📜

នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស

ខុទ្ទកនិកាយេ

ថេរីគាថាបាឡិ

១. ឯកកនិបាតោ

១. អញ្ញតរាថេរីគាថា

.

‘‘សុខំ សុបាហិ ថេរិកេ, កត្វា ចោឡេន បារុតា;

ឧបសន្តោ ហិ តេ រាគោ, សុក្ខឌាកំ វ កុម្ភិយ’’ន្តិ.

ឥត្ថំ សុទំ អញ្ញតរា ថេរី អបញ្ញាតា ភិក្ខុនី គាថំ អភាសិត្ថាតិ.

២. មុត្តាថេរីគាថា

.

‘‘មុត្តេ មុច្ចស្សុ យោគេហិ, ចន្ទោ រាហុគ្គហា ឥវ;

វិប្បមុត្តេន ចិត្តេន, អនណា ភុញ្ជ បិណ្ឌក’’ន្តិ.

ឥត្ថំ សុទំ ភគវា មុត្តំ សិក្ខមានំ ឥមាយ គាថាយ អភិណ្ហំ ឱវទតីតិ.

៣. បុណ្ណាថេរីគាថា

.

‘‘បុណ្ណេ បូរស្សុ ធម្មេហិ, ចន្ទោ បន្នរសេរិវ;

បរិបុណ្ណាយ បញ្ញាយ, តមោខន្ធំ [តមោក្ខន្ធំ (សី. ស្យា.)] បទាលយា’’តិ.

ឥត្ថំ សុទំ បុណ្ណា ថេរី គាថំ អភាសិត្ថាតិ.

៤. តិស្សាថេរីគាថា

.

‘‘តិស្សេ សិក្ខស្សុ សិក្ខាយ, មា តំ យោគា ឧបច្ចគុំ;

សព្ពយោគវិសំយុត្តា, ចរ លោកេ អនាសវា’’តិ.

… តិស្សា ថេរី….

៥. អញ្ញតរាតិស្សាថេរីគាថា

.

‘‘តិស្សេ យុញ្ជស្សុ ធម្មេហិ, ខណោ តំ មា ឧបច្ចគា;

ខណាតីតា ហិ សោចន្តិ, និរយម្ហិ សមប្បិតា’’តិ.

… អញ្ញតរា តិស្សា ថេរី….

៦. ធីរាថេរីគាថា

.

‘‘ធីរេ និរោធំ ផុសេហិ [ផុស្សេហិ (សី.)], សញ្ញាវូបសមំ សុខំ;

អារាធយាហិ និព្ពានំ, យោគក្ខេមមនុត្តរ’’ន្តិ [យោគក្ខេមំ អនុត្តរន្តិ (សី. ស្យា.)].

… ធីរា ថេរី….

៧. វីរាថេរីគាថា

.

‘‘វីរា វីរេហិ [ធីរា ធីរេហិ (ក.)] ធម្មេហិ, ភិក្ខុនី ភាវិតិន្ទ្រិយា;

ធារេហិ អន្តិមំ ទេហំ, ជេត្វា មារំ សវាហិនិ’’ន្តិ [សវាហនន្តិ (ក.)].

… វីរា ថេរី….

៨. មិត្តាថេរីគាថា

.

‘‘សទ្ធាយ បព្ពជិត្វាន, មិត្តេ មិត្តរតា ភវ;

ភាវេហិ កុសលេ ធម្មេ, យោគក្ខេមស្ស បត្តិយា’’តិ.

… មិត្តា ថេរី….

៩. ភទ្រាថេរីគាថា

.

‘‘សទ្ធាយ បព្ពជិត្វាន, ភទ្រេ ភទ្ររតា ភវ;

ភាវេហិ កុសលេ ធម្មេ, យោគក្ខេមមនុត្តរ’’ន្តិ.

… ភទ្រា ថេរី….

១០. ឧបសមាថេរីគាថា

១០.

‘‘ឧបសមេ តរេ ឱឃំ, មច្ចុធេយ្យំ សុទុត្តរំ;

ធារេហិ អន្តិមំ ទេហំ, ជេត្វា មារំ សវាហន’’ន្តិ.

… ឧបសមា ថេរី….

១១. មុត្តាថេរីគាថា

១១.

‘‘សុមុត្តា សាធុមុត្តាម្ហិ, តីហិ ខុជ្ជេហិ មុត្តិយា;

ឧទុក្ខលេន មុសលេន, បតិនា ខុជ្ជកេន ច;

មុត្តាម្ហិ ជាតិមរណា, ភវនេត្តិ សមូហតា’’តិ.

… មុត្តា ថេរី….

១២. ធម្មទិន្នាថេរីគាថា

១២.

‘‘ឆន្ទជាតា អវសាយី, មនសា ច ផុដា [ផុដ្ឋា (ស្យា.), ផុឋា (សី. អដ្ឋ.)] សិយា;

កាមេសុ អប្បដិពទ្ធចិត្តា [អប្បដិពន្ធចិត្តា (ក.)], ឧទ្ធំសោតាតិ វុច្ចតី’’តិ [ឧទ្ធំសោតា វិមុច្ចតីតិ (សី. បី.)].

… ធម្មទិន្នា ថេរី….

១៣.វិសាខាថេរីគាថា

១៣.

‘‘ករោថ ពុទ្ធសាសនំ, យំ កត្វា នានុតប្បតិ;

ខិប្បំ បាទានិ ធោវិត្វា, ឯកមន្តេ និសីទថា’’តិ.

… វិសាខា ថេរី….

១៤.សុមនាថេរីគាថា

១៤.

‘‘ធាតុយោ ទុក្ខតោ ទិស្វា, មា ជាតិំ បុនរាគមិ;

ភវេ ឆន្ទំ វិរាជេត្វា, ឧបសន្តា ចរិស្សសី’’តិ.

… សុមនា ថេរី….

១៥. ឧត្តរាថេរីគាថា

១៥.

‘‘កាយេន សំវុតា អាសិំ, វាចាយ ឧទ ចេតសា;

សមូលំ តណ្ហមព្ពុយ្ហ, សីតិភូតាម្ហិ និព្ពុតា’’តិ.

… ឧត្តរា ថេរី….

១៦. វុឌ្ឍបព្ពជិតសុមនាថេរីគាថា

១៦.

‘‘សុខំ ត្វំ វុឌ្ឍិកេ សេហិ, កត្វា ចោឡេន បារូតា;

ឧបសន្តោ ហិ តេ រាគោ, សីតិភូតាសិ និព្ពុតា’’តិ.

… សុមនា វុឌ្ឍបព្ពជិតា ថេរី….

១៧. ធម្មាថេរីគាថា

១៧.

‘‘បិណ្ឌបាតំ ចរិត្វាន, ទណ្ឌមោលុព្ភ ទុព្ពលា;

វេធមានេហិ គត្តេហិ, តត្ថេវ និបតិំ ឆមា;

ទិស្វា អាទីនវំ កាយេ, អថ ចិត្តំ វិមុច្ចិ មេ’’តិ.

… ធម្មា ថេរី….

១៨. សង្ឃាថេរីគាថា

១៨.

‘‘ហិត្វា ឃរេ បព្ពជិត្វា [បព្ពជិតា (សី. អដ្ឋ.)], ហិត្វា បុត្តំ បសុំ បិយំ;

ហិត្វា រាគញ្ច ទោសញ្ច, អវិជ្ជញ្ច វិរាជិយ;

សមូលំ តណ្ហមព្ពុយ្ហ, ឧបសន្តាម្ហិ និព្ពុតា’’តិ.

… សង្ឃា ថេរី….

ឯកកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

២. ទុកនិបាតោ

១. អភិរូបនន្ទាថេរីគាថា

១៩.

[អប. ថេរី ២.៤.១៥៧ អបទានេបិ] ‘‘អាតុរំ អសុចិំ បូតិំ, បស្ស នន្ទេ សមុស្សយំ;

អសុភាយ ចិត្តំ ភាវេហិ, ឯកគ្គំ សុសមាហិតំ.

២០.

‘‘អនិមិត្តញ្ច ភាវេហិ, មានានុសយមុជ្ជហ;

តតោ មានាភិសមយា, ឧបសន្តា ចរិស្សសី’’តិ.

ឥត្ថំ សុទំ ភគវា អភិរូបនន្ទំ សិក្ខមានំ ឥមាហិ គាថាហិ អភិណ្ហំ ឱវទតីតិ [ឥត្ថំ សុទំ ភគវា អភិរូបនន្ទំ សិក្ខមានំ ឥមាហិ គាថាហិ អភិណ្ហំ ឱវទតីតិ (ក.)].

២. ជេន្តាថេរីគាថា

២១.

‘‘យេ ឥមេ សត្ត ពោជ្ឈង្គា, មគ្គា និព្ពានបត្តិយា;

ភាវិតា តេ មយា សព្ពេ, យថា ពុទ្ធេន ទេសិតា.

២២.

‘‘ទិដ្ឋោ ហិ មេ សោ ភគវា, អន្តិមោយំ សមុស្សយោ;

វិក្ខីណោ ជាតិសំសារោ, នត្ថិ ទានិ បុនព្ភវោ’’តិ.

ឥត្ថំ សុទំ ជេន្តា ថេរី គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ.

៣. សុមង្គលមាតាថេរីគាថា

២៣.

‘‘សុមុត្តិកា សុមុត្តិកា [សុមុត្តិកេ សុមុត្តិកេ (សី.), សុមុត្តិកេ សុមុត្តិកា (ស្យា. ក.)], សាធុមុត្តិកាម្ហិ មុសលស្ស;

អហិរិកោ មេ ឆត្តកំ វាបិ, ឧក្ខលិកា មេ ទេឌ្ឌុភំ វាតិ.

២៤.

‘‘រាគញ្ច អហំ ទោសញ្ច, ចិច្ចិដិ ចិច្ចិដីតិ វិហនាមិ;

សា រុក្ខមូលមុបគម្ម, អហោ សុខន្តិ សុខតោ ឈាយាមី’’តិ.

… សុមង្គលមាតា ថេរី [អញ្ញតរា ថេរី ភិក្ខុនី អបញ្ញាតា (ស្យា. ក.)].

៤. អឌ្ឍកាសិថេរីគាថា

២៥.

‘‘យាវ កាសិជនបទោ, សុង្កោ មេ តត្ថកោ អហុ;

តំ កត្វា នេគមោ អគ្ឃំ, អឌ្ឍេនគ្ឃំ ឋបេសិ មំ.

២៦.

‘‘អថ និព្ពិន្ទហំ រូបេ, និព្ពិន្ទញ្ច វិរជ្ជហំ;

មា បុន ជាតិសំសារំ, សន្ធាវេយ្យំ បុនប្បុនំ;

តិស្សោ វិជ្ជា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសន’’ន្តិ.

… អឌ្ឍកាសិ ថេរី….

៥. ចិត្តាថេរីគាថា

២៧.

‘‘កិញ្ចាបិ ខោម្ហិ កិសិកា, គិលានា ពាឡ្ហទុព្ពលា;

ទណ្ឌមោលុព្ភ គច្ឆាមិ, បព្ពតំ អភិរូហិយ.

២៨.

‘‘សង្ឃាដិំ និក្ខិបិត្វាន, បត្តកញ្ច និកុជ្ជិយ;

សេលេ ខម្ភេសិមត្តានំ, តមោខន្ធំ បទាលិយា’’តិ.

… ចិត្តា ថេរី….

៦. មេត្តិកាថេរីគាថា

២៩.

‘‘កិញ្ចាបិ ខោម្ហិ ទុក្ខិតា, ទុព្ពលា គតយោព្ពនា;

ទណ្ឌមោលុព្ភ គច្ឆាមិ, បព្ពតំ អភិរូហិយ.

៣០.

‘‘និក្ខិបិត្វាន សង្ឃាដិំ, បត្តកញ្ច និកុជ្ជិយ;

និសិន្នា ចម្ហិ សេលម្ហិ, អថ ចិត្តំ វិមុច្ចិ មេ;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសន’’ន្តិ.

… មេត្តិកា ថេរី….

៧. មិត្តាថេរីគាថា

៣១.

‘‘ចាតុទ្ទសិំ បញ្ចទសិំ, យា ច បក្ខស្ស អដ្ឋមី;

បាដិហារិយបក្ខញ្ច, អដ្ឋង្គសុសមាគតំ.

៣២.

‘‘ឧបោសថំ ឧបាគច្ឆិំ, ទេវកាយាភិនន្ទិនី;

សាជ្ជ ឯកេន ភត្តេន, មុណ្ឌា សង្ឃាដិបារុតា;

ទេវកាយំ ន បត្ថេហំ, វិនេយ្យ ហទយេ ទរ’’ន្តិ.

… មិត្តា ថេរី….

៨. អភយមាតុថេរីគាថា

៣៣.

‘‘ឧទ្ធំ បាទតលា អម្ម, អធោ វេ កេសមត្ថកា;

បច្ចវេក្ខស្សុមំ កាយំ, អសុចិំ បូតិគន្ធិកំ.

៣៤.

‘‘ឯវំ វិហរមានាយ, សព្ពោ រាគោ សមូហតោ;

បរិឡាហោ សមុច្ឆិន្នោ, សីតិភូតាម្ហិ និព្ពុតា’’តិ.

… អភយមាតុ ថេរី….

៩. អភយាថេរីគាថា

៣៥.

‘‘អភយេ ភិទុរោ កាយោ, យត្ថ សតា បុថុជ្ជនា;

និក្ខិបិស្សាមិមំ ទេហំ, សម្បជានា សតីមតី.

៣៦.

‘‘ពហូហិ ទុក្ខធម្មេហិ, អប្បមាទរតាយ មេ;

តណ្ហក្ខយោ អនុប្បត្តោ, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសន’’ន្តិ.

… អភយា ថេរី….

១០. សាមាថេរីគាថា

៣៧.

‘‘ចតុក្ខត្តុំ បញ្ចក្ខត្តុំ, វិហារា ឧបនិក្ខមិំ;

អលទ្ធា ចេតសោ សន្តិំ, ចិត្តេ អវសវត្តិនី;

តស្សា មេ អដ្ឋមី រត្តិ, យតោ តណ្ហា សមូហតា.

៣៨.

‘‘ពហូហិ ទុក្ខធម្មេហិ, អប្បមាទរតាយ មេ;

តណ្ហក្ខយោ អនុប្បត្តោ, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសន’’ន្តិ.

… សាមា ថេរី….

ទុកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៣. តិកនិបាតោ

១. អបរាសាមាថេរីគាថា

៣៩.

‘‘បណ្ណវីសតិវស្សានិ, យតោ បព្ពជិតាយ មេ;

នាភិជានាមិ ចិត្តស្ស, សមំ លទ្ធំ កុទាចនំ.

៤០.

‘‘អលទ្ធា ចេតសោ សន្តិំ, ចិត្តេ អវសវត្តិនី;

តតោ សំវេគមាបាទិំ, សរិត្វា ជិនសាសនំ.

៤១.

‘‘ពហូហិ ទុក្ខធម្មេហិ, អប្បមាទរតាយ មេ;

តណ្ហក្ខយោ អនុប្បត្តោ, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ;

អជ្ជ មេ សត្តមី រត្តិ, យតោ តណ្ហា វិសោសិតា’’តិ.

… អបរា សាមា ថេរី….

២. ឧត្តមាថេរីគាថា

៤២.

‘‘ចតុក្ខត្តុំ បញ្ចក្ខត្តុំ, វិហារា ឧបនិក្ខមិំ;

អលទ្ធា ចេតសោ សន្តិំ, ចិត្តេ អវសវត្តិនី.

៤៣.

‘‘សា ភិក្ខុនិំ ឧបគច្ឆិំ, យា មេ សទ្ធាយិកា អហុ;

សា មេ ធម្មមទេសេសិ, ខន្ធាយតនធាតុយោ.

៤៤.

‘‘តស្សា ធម្មំ សុណិត្វាន, យថា មំ អនុសាសិ សា;

សត្តាហំ ឯកបល្លង្កេន, និសីទិំ បីតិសុខសមប្បិតា [និសីទិំ សុខសមប្បិតា (សី.)];

អដ្ឋមិយា បាទេ បសារេសិំ, តមោខន្ធំ បទាលិយា’’តិ.

… ឧត្តមា ថេរី….

៣. អបរាឧត្តមាថេរីគាថា

៤៥.

‘‘យេ ឥមេ សត្ត ពោជ្ឈង្គា, មគ្គា និព្ពានបត្តិយា;

ភាវិតា តេ មយា សព្ពេ, យថា ពុទ្ធេន ទេសិតា.

៤៦.

‘‘សុញ្ញតស្សានិមិត្តស្ស, លាភិនីហំ យទិច្ឆកំ;

ឱរសា ធីតា ពុទ្ធស្ស, និព្ពានាភិរតា សទា.

៤៧.

‘‘សព្ពេ កាមា សមុច្ឆិន្នា, យេ ទិព្ពា យេ ច មានុសា;

វិក្ខីណោ ជាតិសំសារោ, នត្ថិ ទានិ បុនព្ភវោ’’តិ.

… អបរា ឧត្តមា ថេរី….

៤. ទន្តិកាថេរីគាថា

៤៨.

‘‘ទិវាវិហារា និក្ខម្ម, គិជ្ឈកូដម្ហិ បព្ពតេ;

នាគំ ឱគាហមុត្តិណ្ណំ, នទីតីរម្ហិ អទ្ទសំ.

៤៩.

‘‘បុរិសោ អង្កុសមាទាយ, ‘ទេហិ បាទ’ន្តិ យាចតិ;

នាគោ បសារយី បាទំ, បុរិសោ នាគមារុហិ.

៥០.

‘‘ទិស្វា អទន្តំ ទមិតំ, មនុស្សានំ វសំ គតំ;

តតោ ចិត្តំ សមាធេសិំ, ខលុ តាយ វនំ គតា’’តិ.

… ទន្តិកា ថេរី….

៥. ឧព្ពិរិថេរីគាថា

៥១.

‘‘អម្ម ជីវាតិ វនម្ហិ កន្ទសិ, អត្តានំ អធិគច្ឆ ឧព្ពិរិ;

ចុល្លាសីតិសហស្សានិ [ចូឡាសីតិសហស្សានិ (សី.)], សព្ពា ជីវសនាមិកា;

ឯតម្ហាឡាហនេ ទឌ្ឍា, តាសំ កមនុសោចសិ.

៥២.

‘‘អព្ពហី [អព្ពុតី (ស្យា.), អព្ពុឡ្ហំ (ក.)] វត មេ សល្លំ, ទុទ្ទសំ ហទយស្សិតំ [ហទយនិស្សិតំ (សី. ស្យា.)];

យំ មេ សោកបរេតាយ, ធីតុសោកំ ព្យបានុទិ.

៥៣.

‘‘សាជ្ជ អព្ពូឡ្ហសល្លាហំ, និច្ឆាតា បរិនិព្ពុតា;

ពុទ្ធំ ធម្មញ្ច សង្ឃញ្ច, ឧបេមិ សរណំ មុនិ’’ន្តិ.

… ឧព្ពិរី ថេរី….

៦. សុក្កាថេរីគាថា

៥៤.

‘‘កិំមេ កតា រាជគហេ មនុស្សា, មធុំ បីតាវ [មធុបីតាវ (សី.)] អច្ឆរេ;

យេ សុក្កំ ន ឧបាសន្តិ, ទេសេន្តិំ ពុទ្ធសាសនំ.

៥៥.

‘‘តញ្ច អប្បដិវានីយំ, អសេចនកមោជវំ;

បិវន្តិ មញ្ញេ សប្បញ្ញា, វលាហកមិវទ្ធគូ.

៥៦.

‘‘សុក្កា សុក្កេហិ ធម្មេហិ, វីតរាគា សមាហិតា;

ធារេតិ អន្តិមំ ទេហំ, ជេត្វា មារំ សវាហន’’ន្តិ.

… សុក្កា ថេរី….

៧. សេលាថេរីគាថា

៥៧.

‘‘នត្ថិ និស្សរណំ លោកេ, កិំ វិវេកេន កាហសិ;

ភុញ្ជាហិ កាមរតិយោ, មាហុ បច្ឆានុតាបិនី’’.

៥៨.

‘‘សត្តិសូលូបមា កាមា, ខន្ធាសំ អធិកុដ្ដនា;

យំ ត្វំ ‘កាមរតិំ’ ព្រូសិ, ‘អរតី’ ទានិ សា មម.

៥៩.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី [នន្ទិ (សី. ស្យា.)], តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តកា’’តិ.

… សេលា ថេរី….

៨. សោមាថេរីគាថា

៦០.

‘‘យំ តំ ឥសីហិ បត្តព្ពំ, ឋានំ ទុរភិសម្ភវំ;

ន តំ ទ្វង្គុលបញ្ញាយ, សក្កា បប្បោតុមិត្ថិយា’’.

៦១.

‘‘ឥត្ថិភាវោ នោ កិំ កយិរា, ចិត្តម្ហិ សុសមាហិតេ;

ញាណម្ហិ វត្តមានម្ហិ, សម្មា ធម្មំ វិបស្សតោ.

៦២.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តកា’’តិ.

… សោមា ថេរី….

តិកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៤. ចតុក្កនិបាតោ

១. ភទ្ទាកាបិលានីថេរីគាថា

៦៣.

‘‘បុត្តោ ពុទ្ធស្ស ទាយាទោ, កស្សបោ សុសមាហិតោ;

បុព្ពេនិវាសំ យោវេទិ, សគ្គាបាយញ្ច បស្សតិ.

៦៤.

‘‘អថោ ជាតិក្ខយំ បត្តោ, អភិញ្ញាវោសិតោ មុនិ;

ឯតាហិ តីហិ វិជ្ជាហិ, តេវិជ្ជោ ហោតិ ព្រាហ្មណោ.

៦៥.

‘‘តថេវ ភទ្ទា កាបិលានី, តេវិជ្ជា មច្ចុហាយិនី;

ធារេតិ អន្តិមំ ទេហំ, ជេត្វា មារំ សវាហនំ.

៦៦.

‘‘ទិស្វា អាទីនវំ លោកេ, ឧភោ បព្ពជិតា មយំ;

ត្យម្ហ ខីណាសវា ទន្តា, សីតិភូតម្ហ និព្ពុតា’’តិ.

… ភទ្ទា កាបិលានី ថេរី….

ចតុក្កនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៥. បញ្ចកនិបាតោ

១. អញ្ញតរាថេរីគាថា

៦៧.

‘‘បណ្ណវីសតិវស្សានិ, យតោ បព្ពជិតា អហំ;

នាច្ឆរាសង្ឃាតមត្តម្បិ, ចិត្តស្សូបសមជ្ឈគំ.

៦៨.

‘‘អលទ្ធា ចេតសោ សន្តិំ, កាមរាគេនវស្សុតា;

ពាហា បគ្គយ្ហ កន្ទន្តី, វិហារំ បាវិសិំ អហំ.

៦៩.

‘‘សា ភិក្ខុនិំ ឧបាគច្ឆិំ, យា មេ សទ្ធាយិកា អហុ;

សា មេ ធម្មមទេសេសិ, ខន្ធាយតនធាតុយោ.

៧០.

‘‘តស្សា ធម្មំ សុណិត្វាន, ឯកមន្តេ ឧបាវិសិំ;

បុព្ពេនិវាសំ ជានាមិ, ទិព្ពចក្ខុ វិសោធិតំ.

៧១.

‘‘ចេតោបរិច្ចញាណញ្ច [ចេតោបរិយញាណញ្ច (ក.)], សោតធាតុ វិសោធិតា;

ឥទ្ធីបិ មេ សច្ឆិកតា, បត្តោ មេ អាសវក្ខយោ;

ឆឡភិញ្ញា [ឆ មេភិញ្ញា (ស្យា. ក.)] សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសន’’ន្តិ.

… អញ្ញតរា ថេរី ….

២. វិមលាថេរីគាថា

៧២.

‘‘មត្តា វណ្ណេន រូបេន, សោភគ្គេន យសេន ច;

យោព្ពនេន ចុបត្ថទ្ធា, អញ្ញាសមតិមញ្ញិហំ.

៧៣.

‘‘វិភូសេត្វា ឥមំ កាយំ, សុចិត្តំ ពាលលាបនំ;

អដ្ឋាសិំ វេសិទ្វារម្ហិ, លុទ្ទោ បាសមិវោឌ្ឌិយ.

៧៤.

‘‘បិលន្ធនំ វិទំសេន្តី, គុយ្ហំ បកាសិកំ ពហុំ;

អកាសិំ វិវិធំ មាយំ, ឧជ្ជគ្ឃន្តី ពហុំ ជនំ.

៧៥.

‘‘សាជ្ជ បិណ្ឌំ ចរិត្វាន, មុណ្ឌា សង្ឃាដិបារុតា;

និសិន្នា រុក្ខមូលម្ហិ, អវិតក្កស្ស លាភិនី.

៧៦.

‘‘សព្ពេ យោគា សមុច្ឆិន្នា, យេ ទិព្ពា យេ ច មានុសា;

ខេបេត្វា អាសវេ សព្ពេ, សីតិភូតាម្ហិ និព្ពុតា’’តិ.

… វិមលា បុរាណគណិកា ថេរី….

៣. សីហាថេរីគាថា

៧៧.

‘‘អយោនិសោ មនសិការា, កាមរាគេន អដ្ដិតា;

អហោសិំ ឧទ្ធតា បុព្ពេ, ចិត្តេ អវសវត្តិនី.

៧៨.

‘‘បរិយុដ្ឋិតា ក្លេសេហិ, សុភសញ្ញានុវត្តិនី;

សមំ ចិត្តស្ស ន លភិំ, រាគចិត្តវសានុគា.

៧៩.

‘‘កិសា បណ្ឌុ វិវណ្ណា ច, សត្ត វស្សានិ ចារិហំ;

នាហំ ទិវា វា រត្តិំ វា, សុខំ វិន្ទិំ សុទុក្ខិតា.

៨០.

‘‘តតោ រជ្ជុំ គហេត្វាន, បាវិសិំ វនមន្តរំ;

វរំ មេ ឥធ ឧព្ពន្ធំ, យញ្ច ហីនំ បុនាចរេ.

៨១.

‘‘ទឡ្ហបាសំ [ទឡ្ហំ បាសំ (សី.)] ករិត្វាន, រុក្ខសាខាយ ពន្ធិយ;

បក្ខិបិំ បាសំ គីវាយំ, អថ ចិត្តំ វិមុច្ចិ មេ’’តិ.

… សីហា ថេរី….

៤. សុន្ទរីនន្ទាថេរីគាថា

៨២.

‘‘អាតុរំ អសុចិំ បូតិំ, បស្ស នន្ទេ សមុស្សយំ;

អសុភាយ ចិត្តំ ភាវេហិ, ឯកគ្គំ សុសមាហិតំ.

៨៣.

‘‘យថា ឥទំ តថា ឯតំ, យថា ឯតំ តថា ឥទំ;

ទុគ្គន្ធំ បូតិកំ វាតិ, ពាលានំ អភិនន្ទិតំ.

៨៤.

‘‘ឯវមេតំ អវេក្ខន្តី, រត្តិន្ទិវមតន្ទិតា;

តតោ សកាយ បញ្ញាយ, អភិនិព្ពិជ្ឈ [អភិនិព្ពិជ្ជ (សី. ស្យា.)] ទក្ខិសំ.

៨៥.

‘‘តស្សា មេ អប្បមត្តាយ, វិចិនន្តិយា យោនិសោ;

យថាភូតំ អយំ កាយោ, ទិដ្ឋោ សន្តរពាហិរោ.

៨៦.

‘‘អថ និព្ពិន្ទហំ កាយេ, អជ្ឈត្តញ្ច វិរជ្ជហំ;

អប្បមត្តា វិសំយុត្តា, ឧបសន្តាម្ហិ និព្ពុតា’’តិ.

… សុន្ទរីនន្ទា ថេរី….

៥. នន្ទុត្តរាថេរីគាថា

៨៧.

‘‘អគ្គិំ ចន្ទញ្ច សូរិយញ្ច, ទេវតា ច នមស្សិហំ;

នទីតិត្ថានិ គន្ត្វាន, ឧទកំ ឱរុហាមិហំ.

៨៨.

‘‘ពហូវតសមាទានា, អឌ្ឍំ សីសស្ស ឱលិខិំ;

ឆមាយ សេយ្យំ កប្បេមិ, រត្តិំ ភត្តំ ន ភុញ្ជហំ.

៨៩.

‘‘វិភូសាមណ្ឌនរតា, ន្ហាបនុច្ឆាទនេហិ ច;

ឧបកាសិំ ឥមំ កាយំ, កាមរាគេន អដ្ដិតា.

៩០.

‘‘តតោ សទ្ធំ លភិត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ;

ទិស្វា កាយំ យថាភូតំ, កាមរាគោ សមូហតោ.

៩១.

‘‘សព្ពេ ភវា សមុច្ឆិន្នា, ឥច្ឆា ច បត្ថនាបិ ច;

សព្ពយោគវិសំយុត្តា, សន្តិំ បាបុណិ ចេតសោ’’តិ.

… នន្ទុត្តរា ថេរី….

៦. មិត្តាកាឡីថេរីគាថា

៩២.

‘‘សទ្ធាយ បព្ពជិត្វាន, អគារស្មានគារិយំ;

វិចរិំហំ តេន តេន, លាភសក្ការឧស្សុកា.

៩៣.

‘‘រិញ្ចិត្វា បរមំ អត្ថំ, ហីនមត្ថំ អសេវិហំ;

កិលេសានំ វសំ គន្ត្វា, សាមញ្ញត្ថំ ន ពុជ្ឈិហំ.

៩៤.

‘‘តស្សា មេ អហុ សំវេគោ, និសិន្នាយ វិហារកេ;

ឧម្មគ្គបដិបន្នាម្ហិ, តណ្ហាយ វសមាគតា.

៩៥.

‘‘អប្បកំ ជីវិតំ មយ្ហំ, ជរា ព្យាធិ ច មទ្ទតិ;

បុរាយំ ភិជ្ជតិ [ជរាយ ភិជ្ជតេ (សី.)] កាយោ, ន មេ កាលោ បមជ្ជិតុំ.

៩៦.

‘‘យថាភូតមវេក្ខន្តី, ខន្ធានំ ឧទយព្ពយំ;

វិមុត្តចិត្តា ឧដ្ឋាសិំ, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសន’’ន្តិ.

… មិត្តា កាឡី ថេរី….

៧. សកុលាថេរីគាថា

៩៧.

‘‘អគារស្មិំ វសន្តីហំ, ធម្មំ សុត្វាន ភិក្ខុនោ;

អទ្ទសំ វិរជំ ធម្មំ, និព្ពានំ បទមច្ចុតំ.

៩៨.

‘‘សាហំ បុត្តំ ធីតរញ្ច, ធនធញ្ញញ្ច ឆឌ្ឌិយ;

កេសេ ឆេទាបយិត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ.

៩៩.

‘‘សិក្ខមានា អហំ សន្តី, ភាវេន្តី មគ្គមញ្ជសំ;

បហាសិំ រាគទោសញ្ច, តទេកដ្ឋេ ច អាសវេ.

១០០.

‘‘ភិក្ខុនី ឧបសម្បជ្ជ, បុព្ពជាតិមនុស្សរិំ;

ទិព្ពចក្ខុ វិសោធិតំ [វិសោធិតំ ទិព្ពចក្ខុ (សី.)], វិមលំ សាធុភាវិតំ.

១០១.

‘‘សង្ខារេ បរតោ ទិស្វា, ហេតុជាតេ បលោកិតេ [បលោកិនេ (ក.)];

បហាសិំ អាសវេ សព្ពេ, សីតិភូតាម្ហិ និព្ពុតា’’តិ.

… សកុលា ថេរី….

៨. សោណាថេរីគាថា

១០២.

‘‘ទស បុត្តេ វិជាយិត្វា, អស្មិំ រូបសមុស្សយេ;

តតោហំ ទុព្ពលា ជិណ្ណា, ភិក្ខុនិំ ឧបសង្កមិំ.

១០៣.

‘‘សា មេ ធម្មមទេសេសិ, ខន្ធាយតនធាតុយោ;

តស្សា ធម្មំ សុណិត្វាន, កេសេ ឆេត្វាន បព្ពជិំ.

១០៤.

‘‘តស្សា មេ សិក្ខមានាយ, ទិព្ពចក្ខុ វិសោធិតំ;

បុព្ពេនិវាសំ ជានាមិ, យត្ថ មេ វុសិតំ បុរេ.

១០៥.

‘‘អនិមិត្តញ្ច ភាវេមិ, ឯកគ្គា សុសមាហិតា;

អនន្តរាវិមោក្ខាសិំ, អនុបាទាយ និព្ពុតា.

១០៦.

‘‘បញ្ចក្ខន្ធា បរិញ្ញាតា, តិដ្ឋន្តិ ឆិន្នមូលកា;

ធិ តវត្ថុ ជរេ ជម្មេ, នត្ថិ ទានិ បុនព្ភវោ’’តិ.

… សោណា ថេរី….

៩. ភទ្ទាកុណ្ឌលកេសាថេរីគាថា

១០៧.

‘‘លូនកេសី បង្កធរី, ឯកសាដី បុរេ ចរិំ;

អវជ្ជេ វជ្ជមតិនី, វជ្ជេ ចាវជ្ជទស្សិនី.

១០៨.

‘‘ទិវាវិហារា និក្ខម្ម, គិជ្ឈកូដម្ហិ បព្ពតេ;

អទ្ទសំ វិរជំ ពុទ្ធំ, ភិក្ខុសង្ឃបុរក្ខតំ.

១០៩.

‘‘និហច្ច ជាណុំ វន្ទិត្វា, សម្មុខា អញ្ជលិំ អកំ;

‘ឯហិ ភទ្ទេ’តិ មំ អវច, សា មេ អាសូបសម្បទា.

១១០.

‘‘ចិណ្ណា អង្គា ច មគធា, វជ្ជី កាសី ច កោសលា;

អនណា បណ្ណាសវស្សានិ, រដ្ឋបិណ្ឌំ អភុញ្ជហំ.

១១១.

‘‘បុញ្ញំ វត បសវិ ពហុំ, សប្បញ្ញោ វតាយំ ឧបាសកោ;

យោ ភទ្ទាយ ចីវរំ អទាសិ, វិប្បមុត្តាយ សព្ពគន្ថេហី’’តិ.

… ភទ្ទា កុណ្ឌលកេសា ថេរី….

១០. បដាចារាថេរីគាថា

១១២.

‘‘នង្គលេហិ កសំ ខេត្តំ, ពីជានិ បវបំ ឆមា;

បុត្តទារានិ បោសេន្តា, ធនំ វិន្ទន្តិ មាណវា.

១១៣.

‘‘កិមហំ សីលសម្បន្នា, សត្ថុសាសនការិកា;

និព្ពានំ នាធិគច្ឆាមិ, អកុសីតា អនុទ្ធតា.

១១៤.

‘‘បាទេ បក្ខាលយិត្វាន, ឧទកេសុ ករោមហំ;

បាទោទកញ្ច ទិស្វាន, ថលតោ និន្នមាគតំ.

១១៥.

‘‘តតោ ចិត្តំ សមាធេសិំ, អស្សំ ភទ្រំវជានិយំ;

តតោ ទីបំ គហេត្វាន, វិហារំ បាវិសិំ អហំ;

សេយ្យំ ឱលោកយិត្វាន, មញ្ចកម្ហិ ឧបាវិសិំ.

១១៦.

‘‘តតោ សូចិំ គហេត្វាន, វដ្ដិំ ឱកស្សយាមហំ;

បទីបស្សេវ និព្ពានំ, វិមោក្ខោ អហុ ចេតសោ’’តិ.

… បដាចារា ថេរី….

១១. តិំសមត្តាថេរីគាថា

១១៧.

‘‘‘មុសលានិ គហេត្វាន, ធញ្ញំ កោដ្ដេន្តិ មាណវា [មានវា (សី.)];

បុត្តទារានិ បោសេន្តា, ធនំ វិន្ទន្តិ មាណវា.

១១៨.

‘‘‘ករោថ ពុទ្ធសាសនំ, យំ កត្វា នានុតប្បតិ;

ខិប្បំ បាទានិ ធោវិត្វា, ឯកមន្តេ និសីទថ;

ចេតោសមថមនុយុត្តា, ករោថ ពុទ្ធសាសនំ’.

១១៩.

‘‘តស្សា តា [តំ (សី.)] វចនំ សុត្វា, បដាចារាយ សាសនំ;

បាទេ បក្ខាលយិត្វាន, ឯកមន្តំ ឧបាវិសុំ;

ចេតោសមថមនុយុត្តា, អកំសុ ពុទ្ធសាសនំ.

១២០.

‘‘រត្តិយា បុរិមេ យាមេ, បុព្ពជាតិមនុស្សរុំ;

រត្តិយា មជ្ឈិមេ យាមេ, ទិព្ពចក្ខុំ វិសោធយុំ;

រត្តិយា បច្ឆិមេ យាមេ, តមោខន្ធំ បទាលយុំ.

១២១.

‘‘ឧដ្ឋាយ បាទេ វន្ទិំសុ, ‘កតា តេ អនុសាសនី;

ឥន្ទំវ ទេវា តិទសា, សង្គាមេ អបរាជិតំ;

បុរក្ខត្វា វិហស្សាម [វិហរាម (សី.), វិហរិស្សាម (ស្យា.)], តេវិជ្ជាម្ហ អនាសវា’’’តិ.

ឥត្ថំ សុទំ តិំសមត្តា ថេរី ភិក្ខុនិយោ បដាចារាយ សន្តិកេ អញ្ញំ ព្យាករិំសូតិ.

១២. ចន្ទាថេរីគាថា

១២២.

‘‘ទុគ្គតាហំ បុរេ អាសិំ, វិធវា ច អបុត្តិកា;

វិនា មិត្តេហិ ញាតីហិ, ភត្តចោឡស្ស នាធិគំ.

១២៣.

‘‘បត្តំ ទណ្ឌញ្ច គណ្ហិត្វា, ភិក្ខមានា កុលា កុលំ;

សីតុណ្ហេន ច ឌយ្ហន្តី, សត្ត វស្សានិ ចារិហំ.

១២៤.

‘‘ភិក្ខុនិំ បុន ទិស្វាន, អន្នបានស្ស លាភិនិំ;

ឧបសង្កម្ម អវោចំ [អវោចិំ (ក.)], ‘បព្ពជ្ជំ អនគារិយំ’.

១២៥.

‘‘សា ច មំ អនុកម្បាយ, បព្ពាជេសិ បដាចារា;

តតោ មំ ឱវទិត្វាន, បរមត្ថេ និយោជយិ.

១២៦.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, អកាសិំ អនុសាសនិំ;

អមោឃោ អយ្យាយោវាទោ, តេវិជ្ជាម្ហិ អនាសវា’’តិ.

… ចន្ទា ថេរី….

បញ្ចកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៦. ឆក្កនិបាតោ

១. បញ្ចសតមត្តាថេរីគាថា

១២៧.

‘‘យស្ស មគ្គំ ន ជានាសិ, អាគតស្ស គតស្ស វា;

តំ កុតោ ចាគតំ សត្តំ [សន្តំ (សី.), បុត្តំ (ស្យា.)], ‘មម បុត្តោ’តិ រោទសិ.

១២៨.

‘‘មគ្គញ្ច ខោស្ស [ខោ’ថ (ស្យា. ក.)] ជានាសិ, អាគតស្ស គតស្ស វា;

ន នំ សមនុសោចេសិ, ឯវំធម្មា ហិ បាណិនោ.

១២៩.

‘‘អយាចិតោ តតាគច្ឆិ, នានុញ្ញាតោ [អននុញ្ញាតោ (សី. ស្យា.)] ឥតោ គតោ;

កុតោចិ នូន អាគន្ត្វា, វសិត្វា កតិបាហកំ;

ឥតោបិ អញ្ញេន គតោ, តតោបញ្ញេន គច្ឆតិ.

១៣០.

‘‘បេតោ មនុស្សរូបេន, សំសរន្តោ គមិស្សតិ;

យថាគតោ តថា គតោ, កា តត្ថ បរិទេវនា’’.

១៣១.

‘‘អព្ពហី [អព្ពុយ្ហំ (ស្យា.)] វត មេ សល្លំ, ទុទ្ទសំ ហទយស្សិតំ;

យា មេ សោកបរេតាយ, បុត្តសោកំ ព្យបានុទិ.

១៣២.

‘‘សាជ្ជ អព្ពូឡ្ហសល្លាហំ, និច្ឆាតា បរិនិព្ពុតា;

ពុទ្ធំ ធម្មញ្ច សង្ឃញ្ច, ឧបេមិ សរណំ មុនិំ’’.

ឥត្ថំ សុទំ បញ្ចសតមត្តា ថេរី ភិក្ខុនិយោ…បេ….

២. វាសេដ្ឋីថេរីគាថា

១៣៣.

‘‘បុត្តសោកេនហំ អដ្ដា, ខិត្តចិត្តា វិសញ្ញិនី;

នគ្គា បកិណ្ណកេសី ច, តេន តេន វិចារិហំ.

១៣៤.

‘‘វីថិ [វសិំ (សី.)] សង្ការកូដេសុ, សុសានេ រថិយាសុ ច;

អចរិំ តីណិ វស្សានិ, ខុប្បិបាសាសមប្បិតា.

១៣៥.

‘‘អថទ្ទសាសិំ សុគតំ, នគរំ មិថិលំ បតិ [គតំ (ក.)];

អទន្តានំ ទមេតារំ, សម្ពុទ្ធមកុតោភយំ.

១៣៦.

‘‘សចិត្តំ បដិលទ្ធាន, វន្ទិត្វាន ឧបាវិសិំ;

សោ មេ ធម្មមទេសេសិ, អនុកម្បាយ គោតមោ.

១៣៧.

‘‘តស្ស ធម្មំ សុណិត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ;

យុញ្ជន្តី សត្ថុវចនេ, សច្ឆាកាសិំ បទំ សិវំ.

១៣៨.

‘‘សព្ពេ សោកា សមុច្ឆិន្នា, បហីនា ឯតទន្តិកា;

បរិញ្ញាតា ហិ មេ វត្ថូ, យតោ សោកាន សម្ភវោ’’តិ.

… វាសេដ្ឋី ថេរី….

៣. ខេមាថេរីគាថា

១៣៩.

‘‘ទហរា ត្វំ រូបវតី, អហម្បិ ទហរោ យុវា;

បញ្ចង្គិកេន តុរិយេន [តូរេន (ក.)], ឯហិ ខេមេ រមាមសេ’’.

១៤០.

‘‘ឥមិនា បូតិកាយេន, អាតុរេន បភង្គុនា;

អដ្ដិយាមិ ហរាយាមិ, កាមតណ្ហា សមូហតា.

១៤១.

‘‘សត្តិសូលូបមា កាមា, ខន្ធាសំ អធិកុដ្ដនា;

យំ ‘ត្វំ កាមរតិំ’ ព្រូសិ, ‘អរតី’ ទានិ សា មម.

១៤២.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តក.

១៤៣.

‘‘នក្ខត្តានិ នមស្សន្តា, អគ្គិំ បរិចរំ វនេ;

យថាភុច្ចមជានន្តា, ពាលា សុទ្ធិមមញ្ញថ.

១៤៤.

‘‘អហញ្ច ខោ នមស្សន្តី, សម្ពុទ្ធំ បុរិសុត្តមំ;

បមុត្តា [បរិមុត្តា (សី. ស្យា.)] សព្ពទុក្ខេហិ, សត្ថុសាសនការិកា’’តិ.

… ខេមា ថេរី….

៤. សុជាតាថេរីគាថា

១៤៥.

‘‘អលង្កតា សុវសនា, មាលិនី ចន្ទនោក្ខិតា;

សព្ពាភរណសញ្ឆន្នា, ទាសីគណបុរក្ខតា.

១៤៦.

‘‘អន្នំ បានញ្ច អាទាយ, ខជ្ជំ ភោជ្ជំ អនប្បកំ;

គេហតោ និក្ខមិត្វាន, ឧយ្យានមភិហារយិំ.

១៤៧.

‘‘តត្ថ រមិត្វា កីឡិត្វា, អាគច្ឆន្តី សកំ ឃរំ;

វិហារំ ទដ្ឋុំ បាវិសិំ, សាកេតេ អញ្ជនំ វនំ.

១៤៨.

‘‘ទិស្វាន លោកបជ្ជោតំ, វន្ទិត្វាន ឧបាវិសិំ;

សោ មេ ធម្មមទេសេសិ, អនុកម្បាយ ចក្ខុមា.

១៤៩.

‘‘សុត្វា ច ខោ មហេសិស្ស, សច្ចំ សម្បដិវិជ្ឈហំ;

តត្ថេវ វិរជំ ធម្មំ, ផុសយិំ អមតំ បទំ.

១៥០.

‘‘តតោ វិញ្ញាតសទ្ធម្មា, បព្ពជិំ អនគារិយំ;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, អមោឃំ ពុទ្ធសាសន’’ន្តិ.

… សុជាតា ថេរី….

៥. អនោបមាថេរីគាថា

១៥១.

‘‘ឧច្ចេ កុលេ អហំ ជាតា, ពហុវិត្តេ មហទ្ធនេ;

វណ្ណរូបេន សម្បន្នា, ធីតា មជ្ឈស្ស [មេឃស្ស (សី.), មេឃិស្ស (ស្យា.)] អត្រជា.

១៥២.

‘‘បត្ថិតា រាជបុត្តេហិ, សេដ្ឋិបុត្តេហិ គិជ្ឈិតា [សេដ្ឋិបុត្តេហិ ភិជ្ឈិតា (សី.)];

បិតុ មេ បេសយី ទូតំ, ទេថ មយ្ហំ អនោបមំ.

១៥៣.

‘‘យត្តកំ តុលិតា ឯសា, តុយ្ហំ ធីតា អនោបមា;

តតោ អដ្ឋគុណំ ទស្សំ, ហិរញ្ញំ រតនានិ ច.

១៥៤.

‘‘សាហំ ទិស្វាន សម្ពុទ្ធំ, លោកជេដ្ឋំ អនុត្តរំ;

តស្ស បាទានិ វន្ទិត្វា, ឯកមន្តំ ឧបាវិសិំ.

១៥៥.

‘‘សោ មេ ធម្មមទេសេសិ, អនុកម្បាយ គោតមោ;

និសិន្នា អាសនេ តស្មិំ, ផុសយិំ តតិយំ ផលំ.

១៥៦.

‘‘តតោ កេសានិ ឆេត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ;

អជ្ជ មេ សត្តមី រត្តិ, យតោ តណ្ហា វិសោសិតា’’តិ.

… អនោបមា ថេរី….

៦. មហាបជាបតិគោតមីថេរីគាថា

១៥៧.

‘‘ពុទ្ធ វីរ នមោ ត្យត្ថុ, សព្ពសត្តានមុត្តម;

យោ មំ ទុក្ខា បមោចេសិ, អញ្ញញ្ច ពហុកំ ជនំ.

១៥៨.

‘‘សព្ពទុក្ខំ បរិញ្ញាតំ, ហេតុតណ្ហា វិសោសិតា;

ភាវិតោ អដ្ឋង្គិកោ [អរិយដ្ឋង្គិកោ (សី. ក.), ភាវិតដ្ឋង្គិកោ (ស្យា.)] មគ្គោ, និរោធោ ផុសិតោ មយា.

១៥៩.

‘‘មាតា បុត្តោ បិតា ភាតា, អយ្យកា ច បុរេ អហុំ;

យថាភុច្ចមជានន្តី, សំសរិំហំ អនិព្ពិសំ.

១៦០.

‘‘ទិដ្ឋោ ហិ មេ សោ ភគវា, អន្តិមោយំ សមុស្សយោ;

វិក្ខីណោ ជាតិសំសារោ, នត្ថិ ទានិ បុនព្ភវោ.

១៦១.

‘‘អារទ្ធវីរិយេ បហិតត្តេ, និច្ចំ ទឡ្ហបរក្កមេ;

សមគ្គេ សាវកេ បស្សេ, ឯសា ពុទ្ធាន វន្ទនា.

១៦២.

‘‘ពហូនំ [ពហុន្នំ (សី. ស្យា.)] វត អត្ថាយ, មាយា ជនយិ គោតមំ;

ព្យាធិមរណតុន្នានំ, ទុក្ខក្ខន្ធំ ព្យបានុទី’’តិ.

… មហាបជាបតិគោតមី ថេរី….

៧. គុត្តាថេរីគាថា

១៦៣.

‘‘គុត្តេ យទត្ថំ បព្ពជ្ជា, ហិត្វា បុត្តំ វសុំ បិយំ;

តមេវ អនុព្រូហេហិ, មា ចិត្តស្ស វសំ គមិ.

១៦៤.

‘‘ចិត្តេន វញ្ចិតា សត្តា, មារស្ស វិសយេ រតា;

អនេកជាតិសំសារំ, សន្ធាវន្តិ អវិទ្ទសូ.

១៦៥.

‘‘កាមច្ឆន្ទញ្ច ព្យាបាទំ, សក្កាយទិដ្ឋិមេវ ច;

សីលព្ពតបរាមាសំ, វិចិកិច្ឆញ្ច បញ្ចមំ.

១៦៦.

‘‘សំយោជនានិ ឯតានិ, បជហិត្វាន ភិក្ខុនី;

ឱរម្ភាគមនីយានិ, នយិទំ បុនរេហិសិ.

១៦៧.

‘‘រាគំ មានំ អវិជ្ជញ្ច, ឧទ្ធច្ចញ្ច វិវជ្ជិយ;

សំយោជនានិ ឆេត្វាន, ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សសិ.

១៦៨.

‘‘ខេបេត្វា ជាតិសំសារំ, បរិញ្ញាយ បុនព្ភវំ;

ទិដ្ឋេវ ធម្មេ និច្ឆាតា, ឧបសន្តា ចរិស្សតី’’តិ.

… គុត្តា ថេរី….

៨. វិជយាថេរីគាថា

១៦៩.

‘‘ចតុក្ខត្តុំ បញ្ចក្ខត្តុំ, វិហារា ឧបនិក្ខមិំ;

អលទ្ធា ចេតសោ សន្តិំ, ចិត្តេ អវសវត្តិនី.

១៧០.

‘‘ភិក្ខុនិំ ឧបសង្កម្ម, សក្កច្ចំ បរិបុច្ឆហំ;

សា មេ ធម្មមទេសេសិ, ធាតុអាយតនានិ ច.

១៧១.

‘‘ចត្តារិ អរិយសច្ចានិ, ឥន្ទ្រិយានិ ពលានិ ច;

ពោជ្ឈង្គដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ឧត្តមត្ថស្ស បត្តិយា.

១៧២.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, ករោន្តី អនុសាសនិំ;

រត្តិយា បុរិមេ យាមេ, បុព្ពជាតិមនុស្សរិំ.

១៧៣.

‘‘រត្តិយា មជ្ឈិមេ យាមេ, ទិព្ពចក្ខុំ វិសោធយិំ;

រត្តិយា បច្ឆិមេ យាមេ, តមោខន្ធំ បទាលយិំ.

១៧៤.

‘‘បីតិសុខេន ច កាយំ, ផរិត្វា វិហរិំ តទា;

សត្តមិយា បាទេ បសារេសិំ, តមោខន្ធំ បទាលិយា’’តិ.

… វិជយា ថេរី….

ឆក្កនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៧. សត្តកនិបាតោ

១. ឧត្តរាថេរីគាថា

១៧៥.

‘‘‘មុសលានិ គហេត្វាន, ធញ្ញំ កោដ្ដេន្តិ មាណវា;

បុត្តទារានិ បោសេន្តា, ធនំ វិន្ទន្តិ មាណវា.

១៧៦.

‘‘‘ឃដេថ ពុទ្ធសាសនេ, យំ កត្វា នានុតប្បតិ;

ខិប្បំ បាទានិ ធោវិត្វា, ឯកមន្តំ និសីទថ.

១៧៧.

‘‘‘ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេត្វាន, ឯកគ្គំ សុសមាហិតំ;

បច្ចវេក្ខថ សង្ខារេ, បរតោ នោ ច អត្តតោ’.

១៧៨.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, បដាចារានុសាសនិំ;

បាទេ បក្ខាលយិត្វាន, ឯកមន្តេ ឧបាវិសិំ.

១៧៩.

‘‘រត្តិយា បុរិមេ យាមេ, បុព្ពជាតិមនុស្សរិំ;

រត្តិយា មជ្ឈិមេ យាមេ, ទិព្ពចក្ខុំ វិសោធយិំ.

១៨០.

‘‘រត្តិយា បច្ឆិមេ យាមេ, តមោក្ខន្ធំ បទាលយិំ;

តេវិជ្ជា អថ វុដ្ឋាសិំ, កតា តេ អនុសាសនី.

១៨១.

‘‘សក្កំវ ទេវា តិទសា, សង្គាមេ អបរាជិតំ;

បុរក្ខត្វា វិហស្សាមិ, តេវិជ្ជាម្ហិ អនាសវា’’.

… ឧត្តរា ថេរី….

២. ចាលាថេរីគាថា

១៨២.

‘‘សតិំ ឧបដ្ឋបេត្វាន, ភិក្ខុនី ភាវិតិន្ទ្រិយា;

បដិវិជ្ឈិ បទំ សន្តំ, សង្ខារូបសមំ សុខំ’’.

១៨៣.

‘‘កំ នុ ឧទ្ទិស្ស មុណ្ឌាសិ, សមណី វិយ ទិស្សសិ;

ន ច រោចេសិ បាសណ្ឌេ, កិមិទំ ចរសិ មោមុហា’’.

១៨៤.

‘‘ឥតោ ពហិទ្ធា បាសណ្ឌា, ទិដ្ឋិយោ ឧបនិស្សិតា;

ន តេ ធម្មំ វិជានន្តិ, ន តេ ធម្មស្ស កោវិទា.

១៨៥.

‘‘អត្ថិ សក្យកុលេ ជាតោ, ពុទ្ធោ អប្បដិបុគ្គលោ;

សោ មេ ធម្មមទេសេសិ, ទិដ្ឋីនំ សមតិក្កមំ.

១៨៦.

‘‘ទុក្ខំ ទុក្ខសមុប្បាទំ, ទុក្ខស្ស ច អតិក្កមំ;

អរិយំ ចដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ទុក្ខូបសមគាមិនំ.

១៨៧.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, វិហរិំ សាសនេ រតា;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

១៨៨.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តក’’.

… ចាលា ថេរី….

៣. ឧបចាលាថេរីគាថា

១៨៩.

‘‘សតិមតី ចក្ខុមតី, ភិក្ខុនី ភាវិតិន្ទ្រិយា;

បដិវិជ្ឈិំ បទំ សន្តំ, អកាបុរិសសេវិតំ’’.

១៩០.

‘‘កិំ នុ ជាតិំ ន រោចេសិ, ជាតោ កាមានិ ភុញ្ជតិ;

ភុញ្ជាហិ កាមរតិយោ, មាហុ បច្ឆានុតាបិនី’’.

១៩១.

‘‘ជាតស្ស មរណំ ហោតិ, ហត្ថបាទាន ឆេទនំ;

វធពន្ធបរិក្លេសំ, ជាតោ ទុក្ខំ និគច្ឆតិ.

១៩២.

‘‘អត្ថិ សក្យកុលេ ជាតោ, សម្ពុទ្ធោ អបរាជិតោ;

សោ មេ ធម្មមទេសេសិ, ជាតិយា សមតិក្កមំ.

១៩៣.

‘‘ទុក្ខំ ទុក្ខសមុប្បាទំ, ទុក្ខស្ស ច អតិក្កមំ;

អរិយំ ចដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ទុក្ខូបសមគាមិនំ.

១៩៤.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, វិហរិំ សាសនេ រតា;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

១៩៥.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តក’’.

… ឧបចាលា ថេរី….

សត្តកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៨. អដ្ឋកនិបាតោ

១. សីសូបចាលាថេរីគាថា

១៩៦.

‘‘ភិក្ខុនី សីលសម្បន្នា, ឥន្ទ្រិយេសុ សុសំវុតា;

អធិគច្ឆេ បទំ សន្តំ, អសេចនកមោជវំ’’.

១៩៧.

‘‘តាវតិំសា ច យាមា ច, តុសិតា ចាបិ ទេវតា;

និម្មានរតិនោ ទេវា, យេ ទេវា វសវត្តិនោ;

តត្ថ ចិត្តំ បណីធេហិ, យត្ថ តេ វុសិតំ បុរេ’’.

១៩៨.

‘‘តាវតិំសា ច យាមា ច, តុសិតា ចាបិ ទេវតា;

និម្មានរតិនោ ទេវា, យេ ទេវា វសវត្តិនោ.

១៩៩.

‘‘កាលំ កាលំ ភវាភវំ, សក្កាយស្មិំ បុរក្ខតា;

អវីតិវត្តា សក្កាយំ, ជាតិមរណសារិនោ.

២០០.

‘‘សព្ពោ អាទីបិតោ លោកោ, សព្ពោ លោកោ បទីបិតោ;

សព្ពោ បជ្ជលិតោ លោកោ, សព្ពោ លោកោ បកម្បិតោ.

២០១.

‘‘អកម្បិយំ អតុលិយំ, អបុថុជ្ជនសេវិតំ;

ពុទ្ធោ ធម្មមទេសេសិ, តត្ថ មេ និរតោ មនោ.

២០២.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, វិហរិំ សាសនេ រតា;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

២០៣.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តក’’.

… សីសូបចាលា ថេរី….

អដ្ឋកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

៩. នវកនិបាតោ

១. វឌ្ឍមាតុថេរីគាថា

២០៤.

‘‘មា សុ តេ វឌ្ឍ លោកម្ហិ, វនថោ អាហុ កុទាចនំ;

មា បុត្តក បុនប្បុនំ, អហុ ទុក្ខស្ស ភាគិមា.

២០៥.

‘‘សុខញ្ហិ វឌ្ឍ មុនយោ, អនេជា ឆិន្នសំសយា;

សីតិភូតា ទមប្បត្តា, វិហរន្តិ អនាសវា.

២០៦.

‘‘តេហានុចិណ្ណំ ឥសីភិ, មគ្គំ ទស្សនបត្តិយា;

ទុក្ខស្សន្តកិរិយាយ, ត្វំ វឌ្ឍ អនុព្រូហយ’’.

២០៧.

‘‘វិសារទាវ ភណសិ, ឯតមត្ថំ ជនេត្តិ មេ;

មញ្ញាមិ នូន មាមិកេ, វនថោ តេ ន វិជ្ជតិ’’.

២០៨.

‘‘យេ កេចិ វឌ្ឍ សង្ខារា, ហីនា ឧក្កដ្ឋមជ្ឈិមា;

អណូបិ អណុមត្តោបិ, វនថោ មេ ន វិជ្ជតិ.

២០៩.

‘‘សព្ពេ មេ អាសវា ខីណា, អប្បមត្តស្ស ឈាយតោ;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ’’.

២១០.

‘‘ឧឡារំ វត មេ មាតា, បតោទំ សមវស្សរិ;

បរមត្ថសញ្ហិតា គាថា, យថាបិ អនុកម្បិកា.

២១១.

‘‘តស្សាហំ វចនំ សុត្វា, អនុសិដ្ឋិំ ជនេត្តិយា;

ធម្មសំវេគមាបាទិំ, យោគក្ខេមស្ស បត្តិយា.

២១២.

‘‘សោហំ បធានបហិតត្តោ, រត្តិន្ទិវមតន្ទិតោ;

មាតរា ចោទិតោ សន្តោ, អផុសិំ សន្តិមុត្តមំ’’.

… វឌ្ឍមាតា ថេរី….

នវកនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១០. ឯកាទសនិបាតោ

១. កិសាគោតមីថេរីគាថា

២១៣.

‘‘កល្យាណមិត្តតា មុនិនា, លោកំ អាទិស្ស វណ្ណិតា;

កល្យាណមិត្តេ ភជមានោ, អបិ ពាលោ បណ្ឌិតោ អស្ស.

២១៤.

‘‘ភជិតព្ពា សប្បុរិសា, បញ្ញា តថា វឌ្ឍតិ ភជន្តានំ;

ភជមានោ សប្បុរិសេ, សព្ពេហិបិ ទុក្ខេហិ បមុច្ចេយ្យ.

២១៥.

‘‘ទុក្ខញ្ច វិជានេយ្យ, ទុក្ខស្ស ច សមុទយំ និរោធំ;

អដ្ឋង្គិកញ្ច មគ្គំ, ចត្តារិបិ អរិយសច្ចានិ.

២១៦.

‘‘ទុក្ខោ ឥត្ថិភាវោ, អក្ខាតោ បុរិសទម្មសារថិនា;

សបត្តិកម្បិ ហិ ទុក្ខំ, អប្បេកច្ចា សកិំ វិជាតាយោ.

២១៧.

‘‘គលកេ អបិ កន្តន្តិ, សុខុមាលិនិយោ វិសានិ ខាទន្តិ;

ជនមារកមជ្ឈគតា, ឧភោបិ ព្យសនានិ អនុភោន្តិ.

២១៨.

‘‘ឧបវិជញ្ញា គច្ឆន្តី, អទ្ទសាហំ បតិំ មតំ;

បន្ថម្ហិ វិជាយិត្វាន, អប្បត្តាវ សកំ ឃរំ.

២១៩.

‘‘ទ្វេ បុត្តា កាលកតា, បតី ច បន្ថេ មតោ កបណិកាយ;

មាតា បិតា ច ភាតា, ឌយ្ហន្តិ ច ឯកចិតកាយំ.

២២០.

‘‘ខីណកុលីនេ កបណេ, អនុភូតំ តេ ទុខំ អបរិមាណំ;

អស្សូ ច តេ បវត្តំ, ពហូនិ ច ជាតិសហស្សានិ.

២២១.

‘‘វសិតា សុសានមជ្ឈេ, អថោបិ ខាទិតានិ បុត្តមំសានិ;

ហតកុលិកា សព្ពគរហិតា, មតបតិកា អមតមធិគច្ឆិំ.

២២២.

‘‘ភាវិតោ មេ មគ្គោ, អរិយោ អដ្ឋង្គិកោ អមតគាមី;

និព្ពានំ សច្ឆិកតំ, ធម្មាទាសំ អវេក្ខិំហំ [អបេក្ខិហំ (សី.)].

២២៣.

‘‘អហមម្ហិ កន្តសល្លា, ឱហិតភារា កតញ្ហិ ករណីយំ;

កិសា គោតមី ថេរី, វិមុត្តចិត្តា ឥមំ ភណី’’តិ.

… កិសា គោតមី ថេរី….

ឯកាទសនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១១. ទ្វាទសកនិបាតោ

១. ឧប្បលវណ្ណាថេរីគាថា

២២៤.

‘‘ឧភោ មាតា ច ធីតា ច, មយំ អាសុំ [អាភុំ (សី.)] សបត្តិយោ;

តស្សា មេ អហុ សំវេគោ, អព្ភុតោ លោមហំសនោ.

២២៥.

‘‘ធិរត្ថុ កាមា អសុចី, ទុគ្គន្ធា ពហុកណ្ដកា;

យត្ថ មាតា ច ធីតា ច, សភរិយា មយំ អហុំ.

២២៦.

‘‘កាមេស្វាទីនវំ ទិស្វា, នេក្ខម្មំ ទដ្ឋុ ខេមតោ;

សា បព្ពជ្ជិំ រាជគហេ, អគារស្មានគារិយំ.

២២៧.

‘‘បុព្ពេនិវាសំ ជានាមិ, ទិព្ពចក្ខុំ វិសោធិតំ;

ចេតោបរិច្ចញាណញ្ច, សោតធាតុ វិសោធិតា.

២២៨.

‘‘ឥទ្ធីបិ មេ សច្ឆិកតា, បត្តោ មេ អាសវក្ខយោ;

ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

២២៩.

‘‘ឥទ្ធិយា អភិនិម្មិត្វា, ចតុរស្សំ រថំ អហំ;

ពុទ្ធស្ស បាទេ វន្ទិត្វា, លោកនាថស្ស តាទិនោ’’ [សិរីមតោ (ស្យា. ក.)].

២៣០.

‘‘សុបុប្ផិតគ្គំ ឧបគម្ម បាទបំ, ឯកា តុវំ តិដ្ឋសិ សាលមូលេ [រុក្ខមូលេ (ស្យា. ក.)];

ន ចាបិ តេ ទុតិយោ អត្ថិ កោចិ, ន ត្វំ ពាលេ ភាយសិ ធុត្តកានំ’’.

២៣១.

‘‘សតំ សហស្សានិបិ ធុត្តកានំ, សមាគតា ឯទិសកា ភវេយ្យុំ;

លោមំ ន ឥញ្ជេ នបិ សម្បវេធេ, កិំ មេ តុវំ មារ ករិស្សសេកោ.

២៣២.

‘‘ឯសា អន្តរធាយាមិ, កុច្ឆិំ វា បវិសាមិ តេ;

ភមុកន្តរេ តិដ្ឋាមិ, តិដ្ឋន្តិំ មំ ន ទក្ខសិ.

២៣៣.

‘‘ចិត្តម្ហិ វសីភូតាហំ, ឥទ្ធិបាទា សុភាវិតា;

ឆឡភិញ្ញា សច្ឆិកតា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

២៣៤.

‘‘សត្តិសូលូបមា កាមា, ខន្ធាសំ អធិកុដ្ដនា;

យំ ត្វំ ‘កាមរតិំ’ ព្រូសិ, ‘អរតី’ ទានិ សា មម.

២៣៥.

‘‘សព្ពត្ថ វិហតា នន្ទី, តមោខន្ធោ បទាលិតោ;

ឯវំ ជានាហិ បាបិម, និហតោ ត្វមសិ អន្តកា’’តិ.

… ឧប្បលវណ្ណា ថេរី….

ទ្វាទសនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១២. សោឡសនិបាតោ

១. បុណ្ណាថេរីគាថា

២៣៦.

‘‘ឧទហារី អហំ សីតេ [ឧទកមាហរិំ សីតេ (សី.)], សទា ឧទកមោតរិំ;

អយ្យានំ ទណ្ឌភយភីតា, វាចាទោសភយដ្ដិតា.

២៣៧.

‘‘កស្ស ព្រាហ្មណ ត្វំ ភីតោ, សទា ឧទកមោតរិ;

វេធមានេហិ គត្តេហិ, សីតំ វេទយសេ ភុសំ’’.

២៣៨.

ជានន្តី វត មំ [ជានន្តី ច តុវំ (ក.)] ភោតិ, បុណ្ណិកេ បរិបុច្ឆសិ;

ករោន្តំ កុសលំ កម្មំ, រុន្ធន្តំ កតបាបកំ.

២៣៩.

‘‘យោ ច វុឌ្ឍោ ទហរោ វា, បាបកម្មំ បកុព្ពតិ;

ទកាភិសេចនា សោបិ, បាបកម្មា បមុច្ចតិ’’.

២៤០.

‘‘កោ នុ តេ ឥទមក្ខាសិ, អជានន្តស្ស អជានកោ;

ទកាភិសេចនា នាម, បាបកម្មា បមុច្ចតិ.

២៤១.

‘‘សគ្គំ នូន គមិស្សន្តិ, សព្ពេ មណ្ឌូកកច្ឆបា;

នាគា [នក្កា (សី.)] ច សុសុមារា ច, យេ ចញ្ញេ ឧទកេ ចរា.

២៤២.

‘‘ឱរព្ភិកា សូករិកា, មច្ឆិកា មិគពន្ធកា;

ចោរា ច វជ្ឈឃាតា ច, យេ ចញ្ញេ បាបកម្មិនោ;

ទកាភិសេចនា តេបិ, បាបកម្មា បមុច្ចរេ.

២៤៣.

‘‘សចេ ឥមា នទិយោ តេ, បាបំ បុព្ពេ កតំ វហុំ;

បុញ្ញម្បិមា វហេយ្យុំ តេ, តេន ត្វំ បរិពាហិរោ.

២៤៤.

‘‘យស្ស ព្រាហ្មណ ត្វំ ភីតោ, សទា ឧទកមោតរិ;

តមេវ ព្រហ្មេ មា កាសិ, មា តេ សីតំ ឆវិំ ហនេ’’.

២៤៥.

‘‘កុម្មគ្គបដិបន្នំ មំ, អរិយមគ្គំ សមានយិ;

ទកាភិសេចនា ភោតិ, ឥមំ សាដំ ទទាមិ តេ’’.

២៤៦.

‘‘តុយ្ហេវ សាដកោ ហោតុ, នាហមិច្ឆាមិ សាដកំ;

សចេ ភាយសិ ទុក្ខស្ស, សចេ តេ ទុក្ខមប្បិយំ.

២៤៧.

‘‘មាកាសិ បាបកំ កម្មំ, អាវិ វា យទិ វា រហោ;

សចេ ច បាបកំ កម្មំ, ករិស្សសិ ករោសិ វា.

២៤៨.

‘‘ន តេ ទុក្ខា បមុត្យត្ថិ, ឧបេច្ចាបិ [ឧប្បច្ចាបិ (អដ្ឋ. បាឋន្តរំ)] បលាយតោ;

សចេ ភាយសិ ទុក្ខស្ស, សចេ តេ ទុក្ខមប្បិយំ.

២៤៩.

‘‘ឧបេហិ សរណំ ពុទ្ធំ, ធម្មំ សង្ឃញ្ច តាទិនំ;

សមាទិយាហិ សីលានិ, តំ តេ អត្ថាយ ហេហិតិ’’.

២៥០.

‘‘ឧបេមិ សរណំ ពុទ្ធំ, ធម្មំ សង្ឃញ្ច តាទិនំ;

សមាទិយាមិ សីលានិ, តំ មេ អត្ថាយ ហេហិតិ.

២៥១.

‘‘ព្រហ្មពន្ធុ បុរេ អាសិំ, អជ្ជម្ហិ សច្ចព្រាហ្មណោ;

តេវិជ្ជោ វេទសម្បន្នោ, សោត្តិយោ ចម្ហិ ន្ហាតកោ’’តិ.

… បុណ្ណា ថេរី….

សោឡសនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១៣. វីសតិនិបាតោ

១. អម្ពបាលីថេរីគាថា

២៥២.

‘‘កាឡកា ភមរវណ្ណសាទិសា, វេល្លិតគ្គា មម មុទ្ធជា អហុំ;

តេ ជរាយ សាណវាកសាទិសា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៣.

‘‘វាសិតោវ សុរភី ករណ្ឌកោ, បុប្ផបូរ មម ឧត្តមង្គជោ [ឧត្តមង្គភូតោ (ក.)].

តំ ជរាយថ សលោមគន្ធិកំ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៤.

‘‘កាននំវ សហិតំ សុរោបិតំ, កោច្ឆសូចិវិចិតគ្គសោភិតំ;

តំ ជរាយ វិរលំ តហិំ តហិំ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៥.

‘‘កណ្ហខន្ធកសុវណ្ណមណ្ឌិតំ, សោភតេ សុវេណីហិលង្កតំ;

តំ ជរាយ ខលិតំ សិរំ កតំ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៦.

‘‘ចិត្តការសុកតាវ លេខិកា, សោភរេ សុ ភមុកា បុរេ មម;

តា ជរាយ វលិភិប្បលម្ពិតា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៧.

‘‘ភស្សរា សុរុចិរា យថា មណី, នេត្តហេសុមភិនីលមាយតា;

តេ ជរាយភិហតា ន សោភរេ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៨.

‘‘សណ្ហតុង្គសទិសី ច នាសិកា, សោភតេ សុ អភិយោព្ពនំ បតិ;

សា ជរាយ ឧបកូលិតា វិយ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៥៩.

‘‘កង្កណំ វ សុកតំ សុនិដ្ឋិតំ, សោភរេ សុ មម កណ្ណបាឡិយោ;

តា ជរាយ វលិភិប្បលម្ពិតា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦០.

‘‘បត្តលីមកុលវណ្ណសាទិសា, សោភរេ សុ ទន្តា បុរេ មម;

តេ ជរាយ ខណ្ឌិតា ចាសិតា [បីតកា (សី.)], សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦១.

‘‘កាននម្ហិ វនសណ្ឌចារិនី, កោកិលាវ មធុរំ និកូជិហំ;

តំ ជរាយ ខលិតំ តហិំ តហិំ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦២.

‘‘សណ្ហកម្ពុរិវ សុប្បមជ្ជិតា, សោភតេ សុ គីវា បុរេ មម;

សា ជរាយ ភគ្គា [ភញ្ជិតា (?)] វិនាមិតា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៣.

‘‘វដ្ដបលិឃសទិសោបមា ឧភោ, សោភរេ សុ ពាហា បុរេ មម;

តា ជរាយ យថ បាដលិព្ពលិតា [យថា បាដលិប្បលិតា (សី. ស្យា. ក.)], សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៤.

‘‘សណ្ហមុទ្ទិកសុវណ្ណមណ្ឌិតា, សោភរេ សុ ហត្ថា បុរេ មម;

តេ ជរាយ យថា មូលមូលិកា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៥.

‘‘បីនវដ្ដសហិតុគ្គតា ឧភោ, សោភរេ [សោភតេ (អដ្ឋ.)] សុ ថនកា បុរេ មម;

ថេវិកីវ លម្ពន្តិ នោទកា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៦.

‘‘កញ្ចនស្សផលកំវ សម្មដ្ឋំ, សោភតេ សុ កាយោ បុរេ មម;

សោ វលីហិ សុខុមាហិ ឱតតោ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៧.

‘‘នាគភោគសទិសោបមា ឧភោ, សោភរេ សុ ឩរូ បុរេ មម;

តេ ជរាយ យថា វេឡុនាឡិយោ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៨.

‘‘សណ្ហនូបុរសុវណ្ណមណ្ឌិតា, សោភរេ សុ ជង្ឃា បុរេ មម;

តា ជរាយ តិលទណ្ឌការិវ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៦៩.

‘‘តូលបុណ្ណសទិសោបមា ឧភោ, សោភរេ សុ បាទា បុរេ មម;

តេ ជរាយ ផុដិតា វលីមតា, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា.

២៧០.

‘‘ឯទិសោ អហុ អយំ សមុស្សយោ, ជជ្ជរោ ពហុទុក្ខានមាលយោ;

សោបលេបបតិតោ ជរាឃរោ, សច្ចវាទិវចនំ អនញ្ញថា’’.

… អម្ពបាលី ថេរី….

២. រោហិនីថេរីគាថា

២៧១.

‘‘‘សមណា’តិ ភោតិ សុបិ [ភោតិ ត្វំ សយសិ (សី.), ភោតិ មំ វិបស្សិ (ស្យា.)], ‘សមណា’តិ បពុជ្ឈសិ [បដិពុជ្ឈសិ (សី. ស្យា.)];

សមណានេវ [សមណានមេវ (សី. ស្យា.)] កិត្តេសិ, សមណី នូន [សមណី នុ (ក.)] ភវិស្សសិ.

២៧២.

‘‘វិបុលំ អន្នញ្ច បានញ្ច, សមណានំ បវេច្ចសិ [បយច្ឆសិ (សី.)];

រោហិនី ទានិ បុច្ឆាមិ, កេន តេ សមណា បិយា.

២៧៣.

‘‘អកម្មកាមា អលសា, បរទត្តូបជីវិនោ;

អាសំសុកា សាទុកាមា, កេន តេ សមណា បិយា’’.

២៧៤.

‘‘ចិរស្សំ វត មំ តាត, សមណានំ បរិបុច្ឆសិ;

តេសំ តេ កិត្តយិស្សាមិ, បញ្ញាសីលបរក្កមំ.

២៧៥.

‘‘កម្មកាមា អនលសា, កម្មសេដ្ឋស្ស ការកា;

រាគំ ទោសំ បជហន្តិ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៧៦.

‘‘តីណិ បាបស្ស មូលានិ, ធុនន្តិ សុចិការិនោ;

សព្ពំ បាបំ បហីនេសំ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៧៧.

‘‘កាយកម្មំ សុចិ នេសំ, វចីកម្មញ្ច តាទិសំ;

មនោកម្មំ សុចិ នេសំ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៧៨.

‘‘វិមលា សង្ខមុត្តាវ, សុទ្ធា សន្តរពាហិរា;

បុណ្ណា សុក្កាន ធម្មានំ [សុក្កេហិ ធម្មេហិ (សី. ស្យា. អដ្ឋ.)], តេន មេ សមណា បិយា.

២៧៩.

‘‘ពហុស្សុតា ធម្មធរា, អរិយា ធម្មជីវិនោ;

អត្ថំ ធម្មញ្ច ទេសេន្តិ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៨០.

‘‘ពហុស្សុតា ធម្មធរា, អរិយា ធម្មជីវិនោ;

ឯកគ្គចិត្តា សតិមន្តោ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៨១.

‘‘ទូរង្គមា សតិមន្តោ, មន្តភាណី អនុទ្ធតា;

ទុក្ខស្សន្តំ បជានន្តិ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៨២.

‘‘យស្មា គាមា បក្កមន្តិ, ន វិលោកេន្តិ កិញ្ចនំ;

អនបេក្ខាវ គច្ឆន្តិ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៨៣.

‘‘ន តេសំ កោដ្ឋេ ឱបេន្តិ, ន កុម្ភិំ ន ខឡោបិយំ;

បរិនិដ្ឋិតមេសានា, តេន មេ សមណា បិយា.

២៨៤.

‘‘ន តេ ហិរញ្ញំ គណ្ហន្តិ, ន សុវណ្ណំ ន រូបិយំ;

បច្ចុប្បន្នេន យាបេន្តិ, តេន មេ សមណា បិយា.

២៨៥.

‘‘នានាកុលា បព្ពជិតា, នានាជនបទេហិ ច;

អញ្ញមញ្ញំ បិយាយន្តិ [បិហយន្តិ (ក.)], តេន មេ សមណា បិយា’’.

២៨៦.

‘‘អត្ថាយ វត នោ ភោតិ, កុលេ ជាតាសិ រោហិនី;

សទ្ធា ពុទ្ធេ ច ធម្មេ ច, សង្ឃេ ច តិព្ពគារវា.

២៨៧.

‘‘តុវំ ហេតំ បជានាសិ, បុញ្ញក្ខេត្តំ អនុត្តរំ;

អម្ហម្បិ ឯតេ សមណា, បដិគណ្ហន្តិ ទក្ខិណំ’’.

២៨៨.

‘‘បតិដ្ឋិតោ ហេត្ថ យញ្ញោ, វិបុលោ នោ ភវិស្សតិ;

សចេ ភាយសិ ទុក្ខស្ស, សចេ តេ ទុក្ខមប្បិយំ.

២៨៩.

‘‘ឧបេហិ សរណំ ពុទ្ធំ, ធម្មំ សង្ឃញ្ច តាទិនំ;

សមាទិយាហិ សីលានិ, តំ តេ អត្ថាយ ហេហិតិ’’.

២៩០.

‘‘ឧបេមិ សរណំ ពុទ្ធំ, ធម្មំ សង្ឃញ្ច តាទិនំ;

សមាទិយាមិ សីលានិ, តំ មេ អត្ថាយ ហេហិតិ.

២៩១.

‘‘ព្រហ្មពន្ធុ បុរេ អាសិំ, សោ ឥទានិម្ហិ ព្រាហ្មណោ;

តេវិជ្ជោ សោត្តិយោ ចម្ហិ, វេទគូ ចម្ហិ ន្ហាតកោ’’.

… រោហិនី ថេរី….

៣. ចាបាថេរីគាថា

២៩២.

‘‘លដ្ឋិហត្ថោ បុរេ អាសិ, សោ ទានិ មិគលុទ្ទកោ;

អាសាយ បលិបា ឃោរា, នាសក្ខិ បារមេតវេ.

២៩៣.

‘‘សុមត្តំ មំ មញ្ញមានា, ចាបា បុត្តមតោសយិ;

ចាបាយ ពន្ធនំ ឆេត្វា, បព្ពជិស្សំ បុនោបហំ.

២៩៤.

‘‘មា មេ កុជ្ឈិ មហាវីរ, មា មេ កុជ្ឈិ មហាមុនិ;

ន ហិ កោធបរេតស្ស, សុទ្ធិ អត្ថិ កុតោ តបោ.

២៩៥.

‘‘បក្កមិស្សញ្ច នាឡាតោ, កោធ នាឡាយ វច្ឆតិ;

ពន្ធន្តី ឥត្ថិរូបេន, សមណេ ធម្មជីវិនោ’’ [ធម្មជីវិនេ (ក.)].

២៩៦.

‘‘ឯហិ កាឡ និវត្តស្សុ, ភុញ្ជ កាមេ យថា បុរេ;

អហញ្ច តេ វសីកតា, យេ ច មេ សន្តិ ញាតកា’’.

២៩៧.

‘‘ឯត្តោ ចាបេ ចតុព្ភាគំ, យថា ភាសសិ ត្វញ្ច មេ;

តយិ រត្តស្ស បោសស្ស, ឧឡារំ វត តំ សិយា’’.

២៩៨.

‘‘កាឡង្គិនិំវ តក្ការិំ, បុប្ផិតំ គិរិមុទ្ធនិ;

ផុល្លំ ទាលិមលដ្ឋិំវ, អន្តោទីបេវ បាដលិំ.

២៩៩.

‘‘ហរិចន្ទនលិត្តង្គិំ, កាសិកុត្តមធារិនិំ;

តំ មំ រូបវតិំ សន្តិំ, កស្ស ឱហាយ គច្ឆសិ’’.

៣០០.

‘‘សាកុន្តិកោវ សកុណិំ [សកុណំ (ស្យា.)], យថា ពន្ធិតុមិច្ឆតិ;

អាហរិមេន រូបេន, ន មំ ត្វំ ពាធយិស្សសិ’’.

៣០១.

‘‘ឥមញ្ច មេ បុត្តផលំ, កាឡ ឧប្បាទិតំ តយា;

តំ មំ បុត្តវតិំ សន្តិំ, កស្ស ឱហាយ គច្ឆសិ’’.

៣០២.

‘‘ជហន្តិ បុត្តេ សប្បញ្ញា, តតោ ញាតី តតោ ធនំ;

បព្ពជន្តិ មហាវីរា, នាគោ ឆេត្វាវ ពន្ធនំ’’.

៣០៣.

‘‘ឥទានិ តេ ឥមំ បុត្តំ, ទណ្ឌេន ឆុរិកាយ វា;

ភូមិយំ វា និសុម្ភិស្សំ [និសុម្ភេយ្យំ (សី.)], បុត្តសោកា ន គច្ឆសិ’’.

៣០៤.

‘‘សចេ បុត្តំ សិង្គាលានំ, កុក្កុរានំ បទាហិសិ;

ន មំ បុត្តកត្តេ ជម្មិ, បុនរាវត្តយិស្សសិ’’.

៣០៥.

‘‘ហន្ទ ខោ ទានិ ភទ្ទន្តេ, កុហិំ កាឡ គមិស្សសិ;

កតមំ គាមនិគមំ, នគរំ រាជធានិយោ’’.

៣០៦.

‘‘អហុម្ហ បុព្ពេ គណិនោ, អស្សមណា សមណមានិនោ;

គាមេន គាមំ វិចរិម្ហ, នគរេ រាជធានិយោ.

៣០៧.

‘‘ឯសោ ហិ ភគវា ពុទ្ធោ, នទិំ នេរញ្ជរំ បតិ;

សព្ពទុក្ខប្បហានាយ, ធម្មំ ទេសេតិ បាណិនំ;

តស្សាហំ សន្តិកំ គច្ឆំ, សោ មេ សត្ថា ភវិស្សតិ’’.

៣០៨.

‘‘វន្ទនំ ទានិ វជ្ជាសិ, លោកនាថំ អនុត្តរំ;

បទក្ខិណញ្ច កត្វាន, អាទិសេយ្យាសិ ទក្ខិណំ’’.

៣០៩.

‘‘ឯតំ ខោ លព្ភមម្ហេហិ, យថា ភាសសិ ត្វញ្ច មេ;

វន្ទនំ ទានិ តេ វជ្ជំ, លោកនាថំ អនុត្តរំ;

បទក្ខិណញ្ច កត្វាន, អាទិសិស្សាមិ ទក្ខិណំ’’.

៣១០.

តតោ ច កាឡោ បក្កាមិ, នទិំ នេរញ្ជរំ បតិ;

សោ អទ្ទសាសិ សម្ពុទ្ធំ, ទេសេន្តំ អមតំ បទំ.

៣១១.

ទុក្ខំ ទុក្ខសមុប្បាទំ, ទុក្ខស្ស ច អតិក្កមំ;

អរិយំ ចដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ទុក្ខូបសមគាមិនំ.

៣១២.

តស្ស បាទានិ វន្ទិត្វា, កត្វាន នំ [កត្វានហំ (សី.)] បទក្ខិណំ;

ចាបាយ អាទិសិត្វាន, បព្ពជិំ អនគារិយំ;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

… ចាបា ថេរី….

៤. សុន្ទរីថេរីគាថា

៣១៣.

‘‘បេតានិ ភោតិ បុត្តានិ, ខាទមានា តុវំ បុរេ;

តុវំ ទិវា ច រត្តោ ច, អតីវ បរិតប្បសិ.

៣១៤.

‘‘សាជ្ជ សព្ពានិ ខាទិត្វា, សតបុត្តានិ [សត្ត បុត្តានិ (ស្យា.)] ព្រាហ្មណី;

វាសេដ្ឋិ កេន វណ្ណេន, ន ពាឡ្ហំ បរិតប្បសិ’’.

៣១៥.

‘‘ពហូនិ បុត្តសតានិ, ញាតិសង្ឃសតានិ ច;

ខាទិតានិ អតីតំសេ, មម តុយ្ហញ្ច ព្រាហ្មណ.

៣១៦.

‘‘សាហំ និស្សរណំ ញត្វា, ជាតិយា មរណស្ស ច;

សោចាមិ ន រោទាមិ, ន ចាបិ បរិតប្បយិំ’’.

៣១៧.

‘‘អព្ភុតំ វត វាសេដ្ឋិ, វាចំ ភាសសិ ឯទិសិំ;

កស្ស ត្វំ ធម្មមញ្ញាយ, គិរំ [ថិរំ (សី.)] ភាសសិ ឯទិសិំ’’.

៣១៨.

‘‘ឯស ព្រាហ្មណ សម្ពុទ្ធោ, នគរំ មិថិលំ បតិ;

សព្ពទុក្ខប្បហានាយ, ធម្មំ ទេសេសិ បាណិនំ.

៣១៩.

‘‘តស្ស ព្រហ្មេ [ព្រាហ្មណ (សី. ស្យា.)] អរហតោ, ធម្មំ សុត្វា និរូបធិំ;

តត្ថ វិញ្ញាតសទ្ធម្មា, បុត្តសោកំ ព្យបានុទិំ’’.

៣២០.

‘‘សោ អហម្បិ គមិស្សាមិ, នគរំ មិថិលំ បតិ;

អប្បេវ មំ សោ ភគវា, សព្ពទុក្ខា បមោចយេ’’.

៣២១.

អទ្ទស ព្រាហ្មណោ ពុទ្ធំ, វិប្បមុត្តំ និរូបធិំ;

ស្វស្ស ធម្មមទេសេសិ, មុនិ ទុក្ខស្ស បារគូ.

៣២២.

ទុក្ខំ ទុក្ខសមុប្បាទំ, ទុក្ខស្ស ច អតិក្កមំ;

អរិយំ ចដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ទុក្ខូបសមគាមិនំ.

៣២៣.

តត្ថ វិញ្ញាតសទ្ធម្មោ, បព្ពជ្ជំ សមរោចយិ;

សុជាតោ តីហិ រត្តីហិ, តិស្សោ វិជ្ជា អផស្សយិ.

៣២៤.

‘‘ឯហិ សារថិ គច្ឆាហិ, រថំ និយ្យាទយាហិមំ;

អារោគ្យំ ព្រាហ្មណិំ វជ្ជ [វជ្ជា (សី.)], ‘បព្ពជិ [បព្ពជិតោ (សី.)] ទានិ ព្រាហ្មណោ;

សុជាតោ តីហិ រត្តីហិ, តិស្សោ វិជ្ជា អផស្សយិ’’’.

៣២៥.

តតោ ច រថមាទាយ, សហស្សញ្ចាបិ សារថិ;

អារោគ្យំ ព្រាហ្មណិវោច, ‘‘បព្ពជិ ទានិ ព្រាហ្មណោ;

សុជាតោ តីហិ រត្តីហិ, តិស្សោ វិជ្ជា អផស្សយិ’’.

៣២៦.

‘‘ឯតញ្ចាហំ អស្សរថំ, សហស្សញ្ចាបិ សារថិ;

តេវិជ្ជំ ព្រាហ្មណំ សុត្វា [ញត្វា (សី.)], បុណ្ណបត្តំ ទទាមិ តេ’’.

៣២៧.

‘‘តុយ្ហេវ ហោត្វស្សរថោ, សហស្សញ្ចាបិ ព្រាហ្មណិ;

អហម្បិ បព្ពជិស្សាមិ, វរបញ្ញស្ស សន្តិកេ’’.

៣២៨.

‘‘ហត្ថី គវស្សំ មណិកុណ្ឌលញ្ច, ផីតញ្ចិមំ គហវិភវំ បហាយ;

បិតា បព្ពជិតោ តុយ្ហំ, ភុញ្ជ ភោគានិ សុន្ទរិ; តុវំ ទាយាទិកា កុលេ’’.

៣២៩.

‘‘ហត្ថី គវស្សំ មណិកុណ្ឌលញ្ច, រម្មំ ចិមំ គហវិភវំ បហាយ;

បិតា បព្ពជិតោ មយ្ហំ, បុត្តសោកេន អដ្ដិតោ;

អហម្បិ បព្ពជិស្សាមិ, ភាតុសោកេន អដ្ដិតា’’.

៣៣០.

‘‘សោ តេ ឥជ្ឈតុ សង្កប្បោ, យំ ត្វំ បត្ថេសិ សុន្ទរី;

ឧត្តិដ្ឋបិណ្ឌោ ឧញ្ឆោ ច, បំសុកូលញ្ច ចីវរំ;

ឯតានិ អភិសម្ភោន្តី, បរលោកេ អនាសវា’’.

៣៣១.

‘‘សិក្ខមានាយ មេ អយ្យេ, ទិព្ពចក្ខុ វិសោធិតំ;

បុព្ពេនិវាសំ ជានាមិ, យត្ថ មេ វុសិតំ បុរេ.

៣៣២.

‘‘តុវំ និស្សាយ កល្យាណី, ថេរី សង្ឃស្ស សោភនេ;

តិស្សោ វិជ្ជា អនុប្បត្តា, កតំ ពុទ្ធស្ស សាសនំ.

៣៣៣.

‘‘អនុជានាហិ មេ អយ្យេ, ឥច្ឆេ សាវត្ថិ គន្តវេ;

សីហនាទំ នទិស្សាមិ, ពុទ្ធសេដ្ឋស្ស សន្តិកេ’’.

៣៣៤.

‘‘បស្ស សុន្ទរិ សត្ថារំ, ហេមវណ្ណំ ហរិត្តចំ;

អទន្តានំ ទមេតារំ, សម្ពុទ្ធមកុតោភយំ’’.

៣៣៥.

‘‘បស្ស សុន្ទរិមាយន្តិំ, វិប្បមុត្តំ និរូបធិំ;

វីតរាគំ វិសំយុត្តំ, កតកិច្ចមនាសវំ.

៣៣៦.

‘‘ពារាណសីតោ និក្ខម្ម, តវ សន្តិកមាគតា;

សាវិកា តេ មហាវីរ, បាទេ វន្ទតិ សុន្ទរី’’.

៣៣៧.

‘‘តុវំ ពុទ្ធោ តុវំ សត្ថា, តុយ្ហំ ធីតាម្ហិ ព្រាហ្មណ;

ឱរសា មុខតោ ជាតា, កតកិច្ចា អនាសវា’’.

៣៣៨.

‘‘តស្សា តេ ស្វាគតំ ភទ្ទេ, តតោ [អថោ (ក.)] តេ អទុរាគតំ;

ឯវញ្ហិ ទន្តា អាយន្តិ, សត្ថុ បាទានិ វន្ទិកា;

វីតរាគា វិសំយុត្តា, កតកិច្ចា អនាសវា’’.

… សុន្ទរី ថេរី….

៥. សុភាកម្មារធីតុថេរីគាថា

៣៣៩.

‘‘ទហរាហំ សុទ្ធវសនា, យំ បុរេ ធម្មមស្សុណិំ;

តស្សា មេ អប្បមត្តាយ, សច្ចាភិសមយោ អហុ.

៣៤០.

‘‘តតោហំ សព្ពកាមេសុ, ភុសំ អរតិមជ្ឈគំ;

សក្កាយស្មិំ ភយំ ទិស្វា, នេក្ខម្មមេវ [នេក្ខម្មញ្ញេវ (សី.), នេក្ខម្មស្សេវ (ស្យា.)] បីហយេ.

៣៤១.

‘‘ហិត្វានហំ ញាតិគណំ, ទាសកម្មករានិ ច;

គាមខេត្តានិ ផីតានិ, រមណីយេ បមោទិតេ.

៣៤២.

‘‘បហាយហំ បព្ពជិតា, សាបតេយ្យមនប្បកំ;

ឯវំ សទ្ធាយ និក្ខម្ម, សទ្ធម្មេ សុប្បវេទិតេ.

៣៤៣.

‘‘នេតំ [ន មេតំ (សី. ស្យា.)] អស្ស បតិរូបំ, អាកិញ្ចញ្ញញ្ហិ បត្ថយេ;

យោ [យា (ស្យា.)] ជាតរូបំ រជតំ, ឆឌ្ឌេត្វា [ថបេត្វា (ក.)] បុនរាគមេ [បុនរាគហេ (ក.)].

៣៤៤.

‘‘រជតំ ជាតរូបំ វា, ន ពោធាយ ន សន្តិយា;

នេតំ សមណសារុប្បំ, ន ឯតំ អរិយទ្ធនំ.

៣៤៥.

‘‘លោភនំ មទនញ្ចេតំ, មោហនំ រជវឌ្ឍនំ;

សាសង្កំ ពហុអាយាសំ, នត្ថិ ចេត្ថ ធុវំ ឋិតិ.

៣៤៦.

‘‘ឯត្ថ រត្តា បមត្តា ច, សង្កិលិដ្ឋមនា នរា;

អញ្ញមញ្ញេន ព្យារុទ្ធា, បុថុ កុព្ពន្តិ មេធគំ.

៣៤៧.

‘‘វធោ ពន្ធោ បរិក្លេសោ, ជានិ សោកបរិទ្ទវោ;

កាមេសុ អធិបន្នានំ, ទិស្សតេ ព្យសនំ ពហុំ.

៣៤៨.

‘‘តំ មំ ញាតី អមិត្តាវ, កិំ វោ កាមេសុ យុញ្ជថ;

ជានាថ មំ បព្ពជិតំ, កាមេសុ ភយទស្សិនិំ.

៣៤៩.

‘‘ន ហិរញ្ញសុវណ្ណេន, បរិក្ខីយន្តិ អាសវា;

អមិត្តា វធកា កាមា, សបត្តា សល្លពន្ធនា.

៣៥០.

‘‘តំ មំ ញាតី អមិត្តាវ, កិំ វោ កាមេសុ យុញ្ជថ;

ជានាថ មំ បព្ពជិតំ, មុណ្ឌំ សង្ឃាដិបារុតំ.

៣៥១.

‘‘ឧត្តិដ្ឋបិណ្ឌោ ឧញ្ឆោ ច, បំសុកូលញ្ច ចីវរំ;

ឯតំ ខោ មម សារុប្បំ, អនគារូបនិស្សយោ.

៣៥២.

‘‘វន្តា មហេសីហិ កាមា, យេ ទិព្ពា យេ ច មានុសា;

ខេមដ្ឋានេ វិមុត្តា តេ, បត្តា តេ អចលំ សុខំ.

៣៥៣.

‘‘មាហំ កាមេហិ សង្គច្ឆិំ, យេសុ តាណំ ន វិជ្ជតិ;

អមិត្តា វធកា កាមា, អគ្គិក្ខន្ធូបមា ទុខា.

៣៥៤.

‘‘បរិបន្ថោ ឯស ភយោ, សវិឃាតោ សកណ្ដកោ;

គេធោ សុវិសមោ ចេសោ [លេបោ (សី.)], មហន្តោ មោហនាមុខោ.

៣៥៥.

‘‘ឧបសគ្គោ ភីមរូបោ, កាមា សប្បសិរូបមា;

យេ ពាលា អភិនន្ទន្តិ, អន្ធភូតា បុថុជ្ជនា.

៣៥៦.

‘‘កាមបង្កេន សត្តា ហិ, ពហូ លោកេ អវិទ្ទសូ;

បរិយន្តំ ន ជានន្តិ, ជាតិយា មរណស្ស ច.

៣៥៧.

‘‘ទុគ្គតិគមនំ មគ្គំ, មនុស្សា កាមហេតុកំ;

ពហុំ វេ បដិបជ្ជន្តិ, អត្តនោ រោគមាវហំ.

៣៥៨.

‘‘ឯវំ អមិត្តជននា, តាបនា សំកិលេសិកា;

លោកាមិសា ពន្ធនីយា, កាមា មរណពន្ធនា [ចរណពន្ធនា (សី.)].

៣៥៩.

‘‘ឧម្មាទនា ឧល្លបនា, កាមា ចិត្តប្បមទ្ទិនោ;

សត្តានំ សង្កិលេសាយ, ខិប្បំ [ខិបំ (សី.)] មារេន ឱឌ្ឌិតំ.

៣៦០.

‘‘អនន្តាទីនវា កាមា, ពហុទុក្ខា មហាវិសា;

អប្បស្សាទា រណករា, សុក្កបក្ខវិសោសនា [វិសោសកា (សី.)].

៣៦១.

‘‘សាហំ ឯតាទិសំ កត្វា, ព្យសនំ កាមហេតុកំ;

ន តំ បច្ចាគមិស្សាមិ, និព្ពានាភិរតា សទា.

៣៦២.

‘‘រណំ ករិត្វា [តរិត្វា (សី.)] កាមានំ, សីតិភាវាភិកង្ខិនី;

អប្បមត្តា វិហស្សាមិ, សព្ពសំយោជនក្ខយេ.

៣៦៣.

‘‘អសោកំ វិរជំ ខេមំ, អរិយដ្ឋង្គិកំ ឧជុំ;

តំ មគ្គំ អនុគច្ឆាមិ, យេន តិណ្ណា មហេសិនោ’’.

៣៦៤.

ឥមំ បស្សថ ធម្មដ្ឋំ, សុភំ កម្មារធីតរំ;

អនេជំ ឧបសម្បជ្ជ, រុក្ខមូលម្ហិ ឈាយតិ.

៣៦៥.

អជ្ជដ្ឋមី បព្ពជិតា, សទ្ធា សទ្ធម្មសោភនា;

វិនីតុប្បលវណ្ណាយ, តេវិជ្ជា មច្ចុហាយិនី.

៣៦៦.

សាយំ ភុជិស្សា អនណា, ភិក្ខុនី ភាវិតិន្ទ្រិយា;

សព្ពយោគវិសំយុត្តា, កតកិច្ចា អនាសវា.

៣៦៧.

តំ សក្កោ ទេវសង្ឃេន, ឧបសង្កម្ម ឥទ្ធិយា;

នមស្សតិ ភូតបតិ, សុភំ កម្មារធីតរន្តិ.

… សុភា កម្មារធីតា ថេរី….

វីសតិនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១៤. តិំសនិបាតោ

១. សុភាជីវកម្ពវនិកាថេរីគាថា

៣៦៨.

ជីវកម្ពវនំ រម្មំ, គច្ឆន្តិំ ភិក្ខុនិំ សុភំ;

ធុត្តកោ សន្និវារេសិ [តំ និវារេសិ (ក.)], តមេនំ អព្រវី សុភា.

៣៦៩.

‘‘កិំ តេ អបរាធិតំ មយា, យំ មំ ឱវរិយាន តិដ្ឋសិ;

ន ហិ បព្ពជិតាយ អាវុសោ, បុរិសោ សម្ផុសនាយ កប្បតិ.

៣៧០.

‘‘គរុកេ មម សត្ថុសាសនេ, យា សិក្ខា សុគតេន ទេសិតា;

បរិសុទ្ធបទំ អនង្គណំ, កិំ មំ ឱវរិយាន តិដ្ឋសិ.

៣៧១.

‘‘អាវិលចិត្តោ អនាវិលំ, សរជោ វីតរជំ អនង្គណំ;

សព្ពត្ថ វិមុត្តមានសំ, កិំ មំ ឱវរិយាន តិដ្ឋសិ’’.

៣៧២.

‘‘ទហរា ច អបាបិកា ចសិ, កិំ តេ បព្ពជ្ជា ករិស្សតិ;

និក្ខិប កាសាយចីវរំ, ឯហិ រមាម សុបុប្ផិតេ [រមាមសេ បុប្ផិតេ (សី. ស្យា.)] វនេ.

៣៧៣.

‘‘មធុរញ្ច បវន្តិ សព្ពសោ, កុសុមរជេន សមុដ្ឋិតា ទុមា;

បឋមវសន្តោ សុខោ ឧតុ, ឯហិ រមាម សុបុប្ផិតេ វនេ.

៣៧៤.

‘‘កុសុមិតសិខរា ច បាទបា, អភិគជ្ជន្តិវ មាលុតេរិតា;

កា តុយ្ហំ រតិ ភវិស្សតិ, យទិ ឯកា វនមោគហិស្សសិ [វនមោតរិស្សសិ (សី.), វនមោគាហិស្សសិ (ស្យា. ក.)].

៣៧៥.

‘‘វាឡមិគសង្ឃសេវិតំ, កុញ្ជរមត្តករេណុលោឡិតំ;

អសហាយិកា គន្តុមិច្ឆសិ, រហិតំ ភិំសនកំ មហាវនំ.

៣៧៦.

‘‘តបនីយកតាវ ធីតិកា, វិចរសិ ចិត្តលតេវ អច្ឆរា;

កាសិកសុខុមេហិ វគ្គុភិ, សោភសី សុវសនេហិ នូបមេ.

៣៧៧.

‘‘អហំ តវ វសានុគោ សិយំ, យទិ វិហរេមសេ [យទិបិ វិហរេសិ (ក.)] កាននន្តរេ;

ន ហិ មត្ថិ តយា បិយត្តរោ, បាណោ កិន្នរិមន្ទលោចនេ.

៣៧៨.

‘‘យទិ មេ វចនំ ករិស្សសិ, សុខិតា ឯហិ អគារមាវស;

បាសាទនិវាតវាសិនី, បរិកម្មំ តេ ករោន្តុ នារិយោ.

៣៧៩.

‘‘កាសិកសុខុមានិ ធារយ, អភិរោបេហិ [អភិរោហេហិ (សី.)] ច មាលវណ្ណកំ;

កញ្ចនមណិមុត្តកំ ពហុំ, វិវិធំ អាភរណំ ករោមិ តេ.

៣៨០.

‘‘សុធោតរជបច្ឆទំ សុភំ, គោណកតូលិកសន្ថតំ នវំ;

អភិរុហ សយនំ មហារហំ, ចន្ទនមណ្ឌិតសារគន្ធិកំ;

៣៨១.

‘‘ឧប្បលំ ចុទកា សមុគ្គតំ, យថា តំ អមនុស្សសេវិតំ;

ឯវំ ត្វំ ព្រហ្មចារិនី, សកេសង្គេសុ ជរំ គមិស្សសិ’’.

៣៨២.

‘‘កិំ តេ ឥធ សារសម្មតំ, កុណបបូរម្ហិ សុសានវឌ្ឍនេ;

ភេទនធម្មេ កឡេវរេ [កលេវរេ (សី. ក.)], យំ ទិស្វា វិមនោ ឧទិក្ខសិ’’.

៣៨៣.

‘‘អក្ខីនិ ច តុរិយារិវ, កិន្នរិយារិវ បព្ពតន្តរេ;

តវ មេ នយនានិ ទក្ខិយ, ភិយ្យោ កាមរតី បវឌ្ឍតិ.

៣៨៤.

‘‘ឧប្បលសិខរោបមានិ តេ, វិមលេ ហាដកសន្និភេ មុខេ;

តវ មេ នយនានិ ទក្ខិយ [នយនានុទិក្ខិយ (សី.)], ភិយ្យោ កាមគុណោ បវឌ្ឍតិ.

៣៨៥.

‘‘អបិ ទូរគតា សរម្ហសេ, អាយតបម្ហេ វិសុទ្ធទស្សនេ;

ហិ មត្ថិ តយា បិយត្តរា, នយនា កិន្នរិមន្ទលោចនេ’’.

៣៨៦.

‘‘អបថេន បយាតុមិច្ឆសិ, ចន្ទំ កីឡនកំ គវេសសិ;

មេរុំ លង្ឃេតុមិច្ឆសិ, យោ ត្វំ ពុទ្ធសុតំ មគ្គយសិ.

៣៨៧.

‘‘នត្ថិ ហិ លោកេ សទេវកេ, រាគោ យត្ថបិ ទានិ មេ សិយា;

នបិ នំ ជានាមិ កីរិសោ, អថ មគ្គេន ហតោ សមូលកោ.

៣៨៨.

‘‘ឥង្គាលកុយាវ [ឥង្ឃាឡខុយាវ (ស្យា.)] ឧជ្ឈិតោ, វិសបត្តោរិវ អគ្គិតោ កតោ [អគ្ឃតោ ហតោ (សី.)];

នបិ នំ បស្សាមិ កីរិសោ, អថ មគ្គេន ហតោ សមូលកោ.

៣៨៩.

‘‘យស្សា សិយា អបច្ចវេក្ខិតំ, សត្ថា វា អនុបាសិតោ សិយា;

ត្វំ តាទិសិកំ បលោភយ, ជានន្តិំ សោ ឥមំ វិហញ្ញសិ.

៣៩០.

‘‘មយ្ហញ្ហិ អក្កុដ្ឋវន្ទិតេ, សុខទុក្ខេ ច សតី ឧបដ្ឋិតា;

សង្ខតមសុភន្តិ ជានិយ, សព្ពត្ថេវ មនោ ន លិម្បតិ.

៣៩១.

‘‘សាហំ សុគតស្ស សាវិកា, មគ្គដ្ឋង្គិកយានយាយិនី;

ឧទ្ធដសល្លា អនាសវា, សុញ្ញាគារគតា រមាមហំ.

៣៩២.

‘‘ទិដ្ឋា ហិ មយា សុចិត្តិតា, សោម្ភា ទារុកបិល្លកានិ វា;

តន្តីហិ ច ខីលកេហិ ច, វិនិពទ្ធា វិវិធំ បនច្ចកា.

៣៩៣.

‘‘តម្ហុទ្ធដេ តន្តិខីលកេ, វិស្សដ្ឋេ វិកលេ បរិក្រិតេ [បរិបក្ខីតេ (សី.), បរិបក្កតេ (ស្យា.)];

ន វិន្ទេយ្យ ខណ្ឌសោ កតេ, កិម្ហិ តត្ថ មនំ និវេសយេ.

៣៩៤.

‘‘តថូបមា ទេហកានិ មំ, តេហិ ធម្មេហិ វិនា ន វត្តន្តិ;

ធម្មេហិ វិនា ន វត្តតិ, កិម្ហិ តត្ថ មនំ និវេសយេ.

៣៩៥.

‘‘យថា ហរិតាលេន មក្ខិតំ, អទ្ទស ចិត្តិកំ ភិត្តិយា កតំ;

តម្ហិ តេ វិបរីតទស្សនំ, សញ្ញា មានុសិកា និរត្ថិកា.

៣៩៦.

‘‘មាយំ វិយ អគ្គតោ កតំ, សុបិនន្តេវ សុវណ្ណបាទបំ;

ឧបគច្ឆសិ អន្ធ រិត្តកំ, ជនមជ្ឈេរិវ រុប្បរូបកំ [រូបរូបកំ (ក.)].

៣៩៧.

‘‘វដ្ដនិរិវ កោដរោហិតា, មជ្ឈេ បុព្ពុឡកា សអស្សុកា;

បីឡកោឡិកា ចេត្ថ ជាយតិ, វិវិធា ចក្ខុវិធា ច បិណ្ឌិតា’’.

៣៩៨.

ឧប្បាដិយ ចារុទស្សនា, ន ច បជ្ជិត្ថ អសង្គមានសា;

‘‘ហន្ទ តេ ចក្ខុំ ហរស្សុ តំ’’, តស្ស នរស្ស អទាសិ តាវទេ.

៣៩៩.

តស្ស ច វិរមាសិ តាវទេ, រាគោ តត្ថ ខមាបយី ច នំ;

‘‘សោត្ថិ សិយា ព្រហ្មចារិនី, ន បុនោ ឯទិសកំ ភវិស្សតិ’’.

៤០០.

‘‘អាសាទិយ [អាហនិយ (ស្យា. ក.)] ឯទិសំ ជនំ, អគ្គិំ បជ្ជលិតំ វ លិង្គិយ;

គណ្ហិយ អាសីវិសំ វិយ, អបិ នុ សោត្ថិ សិយា ខមេហិ នោ’’.

៤០១.

មុត្តា ច តតោ សា ភិក្ខុនី, អគមី ពុទ្ធវរស្ស សន្តិកំ;

បស្សិយ វរបុញ្ញលក្ខណំ, ចក្ខុ អាសិ យថា បុរាណកន្តិ.

… សុភា ជីវកម្ពវនិកា ថេរី….

តិំសនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១៥. ចត្តាលីសនិបាតោ

១. ឥសិទាសីថេរីគាថា

៤០២.

នគរម្ហិ កុសុមនាមេ, បាដលិបុត្តម្ហិ បថវិយា មណ្ឌេ;

សក្យកុលកុលីនាយោ, ទ្វេ ភិក្ខុនិយោ ហិ គុណវតិយោ.

៤០៣.

ឥសិទាសី តត្ថ ឯកា, ទុតិយា ពោធីតិ សីលសម្បន្នា ច;

ឈានជ្ឈាយនរតាយោ, ពហុស្សុតាយោ ធុតកិលេសាយោ.

៤០៤.

តា បិណ្ឌាយ ចរិត្វា, ភត្តត្ថំ [ភត្តត្តំ (សី.)] ករិយ ធោតបត្តាយោ;

រហិតម្ហិ សុខនិសិន្នា, ឥមា គិរា អព្ភុទីរេសុំ.

៤០៥.

‘‘បាសាទិកាសិ អយ្យេ, ឥសិទាសិ វយោបិ តេ អបរិហីនោ;

កិំ ទិស្វាន ព្យាលិកំ, អថាសិ នេក្ខម្មមនុយុត្តា’’.

៤០៦.

ឯវមនុយុញ្ជិយមានា សា, រហិតេ ធម្មទេសនាកុសលា;

ឥសិទាសី វចនមព្រវិ, ‘‘សុណ ពោធិ យថាម្ហិ បព្ពជិតា.

៤០៧.

‘‘ឧជ្ជេនិយា បុរវរេ, មយ្ហំ បិតា សីលសំវុតោ សេដ្ឋិ;

តស្សម្ហិ ឯកធីតា, បិយា មនាបា ច ទយិតា ច.

៤០៨.

‘‘អថ មេ សាកេតតោ វរកា, អាគច្ឆុមុត្តមកុលីនា;

សេដ្ឋី បហូតរតនោ, តស្ស មមំ សុណ្ហមទាសិ តាតោ.

៤០៩.

‘‘សស្សុយា សស្សុរស្ស ច, សាយំ បាតំ បណាមមុបគម្ម;

សិរសា ករោមិ បាទេ, វន្ទាមិ យថាម្ហិ អនុសិដ្ឋា.

៤១០.

‘‘យា មយ្ហំ សាមិកស្ស, ភគិនិយោ ភាតុនោ បរិជនោ វា;

តមេកវរកម្បិ ទិស្វា, ឧព្ពិគ្គា អាសនំ ទេមិ.

៤១១.

‘‘អន្នេន ច បានេន ច, ខជ្ជេន ច យញ្ច តត្ថ សន្និហិតំ;

ឆាទេមិ ឧបនយាមិ ច, ទេមិ ច យំ យស្ស បតិរូបំ.

៤១២.

‘‘កាលេន ឧបដ្ឋហិត្វា [ឧដ្ឋហិត្វា (ស្យា. ក.), ឧបដ្ឋហិតុំ (?)], ឃរំ សមុបគមាមិ ឧម្មារេ;

ធោវន្តី ហត្ថបាទេ, បញ្ជលិកា សាមិកមុបេមិ.

៤១៣.

‘‘កោច្ឆំ បសាទំ អញ្ជនិញ្ច, អាទាសកញ្ច គណ្ហិត្វា;

បរិកម្មការិកា វិយ, សយមេវ បតិំ វិភូសេមិ.

៤១៤.

‘‘សយមេវ ឱទនំ សាធយាមិ, សយមេវ ភាជនំ ធោវន្តី;

មាតាវ ឯកបុត្តកំ, តថា [តទា (សី.)] ភត្តារំ បរិចរាមិ.

៤១៥.

‘‘ឯវំ មំ ភត្តិកតំ, អនុរត្តំ ការិកំ និហតមានំ;

ឧដ្ឋាយិកំ [ឧដ្ឋាហិកំ (ក.)] អនលសំ, សីលវតិំ ទុស្សតេ ភត្តា.

៤១៦.

‘‘សោ មាតរញ្ច បិតរញ្ច, ភណតិ ‘អាបុច្ឆហំ គមិស្សាមិ;

ឥសិទាសិយា ន សហ វច្ឆំ, ឯកាគារេហំ [ឯកឃរេប’ហំ (?)] សហ វត្ថុំ’.

៤១៧.

‘‘‘មា ឯវំ បុត្ត អវច, ឥសិទាសី បណ្ឌិតា បរិព្យត្តា;

ឧដ្ឋាយិកា អនលសា, កិំ តុយ្ហំ ន រោចតេ បុត្ត’.

៤១៨.

‘‘‘ន ច មេ ហិំសតិ កិញ្ចិ, ន ចហំ ឥសិទាសិយា សហ វច្ឆំ;

ទេស្សាវ មេ អលំ មេ, អបុច្ឆាហំ [អាបុច្ឆាហំ (ស្យា.), អាបុច្ឆហំ-នាបុច្ឆហំ (?)] គមិស្សាមិ’.

៤១៩.

‘‘តស្ស វចនំ សុណិត្វា, សស្សុ សសុរោ ច មំ អបុច្ឆិំសុ;

‘កិស្ស [កិំស (?)] តយា អបរទ្ធំ, ភណ វិស្សដ្ឋា យថាភូតំ’.

៤២០.

‘‘‘នបិហំ អបរជ្ឈំ កិញ្ចិ, នបិ ហិំសេមិ ន ភណាមិ ទុព្ពចនំ;

កិំ សក្កា កាតុយ្យេ, យំ មំ វិទ្ទេស្សតេ ភត្តា’.

៤២១.

‘‘តេ មំ បិតុឃរំ បដិនយិំសុ, វិមនា ទុខេន អធិភូតា;

‘បុត្តមនុរក្ខមានា, ជិតាម្ហសេ រូបិនិំ លក្ខិំ’.

៤២២.

‘‘អថ មំ អទាសិ តាតោ, អឌ្ឍស្ស ឃរម្ហិ ទុតិយកុលិកស្ស;

តតោ ឧបឌ្ឍសុង្កេន, យេន មំ វិន្ទថ សេដ្ឋិ.

៤២៣.

‘‘តស្សបិ ឃរម្ហិ មាសំ, អវសិំ អថ សោបិ មំ បដិច្ឆរយិ [បដិច្ឆសិ (សី. ក.), បដិច្ឆតិ (ស្យា.), បដិច្ឆរតិ (ក.)];

ទាសីវ ឧបដ្ឋហន្តិំ, អទូសិកំ សីលសម្បន្នំ.

៤២៤.

‘‘ភិក្ខាយ ច វិចរន្តំ, ទមកំ ទន្តំ មេ បិតា ភណតិ;

‘ហោហិសិ [សោហិសិ (សព្ពត្ថ)] មេ ជាមាតា, និក្ខិប បោដ្ឋិញ្ច [បោន្តិំ (សី. ស្យា.)] ឃដិកញ្ច’.

៤២៥.

‘‘សោបិ វសិត្វា បក្ខំ [បក្កមថ (សី.)], អថ តាតំ ភណតិ ‘ទេហិ មេ បោដ្ឋិំ;

ឃដិកញ្ច មល្លកញ្ច, បុនបិ ភិក្ខំ ចរិស្សាមិ’.

៤២៦.

‘‘អថ នំ ភណតី តាតោ, អម្មា សព្ពោ ច មេ ញាតិគណវគ្គោ;

‘កិំ តេ ន កីរតិ ឥធ, ភណ ខិប្បំ តំ តេ ករិហិ’តិ.

៤២៧.

‘‘ឯវំ ភណិតោ ភណតិ, ‘យទិ មេ អត្តា សក្កោតិ អលំ មយ្ហំ;

ឥសិទាសិយា ន សហ វច្ឆំ, ឯកឃរេហំ សហ វត្ថុំ’.

៤២៨.

‘‘វិស្សជ្ជិតោ គតោ សោ, អហម្បិ ឯកាកិនី វិចិន្តេមិ;

‘អាបុច្ឆិតូន គច្ឆំ, មរិតុយេ [មរិតាយេ (សី.), មរិតុំ (ស្យា.)] វា បព្ពជិស្សំ វា’.

៤២៩.

‘‘អថ អយ្យា ជិនទត្តា, អាគច្ឆី គោចរាយ ចរមានា;

តាតកុលំ វិនយធរី, ពហុស្សុតា សីលសម្បន្នា.

៤៣០.

‘‘តំ ទិស្វាន អម្ហាកំ, ឧដ្ឋាយាសនំ តស្សា បញ្ញាបយិំ;

និសិន្នាយ ច បាទេ, វន្ទិត្វា ភោជនមទាសិំ.

៤៣១.

‘‘អន្នេន ច បានេន ច, ខជ្ជេន ច យញ្ច តត្ថ សន្និហិតំ;

សន្តប្បយិត្វា អវចំ, ‘អយ្យេ ឥច្ឆាមិ បព្ពជិតុំ’.

៤៣២.

‘‘អថ មំ ភណតី តាតោ, ‘ឥធេវ បុត្តក [បុត្តិកេ (ស្យា. ក.)] ចរាហិ ត្វំ ធម្មំ;

អន្នេន ច បានេន ច, តប្បយ សមណេ ទ្វិជាតី ច’.

៤៣៣.

‘‘អថហំ ភណាមិ តាតំ, រោទន្តី អញ្ជលិំ បណាមេត្វា;

‘បាបញ្ហិ មយា បកតំ, កម្មំ តំ និជ្ជរេស្សាមិ’.

៤៣៤.

‘‘អថ មំ ភណតី តាតោ, ‘បាបុណ ពោធិញ្ច អគ្គធម្មញ្ច;

និព្ពានញ្ច លភស្សុ, យំ សច្ឆិករី ទ្វិបទសេដ្ឋោ’.

៤៣៥.

‘‘មាតាបិតូ អភិវាទយិត្វា, សព្ពញ្ច ញាតិគណវគ្គំ;

សត្តាហំ បព្ពជិតា, តិស្សោ វិជ្ជា អផស្សយិំ.

៤៣៦.

‘‘ជានាមិ អត្តនោ សត្ត, ជាតិយោ យស្សយំ ផលវិបាកោ;

តំ តវ អាចិក្ខិស្សំ, តំ ឯកមនា និសាមេហិ.

៤៣៧.

‘‘នគរម្ហិ ឯរកច្ឆេ [ឯរកកច្ឆេ (ស្យា. ក.)], សុវណ្ណការោ អហំ បហូតធនោ;

យោព្ពនមទេន មត្តោ សោ, បរទារំ អសេវិហំ.

៤៣៨.

‘‘សោហំ តតោ ចវិត្វា, និរយម្ហិ អបច្ចិសំ ចិរំ;

បក្កោ តតោ ច ឧដ្ឋហិត្វា, មក្កដិយា កុច្ឆិមោក្កមិំ.

៤៣៩.

‘‘សត្តាហជាតកំ មំ, មហាកបិ យូថបោ និល្លច្ឆេសិ;

តស្សេតំ កម្មផលំ, យថាបិ គន្ត្វាន បរទារំ.

៤៤០.

‘‘សោហំ តតោ ចវិត្វា, កាលំ ករិត្វា សិន្ធវារញ្ញេ;

កាណាយ ច ខញ្ជាយ ច, ឯឡកិយា កុច្ឆិមោក្កមិំ.

៤៤១.

‘‘ទ្វាទស វស្សានិ អហំ, និល្លច្ឆិតោ ទារកេ បរិវហិត្វា;

កិមិនាវដ្ដោ អកល្លោ, យថាបិ គន្ត្វាន បរទារំ.

៤៤២.

‘‘សោហំ តតោ ចវិត្វា, គោវាណិជកស្ស គាវិយា ជាតោ;

វច្ឆោ លាខាតម្ពោ, និល្លច្ឆិតោ ទ្វាទសេ មាសេ.

៤៤៣.

‘‘វោឍូន [តេ បុន (ស្យា. ក.), វោធុន (ក. អដ្ឋ.)] នង្គលមហំ, សកដញ្ច ធារយាមិ;

អន្ធោវដ្ដោ អកល្លោ, យថាបិ គន្ត្វាន បរទារំ.

៤៤៤.

‘‘សោហំ តតោ ចវិត្វា, វីថិយា ទាសិយា ឃរេ ជាតោ;

នេវ មហិលា ន បុរិសោ, យថាបិ គន្ត្វាន បរទារំ.

៤៤៥.

‘‘តិំសតិវស្សម្ហិ មតោ, សាកដិកកុលម្ហិ ទារិកា ជាតា;

កបណម្ហិ អប្បភោគេ, ធនិក [អណិក (អដ្ឋ.), តំសំវណ្ណនាយម្បិ អត្ថយុត្តិ គវេសិតព្ពា] បុរិសបាតពហុលម្ហិ.

៤៤៦.

‘‘តំ មំ តតោ សត្ថវាហោ, ឧស្សន្នាយ វិបុលាយ វឌ្ឍិយា;

ឱកឌ្ឍតិ វិលបន្តិំ, អច្ឆិន្ទិត្វា កុលឃរស្មា.

៤៤៧.

‘‘អថ សោឡសមេ វស្សេ, ទិស្វា មំ បត្តយោព្ពនំ កញ្ញំ;

ឱរុន្ធតស្ស បុត្តោ, គិរិទាសោ នាម នាមេន.

៤៤៨.

‘‘តស្សបិ អញ្ញា ភរិយា, សីលវតី គុណវតី យសវតី ច;

អនុរត្តា [អនុវត្តា (ក.)] ភត្តារំ, តស្សាហំ [តស្ស តំ (?)] វិទ្ទេសនមកាសិំ.

៤៤៩.

‘‘តស្សេតំ កម្មផលំ, យំ មំ អបកីរិតូន គច្ឆន្តិ;

ទាសីវ ឧបដ្ឋហន្តិំ, តស្សបិ អន្តោ កតោ មយា’’តិ.

… ឥសិទាសី ថេរី….

ចត្តាលីសនិបាតោ និដ្ឋិតោ.

១៦. មហានិបាតោ

១. សុមេធាថេរីគាថា

៤៥០.

មន្តាវតិយា នគរេ, រញ្ញោ កោញ្ចស្ស អគ្គមហេសិយា;

ធីតា អាសិំ សុមេធា, បសាទិតា សាសនករេហិ.

៤៥១.

សីលវតី ចិត្តកថា, ពហុស្សុតា ពុទ្ធសាសនេ វិនីតា;

មាតាបិតរោ ឧបគម្ម, ភណតិ ‘‘ឧភយោ និសាមេថ.

៤៥២.

‘‘និព្ពានាភិរតាហំ, អសស្សតំ ភវគតំ យទិបិ ទិព្ពំ;

កិមង្គំ បន [កិមង្គ បន (សី. ស្យា.), កិំ បន (?)] តុច្ឆា កាមា, អប្បស្សាទា ពហុវិឃាតា.

៤៥៣.

‘‘កាមា កដុកា អាសីវិសូបមា, យេសុ មុច្ឆិតា ពាលា;

តេ ទីឃរត្តំ និរយេ, សមប្បិតា ហញ្ញន្តេ ទុក្ខិតា [ហញ្ញរេ ទុខិតា (?)].

៤៥៤.

‘‘សោចន្តិ បាបកម្មា, វិនិបាតេ បាបវទ្ធិនោ សទា;

កាយេន ច វាចាយ ច, មនសា ច អសំវុតា ពាលា.

៤៥៥.

‘‘ពាលា តេ ទុប្បញ្ញា, អចេតនា ទុក្ខសមុទយោរុទ្ធា;

ទេសន្តេ អជានន្តា, ន ពុជ្ឈរេ អរិយសច្ចានិ.

៤៥៦.

‘‘សច្ចានិ អម្ម ពុទ្ធវរទេសិតានិ, តេ ពហុតរា អជានន្តា យេ;

អភិនន្ទន្តិ ភវគតំ, បិហេន្តិ ទេវេសុ ឧបបត្តិំ.

៤៥៧.

‘‘ទេវេសុបិ ឧបបត្តិ, អសស្សតា ភវគតេ អនិច្ចម្ហិ;

ន ច សន្តសន្តិ ពាលា, បុនប្បុនំ ជាយិតព្ពស្ស.

៤៥៨.

‘‘ចត្តារោ វិនិបាតា, ទុវេ [ទ្វេ (សព្ពត្ថ)] ច គតិយោ កថញ្ចិ លព្ភន្តិ;

ន ច វិនិបាតគតានំ, បព្ពជ្ជា អត្ថិ និរយេសុ.

៤៥៩.

‘‘អនុជានាថ មំ ឧភយោ, បព្ពជិតុំ ទសពលស្ស បាវចនេ;

អប្បោស្សុក្កា ឃដិស្សំ, ជាតិមរណប្បហានាយ.

៤៦០.

‘‘កិំ ភវគតេ [ភវគតេន (ស្យា.)] អភិនន្ទិតេន, កាយកលិនា អសារេន;

ភវតណ្ហាយ និរោធា, អនុជានាថ បព្ពជិស្សាមិ.

៤៦១.

‘‘ពុទ្ធានំ ឧប្បាទោ វិវជ្ជិតោ, អក្ខណោ ខណោ លទ្ធោ;

សីលានិ ព្រហ្មចរិយំ, យាវជីវំ ន ទូសេយ្យំ’’.

៤៦២.

ឯវំ ភណតិ សុមេធា, មាតាបិតរោ ‘‘ន តាវ អាហារំ;

អាហរិស្សំ [អាហរិយាមិ (សី.), អាហារិសំ (?)] គហដ្ឋា, មរណវសំ គតាវ ហេស្សាមិ’’.

៤៦៣.

មាតា ទុក្ខិតា រោទតិ បិតា ច, អស្សា សព្ពសោ សមភិហតោ;

ឃដេន្តិ សញ្ញាបេតុំ, បាសាទតលេ ឆមាបតិតំ.

៤៦៤.

‘‘ឧដ្ឋេហិ បុត្តក កិំ សោចិតេន, ទិន្នាសិ វារណវតិម្ហិ;

រាជា អនីករត្តោ [អណីកទត្តោ (សី. ស្យា.)], អភិរូបោ តស្ស ត្វំ ទិន្នា.

៤៦៥.

‘‘អគ្គមហេសី ភវិស្សសិ, អនិករត្តស្ស រាជិនោ ភរិយា;

សីលានិ ព្រហ្មចរិយំ, បព្ពជ្ជា ទុក្ករា បុត្តក.

៤៦៦.

‘‘រជ្ជេ អាណាធនមិស្សរិយំ, ភោគា សុខា ទហរិកាសិ;

ភុញ្ជាហិ កាមភោគេ, វារេយ្យំ ហោតុ តេ បុត្ត’’.

៤៦៧.

អថ នេ ភណតិ សុមេធា, ‘‘មា ឯទិសិកានិ ភវគតមសារំ;

បព្ពជ្ជា វា ហោហិតិ, មរណំ វា មេ ន ចេវ វារេយ្យំ.

៤៦៨.

‘‘កិមិវ បូតិកាយមសុចិំ, សវនគន្ធំ ភយានកំ កុណបំ;

អភិសំវិសេយ្យំ ភស្តំ, អសកិំ បគ្ឃរិតំ អសុចិបុណ្ណំ.

៤៦៩.

‘‘កិមិវ តាហំ ជានន្តី, វិកុលកំ មំសសោណិតុបលិត្តំ;

កិមិកុលាលយំ សកុណភត្តំ, កឡេវរំ កិស្ស ទិយ្យតិ.

៤៧០.

‘‘និព្ពុយ្ហតិ សុសានំ, អចិរំ កាយោ អបេតវិញ្ញាណោ;

ឆុទ្ធោ [ឆឌ្ឌិតោ (ស្យា.), ឆុដ្ឋោ (ក.)] កឡិង្គរំ វិយ, ជិគុច្ឆមានេហិ ញាតីហិ.

៤៧១.

‘‘ឆុទ្ធូន [ឆឌ្ឌូន (ស្យា.), ឆុដ្ឋូន (ក.)] នំ សុសានេ, បរភត្តំ ន្ហាយន្តិ [ន្ហាយរេ (?)] ជិគុច្ឆន្តា;

និយកា មាតាបិតរោ, កិំ បន សាធារណា ជនតា.

៤៧២.

‘‘អជ្ឈោសិតា អសារេ, កឡេវរេ អដ្ឋិន្ហារុសង្ឃាតេ;

ខេឡស្សុច្ចារស្សវ, បរិបុណ្ណេ [ខេឡស្សុច្ចារបស្សវបរិបុណ្ណេ (សី.)] បូតិកាយម្ហិ.

៤៧៣.

‘‘យោ នំ វិនិព្ភុជិត្វា, អព្ភន្តរមស្ស ពាហិរំ កយិរា;

គន្ធស្ស អសហមានា, សកាបិ មាតា ជិគុច្ឆេយ្យ.

៤៧៤.

‘‘ខន្ធធាតុអាយតនំ, សង្ខតំ ជាតិមូលកំ ទុក្ខំ;

យោនិសោ អនុវិចិនន្តី, វារេយ្យំ កិស្ស ឥច្ឆេយ្យំ.

៤៧៥.

‘‘ទិវសេ ទិវសេ តិសត្តិ, សតានិ នវនវា បតេយ្យុំ កាយម្ហិ;

វស្សសតម្បិ ច ឃាតោ, សេយ្យោ ទុក្ខស្ស ចេវំ ខយោ.

៤៧៦.

‘‘អជ្ឈុបគច្ឆេ ឃាតំ, យោ វិញ្ញាយេវំ សត្ថុនោ វចនំ;

‘ទីឃោ តេសំ [វោ (ក.)] សំសារោ, បុនប្បុនំ ហញ្ញមានានំ’.

៤៧៧.

‘‘ទេវេសុ មនុស្សេសុ ច, តិរច្ឆានយោនិយា អសុរកាយេ;

បេតេសុ ច និរយេសុ ច, អបរិមិតា ទិស្សរេ ឃាតា.

៤៧៨.

‘‘ឃាតា និរយេសុ ពហូ, វិនិបាតគតស្ស បីឡិយមានស្ស [កិលិស្សមានស្ស (ស្យា. ក.)];

ទេវេសុបិ អត្តាណំ, និព្ពានសុខា បរំ នត្ថិ.

៤៧៩.

‘‘បត្តា តេ និព្ពានំ, យេ យុត្តា ទសពលស្ស បាវចនេ;

អប្បោស្សុក្កា ឃដេន្តិ, ជាតិមរណប្បហានាយ.

៤៨០.

‘‘អជ្ជេវ តាតភិនិក្ខមិស្សំ, ភោគេហិ កិំ អសារេហិ;

និព្ពិន្នា មេ កាមា, វន្តសមា តាលវត្ថុកតា’’.

៤៨១.

សា ចេវំ ភណតិ បិតរមនីករត្តោ ច យស្ស សា ទិន្នា;

ឧបយាសិ វារណវតេ, វារេយ្យមុបដ្ឋិតេ កាលេ.

៤៨២.

អថ អសិតនិចិតមុទុកេ, កេសេ ខគ្គេន ឆិន្ទិយ សុមេធា;

បាសាទំ បិទហិត្វា [បិធេត្វា (សី. ស្យា.), បិធិត្វា (ក.)], បឋមជ្ឈានំ សមាបជ្ជិ.

៤៨៣.

សា ច តហិំ សមាបន្នា, អនីករត្តោ ច អាគតោ នគរំ;

បាសាទេ ច [បាសាទេវ (សី. ស្យា.)] សុមេធា, អនិច្ចសញ្ញំ [អនិច្ចសញ្ញា (សព្ពត្ថ)] សុភាវេតិ.

៤៨៤.

សា ច មនសិ ករោតិ, អនីករត្តោ ច អារុហី តុរិតំ;

មណិកនកភូសិតង្គោ, កតញ្ជលី យាចតិ សុមេធំ.

៤៨៥.

‘‘រជ្ជេ អាណាធនមិស្សរិយំ, ភោគា សុខា ទហរិកាសិ;

ភុញ្ជាហិ កាមភោគេ, កាមសុខា ទុល្លភា លោកេ.

៤៨៦.

‘‘និស្សដ្ឋំ តេ រជ្ជំ, ភោគេ ភុញ្ជស្សុ ទេហិ ទានានិ;

មា ទុម្មនា អហោសិ, មាតាបិតរោ តេ ទុក្ខិតា’’ [មាតាបិតរោ ច តេ ទុខិតា (?)].

៤៨៧.

តំ តំ ភណតិ សុមេធា, កាមេហិ អនត្ថិកា វិគតមោហា;

‘‘មា កាមេ អភិនន្ទិ, កាមេស្វាទីនវំ បស្ស.

៤៨៨.

‘‘ចាតុទ្ទីបោ រាជា មន្ធាតា, អាសិ កាមភោគិន មគ្គោ;

អតិត្តោ កាលង្កតោ, ន ចស្ស បរិបូរិតា ឥច្ឆា.

៤៨៩.

‘‘សត្ត រតនានិ វស្សេយ្យ, វុដ្ឋិមា ទសទិសា សមន្តេន;

ន ចត្ថិ តិត្តិ កាមានំ, អតិត្តាវ មរន្តិ នរា.

៤៩០.

‘‘អសិសូនូបមា កាមា, កាមា សប្បសិរោបមា;

ឧក្កោបមា អនុទហន្តិ, អដ្ឋិកង្កល [កង្ខល (សី.)] សន្និភា.

៤៩១.

‘‘អនិច្ចា អទ្ធុវា កាមា, ពហុទុក្ខា មហាវិសា;

អយោគុឡោវ សន្តត្តោ, អឃមូលា ទុខប្ផលា.

៤៩២.

‘‘រុក្ខប្ផលូបមា កាមា, មំសបេសូបមា ទុខា;

សុបិនោបមា វញ្ចនិយា, កាមា យាចិតកូបមា.

៤៩៣.

‘‘សត្តិសូលូបមា កាមា, រោគោ គណ្ឌោ អឃំ និឃំ;

អង្គារកាសុសទិសា, អឃមូលំ ភយំ វធោ.

៤៩៤.

‘‘ឯវំ ពហុទុក្ខា កាមា, អក្ខាតា អន្តរាយិកា;

គច្ឆថ ន មេ ភគវតេ, វិស្សាសោ អត្ថិ អត្តនោ.

៤៩៥.

‘‘កិំ មម បរោ ករិស្សតិ, អត្តនោ សីសម្ហិ ឌយ្ហមានម្ហិ;

អនុពន្ធេ ជរាមរណេ, តស្ស ឃាតាយ ឃដិតព្ពំ’’.

៤៩៦.

ទ្វារំ អបាបុរិត្វានហំ [អវាបុរិត្វាហំ (សី.)], មាតាបិតរោ អនីករត្តញ្ច;

ទិស្វាន ឆមំ និសិន្នេ, រោទន្តេ ឥទមវោចំ.

៤៩៧.

‘‘ទីឃោ ពាលានំ សំសារោ, បុនប្បុនញ្ច រោទតំ;

អនមតគ្គេ បិតុ មរណេ, ភាតុ វធេ អត្តនោ ច វធេ.

៤៩៨.

‘‘អស្សុ ថញ្ញំ រុធិរំ, សំសារំ អនមតគ្គតោ សរថ;

សត្តានំ សំសរតំ, សរាហិ អដ្ឋីនញ្ច សន្និចយំ.

៤៩៩.

‘‘សរ ចតុរោទធី [សរស្សុ ចតុរោ ឧទធី (?)], ឧបនីតេ អស្សុថញ្ញរុធិរម្ហិ;

សរ ឯកកប្បមដ្ឋីនំ, សញ្ចយំ វិបុលេន សមំ.

៥០០.

‘‘អនមតគ្គេ សំសរតោ, មហិំ [មហាមហិំ (?)] ជម្ពុទីបមុបនីតំ;

កោលដ្ឋិមត្តគុឡិកា, មាតា មាតុស្វេវ នប្បហោន្តិ.

៥០១.

‘‘តិណកដ្ឋសាខាបលាសំ [សរ តិណកដ្ឋសាខាបលាសំ (សី.)], ឧបនីតំ អនមតគ្គតោ សរ;

ចតុរង្គុលិកា ឃដិកា, បិតុបិតុស្វេវ នប្បហោន្តិ.

៥០២.

‘‘សរ កាណកច្ឆបំ បុព្ពសមុទ្ទេ, អបរតោ ច យុគឆិទ្ទំ;

សិរំ [សរ (សី.)] តស្ស ច បដិមុក្កំ, មនុស្សលាភម្ហិ ឱបម្មំ.

៥០៣.

‘‘សរ រូបំ ផេណបិណ្ឌោបមស្ស, កាយកលិនោ អសារស្ស;

ខន្ធេ បស្ស អនិច្ចេ, សរាហិ និរយេ ពហុវិឃាតេ.

៥០៤.

‘‘សរ កដសិំ វឌ្ឍេន្តេ, បុនប្បុនំ តាសុ តាសុ ជាតីសុ;

សរ កុម្ភីលភយានិ ច, សរាហិ ចត្តារិ សច្ចានិ.

៥០៥.

‘‘អមតម្ហិ វិជ្ជមានេ, កិំ តវ បញ្ចកដុកេន បីតេន;

សព្ពា ហិ កាមរតិយោ, កដុកតរា បញ្ចកដុកេន.

៥០៦.

‘‘អមតម្ហិ វិជ្ជមានេ, កិំ តវ កាមេហិ យេ បរិឡាហា [សបរិឡាហា (សី. អដ្ឋ.)];

សព្ពា ហិ កាមរតិយោ, ជលិតា កុថិតា កម្បិតា សន្តាបិតា.

៥០៧.

‘‘អសបត្តម្ហិ សមានេ, កិំ តវ កាមេហិ យេ ពហុសបត្តា;

រាជគ្គិចោរឧទកប្បិយេហិ, សាធារណា កាមា ពហុសបត្តា.

៥០៨.

‘‘មោក្ខម្ហិ វិជ្ជមានេ, កិំ តវ កាមេហិ យេសុ វធពន្ធោ;

កាមេសុ ហិ អសកាមា, វធពន្ធទុខានិ អនុភោន្តិ.

៥០៩.

‘‘អាទីបិតា តិណុក្កា, គណ្ហន្តំ ទហន្តិ នេវ មុញ្ចន្តំ;

ឧក្កោបមា ហិ កាមា, ទហន្តិ យេ តេ ន មុញ្ចន្តិ.

៥១០.

‘‘មា អប្បកស្ស ហេតុ, កាមសុខស្ស វិបុលំ ជហី សុខំ;

មា បុថុលោមោវ ពឡិសំ, គិលិត្វា បច្ឆា វិហញ្ញសិ.

៥១១.

‘‘កាមំ កាមេសុ ទមស្សុ, តាវ សុនខោវ សង្ខលាពទ្ធោ;

កាហិន្តិ ខុ តំ កាមា, ឆាតា សុនខំវ ចណ្ឌាលា.

៥១២.

‘‘អបរិមិតញ្ច ទុក្ខំ, ពហូនិ ច ចិត្តទោមនស្សានិ;

អនុភោហិសិ កាមយុត្តោ, បដិនិស្សជ [បដិនិស្សរ (សី.)] អទ្ធុវេ កាមេ.

៥១៣.

‘‘អជរម្ហិ វិជ្ជមានេ, កិំ តវ កាមេហិ [យេសុ ជរាយ ច; មរណព្យាធិហិ គហិតា (?)] យេសុ ជរា;

មរណព្យាធិគហិតា [យេសុ ជរាយ ច; មរណព្យាធិហិ គហិតា (?)], សព្ពា សព្ពត្ថ ជាតិយោ.

៥១៤.

‘‘ឥទមជរមិទមមរំ [ឥទំ អជរំ ឥទំ អមរំ (?)], ឥទមជរាមរំ បទមសោកំ;

អសបត្តមសម្ពាធំ, អខលិតមភយំ និរុបតាបំ.

៥១៥.

‘‘អធិគតមិទំ ពហូហិ, អមតំ អជ្ជាបិ ច លភនីយមិទំ;

យោ យោនិសោ បយុញ្ជតិ, ន ច សក្កា អឃដមានេន’’.

៥១៦.

ឯវំ ភណតិ សុមេធា, សង្ខារគតេ រតិំ អលភមានា;

អនុនេន្តី អនិករត្តំ, កេសេ ច ឆមំ ខិបិ សុមេធា.

៥១៧.

ឧដ្ឋាយ អនិករត្តោ, បញ្ជលិកោ យាចិតស្សា បិតរំ សោ;

‘‘វិស្សជ្ជេថ សុមេធំ, បព្ពជិតុំ វិមោក្ខសច្ចទស្សា’’.

៥១៨.

វិស្សជ្ជិតា មាតាបិតូហិ, បព្ពជិ សោកភយភីតា;

ឆ អភិញ្ញា សច្ឆិកតា, អគ្គផលំ សិក្ខមានាយ.

៥១៩.

អច្ឆរិយមព្ភុតំ តំ, និព្ពានំ អាសិ រាជកញ្ញាយ;

បុព្ពេនិវាសចរិតំ, យថា ព្យាករិ បច្ឆិមេ កាលេ.

៥២០.

‘‘ភគវតិ កោណាគមនេ, សង្ឃារាមម្ហិ នវនិវេសម្ហិ;

សខិយោ តិស្សោ ជនិយោ, វិហារទានំ អទាសិម្ហ.

៥២១.

‘‘ទសក្ខត្តុំ សតក្ខត្តុំ, ទសសតក្ខត្តុំ សតានិ ច សតក្ខត្តុំ;

ទេវេសុ ឧប្បជ្ជិម្ហ, កោ បន វាទោ មនុស្សេសុ.

៥២២.

‘‘ទេវេសុ មហិទ្ធិកា អហុម្ហ, មានុសកម្ហិ កោ បន វាទោ;

សត្តរតនស្ស មហេសី, ឥត្ថិរតនំ អហំ អាសិំ.

៥២៣.

‘‘សោ ហេតុ សោ បភវោ, តំ មូលំ សាវ សាសនេ ខន្តី;

តំ បឋមសមោធានំ, តំ ធម្មរតាយ និព្ពានំ’’.

៥២៤.

ឯវំ ករោន្តិ យេ សទ្ទហន្តិ, វចនំ អនោមបញ្ញស្ស;

និព្ពិន្ទន្តិ ភវគតេ, និព្ពិន្ទិត្វា វិរជ្ជន្តីតិ.

ឥត្ថំ សុទំ សុមេធា ថេរី គាថាយោ អភាសិត្ថាតិ.

មហានិបាតោ និដ្ឋិតោ.

សមត្តា ថេរីគាថាយោ.

គាថាសតានិ ចត្តារិ, អសីតិ បុន ចុទ្ទស [គាថាសង្ខ្យា ឥធ អនុក្កមណិកគណនាវសេន បាកដា];

ថេរិយេកុត្តរសតា [ថេរីយេកុត្តរឆសតា (?) តិំសមត្តាបិ បញ្ចសតមត្តាបិ ថេរិយោ ឯកតោ អាគតា មនសិកាតព្ពា], សព្ពា តា អាសវក្ខយាតិ.

ថេរីគាថាបាឡិ និដ្ឋិតា.