អញ្ញ > សង្គាយន-បុច្ឆ វិស្សជ្ជនា > អង្គុត្តរនិកាយ (បុ-វិ)

បុច្ឆា – បឋមមហាសំគីតិកាលេ ¶ អាវុសោ ធម្មសំគាហកា មហាកស្សបាទយោ មហាថេរវរា បោរាណសំគីតិការា បឋមំ វិនយបិដកំ សំគាយិត្វា សុត្តន្តបិដកេ ច ទីឃមជ្ឈិមសំយុត្តសង្ខាតេ តយោ និកាយេ សំគាយិត្វា តទនន្តរំ កិំ នាម បាវចនំ សំគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – បឋមមហាសំគីតិកាលេ ភន្តេ ធម្មសំគាហកា មហាកស្សបាទយោ មហាថេរវរា បោរាណសំគីតិការា បឋមំ វិនយំ សំគាយិត្វា សុត្តន្តបិដកេ ច ទីឃមជ្ឈិមសំយុត្តសង្ខាតេ តយោ និកាយេ សំគាយិត្វា តទនន្តរំ នវហិ ច សុត្តសហស្សេហិ បញ្ចហិ ច សុត្តសត្តេហិ សត្តបញ្ញាសាយ ច សុត្តេហិ បដិមណ្ឌិតំ វីសតិភាណវារសតបរិមាណំ អង្គុត្តរនិកាយំ នាម បាវចនំ សំគាយិំសុ.

បុច្ឆា – អង្គុត្តរនិកាយេបិ ¶ អាវុសោ ឯកកនិបាតោ ទុកនិបាតោ តិកនិបាតោតិអាទិនា និបាតបករណបរិច្ឆេទវសេន ឯកាទសវិធា. តត្ថ កតរំ និបាតបករណំ សំគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – អង្គុត្តរនិកាយេ ភន្តេ ឯកាទសសុ និបាតបករណបរិច្ឆេទេសុ ឯកកនិបាតំ បឋមំ សំគាយិំសុ.

បុច្ឆា – ឯកកនិបាតេបិ ¶ អាវុសោ រូបាទិវគ្គោ នីវរណប្បហានវគ្គោ អកម្មនិយវគ្គោតិអាទិនា វគ្គភេទវសេន ពហុវិធា. តត្ថ កតរំ វគ្គំ បឋមំ សំគាយិំសុ.

វិស្សជ្ជនា – ឯកកនិបាតេ ភន្តេ រូបាទិវគ្គោ នីវរណប្បហានវគ្គោតិអាទិនា វីសតិយា វគ្គេសុ រូបាទិវគ្គំ បឋមំ សំគាយិំសុ.

បុច្ឆា – សាធុ សាធុ អាវុសោ, មយម្បិ ទានិ អាវុសោ តតោយេវ បដ្ឋាយ សំគាហនត្ថាយ សំគីតិបុព្ពង្គមានិ ធម្មបុច្ឆនវិស្សជ្ជនកិច្ចានិ អាវហិតុំ សមារភាម. តេនាវុសោ ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ រូបាទិវគ្គេ បុរិមានិ បញ្ច សុត្តានិ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ¶ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ រូបាទិគរុកានំ បញ្ចន្នំ បុរិសានំ អជ្ឈាសយវសេន ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯករូបម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ បុរិសស្ស ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ ឥត្ថិរូបំ, ឥត្ថិរូបំ ភិក្ខវេ បុរិសស្ស ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯករូបម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ បុរិសស្ស ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ ឥត្ថិរូបំ, ឥត្ថិរូបំ ភិក្ខវេ បុរិសស្ស ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បច្ឆិមានិ បញ្ច សុត្តានិ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តស្មិំយេវ ភន្តេ សាវត្ថិយំ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ រូបាទិគរុកានំ បញ្ចន្នំ ឥត្ថីនំ អជ្ឈាសយវសេន ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯករូបម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ ឥត្ថិយា ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ បុរិសរូបំ, បុរិសរូបំ ភិក្ខវេ ឥត្ថិយា ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯករូបម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ ឥត្ថិយា ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ បុរិសរូបំ, បុរិសរូបំ ភិក្ខវេ ឥត្ថិយា ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋតិ.

បុច្ឆា – ឥមស្មិំ ¶ អាវុសោ រូបាទិវគ្គេ ភគវតា នីតត្ថវសេន កិំ កថិតំ, នេយ្យត្ថវសេន បន កិំ ញាបិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមស្មិំ ភន្តេ រូបាទិវគ្គេ ភគវតា នីតត្ថវសេន វដ្ដំ កថិតំ. នេយ្យត្ថវសេន បន វិវដ្ដម្បិ ញាបិតំ.

បុច្ឆា – ទុតិយោ ¶ បន អាវុសោ នីវរណប្បហានវគ្គោ ភគវតា កត្ថ កថញ្ច ភាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យេន អនុប្បន្នោ វា កាមច្ឆន្ទោ ឧប្បជ្ជតិ, ឧប្បន្នោ វា កាមច្ឆន្ទោ ភិយ្យោភាវាយ វេបុល្លាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ សុភនិមិត្តំ, សុភនិមិត្តំ ភិក្ខវេ អយោនិសោ មនសិករោតោ អនុប្បន្នោចេវ កាមច្ឆន្ទោ ឧប្បជ្ជតិ, ឧប្បន្នោ ច កាមច្ឆន្ទោ ភិយ្យោភាវាយ វេបុល្លាយ សំវត្តតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតោ.

បុច្ឆា – ឥមស្មិំ ¶ បន អាវុសោ ទុតិយេ នីវរណប្បហានវគ្គេ ភគវតា កិំ កថិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឥមស្មិំ បន ភន្តេ ទុតិយេ នីវរណប្បហានវគ្គេ ភគវតា វដ្ដម្បិ វិវដ្ដម្បិ កថិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ តតិយេ អកម្មនិយវគ្គេ កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តតិយេ ភន្តេ អកម្មនិយវគ្គេ ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ អភាវិតំ អកម្មនិយំ ហោតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ, ចិត្តំ ភិក្ខវេ អភាវិតំ អកម្មនិយំ ហោតិ. នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ ភាវិតំ កម្មនិយំ ហោតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ. ចិត្តំ ភិក្ខវេ ភាវិតំ កម្មនិយំ ហោតី’’តិ ឯវមាទិកា ភគវតា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – ចតុត្ថេ ¶ បនាវុសោ អទន្តវគ្គេ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – ចតុត្ថេ ភន្តេ អទន្តវគ្គេ ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ អទន្តំ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ, ចិត្តំ ភិក្ខវេ អទន្តំ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតិ. នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ ទន្តំ មហតោ អត្ថាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ, ចិត្តំ ភិក្ខវេ ទន្តំ មហតោ អត្ថាយ សំវត្តតី’’តិ ឯវមាទិកា ភគវតា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – បញ្ចមេ ¶ អាវុសោ បណិហិតអច្ឆវគ្គេ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – បញ្ចមេ ភន្តេ បណិហិតអច្ឆវគ្គេ ‘‘សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ សាលិសូកំ វា យវសូកំ វា មិច្ឆាបណិហិតំ ហត្ថេន វា បាទេន វា អក្កន្តំ ហត្ថំ វា បាទំ វា ភេច្ឆតិ, លោហិតំ វា ឧប្បាទេស្សតីតិ នេតំ ឋាន វិជ្ជតិ. តំ កិស្សហេតុ, មិច្ឆាបណិហិតត្តា ភិក្ខវេ សូកស្ស. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ សោ វត ភិក្ខុ មិច្ឆាបណិហិតេន ចិត្តេន អវិជ្ជំ ¶ ភេច្ឆតិ, វិជ្ជំ ឧប្បាទេស្សតិ, និព្ពានំ សច្ឆិករិស្សតីតិ នេតំ ឋានំ វិជ្ជតិ, តំ កិស្ស ហេតុ, មិច្ឆាបណិហិតត្តា ភិក្ខវេ ចិត្តស្សា’’តិ ឯវមាទិកា ភគវតា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – អច្ឆរាសង្ឃាតវគ្គេ ¶ អាវុសោ បឋម ទុតិយសុត្តានិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – អច្ឆរាសង្ឃាតវគ្គេ ភន្តេ ភគវតា ‘‘បភស្សរមិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ, តញ្ច ខោ អាគន្តុកេហិ ឧបក្កិលេសេហិ ឧបក្កិលិដ្ឋំ, តំ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ យថាភូតំ នប្បជានាតិ, តស្មា ‘អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ចិត្តភាវនា នត្ថី’តិ វទាមិ. បភស្សរមិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ, តញ្ច ខោ អាគន្តុកេហិ ឧបក្កិលេសេហិ វិប្បមុត្តំ, តំ សុភវា អរិយសាវកោ យថាភូតំ បជានាតិ. តស្មា ‘សុតបតោ ¶ អរិយសាវកស្ស ចិត្តភាវនា អត្ថី’តិ វទាមី’’តិ. ឯវំ ខោ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយសុត្តាទីនិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ តតិយសុត្តាទីនិ បញ្ចសុត្តានិ ‘‘អច្ឆរាសង្ឃាតមត្តម្បិ ចេ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ មេត្តាចិត្តំ អាសេវតិ, ភាវេតិ, មនសិករោតិ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ អរិត្តជ្ឈានោ វិហរតិ សត្ថុសាសនករោ ឱវាទបតិករោ អមោឃំ រដ្ឋបិណ្ឌំ ភុញ្ជតិ, កោ បន វាទោ យេ នំ ពហុលីករោន្តិ. យេកេចិ ភិក្ខវេ ធម្មា អកុសលា អកុសលភាគិយា អកុសលបក្ខិកា, សព្ពេតេ មនោបុព្ពង្គមា, មនោ តេសំ ធម្មានំ បឋមំ ឧប្បជ្ជតិ, អន្វទេវ អកុសលាធម្មា, យេកេចិ ភិក្ខវេ ធម្មា កុសលា កុសលភាគិយា កុសលបក្ខិកា, សព្ពេតេ មនោបុព្ពង្គមា, មនោ តេសំ ធម្មានំ បឋមំ ឧប្បជ្ជតិ, អន្វទេវ កុសលា ធម្មា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋម នវម ទសមសុត្តានិ ច វីរិយារម្ភាទិវគ្គេ ទសសុត្តានិ ច កល្យាណមិត្តាទិវគ្គេ បឋមសុត្តញ្ច ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ អដ្ឋម នវម ទសមសុត្តានិ ច វីរិយារម្ភាទិវគ្គេ ទសសុត្តានិ ច កល្យាណមិត្តាទិវគ្គេ បឋមសុត្តញ្ច ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យេន អនុប្បន្នា វា អកុសលា ធម្មា ឧប្បជ្ជន្តិ, ឧប្បន្នា វា កុសលា ធម្មា បរិហាយន្តិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ បមាទោ, បមត្តស្ស ភិក្ខវេ អនុប្បន្នា ចេវ អកុសលា ធម្មា ឧប្បជ្ជន្តិ, ឧប្បន្នា ច កុសលា ធម្មា បរិហាយន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – កល្យាណមិត្តាទិវគ្គេ ¶ អាវុសោ ទុតិយ តតិយសុត្តានិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – កល្យាណមិត្តាទិវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយ តតិយសុត្តានិ ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យេន អនុប្បន្នា វា អកុសលា ធម្មា ឧប្បជ្ជន្តិ, ឧប្បន្នា វា កុសលា ធម្មា បរិហាយន្តិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ អនុយោគោ អកុសលានំ ធម្មានំ អននុយោគោ កុសលានំ ធម្មាន’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋសុត្តាទីនិ ច បមាទាទិវគ្គេ បឋមសុត្តញ្ច ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ឆដ្ឋសុត្តាទីនិ ច បមាទាទិវគ្គេ បឋមសុត្តញ្ច ‘‘អប្បមត្តិកា ឯសា ភិក្ខវេ បរិហានិ យទិទំ ញាតិបរិហានិ. ឯតំ បតិកិដ្ឋំ ភិក្ខវេ បរិហានីនំ យទិទំ បញ្ញាបរិហានីតិ. អប្បមត្តិកា ឯសា ភិក្ខវេ វុទ្ធិ យទិទំ ញាតិវុទ្ធិ. ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ វុទ្ធីនំ យទិទំ បញ្ញាវុទ្ធិ ¶ . តស្មាតិហ ភិក្ខវេ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ‘បញ្ញាវុទ្ធិយា វទ្ធិស្សាមា’តិ. ឯវញ្ហិ វោ ភិក្ខវេ សិក្ខិតព្ព’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន បមាទាទិវគ្គេ ទុតិយសុត្តាទីនិ កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យោ ឯវំ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ បមាទោ. បមាទោ ភិក្ខវេ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតិ. នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ, យោ ឯវំ មហតោ អត្ថាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ អប្បមាទោ, អប្បមាទោ ភិក្ខវេ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – ទុតិយេ ¶ បនាវុសោ បមាទាទិវគ្គេ បឋមសុត្តាទីនិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – ទុតិយេ ភន្តេ បមាទាទិវគ្គេ អជ្ឈត្តិកំ ភិក្ខវេ អង្គន្តិ ករិត្វា នាញ្ញំ ឯកង្គម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ បមាទោ. បមាទោ ភិក្ខវេ មហតោ អនត្ថាយ សំវត្តតិ. អជ្ឈត្តិកំ ភិក្ខវេ អង្គន្តិ ករិត្វា នាញ្ញំ ឯកង្គម្បិ សមនុបស្សាមិ, យំ ឯវំ មហតោ អត្ថាយ សំវត្តតិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ អប្បមាទោ. អប្បមាទោ ភិក្ខវេ មហតោ អត្ថាយ សំវត្តតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តេត្តិំសមាទីនិច ទសសុត្តានិ អធម្មវគ្គេ ច ទសសុត្តានិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ តេត្តិំសមាទីនិ ទសសុត្តានិ ច អធម្មវគ្គេ ទសសុត្តានិ ច យេ តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ អធម្មំ ‘‘ធម្មោ’’តិ ទីបេន្តិ, តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ ពហុជនអហិតាយ បដិបន្នា ពហុជនអសុខាយ ពហុនោ ជនស្ស អនត្ថាយ អហិតាយ ទុក្ខាយ ទេវមនុស្សានំ. ពហុញ្ច តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ អបុញ្ញំ បសវន្តិ, តេ ចិមំ សទ្ធម្មំ អន្តរធាបេន្តីតិ ឯវមាទិនា ច, យេ តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ អធម្មំ ‘‘អធម្មោ’’តិ ទីបេន្តិ, តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ ពហុជនហិតាយ បដិបន្នា ពហុជនសុខាយ ពហុជនោ ជនស្ស អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ. ពហុញ្ច តេ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ បុញ្ញំ បសវន្តិ, តេ ចិមំ សទ្ធម្មំ ឋបេន្តីតិ ឯវមាទិនា ច ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – ឯកបុគ្គលវគ្គេ ¶ អាវុសោ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – ឯកបុគ្គលវគ្គេ ភន្តេ ភគវតា ឯកបុគ្គលោ ភិក្ខវេ លោកេ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ. កតមោ ឯកបុគ្គលោ, តថាគតោ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, អយំ ខោ ភិក្ខវេ ឯកបុគ្គលោ លោកេ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានន្តិ ឯវមាទិកា ភគវតា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – ឯតទវគ្គេ ¶ អាវុសោ អាគតេសុ ឯកចត្តាលីសាយ ថេរេសុ អាយស្មា អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញត្ថេរោ កថំ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ឯតទគ្គវគ្គេ ភន្តេ អាគតេសុ ឯកចត្តាលីសាយ មហាថេរេសុ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ រត្តញ្ញូនំ យទិទំ អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញោ’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ អាយស្មា អញ្ញាសិកោណ្ឌញ្ញត្ថេរោ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតេសុ ឯកចត្តាលីសាយ មហាថេរេសុ អាយស្មា ច សារិបុត្តត្ថេរោ ធម្មសេនាបតិ បឋមោ អគ្គសាវកោ អាយស្មា ច មហាមោគ្គល្លានត្ថេរោ ទុតិយោ អគ្គសាវកោ កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មា ភន្តេ សារិបុត្តត្ថេរោ ធម្មសេនាបតិ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ មហាបញ្ញានំ យទិទំ សារិបុត្តោ’’តិ. អាយស្មា បន មហាមោគ្គល្លានត្ថេរោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ឥទ្ធិមន្តានំ យទិទំ មហាមោគ្គល្លានោ’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

ឥទំ ¶ តេ អាសនំ វីរ, បញ្ញត្តំ តវនុច្ឆវិំ;

មម ចិត្តំ បសាទេន្តោ, និសីទ បុប្ផមាសនេ.

យេ ¶ វត លោកេ អរហន្តោ វា អរហត្តមគ្គំ វា សមាបន្នា, អយំ តេសំ ភិក្ខុ អញ្ញតរោ.

យំនូនាហំ ឥមំ ភិក្ខុំ ឧបសង្កមិត្វា បញ្ហំ បុច្ឆេយ្យំ.

លភេយ្យាម ¶ មយំ ភន្តេ ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ជំ, លភេយ្យាម ឧបសម្បទំ.

ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ មហាបញ្ញានំ យទិទំ សារិបុត្តោ.

ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ឥទ្ធិមន្តានំ យទិទំ មហាមោគ្គល្លានោ.

បុច្ឆា – អាយស្មា ¶ បន អាវុសោ មហាកស្សបត្ថេរោ បឋមមហាសំគីតិកាលេ បាមោក្ខសង្ឃនាយកភូតោ ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មា ភន្តេ មហាកស្សបត្ថេរោ បឋមមហាសំគីតិកាលេ សង្ឃបាមោក្ខភូតោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ធុតវាទានំ យទិទំ មហាកស្សបោ’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតេសុ ឯកចត្តាលីសាយ មហាថេរេសុ អាយស្មា អនុរុទ្ធត្ថេរោ កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មា ¶ ភន្តេ អនុរុទ្ធត្ថេរោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ទិព្ពចក្ខុកានំ យទិទំ អនុរុទ្ធោ’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

បុច្ឆា – អាយស្មា ¶ បន អាវុសោ សីវលិត្ថេរោ ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មា ភន្តេ សីវលិត្ថេរោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ លាភីនំ យទិទំ សីវលី’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

សម្មាសម្ពុទ្ធោ ¶ វត សោ ភគវា, យោ ឥមស្ស ឯវរូបស្ស ទុក្ខស្ស បហានាយ ធម្មំ ទេសេតិ.

សុប្បដិបន្នោ វត តស្ស ភគវតោ សាវកសង្ឃោ, យោ ឥមស្ស ឯវរូបស្ស ទុក្ខស្ស បហានាយ បដិបន្នោ.

សុសុខំ វត និព្ពានំ, យត្ថិទំ ឯវរូបំ ទុក្ខំ ន សំវិជ្ជតិ –

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ លាភីនំ យទិទំ សីវលិ’’ ហុ –

បុច្ឆា – អាយស្មា បន អាវុសោ អានន្ទត្ថេរោ ធម្មភណ្ឌាគារិកោ បឋមមហាសំគីតិកាលេ ធម្មវិស្សជ្ជកថេរភូតោ កថំ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មា ¶ ភន្តេ អានន្ទត្ថេរោ ធម្មភណ្ឌាគារិកោ បឋមមហាសំគីតិកាលេ ធម្មវិស្សជ្ជកភូតោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ពហុស្សុតានំ យទិទំ អានន្ទោ. ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ សតិមន្តានំ យទិទំ អានន្ទោ. ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ គតិមន្តានំ យទិទំ អានន្ទោ. ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ធិតិមន្តានំ យទិទំ អានន្ទោ. ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ឧបដ្ឋាកានំ យទិទំ អានន្ទោ’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា បញ្ចសុ ឯតទគ្គដ្ឋានេសុ ឋបិតោ.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ ពហុស្សុតានំ. សតិមន្តានំ. គតិមន្តានំ. ធិតិមន្តានំ. ឧបដ្ឋាកានំ យទិទំ អានន្ទោ’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតេសុ ឯកចត្តាលីសាយ មហាថេរេសុ អាយស្មា ឧបាលិត្ថេរោ បឋមមហាសំគីតិកាលេ វិនយវិស្សជ្ជកភូតោ កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មា ភន្តេ ឧបាលិត្ថេរោ បឋមមហាសំគីតិកាលេ វិនយវិស្សជ្ជកភូតោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ភិក្ខូនំ វិនយធរានំ យទិទំ ឧបាលី’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

បុច្ឆា – ឯតទគ្គវគ្គេ ¶ អាវុសោ អាគតាសុ តេរសសុ ថេរីសុ មហាបជាបតិ គោតមីថេរី កថំ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ឯតទគ្គវគ្គេ ¶ ភន្តេ អាគតាសុ តេរសសុ ថេរីសុ មហាបជាបតិគោតមីថេរី ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ រត្តញ្ញូនំ យទិទំ មហាបជាបតិ គោតមី’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ រត្តញ្ញូនំ យទិទំ មហាបជាបតិគោតមី’’ –

បុច្ឆា – ខេមាថេរី បន អាវុសោ អគ្គសាវិកា ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ខេមាថេរី ភន្តេ បឋមា អគ្គសាវិកា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ មហាបញ្ញានំ យទិទំ ខេមា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

អនបេក្ខិនោ សព្ពទុក្ខំ បហាយ’’ –

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ មហាបញ្ញានំ យទិទំ ខេមា’’ –

បុច្ឆា – ឧប្បលវណ្ណា បន អាវុសោ ថេរី ទុតិយអគ្គសាវិកា ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ឧប្បលវណ្ណា ភន្តេ ថេរី ទុតិយអគ្គសាវិកា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ ឥទ្ធិមន្តីនំ យទិទំ ឧប្បលវណ្ណា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ ឥទ្ធិមន្តីនំ យទិទំ ឧប្បលវណ្ណា’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតាសុ តេរសសុ ថេរីសុ បដាចារានាម ថេរី កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ឯតទគ្គវគ្គេ ភន្តេ អាគតាសុ តេរសសុ ថេរិកាសុ បដាចារា ថេរី ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ វិនយធរានំ យទិទំ បដាចារា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ចតូសុ សមុទ្ទេសុ ជលំ បរិត្តកំ,

កិំ ការណា អម្ម តុវំ បមជ្ជសិ’’ –

ឯតមត្ថវសំ ញត្វា, បណ្ឌិតោ សីលសំវុតោ;

និព្ពានគមនំ មគ្គំ, ខិប្បមេវ វិសោធយេ’’ –

‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ វិនយធរានំ យទិទំ បដាចារា’’ –

ធម្មទិន្នាថេរីភិក្ខុនីមវត្ថុ

បុច្ឆា – ធម្មទិន្នា ¶ បន អាវុសោ ថេរី ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ធម្មទិន្នា ភន្តេ ថេរី ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ ធម្មកថិកានំ យទិទំ ធម្មទិន្នា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ ធម្មកថិកានំ យទិទំ ធម្មទិន្នា’’ –

បុច្ឆា – ភទ្ទកច្ចានានាម អាវុសោ យសោធរាថេរី ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ភទ្ទកច្ចានា ¶ ភន្តេ យសោធរាថេរី ភគវតា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ មហាភិញ្ញបត្តានំ យទិទំ ភទ្ទកច្ចានា’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ភិក្ខុនីនំ មហាភិញ្ញបត្តានំ យទិទំ ភទ្ទកច្ចានា’’ –

បុច្ឆា – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតេសុ ឯកាទសសុ ឧបាសកេសុ តបុស្សភល្លិកានាម វាណិជា ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – តបុស្សភល្លិកា ភន្តេ វាណិជា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ បឋមំ សរណំ គច្ឆន្តានំ យទិទំ តបុស្សភល្លិកា វាណិជា’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតេ ¶ ភន្តេ មយំ ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាម ធម្មញ្ច, ឧបាសកេ នោ ភគវា ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតេ សរណំ គតេ’’ ហុ –

‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ បឋមំ សរណំ គច្ឆន្តានំ យទិទំ តបុស្សភល្លិកា វាណិជា’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា អរហតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតេសុ ឯកាទសសុ ឧបាសកេសុ សុទត្តោ គហបតិ អនាថបិណ្ឌិកោ កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ឯតទគ្គវគ្គេ ភន្តេ អាគតេសុ ឯកាទសសុ ឧបាសកេសុ សុទត្តោ គហបតិ អនាថបិណ្ឌិកោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ ទាយកានំ យទិទំ សុទត្តោ គហបតិ អនាថបិណ្ឌិកោ’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ ទាយកានំ យទិទំ សុទត្តោ គហបតិ អនាថបិណ្ឌិកោ–

បុច្ឆា – សូរម្ពដ្ឋោ នាម អាវុសោ ឧបាសកោ ភគវតា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

វិស្សជ្ជនា – សូរម្ពដ្ឋោ ឧបាសកោ ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ អវេច្ចប្បសន្នានំ យទិទំ សូរម្ពដ្ឋោ’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតោ.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសកានំ អវេច្ចប្បសន្នានំ យទិទំ សូរម្ពដ្ឋោ’’ ហុ –

បុច្ឆា – ឯតទគ្គវគ្គេ ¶ អាវុសោ អាគតាសុ ទសសុ ឧបាសិកាសុ សុជាតានាម ឧបាសិកា សេនិយធីតា កថំ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – សុជាតា ភន្តេ សេនិយធីតា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ បឋមំ សរណំ គច្ឆន្តីនំ យទិទំ សុជាតា សេនិយធីតា’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតា ¶ មយំ ភន្តេ ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាម ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច, ឧបាសិកាយោ នោ ភគវា ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតា សរណំ គតា’’ ហុ –

‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ បឋមំ សរណំ គច្ឆន្តីនំ យទិទំ សុជាតា សេនិយធីតា’’ –

បុច្ឆា – វិសាខា ¶ បន អាវុសោ ឧបាសិកា កថំ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – វិសាខា ភន្តេ ឧបាសិកា មិគារមាតា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ ទាយិកានំ យទិទំ វិសាខា មិគារមាតា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ ទាយិកានំ យទិទំ វិសាខា មិគារមាតា’’ ហុ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ឯកកនិបាតេ ឯតទគ្គវគ្គេ អាគតាសុ ទសសុ ឧបាសិកាសុ ខុជ្ជុត្តរានាម ឧបាសិកា កថំ ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – ឯតទគ្គវគ្គេ ភន្តេ អាគតាសុ ទសសុ ឧបាសិកាសុ ខុជ្ជុត្តរា ឧបាសិកា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ ពហុស្សុតានំ យទិទំ ខុជ្ជុត្តរា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវកានំ ឧបាសិកានំ ពហុស្សុតានំ យទិទំ ខុជ្ជុត្តរា’’ ហុ –

បុច្ឆា – កាឡីនាម អាវុសោ ឧបាសិកា កុររឃរិកា កថំ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

វិស្សជ្ជនា – កាឡី ភន្តេ ឧបាសិកា កុររឃរិកា ‘‘ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ អនុស្សវប្បសន្នានំ យទិទំ កាឡី ឧបាសិកា កុររឃរិកា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ឯតទគ្គដ្ឋានេ ឋបិតា.

‘‘ឯតទគ្គំ ¶ ភិក្ខវេ មម សាវិកានំ ឧបាសិកានំ អនុស្សវប្បសន្នានំ យទិទំ កាឡី ឧបាសិកា កុររឃរិកា’’ –

បុច្ឆា – សកលាបិ ¶ អាវុសោ អដ្ឋានបាឡិ ភគវតា កថំ ភាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – អដ្ឋានមេតំ ភិក្ខវេ អនវកាសោ, យំ ទិដ្ឋិសម្បន្នោ បុគ្គលោ កញ្ចិសង្ខារំ និច្ចតោ ឧបគច្ឆេយ្យ, នេតំ ឋានំ វិជ្ជតិ. ឋានញ្ច ខោ ឯតំ ភិក្ខវេ វិជ្ជតិ, យំ បុថុជ្ជនោ កញ្ចិសង្ខារំ និច្ចតោ ឧបគច្ឆេយ្យ, ឋានមេតំ វិជ្ជតីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា សកលាបិ អដ្ឋានបាឡិ ភាសិតា.

បុច្ឆា – ឯកធម្មបាឡិយំ ¶ អាវុសោ បឋមវគ្គេ កីទិសី ធម្មទេសនា ភគវតា ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – ឯកធម្មបាឡិយំ ភន្តេ បឋមវគ្គេ ‘‘ឯកធម្មោ ភិក្ខវេ ភាវិតោ ពហុលីកតោ ឯកន្តនិព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ឧបសមាយ អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តតិ. កតមោ ឯកធម្មោ, ពុទ្ធានុស្សតិ, អយំ ខោ ភិក្ខវេ ឯកធម្មោ ភាវិតោ ពហុលីកតោ ឯកន្តនិព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ឧបសមាយ អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តតី’’តិ ឯវមាទិកា ភគវតា ធម្មទេសនា ទេសិតា.

បុច្ឆា – ទុតិយវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – ទុតិយវគ្គេ ¶ ភន្តេ ភគវតា ‘‘នាហំ ភិក្ខវេ អញ្ញំ ឯកធម្មម្បិ សមនុបស្សាមិ, យេន អនុប្បន្នា វា អកុសលា ធម្មា ឧប្បជ្ជន្តិ, ឧប្បន្នា វា អកុសលា ធម្មា ភិយ្យោភាវាយ វេបុល្លាយ សំវត្តន្តិ, យថយិទំ ភិក្ខវេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ. មិច្ឆាទិដ្ឋិកស្ស ភិក្ខវេ អនុប្បន្នា ចេវ អកុសលា ធម្មា ឧប្បជ្ជន្តិ, ឧប្បន្នា ច អកុសលា ធម្មា ភិយ្យោភាវាយ វេបុល្លាយ សំវត្តន្តី’’តិ. ឯវមាទិកា ភគវតា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – តតិយវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បញ្ចមាទីនិ អដ្ឋ សុត្តានិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តតិយវគ្គេ ភន្តេ បញ្ចមាទីនិ អដ្ឋសុត្តានិ ‘‘ទុរក្ខាតេ ភិក្ខវេ ធម្មវិនយេ យោ ច សមាទបេតិ, យញ្ច សមាទបេតិ, យោ ច សមាទបិតោ តថត្តាយ បដិបជ្ជតិ. សព្ពេតេ ពហុំ អបុញ្ញំ បសវន្តិ. តំកិស្សហេតុ, ទុរក្ខាភត្តា ភិក្ខវេ ធម្មស្ស. ស្វាក្ខាតេ ភិក្ខវេ ធម្មវិនយេ យោ ច សមាទបេតិ, យញ្ច សមាទបេតិ, យោ ច សមាទបិតោ, តថត្តាយ បដិបជ្ជតិ, សព្ពេតេ ពហុំ បុញ្ញំ បសវន្តិ. តំកិស្សហេតុ ស្វាក្ខាតត្តា ភិក្ខវេ ធម្មស្សា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – អបរអច្ឆរាសង្ឃាតវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – អបរអច្ឆរាសង្ឃាតវគ្គេ ភន្តេ ‘‘អច្ឆរាសង្ឃាតមត្តម្បិ ចេ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ បឋមំ ឈានំ ភាវេតិ, អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ អរិត្តជ្ឈានោ វិហរតិ សត្ថុសាសនករោ ឱវាទបតិករោ អមោឃំ រដ្ឋបិណ្ឌំ ភុញ្ជតិ, កោ បន វាទោ យេ នំ ពហុលីករោន្តី’’តិ ឯវមាទិកា ភន្តេ ភគវតា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – សកលោបិ ¶ អាវុសោ កាយគតាសតិវគ្គោ ភគវតា កថំ ភាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – យស្ស កស្សចិ ភិក្ខវេ មហាសមុទ្ទោ ចេតសា ផុដោ, អន្តោគធា តស្ស កុន្នទិយោ យាកាចិ សមុទ្ទង្គមា, ឯវមេវ ភិក្ខវេ យស្ស កស្សចិ កាយគតាសតិ ភាវិតា ពហុលីកតា, អន្តោគធា តស្ស កុសលា ធម្មា យេកេចិ វិជ្ជាភាគិយា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា សកលោបិ កាយគតាសតិវគ្គោ ភាសិតោ.

បុច្ឆា – សកលោបិ ¶ អាវុសោ អមតវគ្គោ ភគវតា កថំ ភាសតោ.

វិស្សជ្ជនា – អមតំ តេ ភិក្ខវេ ន បរិភុញ្ជន្តិ, យេ កាយគតាសតិំ ន បរិភុញ្ជន្តិ. អមតំ តេ ភិក្ខវេ បរិភុញ្ជន្តិ, យេ កាយគតាសតិំ បរិភុញ្ជន្តិ. អមតំ តេ ភិក្ខវេ អបរិភុត្តំ, យេសំ កាយគតាសតិ អបរិភុត្តា. អមតំ តេ ភិក្ខវេ បរិភុត្តំ, យេសំ កាយគតាសតិ បរិភុត្តាតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា សកលោបិ អមតវគ្គោ ភាសិតោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ទុកនិបាតេ កម្មករណវគ្គេ បឋមំ វជ្ជសុត្តំ កត្ថ កស្ស កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលានំ ភិក្ខូនំ ‘‘ទ្វេមានិ ភិក្ខវេ វជ្ជានិ. កតមានិ ទ្វេ ទិដ្ឋធម្មិកញ្ច វជ្ជំ សម្បរាយិកញ្ច វជ្ជ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ‘‘ទិដ្ឋធម្មិកស្ស វជ្ជស្ស ភាយិស្សាម, សម្បរាយិកស្ស វជ្ជស្ស ភាយិស្សាម, វជ្ជភីរុនោ ភវិស្សាម វជ្ជភយទស្សាវិនោ’’តិ. ឯវញ្ហិ ខោ ភិក្ខវេ សិក្ខិតព្ពំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយំ បធានសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កស្ស កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំយេវ ភន្តេ សម្ពហុលានំ ភិក្ខូនំ ‘‘ទ្វេមានិ ភិក្ខវេ បធានានិ ទុរភិសម្ភវានិ លោកស្មិំ. កតមានិ ទ្វេ, យញ្ច គិហីនំ អគារំ អជ្ឈាវសតំ ចីវរបិណ្ឌបាតសេនាសនគិលានបច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារានុប្បាទនត្ថំ បធានំ, យញ្ច អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតានំ សព្ពូបធិបដិនិស្សគ្គត្តំ បធានំ. ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ បធានានិ ទុរភិសម្ភវានិ លោកស្មិ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តបនីយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទ្វេមេ ភិក្ខវេ ធម្មា តបនីយា. កតមេ ទ្វេ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចស្ស កាយទុច្ចរិតំ កតំ ហោតិ, អកតំ ហោតិ កាយ សុចរិតំ, វចីទុច្ចរិតំ កតំ ហោតិ, អកតំ ហោតិ វចីសុចរិតំ, មនោទុច្ចរិតំ កតំ ហោតិ, អកតំ ហោតិ មនោសុចរិតំ. សោ ‘‘កាយទុច្ចរិតំ មេ កត’’ន្តិ តប្បតិ, ‘‘អកតំ មេ កាយសុចរិត’’ន្តិ តប្បតិ. វចីទុច្ចរិតំ (ប) ‘‘មនោទុច្ចរិតំ មេ កត’’ន្តិ តប្បតិ, ‘‘អកតំ មេ មនោសុចរិត’’ន្តិ តប្បតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ ធម្មា តបនីយាតិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ចតុត្ថំ ¶ បន អាវុសោ អតបនីយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ចតុត្ថំ ភន្តេ អតបនីយសុត្តំ ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ ធម្មា អតបនីយា. កតមេ ទ្វេ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចស្ស កាយសុចរិតំ កតំ ហោតិ, អកតំ ហោតិ កាយទុច្ចរិតំ. វចីសុចរិតំ កតំ ហោតិ, អកតំ ហោតិ វចីទុច្ចរិតំ. មនោសុចរិតំ កតំ ហោតិ, អកតំ ហោតិ មនោទុច្ចរិតំ. សោ ‘កាយសុចរិតំ មេ កត’ន្តិ ន តប្បតិ, ‘អកតំ មេ កាយទុច្ចរិត’ន្តិ នតប្បតិ. ‘វចីសុចរិតំ…បេ… មនោសុចរិតំ មេ កត’ន្តិ ន តប្បតិ. ‘អកតំ មេ មនោទុច្ចរិត’ន្តិ ន តប្បតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ ធម្មា អតបនីយា’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – បញ្ចមំ ¶ បន អាវុសោ ឧបញ្ញាតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បញ្ចមំ ភន្តេ ឧបញ្ញាតសុត្តំ ‘‘ទ្វិន្នាហំ ភិក្ខវេ ធម្មានំ ឧបញ្ញាសិំ. យា ច អសន្តុដ្ឋិតា កុសលេសុ ធម្មេសុ, យា ច អប្បដិវានិតា បធានស្មិំ. អប្បដិវានិ សុទាហំ ភិក្ខវេ បទហាមិ ‘កាមំ-តចោ ច ន្ហារុ ច អដ្ឋិ ច អវសិស្សតុ ឧបសុស្សតុ សរីរេ មំសលោហិតំ, យំ ¶ តំ បុរិសថាមេន បុរិសវីរិយេន បុរិសបរក្កមេន បត្តព្ពំ, ន តំ អបាបុណិត្វា វីរិយស្ស សណ្ឋានំ ភវិស្សតី’’តិ. ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – នវមំ ¶ បន អាវុសោ ចរិយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – នវមំ ភន្តេ ចរិយសុត្តំ ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ ធម្មា សុក្កា លោកំ បាលេន្តិ. កតមេ ទ្វេ, ហិរីច ឱត្តប្បញ្ច. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ សុក្កា ធម្មា លោកំ ន បាលេយ្យុំ, នយិធ បញ្ញាយេថ ‘មាតា’តិវា ‘មាតុច្ឆា’តិវា ‘មាតុលានី’តិវា ‘អាចរិយភរិយា’តិវា ‘គរូនំ ទារា’តិ’’វាតិ, ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អធិករណវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ សត្តមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ ជាណុស្សោណិំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. ជាណុស្សោណិ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ ភោ គោតម ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំមរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘កតត្តា ច ព្រាហ្មណ អកតត្តា ច ឯវមិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំមរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

កោ ¶ នុ ខោ ភោ គោតម ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ.

‘‘កតត្តាច ព្រាហ្មណ អកតត្តាច ឯវមិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ’’ –

កោ ¶ បន ភោ គោតម ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ –

កតត្តា ច ព្រាហ្មណ អកតត្តា ច ឯវមិធេកច្ចេ សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ.

ន ខោ អហំ ឥមស្ស ភោតោ គោតមស្ស សំខិត្តេន ភាសិតស្ស វិត្ថារេន អត្ថំ អវិភត្តស្ស វិត្ថារេន អត្ថំ –

សាធុ មេ ភវំ គោតមោ តថា ធម្មំ ទេសេតុ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កស្ស កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អាយស្មតោ អានន្ទស្ស ‘‘ឯកំសេនាហំ អានន្ទ អករណីយំ វទាមិ កាយទុច្ចរិតំ មនោទុច្ចរិត’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘ឯកំសេនាហំ ¶ អានន្ទ ករណីយំ វទាមិ កាយសុចរិតំ វចីសុចរិតំ មនោសុចរិតំ’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ទុកនិបាតេ អធិករណវគ្គេ នវមសុត្តំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អកុសលំ ¶ ភិក្ខវេ បជហថ, សក្កា ភិក្ខវេ អកុសលំ បជហិតុំ. នោចេទំ ភិក្ខវេ សក្កា អភវិស្ស អកុសលំ បជហិតុំ, នាហំ ឯវំ វទេយ្យំ ‘‘អកុសលំ ភិក្ខវេ បជហថា’’តិ. យស្មា ច ខោ ភិក្ខវេ សក្កា អកុសលំ បជហិតុំ, តស្មាហំ ឯវំ វទាមិ ‘‘អកុសលំ ភិក្ខវេ បជហថា’’តិ. អកុសលញ្ច ហិទំ ភិក្ខវេ បហីនំ អហិតាយ ទុក្ខាយ សំវត្តេយ្យ, នាហំ ឯវំវទេយ្យំ ‘‘អកុសលំ ភិក្ខវេ បជហថា’’តិ. យស្មា ច ខោ ភិក្ខវេ អកុសលំ បហីនំ ហិតាយ សុខាយ សំវត្តតិ, តស្មាហំ ឯវំ វទាមិ ‘‘អកុសលំ ភិក្ខវេ បជហថា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទសមឯកាទសមសុត្តានិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ទសមឯកាទសមសុត្តានិ ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តន្តិ. កតមេ ទ្វេ, ទុន្និក្ខិត្តញ្ច បទព្យញ្ជនំ អត្ថោ ច ទុន្នីតោ, ទុន្និក្ខិត្តស្ស ភិក្ខវេ បទព្យញ្ជនស្ស អត្ថោបិ ទុន្នយោ ហោតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តន្តី’’តិ ច. ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស ឋិតិយា អសម្មោសាយ អនន្តរធានាយ សំវត្តន្តិ. កតមេ ទ្វេ, សុនិក្ខិត្តញ្ច បទព្យញ្ជនំ អត្ថោ ច សុនីតោ, សុនិក្ខិត្តស្ស ភិក្ខវេ បទព្យញ្ជនស្ស អត្ថោបិ សុនយោ ហោតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស ឋិតិយា អសម្មោសាយ អនន្តរធានាយ សំវត្តន្តី’’តិ ច. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – ពាលវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ទុតិយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ពាលវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយំ សុត្តំ ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ តថាគតំ អព្ភាចិក្ខន្តិ. កតមេ ទ្វេ, ទុដ្ឋោ វា ទោសន្តរោ សទ្ធោ វា ទុគ្គហិតេន. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ តថាគតំ អព្ភាចិក្ខន្តី’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ តតិយសុត្តំ ភគវតា ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ តថាគតំ អព្ភាចិក្ខន្តិ. កតមេ ទ្វេ, យោ ច អភាសិតំ អលបិតំ តថាគតេន ‘ភាសិតំ លបិតំ តថាគតេនា’តិ ទីបេតិ. យោ ច ភាសិតំ លបិតំ តថាគតេន ‘អភាសិតំ អលបិតំ តថាគតេនាតិ’ ¶ ទីបេតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ តថាគតំ អព្ភាចិក្ខន្តិ. ទ្វេមេ ភិក្ខវេ តថាគតំ នាព្ភាចិក្ខន្តិ. កតមេ ទ្វេ, យោ ច អភាសិតំ អលបិតំ តថាគតេន ‘អភាសិតំ អលបិតំ តថាគតេនា’តិ ទីបេតិ. យោ ច ភាសិតំ លបិតំ តថាគតេន ‘ភាសិតំ លបិតំ តថាគតេនា’តិ ទីបេតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ តថាគតំ នាព្ភាចិក្ខន្តី’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថបញ្ចមសុត្តានិ ភគវតា កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ចតុត្ថបញ្ចមសុត្តានិ ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ តថាគតំ អព្ភាចិក្ខន្តិ. កតមេ ទ្វេ, យោ ច នេយ្យត្ថំ សុត្តន្តំ ‘នីតត្ថោ សុត្តន្តោ’តិ ¶ ទីបេតិ, យោ ច នីតត្ថំ សុត្តន្តំ ‘នេយ្យត្ថោ សុត្តន្តោ’តិ ទីបេតី’’តិ, ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – សមចិត្តវគ្គេ ¶ អាវុសោ បឋមសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សមចិត្តវគ្គេ ភន្តេ បឋមសុត្តំ ‘‘អសប្បុរិសភូមិញ្ច វោ ភិក្ខវេ ទេសេស្សាមិ សប្បុរិសភូមិញ្ច, តំ សុណាថ សាធុកំ មនសិករោថ, ភាសិស្សាមី’’តិ, ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ទុតិយសុត្តំ ‘‘ទ្វិន្នាហំ ភិក្ខវេ ន សុប្បតិការ វទាមិ. កតមេសំ ទ្វិន្នំ, មាតុ ច បិតុ ចា’’តិ, ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បញ្ចមំ សមចិត្តសុត្តំ កត្ថ កស្ស កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលានំ ភិក្ខូនំ ‘‘អជ្ឈត្តសំយោជនញ្ច អាវុសោ បុគ្គលំ ទេសេស្សាមិ ពហិទ្ធាសំយោជនញ្ច, តំសុណាថ

សាធុកំ ¶ មនសិករោថា’’តិ, ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ច ¶ អាវុសោ តត្ថ ភគវា ឱវាទំ អទាសិ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថ ភន្តេ ភគវា ‘‘តស្មាតិហ សារិបុត្ត ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ‘សន្តិន្ទ្រិយា ភវិស្សាម សន្តមានសា’តិ. ឯវញ្ហិ វោ សារិបុត្ត សិក្ខិតព្ព’’ន្តិ ឯវមាទិនា ឱវាទមទាសិ.

‘‘ឯសោ ភន្តេ អាយស្មា សារិបុត្តោ បុព្ពារាមេ មិគារមាតុបាសា ទេ ភិក្ខូនំ អជ្ឈត្តសំយោជនញ្ច បុគ្គលំ ទេសេតិ ពហិទ្ធា សំយោជនញ្ច’’ –

សាធុ ¶ ភន្តេ ភគវា យេន អាយស្មា សារិបុត្តោ តេនុបសង្កមតុ អនុកម្បំ ឧបាទាយ.

តា ខោ បន សារិបុត្ត ទេវតា ទសបិ ហុត្វា វីសម្បិ ហុត្វា តិំសម្បិ ហុត្វា ចត្តាលីសម្បិ ហុត្វា បញ្ញាសម្បិ ហុត្វា សដ្ឋិបិ ហុត្វា អារគ្គកោដិនិតុទនមត្តេបិ តិដ្ឋន្តិ, ន ច អញ្ញមញ្ញំ ព្យាពាធេន្តិ–

តស្មាតិហ ¶ សារិបុត្ត ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ សន្តិន្ទ្រិយា ភវិស្សាម សន្តមានសា.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ទុកនិបាតេ បរិសវគ្គេ បឋមំ ឧត្តានសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បឋមំ ភន្តេ ឧត្តានសុត្តំ ‘‘ទ្វេមា សិក្ខវេ បរិសា, កតមា ទ្វេ, ឧត្តានា ច បរិសា គម្ភីរា ច បរិសា, កតមា ច ភិក្ខវេ ឧត្តានា បរិសា, ឥធ ភិក្ខវេ យស្សំ បរិសាយំ ភិក្ខូ ឧទ្ធតា ហោន្តិ ឧន្នឡា ចបលា មុខរា វិកិណ្ណវាចា មុដ្ឋស្សតី អសម្បជានា អសមាហិតា វិព្ភន្តចិត្តា បាកតិន្ទ្រិយា. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ ឧត្តានា បរិសា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ ឥមាសំ ទ្វិន្នំ បរិសានំ យទិទំ គម្ភីរា បរិសា.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ អនគ្គវតីសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ តតិយំ អនគ្គវតីសុត្តំ ‘‘ទ្វេមា ភិក្ខវេ បរិសា. កតមា ទ្វេ, អនគ្គវតី ច បរិសា អគ្គវតី ច បរិសា. កតមា ច ភិក្ខវេ អនគ្គវតី បរិសា, ឥធ ភិក្ខវេ យស្សំ បរិសាយំ ថេរា ភិក្ខូ ពាហុលិកា ហោន្តិ សាថលិកា, ឱក្កមនេ បុព្ពង្គមា, បវិវេកេ និក្ខិត្តធុរា, ន វីរិយំ អារភន្តិ អប្បត្តស្ស បត្តិយា អនធិគតស្ស អធិគមាយ អសច្ឆិកភស្ស សច្ឆិកិរិយាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ ឱក្កាចិតវិនីតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ឆដ្ឋំ ឱក្កាចិតវិនីតសុត្តំ ‘‘ទ្វេមា ភិក្ខវេ បរិសា. កតមា ទ្វេ, ឱក្កាចិតវិនីតា បរិសា នោ បដិបុច្ឆាវិនីតា, បដិបុច្ឆា វិនីតា បរិសា នោ ឱក្កាចិតវិនីតា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – បុគ្គលវគ្គេ ¶ អាវុសោ ឯកាទសមំ អសន្តសន្និវាសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បុគ្គលវគ្គេ ភន្តេ ឯកាទសមំ អសន្តសន្និវាសសុត្តំ ‘‘អសន្តសន្និវាសញ្ច វោ ភិក្ខវេ ទេសេស្សាមិ សន្តសន្និវាសញ្ច, តំ សុណាថ, សាធុកំ មនសិករោថ ភាសិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សុខវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – សុខវគ្គេ ភន្តេ ភគវតា ‘‘ទ្វេមានិ ភិក្ខវេ សុខានិ. កតមានិ ទ្វេ, គិហិសុខញ្ច បព្ពជិតសុខញ្ច, ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ ទ្វេ សុខានិ. ឯតទគ្គំ ភិក្ខវេ ឥមេសំ ទ្វិន្នំ សុខានំ យទិទំ បព្ពជិតសុខ’’ន្តិ ឯវមាទិកា ធម្មទេសនាយោ ទេសិតា.

បុច្ឆា – អាយាចនវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ភគវតា បឋមាទីនិ ចត្តារិ សុត្តានិ កថំ ភាសិតានិ.

វិស្សជ្ជនា – អាយាចនវគ្គេ ភន្តេ បឋមាទីនិ ចត្តារិ សុត្តានិ ‘‘សទ្ធោ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ឯវំ សម្មា អាយាចមានោ អាយាចេយ្យ តាទិសោ ហោមិ, យាទិសា សារិបុត្តមោគ្គល្លានា’’តិ, ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតានិ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បញ្ចមំ អវណ្ណារហសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ បញ្ចមំ អវណ្ណារហសុត្តំ ‘‘ទ្វីហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ពាលោ អព្យត្តោ អសប្បុរិសោ ឯតំ ឧបហតំ អត្តានំ បរិហរតិ, សាវជ្ជោ ច ហោតិ សានុវជ្ជោ ច វិញ្ញូនំ, ពហុញ្ច អបុញ្ញំ បសវតី’’តិ, ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ទុកនិបាតេ អាយាចនវគ្គេ ឆដ្ឋំ អប្បសាទនីយសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឆដ្ឋំ ភន្តេ អប្បសាទនីយសុត្តំ ‘‘ទ្វីហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ពាលោ អព្យត្តោ អសប្បុរិសោ ឯតំ ឧបហតំ អត្តានំ បរិហរតិ, សាវជ្ជោ ច ហោតិ សានុវជ្ជោ ច វិញ្ញូនំ, ពហុញ្ច អបុញ្ញំ បសវតិ. កតមេហិ ទ្វីហិ, អននុវិច្ច អបរិយោគាហេត្វា អប្បសាទនីយេ ឋានេ បសាទំ ឧបទំសេតិ, អននុវិច្ច អបរិយោ គាហេត្វា បសាទនីយេ ឋានេ អប្បសាទំ ឧបទំសេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ មាតាបិតុសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ សត្តមំ មាតាបិតុសុត្តំ ‘‘ទ្វីសុ ភិក្ខវេ មិច្ឆា បដិបជ្ជមានោ ពាលោ អព្យត្តោ អសប្បុរិសោ ឯតំ ឧបហតំ អត្តានំ បរិហរតិ, សាវជ្ជោ ច ហោហិ សានុវជ្ជោ ច វិញ្ញូនំ, ពហុញ្ច អបុញ្ញំ បសវតិ. កតមេសុ ទ្វីសុ, មាតរិ ច បិតរិ ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ តថាគតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ¶ ភន្តេ អដ្ឋមំ តថាគតសុត្តំ ‘‘ទ្វីសុ ភិក្ខវេ មិច្ឆាបដិបជ្ជមានោ ពាលោ អព្យត្តោ អសប្បុរិសោ ឯតំ ឧបហតំ អត្តានំ បរិហរតិ, សាវជ្ជោ ច ហោតិ សានុវជ្ជោ ច វិញ្ញូនំ, ពហុញ្ច អបុញ្ញំ បសវតិ. កតមេសុ ទ្វីសុ, តថាគតេ ច តថាគតសាវកេ ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តិកនិបាតេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ ភយសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កស្ស កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលានំ ‘‘យានិ កានិចិ ភិក្ខវេ ភយានិ ឧប្បជ្ជន្តិ, សព្ពានិ តានិ ពាលតោ ឧប្បជ្ជន្តិ នោ បណ្ឌិតតោ. យេ កេចិ ឧប្បទ្ទវា ឧប្បជ្ជន្តិ, សព្ពេតេ ពាលតោ ឧប្បជ្ជន្តិ នោ បណ្ឌិតតោ. យេកេចិ ឧបសគ្គា ឧប្បជ្ជន្តិ, សព្ពេតេ ពាលតោ ឧប្បជ្ជន្តិ នោ បណ្ឌិតតោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ ចិន្តីសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ចិន្តីសុត្តំ ‘‘តីណិមានិ ភិក្ខវេ ពាលស្ស ពាលលក្ខណានិ ¶ ពាលនិមិត្តានិ ពាលាបទានានិ. កតមានិ តីណិ, ឥធ ភិក្ខវេ ពាលោ ទុច្ចិន្តិតចិន្តី ច ហោតិ ទុព្ភាសិតភាសី ច ទុក្កដកម្មការី ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ អច្ចយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ចតុត្ថំ អច្ចយសុត្តំ ‘‘តីហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ពាលោ វេទិតព្ពោ. កតមេហិ តីហិ, អច្ចយំ អច្ចយតោ ទិស្វា យថាធម្មំ នប្បដិករោតិ, បរស្ស ខោ បន អច្ចយំ ទេសេន្តស្ស យថាធម្មំ នប្បដិគ្គណ្ហាតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទសមំ មលសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ទសមំ មលសុត្តំ ‘‘តីហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ តយោ មលេ អប្បហាយ យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ. កតមេហិ តីហិ, ទុស្សីលោ ច ហោតិ, ទុស្សីល្យមលញ្ចស្ស អប្បហីនំ ហោតិ. ឥស្សុកី ច ហោតិ, ឥស្សាមលញ្ចស្ស អប្បហីនំ ហោតិ. មច្ឆរី ច ហោតិ, មច្ឆរមលញ្ចស្ស អប្បហីនំ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – រថការវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ ញាតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បឋមំ ភន្តេ ញាតសុត្តំ ‘‘តីហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ញាតោ ភិក្ខុ ពហុជនអហិតាយ បដិបន្នោ ហោតិ ពហុជន ទុក្ខាយ ពហុនោ ជនស្ស អនត្ថាយ អហិតាយ ទុក្ខាយ ទេវមនុស្សានំ. កតមេហិ តីហិ, អននុលោមិកេ កាយកម្មេ សមាទបេតិ, អននុលោមិកេ វចីកម្មេ សមាទបេតិ, អននុលោមិកេសុ ធម្មេសុ សមាទបេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ អាសំសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ តតិយំ អាសំសសុត្តំ ‘‘តយោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ និរាសោ អាសំសោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ រថការវគ្គេ បញ្ចមំ សចេតនសុត្តំ កត្ថ កស្ស កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ពារាណសិយំ ភន្តេ សម្ពហុលានំ ភិក្ខូនំ អារព្ភ ‘‘ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ រាជា អហោសិ សចេតនោ នាម, អថ ខោ ភិក្ខវេ រាជា សចេតនោ រថការំ អាមន្តេសិ ឥតោ មេ សម្ម រថការ ឆន្នំ មាសានំ បច្ចយេន សង្គាមោ ភវិស្សតិ សក្ខិស្សសិ មេ សម្ម រថការ នវំ ចក្កយុគំ កាតុ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ អបណ្ណកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឆដ្ឋំ ភន្តេ អបណ្ណកសុត្តំ ‘‘តីហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ អបណ្ណកបដិបទំ បដិបន្នោ ហោតិ, យោនិ ចស្ស អារទ្ធា ហោតិ អាសវានំ ខយាយ. កតមេហិ តីហិ, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ឥន្ទ្រិយេសុ គុត្តទ្វារោ ហោតិ, ភោជនេ មត្តញ្ញូ ហោតិ, ជាគរិយមនុយុត្តោ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ ទេវលោកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ អដ្ឋមំ ទេវលោកសុត្តំ ‘‘សចេ វោ ភិក្ខវេ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ បុច្ឆេយ្យុំ ‘‘ទេវលោកូបបត្តិយា អាវុសោ សមណេ គោតមេ ព្រហ្មចរិយំ វុស្សថា’តិ. ននុ តុម្ហេ ភិក្ខវេ ¶ ឯវំ បុដ្ឋា អដ្ដីយេយ្យាថ ហរាយេយ្យាថ ជិគុច្ឆេយ្យាថា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ បឋមបាបណិកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ នវមំ បឋមបាបណិកសុត្តំ ‘‘តីហិ ភិក្ខវេ អង្គេហិ សមន្នាគតោ បាបណិកោ អភព្ពោ អនធិគតំ វា ភោគំ អធិគន្តុំ, អធិគតំ វា ភោគំ ផាតិំ កាតុំ. កតមេហិ តីហិ, ឥធ ភិក្ខវេ បាបណិកោ បុព្ពណ្ហសមយំ ន សក្កច្ចំ កម្មន្តំ អធិដ្ឋាតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – បុគ្គលវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ទុតិយំ គិលានសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បុគ្គលវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយំ គិលានសុត្តំ ‘‘តយោមេ ភិក្ខវេ គិលានា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ គិលានោ លភន្តោ វា សប្បាយានិ ភោជនានិ អលភន្តោ វា សប្បាយានិ ភោជនានិ, លភន្តោ វា សប្បាយានិ ភេសជ្ជានិ អលភន្តោ វា សប្បាយានិ ភេសជ្ជានិ, លភន្តោ វា បតិរូបំ ឧបដ្ឋាកំ អលភន្តោ វា បតិរូបំ ឧបដ្ឋាកំ វុដ្ឋាតិ តម្ហា អាពាធា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ ពហុការសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ¶ ភន្តេ ចតុត្ថំ ពហុការសុត្តំ ‘‘តយោ មេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា បុគ្គលស្ស ពហុការា. កតមេ តយោ, យំ ភិក្ខវេ បុគ្គលំ អាគម្ម បុគ្គលោ ពុទ្ធំ សរណំ គតោ ហោតិ, ធម្មំ សរណំ គតោ ហោតិ, សង្ឃំ សរណំ គតោ ហោតិ. អយំ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ ឥមស្ស បុគ្គលស្ស ពហុការោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា ជានតា បស្សតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ បុគ្គលវគ្គេ សត្តមំ ជិគុច្ឆិតព្ពសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សត្តមំ ភន្តេ ជិគុច្ឆិតព្ពសុត្តំ ‘‘តយោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ ជិគុច្ឆិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ អជ្ឈុបេក្ខិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ សេវិតព្ពោ ភជិតព្ពោ បយិរុបាសិតព្ពោ’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា ជិគុច្ឆិតព្ពោ បុគ្គលោ នសេវិតព្ពោ នភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ‘‘កតមោ ច ភិក្ខវេ បុគ្គលោ ជិគុច្ឆិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ. ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ ទុស្សីលោ ហោតិ បាបធម្មោ អសុចិសង្កស្សរសមាចារោ បដិច្ឆន្នកម្មន្តោ អស្សមណោ សមណបដិញ្ញោ អព្រហ្មចារី ព្រហ្មចារិបដិញ្ញោ អន្តោបូតិ អវស្សុតោ កសម្ពុជាតោ, ឯវរូបោ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ ជិគុច្ឆិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ជិគុច្ឆិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ បុគ្គលោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា អជ្ឈុបេក្ខិតព្ពោ បុគ្គលោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ច ភិក្ខវេ បុគ្គលោ អជ្ឈុបេក្ខិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ កោធនោ ហោតិ ឧបាយាសពហុលោ, អប្បម្បិ វុត្តោ សមានោ អភិសជ្ជតិ កុប្បតិ ព្យាបជ្ជតិ បតិត្ថីយតិ, កោបញ្ច ទោសញ្ច អប្បច្ចយញ្ច បាតុករោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា តត្ថ អជ្ឈុបេក្ខិតព្ពោ ន សេវិតព្ពោ ន ភជិតព្ពោ ន បយិរុបាសិតព្ពោ បុគ្គលោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា សេវិតព្ពោ បុគ្គលោ ភជិតព្ពោ បយិរុបាសិតព្ពោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – ‘‘កតមោ ច ភិក្ខវេ បុគ្គលោ សេវិតព្ពោ ភជិតព្ពោ បយិរុបាសិតព្ពោ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលវា ហោតិ កល្យាណធម្មោ, ឯវរូបោ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ សេវិតព្ពោ ភជិតព្ពោ ¶ បយិរុបាសិតព្ពោ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា សេវិតព្ពោ បុគ្គលោ ភជិតព្ពោ បយិរុបាសិតព្ពោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បុគ្គលវគ្គេ អដ្ឋមំ គូថភាណីសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ បុគ្គលវគ្គេ អដ្ឋមំ គូថភាណីសុត្តំ ‘‘តយោ មេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ, គូថភាណី បុប្ផភាណី មធុភាណី’’តិ ឯវំ ខោ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា គូថភាណីបុគ្គលោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ច ភិក្ខវេ បុគ្គលោ គូថភាណី, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សភគ្គតោ វា បរិសគ្គតោ វា ញាតិមជ្ឈគតោវា បូគមជ្ឈគតោវា រាជកុលមជ្ឈគតោវា អភិនីតោ សក្ខិបុដ្ឋោ ‘‘ឯហម្ភោ បុរិស យំ ជានាសិ, តំ វទេហី’’តិ. សោ អជានំ វា អាហ ‘‘ជានាមី’’តិ, ជានំ វា អាហ ‘‘ន ជានាមី’’តិ, អបស្សំ វា អាហ ‘‘បស្សាមី’’តិ, បស្សំ វា អាហ ‘‘ន បស្សាមី’’តិ. ឥតិ អត្តហេតុ វា បរហេតុ វា អាមិសកិញ្ចិក្ខហេតុ វា សម្បជានមុសា ភាសិតា ហោតិ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ គូថភាណីតិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ តត្ថ ភគវតា គូថភាណីបុគ្គលោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា បុប្ផភាណីបុគ្គលោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ច ភិក្ខវេ បុគ្គលោ បុប្ផភាណី, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សភគ្គតោ វា បរិសគ្គតោ វា ញាតិមជ្ឈគតោ វា បូគមជ្ឈគតោវា រាជកុលមជ្ឈគតោ វា អភិនីតោ សក្ខិបុដ្ឋោ ‘‘ឯហម្ភោ បុរិស យំ បជានាសិ, តំ វទេហី’’តិ. សោ អជានំ វា អាហ ‘‘ន ជានាមី’’តិ, ជានំ វា អាហ ‘‘ជានាមី’’តិ, អបស្សំ វា អាហ ‘‘ន បស្សាមី’’តិ, បស្សំ វា អាហ ‘‘បស្សាមី’’តិ, ឥតិ អត្តហេតុ វា បរហេតុ វា អាមិសកិញ្ចិក្ខហេតុ វា ន សម្បជានមុសា ភាសិតា ហោតិ, អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ បុគ្គលោ បុប្ផភាណីតិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ តត្ថ ភគវតា បុប្ផភាណីបុគ្គលោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា មធុភាណី បុគ្គលោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កតមោ ច ភិក្ខវេ បុគ្គលោ មធុភាណី, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ ផរុសំ វាចំ បហាយ ផរុសាយ វាចាយ បដិវិរតោ

ហោតីតិ ¶ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា តត្ថ មធុភាណី បុគ្គលោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បុគ្គលវគ្គេ នវមំ អន្ធសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ បុគ្គលវគ្គេ នវមំ អន្ធសុត្តំ ‘‘តយោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ អន្ធោ ឯកចក្ខុ ទ្វិចក្ខូ’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កីទិសោ អាវុសោ បុគ្គលោ តត្ថ ភគវតា អន្ធោ អក្ខាតោ.

វិស្សជ្ជនា – យស្ស ភន្តេ ភោគេសុ ចេវ ធម្មេសុ ច បញ្ញាចក្ខុ នត្ថិ, ឯទិសោ ភន្តេ បុគ្គលោ តត្ថ ភគវតា អន្ធោ អក្ខាតោ.

បុច្ឆា – កីទិសោ ¶ បន អាវុសោ បុគ្គលោ តត្ថ ភគវតា ឯកចក្ខុ អក្ខាតោ.

វិស្សជ្ជនា – យស្ស ភន្តេ ភោគេសុយេវ បញ្ញាចក្ខុ អត្ថិ ន ធម្មេសុ. ឦទិសោ ភន្តេ បុគ្គលោ តត្ថ ភគវតា ឯកចក្ខុ អក្ខាតោ.

បុច្ឆា – កីទិសោ ¶ បន អាវុសោ បុគ្គលោ តត្ថ ភគវតា ទ្វិចក្ខុ អក្ខាតោ.

វិស្សជ្ជនា – យស្ស ភន្តេ ភោគេសុ ចេវ ធម្មេសុ ច បញ្ញាចក្ខុ អត្ថិ, ឦទិសោ ភន្តេ បុគ្គលោ តត្ថ ភគវតា ទ្វិចក្ខុ អក្ខាតោ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា ជានតា បស្សតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ បុគ្គលវគ្គេ ទសមំ អវកុជ្ជសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទសមំ ភន្តេ អវកុជ្ជសុត្តំ ‘‘តយោ មេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ, អវកុជ្ជបញ្ញោ បុគ្គលោ ឧច្ឆង្គបញ្ញោ បុគ្គលោ បុថុបញ្ញោ បុគ្គលោ. កតមោ ច ភិក្ខវេ អវកុជ្ជបញ្ញោ បុគ្គលោ. ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ អារាមំ គន្តា ហោតិ អភិក្ខណំ ភិក្ខូនំ សន្តិកេ ធម្មស្សវនាយ, តស្ស ភិក្ខូ ធម្មំ ទេសេន្តិអាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ¶ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេន្តិ. សោ តស្មិំ អាសនេ និសិន្នោ តស្សា កថាយ នេវាទិំ មនសិករោតិ, ន មជ្ឈំ មនសិករោតិ, ន បរិយោសានំ មនសិករោតិ, វុដ្ឋិតោបិ តម្ហា អាសនា តស្សា កថាយ នេវាទិំ មនសិករោតិ, ន មជ្ឈំ មនសិករោតិ, ន បរិយោសានំ មនសិករោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – ទេវទូតវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ សព្រហ្មកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទេវទូតវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ សព្រហ្មកសុត្តំ ‘‘សព្រហ្មកានិ ភិក្ខវេ តានិ កុលានិ, យេសំ បុត្តានំ មាតាបិតរោ អជ្ឈាគារេ បូជិតា ហោន្តិ. សបុព្ពចរិយកានិ ភិក្ខវេ តានិ កុលានិ, យេសំ បុត្តានំ មាតាបិតរោ អជ្ឈាគារេ បូជិតា ហោន្តិ. អាហុនេយ្យានិ ភិក្ខវេ តានិ កុលានិ, យេសំ បុត្តានំ មាតាបិតរោ អជ្ឈាគារេ បូជិតា ហោន្តិ. ព្រហ្មាតិ ភិក្ខវេ មាតាបិតូនំ ឯតំ អធិវចនំ. បុព្ពាចរិយាតិ ភិក្ខវេ មាតាបិតូនំ ឯតំ អធិវចនំ. អាហុនេយ្យាតិ ភិក្ខវេ ឯតំ មាតាបិតូនំ អធិវចនំ. តំ កិស្ស ហេតុ, ពហុការា ភិក្ខវេ មាតាបិតរោ បុត្តានំ អាបាទកា បោសកា ឥមស្ស លោកស្ស ទស្សេតារោ’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

ព្រហ្មាតិ ¶ មាតាបិតរោ, បុព្ពាចរិយាតិ វុច្ចរេ;

អាហុនេយ្យា ច បុត្តានំ, បជាយ អនុកម្បកា;

តស្មា ហិ នេ នមស្សេយ្យ, សក្ករេយ្យ ច បណ្ឌិតោ;

អន្នេន អថ បានេន, វត្ថេន សយនេន ច;

ឧច្ឆាទនេន ន្ហាបនេន, បាទានំ ធោវនេន ច;

តាយ នំ បារិចរិយាយ, មាតាបិតូសុ បណ្ឌិតា.

ឥធេវ នំ បសំសន្តិ, បេច្ច សគ្គេ បមោទតីតិ –

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ បញ្ចមំ ហត្ថកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – បញ្ចមំ ភន្តេ ហត្ថកសុត្តំ អាឡវិយំ ហត្ថកំ អាឡវកំ អារព្ភ ភាសិតំ. ហត្ថកោ ភន្តេ អាឡវកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កច្ចិ ភន្តេ ភគវា សុខមសយិត្ថា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឯវំ កុមារ សុខមសយិត្ថ យេ ច បន លោកេ សុខំ សេន្តិ, អហំ តេសំ អញ្ញតរោ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘កច្ចិ ¶ ភន្តេ ភគវា សុខមសយិត្ថ’’.

‘‘ឯវំ កុមារ សុខមសយិត្ថ, យេ ច បន លោកេ សុខំ សេន្តិ, អហំ តេសំ អញ្ញតរោ’’.

‘‘ឯវំ ¶ កុមារ សុខមសយិត្ថ, យេ ច បន លោកេ សុខំ សេន្តិ, អហំ តេសំ អញ្ញតរោ’’.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ ទេវទូតវគ្គេ ឆដ្ឋំ ទេវទូតសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឆដ្ឋំ ¶ ភន្តេ ទេវទូតសុត្តំ ‘‘តីណិមានិ ភិក្ខវេ ទេវទូតានិ. កតមានិ តីណិ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរតិ, វាចាយ ទុច្ចរិតំ ចរតិ, មនសា ទុច្ចរិតំ ចរតិ. សោ កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរិត្វា វាចាយ ទុច្ចរិតំ ចរិត្វា មនសា ទុច្ចរិតំ ចរិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជតិ. តមេនំ ភិក្ខវេ និរយបាលា នានាពាហាសុ គហេត្វា យមស្ស រញ្ញោ ទស្សេន្តិ-អយំ ទេវ បុរិសោ អមត្តេយ្យោ អបេត្តេយ្យោ អសាមញ្ញោ អព្រហ្មញ្ញោ, ន កុលេ ជេដ្ឋបចាយី, ឥមស្ស ទេវោ ទណ្ឌំ បណេតូ’’តិ. ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា យមស្ស រញ្ញោ បឋមទេវទូត សមនុយុញ្ជនា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តមេនំ ភិក្ខវេ យមោ រាជា បឋមំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជតិ សមនុគាហតិ សមនុភាសតិ ‘‘អម្ភោ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ បឋមំ ទេវទូតំ បាតុភូត’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា យមស្ស រញ្ញោ បឋមទេវទូតសមនុយុញ្ជនា បកាសិតា.

‘‘អម្ភោ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ បឋមំ ទេវទូតំ បាតុភូតំ’’.

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា យមស្ស រញ្ញោ ទុតិយទេវទូត សមនុយុញ្ជនា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តមេនំ ភិក្ខវេ យមោ រាជា បឋមំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជិត្វា សមនុគាហិត្វា សមនុភាសិត្វា ទុតិយំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជតិ សមនុគាហតិ សមនុភាសតិ ‘‘អម្ភោ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ ទុតិយំ ទេវទូតំ បាតុភូត’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា យមស្ស រញ្ញោ ទុតិយា ទេវទូតសមនុយុញ្ជនា បកាសិតា.

‘‘អម្ភោ ¶ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ ទុតិយ ទេវទូតំ បាតុភូតំ’’.

‘‘អម្ភោ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ ឥត្ថីំ វា បុរិសំ វា អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ សកេ មុត្តករីសេ បលិបន្នំ សេមានំ អញ្ញេហិ វុដ្ឋាបិយមានំ អញ្ញេហិ សំវេសិយមានំ’’ –

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា យមស្ស រញ្ញោ តតិយទេវទូត សមនុយុញ្ជនា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តមេនំ ភិក្ខវេ យមោ រាជា ទុតិយំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជិត្វា សមនុគាហិត្វា សមនុភាសិត្វា តតិយំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជតិ សមនុគាហតិ សមនុភាសតិ ‘‘អម្ភោ បុរិស នត្វំ មនុស្សេសុ តតិយំ ទេវទូតំ បាតុភូតន្តិ’’ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា យមស្ស រញ្ញោ តតិយា ទេវទូតសមនុយុញ្ជនា បកាសិតា.

‘‘អម្ភោ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ តតិយំ ទេវទូតំ បាតុភូតំ’’.

‘‘អម្ភោ ¶ បុរិស ន ត្វំ អទ្ទស មនុស្សេសុ ឥត្ថិំ វា បុរិសំ វា ឯកាហមតំ វា ទ្វីហមតំ វា តីហមតំ វា ឧទ្ធុមាតកំ វិនីលកំ វិបុព្ពកជាតំ’’ –

‘‘នាសក្ខិស្សំ ភន្តេ បមាទស្សំ ភន្តេ’’ –

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា នេរយិកស្ស សត្តស្ស និរយ ទុក្ខបដិសំវេទនា បកាសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តមេនំ ភិក្ខវេ ‘‘យមោ រាជា តតិយំ ទេវទូតំ សមនុយុញ្ជិត្វា សមនុគាហិត្វា សមនុភាសិត្វា តុណ្ហី ហោតិ. តមេនំ ភិក្ខវេ និរយបាលា បញ្ចវិធពន្ធនំ នាម ការណំ ករោន្តិ, តត្តំ អយោខិលំ ហត្ថេ គមេន្តិ, តត្តំ អយោខិលំ ទុតិយស្មិំ ហត្ថេ គមេន្តិ, តត្តំ អយោខិលំ បាទេ គមេន្តិ, តត្តំ អយោខិលំ ទុតិយស្មិំ បាទេ គមេន្តិ, តត្តំ អយោខិលំ មជ្ឈេឧរស្មិំ គមេន្តិ. សោ តត្ថ ទុក្ខា តិព្ពា ខរា កដុកា វេទនា វេទយតិ, ន ច តាវ កាលំ ករោតិ, យាវ ន តំ បាបកម្មំ ព្យន្តីហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា នេរយិកស្ស និរយទុក្ខបដិសំវេទនា បកាសិតា.

បុច្ឆា – កថំ ¶ បនាវុសោ តត្ថ ភគវតា សំវេជនីយកថា កថិតា.

វិស្សជ្ជនា – ភូតបុព្ពំ ភិក្ខវេ យមស្ស រញ្ញោ ឯតទហោសិ ‘‘យេ កិរ ភោ លោកេ បាបកានិ កម្មានិ ករោន្តិ, តេ ឯវរូបា វិវិធា កម្មករណា ករីយន្តិ, អហោវតាហំ មនុស្សត្តំ លភេយ្យំ, តថាគតោ ច លោកេ ឧប្បជ្ជេយ្យ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា សំវេជនីយកថា កថិតា.

‘‘យេ ¶ កិរ ភោ លោកេ បាបកានិ កម្មានិ ករោន្តិ’’.

‘‘ចោទិតា ¶ ទេវទូតេហិ, យេ បមជ្ជន្តិ មាណវា;

តេ ទីឃរត្តំ សោចន្តិ, ហីនកាយូបគា នរា.

យេ ច ខោ ទេវទូតេហិ, សន្តោ សប្បុរិសា ឥធ;

ចោទិតា ន បមជ្ជន្តិ, អរិយធម្មេ កុទាចនំ.

ឧបាទានេ ភយំ ទិស្វា, ជាតិមរណសម្ភវេ;

អនុបាទា វិមុច្ចន្តិ, ជាតិមរណសង្ខយេ.

តេ អប្បមត្តា សុខិនោ, ទិដ្ឋធម្មាភិនិព្ពុតា;

សព្ពវេរភយាតីតា, សព្ពទុក្ខំ ឧបច្ចគុំ’’ ហុ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ ទេវទូតវគ្គេ អដ្ឋមំ ចតុមហារាជសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អដ្ឋមំ ភន្តេ ចតុមហារាជសុត្តំ ‘‘អដ្ឋមិយំ ភិក្ខវេ បក្ខស្ស ចតុន្នំ មហារាជានំ អមច្ចា បារិសជ្ជា ឥមំ លោកំ អនុវិចរន្តិ កច្ចិ ពហូ មនុស្សា មនុស្សេសុ មត្តេយ្យា បេត្តេយ្យា សាមញ្ញា ព្រហ្មញ្ញា កុលេ ជេដ្ឋបចាយិនោ, ឧបោសថំ ឧបវសន្តិ បដិជាគរោន្តិ, បុញ្ញានិ ករោន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អប្បកា ¶ ខោ មារិសា មនុស្សា មនុស្សេសុ មត្តេយ្យា បេត្តេយ្យា សាមញ្ញា ព្រហ្មញ្ញា កុលេ ជេដ្ឋបចាយិនោ, ឧបោសថំ ឧបវសន្តិ បដិជាគរោន្តិ, បុញ្ញានិ ករោន្តិ.

‘‘ទិព្ពា ¶ វត ភោ កាយា បរិហាយិស្សន្តិ, បរិបូរិស្សន្តិ អសុរ កាយា’’ –

ពហូ ខោ មារិសា មនុស្សា មនុស្សេសុ មត្តេយ្យា បេត្តេយ្យា សាមញ្ញា ព្រហ្មញ្ញា កុលេ ជេដ្ឋបចាយិនោ, ឧបោសថំ ឧបវសន្តិ បដិជាគរោន្តិ, បុញ្ញានិ ករោន្តិ.

‘‘ទិព្ពា ¶ វត ភោ កាយា បរិបូរិស្សន្តិ, បរិហាយិស្សន្តិ អសុរ កាយា’’ –

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ ទសមំ អាធិបតេយ្យសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ទសមំ អាធិបតេយ្យសុត្តំ ‘‘តីណិមានិ ភិក្ខវេ អាធិបតេយ្យានិ. កតមានិ តីណិ, អត្តាធិបតេយ្យំ លោកាធិបតេយ្យំ ធម្មាធិបតេយ្យំ. កតមញ្ច ភិក្ខវេ អត្តាធិបតេយ្យំ, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ អរញ្ញគតោ វា រុក្ខមូលគតោ វា សុញ្ញាគារគតោ វា ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ព្រាហ្មណវគ្គ, បរិព្ពាជកសុត្ត

បុច្ឆា – ព្រាហ្មណវគ្គេ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ បរិព្ពាជកសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ព្រាហ្មណវគ្គេ ភន្តេ ចតុត្ថំ បរិព្ពាជកសុត្តំ អញ្ញតរំ ព្រាហ្មណ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ ព្រាហ្មណបរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សន្និដ្ឋិកោ ធម្មោ សន្ទិដ្ឋិកោ ធម្មោតិ ភោ គោតម វុច្ចតិ, កិត្តាវតានុ ខោ ភោ គោតម សន្ទិដ្ឋិកោ ធម្មោ ហោតិ អកាលិកោ ឯហិបស្សិកោ ឱបនេយ្យិកោ បច្ចត្តំ វេទិតព្ពោ វិញ្ញូហី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘រត្តោ ខោ ព្រាហ្មណ រាគេន អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ អត្តព្យាពាធាយបិ ចេតេតិ, បរព្យាពាធាយបិ ចេតេតិ, ឧភយ ព្យាពាធាយបិ ចេតេតិ, ចេតសិកម្បិ ទុក្ខំ ទោមនស្សំ បដិសំវេទេតិ, រាគេ បហីនេ នេវត្តព្យាពាធាយបិ ចេតេតិ, នបរព្យាពាធាយបិ ចេតេតិ, នឧភយព្យាពាធាយបិ ចេតេតិ, នចេតសិកំ ទុក្ខំ ទោមនស្សំ បដិសំវេទេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ វច្ឆគោត្តសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សត្តមំ ភន្តេ វច្ឆគោត្តសុត្តំ វច្ឆគោត្តំ បរិព្ពាជកំ អារព្ភ ភាសិតំ. វច្ឆគោត្តោ ភន្តេ បរិព្ពាជកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សុតំ មេតំ ភោ គោតម សមណោ គោតមោ ឯវមាហ ‘‘មយ្ហមេវ ទានំ ទាតព្ពំ, នាញ្ញេសំ ទានំ ទាតព្ព. (បេយ្យាល) អនព្ភក្ខា តុកាមាហិ មយំ ភវន្តំ គោតម’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យេ តេ វច្ឆ ឯវមាហំសុ សមណោ គោតមោ ឯវមាហ មយ្ហមេវ ទានំ ទាតព្ពំ, នាញ្ញេសំ ទាតព្ព’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទសមំ សង្គារវសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទសមំ ¶ ភន្តេ សង្គារវសុត្តំ សង្គារវំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. សង្គារវោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘មយមស្សុ ភោ គោតម ព្រាហ្មណា នាម យញ្ញំ យជាមបិ យជាបេមបិ, តត្រ ភោ គោតម យោ ចេវ យជតិ យោ ច យជាបេតិ, សព្ពេ តេ អនេកសារីរិកំ បុញ្ញប្បដិបទំ បដិបន្នា ហោន្តិ, យទិទំ យញ្ញាធិករណំ, យោបនាយំ ភោ គោតម យស្ស វា កុលា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ ឯកមត្តានំ ទមេតិ, ឯកមត្តានំ សមេតិ, ឯកមត្តានំ បរិនិព្ពាបេតិ, ឯវមស្សាយំ ឯកសារីរិកំ បុញ្ញប្បដិបទំ បដិបន្នោ ហោតិ, យទិទំ បព្ពជ្ជាធិករណ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តេនហិ ព្រាហ្មណ តញ្ញេវេត្ថ បដិបុច្ឆិស្សាមិ, យថា តេ ខមេយ្យ, តថា នំ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘ឥច្ចាយបិ ¶ ភោ គោតម ឯវំ ភន្តេ អនេកសារីរិកា បុញ្ញប្បដិបទា ហោតិ’’ –

បុច្ឆា – តត្ថេវ អាវុសោ ទុតិយ អនុសន្ធិម្ហិ ភគវតា កីទិសី ធម្មទេសនា ទេសិតា.

វិស្សជ្ជនា – តត្ថេវ ភន្តេ ទុតិយេ អនុសន្ធិម្ហិ តិវិធា បាដិហារិយា បដិសំយុត្តា ធម្មទេសនា ភគវតា ទេសិតា.

‘‘សេយ្យថាបិ ¶ ភវំ គោតមោ ភវញ្ចានន្ទោ, ឯតេ មេ បុជ្ជា ឯតេ មេ បាសំសា’’ –

‘‘សេយ្យថាបិ ភវំ គោតមោ ភវញ្ចានន្ទោ, ឯតេ មេ បុជ្ជា ឯតេ មេ បាសំសា’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិមាតេ មហាវគ្គេ តតិយំ វេនាគបុរសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ វេនាគបុរេ នាម ព្រាហ្មណានំ គាមេ វេនាគបុរិកំ វច្ឆគោត្តំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. វេនាគបុរិកោ ភន្តេ វច្ឆគោត្តោ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘អច្ឆរិយំ ភោ គោតម, អព្ភុតំ ភោ គោតម, យាវញ្ចិទំ ភោតោ គោតមស្ស វិប្បសន្នានិ ឥន្ទ្រិយានិ, បរិសុទ្ធោ ឆវិវណ្ណោ បរិយោទាតោ (បេយ្យាល) ឯវរូបានំ នូន ភវំ គោតមោ ឧច្ចាសយន មហាសយនានំ និកាមលាភី អកិច្ឆលាភី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យានិ ខោ បន តានិ ព្រាហ្មណ ឧច្ចាសយន មហាសយនានិ. សេយ្យថិទំ, អាសន្ទិ បល្លង្កោ គោនកោ ចិត្តកោ ¶ បដិកា បដលិកា តូលិកា វិកតិកា ឧទ្ទលោមី ឯកន្តលោមី កដ្ដិស្សំ កោសេយ្យំ កុដ្ដកំ ហត្ថត្ថរំ អស្សត្ថរំ រថត្ថរំ អជិនប្បវេណី កទលិមិគបវរបច្ចត្ថរណំ សឧត្តរច្ឆទំ ឧភតោលោហិតកូបធានំ. ទុល្លភានិ តានិ បព្ពជិតានំ, លទ្ធា ច បន នកប្បន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘អច្ឆរិយំ ភោ គោតម អព្ភុតំ ភោ គោតម’’.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា ទិព្ពំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទេសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឥធាហំ ព្រាហ្មណ យំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរាមិ, សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសាមិ, សោ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តោ វនន្តញ្ញេវ បវិសាមីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ទិព្ពំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទេសិតំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ តត្ថ ភគវតា ព្រហ្មំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទេសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឥធាហំ ព្រាហ្មណំ យំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរាមិ, សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ ¶ វា បិណ្ឌាយ បវិសាមីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ព្រហ្មឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទេសិតំ.

កតមំ បន តំ ភោ គោតម ព្រហ្មឧច្ចាសយនមហាសយនំ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា អរិយំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទេសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ឥធាហំ ¶ ព្រាហ្មណ យំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរាមិ, សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសាមិ. សោ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាត បដិក្កន្តោ វនន្តញ្ញេវ បវិសាមីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា អរិយំ ឧច្ចាសយនមហាសយនំ ទេសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ មហាវគ្គេ បញ្ចមំ កេសមុត្តិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ កេសមុត្តេនាម កាលាមានំ និគមេ កេសមុត្តិយេ កាលាមេ អារព្ភ ភាសិតំ. កេសមុត្តិយា ភន្តេ កាលាមា ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ ‘‘សន្តិ ភន្តេ ឯកេ សមណ ព្រាហ្មណា កេសមុត្តំ អាគច្ឆន្តិ, តេ សកំយេវ វាទំ ទីបេន្តិ, ជោតេន្តិ, បរប្បវាទំ បន ខុំសេន្តិ វម្ភេន្តិ បរិភវន្តិ, ឱមក្ខិំ ករោន្តិ, អបរេបិ ភន្តេ ឯកេ សមណព្រាហ្មណា កេសមុត្តំ អាគច្ឆន្តិ, តេបិ សកំយេវ វាទំ ទីបេន្តិ ជោតេន្តិ, បរប្បវាទំ បន ខុំសេន្តិ វម្ភេន្តិ បរិភវន្តិ, ឱមក្ខិំ ករោន្តិ. តេសំ នោ ភន្តេ អម្ហាកំ ហោតេវ កង្ខា, ហោតិ វិចិកិច្ឆា កោ សុ នាម ឥមេសំ ភវតំ សមណព្រាហ្មណានំ សច្ចំ អាហ, កោ មុសា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អលញ្ហិ វោ កាលាមា កង្ខិតុំ អលំ វិចិកិច្ឆិតុំ, កង្ខីយេវ បន វោ ឋានេ វិចិកិច្ឆា ឧប្បន្នា’’តិ ឯវ មាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ មហាវគ្គេ ទសមំ ឧបោសថសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ វិសាខំ មិគារមាតរំ អារព្ភ ‘‘តយោ ខោ មេ វិសាខេ ឧបោសថា. កតមេ តយោ. គោបាលកុបោសថោ និគណ្ឋុបោសថោ អរិយុបោសថោ’’តិ ឯវំ ខោ ភគវតា ភាសិតំ.

ហន្ទ កុតោ នុ ត្វំ វិសាខេ អាគច្ឆសិ ទិវា ទិវស្ស.

‘‘តយោ ¶ ខោ មេ វិសាខេ ឧបោសថា. កតមេ តយោ, គោបាលកុបោសថោ និគណ្ឋុបោសថោ អរិយុបោសថោ’’ –

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ តត្ថ ភគវតា គោបាលកុបោសថោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កថញ្ច វិសាខេ គោបាលកុបោសថោ ហោតិ, សេយ្យថាបិ វិសាខេ គោបាលកោ សាយន្ហសមយេ សាមិកានំ គាវោ និយ្យាតេត្វា ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ ‘‘អជ្ជ ខោ គាវោ អមុកស្មិញ្ច អមុកស្មិញ្ច បទេសេ ចរិំសុ, អមុកស្មិញ្ច អមុកស្មិញ្ច បទេសេ បានីយានិ បិវិំសុ.

ស្វេ ¶ ទានិ គាវោ អមុកស្មិញ្ច អមុកស្មិញ្ច បទេសេ ចរិស្សន្តិ, អមុកស្មិញ្ច អមុកស្មិញ្ច បទេសេ បានីយានិ បិវិស្សន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា គោបាលកុបោសថោ បកាសិតោ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា និគណ្ឋុបោសថោ បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កថញ្ច វិសាខេ និគណ្ឋុបោសថោ ហោតិ, អត្ថិ វិសាខេ និគណ្ឋានាម សមណជាតិកា, តេ សាវកំ ឯវំ សមាទបេន្តិ, ‘‘ឯហិត្វំ អម្ភោបុរិស យេ បុរត្ថិមាយ ទិសាយ បាណា បរំ យោជនសតំ, តេសុ ទណ្ឌំ និក្ខិបាហិ, យេ បច្ឆិមាយ ទិសាយ. យេ ឧត្តរាយ ទិសាយ. យេ ទក្ខិណាយ ទិសាយ បាណា បរំ យោជនសតំ, តេសុ ទណ្ឌំ និក្ខិបាហី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា និគណ្ឋុបោសថោ បកាសិតោ.

ឯហិ ត្វំ អម្ភោ បុរិស សព្ពចេលានិ និក្ខិបិត្វា ឯវំ វទេហិ.

នាហំ ¶ ក្វចនិ កស្សចិ កិញ្ចនតស្មិំ, ន ច មម ក្វចនិ កត្ថចិ កិញ្ចន តត្ថិ.

បុច្ឆា – កថញ្ចាវុសោ ¶ តត្ថ ភគវតា អរិយុបោសថោ វិត្ថារេន វិភជិត្វា បកាសិតោ.

វិស្សជ្ជនា – កថញ្ច វិសាខេ អរិយុបោសថោ ហោតិ, ឧបក្កិលិដ្ឋស្ស វិសាខេ ចិត្តស្ស ឧបក្កមេន បរិយោទបនា ហោតិ. កថញ្ច វិសាខេ ឧបក្កិលិដ្ឋស្ស ចិត្តស្ស ឧបក្កមេន បរិយោទបនា ហោតិ. ឥធ វិសាខេ អរិយសាវកោ តថាគតំ អនុស្សរតិ ‘‘ឥតិបិ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា’’តិ. តស្ស តថាគតំ អនុស្សរតោ ចិត្តំ បសីទតិ, បាមោជ្ជំ ឧប្បជ្ជតិ, យេ ចិត្តស្ស ឧបក្កិលេសា តេ បហីយន្តីតិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា អរិយោ ឧបោសថោ វិត្ថារេត្វា បកាសិតោ.

បុច្ឆា – ឯវំ ¶ ឧបវុត្ថស្ស បន អាវុសោ អរិយុបោសថស្ស កថំ មហប្ផលតា មហានិសំសតា វុត្តា ភគវតា.

វិស្សជ្ជនា – កីវមហប្ផលា ហោតិ, កីវមហានិសំសោ, កីវមហាជុតិកោ, កីវមហាវិប្ផារោ, សេយ្យថាបិ វិសាខេ យោ ឥមេសំ សោឡសន្នំ មហាជនបទានំ បហូតរត្តជនបទានំ ឥស្សរិយាធិបច្ចំ រជ្ជំ ការេយ្យ, សេយ្យថិទំ ‘‘អង្គានំ មគធានំ កាសីនំ កោសលានំ វជ្ជីនំ មល្លានំ ចេតីនំ វង្គានំ កុរូនំ បញ្ចាលានំ មច្ឆានំ សូរសេនានំ អស្សកានំ អវន្តីនំ គន្ធារានំ កម្ពោជានំ, អដ្ឋង្គសមន្នាគតស្ស ឧបោសថស្ស ឯតំ កលំ នាគ្ឃតិ សោឡសិ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ តត្ថ ភគវតា ឯវំ ឧបវុត្ថស្ស អរិយុបោសថស្ស មហប្ផលតា មហានិសំសតា វុត្តា.

បុច្ឆា – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ តិកនិបាតេ អានន្ទវគ្គេ ទុតិយំ អាជីវកសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសម្ពិយំ ភន្តេ អញ្ញតរំ អាជីវកសាវកំ គហបតិំ អារព្ភ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ. អញ្ញតរោ ភន្តេ អាជីវកសាវកោ គហបតិ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច ‘‘កេសំ នោ ភន្តេ អានន្ទ ធម្មោ ស្វាក្ខាតោ, កេ លោកេ សុប្បដិបន្នា, កេ លោកេ សុកតា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តេន ហិ គហបតិ តញ្ញេវេត្ថ បដិបុច្ឆិស្សាមិ, យថា តេ ខមេយ្យ, តថា នំ ព្យាករេយ្យាសី’’តិ ឯវមាទិនា អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ.

‘‘កេសំ ¶ នោ ភន្តេ អានន្ទ ធម្មោ ស្វាក្ខាតោ, កេ លោកេ សុប្បដិបន្នា, កេ លោកេ សុកតា’’.

‘‘ឥតិ ¶ ខោ គហបតិ តយាវេតំ ព្យាកតំ’’ –

‘‘អភិក្កន្តំ ¶ ភន្តេ, អភិក្កន្តំ ភន្តេ, សេយ្យថាបិ ភន្តេ និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ’’ –

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ គន្ធជាតសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អាយស្មន្តំ ភន្តេ អានន្ទំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘តីណិមានិ ភន្តេ គន្ធជាតានិ, យេសំ អនុវាតំយេវ គន្ធោ គច្ឆតិ នោ បដិវាតំ…បេ… អត្ថិ នុ ខោ ភន្តេ កិញ្ចិ គន្ធជាតំ, យស្ស អនុវាតម្បិ គន្ធោ គច្ឆតិ បដិវាតម្បិ គន្ធោ គច្ឆតិ, អនុវាតបដិវាតម្បិ គន្ធោ គច្ឆតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អត្ថានន្ទ កិញ្ចិ គន្ធជាតំ, យស្ស អនុវាតម្បិ គន្ធោ គច្ឆតិ, បដិវាតម្បិ គន្ធោ គច្ឆតិ, អនុវាតបដិវាតម្បិ គន្ធោ គច្ឆតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សមណវគ្គេ ¶ អាវុសោ ទុតិយំ គទ្រភសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សមណវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយំ គទ្រភសុត្តំ ‘‘សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ គទ្រភោ គោគណំ បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ អនុពន្ធោ ហោតិ ‘អហម្បិ ទម្មោ អហម្បិ ទម្មោ’តិ, តស្ស ន តាទិសោ វណ្ណោ ហោតិ សេយ្យថាបិ គុន្នំ, ន តាទិសោ សរោ ហោតិ សេយ្យថាបិ គុន្នំ, ន តាទិសំ បទំ ហោតិ សេយ្យថាបិ គុន្នំ, សោ គោគណំយេវ បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ អនុពន្ធោ ហោតិ អហម្បិ ទម្មោ អហម្បិ ទម្មោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

តស្មាតិហ ¶ ភិក្ខវេ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ.

‘‘តិព្ពោ នោ ឆន្ទោ ភវិស្សតិ អធិសីលសិក្ខាសមាទានេ…បេ… អធិបញ្ញាសិក្ខាសមាទានេ’’ –

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឯកាទសមំ សង្កវាសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កោសលេសុ ភន្តេ សង្កវាយំ នាម កោសលានំ និគមេ កស្សបគោត្តំ នាម ភិក្ខុំ អារព្ភ ភាសិតំ. កស្សប គោត្តោ ភន្តេ ភិក្ខុ ភគវតិ មនោបទូសិត្វា ភគវតោ សន្តិកេ អច្ចយំ អច្ចយតោ ទេសេសិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ថេរោ ចេបិ កស្សប ភិក្ខុ ន សិក្ខាកាមោ ន សិក្ខាសមាទានស្ស វណ្ណវាទី. យេ ចញ្ញេ ភិក្ខូ ន សិក្ខាកាមា, តេ ច ន សិក្ខាយ សមាទបេតិ, យេ ចញ្ញេ ភិក្ខូ សិក្ខាកាមា តេសញ្ច ន វណ្ណំ ភណតិ ភូតំ តច្ឆំ កាលេនា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ លោណកបល្លវគ្គេ បឋមំ អច្ចាយិកសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – លោណកបល្លវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ អច្ចាយិកសុត្តំ ‘‘តីណិមានិ ភិក្ខវេ កស្សកស្ស គហបតិស្ស អច្ចាយិកានិ ករណីយានិ. កតមានិ តីណិ, ឥធ ភិក្ខវេ កស្សកោ គហបតិ សីឃំ សីឃំ ខេត្តំ សុកដ្ឋំ ករោតិ សុមតិកតំ. សីឃំ សីឃំ ខេត្តំ សុកដ្ឋំ ករិត្វា សុមតិកតំ សីឃំ សីឃំ ពីជានិ បតិដ្ឋាបេតិ. សីឃំ សីឃំ ពីជានិ ¶ បតិដ្ឋាបេត្វា សីឃំ សីឃំ ឧទកំ អភិនេតិបិ អបនេតិបិ. ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ តីណិ កស្សកស្ស គហបតិស្ស អច្ចាយិកានិ ករណីយានិ’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – សម្ពោធវគ្គេ ¶ បនាវុសោ បញ្ចមំ រុណ្ណសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សម្ពោធវគ្គេ ភន្តេ បញ្ចមំ រុណ្ណសុត្តំ ‘‘រុណ្ណមិទំ ភិក្ខវេ អរិយស្ស វិនយេ យទិទំ គីតំ, ឧម្មត្តកមិទំ ភិក្ខវេ អរិយស្ស វិនយេ យទិទំ នច្ចំ, កោមារកមិទំ ភិក្ខវេ អរិយស្ស វិនយេ យទិទំ អតិវេលំ ទន្តវិទំសកហសិតំ. តស្មាតិហ ភិក្ខវេ សេតុឃាតោ គីតេ សេតុឃាតោ នច្ចេ, អលំ វោ ធម្មប្បមោទិតានំ សតំ សិតំ សិតមត្តាយា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ អរក្ខិតសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ អនាតបិណ្ឌិកំ គហបតិំ អារព្ភ ‘‘ចិត្តេ គហបតិ អរក្ខិតេ កាយកម្មម្បិ អរក្ខិតំ ហោតិ, វចីកម្មម្បិ. មនោកម្មម្បិ អរក្ខិតំ ហោតិ. តស្ស អរក្ខិតកាយកម្មន្តស្ស អរក្ខិតវចីកម្មន្តស្ស អរក្ខិតមនោកម្មន្តស្ស កាយកម្មម្បិ អវស្សុតំ ¶ ហោតិ, វចីកម្មម្បិ អវស្សុតំ ហោតិ, មនោកម្មម្បិ អវស្សុតំ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – អាបាយិកវគ្គេ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ អបណ្ណកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អាបាយិកវគ្គេ ភន្តេ ឆដ្ឋំ អបណ្ណកសុត្តំ ‘‘តិស្សោ ឥមា ភិក្ខវេ វិបត្តិយោ. កតមា តិស្សោ សីលវិបត្តិ, ចិត្តវិបត្តិ, ទិដ្ឋិវិបត្តិ. កតមា ច ភិក្ខវេ សីលវិបត្តិ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បាណាតិបាតី ហោតិ…បេ… សម្ផប្បលាបី ហោតិ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ សីលវិបត្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – កុសិនារវគ្គេ ¶ បនាវុសោ បឋមំ កុសិនារសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – កុសិនារាយំ ភន្តេ ពលិហរណេ វនសណ្ឌេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ អញ្ញតរំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរតិ, តមេនំ គហបតិ វា គហបតិបុត្តោ វា ឧបសង្កមិត្វា ស្វាតនាយ ភត្តេន និមន្តេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បញ្ចមំ ហត្ថកសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កេន សទ្ធិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – សាវត្ថិយំ ភន្តេ ហត្ថកេន ទេវបុត្តេន សទ្ធិំ ‘‘យេ តេ ហត្ថក ធម្មា បុព្ពេ មនុស្សភូតស្ស បវត្តិនោ អហេសុំ, អបិនុ តេ តេ ធម្មា ឯតរហិ បវត្តិនោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ អនុរុទ្ធសុត្តំ កំ អារព្ភ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – អដ្ឋមំ ភន្តេ អនុរុទ្ធសុត្តំ អាយស្មន្តំ អនុរុទ្ធត្ថេរំ អារព្ភ អាយស្មតា សារិបុត្តត្ថេរេន ធម្មសេនាបតិនា ‘‘យំ ខោ តេ អាវុសោ អនុរុទ្ធំ ឯវំ ហោតិ ‘អហំ ទិព្ពេន ចក្ខុនា វិសុទ្ធេន អតិក្កន្តមានុសកេន សហស្សំ លោកំ វោលោកេមី’តិ, ឥទំ តេ មានស្មិំ’’តិ ឯវមាទិនា ភាសិតំ.

‘‘សាធុ ¶ វតាយស្មា អនុរុទ្ធោ ឥមេ តយោ ធម្មេ បហាយ ឥមេ តយោ ធម្មេ អមនសិករិត្វា អមតាយ ធាតុយា ចិត្តំ ឧបសំហរតុ’’ –

បុច្ឆា – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ តិកនិបាតេ កុសិនារវគ្គេ នវមំ បដិច្ឆន្នសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – នវមំ ភន្តេ បដិច្ឆន្នសុត្តំ ‘‘តីណិមានិ ភិក្ខវេ បដិច្ឆន្នានិ អាវហន្តិ នោ វិវដានិ. កតមានិ តីណិ, មាតុគាមោ ភិក្ខវេ បដិច្ឆន្នោ អាវហតិ នោ វិវដោ, ព្រាហ្មណានំ ភិក្ខវេ មន្តា បដិច្ឆន្នា អាវហន្តិ នោ វិវដា, មិច្ឆាទិដ្ឋិ ភិក្ខវេ បដិច្ឆន្នា អាវហតិ នោ វិវដា. ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ តីណិ បដិច្ឆន្នានិ អាវហន្តិ នោ វិវដានី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទសមំ លេខសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទសមំ ភន្តេ លេខសុត្តំ ‘‘តយោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ តយោ, បាសាណលេខូបមោ បុគ្គលោ បថវិលេខូបមោ បុគ្គលោ ឧទកលេខូបមោ បុគ្គលោ. កតមោ ច ភិក្ខវេ បាសាណ លេខូបមោ បុគ្គលោ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ អភិណ្ហំ កុជ្ឈតិ, សោ ច ខ្វស្ស កោធោ ទីឃរត្តំ អនុសេតិ. សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ បាសាណលេខា ន ខិប្បំ លុជ្ជតិ វាតេន វា ឧទកេន វា, ចិរដ្ឋិតិកា ហោតិ, ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ អភិណ្ហំ កុជ្ឈតិ, សោ ច ខ្វស្ស កោធោ ទីឃរត្តំ អនុសេតិ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ បាសាណលេខូបមោ បុគ្គលោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – យោធាជីវវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បញ្ចមំ កេសកម្ពលសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – យោធាជីវវគ្គេ ភន្តេ បញ្ចមំ កេសកម្ពលសុត្តំ ‘‘សេយ្យថាបិ ភិក្ខវេ យានិ កានិចិ តន្តាវុតានំ វត្ថានំ, កេសកម្ពលោ តេសំ បដិកិដ្ឋោ អក្ខាយតិ. កេសកម្ពលោ ភិក្ខវេ សីតេ សីតោ ឧណ្ហេ ឧណ្ហោ ទុព្ពណ្ណោ ទុគ្គន្ធោ ទុក្ខសម្ផស្សោ. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ យានិកានិចិ បុថុសមណព្រាហ្មណវាទានំ, មក្ខលិវាទោ តេសំ បដិកិដ្ឋោ អក្ខាយតីតិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុច្ឆា – មង្គលវគ្គេ ¶ បនាវុសោ នវមំ វន្ទនាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – មង្គលវគ្គេ ភន្តេ នវមំ វន្ទនាសុត្តំ ‘‘តិស្សោ ឥមា ភិក្ខវេ វន្ទនា. កតមា តិស្សោ, កាយេន វាចាយ មនសា. ឥមា ខោ ភិក្ខវេ តិស្សោ វន្ទនា’’តិ, ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘តិស្សោ ឥមា ភិក្ខវេ វន្ទនា. កតមា តិស្សោ, កាយេន វាចាយ មនសា. ឥមា ខោ ភិក្ខវេ តិស្សោ វន្ទនា’’.

បុច្ឆា – តត្ថោ ¶ អាវុសោ ទសមំ បុព្ពណ្ហសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – ទសមំ ភន្តេ បុព្ពណ្ហសុត្តំ ‘‘យេ ភិក្ខវេ សត្តា បុព្ពណ្ហសមយំ កាយេន សុចរិតំ ចរន្តិ, វាចាយ សុចរិតំ ចរន្តិ, មនសា សុចរិតំ ចរន្តិ. សុបុព្ពណ្ហោ ភិក្ខវេ តេសំ សត្តានំ. យេ ភិក្ខវេ សត្តា មជ្ឈន្ហិកសមយំ…បេ… សាយន្ហសមយំ កាយេន សុចរិតំ ចរន្តិ, វាចាយ សុចរិតំ ចរន្តិ, មនសា សុចរិតំ ចរន្តិ. សុសាយន្ហោ ភិក្ខវេ តេសំ សត្តាន’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

សុនក្ខត្តំ ¶ សុមង្គលំ, សុប្បភាតំ សុហុដ្ឋិតំ;

សុខណោ សុមុហុត្តោ ច, សុយិដ្ឋំ ព្រហ្មចារិសុ.

បុច្ឆា – ចតុក្កនិបាតេ ¶ បន អាវុសោ ភណ្ឌគាមវគ្គេ បឋមំ អនុពុទ្ធសុត្តំ ភគវតា សត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិស្សជ្ជនា – វជ្ជីសុ ភន្តេ ភណ្ឌគាមេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ចតុន្នំ ភិក្ខវេ ធម្មានំ អននុពោធា អប្បដិវេធា ឯវមិទំ ទីឃមទ្ធានំ សន្ធាវិតំ សំសរិតំ មមញ្ចេវ តុម្ហាកញ្ច. កតមេសំ ចតុន្នំ, អរិយស្ស ភិក្ខវេ សីលស្ស អននុពោធា អប្បដិវេធា ឯវមិទំ ទីឃមទ្ធានំ សន្ធាវិតំ សំសរិតំ មមញ្ចេវ តុម្ហាកញ្ច. អរិយស្ស ភិក្ខវេ សមាធិស្ស…. អរិយាយ ភិក្ខវេ បញ្ញាយ…. អរិយាយ ភិក្ខវេ វិមុត្តិយា អននុពោធា អប្បដិវេធា ឯវមិទំ ទីឃមទ្ធានំ សន្ធាវិតំ សំសរិតំ មមញ្ចេវ តុម្ហាកញ្ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ អប្បស្សុតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថ ភន្តេ ឆដ្ឋំ អប្បស្សុតសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, អប្បស្សុតោ សុតេន អនុបបន្នោ, អប្បស្សុតោ សុតេន ឧបបន្នោ, ពហុស្សុតោ សុតេន អនុបបន្នោ, ពហុស្សុតោ សុតេន ឧបបន្នោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ចរវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ ចរសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ចរវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ ចរសុត្តំ ‘‘ចរតោ ចេបិ ភិក្ខវេ ភិក្ខុនោ ឧប្បជ្ជតិ កាមវិតក្កោ វា ព្យាបាទវិតក្កោ វា វិហិំសាវិភត្តោ វា, តំ ចេ ភិក្ខុ អធិវាសេតិ នប្បជហតិ ន វិនោទេតិ ន ព្យន្តីករោតិ ន អនភាវំ គមេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តេនាវុសោ…បេ… ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ចតុក្កនិបាតេ ឧរុវេលវគ្គេ តតិយំ លោកសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិ – ឧរុវេលវគ្គេ ភន្តេ តតិយំ លោកសុត្តំ ‘‘លោកោ ភិក្ខវេ តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធោ, លោកស្មា តថាគតោ វិសំយុត្តោ, លោកសមុទយោ ភិក្ខវេ តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធោ, លោកសមុទយោ តថាគតស្ស បហីនោ, លោកនិរោធោ ភិក្ខវេ តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធោ លោកនិរោធោ តថាគតស្ស សច្ឆិកតោ, លោកនិរោធគាមិនី បដិបទា ភិក្ខវេ តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធា, លោកនិរោធគាមិនិ បដិបទា តថាគតស្ស ភាវិតា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ អាវុសោ បញ្ចមំ ព្រហ្មចរិយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – បញ្ចមំ ភន្តេ ព្រហ្មចរិយសុត្តំ ‘‘នយិទំ ភិក្ខវេ ព្រហ្មចរិយំ វុស្សតិ ជនកុហនត្ថំ, ន ជនលបនត្ថំ, ន លាភសក្ការសិលោកានិសំសុត្តំ ¶ , ន ឥតិវាទប្បមោក្ខានិសំសត្ថំ, ន ‘ឥតិ មំ ជនោ ជានាតូ’តិ. អថ ខោ ឥទំ ភិក្ខវេ ព្រហ្មចរិយំ វុស្សតិ សំវរត្ថំ បហានត្ថំ វិរាគត្ថំ និរោធត្ថ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ អរិយវំសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ អដ្ឋមំ អរិយវំសសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ អរិយវំសា អគ្គញ្ញា រត្តញ្ញា វំសញ្ញា បោរាណា, អសំកិណ្ណា អសំកិណ្ណបុព្ពាន សំកីយិស្សន្តិ, អប្បដិកុដ្ឋា សមណេហិ ព្រាហ្មណេហិ វិញ្ញូហិ. កតមេ ចត្តារោ, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ សន្តុដ្ឋោ ហោតិ ឥតរីតរេន ចីវរេន, ឥតរីតរចីវរសន្តុដ្ឋិយា ច វណ្ណវាទី, ន ច ចីវរហេតុ អនេសនំ អប្បតិរូបំ អាបជ្ជតិ, អលទ្ធា ច ចីវរំ ន បរិតស្សតិ, លទ្ធា ច ចីវរំ អគធិតោ អមុច្ឆិតោ អនជ្ឈោបន្នោ អាទីនវទស្សាវី និស្សរណបញ្ញោ បរិភុញ្ជតិ, តាយ ច បន ឥតរីតរចីវរសន្តុដ្ឋិយា នេវត្តានុក្កំសេតិ នោ បរំ វម្ភេតិ. យោ ហិ តត្ថ ទក្ខោ អនលសោ សម្បជានោ បដិស្សភោ, អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ បោរាណេ អគ្គញ្ញេ អរិយវំសេ ឋិតោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ចក្កវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ ចក្កសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ចក្កវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ ចក្កសុត្តំ ‘‘ចត្តារិមានិ ភិក្ខវេ ចក្កានិ, យេហិ សមន្នាគតានំ ទេវមនុស្សានំ ចតុចក្កំ វត្តតិ, យេហិ សមន្នាគតា ទេវមនុស្សា នចិរស្សេវ មហន្តត្តំ វេបុល្លត្តំ បាបុណន្តិ ភោគេសុ. កតមានិ ចត្តារិ, បតិរូបទេសវាសោ សប្បុរិសាវស្សយោ អត្តសម្មាបណិធិ បុព្ពេ ច កតបុញ្ញតា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយំ សង្គហសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ ទុតិយំ សង្គហសុត្តំ ‘‘ចត្តារិមានិ ភិក្ខវេ សង្គហវត្ថូនិ. កតមានិ ចត្តារិ, ទានំ បេយ្យវជ្ជំ អត្ថចរិយា សមានត្តតា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ភត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ សីហសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ តតិយំ សីហសុត្តំ ‘‘សីហោ ភិក្ខវេ មិគរាជា សាយនុសមយំ អាសយា និក្ខមតិ, អាសយា និក្ខមិត្វា វិជម្ភតិ, វិជម្ភិត្វា សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេតិ, សមន្តា ចតុទ្ទិសា អនុវិលោកេត្វា តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទតិ, តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទិត្វា គោចរាយ បក្កមតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ចតុក្កនិបាតេ ចក្កវគ្គេ ឆដ្ឋំ ទោណសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – អន្តរា ¶ ច ភន្តេ ឧក្កដ្ឋំ អន្តរា ច សេតព្យំ ទោណំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. ទោណោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ទេវោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ន ខោ អហំ ព្រាហ្មណ ទេវោ ភវិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘អច្ឆរិយំ ¶ វត ភោ, អព្ភុតំ វត ភោ, ន វតិមានិ មនុស្សភូតស្ស បទានិ ភវិស្សន្តិ’’.

‘‘ន ខោ អហំ ព្រាហ្មណ ទេវោ ភវិស្សមិ’’.

‘‘ន ខោ អហំ ព្រាហ្មណ គន្ធព្ពោ ភវិស្សាមិ’’.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ ឧជ្ជយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – នវមំ ភន្តេ ឧជ្ជយសុត្តំ ‘‘ន ខោ អហំ ព្រាហ្មណ សព្ពំ យញ្ញំ វណ្ណេមិ, ន បនាហំ ព្រាហ្មណ សព្ពំ យញ្ញំ ន វណ្ណេមិ. យថារូបេ ខោ ព្រាហ្មណ យញ្ញេ គាវោ ហញ្ញន្តិ, អជេឡកា ហញ្ញន្តិ, កុក្កុដសូករា ហញ្ញន្តិ, វិវិធា បាណា សង្ឃាតំ អាបជ្ជន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘ភវម្បិ ¶ នោ គោតមោ យញ្ញំ វណ្ណេតិ’’.

បុ – រោហិតស្សវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ សមាធិភាវនាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – រោហិតស្សវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ សមាធិភាវនាសុត្តំ ‘‘ចតស្សោ ឥមា ភិក្ខវេ សមាធិភាវនា, កតមា ចតស្សោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ សមាធិភាវនា ភាវិតា ពហុលីកតា ទិដ្ឋធម្មសុខវិហារាយ សំវត្តតិ, អត្ថិ ភិក្ខវេ សមាធិភាវនា ភាវិតា ពហុលីកតា ញាណទស្សនប្បដិលាភាយ សំវត្តតិ, អត្ថិ ភិក្ខវេ សមាធិភាវនា ភាវិតា ពហុលីកតា សតិសម្បជញ្ញាយ សំវត្តតិ, អត្ថិ ភិក្ខវេ សមាធិភាវនា ភាវិតា ពហុលីកតា អាសវានំ ខយាយ សំវត្តតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទុតិយំ បញ្ហព្យាករណសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ ទុតិយំ បញ្ហព្យាករណសុត្តំ ‘‘ចត្តារិមានិ ភិក្ខវេ បញ្ហព្យាករណានិ. កតមានិ ចត្តារិ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បញ្ហោ ឯកំសព្យាករណីយោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បញ្ហោ វិភជ្ជព្យាករណីយោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បញ្ហោ បដិបុច្ឆាព្យាករណីយោ, អត្ថិ ភិក្ខវេ បញ្ហោ ឋបនីយោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – បុញ្ញាភិសន្ទវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ តតិយំ សំវាសសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – បុញ្ញាភិសន្ទវគ្គេ ភន្តេ តតិយំ សំវាសសុត្តំ អន្តរា ច មធុរំ អន្តរា ច វេរញ្ជំ សម្ពហុលេ គហបតយោ ច គហបតានិយោ ច អារព្ភ ‘‘ចត្តារោមេ គហបតយោ សំវាសា. កតមេ ចត្តារោ, ឆវោ ឆវាយ សទ្ធិំ សំវសតិ, ឆវោ ទេវិយា សទ្ធិំ សំវសតិ, ទេវោ ឆវាយ សទ្ធិំ សំវសតិ, ទេវោ ទេវិយា សទ្ធិំ សំវសតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ចតុក្កនិបាតេ បុញ្ញាភិសន្ទវគ្គេ បញ្ចមំ សមជីវិសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិ – បញ្ចមំ ភន្តេ សមជីវិសុត្តំ ‘‘អាកង្ខេយ្យុំ ចេ គហបតយោ ឧភោ ជានិបតយោ ទិដ្ឋេ ចេវ ធម្មេ អញ្ញមញ្ញំ បស្សិតុំ, អភិសម្បរាយញ្ច អញ្ញមញ្ញំ បស្សិតុំ, ឧភោវ អស្សុ សមសទ្ធា សមសីលា សមចាគា សមបញ្ញា, តេ ទិដ្ឋេ ចេវ ធម្មេ អញ្ញមញ្ញំ បស្សន្តិ, អភិសម្បរាយញ្ច អញ្ញមញ្ញំ បស្សន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – បត្តកម្មវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ទុតិយំ អានណ្យសុខសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – បត្តកម្មវគ្គេ ¶ ភន្តេ ទុតិយំ អានណ្យសុខសុត្តំ សាវត្ថិយំ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ អារព្ភ ‘‘ចត្តារិមានិ គហបតិ សុខានិ អធិគមនីយានិ គិហិនា កាមភោគិនា កាលេន កាលំ សមយេន សមយំ ឧបាទាយ. កតមានិ ចត្តារិ, អត្ថិសុខំ ភោគសុខំ អនណ្យសុខំ អនវជ្ជសុខ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អានណ្យសុខំ ¶ ញត្វាន, អថោ អត្ថិសុខំ បរំ;

ភុញ្ជំ ភោគសុខំ មច្ចោ, តតោ បញ្ញា វិបស្សតិ;

វិបស្សមានោ ជានាតិ, ឧភោ ភាគេ សុមេធសោ;

អនវជ្ជសុខស្សេតំ, កលំ នាគ្ឃតិ សោឡសិំ–

បុ – អបណ្ណកវគ្គេ បន អាវុសោ តតិយំ សប្បុរិសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – អបណ្ណកវគ្គេ ¶ ភន្តេ តតិយំ សប្បុរិសសុត្តំ ‘‘ចតូហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ អសប្បុរិសោ វេទិតព្ពោ. កតមេហិ ចតូហិ, ឥធ ភិក្ខវេ អសប្បុរិសោ យោ ហោតិ បរស្ស អវណ្ណោ តំ អបុដ្ឋោបិ បាតុ ករោតិ កោ បន វាទោ បុដ្ឋស្សា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អធុនាគតវធុកាសមេន ¶ ចេតសា វិហរិស្សាម’’ –

បុ – តត្ថេវ អាវុសោ សត្តមំ អចិន្តេយ្យសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សត្តមំ ភន្តេ អចិន្តេយ្យសុត្តំ ‘‘ចត្តារិមានិ ភិក្ខវេ អចិន្តេយ្យានិ ន ចិន្តេតព្ពានិ, យានិ ចិន្តេន្តោ ឧម្មាទស្ស វិឃាតស្ស ភាគី អស្ស. កតមានិ ចត្តារិ, ពុទ្ធានំ ភិក្ខវេ ពុទ្ធវិសយោ អចិន្តេយ្យោ ន ចិន្តេតព្ពោ, យំ ចិន្តេន្តោ ឧម្មាទស្ស វិឃាតស្ស ភាគី អស្សា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – មចលវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បញ្ចមំ តមោតមសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – មចលវគ្គេ ភន្តេ បញ្ចមំ តមោតមសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, តមោតមបរាយណោ, តមោជោតិបរាយណោ, ជោតិតមបរាយណោ, ជោតិជោតិបរាយណោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តេនាវុសោ ¶ ភគវតា…បេ… សម្មាសម្ពុទ្ធេន អង្គុត្តរនិកាយេ ចតុក្កនិបាតេ អសុរវគ្គេ បឋមំ អសុរសុត្តំ កថំ ភាសិតំ.

វិ – អសុរវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ អសុរសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, អសុរោ អសុរបរិវារោ, អសុរោ ទេវបរិវារោ, ទេវោ អសុរបរិវារោ, ទេវោ ទេវបរិវារោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ សមាធិសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ចតុត្ថំ ភន្តេ សមាធិសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ លាភី ហោតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្ស ន លាភី អធិបញ្ញាធម្មវិបស្សនាយ. ឥធ បន ភិក្ខវេ បុគ្គលោ លាភី ហោតិ អធិបញ្ញាធម្មវិបស្សនាយ, ន លាភី អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្ស. ឥធ បន ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ ន ចេវ លាភី ហោតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្ស, ន ច លាភី អធិបញ្ញាធម្មវិបស្សនាយ. ឥធ បន ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ បុគ្គលោ លាភី ចេវ ហោតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្ស, លាភី ច អធិបញ្ញាធម្មវិបស្សនាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ រាគវិនយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ឆដ្ឋំ ភន្តេ រាគវិនយសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, អត្តហិតាយ បដិបន្នោ នោ បរហិតាយ, បរហិតាយ បដិបន្នោ នោ អត្តហិតាយ, នេវត្តហិតាយ បដិបន្នោ នោ បរហិតាយ, អត្តហិតាយ ចេវ បដិបន្នោ បរហិតាយ ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – វលាហកវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ វលាហកសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ វលាហកា. កតមេ ចត្តារោ, គជ្ជិតា នោ វស្សិតា, វស្សិតា នោ គជ្ជិតា, នេវ គជ្ជិតា នោ វស្សិតា, គជ្ជិតា ច វស្សិតា ច. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ វលាហកា. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ វលាហកូបមា បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជាមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, គជ្ជិតា នោ វស្សិតា, វស្សិតា នោ គជ្ជិតា, នេវ គជ្ជិតា នោ វស្សិតា, គជ្ជិតា ច វស្សិតា ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ ឧទករហទសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ចតុត្ថ ភន្តេ ឧទករហទសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ ឧទករហទា. កតមេ ចត្តារោ, ឧត្តានោ គម្ភីរោភាសោ, គម្ភីរោ ឧត្តានោភាសោ, ឧត្តានោ ឧត្តានោភាសោ, គម្ភីរោ គម្ភីរោភាសោ, ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ ឧទករហទា. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ ឧទករហទូបមា បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, ឧត្តានោ គម្ភីរោភាសោ, គម្ភីរោ ឧត្តានោភាសោ, ឧត្តានោ ឧត្តានោភាសោ, គម្ភីរោ គម្ភីរោភាសោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ មូសិកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សត្តមំ ភន្តេ មូសិកសុត្តំ ‘‘ចតស្សោ ឥមា ភិក្ខវេ មូសិកា. កតមា ចតស្សោ, គាធំ កត្តា នោ វសិតា, វសិតា នោ គាធំ កត្តា, នេវ គាធំ កត្តា នោ វសិតា, គាធំ កត្តា ច វសិតា ច. ឥមា ខោ ភិក្ខវេ ចតស្សោ មូសិកា. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ មូសិកូបមា បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ. កតមេ ចត្តារោ, គាធំ កត្តា នោ វសិតា, វសិតា នោ គាធំ កត្តា, នេវ គាធំ កត្តា នោ វសិតា, គាធំ កត្តា ច វសិតា ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – សំគីតាបិ ¶ អាវុសោ អង្គុត្តរនិកាយតោ កានិចិ សុត្តានិ ឧទ្ធរិត្វា បដិបុច្ឆិស្សាមិ ពហុជនស្ស សុតវុឌ្ឍិយា. សំគីតេ អាវុសោ អង្គុត្តរនិកាយេ ចតុក្កនិបាតេ វលាហកវគ្គេ អដ្ឋមំ ពលីពទ្ធសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – វលាហកវគ្គេ ភន្តេ អដ្ឋមំ ពលីពទ្ធសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ ពលីពទ្ធា. កតមេ ចត្តារោ, សគវចណ្ឌោ នោ បរគវចណ្ឌោ, បរគវចណ្ឌោ នោ សគវចណ្ឌោ, សគវចណ្ឌោ ច បរគវចណ្ឌោ ច, នេវ សគវចណ្ឌោ នោ បរគវចណ្ឌោ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ ពលីពទ្ធា. ឯវមេវ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ ពលីពទ្ធូបមា បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – កេសិវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ កេសិសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – កេសិំ ភន្តេ អស្សទម្មសារថិំ អារព្ភ ភាសិតំ. កេសិ ភន្តេ អស្សទម្មសារថិ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ភគវា បន ភន្តេ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ, កថំ បន ភន្តេ ភគវា បុរិសទម្មំ វិនេតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អហំ ខោ កេសិ បុរិសទម្មំ សណ្ហេនបិ វិនេមិ, ផរុសេនបិ វិនេមិ, សណ្ហផរុសេនបិ វិនេមិ. តត្រិទំ កេសិ សណ្ហស្មិំ – ឥតិ កាយសុចរិតំ ឥតិ កាយសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ វចីសុចរិតំ ឥតិ វចីសុចរិតស្ស ¶ វិបាកោ, ឥតិ មនោសុចរិតំ ឥតិ មនោសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ ទេវា ឥតិ មនុស្សា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘ត្វំ ខោសិ កេសិ បញ្ញាតោ អស្សទម្មសារថីតិ, កថំ បន ត្វំ កេសិ អស្សទម្មសារថិ’’ –

‘‘អហំ ខោ ភន្តេ អស្សទម្មំ សណ្ហេនបិ វិនេមិ, ផរុសេនបិ វិនេមិ, សណ្ហផរុសេនបិ វិនេមិ’’ –

‘‘សចេ ¶ តេ កេសិ អស្សទម្មោ សណ្ហេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, សណ្ហផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, កិន្តិ នំ ករោសិ’’ –

‘‘ភគវា បន ភន្តេ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ, កថំ បន ភន្តេ ភគវា បុរិសទម្មំ វិនេតិ’’ –

ន ០.០០៨៧ ខោ ភន្តេ ភគវតោ បាណាតិបាតោ កប្បតិ, អថ ច បន ភគវា ឯវមាហ ‘‘ហនាមិ នំ កេសី’’តិ.

បុ – ភយវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ អត្តានុវាទសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ភយវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ អត្តានុវាទសុត្តំ ‘‘ចត្តារិមានិ ភិក្ខវេ ភយានិ. កតមានិ ចត្តារិ, អត្តានុវាទភយំ បរានុវាទភយំ ទណ្ឌភយំ ទុគ្គតិភយ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ឥទានិ ¶ អាវុសោ ពហុជនស្ស សុតវុឌ្ឍិយា សំគីតា អង្គុត្តរនិកាយតោបិ កានិចិ សុត្តានិ ឧទ្ធរិត្វា បដិបុច្ឆិស្សាមិ, សំគីតេ អាវុសោ អង្គុត្តរនិកាយេ ចតុក្កនិបាតេ បុគ្គលវគ្គេ នវមំ ធម្មកថិកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – បុគ្គលវគ្គេ ភន្តេ នវមំ ធម្មកថិកសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ ធម្មកថិកា. កតមេ ចត្តារោ, ឥធ ភិក្ខវេ ឯកច្ចោ ធម្មកថិកោ អប្បញ្ច ភាសតិ អសហិតញ្ច, បរិសា ចស្ស ន កុសលា ហោតិ សហិតាសហិតស្ស. ឯវរូបោ ភិក្ខវេ ធម្មកថិកោ ឯវរូបាយ បរិសាយ ធម្មកថិកោត្វេវ សង្ខំ គច្ឆតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ឥន្ទ្រិយវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ សត្តមំ រោគសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សត្តមំ ភន្តេ រោគសុត្តំ ‘‘ទ្វេមេ ភិក្ខវេ រោគា. កតមេ ទ្វេ, កាយិកោ ច រោគោ, ចេតសិកោ ច រោគោ. ទិស្សន្តិ ភិក្ខវេ សត្តា កាយិកេន រោគេន ឯកម្បិ វស្សំ អារោគ្យំ បដិជានមានា ទ្វេបិ វស្សានិ តីណិបិ វស្សានិ ចត្តារិបិ វស្សានិ បញ្ចបិ វស្សានិ ទសបិ វស្សានិ វីសម្បិ វស្សានិ តិំសម្បិ វស្សានិ ចត្តារីសម្បិ វស្សានិ បញ្ញាសម្បិ វស្សានិ អារោគ្យំ បដិជានមានា វស្សសតម្បិ ភិយ្យោបិ អារោគ្យំ បដិជានមានា. តេ ភិក្ខវេ សត្តា សុទុល្លភា លោកស្មិំ, យេ ចេតសិកេន រោគេន មុហុត្តម្បិ អារោគ្យំ បដិជានន្តិ អញ្ញត្រ ខីណាសវេហី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

ចត្តារោមេ ០.០០៩៦ ភិក្ខវេ បព្ពជិតស្ស រោគា.

បុ – បដិបទាវគ្គេ ¶ អាវុសោ ទសមំ យុគនទ្ធសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – កោសម្ពិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘យោ ហិ កោចិ អាវុសោ ភិក្ខុ វា ភិក្ខុនី វា មម សន្តិកេ អរហត្តប្បត្តិំ ព្យាករោតិ, សព្ពោ សោ ចតូហិ មគ្គេហិ ឯតេសំ វា អញ្ញតរេនា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា អានន្ទត្ថេរេន ធម្មភណ្ឌាគារិកេន ភាសិតំ.

បុ – ព្រាហ្មណវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ទុតិយំ បាដិភោគសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ព្រាហ្មណវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយំ បាដិភោគសុត្តំ ‘‘ចតុន្នំ ភិក្ខវេ ធម្មានំ នត្ថិ កោចិ បាដិភោគោ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា ទេវោ វា មារោ វា ព្រហ្មា វា កោចិ វា លោកស្មិ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ សុតសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – រាជគហេ ភន្តេ វស្សការំ ព្រាហ្មណំ មគធមហាមត្តំ អារព្ភ ភាសិតំ. វស្សការោ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ មគធមហាមត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘អហញ្ហិ ភោ គោតម ឯវំវាទី ឯវំទិដ្ឋិ យោ កោចិ ទិដ្ឋំ ភាសតិ ‘ឯវំ មេ ទិដ្ឋ’ន្តិ, នត្ថិ តតោ ទោសោ. យោ កោចិ សុតំ ភាសតិ ‘ឯវំ មេ សុត’ន្តិ, នត្ថិ តតោ ទោសោ’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘នាហំ ព្រាហ្មណ សព្ពំ ទិដ្ឋំ ‘ភាសិតព្ព’ន្តិ វទាមិ, ន បនាហំ ព្រាហ្មណ សព្ពំ ទិដ្ឋំ ‘ន ភាសិតព្ព’ន្តិ វទាមិ, នាហំ ព្រាហ្មណ សព្ពំ សុតំ ‘ភាសិតព្ព’ន្តិ វទាមិ, ន បនាហំ ព្រាហ្មណ សព្ពំ សុតំ ‘ន ភាសិតព្ព’ន្តិ វទាមី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ ចតុក្កនិបាតេ ព្រាហ្មណវគ្គេ ចតុត្ថំ អភយសុត្តំ ភគវតា កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – ព្រាហ្មណវគ្គេ ភន្តេ ចតុត្ថំ អភយសុត្តំ ជាណុស្សោណិំ ព្រាហ្មណំ អារព្ភ ភាសិតំ. ជាណុស្សោណិ ភន្តេ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘នត្ថិ យោ មរណធម្មោ សមានោ ន ភាយតិ, ន សន្តាសំ អាបជ្ជតិ មរណស្សា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘អត្ថិ ព្រាហ្មណ មរណធម្មោ សមានោ ភាយតិ, សន្តាសំ អាបជ្ជតិ មរណស្ស. អត្ថិ បន ព្រាហ្មណ មរណធម្មោ សមានោ ន ភាយតិ, ន សន្តាសំ អាបជ្ជតិ មរណស្សា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – មហាវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ សោតានុគតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – មហាវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ សោតានុគតសុត្តំ ‘‘សោតានុគតានំ ភិក្ខវេ ធម្មានំ វចសា បរិចិតានំ មនសានុបេក្ខិតានំ ទិដ្ឋិយា សុប្បដិវិទ្ធានំ ចត្តារោ អានិសំសា បាដិកង្ខា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

អយំ ¶ វា សោ ធម្មវិនយោ, យត្ថាហំ បុព្ពេ ព្រហ្មចរិយំ អចរិំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ ចតុក្កនិបាតេ មហាវគ្គេ តតិយំ ភទ្ទិយសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – វេសាលិយំ ភន្តេ ភទ្ទិយំ លិច្ឆវិ អារព្ភ ភាសិតំ. ភទ្ទិយោ ភន្តេ លិច្ឆវិ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សុតំ មេតំ ភន្តេ ‘មាយាវី សមណោ គោតមោ អាវដ្ដនិំ មាយំ ជានាតិ, យាយ អញ្ញតិត្ថិយានំ សាវកេ អាវដ្ដេតី’តិ. យេ តេ ភន្តេ ឯវមាហំសុ ‘មាយាវី សមណោ គោតមោ អាវដ្ដនិំ មាយំ ជានាតិ, យាយ អញ្ញតិត្ថិយានំ សាវកេ អាវដ្ដេតី’តិ…បេ… អនព្ភក្ខាតុកាមា ¶ ហិ មយំ ភន្តេ ភគវន្ត’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឯថ តុម្ហេ ភទ្ទិយ មា អនុស្សវេន មា បរម្បរាយ មា ឥតិកិរាយ មា បិដកសម្បទានេន មា តក្កហេតុ មា នយហេតុ មា អាការវិតក្កេន មា ទិដ្ឋិនិជ្ឈានក្ខន្តិយា មា ភព្ពរូបតាយ មា សមណោ នោ គរូតិ. យទា តុម្ហេ ភទ្ទិយ អត្តនាវ ជានេយ្យាថ ‘ឥមេ ធម្មា អកុសលា, ឥមេ ធម្មា សាវជ្ជា, ឥមេ ធម្មា វិញ្ញូ គរហិតា, ឥមេ ធម្មា សមត្តា សមាទិន្នា អហិតាយ ទុក្ខាយ សំវត្តន្តី’តិ. អថ តុម្ហេ ភទ្ទិយ បជហេយ្យាថា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ឥមិស្សា ¶ ច បន អាវុសោ ទេសនាយ ទេសិតាយ ភទ្ទិយស្ស លិច្ឆវិស្ស កីទិសោ ធម្មសវនានិសំសោ អធិគតោ. កថញ្ច នំ ភគវា អនុយុញ្ជិត្វា តំ វចនំ វិនិវេឋេសិ.

វិ – ឥមិស្សា ភន្តេ ធម្មទេសនាយ ទេសិតាយ ភទ្ទិយស្ស លិច្ឆវិស្ស សោតាបត្តិផលសង្ខាតោ ធម្មសវនានិសំសោ អធិគតោ. អបិ នុ តាហំ ភទ្ទិយ ឯវំ អវចំ ‘‘ឯហិ មេ ត្វំ ភទ្ទិយ សាវកោ ហោហិ, អហំ សត្ថា ភវិស្សាមី’’តិ ឯវមាទិនា ច នំ ភន្តេ ភគវា បដិបុច្ឆិត្វា អនុយុញ្ជិត្វា តំ វចនំ វិនិវេឋេសិ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ មល្លិកាទេវីសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – សាវត្ថិយំ ភន្តេ មល្លិកាទេវិំ អារព្ភ ភាសិតំ. មល្លិកា ភន្តេ ទេវី ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចោ មាតុគាមោ ទុព្ពណ្ណា ច ហោតិ ទុរូបា សុបាបិកា ទស្សនាយ, ទលិទ្ទា ច ហោតិ អប្បស្សកា អប្បភោគា អប្បេសក្ខា ច…បេ… កោ បន ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ, យេន មិធេកច្ចោ មាតុគាមោ អភិរូបា ច ហោតិ ទស្សនីយា បាសាទិកា បរមាយ វណ្ណបោក្ខរតាយ សមន្នាគតា, អឌ្ឍា ច ហោតិ មហទ្ធនា មហាភោគា មហេសក្ខា ចា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ឥធ មល្លិកេ មាតុគាមោ កោធនា ហោតិ ឧបាយាសពហុលា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ ចតុក្កនិបាតេ សប្បុរិសវគ្គេ ចតុត្ថំ ទសកម្មសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សប្បុរិសវគ្គេ ¶ ភន្តេ ចតុត្ថំ ទសកម្មសុត្តំ ‘‘អសប្បុរិសញ្ច វោ ភិក្ខវេ ទេសេស្សាមិ អសប្បុរិសេន អសប្បុរិសតរញ្ច សប្បុរិសញ្ច សប្បុរិសេន សប្បុរិសតរញ្ច, តំ សុណាថ សាធុកំ មនសិ ករោថា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បរិសាវគ្គេ បឋមំ បរិសាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – បរិសាវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ បរិសាសុត្តំ ‘‘ចត្តារោមេ ភិក្ខវេ បរិសទូសនា. កតមេ ចត្តារោ, ភិក្ខុ ភិក្ខវេ ទុស្សីលោ បាបធម្មោ បរិសទូសនោ, ភិក្ខុនី ភិក្ខវេ ទុស្សីលា បាបធម្មា បរិសទូសនា, ឧបាសកោ ភិក្ខវេ ទុស្សីលោ បាបធម្មោ បរិសទូសនោ, ឧបាសិកា ភិក្ខវេ ទុស្សីលា បាបធម្មា បរិសទូសនា. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ ចត្តារោ បរិសទូសនា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – បញ្ចកនិបាតេ ¶ បន អាវុសោ បឋមេ សេខពលវគ្គេ បឋមំ សំខិត្តសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សម្ពហុលេ ភិក្ខូ អារព្ភ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ សេខពលានិ. កតមានិ បញ្ច, សទ្ធាពលំ ហិរីពលំ ឱត្តប្បពលំ វីរិយពលំ បញ្ញាពលំ. ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច សេខពលានី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ ទុក្ខសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តតិយំ ភន្តេ ទុក្ខសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ភិក្ខុ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ទុក្ខំ វិហរតិ សវិឃាតំ សឧបាយាសំ សបរិឡាហំ កាយស្ស ច ភេទា បរំ មរណា ទុគ្គតិ បាដិកង្ខា. កតមេហិ បញ្ចហិ, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ អសទ្ធោ ហោតិ អហិរិកោ ហោតិ, អនោត្តប្បី ហោតិ, កុសីតោ ហោតិ, ទុប្បញ្ញោ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ សមាបត្តិសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ឆដ្ឋំ ភន្តេ សមាបត្តិសុត្តំ ‘‘ន តាវ ភិក្ខវេ អកុសលស្ស សមាបត្តិ ហោតិ, យាវ សទ្ធា បច្ចុបដ្ឋិតា ហោតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ. យតោ ច ខោ ភិក្ខវេ សទ្ធា អន្តរហិតា ហោតិ អសទ្ធិយំ បរិយុដ្ឋាយ តិដ្ឋតិ, អថ អកុសលស្ស សមាបត្តិ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ កាមសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សត្តមំ ភន្តេ កាមសុត្តំ ‘‘យេភុយ្យេន ភិក្ខវេ សត្តា កាមេសុ លឡិតា. អសិតព្យាភង្គិំ ភិក្ខវេ កុលបុត្តោ ឱហាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ ហោតិ, សទ្ធាបព្ពជិតោ កុលបុត្តោតិ អលំ វចនាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ បញ្ចកនិបាតេ បញ្ចង្គិកវគ្គេ ឆដ្ឋំ វិមុត្តាយតនសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – បញ្ចង្គិកវគ្គេ ភន្តេ ឆដ្ឋំ វិមុត្តាយតនសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ វិមុត្តាយតនានិ, យត្ថ ភិក្ខុនោ អប្បមត្តស្ស អាតាបិនោ បហិតត្តស្ស វិហរតោ អវិមុត្តំ វា ចិត្តំ វិមុច្ចតិ, អបរិក្ខីណា វា អាសវា បរិក្ខយំ គច្ឆន្តិ, អននុប្បត្តំ វា អនុត្តរំ យោគក្ខេមំ អនុបាបុណាតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ ចង្កមសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – នវមំ ភន្តេ ចង្កមសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ ចង្កមេ អានិសំសា. កតមេ បញ្ច, អទ្ធានក្ខមោ ហោតិ, បធានក្ខមោ ហោតិ, អប្បាពាធោ ¶ ហោតិ, អសិតំ បីតំ ខាយិតំ សាយិតំ សម្មា បរិណាមំ គច្ឆតិ, ចង្កមាធិគតោ សមាធិ ចិរដ្ឋិតិកោ ហោតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច ចង្កមេ អានិសំសា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – សុមនវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ សុមនសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – សាវត្ថិយំ ភន្តេ សុមនំ រាជកុមារិំ អារព្ភ ភាសិតំ. សុមនា ភន្តេ រាជកុមារី ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឥធស្សុ ភន្តេ ភគវតោ ទ្វេ សាវកា សមសទ្ធា សមសីលា សមបញ្ញា ឯកោ ទាយកោ ឯកោ អទាយកោ. តេ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជេយ្យុំ. ទេវភូតានំ បន នេសំ ភន្តេ សិយា វិសេសោ សិយា នានាករណ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘យោ សោ សុមនេ ទាយកោ, សោ អម្ហំ អទាយកំ ទេវភូតោ សមានោ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតិ, ទិព្ពេន អាយុនា ទិព្ពេន វណ្ណេន ទិព្ពេន សុខេន ទិព្ពេន យសេន ទិព្ពេន អាធិបតេយ្យេន. យោ សោ សុមនេ ទាយកោ, សោ អម្ហំ អទាយកំ ទេវភូតោ សមានោ ឥមេហិ បញ្ចហិ ឋានេហិ អធិគណ្ហាតី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

‘‘យថាបិ ¶ ចន្ទោ វិមលោ, គច្ឆំ អាកាសធាតុយា;

សព្ពេ តារាគណេ លោកេ, អាភាយ អតិរោចតិ;

តថេវ សីលសម្បន្នោ, សទ្ធោ បុរិសបុគ្គលោ;

សព្ពេ មច្ឆរិនោ លោកេ, ចាគេន អតិរោចតិ’’–

បុ – តត្ថេវ អាវុសោ តតិយំ ឧគ្គហសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – តតិយំ ភន្តេ ឧគ្គហសុត្តំ ភទ្ទិយេ ឧគ្គហំ មេណ្ឌកនត្តារំ អារព្ភ ភាសិតំ. ឧគ្គហោ ភន្តេ មេណ្ឌកនត្តា ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘ឥមា មេ ភន្តេ កុមារិយោ បតិកុលានិ គមិស្សន្តិ, ឱវទតុ តាសំ ភន្តេ ភគវា, អនុសាសតុ តាសំ ភន្តេ ភគវា, យំ តាសំ អស្ស ទីឃរត្តំ ហិតាយ សុខាយា’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘តស្មាតិហ កុមារិយោ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ’’ យស្ស វោ មាតាបិតរោ ភត្តុនោ ទស្សន្តិ អត្ថកាមា ហិតេសិនោ អនុកម្បកា អនុកម្បំ ឧបាទាយ, តស្ស ភវិស្សាម បុព្ពុដ្ឋាយិនោ ¶ បច្ឆានិបាតិនិយោ កិំ ការបដិស្សាវិនិយោ មនាបចារិនិយោ បិយវាទិនិយោ’តិ. ឯវញ្ហិ វោ កុមារិយោ សិក្ខិតព្ព’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ បញ្ចកនិបាតេ សុមនវគ្គេ ចតុត្ថំ សីហសេនាបតិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – វេសាលិយំ ភន្តេ សីហំ សេនាបតិំ អារព្ភ ភាសិតំ. សីហោ ភន្តេ សេនាបតិ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘សក្កា នុ ខោ ភន្តេ សន្ទិដ្ឋិកំ ទានផលំ បញ្ញាបេតុ’’ន្តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘សក្កា សីហ, ទាយកោ សីហ ទានបតិ ពហុនោ ជនស្ស បិយោ ហោតិ មនាបោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ កាលទានសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ឆដ្ឋំ ¶ ភន្តេ កាលទានសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ កាលទានានិ. កតមានិ បញ្ច, អាគន្តុកស្ស ទានំ ទេតិ, គមិកស្ស ទានំ ទេតិ, គិលានស្ស ទានំ ទេតិ, ទុព្ភិក្ខេ ទានំ ទេតិ, យានិ តានិ នវសស្សានិ នវផលានិ, តានិ បឋមំ សីលវន្តេសុ បតិដ្ឋាបេតិ. ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច កាលទានានី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ ភោជនសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សត្តមំ ភន្តេ ភោជនសុត្តំ ‘‘ភោជនំ ភិក្ខវេ ទទមានោ ទាយកោ បដិគ្គាហកានំ បញ្ច ឋានានិ ទេតិ. កតមានិ បញ្ច, អាយុំ ទេតិ, វណ្ណំ ទេតិ, សុខំ ទេតិ, ពលំ ទេតិ, បដិភានំ ទេតិ. អាយុំ ខោ បន ទត្វា អាយុស្ស ភាគី ហោតិ ទិព្ពស្ស វា មានុសស្ស វា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ បុត្តសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – នវមំ ភន្តេ បុត្តសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ ឋានានិ សម្បស្សន្តោ មាភាបិតរោ បុត្តំ ឥច្ឆន្តិ កុលេ ជាយមានំ. កតមានិ បញ្ច,

ភតោ ¶ វា នោ ភរិស្សតិ, កិច្ចំ វា នោ ករិស្សតិ, កុលវំសោ ចិរំ ឋស្សតិ, ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជិស្សតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – មុណ្ឌរាជវគ្គេ ¶ បនាវុសោ ទសមំ នារទសុត្តំ កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កេន កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – បាដលិបុត្តេ ភន្តេ មុណ្ឌំ រាជានំ អារព្ភ ភាសិតំ. មុណ្ឌស្ស ភន្តេ រញ្ញោ ភទ្ទា ទេវី កាលង្កតា ហោតិ បិយា មនាបា. សោ ភទ្ទាយ ទេវិយា កាលង្កតាយ បិយាយ មនាបាយ នេវ ន្ហាយតិ ន វិលិម្បតិ ន ភត្តំ ភុញ្ជតិ, ន កម្មន្តំ បយោជេតិ, រត្តិន្ទិវំ ភទ្ទាយ ទេវិយា សរីរេ អជ្ឈោមុច្ឆិតោ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘បញ្ចិមានិ មហារាជ អលព្ភនីយានិ ឋានានិ សមណេន វា ព្រាហ្មណេន វា ទេវេន វា មារេន វា ព្រហ្មុនា វា កេនចិ វា លោកស្មិ’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ អាយស្មតា នារទត្ថេរេន រញ្ញោ បសេនទិស្ស កោសលស្ស ភគវតា ទេសិតនិយាមេន ទេសិតំ.

កោ ¶ នាមោ អយំ ភន្តេ ធម្មបរិយាយោ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ បញ្ចកនិបាតេ នីវរណវគ្គេ ចតុត្ថំ សមយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – នីវរណវគ្គេ ភន្តេ ចតុត្ថំ សមយសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អសមយា បធានាយ. កតមេ បញ្ច, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ ជិណ្ណោ ហោតិ ជរាយាភិភូតោ. អយំ ភិក្ខវេ បឋមោ អសមយោ បធានាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ ឋានសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សត្តមំ ភន្តេ ឋានសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ ឋានានិ អភិណ្ហំ បច្ចវេក្ខិតព្ពានិ ឥត្ថិយា វា បុរិសេន វា គហដ្ឋេន វា បព្ពជិតេន វា. កតមានិ បញ្ច, ជរាធម្មោម្ហិ ជរំ អនតីតោតិ អភិណ្ហំ បច្ចវេក្ខិតព្ពំ ឥត្ថិយា វា បុរិសេន វា គហដ្ឋេន វា បព្ពជិតេន វា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – យោធាជីវវគ្គេ ¶ បនាវុសោ តតិយំ ធម្មវិហារិសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – យោធាជីវវគ្គេ ភន្តេ តតិយំ ធម្មវិហារិសុត្តំ ‘‘ឥធ ភិក្ខុ ភិក្ខុ ធម្មំ បរិយាបុណាតិ សុត្តំ គេយ្យំ វេយ្យាករណំ គាថំ ឧទានំ ទុតិវុត្តកំ ជាតកំ អព្ភុតធម្មំ វេទល្លំ, សោ តាយ ធម្មបរិយត្តិយា ទិវសំ អតិនាមេតិ, រិញ្ចតិ បដិសល្លានំ, នានុយុញ្ជតិ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថំ. អយំ វុច្ចតិ ភិក្ខុ ភិក្ខុ បរិយត្តិពហុលោ នោ ធម្មវិហារី’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

ធម្មវិហារី ធម្មវិហារីតិ ភន្តេ វុច្ចតិ, កិត្តាវតា នុ ខោ ភន្តេ ភិក្ខុ ធម្មវិហារី ហោតិ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ បញ្ចកនិបាតេ យោធាជីវវគ្គេ អដ្ឋមំ ទុតិយអនាគតភយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – យោធាជីវវគ្គេ ភន្តេ អដ្ឋមំ ទុតិយអនាគតភយសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ អនាគតភយានិ សម្បស្សមានេន អលមេវ ភិក្ខុនា អប្បមត្តេន អាតាបិនា បហិតត្តេន វិហរិតុំ អប្បត្តស្ស បត្តិយា អនធិគតស្ស អធិគមាយ អសច្ឆិកតស្ស សច្ឆិកិរិយាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ តតិយអនាគតភយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ នវមំ កតិយអនាគតភយសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ អនាគតភយានិ ឯតរហិ អសមុប្បន្នានិ អាយតិំ សមុប្បជ្ជិស្សន្តិ, តានិ វោ បដិពុជ្ឈិតព្ពានិ, បដិពុជ្ឈិត្វា ច តេសំ បហានាយ វាយមិតព្ពំ. កតមានិ បញ្ច, ភវិស្សន្តិ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ អនាគតមទ្ធានំ អភាវិតកាយា អភាវិតសីលា អភាវិតចិត្តា អភាវិតបញ្ញា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ បញ្ចកនិបាតេ យោធាជីវវគ្គេ ទសមំ ចតុត្ថអនាគតភយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – យោធាជីវវគ្គេ ភន្តេ ទសមំ ចតុត្ថអនាគតភយសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ អនាគតភយានិ ឯតរហិ អសមុប្បន្នានិ អាយតិំ សមុប្បជ្ជិស្សន្តិ, តានិ វោ បដិពុជ្ឈិតព្ពានិ, បដិពុជ្ឈិត្វា ច តេសំ បហានាយ វាយមិតព្ព’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – កកុធវគ្គេ ¶ អាវុសោ នវមំ សីហសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – កកុធវគ្គេ ភន្តេ នវមំ សីហសុត្តំ ‘‘សីហោ ភិក្ខវេ មិគរាជា សាយន្ហសមយំ អាសយា និក្ខមតិ, អាសយា និក្ខមិត្វា វិជម្ភតិ, វិជម្ភិត្វា សមន្តា ចតុទ្ទិសំ អនុវិលោកេតិ, សមន្តា ចតុទ្ទិសំ អនុវិលោកេត្វា តិក្ខត្តុំ សីហនាទំ នទតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អន្ធកវិន្ទវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ‘‘បឋមំ កុលូបកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – អន្ធកវិន្ទវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ កុលូបកសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ កុលូបកោ ភិក្ខុ កុលេសុ អប្បិយោ ច ហោតិ អមនាបោ ច អគរុ ច អភាវនីយោ ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ អន្ធកវិន្ទសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – មគធេសុ ភន្តេ អន្ធកវិន្ទេ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ អារព្ភ ‘‘យេ តេ អានន្ទ ភិក្ខូ នវា អចិរបព្ពជិតា អធុនាគតា ឥមំ ធម្មវិនយំ, តេ វោ អានន្ទ ភិក្ខូ បញ្ចសុ ធម្មេសុ សមាទបេតព្ពា និវេសេតព្ពា បតិដ្ឋាបេតព្ពា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ បញ្ចកនិបាតេ គិលានវគ្គេ ទុតិយំ សតិសូបដ្ឋិតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – គិលានវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយំ សតិសូបដ្ឋិតសុត្តំ ‘‘យោ ហិ កោចិ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ វា ភិក្ខុនី វា បញ្ច ធម្មេ ភាវេតិ, បញ្ច ធម្មេ ពហុលីករោតិ, តស្ស ទ្វិន្នំ ផលានំ អញ្ញតរំ ផលំ បាដិកង្ខំ ‘ទិដ្ឋេវ ធម្មេ អញ្ញា, សតិ វា ឧបាទិសេសេ អនាគាមិតា’. កតមេ បញ្ច, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុនោ អជ្ឈត្តញ្ញេវ សតិសូបដ្ឋិតា ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ តតិយំ ឧបដ្ឋាកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តតិយំ ¶ ភន្តេ ឧបដ្ឋាកសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ គិលានោ ទូបដ្ឋាកោ ហោតិ. កតមេហិ បញ្ចហិ, អសប្បាយការី ហោតិ, សប្បាយេ មត្តំ ន ជានាតិ, ភេសជ្ជំ នប្បដិសេវិតា ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បញ្ចមំ អនាយុស្សាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – បញ្ចមំ ភន្តេ អនាយុស្សាសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ ធម្មា អនាយុស្សា. កតមេ បញ្ច, អសប្បាយការី ហោតិ, សប្បាយេ មត្តំ ន ជានាតិ, អបរិណតភោជី ច ហោតិ, អកាលចារី ច ហោតិ, អព្រហ្មចារី ច. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច ធម្មា អនាយុស្សា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ សមណសុខសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – អដ្ឋមំ ភន្តេ សមណសុខសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ សមណទុក្ខានិ. កតមានិ បញ្ច, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ អសន្តុដ្ឋោ ហោតិ ឥតរីតរេន ចីវរេន, អសន្តុដ្ឋោ ហោតិ ឥតរីតរេន បិណ្ឌបាតេន, អសន្តុដ្ឋោ ហោតិ ឥតរីតរេន សេនាសនេន, អសន្តុដ្ឋោ ហោតិ ឥតរីតរេន គិលានបច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារេន, អនភិរតោ ច ព្រហ្មចរិយំ ចរតិ. ឥមានិ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច សមណទុក្ខានី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទសមំ ព្យសនសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ទសមំ ភន្តេ ព្យសនសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ ព្យសនានិ. កតមានិ បញ្ច, ញាតិព្យសនំ ភោគព្យសនំ រោគព្យសនំ សីលព្យសនំ ទិដ្ឋិព្យសន’’ន្តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – រាជវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ឆដ្ឋំ បត្ថនាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – រាជវគ្គេ ភន្តេ ឆដ្ឋំ បត្ថនាសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ អង្គេហិ សមន្នាគតោ រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាវសិត្តស្ស ជេដ្ឋោ បុត្តោ ឱបរជ្ជំ បត្ថេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តិកណ្ឌកីវគ្គេ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ សប្បុរិសទានសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តិកណ្ឌកីវគ្គេ ភន្តេ អដ្ឋមំ សប្បុរិសទានសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមានិ ភិក្ខវេ សប្បុរិសទានានិ. កតមានិ បញ្ច, សទ្ធាយ ទានំ ទេតិ, សក្កច្ចំ ទានំ ទេតិ, កាលេន ទានំ ទេតិ, អនុគ្គហិតចិត្តោ ទានំ ទេតិ, អត្តានញ្ច បរញ្ច អនុបហច្ច ទានំ ទេតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – សទ្ធម្មវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ សម្មត្តនិយាមសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សទ្ធម្មវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ សម្មត្តនិយាមសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ សុនក្ខោបិ សទ្ធម្មំ អភព្ពោ និយាមំ ឱក្កមិតុំ កុសលេសុ ធម្មេសុ សម្មត្តំ. កតមេហិ បញ្ចហិ, កថំ បរិភោតិ, កថិកំ បរិភោតិ, អត្តានំ បរិភោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ចតុត្ថំ បឋមសទ្ធម្មសម្មោសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ ចតុត្ថំ បឋមសទ្ធម្មសម្មោសសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តន្តិ. កតមេ បញ្ច, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ ន សក្កច្ចំ ធម្មំ សុណន្តិ, ន សក្កច្ចំ ធម្មំ បរិយាបុណន្តិ, ន សក្កច្ចំ ធម្មំ ធារេន្តិ, ន សក្កច្ចំ ធាតានំ ធម្មានំ អត្ថំ ឧបបរិក្ខន្តិ, ន សក្កច្ចំ អត្ថមញ្ញាយ ធម្មមញ្ញាយ ធម្មានុធម្មំ បដិបជ្ជន្តិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច ធម្មា សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តន្តី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ បញ្ចមំ ទុតិយសទ្ធម្មសម្មោសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ បញ្ចមំ ទុតិយសទ្ធម្មសម្មោសសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តន្តិ. កតមេ បញ្ច, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ ធម្មំ ន បរិយាបុណន្តិ សុត្តំ គេយ្យំ វេយ្យាករណំ គាថំ ឧទានំ ឥតិវុត្តកំ ជាតកំ អព្ភុតធម្មំ វេទល្លំ. អយំ ភិក្ខវេ បឋមោ ធម្មោ សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ តតិយសទ្ធម្មសម្មោសសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ ឆដ្ឋំ តតិយសទ្ធម្មសម្មោសសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ ធម្មា សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តន្តិ. កតមេ បញ្ច, ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខូ ទុគ្គហិតំ សុត្តន្តំ បរិយាបុណន្តិ ទុន្និក្ខិត្តហិ បទព្យញ្ជនេហិ. ទុន្និក្ខិត្តស្ស ភិក្ខវេ បទព្យញ្ជនស្ស អត្ថោបិ ទុន្នយោ ហោតិ. អយំ ភិក្ខវេ បឋមោ ធម្មោ សទ្ធម្មស្ស សម្មោសាយ អន្តរធានាយ សំវត្តតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អង្គុត្តរនិកាយេ ¶ អាវុសោ បញ្ចកនិបាតេ សទ្ធម្មវគ្គេ សត្តមំ ទុក្កថាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – សទ្ធម្មវគ្គេ ភន្តេ សត្តមំ ទុក្កថាសុត្តំ ‘‘បញ្ចន្នំ ភិក្ខវេ បុគ្គលានំ កថា ទុក្កថា បុគ្គលេ បុគ្គលំ ឧបនិធាយ. កតមេសំ បញ្ចន្នំ, អស្សទ្ធស្ស ភិក្ខវេ សទ្ធាកថា ទុក្កថា, ទុស្សីលស្ស សីលកថា ទុក្កថា, អប្បស្សុតស្ស ពាហុសច្ចកថា ទុក្កថា, មច្ឆរិស្ស ចាគកថា ទុក្កថា, ទុប្បញ្ញស្ស បញ្ញាកថា ទុក្កថា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ ឧទាយិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – កោសម្ពិយំ ភន្តេ អាយស្មន្តំ ឧទាយិំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ ឧទាយី មហតិយា គីហិបរិសាយ បរិវុតោ ¶ ធម្មំ ទេសេន្តោ និសិន្នោ ហោតិ. អទ្ទសា ខោ អាយស្មា អានន្ទោ អាយស្មន្តំ ឧទាយិំ មហតិយា គិហិបរិសាយ បរិវុតំ ធម្មំ ទេសេន្តំ និសិន្នំ. ទិស្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ. ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘អាយស្មា ភន្តេ ឧទាយី មហតិយា គិហិបរិសាយ បរិវុតោ ធម្មំ ទេសេតី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ន ខោ អានន្ទ សុករំ បរេសំ ធម្មំ ទេសេតុំ, បរេសំ អានន្ទ ធម្មំ ទេសេន្តេន បញ្ច ធម្មេ អជ្ឈត្តំ ឧបដ្ឋាបេត្វា បរេសំ ធម្មោ ទេសេតព្ពោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អាឃាតវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ អាឃាតបដិវិនយសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – អាឃាតវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ អាឃាតបដិវិនយសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អាឃាតបដិវិនយា, យត្ថ ភិក្ខុនោ ឧប្បន្នោ អាឃាតោ សព្ពសោ បដិវិនេតព្ពោ. កតមេ បញ្ច, យស្មិំ ភិក្ខវេ បុគ្គលេ អាឃាតោ ជាយេថ, មេត្តា តស្មិំ បុគ្គលេ ភាវេតព្ពា, ឯវំ តស្មិំ បុគ្គលេ អាឃាតោ បដិវិនេតព្ពោ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ឧបាសកវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បញ្ចមំ ចណ្ឌាលសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ឧបាសកវគ្គេ ភន្តេ បញ្ចមំ ចណ្ឌាលសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ ឧបាសកោ ឧបាសកចណ្ឌាលោ ច ¶ ហោតិ ឧបាសកមលញ្ច ឧបាសកបតិកុដ្ឋោ ចា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ឆដ្ឋំ បីតិសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – ឆដ្ឋំ ភន្តេ បីតិសុត្តំ សាវត្ថិយំ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ អារព្ភ ‘‘តុម្ហេ ខោ គហបតិ ភិក្ខុសង្ឃំ បច្ចុបដ្ឋិតា ចីវរ បិណ្ឌបាត សេនាសន គិលានបច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារេន ¶ . ន ខោ គហបតិ តាវតកេនេវ តុដ្ឋិ ករណីយា ‘‘មយំ ភិក្ខុសង្ឃំ បច្ចុបដ្ឋិតា ចីវរបិណ្ឌបាតសេនាសនគិលាន បច្ចយ ភេសជ្ជបរិក្ខារេនា’’តិ. តស្មាតិហ គហបតិ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ ‘‘កិន្ទិ មយំ កាលេន កាលំ បវិវេកំ បីតិំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរេយ្យាមា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ វណិជ្ជាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ សត្តមំ វណិជ្ជាសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមា ភិក្ខវេ វណិជ្ជា ឧបាសកេន អករណីយា. កតមា បញ្ច, សត្ថវណិជ្ជា សត្តវណិជ្ជា មំសវណិជ្ជា មជ្ជវណិជ្ជា វិសវណិជ្ជា. ឥមា ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច វណិជ្ជា ឧបាសកេន អករណីយា’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ ទសមំ គវេសីសុត្តំ ភគវតា កត្ថ កំ អារព្ភ កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ កថញ្ច ភាសិតំ.

វិ – ទសមំ ភន្តេ គវេសីសុត្តំ កោសលេសុ អាយស្មន្តំ អានន្ទត្ថេរំ ធម្មភណ្ឌាគារិកំ អារព្ភ ភាសិតំ. អាយស្មា ភន្តេ អានន្ទត្ថេរោ ធម្មភណ្ឌាគារិកោ ភគវន្តំ ឯតទវោច ‘‘កោ នុ ខោ ភន្តេ ហេតុ កោ បច្ចយោ ភគវតោ សិតស្ស បាតុកម្មាយ, ន អការណេន តថាគតា សិតំ បាតុករោន្តី’’តិ. តស្មិំ ភន្តេ វត្ថុស្មិំ ‘‘ភូតបុព្ពំ អានន្ទ ឥមស្មិំ បទេសេ នគរំ អហោសិ ¶ ឥទ្ធញ្ចេវ ផីតញ្ច ពហុជនំ អាកិណ្ណមនុស្សំ, តំ ខោ បនានន្ទ នគរំ កស្សបោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ឧបនិស្សាយ វិហាសី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ព្រាហ្មណវគ្គេ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ វាចាសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ព្រាហ្មណវគ្គេ ភន្តេ អដ្ឋមំ វាចាសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតា វាចា សុភាសិតា ហោតិ នោ ទុព្ភាសិតា, អនវជ្ជា ច អននុវជ្ជា ច វិញ្ញូនំ. កតមេហិ បញ្ចហិ, កាលេន ភាសិតា ហោតិ, សច្ចា ច ភាសិតា ហោតិ, សណ្ហា ច ភាសិតា ហោតិ, អត្ថសំហិតា ច ភាសិតា ហោតិ, មេត្តាចិត្តេន ច ភាសិតា ហោតិ, ឥមេហិ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ចហិ អង្គេហិ សមន្នាគតា វាចា សុភាសិតា ហោតិ នោ ទុព្ភាសិតា, អនវជ្ជា ច អននុវជ្ជា ច វិញ្ញូន’’ន្តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ កុលសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ នវមំ កុលសុត្តំ ‘‘យំ ភិក្ខវេ សីលវន្តោ បព្ពជិតា កុលំ ឧបសង្កមន្តិ, តត្ថ មនុស្សា បញ្ចហិ ឋានេហិ ពហុំ បុញ្ញំ បសវន្តិ. កតមេហិ បញ្ចហិ, យស្មិំ ភិក្ខវេ សមយេ សីលវន្តេ បព្ពជិតេ កុលំ ឧបសង្កមន្តេ មនុស្សា ទិស្វា ចិត្តានិ បសាទេន្តិ, សគ្គសំវត្តនិកំ ភិក្ខវេ តំ កុលំ តស្មិំ សមយេ បដិបទំ បដិបន្នំ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – កិមិលវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ ទុតិយំ ធម្មស្សវនសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – កិមិលវគ្គេ ភន្តេ ទុតិយំ ធម្មស្សវនសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អានិសំសា ធម្មស្សវនេ. កតមេ បញ្ច, អស្សុតំ សុណាតិ, សុតំ បរិយោទាបេតិ, កង្ខំ វិតរតិ, ទិដ្ឋិំ ឧជុំ ករោតិ, ចិត្តមស្ស បសីទតិ, ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច អានិសំសា ធម្មស្សវនេ’’តិ ឯវំ ខោ ភន្តេ ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អក្កោសកវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បញ្ចមំ អក្ខន្តិសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – អក្កោសកវគ្គេ ភន្តេ បញ្ចមំ អក្ខន្តិសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អាទីនវា អក្ខន្តិយា. កតមេ បញ្ច, ពហុនោ ជនស្ស ¶ អប្បិយោ ហោតិ អមនាបោ, វេរពហុលោ ច ហោតិ, វជ្ជពហុលោ ច, សម្មូឡ្ហោ កាលំ ករោតិ, កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ អដ្ឋមំ អបាសាទិកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ អដ្ឋមំ អបាសាទិកសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អាទីនវា អបាសាទិកេ. កតមេ បញ្ច, អប្បសន្នា នប្បសីទន្តិ, បសន្នានញ្ច ឯកច្ចានំ អញ្ញថត្តំ ហោតិ, សត្ថុសាសនំ អកតំ ហោតិ, បច្ឆិមា ជនតា ទិដ្ឋានុគតិំ អាបជ្ជតិ, ចិត្តមស្ស នប្បសីទតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច អាទីនវា អបាសាទិកេ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – អាវាសិកវគ្គេ ¶ បនាវុសោ បឋមំ អាវាសិកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – អាវាសិកវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ អាវាសិកសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ អាវាសិកោ ភិក្ខុ អភាវនីយោ ហោតិ. កតមេហិ បញ្ចហិ, ន អាកប្បសម្បន្នោ ហោតិ ន វត្តសម្បន្នោ, ន ពហុស្សុតោ ហោតិ ន សុតធរោ, ន បដិសល្លេខិតា ហោតិ ន បដិសល្លានារាមោ, ន កល្យាណវាចោ ហោតិ ន កល្យាណវាក្ករណោ, ទុប្បញ្ញោ ហោតិ ជឡោ ឯឡមូគោ. ឥមេហិ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ចហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ អាវាសិកោ ភិក្ខុ អភាវនីយោ ហោតី’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ សត្តមំ អវណ្ណារហសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ភន្តេ សត្តមំ អវណ្ណារហសុត្តំ ‘‘បញ្ចហិ ភិក្ខវេ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ អាវាសិកោ ភិក្ខុ យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ. កតមេហិ បញ្ចហិ, អននុវិច្ច អបរិយោគាហេត្វា អវណ្ណារហស្ស វណ្ណំ ភាសតិ, អននុវិច្ច អបរិយោគាហេត្វា វណ្ណារហស្ស អវណ្ណំ ភាសតិ, អាវាសមច្ឆរី ហោតិ អាវាសបលិគេធី, កុលមច្ឆរី ហោតិ កុលបលិគេធិ, សទ្ធាទេយ្យំ វិនិបាតេតិ. ឥមេហិ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ចហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ អាវាសិកោ ¶ ភិក្ខុ យថាភតំ និក្ខិត្តោ ឯវំ និរយេ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – ទុច្ចរិតវគ្គេ ¶ បន អាវុសោ បឋមំ ទុច្ចរិតសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – ទុច្ចរិតវគ្គេ ភន្តេ បឋមំ ទុច្ចរិតសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អាទីនវា ទុច្ចរិតេ. កតមេ បញ្ច, អត្តាបិ អត្តានំ ឧបវទតិ, អនុវិច្ច វិញ្ញូ គរហន្តិ, បាបកោ កិត្តិសទ្ទោ អព្ភុគ្គច្ឆតិ, សម្មូឡ្ហោ កាលំ ករោតិ, កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជតិ. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច អាទីនវា ទុច្ចរិតេ’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.

បុ – តត្ថេវ ¶ អាវុសោ នវមំ សិវថិកសុត្តំ ភគវតា កថំ ភាសិតំ.

វិ – តត្ថេវ ¶ ភន្តេ នវមំ សិវថិកសុត្តំ ‘‘បញ្ចិមេ ភិក្ខវេ អាទីនវា សិវថិកាយ. កតមេ បញ្ច, អសុចិ, ទុគ្គន្ធា, សប្បដិភយា, វាឡានំ អមនុស្សានំ អាវាសោ, ពហុនោ ជនស្ស អារោទនា. ឥមេ ខោ ភិក្ខវេ បញ្ច អាទីនវា សិវថិកាយា’’តិ ឯវមាទិនា ភគវតា ភាសិតំ.