📜

នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស

មហារហនីតិ

បណ្ឌិតកថា

.

មហារហរហំ សក្យ,

មុនិំ នីវរណា តណ្ហា;

មុត្តំ មុត្តំ សុទស្សនំ,

វន្ទេ ពោធិវរំ វរំ.

.

មុនិនា មុនិនាគេន,

ទុដ្ឋបព្ពជ្ជិតា ជិតា;

យថា យថាអសទ្ធម្ម-

បុរណា បុរណាទយោ.

.

តថា តថាគតោវាទា,

នុគតេ លោកនីតិយំ;

កតយោគេន វិទូនា,

ជេយ្យោវានត្ថ ការិនោ.

.

និតីធ ជន្តុនំ សារោ,

មិត្តាចរិយាច បីតរា;

នីតិមា សុពុទ្ធិ ព្យត្តោ,

សុតវា អត្ថទស្សិមា.

.

កវិហេរញ្ញកា កត្វា,

សុត្តត្តំ សត្ថកញ្ចនំ;

គជ្ជបជ្ជាទ្យាលង្ការំ,

ករោន្តីធ មនោរម្មំ.

.

វុត្យំ វិសទញាណស្ស,

ញាតោ អត្ថោតរស្ស ន;

សុរប្បភាយ អាទាសោ,

ឆាយំ ទិស្សេ ន មាករេ.

.

មហាតេជោបិ តេជោយំ,

មត្តិកំ នមុទុកំករោ;

អាបោ អាបេតិ មុទុកំ,

សាធុវាចាច កក្ខឡំ.

.

មុទុនាវ រិបុំ ជេតិ,

មុទុនា ជេតិ ទារុណំ;

នោសិទ្ធំ មុទុនា កិញ្ចិ,

យត្វតោ មុទុនា ជយេ.

.

ចន្ទនំ សីតលំ លោកេ,

តតោ ចន្ទំវ សីតលំ;

ចន្ទនចន្ទសីតម្ហា,

វាក្យំ សាធុសុភាសិតំ.

១០.

បត្តកល្លោទិតំ អប្បំ,

វាក្យំ សុភាសិតំ ភវេ;

ខុទ្ទិតស្ស កទន្នំបិ,

សុត្តំ សាទុរសោ សិយា.

១១.

សត្ថកាបិ ពហូវាចា,

នាទរា ពហុភាណិនោ;

សោបការមុទាសីនំ,

ននុទិដ្ឋំ នទីជលំ.

១២.

សំសារវិសរុក្ខស្ស,

ទ្វយមេវាមតំផលំ;

សុភាសិតស្សសារាទោ,

សាធូហិរសមាគមោ.

១៣.

បាសាណឆត្តំ គរុកំ,

តតោ ទេវានចិក្ខនា;

តតោ វុឌ្ឍានមោវាទោ,

តតោ ពុទ្ធស្ស សាសនំ;

១៤.

តុលំ សល្លហុកំ លោកេ,

តតោ ចបលជាតិកោ;

តតោនោវាទិកោ តតោ,

យតិ ធម្មេបមាទកោ.

១៥.

អហ គច្ឆតិ ហាយន្តី,

សត្តានមិធ ជីវិតំ;

តស្មាហិ មាបមត្តត្វំ,

គច្ឆន្តុ ជិនសាសនេ.

១៦.

បណ្ឌិតស្ស បសំសាយ,

ទណ្ឌោពាលេន ទីយតេ;

បណ្ឌិតោ បណ្ឌិតេនេវ,

វណ្ណិតោវ សុវណ្ណិតោ.

១៧.

សតេសុ ជាយតេ សូរោ,

សហស្សេសុច បណ្ឌិតោ;

វុត្តា សតសហស្សេសុ,

ទាតា ភវតិវា នវា.

១៨.

ភូបត្តំច បណ្ឌិតត្តញ្ច,

នេវតុល្យំ កទាចិបិ;

សទេសេបូជិតោ រាជា,

ពុទ្ធោ សព្ពត្ថបូជិតោ.

១៩.

ក្វាតិភារោ សមត្ថានំ,

កិំទូរោ ព្យវហារិនំ;

កោវិទេសោ សវិជ្ជានំ,

កោបរោ បិយវាទិនំ.

២០.

ននុ តេ យេវសន្តា នោ,

សាគរា នកុលាចលា;

អប្បម្បិ មរិយាទំ យេ,

សំវដ្ដេវិ ជហន្តិនោ.

២១.

បលយេតីតមរិយាទា,

ភវន្តិកិរ សាគរា;

មរិយាទាតិកំ សាធុ,

នឥច្ឆន្តិ បលយេបិ.

២២.

សតំ ទីឃាយុកំ សព្ព,

សត្តានំ សុខការណំ;

អសតំបន សព្ពេសំ,

ទុក្ខហេតុ នសំសយោ.

២៣.

បាមោក្ខេ សុជនេ សន្តេ,

សព្ពេបិ សុជនា ជនា;

ជាតេកស្មិំសារគន្ធេ,

សព្ពេ គន្ធមយា ទុមា.

២៤.

អត្តនា យទិ ឯកេន,

វិនតេន មហាជនា;

វិនយំ យន្តិ សព្ពេបិ,

កោ តំ នាសេយ្យ បណ្ឌិតោ.

២៥.

សរីរស្ស គុណានញ្ច,

ទូរមច្ចន្ត មន្តរំ;

សរីរំ ខណវិទ្ធំសិ,

កប្បន្តិដ្ឋាយិនោ គុណា.

២៦.

យទិ និច្ចមនិច្ចេន,

និមលំ មលវាហិនា;

យោ សោ កាយេន លភេថ,

កិំនលទ្ធំ ភវេ នុកិំ.

២៧.

ធម្មត្ថកាមមោក្ខានំ,

បាណំ សំសិទ្ធិការណំ;

តន្និឃាតា កិន្នហតំ,

រក្ខនា កិន្នរក្ខិតំ.

២៨.

អត្តា ពន្ធុ មនុស្សស្ស,

រិបុ អត្តាវ ជន្តុនំ;

អត្តាវ និយតោ ញាតិ,

អត្តាវ និយតោ រិបុ.

២៩.

អត្តនោបរិចាគេន,

យំសិតមនុរក្ខនំ;

ករោន្តិ សជ្ជនាយេវ,

ន តំ នីតិមតា មតំ.

៣០.

តិណានិ ភូមិរុទកំ,

ចតុត្ថី វាក្យសុដ្ឋុតា;

ឯតានិ ហិ សតំគេហេ,

នោឆិន្ទន្តេ កទាចិបិ.

៣១.

អម្ពុំ បិវន្តិនោ នជ្ជោ,

រុក្ខោ ខាទតិនោ ផលំ;

មេឃោ ក្វចិបិ នោ សស្សំ,

បរត្ថាយ សតំធនំ.

៣២.

សតំ ផរុសវាចាហិ,

នយាតិ វិកតិំ មនោ;

តិណុក្កាហិ នសក្កាវ,

តាបេតុំ សាគរេ ជលំ.

៣៣.

សម្បត្យំ មហត្តំចេតោ,

ភវត្យុប្បលកោមលំ;

វិប្បត្យញ្ច មហាសេលេ,

សិលាសង្ឃាទកក្កសោ.

៣៤.

អត្ថំ មហន្តមាបជ្ជ,

វិជ្ជំ សម្បត្តិមេវច;

ចរេយ្យាមានថទ្ធោយោ,

បណ្ឌិតោ សោ បវុច្ចតិ.

៣៥.

នាលព្ភមភិបត្ថេន្តិ,

នដ្ឋម្បិ នចសោចរេ;

វិប្បត្យញ្ច នមុយ្ហន្តិ,

យេនរា តេវ បណ្ឌិតោ.

៣៦.

គណ្ឋិដ្ឋានេ ឯកបទេ,

នាតិមញ្ញេយ្យ បណ្ឌិតោ;

កិំ អក្កោ វេឡុបព្ភារោ,

តិមហាទីបភានុទោ.

៣៧.

គុណទោសេសុមេកេន,

នត្ថិ កោចិ វិវជ្ជិតោ;

សុខុមាលស្ស បទុមស្ស,

នឡា ភវតិ កក្កសា.

៣៨.

សុមហន្តានិ សត្ថានិ,

ធារយន្តោ ពហុស្សុតា;

ឆេត្តារោ សំសយានន្តុ,

កិលន្តេ លោភមោហតា.

៣៩.

ទោសម្បិ សគុណេ ទិស្វា,

គុណវាទី វទន្តិនោ;

ន លោកោ វិជ្ជមានម្បិ,

ចន្ទេ បស្សតិ លញ្ឆនំ.

៤០.

និបុណេ សុតមេសេយ្យ,

វិចិនិត្វា សុតត្ថិកោ;

ភត្តំ ហុក្ខលិយំ បក្កំ,

ភាជនំបិ តថា ភវេ.

៤១.

គុណា កុព្ពន្តិ ទូតត្តំ,

ទូរេបិ វសតំ សតំ;

កេតកេ គន្ធ ឃាសាយ,

គច្ឆន្តិ ភមរា សយំ.

៤២.

បណ្ឌិតោ សុតសម្បន្នោ,

យត្ថអត្ថីតិ ចេសុតោ;

មហុស្សាហេន តំឋានំ,

គន្តព្ពំ សុតរេសិនា.

៤៣.

សព្ពសុតំ មធីយេថ,

ហីនមុក្កដ្ឋ មជ្ឈិមំ;

សព្ពស្សអត្ថំ ជានេយ្យ,

នច សព្ពំ បយោជយេ;

ហោតិ តាទិសកោកាលោ,

យត្ថ អត្ថាវហំ សុតំ.

៤៤.

ឋិតោ ចិរត្តនំ នីរេ,

សក្ខរោ នន្តរំសុតោ;

ទព្ភោ នីរន្តិកេ ជាតោ,

សព្ពកាលន្តរំសុតោ.

៤៥.

វសុំ គណ្ហន្តិ ទូរដ្ឋា,

បព្ពតេ រតនោចិតេ;

ន មិលក្ខា សមីបដ្ឋា,

ឯវំ ពាលា ពហុស្សុតេ.

៤៦.

ហិរញ្ញេន មិគានំវ,

សុសីលំបិ អសីលិនោ;

អធម្មិកស្ស ធម្មេន,

ពាលានំបិ សុតេន កិំ.

៤៧.

សុតេន ហទយដ្ឋេន,

ខលោ នេវសុសីលវា;

មធុនា កោដរដ្ឋេន,

និម្ពោ កិំ មធុរាយតេ.

៤៨.

សកិំបិ វិញ្ញុ ធីរេន,

ករោតិ សហសង្គមំ;

អត្តត្ថញ្ច បរត្ថញ្ច,

និព្ពានន្តំ សុខំ លភេ.

៤៩.

ហំសោ មជ្ឈេ នកាកានំ,

សីហោ គុន្នំ នសោភតិ;

គទ្រភានំ តុរង្គោនោ,

ពាលានញ្ច នបណ្ឌិតោ.

៥០.

អាកិណ្ណោបិ អសព្ភីវ,

អសំសដ្ឋោវ ភទ្ទកោ;

ពហុនា សន្នជាតេន,

គច្ឆេ នុម្មត្តកេនិធ.

៥១.

នទីតិរេ ខតេកូបេ,

អរណីតាលវណ្ដកេ;

នវទេ អាបាទិ នត្ថីតិ,

មុខេច វចនំ តថា.

៥២.

សុតសន្និច្ចយា ធីរា,

តុណ្ហិភូតា អបុច្ឆិតា;

បុណ្ណា សុភាសិតេនាបិ,

ឃណ្ឌាទ្យឃដិតាយថា.

៥៣.

អបុដ្ឋោ បណ្ឌិតោ ភេរី,

បជ្ជុន្នោ ហោតិ បុច្ឆិតោ;

ពាលោ បុដ្ឋោ អបុដ្ឋោច,

ពហុំ វិកត្តតេ សទា.

៥៤.

សម្បន្នគុណា លង្ការោ,

សព្ពសត្ត ហិតាវហោ;

នចរេយ្យ បរត្តត្ថំ,

កុតោ សោ បណ្ឌិតោ ភវេ.

៥៥.

សបរត្ថំ ចរេ ធីរោ,

អសក្កោន្តោ សកំ ចរេ;

តថាបិច អសក្កោន្តោ,

បាបាត្តានំ វិយោជយេ.

៥៦.

ពាលេចុម្មត្តកេ ភូបេ,

គុរុមាតាបិតូស្វបិ;

នទោសំ ករិយា បញ្ញោ,

សង្ឃេច ជេដ្ឋភាតរិ.

៥៧.

អត្ថនាសំ មនោតាបំ,

ឃរេទុច្ចរិតានិច;

វញ្ចនំ អវមានញ្ច,

មតិមា នបកាសយេ.

៥៨.

បរទានំ ជនេត្តីវ,

លេដ្ដុវ បរទព្ពកំ;

អត្តាវ សព្ពភូតានិ,

យោ បស្សតិ សោ បស្សតិ.

៥៩.

បរូបវាទេ បធិរោ,

បរវជ្ជេស្វលោចនោ;

បង្គុលោ អញ្ញនារីសុ,

ទុស្សកប្បេស្វចេតនោ.

៦០.

សព្ពំ សុណាតិ សោតេន,

សព្ពំ បស្សតិ ចក្ខុនា;

នចទិដ្ឋំ សុតំ ធីរោ,

សព្ពំ ឧច្ចិតុមរហតិ.

៦១.

ចក្ខុមស្ស យថាអន្ធោ,

សោតវា បធិរោយថា;

បញ្ញាវាស្ស យថាមូគោ,

ពលវា ទុព្ពលោរិវ;

អថ អត្ថេសមុប្បន្នេ,

សយេថ មតសាយិតំ.

៦២.

បាបមិត្តេ វិវជ្ជេត្វា,

ភជេយ្យុ ត្តមបុគ្គលំ;

ឱវាទេចស្ស តិដ្ឋេយ្យ,

បត្ថេន្តោ អចលំសុខំ.

៦៣.

សុសុសា សុតវឌ្ឍនំ,

សុតំ បញ្ញាយវឌ្ឍនំ;

បញ្ញាយ អត្ថំ ជានាតិ,

ញាតោ អត្ថោ សុខាវហោ.

៦៤.

បាមោជ្ជ ករណំ ឋានំ,

បសំសាវហនំសុខំ;

ផលានិសំសោ ភាវេតិ,

វហន្តោ បោរិស្សំធុរំ.

៦៥.

អតិសីតំ អតិឧណ្ហំ,

អតិសាយ មិទំអហុ;

ឥតិ វិសដ្ឋ កម្មន្តេ,

ខណា អច្ចន្តិ មាណវេ.

៦៦.

យោច សីតញ្ច ឧណ្ហញ្ច,

តិណាតិយោ នមញ្ញតិ;

ករំ បុរិស កិច្ចានិ,

សោ សុខា នវិហាយតិ.

៦៧.

យសលាភំ ជិគីសន្តំ,

នរំ វជ្ជេន្តិ ទូរតោ;

អបត្ថេត្វាន តេ តស្មា,

តំមគ្គំ មគ្គយេ ពុធោ.

៦៨.

ទេសមោសជ្ជ គច្ឆន្តិ,

សីហា សប្បុរិសា គជា;

តត្ថេវ និធនំ យន្តិ,

កាកា កាបុរិសា មិគា.

៦៩.

យស្មិំទេសេ នសម្មារោ,

នបិតិ នចពន្ធវា;

នចវិជ្ជាគមោ កោចិ,

នតត្ថ វសតី វស្សេ.

៧០.

ធនវា គណកោ រាជា,

នទី វេជ្ជា ឥមេជនា;

យត្ថ បញ្ច នវិជ្ជន្តេ,

ន តត្ថវសតី វសេ.

៧១.

អសនំ ភយមន្តានំ,

មច្ចានំ មរណំ ភយំ;

ឧត្តមានន្តុសព្ពេសំ,

អវមានំ បរំ ភយំ.

៧២.

អមាននា យត្ថ សិយា,

សន្តានំ អវមាននា;

ហីនសមាននាវាបិ,

ន តត្ថវសតិ វសេ.

៧៣.

យត្ថាលសោច ទក្ខោច,

សូរោ ភីរុច បូជិតោ;

ន សន្តា តត្ថ វស្សន្តិ,

អវិសេសករេន កោ.

៧៤.

ទុក្ខោ និវាសោ សម្ពាធេ,

ឋានេ អសុចិសង្កដេ;

តតោ រិម្ហិបិយានន្តេ,

តតោច អកតញ្ញុនំ.

៧៥.

សិង្គីនំ បញ្ចហត្ថេន,

សតេន វាជិនំ ចជេ;

ហត្ថីនន្តុ សហស្សេន,

ទេសចាគេន ទុជ្ជនេ.

៧៦.

ចជេ ឯកំ កុលស្សត្ថំ,

គាមស្សត្ថំ កុលំ ចជេ;

គាមំ ជនបទស្សត្ថំ;

អត្តត្ថំ បថវី ចជេ.

៧៧.

ចលត្យេកេនបាទេន,

តិដ្ឋត្យេកេន បណ្ឌិតោ;

អសមិខ្យបរំឋានំ,

បុព្ពមាយនំនចជេ.

៧៨.

ឋានភដ្ឋា នសោភន្តិ,

ទន្តាកេសាន ខានរា;

មតិមា ឥតិវិញ្ញាយ,

សឋានំ នចជេ លហុំ.

៧៩.

ចជេ ធនំ អង្គវរស្សហេតុ,

អង្គំ ចជេ ជិវិតំ រក្ខមានោ;

អង្គំ ធនំ ជិវិតញ្ចាបិ សព្ពំ,

ចជេ នរោ ធម្ម មនុស្សរន្តោ.

៨០.

សោតំ សុតេនេវ ន កុណ្ឌលេន,

ទានេន បាណី នតុ កង្កណេន;

អាភាតិ កាយោ បុរិសុត្តមស្ស,

បរោបការេន ន ចន្ទនេន.

សម្ភេទកថា

៨១.

សត្ថ កប្បវិចារេន,

កាលោ គច្ឆតិ ធីមតំ;

ព្យសនេន អសាធូនំ,

និទ្ទាយ កលហេនវា.

៨២.

សោកឋានសហស្សានិ,

ភយឋានសតានិច;

ទិវសេទិវសេ មុឡ្ហំ,

អាវីសន្តិ នបណ្ឌិតំ.

៨៣.

អតិទីឃោ មហាមុឡ្ហោ,

មជ្ឈិមោច វិចក្ខណោ;

វាសុទេវំ បុរក្ខិត្វា,

សព្ពេវាមនកា សដ្ឋា.

៨៤.

ន លោកេ សោភតេ មុឡ្ហោ,

កេវលត្តបសំសកោ;

អបិ សម្បិហិតេ កូបេ,

កតវិជ្ជោ បកាសតេ.

៨៥.

មទន្តទមនំ សត្ថំ,

ខលានំ កុរុតេ មទំ;

ចក្ខុសង្ខារកំ តេជំ,

ឧលុង្កាន មិវន្ធកំ.

៨៦.

អត្យប្បមបិ សាធូនំ,

សិលាលេខេវ តិដ្ឋតេ;

ជលេលេខេវ នីចានំ,

យំ កតំ តំបិ នស្សតិ.

៨៧.

ទព្ពមប្បំបិ សាធូនំ,

ជលំ កូបេវ និស្សយោ;

ពហុត្តំបិ អសាធូនំ,

នច វារិវ អណ្ណវេ.

៨៨.

ទុដ្ឋចិត្តោ បនាហិស្ស,

កោធោ បាសាណលិក្ខិតោ;

កុជ្ឈិតព្ពេ សុជនស្ស,

ជលេលេខា ចិរដ្ឋិតោ.

៨៩.

ពាលស្ស ជីវិតំ បាបំ,

មិតរស្សិ តរំ ភវេ;

ជនកាយស្ស រាជាវ,

រាជធម្មោវ រាជុនំ.

៩០.

សប្បាទានំ ពលី សីហោ,

បុឡាវកោ តតោ កិប្បីលិកា,

នរា តតោ ពលី រាជា,

សព្ពេស មន្តកោ ពលី.

៩១.

ភូបោណ្ណវ គ្គិ ថី សិប្បិ,

អភិជ្ឈាលុចបុគ្គលោ;

ឯតេសំបិ មហិច្ឆានំ,

មហិច្ឆិតា អនិច្ចតា.

៩២.

និទ្ទាលុកោ អសន្តុដ្ឋោ,

អកតញ្ញូច ភីរុកោ;

សក្កុណន្តិន សាចារំ,

សិក្ខិតុំ តេ កទាចិបិ.

៩៣.

និទ្ទាលុ កាមរាមោច,

សុខិតោ ភោគវាលសោ;

និច្ឆន្តោ កម្មរាមោ ច,

សត្តេតេ សត្ថវជ្ជិតា.

៩៤.

សមិទ្ធោ ធនធញ្ញេន,

កដ្ឋោ ទកតិណគ្គិហិ;

សព្ពតោ ទុគ្គតេនដ្ឋោ,

តស្មា នទុក្កតំ ករេ.

៩៥.

បុញ្ញបាបផលំ យោ ចេ,

នសទ្ធហតិ សច្ចតោ;

សោ វេ ខិប្បំវ អត្តានំ,

អាទាសតលមានយេ.

៩៦.

សម្បរាយិកមត្ថំ យោ,

នសទ្ធហតិ ចេបិសោ;

អាវាសេ សគ្គ គាមីនំ,

មាក្កភេ កិំនបស្សតិ.

៩៧.

មហន្តំ វដ្ដរុក្ខាទិំ,

ខុទ្ទពីជំ ពហូផលំ;

សក្ខិកត្វា ឧទិក្ខេយ្យ,

បុញ្ញបាបករោ នរោ.

៩៨.

យស្ស សល្លហុកំ ហោតិ,

គុរុសក្ការមាននំ;

តស្ស សល្លហុកាយេវ,

វិជ្ជាសម្បត្តិសម្បទា.

៩៩.

ឧបជ្ឈាចរិយានញ្ច,

មាតាបិតូនមេវច;

សក្កច្ចំ យោនុបដ្ឋាតិ,

សុតោ តស្សបិតាទិសោ.

១០០.

ទេសេ ទេសេ កុលានីច,

ទេសេទេសេ ច ពន្ធវោ;

តាទិសំ សហជា យត្ថ,

ទេសំ បស្សាមិនេវតុ.

១០១.

បុត្តំវា ភាតរំ ទុដ្ឋំ,

អនុសាសេយ្យ នោជហេ;

កិំនុ ឆេជ្ជំ ករំបាទំ,

លិត្តំ អសុចិនា សិយា;

១០២.

ពហុបុត្តេ បិតាឯកោ,

អវស្សំ បោសេតិ សទា;

ពហុបុត្តា នសក្កោន្តិ,

បោសេតុំ បិតរេកកំ.

១០៣.

អតិជាតមនុជាតំ,

បុត្តមិច្ឆន្តិ បណ្ឌិតា;

អវជាតំ នឥច្ឆន្តិ,

យោហោតិ កុលគន្ធនោ.

១០៤.

បញ្ចឋានានិ សម្បស្សំ,

បុត្តមិច្ឆន្តិ បណ្ឌិតា;

ជាតោវា នោ ភរិស្សតិ,

កិច្ចំវា នោ ករិស្សតិ.

១០៥.

កុលវំសោ ចិរំ តិដ្ឋេ,

ទាយជ្ជំ បដិបច្ចតិ;

អថវាបន បេតានំ,

ទក្ខិណំនុបទស្សតិ.

១០៦.

អន្តោជាតោ ធនក្កីតោ,

ទាសព្យោបគតោ សយំ;

ទាសាករមរានីតោ,

ច្ចេវន្តេ ចតុធា សិយុំ.

១០៧.

ទាសា បញ្ចេវ ចោរយ្យ-

សខញាត្យត្តសទិសា;

តថា វិញ្ញូហិ វិញ្ញេយ្យា,

មិត្តាទារាច ពន្ធវា.

១០៨.

តយោវ បណ្ឌិតា សត្ថេ,

អហមេវាតិវាទីច,

អហមបិតិ វាទីច,

នាហន្តិច ឥមេតយោ.

១០៩.

វិនា សត្ថំ នគច្ឆេយ្យ,

សូរោ សង្កាមភូមិយំ;

បណ្ឌិតទ្ធគូ វាណិជ្ជោ,

វិទេសគមនោ តថា.

១១០.

សម្មា ឧបបរិក្ខិត្វា,

អក្ខរេសុ បទេសុច;

ចោរឃាតោ សិយា សិស្សោ,

គុរុ ចោរដ្ដការកោ.

១១១.

សាធុត្តំ សុជនសមាគមា ខលានំ,

សាធូនំ នខលសមាគមា ខលត្តំ;

អាមោទំកុសុមភវំទធាតិភូមិ,

ភូគន្ធំ នច កុសុមានិ ធារយន្តិ.

១១២.

សដ្ឋេន មិត្តំ កលុសេន ធម្មំ,

បរោបតាបេន សមិទ្ធិភាវំ;

សុខេន វិជ្ជំ ផរុសេន នារិំ,

ឥច្ឆន្តិ យេ តេ នវបណ្ឌិតាវ.

មិត្តកថា

១១៣.

កត្វាន កុសលំកម្មំ,

កត្វាចា កុសលំ បុរេ;

សុខិតទុក្ខិតា ហោន្តិ,

សោ ពាលោ យោ នបស្សតិ.

១១៤.

សយំកតេន បាបេន,

អនិដ្ឋំ លភតេ ផលំ;

តេ មេ សោ មេ ជនេន្តីតិ,

បុនាគុំ កុរុតេ ជឡោ.

១១៥.

កាលខេបេន ហាបេតិ,

ទានសីលាទិកំ ជឡោ;

អថិរម្បិ ថិរំ មញ្ញេ,

អត្តានំ សស្សតីសមំ.

១១៦.

ពាលោវ បាបកំ កត្វា,

នតំឆដ្ដេតុមុស្សហេ;

កិំ ព្យគ្ឃតាទិ គច្ឆន្តោ,

បទំ មក្ខេតុមុស្សហេ.

១១៧.

បរនស្សនតោ នដ្ឋោ,

បុរេវ បរនាសកោ;

សីឃំវា ទស្សនំ យាតិ,

តិណំ បាសាទជ្ឈាបកំ.

១១៨.

ភោជនា មេថុនា និទ្ទា,

គវេ បោសេច វិជ្ជតិ;

វិជ្ជា វិសេសោ បោសស្ស,

តតោហីនោ គោសមោ ភវេ.

១១៩.

មុឡ្ហសិស្សោ បទេសេន,

កុនារីភរណេនច;

ខលសត្ថូហិសំយោគា,

បណ្ឌិតោប្យវសីទតិ.

១២០.

ទ្វេចិមេកណ្ដកា តិក្ខា,

សរីរសោភិតា កាមេ;

និធនោ យោច កាមេតិ,

យោចកុប្បត្យនិស្សារោ.

១២១.

និធនោចាបិ កាមេតិ,

ទុព្ពលោ កលហំបិយោ;

មន្ទសត្ថោ វិវាទត្ថិ,

តិវិធំ មុឡ្ហលក្ខណំ.

១២២.

អប្បសុតោ សុតេ អប្បេ,

ពហុំមញ្ញតិ មានវោ;

សិន្ធុទកម បស្សន្តោ,

កូបេតោយំវ មណ្ឌុកោ.

១២៣.

តទមិនាបិ ជានាតិ,

សោព្ភេសុ បទរេសុច;

សុនន្តា យន្តិ កុសុម្ភា,

តុណ្ហីយន្តិ មហោទធិ.

១២៤.

យំ ឩនកំ តំ សុនតិ,

យំ បូរំ សន្តមេវ តំ;

អឌ្ឍកុម្ភូបមោ ពាលោ,

រហតោ បូរោវ បណ្ឌិតោ.

១២៥.

ពុធេហិភាសមានោបិ,

ខលោ ពហុតកេតវោ;

ឃំសិយមានោ អង្គារោ,

និលមត្តំ នគច្ឆតិ.

១២៦.

ចារុតា បរទារាយ,

ធនំ លោកតប្បតិយា;

បសុតំ សាធុនាសាយ,

ខលេ ខលតរា គុណា.

១២៧.

ឥតោ ហស្សតរំ លោកេ,

កិញ្ចិ តស្ស នវិជ្ជតិ;

ទុជ្ជនោតិច យំអាហ,

សជ្ជនំ ទុជ្ជនោ សយំ.

១២៨.

រោគណ្ឌចង្កុរោ តេជោ,

វិសមស្សតរោ ឃណោ;

អវិនាសិយ សមន្តិ,

ន ខលោច សនិស្សយំ.

១២៩.

នវិនា បរវាទេន,

រមន្តេ ទុជ្ជនា ខលុ;

ន សា សព្ពរសេ ភុត្វា,

វិនា វច្ចេ នតុស្សតិ.

១៣០.

តប្បតេ យាតិ សន្ធានំ,

ទវោ ភវតិ វនតំ;

មុទុំ ទុជ្ជនចិត្តំ កិំ,

លោហេន ឧបមីយតេ.

១៣១.

តស្មា ទុជ្ជនសំសគ្គំ,

អាសីវិស មិវោរគំ;

អារកា បរិវជ្ជេយ្យ,

ភូតិកាមោ វិចក្ខណោ.

១៣២.

ទុជ្ជនេន ហិ សំសគ្គោ,

សត្តុតាបិ នយុជ្ជតេ;

តត្តោ ទហតិ អង្គារោ,

សន្តាតុ កាលតំករោ.

១៣៣.

ទុជ្ជនោ វជ្ជនីយោវ,

វិជ្ជាយាលង្កតោបិ ចេ;

មណិនា លង្កតោ សន្តោ,

សប្បោ កិំ នភយង្ករោ.

១៣៤.

អគ្គិនោ ទហតោ ទាយំ,

សខាភវតិ មាលុតោ;

សោវ ទីបំតុ នាសេតិ,

ខលេ នត្ថេវ មិត្តតា.

១៣៥.

នស្មសេ កតបាបម្ហិ,

នស្មសេ អលិកវាទិនិ;

នស្មសេត្តត្ថបញ្ញម្ហិ,

អតិសន្តេបិ នស្មសេ.

១៣៦.

មារេតុំ កិត្តកា សក្កា,

ទុជ្ជនា គគណូបមា;

មារិតា កោធចិត្តេតុ,

មារិតោ ហោន្តិ ទុជ្ជនា.

១៣៧.

ភូមិ កណ្ដកសំកិណ្ណា,

ឆាទិតុំ នេវសក្យតេ;

ឧបាហន មត្តកេន,

ឆន្នា ភវតិ មេទនី.

១៣៨.

សត្តា សទាបសេវន្តិ,

សោទកំ វាបិអាទិកំ;

សភោគំ សធនញ្ចេវំ,

តុច្ឆាចេ តេ ជហន្តិ តេ.

១៣៩.

ធនហីនំ ចជេ មិត្តោ,

បុត្តទារា សហោទរា;

អត្ថវន្តំវ សេវន្តិ,

អត្ថោ លោកេ មហាសខា.

១៤០.

ន រូបិនី ន បញ្ញាណោ,

នកុលីនោ បធានតា;

កាលេ វិបត្តិសម្បត្តេ,

ធនិមាវ វិសេសតា.

១៤១.

កល្យាណមិត្តំ កន្តារំ,

យុទ្ធំ សភាយំ ភាសិតុំ;

អសត្ថា គន្តុ មិច្ឆន្តិ,

មុឡ្ហា តេចតុរោជនា.

១៤២.

អហិតា បដិសេធោច,

ហិតេសុច បយោជនំ;

ព្យសនេស្វ បរិច្ចាគោ,

សង្ខេបា មិត្តលក្ខណំ.

១៤៣.

អាតុរេ ព្យសនេបត្តេ,

ទុព្ភិក្ខេ សត្តុ វិគ្គហេ;

រាជទ្វារេ សុសានេច,

យោ តិដ្ឋតិ សពន្ធវោ.

១៤៤.

សោ ពន្ធុ យោ ហិតេយុត្តោ,

សោ បិតា យោ តុ បោសកោ;

សោ ញាតិ យត្រ វិសាសោ,

សា ភរិយា យត្រ និព្ពូតិ.

១៤៥.

ហិតេសិនោ សុមិត្តោច,

វិញ្ញូច ទុល្លភា ជនា;

យថោ សធំច សាទុំច,

រោគហារីច សុជនោ.

១៤៦.

អគរុកោ អនាលស្សោ,

អសដ្ឋោច សច្ចវា សុចិ;

អលុទ្ធោ អត្ថកាមោច,

ឯទិសោ សុហទុត្តមោ.

១៤៧.

យោ ធុវានិ បរិច្ចជ្ជ,

អធូវាន្យុបសេវតិ;

ធុវាបិ តស្ស នស្សន្តិ,

អធុវេសុ កថាវកា.

១៤៨.

លុទ្ធមត្ថេនគណ្ហេយ្យ,

ថទ្ធ មញ្ជលិកម្មុនា;

ឆន្ទានុវត្តិយា មុឡ្ហំ,

យថាភូតេន បណ្ឌិតំ.

១៤៩.

ឧត្តមំ បាណិបាតេន,

សូរំ ភេទេន វិជយេ;

និចំ ទព្ពបទានេន,

វិក្កមេន សមំ ជយេ.

១៥០.

យស្សយស្ស ហិ យោភាវោ,

តេនតេន ហិ តំនរំ;

អនុបវិស្ស មេធាវី,

ខិប្បមត្តវសំ នយេ.

១៥១.

យេន ឥច្ឆតិ សម្ពន្ធំ,

តេន តីណិ នការយេ;

វិវាទ មត្ថសម្ពន្ធំ,

បរោក្ខេ ទារទស្សនំ.

១៥២.

អច្ចាភិក្ខណសំសគ្គា,

អសម្មោសរណេនច;

ឯតេន មិត្តា ជីរន្តិ,

អកាលេ យាចនាយច.

១៥៣.

តស្មា នាភិក្ខណំ គច្ឆេ,

នចគច្ឆេ ចិរាចិរំ;

កាលេន យាចំ យាចេយ្យ,

ឯវំ មិត្តា នជីរយេ.

១៥៤.

ឯតេ ភិយ្យោ សមំ យន្តិ,

សន្ធិ តេសំ នជីរតិ;

យោ អធិប្បន្នំ សហតិ,

យោច ជានាតិ ទេសនំ.

១៥៥.

សចេ សន្តា វិវាទន្តិ,

ខិប្បំ សន្ធិរយេ បុន;

ពាលា បត្តាវ ភិជ្ជន្តិ,

ន តេ សមថមជ្ឈគុំ.

១៥៦.

យេនមិត្តេន សំសគ្គោ,

យោគក្ខេមោ វិហីយតិ;

បុព្ពេវ ជ្ឈាភវន្តស្ស,

រក្ខេ អក្ខិវ បណ្ឌិតោ.

១៥៧.

យេនមិត្តេន សំសគ្គា,

យោគក្ខេមោ បវឌ្ឍតិ;

ករេយ្យត្តសមំ វុត្តិ,

សព្ពកិច្ចេសុ បណ្ឌិតោ.

១៥៨.

គុណោ សព្ពញ្ញុតុល្យោបិ,

សីទតេ កោ អនិស្សយោ;

អនគ្ឃ មបិមាណិក្កំ,

ហេមំ និស្សាយ សោភតេ.

១៥៩.

បព្ពេបព្ពេ កមេនុច្ឆុ,

វិសេសរសិវគ្គតោ;

តថា សុមិត្តិកោ សាធុ,

វិបរិតោវ ទុជ្ជនោ.

១៦០.

តេនេវ មុនិនា វុត្តំ,

យេកេចិលោកិយាធម្មា;

តថា និព្ពានគាមីនោ,

សន្តិ លោកុត្តរាធម្មា.

១៦១.

កល្យាណមិត្ត ១ មាគម្ម,

សព្ពេ តេ ហោន្តិ បាណិនំ;

តស្មា កល្យាណមិត្តេសុ,

កាតព្ពោ អាទរោ សទា.

១៦២.

យោ វេ កតញ្ញូ កតវេទិកោ ធិរោ,

កល្យាណមិត្តោ ទឡ្ហភត្តិច ហោតិ;

ទុក្ខិតស្ស សក្កច្ចំ ករេតិ កិច្ចំ,

តថាវិធំ សប្បុរិសាតិ វទន្តិ.

១៦៣.

យស្សហិ ធម្មំ បុរិសោ វិជញ្ញា,

យេចស្ស កង្ខំ វិនយន្តិ សន្តោ;

តញ្ហិស្ស ទីបញ្ច បរាយនញ្ច,

ន តេន មិត្តំ ជិរយេថ បញ្ញោ.

នាយកកថា

១៦៤.

កស្សកោ វាណិជោមច្ចោ,

សមណោ សុតសីលវា;

តេសុ វិបុលជាតេសុ,

រដ្ឋំបិ វិបុលំ សិយា.

១៦៥.

តេសុ ទុព្ពលជាតេសុ,

រដ្ឋំបិ ទុព្ពលំ សិយា;

តស្មា រដ្ឋំបិ វិបុលំ,

ធារយេ រដ្ឋសារវា.

១៦៦.

មហារុក្ខស្ស ផលិនោ,

អាមំ ឆិន្ទតិ យោ ផលំ;

រសញ្ចស្ស នជានាតិ,

ពីជញ្ចស្ស វិនស្សតិ.

១៦៧.

មហារុក្ខុបមំ រដ្ឋំ,

យោ អធម្មេន សាសតិ;

រសញ្ចស្ស នជានាតិ,

រដ្ឋញ្ចាបិ វិនស្សតិ.

១៦៨.

មហារុក្ខស្ស ផលិនោ,

បក្កំ ឆិន្ទតិ យោ ផលំ;

រសញ្ចស្ស វិជានាតិ,

ពីជញ្ចស្ស ននស្សតិ.

១៦៩.

មហារុក្ខុបមំ រដ្ឋំ,

ធម្មេន យោ បសាសតិ;

រសញ្ចស្ស វិជានាតិ,

រដ្ឋញ្ចាបិ ននស្សតិ.

១៧០.

ជនប្បទញ្ច យោរាជា,

អធម្មេន បសាសតិ;

សព្ពោ សធិហិ សោរាជា,

វិរុទ្ធោ ហោតិ ខត្តិយោ.

១៧១.

តថេវ និគមេ ហិំសំ,

យេ យុត្តា កយវិក្កយេ;

សុង្កទានពលីការេ,

ស កោសេន វិរុជ្ឈតិ.

១៧២.

មហារវរខេត្តេសុ,

សង្គ, មេ កតនិស្សមេ;

ឧស្សិតេ ហិំសយំ រាជា,

សពលេន វិរុជ្ឈតិ.

១៧៣.

តថេវ ឥសយោ ហិំសោ,

សំយមេ ព្រហ្មចារិយោ;

អធម្មចារិ ខត្តីយោ,

សោ សគ្គេន វិរុជ្ឈតិ.

១៧៤.

សយំកតា នបរេន,

មហានជ្ជោ ជុវកតា;

ឥស្សរេន តថា រញ្ញា,

សរដ្ឋេ អធិបច្ចតា.

១៧៥.

បាបំវាបិ ហិ បុញ្ញំវា,

បធានោ យំ ករោតិចេ;

លោកោបេវំ ករោត្យេវ,

តំ វិជានេយ្យ បណ្ឌិតោ.

១៧៦.

កច្ឆបីនញ្ច មច្ឆីនំ,

កុក្កុដីនញ្ច ធេនូនំ;

បុត្តបោសា យថាហោតិ,

តថា មច្ចេសុ រាជូនំ.

១៧៧.

អនាយកា វិនស្សន្តិ,

នស្សន្តិ ពហុនាយកា;

ថីនាយកា វិនស្សន្តិ,

នស្សន្តិ សុសុនាយកា.

១៧៨.

ពហុវោ យត្ថ នេតារោ,

សព្ពេ បណ្ឌិតមានិនោ;

សព្ពេ មហត្តមិច្ឆន្តិ,

កតំ នេសំ វិនស្សតិ.

១៧៩.

នោទយាយ វិនាសាយ,

ពហុនាយកតា ភូសំ;

នោមិលន្តិ វិនស្សន្តិ,

បទ្មា ន្យក្កេហិសត្តហិ.

១៨០.

អសន្តុដ្ឋោ យតី នដ្ឋោ,

សន្តុដ្ឋោច មហីបតិ;

សលជ្ជា គណិកា នដ្ឋា,

និលជ្ជាតុ កុលង្គនា.

១៨១.

គណស្ស គ្គតោ គច្ឆេ,

សិទ្ធេ កម្មេ សមំផលំ;

កម្មវិប្បត្តិ ចេហោតិ,

មុខរោ តត្រ ហញ្ញតេ.

១៨២.

បធិរោ ច តបស្សីនិ,

សូរោ រណវណោ តថា;

មជ្ជបោ បតិថី រាជា,

ឯតេ នសទ្ទហាមហំ.

១៨៣.

ជានេយ្យ បេសនេ ភច្ចំ,

ពន្ធវាបិ ភយាគតេ;

អាបទាសុ តថា មិត្តំ,

ទារញ្ច វិភវក្ខយេ.

១៨៤.

រណា បច្ចាគតំ សូរំ,

ធនញ្ច ឃរមាគតំ;

ជិណ្ណ មន្នំ បសំសេយ្យ,

ទារញ្ច គតយោព្ពនំ.

១៨៥.

សទ្ធាបេមេសុ សន្តេសុ,

នគណេ មាសកំ សតំ;

សទ្ធាវេមេស្វ សន្តេសុ,

មាសកំបិ សតំ គណេ.

១៨៦.

អទន្តទមនំ ទានំ,

ទានំ សព្ពត្ថសាធកំ;

ទានេន បិយវាចេន,

ឧន្នមន្តិ នមន្តិច.

១៨៧.

ទានំ សិនេហភេសជ្ជំ,

មច្ឆេរំ ទុស្សនោសធំ;

ទានំ យសស្សភោសជ្ជំ,

មច្ឆេរំ កប្បនោសធំ.

១៨៨.

ទុព្ភិក្ខេ អន្នទាតំច,

សុភិក្ខេច ហិរញ្ញទំ;

ភយេចាភយតាទានំ,

សគ្គេបិ ពហុ មញ្ញតេ.

១៨៩.

សតំចក្ខុ សតំកណ្ណា,

នាយកស្ស សុតា សទា;

តថាបិ អន្ធបធីរោ;

ឯសា នាយកធម្មតា.

១៩០.

ខមា ជាគរិយុ ដ្ឋានំ,

សំវិភាគោ ទយិក្ខណា;

នាយកស្ស គុណាឯតេ,

ឥច្ឆិតព្ពា ហិតត្ថិនា.

១៩១.

បរិភូតោ មុទូ ហោតិ,

អតិតិក្ខោច វេរវា;

ឯតញ្ចឧភយំ ញត្វា,

អនុមជ្ឈំ សមាចរេ.

១៩២.

នេកន្តមុទុនា សក្កា,

ឯកន្តតិខិណេនវា;

អត្តំ មហន្តេ ឋបេតុំ,

តស្មា ឧភយ មាចរេ.

១៩៣.

បិដ្ឋិតោ ក្កំ និសេវេយ្យ,

កុច្ឆិនាតុ ហុតាសនំ;

សាមិកំ សព្ពភាវេន,

បរលោកំ អមាយាយ.

១៩៤.

នសេវេ ផរុសំសាមិំ,

តំបិ សេវេន មច្ឆរិំ;

តតោ បគ្គណ្ហកំសេវេ,

សេវេ និគ្គណ្ហកំ តតោ;

១៩៥.

ន សា រាជា យោ អជេយ្យំ ជិនាតិ,

ន សោ សខាយោ សខារំ ជិនាតិ;

ន សា ភរិយា បតិនោ វិរោធតិ,

ន តេ វុត្តា យេ នភរន្តិ ជិណ្ណកំ.

១៩៦.

សា សភា យត្ថ នសន្តិ សន្តោ,

ន តេ សន្តោ យេ នវទន្តិ ធម្មំ;

រាគញ្ច ទោសញ្ច បហាយ មោហំ,

ធម្មំ ភណន្តាវ ភវន្តិ សន្តោ.

១៩៧.

សុតស្ស រក្ខា សតតាភិយោគោ;

កុលស្ស វត្តំ បុរិសស្ស វិជ្ជា;

រញ្ញោ បមាទោ បសមោធនស្ស,

ថីនន្តុ ជានាមិ ន ជាតុ រក្ខំ.

ឥត្ថិកថា

១៩៨.

នមាតរា ធីតុយា វាបិ,

ភគីនិយា វិចក្ខណោ;

នវិវិត្តាសនេ មន្តេ,

នារី មាយាវិនីននុ.

១៩៩.

វិជ្ជុតានញ្ច លោលត្តំ,

សត្ថានញ្ចតិតិក្ខណំ;

សីឃតំ វាយុតេជានំ,

អនុកុព្ពន្តិ នារិយោ.

២០០.

ទ្វិគុណោ ថីន មាហារោ,

ពុទ្ធិចាបិ ចតុគ្គុណោ;

ឆគុណោ ហោតិ វាយាមោ,

កាមោត្វ ដ្ឋ គុណោភវេ.

២០១.

ឯកមេកាយឥត្ថីយា,

អដ្ឋដ្ឋបតិនោ សិយុំ;

សូរាច ពលវន្តោច,

សព្ពាកាមរសាហរា;

ករេយ្យ នវមេ ឆន្ទំ,

ឧន្នត្តា ហិ នបូរតិ.

២០២.

លបន្តិ សទ្ធិមញ្ញេន,

បស្សន្តញ្ញំ សវិព្ភមា;

ចិត្តកំ ចិន្តយន្តញ្ញំ,

នារីនំនាម កោ បិយោ.

២០៣.

ជិវ្ហាសហស្សិកោ យោ ហិ,

ជីវេ វស្សសតំ នរោ;

តេន និកម្មុនោ វុត្តោ,

ថីទោសោ កិំខយំគតោ.

២០៤.

អគ្គិ អាបោ ថិយោ មុឡ្ហោ,

សប្បោ រាជកុលានិច;

បយតនាបគន្តព្ពោ,

មច្ចុបាណហរានិតិ.

២០៥.

ឥត្ថីនំ ទុជ្ជនា នញ្ច,

វិសាសោនោបបជ្ជតេ;

វីសស្ស សិង្គិនោ រោគ,

នទីរាជកុលស្សច.

២០៦.

សត្ថំ សុនិច្ឆិតមតីបិ វិចិន្តនីយំ,

ស្វារាធិតោប្យ វនិបោ បរិសង្កនីយោ;

ហត្ថង្គតាបិ យុវតីបរិរក្ខនីយា,

សត្ថាវនីបយុវតីសុ កុតោវសិត្ថំ.

២០៧.

អយុត្តកម្មារទ្ធនំ វិរោធោ,

សង្ឃស្ស យុទ្ធញ្ច មហាពលេហិ;

វិស្សាសកម្មំ បមាទាសុ និច្ចំ,

ទ្វារានិមច្ចុស្ស វទន្តិ បញ្ញា.

២០៨.

វាតំ ជាលេន នរោ បរាមសេ,

ឱសិញ្ចេ សាគរំ ឯកបាណិនា;

សកេនតាលេន ជនេយ្យ ឃោសំ,

យោ សព្ពភាវំ បមទាសុ ឱសជេ.

២០៩.

ឥត្ថីបិ ហិ ឯកច្ចិយា,

សេយ្យា វុត្តាវ មុនិនា;

ភណ្ឌាន មុត្តមំ ឥត្ថី,

អគ្គុបដ្ឋាយិកាតិច.

២១០.

យោ នំ ភរតិ សព្ពទា,

និច្ចំ អាតាបិ ឧស្សុកោ;

សព្ពកាមហរំ បោសំ,

ភត្តារំ នាតិមញ្ញតិ.

២១១.

នាចាបិ សោត្ថិ ភត្តារំ,

ឥស្សាចារេន រោសយេ;

ភត្តុច គរុនោសព្ពេ,

បដិបូជេតិ បណ្ឌិតោ.

២១២.

ឧដ្ឋាយិកា អនាលាសា,

សង្គហិតបរិជ្ជនា;

ភត្តុ មនាបំ ចរតិ,

ភត្តកំ អនុរក្ខតិ.

២១៣.

ឯវំ វត្តតិ យានារី,

ភត្តុឆន្ទវសានុគា;

មនាបានាម តេទេវា,

យត្ថ សា ឧបបជ្ជតិ.

២១៤.

កោកិលានំ សរោ រូបំ,

នារីរូបំ បតិព្ពតំ;

វិជ្ជា រូប មរូបានំ,

ខមា រូបំ តបស្សីនំ.

២១៥.

អានេយ កុលជំ បញ្ញោ,

វិរូបមបិ កញ្ញកំ;

ហីនាយបិ សុរូបាយ,

វិវាហំសទិសំ ករេ.

២១៦.

វិសម្ហាមតមាទេយ្យ,

អមជ្ជម្ហាបិកញ្ចនំ;

និចម្ហាប្យុត្តមាវិជ្ជា,

រតនិត្ថីបិទុកុលា.

២១៧.

ពាលិត្ថី មក្ខិកាតុណ្ឌំ,

ឥសីនញ្ច កមណ្ឌលុំ;

សេតម្ពុ ផលំ តម្ពុលំ,

នោច្ឆិដ្ឋមុបជាយតេ.

២១៨.

ពាលក្កោ បណ្ណធូមោច,

វុទ្ធិត្ថី បល្លលោទកំ;

អាយុក្ខយករំ និច្ចំ,

រត្តោច ទធិភោជនំ.

២១៩.

ថិយោ សេវេយ្យ នច្ចន្តំ,

សាទុំ ភុញ្ជេយ្យនាហិតំ;

បូជយេ មានយេ វុទ្ធេ,

គុរុំ មាយាយ នោភជេ.

២២០.

អាចារោ កុល មាខ្យាតិ,

ទេស មាខ្យាតិ ភាសិតំ;

សម្ភវោ បេម មាខ្យាតិ,

ទេហ មាខ្យាតិភោជនំ.

២២១.

ទេហីតិវចនាទ្វារា,

ទេហដ្ឋាបញ្ចទេវតា;

សជ្ជ និយន្តិ ធី កិត្តិ,

ហិរី សិរី មតីបិច.

២២២.

ទេហីតិវចនំ ទុក្ខំ,

នត្ថីតិវចនំ តថា;

វាក្យំទេហីតិនត្ថីតិ,

មាភវេយ្យ ភវេភវេ.

២២៣.

ពោធយន្តិ នយាចន្តិ,

ទេហីតិ បច្ឆិមាជនា;

បស្ស វត្ថុមទានស្ស,

មាភវតូតិ ឦទិសោ.

២២៤.

មហា អត្យប្បកំ យាតិ,

និគុណេ គុណវាបិហ;

អដ្ឋានដ្ឋេយ្យភាវេន,

គជិន្ទោឥវ ទព្ពកេ.

២២៥.

មហន្តំ និស្សយំកត្វា,

ខុទ្ទោប្យតិមហា ភវេ;

ហេមបព្ពតមាបជ្ជ,

សោវណ្ណាកិរ បក្ខិនោ.

២២៦.

ពហូន មប្បសារានំ,

ឯកិភាវោ ហិទុជ្ជយោ;

តិណេន វដ្ដតេ រជ្ជុ,

តាយ នាគោបិ ពន្ធតេ.

២២៧.

អសហាយោ សមត្ថោបិ,

តេជសិ កិំ ករិស្សតិ;

និវាតសណ្ឋិតោ អគ្គិ,

សយមេវូបសម្មតិ.

២២៨.

ខន្តុំ តបនជោតេជោ,

សក្កាហោតិ ន វណ្ណជោ;

ភូបាទីហិ កតោទណ្ឌោ,

សក្កាហោតិ ន ភច្ចជោ.

២២៩.

ថីសំសគ្គេ កុតោសុទ្ធោ,

មំសភក្ខេ កុតោទយា;

សុរាបាណេ កុតោសច្ចំ,

បកោធម្ហិ កុតោតបោ.

២៣០.

ថីយា គុយ្ហំ នសំសេយ្យ,

អមិត្តស្សច បណ្ឌិតោ;

យោចា មិស្សេន សំហីរោ,

ហទយត្ថេនោ យោនរោ.

២៣១.

គុយ្ហមត្ថ

សម្ពោធយតិ យោនរោ;

មន្តភេទភយា តស្ស,

ទាសភូតោ តិតិក្ខតិ.

២៣២.

វហេ អមិត្ត ខន្ធេន,

យាវកាលេ អនាគតេ;

តម្ហេវ ចាគតេ កាលេ,

ភិន្ទេ ឃដមិ វុប្បលេ.

២៣៣.

ខលំ សាលំ បសុំ ខេត្តំ,

គន្ត្វាចស្ស អភិក្ខណំ;

មិតំ ធញ្ញំ និធាបេយ្យ,

មិតញ្ច បាចយេ ឃរេ.

២៣៤.

កោធំ លោភំ មទំ មានំ,

តន្ទិំ មិស្សំ បមត្តកំ;

សោណ្ឋំនិទ្ធាលុកំ មក្ខំ,

មច្ឆេរញ្ច ជហេ ពុធោ.

២៣៥.

កោធោ អព្ភន្តរេ ជាតោ,

ធូវំ នាសេតិ កោធនំ;

វត្ថាលង្ការបុណ្ណាយំ,

មញ្ជូសាយំ សិខីយថា.

២៣៦.

ឧប្បជ្ជតេ សចេ កោធោ;

អាវជ្ជេ កកចូបមំ;

ឧប្បជ្ជេ ចេ រសេ តណ្ហា,

បុត្តមំសូបមំ សរេ.

២៣៧.

គុណ មទ្ធិសមំ មក្ខេ,

បរេន កលហេ សតិ;

អទ្ធិសមំ បកាសេតិ,

អណុមត្តំវវជ្ជកំ.

២៣៨.

តស្សេវ តេន បាបីយោ,

យោ កុទ្ធំ បដិកុជ្ឈតិ;

កុទ្ធ មបដិកុជ្ឈន្តោ,

សង្គាមំ ជេតិ ទុជ្ជយំ.

២៣៩.

រាគោនាម មនោសល្លំ,

គុណត្ថវរតក្ករោ;

រាហុ វិជ្ជាសសង្កស្ស,

តបោធនហុតាសនោ.

២៤០.

បមាទោ ជាយតេ មទា,

បមាទា ជាយតេ ខយោ;

ខយា បទោសា ជាយន្តិ,

មទំ កិំ នជហេ ពុធោ.

២៤១.

នមន្តិ ផលិនោរុក្ខា,

នមន្តិ វិពុធាជនា;

សុក្ខកដ្ឋញ្ច មុឡ្ហោច,

ភិជ្ជតេវ ននមន្តិ.

២៤២.

ឋានេ វុទ្ធាន មោកាសំ,

ទទេ វុទ្ធាបចាយិកោ;

ននុ តាលោ អជីវោបិ,

សមីប ញ្ញេ បរោនតោ.

២៤៣.

គរុកាតព្ពបោសេសុ,

និច្ចវុត្តិំ ករោតិ យោ;

និចត្តំ សោ បហន្តាន,

ឧត្តមត្តេ បតិដ្ឋតិ.

២៤៤.

យត្ថ បោសំ នជានន្តិ,

ជាតិយា វិនយេន វា;

ន តត្ថ មានំ ករិយា,

វស មញ្ញាតកេជនេ.

២៤៥.

អញ្ញាតវាសំ វសតា,

ជាតវេទសមេនាបិ;

ខមិតព្ពំ សបញ្ញេន,

អបិ ទាសស្ស តជ្ជិតំ.

២៤៦.

ធនធញ្ញាបយោគេសុ,

តថា វិជ្ជាគមេសុច;

ទូតេច ព្យវហារេច,

ចត្តលជ្ជោ សទា ភវេ.

២៤៧.

នហិ កោចិ កតេ កិច្ចេ,

កត្តារំ សម្មបេក្ខតេ;

តស្មា សព្ពានិកម្មានិ,

សាវសេសានិ ការយេ.

២៤៨.

ឥណសេសោ អគ្គិសេសោ,

សត្តុសេសោ តយោឥមេ;

បុនប្បុនំបិ វឌ្ឍន្តិ,

តស្មា សេសំ នការយេ.

២៤៩.

នត្ថិ វិជ្ជាសមំ វិត្តំ,

នត្ថិ ព្យាធិសមោ រិបុ;

នត្ថិ អត្តសមំ បេមំ,

នត្ថិ កម្មបរំ ពលំ.

២៥០.

អត្តនា កុរុតេ លក្ខី,

អលក្ខីចាបិ អត្តនា;

នហិ លក្ខី អលក្ខីច,

អញ្ញោ អញ្ញស្ស កុរុតេ.

២៥១.

សយំ អាយំ វយំ រញ្ញា,

សយំ ជញ្ញា កតាកតំ;

អត្តនាវ ភវក្ខេយ្យ,

កតានិ អកតានិច.

២៥២.

ឧបការំ ហិតេនេវ,

សត្តុនា សត្តុ មុទ្ធរេ;

បាទលគ្គំ ករដ្ឋេន,

កណ្ដកេន កណ្ដកំ.

២៥៣.

នមេ នមន្តស្ស ភជេ ភជន្តំ,

កិច្ចានិ ក្រុបស្ស ករេយ្យ កិច្ចំ;

នា នត្ថកាមស្ស ករេយ្យ អត្ថំ,

អសម្ភជន្តំបិ នសម្ភជេយ្យ.

២៥៤.

ចជេ ចជន្តំ នវតំ ករិយា,

អបេតចិត្តេន នសម្ភជេយ្យ;

ទិជោ ទុមំ ខីណផល មញត្វា,

អញ្ញំ សបេក្ខេយ្យ មហាតិ លោកោ.