អញ្ញ > សង្គាយន-បុច្ឆ វិស្សជ្ជនា

បុច្ឆា – បឋមមហាសំគីតិកាលេ ¶ អាវុសោ ធម្មសំគាហកា មហាកស្សបាទយោ មហាថេរវរា បោរាណសំគីតិការា បឋមំ វិនយបិដកំ សំគាយិត្វា តទនន្តរំ សុត្តន្តបិដកំ សំគាយន្តា ទីឃនិកាយញ្ច មជ្ឈិមនិកាយញ្ច សំគាយិត្វា តទនន្តរំ កិំនាម បាវចនំ សំគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – បឋមមហាសំគីតិកាលេ ភន្តេ ធម្មសំគាហកា មហាកស្សបាទយោ បោរាណថេរវរា បឋមំ វិនយបិដកំ សំគាយិត្វា តទនន្តរំ សុត្តន្តបិដកំ សំគាយន្តា ទីឃនិកាយញ្ច មជ្ឈិមនិកាយញ្ច សំគាយិត្វា តទនន្តរំ សត្តហិ ច សុត្តសហស្សេហិ សត្តហិ ច សុត្តសតេហិ ទ្វាសដ្ឋិយា ច សុត្តេហិ បដិមណ្ឌិតំ ភាណវារសតបរិមាណំ សំយុត្តនិកាយំ នាម បាវចនំ សំគាយិំសុ.

បុច្ឆា – សំយុត្តនិកាយេ ¶ ច អាវុសោ សគាថាវគ្គោ និទានវគ្គោ ខន្ធវគ្គោ សឡាយតនវគ្គោ មហាវគ្គោតិ បញ្ចសំយុត្តប្បករណានិ, តេសុ បឋមំ កតរំ សំយុត្តប្បករណំ តេ សំគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – បញ្ចសុ ភន្តេ សំយុត្តប្បករណេសុ បឋមំ សគាថាវគ្គសំយុត្តប្បករណំ សំគាយិំសុ.

បុច្ឆា – សគាថាវគ្គេបិ ¶ អាវុសោ ទេវតាសំយុត្តាទិវសេន ឯកាទសសំយុត្តានិ, តេសុ បឋមំ កតរំ សំយុត្តំ តេ សំគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – ឯកាទសសុ ភន្តេ សំយុត្តេសុ បឋមំ ទេវតាសំយុត្តំ សំគាយិំសុ.

បុច្ឆា – ទេវតាសំយុត្តេបិ អាវុសោ នឡវគ្គាទយោ អដ្ឋ វគ្គា, ឱឃតរណសុត្តាទីនិ ច ឯកាសីតិ សុត្តានិ, តេសុ បឋមំ កតរំ វគ្គំ កតរញ្ច សុត្តំ សគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – អដ្ឋសុ ភន្តេ វគ្គេសុ បឋមំ នឡវគ្គំ ឯកាសីតិយា ច សុត្តេសុ បឋមំ ឱឃតរណសុត្តំ សំគាយិំសុ.

សាធុ ¶ សាធុ អាវុសោ, មយម្បិ ទានិ តតោយេវ បដ្ឋាយ សំគីតិបុព្ពង្គមានិ បុច្ឆនវិស្សជ្ជនកិច្ចានិ អាវហិតុំ សមារភារ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ឱឃតរណសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ទេវតំ អារព្ភ ភាសិតំ, អញ្ញតរា ភន្តេ ទេវតា អភិក្កន្តាយ រត្តិយា អភិក្កន្តវណ្ណា កេវលកប្បំ ជេតវនំ ឱភាសេត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋាសិ, ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ សា ទេវតា ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កថំ នុ ត្វំ មារិស ឱឃមតរី’’តិ,

តស្មិំ ¶ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អបតិដ្ឋំ ខ្វាហំ អាវុសោ អនាយូហំ ឱឃមតរិំ’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អច្ចេន្តិសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ទេវតំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរា ភន្តេ ទេវតា ភគវន្តំ ឯតទវោច–

‘‘អច្ចេន្តិ កាលា តរយន្តិ រត្តិយោ,

បុញ្ញានិ កយិរាថ សុខាវហានី’’តិ–

‘‘អច្ចេន្តិ កាលា តរយន្តិ រត្តិយោ,

លោកាមិសំ បជហេ សន្តិបេក្ខោ’’តិ –

បុច្ឆា – សត្តិសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ទេវតំ អារព្ភ ភាសិតំ, អញ្ញតរា ភន្តេ ទេវតា ភគវន្តំ ឯតទវោច–

‘‘សត្តិយា វិយ ឱមដ្ឋោ, ឌយ្ហមានោវ មត្ថកេ;

កាមរាគប្បហានាយ, សតោ ភិក្ខុ បរិព្ពជេ’’តិ–

សត្តិយា ¶ វិយ ឱមដ្ឋោ ឌយ្ហមានោវ មត្ថកេ;

សក្កាយទិដ្ឋិប្បហានាយ, សតោ ភិក្ខុ បរិព្ពជេតិ;

សត្តិយា វិយ ឱមដ្ឋោ, ឌយ្ហមានោវ មត្ថកេ;

កាមរាគប្បហានាយ, សតោ ភិក្ខុ បរិព្ពជេ –

សត្តិយា ¶ វិយ ឱមដ្ឋោ, ឌយ្ហមានោវ មត្ថកេ,

សក្កាយទិដ្ឋិប្បមានាយ, សតោ ភិក្ខុ បរិព្ពជេ –

បុច្ឆា – ជដាសុត្តំ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ទេវតំ អារព្ភ ភាសិតំ, អញ្ញតរា ភន្តេ ទេវតា ភវគន្តំ ឯតទវោច–

‘‘អន្តោ ជដា ពហិជដា, ជដាយ ជដិតា បជា;

តំ តំ គោតម បុច្ឆាមិ, កោ ឥមំ វិជដយេ ជដ’’ន្តិ–

សីលេ បតិដ្ឋាយ នរោ សបញ្ញោ, ចិត្តំ បញ្ញញ្ច ភាវយំ;

អាតាបី និបកោ ភិក្ខុ, សោ ឥមំ វិជដយេ ជដំ.

យេសំ ¶ រាគោ ច ទោសោ ច, អវិជ្ជា ច វិរាជិតា;

ខីណាសវា អរហន្តោ, តេសំ វិជដិតា ជដាតិ;

សីលេ ¶ បតិដ្ឋាយ នរោ សបញ្ញោ, ចិត្តំ បញ្ញញ្ច ភាវយំ;

អាតាបី និបកោ ភិក្ខុ, សោ ឥមំ វិជដយេ ជដំ–

យេសំ រាគោ ច ទោសោ ច, អវិជ្ជា ច វិរាជិតា;

ខីណាសវា អរហន្តោ, តេសំ វិជដិតា ជដា–

យត្ថ ¶ នាមញ្ច រូបញ្ច, អសេសំ ឧបរុជ្ឈតិ;

បដិឃំ រូបសញ្ញា ច, ឯត្ថេសា ឆិជ្ជតេ ជដា.

បុច្ឆា – អច្ឆរាសុត្តំ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ទេវបុត្តំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ទេវបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច–

‘‘អច្ឆរាគណសង្ឃដ្ឋំ, បិសាច គណសេវិតំ;

វនន្តំ មោហនំ នាម, កថំ យាត្រា ភវិស្សតី’’តិ.

‘‘ឧជុកោ នាម សោ មគ្គោ, អភយា នាម សា ទិសា,

រថោ អកូជនោ នាម, ធម្មចក្កេហិ សំយុតោ.

ហិរី ¶ តស្ស អបាលម្ពោ, សត្យស្ស បរិវារណំ;

ធម្មាហំ សារថិំ ព្រូមិ, សម្មាទិដ្ឋិ បុរេជវំ.

យស្ស ឯតាទិសំ យានំ, ឥត្ថិយា បុរិសស្ស វា;

ស វេ ឯតេន យានេន, និព្ពានស្សេវ សន្តិកេ’’តិ.

អច្ឆរាគណសង្ឃុដ្ឋំ ¶ , បិសាចគណសេវិតំ;

វនន្តំ មោហនំ នាម, កថំ យាត្រា ភវិស្សតិ–

បុច្ឆា – ជរាសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

‘‘កិំ សុ យាវ ជរា សាធុ, កិំ សុ សាធុ បតិដ្ឋិតំ;

កិំ សុ នរានំ រតនំ, កិំ សុ ចោរេហិ ទូហរ’’ន្តិ.

‘‘សីលំ យាវ ជរា សាធុ, សទ្ធា សាធុ បតិដ្ឋិតា;

បញ្ញា នរានំ រតនំ, បុញ្ញំ ចោរេហិ ទូហរ’’ន្តិ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន សុព្រហ្មសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កតញ្ច ភាសិតំ. កីទិសោ ច តត្ថ ធម្មបដិគ្គាហកស្ស ធម្មស្សវនានិសំសោ អធិគតោ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ¶ ភន្តេ សុព្រហ្មទេវបុត្តំ អារព្ភ ភាសិតំ. សុព្រហ្មា ភន្តេ ទេវបុត្តោ មរណភយភីតោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ឯតទវោច–

‘‘និច្ចំ ឧត្រស្តមិទំ ចិត្តំ, និច្ចំ ឧព្ពិគ្គមិទំ មនោ;

អនុប្បន្នេសុ កិច្ឆេសុ, អថោ ឧប្បតិតេសុ ច;

សចេ អត្ថិ អនុត្រស្តំ, តំ មេ អក្ខាហិ បុច្ឆិតោ’’តិ–

‘‘នាញ្ញត្រ ពោជ្ជា តបសា, នាញ្ញត្រិន្ទ្រិយសំវរា;

នាញ្ញត្រ សព្ពនិស្សគ្គា, សោត្ថិំ បស្សាមិ បាណិន’’ន្តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ. ទេសនាបរិយោសានេ ច ភន្តេ សុព្រហ្មស្ស ទេវបុត្តស្ស តស្មិំយេវ អាសនេ វិរជំ វីតមលំ ធម្មចក្ខុំ ឧទបាទិ, ‘‘យំកិញ្ចិ សមុទយធម្មំ, សព្ពំ តំ និរោធធម្ម’’ន្តិ.

និច្ចំ ¶ ឧត្រស្តមិទំ ចិត្តំ, និច្ចំ ឧព្ពិគ្គមិទំ មនោ;

អនុប្បន្នេសុ កិច្ឆេសុ, អថោ ឧប្បតិតេសុ ច;

សចេ អត្ថិ អនុត្រស្ត, តំ មេ អក្ខាហិ បុច្ឆិតោ-ហុ–

នាញ្ញត្រ ¶ ពោជ្ជា តបសា, នាញ្ញត្រិន្ទ្រិយសំវរា;

នាញ្ញត្រ សព្ពនិស្សគ្គា, សោត្ថិំ បស្សាមិ បាណិនំ–

បុច្ឆា – រោហិតស្សសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រោហិតស្សំ ទេវបុត្តំ អារព្ភ ភាសិតំ. រោហិតស្សោ ភន្តេ ទេវបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘យត្ថ នុ ខោ ភន្តេ ន ជាយតិ ន ជីយតិ ន មីយតិ ន ចវតិ ន ឧបបជ្ជតិ, សក្កា នុ ខោ សោ ភន្តេ គមនេន លោកស្ស អន្តោ ញាតុំ វា ទដ្ឋុំ វា បាបុណិតុំ វា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យត្ថ ខោ អាវុសោ ន ជាយតិ ន ជីយតិ ន មីយតិ ន ចវតិ ន ឧបបជ្ជតិ, នាហំ តំ គមនេន លោកស្ស អន្តំ ញាតេយ្យំ អដ្ឋេយ្យំ បត្តេយ្យន្តិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ទហរសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវតា សទ្ធិំ សម្មោទិ, ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ភន្តេ រាជា បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ភវម្បិ នោ គោតមោ ‘អនុត្តរំ សម្មាសម្ពោធិំ អភិសម្ពុទ្ធោ’តិ បដិជានាតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យញ្ហិ តំ មហារាជ សម្មា វទមានោវទេយ្យ ‘អនុត្តរំ សម្មាសម្ពោធិំ អភិសម្ពុទ្ធោ’តិ ¶ , មមេវ តំ សម្មា វទមានោ វទេយ្យា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

តស្មា ¶ ហិ បណ្ឌិតោ បោសោ, សម្បស្សំ អត្ថមត្តនោ;

ភុជង្គមំ បាវកញ្ច, ខត្តិយញ្ច យសស្សិនំ;

ភិក្ខុញ្ច សីលសម្បន្នំ, សម្មទេវ សមាចរេ–

បុច្ឆា – អត្តរក្ខិតសុត្តំ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំយេវ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘ឥធ មយ្ហំ ភន្តេ រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ¶ ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទី’’តិ ឯវមាទិកំ វចនំ អវោច. ភគវា ច ភន្តេ ឯវមេតំ មហារាជ ឯវមេតំ មហារាជាតិ ឯវមាទិនា វិភជិត្វា ភាសិតំ.

កាយេន ¶ សំវរោ សាធុ, សាធុ វាចាយ សំវរោ;

មនសា សំវរោ សាធុ, សាធុ, សព្ពត្ថ សំវរោ;

សព្ពត្ថ សំវុតោ លជ្ជី, រក្ខិតោតិ បវុច្ចតិ.

បុច្ឆា – អប្បកសុត្តំ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំយេវ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘ឥធ មយ្ហំ ភន្តេ រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ អប្បកា តេ សត្តា លោកស្មិំ, យេ ឧឡារេ ឧឡារេ ភោគេ លភិត្វា ន ចេវ មជ្ជន្តិ ន ច បមជ្ជន្តិ, ន ច កាមេសុ គេធំ អាបជ្ជន្តី’’តិ ឯវមាទិកំ វចនំ អវោច. ភគវា ច ភន្តេ ‘‘ឯវមេតំ មហារាជ ឯវមេតំ មហារាជា’’តិ ឯវមាទិនា អប្បកសុត្តំ ភាសិតំ.

បុច្ឆា – មល្លិកាសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំយេវ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ មល្លិកំ ទេវិំ ឯតទវោច ‘‘អត្ថិ នុ ខោ តេ មល្លិកេ កោចញ្ញោ អត្តនា បិយតរោ’’តិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ សព្ពាទិសា អនុបរិគម្ម ចេតសាតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

សព្ពា ¶ ទិសា អនុបរិគម្ម ចេតសា, នេវជ្ឈគា បិយតរមត្តនា ក្វចិ. ឯវំ បិយោ បុថុ អត្តា បរេសំ, តស្មា ន ហិំសេ បរមត្តកាមោ–

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន សត្តជដិលសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ អចិរបក្កន្តេសុ សត្តសុ ច ជដិលេសុ សត្តសុ ច និគណ្ឋេសុ សត្តសុ ច អចេលកេសុ សត្តសុ ច ឯកសាដកេសុ សត្តសុ ច បរិព្ពាជកេសុ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ, ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ភន្តេ រាជា បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘យេ តេ ភន្តេ លោកេ អរហន្តោ វា អរហត្តមគ្គំ វា សមាបន្នា, ឯតេ តេសំ អញ្ញតរា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ទុជ្ជានំ ខោ ឯតំ មហារាជ តយា គិហិនា កាមភោគិនា បុត្តសម្ពាធសយនំ អជ្ឈាវសន្តេន កាសិណចន្ទនំ បច្ចនុភោន្តេន មាលាគន្ធវិលេបនំ ធារយន្តេន ជាតរូបរជតំ សាទិយន្តេន ‘‘ឥមេ វា អរហន្តោ, ឥមេ វា អរហត្តមគ្គំ សមាបន្នា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

ន ¶ វណ្ណរូបេន នរោ សុជានោ, ន វិស្សសេ ឥត្តរទស្សនេន;

សុសញ្ញតានញ្ហិ វិយញ្ជនេន, អសញ្ញតា លោកមិមំ ចរន្តិ.

បតិរូបកោ មត្តិកាកុណ្ឌលោវ, លោហឌ្ឍមាសោវ សុវណ្ណឆន្នោ;

ចរន្តិ លោកេ បរិវារឆន្នា, អន្តោ អសុទ្ធា ពហិសោភមានា-ហូ

បុច្ឆា – បញ្ចរាជសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំយេវ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កិំ នុ ខោ ភន្តេ កាមានំ អគ្គ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘មនាបបរិយន្តំ ខ្វាហំ មហារាជ បញ្ចសុ កាមគុណេសុ អគ្គន្តិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

ឥធ ¶ ភន្តេ អម្ហាកំ បញ្ចន្នំ រាជូនំ បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតានំ សមង្គីភូតានំ បរិចារយមានានំ អយមន្តរាកថា ឧទបាទិំ ‘កិំ នុ ខោ កាមានំ អគ្គ’ន្តិ–

បទុមំ ¶ យថា កោកនទំ សុគន្ធំ, បាតោ សិយា ផុល្លមវីតគន្ធំ. អង្គីរសំ បស្ស វិរោចមានំ, តបន្តមាទិច្ចមិវន្តលិក្ខេ–

បុច្ឆា – ទុតិយអបុត្តកសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ រាជានំយេវ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘ឥធ ភន្តេ សាវត្ថិយំ សេដ្ឋិ គហបតិ កាលង្កតោ, តមហំ អបុត្តកំ សាបតេយ្យំ រាជន្តេបុរំ អតិហរិត្វា អាគច្ឆាមី’’តិ ឯវមាទិកំ វចនំ អវោច. ភគវា ច ភន្តេ ‘‘ឯវមេតំ មហារាជ, ឯវមេតំ មហារាជ, ភូតបុព្ពំ សោ មហារាជ សេដ្ឋិ គហបតិ តគ្គរសិខិំ នាម បច្ចេកសម្ពុទ្ធំ បិណ្ឌបាតេន បដិបាទេសី’’តិ ឯវមាទិនា តស្ស សេដ្ឋិស្ស គហបតិស្ស អតីតំ វត្ថុំ អាហរិត្វា បរិយោសានេ ចតូហិ គាថាហិ ភាសិតំ.

ធញ្ញំ ¶ ធនំ រជតំ ជាតរូបំ, បរិគ្គហំ វាបិ យទត្ថិ កិញ្ចិ,

ទាសា កម្មករា បេស្សា, យេ ចស្ស អនុជីវិនោ.

សព្ពំ នាទាយ គន្តព្ពំ, សព្ពំ និក្ខិប្បគាមិនំ;

យញ្ច ករោតិ កាយេន, វាចាយ ឧទចេតសា.

តញ្ហិ តស្ស សកំ ហោតិ, តំវ អាទាយ គច្ឆតិ;

តំវស្ស អនុគំ ហោតិ, ឆាយាវ អនបាយិនី.

តស្មា ករេយ្យ កល្យាណំ, និចយំ សម្បរាយិកំ;

បុញ្ញានិ បរលោកស្មិំ, បតិដ្ឋា ហោន្តិ បាណិនំ –

បុច្ឆា – តបោកម្មសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា ជិនេន កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឧរុវេលាយំ ភន្តេ មារំ បាបិមន្តំ អារព្ភ ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា គាថាយ អជ្ឈភាសិ.

‘‘តបោកម្មា អបក្កម្ម, យេន សុជ្ឈន្តិ មាណវា;

អសុទ្ធោ មញ្ញសិ សុទ្ធោ, សុទ្ធិមគ្គា អបរទ្ធោ’’តិ.

‘‘អនត្តសំហិតំ ញត្វា, យំ កិញ្ចិ អមរំ តបំ;

សព្ពំ នត្ថាវហំ ហោតិ, ផិយារិត្តំវ ធម្មនិ;

សីលំ សមាធិ បញ្ញញ្ច, មគ្គំ ពោធាយ ភាវយំ;

បត្តោស្មិ បរមំ សុទ្ធិំ, និហតោ ត្វមសិ អន្តកា’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ជិនេន ភាសិតំ.

តបោកម្មា ¶ អបក្កម្ម, យេ ន សុជ្ឈន្តិ មាណវា;

អសុទ្ធោ មញ្ញសិ សុទ្ធោ, សុទ្ធិមគ្គា អបរទ្ធោ–

អនត្ថសំហិតំ ¶ ឧត្វា, យំកិញ្ចិ អមរំ តបំ;

សព្ពំ នត្ថាវហំ ហោតិ, ផិយារិត្តំវ ធម្មនិ;

បុច្ឆា – ហត្ថិរាជវណ្ណសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភវគតា ជិនេន កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឧរុវេលាយំ ភន្តេ មារកំយេវ បាបិមន្តំ អារព្ភ ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា ភគវតោ ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសំ ឧប្បាទេតុកាមោ មហន្តំ ហត្ថិរាជវណ្ណំ អភិនិម្មិនិត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ.

‘‘សំសរំ ទីឃមទ្ធានំ, វណ្ណំ កត្វា សុភាសុភំ;

អលំ តេ តេន បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តកា’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ជិនេន ភាសិតំ.

សំសរំ ¶ ទីឃមទ្ធានំ, វណ្ណំ កត្វា សុភាសុភំ,

អលំ តេ តេន បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តក –

បុច្ឆា – ឥទានិ អាវុសោ ភិក្ខុនី សំយុត្តំ បុច្ឆាមិ, យំ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សាវិកាហិ ថេរីហិ អត្តនោ

ច ¶ ពុទ្ធសាសនស្ស ច យថាភូតំ គុណំ បកាសេត្វា ភាសិតំ. តត្ថាវុសោ បឋមំ បោរាណកេហិ មហាកស្សបាទីហិ ធម្មសំគាហកេហិ ថេរវរេហិ សំគីតំ អាឡវិកាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ មារំ បាបិមន្តំ អារព្ភ អាឡវិកាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា អាឡវិកាយ ភិក្ខុនិយា ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសំ ឧប្បាទេតុកាមោ វិវេកម្ហា ចាវេតុកាមោ អាឡវិកំ ភិក្ខុនិំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

‘‘នត្ថិ និស្សរណំ លោកេ, កិំ វិវេកេន កាហសិ;

ភុញ្ជស្ស កាមរតិយោ, មាហុ បច្ឆានុតាបិនី’’តិ.

‘‘អត្ថិ និស្សរណំ លោកេ, បញ្ញាយ មេ សុផុស្សិតំ;

បមត្តពន្ធុ បាបិម, ន ត្វំ ជានាសិ តំ បទំ;

សត្តិសូលូបមា កាមា, ខន្ធាសំ អធិកុដ្ដនា;

យំ ត្វំ កាមរតិំ ព្រូសិ, អរហិ មយ្ហ សា អហូ’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ អាឡវិកាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ.

នត្ថិ ¶ និស្សរណំ លោកេ, កិំ វិវេកេន កាហសិ;

ភុញ្ជស្សុ កាមរតិយោ, មាហុ បច្ឆានុតាបិនី-ហុ–

អត្ថិ ¶ និស្សរណំ លោកេ, បញ្ញាយ មេ សុផុស្សិតំ;

បមត្តពន្ធុ បាបិម, ន ត្វំ ជានាសិ តំ បទំ.

សត្តិសូលូបមា កាមា, ខន្ធាសំ អធិកុដ្ដនា;

យំ ត្វំ កាមរតិំ ព្រូសិ, អរតិ មយ្ហ សា អហុ–

បុច្ឆា – សោមាសុត្តំ ¶ បនាវុសោ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ អន្ធវនេ មារំ បាបិមន្តំ អារព្ភ សោមាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា សោមាយ ភិក្ខុនិយា ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសំ ឧប្បាទេតុកាមោ សមាធិម្ហា ចាវេតុកាមោ សោមំ ភិក្ខុនិំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ.

‘‘យំ តំ ឥសីហិ បត្តព្ពំ, ឋានំ ទុរភិសម្ភវំ;

ន តំ ទ្វង្គុលបញ្ញាយ, សក្កា បប្បោតុមិត្ថិយា’’តិ.

‘‘ឥត្ថិភាវោ កិំ កយិរា, ចិត្តម្ហិ សុសមាហិតេ;

ញាណម្ហិ វត្តមានម្ហិ, សម្មា ធម្មំ វិបស្សតោ;

យស្ស នូន សិយា ឯវំ, ឥត្ថាហំ បុរិសោតិ វា;

កិញ្ចិ វា បន អញ្ញស្មិ, តំ មារោ វត្តុមរហតី’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ សោមាយ ភិក្ខុនិយា អរិយសាវិកាយ ភាសិតំ.

យំ ¶ តំ ឥសីហិ បត្តព្ពំ, ឋានំ ទុរភិសម្ភវំ;

ន តំ ទ្វង្គុលបញ្ញាយ, សក្កា បប្បោតុមិត្ថិយា–

ឥត្ថិ ¶ ភាវោ កិំ កយិរា, ចិត្តម្ហិ សុសមាហិតេ;

ញាណម្ហិ វត្ត មានម្ហិ, សម្មា ធម្មំ វិបស្សតោ.

យស្ស នូន សិយា ឯវំ, ឥត្ថាហំ បុរិសោតិ វា;

កិញ្ចិ វា បន អញ្ញស្មិ, តំ មារោ វត្តុមរហតិ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ កិសាគោតមីសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ អន្ធវនេ មារំ បាបិមន្តំ អារព្ភ កិសាគោតមិយា ភិក្ខុនិយា ថេរិយា ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា កិសាគោតមិយា ភិក្ខុនិយា ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសំ ឧប្បាទេតុកាមោ សមាធិម្ហា ចាវេតុកាមោ កិសាគោតមិំ ភិក្ខុនិំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

‘‘កិំ នុ ត្វំ មតបុត្តាវ, ឯកមាសិ រុទម្មុខី;

វនមជ្ឈគតា ឯកា, បុរិសំ នុ គវេសសី’’តិ.

អច្ចន្តំ មតបុត្តាម្ហិ, បុរិសា ឯកទន្តិកា;

ន សោចាមិ ន រោទាមិ, ន តំ ភាយាមិ អាវុសោ.

សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោក្ខន្ធោ បទាលិតោ;

ជេត្វាន មច្ចុនោ សេនំ, វិហរាមិ អនាសវា’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ កិសាគោតមិយា ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ.

កិំ ¶ នុ ត្វំ មតបុត្តាវ, ឯកមាសិ រុទម្មុខី;

វនមជ្ឈគតា ឯកា, បុរិសំ នុ គសេសសិ-ហុ–

អច្ចន្តំ មតបុត្តាម្ហិ, បុរិសា ឯតទន្តិកា;

ន សោចាមិ ន រោទាមិ, ន តំ ភាយាមិ អាវុសោ.

សព្ពត្ថ ¶ វិហតា នន្ទី, តមោក្ខន្ធោ បទាលិតោ;

ជេត្វាន មច្ចុនោ សេនំ, វិហរាមិ អនាសវា.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ បោរាណេហិ សំគីតិការមហាថេរវរេហិ សំគីតំ ឧប្បលវណ្ណសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ អន្ធវនេ មារំ បាបិមន្តំ អារព្ភ ឧប្បលវណ្ណាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា ឧប្បលវណ្ណាយ ភិក្ខុនិយា ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសំ ឧប្បាទេតុកាមោ សមាធិម្ហា ចាវេតុកាមោ ឧប្បលវណ្ណំ ភិក្ខុនិំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

‘‘សុបុប្ផិតគ្គំ ¶ ឧបគម្ម ភិក្ខុនិ, ឯកា តុវំ តិដ្ឋសិ សាលមូលេ. ន ចត្ថិ តេ ទុតិយា វណ្ណធាតុ, ពាលេ ន ត្វំ ភាយសិ ធុត្តកាន’’ន្តិ.

ឯសា អន្តរធាយាមិ, កុច្ឆិំ វា បវិសាមិ តេ;

បខុមន្តរិកាយម្បិ, តិដ្ឋន្តិំ មំ ន ទក្ខសិ.

ចិត្តស្មិំ វសីភូតាម្ហិ, ឥទ្ធិបាទា សុភាវិតា;

សព្ពពន្ធនមុត្តាម្ហិ, ន តំ ភាយាមិ អាវុសោ’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ ឧប្បលវណ្ណាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ ចាលាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អន្ធវនេ មារំយេវ បាបិមន្តំ អារព្ភ ចាលាយ ភិក្ខុនិយា អរិយសាវិកាយ ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា ចាលំ ភិក្ខុនិំ ឧបសង្កមិត្វា ឯតទវោច ‘‘កិំ នុ ត្វំ ភិក្ខុនិ ន រោចេសី’’តិ. ជាតិំ ខ្វាហំ អាវុសោ ន រោចេមី’’តិ.

កិំ នុ ជាតិំ ន រោចេសិ, ជាតោ កាមានិ ភុញ្ជតិ;

កោ នុ តំ ឥទមាទបយិ, ជាតិំ មា រោច ភិក្ខុនីតិ.

ជាតស្ស មរណំ ហោតិ, ជាតោ ទុក្ខានិ ផុស្សតិ;

ពន្ធំ វធំ បរិក្លេសំ, តស្មា ជាតិំ ន រោចយេ.

ពុទ្ធោ ធម្មមទេសេសិ, ជាតិយា សមតិក្កមំ;

សព្ពទុក្ខប្បហានាយ, សោ មំ សច្ចេ និវេសយិ.

យេ ច រូបូបគា សត្តា, យេ ច អរូបដ្ឋាយិនោ;

និរោធំ អប្បជានន្តា, អាគន្តារោ បុនព្ភវន្តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ ចាលាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ.

កិំ ¶ នុ ជាតិំ ន រោចេសិ, ជាតោ កាមានិ ភុញ្ជតិ;

កោ នុ តំ ឥទមាទបយិ, ជាតិំ មា រោច ភិក្ខុនី.

ជាតស្ស ¶ មរណំ ហោតិ, ជាតោ ទុក្ខានិ ផុស្សតិ;

ពន្ធំ វធំ បរិក្លេសំ, តស្មា ជាតិំ ន រោចយេ.

ពុទ្ធោ ធម្មមទេសេសិ, ជាតិយា សមតិក្កមំ,

សព្ពទុក្ខប្បហានាយ, សោ មំ សច្ចេ និវេសយិ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ សេលាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ មារំយេវ បាបិមន្តំ អារព្ព្ភ សេលាយ ភិក្ខុនិយា អរិយសាវិកាយ ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា សេលាយ ភិក្ខុនិយា ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសំ ឧប្បាទេតុកាមោ សមាធិម្ហា ចាវេតុកាមោ សេលំ ភិក្ខុនិំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

កេនិទំ បកតំ ពិម្ពំ, ក្វនុ ពិម្ពស្ស ការកោ;

ក្វនុ ពិម្ពំ សមុប្បន្នំ, ក្វនុ ពិម្ពំ និរុជ្ឈតីតិ.

នយិទំ អត្តកតំ ពិម្ពំ, នយិទំ បរកតំ អឃំ;

ហេតុំ បដិច្ច សម្ភូតំ, ហេតុភង្គា និរុជ្ឈតីតិ.

ឯវមាទិនា ភន្តេ សេលាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ.

កេនិទំ ¶ បកតំ ពិម្ពំ, ក្វនុ ពិម្ពស្ស ការកោ;

ក្វនុ ពិម្ពំ សមុប្បន្នំ, ក្វនុ ពិម្ពំ និរុជ្ឈតិ-ហុ–

នយិទំ អត្តកតំ ពិម្ពំ, នយិទំ បរកតំ អឃំ;

ហេតុំ បដិច្ច សម្ភូតំ, ហេតុភង្គា និរុជ្ឈតិ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ បោរាណកេហិ មហាកស្សបាទីហិ ធម្មសំគាហកថេរវរេហិ សំគីតំ វជិរាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ មារំ បាបិមន្តំ អារព្ភ វជិរាយ ថេរិយា ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ. មារោ ភន្តេ បាបិមា បុរិមនយេនេវ វជិរំ ភិក្ខុនិំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

កេនាយំ ¶ បកតោ សត្តោ, កុវំ សត្តស្ស ការកោ,

កុវំ សត្តោ សមុប្បន្នោ, កុវំ សត្តោ និរុជ្ឈតីតិ.

កិំ នុ សត្តោតិ បច្ចេសិ, មារទិដ្ឋិគតំ នុ តេ;

សុទ្ធសង្ខារបុញ្ជោយំ, នយិធ សត្តុបលព្ភតិ.

យថា ហិ អង្គសម្ភារា, ហោតិ សទ្ទោ រថោ ឥតិ;

ឯវំ ខន្ធេសុ សន្តេសុ, ហោតិ សត្តោតិ សម្មុតិ.

ទុក្ខមេវ ហិ សម្ភោតិ, ទុក្ខំ តិដ្ឋតិ វេតិ ច,

នាញ្ញត្រ ទុក្ខា សម្ភោតិ, នាញ្ញំ ទុក្ខា និរុជ្ឈតីតិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ វជិរាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ.

កេនាយំ បកតោ សត្តោ, កុវំ សត្តស្សការកោ;

កុវំ សត្តោ សមុប្បន្នោ, កុវំ សត្តោ និរុជ្ឈតិ-ហុ–

កិំ ¶ នុ សត្តោតិ បច្ចេសិ, មារ ទិដ្ឋិគតំ នុ តេ;

សុទ្ធសង្ខារបុញ្ជោយំ, នយិធ សត្តុបលព្ភតិ.

បុច្ឆា – ព្រហ្មសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណេហិ មហាកស្សបថេរាទីហិ ធម្មសំគាហកថេរវរេហិ ទុតិយំ សំគីតំ គារវសុត្តំ កត្ថ កថញ្ច សមុប្បន្នំ.

វិស្សជ្ជនា – ឧរុវេលាយំ ភន្តេ សមុប្បន្នំ. ភគវា ភន្តេ ឧរុវេលាយំ វិហរតិ នជ្ជា នេរញ្ជរាយ តីរេ អជបាលនិគ្រោធមូលេ បឋមាភិសម្ពុទ្ធោ. អថ ខោ ភគវតោ រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ ‘‘ទុក្ខំ ខោ អគារវោ វិហរតិ អប្បតិស្សោ, កំ នុ ខ្វាហំ សមណំ វា ព្រាហ្មណំ វា សក្កត្វា គរុំ កត្វា ឧបនិស្សាយ វិហរេយ្យ’’ន្តិ.

អថ ខោ ភន្តេ ភគវតោ ឯតទហោសិ ‘‘អបរិបុណ្ណស្ស ខោ សីលក្ខន្ធស្ស បារិបូរិយា អញ្ញំ សមណំ វា ព្រាហ្មណំ វា សក្កត្វា គរុំ កត្វា ឧបនិស្សាយ វិហរេយ្យុំ, ន ខោ បនាហំ បស្សាមិ សទេវកេ លោកេ សមារកេ សព្រហ្មកេ សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ អត្តនា សីលសម្បន្នតរំ អញ្ញំ សមណំ វា

ព្រាហ្មណំ ¶ វា, យមហំ សក្កត្វា គរុំ កត្វា ឧបនិស្សាយ វិហរេយ្យុំ.

អបរិបុណ្ណស្ស ខោ សមាធិក្ខន្ធស្ស;

អបរិបុណ្ណស្ស ខោ បញ្ញាក្ខន្ធស្ស;

អបរិបុណ្ណស្ស ខោ វិមុត្តិក្ខន្ធស្ស.

អបរិបុណ្ណស្ស ខោ វិមុត្តិញាណទស្សនក្ខន្ធស្ស បារិបូរិយា អញ្ញំ សមណំ វា ព្រាហ្មណំ វា សក្កត្វា គរុំ កត្វា ឧបនិនិស្សាយ វិហរេយ្យំ. ន ខោ បនាហំ បស្សាមិ សទេវកេ លោកេ សមារកេ សព្រហ្មកេ សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ អត្តនា វិមុត្តិញាណទស្សនសម្បន្នតរំ អញ្ញំ សមណំ វា ព្រាហ្មណំ វា, យមហំ សក្កត្វា គរុំ កត្វា ឧបនិស្សាយ វិហរេយ្យំ. យំនូនាហំ យ្វាយំ ធម្មោ មយា អភិសម្ពុទ្ធោ, តមេវ ធម្មំ សក្កត្វា គរុំ កត្វា ឧបនិស្សាយ វិហរេយ្យ’’ន្តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតោ ចេតសោ បរិវិតក្កវសេន ឧប្បន្នំ.

យេ ¶ ច អតីតា សម្ពុទ្ធា, យេ ច ពុទ្ធា អនាគតា;

យោ ចេតរហិ សម្ពុទ្ធោ, ពហូនំ សោកនាសនោ;

សព្ពេ សទ្ធម្មគរុនោ, វិហំសុ វិហរន្តិ ច;

តថាបិ វិហរិស្សន្តិ, ឯសា ពុទ្ធាន ធម្មតា.

តស្មា ហិ អត្តកាមេន, មហត្តមភិកង្ខតា;

សទ្ធម្មោ គរុកាតព្ពោ, សរំ ពុទ្ធាន សាសនំ.

បុច្ឆា- តត្ថាវុសោ ¶ បោរាណកេហិ មហាកស្សបាទីហិ ធម្មសំគាហកថេរវរេហិ បឋមំ សំគីតំ អញ្ញតរព្រហ្មសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ព្រហ្មលោកេ ភន្តេ អញ្ញតរំ ព្រហ្មានំ អារព្ភ អាយស្មតា មហាមោគ្គល្លានត្ថេរេន ភាសិតំ. អញ្ញតរស្ស ភន្តេ ព្រហ្មុនោ ឯវរូបំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ ហោតិ ‘‘នត្ថិ សោ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា, យោ ឥធ អាគច្ឆេយ្យា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ–

អជ្ជាបិ តេ អាវុសោ សា ទិដ្ឋិ, យា តេ ទិដ្ឋិ បុរេ អហុ;

បស្សសិ វីតិវត្តន្តំ, ព្រហ្មលោកេ បភស្សរន្តិ;

ឯវំ ខោ ភន្តេ អាយស្មតា មហាមោគ្គល្លានត្ថេរេន ភាសិតំ.

អជ្ជាបិ ¶ តេ អាវុសោ សា ទិដ្ឋិ, យា តេ ទិដ្ឋិ បុរេ អហុ;

បស្សសិ វីតិវត្តន្ត, ព្រហ្មលោកេ បភស្សរំ-ហុ–

ន មេ មារិស សា ទិដ្ឋិ, យា មេ ទិដ្ឋិ បុរេ អហុ;

បស្សាមិ វីតិវត្តន្តំ, ព្រហ្មលោកេ បភស្សរំ;

ស្វាហំ អជ្ជ កថំ វជ្ជំ, អហំ និច្ចោម្ហិ សស្សតោ ហុ–

តេវិជ្ជា ¶ ឥទ្ធិបត្តា ច, ចេតោបរិយាយ កោវិទា;

ខីណាសវា អរហន្តោ, ពហូ ពុទ្ធស្ស សាវកា-ហុ–

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ អរុណវតីសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ រាជា អហោសិ អរុណវា នាម. រញ្ញោ ខោ បន ភិក្ខវេ អរុណវតោ អរុណវតី នាម រាជធានី អហោសី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា អរុណវតី សុត្តំ ភាសិតំ.

អារម្ភថ ¶ និក្កមថ, យុញ្ជថ ពុទ្ធសាសនេ;

ធុនាថ មច្ចុនោ សេនំ, នឡាគារំវ កុញ្ជរោ;

យោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ, អប្បមត្តោ វិហស្សតិ;

បហាយ ជាតិ សំសារំ, ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សតិ-ហុ–

បុច្ឆា – ព្រាហ្មណសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បឋមំ សំគីតំ ធនញ្ជានីសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ ភារទ្វាជគោត្តំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. ភារទ្វាជគោត្តោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា គាថាយ អជ្ឈភាសិ.

កិំ ¶ សុ ឆេត្វា សុខំសេតិ, កិំ សុ ឆេត្វា ន សោចតិ;

កិស្សស្សុ ឯកធម្មស្ស, វធំ រោចេសិ គោតម–

បុច្ឆា – ឥមញ្ច ¶ បនាវុសោ ធម្មទេសនំ សុត្វា ភារទ្វាជគោត្តោ ព្រាហ្មណោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ កីទិសំ បសន្នាការមកាសិ, កីវត្តកញ្ច អត្ថំ សម្បាទេសិ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមញ្ច បន ភន្តេ ធម្មទេសនំ សុត្វា ភារទ្វាជគោត្តោ ព្រាហ្មណោ ‘‘អភិក្កន្តំ ភោ គោតម, អភិក្កន្តំ ភោ គោតម, សេយ្យថាបិ ភោ គោតម និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ បសន្នាការមកាសិ. ឥមញ្ច បន ភន្តេ ធម្មទេសនំ សុត្វា ភារទ្វាជគោត្តោ ព្រាហ្មណោ ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ជំ ឧបសម្បទំ យាចិត្វា អចិរូបសម្បន្នោ យាវ អរហត្តំ សម្បាទេសិ.

បុច្ឆា – អក្កោសកភារទ្វាជសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អក្កោសកភារទ្វាជំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. អក្កោសកភារទ្វាជោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា អសព្ភាហិ ផរុសាហិ វាចាហិ ភគវន្តំ អក្កោសតិ បរិភាសតិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ ព្រាហ្មណ, អបិ នុខោ តេ អាគច្ឆន្តិ មិត្តាមច្ចា ¶ ញាតិសាលោហិតា អតិតិយោ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ឥមញ្ច ¶ បនាវុសោ ធម្មទេសនំ សុត្វា អក្កោសកភារទ្វាជោ ព្រាហ្មណោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ កីទិសំ បសន្នាការមកាសិ. កីវត្តកញ្ច អត្ថំ សម្បាទេសិ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមញ្ច បន ភន្តេ ធម្មទេសនំ សុត្វា អក្កោសកភារទ្វាជោ ព្រាហ្មណោ ‘‘អភិក្កន្តំ ភោ គោតម, អភិក្កន្តំ ភោ គោតមា’’តិ ឯវមាទិនា ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ បសន្នាការមកាសិ. យាវ អរហត្តា ច បន មហន្តំ អត្ថំ សម្បាទេសិ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា ជានតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន ព្រាហ្មណសំយុត្តេ ពហុធីតរសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ អញ្ញតរស្មិំ វនសណ្ឌេ អញ្ញតរំ ភារទ្វាជគោត្តំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ភារទ្វាជគោត្តោ ព្រាហ្មណោ គោណេ នដ្ឋេ បរិយេសន្តោ ភគវតោ សន្តិកេ ឥមា គាថាយោ អភាសិ.

‘‘ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, ពលីពទ្ទា ចតុទ្ទស;

អជ្ជសដ្ឋិំ ន ទិស្សន្តិ, តេនាយំ សមណោ សុខី;

ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, តិលាខេត្តស្មិ បាបកា;

ឯកបណ្ណា ទុបណ្ណា ច, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, បច្ចូសម្ហិ ឥណាយិកា;

ទេថ ទេថាតិ ចោទេន្តិ, តេនាយំ សមណោ សុខី’’តិ.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, ពលីពទ្ទា ចតុទ្ទស;

អជ្ជសដ្ឋិំ ន ទិស្សន្តិ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី;

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, តិលាខេត្តស្មិ បាបកា;

ឯកបណ្ណា ទុបណ្ណា ច, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, បច្ចូសម្ហិ ឥណាយិកា;

ទេថ ទេថាតិ ចោទេន្តិ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខីតិ.

ន ¶ ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, ពលីពទ្ទា ចតុទ្ទស;

អជ្ជសដ្ឋិំ ន ទិស្សន្តិ, តេនាហំ សមណោ សុខី.

ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, តិលាខេត្តស្មិ បាបកា;

ឯកបណ្ណា ទុបណ្ណា ច, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ¶ ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, តុច្ឆកោដ្ឋស្មិ មូសិកា;

ឧស្សោឡ្ហិកាយ នច្ចន្តិ, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, សន្ថារោ សត្តមាសិកោ;

ឧប្បាដកេហិ សញ្ឆន្នោ, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, វិធវា សត្ត ធីតរោ;

ឯកបុត្តា ទុបុត្តា ច, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ¶ ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, បិង្គលា តិលកាហតា;

សោត្តំ បាទេន ពោធេតិ, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ហិ នូនិមស្ស សមណស្ស, បច្ចូសមិ ឥណាយិកា;

ទេថ ទេថាតិ ចោទេន្តិ, តេនាយំ សមណោ សុខី.

ន ¶ ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, ពលីពទ្ទា ចតុទ្ទស;

អជ្ជសដ្ឋិំ ន ទិស្សន្តិ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, តិលាខេត្តស្មិ បាបកា;

ឯកបណ្ណា ទុបណ្ណា ច, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, តុច្ឆកោដ្ឋស្មិ មូសិកា;

ឧស្សោឡ្ហីកាយ នច្ចន្តិ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, សន្ថារោ សត្តមាសិកោ;

ឧប្បាដកេហិ សញ្ឆន្នោ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ¶ ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, វិធវា សត្ត ធីតរោ;

ឯកបុត្តា ទុបុត្តា ច, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, បិង្គលា តិលកាហតា;

សោត្តំ បាទេន ពោធេតិ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

ន ហិ មយ្ហំ ព្រាហ្មណ, បច្ចូសម្ហិ ឥណាយិកា;

ទេថ ទេថាតិ ចោទេន្តិ, តេនាហំ ព្រាហ្មណា សុខី.

បុច្ឆា – ឥមញ្ច ¶ បនាវុសោ ធម្មទេសនំ សុត្វា សោ ភារទ្វាជគោត្តោ ព្រាហ្មណោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ កីទិសំ បសន្នាការមកាសិ. កីវ មហន្តញ្ច ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ អត្ថំ សម្បាទេសិ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមញ្ច បន ភន្តេ ធម្មទេសនំ សុត្វា សោ ភារទ្វាជគោត្តោ ព្រាហ្មណោ ‘‘អភិក្កន្តំ ភោ គោតម អភិក្កន្តំ ភោ គោតម, សេយ្យថាបិ ភោគោតម, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ, ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទុក្ខន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ឥមស្មិ ធម្មវិនយេ បសន្នោ បសន្នាការមកាសិ. ភគវតោ ច សន្តិកេ ‘‘លភេយ្យាហំ ភោតោ គោតមស្ស សន្តិកេ បព្ពជំ, លភេយ្យំ ឧបសម្បទ’’ន្តិ ឯវមាទិនា បព្ពជ្ជំ ឧបសម្បទំ យាចិត្វា អចិរូបសម្បន្នោ យាវ អរហត្តា មហន្តំ វិសេសំ សម្បាទេសិ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ ឯកាទសមំ មហាកស្សបាទីហិ បោរាណធម្មសំគាហកថេរេហិ សំគីតំ កសិភារទ្វាជសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មគធេសុ ភន្តេ ទក្ខិណាគិរិស្មិំ ឯកនាឡាយំ ព្រាហ្មណគាមេ កសិភារទ្វាជំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. កសិភារទ្វាជោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ.

‘‘កស្សកោ ¶ បដិជានាសិ, ន ច បស្សាមិ តេ កសិំ. កស្សកោ បុច្ឆិតោ ព្រូហិ, កថំ ជានេមុ តំ កសិ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ–

‘‘សទ្ធា ពីជំ តបោ វុដ្ឋិ, បញ្ញា មេ យុគនង្គលំ;

ហិរី ឦសា មនោ យោត្តំ, សតិ មេ ផាលបាចនំ.

កាយគុត្តោ វចីគុត្តោ, អាហារេ ឧទរេ យតោ;

សច្ចំ ករោមិ និទ្ទានំ, សោរច្ចំ មេ បមោចនំ.

វីរិយំ មេ ធុរធោរយ្ហំ, យោគក្ខេមាធិវាហនំ;

គច្ឆតិ អនិវត្តន្តំ, យត្ថ គន្ត្វា ន សោចតិ.

ឯវមេសា កសី កដ្ឋា, សា ហោតិ អមតប្ផលា;

ឯតំ កសិំ កសិត្វាន, សព្ពទុក្ខា បមុច្ចតី’’តិ.

កស្សកោ ¶ បដិជានាសិ, ន ច បស្សាមិ តេ កសិំ;

កស្សកោ បុច្ឆិតោ ព្រូហិ, កថំ ជានេមុ តំ កសិំ.

សទ្ធា ¶ ពីជំ តបោ វុដ្ឋិ, បញ្ញា មេ យុគនង្គលំ;

ហិរី ឦសា មនោ យោត្តំ, សតិ មេ ផាលបាចនំ.

បុច្ឆា – ឥមញ្ច ¶ បនាវុសោ ធម្មទេសនំ សុត្វា សោ កសិភារទ្វាជោ ព្រាហ្មណោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ កីទិសំ បសន្នាការមកាសិ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមញ្ច បន ភន្តេ ធម្មទេសនំ សុត្វា កសិភារទ្វាជោ ព្រាហ្មណោ ‘‘អភិក្កន្តំ ភោ គោតម, អភិក្កន្តំ ភោ គោតមា’’តិឯវមាទិនា ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសន្នោ បសន្នាការមកាសិ.

សេយ្យថាបិ ភោ គោតម ឧក្កុជ្ជិតំ វា និក្កុជ្ជេយ្យ.

បុច្ឆា – ឧទយសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ ឧទយំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. ឧទយោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘បកដ្ឋកោយំ សមណោ គោតមោ បុនប្បុនំ អាគច្ឆតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ–

បុនប្បុនញ្ចេវ វបន្តិ ពីជំ, បុនប្បុនំ វស្សតិ ទេវរាជា;

បុនប្បុនំ ខេត្តំ កសន្តិ កស្សកា, បុនប្បុនំ ធញ្ញមុបេតិ រដ្ឋំ.

បុនប្បុនំ ¶ ចេវ វបន្តិ ពីជំ, បុនប្បុនំ វស្សតិ ទេវ រាជា;

បុនប្បុនំ ខេត្តំ កសន្តិ កស្សកា, បុនប្បុនំ ធញ្ញមុបេតិ រដ្ឋំ.

បុនប្បុនំ ¶ យាចកា យាចយន្តិ, បុនប្បុនំ ទានបតី ទទន្តិ;

បុនប្បុនំ ទានបតី ទទិត្វា, បុនប្បុនំ សគ្គមុបេតិ ឋានំ.

បុនប្បុនំ ខីរនិកា ទុហន្តិ, បុនប្បុនំ វច្ឆោ ឧបេតិ មាតរំ;

បុនប្បុនំ កិលមតិ ផន្ទតិ ច, បុនប្បុនំ គព្ភមុបេតិ មន្ទោ.

បុនប្បុនំ ជាយតិ មីយតិ ច, បុនប្បុនំ សិវថិកំ ហរន្តិ;

មគ្គញ្ច លទ្ធា អបុនព្ភវាយ, ន បុនប្បុនំ ជាយតិ ភូរិបញ្ញោ-ហុ–

បុច្ឆា – មាតុបោសកសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ មាតុបោសកំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. មាតុបោសកោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘អហញ្ហិ ភោ គោតម ធម្មេន ភិក្ខំ បរិយេសាមិ, ធម្មេន ភិក្ខំ បរិយេសិត្វា មាតាបិតរោ បោសេមិ, កច្ចាហំ ភោ គោតម ឯវំការី កិច្ចការី ហោមី’’តិ, តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តគ្ឃ ត្វំ ព្រាហ្មណ ឯវំការី កិច្ចការី ហោសិ, យោ ខោ ព្រាហ្មណ ធម្មេន ភិក្ខំ បរិយេសតិ, ធម្មេន ភិក្ខំ បរិយេសិត្វា មាតាបិតរោ បោសេតិ, ពហុំ សោ បុញ្ញំ បសវតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតា.

យោ ¶ មាតរំ វា បិតរំ វា, មច្ចោ ធម្មេន បោសតិ;

តាយ នំ បារិចរិយាយ, មាតាបិតូសុ បណ្ឌិតា;

ឥធេវ នំ បសំសន្តិ, បេច្ច សគ្គេ បមោទតិ–

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន ព្រាហ្មណសំយុត្តេ ខោមទុស្សសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ ខោមទុស្សេ នាម សក្យានំ និគមេ ខោមទុស្សកេ ព្រាហ្មណគហបតិកេ អារព្ភ ភាសិត, ខោមទុស្សកា ភន្តេ ព្រាហ្មណគហបតិកា ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ ‘‘កេ ច មុណ្ឌកា សមណកា, កេ ច សភាធម្មំ ជានិស្សន្តី’’តិ.

ធម្មំ វទន្តា ច ភវន្តិ សន្តោ’’តិ.

បុច្ឆា – វង្គីសសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ ចតុត្ថំ សំង្គីតំ អានន្ទសុត្តំ កត្ថកំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ វង្គីសត្ថេរំ អារព្ភ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ. អាយស្មតា ភន្តេ វង្គីសោ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

‘‘កាមរាគេន ឌយ្ហាមិ, ចិត្តំ មេ បរិឌយ្ហតិ;

សាធុ និព្ពាបនំ ព្រូហិ, អនុកម្បាយ គោតមា’’តិ.

‘‘សញ្ញាយ វិបរិយេសា, ចិត្តំ តេ បរិឌយ្ហតិ;

និមិត្តំ បរិវជ្ជេហិ, សុភំ រាគូបសំហិតំ;

សង្ខារេ បរតោ បស្ស, ទុក្ខតោ មា ច អត្តតោ;

និព្ពាបេហិ មហារាគំ, មា ឌយ្ហិត្ថោ បុនប្បុនំ;

អសុភាយ ចិត្តំ ភាវេហិ, ឯកគ្គំ សុសមាហិតំ;

សតិ កាយគតា ត្យត្ថុ, និព្ពិទាពហុលោ ភវ;

អនិមិត្តញ្ច ភាវេហិ, មានានុសយមុជ្ជហ;

តតោ មានាភិសមយា, ឧបសន្តោ ចរិស្សសី’’តិ.

ឯវំ ខោ ភន្តេ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ.

កាមរាគេន ¶ ឌយ្ហាមិ, ចិត្តំ មេ បរិឌយ្ហតិ;

សាធុ និព្ពាបនំ ព្រូហិ, អនុកម្បាយ គោតម–

សញ្ញាយ ¶ វិបរិយេសា, ចិត្តំ តេ បរិឌយ្ហតិ;

និមិត្តំ បរិវជ្ជេហិ, សុភំ រាគូបសំហិតំ.

សង្ខារេ បរតោបស្ស, ទុក្ខតោ មា ច អត្តតោ;

និព្ពាបេហិ មហារាគំ, មា ឌយ្ហិត្ថោ បុនប្បុនំ.

អសុភាយ ចិត្តំ ភាវេហិ, ឯកគ្គំ សុសមាហិតំ;

សតិ កាយគតា ត្យត្ថុ, និព្ពិទាពហុលោ ភវ.

អនិមិត្តញ្ច ¶ ភាវេហិ, មានានុសយមុជ្ជហ;

តតោ មានាភិសមយា, ឧបសន្តោ ចរិស្សសិ.

បុច្ឆា – តត្ថ អាវុសោ ទ្វាទសមំ វង្គីសសុត្តំ កត្ថ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មតា វង្គីសត្ថេរេន អចិរ អរហត្តប្បត្តេន វិមុត្តិសុខបដិសំវេទិនា–

‘‘កាវេយ្យមត្តា វិចរិម្ហ បុព្ពេ, គាមាគាមំ បុរាបុរំ,

អថទ្ទសាម សម្ពុទ្ធំ, សទ្ធា នោ ឧបបជ្ជថ;

សោ មេ ធម្ម មទេសេសិ, ខន្ធាយតន ធាតុយោ;

តស្សាហំ ធម្មំ សុត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ;

ពហុន្នំ វត អត្ថាយ, ពោធិំ អជ្ឈគមា មុនិ;

ភិក្ខូនំ ភិក្ខូនីនញ្ច, យេ និយាមគតទ្ទសា;

ស្វាគតំ ¶ វត មេ អាសិ, មម ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ;

បុព្ពេ និវាសំ ជានាមិ, ទិព្ពចក្ខុំ វិសោធិតំ;

តេវិជ្ជោ ឥទ្ធិបត្តោម្ហិ, ចេតោបរិយាយ កោវិទោ.

កាវេយ្យ ¶ មត្តា វិចរិម្ហ បុព្ពេ; គាមាគាមំបុរាបុរំ,

អថទ្ទសាម សម្ពុទ្ធំ, សទ្ធា នោ ឧបបជ្ជថ.

សោ ¶ មេ ធម្មមទេសេសិ, ខន្ធាយតន ធាតុយោ;

តស្សាហំ ធម្មំ សុត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ.

ពហុន្នំ វត អត្ថាយ, ពោធិំ អជ្ឈគមា មុនិ;

ភិក្ខូនំ ភិក្ខុនី នញ្ច, យេ និយាមគតទ្ទសា.

ស្វាគតំ វត មេ អាសិ, មម ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ;

តស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

បុព្ពេនិវាសំ ¶ ជានាមិ; ទិព្ពចក្ខុ វិសោធិតំ;

តេវិជ្ជោ ឥទ្ធិបត្តោម្ហិ, ចេតោបរិយាយកោវិទោ.

បុច្ឆា – វនសំយុត្តេ បនាវុសោ បញ្ចមំ សំគីតំ អានន្ទសុត្តំ កទា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ អញ្ញតរស្មិំ វនសណ្ឌេ អចិរបរិនិព្ពុតេ ភគវតិ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ អារព្ភ តស្មិំ វនសណ្ឌេ អធិវត្ថាយ ទេវតាយ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អានន្ទោ អចិរបរិនិព្ពុតេ ភគវតិ អតិវេលំ គិហិសញ្ញត្តិពហុលោ វិហរតិ, តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ–

កិំ តេ ពិឡិពិឡិកា ករិស្សតី’’តិ.

ឯវំ ¶ ខោ ភន្តេ វនសណ្ឌេ អធិវត្ថាយ ទេវតាយ អាយស្មតោ អានន្ទត្ថេរស្ស អនុកម្បិកាយ អត្ថកាមាយ ភាសិតំ.

រុក្ខមូល ¶ គហនំ បសក្កិយ, និព្ពានំ ហទយស្មិំ ឱបិយ;

ឈាយ គោតម មា បមាទោ, កិំ តេ ពិឡិពិឡិកា ករិស្សតិ-ហុ–

បុច្ឆា – យក្ខសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បឋមំ សំគីតំ ឥន្ទកសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ ឥន្ទកូដេ បព្ពតេ ឥន្ទកស្ស យក្ខស្ស ភវនេ ឥន្ទកំ យក្ខំ អារព្ភ ភាសិតំ. ឥន្ទកោ ភន្តេ យក្ខោ អត្តវាទោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

‘‘រូបំ ន ជីវន្តិ វទន្តិ ពុទ្ធា,

កថំ ន្វយំ សជ្ជតិ គព្ភរស្មិ’’ន្តិ.

‘‘បឋមំ កលលំ ហោតិ, កលលា ហោតិ អព្ពុទំ,

អព្ពុទា ជាយតេ បេសិ, បេសិ និព្ពត្តតី ឃនោ;

ឃនា បសាខា ជាយន្តិ, កេសា លោមា នខាបិច;

យញ្ចស្ស ភុញ្ជតី មាតា, អន្នំ បានញ្ច ភោជនំ;

តេន សោ តត្ថ យាបេតិ, មាតុកុច្ឆិគតោនរោ’’តិ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន យក្ខសំយុត្តេ អាឡវកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អាឡវិយំ ភន្តេ អាឡវកស្ស យក្ខស្ស ភវនេ អាឡវកំ យក្ខំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាឡវកោ ភន្តេ យក្ខោ ភគវន្តំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

កិំ សូធវិត្តំ បុរិសស្ស សេដ្ឋំ,

កថំ ជីវិំ ជីវិតាមាហុ សេដ្ឋន្តិ.

សទ្ធីច វិត្តំ បុរិសស្ស សេដ្ឋំ,

បញ្ញាជីវិំ ជីវិតមាហុ សេដ្ឋន្តិ.

ន ¶ ខ្វាហំ តំ អាវុសោ និក្ខមិស្សាមិ, យំ តេ ករណីយំ, តំ ករោហិ,

បញ្ហំ តំ សមណ បុច្ឆិស្សាមិ, សចេ មេ ន ព្យាករិស្សសិ, ចិត្តំ វា តេ ខិបិស្សាមិ, ហទយំ វា តេ ផាលេស្សាមិ, បាទេសុ វា គហេត្វា បារគង្គាយ ខិបិស្សាមិ–

កិំ ¶ សូខ វិត្តំ បុរិសស្ស សេដ្ឋំ, កិំ សុ សុចិណ្ណំ សុខមាវហាតិ;

កិំ សុ ហវេ សាទុភរំ រសានំ, កថំ ជីវិំ ជីវិតមាហុ សេដ្ឋំ–

សទ្ធីធ វិត្តំ បុរិសស្ស សេដ្ឋំ, ធម្មោ សុចិណ្ណោ សុខមាវហាតិ;

សច្ចំ ហវេ សាទុតរំ រសានំ, បញ្ញាជីវិំ ជីវិតមាហុ សេដ្ឋំ;

កថំសុ ¶ តរតិ ឱឃំ, កថំសុ តរតិ អណ្ណវំ;

កថំសុ ទុក្ខ មច្ចេតិ, កថំសុ បរិសុជ្ឈតិ.

សទ្ធាយ តរតិ ឱឃំ, អប្បមាទេន អណ្ណវំ;

វីរិយេន ទុក្ខ មច្ចេតិ, បញ្ញាយ បរិសុជ្ឈតិ–

កថំសុ ¶ លភតេ បញ្ញំ, កថំសុ វិន្ទតេ ធនំ;

កថំសុ កិត្តិំ បប្បោតិ, កថំ មិត្តានិ គន្ថតិ;

អស្មា លោកា បរំ លោកំ, កថំ បេច្ច ន សោចតិ–

សទ្ទហានោ អរហតំ, ធម្មំ និព្ពានបត្តិយា;

សុស្សូសំ លភតេ បញ្ញំ, អប្បមត្តោ វិចក្ខណោ;

បតិរូបការី ធុរវា, ឧដ្ឋាតា វិន្ទតេ ធនំ;

សច្ចេន ¶ កិត្តិំ បប្បោតិ, ទទំ មិត្តានិ គន្ថតិ;

អស្មា លោកា បរំ លោកំ, ឯវំ បេច្ច ន សោចតិ;

យស្សេតេ ចតុរោ ធម្មា, សទ្ធស្ស ឃរមេសិនោ;

សច្ចំ ធម្មោ ធិតិ ចាគោ, ស វេ បេច្ចន សោចតិ–

បុច្ឆា – សក្កសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ វតបទសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ សក្កស្ស ភិក្ខវេ ទេវានមិន្ទស្ស បុព្ពេ មនុស្សភូតស្ស សត្ត វតបទានិ សមត្តានិ សមាទិន្នានិ អហេសុំ, យេសំ សមាទិន្នត្តា សក្កោ សក្កត្តំ អជ្ឈគាតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

សក្កស្ស ¶ ភិក្ខវេ ទេវានមិន្ទស្ស បុព្ពេ មនុស្សភូតស្ស ឥមានិ សត្ត វតបទានិ សមត្តានិ សមាទិន្នានិ អហេសុំ.

មាតាបេត្តិភរំ ជន្តុំ, កុលេ ជេដ្ឋាបចាយិនំ;

សណ្ហំ សខិលសម្ភាសំ, បេសុណេយ្យប្បហាយិនំ;

មច្ឆេរវិនយេ យុត្តំ, សច្ចំ កោធាភិភុំ នរំ;

តំ វេ ទេវា តាវតិំសា, អាហុ ‘‘សប្បុរិសោ’’ឥតិ.

បុច្ឆា – ទលិទ្ទសុត្តំ បនាវុសោ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ. វិស្សជ្ជនា. រាជគហេ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ អញ្ញតរោ បុរិសោ ឥមស្មិំយេវ រាជគហេ មនុស្សទលិទ្ទោ ¶ អហោសិ មនុស្សកបណោ មនុស្សវរាកោ, សោ តថាគតប្បវេទិតេ ធម្មវិនយេ សទ្ធំ សមាទិយិ, សីលំ, សុតំ, ចាគំ, បញ្ញំ សមាទិយី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

យស្ស ¶ សទ្ធា តថាគតេ, អចលា សុប្បតិដ្ឋិតា;

សីលញ្ច យស្ស កល្យាណំ, អរិយកន្តំ បសំសិតំ.

បុច្ឆា – យជមានសុត្តំ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ¶ ភន្តេ សក្កំ ទេវានមិន្ទំ អារព្ភ ភាសិតំ. សក្កោ ភន្តេ ទេវានមិន្ទោ ភគវន្តំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ–

‘‘យជមានានំ មនុស្សានំ, បុញ្ញបេក្ខាន បាណិនំ;

ករោតំ ឱបធិកំ បុញ្ញំ, កត្ថ ទិន្នំ មហប្ផល’’ន្តិ.

‘‘ចត្តារោ ច បដិបន្នា, ចត្តារោច ផលេ ឋិតា;

ឯស សង្ឃោ ឧជុភូតោ, បញ្ញាសីលសមាហិតោ;

យជមានានំ មនុស្សានំ, បុញ្ញបេក្ខាន បាណិនំ;

ករោតំ ឱបធិកំ បុញ្ញំ, សង្ឃេ ទិន្នំ មហប្ផលំ’’ន្តិ.

យជមានានំ ¶ មនុស្សានំ, បុញ្ញបេក្ខាន បាណិនំ,

ករោតំ ឱបធិតំ បុញ្ញំ, កត្ថ ទិន្នំ មហប្ផលំ–

ចត្តារោ ច បដិបន្នា, ចត្តារោ ច ផលេ ឋិតា;

ឯស សង្ឃោ ឧជុភូតោ, បញ្ញាសីលសមាហិតោ;

យជមានានំ មនុស្សានំ, បុញ្ញបេក្ខាន បាណិនំ;

ករោតំ ឱបធិកំ បុញ្ញំ, សង្ឃេ ទិន្នំ មហប្ផលំ–

បុច្ឆា – គហដ្ឋវន្ទនាសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ សក្កោ ទេវានមិន្ទោ មាតលិំ សង្គាហកំ អាមន្តេសី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

តំ ¶ នមស្សន្តិ តេវិជ្ជា, សព្ពេ ភុម្មាច ខត្តិយា;

ចត្តារោ ច មហារាជា, តិទសាច យសស្សិនោ;

អថកោ នាម សោ យក្ខោ, យំ ត្វំ សក្ក នមស្សសិ–

អហញ្ច ¶ សីលសម្បន្នេ, ចិររត្តសមាហិតេ;

សម្មាបព្ពជិតេ វន្ទេ, ព្រហ្មចរិយបរាយនេ.

យេ គហដ្ឋា បុញ្ញករា, សីលវន្តោ ឧបាសកា;

ធម្មេន ទារំ បោសេន្តិ, តេ នមស្សាមិ មាតលិ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន និទានវគ្គសំយុត្តេ បឋមំ សំគីតំ បដិច្ចសមុប្បាទសុត្តំ កត្ថ តំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ បញ្ចសតេ ជនបទវាសិនោ ភិក្ខូ អារព្ភ ភាសិតំ. បញ្ចសតា ភន្តេ ជនបទវាសិនោ ភិក្ខូ សព្ពេ ឧគ្ឃាដិតញ្ញុនោ ធុតង្គធរា អារទ្ធវីរិយា យុត្តយោគា វិបស្សកា សណ្ហំ សុខុមំ សុញ្ញតំ បច្ចយាការធម្មទេសនំ បត្ថយមានា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ភគវន្តំ បរិវារេត្វា និសីទិំសុ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘បដិច្ចសមុប្បាទំ វោ ភិក្ខវេ ទេសេស្សាមិ, តំ សុណាថ សាធុកំ មនសិ ករោថ, ភាសិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

កតមោ ¶ ច ភិក្ខវេ បដិច្ចសមុប្បាទោ. អវិជ្ជាបច្ចយា ភិក្ខវេ សង្ខារា, សង្ខារបច្ចយា វិញ្ញាណំ (បេយ្យាល) ជាតិបច្ចយា ជរាមរណំ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាសា សម្ភវន្តិ, ឯវមេតស្ស កេវលស្ស ទុក្ខន្ធស្ស សមុទយោ ហោតិ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ បដិច្ចសមុប្បាទោ.

អវិជ្ជាយ ត្វេវ អសេសវិរាគនិរោធោ សង្ខារនិរោធោ (បេយ្យាល) ជាតិនិរោធា ជរាមរណំ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា និរុជ្ឈន្តិ, ឯវមេតស្ស កេវលស្ស ទុក្ខក្ខន្ធស្ស និរោធោ ហោតិ –

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ ទុតិយំ សំគីតំ វិភង្គសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ បញ្ចសតេ ជនបទវាសិនោ វិបញ្ចិតញ្ញុនោ ភិក្ខូ អារព្ភ ភាសិតំ. បញ្ចសតា ភន្តេ ជនបទវាសិកា ភិក្ខូ វិបញ្ចិតញ្ញុនោ ធុតង្គធរា អារទ្ធវីរិយា យុត្តយោគា វិស្សកា សណ្ហំ សុខុមំ សុញ្ញតបដិសំយុត្តំ បច្ចយាការធម្មទេសនំ បត្ថយមានា ភគវន្តំ បរិវារេត្វា និសីទិំសុ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘បដិច្ច សមុប្បាទំ វោ ភិក្ខវេ ទេទេស្សាមិ វិភជិស្សាមិ, តំ សុណាថ សាធុកំ មនសិករោថ, ភាសិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – បញ្ចវេរភយសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ អារព្ភ ‘‘យតោ ខោ គហបតិ អរិយសាវកស្ស បញ្ច ភយានិ វេរានិ វូបសន្តានិ ហោន្តិ, ចតូហិ ច សោតាបត្តិយង្គេហិ សមន្នាគតោ ហោតិ, អរិយោ ចស្ស ញាយោ បញ្ញាយ សុទិដ្ឋោ ហោតិ សុប្បដិវិទ្ធោ, សោ អាកង្ខមានោ អត្តនាវ អត្តានំ ព្យាករេយ្យ ខីណនិរយោមិ ខីណតិរច្ឆានយោនិ ខីណបេត្តិវិសយោ ខីណាបាយទុគ្គតិវិនិបាតោ, សោតាបន្នោហមស្មិ អវិនិបាតធម្មោ និយតោ សម្ពោធិបរាយនោ’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោតត្ថ ¶ ភគវតា អរិយសាវកស្ស បញ្ចន្នំ ភយានំ វេរានំ វូបសន្តតា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – ‘‘កតមានិ ¶ បញ្ច ភយានិ វេរានិ វូបសន្តានិ ហោន្តិ. យំ គហបតិ បាណាតិបាតី បាណាតិបាតបច្ចយា ទិដ្ឋធម្មិកម្បិ ភយំ វេរំ បសវតិ, សម្បរាយិកម្បិ ភយំ វេរំ បសវតិ, ចេតសិកម្បិ ទុក្ខំ ទោមនស្សំ បដិសំវេទយតិ. បាណាតិបាតា ដិវិរតស្ស ឯវំ តំ ភយំ វេរំ វូបសន្តំ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា អរិយសាវកស្ស បញ្ចន្នំ ភយានំ វេរានំ វូបសន្តតា បកាសិតា.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា អរិយសាវកស្ស ចតូហិ សោតាបត្តិយង្គេហិ សមន្នាគតតា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – កតមេហិ ចតូហិ សោតាបត្តិយង្គេហិ សមន្នាគតោ ហោតិ. ឥធ គហបតិ អរិយសាវកោ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ ‘‘ឥតិបិសោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោបុរិសទម្មសារថិ សត្ថាទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា អរិយសាវកស្ស ចតូហិ សោតាបត្តិយង្គេហិ សមន្នាគតតា បកាសិតា.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា អរិយសាវកេន អរិយស្ស ញាយស្ស បញ្ញាយ សុទិដ្ឋតា សុប្បដិវិទ្ធតា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ចស្ស អរិយោ ញាយោ បញ្ញាយ សុទិដ្ឋោ ហោតិ សុប្បដិវិទ្ធោ. ឥធ គហបតិ អរិយសាវកោ បដិច្ចសមុប្បាទញ្ញេវ សាធុកំ យោនិសោ មនសិ ករោតិ ‘‘ឥតិ ឥមស្មិំ សតិ ឥទំ ហោតិ, ឥមស្មិំ អសតិ ឥទំ ន ហោតិ, ឥមស្សុប្បាទា ឥទំ ឧប្បជ្ជតិ, ឥមស្ស និរោធា ឥទំ និរុជ្ឈតិ, យទិទំ អវិជ្ជាបច្ចយា (បេយ្យាល) ឯវមេតស្ស កេវលស្ស ទុក្ខក្ខន្ធស្ស និរោធោ ហោតី’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា តត្ថ អរិយសាវកេន អរិយស្ស ញាយស្ស បញ្ញាយ សុទិដ្ឋតា សុប្បដិវិទ្ធតា បកាសិតា.

យតោ ¶ ខោ គហបតិ អរិយសាវកស្ស ឥមានិ បញ្ច ភយានិ វេរានិ វូបសន្តានិ ហោន្តិ. ឥមេហិ ចតូហិ សោតាបត្តិយង្គេហិ សមន្នាគតោ ហោតិ. អយញ្ចស្ស អរិយោ ញាយោ បញ្ញាយ សុទិដ្ឋោ ហោតិ សុប្បដិវិទ្ធោ–

បុច្ឆា – ទុក្ខសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ទុក្ខស្ស ភិក្ខវេ សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច ទេសេស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា ទុក្ខសមុទយោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ច ភិក្ខវេ ទុក្ខស្ស សមុទយោ. ចក្ខុញ្ច បដិច្ច រូបេ ច ឧប្បជ្ជតិ ចក្ខុវិញ្ញាណំ, តិណ្ណំ សង្គតិ ផស្សោ, ផស្សបច្ចយា វេទនា, វេទនាបច្ចយា តណ្ហា. អយំ ខោ ភិក្ខវេ ទុក្ខស្ស សមុទយោ. សោតញ្ច បដិច្ច សទ្ទេ ច ឧប្បជ្ជតិ សោតវិញ្ញាណំ…បេ… ឃានញ្ច បដិច្ច គន្ធេ ច…បេ… ជិវ្ហញ្ច បដិច្ច រសេ ច…បេ… កាយញ្ច បដិច្ច ផោដ្ឋព្ពេ ច…បេ… មនញ្ច បដិច្ច ធម្មេ ច ឧប្បជ្ជតិ មនោវិញ្ញាណំ, តិណ្ណំ សង្គតិ ផស្សោ, ផស្សបច្ចយា វេទនា, វេទនាបច្ចយា តណ្ហា. អយំ ខោ ភិក្ខវេ ទុក្ខស្ស សមុទយោតិ ឯវំខោ ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ទុក្ខស្ស សមុទយោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា ទុក្ខស្ស អត្ថង្គមោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ច ភិក្ខវេ ទុក្ខស្ស អត្ថង្គមោ. ចក្ខុញ្ច បដិច្ច រូបេ ច ឧប្បជ្ជតិ ចក្ខុវិញ្ញាណំ, តិណ្ណំ សង្គតិ ផស្សោ, ផស្សបច្ចយា វេទនា, វេទនាបច្ចយា តណ្ហា, តស្សាយេវ តណ្ហាយ អសេសវិរាគនិរោធា ឧបាទាននិរោធោ ឧបាទាននិរោធា ភវនិរោធោ, ភវនិរោធា ជាតិនិរោធោ, ជាតិនិរោធា ជរាមរណំ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា និរុជ្ឈន្តិ. ឯវមេតស្ស កេវលស្ស ទុក្ខក្ខន្ធស្ស និរោធោ ហោតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ទុក្ខស្ស អត្ថង្គមោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – បុត្តមំសូបមសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ អធុនា បព្ពជិតេ ភិក្ខូ អារព្ភ ភាសិតំ. ភគវតោ ច ភន្តេ ភិក្ខុសង្ឃស្ស ច មហាលាភសក្ការោ ឧទបាទិ, ឯកច្ចេ ច ភន្តេ ភិក្ខូ នវា អចិរបព្ពជិតា កុលបុត្តា អាហារំ អបច្ចវេក្ខិត្វា បរិភុញ្ជិំសុ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ អាហារា ភូតានំ វា សត្តានំ ឋិតិយា សម្ភវេសីនំ វា អនុគ្គហាយ. កតមេ ចត្តារោ កពឡីការោ អាហារោ ឱឡារិកោ វា សុខុមោ វា ផស្សោ ទុតិយោ មនោសញ្ចេតនា តតិយា វិញ្ញាណំ ចតុត្ថ’’ន្តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ កពឡីការស្ស អាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ ភគវតា បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ ទ្វេ ជាយម្បតិកា បរិត្តំ សម្ពលំ អាទាយ កន្តារមគ្គំ បដិបជ្ជេយ្យុំ. តេសមស្ស ឯកបុត្តកោ បិយោ មនាបោតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ¶ កពឡីការស្ស អាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា ផស្សាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ គាវី និច្ចម្មា កុដ្ដំ ចេ និស្សាយ តិដ្ឋេយ្យ, យេ កុដ្ដនិស្សិតា បាណា, តេ នំ ខាទេយ្យុំ. រុក្ខំ ចេ និស្សាយ តិដ្ឋេយ្យ. ឧទកំ ចេ និស្សាយ តិដ្ឋេយ្យ. អាកាសំ ចេ និស្សាយ តិដ្ឋេយ្យ, យេ អាកាសនិស្សិតា បាណា, តេ នំ ខាទេយ្យុន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ផស្សស្ស អាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ វិត្ថារេត្វា បកាសិតោ.

ឯវមេវ ¶ ខ្វាហំ ភិក្ខវេ ផស្សាហារោ ទដ្ឋព្ពោតិ វទាមិ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា មនោសញ្ចេតនាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ អង្គារកាសុ សាធិកបោរិសា បុណ្ណា អង្គារានំ វីតច្ចិកានំ វីតធូមានំ. អថ បុរិសោ អាគច្ឆេយ្យ ជីវិតុកាមោ អមរិតុកាមោ សុខ កាមោ ទុក្ខប្បដិកូលោតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា មនោសញ្ចេតនាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ វិត្ថារេន បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា វិញ្ញាណាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ ចោរំ អាគុចារិំ គហេត្វា រញ្ញោ ទស្សេយ្យុំ ‘‘អយំ តេ ទេវចោរោ អាគុចារី, ឥមស្ស យំ ឥច្ឆសិ, តំ ទណ្ឌំ បណេហី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា វិញ្ញាណាហារស្ស ទដ្ឋព្ពាការោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន សុសិមបរិព្ពាជក សុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មន្តំ សុសិមំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ សុសិមោ យាវតកោ ភិក្ខូហិ សទ្ធិំ អហោសិ កថាសល្លាបោ, តំ សព្ពំ ភគវតោ អារោចេសិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘បុព្ពេ ខោ សុសិម ធម្មដ្ឋិតិញាណំ, បច្ឆា និព្ពានេ ញាណ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវា អាយស្មតោ សុសិមត្ថេរស្ស សម្បតិអរហត្តបត្តស្ស អនុយោគវសេន បដិបុច្ឆិត្វា បដិបុច្ឆិត្វា ឧត្តរិ ធម្មទេសនំ វិត្ថារេត្វា ទេសេសិ.

វិស្សជ្ជនា – ជាតិបច្ចយា ជរាមរណន្តិ សុសិម បស្សសីតិ. ឯវំ ភន្តេ. ភវបច្ចយា ជាតីតិ សុសិម បស្សសីតិ. ឯវំ ភន្តេតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវា តត្ថ អាយស្មតោ សុសិមស្ស សម្បតិអរហត្តបត្តស្ស ឧត្តរិបិ អនុយោគវសេន បដិបុច្ឆិត្វា បដិបុច្ឆិត្វា វិត្ថារតោ ធម្មំ ទេសេសិ.

តស្ស ¶ មេ ភន្តេ ភគវា អច្ចយំ អច្ចយតោ បដិគ្គណ្ហាតុ អាយតិំសំវរាយ–

បុច្ឆា – អភិសមយសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បឋមំ សំគីតំ នខសិខាសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុ ខោ ពហុតរំ, យោ វាយំ មយា បរិត្តោ នខសិខាយំ បំសុអារោបិតោ, អយំ វា មហាបថវី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ធាតុសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ ចង្កមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ធាតុសោវ ភិក្ខវេ សត្តា សំសន្ទន្តិ សមេន្តិ, ហីនាធិមុត្តិកា ហីនាធិមុត្តិកេហិ សទ្ធិំ សំសន្ទន្តិ សមេន្តិ, កល្យាណាធិមុត្តិកា កល្យាណាធិមុត្តិកេហិ សទ្ធិំ សំសន្ទន្តិ សមេន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អស្សទ្ធសំសន្ទនសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ធាតុសោវ ភិក្ខវេ សត្តា សំសន្ទន្តិ សមេន្តិ, អស្សទ្ធា អស្សទ្ធេហិ សទ្ធិំ សំសន្ទន្តិ សមេន្តិ, អហិរិកា អហិរិកេហិ សទ្ធិំ សំសន្ទន្តិ សមេន្តិ, អនោត្តប្បិនោ. អប្បស្សុតា. កុសីតា. មុដ្ឋស្សតិនោ. ទុប្បញ្ញា ទុប្បញ្ញេហិ សទ្ធិំ សំសន្ទន្តិ សមេន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អនមតគ្គសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ ទុតិយំ សំគីតំ បថវីសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អនមតគ្គោយំ ភិក្ខវេ សំសារោ, បុព្ពា កោដិ ន បញ្ញាយតិ អវិជ្ជានីវរណានំ សត្តានំ តណ្ហាសំយោជនានំ សន្ធាវតំ សំសរតំ. សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ បុរិសោ ឥមំ មហាបថវិំ កោលដ្ឋិមត្តំ កោលដ្ឋិមត្តំ មត្តិកាគុឡិកំ ករិត្វា និក្ខិបេយ្យ ‘អយំ មេ បិយា, តស្ស មេ បិតុ អយំ បិតា’តិ. អបរិយាទិន្នាវ ភិក្ខវេ តស្ស បុរិសស្ស បិតុបិតរោ អស្សុ. អថាយំ មហាបថវី បរិក្ខយំ បរិយាទានំ គច្ឆេយ្យ. តំ កិស្សហេតុ, អនមតគ្គោយំ ភិក្ខវេ សំសារោ, បុព្ពា កោដិ ន បញ្ញាយតិ អវិជ្ជានីវរណានំ សត្តានំ តណ្ហា សំយោជនានំ សន្ធាវតំ សំសរតំ’’ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ឯវំ ¶ ទីឃរត្តំ វោ ភិក្ខវេ ទុក្ខំ បច្ចនុភូតំ តិព្ពំ បច្ចនុភូតំ ព្យសនំ បច្ចនុភូតំ កដសី វឌ្ឍិតា.

អលមេវ ¶ សព្ពសង្ខារេសុ និព្ពិន្ទិតុំ,

អលំ វិរជ្ជិតុំ, អលំ វិមុច្ចិតុំ,

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ តតិយំ សំគីតំ អស្សុសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេយេវ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុ ខោ ពហុតរំ, យំ វា វោ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា សន្ធាវតំ សំសរតំ អមនាបសម្បយោគា មនាបវិប្បយោគា កន្ទន្តានំ រោទន្តានំ អស្សុ បស្សន្នំ បគ្ឃរិតំ, យំ វា ចតូសុ មហាសមុទ្ទេសុ ឧទក’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ ឆដ្ឋំ សំគីតំ សាសបសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ភិក្ខុំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ភិក្ខុ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កីវទីឃោ នុ ខោ ភន្តេ កប្បោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ទីឃោ ខោ ភិក្ខុ កប្បោ, សោ ន សុករោ សង្ខាតុំ ឯត្តកានិ វស្សានិ ឥតិវា, (បេយ្យាល) ឯត្តកានិ វស្សសតសហស្សានិ ឥតិវាតិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន អនមតគ្គសំយុត្តេ គង្គាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អញ្ញតរំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កីវ-

ពហុកា ¶ នុ ខោ ភោ គោតម កប្បា អព្ភតីតា អតិក្កន្តា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ពហុកា ខោ ព្រាហ្មណ កប្បា អព្ភតីតា អតិក្កន្តា, តេ ន សុករា សង្ខាតុំ ‘ឯត្តកា កប្បា’ ឥតិ វា ‘ឯត្តកានិ កប្បសតានិ’ ឥតិ វា ‘ឯត្តកានិ កប្បសហស្សានិ’ ឥតិវា ‘ឯត្តកានិ កប្បសតសហស្សានិ’ ឥតិ វា’’តិ ឯវ មាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – បុគ្គលសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អនមតគ្គោយំ ភិក្ខវេ សំសារោ, បុព្ពាកោដិ ន បញ្ញាយតិ អវិជ្ជា នីវរណានំ សត្តានំ តណ្ហាសំយោជនានំ សន្ធាវតំ សំសរតំ. ឯកបុគ្គលស្ស ភិក្ខវេ កប្បំ សន្ធាវតោ សំសរតោ សិយា ឯវំ មហា អដ្ឋិកង្កលោ អដ្ឋិបុញ្ជោ អដ្ឋិរាសិ, យថា យំ វេបុល្លោ បព្ពតោ. សចេ សំហារកោ អស្ស, សម្ភតញ្ច ន វិនស្សេត្យា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ ទុគ្គតសុត្តញ្ច សុខិតសុត្តញ្ច ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អនមតគ្គោយំ ភិក្ខវេ សំសារោ, បុព្ពា កោដិ ន បញ្ញាយតិ អវិជ្ជានីវរណានំ សត្តានំ តណ្ហាសំយោជនានំ សន្ធាវតំ សំសរតំ. យំ ភិក្ខវេ បស្សេយ្យាថ ទុគ្គតំ ទុរូបេតំ, និដ្ឋមេត្ថ គន្តព្ពំ ‘អម្ហេហិបិ ឯវរូបំ បច្ចនុភូតំ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា’តិ, យំ ភិក្ខវេ បស្សេយ្យាថ សុខិតំ សុសជ្ជិតំ,

និដ្ឋមេត្ថ ¶ គន្តព្ពំ, ‘‘អម្ហេហិបិ បច្ចនុភូតំ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តិំសមត្តសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ តិំសមត្តេ បាវេយ្យកេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អនមតគ្គោយំ ភិក្ខវេ សំសារោ, បុព្ពាកោដិ ន បញ្ញាយតិ អវិជ្ជានីវរណានំ សត្តានំ តណ្ហាសំយោជនានំ សន្ធាវតំ សំសរតំ. តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុ ខោ ពហុតរំ, យំ វា វោ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា សន្ធាវតំ សំសរតំ សីសច្ឆិន្នានំ លោហិតំ បស្សន្នំ បគ្ឃរិតំ, យំ វា ចតូសុ មហាសមុទ្ទេសុ ឧទក’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភវគតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – មាតុសុត្តាទីនិ ¶ បនាវុសោ ឆសុត្តានិ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អនមតគ្គោយំ ភិក្ខវេ សំសារោ, បុព្ពា កោដិ ន បញ្ញាយតិ អវិជ្ជានីវរណានំ សត្តានំ តណ្ហាសំយោជនានំ សន្ធាវតំ សំសរតំ. ន សោ ភិក្ខវេ សត្តោ សុលភរូបោ, យោ ន មាតាភូតបុព្ពោ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា. យោ ន បិតាភូតបុព្ពោ. យោ ន ភាតាភូតបុព្ពោ. យោ ន ភគិនិភូតបុព្ពោ. យោ ន បុត្តភូតបុព្ពោ. យោ ន ធីតាភូតបុព្ពោ ¶ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កស្សបសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ ចន្ទូបមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ចន្ទូបមា ភិក្ខវេ កុលានិ ឧបសង្កមថ អបកស្សេវ កាយំ អបកស្ស ចិត្តំ និច្ចនវកា កុលេសុ អប្បគព្ភា. សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ បុរិសោ ជរុទបានំ វា ឱលោកេយ្យ បព្ពតវិសមំ វា នទីវិទុគ្គំ វា អបកស្សេវ កាយំ អបកស្ស ចិត្តំ. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ ចន្ទូបមា កុលានិ ឧបសង្កមថ អបកស្សេវ កាយំ អបកស្ស ចិត្តំ និច្ចនវកា កុលេសុ អប្បគព្ភា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

តំ ¶ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កថំ រូបា ភិក្ខុ អរហតិ កុលានិ ឧបសង្កមិតុំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា បរិសុទ្ធាបរិសុទ្ធ ធម្មទេសនំ ទស្សេត្វា ភិក្ខូនំ ឱវាទោ ទិន្នោ.

វិស្សជ្ជនា – ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កថំ រូបស្ស ភិក្ខុនោ អបរិសុទ្ធា ធម្មទេសនា ហោតិ, កថំ រូបស្ស ភិក្ខុនោ បរិសុទ្ធា ធម្មទេសនា ¶ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា បរិសុទ្ធាបរិសុទ្ធធម្មទេសនា វិត្ថារតោ ទស្សេត្វា ‘‘កស្សបេន វា ហិ វោ ភិក្ខវេ ឱវទិស្សាមិ យោ វា បនស្ស កស្សបសទិសោ, ឱវទិតេហិ ច បន វោ តថត្តាយ បដិបជ្ជិតព្ព’’ន្តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតោ ភិក្ខូនំ ឱវាទោ ទិន្នោ.

យោ ¶ ហិ កោចិ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ឯវំចិត្តោ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតិ ‘‘អហោ វត មេ ធម្មំ សុណេយ្យុំ, សុត្វា ច បន ធម្មំ បសីទេយ្យុំ, បសន្នា ច មេ បសន្នាការំ ករេយ្យុំ–

ស្វាក្ខាតោ ភគវតា ធម្មោ សន្ទិដ្ឋិកោ អកាលិកោ ឯហិ បស្សិកោ ឱបនេយ្យិកោ បច្ចត្តំ វេទិតព្ពោ វិញ្ញូហិ–

កស្សបេន ¶ វា ហិ វោ ភិក្ខវេ ឱវទិស្សាមិ យោ វា បនស្ស កស្សបសទិសោ, ឱវទិតេហិ ច បន វោ តថត្តាយ បដិបជ្ជិតព្ពំ–

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន កស្សបសំយុត្តេ ចតុត្ថំ កុលូបកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កថំ រូបោ ភិក្ខុ អរហតិ កុលូបកោ ហោតុំ, កថំ រូបោ ភិក្ខុ ន អរហតិ កុលូបកោ ហោតុ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

កស្សបេន ¶ វា ហិ វោ ភិក្ខវេ ឱវទិស្សាមិ យោ វា បនស្ស កស្សបសទិសោ, ឱវទិតេហិ ច បន វោ តថត្តាយ បដិបជ្ជិតព្ពំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវាវុសោ ¶ ភគវតា ទុតិយ ឱវាទសុត្តំ កត្ថ កេន សទ្ធិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មតា មហាកស្សបេន សទ្ធិំ ‘‘ឱវទ កស្សប ភិក្ខូ, ករោហិ កស្សប ភិក្ខូនំ ធម្មិំ កថំ, អហំ វា កស្សប ភិក្ខូ ឱវទេយ្យំ ត្វំ វា, អហំ វា ភិក្ខូនំ ធម្មិំ កថំ ករេយ្យំ ត្វំ វា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

យស្ស ¶ កស្សចិ ភន្តេ សទ្ធា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ, ហិរី នត្ថិ. ឱត្តប្បំ នត្ថិ. វីរិយំ នត្ថិ. បញ្ញា នត្ថិ កុសលេសុ ធម្មេសុ.

បុច្ឆា – តត្ថេវាវុសោ ¶ ភគវតា តតិយឱវាទសុត្តំ កត្ថ កេន សទ្ធិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មតាយេវ មហាកស្សបេន សទ្ធិំ ‘‘ឱវទ កស្សប ភិក្ខូ. ករោហិ កស្សប ភិក្ខូនំ ធម្មិំ កថំ, អហំ វា កស្សប ភិក្ខូ ឱវទេយ្យំ ត្វំ វា. អហំ វា ភិក្ខូនំ ធម្មំ កថំ ករេយ្យំ ត្វំ វា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ទុព្ពចា ¶ ខោ ភន្តេ ឯតរហិ ភិក្ខូ ទោវចស្សករណេហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតា អក្ខមា អប្បទក្ខិណគ្គាហិនោ អនុសាសនិំ–

បុច្ឆា – តត្ថេវាវុសោ ¶ ភគវតា បរិយោសានំ សទ្ធម្មប្បតិរូបកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំយេវ មហាកស្សបំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ មហាកស្សបោ ភគវន្តំ ឯតទេវោច ‘‘កោ នុ ខោ ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន បុព្ពេ អប្បតរានិ ចេវ សិក្ខាបទានិ អហេសុំ, ពហុតរា ច ភិក្ខូ អញ្ញាយ សណ្ឋហិំសុ. កោ បន ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេនេតរហិ ពហុតរានិ ចេវ សក្ខាបទានិ អប្បតរា ច ភិក្ខូ អញ្ញាយ សណ្ឋហន្តី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឯវញ្ចេតំ កស្សប ហោតិ សត្តេសុ ហាយមានេសុ សទ្ធម្មេ អន្តរធាយមានេ ពហុតរានិចេវ សិក្ខាបទានិ ¶ ហោន្តិ, អប្បតរាច ភិក្ខូ អញ្ញាយ សណ្ឋហន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន លាភសក្ការំយុត្តេ បញ្ចមំ សំគីតំ មីឡ្ហកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ទារុណោ ភិក្ខវេ លាភសក្ការសិលោកោ ផរុសោ អន្តរាយិកោ អនុត្តរស្ស យោគក្ខេមស្ស អធិគមាយ. សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ មីឡ្ហកា គូថាទី គូថបូរា បុណ្ណា គូថស្ស, បុរតោ ចស្ស មហាគូថបុញ្ជោ, សា តេន អញ្ញា មីឡ្ហកា អតិមញ្ញេយ្យ ‘‘អហម្ហិ គូថាទី គូថបូរា បុណ្ណា គូថស្ស, បុរតោ ច ម្យាយំ មហាគូថបុញ្ជោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

តំ ¶ ហិ តស្ស ភិក្ខវេ មោឃបុរិសស្ស ហោតិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយ.

ឯវំ ទារុណោ ខោ ភិក្ខវេ លាភសក្ការសិលោកោ.

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ, ‘‘ឧប្បន្នំ លាភសក្ការសិ លោកំ បជហិស្សាម, ន ច នោ ឧប្បន្នោ លាភសក្ការសិលោកោ ចិត្តំ បរិយាទាយ ឋស្សភី’’តិ, ឯវញ្ហិ ខោ ភិក្ខវេ សិក្ខិតព្ពំ.

បុច្ឆា – តត្ថោ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកេហិ សំគីតំ ឯកបុត្តកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ទារុណោ ភិក្ខវេ លាភសក្ការសិលោកោ កដុកោ ផរុសោ អន្តរាយិកោ អនុត្តរស្ស យោគក្ខេមស្ស អធិគមាយ, សទ្ធា ភិក្ខវេ ឧបាសិកា ឯកបុត្តកំ បិយំ មនាបំ ឯវំ សម្មាអាយាចមានា ¶ អាយាចេយ្យ តាទិសោ តាត ភវាហិ, យាទិសោ ចិត្តោ ច គហបតិ ហត្ថកោ ច អាឡវកោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ឯសា ¶ ភិក្ខវេ តុលា ឯតំ បមាណំ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ យទិទំ ចិត្តោ ច គហបតិ ហត្ថកោ ច អាឡវកោ.

សចេ ខោ ត្វំ តាត អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជសិ, តាទិសោ តាត ភវាហិ, យាទិសា សារិបុត្តមោគ្គល្លានា.

មា ច ខោ ត្វំ តាត សេខំ អប្បត្តមានសំ លាភសក្ការសិលោកោ អនុបាបុណាតុ–

ឯវំ ¶ ទារុណោ ភិក្ខវេ លាភសក្ការសិលោកោ កដុកោ ផរុសោ អន្តរាយិកោ អនុត្តរស្ស យោគក្ខេមស្ស អធិគមាយ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាយកេហិ សំគីតំ ឯកធីតុសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ទារុណោ ភិក្ខវេ លាភសក្ការសិលោកោ កដុកោ ផរុសោ អន្តរាយិកោ អនុត្តរស្ស យោគក្ខេមស្ស អធិគមាយ. សទ្ធា ភិក្ខវេ ឧបាសិកា ឯកំ ធីតរំ បិយំ មនាបំ ឯវំ សម្មា អាយាចមានា អាយាចេយ្យ ‘តាទិសា អយ្យេ ភវាហិ, យាទិសា ខុជ្ជុត្តរា ច ឧបាសិកា វេឡុកណ្ឌកិយា ច នន្ទមាតា’តិ. ឯសា ភិក្ខវេ តុលា ឯតំ បមាណំ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ, យទិទំ ខុជ្ជុត្តរា ច ឧបាសិកា វេឡុកណ្ឌកិយា ច នន្ទមាតា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

សចេ ¶ ខោ ត្វំ អយ្យេ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជសិ, ភាទិសា អយ្យេ ភវាហិ, យាទិសា ខេមា ច ភិក្ខុនី ឧប្បលវណ្ណា ច–

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ.

បុច្ឆា – រាហុលសំយុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ រាហុលំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ រាហុលោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សាធុ មេ ភន្តេ ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ ទេសេតុ, យមហំ ភគវតោ ធម្មំ សុត្វា ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរេយ្យ’’ន្តិ, តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ រាហុល, ចក្ខុនិច្ចំ វា អនិច្ចំ វាតិ. អនិច្ចំ ភន្តេ. យំ បនានិច្ចំ, ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វាតិ. ទុក្ខំ ភន្តេ. យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ ‘ឯតំ មម, ឯសោ ហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’តិ. នោ ហេតំ ភន្តេ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – លក្ខណសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកត្ថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ អដ្ឋិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មន្តញ្ច លក្ខណំ អាយស្មន្តញ្ច មហាមោគ្គល្លានំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ លក្ខណោ ភគវតា សម្មុខេ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឯតទវោច ¶ ‘‘ឥធាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ គិជ្ឈកូដា បព្ពតា ឱរោហន្តោ អញ្ញតរស្មិំ បទេសេ សិតំ បាត្វាកាសិ, កោ នុ ខោ អាវុសោ មោគ្គល្លាន ហេតុ, កោ បច្ចយោ សិតស្ស បាតុកម្មាយា’’តិ. អាយស្មា ច ភន្តេ មហាមោគ្គល្លានោ ‘‘ឥធាហំ អាវុសោ គិជ្ឈកូដា បព្ពតា ឱរោហន្តោ អទ្ទសំ អដ្ឋិកសង្ខលិកំ វេហាសំ គច្ឆន្តិំ’’តិ ឯវមាទិនា អារោចេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចក្ខុភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, ញាណភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, យត្រហិ នាម សាវកោ ឯវរូបំ ញស្សតិ វា ទក្ខតិ វា សក្ខិំ វា ករិស្សតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ជានតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន លក្ខណសំយុត្តេ តតិយំ សំគីតំ បិណ្ឌសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មន្តញ្ច លក្ខណំ អាយស្មន្តញ្ច មហាមោគ្គល្លានំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ លក្ខណោ ភគ្គវតោ សម្មុខេ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឯតទវោច ‘‘ឥធាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ គិជ្ឈកូដា បព្ពតា ឱរោហន្តោ អញ្ញតរស្មិំ បទេសេ សិតំ បាត្វាកាសិ ¶ , កោ នុខោ អាវុសោ មោគ្គល្លានហេតុ, កោ បច្ចយោ សិតស្ស បាតុកម្មាយា’’តិ. អាយស្មា ច ភន្តេ មហាមោគ្គល្លានោ ‘‘ឥធាហំ អាវុសោ គិជ្ឈកូដា បព្ពតា ឱរោហន្តោ អទ្ទសំ មំសបិណ្ឌំ វេហាសំ គច្ឆន្តំ, តមេនំ គិជ្ឈាបិ កាកាបិ កុលលាបិ អនុបតិត្វា អនុបតិត្វា វិតច្ឆេន្តិ វិរាជេន្តិ. សា សុទំ អដ្ដស្សរំ ករោតី’’តិ ឯវមាទិនា អារោចេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចក្ខុភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, ញាណភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, យត្រហិ នាម សាវកោ ឯវរូបំ ញស្សតិ វា ទក្ខតិ វា សក្ខិំ វា ករិស្សតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកេហិ មហាថេរេហិ សំគីតំ អសិលោមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មន្តញ្ច លក្ខណំ អាយស្មន្តញ្ច មហាមោគ្គល្លានំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ លក្ខណោ ភគវតោ សម្មុខេ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ¶ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ អាវុសោ មោគ្គល្លាន ហេតុ, កោ បច្ចយោ សិតស្ស បាតុកម្មាយា’’តិ. អាយស្មា ច ភន្តេ មហាមោគ្គល្លានត្ថេរោ ‘‘ឥធាហំ អាវុសោ គិជ្ឈកូដា បព្ពតា ឱរោហន្តោ អទ្ទសំ អសិលោមំ វេហាសំ គច្ឆន្តំ’’តិ ឯវមាទិនា អារោចេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ចក្ខុភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, ញាណភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ. (បេយ្យាល) ឯសោ ភិក្ខវេ សត្តោ ឥមស្មិំយេវ រាជគហេ សូករិកោ អហោសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សំគីតំ សូចិលោមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ រាជគហេ អាយស្មន្តញ្ច លក្ខណំ អាយស្មន្តញ្ច មហាមោគ្គល្លានំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ លក្ខណោ ភគវតោ សម្មុខេ តថេវ អវោច.

អាយស្មា ¶ ច ភន្តេ មហាមោគ្គល្លានោ តថេវ អារោចេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចក្ខុភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, ញាណភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ, (បេយ្យាល) ឯសោ ភិក្ខវេ សត្តោ ឥមស្មិំយេវ រាជគហេ សូតោ អហោសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតា.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សំគីតានិ បាបភិក្ខុសុត្តាទីនិ បញ្ចសុត្តានិ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ អាយស្មន្តញ្ច លក្ខណំ អាយស្មន្តញ្ច មហាមោគ្គល្លានំ អារព្ភ ភាសិតានិ. អាយស្មា ភន្តេ លក្ខណោ ភគវតោ សម្មុខេ បុព្ពេ វុត្តនយេនេវ អារោចេសិ. អាយស្មា ច ភន្តេ មហាមោគ្គល្លានោ ‘‘ឥធាហំ អាវុសោ គិជ្ឈកូដា បព្ពតា ឱរោហន្តោ អទ្ទសំ ភិក្ខុំ វេហាសំ គច្ឆន្តំ. អទ្ទសំ ភិក្ខុនិំ វេហាសំ គច្ឆន្តិំ. អទ្ទសំ សិក្ខមានំ វេហាសំ គច្ឆន្តិំ. អទ្ទសំ សាមណេរំ វេហាសំ គច្ឆន្តំ. អទ្ទសំ សាមណេរិំ វេហាសំ គច្ឆន្តិំ. តស្សា សង្ឃាដិបិ អាទិត្តា សម្បជ្ជលិតា សជោតិភូតា, បត្តោបិ អាទិត្តោ សម្បជ្ជលិតោ សជោតិភូតោ, កាយពន្ធនម្បិ អាទិត្តំ សម្បជ្ជលិតំ សជោតិភូតំ ¶ , កាយោបិ អាទិត្តោ សម្បជ្ជលិតោ សជោតិភូតោ, សា សុទំ អដ្ដស្សរំ ករោតី’’តិ ឯវមាទិនា អារោចេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចក្ខុភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ ញាណភូតា វត ភិក្ខវេ សាវកា វិហរន្តិ. (បេយ្យាល). ឯសោ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ កស្សបស្សសម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បាវចនេ បាបភិក្ខុ អហោសិ. ឯសា ភិក្ខវេ ភិក្ខុនី កស្សបស្ស សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បាវចនេ បាបភិក្ខុនី អហោសិ. ឯសា ភិក្ខវេ សិក្ខមានា កស្សបស្ស សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បាវចនេ បាបសិក្ខមានា អហោសិ. ឯសោ ភិក្ខវេ សាមណេរោ កស្សបស្សសម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បាវចនេ បាបសាមណេរោ អហោសិ. ឯសា ភិក្ខវេ សាមណេរី កស្សបស្ស សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បាវចនេ បាបសាមណេរី អហោសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – ឱបម្មសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សំគីតំ នខសិខសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុ ខោ ពហុតរំ, យោ ចាយំ មយា បរិត្តោ ¶ នខសិខាយំ បំសុ អារោបិតោ, យា ចាយំ មហាបថវី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុ ខោ ពហុតរំ.

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សំគីតំ អាណិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ ទសារហានំ អានកោ នាម មុទិង្គោ អហោសិ, តស្ស ទសារហា អានកេ ឃដិតេ អញ្ញំ អាណិំ ឱទហិំសុ, អហុ ខោ សោ ភិក្ខវេ សមយោ យំ អានកស្ស មុទិង្គស្ស បោរាណំ បោក្ខរផលកំ អន្តរធាយិ ¶ , អាណិសង្ឃាដោវ អវសិស្សី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ភិក្ខុសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ ភគវតា នវសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ នវំ ភិក្ខុំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ នវោ ភិក្ខុ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តោ វិហារំ បវិសិត្វា អប្បោសុក្កោ តុណ្ហីភូតោ សង្កសាយភិ, ន ភិក្ខូនំ វេយ្យាវច្ចំ ករោតិ ចីវរការសមយេ តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘មា ខោ តុម្ហេ ភិក្ខវេ ឯតស្ស ភិក្ខុនោ ឧជ្ឈាយិត្ថា ឯសោ ខោ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ចតុន្នំ ឈានានំ អាភិចេតសិកានំ ទិដ្ឋធម្ម សុខវិហារានំ និកាមលាភី អកិច្ឆលាភី អកសិរលាភី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អហម្បិ ¶ ខោ ភន្តេ សកំ កិច្ចំ ករោមិ,

ឯសោ ¶ ខោ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ចតុន្នំ ឈានានំ អាភិចេតសិកានំ ទិដ្ឋធម្មសុខវិហារានំ និកាមលាភី អកិច្ឆលាភី អកសិរលាភី –

នយិទំ សិថិលមារព្ភ, នយិទំ អប្បេន ថាមសា;

និព្ពានំ អធិគន្តព្ពំ, សព្ពទុក្ខប្បមោចនំ;

អយញ្ច ទហរោ ភិក្ខុ, អយមុត្តមបុរិសោ;

ធារេតិ អន្តិមំ ទេហំ, ជេត្វា មារំ សវាហិនិំ–

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា ជានតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន ខន្ធវគ្គសំយុត្តេ បឋមំ នកុលបិតុសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ភគ្គេសុ ភន្តេ សុសុមារគិរេ ភេសកឡាវនេ មិគទាយេ នកុលបិតរំ គហបតិំ អារព្ភ ភាសិតំ. នកុលបិតា ភន្តេ គហបតិ ភគវន្តំ ‘‘អហមស្មិ ភន្តេ ជិណ្ណោ វុឌ្ឍោ មហល្លកោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ អាតុរកាយោ អភិក្ខណាតង្កោ, អនិច្ចទស្សាវី ខោ បនាហំ ភន្តេ ភគវតោ មនោភាវនីយានញ្ច ភិក្ខូនំ, ឱវទតុ មំ ភន្តេ ភគវា, អនុសាសតុ មំ ភន្តេ ភគវា, យំ មមស្ស ទីឃរត្តំ ហិតាយ សុខាយា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឯវមេតំ គហបតិ, ឯវមេតំ គហបតិ, អាតុរោ ហាយំ គហបតិ កាយោ អណ្ឌភូតោ បរិយោនទ្ធោ, យោ ហិ គហបតិ ឥមំ កាយំ បរិហរន្តោ មុហុត្តម្បិ អារោគ្យំ បដិជានេយ្យ, កិមញ្ញត្រ ពាល្យា. តស្មាតិហ តេ គហបតិ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ‘អាតុរកាយស្ស មេ សតោ ចិត្តំ អនាតុរំ ភវិស្សតី’តិ. ឯវញ្ហិ តេ គហបតិ សិក្ខិតព្ព’’ន្តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

តស្មាតិហ ¶ តេ គហបតិ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ.

បុច្ឆា – តញ្ចាវុសោ ¶ ភគវតា សំខិត្តេន ភាសិតំ វិត្ថារេន កេន កថញ្ច វិភត្តំ.

វិស្សជ្ជនា – តំ ខោ ភន្តេ ភគវតា សំខិត្តេន ទេសិតំ ‘‘កថញ្ច គហបតិ អាតុរកាយោ ចេវ ហោតិ អាតុរចិត្តោ ច. ឥធ គហបតិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ អរិយានំ អទស្សាវី អរិយធម្មស្ស អកោវិទោ អរិយធម្មេ អវិនីតោ, សប្បុរិសានំ អទស្សាវី សប្បុរិសធម្មស្ស អកោវិទោ សប្បុរិសធម្មេ អវិនីតោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ រូបវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា រូបំ, រូបស្មិំ វា អត្តានំ, ‘‘អហំ រូបំ មម រូប’’ន្តិ បរិយុដ្ឋដ្ឋាយី ហោតិ. តស្ស ‘‘អហំ រូបំ មម រូប’’ន្តិ បរិយុដ្ឋដ្ឋាយិនោ តំ រូបំ វិបរិណមតិ អញ្ញថា ហោតិ. តស្ស រូបវិបរិណាមញ្ញថាភាវា ឧប្បជ្ជន្តិ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា សារិបុត្តេន ធម្មសេនាបតិនា វិត្ថារេន វិភត្តំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហក មហាថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ អនិច្ចសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘រូបំ ភិក្ខវេអនិច្ចំ, វេទនា អនិច្ចា, សញ្ញា អនិច្ចា, សង្ខារា អនិច្ចា, វិញ្ញាណំ អនិច្ចំ. ឯវំ បស្សំ ភិក្ខវេ សុតវា អរិយសាវកោ រូបស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ, វេទនាយបិ និព្ពិន្ទតិ, សញ្ញាយបិ និព្ពិន្ទតិ, សង្ខារេសុបិ និព្ពិន្ទតិ, វិញ្ញាណស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ, និព្ពិន្ទំ វិរជ្ជតិ, វិរាគា វិមុច្ចតិ, វិមុត្តស្មិំ ‘វិមុត្ត’មិតិ ញាណំ ហោតី’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ទុក្ខអនត្តសុត្តានិ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘រូបំ ភិក្ខវេ ទុក្ខំ, វេទនា ទុក្ខា, សញ្ញា ទុក្ខា, សង្ខារា ទុក្ខា, វិញ្ញាណំ ទុក្ខំ. រូបំ ភិក្ខវេ អនត្តា, វេទនា អនត្តា, សញ្ញា អនត្តា, សង្ខារា អនត្តា, វិញ្ញាណំ អនត្តា. ឯវំ បស្សំ ភិក្ខវេ សុតវា អរិយសាវកោ រូបស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ, វេទនាយបិ និព្ពិន្ទតិ, សញ្ញាយបិ និព្ពិន្ទតិ, សង្ខារេសុបិ និព្ពិន្ទតិ, វិញ្ញាណស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ, និព្ពិន្ទំ វិរជ្ជតិ, វិរាគា វិមុច្ចតិ, វិមុត្តស្មិំ ‘វិមុត្ត’មិតិ ញាណំ ហោតិ, ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាតី’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – ភារសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ភារញ្ច វោ ភិក្ខវេ ទេសេស្សាមិ ភារហារញ្ច ភារាទានញ្ច ភារនិក្ខេបនញ្ច, តំ សុណាថ. កតមោ ច ភិក្ខវេភារោ, ‘បញ្ចុបាទានក្ខន្ធា’ តិស្ស វចនីយំ. កតមេ បញ្ច, រូបុបាទានក្ខន្ធោ វេទនុបាទានក្ខន្ធោ សញ្ញុបាទានក្ខន្ធោ សង្ខារុបាទានក្ខន្ធោ វិញ្ញាណុបាទានក្ខន្ធោ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ ភារោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ភារា ¶ ហវេ បញ្ចក្ខន្ធា, ភារហារោ ច បុគ្គលោ;

ភារាទានំ ទុខំ លោកេ, ភារនិក្ខេបនំ សុខំ;

និក្ខិបិត្វា គរុំ ភារំ, អញ្ញំ ភារំ អនាទិយ;

សមូលំ តណ្ហមព្ពុយ្ហ, និច្ឆាតោ បរិនិព្ពុតោ.

បុច្ឆា – ន តុម្ហាកសុត្តំ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខុ អារព្ភ ‘‘យំ ភិក្ខវេ នតុម្ហាកំ តំ បជហថ, តំ វោ បហីនំ ហិតាយ សុខាយភវិស្សតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អនត្តលក្ខណសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ពារាណសិយំ ភន្តេ ឥសិបតនេ មិគទាយេ បញ្ចវគ្គិយេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘រូបំ ភិក្ខវេ អនត្តា, រូបញ្ច ហិទំ ភិក្ខវេ អត្តា អភវិស្ស, នយិទំ រូបំ អាពាធាយ សំវត្តេយ្យ, លព្ភេថ ច រូបេ ឯវំ មេ រូបំ ហោតុ, ឯវំ មេ រូបំ មា អហោសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ថេរវគ្គេ បនាវុសោ តតិយំ សំគីតំ យមកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ យមកត្ថេរំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ. អាយស្មតោ ភន្តេ យមកត្ថេរស្ស ឯវរូបំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ ហោតិ ‘‘តថាហំ ភគវតា ធម្មំ ទេសិតំ អាជានាមិ, យថា ខីណាសវោ ភិក្ខុ កាយស្ស ភេទា ឧច្ឆិជ្ជតិ វិនស្សតិ, ន ហោតិ បរំមរណា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ អាវុសោ យមក, រូបំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ អាយស្មា សារិបុត្តត្ថេរោ ធម្មសេនាបតិ អាយស្មតោ យមកត្ថេរស្ស បដិវិទ្ធសច្ចស្ស ទិដ្ឋិសម្បន្នស្ស អនុយោគវត្តឈាបនវសេន បដិបុច្ឆិត្វា ឧត្តរិ ធម្មទេសនំ វិត្ថារេន ទេសេសិ.

វិស្សជ្ជនា – តំ កិំ មញ្ញសិ អាវុសោ យមក, រូបំ ‘តថាគតោ’តិ សមនុបស្សសីតិ. ‘នោ ហេតំ អាវុសោ’. វេទនំ. សញ្ញំ. សង្ខារេ. វិញ្ញាណំ ‘តថាគតោ’តិ សមនុបស្សសីតិ. ‘នោ ហេតំ អាវុសោ’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មា សារិបុត្តត្ថេរោ ធម្មសេនាបតិ អាយស្មតោ យមកត្ថេរស្ស អនុយោគវត្តឈាបនវសេន បដិបុច្ឆិត្វា បដិបុច្ឆិត្វា ឧត្តរិ ធម្មទេសនំ បវត្តេសិ.

តំ ¶ កិំ មញ្ញសិ អាវុសោ យមក, រូបំ, វេទនំ, សញ្ញំ, សង្ខារេ, វិញ្ញាណំ ‘តថាគតោ’តិ សមនុបស្សសិ–

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន ខន្ធវគ្គសំយុត្តេ ថេរវគ្គេ បញ្ចមំ វក្កលិសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មន្តំ វក្កលិំ ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ វក្កលិថេរោ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ចិរបដិកាហំ ភន្តេ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិតុកាមោ, នត្ថិ ច មេ កាយស្មិំ តាវតិកា ពលមត្តា, យាវតាហំ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមេយ្យ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អលំ វក្កលិ, កិំ តេ ឥមិនា បូតិកាយេន ទិដ្ឋេន, យោ ខោ វក្កលិ ធម្មំ បស្សតិ, សោ មំ បស្សតិ, យោ មំ បស្សតិ, សោ ធម្មំ បស្សតិ. ធម្មញ្ហិ វក្កលិ បស្សន្តោ មំ បស្សតិ, មំ បស្សន្តោ ធម្មំ បស្សតិ. តំ កិំ មញ្ញសិ វក្កលិ ¶ , រូបំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘អហំ ¶ វក្កលិ, កិំ តេ ឥមិនា បូតិកាយេន ទិដ្ឋេន’’ –

‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ វក្កលិ, រូបំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’ –

‘‘យំ បនានិច្ចំ, ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វា’’–

យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ ‘‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’’–

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ បុនបិ ភគវា ភិក្ខូ បេសេត្វា អាយស្មតោ វក្កលិត្ថេរស្ស បគ្គហវចនំ អារោចាបេសិ. សោបិ កថំ អត្តនោ បវត្តិំ ភគវតោ បច្ចារោចាបេសិ. កថញ្ចស្ស អភិសម្បរាយោ អហោសិ.

វិស្សជ្ជនា – សុណាវុសោ ត្វំ វក្កលិ ភគវតោ វចនំ ទ្វិន្នញ្ច ទេវតានំ, ឥមំ អាវុសោ រត្តិំ ទ្វេ ទេវតាយោ អភិក្កន្តាយ រត្តិយា អភិក្កន្តវណ្ណា កេវលកប្បំ គិជ្ឈកូដំ ឱភាសេត្វា យេន

ភគវា ¶ តេនុបសង្កមិំសុ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ, ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ អាវុសោ ឯកា ទេវតា ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘វក្កលិ ភន្តេ ភិក្ខុ វិមោក្ខាយ ចេតេតី’តិ. អបរា ទេវតា ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘សោ ហិ នូន ភន្តេ សុវិមុត្តោ វិមុច្ចិស្សតី’តិ. ភគវា ច តំ អាវុសោ វក្កលិ ឯវមាហ ‘មា ភាយិ វក្កលិ, មា ភាយិ វក្កលិ, អបាបកំ តេ មរណំ ភវិស្សតិ, អបាបិកា កាលកិរិយា’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវា បុនបិ ភិក្ខូ បេសេត្វា អាយស្មតោ វក្កលិត្ថេរស្ស បគ្គហវចនំ អារោចាបេសិ. សោបិ ភន្តេ អាយស្មា តេនហាវុសោ មម វចនេន ភគវតោ បាទេ សិរសា វន្ទថ ‘‘វក្កលិ ភន្តេ ភិក្ខុ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ, សោ ភគវតោ បាទេ សិរសា វន្ទតី’’តិ, ឯវញ្ច វទេថ ‘‘រូបំ អនិច្ចំ, តាហំ ភន្តេ ន កង្ខាមិ, យទនិច្ចំ តំ ទុក្ខន្តិ នវិចិកិច្ឆាមិ, យទនិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, នត្ថិ មេ តត្ថ ឆន្ទោ វា រាគោ វា បេមំវាតិ ន វិចិកិច្ឆាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតោ អត្តនោ បវត្តិំ បច្ចារោចាបេសិ. សោ ហិ ភន្តេ អាយស្មា អចិរបក្កន្តេសុ តេសុ ភិក្ខូសុ សត្ថំ អាហរិត្វា វេទនំ វិក្ខម្ភេត្វា មូលកម្មដ្ឋានំ អាទាយ សម្បជានោ អរហត្តំ សច្ឆិកត្វា កាលមកាសិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ តស្ស អាយស្មតោ អភិសម្បរាយោ អហោសិ.

បុច្ឆា – អស្សជិសុត្តំ ¶ បនាវុសោ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ អាយស្មន្តំ អស្សជិំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អស្សជិ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘បុព្ពេ ខ្វាហំ ភន្តេ គេលញ្ញេ បស្សម្ភេត្វា បស្សម្ភេត្វា កាយសង្ខារេ វិហរាមិ, សោហំ សមាធិំ នប្បដិលភាមិ. តស្ស មយ្ហំ ភន្តេ តំ សមាធិំ អប្បដិលភតោ ឯវំ ហោតិ នោ ចស្សាហំ បរិហាយាមី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យេ តេ អស្សជិ សមណព្រាហ្មណា សមាធិសារកា សមាធិសាមញ្ញា, តេសំ តំ សមាធិំ អប្បដិលភតំ ឯវំ ហោតិ ‘នោ ចស្សុ មយំ បរិហាយាមា’តិ. តំ កិំ មញ្ញសិ អស្សជិ, រូបំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ខេមកសុត្តំ ¶ បនាវុសោ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសម្ពិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ថេរេ ភិក្ខូ អារព្ភ អាយស្មតា ខេមកត្ថេរេន ភាសិតំ. សម្ពហុលា ភន្តេ ថេរា ភិក្ខូ អាយស្មន្តំ ទាសកំ បេសេត្វា ចតុក្ខត្តុំ អាយស្មន្តំ ខេមកំ អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ គេលញ្ញការណញ្ច ធម្មញ្ច បុច្ឆិំសុ ¶ , តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘បញ្ចិមេ អាវុសោ ឧបាទានក្ខន្ធា វុត្តា ភគវតា. សេយ្យថិទំ, រូបុបាទានក្ខន្ធោ វេទនុបាទានក្ខន្ធោ សញ្ញុបាទានក្ខន្ធោ សង្ខារុបាទានក្ខន្ធោ វិញ្ញាណុបាទានក្ខន្ធោ, ឥមេសុ ខ្វាហំ អាវុសោ បញ្ចសុ ឧបាទានក្ខន្ធេសុ ន កិញ្ចិ អត្តំ វា អត្តនិយំ វា សមនុបស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា ខេមកត្ថេរេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ អាយស្មា ខេមកោ ឧត្តរិ ធម្មទេសនំ បវឌ្ឍេត្វា វិត្ថារេន ថេរានំ ភិក្ខូនំ ទេសេសិ. កីទិសោ ច នេសំ ធម្មទេសកធម្មប្បដិគ្គាហកានំ ធម្មទេសនាយ អានិសំសោ អធិគតោ.

វិស្សជ្ជនា – ចតុត្ថេ ភន្តេ វារេ អាយស្មា ខេមកោ ‘‘អលំ អាវុសោ ទាសក កិំ ឥមាយ សន្ធាវនិកាយ, អាហរាវុសោ ទណ្ឌំ, អហមេវ ថេរានំ សន្តិកំ គមិស្សាមី’’តិ ទណ្ឌមោលុព្ភ អាយស្មា ខេមកោ យេន ថេរា ភិក្ខូ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ថេរេហិ ភិក្ខូហិ បុច្ឆិតោ ‘‘នខ្វាហំ អាវុសោ រូបំ អស្មីតិ វទាមិ, នបិ អញ្ញត្រ រូបា អស្មីតិ វទាមិ. ន ខ្វាហំ អាវុសោ វេទនំ អស្មីតិ វទាមិ, នបិ អញ្ញត្រ វេទនា អស្មីតិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មា ខេមកោ ឧត្តរិបិ ធម្មទេសនំ បវឌ្ឍេត្វា វិត្ថារេន ទេសេសិ. ឥមស្មិញ្ច បន ភន្តេ វេយ្យាករណស្មិំ ភញ្ញមានេ សដ្ឋិមត្តានំ ថេរានំ ភិក្ខូនំ អនុបាទាយ អាសវេហិ ចិត្តានិ វិមុច្ចិំសុ អាយស្មតោច ខេមកស្ស. ឯវំ ខោ ភន្តេ តេសំ ថេរានំ ធម្មទេសកធម្មប្បដិគ្គាហកានំ ធម្មាភិសមយោ អហោសិ.

បុច្ឆា – ឆន្នសុត្តំ ¶ បនាវុសោ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសម្ពិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ ឆន្នត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ ឆន្នត្ថេរោ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច ‘‘ឱវទតុ មំ អាយស្មា អានន្ទោ, អនុសាសតុ មំ អាយស្មា អានន្ទោ, ករោតុ មេ អាយស្មា អានន្ទោ ធម្មិំ កថំ, យថាហំ ធម្មំ បស្សេយ្យ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សម្មុខា មេ តំ អាវុសោ ឆន្ន ភគវតោ សុតំ, សម្មុខា បដិគ្គហិតំ កច្ចានគោត្តំ ភិក្ខុំ ឱវទន្តស្ស, ទ្វយនិស្សិតោ ខ្វាយំ កច្ចាន លោកោ យេភុយ្យេន អត្ថិតញ្ចេវ នត្ថិតញ្ច, លោកសមុទយំ ខោ កច្ចាន យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ បស្សតោ យា លោកេ នត្ថិតា, សា ន ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ.

ឱវទតុ ¶ មំ អាយស្មា អានន្ទោ, អនុសាសតុ មំ អាយស្មា អានន្ទោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន ខន្ធវគ្គសំយុត្តេ បុប្ផវគ្គេ បុប្ផសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ លោកេន វិវទាមិ, លោកោវ មយា វិវទតិ, ន ភិក្ខវេ ធម្មវាទី ¶ កេនចិ លោកស្មិំ វិវទតិ, យំ ភិក្ខវេ នត្ថិ សម្មតំ លោកេ បណ្ឌិតានំ, អហម្បិតំ ‘‘នត្ថី’’តិ វទាមិ, យំ ភិក្ខវេ អត្ថិសម្មតំ លោកេ បណ្ឌិតានំ, អហម្បិតំ ‘‘អត្ថី’’តិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ន ភិក្ខវេ ធម្មវាទី កេនចិ លោកស្មិំ វិវទតិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ផេណបិណ្ឌូបមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អយុជ្ឈាយំ ភន្តេ គង្គាយ នទិយា តីរេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ អយំ គង្គា នទី មហន្តំ ផេណបិណ្ឌំ អាវហេយ្យ, តមេនំ ចក្ខុមា បុរិសោ បស្សេយ្យ និជ្ឈាយេយ្យ យោនិសោ ឧបបរិក្ខេយ្យ, តស្ស តំ បស្សតោ និជ្ឈាយតោ យោនិសោ ឧបបរិក្ខតោ រិត្តកញ្ញេវ ខាយេយ្យ, តុច្ឆកញ្ញេវ ខាយេយ្យ, អសារកញ្ញេវ ខាយេយ្យ, កិំ សិយា ភិក្ខវេ ផេណបិណ្ឌេ សារោ. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ យំ កិញ្ចិ រូបំ អតីតានាគតបច្ចុប្បន្នំ អជ្ឈត្តំវា ពហិទ្ធា វា ឱឡារិកំ វា សុខុមំ វា ហីនំ វា បណីតំ វា យំ ទូរេ សន្តិកេ វា, តំ ភិក្ខុ បស្សតិ និជ្ឈាយតិ យោនិសោ ឧបបរិក្ខតិ, តស្ស តំ បស្សតោ និជ្ឈាយតោ យោនិសោ ឧបបរិក្ខតោ រិត្តកញ្ញេវ ខាយតិ, តុច្ឆកញ្ញេវ ខាយតិ, អសារកញ្ញេវ ខាយតិ, កិញ្ហិ សិយា ភិក្ខវេ រូបេ សារោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ផេណបិណ្ឌូបមំ ¶ រូបំ, វេទនា បុព្ពុឡុបមា;

មរីចិកូបមា សញ្ញា, សង្ខារា កទលូបមា;

មាយូបមញ្ច វិញ្ញាណំ, ទេសិតាទិច្ចពន្ធុនា;

យថា យថា និជ្ឈាយតិ, យោនិសោ ឧបបរិក្ខតិ;

រិត្តកំ តុច្ឆកំ ហោតិ, យោ នំ បស្សតិ យោនិសោ.

ឥមញ្ច ¶ កាយំ អារព្ភ, ភូរិបញ្ញេន ទេសិតំ;

បហានំ តិណ្ណំ ធម្មានំ, រូបំ បស្សថ ឆឌ្ឌិតំ.

អាយុ ឧស្មាច វិញ្ញាណំ, យទា កាយំ ជហន្តិមំ;

អបវិទ្ធោ តទា សេតិ, បរភត្តំ អចេតនំ.

ឯតាទិសាយំ សន្តានោ, មាយាយំ ពាលលាបិនី;

វធកោ ឯស អក្ខាតោ, សារោ ឯត្ថ ន វិជ្ជតិ.

ឯវំ ខន្ធេ អវេក្ខេយ្យ, ភិក្ខុ អារទ្ធវីរិយោ;

ទិវា វា យទិ វា រត្តិំ, សម្បជានោ បដិស្សតោ.

ជហេយ្យ សព្ពសំយោគំ, ករេយ្យ សរណត្តនោ;

ចរេយ្យាទិត្តសីសោវ, បត្ថយំ អច្ចុតំ បទំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ ធម្មកថិកវគ្គេ ទុតិយធម្មកថិកសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ ភិក្ខុំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតមោ ភន្តេ ភិក្ខុ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ធម្មកថិកោ ធម្មកថិកោតិ ភន្តេ វុច្ចតិ, កិត្តាវតា នុ ខោ ភន្តេ ធម្មកថិកោ ហោតិ, កិត្តាវតា ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ ហោតិ, កិត្តាវតា ទិដ្ឋធម្មនិព្ពានប្បត្តោ ហោតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘រូបស្ស ចេ ភិក្ខុ និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ធម្មំ ទេសេតិ, ‘ធម្មកថិកោ ភិក្ខូ’តិ អលំ វចនាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សំគីតំ សីលវន្តសុត្តញ្ច សុតវន្តសុត្តញ្ច កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ពារាណសិយំ ¶ ភន្តេ អាយស្មន្តំ មហាកោដ្ឋិកំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ មហាកោដ្ឋិកោ សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេនាយស្មា សារិបុត្តោ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច ‘‘សីលវតាវុសោ សារិបុត្ត ភិក្ខុនា កតមេ ធម្មា យោនិសោ មនសិកាតព្ពា. សុតាវតាវុសោ សារិបុត្ត ភិក្ខុនា កតមេ ធម្មា យោនិសោ មនសិកាតព្ពា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សីលវតាវុសោ កោដ្ឋិក ភិក្ខុនា, សុតាវតាវុសោ កោដ្ឋិក ភិក្ខុនា បញ្ចុបាទានក្ខន្ធា អនិច្ចតោ ទុក្ខតោ រោគតោ គណ្ឌតោ សល្លតោ អឃតោ អាពាធតោ បរតោ បលោកតោ សុញ្ញតោ អនត្តតោ យោនិសោ មនសិកាតព្ពា’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – រាធសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ ទុតិយំ សត្តសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ រាធត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ រាធត្ថេរោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សត្តោ សត្តោតិ ភន្តេ វុច្ចតិ, កិត្តាវតា នុ ខោ ភន្តេ សត្តោតិ វុច្ចតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘រូបេ ខោ រាធ យោ ឆន្ទោ យោ រាគោ យា នន្ទី យា តណ្ហា, តត្រ សត្តោ តត្រ វិសត្តោ, តស្មា សត្តោតិ វុច្ចតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ទិដ្ឋិសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ តតិយំ សំគីតំ សោអត្តា សុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘កិស្មិំ នុ ខោ ភិក្ខវេ សតិ កិំ ឧបាទាយ កិំ អភិនិវិស្ស ឯវំ ទិដ្ឋិ ឧប្បជ្ជតិ សោ អត្តា សោ លោកោ សោ បេច្ច ភវិស្សាមិ និច្ចោ ធុវោ សស្សតោ អវិបរិណាមធម្មោ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បញ្ចមំ នត្ថិទិន្នសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘កិស្មិំ នុ ខោ ភិក្ខវេ សតិ កិំ ឧបាទាយ កិំ អភិនិវិស្ស ឯវំ ទិដ្ឋិ ឧប្បជ្ជតិ នត្ថិ ទិន្នំ, នត្ថិ យិដ្ឋំ, នត្ថិ ហុតំ, នត្ថិ សុកតទុក្កដានំ កម្មានំ ផលំ វិបាកោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ឱក្កន្តសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បឋមំ ចក្ខុសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ¶ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ចក្ខុំ ភិក្ខវេ អនិច្ចំ វិបរិណាមិ អញ្ញថាភាវិ. សោតំ. ឃានំ. ជិវ្ហំ. កាយោ. មនោ អនិច្ចោ វិបរិណាមី អញ្ញថាភាវី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សារិបុត្តសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ ទសមំ សុចិមុខីសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ សុចិមុខិំ បរិព្ពាជិកំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ. សុចិមុខី ភន្តេ បរិព្ពាជិកា អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច ‘‘កិំ នុ ខោ សមណ អធោមុខោ ភុញ្ជសី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ន ខ្វាហំ ភគិនិ អធោមុខោ ភុញ្ជាមី’’តិ ឯវមាទិនា បដិក្ខិបិត្វា ‘‘យេ ហិ កេចិ ភគិនិ សមណព្រាហ្មណា វត្ថុវិជ្ជា តិរច្ឆានវិជ្ជាយ មិច្ឆាជីវេន ជីវិកំ កប្បេន្តិ, ឥមេ វុច្ចន្តិ ភគិនិ សមណព្រាហ្មណា អធោមុខា ភុញ្ជន្តី’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

កិំ ¶ នុ ខោ សមណ អធោ មុខោ ភុញ្ជសិ.

ន ខ្វាហំ ភគិនិ អធោមុខោ ភុញ្ជាមិ.

ន ខ្វាហំ ភគិនិ ឧព្ភមុខោ ភុញ្ជាមិ.

អជ្ឈត្តានិច្ចសុត្ត, ពាហិរសុត្ត

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន សឡាយតនវគ្គសំយុត្តេ បឋមំ អជ្ឈត្តានិច្ចសុត្តញ្ច ចតុត្ថំ ពាហិរានិច្ចសុត្តញ្ច កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ចក្ខុំ ភិក្ខវេ អនិច្ចំ, យទនិច្ចំ តំ ទុក្ខំ, យំ ទុក្ខំ តទនត្តា, យទនត្តា តំ ‘នេតំ មម, នេសោហមស្មិ, ន មេសោ អត្តា’តិ ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ ទដ្ឋព្ព’’ន្តិ ឯវមាទិនាច. ‘‘រូបា ភិក្ខវេ អនិច្ចា. យទនិច្ចំ តំ ទុក្ខំ, យំ ទុក្ខំ តទនត្តា, យទនត្តា តំ នេតំ មម, នេសោហមស្មិ, ន មេសោ អត្តា’’តិ ច ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថាវុសោ ¶ សព្ពវគ្គេ ឆដ្ឋំ អាទិត្តសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – គយាយំ ¶ ភន្តេ គយាសីសេ បុរាណជដិលំ ភិក្ខុសហស្សំ អារព្ភ ‘‘សព្ពំ ភិក្ខវេ អាទិត្តំ, កិញ្ច ភិក្ខវេ សព្ពំ អាទិត្តំ. ចក្ខុ ភិក្ខវេ អាទិត្តំ, រូបា អាទិត្តា, ចក្ខុវិញ្ញាណំ អាទិត្តំ, ចក្ខុសម្ផស្សោ អាទិត្តោ, យម្បិទំ ចក្ខុសម្ផស្សបច្ចយា ឧប្បជ្ជតិ, វេទយិតំ សុខំ វា ទុក្ខំ វា អទុក្ខមសុខំវា, តម្បិ អាទិត្តំ. កេន អាទិត្តំ. រាគគ្គិនា ទោសគ្គិនា មោហគ្គិនា អាទិត្តំ, ជាតិយា ជរាយ មរណេន សោកេហិ បរិទេវេហិ ទុក្ខេហិ ទោមនស្សេហិ ឧបាយាសេហិ អាទិត្តន្តិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – មិគជាលវគ្គេ ¶ អាវុសោ បឋមមិគជាលសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ¶ ភន្តេ អាយស្មន្តំ មិគជាលត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ មិគជាលត្ថេរោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឯកវិហារី ឯកវិហារីតិ ភន្តេ វុច្ចតិ, កិត្តាវតានុខោ ភន្តេ ឯកវិហារី ហោតិ, កិត្តាវតាច បន សទុតិយវិហារី ហោតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សន្តិ ខោ មិគជាល ចក្ខុវិញ្ញេយា រូបា ឥដ្ឋា កន្តា មនាបា បិយរូបា កាមូបសំហិតា រជនីយា, តញ្ចេ ភិក្ខុ អភិនន្ទតិ អភិវទតិ អជ្ឈោសាយ តិដ្ឋតិ, តស្ស តំ អភិនន្ទតោ អភិវទតោ អជ្ឈោសាយ តិដ្ឋតោ ឧប្បជ្ជតិ នន្ទី, នន្ទិយា សតិ សារាគោ ហោតិ, សារាគេ សតិ សំយោគោ ហោតិ, នន្ទិសំយោជនសំយុត្តោ ខោ មិគជាល ភិក្ខុ សទុតិយវិហារីតិ វុច្ចតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ នវមំ សំគីតំ បឋមឆផស្សាយតនសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘យោ ហិ កោចិ វិក្ខវេ ភិក្ខុ ឆន្នំ ផស្សាយតនានំ សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច អស្សាទញ្ច អាទីនវញ្ច និស្សរណញ្ច យថាភូតំ នប្បជានាតិ, អវុសិតំ តេន ព្រហ្មចរិយំ, អារកា សោ ឥមស្មា ធម្មវិនយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អហំ ¶ ហិ ភន្តេ ឆន្នំ ផស្សាយតនានំ សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច អស្សាទញ្ច អាទីនវញ្ច និស្សរណញ្ច យថាភូតំ នប្បជានាមិ.

ចក្ខុំ ¶ ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តាតិ សមនុបស្សសិ.

ឯត្ថ ច តេ ភិក្ខុ ចក្ខុ នេតំ មម, នេសោហមស្មិ, ន មេសោ អត្តាតិ ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ សុទិដ្ឋំ ភវិស្សតិ, ឯសេវន្តោ ទុក្ខស្ស.

បុច្ឆា – គិលានវគ្គេ ¶ បនាវុសោ បឋមំ គិលានសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ នវំ ភិក្ខុំ គិលានំ អាពាធិតំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ភិក្ខុ គិលានោ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘នខ្វាហំ ភន្តេ សីលវិសុទ្ធត្ថំ ភគវតា ធម្មំ ទេសិតំ អាជានាមី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ តំ ភិក្ខុំ បដិបុច្ឆិត្វា តស្ស ច វចនំ សាធុការំ ទត្វា ‘‘រាគវិរាគត្ថោ ហិ ភិក្ខុ មយា ធម្មោ ទេសិតោ, តំ កិំ មញ្ញសិ ភិក្ខុ, ចក្ខុ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វាតិ. អនិច្ចំ ភន្តេ. យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វាតិ, ទុក្ខំ ភន្តេ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

សាធុ ¶ ខោ ត្វំ ភិក្ខុ រាគវិរាគត្ថំ មយា ធម្មំ ទេសិតំ អាជានាសិ,

បុច្ឆា – ឆន្នវគ្គេ ¶ បនាវុសោ បញ្ចមំ សំគីតំ បុណ្ណសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ បុណ្ណត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ, អាយស្មា ភន្តេ បុណ្ណត្ថេរោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សាធុ មេ ភន្តេ ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ ទេសេតុ, យមហំ ភគវតោ ធម្មំ សុត្វា ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរេយ្យ’’ន្តិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘សន្តិ ខោ បុណ្ណ ចក្ខុវិញ្ញេយ្យា រូបា ឥដ្ឋា កន្តា មនាបា បិយរូបា កាមូបសំហិតា រជនីយា, តញ្ចេ ភិក្ខុ អភិនន្ទតិ អភិវទតិ អជ្ឈោសាយ តិដ្ឋតិ, តស្ស តំ អភិនន្ទតោ អភិវទតោ អជ្ឈោសាយ តិដ្ឋតោ ឧប្បជ្ជតិ នន្ទី, នន្ទី សមុទយោ ទុក្ខសមុទយោ បុណ្ណាតិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ឯវញ្ចាវុសោ ¶ ភគវា អាយស្មតោ បុណ្ណត្ថេរស្ស សំខិត្តេន ឱវាទំ ទត្វា កថញ្ច នំ បដិបុច្ឆិ, កថញ្ច សោ ភគវតោ អារោចេសិ, កថញ្ចស្សាយស្មតោ បុណ្ណត្ថេរស្ស អភិសម្បរាយោ អហោសិ.

វិស្សជ្ជនា – ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវា អាយស្មតោ បុណ្ណត្ថេរស្ស សំខិត្តេន ឱវាទំ ទត្វា ‘‘ឥមិនា ត្វំ បុណ្ណ មយា សំខិត្តេន ឱវាទេន ឱវទិតោ កតមស្មិំ ជនបទេ វិហរិស្សសី’’តិ តំ អាយស្មន្តំ បុណ្ណត្ថេរំ បដិបុច្ឆិ. សោ ច ភន្តេ អាយស្មា ‘‘អត្ថិ ភន្តេ សុនាបរន្តោ នាម ជនបទោ, តត្ថាហំ វិហរិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតោ អារោចេសិ. សោ ហិ ភន្តេ អាយស្មា សុនាបរន្តេ ជនបទេ វសិត្វា តេនេវ អន្តរវស្សេន តិស្សោ វិជ្ជា សច្ឆាកាសិ. តេនេវ អន្តរវស្សេន បរិនិព្ពាយិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ តស្ស អាយស្មតោ អភិសម្បរាយោ អហោសិ.

សន្តិ ¶ ខោ តស្ស ភគវតោ សាវកា កាយេន ច ជីវិតេន ច អដ្ដីយមានា ហរាយមានា ជិគុច្ឆមានា សត្ថហារកំ បរិយេសន្តិ.

សក្ខិស្សសិ ខោ ត្វំ បុណ្ណ ឥមិនា ទមូបសមេន សមន្នាគតោ សុនាបរសន្តស្មិំ ជនបទេ វត្ថុំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន សឡវគ្គេ ទុតិយំ មាលុក្យបុត្តសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ¶ ភន្តេ អាយស្មន្តំ មាលុក្យបុត្តត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ មាលុក្យបុត្តត្ថេរោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សាធុ មេ ភន្តេ ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ ទេសេតុ, យមហំ ភគវតោ ធម្មំ សុត្វា ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរេយ្យ’’ន្តិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឯត្ថ ទានិ មាលុក្យបុត្ត កិំ ទហរេ ភិក្ខូ វក្ខាមាតិ’’អាទិនា ថេរំ អបសាទេត្វា ចេវ ឧស្សាទេត្វា ច ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ មាលុក្យបុត្ត, យេ តេ ចក្ខុវិញ្ញេយ្យា រូបា អទិដ្ឋា អទិដ្ឋបុព្ពា, ន ច បស្សសិ, ន ច តេ ហោតិ បស្សេយ្យន្តិ, អត្ថិ តេ តត្ថ ឆន្ទោ វា រាគោ វា ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ឥមស្មិំ ¶ ច ខោ បនាវុសោ ភគវតា ឱវាទេ សំខិត្តេន ភាសិតេ សោ អាយស្មា មាលុក្យបុត្តត្ថេរោ ភគវន្តំ កិំ អវោច កថញ្ចស្ស ភគវា អនុញ្ញាសិ. កីទិសោ ចស្សាយស្មតោ មាលុក្យបុត្តត្ថេរស្ស ធម្មាភិសមយោ អហោសិ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមស្មិំ ខោ ភន្តេ ឱវាទេ ភគវតា សំខិត្តេន ភាសិតេ អាយស្មា មាលុក្យបុត្តត្ថេរោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឥមស្ស ខ្វាហំ ភន្តេ ភគវតា សំខិត្តេន ភាសិតស្ស វិត្ថារេន អត្ថំ អាជានាមិ.

រូបំ ទិស្វា មុដ្ឋា, បិយំ និមិត្តំ មនសិ ករោតោ;

សារត្តចិត្តោ វេទេតិ, តញ្ច អជ្ឈោស តិដ្ឋតិ.

តស្ស វឌ្ឍន្តិ វេទនា, អនេកា រូបសម្ភវា;

អភិជ្ឈា ច វិហេសា ច, ចិត្តមស្សូបហញ្ញតិ;

ឯវំ អាចិនតោ ទុក្ខំ, អារា និព្ពាន វុច្ចតិ;

ន សោ រជ្ជតិ ធម្មេសុ, ធម្មំ ញត្វា បដិស្សតោ;

វិរត្តចិត្តោ វេទេតិ, តញ្ច នាជ្ឈោស តិដ្ឋតិ.

យថាស្ស ជានតោ ធម្មំ, សេវតោ ចាបិ វេទនំ;

ខីយតិ នោបចីយតិ, ឯវំ សោ ចរតី សតោ;

ឯវំ អបចិនតោ ទុក្ខំ, សន្តិកេ និព្ពាន វុច្ចតីតិ.

ឥមស្ស ខ្វាហំ ភន្តេ ភគវតា សំខិត្តេន ភាសិតស្ស ឯវំ វិត្ថារេន អត្ថំ អាជានាមីតិ. ភគវា ច ភន្តេ ‘‘សាធុ សាធុ មាលុក្យបុត្ត, សាធុ ខោ ត្វំ មាលុក្យបុត្ត មយា សំខិត្តេន ភាសិតស្ស វិត្ថារេន អត្ថំ អាជានាសី’’តិ សាធុការំ ទត្វា–

‘‘រូបំ ទិស្វា សតិ មុដ្ឋោ, បិយំ និមិត្តំ មនសិ ករោតោ;

សារត្តចិត្តោ វេទេតិ, តញ្ច អជ្ឈោស តិដ្ឋតី’’តិ–

ថេរស្ស វចនំ សមនុញ្ញាសិ. សោ ច ភន្តេ អាយស្មា មាលុក្យបុត្តត្ថេរោ ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ ¶ វិហរន្តោ នចិរស្សេវ យស្សត្ថាយ កុលបុត្តា សម្មទេវ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជន្តិ, តទនុត្តរំ ព្រហ្មចរិយបរិយោសានំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហាសិ, ‘‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’’តិ អព្ភញ្ញាសិ. អញ្ញតរោច បនាយស្មា មាលុក្យបុត្តោ អរហតំ អហោសិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ តស្ស អាយស្មតោ អភិសម្បរាយោ អហោសិ.

រូបំ ¶ ទិស្វា សតិ មុដ្ឋា, បិយំ និមិត្តំ មនសិ ករោតោ;

សារត្តចិត្តោ វេទេតិ, តញ្ច អជ្ឈោស តិដ្ឋតិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ បមាទវិហារីសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘បមាទវិហារិញ្ច វោ ភិក្ខវេ ទេសេស្សាមិ អប្បមាទវិហារិញ្ច, តំ សុណាថ. កថញ្ច ភិក្ខវេ បមាទវិហារី ហោតិ. ចក្ខុន្ទ្រិយំ អសំវុតស្ស ភិក្ខវេ វិហរតោ ចិត្តំ ព្យាសិញ្ចតិ ចក្ខុវិញ្ញេយ្យេសុ រូបេសុ, តស្ស ព្យាសិត្តចិត្តស្ស បាមោជ្ជំ ន ហោតិ, បាមោជ្ជេ អសតិ បីតិ ន ហោតិ, បីតិយា បស្សទ្ធិ ន ហោតិ, បស្សទ្ធិយា អសតិ ទុក្ខំ ហោតិ, ទុក្ខិនោ ចិត្តំ ន សមាធិយតិ, អសមាហិ តេ ចិត្តេ ធម្មា ន បាតុភវន្តិ, ធម្មានំ អបាតុភាវា បមាទវិហារីត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – លោកកាមគុណវគ្គេ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ រាហុលោវាទសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ អាយស្មន្តំ រាហុលំ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ រាហុល, ចក្ខុ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វាតិ. អនិច្ចំ ភន្តេ. យំ បនានិច្ចំ, ទុក្ខំ វា តំ សុខំវាតិ. ទុក្ខំ ភន្តេ. យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ ‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’តិ. នោ ហេតំ ភន្តេ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

យំនូនាហំ ¶ រាហុលំ ឧត្តរិំ អាសវានំ ខយេ វិនេយ្យំ.

បុច្ឆា – គហបតិវគ្គេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ចតុត្ថំ សំគីតំ ភារទ្វាជសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសម្ពិយំ ភន្តេ រាជានំ ឧទេនំ អារព្ភ អាយស្មតា បិណ្ឌោលភារទ្វាជត្ថេរេន ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ ឧទេនោ អាយស្មន្តំ បិណ្ឌោលភារទ្វាជំ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ ភោ ភារទ្វាជ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេនិមេ ទហរា ភិក្ខូ សុសូ កាឡកេសា ភទ្រេន យោព្ពនេន សមន្នាគតា បឋមេន វយសា អនិកីឡិតាវិនោ កាមេសុ យាវជីវំ បរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ ចរន្តិ, អទ្ធានញ្ច អាបាទេន្តី’’តិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘វុត្តំ ខោ

ឯតំ ¶ មហារាជ តេន ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ឯថ តុម្ហេ ភិក្ខវេ មាតុមត្តីសុ មាតុចិត្តំ ឧបដ្ឋបេថ. ភគនិមត្តីសុ ភគិនិចិត្តំ ឧបដ្ឋបេថ, ធីតុមត្តីសុ ធីតុចិត្តំ ឧបដ្ឋបេថា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា បិណ្ឌោល ភារទ្វាជត្ថេរេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទសមំ សំគីតំ វេរហច្ចានិសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កាមណ្ឌាយំ ភន្តេ វេរហច្ចានិគោត្តំ ព្រាហ្មណិំ អារព្ភ អាយស្មតា ឧទាយិត្ថេរេន ភាសិតំ. វេរហច្ចានីគោត្តា ភន្តេ ព្រាហ្មណី អាយស្មន្តំ ឧទាយិត្ថេរំ ឯតទវោច ‘‘កិស្មិំ នុ ខោ ភន្តេ សតិ អរហន្តោ សុខទុក្ខំ បញ្ញបេន្តិ, កិស្មិំ អសតិ អរហន្តោ សុខទុក្ខំ ន បញ្ញបេន្តី’’តិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចក្ខុស្មិំ ខោ ភគិនិ សតិ ¶ អរហន្តោ សុខទុក្ខំ បញ្ញបេន្តិ, ចក្ខុស្មិំ អសតិ អរហន្តោ សុខទុក្ខំ ន បញ្ញបេន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា ឧទាយិត្ថេរេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ទេវទហវគ្គេ ¶ អាវុសោ ខណសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ ទេវទហេ នាម សក្យានំ និគមេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘លាភា វោ ភិក្ខវេ, សុលទ្ធំ វោ ភិក្ខវេ, ខណោ វោ បដិលទ្ធោ ព្រហ្មចរិយវាសាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សមុទ្ទវគ្គេ ¶ បនាវុសោ តតិយំ ពាឡិសិកោបមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ¶ ភន្តេ ជីវកម្ពវនេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ ពាឡិសិកោ អាមិសគតពឡិសំ គម្ភីរេ ឧទករហទេ បក្ខិបេយ្យា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សឡាយតនវគ្គសំយុត្តេ ¶ សមុទ្ទវគ្គេ បនាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សំគីតំ អដ្ឋមំ អាទិត្តបរិយាយសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សម្ពហុលេ ភន្តេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អាទិត្តបរិយាយំ វោ ភិក្ខវេ ធម្មបរិយាយំ ទេសេស្សាមិ, តំ សុណាថ. កតមោ ច ភិក្ខវេ អាទិត្តបរិយាយោ ធម្មបរិយាយោ. វរំ ភិក្ខវេ តត្តាយ អយោសលាកាយ អាទិត្តាយ សម្បជ្ជលិតាយ សជោតិភូតាយ ចក្ខុន្ទ្រិយំ សម្បលិមដ្ឋំ, នត្វេវ ចក្ខុវិញ្ញេយ្យេសុ រូបេសុ អនុព្យញ្ជនសោ និមិត្តគ្គាហោ’’តិអាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អាសីវិសវគ្គេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ចតុត្ថំ សំគីតំ បឋមទារុក្ខន្ធោបមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសម្ពិយំ ភន្តេ គង្គាយ នទិយា តីរេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘បស្សថ នោ តុម្ហេ ភិក្ខវេ អម្ហំ មហន្តំ ទារុក្ខន្ធំ គង្គាយ នទិយា សោតេន វុយ្ហមាន’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតា.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា ឱរិមតីរាទីនំ ឧបចារវចនានំ អត្ថោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ឱរិមំ តីរន្តិ ខោ ភិក្ខុ ឆន្នេតំ អជ្ឈត្តិកានំ អាយតនានំ អធិវចនំ. បារិមំ តីរន្តិ ខោ ភិក្ខុ ឆន្នេតំ ពាហិរានំ អាយតនានំ អធិវចនំ. មជ្ឈេ សំសីទោតិ ខោ ភិក្ខុ នន្ទិរាគស្សេតំ អធិវចនំ. ថលេ ឧស្សាទោតិ ខោ ភិក្ខុ អស្មិមានស្សេតំ អធិវចនន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា តត្ថ ឱរិមតីរាទីនំ ឧបចារវចនានំ អត្ថោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតោ.

បុច្ឆា – ឥមស្មិំ ¶ ខោ បន អាវុសោ សុត្តេ ភគវតា ភាសិតេ វិសេសតោ កស្ស កីទិសោ អត្ថោ កថញ្ច បដិលទ្ធោ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមស្មិំ ភន្តេ សុត្តេ ភគវតា ភាសិតេ វិសេសតោ នន្ទស្ស គោបាលកស្ស បព្ពជ្ជា ច ឧបសម្បទា ច យាវ អរហត្តាច វិសេសតោ អត្ថោ អធិគតោ.

លភេយ្យាហំ ¶ ភន្តេ ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ជំ, លភេយ្យំ ឧបសម្បទំ.

តេន ហិ ត្វំ នន្ទ សាមិកានំ គាវោ និយ្យាតេហិ.

គមិស្សន្តិ ¶ ភន្តេ គាវោ វច្ឆគិទ្ធិនិយោ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ អដ្ឋមំ សំគីតំ កិំសុកោបមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ អញ្ញតរំ ការកំ ភិក្ខុំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ការកោ ភិក្ខុ ចត្តារោ ខាណាសវេ ភិក្ខូ ញាណទស្សនវិសុទ្ធំ បុច្ឆិត្វា អសន្តុដ្ឋោ តេសំ ភិក្ខូនំ បញ្ហាវេយ្យាករណេន យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ. ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កិត្តាវតា នុ ខោ ភន្តេ ភិក្ខុនោ ទស្សនំ សុវិសុទ្ធំ ហោតី’’តិ. តស្មិំ វត្ថុស្មិំ ‘‘សេយ្យថាបិ ភិក្ខុ បុរិសស្ស កិំសុកោ អទិដ្ឋបុព្ពោ អស្ស, សោ យេនញ្ញតរោ បុរិសោ កិំសុកស្ស ទស្សាវី តេនុបសង្កមេយ្យា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទសមំ សំគីតំ ឆប្បាណកោបមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុយេវ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ បុរិសោ អរុគត្តោ បក្កគត្តោ សរវនំ បវិសេយ្យា’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា អសំវរោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា ទេសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កថញ្ច ភិក្ខវេ អសំវរោ ហោតិ, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ចក្ខុនា រូបំ ទិស្វា បិយរូបេ រូបេ អធិមុច្ចតិ, អប្បិយរូបេ រូបេ ព្យាបជ្ជតិ, អនុបដ្ឋិតកាយស្សតិ ច វិហរតិ បរិត្តចេតសោ. តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ, យត្ថស្ស តេ ឧប្បន្នា បាបកា អកុសលា ធម្មា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា តត្ថ អសំវរោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា ទេសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា សំវរោ វិភជិត្វា វិត្ថារេន ទេសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កថញ្ច ភិក្ខវេ សំវរោ ហោតិ, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ចក្ខុនា រូបំ ទិស្វា បិយរូបេ រូបេ នាធិមុច្ចតិ, អប្បិយរូបេ រូបេ ន ព្យាបជ្ជតីតិ, ឯវមាទិនា ¶ ភន្តេ ភគវតា តត្ថ សំវរោ វិភជិត្វា វិត្ថារេន ទេសិតោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន វេទនាសំយុត្តេ បញ្ចមំ ទដ្ឋព្ពសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តិស្សោ ឥមា ភិក្ខវេ វេទនា. កតមា តិស្សោ, សុខា វេទនា ទុក្ខាវេទនា អទុក្ខមសុខា វេទនា. សុខា ភិក្ខវេ វេទនា ទុក្ខតោ ទដ្ឋព្ពា, ទុក្ខា វេទនា សល្លតោ ទដ្ឋព្ពា, អទុក្ខមសុខា វេទនា អនិច្ចតោ ទដ្ឋព្ពា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

សុខា ¶ ភិក្ខវេ វេទនា ទុក្ខតោ ទដ្ឋព្ពា.

យោ សុខំ ទុក្ខតោ អទ្ទស, ទុក្ខមទ្ទក្ខិ សល្លតោ;

អទុក្ខមសុខំ សន្តំ, អទ្ទក្ខិនំ អនិច្ចតោ.

ស វេ សម្មទ្ទសោ ភិក្ខុ, បរិជានាតិ វេទនា;

សោ វេទនា បរិញ្ញាយ, ទិដ្ឋេ ធម្មេ អនាសវោ;

កាយស្ស ភេទា ធម្មដ្ឋោ, សង្ខ្យំ នោបេតិ វេទគូ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ សល្លសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘អស្សុតវា ភិក្ខវេ បុថុជ្ជនោ សុខម្បិ វេទនំ វេទយតិ, ទុក្ខម្បិ វេទនំ វេទយតិ, អទុក្ខមសុខម្បិ វេទនំ វេទយតិ. សុតវា ភិក្ខវេ អរិយសាវកោ សុខម្បិ វេទនំ វេទយតិ, ទុក្ខម្បិ វេទនំ វេទយតិ, អទុក្ខមសុខម្បិ វេទនំ វេទយតិ. តត្រ ភិក្ខវេ កោ វិសេសោ, កោ អធិប្បយាសោ, កិំ នានាករណំ សុតវតោ អរិយភាវកស្ស អស្សុតវតា បុថុជ្ជនេនា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ជម្ពុខាទកសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បឋមំ និព្ពានបញ្ហាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មគធេសុ ភន្តេ នាលកគាមកេ ជម្ពុខាទកំ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ. ជម្ពុខាទកោ ភន្តេ បរិព្ពាជកោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច ‘‘និព្ពានំ និព្ពានន្តិ អាវុសោ សារិបុត្ត វុច្ចតិ, កតមំ នុខោ អាវុសោ និព្ពាន’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យោ ¶ ខោ អាវុសោ រាគក្ខយោ ទោសក្ខយោ មោហក្ខយោ, ឥទំ វុច្ចតិ និព្ពាន’’ន្តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ តតិយំ សំគីតំ ធម្មវាទីបញ្ហាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មគធេសុយេវ ភន្តេ នាលកគាមេ ជម្ពុខាទកំ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ. ជម្ពុខាទកោ ភន្តេ បរិព្ពាជកោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច ‘‘កេ នុ ខោ អាវុសោ សារិបុត្ត លោកេ ធម្មវាទិនោ, កេ លោកេ សុប្បដិបន្នា, កេ លោកេ សុគតា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យេ ខោ អាវុសោ រាគប្បហានាយ ធម្មំ ទេសេន្តិ, ទោសប្បហានាយ ធម្មំ ទេសេន្តិ, មោហប្បហានាយ ធម្មំ ទេសេន្តិ. តេ លោកេ ធម្មវាទិនោ’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហក មហាថេរេហិ បរិយោសានសុត្តភាវេន សំគីតំ ទុក្ករបញ្ហាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មគធេសុយេវ នាលកគាមេ ជម្ពុខាទកំ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ. ជម្ពុខាទកោ ភន្តេ បរិព្ពាជកោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច ‘‘កិំ នុ ខោ អាវុសោ សារិបុត្ត ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ ទុក្ករ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘បព្ពជ្ជា ខោ អាវុសោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ ទុក្ករា’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – មោគ្គល្លានសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ ទសមំ សំគីតំ សក្កសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទេវេសុ ភន្តេ តាវតិំសេសុ សក្កំ ទេវានមិន្ទំ អារព្ភ ‘‘សាធុ ខោ ទេវានមិន្ទ ពុទ្ធសរណគមនំ ហោតិ, ពុទ្ធសរណគមនហេតុ ខោ ទេវានមិន្ទ ¶ ឯវមិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា មហាមោគ្គល្លានត្ថេរេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ចិត្តសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ អដ្ឋមំ សំគីតំ និគណ្ឋនាដបុត្តសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មច្ឆិកាសណ្ឌេ ភន្តេ និគណ្ឋំ នាដបុត្តំ អារព្ភ ចិត្តេន គហបតិនា ភាសិតំ. និគណ្ឋោ ភន្តេ នាដបុត្តោ ចិត្តំ គហបតិំ ឯតទវោច ‘‘សទ្ទហសិ ត្វំ គហបតិ សមណស្ស គោតមស្ស អត្ថិ អវិតក្កោ អវិចារោ សមាធិ, អត្ថិ វិតក្កវិចារានំ និរោធោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ន ខ្វាហំ ឯត្ថ ភន្តេ ភគវតោ សទ្ធាយ គច្ឆាមិ, អត្ថិ អវិតក្កោ អវិចារោ សមាធិ, អត្ថិ វិតក្កវិចារានំ និរោធោ’’តិ ឯវមាទិនា ចិត្តេន គហបតិនា ភាសិតំ.

‘‘អហំ ¶ ខោ ភន្តេ យាវទេវ អាកង្ខាមិ, វិវិច្ចេវ កាមេហិ វិវិច្ច អកុសលេហិ ធម្មេហិ សវិតក្កំ សវិចារំ វិវេកជំ បីតិសុខំ បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរាមិ’’ –

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ នវមំ សំគីតំ អចេលកស្សបសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ មច្ឆិកាសណ្ឌេ អចេលំ កស្សបំ អារព្ភ ចិត្តេន គហបតិនា ភាសិតំ. អចេលោ ភន្តេ កស្សបោ ចិត្តំ គហបតិំ ឯតទវោច ‘‘ឥមេហិ បន តេ គហបតិ តិំសមត្តេហិ វស្សេហិ អត្ថិ កោចិ ឧត្តរិមនុស្សធម្មោ អលមរិយញាណទស្សនវិសេសោ អធិគតោ ផាសុវិហារោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘គិហិនោបិ សិយា ភន្តេ អហញ្ហិ ភន្តេ យាវទេវ អាកង្ខាមិ, វិវិច្ចេវ កាមេហិ វិវិច្ច អកុសលេហិ ធម្មេហិ សវិតក្កំ សវិចារំ វិវេកជំ បីតិសុខំ បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរាមី’’តិ ឯវមាទិនា ចិត្តេន គហបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន គាមណិសំយុត្តេ បឋមំ ចណ្ឌសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ¶ ភន្តេ ចណ្ឌំ គាមណិំ អារព្ភ ភាសិតំ. ចណ្ឌោ ភន្តេ គាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចោ ចណ្ឌោ ចណ្ឌោត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតិ. កោ បន ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចោ សោរតោ សោរតោត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឥធ គាមណិ ឯកច្ចស្ស រាគោ អប្បហីនោ ហោតិ, រាគស្ស អប្បហីនត្តា បរេ កោបេន្តិ, បរេហិ កោបិយមានោ កោបំ បាតុករោតិ, សោ ចណ្ឌោត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សត្តមំ សំគីតំ ខេត្តូបមសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – នាឡន្ទាយំ ភន្តេ បាវារិកម្ពវនេ អសិពន្ធកបុត្តំ គាមណិំ អារព្ភ ភាសិតំ. អសិពន្ធកបុត្តោ ភន្តេ គាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ននុ ភន្តេ ភគវា សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បី វិហរតីតិ. ឯវំ គាមណិ តថាគតោ សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បី វិហរតីតិ. អថ កិញ្ចរហិ ភន្តេ ភគវា ឯកច្ចានំ សក្កច្ចំ ធម្មំ ទេសេតិ, ឯកច្ចានំ នោ តថា ¶ សក្កច្ចំ ធម្មំ ទេសេតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តេន ហិ គាមណិ តញ្ញេវេត្ថ បដិបុច្ឆិស្សាមិ, យថា តេ ខមេយ្យ, តថា នំ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហក មហាថេរេហិ អដ្ឋមំ សំគីតំ សង្ខធមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – នាឡន្ទាយំយេវ ភន្តេ បាវារិកម្ពវនេ អសិពន្ធកបុត្តំ គាមណិំ និគណ្ឋសាវកំ អារព្ភ ភាសិតំ. ភគវា ភន្តេ អសិពន្ធកបុត្តំ គាមណិំ និគណ្ឋសាវកំ ឯតទវោច ‘‘កថំ នុ ខោ គាមណិ និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតី’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតិ ‘‘យោ កោចិ បាណំ អតិបាតេតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោ. (បេយ្យាល) យំពហុលំ យំពហុលំ វិហរតិ, តេន តេន នីយតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យំពហុលំ យំពហុលញ្ច គាមណិ វិហរតិ, តេន តេន នីយតិ, ឯវំ សន្តេ ន កោចិ អាបាយិកោ នេរយិកោ ភវិស្សតិ, យថា និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស វចន’’ន្តិ ឯវំ ខោ ភគវតា សំខិត្តេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា យំពហុលវាទេ ទោសោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – តំ កិំ មញ្ញសិ គាមណិ, យោ សោ បុរិសោ បាណាតិបាតី រត្តិយា វា ទិវសស្ស វា សមយាសមយំ ឧបាទាយ កតមោ ពហុតរោ សមយោ យំ វាសោ បាណមតិបាតេតិ. យំ វា សោ បាណំ នាតិបាតេតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា អសិពន្ធកំ និគណ្ឋនាដបុត្តស្ស សាវកំ គាមណិំ បុច្ឆិត្វា បុច្ឆិត្វា យំពហុលវាទេ ទោសោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា អនេកំស វិបាកកម្មស្ស ឯកំ សវិបាកវាទេ ទោសោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ឥធ គាមណិ ឯកច្ចោ សត្ថា ឯវំវាទី ហោតិ ឯវំទិដ្ឋិ យោ កោចិ បាណមតិបាតេតិ, សព្ពោ សោ អាបាយិកោ នេរយិកោតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា អនេកំស កម្មវិបាកស្ស ឯកំសវិបាកវាទេ ទោសោ វិត្ថារេត្វា បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា យថាធម្មសាសនេ គុណោវិភជិត្វា បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ឥធ ¶ បន គាមណិ តថាគតោ លោកេ ឧប្បជ្ជតិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោបុរិស ទម្មសារថិ សត្ថាទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា, សោ អនេកបរិយាយេន បាណាតិបាតំ គរហតិ វិគរហតិ. ‘‘បាណាតិបាតា វិរមថា’’តិ ចាហាតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា តត្ថ យថាធម្មសាសនេ គុណោ វិត្ថារេត្វា បកាសិតោ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ឯកាទសមំ សំគីតំ ភទ្រកសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មល្លេសុ ភន្តេ ឧរុវេលកប្បេនាម មល្លានំ និគមេ ភទ្រកំ គាមណិំ អារព្ភ ភាសិតំ. ភទ្រកោ ភន្តេ គាមណិ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សាធុ មេ ភន្តេ ភគវា ទុក្ខស្ស សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច ទេសេតូ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អហញ្ចេ តេ គាមណិ អតីតមទ្ធានំ អារព្ភ ទុក្ខស្ស សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច ទេសេយ្យំ ‘ឯវំ អហោសិ អតីតមទ្ធាន’ន្តិ. តត្រ តេ សិយា កង្ខា សិយា វិមតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច ទេសេតុ–

‘‘តំ ¶ កិំ មញ្ញសិ គាមណិ, អត្ថិ ឧរុវេលកប្បេ មនុស្សា’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន គាមណិសំយុត្តេ ទ្វាទសមំ សំគីតំ រាសិយសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មល្លេសុ ភន្តេ ឧរុវេលកប្បេនាម មល្លានំ និគមេ រាសិយំ គាមណិំ អារព្ភ ភាសិតំ. រាសិយោ ភន្តេ គាមណិ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ឯតទទោច ¶ ‘‘សុតំ មេ ភន្តេ ‘សមណោ គោតមោ សព្ពំ តបំ គរហតិ, សព្ពំ តមស្សិំ លូខជីវិំ ឯកំសេន ឧបវទតិ ឧបក្កោសតី’’តិ. យេ តេ ភន្តេ ឯវមាហំសុ ‘សមណោ គោតមោ សព្ពំ តបំ គរហតិ, សព្ពំ តបស្សិំ លូខជីវិំ ឯកំសេន ឧបវទតិ ឧបក្កោសតី’’តិ. កច្ចិ តេ ភន្តេ ភគវតោ វុត្តវាទិនោ, ន ច ភគវន្តំ អភូតេន អព្ភាចិក្ខន្តិ, ធម្មស្ស ចានុធម្មំ ព្យាករោន្តី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ យេ តេ គាមណិ ឯវមាហំសុ ‘‘សមណោ គោតមោ សព្ពំ តបំ គរហតិ, សព្ពំ តបស្សិំ លូខជីវិំ ឯកំសេន ឧបវទតិ ឧបក្កោសតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា គរហិតព្ពាគរហិតព្ពា កាមភោគិនោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តយោ ខោ មេ គាមណិ កាមភោគិនោ សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ. ឥធ គាមណិ ឯកច្ចោ កាមភោគី អធម្មេន ¶ ភោគេ បរិយេសតិ សាហសេន, អធម្មេន ភោគេ បរិយេសិត្វា សាហសេន ន អត្តានំ សុខេតិ ន បីណេតិ, ន សំវិភជតិ ន បុញ្ញានិ ករោតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា គរហិតព្ពាគរហិតព្ពា កាមភោគិនោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតា.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា គរហិតព្ពាគរហិតព្ពា តបស្សិនោ លូខជីវិនោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តយោ មេ គាមណិ តបស្សិនោ លូខជីវិនោ សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ. ឥធ គាមណី ឯកច្ចោ តបស្សី លូខជីវី សទ្ធា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ ហោតិ ‘‘អប្បេវ នាម កុសលំ ធម្មំ អធិគច្ឆេយ្យំ, អប្បេវ នាម ឧត្តរិមនុស្សធម្មា អលមរិយញាណទស្សនវិសេសំ សច្ឆិករេយ្យ’’ន្តិ, សោ អត្តានំ អាតាបេតិ បរិតាបេតិ, កុសលញ្ច ធម្មំ នាធិគច្ឆតិ, ឧត្តរិ ច មនុស្សធម្មា អលមរិយញាណទស្សនវិសេសំ ន សច្ឆិករោតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា គរហិតព្ពាគរហិតព្ពា តបស្សិនោ លូខជីវិនោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតា.

បុច្ឆា – អព្យាកតសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហក មហាថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ ខេមាសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ. កថញ្ច តំ ភគវតាបិ បុន ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អន្តរា ច ភន្តេ សាវត្ថិំ អន្តរា ច សាកេតំ តោរណវត្ថុស្មិំ បទេសេ រាជានំ បសេនទិំ កោសលំ អារព្ភ ខេមាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ. រាជា ភន្តេ បសេនទិ កោសលោ យេន ខេមា ភិក្ខុនី តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ, ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ភន្តេ រាជា បសេនទិកោសលោ ខេមំ ភិក្ខុនិំ ឯតទវោច ‘‘កិំ នុខោ អយ្យេ ហោតិ តថាគតោ បរំមរណា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អព្យាកតំ ខោ ឯតំ មហារាជ ភគវតា ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’’តិ ឯវមាទិនា ខេមាយ ភិក្ខុនិយា ភាសិតំ. ភគវតា ច ភន្តេ អបរេន សមយេន រញ្ញា បសេនទិកោសលេន បុដ្ឋេន ឯវមេវ បុន ភាសិតំ.

កិំ ¶ បនយ្យេ នហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ នវមំ សំគីតំ កុតូហលសាលាសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – វេសាលិយំ ភន្តេ វច្ឆគោត្តំ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ ភាសិតំ. វច្ឆគោត្តោ ភន្តេ បរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘បុរិមានិ ភោ គោតម ទិវសានិ បុរិមតរានិ សម្ពហុលានំ នានាតិត្ថិយានំ សមណព្រាហ្មណានំ បរិព្ពាជកានំ កុតូហលសាលាយំ សន្និសិន្នានំ សន្និបតិតានំ អយមន្តរកថា ឧទបាទី’’តិ ឯវមាទិកំ វចនំ អវោច. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អលញ្ហិ តេ វច្ឆ កង្ខិតុំ, អលំ វិចិកិច្ឆិតុំ. កង្ខនីយេ ច បន តេ ឋានេ វិចិកិច្ឆា ឧប្បន្នា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – មហាវគ្គសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទុតិយំ សំគីតំ ឧបឌ្ឍសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ សក្ករេ នាម សក្យានំ និគមេ អាយស្មន្តំ អានន្ទត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អានន្ទត្ថេរោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឧបឌ្ឍមិទំ ភន្តេ ព្រហ្មចរិយំ យទិទំ កល្យាណមិត្តតា កល្យាណសហាយតា កល្យាណសម្បវង្កតា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘មា ហេវំ អានន្ទ, មា ហេវំ អានន្ទ, សកលមេវិទំ អានន្ទ ព្រហ្មចរិយំ យទិទំ កល្យាណមិត្តតា កល្យាណសហាយតា កល្យាណសម្បវង្កតា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

មមំ ¶ ហិ អានន្ទ កល្យាណមិត្តំ អាគម្ម ជាតិធម្មា សត្តា ជាតិយា បរិមុច្ចន្តិ.

បុច្ឆា – ពោជ្ឈង្គសំយុត្តេ ¶ បនាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ឆដ្ឋំ សំគីតំ កុណ្ឌលិយសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាកេតេ ភន្តេ អញ្ជនវនេ មិគទាយេ កុណ្ឌលិយំ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ ភាសិតំ. កុណ្ឌលិយោ ភន្តេ បរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘អហមស្មិ ភោ គោតម អារាមនិស្សយី បរិសាវចរោ, តស្ស មយ្ហំ ភោ គោតម បច្ឆាភត្តំ ភុត្តបាតរាសស្ស អយមាចារោ ហោតិ អារាមេន អារាមំ ឧយ្យានេន ឧយ្យានំ អនុចង្កមាមិ អនុវិចរាមិ, សោ តត្ថ បស្សាមិ ឯកេ សមណព្រាហ្មណេ ឥតិវាទប្បមោក្ខានិសំសញ្ចេវ កថំ កថន្តេ ឧបារម្ភានិសំសញ្ច, ភវំ បន គោតមោ កិមានិសំសោ វិហរតី’’តិ ឯតំ វចនំ អវោច. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘វិជ្ជាវិមុត្តិផលានិសំសោ ¶ ខោ កុណ្ឌលិយ តថាគតោ វិហរតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវ្វតា ជានតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន ពោជ្ឈង្គសំយុត្តេ ទុតិយេ គិលានវគ្គេ បឋមគិលានសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ បិប្បលិគុហាយំ អាយស្មន្តំ មហាកស្សបត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ មហាកស្សបត្ថេរោ បិប្បលិគុហាយំ វិហរតិ អាពាធិកោ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ. អថ ខោ ភន្តេ ភគវា សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេនាយស្មា មហាកស្សបោ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ, និសជ្ជ ខោ ភគវា អាយស្មន្តំ មហាកស្សបំ ¶ ឯតទវោច– ‘‘កច្ចិ តេ កស្សប ខមនីយំ, កច្ចិ យាបនីយំ, កច្ចិ ទុក្ខា វេទនា បដិក្កមន្តិ នោ អភិក្កមន្តិ, បដិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ អភិក្កមោតិ. ន មេ ភន្តេ ខមនីយំ ន យាបនីយំ, ពាឡ្ហា មេ ទុក្ខា វេទនា អភិក្កមន្តិ នោ បដិក្កមន្តិ, អភិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ បដិក្កមោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សត្តិមេ កស្សប ពោជ្ឈង្គា មយា សម្មទក្ខាតា ភាវិតា ពហុលីកតា អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយេ ឧទាយិវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទសមំ សំគីតំ ឧទាយិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សុម្ភេសុ ភន្តេ សេតកេនាម សុម្ភានំ និគមេ អាយស្មន្តំ ឧទាយិត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ ឧទាយិត្ថេរោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘អច្ឆរិយំ ភន្តេ, អព្ភុតំ ភន្តេ, យាវ ពហុកតញ្ច មេ ភន្តេ ភគវតិ បេមញ្ច គារវោ ច ហិរី ច ឱត្តប្បញ្ចាតិ ឯវមាទិកំ វចនំ អវោច. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សាធុ សាធុ ឧទាយិ ឯសោ ហិ តេ ឧទាយិ មគ្គោ បដិលទ្ធោ. យោ តេ ភាវិតោ ពហុលីកតោ, តថា តថា វិហរន្តំ តថត្តាយ ឧបនេស្សតិ, យថា ត្វំ ‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’តិ បជានិស្សតី’’តិ. ឯវំ ខោ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សតិបដ្ឋានសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហក មហាថេរេហិ ទុតិយំ សំគីតំ សតិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ ការព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – វេសាលិយំ ភន្តេ អម្ពបាលិវនេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘សតោ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ វិហរេយ្យ សម្បជានោ អយំ វោ អម្ហាកំ អនុសាសនី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ចតុត្ថំ សំគីតំ សាលសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ សាលាយនាម កេសលានំ ព្រាហ្មណគាមេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘យេ តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ នវា អចិរបព្ពជិតា អធុនាគតា ឥមំ ធម្មវិនយំ, តេ វោ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ ចតុន្នំ សតិបដ្ឋានានំ ភាវនាយ សមាទបេតព្ពា និវេសេតព្ពា បតិដ្ឋាបេតព្ពា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ឆដ្ឋំ សំគីតំ សកុណគ្ឃិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ សកុណគ្ឃិ លាបំ សកុណំ សហសា អជ្ឈប្បត្តា អគ្គហេសិ. អថ ខោ ភិក្ខវេ លាបោ សកុណោ សកុណគ្ឃិយា ហរិយមានោ ឯវំ បរិទេវសិ មយមេវម្ហ អលក្ខិកា, មយំ អប្បបុញ្ញា, យេ មយំ អគោចរេ ចរិម្ហ បរវិសយេ, សចេជ្ជ មយំ គោចរេ ចរេយ្យាម សកេ បេត្តិកេ វិសយេ, ន ម្យាហំ សកុណគ្ឃិ អលំ អភវិស្ស យទិទំ យុទ្ធាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

មយមេវម្ហ ¶ អលក្ខិកា, មយំ អប្បបុញ្ញា.

កោ បន តេ លាប គោចរោ សកោ បេត្តិកោ វិសយោ.

យទិទំ នង្គលកដ្ឋករណំ លេឌ្ឌុដ្ឋានំ.

ឯហិ ¶ ខោ ទានិ មេ សកុណគ្ឃិ, ឯហិ ខោ ទានិ មេ សកុណគ្ឃិ,

(ទារុគុឡោវិយ វិនិវត្តិត្វា តស្សេវ លេឌ្ឌុស្ស អន្តរេ បច្ចុបាទិ. អដ្ឋកថា)

ឯវញ្ហិ តំ ភិក្ខវេ ហោតិ យោ អគោចរេ ចរតិ បរវិសយេ.

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ មា អគោចរេ ចរិត្ថ បរវិសយេ.

គោចរេ ភិក្ខវេ ចរថ សកេ បេត្តិកេ វិសយេ.

គោចរេ ភិក្ខវេ ចរតំ សកេ បេត្តិកេ វិសយេ ន លច្ឆតិ មារោ ឱតារំ, ន លច្ឆតិ មារោ អារម្មណំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទសមំ សំគីតំ ភិក្ខុនុបស្សយសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ អានន្ទត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អានន្ទោ យាវត្តកោ អហោសិ ភិក្ខុនីហិ សទ្ធិំ កថាសល្លាបោ តំ សព្ពំ ភគវតោ អារោចេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឯវមេតំ អានន្ទ, ឯវមេតំ អានន្ទ, យោហិ កោចិ អានន្ទ ភិក្ខុ វា ភិក្ខុនី វា ចតូសុ សតិបដ្ឋានេសុ សុប្បតិដ្ឋិតចិត្តោ វិហរតិ, តស្សេតំ បាដិកង្ខំ ឧឡារំ បុព្ពេនាបរំ វិសេសំ សញ្ជានិស្សតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយេ នាលន្ទវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ តតិយំ សំគីតំ ចុន្ទសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំយេវ អានន្ទត្ថេរំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អានន្ទត្ថេរោ ចុន្ទេន សមណុទ្ទេសេន សទ្ធិំ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ. ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ. ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ភន្តេ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘អយំ ភន្តេ ចុន្ទោ សមណុទ្ទេសោ ឯវមាហ ‘អាយស្មា ភន្តេ សារិបុត្តោ បរិនិព្ពុតោ, ឥទមស្ស បត្តចីវរ’ន្តិ. អបិ ច មេ ភន្តេ មធុរកជាតោ វិយ កាយោ, ទិសាបិ មេ ន បក្ខាយន្តិ, ធម្មាបិ មំ នប្បដិភន្តិ ‘អាយស្មា សារិបុត្តោ បរិនិព្ពុតោ’តិ សុត្វា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘កិំ នុ ខោ តេ អានន្ទ សារិបុត្តោ សីលក្ខន្ធំ វា អាទាយ បរិនិព្ពុតោ, សមាធិក្ខន្ធំ វា, បញ្ញាក្ខន្ធំវា, វិមុត្តិក្ខន្ធំវា, វិមុត្តិញាណទស្សនក្ខន្ធំ វា អាទាយ បរិនិព្ពុតោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អយំ ¶ ភន្តេ ចុន្ទោសមណុទ្ទេសោ ឯវមាហ.

តស្មាតិហានន្ទ ¶ អត្តទីបា វិហរថ អត្តសរណា អនញ្ញសរណា ធម្មទីបា ធម្មសរណា អនញ្ញសរណា.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បញ្ចមំ សំគីតំ ពាហិយសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ ពាហិយំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ ពាហិយោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សាធុ មេ ភន្តេ ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ ទេសេតុ, យមហំ ភគវតោ ធម្មំ សុត្វា ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរេយ្យ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តស្មាតិហ ត្វំ ពាហិយ អាទិមេវ វិសោធេហិ កុសលេសុ ធម្មេសុ. កោ ចាទិកុសលានំ ធម្មានំ, សីលញ្ច សុវិសុទ្ធំ ទិដ្ឋិច ឧជុកា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយេ សីលដ្ឋិតិវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទុតិយំ សំគីតំ ចិរដ្ឋិតិសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បាដលិបុត្តេ ភន្តេ អាយស្មន្តំ ភទ្ទំ អារព្ភ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ ភទ្ទោ សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ អាវុសោ អានន្ទ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន តថាគតេ បរិនិព្ពុតេ សទ្ធម្មោ ន ចិរដ្ឋិតិកោ ហោតិ, កោ បនាវុសោ អានន្ទ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន តថាគតេ បរិនិព្ពុតេ សទ្ធម្មោ ចិរដ្ឋិតិកោ ហោតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សាធុ សាធុ អាវុសោ ភទ្ទ, ភទ្ទកោ ខោ តេ អាវុសោ ភទ្ទ ឧម្មង្គោ’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ.

ភទ្ទកោ ¶ តេ អាវុសោ ភទ្ទ ឧម្មង្គោ.

‘‘ចតុន្នំ ¶ ខោ អាវុសោ សតិបដ្ឋានានំ អភាវិតត្តា អពហុលីកតត្តា តថាគតេ បរិនិព្ពុតេ សទ្ធម្មោ ន ចិរដ្ឋិតិកោ ហោតី’’ –

បុច្ឆា – តស្សាវុសោ ភគវតា អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បាវចនសមុទយភូតាយ មហាវគ្គបាឡិយា សតិបដ្ឋានសំយុត្តេ សីលដ្ឋិតិវគ្គេ នវមំ សិរិវឌ្ឍសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ភន្តេ សិរិវឌ្ឍំ គហបតិំ អារព្ភ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ. សិរិវឌ្ឍោ ភន្តេ គហបតិ អាពាធិកោ ហោតិ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ. អថខោ ភន្តេ អាយស្មា អានន្ទោ យេនសិរិវឌ្ឍស្ស គហបតិស្ស និវេសនំ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ ¶ . និសជ្ជ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ សិរិវឌ្ឍំ គហបតិំ ឯតទវោច ‘‘កច្ចិ តេ គហបតិ ខមនីយំ, កច្ចិ យាបនីយំ, កច្ចិ ទុក្ខា វេទនា បដិក្កមន្តិ នោ អភិក្កមន្តិ, បដិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ អភិក្កមោ’’តិ. ន មេ ភន្តេ ខមនីយំ, ន យាបនីយំ, ពាឡ្ហា មេ ទុក្ខា វេទនា អភិក្កមន្តិ នោ បដិក្កមន្តិ, អភិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ បដិក្កមោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តស្មាតិហ តេ គហបតិ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ‘កាយេ កាយានុបស្សី វិហរិស្សាមិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈា ទោមនស្សំ. វេទនាសុ. ចិត្តេ. ធម្មេសុ ធម្មានុបស្សី វិហរិស្សាមិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈា ទោមនស្ស’ន្តិ. ឯវញ្ហិ តេ គហបតិ សិក្ខិតព្ព’’ន្តិ. ឯវំ ខោ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ឥទ្ធិបាទសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ មោគ្គល្លានសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ភាសិតំ. សម្ពហុលា ភន្តេ ភិក្ខូ ហេដ្ឋាមិគារមាតុបាសាទេ វិហរន្តិ ឧទ្ធតា ឧន្នឡា ចបលា មុខរា វិកិណ្ណវាចា មុដ្ឋស្សតិនោ អសម្បជានា អសមាហិតា ភន្តចិត្តា បាកតិន្ទ្រិយា. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ តេ ភិក្ខូ សំវេជេត្វា ‘‘កិំ នុ តុម្ហេ ភិក្ខវេ សំវិគ្គា លោមហដ្ឋជាតា ឯកមន្តំ ឋិតា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អយញ្ច មិគារមាតុបាសាទោ គម្ភីរនេមោ.

តុម្ហេវ ¶ ខោ ភិក្ខវេ សំវេជេតុកាមេន មោគ្គល្លានេន ភិក្ខុនា បាទង្គុដ្ឋកេន មិគារមាតុបាសាទោ សង្កម្បិតោ សម្បកម្បិតោ សម្បធាលិតោ.

តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមេសំ ធម្មានំ ភាវិតត្តា ពហុលីកតត្តា មោគ្គល្លានោ ភិក្ខុ ឯវំ មហិទ្ធិកោ ឯវំ មហានុភាវោ.

បុច្ឆា – អនុរុទ្ធសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ទសមំ សំគីតំ ពាឡ្ហគិនានសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ អាយស្មតា អនុរុទ្ធត្ថេរេន ភាសិតំ. សម្ពហុលា ភន្តេ ភិក្ខូ អាយស្មន្តំ អនុរុទ្ធំ អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ ឯតទវោចុំ ‘‘កតមេនាយស្មតោ អនុរុទ្ធស្ស វិហារេន វិហរតោ ឧប្បន្នា សារីរិកា ទុក្ខា វេទនា ចិត្តំ ន បរិយាទាយ តិដ្ឋន្តី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ចតូសុ ខោ មេ អាវុសោ សតិបដ្ឋានេសុ សុប្បតិដ្ឋិតចិត្តស្ស វិហរតោ ឧប្បន្នា សារីរិកា ទុក្ខា វេទនា ចិត្តំ ន បរិយាទាយ តិដ្ឋន្តី’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា អនុរុទ្ធត្ថេរេន ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អានាបានសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សត្តមំ សំគីតំ មហាកប្បិនសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘បស្សថ នោ តុម្ហេ ភិក្ខវេ ឯតស្ស ភិក្ខុនោ កាយស្ស ឥញ្ជិតត្តំ វា ផន្ទិតព្ពំ វា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយវគ្គេ បឋមំ ឥច្ឆានង្គលសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឥច្ឆានង្គលេ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘សចេ ខោ ភិក្ខវេ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ ‘កតមេ នាវុសោ វិហារេន សមណោ គោតមោ វស្សាវាសំ ពហុលំ វិហាសី’តិ. ឯវំ បុដ្ឋា តុម្ហេ ភិក្ខវេ តេសំ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ឯវំ ព្យាករេយ្យាថ អានាបានស្សតិសមាធិនា ខោ អាវុសោ ភគវា វស្សាវាសំ ពហុលំ វិហាសី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សោតាបត្តិសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ ចក្កវត្តិរាជសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘កិញ្ចាបិ ភិក្ខវេ រាជា ចក្កវត្តី ចតុន្នំ ទីបានំ ឥស្សរិយាធិបច្ចំ រជ្ជំ ការេត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជតិ ទេវានំ តាវតិំសានំ សហព្យតំ, សោ តត្ថ នន្ទនេ វនេ អច្ឆរាសង្ឃបរិវុតោ ទិព្ពេហិ ច បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតោ សមង្គីភូតោ បរិចារេតិ សោ ចតូហិ ធម្មេហិ អសមន្នាគតោ, អថ ខោ សោ អបរិមុត្តោវ និរយា, អបរិមុត្តោ តិរច្ឆានយោនិយា, អបរិមុត្តោ បេត្តិវិសយា, អបរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ តតិយំ សំគីតំ ទីឃាវុឧបាសកសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – រាជគហេ ¶ ភន្តេ ទីឃាវុំ ឧបាសកំ អារព្ភ ភាសិតំ. ភគវា ភន្តេ ទីឃាវុំ ឧបាសកំ អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ ឯតទវោច ‘‘កច្ចិ តេ ទីឃាវុ ខមនីយំ, កច្ចិ យាបនីយំ, កច្ចិ ទុក្ខា វេទនា បដិក្កមន្តិ នោ អភិក្កមន្តិ, បដិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ អភិក្កមោ’’តិ. ន មេ ភន្តេ ខមនីយំ, ន យាបនីយំ ពាឡ្ហា មេ ទុក្ខា វេទនា អភិក្កមន្តិ នោ បដិក្កមន្តិ, អភិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ នោ បដិក្កមោតិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តស្មាតិហ តេ ទីឃាវុ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ភវិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

យានិមានិ ¶ ភន្តេ ភគវតា ចត្តារិ សោតាបត្តិយង្គានិ ទេសិតានិ, សំវិជ្ជន្តេ តេ ធម្មា មយិ–

តស្មាតិហ ត្វំ ទីឃាវុ ឥមេសុ ចតូសុ សោតាបត្តិយង្គេសុ បតិដ្ឋាយ ឆ វិជ្ជាភាគិយេ ធម្មេ ឧត្តរិ ភាវេយ្យាសិ–

មា ¶ ត្វំ តាត ទីឃាវុ ឯវំ មនសាកាសិ.

ឥង្ឃ ត្វំ តាត ទីឃាវុ យទេវ តេ ភគវា អាហ, តទេវ ត្វំ សាធុកំ មនសិករោហិ.

បណ្ឌិតោ ¶ ភិក្ខវេ ទីឃាវុ ឧបាសកោ.

ទីឃាវុ ភិក្ខវេ ឧបាសកោ បញ្ចន្នំ ឱរម្ភាគិយានំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា ឱបបាតិកោ តត្ថ បរិនិព្ពាយី អនាវត្តិធម្មោ តស្មា លោកា.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន សោតាបត្តិសំយុត្តេ សត្តមំ សំគីតំ វេឡុទ្វារេយ្យសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ វេឡុទ្វារេ នាម កោសលានំ ព្រាហ្មណ គាមេ វេឡុទ្វារេយ្យកេ ព្រាហ្មណគហបតិកេ អារព្ភ ភាសិតំ.

វេឡុទ្វារេយ្យកា ¶ ភន្តេ ព្រាហ្មណគហបតិកា ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ ‘‘មយំ ភោ គោតម ឯវំកាមា ឯវំឆន្ទា ឯវំអធិប្បាយា បុត្តសម្ពាធសយនំ អជ្ឈាវសេយ្យាម…បេ… ជាតរូបរជតំ សាទិយេយ្យាម, កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជេយ្យាម, តេសំ នោ ភវំ គោតមោ អម្ហាកំ ឯវំកាមានំ ឯវំឆន្ទានំ ឯវំអធិប្បាយានំ តថា ទម្មំ ទេសេតុ, យថា មយំ បុត្តសម្ពាធសយនំ អជ្ឈាវសេយ្យាម…បេ… កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជេយ្យាមា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អត្តូបនាយិកំ វោ គហបតយោ ធម្មបរិយាយំ ទេសេស្សាមិ, តំ សុណាថ សាធុកំ មនសិ ករោថ, ភាសិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយេ សរណានិវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ បឋមមហានាមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ¶ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ មហានាមំ សក្កំ អារព្ភ ភាសិតំ. មហានាមោ ភន្តេ សក្កោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឥទំ ភន្តេ កបិលវត្ថុ ឥទ្ធញ្ចេវ ផីតញ្ច ពាហុជញ្ញំ អាកិណ្ណមនុស្សំ សម្ពាធព្យូហំ, សោ ខ្វាហំ ភន្តេ ភគវន្តំ វា បយិរុបាសិត្វា មនោភាវនីយេ វា ភិក្ខូ សាយន្ហសមយំ កបិលវត្ថុំ បវិសន្តោ ភន្តេនបិ ហត្ថិនា សមាគច្ឆាមិ, ភន្តេនបិ អស្សេន សមាគច្ឆាមិ, ភន្តេនបិ រថេន សមាគច្ឆាមិ, ភន្តេនបិ សកដេន សមាគច្ឆាមិ, ភន្តេនបិ បុរិសេន សមាគច្ឆាមិ, តស្ស មយ្ហំ ភន្តេ តស្មិំ សមយេ មុស្សតេវ ភគវន្តំ អារព្ភ សតិ, មុស្សតិ ធម្មំ អារព្ភ សតិ, មុស្សតិ សង្ឃំ អារព្ភ សតិ, តស្ស មយ្ហំ ភន្តេ ឯវំ ហោតិ ឥមម្ហិ ចាហំ សមយេ កាលំ ករេយ្យំ, កា មយ្ហំ គតិ, កោ អភិសម្បរាយោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘មា ភាយិ មហានាម, មា ភាយិ មហានាម, អបាបកំ តេ មរណំ ភវិស្សតិ អបាបិកា កាលំ កិរិយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បញ្ចមំ សំគីតំ ទុតិយសរណានិសក្កសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ មហានាមំយេវ សក្កំ អារព្ភ ភាសិតំ.

មហានាមោ ភន្តេ សក្កោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឥធ ភន្តេ សរណានិ សក្កោ កាលង្កតោ, សោ ភគវតា ព្យាកតោ ‘សោតាបន្នោ អវិនិបាតធម្មោ និយតោ សម្ពោធិបរាយណោ’តិ. តត្រ សុទំ ភន្តេ សម្ពហុលា សក្កា សង្គម្ម សមាគម្ម ឧជ្ឈាយន្តិ ខីយន្តិ វិបាចេន្តិ ‘អច្ឆរិយំ វត ភោ, អព្ភុតំ វត

ភោ ¶ , ឯត្ថ ទានិ កោ ន សោតាបន្នោ ភវិស្សតិ, យត្រ ហិ នាម សរណានិ សក្កោ កាលង្កតោ, សោ ភគវតា ព្យាកតោ ‘សោតាបន្នោ អវិនិបាតធម្មោ និយតោ សម្ពោធិបរាយណោ’តិ, សរណានិ សក្កោ សិក្ខាយ អបរិបូរការី អហោសី’’តិ តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យោ សោ មហានាម ទីឃរត្តំ ឧបាសកោ ពុទ្ធំ សរណំ គតោ, ធម្មំ សរណំ គតោ, សង្ឃំ សរណំ គតោ, សោ កថំ វិនិបាតំ គច្ឆេយ្យា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ ឆដ្ឋំ សំគីតំ បឋមអនាថបិណ្ឌិកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

អាយស្មា ភន្តេ សារិបុត្តត្ថេរោ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន បច្ឆាសមណេន សទ្ធិំ យេន អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស និវេសនំ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ, និសជ្ជ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ ឯតទវោច ‘‘កច្ចិ តេ គហបតិ ខមនីយំ កច្ចិ យាបនីយំ, កច្ចិ ទុក្ខា វេទនា បដិក្កមន្តិ, នោ អភិក្កមន្តិ, បដិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ, នោ អភិក្កមោ’’តិ, ន មេ ភន្តេ ខមនីយំ, ន យាបនីយំ, ពាឡ្ហា មេ ទុក្ខា វេទនា អភិក្កមន្តិ, នោ បដិក្កមន្តិ, អភិក្កមោសានំ បញ្ញាយតិ, នោ បដិក្កមោតិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យថា រូបេន ខោ គហបតិ ពុទ្ធេ អប្បសាទេន សមន្នាគតោ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និយរំ ឧបបជ្ជតិ តថារូបោ តេ ពុទ្ធេ អប្បសាទោ នត្ថិ, អត្ថិ ច ខោ តេ គហបតិ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទោ ‘ឥតិបិ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ…បេ… ភគវា’តិ តញ្ច បន តេ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទំ អត្តនិ សមនុបស្សតោ ឋានសោ វេទនា បដិប្បស្សម្ភេយ្យា’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

យស្ស ¶ សទ្ធា តថាគតេ, អចលា សុប្បតិដ្ឋិតា;

សីលញ្ច យស្ស កល្យាណំ, អរិយកន្តំ បសំសិតំ.

សង្ឃេ បសាទោ យស្សត្ថិ, ឧជុភូតញ្ច ទស្សនំ;

អទលិទ្ទោតិ តំ អាហុ, អមោឃំ តស្ស ជីវិតំ.

តស្មា សទ្ធញ្ច សីលញ្ច, បសាទំ ធម្មទស្សនំ;

អនុយុញ្ជេថ មេធាវី, សរំ ពុទ្ធានសាសនំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ បុញ្ញាភិសន្ទវគ្គោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ សត្តមំ សំគីតំ មហានាមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ¶ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ មហានាមំ សក្កំ អារព្ភ ភាសិតំ.

មហានាមោ ភន្តេ សក្កោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កិត្តាវតា នុ ខោ ភន្តេ ឧបាសកោ ហោតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យតោ ខោ មហានាម ពុទ្ធំ សរណំ គតោ ហោតិ, ធម្មំ សរណំ គតោ ហោតិ, សង្ឃំ សរណំ គតោ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

កិត្តាវតា នុ ខោ ភន្តេ ឧបាសកោ ហោតិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ នវមំ សំគីតំ កាឡិគោធសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ ការព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ កាឡិគោធំ នាម សាកិយានិំ អារព្ភ ‘‘ចតូហិ ខោ គោធេ ធម្មេហិ សមន្នាគតា អរិយសាវិកា សោតាបន្នា ហោតិ អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

លាភា ¶ តេ គោធេ, សុលទ្ធំ តេ គោធេ, សោតាបត្តិផលំ តយា គោធេ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ជានតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន សោតាបត្តិសំយុត្តេ បុញ្ញាភិសន្ទវគ្គេ ទសមំ នន្ទិយសក្កសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សក្កេសុ ភន្តេ កបិលវត្ថុស្មិំ និគ្រោធារាមេ នន្ទិយំ សក្កំ អារព្ភ ភាសិតំ. នន្ទិយោ ភន្តេ សក្កោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘យស្សេវ នុ ខោ ភន្តេ អរិយសាវកស្ស ចត្តារិ សោតាបត្តិយង្គានិ សព្ពេន សព្ពំ សព្ពថាសព្ពំ នត្ថិ, ស្វេវ នុ ខោ ភន្តេ អរិយសាវកោ បមាទវិហារី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យស្ស ខោ នន្ទិយ ចត្តារិ សោតាបត្តិយង្គានិ សព្ពេនសព្ពំ សព្ពថាសព្ពំ នត្ថិ, តមហំ ពាហិរោ បុថុជ្ជនបក្ខេ ឋិតោតិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សច្ចសំយុត្តេ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាយកមហាថេរេហិ ទសមំ សំគីតំ តិរច្ឆានកថាសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ មា ភិក្ខវេ អនេកវិហិតំ តិរច្ឆានកថំ កថេយ្យាថ. សេយ្យថិទំ, រាជកថំ ចោរកថំ មហាមត្តកថំ សេនាកថំ ភយកថំ យុទ្ធកថំ អន្នកថំ បានកថំ វត្ថកថំ សយនកថំ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ ឥទំ ទុក្ខន្តិ យោគោ ករណីយោ…បេ… អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនី បដិបទាតិ យោគោ ករណីយោ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ ធម្មចក្កប្បវត្តនវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ ធម្មចក្កបវត្តនសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ពារាណសិយំ ភន្តេ ឥសិបតនេ មិគទាយេ បញ្ចវគ្គិយេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ទ្វេ មេ ភិក្ខវេ អន្តា បព្ពជិតេន នសេវិតព្ពា. កតមេ ទ្វេ, យោ ចាយំ កាមេសុ កាមសុខល្លិកានុយោគោ ហីនោ គម្មោ បោថុជ្ជនិកោ អនរិយោ អនត្ថសំហិតោ, យោ ចាយំ អត្តកិលមថានុយោគោ ¶ ទុក្ខោ អនរិយោ អនត្ថសំហិតោ, ឯតេ ខោ ភិក្ខវេ ឧភោ អន្តេ អនុបគម្ម មជ្ឈិមាបដិបទា តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ កោដិគាមវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បញ្ចមំ សំគីតំ អាសវក្ខយសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ជានតោហំ ភិក្ខវេ បស្សតោ អាសវានំ ខយំ វទាមិ, នោ អជានតោ អបស្សតោ. កិញ្ច ភិក្ខវេ ជានតោ បស្សតោ អាសវានំ ខយោ ហោតិ, ឥទំ ទុក្ខន្តិ ភិក្ខវេ ជានតោ បស្សតោ អាសវានំ ខយោ ហោតិ, អយំ ទុក្ខសមុទយោតិ, អយំ ទុក្ខនិរោធោតិ, អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនីបដិបទាតិ ជានតោ បស្សតោ អាសវានំ ខយោ ហោតិ. ឯវំ ខោ ភិក្ខវេ ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អាសវានំ ខយោ ហោតិ. តស្មាតិហ ភិក្ខវេ ‘‘ឥទំ ទុក្ខ’’ន្តិ យោគោ ករណីយោ, អយំ ទុក្ខសមុទយោតិ, អយំ ទុក្ខនិរោធោតិ, អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនីបដិបទាតិ យោគោ ករណីយោ’’តិ ឯវំ ខោ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សីសបាវនវគ្គេ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បឋមំ សំគីតំ សីសបាវនសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសម្ពិយំ ¶ ភន្តេ សីសបាវនេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុខោ ពហុតរំ យានិ វា មយា បរិត្តានិ សីសបាបណ្ណានិ បាណិនា គហិតានិ យទិទំ ឧបរិ សីសបាវនេ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បោរាណកេហិ ធម្មសំគាហកមហាថេរេហិ បរិយោសានភាវេន សំគីតោ បញ្ចគតិបេយ្យាលវគ្គេ, ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – វេសាលិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ ភិក្ខវេ, កតមំ នុ ខោ ពហុតរំ, យោ វាយំ មយា បរិត្តោ នខសិខាយំ បំសុ អារោបិតោ, អយំ វា មហាបថវី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតោ.

បុច្ឆា – កេ ¶ អាវុសោ សិក្ខន្តិ.

វិស្សជ្ជនា – សេក្ខា ច ភន្តេ បុថុជ្ជនកល្យាណកា ច សិក្ខន្តិ.

បុច្ឆា – កេ ¶ អាវុសោ សិក្ខិតសិក្ខា.

វិស្សជ្ជនា – អរហន្តោ ភន្តេ សិក្ខិតសិក្ខា.

វិស្សជ្ជនា – សិក្ខាកាមេសុ ភន្តេ ឋិតំ.

វិស្សជ្ជនា – យេសំ ភន្តេ វត្តតិ តេ ធារេន្តិ.

វិស្សជ្ជនា – ភគវតោ ភន្តេ វចនំ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស.

វិស្សជ្ជនា – បរម្បរាយ ភន្តេ អាភតំ.