಟನೇನ ಚ ಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ. ಏತ್ಥ ಏತೇಸು ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು. ಸೇಸಕನ್ತಿ ವುತ್ತಾವಸೇಸಂ. ಬುದ್ಧಾನುಸ್ಸತಿಆದಿಕಾ ಅಟ್ಠಾನುಸ್ಸತಿಯೋ, ಚತ್ತಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಆರುಪ್ಪಾ, ಆಹಾರೇಪಟಿಕ್ಕೂಲಸಞ್ಞಾ, ಚತುಧಾತುವವತ್ಥಾನಂ, ಕಾಯಗತಾಸತಿಯಂ ವಕ್ಕಪಞ್ಚಕಾದೀನಿ ಚಾತಿ ಸಬ್ಬಮೇತಂ ಪರತೋ ಸುತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ ಸುತೇನೇವ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ.

೩೧೪೫. ಏತ್ಥ ಏತೇಸು ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇಸು ಆಕಾಸಕಸಿಣಂ ಠಪೇತ್ವಾ ನವ ಕಸಿಣಾ ಪಠಮಾರುಪ್ಪಚಿತ್ತಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಭೂತಕಸಿಣುಗ್ಘಾಟಿಮಾಕಾಸಸ್ಸ ಹೇತುಭಾವತೋ ಪಚ್ಚಯಾ ಜಾಯರೇ ಪಚ್ಚಯಾ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೪೬. ದಸಪಿ ಕಸಿಣಾ ಅಭಿಞ್ಞಾನಂ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಞಾಣಾದೀನಂ ಪಚ್ಚಯಾ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚತುತ್ಥಸ್ಸಾತಿ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಸ್ಸ.

೩೧೪೭. ಹೇಟ್ಠಿಮಹೇಟ್ಠಿಮಾರುಪ್ಪನ್ತಿ ಆಕಾಸಾನಞ್ಚಾಯತನಾದಿಕಂ. ಪರಸ್ಸ ಚ ಪರಸ್ಸ ಚಾತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚಾಯತನಾದಿಉತ್ತರಜ್ಝಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಪಕಾಸಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ನೇವಸಞ್ಞಾತಿ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ. ನಿರೋಧಸ್ಸಾತಿ ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಸ್ಸ, ತಾಯ ನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ.

೩೧೪೮. ಸಬ್ಬೇತಿ ¶ ಸಮಚತ್ತಾಲೀಸಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಧಮ್ಮಾ. ಸುಖವಿಹಾರಸ್ಸಾತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಸ್ಸ. ಭವನಿಸ್ಸರಣಸ್ಸ ¶ ಚಾತಿ ವಿಭವೂಪನಿಸ್ಸಯತಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕತ್ತೇನ ಆಸವಕ್ಖಯಞಾಣೇನ ಅಧಿಗನ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಚ. ಭವಸುಖಾನಞ್ಚಾತಿ ಪರಿಕಮ್ಮೋಪಚಾರಭಾವನಾವಸಪ್ಪವತ್ತಾನಿ ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ ಕಾಮಸುಗತಿಭವಸುಖಾನಂ, ರೂಪಾವಚರಪ್ಪನಾವಸಪವತ್ತಾನಿ ರೂಪಾವಚರಚಿತ್ತಾನಿ ರೂಪಾವಚರಭವಸುಖಾನಂ, ಇತರಾನಿ ಅರೂಪಾವಚರಭೂತಾನಿ ಅರೂಪಾವಚರಭವಸುಖಾನಞ್ಚ ಪಚ್ಚಯಾತಿ ದೀಪಿತಾ.

೩೧೪೯. ದಸ ಅಸುಭಾ, ಕಾಯಗತಾಸತೀತಿ ಇಮೇ ಏಕಾದಸ ರಾಗಚರಿತಸ್ಸ ವಿಸೇಸತೋ ಅನುಕೂಲಾ ವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ವಿಸೇಸತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ರಾಗಸ್ಸ ಉಜುವಿಪಚ್ಚನೀಕಭಾವೇನ ಚ ಅತಿಸಪ್ಪಾಯತೋ ಚ ವುತ್ತೋ, ಇತರೇ ಚ ಅಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾತಿ ದೀಪೇತಿ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ‘‘ಸಬ್ಬಞ್ಚೇತಂ ಉಜುವಿಪಚ್ಚನೀಕವಸೇನ ಚ ಅತಿಸಪ್ಪಾಯವಸೇನ ಚ ವುತ್ತಂ, ರಾಗಾದೀನಂ ಪನ ಅವಿಕ್ಖಮ್ಭಿಕಾ, ಸದ್ಧಾದೀನಂ ವಾ ಅನುಪಕಾರಾ ಕುಸಲಭಾವನಾ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೭).

೩೧೫೦. ಸವಣ್ಣಕಸಿಣಾತಿ ಚತೂಹಿ ವಣ್ಣಕೇಹಿ ಕಸಿಣೇಹಿ ಸಹಿತಾ. ಚತಸ್ಸೋ ಅಪ್ಪಮಞ್ಞಾಯೋತಿ ಇಮೇ ಅಟ್ಠ ದೋಸಚರಿತಸ್ಸ ಅನುಕೂಲಾತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೫೧. ಮೋಹಪ್ಪಕತಿನೋತಿ ಮೋಹಚರಿತಸ್ಸ. ‘‘ಆನಾಪಾನಸತಿ ಏಕಾವಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೩೧೫೨. ಮರಣೂಪಸಮೇತಿ ಮರಣಞ್ಚ ಉಪಸಮೋ ಚ ಮರಣೂಪಸಮಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಮರಣೂಪಸಮೇ. ಸತೀತಿ ಮರಣಾನುಸ್ಸತಿ, ಉಪಸಮಾನುಸ್ಸತಿ ಚಾತಿ ಏತೇ ಚತ್ತಾರೋ ಧಮ್ಮಾ. ಪಞ್ಞಾಪಕತಿನೋತಿ ಬುದ್ಧಿಚರಿತಸ್ಸ.

೩೧೫೩. ಆದಿಅನುಸ್ಸತಿಚ್ಛಕ್ಕನ್ತಿ ¶ ಬುದ್ಧಧಮ್ಮಸಙ್ಘಸೀಲಚಾಗದೇವತಾನುಸ್ಸತಿಸಙ್ಖಾತಂ ಛಕ್ಕಂ. ಸದ್ಧಾಚರಿತವಣ್ಣಿತನ್ತಿ ಸದ್ಧಾಚರಿತಸ್ಸ ಅನುಕೂಲನ್ತಿ ಕಥಿತಂ. ಆರುಪ್ಪಾತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಆರುಪ್ಪಾ. ಸೇಸಾ ಕಸಿಣಾತಿ ಭೂತಕಸಿಣಆಲೋಕಾಕಾಸಕಸಿಣಾನಂ ವಸೇನ ಛ ಕಸಿಣಾತಿ ಸೇಸಾ ದಸ ಧಮ್ಮಾ. ಸಬ್ಬಾನುರೂಪಕಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಛನ್ನಂ ಚರಿಯಾನಂ ಅನುಕೂಲಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೧೫೪-೮. ಏವಂ ಯಥಾನಿಕ್ಖಿತ್ತಮಾತಿಕಾನುಕ್ಕಮೇನ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಪ್ಪಭೇದಂ ವಿಭಾವೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಭಾವನಾನಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಏವಂ ಪಭೇದತೋ ಞತ್ವಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾನೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತಭೇದನಯಮುಖೇನ ¶ ಭಾವನಾಮಯಾರಮ್ಭದಸ್ಸನಂ. ಪಣ್ಡಿತೋತಿ ತಿಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಪಞ್ಞವಾ ಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲೋ. ತೇಸೂತಿ ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ. ಮೇಧಾವೀತಿ ಪಾರಿಹಾರಿಯಪಞ್ಞಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ದಳ್ಹಂ ಗಹೇತ್ವಾನಾತಿಆದಿಮಜ್ಝಪರಿಯೋಸಾನೇ ಸುಟ್ಠು ಸಲ್ಲಕ್ಖನ್ತೇನ ದಳ್ಹಂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ. ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಕೋತಿ –

ನೋ ಚಟ್ಠಾನೇ ನಿಯೋಜಕೋ’’ತಿ. (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೩೭; ನೇತ್ತಿ. ೧೧೩) –

ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಕೋ ಸೀಲಸುತಪಞ್ಞಾದಿಗುಣಸಮನ್ನಾಗತಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಕೋ.

ಪಠಮಮೇವ ಪಲಿಬೋಧಾನಂ ಉಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಠಮನ್ತಿ ಭಾವನಾರಮ್ಭತೋ ಪಠಮಮೇವ. ಪಲಿಬೋಧಾನಂ ಉಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾತಿ –

ಗನ್ಥೋ ಇದ್ಧೀತಿ ತೇ ದಸಾ’’ತಿ. (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೧) –

ವುತ್ತಾನಂ ದಸಮಹಾಪಲಿಬೋಧಾನಂ, ದೀಘಕೇಸನಖಲೋಮಚ್ಛೇದನಚೀವರರಜನಪತ್ತಪಚನಾದೀನಂ ಖುದ್ದಕಪಅಬೋಧಾನಞ್ಚಾತಿ ಉಭಯೇಸಂ ಪಲಿಬೋಧಾನಂ ಉಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ನಿಟ್ಠಾಪನೇನ ವಾ ಆಲಯಪರಿಚ್ಚಾಗೇನ ವಾ ಉಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ. ಇದ್ಧಿ ಪನೇತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಪಲಿಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಭಾವನಾಯ. ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ‘‘ಇದ್ಧೀತಿ ಪೋಥುಜ್ಜನಿಕಾ ಇದ್ಧಿ. ಸಾ ಹಿ ಉತ್ತಾನಸೇಯ್ಯಕದಾರಕೋ ವಿಯ, ತರುಣಸಸ್ಸಂ ವಿಯ ಚ ದುಪ್ಪರಿಹಾರಾ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇನೇವ ಭಿಜ್ಜತಿ. ಸಾ ಪನ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಪಲಿಬೋಧೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಮಾಧಿಸ್ಸ ಸಮಾಧಿಂ ಪತ್ವಾ ಪತ್ತಬ್ಬತ್ತಾ’’ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೧).

ದೋಸವಜ್ಜಿತೇ ¶ , ಅನುರೂಪೇ ಚ ವಿಹಾರೇ ವಸನ್ತೇನಾತಿ ಯೋಜನಾ. ದೋಸವಜ್ಜಿತೇತಿ –

‘‘ಮಹಾವಾಸಂ ನವಾವಾಸಂ, ಜರಾವಾಸಞ್ಚ ಪನ್ಥನಿಂ;

ಸೋಣ್ಡಿಂ ಪಣ್ಣಞ್ಚ ಪುಪ್ಫಞ್ಚ, ಫಲಂ ಪತ್ಥಿತಮೇವ ಚ.

‘‘ನಗರಂ ದಾರುನಾ ಖೇತ್ತಂ, ವಿಸಭಾಗೇನ ಪಟ್ಟನಂ;

ಪಚ್ಚನ್ತಸೀಮಾಸಪ್ಪಾಯಂ, ಯತ್ಥ ಮಿತ್ತೋ ನ ಲಬ್ಭತಿ.

‘‘ಅಟ್ಠಾರಸೇತಾನಿ ಠಾನಾನಿ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋ;

ಆರಕಾ ಪರಿವಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಭಯಂ ಯಥಾ’’ತಿ. (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೫೨) –

ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತೇಹಿ ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಾರಸಹಿ ದೋಸೇಹಿ ಗಜ್ಜಿತೇ.

‘‘ಇಧ ¶ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೇನಾಸನಂ ನಾತಿದೂರಂ ಹೋತಿ ನಚ್ಚಾಸನ್ನಂ ಗಮನಾಗಮನಸಮ್ಪನ್ನಂ, ದಿವಾ ಅಪ್ಪಾಕಿಣ್ಣಂ, ರತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಂ, ಅಪ್ಪಡಂಸಮಕಸವಾತಾತಪಸರೀಸಪಸಮ್ಫಸ್ಸಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನ ಸೇನಾಸನೇ ವಿಹರನ್ತಸ್ಸ ಅಪ್ಪಕಸಿರೇನೇವ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾ, ತಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನ ಸೇನಾಸನೇ ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹರನ್ತಿ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಆಗತಾಗಮಾ ಧಮ್ಮಧರಾ ವಿನಯಧರಾ ಮಾತಿಕಾಧರಾ, ತೇ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪರಿಪುಚ್ಛತಿ ಪರಿಪಞ್ಹತಿ ‘ಇದಂ, ಭನ್ತೇ, ಕಥಂ, ಇಮಸ್ಸ ಕೋ ಅತ್ಥೋ’ತಿ, ತಸ್ಸ ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅವಿವಟಞ್ಚೇವ ವಿವರನ್ತಿ, ಅನುತ್ತಾನೀಕತಞ್ಚ ಉತ್ತಾನಿಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಅನೇಕವಿಹಿತೇಸು ಚ ಕಙ್ಖಟ್ಠಾನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಙ್ಖಂ ಪಟಿವಿನೋದೇನ್ತಿ. ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೇನಾಸನಂ ಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಅ. ನಿ. ೧೦.೧೧) –

ಏವಂ ಭಗವತಾ ವಣ್ಣಿತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಗುಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ಅನುರೂಪೇ ಭಾವನಾಕಮ್ಮಾನುಗುಣೇ ವಿಹಾರೇ ವಿಹರನ್ತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಠಮಾದೀನೀತಿ ಪಠಮದುತಿಯಾದೀನಿ ರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಾನಿ. ಸಬ್ಬಸೋ ಭಾವೇತ್ವಾತಿ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ¶ ‘‘ಸಬ್ಬಂ ಭಾವನಾವಿಧಾನಂ ಅಪರಿಹಾಪೇನ್ತೇನ ಭಾವೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೧.೪೧) ನಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಮಾತಿಕಾಪದಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರಕ್ಕಮೇನ ಭಾವೇತ್ವಾ, ಚಿತ್ತವಿಸುದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

ಸಪ್ಪಞ್ಞೋತಿ ಕಮ್ಮಜತಿಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಪಞ್ಞಾಯ ಚೇವ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಮನಸಿಕಾರಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಸಪ್ಪಾಯಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಸಪ್ಪಾಯಸೇವನೋಪಕಾರಾಯ ಪಾರಿಹಾರಿಯಪಞ್ಞಾಯ ಚ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೋಗಾವಚರೋ. ತತೋತಿ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನವಜ್ಜಿತರೂಪಾರೂಪಜ್ಝಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕಭಾವೇನ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕಜ್ಝಾನಾನಮಞ್ಞತರತೋ ಝಾನಾ ವುಟ್ಠಾಯ. ತೇನಾಹ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಂ ¶ ಅವಸೇಸರೂಪಾರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಾನಂ ಅಞ್ಞತರತೋ ವುಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೨.೬೬೩).

ನಾಮರೂಪವವತ್ಥಾನಂ ಕತ್ವಾತಿ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿನಿದ್ದೇಸೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾದಿಮುಖೇಸು ಯಥಿಚ್ಛಿತೇನ ಮುಖೇನ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ನಾಮರೂಪಂ ವವತ್ಥಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ನಾಮಂ, ಇದಂ ರೂಪಂ, ಇಮಮ್ಹಾ ನಾಮರೂಪತೋ ಬ್ಯತಿರಿತ್ತಂ ಅತ್ತಾದಿ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ನಿಟ್ಠಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಇಮಿನಾ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿ ದಸ್ಸಿತಾ.

ಕಙ್ಖಂ ವಿತೀರಿಯಾತಿ ಯಥಾದಿಟ್ಠನಾಮರೂಪಧಮ್ಮಾನಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣವಿಸುದ್ಧಿನಿದ್ದೇಸೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೨.೬೭೮ ಆದಯೋ) ವುತ್ತನಯೇನ ಪಞ್ಚಧಾ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ನ ತಾವಿದಂ ನಾಮರೂಪಂ ಅಹೇತುಕಂ, ನ ಅತ್ತಾದಿಹೇತುಕ’’ನ್ತಿ ಯಾಥಾವತೋ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಪಞ್ಚಧಾ ದಸ್ಸನೇನ ಅದ್ಧತ್ತಯಗತಂ ‘‘ಅಹೋಸಿಂ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ (ಮ. ನಿ. ೧.೧೮; ಸಂ. ನಿ. ೨.೨೦; ಮಹಾನಿ. ೧೭೪) ಸೋಳಸವಿಧಂ ಕಙ್ಖಂ, ‘‘ಸತ್ಥರಿ ಕಙ್ಖತೀ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಂ (ಧ. ಸ. ೧೦೦೮) ಅಟ್ಠವಿಧಞ್ಚ ಕಙ್ಖಂ ವೀರಿಯೇನ ತರಿತ್ವಾ ಪಜಹಿತ್ವಾ, ಇಮಿನಾ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣವಿಸುದ್ಧಿ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋತಿ.

ಏವಂ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣವಿಸುದ್ಧಿನಿಪ್ಫಾದನೇನ ಞಾತಪರಿಞ್ಞಾಯ ಠಿತೋ ಯೋಗಾವಚರೋ ಸಪ್ಪಾಯಂ ನಾಮರೂಪಂ ಲಕ್ಖಣತ್ತಯಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಕಙ್ಖಾವೂಪಸಮಞಾಣೇನ ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸುದ್ಧಿನಿದ್ದೇಸೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ. ೨.೬೯೨ ಆದಯೋ) ವುತ್ತನಯೇನ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಓಭಾಸೋ, ಞಾಣಂ, ಪೀತಿ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿ, ಸುಖಂ, ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋ, ಪಗ್ಗಹೋ, ಉಪಟ್ಠಾನಂ, ಉಪೇಕ್ಖಾ, ನಿಕನ್ತೀತಿ ದಸಸು ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇಸು ಪಾತುಭೂತೇಸು ತಥಾ ಪಾತುಭೂತೇ ಓಭಾಸಾದಯೋ ದಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ‘‘ಅಮಗ್ಗೋ’’ತಿ ಮಗ್ಗವೀಥಿಪಟಿಪನ್ನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಮೇವ ‘‘ಮಗ್ಗೋ’’ತಿ ¶ ಪಣ್ಡಿತೋ ಪಞ್ಞವಾ ಯೋಗಾವಚರೋ ಜಾನಾತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ಇಮಿನಾ ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸುದ್ಧಿ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋತಿ.

೩೧೫೯. ಏತ್ತಾವತಾ ¶ ತೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ವವತ್ಥಾನೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ತಾವತಾತಿ ‘‘ನಾಮರೂಪವವತ್ಥಾನಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ದಸ್ಸಿತನಯೇನ. ತೇಸಂ ತಿಣ್ಣನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿ, ಕಙ್ಖಾವಿತರಣವಿಸುದ್ಧಿ, ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸುದ್ಧೀತಿ ತೀಹಿ ವಿಸುದ್ಧೀಹಿ ಸಕಸಕವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ನಾಮರೂಪತಪ್ಪಚ್ಚಯಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ. ವವತ್ಥಾನೇ ಕತೇ ನಿಯಮೇ ಕತೇ. ತಿಣ್ಣಂ ಸಚ್ಚಾನನ್ತಿ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಮಗ್ಗಸಙ್ಖಆತಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಸಚ್ಚಾನಂ. ವವತ್ಥಾನಂ ಕತಂ ಸಿಯಾತಿ ಞಾತತೀರಣಪರಿಞ್ಞಾಸಙ್ಖಾತೇನ ಲೋಕಿಯೇನೇವ ಞಾಣೇನ ಅನುಬೋಧವಸೇನ ನಿಚ್ಛಯೋ ಕತೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಥಂ? ನಾಮರೂಪವವತ್ಥಾನಸಙ್ಖಾತೇನ ದಿಟ್ಠಿವಿಸುದ್ಧಿಞಾಣೇನ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚವವತ್ಥಾನಂ ಕತಂ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಚಯಪರಿಗ್ಗಹಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣವಿಸುದ್ಧಿಞಾಣೇನ ಸಮುದಯಸಚ್ಚವವತ್ಥಾನಂ, ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗವವತ್ಥಾನಸಙ್ಖಾತೇನ ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಞಾಣದಸ್ಸನೇನ ಮಗ್ಗಸಚ್ಚವವತ್ಥಾನಂ.

೩೧೬೦-೧. ಏವಂ ಞಾತತೀರಣಪರಿಞ್ಞಾದ್ವಯಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಪಹಾನಪರಿಞ್ಞಾಯ ಸರೀರಭೂತಾನಿ ನವ ಞಾಣಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉದಯಬ್ಬಯಾ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಉದಯಬ್ಬಯಾತಿ ಉಪ್ಪಾದಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನಾವಸಪ್ಪವತ್ತಾ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ‘‘ಉದಯಬ್ಬಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ. ತತ್ಥ ಉದಯಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ವಯೇ ವಾ ಪವತ್ತಾ ಭಙ್ಗಾನುಪಸ್ಸನಾ ‘‘ಭಙ್ಗಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ. ಭಯಞ್ಚ ಆದೀನವೋ ಚ ನಿಬ್ಬಿದಾ ಚ ಭಯಾದೀನವನಿಬ್ಬಿದಾ, ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಭಯತೋ ಅನುಪಸ್ಸನವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ಭಯಾನುಪಸ್ಸನಾ ಚ ದಿಟ್ಠಭಯಾನಂ ಆದೀನವತೋ ಪೇಕ್ಖನವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ಆದೀನವಾನುಪಸ್ಸನಾ ಚ ದಿಟ್ಠಾದೀನವೇಸು ನಿಬ್ಬೇದವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ನಿಬ್ಬಿದಾನುಪಸ್ಸನಾ ಚ ತಥಾ ವುತ್ತಾ. ನಿಬ್ಬಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ಮುಚ್ಚಿತುಕಾಮತಾವಸೇನೇವ ಪವತ್ತಂ ಞಾಣಂ ಮುಚ್ಚಿತುಕಾಮತಾಞಾಣಂ. ಮುಚ್ಚನಸ್ಸ ಉಪಾಯಸಮ್ಪಟಿಪಾದನತ್ಥಂ ಪುನ ಸಙ್ಖಾರತ್ತಯಪಟಿಗ್ಗಹವಸಪವತ್ತಂ ಞಾಣಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾನುಪಸ್ಸನಾ.

ಸಙ್ಖಾರಧಮ್ಮೇ ಭಯನನ್ದಿವಿವಜ್ಜನವಸೇನ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಪವತ್ತಞಾಣಂ ಸಙ್ಖಾರುಪೇಕ್ಖಾಞಾಣಂ, ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮೋ ತದಧಿಗಮಾಯ ಏಕನ್ತಪಚ್ಚಯೋ ¶ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕ’’ನ್ತಿ ಚ ಕಲಾಪಸಮ್ಮಸನಞಾಣಾದೀನಂ ಪುರಿಮಾನಂ ನವನ್ನಂ ಕಿಚ್ಚನಿಪ್ಫತ್ತಿಯಾ, ಉಪರಿ ಚ ಸತ್ತತಿಂಸಾಯ ಬೋಧಿಪಕ್ಖಿಯಧಮ್ಮಾನಞ್ಚ ಅನುಲೋಮನತೋ ‘‘ಅನುಲೋಮಞಾಣ’’ನ್ತಿ ಚ ವುತ್ತಂ ನವಮಂ ಞಾಣಞ್ಚಾತಿ ಯಾ ನವಾನುಪುಬ್ಬವಿಪಸ್ಸನಾಸಙ್ಖಾತಾ ಪಹಾನಪರಿಞ್ಞಾ ದಸ್ಸಿತಾ, ಅಯಂ ‘‘ಪಟಿಪದಾಞಾಣದಸ್ಸನ’’ನ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೬೨. ತತೋ ¶ ಅನುಲೋಮಞಾಣತೋ ಪರಂ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಆವಜ್ಜನಟ್ಠಾನಿಯಂ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬಾನಮಾಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪುಥುಜ್ಜನಗೋತ್ತಸ್ಸ ಅಭಿಭವನತೋ, ಅರಿಯಗೋತ್ತಸ್ಸ ಭಾವನತೋ ವಡ್ಢನತೋ ಚ ‘‘ಗೋತ್ರಭೂ’’ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಮನನ್ತರಮೇವ ಚ. ಸನ್ತಿಮಾರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾತಿ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸದರಥಾನಞ್ಚ ಸಙ್ಖಾರದುಕ್ಖಗ್ಗಿನೋ ಚ ವೂಪಸಮನಿಮಿತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸನ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾತಂ ನಿರೋಧಮಾಲಮ್ಬಿತ್ವಾ. ಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಂ ಪರಿಞ್ಞಾಭಿಸಮಯಾದಿವಸೇನ ಜಾನನಟ್ಠೇನ ಞಾಣಂ, ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ದಸ್ಸನಟ್ಠೇನ ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಞಾಣಸಙ್ಖಾತಂ ಸತ್ತಮವಿಸುದ್ಧಿಞಾಣಂ ಜಾಯತೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೧೬೩. ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಪರಿಯನ್ತನ್ತಿ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಜವನಪರಿಯೋಸಾನಂ. ತಸ್ಸಾತಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಸ್ಸ. ಫಲನ್ತಿ ಫಲಚಿತ್ತಂ ಅನು ಪಚ್ಛಾ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರಂ ಹುತ್ವಾ ಜಾಯತೇ.

ಏತ್ಥ ‘‘ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಪರಿಯನ್ತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಫಲ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ, ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಂ ವಾ, ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಜವನಂ ಮರಿಯಾದಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮಗ್ಗಾನನ್ತರಂ ಫಲೇ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ, ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧೇ ತದನನ್ತರಮೇವ ಭವಙ್ಗಂ ಹೋತಿ, ಭವಙ್ಗಂ ಆವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ಮಗ್ಗಮಾಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಮನೋದ್ವಾರಾವಜ್ಜನಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತತೋ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಜವನಾನಿ. ಏವಂ ಫಲಚಿತ್ತಂ ಭವಙ್ಗಪರಿಯನ್ತಮೇವ ಹೋತಿ, ನ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಪರಿಯನ್ತಂ. ತಥಾಪಿ ಅಞ್ಞೇನ ಜವನೇನ ಅನನ್ತರಿಕಂ ¶ ಹುತ್ವಾ ಫಲಜವನಾನಮನನ್ತರಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಜವನಮೇವ ಪವತ್ತತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಫಲಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಜವನಾನನ್ತರೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿ ಭವಙ್ಗಾವಜ್ಜನಾನಿ ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಾನಿ ಕತ್ವಾ ‘‘ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಪರಿಯನ್ತಂ, ಫಲಂ ತಸ್ಸಾನುಜಾಯತೇ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞ್ಚ ಮಗ್ಗಫಲನಿಬ್ಬಾನಪಹೀನಕಿಲೇಸಅವಸಿಟ್ಠಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಹೋತಿ. ತೇಸು ಏಕೇಕಂ ಏಕೇಕೇನ ಜವನವಾರೇನ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖತೀತಿ ಪಞ್ಚ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಜವನವಾರಾನಿ ಹೋನ್ತಿ. ತಾನಿ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಗ್ಗಹಣೇನ ಸಾಮಞ್ಞತೋ ದಸ್ಸಿತಾನೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ.

೩೧೬೪. ತೇನೇವ ಚ ಉಪಾಯೇನಾತಿ ಉದಯಬ್ಬಯಾನುಪಸ್ಸನಾದಿವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ಪಠಮಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಧಿಗತೋ, ತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ. ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸೋ ಯೋಗಾವಚರೋ ಭಿಕ್ಖು. ಪುನಪ್ಪುನಂ ಭಾವೇನ್ತೋತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ¶ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ. ಯಥಾ ಪಠಮಮಗ್ಗಫಲಾನಿ ಪತ್ತೋ, ತಥಾ. ಸೇಸಮಗ್ಗಫಲಾನಿ ಚಾತಿ ದುತಿಯಾದಿಮಗ್ಗಫಲಾನಿ ಚ ಪಾಪುಣಾತಿ.

೩೧೬೫. ಇಚ್ಚೇವಂ ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ಉಪ್ಪಾದವಯನ್ತಾತೀತಕತ್ತಾ ಅಚ್ಚನ್ತಂ ಅಮತಂ ಧಮ್ಮಂ ಅವೇಚ್ಚ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಅಸೇಸಂ ಅಕುಸಲಂ ವಿದ್ಧಂಸಯಿತ್ವಾ ಸಮುಚ್ಛೇದಪ್ಪಹಾನೇನ ಪಜಹಿತ್ವಾ ತಯೋ ಭವೇ ಕಾಮಭವಾದೀಸು ತೀಸು ಭವೇಸು ನಿಕನ್ತಿಯಾ ಸೋಸನವಸೇನ ತಯೋ ಭವೇ ವಿಸೇಸೇನ ಸೋಸಯಿತ್ವಾ ಸೋ ಅಗ್ಗದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೋ ಖೀಣಾಸವೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಠಮಂ ಕಿಲೇಸಪರಿನಿಬ್ಬಾನೇ ಸೋಸಿತವಿಪಾಕಕ್ಖನ್ಧಕಟತ್ತಾರೂಪಸಙ್ಖಾತಉಪಾದಿಸೇಸರಹಿತತ್ತಾ ನಿರುಪಾದಿಸೇಸಂ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಂ ಉಪೇತಿ ಅಧಿಗಚ್ಛತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇಚ್ಚೇವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಭಾವನಾನಯೋ ಆಚರಿಯೇನ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ಗನ್ಥಭೀರುಜನಾನುಗ್ಗಹವಸೇನ ವಿತ್ಥಾರವಣ್ಣನಂ ಅನಾಮಸಿತ್ವಾ ¶ ಅನುಪದವಣ್ಣನಾಮತ್ತಮೇವೇತ್ಥ ಕತಂ. ವಿತ್ಥಾರವಣ್ಣನಾ ಪನಸ್ಸ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗತೋ, ತಬ್ಬಣ್ಣನತೋ ಚ ಗಹೇತಬ್ಬಾ.

೩೧೬೬-೭. ವಿಞ್ಞಾಸಕ್ಕಮತೋ ವಾಪೀತಿ ಅಕ್ಖರಪದವಾಕ್ಯಸಙ್ಖಾತಗನ್ಥರಚನಕ್ಕಮತೋ ವಾ. ಪುಬ್ಬಾಪರವಸೇನ ವಾತಿ ವತ್ತಬ್ಬಾನಮತ್ಥವಿಸೇಸಾನಂ ಪಟಿಪಾಟಿವಸೇನ ವಾ. ಅಕ್ಖರಬನ್ಧೇ ವಾತಿ ಸದ್ದಸತ್ಥಅಲಙ್ಕಾರಸತ್ಥಛನ್ದೋವಿಚಿತಿಸತ್ಥಾನುಪಾತೇನ ಕಾತಬ್ಬಾಯ ಅಕ್ಖರಪದರಚನಾಯ, ಗಾಥಾಬನ್ಧೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯುತ್ತಂ ವಿಯ ಯದಿ ದಿಸ್ಸತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ತನ್ತಿ ತಂ ‘‘ಅಯುತ್ತ’’ನ್ತಿ ದಿಸ್ಸಮಾನಟ್ಠಾನಂ. ತಥಾ ನ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದಿಸ್ಸಮಾನಾಕಾರೇನೇವ ಅಯುತ್ತನ್ತಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಕಥಂ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಗಹೇತಬ್ಬಮದೋಸತೋ’’ತಿ. ತಸ್ಸ ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ಮಯಾ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ, ಕತತ್ತಾ ಪನ ಸಬ್ಬಸೋ’’ತಿ. ಯೋ ಯೋ ಪನೇತ್ಥ ದೋಸೋ ದಿಸ್ಸತಿ ಖಿತ್ತದೋಸೋ ವಾ ಹೋತು ವಿಪಲ್ಲಾಸಗ್ಗಹಣದೋಸೋ ವಾ, ನಾಪರಂ ದೋಸೋತಿ ದೀಪೇತಿ. ತೇನೇತಂ ಪಕರಣಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ತಿಪಿಟಕಪರಿಯತ್ತಿಪ್ಪಭೇದಾಯತನಬಹುಸ್ಸುತಾನಂ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾನಂ ಥೇರಾನಂ ಅತ್ತನೋ ಪಮಾಣಭೂತತಂ ಸೂಚೇತಿ. ಅತ್ತನೋ ಪಮಾಣಸೂಚನೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿರಚಿತಸ್ಸ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಸ್ಸಾಪಿ ಪಮಾಣತಂ ವಿಭಾವೇನ್ತೋ ತಸ್ಸ ಸವನುಗ್ಗಹಧಾರಣಾದೀಸು ಸೋತುಜನಂ ನಿಯೋಜೇತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಭಾವನಾವಿಧಾನಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩೧೬೮-೭೮. ಏವಂ ¶ ¶ ‘‘ವಿನಯೋ ಸಂವರತ್ಥಾಯ, ಸಂವರೋ ಅವಿಪ್ಪಟಿಸಾರತ್ಥಾಯ, ಅವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೋ ಪಾಮೋಜ್ಜತ್ಥಾಯ, ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಪೀತತ್ಥಾಯ, ಪೀತಿ ಪಸ್ಸದ್ಧತ್ಥಾಯ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ಸುಖತ್ಥಾಯ, ಸುಖಂ ಸಮಾಧತ್ಥಾಯ, ಸಮಾಧಿ ಯಥಾಭೂತಞಾಣದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ, ಯಥಾಭೂತಞಾಣದಸ್ಸನಂ ನಿಬ್ಬಿದತ್ಥಾಯ, ನಿಬ್ಬಿದಾ ವಿರಾಗತ್ಥಾಯ, ವಿರಾಗೋ ವಿಮುತ್ತತ್ಥಾಯ, ವಿಮುತ್ತಿ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ, ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಅನುಪಾದಾಪಅನಿಬ್ಬಾನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೩೬೫) ದಸ್ಸಿತಾನಿಸಂಸಪರಮ್ಪರಾನಿದ್ಧಾರಣಮುಖೇನ ಅನುಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಪರಿಯನ್ತಂ ಸಾನಿಸಂಸಂ ವಿನಯಕಥಂ ಕಥೇತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ಪಮಾಣತಞ್ಚ ವಿಭಾವೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸುತಬುದ್ಧತ್ತಾ ‘‘ಸನಿದಾನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮೀ’’ತಿ (ಅ. ನಿ. ೩.೧೨೬; ಕಥಾ. ೮೦೬) ವಚನತೋ ಭಗವತೋ ಚರಿತಮನುವತ್ತನ್ತೋ ತಸ್ಸ ದೇಸಕಾಲಾದಿವಸೇನ ನಿದಾನಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸೇಟ್ಠಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ.

ತತ್ಥ ಸೇಟ್ಠಸ್ಸಾತಿ ಧನಧಞ್ಞವತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಾದಿಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಚೇವ ಗಾಮರಾಜಧಾನಿಖೇತ್ತವತ್ಥುನದಿತಳಾಕಾರಾಮಾದಿಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಪಸತ್ಥತರಸ್ಸ. ನಾಭಿಭೂತೇತಿ ಮಜ್ಝವತ್ತಿತಾಯ ನಾಭಿಸದಿಸೇ. ನಿರಾಕುಲೇತಿ ಮಜ್ಝವತ್ತಿತಾಯೇವ ಪರಿಮಣ್ಡಲಾದಿಸಮ್ಭವತೋ ವಿಲೋಪಾದಿಆಕುಲರಹಿತೇ. ಸಬ್ಬಸ್ಸ ಪನ ಲೋಕಸ್ಸ ರಾಮಣೀಯಕೇ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡಿತೇ ವಿಯ ರಮಣೀಯತರೇ ಭೂತಮಙ್ಗಲೇ ಗಾಮೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

ಪುನಪಿ ಕಿಂವಿಸಿಟ್ಠೇತಿ ಆಹ ‘‘ಕದಲೀ’’ತಿಆದಿ. ಕದಲೀ ಚ ಸಾಲಞ್ಚ ತಾಲಞ್ಚ ಉಚ್ಛು ಚ ನಾಳಿಕೇರಾ ಚ ಕದಲೀ…ಪೇ… ನಾಳಿಕೇರಾ, ತೇಸಂ ವನಾನಿ ಕದಲೀ…ಪೇ… ನಾಳಿಕೇರವನಾನಿ, ತೇಹಿ ಆಕುಲೇ ಆಕಿಣ್ಣೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಮಲಾನಿ ಚ ಉಪ್ಪಲಾನಿ ಚ ಕಮಲುಪ್ಪಲಾನಿ, ತೇಹಿ ಸಞ್ಛನ್ನಾ ಕಮಲುಪ್ಪಲಸಞ್ಛನ್ನಾ, ಸಲಿಲಸ್ಸ ಆಸಯಾ ಸಲಿಲಾಸಯಾ, ಕಮಲುಪ್ಪಲಸಞ್ಛನ್ನಾ ಚ ¶ ತೇ ಸಲಿಲಾಸಯಾ ಚಾತಿ ಕಮಲ…ಪೇ… ಸಲಿಲಾಸಯಾ, ತೇಹಿ ಸೋಭಿತೋ ಕಮಲುಪ್ಪಲಸಞ್ಛನ್ನಸಲಿಲಾಸಯಸೋಭಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ.

ಕಾವೇರಿಯಾ ಜಲಂ ಕಾವೇರಿಜಲಂ, ಕಾವೇರಿಜಲಸ್ಸ ಸಮ್ಪಾತೋ ಪವತ್ತನಂ ಕಾವೇರಿಜಲಸಮ್ಪಾತೋ, ತೇನ ಪರಿ ಸಮನ್ತತೋ ಭೂತಂ ಪವತ್ತಿತಂ ಮಹೀತಲಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಕಾವೇರಿಜಲಸಮ್ಪಾತಪರಿಭೂತಮಹೀತಲೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ಇದ್ಧೇತಿ ನಾನಾಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಮಿದ್ಧೇ. ಸಬ್ಬಙ್ಗಸಮ್ಪನ್ನೇತಿ ಸಬ್ಬಸುಖೋಪಕರಣಸಮ್ಪನ್ನೇ. ಮಙ್ಗಲೇತಿ ಜನಾನಂ ಇದ್ಧಿವುದ್ಧಿಕಾರಣಭೂತೇ. ಭೂತಮಙ್ಗಲೇತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ಗಾಮೇ.

ಪವರೋ ¶ ತಿರತಾರೀಣತಲಾದಿಗಣೇಹಿ ಕುಲಾಚಲಚಕ್ಕಭೋಗಿನಾ ಭೋಗವಲಯಸೀದನ್ತರಸಾಗರಾದಿ ಆಕಾರೋ ಏತಾಸನ್ತಿ ಪವರಾಕಾರಾ, ಪಾಕಾರಾ ಚ ಪರಿಖಾ ಚ ಪಾಕಾರಪರಿಖಾ, ಪವರಾಕಾರಾ ಚ ತಾ ಪಾಕಾರಪರಿಖಾ ಚಾತಿ ಪವರಾಕಾರಪಾಕಾರಪರಿಖಾ, ತಾಹಿ ಪರಿವಾರಿತೋ ಪವರಾಕಾರಪಾಕಾರಪರಿಖಾಪರಿವಾರಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ದಸ್ಸನೀಯೇತಿ ದಸ್ಸನಾರಹೇ. ಮನೋ ರಮತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಮನೋರಮೋ, ತಸ್ಮಿಂ.

ತೀರಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ತೀರನ್ತೋ, ತೀರಮೇವ ವಾ ಅನ್ತೋ ತೀರನ್ತೋ, ಪೋಕ್ಖರಣಿಸೋಬ್ಭಉದಕವಾಹಕಪರಿಖಾದೀನಂ ಕೂಲಪ್ಪದೇಸೋ, ತೀರನ್ತೇ ರುಹಿಂಸು ಜಾಯಿಂಸೂತಿ ತೀರನ್ತರುಹಾ, ತೀರನ್ತರುಹಾ ಚ ತೇ ಬಹುತ್ತಾ ಅತೀರಾ ಅಪರಿಚ್ಛೇದಾ ಚಾತಿ ತೀರನ್ತರುಹವಾತೀರಾ. ವ-ಕಾರೋ ಸನ್ಧಿಜೋ, ತರೂನಂ ರಾಜಾನೋ ತರುರಾಜಾನೋ, ತೀರನ್ತರುಹವಾತೀರಾ ಚ ತೇ ತರುರಾಜಾನೋ ಚಾತಿ ತೀರನ್ತರುಹವಾತೀರತರುರಾಜಾನೋ, ತೇಹಿ ವಿರಾಜಿತೋ ತೀರನ್ತ…ಪೇ… ವಿರಾಜಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ, ಪುಪ್ಫೂಪಗಫಲೂಪಗಛಾಯೂಪಗೇಹಿ ಮಹಾರುಕ್ಖೇಹಿ ಪಟಿಮಣ್ಡಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ‘‘ತೀರನ್ತರುಹವಾನತರುರಾಜಿವಿರಾಜಿತೇ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ತೀರನ್ತರುಹಾನಂ ವಾನತರೂನಂ ವೇತರೂಪರುಕ್ಖಾನಂ ರಾಜೀಹಿ ಪನ್ತೀಹಿ ಪಟಿಮಣ್ಡಿತೇತಿ ¶ ಅತ್ಥೋ. ದಿಜಾನಂ ಗಣಾ ದಿಜಗಣಾ, ನಾನಾ ಚ ತೇ ದಿಜಗಣಾ ಚಾತಿ ನಾನಾದಿಜಗಣಾ, ತೇ ತತೋ ತತೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ ರಮನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ನಾನಾದಿಜಗಣಾರಾಮೋ, ತಸ್ಮಿಂ, ಸುಕಕೋಕಿಲಮಯೂರಾದಿಸಕುಣಾನಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ರಮನಟ್ಠಾನಭೂತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ನಾನಾರಾಮಮನೋರಮೇತಿ ನಾನಾ ಅನೇಕೇ ಆರಾಮಾ ಪುಪ್ಫಫಲಾರಾಮಾ ನಾನಾರಾಮಾ, ತೇಹಿ ಮನೋರಮೋತಿ ನಾನಾರಾಮಮನೋರಮೋ, ತಸ್ಮಿಂ.

ಚಾರೂ ಚ ತೇ ಪಙ್ಕಜಾ ಚಾತಿ ಚಾರುಪಙ್ಕಜಾ, ಕಮಲುಪ್ಪಲಕುಮುದಾದಯೋ, ಚಾರುಪಙ್ಕಜೇಹಿ ಸಂಕಿಣ್ಣಾ ಸಞ್ಛನ್ನಾ ಚಾರುಪಙ್ಕಜಸಂಕಿಣ್ಣಾ, ಚಾರುಪಙ್ಕಜಸಂಕಿಣ್ಣಾ ಚ ತೇ ತಳಾಕಾ ಚೇತಿ ಚಾರುಪಙ್ಕಜಸಂಕಿಣ್ಣತಳಾಕಾ, ತೇಹಿ ಸಮಲಙ್ಕತೋ ವಿಭೂಸಿತೋ ಚಾರು…ಪೇ… ಸಮಲಙ್ಕತೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ಸುನ್ದರೋ ಮಧುರೋ ರಸೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸುರಸಂ, ಸುರಸಞ್ಚ ತಂ ಉದಕಞ್ಚಾತಿ ಸುರಸೋದಕಂ, ಸುರಸೋದಕೇನ ಸಮ್ಪುಣ್ಣಾ ಸುರಸೋದಕಸಮ್ಪುಣ್ಣಾ, ವರಾ ಚ ತೇ ಕೂಪಾ ಚಾತಿ ವರಕೂಪಾ, ಸುರಸೋದಕಸಮ್ಪುಣ್ಣಾ ಚ ತೇ ವರಕೂಪಾ ಚೇತಿ ಸುರಸೋದಕಸಮ್ಪುಣ್ಣವರಕೂಪಾ, ತೇಹಿ ಉಪಸೋಭಿತೋ ಸುರಸೋ…ಪೇ… ಕೂಪಸೋಭಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ.

ವಿಸೇಸೇನ ಚಿತ್ರಾತಿ ವಿಚಿತ್ರಾ, ವಿಚಿತ್ರಾ ಚ ತೇ ವಿಪುಲಾ ಚಾತಿ ವಿಚಿತ್ರವಿಪುಲಾ, ವಿಚಿತ್ರವಿಪುಲಾ ಚ ತೇ ಮಣ್ಡಪಾ ಚಾತಿ…ಪೇ… ಮಣ್ಡಪಾ, ಅತಿಸಯೇನ ಉಗ್ಗತಾ ಅಚ್ಚುಗ್ಗತಾ, ಅಚ್ಚುಗ್ಗತಾ ಚ ತೇ ವರಮಣ್ಡಪಾ ಚಾತಿ ಅಚ್ಚುಗ್ಗವರಮಣ್ಡಪಾ, ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವಣ್ಣಲೋಪೋ, ವಿಚಿತ್ರವಿಪುಲಾ ¶ ಚ ತೇ ಅಚ್ಚುಗ್ಗವರಮಣ್ಡಪಾ ಚಾತಿ ವಿಚಿತ್ರವಿಪುಲಅಚ್ಚುಗ್ಗವರಮಣ್ಡಪಾ, ತೇಹಿ ಮಣ್ಡಿತೋ ವಿಭೂಸಿತೋ ವಿಚಿತ್ರ…ಪೇ… ಮಣ್ಡಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ಮಣ್ಡಂ ಸೂರಿಯರಸ್ಮಿಂ ಪಾತಿ ರಕ್ಖತೀತಿ ಮಣ್ಡಪೋ. ತತೋ ತತೋ ಆಗಮ್ಮ ವಸನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಆವಾಸೋ, ಪಾಸಾದಹಮ್ಮಿಯಮಾಳಾದಯೋ. ಅನೇಕೇಹೀತಿ ಬಹೂಹಿ. ಅಚ್ಚನ್ತನ್ತಿ ಅತಿಸಯೇನ.

ಧರಣೀತಲಂ ¶ ಭೇತ್ವಾ ಉಗ್ಗತೇನ ವಿಯ, ಖರಂ ಫರುಸಂ ಕೇಲಾಸಸಿಖರಂ ಜಿತ್ವಾ ಅವಹಸನ್ತೇನ ವಿಯ ಥೂಪೇನ ಚ ಉಪಸೋಭಿತೇ ವಿಹಾರೇತಿ ಯೋಜನಾ.

ಅಮ್ಬುಂ ದದಾತೀತಿ ಅಮ್ಬುದೋ, ಸರದೇ ಅಮ್ಬುದೋ ಸರದಮ್ಬುದೋ, ಥುಲ್ಲನತಮಹನ್ತಭಾವಸಾಮಞ್ಞೇನ ಸರದಮ್ಬುದೇನ ಸಙ್ಕಾಸೋ ಸರದಮ್ಬುದಸಙ್ಕಾಸೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ಸಮ್ಮಾ ಉಸ್ಸಿತೋ ಉಗ್ಗತೋತಿ ಸಮುಸ್ಸಿತೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ಓಲೋಕೇನ್ತಾನಂ, ವಸನ್ತಾನಞ್ಚ ಪಸಾದಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ತೋಸಂ ಜನೇತೀತಿ ಪಸಾದಜನನಂ, ತಸ್ಮಿಂ. ಏತ್ತಾವತಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ಪವತ್ತಿತದೇಸಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ವಸತಾ ಮಯಾ’’ತಿ ಕತ್ತಾರಂ.

ದೇವದತ್ತಚಿಞ್ಚಮಾಣವಿಕಾದೀಹಿ ಕತಾಪರಾಧಸ್ಸ, ಸೀತುಣ್ಹಾದಿಪರಿಸ್ಸಯಸ್ಸ ಚ ಸಹನತೋ, ಸಸನ್ತಾನಗತಕಿಲೇಸಾದೀನಂ ಹನನತೋ ಚ ಸೀಹೋ ವಿಯಾತಿ ಸೀಹೋ, ಬುದ್ಧೋ ಚ ಸೋ ಸೀಹೋ ಚಾತಿ ಬುದ್ಧಸೀಹೋ. ಸೇಟ್ಠಪರಿಯಾಯೋ ವಾ ಸೀಹ-ಸದ್ದೋ, ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ವುತ್ತಸ್ಸಾತಿ ದೇಸಿತಸ್ಸ. ವಿನಯಸ್ಸ ವಿನಯಪಿಟಕಸ್ಸ. ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಪಾಠಾಗತೋ ಚೇವ ಅಟ್ಠಕಥಾಗತೋ ಚ ಆಚರಿಯಪರಮ್ಪರಾಭತೋ ಚ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ. ಬುದ್ಧಸೀಹನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ಮಹಾಥೇರಂ. ಸಮುದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ, ತೇನ ಕತಆಯಾಚನಂ ಪಟಿಚ್ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಇಮಿನಾ ಬಾಹಿರನಿಮಿತ್ತಂ ದಸ್ಸಿತಂ.

ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಮಮ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಂ ಬುದ್ಧಸೀಹಂ ಸಮುದ್ದಿಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಹಿತತ್ಥಾಯ ಸಮಾಸತೋ ವರಪಾಸಾದೇ ವಸತಾ ಮಯಾ ಕತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

ಕಿಮತ್ಥಾಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ವಿನಯಸ್ಸಾವಬೋಧತ್ಥಂ, ಸುಖೇನೇವಾಚಿರೇನ ಚಾ’’ತಿ, ಅನುಪಾದಿಸೇಸೇನ ನಿಬ್ಬಾನಪರಿಯನ್ತಾನಿಸಂಸಸ್ಸ ವಿನಯಪಿಟಕಸ್ಸ ಪಕರಣಸ್ಸ ಗನ್ಥವಸೇನ ಸಮಾಸೇತ್ವಾ ಅತ್ಥವಸೇನ ಸುಟ್ಠು ವಿನಿಚ್ಛಿತತ್ತಾ ಸುಖೇನ ಚೇವ ಅಚಿರೇನ ¶ ಚ ಅವಬೋಧನತ್ಥನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ಭಿಕ್ಖೂನನ್ತಿ ಪಧಾನನಿದಸ್ಸನಂ, ಏಕಸೇಸನಿದ್ದೇಸೋ ವಾ ಹೇಟ್ಠಾ –

‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ¶ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ಹಿತತ್ಥಾಯ ಸಮಾಹಿತೋ. ಪವಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ (ವಿ. ವಿ. ಗನ್ಥಾರಮ್ಭಕಥಾ ೨) –

ಆರದ್ಧತ್ತಾ. ಇಮಿನಾ ಪಯೋಜನಂ ದಸ್ಸಿತಂ.

೩೧೭೯. ಏವಂ ದೇಸಕತ್ತುನಿಮಿತ್ತಪಯೋಜನಾನಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕಾಲನಿಯಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಚ್ಚುತಾ’’ತಿಆದಿ. ವಿಕ್ಕಮನಂ ವಿಕ್ಕನ್ತೋ, ವಿಕ್ಕಮೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಚ್ಚುತಂ ಕೇನಚಿ ಅನಭಿಭೂತಂ, ತಞ್ಚ ತಂ ವಿಕ್ಕನ್ತಞ್ಚಾತಿ ಅಚ್ಚುತವಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಅಚ್ಚುತಸ್ಸ ನಾರಾಯನಸ್ಸ ವಿಯ ಅಚ್ಚುತವಿಕ್ಕನ್ತಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಅಚ್ಚುತಚ್ಚುತವಿಕ್ಕನ್ತೋ. ಕೋ ಸೋ? ರಾಜಾ, ತಸ್ಮಿಂ. ಕಲಮ್ಭಕುಲಂ ನನ್ದಯತೀತಿ ಕಲಮ್ಭಕುಲನನ್ದನೋ, ತಸ್ಮಿಂ. ಇಮಿನಾ ತಸ್ಸ ಕುಲವಂಸೋ ನಿದಸ್ಸಿತೋ. ಕಲಮ್ಭಕುಲವಂಸಜಾತೇ ಅಚ್ಚುತಚ್ಚುತವಿಕ್ಕನ್ತನಾಮೇ ಚೋಳರಾಜಿನಿ ಮಹಿಂ ಚೋಳರಟ್ಠಂ ಸಮನುಸಾಸನ್ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಅನುಸಾಸನ್ತೇ ಸತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಚೋಳರಾಜಿನಿ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇನ್ತೇ ಸತಿ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಮಯಾ ಆರದ್ಧೋ ಚೇವ ಸಮಾಪಿತೋ ಚಾತಿ. ಇಮಿನಾ ಕಾಲಂ ನಿದಸ್ಸೇತಿ.

೩೧೮೦. ಇದಾನಿ ಇಮಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಪ್ಪಕರಣಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಅತ್ತನೋ ಪುಞ್ಞಸಮ್ಪದಂ ಸಕಲಲೋಕಹಿತತ್ಥಾಯ ಪರಿಣಾಮೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯಥಾ’’ತಿಆದಿ. ಅಯಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಅನ್ತರಾಯಂ ವಿನಾ ಯಥಾ ಸಿದ್ಧಿಂ ನಿಪ್ಫತ್ತಿಂ ಪತ್ತೋ, ತಥಾ ಸತ್ತಾನಂ ಧಮ್ಮಸಂಯುತಾ ಕುಸಲನಿಸ್ಸಿತಾ ಸಙ್ಕಪ್ಪಾ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಾ, ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ಥಾ ವಾ ಸಬ್ಬೇ ಅನ್ತರಾಯಂ ವಿನಾ ಸಿಜ್ಝನ್ತು ನಿಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೂತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೧೮೧. ತೇನೇವ ಪುಞ್ಞಪ್ಫಲಭಾವೇನ ಸಕಲಲೋಕಹಿತೇಕಹೇತುನೋ ಭಗವತೋ ಸಾಸನಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಮಾಸೀಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯಾವ ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ಮನ್ದಾರೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ ¶ ಸೀತಸಿನಿದ್ಧಏಕಪಬ್ಬತರಾಜಾ. ಕಂ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಂ, ತೇನ ದಾರಿತೋ ನಿಗ್ಗಮಪ್ಪದೇಸೋ ‘‘ಕನ್ದರೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ. ಸೀತಸಿನಿದ್ಧವಿಪುಲಪುಲಿನತಲೇಹಿ, ಸನ್ದಮಾನಸಾತಸೀತಲಪಸನ್ನಸಲಿಲೇಹಿ, ಕೀಳಮಾನನಾನಪ್ಪಕಾರಮಚ್ಛಗುಮ್ಬೇಹಿ, ಉಭಯತೀರಪುಪ್ಫಫಲಪಲ್ಲವಾಲಙ್ಕತತರುಲತಾವನೇಹಿ, ಕೂಜಮಾನಸುಕಸಾಲಿಕಕಓಕಿಲಮಯೂರಹಂಸಾದಿಸಕುನ್ತಾಭಿರುತೇಹಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪರಿಭಮನ್ತಭಮರಾಮವಜ್ಜಾಹಿ ಚ ಚಾರು ಮನುಞ್ಞಾ ಕನ್ದರಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಚಾರುಕನ್ದರೋ. ಕಲಿ ವುಚ್ಚತಿ ಅಪರಾಧೋ, ತಂ ಸಾಸತಿ ಹಿಂಸತಿ ಅಪನೇತೀತಿ ಕಲಿಸಾಸನಂ. ‘‘ಕಲುಸಾಸನ’’ನ್ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ. ಕಲುಸಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪಾಪಂ, ತಂ ಅಸತಿ ವಿಕ್ಖಿಪತಿ ದೂರಮುಸ್ಸಾರಯತೀತಿ ಕಲುಸಾಸನಂ, ಪರಿಯತ್ತಿಪಟಿಪತ್ತಿಪಟಿವೇಧಸಙ್ಖಾತಂ ತಿವಿಧಸಾಸನಂ.

೩೧೮೨. ಏವಂ ¶ ಓಕಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕಪರಮತ್ಥಹಿತಸಾಧಕಸ್ಸ ಸಾಸನಸ್ಸ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಂ ಪತ್ಥೇತ್ವಾ ತೇನೇವ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಾನುಭಾವೇನ ಲೋಕಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕತ್ಥಹೇತುಮಾಸೀಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಾಲೇ’’ತಿಆದಿ. ಕಾಲೇತಿ ಸಸ್ಸಸಮಿದ್ಧೀನಂ ಅನುರೂಪೇ ಕಾಲೇ. ಸಮ್ಮಾ ಪವಸ್ಸನ್ತೂತಿ ಅವುಟ್ಠಿಅತಿವುಟ್ಠಿದೋಸರಹಿತಾ ಯಥಾ ಸಸ್ಸಾದೀನಿ ಸಮ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಥಾ ವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಿಧಾರಂ ಪವಸ್ಸನ್ತೂತಿ ಅತ್ಥೋ. ವಸ್ಸವಲಾಹಕಾತಿ ವಸ್ಸವಲಾಹಕಾಧಿಟ್ಠಿತಾ ಪಜ್ಜುನ್ನದೇವಪುತ್ತಾ. ಮಹೀಪಾಲಾತಿ ರಾಜಾನೋ. ಧಮ್ಮತೋತಿ ದಸರಾಜಧಮ್ಮತೋ. ಸಕಲಂ ಮಹಿನ್ತಿ ಪಥವಿನಿಸ್ಸಿತಸಬ್ಬಜನಕಾಯಂ.

೩೧೮೩. ಏವಂ ಸಬ್ಬಲೋಕಸ್ಸ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಸಮ್ಪತ್ತಿಸಾಧನತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಪುಞ್ಞಪರಿಣಾಮಂ ಕತ್ವಾ ಇದಾನಿ ವಿದಿತಲೋಕುತ್ತರಸಮ್ಪತ್ತಿನಿಪ್ಫಾದನವಸೇನೇವ ಪುಞ್ಞಪರಿಣಾಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಇಮ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಇಮಿನಾ ಅತ್ತನೋ ವಿರಚಿತಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಮಾಹ. ಸಾರಭೂತನ್ತಿ ಸೀಲಸಾರಾದಿತಿವಿಧಸಿಕ್ಖಾಸಾರಸ್ಸ ಪಕಾಸನತೋ ಹತ್ಥಸಾರಮಿವ ಭೂತಂ. ಹಿತನ್ತಿ ತದತ್ಥೇ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಾನಂ ಅನುಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಾವಸಾನಸ್ಸ ಹಿತಸ್ಸ ಆವಹನತೋ, ಸಂಸಾರದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ವೂಪಸಮನತೋ ¶ ಅಮತೋಸಧಂ ವಿಯ ಹಿತಂ. ಅತ್ಥಯುತ್ತನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕಪರಮತ್ಥಾನಂ ವಿನಯನಾದೀಹಿ ಯುತ್ತತ್ತಾ ಅತ್ಥಯುತ್ತಂ. ಕರೋನ್ತೇನಾತಿ ರಚಯನ್ತೇನ ಮಯಾ. ಯಂ ಪುಞ್ಞಂ ಪತ್ತನ್ತಿ ಕಾರಕಂ ಪುನಾತೀತಿ ಪುಞ್ಞಂ, ಪುಜ್ಜಭವಫಲನಿಪ್ಫಾದನತೋ ವಾ ‘‘ಪುಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಂ ಯಂ ಕುಸಲಕಮ್ಮಂ ಅಪರಿಮೇಯ್ಯಭವಪರಿಯನ್ತಂ ಪಸುತಂ ಅಧಿಗತಂ. ತೇನ ಪುಞ್ಞೇನ ಹೇತುಭೂತೇನ. ಅಯಂ ಲೋಕೋತಿ ಅಯಂ ಸಕಲೋಪಿ ಸತ್ತಲೋಕೋ. ಮುನಿನ್ದಪ್ಪಯಾತನ್ತಿ ಮುನಿನ್ದೇನ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಸಮ್ಪತ್ತಂ. ವೀತಸೋಕನ್ತಿ ವಿಗತಸೋಕಂ. ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸಉಪಾಯಾಸಾದೀಹಿ ವಿಗತತ್ತಾ, ತೇಸಂ ನಿಕ್ಕಮನನಿಮಿತ್ತತ್ತಾ ಚ ಅಪಗತಸೋಕಾದಿಸಂಸಾರದುಕ್ಖಂ. ಸಿವಂ ಪುರಂ ನಿಬ್ಬಾನಪುರಂ ಪಾಪುಣಾತು ಸಚ್ಛಿಕರೋತು, ಕಿಲೇಸಪರಿನಿಬ್ಬಾನೇನ, ಅನುಪಾದಿಸೇಸಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಯಾ ಚ ಪರಿನಿಬ್ಬಾತೂತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

ಇತಿ ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿಯೇನಾತಿಆದಿ ಪಕರಣಕಾರಕಸ್ಸ ಪಭವಸುದ್ಧಿಬಾಹುಸಚ್ಚಾದಿಗುಣಮುಖೇನ ಪಕರಣೇ ಗಾರವಂ ಜನೇತುಕಾಮೇನ ಏತಸ್ಸ ಸಿಸ್ಸೇನ ಠಪಿತಂ ವಾಕ್ಯಂ.

ತತ್ಥ ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿಯೇನಾತಿ ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿಮ್ಹಿ ಜಾತೋ, ತತ್ಥ ವಿದಿತೋ, ತತೋ ಆಗತೋತಿ ವಾ ತಮ್ಬಪಣ್ಣಿಯೋ, ತೇನ. ಬ್ಯಾಕರಣಮವೇಚ್ಚ ಅಧೀತವಾತಿ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ಪರಮೋ ಚ ಉತ್ತಮೋ ಚ ಸೋ ವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ ಚಾತಿ ಪರಮವೇಯ್ಯಾಕರಣೋ, ತೇನ. ತೀಣಿ ಪಿಟಕಾನಿ ಸಮಾಹಟಾನಿ, ತಿಣ್ಣಂ ಪಿಟಕಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ವಾ ತಿಪಿಟಕಂ, ನೀಯನ್ತಿ ಬುಜ್ಝೀಯನ್ತಿ ಸೇಯ್ಯತ್ಥಿಕೇಹೀತಿ ನಯಾ, ನಯನ್ತಿ ವಾ ಏತೇಹಿ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ¶ ವಿಸೇಸೇನಾತಿ ನಯಾ, ಪಾಳಿನಯಅತ್ಥನಯಏಕತ್ತನಯಾದಯೋವ, ತಿಪಿಟಕೇ ಆಗತಾ ನಯಾ ತಿಪಿಟಕನಯಾ, ವಿಧಾನಂ ಪಸಾಸನಂ, ಪವತ್ತನಂ ವಾ ವಿಧಿ, ತಿಪಿಟಕನಯಾನಂ ವಿಧಿ ತಿಪಿಟಕನಯವಿಧಿ, ತಿಪಿಟಕನಯವಿಧಿಮ್ಹಿ ಕುಸಲೋ ತಿಪಿಟಕನಯವಿಧಿಕುಸಲೋ, ತೇನ.

ಪರಮಾ ¶ ಚ ತೇ ಕವಿಜನಾ ಚಾತಿ ಪರಮಕವಿಜನಾ, ಪರಮಕವಿಜನಾನಂ ಹದಯಾನಿ ಪರಮಕವಿಜನಹದಯಾನಿ, ಪದುಮಾನಂ ವನಾನಿ ಪದುಮವನಾನಿ, ಪರಮಕವಿಜನಹದಯಾನಿ ಚ ತಾನಿ ಪದುಮವನಾನಿ ಚಾತಿ ಪರಮಕವಿಜನಹದಯಪದುಮವನಾನಿ, ತೇಸಂ ವಿಕಸನಂ ಬೋಧಂ ಸೂರಿಯೋ ವಿಯ ಕರೋತೀತಿ ಪರಮಕವಿಜನಹದಯಪದುಮವನವಿಕಸನಕರೋ, ತೇನ. ಕವೀ ಚ ತೇ ವರಾ ಚಾತಿ ಕವಿವರಾ, ಕವೀನಂ ವರಾತಿ ವಾ ಕವಿವರಾ, ಕವಿವರಾನಂ ವಸಭೋ ಉತ್ತಮೋ ಕವಿವರವಸಭೋ, ತೇನ, ಕವಿರಾಜರಾಜೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಪರಮಾ ಚ ಸಾ ರತಿ ಚಾತಿ ಪರಮರತಿ, ಪರಮರತಿಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಪರಮರತಿಕರಾನಿ, ವರಾನಿ ಚ ತಾನಿ ಮಧುರಾನಿ ಚಾತಿ ವರಮಧುರಾನಿ, ವರಮಧುರಾನಿ ಚ ತಾನಿ ವಚನಾನಿ ಚಾತಿ ವರಮಧುರವಚನಾನಿ, ಪರಮರತಿಕರಾನಿ ಚ ತಾನಿ ವರಮಧುರವಚನಾನಿ ಚಾತಿ ಪರಮರತಿಕರವರಮಧುರವಚನಾನಿ, ಉಗ್ಗಿರಣಂ ಕಥನಂ ಉಗ್ಗಾರೋ, ಪರಮರತಿಕರವರಮಧುರವಚನಾನಂ ಉಗ್ಗಾರೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಪರಮ…ಪೇ… ವಚನುಗ್ಗಾರೋ, ತೇನ. ಉರಗಪುರಂ ಪರಮಪವೇಣಿಗಾಮೋ ಅಸ್ಸ ನಿವಾಸೋತಿ ಉರಗಪುರೋ, ತೇನ. ಬುದ್ಧದತ್ತೇನಾತಿ ಏವಂನಾಮಕೇನ ಥೇರೇನ, ಆಚರಿಯಬುದ್ಧದತ್ತತ್ಥೇರೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೋ ರಚಿತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

ನಿಟ್ಠಿತಾ ಚಾಯಂ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನೀ ನಾಮ

ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ

ದೇವಾತಿದೇವಂ ¶ ¶ ಸುಗತಂ, ದೇವಬ್ರಹ್ಮಿನ್ದವನ್ದಿತಂ;

ಧಮ್ಮಞ್ಚ ವಟ್ಟುಪಚ್ಛೇದಂ, ನತ್ವಾ ವಟ್ಟಾತಿತಂ ಗಣಂ.

ವನ್ದನಾಮಯಪುಞ್ಞೇನ, ಕಮ್ಮೇನ ರತನತ್ತಯೇ;

ಛೇತ್ವಾ ಉಪದ್ದವೇ ಸಬ್ಬೇ, ಆರಭಿಸ್ಸಂ ಸಮಾಹಿತೋ.

ಥೇರೇನ ಬುದ್ಧದತ್ತೇನ, ರಚಿತಸ್ಸ ಸಮಾಸತೋ;

ಸಂವಣ್ಣನಮಸಂಕಿಣ್ಣಂ, ಉತ್ತರಸ್ಸ ಯಥಾಬಲಂ.

೧. ಅಥಾಯಮಾಚರಿಯೋ ಅತ್ತನೋ ವಿರಚಿತೇ ವಿನಯೇ ತಸ್ಸುಪನಿಸ್ಸಯೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕೋಸಲ್ಲಜನನತ್ಥಂ ಪರಿವಾರಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ ಆಗತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ಉತ್ತರಪಕರಣಂ ವಣ್ಣಯಿತುಕಾಮೋ ¶ ಪಠಮಂ ತಾವ ಅನ್ತರಾಯನಿವಾರಣೇನ ಯಥಾಧಿಪ್ಪೇತಸಾಧನತ್ಥಂ ರತನತ್ತಯಂ ವನ್ದನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬಸತ್ತುತ್ತಮ’’ನ್ತಿಆದಿ.

ಪಕರಣಾರಮ್ಭೇ ರತನತ್ತಯವನ್ದನಾಪಯೋಜನಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥಾಚರಿಯೇಹಿ ಬಹುಧಾ ಪಪಞ್ಚಿತಂ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಚ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯಂ ಸಮಾಸತೋ ದಸ್ಸಿತನ್ತಿ ನ ತಂ ಇಧ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ. ಪಕರಣಾಭಿಧೇಯ್ಯ ಕರಣಪ್ಪಕಾರಪಯೋಜನಾನಿಪಿ ¶ ತತ್ಥ ದಸ್ಸಿತನಯಾನುಸಾರೇನ ಇಧಾಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ. ಸಮ್ಬನ್ಧಾದಿದಸ್ಸನಮುಖೇನ ಅನುತ್ತಾನಪದವಣ್ಣನಮೇವೇತ್ಥ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ.

ಜಿನಂ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಗಣಞ್ಚ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಂ ದಾನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಕಿಂವಿಸಿಟ್ಠಂ ಜಿನಂ, ಧಮ್ಮಂ, ಗಣಞ್ಚ ವನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬಸತ್ತುತ್ತಮ’’ನ್ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಸತ್ತುತ್ತಮನ್ತಿ ಪಞ್ಚಸು ಕಾಮಗುಣೇಸು ಸತ್ತಾ ಆಸತ್ತಾ ವಿಸತ್ತಾ ಲಗ್ಗಿತಾತಿ ಸತ್ತಾ, ಪರಮತ್ಥತೋ ಸತ್ತಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಉಪಾದಾನಭೂತಾ ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ ವೋಹಾರತೋ ಖನ್ಧಸನ್ತತಿಂ ಉಪಾದಾಯ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಸಮ್ಮುತಿ ‘‘ಸತ್ತಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ತೇ ಪನ ಕಾಮಾವಚರಾದಿಭೂಮಿವಸೇನ, ನಿರಯಾದಿಪದೇಸವಸೇನ, ಅಹೇತುಕಾದಿಪಟಿಸನ್ಧಿವಸೇನಾತಿ ಏವಮಾದೀಹಿ ಅನನ್ತಪಭೇದಾ. ತೇಸು ಖೀಣಾಸವಾನಂ ಯಥಾವುತ್ತನಿಬ್ಬಚನತ್ಥೇನ ಸತ್ತವೋಹಾರೋ ನ ಲಬ್ಭತಿ. ತಥಾಪಿ ತೇ ಭೂತಪುಬ್ಬಗತಿಯಾ ವಾ ತಂಸದಿಸತ್ತಾ ವಾ ‘‘ಸತ್ತಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ. ಸಬ್ಬೇ ಚ ತೇ ಸತ್ತಾ ಚಾ ತಿ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾ. ಉದ್ಧಟತಮತ್ತಾ, ಉಗ್ಗತತಮತ್ತಾ, ಸೇಟ್ಠತ್ತಾ ಚ ಉತ್ತಮೋ, ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರೇಹಿ ರೂಪಾರೂಪಗುಣೇಹಿ ಉತ್ತಮೋ, ಸಬ್ಬಸತ್ತೇಸು ವಾ ಉತ್ತಮೋ ಪವರೋ ಸೇಟ್ಠೋತಿ ಸಬ್ಬಸತ್ತುತ್ತಮೋ. ‘‘ಜಿನ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ.

ಪುನಪಿ ಕಿಂವಿಸಿಟ್ಠನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಧೀರ’’ನ್ತಿ. ಧೀ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಞಾ, ತಾಯ ಈರತಿ ವತ್ತತೀತಿ ಧೀರೋ, ತಂ. ತಾದಿಭಾವೇನ ಇನ್ದಖೀಲಸಿನೇರುಆದಯೋ ವಿಯ ಅಟ್ಠಲೋಕಧಮ್ಮಸಙ್ಖಾತೇನ ಭುಸವಾತೇನ ಅಕಮ್ಪಿಯಟ್ಠೇನ, ಚತುವೇಸಾರಜ್ಜವಸೇನ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಕೇನಚಿ ಅಕಮ್ಪನೀಯಟ್ಠೇನ ಚ ಧೀರಂ, ಧಿತಿಸಮ್ಪನ್ನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇದಮ್ಪಿ ತಸ್ಸೇವ ವಿಸೇಸನಂ.

ವನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಕಾಯವಚೀಮನೋದ್ವಾರೇಹಿ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಯಥಾಭುಚ್ಚಗುಣಸಂಕಿತ್ತನೇನ ಥೋಮೇತ್ವಾ. ಸಿರಸಾತಿ ಭತ್ತಿಭಾವನತುತ್ತಮಙ್ಗೇನ ಕರಣಭೂತೇನ. ಇಮಿನಾ ವಿಸೇಸತೋ ¶ ಕಾಯಪಣಾಮೋ ದಸ್ಸಿತೋ, ಗುಣಸಂಕಿತ್ತನೇನ ವಚೀಪಣಾಮೋ, ಉಭಯಪಣಾಮೇಹಿ ನಾನನ್ತರಿಯಕತಾಯ ಮನೋಪಣಾಮೋಪಿ ದಸ್ಸಿತೋ ಚ ಹೋತಿ.

ಜಿನನ್ತಿ ¶ ದೇವಪುತ್ತಕಿಲೇಸಾಭಿಸಙ್ಖಾರಮಚ್ಚುಖನ್ಧಮಾರಸಙ್ಖಾತೇ ಪಞ್ಚವಿಧೇ ಮಾರೇ ಬಲವಿಧಮನಸಮಉಚ್ಛೇದಪಹಾನಸಹಾಯವೇಕಲ್ಲನಿದಾನೋಪಚ್ಛೇದವಿಸಯಾತಿಕ್ಕಮವಸೇನ ಪಞ್ಚಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಜಿತವಾತಿ ಜಿನೋ, ತಂ.

‘‘ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಚನಾದಿವಸೇನ ಅತ್ಥವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಹೇಟ್ಠಾ ದಸ್ಸಿತೋವ. ಅಧಮ್ಮವಿದ್ಧಂಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಕುಸಲಸ್ಸ ಪಟಿಪಕ್ಖತ್ತಾ ಅಧಮ್ಮೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಕುಸಲಧಮ್ಮೋ, ತಂ ಅಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಂ ಅಧಮ್ಮಂ ವಿದ್ಧಂಸೇತಿ ವಿನಾಸೇತಿ ಪಜಹತಿ ತದಙ್ಗವಿಕ್ಖಮ್ಭನಸಮುಚ್ಛೇದಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿನಿಸ್ಸರಣಪ್ಪಹಾನೇನಾತಿ ಅಧಮ್ಮವಿದ್ಧಂಸೋ, ಸಪರಿಯತ್ತಿಕೋ ನವಲೋಕುತ್ತರೋ ಧಮ್ಮೋ. ಪರಿಯತ್ತಿ ಹಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಹಾನಾನಂ ಮೂಲಕಾರಣತ್ತಾ ಫಲೂಪಚಾರೇನ ತಥಾ ವುಚ್ಚತಿ, ತಂ ಅಧಮ್ಮವಿದ್ಧಂಸಂ. ‘‘ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ.

ಗಣನ್ತಿ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಸಮೂಹಂ, ಸಙ್ಘನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಙ್ಗಣನಾಸನನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ನಿಸ್ಸಯಂ ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಮತ್ಥೇನ್ತೀತಿ ಅಙ್ಗಣಾ, ಕಿಲೇಸಾ ರಾಗದೋಸಮೋಹಾ, ತೇ ಅಙ್ಗಣೇ ನಾಸೇತಿ ಯಥಾಯೋಗಂ ತದಙ್ಗವಿಕ್ಖಮ್ಭನಸಮುಚ್ಛೇದಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿನಿಸ್ಸರಣಪ್ಪಹಾನೇಹಿ ಪಜಹತೀತಿ ಅಙ್ಗಣನಾಸನೋ, ತಂ. ‘‘ಗಣ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ.

೨. ಮಯಾ ವಿನಯಸ್ಸ ಯೋ ಸಾರೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ರಚಿತೋ, ತಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ. ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸ ಉತ್ತರೋತಿ ಅನುತ್ತರೋ, ಸಬ್ಬೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೇಸು, ಸಬ್ಬೇಸಂ ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಯಾನಂ ಅನುತ್ತರೋ ಉತ್ತಮೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಸಬ್ಬಾನುತ್ತರೋ, ತಂ. ಉತ್ತರಂ ಪಕರಣಂ ಇದಾನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩. ಭಣತೋತಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಪಗುಣಂ ವಾಚುಗ್ಗತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ. ಪಠತೋತಿ ಪಠನ್ತಸ್ಸ ವಾಚುಗ್ಗತಂ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಸ್ಸ. ಪಯುಞ್ಜತೋತಿ ತತ್ಥ ¶ ಪಕಾರೇನ ಯುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ, ತಂ ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಾಚೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ. ಸುಣತೋತಿ ಪರೇಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ಸುಣನ್ತಸ್ಸ. ಚಿನ್ತಯತೋತಿ ಯಥಾಸುತಂ ಅತ್ಥತೋ, ಸದ್ದತೋ ಚ ಚಿನ್ತೇನ್ತಸ್ಸ. ‘‘ಅಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬುದ್ಧಿವಡ್ಢನ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವಿಭತ್ತಿಲೋಪೋ. ಅಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬಾಲಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಅಪ್ಪಕತಞ್ಞುನೋ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನಿಜನಸ್ಸ. ಬುದ್ಧಿವಡ್ಢನಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಪಞ್ಞಾವುದ್ಧಿನಿಪ್ಫಾದಕಂ. ಅಥ ವಾ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಕತಪರಿಚಯತ್ತಾ ಪಞ್ಞವತೋ ಜನಸ್ಸ ಬುದ್ಧಿವಡ್ಢನಂ ಬುದ್ಧಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ತಿಕ್ಖವಿಸದಭಾವಾಪಾದನೇನ ಭಿಯ್ಯೋಭಾವಸಾಧಕಂ. ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ ಉತ್ತರಂ ನಾಮ ¶ ಪಕರಣಂ ವದತೋ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ಮೇ ಮಮ ಸನ್ತಿಕಾ ನಿರತಾ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ, ತೀಸು ಸಿಕ್ಖಾಸು ವಾ ವಿಸೇಸೇನ ರತಾ ನಿಬೋಧಥ ಜಾನಾಥ ಸುತಮಯಞಾಣಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಥಾತಿ ಸೋತುಜನಂ ಸವನೇ ನಿಯೋಜೇತಿ.

೪. ಏವಂ ಸೋತುಜನಂ ಸವನೇ ನಿಯೋಜೇತ್ವಾ ಯಥಾಪಟಿಞ್ಞಾತಂ ಉತ್ತರವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮೇಥುನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ‘‘ಕತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ಅಯಂ ದಿಟ್ಠಸಂಸನ್ದನಾ, ಅದಿಟ್ಠಜೋತನಾ, ವಿಮತಿಚ್ಛೇದನಾ, ಅನುಮತಿ, ಕಥೇತುಕಮ್ಯತಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪುಚ್ಛಾನಂ ಕಥೇತುಕಮ್ಯತಾಪುಚ್ಛಾ. ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ತಸ್ಸಾ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ.

೫. ಏವಂ ಗಣನಾವಸೇನ ದಸ್ಸಿತಾನಂ ‘‘ಭವೇ’’ತಿಆದಿ ಸರೂಪತೋ ದಸ್ಸನಂ. ಖೇತ್ತೇತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ ತಿಲಬೀಜಮತ್ತೇಪಿ ಪದೇಸೇ. ಮೇಥುನಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಭವೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ‘‘ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಯೇಭುಯ್ಯಕ್ಖಾಯಿತೇ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ, ಉಪಡ್ಢಕ್ಖಾಯಿತೇಪಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತತ್ತಾ. ವಟ್ಟಕತೇ ಮುಖೇ ಅಫುಸನ್ತಂ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಪವೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೬. ‘‘ಅದಿನ್ನಂ ¶ ಆದಿಯನ್ತೋ’’ತಿಆದಯೋಪಿ ವುತ್ತನಯಾಯೇವ.

೭. ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನೇ ವಾಪೀತಿ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಸಙ್ಖಾತೇ ಪಞ್ಚಮಾಸೇ, ತದಗ್ಘನಕೇ ವಾ. ಅಧಿಕೇ ವಾತಿ ಅತಿರೇಕಪಞ್ಚಮಾಸಕೇ ವಾ ತದಗ್ಘನಕೇ ವಾ. ಅದಿನ್ನೇ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಯಾ ಅವಹಾರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಅವಹಟೇ ಪರಾಜಯೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮಾಸೇ ವಾ ಊನಮಾಸೇ ವಾ ತದಗ್ಘನಕೇ ವಾ ದುಕ್ಕಟಂ. ತತೋ ಮಜ್ಝೇತಿ ಪಞ್ಚಮಾಸಕತೋ ಮಜ್ಝೇ. ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಸಮಾಹಟಾ, ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಮಾಸಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋತಿ ವಾ ಪಞ್ಚಮಾಸಂ, ಪಞ್ಚಮಾಸಂ ಅಗ್ಘತೀತಿ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನಂ, ಪಞ್ಚಮಾಸಞ್ಚ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನಞ್ಚ ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನಂ, ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸೋಯಂ, ತಸ್ಮಿಂ. ಮಾಸೇ ವಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಮಾಸೋ ಚ ಮಾಸಗ್ಘನಕಞ್ಚ ಮಾಸಮಾಸಗ್ಘನಕೋತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಮಾಸೇ’’ತಿ ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸೋ, ಉತ್ತರಪದಲೋಪೋ ಚ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ.

‘‘ಪಞ್ಚಮಾಸಗ್ಘನೇ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತೇಪಿ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸೇವ ಚತುತ್ಥಭಾಗವಸೇನ ಪಞ್ಚಮಾಸನಿಯಮೋ ¶ ಕಾತಬ್ಬೋ. ತಥಾ ಹಿ ಭಗವತಾ ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖೂಸು ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಪುರಾಣವೋಹಾರಿಕಮಹಾಮತ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ‘‘ಕಿತ್ತಕೇನ ವತ್ಥುನಾ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಚೋರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಹನತಿ ವಾ ಬನ್ಧತಿ ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತಿ ವಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತೇನ ‘‘ಪಾದೇನ ವಾ ಪಾದಾರಹೇನ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ತೇನೇವ ಪಮಾಣೇನ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ –

‘‘ಪಞ್ಚಮಾಸಕೋ ಪಾದೋತಿ ಪಾಳಿಂ ಉಲ್ಲಿಙ್ಗಿತ್ವಾ ‘ತದಾ ರಾಜಗಹೇ ವೀಸತಿಮಾಸಕೋ ಕಹಾಪಣೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ¶ ಪಞ್ಚಮಾಸಕೋ ಪಾದೋ’. ಏತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಬ್ಬಜನಪದೇಸು ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಚತುತ್ಥೋ ಭಾಗೋ ‘ಪಾದೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸೋ ಚ ಖೋ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸ ವಸೇನ, ನ ಇತರೇಸಂ ದುದ್ರದಾಮಕಾದೀನಂ. ತೇನ ಹಿ ಪಾದೇನ ಅತೀತಾ ಬುದ್ಧಾಪಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಪಞ್ಞಪೇಸುಂ, ಅನಾಗತಾಪಿ ಪಞ್ಞಪೇಸ್ಸನ್ತಿ. ಸಬ್ಬಬುದ್ಧಾನಞ್ಹಿ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಮ್ಹಿ ವಾ ಪಾರಾಜಿಕೇ ವಾ ನಾನತ್ತಂ ನತ್ಥಿ, ಇಮಾನೇವ ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥೂನಿ, ಇಮಾನೇವ ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ, ಇತೋ ಊನಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಂ ವಾ ನತ್ಥಿ. ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾಪಿ ಧನಿಯಂ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಪಾದೇನೇವ ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತೋ ‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತ’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.೮೮) ವುತ್ತಂ.

‘‘ಚತುತ್ಥೋ ಭಾಗೋ ಪಾದೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಇಮಿನಾವ ಸಬ್ಬಜನಪದೇಸು ಕಹಾಪಣಸ್ಸೇವ ವೀಸತಿಮೋ ಭಾಗೋಮಾಸಕೋತಿ ಇದಞ್ಚ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಪೋರಾಣಸತ್ಥಾನುರೂಪಂ ಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನಾ ಉಪ್ಪಾದಿತಾ ನೀಲಕಹಾಪಣಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ. ದುದ್ರದಾಮೇನ ಉಪ್ಪಾದಿತೋ ದುದ್ರದಾಮಕೋ. ಸೋ ಕಿರ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸ ತಿಭಾಗಂ ಅಗ್ಘತೀ’ತಿ ವತ್ವಾ ‘ಯಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ನೀಲಕಹಾಪಣಾ ನ ಸನ್ತಿ, ತತ್ಥಾಪಿ ನೀಲಕಹಾಪಣವಸೇನೇವ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಕಥಂ? ನೀಲಕಹಾಪಣಾನಂ ವಳಞ್ಜನಟ್ಠಾನೇ ಚ ಅವಳಞ್ಜನಟ್ಠಾನೇ ಚ ಸಮಾನಅಗ್ಘವಸೇನ ಪವತ್ತಮಾನಂ ಭಣ್ಡಂ ನೀಲಕಹಾಪಣೇನ ಸಮಾನಗ್ಘಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಗ್ಘನಕಂ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಪಾದಗ್ಘನಕನ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಸಾರತ್ಥ. ಟೀ. ೨.೮೮) ಅಯಮತ್ಥೋವ ವುತ್ತೋ.

ಏತ್ಥ ¶ ಕಹಾಪಣಂ ನಾಮ ಕರೋನ್ತಾ ಸುವಣ್ಣೇನಪಿ ಕರೋನ್ತಿ ರಜತೇನಪಿ ತಮ್ಬೇನಪಿ ಸುವಣ್ಣರಜತತಮ್ಬಮಿಸ್ಸಕೇನಪಿ ¶ . ತೇಸು ಕತರಂ ಕಹಾಪಣಂ ನೀಲಕಹಾಪಣನ್ತಿ? ಕೇಚಿ ತಾವ ‘‘ಸುವಣ್ಣಕಹಾಪಣ’’ನ್ತಿ. ಕೇಚಿ ‘‘ಮಿಸ್ಸಕಕಹಾಪಣ’’ನ್ತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ಸುವಣ್ಣಕಹಾಪಣ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಾನಂ ಅಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುನಾ ಪಾದೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಏಕಲಕ್ಖಣೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಕಾಲದೇಸಪರಿಭೋಗಾದಿವಸೇನ ಅಗ್ಘನಾನತ್ತಂ ಪಾದಸ್ಸೇವ ಭವಿತಬ್ಬಂ. ಭಗವತಾ ಹಿ ಧಮ್ಮಿಕರಾಜೂಹಿ ಹನನಬನ್ಧನಪಬ್ಬಾಜನಾನುರೂಪೇನೇವ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ನ ಇತರಥಾ. ತಸ್ಮಾ ಏಸಾ ಸಬ್ಬದಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅಬ್ಯಭಿಚಾರೀತಿ ಸುವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಚತುತ್ಥೇನ ಪಾದೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ.

‘‘ಮಿಸ್ಸಕಕಹಾಪಣ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಾನಂ ಪನ ಅಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋ –

‘‘ತದಾ ರಾಜಗಹೇ ವೀಸತಿಮಾಸಕೋ ಕಹಾಪಣೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಞ್ಚಮಾಸಕೋ ಪಾದೋ. ಏತೇನ ಲಕ್ಖಣೇನ ಸಬ್ಬಜನಪದೇಸು ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಚತುತ್ಥೋ ಭಾಗೋ ‘ಪಾದೋ’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ. ಸೋ ಚ ಖೋ ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸ ವಸೇನ, ನ ಇತರೇಸಂ ದುದ್ರದಾಮಕಾದೀನ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.೮೮) –

ವುತ್ತತ್ತಾ, ಸಾರತ್ಥದೀಪನಿಯಞ್ಚ –

‘‘ಪೋರಾಣಸತ್ಥಾನುರೂಪಂ ಲಕ್ಖಣಸಮ್ಪನ್ನಾ ಉಪ್ಪಾದಿತಾ ನೀಲಕಹಾಪಣಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಸಾರತ್ಥ. ಟೀ. ೨.೮೮) –

ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ‘‘ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಪತ್ವಾ ಗರುಕೇ ಠಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಚ ಮಿಸ್ಸಕಕಹಾಪಣೋಯೇವ ನೀಲಕಹಾಪಣೋ. ತತ್ಥೇವ ಹಿ ಪೋರಾಣಸತ್ಥವಿಹಿತಂ ಲಕ್ಖಣಂ ದಿಸ್ಸತಿ. ಕಥಂ? ಪಞ್ಚ ¶ ಮಾಸಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ, ತಥಾ ರಜತಸ್ಸ, ದಸ ಮಾಸಾ ತಮ್ಬಸ್ಸಾತಿ ಏತೇ ವೀಸತಿ ಮಾಸೇ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಬನ್ಧನತ್ಥಾಯ ವೀಹಿಮತ್ತಂ ಲೋಹಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅಕ್ಖರಾನಿ ಚ ಹತ್ಥಿಆದೀನಮಞ್ಞತರಞ್ಚ ರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತೋ ನಿದ್ದೋಸತ್ತಾ ನೀಲಕಹಾಪಣೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ.

ಸಿಕ್ಖಾಭಾಜನವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಚ ಕೇಸುಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ಪಾದೋ ನಾಮ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪುರಿಮಪಕ್ಖವಾದೀನಂ ¶ ಮತೇನ ಪಾಠೋ ಲಿಖಿತೋ. ಕೇಸುಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ದುತಿಯಪಕ್ಖವಾದೀನಂ ಮತೇನ ‘‘ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಹಿರಞ್ಞಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ ಲಿಖಿತೋ. ಸೀಹಳಭಾಸಾಯ ಪೋರಾಣಕೇಹಿ ಲಿಖಿತಾಯ ಸಾಮಣೇರಸಿಕ್ಖಾಯ ಪನ –

‘‘ಪೋರಾಣಕಸ್ಸ ನೀಲಕಹಾಪಣಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಅಟ್ಠಕಥಾವಚನಸ್ಸ, ಪೋರಾಣಕೇ ರತನಸುತ್ತಾಭಿಧಾನಕಸುತ್ತೇ ವುತ್ತಕಹಾಪಣಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಚ ಅನುರೂಪತೋ ‘ಸುವಣ್ಣರಜತತಮ್ಬಾನಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕತಕಹಾಪಣಂ ಕಹಾಪಣಂ ನಾಮಾ’ತಿ ಚ ‘ಸಾಮಣೇರಾನಮುಪಸಮ್ಪನ್ನಾನಞ್ಚ ಅದಿನ್ನಾದಾನಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಕೋ ವಿಸೇಸೋ’ತಿ ಪುಚ್ಛಂ ಕತ್ವಾ ‘ಸಾಮಣೇರಾನಂ ದಸಿಕಸುತ್ತೇನಾಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತಿ, ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾನಂ ಪನ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ವೀಸತಿವೀಹಿಮತ್ತೇನಾ’’ತಿ –

ತಂ ಪನ ಸುವಣ್ಣಮಾಸಕವಸೇನ ಅಡ್ಢತಿಯಮಾಸಕಂ ಹೋತಿ, ಪಞ್ಚಮಾಸಕೇನ ಚ ಭಗವತಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಸ ಯಥಾವುತ್ತಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಸಬ್ಬದೇಸೇಸು ಅಲಬ್ಭಮಾನತ್ತಾ ಸಬ್ಬದೇಸಸಾಧಾರಣೇನ ತಸ್ಸ ಮಿಸ್ಸಕಕಹಾಪಣಸ್ಸ ಪಞ್ಚಮಾಸಪಾದಗ್ಘನಕೇನ ಸುವಣ್ಣೇನೇವ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಮ್ಹಿ ನಿಯಮಿತೇ ಸಬ್ಬದೇಸವಾಸೀನಂ ಉಪಕಾರಾಯ ಹೋತೀತಿ ಏವಂ ಸುವಣ್ಣೇನೇವ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕತೋ. ಅಯಮೇವ ನಿಯಮೋ ¶ ಸೀಹಳಾಚರಿಯವಾದೇಹಿ ಸಾರೋತಿ ಗಹಿತೋ. ತಸ್ಮಾ ಸಿಕ್ಖಾಗರುಕೇಹಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪೇಸಲೇಹಿ ವಿನಯಧರೇಹಿ ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಾರತೋ ಪಚ್ಚೇತಬ್ಬೋ. ಹೋನ್ತಿ ಚೇತ್ಥ –

‘‘ಹೇಮರಜತತಮ್ಬೇಹಿ, ಸತ್ಥೇ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಲಕ್ಖಣಂ;

ಅಹಾಪೇತ್ವಾ ಕತೋ ವೀಸ-ಮಾಸೋ ನೀಲಕಹಾಪಣೋ.

ಹೇಮಪಾದಂ ಸಜ್ಝುಪಾದಂ, ತಮ್ಬಪಾದದ್ವಯಞ್ಹಿ ಸೋ;

ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ರೂಪಮಪ್ಪೇತ್ವಾ, ಕಾತುಂ ಸತ್ಥೇಸು ದಸ್ಸಿತೋ.

‘ಏಲಾ’ತಿ ವುಚ್ಚತೇ ದೋಸೋ, ನಿದ್ದೋಸತ್ತಾ ತಥೀರಿತೋ;

ತಸ್ಸ ಪಾದೋ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ, ವೀಸವೀಹಗ್ಘನೋ ಮತೋ.

ಯಸ್ಮಿಂ ¶ ಪನ ಪದೇಸೇ ಸೋ, ನ ವತ್ತತಿ ಕಹಾಪಣೋ;

ವೀಸಸೋವಣ್ಣವೀಹಗ್ಘಂ, ತಪ್ಪಾದಗ್ಘನ್ತಿ ವೇದಿಯಂ.

ವೀಸಸೋವಣ್ಣವೀಹಗ್ಘಂ, ಥೇನೇನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖವೋ ತತೋ;

ಚವನ್ತಿ ಸಾಮಞ್ಞಗುಣಾ, ಇಚ್ಚಾಹು ವಿನಯಞ್ಞುನೋ’’ತಿ.

೯. ಓಪಾತನ್ತಿ ಆವಾಟಂ. ದುಕ್ಖೇ ಜಾತೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೦. ಉತ್ತರಿಂ ಧಮ್ಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ನಿರುತ್ತಿನಯೇನ ಮಜ್ಝಪದಲೋಪಂ, ನಿಗ್ಗಹೀತಾಗಮಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ‘‘ಉತ್ತರಿಂ ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ. ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಾನಂ ಝಾಯೀನಞ್ಚೇವ ಅರಿಯಾನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ. ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕನ್ತಿ ಅತ್ತನಿ ತಂ ಉಪನೇತಿ ‘‘ಮಯಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋ, ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ತತ್ಥ ಉಪನೇತಿ ‘‘ಅಹಂ ಏತ್ಥ ಸನ್ದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋತಿ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕೋ, ತಂ ಅತ್ತುಪನಾಯಿಕಂ, ಏವಂ ಕತ್ವಾ ವದನ್ತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೧೧. ಪರಿಯಾಯೇತಿ ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ. ೨೮೭) ಪರಿಯಾಯಭಣನೇ. ಞಾತೇತಿ ಯಂ ¶ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಭಣತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ವಿಞ್ಞುಮ್ಹಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೇ ಅಚಿರೇನ ಞಾತೇ. ನೋ ಚೇತಿ ನೋ ಚೇ ಜಾನಾತಿ.

೧೩. ಚೇತೇತಿ, ಉಪಕ್ಕಮತಿ, ಮುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಅಙ್ಗತ್ತಯೇ ಪುಣ್ಣೇ ಗರುಕಂ ವುತ್ತಂ. ದ್ವಙ್ಗೇ ಚೇತೇತಿ, ಉಪಕ್ಕಮತಿ ಯದಿ ನ ಮುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಅಙ್ಗದ್ವಯೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಪಯೋಜೇತ್ವಾ ಉಪಕ್ಕಮಿತುಂ ಅಙ್ಗಜಾತಾಮಸನಂ, ಪರಸ್ಸ ಆಣಾಪನನ್ತಿ ಏವರೂಪೇ ಸಾಹತ್ಥಿಕಾಣತ್ತಿಕಪಯೋಗೇ.

೧೪. ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಉಪರೂಪರಿ ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛನಂ ಞಾತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ತಂ ಅವತ್ತುಕಾಮೋ ಆಹ ‘‘ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿಆದಿ. ಮಯಮ್ಪಿ ಯದೇತ್ಥ ಪುಬ್ಬೇ ಅವುತ್ತಮನುತ್ತಾನತ್ಥಞ್ಚ, ತದೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ.

೧೫. ಕಾಯೇನಾತಿ ¶ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯೇನ. ಕಾಯನ್ತಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ಕಾಯಂ. ಏಸ ನಯೋ ‘‘ಕಾಯಬದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ.

೧೬. ಅತ್ತನೋ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಬದ್ಧೇನ ಇತ್ಥಿಯಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇ ಫುಟ್ಠೇ ತು ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೭. ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ದ್ವಿನ್ನಂ ಮಗ್ಗಾನನ್ತಿ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಾನಂ.

೧೮. ವಣ್ಣಾದಿಭಞ್ಞೇತಿ ವಣ್ಣಾದಿನಾ ಭಣನೇ. ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇ ವಣ್ಣಾದಿನಾ ಭಞ್ಞೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯. ಅತ್ತಕಾಮಚರಿಯಾಯಾತಿ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ.

೨೦. ಪಣ್ಡಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇಪಿ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ವದತೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಯೋಜನಾ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸಾಪಿ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೨೧. ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾನಮನ್ತರೇ ¶ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಞ್ಚರಣಭಾವಂ ಸಮಾಪನ್ನೇ ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನವೀಮಂಸಾಪಚ್ಚಾಹರಣಕತ್ತಿಕೇ ಸಮ್ಪನ್ನೇ ತಸ್ಸ ಬುಧೋ ಗರುಕಂ ನಿದ್ದಿಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨. ದ್ವಙ್ಗಸಮಾಯೋಗೇತಿ ತೀಸ್ವೇತೇಸು ದ್ವಿನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಯಥಾಕಥಞ್ಚಿ ಸಮಾಯೋಗೇ. ಅಙ್ಗೇ ಸತಿ ಪನೇಕಸ್ಮಿನ್ತಿ ತಿಣ್ಣಮೇಕಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅಙ್ಗೇ ಸತಿ.

೨೪. ಪಯೋಗೇತಿ ‘‘ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಕುಟಿಂ, ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಂ ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಞ್ಚ ಕಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಪಕರಣತ್ಥಂ ಅರಞ್ಞಗಮನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇ. ಏಕಪಿಣ್ಡೇ ಅನಾಗತೇತಿ ಸಬ್ಬಪರಿಯನ್ತಿಮಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ.

೨೫. ಇಧ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅನುದ್ಧಂಸೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೬. ಓಕಾಸಂ ¶ ನ ಚ ಕಾರೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಕರೋತು ಮೇ, ಆಯಸ್ಮಾ, ಓಕಾಸಂ, ಅಹಂ ತೇ ವತ್ತುಕಾಮೋ’’ತಿ ಏವಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಓಕಾಸಂ ಅಕಾರಾಪೇತ್ವಾ.

೨೮. ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯೇತಿ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಪದೇನ ಉಪಲಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ. ಏವಂ ಅಞ್ಞತ್ರಪಿ ಈದಿಸೇಸು ಠಾನೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೨೯. ‘‘ಸಮನುಭಾಸನಾಯ ಏವಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜನ್ತಿ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜನ್ತೋ.

೩೦. ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪನ್ನೋ ಸಿಯಾ, ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಥುಲ್ಲತಂ ಆಪನ್ನೋ ಸಿಯಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಓಸಾನೇ ಗರುಕಂ ಆಪನ್ನೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಥುಲ್ಲತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾಪತ್ತಿಉಪಲಕ್ಖಣವಚನಂ.

೩೧. ಚತೂಸು ¶ ಯಾವತತಿಯಕೇಸು ಪಠಮೇ ಆಪತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇತರೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ತೇನಪಿ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದತ್ತಾ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯಮೇವ ತೇಸು ಅತಿದಿಸನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭೇದಾನುವತ್ತಕೇ’’ತಿಆದಿ.

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩೨. ಅತಿರೇಕಚೀವರನ್ತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ, ಅವಿಕಪ್ಪಿತಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಲದ್ಧಾ ದಸಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ ಏಕಮೇವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ತಿಚೀವರೇನ ಏಕರತ್ತಿಮ್ಪಿ ವಿನಾ ವಸನ್ತೋ ಏಕಮೇವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಇದಞ್ಚ ಜಾತಿವಸೇನ ಏಕತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತೀನಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬತ್ತಾ.

೩೩. ಗಹೇತ್ವಾಕಾಲಚೀವರನ್ತಿ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ. ಮಾಸನ್ತಿ ಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಮಾಸಂ. ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೋತಿ ಸತಿಯಾಪಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ ಅನ್ತೋಮಾಸೇ ಅನಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ, ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಿಂಸದಿವಸಾನಿ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ, ಚೀವರುಪ್ಪಾದದಿವಸಂ ಅರುಣಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಏಕತಿಂಸಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಉದೀರಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೪. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ. ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪುರಾಣಚೀವರನ್ತಿ ಏಕವಾರಮ್ಪಿ ಪರಿಭುತ್ತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಆದೀನಮಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ.

೩೫. ಪಯೋಗಸ್ಮಿನ್ತಿ ‘‘ಧೋವಾ’’ತಿಆದಿಕೇ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಣತ್ತಿಕಪಯೋಗೇ, ಏವಂ ಆಣತ್ತಾಯ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉದ್ಧನಾದಿಕೇ ಸಬ್ಬಸ್ಮಿಂ ಪಯೋಗೇ ಚ. ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾವ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಚ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೬. ಪಟಿಗಣ್ಹತೋತಿ ¶ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ’’ತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೮. ಪಯೋಗಸ್ಮಿನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಪನಪಯೋಗೇ. ವಿಞ್ಞಾಪಿತೇತಿ ವಿಞ್ಞಾಪಿತಚೀವರೇ ಪಟಿಲದ್ಧೇ.

೩೯. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ ಭಿಕ್ಖು. ತದುತ್ತರಿನ್ತಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮತೋ ಉತ್ತರಿಂ.

೪೧. ಪಯೋಗೇತಿ ವಿಕಪ್ಪನಾಪಜ್ಜನಪಯೋಗೇ.

೪೨. ದುವೇತಿ ದುಕ್ಕಟಪಾಚಿತ್ತಿಯವಸೇನ ದುವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

೪೪. ಪಯೋಗೇತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಪಯೋಗತೋ ಅತಿರೇಕಾಭಿನಿಪ್ಫಾದನಪಯೋಗೇ. ಲಾಭೇತಿ ಚೀವರಸ್ಸ ಪಟಿಲಾಭೇ.

೪೫. ಕೋಸಿಯವಗ್ಗಸ್ಸ ಆದೀಸು ಪಞ್ಚಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ದ್ವೇ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಕರಣಕಾರಾಪನಪಯೋಗೇ. ಲಾಭೇತಿ ಕತ್ವಾ ವಾ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾ ಪರಿನಿಟ್ಠಾಪನೇ.

೪೬. ‘‘ಗಹೇತ್ವಾ ಏಳಕಲೋಮಾನೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ.

೪೭. ಅಞ್ಞಾಯಾತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ. ‘‘ಧೋವಾಪೇತಿ ಏಳಲೋಮಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಏಳಲೋಮಕನ್ತಿ ¶ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ. ನಿರುತ್ತಿನಯೇನ ಕ-ಕಾರಸ್ಸ ವಿಪರಿಯಾಯೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಧೋವಾಪನಪಯೋಗೇ.

೪೮. ಪಯೋಗೇತಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನಪಯೋಗೇ.

೪೯. ನಾನಾಕಾರನ್ತಿ ¶ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ. ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು. ಸಮಾಪನ್ನೇತಿ ಸಂವೋಹಾರೇ ಸಮಾಪನ್ನೇ ಸತಿ. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಮಾಪಜ್ಜನಪಯೋಗೇ.

೫೦. ಪಯೋಗೇತಿ ಕಯವಿಕ್ಕಯಾಪಜ್ಜನಪಯೋಗೇ. ತಸ್ಮಿಂ ಕತೇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭಣ್ಡೇ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಭಾವಂ ನೀತೇ.

೫೧. ಅತಿರೇಕಕನ್ತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ, ಅವಿಕಪ್ಪಿತಂ ವಾ ಪತ್ತಂ. ದಸಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇನ್ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏಕಾವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೨-೩. ನತ್ಥಿ ಏತಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನೀತಿ ಅಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ, ತಸ್ಮಿಂ, ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇ ಪತ್ತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ವಿಞ್ಞಾಪನಪಯೋಗೇ. ತಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ ಲಾಭೇ ಪಟಿಲಾಭೇ.

೫೬. ಪಯೋಗೇತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪನಪಯೋಗೇ. ಹಟೇತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಿತೇ.

೫೭. ದ್ವೇ ಪನಾಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ವಾಯಾಪನಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಪಮಾಣೇನ ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೫೮-೯. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಅಞ್ಞಾತಕಸ್ಸೇವ ತನ್ತವಾಯೇ ಸಮೇಚ್ಚ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ¶ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ಹೋತಿ. ಸೋತಿ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು. ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಸಂಸಯೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ವಿಕಪ್ಪಾಪಜ್ಜನಪಯೋಗೇ.

೬೦. ಅಚ್ಚೇಕಸಞ್ಞಿತಂ ¶ ಚೀವರಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಾಲನ್ತಿ ಚೀವರಕಾಲಂ.

೬೧. ತಿಣ್ಣಮಞ್ಞತರಂ ವತ್ಥನ್ತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ. ಘರೇತಿ ಅನ್ತರಘರೇ. ನಿದಹಿತ್ವಾತಿ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ. ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿನಾ ಛಾರತ್ತತೋ ಅಧಿಕಂ ದಿವಸಂ ಯಸ್ಸ ಆರಞ್ಞಕಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಗೋಚರಗಾಮೇ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತಮ್ಹಾ ವಿಹಾರಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಸನ್ತೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೨. ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಜಾನಂ ಜಾನನ್ತೋ.

೬೩. ಪಯೋಗೇತಿ ಪರಿಣಾಮನಪಯೋಗೇ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀಸು ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು. ಅಪ್ಪನಾವಾರಪರಿಹಾನೀತಿ ಪರಿವಾರೇ ಪಠಮಂ ವುತ್ತಕತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿವಾರಸ್ಸ ಪರಿಹಾಪನಂ, ಇಧ ಅವಚನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಸ ವಾರಸ್ಸ ಪರಿವಾರೇ ಸಬ್ಬಪಠಮತ್ತಾ ಪಠಮಂ ವತ್ತಬ್ಬಭಾವೇಪಿ ತತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಪಚ್ಛಾ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೇನ ಮಯಾ ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಠಮಂ ಆಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ತದನನ್ತರೋ ಕತಾಪತ್ತಿವಾರೋ ಪಠಮಂ ವುತ್ತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

ತಿಂಸನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬೪. ಮನುಸ್ಸುತ್ತರಿಧಮ್ಮೇತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೇ. ಅಭೂತಸ್ಮಿಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೇ ಸಮುಲ್ಲಪಿತೇ ಪರಾಜಯೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ.

೬೫. ಅಮೂಲನ್ತಿಮವತ್ಥುನಾ ಅಮೂಲಕೇನ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೋದನಾಯ ಗರು ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಪರಿಯಾಯವಚನೇತಿ ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ. ೨೮೭) ¶ ಪರಿಯಾಯೇನ ಕಥನೇ. ಞಾತೇತಿ ಯಸ್ಸ ಕಥೇತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ವಚನಾನನ್ತರಮೇವ ಞಾತೇ.

೬೬. ನೋ ¶ ಚೇ ಪನ ವಿಜಾನಾತೀತಿ ಅಥ ತಂ ಪರಿಯಾಯೇನ ವುತ್ತಂ ವಚನಾನನ್ತರಮೇವ ಸಚೇ ನ ಜಾನಾತಿ. ಸಮುದಾಹಟನ್ತಿ ಕಥಿತಂ.

೬೭. ಓಮಸತೋ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವುತ್ತಾ. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಓಮಸತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾ. ಇತರಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಓಮಸತೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೮. ಪೇಸುಞ್ಞಹರಣೇಪಿ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ.

೬೯. ಪಯೋಗೇತಿ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇನ್ತಸ್ಸ ವಚನಕಿರಿಯಾರಮ್ಭತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಪದಾದೀನಂ ಪರಿಸಮಾಪನಂ, ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಅಕ್ಖರುಚ್ಚಾರಣಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಪದಾನಂ ಪರಿಸಮತ್ತಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೭೦. ‘‘ತಿರತ್ತಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಹಸೇಯ್ಯಾಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಹಸೇಯ್ಯಾ, ತಾಯ. ತಿರತ್ತಾ ಉತ್ತರಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಹಸೇಯ್ಯಾಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಯನತ್ಥಾಯ ಸೇಯ್ಯಾಪಞ್ಞಾಪನಕಾಯಾವಜ್ಜನಾದಿಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇ. ಪನ್ನೇತಿ ಕಾಯಪಸಾರಣಲಕ್ಖಣೇನ ಸಯನೇನ ನಿಪನ್ನೇ.

೭೧. ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏಕರತ್ತಿಯಂ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ. ದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ‘‘ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ನಿಪನ್ನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತದ್ವೇಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೨. ಪಯೋಗೇತಿ ಯಥಾವುತ್ತಲಕ್ಖಣಪಯೋಗೇ.

೭೩. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇತಿ ¶ ಸಮೀಪತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಭುಮ್ಮಂ. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಭೂತಂ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಯೋ ಸಚೇ ಆರೋಚೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ಸೋ ನಪ್ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿವಿಜಾನಾತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ತಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ.

೭೪. ಅಞ್ಞತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವದಂ ವದನ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಆರಮ್ಭತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಗಚ್ಛತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಆರೋಚಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೫. ಪಯೋಗೇತಿ ¶ ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಪಥವಿಂ ಖಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಕುದಾಲ ಪರಿಯೇಸನಾದಿಸಬ್ಬಪಯೋಗೇತಿ.

೭೬. ಪಾತೇನ್ತೋತಿ ವಿಕೋಪೇನ್ತೋ. ತಸ್ಸಾತಿ ಭೂತಗಾಮಸ್ಸ. ಪಾತೇತಿ ವಿಕೋಪನೇ.

೭೭. ಅಞ್ಞವಾದಕವಿಹೇಸಕಾನಂ ಏಕಯೋಗನಿದ್ದಿಟ್ಠತ್ತಾ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವಿಹೇಸಕೇ ಚ ಞಾತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ತತ್ಥ ವಿಸುಂ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ನ ವುತ್ತೋ.

೭೮. ಪರನ್ತಿ ಅಞ್ಞಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಾದಿಕಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ. ಉಜ್ಝಾಪೇನ್ತೋತಿ ತಸ್ಸ ಅಯಸಂ ಉಪ್ಪಾದೇತುಕಾಮತಾಯ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅವಜಾನಾಪೇತುಂ ‘‘ಛನ್ದಾಯ ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಇದಂ ನಾಮ ಕರೋತೀ’’ತಿಆದೀನಿ ವತ್ವಾ ಅವಞ್ಞಾಯ ಓಲೋಕಾಪೇನ್ತೋ, ಲಾಮಕತೋ ವಾ ಚಿನ್ತಾಪೇನ್ತೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಉಜ್ಝಾಪನತ್ಥಾಯ ತಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಭಣನಾದಿಕೇ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇ.

೮೩. ಸಙ್ಘಿಕೇ ¶ ವಿಹಾರೇ ಪುಬ್ಬೂಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಜಾನಂ ಜಾನನ್ತೋ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ತಸ್ಸೇವಂ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪಯತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ಏತ್ಥ ಅಲುತ್ತಸಮಾಸೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸೇಯ್ಯಾಕಪ್ಪನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೮೪. ಪಯೋಗೇತಿ ‘‘ನಿಕ್ಕಡ್ಢಥ ಇಮ’’ನ್ತಿಆದಿಕೇ ಆಣತ್ತಿಕೇ ವಾ ‘‘ಯಾಹಿ ಯಾಹೀ’’ತಿಆದಿಕೇ ವಾಚಸಿಕೇ ವಾ ಹತ್ಥೇನ ತಸ್ಸ ಅಙ್ಗಪರಾಮಸನಾದಿವಸೇನ ಕತೇ ಕಾಯಿಕೇ ವಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಪಯೋಗೇ. ಸೇಸನ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೮೫. ‘‘ವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಉಪರೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಆಹಚ್ಚಪಾದಕೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮಞ್ಚೇ ವಾ ಪೀಠೇ ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಸೀದನ್ತಿ ನಿಸೀದನ್ತೋ. ದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ನಿಪಜ್ಜಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಇಮಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೮೬. ಅಸ್ಸ ಪಜ್ಜಸ್ಸ ಪಠಮಪಾದಂ ದಸಕ್ಖರಪಾದಕಂ ಛನ್ದೋವಿಚಿತಿಯಂ ವುತ್ತಗಾಥಾ, ‘‘ಗಾಥಾಛನ್ದೋ ಅತೀತದ್ವಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಛನ್ದೋವಿಚಿತಿಲಕ್ಖಣೇನ ಗಾಥಾಛನ್ದತ್ತಾ ಅಧಿಟ್ಠಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯೇತಿ ಏತ್ಥ ಅಕ್ಖರದ್ವಯಂ ¶ ಅಧಿಕಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಪಯೋಗೇ. ಅಧಿಟ್ಠಿತೇತಿ ದ್ವತ್ತಿಪರಿಯಾಯಾನಂ ಉಪರಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನೇ ಕತೇ.

೮೭. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಿಞ್ಚನಸಿಞ್ಚಾಪನಪಯೋಗೇ. ಸಿತ್ತೇತಿ ಸಿಞ್ಚನಕಿರಿಯಪರಿಯೋಸಾನೇ.

೮೮. ದುಕ್ಕಟಂ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಓವದಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೦. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಾರಿವತ್ತಕಾ ಚೀವರಂ ದೇನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ದುವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ದಾನಪಯೋಗೇ.

೯೩. ‘‘ನಾವಂ ಏಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಅಭಿರುಹಣಪಯೋಗೇ. ದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಭಿರುಳ್ಹೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೯೪. ‘‘ದುವಿಧಂ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೯೬. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಯೋಗೇದುಕ್ಕಟಾದಯೋ ದ್ವೇಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೭. ತದುತ್ತರಿನ್ತಿ ತತೋ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಏಕದಿವಸತೋ ಉತ್ತರಿಂ ದುತಿಯದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ. ಅನನ್ತರಸ್ಸ ವಗ್ಗಸ್ಸಾತಿ ಓವಾದವಗ್ಗಸ್ಸ. ನವಮೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪರಿಪಾಚಿತಪಿಣ್ಡಪಾತಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ.

೯೯. ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತೇತಿ ¶ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರೇ. ತದುತ್ತರಿನ್ತಿ ದ್ವತ್ತಿಪತ್ತಪೂರತೋ ಉತ್ತರಿಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಪಯೋಗೇ.

೧೦೧. ಅಭಿಹಟ್ಠುನ್ತಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ.

೧೦೨. ತಸ್ಸಾತಿ ಅಭಿಹರನ್ತಸ್ಸ. ಪಿಟಕೇತಿ ವಿನಯಪಿಟಕೇ.

೧೦೩. ದಸಮೇಪೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ದಸಮೇ ಅಪೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೧೦೪. ಅಚೇಲಕಾದಿನೋತಿ ¶ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೭೦) ವುತ್ತೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಭೋಜನಾದಿಕನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಖಾದನೀಯಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಹತ್ಥಾ ದಾನಪಯೋಗೇ.

೧೦೫. ದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಮಿಸಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ಉಯ್ಯೋಜನಪಯೋಗೇ. ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ. ಉಯ್ಯೋಜಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೦೯. ಉಮ್ಮಾರಾತಿಕ್ಕಮೇತಿ ಇನ್ದಖೀಲಾತಿಕ್ಕಮೇ.

೧೧೦. ತದುತ್ತರಿನ್ತಿ ತತೋ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತತೋ ವಾ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತತೋ ವಾ ಉತ್ತರಿಂ.

೧೧೧. ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ದಸ್ಸನತ್ಥಾಯ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೧೪. ಮೇರೇಯ್ಯನ್ತಿ ಮೇರಯಂ. ನಿರುತ್ತಿನಯೇನ ಅ-ಕಾರಸ್ಸ ಏ-ಕಾರೋ, ಯ-ಕಾರಸ್ಸ ಚ ದ್ವಿತ್ತಂ. ಮೇರಯ-ಸದ್ದಪರಿಯಾಯೋ ವಾ ಮೇರೇಯ್ಯ-ಸದ್ದೋ. ಮುನೀತಿ ಭಿಕ್ಖು.

೧೧೫. ‘‘ಭಿಕ್ಖು ¶ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದೇನಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಹಾಸಾಪನಪಯೋಗೇ. ತಸ್ಸಾತಿ ಹಾಸಾಪೇನ್ತಸ್ಸ.

೧೧೬. ಗೋಪ್ಫಕಾ ಹೇಟ್ಠಾ ಉದಕೇ ದುಕ್ಕಟಂ. ಗೋಪ್ಫಕತೋ ಉಪರಿ ಉಪರಿಗೋಪ್ಫಕಂ, ಉದಕಂ, ತಸ್ಮಿಂ, ಗೋಪ್ಫಕತೋ ಅಧಿಕಪ್ಪಮಾಣೇ ಉದಕೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೧೭. ಅನಾದರಿಯನ್ತಿ ¶ ಪುಗ್ಗಲಾನಾದರಿಯಂ, ಧಮ್ಮಾನಾದರಿಯಂ ವಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಅನಾದರಿಯವಸೇನ ಪವತ್ತೇ ಕಾಯಪಯೋಗೇ ವಾ ವಚೀಪಯೋಗೇ ವಾ. ಕತೇ ಅನಾದರಿಯೇ.

೧೧೯. ಜೋತಿನ್ತಿ ಅಗ್ಗಿಂ. ಸಮಾದಹಿತ್ವಾನಾತಿ ಜಾಲೇತ್ವಾ. ‘‘ವಿಸಿಬ್ಬೇನ್ತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಫಲೂಪಚಾರೇನ ಕಾರಣಂ ವುತ್ತಂ. ವಿಸಿಬ್ಬನಕಿರಿಯಾ ಹಿ ಸಮಾದಹನಕಿರಿಯಾಯ ಫಲನ್ತಿ ವಿಸಿಬ್ಬನಕಿರಿಯಾವೋಹಾರೇನ ಸಮಾದಹನಕಿರಿಯಾವ. ತಸ್ಮಾ ವಿಸಿಬ್ಬೇನ್ತೋತಿ ಏತ್ಥ ಸಮಾದಹನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಮಾದಹನಸಮಾದಹಾಪನಪಯೋಗೇ. ವಿಸೀವಿತೇತಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಸಮಾದಹಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೨೦. ಪಯೋಗೇತಿ ಚುಣ್ಣಮತ್ತಿಕಾಭಿಸಙ್ಖರಣಾದಿಸಬ್ಬಪಯೋಗೇ. ಇತರನ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೧೨೧. ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನನ್ತಿ ಕಂಸನೀಲಪತ್ತನೀಲಕದ್ದಮಸಙ್ಖಾತಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನಂ. ಏಕಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಅನಾದಿಯ ಅದತ್ವಾ. ಚೀವರನ್ತಿ ನವಚೀವರಂ.

೧೨೨. ನತ್ಥಿ ಏತಸ್ಸ ಉದ್ಧಾರನ್ತಿ ಅನುದ್ಧಾರೋ, ತಂ ಅನುದ್ಧಾರನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸತ್ತಂ, ಅಕತಪಚ್ಚುದ್ಧಾರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೨೩. ಅಪನಿಧೇನ್ತೋತಿ ಅಪನೇತ್ವಾ ನಿಧೇನ್ತೋ ನಿಕ್ಖಿಪೇನ್ತೋ. ಪತ್ತಾದಿಕನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಚೀವರನಿಸೀದನಸೂಚಿಘರಕಾಯಬನ್ಧನಾನಂ ಗಹಣಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ಅಪನಿಧಾನಪಯೋಗೇ. ತಸ್ಮಿಂ ಪತ್ತಾದಿಕೇ ಪಞ್ಚವಿಧೇ ಪರಿಕ್ಖಾರೇ. ಅಪನಿಹಿತೇ ಸೇಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೨೪. ತಪೋಧನೋತಿ ¶ ¶ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಸಙ್ಖಾತಂ ತಪೋಧನಮಸ್ಸಾತಿ ತಪೋಧನೋ, ಭಿಕ್ಖು.

೧೨೬. ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹೋ ಮನುಸ್ಸಸರೀರೋ. ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ ನಾಗೋ ವಾ ಸುಪಣ್ಣೋ ವಾ. ತಸ್ಸ ಓಪಾತಖಣಕಸ್ಸ.

೧೨೭. ಪಟುಬುದ್ಧಿನಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಞೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇಸು ನಿಪುನಞಾಣೇನ ಭಗವತಾ.

೧೨೮. ಪಯೋಗೇತಿ ಪರಿಭೋಗತ್ಥಾಯ ಗಹಣಾದಿಕೇ ಪಯೋಗೇ. ತಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ.

೧೨೯. ಉಕ್ಕೋಟೇನ್ತೋತಿ ಉಚ್ಚಾಲೇನ್ತೋ ಯಥಾಠಾನೇ ಠಾತುಂ ಅದೇನ್ತೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಉಕ್ಕೋಟನಪಯೋಗೇ. ಉಕ್ಕೋಟಿತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೩೦. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವಜ್ಜಕನ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾದಿಕೇ. ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ಇತಿ ದೀಪಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೩೧. ಪಯೋಗೇತಿ ಗಣಪರಿಯೇಸನಾದಿಪಯೋಗೇ. ದುಕ್ಕಟಂ ಪತ್ತೋ ಸಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇಸಾತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೇ ಸಿಯಾ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಉಪಸಗ್ಗಲೋಪೋ.

೧೩೨-೩. ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸಹ ಸಂವಿಧಾಯ ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತೋ ಚ ತಥೇವ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹ ಸಂವಿಧಾಯ ಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತೋ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಂವಿಧಾಯ ಗನ್ತುಂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಾದಿಕರಣಪಯೋಗೇ. ಪಟಿಪನ್ನೇತಿ ಮಗ್ಗಪಟಿಪನ್ನೇ. ಅನನ್ತರನ್ತಿ ಅದ್ಧಯೋಜನಗಾಮನ್ತರಾತಿಕ್ಕಮನಾನನ್ತರಂ.

೧೩೪. ಞತ್ತಿಯಾ ಓಸಾನೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೩೫. ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೇನಾತಿ ¶ ¶ ಅನುಧಮ್ಮೋ ವುಚ್ಚತಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅದಸ್ಸನೇ ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಕಮ್ಮೇ ವಾ ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ವಾ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಸ್ಸ ಅನುಲೋಮವತ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಕತ್ವಾ ಓಸಾರಣಾ, ಸೋ ಓಸಾರಣಸಙ್ಖಾತೋ ಅನುಧಮ್ಮೋ ಯಸ್ಸ ನ ಕತೋ, ಅಯಂ ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೋ ನಾಮ, ತಾದಿಸೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಮ್ಭುಞ್ಜನ್ತೋತಿ ಆಮಿಸಸಮ್ಭೋಗಂ ಕರೋನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು. ಪಯೋಗೇತಿ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ಆಮಿಸಪಟಿಗ್ಗಹಣಾದಿಪಯೋಗೇ. ಭುತ್ತೇತಿ ಸಮ್ಭುತ್ತೇ, ಉಭಯಸಮ್ಭೋಗೇ, ತದಞ್ಞತರೇ ವಾ ಕತೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೩೬. ಉಪಲಾಪೇನ್ತೋತಿ ಪತ್ತಚೀವರಉದ್ದೇಸಪರಿಪುಚ್ಛನಾದಿವಸೇನ ಸಙ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ಉಪಲಾಪನಪಯೋಗೇ.

೧೩೭. ಸಹಧಮ್ಮಿಕನ್ತಿ ಕರಣತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ, ಪಞ್ಚಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬತ್ತಾ, ತೇಸಂ ವಾ ಸನ್ತಕತ್ತಾ ‘‘ಸಹಧಮ್ಮಿಕ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮೇನ ಬುದ್ಧಪಞ್ಞತ್ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಭಣತೋತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮಾನಾಧಿಕರಣಂ.

೧೩೮. ವಿವಣ್ಣೇನ್ತೋತಿ ‘‘ಕಿಂ ಪನಿಮೇಹಿ ಖುದ್ದಾನುಖುದ್ದಕೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಗರಹನ್ತೋ. ಪಯೋಗೇತಿ ‘‘ಕಿಂ ಇಮೇಹೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಗರಹಣವಸೇನ ಪವತ್ತೇ ವಚೀಪಯೋಗೇ. ವಿವಣ್ಣಿತೇ ಗರಹಿತೇ.

೧೩೯. ಮೋಹೇನ್ತೋತಿ ‘‘ಇದಾನೇವ ಖೋ ಅಹಂ, ಆವುಸೋ, ಜಾನಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಅತ್ತನೋ ಅಜಾನನತ್ತೇನ ಆಪನ್ನಭಾವಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಮೋಹೇನ್ತೋ, ವಞ್ಚೇನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮೋಹೇತಿ ಮೋಹಾರೋಪನಕಮ್ಮೇ. ಅರೋಪಿತೇ ಕತೇ.

೧೪೦. ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ¶ ಕುಪಿತೋ ಪಹಾರಂ ದೇನ್ತೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ದಣ್ಡಾದಾನಾದಿಪಯೋಗೇ.

೧೪೧. ಪಯೋಗೇತಿ ಉಗ್ಗಿರಣಪಯೋಗೇ. ಉಗ್ಗಿರಿತೇತಿ ಉಚ್ಚಾರಿತೇ.

೧೪೨. ಅಮೂಲೇನೇವಾತಿ ¶ ದಿಟ್ಠಾದಿಮೂಲವಿರಹಿತೇನೇವ. ಯೋಗೇತಿ ಓಕಾಸಕಾರಾಪನಾದಿಪಯೋಗೇ. ಉದ್ಧಂಸಿತೇತಿ ಚೋದಿತೇ.

೧೪೩. ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಜನಯನ್ತೋತಿ ‘‘ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ತ್ವಂ ಮಞ್ಞೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪದಹನ್ತೋ. ಯೋಗೇತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚುಪ್ಪಾದನಪಯೋಗೇ. ಉಪ್ಪಾದಿತೇತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇ ಉಪ್ಪಾದಿತೇ.

೧೪೪. ‘‘ತಿಟ್ಠನ್ತೋ ಉಪಸ್ಸುತಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಸುತಿಯಾ ಸಮೀಪಂ ಉಪಸ್ಸುತಿ, ಸವನೂಪಚಾರೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೪೫. ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ತು ಕಮ್ಮಾನನ್ತಿ ಧಮ್ಮೇನ ವಿನಯೇನ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇನ ಕತಾನಂ ಅಪಲೋಕನಾದೀನಂ ಚತುನ್ನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ. ತತೋ ಪುನಾತಿ ಛನ್ದದಾನತೋ ಪಚ್ಛಾ. ಖೀಯನಧಮ್ಮನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತಭಾವವಿಭಾವನಮನ್ತನಂ. ದ್ವೇ ಫುಸೇ ದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ಖೀಯನಧಮ್ಮಾಪಜ್ಜನಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಖೀಯನಧಮ್ಮೇ ಆಪನ್ನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಏವಂ ದುಕ್ಕಟಾದಯೋ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೪೬. ಸಙ್ಘೇ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ. ವಿನಿಚ್ಛಯೇತಿ ವತ್ಥುತೋ ಓತಿಣ್ಣವಿನಿಚ್ಛಯೇ. ನಿಟ್ಠಂ ಅಗತೇತಿ ವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಅವಿನಿಚ್ಛಿತೇ, ಞತ್ತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ವಾ ಅಪರಿಯೋಸಿತಾಯ.

೧೪೮. ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನಾತಿ ಸಮಾನಸಂವಾಸಕೇನ ಸಮಾನಸೀಮಾಯಂ ಠಿತೇನ ಸಙ್ಘೇನ.

೧೫೦. ಅವಿದಿತೋ ¶ ಹುತ್ವಾತಿ ರಞ್ಞೋ ಅವಿದಿತಾಗಮನೋ ಹುತ್ವಾ.

೧೫೨. ರತನನ್ತಿ ಮುತ್ತಾದಿದಸವಿಧಂ ರತನಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ರತನಗ್ಗಹಣಪಯೋಗೇ.

೧೫೩. ವಿಕಾಲೇತಿ ಮಜ್ಝನ್ತಿಕಾತಿಕ್ಕಮತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅರುಣೇ.

೧೫೫. ಅಟ್ಠಿದನ್ತವಿಸಾಣಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತನ್ತಿ ಅಟ್ಠಿದನ್ತವಿಸಾಣಮಯಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ಕಾರಾಪನಪಯೋಗೇ.

೧೫೬. ತಸ್ಮಿಂ ¶ ಮಞ್ಚಾದಿಮ್ಹಿ ಕಾರಾಪಿತೇ ಸೇಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೫೯. ಚತೂಸು ಪಾಟಿದೇಸನೀಯೇಸುಪಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾ ಬುದ್ಧೇನ ದ್ವಿಧಾ ಆಪತ್ತಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೬೦. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಚತೂಸು.

೧೬೨. ಪರಿವಾರೇ ಪಠಮಂ ದಸ್ಸಿತಸೋಳಸವಾರಪ್ಪಭೇದೇ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ‘‘ಪಠಮಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಕತ್ಥ ಪಞ್ಞತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧) ಕತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿವಾರೋ ¶ , ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತೋ ಕತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧೫೭) ಕತಾಪತ್ತಿವಾರೋ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಚತುನ್ನಂ ವಿಪತ್ತೀನಂ ಕತಿ ವಿಪತ್ತಿಯೋ ಭಜನ್ತೀ’’ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧೮೨) ವಿಪತ್ತಿವಾರೋ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಕತಿಹಿ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೇಹಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾ’’ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧೮೨) ಸಙ್ಗಹವಾರೋ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಛನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾನಂ ಕತಿಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತೀ’’ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧೮೪) ಸಮುಟ್ಠಾನವಾರೋ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಚತುನ್ನಂ ಅಧಿಕರಣಾನಂ ಕತಮಂ ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧೮೫) ಅಧಿಕರಣವಾರೋ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತನ್ನಂ ಸಮಥಾನಂ ಕತಿಹಿ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮ್ಮನ್ತೀ’’ತಿಆದಿಪ್ಪಭೇದೋ (ಪರಿ. ೧೮೬) ಸಮಥವಾರೋ, ತದನನ್ತರೋ ಇಮೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ ವಾರೇಹಿ ಮಿಸ್ಸೋ ¶ ಅಟ್ಠಮೋ ಸಮುಚ್ಚಯವಾರೋತಿ ಇಮೇಸು ಅಟ್ಠಸು ವಾರೇಸು ಆದಿಭೂತೇ ಕತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿನಾಮಧೇಯ್ಯೇ ಅಪ್ಪನಾವಾರೇ ಸಙ್ಗಹೇತಬ್ಬಾನಂ ನಿದಾನಾದಿಸತ್ತರಸಲಕ್ಖಣಾನಂ ಉಭಯವಿಭಙ್ಗಸಾಧಾರಣತೋ ಉಪರಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ತಂ ವಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ತದನನ್ತರಂ ಅಸಾಧಾರಣಂ ಕತಾಪತ್ತಿವಾರಂ ಸೇಖಿಯಾವಸಾನಂ ಪಾಳಿಕ್ಕಮಾನುರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತದನನ್ತರಾ ವಿಪತ್ತಿವಾರಾದಯೋ ಛ ವಾರಾ ಉಭಯವಿಭಙ್ಗಸಾಧಾರಣತೋ ವಕ್ಖಮಾನಾತಿ ಕತ್ವಾ ತೇಪಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಇಮೇ ಪಚ್ಚಯಸದ್ದೇನ ಅಯೋಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಅಟ್ಠೇವ ವಾರಾ, ಪುನ ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನಪಚ್ಚಯಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಕತ್ಥ ಪಞ್ಞತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ. ೧೮೮) ಪಚ್ಚಯ-ಸದ್ದಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಅಪರೇ ಅಟ್ಠ ವಾರಾ ಯೋಜಿತಾತಿ ತತ್ಥಾಪಿ ದುತಿಯಂ ಕತಾಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯವಾರಂ ಇಮಿನಾ ಕತಾಪತ್ತಿವಾರೇನ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತಾ’’ತಿಆದಿ. ಪಟಿಸೇವನಪಚ್ಚಯಾತಿ ಪಟಿಸೇವನಹೇತುನಾ.

೧೬೩. ಅಲ್ಲೋಕಾಸಪ್ಪವೇಸನೇತಿ ¶ ಜೀವಮಾನಸರೀರೇ ತಿಣ್ಣಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಮಗ್ಗೇ ಅಲ್ಲೋಕಾಸಪ್ಪವೇಸನೇ. ಮತೇ ಅಕ್ಖಾಯಿತೇ ವಾ ಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಯೇಭುಯ್ಯಅಕ್ಖಾಯಿತೇ ಪವೇಸನೇ ಪವೇಸನನಿಮಿತ್ತಂ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಾರಾಜಿಕಂ ಫುಸೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೧೬೪. ತಥಾ ಯೇಭುಯ್ಯಕ್ಖಾಯಿತೇ, ಉಪಡ್ಢಕ್ಖಾಯಿತೇ ಚ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ವಟ್ಟಕತೇ ಮುಖೇ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಜತುಮಟ್ಠಕೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಜತುಮಟ್ಠಕೇ ದಿನ್ನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೧೬೬. ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸಾತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನ ತಿನ್ತಸ್ಸ. ಪೋಸಸ್ಸಾತಿ ಗಹಣಕಿರಿಯಾಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ಅತ್ತಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ. ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ಅವಸ್ಸುತೇನ ಪೋಸೇನ ಅತ್ತನೋ ಅಧಕ್ಖಕಾದಿಗಹಣಂ ಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ತಥಾ ಅವಸ್ಸುತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾರಾಜಿಕನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೬೭. ಕಾಯೇನಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯೇನ. ಕಾಯನ್ತಿ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಕಾಯಂ. ಫುಸತೋತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನ ಫುಸತೋ. ಕಾಯೇನ ಕಾಯಬದ್ಧನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೧೬೮. ಕಾಯೇನ ಪಟಿಬದ್ಧೇನಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ. ಪಟಿಬದ್ಧನ್ತಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಫುಸನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ. ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ.

‘‘ಮಹಾವಿಭಙ್ಗಸಙ್ಗಹೋ ¶ ನಿಟ್ಠಿತೋ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ, ನನು ಸೋಳಸವಾರಸಙ್ಗಹೇ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ಕತಾಪತ್ತಿವಾರೋಯೇವೇತ್ಥ ವುತ್ತೋ, ನ ಇತರೇ ವಾರಾತಿ? ಸಚ್ಚಂ, ಅವಯವೇ ಪನ ಸಮುದಾಯೋಪಚಾರೇನ ವುತ್ತಂ. ಸಾಧಾರಣಾಸಾಧಾರಣಾನಂ ಮಹಾವಿಭಙ್ಗೇ ¶ ಗತಾನಂ ಸಬ್ಬಾಪತ್ತಿಪಭೇದಾನಂ ದಸ್ಸನೋಪಚಾರಭೂತೋ ಕತಾಪತ್ತಿವಾರೋ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ತಂದಸ್ಸನೇನ ಅಪ್ಪಧಾನಾ ಇತರೇಪಿ ವಾರಾ ಉಪಚಾರತೋ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಚ ತಥಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

ಮಹಾವಿಭಙ್ಗಸಙ್ಗಹವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೭೦. ವಿನಯಸ್ಸ ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾಟವತ್ಥಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾಟವಸ್ಸಾಪಿ ತದಧೀನತ್ತಾ ಪಧಾನದಸ್ಸನವಸೇನ ವುತ್ತಂ. ಅಥ ವಾ ದಸ್ಸನಲಿಙ್ಗನ್ತರಸಾಧಾರಣತ್ತೇ ಇಚ್ಛಿತೇ ಪುಲ್ಲಿಙ್ಗೇನ, ನಪುಂಸಕಲಿಙ್ಗೇನ ವಾ ನಿದ್ದೇಸೋ ಸದ್ದಸತ್ಥಾನುಯೋಗತೋತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನ’’ನ್ತಿ ಪುಲ್ಲಿಙ್ಗೇನ ವುತ್ತಂ.

೧೭೨. ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಜಾಣುಸ್ಸ ಉದ್ಧಂ, ಅಕ್ಖಕಸ್ಸ ಅಧೋ ಗಹಣಂ ಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾ ಪಾರಾಜಿಕನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೭೩. ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇ ವಾ ಗಹಣಂ ಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ.

೧೭೪. ವಜ್ಜನ್ತಿ ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಂ.

೧೭೬. ತಂ ¶ ಲದ್ಧಿನ್ತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಯಂ ಲದ್ಧಿಂ ಅತ್ತನೋ ರೋಚೇಸಿ, ತಂ ಲದ್ಧಿಂ ನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೭೮. ‘‘ಇಧ ಆಗಚ್ಛಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ‘‘ವುತ್ತಾ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೧೭೯. ಹತ್ಥಪಾಸಪ್ಪವೇಸನೇತಿ ¶ ಹತ್ಥಪಾಸೂಪಗಮನೇ. ‘‘ಹತ್ಥಗತಪ್ಪವೇಸನೇ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಸೋಯೇವ ಅತ್ಥೋ.

ಇತಿ ಉತ್ತರೇ ಲೀನತ್ಥಪಕಾಸನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗೇ

೧೮೦. ಏಕಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಅಟ್ಟಕಾರಸ್ಸ ವಾ. ಆರೋಚನೇತಿ ವತ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ವೋಹಾರಿಕಾನಂ ನಿವೇದನೇ.

೧೮೧. ದುತಿಯಾರೋಚನೇತಿ ದುತಿಯಸ್ಸ, ದುತಿಯಂ ಏವಂ ಆರೋಚನೇ.

೧೮೨. ದ್ವೀಹೀತಿ ದ್ವೀಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ. ಕಮ್ಮವಾಚೋಸಾನೇತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಓಸಾನೇ.

೧೮೩. ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇತಿ ಅತ್ತನೋ ಗಾಮತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಇತರಂ ಗಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತಿಯಾ ಪಠಮೇನ ಪಾದೇನ ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ, ಪಠಮಪಾದೇ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋಗಾಮಸಙ್ಖೇಪಂ ಗತೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೧೮೪. ದುತಿಯೇನಾತಿ ಗಾಮಪರಿಕ್ಖೇಪತೋ ಬಹಿ ಠಿತೇನ ದುತಿಯಪಾದೇನ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ, ತಸ್ಮಿಂ ಪಾದೇ ಅನ್ತೋಗಾಮಂ ಪವೇಸಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ.

ಇತಿ ಉತ್ತರೇ ಲೀನತ್ಥಪಕಾಸನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗೇ

ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೯೩. ಇಹ ¶ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೋನ್ತೀ ಹೋತಿ, ಸಾ ಏಕಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂಯೇವ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೧೯೪. ಅಕಾಲಚೀವರಂ ಕಾಲಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಭಾಜಾಪೇನ್ತಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಭಾಜನಪಯೋಗೇ.

೧೯೬. ತತೋ ಪರನ್ತಿ ತತೋ ಪಠಮತೋ ಅಞ್ಞಂ.

ಇತಿ ಉತ್ತರೇ ಲೀನತ್ಥಪಕಾಸನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗೇ

ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೧೯೯. ಲಸುಣಂ ಖಾದತಿ ಚೇ, ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಟಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೦. ಪಯೋಗೇತಿ ಸಂಹಾರಾಪನಪಯೋಗೇ. ಸಂಹಟೇತಿ ಅತ್ತನಾ ಸಂಹಟೇ, ಪರೇನ ಸಂಹರಾಪಿತೇ ಚ ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತಿ.

೨೦೨. ಜತುನಾ ಮಟ್ಠಕನ್ತಿ ಜತುನಾ ಕತಂ ಮಟ್ಠದಣ್ಡಕಂ. ‘‘ದುಕ್ಕಟಂ ಆದಿನ್ನೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೨೦೪. ಭುಞ್ಜಮಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಹಿತ್ವಾ ಹತ್ಥಪಾಸಂ.

೨೦೫. ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತರಮ್ಪಿ ಯಾಚಿತ್ವಾ. ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಂ ದೀಪಯೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೦೬. ಉಚ್ಚಾರಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ವಿಘಾಸಸಙ್ಕಾರಮುತ್ತಾನಂ ಗಹಣಂ.

೨೦೯. ಇಧ ¶ ಇಮಸ್ಮಿಂ ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಗ್ಗೇ. ಪಠಮೇ, ದುತಿಯೇ, ತತಿಯೇ, ಚತುತ್ಥೇಪಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಲಸುಣವಗ್ಗಸ್ಸ ಛಟ್ಠೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ತುಲ್ಯೋ ಸದಿಸೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೧೦. ಆಸನೇತಿ ¶ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ತಸ್ಸೋಕಾಸಭೂತೇ. ಸಾಮಿಕೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಕುಲೇ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞುಮನುಸ್ಸಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ.

೨೧೧. ಅನೋವಸ್ಸನ್ತಿ ಭಿತ್ತಿಯಾ ಬಹಿ ನಿಬ್ಬಕೋಸಬ್ಭನ್ತರಂ. ದುತಿಯಾತಿಕ್ಕಮೇತಿ ದುತಿಯೇನ ಪಾದೇನ ನಿಬ್ಬಕೋಸಸ್ಸ ಉದಕಪಾತಟ್ಠಾನಾತಿಕ್ಕಮೇ.

೨೧೪. ನಿರಯಾದಿನಾ ಅತ್ತಾನಂ ವಾ ಪರಂ ವಾ ಅಭಿಸಪ್ಪೇನ್ತೀ ಸಪಥಂ ಕರೋನ್ತೀ ದ್ವೇ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಭಿಸಪ್ಪಿತೇತಿ ಅಭಿಸಪಿತೇ.

೨೧೫. ವಧಿತ್ವಾತಿ ಹತ್ಥಾದೀಹಿ ಪಹರಿತ್ವಾ. ‘‘ಕರೋತಿ ಏಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ದುತಿಯಾ.

೨೧೬. ನಗ್ಗಾತಿ ಅನಿವತ್ಥಾ ವಾ ಅಪಾರುತಾ ವಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಚುಣ್ಣಮತ್ತಿಕಾಅಭಿಸಙ್ಖರಣಾದಿಪಯೋಗೇ.

೨೧೭. ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತನ್ತಿ ‘‘ದೀಘಸೋಚತಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೮೮) ವುತ್ತಪಮಾಣಮತಿಕ್ಕನ್ತಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ಕಾರಾಪನಪಯೋಗೇ.

೨೧೮. ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾತಿ ದುಸ್ಸಿಬ್ಬಿತಂ ಪುನ ಸಿಬ್ಬನತ್ಥಾಯ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ.

೨೧೯. ಪಞ್ಚ ¶ ಅಹಾನಿ ಪಞ್ಚಾಹಂ, ಪಞ್ಚಾಹಮೇವ ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ. ಸಙ್ಘಾಟೀನಂ ಚಾರೋ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರೋ, ಪರಿಭೋಗವಸೇನ ವಾ ಓತಾಪನವಸೇನ ¶ ವಾ ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠೇನ ‘‘ಸಙ್ಘಾಟೀ’’ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಾನಂ ‘‘ತಿಚೀವರಂ, ಉದಕಸಾಟಿಕಾ, ಸಂಕಚ್ಚಿಕಾ’’ತಿ ಇಮೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಪರಿವತ್ತನಂ. ಅತಿಕ್ಕಮೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ. ಅಸ್ಸಾ ಪನ ಏಕಾವ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೨೦. ಸಙ್ಕಮನೀಯನ್ತಿ ಸಙ್ಕಮೇತಬ್ಬಂ. ಅಞ್ಞಿಸ್ಸಾ ಸನ್ತಕಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಗಹಿತಂ ಪುನ ದಾತಬ್ಬಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಅಞ್ಞತರಂ.

೨೨೧. ಗಣಚೀವರಲಾಭಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇನ ಲಭಿತಬ್ಬಚೀವರಸ್ಸ. ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೋತೀತಿ ಯಥಾ ತೇ ದಾತುಕಾಮಾ ನ ದೇನ್ತಿ, ಏವಂ ಪರಕ್ಕಮತಿ.

೨೨೨. ಧಮ್ಮಿಕನ್ತಿ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಕರಿಯಮಾನಂ. ಪಟಿಬಾಹನ್ತೀತಿ ಪಟಿಸೇಧೇನ್ತೀ. ಪಟಿಬಾಹಿತೇ ಪಟಿಸೇಧಿತೇ.

೨೨೩. ಅಗಾರಿಕಾದಿನೋತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೯೧೭) ವುತ್ತೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಸಮಣಚೀವರನ್ತಿ ಕಪ್ಪಕತಂ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನುಪಗಂ. ಪಯೋಗೇತಿ ದಾನಪಯೋಗೇ.

೨೨೪. ಚೀವರೇ ದುಬ್ಬಲಾಸಾಯಾತಿ ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ ‘‘ಸಚೇ ಸಕ್ಕೋಮ, ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮತ್ತಂ ಸುತ್ವಾ ಉಪ್ಪಾದಿತಾಯ ಆಸಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಕಾಲನ್ತಿ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ. ಸಮತಿಕ್ಕಮೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಕಾಲಚೀವರೇ ಭಾಜಿಯಮಾನೇ ‘‘ಆಗಮೇಥ, ಅಯ್ಯೇ, ಅತ್ಥಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯ.

೨೨೫. ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರನ್ತಿ ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಕರಿಯಮಾನಂ ಕಥಿನಸ್ಸ ಅನ್ತರುಬ್ಭಾರಂ. ಪಟಿಬಾಹನ್ತಿಯಾತಿ ನಿವಾರೇನ್ತಿಯಾ.

೨೨೬. ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯುನ್ತಿ ¶ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ. ಇತರಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೨೨೭. ಪಯೋಗೇತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅಫಾಸುಕಕರಣಪಯೋಗೇ ಕರಿಯಮಾನೇ.

೨೨೮. ದುಕ್ಖಿತನ್ತಿ ಗಿಲಾನಂ. ನುಪಟ್ಠಾಪೇನ್ತಿಯಾ ವಾಪೀತಿ ತಸ್ಸಾ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಪರೇಹಿ ಅಕಾರಾಪೇನ್ತಿಯಾ, ಸಯಂ ವಾ ಅಕರೋನ್ತಿಯಾ.

೨೨೯. ಉಪಸ್ಸಯಂ ದತ್ವಾತಿ ಕವಾಟಬನ್ಧಂ ಅತ್ತನೋ ಪುಗ್ಗಲಿಕವಿಹಾರಂ ದತ್ವಾ. ಕಡ್ಢಿತೇತಿ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿತೇ.

೨೩೦. ಸಂಸಟ್ಠಾತಿ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ ಸಂಸಟ್ಠವಿಹಾರೀ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಙ್ಘೇನ ಸಂಸಟ್ಠವಿಹಾರತೋ ನಿವತ್ತಿಯಮಾನಾ. ಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಫುಸೇತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಞತ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ.

೨೩೧. ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇತಿ ಯಸ್ಸ ವಿಜಿತೇ ವಿಹರತಿ, ತಸ್ಸ ರಟ್ಠೇ. ಪಟಿಪನ್ನಾಯಾತಿ ಚಾರಿಕಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿಯಾ. ಸೇಸಕನ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೨೩೩. ರಾಜಾಗಾರಾದಿಕನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಚಿತ್ತಾಗಾರಾದೀನಂ ಗಹಣಂ.

೨೩೫. ಪಯೋಗೇತಿ ಕಪ್ಪಾಸವಿಚಾರಣಂ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇ. ಉಜ್ಜವುಜ್ಜವನೇತಿ ಯತ್ತಕಂ ಹತ್ಥೇನ ಅಞ್ಛಿತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ತಕ್ಕಮ್ಹಿ ವೇಠಿತೇ.

೨೩೭. ಪಯೋಗೇತಿ ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಾದೀನಂ ದಾನಪಯೋಗೇ.

೨೩೮. ‘‘ಸಮಂ ಆಪತ್ತಿಪಭೇದತೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೨೩೯. ತಿರಚ್ಛಾನಗತಂ ¶ ವಿಜ್ಜನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಬಾಹಿರಕಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಂ ಪರೂಪಘಾತಕರಂ ಹತ್ಥಿಸಿಕ್ಖಾದಿಸಿಪ್ಪಂ ¶ . ಪಠನ್ತಿಯಾತಿ ಸಿಕ್ಖನ್ತಿಯಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ದುರುಪಸಙ್ಕಮನಾದಿಪಯೋಗೇ. ಪದೇ ಪದೇತಿ ಪದಾದಿವಸೇನ ಪರಿಯಾಪುಣನ್ತಿಯಾ ಪದೇ ಪದೇ ಅಕ್ಖರಪದಾನಂ ವಸೇನ.

೨೪೦. ನವಮೇ ‘‘ಪರಿಯಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಪದಂ, ದಸಮೇ ‘‘ವಾಚೇತೀ’’ತಿ ಪದನ್ತಿ ಏವಂ ಪದಮತ್ತಮೇವ ಉಭಿನ್ನಂ ವಿಸೇಸಕಂ ಭೇದಕಂ.

೨೪೧. ತಮಾರಾಮನ್ತಿ ಯತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇಪಿ ವಸನ್ತಿ, ತಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಪದೇಸಂ.

೨೪೩. ಅಕ್ಕೋಸತೀತಿ ದಸನ್ನಂ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ ಅಕ್ಕೋಸತಿ. ಪರಿಭಾಸತೀತಿ ಭಯದಸ್ಸನೇನ ತಜ್ಜೇತಿ. ‘‘ಪಾಚಿತ್ತಿ ಅಕ್ಕೋಸಿತೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೨೪೪. ಚಣ್ಡಿಕಭಾವೇನಾತಿ ಕೋಧೇನ. ಗಣನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ. ಪರಿಭಾಸತೀತಿ ‘‘ಬಾಲಾ ಏತಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ವಚನೇಹಿ ಅಕ್ಕೋಸತಿ. ಪಯೋಗೇತಿ ಪರಿಭಾಸನಪಯೋಗೇ. ಪರಿಭಟ್ಠೇತಿ ಅಕ್ಕೋಸಿತೇ. ಇತರಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ.

೨೪೫. ನಿಮನ್ತಿತಾತಿ ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತಾ. ಪವಾರಿತಾತಿ ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ವಾರಿತಾ. ಖಾದನಂ ಭೋಜನಮ್ಪಿ ವಾತಿ ಯಾಗುಪೂವಖಜ್ಜಕಂ, ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಮೂಲಖಾದನೀಯಾದಿಖಾದನೀಯಂ, ಓದನಾದಿಭೋಜನಮ್ಪಿ ವಾ ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ ಹೋತಿ, ಸಾ ಪನ ದ್ವೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೭. ಮಚ್ಛರಾಯನ್ತೀತಿ ಮಚ್ಛರಂ ಕರೋನ್ತೀ, ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚಯದಾಯಕಕುಲಸ್ಸ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಾಧಾರಣಭಾವಂ ಅಸಹನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ ¶ . ಪಯೋಗೇತಿ ತದನುರೂಪೇ ಕಾಯವಚೀಪಯೋಗೇ. ಮಚ್ಛರಿತೇತಿ ಮಚ್ಛರವಸೇನ ಕತಪಯೋಗೇ ನಿಪ್ಫನ್ನೇ.

೨೪೮. ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಪನಾವಾಸೇತಿ ಯತೋ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯತೋ ಅದ್ಧಯೋಜನಬ್ಭನ್ತರೇ ಓವಾದದಾಯಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನ ವಸನ್ತಿ, ಮಗ್ಗೋ ವಾ ಅಖೇಮೋ ಹೋತಿ, ನ ಸಕ್ಕಾ ಅನನ್ತರಾಯೇನ ಗನ್ತುಂ, ಏವರೂಪೇ ¶ ಆವಾಸೇ. ಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇಸೂತಿ ‘‘ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪನಪಾನೀಯಉಪಟ್ಠಾಪನಾದಿಪುಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇ ಪನ ಕರಿಯಮಾನೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಭವೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೪೯. ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾತಿ ಪುರಿಮಂ ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ವಾ ತೇಮಾಸಂ ವುತ್ಥಾ. ಉಭತೋಸಙ್ಘೇತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಚ. ತೀಹಿಪಿ ಠಾನೇಹೀತಿ ‘‘ದಿಟ್ಠೇನ ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತೇಹಿ ತೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ.

೨೫೦. ಓವಾದತ್ಥಾಯಾತಿ ಗರುಧಮ್ಮೋವಾದನತ್ಥಾಯ. ಸಂವಾಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಉಪೋಸಥಪುಚ್ಛನತ್ಥಾಯ ಚೇವ ಪವಾರಣತ್ಥಾಯ ಚ. ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ನ ಉಪಗಚ್ಛತಿ.

೨೫೧. ಓವಾದಮ್ಪಿ ನ ಯಾಚನ್ತೀತಿ ಉಪೋಸಥಾದಿವಸೇನ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ನ ಯಾಚನ್ತೀ ನ ಪುಚ್ಛನ್ತೀ. ಉಪೋಸಥನ್ತಿ ಉಪೋಸಥದಿವಸತೋ ಪುರಿಮದಿವಸೇ ತೇರಸಿಯಂ ವಾ ಚಾತುದ್ದಸಿಯಂ ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ನ ಪುಚ್ಛನ್ತೀ.

೨೫೨. ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾವ ಸಙ್ಘಂ ವಾತಿ ಸಙ್ಘಂ ವಾ ಗಣಂ ವಾ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾವ. ‘‘ಭೇದಾಪೇತೀ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ ‘‘ಫಾಲಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಧೋವಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಆಲಿಮ್ಪಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಬನ್ಧಾಪೇಯ್ಯ ವಾ ಮೋಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿ ಇಮೇಸಮ್ಪಿ ಕಿರಿಯಾವಿಕಪ್ಪಾನಂ ಸಙ್ಗಹೇತಬ್ಬತ್ತಾ. ಪಸಾಖಜನ್ತಿ ನಾಭಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಾ, ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಾನಂ ¶ ಉಪರಿ ಪದೇಸೇ ಜಾತಂ ಗಣ್ಡಂ ವಾ ರುಧಿತಂ ವಾ. ಪಯೋಗೇತಿ ಭೇದಾಪನಾದಿಪಯೋಗೇ.

೨೫೩. ಗಬ್ಭಿನಿನ್ತಿ ಆಪನ್ನಸತ್ತಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ. ವುಟ್ಠಾಪೇನ್ತೀತಿ ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೀ. ಪಯೋಗೇತಿ ಗಣಪರಿಯೇಸನಾದಿಪಯೋಗೇ. ವುಟ್ಠಾಪಿತೇತಿ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತೇ, ಕಮ್ಮವಾಚಾಪರಿಯೋಸಾನೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೫೫. ಸಹಜೀವಿನಿನ್ತಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿನಿಂ. ನಾನುಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೀತಿ ಉದ್ದೇಸದಾನಾದೀಹಿ ನ ಸಙ್ಗಣ್ಹನ್ತೀ.

೨೫೮. ‘‘ಅಲಂ ¶ ವುಟ್ಠಾಪಿತೇನಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನಾ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ನಿವಾರಿಯಮಾನಾ. ಖೀಯತೀತಿ ಅಞ್ಞಾಸಂ ಬ್ಯತ್ತಾನಂ ಲಜ್ಜೀನಂ ವುಟ್ಠಾನಸಮ್ಮುತಿಂ ದೀಯಮಾನಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಹಮೇವ ನೂನ ಬಾಲಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಭಣಮಾನಾ ಖೀಯತಿ. ಪಯೋಗೇತಿ ಖೀಯಮಾನಪಯೋಗೇ. ಖೀಯಿತೇತಿ ಖೀಯನಪಯೋಗೇ ನಿಟ್ಠಿತೇ.

೨೬೦. ಛತ್ತುಪಾಹನನ್ತಿ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ಛತ್ತಞ್ಚ ಉಪಾಹನಾಯೋ ಚ. ಪಯೋಗೇತಿ ಧಾರಣಪಯೋಗೇ.

೨೬೧. ಯಾನೇನಾತಿ ವಯ್ಹಾದಿನಾ. ಯಾಯನ್ತೀತಿ ಸಚೇ ಯಾನೇನ ಗತಾ ಹೋತಿ.

೨೬೨. ಸಙ್ಘಾಣಿನ್ತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಟೂಪಗಂ. ಧಾರೇನ್ತಿಯಾತಿ ಕಟಿಯಂ ಪಟಿಮುಚ್ಚನ್ತಿಯಾ.

೨೬೩. ಗನ್ಧವಣ್ಣೇನಾತಿ ¶ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವಣ್ಣೇನ ಚ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಗನ್ಧೇನ ಚ. ಗನ್ಧೋ ನಾಮ ಚನ್ದನಾಲೇಪಾದಿ. ವಣ್ಣೋ ನಾಮ ಕುಙ್ಕುಮಹಲಿದ್ದಾದಿ. ಪಯೋಗೇತಿ ಗನ್ಧಾದಿಪಯೋಗೇ ರಚನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇ.

೨೬೬. ಅನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ‘‘ನಿಸೀದಾಮಿ, ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ. ನಿಸೀದಿತೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ಅನ್ತಮಸೋ ಛಮಾಯ ನಿಸಿನ್ನೇ.

೨೬೭. ಅನೋಕಾಸಕತನ್ತಿ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಕತಓಕಾಸಂ.

೨೬೮. ಪವಿಸನ್ತಿಯಾತಿ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಆರಾಮವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇನೇವ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸದಿಸಂ ಕತ್ವಾ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಇತಿ ಉತ್ತರೇ ಲೀನತ್ಥಪಕಾಸನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗೇ

ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೬೯-೭೦. ಅಟ್ಠಸು ¶ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸುಪಿ ದ್ವಿಧಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತತೋತಿ ಗಹಣಹೇತು. ಸಬ್ಬೇಸೂತಿ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು.

೨೭೧-೨. ಇಮಂ ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ ನಿರುತ್ತರಂ ಕೇನಚಿ ವಾ ವತ್ತಬ್ಬೇನ ಉತ್ತರೇನ ರಹಿತಂ ನಿದ್ದೋಸಂ ಉತ್ತರಂ ಏವಂನಾಮಕಂ ಧೀರೋ ಪಞ್ಞವಾ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ಥವಸೇನ ವಿದಿತ್ವಾ ದುರುತ್ತರಂ ಕಿಚ್ಛೇನ ಉತ್ತರಿತಬ್ಬಂ ಪಞ್ಞತ್ತಮಹಾಸಮುದ್ದಂ ವಿನಯಮಹಾಸಾಗರಂ ಸುಖೇನೇವ ಯಸ್ಮಾ ಉತ್ತರತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಙ್ಖಚ್ಛೇದೇ ವಿನಯವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಛಿನ್ದನೇ ಸತ್ಥೇ ¶ ಸತ್ಥಸದಿಸೇ ಅಸ್ಮಿಂ ಸತ್ಥೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಉತ್ತರಪಕರಣೇ ಉಸ್ಮಾಯುತ್ತೋ ಕಮ್ಮಜತೇಜೋಧಾತುಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಜೀವಮಾನೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿಚ್ಚಂ ನಿರನ್ತರಂ ಸತ್ತೋ ಅಭಿರತೋ ನಿಚ್ಚಂ ಯೋಗಂ ಸತತಾಭಿಯೋಗಂ ಕಾತುಂ ಯುತ್ತೋ ಅನುರೂಪೋತಿ ಯೋಜನಾ.

ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

ಭಿಕ್ಖುನಿವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೭೩. ಇದಾನಿ ಉಭಯಸಾಧಾರಣಂ ಕತ್ವಾ ವಿಪತ್ತಿವಾರಾದೀನಂ ವಿಸಿಟ್ಠವಾರಾನಂ ಸಙ್ಗಹಂ ಕಾತುಮಾಹ ‘‘ಕತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿಆದಿ.

೨೭೪. ಭಿಕ್ಖುನೀ ಸಚೇ ಛಾದೇತಿ, ಚುತಾ ಹೋತಿ. ಸಚೇ ವೇಮತಿಕಾ ಛಾದೇತಿ, ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೭೫. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸನ್ತಿ ಪರಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ.

೨೭೬. ‘‘ಕತಿ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೨೭೭. ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿನ್ತಿ ¶ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರಸ್ಸ ವಾ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿಂ.

೨೭೯. ಪಾಪಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿನ್ತಿ ಅಹೇತುಕಅಕಿರಿಯನತ್ಥಿಕದಿಟ್ಠಿಆದಿಂ ಲಾಮಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿಂ.

೨೮೧. ಮನುಸ್ಸುತ್ತರಿಧಮ್ಮನ್ತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ.

೨೮೨. ಆಜೀವಹೇತು ¶ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ ಸಮಾಪನ್ನೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಪರಿಯಾಯವಚನೇತಿ ‘‘ಯೋ ತೇ ವಿಹಾರೇ ವಸತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಾ’’ತಿಆದಿಕೇ ಲೇಸವಚನೇ. ಞಾತೇತಿ ಯಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವದತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೇ ವಚನಸಮನನ್ತರಮೇವ ಞಾತೇ.

೨೮೩. ವತ್ವಾತಿ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ. ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪನ ಸಚೇ ಏವಂ ಹೋತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಗಿಲಾನಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಪಣೀತಭೋಜನಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುತ್ತಾವಿನೀ ಸಚೇ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ತಸ್ಸಾ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೪. ‘‘ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪರಸ್ಸ ಞಾತಕಪವಾರಿತೇ ತಸ್ಸೇವತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ತೇನ ದಿನ್ನಂ ವಾ ತಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ತೇಸಂ ಅತ್ತನೋ ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತೇ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತತಾಯ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ.

ಚತುವಿಪತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೨೮೫. ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಮ್ಹಾತಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮಂ ‘ಧಮ್ಮೋ’ತಿ ದೀಪೇತೀ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತಾ ಅಟ್ಠಾರಸಭೇದಕರವತ್ಥುನಿಸ್ಸಿತಾ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಮ್ಹಾ.

೨೮೬. ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಓಮಸತೋ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೨೮೭. ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಪಚ್ಚಯಾತಿ ¶ ¶ ಚೋದನಾಪರನಾಮಧೇಯ್ಯಂ ಅನುವಾದಾಧಿಕರಣಮೇವ ಪಚ್ಚಯೋ, ತಸ್ಮಾ, ಅನುವಾದನಾಧಿಕರಣಹೇತೂತಿ ಅತ್ಥೋ.

೨೮೯. ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಮೂಲಕತ್ತಂ ಅತಿದಿಸತಿ.

೨೯೦. ಆಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾತಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಪಚ್ಚಯಾ.

೨೯೩. ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಪಚ್ಚಯಾತಿ ಅಪಲೋಕನಾದಿಚತುಬ್ಬಿಧಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಹೇತು.

೨೯೪. ಅಚ್ಚಜನ್ತೀವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಿಂ ಅಪರಿಚ್ಚಜನ್ತೀ ಏವ.

೨೯೭. ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪರಿಚ್ಚಜನತ್ಥಾಯ ಕತಾಯ ಯಾವತತಿಯಕಂ ಸಮನುಭಾಸನಾಯ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಚ್ಚಜನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಚ ಅಚ್ಚಜತೋ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಅಧಿಕರಣಪಚ್ಚಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩೦೦. ಸೇಸೇಸೂತಿ ಅಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲಪರಿದೀಪಕೇಸು ಸಬ್ಬಪದೇಸು.

೩೦೨. ‘‘ನಸ್ಸನ್ತು ಏತೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಪುರಕ್ಖಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಾಮಿಅತ್ಥೇ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ, ಭೇದಪುರೇಕ್ಖಕಸ್ಸ, ಭೇದಪುರೇಕ್ಖಕಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೦೩. ಸೇಸೇಸೂತಿ ಅವಸೇಸೇಸು ಅಸಂವಾಸಕಾದಿದೀಪಕೇಸು ಪಟಿಕ್ಖೇಪಪದೇಸು.

೩೦೪. ಏಕಾವ ¶ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ವಸ್ಸಂ ಅನುಪಗಮನಾದಿಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿತೋ ಏಕಾವ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ.

೩೦೫. ಉಪೋಸಥಸಮಾ ¶ ಮತಾತಿ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಸದಿಸಾ ಜಾತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಮತಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ.

೩೦೬. ಚಮ್ಮೇತಿ ಚಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕೇ. ವಚ್ಛತರಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಾನಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾನಂ ಪಾಚಿತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ವಚ್ಛತರಿನ್ತಿ ಬಲಸಮ್ಪನ್ನಂ ತರುಣಗಾವಿಂ. ಸಾ ಹಿ ವಚ್ಛಕಭಾವಂ ತರಿತ್ವಾ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತತ್ತಾ ‘‘ವಚ್ಛತರೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ.

೩೦೭. ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಛುಪನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಗಾವೀನಂ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಅತ್ತನೋ ಅಙ್ಗಜಾತೇನ ಬಹಿ ಛುಪನ್ತಸ್ಸ. ಸೇಸೇಸೂತಿ ಗಾವೀನಂ ವಿಸಾಣಾದೀಸು ಗಹಣೇ, ಪಿಟ್ಠಿಅಭಿರುಹಣೇ ಚ. ಯಥಾಹ ‘‘ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ಗಾವೀನಂ ತರನ್ತೀನಂ ವಿಸಾಣೇಸುಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತೀ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ೨೫೨).

೩೦೯. ತತ್ಥ ಭೇಸಜ್ಜಕ್ಖನ್ಧಕೇ. ಸಾಮನ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲೇತಿ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಾನಂ ಸಾಮನ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತೇ ಪದೇಸೇ. ಸತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಮುದೀರಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮ್ಬಾಧಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲೇ ಸತ್ಥಕಮ್ಮಂ ವಾ ವತ್ಥಿಕಮ್ಮಂ ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಕಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೭೯). ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಸಾಮನ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲೇ’’ತಿ ಇದಂ ಸತ್ಥಕಮ್ಮಂಯೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ವತ್ಥಿಕಮ್ಮಂ ಪನ ಸಮ್ಬಾಧೇಯೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ.

‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತಿತೇನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾ, ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ. ೨೮೩) ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ಭೋಜ್ಜಯಾಗೂಸು ಪಾಚಿತ್ತೀ’’ತಿ. ಏತ್ಥ ¶ ಚ ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ನಾಮ ಬಹಲಯಾಗು. ‘‘ಪಿಣ್ಡಂ ವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪಾತಬ್ಬಯಾಗೂ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ. ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಪಾಚಿತ್ತಿ. ಸೇಸೇಸೂತಿ ಅನ್ತೋವುತ್ಥಅನ್ತೋಪಕ್ಕಸಯಂಪಕ್ಕಪರಿಭೋಗಾದೀಸು. ಯಥಾಹ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅನ್ತೋವುತ್ಥಂ ಅನ್ತೋಪಕ್ಕಂ ಸಾಮಂಪಕ್ಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ. ೨೭೪).

೩೧೦. ಚೀವರಸಂಯುತ್ತೇತಿ ಚೀವರಕ್ಖನ್ಧಕೇ.

೩೧೩. ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕೇ ¶ ಚ ಕೋಸಮ್ಬೇತಿ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಚೇವ ಕೋಸಮ್ಬಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಚ. ‘‘ಕಮ್ಮಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ.

೩೧೭. ರೋಮನ್ಥೇತಿ ಭುತ್ತಸ್ಸ ಲಹುಂ ಪಾಕತ್ತಾಯ ಕುಚ್ಛಿಗತಂ ಮುಖಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಣ್ಹಕರಣವಸೇನ ಅನುಚಾಲನೇ.

೩೧೮. ಸೇನಾಸನಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸೇನಾಸನಕ್ಖನ್ಧಕೇ. ಗರುನೋತಿ ಗರುಭಣ್ಡಸ್ಸ.

೩೨೦. ಸಙ್ಘಭೇದೇತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕೇ.

೩೨೧. ಭೇದಾನುವತ್ತಕಾನನ್ತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಾನುವತ್ತಕಾನಂ. ಗಣಭೋಗೇತಿ ಗಣಭೋಜನೇ.

೩೨೨. ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬವತ್ತೇಸು ಅನಾದರಿಯೇನ ಹೋತೀತಿ ಸೇಸೋ. ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ.

ಖನ್ಧಕಪುಚ್ಛಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೩೨೫-೬. ಮಹೇಸಿನಾ ¶ ದ್ವೀಸು ವಿಭಙ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಯಾನಿ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಉಪೋಸಥೇ ಉದ್ದಿಸನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾಟವತ್ಥಾಯ ಇತೋ ಪರಂ ಪವಕ್ಖಾಮಿ, ತಂ ಸಮಾಹಿತಾ ಸುಣಾಥಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೨೭. ಕಾಯೋ ಚ ವಾಚಾ ಚ ಕಾಯವಾಚಾ ಚಾತಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ ಯಾನಿ ತೀಣಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ, ತಾನೇವ ಚಿತ್ತೇನ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜಿತಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ ತೀಣಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಏವಮೇವ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಪುರಿಮಾನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ವಸೇನ ಏಕಙ್ಗಿಕಂ, ತತಿಯಚತುತ್ಥಪಞ್ಚಮಾನಂ ವಸೇನ ದ್ವಙ್ಗಿಕಂ, ಛಟ್ಠಸ್ಸ ವಸೇನ ತಿವಙ್ಗಿಕಞ್ಚಾತಿ ಏವಂ ಛಧಾ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಧಿಂ ವದನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಾಯೋ, ವಾಚಾತಿ ಏಕಙ್ಗಿಕಂ ದ್ವಯಂ, ಕಾಯವಾಚಾ ¶ , ಕಾಯಚಿತ್ತಂ, ವಾಚಾಚಿತ್ತನ್ತಿ ದುವಙ್ಗಿಕತ್ತಯಂ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತನ್ತಿ ಅಙ್ಗಭೇದೇನ ತಿವಿಧಮ್ಪಿ ಅವಯವಭೇದೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನಭೇದವಿಧಿಂ ಛಪ್ಪಕಾರಂ ವದನ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೨೮. ತೇಸು ಛಸು ಸಮುಟ್ಠಾನೇಸು ಏಕೇನ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ದ್ವೀಹಿ ವಾ ತೀಹಿ ವಾ ಚತೂಹಿ ವಾ ಛಹಿ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ನಾನಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಜಾಯರೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ.

೩೨೯. ತತ್ಥ ತಾಸು ನಾನಾಪತ್ತೀಸು. ಪಞ್ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಪಞ್ಚಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಏವರೂಪಾ ಕಾಚಿ ಆಪತ್ತಿ ನ ವಿಜ್ಜತಿ. ಏಕಮೇಕಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಯಾಸನ್ತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ಪಚ್ಛಿಮೇಹೇವ ತೀಹಿಪೀತಿ ಸಚಿತ್ತಕೇಹೇವ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ, ಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಹೋತಿ, ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಾನಂ ತಿಣ್ಣಮಞ್ಞತರೇನ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೩೦-೧. ತತಿಯಚ್ಛಟ್ಠತೋಪಿ ಚಾತಿ ಕಾಯವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ. ಚತುತ್ಥಚ್ಛಟ್ಠತೋ ಚೇವಾತಿ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ¶ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ. ಪಞ್ಚಮಚ್ಛಟ್ಠತೋಪಿ ಚಾತಿ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ. ‘‘ಕಾಯತೋ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ಪಠಮಂ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ‘‘ವಾಚತೋ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ದುತಿಯಂ, ‘‘ಕಾಯವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ತತಿಯಂ, ‘‘ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ಚತುತ್ಥಂ, ‘‘ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ಪಞ್ಚಮಂ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಏವಂ ಪಞ್ಚಧಾ ಏವ ಠಿತೇಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಏಸಾ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಾಪತ್ತಿ ಜಾಯತೇ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ನ ಅಞ್ಞತೋತಿ ಕಾಯತೋ ವಾಚತೋತಿ ಏಕಂ, ವಾಚತೋ ಕಾಯವಾಚತೋತಿ ಏಕನ್ತಿ ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತಕ್ಕಮವಿಪರಿಯಾಯೇನ ಯೋಜಿತೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ನ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ.

೩೩೨. ಪಠಮೇಹಿ ಚ ತೀಹೀತಿ ‘‘ಕಾಯತೋ, ವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ’’ತಿ ಪಠಮಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೇಹಿ ತೀಹಿ ಅಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ. ಪಚ್ಛಿಮೇಹಿ ಚಾತಿ ‘‘ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ, ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ಏವಂ ಪಚ್ಛಾ ವುತ್ತೇಹಿ ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ. ನ ಅಞ್ಞತೋತಿ ‘‘ಕಾಯತೋ, ವಾಚತೋ, ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ, ವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ, ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತವಿಪಲ್ಲಾಸತೋ ಅಞ್ಞೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ನ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ.

೩೩೩-೪. ಪಠಮಾ ತತಿಯಾ ಚೇವ, ಚತುತ್ಥಚ್ಛಟ್ಠತೋಪಿ ಚಾತಿ ಕಾಯತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ, ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋತಿ ಏತೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಚೇವ. ದುತಿಯಾ…ಪೇ… ಚ್ಛಟ್ಠತೋಪಿ ಚಾತಿ ¶ ವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ, ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋತಿ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಚಾತಿ ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನೇನಾಪತ್ತಿ.

ಸಾ ಏವಂ ದ್ವಿಧಾ ಠಿತೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಜಾಯತೇ. ನ ಪನಞ್ಞತೋತಿ ‘‘ಕಾಯತೋ, ವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ, ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ’’ತಿ ಏವಮಾದಿನಾ ವಿಪಲ್ಲಾಸನಯೇನ ಯೋಜಿತೇಹಿ ¶ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ನ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಛ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ಛಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ, ಅಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹೀತಿ ಛಹಿ ಏವ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾತೀತಿ. ಪಕಾರನ್ತರಾಭಾವಾ ಇಧ ‘‘ನ ಅಞ್ಞತೋ’’ತಿ ನ ವುತ್ತಂ.

ಆಹ ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೋ ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ.

೩೩೫. ಸಮುಟ್ಠಾತಿ ಏತಸ್ಮಾತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಾಯಾದಿ ಛಬ್ಬಿಧಂ, ಏಕಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾರಣಂ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ. ಪಕಾರನ್ತರಾಭಾವಾ ತಿಧಾ. ಕಥಂ? ಸಚಿತ್ತಕಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಂ ವಸೇನ ತಿವಿಧಾ. ದ್ವೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಿತಾ, ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಪಞ್ಚಧಾತಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಞ್ಚಪ್ಪಕಾರಾ. ತೀಣಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ಚತುರುಟ್ಠಾನಾ, ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಚ ಚತುರುಟ್ಠಾನಾ ಚ ತಿಚತುರುಟ್ಠಾನಾತಿ ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸೋ, ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ದ್ವಿಧಾ ವಿಭತ್ತಾ, ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಚ ದ್ವಿಧಾ ಏವ ವಿಭತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಛಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಛಸಮುಟ್ಠಿತಾ, ಛಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏಕಧಾತಿ ಪಕಾರನ್ತರಾಭಾವಾ ಏಕಧಾವ ಠಿತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೩೩೬. ಸಬ್ಬಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿಸೇಸತೋ ಏವಂ ತೇರಸಧಾ ಠಿತಾನಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಭೇದಾನಂ ನಾನತ್ತತೋ ತೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಾನಂ ಪಠಮಂ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ ಸೀಸಭೂತಾನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ವಸೇನ ತೇರಸೇವ ನಾಮಾನಿ ಲಭನ್ತಿ, ತಾನಿ ಇತೋ ಪರಂ ವಕ್ಖಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೩೭. ಪಠಮನ್ತಿಮವತ್ಥುಞ್ಚಾತಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದುತಿಯನ್ತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಸಞ್ಚರಿತ್ತಕನ್ತಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಸಮನುಭಾಸನನ್ತಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ‘‘ಕಥಿನಂ ಏಳಕಲೋಮಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಞ್ಚ.

೩೩೮. ಪದಸೋಧಮ್ಮನ್ತಿ ¶ ¶ ಪದಸೋಧಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಅದ್ಧಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥನ್ತಿ ಅದ್ಧಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದೇಸನಾತಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಭೂತಾರೋಚನಕನ್ತಿ ಭೂತಾರೋಚನಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನನ್ತಿ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಂ.

೩೩೯. ಅನನುಞ್ಞಾತಕಞ್ಚಾತಿ ಅನನುಞ್ಞಾತಕಸಮುಟ್ಠಾನಞ್ಚಾತಿ ಏತಾನಿ ತೇರಸ ತೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಾನಂ ತೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಪಠಮಂ ಪಠಮಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಸಮುಟ್ಠಾನಾನಂ ಇತರೇಸಂ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಭಾವತೋ ‘‘ಸೀಸಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ. ಯಥಾಹ ಪರಿವಾರಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಂ ನಾಮ ಏಕಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸಂ, ಸೇಸಾನಿ ತೇನ ಸದಿಸಾನೀ’’ತಿಆದಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೨೫೮). ತೇರಸೇತೇ ಸಮುಟ್ಠಾನನಯಾತಿ ಏತೇ ಸೀಸವಸೇನ ದಸ್ಸಿತಾ ತೇರಸ ಸಮುಟ್ಠಾನನಯಾ. ವಿಞ್ಞೂಹಿ ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರಾದೀಹಿ.

೩೪೦. ತತ್ಥ ತೇರಸಸು ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸೇಸು. ಯಾತಿ ಯಾ ಪನ ಆಪತ್ತಿ. ಆದಿಪಾರಾಜಿಕುಟ್ಠಾನಾತಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ.

೩೪೧. ಅದಿನ್ನಾದಾನ-ಸದ್ದೋ ಪುಬ್ಬಕೋ ಪಠಮೋ ಏತಿಸ್ಸಾ ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಾಪತ್ತಿಯಾತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಪುಬ್ಬಕಾ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೪೩. ಅಯಂ ಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ ‘‘ಸಮನುಭಾಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೪೪. ಕಥಿನ-ಸದ್ದೋ ಉಪಪದೋ ಯಸ್ಸಾ ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಸಾ ಕಥಿನುಪಪದಾ, ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಮತಾ ಞಾತಾ, ಅಯಂ ಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ ‘‘ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಾ’’ತಿ ಞಾತಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೪೫. ಏಳಕಲೋಮ-ಸದ್ದೋ ¶ ಆದಿ ಯಸ್ಸಾ ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಾಪತ್ತಿಯಾ ಸಾ ಏಳಕಲೋಮಾದಿಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೫೦. ಭೂತಾರೋಚನ-ಸದ್ದೋ ¶ ಪುಬ್ಬಭಾಗೋ ಏತಿಸ್ಸಾ ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾತಿ ಭೂತಾರೋಚನಪುಬ್ಬಕಾ, ಭೂತಾರೋಚನಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೫೧. ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ, ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಂ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಿತಾ, ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೩೫೩. ತತ್ಥಾತಿ ತೇರಸಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸೇಸು, ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಸಚಿತ್ತಕ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಪಠಮ’’ನ್ತಿಆದೀಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ. ಪಠಮಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದುತಿಯಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ಚತುತ್ಥಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ನವಮಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದಸಮಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಂ. ದ್ವಾದಸಮಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಮುಟ್ಠಾನಂ.

೩೫೪. ಸಮುಟ್ಠಾನೇತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸೇ. ಸದಿಸಾತಿ ತೇನ ತೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿನಿಚ್ಛಯೇ. ದಿಸ್ಸರೇತಿ ದಿಸ್ಸನ್ತೇ, ದಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಥ ವಾ ಇಧ ದಿಸ್ಸರೇತಿ ಇಧ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗೇ ಏತೇಸು ತೇರಸಸಮುಟ್ಠಾನೇಸು ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಅಞ್ಞಾನಿಪಿ ಸದಿಸಾನಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ದಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಇದಾನಿ ತಾನಿ ಸರೂಪತೋ ನಿದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸುಕ್ಕಞ್ಚಾ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಸುಕ್ಕನ್ತಿ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಏಸ ನಯೋ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೋ’’ತಿಆದೀಸುಪಿ. ಯದೇತ್ಥ ದುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಂ, ತಂ ವಕ್ಖಾಮ.

೩೫೫. ಪುಬ್ಬುಪಪರಿಪಾಕೋ ಚಾತಿ ¶ ‘‘ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖು’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೦) ಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೯೨, ೧೯೪) ಪಿಣ್ಡಪಾತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ರಹೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾಸಹಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಭೋಜನೇ, ರಹೋ ದ್ವೇ ಚಾತಿ ಸಭೋಜನೇ ಕುಲೇ ಅನುಪಖಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ದ್ವೇ ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಅಙ್ಗುಲೀ ಉದಕೇ ಹಸನ್ತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಞ್ಚ ಉದಕಹಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೫೬. ಪಹಾರೇ ಉಗ್ಗಿರೇ ಚೇವಾತಿ ಪಹಾರದಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ತಲಸತ್ತಿಉಗ್ಗಿರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತೇಪಞ್ಞಾಸಾ ಚ ಸೇಖಿಯಾತಿ ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿಸೇಖಿಯಾಸು ವಕ್ಖಮಾನಾನಿ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾದೀನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ದಸ, ಛತ್ತಪಾಣಿಆದೀನಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಏಕಾದಸ, ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ ¶ , ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ ಬಾವೀಸತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಪರಿಮಣ್ಡಲನಿವಾಸನಾದೀನಿ ಇತರಾನಿ ತೇಪಞ್ಞಾಸ ಸೇಖಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಅಧಕ್ಖಕುಬ್ಭಜಾಣುಞ್ಚಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಧಕ್ಖಕಉಬ್ಭಜಾಣುಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗಾಮನ್ತರಮವಸ್ಸುತಾತಿ ಗಾಮನ್ತರಗಮನಂ, ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಖಾದನೀಯಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೫೭-೮. ತಲಮಟ್ಠುದಸುದ್ಧಿ ಚಾತಿ ತಲಘಾತಂ, ಜತುಮಟ್ಠಂ, ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಾದಿಯನಞ್ಚ. ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾತಿ ‘‘ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾ…ಪೇ… ಛಪ್ಪಞ್ಚಯೋಜನಾನೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೭೪) ಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಓವಾದಾಯ ನ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಓವಾದಾಯ ಅಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಾನುಬನ್ಧೇ ಪವತ್ತಿನಿನ್ತಿ ‘‘ವುಟ್ಠಾಪಿತಂ ಪವತ್ತಿನಿಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನಾನುಬನ್ಧೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೧೨) ಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗೇ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಇಮೇ ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿ ಧಮ್ಮಾ ಕಾಯಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಮೇಥುನೇನ ಸಮಾ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಮತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ಏತ್ಥ ಚ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಛಸತ್ತತೀ’’ತಿ ಗಣನಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಸಮುಟ್ಠಾನಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಹ ದಸ್ಸಿತೋ. ಇಧ ಪನ ತಂ ವಿನಾ ತಂಸದಿಸಾನಮೇವ ¶ ಗಣನಾ ದಸ್ಸಿತಾ. ತೇನೇವ ಪಠಮಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸಂ ಪಾಳಿಯಂ ಗಣನಾಯಪಿ ದಸ್ಸಿತಂ, ಇಧೇವ ನ ದಸ್ಸಿತಂ. ಉಪರಿ ಕತ್ಥಚಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸಸ್ಸ ದಸ್ಸನಂ ಪನೇತ್ಥ ವಕ್ಖಮಾನಾನಂ ತಂಸದಿಸಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ, ಗಣನಾಯ ವಕ್ಖಮಾನಾಯ ಅನ್ತೋಗಧಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ. ತೇನೇವ ತತ್ಥಪಿ ತಂ ವಿನಾ ಗಣನಂ ವಕ್ಖತಿ.

೩೫೯. ವಿಗ್ಗಹನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಉತ್ತರಿ ಚೇವಾತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲನ್ತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಅತ್ತಕಾಮತಾತಿ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದುಟ್ಠದೋಸಾ ದುವೇ ಚೇವಾತಿ ದ್ವೇ ದುಟ್ಠದೋಸಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ದುತಿಯಾನಿಯತೋಪಿ ಚಾತಿ ದುತಿಯಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೦. ಅಚ್ಛಿನ್ದನಞ್ಚಾತಿ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಞ್ಚ. ಪರಿಣಾಮೋತಿ ಸಙ್ಘಿಕಲಾಭಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮನಞ್ಚ. ಮುಸಾಓಮಸಪೇಸುಣಾತಿ ಮುಸಾವಾದೋ ಚ ಓಮಸವಾದೋ ಚ ಭಿಕ್ಖುಪೇಸುಞ್ಞಞ್ಚ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನಞ್ಚೇವಾತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾಪತ್ತಿಆರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಥವೀಖಣನಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಪಥವೀಖಣನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೧. ಭೂತಗಾಮಞ್ಚ ¶ ವಾದೋ ಚಾತಿ ಭೂತಗಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಉಜ್ಝಾಪನಕಮೇವ ಚಾತಿ ಉಜ್ಝಾಪನಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಿಕ್ಕಡ್ಢೋ ಸಿಞ್ಚನಞ್ಚೇವಾತಿ ವಿಹಾರತೋ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನಞ್ಚ ಉದಕೇ ತಿಣಾದಿಸಿಞ್ಚನಞ್ಚ. ಆಮಿಸಹೇತು ಚಾತಿ ಆಮಿಸಹೇತು ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೨. ಭುತ್ತಾವಿನ್ತಿ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಅನತಿರಿತ್ತೇನ ಖಾದನೀಯಾದಿನಾ ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಏಹನಾದರಿನ್ತಿ ‘‘ಏಹಾವುಸೋ, ಗಾಮಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೭೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಅನಾದರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಭಿಂಸಾಪನಮೇವ ಚಾತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುಭಿಂಸನಕಞ್ಚ. ಅಪನಿಧೇಯ್ಯಾತಿ ಪತ್ತಾದಿಅಪನಿಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣನ್ತಿ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪಾಣಂ ಜೀವಿತಾವೋರೋಪನಞ್ಚ. ಸಪ್ಪಾಣಕಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಉದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೩. ಉಕ್ಕೋಟನಞ್ಚಾತಿ ಪುನಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟನಞ್ಚ. ಊನೋತಿ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಂವಾಸೋತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಾಸನೇ ಚಾತಿ ನಾಸಿತಕಸಾಮಣೇರಸಮ್ಭೋಗಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಹಧಮ್ಮಿಕನ್ತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ವುಚ್ಚಮಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಿಲೇಖಾ ಚಾತಿ ‘‘ವಿಲೇಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೩೯) ಆಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಮೋಹನಾತಿ ಮೋಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಮೂಲಕೇನ ಚಾತಿ ಅಮೂಲಕೇನ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇನ ಅನುದ್ಧಂಸನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೪. ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಖೀಯನಂ ದತ್ವಾತಿ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಉಪ್ಪಾದನಞ್ಚ ಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಛನ್ದಂ ದತ್ವಾ ಖೀಯನಞ್ಚ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ ಖೀಯನಞ್ಚ. ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ ಪುಗ್ಗಲೇತಿ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಕಿಂ ತೇ, ಅಕಾಲಂ, ಅಚ್ಛಿನ್ದೇತಿ ‘‘ಕಿಂ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೦೫) ಆಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ‘‘ಕಾಲಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಾಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಚೀವರಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದುಗ್ಗಹನಿರಯೇನ ಚಾತಿ ದುಗ್ಗಹಿತೇನ ದುಪಧಾರಿತೇನ ಪರಂ ಉಜ್ಝಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ನಿರಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ ವಾ ಅಭಿಸಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೫. ಗಣಸ್ಸ ಚಾತಿ ‘‘ಗಣಸ್ಸ ಚೀವರಲಾಭಂ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೦೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಿಭಙ್ಗಞ್ಚಾತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಿಕಂ ಚೀವರವಿಭಙ್ಗಂ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೧೨) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದುಬ್ಬಲಾಸಾ ತಥೇವ ಚಾತಿ ‘‘ದುಬ್ಬಲಚೀವರಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ¶ (ಪಾಚಿ. ೯೨೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಧಮ್ಮಿಕಂ ಕಥಿನುದ್ಧಾರನ್ತಿ ‘‘ಧಮ್ಮಿಕಂ ¶ ಕಥಿನುದ್ಧಾರಂ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೨೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾಫಾಸುಮೇವ ಚಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅಫಾಸುಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೪೨) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೬. ಸಯಂ ಉಪಸ್ಸಯಂ ದತ್ವಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಪಸ್ಸಯಂ ದತ್ವಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೫೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯ ಚಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯ ವಾ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೨೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಚಣ್ಡಿಕಾತಿ ‘‘ಚಣ್ಡೀಕತಾ ಗಣಂ ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೩೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ ಅಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಕುಲಮಚ್ಛರಿನೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೪೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗಬ್ಭಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ ಚಾತಿ ‘‘ಗಬ್ಭಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೬೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೭. ಪಾಯನ್ತಿನ್ತಿ ‘‘ಪಾಯನ್ತಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೭೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದ್ವೇ ಚ ವಸ್ಸಾನೀತಿ ‘‘ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೮೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಙ್ಘೇನಾಸಮ್ಮತನ್ತಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೮೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಿಸ್ಸೋ ಗಿಹಿಗತಾ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ (ಪಾಚಿ. ೧೦೯೧), ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಂ ಗಿಹಿಗತಂ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಛಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ (ಪಾಚಿ. ೧೦೯೭), ದ್ವೇವಸ್ಸಾನಿ ಸಿಕ್ಖಿತಸಿಕ್ಖಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೦೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ತಿಸ್ಸೋಯೇವ ಕುಮಾರಿಕಾತಿ ‘‘ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಕುಮಾರಿಭೂತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೧೧೨೦) ನಯೇನ ವುತ್ತಾ ತಿಸ್ಸೋ ಚ.

೩೬೮. ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ದ್ವೇತಿ ‘‘ಊನದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೧೧೩೭), ಪರಿಪುಣ್ಣದ್ವಾದಸವಸ್ಸಾ ಸಙ್ಘೇನ ಅಸಮ್ಮತಾ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೪೨) ವುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಅಲಂ ತಾವ ತೇತಿ ‘‘ಅಲಂ ¶ ತಾವ ತೇ, ಅಯ್ಯೇ, ವುಟ್ಠಾಪಿತೇನಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೪೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸೋಕಾವಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಚಣ್ಡಿಂ ಸೋಕಾವಾಸಂ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೫೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಾರಿವಾಸಿಕಚ್ಛನ್ದದಾನತೋತಿ ‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನ ಸಿಕ್ಖಮಾನಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೬೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೬೯. ಅನುವಸ್ಸಂ ದುವೇ ಚಾತಿ ‘‘ಅನುವಸ್ಸಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೧೧೭೧), ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ದ್ವೇ ವುಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ¶ (ಪಾಚಿ. ೧೧೭೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚಾತಿ ಏಕೂನಸತ್ತತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ. ಅದಿನ್ನಾದಾನತುಲ್ಯತ್ತಾತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನೇನ ಸಮಾನಸಮುಟ್ಠಾನತ್ತಾ. ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಿಕಾ ಕತಾತಿ ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಾ.

೩೭೦. ಸಞ್ಚರಿಕುಟಿಮಹಲ್ಲಕನ್ತಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಂ, ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಕುಟಿಕರಣಂ, ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರಕರಣಞ್ಚ. ಧೋವಾಪನಞ್ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರಾಣಚೀವರಧೋವಾಪನಞ್ಚ ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಞ್ಚ. ಚೀವರಸ್ಸ ಚ ವಿಞ್ಞತ್ತಿನ್ತಿ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ ಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗಹಣಞ್ಚ ತದುತ್ತರಿನ್ತಿ ತದುತ್ತರಿಸಾದಿಯನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೭೧. ಉಪಕ್ಖಟದ್ವಯಞ್ಚೇವಾತಿ ‘‘ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಉಪಕ್ಖಟಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೨೮) ಆಗತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ. ತಥಾ ದೂತೇನ ಚೀವರನ್ತಿ ದೂತೇನಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಪಹಿತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಕೋಸಿಯನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸುದ್ಧಕಾಳಾನನ್ತಿ ‘‘ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನ’’ನ್ತಿಆದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ (ಪಾರಾ. ೫೪೮). ದ್ವೇ ಭಾಗಾದಾನಮೇವ ಚಾತಿ ‘‘ದ್ವೇ ಭಾಗಾ ಆದಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೫೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೭೨. ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನೀತಿ ¶ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪುರಾಣಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಪುರಾಣಸನ್ಥತಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೬೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಲೋಮಧೋವಾಪನಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ರೂಪಿಯಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಾಹೋತಿ ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಉಭೋ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಾತಿ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ.

೩೭೩. ಊನಬನ್ಧನಪತ್ತೋ ಚಾತಿ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಸ್ಸಸಾಟಿಕಸುತ್ತಕನ್ತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಚೀವರಕಾರಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಿಕಪ್ಪಾಪಜ್ಜನನ್ತಿ ತನ್ತವಾಯೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಾಪಜ್ಜನಞ್ಚ. ಯಾವ ದ್ವಾರದಾನಞ್ಚ ಸಿಬ್ಬನನ್ತಿ ‘‘ಯಾವ ದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೩೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೧೭೧), ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೭೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ.

೩೭೪. ಪೂವೇಹೀತಿ ¶ ಪೂವೇಹಿ ವಾ ಮನ್ಥೇಹಿ ವಾ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಚತುಮಾಸಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಜೋತೀತಿ ಜೋತಿಯಾ ಸಮಾದಹನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ರತನನ್ತಿ ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸೂಚಿ…ಪೇ… ಸುಗತಸ್ಸ ಚಾತಿ ಸೂಚಿಘರಸಿಕ್ಖಾಪದಾದೀನಿ ಸತ್ತ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ.

೩೭೫. ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾ ಚಾತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೪೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪನಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೪೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಙ್ಘಿಕೇನ ದುವೇ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೭೫೯), ಸಙ್ಘಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೬೪) ವುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ದ್ವೇ ಮಹಾಜನಿಕೇನಾತಿ ‘‘ಮಹಾಜನಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೭೬೯), ಮಹಾಜನಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೭೪) ವುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ.

೩೭೬. ತಥಾ ¶ ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನೇಕನ್ತಿ ‘‘ಪುಗ್ಗಲಿಕೇನ ಸಞ್ಞಾಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೭೯) ವುತ್ತಮೇಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗರುಪಾವುರಣನ್ತಿ ಗರುಪಾವುರಣಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಲಹುನ್ತಿ ಲಹುಪಾವುರಣಚೇತಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ‘‘ವಿಘಾಸಾ ಉದಸಾಟಿ ಚಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ದ್ವೇ ವಿಘಾಸಾತಿ ‘‘ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಪಸ್ಸಾವಂ ವಾ ಸಙ್ಕಾರಂ ವಾ ವಿಘಾಸಂ ವಾ ತಿರೋಕುಟ್ಟೇ ವಾ ತಿರೋಪಾಕಾರೇ ವಾ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾ (ಪಾಚಿ. ೮೨೫), ಹರಿತೇ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ ವಾ ಛಡ್ಡಾಪೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೨೯) ಏವಂ ವುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ವಿಘಾಸಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಉದಸಾಟಿ ಚಾತಿ ಉದಕಸಾಟಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥಾ ಸಮಣಚೀವರನ್ತಿ ತಥಾ ‘‘ಸಮಣಚೀವರಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೧೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ.

೩೭೭. ಇತಿ ಏತೇ ಏಕೂನಪಣ್ಣಾಸ ಧಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖನ್ತದಸ್ಸಿನಾ ಭಗವತಾ ಛಸಮುಟ್ಠಾನಿಕಾ ತೇಯೇವ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮಾ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಾ ಕತಾ ಅನುಮತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೭೮. ಸಙ್ಘಭೇದೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಭೇದಾನುವತ್ತದುಬ್ಬಚದೂಸಕಾತಿ ಭೇದಾನುವತ್ತಕದುಬ್ಬಚಕುಲದೂಸಕಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ದುಟ್ಠುಲ್ಲಚ್ಛಾದನನ್ತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದಿಟ್ಠೀತಿ ದಿಟ್ಠಿಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ¶ . ಛನ್ದಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾ ದುವೇತಿ ಛನ್ದಂಅದತ್ವಾಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಾಯ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮನನಿಸೀದನಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ.

೩೭೯. ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ದುವೇ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ ಅನ್ತರಘರೇ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೮೮, ೫೮೯) ವುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ನ ಬ್ಯಾಹರೇತಿ ‘‘ನ ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೧೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಛಮಾ, ನೀಚಾಸನೇ, ಠಾನನ್ತಿ ‘‘ಛಮಾಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ (ಪಾಚಿ. ೬೪೫), ನೀಚೇ ¶ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ (ಪಾಚಿ. ೬೪೭), ಠಿತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೪೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಚ್ಛತೋ ಉಪ್ಪಥೇನ ಚಾತಿ ‘‘ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ (ಪಾಚಿ. ೬೪೯), ಉಪ್ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಥೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೫೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ.

೩೮೦. ವಜ್ಜಚ್ಛಾದಾತಿ ವಜ್ಜತೋ ಪಟಿಚ್ಛಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅನುವತ್ತಾ ಚಾತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗಹಣನ್ತಿ ‘‘ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೭೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಓಸಾರೇಯ್ಯ ಚಾತಿ ‘‘ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಾರಕಸಙ್ಘಂ ಅನಞ್ಞಾಯ ಗಣಸ್ಸ ಛನ್ದಂ ಓಸಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೯೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಮೀತಿ ಸಿಕ್ಖಾ ಚಾತಿ ‘‘ಬುದ್ಧಂ ಪಚ್ಚಾಚಿಕ್ಖಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೧೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥಾ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಚಾತಿ ‘‘ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿದೇವ ಅಧಿಕರಣೇ ಪಚ್ಚಾಕತಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೧೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೮೧. ಸಂಸಟ್ಠಾ ದ್ವೇ ಚಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪನೇವ ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೨೨) ಚ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ ಸಂಸಟ್ಠಾವ, ಅಯ್ಯೇ, ತುಮ್ಹೇ ವಿಹರಥಾ’’ತಿಆದಿವಚನಂ (ಪಾಚಿ. ೭೨೮) ಪಟಿಚ್ಚ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ. ವಧಿತ್ವಾ ಚಾತಿ ‘‘ಅತ್ತಾನಂ ವಧಿತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ ರೋದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೮೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ಚಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಂ ವಿಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ವಾ ವಿಸಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೯೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದುಕ್ಖಿತನ್ತಿ ‘‘ದುಕ್ಖಿತಂ ಸಹಜೀವಿನಿ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೪೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪುನದೇವ ಚ ಸಂಸಟ್ಠಾತಿ ‘‘ಸಂಸಟ್ಠಾ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಗಹಪತಿನಾ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೇನ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೫೬) ಏವಂ ಪುನ ವುತ್ತಸಂಸಟ್ಠಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನೇವ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯ ಚಾತಿ ‘‘‘ಏಹಾಯ್ಯೇ, ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಹೀ’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೯೫) ವುಚ್ಚಮಾನಾ ‘ಸಾಧೂ’ತಿ ಪಟಿಸ್ಸುಣಿತ್ವಾ ಸಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಿನೀ ನೇವ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೮೨. ಜಾನಂ ¶ ¶ ಸಭಿಕ್ಖುಕಾರಾಮನ್ತಿ ‘‘ಜಾನಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೨೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥೇವ ನ ಪವಾರಯೇತಿ ‘‘ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ತೀಹಿ ಠಾನೇಹಿ ನ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೫೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥಾ ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಞ್ಚಾತಿ ‘‘ಅನ್ವದ್ಧಮಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘತೋ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಚ್ಚಾಸೀಸಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೫೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಹಜೀವಿನಿಯೋ ದುವೇತಿ ‘‘ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ನೇವ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೧೧೦೮), ಸಹಜೀವಿನಿಂ ವುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ನೇವ ವೂಪಕಾಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೧೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ.

೩೮೩-೪. ಸಚೇ ಮೇ ಚೀವರಂ ಅಯ್ಯೇತಿ ‘‘ಸಚೇ ಮೇ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೫೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅನುಬನ್ಧಿಸ್ಸಸೀತಿ ‘‘ಸಚೇ ಮಂ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೇ, ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ ಅನುಬನ್ಧಿಸ್ಸಸಿ, ಏವಾಹಂ ತಂ ವುಟ್ಠಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೫೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಸಮೇನ ಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಪಕಾಸಿತಾ ಇಮೇ ಸತ್ತತಿಂಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಬ್ಬೇ ಕಾಯವಾಚಾದಿತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಕತಾ ಸಮನುಭಾಸನಾ ಸಿಯುಂ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಸಮನುಭಾಸನಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸದಿಸಾ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೮೫. ಕಥಿನಾನಿ ಚ ತೀಣೀತಿ ‘‘ನಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಬ್ಭತಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನೇ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೪೬೨) ವುತ್ತಾನಿ ಆದಿತೋ ತೀಣಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ. ಪತ್ತೋತಿ ‘‘ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೬೦೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಭೇಸಜ್ಜಮೇವ ಚಾತಿ ‘‘ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೬೨೨) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಚ್ಚೇಕಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ಅಚ್ಚೇಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಾಸಙ್ಕನ್ತಿ ¶ ತದನನ್ತರಮೇವ ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಕ್ಕಮನ್ತದ್ವಯಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ‘‘ತಂ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೯, ೧೧೫) ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೇ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ.

೩೮೬. ತಥಾ ಉಪಸ್ಸಯಂ ಗನ್ತ್ವಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೫೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪರಮ್ಪರಂ ಭೋಜನನ್ತಿ ‘‘ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೨೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅನತಿರಿತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಅನತಿರಿತ್ತಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೩೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಭತ್ತೋತಿ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ’’ತಿ ¶ (ಪಾಚಿ. ೨೯೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ತಥೇವ ಚಾತಿ ‘‘ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೭೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೮೭. ರಞ್ಞೋತಿ ‘‘ರಞ್ಞೋ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೪೯೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವಿಕಾಲೇತಿ ‘‘ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೦೯-೫೧೨) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವೋಸಾಸಾತಿ ‘‘ವೋಸಾಸಮಾನರೂಪಾ ಠಿತಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೫೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ‘‘ಆರಞ್ಞಕೇ ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಆರಞ್ಞಕೇತಿ ‘‘ತಥಾರೂಪೇಸು ಆರಞ್ಞಕೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವಿದಿತ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೫೭೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾತಿ ‘‘ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾ ವಿಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೭೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಞ್ಚೇವಾತಿ ‘‘ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೩೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪುರೇ, ಪಚ್ಛಾ, ವಿಕಾಲಕೇತಿ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೫೫) ಚ ‘‘ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೬೦) ಚ ‘‘ವಿಕಾಲೇ ಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೬೫) ಚ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ತಯಞ್ಚ.

೩೮೮-೯. ಪಞ್ಚಾಹಿಕನ್ತಿ ¶ ‘‘ಪಞ್ಚಾಹಿಕಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೯೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಙ್ಕಮನಿನ್ತಿ ‘‘ಚೀವರಸಙ್ಕಮನೀಯಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೦೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥಾ ಆವಸಥದ್ವಯನ್ತಿ ‘‘ಆವಸಥಚೀವರಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೧೦೦೪), ಆವಸಥಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೦೯) ಏವಂ ಆವಸಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ. ಪಸಾಖೇತಿ ‘‘ಪಸಾಖೇ ಜಾತಂ ಗಣ್ಡಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೬೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಆಸನೇ ಚಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರತೋ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಆಸನೇ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೧೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ಪನ ಏಕೂನತಿಂಸ ಧಮ್ಮಾ ಕಾಯವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಸಬ್ಬೇ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಿಕಾ, ತತೋಯೇವ ಕಥಿನಸಮ್ಭವಾ ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೯೦. ದ್ವೇ ಸೇಯ್ಯಾತಿ ದ್ವೇ ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಆಹಚ್ಚಪಾದೋ ಚಾತಿ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಿಣ್ಡಞ್ಚಾತಿ ಆವಸಥಪಿಣ್ಡಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗಣಭೋಜನನ್ತಿ ಗಣಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ¶ . ವಿಕಾಲೇತಿ ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸನ್ನಿಧಿಞ್ಚೇವಾತಿ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದನ್ತಪೋನನ್ತಿ ದನ್ತಪೋನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಚೇಲಕನ್ತಿ ಅಚೇಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೯೧. ಉಯ್ಯುತ್ತಞ್ಚಾತಿ ‘‘ಉಯ್ಯುತ್ತಂ ಸೇನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೧೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ‘‘ವಸೇ ಉಯ್ಯೋಧಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ವಸೇತಿ ‘‘ಸೇನಾಯ ವಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೧೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಉಯ್ಯೋಧಿನ್ತಿ ‘‘ಉಯ್ಯೋಧಿಕಂ ವಾ…ಪೇ… ಅನೀಕದಸ್ಸನಂ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೨೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ¶ . ಸುರಾತಿ ಸುರಾಪಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಓರೇನ ನ್ಹಾಯನನ್ತಿ ಓರೇನದ್ಧಮಾಸನಹಾಯನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಞ್ಚೇವಾತಿ ‘‘ತಿಣ್ಣಂ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾನ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೩೬೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಾಟಿದೇಸನೀಯದ್ವಯನ್ತಿ ವುತ್ತಾವಸೇಸಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯದ್ವಯಞ್ಚ.

೩೯೨. ಲಸುಣನ್ತಿ ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪಾನೀಯೇನ ವಾ ವಿಧೂಪನೇನ ವಾ ಉಪತಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೧೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಚ್ಚದಸ್ಸನಮೇವ ಚಾತಿ ‘‘ನಚ್ಚಂ ವಾ ಗೀತಂ ವಾ ವಾದಿತಂ ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೩೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಗ್ಗನ್ತಿ ‘‘ನಗ್ಗಾ ನಹಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೮೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅತ್ಥರಣನ್ತಿ ‘‘ಏಕತ್ಥರಣಪಾವುರಣಾ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೩೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಮಞ್ಚೇತಿ ‘‘ಏಕಮಞ್ಚೇ ತುವಟ್ಟೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೩೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇತಿ ‘‘ಅನ್ತೋರಟ್ಠೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೬೨) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥಾ ಬಹೀತಿ ‘‘ತಿರೋರಟ್ಠೇ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೬೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೯೩. ಅನ್ತೋವಸ್ಸನ್ತಿ ‘‘ಅನ್ತೋವಸ್ಸಂ ಚಾರಿಕಂ ಚರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೭೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಗಾರಞ್ಚಾತಿ ‘‘ರಾಜಾಗಾರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಾಗಾರಂ ವಾ…ಪೇ… ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ವಾ ದಸ್ಸನಾಯ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೭೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಆಸನ್ದಿನ್ತಿ ‘‘ಆಸನ್ದಿಂ ವಾ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೮೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸುತ್ತಕನ್ತನನ್ತಿ ‘‘ಸುತ್ತಂ ಕನ್ತೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೮೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚನ್ತಿ ‘‘ಗಿಹಿವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಂ ಕರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೯೯೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಹತ್ಥಾ ಚಾತಿ ‘‘ಅಗಾರಿಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೦೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ¶ ¶ . ಆವಾಸೇ ಚ ಅಭಿಕ್ಖುಕೇತಿ ‘‘ಅಭಿಕ್ಖುಕೇ ಆವಾಸೇ ವಸ್ಸಂ ವಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೪೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ.

೩೯೪. ಛತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೭೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಯಾನಞ್ಚಾತಿ ‘‘ಯಾನೇನ ಯಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೮೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಙ್ಘಾಣಿನ್ತಿ ‘‘ಸಙ್ಘಾಣಿಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೯೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಲಙ್ಕಾರನ್ತಿ ‘‘ಇತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೧೯೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಗನ್ಧವಾಸಿತನ್ತಿ ‘‘ಗನ್ಧವಣ್ಣಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯ (ಪಾಚಿ. ೧೧೯೯), ವಾಸಿತಕೇನ ಪಿಞ್ಞಾಕೇನ ನಹಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೦೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀ…ಪೇ… ಗಿಹಿನಿಯಾ’’ತಿ ಏತೇನ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಉಮ್ಮದ್ದಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದೀನಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೦೭) ಚತ್ತಾರಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ.

೩೯೫. ತಥಾಸಂಕಚ್ಚಿಕಾತಿ ‘‘ಅಸಂಕಚ್ಚಿಕಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೨೫) ಏವಂ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಇಮೇ ಪನ ತೇಚತ್ತಾಲೀಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಬ್ಬೇ ಕಾಯಚಿತ್ತವಸೇನ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಾನಿಕಾ. ಏಳಕಲೋಮೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಸಮಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೯೬-೭. ಅಞ್ಞತ್ರಾತಿ ‘‘ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಹಿ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ವಿಞ್ಞುನಾ ಪುರಿಸವಿಗ್ಗಹೇನಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅಸಮ್ಮತೋ ಚೇವಾತಿ ‘‘ಅಸಮ್ಮತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೪೬) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥಾ ಅತ್ಥಙ್ಗತೇನ ಚಾತಿ ‘‘ಅತ್ಥಙ್ಗತೇ ಸೂರಿಯೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೫೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾ ದ್ವೇ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಂ ಪರಿಯಾಪುಣೇಯ್ಯ, ವಾಚೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೧೪, ೧೦೧೮) ಏವಂ ವುತ್ತಾನಿ ದ್ವೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಅನೋಕಾಸಕತಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ‘‘ಅನೋಕಾಸಕತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಞ್ಹಂ ¶ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೨೨೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ಪನ ಸಬ್ಬೇ ಛ ಧಮ್ಮಾ ವಾಚತೋ, ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚಾತಿ ಇಮೇಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ. ಪದಸೋಧಮ್ಮತುಲ್ಯತಾ ಅಯಮೇತೇಸಂ ಪದಸೋಧಮ್ಮೇನ ಸದಿಸಭಾವೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೩೯೮-೯. ಏಕನ್ತಿ ¶ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೮೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಾವನ್ತಿ ‘‘ಏಕನಾವಂ ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೮೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಣೀತಞ್ಚಾತಿ ‘‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ ಅಗಿಲಾನೋ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೨೫೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಂವಿಧಾನಞ್ಚಾತಿ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಗಮನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸಂಹರೇತಿ ‘‘ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೭೯೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಧಞ್ಞನ್ತಿ ‘‘ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೨೧) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ನಿಮನ್ತಿತಾ ಚೇವಾತಿ ‘‘ನಿಮನ್ತಿತಾ ವಾ ಪವಾರಿತಾ ವಾ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಖಾದೇಯ್ಯ ವಾ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೧೦೩೮) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಪಾಟಿದೇಸನಿಯಟ್ಠಕನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವುತ್ತಾ ಅಟ್ಠ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಚೇತಿ ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಏತಾ ಚುದ್ದಸ ಸಿಕ್ಖಾ ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಕಾಯತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ, ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ, ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚಾತಿ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ. ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಅದ್ಧಾನೇನ ಅದ್ಧಾನಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಮತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೦೦-೧. ಸುತಿನ್ತಿ ¶ ಉಪಸ್ಸುತಿತಿಟ್ಠನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಸೂಪಾದಿವಿಞ್ಞತ್ತಿನ್ತಿ ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅನ್ಧಕಾರೇತಿ ‘‘ರತ್ತನ್ಧಕಾರೇ ಅಪ್ಪದೀಪೇ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೩೯) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ತಥೇವ ಚ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇತಿ ‘‘ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಓಕಾಸೇ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೪೩) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಓಕಾಸೇತಿ ‘‘ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೪೭) ಏವಂ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಬ್ಯೂಹೇ ಚಾತಿ ತದನನ್ತರಮೇವ ‘‘ರಥಿಕಾಯ ವಾ ಬ್ಯೂಹೇ ವಾ ಸಿಙ್ಘಾಟಕೇ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೫೧) ಆಗತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ ಇಮೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾ ದೇಸಿತಾ ಛ ಧಮ್ಮಾ ಚತುತ್ಥಚ್ಛಟ್ಠತೋ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಾ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಮಾನಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೦೨. ಛತ್ತ, ದಣ್ಡಕರಸ್ಸಾಪೀತಿ ‘‘ನ ಛತ್ತಪಾಣಿಸ್ಸ ದಣ್ಡಪಾಣಿಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೩೫) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ. ಸತ್ಥಾವುಧಕರಸ್ಸಾಪೀತಿ ‘‘ನ ಸತ್ಥಪಾಣಿಸ್ಸ (ಪಾಚಿ. ೬೩೬), ನ ಆವುಧಪಾಣಿಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೩೭) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ. ಪಾದುಕೂಪಾಹನಾ, ಯಾನನ್ತಿ ‘‘ನ ಪಾದುಕಾರುಳ್ಹಸ್ಸ ¶ (ಪಾಚಿ. ೬೩೮), ನ ಉಪಾಹನಾರುಳ್ಹಸ್ಸ (ಪಾಚಿ. ೬೩೯), ನ ಯಾನಗತಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೪೦) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ತಯಞ್ಚ. ಸೇಯ್ಯಾ, ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ಚಾತಿ ‘‘ನ ಸಯನಗತಸ್ಸ (ಪಾಚಿ. ೬೪೧), ನ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೪೨) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ.

೪೦೩. ವೇಠಿತೋಗುಣ್ಠಿತೋ ಚಾತಿ ‘‘ನ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ (ಪಾಚಿ. ೬೪೩), ನ ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೬೪೪) ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚಾತಿ ನಿದಸ್ಸಿತಾ ಸಬ್ಬೇ ಏಕಾದಸ ಧಮ್ಮಾ ವಾಚಾಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾತೇನ ಏಕೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ¶ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಸಞ್ಞಿತಾ ಸಲ್ಲಕ್ಖಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೦೪. ಏವಂ ತಾವ ಸಮ್ಭಿನ್ನಸಮುಟ್ಠಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ನಿಯತಸಮುಟ್ಠಾನಂ ತಿವಿಧಂ, ತಂ ಏಕಸ್ಸೇವ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ವಿಸುಂಯೇವ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಭೂತಾರೋಚನಕಞ್ಚೇವಾ’’ತಿಆದಿ. ಭೂತಾರೋಚನಕಞ್ಚೇವಾತಿ ತೀಹಿ ಅಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಭೂತಾರೋಚನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಮ್ಪಿ ಚಾತಿ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚಾತಿ ದ್ವೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಚೋರಿವುಟ್ಠಾಪನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ. ಅನನುಞ್ಞಾತಮೇವ ಅನನುಞ್ಞಾತಮತ್ತಂ. ಅನನುಞ್ಞಾತಮತ್ತನ್ತಿ ವಾಚತೋ, ಕಾಯವಾಚತೋ, ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ, ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚಾತಿ ಚತೂಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ ಅನನುಞ್ಞಾತಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ. ಇದಂ ತಯನ್ತಿ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ತಯಂ. ಅಸಮ್ಭಿನ್ನನ್ತಿ ಕೇನಚಿ ಅಞ್ಞೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸಸಮುಟ್ಠಾನಂ.

ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪೦೫. ಆದಿನಾತಿ ಪಠಮೇನ ಕಾಯಸಙ್ಖಾತೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ.

೪೦೬-೭. ದುಕ್ಕಟಾದಯೋತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಗಹಿತಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ ¶ . ಏಕಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಅನಾಗತೇ ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ. ತಸ್ಮಿಂ ಪಿಣ್ಡೇ ಆಗತೇ ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೨೭೭). ವಿಕಾಲೇ ಪನ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ವಿಕಾಲಭೋಜನಪಾಚಿತ್ತಿ. ಅಞ್ಞಾತಿಹತ್ಥತೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಅನ್ತರಘರಂ ಪವಿಟ್ಠಾಯ ಹತ್ಥತೋ. ಗಹೇತ್ವಾತಿ ¶ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ ಸಹತ್ಥಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ. ‘‘ಪಞ್ಚ ಇಮಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೪೦೮. ದುತಿಯೇನಾತಿ ವಾಚಾಸಙ್ಖಾತೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ.

೪೦೯-೧೦. ಸಮಾದಿಸತಿ ಕಥೇತಿ ಚೇ. ಸಬ್ಬಥಾ ವಿಪನ್ನನ್ತಿ ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕತಾದಿನಾ ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರೇನ ವಿಪನ್ನಪ್ಪದೇಸಂ. ಕುಟಿನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾಚಿಕಾಯ ಕುಟಿಂ. ಯಥಾಹ ಪರಿವಾರೇ ‘‘ತಸ್ಸ ಕುಟಿಂ ಕರೋನ್ತಿ ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಸಾರಮ್ಭಂ ಅಪರಿಕ್ಕಮನ’’ನ್ತಿ (ಪರಿ. ೨೭೮). ಪದಸೋಧಮ್ಮಂ ಮೂಲಂ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಯಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ತಥಾ ವುತ್ತಂ, ತೇನ ಪದಸೋಧಮ್ಮಮೂಲೇನ, ಸಹತ್ಥೇ ಚೇತಂ ಕರಣವಚನಂ.

೪೧೧. ತತಿಯೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನಾತಿ ಕಾಯವಾಚಾಸಙ್ಖಾತೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನೇನ.

೪೧೨. ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾನಾತಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿದಹಿತ್ವಾ, ‘‘ಕುಟಿಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಮನ್ತೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೪೧೩. ವತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ. ಭಿಕ್ಖುನಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭುಞ್ಜನಟ್ಠಾನೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ಇಧ ಸೂಪಂ ದೇಥ, ಇಧ ಓದನಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ವೋಸಾಸಮಾನಂ ಉಪಾಸಕಾನಂ ವತ್ವಾ ದಾಪೇನ್ತಿಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ. ನ ನಿವಾರೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಅಪಸಕ್ಕ ತಾವ, ಭಗಿನಿ, ಯಾವ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ ಅನಪಸಾದೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೧೪. ಚತುತ್ಥೇನ ಕಾಯಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ಕತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೧೭. ಪಞ್ಚಮೇನಾತಿ ವಾಚಾಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೇನ. ವದನ್ತಿ ವದನ್ತೋ ಸಮುದಾಚರನ್ತೋ.

೪೧೮. ಕುಟಿನ್ತಿ ¶ ¶ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ, ಅದೇಸಿತವತ್ಥುಕಂ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಸಾರಮ್ಭಂ ಅಪರಿಕ್ಕಮನಂ ಸೇನಾಸನಮ್ಪಿ ಗಹಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ.

೪೧೯. ವಾಚೇತಿ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞೀ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ೨೮೧). ದವಕಮ್ಯತಾ ವದನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಕೀಳಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವದನ್ತಸ್ಸ. ದವಕಮ್ಯತಾತಿ ಚ ‘‘ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಯೋನಿಸೋ’’ತಿಆದೀಸು (ಮ. ನಿ. ೧.೨೨, ೨೪, ೪೨೨; ಅ. ನಿ. ೬.೫೮; ೮.೯; ಮಹಾನಿ. ೧೯೯, ೨೦೬; ಧ. ಸ. ೧೩೫೫; ವಿಭ. ೫೧೮) ವಿಯ ಯ-ಕಾರಲೋಪೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ.

೪೨೦. ಛಟ್ಠೇನ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನೇನ. ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾನಾತಿ ಸಂವಿಧಾಯ, ‘‘ತ್ವಞ್ಚ ಅಹಞ್ಚ ಏಕತೋ ಅವಹರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಮ್ಮನ್ತನಂ ಕತ್ವಾ. ಭಣ್ಡಂ ಹರತೀತಿ ‘‘ಭಾರಿಯಂ ತ್ವಂ ಏಕಂ ಪಸ್ಸಂ ಗಣ್ಹ, ಅಹಂ ಇಮ’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ತೇನ ಸಹ ಠಾನಾ ಚಾವೇತಿ ಚೇ.

೪೨೩. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ. ವಿಮತೂಪರಮಂ ಪರಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ನು ಖೋ, ಅಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಆಪತ್ತಿ ನು ಖೋ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಧಮ್ಮೋ ನು ಖೋ, ಅಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ವಾ ಏವಮಾದಿನಾ ನಯೇನ ವಿವಿಧೇನಾಕಾರೇನ ಪವತ್ತಾ ವಿಮತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿಮತಿ. ವಿಮತಿಂ ಉಪರಮೇತಿ ವಿನಾಸೇತೀತಿ ವಿಮತೂಪರಮಂ. ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ. ಉತ್ತರನ್ತಿ ವಿಭಙ್ಗಖನ್ಧಕಾಗತಾನಂ ನಿದಾನಾದಿವಿನಿಚ್ಛಯಾನಂ ಪಞ್ಹಉತ್ತರಭಾವೇನ ಠಿತತ್ತಾ ಉತ್ತರಂ. ಇಮಂ ಉತ್ತರಂ ನಾಮ ಪಕರಣಂ ಯೋ ಉತ್ತರತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ಓಗಾಹೇತ್ವಾ ಪರಿಯೋಸಾಪೇತಿ. ಇಧ ‘‘ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರ’’ನ್ತಿ ಪದದ್ವಯೇ ಏಕಂ ಗುಣನಿದಸ್ಸನಂ, ಏಕಂ ಸತ್ಥನಿದಸ್ಸನನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಸುನಯೇನ ಯುತೋ ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿನಯಂ ಪಿಟಕಂ ಉತ್ತರತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಕಿಂ ವಿಸಿಟ್ಠನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸುನಯ’’ನ್ತಿಆದಿ ¶ . ಸುಟ್ಠು ಚಾರಿತ್ತವಾರಿತ್ತದಳ್ಹೀಕರಣಸಿಥಿಲಕರಣಭೇದಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿಅನಉಪಞ್ಞತ್ತಾದಿನಯಾ ಏತ್ಥಾತಿ ಸುನಯೋ, ತಂ. ಸುಟ್ಠು ನೀಯತಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಏತೇನಾತಿ ಸುನಯೋ, ಉತ್ತರವಿನಿಚ್ಛಯೋ, ತೇನ. ವಿನಿಚ್ಛಯಾವಬೋಧೇನ ಸಂಯುತ್ತೋ ಸಮನ್ನಾಗತೋ. ದುಕ್ಖೇನ ಉತ್ತರೀಯತೀತಿ ದುತ್ತರಂ. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲದೀಪಕತ್ತೇನ ಸಮಾಧಿಪಞ್ಞಾನಿಬ್ಬಾನಸಙ್ಖಾತಉತ್ತರಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪತಿಟ್ಠಾಭಾವತೋ ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರತಿ ಓಗಾಹೇತ್ವಾ ಪರಿಯೋಸಾನಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

ಇಧ ಯೋ ವಿಮತೂಪರಮಂ ಪರಮಂ ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ನಾಮ ಪಕರಣಂ ಉತ್ತರತಿ, ಸುನಯೇನ ಯುತೋ ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ¶ ಸುನಯಂ ದುತ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ವಿನಯಂ ಉತ್ತರತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಚ-ಸದ್ದೇನ ಸತ್ಥನ್ತರಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೇನ ಇಮಮತ್ಥಂ ದೀಪೇತಿ. ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಇಧ ಯೋ ಸುನಯಂ ದುತ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ವಿನಯಂ ಉತ್ತರತಿ, ಸುನಯೇನ ಯುತೋ ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ವಿಮತೂಪರಮಂ ಪರಮಂ ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ನಾಮ ಪಕರಣಂ ಉತ್ತರತೀತಿ. ಇಮಿನಾ ಯೋ ಉತ್ತರಂ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ವಿನಯಂ ಜಾನಾತಿ. ಯೋ ವಿನಯಂ ಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಉತ್ತರಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಉತ್ತರಪಕರಣಸ್ಸ ವಿನಯಪಿಟಕಜಾನನೇ ಅಚ್ಚನ್ತೂಪಕಾರಿತಾ ವಿಭಾವಿತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೪೨೪. ಇತೋ ಪರನ್ತಿ ಇತೋ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ಪರಂ. ಪರನ್ತಿ ಉತ್ತಮಂ. ಏಕುತ್ತರಂ ನಯನ್ತಿ ಏಕೇಕಅಙ್ಗಾತಿರೇಕತಾಯ ಏಕುತ್ತರಸಙ್ಖಾತಂ ಏಕಕದುಕಾದಿನಯಂ.

೪೨೫-೭. ಕೇ ಆಪತ್ತಿಕರಾ ಧಮ್ಮಾ…ಪೇ… ಕಾ ಚಾದೇಸನಗಾಮಿನೀತಿ ಏಕೇಕಪಞ್ಹವಸೇನ ಉತ್ತಾನತ್ಥೋಯೇವ.

೪೨೮. ಸಮುಟ್ಠಾನಾನೀತಿ ಆದಿಕೋ ¶ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಸಙ್ಖಾತೋ ಉತ್ತರವಾದೋ. ತತ್ಥ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ…ಪೇ… ದೀಪಿತಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಏತೇಸಂ ವಸೇನ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಆಪತ್ತಿಕರಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ.

೪೨೯. ತತ್ಥಾತಿ ತಾಸು ಆಪತ್ತೀಸು. ಲಹುಕಾತಿ ಲಹುಕೇನ ವಿನಯಕಮ್ಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝನತೋ ಲಹುಕಾ. ಗರುಕೇನ ವಿನಯಕಮ್ಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝನತೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿ, ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಂ ಉಪನೇತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ ಚ ಗರುಕಾಪತ್ತಿ ನಾಮ, ತಾ ಪನ ಲಹುಕಾಸು ವುತ್ತಾಸು ತಬ್ಬಿಪರಿಯಾಯತೋ ಞಾತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ ವಿಸುಂ ನ ವುತ್ತಾ.

೪೩೧. ದುಟ್ಠುಂ ಕುಚ್ಛಿತಭಾವಂ ಪರಮಜೇಗುಚ್ಛಂ ನಿನ್ದನೀಯಭಾವಂ ಉಲತಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ, ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ. ತೇನಾಹ ‘‘ದುವಿಧಾಪತ್ತಿ ಆದಿತೋ’’ತಿ.

೪೩೨. ಪಞ್ಚಾನನ್ತರಿಯಸಂಯುತ್ತಾತಿ ¶ ಮಾತುಘಾತಕಪಿತುಘಾತಕಅರಹನ್ತಘಾತಕೇಹಿ ಆಪನ್ನಾ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ ಚ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕಸಙ್ಘಭೇದಕಾನಂ ಅಭಬ್ಬತಾಹೇತುಕಾ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರಪ್ಪವತ್ತಾ ಅಕುಸಲಚೇತನಾಸಙ್ಖಾತಾ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಚ ಅನನ್ತರಮೇವ ಅಪಾಯುಪ್ಪತ್ತಿಹೇತುತಾಯ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಅನನ್ತರಸಂಯುತ್ತಾ ನಾಮ. ತಾ ಪನ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೇಸು ಅನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ‘‘ನಿಯತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ.

ಪರಿವಾರೇ (ಪರಿ. ೩೨೧) ಪನ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾದೀ ಬಹೂ ಏಕಕಾ ದಸ್ಸಿತಾ, ತೇ ಪನ ಗನ್ಥಭೀರುಕಜನಾನುಗ್ಗಹೇನ ಆಚರಿಯೇನ ಇಧ ನ ದಸ್ಸಿತಾ. ಅತ್ಥಿಕೇಹಿ ಪರಿವಾರೇಯೇವ (ಪರಿ. ೩೨೧) ಗಹೇತಬ್ಬಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಸತ್ತಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಸಗ್ಗನ್ತರಾಯಞ್ಚೇವ ಮೋಕ್ಖನ್ತರಾಯಞ್ಚ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ. ಅಜಾನನ್ತೇನ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾಪತ್ತಿ ನೇವ ಸಗ್ಗನ್ತರಾಯಂ, ನ ಮೋಕ್ಖನ್ತರಾಯಂ ¶ ಕರೋತೀತಿ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಾ. ಅನ್ತರಾಯಿಕಂ ಆಪನ್ನಸ್ಸಪಿ ದೇಸನಾಗಾಮಿನಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನಿತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಸುದ್ಧಿಪತ್ತಸ್ಸ, ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಠಿತಸ್ಸ ಚ ಅವಾರಿತೋ ಸಗ್ಗಮಗ್ಗಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗೋತಿ.

೪೩೫. ಅದ್ಧವಿಹೀನೋ ನಾಮ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ. ಅಙ್ಗವಿಹೀನೋ ನಾಮ ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನಾದಿಭೇದೋ. ವತ್ಥುವಿಪನ್ನೋ ನಾಮ ಪಣ್ಡಕೋ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ ಚ. ಅವಸೇಸಾ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕಾದಯೋ ಅಟ್ಠ ಅಭಬ್ಬಟ್ಠಾನಪ್ಪತ್ತಾ ದುಕ್ಕಟಕಾರಿನೋ ನಾಮ, ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ದುಕ್ಕಟೇನ ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮೇನ ಅಭಬ್ಬಟ್ಠಾನಪ್ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಪರಿಪುಣ್ಣೋತಿ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಪತ್ತಚೀವರೋ. ನೋ ಯಾಚತೀತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಯಾಚತಿ. ಪಟಿಸಿದ್ಧಾತಿ ‘‘ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ. ೩೨೨) ವಾರಿತಾ.

೪೩೬. ಹವೇತಿ ಏಕಂಸತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ. ಲದ್ಧಸಮಾಪತ್ತಿಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೀಪಿತಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ ಹವೇ ಅತ್ಥೇವ. ನೋ ಲದ್ಧಸಮಾಪತ್ತಿಸ್ಸಾತಿ ಅಲದ್ಧಸಮಾಪತ್ತಿಸ್ಸ ದೀಪಿತಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೩೭. ಭೂತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ತನಿ ಸನ್ತಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ. ಅಭೂತಾರೋಚನಾಪತ್ತೀತಿ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ. ಅಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ನಿದ್ದಿಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೩೮. ‘‘ಅತ್ಥಿ ¶ ಸದ್ಧಮ್ಮಸಂಯುತ್ತಾ’’ತಿಆದೀಸು ಅತ್ಥಿ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚತ್ತೇಕವಚನನ್ತೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ.

೪೩೯. ಪದಸೋಧಮ್ಮಮೂಲಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಧಮ್ಮದೇಸನಾ’’ತಿ ಆಪತ್ತೀನಂ ಗಹಣಂ.

೪೪೦. ಭೋಗೇತಿ ¶ ಪರಿಭೋಗೇ. ‘‘ಸಪರಿಕ್ಖಾರಸಂಯುತಾ’’ತಿ ಇದಞ್ಚ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ. ‘‘ಪತ್ತಚೀವರಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ, ಕಿಲಿಟ್ಠಚೀವರಾನಂ ಅಧೋವನೇ, ಮಲಗ್ಗಹಿತಪತ್ತಸ್ಸ ಅಪಚನೇ’’ತಿ ಏವಮಾದಿಕಾ ಅಯುತ್ತಪರಿಭೋಗಾ ಆಪತ್ತಿಯೋಪಿ ಸಕಪರಿಕ್ಖಾರಸಂಯುತ್ತಾಯೇವ.

೪೪೧. ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಭಿಸಿಆದೀನಂ ಗಹಣಂ. ಅಜ್ಝೋಕಾಸತ್ಥರೇಪಿ ಚಾತಿ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಅತ್ಥರೇ ಅತ್ಥರಾಪನೇ ಸತಿ. ಅನಾಪುಚ್ಛಾವ ಗಮನೇತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ವಾ ಗಮನೇ. ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಅನುದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಗಮನಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ. ಪರಸನ್ತಕಸಂಯುತಾತಿ ಪರಪರಿಕ್ಖಾರಪಟಿಬದ್ಧಾ.

೪೪೩. ‘‘ಸಿಖರಣೀಸೀ’’ತಿ ಯಂ ವಚನಂ ಸಚ್ಚಂ, ತಂ ಭಣತೋ ಗರುಕಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೪೫. ಗರುಕಾಪತ್ತೀತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ. ಭೂತಸ್ಸಾರೋಚನೇತಿ ಭೂತಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚನೇ. ಸಚ್ಚಂ ವದತೋತಿ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ ವದನ್ತಸ್ಸ. ಲಹುಕಾತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ.

೪೪೭. ವಿಕೋಪೇತುನ್ತಿ ವಗ್ಗಕರಣೇನ ವಿಕೋಪೇತುಂ. ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹನ್ತಿ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಏವ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹನ್ತೋ, ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಫುಸೇತಿ ಭೂಮಿಗತೋ ಫುಸೇಯ್ಯ.

೪೪೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಉಪರಿ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದನ್ತೋ ವೇಹಾಸಗತೋ ¶ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಚೇ ತಂ ಭೂಮಿಯಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ನಿಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ. ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನ ಭೂಮಿತೋ’’ತಿ.

೪೪೯. ಪವಿಸನ್ತೋತಿ ಆರಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತೋ. ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ ತತೋ ಏವ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ. ತನ್ತಿ ಆರಾಮಂ.

೪೫೦. ವತ್ತಮಪೂರೇತ್ವಾನಾತಿ ¶ ಸೀಸತೋ ಛತ್ತಾಪನಯನಂ, ಪಾದತೋ ಉಪಾಹನಾಮುಞ್ಚನವತ್ತಂ ಅಕತ್ವಾ. ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇನ್ತೋಪಿ ನ ಆಪಜ್ಜತಿ.

೪೫೧. ‘‘ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ನಿಕ್ಖಮ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ. ಪವಿಸಂ ನ ಚಾತಿ ಯಂ ಆರಾಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ಗತೋ, ತಂ ಪವಿಸನ್ತೋ ನ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ.

೪೫೩. ಯಾ ಕಾಚಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತಿಗಮ್ಭೀರಂ ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಆದಿಯನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೫೭. ವತ್ತಂ ಪನತ್ತನೋತಿ ಯಂ ಅತ್ತನೋ ನೇತ್ಥಾರವತ್ತಂ ವುತ್ತಂ, ಸೋ ತಂ ಅಸಮಾದಿಯನ್ತೋವ ಆಪಜ್ಜತಿ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೬೦. ಇತರಸ್ಸ ಆಚರಿಯಸ್ಸ, ತಥಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಚ.

೪೬೨. ದದಮಾನೋತಿ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ವಿನಾ ದದಮಾನೋ.

೪೬೩. ಮುದೂತಿ ಮುದುಪಿಟ್ಠಿಕೋ. ‘‘ಲಮ್ಬೀಆದಿನೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಹತ್ಥೇನ ಉಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಸುಚಿಂ ಮೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಊರುನಾ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಪೇಲ್ಲನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತಾನಂ ವಧಿತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ ರೋದನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಏವಮಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ಅತ್ತಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೋ, ವಿಭತ್ತಿಲೋಪೋ ಚ ನಿರುತ್ತಿಲಕ್ಖಣೇನ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ. ಸೇಸಾತಿ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಪಹಾರದಾನಾದೀಸು ವುತ್ತಾಪತ್ತಿ. ಪರನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ಪರಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೪೬೫. ‘‘ನ ¶ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಓವಾದೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವಚನತೋ ಓವಾದಂ ನ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ ವಜ್ಜತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ನಾಮ.

೪೭೦. ಅರುಣುಗ್ಗೇತಿ ¶ ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ. ನಅರುಣುಗ್ಗಮೇತಿ ಅರುಣುಗ್ಗಮನತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ.

೪೭೧. ಏಕರತ್ತಾತಿಕ್ಕಮೇ ಛಾರತ್ತಾತಿಕ್ಕಮೇ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇತಿ ಯೋಜನಾ. ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಾಸಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ. ವುತ್ತಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಂ. ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ ಅರುಣುಗ್ಗಮೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೪೭೩. ಪರಸನ್ತಕಂ ರುಕ್ಖಲತಾದಿಂ ಥೇಯ್ಯಾಯ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಮತ್ತಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಭೂತಗಾಮಂ ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಪಾರಾಜಿಕಞ್ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಞ್ಚ ಫುಸೇ’’ತಿ.

೪೭೫. ಛಾದೇನ್ತೋ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ. ತತ್ರ ಆಹ ‘‘ಆಪತ್ತಿಂ ಛಾದೇನ್ತೋ ನರೋ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ.

ಅಚ್ಛಿನ್ನೋತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ. ನಚ್ಛಾದೇನ್ತೋತಿ ತಿಣೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅತ್ತನೋ ಹಿರಿಕೋಪಿನಂ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೋ. ಯಥಾಹ – ‘‘ತಿಣೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಆಗನ್ತಬ್ಬಂ, ನ ತ್ವೇವ ನಗ್ಗೇನ ಆಗನ್ತಬ್ಬಂ. ಯೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ೫೧೭).

೪೭೬. ಕುಸಚೀರಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ವಾಕಚೀರಫಲಕಚೀರಾದೀನಂ ತಿತ್ಥಿಯಧಜಾನಂ ಗಹಣಂ. ಧಾರೇನ್ತೋ ಕೋಚಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಸೇಸೋ. ತತ್ರಾಹ – ‘‘ಕುಸಚೀರಾದೀನಿ ಧಾರೇನ್ತೋ ಧಾರೇನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೨).

೪೭೭. ಯಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಪತ್ತಂ ‘‘ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖು ಪತ್ತೋ ಯಾವಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಅಧಾರೇನ್ತೋ ಚ ¶ ದೋಸವಾ ಹೋತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ ಆಪತ್ತಿಂ. ಸಚಿತ್ತಕಾಚಿತ್ತಕದುಕಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖದುಕಂ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸಚಿತ್ತಕದುಕ’’ನ್ತಿಆದಿ.

೪೭೮. ಯಾ ¶ ಆಪತ್ತಿ ನಾಥೇ ತಿಟ್ಠನ್ತೇ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ. ಯಾ ಆಪತ್ತಿ ನಾಥೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಹೋತಿ, ನ ತು ತಿಟ್ಠನ್ತೇ, ಸಾಪಿ ಅತ್ಥಿ. ಯಾ ಆಪತ್ತಿ ನಾಥೇ ತಿಟ್ಠನ್ತೇಪಿ ಹೋತಿ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇಪಿ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೭೯. ಸಾ ಕತಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ರುಹಿರುಪ್ಪಾದನಾಪತ್ತೀ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ಥೇರಮಾವುಸವಾದೇನ, ವದತೋ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇತಿ ‘‘ಯಥಾ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಏತರಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆವುಸೋವಾದೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ, ನ ಖೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಏವಂ ಸಮುದಾಚರಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ… ನವಕತರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಥೇರತರೋ ಭಿಕ್ಖು ‘ಭನ್ತೇ’ತಿ ವಾ ‘ಆಯಸ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಸಮುದಾಚರಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ದೀ. ನಿ. ೨.೨೧೬) ವಚನತೋ ಥೇರಂ ಆವುಸೋವಾದೇನ ಸಮುದಾಚರಣಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಭಗವತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ತಿಟ್ಠನ್ತೇತಿ ಅತ್ಥೋ.

೪೮೧. ಕಥಂ ಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ನ ವಿಕಾಲೇ. ಕಥಂ ವಿಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ಕಾಲೇ ನ ಸಿಯಾ. ಕಥಂ ಕಾಲೇ ಚೇವ ವಿಕಾಲೇ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥ ಸಿಯಾತಿ ಪಞ್ಹೇ.

೪೮೨. ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭುಞ್ಜತೋ’’ತಿಆದಿ.

೪೮೩. ಅವಸೇಸಂ ಪನ ಸಬ್ಬಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಕಾಲವಿಕಾಲೇಸು ಸಬ್ಬದಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತತ್ಥ ಚ ಸಂಸಯೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೮೪. ‘‘ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ¶ ರತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ದಿವಾ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ದಿವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ರತ್ತಿಂ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ರತ್ತಿಞ್ಚೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ ದಿವಾ ಚಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೩೨೩) ವುತ್ತಂ ತಿಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ರತ್ತಿಮೇವಾ’’ತಿಆದಿ.

೪೮೬. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ದಸವಸ್ಸೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಊನದಸವಸ್ಸೋ, ಸಾ ಕಥಂ ಸಿಯಾ. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಊನದಸವಸ್ಸೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ದಸವಸ್ಸೋ, ಸಾ ಕಥಂ ಹೋತಿ. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ದಸವಸ್ಸೋಪಿ ಆಪಜ್ಜತಿ ಊನದಸವಸ್ಸೋಪೀತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಕಥಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೮೭. ತತ್ಥ ¶ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಮಾಹ ‘‘ಉಪಟ್ಠಾಪೇತೀ’’ತಿಆದಿ. ‘‘ಬಾಲೋ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಹಿ ಅತ್ಥಪದಂ ‘‘ಅಬ್ಯತ್ತೋ’’ತಿ.

೪೮೮. ಊನದಸವಸ್ಸೋ ಏವಂ ‘‘ಅಹಂ ಪಣ್ಡಿತೋ’’ತಿ ಪರಿಸಂ ಗಣ್ಹತಿ, ತಥಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ದಸವಸ್ಸೋ ಊನೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ದಸವಸ್ಸೋ, ಊನದಸವಸ್ಸೋ ಚಾತಿ ಉಭೋಪೇತೇ ಪರಿಸುಪಟ್ಠಾಪನಾಪತ್ತಿತೋ ಅಞ್ಞಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಆಪಜ್ಜನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನ-ಕಾರಲೋಪೋ.

೪೮೯. ಕಥಂ ಕಾಳೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಜುಣ್ಹೇ, ಕಥಂ ಜುಣ್ಹೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಕಾಳಸ್ಮಿಂ, ಕಥಂ ಕಾಳೇ ಚ ಜುಣ್ಹೇ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೯೦. ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಮಾಹ ‘‘ವಸ್ಸ’’ನ್ತಿಆದಿ. ‘‘ಆಪಜ್ಜತೇ ಅಪ್ಪವಾರೇನ್ತೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಜುಣ್ಹೇತಿ ಪುರಿಮಪಕ್ಖೇ. ಕಾಳಕೇತಿ ಅಪರಪಕ್ಖೇ.

೪೯೧. ಅವಿಪತ್ತಿನಾತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧವಿಪತ್ತಿರಹಿತತ್ತಾ ಅವಿಪತ್ತಿನಾ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ. ಅವಸೇಸನ್ತಿ ವಸ್ಸಂ ಅನುಪಗಮನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಪವಾರಣಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಅವಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಆಪತ್ತಿಂ.

೪೯೨. ವಸ್ಸೂಪಗಮನಂ ¶ ಕಾಳೇ ಕಪ್ಪತಿ, ಜುಣ್ಹೇ ನೋ ಕಪ್ಪತಿ, ಪವಾರಣಾ ಜುಣ್ಹೇ ಕಪ್ಪತಿ, ಕಾಳೇ ನೋ ಕಪ್ಪತಿ, ಸೇಸಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ ಕಾಳೇ ಚ ಜುಣ್ಹೇ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಕಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೯೩. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಹೇಮನ್ತೇ ಹೋತಿ, ಇತರಉತುದ್ವಯೇ ಗಿಮ್ಹಾನವಸ್ಸಾನಸಙ್ಖಾತೇ ನ ಹೋತಿ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಗಿಮ್ಹೇಯೇವ ಹೋತಿ, ನ ಸೇಸೇಸು ವಸ್ಸಾನಹೇಮನ್ತಸಙ್ಖಾತೇಸು, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ವಸ್ಸೇ ಹೋತಿ, ನೋ ಇತರದ್ವಯೇ ಹೇಮನ್ತಗಿಮ್ಹಸಙ್ಖಾತೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೯೪-೬. ಸಾ ತಿವಿಧಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಕತಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ದಿನೇ ಪಾಟಿಪದಕ್ಖಾತೇ’’ತಿಆದಿ. ತತ್ಥ ದಿನೇ…ಪೇ… ಪುಣ್ಣಮಾಸಿಯಾತಿ ಅಪರಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾಸಿಯಾ ಕಾಳಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ¶ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಠಪಿತಂ ಪನ ತಂ ವಸ್ಸಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಸಚೇ ಹೇಮನ್ತೇ ನಿವಾಸೇತಿ, ಹೇಮನ್ತೇ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಪಚ್ಛಿಮೇತಿ ಏತ್ಥ ಸಾಮಿವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ಭುಮ್ಮಂ. ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಕತ್ತಿಕಸ್ಸ ಯಸ್ಮಿಂ ಪುಣ್ಣಮೇ ದಿವಸೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇ ತಂ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾವ ಪಾಟಿಪದೇ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತೋ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೇಮನ್ತೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಇತರೇ ಗಿಮ್ಹಾನವಸ್ಸಾನಉತುದ್ವಯೇ ನ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಚತುಮಾಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ, ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ. ೩೫೮) ವುತ್ತಪಾಳಿಯಾ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾವಚನಸ್ಸ ಅವಿರುಜ್ಝನತೋ ‘‘ತಮ್ಪಿ ಸುವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೩೨೩) ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಹೇಮನ್ತೇ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸ ಉಭಯಮ್ಪಿ ಅತ್ಥೋ ಹೋತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ.

೪೯೭. ಗಿಮ್ಹಾನಮಾಸಾನಂ ¶ ಸಮ್ಬನ್ಧಿನಿ ಗಿಮ್ಹಿಕೇ ಉತುಮ್ಹಿ. ಮಾಸತೋ ಅತಿರೇಕೋ ಅತಿರೇಕಮಾಸೋತಿ ಕತ್ವಾ ಅತಿರೇಕಮಾಸೋ ಕಾಲೋ ಸೇಸೋತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಕಾಲೇ. ಪರಿಯೇಸನ್ತೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತೋ ಚ ಅತಿರೇಕಮಾಸೋ ಸೇಸೋತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತೋ ಚ ಗಿಮ್ಹೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ‘‘ನ ತು ಏವ ಇತರಉತುದ್ವಯೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಗಿಮ್ಹೇ ಪರಿಯೇಸನ್ತೋ ಪುರಿಮಮಾಸತ್ತಯೇ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತೋ ಅಡ್ಢಮಾಸಾಧಿಕೇ ಗಿಮ್ಹಮಾಸತ್ತಯೇ ಆಪಜ್ಜತಿ. ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ ‘‘ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸತೋ ಪುರಿಮೇಸು ಸತ್ತಸು ಮಾಸೇಸೂ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತದಯುತ್ತಂ ‘‘ಗಿಮ್ಹಾನೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಗಿಮ್ಹಾಪತ್ತಿಯಾ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ, ‘‘ಇತರಉತುದ್ವಯೇ’’ತಿ ಪಟಿಸಿದ್ಧತ್ತಾ ಚ. ಏತ್ಥ ಚ ಗಾಥಾಯ ಪರಿಯೇಸನಾಪತ್ತಿಯಾಯೇವ ದಸ್ಸನಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಗಿಮ್ಹೇಯೇವ ಸಮ್ಭವೋತಿ ಸಾಪಿ ದಸ್ಸಿತಾ.

೪೯೮. ಇಧ ಪನ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರೇ ವಿಜ್ಜಮಾನೇ ನಗ್ಗೋ ಕಾಯಂ ಓವಸ್ಸಾಪೇತಿ, ಸೋ ಹವೇ ಏಕಂಸೇನ ವಸ್ಸೇ ವಸ್ಸಾನಉತುಮ್ಹಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೪೯೯. ‘‘ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಗಣೋ ನ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಗಣೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಸಙ್ಘೋ ನ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಸಙ್ಘೋ ನ ಗಣೋ’’ತಿ (ಪರಿ. ೩೨೩) ವುತ್ತತ್ತಿಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ ಹಿ ಸಙ್ಘೋವಾ’’ತಿಆದಿ.

೫೦೦. ಕಥಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ¶ ಆಹ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥಂ ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಇಧ ಅತ್ತನೋ ಯಥಾಪತ್ತಮುಪೋಸಥಂ ಅಕತ್ವಾ ¶ ಅಪತ್ತಉಪೋಸಥಕರಣಂ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ, ಅತ್ತಕರಣದೋಸಸ್ಸ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಚ ನ ಗಣೋ ನ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋತಿ ಏತ್ಥ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಚ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತೋ ಗಣೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಯಥಾಲಾಭಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಯೋಜನಂ ಕರೋಮೀತಿ ವಿಪರಿಯಾಯವಿಕಪ್ಪೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ. ಏವಮುಪರಿಪಿ ವಿಪರಿಯಾಯವಿಪಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ ಯಥಾಲಾಭಯೋಜನಾವ ಕಾತಬ್ಬಾ.

೫೦೧. ‘‘ಉಪೋಸಥ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಮಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ.

೫೦೨. ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಕರೋನ್ತೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಾತಿ. ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಂ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಙ್ಘೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತಿ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತೋ ಗಣೋ ಚ ನ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೦೩. ಕಥಂ ಪನ ಗಿಲಾನೋವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಅಗಿಲಾನೋ, ಕಥಂ ಅಗಿಲಾನೋವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಗಿಲಾನೋ, ಕಥಂ ಗಿಲಾನೋ ಚ ಅಗಿಲಾನೋ ಚ ಉಭೋಪಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೦೪. ಯೋ ಪನ ಅಕಲ್ಲಕೋ ಗಿಲಾನೋ ಅಞ್ಞೇನ ಪನ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ತದಞ್ಞಂ ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಸೋ ಆಪಜ್ಜತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೦೫. ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥೇ ಅವಿಜ್ಜಮಾನೇಪಿ ಸಚೇ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಅಗಿಲಾನೋವ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ. ಸೇಸಂ ಪನ ಆಪತ್ತಿಂ ಗಿಲಾನಅಗಿಲಾನಾ ಉಭೋಪಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ.

೫೦೬. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ¶ ಅನ್ತೋವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಬಹಿದ್ಧಾ, ತಥಾ ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಬಹಿ ಏವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಅನ್ತೋ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಅನ್ತೋ, ಬಹಿದ್ಧಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೦೭. ಕೇವಲಂ ¶ ಅನ್ತೋಯೇವ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೦೮. ಮಞ್ಚಾದಿನ್ತಿ ಸಙ್ಘಿಕಮಞ್ಚಾದಿಂ.

೫೦೯. ‘‘ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಏವ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಕಥಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಏವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೇವ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಕಥಂ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಏವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಕಥಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಚ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೧೦. ಸಛತ್ತುಪಾಹನೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಛತ್ತುಪಾಹನಸಹಿತೋ ಆಗನ್ತುಕೋ ಭಿಕ್ಖು. ಪವಿಸನ್ತೋ ತಪೋಧನೋತಿ ಆಗನ್ತುಕವತ್ತಂ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತೋ.

೫೧೧. ‘‘ಉಪಚಾರಸ್ಸ ಅತಿಕ್ಕಮೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೫೧೨. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಚ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಚ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಾಪತ್ತಿಂ ಬಹಿಸೀಮಾಗತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀಆರಾಮಪವೇಸನಾಪತ್ತಿಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತದುಭಯಂ ಪನ ಆಗನ್ತುಕಗಮಿಕವತ್ತಭೇದಾಪತ್ತೀಹಿ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದನ್ತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ಏತೇನೇವ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ವಿಸುಂ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ. ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಈದಿಸೇಸು ಠಾನೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ.

೫೧೫. ವಚೀದ್ವಾರಿಕಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ¶ ಮುಸಾವಾದಪೇಸುಞ್ಞಹರಣಾದಿವಸೇನ ವಚೀದ್ವಾರೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿಂ. ಪರವಾಚಾಯ ಸುಜ್ಝತೀತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಏಕವಾಚಿಕಾಯ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸುಜ್ಝತಿ.

೫೧೬. ವಜ್ಜಮೇವ ವಜ್ಜತಾ, ತಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ.

೫೧೮-೯. ತಂ ¶ ದೇಸೇತ್ವಾ ವಿಸುಜ್ಝನ್ತೋತಿ ತಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ವಿಸುದ್ಧೋ ಹೋನ್ತೋ. ಯಾವತತಿಯಕಂ ಪನಾತಿ ಯಾವತತಿಯೇನ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮೇನ ಆಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಂ ಪನ. ಪರಿವಾಸಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಾನತ್ತಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಅಬ್ಭಾನಾನಿ ಗಹಿತಾನಿ.

೫೨೨. ಕಾಯದ್ವಾರಿಕಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಕಾಯದ್ವಾರೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಪಹಾರದಾನಾದಿಆಪತ್ತಿಂ.

೫೨೩. ಕಾಯೇನೇವ ವಿಸುಜ್ಝತೀತಿ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ ದೇನ್ತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ.

೫೨೬. ಯೋ ಸುತ್ತೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸೋ ಕಥಂ ಪಟಿಬುದ್ಧೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ. ಯೋ ಪಟಿಬುದ್ಧೋವ ಆಪನ್ನೋ, ಸೋ ಕಥಂ ಸುತ್ತೋ ಸುಜ್ಝತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೨೮. ಸಗಾರಸೇಯ್ಯಕಾದಿನ್ತಿ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಾದಿಆಪತ್ತಿಂ.

೫೨೯. ಜಗ್ಗನ್ತೋತಿ ಜಾಗರನ್ತೋ ನಿದ್ದಂ ವಿನೋದೇನ್ತೋ.

೫೩೧. ಪಟಿಬುದ್ಧೋತಿ ಅನಿದ್ದಾಯನ್ತೋ.

೫೩೨. ಅಚಿತ್ತೋತಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ವೀತಿಕ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಾ ಭಾವೇನ ಅಚಿತ್ತೋ.

೫೩೫. ಸಚಿತ್ತಕಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ¶ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾದಿಆಪತ್ತಿಂ. ತಿಣವತ್ಥಾರೇ ಸಯನ್ತೋ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಕಮ್ಮೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ‘‘ಇಮಿನಾಹಂ ಕಮ್ಮೇನ ಆಪತ್ತಿತೋ ವುಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತರಹಿತೋ ವುಟ್ಠಹನ್ತೋ ಅಚಿತ್ತಕೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ.

‘‘ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಚಿತ್ತೋವ, ಅಚಿತ್ತೋವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ;

ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಚಿತ್ತೋವ, ಸಚಿತ್ತೋವ ವಿಸುಜ್ಝತೀ’’ತಿ. –

ಪದದ್ವಯಂ ¶ . ಅಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ಅಚಿತ್ತಸಚಿತ್ತಪದೇಹಿ ಏವಮೇವ ಮಿಸ್ಸಂ ಅಕತ್ವಾ. ಏತ್ಥಾತಿ ಪುರಿಮಪದದ್ವಯೇ. ವುತ್ತಾನುಸಾರೇನಾತಿ ವುತ್ತನಯಾನುಸಾರೇನ.

೫೩೯. ಕಮ್ಮತೋತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮತೋ.

೫೪೦. ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಕಮ್ಮತೋತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಂ ವಿನಾವ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ.

೫೪೧. ಸಮನುಭಾಸನೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಂ ಸಮನುಭಾಸನಮಾಹ ಕಾರಣೂಪಚಾರೇನ.

೫೪೨. ಅವಸೇಸನ್ತಿ ಮುಸಾವಾದಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಕಂ.

೫೪೩. ವಿಸುಜ್ಝತಿ ಅಸಮ್ಮುಖಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಸಮ್ಮುಖಾ ವಿಸುಜ್ಝತಿ. ಇದಞ್ಚ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚೇವ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ ಚ ಸಮೇನ್ತಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ತತ್ಥ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾಯ ಸಬ್ಭಾವೇಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಸಮ್ಮುಖತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ ವಾ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ವಾತಿ ‘‘ಅಸಮ್ಮುಖಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ.

೫೫೧. ‘‘ಅಚಿತ್ತಕಚತುಕ್ಕಂ ಅಜಾನನ್ತಚತುಕ್ಕ’’ನ್ತಿ ಕುಸಲತ್ತಿಕಫಸ್ಸಪಞ್ಚಕಾದಿವೋಹಾರೋ ವಿಯ ಆದಿಪದವಸೇನ ವುತ್ತೋ.

೫೫೨-೩. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ¶ ಆಗನ್ತುಕೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಚೇತರೋ ಆವಾಸಿಕೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಆವಾಸಿಕೋವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಚೇತರೋ ಆಗನ್ತುಕೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಆಗನ್ತುಕೋ ಚ ಆವಾಸಿಕೋ ಚ ತೇ ಉಭೋಪಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಭೋ ಸೇಸಂ ನ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೫೫. ಇತರೋತಿ ಆವಾಸಿಕೋ. ಆವಾಸವತ್ತನ್ತಿ ಆವಾಸಿಕೇನ ಆಗನ್ತುಕಸ್ಸ ಕಾತಬ್ಬವತ್ತಂ. ಆವಾಸೀತಿ ಆವಾಸಿಕೋ.

೫೫೬. ನ ಚೇವಾಗನ್ತುಕೋತಿ ತಂ ಆವಾಸಿಕವತ್ತಂ ಅಕರೋನ್ತೋ ಆಗನ್ತುಕೋ ನ ಚೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ ¶ . ಸೇಸಂ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರಿಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ. ಉಭೋಪಿ ಆಗನ್ತುಕಆವಾಸಿಕಾ. ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಸಾಧಾರಣಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ.

೫೫೭. ವತ್ಥುನಾನತ್ತತಾತಿ ವೀತಿಕ್ಕಮನಾನತ್ತತಾ. ಆಪತ್ತಿನಾನತ್ತತಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞನಾನತ್ತತಾ.

೫೬೩. ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ…ಪೇ… ನಾನಭಾವೋ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾನಂ ಅನಿಯತಾದೀಹಿ ವತ್ಥುನಾನತಾಯ ಚೇವ ಆಪತ್ತಿನಾನತಾಯ ಚ ಲಬ್ಭಮಾನತ್ತಾ.

೫೬೫. ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ನ ಕೇವಲಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತೀಸುಯೇವ ಸಾಧಾರಣಾಪತ್ತಿಯೋ ಏಕತೋ ಚ ವಿಸುಞ್ಚ ಆಪಜ್ಜನ್ತಾನಂ ಯಥಾವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯೋ, ಅಥ ಖೋ ಅವಸೇಸಸಾಧಾರಣಾಪತ್ತಿಯೋಪಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ.

೫೭೭. ಆದಿಯನ್ತೋ ಗಣ್ಹನ್ತೋ. ಪಯೋಜೇನ್ತೋತಿ ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತೋ.

೫೭೯. ಊನಕಂ ¶ ಪಾದಂ…ಪೇ… ಲಹುಂ ಫುಸೇತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಸನ್ಧಾಯಾಹ.

೫೮೦. ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ, ಸೇಸಕಮ್ಪಿ ಪದತ್ತಯನ್ತಿ ಯೋ ಅಯಂ ಪಠಮವಿನಿಚ್ಛಯೇ ವುತ್ತನಯೋ, ಏತೇನೇವ ನಯೇನ ಊನಪಾದಂ ಆದಿಯನ್ತೋ ಲಹುಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪಾದಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಪಾದಂ ವಾ ಗಹಣತ್ಥಂ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಗರುಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪಾದಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಪಾದಂ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಚ ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಚ ಗರುಕೇ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯಂಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಊನಪಾದಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಚ ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಚ ಲಹುಕೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯೇ, ದುಕ್ಕಟೇ ವಾ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಏವಂ ಸೇಸಕಮ್ಪಿ ಇಮಂ ಪದತ್ತಯಂ. ಅತ್ಥಸಮ್ಭವತೋಯೇವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಸಮ್ಭವವಸೇನೇವ.

೫೮೧-೨. ಕಥಂ ಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ನೋ ವಿಕಾಲೇ, ವಿಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ನ ಚ ಕಾಲೇ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಕಾಲೇ ಚ ಪಕಾಸಿತಾ ವಿಕಾಲೇ ಚ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ನೇವ ಕಾಲೇ ಚ ಪಕಾಸಿತಾ ನೇವ ವಿಕಾಲೇ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೮೬-೭. ಕಾಲೇ ¶ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ ವಿಕಾಲೇ ತು ನೋ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ವಿಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ನೋ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ನಾಮ ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ಕಪ್ಪತಿ, ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ನಾಮ ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ನ ಕಪ್ಪತಿ, ವದ ಭದ್ರಮುಖಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೮೯. ವಿಕಾಲೇಯೇವ ಕಪ್ಪತಿ, ಅಪರಜ್ಜು ಕಾಲೇಪಿ ನ ಕಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೯೨. ಕುಲದೂಸನಕಮ್ಮಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಭೂತಾರೋಚನರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರವಿಞ್ಞತ್ತಿಕುಹನಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ.

೫೯೩-೪. ಕತಮಾ ¶ ಆಪತ್ತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ದೇಸೇಸು ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಮಜ್ಝಿಮೇ, ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಪನ ದೇಸಸ್ಮಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಚ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು, ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಚೇವ ದೇಸೇಸು ಆಪಜ್ಜತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಚ, ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಚೇವ ದೇಸೇಸು ನ ಆಪಜ್ಜತಿ ನ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೫೯೬. ‘‘ಸೋ ಗುಣಙ್ಗುಣುಪಾಹನ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅತ್ಥೋ.

೫೯೯. ಏವಂ ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ, ನಾಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪದವಸೇನ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮಚತುಕ್ಕಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ನೇವ ಕಪ್ಪತಿ, ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಪದವಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸೂ’’ತಿಆದಿ.

೬೦೧. ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಗಣೇನ ಪಞ್ಚವಗ್ಗೇನಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಂ.

೬೦೩. ಏವಂ ವತ್ತುನ್ತಿ ‘‘ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವತ್ತುಂ. ಪಞ್ಚಲೋಣಾದಿಕನ್ತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಲೋಣಾನೀ’’ತಿಆದಿ.

೬೦೮. ಅನುಞ್ಞಾತಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ ಬಹಿಯೇವ ಚ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೧೨. ಸೇಕ್ಖಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ¶ ಸೇಖಿಯಪಞ್ಞತ್ತಿ.

೬೧೩. ಅಗಣಾತಿ ಅದುತಿಯಾ. ಏತ್ಥ ಹಿ ಏಕಾಪಿ ಗಣೋ ನಾಮ.

೬೧೪. ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಅಸಾಧಾರಣಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ನಿಯತಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೬೧೬. ಗಿಲಾನೋ ¶ ಚ ನಾಪಜ್ಜತಿ, ಅಗಿಲಾನೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಏವಂ ಉಭೋಪಿ ನಾಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ತಿಕಾದೀಸು ದಸ್ಸಿತಾನಂ ಪದಾನಂ ಚತುಕ್ಕಾದಿದಸ್ಸನವಸೇನ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗಹಣಂ.

೬೧೮. ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಗಿಲಾನೋವಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೬೨೦. ‘‘ಗರುಥುಲ್ಲಚ್ಚಯ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಗರು’’ನ್ತಿ ನಿಗ್ಗಹೀತಾಗಮೋ.

೬೨೧. ಪಞ್ಚ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಾ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾಯೇವ.

೬೨೬. ಅಗ್ಗಿಸತ್ಥನಖಕ್ಕನ್ತನ್ತಿ ಅಗ್ಗಿಸತ್ಥನಖೇಹಿ ಅಕ್ಕನ್ತಂ ಫುಟ್ಠಂ, ಪಹಟನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಬೀಜನ್ತಿ ನೋಬೀಜಂ. ಉಬ್ಬಟ್ಟಬೀಜಕನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಟ್ಟಬೀಜಕಂ.

೬೨೮. ಪವಾರಣಾಪೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಪವಾರಣಾಪಿ. ಓದನಾದೀಹೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸತ್ತುಕುಮ್ಮಾಸಮಚ್ಛಮಂಸಾನಂ ಗಹಣಂ. ಕಾಯಾದಿಗಹಣೇನಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಗಹಣೇನ. ‘‘ದಾತುಕಾಮಾಭಿಹಾರೋ ಚ, ಹತ್ಥಪಾಸೇರಣಕ್ಖಮ’’ನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮೇಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಞ್ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ.

೬೨೯-೩೦. ವಿನಯಞ್ಞುಕಸ್ಮಿನ್ತಿ ವಿನಯಧರೇ ಪುಗ್ಗಲೇ. ಸಕಞ್ಚ ಸೀಲನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಞ್ಚ. ಸುರಕ್ಖಿತಂ ಹೋತೀತಿ ಆಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಾನಂ ವಿಜಾನನ್ತತಾಯ ಅಸೇವಿತಬ್ಬಂ ಪಹಾಯ ಸೇವಿತಬ್ಬಂಯೇವ ಸೇವನವಸೇನ ಸುಟ್ಠು ರಕ್ಖಿತಂ ಹೋತಿ. ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಮಞ್ಞಸ್ಸ ನಿರಾಕರೋತೀತಿ ¶ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನೋ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯವಿಸಯೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ನಿವಾರೇತಿ. ವಿಸಾರದೋ ಭಾಸತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಾನಂ ¶ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ನಿರಾಸಙ್ಕೋ ನಿಬ್ಭಯೋ ವೋಹರತಿ. ವೇರಿಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅತ್ತಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲೇ. ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚೇವ ಠಿತಿಯಾ ಪವತ್ತೋತಿ ‘‘ವಿನಯೋ ನಾಮ ಸಾಸನಸ್ಸ ಆಯು, ವಿನಯೇ ಠಿತೇ ಸಾಸನಂ ಠಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.ಪಠಮಮಹಾಸಙ್ಗೀತಿಕಥಾ; ದೀ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೧.ಪಠಮಮಹಾಸಙ್ಗೀತಿಕಥಾ; ಖು. ಪಾ. ಅಟ್ಠ. ೫.ಮಙ್ಗಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ; ಥೇರಗಾ. ಅಟ್ಠ. ೧.೨೫೧) ವಚನತೋ ಸದ್ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಯಾ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ. ತಸ್ಮಾ ಕಾರಣಾ. ತತ್ಥ ವಿನಯಞ್ಞುಭಾವೇ. ಧೀರೋ ಪಞ್ಞವಾ ಭಿಕ್ಖು.

೬೩೧-೨. ಛಳಭಿಞ್ಞೇನಾತಿ ಛ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಛಳಭಿಞ್ಞೋ, ತೇನ. ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ, ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ನಿಸೀದನಞ್ಚ ತಥಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿವಸ್ಸಸಾಟಿಕಚೀವರಞ್ಚ ಸುಗತಸ್ಸ ಚೀವರೇ ಪಮಾಣಿಕಚೀವರನ್ತಿ ಛ.

೬೩೩-೪. ಅಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಞ್ಚ ಅಞ್ಞಾಣಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ, ತೇಹಿ, ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಚೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ. ವಿಪರೀತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ, ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ.

ತತ್ಥ ಕಥಂ ಅಲಜ್ಜಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋಯೇವ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋತಿ (ಕಙ್ಖಾ. ಅಟ್ಠ. ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ). ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –

ಏದಿಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಲಜ್ಜೀ ಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೩೫೯);

ಕಥಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಞ್ಞಾಣಪುಗ್ಗಲೋ ಮನ್ದೋ ಮೋಮೂಹೋ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕರೋತಿ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ವಿರಾಧೇತಿ. ಏವಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ¶ ¶ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ವಿನಯಧರಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಪನ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮತಿಯೇವ. ಏವಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸೂಕರಮಂಸಂ ‘‘ಅಚ್ಛಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ. ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಚ್ಛಮಂಸಂ ‘‘ಸೂಕರಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ. ಏವಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

ಕಥಂ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸಹಸೇಯ್ಯಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸಾದೀನಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ.

೬೩೫-೮. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪಟ್ಠಪೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುನಾತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಸಙ್ಖಾತೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಧಮ್ಮೋವ ಚಕ್ಖು ಏತಸ್ಸಾತಿ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖು, ತೇನ ಛಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಯುತ್ತೇನ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುನಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ನಿಸ್ಸಯೋ ಚೇವ ದಾತಬ್ಬೋ, ಸಾಮಣೇರೋ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತಿ, ಗರುಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತಿ, ಲಹುಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಭಯಾನಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರಾ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಅತ್ಥತೋ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ದಸವಸ್ಸೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಅತಿರೇಕದಸವಸ್ಸೋ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೩೯. ಸತ್ತ ¶ ಸಾಮೀಚಿಯೋ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಸೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನಬ್ಭಿತೋ, ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕಂ, ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ವಿನಸ್ಸಾತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖು ಪತ್ತೋ ಯಾವ ಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ ¶ ಛ ಸಾಮೀಚಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇವುತ್ತಾ, ‘‘ಸಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನಬ್ಭಿತಾ, ತಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ವುತ್ತಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಸತ್ತ ಸಾಮೀಚಿಯೋ ವುತ್ತಾ. ಸತ್ತೇವ ಸಮಥಾಪಿ ಚಾತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಾದಿಸಮಥಾಪಿ ಸತ್ತೇವ ವುತ್ತಾ. ಪಞ್ಞತ್ತಾಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾದಯೋ ಪಞ್ಞತ್ತಾಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತ ವುತ್ತಾ. ಸತ್ತಬೋಜ್ಝಙ್ಗದಸ್ಸಿನಾತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾದಯೋ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಯಾಥಾವತೋ ಪಸ್ಸನ್ತೇನ ಭಗವತಾ.

೬೪೦-೧. ಇಧ ಕುಲದೂಸಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಜೀವಸ್ಸೇವ ಕಾರಣಾ ಪುಪ್ಫೇನ, ಫಲೇನ, ಚುಣ್ಣೇನ, ಮತ್ತಿಕಾಯ, ದನ್ತಕಟ್ಠೇಹಿ, ವೇಳುಯಾ, ವೇಜ್ಜಿಕಾಯ, ಜಙ್ಘಪೇಸನಿಕೇನಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಕುಲಾನಿ ದೂಸೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಪುಪ್ಫೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪುಪ್ಫಾದಿನಾ ದಾನಮೇವ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ದಸ್ಸೇತಿ. ಪುಪ್ಫೇನಾತಿ ಪುಪ್ಫದಾನೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ. ಪುಪ್ಫದಾನಾದಯೋ ಕುಲದೂಸನೇ ವುತ್ತಾ.

೬೪೨-೫. ‘‘ಅಟ್ಠಧಾನತಿರಿತ್ತಾಪಿ, ಅತಿರಿತ್ತಾಪಿ ಅಟ್ಠಧಾ’’ತಿದ್ವೀಸು ಅಟ್ಠಕೇಸು ಅಟ್ಠ ಅನತಿರಿತ್ತೇ ತಾವ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಕತಞ್ಚೇವಾ’’ತಿಆದಿ ¶ . ಗಿಲಾನಾನತಿರಿತ್ತಕನ್ತಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಇಮೇ ಅಟ್ಠೇವ ಅನತಿರಿತ್ತಕಾ ಞೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಕಪ್ಪಿಯಕತಾದಯೋ ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ವುತ್ತಾ.

೬೪೬. ಞಾತಞತ್ತಿಸೂತಿ ಞಾತದುಕ್ಕಟಂ, ಞತ್ತಿದುಕ್ಕಟಞ್ಚ. ಪಟಿಸಾವನೇತಿ ಪಟಿಸ್ಸವೇ. ಅಟ್ಠದುಕ್ಕಟಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ವುತ್ತೋ.

೬೪೮-೯. ಏಹಿಭಿಕ್ಖೂಪಸಮ್ಪದಾತಿ ಯಸಕುಲಪುತ್ತಾದೀನಂ ‘‘ಏಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ವಚನೇನ ಭಗವತಾ ದಿನ್ನಉಪಸಮ್ಪದಾ. ಸರಣಗಮನೇನ ಚಾತಿ ಪಠಮಬೋಧಿಯಂ ತೀಹಿ ಸರಣಗಮನೇಹಿ ಅನುಞ್ಞಾತಉಪಸಮ್ಪದಾ. ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣೋವಾದಾತಿ ಸೋಪಾಕಸ್ಸ ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣೋಪಸಮ್ಪದಾ, ಮಹಾಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರಸ್ಸ ದಿನ್ನಓವಾದಪಟಿಗ್ಗಹಣೋಪಸಮ್ಪದಾ ಚ. ಗರುಧಮ್ಮಪಟಿಗ್ಗಹೋತಿ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಯಾ ಗೋತಮಿಯಾ ಅನುಞ್ಞಾತಗರುಧಮ್ಮಪಟಿಗ್ಗಹಣೋಪಸಮ್ಪದಾ.

ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಇದಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಉಪಸಮ್ಪದಾ. ಅಟ್ಠವಾಚಿಕಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ¶ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಅಟ್ಠವಾಚಿಕಾ ನಾಮ. ದೂತೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀನನ್ತಿ ಅಡ್ಢಕಾಸಿಯಾ ಗಣಿಕಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದೂತೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾ.

೬೫೦. ಸುದ್ಧದಿಟ್ಠಿನಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಸವಾಸನಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹಾನೇನ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಸಮನ್ತಚಕ್ಖುಸಙ್ಖಾತಾ ದಿಟ್ಠಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಸುದ್ಧದಿಟ್ಠಿ, ತೇನ ಸಮನ್ತಚಕ್ಖುನಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ.

೬೫೧. ಪಾಪಿಚ್ಛಾ ನಾಮ ಅಸನ್ತಗುಣಸಮ್ಭಾವನಿಚ್ಛಾ.

೬೫೨-೩. ನ ¶ ಚ ಮಜ್ಜಪೋ ಸಿಯಾತಿ ಮಜ್ಜಪೋ ನ ಸಿಯಾ ಮಜ್ಜಂ ಪಿವನ್ತೋ ನ ಭವೇಯ್ಯ, ಮಜ್ಜಂ ನ ಪಿವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾತಿ (ಅ. ನಿ. ಅಟ್ಠ. ೨.೩.೭೧) ಅಸೇಟ್ಠಚರಿಯತೋ ಮೇಥುನಾ ವಿರಮೇಯ್ಯ. ರತ್ತಿಂ ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಿಕಾಲಭೋಜನನ್ತಿ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವುತ್ಥೋ ರತ್ತಿಭೋಜನಞ್ಚ ದಿವಾವಿಕಾಲಭೋಜನಞ್ಚ ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ. ನ ಚ ಗನ್ಧಮಾಚರೇತಿ ಗನ್ಧಞ್ಚ ನ ವಿಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ. ಮಞ್ಚೇ ಛಮಾಯಂ ವ ಸಯೇಥ ಸನ್ಥತೇತಿ ಕಪ್ಪಿಯಮಞ್ಚೇ ವಾ ಸುಧಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ವಾ ತಿಣಪಣ್ಣಪಲಾಲಾದೀನಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕತೇ ಸನ್ಥತೇ ವಾ ಸಯೇಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏತಞ್ಹಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಾಹುಪೋಸಥನ್ತಿ ಏತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀನಿ ಅಸಮಾಚರನ್ತೇನ ಉಪವುತ್ಥಂ ಉಪೋಸಥಂ ಅಟ್ಠಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ. ದುಕ್ಖನ್ತಗುನಾತಿ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಂ ಗತೇನ ಪತ್ತೇನ ಬುದ್ಧೇನ ಪಕಾಸಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೫೪. ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ದಸ್ಸಿತಾನೇವ.

೬೫೫. ಭೋಜನಾನಿ ಪಣೀತಾನಿ ನವ ವುತ್ತಾನೀತಿ ಪಣೀತಾನಿ ಹಿ ಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಾನಿ. ದಸಸು ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸೇಸು ಮನುಸ್ಸಮಂಸವಜ್ಜಿತಾನಿ ನವ ಮಂಸಾನಿ ಖಾದನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೫೬. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ…ಪೇ… ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಚುದ್ದೇಸಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೇಹಿ ವಿನಾ ಚತ್ತಾರೋತಿ ಉದ್ದೇಸಾ ನವ ದೀಪಿತಾ. ಉಪೋಸಥಾ ನವೇವಾತಿ ದಿವಸವಸೇನ ತಯೋ, ಕಾರಕವಸೇನ ¶ ತಯೋ, ಕರಣವಸೇನ ತಯೋತಿ ನವ ಉಪೋಸಥಾ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ. ಸಙ್ಘೋ ನವಹಿ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ನವಹಿ ಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ –

‘‘ಏಕತೋ ¶ , ಉಪಾಲಿ, ಚತ್ತಾರೋ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕತೋ ಚತ್ತಾರೋ, ನವಮೋ ಅನುಸ್ಸಾವೇತಿ, ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತಿ ‘ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ, ಅಯಂ ವಿನಯೋ, ಇದಂ ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ, ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥ, ಇಮಂ ರೋಚೇಥಾ’ತಿ. ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ಸಙ್ಘರಾಜಿ ಚೇವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಚ. ನವನ್ನಂ ವಾ, ಉಪಾಲಿ, ಅತಿರೇಕನವನ್ನಂ ವಾ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ಚೇವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಚಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೫೧).

೬೫೭. ದಸ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂನಿ ವಕ್ಖತಿ. ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಾಕಟಾನೇವ. ಮನುಸ್ಸಮಂಸಾದೀನಿ ದಸ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾನಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾನೇವ. ಸುಕ್ಕಾನಿ ವೇ ದಸಾತಿ ನೀಲಾದೀನಿ ದಸ ಸುಕ್ಕಾನಿ.

೬೫೯. ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ ದಸ ಆದೀನವಾ ಏವಂ ಪಾಳಿಪಾಠೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ –

‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ. ಕತಮೇ ದಸ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಮಹೇಸಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತತ್ರ ಭಿಕ್ಖು ಪವಿಸತಿ, ಮಹೇಸೀ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ, ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಮಹೇಸಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ಅದ್ಧಾ ಇಮೇಸಂ ಕತಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ’ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಬಹುಕಿಚ್ಚೋ ಬಹುಕರಣೀಯೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಇತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನ ಸರತಿ, ಸಾ ತೇನ ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ¶ ¶ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಞ್ಞತರಂ ರತನಂ ನಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಬ್ಭನ್ತರಾ ಗುಯ್ಹಮನ್ತಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸಮ್ಭೇದಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುತ್ಥೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ಪುತ್ತೋ ವಾ ಪಿತರಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ನೀಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ಉಚ್ಚೇ ಠಾನೇ ಠಪೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಟ್ಠೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಉಚ್ಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ನೀಚೇ ಠಾನೇ ಠಪೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಅಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ¶ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗತೋ ನಿವತ್ತಾಪೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ¶ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ. ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನವಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ.

‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದಂ ಅಸ್ಸಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಥಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಜನೀಯಾನಿ ರೂಪಸದ್ದಗನ್ಧರಸಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ, ಯಾನಿ ನ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪಾನಿ, ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ. ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ’’ತಿ (ಅ. ನಿ. ೧೦.೪೫; ಪಾಚಿ. ೪೯೭).

ತತ್ಥ ಚ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತೀತಿ ಪುತ್ತಂ ಮಾರೇತುಮಿಚ್ಛತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಏಸೇವ ನಯೋ ಪುತ್ತೋ ಪಿತರಂ ಪತ್ಥೇತೀತಿ. ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದನ್ತಿ ಹತ್ಥೀನಂ ಸಮ್ಮದ್ದೋ ಸಂಸಟ್ಠೋ ಏತ್ಥಾತಿ ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದಂ. ಏವಂ ‘‘ಅಸ್ಸಸಮ್ಮದ್ದ’’ನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ.

ಛನ್ನಾ ದಸಙ್ಗೇಹರುಣುಗ್ಗಮಮ್ಹೀತಿ. –

೬೬೦. ದಸ ಕಮ್ಮಪಥಾ ಪುಞ್ಞಾತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾವೇರಮಣಿಆದಯೋ ದಸ ಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ. ಅಪುಞ್ಞಾಪಿ ತಥಾ ದಸಾತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಯೋ ¶ ದಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾವ. ದಸ ದಾನವತ್ಥೂನಿ ವಕ್ಖತಿ. ದಸೇವ ರತನಾನಿ ಚಾತಿ –

‘‘ಮುತ್ತಾ ಮಣೀ ವೇಳುರಿಯಾ ಚ ಸಙ್ಖಾ;

ದಸ್ಸೇತಿ ಧೀರೋ ರತನಾನಿ ಜಞ್ಞಾ’’ತಿ. –

೬೬೨. ಮುನಿನ್ದೇನ ಅವನ್ದಿಯಾ ದಸ ಪುಗ್ಗಲಾ ದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಕಥಂ? ‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವನ್ದಿಯಾ. ಪುರೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚ್ಛಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ವುಡ್ಢತರೋ ಅಧಮ್ಮವಾದೀ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮಾತುಗಾಮೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಪಣ್ಡಕೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮಾನತ್ತಾರಹೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮಾನತ್ತಚಾರಿಕೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಅಬ್ಭಾನಾರಹೋ ಅವನ್ದಿಯೋ. ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಅವನ್ದಿಯಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ. ೩೧೨).

೬೬೩-೪. ಸೋಸಾನಿಕನ್ತಿ ಸುಸಾನೇ ಛಡ್ಡಿತಂ. ಪಾಪಣಿಕನ್ತಿ ಆಪಣದ್ವಾರೇ ಛಡ್ಡಿತಂ. ಉನ್ದೂರಕ್ಖಾಯಿತನ್ತಿ ಉನ್ದೂರೇಹಿ ಖಾಯಿತಂ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಪಿಲೋತಿಕಂ. ಗೋಖಾಯಿತಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ. ಥೂಪಚೀವರಿಕನ್ತಿ ಬಲಿಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ವಮ್ಮಿಕೇ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತವತ್ಥಂ. ಆಭಿಸೇಕಿಯನ್ತಿ ರಾಜೂನಂ ಅಭಿಸೇಕಮಣ್ಡಪೇ ಪರಿಚ್ಚತ್ತವತ್ಥಂ. ಗತಪಚ್ಚಾಗತಞ್ಚಾತಿ ಸುಸಾನಗತಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ನಹಾಯಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡಿತಂ ಪಿಲೋತಿಕಂ.

೬೬೫. ಸಬ್ಬನೀಲಾದಯೋ ವುತ್ತಾ, ದಸ ಚೀವರಧಾರಣಾತಿ ‘‘ಸಬ್ಬನೀಲಕಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಧಾರೇನ್ತೀತಿ ವುತ್ತವಸೇನ ದಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೩೩೦) ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತಂ. ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ದಸಕೇ ಸಂಕಚ್ಚಿಕಾಯ ವಾ ಉದಕಸಾಟಿಕಾಯ ¶ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ತಿಚೀವರಾನಿ ನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಾನಿ ನವ ಚೀವರಾನಿ ‘‘ದಸಚೀವರಧಾರಣಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ. ಯಥಾಹ – ‘‘ನವಸು ಕಪ್ಪಿಯಚೀವರೇಸು ಉದಕಸಾಟಿಕಂ ವಾ ಸಂಕಚ್ಚಿಕಂ ವಾ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದಸಾತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೩೩೦).

೬೬೬. ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ಏಕಾದಸ ಅಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲಾ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಾಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೬೭. ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಾ’’ತಿ ¶ ವುತ್ತಾ ಪತ್ತಾ ಏಕಾದಸ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ದಾರುಜೇನ ಪತ್ತೇನಾತಿ ದಾರುಮಯೇನ ಪತ್ತೇನ. ರತನುಬ್ಭವಾತಿ ರತನಮಯಾ ದಸ ಪತ್ತಾ ಏಕಾದಸ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ದಾರುಜೇನ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೇನ ತಮ್ಬಲೋಹಮಯಪತ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹೋ. ಯಥಾಹ ‘‘ಏಕಾದಸ ಪತ್ತಾತಿ ತಮ್ಬಲೋಹಮಯೇನ ವಾ ದಾರುಮಯೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ದಸರತನಮಯಾ’’ತಿ. ಇಧ ರತನಂ ನಾಮ ಮುತ್ತಾದಿದಸರತನಂ.

೬೬೮. ಅಕಪ್ಪಿಯಾ ಪಾದುಕಾ ಏಕಾದಸ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ ‘‘ಏಕಾದಸ ಪಾದುಕಾತಿ ದಸ ರತನಮಯಾ, ಏಕಾ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾ. ತಿಣಪಾದುಕಮುಞ್ಜಪಾದುಕಪಬ್ಬಜಪಾದುಕಾದಯೋ ಪನ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ.

೬೬೯-೭೦. ಅತಿಖುದ್ದಕಾ ಅತಿಮಹನ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಕಾ ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಕಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಬಹಿಟ್ಠೇನ ಸಮ್ಮತಾತಿ ಸೀಮಾಯ ಬಹಿ ಠಿತೇನ ಸಮ್ಮತಾ. ನದಿಯಂ, ಜಾತಸ್ಸರೇ, ಸಮುದ್ದೇ ವಾ ತಥಾ ಸಮ್ಮತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಸೀಮಾಯ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಸೀಮಾಯ ಅಜ್ಝೋತ್ಥಟಾ ಸೀಮಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಇಮಾ ಏಕಾದಸ ಅಸೀಮಾಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೭೧. ಏಕಾದಸೇವ ¶ ಪಥವೀ ಕಪ್ಪಿಯಾ, ಏಕಾದಸೇವ ಪಥವೀ ಅಕಪ್ಪಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

ತತ್ಥ ಏಕಾದಸ ಕಪ್ಪಿಯಪಥವೀ ನಾಮ ಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಾ, ಸುದ್ಧಸಕ್ಖರಾ, ಸುದ್ಧಕಥಲಾ, ಸುದ್ಧಮರುಮ್ಬಾ, ಸುದ್ಧವಾಲುಕಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಾಸಾಣಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಸಕ್ಖರಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಕಥಲಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಮರುಮ್ಬಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನವಾಲುಕಾತಿ ಇಮಾ ದಸ ದಡ್ಢಾಯ ಪಥವಿಯಾ ವಾ ಚತುಮಾಸೋವಟ್ಠಕಪಂಸುಪುಞ್ಜೇನ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾದಸ. ‘‘ಅಪ್ಪಪಂಸುಕಾ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಿಕಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೬) ಅಪರಾಪಿ ಪಥವಿಯೋ ವುತ್ತಾ, ತಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಾಸಾಣಾದೀಸು ಪಞ್ಚಸುಯೇವ ಸಙ್ಗಹಿತಾ.

ಏಕಾದಸ ಅಕಪ್ಪಿಯಪಥವೀ ನಾಮ ‘‘ಸುದ್ಧಪಂಸು ಸುದ್ಧಮತ್ತಿಕಾ ಅಪ್ಪಪಾಸಾಣಾ ಅಪ್ಪಸಕ್ಖರಾ ಅಪ್ಪಕಥಲಾ ಅಪ್ಪಮರುಮ್ಬಾ ಅಪ್ಪವಾಲುಕಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಂಸುಕಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಮತ್ತಿಕಾ, ಅದಡ್ಢಾಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಾ ಪಥವೀ. ಯೋಪಿ ಪಂಸುಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸಂ ಓವಟ್ಠೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಪಥವೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ. ೮೬) ವುತ್ತಾ ಏಕಾದಸ.

ಗಣ್ಠಿಕಾ ¶ ಕಪ್ಪಿಯಾ ವುತ್ತಾ, ಏಕಾದಸ ಚ ವೀಧಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಾ ಗಣ್ಠಿಕಾ ವಿಧಕಾ ಚ ಏಕಾದಸ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ತೇ ಪನ –

‘‘ವೇಳುದನ್ತವಿಸಾಣಟ್ಠಿ-ಕಟ್ಠಲಾಖಾಫಲಾಮಯಾ;

ಸಙ್ಖನಾಭಿಮಯಾ ಸುತ್ತ-ನಳಲೋಹಮಯಾಪಿ ಚ;

ವಿಧಾ ಕಪ್ಪನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾ, ಗಣ್ಠಿಯೋ ಚಾಪಿ ತಮ್ಮಯಾ’’ತಿ. –

ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ.

೬೭೪-೫. ಉಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸಾನುವತ್ತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಭಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಸಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇಸು ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ಇಮೇ ¶ ಏಕಾದಸ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೭೬. ನಿಸ್ಸಯಸ್ಸ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ದಸೇಕಾವ ಏಕಾದಸೇವ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಛಧಾಚರಿಯತೋ ವುತ್ತಾತಿ –

‘‘ಪಕ್ಕನ್ತೇ ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತೇ, ವಿಬ್ಭನ್ತೇ ಚಾಪಿ ನಿಸ್ಸಯೋ;

ಮರಣಾಣತ್ತುಪಜ್ಝಾಯ-ಸಮೋಧಾನೇಹಿ ಸಮ್ಮತೀ’’ತಿ. –

ಆಚರಿಯತೋ ಛಧಾ ನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ವುತ್ತಾ. ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ತು ಪಞ್ಚಧಾತಿ ತಾಸು ಉಪಜ್ಝಾಯಸಮೋಧಾನಂ ವಿನಾ ಅವಸೇಸಾಹಿ ಪಞ್ಚಧಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ವುತ್ತಾತಿ ಇಮೇ ಏಕಾದಸ.

೬೭೭. ತೇರಸೇವ ಧುತಙ್ಗಾನೀತಿ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಙ್ಗಾದೀನಿ ಧುತಙ್ಗಾನಿ ತೇರಸೇವ ಹೋನ್ತಿ.

ಪರಮಾನಿ ಚ ಚುದ್ದಸಾತಿ ‘‘ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ಮಾಸಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬಂ, ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ ¶ ಛಬ್ಬಸ್ಸಪರಮತಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸಹತ್ಥಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿ, ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ, ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ, ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತಬ್ಬಂ, ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮಂ, ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಪರಮಂ, ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ, ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪರಮಂ ಮಞ್ಚಪಟಿಪಾದಕಂ, ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪರಮಂ ದನ್ತಕಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಚುದ್ದಸ ಪರಮಾನಿ.

ಸೋಳಸೇವ ತು ‘‘ಜಾನ’’ನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಾನೀತಿ ‘‘ಜಾನ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಸೋಳಸ. ತೇ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ¶ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋ, ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹಟಾಧಿಕರಣಂ ಪುನ ಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೇನ, ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ, ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ನೇವತ್ತನಾ ಪಟಿಚೋದೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಚೋರಿಂ ವಜ್ಝಂ ವಿದಿತಂ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ, ಜಾನಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾತಿ.

೬೭೮. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಅನುತ್ತರಂ ಸಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರಪಕರಣೇನ ಸಹಿತಂ ಸಕಲಮ್ಪಿ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಜಾನಾತಿ, ಮಹತ್ತರೇ ಅತಿವಿಪುಲೇ ಅನುತ್ತರೇ ಉತ್ತರವಿರಹಿತೇ ಉತ್ತಮೇ ವಿನಯನಯೇ ವಿನಯಾಗತೇ ಆಪತ್ತಿಅನಾಪತ್ತಿಗರುಕಲಹುಕಕಪ್ಪಿಯಅಕಪ್ಪಿಯಾದಿವಿನಿಚ್ಛಯಕಮ್ಮೇ. ಅಥ ವಾ ವಿನಯನಯೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಪವತ್ತಮಾನೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿರುತ್ತರೋ ಭವತಿ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಉತ್ತರಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋ, ಸೇಟ್ಠೋ ವಾ ಭವತಿ, ತಸ್ಸ ಚೇವ ಪರೇಸಞ್ಚ ಸಂಸಯೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಜಾನತೀತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ.

ಏಕುತ್ತರನಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೬೭೯. ಸುಣತಂ ¶ ¶ ಸುಣನ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಟುಭಾವಕರಾ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಪಞ್ಞಾಕೋಸಲ್ಲಸಾಧಿಕಾ ತತೋಯೇವ ವರಾ ಉತ್ತಮಾ. ಸೇದಮೋಚನಗಾಥಾಯೋತಿ ಅತ್ಥಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾನಂ, ಸಾಸನಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾನಞ್ಚ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತುಮಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಭಾವೇನ ಚಿನ್ತಯನ್ತಸ್ಸ ಖಿನ್ನಸರೀರಾ ಸೇದೇ ಮೋಚೇನ್ತೀತಿ ಸೇದಮೋಚನಾ. ಅತ್ಥಾನುಗತಪಞ್ಹಾ ಉಪಾಲಿತ್ಥೇರೇನ ಠಪಿತಾ ಪಞ್ಹಗಾಥಾಯೋ, ತಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಗಾಥಾಯೋ ಚ ಇತೋ ಪರಂ ವಕ್ಖಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೮೧. ಕಬನ್ಧಂ ನಾಮ ಅಸೀಸಂ ಉರಸಿ ಜಾತಅಕ್ಖಿಮುಖಸರೀರಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಅಸೀಸಕಂ ಕಬನ್ಧಂ, ಯಸ್ಸ ಉರೇ ಅಕ್ಖೀನಿ ಚೇವ ಮುಖಞ್ಚ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೭೯). ಮುಖೇನ ಕರಣಭೂತೇನ. ಕತ್ವಾತಿ ಸೇವಿತ್ವಾ.

೬೮೨. ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಥಂ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಸಿಯಾ ಪಾರಾಜಿಕಧಮ್ಮೋ ಕಥಂ ಸಿಯಾ.

೬೮೪. ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಪಾದಂ ವಾ ಪಾದಾರಹಂ ವಾ ಪರಸನ್ತಕಂ. ಪರಞ್ಚ ನ ಸಮಾದಪೇತಿ ‘‘ಅಮುಕಸ್ಸ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರಾಹೀ’’ತಿ ಪರಂ ನ ಆಣಾಪೇಯ್ಯ.

೬೮೫. ಪರಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿ ನಾದಿಯನ್ತೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ. ಆಣತ್ತಿಞ್ಚಾತಿ ಚ-ಸದ್ದೇನ ಸಂವಿಧಾನಂ, ಸಙ್ಕೇತಞ್ಚ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ.

೬೮೬. ಗರುಕಂ ಭಣ್ಡನ್ತಿ ಪಾದಗ್ಘನಕಭಾವೇನ ಗರುಭಣ್ಡಂ. ‘‘ಪರಿಕ್ಖಾರ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ. ಪರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರನ್ತಿ ಪರಸನ್ತಕಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ.

೬೯೨. ಮನುಸ್ಸುತ್ತರಿಕೇ ಧಮ್ಮೇತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮವಿಸಯೇ. ಕತಿಕಂ ಕತ್ವಾನಾತಿ ‘‘ಏವಂ ನಿಸಿನ್ನೇ ಏವಂ ಠಿತೇ ಏವಂ ಗಮನೇ ಅತ್ಥಂ ¶ ಆವಿಕರೋತೀ’’ತಿಆದಿಂ ಕತ್ವಾ. ಸಮ್ಭಾವನಾಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ‘‘ಅರಹಾ’’ತಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಹಾಸಮ್ಭಾವನಂ ಕರೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಹುತ್ವಾ. ಅತಿಕ್ಕಮತಿ ಚೇತಿ ತಥಾ ಕತಂ ಕತಿಕಂ ಅತಿಕ್ಕಮತಿ ಚೇ, ತಥಾರೂಪಂ ನಿಸಜ್ಜಂ ವಾ ಠಾನಂ ವಾ ಗಮನಂ ವಾ ಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಚುತೋತಿ ¶ ತಥಾರೂಪಂ ನಿಸಜ್ಜಾದಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಕೇನಚಿ ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕೇನ ‘‘ಅರಹಾ’’ತಿ ತಙ್ಖಣೇ ಞಾತೇ ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

೬೯೩. ಏಕವತ್ಥುಕಾ ಕಥಂ ಭವೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೬೯೪. ಇತ್ಥಿಯಾತಿ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಇತ್ಥಿಯಾ. ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೋತಿ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಅಞ್ಞೇನ ಪುರಿಸೇನ ವುತ್ತಸಾಸನಂ ವತ್ವಾ, ಇಮಿನಾ ಚ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ವೀಮಂಸತೀ’’ತಿ ಅಙ್ಗದ್ವಯಸ್ಸ ಪುರಿಮಸಿದ್ಧತಂ ದೀಪೇತಿ ಇಮಸ್ಸ ಪಚ್ಚಾಹರಣಕತಞ್ಚ. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ವತ್ವಾ ಅತ್ತಕಾಮಪಾರಿಚರಿಯಾಯ ವಣ್ಣಂ ಭಣನ್ತೋ.

೬೯೫. ಯಥಾವುತ್ತಂ ವತ್ತಂ ಅಚರಿತ್ವಾತಿ ಭಗವತಾ ವುತ್ತಂ ಪರಿವಾಸಾದಿವತ್ತಂ ಅಚರಿತ್ವಾ.

೬೯೬. ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸತಾ’’ತಿ.

೬೯೭. ಯೇನ ಕುದ್ಧೋ ಪಸಂಸಿತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನಿನ್ದಿತೋ ಚಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ.

೬೯೮. ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ವಣ್ಣಮ್ಹಿ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಯೋ ಕುಜ್ಝತಿ, ಸೋ ಆರಾಧಕೋತಿ ಯೋಜನಾ, ಪರಿತೋಸಿತೋ ಪಸಂಸಿತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ತಿತ್ಥಿಯಪುಬ್ಬೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಲಭಿತ್ವಾ ತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ವಣ್ಣಸ್ಮಿಂ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಸುತ್ವಾ ಸಚೇ ಕುಪ್ಪತಿ ಅನತ್ತಮನಂ ಕರೋತಿ, ಆರಾಧಕೋ ಸಙ್ಘಾರಾಧಕೋ ಸಙ್ಘಂ ಪರಿತೋಸೇನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಣ್ಣಸ್ಮಿಂ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಯದಿ ಕುಜ್ಝತಿ, ನಿನ್ದಿತೋತಿ ಯೋಜನಾ. ಏತ್ಥ ಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸಾತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ.

೭೦೧. ಗಹೇತ್ವಾತಿ ¶ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ.

೭೫೧. ‘‘ನ ರತ್ತಚಿತ್ತೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಪುರಿಮಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ ವೀತಿಕ್ಕಮಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಮತ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ. ಮರಣಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮನುಸ್ಸಜಾತಿಕಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪಾರಾಜಿಕಪಕರಣತೋವ ಲಬ್ಭತಿ. ತಸ್ಸಾತಿ ಕಿಞ್ಚಿ ದೇನ್ತಸ್ಸ. ತನ್ತಿ ತಥಾ ದೀಯಮಾನಂ.

೭೫೨. ‘‘ಪರಾಜಯೋ’’ತಿ ¶ ಇದಂ ಅಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲೇಸು ಸಙ್ಘಭೇದಕಸ್ಸ ಅನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ವುತ್ತಂ. ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನಾಪಿ ಸಙ್ಘಂ ಭಿನ್ದನ್ತೋ ಸಙ್ಘಭೇದಕೋವ ಹೋತಿ.

೭೫೩. ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಯಂ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಏಕಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾನಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೫೪. ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತನಿಗ್ರೋಧಸದಿಸೇ ರುಕ್ಖಮೂಲಕೇ ತಿಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೫೫. ಕಾಯಿಕಾ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಕಥಂ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೫೭. ವಾಚಸಿಕಾ ನ ಕಾಯಿಕಾ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾಯೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮಂ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಕಥಂ ಫುಸೇತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೫೮. ವಿನಯನಸತ್ಥೇತಿ ವಿನಯಪಿಟಕೇ. ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ.

೭೫೯. ‘‘ಇತ್ಥಿಯಾ’’ತಿಆದೀಸು ಸಹತ್ಥೇ ಕರಣವಚನಂ. ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ವಾ ಪಣ್ಡಕೇನ ವಾ ನಿಮಿತ್ತಕೇ ಮೇಥುನಂ ನ ಸೇವನ್ತೋ ನ ಪಟಿಸೇವನ್ತೋ ಮೇಥುನಪಚ್ಚಯಾ ಚುತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೬೦. ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೋಯೇವ ¶ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗತಾ, ತಂ ಆಪನ್ನಾ. ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಂ ಛೇಜ್ಜನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ.

೭೬೨. ಸಮಯೇ ಪಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞಿತೇತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸತೋ ಯಾವ ಹೇಮನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮದಿವಸೋ, ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಸತ್ತಮಾಸಮತ್ತೇ ಪಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞಿತೇ ಸಮಯೇ. ‘‘ಮಾತುಯಾಪಿ ಚಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಮಾತರಮ್ಪಿ ಚಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ. ಸೋಯೇವ ವಾ ಪಾಠೋ.

೭೬೪. ‘‘ಅವಸ್ಸುತಹತ್ಥತೋ ಹಿ ಪಿಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ ವತ್ಥುಮಾಹ, ಲಸುಣನ್ತಿ ¶ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ ವತ್ಥುಂ, ಮನುಸ್ಸಮಂಸನ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯವತ್ಥುಂ, ಅಕಪ್ಪಮಞ್ಞನ್ತಿ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ. ಅಕಪ್ಪಮಞ್ಞನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಏಕತೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಏಕತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮದ್ದಿತ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಖಾದತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಬ್ಬಮೇತಂ ‘‘ಗಹೇತ್ವಾ, ಮದ್ದಿತ್ವಾ, ಖಾದತೀ’’ತಿ ಕಿರಿಯಾನಂ ಕಮ್ಮವಚನಂ. ಮನುಸ್ಸಮಂಸಞ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ. ತಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಪಾಚಿತ್ತಿಯದುಕ್ಕಟಪಾಟಿದೇಸನೀಯಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾನಿ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಹೋನ್ತಿ.

೭೬೫. ‘‘ಪುಗ್ಗಲೋ ಏಕೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ದ್ವೇಪಿ ಚ ಪುಣ್ಣವಸ್ಸಾತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣವೀಸತಿವಸ್ಸಾ ಚ ದ್ವೇ ಸಾಮಣೇರಾ. ಏಕಾವ ತೇಸಂ ಪನ ಕಮ್ಮವಾಚಾತಿ ತೇಸಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ಏಕೇನ ಆಚರಿಯೇನ ಏಕಾವ ಉಪಸಮ್ಪದಕಮ್ಮವಾಚಾ ಕತಾ. ಏಕಸ್ಸಾತಿ ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ. ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಕಮ್ಮಂ. ನ ರೂಹತೇತಿ ನ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ಕಿಮೇತ್ಥ ಕಾರಣಂ, ವದ ಭದ್ದಮುಖಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೭೬೬. ಮಹಿದ್ಧಿಕೇಸೂತಿ ದ್ವೀಸು ಸಾಮಣೇರೇಸು. ಸಚೇ ಪನ ಏಕೋ ಕೇಸಗ್ಗಮತ್ತಮ್ಪಿ ಆಕಾಸಗೋ ಆಕಾಸಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ¶ , ಆಕಾಸಗತಸ್ಸೇವ ಕತಂ ತಂ ಉಪಸಮ್ಪದಕಮ್ಮಂ ನೇವ ರೂಹತಿ ನೇವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ಭೂಮಿಗತಸ್ಸ ರೂಹತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೬೭. ಇದ್ಧಿಯಾ ಆಕಾಸೇ ಠಿತೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಭೂಮಿಗತಸ್ಸ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಕಮ್ಮಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಯದಿ ಕರೋತಿ, ಕುಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಇದಞ್ಚ ಸಬ್ಬಕಮ್ಮಾನಂ ಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣಂ. ಯಥಾಹ – ‘‘ಸಙ್ಘೇನಾಪಿ ಆಕಾಸೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭೂಮಿಗತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ನ ಕಾತಬ್ಬಂ. ಸಚೇ ಕರೋತಿ, ಕುಪ್ಪತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೧).

೭೬೮. ವತ್ಥಂ ಕಪ್ಪಕತಞ್ಚ ನ ಹೋತಿ, ರತ್ತಞ್ಚ ನ ಹೋತಿ, ಕೇಸಕಮ್ಬಲಾದಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಞ್ಚ ಹೋತಿ, ನಿವತ್ಥಸ್ಸ ಪನಾಪತ್ತಿ ತಂ ಪನ ನಿವತ್ಥಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ. ಅನಾಪತ್ತಿ ಕಥಂ ಸಿಯಾ, ವದ ಭದ್ದಮುಖಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೬೯. ಏತ್ಥ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಧಾರಣೇ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಂ. ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನಾಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಕಿಞ್ಚಿಪೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ಸಮತ್ಥೇತಿ. ಅಸ್ಸ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ¶ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಚೀವರಂ ನ ವಿಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ.

೭೭೦. ಕುತೋಪಿ ಚ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಭೋಜನಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಗಣ್ಹತಿ, ಭೋಜನತೋ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಸಯಮ್ಪಿ ಕಸ್ಸಚಿ ಪುರಿಸಸ್ಸ ನ ದೇತಿ, ತಥಾಪಿ ಗರುಕಂ ವಜ್ಜಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಂ ಉಪೇತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಕಥಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತ್ವಂ ಯದಿ ವಿನಯೇ ಕುಸಲೋ ಅಸಿ, ಮೇ ಮಯ್ಹಂ ವದ ಏತಂ ಕಾರಣಂ ಕಥೇಹೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಹವೇತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ.

೭೭೧. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅಞ್ಞಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ‘‘ಇಙ್ಘ, ಅಯ್ಯೇ, ಯಂ ತೇ ಏಸೋ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೋ ದೇತಿ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ. ೭೦೫) ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಮಾತಿಕಾಯ ವುತ್ತನಯೇನ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾ ಅವಸ್ಸುತಮ್ಹಾ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಭೋಜನಂ ಆದಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ¶ ಸಚೇ ಭುಞ್ಜತಿ, ಸಾ ತಥಾ ಭುಞ್ಜನ್ತೀ ಯಾಯ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ಧೀರಾ ವಿನಯಧರಾ ಪಣ್ಡಿತಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಕಥಯನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ವದನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಯಥಾಹ – ‘‘ತಸ್ಸಾ ಹಿ ಭೋಜನಪರಿಯೋಸಾನೇ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾಯ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೮೧).

೭೭೨. ತಂ ಕಥಂ ಯದಿ ಬುಜ್ಝಸಿ ಜಾನಾಸಿ, ಸಾಧುಕಂ ಬ್ರೂಹಿ ಕಥೇಹೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೭೩. ನಿಸೇವಿತೇತಿ ತಾಯ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇ ತಸ್ಮಿಂ ದನ್ತಪೋನೇ ಪರಿಭುತ್ತೇ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾ ಲಹುವಜ್ಜಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೭೭೫. ‘‘ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಆಪತ್ತಿವಜ್ಜಮಾಹ. ಯಥಾಹ – ‘‘ತೇನ ಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಛಾದೇನ್ತೋ ವಜ್ಜಂ ನ ಫುಸತೀ’’ತಿ.

೭೭೬. ಸಪ್ಪಾಣಪ್ಪಾಣಜನ್ತಿ ಸಪ್ಪಾಣಕೇ ಚ ಅಪ್ಪಾಣಕೇ ಚ ಜಾತಂ. ನೇವ ಜಙ್ಗಮನ್ತಿ ಪಾದೇಹಿ ಭೂಮಿಯಂ ನೇವ ಚರನ್ತಂ. ನ ವಿಹಙ್ಗಮನ್ತಿ ಆಕಾಸೇ ಪಕ್ಖಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ನ ಚರನ್ತಂ. ದ್ವಿಜನ್ತಿ ದ್ವೀಹಿ ಪಚ್ಚಯೇಹಿ, ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ವಾ ಜಾತತ್ತಾ ದ್ವಿಜಂ. ಕನ್ತನ್ತಿ ಮನೋಹರಂ. ಅಕನ್ತನ್ತಿ ಅಮನೋಹರಂ.

೭೭೭. ಸಪ್ಪಾಣಜೋ ¶ ಸದ್ದೋ ಚಿತ್ತಜೋ ವುತ್ತೋ, ಅಪ್ಪಾಣಜೋ ಉತುಜೋ ಸದ್ದೋ ವುತ್ತೋ, ಸೋ ಪನ ದ್ವೀಹೇವ ಪಚ್ಚಯೇಹಿ ಜಾತತ್ತಾ ‘‘ದ್ವಿಜೋ’’ತಿ ಮತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೭೭೮. ‘‘ವಿನಯೇ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾ ವಣ್ಣಿತತ್ಥಾಯೇವ.

೭೭೯-೮೦. ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನನ್ತಿ ¶ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗಾಗತಾನಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹೀತಿ ಉಭಯತ್ಥ ಸಹತ್ಥೇ ಕರಣವಚನಂ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಞ್ಚ, ತಥಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥ ಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಅಹಂ ವಕ್ಖಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಮಾಹಿತಾತಿ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಾ. ತಂ ಮಯಾ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ನಿದಾನಾದಿನಯಂ. ಸುಣಾಥಾತಿ ಸೋತುಜನಂ ಸಕ್ಕಚ್ಚಸವನೇ ನಿಯೋಜೇತಿ.

೭೮೧. ‘‘ನಿದಾನ’’ನ್ತಿಆದಿಗಾಥಾ ವುತ್ತತ್ಥಾವ.

೭೮೨-೩. ‘‘ಕತಿ ವೇಸಾಲಿಯಾ’’ತಿಆದಿ ಪುಚ್ಛಾಗಾಥಾ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾಯೇವ.

೭೮೬. ‘‘ದಸ ವೇಸಾಲಿಯಾ’’ತಿಆದಿವಿಸ್ಸಜ್ಜನಗಾಥಾನಂ ‘‘ಮೇಥುನ’’ನ್ತಿಆದಯೋ ನಿದ್ದೇಸವಸೇನ ವುತ್ತಾ. ವಿಗ್ಗಹೋತಿ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ. ಚತುತ್ಥನ್ತಿಮವತ್ಥುಕನ್ತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಪಾರಾಜಿಕಂ. ಅತಿರೇಕಚೀವರನ್ತಿ ಪಠಮಕಥಿನಂ. ಸುದ್ಧಕಾಳಕೇಳಕಲೋಮಕನ್ತಿ ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೇ ದುತಿಯಂ.

೭೮೭. ಭೂತನ್ತಿ ಪಠಮೇ ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠಮಂ. ಪರಮ್ಪರಞ್ಚೇವಾತಿ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ. ಮುಖದ್ವಾರನ್ತಿ ಚತುತ್ಥೇ ಭೋಜನವಗ್ಗೇ ದಸಮಂ. ಭಿಕ್ಖುನೀಸು ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಛಟ್ಠೇ ಆರಾಮವಗ್ಗೇ ದುತಿಯಂ.

೭೮೮. ದ್ವೇ ¶ ಅನುದ್ಧಂಸನಾನೀತಿ ಅಟ್ಠಮನವಮಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ. ಚೀವರಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹೋತಿ ಚೀವರವಗ್ಗೇ ಪಞ್ಚಮಂ.

೭೮೯. ರೂಪಿಯನ್ತಿ ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠಮಂ. ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಪತ್ತವಗ್ಗೇ ಛಟ್ಠಂ. ಉಜ್ಝಾಪನನ್ತಿ ದುತಿಯೇ ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೇ ತತಿಯಂ. ಪರಿಪಾಚಿತಪಿಣ್ಡೋತಿ ¶ ತತಿಯೇ ಓವಾದವಗ್ಗೇ ನವಮಂ. ತಥೇವ ಗಣಭೋಜನನ್ತಿ ಚತುತ್ಥೇ ಭೋಜನವಗ್ಗೇ ದುತಿಯಂ.

೭೯೦. ವಿಕಾಲೇ ಭೋಜನಞ್ಚೇವಾತಿ ತತ್ಥೇವ ಸತ್ತಮಂ. ಚಾರಿತ್ತನ್ತಿ ಅಚೇಲಕವಗ್ಗೇ ಪಞ್ಚಮೇ ಛಟ್ಠಂ. ನ್ಹಾನನ್ತಿ ಸುರಾಪಾನವಗ್ಗೇ ಛಟ್ಠೇ ಸತ್ತಮಂ. ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಮೇ ಸಪ್ಪಾಣಕವಗ್ಗೇ ಪಞ್ಚಮಂ. ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರನ್ತಿ ಅಟ್ಠಮೇ ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೇ ನವಮಂ.

೭೯೧. ವೋಸಾಸನ್ತೀತಿ ದುತಿಯಂ ಭಿಕ್ಖುಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ. ನಚ್ಚಂ ವಾ ಗೀತಂ ವಾತಿ ಪಠಮೇ ಲಸುಣವಗ್ಗೇ ದಸಮಂ. ಚಾರಿಕದ್ವಯನ್ತಿ ಚತುತ್ಥೇ ತುವಟ್ಟವಗ್ಗೇ ಸತ್ತಮಟ್ಠಮಾನಿ. ಛನ್ದದಾನೇನಾತಿ ಅಟ್ಠಮೇ ಕುಮಾರಿಭೂತವಗ್ಗೇ ಏಕಾದಸಮಂ. ‘‘ಛನ್ದದಾನೇತೀ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ. ‘‘ಛನ್ದದಾನಂ ಇತಿ ಇಮೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೭೯೨. ಕುಟೀತಿ ಛಟ್ಠೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ. ಕೋಸಿಯನ್ತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ದುತಿಯೇ ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೇ ಪಠಮಂ. ಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೇ ಪಞ್ಚಮಂ. ಪಥವೀತಿ ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೇ ದಸಮಂ. ಭೂತಗಾಮಕನ್ತಿ ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೇ ದುತಿಯೇ ಪಠಮಂ. ಸಪ್ಪಾಣಕಞ್ಚ ಸಿಞ್ಚನ್ತೀತಿ ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೇ ದಸಮಂ.

೮೦೦. ಛಊನಾನಿ ತೀಣೇವ ಸತಾನೀತಿ ಛಹಿ ಊನಾನಿ ತೀಣೇವ ಸತಾನಿ, ಚತುನವುತಾಧಿಕಾನಿ ದ್ವಿಸತಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸಮಚೇತಸಾತಿ –

‘‘ವಧಕೇ ದೇವದತ್ತಮ್ಹಿ, ಚೋರೇ ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲಕೇ;

ಧನಪಾಲೇ ರಾಹುಲೇ ಚ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಮಮಾನಸೋ’’ತಿ. (ಮಿ. ಪ. ೬.೬.೫; ಧ. ಪ. ಅಟ್ಠ. ೧.೧೬ ದೇವದತ್ತವತ್ಥು; ಇತಿವು. ಅಟ್ಠ. ೧೦೦) –

ವಚನತೋ ¶ ಸಬ್ಬೇಸು ಹಿತಾಹಿತೇಸು, ಲಾಭಾಲಾಭಾದೀಸು ಚ ಅಟ್ಠಸು ಲೋಕಧಮ್ಮೇಸು ನಿಬ್ಬಿಕಾರತಾಯ ಚ ಸಮಾನಚಿತ್ತೇನ ತಥಾಗತೇನ.

ವುತ್ತಾವಸೇಸಾತಿ ¶ ವೇಸಾಲಿಯಾದೀಸು ಛಸು ನಗರೇಸು ವುತ್ತೇಹಿ ಅವಸಿಟ್ಠಾನಿ. ಇಮೇ ಸಬ್ಬೇ ಇಮಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಕತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ.

೮೦೧. ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚತ್ತಾರೀತಿ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವುತ್ತಂ ಮೇಥುನಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ, ರಾಜಗಹೇ ಅದಿನ್ನಾದಾನನ್ತಿ ಚತ್ತಾರಿ. ಸತ್ತ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಾತಿ ರಾಜಗಹೇ ವುತ್ತಾ ದ್ವೇ ಅನುದ್ಧಂಸನಾ, ದ್ವೇ ಚ ಭೇದಾ, ಆಳವಿಯಂ ಕುಟಿಕಾರೋ, ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಮಹಲ್ಲಕವಿಹಾರೋ, ದೋವಚಸ್ಸನ್ತಿ ಸತ್ತ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ ಅಟ್ಠೇವಾತಿ ವೇಸಾಲಿಯಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ, ಕಾಳಕಏಳಕಲೋಮಂ, ರಾಜಗಹೇ ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ಆಳವಿಯಂ ಕೋಸಿಯಮಿಸ್ಸಕಂ, ಕಪಿಲವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಏಳಕಲೋಮಧೋವನಂ, ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನನ್ತಿ ಅಟ್ಠ.

ದ್ವತ್ತಿಂಸೇವ ಚ ಖುದ್ದಕಾತಿ ವೇಸಾಲಿಯಂ ಭೂತಾರೋಚನಂ, ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ, ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ, ಅಚೇಲಕಂ, ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಪಞ್ಚ, ರಾಜಗಹೇ ಉಜ್ಝಾಪನಕಂ, ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಪಿಣ್ಡೋ, ಗಣಭೋಜನಂ, ವಿಕಾಲಭೋಜನಂ, ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ನಿಮನ್ತಿತೋ’’ತಿಆದಿ ಚ, ‘‘ಓರೇನಡ್ಢಮಾಸಂ ನಹಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ, ‘‘ಸಮಗ್ಗೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪನ ‘‘ನಚ್ಚಂ ವಾ ಗೀತಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ಚ, ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನ್ತೋವಸ್ಸ’’ನ್ತಿಆದಿ ಚ, ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ ಚಾತಿ ದ್ವಯಂ, ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಪಾರಿವಾಸಿಕಛನ್ದದಾನೇನಾ’’ತಿಆದಿ ಚಾತಿ ಚತ್ತಾರಿ, ಆಳವಿಯಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಉತ್ತರಿ ದಿರತ್ತತಿರತ್ತಂ, ‘‘ಪಥವಿಂ ಖಣೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿಆದಿ, ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ, ‘‘ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕ’’ನ್ತಿ ಚತ್ತಾರಿ, ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವಿಹೇಸಕೇ, ಯಾವದ್ವಾರಕೋಸಾ ಅಗ್ಗಳಟ್ಠಪನಾಯ, ಸುರಾಮೇರಯಪಾನೇ, ಅನಾದರಿಯೇ, ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕ’’ನ್ತಿಆದಿ ಚಾತಿ ಪಞ್ಚ, ಕಪಿಲವತ್ಥುಮ್ಹಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಗನ್ತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ, ‘‘ಅಗಿಲಾನೇನ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚಾತುಮಾಸ’’ನ್ತಿಆದಿ, ‘‘ಅಟ್ಠಿಮಯಂ ವಾ ದನ್ತಮಯಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ತೀಣಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪನ ‘‘ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ, ‘‘ಓವಾದಾಯ ವಾ’’ತಿಆದೀತಿ ದ್ವೇ, ಭಗ್ಗೇಸು ‘‘ಅಗಿಲಾನೋ ವಿಸಿಬ್ಬನಾಪೇಕ್ಖೋ’’ತಿಆದಿ ಏಕನ್ತಿ ಏತಾನಿ ಬಾತ್ತಿಂಸೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ.

೮೦೨. ದ್ವೇ ¶ ಗಾರಯ್ಹಾತಿ ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಪನೇವ ಕುಲೇಸೂ’’ತಿಆದಿ, ‘‘ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನೀ’’ತಿಆದಿ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ. ತಯೋ ಸೇಖಾತಿ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ನ ಸುರುಸುರುಕಾರಕಂ, ಭಗ್ಗೇಸು ನ ಸಾಮಿಸೇನ ಹತ್ಥೇನ ಪಾನೀಯಥಾಲಕಂ, ನ ಸಸಿತ್ಥಕಂ ಪತ್ತಧೋವನನ್ತಿ ತೀಣಿ ಸೇಖಿಯಾನಿ. ಛಪ್ಪಞ್ಞಾಸೇವ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಿಣ್ಡಿತಾನಿ ವೇಸಾಲಿಯಾದೀಸು ಛಸು ನಗರೇಸು ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೦೩. ಸತ್ತಸು ನಗರೇಸು ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಏತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪನ ಅಡ್ಢುಡ್ಢಾನಿ ಸತಾನೇವ ಭವನ್ತಿ. ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಪಞ್ಞತ್ತೇಹಿ ಚತುನವುತಾಧಿಕದ್ವಿಸತಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಛಸು ನಗರೇಸು ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಛಪಞ್ಞಾಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಞ್ಞಾಸಾಧಿಕಾನಿ ತೀಣಿ ಸತಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಡ್ಢೇನ ಚತುತ್ಥಂ ಯೇಸಂ ತಾನಿ ಅಡ್ಢುಡ್ಢಾನಿ.

೮೦೪-೧೦. ಏವಂ ನಿದಾನವಸೇನ ನಗರಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ನಿದಾನಮಞ್ಞಮಸೇಸೇತ್ವಾ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗಾಗತಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಕೇವಲಂ ಪಿಣ್ಡವಸೇನ ಗಣನಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನ’’ನ್ತಿಆದಿ.

೮೧೧. ಏವಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ನಿದಾನಞ್ಚ ಗಣನಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಛಚತ್ತಾಲೀಸಾ’’ತಿಆದಿ. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಭಾವಂ ಮಹೇಸಿನಾ ಗಮಿತಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಛಚತ್ತಾಲೀಸೇವ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಇಮಿನಾ ಉದ್ದೇಸಮಾಹ.

೮೧೪. ‘‘ಛ ¶ ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ನಿದ್ದೇಸಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ವಿಸ್ಸಟ್ಠೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಟಿನಿದ್ದೇಸಮಾಹ.

೮೧೫. ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇ ಆದಿವಗ್ಗಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಧೋವನನ್ತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚೀವರಧೋವನಂ. ಪಟಿಗ್ಗಹೋತಿ ತಸ್ಸಾಯೇವ ಹತ್ಥತೋ ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಂ.

೮೧೬. ಆರಞ್ಞನ್ತಿ ಏಕೂನತಿಂಸತಿಮಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ.

೮೧೭. ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಞ್ಚ ವುತ್ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ಗಣನಾವಸಾ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಸತಂ ¶ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಸತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾಗತಂ ಛಸಟ್ಠಿಸತಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಕ್ಖಮಾನೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯತೇಹಿ ಬಾವೀಸತಿಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಸತಂ ಹೋತಿ. ತತೋತಿ ಅಟ್ಠಾಸೀತಾಧಿಕಸತಪಾಚಿತ್ತಿಯತೋ ನಿದ್ಧಾರಿತಾನಿ ಏತಾನಿ ದ್ವಾವೀಸತಿ ಖುದ್ದಕಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಕೇ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೧೮. ಭಿಕ್ಖುನಿವಗ್ಗೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಓವಾದವಗ್ಗೋ. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ, ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇನ ಸಹ ವತ್ತತೀತಿ ಸಪರಮ್ಪರಭೋಜನೋ.

೮೨೨. ‘‘ಏಕತೋ ಪನ ಪಞ್ಞತ್ತಾ’’ತಿಆದಿ ನಿಗಮನಂ. ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣತಂ ಗತಾ ಏಕತೋವ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಇಮೇ ಇಮಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಿಣ್ಡಿತಾನಿ ಛಚತ್ತಾಲೀಸ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೨೩. ಮಹೇಸಿನಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಭಾವಂ ಗಮಿತಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪರಿಪಿಣ್ಡಿತಾನಿ ಸತಂ, ತಿಂಸ ಚ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೨೪. ಏವಂ ¶ ಉದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ನಿದ್ದೇಸಮಾಹ ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಾನೀ’’ತಿಆದಿನಾ. ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚತ್ತಾರೀತಿ ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕವಜ್ಜಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಉಕ್ಖಿತ್ತಾನುವತ್ತಿಕಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ.

೮೨೬. ದ್ವೀಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ಪಟಿನಿದ್ದೇಸೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ತು ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇಹೀ’’ತಿಆದಿ. ಚತುನ್ನಂ ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ ಉದ್ದೇಸವಸೇನೇವ ಪಾಕಟತ್ತಾ ಪಟಿನಿದ್ದೇಸೇ ಅಗ್ಗಹಣಂ. ಆದಿತೋ ಛಾತಿ ಉಸ್ಸಯವಾದಿಕಾದಯೋ ಛ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ. ‘‘ಆದಿತೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಯಾವತತಿಯಕಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ, ಅಟ್ಠಸು ಯಾವತತಿಯಕೇಸು ಪುರಿಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೮೨೭. ಸತ್ತಞ್ಞದತ್ಥಿಕಾದೀನೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಞ್ಞದತ್ಥಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದತೋ ಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ಪುರಿಮಾನಿ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞಂ ಚೇತಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ದ್ವೇ ಚ ಗಹಿತಾನಿ. ಪತ್ತೋ ಚೇವಾತಿ ಪಠಮಂ ಪತ್ತಸನ್ನಿಚಯಸಿಕ್ಖಾಪದಮಾಹ. ದುತಿಯವಗ್ಗೇ ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಂ ‘‘ಗರುಂ ಲಹು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಹಿತಂ.

೮೨೮. ಇಧ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಏತಾನಿ ಪನ ದ್ವಾದಸೇವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ ಸತ್ಥಾರಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಸೇನ ಏಕತೋ ಪಞ್ಞತ್ತಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೨೯-೩೦. ‘‘ಸಬ್ಬೇವ ಗಣನಾವಸಾ’’ತಿಆದಿ ನಿಗಮನಂ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣತಂ ಗತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಏಕತೋ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಸತಂ, ತಿಂಸ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೩೧-೩. ‘‘ಅಸಾಧಾರಣಾ ಉಭಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಉಭಿನ್ನಂ ಅಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸತಞ್ಚ ಸತ್ತತಿ ಚ ಛ ಚ ಭವನ್ತಿ. ಏವಮುದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ನಿದ್ದೇಸೋ ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚತ್ತಾರೀ’’ತಿಆದಿ. ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಚತ್ತಾರಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ. ದಸಚ್ಛ ¶ ಚಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ದಸ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಿಆದಿಕಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಛ ಚಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಸೋಳಸ.

ಅನಿಯತಾ ದುವೇ ಚೇವಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನಿಯತಾ ದ್ವೇ ಚ. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ ಚತುವೀಸತೀತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದ್ವಾದಸ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದ್ವಾದಸಾತಿ ಏವಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಚತುವೀಸತಿ ಚ. ಸತಂ ಅಟ್ಠಾರಸ ಖುದ್ದಕಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಬಾವೀಸತಿ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಛನ್ನವುತೀತಿ ಅಟ್ಠಾರಸಾಧಿಕಸತಂ ಖುದ್ದಕಾನಿ ಚ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅಸಾಧಾರಣಸಙ್ಗಹೇ.

ದ್ವಾದಸೇವ ಚ ಗಾರಯ್ಹಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಚತ್ತಾರಿ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಟ್ಠಾತಿ ಏತೇ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾ ಚಾತಿ ಇಮೇ ಛಸತ್ತತಿಅಧಿಕಾನಿ ಸತಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅಸಾಧಾರಣಾನೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೩೪. ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣಾನಿ ಸತ್ಥುನಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸತಞ್ಚ ಸತ್ತತಿ ಚ ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಭವನ್ತೀತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೩೫-೬. ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚತ್ತಾರೀತಿ ಮೇಥುನಅದಿನ್ನಾದಾನಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಚ. ಸತ್ತ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಕಾತಿ ಸಞ್ಚರಿತ್ತಅಮೂಲಕಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಯಾವತತಿಯಕಾ ಚಾತಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಸತ್ತ ಚ. ಅಟ್ಠಾರಸ ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಾತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇಸು ಪಠಮೇ ಚೀವರವಗ್ಗೇ ¶ ಧೋವನಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯವಜ್ಜಿತಾನಿ ಅಟ್ಠ, ಏಳಕಲೋಮವಗ್ಗೇ ಅಟ್ಠಮನವಮದಸಮಾನೀತಿ ತಯೋ, ಪತ್ತವಗ್ಗೇ ಪಠಮಪತ್ತವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಆರಞ್ಞಕಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ತಯಸ್ಸ ವಜ್ಜಿತಾನಿ ಸತ್ತ ಚಾತಿ ¶ ಇಮಾನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಚ. ಸಮಸತ್ತತಿ ಖುದ್ದಕಾತಿ –

‘‘ಸಬ್ಬೋ ಭಿಕ್ಖುನಿವಗ್ಗೋಪಿ…ಪೇ… ದ್ವಾವೀಸತಿ ಭವನ್ತಿ ಹೀ’’ತಿ. (ಉ. ವಿ. ೮೧೮-೮೨೧) –

ವುತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಬಾವೀಸತಿಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಹಿ ವಜ್ಜಿತಾನಿ ಅವಸೇಸಾನಿ ಸತ್ತತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ಚ ಉಭಯಸಾಧಾರಣವಸೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ. ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿ ಸೇಖಿಯಾಪಿ ಚಾತಿ ಉಭಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸಮಸಿಕ್ಖತಾ ಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಸತಂ, ಸತ್ತತಿ, ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ಸಾಧಾರಣಾಸಾಧಾರಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೮೩೭. ಇತೋತಿ ಸಾಧಾರಣಾಸಾಧಾರಣಕಥಾಯ ಪರಂ. ಸಬ್ಬಗನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದಸಾಧಾರಣಂ. ವದತೋ ಮೇತಿ ವದತೋ ಮಮ ವಚನಂ. ನಿಬೋಧಥಾತಿ ನಿಸಾಮೇಥ, ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಾ ಹುತ್ವಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಸುಣಾಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೮೩೮-೯. ‘‘ವಿಪತ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ‘‘ಆಣತ್ತಿ ಅಙ್ಗ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ವಜ್ಜಕಮ್ಮಪಭೇದಕನ್ತಿ ವಜ್ಜಪಭೇದಕಂ ಕಮ್ಮಪಭೇದಕಂ. ತಿಕದ್ವಯನ್ತಿ ಕುಸಲತ್ತಿಕವೇದನಾತ್ತಿಕದ್ವಯಂ. ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಇದಂ ಪನ ಸತ್ತರಸವಿಧಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣಂ. ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಬ್ಬೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು.

೮೪೦. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸತ್ತರಸವಿಧೇ ಯಂ ಲಕ್ಖಣಂ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯಂ, ಯಞ್ಚ ಉತ್ತಾನಂ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅತ್ಥಜೋತನಂ ಅತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೪೧. ನಿದಾನಂ ¶ ¶ ನಾಮ ರಾಜಗಹಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿಟ್ಠಾನಭೂತಾನಿ ಸತ್ತ ನಗರಾನಿ, ತಂ ಪುಬ್ಬೇ ದಸ್ಸಿತನ್ತಿ ಅವಸಿಟ್ಠಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿಆದಿ. ಪುಗ್ಗಲೋ ನಾಮ ಕತಮೋ? ಯಂ ಯಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ, ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಆರಬ್ಭ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕೋ ಪುಗ್ಗಲೋತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೪೨. ಧನಿಯಾದಯೋತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ವಗ್ಗುಮುದಾತೀರಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಸೇಯ್ಯಸಕೋ, ಉದಾಯೀ, ಆಳವಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಛನ್ನೋ, ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ, ದೇವದತ್ತೋ, ಅಸ್ಸಜಿಪುನಬ್ಬಸುಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ, ಅಞ್ಞತರೋ ಭಿಕ್ಖು, ಹತ್ಥಕೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ, ಅನುರುದ್ಧೋ, ಸತ್ತರಸವಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ, ಚೂಳಪನ್ಥಕೋ, ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸೋ, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ, ಸಾಗತತ್ಥೇರೋ, ಅರಿಟ್ಠೋ ಭಿಕ್ಖು, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋತಿ ಇಮೇ ಏಕವೀಸತಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾ.

೮೪೩. ಥುಲ್ಲನನ್ದಾದಯೋತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸುನ್ದರೀನನ್ದಾ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಅಞ್ಞತರಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ಚಣ್ಡಕಾಳೀ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋತಿ ಛಯಿಮೇ ಸಙ್ಗಹಿತಾ. ಸಬ್ಬೇತಿ ಉಭಯಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾ ಸಬ್ಬೇ ಪುಗ್ಗಲಾ.

೮೪೪. ವತ್ಥೂತಿ ವತ್ಥು ನಾಮ ಸುದಿನ್ನಾದಿನೋ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸೇವ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಮೇಥುನಾದಿಕಸ್ಸ ಚ ವತ್ಥುನೋ ಸಬ್ಬಪ್ಪಕಾರೇನ ಅಜ್ಝಾಚಾರೋ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ಪವುಚ್ಚತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೪೫-೬. ಕೇವಲಾ ಮೂಲಭೂತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ. ಅನು ಚ ಅನುಪ್ಪನ್ನೋ ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಚ ಪದೇಸೋ ಚ ಅನ್ವನುಪ್ಪನ್ನಸಬ್ಬತ್ಥಪದೇಸಾ, ತೇಯೇವ ಪದಾನಿ ಅನ್ವನುಪ್ಪನ್ನಸಬ್ಬತ್ಥಪದೇಸಪದಾನಿ, ತಾನಿ ಪುಬ್ಬಕಾನಿ ಯಾಸಂ ಪಞ್ಞತ್ತೀನಂ ತಾ ಅನ್ವನುಪ್ಪನ್ನಸಬ್ಬತ್ಥಪದೇಸಪದಪುಬ್ಬಿಕಾ. ತಥೇವ ಸಾ ಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತಿ. ಏಕತೋ ಉಭತೋ ಪುಬ್ಬಾ ಕಥೇವ ¶ ಸಾ ಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ಏಕತೋಪದಂ ಉಭತೋಪದಞ್ಚ ಪುಬ್ಬಮಸ್ಸಾತಿ ಏಕತೋಉಭತೋಪುಬ್ಬಾ, ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿ ಉಭತೋಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ.

೮೪೭. ತತ್ಥ ನವಧಾಸು ಪಞ್ಞತ್ತೀಸು. ಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮ ಕತಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ಯೋ ಮೇಥುನ’’ನ್ತಿಆದಿ. ‘‘ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ಏವಮಾದಿಕಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಮೂಲಭೂತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೪೮. ಇಚ್ಚೇವಮಾದಿಕಾತಿ ¶ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ದುಬ್ಬಲ್ಯಂ ಅನಾವಿಕತ್ವಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಗಾಮಾ ವಾ ಅರಞ್ಞಾ ವಾ’’ತಿ ಚ ಏವಮಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ.

೮೪೯. ವಜ್ಜಕೇ ಅನುಪ್ಪನ್ನೇಯೇವ ಪಞ್ಞತ್ತಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಸಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಞ್ಞತ್ತಿ.

೮೫೦-೧. ಗುಣಙ್ಗುಣುಪಾಹನಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಹ ಚಮ್ಮತ್ಥರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚ ಧುವನ್ಹಾನಂ ಧುವನಹಾನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ಪಞ್ಚವಗ್ಗೇನ ಉಪಸಮ್ಪಾದನಸಿಕ್ಖಾಪದಞ್ಚಾತಿ ಏಸಾ ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಾಮಾತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಮಜ್ಝಿಮದೇಸಸ್ಮಿಂಯೇವ ಹೋತೀತಿ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆಪತ್ತಿಕರಾ ಹೋತಿ. ನ ಅಞ್ಞತೋತಿ ನ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಜನಪದೇಸು ದೇಸನ್ತರೇ ಠಾನೇ.

೮೫೨. ಇತೋತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಪದೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿತೋ. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿಭೇದೇ. ಸಾಧಾರಣದುಕಾದಿಕನ್ತಿ ಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಏಕತೋಪಞ್ಞತ್ತಿ ಉಭತೋಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ದುಕದ್ವಯಂ. ಅತ್ಥತೋ ಏಕಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥತೋ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸಮಾನಮೇವ. ವಿಪತ್ತಾಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವಿತ್ಥಾರಿತೋತಿ ಇಧ ನ ದಸ್ಸಿತೋ. ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ – ವಿಪತ್ತೀತಿ ಸೀಲಆಚಾರದಿಟ್ಠಿಆಜೀವವಿಪತ್ತೀನಂ ¶ ಅಞ್ಞತರಾ. ಆಪತ್ತೀತಿ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಾದಿವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ. ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಜಾನನಾದಿವಸೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ.

೮೫೩. ಆಪತ್ತಿ ಪನ ಸಾಣತ್ತಿಕಾಪಿ ಹೋತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಾಪಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಆಣತ್ತೀತಿ ಚ ನಾಮೇಸಾ ಆಣಾಪನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಆಣತ್ತಿ-ಸದ್ದಸ್ಸ ಸಭಾವಸಾಧಾರಣತ್ತಾತಿ ಇಧಾಹ.

೮೫೪. ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸುಪಿ ಸಬ್ಬಾಸಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ಸಬ್ಬೋ ಪನ ಅಙ್ಗಭೇದೋಪಿ ವಿಭಾವಿನಾ ಞಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೫೬. ‘‘ಸಾ ಚ ಅಕ್ರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ. ಕಾಯೇನ, ವಾಚಾಯ ವಾ ದಸಾಹಬ್ಭನ್ತರೇ ಅತಿರೇಕಚೀವರಸ್ಸ ಅನಧಿಟ್ಠಾನೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಪಠಮೇ ಕಥಿನೇ ವಿಯಾ’’ತಿ ಉದಾಹರಣಂ ಕತಂ.

೮೫೭. ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯತೋ ಹೋತೀತಿ ಕಿರಿಯತೋ ಚ ಅಕಿರಿಯತೋ ಚ ಹೋತಿ. ತತ್ಥ ಉದಾಹರಣಮಾಹ ‘‘ಚೀವರಗ್ಗಹಣೇ ¶ ವಿಯಾ’’ತಿ. ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ಚೀವರಗ್ಗಹಣಂ ಕ್ರಿಯಾ, ಪಾರಿವತ್ತಕಸ್ಸ ಅದಾನಂ ಅಕ್ರಿಯಾತಿ ಏವಂ ಕಿರಿಯಾಯ ಚೇವ ಅಕಿರಿಯಾಯ ಚ ಇಮಂ ಆಪಜ್ಜತಿ.

೮೫೮. ಸಿಯಾ ಪನ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯಾ ಪನ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ, ಸಿಯಾ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋ, ಸಿಯಾ ಅಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ. ಸಿಯಾತಿ ಚ ಕದಾಚಿ-ಸದ್ದತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ. ಅತ್ರೋದಾಹರಣಮಾಹ ‘‘ರೂಪಿಯೋಗ್ಗಹಣೇ ವಿಯಾ’’ತಿ. ರೂಪಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಹಣೇ, ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪನೇ ಸಿಯಾ ಕದಾಚಿ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಸಾದಿಯನೇ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಕಾತಬ್ಬಸ್ಸ ಅಕರಣೇನ ಕದಾಚಿ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ.

೮೫೯. ಯಾ ¶ ಕರೋತೋ ಅಕುಬ್ಬತೋ, ಕದಾಚಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಹೋತಿ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ, ಸಿಯಾ ಕಿರಿಯತೋಪಿ ಚ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ‘‘ಕುಟಿಕಾರಾಪತ್ತಿ ವಿಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ. ಸಾ ಹಿ ವತ್ಥುಂ ದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ ಕರೋತೋ ಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅದೇಸಾಪೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ವಾ ಕರೋತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ.

೮೬೧. ಯತೋ ಆಪತ್ತಿತೋ. ಅಯಂ ಆಪತ್ತಿ. ಸಞ್ಞಾಯ ಕರಣಭೂತಾಯ ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಏತಾಯಾತಿ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ. ಏತ್ಥ ಚ ವೀತಿಕ್ಕಮಸಞ್ಞಾ ಅವಿಜ್ಜಮಾನಾಪಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಿಮುಚ್ಚನಸ್ಸ ಸಾಧಕತಮಟ್ಠೇನ ಗಹಿತಾ. ಯಥಾ ವುಟ್ಠಿಯಾ ಅಭಾವೇನ ಜಾತಂ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಂ ‘‘ವುಟ್ಠಿಕತ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂಸಮ್ಪದಮಿದಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ. ಅಯಂ ಸಚಿತ್ತಕಾಪತ್ತಿ.

೮೬೨-೪. ಇತರಾ ಪನ ಅಚಿತ್ತಕಾಪತ್ತಿ. ವೀತಿಕ್ಕಮಸಞ್ಞಾಯ ಅಭಾವೇನ ನತ್ಥಿ ವಿಮೋಕ್ಖೋ ಏತಾಯಾತಿ ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾ. ಸುಚಿತ್ತೇನ ಸವಾಸನಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನೇನ, ಸಕಲಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಕುಸಲಸಮ್ಪಯೋಗೇನ ಚ ಸುನ್ದರಚಿತ್ತೇನ ಭಗವತಾ ಪಕಾಸಿತಾ ಸಬ್ಬಾವ ಆಪತ್ತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ದುವಿಧಾ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ. ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ ಪನಾತಿ ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನೇವ. ಸಚಿತ್ತಕಮಿಸ್ಸಕವಿವಜ್ಜನತ್ಥಾಯ ಪನ-ಸದ್ದೋ ಏವಕಾರತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ.

ಯಾ ಸಚಿತ್ತಕೇಹಿ ವಾ ಅಚಿತ್ತಕಮಿಸ್ಸಕಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ ವಾ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಅಯಂ ಅಚಿತ್ತಕಾ.

೮೬೫. ಸುವಿಜ್ಜೇನಾತಿ ಸೋಭಮಾನಾಹಿ ತೀಹಿ ವಿಜ್ಜಾಹಿ ವಾ ಅಟ್ಠಹಿ ವಾ ವಿಜ್ಜಾಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ¶ ಸುವಿಜ್ಜೇನ. ಅನವಜ್ಜೇನಾತಿ ಸವಾಸನಕಿಲೇಸಾವಜ್ಜರಹಿತತ್ತಾ ಅನವಜ್ಜೇನ ಭಗವತಾ ¶ . ಲೋಕಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜತೋ ಲೋಕಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜವಸೇನ ಸಬ್ಬಾವ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವಜ್ಜವಸೇನ ದುವಿಧಾ ದುಕಾ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೬೬. ಯಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕೇ ಪಕ್ಖೇ, ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಂ ಸಿಯಾತಿ ಯಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಾಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನಾಯ ಅಚಿತ್ತಕಾಯ ಸುರಾಪಾನಾದಿಆಪತ್ತಿಯಾ ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಲೋಕವಜ್ಜಾ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಯಸ್ಸಾ ಪನ ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನಾಯ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಾದಿಆಪತ್ತಿಯಾ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾ ಲೋಕವಜ್ಜತಾಯ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ. ಅಚಿತ್ತಕಾಪಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಕುಸಲಚಿತ್ತೇ ಸತಿ ಲೋಕವಜ್ಜತಾಯ ಸಿದ್ಧಾಯ ಅಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇಪಿ ಲೋಕವಜ್ಜೋ ಹೋತಿ, ಕಿಮಙ್ಗಂ ಪನ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತೇನೇವ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಲೋಕವಜ್ಜತಾತಿ ಸಾ ವಿಸುಂ ನ ವುತ್ತಾ.

ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾಯ ವತ್ಥುವೀತಿಕ್ಕಮವಜ್ಜಾ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಂ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಂ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಕುಸಲಮೇವಾತಿ ಅಯಂ ನಿಯಮೋ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸೇಸಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಕಾ’’ತಿ. ‘‘ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಕಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ಲಕ್ಖಣೇನ ವತ್ಥುವಿಜಾನನಚಿತ್ತೇನ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಸಿಯಾ ಕುಸಲಂ, ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಂ, ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಂ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವಾತಿ ಅಯಂ ನಿಯಮೋ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ.

೮೬೭. ಕಾಯದ್ವಾರೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ. ಉಭಯತ್ಥ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ತದುಭಯಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ. ಮನೋದ್ವಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಮನೋಕಮ್ಮಂ ನ ವುತ್ತಂ. ‘‘ಮನೋದ್ವಾರೇ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಚ ಇದಂ ಯೇಭುಯ್ಯವಸೇನ ವುತ್ತಂ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಸಾದಿಯನಾದೀಸು ಮನೋದ್ವಾರೇಪಿ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ’’ತಿ ಆಚರಿಯಾ.

೮೬೮-೯. ಕುಸಲಾದಿತಿಕದ್ವಯನ್ತಿ ¶ ಕುಸಲತ್ತಿಕಞ್ಚೇವ ವೇದನಾತ್ತಿಕಞ್ಚ. ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ಕುಸಲಾಕುಸಲಚಿತ್ತೋ, ತಥಾ ಅಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೋ ವಾ ಹುತ್ವಾ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

ದುಕ್ಖಾದಿಸಂಯುತೋತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಉಪೇಕ್ಖಾವೇದನಾಸಮಙ್ಗಿನೋ ಸಙ್ಗಹೋ. ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಅಕುಸಲಚಿತ್ತವಸೇನ ಏಕಂ ಚಿತ್ತಂ, ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತವಸೇನ ದ್ವೇ ಚಿತ್ತಾನಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ವಸೇನ ತೀಣಿ ಚಿತ್ತಾನಿ. ದುಕ್ಖವೇದನಾವಸೇನ ಏಕಾ ವೇದನಾ, ಸುಖಉಪೇಕ್ಖಾವಸೇನ ದ್ವೇ, ಸಬ್ಬಾಸಂ ವಸೇನ ¶ ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾತಿ ಅಯಮೇವ ಭೇದೋ ಲಬ್ಭತಿ, ನ ಅಞ್ಞೋ ಭೇದೋ.

ಕುಸಲತ್ತಿಕಂ ಸಚೇಪಿ ಗಹಿತಂ, ನ ಪನ ಸಬ್ಬೇಸಮೇವ ಚಿತ್ತಾನಂ ವಸೇನ ಲಬ್ಭತಿ, ಅಥ ಖೋ ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾಪಕಾನಂ ಬಾತ್ತಿಂಸಚಿತ್ತಾನಮೇವ ವಸೇನ ಲಬ್ಭತಿ. ಬಾತ್ತಿಂಸೇವ ಹಿ ಚಿತ್ತಾನಿ ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾಪಕಾನಿ. ದ್ವಾದಸ ಅಕುಸಲಾನಿ, ಅಟ್ಠ ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಾನಿ, ದಸ ಕಾಮಾವಚರಕಿರಿಯಚಿತ್ತಾನಿ, ಕುಸಲತೋ, ಕಿರಿಯತೋ ಚ ದ್ವೇ ಅಭಿಞ್ಞಾಚಿತ್ತಾನಿ ಚಾತಿ ಏವಂ ಬಾತ್ತಿಂಸಚಿತ್ತೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಾ ವಾ ಹೋತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಾ ವಾ, ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಿ ಕುಸಲಂ. ಯಥಾಹ ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ‘‘ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಂ ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಂ, ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ. ೨೨೨; ಪರಿ. ೩೦೩). ಅಯಂ ಪನ ಪಾಠೋ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂಯೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತೋ, ನ ಲೋಕವಜ್ಜಂ. ಯಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಪಥವಿಖಣನಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾದಿಕೇ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣೇ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ ‘‘ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ. ತಸ್ಮಾ ನಯಿದಂ ಅಙ್ಗಪಹೋನಕಚಿತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ. ಯಂ ತಾವ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ತಂ ಏಕನ್ತತೋ ಅಕುಸಲಮೇವ. ತತ್ಥ ‘‘ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲ’’ನ್ತಿ ವಿಕಪ್ಪೋ ನತ್ಥಿ. ಯಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ತಂ ಯಸ್ಮಾ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ‘‘ಇಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ವೀತಿಕ್ಕಮಾಮೀ’’ತಿ ವೀತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸೇವ ಅಕುಸಲಂ ¶ ಹೋತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಸಹಸೇಯ್ಯಾದಿವಸೇನ ಆಪಜ್ಜನತೋ ಅಬ್ಯಾಕತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾಸಞ್ಚಿಚ್ಚವಸೇನ ಇಮಂ ವಿಕಪ್ಪಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಇದಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಂ ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತಂ, ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ. ಸಚೇ ಪನ ‘‘ಯಂ ಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ, ಅಚಿತ್ತಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಪದಸೋಧಮ್ಮಾದಿಸಮುಟ್ಠಾನಾನಮ್ಪಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಚ ತತ್ಥ ವಿಜ್ಜಮಾನಮ್ಪಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಙ್ಗಂ, ಕಾಯವಚೀವಿಞ್ಞತ್ತಿವಸೇನ ಪನ ಚಲಿತಪವತ್ತಾನಂ ಕಾಯವಾಚಾನಂ ಅಞ್ಞತರಮೇವ ಅಙ್ಗಂ, ತಞ್ಚ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ಅಬ್ಯಾಕತನ್ತಿ.

೮೭೦. ಇದಂ ತು ಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಇದಂ ನಿದಾನಾದಿಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯಲಕ್ಖಣಂ.

೮೭೧. ‘‘ತರು’’ನ್ತಿಆದಿಗಾಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತತ್ಥಾವ. ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ತತ್ಥ ‘‘ದ್ವಯಙ್ಕುರ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಇಧ ‘‘ಚತುಸ್ಸಿಖ’’ನ್ತಿ. ತತ್ಥ ‘‘ದ್ವಯಙ್ಕುರ’’ನ್ತಿ ಲೋಕವಜ್ಜಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾನಂ ಗಹಣಂ ¶ , ಇಧ ಚತುಸ್ಸಿಖನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ವಿಪತ್ತೀನಂ. ಚತ್ತಾರೋ ಸೀಖಾ ಅಙ್ಕುರಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ. ತತ್ಥ ವಿಪತ್ತಿ ‘‘ಸತ್ತಫಲ’’ನ್ತಿ ಸತ್ತಫಲೇಸು ಅನ್ತೋಗಧಾ, ಇಧ ವಿಪತ್ತಿಟ್ಠಾನೇ ವಜ್ಜಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಫಲಾನಿ.

೮೭೨. ಅನುತ್ತರತಂ ಗತಂ ಅತ್ತನಾ ಉತ್ತರಸ್ಸ ಉತ್ತಮಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಅವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ ಇಮಂ ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ನಾಮ ಪಕರಣಂ ಯೋ ಥೇರನವಮಜ್ಝಿಮೇಸು ಅಞ್ಞತರೋ ಪರಿಯಾಪುಣಾತಿ ಪಾಠಸ್ಸ ಪಗುಣವಾಚುಗ್ಗತಕರಣೇನ ಅಧೀಯತಿ, ಪರಿಪುಚ್ಛತಿ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಅತ್ಥವಣ್ಣನಂ ಸುತ್ವಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಮನಸಾ ಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸುಪ್ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಧಾರೇತಿ, ಸೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚ-ಸದ್ದೇನ ಏವಮೇವ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಯುತ್ತೋ, ಸೋ ಚ ಕಾಯವಾಚವಿನಯೇ ಕಾಯವಾಚಾವೀತಿಕ್ಕಮಾನಂ ವಿನಯನೇ ಸಂವರಣೇ ¶ ವಿನಯೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಅನುತ್ತರತಂ ಉಪಯಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಉತ್ತರಿತರಸ್ಸ ಅವಿಜ್ಜಮಾನತಂ ಉಪಗಚ್ಛತಿ. ಏತ್ಥ ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ಉತ್ತರತೋ’’ತಿ, ಪಗುಣವಾಚುಗ್ಗತಕರಣೇನ ಅಧೀತೇನ ಅತ್ಥವಣ್ಣನಂ ಸುತ್ವಾ ಧಾರಣೇನ ಸುಟ್ಠು ಧಾರಿತೇನ ಇಮಿನಾ ಉತ್ತರಪಕರಣೇನ ಹೇತುಭೂತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೮೭೩. ಪರಿವಾರೇ ಮುಖಾಗತಾ ಕತ್ಥಪಞ್ಞತ್ತಿವಾರಾದಯೋ ಅಟ್ಠ ವಾರಾ, ತೇಯೇವ ಪಚ್ಚಯ-ಸದ್ದೇನ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವುತ್ತಾ ಅಟ್ಠಪಚ್ಚಯವಾರಾತಿ ವಿಭಙ್ಗದ್ವಯೇ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ದಸ್ಸಿತಾ ಸೋಳಸ ಪರಿವಾರಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸೋಳಸಪರಿವಾರೋ, ತಸ್ಸ ಸೋಳಸಪರಿವಾರಸ್ಸ. ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಕಲನಂ ನಯನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ವುತ್ತಾನಂ ಸಙ್ಕಲನನಯಾನಂ ಸಙ್ಗಹೇತಬ್ಬತೋ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಕಲಭೇದನಂ ನಯಂ.

೮೭೫. ಕಾಯಿಕಾ ಛಬ್ಬಿಧಾತಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ, ಕುಟಿಕರಣೇ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ, ಏಕಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಅನಾಗತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾಪತ್ತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಆಗತೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿ, ವಿಕಾಲಭೋಜನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ, ಪಠಮಪಾಟಿದೇಸನೀಯಾಪತ್ತೀತಿ ಛಬ್ಬಿಧಾ.

ತಥಾ ವಾಚಸಿಕಾಪಿ ಚಾತಿ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕಾ, ಕುಟಿಯಾ ಕಾರಾಪನೇ ಪುಬ್ಬಗತಿಯೋ, ಪದಸೋಧಮ್ಮಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ದವಕಮ್ಯತಾಯ ಹೀನೇನ ಖುಂಸನಂ, ತಸ್ಸ ದುಬ್ಭಾಸಿತನ್ತಿ ತಥಾ ಛಬ್ಬಿಧಾ.

ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ¶ ಚ ತಿಸ್ಸೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಜ್ಜಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಯ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಛಾದನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅತ್ತನೋ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಚ್ಛಾದನೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ತಿಸ್ಸೋ ಚ.

ಪಞ್ಚ ¶ ಸಂಸಗ್ಗಪಚ್ಚಯಾತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ, ಕಾಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಪಚ್ಚಯಾ ಪಞ್ಚ ಆಪತ್ತಿಯೋ.

೮೭೭. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ವಜ್ಜಪಟಿಚ್ಛಾದಿಕಾಯ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಪಟಿಚ್ಛಾದಕಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಚ್ಛಾದನೇ ದುವೇ.

೮೭೯. ‘‘ಗಾಮನ್ತರೇ ಚತಸ್ಸೋವಾ’’ತಿಆದಿ ಪಟಿನಿದ್ದೇಸತೋ ಚ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ.

೮೮೫. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ರತ್ತನ್ಧಕಾರೇ ಅಪ್ಪದೀಪೇ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಯದಿ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ. ದೂರೇ ಠಿತಾ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ಠಿತಾ ವದೇಯ್ಯ ಚೇ, ದುಕ್ಕಟಮೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೮೬. ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ನೇ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನೇ ದಿವಾ ಪುರಿಸೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಠಿತಾ ವದೇಯ್ಯ ಸಲ್ಲಪೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾ ಪಾಚಿತ್ತಿ. ಹತ್ಥಪಾಸಂ ವಿಜಹಿತ್ವಾ ವದೇಯ್ಯ ಚೇ, ದುಕ್ಕಟಮೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೯೧. ಸನಿಸ್ಸಗ್ಗಾ ಚ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿನಯಕಮ್ಮಸಹಿತಾಯೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿ.

೮೯೮. ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಭೂಮಿ ¶ ನಾಮ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಮಾನಲದ್ಧಿಕಸ್ಸ ಏಕಸೀಮಾಯಂ ಠಿತಭಾವೋ. ನಾನಾಪದಂ ಪುಬ್ಬಂ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ನಾನಾಪದಪುಬ್ಬಿಕಾ, ನಾನಾಸಂವಾಸಕಭೂಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ ¶ . ಉಕ್ಖಿತ್ತನಾನಾಲದ್ಧಿಕನಾನಾಸೀಮಗತಾ ನಾನಾಸಂವಾಸಕಭೂಮಿ. ಇಮಾ ದ್ವೇಯೇವ ಸಂವಾಸಕಭೂಮಿಯೋ ಹಿ ಮಹೇಸಿನಾ ಕಾರುಣಿಕೇನ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೮೯೯. ದುವಿನ್ನನ್ತಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಮಾನತ್ತಚಾರೀನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ. ದ್ವಯಾತೀತೇನಾತಿ ಕಾಮಸುಖಲ್ಲಿಕಾನುಯೋಗಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗಸಙ್ಖಾತಂ ಅನ್ತದ್ವಯಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಮಜ್ಝಿಮಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ಠಿತೇನ. ಅಥ ವಾ ಸಸ್ಸತುಚ್ಛೇದದ್ವಯಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇನ.

೯೦೦. ‘‘ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚ ತಥೇವ ‘‘ದ್ವಙ್ಗುಲಂ ವಾ ದುಮಾಸಂ ವಾ’’ತಿ ಚ ದ್ವಙ್ಗುಲಾ ದುವೇ ಪಞ್ಞತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೦೫. ಆಣತ್ತಿಯಾ ಮನುಸ್ಸಮಾರಣಂ, ಆಣತ್ತಿಯಾ ಅದಿನ್ನಾದಾನಮ್ಪೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೦೭. ತಿಸ್ಸೋ ಓಭಾಸನಾಯಿಮಾತಿ ಇಮಾ ತಿಸ್ಸೋ ಮೇಥುನಾಧಿಪ್ಪಾಯಪ್ಪಕಾಸನಾ.

೯೦೮. ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಏವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸತಾ.

೯೧೦. ವನಪ್ಪತಿ ನಾಮ ಪುಪ್ಫಂ ವಿನಾ ಫಲನ್ತೀ ನಿಗ್ರೋಧಉದುಮ್ಬರಅಸ್ಸತ್ಥಪಿಲಕ್ಖಕಾದಿರುಕ್ಖಜಾತಿ, ಇಧ ಪನ ವನಜೇಟ್ಠೋ ರಕ್ಖಿತಗೋಪಿತಚೇತಿಯರುಕ್ಖೋ ವನಪ್ಪತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ. ಥುಲ್ಲತಾತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ.

೯೧೨. ವಿಸ್ಸಟ್ಠೀತಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿ ಸಮ್ಭವಧಾತು. ಛಡ್ಡನೇತಿ ಉಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮೋಚನೇ. ‘‘ಹರಿತೇ ಉಚ್ಚಾರಂ ಪಸ್ಸಾವಂ ಛಡ್ಡನೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೯೧೩. ಕಿಂ ಪಮಾಣಮೇತಾಸನ್ತಿ ಕಿತ್ತಕಾ.

೯೧೫. ಭಿಕ್ಖು ¶ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸಾಮಿವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ಪಚ್ಚತ್ತಂ, ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಅತ್ಥೋ. ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವಾ ವಣ್ಣಲೋಪೋ.

೯೨೨. ‘‘ಯಾವತತಿಯಕೇ ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೭೬ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ಪದಸ್ಸ ನಿದ್ದೇಸೇ ‘‘ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಸಿಯಾ ಸಙ್ಘ-ಭೇದಕಸ್ಸಾನುವತ್ತಿನೋ’’ತಿ ಪಠನ್ತಿ. ‘‘ತಿಣ್ಣಂ ಸಙ್ಘಭೇದಾನುವತ್ತಾಕಾನಂ ಕೋಕಾಲಿಕಾದೀನಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಥಾ ಪಾಠೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ.

೯೨೩. ಯಾವತತಿಯಕೇತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಪೂರಣೀ ತತಿಯಾ, ಕಮ್ಮವಾಚಾ, ಯಾವತತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಪರಿಯೋಸಾನೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾ ಆಪತ್ತಿ ಯಾವತತಿಯಕಾ ನಾಮ.

೯೨೬. ‘‘ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ…ಪೇ… ಕಿಞ್ಚೀ’’ತಿ ಇದಂ ಗರುಕಾಪತ್ತಿಯಾ ವತ್ಥುದಸ್ಸನಂ. ‘‘ಸಬ್ಬಂ ಮಂಸಂ ಅಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯದುಕ್ಕಟಾನಂ ವತ್ಥುದಸ್ಸನಂ.

೯೨೭. ‘‘ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾನ…ಪೇ… ಭೋಜನಮ್ಪಿ ಚಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವತ್ಥುದಸ್ಸನಂ. ‘‘ಲಸುಣಮ್ಪಿ ಚಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥುದಸ್ಸನಂ. ‘‘ಏಕತೋ ಅಜ್ಝೋಹರನ್ತಿಯಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ.

೯೩೦. ರತ್ತಚಿತ್ತೇನ ಇತ್ಥಿಯಾ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೩೧. ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಾವ ಸಮ್ಮಾವತ್ತನಕಾ. ತೇಚತ್ತಾಲೀಸ ವತ್ತನಾ ದ್ವಾಸೀತಿಕ್ಖನ್ಧಕವತ್ತಾನಂ ಪರಿಪೂರಣಟ್ಠಾನೇ ದಸ್ಸಿತಾ.

೯೩೨. ಅದಸ್ಸನಅಪಟಿಕಮ್ಮೇ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತಿಯಾ ದುವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ, ಪಾಪಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೇ ಆಪನ್ನಾಪತ್ತಿಯಾ ಏಕೋತಿ ಇಮೇ ತಯೋ ಉಕ್ಖಿತ್ತಪುಗ್ಗಲಾ.

೯೩೪. ದೂಸಕೋತಿ ¶ ಭಿಕ್ಖುನಿದೂಸಕೋ. ಕಣ್ಟಕೋತಿ ಕಣ್ಟಕಸಾಮಣೇರೋ.

೯೩೭. ದದೇಯ್ಯಚ್ಚೇವಮಾದಿಕಾತಿ ¶ ಞತ್ತಿಕಾಲೇ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿಭೇದಾ ಞತ್ತಿಕಪ್ಪನಾ, ಞತ್ತಿಕಿರಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ದೇತಿ ಸಙ್ಘೋ ಕರೋತೀತಿಆದೀತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಕಾಲೇ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ದೇತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಕರೋತೀ’’ತಿ ವಾ ಆದಿಭೇದಾ ವಚನಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠಿತತ್ತಾ ವಿಪ್ಪಕತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ನಾಮ ಸಿಯಾ.

೯೩೮. ದಿನ್ನಂ ಕತಂ ಪನಿಚ್ಚಾದೀತಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ನಿಟ್ಠಿತಾಯ ‘‘ದಿನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಕತಂ ಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ ವಾತಿಆದಿವಚನಂ ಅತೀತಕರಣಂ ನಾಮ ಸಿಯಾ.

‘‘ಕಾರಣೇಹಿ ಪನ ದ್ವೀಹಿ, ಸಙ್ಘೋ ಭಿಜ್ಜತಿ ನಞ್ಞಥಾ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ, ನನು ‘‘ಪಞ್ಚಹುಪಾಲಿ, ಆಕಾರೇಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಭಿಜ್ಜತಿ. ಕತಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ? ಕಮ್ಮೇನ, ಉದ್ದೇಸೇನ, ವೋಹರನ್ತೋ, ಅನುಸ್ಸಾವನೇನ, ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನಾ’’ತಿ (ಪರಿ. ೪೫೮) ವುತ್ತತ್ತಾ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೫೮) ‘‘ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾರಣೇಹೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ಚ ಇಧ ಇಮೇಹಿ ದ್ವೀಹೇವ ಕಾರಣೇಹಿ ಸಙ್ಘಭೇದಕಥನಂ ಅಯುತ್ತನ್ತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ನಾಯುತ್ತಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಕಾರಕವಸೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ. ತಥಾ ಹಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ –

‘‘ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಅಪಲೋಕನಾದೀಸು ಚತೂಸು ಕಮ್ಮೇಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಮ್ಮೇನ. ಉದ್ದೇಸೇನಾತಿ ಪಞ್ಚಸು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೇಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ಉದ್ದೇಸೇನ. ವೋಹರನ್ತೋತಿ ಕಥಯನ್ತೋ, ತಾಹಿ ತಾಹಿ ಉಪಪತ್ತೀಹಿ ‘ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋ’ತಿಆದೀನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ಭೇದಕರವತ್ಥೂನಿ ದೀಪೇನ್ತೋ. ಅನುಸ್ಸಾವನೇನಾತಿ ‘ನನು ತುಮ್ಹೇ ಜಾನಾಥ ಮಯ್ಹಂ ಉಚ್ಚಾಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತಭಾವಂ, ಬಹುಸ್ಸುತಭಾವಞ್ಚ, ಮಾದಿಸೋ ¶ ನಾಮ ಉದ್ಧಮ್ಮಂ ಉಬ್ಬಿನಯಂ ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಚಿತ್ತೇ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಯುತ್ತಂ, ಕಿಂ ಮಯ್ಹಂ ಅವೀಚಿ ನೀಲುಪ್ಪಲವನಮಿವ ಸೀತಲೋ, ಕಿಮಹಂ ಅಪಾಯತೋ ನ ಭಾಯಾಮೀ’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಕಣ್ಣಮೂಲೇ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಅನುಸ್ಸಾವನೇನ. ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನಾತಿ ಏವಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪತ್ಥಮ್ಭೇತ್ವಾ ಅನಿವತ್ತಿಧಮ್ಮೇ ಕತ್ವಾ ‘ಗಣ್ಹಥ ಇಮಂ ಸಲಾಕ’ನ್ತಿ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನ.

‘‘ಏತ್ಥ ಚ ಕಮ್ಮಮೇವ, ಉದ್ದೇಸೋ ವಾ ಪಮಾಣಂ, ವೋಹಾರಾನುಸ್ಸಾವನಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಾ ಪನ ಪುಬ್ಬಭಾಗಾ. ಅಟ್ಠಾರಸವತ್ಥುದೀಪನವಸೇನ ಹಿ ವೋಹರನ್ತೇ ತತ್ಥ ರುಚಿಜನನತ್ಥಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ಸಲಾಕಾಯ ಗಹಿತಾಯಪಿ ಅಭಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘೋ. ಯದಾ ಪನ ಏವಂ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ಅತಿರೇಕೇ ವಾ ¶ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತ್ವಾ ಆವೇಣಿಕಂ ಕಮ್ಮಂ ವಾ ಉದ್ದೇಸಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ತದಾ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ನಾಮ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪರಿ. ಅಟ್ಠ. ೪೫೮) –

ವುತ್ತತ್ತಾ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಕಮ್ಮಾನಿ ದ್ವೇ ಪಧಾನಕಾರಣಾನೀತಿ ಇಧ ತಾನೇವ ದಸ್ಸಿತಾನಿ.

ನನು ಚ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೋಪಿ ಸಙ್ಘಭೇದಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗೋ ವುತ್ತೋ, ಉದ್ದೇಸಕಮ್ಮಾನೇವ ಪಧಾನಭಾವೇನ ವುತ್ತಾನಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಥಮಸ್ಸ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಸ್ಸ ಪಧಾನಕಾರಣಭಾವೋತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ಉದ್ದೇಸಕಮ್ಮಾನಿಪಿ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇ ಸಿದ್ಧೇ ಅವಸ್ಸಮ್ಭವನತೋ ಅತ್ಥಸಾಧನಪಯೋಗೇನ ವಿನಾ ಅಸಿದ್ಧಾನೇವ ಹೋನ್ತೀತಿ ಸೋ ಪಧಾನಭಾವೇನ ಇಧ ಗಹಿತೋ, ಉದ್ದೇಸೋ ಪನ ಪಞ್ಞತ್ತಕಮ್ಮಪುಬ್ಬಙ್ಗಮತ್ತಾ ಕಮ್ಮೇನೇವ ಸಙ್ಗಹಿತೋತಿ ಇಧ ವಿಸುಂ ನ ವುತ್ತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ.

೯೪೧. ಪಯುತ್ತಾಯುತ್ತವಾಚಾಯಾತಿ ¶ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪಾದನತ್ಥಾಯ ಪಯುತ್ತಾ ಚ ಸಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಭಾವಸ್ಸ ಅಯುತ್ತಾ ಅನನುರೂಪಾ ಚಾತಿ ಪಯುತ್ತಾಯುತ್ತಾ, ಸಾಯೇವ ವಾಚಾತಿ ಪಯುತ್ತಾಯುತ್ತವಾಚಾ, ತಾಯ.

೯೪೪. ಯಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ತಸ್ಸಾ ಚ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೪೬. ‘‘ದಸಸತಾನೀ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ ರತ್ತೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸತ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ. ಛಾದನಕಿರಿಯಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ. ದಸಸತಾನಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ರತ್ತೀನಂ ಸತಂ ಛಾದೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ. ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬಯೋಜನಾಯಂ –

‘‘ದಸ ಸತಂ ರತ್ತಿಸತಂ, ಆಪತ್ತಿಯೋ ಛಾದಯಿತ್ವಾನ;

ದಸ ರತ್ತಿಯೋ ವಸಿತ್ವಾನ, ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ ಪಾರಿವಾಸಿಕೋ’’ತಿ. (ಪರಿ. ೪೭೭) –

ಅಯಂ ಪರಿವಾರಗಾಥಾಪಮಾಣಂ. ಏಕದಿವಸಂ ಸತಂಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ದಸದಿವಸೇ ಛಾದನವಸೇನ ಸತಂದಿವಸೇ ಸಹಸ್ಸಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಯೋ ಛಾದಯಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪತ್ಥೋ – ಯೋ ¶ ದಸದಿವಸೇ ಸತಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ದಸದಿವಸೇ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತಿ, ತೇನ ರತ್ತಿಸತಂ ಆಪತ್ತಿಸಹಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತಂ ಹೋತೀತಿ. ದಸ ರತ್ತಿಯೋ ವಸಿತ್ವಾನಾತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಾವ ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ದಸಾಹಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾ’’ತಿ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ದಸ ರತ್ತಿಯೋ ವಸಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ. ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ ಪಾರಿವಾಸಿಕೋತಿ ಪರಿವಾಸಂ ವಸನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ತನಾ ವಸಿತಬ್ಬಪರಿವಾಸತೋ ಮುಚ್ಚೇಯ್ಯ, ಮುತ್ತೋ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೯೪೭. ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ಅಟ್ಠೇವಾತಿ ಅಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಹಣೇನ. ತೇವೀಸ ಗರುಕಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದಸ, ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ¶ ಅಸಾಧಾರಣಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಛ, ಉಭಿನ್ನಂ ಸಾಧಾರಣಾ ಸತ್ತಾತಿ ಏವಂ ತೇವೀಸ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ.

೯೪೮. ವುತ್ತಾನೀತಿ ಯಥಾವುತ್ತಾನಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ. ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸ ಹೋನ್ತೀತಿ ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗಾಗತಾ ತಿಂಸ, ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಆದಿತೋ ದ್ವಾದಸ ಚಾತಿ ದ್ವಾಚತ್ತಾಲೀಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾನಿ ಹೋನ್ತಿ. ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಸತಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಪುಬ್ಬೇ ದಸ್ಸಿತಾವ.

೯೪೯. ಸುಸಿಕ್ಖೇನಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಸಿಕ್ಖಿತಅಧಿಸೀಲಾದಿತಿವಿಧಸಿಕ್ಖೇನ ಭಗವತಾ.

೯೫೦. ಸುಪಞ್ಞೇನಾತಿ ಸೋಭಣಾ ದಸಬಲಚತುವೇಸಾರಜ್ಜಛಅಸಾಧಾರಣಾದಯೋ ಪಞ್ಞಾ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಸುಪಞ್ಞೋ, ತೇನ. ಯಸಸ್ಸಿನಾತಿ ಅಟ್ಠಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸಮೂಹಸಙ್ಖಾತಪರಿವಾರಯಸಾ ಚ ಸಬ್ಬಲೋಕಬ್ಯಾಪಕಗುಣಘೋಸಸಙ್ಖಾತಕಿತ್ತಿಯಸಾ ಚ ತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ಯಸಸ್ಸಿನಾ. ಅಡ್ಢುಡ್ಢಾನಿ ಸತಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ ಯಥಾದಸ್ಸಿತಗಣನಾಯ ಪಿಣ್ಡವಸೇನ ಪಞ್ಞಾಸಾಧಿಕಾನಿ ತೀಣಿ ಸತಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ. ಸುಪಞ್ಞೇನ ಯಸಸ್ಸಿನಾ ಗೋತಮೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಅಡ್ಢುಡ್ಢಾನಿ ಸತಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೫೧. ಏತೇಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಯೋ ಸಾರಭೂತೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವತ್ತಬ್ಬೋ, ಸೋ ಸಕಲೋ ಮಯಾ ಸಮಾಸೇನ ಸಬ್ಬಥಾ ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನ ವುತ್ತೋತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೫೩. ತಸ್ಮಾತಿ ಮಯಾ ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ವುತ್ತತ್ತಾವ. ಅತ್ಥೇತಿ ವಚನತ್ಥಭಾವತ್ಥಾದಿಭೇದೇ ಅತ್ಥೇ ವಾ. ಅಕ್ಖರಬನ್ಧೇ ¶ ವಾತಿ ಅಕ್ಖರಸಙ್ಖಾತಪದಬನ್ಧೇ ವಾ. ವಿಞ್ಞಾಸಸ್ಸ ಕಮೇಪಿ ವಾತಿ ಉದ್ದೇಸವಸೇನ ಗನ್ಥನಿಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ಕಮೇಪಿ. ಕಙ್ಖಾ ನ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ‘‘ಯಥಾಅಧಿಪ್ಪೇತಸ್ಸ ¶ ಇದಂ ವಾಚಕಂ ನು ಖೋ, ಅವಾಚಕ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇದಮಯುತ್ತಂ ನು ಖೋ, ಯುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇದಮಧಿಕಂ ನು ಖೋ, ಊನ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇದಮಘಟ್ಟಿತಕ್ಕಮಂ ನು ಖೋ, ಘಟ್ಟಿತಕ್ಕಮ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇದಂ ವಿರುದ್ಧಸಮಯಂ ನು ಖೋ, ಅವಿರುದ್ಧಸಮಯ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇದಂ ದುರುತ್ತಂ ನು ಖೋ, ಸುವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಸತ್ಥಕಂ ನು ಖೋ, ನಿರತ್ಥಕ’’ನ್ತಿ ವಾ ಕಙ್ಖಾ ವಿಮತಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ನ ಕಾತಬ್ಬಾ. ಬಹುಮಾನತಾತಿ ‘‘ವಿನಯೋ ಸಂವರತ್ಥಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ. ೩೬೬) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಪಯೋಜನಪರಮ್ಪರಾಯ ಮೂಲಕಾರಣತ್ತಾ ಮಹತೀ ಸಮ್ಮಾನಾ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೯೫೪. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರಪಕರಣೇನ ಸಹಿತಂ ವಿನಯಸ್ಸವಿನಿಚ್ಛಯಂ ನಾಮ ಪಕರಣಂ ಜಾನಾತಿ ಧಮ್ಮತೋ ಚೇವ ಅತ್ಥತೋ ಚ ವಿನಿಚ್ಛಯತೋ ಚ ಸಬ್ಬಥಾ ಅವಬುಜ್ಝತಿ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ತನಾ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾಯ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಸಿಕ್ಖಾಪಕೇನ ಆಚರಿಯೇನ ವಿನಾಪಿ ಸಿಕ್ಖಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋತಿ. ನಿಸ್ಸಯಂ ವಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ವಾಸಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ. ಯಥಾಕಾಮಙ್ಗತೋ ಸಿಯಾತಿ ಯಾದಿಸಾ ಯಾದಿಸಾ ಅತ್ತನಾ ಗಾಮಿತಾ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗಮನಾರಹೋ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ.

೯೫೫. ನಿಸ್ಸಯಂ ದಾತುಕಾಮೇನ. ಸಹ ವಿಭಙ್ಗೇನ ಸವಿಭಙ್ಗಂ. ಸಹ ಮಾತಿಕಾಯ ಸಮಾತಿಕಂ. ಇದಂ ಸಉತ್ತರಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಪಕರಣಂ ಸುಟ್ಠು ವಾಚುಗ್ಗತಂ ಕತ್ವಾ ಗನ್ಥತೋ ಸುಟ್ಠು ಪಗುಣಂ ವಾಚುಗ್ಗತಂ ಕತ್ವಾ ಅತ್ಥತೋ, ವಿನಿಚ್ಛಯತೋ ಚ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನಿತ್ವಾ ಏವಂ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೫೬-೭. ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಇಮಂ ಸಉತ್ತರಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಪಕರಣಂ ವಾಚಾಯ ಪಠತಿ, ಮನಸಾ ಚಿನ್ತೇತಿ, ಅಞ್ಞೇಹಿ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ಸುಣಾತಿ, ಅತ್ಥಂ ಪರಿಪುಚ್ಛತಿ, ಪರಂ ವಾಚೇತಿ, ನಿಚ್ಚಂ ಅತ್ಥಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ ಯಥಾಪರಿಪುಚ್ಛಿತಮತ್ಥಂ ಹೇತುಉದಾಹರಣಪವತ್ತಿವಸೇನ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಸಮನ್ತತೋ ¶ ಇಕ್ಖತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ನಿಯಮೇತಿ ವವತ್ಥಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪನ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಿನಯನಿಸ್ಸಿತಾ ಸಬ್ಬೇವ ಅತ್ಥಾ ಆಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಾದಿಪಭೇದಾ ಸಬ್ಬೇ ಅತ್ಥಾ ಹತ್ಥೇ ಆಮಲಕಂ ವಿಯ ಕರತಲೇ ಅಮಲಮಣಿರತನಂ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ ಪಾಕಟಾ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ. ನತ್ಥಿ ಏತಸ್ಸ ಮಲನ್ತಿ ಅಮಲಂ, ಅಮಲಮೇವ ಆಮಲಕನ್ತಿ ಮಣಿರತನಂ ವುಚ್ಚತಿ.

೯೫೮. ನತ್ಥಿ ಏತೇಸಂ ಬುದ್ಧೀತಿ ಅಬುದ್ಧೀ, ಅಬುದ್ಧೀ ಚ ತೇ ಜನಾ ಚಾತಿ ಅಬುದ್ಧಿಜನಾ, ಅಬುದ್ಧಿಜನಾನಂ ¶ ಸಾರಂ ಅವಸಾರಂ ಓಸೀದನಂ ದದಾತಿ ಆದದಾತಿ ಕರೋತೀತಿ ಅಬುದ್ಧಿಜನಸಾರದಂ, ಬುದ್ಧಿವಿರಹಿತಾನಂ ಅಗಾಧಂ ಗಮ್ಭೀರಂ. ತೇಹಿ ಅಲದ್ಧಪತಿಟ್ಠಂ ಅಮತಸಾಗರಂ ಸದ್ದತ್ಥರಸಾಮತಸ್ಸ, ನಿಬ್ಬಾನಾಮತಸ್ಸ ವಾ ಪಟಿಲಾಭಕಾರಣತ್ತಾ ಸಾಗರಸದಿಸಂ ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ ಇಮಂ ಉತ್ತರಂ ಸಾಗರಂ ಆಸನ್ನಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಉತ್ತರಪಕರಣಸಙ್ಖಾತಂ ಸಮುದ್ದಸಾಗರಂ ಸಾರದೋ ಹುತ್ವಾ ಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರನ್ತೋ ಪರಿಯೋಸಾಪೇನ್ತೋ ನರೋ ಭಿಕ್ಖು ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ವಿನಯಪಾರಗೋ ವಿನಯಪಿಟಕಸ್ಸ ಪರಿಯನ್ತಂ ಗತೋ ಹುತ್ವಾ ಪಾರಗೋ ಪಾರಂ ಸಂಸಾರಸ್ಸ ಪಾರಸಙ್ಖಾತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಸಿಯಾ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೫೯. ಅತೋತಿ ತಸ್ಮಾದೇವ ಕಾರಣಾ ಅವಪೂರತೋರತೋ ಪಾಪಪೂರತೋ ನಿರಾಸಙ್ಕತಾಯ ಓರತೋ ನಿವತ್ತೋ ಪಾಪಭೀರುಕೋ ನರೋ ತಮಂ ವಿಧೂಯ ಪಾಪಭೀರುಕತಾಯ ಏವ ಚಿತ್ತಪರಿಯುಟ್ಠಾನವಸೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಂ ಮೋಹನ್ಧಕಾರಂ ತದಙ್ಗಪಹಾನವಸೇನ ವಿಧಮೇತ್ವಾ. ಸಬ್ಬಙ್ಗಣಕಮ್ಮದಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ರಾಗಾದೀನಂ ಅಙ್ಗಣಾನಂ ಕಮ್ಮಂ ತದಙ್ಗಾದಿಪಹಾನಂ ದದಾತಿ ಆವಹತೀತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಙ್ಗಣಕಮ್ಮದ’’ನ್ತಿ ಲದ್ಧನಾಮಂ ಸುಖಸ್ಸ ಪದಂ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ಗುಣಸಂಹಿತಂ ಸೀಲಾದೀಹಿ ಅತ್ಥಭೂತೇಹಿ ಗುಣೇಹಿ ಸಂಹಿತಂ ಯುತ್ತಂ ಗುಣಪ್ಪಕಾಸಕಂ ಹಿತಂ ಅಮತೋಸಧಂ ವಿಯ ¶ ಸಬ್ಬದೋಸಸಬ್ಬಬ್ಯಾಧಿರಹಿತತಾಯ ಅಜರಾಅಮತಾದಿಗುಣಾವಹತ್ತಾ ಹಿತಂ ಇಮಂ ಉತ್ತರಂ ನಾಮ ಪಕರಣಂ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಆದರೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಚ್ಚಂ ಸತತಂ ಸಿಕ್ಖೇ ‘‘ಏವಂ ಪರಿಚಯನ್ತಂ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಏಕನ್ತೇನ ಯಥಾವುತ್ತಪಯೋಜನಸಾಧನಯೋಗ್ಗಂ ಕತ್ವಾ ಅಜ್ಝೇನಾದಿವಸೇನ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯ ಏವ, ನ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖಕೋ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ.

೯೬೦. ಪಟುಭಾವಕರೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಪೂರಣೇ, ಸಾಸನಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾಭಿಭವನೇ ಚ ಪಟುಭಾವಂ ಛೇಕತ್ತಂ ವೇಸಾರಜ್ಜಂ ಕರೋತಿ ಅತ್ತಾನಂ ಧಾರೇನ್ತಾನಂ ಲಜ್ಜಿಪುಗ್ಗಲಾನನ್ತಿ ಪಟುಭಾವಕರೇ ಪರಮೇ ತತೋಯೇವ ಉತ್ತಮೇ ಪಿಟಕೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಪಟುತಂ ಪಾಟವಂ ಪಞ್ಞಾಕೋಸಲ್ಲಂ ಅಭಿಪತ್ಥಯನ್ತೇನ ಪಟುನಾ ಯತಿನಾ ನಿಮ್ಮಲಪ್ಪವತ್ತಿಕೇನ ಪಟುನಾ ವಿಧಿನಾ ಛೇಕೇನ ಸಾರೇನ ವಿಧಾನೇನ ಇದಂ ಸಉತ್ತರಂ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಪಕರಣಂ ಸತತಂ ನಿರನ್ತರಂ ಪರಿಯಾಪುಣಿತಬ್ಬಂ ಉಗ್ಗಹಣಧಾರಣಪರಿಪುಚ್ಛಾಚಿನ್ತನಾದಿವಸೇನ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ.

ಸಬ್ಬಸಙ್ಕಲನನಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ.

೯೬೧-೩. ಮಹೇಸಿನೋ ¶ ತಿವಿಧಸ್ಸಾಪಿ ಸಾಸನಸ್ಸ ಸುಚಿರಟ್ಠಿತಿಕಾಮೇನ ಅತಿಚಿರಕಾಲಪ್ಪವತ್ತಿಂ ಇಚ್ಛನ್ತೇನ ಧೀಮತಾ ಪಸತ್ಥತರಞಾಣೇನ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರನಿರಪೇಕ್ಖತಾಯ ಪರಿಸುದ್ಧಜ್ಝಾಸಯೇನ ಬುದ್ಧದತ್ತೇನ ಬುದ್ಧದತ್ತಾಭಿಧಾನೇನ ಆಚರಿಯವರೇನ ರಚಿತೋ.

ಪಜ್ಜವಸೇನ ಗನ್ಥತೋ, ಅತ್ಥತೋ ಚೇವ ಪರಮುತ್ತರೋ ಉತ್ತರೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಅನ್ತರಾಯಂ ಅನ್ತರೇನ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಂ, ಬಾಹಿರಂ ವಾ ¶ ಅನ್ತರಾಯಂ ವಿನಾ ಯಥಾ ಸಿದ್ಧಿಂ ಉಪಾಗತೋ ಪರಿನಿಟ್ಠಾನಂ ಪತ್ತೋ, ತಥಾ ಸತ್ತಾನಂ ಧಮ್ಮಸಂಯುತಾ ಕುಸಲೂಪಸಂಹಿತಾ ಸಙ್ಕಪ್ಪಾ ಮನೋರಥಾ ಸಿಜ್ಝನ್ತು ಅನ್ತರಾಯಂ ವಿನಾ ನಿಪ್ಪಜ್ಜನ್ತು, ಏತೇನ ಉತ್ತರವಿನಿಚ್ಛಯರಚನಾಮಯೇನ ಮಹತಾ ಪುಞ್ಞೋದಯೇನ ಚತೂಹಿ ಸಙ್ಗಹವತ್ಥೂಹಿ ಜನಂ ರಞ್ಜೇತೀತಿ ‘‘ರಾಜಾ’’ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತೋ ಮಹೀಪಾಲೋ ಮಹಿಂ ಪಥವಿಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಂ ಜನಕಾಯಂ ಸಮ್ಮಾ ಞಾಯೇನ ದಸ ರಾಜಧಮ್ಮೇ ಅಕೋಪೇನ್ತೋ ಪಾಲೇತು. ದೇವೋ ಪಜ್ಜುನ್ನೋ ಕಾಲೇ ಥಾವರಜಙ್ಗಮಾನಂ ಉಪಯೋಗಾರಹಕಾಲೇ ಸಮ್ಮಾ ಪವಸ್ಸತು ಅವುಟ್ಠಿಅತಿವುಟ್ಠಿಕಂ ಅಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮಾ ಪವಚ್ಛತು.

೯೬೪. ಸೇಲಿನ್ದೋ ಸಿನೇರುಪಬ್ಬತರಾಜಾ ಯಾವ ತಿಟ್ಠತಿ ಯಾವ ಲೋಕೇ ಪವತ್ತತಿ, ಚನ್ದೋ ಸಕಲಜನಪದನಯನಸಾಯನೋ ಯಾವ ವಿರೋಚತಿ ಯಾವ ಅತ್ತನೋ ಸಭಾವಂ ಜೋತೇತಿ, ತಾವ ಯಸಸ್ಸಿನೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸದ್ಧಮ್ಮೋ ಪರಿಯತ್ತಿಪಟಿಪತ್ತಿಪಟಿವೇಧವಸೇನ ತಿವಿಧೋ ಸದ್ಧಮ್ಮೋ ತಿಟ್ಠತು ಪವತ್ತತು.

೯೬೫. ಸೀಹಾದೀನಂ, ದಾಹಾದೀನಞ್ಚ ಬಾಹಿರಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಂ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಂ ಖಮನಂ ಸಹನಂ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಪವತ್ತನಂ ಖನ್ತಿ. ಸೋರಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋಭನೇ ರತೋತಿ ಸುರತೋ, ಸುರತಸ್ಸ ಭಾವೋ ಸೋರಚ್ಚಂ. ಸುನ್ದರಂ ಅಖಣ್ಡತಾದಿಗುಣಸಮನ್ನಾಗತಂ ಸೀಲಂ ಅಸ್ಸಾತಿ ಸುಸೀಲೋ. ಸುಸೀಲಸ್ಸ ಭಾವೋ.

ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನೀ ನಾಮ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾ,

ಲೀನತ್ಥಪಕಾಸನೀ ನಾಮ ಉತ್ತರವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾ ಚ

ಥೇರೇನ ¶ ¶ ಥಿರಚಿತ್ತೇನ, ಸಾಸನುಜ್ಜೋತನತ್ಥಿನಾ;

ಪುಞ್ಞವಾ ಞಾಣವಾ ಸೀಲೀ, ಸುಹಜ್ಜೋ ಮುದುಕೋ ತಥಾ.

ಯೋ ಸೀಹಳಾರಿಮದ್ದೇಸು, ಚನ್ದಿಮಾ ಸೂರಿಯೋ ವಿಯ;

ಪಾಕಟೋ ಸೀವಲಿತ್ಥೇರೋ, ಮಹಾತೇಜೋ ಮಹಾಯಸೋ.

ತೇನ ನೀತಾ ಸೀಹಳಾ ಯಾ, ಇಧ ಪತ್ತಾ ಸುಧೀಮತಾ;

ಏಸಾ ಸಂವಣ್ಣನಾ ಸೀಹ-ಳಕ್ಖರೇನ ಸುಲಿಕ್ಖಿತಾ.

ರೇವತೋ ಇತಿ ನಾಮೇನ, ಥೇರೇನ ಥಿರಚೇತಸಾ;

ಅರಿಮದ್ದಿಕೇ ರಕ್ಖನ್ತೇನ, ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾನ ಸಾಧುಕಂ.

ಲಿಖಾಪಿತಾ ಹಿತತ್ಥಾಯ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅರಿಮದ್ದಿಕೇ;

ಏಸಾ ಸಂವಣ್ಣನಾ ಸುಟ್ಠು, ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಮುಪಾಗತಾ;

ತಥೇವ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಂ, ಸಬ್ಬತ್ಥೋ ಚ ಸಮಿಜ್ಝತೂತಿ.