📜
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស
ចតុរារក្ខទីបនី
កាយបច្ចវេក្ខណា
បណាមបដិញា
ចក្កវាឡ ¶ នហុតា គ, ទេវាលិ គណ ចុម្ពិតោ;
ពុទ្ធ បាទម្ពុជោ ឋាតុ, សីសេ ទយា តិគន្ធជោ.
នន្ត ¶ ចក្កវាឡ ព្ភុគ្គ, គុណ សន្និច្ចិតំ ជិនំ;
វន្ទេ តប្បូជិតំ ធម្មំ, តជ្ជំ សង្ឃញ្ច និម្មលំ.
វក្ខាមិ ¶ ចតុរារក្ខំ, សម្ពុទ្ធ វចន ន្វយំ;
អប្បមាទាវហំ ឯតំ, សោត្តព្ពំ ភវភីរុហិ.
ពុទ្ធានុស្សតិ ¶ មរណា, ភុភា មេត្តាច ភាវនា;
អប្បមាទាយ អារក្ខា, ចតស្សោ មានិតា សតំ.
ពុទ្ធោវាទំ ¶ សរិត្វាវ, មច្ចុព្ពិគ្គា សុខេសិនោ;
សីតា សីតតរំ យន្តិ, សុភមេត្តម្ពុសិ-ដ្ឋិតា.
មរណគ្គិ វារណម្ពុ, សម្ពុទ្ធវចនំ យិទំ;
ពហូ តទគ្គិ សន្តត្តា, សីតាវាសុំ តទម្ពុនា.
សទ្ធំ ¶ ពុទ្ធេន តេជេត្វា, មានំ មរណចិន្តយា;
អសុភាយ ហនេ រាគំ, ទោសំ មេត្តាយ បញ្ញវា.
១. ពុទ្ធានុស្សតិ និទ្ទេស
អរហំ ¶ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, វិជ្ជក្ខិ ចរណប្បទោ;
សុគតោ សុគទោ សត្ថា, សព្ពញ្ញូ ភគវាទមោ.
អារកត្តារិហន្តត្តា ¶ , បាបាការកតោរហោ;
ហត ចក្ការតោ បូជា, រហត្តា ចារហំ នមេ.
សមុត្តេ ¶ ជិយ គិហីនំ, អនុបុព្ពិកថោ ជិនោ;
អទាសិ បរមំ តុដ្ឋិំ, សច្ចានិ ទស្សយំ ទិវា.
ភិក្ខូនំ ¶ បឋមេ យាមេ, បាយេសិ អមតាគទំ;
ជាតិខេត្តាគ ទេវានំ, កង្ខច្ឆេទោ ស មជ្ឈិមេ;
អាទោ ផលសុខំ វេទិ, មជ្ឈេ សេយ្យ មកា ជិនោ;
វេនេយ្យោ លោកនំ អន្តេ, បច្ឆិមេបិ តិធា កតេ.
ខេទំ ¶ អគណយំ នាថោ, បញ្ច ពុទ្ធកតំ វហំ;
សត្ថសិទ្ធោ បរត្ថំវ, ព្យាវដោ សុមហាទយោ.
ចង្កមិត្វា និសីទិត្វា, រត្តិំទិវញ្ច ឈាយិតុំ;
សុបិតុំ មជ្ឈយាមេវ, ពុទ្ធោ ភិក្ខូន មោវទិ.
នាល ¶ មាលសិតុំ តស្ស, មហាវីរស្ស សាសនេ;
បមាទាយ មុនិន្ទស្ស, កតញ្ញូ សាធុ សម្មតោ.
អនញ្ញាតស្ស ញាតាយ, អបត្តស្សច បត្តិយា;
អារភេតុំវ នោ យុត្តោ, អប្បមត្តោ រហោគតោ.
អារព្ភថ ¶ និក្កមថ, យុញ្ជថ ពុទ្ធសាសនេ;
ធុនាថ មច្ចុនោ សេនំ, នឡាគារំវ កុញ្ជរោ.
យោ ¶ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ, អប្បមត្តោ វិហិស្សតិ;
បហាយ ជាតិ សំសារំ, ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សតិ;
ឥតិ ¶ ឧយ្យោជនំ ម្ហាកំ, មុត្តស្ស មុត្តិយា សរំ;
នយុត្តោវ បមាទាយ, មហាទយស្ស សត្ថុនោ.
សុត្តេន ទុព្ពិតក្កេន, អកិច្ច ករណេនវា;
មោឃ កាលក្ខយោ មន្ទោ, ទុក្ខស្សន្តំ កថំករេ.
អាកាសំ ¶ ចក្កវាឡញ្ច, សត្តា ពុទ្ធគុណា បិច;
អនន្តានាម ចត្តារោ, បរិច្ឆេទោ នវិជ្ជតិ.
យថាបិ នភ មាកាសំ, អង្គុលរជ្ជុយដ្ឋិភិ;
មិនេតុំ នេវ សក្កោតិ, ឯវំ កេនចិ តគ្គុណំ.
២. មរណស្សតិនិទ្ទេស
មរណស្សតិ ¶ មិច្ឆន្តោ, តាវ ពុទ្ធវចោ សុណ;
អវិក្ខិត្តេន ចិត្តេន, សម្ពុទ្ធ វចនំ ហិទំ.
អនិមិត្ត ¶ មនញ្ញាតំ, មច្ចានំ ឥធ ជីវិតំ;
កសិរញ្ច បរិត្តញ្ច, តញ្ច ទុក្ខេន សំយុតំ.
ន ហិ សោ បក្កមោ អត្ថិ, យេន ជាតា នមិយ្យរេ;
ជរម្បិ បត្វា មរណំ, ឯវំធម្មា ហិ បាណិនោ.
ផលាន ¶ មិវ បក្កានំ, បាតោ បតនតោ ភយំ;
ឯវំ ជាតាន មច្ចានំ, និច្ចំ មរណ តោ ភយំ.
យថាបិ កុម្ភការស្ស, កតា មត្តិកភាជនា;
សព្ពេ ភេទបរិយន្តា, ឯវំ មច្ចាន ជីវិតំ.
ទហរាច ¶ មហន្តាច, យេពាលា យេច បណ្ឌិតា;
សព្ពេ មច្ចុវសំ យន្តិ, សព្ពេ មច្ចុបរាយនា.
តេសំ មច្ចុបរេតានំ, គច្ឆតំ បរលោកតោ;
នបិតា តាយតេ បុត្តំ, ញាតិវាបន ញាតកេ;
បេក្ខតញ្ញេវ ¶ ញាតីនំ, បស្ស លាលប្បតំ បុថុ;
ឯកមេកោវ មច្ចានំ, គោ វជ្ឈោវិយ និយ្យតិ.
ឯវ មព្ភាហតោ លោកោ, មច្ចុនាច ជរាយច;
តស្មា ធីរា នសោចន្តិ, វិទិត្វា លោក បរិយាយំ.
អញ្ញេបិ ¶ បស្ស គមនេ, យថា កម្មុបគេ នរេ;
មច្ចុនោ វសមាគម្ម, ផន្ទន្តេវិធ បាណិនោ.
យេន យេនហិ មញ្ញន្តិ,
តតោតស្ស ហិ អញ្ញថា;
ឯតាទិសោ វិនាភាវោ,
បស្ស លោកស្ស បរិយាយន្តិ.
[សុល្ល សុត្តេ វុត្តំ.]
យថាបិ ¶ សេលា វិបុលា,
នភំ អាហច្ច បច្ចតា;
សមន្តា អនុបរិ យេយ្យុំ,
និប្បោថេន្តា ចតុទ្ទិសា.
ឯវំ ជរាច មច្ចុច,
អធិវត្តន្តិ បាណិនេ;
ខត្តិយេព្រាហ្មណេ វេស្សេ,
សុទ្ទេ ចណ្ឌាល បក្កុសេ;
នកិញ្ចិ បរិវជ្ជេតិ,
សព្ពមេវា ភិមទ្ទតិ.
ន ¶ តត្ថ ហត្ថិ នំ ភុម្មិ, ន រថានំ នបត្តិយា;
ន ចាបិ មន្តយុទ្ធេន, សក្កា ជេតុំ ធនេនវា.
តស្មាហិ ¶ បណ្ឌិតោ បោសោ,
សម្បស្សំ អត្ថ មត្តនោ;
ពុទ្ធេ ធម្មេ ច សង្ឃេច,
ធីរោ សទ្ទំ និវេសយេ.
យោ ធម្មចារី កាយេន, វាចាយ ឧទ ចេតសា;
ឥធេវនំ បសំសន្តិ, បច្ចសគ្គេ បមោទតីតិ.
[បព្ពតូ មម សុត្តេ វុត្តំ.]
យថា ¶ វារិវហោ បូរោ, វហេ រុក្ខេ បកូលជេ;
ឯវំ ជរាមរណេន, វុយ្ហន្តេ សព្ព បាណិនោ.
ទហរាបិ ហិ មិយ្យន្តិ,
នរាច អថនារិយោ;
តត្ថ កោ វិសាសេបោសោ,
ទហរោ ម្ហីតិជីវិតេ.
សាយ ¶ មេកេ និទិស្សន្តិ, បាតោ ទិដ្ឋា ពហុជ្ជនា;
បាតោ ឯកេ នទិស្សន្តិ, សាយំ ទិដ្ឋា ពហុជ្ជនា.
អជ្ជេវ កិច្ចំ អាតប្បំ, កោ ជញ្ញា មរណំ សុវេ;
នហិ នោ សង្ករំ តេន, មហាសេនន មច្ចុនាតិ.
[ជាតកេសុវុត្តំ.]
នត្ថេត្ថញ្ញោ ¶ នុសាសន្តោ, សយំវត្តាន មោវទ;
ជិនេរិតា នុសារេន, ភិក្ខុ សំសារ ភីរុកោ.
អហិវាបិ ¶ មំ ឌំសេយ្យ, អញ្ញេបិ វិសធារិនោ;
អបិយាបិច ឃាតេយ្យុំ, ឧប្បជ្ជេយ្យុំ រុជាបិមេ.
មច្ចុសេនា វុធាសង្ខ្យា, ពាហិរជ្ឈត្តុ បទ្ទវា;
តេហាយុ បីឡិតំឆេជ្ជំ, មរិស្ស មជ្ជវា សុវេ.
អឡក្កា ¶ ហិ គវាទីហិ, ចោរាទីហិ អរីហិបិ;
អភិណ្ហ សន្និបាតេហិ, រុជា ឆនវុតីហិបិ.
ពហូន មុបការេហិ, អន្នោទកាទិកេហិបិ;
មរិស្សំ បីឡិតោ និច្ចំ, និរុជ្ឈេយ្យាយុ អជ្ជវា.
ពហ្វាវុធេ ¶ វិសជ្ជេតិ, និល្លេណំ មច្ចុនិទ្ទយោ;
វសន្តំ ភវសង្គាមេ, នមុត្តោ កោចិ អាវុធា;
មហព្ពលា មហាបញ្ញា, មហិទ្ធិកា មហទ្ធនា;
នមុត្តា សម្មាសម្ពុទ្ធោ, សព្ពលោកាធិបោ អបិ;
មយា ¶ សមា នវា វុទ្ធា, តទាវុធេហិ តេ មតា;
តថា ហម្បិ មរិស្សាមិ, លេណំ បុញ្ញំវ មេ កតំ.
បថព្យាបាទយោ ធាត្ថូ,
អាហារា ភោជនាទយោ;
សីតុណ្ហ មុតុនាមេតំ,
ទោសា បិត្តសេម្ហានិលា.
ធាត្វាហារុ ¶ តុទោសានំ, សមត្តេ វាយុ តិដ្ឋតិ;
វិសមេ តង្ខណញ្ញេវ, ឆេជ្ជ មប្បំ បរាធិនំ.
ធាត្វា ហារុតុ ទោសានំ, វិសមា ស្វេប្យកល្លកោ;
ឧស្សាហេ កល្លកាលេវ, កិំករេយ្យអកល្លកោ;
ឧប្បជ្ជេយ្យុំ ¶ រុជា ស្វេបិ, អសាតោ ទុក្ខមា ខរា;
បុរេតរំវ អារព្ភេ, មាបច្ឆា អនុតាបនំ.
សត្តានំ ¶ នីចកម្មានំ, សរណោបិ ភយង្ករោ;
នីចានីចំ នជានាមិ, មរណាសន្នតម្បិច.
កម្ម បីឡិត សត្តានំ, តង្ខណម្បិ ភយុព្ភវោ;
មរេយ្យ មជ្ជវា ស្វេវា, នយុត្តោវ បមជ្ជិតុំ.
បុញ្ញក្ខីណា បជា ខិប្បំ, អហេតុនាបិ នស្សយេ;
សុទ្ធចិត្តោ មរិស្សាមិ, ន កិលិដ្ឋេន ចេតសា.
ឧបច្ឆេទាបិ ¶ មេ សន្តិ, ភវាភវចិតា ពហូ;
ឆេជ្ជំ តេហាយុ អជ្ជាបិ, សាធ្វាសុមារភេ មតំ;
កម្មា បរាធ សត្តានំ, វិនាសេ បច្ចុបដ្ឋិតេ;
អនយោ នយរូបេន, ពុទ្ធិមាកម្យ តិដ្ឋតិ.
មរណាសន្ន ¶ តញ្ញេវ, ចិន្តេយ្យ បញ្ញវា សតោ;
ឯវំ ចិន្តយន្តោ សន្តោ, នបាបំ កត្តុ មុស្សហេ.
មរណាសន្ន តញ្ញេវ, ចិន្តេយ្យ ពុទ្ធសាវកោ;
ឯវំ ចិន្តយន្តោ សន្តោ, កទាចិបិ អនុណ្ណតោ.
អទ្ធាគ ¶ មរណំ បញ្ញោ, បុរេតរំវ ចិន្តយេ;
ករេ កាតព្ព កម្មញ្ច, ឯវំ សោ នានុសោចតិ.
មរណាសន្ន សញ្ញី សោ, អប្បមត្តោ វិចក្ខណោ;
បត្តេបិ មរណេ កាលេ, ន សម្មុឡ្ហោ នសោកវា.
មរណា ¶ សន្នសញ្ញី សោ, សោធេតិ អត្តនោ មលំ;
និម្មលេន ចុតោ ភិក្ខុ, នត្វេវា បាយ គាមិកោ.
សតិ អាសន្ន មរណេ,
ទូរសញ្ញី បមាទ វា;
យោ ករោតិ អកាតព្ពំ,
តទា សោ អតិសោចតិ.
សតិ ¶ អាសន្នមរណេ, ទូរសញ្ញី បមាទវា;
អាកិណ្ណោ បាបធម្មេហិ, បជ្ឈាយិ ទុម្មនោ តទា.
សតិ អាសន្ន មរណេ, ទុដ្ឋោ ទោសោតិ ថទ្ធវា;
អភិនន្ទតិ សាទេតិ, តទាសោ អតិទុក្ខិតោ.
សតិ ¶ អាសន្នមរណេ, តុវដំ ន ចិកិច្ឆតិ;
សញ្ចិច្ចាបត្តិ មាបន្នោ, តទា សោ បរិទេវតិ.
សតិ អាសន្ន មរណេ, គិហីហិ នវកេហិច;
សំសដ្ឋោ ន នុលោមេហិ, ស្វតិវស្សុ មុខោ តទា.
សតិ ¶ អាសន្ន មរណេ, កុហកោ កុលទូសកោ;
មិច្ឆាជីវ សមាបន្នោ, ទុន្និមិត្តោវ សោ ចុតោ.
សសោកី ¶ សហនន្ទីច, ទុក្ខេ ទុក្ខោ សុខេ សុខោ;
គិហិកម្មេសុ ឧស្សុក្កោ, បស្សំ គិជ្ឈកូដំ ចុតោ.
មរិស្សន្តិ អនាវជ្ជ, កិលេសាតុរ បីឡិតោ;
កិមិខជ្ជវណោ សាវ, ភន្តោ កិំ សុគតិំ វជេ.
មរិស្សន្តិ ¶ អនាវជ្ជ, ធុរទ្វយំ ន បូរតិ;
គន្ថំ វិបស្សនំ តន្ទី, ការុញ្ញោយេវ សោ ចុតោ.
មរិស្សន្តិ អនាវជ្ជ, កិលេសានំ វសានុគោ;
សម្ពុទ្ធា-ណំ វីតិក្កន្តោ, ការុញ្ញោ នត្ថិ តស្សមោ.
មរិស្សន្តិ ¶ អនាវជ្ជំ, ធនមេសី អធម្មតោ;
បុញ្ញេ ចិន្តាបិ នុប្បជ្ជិ, និរយំ សោ មនំ គតោ.
មរេយ្យន្តិ អនាវជ្ជំ, ធនំ ចិនិ អធម្មតោ;
ចិតំ ចិតំ ឥហេវេតំ, តស្មិំគិទ្ធោ ស បេត្តិកោ.
អត្ថា ¶ គេហេ និវត្តន្តេ, សុសានេ មិត្តពន្ធវា;
សុកតំ ទុក្កតំ កម្មំ, គច្ឆន្ត មនុគច្ឆតិ.
មរេយ្យន្តិ អនាវជ្ជំ, ឥហត្ថំ វា នុយុញ្ជតិ;
សម្បរាយ មនបេក្ខោ, សុជុំ វា បាយគាមិកោ.
មរេយ្យន្តិ ¶ សមាវជ្ជ, ធម្មតោ ធន មេសតិ;
បុញ្ញការី សុលទ្ធេន, មរណេបិ ស មោទតិ.
បញ្ចសីល សទារក្ខោ, យថាពលញ្ច ទាយកោ;
កាលេ ឧបោសថាវាសោ, សោ និច្ចំ សុគតិំ វជ្ជេ.
ធោវាបត្តិមលំ ¶ ខិប្បំ, មច្ចុ អទ្ធា គមិស្សតិ;
មិច្ឆាវិតក្ក មុច្ឆិជ្ជ, ករ កាតព្ពភាវនំ.
អតិក្កន្តា ពហូ រត្យោ, ខេបេត្វា មម ជីវិតំ;
មន្ទាយុនា បមាទេន, យុត្តោ វិហរិតុំ កថំ.
ហាសន្តំ ¶ នន្ទិ មត្តានំ, មច្ចុសន្ធីហិ តច្ឆយេ;
កុច្ឆិ មេយ្យចុតោ អជ្ជ, កោ ហាសនន្ទិតព្ពកោ.
មច្ចុសេនាវុធា សង្ខ្យា, មរណាភិមុខោ អហំ;
អច្ចាយិតព្ព កាលោ យំ, ឥក្ខិតព្ព មុទិក្ខតុ.
បុរេមរាមិ ¶ ទដ្ឋព្ពំ,
ទក្ខេយ្យំ មច្ចុ ឯស្សតិ;
អច្ចាយិតព្ព កាលោ យំ,
នោកាសោ ហាសតុដ្ឋិយា.
អាកិណ្ណមច្ចុសេនានំ ¶ , អជ្ជ ស្វេវា វិនាសិនំ;
អទ្ធា បហាយ គាមីនំ, កិំ បមាទ វិហារិនា.
ខណមត្តោវ បច្ចក្ខោ, អជ្ជ ស្វេវា អតិស្សតិ;
សម្បរាយោ អតិទីឃោ, បរម្បរោ អនន្តិកោ.
ខណមត្តោវ ¶ បច្ចក្ខោ, មច្ចុនា តំ ជហិស្សតិ;
បហាយ គមនីយេ-ស្មិំ, មហុស្សាហោ និរត្ថកោ.
សម្បរាយោ អតិទីឃោ, អបាថេយ្យេ សុទុត្តរោ;
មហុស្សាហេន កាតព្ពោ, តទត្ថោ ទីឃទស្សិនា.
សទ្ធា ¶ ពន្ធតុ បាថេយ្យំ, តទេសនំ ឥហេវ ហិ;
ភវន្តរេ នលព្ភេយ្យ, អបាថេយ្យ តិទុក្ខិតោ.
សំសារ តរណត្ថាយ, មហោលុម្បានិ ពន្ធថ;
ភាវនា ទាន សីលេហិ, តិវិត្តិណ្ណោ ភវណ្ណវោ.
ភុញ្ជំ ¶ ភុញ្ជំ ជនំ កាមេ,
កាលាកាលា-ពុធោន្តកោ;
កន្តេកន្តេតិ មំសាសោ,
បិវំបិវំវ កំ មិគំ.
កាមេ កាមេសនាយេយ្យ,
កាលោកាលោ មតេដ្ឋិយា;
បូរេ បូរេតព្ពំ ធម្មំ,
អទ្ធា អទ្ធាន សំសរំ.
មរេយ្យន្តិ ¶ អនុព្ពិគ្គោ, បាបកំ កត្តុមុស្សហេ;
ករេយ្យ ហាសនន្ទិញ្ច, ចាបល្លញ្ច បមាទ វា.
មរេយ្យមិតិ ¶ សំវិគ្គោ, លេណមេវ គវេសតិ;
ន ហាសិ នេវនន្ទីច, ន ចាបល្លោ កទាចិបិ.
អច្ចុដ្ឋិត រុជគ្គីហិ, អច្ចាយាសេ ភយានកេ;
នោសធេ មរណាសន្នេ, កតបុញ្ញំវ សាត-ទំ.
ញាតិសង្ឃា ¶ វិយោជេន្តា, មរណន្ត ភុសាតុរា;
សព្ពំ បហាយ គន្តាបិ, នន្ទិតព្ពានិ បុញ្ញិនោ.
បស្សន្តា សុនិមិត្តានិ, បាកដានិ សកម្មុនា;
សុខន្តិ មរណេ កាលេ, នុមោទន្តា កតានិច.
សាត-ទាតានិ ¶ បុញ្ញានិ, ឯវំ មហព្ភយេ អបិ;
សុគតិំ លហុនេតានិ, កាតព្ពានិ បុរេតរំ.
ទេវទូតេ ¶ បកាសេត្វា, យមបុដ្ឋោ សយំកតំ;
បុញ្ញំ សរតិ ចេ សត្តោ, តទេវ សុគតិំ វជេ.
បាប ¶ កឌ្ឍម្បិ និរយេ, មនំ ទុក្ខគតំ បជំ;
ទុក្ខា មោចេតិ យំបុញ្ញំ, សទា កាតព្ពមេវ តំ.
បហាយកំវ បុញ្ញញ្ហិ, បហាតព្ពំវ បាបកំ;
តំ បទីបន្ធការំវ, ទ្វយំ ឱត្វា ខុកំ វិយ.
ញាតិសង្ឃា ¶ វិយោជេន្តា, មរណន្ត ភុសាតុរា;
សព្ពំ បហាយ គន្តារោ, ភយានកានិ បាបិនោ.
បស្សន្តា ទុន្និមិត្តានិ, បាកដានិ សកម្មុនា;
មរណេ អតិទុក្ខន្តិ, នុតាបេន្តា កតានិច.
បដិបីឡានិ ¶ បាបានិ, ឯវំ មហព្ភយេ សតិ;
ទុគ្គតិំ លហុនេតានិ, យុត្តោវ បរិវជ្ជិតុំ.
ទេវទូតេ ¶ បកាសេត្វា, យមរាជេន បុច្ឆិតោ;
បមាទស្សន្តិ ចិក្ខន្តោ, មហគ្គិម្ហិ តុរំ បតិ.
បុញ្ញំ អករិវា មាវា, យមរាជិន្ទ បុច្ឆិតោ;
បមាទស្សន្តិ ចិក្ខន្តោ, មហាទុក្ខំ តុរំ គមិ.
បាបំ ¶ អករិវា មាវា, បុច្ឆិតោ យមសាមិនា;
បមាទស្សន្តិ ចិក្ខន្តោ, តត្តំ គុឡំ តុរំ គិលិ.
ជាតមត្តា តិជិណ្ណាច, អាតុរាច មតា វុធា;
ទេវទូតេ ឥមេ បញ្ច, ទិស្វា សំវិគ្គតំ វជេ.
ចោទិតា ¶ ទេវទូតេហិ, យេ បមជ្ជន្តិ មានវា;
តេ ទីឃរត្តំ សោចន្តិ, ហិន កាយូ បគានរា.
ធុរទ្វយ ¶ មនារព្ភ, គិហិកម្មាទិកេ រតោ;
កថំ គិជ្ឈកូដំ សេសំ, បេតាវាសំ អតិស្សតិ.
បរិយត្តិ មសិក្ខន្តោ,
នារទ្ធោ បដិបត្តិយំ;
អលសោ ទុព្ពិតក្កោ សោ,
កិំ តំសេលំ អតិស្សតិ.
មោចនត្ថាយ ¶ បព្ពជ្ជ, សំកិលិដ្ឋា បមាទិនោ;
សុគត្យាបិច តេ ភដ្ឋា, អតិទូរាវ មុត្តិតោ.
សីទន្តេវ ¶ ជលេ ខិត្តា, សិលា មហាវ ខុទ្ទកា;
បតន្តិ ខុទ្ទកេនាបិ, អបាយំ បាប កម្មុនា.
បតន្តា ខុទ្ទកេនេវ, ពហូហិ បុន បីឡិតា;
មោក្ខោកាសំ នវិន្ទន្តិ, បាបំ ខុទ្ទម្បិ នាចរេ.
ជេគុច្ឆិត្ថូទរាគម្ម ¶ , បុនាបិ តត្ថ និច្ចគូ;
ទុក្ខាតិ ទុក្ខ សំកិណ្ណោ, ហដ្ឋុំ តុដ្ឋុំ នសក្កុណេ.
អតិព្យាបិគុណោ ¶ បុញ្ញោ,
មហាយសោ សិរិន្ធរោ;
កុច្ឆិយំ រេតសិ វាសោ,
អតីវ លជ្ជិតព្ពកោ.
មច្ចុទុក្ខំ ខណំយេវ, អតិទុក្ខំ តទុត្តរិ;
មាតុគាមុទរេ សន្ធិ, បតិដ្ឋានំ ភយានកំ.
មច្ចុទុក្ខំ ¶ ខណំយេវ, អតិទុក្ខំ ចិរត្តនំ;
អាម បក្កន្តរេ សន្ធិ, បតិដ្ឋានំ ភយានកំ.
ទុគ្គត្យំឋាតុ តំទុក្ខំ, សុណ ឧច្ចកុលេអបិ;
កុច្ឆិយំ អតិសម្ពាធេ, ជលាពុម្ហិ ជិគុច្ឆិតេ.
មិឡ្ហ សេម្ហាទិ សំកិណ្ណេ, អតិ ទុគ្គន្ធ វាសិតេ;
គូថកូបេ កិមីវិយ, តមេជា មូលកម្មតោ.
បរមាណុកាយោ ឋាតិ, ទុក្ខី នេរយិកោ វិយ;
ធុវាតុរោ សុខាមិស្សោ, អាម បក្កាសយន្តរេ;
វេទនដ្ដោវ សំវឌ្ឍោ, អចិត្តោវិយ និច្ចលោ;
ទសមាសន្តរេ កច្ចេ, ពហូ មរន្តិ បាណិនោ.
បរិបក្កោ ¶ បមុញ្ឆោ សោ,
អតិសម្ពាធ យោនិតោ;
មលាកិណ្ណេន គត្តេន,
អច្ចាយាសោ វិជាយតិ.
ឯវំ ¶ មច្ចុញ្ច សន្ធិញ្ច, វិជាយនញ្ច ភេរវំ;
បស្សំ និព្ពិន្ទន្តោ សន្តោ, វិរជ្ជេយ្យ ភវន្ទុកេ.
ឯវំ មច្ចុញ្ច សន្ទិញ្ច, អនុស្សរ មភិណ្ហសោ;
រាជសេដ្ឋិ ភវាទិម្បិ, នឥច្ឆេយ្យ តទន្វិតំ.
ភវេ ¶ ទុក្ខ មចិន្តេត្វា, ភវាសាយ បវត្តិតំ;
បុញ្ញំ បុនប្បុនំ ទេតិ, សន្ធិំ ន និព្ពុតិំ វរំ.
ភវេ ទុក្ខំ វិភាយិត្វា, និព្ពិន្ទេន បវត្តិតំ;
បុញ្ញំ ភវ មតិក្កម្ម, និព្ពានំ ទេតិ និព្ពុតិំ.
ភវេ ¶ ទុក្ខំ សរិត្វាន, មច្ចុសន្ធិ សយាទិកំ;
តិភវេសុ វិរជ្ជេយ្យា, ទិត្ត គេហេវ សាមិកោ.
សន្តោ បុញ្ញានិ ករោន្តោ, សន្ធិទុក្ខ មនុស្សរំ;
និព្ពិន្ទ យុត្ត ចិត្តេន, វជ្ជេយ្យ ភវសាត តោ.
បុញ្ញ ¶ និព្ពត្ត ឋានេបិ, ជេគុច្ឆេ សន្ធិសម្ភវោ;
ភវ សាត វសា តស្មា, ធីរោ តំ លគ្គនំ ចជេ.
៣. អសុភភាវនា និទ្ទេស
សិរិមំ ¶ គណិកំ ទិស្វា, ទមេតុំ រត្តចេតសំ;
ទស្សេត្វា មតសារីរំ, តស្សា ជិនោ ឥទំ ព្រវិ.
ចរំវា ¶ យទិវា តិដ្ឋំ, និសិន្នោ ឧទវា សយំ;
សមញ្ឆេតិ បសារេតិ, ឯសា កាយស្ស ឥញ្ជនា.
អដ្ឋិ ន្ហារូហិ សំយុត្តោ, តច មំសាវ លេបនោ;
ឆវិយា កាយោ បដិច្ឆន្នោ, យថាភូតំ នទិស្សតិ.
អន្តបូរោ ¶ ទរបូរោ, យកន បេឡស្ស វត្ថិនោ;
ហទយស្ស បប្ផាសស្ស, វក្កស្ស បិហកស្សច.
សិង្ឃានិកាយ ខេឡស្ស, សេទស្សច មេទស្សច;
លោហិតស្ស លសិកាយ, បិត្តស្សច វសាយច.
អថស្ស ¶ នវហិ សោតេហិ, អសុចិ សវតិ សព្ពទា;
អក្ខិម្ហា អក្ខិគូថកោ, កណ្ណម្ហា កណ្ណគូថកោ.
សិង្ឃានិកាច នាសតោ, មុខតោ វមតិ ឯកទា;
បិត្តំ សេម្ហញ្ច វមតិ, កាយម្ហា សេទជល្លិកា.
អថស្ស ¶ សុសិរំ សីសំ,
មត្ថលុង្គស្ស បូរិតំ;
សុភតោ នំ មញ្ញតិ ពាលោ,
អវិជ្ជាយ បុរក្ខតោ.
យទាច សោ មតោ សេតិ,
ឧទ្ធុមាតោ វិនីលកោ;
អបវិទ្ធោ សុសានស្មិំ,
អនបេក្ខា ហោន្តិ ញាតយោ.
ខាទន្តិ ¶ នំ សុវានាច, សិង្គាលកាច កិមិយោ;
កាកា គិជ្ឈាច ខាទន្តិ, យេចញ្ញេ សន្តិ បាណកា.
សុត្វាន ¶ ពុទ្ធវចនំ, ភិក្ខុ បញ្ញាណវា ឥធ;
សោខោ នំ បរិជានាតិ, យថាភូតញ្ហិ បស្សតិ.
យថាឥទំ តថាឯតំ, យថាឯតំ តថាឥទំ;
អជ្ឈត្តញ្ច ពហិទ្ធាច, កាយេ ឆន្ទំ វិរាជយេ.
ឆន្ទ ¶ រាគ វិរត្តោ សោ, ភិក្ខុ បញ្ញាណវា ឥធ;
អជ្ឈគា អមតំ សន្តិំ, និព្ពានំ បទ មច្ចុតំ.
ទ្វិបាទកោ យំ អសុចិ, ទុគ្គន្ធោ បរិហារតិ;
នានាកុណប បរិបូរោ, វិស្សវន្តោ តតោតតោ.
ឯតាទិសេន ¶ កាយេន, យោ មញ្ញេ ឧន្នមេតវេ;
បរំវា អវជានេយ្យ, កិមញ្ញត្រ អទស្សនាតិ;
កាយ វិច្ឆន្ទនីយសុត្តំ, វិជយសុត្តន្តិបិ វត្តព្ពំ.
រ-អក្ខរោ ¶ សិយាគ្គិម្ហិ, រោវ អគ្គិវ អាគតោ;
តស្មា រាគោតិ វត្តព្ពោ, តណ្ហាវ និច្ចតាបិកា.
អភិណ្ហមេវ រាគគ្គិ, ទយ្ហតេ សុភសញ្ញិនំ;
កិមិខជ្ជវណោ សាវ, ទុក្ខី រាគី ស សព្ពទា.
ទុក្ខី ¶ បិយ មលទ្ធាន, លទ្ធាប្យ បរិបុណ្ណតោ;
នត្ថិ រាគគ្គិខន្ធស្ស, បិយិន្ធេន ហិ បុណ្ណតា.
នត្ថិ ¶ រាគសមោ អគ្គិ,
ឥតិ វុត្តំ មហេសិនា;
តេន រាគគ្គិនា ទឌ្ឍោ,
សព្ពោ លោកោ តិទុក្ខិតោ.
ឯកស្ស បិវិតំ ខីរំ, ចតូ ទធិ ជលា ពហុ;
រាគហេតុ ភវេ សន្ធិ, ដ្ឋានំ អនមតគ្គិកំ.
ចតូទមិ ¶ ជលា ភិយ្យោ, សីសច្ឆេទន លោហិតំ;
រាគហេតុ ភវេ មច្ច, ភយំ អនមតគ្គិកំ.
ឯកស្ស រុទតោ អស្សុ, ចតូ ទធិ ជលា ពហុ;
ទុក្ខំ អនមតគ្គំវ, តំហេតុ បរិទេវនំ.
តត្តាយោ ¶ គុឡ គិលិត, វធគ្គិ ទយ្ហនា ទិកំ;
អសង្ខ្យេយ្យំ មហាទុក្ខំ, តំហេតុ និរយេ លភិ.
ឯក ទ្វិត្តិ ចតុ បញ្ច, ពុទ្ធុប្បាទេប្យ មោចិតំ;
ខុប្បិបាសិត និជ្ឈាមំ, លភិ តំហេតុ បេត្តិកំ.
តិរច្ឆានេ ¶ អសូរេច, ទុក្ខំ នានាវិធំ លភិ;
នមតគ្គិក សំសារេ, សព្ពន្តំ រាគហេតុកំ.
ឯកស្សេកេន កប្បេន, បុគ្គលស្សដ្ឋិ សញ្ចយោ;
សចេ សំហារិតោ អស្ស, វេបុល្ល បព្ពតាធិកោ.
ឯក កប្បេ ឥទំ ទុក្ខំ, នាទិកប្បេសុ កាកថា;
រាគោ ននុ មហាវេរី, ពាលោ ជនោ ត មិច្ឆតិ.
រាគសុទ្ធិ ¶ អសោកោច, និទ្ទុក្ខោ ញាយបត្តិច;
និព្ពានំ បញ្ច បច្ចក្ខា, អសុភាយ ផលា មតា.
អសុភគ្គហណំ ¶ ឈាយី, មិតា សិន្ទ្រិយ សំវរោ;
សោមិត្យ មុក្កដ្ឋាវាចា, ឆឡិមេ រាគ សុទ្ធិយា.
និច្ចុគ្គរាគ រោគីនំ, អសុភា វាតុលោសធា;
រាគយក្ខាភិ គយ្ហានំ, អសុភា មន្ត មុត្តរំ.
សជីវកាច ¶ និជ្ជីវា, អសុភា ទុវិធា មតា;
សជីវា កេសលោមាទិ, ទសេវិមេ អជីវកា.
ឧទ្ធុមាតក ¶ វីនីលំ, វិបុព្ពកំ វិឆិទ្ទកំ;
វិក្ខាយិតក វិក្ខិត្តំ, ហតិវិក្ខិត្ត លោហិតំ.
បុឡុវ ដ្ឋិក មិច្ចេសុ, លទ្ធា អញ្ញតរំ សតោ;
រតន វានបស្សេយ្យ, យថា ចេតសិ បាកដំ.
មតំ ¶ ខជ្ជំ ស មំសញ្ច, និលោហិតំ និមំសកំ;
វិក្ខិត្តំ សេត បុញ្ជដ្ឋិំ, នវធា បុតិមិក្ខយេ.
មច្ចុតោ ¶ បរិមុច្ចាមិ, បដិវត្តិ យិមា យិតិ;
បយោជន សមាវជ្ជ, មោទិតព្ពំ ជិគុច្ឆកេ.
សជីវកេ ជិគុច្ឆត្ថំ, និជ្ជីវា សុភ មីរិតំ;
តថូបមោ អយំកាយោ, ឯវមេវ ភវិស្សតិ.
ឯវំធម្មោ ¶ អយំកាយោ, ឯវំភាវី នតិក្កមោ;
ឥច្ចុប សំហរេ ទិស្វា, ឯកទ្វិហ មតាទិកំ.
យថា ¶ ឥទំ តថាឯតំ, យថាឯតំ តថា ឥទំ;
ជេគុច្ឆំ បដិកូល្យញ្ច, កាយេ ឥច្ចុប សំហរេ.
ឧទ្ធុមាត វិនីលាទិ,
បដិកូល្យោ ជិគុច្ឆិតោ;
តថេវាយម្បិ មេ កាយោ,
វិសេសោ នាយុ-សាយុវ.
ឧទ្ធុមាត ¶ វិនីលាទោ, សោភណំ នត្ថិ កិញ្ចិបិ;
ឥមស្មិំបិ មេ កាយេ, គវេសន្តោបិ សព្ពសោ.
បដិកូលវសា ធាតុ, វសាច ទ្វិប្បការតោ;
បច្ចវេក្ខេយ្យិមំ កាយំ, ឥច្ឆំ វិរាគ មត្តនិ.
វណ្ណ ¶ សណ្ឋាន គន្ធេហិ, អាសយោ កាសតោបិច;
ជេគុច្ឆ បដិកូល្យាច, កេសា ន តុដ្ឋមានិតា.
ឥតិ កេសេសុ ឥក្ខេយ្យ,
លោមា ទីសុប្យយំ នយោ;
ទ្វត្តិំសេវញ្ហិ កោដ្ឋាសេ,
បច្ចវេក្ខេ វិសុំវិសុំ.
កាយតោ ¶ ពហិនិក្ខន្តំ, បដិកូល្យំ ជិគុច្ឆិតំ;
អនិក្ខន្តម្បិ ជេគុច្ឆំ, បដិកូល្យំវ តស្សមំ.
សង្ខតម្បិ យថា វច្ចំ, មនុញ្ញតំ ន បាបុណេ;
ឧបក្កម សហស្សេហិ, ឯវំ កេសាទិកម្បិច.
សភាវ ¶ បដិកូល្យំវ, ឯកម្បិ វច្ច បុញ្ជកំ;
ននុ ជេគុច្ឆិតា ភិយ្យោ, ទ្វត្តិំស វច្ចបុញ្ជកា.
បច្ចេកម្បិ ¶ បដិកូល្យំ, កេសាទិកំ សភាវតោ;
កេសាទិទ្វត្តិំស បុញ្ជោ, ភិយ្យោ ជេគុច្ឆិតោ ននុ.
បុញ្ជិតេស្វេវ កន្តេសុ, កន្តោហោតិ ស បុញ្ជកោ;
បុញ្ជិតេសុ អកន្តេស, អកន្តោវ ស បុញ្ជកោ.
បច្ចេកំ ¶ វិនិភុត្តេស, កេស លោម នខាទិសុ;
នត្ថិ តញ្ញា កុមារីវា, មុខហត្ថាទិកានិវា.
សម្បិណ្ឌិ តេសុ តេស្វេវ,
កុតោ តា តានិ អាគតា;
បញ្ញត្តិ មត្ត មេវេសា,
ជិគុច្ឆញ្ញា ន កាចិបិ.
សន្តំ ¶ ចិន្តេយ្យ នាសន្តំ, សន្ត ចិន្តយតោ សុខំ;
អសន្តំ បរិកប្បេន្តោ, នានាទុក្ខេហិ តប្បតិ.
នាវជ្ជ សន្តជេគុច្ឆំ, សញ្ញំ អសតិ កាតុន;
សុភា ឥត្ថីតិ គារគ្គិ, ឧប្បជ្ជិ សុភសញ្ញិនោ.
អសន្តំវ ¶ អភូតំវ, បស្សេ រាគគ្គិជោតិយា;
តាយ សន្តញ្ច ភូតញ្ច, ន បស្សតិ កទាចិបិ.
ឯកស្ស ¶ បិវិតំ ខីរំ, សីសច្ឆេទន លោហិតំ;
រុទតោ អស្សុ តំហេតុ, ចតូទធិ ជលា ពហុ.
អាយតិម្បិ អតីតេវ, សំសរន្តស្ស ហេស្សតិ;
រាគំ ហន្តុ មនីហោចេ, ខីរំ អស្សុច លោហិតំ.
សុភសញ្ញាយ ¶ សោ វឌ្ឍោ,
តទភាវេ ស នស្សតិ;
ថិរំ ហន្តុំ ន តំសញ្ញំ,
សក្កា សិថិល វីរិយោ.
ឧស្សោឡ្ហិ ¶ វីរិយោ ហុត្វា, ព្រូហេយ្យាសុភ ភាវនំ;
សុភសញ្ញាប្ប ហានាយ, បរិច្ចជ្ជាបិ ជីវិតំ.
អញ្ញកិច្ច មុបេក្ខាយ, ព្រូហេយ្យាសុភ ភាវនំ;
មន្ទិ ហុត្វេហ រាគគ្គិ, និព្ពាយិស្សតិ អាយតិំ.
កិច្ចំ មេ ឥទមេវេតិ, ព្រូហេយ្យាសុភ ភាវនំ;
ទានិ មន្ទគ្គិ ហុត្វាន, បាមោជ្ជំ វេ លភិស្សតិ.
កាយេ ¶ ទដ្ឋព្ព ជេគុច្ឆំ, អបស្សន្តោ បមាទវា;
អលទ្ធា កិញ្ចិ បាមោជ្ជំ, បព្ពជ្ជម្បិ ន មោទតិ.
បុរេ មរាមិ កាយេ ស្មិំ, បស្សា មិ បស្សិតព្ពកំ;
ឥច្ចា រទ្ធោ វីតិំលទ្ធា, បព្ពជ្ជំ អតិមោទតិ.
កាយេ ¶ ទដ្ឋព្ព ជេគុច្ឆំ, អបស្សន្តោ បមាទ វា;
មោឃំវ ទុល្លភាតីតោ, មហាជានីយតំ គតោ.
សន្តំ ភូតញ្ច ជេគុច្ឆំ, រាគគ្គិនា អបស្សិយំ;
បញ្ញាបទីបជោតេន, សមិក្ខេយ្យ អភិណ្ហសោ.
សន្តំ ¶ ភូតញ្ច កាយេ ស្មិំ, ទដ្ឋុកាមោ សទាសតោ;
បញ្ញាបទីបកេនេវ, ទក្ខេ ន រាគីសីខិនា.
ជេគុច្ឆិតេន កាយេន, និក្ខន្តេន ជិគុច្ឆតោ;
អជ្ជ ស្វេវា វិនដ្ឋេន, នាល មុន្នមិតុំ សតោ.
កីទិសំ ¶ មំ តុវំ មញ្ញិ, អហំ សព្ព ជេគុច្ឆកោ;
ជេគុច្ឆតោច និក្ខន្តោ, ឥច្ចេវ វត្តុ មរហតិ.
កាយេ ជេគុច្ឆសញ្ញំវ, ករេ សព្ពិរិយា បថេ;
តស្មិំ តុដ្ឋព្ពកំ នត្ថិ, បិយាយិតំ មមាយិតំ.
សុភាយ ¶ នវ មត្តានំ, អសុភា បរិបាចយេ;
សន្តោ បក្កស្ស សំសារោ, នន្តោ នវស្ស រាគិនោ.
កាយេ អសុភ សញ្ញាយ, បរិបក្ក សភាវិនោ;
អាលម្ពេសុ អចាបល្លា, ថិរា សម្ពុទ្ធ សាសនេ.
អន្តោ ¶ គោចរិកា បក្កា, ពហិ គោចរិកា នវា;
បក្កា នាសាយ ឧច្ចា តេ, នីចាយេវ នវា សិនោ.
នវានវា ¶ សុភាភោគី, នីចានីចា ភិគាមិនោ;
បក្កា បក្កាវ ធីឈាយី, សន្តាសន្តា វិរាគិនោ.
សក្កា សក្កា ន ទស្សេតុំ, សុភំសុភំ សតំសតំ;
ធីរាធីរាគ មុជ្ឈន្តិ, កាយេ កាយេ ក្រិយេក្រិយេ.
សក្កា ¶ សក្កាបិ តំ កាតុំ, សុភំសុភំ ន ធីមយំ;
សន្តោសន្តោជិគុច្ឆញ្ញូ, ន វានវា សុភេសកោ.
ទុកាយំ ¶ សុតិ ចិន្តេត្វា, មមាយន្តា មហាតបា;
តបំ និព្ពាយិតុំ ឥច្ឆំ, ទុកាយំ ទុតិ ចិន្តយេ.
យ្វាសុភំ សុភតោ មញ្ញិ, កោនុពាលោតទុត្តរិ;
អន្ធោ ឧម្មត្តកោវា សោ, នត្តានំ មញ្ញតេ តថា.
សរិតព្ពក ¶ មេវេតំ, កាយេ ជេគុច្ឆ បុញ្ជតំ;
មន្ទរាគោ មនោសីតំ, លភេយ្យ តមនុស្សនំ.
គិហិភាវេ អបាយេច, រាគយក្ខន្ធ និន្និតា;
មំបិ នេស្សតិ សោយក្ខោ, សាទេមិចេ តទាគតំ.
អភិណ្ហ ¶ គាហិនំ រាគ, យក្ខំ អនន្ត ទុក្ខ ទំ;
អសុភា តុល មន្តេន, វារេហិ តំ ស ភាយតិ.
រាគយក្ខោ ពហុមាយោ, សទ្ធាមេត្តា ទិវេសវា;
រាគម្បិ កុសលំ មញ្ញិ, ជនោ តេនេវ វញ្ចិតោ.
អាតុរំ ¶ អសុចិំ បុតិំ, បស្ស នន្ទេ សមុស្សយំ;
ឧគ្ឃរន្តំ បគ្ឃរន្តំ, ពាលានំ អភិបត្ថិតំ.
សុភតោ នំ មញ្ញតិ ពាលោ, អវិជ្ជាយ បុរក្ខតោ;
ឥច្ចាហ ភគវា និន្ទិ, ពាលោតិ សុភសញ្ញិនំ.
ន្ហារុដ្ឋិ ¶ តច មំសានិ, សរំ សតំ ន និន្ទិតោ;
ពុទ្ធនិន្ទាយ មោចេតុំ, តានារព្ភ អនុស្សរេ.
មញ្ញិត្វា អត្តនោ ពាល្យំ, អសុភេ សុភទស្សិនោ;
វាយាមេយ្យ អពាលាយ, កាយំ អសុភតោ សរំ.
អត្តានំ ¶ គរហិត្វាន, ពាលំ វិបរិទស្សិនំ;
សុភសញ្ញំ បហិន្នេយ្យ, ករេយ្យាសុភ សញ្ញិតំ.
វិស ភេសជ្ជរុក្ខដ្ឋោ, អហិ ឌំសេយ្យសោសតោ;
យថា តស្សេវ បណ្ណាទិំ, ខាទេត្វា វិស មុជ្ជហេ.
ឯវំ រាគោ សមុប្បជ្ជេ, កាយេ គន្ធាទិ វាសិតេ;
អន្តោ តស្សេវ ជេគុច្ឆំ, ចិន្តេត្វា រាគ មុជ្ជហេ.
ជិគុច្ឆិតេន ¶ កាយេន, អបស្សន្តោ ជិគុច្ឆតំ;
ឧន្នមេតិ អវញ្ញាតិ, អវិជ្ជាយ បុរក្ខតោ.
អាយតិំ ¶ មគ្គលាភាយ, ពីជំ ករេយ្យ ភាវនំ;
ពីជា ភាវេ កុតោ មគ្គោ, មគ្គពីជា ហិ ភាវនា.
មគ្គពីជោ អបាយេបិ, និម្មុគ្គោ សមយេ គតេ;
ឧម្មុជ្ជិត្វាវ ពុទ្ធានំ, មគ្គំ លភេយ្យ សន្តិកេ.
អជីជស្ស ¶ តុ សំសារោ, ទីឃោយេវ អនន្តិកោ;
តស្មាហិ ភាវនាពីជំ, ករេយ្យ មោចនត្ថិកោ.
អភិណ្ហ បីឡិតំ រាគំ, អសុភាយ និវារយេ;
មន្ទីហុត្វា បហីយេយ្យ, រាគោ អសុភ ភីរុកោ.
មាជេគុច្ឆំ ¶ មមាយេថ, សាវ ជេគុច្ឆមាមកោ;
អនន្ត ទុក្ខ មាបាទិ, ជេគុច្ឆិត មមាយនា.
មំសលគ្គោ តចច្ឆន្នោ,
ន្ហារុពន្ធោ ដ្ឋិបុញ្ជកោ;
មោហេតិ ឆវិយា លោកំ,
មហាទុក្ខោ ស មោហិតោ.
ន្ហារុដ្ឋិ ¶ តច មំសេហិ, រាគវឌ្ឍកិ សង្ខតេ;
គេហេ រោគា បុតី បាបា, វសន្តិ កុច្ឆិតា សទា.
លុង្គន្តា វីស ភូធាតូ, បិត្តាទី ទ្វាទសម្ពុវ;
តាបំ ជិរំ ទហំ បក្កំ, ចតុរគ្គិ ឆវាយុកា.
អធោទ្ធំ កុច្ឆិ កោដ្ឋាសា,
អង្គចារីច បាណកា;
ធាតុយោយេវ កាយេស្មិំ,
ទ្វិតាលីស អនញ្ញកា.
យថា ¶ ពហិ តថា អជ្ឈត្តំ, ធាតូ ភ្វាបា នលានិលា;
នមេ នាហំ នអត្តាតិ, សំមសេយ្យ បុនប្បុនន្តិ.
៤. មេត្តាភាវនានិទ្ទេស
មេត្តា ¶ ភាវន មិច្ឆម្បិ, សុណ ពុទ្ធវចោ យិទំ;
ទោស និគ្គហណត្ថាយ, ទោសោ មេត្តាយវេរិហិ.
អក្កោច្ឆិមំ អវធិមំ, អជិនិមំ អហាសិមេ;
យេច តំ ឧបនយ្ហន្តិ, វេរំ តេសំ នសម្មតិ.
អក្កោច្ឆិមំ ¶ អវធិមំ, អជិនិមំ អហាសិមេ;
យេចតំ នុបនយ្ហន្តិ, វេរំ តេសំ ឧបសម្មតិ.
នហិវេរេន វេរានិ, សម្មន្តិធ កុទាចន;
អវេរេនច សម្មន្តិ, ឯសធម្មោ សនន្តនោ.
បរេច ¶ នវិជានន្តិ, មយ មេត្ថ យមាមសេ;
យេច តត្ថ វិជានន្តិ, តតោ សម្មន្តិ មេធគា.
កុទ្ធោ អត្ថំ នជានាតិ, កុទ្ធោ ធម្មំ នបស្សតិ;
សទា អន្ធតមំ ហោតិ, យំកោធោ សហតេនរំ.
ឧភិន្ន ¶ មត្ថំ ចរតិ, អត្តនោច បរស្សច;
បរំ សំកុប្បិតំ ញត្វា, យោ សតោ ឧបសម្មតិ.
តស្សេវ តេន បាបិយ្យោ, យោ កុទ្ធំ បដិកុជ្ឈតិ;
កុទ្ធំ អបដិកុជ្ឈន្តោ, សង្គាមំ ជេតិ ទុជ្ជយំ.
ខន្តី ¶ បរមំ តបោ តិតិក្ខា,
និព្ពានំ បរមំ វទន្តិ ពុទ្ធា;
នហិ បព្ពជិតោ បរូបឃាតី,
នសមណោ ហោតិ បរំ វិហេឋយន្តោ.
អកោធេន ជិនេ កោធំ, អសាធុំ សាធុនា ជិនេ;
ជិនេ កទរិយំ ទានេន, សច្ចេនា លិកវាទិនំ.
យោ ¶ វេ ឧប្បតិតំ កោធំ, រថំ ភន្តំវ វារយេ;
ត មហំ សារថី ព្រូមិ, រស្មិគ្គាហោ ឥតរោជនោ.
បុរិសស្ស ¶ ហិ ជាតស្ស, កុធារី ជាយតេ មុខេ;
យាយ ឆិន្ទតិ អត្តានំ, ពាលោ ទុព្ភាសិតំភណំ.
សេលោ យថា ឯកគ្ឃនោ, វាតេន នសមីរតិ;
ឯវំ និន្ទា បសំសាសុ, នសមិញ្ជន្តិ បណ្ឌិតា.
សមានភាគំ ¶ ក្រុព្ពេថ, គាមេ អក្កុដ្ឋ វន្ទិតំ;
មនោបទោសំ រក្ខេយ្យ, សន្តោ អនុណ្ណតោ សិយា.
នបរោ បរំ និកុប្បេថ, នាតិមញ្ញេថ កត្ថចិ នកិញ្ចិ;
ព្យារោសនា បដិឃសញ្ញា, នញ្ញមញ្ញស្ស ទុក្ខ មិច្ឆេយ្យ.
មាតា ¶ យថា និយំ បុត្ត,
មាយុសា ឯកបុត្ត មនុរក្ខេ;
ឯវម្បិ សព្ព ភូតេសុ,
មានសំ ភាវយេ អបរិមាណំ.
សុត្វាន ទុសិតោ ពហុំ វាចំ,
សមណានំវា បុថុជនានំ;
ផរុសេន ហិ ន បដិវជ្ជា,
ន ហិ សន្តោ បដិសេនិំ ករោន្តិ.
សច្ចំ ¶ ភណេ នកុជ្ឈេយ្យ, ទជ្ជា អប្បម្បិ យាចិតោ;
ឯតេហិ តីហិ ឋានេហិ, គច្ឆេ ទេវាន សន្តិកេ.
ន បរេសំ វិលោមានិ, ន បរេសំ កតាកតំ;
អត្តនោវ អវេក្ខេយ្យ, កតានិ អកតានិច.
សុ ¶ ទសំ វជ្ជមញ្ញេសំ, អត្តនោ បន ទុទ្ទសំ;
បរេសញ្ហិ សោ វជ្ជានិ, ឱផុនាតិ យថា ភុសំ;
អត្តនោ បន ឆាទេតិ, កលិំវ កិតវា សដ្ឋោ.
និធីនំវ ¶ បវត្តានំ, យំ បស្សេ វជ្ជទស្សិនំ;
និគ្គយ្ហវាទិំ មេធាវិំ, តាទិសំ បណ្ឌិតំ ភជេ.
តាទិសំ ភជមានស្ស,
សេយ្យោហោតិ នបាបិយោ;
ឥតិ វុត្តំ មុនិន្ទេន,
តិលោកគ្គេន សត្ថុនា.
មេត្តា ¶ គន្ធេន វាសេន្តោ,
ទោសំ ទូរេករេ ពុធោ;
ទូរាសន្នេសុ សព្ពេសុ,
អត្តនោ វេរិកេសុបិ.
ហនេ ទោសូ បនាហានិ, អនត្ថ ការកានិ ហិ;
តេស្វ សន្តេសុ សព្ពេសុ, មេត្តាហោតិ សុនិម្មលា.
សតំ ¶ ទុជ្ជន វាក្យេហិ, នមនោ យាតិ វិក្រិយំ;
នហិតាបយិតុំ សក្កា, គង្គានទិំ តិណុក្កយា.
នហិ និន្ទា បសំសាហិ, សតំ មនោវិការតា;
ន កទាចិបិ កម្បេយ្យ, វាតេហិ សេលបព្ពតោ.
នទិយំ ¶ ខុទ្ទកា នាវា, វិចីហិ ឧន្នតោនតា;
មហានាវា នកម្បន្តិ, មហន្តីហិ វិចីហិបិ.
លោកេ បសំស និន្ទាហិ, ទុជ្ជនោវុន្នតោនតោ;
សន្តោបញ្ញោ នចលតិ, មហានិន្ទា ថុតីហិបិ.
សេលោសេលោ ¶ និលេហេវ,
វណ្ណាវណ្ណា អសស្សតា;
លាភាលាភា សុខាទុក្ខា,
យសាយសា នកម្បតិ.
ខមាធគ្គ ករេតស្ស, ទុជ្ជនោ កិំ ករិស្សតិ;
អតិណេ បតិតោ អគ្គិ, សយមេវ បសម្ភតិ.
សយមេវ ¶ សកត្តានំ, មច្ចុព្ភយេន តច្ឆតុ;
មាញ្ញេ តច្ឆតុ ទោសេន, កិមត្ថំ អញ្ញតច្ឆនំ.
មាញ្ញេ តច្ឆ តុទោសេន, នសេយ្យោ អញ្ញតច្ឆនំ;
មាញ្ញោ តំ អហិព្យគ្ឃេវ, ទោមនស្សេន ភាយតុ.
និស្សាយ ¶ គរុកាតព្ពំ, ពហូនំ បាបមោចនំ;
អចាបល្លេន សន្តេន, គរុកាតព្ពតំ វជេ.
និស្សាយ គរុកាតព្ពំ, ពហូនំ បុញ្ញវឌ្ឍនំ;
គរុកាតព្ពតំ គច្ឆេ, ធីតិយា សីល គុត្តិយា.
សន្តំ ¶ ហិ សីលវំ ធីតិំ, ហិរោត្តប្បេន ភាយតិ;
ទុជ្ជនំ ទោមនស្សេន, អហិព្យគ្ឃេវ ភាយតិ.
នផរុសាយ វាចាយ, អញ្ញេ ទមេយ្យ បណ្ឌិតោ;
អត្តានំវ ទមេត្វាន, អញ្ញេ សណ្ហេន ឱវទេ.
ចិត្តេ ¶ សណ្ហេ អសណ្ហាបិ, នវាចាផរុសា ភវេ;
តស្មា ឱវា ទនាទីសុ, រក្ខេយ្យ ថទ្ធចិត្តតោ.
អត្តាន មោវទត្ថាយ, សិក្ខេយ្យ ពុទ្ធភាសិតំ;
បរម្បិ អនុកម្បាយ, ឥច្ឆន្តោ អនុសាសយេ.
អញ្ញំ ននិគ្គហេ កិញ្ចិ, សុតេន បដិបត្តិយា;
អត្តនិគ្គហណំ សេយ្យោ, នុន្នមេយ្យ ជិនោរសោ.
នាវីករេយ្យ ¶ ទោសំវា, លោភំ មានំ សកំមលំ;
មាញ្ញេ មញ្ញន្តុ តំ ទិស្វា, ចិរប្បព្ព ជិតោ នុតិ.
កកចេន ត្តឆេទេន្តេ, វេរិកេបិនទោសយេ;
ឥច្ចោវាទំ មុនិន្ទស្ស, សម្បដិច្ឆ ជិនោរសោ.
វេរី ¶ អច្ចុបនាហីបិ, រូបេវ ទុក្ខការកោ;
ន ត្វ តព្ពិសយេ នាមេ, ទុក្ខំ មាករិ ចេតសិ.
វេរី តិពន្ធ វេរោបិ, ឥហេវ ទុក្ខការកោ;
ភវន្តរំ នអន្វេតិ, សកម្មុនា គតោ ហិសោ.
ទោសោតុ ¶ ឥហ បីឡេត្វា,
ទុក្ខាវហោ ភវេភវេ;
មហានត្ថ ករំ ទោសំ,
កស្មា វឌ្ឍេតិ ចេតសិ.
មេត្តាសីតម្ពុសេកេន, ជិនោវាទ មនុស្សរំ;
មហា នត្ថ ករំ ទោសំ, និព្ពាយតុ ស ចេតសិ.
ឆទ្ទន្តោ ¶ លុទ្ទកំ បាបំ, ភូរិទត្តោហិ តុណ្ឌិកំ;
ធម្មបាលោ ខមិ តាតំ, កបិន្ទោ កន្ទរោ បតំ.
អសង្ខ្យេយ្យ ត្តភាវេសុ, បរវជ្ជំ តិតិក្ខតោ;
នាថស្ស បារមិំ ខន្តិំ, សរំ ធីរោ តិតិក្ខតុ.
សាសនេ ¶ ចិរវាសេន, ឯវំ និទ្ទោសកា ឥតិ;
តុវំ បដិច្ច មញ្ញន្តុ, សាសនេ សប្បយោជនំ.
សាសនេ ចិរ វាសាបិ, មាទិសាវ ឥមេ ឥតិ;
តមាគម្ម នមញ្ញន្តុ, សាសនេ និប្បយោជនំ.
ទ្វេ ឧសេតីតិ ទោសោ សោ, សបរំ ទយ្ហតេ ទ្វយំ;
បហាតព្ពោ ស សព្ពេសុ, បរត្ថ សត្ថ មិច្ឆតា.
បរទិន្នេហិ ¶ នោអាយុ, តិដ្ឋតេ នាត្តនោ វសា;
បរវជ្ជំ ខមេតព្ពំ, នសាធុ អញ្ញវិរោធិតោ.
ជេគុច្ឆ ¶ ក្កោស និន្ទានិ, ពាលោ គណ្ហាតិ អក្ខមោ;
ខមន្តោតុ នគណ្ហាតិ, ជានំ ជេគុច្ឆិតានិតិ.
បរទិន្នានិ វច្ចានិ, បាភតន្តិ នកោចិបិ;
គណ្ហេយ្យេវំ ទុរុត្តានិ, អគណ្ហន្តោ ខមេ សតោ.
នទិ ¶ កល្លោល វិចិយោ, តីរំ បត្វា សមន្តិធ;
សព្ពេ ឧប្បតិតា ទោសា, ខន្តិបត្វា សមន្តិ តេ.
ទោសុម្មត្តក វាចាយ, នុម្មត្តោ កិំករិស្សតិ;
ភវេ យ្យុម្មត្តកោ សោវ, តាទិសំ វចនំ ភណំ.
កោធនោ អក្ខមោ អញ្ញ, ទុដ្ឋសញ្ញី ភយាលុកោ;
គាមមជ្ឈេ អឡក្កោវ, តថា មាហោហិ តំ ជហ.
មេត្តាលុកោ ¶ ខមាសីលោ,
សព្ពដ្ឋានេសុនិព្ភយោ;
បរត្ថ សត្ថ មិច្ឆន្តោ,
ខន្តិ មេត្តញ្ច ភាវយេ.
បរក្កោសានិ និន្ទានិ, តំវ បច្ចេន្តិ នាញ្ញគូ;
ខិត្តំបំសុវ វាតុទ្ធំ, គរុកំ កិំ ខមាយតេ.
អក្កោសន្តោច ¶ និន្ទីច, បីឡិតោ សក កម្មុនា;
ឥធ បេច្ចច នីចេយ្យោ, នំនយំ គណ្ហិ អក្ខមោ.
អក្កោសោ ¶ មំ នអាគច្ឆិ,
តស្សេវា នត្ថការកោ;
ឥតិ ញត្វាវ សប្បញ្ញោ,
អក្កោសំ ន គរុំ ករេ.
វិការាបត្តិ មិច្ឆន្តោ, វេរី ពហុ មុបក្កមិ;
មាមិត្តវស មន្វេហិ, និព្ពិការោ តុវំភវ.
មេត្តម្ពុនា សទ្ទោសោច, បរទោសោច សម្មតិ;
មេត្តាសេកេន សព្ពេសុ, សព្ពតោគ្គិំ និបារយេ.
សទោស ¶ បរទោសគ្គិំ, សព្ពតោ ទិសតោ ដ្ឋិតំ;
មេត្តា តោយេន វារេយ្យ, សិយា និព្ពុតិ សព្ពធិ.
នគមេ អត្តនោ អគ្គិំ, បរគ្គិំវាបិ នាគមេ;
មេត្តម្ពុនាវ និព្ពាតុ, សបរគ្គិ ទ្វយំ ភុសំ.
គុណី ¶ គុណី នន្ទិន្ទាយ, បសំសាយ គុណី គុណី;
និន្ទំនិន្ទំ នកុប្បេយ្យ, នសាទិយេ ថុតិំ ថុតិំ.
គុណំ និន្ទាយ នាសេតុំ, នសក្កា កោចិ កុស្សកោ;
វឌ្ឍេតុំវា បសំសាយ, គរុំករេ ន តំទ្វយំ.
ទោសព្ភា ¶ មល សញ្ឆន្នោ, មេត្តាចន្ទោ ន រោចតិ;
តំមុត្តស្ស តុ ឯតស្ស, អតិស្សយ បភាវតោ.
សុ សុត្ត ពុទ្ធ សុបិនា, ទ្វេបិយា គុត្តិ នាក្កមោ;
សមាធិ សុមុខា មុឡ្ហា, ព្រហ្មា ត្យេកា ទស គ្គុណា.
សីតំ ¶ ករោតុ មេត្តាយ, ចក្ខុំ លាភេតុ បញ្ញាយ;
មាកាសិនិប្បភេ ចញ្ញេ, ចន្ទោ ហោហិ គតេគតេ.
ទូរាសន្នេសុ ¶ សព្ពេសុ, មេត្តំ បេសេតុ បាភតំ;
ធម្មំ ទេសេតុ បត្តានំ, ចន្ទោ ហោហិ គតេគតេ.
សម្បត្តានំ មលំ ធោវ, សីតំករេ សទាទយោ;
ឧច្ចនីចេ នវិសេសេ, ជលស្សមោ គតេគតេ.
អសអស្សតេសុ ¶ ផុដ្ឋេសុ, លោកធម្មេសុ អដ្ឋសុ;
បតិដ្ឋោ និព្ពិការោ ត្វំ, បថវីសទិសោ ភវ.
នាកាសិ កលហំ សិលា, សទា កេនចិ និច្ចលា;
មេត្តាយន្តោ ខមាយន្តោ, មហាសិលំ គុរុំករេ.
សិលាវ ¶ សីលវា ហោតុ, ទុរុត្តានិ តិតិក្ខតុ;
បច្ចុត្តេ ទោសសំវឌ្ឍោ, អនុត្តោវ បសម្ភតិ.
សព្ពេ អហំវ ឥច្ឆន្តិ, សត្តា សុខន្តិ ញាតុន;
ភាវេយ្យ កមតោ មេត្តំ, បិយ មជ្ឈត្ត វេរិកេ.
សព្ពេ ¶ តសន្តិ ទណ្ឌស្ស, សព្ពេ ភាយន្តិ មច្ចុនោ;
អត្តានំ ឧបមំ កត្វា, នហនេយ្យ នឃាតយេ.
សុខ កាមានិ ភូតានិ,
យោទណ្ឌេន វិហិំសតិ;
អត្តនោ សុខ មេសានោ,
បេច្ច សោ នលភេសុខំ.
អវេរា ¶ ព្យាបជ្ជា នីឃោ, សុខី ចស្សំ អហំវ មេ;
ហិតកាមា តថា អស្សុ, មជ្ឈត្តា វេរិនោបិច.
មាតរោ ¶ ភាតរោ ញាតី, ទាយកោ បាសកាបិច;
សុខីហោន្តូតិ ភាវេយ្យ, ចជេ តេសុច លគ្គនំ.
ទោសោ មេត្តាយ ទូរារិ, តណ្ហា អាសន្ន វេរិកា;
តណ្ហំ បិយេសុ វារេយ្យ, ទោសំ វេរីសុ មេត្តិកោ.
ឯកុទ្ទេសេ ¶ កកម្មាច, សិស្សា អាចរិយា សុខី;
ហោន្តុ សព្រហ្មចារីច, តេច ញ្ញោញ្ញ ហិតាវហា.
រាជានោច អមច្ចាច, គាមេ ឥស្សរិយា សុខី;
ភវន្តុ ទេវតាយោច, តេហិ សុរក្ខិតោ សុខោ.
មយំ ¶ យេន សុគុត្តាវ,
សុខិតា រដ្ឋវាសិនោ;
សុខី កល្ល ត្ថុ សោរាជា,
តេជវន្តោ ចិរាយុកោ.
រដ្ឋ ¶ បិណ្ឌេន ជីវាម, រដ្ឋវាសី សុខន្តុតិ;
ភាវេយ្យេវំ អមោឃំវ, រដ្ឋបិណ្ឌំ សុភុញ្ជតិ.
អាបាយិកា ពហូ សន្តិ, មាតាបិតាទិ បុព្ពកា;
តេចញ្ញេច សុខីនីឃា, ស្ស្វ ព្យាបជ្ជា អវេរិនោ.
សត្តា ¶ ភូតាច បាណាច, បុគ្គលា អត្តភាវិកា;
ថី បូ រិយា នរិយាច, ទេវានរា និបាតិកា.
អវេរា ហោន្តុ ព្យាបជ្ជា, អនីឃាច សុខី ឥមេ;
អត្តានំ បរិហារន្តុ, ចតុធា ឥតិ ភាវយេ.
បុរត្ថិមាយ ¶ ទិសាយ, សព្ពេសត្តា អវេរិនោ;
អព្យាបជ្ជា សុខីនីឃា, ហោន្តូតិ តាវ ភាវយេ.
បុរត្ថិមាយ ទិសាយ, សព្ពេបាណាតិអាទិនា;
ទ្វាទសក្ខត្តុំ ភាវេយ្យ, សេសាសុបិ អយំនយោ.
ចតុទ្ទិសា ¶ នុទិសា ធោ, ឧទ្ធំ សត្តាច បាណិនោ;
ភូតាច បុគ្គលា អត្ត, ភាវី សព្ពេ ថិ បូរិសា.
អរិយា អរិយា ទេវា, នរាច វិនិបាតិកា;
អវេរា ព្យាបជ្ជា នីឃា, សុខត្តាច ភវន្តុ តេ.
ចតុទ្ទិសា ¶ នុទិសា ធោ, ឧទ្ធន្តិ ទសកេទិសិ;
ទ្វាទសេ តេ បរិច្ឆិជ្ជ, ភាវេយ្យ បុគ្គលេ ពុធោ.
មេត្តា ¶ វស្សេន តេមេតុ, បជ្ជុន្តោវិយ សព្ពធិ;
មាកិញ្ចិ បរិវជ្ជេហិ, ឯវំ មេត្តា សុភាវិតា.
បញ្ចា នោធិ សត្តោធិសា, សិយុំ ទ្វាទសបុគ្គលា;
ន្តុ ចតូហេសុ ភាវេត្វា, អដ្ឋតាលីសកា សិយុំ.
ទសកេទិសិ ¶ តាមេត្តា, ចតុស្សត អសីតិយោ;
អដ្ឋតាលីសាហិ បញ្ច, សតា ដ្ឋវីស សាធិកា.
ទុក្ខិតេ ¶ ករុណំ ព្រូហេ, មុទិតំ សុខិតេ ជនេ;
មេត្តាចេវ ឧបេក្ខាច, ឧភោ ឧភោសុ ភាវិតា.
ព្រហ្មវាសីតិ វត្តព្ពោ, តេស្វញ្ញតរ វាសិតោ;
គន្ធភូតេសុ សោ លោកេ, ព្រហ្មាវិយ វិរោចតិ.
អប្បមាទាវហ បកិណ្ណកនិទ្ទេស
សំវិជ្ជន្តិ ¶ ធ លោកស្មិំ,
ពហូ ជីវិតកប្បនា;
គហេត្វា បត្ត មុញ្ឆោ យោ,
ជីវិកានំ ស លាមកោ.
សុកុលាច តទុបគា, កាមភោគា នបេក្ខិនោ;
ន ភយដ្ដា ន ឥណដ្ដា, នេវ អាជីវ ការណា.
នាលំវ ¶ គិហិនា ព្រហ្ម, ចរិយាយ អខណ្ឌិតំ;
ឃរាវាសោ តិសម្ពាធោ, បព្ពជ្ជាវ និរាលយា.
ភវបង្កា ¶ បមុច្ចាម, តិវិត្តិណ្ណា ភយានកា;
បដិបត្តិ យិមាយាតិ, កត្វា តទុបគា ឥមេ.
ឧត្តិដ្ឋេ នប្បមជ្ជេយ្យ, ធម្មំ ចរិតំ សុចរេ;
ធម្មចារី សុខំសេតិ, អស្មិំលោកេ បរម្ហិច.
ស្វាគតា ¶ វត តេភិក្ខូ, បត្តា សម្ពុទ្ធបុត្ត តំ;
គិហិ ពន្ធន បុច្ឆិជ្ជ, សុខិតា សាសនេ រតា.
កតបុញ្ញ វិសេសាវ, ឯតេ សុលទ្ធ ទុល្លភា;
ឆដ្ដេត្វាបិ មហារជ្ជំ, នេទិសំ លទ្ធ មញ្ញទា.
ស្វាគតា ¶ សុគតី ហោន្តុ, មាទុគ្គតី បមាទិនោ;
ទុស្សីលា ចេ គមិស្សន្តិ, អបាយំ តិភយានកំ.
គិហិភោគា ¶ បរីហិន្នោ, សាមញ្ញត្តញ្ច ទូភតោ;
បរិធំសមានោ បកិរេតិ, ឆវាលាតំវ នស្សតិ.
កុសោ យថា ទុគ្គហិតោ, ហត្ថមេវា នុកន្តតិ;
សាមញ្ញំ ទុប្បរាមដ្ឋំ, និរយា យុប កឌ្ឍតិ.
យំកិញ្ចិ ¶ សិថិលំ កម្មំ, សំកិលិដ្ឋញ្ច យំកតំ;
សង្កស្សរំ ព្រហ្មចរិយំ, នតំហោតិ មហប្ផលំ.
ករិយាចេ ករិយា វេនំ, ទឡ្ហមេនំ បរក្កមេ;
សិថិលោហិ បរិព្ពជោ, ភិយ្យោ អាកិរតេ រជំ.
ឥតិ ¶ វុត្តំ មុនិន្ទេន, នុស្សរំ អនិ វត្តិតោ;
សទា អលិន ចិត្តេន, ចរេយ្យ ពុទ្ធសាវកោ.
រាគំ អសុភចិន្តាយ, ទោសំ មេត្តាយ វារយេ;
មរណេន ធជំមានំ, សម្ពុទ្ធេ តិក្ខ សទ្ធិកោ.
អសុភា កាមវិតក្កំ, មេត្តា ព្យាបាទ តក្កិតំ;
វិហិំសំ ករុណាយេវ, និវារេយ្យ សទាសតោ.
ពុទ្ធាណត្តិ ¶ សទាតីតោ, មិច្ឆាវិតក្ក បីឡិតោ;
បាបធម្មេហិ សំកិណ្ណោ, សោនិច្ចាបាយ គាមិកោ.
ធោវិត្វា បត្តិមលានិ, បុនាតិក្កម សំវុតោ;
មិច្ឆាវិតក្ក សញ្ឆេទី, ទូរោ អបាយ គាមិតោ.
ខីណាសវត្ត ¶ ពុទ្ធត្តំ, និយ្យានិក ន្តរា យិកំ;
សីហនាទំ ចតុដ្ឋានេ, វេសារជ្ជោ ជិនោ នទិ.
សីលំ ¶ និយ្យានិកំ នាម, អាបត្តិ អន្តរាយិកំ;
អន្តរាយ មនាបជ្ជ, និយ្យានេវ បតិដ្ឋតុ.
និយ្យានិកាច ¶ អសុភា, សុភសញ្ញា ន្តរាយិកា;
អន្តរាយ មនាបជ្ជ, និយ្យានេវ បតិដ្ឋតុ.
នានាបត្តិ ¶ បកិណ្ណោបិ, បារាជិកា វសេសកោ;
សោ មិត្យត្ត បណីធីហិ, លជ្ជីយេវ វិសោធកោ.
អលជ្ជីកម្ម កិណ្ណោបិ,
សំវេជេត្វា សុមិត្តិកោ;
លជ្ជីយេវ វិសោធេន្តោ,
មតកោវ អសោធកោ.
យោ ¶ បុព្ពេវ បមជ្ជិត្វា, បច្ឆាសោ នប្បមជ្ជតិ;
សោមំ លោកំ បភាសេតិ, អព្ភាមុត្តោវចន្ទិមា.
ធុរំកត្វា ¶ ធិបតយោ, យោ បុញ្ញេសុ បរក្កមេ;
តស្ស និយ្យានិកំ កម្មំ, កិំនាមកំ នសិជ្ឈតេ.
បច្ចតេ ¶ មុនិនោ ភត្តំ, ថោកំថោកំ ឃរេឃរេ;
បិណ្ឌិកាយេវ ជីវន្តុ, មាបជ្ជន្តុ អនេសនំ.
ធោវេយ្យា បត្តិមគានិ, វុដ្ឋាន ទេសនម្ពុហិ;
សំវរិស្សន្តិ ចិត្តេន, សីលំ ធោតស្ស និម្មលំ.
ពុទ្ធាណាតិក្កមាបត្តិ ¶ , និគ្គហេ រាគទោសកេ;
នត្ថិ សញ្ចិច្ច អាបត្តិ, លជីវ សោ បវុច្ចតិ.
វាណិជ្ជ កសិកាទីហិ, នាហារេដ្ឋិ ធសាសនេ;
ធុរ ទ្វយំវ កិច្ចំ តំ, នាញ្ញកិច្ចេហិ ហាបយេ.
និគ្គណ្ហេយ្យ ¶ សកំចិត្តំ, កិដ្ឋាទិំ វិយ ទុប្បសុំ;
សតិមា សម្បជានោច, ចរេ សព្ពិរិយាបថេ.
យថា ¶ ថម្ភេ និពន្ធេយ្យ, វច្ឆំ ទមំ នរោ ឥធ;
ពន្ធេយ្យេវំ សកំចិត្តំ, សតិយា រម្មណេ ទឡ្ហំ.
អធិសីលាធិចិត្តានំ, អធិបញ្ញាយ សិក្ខនំ;
ភិក្ខុ កិច្ចត្តយំ ឯតំ, ករោន្តោវ សុភិក្ខុកោ.
បញ្ចាដ្ឋ ¶ ទស សីលានិ, នាធិសីលំ តទុត្តរិ;
បាតិមោក្ខំ អធិសីលំ, បព្ពតា ធិក មេរុវ.
បាតិមោក្ខំ ¶ វិសោធេន្តោ, អប្បេវ ជីវិតំ ជហេ;
បញ្ញត្តំ លោកនាថេន, នភិន្ទេ សីលសំវរំ.
សីលេនា តិក្កមំ ថុល្លំ, បរិយុដ្ឋំ សមាធិនា;
បញ្ញាយា នុសយំ សណ្ហំ, កិលេសំ ភិក្ខុ ភិន្ទតិ.
សាសនស្សាទិ ¶ សីលំវ, មជ្ឈេ តស្ស សមាធិវ;
បញ្ញាវ បរិយោសានំ, កល្យាណាវ ឥមេតយោ.
មហាបុញ្ញេ ¶ ឋិតំ សីលំ, សមាធិ អប្បនា គតំ;
ចតុមគ្គ យុតា បញ្ញា, ឯតំ សិក្ខត្តយំ មតំ.
សីលនលក្ខណំ សីលំ, ទុស្សីល្យ ធំសនំ រសំ;
ហិរោត្តប្ប បទដ្ឋានំ, សុចិ បច្ចុបដ្ឋានកំ.
សសីលគុត្តិ ¶ នាថោច, ទុន្និគហោ វិសារទោ;
ធម្មដ្ឋីតីតិ បញ្ចេតេ, គុណា វេនយិកេ មតា.
អាទិ ¶ កល្រាណ សំវេទី, សីលមត្តដ្ឋ ភិក្ខវោ;
ឧទ្ធំ កល្យាណ លាភាយ, អលិនោ អនិវត្តិកោ.
ធោវិត្វា បត្តិមលានិ, វុដ្ឋាន ទេសន ម្ពុហិ;
សុទ្ធសីលេ ឋិតោយេវ, ឯវំ ចិន្តេយ្យ បញ្ញវា.
សម្បុទ្ធោរស ¶ បុត្តាវ, ពុទ្ធុរោជា នុស្សាវនា;
សម្ភូតា បិតុ ទាយាទា, បុត្តានាម សភាវតោ.
ខីរំ បិត្វាវ ជីវន្តិ, ជាតាបិ ឥធ បុត្តកា;
បរិយត្តិ ជិនក្ខីរំ, បិត្វាវ ជិនបុត្តកា.
ទាយោច ¶ នាម ពុទ្ធស្ស, ធម្មាមិស វសាទ្វិធា;
មគ្គញាណា ទយោ ធម្មោ, ចត្តារោ បច្ចយាមិសា.
ចិរ មាមិស ទាយាទា, រាជបូជាទិ គាហិនោ;
ទាយា មិស្សគ្គហំ និច្ឆិ, សទ្ធម្ម គរុកោ ជិនោ.
លក្ខ ¶ កប្ប ចតុស្សង្ខ្យ, កាលំ វិចិត និច្ចិតំ;
ធម្មទាយំ នវិន្ទម្ហា, ពុទ្ធបុត្តាបិ យេមយំ.
ពុទ្ធវារិត ទាយាទា, សទ្ធម្មទាយ ពាហិរា;
បុត្តាបិ សត្ថុទាសាភា, ភុត្តមត្តា ហិ ទាសកា.
ភទ្ទន្ត ¶ រាហុលស្សេវ, ទាយំ នោបិ អទា ជិនោ;
នាទិយិម្ហា បមាទាយ, តំ ទាយំ កុសលន្តកំ.
ធម្មទាយាទា មេភិក្ខវេ តុម្ហេភវថ,
មាអាមិស ទាយាទា;
ឥតិ វុត្តំ មុនិន្ទេន,
សាវកេសុ ទយាវតា.
ឥមាយ ¶ ពុទ្ធវាចាយ, ពុទ្ធសន្តក តំ សរេ;
ទ្វិន្នំ អាមិសអ ទាយាទ, ភាវស្សច និវារណំ.
រជ្ជេ ចណ្ឌាលបុត្តាវ, សទ្ធម្មចក្ក វត្តិនោ;
បុត្តា ហោន្តាបិ ទាយេស្មិំ, និរាសា តិវ និន្ទិតា.
មិច្ឆាជីវ ¶ សមាបន្នា, អច្ចាសា បច្ចយាមិសេ;
មហាជានីយ សម្បត្តា, មោឃកត្វា តិទុល្លភំ.
គិហិកាមេ ¶ បហាយាគោ, បរវន្តោសុ លគ្គិតោ;
គង្គាតិណ្ណោ តឡាកម្ហិ, និមុគ្គោវា តិនិន្ទិតោ.
ចីវរេ ¶ បិណ្ឌបាតេច, បច្ចយេ សយនាសនេ;
ឯតេសុ តណ្ហ មាកាសិ, មាលោកំ បុនរាគមិ.
ឥតិវុត្តា នុសារេន, បច្ចវេក្ខណ សុទ្ធិយា;
អាមិសេសុ ហនេ អាសំ, បុត្តមំសុ បមំ សរំ.
សេយ្យោ ¶ អយោគុឡោ ភុត្តោ,
តត្តោ អគ្គិសិខូបមោ;
យញ្ចេ ភុញ្ជេយ្យ ទុស្សីលោ,
រដ្ឋបិណ្ឌំ អសញ្ញតោ.
ឥតិវុត្តំ ¶ នុចិន្តេន្តោ, វជ្ជេ ទុស្សីល ភាវតោ;
សីលេ ឋិតោវ ភុញ្ជេយ្យ, មាទិត្ត គុឡកំ គិលិ.
អន្នាន មថោ បានានំ,
ខាទនីយាន មថោបិ វត្ថានំ;
លទ្ធាន សន្និធិំ ករិយា,
នច បរិត្តសេ តានិ អលភមានោ.
អញ្ញាហិ ¶ លាភុបនិសា, អញ្ញា និព្ពាន គាមិនី;
សក្ការំ នាភិនន្ទេយ្យ, វិវេក មនុព្រូហយេ.
អកត្វា ¶ អាមិសេ អាសំ,
សទ្ធម្មេយេវ អាសិកោ;
អប្បមត្តោ សមារទ្ធោ,
ធម្មទាយំ លភិស្សតិ.
បរិយត្តិំ វិនា សេយ្យំ, នលភន្តិ ពុធាអបិ;
សេយ្យត្ថិកោវ សិក្ខេយ្យ, នេវ បូជាទិ ការណា.
ភវនិស្សរណត្ថំវ ¶ , សិក្ខេ នា លគ្គទូបមោ;
តថូបមាយ សិក្ខន្តោ, អបាយេសុ បតិស្សតិ.
សិក្ខិតេន អមានត្ថំ, នសាធុ មានថទ្ធិកោ;
មុទុភាវាយ សិក្ខិត្វា, ទមេន្តោ មុទុកោ ភវេ.
រាគំ ¶ ទោសំ ធជំមានំ, សិក្ខន្តោបិ វិវជ្ជយេ;
ទហរាបិ ហិ មិយ្យន្តិ, នត្ថិ វស្សគ្គតោ មតំ.
សទ្ធំតិក្ខេយ្យ ពុទ្ធេន, រាគំ អសុភ ចិន្តយា;
មរណេន ធជំមានំ, ទោសំ មេត្តាយ វារយេ.
ឯតេហិ ¶ ចតុរក្ខេហិ, គន្ថំ សិក្ខេយ្យ សំ វុតោ;
សិក្ខន្តស្សេហិ រក្ខេហិ, នកោចិ សំកិលេសិកោ.
ពុទ្ធវាចម្បិ ¶ សជ្ឈាយ, ឯតេបិ មនសីករ;
វុត្តោ ធម្មវិហារីតិ, ឯទិសោ សាសនេ វរោ.
គរូន មុបទេសេន,
ចតុរក្ខោ សុសីលវា;
អប្បស្សុតោបិ បាសំសោ,
ភិយ្យោយេវ ពហុស្សុតោ.
សាតំ ¶ សេវក្ខណេវប្បំ, តំហេត្វា នន្តាទុក្ខន្តិ;
ធីរោ អាសំ ហនេ កាមេ, ខុរធារមធូបមេ.
យោធ កាមេ សុខំមញ្ញិ,
ន សោ ទុក្ខា វិមុច្ចតិ;
មាតាហិ ព្យគ្ឃ មន្វេន្តោ,
វឆោ មុត្តោ កថំភយា.
តិរច្ឆា ¶ បេត លទ្ធព្ពេ, នាសំ កាមសុខេ ករេ;
ភាយិតព្ព សុខំ តញ្ហិ, តស្មិំ លគ្គា មហាតបា.
លទ្ធា កាមសុខំ ពាលា, បមោទន្តិ នបណ្ឌិតា;
បសុបក្ខីភិ លទ្ធព្ពំ, អនន្តទុក្ខ ការណំ.
លទ្ធា ¶ ធម្មរតិំវិញ្ញូ, មោទន្តិ ន អបណ្ឌិតា;
អនោម សត្ត បរិភោគំ, ភគនិស្សរណាវហំ.
ហីនកម្មំ ¶ បដិច្ឆន្នំ, កាមស្សាទំ នបត្ថយេ;
ធម្មេ បីតិញ្ច បាមោជ្ជំ, បត្ថេយ្យ សាធុសម្បតោ.
បរិគ្គណ្ហន្តិ យេកាមេ, ហិំ សន្តិតេ តទត្ថិកា;
បរិច្ចត្តំ ន ហិំ សន្តិ, មុត្តំ វណ្ណេន្តិ សាធវោ.
និច្ចុបក្កម្ម ¶ បុដ្ឋោបិ, កាយោ វេរីវសា នុគោ;
អចិរំយេវ ភូសាយី, យុត្តោវ ត មុបេក្ខិតុំ.
រក្ខិតោបិ អគុត្តោវ, កាយោ ភយមុខេ ឋិតោ;
តស្មា កាយ មុបេក្ខិត្វា, ចរេធម្ម មឆម្ភិតោ.
បុដ្ឋោ ¶ បុដ្ឋោបិ យំកាយោ, ភុវិ រោគាសយីសយី;
កតំកតំ មុធាតោ ន, តទត្ថំ ទុច្ចរេ ចរេ.
បាបំ ¶ ករោតិ យោពាលោ,
បុដ្ឋុំ កាយំ តិទុព្ភរំ;
ភូម្យំ កាយំ ឋបេត្វាន,
អនាថោ សោ អបាយិកោ.
វេរីវសា នុគំ កាយំ,
ពាលោ បោសេតិ ទុច្ចរោ;
បោសេន្តោ និរយេ បក្កោ,
កាយោ ភូម្យំ វិការគូ.
បាបំ ¶ មាករ កាយត្ថំ, កាយោ វេរី វសានុគោ;
ភូម្យំ សេស្សតិ វេការី, បាបិកោ និរយំ គតោ.
អមយ្ហំ មយ្ហសញ្ញាយ,
កាយំ រោគវសានុគំ;
បោសំ បត្តោ មហាជានិំ,
នោកាសោ ធម្ម មិក្ខិតុំ.
កាយាបេក្ខាយ ¶ នោកាសោ,
ធម្មំ ទដ្ឋុំ រហោគតោ;
ឧបេក្ខាយេវ ឱកាសោ,
ទុក្ខិតា ម្ហ អបេក្ខយា.
ចិត្ត ¶ សំសោធកា បក្កា, កាយសំសោធកា នវា;
សោធេ ចិត្តំវ បក្កត្ថំ, នកាយំ ភវភីរុកោ.
ចិត្តសង្ខរណំ ¶ សាធុ, តំ សង្ខតំ បភស្សរំ;
នសាធុ កាយសង្ខារោ, សង្ខតោប្យសុភោវ សោ.
សភាវ មលិនំ កាយំ, និម្មលាយ កថំ ករេ;
អាគន្តុមលិនំ ចិត្តំ, សក្កា កាតុំ សុនិម្មលំ.
អាធិព្យាធិ ¶ បរោតាយ, អជ្ជស្វេវា វិនាសិនា;
កោហិនាម សរីរាយ, ធម្មាបេតំ សមាចរេ.
សភាវជេគុច្ឆំ កាយំ, សោភេតុំនេវសក្កុណេ;
ចិត្តំ វា លង្កតំ សោភំ, សីលាទិ គន្ធវាសិតំ.
សចេ ¶ ភាយថ ទុក្ខស្ស, សចេ វោ ទុក្ខ មប្បិយំ;
មាកត្ថ បាបកំ កម្មំ, អាវិវា យទិវា រហោ.
កិលេសា គន្តុមលំចិត្តំ, បភស្សរ សភាវិកំ;
តទាគន្តុមលំ ធោវ, ចិត្តំ ធោតេ បភស្សរំ.
កិលេសា ¶ គន្តុមលំចិត្តំ, ឧបក្កមេន សោធយេ;
សុវិសុទ្ធ មនាយេវ, ឧត្តរិំសុ ភវណ្ណវា.
កាយេ មលមុបេក្ខាយ, ចិត្តេ មលំវ ធោវតុ;
ចិត្តេ ហិ និម្មលេសន្តោ, បូតិកាយោបិ បូជិតោ.
កាយរោគំ ¶ តិតិក្ខាយ, ចិត្តរោគំ ចិកិច្ឆតុ;
សុខិតោ កាយរោគីបិ, ចិត្តេ និរាមយេ សតិ.
កាយរោគេ ពហូ វេជ្ជា, ពុទ្ធុត្តិវ មនោគទេ;
ឥធាបិ កាយិកោ សន្តោ, អនន្តាវ មនោរុជា.
សីសទឌ្ឍ ¶ មុបេក្ខាយ, និព្ពាតុ រាគបាវកំ;
ខិប្បំ អសុភ សញ្ញាយ, និច្ចទឌ្ឍំ ភវេភវេ.
សុភាយ ឧដ្ឋិតំ រាគំ, អសុភាយ និវារយេ;
សោរាគោ សាទិតំ ជន្តុំ, ចត្វាបាយំ នយិស្សតិ.
បណ្ឌិតានំ ¶ មលំ មានោ, សោត្តុក្កំសេន បាកដោ;
មាខោ អត្តាន មុក្កំសេ, មាវិភាវេ សកំមលំ.
គុណំ បដិច្ច គុណីនំ, អហំមានោ សមុដ្ឋហេ;
មរណំ អនុចិន្តាយ, ធជំមានំ និបាតយ.
ឯកោ ¶ កាយវិវេកេសី, កត្វា កិលេសនិគ្គហំ;
វសេ ចិត្តវិវេកេសី, ឧភោ បធិ វិវេកាទា.
អទិដ្ឋេ អសុតេ ឋានេ, វសេយ្យ មោចនត្ថិកោ;
អស្សាទំហិ និវារេតុំ, ទិដ្ឋេ សុតេ តិទុក្ករំ.
អទិដ្ឋេ ¶ អសុតេ រញ្ញេ, វសេយ្យិ ន្ទ្រិយគោបកោ;
វារេតុំ វិសយាកិណ្ណេ, ចក្ខុសោតំ តិទុក្ករំ.
រាគំ អសតិ ឧប្បន្នំ, សន្តាភុជេន វារយេ;
ពាហិរេ រាគ មុប្បន្នំ, អន្តោ អសុភចិន្តយា.
រាគំ ¶ ឆិន្ទាតិ ពុទ្ធាណំ, សរំ ភិក្ខុ រហោគតោ;
បស្សំ កាយេធ ជេគុច្ឆំ, លភេយ្យា សិដ្ឋមោចនំ.
កាយំ អសុភតោបស្ស, កល្លកាលេវ ទស្សនំ;
មោឃំ កាលំ នខីយេយ្យ, ភវេយ្យុំស្វេបិអាតុរា.
កាយំ ¶ ជេគុច្ឆតោបស្ស, ពាល្យន្តោ បច្ចវេក្ខិយ;
អាទោ កិញ្ចិ ជិគុច្ឆាយ, ជិគុច្ឆេយ្យាយតិំ ភុសំ.
កាយាទិនវ មិក្ខេយ្យ, ទានិ កិញ្ចិបិ ទស្សនំ;
អាយតិំ មគ្គលាភាយ, ភវេយ្យ ឧបនិស្ស យោ.
ឥត្ថីន ¶ មង្គមង្គានិ, នបស្សេយ្យ នចិន្តយេ;
តទាសា ឧភតោ ភដ្ឋា, សុគត្យា សាសនាបិច.
ឥត្ថិរូប សរាកឌ្ឍា, ភដ្ឋា ពហូវ សាសនា;
ឥហាបិ ទុក្ខិតា ហុត្វា, តេ បេច្ច អតិទុក្ខិនោ.
បុំមនោ ¶ បរិយាទាយ, ឥត្ថិរូបសរា ឋិតា;
តស្សម មញ្ញ មេកម្បិ, នវិជ្ជតេវ សព្ពធិ.
សល្លបេ ¶ អសិហត្ថេន, បិសាចេនាបិ សល្លបេ;
អាសទេ អាសិវិសេបិ, អគ្គិក្ខន្ធេបិ អាសទេ;
នត្វេវ មាតុគាមេន, ឯកេកាយ សុបេសលោ.
កាមំ អសុភចិន្តាយ, ព្យាបាទំ ស្នេហចេតសា;
វិហិំសំ ករុណាយេហិ, វិតក្កគ្គី តយោសមេ.
អសមេត ¶ វិតក្កគ្គី, ថុសរាសិម្ហិ ខាណុវ;
អថិរា សាសនេ តាបី, តេបច្ឆាអតិតាបិនោ.
អសុភា ¶ បគមេ លោកា, តំ មេត្តាយុបសង្កមេ;
សុភាវិតាហិ ឯតាហិ, ជហេលោកេ បិយាបិយំ.
គតដ្ឋិតាទោ ឧប្បន្នេ, វិតក្កគ្គី តយោ សមេ;
អាតាបី បហិតត្តោតិ, ឯវំភូតោ បវុច្ចតិ.
វិវាទប្បត្តោ ¶ ទុតីយោ, កេនេកោ វិវទិស្សតិ;
តស្សតេ សគ្គកាមស្ស, ឯកត្ត មុបរោចិតំ.
សិនិហប្បត្តោ ទុតីយោ, កមេកា សិនិហិស្សតិ;
តស្សតេ មោក្ខកាមស្ស, ឯកត្ត មុបរោចិតំ.
បុរតោ ¶ បច្ឆតោវាបិ, អបរោ ចេ នវិជ្ជតិ;
តស្សេវ ផាសុ ភវតិ, ឯកស្ស វសតោ វនេ.
សុខញ្ច កាម មយិកំ, ទុក្ខញ្ច បវិវេកិកំ;
បវិវេកំ ទុក្ខំ សេយ្យោ, យញ្ចេ កាមមយំ សុខំ.
យោច ¶ វស្សសតំ ជីវេ, អបស្សំ ឧទយព្ពយំ;
ឯកាហំ ជីវិតំ សេយ្យោ, បស្សតោ ឧទយព្ពយំ.
សុញ្ញាគារំ ¶ បវិដ្ឋស្ស, សន្តចិត្តស្ស ភិក្ខុនោ;
អមានុស្សី រតិ ហោតិ, សម្មាធម្មំ វិបស្សតោ.
យតោយតោ ¶ សម្មសតិ, ខន្ធានំ ឧទយព្ពយំ;
លភតិ បីតិបាមោជ្ជំ, អមតំ តំ វិជានតំ.
ឥច្ចុត្តំ ធម្មបាមោជ្ជំ, វិវេកជំ រសាធិកំ;
ឥច្ឆន្តោ សីលវា ភិក្ខុ, អនិវត្តិត វីរិយោ.
វនា វាសេ វសិត្វាន, អប្បិច្ឆាទិគុណាវហោ;
បលិ ពោធេ សមុច្ឆិជ្ជ, ភាវេយ្យេវំរហោគតោ.
កាយេ ¶ ជេគុច្ឆបុញ្ជានិ, រូបំ រុប្បនភាវតោ;
តស្សិតា វេទនា សញ្ញា, សង្ខារាច តតោបរេ.
វិញ្ញាណញ្ច ឥមេបញ្ច, ខន្ធា រាសត្ថតោ មតា;
តេចានិច្ច ទុក្ខា នត្តា, ឧបាទា វយធម្មិនោ.
ផេណបិណ្ឌូ ¶ បមំ រូបំ, វេទនា បុប្ផុឡូបមា;
មរីចិកូបមា សញ្ញា, សង្ខារា កទលូបមា.
មាយូបមន្តិ វិញ្ញាណំ, ទស្សិតេ សព្ព ទស្សិនា;
ឧបមាហិ សមស្សេ យ្យ, បញ្ចក្ខន្ធេ អសារកេ.
យាវ ¶ ព្យាតិ និម្មិស្សតិ,
កោដិលក្ខាតហិំខណេ;
ខន្ធា ភិជ្ជន្តិ ហុត្វាន,
អនិច្ចានាម តេ តតោ.
ភយ បីឡិតតោ ទុក្ខា, អនត្តា អវិធេយ្យតោ;
ខន្ធាវ ហោន្តិ ភិជ្ជន្តិ, អញ្ញោ កោចិ នលព្ភតិ.
ខន្ធា ¶ និច្ចា ខយដ្ឋេន, ភយដ្ឋេន ទុខាចតេ;
អនត្តា សារកដ្ឋេន, ឥតិ បស្សេ បុនប្បុនំ.
ភាណូទយេ កយំ ឯន្តិ, ហេមន្តេ បតិតុស្សវា;
រាគា មានាច សព្ពេវំ, សត្យា និច្ចានុបស្សនេ.
សីហនាទំ ¶ វនេសុត្វា, សំវេជេន្តិ សសោតកា;
វេហប្ផលាបិ លោកេវំ, ជិនេរិត តិលក្ខណំ.
វេទនាទីនិ ¶ នាមានិ, នាមរូបទ្វយំវ តេ;
តណ្ហាវិជ្ជាច កម្មាទិ, នាមរូបស្ស បច្ចយា.
នាមរូបំ បរិគ្គយ្ហ, តតោ តស្សច បច្ចយំ;
ហុត្វា អភាវតោ និច្ចា, ឧទយព្ពយ បីឡនា.
ទុក្ខា អវសវត្តិត្តា, អនត្តាតិតិលក្ខណំ;
អារោបេត្វាវ សង្ខារេ, សម្មសន្តោ បុនប្បុនំ.
បាបុណេយ្យា ¶ នុបុព្ពេន,
សព្ពសំយោជន ក្ខយំ;
តម្បត្តោ អរហា ភិក្ខុ,
ភវតិណ្ណោ សុនិព្ពុតោ.
នតុម្ហំ ¶ ភិក្ខវេ រូបំ, តំ ជហេថាតិ វុត្តតោ;
មេមេតន្តិ ឧបាទានំ, បញ្ចក្ខន្ធេ វិនាសយេ.
បុត្តា មត្ថិ ធនា មត្ថិ, ឥតិ ពាលោ វិហញ្ញតិ;
អត្តាបិ អត្តនោ នត្ថិ, កុតោបុត្តោកុតោធនំ.
ឥច្ចុត្ត មនុចិន្តាយ, អត្តាតិ អត្ថិមេតិវា;
សញ្ញំ នាសេយ្យ ខន្ធាវ, អត្ថីតិ អាភុជេ ពុធោ.
ខន្ធនាស ¶ មនាភុជ្ជ, មតោ មេ បុត្តកោ ឥតិ;
សោចន្តិ បរិទេវន្តិ បុត្តោនត្ថិ នសោមតោ.
ភិជ្ជមានេសុ ¶ ខន្ធេសុ, អត្តសញ្ញី អនត្តេសុ;
នាទិកាល វិបរិតា, មហាជានីយតំ គតា.
ភិជ្ជមានេសុ ខន្ធេសុ, លគ្គា រត្តា មមាយិតា;
នារីបុមាទិ សញ្ញាយ, វិបរេតា អនាទិកេ.
នាទិកាល ¶ វិបរិតោ, អត្តសញ្ញី អនត្តនិ;
ភិជ្ជមានេសុ ខន្ធេសុ, ជហ ត្តាតិ មមាយនំ.
អភិណ្ហុប្បត្តិយាយេវ, ភិជ្ជមានោ នញ្ញយតិ;
អនិច្ចលក្ខណំ ឆន្នំ, តំ ចិន្តេយ្យ សុបញ្ញវា.
អសន្តេយេវ ¶ លគ្គន្តា, នមុច្ចន្តិ ភវត្តយា;
នត្ថិ សន្តេសុ លគ្គន្តា, រូបក្ខន្ធា ទិកេ ស្វិធ.
តណ្ហា គិជ្ឈតិ មេតន្តិ, មានោ អហន្តិ មញ្ញតិ;
ទិដ្ឋិ គណ្ហាតិ អត្តាតិ, ឯតេ បបញ្ចកា តយោ.
មមេ ¶ ត មហ មត្តាតិ, បបញ្ចានំ វសានុគោ;
គណ្ហន្តោ ភវ បង្កម្ហិ, និម្មុគ្គោវ ភយានកេ.
នមេ នាហំ នអត្តាតិ, ឯតេហិ វិវទំ ករេ;
វិវទន្តាវ មុច្ចន្តិ, ភវបង្កា ភយានកា.
នមេ ¶ នាហំ នអត្តាតិ, ទដ្ឋព្ពន្តិ ជិនេរិតំ;
តថេវ សព្ពទា មញ្ញេ, មា បបញ្ច វសានុគោ.
លោកោ វិវទិ ពុទ្ធេន, នលោកេន កទាចិសោ;
អនត្តាតិ ជិនុទ្ទិដ្ឋំ, លោកោ អត្តាតិ មញ្ញតិ.
មោ ¶ លោកេន សមោ ហោតុ,
តស្សមោ កិំតទុត្តរេ;
អន្ធិភូតោ អយំលោកោ,
សម្ពុទ្ធស្ស វិរោធិកោ.
សម្ពុទ្ធស្ស វសំ ន្វេតុ, សន្ឈាទិ ភយតជ្ជិតោ;
តព្ពសំយេវ អន្វេន្តោ, ភវតិណ្ណោ ភវិស្សតិ.
អនត្តាតិ ¶ គិរា សច្ចា, អត្តាតិ វចនំ មុសា;
មុសាយ វិវទេ លោកោ, ពុទ្ធេន សច្ច វាទិនា.
តុរង្គវជគាមម្ហា, បុរិមេ ចមក្យ កាននេ;
វសតា អគ្គធម្មេន, ថេរេន រចិតោ អយំ.
អរិមត្តេយ្យ ពុទ្ធស្ស,
ធម្ម ស្សុតក្ខណេ ភវេ;
ខីណាសវោ មហាបញ្ញោ,
បុញ្ញេន តេន សាវកោតិ.
កាយបច្ចវេក្ខណា
នាទិកាល ¶ វិបរិត, ជន ភូតត្ថ ទស្សិនោ;
ទាតុមេ កន្តិកស្សាទំ, សត្ថុ បាទោ តិមានិតោ.
សីសេ ¶ បិលន្ទិយា មោទី, សម្ពុទ្ធ ចរណ ម្ពុជំ;
សាធុ តុដ្ឋិករំ ព្រូមិ, សុកាយ បច្ចវេក្ខណំ.
យោនិសោ មនសីកត្វា, នាទា វិរុទ្ធ មញ្ញិតំ;
សាធវោ ត មុទិក្ខន្តុ, មយាបិ មន្ទពុទ្ធិនោ.
ឥច្ឆិតព្ពាន ¶ មាយត្តា, តេសញ្ច ចយភាវតោ;
តទាការេន វត្តិតា, កាយោ ជេគុច្ឆ បុញ្ជកោ.
បុនប្បុនំវ ឱក្កម, ញាណ មន្តោ បវេសិយ;
ពាហិរំវ អនាលម្ព, ឥក្ខណា បច្ចវេក្ខណា.
មំសច្ឆន្ន ¶ ដ្ឋិរូបេវ, មនោជ វាយុ ចាលិតេ;
នារី គតាតិ យាចិន្តា, នេវ សាបច្ចវេក្ខណា.
សញ្ញាទិដ្ឋិច ចិត្តញ្ច, វិបល្លាសា ឥមេតយោ;
ត ទាការេន វត្តន្តិ, អវិជ្ជោ ត្ថរិតា ភុសំ.
អាសា ¶ វិបរិតេ យេសំ,
វិបល្លាសាតិ តេមតា;
អាសា អាសិសនា វុត្តា,
តណ្ហាយេវ សភាវតោ.
អសុភេវ សុភមិតិ, អនិច្ចេឯវ និច្ចតោ;
ទុក្ខេយេវ សុខំវាតិ, អនត្តនិវ អត្តតោ.
សញ្ញាណំ ទស្សនំ ចិន្តា,
ទ្វាទសា ការតោ តយោ;
ទិដ្ឋិសា ចាទិ មគ្គេន,
សេសា សេសេហិ វជ្ឈិតា.
តណ្ហា ¶ តស្សិ មមេតន្តិ, មានោ មញ្ញិ អហន្តិច;
យស្សិ ទិដ្ឋិច អត្តាតិ, បបញ្ចា នាមិមេ តយោ.
បបញ្ចន្តិ សំសារំ, តស្មា បបញ្ចនាមកា;
ភវយន្តេ បយោជេន្តា, មោក្ខំ នាទំសុ តេ ចិរំ.
ភវបង្កេ និ មុជ្ជន្តា, បបញ្ចានំ វសានុគា;
ចិរស្សំ ទុក្ខិតា ហោន្តិ, អារា និព្ពានតោ តិវ.
នមេ ¶ នាហំ នអត្តាតិ, ឯតេហិ វិវទំ ករេ;
ភណ្ឌន្តា វិវទន្តា តេ, និព្ពានតោ អទូរិនោ.
វិបល្លាសេ បបញ្ចេច, ទ្វេបិឯតេ បហាតវេ;
សោបច្ចវេក្ខិតព្ពេ វំ, កាយោ ជេគុច្ឆបុញ្ជកោ.
កេសា ¶ លោមា នខាទន្តា,
តណ្ហាយាបិច គោចរា;
តស្មា តេ ទដ្ឋុកាមេន,
តណ្ហា និវារិតា សទា.
លគ្គិកា ឆវិយំយេវ, តណ្ហា ពាហិរគោចរា;
តស្មា ឯត្ថ តចោវាហ, សម្ពុទ្ធោ ន ពហិច្ឆវិំ.
ឯសា ¶ តចបរិយន្ត, បទេនាបិ និវារិតា;
អតោ ឆវិ មនាលម្ព, តចសីវ មនេករេ.
ជិគុច្ឆិតានិ ឆាទេតិ, អដ្ឋិ មំស តចាទិនិ;
ញាណេន ឆិន្ទិ តព្ពាច, តស្មា ឆវីតិ វុច្ចតិ.
ឆវិំ ¶ ឆេត្វា តចំ បស្សេ,
តំ ឆេត្វា មំសកាទយោ;
គព្ភេវត្ថូនិ ទីបេន,
យថា បញ្ញាបទីបិកោ.
ជេគុច្ឆោ ឆវិយា កាយោ,
អសុភោវ សុភាយតេ;
និច្ឆវា តចមត្តេន,
កថំ សុភាយតេ អយំ.
ន្ហារុពន្ធោ ¶ ដ្ឋិសង្ឃាតោ, មំសលោហិ ត លិម្បិតោ;
ឆវិយាវ វិមោហេតិ, តចច្ឆន្នោ ឥមំ បជំ.
វណ្ណ សណ្ឋាន តោចេវ,
គន្ធោ កាសា សយេហិច;
ជេគុច្ឆា បដិកុល្យាច,
កេសានាម ន មេបិយា.
ឯកេកំ ¶ មនសីកត្វា, នយេ និច្ចេវ មាទិនា;
ភាវេតព្ពា សមារម្ភ, យថាបញ្ញាយតេ តថា.
បូរិតំ មត្ថលុង្គស្ស, សីសដ្ឋិបិ ជិគុច្ឆិតំ;
មុខ នាសក្ខិ កណ្ណាទិ, ឆិទ្ទា វឆិទ្ទ ទុទ្ទសំ.
បូតិ ¶ វាយុ វិចរិត, កុច្ឆិដ្ឋន្តានិ លោហិតំ;
បិត្តំ សេម្ហញ្ច បប្ផាសំ, ហទយំ យកនម្បិ ធី.
អន្ន បានំ មនុញ្ញម្បិ, ខេឡ តិន្ត មធោបរិ;
ទន្តេហិ បិសិតំ ស្វាន, វមថូវ ជិគុច្ឆិតំ.
យាវតាយុ ¶ អធោតេវា, មាសយេ គិលិតំ ឋិតំ;
កិមិកូល សមាកិណ្ណេ, តហិមេវា សិតាសិតំ.
ឯតំ ឧទរិយំ នាម, តម្ហា បក្កាសយំ គតំ;
ទិនច្ចយេ ករីសន្តំ, សា សយំ តំទ្វយម្បិ ធី.
បកាសេត្វា ¶ បវេសេតិ, អន្នបានំ មហារហំ;
បដិច្ឆន្នោ និហរតិ, តមេវ ន្តោ ឋិតំ ជនោ.
បវេសេ តំ បរិវតោ,
និហរេកោ រហោ លិនោ;
មនុញ្ញំវ បវីសន្តេ,
និក្ខមន្តេ ជិគុច្ឆិតំ.
ជេគុច្ឆ ¶ បដិកុល្យានិ, មំសន្ហារុ តចដ្ឋិនិ;
នបិយានិ ន តុដ្ឋានិ, នេវឥត្ថី នបូបិសោ.
ហត្ថ បាទ មុខាទីនិ,
នត្ថញ្ញានិ ជិគុច្ឆិតា;
តត្ថា កុមារិកា កញ្ញា,
មោហេន អត្ថិសញ្ញិតា.
បច្ចេកំ ¶ វិនិភុត្តេស, កេស លោម នខាទិសុ;
នត្ថិកញ្ញា កុមារីវា, សម្បិណ្ឌិតេសុ សា កុតោ.
អាកាសោយេវ ¶ កាយាង្ខ្យោ,
តចាទិ បរិវារិតោ;
តថាសីសំ មុខំហត្ថោ,
បាទោរុ កដិអាទយោ.
ថម្ភាទីស្វិវ គេហោតិ,
បិណ្ឌិតេ ស្វេសុ សម្មុតិ;
កាយោតិ ឥត្ថិបោសោតិ,
សំមុឡ្ហោ តាយរជ្ជតិ.
សន្តំ ¶ ចិន្តេយ្យ នាសន្តំ, សន្តំ ចិន្តយតោ សុខំ;
អសន្តំ អនុចិន្តេន្តោ, នានាទុក្ខេហិ តប្បតិ.
ជវត្យា វិជ្ជមានេវ, នាវិជ្ជា វិជ្ជមានកេ;
តស្មាតំនាមកោ មោហោ, តណ្ហាបិច តទន្វិតា.
បុំកាយោវាថីកាយោវា ¶ , មលាសុចិជិគុច្ឆិតោ;
តស្សមំ នត្ថិគារយ្ហំ, យ្វាមលម្បិ មលំករេ.
នត្ថិ ¶ កាយសមោវេរី,
មហានត្ថករោ ចីរំ;
នត្ថិ កាយសមោ វញ្ចោ,
អសុភោវ សុភាយតេ.
ថីបុំ សបរកាយោតិ, បស្សតិបិ នបស្សតិ;
ជេគុច្ឆ បដិកុល្យោតិ, សម្មា បស្សតិ បស្សតិ.
សុភោសុភោតិ ¶ មញ្ញន្តា,
ធីតិ ធីតិ ជិនេរិតេ;
លោកាលោកា នធីយេសំ,
ភវា ភវា វចារិនោ.
ភិយ្យោភិយ្យោវ រាគគ្គិ,
សុភោសុភោតិបស្សតោ;
មន្ទោមន្ទោវ សោអគ្គិ,
ធីវធីវវិបស្សតោ.
ពហុស្សុតោបិ ¶ ពាលោវ, អសុភេ សុភមញ្ញកោ;
អសុភោតិ វិបស្សន្តោ, អប្បស្សុតោបិបណ្ឌិតោ.
យោច សិប្បានិ ជានេយ្យ, សតានិ សហស្សានិបិ;
កាយេកជាននំ សេយ្យោ, យញ្ចេ អញ្ញ វិជានំនំ.
កាយមេកម្បិ ¶ នញ្ញាមិ, ពុទ្ធាលទ្ធនយោ អបិ;
សុតាច បណ្ឌិតាត្យម្ហា, យុត្តោយេវា តិលជ្ជិតុំ.
សុភតោយេវ មញ្ញាមិ, ឯវំ ជិគុច្ឆិតម្បិនំ;
មញ្ច ញេ បណ្ឌិតោ ត្យាហុ, អលមេវាតិលជ្ជិតុំ.
កាយេ ¶ អសុភសញ្ញំយោ, នលភាមិ កទាចិបិ;
សុលទ្ធ សុគតោ វាទោ, ស្វារហោវាតិលជ្ជិតុំ.
កាយេន សំសរន្តោបិ, តទាការំ យថាតថំ;
ភវេភវេ អជានន្តោ, មមាយិត្វាវ តំ ចជិំ.
កាយេន ¶ សំសរន្តោបិ, នញ្ញា កាយ ជិគុច្ចតំ;
និច្ចុបាទា មមាយន្តោ, បិយាយិត្វាវ តំ ចជិំ.
កុភារំ សារសញ្ញាយ, បិយាយិត្វាវ ហិំសកំ;
អនន្តទុក្ខ មាបាទិំ, វិបល្លាសោ ភវេភវេ.
មហាជានីយ ¶ បត្តោតិ, សំវេជេត្វា សកំមនំ;
ទិរោកត ជិនោវាទោ, អនិវត្តិត វីរិយោ.
អទិដ្ឋបុព្ព មេតស្ស, តថាការំវ បស្សតុ;
កិច្ច មញ្ញ មុបេក្ខាយ, សំសារ ភយ ភីរុកោ.
យញ្ហិកិច្ចំ ¶ អបវិដ្ឋំ, អកិច្ចំ បន កយិរា;
ឧន្នឡានំ បមត្តានំ, តេសំ វឌ្ឍន្តិ អាសវា.
យេសញ្ច សុសមារទ្ធា, និច្ចំ កាយគតា សតិ;
អកិច្ចំ តេ នសេវន្តិ, កិច្ចេ សាតត ការិនោ;
សតានំ សម្បជានានំ, អត្ថំ គច្ឆន្តិ អាសវាតិ.
ថោមេន្តា ¶ សោណ្ណំ កាយោរ,
មុខក្ខិ ត្យាទិនា ឥមំ;
រត្តេ មុដ្ឋេ ករោន្តេតេ,
អញ្ញេជនេ សយំវិយ.
កាយសោភ្យ បកាសេតា,
វាចា វេ មារទេសនា;
តទសោភ្យ បកាសេតា,
វាចា សម្មុទ្ធ ទេសនា.
អសុភោតិ ¶ ជិនុទ្ទិដ្ឋំ, កាយំ សុភោតិ គាហិនោ;
សំមុឡ្ហាតេ ន មុច្ចន្តិ, ភវា ពុទ្ធ វិរោធិនោ.
អសុភោតិ ជិនុទ្ទិដ្ឋំ, កាយំ តថេវ គាហិនោ;
បណ្ឌិតា តេវ មុច្ចន្តិ, ភវា ពុទ្ធមតានុគា.
សោធេន្តេលង្ករោន្តេវ ¶ , មលាសវន្តិកាយតោ;
អលំ កាយវិសោធេន, ពាលោវ តំ គរុំ ករោ.
គោបេន្តេវ អរោគាយ,
កាយោ រោគេនសំវសេ;
គាយគុត្តំ មុធាយេវ,
ចិត្តគុត្តំវ សាត្ថកំ.
ចន្ទនាទិ ¶ វិលិត្តោបិ,
មុត្តោមណិ វិភូសិតោ;
តំសភាវោវ សោកាយោ,
វិស្សវន្តោ តតោតតោ.
បតិតេច ¶ អបតិតេ,
វិសេសោ នត្ថិ កិញ្ចិបិ;
កាយោ ចេមនុញ្ញោ តម្ហា,
បតិតោបិ តថាសិយា.
កាយោ មនុស្សជាតីនំ, តិរច្ឆាន ត្តភាវតោ;
ជេគុច្ឆិត តរោហោតិ, ទុព្ពិសោធោច ទុព្ភរោ.
យថាជាតេន ¶ កាយេន, សក្កា វិហរិតុំ នច;
បច្ចហំ សោធនីយោច, ធោវន មជ្ជនាទិភិ.
រត្តំ បាតុំ ឆវិំ ឆេត្វា, សក្កា ឌំសាទយោបិនំ;
ឆេត្វា មំស ដ្ឋិកាទីនិ, ធីរោ នាលម្ពិតុំ កថំ.
លគ្គន្តិ ¶ ឆវិមត្តេ យេ, មក្ខិកា សេទបា យថា;
ថីបុំ មុខាទិ សញ្ញាយ, តេ បមុឡ្ហា មហាតបា.
ចារី អគោចរេ កាមេ, លគ្គាលេបេ កបីរិវ;
ពហូហិ បីឡិតា រីហិ, មរន្តិ អតិទុក្ខិនោ.
រាគារិំ ¶ ទុជ្ជយំ ជេយ្យុំ, ជយភុម្មាសុភេ ចរា;
សីតានិស្សិត លដុកី, សេនកំវ មហព្ពលំ.
កាយធិ ¶ គ្គោចរោ វេសោ,
ជយភូពុទ្ធ ទុត្តិយា;
ឯត្ថេវ គោចរា ហោន្តុ,
មាភោ កាមេ ជយត្ថិកា.
កាយា ¶ សុភំ វិបស្សន្តុ, ទិព្ព ក្ខិនាប្យ បស្សិយំ;
អាយតិំ មគ្គលាភាយ, តំ ទស្សនំ ភវិស្សតិ.
ធីចក្ខុនាវ ធិក្កាយំ, បស្សេ ន មំសចក្ខុនា;
ឧម្មិលិត្វាវ ធីចក្ខុំ, វិវេកដ្ឋោ ឧទិក្ខតុ.
បញ្ចង្គានិ ¶ យថា កុម្មោ, ចក្ខាទីនិ និគូហយេ;
វេរី លភតុ មោកាសំ, បញ្ចទ្វារា អរក្ខិតា.
ចក្ខុរូបេន ¶ សំវាសា, រាគបុត្តំ វិជាយតិ;
មហានត្ថករោ សោច, សំវាសំ តេន វារយេ.
រូបាទីសុសញ្ជន្តីតិ, សត្តា ឥត្ថ្យាទិ សញ្ញាយ;
នត្វេវ ខន្ធសញ្ញាយ, តំសញ្ញិហិ វិរាគិនោ.
សកាយេបរកាយេច ¶ ,
អាសំ ឆិន្ទេយ្យ បណ្ឌិតោ;
អាសំ ឆេត្វា សុខំសេតិ,
អាសាយ ទុក្ខិតា បជា.
ទស្សនេ សវនេ កាយ,
សំសគ្គេ មេថុនេបិច;
និរាសោ សុខិតោ ហោតិ,
អនិរាសោតិទុក្ខិតោ.
ពហីវ ¶ សោធិតំ យស្ស, ន វន្តោ ជេគុច្ឆ បុញ្ជកំ;
តំកាយំ អសុតំជាន, តនុរាគោ សិយាត្តនិ.
កាយេវិរាគ មិច្ឆន្តោ, នុបស្សេយ្យ តទន្តរំ;
អន្តោទស្សី អតប្បន្តោ, លភេ សំសារមោចនំ.
សត្តា ¶ សត្តា ពហិដ្ឋេវា, សារំសារំ មមាយិនោ;
សន្តោសន្តោ វិបស្សន្តោ, នវានវាយតិំភវេ.
អលំ ¶ អលំ កត្វា កាយំ, មលាមលាសវន្តិតោ;
សោភំ សោភំ នយេ ឋានំ, មនំ មនំ ប្យលំ កតំ.
សំសគ្គជាតស្ស ភវន្តិ ស្នេហា,
ស្នេហាន្វយំ ទុក្ខ មិទំ បហោតិ;
អាទិនវំ ស្នេហជំបេក្ខ មានោ,
ឯកោ ចរេខគ្គ វិសាណ កប្បោ.
ខិដ្ដា ¶ រតិ ហោតិ សហាយ មជ្ឈេ,
បុត្តេសុច វិបុលំ ហោតិ បេមំ;
បិយវិប្បយោគំ វិជិគុច្ឆមានោ,
ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណ កប្បោ.
វំសោ ¶ វិសាលោយថា វិសត្តោ,
បុត្តេសុ ទារេសុច យាអបេក្ខា;
វំសកឡិរោវ អសជ្ជមានោ,
ឯកោ ចរេ ខគ្គវិសាណ កប្បោ.
កាមំ ¶ កាមយ មានស្ស, តស្សចេតំ សមិជ្ឈតិ;
អទ្ធា បីតិមនោ ហោតិ, មច្ចោ លទ្ធា យទិច្ឆតិ.
តស្សចេ កាមយានស្ស, ឆន្ទជាតស្ស ជន្តុនោ;
តេកាមា បរិហាយន្តិ, សល្លវិទ្ធោវ រុប្បតិ.
យោកាមេ ¶ បរិវជ្ជេតិ, សប្បស្សេវ បទា សិរោ;
សោមំ វិសត្តិកំ លោកេ, សតោ សមតិវត្តតិ.
ខេត្តំ វត្ថុំ តឡាកំវា, គវស្សំ ទាសបោរិសំ;
ថិយោ ពន្ធូ បុថុកាមេ, យោនរោ អនុគិជ្ឈតិ.
អពលា នំ ពលីយន្តិ, មទ្ទន្តេនំ បរិស្សយា;
តតោនំ ទុក្ខមន្វេតិ, នាវំ ភិន្ន មិវោទកំ.
តស្មាជន្តុ ¶ សទាសតោ, កាមានិ បរិវជ្ជយេ;
តេ បហាយ តរេ ឱឃំ, នាវំ សិត្វាវ បារគូ.
កាមតោ ¶ ជាយតេ សោកោ,
កាមតោ ជាយតេ ភយំ;
កាមតោ វិប្បមុត្តស្ស,
នត្ថិ សោកោ កុតោ ភយំ.
សុភានុបស្សិំ ¶ វិហរន្តំ, ឥន្ទ្រិយេសុ អសំវុតំ;
ភោជនម្ហិ អមត្តញ្ញុំ, កុសិតំ ហីន វីរិយំ;
តំវេ បសហតិ មារោ, វាតោ រុក្ខំវ ទុព្ពលំ.
អសុភានុបស្សិំ វិហរន្តំ, ឥន្ទ្រិយេសុ សុសំវុតំ;
ភោជនម្ហិច មត្តញ្ញុំ, សទ្ធំ អារទ្ធ វីរិយំ;
តំវេ នប្បសហតិ មារោ, វាតោ សេលំវ បព្ពតំ.
យថា ¶ អគារំ ទុច្ឆន្នំ, វុដ្ឋិ សមតិ វិជ្ឈតិ;
ឯវំ អភាវិតំ ចិត្តំ, រាគោ សមតិវិជ្ឈតិ.
តទេវំ ¶ បច្ចវេក្ខន្តិ, យេ តេ រាគគ្គិទុព្ពលា;
បតិដ្ឋំ សាសនេ លទ្ធា, នុក្កណ្ឋា នលសា រតា.
ពុទ្ធាវាទំ ¶ លភិត្វាបិ, នាហំសក្កា នវោម្ហិតិ;
ទោសំ តណ្ហំ អនាសេន្តោ, បរិបក្កោ កទាភវេ;
បុញ្ញកម្មំ អករោន្តោ, បរវជ្ជំ អខមន្តោ.
កាយ សង្ខារិកា តណ្ហា, នីចានីចករាច សា;
ចិត្តសង្ខារិកា សទ្ធា, ឧច្ចា ឧច្ចករាច សា.
ទស្សនីយេ ¶ រតា តណ្ហា, សទ្ធាស្វាចារភត្តិកា;
វិកិណ្ណចារិកា តណ្ហា, សទ្ធា វិសទចារិនី.
មនោកិលេសិកា តណ្ហា, សានុគានន្ត ទុក្ខទា;
ចិត្តប្បសាទិកា សទ្ធា, អត្តានុគ សុខាវហា.
តណ្ហា ¶ សទ្ធាន មិច្ចេវំ, វិសេសំ ជាន តត្វតោ;
ញត្វា តណ្ហំ វិនាសេយ្យ, សទ្ធំភាវេយ្យ ចេតសិ.
ឧច្ឆុកំ យន្តបត្តម្បិ, សញ្ចុណ្ណិតម្បិ ចន្ទនំ;
មធុរំវ សុគន្ធំវ, មេត្តិវ ហិំសិតោបិ សំ.
អត្តច្ឆេទម្បិ ¶ វាសេតិ, សុគន្ធេនិវ ចន្ទនំ;
សន្តោ មេត្តាសុគន្ធេន, អត្តហិំសម្បិ វាសយេ.
កទាចិបិ ន ទុគ្គន្ធិ, សុក្ខំ ចុណ្ណម្បិ ចន្ទនំ;
តថេវ ទុក្ខបត្តោបិ, ន សន្តោ បាបការកោ.
ខមេ ¶ វជ្ជំ ករេយ្យត្ថំ, ពុទ្ធខន្តិ មនុស្សរំ;
មេត្តាតិន្តេន វេរីបិ, នុបនាហោ សិយត្តនិ.
នគច្ឆតិ ត មក្កោសោ, មមេវា នត្ថការកោ;
ឥតិ ញត្វាវ សប្បញ្ញោ, នេវ ក្កោសេយ្យ កិញ្ចនំ.
អក្កោសោ ¶ មំ នអាគច្ឆេ,
តស្សេវា នត្ថការកោ;
ឥតិ ញត្វា តិតិក្ខេយ្យ,
ន បច្ចក្កោសនំ ករេ.
អក្កោសក នយំ គណ្ហិ,
បច្ចក្កោសោ ន សោ វរោ;
ពុធោ តំ នានុគាហេយ្យ,
មា សោវ បាបិយោ ភវេ.
តណ្ហាវិជ្ជាច ¶ មូលាទ្វេ, សំសារវិសបាទបេ;
សព្ភត្តិ សទ្ធម្មស្សុតំ, ទ្វេយេវ មធុរា ផលា.
សោធេ ចិត្ត មុបក្កម្ម, សុទ្ធំ ឧបក្កមេន តំ;
វហេ សុខំ អសង្ខេយ្យំ, ទុក្ខំ អសោធិតំ មលិ.
សោធិតំ ¶ សុគតិំនេតិ, ទុគ្គតិំវ អសោធិតំ;
ចិត្តំ សោធេតុ មាលិម្បេ, រាគទោស មលេហិ តំ.
ទោសេជា នាសិតា យេន,
សាសនេវត្ថិ សោនយោ;
នត្ថញ្ញត្ថ តមាទាយ,
ពុធោ នាសេតុ តំទ្វយំ.
រនកុនវាសិ ¶ កតាវាសេ, ទគុំចេតី បុរត្ថិមេ;
វសតា អគ្គធម្មេន, ថេរេន រចិតោ អយន្តិ.