ອຎ຺ຎ > ພຸທ຺ຘ-ວນ຺ທນາ ຄນ຺ຖ-ສງ຺ຄໂຫ

MMR Vol 0

Misc. Paragraph

ນມກ຺ກາຣປາຬິ

ນມກ຺ກາຣຏີກາ

ນິຄມນ

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ

ສຸຄຕໍ ¶ ສຸຄຕໍ ເສຏ຺ຐໍ, ກຸສລໍກຸສລໍ ຊຫໍ;

ອຠຍໍ ອຠຍໍ ຐານໍ, ນາຍກໍ ນາຍກໍ ນເມ.

ວນ຺ທາມິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸມຫໍ ມຸນິນ຺ທໍ.

ໂຍ ¶ ພຸທ຺ໂຘ ສຸມຕິ ທິເວ ທິວາກໂຣວ,

ໂຍ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລຣາຊິເກຫິ,

ໂລເກຫິ ຕີຫິວິກເລຫິ ນິຣາກຸເລຫິ;

ສມ຺ປາປຸເຓ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕເມວ ນາໂຖ,

ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ວິຫຕນ຺ຘກາຣໍ;

ວນ຺ທາມິ ກາຣຸຓິກມຄ຺ຄມນນ຺ຕຎາຓໍ.

ອຂິລຄຸຓນິຘາໂນ ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທປຄນ຺ຕ຺ວາ,

ວນມິສິປຕນວ຺ຫໍ ສຎ຺ຎຕານໍ ນິເກຕໍ;

ຕຫິມກຸສລເຉທໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ໂຕ,

ຕມຕຸລມຠິກນ຺ຕໍ ວນ຺ທເນຍ຺ຍໍ ນມາມິ.

ສຸຈິປຣິວາຣິຕໍ ສຸຣຸຈິຣປ຺ປຠາຫິ ຣຕ຺ຕໍ,

ສິຣິວິສຣາລຍໍ ຄຸປິຕມິນ຺ທ຺ຣິເຍຫຸເປຕໍ;

ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂໂຓປຈິຕ຺ຕໍ,

ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນ ມຸຫປຏິຆາສາທິອຸລ຺ໂລລວີຈິໍ,

ສໍສາໂຣຆໍ ຕຣິ ຕມຠຍໍ ປາຣປຕ຺ຕໍ ປຊານໍ;

ຕາຓໍ ເລຓໍ ອສມສຣຓໍ ເອກຕິຕ຺ຖໍ ປຕິຏ຺ຐໍ,

ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ປຣມສຸຂທໍ ຘມ຺ມຣາຊໍ ນມາມິ.

ກຓ຺ຑມ຺ພໍມູເລ ປຣຫິຕກໂຣ ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທ ນິສິນ຺ໂນ,

ອຈ຺ເຉຣໍ ສີຆໍ ນຍນສຸຠຄໍ ອາກຸລຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ;

ທຸຊ຺ຊາລທ຺ຘໍສໍ ມຸນິຠິຊຫິຕໍ ປາຏິເຫຣໍ ອກາສິ,

ວນ຺ເທ ຕໍ ເສຏ຺ຐໍ ປຣມຣຕິຊໍ ອິທ຺ຘິຘມ຺ເມຫຸເປຕໍ.

ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ ¶ ຍ຺ເວໂກ ທຍຸທຍຣຸໂຓ ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພ,

ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆໍ ກມລກຖິຕໍ ຘມ຺ມຣໍສີວເຣຫິ;

ສຸໂພເຘສີ ສຸທ຺ເຘ ຕິຠວກຸຫເຣ ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິນຎ຺ຈ,

ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸໍ ທຸຂມສຫນໍ ຕໍ ມເຫສິໍ ນມາມິ.

ໂຍ ຊິໂນ ອເນກຊາຕິຍໍ ສປຸຕ຺ຕທາຣມງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປິ,

ໂພຘິເປມໂຕ ອລຄ຺ຄມານໂສ ອທາສິເຍວ ອຕ຺ຖິກສ຺ສ;

ທານປາຣມິໍ ຕໂຕ ປຣໍ ອປູຣິ ສີລປາຣມາທິກມ຺ປິ,

ຕາສມິທ຺ຘິໂຍປຍາຕມຄ຺ຄຕໍ ຕເມກທີປກໍ ນມາມິ.

ເທວາເທວາຕິເທວໍ ນິຘນວປຸຘຣໍ ມາຣຠງ຺ຄໍ ອຠງ຺ຄໍ,

ທີປໍ ທີປໍ ປຊານໍ ຊຍວຣສຍເນ ໂພຘິປຕ຺ຕໍຘິປຕ຺ຕໍ;

ພ຺ຣຫ຺ມາພ຺ຣຫ຺ມາຄຕານໍ ວຣຄິຣກຖິກໍ ປາປຫີນໍ ປຫີນໍ,

ໂລກາໂລກາຠິຣາມໍ ສຕຕມຠິນເມ ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ມຸນິນ຺ທໍ.

ພຸທ຺ໂຘ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພ ມຸທຸກຣຈຣໂຓ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆເສຓິຊງ຺ໂຆ,

ໂກສຈ຺ຉາທງ຺ຄຊາໂຕ ປຸນຣປິ ສຸຄໂຕ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ;

ມູໂທທາຕຸຓ຺ຓໂລໂມ ອຖມປິ ສຸຄໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວ,

ນີລກ຺ຂີ ທີຆປຓ຺ຫີ ສຸຂຸມມລຉວີ ໂຖມ຺ຍຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ.

ຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕ ສມກລປນໂຊ ອນ຺ຕຣໍສປ຺ປປີໂນ,

ຈກ຺ເກນງ຺ກິຕປາໂທ ອວິຣຬທສໂນ ມາຣຊຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ.

ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ¶ ໂນນມນ຺ໂຕຠຍກຣມຸທຸນາ ຊຓ຺ຓຸການາມສນ຺ໂຕ,

ວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ ຊິໂນ ໂຄຕຣຸຓປຂຸມໂກ ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ.

ສຕ຺ຕປ຺ປີໂນ ຈ ທີຆງ຺ຄຸລິ ມຖ ສຸຄໂຕ ໂລມກູເປກໂລໂມ,

ສມ຺ປນ຺ໂນທາຕທາໂຐ ກນກສມຕໂຈ ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ.

ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ຖູລຊິວ຺ໂຫ ອຖ ສີຫຫນຸໂກ ຊາລິກປ຺ປາທຫຕ຺ໂຖ,

ນາໂຖ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ ອິຕິຄຸຓສຫິຕໍ ຕໍ ມເຫສິໍ ນມາມິ.

ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສ ອຕິທຸລຠຕໂຣ ກາ ກຖາ ພຸທ຺ຘຠາໂວ,

ໂລເກ ຕສ຺ມາ ວິຠາວີ ວິວິຘຫິຕສຸຂໍ ສາຘໂວ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕາ.

ອິຏ຺ຐໍ ອຕ຺ຖໍ ວຫນ຺ຕໍ ສຸຣນຣມຫິຕໍ ນິພ຺ຠຍໍ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍໍ,

ໂລການໍ ນນ຺ທິວຑ຺ຒໍ ທສພລມສມໍ ຕໍ ນມສ຺ສນ຺ຕຸ ນິຈ຺ຈໍ.

ປຸຎ຺ເຎເນເຕນ ໂສຫໍ ນິປຸຓມຕິ ສໂຕ ສມ຺ປຣາເຍ ຈ ຕິຕ຺ໂຕ,

ທກ຺ໂຂ ທິຏ຺ຐຸຊ຺ຊຸປຎ຺ໂຎ ອວິກລວີຣິໂຍ ໂຠຄວາ ສໍວິຠາຄີ.

ຕິກ຺ໂຂ ສູໂຣ ຘິຕຕ຺ໂຕ ສປຣຫິຕຈໂຣ ທີຆຊີວີ ອໂຣໂຄ,

ຘຎ຺ໂຎ ວຓ຺ໂຓ ຍສສ຺ສີ ອຕິພລວຘໂຣ ກິຕ຺ຕິມາ ຂນ຺ຕຸເປໂຕ.

ສທ຺ໂຘ ¶ ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕ ປຣມສິຣິຘໂຣ ທິຏ຺ຐຘມ຺ເມ ວິຣຕ຺ໂຕ,

ລຊ຺ຊີ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ ອຠິຣຕກຸສໂລ ປຎ຺ຈສີລາທິຣກ຺ໂຂ.

ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ອປ຺ປໂກໂຘ ອຕິວຸຊຸຫທໂຍ ອິທ຺ຘິມາ ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ,

ປາສໍໂສ ເປມວາໂຈ ສຸຊນຄຸຓວິທູ ມາມໂກ ໂສ ຠເວຍ຺ຍໍ.

ອິຕ຺ຖໍ ອສງ຺ຂເຍ ນາຖ, ຄຸເຓ ລກ຺ຂຓທີປິເຕ;

ຄາຖາສຸ ສູຈກາສ຺ເວກ, ຄາຖມ຺ປິ ສຣເຕ ພຸໂຘ.

ຈຕຸຣາປາຍມຸຕ຺ໂຕ ໂສ, ສາຘກຕ຺ຖທ຺ວຍສ຺ສ ຈ;

ຫຕູປທ຺ທວຊາໂລ ຈ, ລາຠີ ຫິຕສຸຂສ຺ສ ຈ.

ອຘິໂປ ນຣເທວານໍ, ຈຕຸທີປິສ຺ສໂຣປິ ວາ;

ຠເວຍ຺ຍ ອນ຺ຕິເມ ເທເຫ, ຕມຎ຺ຎໍ ເສຕຉຕ຺ຕກໍ.

ຠາວນາຍານມາຣຸຍ຺ຫ, ສມເມສ຺ສຕິ ສຸພ຺ພໂຕ;

ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕຠາເວປິ, ອໂຣໂຄ ທີຆຊີວິໂກ.

ປູຊິໂຕ ສພ຺ພໂລເກຫິ, ຠາວນາຠິຣຕີມໂນ;

ຊນປ຺ປິໂຍ ມນາໂປ ຈ, ກາ ກຖາຂິລຘາຣເຓ.

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ

ສຸຄຕນ຺ຕ຺ຍາທິວຓ຺ເຓຫິ ¶ , ປສຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂທ຺ທທໍ;

ວນ຺ທນ຺ຕານໍ ຊິນໍ ນຕ຺ວາ, ຘມ຺ມໍ ສຸທ຺ຘໍ ຄຓຸຕ຺ຕມໍ.

ນມກ຺ກາຣໍ ຫິຕຕ຺ຖີຫິ, ໂປຣາຓາຈຣິເຍຫິ ຈ;

ລິຂິຕ຺ວາ ຐປິຕໍ ປຸຎ຺ຎ, ພຸທ຺ຘິຍາ ເຕນ ວນ຺ທິນໍ.

ຕສ຺ສຕ຺ຖວຓ຺ຓນໍ ກສ຺ສໍ, ຄມ຺ຠີຣຕ຺ຖສຸໂພຘນໍ;

ໂມວິປຸນາເມນ ສນ຺ເຕນ, ສີລຸເປເຕນ ຍາຈິໂຕ.

ວຓ຺ຓນ຺ໂຕປິ ຈ ຕສ຺ສຕ຺ຖໍ, ຕໍ ຕໍ ອຏ຺ຐກຖາທິສຸ;

ວຸຕ຺ຕຎາເຍນ ກສ຺ສາມິ, ສທ຺ຘາ ສຸຓາຖ ສາຘໂວ.

ນມນໍ ນມຕີຕີ ວາ, ນມຕີ ເຕນ ວາ ນໂມ;

ຕສ຺ສ ກາໂຣນ຺ຕິ ຕາຫີຕິ, ນມກ຺ກາໂຣຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຕຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘໂຆສາຈຣິ, ເຍນ ປຸພ຺ພສຸຕໍ ກຕໍ;

ພຸທ຺ຘໂຆສຸປ຺ປຕ຺ຕິຍຎ຺ຈ, ຕໍ ຕໍ ປນ ກຖາທິສຸ.

ນ ທິຏ຺ຐໍ ກຕກາຣຓໍ, ຕສ຺ມາ ຫິຕຕ຺ຖິເກຫິ ຈ;

ໂປຣາຓາຈຣິເຍຫີ ຈ, ຐປິຕນ຺ຕິ ມຍາ ວຸຕ຺ຕໍ;

ຕໍ ກາຣຓໍ ວິຎ຺ຎູຫີ ຈ, ວິຈາເຣຕ຺ວາ ວິຊານິຕນ຺ຕິ.

ສຸຄຕໍ ສຸຄຕໍ ເສຏ຺ຐໍ, ກຸສລໍກຸສລໍ ຊຫໍ;

ອຠຍໍ ອຠຍໍ ຐານໍ, ນາຍກໍ ນາຍກໍ ນເມ.

໑. [ກ] ອິທານິ ¶ ປຐມໍ ຕາວ ສຸຄຕນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ອຏ຺ຐາຣສຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖເມຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ວນ຺ທິຕຸກາເມນ ສຸຄຕນ຺ຕິອາທິ ຄາຖາທ຺ວຍໍ ອາຣທ຺ຘໍ. ອຍໍ ປນ ສພ຺ພປາທາທິຍມກປຖ຺ຍາ ວຕ຺ຕຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕໍ ປນ ຍມກໍ ສຸໂພຘາລງ຺ກາເຣ ກິລິຏ຺ຐໂທສນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

‘‘ຍໍ ກິລິຏ຺ຐປທໍ ມນ຺ທາ, ຠິເຘຍ຺ຍໍ ຍມກາທິກໍ;

ກິລິຏ຺ຐປທໂທເສວ, ຕມ຺ປິ ອນ຺ໂຕ ກຣີຍຕີ’’ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ປຕີຕສທ຺ທຣຈິຕຕ຺ຕາເຍວ ປສາທຄຸຓ ສງ຺ຂາເຕນ ສທ຺ທາລງ຺ກາເຣນ ສໍຍຸຕ຺ຕາ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ຕໍ ຍມກໍ ສຸວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ເອວໍ ປຣາສຸ ຍມກຄາຖາສຸ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ປຸນາ ລງ຺ກາເຣ –

‘‘ປຕີຕສທ຺ທຣຈິຕໍ, ສິລິຏ຺ຐປທສນ຺ຘິກໍ;

ປສາທຄຸຓສໍຍຸຕ຺ຕໍ, ຍມກໍ ມຕເມທິສ’’ນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ສຸຄຕນ຺ຕິ ໂສຠນຄມນຕ຺ຕາ ສຸນ຺ທຣໍ ຐານໍ ຄຕຕ຺ຕາ ສມ຺ມາ ຄຕຕ຺ຕາ ຈ ສຸຄໂຕ, ໂສ ຫິ ໂສຠນໍ ອຣິຍມຄ຺ເຄນ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ສຸປຸພ຺ໂພ ຄມຸຘາຕຸ ຕ. ສຸສທ຺ໂທ ໂສຠນຕ຺ໂຖ. ອຣິຍມຄ຺ຄຄມເນນ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ອນວຊ຺ຊໍ ເຂມໍ ທິສໍ ອສຊ຺ຊມາໂນ ຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຎ຺ຈ ຄມນໍ ທຸວິຘໍ ໂຫຕິ ກາຍຄມນໍ, ຎາຓຄມນຎ຺ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ເວເນຍ຺ຍຊນຸປສງ຺ກມນໍ ເອກນ຺ເຕນ ເຕສໍ ຫິຕສຸຂສ຺ສ ນິປ຺ຜາທ ນໂຕ ໂສຠນໍ ກາເຍນ ຄມນໍ ກາຍຄມນໍ ນາມ. ສຍມ຺ຠູ ຎາເຓນ ປນ ສກລມ຺ປິ ໂລກໍ ປຣິຎ຺ຎາຠິສມຍວເສນ ປຣິຊານນໂຕ ຎາເຓນ ຄມນໍ ຎາຓຄມນໍ ນາມ. ອິຘ ປນ ຎາຓຄມນໍ ອຘິປ຺ເປຕໍ. ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ໂສຠນໍ ຄຕໍ ຄມນໍ ເອຕສ຺ສາຕິ ສຸຄໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສຸນ຺ທຣໍ ຐານໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ, ອາຣມ຺ມຓກຣຓວເສນ ອມຕໍ ນິພ຺ພານໍ ຄໂຕຕິ ¶ ອຕ຺ໂຖ. ສມ຺ມາ ອວິປຣີຕໍ ເຈສ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສຸສທ຺ໂທ ສມ຺ມາສທ຺ທຕ຺ໂຖ. ເຕນ ເຕນ ມຄ຺ເຄນ ເຍ ກິເລສາ ປຫີນາ, ເຕ ກິເລເສ ນ ປຸເນຕິ ນ ປຈ຺ເຈຕິ ນ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສມ຺ມາ ອາຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ, ທີປງ຺ກຣປາທມູລໂຕ ປຠຸຕິ ຍາວ ໂພຘິມຓ຺ຑາ ຕາວ ສມຕິໍສປາຣມິປູຣິກາຍ ສມ຺ມາປຏິປຕ຺ຕິຍາ ສພ຺ພໂລກສ຺ສ ຫິຕສຸຂເມວ ກໂຣນ຺ໂຕ ສສ຺ສຕໍ ອຸຈ຺ເຉທໍ ກາມສຸຂໍ ອຕ຺ຕກິລມຖຎ຺ຈາຕິ ອິເມ ຈນ຺ເຕ ອນຸປຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ສຸຄຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ນເມ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ປຸນ ສຸຄຕນ຺ຕິ ສມ຺ມາ ຄທຕ຺ຕາ ສຸຄໂຕ. ໂສ ຫິ ສມ຺ມາ ຄທຕິ ຠາສຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສຸປຸພ຺ພຄທຘາຕຸ ຠາສາຍໍ ວິຍຕ຺ຕິຍໍ ວາຈາຍໍ ວາ, ຕ, ທສ຺ສ ໂຕ. ຉສຸ ວາຈາສຸ ຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ຍຸຕ຺ຕເມວ ທ຺ວິວາຈໍ ຠາສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຊ຺ຌິມປຓ຺ຓາສປາຬິຍໍ ອຠຍຣາຊກຸມາຣສຸຕ຺ເຕ –

. ‘‘ຣາຊກຸມາຣ ຍໍ ຕຖາຄໂຕ ຕໍ ວາຈໍ ຊານາຕິ ອຠູຕໍ ອຕຈ຺ຉໍ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕໍ, ສາ ຈ ປເຣສໍ ອປ຺ປິຍາ ອມນາປາ, ນ ຕໍ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ຠາສຕິ. ໒. ຍມ຺ປິ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ຊານາຕິ ຠູຕໍ ຕຈ຺ຉໍ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕໍ, ສາ ຈ ປເຣສໍ ອປ຺ປິຍາ ອມນາປາ. ຕມ຺ປິ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ນ ຠາສຕິ. ໓. ຍຎ຺ຈ ໂຂ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ຊານາຕິ ຠູຕໍ ຕຈ຺ຉໍ ອຕ຺ຖສໍຫິຕໍ, ສາ ຈ ປເຣສໍ ອປ຺ປິຍາ ອມນາປາ, ຕຕ຺ຣກາລຎ຺ຎູ ຕຖາຄໂຕ ໂຫຕິ ຕສ຺ສາ ວາຈາຍ ເວຍ຺ຍາກຣຓາຍ. ໔. ຍໍ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ຊານາຕິ ອຠູຕໍ ອຕຈ຺ຉໍ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕໍ, ສາ ຈ ປເຣສໍ ປິຍາ ມນາປາ, ນ ຕໍ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ຠາສຕິ. ໕. ຍມ຺ປິ ຕຖາຄໂຕ ຊານາຕິ ຠູຕໍ ຕຈ຺ຉໍ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕໍ, ສາ ຈ ປເຣສໍ ປິຍາ ມນາປາ, ຕມ຺ປິ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ນ ຠາສຕິ. ໖. ຍຎ຺ຈ ໂຂ ຕຖາຄໂຕ ວາຈໍ ຊານາຕິ ຠູຕໍ ຕຈ຺ຉໍ ອຕ຺ຖສໍຫິຕໍ, ສາ ຈ ປເຣສໍ ປິຍາ ມນາປາ ¶ . ຕຕ຺ຣ ກາລຎ຺ຎູ ຕຖາຄໂຕ ໂຫຕິ ຕສ຺ສາ ວາຈາຍ ເວຍ຺ຍາກຣຓາຍາ’’ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປາຬິຍໍ ປເນສາ ສຸຂຄ຺ຄຫຓຕ຺ຖໍ ສງ຺ເຂເປນ ເວທິຕພ຺ພາ. ກຖໍ ເຫສາ ອຠູຕາ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕາ ອປ຺ປິຍາ ວາຈາ ຈ, ຠູຕາ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕາ ອປ຺ປິຍາ ວາຈາ ຈ, ຠູຕາ ອຕ຺ຖ ສໍຫິຕາ ອປ຺ປິຍາ ວາຈາ ຈ, ອຠູຕາ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕາ ປິຍາ ວາຈາ ຈ, ຠູຕາ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕາ ປິຍາ ວາຈາ ຈ, ຠູຕາ ອຕ຺ຖສໍຫິຕາ ປິຍາ ວາຈາ ຈາຕິ ຉພ຺ພິຘາ ໂຫຕີຕິ. ຕຕ຺ຖ ອໂຈຣໍເຍວ ໂຈໂຣ ອຍນ຺ຕິອາທິວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພວາຈາ ປຐມວາຈາ ນາມ. ໂຈຣໍເຍວ ໂຈໂຣ ອຍນ຺ຕິອາທິວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພວາຈາ ທຸຕິຍວາຈາ ນາມ. ອກຕປຸຎ຺ຎຕາຍ ທຸຄ຺ຄໂຕ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອປ຺ເປສກ຺ໂຂ, ອິຘ ປນ ຐຕ຺ວາປິ ປຸນ ປຸຎ຺ຎໍ ນ ກໂຣຕິ, ທຸຕິຍຈິຕ຺ຕວາເຣ ກຖໍ ຈຕູຫິ ອປາເຍຫິ ມຸຈ຺ຈິສ຺ສຕີຕິ ເອວໍ ມຫາຊນສ຺ສ ອຕ຺ຖປຸເຣກ຺ຂາເຣນ ຘມ຺ມປຸເຣກ຺ຂາເຣນ ອນຸສາສນີປຸເຣກ຺ຂາເຣນ ວຕ຺ຕພ຺ພວາຈາ ຕຕິຍວາຈາ ນາມ. ເອໂກ ຘຸຕ຺ໂຕ ອາຫ-ມຍ຺ຫໍ ໂຠ ມາຕຸ ມຍິ ກຸຈ຺ຉິຄເຕ ກປິຏ຺ຐຜລໂທຫໂຬ ອໂຫສິ. ສາ ອຎ຺ຎໍ ກປິຏ຺ຐຫາຣກໍ ອລຠມານາ ມໍເຍວ ເປເສສິ. ອຫໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຣຸກ຺ຂໍ ອຠິຣຸຫິຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ອຕ຺ຕນາວ ອຕ຺ຕານໍ ປາເທ ຄເຫຕ຺ວາ ມຸຄ຺ຄຣໍ ວິຍ ຣຸກ຺ຂສ຺ສ ອຸປຣິ ຂິປິໍ. ອຖ ສາຂໂຕ ສາຂໍ ວິຈຣນ຺ໂຕ ຜລານິ ຄເຫຕ຺ວາ ໂອຕຣິຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ຆຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ນິສ຺ເສຓິໍ ອາຫຣິຕ຺ວາ ໂອຣຸຍ຺ຫ ມາຕຸ ສນ຺ຕິເກ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຜລານິ ມາຕຸຍາ ອທາສິໍ. ຕານິ ປນ ມຫນ຺ຕານິ ໂຫນ຺ຕິ ຈາຏິປ຺ປ ມາຓານິ. ຕໂຕ ເມ ມາຕຣາ ເອກາສເນ ນິສິນ຺ນາຍ ສມສຏ຺ຐິຜລານິ ຂາທິຕານີຕິ. ເອວມາທິວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພວາຈາ ຈຕຸຕ຺ຖວາຈາ ນາມ. ອາມິສເຫຕຸ ຈາຏຸກມ຺ຍຕາທິວເສນ ນານປ຺ປກາຣກໍ ປເຣສໍ ໂຖມນາ ວາຈາ ເຈວ ຣາຊກຖໍ ໂຈຣກຖນ຺ຕິອາທິນຍປ຺ປວຕ຺ຕາ ຕິຣຈ຺ຉານກຖາ ຈ ປຎ຺ຈມວາຈາ ນາມ. ອຣິຍສຈ຺ຈສນ຺ນິສ຺ສິຕາ ຘມ຺ມກຖາ ຉຏ຺ຐມວາຈາ ນາມ. ຕໍ ປນ ວສ຺ສສຕມ຺ປິ ສຸຓນ຺ຕາ ປຓ຺ຑິຕາ ເນວ ຕິຕ຺ຕິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ¶ . ຕາສຸ ປນ ຠຄວາ ຕຕິຍຉຏ຺ຐມາ ທ຺ວິວາຈາເອວ ຠາສຕິ. ຕສ຺ມາ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ສາເຍວ ທ຺ວິວາຈາ ວຕ຺ຕພ຺ພາຕິ. ອຍໍ ຕທຏ຺ຐກຖາຍໍ ອາຄໂຕ ສງ຺ເຂປນໂຍ. ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄ ມຫາຏີກາຍໍ ປນ ສາຣຕ຺ຖທີປນີຏີກາຍຎ຺ຈ ຕທຎ຺ຎາກາເຣນ ວຓ຺ຓິໂຕ. ຕາສຸ ປນ ຕໍ ໂອໂລເກຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພນ຺ຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ຄຫຄາຖາ –

‘‘ໂຍ ຠູຕມຕ຺ຖສໍຫີຕໍ, ປເຣສມປ຺ປິຍາ ວາຈໍ;

ຠູຕມຕ຺ຖສຫີຕຎ຺ຈ, ປເຣສໍ ປິຍວາຈນ຺ຕິ;

ທ຺ວິວາຈໍ ຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນວ, ວທຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ;

ວຸຈ຺ຈຕີ ຈ ທກາຣສ຺ສ, ກຕ຺ວາ ຕກາຣວິຎ຺ຎຸນາ’’ຕິ.

ເສຏ຺ຐນ຺ຕິ ຄຸຓມຫນ຺ຕຕ຺ຕາ ປສຕ຺ຖຕຣໍ. ໂສ ຫິ ປສຕ຺ຖານໍ ວິເສເສນ ປສຕ຺ໂຖຕິ ເສຏ຺ໂຐຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປສຕ຺ຖປທໍ, ວິເສສຕທ຺ຘິເຕ ອິຏ຺ຐປຈ຺ຈໂຍ. ປສຕ຺ຖສທ຺ທສ຺ສ ໂສ, ປສຕ຺ຖານໍ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາຣິຍສາວກາທີນໍ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິ ຄຸເຓຫິ ວິເສເສນ ປສຕ຺ໂຖຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສຸນ຺ທເຣ ສຕິປຏ຺ຐານາທິເຠເທ ຘມ຺ເມ ເອສຕິ ຄເວສຕິ ເອສິໍ ຄເວສິນ຺ຕິ ວາ ເສຏ຺ໂຐ, ພຸທ຺ໂຘ. ສຸປຸພ຺ໂພເອສ ຄເວສເນ ຕ. ຕສ຺ສ ຣຏ຺ໂຐ. ສຸສທ຺ໂທ ສຸນ຺ທຣຕ຺ໂຖ. ສນ຺ເຕຫິ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ເອສິຕພ຺ໂພ ຄເວສິຕພ຺ໂພຕິ ວາ ເສຏ຺ໂຐ. ສນ຺ຕສທ຺ທູປປໂທ ອິສ ຄເວສເນ ຕ, ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ໂສ, ອິກາຣສ຺ເສ, ຕສ຺ສ ຏ຺ໂຐ. ສນ຺ເຕຫິ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ອິຈ຺ຉິຍຕິ ກນ຺ຕິຍ ຕີຕິ ວາ ເສຏ຺ໂຐ. ສນ຺ຕສທ຺ທູປປໂທ ອິສຸ ອິຈ຺ຉາກນ຺ຕີສຸ ຕ. ອຖ ວາ ສນ຺ຕານໍ ສປ຺ປຸຣິສານໍ ຫິຕສຸຂໍ ອິຈ຺ຉຕີຕິ ເສຏ຺ໂຐ, ພຸທ຺ໂຘ. ກຕ຺ຕຸສາຘໂນຍໍ. ສຸນ຺ທເຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ ທິເຠເທ ຘມ຺ເມ ເອເສຕິ ພຸທ຺ເຘຕີຕິ ວາ ເສຏ຺ໂຐ. ເຫຕຸ ກຕ຺ຕຸສາຘໂນຍໍ. ສຸປຸພ຺ພເອສຘາຕຸ ພຸທ຺ຘິຍໍ ຕ. ຕໍ ເສຏ຺ຐໍ.

ກຸສລໍກຸສລໍ ຊຫນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ກຸສລໍ ອກຸສລໍ ຊຫນ຺ຕິ ປທວິຠາໂຄ ກາຕພ຺ໂພ. ກຸຈ຺ຉິຕໍ ປາປຘມ຺ມໍ ສລຍຕິ ຈລຍຕິ ¶ ກມ຺ເປຕິ ວິທ຺ຘໍເສຕີຕິ ກຸສລໍ, ຈຕຸຠູມິກກຸສລໍ ລພ຺ຠຕິ. ກຸປຸພ຺ໂພ ສລຘາຕຸ ອ. ຕຕ຺ຖ ກາມາວຈຣກຸສລໍ ຕທງ຺ຄປ຺ປຫາເນນ ປາປຘມ຺ມໍ ສລຍຕິ ຈລຍຕິ, ມຫຄ຺ຄຕ ກຸສລໍ ວິກ຺ຂມ຺ຠນປ຺ປຫາເນນ ສລຍຕິ ກມ຺ເປຕິ, ໂລກຸຕ຺ຕຣ ກຸສລໍ ສມຸຈ຺ເຉທປ຺ປຫາເນນ ສລຍຕິ ວິທ຺ຘໍເສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ອຖ ວາ ກຸຈ຺ຉິຕໍ ອປາຍທ຺ວາຣໍ ສລນ຺ຕິ ສໍວຣນ຺ຕິ ປິທຫນ຺ຕິ ສາຘໂວ ເອເຕນາຕິ ກຸສລໍ, ກຣຓສາຘໂນຍໍ. ອິຘ ປນ ຊຫນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເຕຠູມກກຸສລເມວາຘິປ຺ເປຕໍ. ຕໍ ປນ ອນວຊ຺ຊສຸຂວິປາກລກ຺ຂຓໍ, ອກຸສລວິທ຺ຘໍສນຣສໍ, ໂວທານ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ, ອິຏ຺ຐວິປາກປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ ວາ, ໂຍນິໂສມນສິກາຣ ປທຏ຺ຐານໍ. ນ ກຸສລໍ ອກຸສລໍ, ມິຕ຺ຕປຏິປກ຺ໂຂ ອມິຕ຺ໂຕ ວິຍ ປຫາຍກປຫາຕພ຺ພຠາເວນ ກຸສລປຏິປກ຺ຂນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ປນ ສາວຊ຺ຊທຸກ຺ຂວິປາກລກ຺ຂຓໍ, ສາວຊ຺ຊານິຏ຺ຐວິປາກ ລກ຺ຂຓໍ ວາ, ອນຕ຺ຖຊນນຣສໍ, ອນິຏ຺ຐວິປາກປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ, ອໂຍນິໂສມນສິກາຣປທຏ຺ຐານໍ. ປຸຎ຺ຎາຠິສງ຺ຂາຣອາເນຎ຺ຊາ ຠິສງ຺ຂາຣສງ຺ຂາຕໍ ກຸສລໍ ອປຸຎ຺ຎາຠິສງ຺ຂາຣສງ຺ຂາຕໍ ອກຸສລຎ຺ຈ ກຸສລໍກຸສລໍ. ຕໍ ປນ ປທໍ ຊຫນ຺ຕິປເທ ກມ຺ມໍ.

ຊຫນ຺ຕິ ມຄ຺ຄກ຺ຂເຓ ສມຸຈ຺ເຉທປ຺ປຫາເນນ ຜລກ຺ຂເຓ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນປ຺ປຫາເນນ ປຊຫນ຺ຕໍ ວິທ຺ຘໍເສນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຎ຺ຫິ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ຊຫຕິ ປຊຫຕິ, ຜລຎາເຓນ ຊຫິໍ ປຊຫິໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠິນ຺ຕິ ວາ ຊໂຫ, ພຸທ຺ໂຘ. ຫາຘາຕຸ ຈາເຄ ອ. ກິຎ຺ຈາປິ ປເນຕ຺ຖ ກຸສລໍ ມຄ຺ເຄນ ປຫາຕພ຺ພຘມ຺ເມ ນ ວຸຕ຺ຕໍ, ວຏ຺ຏມູລຠູເຕ ອວິຊ຺ຊາຕຓ຺ຫາທິກິເລເສ ປນ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄ ຎາເຓນ ຊຫິເຕ ໂລກິຍກຸສລຸປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ມູລຠູຕາຍ ອວິຊ຺ຊາຕຓ຺ຫາຍ ອຠາວາ ປຸຎ຺ຎາຠິສງ຺ຂາໂຣ ສໍສາເຣ ປຸນ ປຏິສນ຺ຘິຍາ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ, ຕສ຺ມາ ວຏ຺ຏມູລຠູເຕ ກິເລເສ ຊຫິເຕ ຜລູປຈາເຣນ ກຸສລມ຺ປິ ຊຫິຕໍ ນາມ ໂຫຕິ. ຣູປໍ ຠິກ຺ຂເວ ນ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຕໍ ປຊຫຖາຕິອາທີສຸ ວິຍ ¶ . ອຣຫນ຺ເຕນ ຫິ ອຠິສມາຈາຣິກວຕ຺ຕໍ ກຕມ຺ປິ ກຸສລນ຺ຕິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ, ກ຺ຣິຍາຕິ ປນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ນິທານວຄ຺ຄສໍຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຂີຓາສເວນ ຫິ ກຕໍ ກມ຺ມໍ ເນວ ກຸສລໍ ໂຫຕິ ນາກຸສລໍ, ອວິປາກໍ ຫຸຕ຺ວາ ກ຺ຣິຍມຕ຺ເຕ ຕິຏ຺ຐຕີ’’ຕິ.

ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ໂຄ ຈ ກຸສລາກຸສລ ກມ຺ມກ຺ຂຍາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ ເອວໍ ເຕນ ຕໍ ຠິຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ຈູຬນິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ‘‘ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ອຠິສງ຺ຂາຣວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ນິໂຣເຘນ ເຍ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ, ເອຕ຺ເຖເຕ ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕິ ວູປສມນ຺ຕິ ອຕ຺ຖໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນ຺ຕີ’’ຕິ.

ອມຕນ຺ຕິ ມຣຓວິຣຫິຕໍ. ໂສ ຊິໂນ ຫິ ນ ມໂຕ ອມໂຕ, ມຣຓຘມ຺ມສ຺ສ ນິພ຺ພຕ຺ຕການໍ ກິເລສານໍ ອຣຫຕ຺ຕ ມຄ຺ເຄນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິຕຕ຺ຕາ ປຸນ ມຣຓໂຕ ວິຣຫິໂຕຕິ ວາ ອມໂຕ. ອຖ ວາ ນິພ຺ພາເນ ອາຣມ຺ມຓກຣຓວເສນ ອຘິຄເຕ ນຕ຺ຖິ ມຕໍ ມຣຓໍ ຍສ຺ສ ຊິນສ຺ສາຕິ ອມໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຊິເນນ ຫິ ຂນ຺ຘມຈ຺ຈຸມາຣໍ ອຊິໂຕປິ ກິເລສມາຣໍ ຊຍິຕ຺ວາ ເຕສໍ ອວສ຺ສໍ ຊິຍມານຕ຺ຕາ ຜລູປຈາເຣນ ອມໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ປຸນ ອມຕນ຺ຕິ ອມຕນິພ຺ພານສມນ຺ນາຄຕໍ. ນຕ຺ຖິ ມຕໍ ມຣຓໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ອມຕໍ, ນິພ຺ພານໍ. ຕໍ ປນ ສນ຺ຕິລກ຺ຂຓໍ, ອຈ຺ຈຸຕຣສໍ, ອນິມິຕ຺ຕປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ, ນິສ຺ສຣຓປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ ວາ, ນິພ຺ພານສ຺ສ ປນ ປທຏ຺ຐານໍ ນ ລພ຺ຠຕິ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມິລິນ຺ທປຎ຺ເຫ ນາຄເສນຕ຺ເຖເຣນ ‘‘ນ ເກນຈິ ກາຣເຓນ ນິພ຺ພານໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ.

ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອມໂຕ, ຊິໂນ. ສທ຺ຘາທິໂຕ ຓາຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ຓປຈ຺ຈໂຍ. ສທ຺ໂຘ ປຎ຺ໂຎຕິອາທີສຸ ວິຍ ¶ . ອສ຺ສ ຊິນສ຺ສ ຈຕຸມຄ຺ຄຎາເຓນ ສຈ຺ຉິກຕໍ ອມຕໍ ນິພ຺ພານໍ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ, ຕໍ ອມຕໍ.

ສນ຺ຕນ຺ຕິ ສພ຺ພກິເລສທຣເຖຫິ ຈ ວຏ຺ຏທຸກ຺ເຂຫິ ຈ ສຸວູປສນ຺ຕໍ. ໂສ ຫິ ພຸທ຺ໂຘ ສພ຺ພກິເລສທຣຖວຏ຺ຏທຸກ຺ເຂຫິ ສມິຕ຺ຖ ວູປສມິຕ຺ຖາຕິ ສນ຺ໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສມຸຘາຕຸ ອຸປສເມ ຕ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕສ຺ສ ໂລປໍ ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສນ຺ໂຕອາເທສໍ ກຕ຺ວາ ປທສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ສໍສາຣວຏ຺ເຏ ທຣຖກາຣການໍ ກິເລສານໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິຕຕ຺ຕາ ສີຕິຠູໂຕ ສນ຺ຕກາຍຈິຕ຺ໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຕໍ ສນ຺ຕໍ.

ອສມນ຺ຕິ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ປຸຄ຺ຄເລນ ອສທິສໍ, ໂສ ຫິ ພຸທ຺ໂຘ ນຕ຺ຖິ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ສໂມ ສທິໂສ ເອຕສ຺ສາຕິ ອສໂມຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິມສ຺ມິໍ ສຕ຺ຕໂລເກ ສີລ ສມາຘິປຎ຺ຎາທິຄຸເຓຫິ ພຸທ຺ເຘນ ສທິໂສ ໂກຈິ ມນຸສ຺ໂສ ວາ ເທໂວ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ວາ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຠຄວໂຕ ຫິ ອສີຕິ ອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນປຏິມຓ຺ຑິຕ ພາຕ຺ຕິໍສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ວິຈິຕ຺ຣຣູປກາໂຍ ຈ ສພ຺ພາກາເຣຫິ ປຣິສຸທ຺ຘສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິຄຸຓ ຣຕນສມິທ຺ໂຘ ຘມ຺ມກາໂຍ ຈ ປຸຎ຺ຎມຫຕ຺ຕຖາມມຫຕ຺ຕ ອິທ຺ຘິມຫຕ຺ຕຍສມຫຕ຺ຕປຎ຺ຎາມຫຕ຺ຕາທິຄຸເຓຫິ ຈ ປຣມຸກ຺ກໍສຄໂຕ ຈ ອຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ຠຄວາ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສໂມ ອສທິໂສຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອສມໍ ທທນ຺ຕິ ໂລກິຍຘມ຺ເມນ ອສທິສໍ ມຄ຺ຄຜລນິພ຺ພານ ຘມ຺ມໍ ເວເນຍ຺ຍານໍ ສຕ຺ຕານໍ ເທສນາຎາເຓນ ທາຍກໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອສມນ຺ຕິ ນຕ຺ຖິ ເອຕ຺ຖ ເອເຕສໍ ວາ ສໂມ ສທິໂສ ໂລກິຍຘມ຺ໂມຕິ ອສໂມ, ມຄ຺ຄຜລນິພ຺ພານໍ ລພ຺ຠຕິ. ອຖ ວາ ອສມນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎສໍ ຘມ຺ມານໍ ອຄ຺ຄຠາວໂຕ ຈຕຸພ຺ພິເຘນ ອຣິຍ ມຄ຺ເຄນ ສຈ຺ຉິກາຕພ຺ພໍ ນິພ຺ພານໍ ວຸຈ຺ຈຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຍາວຕາ ຠິກ຺ຂເວ ຘມ຺ມາ ສງ຺ຂຕາ ວາ ອສງ຺ຂຕາ ວາ, ວິຣາໂຄ ເຕສໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕີ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ທທນ຺ຕິປເທນ ¶ ກມ຺ມຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ທທາຕີຕິ ທໂທ, ພຸທ຺ໂຘ. ທາຘາຕຸ ອ, ໂສ ເກນຈິ ໂລກິຍຘມ຺ເມນ ອສມໍ ອສທິສໍ ມຄ຺ຄຜລນິພ຺ພານສງ຺ຂາຕໍ ໂລກຸຕ຺ຕຣຘມ຺ມໍ ມຫາກຣຸຓາປ຺ປຘາເນນ ອມຕາຘິຄມປຏິປຕ຺ຕິທສ຺ສເນນ ເທສນາຎາເຓນ ເວເນຍ຺ຍານໍ ສຕ຺ຕານໍ ທາຕາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ອສມໍ ທທໍ.

(ຂ) ທຸຕິຍຄາຖາຍໍ ປນ ສຣຓນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ປຏິສຣຓຠູໂຕ ປຣາຍໂຓ ເລໂຓ ຕາໂຓຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ໂສ ຫິ ພຸທ຺ໂຘ ສຣນ຺ຕິ ປຏິສຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕໂລກາຕິ ສຣໂຓຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສຣຘາຕຸ ຍຸ. ອຖ ວາ ສຣນ຺ຕິ ໂອສຣນ຺ຕິ ສໂມສຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕໂລກາຕິ ສຣໂຓຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສຣນ຺ຕິ ຈິນ຺ເຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສທ຺ຘາ ປສນ຺ນາ ເທວມນຸສ຺ສາ ສຣຓມິທນ຺ຕິ ສຣໂຓຕິ ຈ. ສຣນ຺ຕິ ປຏິວິຊ຺ຌນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖຸປຄຕາ ເທວມນຸສ຺ສາ ສທ຺ຘມ຺ມນ຺ຕິ ສຣໂຓຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສຣ ຈິນ຺ຕາຍໍ ຍຸ. ສຣຓຄມນຏ຺ຐາເນ ປນ ສຣຕິ ຫິໍສຕິ ຠຍໍ ສນ຺ຕາປໍ ທຸກ຺ຂໍ ກິເລສຎ຺ຈາຕິ ສຣຓໍ. ຣຕນຕ຺ຕ ຍນ຺ຕິ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ສຣຓໍ.

ປຸນ ສຣຓໍ ໂລກນ຺ຕິ ສຕ຺ຕສງ຺ຂາໂຣກາສສງ຺ຂຕໍ ໂລກໍ ສຣນ຺ຕໍ ຊານນ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ໂລກຍຕິ ປຕິຏ຺ຐຍຕິ ເອຕ຺ຖ ປຸຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎຎ຺ຈ ຕພ຺ພິປາໂກ ຈາຕິ ໂລໂກ, ສຕ຺ຕ ໂລໂກ ລພ຺ຠຕິ. ໂລກຘາຕຸ ປຕິຏ຺ຐາຍໍ ຓ. ລຸຊ຺ຊຕິ ປລຸຊ຺ຊຕີຕິ ໂລໂກ, ສງ຺ຂາຣໂລໂກ. ລຸຊຘາຕຸຓ. ໂລກິຍຕິ ວິຈິຕ຺ຕາກາເຣນ ທິສ຺ສຕີຕິ ໂລໂກ, ໂລກິຍນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐິຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ວາ ຊງ຺ຄມາ ຈ ຖາວຣາ ຈາຕິ ໂລໂກ, ຈກ຺ກວາຬສງ຺ຂໂຕ ໂອກາສໂລໂກ ລພ຺ຠຕິ. ໂລກຘາຕຸຓ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສສ຺ສໂຕ ໂລໂກຕິ ວາ ອສສ຺ສໂຕ ໂລໂກຕິ ວາຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍພທ຺ຘານໍ ຣູປາທີນໍ ຂນ຺ຘານໍ ສມູໂຫ ສນ຺ຕາໂນ ຈ ສຕ຺ໂຕເຍວ ໂລໂກ ສຕ຺ຕໂລໂກຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ສຕ຺ຕໂລໂກຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເອໂກ ໂລໂກ ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ອາຫາ ຣຏ຺ຐິຕິກາຕິ ¶ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍພທ຺ຘານໍ ວາ ອນິນ຺ທ຺ຣິຍພທ຺ຘານໍ ວາ ຂນ຺ຘານໍ ສມູໂຫ ສນ຺ຕາໂນ ຈ ປຈ຺ຈເຍຫິ ສງ຺ຂຣິຍນ຺ຕີຕິ ສງ຺ຂາຣາ, ສງ຺ຂາຣາເອວ ໂລໂກ ສງ຺ຂາຣໂລໂກຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ສງ຺ຂາຣໂລໂກຕິ.

‘‘ຍາວຕາ ຈນ຺ທິມສູຣິຍາ ປຣິຫຣນ຺ຕິ,

ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ອນິນ຺ທ຺ຣິຍພທ຺ຘານໍ ຣູປາທີນໍ ສມູໂຫ ສນ຺ຕາໂນ ຈ ອວກສນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐຫນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂອກາໂສ, ໂສເຍວ ໂລໂກ ໂອກາສໂລໂກຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ໂອກາສ ໂລໂກຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ, ຕໍ ໂລກໍ. ສຣຕິ ຊານາຕິ ອຊານີຕິ ວາ ສຣໂຓ, ພຸທ຺ໂຘ. ສຣ ຈິນ຺ຕາຍໍ ຍຸ. ໂລກໍ ສຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ພຸທ຺ໂຘ ປນ ສຕ຺ຕໂລກໍ, ສງ຺ຂາຣໂລກໍ, ໂອກາສໂລກໍ, ກິເລສໂລກໍ, ຠວໂລກໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍ ໂລກໍ, ຂນ຺ຘໂລກໍ, ອາຍຕນໂລກໍ ຘາຕຸໂລກຎ຺ຈາຕິອາທິມເນກໂລກໍ ອນາວຣຓຎາເຓນ ປຏິວິຊ຺ຌຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອຣຓນ຺ຕິ ນິກ຺ກິເລສໍ, ກິເລສສງ຺ຂາຕຣຓວິຣຫິຕໍ ວາ. ຣຓສທ຺ໂທ ຈ ກິເລເສສຸ ຈ ຍຸທ຺ເຘ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓກຣເຓ ຈ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຫິ ສຣຓາ ຘມ຺ມາ ອຣຓາ ຘມ຺ມາຕິອາທີສຸ ກິເລເສສຸ ທິສ຺ສຕິ. ເຕ ຫິ ຣຓນ຺ຕິ ກນ຺ທນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕຫີຕິ ຣຓາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ.

‘‘ຘນຸຄ຺ຄໂຫ ອສທິໂສ, ຣາຊປຸຕ຺ໂຕ ມຫພ຺ພໂລ;

ສພ຺ພາມິຕ຺ເຕ ຣຓໍ ກຕ຺ວາ, ສໍຍມໍ ອຊ຺ຌຸປາຄມີ’’ຕິ.

ອສທິສຊາຕເກ ຍຸທ຺ເຘ ທິສ຺ສຕິ. ຣຓໍ ກຕ຺ວາຕິ ຫິ ຍຸທ຺ຘໍ ກຕ຺ວາ, ສໍຍມນ຺ຕິ ສໍຍຕໍ ອິສິປພ຺ພຊ຺ຊໍ ອຊ຺ຌຸປາຄມີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ຣຓໍ ກໂຣນ຺ໂຕ, ຘາວິໍສຸ ເຕ ອຏ຺ຐທິສາ ¶ ສມນ຺ຕໂຕຕິ ຉທ຺ທນ຺ຕຊາຕເກ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓກຣເຓ ທິສ຺ສຕິ. ຣຓໍ ກໂຣນ຺ໂຕຕິ ຫິ ຈຸຓ຺ຓໍ ວິຈຸຓ຺ຓໍ ກໂຣນ຺ໂຕ. ເຕຕິ ສພ຺ເພ ອຏ຺ຐສຫສ຺ສນາຄາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິຘ ປນ ກິເລເສ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ຣຓນ຺ຕິ ສຕ຺ເຕ ຣາຄາທໂຍ ຈຸຓ຺ເຓນ຺ຕິ ປີເຬນ຺ຕີຕິ ຣຓາ, ຣຓນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕຫິ ກນ຺ທນ຺ຕິ ປຣິເທວນ຺ຕີຕິ ວາ ຣຓາ, ກິເລສາ. ຣຓຘາຕຸ ສທ຺ເທ ອ. ນຕ຺ຖິ ຣຓາ ກິເລສາ ເອຕສ຺ສາຕິ ອຣໂຓຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຊິນສ຺ສ ກິເລສມາຣສ຺ສ ໂພຘິມູເລ ຊິຍມານຕ຺ຕາ ຣຓາ ກິເລສາ ນ ສນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ອຣຓໍ.

ອຣຓໍ ກຣນ຺ຕິ ເວເນຍ຺ຍສນ຺ຕາເນ ຣຓສງ຺ຂຕກິເລສສ຺ສ ອຠາວກຣຓໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຣຓນ຺ຕິ ເອຕໍ ເຍຫິ ອຠິຠູຕາ ສຕ຺ຕາ ກນ຺ທນ຺ຕິ ປຣິທວນ຺ຕິ ເອເຕສໍ ຣາຄາທີນໍ ອຘິວຈນໍ. ເຕສໍ ອຠາວໍ ເວເນຍ຺ຍສນ຺ຕາເນ ເທສນາຎາເຓນ ກໂຣຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ກໂຣຕີຕິ ກໂຣ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ກຣໍ.

ອຠຍນ຺ຕິ ຊາຕິຠຍາທີນໍ ອຠາວໂຕ ນິພ຺ຠຍໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ຠຍໍ ຈິຕ຺ຕຸຕ຺ຣາສຠຍໍ, ຎາຓຠຍໍ, ອາຣມ຺ມຓຠຍໍ, ໂອຕ຺ຕປ຺ປ ຠຍຎ຺ຈາຕິ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຠາຍຕິ ຈິຕ຺ເຕນາຕິ ຠຍໍ, ຈິຕ຺ຕຸຕ຺ຣາສຠຍໍ. ຎາເຓນ ຕີເຣຕ຺ວາ ຠາຍຕີຕິ ຠຍໍ, ຎາຓໍ. ຠາຍຕິ ເອຕສ຺ມາຕິ ຠຍໍ, ອາຣມ຺ມຓຠຍໍ. ຠາຍຕິ ເອເຕນ ປາປໂຕຕິ ຠຍໍ, ໂອຕ຺ຕປ຺ປຠຍໍ. ຠີຘາຕຸ ຠເຍ ຓ.

ມຫານິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ປນ ອາຄຕານິ ຊາຕິຠຍໍ, ຊຣາຠຍໍ, ພ຺ຍາຘິຠຍໍ, ມຣຓຠຍໍ, ຣາຊຠຍໍ, ໂຈຣຠຍໍ, ອຄ຺ຄິຠຍໍ, ອຸທກຠຍໍ, ອຕ຺ຕານຸວາທຠຍໍ, ປຣານຸວາທຠຍໍ, ທຓ຺ຑຠຍໍ, ທຸຄ຺ຄຕິຠຍໍ, ອູມິຠຍໍ, ກຸມ຺ຠີຬຠຍໍ, ອາວຏ຺ຏຠຍໍ, ສຸສຸກຠຍໍ, ອາຊີວິກຠຍໍ, ອສິໂລກຠຍໍ, ປຣິສຍສາຣຊ຺ຊຠຍໍ, ມທນ ຠຍໍ, ທຸຄ຺ຄຕິຠຍນ຺ຕິອາທີນິ ຄຫິຕານິ. ນຕ຺ຖິ ຠຍານິ ເອຕສ຺ສາຕິ ອຠໂຍ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕສ຺ສ ຠຍານໍ ກາຣຓ ຠູຕານໍ ¶ ສພ຺ພກິເລສານໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ເຄນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິຕຕ຺ຕາ ສພ຺ພຠຍໍ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ປຸນ ອຠຍໍ ຐານໍ ນາຍກນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອຠຍນ຺ຕິປທໍ ຐານນ຺ຕິປເທ ວິເສສນໍ. ຐານນ຺ຕິປທໍ ນາຍກນ຺ຕິປເທ ກມ຺ມໍ. ຠຍສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ນຕ຺ຖິ ສພ຺ພຠຍໍ ເອຕ຺ຖ ນິພ຺ພາເນຕິ ອຠຍໍ, ນິພ຺ພານໍ. ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘ ອຣຫນ຺ຕາ ຐນ຺ຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຐານໍ, ນິພ຺ພານໍ. ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ ເນຕີຕິ ນາຍໂກ, ພຸທ຺ໂຘ. ນີຘາຕຸ ນຍເນ ຓ຺ວຸ. ໂສ ພຸທ຺ໂຘ ຠພ຺ເພ ກຸລປຸຕ຺ເຕ ມຄ຺ຄາຘິ ຄມປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ຘມ຺ມເທສນາຍ ມຄ຺ຄຜລຎາຓໍ ອຘິຄເມນ຺ໂຕ ນິພ຺ພານຏ຺ຐານໍ ເນຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ, ຕໍ ນາຍກໍ.

ປຸນ ນາຍກໍ ນເມຕິ ນາຍກໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ນເມ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ນາຍກນ຺ຕິ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ ສໍສາຣຓ຺ຓວໂຕ ນິພ຺ພານປາຣໍ ເນຕີຕິ ນາຍໂກ, ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ຍຖາ ນາວິໂກ ຊເນ ນາວາຍ ໂອຣິມຕີຣໂຕ ປາຣິມຕີຣໍ ເນຕິ, ເອວໍ ສຕ຺ເຕ ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວາຍ ສໍສາຣຓ຺ຓວໂຕ ນິພ຺ພານ ປາຣໍ ເນຕິ ປາປຸເຓຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ນາຍກນ຺ຕິ ຕິຓ຺ຓໍ ໂລການໍ ເຊຏ຺ຐຠາວຄມນຕ຺ຕາ ນາຍໂກ ເຊຏ຺ຐ ເສຏ຺ຐວຸຑ຺ຒຕໂຣ. ໂສ ຫິ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ເນຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປາປຸຓາຕີຕິ ນາຍໂກຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ນີຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ຓ຺ວຸ. ໂສ ປນ ອິຘ ໂລເກ ອວິຊ຺ຊຓ຺ຑຄຕານໍ ສພ຺ພປຊານໍ ປຐມຕຣໍ ອວິຊ຺ຊຓ຺ຑໂກສໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ເຄນ ປທາເລຕ຺ວາ ອຣິຍາຍ ຊາຕິຍາ ຊາຕຕ຺ຕາ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເສຏ຺ຐເຊຏ຺ຐວຸຑ຺ຒຕຣຠາວໍ ຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ນາຍກໍ. ນເມຕິ ອຫໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ນມາມີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ວຕ຺ຕມານມິວິຠຕ຺ຕິຍາ ກ຺ວຈິຘາຕຸຕ຺ຍາທິສຸຕ຺ເຕນ ເອອາເທໂສ ໂຫຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວາຈ຺ຈຕ຺ຖາທິນໂຍ. ນເມຕິປທສ຺ສ ອາຂ຺ຍາຕປທຕ຺ຕາ ວຈນຕ຺ໂຖ ນ ກາຕພ຺ໂພ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສທ຺ທວິທູຫິ –

‘‘ຣຸຬ຺ຫີຂ຺ຍາຕໍ ນິປາຕຎ຺ຈຸ, ປສຄ຺ຄາລປນໍ ຕຖາ;

ສພ຺ພນາມນ຺ຕິເມເຕສຸ, ນ ກໂຕ ວິຄ຺ຄໂຫ ຉສູ’’ຕິ.

ຕໍ ¶ ປນ ປທໍ ນມຸຘາຕຸວຕ຺ຕມານອມ຺ຫໂຍຄປຣສ຺ສປທມິວິຠຕ຺ຍນ຺ຕໍ ອາຂ຺ຍາຕປທໍ. ນມຸຘາຕຸຍາ ວາຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ນມນກ຺ຣິຍາ ສງ຺ຂາໂຕ ກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ປຘານວເສນ ລພ຺ຠຕິ. ມິວິຠຕ຺ຕິຍາ ວາຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ເຕນ ຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາເທນ ອຸປລກ຺ຂິໂຕ ອຸປ຺ປາທ ວນ຺ໂຕ ຕທາກາໂຣ ປຸຄ຺ຄໂລ ອປ຺ປຘານວເສນ ລພ຺ຠຕິ. ປທສມຸທາຍສ຺ສ ປນ ວາຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ກຕ຺ຕຸກມ຺ມຠາເວສຸ ກຕ຺ຕຸຠູໂຕ ອຕີຕາທິກາເລສຸ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລຠູໂຕ ຘາຕ຺ວຕ຺ຖ ກິຣິຍາວິເສໂສວ ລພ຺ຠຕິ. ອຍເມຕ຺ຖ ສງ຺ເຂໂປ.

ວິຕ຺ຖາໂຣ ປເນວໍ ເວທິຕພ຺ໂພ. ນມຸຘາຕຸຍາ ວຈ຺ຈໍ ສຸຄຕາທິ ພຸທ຺ຘຄຸຓໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຕ຺ວາ ວນ຺ທນາກາຣປ຺ປວຕ຺ໂຕ ກາຍວຈີ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິສມຸຏ຺ຐາປໂກ ສທ຺ຘາເຈຕນາປຎ຺ຎາປຘາໂນ ກຸສລ ຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ຈ ທ຺ເວ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິໂຍ ອສມຸຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ມໂນທ຺ວາເຣ ວນ຺ທນາກາຣປ຺ປວຕ຺ໂຕ ກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ຈ ມຸຂ຺ເຍນ ລພ຺ຠຕິ. ພຸທ຺ຘຄຸຓານຸສ຺ສຣຓວເສນ ປວຕ຺ໂຕ ໂຍນິໂສມນສິກາ ຣາທິປຸເຣຈຣານຸຈຣກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ຜລູປຈາເຣນ. ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິ ກສມ຺ປຣາຍິກສງ຺ຂາຕໍ ປຈ຺ຉິມປຈ຺ຉິມຜລໍ ໂຣຄາທິອນ຺ຕຣາຍານໍ ອຠາວຎ຺ຈ ວາ ສຄ຺ຄໂມກ຺ຂສມ຺ປຕ຺ຕິສຸຂຎ຺ຈ ກາຣຓູປຈາເຣນ, ປຸເຣ ປຸເຣ ວນ຺ທນາ ສທິສ຺ຍູປຈາເຣນ, ວນ຺ທນສ຺ສ ນາມປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຐານູປຈາເຣນ, ວຕ຺ຖຸທ຺ວາຣາຣມ຺ມຓໍ ຐານູປຈາເຣນ, ວນ຺ທນ ຄຸເຓນ ລກ຺ຂິຕໍ ປຸຄ຺ຄລທພ຺ພໍ ຄຸຓູປຈາເຣນ. ອຸກ຺ກຏ຺ຐມຊ຺ຌ ມຸທຸຕ຺ຕມຕ຺ຕຠາໂວ ຄຸຓ຺ຍູປຈາເຣນ, ອວຍວຠູຕາ ວນ຺ທນາ ເອກເທສູປຈາເຣນ. ສມູຫຠູຕາ ວນ຺ທນາ ເອກເທສ຺ຍູປຈາເຣນ, ປຸພ຺ພປຸພ຺ພກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ສມີປູປຈາເຣນ, ປຈ຺ຉິມປຈ຺ຉິມ ກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ສມີປ຺ຍູປຈາເຣນ, ປຓາມກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາທຠູຕານໍ ປຣມຕ຺ຖຘມ຺ມານໍ ນິພ຺ຍາປາຣຠາໂວ ຕທ຺ຘມ຺ມູປຈາເຣນ. ເຕສໍ ເອວໍ ຘມ຺ມຕາຠາໂວ ອຕທ຺ຘມ຺ມູປຈາເຣນ, ວນ຺ທນາກາໂຣ ອເຠທເຠທູປຈາເຣນ. ວນ຺ທນສຕ຺ຕິ ເຠທອເຠທູປຈາເຣນ ລພ຺ຠຕິ. ມິວິຠຕ຺ຕິຍາ ວາຈ຺ຈໍ ຕໍມຸຂ຺ຍາທີຫິ ລກ຺ຂິໂຕ ກຕ຺ຕຸ ກ຺ຣິຍາວິເສເສນ ຈ ວຕ຺ຕມານວິຠຕ຺ຕິສງ຺ຂາເຕນ ວິຠຕ຺ຕິວິເສ ເສນ ¶ ຈ ປຣສ຺ສປທສງ຺ຂາເຕນ ປທວິເສເສນ ຈ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສ ວິເສເສນ ຈ ອມ຺ຫໂຍຄວິເສເສນ ຈ ສພ຺ພຘາຕຸວິເສເສນ ຈ ເອກວຈນວິເສເສນ ຈ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລວິເສເສນ ຈ ຘາຕ຺ວຕ຺ຖກ຺ຣິຍາວິເສເສນ ຈ ອລິງ຺ຄ ວິເສເສນ ຈ ຠູວາທິຄຓ ວິເສເສນ ຈ ໂນວິກຣຓວິເສເສນ ຈ ຠາວກມ຺ມກຕ຺ຕູສຸກຕ຺ຕຸວິເສເສນ ຈ ລກ຺ຂິໂຕ ອຫໍສງ຺ຂາໂຕ ຂນ຺ຘສງ຺ຂໂຕ ສນ຺ຕາໂນ ອປ຺ປຘາເນນ ລພ຺ຠຕິ. ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ກ຺ຣິຍາຍ ປຘາເນນ ວາຈກຕ຺ຕາ ຘາຕ຺ວຕ຺ໂຖວ ປຘາເນນ ລພ຺ຠຕິ. ອປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ຠູວາທິຄຓໂຊຕກາ ຣູປສິທ຺ຘິມຕ຺ຕາ ປທ ສິລິຏ຺ຐຕາ ລພ຺ຠຕິ.

ອຖ ວາ ໂຍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ໂສ ນເມ. ສາມຎ຺ຎຕ຺ຖ ວິຄ຺ຄໂຫຍໍ. ວາຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ປນ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ເວທິຕພ຺ໂພ. ນມນຎ຺ເຈຕ຺ຖ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສີລາທິອນນ຺ຕຄຸເຓສຸ ນິນ຺ນປພ຺ຠາຣຕາວເສນ ປຓາມກ຺ຣິຍາຠິນິປ຺ຜາທິກາ ກຸສລເຈຕນາ. ສາ ຈ ວນ຺ທເນຍ຺ຍ ວນ຺ທນການໍ ເຂຕ຺ຕຊ຺ຌາສຍສມ຺ປທາຫິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມເວທນີຍຠູຕາ ຍຖາລທ຺ຘສມ຺ປຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕກສ຺ສ ປຸຣິມກມ຺ມສ຺ສ ອນຸພລປ຺ປທານ ວເສນ ຕນ຺ນິພ຺ພຕ຺ຕິຕວິປາກສນ຺ຕຕິຍາ ອນ຺ຕຣາຍກຣານິ ອຸປປີຬກອຸປຈ຺ເຉທກກມ຺ມານິ ປຏິພາຫິຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕິກາເລ ໂຣຄາທິອນ຺ຕຣາຍານມປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ສາເຘຕິ. ສມ຺ປຣາເຍ ຈ ອຸປປຊ຺ຊເວທນີຍຠູຕາ ສຄ຺ຄໂມກ຺ຂສມ຺ປຕ຺ຕິສຸຂໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ທສ຺ສນຕ຺ຖນໂຍ. ນເມຕິອິມິນາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສຸຄຕາທິຄຸຓໍ ອາຣພ຺ຠ ປວຕ຺ຕາ ຕິວິຘາ ປຓາມກຸສລ ເຈຕນາ ມຸຂ຺ເຍນ ທສ຺ເສຕິ. ຕໍ ທສ຺ສເນນ ຕສ຺ສາ ກາຣຓຠູຕາ ໂຍນິໂສມນສິກາຣາທໂຍ ຈ ຈຕຸຈກ຺ກສມ຺ປຕ຺ຕິຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທນວມເຂຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຸພ຺ພຠາເຄ ປວຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘາປຎ຺ຎາປຘານໍ ກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາທຎ຺ຈ ຜລູປຈາເຣນ ທີເປຕິ. ຕທ຺ທີປເນນ ຕສ຺ສາ ຜລຠູຕໍ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມໂຣຄາທິອນ຺ຕຣາຍວິໂສສນຎ຺ຈ ສຄ຺ຄໂມກ຺ຂ ສຸຂຎ຺ຈ ປຐມກາຣຓູປຈາເຣນ ປກາເສຕິ. ຕປ຺ປກາສເນນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປຓາມາຣຫຠາວໍ ທຸຕິຍກາຣຓູປຈາເຣນ ວິຠາເວຕິ ¶ . ຕໍວິຠາວເນນ ວນ຺ທກສ຺ສ ເມ ເຂຕ຺ຕງ຺ຄຕຠາວຎ຺ຈ ປຓາເມ ຕພ຺ພຠາວຎ຺ຈ ຕຕິຍກາຣຓູປຈາເຣນ ອນຸຠາເວຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອລງ຺ກາຣນໂຍ. ນເມຕິວາຈກປທສ຺ສ ວາຈ຺ຈຠູຕາ ຕິວິຘາ ພຸທ຺ຘປຓາມກຸສລເຈຕນາ ສມຏ຺ຐາຍີ ຠາໂວ ນາມ. ກສ຺ມາ, ສຣີຣຕ຺ຕາ. ອຖ ວາ ຕິວິຘາຍ ພຸທ຺ຘປຓາ ມກຸສລເຈຕນາຍ ສມ຺ປຍຸຕ຺ໂຕ ສມາຘິປ຺ປຘາໂນ ມຫາ ກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ສມຏ຺ຐາຍີຠາໂວ ນາມ. ກສ຺ມາ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສຸຄຕາທິຄຸຓາຣມ຺ມເຓ ເອກຄ຺ຄຕ຺ຕາ ສມາຫິຕຈິຕ຺ຕຕ຺ຕາ ວາ. ໂສເຍວ ປນ ສນ຺ຕຣໂສ ນາມ. ກສ຺ມາ, ພຸທ຺ຘປຓາມເຈຕນາ ກຸສລງ຺ເຄນ ອກຸສລງ຺ຄສ຺ສ ປຫີນຕ຺ຕາ. ພຸທ຺ຘນ຺ຕິປາຐເສສ ປທສ຺ສ ວາຈ຺ຈຠູໂຕ ພຸທ຺ຘທພ຺ໂພ ອາຣມ຺ມຓວິຠາໂວ ນາມ. ກສ຺ມາ, ຕສ຺ສ ປຓາມກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາທສ຺ສ ອາຣມ຺ມຓປຈ຺ຈເຍນ ອຸປກາຣຕ຺ຕາ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສຸຄຕນ຺ຕ຺ຍາທິຄຸໂຓ ອຸທ຺ທີປນວິຠາໂວ ນາມ. ກສ຺ມາ, ປຓາມສ຺ສ ກາຣຓຕ຺ຕາ. ກາຣຓຠູຕໍ ຕໍ ສມຏ຺ຐາຍີຠາວໍ ອຸປາທາຍ ຊານິຕພ຺ໂພ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມໂຣຄາ ທິອນ຺ຕຣາຍາຠາໂວ ຈ ສມ຺ປຣາເຍ ສຄ຺ຄໂມກ຺ຂສຸຂສມ຺ປຕ຺ຕິ ຈ ອານຸຠາໂວ ນາມ. ກສ຺ມາ, ອານິສໍສຜລຕ຺ຕາ.

ຕຕ຺ຖ ຫິ ກິຎ຺ຈາປິ ອານຸຠາວທີປກໍ ປທໍ ນຕ຺ຖິ. ກາຣຓສ຺ສ ປນ ຜເລນ ວິນາຠາວໂຕ ກາຣຓສ຺ສ ຜລໍ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ນເມຕິປທສ຺ສ ສາມຕ຺ຖິຍໂຕ ອານຸຠາໂວ ທສ຺ສິໂຕເຍວາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ອາວິຠູໂຕ ອຸສ຺ສຸໂກ ຈ ພຸທ຺ຘປຓາມສ຺ສ ອານິສໍສປຊານນາ ມຕິ ຈ ອລສາຠາໂວ ຈ ຈິຕ຺ຕປ຺ປສາໂທ ຈ ສມາຘິຕ຺ຍາທິ ຈ ພ຺ຍຠິຈາຣີຠາໂວ ນາມ. ໂລມຫໍສາທິຠາໂວ ສຕ຺ວໍກາຠາໂວ ນາມາຕິ ອລງ຺ກາຣ ນໂຍ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ປຈ຺ຉິມປຈ຺ຉິມຄາຖາສູຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ສຸຄຕໍ ໂສຠນຄຕໍ ສຸນ຺ທຣນິພ຺ພານຏ຺ຐານໍ ຄຕໍ ວາ ສມ຺ມາ ຄຕໍ ວາ, ສຸຄຕໍ ສມ຺ມາ ວຈນໍ ຄທໍ ຠາສນໍ, ເສຏ຺ຐໍ ປສຕ຺ຖຕຣໍ ສຕິປຏ຺ຐານາທິເຠເທ ຘມ຺ເມ ¶ ຄເວສນ຺ຕໍ ວາ ສນ຺ເຕຫິ ຄເວສິຕພ຺ພໍ ວາ ສຕ຺ຕານໍ ຫິຕສຸຂໍ ອິຈ຺ຉິຕໍ ວາ, ກຸສລໍກຸສລໍ ກຸສລໍອກຸສລໍ, ຊຫໍ ຊຫິຕໍ, ອມຕໍ ມຣຓວິຣຫິຕໍ ອມຕໍ ອມຕນິພ຺ພານສມນ຺ນາ ຄຕໍ, ສນ຺ຕໍ ກິເລສທຣຖວູປສມໍ, ອສມໍ ໂລກິຍຘມ຺ເມນ ອສທິສໍ ມຄ຺ຄຜລນິພ຺ພານຘມ຺ມໍ. ທທໍ ທາຕໍ ທາຍກໍ ວາ, ສຣຓໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ປຏິສຣຓຠູຕໍ. ໂລກໍ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ ໂຣກາສສງ຺ຂຕໍ ຕິໂລກໍ, ສຣຓໍ ຊານນ຺ຕໍ, ອຣຓໍ ນິກ຺ກິເລສໍ, ກິເລສສງ຺ຂາຕຣຓວິຣຫິຕໍ ວາ. ອຣຓໍ ສຕ຺ເຕສຸ ກິເລສຣຊສ຺ສາຠາວໍ, ກຣໍ ເທສນາຎາເຓນ ກຕໍ, ອຠຍໍ ນິພ຺ຠຍໍ, ອຠຍໍ ນິພ຺ຠຍຏ຺ຐານໍ ນິພ຺ພານທິສໍ, ນາຍກໍ ສຕ຺ເຕ ນິພ຺ພານປາຣໍ ເນນ຺ຕໍ, ນາຍກໍ ຕິໂລການໍ ເຊຏ຺ຐໍ ປາໂມກ຺ຂໍ ພຸທ຺ຘໍ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ອຫໍ ນເມ ນມາມີຕິ.

ປຐມວນ຺ທນຄາຖາທ຺ວຍວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໒. ເອວໍ ປຐມໍ ຄາຖາທ຺ວເຍນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນມສ຺ສິຕ຺ວາ ອິທານິ ນຍນສຸຠຄກາຍງ຺ຄນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ປຎ຺ຈຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕຸໍ ນຍນສຸຠຄກາຍງ຺ຄນ຺ຕິອາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ນ ນ ມຄຓຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ນວກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ຠຸຊຄສຸ ສຸຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ຠຸຊຄສຸສຸມຕາ ນາໂມ’’ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ນາ ຈ ທ຺ເວ ນຄຓາໂມ ຈ ມຄໂຓ ຈ ຍທິ ສິຍາ. ສາ ຠຸຊຄສຸສຸ ຄາຖາຕິ ມຕາ ຎາຕພ຺ພາຕິ. ຕຕ຺ຖ ປນ ນຍນສຸຠຄກາຍງ຺ຄນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ໂສຠນໍ ຄເຕນ ກາຍງ຺ເຄນສມນ຺ນາຄຕໍ. ເອຕ຺ຖ ¶ ຫິ ນຍນນ຺ຕິ ສມວິສມໍ ທສ຺ເສນ຺ຕໍ ອຕ຺ຕຠາວໍ ເນຕີຕິ ນຍນໍ, ຈກ຺ຂຸ ລພ຺ຠຕິ. ນີຘາຕຸ ຍຸ. ສຸຠໍ ໂສຠນໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຠຄໍ, ກາຍງ຺ຄໍ ລພ຺ຠຕິ. ສຸຠສທ຺ທູປປໂທ ຄມຸຘາຕຸ ກ຺ວິ. ກາຍສ຺ສ ອງ຺ຄໍ ອວຍວໍ ກາຍງ຺ຄໍ. ຠຄວໂຕ ກາຍງ຺ຄໍ ລພ຺ຠຕິ. ຉຏ຺ຐີຕປ຺ປຸຣິສສມາໂສຍໍ. ນຍນສ຺ສ ສຸຠຄໍ ນຍນສຸຠຄໍ, ຕໍ ກາຍງ຺ຄໍ ຍສ຺ສ ພຸທ຺ຘສ຺ສາຕິ ນຍນສຸຠຄ ກາຍງ຺ໂຄ, ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ຣູປກາຍສ຺ສ ທສ຺ສນາ ນຸຕ຺ຕຣິຍຄຸຓໂຍຄໂຕ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປສາທຈກ຺ຂຸສ຺ສ ໂສຠນໍ ຄເຕນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ຈ ອສີຕ຺ຍາ ນຸພ຺ຍຎ຺ຊນລກ຺ຂເຓຫິ ຈ ລກ຺ຂິເຕນ ກາຍງ຺ເຄນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ມຘຸຣວຣສໂຣເປຕນ຺ຕິ ປິຍເປມນີຍອຸຕ຺ຕມສທ຺ເທນ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ໂສ ຫິ ຠຄວາ ມຘິຍຕິ ປິຍຕິ ເປມິຍຕິ ວາຕິ ມຘຸໂຣ. ມຘຘາຕຸ ອຸໂຣ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຊ຺ຌິມປຓ຺ຓາສຏີກາຍໍ ‘‘ມຘຸໂຣຕິ ປິໂຍ ເປມນີໂຍ ອປລິພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ. ອຖ ວາ ມຘິຍຕິ ອສ຺ສາທິຍຕີຕິ ມຘຸໂຣ, ມຘຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປີຕິໍ ອຸນ຺ເທຕິ ວຑ຺ເຒຕີຕິ ມຘຸໂຣ, ມຘຘາຕຸ ອຸນ຺ເທ ອຸໂຣ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ສທ຺ທນີຕິຍໍ ‘‘ມຘ ອຸນ຺ເທ’’ຕິ. ວຣິຕພ຺ໂພ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ໂພ ປຕ຺ຖິຕພ຺ໂພ ວາຕິ ວໂຣ, ສໂຣ. ວຣຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາຍໍ ອ. ສຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ໂສຕວິຎ຺ຎາຓາຣມ຺ມຓຠາວນ຺ຕິ ສໂຣ, ສທ຺ໂທ. ສຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ສຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ສຸຍ຺ຍມານຕນ຺ຕິ ວາ ສໂຣ, ສຣິຍຕິ ສຸຓິຍຕີຕິ ວາ ສໂຣ, ຠຄວໂຕ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄໂຕ ສທ຺ໂທ ລພ຺ຠຕິ. ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ອຸເປໂຕ, ອຸປປຸພ຺ພອິຘາຕຸ ຕ. ມຘຸໂຣ ຈ ວໂຣ ຈ ໂສ ສໂຣ ຈາຕິ ມຘຸຣວຣສໂຣ, ເຕນ ອຸເປໂຕ ສມ຺ປນ຺ໂນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ມຘຸຣວຣສໂຣເປໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຠຄວໂຕ ປນ ຫທຍ ວຕ຺ຖຸໂນ ສຸວິສຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ປິຕ຺ຕເສມ຺ຫາທີຫິ ອປລິພຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ເທວ ມນຸສ຺ເສຫິ ມຘຸເຣນ ປິເຍນ ມນາປິເຍນ ວເຣນ ອິຈ຺ຉິຕປຕ຺ຖິ ເຕນ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄເຕນ ສເຣນ ສທ຺ເທນ ອຸເປໂຕ ສມ຺ປນ຺ໂນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ຈ ກິຎ຺ຈາປິ ສໂຣເປຕນ຺ຕິ ສາມຎ຺ຎວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ, ຠຄວໂຕ ສໂຣ ປນ ວິສຏ຺ໂຐ ຈ, ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ, ມຎ຺ຊຸ, ສວນີໂຍ, ພິນ຺ທຸ, ອວິສາຣີ, ຄມ຺ຠີໂຣ, ນິນ຺ນາທິ ຈາຕິ ວິເສເສນ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຊ຺ຌິມ ປຓ຺ຓາເສ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ‘‘ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຂ ປນສ຺ສ ໂຄຕມສ຺ສ ມຸຂໂຕ ໂຆໂສ ນິຈ຺ຉຣຕິ ວິສຏ຺ໂຐ ຈ, ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ ຈ, ມຎ຺ຊຸ ຈ, ສວນີໂຍ ຈ, ພິນ຺ທຸ ຈ, ອວິສາຣີ ຈ, ຄມ຺ຠີໂຣ ຈ, ນິນ຺ນາທິ ຈ. ຍຖາປຣິສໍ ໂຂ ປນ ໂສ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ສເຣນ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນ ຈສ຺ສ ພຫິທ຺ຘາ ປຣິສາຍ ໂຆໂສ ນ ນິຈ຺ຉຣຕີ’’ຕິ.

ຕສ຺ສາຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ວິສຏ຺ໂຐຕິ ສິນິທ຺ໂຘ ອປລິພຸທ຺ໂຘ. ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍຕິ ວິຎ຺ຎາປນີໂຍ ປາກໂຏ. ວິສຏ຺ຐຕ຺ຕາເຍວ ເຈສ ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ ໂຫຕິ. ມຎ຺ຊູຕິ ມຘຸໂຣ. ສວນີໂຍຕິ ໂສຕສຸໂຂ, ມຘຸຣຕ຺ຕາເຍວ ເຈສ ສວນີໂຍ ໂຫຕິ. ພິນ຺ທູຕິ ສມ຺ປິຓ຺ຑິໂຕ. ອວິສາຣີຕິ ອວິສໂຏ. ພິນ຺ທຸຕ຺ຕາເຍວ ເຈສ ອວິສາຣີ ໂຫຕິ. ຄມ຺ຠີໂຣຕິ ຄມ຺ຠີຣສມຸຏ຺ຐິໂຕ. ນິນ຺ນາທີຕິ ນິນ຺ນທວາ. ຄມ຺ຠີຣຕ຺ຕາເຍວ ເຈສ ນິນ຺ນາທິ ໂຫຕິ. ຍຖາປຣິສນ຺ຕິ ຈກ຺ກວາຬປຣິຍນ຺ຕາປິ ເອກພທ຺ຘໍ ປຣິສໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ພຫິທ຺ຘາຕິ ອງ຺ຄຸລິມຕ຺ຕມ຺ປິ ປຣິສໂຕ ພຫິທ຺ຘາ ນ ຄຈ຺ຉຕິ. ກສ຺ມາ. ໂສ ເອວຣູໂປ ມຘຸຣສໂຣ ອກາຣຓາ ມາ ນສ຺ສີຕິ. ອິຕິ ຠຄວໂຕ ໂຆໂສ ປຣິສາຍ ມຕ຺ຕເກເນວ ຈຣຕີຕິ ວຓ຺ຓິໂຕຕິ. ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕາ ສງ຺ຄຫຄາຖາ –

‘‘ວິສຏ຺ຐມຎ຺ຊຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ, ສວນີຍາວິສາຣິໂນ;

ພິນ຺ທຸຄມ຺ຠີຣນິນ຺ນາທິ, ຕ຺ເຍວມຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ສໂຣ’’ຕິ.

ຍຖາ ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ສໂຣ ປິຕ຺ຕເສມ຺ເຫຫິ ອປລິພຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ວິສຸທ຺ໂຘ ມຘຸໂຣ ໂຫຕິ. ຍຖາ ຈ ສີຫພ຺ຍຄ຺ຆາທີຫິ ວາຬມິເຄຫິ ອນຸພນ຺ຘາ ຘາວນ຺ຕາ ຂຸທ຺ທກມິຄາ ກຣວີກສກຸຓສ຺ສ ວິກູຊມານໍ ສທ຺ທໍ ສຸຕ຺ວາ ສຣສ຺ສ ມຘຸຣຕ຺ຕາ ມຣຓຠຍໍ ຫິຕ຺ວາ ອຘາວິຕ຺ວາ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕປາທໍ ¶ ອນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕາ ສຸຓນ຺ຕິ, ເອວໍ ກຣວີກສ຺ສ ສທ຺ໂທ ຘມ຺ມຕາຠາເວນ ມຘຸໂຣ ປິໂຍ ມນາໂປ ໂຫຕິ. ເອວໍ ຠຄວຕາ ກຕໍ ກມ຺ມໍ ວຕ຺ຖຸໍ ໂສເຘຕິ, ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ສຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ປິຕ຺ຕເສມ຺ເຫຫິ ຈ ອປລິພຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ຠຄວໂຕ ນາຠິໂຕ ສມຸຏ຺ຐຫນ຺ໂຕ ສໂຣປິ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄໂຕ ສຸວິສຸທ຺ໂຘ ອຕິມຘຸໂຣ ອຕິປິໂຍ ອຕິມນາໂປ ໂຫຕິ. ສາ ປເນສາ ຫີນູປມາ ໂຫຕິ, ຠຄວໂຕ ຫິ ສໂຣ ເຕຫິ ສທ຺ເທຫິ ສຕຠາເຄນ ສຫສ຺ສຠາເຄນ ອຕິມຘຸໂຣ ອຕິປິໂຍ ອຕິມນາໂປ ໂຫຕິ, ຕຖາ ຫິ ຘມ຺ມາໂສ ກຣຎ຺ໂຎ ອສນ຺ຘິມິຕ຺ຕາ ເທວີ ກຣວີກສກຸຓສ຺ສ ມຘຸຣສທ຺ທໍ ສຸຕ຺ວາ ຈິນ຺ເຕສິ ‘‘ອິມສ຺ສ ຕິຣຈ຺ຉານສ຺ສ ມຘຸໂຣ ສທ຺ໂທ, ໂກ ນາມ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສິຣິໍ ປຕ຺ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຕິມຘຸໂຣ ສທ຺ໂທ’’ຕິ, ປີຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ຕໍ ປີຕິໍ ອວິຊຫິຕ຺ວາ ສຕ຺ຕຫິ ຊງ຺ຆສເຕຫິ ສທ຺ຘິໍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜເລ ປຕິຏ຺ຐາຕິ, ຕສ຺ມາ ຠຄວໂຕ ມຘຸຣວຣສໂຣເປຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ.

ອມິຕຄຸຓຄຓາຘາຣນ຺ຕິ ອປຣິມິຓິຕພ຺ພສີລາທິຄຸຓສມູຫານໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສມິໂຕຕິ ປຣິມິຓິຕພ຺ໂພຕິ ມິໂຕ, ມາຘາຕຸ ປຣິມາເຓ ຕ, ນ ມິໂຕ ອມິໂຕ. ຄຸໂຓຕິ ສີລາທໂຍ ຘມ຺ມາ. ເຕ ຫິ ຄຸເຓນ຺ຕິ ຕໍສມງ຺ຄີປຸຄ຺ຄລໍ ປກາເສນ຺ຕີຕິ ຄຸຓາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ຄຸຓຘາຕຸ ປກາສເນ ອ. ມຓິສາຣມຎ຺ຊູສາຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ຄຸຓນ຺ຕິ ອຕ຺ຕໂນ ອາຘາຣໍ ປາກຏໍ ກໂຣນ຺ຕີຕິ ຄຸຓາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ສທ຺ທນີຕິຘາຕຸມາລາຍຎ຺ຈ ‘‘ຄຸຓ ອາມນ຺ຕເນ, ຄຸໂຓຕິ ສີລາທໂຍ ຘມ຺ມາ, ເກນຏ຺ເຐນ ເຕ ຄຸຓາ, ໂຄຓາປິຍຕິ ອາມນ຺ຕາປິຍຕິ ອຕ຺ຕນິ ປຕິຏ຺ຐິໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ທຏ຺ຐຸໍ ໂສຕຸໍ ປູຊິຕຸຎ຺ຈ ອິຈ຺ຉນ຺ເຕຫິ ຊເນຫີຕິ ຄຸໂຓ. ເອຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ສີລາທິ ຘມ຺ມານໍ ອາມນ຺ຕາປນໍ ນຕ຺ຖິ, ຕຖາປິ ຕໍເຫຕຸ ອາມນ຺ຕນໍ ນິມນ຺ຕນຎ຺ຈ ເຕເຍວ ກໂຣນ຺ຕິ ນາມາຕິ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຎ຺ເຎ ປນ ຄຸຎ຺ຊນ຺ເຕ ອພ຺ຍຍນ຺ເຕ ອິຕິ ຄຸຓາຕິ ອຕ຺ຖໍ ວທນ຺ຕິ. ຕທນຸຣູປໍ ປນ ຘາຕຸສທ຺ທໍນ ປສ຺ສາມ ¶ . ຄຸຓ ອາມນ຺ຕເນ ອິຈ຺ເຈວ ປສ຺ສາມ. ວິຈາເຣຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອມິໂຕ ຄຸໂຓ ອມິຕຄຸໂຓ, ເຕສໍ ຄໂຓ ສມູໂຫ ອມິຕຄຸຓຄໂຓ, ເຕສໍ. ອາຘາຣຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອມິຕຄຸຓຄຓາຘາໂຣ, ຊິໂນ ລພ຺ຠຕິ. ໂສ ປນ ສມຸທ຺ໂທທກໍ ນາຬິປຕ຺ເຕນ ອປຣິມິຕໍ ວິຍ ເກນຈິ ອປຣິມິຕານໍ ສີລາທິຄຸຓສມູຫານໍ ອາຘາໂຣ ປຕິຏ຺ຐານຠູໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ທສພລນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ອສາຘາຣຓໍ ຕຖາຄຕທສພລສມ຺ປນ຺ນໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ພລນ຺ຕິ ເກຫິຈິ ວິຣຸທ຺ເຘຫິ ກາຣເຓ ຫິ ພລນ຺ຕິ ນ ກມ຺ເປນ຺ຕິ ຖິຣນ຺ຕີຕິ ພລໍ, ທສ ພລານິ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ທສພໂລ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ປນ ທຸວິຘໍ ໂຫຕິ ຕຖາ ຄຕສ຺ສ ທສພລໍ ກາຍທສພລຎ຺ຈ, ຎາຓທສພລຎ຺ຈາຕິ. ເຕສຸ ຫິ ກາຍພລໍ ຫຕ຺ຖິກຸລານຸສາເຣນ ເວທິຕພ຺ພໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ໂປຣາເຓຫິ –

‘‘ກາຬາ ວກຎ຺ຈ ຄງ຺ເຄຍ຺ຍໍ, ປຓ຺ຑຣໍ ຕມ຺ພປິງ຺ຄລໍ;

ຄນ຺ຘ ມງ຺ຄລເຫມຎ຺ຈ, ອຸໂປສຖໍ ຉທ຺ທນ຺ຕິເມ ທສາ’’ຕິ.

ອິມານິ ຫິ ທສ ຫຕ຺ຖິກຸລານິ. ຕຕ຺ຖ ກາຬາວກນ຺ຕິ ປກຕິຫຕ຺ຖິກຸລໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ກາຍພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ກາຬາວກຫຕ຺ຖິໂນ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ກາຬາວການໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຄງ຺ເຄຍ຺ຍສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຄງ຺ເຄຍ຺ຍານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ປຓ຺ຑຣສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປຓ຺ຑຣານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຕມ຺ພສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຕມ຺ພານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ປິງ຺ຄລສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປິງ຺ຄລານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຄນ຺ຘຫຕ຺ຖິໂນ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຄນ຺ຘຫຕ຺ຖີນໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ມງ຺ຄລສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ມງ຺ຄລານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ເຫມວຕສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ເຫມວຕານໍ, ຕໍ ອຸໂປສຖສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ອຸໂປສຖານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຉທ຺ທນ຺ຕສ຺ສ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຉທ຺ທນ຺ຕານໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຕຖາຄຕສ຺ສ, ນາຣາຍນສງ຺ຆາຕພລນ຺ຕິປິ ອິທເມວ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕເທຕໍ ປກຕິຫຕ຺ຖີນໍ ຄຓນາຍ ຫຕ຺ຖິໂກຏິສຫສ຺ສານໍ ¶ . ປຸຣິສຄຓນາຍ ທສນ຺ນໍ ປຸຣິສໂກຏິສຫສ຺ສານໍ ພລໍ ໂຫຕິ. ອິທໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ ກາຍພລໍ ໂຫຕິ. ອິທໍ ປນ ຕາສຸ ຕາສຸ ປາຬີສຸ ນ ອາຄຕໍ. ອຏ຺ຐກຖາສຸເຍວ ອາຄຕໍ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ທສກ ນິປາຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣຏີກາຍໍ ‘‘ທສ ພລຎາຓໍ ປນ ປາຬິຍໍ ອາຄຕເມວ. ນ ກາຍພລໍ ວິຍ ອຏ຺ຐ ກຖາຣູຬ຺ຫເມວາຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ນາຣາຍນ ສງ຺ຆາຕ ພລນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ນາຣາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ຣສ຺ມິໂຍ, ຕາ ພຫູ ນານາວິຘາ ອິໂຕ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ນາຣາຍນໍ, ວຊິຣໍ. ຕສ຺ມາ ນາຣາຍນສງ຺ຆາຕ ພລນ຺ຕິ ວຊິຣສງ຺ຆາຕພລນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖຕິ.

ຎາຓທສພລໍ ປນ ວິຠງ຺ຄປາຬິຍຎ຺ຈ ມູລປຓ຺ຓາເສ ມຫາ ສີຫນາທສຸຕ຺ເຕ ທສກນິປາຕອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍຎ຺ຈ ວິຕ຺ຖາເຣນ ອາຄຕເມວ. ສຸຂຄ຺ຄຫຓຕ຺ຖໍ ປນ ສງ຺ເຂເປນ ທສ຺ສຍິສ຺ສາມິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ. ຐານາຏ຺ຐານຎາຓຎ຺ຈ, ກມ຺ມສມາທານານໍ ວິປາກຎາຓໍ, ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນິປຏິປທາຎາຓໍ, ອເນກຘາຕຸ ນານາຘາຕຸ ໂລກ ຎາຓໍ, ສຕ຺ຕານໍ ນານາຘິມຸຕ຺ຕິກຕໍ ຎາຓໍ, ປຣສຕ຺ຕານໍ ປຣປຸຄ຺ຄລານໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍປໂຣປຣິຍຕ຺ຕິຎາຓໍ, ຌານວິໂມກ຺ຂສມາຘິສມາປຕ຺ຕີນໍ ສໍກິເລສໍ ໂວທານໍ ວຸຏ຺ຐານໍ ຎາຓໍ, ປຸພ຺ເພນິວາສານຸສ຺ສຕິຎາຓໍ, ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕູປປາຕໍ ຎາຓໍ, ອາສວານໍ ຂຍຎາຓຎ຺ຈາຕິ. ອຍໍ ປນ ກໂມ ອຠິຘມ຺ມວິຠງ຺ຄປາຬິຍໍ ອາຄຕກ຺ກໂມ.

ຈຸຕູປປາຕຎາຓຏ຺ຐາເນ ປນ ມູລປຓ຺ຓາສປາຬິຍໍ ມຫາສີຫນາທສຸຕ຺ເຕ ຈ ທສກນິປາຕອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍໍ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸຎາຓໍ ອາຄຕໍ. ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸຎາເຓນ ຈຸຕູປປາຕສ຺ສ ປສ຺ສິຕຕ຺ຕາ ສທິສເມວາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຫິ ຐານາຏ຺ຐານຎາຓນ຺ຕິ ກາຣຓາກາຣຓໍ ຍຖາຠູຕໍ ຊານນຎາຓໍ. ກາຣຓຎ຺ຫິ ຍສ຺ມາ ຕຕ຺ຖ ຜລໍ ຕິຏ຺ຐຕິ ຕທາຍຕ຺ຕວຸຕ຺ຕິຕາຍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ເຈວ ປວຕ຺ຕຕິ ຈ, ຕສ຺ມາ ຐານນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກມ຺ມສມາທານານໍ ວິປາກຎາຓນ຺ຕິ ສມາທິຍິຕ຺ວາ ກຕານໍ ອຕີຕານາຄຕ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານໍ ກຸສລາກຸສລກມ຺ມານໍ ສຸຄຕິທຸຄ຺ຄຕິປຏິສນ຺ຘິສງ຺ຂາຕໍ ວິປາກໍ ນິພ຺ພານຜລຎ຺ຈ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນຎາຓໍ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ຄາມິນິປຏິປທໍ ¶ ຎາຓນ຺ຕິ ສພ຺ພຄຕິຄາມິນິຎ຺ຈ ປຏິປທໍ ມຄ຺ຄໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນຎາຓໍ. ຕຕ຺ຖ ຈ ປຏິປທນ຺ຕິ ປຏິປຊ຺ຊຕິ ປາປຸຓາຕິ ເອເຕນາຕິ ປຏິປທໍ, ມຄ຺ຄໍ. ຄຕິຄາມິນິນ຺ຕິ ນິຣຍາທິປຎ຺ຈຄຕິຄາມິນິໍ. ອຄຕິຄາມິນິນ຺ຕິ ນິພ຺ພານຄາມິນິໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ‘‘ນິພ຺ພານຎ຺ຈາຫໍ ສາຣິປຸຕ຺ຕ ປຊານາມິ ນິພ຺ພານຄາມິນິຎ຺ຈ ປຏິປທ’’ນ຺ຕິ.

ອເນກຘາຕຸນານາຘາຕຸໂລກໍ ຎາຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອເນກ ຘາຕູຕິ ຈກ຺ຂຸຘາຕຸອາທີຫິ ກາມຘາຕູຫິ ວາ ພຫຸຘາຕຸໍ. ນານາຘາຕູຕິ ຕາສໍເຍວ ຘາຕູນໍ ວິລກ຺ຂຓຕ຺ຕາ ວິສທິສ ສຠາວຕ຺ຕາ ນານາປ຺ປກາຣຘາຕຸໍ. ໂລກນ຺ຕິ ຂນ຺ຘາຍຕນ ຘາຕຸໂລກໍ. ຎາຓນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນຎາຓໍ. ສຕ຺ຕານໍ ອຘິມຸຕ຺ຕິກຕໍ ຎາຓນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ ຫີນາທີຫິ ອຘິມຸຕ຺ຕີຫິ ນານາຘິມຸຕ຺ຕິກຠາວໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນຎາຓໍ. ປຣສຕ຺ຕານໍ ປຣປຸຄ຺ຄລານໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍປໂຣປຣິຍຕ຺ຕິຎາຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປຣສຕ຺ຕານນ຺ຕິ ປຘານສຕ຺ຕານໍ. ປຣປຸຄ຺ຄລານນ຺ຕິ ຕໂຕ ປເຣສໍ ຫີນສຕ຺ຕານໍ. ເອກຕ຺ຖເມວ ວາ ເອຕໍ ປທທ຺ວຍໍ ເວເນຍ຺ຍວເສນ ທ຺ເວຘາ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍປໂຣປຣິຍຕ຺ຕິຎາຓນ຺ຕິ ສທ຺ຘາທີນໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ປຣຠາວໍ ວຑ຺ຒຎ຺ຈ ອປຣຠາວໍ ຫານິຎ຺ຈ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນຎາຓໍ.

ຌານວິໂມກ຺ຂສມາຘິສມາປຕ຺ຕີນໍ ສໍກິເລສໍ ໂວທານໍ ວຸຏ຺ຐານໍ ຎາຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຌານວິໂມກ຺ຂສມາຘິສມາປຕ຺ຕີນນ຺ຕິ ປຐມາທີນໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ຌານານໍ, ຣູປີ ຣູປານິ ປສ຺ສຕີຕິອາທີນໍ ອຏ຺ຐນ຺ນໍ ວິໂມກ຺ຂານໍ, ສວິຕກ຺ກສວິຈາຣາທີນໍ ຕິຓ຺ຓໍ ສມາຘີນໍ, ປຐມຊ຺ຌານ ສມາປຕ຺ຕິອາທີນຎ຺ຈ ນວນ຺ນໍ ອນຸປຸພ຺ພສມາປຕ຺ຕີນໍ. ສໍກິເລສນ຺ຕິ ຫານຠາຄິຍຘມ຺ມໍ. ໂວທານນ຺ຕິ ວິເສສຠາຄິຍຘມ຺ມໍ. ວຸຏ຺ຐານນ຺ຕິ ເຍນ ກາຣເຓນ ຌານາທີຫິ ວຸຏ຺ຐຫນ຺ຕິ, ຕໍ ກາຣຓໍ. ຎາຓນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນຎາຓໍ. ປຸພ຺ເພນິວາສານຸສ຺ສຕິຎາຓນ຺ຕິ ປຸພ຺ເພ ນິວຸຕ຺ຖກ຺ຂນ຺ຘານຸສ຺ສຣຓສງ຺ຂາຕໍ ປຊານນຎາຓໍ. ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕູປປາຕໍ ຎາຓນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕິຎ຺ຈ ອຸປປາຕຎ຺ຈ ປຊານນໍ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸຎາຓໍ. ອາສວານໍ ຂຍຎາຓນ຺ຕິ ກາມາສວາທີນໍ ຂຍສງ຺ຂາຕໍ ອາສວນິໂຣຘໍ ນິພ຺ພານໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນ ຎາຓນ຺ຕິ ¶ . ອິມານິ ປນ ຎາຓານິ ອຎ຺ເຎຫິ ອສາຘາຣຓານິ ຕຖາຄຕສ຺ສ ທສພລຎາຓານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພານິ.

‘‘ຐານາຏ຺ຐານໍ ວິປາກຎ຺ຈ, ຎາຓໍ ປຏິປທໍ ຎາຓໍ;

ອເນກຘາຕຸໂລກຎ຺ຈ, ສຕ຺ຕານໍ ອຘິມຸຕ຺ຕິກໍ. [ສາ ປເນສາ ເສຕວວິປຸລາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ;]

ອິນ຺ທ຺ຣິຍປຣາປຣຎ຺ຈ, ຌານາທິນໍ ສໍກິເລສໍ;

ໂວທານໍ ວຸຏ຺ຐານໍ ຎາຓໍ, ປຸພ຺ເພນິວາສານຸສ຺ສຕິໍ;

ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕູປປາຕໍ, ອາສວກ຺ຂຍໍ ຎາຓນ຺ຕິ;

ທສິມານິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຈາ, ສາຘາຣຓານິ ຎາຓານີ’’ຕິ. [ສາ ປເນສາ ສາມຎ຺ຎຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ;]

ນນຸ ທສພລຎາຓໍ ນາມ ປາຏິເຍກ຺ກໍ ນຕ຺ຖິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓເມວ ໂຫຕິ, ອຖ ກສ຺ມາ ຕໍ ຎາຓໍ ທສເຠເທນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ວຸຈ຺ຈເຕ. ອຎ຺ຎເມວ ຫິ ທສພລຎາຓໍ, ອຎ຺ຎໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ, ທສພລຎ຺ຫິ ສກສກກິຈ຺ຈເມວ ຊານາຕິ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ປນ ຕມ຺ປິ ຕໂຕ ອວເສສມ຺ປິ ປຊານາຕິ. ທສພລຎາເຓສຸ ຫິ ປຐມໍ ກາຣຓາກາຣຓເມວ ຊານາຕິ. ທຸຕິຍໍ ກມ຺ມນ຺ຕຣ ວິປາກນ຺ຕຣເມວ. ຕຕິຍໍ ກມ຺ມປຣິຈ຺ເຉທເມວ. ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຘາຕຸ ນານຕ຺ຕກາຣຓເມວ. ປຎ຺ຈມໍ ສຕ຺ຕານໍ ອຊ຺ຌາສຍາຘິມຸຕ຺ຕິເມວ. ຉຏ຺ຐໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ຕິກ຺ຂມຸທຸຠາວເມວ. ສຕ຺ຕມໍ ຌານາທີຫິ ສທ຺ຘິໍ ເຕສໍ ສໍກິເລສາທິເມວ. ອຏ຺ຐມໍ ປຸພ຺ເພ ນິວຸຕ຺ຖຂນ຺ຘສນ຺ຕຕິເມວ. ນວມໍ ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕິປຏິສນ຺ຘິເມວ. ທສມໍ ສຈ຺ຈປຣິຈ຺ເຉທເມວ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ປນ ເອເຕຫິ ຊານິຕພ຺ພຎ຺ຈ ຕໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິຎ຺ຈ ປຊານາຕິ. ເອເຕສໍ ປນ ກິຈ຺ຈໍ ນ ສພ຺ພໍ ກໂຣຕິ. ຕຎ຺ຫິ ຌານໍ ຫຸຕ຺ວາ ອປ຺ເປຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ. ອິທ຺ຘິ ຫຸຕ຺ວາ ວິກຸພ຺ພິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ. ມຄ຺ໂຄ ຫຸຕ຺ວາ ກິເລເສ ເຂເປຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ. ເອວໍ ເຕສໍ ຎາຓທ຺ວຍານໍ ວິເສໂສຕິ. ຕໍ ປນ ອິຘ ຎາຓທ຺ວຍໍ ອຘິປ຺ເປຕນ຺ຕິ.

ອຕຸລນ຺ຕິ ¶ ສີລາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ປຸຄ຺ຄເລນ ອສທິສໍ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ຕຸລນໍ ອຸມ຺ມານໍ ຕຸລາ, ຕຸລ ສທິສ຺ຍໍ. ສທ຺ທນີຕິຍຎ຺ຫິ ‘‘ຕຸລ ອຸມ຺ມາເນ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ຕຸລິຍຕິ ປມິຍຕິ ເອຕາຍາຕິ ຕຸລາ, ປກຕິຕຸລາ. ຕຸລາ ວິຍາຕິ ຕຸລາ, ຎາຓໍ. ຕາຍ ສມ຺ມິໂຕ ຕຸໂລ. ສມ຺ມິຕ ຕທ຺ຘິເຕ ອປຈ຺ຈໂຍ. ຕຸລສທິສຎາເຓນ ສມ຺ມິໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ. ນ ຕຸໂລ ອຕຸໂລ. ກມ຺ມຘາຣຍມິສ຺ສກຕປ຺ປຸຣິສ ສມາໂສຍໍ. ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ປຸຄ຺ຄເລນ ອສທິໂສ ຠຄວາ ລພ຺ຠຕິ. ອຖ ວາ ນຕ຺ຖິ ຕຸໂລ ສທິໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ເອຕສ຺ສາຕິ ອຕຸໂລ, ຠຄວາ. ອຕຄ຺ຄຸຓສໍວິຎ຺ຎາໂຓຍໍ ພຫຸພ຺ພີຫິ. ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສທິໂສ ອຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສເທວເກ ໂລເກ ອຄ຺ຄປຸຄ຺ຄລຠາວໂຕ. ຍຖາຫ ‘‘ຍາວຕາ ຠິກ຺ຂເວ ສຕ຺ຕາ ອປທາ ວາ ທ຺ວິປທາ ວາ ຈຕຸປ຺ປທາ ວາ, ຕຖາຄໂຕ ເຕສໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ, ວິຣາໂຄ ເສຏ຺ໂຐ ຘມ຺ມານໍ ທ຺ວິປທານຎ຺ຈ ຈກ຺ຂຸມາ’’ຕິ. ຕໍ ອຕຸລໍ ພຸທ຺ຘນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ວນ຺ເທຕິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນຍນສຸຠຄກາຍງ຺ຄາທິຄຸຓໍ ອນຸສ຺ສຣິຕ຺ວາ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ອຫໍ ວນ຺ທາມີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມິວິຠຕ຺ຕິຍາ ມຫາວິສຍສຸຕ຺ເຕນ ເອກາຣາ ເທໂສຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ວນ຺ທນາ ປນ ຕິວິຘາ ໂຫຕິ ກາຍວຈີມໂນວນ຺ທນາວເສນາຕິ. ຍຖາຫ ‘‘ຕິສ຺ໂສ ອິມາ ຠິກ຺ຂເວ ວນ຺ທນາ. ກຕມາ ຕິສ຺ໂສ. ກາເຍນ ວນ຺ທຕິ, ວາຈາຍ ວນ຺ທຕິ, ມນສາ ວນ຺ທຕີ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍນິໂສ ມນສິກາຣຈິຕ຺ຕໍ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ຊາຓຸທ຺ວຍກປ຺ປຣທ຺ວຍນລາຏສງ຺ຂາຕານິ ປຎ຺ຈ ອງ຺ຄານິ ຠູມິຍໍ ປຕິຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ວນ຺ທເນຍ຺ຍານໍ ອຠິມຸຂໍ ນິປຕນ຺ໂຕ ກາເຍນ ວນ຺ທຕິ ນາມ. ຍໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ປຎ຺ຈປຕິຏ຺ຐິເຕນ ວນ຺ທິຕ຺ວາ’’ຕິ ອຏ຺ຐ ກຖາທີສຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ພຸທ຺ຘຄຸຓປທານິ ວາຈາຍ ປວຕ຺ເຕນ຺ໂຕ ວາຈາຍ ວນ຺ທຕິ ນາມ. ວິປສ຺ສິສ຺ສ ນມຕ຺ຖຸ, ສິຂິສ຺ສາປິ ນມຕ຺ຖຸ, ເວສ຺ສ ຠຸສ຺ສ ນມຕ຺ຖຸ, ກກຸສນ຺ຘສ຺ສ ນມຕ຺ຖຸ, ໂກຓາຄມນສ຺ສ ນມຕ຺ຖຸ ¶ , ກສ຺ສປສ຺ສ ນມຕ຺ຖຸ, ອງ຺ຄີຣສ຺ສສ຺ສ ນມຕ຺ຖຸ ຕ຺ຍາທີສຸປິ ວາຈາວນ຺ທນາເຍວ. ພຸທ຺ຘາທິ ຄຸຓານິ ອນຸສ຺ສຣນ຺ໂຕ ມນສາ ວນ຺ທຕິ ນາມາຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ນຍນສຸຠຄກາຍງ຺ຄໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ໂສຠນໍ ຄເຕນ ກາຍງ຺ເຄນ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ມຘຸຣວຣສໂຣເປຕໍ ປິຍເປມນີເຍນ ອສ຺ສາທິ ເຍນ ອຸຕ຺ຕມສທ຺ເທນ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອມິຕຄຸຓຄຓາຘາຣໍ ອປຣິມິຓິຕພ຺ພສີລາທິຄຸຓສມູຫານໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ, ທສພລໍ ອນຎ຺ຎສາຘາຣເຓນ ຕຖາຄຕສ຺ສ ກາຍຎາຓທສ ພເລນ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອຕຸລໍ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສທິສໍ ພຸທ຺ຘໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ອຫໍ ວນ຺ເທ ວນ຺ທາມີຕິ.

ທຸຕິຍວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໓. ເອວໍ ຕຕິຍຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສມາຘິ ອາທີຫິ ຈຕູຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ ຘິຕິມາຎ຺ຎຘາຣໂກ ຕິອາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ມສຊຄຓ ຄຣຸຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ສຸທ຺ຘວິຣາ ຊິຕຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ-ມ຺ສາ ຊ຺ຄາ ສຸທ຺ຘວິຣາ ຊິຕໍ ມຕນ຺ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ມ຺ສາ ມສຄຓາ ຈ ຊ຺ຄາ ຊຄຓຄຣຸກາ ຈ ເຈ ສິຍ຺ຍຸໍ, ຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ ສຸທ຺ຘວິຣາຊິຕນ຺ຕິ ມຕໍ ຎາຕພ຺ພນ຺ຕິ. ຘິຕິມາ ອຎ຺ຎຘາຣໂກ ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ ໂລກໂຕ ສໍສາເຣ ກາຍິກໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ເຈຕສິກໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ອນຸໂຠສິ ນຣເທວມງ຺ຄລໍ, ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ວນ຺ເທຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ¶ ຫິ ໂຍຕິ ອນິຍມນິທ຺ເທໂສ. ໂຍ ຍາທິໂສຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ຈ ອນິຍມວາຈກ ສພ຺ພນາມປທຕ຺ຕາ ວຈນຕ຺ໂຖ ນ ກາຕພ຺ໂພ. ຕສ຺ສ ປນ ຍ ໂອຕິ ປທວິຠາໂຄ ກາຕພ຺ໂພ. ເຕສຸ ຈ ຍສທ຺ທສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ອນິຍໂມ ພຸທ຺ຘທພ຺ໂພ ອປ຺ປຘາເນນ ລພ຺ຠຕິ, ຕສ຺ສ ຍາທິສຍຸຕ຺ຕຊຈ຺ຈນາມໂຄຕ຺ຕສີລວິຫາຣີ ໂຄຈຣສງ຺ຂາຕໍ ອນິຍມສາມຎ຺ຎາກາຣຕ຺ຕຄຸຓເມວ ປຘາເນນ ລພ຺ຠຕິ. ປຐມາສິວິຠຕ຺ຕິຍາ ກາຣິຍຠູຕສ຺ສ ໂອກາຣສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ປກຕູປນິສ຺ສຍສງ຺ຂາຕໍ ກຕ຺ຕຸກາຣເກກວຈນສງ຺ຂ຺ຍໍ ລພ຺ຠຕິ. ອຖ ວາ ສພ຺ພນາມຠາວໍ ຍາຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ໂຍ, ອນິຍມວາຈກຠາວໍ ຍາຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ໂຍ, ສພ຺ພນາມ ຠາເວນ ຍາຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວາ ໂຍ, ສພ຺ພນາມຠາເວນ ຍາຕພ຺ໂພ ຎາຕພ຺ໂພຕິ ວາ ໂຍ, ຍາຕພ຺ໂພ ຎາຕພ຺ໂພ ເອເຕນ ວາ ອນິຍມຕ຺ໂຖຕິ ໂຍ.

‘‘ນານາກາຣຓໍ ປຏິຈ຺ຈ, ຘາຕຸປຈ຺ຈຍວິຄ຺ຄຫໍ;

ຈິນ຺ຕການໍ ປຠາໂວວ, ປຘານໍ ໂຫຕິ ຈິນ຺ຕເນ’’ຕິ.

ພຸທ຺ໂຘຕິ ປຏິວິທ຺ຘຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ໂມ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ພຸຊ຺ຌຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານີຕິ ພຸທ຺ໂຘ, ຠຄວາ. ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸສາຘໂນຍໍ. ພຸຘຘາຕຸ ຕ. ໂພເຘຕາ ປຊາຍາຕິ ວາ ພຸທ຺ໂຘ, ເຫຕຸ ກຕ຺ຕຸສາຘໂນຍໍ. ອຎ຺ເຎສໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ໂພເຘຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ອນຎ຺ຎໂພຘິໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ສວາສນາຍ ສມ຺ໂມຫນິທ຺ທາຍ ພຸຊ຺ຌຕິ ຊາຄໂຣຕີຕິ ພຸທ຺ໂຘ, ທິນກຣກິຣຓ ສມາຄເມນ ປຣມຣຸຈິຣສິຣີໂສຠຄ຺ຄປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ວິກສິຕມິວ ປທຸມໍ ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາຓສມາຄເມນ ອປຣິມິຕຄຸຓຄຓາລງ຺ກຕ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ພຸຊ຺ຌຕິ ວິກສຕີຕິ ວາ ພຸທ຺ໂຘ, ນິພ຺ພານ ສງ຺ຂາຕໍ ເອກາຍນມຄ຺ຄໍ ພຸຊ຺ຌຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ພຸທ຺ໂຘ. ພຸຘສທ຺ໂທ ຫິ ຎາຓາທີສຸ ຈຕູສ຺ວຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕຕິ.

‘‘ຎາເຓ ວິກສເນ ເຈວ, ຄມເນ ຈາປິ ຊາຄເຣ;

ຈຕູສ຺ເວເຕສຸ ອຕ຺ເຖສຸ, ພຸຘສທ຺ໂທ ປວຕ຺ຕຕີ’’ຕິ.

ອຖ ວາ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ເມ ພຸຊ຺ຌຕິ ຊານາຕີຕິ ພຸທ຺ໂຘ, ປາຣມິ ຠາວິຕາຍ ປຎ຺ຎາຍ ສພ຺ເພ ສງ຺ຂຕາສງ຺ຂຕຘມ຺ເມ ພຸຊ຺ຌຕິ ອພຸຊ຺ຌິ ພຸຊ຺ຌິສ຺ສຕີຕິ ວາ ພຸທ຺ໂຘ, ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ວຕ ໂສ ຠຄວາຕິ ອຘິຄຕຎາຓຄຸຓວິເສເສຫິ ພຸຊ຺ຌິຕພ຺ໂພຕິ ວາ ພຸທ຺ໂຘ, ຠຄວຕາ ພຸຊ຺ຌິຕພ຺ພໍ ຎາຕພ຺ພນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘໍ. ກິໍ ຕໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓໍ, ຕທສ຺ສຕ຺ຖີຕິ ພຸທ຺ໂຘ, ຠຄວາ. ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ປາຣມິຕາ ຠາວິໂຕ ສຍມ຺ຠູຎາເຓນ ສຫ ວາສນາຍ ວິຫຕວິທ຺ຘສ຺ຕ ນິຣວເສສກ຺ເລໂສ ມຫາກຣຸຓາສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓາທິອປຣິ ເມຍ຺ຍຄຸຓຄຓາຘາໂຣ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ພຸທ຺ໂຘ. ຍຖາຫ ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຍ ໂສ ຠຄວາ ສຍມ຺ຠູ ອນາຈຣິຍໂກ ປຸພ຺ເພ ອນນຸສ຺ສຸເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສາມໍ ສຈ຺ຈານິ ອຠິສມ຺ພຸຊ຺ຌິ, ຕຕ຺ຖ ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕໍ ປຕ຺ໂຕ, ພເລສຸ ຈ ວສີຠາວ’’ນ຺ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ພຸທ຺ໂຘ ນາມ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ຘ, ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘ, ຈຕຸສຈ຺ຈພຸທ຺ຘ, ສຸຕ ພຸທ຺ຘວເສນ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ປູເຣຕ຺ວາ ສມ຺ໂພຘິປ຺ປຕ຺ໂຕ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ທ຺ເວ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ປາຣມິໂຍ ປູເຣຕ຺ວາ ສຍມ຺ຠູປຕ຺ໂຕ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ອວເສສາ ຂີຓາສວາ ຈຕຸສຈ຺ຈພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ສຸຕພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ອິຘ ປນ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ໂຘ ອຘິປ຺ເປໂຕ.

ຘິຕິມາຎ຺ຎຘາຣໂກຕິ ເອຕ຺ຖ ຘິຕິມາ ອຎ຺ຎຘາຣໂກຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ. ຘິຕິມາຕິ ສມາຘິວນ຺ໂຕ, ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕ ຘມ຺ເມ ເອກາຣມ຺ມເຓ ຘາເຣຕີຕິ ຘິຕິ, ສມາຘິ. ຘາຘາຕຸຕິ. ອາກາຣສ຺ສ ອິກາຣາເທໂສ. ຘິຍຕິ ຐເປຕິ ເອກາຣມ຺ມເຓ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ເມຕິ ຘິຕິ, ຈິຕ຺ເຕນ ໂຍເຄເນເວໂສ ເອກາ ຣມ຺ມເຓ ¶ ປຕິຏ຺ຐາປນວເສນ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອາຣມ຺ມເຓ ນິຈ຺ຈລຠາເວນ ປຕິຏ຺ຐາເປຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຘິຕິ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຘິຕິມາ, ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ຍຖາ ມຫາເມຣຸ ຈຕູຫິ ທິສາຫິ ຠຸສໍ ອາຄເຕຫິ ວາເຕຫິ ນ ສມິຎ຺ຊຕິ, ເອວໍ ປຏິປກ຺ເຂຫິ ມິຈ຺ຉາວາທ ວາເຕຫິ ຈ ອິຏ຺ຐານິຏ຺ຐາຣມ຺ມເຓຫິ ຈ ລາຠາລາຠ ຍສາຍສ ນິນ຺ທາ ປສໍສ ສຸຂທຸກ຺ຂສງ຺ຂາເຕຫິ ໂລກຘມ຺ເມຫິ ຈ ນ ສມິຎ຺ຊຕິ, ສມາຘິວນ຺ໂຕເຍວ ໂຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອຎ຺ຎຘາຣໂກຕິ ອຣຫຕ຺ຕຜລຫາຣໂກ. ວິມຸຕ຺ຕິສງ຺ຂາຕໍ ອຣຫຕ຺ຕຜລເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ ຘາເຣນ຺ໂຕ ວາ. ຊານາຕິ ປຐມ ມຄ຺ເຄນ ທິຏ຺ຐສຈ຺ຈສ຺ສ ອາມຣິຍາທໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ວາຕິ ອຎ຺ຎໍ, ອຣຫຕ຺ຕຜລໍ. ອາປຸພ຺ພຎາຘາຕຸ ກ຺ວິ. ອາສທ຺ໂທ ມຣິຍາທຕ຺ໂຖ. ສໍໂຍຄປຣຕ຺ຕາ ອາກາຣສ຺ສ ຣສ຺ໂສ, ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ອຎ຺ຎຘາຣໂກ. ອຎ຺ຎສທ຺ທູປປທຘຣຘາຕຸ ຓ຺ວຸ. ສໍສາເຣຕິ ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕນານໍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ປວຕ຺ຕມາເນ ສໍສາຣວຏ຺ເຏ.

‘‘ຂນ຺ຘານຎ຺ຈ ປຏິປາຏິ, ຘາຕຸອາຍຕນານ ຈ;

ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ວຕ຺ຕມານາ, ສໍສາໂຣຕິ ປວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕນານໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສມ຺ພນ຺ເຘນ ສໍປຸນປ຺ປຸນໍ ສຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສໍສາໂຣ. ສໍປຸພ຺ພສຣຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ຓ. ອຖ ວາ ຂນ຺ຘາຍຕນຘາຕຸໂຍ ສໍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ສຣນ຺ຕິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສໍສາໂຣຕິ ວຈນຕ຺ໂຖ ກາຕພ຺ໂພ, ຕສ຺ມິໍ. ອນຸໂຠສີຕິ ອນຸປຸນປ຺ປຸນໍ ອຠຸຎ຺ຊິ, ອເວທຍີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກາຍິກນ຺ຕິ ກາເຍ ສຣີເຣ ປວຕ຺ຕໍ ກາຍິກໍ. ເຈຕສິກນ຺ຕິ ເຈຕສິ ປວຕ຺ຕໍ ເຈຕສິກໍ. ຕໍ ປນ ປທທ຺ວຍໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິປເທ ວິເສສນໍ. ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ວຏ຺ຏທຸກ຺ຂໍ. ທຸກ຺ຂນໍ ທຸກ຺ຂໍ, ອຖ ວາ ທຸກ຺ຂຍຕີຕິ ທຸກ຺ຂໍ, ທຸກ຺ຂຘາຕຸ ອ. ອິທໍ ປນ ນິພ຺ພຈນໍ ກາຣິຕວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍສ຺ສ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ທຸກ຺ຂິຕໍ ກໂຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ໂລກໂຕຕິ ສຕ຺ຕໂລກເຫຕຸ. ໂລກິຍນ຺ຕິ ¶ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປຸຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎານິ ຕພ຺ພິປາໂກ ຈາຕິ ໂລໂກ. ໂລກຘາຕຸ ຓ. ອຖ ວາ ກຸສລາທີນິ ລາຕິ ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ໂລໂກ. ລາຘາຕຸ ໂອກປຈ຺ຈໂຍ. ສຕ຺ຕ ໂລໂກວ ລພ຺ຠຕິ. ຘິຕິມາ ອຎ຺ຎຘາຣໂກ ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ ສໍສາຣວຏ຺ເຏ ນິມຸຄ຺ຄານໍ ສຕ຺ຕານມນຸທຍາຍ ສໍສາຣວຏ຺ຏທຸກ຺ຂໂຕ ປໂມເຈຕຸກາໂມ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ອຕິທຸກ຺ກຣານິ ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ປຎ຺ຈ ມຫາ ປຣິຈ຺ຈາເຄ ຈ ກໂຣນ຺ໂຕ ສຕ຺ຕໂລກເຫຕຸ ກາຍິກໍ ເຈຕສິກໍ ສໍສາຣວຏ຺ຏທຸກ຺ຂໍ ອນຸຠວສີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕນ຺ຕິ ຕາທິສໍ ພຸທ຺ຘໍ. ວນ຺ເທຕິ ວນ຺ທາມິ.

ນຣເທວມງ຺ຄລນ຺ຕິ ນຣເທວານໍ ມງ຺ຄລຠູຕໍ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຕ. ນິຣຍໍ ເນຕິ ປາປຸຓາຕີຕິ ນໂຣ, ມນຸສ຺ໂສ. ນິຘາຕຸ ປາປຸນເນ ອໂຣ. ອຣິຍມນຸສ຺ໂສ ປນ ຠູຕປຸພ຺ພຄຕິກ ນເຍນ ນໂຣ ນາມາຕິ. ອຖ ວາ ເສຏ຺ຐຠາວໍ ເນຕີຕິ ນໂຣ, ອຸຕ຺ຕມໍ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ເນຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິມານວຕ຺ຖຸອຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ເນຕີຕິ ນໂຣ. ປຸຕ຺ຕຠາຕຸຠູໂຕປິ ຫິ ປຸຄ຺ຄໂລ ມາຕຸເຊຏ຺ຐຠຄິນີນໍ ປິຕຸຏ຺ຐາເນ ຕິຏ຺ຐຕິ, ປເຄວ ຠຕ຺ຕຸຠູໂຕ ອິຕຣາສນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄມຫາຏີກາຍໍ ປນ ນຣຕີຕິ ນໂຣ, ປຸຣິໂສ. ຍຖາ ຫິ ປຐມປກຕິຠູໂຕ ສຕ຺ໂຕ ອິຕຣາຍ ປກຕິຍາ ເສຏ຺ຐຏ຺ເຐນ ປຸຣິອຸຈ຺ເຈ ຐາເນ ເສຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ປຸຣິໂສຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວໍ ນຍນຏ຺ເຐນ ນໂຣຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປຸຕ຺ຕຠາຕຸ ຠູໂຕປິ ຫິ ປຸຄ຺ຄໂລ ມາຕຸເຊຏ຺ຐຠຄິນີນໍ ປິຕຸຐາເນ ຕິຏ຺ຐຕິ. ປເຄວ ອິຕຣາ ອິຕຣາສນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ອິຘ ປນ ນຣນ຺ຕິ ສາມຎ຺ເຎນ ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ວິເສເສນ ປຸຣິສນຣນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ປຘານນເຍນ ຄຫຓສ຺ສ ຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ທິພ຺ພນ຺ຕິ ກາມຄຸຓ ຌານາຠິຎ຺ຎາຈິຕ຺ຕິສ຺ສຣິຍາທີຫິ ກີຬນ຺ຕີຕິ ເທວາ. ທິວຸຘາຕຸ ຓ. ອຖ ວາ ສຣີຣາລງ຺ກາຣຊຸຕິຍາ ທິພ຺ພນ຺ຕີຕິ ເທວາ. ເທວາ ຈ ນາມ ຕິວິຘາ ໂຫນ຺ຕິ ສມ຺ມຸຕິເທວາ, ອຸປປຕ຺ຕິເທວາ, ວິສຸທ຺ຘິເທວາ ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ມຫາສມ຺ມຕກາລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ໂລເກນ ¶ ເທວາຕິ ສມ຺ມຕຕ຺ຕາ ຣາຊາໂນ ເທວິໂຍ ຣາຊກຸມາຣາ ຈ ສມ຺ມຸຕິເທວາ ນາມ. ເທວໂລເກ ອຸປປນ຺ນາ ອຸປປຕ຺ຕິເທວາ ນາມ. ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘຂີຓາສວາ ວິສຸທ຺ຘິເທວາ ນາມ. ອິຘ ປນ ອຸປປຕ຺ຕິເທວາ ອຘິປ຺ເປຕາ.

ມງ຺ຄລນ຺ຕິ ມງ຺ຄລຠູຕໍ. ຕນ຺ຕິປເທ ວິເສສນໍ. ມງ຺ຄນ຺ຕິ ວຑ຺ເຒນ຺ຕິ ສພ຺ພສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ສຕ຺ຕານໍ ເອເຕນາຕິ ມງ຺ຄໂລ, ພຸທ຺ໂຘ. ມງ຺ຄລ ຘາຕຸ ວຑ຺ຒເນ ອໂລ. ອຖ ວາ ມງ຺ຄໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປາປໍ, ຕໍ ເວເນຍ຺ຍານໍ ເທສນາຍ ລຸນາຕິ ຉິນ຺ທຕີຕິ ມງ຺ຄໂລ, ພຸທ຺ໂຘ. ມງ຺ຄສທ຺ທູປປທລຸຘາຕຸ ກ຺ວິ. ນຣາ ຈ ເທວາ ຈ ນຣເທວາ, ເຕສໍ ມງ຺ຄໂລ ນຣເທວມງ຺ຄໂລ, ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ປນ ມນຸສ຺ສເທວພ຺ຣຫ຺ມານໍ ປູຊນີຍຕ຺ຕາ ຈ ສງ຺ເຂ, ຈກ຺ກໍ, ປຸຓ຺ຓກຸມ຺ໂຠ, ຄຣາ, ສິຣີ, ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ, ອງ຺ກຸໂສ, ຘຊໍ, ໂສວຕ຺ຕິກຎ຺ຈາຕິ ອຏ຺ຐຫິ ໂລກິຍມງ຺ຄເລຫິ ເສຏ຺ຐຕ຺ຕາ ອຸຕ຺ຕມຕ຺ຕາ ຈ ມງ຺ຄໂລ ນາມາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນຣເທວມງ຺ຄລນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ຘິຕິມາ ສມາຘິວນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຘາຣໂກ ອຣຫຕ຺ຕຜລຘາຣໂກ ອຣຫຕ຺ຕຜລເສ ຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ ຘາເຣນ຺ໂຕ ວາ, ໂຍ ຍາທິໂສ ພຸທ຺ໂຘ, ສໍສາເຣ ສໍສາຣວຏ຺ເຏ, ກາຍິກໍ ກາເຍ ປວຕ຺ຕໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ວຏ຺ຏທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ເຈຕສິ ປວຕ຺ຕໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ວຏ຺ຏທຸກ຺ຂຎ຺ຈ, ໂລກໂຕ ໂລກເຫຕຸ, ອນຸໂຠສິ ປຸນປ຺ປຸນໍ ອຠວສິ ອເວທຍິ, ນຣເທວມງ຺ຄລໍ ນຣເທວານໍ ມງ຺ຄລຠູຕໍ, ຕໍ ຕາທິສໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ວນ຺ເທ ວນ຺ທາມີຕິ.

໔. ເອວໍ ¶ ຕຕິຍຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນຕ຺ວາ ອິທານິ ພາຕ຺ຕິໍສຕິລກ຺ຂຓຈິຕ຺ຣເທຫນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ຉຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ມຸນິໂນ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ພາຕ຺ຕິໍສຕິ ລກ຺ຂຓ ຈິຕ຺ຣ ເທຫ ນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຕ ຊ ຊ ຄຓ ຄຣຸທ຺ວຍ ຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອກາທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ອຸປຏ຺ຐິຕາ ຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ຕ຺ຊາ ຊ຺ຄາ ຄຣຸນາຍມຸປຏ຺ຐິຕາ ສາ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຕ຺ຊາ ຕຊຄຓາ ຈ ຊ຺ຄາຊຄຓຄຣູ ຈ ຄຣຸນາ ປາທນ຺ຕຄຣຸນາ ເຈ ຍຸຕ຺ຕາ, ສາ ອຍໍ ຄາຖາ ອຸປຏ຺ຐິຕາ ນາມາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ເອກ ຄຣຸເກ ສຕິປິ ທ຺ວິຄຣຸເກປິ ລກ຺ຂຓສມານຕ຺ຕາ ອຸປຏ຺ຐິຕາ ຄາຖາ ນາມາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ພາຕ຺ຕິໍສຕິ ລກ຺ຂຓ ຈິຕ຺ຣ ເທຫນ຺ຕິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ວິຈິຕ຺ຣໍ ສຣີຣວນ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ທ຺ວີຫິ ອຘິກໍ ຕິໍສໍ ພາຕ຺ຕິໍສຕິ. ທ຺ວິສທ຺ທສ຺ສ ພາເທໂສ. ລກ຺ຂິຍຕິ ລກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ພຸທ຺ຘສຣີຣໍ ເອເຕນາຕິ ລກ຺ຂຓໍ. ທິຫຕິ ອຸປຈຍຕິ ວຑ຺ຒຕິ ວາ ເອຕ຺ຖ ກຸສລາ ກຸສລນ຺ຕິ ເທຫໍ, ສຣີຣໍ. ທິຫຘາຕຸ ອຸປຈເຍ ວຑ຺ຒເນ ວາ ຓ. ພາຕ຺ຕິໍສຕິ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ຈິຕ຺ຣໍ ວິຈິຕ຺ຣໍ ເທຫໍ ສຣີຣໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ພາຕ຺ຕິໍສຕິລກ຺ຂຓຈິຕ຺ຣເທໂຫ, ມຸນິ ລພ຺ຠຕິ.

ອິທໍ ປເນຕ຺ຖ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓສຣູປສ຺ສ ສງ຺ເຂປ ທສ຺ສນໍ. ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ ຈ, ອາຍຕປຓ຺ຫິ, ທີຆງ຺ຄຸລິ, ມຸທຸຕ ລຸຓຫຕ຺ຖປາໂທ, ຊາລຫຕ຺ຖປາໂທ, ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ, ເອຓິຊງ຺ໂຆ, ຐິຕໂກວ ອໂນນມນ຺ໂຕ ອຸໂຠຫິ ປາຓິຕເລຫິ ຊາຓຸ ການິ ປຣິມສຕິ ປຣິມຊ຺ຊຕິ, ໂກໂສຫິຕວຕ຺ຖຄຸຍ຺ໂຫ, ສຸວຓ຺ຓ ວຓ຺ໂຓ ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈ, ສຸຂຸມຈ຺ຉວີ, ເອເກກໂລໂມ, ອຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ, ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄຕ຺ໂຕ, ສຕ຺ຕຸສ຺ສໂທ, ສີຫປຸພ຺ພທ຺ຘ ກາໂຍ, ຈິຕນ຺ຕຣໍໂສ, ນິຄ຺ໂຣຘປຣິມຓ຺ຑໂລ, ສມວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຣສຄ຺ຄຣສີ, ສີຫຫນຸ, ຈຕ຺ຕາລີສທນ຺ໂຕ, ສມທນ຺ໂຕ, ອວິຣຬທນ຺ໂຕ, ສຸສຸກ຺ກທາໂຐ, ປຫູຕຊິວ຺ໂຫ, ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສໂຣ ກຣວີກຠາຓິ, ອຕິນີລເນຕ຺ໂຕ, ໂຄປຂຸໂມ, ອຸຓ຺ຓາ ຠມຸ ກນ຺ຕເຣ ¶ ຊາໂຕ, ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ ຈາຕິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສວິຘານິ ໂຫນ຺ຕິ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ.

ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ປາເຖຍ຺ຍວຄ຺ເຄ ລກ຺ຂຓສຸຕ຺ເຕ ‘‘ກຕມານິ ຕານິ ຠິກ຺ຂເວ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ, ເຍຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວ ຄຕິໂຍ ຠວນ຺ຕິ, ອນຎ຺ຎາ. ສເຈ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ ຣາຊາ ໂຫຕິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ…ເປ… ສເຈ ໂຂປນ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊຕິ, ອຣຫໍ ໂຫຕິ ສມ຺ມາ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ໂລເກ ວິວຏຈ຺ຉໂທ ໑. ອິຘ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາ ປຸຣິໂສ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ ໂຫຕິ. ຍມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາ ປຸຣິໂສ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ ໂຫຕິ. ອິທມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາ ປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ ໒. ປຸນ ຈປຣໍ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ເຫຏ຺ຐາປາທຕເລສຸ ຈກ຺ການິ ຊາຕານິ ໂຫນ຺ຕິ ສຫສ຺ສາຣານິ ສເນມິການິ ສນາຠິການິ ສພ຺ພາ ກາຣປຣິປູຣານິ. ອິທມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສ ລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ ໓. ປຸນ ຈປຣໍ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິໂສ ອາຍຕປຓ຺ຫີ ໂຫຕິ ໔. ທີຆງ຺ຄຸລີ ໂຫຕິ ໕. ມຸທຸຕລຸຓ ຫຕ຺ຖປາໂທ ໂຫຕິ ໖. ຊາລຫຕ຺ຖປາໂທ ໂຫຕິ ໗. ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ ໂຫຕິ ໘. ເອຓິຊງ຺ໂຆ ໂຫຕິ ໙. ຐິຕໂກວ ອໂນນມນ຺ໂຕ ອຸໂຠຫິ ປາຓິຕເລຫິ ຊາຓຸການິ ປຣິມສຕິ ປຣິມຊ຺ຊຕິ ໑໐. ໂກໂສຫິຕວຕ຺ຖຄຸຍ຺ໂຫ ໂຫຕິ ໑໑. ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈ ໑໒. ສຸຂຸມຈ຺ຉວີ ໂຫຕິ ສຸຂຸມຕ຺ຕາ ຉວິຍາ ຣໂຊຊລ຺ລໍ ກາເຍ ນ ອຸປລິມ຺ປຕິ ໑໓. ເອເກກໂລໂມ ໂຫຕິ, ເອເກການິ ໂລມານິ ໂລມກູເປສຸ ຊາຕານິ ໑໔. ອຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ ໂຫຕິ. ອຸທ຺ຘຄ຺ຄານິ ໂລມານິ ຊາຕານິ ນີລານິ ອຎ຺ຊນວຓ຺ຓານິ ກຸຓ຺ຑລາ ວຕ຺ຕານິ ປທກ຺ຂິຓາວຕ຺ຕກຊາຕານິ ໑໕. ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ໑໖. ສຕ຺ຕຸສ຺ສໂທ ໂຫຕິ ໑໗. ສີຫປຸພ຺ພທ຺ຘ ກາໂຍ ໂຫຕິ ໑໘. ຈິຕນ຺ຕຣໍໂສ ໂຫຕິ ໑໙. ນິຄ຺ໂຣຘປຣິມຓ຺ຑໂລ ໂຫຕິ, ຍາວຕກ຺ວສ຺ສ ພ຺ຍາໂມ, ຕາວ ຕກ຺ວສ຺ສ ¶ ກາໂຍ ໒໐. ສມວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ ໂຫຕິ ໒໑. ຣສຄ຺ຄ ສຄ຺ຄີ ໂຫຕິ ໒໒. ສີຫຫນຸ ໂຫຕິ ໒໓. ຈຕ຺ຕາລີສທນ຺ໂຕ ໂຫຕິ ໒໔. ສມທນ຺ໂຕ ໂຫຕິ ໒໕. ອວິຣຬທນ຺ໂຕ ໂຫຕິ ໒໖. ສຸສຸກ຺ກທາໂຐ ໂຫຕິ ໒໗. ປຫູຕຊິວ຺ໂຫ ໂຫຕິ ໒໘. ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສໂຣ ໂຫຕິ ກຣວີກຠາຓິ ໒໙. ອຕິນີລເນຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ໓໐. ໂຄປຂຸໂມ ໂຫຕິ ໓໑. ອຸຓ຺ຓາ ຠມຸກນ຺ຕເຣ ຊາຕາ ໂຫຕິ ໂອທາຕາ ມຸທຸຕູລ ສນ຺ນິຠາ. ຍມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ອຸຓ຺ຓາ ຠມຸກນ຺ຕເຣ ຊາຕາ ໂຫຕິ ໂອທາຕາ ມຸທຸຕູລສນ຺ນິຠາ. ອິທມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ ໓໒. ປຸນ ຈປຣໍ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິໂສ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ ໂຫຕິ. ຍມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິໂສ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ ໂຫຕິ. ອິທມ຺ປິ ຠິກ຺ຂເວ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ. ອິມານິ ໂຂ ຕານິ ຠິກ຺ຂເວ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສ ລກ຺ຂຓານີ’’ຕິ. ເອເຕສໍ ປນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານໍ ອຕ຺ໂຖ ປຈ຺ຉາ ອາວິຠວິສ຺ສຕີຕິ.

ເທຫຊ຺ຊຸຕິນິຄ຺ຄຕປຊ຺ຊລນ຺ຕນ຺ຕິ ຠຄວໂຕ ຣູປກາຍໂຕ ນິກ຺ຂນ຺ເຕຫິ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີສງ຺ຂາເຕຫິ ໂອຠາເສຫິ ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ວິຊ຺ໂຊຕວນ຺ຕໍ. ຊວຕິ ທິພ຺ພຕີຕິ ຊຸຕິ. ຊຸຘາຕຸຕິ. ນິຄຈ຺ຉຕິ ນິຈ຺ຉຣຕີຕິ ນິຄ຺ຄຕາ, ຣສ຺ມິ. ນິປຸພ຺ພຄມຸຘາຕຸ ຕ. ປກາເຣນ ຊລເຕ ທິພ຺ພເຕ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ເທຫນິຄ຺ຄຕຊຸຕີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ປທວິປຣິຍາເຍນ ເທຫຊ຺ຊຸຕິນິຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ເທຫໂຕ ນິຄ຺ຄຕາ ຊຸຕີຕິ ສມາໂສ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເທຫໂຕ ຣູປກາຍໂຕ ນິຄ຺ຄເຕຫິ ນິຈ຺ຉເຣຫິ ຊຸຕີຫິ ຣໍສີຫິ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ເທຫຊ຺ຊຸຕິ ນິຄ຺ຄຕປຊ຺ຊລນ຺ໂຕ, ມຸນິ ລພ຺ຠຕິ. ມຸນິໂນ ຫິ ປຸຣຕ຺ຖິມກາຍໂຕ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣສ຺ມິໂຍ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ອສີຕິຫຕ຺ຖຏ຺ຐານໍ ອຄ຺ຄ ເຫສິ. ປຈ຺ຉິມກາຍໂຕ ທກ຺ຂິຓຫຕ຺ຖໂຕ ວາມຫຕ຺ຖໂຕ ຉພ຺ພຓ຺ຓາ ຣສ຺ມິໂຍ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ອສີຕິຫຕ຺ຖຏ຺ຐານໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ອຸປຣິ ເກສນ຺ຕໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສພ຺ພເກສວຕ຺ເຕຫິ ໂມຣຄີວວຓ຺ຓາ ຣສ຺ມິ ¶ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຄຄນຕເລ ອສີຕິຫຕ຺ຖຏ຺ຐານໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ເຫຏ຺ຐາປາທຕເລຫິ ປວາຬວຓ຺ຓາ ຣສ຺ມິ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຆນປຖວິຍໍ ອສີຕິຫຕ຺ຖຏ຺ຐານໍ ອຄ຺ຄເຫສິ, ເອວໍ ສມນ຺ຕາ ອສີຕິຫຕ຺ຖມຕ຺ຕໍ ຐານໍ ຉພ຺ພຓ຺ຓາ ພຸທ຺ຘຣສ຺ມິໂຍ ວິຊ຺ໂຊຕມານາ ວິປ຺ຜນ຺ທມານາ ກຎ຺ຈນທຓ຺ຑທີປິກາຫິ ນິຈ຺ຉຣິຕ຺ວາ ອາກາສໍ ປກ຺ຂນ຺ທຊາລາ ວິຍ ຈຕຸທ຺ທີປິກ ມຫາເມຆໂຕ ນິກ຺ຂນ຺ຕວິຊ຺ຊຸລຕາ ວິຍ ວິຘາວິໍສູຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ເທຫຊ຺ຊຸຕິນິຄ຺ຄຕປຊ຺ຊລນ຺ຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ.

ປຎ຺ຎາຘິຕິ ສີລ ຄຸໂຓຆວິນ຺ທນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປຎ຺ຎາຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓໍ. ຘິຕີຕິ ຌານມຄ຺ຄຜລສມ຺ປຍຸຕ຺ຕສມາຘິ. ສີລນ຺ຕິ ປຈ຺ເຈກ ພຸທ຺ຘາຣິຍສາວເກຫິ ອສາຘາຣຓໍ ສຸວິສຸທ຺ຘໍ ຈຕຸປາຣິສຸທ຺ຘິສີລໍ. ໂອຆນ຺ຕິ ສມູຫໍ. ວິນ຺ທນ຺ຕິ ລທ຺ຘໍ. ປກາເຣນ ຍຖາສຠາວໍ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ວາ ຊານາຕິ ປຏິວິຊ຺ຌຕີຕິ ປຎ຺ຎາ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓໍ. ປປຸພ຺ພຎາຘາຕຸ ອ. ສາ ປເນສາ ປຊານນລກ຺ຂຓາ ປຏິເວຘລກ຺ຂຓາ ໂອຠາສນລກ຺ຂຓາ ຈ, ວິສໂຍຠາສ ຣສາ, ອສມ຺ໂມຫປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານາ, ສມາຘິປທຏ຺ຐານາ. ຘິຕິສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ສີລຕີຕິ ສີລໍ. ກາຍວຈີກມ຺ມານິ ສມ຺ມາ ທຫຕິ ສມ຺ມາ ຐເປຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສີລຕິ ສມາຘິຍຕິ ກາຍກມ຺ມາທີນໍ ສຸສິລ຺ຍ ຠາເວນ ນ ວິປ຺ປກິຣຕີຕິ ສີລໍ, ສີລນ຺ຕິ ສມາທຫນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ເອເຕນາຕິ ວາ ສີລໍ, ຈຕຸປາຣິສຸທ຺ຘິສີລໍ. ສີລຘາຕຸ ອ. ອິທໍ ປນ ປຕິຏ຺ຐາປນລກ຺ຂຓໍ, ທຸສ຺ສິລ຺ຍວິທ຺ຘໍສນຣສໍ ອນວຊ຺ຊຣສໍ ວາ, ໂສເຈຍ຺ຍປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ, ຫິຣິໂອຕ຺ຕປ຺ປປທຏ຺ຐານໍ. ຄຸຓສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ອຸຫນຕິ ສມູຫໍ ກໂຣຕິ ເອຕ຺ຖ ອວຍວນ຺ຕິ ໂອໂຆ, ສມູໂຫ. ອຸປຸພ຺ພຫນຘາຕຸ ຓ. ອຸສ຺ສ ໂອ. ຫນສ຺ສ ໂຆ. ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ອວຍວໍ ພ຺ຍປິຍຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ໂອໂຆ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວິນ຺ທນໍລຠນໍ ວິນ຺ທໍ, ວິນ຺ທິຍິຕ຺ຖ ລພ຺ຠິຕ຺ຖາຕິ ວາ ວິນ຺ທໍ, ປຎ຺ຎາ ຈ ຘິຕິ ຈ ສີລຎ຺ຈ ຕໍ ຄຸຓຎ຺ຈາຕິ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລຄຸຓາ, ເຕສໍ ໂອໂຆ ສມູໂຫຕິ ຕຖາ, ຕໍ ວິນ຺ທໍ ລຠນໍ ຍສ຺ສາຕິ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລຄຸໂຓຆວິນ຺ໂທ, ມຸນິ ¶ . ອຖ ວາ ວິນ຺ທໍ ລຠິຕພ຺ພໍ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລຄຸໂຓຆໍ ເຍນາຕິ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລຄຸໂຓຆວິນ຺ໂທ. ຕຕິຍາພຫຸພ຺ພີຫິ ສມາໂສຍໍ. ວິນ຺ທານໍ ລຠິຕພ຺ພານໍ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລ ສງ຺ຂາຕານໍ ຄຸຓານໍ ສມູໂຫ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ.

ວນ຺ເທຕິ ອຫໍ ວນ຺ທາມິ. ມຸນິນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘໍ. ມຸນາຕິ ຊານາຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ວາ ຫິຕາຫິຕນ຺ຕິ ມຸນິ, ພຸທ຺ໂຘ. ມຸນຘາຕຸ ຎາເຓ ອິ. ອຖ ວາ ມຸນາຕິ ຊານາຕິ ອຸໂຠ ອຕ຺ເຖຕິ ມຸນິ, ຂນ຺ຘາທິ ໂລເກ ຕຸລໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ມິນນ຺ໂຕ ວິຍ ອິເມ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິກາ ຂນ຺ຘາ ອິເມ ພາຫິຣາຕິອາທິນາ ນເຍນ ອິຘໂລກຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຣໂລກຕ຺ຖຎ຺ຈ ຠຄວາ ຊານາຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂສ ປເນສ ອຄາຣິຍມຸນິ, ອນາຄາຣິຍມຸນິ, ເສຂມຸນິ, ອເສຂມຸນິ, ປຈ຺ເຈກມຸນິ, ມຸນິມຸນິ ຈາຕິ ອເນກວິໂຘ. ຕຕ຺ຖ ອຄາຣິຍມຸນີຕິ ຄິຫິປິ ອາຄຕຜໂລ ວິຎ຺ຎາຕສາສໂນ. ອນາຄາຣິຍມຸນີຕິ ຕຖາຣູໂປວ ປພ຺ພຊິໂຕ. ເສຂມຸນີຕິ ສຕ຺ຕ ເສກ຺ຂາ. ອເສຂມຸນີຕິ ຂີຓາສໂວ. ປຈ຺ເຈກມຸນີຕິ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ. ມຸນິມຸນີຕິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ເຕສຸ ປນ ອິຘ ມຸນິມຸນິ ອຘິປ຺ເປໂຕ, ຕໍ ມຸນິໍ. ອນ຺ຕິມຊາຕິຍຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ອນ຺ຕິເມນ ຈຣິມຠເວນ ຍຸຕ຺ຕໍ. ອວສານໍ ອມຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອນ຺ຕໍ. ອມຘາຕຸ ຕ. ມສ຺ສ ໂນ. ອນ຺ເຕ ຠໂວ ອນ຺ຕິໂມ, ຈຣິມຠໂວ. ຊານນໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕນໍ ຊາຕິ, ຂນ຺ຘານໍ ປວຕ຺ຕິ. ກມ຺ເມນ ຊນິຍຕິ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຍຕີຕິ ວາ ຊາຕິ. ອຸປປຕ຺ຕິຠໂວ ລພ຺ຠຕິ. ຊານິຘາຕຸຕິ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕ ໂລໂປ. ອນ຺ຕິມຊາຕິຍາ ຍຸຕ຺ໂຕຕິ ອນ຺ຕິມຊາຕິຍຸຕ຺ໂຕ, ມຸນິ. ອາຍຕິຎ຺ຫິ ຕີສຸ ຠເວສຸ ປຏິສນ຺ຘິຊນການໍ ສພ຺ພ ກິເລສານໍ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ເກເຍວ ອຄ຺ຄມຄ຺ເຄນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິຕຕ຺ຕາ ຠຄວໂຕ ອນາຄເຕ ປຸນພ຺ຠໂວ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ອຍໍ ອຣິຍຊາຕິ ປຈ຺ຉິມຕ຺ຕຠາວຍຸຕ຺ໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກປວຕ຺ຕນສຸຕ຺ເຕ –

‘‘ຎາຓຎ຺ຈ ເມທສ຺ສນໍ ອຸທປາທິ, ອກຸປ຺ປາເມ ວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍມນ຺ຕິມາ ຊາຕິ, ນຕ຺ຖິທານິ ປຸນພ຺ຠໂວ’’ຕິ.

ອຍໍ ¶ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ພາຕ຺ຕິໍສຕິລກ຺ຂຓຈິຕ຺ຣໍ ເທຫໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ວິຈິຕ຺ຣໍ ຣູປກາຍວນ຺ຕໍ, ເທຫຊ຺ຊຸຕິນິຄ຺ຄຕ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ ຣູປກາຍໂຕ ນິຄ຺ຄເຕຫິ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍ ສີຫິ ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ວິຊ຺ໂຊຕວນ຺ຕໍ, ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລຄຸໂຓ ຆວິນ຺ທໍ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລສງ຺ຂຕານໍ ຄຸຓານໍ ສມູຫໍ ລຠນວນ຺ຕໍ, ວິນ຺ທິຕພ຺ພານໍ ປຎ຺ຎາຘິຕິສີລສງ຺ຂາຕານໍ ຄຸຓານໍ ສມູຫວນ຺ຕໍ ວາ, ອນ຺ຕິມຊາຕິຍຸຕ຺ຕໍ ຈຣິມຠເວນ ຈຣິມຕ຺ຕຠາເວນ ວາ ຍຸຕ຺ຕໍ ມຸນິໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ວນ຺ເທ ວນ຺ທາມີຕິ.

ຈຕຸຕ຺ຖວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ວນ຺ທາມິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸມຫໍ ມຸນິນ຺ທໍ.

໕. ເອວໍ ຈຕຸຕ຺ຖຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສິຣີຫິ ລລິຕນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ຈຕູຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ປາໂຕທຍນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຕ ຕ ຊ ຄຓທ຺ວິຄຣູຫິ ຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອກາທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ອິນ຺ທວຊິຣາ ຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ອິນ຺ທາທິກາ ຕາ ວຊິຣາ ຊຄາໂຄ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ, ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຕາ ທ຺ເວຕ ຄຓາ ຈ ຊຄາ ຊຄຓ ຄຣຸ ຈ ໂຄ ຄຣຸ ຈ ເຈ ຠວນ຺ຕິ, ສາ ອິນ຺ທາ ທິກາ ອິນ຺ທສທ຺ທອາທິກາ ວຊິຣາ ວຊິຣາຄາຖາ ນາມາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປາໂຕທຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປາໂຕ ອຸທຍນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ. ປເຄ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມເຍ ປາຈີນໂລກຘາຕຸໂຕ ອຸຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປາໂຕ ປເຄ ປາຈີນໂລກຘາຕຸໂຕ ອຸເທຕິ ອຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕີຕິ ປາໂຕທໂຍ, ສູຣິໂຍ. ປາໂຕປຸພ຺ພ ອຸທຘາຕຸ ອຸຄ຺ຄມເນ ອໂຍ, ຕໍ ປາໂຕທຍໍ. ພາລທິວາ ກຣໍ ¶ ວາຕິ ພາລທິວາກຣໍ ອິວາຕິປທຈ຺ເຉໂທ. ພາລທິວາກຣໍ ວາຕິ ນິຄ຺ຄຕາຠິນວສູຣິຍໍ ວິຍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ພາໂລຕິ ສມ຺ປຕິ ຊາໂຕ ຕຣຸຓທາຣໂກ ໂປຕໂກ ວາ. ໂສ ຫິ ພລຕິ ອສ຺ສສິຕປສ຺ສສິຕມຕ຺ເຕນ ຊີວຕິ ນ ເສຏ຺ເຐນ ປຎ຺ຎາຊີວິເຕນາຕິ ພາໂລ, ຕຣຸຓທາຣໂກ. ພລຘາຕຸ ປາຓເນ ຊີວາຍໍ ວາ. ສູຣິຍຣໍສິນາ ທິວຕິ ທິພ຺ພຕີຕິ ທິວາ. ທິວຸຘາຕຸ ອ. ອຖ ວາ ທີຍຕິ ຂີຍຕິ ອນ຺ຘກາໂຣ ເອເຕນາຕິ ທິວາ. ທີຘາຕຸ ຂເຍ ອ, ວາຄໂມ. ຕໍ ກໂຣຕີຕິ ທິວາກໂຣ, ທິວາ ທິວເສ ວາ ກໂຣ ອາຠາ ຍສ຺ສາຕິ ທິວາກໂຣ, ສູຣິໂຍ. ພາລສທິໂສ ທິວາກໂຣ ພາລທິວາກໂຣ. ອຖ ວາ ພາໂລ ອິວ ທິວາກໂຣຕິ ພາລທິວາກໂຣ, ນວຸຄ຺ຄຕສູຣິໂຍ. ໂສ ປນ ອາກາເສ ນກ຺ຂຕ຺ຕຕາຣານໍ ມຊ຺ເຌ ສຫສ຺ສຣໍສີຫິ ລລຕິ ວິລາສຕິ ວິຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ຍຕີນນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂູນໍ. ເຕ ຫິ ຍຕນ຺ຕິ ອຸຏ຺ຐຫນ຺ຕິ ຆຏນ຺ຕິ ວາຍມນ຺ຕິ ກຸສເລ ຘມ຺ເມຕິ ຍຕີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ຍຕ ຘາຕຸ ປຕິຍຕເນ ວາຍາເມ ວາ ອິ. ອຖ ວາ ຍມນ຺ຕິ ອຸປຣມນ຺ຕິ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມຕິ ຍຕີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ຍມຸຘາຕຸ ອຸປຣເມ ອິ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ. ເຕສໍ ຍຕີນໍ. ລລິຕນ຺ຕິ ວິລາສິຕໍ. ລລຕິ ວິລາເສຕີຕິ ລລິໂຕ, ມຸນິ. ລລຘາຕຸ ວິລາເສ ຕ. ຕໍ. ສິຣີຫີຕິ ຠຄວໂຕ ກາຍງ຺ຄໂສຠຄ຺ຄປຕ຺ເຕຫິ ສິຣີຫິ, ພາຕ຺ຕິໍສລກ຺ຂຓາສີຕ຺ຍາ ນຸພ຺ຍຎ຺ຊນຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີສງ຺ຂເຕຫິ ສມ຺ປຕ຺ຕິສິຣີຫິ ວາ. ກຕປຸຎ຺ເຎ ນິສ຺ສຍຕີຕິ ສິຣີ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ຣປຈ຺ຈໂຍ ອິຕ຺ຖິ ລິງ຺ຄໂຊຕກອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ກຕປຸຎ຺ເຎຫິ ເສວິຍຕີຕິ ວາ ສິຣີ, ສມ຺ປຕ຺ຕິ. ມູລຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ສິຣີຕິ ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎານ ເມຕໍ ອຘິວຈນ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍຕີນໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມຊ຺ເຌ ສິຣີຫິ ລລິຕໍ ວິລາສິຕນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອິທໍ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຍຖາ ປາໂຕ ອຸທິໂຕ ອຸຄ຺ຄໂຕ ສູຣິໂຍ ອາກາເສ ນກ຺ຂຕ຺ຕຕາຣານໍ ¶ ມຊ຺ເຌ ສຫສ຺ສຣໍສີຫິ ລລຕິ ວິລາສຕິ, ເອວໍ ມຸນິ ໂລເກ ຍຕີນໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມຊ຺ເຌ ພາຕ຺ຕິໍສລກ຺ຂຓາ ສີຕ຺ຍານຸພ຺ຍຎ຺ຊນຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີຫິ ອລງ຺ກເຕຫິ ສຣີຣໂສຠຄ຺ຄ ປຕ຺ຕີຫິ ສມ຺ປຕ຺ຕິສິຣີຫິ ລລຕິ ວິລາສຕີຕິ.

ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸສງ຺ກາສມຸຂນ຺ຕິ ປຸຓ຺ຓຈນ຺ເທນ ສທິສໍ ອານນສມ຺ປນ຺ນໍ. ຍຖາ ຫິ ຈນ຺ໂທ ກາຬປກ຺ເຂ ປາຏິປທທິວສໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ທິເນ ທິເນ ອູໂນ ໂຫຕິ, ເອວໍ ນ ມຸນິໂນ ມຸຂໍ ອານນໍ ອູນໍ. ຠຄວໂຕ ປນ ມຸຂໍ ນິຈ຺ຈໍ ປຣິປຸຓ຺ຓຈນ຺ທມຓ຺ຑລໍ ວິຍ ອນູນໍ ຫຸຕ຺ວາ ໂສຠຕິ, ຕສ຺ມາ ປຸຓ຺ຓສທ຺ເທນ ວິເສເສຕ຺ວາ ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸສງ຺ກາສມຸຂນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ໂສຬສກເລຫິ ປູເຣຕີຕິ ປຸຓ຺ຓໍ. ປູຣຘາຕຸ ຕ, ຕສ຺ສ ຓ຺ໂຓ. ອິທຕິ ນກ຺ຂຕ຺ຕຕາຣານໍ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກໂຣຕີຕິ ອິນ຺ທຸ, ອິທິຘາຕຸ ອິສ຺ສຣິຍໍ ອຸ. ປຸຓ຺ຓໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ອິນ຺ທຸ ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸ, ຈນ຺ໂທ. ສງ຺ກາສນ຺ຕິ ສທິສໍ. ສງ຺ກາສສທ຺ໂທ ຫິ ອຸປມາວາຈໂກ ນິປາໂຕ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ

‘‘ອິວາທິ ອິວ ວາ ຕຸລ຺ຍ, ສມານນິຠສນ຺ນິຠາ;

ຍຖາ ສງ຺ກາສ ຕຸລິຕ, ປ຺ປກາສ ປຕິຣູປກາ’’ຕ຺ຍາທິ.

ປຸຓ຺ຓຈນ຺ທໍ ວິຍ ມຸຂຕິ ໂສຠຕີຕິ ມຸຂໍ, ອານນໍ. ມຸຂຘາຕຸ ອ. ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸນາ ສງ຺ກາສໍ ສທິສໍ ມຸຂໍ ອານນໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸສງ຺ກາສມຸໂຂ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕໍ. ມຸນິນ຺ທສ຺ສ ປນ ປຸຓ຺ຓ ຈນ຺ທສ຺ສ ສຫສ຺ສຣໍສີຫິ ສສ຺ສິຣິໂກ ວິຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມຊ຺ເຌ ພາຕ຺ຕິໍສ ມຫາປຸຣິສ ລກ຺ຂຓາສີຕ຺ຍານຸພ຺ຍຎ຺ຊນ ປຏິມຓ຺ຑິເຕຫິ ສິຣີຫິ ຈ ພ຺ຍາມປ຺ປຠາປຣິກ຺ຂິຕ຺ເຕຫິ ອາເວຬາເວຬາ ຍມກາຍມກາ ຄຸມ຺ພາຄຸມ຺ພາ ຫຸຕ຺ວາ ວິນິຈ຺ຉຣນ຺ຕີຫິ ຆນພຸທ຺ຘຣສ຺ມິສງ຺ຂາເຕຫິ ອລງ຺ກິໂຕ ສສ຺ສິຣິກມຸໂຂ ໂຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸສງ຺ກາສມຸຂນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ອເນຊນ຺ຕິ ນິຕ຺ຕຓ຺ຫໍ. ລາຠາລາຠາທິໍ ປຏິຈ຺ຈ ເອຊຕິ ກມ຺ປຕີຕິ ເອຊາ, ຕຓ຺ຫາ. ເອຊຘາຕຸ ກມ຺ປເນ ອ, ນຕ຺ຖິ ເອຊາ ຍສ຺ສາຕິ ¶ ອເນໂຊ, ມຸນິນ຺ໂທ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫານິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ‘‘ລາຠາລາຠ ຍສາຍສ ນິນ຺ທານິນ຺ທ ສຸຂທຸກ຺ເຂຫິ ນ ອິຎ຺ຊຕີຕິ ອເນໂຊ, ຠຄວາ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ.

ສພ຺ພຎ຺ຎຸນ຺ຕິ ປຏິວິທ຺ຘ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ. ສງ຺ຂຣວິກາຣລກ຺ຂຓນິພ຺ພານ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິວເສນ ປຎ຺ຈວິຘໍ ສພ຺ພໍ ເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ຊານາຕິ ປຏິວິຊ຺ຌຕິ ສີເລນາຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ມຸນິນ຺ໂທ. ສພ຺ພສທ຺ທູປປທ ຎາຘາຕຸ ຣູ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສພ຺ເພ ສງ຺ຂຕຘມ຺ມາ ສງ຺ຂຣາ ນາມ ສກສກປຈ຺ຈເຍຫິ ສງ຺ຂຣິຍນ຺ຕີຕິ ກຕ຺ວາ. ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິທ຺ວຍໍ ລຫຸຕາທິຕ຺ຕຍຎ຺ຈ ວິກາໂຣ ນາມ ຈຕູຫິ ມຫາຠູເຕຫິ ວິຣູປໍ ກຣິຍຕີຕິ ກຕ຺ວາ. ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິທ຺ວຍສ຺ສ ຍຖາກ຺ກມໍ ຈິຕ຺ຕຊວາໂຍຘາຕຸ ຈິຕ຺ຕຊປຖວີ ຘາຕູນໍ ວິເສສຄຸຓຕ຺ຕາ, ລຫຸຕາທິຕ຺ຕຍສ຺ສ ຈ ຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວາຫາຣຊນິປ຺ຜນ຺ນຣູປານໍ ວິເສສຄຸຓຕ຺ຕາ. ຜສ຺ສາທິຘມ຺ມານໍ ຜຸສນາທິລກ຺ຂຓຎ຺ຈ ປຖວີຘາຕ຺ວາທີນໍ ກກ຺ຂຬາທິລກ຺ຂຓຎ຺ຈ, ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອາຣມ຺ມຓວິຊານນລກ຺ຂຓຎ຺ຈ, ນິພ຺ພານສ຺ສ ສນ຺ຕິລກ຺ຂຓຎ຺ຈ, ຣູປສ຺ສ ຣຸປ຺ປນລກ຺ຂຓຎ຺ຈ, ນາມສ຺ສ ນມນລກ຺ຂຓຎ຺ຈ, ອນິຈ຺ຈຕາທິຕ຺ຕຍານິ ຈ ອຸປຈຍາທິຈຕ຺ຕາຣິ ລກ຺ຂຓຣູປານິ ຈ ລກ຺ຂຓານິ ນາມ ລກ຺ຂິຍນ຺ຕິ ເອເຕນ ລກ຺ຂິຕພ຺ພາ ຘມ຺ມາຕິ ກຕ຺ວາ. ອສງ຺ຂຕຘາຕຸນິພ຺ພານໍ ນາມ ວານໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຕຓ຺ຫາ, ຕໂຕ ນິກ຺ຂນ຺ຕນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ. ປຣິຈ຺ເຉທຣູປໍ ອິຕ຺ຖິປຸຣິສາທິຆຏປຏາທໂຍ ສພ຺ພ ໂວຫາຣຕ຺ຖາ ຈ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ນາມ ປຎ຺ຎາປິຍຕິ ປກາເຣນ ຎາປິຍຕີຕິ ກຕ຺ວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສງ຺ຂາຣນິພ຺ພານານິ ປຣມຕ຺ຖຘມ຺ມາ ໂຫນ຺ຕິ. ວິກາຣາທີສຸ ປນ ວິກາຣລກ຺ຂຓານິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິວິເສສຕ຺ຕາ ວິສຸໍ ວຸຕ຺ຕານິ. ອິເມຫິ ທ຺ວີຫິ ວິນິມຸຕ຺ຕາ ປນ ປຣິຈ຺ເຉທຣູປາ ສພ຺ພໂວຫາຣຕ຺ຖາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ວຸຕ຺ຕາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອປທານ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ສພ຺ພໍ ອຕີຕາທິເຠທໍ ຫຕ຺ຖາມລກໍ ວິຍ ຊານາຕີຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎູ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ສພ຺ພຎ຺ຎູຕິ ຈ ກມສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສກິໍ ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສຕຕສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສຕ຺ຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ຎາຕສພ຺ພຎ຺ຎູ ຈາຕິ ປຎ຺ຈວິຘາ ໂຫຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎູ. ຕຕ຺ຖ ຍຖາກ຺ກມໍ ສພ຺ພໍ ຊານນຘມ຺ໂມ ກມສພ຺ພຎ຺ຎູ ນາມ. ເອກາວຊ຺ຊເນນ ຊວນວາເຣນ ¶ ຊານິຕພ຺ພໍ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ຊານນຘມ຺ໂມ ສກິໍສພ຺ພຎ຺ຎູ ນາມ. ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓາທີນໍ ນິຍຕາຣມ຺ມຓຕ຺ຕໍ ຊານນຘມ຺ໂມ ສຕຕສພ຺ພຎ຺ຎູ ນາມ. ເອກປ຺ປຫາເຣນ ສພ຺ພຘມ຺ມໍ ຊານນສມຕ຺ໂຖ ຘມ຺ໂມ ສຕ຺ຕິສພ຺ພຎ຺ຎູ ນາມ. ອາວຊ຺ຊນາເຠເທນ ຊານິຕພ຺ພໍ ສພ຺ພຘມ຺ມໍ ຊານນຘມ຺ໂມ ຎາຕສພ຺ພຎ຺ຎູ ນາມ. ເຕສຸ ຈ ສກິໍ ສພ຺ພຎ຺ຎູ ສຕ຺ຕິສພ຺ພຎ຺ຎູວເສນ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ມຄ຺ຄຎາຓານິເຍວ. ຕທວເສສາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸໍ.

ມຸນິນ຺ທນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ມຸນິສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ມຸນີນໍ ອິນ຺ໂທ ອິສ຺ສໂຣ ມຸນິນ຺ໂທ, ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ອຫໍ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ປາໂຕທຍໍ ປເຄວ ອຸທຍໍ ອຸຄ຺ຄຕໍ, ພາລທິວາກຣໍວ ນວຸຄ຺ຄຕສູຣິຍມາຓໂວອິວ, ຍຕີນໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມຊ຺ເຌ ສິຣີຫິ ພາຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາ ສີຕ຺ຍານຸພ຺ຍຎ຺ຊນສມ຺ປຕ຺ຕິສງ຺ຂາເຕຫິ ສິຣີຫິ ລລິຕໍ ວິລາສິຕໍ, ປຸຓ຺ຓິນ຺ທຸສງ຺ກາສມຸຂໍ ປຸຓ຺ຓຈນ຺ເທນ ສທິສໍ ອານນວນ຺ຕໍ, ອເນຊໍ ນິຕ຺ຕຓ຺ຫໍ, ໂລກຘມ຺ເມຫິ ອນິຎ຺ຊນໍ ວາ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸໍ ສພ຺ພຘມ຺ມ ວິຊານນ຺ຕໍ, ມຸນິນ຺ທໍ ພຸທ຺ຘໍ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ອຫໍ ວນ຺ທາມີຕິ.

ປຎ຺ຈມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໖. ເອວໍ ປຎ຺ຈມຄາຖາຍ ມຸນິນ຺ທໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ມາຣຊິນຄຸເຓນ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ອຸເປຕປຸຎ຺ໂຎ ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຊ ຕ ຊ ຄຓ ທ຺ວິຄຣຸຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອກາທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ອຸເປນ຺ທວຊິຣາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ອຸປາທິກາ ¶ ສາວ ຊຕາ ຊຄາ ໂຄ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ, ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຊຕາ ຊຄຓ ຕຄຓາ ຈ ຊຄາ ຊຄຓຄຣູ ຈ ໂຄ ຄຣຸ ຈ ເຈ ສິຍາ, ສາວ ສາຄາຖາເອວ ອຸປາທິກາ ອຸປສທ຺ທາທິກາ ອິນ຺ທວຊິຣາຄາຖາ ນາມາຕິ.

ອຸເປຕປຸຎ຺ໂຎ ໂຍ ສຸຄໂຕ ວຣໂພຘິມູເລ ສເສນ ມາຣໍ ຊິນິຕ຺ວາ ອຣຸໂຓທຍມ຺ຫິ ໂພຘິໍ ອໂພຊ຺ຌິ ມາຣຊິນໍ ອຠງ຺ຄໍ, ຕໍ ສຸຄຕໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ອຸເປຕປຸຎ຺ໂຎຕິ ສມ຺ປນ຺ນທານສີລາທິປາຣມີປຸຎ຺ຎວາ. ທານສີລາທິ ປາຣມີປຸຎ຺ເຎນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ວາ. ທານສີລາທິປາຣມີປຸຎ຺ເຎນ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ອຸປຄໂຕ ສມຸປຄໂຕ ສມ຺ປນ຺ໂນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ, ອຸປນ຺ໂນ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຫຸຕ຺ວາ ເອຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຸເປຕໍ, ປຸຎ຺ຎໍ. ອຸປປຸພ຺ພອິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ປຸນາຕິ ອຕ຺ຕໂນ ກາຣກນ຺ຕິ ປຸຎ຺ຎໍ, ປາຣມີປຸຎ຺ຎໍ ລພ຺ຠຕິ. ປຸຘາຕຸ ປີຓເນ ໂສຘເນ ວາ ຓ຺ໂຍ. ຕສ຺ສ ໂຎ. ຕຕ຺ຖ ອຕ຺ຕໂນ ກາຣກນ຺ຕິ ປຸນປ຺ປຸນໍ ປວຕ຺ຕິຍາ ສຈິຕ຺ຕສນ຺ຕຕິຎ຺ຈ ສໍຊນິຕປຓີຕຣູປວິສເຏນ ສນິສ຺ສຍ ຣູປສນ຺ຕຕິຎ຺ຈ ປຸນາຕິ ປີເຓຕິ ໂສເຘຕິ ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຍໍ ປຏິສມ຺ຠິທາມຄ຺ຄຄຓ຺ຐິປເທ ວຸຕ຺ໂຕ. ປູເຣຕິ ອຊ຺ຌາສຍນ຺ຕິ ວາ ປຸຎ຺ຎໍ. ປູຣຘາຕຸ ຓ຺ຍ. ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຎ຺ຎໍ ກໂຣຕິ ຕສ຺ສ ອຊ຺ຌາສຍໍ ປູເຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ອຖ ວາ ປຸຊ຺ຊຎ຺ຈ ຠວໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ປຸຎ຺ຎໍ. ນິພ຺ພຕ຺ຕິຕທ຺ຘິຕາຍໍ. ປູຊ ປທໍ ຓ຺ຍປຈ຺ຈໂຍ. ໂຍ ປຸຎ຺ຎໍ ກໂຣຕິ, ຕສ຺ສ ປູຊິຕພ຺ພໍ ຠວໍ ປວຕ຺ເຕຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ສມ຺ໂມຫວິໂນທນີ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ປຸນາຕິ ອຕ຺ຕໂນ ກາຣກໍ ປູເຣຕິ ຈສ຺ສ ອຊ຺ຌາສຍໍ ປຸຊ຺ຊຎ຺ຈ ຠວໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ປຸຎ຺ໂຎ’’ຕິ. ມູລຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ປຸນາຕີຕິ ໂສເຘຕິ ອປຸຎ຺ຎຜລໂຕ ທຸກ຺ຂສໍກິເລສໂຕ ຈ ຫິຕຊ຺ຌາສເຍນ ປຸຎ຺ຎໍ ກໂຣຕີຕິ ຕໍ ນິປ຺ຜາທເນນ ກາຣກສ຺ສຊ຺ຌາສຍໍ ປູເຣຕີຕິ ປຸຎ຺ໂຎ. ປູຣໂກ ປຸຊ຺ຊນິພ຺ພຕ຺ຕໂກ ຈ ນິຣຸຕ຺ຕິລກ຺ຂເຓນ ປຸຎ຺ໂຎຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ¶ . ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄມຫາຏີກາຍຎ຺ຈ- ‘‘ປຸນາຕິ ອຕ຺ຕໂນ ສນ຺ຕານໍ ອປຸຎ຺ຎຜລໂຕ ທຸກ຺ຂສໍກິເລສໂຕ ຈ ວິໂສເຘຕີຕິ ປຸຎ຺ຎໍ. ຫິຕສຸຂຊ຺ຌາສເຍນ ປຸຎ຺ຎໍ ກໂຣຕີຕິ ຕໍນິປ຺ຜາທເນນ ກາຣກສ຺ສ ອຊ຺ຌາສຍໍ ປູເຣຕິ, ປຸຊ຺ຊຠວໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ວາ ປຸຎ຺ຎໍ. ອິຕິ ປູຣໂກ ປຸຊ຺ຊນິພ຺ພຕ຺ຕໂກ ຈ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ປຸຎ຺ຎນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຸເປຕໍ ສມ຺ປນ຺ນໍ ປຸຎ຺ຎໍ ປາຣມີປຸຎ຺ຎໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ອຸເປຕປຸຎ຺ໂຎ, ສຸຄໂຕ ລພ຺ຠຕິ.

ວຣໂພຘິມູເລຕິ ອຸຕ຺ຕມສ຺ສ ໂພຘິຣຸກ຺ຂສ຺ສ ສມີເປ. ຕຕ຺ຖ ວໂຣຕິ ວຣິຕພ຺ໂພ ປຕ຺ຖິຕພ຺ໂພ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ໂພຕິ ວາ ວໂຣ. ໂພຘິມູເລຕິ ເອຕ຺ຖ ໂພຘີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຣຸກ຺ໂຂປິ, ມຄ຺ໂຄປິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓມ຺ປິ, ນິພ຺ພານມ຺ປິ. ຕຕ຺ຖ ຫິ ໂພຘິຣຸກ຺ຂມູເລ ປຐມາຠິ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ ຈ, ອນ຺ຕຣາ ຈ ໂພຘິໍ ອນ຺ຕຣາ ຈ ຄຍນ຺ຕິ ຈ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ຣຸກ຺ໂຂ. ໂພຘີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຈຕູສຸ ມຄ຺ເຄສຸ ຎາຓນ຺ຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ມຄ຺ໂຄ. ປປ຺ໂປຕິ ໂພຘິໍ ວຣຠູຣິ ເມຘໂສຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ປຕ຺ວານ ໂພຘິໍ ອມຕໍ ອສງ຺ຂຕນ຺ຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ນິພ຺ພານໍ ໂພຘີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິຘ ປນ ໂພຘິຣຸກ຺ໂຂຕິ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ອຍໍ ປນ ເຕສໍ ວຈນຕ຺ໂຖ. ພຸຊ຺ຌຕິ ອພຸຊ຺ຌິ ພຸຊ຺ຌິສ຺ສຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ສພ຺ພໍ ເຎຍ຺ຍຘມ຺ມມ຺ປິ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂພຘິ, ໂພຘິຣຸກ຺ໂຂ. ພຸຘຘາຕຸ ຓິ. ພຸຊ຺ຌຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານີຕິ ໂພຘິ, ມຄ຺ໂຄ. ພຸຊ຺ຌຕິ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມນ຺ຕິ ໂພຘິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ອຣິເຍນ ພຸຊ຺ຌິຕພ຺ພນ຺ຕິ ໂພຘິ, ນິພ຺ພານໍ ລພ຺ຠຕິ. ວໂຣ ອຸຕ຺ຕໂມ ໂພຘິຣຸກ຺ໂຂຕິ ວຣໂພຘິ, ຕສ຺ສ ມູລໍ ສມີປໍ ວຣໂພຘິມູລໍ, ຕສ຺ມິໍ.

ສເສນມາຣນ຺ຕິ ສຫ ເສນາຍ ປວຕ຺ຕໍ ມາຣຣາຊໍ. ຕຕ຺ຖ ສິຍຕິ ພນ຺ຘິຍຕີຕິ ເສນາ. ສິຘາຕຸ ພນ຺ຘເນຍຸ. ຕາຍ ສຫ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສເສໂນ, ມາຣຣາຊາ. ອນຕ຺ເຖ ນິໂຍເຊນ຺ໂຕ ຄຸຓມາຣເຓນ ສຕ຺ເຕ ມາເຣຕີຕິ ມາໂຣ. ມຣຘາຕຸ ຓ. ສຕ຺ຕານໍ ກຸສລໍ ມາເຣຕິ ວິນາເສຕີຕິ ວາ ມາໂຣ. ສເສໂນ ຈ ໂສ ມາໂຣ ຈາຕິ ສເສນມາໂຣ, ມາຣຣາຊາ. ຕໍ ¶ . ຊິນິຕ຺ວາຕິ ປເທ ກມ຺ມໍ. ອຸເປຕປຸຎ຺ໂຎ ໂຍ ສຸຄໂຕຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ສຸຄຕສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ.

ຊິນິຕ຺ວາຕິ ວິສາຂປຸຓ຺ຓມິຍໍ ພຸທ຺ຘທິເນ ອນຕ຺ຖງ຺ຄເຕເຍວ ສູຣິເຍ ປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ວິຊຍິຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອໂພຊ຺ຌີຕິ ປຏິວິຊ຺ຌິ ອຘິຄມິ ວາ. ໂພຘິນ຺ຕິ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ສມ຺ມາ ສມ຺ໂພຘິໍ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓປທຏ຺ຐານຎ຺ຫິ ມຄ຺ຄຎາຓໍ, ມຄ຺ຄຎາຓປທຏ຺ຐານຎ຺ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ໂພຘີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໍ ໂພຘິໍ.

ອຣຸໂຓທຍມ຺ຫີຕິ ອຣຸຓອຸທຍມ຺ຫີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຣຸຓຸຄ຺ຄມນເວລາຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ອາສມນ຺ຕໂຕ ອາໂລກໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ອຸນຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຣຸໂຓ. ອາປຸພ຺ພອຸນຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ຓ. ອາກາຣສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ຣກາຣາຄໂມ. ນສ຺ສ ໂຓ. ສູຣິຍສ຺ສ ອຸທຍໂຕ ປຸພ຺ເພ ອຸຄ຺ຄຕຣໍສິ ອຣຸໂຓ ນາມາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ທສກນິປາຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍໍ ‘‘ສູຣິຍສ຺ສ ຠິກ຺ຂເວ ອຸທຍໂຕ ເອຕໍ ປຸພ຺ພງ຺ຄມໍ ເອຕໍ ປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕໍ ຍທິທໍ ອຣຸຓຸຄ຺ຄໍ, ເອວເມວ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ເອຕໍ ປຸພ຺ພງ຺ຄມໍ ເອຕໍ ປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕໍ ຍທິທໍ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐີ’’ຕິ. ຍໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍໍ ‘‘ສູຣສ຺ໂສທຍໂຕ ປຸພ຺ພຸ, ຏ຺ຐິຕຣໍສິ ສິຍາຣຸໂຓ’’ຕິ. ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ອຣຸຓວຓ຺ຓຕາຍ ອຣຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຣຸໂຓ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຸເທຕິ ອຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຸທໂຍ, ສູຣິໂຍ. ອຸທິຘາຕຸ ອ. ອຸທຍສ຺ສ ສູຣິຍສ຺ສ ອຣຸໂຓ ອຸຄ຺ຄຕຣໍສີຕິ ອຣຸໂຓທໂຍ. ຕສ຺ສໍ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມນເວລາຍໍ. ໂພຘິໍ ອໂພຊ຺ຌີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ຠຄວາ ຫິ ວິສາຂປຸຓ຺ຓມິຍໍ ອນຕ຺ຖງ຺ຄເຕເຍວ ສູຣິເຍ ມາຣພລໍ ວິຘເມຕ຺ວາ ຈີວຣູປຣິ ປຕມາເນຫິ ໂພຘິຣຸກ຺ຂງ຺ກເຣຫິ ຣຕ຺ຕປວາຬປລ຺ລເວຫິ ວິຍ ປູຊຍມາໂນ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຐມຍາເມ ປຸພ຺ເພນິວາສໍ ອນຸສ຺ສຣິຕ຺ວາ ມຊ຺ຌິມຍາເມ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸໍ ວິໂສເຘຕ຺ວາ ປຈ຺ຉິມຍາເມ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາທໍ ອນຸໂລມປຏິໂລມໍ ມນສິກຣິຕ຺ວາ ອານາປານຈຕຸຕ຺ຖຊ຺ຌານໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕ຺ວາ ຕເທວ ປາທກໍ ກຕ຺ວາ ມຫາວຊິຣຎາຓສງ຺ຂາຕໍ ¶ ວິປສ຺ສນໍ ວຑ຺ເຒຕ຺ວາ ມຄ຺ຄປຏິປາຏິຍາ ອຘິຄເຕນ ຈຕຸຕ຺ຖມຄ຺ຄຎາເຓນ ສພ຺ພກິເລເສ ເຂເປຕ຺ວາ ຍທາ ອຣຸໂຓ ອຸຄ຺ຄມິສ຺ສຕິ, ຕທາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓາທິສພ຺ພ ພຸທ຺ຘຄຸເຓ ປຏິວິຊ຺ຌິ ອຘິຄມີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ມາຣຊິນນ຺ຕິ ປຎ຺ຈມາຣານໍ ວິຊິຕາວິໍ. ເທວປຸຕ຺ຕ ກິເລສາຠິ ສງ຺ຂາຣຂນ຺ຘມຈ຺ຈຸສງ຺ຂາເຕ ປຎ຺ຈມາເຣ ຊິນາຕິ ອຊິນິ ຊິນິສ຺ສຕີຕິ ມາຣຊິໂນ, ສຸຄໂຕ. ເທວປຸຕ຺ຕກິເລສາຠິສງ຺ຂຣສງ຺ຂຕໍ ມາຣຕ຺ຕຍໍ ຊິນາຕິ ອຊິນິ, ຂນ຺ຘມຈ຺ຈຸສງ຺ຂຕໍ ມາຣທ຺ວຍໍ ອວສ຺ສໍ ຊິນິສ຺ສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຍທິ ເອວໍ ກສ຺ມາ ວິຊິຕາວິນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ອວິຣທ຺ຘໍ ເອກນ຺ເຕນ ຊິຍມານຕ຺ຕາຕິ. ອຠງ຺ຄນ຺ຕິ ສເສນມາຣສ຺ສ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ວິທ຺ຘໍສິຕຸໍ ອສມຕ຺ຖໍ. ຍສ຺ສ ກສ຺ສຈິ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ວິທ຺ຘໍສິຕຸໍ ອສມຕ຺ຖໍ ວາ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ວຈນຕ຺ໂຖ. ມາເຣນ ເຍນ ເກນຈິ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕີຕິ ອຠງ຺ໂຄ, ເຕນ ວາ ນ ຠຎ຺ຊິຍຕິ ນ ວິທ຺ຘໍສິຍຕີຕິ ອຠງ຺ໂຄ, ສຸຄໂຕ. ນປຸພ຺ພ ຠນ຺ຊຘາຕຸ ຕ. ຕສ຺ສ ຘາຕ຺ວນ຺ເຕນ ຄກາຣາເທໂສ. ອຖ ວາ ຠນ຺ຊຕິ ວິທ຺ຘໍສຕີຕິ ຠງ຺ໂຄ, ມາໂຣ. ໂຍ ໂກຈິ ວາ. ນຕ຺ຖິ ຠງ຺ໂຄ ມາໂຣ ໂຍ ໂກຈິ ວາ ຍສ຺ສາຕິ ອຠງ຺ໂຄ, ສຸຄໂຕ. ຕໍ ອຠງ຺ຄໍ. ຕນ຺ຕິ ສຸຄຕໍ. ມາຣຊິນໍ ອຠງ຺ຄໍ ຕໍ ສຸຄຕໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອິມິສ຺ສໍ ປນ ຄາຖາຍໍ ເອກນິປາຕຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍໍ, ອປທານຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ອາຄຕນເຍນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ມາຣວິຊຍາທິໍ ໂສຕຸຊນານໍ ພຫຸສ຺ສຸຕຕ຺ຖໍ ສງ຺ເຂເປນ ເວທິຕພ຺ພໍ. ໂພຘິ ສຕ຺ໂຕ ຫິ ມຫາສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ອນຸຠວິຕ຺ວາ ຫຕ຺ຖຄຕໍ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣຊ຺ຊໍ ເຂຬປິຓ຺ຑໍ ວິຍ ອນເປກ຺ໂຂ ຉຏ຺ເຏຕ຺ວາ ເອກູນຕິໍສວສ຺ເສ ອາສຬ຺ຫິປຸຓ຺ຓມາຍ ອຸຕ຺ຕຣສຬ຺ຫນກ຺ຂຕ຺ເຕນ ຍຸຕ຺ເຕ ມຫາຠິນິກ຺ຂມໍ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ອໂນມນທີຕີເຣ ຆຏີກາຣພ຺ຣຫ຺ມຸນາ ທິນ຺ນໍ ອຣຫຕ຺ຕ ຘຊຠູຕໍ ອຏ຺ຐປຣິກ຺ຂາຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ນິວາເສຕ຺ວາ ສມຓປພ຺ພຊ຺ຊໍ ກຕ຺ວາ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ທຸກ຺ກຣກາຣິກໍ ຈຣິຕ຺ວາ ນິຄ຺ໂຣຘຣຸກ຺ຂມູເລ ເສນນິຄເມ ເສນກຸຏຸມ຺ພິກສ຺ສ ຘີຕຣາຍ ສຸຊາຕາຍ ສຫ ສຕສຫສ຺ສຄ຺ຆິຍາ ¶ ສຸວຓ຺ຓປາຕິຍາ ທິນ຺ນໍ ສພ຺ພໍ ອປ຺ໂປທກໍ ມຘຸປາຍາສໍ ເອກຏ຺ຐິຕາລປກ຺ກປ຺ປມາຓໍ ເອກູນປຎ຺ຎາສາໂລປໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ສາຍນ຺ຫສມເຍ ເທວຕາຫິ ອລງ຺ກເຕນ ມຄ຺ເຄນ ໂພຘິຣຸກ຺ຂາຠິມຸໂຂ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ອນ຺ຕຣມຄ຺ເຄ ໂສຕ຺ຖິເຍນ ນາມ ຕິຓຫາຣເກນ ທິນ຺ນໍ ອຏ຺ຐມຸຏ຺ຐິກຕິຓໍ ຄເຫຕ຺ວາ ໂພຘິມຓ຺ຑໍ ອາຣຸຍ຺ຫ ອິທໍ ຐານໍ ສພ຺ພພຸທ຺ຘານໍ ອວິຊຫິຕໍ ອຈລຏ຺ຐານໍ ກິເລສຠຎ຺ຊນຏ຺ຐານນ຺ຕິ ຎຕ຺ວາ ຕານິ ຕິຓານິ ອຄ຺ເຄ ຄເຫຕ຺ວາ ຈາເລສິ. ຕາວເທວ ຈຸທ຺ທສຫຕ຺ໂຖ ປລ຺ລງ຺ໂກ ອໂຫສິ. ຕານິປິ ຕິຓານິ ຕຖາຣູເປນ ສຓ຺ຐາເນນ ສນ຺ຖຣິໍສຸ ສຓ຺ຐຫິໍສຸ ວາ. ຍຖາຣູປໍ ສຸກຸສໂລປິ ວິຈິຕ຺ຕກາໂຣ ວາ ໂປຕ຺ຖຕາໂຣ ວາ ອາລິຂິຕຸມ຺ປິ ສມຕ຺ໂຖ ນຕ຺ຖິ. ໂພຘິ ສຕ຺ໂຕ ໂພຘິຂນ຺ຘໍ ປິຏ຺ຐິໂຕ ກຕ຺ວາ ປຸຣຕ຺ຖາຠິມຸໂຂ ທຬ຺ຫມານໂສ ຫຸຕ຺ວາ –

‘‘ກາມໍ ຕໂຈ ຈ ນ຺ຫາຣຸ ຈ, ອຏ຺ຐິ ຈ ອວສຸສ຺ສຕຸ;

ອຸປສຸສ຺ສຕຸ ນິເສສໍ, ສຣີເຣ ມໍສໂລຫິຕ’’ນ຺ຕິ.

ນ ຕ຺ເວວ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ອປຕ຺ວາ ອິມໍ ປລ຺ລງ຺ກໍ ຠິນ຺ທິສ຺ສາມີຕິ ອສນິສຕສນ຺ນິປາເຕນປິ ອເຠຊ຺ຊຣູປໍ ຕໍ ປລ຺ລງ຺ກໍ ອຠຎ຺ຊິຕ຺ວາ ນິສີທິ. ຕສ຺ມິໍ ສມເຍ ມາໂຣ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ສິທ຺ຘຕ຺ຖກຸມາໂຣ ‘‘ມຍ຺ຫໍ ວສໍ ອຕິກ຺ກມິຕຸກາໂມ, ນ ທານິ ອສ຺ສ ອຕິກ຺ກມິຕຸໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ມາຣພລສ຺ສ ສນ຺ຕິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈຕ຺ວາ ມາຣໂຆສນໍ ນາມ ໂຆສາເປຕ຺ວາ ມາຣພລໍ ອາທາຍ ນິກ຺ຂມິ. ສາ ມາຣເສນາ ມາຣສ຺ສ ປຸຣໂຕ ທ຺ວາທສ ໂຍຊນາ ໂຫນ຺ຕິ. ທກ຺ຂິຓໂຕ ຈ ວາມໂຕ ຈ ທ຺ວາທສ ໂຍຊນາ. ປຈ຺ຉໂຕ ຈກ຺ກວາຬປຣິຍນ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ຐິຕາ, ອຸທ຺ຘໍ ນວໂຍຊນຸພ຺ເພຘາ. ຍສ຺ສາ ອຸນ຺ນາທນ຺ຕິຍາ ອຸນ຺ນາທສທ຺ໂທ ໂຍຊນສຫສ຺ສໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ປຖວີອຸນ຺ທ຺ຣິຍສທ຺ໂທ ວິຍ ສຸຍ຺ຍຕິ. ອຖ ມາໂຣ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ທິຍຑ຺ຒໂຍຊນສຕິກໍ ຄິຣິເມຂລໍ ນາມ ຫຕ຺ຖິໍ ອຠິຣູຫິຕ຺ວາ ພາຫຸສຫສ຺ສໍ ມາເປຕ຺ວາ ນານາວຸຘານິ ອຄ຺ຄເຫສິ. ອວເສສາຍປິ ມາຣປຣິສາຍ ທ຺ເວ ຊນາ ເອກສທິສໍ ¶ ອາວຸຘໍ ນ ຄຓ຺ຫິໍສຸ. ນານປ຺ປກາຣວຓ຺ຓາ ນານປ຺ປກາຣ ມຸຂາ ຫຸຕ຺ວາ ມຫາສຕ຺ຕໍ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣມານາ ອາຄມໍສຸ.

ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬເທວຕາ ປນ ມຫາສຕ຺ຕສ຺ສ ຖຸຕິ ໂຍ ວທມານາ ອຏ຺ຐໍສຸ. ສກ຺ໂກ ເທວຣາຊາ ວິຊຍຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂໍ ຘມມາໂນ ອຏ຺ຐາສິ. ໂສ ກິຣ ສງ຺ໂຂ ວີສຫຕ຺ຖສຕິໂກ ໂຫຕິ. ສກິໍ ວາຕໍ ຄາຫາເປຕ຺ວາ ຘມນ຺ໂຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມາເສ ສທ຺ທໍ ກຣິຕ຺ວາ ນິສ຺ສທ຺ໂທ ໂຫຕິ. ມຫາກາຬນາຄ ຣາຊາ ອຕິເຣກປທສເຕນ ວຓ຺ຓໍ ວທນ຺ໂຕ ອຏ຺ຐາສິ. ມຫາພ຺ຣຫ຺ມາ ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ ຘາຣຍມາໂນ ອຏ຺ຐາສິ. ມາຣ ພເລ ປນ ໂພຘິມຓ຺ຑລໍ ອຸປສງ຺ກມນ຺ເຕ ເຕສໍ ເອໂກປິ ຐາຕຸໍ ນາສກ຺ຂິ. ສມ຺ມຸຂ ສມ຺ມຸຂຏ຺ຐາເນເນວ ປລາຍິໍສຸ. ກາໂຬ ນາມ ນາຄຣາຊາ ປຖວິໍ ນິມຸຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈໂຍຊນສຕິກໍ ມນ຺ຕິຣກນາຄຠວນໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອຸໂຠຫິ ຫຕ຺ເຖຫິ ມຸຂໍ ປິທຫິຕ຺ວາ ນິປນ຺ໂນ. ສກ຺ໂກ ວິຊຍຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂໍ ປິຏ຺ຐິຍໍ ກຕ຺ວາ ຈກ຺ກວາຬມຸຂ ວຏ຺ຏິຍໍ ອຏ຺ຐາສິ. ມຫາພ຺ຣຫ຺ມາ ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ ໂກຏິຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກເມວ ອຄມາສິ. ເອກເທວຕາປິ ຐາຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ນາມ ນາໂຫສິ. ມຫາປຸຣິໂສ ເອກໂກວ ນິສີທິ. ມາໂຣປິ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິສໍ ອາຫ ‘‘ຕາຕ ສຸທ຺ໂຘທນປຸຕ຺ເຕນ ສິທ຺ຘຕ຺ເຖນ ສທິໂສ ອຎ຺ໂຎ ປຸຣິໂສ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ມຍໍ ສມ຺ມຸຂາ ຍຸທ຺ຘໍ ທາຕຸໍ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສາມ, ປຈ຺ຉາ ຠາເຄນ ທສ຺ສາມາ’’ຕິ. ມຫາປຸຣິໂສປິ ຕີຓິ ປສ຺ສານິ ໂອໂລເກຕ຺ວາ ສພ຺ພເທວຕານໍ ປລາຍິຕຕ຺ຕາ ສຸຎ຺ຎານິ ອທ຺ທສ. ປຸນ ອຸຕ຺ຕຣປສ຺ເສນ ມາຣພລໍ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣມານໍ ທິສ຺ວາ ‘‘ອຍໍ ເອຕ຺ຕໂກ ຊໂນ ມໍ ເອກກໍ ສນ຺ຘາຍ ມຫນ຺ຕໍ ວາຍາມໍ ກໂຣຕິ, ອິມສ຺ມິໍ ຐາເນ ມຍ຺ຫໍ ມາຕາ ວາ ປິຕາ ວາ ຠາຕາ ວາ ອຎ຺ໂຎ ໂກຈິ ຎາຕໂກ ວາ ນຕ຺ຖິ, ອິມາ ປນ ທສ ປາຣມິໂຍວ ມຍ຺ຫໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ປຸຕ຺ຕປຣິຊນສທິສາ, ຕສ຺ມາ ມຍາ ປາຣມິໂຍວ ຜລກໍ ກຕ຺ວາ ປາຣມິສຕ຺ເຖເນວ ປຫຣິຕ຺ວາ ອຍໍ ພລກາໂຍ ມຍາ ວິທ຺ຘໍເສຕຸໍ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ ທສ ປາຣມິໂຍ ອາວຊ຺ຊມາໂນ ນິສີທິ.

ອຖ ¶ ມາໂຣ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ເອເຕເນວ ສິທ຺ຘຕ຺ຖໍ ປລາເປສ຺ສາມີຕິ ວາຕມຓ຺ຑລໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ຕງ຺ຂຓຎ຺ເຎເຍວ ປຸຣຕ຺ຖິມາ ທິເຠທາ ວາຕາ ສມຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ອຑ຺ຒໂຍຊນເອກໂຍຊນ ທ຺ວິໂຍຊນຕິໂຍຊນປ຺ປມາຓານິ ປພ຺ພຕກູຏານິ ປທາເລຕ຺ວາ ວນຄຈ຺ຉຣຸກ຺ຂາທີນິ ອຸທ຺ຘໍ ມູລານິ ກຕ຺ວາ ສາມນ຺ຕາ ຄາມນິຄເມ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓໍ ກາຕຸໍ ສມຕ຺ຖາປິ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ມຫານຸຠາເວນ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ຈີວຣກຓ຺ຓມຕ຺ຕມ຺ປິ ຈາເລຕຸໍ ນາສກ຺ຂິໍສຸ. ຕໂຕ ອຸທເກນ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສ຺ສາມາຕິ ມຫາວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ຕສ຺ສານຸຠາເວນ ອຸປຣູປຣິ ສຕປຏລສຫສ຺ສປຏລາທິເຠທາ ວຬາຫກາ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ວສ຺ສິໍສຸ. ວຸຏ຺ຐິຘາຣາເວເຄນ ປຖວີ ຠິນ຺ນາ ອໂຫສິ. ວນຣຸກ຺ຂາທີນໍ ອຸປຣິຠາເຄນ ມຫາເມໂຆ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ມຫາ ສຕ຺ຕສ຺ສ ຈີວເຣ ອຸສ຺ສາວພິນ຺ທຸຄ຺ຄຫຓມຕ຺ຕມ຺ປິ ເຕເມຕຸໍ ນາສກ຺ຂິ. ຕໂຕ ປາສາຓວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ມຫນ຺ຕານິ ປພ຺ພຕກູຏານິ ຘູມາຍນ຺ຕານິ ປຊ຺ຊລນ຺ຕານິ ອາກາເສນາຄນ຺ຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ປາທມູເລ ທິພ຺ພມາລາຄຸຬຠາວໍ ອາປຊ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ປຫຣວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ເອກໂຕຘາຣາ ອຸຠໂຕຘາຣາ ອສິສຕ຺ຕິຂຸຣປ຺ປາທໂຍ ຘູມາຍນ຺ຕາ ປຊ຺ຊລນ຺ຕາ ອາກາເສນາຄນ຺ຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ທິພ຺ພປຸປ຺ຜານິ ອເຫສຸໍ. ຕໂຕ ອງ຺ຄາຣວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ກິໍສຸກວຓ຺ຓາ ອງ຺ຄາຣາ ອາກາເສນາຄນ຺ຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ປາທມູເລ ທິພ຺ພ ປຸປ຺ຜານິ ຫຸຕ຺ວາ ວິກິຣິໍສຸ. ຕໂຕ ກຸກ຺ກຸຬວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ອຈ຺ຈຸຓ຺ໂຫ ອຄ຺ຄິວຓ຺ໂຓ ກຸກ຺ກຸໂຬ ອາກາເສນາຄນ຺ຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ປາທມູເລ ທິພ຺ພຈນ຺ທນຈຸຓ຺ຓໍ ຫຸຕ຺ວາ ນິປຕຕິ. ຕໂຕ ວາຬຸກວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ອຕິສຸຂຸມວາຬິກາ ຘູມາຍນ຺ຕາ ປຊ຺ຊລນ຺ຕາ ອາກາເສນາຄນ຺ຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ປາທມູເລ ທິພ຺ພປຸປ຺ຜານິ ຫຸຕ຺ວາ ນິປຕິໍສຸ. ຕໂຕ ກລລວສ຺ສໍ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ຕໍ ກລລວສ຺ສໍ ຘູມາຍນ຺ຕໍ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ ອາກາເສ ນາຄນ຺ຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ປາທມູເລ ທິພ຺ພວິເລປນໍ ຫຸຕ຺ວາ ປຕຕິ. ຕໂຕ ອິມິນາ ຠິໍເສຕ຺ວາ ສິທ຺ຘຕ຺ຖໍ ປລາເປສ຺ສາມີຕິ ອນ຺ຘກາຣໍ ¶ ສມຸຏ຺ຐາເປສິ. ຕໍ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ ອນ຺ຘກາຣໍ ວິຍ ມຫາຕມໍ ຫຸຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ສູຣິຍປ຺ປຠາ ວິຫຕໍ ວິຍ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ.

ເອວໍ ມາໂຣ ອິມາຫິ ນວຫິ ວາຕວສ຺ສປາສາຓປຫຣອງ຺ຄາຣ ກຸກ຺ກຸຬວາຬຸກ ກລລອນ຺ຘກາຣວຸຏ຺ຐີຫິ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ປລາເປຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ‘‘ກິໍ ຠເຓ ຕິຏ຺ຐຖ ອິມໍ ສິທ຺ຘຕ຺ຖກຸມາຣໍ ຄຓ຺ຫຖ ຫນຖ ປລາເປຖາ’’ຕິ ປຣິສໍ ອາຓາເປຕ຺ວາ ສຍມ຺ປິ ຄິຣິເມຂລສ຺ສ ຫຕ຺ຖິໂນ ຂນ຺ເຘ ນິສິນ຺ໂນ ຈກ຺ກາວຸຘໍ ອາທາຍ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ‘‘ສິທ຺ຘຕ຺ຖ ອຸຏ຺ຐາຫິ ເອຕສ຺ມາ ປລ຺ລງ຺ກາ, ນາຍໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປາປຸຓາຕິ, ມຍ຺ຫໍເອວ ປາປຸຓາຕີ’’ຕິ ອາຫ. ມຫາສຕ຺ໂຕ ຕສ຺ສ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ ອໂວຈ ‘‘ມາຣ ເນວ ຕຍາ ທສປາຣມິໂຍ ປູຣິຕາ, ນ ອຸປປາຣມິໂຍ ນ ປຣມຕ຺ຖ ປາຣມິໂຍ ນາປິ ປຎ຺ຈມຫາປຣິຈ຺ຈາຄາ ປຣິຈ຺ຈຕ຺ຕາ ນ ຎາຕຕ຺ຖຈຣິຍາ ນ ໂລກຕ຺ຖຈຣິຍາ ນ ພຸທ຺ຘຕ຺ຖຈຣິຍາ ປູຣິຕາ, ສພ຺ພາ ຕາ ມຍາເຍວ ປູຣິຕາ, ຕສ຺ມາ ນາຍໍ ປລ຺ລງ຺ໂກ ຕຸຍ຺ຫໍ ປາປຸຓາຕິ, ມຍ຺ຫເມວ ປາປຸຓາຕີ’’ຕິ. ມາໂຣ ກຸທ຺ໂຘ ໂກຘເວຄໍ ອສຫນ຺ໂຕ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ຈກ຺ກາວຸຘໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊສິ. ຕໍ ຕສ຺ສ ທສປາຣມິໂຍ ອາວຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ອຸປຣິຠາເຄ ມາລາວິຕານໍ ຫຸຕ຺ວາ ອຏ຺ຐາສິ. ຕໍ ກິຣ ຂຸຣຈກ຺ກາວຸຘໍ ອຎ຺ຎທາ ເຕນ ກຸທ຺ເຘນ ວິສ຺ສຏ຺ຐໍ ເອກຆນປາສາຓ ຖມ຺ເຠ ວໍສກຬີເຣ ວິຍ ຉິນ຺ທນ຺ຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອິທານິ ປນ ຕສ຺ມິໍ ມາລາວິຕານໍ ຫຸຕ຺ວາ ຐິເຕ ອວເສສາ ມາຣປຣິສາ ອິທານິ ປລ຺ລງ຺ກໂຕ ວຸຏ຺ຐາຍ ປລາຍິສ຺ສຕີຕິ ມຫນ຺ຕມຫນ຺ຕານິ ເສລກູຏານິ ວິສ຺ສຊ຺ເຊສຸໍ. ຕານິປິ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ປາຣມິໂຍ ອາວຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ມາລາຄຸຬຠາວໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຠູມິຍໍ ປຕິໍສຸ.

ເທວຕາ ຈກ຺ກວາຬມຸຂວຏ຺ຏິຍໍ ຐິຕາ ຄີວໍ ປສາເຣຕ຺ວາ ສີສໍ ອຸກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ‘‘ນຏ຺ໂຐ ວຕ ໂຠ ສິທ຺ຘຕ຺ຖກຸມາຣສ຺ສ ຣູປຄ຺ຄປ຺ປຕ຺ໂຕ ອຕ຺ຕຠາໂວ, ກິໍ ນຸ ໂຂ ກຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ ໂອໂລເກນ຺ຕິ. ຕໂຕ ¶ ມຫາປຸຣິໂສ ປູຣິຕປາຣມີນໍ ໂພຘິສຕ຺ຕານໍ ອຠິ ສມ຺ພຸຊ຺ຌນທິວເສ ປຕ຺ຕປລ຺ລງ຺ໂກ ມຍ຺ຫໍວ ປາປຸຓາຕີຕິ ວຕ຺ວາ ຐິຕໍ ມາຣໍ ອາຫ ‘‘ມາຣ ຕຸຍ຺ຫໍ ທານສ຺ສ ທິນ຺ນຠາເວ ໂກ ສກ຺ຂີ’’ຕິ. ມາໂຣ ‘‘ເອຕ຺ຕກາ ຊນາ ສກ຺ຂິໂນ’’ຕິ ມາຣ ພລາຠິມຸຂໍ ຫຕ຺ຖໍ ປສາເຣຕິ. ຕສ຺ມິໍ ຂເຓ ມາຣປຣິສາຍ ‘‘ອຫໍ ສກ຺ຂີ ອຫໍ ສກ຺ຂີ’’ຕິ ປວຕ຺ຕສທ຺ໂທ ປຖວີອຸນ຺ທ຺ຣິຍສທ຺ທສທິໂສ ອໂຫສິ. ອຖ ໂຂ ມາໂຣ ມຫາປຸຣິສໍ ອາຫ ‘‘ສິທ຺ຘຕ຺ຖ ຕຸຍ຺ຫໍ ທານສ຺ສ ທິນ຺ນຠາເວ ໂກ ສກ຺ຂີ’’ຕິ. ມຫາປຸຣິໂສ ‘‘ຕຸຍ຺ຫໍ ຕາວ ທານສ຺ສ ທິນ຺ນຠາເວ ສເຈຕນາ ສກ຺ຂິໂນ. ມຍ຺ຫໍ ປນ ອິມສ຺ມິໍ ຐາເນ ສເຈຕໂນ ໂກຈິ ສກ຺ຂີ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ຕິຏ຺ຐຕຸ ຕາວ ເມ ອວເສສຕ຺ຕຠາເວສຸ ທິນ຺ນທານໍ, ເວສ຺ສນ຺ຕຣຕ຺ຕຠາເວ ປນ ຐຕ຺ວາ ມຍ຺ຫໍ ສຕ຺ຕສຕ຺ຕກ ມຫາທານສ຺ສ ທິນ຺ນຠາເວ ອເຈຕນາປິ ຆນມຫາປຖວີ ສກ຺ຂີ’’ຕິ ຈີວຣຄພ຺ຠນ຺ຕຣໂຕ ທກ຺ຂິຓຫຕ຺ຖໍ ນີຫຣິຕ຺ວາ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຕ຺ຕຠາເວ ມຍ຺ຫໍ ສຕ຺ຕສຕ຺ຕກມຫາທານສ຺ສ ທິນ຺ນຠາເວ ຕ຺ວໍ ສກ຺ຂິ ນ ສກ຺ຂີຕິ ມຫາປຖວິຍາຠິມຸຂໍ ຫຕ຺ຖໍ ປສາເຣສິ. ມຫາ ປຖວີ ‘‘ອຫໍ ເຕ ທານສ຺ສ ສກ຺ຂີ’’ຕິ ວິຣວສຫສ຺ເສນ ວິຣວສຕສຫສ຺ເສນ ມາຣພລໍ ອວຕ຺ຖຣມານາ ວິຍ ອຸນ຺ນທິ.

ຕໂຕ ມຫາປຸຣິເສ ທິນ຺ນໍ ເຕ ສິທ຺ຘຕ຺ຖ ມຫາທານໍ ອຸຕ຺ຕມ ທານນ຺ຕິ ເວສ຺ສນ຺ຕຣທານໍ ສມ຺ມສນ຺ເຕ ທິຍຑ຺ຒໂຍຊນສຕິໂກ ຄິຣິເມຂໂລ ຫຕ຺ຖີ ຊາຓຸເກຫິ ປຕິຏ຺ຐາສິ. ມາຣປຣິສາ ທິສາວິທິສາ ປລາຍິໍສຸ. ທ຺ເວ ເອກມຄ຺ເຄນ ຄຕາ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ສີສາຠຣຓານິ ເຈວ ວຕ຺ຖາຠຣຓານິ ຈ ປຫາຍ ສມ຺ມຸຂ ສມ຺ມຸຂຏ຺ຐາເນ ທິສາວິທິສາຫິເຍວ ປລາຍິໍສຸ. ຕໂຕ ເທວສງ຺ໂຆ ປລາຍມານໍ ມາຣພລໍ ທິສ຺ວາ ມາຣສ຺ສ ປຣາຊໂຍ ຊາໂຕ. ສິທ຺ຘຕ຺ຖກຸມາຣສ຺ສ ຊໂຍ. ຊຍປູຊໍ ກຣິສ຺ສາມາຕິ ນາຄາ ນາຄານໍ, ສຸປຓ຺ຓາ ສຸປຓ຺ຓານໍ, ເທວຕາ ເທວຕານໍ, ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ ພ຺ຣຫ຺ມານໍ ເປເສຕ຺ວາ ຄນ຺ຘມາລາທິ ຫຕ຺ຖາ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ສນ຺ຕິກໍ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ກໍ ອາຄມໍສຸ. ເອວໍ ຄເຕສຸ ຈ ປເນເຕສຸ –

‘‘ຊໂຍ ¶ ຫິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສິຣີມໂຕ ອຍໍ,

ອຸຄ຺ໂຆສິສຸໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑ ປໂມທິຕາ,

ຊຍໍ ຕທາ ພ຺ຣຫ຺ມຄຓາປິ ຕາທິໂນ’’ຕິ.

ອວເສເສສຸ ທສສຸ ຈກ຺ກວາຬສຫສ຺ເສສຸ ເທວຕາ ມາລາຄນ຺ຘວິເລປເນຫິ ຈ ປູຊຍມານາ ນານປ຺ປກາຣ ຖຸຕິໂຍ ຈ ວທມານາ ອຏ຺ຐໍສຸ. ເອວໍ ອນຕ຺ຖງ຺ຄເຕເຍວ ສູຣິເຍ ມຫາປຸຣິໂສ ມາຣພລໍ ວິຘເມຕ຺ວາ ຈີວຣູປຣິ ປຕ ມາເນຫິ ໂພຘິຣຸກ຺ຂງ຺ກຸເຣຫິ ຣຕ຺ຕປວາຬປລ຺ລເວຫິ ວິຍ ປູຊຍມາໂນ ປຐມຍາເມ ປຸພ຺ເພນິວາສຎາຓໍ ອນຸສ຺ສຣິຕ຺ວາ ມຊ຺ຌິມຍາເມ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸໍ ວິໂສເຘຕ຺ວາ ປຈ຺ຉິມຍາເມ ປຏິຈ຺ຈ ສມຸປ຺ປາເທ ຎາຓໍ ໂອຕາເຣສິ. ອຖສ຺ສ ທ຺ວາທສປທິກໍ ປຈ຺ຈຍາ ກາຣໍ ວຏ຺ຏວິວຏ຺ຏວເສນ ອນຸໂລມໂຕ ປຏິໂລມໂຕ ສມ຺ມສນ຺ຕສ຺ສ ທສສຫສ຺ສິໂລກຘາຕຸ ອຸທກປຣິຍນ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ທ຺ວາທສກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ສມ຺ປກມ຺ປິ. ມຫາປຸຣິເສນ ປນ ທສສຫສ຺ສິ ໂລກຘາຕຸໍ ອຸນ຺ນາເທຕ຺ວາ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມນເວລາຍໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓໍ ¶ ປຏິວິຊ຺ຌີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ອິຘ ປນ ວຸຕ຺ຕາວເສສໍ ຕາສຸ ຈ ໂອໂລເກຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພນ຺ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ອຸເປຕປຸຎ຺ໂຎ ສມ຺ປນ຺ນ ທານາທິປາຣມີປຸຎ຺ຎວາ ທານາທິປາຣມີປຸຎ຺ເຎນ ສມ຺ປນ຺ໂນ ວາ, ໂຍ ສຸຄໂຕ ວຣໂພຘິມູເລ ອຸຕ຺ຕມສ຺ສ ໂພຘິຣຸກ຺ຂສ຺ສ ສມີເປ, ສເສນມາຣໍ ເສນາຍ ສຫ ປວຕ຺ຕໍ ມາຣຣາຊໍ, ຊິນິຕ຺ວາ ປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ວິຊຍິຕ຺ວາ, ອຣຸໂຓທຍມ຺ຫິ ວິສາຂປຸຓ຺ຓມິຍໍ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມນເວລາຍໍ, ໂພຘິໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາຕໍ ໂພຘິໍ, ອໂພຊ຺ຌິ ປຏິວິຊ຺ຌິ ອຘິຄມິ ວາ, ມາຣຊິນໍ ປຎ຺ຈມາຣານໍ ວິຊິຕາວິໍ, ອຠງ຺ຄໍ ສເສນມາໂຣ ໂຍ ໂກຈິ ວາ ຠິນ຺ທິຕຸໍ ອສມຕ຺ຖໍ ຕໍ ສຸຄຕໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ.

ຉຏ຺ຐມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໗. ເອວໍ ຉຏ຺ຐມຄາຖາຍ ສຸຄຕໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ອຣຫຕ຺ຕ ມຄ຺ຄຎາຓາທີຫິ ຈຕູຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ຣາຄາທິຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ອິນ຺ທວຊິຣ ອຸເປນ຺ທວຊິຣ ຄາຖາທ຺ວຍສ຺ສ ລກ຺ຂຓສ຺ສ ມິສ຺ສກຕ຺ຕາ ເອກາທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ອຸປຊາຕິຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ອນນ຺ຕໂຣທີຣິຕລກ຺ຂຓາ ເຈ, ປາທາວິມິສ຺ສາ ອຸປຊາຕິໂຍ ຕາ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສາ ວຸຕ຺ຕິຍາ ອນນ຺ຕໂຣ ທີຣິຕລກ຺ຂຓາ ອນນ຺ຕເຣ ອຸທີຣິຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ ອິນ຺ທວຊິໂຣເປນ຺ທ ວຊິຣຄາຖານໍ ລກ຺ຂຓວນ຺ຕາ ປາທາ ວິມິສ຺ສາ ສໍສຏ຺ຐາ ເຈ ຠວນ຺ຕິ, ຕາ ວຸຕ຺ຕິໂຍ ອຸປຊາຕິໂຍ ນາມາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ¶ ຣາຄາທິເຉທາມລ ຎາຓຂຄ຺ຄນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຣາຄອາທິເຉທ ອມລຎາຓຂຄ຺ຄນ຺ຕິປທຈ຺ເຉໂທ. ຣາຄາທິກິເລສໍ ຉິນ຺ທນ຺ຕໍ ມລວິຣ ຫິຕໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓສງ຺ຂາຕໍ ອສິວນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ວຈນຕ຺ໂຖ. ຣູປາທີສຸ ຣຎ຺ຊຕີຕິ ຣາໂຄ. ຣນ຺ຊຘາຕຸ ຣາເຄ ຓ. ຣາໂຄ ອາທິ ເຍສນ຺ເຕຕິ ຣາຄາທໂຍ, ກິເລສາ. ເຕ ຉິນ຺ທຕີຕິ ຣາຄາທິເຉທໍ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓໍ. ອປາຍໍ ມລຕິ ຘາເຣຕີຕິ ມລໍ, ຣາຄາທິ. ອຖ ວາ ມລຕິ ສໍກິລິສ຺ສຕິ ເອເຕນາຕິ ມລໍ. ມລຘາຕຸ ສໍກິເລສເນ ອ. ມລໂຕ ວິຣຫິຕໍ ອມລໍ, ຎາຓໍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ຊານາຕິ ປຏິວິຊ຺ຌຕີຕິ ຎາຓໍ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓໍ. ຣາຄາທິເຉທຎ຺ຈ ອມລຎ຺ຈ ຕໍ ຎາຓຎ຺ຈາຕິ ຣາຄາທິເຉທາມລຎາຓໍ. ຣຸກ຺ຂາທິໍ ຂຄ຺ຄຕິ ຉິນ຺ທຕິ ເອເຕນາຕິ ວາ ຂຄ຺ຄໍ, ປກຕິອສິ. ຂຄ຺ຄໍ ວິຍາຕິ ຂຄ຺ຄໍ, ຎາຓໍ. ຣາຄາທິເຉທາມລຎາຓສງ຺ຂຕໍ ຂຄ຺ຄໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ຣາຄາທິເຉທາມລຎາຓຂຄ຺ໂຄ, ພຸທ຺ໂຘ. ຣາຄາທິກິເລສໍ ຉິນ຺ທນ຺ເຕນ ມລວິຣ ຫິເຕນ ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາຓສງ຺ຂເຕນ ອສິນາ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ.

ສຕີສມຎ຺ຎາ ຜລກາຠິຄາຫນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕິສມຎ຺ຎາຜລກ ອຠິຄາຫນ຺ຕິປທຈ຺ເຉໂທ. ສມ຺ມາສຕິນາມິກໍ ຜລກໍ ທຬ຺ຫຄາຫ ກນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ວຈນຕ຺ໂຖ. ສຣຓໍ ສຕິ, ສຣຕິ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ມາ ເອຕາຍາຕິ, ສຣຕີຕິ ວາ ສຕິ. ສຣຘາຕຸຕິ. ອຖ ວາ ປມາທໍ ສຣຕິ ຫິໍສຕີຕິ ສຕິ, ສມ຺ມາສຕິ. ສຣຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍຕິ. ສມ຺ມາ ອາຊານາຕິ ເອຕາຍາຕິ ສມຎ຺ຎາ, ສຕິອິຕິ ສມຎ຺ຎາ ສຕິສມຎ຺ຎາ, ອສິອາທິສຕ຺ຖໍ ຜລຕິ ນິວາເຣຕີຕິ ຜລກໍ, ເຂຏກໍ. ຜລຘາຕຸ ນິວາຣເຓ ຓ຺ວຸ. ສຕິສມຎ຺ຎໍ ຜລກໍ ອຠິທຬ຺ຫໍ ຄຓ຺ຫຕີຕິ ສຕິສມຎ຺ຎາຜລ ກາຠິຄາໂຫ, ພຸທ຺ໂຘ ລພ຺ຠຕິ. ຍຖາ ຫິ ເສນາຍ ຜລກໍ ອສິອາທິສຕ຺ຖໍ ຣກ຺ຂຕິ, ເອວໍ ສຕິສໍວໂຣ ຈກ຺ຂາທິ ທ຺ວາເຣສຸ ຣູປາທິອາຣມ຺ມຓໍ ປວິສິຕຸໍ ອທຕ຺ວາ ຣກ຺ຂຕິ. ຕສ຺ມາ ຠຄວາ ສຕິຘມ຺ໂມ ສພ຺ພາກຸສລານໍ ຣກ຺ຂກຕ຺ຕາ ສພ຺ພກຸສລ ຘມ຺ມານໍ ອຸປກາຣຕ຺ຕາ ສພ຺ພຕ຺ຖານໍ ສາຘກຕ຺ຕາ ຈ ສຕິຜລກໍ ທຬ຺ຫໍ ¶ ຄຓ຺ຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ‘‘ເຍ ເກຈິ ກຸສລາ ຘມ຺ມາ, ສພ຺ເພ ເຕ ອປ຺ປມາທມູລກາ ອປ຺ປມາທສໂມສຣຓາ, ອປ຺ປມາໂທ ເຕສໍ ຘມ຺ມານໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສຕິໍ ຂ຺ວາຫໍ ຠິກ຺ຂເວ ສພ຺ພຕ຺ຖິກໍ ວທາມີ’’ຕິ ຈ.

ສີໂລຆລງ຺ກາຣວິຠູສິຕນ຺ຕິ ສີລໂອຆອລງ຺ກາຣ ວິຠູ ສິຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ວິສຸທ຺ຘສີລານໍ ສມູຫສງ຺ຂາເຕນ ອລງ຺ກາເຣນ ວິຠູສິຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ສີລນ຺ຕິ ໂລກຸຕ຺ຕຣ ສີລໍ. ຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ຕໍ ປນ ເຈຕນາ ສີລໍ, ເຈຕສິກໍ ສີລໍ, ສໍວໂຣ ສີລໍ, ອວີຕິກ຺ກໂມ ສີລຎ຺ຈາຕິ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຈຕນາ ສີລໍ ນາມ ປາຓາຕິປາຕາ ທີຫິ ວາ ວິຣມນ຺ຕສ຺ສ ວຕ຺ຕປຏິປຕ຺ຕິໍ ວາ ປູເຣນ຺ຕສ຺ສ ເຈຕນາ. ເຈຕສິກສີລໍ ນາມ ປາຓາຕິປາຕາທີຫິ ວິຣມນ຺ຕສ຺ສ ວິຣຕິ. ສໍວໂຣ ສີລນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສໍວໂຣ ປາຕິໂມກ຺ຂສໍວໂຣ, ສຕິ ສໍວໂຣ, ຎາຓສໍວໂຣ, ຂນ຺ຕິສໍວໂຣ, ວີຣິຍສໍວໂຣ ຈາຕິ ປຎ຺ຈວິໂຘ ໂຫຕິ, ສພ຺ພເມຕໍ ສໍວໂຣ ສີລໍ ນາມ. ອວີຕິກ຺ກໂມ ສີລໍ ນາມ ສມາທິນ຺ນສີລສ຺ສ ກາຍິກວາຈສິໂກ ອນຕິກ຺ກໂມຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ປຏິສມ຺ຠິທາຍໍ ‘‘ກິໍສີລນ຺ຕິເຈຕນາ ສີລໍ, ເຈຕສິກໍ ສີລໍ, ສໍວໂຣ ສີລໍ, ອວີຕິກ຺ກໂມ ສີລ’’ນ຺ຕິ. ອິຘ ປນ ອວີຕິກ຺ກໂມ ສີລໍ ນາຘິປ຺ເປຕໍ. ກສ຺ມາ. ຠຄວໂຕ ສມາທິນ຺ນສິກ຺ຂາປທສ຺ສ ອຠາວໂຕ. ພຸທ຺ຘານຎ຺ຫິ ສິກ຺ຂາປທໍ ນາມ ນຕ຺ຖີຕິ. ໂອໂຆຕິ ສມູໂຫ. ໂອຆສທ຺ໂທ ຫິ ສມູຫວາຈໂກ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍໍ –

‘‘ສມູໂຫ ຄຓສງ຺ຆາຕາ, ສມຸທາໂຍ ຈ ສຎ຺ຈໂຍ;

ສນ຺ໂທໂຫ ນິວໂຫ ໂອໂຆ, ວິສໂຣ ນິກໂຣ ຈໂຍ’’ຕ຺ຍາທິ.

ອວຫນຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕິ ອວຍວໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂອໂຆ, ສມູໂຫ. ອວປຸພ຺ພຫນຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ໂຓ. ອວສ຺ສ ໂອ, ຫນສ຺ສ ໂຆ. ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ອວຍວໍ ກຕ຺ວາ ¶ ພ຺ຍາປິຍຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ໂອໂຆ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສີລານໍ ໂອໂຆ ສມູໂຫ ສີໂລໂຆ. ອລງ຺ກາໂຣຕິ ປິຬນ຺ຘໂນ. ອລໍ ວິຠຸສໍ ຕໍ ສມງ຺ຄີປຸຄ຺ຄລໍ ກໂຣຕິ ອເນນາຕິ ອລງ຺ກາໂຣ, ສີລໍ. ອລໍສທ຺ທູປປທກຣຘາຕຸ ໂຓ. ສີໂລໂຆ ເອວ ອລງ຺ກາໂຣ ສີໂລຆາລງ຺ກາໂຣ, ເຕນ ວິຠູ ສິຍຕີຕິ ສີໂລຆລງ຺ກາຣວິຠູສິໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ເຕນ ປນ ອຎ຺ເຎຫິ ອສາຘາຣເຓນ ໂລກຸຕ຺ຕຣສີລາລງ຺ກາເຣນ ວິຠູສິໂຕ. ນ ຈີວຣາທິນາລງ຺ກາເຣນາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສີລາລງ຺ກາເຣນ ຫິ ສທິໂສ ອລງ຺ກາໂຣ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ຕໍ ສີໂລຆລງ຺ກາຣວິຠູສິຕໍ.

ນມາມິຠິຎ຺ຎາວຣມິທ຺ຘຸເປຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ນມາມິ ອຠິຎ຺ຎາວຣໍ ອິທ຺ຘິ ອຸເປຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຕຕ຺ຖ ນມາມີຕິ ວນ຺ທາມິ. ອຠິຎ຺ຎາວຣມິທ຺ຘຸເປຕນ຺ຕິ ອຠິຎ຺ຎາສງ຺ຂາຕາຍ ອຸຕ຺ຕມາຍ ອິທ຺ຘິຍາ ສມນ຺ນາຄຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຠິວິເສເສນ ຊານາຕີຕິ ອຠິຎ຺ຎາ, ຉພ຺ພິຘໍ ຎາຓໍ. ຕຎ຺ຫິ ອິທ຺ຘິວິຘທິພ຺ພໂສຕ ປຣຈິຕ຺ຕ ວິຊານນ ປຸພ຺ເພນິວາສານຸສ຺ສຕິ ຈຸຕູປປາຕ ອາສວກ຺ຂຍ ຎາຓວເສນ ຉພ຺ພິຘໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ອິທ຺ຘິວິຘຎາຓນ຺ຕິ ເອໂກປິ ຫຸຕ຺ວາ ພຫຸຘາ ໂຫຕີຕິອາທິນຍປ຺ປວຕ຺ເຕ ອິທ຺ຘິວິເຘ ຊານນ ຎາຓໍ. ທິພ຺ພໂສຕຎາຓນ຺ຕິ ທູຣສນ຺ຕິກາທິເຠທສທ຺ທາຣມ຺ມຓາຍ ທິພ຺ພໂສຕຘາຕຸຍາ ຊານນຎາຓໍ. ປຣຈິຕ຺ຕວິຊານນຎາຓນ຺ຕິ ປຣສຕ຺ຕານໍ ຈິຕ຺ຕປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ວິຊານນຎາຓໍ. ປຸພ຺ເພນິວາສາ ນຸສ຺ສຕິຎາຓນ຺ຕິ ອຕ຺ຕສນ຺ຕາເນ ວຸຕ຺ຖວເສນ ເຈວ ໂຄຈຣ ນິວາສວເສນ ຈ ປຸພ຺ເພ ອຕີຕຠເວສຸ ຂນ຺ຘາທີນໍ ອນຸສ຺ສຣຓ ສຕິຍາ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ ຎາຓໍ. ຈຸຕູປປາຕຎາຓນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕິຍຎ຺ຈ ອຸປປາເຕ ຈ ຊານນຎາຓໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈຸຕູປປາຕຎາຓຏ຺ຐາເນ ຕສ຺ສ ສາຘກຕ຺ຕາ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸຎາຓນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອາສວກ຺ຂຍຎາຓນ຺ຕິ ສຈ຺ຈປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ຊານນໍ ອຣຫຕ຺ຕ ມຄ຺ຄຎາຓນ຺ຕິ. ວຣນ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕມໍ. ອິທ຺ຘີຕິ ອິຊ຺ຌນໍ ສມິຊ຺ຌນໍ. ອິຊ຺ຌຕິ ສມິຊ຺ຌຕີຕິ ວາ ອິທ຺ຘິ. ອິຘຘາຕຸຕິ. ອຠິຎ຺ຎາສງ຺ຂາຕາຍ ວຣາຍ ¶ ອິທ຺ຘິຍາ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຠິຎ຺ຎາວຣມິທ຺ຘຸເປໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ອຠິຎ຺ຎາວຣມິທ຺ຘຸເປຕໍ. ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ຣາຄາທິເຉທາມລຎາຓ ຂຄ຺ຄໍ ຣາຄາທິກິເລສໍ ຉິນ຺ທນ຺ຕໍ ມລວິຣຫິຕໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓ ສງ຺ຂາຕໍ ອສິວນ຺ຕໍ, ສຕີສມຎ຺ຎາຜລກາຠິຄາຫໍ ສມ຺ມາ ສຕິນາມິກໍ ຜລກໍ ທຬ຺ຫຄຫຓໍ, ສີໂລຆລງ຺ກາຣວິຠູສິຕໍ ສີລານໍ ສມູຫສງ຺ຂາເຕນ ອລງ຺ກາເຣນ ວິຠູສິຕໍ, ອຠິຎ຺ຎາ ວຣມິທ຺ຘຸເປຕໍ ອຠິຎ຺ຎາສງ຺ຂາຕາຍ ວຣາຍ ອຸຕ຺ຕມາຍ ອິທ຺ຘິຍາ ອຸເປຕໍ ສມຸເປຕໍ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ.

ສຕ຺ຕມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໘. ເອວໍ ສຕ຺ຕມຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ມຫາກຣຸຓາ ທີຫິ ນວຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ທຍາລຍນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຊ ຕ ຊ ຣຄເຓຫິ ຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ທ຺ວາທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ຈຕຸປາທນ຺ຕຍມກາ ວໍສຏ຺ຐຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ວທນ຺ຕິ ວໍສຏ຺ຐມິທໍ ຊຕາ ຊຣາ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ, ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຊຕາ ຊຕຄຓາ ຈ ຊຣາ ຊຣຄຓາ ຈ ເຈ ຠວນ຺ຕິ, ອິທໍ ວຸຕ຺ຕໍ ວໍສຏ຺ຐໍ ວໍສຏ຺ຐຄາຖາ ນາມາຕິ ມຸນໂຍ ອິສໂຍ ວທນ຺ຕີຕິ.

ຕຕ຺ຖ ທຍາລຍນ຺ຕິ ມຫາກຣຸຓາຍ ຈ, ເມຕ຺ຕາຍ ຈ ອາຘາຣໍ. ທຍາສທ຺ໂທ ຫິ ກຣຸຓາຍ ຈ, ເມຕ຺ຕາຍ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ອທຍາປນ຺ໂນຕິ ເອຕ຺ຖ ຫິ ກຣຸຓາຍ ວຕ຺ຕຕິ. ນິກ຺ກຣຸຓິກຕໍ ¶ ອາປນ຺ໂນຕິ ອຕ຺ໂຖ. ທຍາປນ຺ໂນຕິ ເອຕ຺ຖ ເມຕ຺ຕາຍ ເມຕ຺ຕຈິຕ຺ຕຕໍ ອາປນ຺ໂນຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິຘ ປນ ຕທຸຠຍມ຺ປິ ວຏ຺ຏຕິ. ຕສ຺ມາ ທຍາ ຈ ທຍາ ຈ ທຍາຕິ ສທ຺ທສຣູເປກເສໂສ ກາຕພ຺ໂພ. ວຈນຕ຺ໂຖ ປເນຕ຺ຖ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ໂພ. ທຍຕິ ຫິໍສຕິ ກາຣຸຓິກນ຺ຕິ ທຍາ, ມຫາກຣຸຓາ. ທຍຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ອ. ຍາ ກຣຸຓາ ຍາວ ຍຖາຘິປ຺ເປຕໍ ປຣສ຺ສ ຫິຕນິປ຺ຜຕ຺ຕິໍ ນ ປາປຸຓາຕິ, ຕາວ ກາຣຸຓິກໍ ຫິໍສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ທຍຕິ ຫິໍສຕິ ອປເນຕິ ປຣທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ວາ ທຍາ. ອຖ ວາ ທຍຕິ ອຕ຺ຕໂນ ສຸຂມ຺ປິ ປຫາຍ ເຂທໍ ຄຓ຺ຫາຕິ ສຊ຺ຊໂນ ເອຕາຍາຕິ ທຍາ, ທຍຕິ ອນຸຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ປາປຊນມ຺ປິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ທຍາ, ທຍນ຺ຕິ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ໂພຘິສຕ຺ຕາ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ເອຕາຍາຕິ ວາ ທຍາ, ໂພຘິສຕ຺ຕາ ພຸທ຺ຘຠາວາຍ ອຠິນີຫາຣກຣຓ ກາເລ ຫຕ຺ຖຄຕມ຺ປິ ອຄ຺ຄຜລໍ ຉຏ຺ເຏຕ຺ວາ ມຫາກຣຸຓາຍ ສໍສາຣສາຄຣໂຕ ສຕ຺ເຕ ສມຸທ຺ຘຣິຕຸກາມາ ອນສ຺ສາສ ກຣໍ ມຫນ຺ຕໍ ສໍສາຣທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມຠເວ ສຫ ອມຕ ຘາຕຸປຏິລາເຠນ ອເນກຄຸຓສມລງ຺ກຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓຎ຺ຈ ຄຓ຺ຫນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ທຍຕິ ທທາຕິ ສຕ຺ຕານໍ ອຠຍໍ ເອຕາຍາຕິ ທຍາ, ເມຕ຺ຕາ. ທຍຘາຕຸ ທາເນ ອ. ທຍຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວິຠາຄໍ ອກຕ຺ວາ ສຕ຺ເຕສຸ ສມໍ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ທຍາ. ຍຖາ ອຸທກໍ ສພ຺ພສຕ຺ເຕສຸ ສີເຕນ ສມໍ ຜຣຕິ ຣໂຊມລຎ຺ຈ ປວາເຫຕິ, ເອວໍ ເມຕ຺ຕາ ປາປກລ຺ຍາຓຊເນສຸ ວິຠາຄໍ ອກຕ຺ວາ ສມໍ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ອປໂຣ ນໂຍ. ທຍນ຺ຕິ ອນຸຣກ຺ຂນ຺ຕິ ສຕ຺ເຕ ເອຕາຍ, ສຍໍ ວາ ອນຸທ຺ທຍຕິ ອນຸທ຺ທຍມຕ຺ຕເມວ ວາ ເອຕນ຺ຕິ ທຍາ, ກຣຸຓາເມຕ຺ຕາ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ຕາຍ ອາລຍຕິ ປຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ທຍາລໂຍ, ພຸທ຺ໂຘ. ຠຄວາ ຫິ ເທວທຕ຺ຕາທີສຸ ວິໂຣຘິ ສຕ຺ເຕສຸ ຈ ອວິໂຣຘິສຕ຺ເຕສຸ ໂອຣເສ ຣາຫຸເລ ຈ ສມໍ ນິຈ຺ຈໍ ຫິຕຊ຺ຌາສຍຕາຍ ມຫາກຣຸຓາຍ ເມຕ຺ຕາຍ ຈ ຐິໂຕ ¶ , ຕສ຺ມາ ທຍາລຍນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອປທານປາຬິຍໍ –

‘‘ວຘເກ ເທວທຕ຺ເຕ ຈ, ໂຈເຣ ອງ຺ຄຸລິມາລເກ;

ຘນປາເລ ຣາຫຸເລ ຈ, ສມຈິຕ຺ໂຕ ມຫາມຸນີ’’ຕິ.

ສພ຺ພຘີຕິ ສພ຺ພສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕຠາເວ. ພຸທ຺ຘຠາວາຍ ອຠິນີຫາຣໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສພ຺ພຕ຺ຕຠາເວສູຕິ ອຕ຺ໂຖ. ທຸກ຺ກຣນ຺ຕິ ທຸກ຺ເຂນ ກຣິຕພ຺ພໍ ປຎ຺ຈມຫາປຣິຈ຺ຈາຄາທິກມ຺ມໍ ທຸກ຺ເຂນ ກຣິຕພ຺ພນ຺ຕິ ທຸກ຺ກຣໍ, ປຎ຺ຈມຫາປຣິຈ຺ຈາຄາທິກມ຺ມໍ ລພ຺ຠຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຎ຺ຈມຫາ ປຣິຈ຺ຈາໂຄຕິ ຘນປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ປຸຕ຺ຕປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ຠຣິຍປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ຊີວິຕປຣິຈ຺ຈາໂຄ ຈາຕິ ປຎ຺ຈວິໂຘ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຫຕ຺ຖິອສ຺ສ ທາສິທາສາທິ ສວິຎ຺ຎາຓກສ຺ສ ຘນສ຺ສ ວາ ມຸຕ຺ຕາມຓິຣຊຕາທິ ອວິຎ຺ຎາຓກສ຺ສ ຘນສ຺ສ ວາ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ຘນປຣິຈ຺ຈາໂຄ ນາມ. ຫຕ຺ຖປາທຈກ຺ຂຸກຓ຺ຓນາສາທິສຣີຣາວ ຍວສ຺ສ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາໂຄ ນາມ. ປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ຘີຕຸຍາ ຈ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ປຸຕ຺ຕປຣິຈ຺ຈາໂຄ ນາມ. ຠຣິຍາຍ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ຠຣິຍປຣິຈ຺ຈາໂຄ ນາມ. ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍປຏິພທ຺ຘສ຺ສ ສຣີຣສ຺ສ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ຊີວິຕປຣິຈ຺ຈາໂຄ ນາມ. ກິຎ຺ຈາປິ ປນ ຘນປຣິຈ຺ຈາຄາ ທໂຍ ທານປາຣມິຍໍເຍວ ອນ຺ໂຕຄຘາ, ຕຖາປິ ປຣິຈ຺ຈາຄ ວິເສສຠາວທສ຺ສນຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ສຸທຸກ຺ກຣຠາວທສ຺ສນຕ຺ຖຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາຄວເສນ ວິສຸໍ ກຕນ຺ຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ມຫາປທານສຸຕ຺ຕຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ນຍນປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ອຕ຺ຕປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ຣຊ຺ຊປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ປຸຕ຺ຕທາຣປຣິຈ຺ຈາໂຄຕິ ອິເມ ປຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາຄາ. ຕຕ຺ຖປິ ກາມໍ ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາຄາທໂຍປິ ທານປາຣມີເຍວ. ຕຖາປິ ປຣິຈ຺ຈາຄວິເສສຠາວທສ຺ສນຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ສຸທຸກ຺ກຣຠາວທສ຺ສນຕ຺ຖຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາຄານໍ ວິສຸໍ ຄຫຓໍ. ຕໂຕເຍວ ຈ ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາຄໂຕປິ ວິສຸໍ ນຍນປຣິຈ຺ຈາຄຄ຺ຄຫຓໍ. ປຣິຈ຺ຈາຄຠາວສາມຎ຺ເຎປິ ຣຊ຺ຊປຣິຈ຺ຈາຄ ປຸຕ຺ຕທາຣປຣິຈ຺ຈາຄຄ຺ຄຫຓໍ ກຕ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ທຸກ຺ກຣໍ. ອິທໍ ປນ ກຣນ຺ຕິ ເອຕສ຺ສ ກມ຺ມປທໍ. ກຣນ຺ຕິ ກໂຣນ຺ຕໍ, ກໂຣຕີຕິ ກໂຣ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ.

ຠວຓ຺ຓວາຕິກ຺ກມມຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ¶ ເອຕ຺ຖ ຠວອຓ຺ຓວອຕິກ຺ກມໍ ອຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຠວຓ຺ຓວາຕິກ຺ກມນ຺ຕິ ກາມຣູປອຣູປຠວສງ຺ຂຕາ ອຓ຺ຓວາ ສມຸທ຺ທໂຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຠວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອຕ຺ຖາຕິ ຠໂວ. ອຓ຺ໂຓ ວຸຈ຺ຈຕິ ອຸທກໍ. ຕໍ ເອຕສ຺ມິໍ ອຕ຺ຖີຕິ ອຓ຺ຓວາ, ສມຸທ຺ໂທ. ຠວສງ຺ຂາໂຕ ອຓ຺ຓໂວຕິ ຠວຓ຺ຓວາ, ມຫາສມຸທ຺ໂທ. ພຫູຫິ ອູມິເວຄາທີຫິ ຠເຍຫິ ໂອກິຓ຺ໂຓ ວິຍ ຕິວິໂຘປິ ຠໂວ ພຫູຫິ ຊາຕິຊຣາມຣຓາທີຫິ ທຸກ຺ຂຠເຍຫິ ໂອກິຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຠວຓ຺ຓວາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໍ ອຕິກ຺ກມິຕ຺ຖ ອຸຕ຺ຕຣິຕ຺ຖາຕິ ຠວຓ຺ຓວາຕິກ຺ກໂມ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕສ຺ສ ຫິ ຄມ຺ຠີເຣ ມຫາອຸທກກ຺ຂນ຺ເຘ ມຫາສມຸທ຺ເທ ອຸທກໍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ປວຕ຺ຕຕິ ສນ຺ທຕິອິວ ຕິຠວສງ຺ຂເຕ ສໍສາເຣ ປຏິສນ຺ຘິຈຸຕິໂຍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕການໍ ທິຍຑ຺ຒສຫສ຺ສກິເລສານໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ອເສສໍ ວິທ຺ຘໍສິຕຕ຺ຕາ ຕີສຸ ຠເວສຸ ປຸນພ຺ຠໂວ ນຕ຺ຖິ. ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘໍ ຠວຓ຺ຓວາຕິກ຺ກມນ຺ຕິ ອຠິຕ຺ຖວິຕຸໍ ອຣຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠວຓ຺ຓວາຕິກ຺ກມໍ.

ອຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເສຏ຺ຐຠາວໍ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອຄ຺ຄສທ຺ໂທ ອາທິໂກຏິໂກຏ຺ຐາສເສຏ຺ເຐສຸ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ເຫສ ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ປາຓຸເປຕໍ ສຣຓໍ ຄຕນ຺ຕິອາທີສຸ ອາທິມ຺ຫິ ທິສ຺ສຕິ. ເຕເນວ ອງ຺ຄຸລຄ຺ເຄນ ຕໍ ອງ຺ຄຸລຄ຺ຄໍ ປຣາມເສຍ຺ຍາຕິອາທີສຸ ໂກຏິຍໍ. ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ວິຫາຣຄ຺ເຄນ ວາ ປຣິເວຓຄ຺ເຄນ ວາ ຠາເຊຕຸນ຺ຕິອາທີສຸ ໂກຏ຺ຐາເສ. ອຄ຺ໂຄ ຫມສ຺ມິ ໂລກສ຺ສາຕິອາທີສຸ ເສຏ຺ເຐ. ສ຺ວາຍມິຘປິ ໂສເຍວ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເທວມນຸສ຺ສານໍ ເສຏ຺ຐຠາວໍ ອຊຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຄ຺ໂຄ, ພຸທ຺ໂຘ. ອສທິສຏ຺ເຐນ ຄຸຓວິສິຏ຺ຐຏ຺ເຐນ ອສມສມຏ຺ເຐນ ຈ ອຄ຺ໂຄ ເສຏ຺ໂຐ ນາມາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ທຸລ຺ລຠປາຕຸ ຠາວໂຕ ອຈ຺ຉຣິຍມນຸສ຺ສຠາວໂຕ ພຫຸຊນຫິຕສຸຂາວຫໂຕ ອທຸຕິຍອສຫາຍາທິຠາວໂຕ ຈ ຠຄວາ ໂລເກ ອຄ຺ໂຄ ເສຏ຺ໂຐ ນາມາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍໍ ‘‘ຍາວຕາ ຠິກ຺ຂເວ ສຕ຺ຕາ ອປທາ ວາ ທ຺ວິປທາ ¶ ວາ ຈຕຸປ຺ປທາ ວາ ພຫຸປ຺ປທາ ວາ, ຕຖາຄໂຕ ເຕສໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕີ’’ຕິ. ອຄ຺ຄສ຺ສ ຠາໂວ ອຄ຺ຄຕໍ. ຕໍ ປນ ຄຕນ຺ຕິເອຕສ຺ສ ກມ຺ມປທໍ. ຄຕນ຺ຕິ ປຕ຺ຕໍ, ປາປຸຓນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ຕິໂລກນາຖນ຺ຕິ ກາມຣູປອຣູປສງ຺ຂຕານໍ ຕິຓ຺ຓໍ ໂລການໍ ປຏິສຣຓໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ໂລກສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ຕໂຍ ໂລກາ ຕິໂລກາ. ນາຖສທ຺ໂທ ປນ ນິປ຺ຜນ຺ນານິປ຺ຜນ຺ນວເສນ ທຸວິໂຘ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ອນິປ຺ຜນ຺ນນາຖສທ຺ໂທ ປຏິສຣຓຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ ສງ຺ເກຕວເສນ. ຕຖາ ຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສງ຺ເກຕວຈນໍ ສຈ຺ຈໍ, ໂລກສມ຺ມຸຕິກາຣຓ’’ນ຺ຕິ. ຕິໂລການໍ ນາໂຖ ປຏິສຣໂຓຕິ ຕິໂລກນາໂຖ, ພຸທ຺ໂຘ. ສພ຺ພານຕ຺ຖປຣິຫາຣ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາຍ ນິຣວເສສຫິຕສຸຂວິຘານຕປ຺ປຣາຍນິຣຕິສຍາຍ ປໂຍຄສມ຺ປຕ຺ຕິຍາ ຈ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ປຊາຍ ອຈ຺ຈນ຺ຕຸປກາຣິຕາຍ ອປຣິມິຕນິຣຸປມປ຺ປຠາວຄຸຓວິເສສສມງ຺ຄິຕາຍ ຈ ສພ຺ພສຕ຺ຕຸຕ຺ຕໂມ ຠຄວາ ອປຣິມາຓາສຸ ໂລກຘາຕູສຸ ອປຣິມາຓານໍ ສຕ຺ຕານໍ ເອກປຏິສຣໂຓ ນາມາຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ນິປ຺ຜນ຺ນນາຖສທ຺ໂທ ປນ ຍາຈເນ, ອຸປຕາເປ, ອິສ຺ສຣິເຍ, ອາສີເສ ຈາຕິ ຈຕູສ຺ວຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍາຈເນ ນາຖຕິ ຍາຈຕີຕິ ນາໂຖ, ພຸທ຺ໂຘ. ນາຖຘາຕຸ ອ. ໂສ ປນ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ ອຕ຺ຕໂນ ຫິຕກຣເຓ ຍາຈິຕ຺ວາປິ ນິໂຍເຊຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ຠຄວາ ສາຘຸ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ກາເລນ ກາລໍ ອຕ຺ຕສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ປຈ຺ຈເວກ຺ເຂຍ຺ຍາຕິອາທິນາ ສຕ຺ຕານໍ ຕໍ ຕໍ ຫິຕປຏິປຕ຺ຕິໍ ຍາຈິຕ຺ວາປິ ກຣຸຓາຍ ສມຸສ຺ສາຫິໂຕ ເຕ ຕຕ຺ຖ ນິໂຍເຊຕິ. ຕສ຺ມາ ນາໂຖ ນາມາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຸປຕາເປ ນາຖຕິ ເວເນຍ຺ຍຄເຕ ກິເລເສ ອຸປຕາເປຕີຕິ ນາໂຖ, ພຸທ຺ໂຘ. ຘມ຺ມເທສນາຍ ເວເນຍ຺ຍສນ຺ຕາເນ ກິເລເສ ວິທ຺ຘໍສາເປຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິສ຺ສຣິເຍ ນາຖຕິ ອິສ຺ສຣິຍຕິ ສຕ຺ເຕຕິ ນາໂຖ. ປຣເມນ ປນ ¶ ຈິຕ຺ຕິສ຺ສຣິເຍນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠຄວາ ສພ຺ພສຕ຺ເຕ ຘມ຺ເມນ ອິສຕິ ອຠິຠວຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອາສີເສ ປນ ນາຖຕິ ອາສີສຕີຕິ ນາໂຖ. ເວເນຍ຺ຍານໍ ຫິຕສຸຂໍ ເມຕ຺ຕາຍ ນວເສນ ປຕ຺ເຖຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕິໂລການໍ ນາໂຖ ຕິໂລກນາໂຖ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ຕິໂລກນາຖໍ.

ສຸສມາຫິຕນ຺ຕິ ລາຠາລາຠາທິໂລກຘມ຺ເມຫິ ອຈລ ມານຕ຺ຕາ ສຸນ຺ທຣສມາຘິວນ຺ຕໍ. ສໍສມໍ ອາຘິຍຕິ ເອກາຣມ຺ມເຓ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ເມ ຐເປຕິ ເອເຕນາຕິ ສມາຘິ. ສໍປຸພ຺ພ ຘາ ຘາຕຸ ອິ. ສຸນ຺ທໂຣ ປສຕ຺ໂຖ ວາ ສມາຘິ ສຸສມາຘິ. ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສຸສມາຫິໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ໂຕ. ປພ຺ພໂຕຕິອາທີສຸ ວິຍ. ຘສ຺ສ ໂຫ. ຈຕູຫິ ທິສາຫິ ອາຄເຕຫິ ວາເຕຫິ ອຈລມາໂນ ມຫາເມຣຸປພ຺ພໂຕ ວິຍ ຠຄວາ ລາຠາລາຠາທິໂລກຘມ຺ເມຫິ ຈ ມິຈ຺ຉາວາທ ວາເຕຫິ ຈ ອຈລມາເນນ ສມາຘິນາ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ສຸສມາຫິຕໍ.

ຫິຕນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສເທວພ຺ຣຫ຺ມສງ຺ຂາຕານໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປໂຍຊນ ຘາເຣນ຺ຕໍ. ກາຣຓານຸຣູປໍ ຫິໂນຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ຫິຕໍ, ປໂຍຊນໍ. ຫິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ຫິໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ກິຕນ຺ຕ ສມາໂສຍໍ. ຫິຕຘຣນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖາຍ ອຸຕ຺ຕຣ ປທໂລເປນ ຫິຕນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ສມຊ຺ຊນີ ປທີໂປຕິ. ອຖ ວາ ທຸກ຺ຂໍ ຫິໍສຕີຕິ ຫິຕໍ. ຫິໍສຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຍຖາ ຈ ພ຺ຍາຘິຍາ ໂອສມໍ ໂຣຄີນໍ ຫິຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂຫນນໂຕ ຫິຕໍ ນາມ ໂຫຕິ. ສຸຂໍ ວິທຘາຕີຕິ ວາ ຫິຕໍ. ຘາຘາຕຸ ຘາຣເຓ ຕ. ຍຖາ ຈ ຣຸຘິຣມໍສາທິ ຘາຕຸ ວຑ຺ຒນໍ ຣສາຍຕນໍ ກິສ຺ສານໍ ຫິຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວໍ ສຸຂວຫນໂຕ ຫິຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປໂຍຊນໍ ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ຫິໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ປນ ຘມ຺ມເທສນາຍ ເວເນຍ຺ຍຊນານໍ ທຸກ຺ຂາປນຍນມ຺ປິ ຎາຓປຣິປາຈນມ຺ປິ ກຕ຺ວາ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣຫິຕສຸຂໍ ຘາເຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ຫິຕໍ.

ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸນ຺ຕິ ¶ ເອຕ຺ຖ ຈກ຺ຂຸ ນາມ ພຸທ຺ຘຈກ຺ຂຸ, ຘມ຺ມຈກ຺ຂຸ, ຎາຓ ຈກ຺ຂຸ, ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ທິພ຺ພຈກ຺ຂູຕິ ປຎ຺ຈວິຘໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ອທ຺ທສໍ ໂຂ ອຫໍ ຠິກ຺ຂເວ ພຸທ຺ຘຈກ຺ຂຸນາ ໂລກໍ ໂວໂລເກນ຺ໂຕຕິ ອິທໍ ພຸທ຺ຘຈກ຺ຂຸ ນາມ. ວິຣຊໍ ວີຕມລໍ ຘມ຺ມຈກ຺ຂຸນ຺ຕິ ອິທໍ ເຫຏ຺ຐິມມຄ຺ຄຕ຺ຕ ຍສງ຺ຂາຕໍ ຘມ຺ມຈກ຺ຂຸ ນາມ. ຈກ຺ຂຸໍ ອຸທປາທີຕິ ອິທໍ ຎາຓຈກ຺ຂຸ ນາມ. ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ວຸຈ຺ຈຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓນ຺ຕິ ອິທໍ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ນາມ. ອທ຺ທສໍ ໂຂ ອຫໍ ຠິກ຺ຂເວ ທິພ຺ເພນ ຈກ຺ຂຸນາ ວິສຸທ຺ເຘນາຕິ ອິທໍ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸ ນາມ. ອິຘ ປນ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ອຘິປ຺ເປຕໍ. ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ປສ຺ສນ຺ຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ສມນ຺ຕໂຕ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ຈກ຺ຂຕິ ປສ຺ສຕີຕິ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ຈກ຺ຂຘາຕຸ ອຸ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ມຫານິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ‘‘ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ວຸຈ຺ຈຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓ’’ນ຺ຕິ. ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ພຸທ຺ໂຘ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ປຏິສມ຺ຠິທາມຄ຺ເຄ –

‘‘ນ ຕສ຺ສ ອທ຺ທິຏ຺ຐມິຘຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈິ,

ສພ຺ພໍ ອຠິຎ຺ຎາສິ ຍທຕ຺ຖິ ເນຍ຺ຍໍ,

ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ຕຖາຄຕສ຺ສ ອທ຺ທິຏ຺ຐໍ ອປສ຺ສນ຺ຕໍ ກິຎ຺ຈິ ຘມ຺ມຊາຕໍ ອິຘໂລເກ ນ ອຕ຺ຖິ. ອໂຖ ອວິຎ຺ຎາຕໍ ອວິທິຕໍ ອປາກຏໍ ວາ ອຊານິຕພ຺ພໍ ຘມ຺ມຊາຕໍ ນ ອຕ຺ຖິ. ເນຍ຺ຍໍ ຎາຕພ຺ພໍ ຍໍ ຘມ຺ມຊາຕໍ ອຕ຺ຖິ. ສພ຺ພໍ ຕໍ ຘມ຺ມຊາຕໍ ຕຖາຄໂຕ ອຠິຎ຺ຎາສິ ປຏິວິຊ຺ຌິ. ເຕນ ຕສ຺ມາ ຕຖາຄໂຕ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ນາມາຕິ. ຕໍ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸໍ.

ປຓມາມິ ຕໍມິຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປຓມາມິ ຕໍ ອມິຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອມິຕໍ ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ປຓມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ອມິຕນ຺ຕິ ອປຣິເມຍ຺ຍໍ ຎາເຓນ ອປຣິຈ຺ຉິນ຺ນໍ ວາ, ສີລສມາຘິ ປຎ຺ຎາທິຄຸຓວນ຺ຕໍ. ອມິຕພ຺ພໍ ຎາເຓນ ອປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ ອມິຕໍ, ສີລາທິຄຸຓໍ. ນປຸພ຺ພ ມາຘາຕຸ ປຣິມາເຓ ຕ. ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ¶ ອມິໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ຍຖາ ຫິ ມຫາສມຸທ຺ເທ ນ ສຸກຣໍ ອຸທກສ຺ສ ປມາຓໍ ຄເຓຕຸໍ ເອຕ຺ຕການິ ອຸທກາຬ຺ຫການີຕິ ວາ, ເອຕ຺ຕການິ ອຸທກາຬ຺ຫກສຕານີຕິ ວາ, ເອຕ຺ຕການິ ອຸທກາຬ຺ຫກສຫສ຺ສານີຕິ ວາ, ເອຕ຺ຕການິ ອຸທກາຬ຺ຫກສຕສຫສ຺ສານີຕິ ວາຕິ. ອຖ ໂຂ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ໂຍ ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ ມຫາອຸທກກ຺ຂນ຺ໂຘຕ຺ເວວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ເອວເມວ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນ ສຸກຣໍ ສີລາທິຄຸຓສ຺ສ ປມາຓໍ ຄເຓຕຸໍ ເອຕ຺ຕກໍ ສີລຄຸຓໍ, ເອຕ຺ຕໂກ ສມາຘິຄຸໂຓ, ເອຕ຺ຕກາ ປຎ຺ຎາຄຸຓາຕິອາທິນາຕິ. ອຖ ໂຂ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ໂຍ ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ ມຫາຄຸຓກ຺ຂນ຺ໂຘຕ຺ເວວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ເຕນວຸຕ຺ຕໍ ອປທານປາຬິຍໍ –

‘‘ພຸທ຺ໂຘປິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠເຓຍ຺ຍ ວຓ຺ຓໍ,

ວຓ຺ໂຓ ນ ຂີເຍຖ ຕຖາຄຕານ’’ນ຺ຕິ ຈ.

‘‘ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ນາມານິ, ສຄຸເຓນ ມເຫສິໂນ;

ຄຸເຓນ ນາມມຸທ຺ເຘຍ຺ຍໍ, ອປິ ນາມສຫສ຺ສໂຕ’’ຕິ ຈ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ທຍາລຍໍ ມຫາກຣຸຓາຍ ເມຕ຺ຕາຍ ອາຘາຣໍ. ສພ຺ພຘິ ສພ຺ພສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕຠາເວ, ທຸກ຺ກຣໍ ທຸກ຺ເຂນ ກຣິຕພ຺ພໍ ປຎ຺ຈມຫາປຣິຈ຺ຈາຄາທິກມ຺ມໍ ກຣໍ ກໂຣນ຺ຕໍ, ຠວຓ຺ຓວາຕິກ຺ກມໍ ຕິຠວສງ຺ຂາຕສມຸທ຺ທໂຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕໍ, ອຄ຺ຄຕໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເສຏ຺ຐຠາວໍ, ຄຕໍ ປຕ຺ຕໍ, ຕິໂລກນາຖໍ ກາມຣູປ ອຣູປສງ຺ຂາຕສ຺ສ ຕິໂລກສ຺ສ ປຏິສຣຓໍ, ສຸສມາຫິຕໍ ສຸນ຺ທຣ ສມາຘິວນ຺ຕໍ, ຫິຕໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂາຕໍ ອຕ຺ຖຘາຣຓໍ, ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸໍ ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ປສ຺ສນ຺ຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວນ຺ຕໍ, ອມິຕໍ ອປຣິເມຍ຺ຍໍ ສີລາທິຄຸຓວນ຺ຕໍ, ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ປຓມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ອຏ຺ຐມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໙. ເອວໍ ອຏ຺ຐມຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ປາຣມິສຎ຺ຈຍໍ ຈຍນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ປຎ຺ຈຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ຕຫິໍ ຕຫິໍ ປາຣມິສຎ຺ຈຍໍຈຍນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຊຕຊຣ ຄເຓຫິ ຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ທ຺ວາທສກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ສພ຺ພປາທາທ຺ຍນ຺ຕຍມກາ ວໍສຏ຺ຐຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ວທນ຺ຕິ ວໍສຏ຺ຐມິທໍ ຊຕາ ຊຣາ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ.

ຕຕ຺ຖ ຕຫິໍ ຕຫິນ຺ຕິ ຕສ຺ມິໍ ຕສ຺ມິໍ ຠເວ ອຕ຺ຕຠາເວ ວາ, ພຸທ຺ຘວຣໍ ປຓິຘານໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ເຕສຸ ເຕສຸ ຠເວສຸ ອຕ຺ຕຠາເວສຸ ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປາຣມິສຎ຺ຈຍນ຺ຕິ ທານາທິປາ ຣມີນໍ ສມູຫໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປາຣມີ ນາມ ທານສີລເນກ຺ຂມ຺ມປຎ຺ຎາ ວີຣິຍ ຂນ຺ຕິສຈ຺ຈອຘິຏ຺ຐານເມຕ຺ຕາອຸເປກ຺ຂາວເສນ ທສວິຘາ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘວໍເສ –

‘‘ທານໍ ສີລຎ຺ຈ ເນກ຺ຂມ຺ມໍ, ປຎ຺ຎາ ວີຣິເຍນ ປຎ຺ຈມໍ;

ຂນ຺ຕິສຈ຺ຈມຘິຏ຺ຐານໍ, ເມຕ຺ຕຸເປກ຺ຂາຕິ ເຕ ທສາ’’ຕິ.

ອຍໍ ປນ ປາຣມີສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ. ທານສີລາທິຄຸຓ ວິເສສໂຍເຄນ ສຕ຺ຕຸຕ຺ຕມຕາຍ ມຫາໂພຘິສຕ຺ໂຕ ປຣໂມ. ຕສ຺ສ ອຍໍ ຠາໂວ ກມ຺ມນ຺ຕິ ວາ ປາຣມີ, ທານາທິ ກ຺ຣິຍາວ ລພ຺ຠຕິ. ສນ຺ຕກຠາວກມ຺ມຕທ຺ຘິເຕ ຓປຈ຺ຈໂຍ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໂຊຕກ ອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ອຖ ວາ ທານາທີນິ ປູເຣຕີຕິ ປຣໂມ. ທານາທິຄຸຓານໍ ປູຣໂກ ປາລໂກ ຈ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ. ປູຣຘາຕຸ ອມປຈ຺ຈໂຍ. ປເຣ ສຕ຺ເຕ ມວຕິ ອຕ຺ຕນິ ພນ຺ຘຕິ ຄຸຓວິເສສໂຍເຄນາຕິ ວາ ປຣໂມ, ໂພຘິສຕ຺ໂຕ. ປຣສທ຺ທູປປທ ມຸຘາຕຸ ພນ຺ຘເນ ກ຺ວິ. ປຣໍ ອຕິເຣກໍ ມຊ຺ຊຕິ ກິເລສມລໂຕຕິ ວາ ປຣໂມ. ປຣສທ຺ທູປ ປທ ¶ ມຊ຺ຊຘາຕຸ ສໍສຸທ຺ຘິຍໍ ກ຺ວິ. ປຣສທ຺ໂທ ອຕິເຣກຕ຺ໂຖ. ປຣໍ ເສຏ຺ຐໍ ນິພ຺ພານໍ ວິເສເສນ ມຍຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ປຣໂມ. ປຣສທ຺ທູປປທ ມຍຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ກ຺ວິ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ. ປຣ ສທ຺ໂທ ເສຏ຺ຐຕ຺ໂຖ. ປຣໍ ໂລກໍ ປມາຓຠູເຕນ ຎາຓ ວິເສເສນ ອິຘໂລກມິວ ມຸນາຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທຕີຕິ ວາ ປຣໂມ. ປຣສທ຺ທູປ ປທ ມຸນຘາຕຸ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທເນ ກ຺ວິ. ປຣໍ ອຕິ ວິຍ ສີລາທິຄຸຓຄຓໍ ອຕ຺ຕໂນ ສນ຺ຕາເນ ມິໂນຕິ ປກ຺ຂິປຕີຕິ ວາ ປຣໂມ. ປຣສທ຺ທູປປທ ມິຘາຕຸ ປກ຺ຂິປເນ ກ຺ວິ. ປຣສທ຺ໂທ ອຕິເຣກວາຈໂກ. ປຣໍ ອຕ຺ຕຠູຕຘມ຺ມກາຍໂຕ ອຎ຺ຎໍ ປຏິປກ຺ຂໍ ວາ ຕທນຕ຺ຖກຣໍ ກິເລສໂຈຣຄຓໍ ມິນາຕິ ຫິໍສຕີຕິ ວາ ປຣໂມ, ມຫາໂພຘິສຕ຺ໂຕ. ປຣສທ຺ທູປປທ ມິຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ກ຺ວິ. ປຣສທ຺ໂທ ອຎ຺ຎວາຈໂກ, ປຏິປກ຺ຂວາຈໂກ ວາ. ປຣມສ຺ສ ອຍນ຺ຕິອາທິນາ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ປາຣມີຕິ. ອປິ ຈ ປາເຣ ນິພ຺ພາເນ ມຊ຺ຊຕິ ສຸຊ຺ຌຕີຕິ ປາຣມີ, ມຫາໂພຘິ ສຕ຺ໂຕ. ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸສາຘໂນຍໍ. ປາຣສທ຺ທູປປທ ມຊຘາຕຸ ສໍສຸທ຺ຘິຍໍ ກ຺ວິ. ອີ ຈ. ປາເຣ ນິພ຺ພາເນ ສຕ຺ເຕ ມຊ຺ຊຕິ ໂສເຘຕີຕິ ວາ ປາຣມີ, ເຫຕຸກຕ຺ຕຸສາຘໂນຍໍ.

ປາເຣນິພ຺ພາເນ ສຕ຺ເຕ ມວຕິ ພນ຺ຘຕິ ໂຍເຊຕີຕິ ວາ ປາຣມີ. ປາຣໍ ນິພ຺ພານໍ ມຍຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ສຕ຺ເຕ ຈ ມາເຍຕິ ຄເມຕິ ວາ ປາຣມີ. ປາຣໍ ນິພ຺ພານໍ ຍາຖາວໂຕ ມຸນາຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທຕີຕິ ວາ ປາຣມີ. ປາເຣ ນິພ຺ພາເນ ສຕ຺ເຕ ມິໂນຕິ ປກ຺ຂິປຕີຕິ ວາ ປາຣມີ. ມິຘາຕຸ ປກ຺ຂິປເນ ອີ. ປາເຣ ນິພ຺ພາເນ ສຕ຺ຕານໍ ມິນາຕິ ຫິໍສຕີຕິ ວາ ປາຣມີ, ມຫາໂພຘິສຕ຺ໂຕ. ຕສ຺ສ ອຍໍ ຠາໂວ ກມ຺ມນ຺ຕິ ທານາທິກ຺ຣິຍາ ປາຣມີຕິ. ອິມິນາ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ປາຣມີສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ. ກິຎ຺ຈາປິ ປນ ປາຣມີສທ຺ທສ຺ສ ນິພ຺ພຈນໍ ສງ຺ເຂເປນ ວຸຕ຺ຕໍ. ໂສຕູນໍ ປນ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍໂກສລ຺ລຕ຺ຖໍ ວິຕ຺ຖາເຣນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ສາ ປນ ທສປາຣມີ, ທສອຸປປາຣມີ, ທສປຣມຕ຺ຖປາຣມີ ຈາຕິ ຕິວິຘາ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ສວິຎ຺ຎາຓາວິຎ຺ຎາຓກໍ ຘນໍ ປຣິຈ຺ຈາຄໍ ກຕ຺ວາ ¶ ປູຣິຕາ ໂພຘິສມ຺ຠາຣາ ທສປາຣມິໂຍ ນາມ. ຫຕ຺ຖ ປາທ ກຓ຺ຓ ນາສາທິອງ຺ຄປຈ຺ຈງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາຄໍ ກຕ຺ວາ ປູຣິຕາ ໂພຘິສມ຺ຠາຣາ ທສອຸປປາຣມິໂຍ ນາມ. ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍປຣິຈ຺ຈາຄໍ ກຕ຺ວາ ປູຣິຕາ ໂພຘິສມ຺ຠາຣາ ທສ ປຣມຕ຺ຖປາຣມິໂຍ ນາມາຕິ. ທານາທິປາຣມີນໍ ປນ ອຕ຺ໂຖ ຈຣິຍປິຏກອຏ຺ຐກຖາທີສຸ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອວຍວໍ ສງ຺ຄຫວເສນ ຈຍຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສຎ຺ຈໂຍ, ສໍປຸພ຺ພ ຈິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ສຎ຺ຈິໂນຕິ ອວຍວນ຺ຕິ ວາ ສຎ຺ຈໂຍ, ສມູໂຫ. ປາຣມີນໍ ສຎ຺ຈໂຍ ສມູໂຫຕິ ປາຣມິສຎ຺ຈໂຍ, ຕໍ ປາຣມິສຎ຺ຈຍໍ. ຕໍ ປນ ຈຍນ຺ຕິ ເອຕສ຺ສ ກມ຺ມໍ. ຈຍນ຺ຕິ ອຸປຈິຕໍ, ປຣິສມ຺ຠູຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈຍຕິ ອຸປຈິນາຕີຕິ ຈໂຍ, ຈິຍິຕ຺ຖ ອຸປຈິຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ຈໂຍ, ພຸທ຺ໂຘ. ຈິຘາຕຸ ອຸປຈເຍ ຓ. ຕໍ ຈຍໍ. ສພ຺ຠິຄຕນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ສພ຺ຠີຕິ ສນ຺ເຕຫິ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ. ຣາຄາທິກິເລເສ ສເມນ຺ຕິ ອຸປສເມນ຺ຕີຕິ ສນ຺ຕາ, ສປ຺ປຸຣິສາ. ສມຸຘາຕຸ ອຸປສເມຕ, ອນ຺ຕປຈ຺ຈໂຍ ວາ. ສນ຺ເຕຫີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ສ຺ມາຫິສ຺ມິໍນໍ ມ຺ຫາ ຠິມ຺ຫິວາຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ຫິວິຠຕ຺ຕິຍາ ຠິກາຣໍ ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ໂສ ເຠ ໂພ ຈນ຺ເຕຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ຠກາເຣ ປເຣ ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ສກາຣໍ ກຕ຺ວາ ອນ຺ເຕ ຈ ພກາຣາຄມໍ ກຕ຺ວາ ສພ຺ຠີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕຫິ ສພ຺ຠິ. ຕໍ ປນ ຄຕນ຺ຕິ ເອຕສ຺ສ ອວຸຕ຺ຕກຕ຺ຕາ. ຄຕນ຺ຕິ ອຸປຄມິຕພ຺ພໍ. ຕຎ຺ຫິ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ຄມິຍຕິ ອຸປຄມິຍຕິ ອຸປສງ຺ກມິຍຕີຕິ ຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຕ຺ຖກາເມຫິ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ສີລາທິອນນ຺ຕຄຸຓິກຕ຺ຕາ ສຣຓນ຺ຕິ ອຠິມານາ ປຍິຣຸປາສິຕພ຺ໂພຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ຄຕໍ. ສຸຂປ຺ປທໍ ປທໍ ຄຕນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ສຸຂປ຺ປທນ຺ຕິ ອຈ຺ຈນ຺ຕສຸຂສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ. ສຸຂນໍ ສຸຂໍ, ຕສ຺ສ ປຊ຺ຊຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສຸຂປ຺ປທໍ, ນິພ຺ພານໍ. ປທນ຺ຕິ ນິພ຺ພານໍ. ຕຎ຺ຫິ ພຸທ຺ຘາທີຫິ ອຣິເຍຫິ ປຊ຺ຊິຍຕິ ຄມິຍຕີຕິ ປທນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຄຕນ຺ຕິ ອຄມິນ຺ຕິ ຄໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ທຸກ຺ຂາທິອສມ຺ມິສ຺ສສ຺ສ ເອກນ຺ຕສຸຂສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ ນິພ຺ພານໍ ອາຣມ຺ມຓກຣຓວເສນ ອປາປຸຓິນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ຄຕໍ.

ນຣານຣານນ຺ຕິ ¶ ນຣອນຣານນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ມນຸສ຺ສເທວານນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປພ຺ພຊ຺ຊາທິເສຏ຺ຐຠາວໍ ນຣຕິ ເນຕີຕິ ນໂຣ, ນຣີຍຕິ ສເກນ ກມ຺ເມນ ນິຍຕີຕິ ວາ ນໂຣ, ມນຸສ຺ໂສ, ສຕ຺ໂຕ ວາ. ນຣຘາຕຸ ນຍເນ ອ. ນ ນໂຣ ອນໂຣ, ເທໂວ. ນໂຣ ຈ ອນໂຣ ຈ ນຣານໂຣ, ເຕສໍ ນຣານຣານໍ. ຕໍ ປນ ສຸຂສມ຺ຠວນ຺ຕິ ປເທ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ສຸຂສມ຺ຠວນ຺ຕິ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສຸຂສ຺ສ ກາຣຓໍ. ຕິວິຘສຸຂສ຺ສ ລຠນກາຣຓຠູຕໍ ປຸຎ຺ຎໍ ວາ. ສຸຂຍຕີຕິ ສຸຂໍ. ຕິວິຘສຸຂໍ. ຍສ຺ສ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ສຸຂິຕໍ ກໂຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສຸຏ຺ຐຸ ທຸກ຺ຂໍ ຂນຕີຕິ ສຸຂໍ. ສຸປຸພ຺ພຂນຸຘາຕຸ ອວຘາຣເຓ ອ. ສມ຺ຠວຕິ ສຸຂສງ຺ຂາຕໍ ຜລໍ ອເນນ ປຸຎ຺ເຎນາຕິ ສມ຺ຠວໍ, ປຸຎ຺ຎກຣຓໍ. ສໍປຸພ຺ພຠູຘາຕຸ ສຕ຺ຕາຍໍຓ. ສຸຂສ຺ສ ສມ຺ຠວໍ ສຸຂສມ຺ຠວໍ, ຕໍ ປນ ຠວນ຺ຕິປເທ ກມ຺ມໍ. ຠວນ຺ຕິ ນິພ຺ພຕ຺ເຕນ຺ຕໍ. ຕໍ ສຸຂສມ຺ຠວໍ ຠາເວຕິ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ຠໂວ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ຠວໍ. ໂສ ຫິ ມຫາກຣຸຓາປຸພ຺ພງ຺ຄມາຍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສຸຂສ຺ສ ລຠນກາຣຓຠູຕໍ ທານສີລຠາວນາສງ຺ຂາຕໍ ປຸຎ຺ຎໍ ກາເຣຕິ, ຕສ຺ມາ ຠຄວໂຕ ນຣານຣານໍ ສຸຂສມ຺ຠວໍ ຠວນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ນມານມານນ຺ຕິ ປທສ຺ສ ນເມ ອນມານນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ນເມຕິ ອຫໍ ນມາມີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມິວິຠຕ຺ຕິຍາ ເອກາຣາເທໂສຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອນມານນ຺ຕິ ອນເມນ຺ຕານໍ ອວນ຺ທນ຺ຕານໍ ອນາທຣານນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ປນ ຄວນ຺ຕິເອຕສ຺ສ ວິເສສນໍ. ຄວນ຺ຕິ ໂຄຓສທິສານໍ ພາລານໍ. ຄວນ຺ຕິ ຫິ ຉຏ຺ຐີພຫຸວຈນນ຺ຕນາມປທໍ. ຕໂຕ ນມໍ ປຕິມ຺ຫາລຸຕ຺ເຕ ຈ ສມາເສຕິ ສຸຕ຺ເຕ ສມຠິນິວິຏ຺ເຐນ ຈຄ຺ຄຫເຓນ ນໍວຈນສ຺ສ ອໍ ອາເທສຎ຺ຈ ໂຄອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ໂອກາຣສ຺ສ ອວາເທສໍ ກຕ຺ວາ ຣູປສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ຄາໂວ, ໂຄຓາ. ຄາໂວ ວິຍາຕິ ຄາໂວ, ເຕສໍ ຄວໍ ພາລານໍ. ຕໍ ປນ ຊິນປຸງ຺ຄວນ຺ຕິປເທ ຉຏ຺ຐີກມ຺ມໍ. ຊິນປຸງ຺ຄວນ຺ຕິ ຊຍນ຺ຕປຸຣິສຸຕ຺ຕມໍ ພຸທ຺ຘໍ ນເມ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຸງ຺ຄວ ສທ຺ໂທ ¶ ກມ຺ມຘາຣຍສມາເສ ເສຏ຺ຐຕ຺ຖວາຈໂກ. ມຸນິປຸງ຺ຄໂວຕິອາທີສຸ ວິຍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຈ ອມຣໂກເສ –

‘‘ອຸຕ຺ຕຣສ຺ມິໍ ປເທ ພ຺ຍຄ຺ຆ, ປຸງ຺ຄໂວສຠກຸຎ຺ຊຣາ;

ສີຫສທ຺ທູລນາຄາທ຺ຍາ, ປຸເມ ເສຏ຺ຐຕ຺ຖໂຄຈຣາ’’ຕິ.

ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ກມ຺ມຘາຣຍສມາເສ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ວຕ຺ຕມານາ ພ຺ຍຄ຺ຆປຸງ຺ຄໂວສຠກຸຎ຺ຊຣາ ພ຺ຍຄ຺ຆປຸງ຺ຄວອຸສຠກຸຎ຺ຊຣສທ຺ທາ ຈ ສີຫ ສທ຺ທູລນາຄາທ຺ຍາ ສີຫ ສທ຺ທູລ ນາຄາສທ຺ທາ ຈ ປຸເມ ເສຏ຺ຐຕ຺ຖ ວາຈກາຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ໂຄ ວິຍ ພຸທ຺ຘຄຸເຓ ອຊານນ຺ເຕ ອນມນ຺ເຕ ອຎ຺ຎທິຏ຺ຐິເກ ພາເລ ຊິນາຕິ ອຊິນີຕິ ວາ ຊິໂນ. ປກຏ຺ຐຠາວໍ ປຘານຠາວໍ ວາ ອຸທ຺ຘໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ປຸງ຺ຄໂວ. ປອຸປຸພ຺ພ ຄມຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອວປຈ຺ຈໂຍ. ນິຄ຺ຄຫິຕາ ຄໂມ. ຕສ຺ສ ກວຄ຺ຄນ຺ຕໍ ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລປຎ຺ຈ ຍທາທິນາ ກຕ຺ວາ ຣູປສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ຊິໂນ ຈ ໂສ ປຸງ຺ຄໂວ ຈາຕິ ຊິນປຸງ຺ຄໂວ, ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ປນ ຄຸນ຺ນໍ ວິຍ ພຸທ຺ຘານໍ ສີລາທິເກ ອປ຺ປເມຍ຺ຍຄຸເຓ ອຊານນ຺ຕານໍ ອນມນ຺ຕານໍ ອຄາຣວນ຺ຕານໍ ອວນ຺ທນ຺ຕານໍ ອຎ຺ຎ ທິຏ຺ຐິຄຕິການໍ ພາລານໍ ອສຕ຺ເຖນ ປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ອຊິນີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ຊິນປຸງ຺ຄວນ຺ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ຕຫິໍ ຕຫິໍ ຕສ຺ມິໍ ຕສ຺ມິໍ ຠເວ, ອຕ຺ຕຠາເວ ວາ, ປາຣມິສຎ຺ຈຍໍ ທານາທິປາຣມີນໍ ສມູຫໍ, ຈຍໍ ອຸປຈິຕໍ ປຣິສມ຺ຠູຕໍ, ສພ຺ຠິ ສນ຺ເຕຫິ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ, ຄຕໍ ອຸປຄມິຕພ຺ພໍ ປຍິຣຸປາສິຕພ຺ພໍ, ສຸຂປ຺ປທໍ ອຈ຺ຈນ຺ຕສຸຂສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐານ ຠູຕໍ, ປທໍ ນິພ຺ພານໍ ຄຕໍ ປຕ຺ຕໍ ອຄມິໍ, ນຣານຣານໍ ມນຸສ຺ສເທວານໍ, ສຸຂສມ຺ຠວໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສຸຂສ຺ສ ກາຣຓໍ ຕິວິຘ ສຸຂສ຺ສ ລຠນກາຣຓຠູຕໍ ປຸຎ຺ຎໍ ວາ ຠວໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕນ຺ຕໍ, ອນມານໍ ອນມນ຺ຕານໍ ອນາທຣານໍ ອວນ຺ທນ຺ຕານໍ ວາ, ຄວໍ ໂຄຓສທິສານໍ ພາລານໍ ຊິນປຸງ຺ຄວໍ ຊຍນ຺ຕປຸຣິສຸຕ຺ຕມໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ນເມ ນມາມີຕິ.

ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວໍ ¶ ມຸນິທກ຺ຂນາວິໂກ,

໑໐. ເອວໍ ນວມຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ນຕ຺ວາ ອິທານິ ພຫູ ສຕ຺ເຕ ຕິຠວສງ຺ຂາຕາ ສໍສາຣສມຸທ຺ທໂຕ ຕາເຣນ຺ເຕນ ຄຸເຓນ ຈ ສຕ຺ຕານໍ ທຸກ຺ຂປ຺ປຫາເນນ ຄຸເຓນ ຈ ໂຖມິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕຸ ກາໂມ ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຕຕ ຊຣ ຄເຓຫິ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ທ຺ວາທສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ອິນ຺ທວໍສ ຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ສາຍິນ຺ທວໍສາ ຂລຸ ຍຕ຺ຖ ຕາ ຊຣາ’’ຕິ.

ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍຕ຺ຖ ຍສ຺ສໍ ຄາຖາຍໍ ຕາ ຕຄຓທ຺ວຍຎ຺ຈ ຊຣາ ຊຄຓ ຣຄຓາ ຈ ເຈ ສິຍຸໍ, ສາ ຄາຖາ ຂລຸ ເອກນ຺ຕໍ ອິນ຺ທວໍສຄາຖາ ນາມາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ມຸນິທກ຺ຂນາວິໂກຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ໂຍ ພຸທ຺ຘ ສງ຺ຂາໂຕ ເຉໂກ ນາວາເຊຏ຺ຐໂກຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ມຸນີຕິ ອຸໂຠ ໂລເກ ມຸນາຕິ ຊານາຕີຕິ ມຸນິ, ຠຄວາ. ມຸນຘາຕຸ ຎາເຓ ອິ. ອຖ ວາ ໂມນໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ, ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ມຸນິ, ຠຄວາ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ອິປຈ຺ຈໂຍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ເອກນິປາເຕ ວຓ຺ຓປຖຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ມຸນີຕິ ໂມນໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຎາຓໍ. ກາຍ ໂມເນຍ຺ຍາທີສຸ ວາ ອຎ຺ຎຕເຣນ ສມນ຺ນາຄຕຕ຺ຕາ ປຸຄ຺ຄໂລ ມຸນີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ໂສ ປເນສ ອຄາຣິຍມຸນິ, ອນຄາຣິຍມຸນິ, ເສກ຺ຂມຸນິ, ອເສກ຺ຂມຸນິ, ປຈ຺ເຈກມຸນິ, ມຸນິມຸນີຕິ ອເນກວິໂຘ. ຕຕ຺ຖ ອຄາຣິຍມຸນີຕິ ຄິຫິ ອາຄຕຜໂລ ວິຎ຺ຎາຕສາສໂນ. ອນຄາຣິຍມຸນີຕິ ຕຖາຣູໂປວ ປພ຺ພຊິໂຕ. ເສກ຺ຂມຸນີຕິ ສຕ຺ຕເສກ຺ຂາ. ອເສກ຺ຂມຸນີຕິ ຂີຓາສໂວ. ປຈ຺ເຈກມຸນີຕິ ປຈ຺ເຈກສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ມຸນິມຸນີຕິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ. ອິຘ ປນ ມຸນິມຸນິ ອຘິປ຺ເປໂຕ.

ທກ຺ໂຂຕິ ¶ ເຉໂກ. ສມຸທ຺ທຕຣເຓ ທກ຺ຂຕິ ກຸສລຕ຺ຕໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ທກ຺ໂຂ, ນາວິໂກ. ທກ຺ຂຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ອຖ ວາ ທກ຺ຂຕິ ກຸສລກມ຺ເມ ອຎ຺ຎສ຺ມິຎ຺ຈ ກິຈ຺ຈາກິຈ຺ເຈ ອທນ຺ຘຕາຍ ສີຆໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ທກ຺ໂຂ, ໂຍໂກຈິ ກຸສໂລ ປຸຄ຺ຄໂລ. ທກ຺ຂຘາຕຸ ສີຆຕ຺ເຖ ອ. ທກ຺ໂຂ ວິຍາຕິ ທກ຺ໂຂ, ພຸທ຺ໂຘ. ນີຕຕ຺ເຖນ ປນ ພຸທ຺ໂຘ ສຕ຺ຕານໍ ສໍສາຣສມຸທ຺ທໂຕ ອຸທ຺ຘາຣຓສ຺ສ ກາຣຓໍ ທກ຺ຂຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ຎາເຓນາຕິ ທກ຺ໂຂຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ນາວິໂກຕິ ສມຸທ຺ທຕີຣໍ ນາວາຍ ຕຣຕີຕິ ນາວິໂກ, ນາວາເຊຏ຺ຐໂກ. ຕຣຕິຕທ຺ຘິເຕ ຓິໂກ. ນາວິໂກ ວິຍາຕິ ນາວິໂກ, ພຸທ຺ໂຘ. ນີຕຕ຺ເຖນ ປນ ພຸທ຺ໂຘ ນິພ຺ພານໍ ປາຣໍ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄນາວາຍ ຕຣຕີຕິ ນາວິໂກຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ທກ຺ໂຂ ນາວິໂກ ທກ຺ຂນາວິໂກ, ມຸນິ ຈ ໂສ ທກ຺ຂນາວິໂກຈາຕິ ມຸນິທກ຺ຂນາວິໂກ, ກມ຺ມຘາຣຍສມາໂສຍໍ. ອຖ ວາ ທກ຺ຂນາວິໂກ ວິຍ ທກ຺ໂຂ ມຸນີຕິ ມຸນິທກ຺ຂນາວິໂກ, ພຸທ຺ໂຘ. ອຸປມາກມ຺ມຘາຣຍສມາໂສຍໍ. ຍຖາ ຫິ ສມຸທ຺ທຕຣເຓ ເຉໂກ ນາວິໂກ ມນຸສ຺ເສ ສມຸທ຺ທປາຣໍ ເນຕິ, ເອວໍ ພຸທ຺ໂຘ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ ນິພ຺ພານປາຣໍ ເນຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວໍ ອາຣຸຍ຺ຫາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວນ຺ຕິ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄ ສງ຺ຂາຕໍ ນາວໍ. ອາຣຸຍ຺ຫາຕິ ອາໂຣຫິຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກິເລເສ ມາເຣນ຺ໂຕ ອາຣມ຺ມຓກຣຓວເສນ ນິພ຺ພານໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ມຄ຺ໂຄ. ມາຣສທ຺ທູປປທ ຄມຸຘາຕຸ ກ຺ວິ. ມາເຣນ຺ຕ ໂຄຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ມຄ຺ໂຄຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ນິພ຺ພານໍ ມຄ຺ຄຕິ ຄເວສຕີຕິ ມຄ຺ໂຄ. ມຄ຺ຄຘາຕຸ ຄເວສເນ ອ. ນິພ຺ພານຕ຺ຖິເກຫິ ມຄ຺ຄິຍຕິ ຄເວສິຍຕີຕິ ວາ ມຄ຺ໂຄ. ເອກນ຺ຕໂຕ ຊາຕິ ຊຣາພ຺ຍາຘິມຣຓທຸກ຺ຂາທີຫິ ປີຬິເຕຫິ ສຕ຺ເຕຫິ ທຸກ຺ຂກ຺ຂຍໍ ນິພ຺ພານໍ ປາປຸຓຕ຺ຖາຍ ມຄ຺ຄິຕພ຺ໂພ ຄເວສິຕພ຺ໂພຕິ ມຄ຺ໂຄ, ຈຕຸມຄ຺ໂຄ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ‘‘ມຄ຺ໂຄຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ນິພ຺ພານໍ ມຄ຺ຄນຏ຺ເຐນ ນິພ຺ພານຕ຺ຖິເກຫິ ມຄ຺ຄນີຍຏ຺ເຐນ ຈາ’’ຕິ. ອງ຺ຄຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ຜລນິພ຺ພານໍ ເອເຕນາຕິ ອງ຺ຄໍ. ອຄິຘາຕຸ ຄມເນ ອ. ມຄ຺ຄສ຺ສ ອງ຺ຄໍ ກາຣຓນ຺ຕິ ມຄ຺ຄງ຺ຄໍ, ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ສມ຺ມາສງ຺ກປ຺ປ ສມ຺ມາວາຈາ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ຕ ສມ຺ມາອາຊີວ ສມ຺ມາວາຍາມ ¶ ສມ຺ມາສຕິ ສມ຺ມາສມາຘິວເສນ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄໍ ລພ຺ຠຕິ. ນຸຍຕິ ຖວີຍຕີຕິ ນາວາ. ນຸຘາຕຸ ຖວິຍໍ ອໂວ. ອຖ ວາ ໂອຣໂຕ ປາຣໍ ເນຕີຕິ ນາວາ, ຠາຣໍ ນຍນ຺ຕິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ນາວາ. ນິຘາຕຸ ນຍເນ ອໂວ. ມຄ຺ຄງ຺ຄສງ຺ຂາຕາ ນາວາ ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວາ. ອຖ ວາ ນາວາ ວິຍ ມຄ຺ຄງ຺ຄນ຺ຕິ ມຄ຺ຄງ຺ຄ ນາວາ. ຍຖາ ຫິ ນາວາ ອຕ຺ຕນິ ອາຣຸຬ຺ເຫ ມນຸສ຺ເສ ສມຸທ຺ທ ນທີປາຣໍ ເນຕິ, ເອວໍ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄຘມ຺ມາ ອຕ຺ຕານໍ ປຏິປຊ຺ຊນ຺ເຕ ນິພ຺ພານ ປາຣໍ ເນນ຺ຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວໍ.

ອີຫາຜິຍນ຺ຕິ ວີຣິຍສງ຺ຂາຕໍ ທພ຺ພິສາຣກໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສຸຕ຺ຕນິ ປາຕອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຜິເຍນາຕິ ທພ຺ພິສາຣເກນາ’’ຕິ. ອີຫຕິ ອາຣພ຺ຠຕີຕິ ອີຫາ. ອີຫຕິ ວາຍມຕິ ເຈຕຍຕິ ເອເຕນາຕິ ວາ ອີຫາ, ວີຣິຍໍ. ສທ຺ທນີຕິຍໍ ປນ ‘‘ອີຫ ເຈຕາຍ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຜາຕິ ວຑ຺ເຒຕິ ອຸທກໍ ເອເຕນາຕິ ຜິຍໍ. ຜາຘາຕຸ ວຑ຺ຒິຍໍ ອິໂຍ. ຜາຕິ ຆຏ຺ເຏຕິ ອຸທກນ຺ຕິ ວາ ຜິຍໍ. ອຖ ວາ ຜາຍຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ນາວໍ ເອເຕນາຕິ ຜິຍໍ. ທພ຺ພິສາຣກໍ. ຜາຍິ ຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ອາກາຣສ຺ສ ອິ. ອີຫາສງ຺ຂາຕໍ ຜິຍນ຺ຕິ ອີຫາຜິຍໍ. ຜິຍໍ ວິຍ ອີຫາຕິ ອີຫາຜິຍໍ. ຍຖາ ຫິ ຜິເຍນ ນາວາ ອິຈ຺ຉິຕຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ເອວໍ ອີຫາສງ຺ຂາເຕນ ວີຣິເຍນ ຕໍ ຕໍ ກິຈ຺ຈໍ ສາເຘຕິ, ອິຈ຺ຉິຕໍ ນິພ຺ພານຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ຕໍ ປນ ຄາຫໂກຕິ ປເທ ກມ຺ມໍ. ຎາຓກເຣນາຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາເຕນ ຫຕ຺ເຖນ. ສພ຺ພໍ ເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ຊານາຕີຕິ ຎາຓໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ຕໍ ຕໍ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕີຕິ ກໂຣ, ຫຕ຺ໂຖ. ຎາຓສງ຺ຂາໂຕ ກໂຣ ຎາຓ ກໂຣ, ກຣໍ ວິຍ ຎາຓນ຺ຕິ ວາ ຎາຓກໂຣ, ເຕນ ຎາຓກເຣນ. ຄາຫໂກຕິ ທຬ຺ຫຄຓ຺ຫມາໂນ ຫຸຕ຺ວາ. ຕາຍາຕິ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄ ສງ຺ຂາຕາຍ ຕາຍ ນາວາຍ, ພຫູຕິ ອເນເກ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ. ຠວຓ຺ຓວາຕິ ຕິຠວສງ຺ຂາຕາ ສໍສາຣວຏ຺ຏສງ຺ຂາຕາ ວາ ມຫາສມຸທ຺ທໂຕ. ຕສ຺ສ ປນ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ.

ຕາເຣສີຕິ ໂອຕິຓ຺ເຓສິ, ອຕິກ຺ກເມສີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ພຸທ຺ຘນ຺ຕິ ປຏິວິທ຺ຘຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ. ອຆປ຺ປຫນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ ທຸກ຺ຂປ຺ປຊ ຫນ຺ຕໍ ¶ . ທຸກ຺ຂວິທ຺ຘໍເສນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ອຆປ຺ປຫນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ ກິເລສປ຺ປຊຫນ຺ຕໍ. ກິເລສວິທ຺ຘໍເສນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ອຆສທ຺ໂທ ທຸກ຺ເຂ ກິເລເສ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ຕຕ຺ຖ ຫິ ທຸກ຺ຂໍ ອຆຍຕິ ທຸກ຺ຂຍຕີຕິ ອຆນ຺ຕິ ຈ, ອຆຍຕິ ທຸກ຺ຂາກາເຣນ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວາ ອຆນ຺ຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກິເລໂສ ປນ ອຆຍນ຺ຕິ ປາປໍ ກໂຣນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕນາຕິ ອໂຆຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຆຘາຕຸ ປາປກຣເຓ ອ. ອຆໍ ປຊຫຕິ ວິທ຺ຘໍເສຕີຕິ ອຆປ຺ປໂຫ, ພຸທ຺ໂຘ. ອຆສທ຺ທູປປທປປຸພ຺ພຫາຘາຕຸ ຈາເຄ. ພຸທ຺ໂຘ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕານໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ກິເລສຎ຺ຈ ຘມ຺ມເທສນາຍ ອປເນຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຐມວິກປ຺ເປ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ອປ຺ປຫາຕພ຺ພຘມ຺ມຕ຺ຕາ ມຄ຺ເຄນ ອປ຺ປຫາຕພ຺ພມ຺ປິ ຜລູປຈາເຣນ ທຸກ຺ຂປ຺ປຊຫນ຺ຕນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕນ຺ຕິ ມຸນິທກ຺ຂນາວິກໍ ອຫໍ ນເມ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂຍ ມຸນິທກ຺ຂນາວິໂກ ໂຍ ພຸທ຺ຘສງ຺ຂາໂຕ ເຉໂກ ນາວາເຊຏ຺ຐໂກ, ມຄ຺ຄງ຺ຄນາວໍ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄສງ຺ຂາຕໍ ນາວໍ ອາຣຸຍ຺ຫ ອາໂຣຫິຕ຺ວາ ອີຫາຜິຍໍ ວີຣິຍສງ຺ຂາຕໍ ທພ຺ພິສາຣກໍ, ຎາຓກເຣນ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາເຕນ ຫຕ຺ເຖນ, ຄາຫໂກ ທຬ຺ຫໍ ຄຓ຺ຫມາໂນ ຫຸຕ຺ວາ ຕາຍ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄນາວາຍ, ພຫູ ອເນເກ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ ຠວຓ຺ຓວາ ຕິຠວສງ຺ຂາຕມຫາສມຸທ຺ທໂຕ, ຕາເຣສິ ໂອຕາເຣສິ, ພຸທ຺ຘໍ ປຏິວິທ຺ຘຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ອຆປ຺ປຫໍ ສຕ຺ຕານໍ ທຸກ຺ຂວິທ຺ຘໍເສນ຺ຕໍ ກິເລສ ວິທ຺ຘໍເສນ຺ຕໍ ວາ ຕໍ ມຸນິທກ຺ຂນາວິກໍ ອຫໍ ນເມ ນມາມີຕິ.

໑໑. ເອວໍ ¶ ທສມຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສມຕິໍ ສຕິປາຣມິສມ຺ຠຣຓາທີຫິ ປຎ຺ຈຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ຊິນໍ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ສມຕິໍສຕິປາຣມິສມ຺ຠຣຓນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຈຕູຫິ ສຄເຓຫິ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ທ຺ວາທສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ໂຕຏກຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ອິຫ ໂຕຏກ ມມ຺ພຸຘິເສຫິ ມິຕ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ອມ຺ພຸຘິເສຫິ ຈຕູຫິ ສຄເຓຫິ ມິຕໍ ປມິຕໍ ຣຈິຕໍ ລກ຺ຂິຕໍ ວາ ວຸຕ຺ຕໍ ອິຘ ຊຄຕິຉນ຺ເທ ໂຕຏກໍ ນາມາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ສມຕິໍສຕິປາຣມິສມ຺ຠຣຓນ຺ຕິ ທສປາຣມິໂຍ, ທສ ອຸປປາຣມິໂຍ, ທສ ປຣມຕ຺ຖປາຣມິໂຍ ຈາຕິ ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ສມ຺ຠູຕໍ, ປຣິປູຣິຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕາສໍ ປນ ວິເສໂສ ປາຣມິສທ຺ທສ຺ສ ຈ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ສມ຺ຠຣິຕ຺ຖ ປຣິປູຣຍິຕ຺ຖາຕິ ສມ຺ຠຣໂຓ, ຊິໂນ. ສໍປຸພ຺ພຠຣຘາຕຸ ປູຣເຓ ຍຸ. ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ສມ຺ຠຣໂຓຕິ ສມຕິໍສຕິປາຣມິສມ຺ຠຣໂຓ, ຊິໂນ. ທີປງ຺ກຣພຸທ຺ຘສ຺ສ ປາທມູເລ ລທ຺ຘພ຺ຍາກຣຓໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ປູຣຍິຕ຺ຖາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ສມຕິໍສຕິປາຣມິສມ຺ຠຣຓໍ. ວຣໂພຘິທຸເມຕິ ອຸຕ຺ຕມໂພຘິຣຸກ຺ຂມູເລ. ເອຕ຺ຖ ຈ ວຣໂພຘິສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ທວຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ມູລຂນ຺ຘຕຈສາຂ ວິຏປ ປລ຺ລວ ຜເລຫິ ວຸຑ຺ຒິໍ ວິຣູຬິໍ ເວປຸລ຺ລໍ ຣຊຕ ສຸວຓ຺ຓມຓິ ສນ຺ຕາ ຣຸຈີຫິ ອຕິໂສຠນໍ ວາ ປາປຸຓາຕີຕິ ທຸໂມ, ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ວິຊາຕທິວເສເຍວ ໂພຘິສຕ຺ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ສຫ ຊາໂຕ ສຕຫຕ຺ຖຸພ຺ເພໂຘ ອສຕ຺ຖທຸມຣາຊາ ລພ຺ຠຕິ. ທຸຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ອໂມ. ອປທານຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ທຸນາຕິ ກມ຺ປຕີຕິ ທຸໂມ. ທຸມຕິ ປູເຣຕິ ອາກາສຕລນ຺ຕິ ວາ ທຸໂມ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວໂຣ ໂພຘິ ວຣໂພຘິ, ວຣໂພຘິ ຈ ໂສ ທຸໂມ ຈາຕິ ວຣໂພຘິທຸໂມ, ຕສ຺ມິໍ.

ຈຕຸສຈ຺ຈທສນ຺ຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ມຄ຺ຄຎາເຓນ ປຏິວິຊ຺ຌິຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສຈ຺ຈສທ຺ໂທ ອເນເກສ຺ວຕ຺ເຖສຸ ທິສ຺ສຕິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ. ສຈ຺ຈໍ ¶ ຠເຓ ນ ກຸຊ຺ເຌຍ຺ຍາຕິອາທີສຸ ວາຈາສຈ຺ເຈ. ສຈ຺ເຈ ຐິຕາ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາຕິອາທີສຸ ວິຣຕິສຈ຺ເຈ. ກສ຺ມາ ນຸ ສຈ຺ຈານິ ວທນ຺ຕິ ນານາ ປວາທິຍາເສ ກຸສລາວທານາຕິອາທີສຸ ທິຏ຺ຐິສຈ຺ເຈ. ເອກຎ຺ຫິ ສຈ຺ຈໍ ນ ທຸຕິຍມຕ຺ຖີຕິອາທີສຸ ປຣມຕ຺ຖສຈ຺ເຈ ນິພ຺ພາເນ ເຈວ ມຄ຺ເຄ ຈ, ຈຕຸນ຺ນໍ ສຈ຺ຈານໍ ກຕິ ກຸສລາຕິອາທີສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈ. ສ຺ວາຍມິຘາປິ ອຣິຍສຈ຺ເຈ ວຕ຺ຕຕີຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ສຖນໍ ສຈ຺ຈໍ, ອວິຕຖໍ. ສຖຘາຕຸ ອວິຕເຖ ຓ຺ໂຍ. ຍຖາ ຫິ ອຄ຺ຄີນໍ ສຠາໂວ ເອກນ຺ຕໍ ອຸຓ຺ໂຫເຍວ ໂຫຕິ, ນ ສີຕໂລ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂາທີນໍ ປີຬນາທິ ສຠາວໍ ເອກນ຺ຕໍ ສຈ຺ຈໍ ຕຖໍ ອວິຕຖໍ ອນຎ຺ຎຖໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ປນ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ໂຫຕິ ທຸກ຺ຂສຈ຺ຈໍ, ສມຸທຍສຈ຺ຈໍ, ນິໂຣຘສຈ຺ຈໍ, ມຄ຺ຄສຈ຺ຈຎ຺ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ທຸກ຺ຂສຈ຺ຈນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂຈ຺ຉິຕໍ ຂໍ ຕຸຈ຺ຉນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂໍ. ກມ຺ມຘາຣຍສມາໂສຍໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ສຈ຺ຈວິຠງ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ທຸອິຕິ ອຍໍສທ຺ໂທ ກຸຈ຺ຉິເຕ ທິສ຺ສຕິ. ກຸຈ຺ຉິຕຎ຺ຫິ ປຸຕ຺ຕໍ ທຸປຸຕ຺ໂຕຕິ ວທນ຺ຕິ. ຂໍສທ຺ໂທ ປນ ຕຸຈ຺ເຉ. ຕຸຈ຺ຉຎ຺ຫິ ອາກາສໍ ຂນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິທຎ຺ຈ ປຐມສຈ຺ຈໍ ກຸຈ຺ຉິຕໍ. ອເນກອຸປທ຺ທວາຘິຏ຺ຐານໂຕ, ຕຸຈ຺ຉໍພາລຊນປຣິກປ຺ປິຕຘຸວສຸຠສຸຂຕ຺ຕຠາວວິຣຫິຕໂຕ. ຕສ຺ມາ ກຸຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ ຕຸຈ຺ຉຕ຺ຕາ ຈ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ. ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ຕໍ ສຈ຺ຈຎ຺ຈາຕິ ທຸກ຺ຂສຈ຺ຈໍ. ເຕຠູມິກວຏ຺ຏໍ ລພ຺ຠຕິ.

ສມຸທຍສຈ຺ຈນ຺ຕິ ອຍຕິ ປວຕ຺ຕຕິ ທຸກ຺ຂຜລໍ ເອເຕນາຕິ ອໂຍ, ໂລໂຠ. ອຍຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ອ. ສໍ ອວເສສ ປຈ຺ຈຍສໍໂຍເຄ ສຕິ ອຸ ທຸກ຺ຂຸປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ອໂຍ ກາຣໂຓຕິ ສມຸທໂຍ. ຉຏ຺ຐີຕປ຺ປຸຣິສສມາໂສຍໍ. ວຸຕ຺ເຕຎ຺ເຫຕໍ ສຈ຺ຈ ວິຠງ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສໍອິຕິ ຈ ອຍໍສທ຺ໂທ ສມາຄໂມ ສເມຕນ຺ຕິອາທີສຸ ສໍໂຍຄໍ ທີເປຕິ. ອຸອິຕິ ອຍໍສທ຺ໂທ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ອຸທິຕນ຺ຕິອາທີສຸ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິໍ. ອຍສທ຺ໂທ ປນ ກາຣຓໍ ທີເປຕິ. ອິທຎ຺ຈາປິ ທຸຕິຍສຈ຺ຈໍ ອວເສສປຈ຺ຈຍສມາໂຍເຄ ສຕິ ທຸກ຺ຂສ຺ສຸປ຺ປຕ຺ຕິກາຣຓໍ. ອິຕິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສໍໂຍເຄ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິກາຣຓຕ຺ຕາ ທຸກ຺ຂສມຸທຍນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ. ສມຸທໂຍ ຈ ໂສ ສຈ຺ຈຎ຺ຈາຕິ ສມຸທຍສຈ຺ຈໍ, ໂລຠສງ຺ຂາຕາ ຕຓ຺ຫາ ລພ຺ຠຕິ ¶ . ນິໂຣຘສຈ຺ຈນ຺ຕິ ໂຣຘຕິ ຈຣຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ໂຣໂຘ, ເຕຠູມິກວຏ຺ຏຘມ຺ໂມ. ໂຣຘຘາຕຸ ຈຣເຓ ຓ. ນຕ຺ຖິ ເຕຠູມິກວຏ຺ຏຘມ຺ມສ຺ສ ໂຣໂຘ ຈຣຓໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ນິໂຣໂຘ, ນິພ຺ພານໍ. ອຖ ວາ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ ສໍສາຣທຸກ຺ຂໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ນິໂຣໂຘ, ນິພ຺ພານໍ. ຣຸຘິຘາຕຸ ອາວຣເຓ ຓ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ສຈ຺ຈວິຠງ຺ຄຏ຺ຐ ກຖາຍໍ ‘‘ຕຕິຍສຈ຺ຈໍ ປນ ຍສ຺ມາ ນິສທ຺ໂທ ອຠາວໍ. ໂຣຘ ສທ຺ໂທ ຈາຣກໍ ທີເປຕິ. ຕສ຺ມາ ອຠາໂວ ເອຕ຺ຖ ສໍສາຣ ຈາຣກສງ຺ຂາຕສ຺ສ ທຸກ຺ຂໂຣຘສ຺ສ ສພ຺ພຄຕິສຸຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ສມຘິ ຄເຕ ວາ ຕສ຺ມິໍ ສໍສາຣຈາຣກສງ຺ຂາຕສ຺ສ ທຸກ຺ຂໂຣຘສ຺ສ ອຠາໂວ ໂຫຕິ ຕປ຺ປຏິປກ຺ຂຕ຺ຕາຕິປິ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ. ທຸກ຺ຂສ຺ສ ວາ ອນຸປ຺ປາທນິໂຣຘປຈ຺ຈຍຕ຺ຕາ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘນ຺ຕິ. ນິໂຣໂຘ ຈ ໂສ ສຈ຺ຈຎ຺ຈາຕິ ນິໂຣຘສຈ຺ຈໍ. ນິພ຺ພານໍ. ມຄ຺ຄສຈ຺ຈນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘໍ ນິພ຺ພານໍ ມຄ຺ຄຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ເອເຕນາຕິ ມຄ຺ໂຄ. ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ. ມຄ຺ຄຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ສຈ຺ຈ ວິຠງ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖສຈ຺ຈໍ ປນ ຍສ຺ມາ ເອຕໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘໍ ຄຈ຺ຉຕິ ອາຣມ຺ມຓວເສນ ຕທຠິມຸຂຠູຕຕ຺ຕາ ປຏິປທາ ຈ ໂຫຕິ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘປ຺ປຕ຺ຕິຍາ. ຕສ຺ມາ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນິປຏິປທາຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ. ມຄ຺ໂຄ ຈ ໂສ ສຈ຺ຈຎ຺ຈາຕິ ມຄ຺ຄສຈ຺ຈໍ. ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ລພ຺ຠຕິ. ຍສ຺ມາ ປເນຕານິ ພຸທ຺ຘາທໂຍ ອຣິຍາ ປຏິວິຊ຺ຌນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອຣິຍສຈ຺ຈານີຕິປິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ພຸທ຺ຘາທີຫິ ອຣິເຍຫິ ປຏິວິຊ຺ຌິຍນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອຣິຍສຈ຺ຈານີຕິປິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ.

ເຕສໍ ປນ ລກ຺ຂຓາທີນິ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ພາຘນລກ຺ຂຓໍ ທຸກ຺ຂສຈ຺ຈໍ, ສນ຺ຕາປນຣສໍ, ປວຕ຺ຕິປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ, ປຠວລກ຺ຂຓໍ ສມຸທຍສຈ຺ຈໍ, ອນຸປຈ຺ເຉທກຣຓຣສໍ, ປລິໂພຘປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ. ສນ຺ຕິລກ຺ຂຓໍ ນິໂຣຘສຈ຺ຈໍ, ອຈ຺ຈຸຕິຣສໍ, ອນິມິຕ຺ຕປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ. ນິຍ຺ຍານລກ຺ຂຓໍ ມຄ຺ຄສຈ຺ຈໍ, ກິເລສປ຺ປຫານ ກຣຓຣສໍ, ວຸຏ຺ຐານປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານນ຺ຕິ. ເອເຕສຸ ປນ ຈຕູສຸ ສຈ຺ເຈສຸ ປຐມຕຕິຍສຈ຺ຈານິ ຜລານິ ໂຫນ຺ຕິ. ທຸຕິຍ ຈຕຸຕ຺ຖສຈ຺ຈານິ ເຫຕູນິ ໂຫນ຺ຕິ. ປຸຣິມານິ ທ຺ເວສຈ຺ຈານິ ທຸທ຺ທ ສຕ຺ຕາ ຄມ຺ຠີຣານິ. ປຈ຺ຉິມານິ ທ຺ເວສຈ຺ຈານິ ຄມ຺ຠີຣຕ຺ຕາ ທຸທ຺ທສານິ.

ອປິ ¶ ຈ ໂຂ ປນ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ ຄມ຺ຠີຣຎ຺ເຈວ ທຸທ຺ທສຎ຺ຈາຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ເອເກກສ຺ສ ປນ ສຈ຺ຈສ຺ສ ຈຕຸນ຺ນໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ອຕ຺ຖານໍ ວເສນ ໂສຬສ ສຈ຺ຈຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ປຏິສມ຺ຠິທາ ມຄ຺ຄປາຬິຍໍ ‘‘ທຸກ຺ຂສ຺ສ ປີຬນຏ຺ໂຐ ສງ຺ຂຕຏ຺ໂຐ ສນ຺ຕາປຏ຺ໂຐ ວິປຣິຓາມຏ຺ໂຐ, ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ທຸກ຺ຂຏ຺ຐາ ຕຖາ ອວິຕຖາ ອນຎ຺ຎຖາ. ເອວໍ ທຸກ຺ຂໍ ຕຖຏ຺ເຐນ ສຈ຺ຈໍ. ສມຸທຍສ຺ສ ອາຍູຫນຏ຺ໂຐ ນິທານຏ຺ໂຐ ສໍໂຍຄຏ຺ໂຐ ປລິໂພຘຏ຺ໂຐ, ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມຸທຍສ຺ສ ສມຸທຍຏ຺ຐາ ຕຖາ ອວິຕຖາ ອນຎ຺ຎຖາ. ເອວໍ ສມຸທໂຍ ຕຖຏ຺ເຐນ ສຈ຺ຈໍ. ນິໂຣຘສ຺ສ ນິສ຺ສຣຓຏ຺ໂຐ ວິເວກຏ຺ໂຐ ອສງ຺ຂຕຏ຺ໂຐ ອມຕຏ຺ໂຐ, ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ນິໂຣຘສ຺ສ ນິໂຣຘຏ຺ຐາ ຕຖາ ອວິຕຖາ ອນຎ຺ຎຖາ, ເອວໍ ນິໂຣໂຘ ຕຖຏ຺ເຐນ ສຈ຺ຈໍ. ມຄ຺ຄສ຺ສ ນິຍ຺ຍານຏ຺ໂຐ ເຫຕ຺ວຏ຺ໂຐ ທສ຺ສນຏ຺ໂຐ ອຘິປເຕຍ຺ຍຏ຺ໂຐ, ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຄ຺ຄສ຺ສ ມຄ຺ຄຏ຺ຐາ ຕຖາ ອວິຕຖາ ອນຎ຺ຎຖາ, ເອວໍ ມຄ຺ໂຄ ຕຖຏ຺ເຐນ ສຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ.

ທສ຺ສນໍ ທສໍ, ທິສຕິ ປສ຺ສຕີຕິ ວາ ທສໍ, ຈຕຸມຄ຺ຄຎາຓໍ. ທິສຘາຕຸ ອເປກ຺ຂເນ ອ. ຈຕຸນ຺ນໍ ສຈ຺ຈານໍ ທສ຺ສນໍ ອສ຺ສາຕິ ຈຕຸສຈ຺ຈທໂສ, ຊິໂນ. ອຖ ວາ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ອທສ຺ສິ ອປສ຺ສີຕິ ຈຕຸສຈ຺ຈທໂສ, ຊິໂນ. ໂສ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ຈຕຸມຄ຺ຄຎາເຓນ ອປ຺ປຏິວິຊ຺ຌີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ຈຕຸສຈ຺ຈທສໍ. ຈຕຸສຈ຺ຈຎາຓໍ ປນ ທຸວິຘໍ ໂຫຕິ ອນຸໂພຘຎາຓຎ຺ຈ, ປຏິເວຘ ຎາຓຎ຺ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ອນຸໂພຘຎາຓໍ ໂລກິຍໍ ອນຸສ຺ສວາທິວເສນ ນິໂຣເຘ ມຄ຺ເຄ ຈ ປວຕ຺ຕຕິ, ປຏິເວຘຎາຓໍ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ນິໂຣຘມາຣມ຺ມຓໍ ກຕ຺ວາ ກິຈ຺ຈໂຕ ຈຕ຺ຕາຣິປິ ສຈ຺ຈານິ ປຏິວິຊ຺ຌຕິ. ຍຖາຫ ໂຍ ຠິກ຺ຂເວ ທຸກ຺ຂໍ ປສ຺ສຕິ, ທຸກ຺ຂສມຸທຍມ຺ປິ ໂສ ປສ຺ສຕິ. ທຸກ຺ຂນິໂຣຘມ຺ປິ ປສ຺ສຕິ, ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນິປຏິ ປທມ຺ປິ ປສ຺ສຕີຕິ ສພ຺ພໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ຈຕຸສຈ຺ຈປຏິເວຘຎາຓໍ ປນ ອນຸໂພຘຎາເຓນ ວິນາ ນ ປວຕ຺ຕຕິ, ຕສ຺ມາ ອນຸໂພຘ ຎາຓຕ຺ຖາຍ ປຸພ຺ເພ ຈຕຸສຈ຺ຈກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ປຓ຺ຑິເຕນ ສມາຣມ຺ຠິ ຕພ຺ພນ຺ຕິ ¶ . ນນຸ ຈ ອຣິຍສາວກາ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ປຏິວິຊ຺ຌນ຺ຕິ. ອຖ ກສ຺ມາ ຊິໂນເຍວ ຈຕຸສຈ຺ຈທສນ຺ຕິ ໂຖມິໂຕຕິ. ຠຄວາ ປນ ອຣິຍສາວເກຫິ ວິສິຏ຺ເຐນ ອນຎ຺ໂຎປເທເສນ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ປຏິວິຊ຺ຌນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ຠຄວາເຍວ ຈຕຸສຈ຺ຈທສນ຺ຕິ ອຠິຕ຺ຖວິໂຕຕິ. ຕຕ຺ຖ ປນ ຐເປຕ຺ວາ ຕຓ຺ຫຎ຺ຈ ນິພ຺ພານຎ຺ຈ ອວເສສຘມ຺ມາ ທຸກ຺ຂສຈ຺ຈໍ ນາມ. ອຏ຺ຐສຕຕຓ຺ຫາວິຈຣິຕາ ສມຸທຍສຈ຺ຈໍ ນາມ. ນິພ຺ພານໍ ນິໂຣຘ ສຈ຺ຈໍ ນາມ. ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ມຄ຺ຄສຈ຺ຈໍ ນາມ. ວຸຕ຺ຕໍ ປນ ອຠິຘມ຺ມຕ຺ຖສງ຺ຄເຫ –

‘‘ທຸກ຺ຂໍ ເຕຠູມກໍ ວຏ຺ຏໍ, ຕຓ຺ຫາ ສມຸທໂຍ ຠເວ;

ນິໂຣໂຘ ນາມ ນິພ຺ພານໍ, ມຄ຺ໂຄ ໂລກຸຕ຺ຕໂຣ ມໂຕ’’ຕິ.

ວຣມິທ຺ຘິຄຕນ຺ຕິ ວຣໍ ອິທ຺ຘິຄຕໍ. ອຸຕ຺ຕມໍ ອຕີຕພຸທ຺ຘານໍ ອິທ຺ຘິໍ ປຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ອຸຕ຺ຕມານໍ ອິທ຺ຘີນໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິຊ຺ຌນໍ ສມິຊ຺ຌນໍ ອິທ຺ຘິ, ອິຊ຺ຌຕິ ສມິຊ຺ຌຕິ ນິປ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ວາ ອິທ຺ຘິ. ອິທ຺ຘິວິຘຎາຓຎ຺ຈ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ໂຄ ຈ ລພ຺ຠຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ເຄ ‘‘ຕຖາ ເນກ຺ຂມ຺ມໍ ອິຊ຺ຌຕີຕິ ອິທ຺ຘີຕິ ຈ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ໂຄ ອິຊ຺ຌຕີຕິ ອິທ຺ຘີ’’ຕິ ຈ. ອຖ ວາ ອິຊ຺ຌນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອຕາຍ ອິທ຺ຘາ ວຸທ຺ຘາ ອຸກ຺ກໍສຄຕາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ອິທ຺ຘິ, ອຏ຺ຐສມາປຕ຺ຕິໂຍ ຈ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຄ຺ຄາ ຈ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ອິຘຘາຕຸ ວຸຑ຺ຒິຍນ຺ຕິ ປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ຕປຈ຺ຈໂຍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໂຊຕໂກ ອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ອິທ຺ຘິໍ ອຄມິນ຺ຕິ ອິທ຺ຘິຄໂຕ, ຊິໂນ. ອຖ ວາ ຄຈ຺ຉຕິ ປຕິຏ຺ຐຫຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຄໂຕ, ວຣານໍ ອຸຕ຺ຕມານໍ ອິທ຺ຘີນໍ ຄໂຕ ປຕິຏ຺ຐານຠູໂຕຕິ ວຣມິທ຺ຘິຄໂຕ, ຊິໂນ. ຕໍ ວຣມິທ຺ຘິຄຕໍ. ກິຎ຺ຈາປິ ປນ ອຣິຍສາວກາ ອິທ຺ຘິປ຺ປຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ພຸທ຺ຘາ ປນ ວິເສສໂຕ ເອຕາຍ ອຠິຎ຺ຎາຍ ອິທ຺ຘາ ສມິທ຺ຘາ ວຸທ຺ຘາ ອຕິອຸກ຺ກໍສຄຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ໂຘເຍວ ວຣມິທ຺ຘິຄຕນ຺ຕິ ອຠິຕ຺ຖວິຕຸໍ ອຣຫຕີຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ນຣເທວຫິຕນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣ ສງ຺ຂາຕໍ ຫິຕໍ ປໂຍຊນໍ ຘາຣຓໍ. ເຕສໍ ປນ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ¶ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ຕິຠວູປສມນ຺ຕິ ຕິຠວອຸປສມໍ. ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິຍາ ອຠາວໂຕ ກາມຣູປອຣູປສງ຺ຂາເຕຫິ ຕີຫິ ຠເວຫິ ຕີສຸ ຠເວສຸ ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິໂຕ ວາ ອຸປສມິຕໍ ນິພ຺ພຸຕໍ ນິຣຸທ຺ຘນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຠວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອຕ຺ຖາຕິ ຠໂວ, ຕໂຍ ຠວາ ຕິຠວາ, ເຕຫິ ອຸປສມິຕ຺ຖາຕິ ຕິຠວູປສໂມ, ຊິໂນ. ຕໍ ຕິຠວູປສມໍ. ຠຄວໂຕ ປນ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ເກວ ກາມຣູປາຣູປສງ຺ຂາເຕສຸ ຕີສຸ ຠເວສຸ ປຏິສນ຺ຘິຊນການໍ ອວິຊ຺ຊາຕຓ຺ຫາມູລການໍ ປຸຎ຺ຎາທິສງ຺ຂາຣານໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ນິຣວເສສໍ ປຫີນຕ຺ຕາ ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິ ນຕ຺ຖິ. ຕສ຺ມາ ຠຄວນ຺ຕໍເຍວ ວິເສເສນ ຕິຠວູປສມນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຊິນນ຺ຕິ ປຎ຺ຈມາຣຊຍນ຺ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ. ປຓມາມີຕິ ອຫໍ ຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຈິຕ຺ເຕນ ອາທຣໍ ວນ຺ທາມີຕິ ໂຍຊນາ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ສມຕິໍສຕິ ສມ຺ຠຣຓໍ ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ສມ຺ຠູຕໍ ປຣິປູຣິຕໍ, ວຣໂພຘິທຸເມ ອຸຕ຺ຕມໂພຘິຣຸກ຺ຂມູເລ, ຈຕຸສຈ຺ຈທສໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ມຄ຺ຄຎາເຓນ ປສ຺ສນ຺ຕໍ ປຏິວິຊ຺ຌນ຺ຕໍ, ວຣມິທ຺ຘິຄຕໍ ອຸຕ຺ຕມໍ ອຕີຕ ພຸທ຺ຘານໍ ອິທ຺ຘິປຕ຺ຕໍ ອຸຕ຺ຕມານໍ ອິທ຺ຘີນໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ ວາ, ນຣເທວຫິຕໍ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂາຕໍ ປໂຍຊນໍ ຘາຣຓໍ, ຕິຠວູປສມໍ ກາມຣູປອຣູປສງ຺ຂາເຕຫິ ຕີຫິ ຠເວຫິ ອຸປສມິຕໍ, ກາມຣູປາຣູປສງ຺ຂາເຕສຸ ຕີສຸ ຠເວສຸ ປຸນພ຺ຠວາ ຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິໂຕ ອຸປສມິຕໍ ນິພ຺ພຸຕໍ ວາ, ຊິນໍ ປຎ຺ຈມາຣຊຍນ຺ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ປຓມາມິ ອຫໍ ຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຈິຕ຺ເຕນ ອາທຣໍ ວນ຺ທາມີຕິ.

ເອກາທສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໑໒. ເອວໍ ¶ ເອກາທສມຄາຖາຍ ຊິນໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສຕປຸຎ຺ຎຊລກ຺ຂຓິກນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ຉຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ຊິນໍ ວນ຺ທິຕຸ ກາໂມ ສຕປຸຎ຺ຎຊລກ຺ຂຓິກນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຈຕູຫິ ສ ຄເຓຫິ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ທ຺ວາທສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ໂຕຏກຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ສາຘກໍ ປນ ອນນ຺ຕຣຄາຖາວຓ຺ຓນາຍໍ ວຸຕ຺ຕເມວ.

ຕຕ຺ຖ ສຕປຸຎ຺ຎຊລກ຺ຂຓິກນ຺ຕິ ອເນກປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ຊາເຕນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓນ ສມ຺ປນ຺ນໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສຕສທ຺ໂທ ອເນກສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກ. ສຕເຕໂຊ ສຫສ຺ສຣໍ ສີຕິອາທີສຸ ວິຍ. ສເຕນ ອເນເກນ ປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ຊາຕນ຺ຕິ ສຕປຸຎ຺ຎຊໍ, ລກ຺ຂິຍຕິ ລກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ພຸທ຺ຘທພ຺ພໍ ເອເຕຫີຕິ ລກ຺ຂຓໍ, ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາທິ. ລກ຺ຂຘາຕຸ ທສ຺ສນງ຺ເກສຸຍຸ. ສຕປຸຎ຺ຎຊຎ຺ຈ ຕໍ ລກ຺ຂຓຎ຺ຈາຕິ ສຕປຸຎ຺ຎຊ ລກ຺ຂຓໍ. ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສຕປຸຎ຺ຎຊລກ຺ຂຓິໂກ, ຊິໂນ. ຕໍ. ຠຄວາ ຫິ ອນນ຺ເຕສຸ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ເອເກກໍ ປຸຎ຺ຎກມ຺ມໍ ສຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ກເຣຍ຺ຍຸໍ. ເອຕ຺ຕເກຫິ ຊເນຫິ ກຕໍ ປຸຎ຺ຎກມ຺ມໍ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ເອໂກວ ເອເກກໍ ສຕຄຸຓໍ ກຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ເຕນ ປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ຊາເຕຫິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ຈ ອສີຕິອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນ ລກ຺ຂເຓ ຫິ ຈ ສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ສຕປຸຎ຺ຎຊລກ຺ຂຓິກນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພຸທ຺ຘວໍສຏ຺ຐກຖາຍໍ –

‘‘ສຕປຸຎ຺ຎ ລກ຺ຂໂຓຕິ ອນນ຺ເຕສຸ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ເອເກກໍ ປຸຎ຺ຎກມ຺ມໍ ສຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ກເຣຍ຺ຍຸໍ, ເອຕ຺ຕເກຫິ ຊເນຫິ ກຕກມ຺ມໍ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ສຍເມວ ເອໂກ ສຕຄຸຓໍ ກຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ. ຕສ຺ມາ ສຕປຸຎ຺ຎລກ຺ຂໂຓຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເກຈິ ປນ ສເຕນ ສເຕນ ປຸຎ຺ຎກມ຺ເມນ ນິພ຺ພຕ຺ຕໍ ເອເກກລກ຺ຂໂຓຕິ ວທນ຺ຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕ ໂຍ ໂກຈິ ພຸທ຺ໂຘ ຠເວຍ຺ຍາຕິ. ຕໍ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ປາເຖຍ຺ຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ສຕ ປຸຎ຺ຎລກ຺ຂຓນ຺ຕິ ສເຕນ ສເຕນ ປຸຎ຺ຎກມ຺ເມນ ນິພ຺ພຕ຺ຕໍ ເອເກກໍ ລກ຺ຂຓໍ ¶ . ເອວໍ ສນ຺ເຕ ໂຍ ໂກຈິ ພຸທ຺ໂຘ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ນ ໂຣຈຍິໍສຸ. ອນນ຺ເຕສຸ ປນ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ເອເກກໍ ກມ຺ມໍ ສຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ກເຣຍ຺ຍຸໍ. ເອຕ຺ຕເກຫິ ຊເນຫິ ກຕໍ ກມ຺ມໍ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ເອໂກວ ເອເກກໍ ສຕຄຸຓໍ ກຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ. ຕສ຺ມາ ສຕປຸຎ຺ຎລກ຺ຂໂຓຕິ ອິມມຕ຺ຖໍ ໂຣຈຍິໍສູ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓໍ ປນ ອຸປຣິ ອາວິຠວິສ຺ສຕີຕິ.

ວິຣຊນ຺ຕິ ຣາຄຣຊາທີນໍ ອຠາວາ ວິຄຕຣຊໍ. ຣຎ຺ຊຕິ ສຎ຺ຊຕິ ຣູປາທິອາຣມ຺ມເຓສູຕິ ຣໂຊ, ຣາຄາທິຣໂຊ. ຣນ຺ຊຘາຕຸ ຣາເຄ ອ. ວິຄໂຕ ຣໂຊ ອສ຺ສາຕິ ວິຣໂຊ, ຊິໂນ. ຕໍ ວິຣຊໍ. ຊິໂນ ຫິ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ເກເຍວ ສພ຺ພກິເລສມາຣ ຣຊສ຺ສ ຊຍິຕຕ຺ຕາ ວິຄຕຣໂຊຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຄຄນູປມຘິນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຘີ ວຸຈ຺ຈຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ຕສ຺ມາ ອາກາສູປມສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓວນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຫງ຺ຄມາທໂຍຕິ ຄຄນໍ, ອາກາໂສ. ຄມຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຍຸ. ມກາຣສ຺ສ ໂຄ. ອຸປມິຍເຕ ອຸປມາ. ຠາວສາຘໂນຍໍ. ອຸປປຸພ຺ພມາຘາຕຸ ປຣິມາເນ ອ. ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ຘຣຕິ ຊານາຕີຕິ ຘີ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓໍ. ຘຣຘາຕຸ ຎາເຓ ກ຺ວິ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໂຊຕກອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ຄຄເນນ ອາກາເສນ ຍຸຕ຺ຕາ ອຸປມາ ຄຄນູປມາ, ຕໍ ສທິສໍ ຘີ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ຍສ຺ສາຕິ ຄຄນູປມຘິ, ຊິໂນ. ຕໍ ຄຄນູປມຘິໍ. ອຍໍ ປນ ອນນ຺ຕາທິຄຸຓຫີນຕ຺ຕາ ຘມ຺ມຫີໂນປມາ ນາມ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສຸໂພຘາລງ຺ກາເຣ ‘‘ຘມ຺ມຫີນາມຸຂມ຺ໂຠຊ, ສທິສໍ ມຸນິໂນ ອິຕີ’’ຕິ. ຍຖາ ຫິ ອາກາໂສ ອນນ຺ໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອາກາໂສ ອນນ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ວິຕ຺ຖຣຕິ, ເອວໍ ຠຄວໂຕ ອນນ຺ຕໍ ພຸທ຺ຘຎາຓນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສ຺ສ ອນນ຺ຕາຣມ຺ມຓຕ຺ຕາ ຈ ຎາຓໍ ອນນ຺ຕໍ ຫຸຕ຺ວາ ວິຕ຺ຖຣຕິ. ຕສ຺ມາ ຄຄນູປມຘິນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ.

ຘິຕິເມຣຸສມນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຘິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສມາຘິ. ສິເນຣຸປພ຺ພຕ ສທິສໍ ອຈລສມາຘິວນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຘິຍຕິ ຐປິຍຕິ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ເມ ¶ ເອກາຣມ຺ມເຓ ເອເຕນາຕິ ຘິຕິ, ຠຄວໂຕ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣຌານສມາຘິ. ຘິຘາຕຸ ຘາຣເຓຕິ. ຣໍສິຍາ ອນ຺ຘກາຣໍ ມິນາຕິ ຫິໍສຕີຕິ ເມຣຸ, ປພ຺ພຕຣາຊາ. ມີຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຣຸປຈ຺ຈໂຍ. ອິມໍ ວຈນຕ຺ຖຎ຺ຫິ ສິເນຣຸສ຺ສ ປາຈີນປສ຺ສໍ ຣຊຕມຍໍ, ທກ຺ຂິຓປສ຺ສໍ ມຓິມຍໍ, ປຈ຺ຉິມປສ຺ສໍ ຜລ຺ລິກມຍໍ, ອຸຕ຺ຕຣປສ຺ສໍ ສຸວຓ຺ຓມຍໍ ໂຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ມິນາຕິ ຫິໍສຕິ ສພ຺ເພ ປພ຺ພເຕ ອຕ຺ຕໂນ ອຸຈ຺ຈຕຣຏ຺ເຐນາຕິ ເມຣຸ, ເມຣຸນາ ສໂມ ຘິຕິ ສມາຘິ ຍສ຺ສາຕິ ຘິຕິເມຣຸສໂມ, ຊິໂນ. ຕໍ ຘິຕິເມຣຸ ສມໍ. ຍຖາ ຫິ ເມຣຸຣາຊາ ອຏ຺ຐຫິ ທິສາຫິ ອາຄເຕຫິ ວາເຕຫິ ນ ກມ຺ປຕິ ນ ຈລຕິ, ເອວໍ ຊິໂນ ກາມຈ຺ຉນ຺ທາທິນີວຣເຓ ປຊຫິຕ຺ວາ ໂລກຸຕ຺ຕຣຊ຺ຌານສມາຘິນາ ສມນ຺ນາຄຕຕ຺ຕາ ອຏ຺ຐຫິ ໂລກຘມ຺ເມຫິ ຈ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິວາເຕຫິ ຈ ນ ກມ຺ປຕິ ນ ຈລຕີຕິ ຘິຕິເມຣຸສມນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ຊລຊູປມສີຕລສີລຍຸຕນ຺ຕິ ອຸທກຊາຕປ຺ປທຸມສທິເສນ ອຕິສີຕເລນ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍສີເລນ ສໍຍຸຕ຺ຕໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ອປທານ ປາຬິຍໍ ‘‘ສີລໍ ຕສ຺ສ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ຠຄວໂຕ ປນ ສີລໍ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍເມວາ’’ຕິ. ຊລຕິ ທິພ຺ພຕີຕິ ຊລໍ, ອຸທກໍ. ຊລຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍໍ ອ. ຊເລ ອຸທເກ ຊາຕໍ ຊລຊໍ, ປທຸມໍ. ຊລເຊນ ປທຸເມນ ອຸປມໍ ສທິສນ຺ຕິ ຊລຊູປມໍ, ສີລໍ. ສຸຂຕ຺ຖິເກຫິ ເສວິຍຕີຕິ ສີຕລໍ, ສີລໍ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ຕລປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ສີຕຄຸຓໍ ລາຕິ ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ສີຕລໍ, ສີລໍ. ສີຕສທ຺ທູປປທ ລາຘາຕຸ ຄຫເຓ ກ຺ວິ. ອຸທເກ ປນ ຊາຕໍ ປທຸມໍ ອຸທເກນ ອຸຓ຺ຫສ຺ສ ສມິຕຕ຺ຕາ ສີຕລໍ ວິຍ. ສີລໍ ປນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ກິເລສຕາ ປນສ຺ສ ສເມຕຕ຺ຕາ ອຈ຺ຈນ຺ຕສີຕລໍ ໂຫຕິ. ສຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຫິ ວິສຸທ຺ຘໍ ສີລໍ ກິເລສປ຺ປຫາເນນ ສຕ຺ຕານໍ ກິເລສປຣິຬາຫໍ ອຸປສເມຕິ ນ ຫຣິຕຈນ຺ທນໍ ມຸຕ຺ຕາຫາໂຣ ມຓິ ອຸທກໍ ວາໂຕ ຈນ຺ທກິຣໂຓ ຈ. ຕສ຺ມາ ສີລເມວ ສີຕລນ຺ຕິ ອຈ຺ຈນ຺ຕສີຕລນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ເຄ –

‘‘ນ ¶ ຕໍ ສຊລທາ ວາຕາ, ນ ຈາປິ ຫຣິຈນ຺ທນໍ;

ເນວ ຫາຣາ ນ ມຓໂຍ, ນ ຈນ຺ທກິຣຓງ຺ກຸຣາ;

ສມຍນ຺ຕີຘ ສຕ຺ຕານໍ, ປຣິຬາຫໍ ສຸຣກ຺ຂິຕໍ;

ຍໍ ສເມຕິທໍ ອຣິຍໍ, ສີລໍ ອຈ຺ຈນ຺ຕສີຕລ’’ນ຺ຕິ.

ອຍໍ ປນ ຕສ຺ສ ຄາຖາທ຺ວຍສ຺ສຕ຺ໂຖ. ສຸຣກ຺ຂິຕໍ ສຸຏ຺ຐຸຣກ຺ຂິຕໍ ອຣິຍໍ ວິສຸທ຺ຘໍ ອຈ຺ຈນ຺ຕສີຕລໍ ອິທໍ ສີລໍ ອິຘໂລເກ ສຕ຺ຕານໍ ຍໍ ປຣິຬາຫໍ ສເມຕິ, ຕໍ ປຣິຬາຫໍ ສຊລທາ ອຸທກທເທນ ເມເຆນ ສຫ ປວຕ຺ຕາ ວາຕາ ສີຕວາຕາ ນ ສມຍນ຺ຕິ ຫຣິຕຈນ຺ທນຎ຺ຈາປິ ນ ສມຍຕິ. ຫາຣາ ມຸຕ຺ຕາຫາຣາ ເນວ ສມຍນ຺ຕິ. ມຓໂຍ ເວຬຸຣິຍາທິມຓິໂຍ ນ ສມຍນ຺ຕິ. ຈນ຺ທກິຣຓງ຺ກຸຣາ ຈນ຺ທສ຺ສ ຣໍສິອງ຺ກຸຣາ ນ ສມຍນ຺ຕີຕິ. ສີລຕິ ສມາຘິຍຕິ ກາຍກມ຺ມາທີນໍ ສຸສີລ຺ຍວເສນ ນ ວິປ຺ປກິຣຕີຕິ ສີລໍ. ສີລຘາຕຸ ສມາຘິມ຺ຫິ ອ. ອຖ ວາ ສີລນ຺ຕິ ສມາທຫນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ເອເຕນາຕິ ສີລໍ, ສີເລນ຺ຕິ ວາ ເອເຕນ ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຸປຘາເຣນ຺ຕິ ອາຠຸໂສ ຘາເຣນ຺ຕິ ສາຘໂວຕິ ສີລໍ, ເຈຕນາຘມ຺ໂມ, ກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາໂທ ວາ ລພ຺ຠຕິ. ສີລຘາຕຸ ອຸປຘາຣເຓ ອ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ເກນຏ຺ເຐນ ສີລນ຺ຕິ ສີລນຏ຺ເຐນ ສີລໍ. ກິມິທໍ ສີລໍ ນາມ, ສມາຘານໍ ວາ, ກາຍກມ຺ມາທີນໍ ສຸສີລ຺ຍວເສນ ອວິປ຺ປກິຓ຺ຓຕາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຸປຘາຣຓໍ ວາ, ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຕິຏ຺ຐານວເສນ ອາຘາຣຠາໂວຕິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ຊລຊູປເມນ ປທຸມສທິເສນ ສີຕເລນ ອຈ຺ຈນ຺ຕສີຕເລນ ສີເລນ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍສີເລນ ຍຸຕ຺ໂຕຕິ ຊລຊູປມສີຕລສີລຍຸໂຕ, ຊິໂນ. ຕໍ ຊລຊູປມສີຕລສີລຍຸຕໍ. ຍຖາ ຫິ ອຸທເກ ຊາຕໍ ປທຸມໍ ຊເລນ ສີຕລໍ ໂຫຕິ, ເອວໍ ຠຄວໂຕ ມຄ຺ຄສີເລນ ກິເລສຸປຕາປນສ຺ສ ປຫີນຕ຺ຕາ ຕໍ ສີຕລໍ ອຈ຺ຈນ຺ຕສີຕລໍ. ເຕນ ສມ຺ປຍຸຕ຺ໂຕຕິ ຊລຊູປມສີຕລສີລ ຍຸຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ປຖວີສຫນນ຺ຕິ ປຖວີ ວິຍ ຂນ຺ຕິສມ຺ປນ຺ນໍ ຂນ຺ຕິວນ຺ຕໍ ວາ. ປຖນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐຫນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຕຣຸປພ຺ພຕາທໂຍຕິ ປຖວີ, ຠູມິ. ປຖຘາຕຸ ປຕິຏ຺ຐາຍໍ ¶ ວີປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ປຸຖຸ ຫຸຕ຺ວາ ຊາຕນ຺ຕິ ປຖວີ. ຊາຕຕທ຺ຘິຕຕ຺ເຖ ວີປຈ຺ຈໂຍ. ສຫຍເຕ ຂມິຍເຕ ສຫນໍ, ສຫຕິ ຂມຕີຕິ ວາ ສຫນໍ, ອຘິວາສນຂນ຺ຕິ. ສຫຘາຕຸ ຂນ຺ຕິຍໍ ຍຸ. ປຖວີ ວິຍ ສຫນໍ ຂມນໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ປຖວີສຫໂນ, ຊິໂນ. ຕໍ ປຖວີສຫນໍ. ຍຖາ ຫິ ປຖວີ ອຕ຺ຕໂນ ອຸປຣິ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ສຸຈິມ຺ປິ ອສຸຈິມ຺ປິ ສພ຺ພໍ ສຫຕິ, ນ ປຏິຆານຸນຍໍ ກໂຣຕິ, ເອວໍ ຊິໂນ ອິຏ຺ຐາຣມ຺ມຓມ຺ປິ ອນິຏ຺ຐາຣມ຺ມຓມ຺ປິ ສພ຺ພໍ ສຫຕິ, ນ ຕຕ຺ຖ ປຏິຆານຸນຍໍ ກໂຣຕີຕິ ປຖວີສຫນນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ອປທານປາຬິຍໍ –

‘‘ລາຠາລາເຠ ນ ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ສມ຺ມານນວິມານເນ;

ປຖວີສທິສາ ພຸທ຺ຘາ, ຕສ຺ມາ ເຕ ນ ວິຣາຘິຍາ’’ຕິ.

ອຫໍ ຊິນໍ ປຓມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ສຕປຸຎ຺ຎຊລກ຺ຂຓິກໍ ອເນກປາຣມີປຸຎ຺ຎເຕເຊນ ຊາເຕນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓນ ສມ຺ປນ຺ນໍ, ວິຣຊໍ ຣາຄຣຊາທີນໍ ອຠາວາ ວິຄຕຣຊໍ, ຄຄນູປມຘິໍ ອາກາສູປມສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວນ຺ຕໍ, ຘິຕິເມຣຸສມໍ ສິເນຣຸປພ຺ພຕສທິສໍ ອຈລສມາຘິວນ຺ຕໍ, ຊລຊູປມສີຕລ ສີລຍຸຕໍ. ອຸທກຊາຕປ຺ປທຸມສທິເສນ ອຈ຺ຈນ຺ຕອຕິສີຕເລນ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍສີເລນ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ, ປຖວີສຫນໍ ປຖວີ ວິຍ ຂນ຺ຕິສມ຺ປນ຺ນໍ, ຂນ຺ຕິວນ຺ຕໍ ວາ, ຊິນໍ ປຎ຺ຈມາຣວິຊຍໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ປຓມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ທ຺ວາທສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ ສຸມຕິ ທິເວ ທິວາກໂຣວ,

໑໓. ເອວໍ ¶ ທ຺ວາທສມຄາຖາຍ ຊິນໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ຕາວຕິໍສປຸເຣ ມາຕຸເທວປຸຕ຺ຕປ຺ປມຸຂານໍ ອຸປປຕ຺ຕິເທວານໍ ອຠິຘມ຺ມໍ ເທສກ ຄຸເຓນ ອຠິຕ຺ຖວິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ ສຸມຕິຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ມ ນ ຊ ຣ ຄເຓຫິ ຈ ເອກຄຣຸນາ ຈ ຕີຫິ ຍຕີຫິ ຈ ທສຫິ ຍຕີຫິ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ເຕຣສກ຺ຂຣ ສໍຍຸຕ຺ຕາ ປຫສ຺ສິຓີຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ມ຺ນາ ຊຣາ ໂຄ ຕິທສຍຕິປ຺ປຫສ຺ສິຓີ ສາ’’ຕິ.

ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ມ຺ນາ ມຄຓ ນຄຓາ ຈ ຊຣາ ຊ ຄຓ ຣຄຓາ ຈ ໂຄ ຄຣຸ ຈ ຕິທສຍຕິ ຕິຍຕິ ຈ ທສຍຕິ ຈ ເຈ ສິຍາ, ສາ ຄາຖາ ປຫສ຺ສິຓີຄາຖາ ນາມາຕິ. ຕຕ຺ຖ ສຸມຕິ ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ ຘມ຺ມໍ ເທວານໍ ອເທສີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ໂຍຕິ ອນິຍມວາຈກສພ຺ພນາມປທໍ. ຕສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ນ ກາຕພ຺ໂພ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສທ຺ທວິທູຫິ –

‘‘ຣຸຬ຺ຫີຂ຺ຍາຕໍ ນິປາຕຎ຺ຈຸ, ປສຄ຺ຄາລປນໍ ຕຖາ;

ສພ຺ພນາມນ຺ຕິ ເອເຕສຸ, ນ ກໂຕ ວິຄ຺ຄໂຫ ຉສູ’’ຕິ.

ອຖ ວາ ສພ຺ພນາມຠາວໍ ຍາຕີຕິ ໂຍ, ອນິຍມວາຈກ ຠາວໍ ຍາຕີຕິ ວາ ໂຍ. ສພ຺ພນາມຠາເວນ ຍາຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວາ ໂຍ. ອນິຍມວາຈກຠາເວນ ຍາຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວາ ໂຍ. ສພ຺ພນາມຠາເວນ ຍາຕພ຺ໂພ ຎາຕພ຺ໂພຕິ ວາ ໂຍ, ຍາຕພ຺ໂພ ຎາຕພ຺ໂພ ເອເຕນ ອນິຍມຕ຺ໂຖຕິ ວາ ໂຍ. ສພ຺ພນາມສງ຺ຂາຕໍ ຍອິຕິປທໍ ລພ຺ຠຕິ. ໂຍ ຍາທິ ໂສຕິ ອຕ຺ໂຖ. ພຸທ຺ໂຘຕິ ປຏິວິທ຺ຘຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ໂມ, ປຏິວິທ຺ຘສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ວາ. ຕສ຺ສ ປນ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ສຸມຕີຕິ ສຸນ຺ທຣສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວາໂຕ, ເທສນາຎາຓວາໂຕ ວາ. ອເທສິ ຘມ຺ມໍ ເທວານນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈມານຕ຺ຕາ ຫິ ອິຘ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓໍ ສຸມຕີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ມນຕິ ຊານາຕິ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ເທເສຕພ຺ພຘມ຺ມໍ ວາຕິ ມຕິ. ມນຘາຕຸ ຎາເຓຕິ. ສຸນ຺ທຣາ ມຕິ ສຸມຕິ, ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມານໍ ຍຖາສຠາວຊານນສມຕ຺ຖໍ ເຕສໍ ເທເສ ຕພ຺ພປ຺ປກາຣຊານນສມຕ຺ຖໍ ¶ ໂພເຘຕພ຺ພປຸຄ຺ຄລານໍ ອາສຍາຘິ ມຸຕ຺ຕິຍາທິວິຠາວນສມຕ຺ຖຎ຺ຈາຕິ ຕິສມຕ຺ຖສມ຺ປນ຺ນໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ລພ຺ຠຕິ. ສຸມຕີຕິ ອິມິນາ ຫິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓເມວ ອຠິຘມ຺ມກຖາຍ ສມຸຏ຺ຐານຠາເວ ສມຕ຺ຖໍ. ນາຎ຺ຎນ຺ຕິ ອິມມຕ຺ຖໍ ທີເປນ຺ໂຕ ອຠິຘມ຺ມກຖາຍ ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓຠາວໍ ທສ຺ເສຕິ. ສຸນ຺ທຣາ ມຕິ ອສ຺ສ ອສ຺ມິໍ ວາ ອຕ຺ຖີຕິ ສຸມຕິ, ພຸທ຺ໂຘ. ສມາສນ຺ຕ ຕທ຺ຘິຕາຍໍ. ຕທສ຺ສຕ຺ຖີຕິວີ ຈາຕິ ສຸຕ຺ເຕ ຈສທ຺ເທນ ອປຈ຺ຈໂຍ. ຍຖາ ປີຕິສຸຂນ຺ຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ປາຣາຊິກຓ຺ຑຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອຍຎ຺ຈ ປີຕິ ອິທຎ຺ຈ ສຸຂໍ ອສ຺ສ ຌານສ຺ສ ອສ຺ມິໍ ວາ ຌາເນ ອຕ຺ຖີຕິ ອິທໍ ຌານໍ ປີຕິສຸຂນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ທິເວຕິ ທິວເສ. ສູຣິໂຍຠາເສນ ທິພ຺ພຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ທິໂວ. ທິວຸຘາຕຸ ຊຸຕິຍໍ ອ. ຕສ຺ມິໍ ທິເວ. ທິວາ ກໂຣວາຕິ ສູຣິໂຍ ອິວ. ທິວາທິນໍ ກໂຣຕີຕິ ທິວາກໂຣ, ສູຣິໂຍ. ທິວາສທ຺ທູປ ປທ ກຣຘາຕຸ ກຣເຓ ອ. ອຖ ວາ ທິວາ ທິວເສ ກໂຣ ຣໍສິ ອສ຺ສາຕິ ທິວາກໂຣ. ກຣສທ຺ໂທ ຫິ ຣໍສິວາຈໂກ. ໂສຠນ຺ໂຕຕິ ວິໂຣຈມາໂນ ຫຸຕ຺ວາ. ສຸຠຕິ ວິໂຣຈຕິ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສິອາທີຫີຕິ ໂສຠນ຺ໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ສຸຠຘາຕຸ ໂສເຠ, ທິຕ຺ຕິຍໍ ວາ ອນ຺ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຠຄວາ ຫິ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີຫິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ອສີຕ຺ຍານຸພ຺ຍຎ຺ຊນລກ຺ຂເຓຫິ ຈ ເທວານໍ ມຊ຺ເຌ ໂສຠຕິ ວິໂຣຈຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຣຕິຊນເນຕິ ເທວານໍ ອຕປ຺ປກປີຕິໂສມນສ຺ສຸປ຺ປາທເນ, ເປມຸປ຺ປາທເນ ວາ. ຣມນໍ ຣຕິ. ຣມຸຘາຕຸ ກີຬາຍນ຺ຕິ. ຕໍ ຊເນຕິ ອຸປ຺ປາເທຕີຕິ ຣຕິຊນນໍ. ສິລາສນໍ. ຣຕິສທ຺ທູປປທ ຊນຘາຕຸ ຊນເນ ຍຸ. ຕສ຺ມິໍ ຣຕິຊນເນ.

ສິລາສນມ຺ຫີຕິ ຕິທສາລເຍ, ປາຣິຈ຺ຉຕ຺ຕກມູເລ ຊາເຕ ນິກ຺ຂິຕ຺ເຕ ວາ ທີຆໂຕ ສຏ຺ຐິໂຍຊເນ ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ປຓ຺ຓາສ ໂຍຊເນ ປຸຖຸລໂຕ ປນ຺ນຣສໂຍຊເນ ວຓ຺ຓໂຕ ຊຍສຸມນປຸປ຺ຜສທິເສ ຣຕ຺ຕກມ຺ປລວຓ຺ເຓ ວາ ສຓ຺ຫສຸຂຸເມ ປຓ຺ຑຸກມ຺ປ ລນາມເກ ສິລາສເນ. ສກ຺ເກນ ເສວິຍຕີຕິ ສິລໍ. ປາສາໂຓ ¶ . ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ອລປຈ຺ຈໂຍ. ອາສິຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອາສນໍ. ອຖ ວາ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ເສວິຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອາສນໍ. ອາປຸພ຺ພສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ຍຸ. ສິລໍເອວ ອາສນໍ ສິລາສນໍ. ປຓ຺ຑຸກມ຺ປລສິລາສນໍ ລພ຺ຠຕິ. ຕສ຺ມິໍ ສິລາສນມ຺ຫິ. ອາສີໂນຕິ ທສຫິ ຈກ຺ກວາຬສຫສ຺ເສຫິ ອາຄມ຺ມ ສນ຺ນິສິນ຺ນານໍ ເທວານໍ ຄເຓນ ປຣິວາຣິໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ນິສີທນ຺ໂຕ. ອາສີທນໍ ນິສຊ຺ຊນໍ ອາສີໂນ. ອາສມນ຺ຕໂຕ ສີທຕິ ວສຕີຕິ ວາ ອາສີໂນ. ອຠິຘມ຺ມກຖາຠິມຸຂໍ ສີທຕິ ນິສຊ຺ຊຕີຕິ ວາ ອາສີໂນ, ພຸທ຺ໂຘ. ອາປຸພ຺ພສີທຘາຕຸ ນິສຊ຺ຊາຍໍ. ວິສຣຓ ຄຕ຺ຍາວສາເນສຸ ວາ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສ ອີຓາເທໂສ, ຓສ຺ສນຕ຺ຕໍ, ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ. ສິວສຸຂທນ຺ຕິ ນິພ຺ພານສຸຂທາຍກໍ. ອຣິເຍຫິ ເສວິຍຕີຕິ ສິວໍ, ນິພ຺ພານໍ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ອໂວ. ອຖ ວາ ຣາຄຄ຺ຄິອາທີຫິ ສມຕິ ອຸປສມຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສິວໍ, ນິພ຺ພານໍ. ສມຸຘາຕຸ ອຸປສເມ ຣິໂວ. ອຠິຘານປ຺ປທີປິກຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ສິວໍ ເຂມຠາວໍ ກໂຣຕີຕິ ສິວໍ, ສໍສາຣຠີຣຸເກຫິ ເສວິຕພ຺ພຕ຺ຕາ ວາ ສິວໍ. ຍທາທິນາ ວປຈ຺ຈໂຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສຸຂຍຕີຕິ ສຸຂໍ. ຍສ຺ສຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ສຸຂິຕໍ ກໂຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສຸຏ຺ຐຸ ທຸກ຺ຂໍ ຂນຕີຕິ ສຸຂໍ. ສຸປຸພ຺ພ ຂນຸຘາຕຸ ອວທາຣເຓ ກ຺ວິ. ສິວສ຺ສ ນິພ຺ພານສ຺ສ ສຸຂໍ ສິວສຸຂໍ, ຕໍ ທທາຕີຕິ ສິວສຸຂທໍ, ອຠິຘມ຺ມຘມ຺ໂມ. ສິວສຸຂສທ຺ທູປປທທາຘາຕຸ ອ. ໂຍ ຫິ ອຠິຘມ຺ມຘມ຺ມໍ ສຸຓາຕິ, ໂສ ຕສ຺ສ ນິພ຺ພານສຸຂໍ ທທາຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ອເທສິ ຘມ຺ມໍ ເທວານນ຺ຕິ ເທວານໍ ຘມ຺ມໍ ອເທສີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຘມ຺ມນ຺ຕິ ນານານຍວິຈິຕ຺ຕໍ ຄມ຺ຠີຣໍ ສຓ຺ຫສຸຂຸມໍ ທຸທ຺ທສໍ ອຠິຘມ຺ມ ຘມ຺ມໍ. ອຕ຺ຕໂນ ສຠາວໍ ຘາເຣຕີຕິ ຘມ຺ໂມ, ປຓ຺ຑິເຕຫິ ຘາຣິຍຕິ ນ ພາເລຫີຕິ ວາ ຘມ຺ໂມ, ອຠິຘມ຺ມປິຏກໍ. ຘຣຘາຕຸ ຘາຣເຓ ຣມ຺ມປຈ຺ຈໂຍ. ຕໍ ຘມ຺ມໍ. ເທວານນ຺ຕິ ປຸພ຺ເພ ມນຸສ຺ສໂລເກ ມາຕຸຠູຕເທວປຸຕ຺ຕປ຺ປມຸຂານໍ ອຸປປຕ຺ຕິເທວານໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອຏ຺ຐສາລິນີອຏ຺ຐກຖາຍໍ –

‘‘ມາຕຣໍ ¶ ປມຸຂໍ ກຕ຺ວາ, ຕສ຺ສາ ປຎ຺ຎາຍ ເຕຊສາ;

ອຠິຘມ຺ມກຖາມຄ຺ຄໍ, ເທວານໍ ສມ຺ປວຕ຺ຕຍີ’’ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ມາຕຣນ຺ຕິປທສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ມນຸສ຺ສໂລເກ ມາຕຸຠູຕໍ ເທວປຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຊິນາລງ຺ກາຣປາຬິຍໍ –

‘‘ຕໂຕ ປຸຕ຺ຕໍ ຄເຫຕ຺ວານ, ຄຕາ ມາຕາ ສກໍ ຆຣໍ;

ສຕ຺ຕມິຍໍ ຈຸຕາ ຄນ຺ຕ຺ວາ, ເທວປຸຕ຺ຕຕ຺ຕມາຄມີ’’ຕິ.

ຕຏ຺ຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ໂພຘິສຕ຺ຕມາຕາ ຄພ຺ຠວຸຏ຺ຐານໂຕ ສຕ຺ຕເມ ທິວເສ ກາລງ຺ກຕ຺ວາ ຕຸສິຕປຸເຣ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ເທວປຸຕ຺ຕສທ຺ເທນ ວຸຕ຺ຕເມວ. ກາຬຸທາຍີ ເຖຣຄາຖາອຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ປຣິວາຣິຕາຕິ ຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ປຸຣິມຕ຺ຕຠາວສິທ຺ຘໍ ອິຕ຺ຖິຠາວໍ ເທວຕາຠາວໍ ວາ ສນ຺ຘາຍ ກໂຕ. ເທວູປປຕ຺ຕິ ປນ ປຸຣິສຠາເວນ ຊາຕາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຊາຕກຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ເທໂວໂຣຫເນຕິ ມາຕຸເທວປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເຕມາສໍ ອຠິຘມ຺ມປິຏກໍ ເທເສຕ຺ວາ ເທໂວໂຣຫນກາເລ’’ຕິ ມາຕຸເທວປຸຕ຺ຕສທ຺ເທນ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຠິຘມ຺ມາວຕາຣຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ເທວານນ຺ຕິ ຕທາ ຘມ຺ມປຏິຄ຺ຄາຫການໍ ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬາຘິວາສີນໍ ມາຕຸເທວປຸຕ຺ຕປ຺ປມຸຂານໍ ອຸປປຕ຺ຕິເທວານ’’ນ຺ຕິ ມາຕຸເທວປຸຕ຺ຕ ສທ຺ເທນ ວຸຕ຺ຕໍ. ສິຣີມຫາມາຍາສຕ຺ເຖ ຈ ‘‘ສິຣີມຫາມາຍາ ເທວີປິ ສຕ຺ຕທິວເສເຍວ ວສິຕ຺ວາ ກາລງ຺ກຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ປຸຎ຺ຎານຸຠາເວນ ຕຸສິຕຠວເນ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕີ’’ຕິ ເທວປຸຕ຺ຕສທ຺ເທນ ວຸຕ຺ຕໍ. ມຓິທີປຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ມາຕຣນ຺ຕິ ປຸພ຺ເພ ມນຸສ຺ສໂລເກ ມາຕຸຠູຕໍ ເທວປຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສິຣີມຫາມາຍາ ຫິ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ວິຊາຍິຕ຺ວາ ສຕ຺ຕາຫມຕ຺ຕໍ ຐຕ຺ວາ ອິໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ຕຸສິຕຠວເນ ປຸຣິສຠາເວເນວ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ, ນ ອິຕ຺ຖິຠາເວນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ມາຕຣນ຺ຕິປທສ຺ສ ມາຕຸຠູຕໍ ເທວປຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ ມຸຂ຺ເຍນ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ປຣິວາຣິຕາ ເທວຄເຓຫິ ເຕຫີ’’ຕິ; ເຖຣາປາຬິ;

ຕທຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ປຣິວາຣິຕາຕິ ຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ປຸຣິມຕ຺ຕ ຠາວສິທ຺ຘໍ ອິຕ຺ຖິຠາວໍ ເທວຕາຠາວໍ ວາ ສນ຺ຘາຍ ກໂຕ. ເທວູປປຕ຺ຕິ ປນ ປຸຣິສຠາເວນ ຊາຕາຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ມາຕຣນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາວວເສນ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ວທນ຺ຕິ. ເຖຣຏ຺ຐກຖາ ປນ ນສງ຺ຄຫາຣຸຬ຺ຫາ. ອຎ຺ຎຏ຺ຐກຖາຏີກາສຸ ຈ ຕາທິສໍ ວຈນໍ ນຕ຺ຖິ. ປຕ຺ຖນາກາເລ ຈ ພຸທ຺ຘມາຕາ ຫຸຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ປຸຣິໂສ ໂຫມີຕິ ປຕ຺ຖນາ ນຕ຺ຖິ. ຕິໍສຘມ຺ມຕາຍຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘມາຕຸຍາ ປຸຣິສຠາໂວ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ຕສ຺ມາ ຕໍ ວີມໍສິຕພ຺ພນ຺ຕິປິ ວິທູ ວທນ຺ຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ປນ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ, ສໍສຍວຈເນນ ວີມໍສິຕພ຺ພນ຺ຕິ ວິທູວທນ຺ຕີຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຈ ຍຖາວຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຏີກາວຈເນຫິ ອຸຊຸກໍ ວິຣຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ຈ. ເທວຕາສທ຺ໂທ ຫິ ເທວປຸຕ຺ເຕ ພ຺ຣຫ຺ເມ ເທວຘີຕາຍ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ຕຖາເຫສ ‘‘ອຖ ໂຂ ອຎ຺ຎຕຣາ ເທວຕາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕວຓ຺ຓາ’’ຕິອາທີສຸ ເທວປຸຕ຺ເຕ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຂຸທ຺ທກປາຐອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອຎ຺ຎຕຣາຕິ ອນິຍມິຕ ນິທ຺ເທໂສ. ສາ ຫິ ນາມໂຄຕ຺ຕໂຕ ອປາກຏາ. ຕສ຺ມາ ອຎ຺ຎຕຣາຕິ ວຸຕ຺ຕາ. ເທໂວເຍວ ເທວຕາ. ອິຕ຺ຖິປຸຣິສສາຘາຣຓເມເວຕໍ. ອິຘ ປນ ປຸຣິໂສເອວ. ໂສ ເທວປຸຕ຺ໂຕ. ກິນ຺ຕຸສາຘາຣຓນາມວເສນ ເທວຕາຕິ ວຸຕ຺ໂຕ’’ຕິ. ສຸນີຕຕ຺ເຖຣອປທານ ປາຬິຍໍ ອາຄຕາສຸ ‘‘ຕຖາ ຕາ ເທວຕາ ສຕ຺ຕສຕາ ອຸຬາຣາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ວິມານາ ອຠິນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ’’ຕິອາທີສຸ ພ຺ຣຫ຺ເມ. ປທີປວິມານວຕ຺ຖຸປາຬິຍໍ ວຸຕ຺ຕາສຸ –

‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ເຕນ ວຓ຺ເຓນ, ຍາ ຕ຺ວໍ ຕິຏ຺ຐຕິ ເທວເຕ;

ໂອຠາເສນ຺ຕີ ທິສາ ສພ຺ພາ, ໂອສຘີ ວິຍ ຕາຣກາ’’ຕິ.

ອາທີສຸ ¶ ເທວຘີຕາຍ. ເອວໍ ປນ ປຣິວາຣິຕາສທ຺ໂທປິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຕສ຺ມາ ອາຈຣິຍຘມ຺ມປາລຕ຺ເຖເຣນ ກຕາຍ ເຖຣຏ຺ຐກຖາຍ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ຊາຕກຏີກາຍ ວຸຕ຺ຕວຈນຎ຺ຈ ອາຈຣິຍສຸມງ຺ຄລຕ຺ເຖເຣນ ກຕາຍ ອຠິຘມ຺ມາວຕາຣຏີກາຍ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ປມາຓໍ ກຕ຺ວາ ມາຕຸເທວປຸຕ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖເຍວ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເອຕຣຫິ ປນ ເກຈິ ອາຈຣິຍາ ເຖຣາປາຬິຍໍ ອາຄຕໍ ປຣິວາຣິຕາສທ຺ທຎ຺ຈ ມຘຸສາຣຕ຺ຖທີປນີຏີກາວຈນຎ຺ຈ ປຏິຈ຺ຈ ມາຕຸເທວຘີຕາຕິ ວທນ຺ຕິ. ຕໍ ປນ ເຕສໍ ມຕິມຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອເທສີຕິ ມຫາກຣຸຓາປຸພ຺ພງ຺ຄເມນ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາເຓນ ກເຖສິ. ອສທິສໍ ຕນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຕນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘໍ. ອສທິສນ຺ຕິ ອປ຺ປຏິປຸຄ຺ຄລໍ. ນຕ຺ຖິ ເອຕສ຺ສ ສທິໂສ ປຏິປຸຄ຺ຄໂລຕິ ອສທິໂສ, ພຸທ຺ໂຘ. ສເທວເກ ໂລເກ ສີລາທິຄຸເຓນ ພຸທ຺ເຘນ ສທິໂສ ໂກຈິ ປຸຄ຺ຄໂລ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຕນາຫ ວິນຍມຫາວຄ຺ຄປາຬິຍໍ –

‘‘ນ ເມ ອາຈຣິໂຍ ອຕ຺ຖິ, ສທິໂສ ເມ ນ ວິຊ຺ຊຕິ;

ສເທວກສ຺ມິໍ ໂລກສ຺ມິໍ, ນຕ຺ຖິ ເມ ປຏິປຸຄ຺ຄໂລ’’ຕິ.

ນິຈ຺ຈນ຺ຕິສຕຕໍ ສມິຕໍ, ສພ຺ພກາລໍ ນິຣນ຺ຕຣນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອສທິສໍ ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ນິຈ຺ຈໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ສຸມຕິ ສຸນ຺ທຣສພ຺ພຎ຺ຎຸຕ ຎາຓວາໂຕ, ເທສນາຎາຓວາໂຕ ວາ. ໂຍ ຍາທິໂສ ພຸທ຺ໂຘ. ທິເວ ທິວເສ ທິວາກໂຣວ ສູຣິໂຍອິວ, ໂສຠນ຺ໂຕ ວິໂຣຈມາໂນ ຫຸຕ຺ວາ, ຣຕິຊນເນ ເທວານໍ ອຕປ຺ປກປີຕິ ໂສມນສ຺ສຸປ຺ປາທເນ, ເປມຸປ຺ປາທເນ ວາ, ສິລາສນມ຺ຫິ ປຓ຺ຑຸ ກມ຺ປລນາມເກ ສິລາສເນ, ອາສີໂນ ນິສີທນ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ສິວສຸຂທໍ ນິພ຺ພານສຸຂທາຍກໍ, ຘມ຺ມໍ ອຠິຘມ຺ມຘມ຺ມໍ, ເທວານໍ ມາຕຸ ປຸພ຺ພເທວປຸຕ຺ຕປ຺ປມຸຂານໍ ອຸປປຕ຺ຕິເທວານໍ ອເທສິ ກເຖສິ. ອສທິສໍ ອປ຺ປຏິປຸຄ຺ຄລໍ ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ນິຈ຺ຈໍ ສຕຕໍ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ເຕຣສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ໂຍ ¶ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລຣາຊິເກຫິ,

ໂລເກຫິ ຕີຫິວິກເລຫິ ນິຣາກຸເລຫິ;

ສມ຺ປາປຸເຓ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕເມວ ນາໂຖ,

໑໔. ເອວໍ ເຕຣສມຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປາທຕເລ ວິຈິຕ຺ຕປ຺ປວຕ຺ເຕຫິ ອຏ຺ຐສຕຈກ຺ກລກ຺ຂເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ໂຍ ປາທປງ຺ກຊຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຕ ຠ ຊ ຊ ຄເຓຫິ ຈ ຄຣຸທ຺ວເຍນ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ຈຸທ຺ທສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ວສນ຺ຕຕິລກາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ວຸຕ຺ຕາ ວສນ຺ຕຕິລກາ ຕ ຠ ຊາ ຊຄາ ໂຄ’’ຕິ. ຕສ຺ສາຍມຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຕ ຠ ຊາ ຕ ຠ ຊ ຄຓາ ຈ ຊຄາ ຊຄຓຄຣຸກາ ຈ ໂຄ ຄຣຸ ຈ ເຈ ຠວນ຺ຕິ, ສາ ຄາຖາ ວສນ຺ຕຕິລກາຄາຖາຕິ ຉນ຺ທາຈຣິເຍຫິ ວຸຕ຺ຕາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ໂຍ ນາໂຖ ອວິກເລຫິ ນິຣາກຸເລຫິ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕເລຫິຕີຫິ ໂລເກຫິ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕໍ ສມ຺ປາປຸເຓເອວ ສພ຺ພໂລກມຫິຕໍ ອສມໍ ຕໍ ນາຖໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕ຺ຖ ປນ ສທ຺ທກ຺ກເມນ ອທສ຺ເສຕ຺ວາ ອຕ຺ຖກ຺ກເມນ ວຓ຺ຓນໍ ທສ຺ສຍິສ຺ສາມ. ໂຍ ນາໂຖຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປຏິສຣໂຓ ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ປນ ປທໍ ສມ຺ປາປຸເຓເອວາຕິປເທ ກຕ຺ຕຸຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ຘິຕພ຺ພໍ. ນາຖສ຺ສ ປນ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ອວິກເລຫີຕິ ເກນຈິ ອເວກລ຺ເລຫິ ສພ຺ພປາທຈກ຺ກລກ຺ຂເຓຫິ ສມ຺ປຸຓ຺ເຓຫີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິຣູປໍ ກລຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວິກໂລ. ວິປຸພ຺ພກລຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ນຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈິ ວິກລໍ ເອຕິສ຺ສາ ຣາຊິຍາຕິ ອວິກລາ, ປາທຣາຊິ. ປາທທ຺ວເຍ ປຣິພ຺ຍຕ຺ຕໍ ສຓ຺ຐານຣູປໍ ກິຎ຺ຈິ ວິກລໍ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຕຫິ ອວິກເລຫິ.

ນິຣາກຸເລຫີຕິ ¶ ອາກຸລວິຣຫິເຕຫິ. ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓານໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ອສໍມິສ຺ເສຫິ ອສໍສຏ຺ເຐຫີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອາຠຸໂສ ກຸລຕິ ພນ຺ຘຕີຕິ ອາກຸລໍ, ອາປຸພ຺ພ ກຸລຘາຕຸ ພນ຺ຘເນ ອ. ອຖ ວາ ອາຠຸໂສ ກຸລຕິ ອາວຣຕິ ໂສຠນນ຺ຕິ ອາກຸລໍ, ນຕ຺ຖິ ອາກຸລໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມິສ຺ສໍ ເອຕິສ຺ສາ ປາທຣາຊິ ຍາຕິ ນິຣາກຸລາ, ປາທຣາຊິ. ເຕຫິ ນິຣາກຸເລຫິ. ຕໍ ປນ ປທທ຺ວຍໍ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລຣາຊິເກຫີຕິປເທ ວິເສສນໍ. ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລຣາຊິເກຫີຕິ ປາທສງ຺ຂາຕປທຸມສ຺ສ ສຓ຺ຫ ຕເລ ຊາເຕຫິ ອຏ຺ຐສຕຈກ຺ກລກ຺ຂຓຣາຊິເກຫິ ປທຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ເອເຕນາຕິ ປາໂທ. ປທຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິຓ. ປງ຺ເກ ກທ຺ທເມ ຊາຕນ຺ຕິ ປງ຺ກຊໍ, ປທຸມໍ. ປາທສງ຺ຂາຕໍ ປງ຺ກຊໍ ປາທປງ຺ກຊໍ. ປງ຺ກຊໍອິວ ປາໂທ ວາ ປາທປງ຺ກຊໍ, ປາໂທ. ສຓ຺ຫຠາເວນ ມຸທຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ມຸທຸ, ມຸທຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອຸ. ຕລຕິ ປຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຕລໍ. ຕລຘາຕຸ ປຕິຏ຺ຐາຍໍ ອ. ມຸທຸ ຈ ຕໍ ຕລຎ຺ຈາຕິ ມຸທຸຕ຺ຕລໍ, ປາທປງ຺ກຊສ຺ສ ມຸທຸຕ຺ຕລໍ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລໍ, ຣາຊຕິ ທິສ຺ສຕີຕິ ຣາຊິກາ, ຣາຊຕິ ໂສຠຕິ ເອເຕນາຕິ ຣາຊິກາ. ຣາຊຘາຕຸ ໂສຠເນ ຓິໂກ. ປາທປງ຺ກຊ ມຸທຸຕ຺ຕເລ ຊາຕໍ ອຏ຺ຐສຕຈກ຺ກລກ຺ຂຓສງ຺ຂາຕໍ ຣາຊິກນ຺ຕິ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລຣາຊິກໍ, ເຕຫິ.

ຕໍ ປນ ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ ນາເມວໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ຠຄວໂຕ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕລສ຺ສ ມຊ຺ເຌ ນາຠິ ທິສ຺ສຕິ. ນາຠິປຏິຈ຺ຉິນ຺ນາ ວຏ຺ຏເລຂາ ທິສ຺ສຕິ. ນາຠິມຸຂປຣິກ຺ເຂປປຏ຺ໂຏ ທິສ຺ສຕິ. ປນາຬິມຸຂໍ ທິສ຺ສຕິ. ອຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ອເຣສຸ ວຏ຺ຏເລຂາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເນມິ ທິສ຺ສຕິ. ເນມິມຓິກາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ອິທໍ ຕາວ ປາຬິອາຄຕເມວ. ສມ຺ປຫຸລວາໂຣ ປນ ອນາຄໂຕ, ໂສ ເອວໍ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ສຕ຺ຕິ, ສິຣີວຈ຺ໂຉ, ນນ຺ທິຍາວຏ຺ຏໍ, ໂສວຕ຺ຕິໂກ, ວຏໍສໂກ, ວຑ຺ຒມານກໍ, ມຈ຺ຉຍຸຄລໍ, ຠທ຺ທປີຐໍ, ອງ຺ກຸສໍ, ໂຕມໂຣ, ປາສາໂທ, ໂຕຣຓໍ, ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ, ຂຄ຺ໂຄ, ຕາລວຓ຺ຑໍ, ໂມຣຫຕ຺ຖໂກ, ວາຬພີຊນິ, ອຸຓ຺ຫີສໍ, ປຕ຺ໂຕ ¶ , ມຓິກຸສຸມທາມໍ, ນີລຸປ຺ປລໍ, ຣຕ຺ຕຸປ຺ປລໍ, ເສຕຸປ຺ປລໍ, ປທຸມໍ, ປຸຓ຺ຑຣິກໍ, ປຸຓ຺ຓຆໂຏ, ປຸຓ຺ຓປາຕິ, ສມຸທ຺ໂທ, ຈກ຺ກວາຬໍ, ຫິມວາ, ສິເນຣຸ, ຈນ຺ທິມສູຣິຍາ, ນກ຺ຂຕ຺ຕານິ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຫາທີປາ, ທ຺ເວປຣິຕ຺ຕທີປສຫສ຺ສານິ ອນ຺ຕມໂສ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ ຣຎ຺ໂຎ ປຣິສໍ ອຸປາທາຍ ສພ຺ໂພ ຈກ຺ກລກ຺ຂຓສ຺ເສວ ປຣິວາໂຣຕິ ເອຕ຺ຕກເມວ ມຊ຺ຌິມປຓ຺ຓາສຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ຊິນາລງ຺ກາຣຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ເຫຏ຺ຐາປາທຕເລສຸ ຈກ຺ການິ ຊາຕານີຕິ ຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ ນາມ ທ຺ວີສຸ ປາທຕເລສຸ ທ຺ເວ ຈກ຺ການິ ເອເກກສ຺ມິໍ ສຫສ຺ສມຕ຺ຕາ ອຣາ ຍຸຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ເນມິວລຍໍ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓໍ. ນາຠິ ອິນ຺ທນີລມຓິວຓ຺ຓາ. ຕສ຺ມິໍ ມຊ຺ເຌ ຈ ນາຠິປຣິຍນ຺ເຕ ຈ ນາຠິມຸເຂ ຈ ວຏ຺ຏເລຂາ ມຊ຺ເຌ ຉິທ຺ທໍ ຈກ຺ກປຣິຍນ຺ເຕ ເນມິໂຕ ພຫິທ຺ຘາ ວຏ຺ເຏ. ສຕ຺ຕິ, ສິຣີວຈ຺ໂຉ, ນນ຺ທິຍາວຏ຺ຏໍ, ໂສວຕ຺ຕິໂກ, ວຏໍສກໍ, ວຑ຺ຒມານກໍ, ຠທ຺ທປີຐໍ, ອງ຺ກຸໂສ, ປາສາທໍ, ໂຕຣຓໍ, ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ, ຂຄ຺ຄໍ, ຕາລວຓ຺ຑໍ, ມຍູຣຫຕ຺ຖໍ, ຈາມຣໍ, ອຸຓ຺ຫີສໍ, ປຕ຺ຕໍ, ມຓິ, ສຸມນທາມໍ, ນີລຸປ຺ປລໍ, ຣຕ຺ຕຸປ຺ປລໍ, ຣຕ຺ຕປທຸມໍ, ເສຕປທຸມໍ, ປຸຓ຺ຑຣິກໍ, ປຸຓ຺ຓກລສໍ, ປຸຓ຺ຓປຕ຺ຕໍ, ສມຸທ຺ໂທ, ຈກ຺ກວາຬປພ຺ພໂຕ, ຫິມວນ຺ຕປພ຺ພໂຕ, ເມຣຸປພ຺ພໂຕ, ສູຣິຍມຓ຺ຑລໍ, ຈນ຺ທມຓ຺ຑລໍ, ນກ຺ຂຕ຺ຕໍ, ສປຣິວາຣາ ຈຕຸມຫາທີປາ, ສປຣິວາໂຣ ສຕ຺ຕຣຕນສມງ຺ຄີ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ, ທກ຺ຂິຓາວຏ຺ຏ ເສຕສງ຺ຂໍ, ສຸວຓ຺ຓມຈ຺ຉຍຸຄຬໍ, ຈກ຺ກາວຸຘໍ, ສຕ຺ຕມຫາຄງ຺ຄາ, ສຕ຺ຕກຸລປພ຺ພຕາ, ສຕ຺ຕສີທນ຺ຕສາຄຣາ, ສຸວຓ຺ຓ ຫໍສຣາຊາ, ສໍສຸມາໂຣ, ຘຊປຏາໂກ, ສຸວຓ຺ຓສິວິກາ, ສຸວຓ຺ຓວາຬພີຊນິ, ເກລາສປພ຺ພໂຕ, ສີຫຣາຊາ, ພ຺ຍຄ຺ຆຣາຊາ, ວລາຫກອສ຺ສຣາຊາ, ອຸໂປສຖຉທ຺ທນ຺ຕຫຕ຺ຖິຣາຊາ, ວາສຸກີນາຄຣາຊາ, ຫໍສຣາຊາ, ອຸສຠຣາຊາ, ເອຣາວຓ ຫຕ຺ຖິຣາຊາ, ສຸວຓ຺ຓມກຣໍ, ຈຕຸມຸຂສຸວຓ຺ຓນາວາ, ສວຈ຺ຉກາ ເຘນຸ, ກິໍປຸຣິໂສ, ກິນ຺ນຣີ, ກຣວີໂກ, ມຍູຣຣາຊາ, ໂກຎ຺ຈຣາຊາ, ຈກ຺ກວາກຣາຊາ, ຊີວຎ຺ຊີວກຣາຊາ ຉ ເທວໂລກາ, ໂສຬສ ¶ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກາຕິ ອິເມ ເອຕ຺ຕກາ ອຄ຺ຄມງ຺ຄລລກ຺ຂຓາ ປາທຕເລ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິມິນາ ຈ ວຈເນນ ອຏ຺ຐສຕ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເວທິຕພ຺ພນ຺ຕິ.

ຕີຫິ ໂລເກຫີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕີຫິ ກາມຣູປາຣູປ ໂລເກຫີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ປນ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ຕໍ ປເນຕໍ ກຕ຺ວຕ຺ເຖ ກຣຓວຈນໍ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ນິຣຸປເມຍ຺ຍາຕິ ປເທນ ກຕ຺ຕຸຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕນ຺ຕິ ອປ຺ປເມຍ຺ຍຠາວໍ. ອຸປມິຕພ຺ພນ຺ຕິ ອຸປເມຍ຺ຍໍ. ອຸປປຸພ຺ພ ມາຘາຕຸ ປມາເນ ຓ຺ໂຍ. ອຸປເມຍ຺ຍສ຺ສ ຠາໂວ ອຸປເມຍ຺ຍຕໍ. ນຕ຺ຖິ ອຸປເມຍ຺ຍຕໍ ອສ຺ສ ຣາຊິກສ຺ສາຕິ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕໍ. ອຖ ວາ ນຕ຺ຖິ ອຸປເມຍ຺ຍໍ ເອຕສ຺ສ ຣາຊິກສ຺ສາຕິ ນິຣຸປເມຍ຺ໂຍ, ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓຣາຊິໂກ ລພ຺ຠຕິ. ຕສ຺ສ ຠາໂວ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕໍ. ຕໍ ປນ ປທໍ ສມ຺ປາປຸເຓ ເອວາຕິປເທ ກມ຺ມໍ. ສມ຺ປາປຸເຓເອວາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ສມ຺ມາ ຄຈ຺ຉຕິເອວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກສ຺ມາ ປນ ຕີຫິ ໂລເກຫິ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕເລຫິ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕໍ ປາປຸຓາຕີຕິ. ພຸທ຺ຘໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ສ ກສ຺ສຈິ ເທວມນຸສ຺ສສ຺ສ ປາທຕລມຊ຺ເຌ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓສ຺ສ ອຠາວໂຕ. ຠຄວໂຕ ຫິ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕເລ ປາຣມິປຸຎ຺ຎານຸຠາເວນ ນິພ຺ພຕ຺ຕານິ ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓານິ ສມ຺ປາປຸຓນ຺ຕິ, ນ ອຎ຺ເຎສໍ. ຕສ຺ມາ ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕໍ ປາປຸຓາຕີຕິ.

ສພ຺ພໂລກມຫິຕນ຺ຕິ ສພ຺ພໂລເກນ ປູຊິຕໍ. ສພ຺ເພນ ເທວມນຸສ຺ສໂລເກນ ມຫິຕພ຺ໂພ ປູຊິຕພ຺ໂພຕິ ສພ຺ພໂລກ ມຫິໂຕ, ນາໂຖ ລພ຺ຠຕິ. ຕໍ. ອຸປ຺ປນ຺ເນ ຫິ ຕຖາຄເຕ ເຍ ເກຈິ ມເຫສກ຺ຂາ ເທວມນຸສ຺ສາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປູເຊນ຺ຕິ, ປເຄວ ອຎ຺ຎາ. ຕຖາ ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ ສິເນຣຸມຕ຺ເຕນ ຣຕນ ທາເມນ ຕຖາຄຕໍ ປູເຊຕິ. ຍຖາພລຎ຺ຈ ອຎ຺ເຎປິ ເທວາ ມນຸສ຺ສາ ຈ ພິມ຺ພິສາຣໂກສລຣາຊາທໂຍ ນິພ຺ພຸຕມ຺ປິ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຉນ຺ນວຸຕິໂກຏິຘນໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ອໂສກ ມຫາຣາຊາ ¶ ສກລຊມ຺ພຸທີເປ ຈຕຸຣາສີຕິວິຫາຣສຫສ຺ສານິ ປຕິຏ຺ຐາເປຕິ. ກາ ກຖາ ປນ ອຎ຺ເຎສໍ ປູຊາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອສມນ຺ຕິ ສພ຺ພມນຸສ຺ສເທວພ຺ຣຫ຺ເມຫິ ອສທິສໍ. ອປ຺ປຏິປຸຄ຺ຄລນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ນຕ຺ຖິ ສໂມ ສທິໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ອສ຺ສາຕິ ອສໂມ, ນາໂຖ. ໂສ ປນ ອສີຕິອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນປຏິມຓ຺ຑິຕ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓ ວິຈິຕ຺ຣຣູປກາໂຍ. ສພ຺ພາກາຣ ປຣິສຸທ຺ຘ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິຄຸຓຣຕນສມິທ຺ຘຘມ຺ມກາໂຍ. ປຸຎ຺ຎມຫຕ຺ຕ ຖາມມຫຕ຺ຕອິທ຺ຘິມຫຕ຺ຕ ຍສມຫຕ຺ຕ ປຎ຺ຎາມຫຕ຺ຕານໍ ປຣມຸກ຺ກໍສ ຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຕຖາຄເຕນ ສໂມ ສທິໂສ ນາມ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ອສມໍ. ຕນ຺ຕິ ນາຖໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂຍ ນາໂຖ ໂຍ ຍາທິໂສ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປຏິສຣໂຓ ພຸທ຺ໂຘ, ອວິກເລຫິ ເກຫິຈິ ອເວກລ຺ເລຫິ, ນິຣາກຸເລຫິ ອາກຸລວິຣຫິເຕຫິ, ປາທປງ຺ກຊ ມຸທຸຕ຺ຕລຣາຊິເກຫິ ປາທສງ຺ຂາຕປທຸມສ຺ສ ສຓ຺ຫຕເລ ຊາເຕຫິ ອຏ຺ຐສຕຈກ຺ກລກ຺ຂຓຣາຊິເກຫິ, ຕີຫິ ໂລເກຫິ ກຕ຺ຕຸຠູເຕຫິ, ນິຣຸປເມຍ຺ຍຕໍ ອປ຺ປເມຍ຺ຍຠາວໍ ອປ຺ປມິຕພ຺ພ ຠາວໍ ວາ, ສມ຺ປາປຸເຓເອວ ສມ຺ມາ ຄຈ຺ຉຕິເອວ, ສພ຺ພໂລກມຫິຕໍ ສພ຺ພໂລເກນ ປູຊິຕໍ, ອສມໍ ສພ຺ພມນຸສ຺ສເທວພ຺ຣຫ຺ເມຫິ ອສທິສໍ ຕໍ ນາຖໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ.

ຈຸທ຺ທສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ວິຫຕນ຺ຘກາຣໍ;

ວນ຺ທາມິ ກາຣຸຓິກມຄ຺ຄມນນ຺ຕຎາຓໍ.

໑໕. ເອວໍ ¶ ຈຸທ຺ທສມຄາຖາຍ ນາຖໍ ນຕ຺ວາ ອິທານິ ນຣານຣສ ໂມສຣຓນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ສຕ຺ຕຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕຸ ກາໂມ ພຸທ຺ຘໍ ນຣານຣສໂມສຣຓນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຕຠຊຊຄເຓຫິ ຄຣຸທ຺ວເຍນ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ຈຸທ຺ທສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ວສນ຺ຕຕິລກາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ສາຘກໍ ປເນຕ຺ຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ຕເມວ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ນຣານຣສໂມສຣຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ນຣອນຣສມໍ ໂອສຣຓນ຺ຕິ ປທວິຠາໂຄ. ມນຸສ຺ສເທວານໍ ສມໍ ໂອສຣຓໍ ສນ຺ນິປຕິຕຏ຺ຐານນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ນຣານຣສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ສມໍ ອວສຣນ຺ຕິ ສນ຺ນິປຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສໂມສຣໂຓ, ພຸທ຺ໂຘ. ສມອວປຸພ຺ພ ສຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຍຸ. ນຣານຣານໍ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ສໂມສຣໂຓ ນຣານຣສໂມສຣໂຓ, ພຸທ຺ໂຘ. ຍຖາ ຫິ ມຫານິຄ຺ໂຣໂຘ ຜລກາມານໍ ສກຸຓ ສມູຫານໍ ສໂມສຣຓໍ ໂຫຕິ, ເອວໍ ພຸທ຺ໂຘ ໂລກິຍ ໂລກຸຕ຺ຕຣສມ຺ປຕ຺ຕິກາມານໍ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ສໂມສຣໂຓ ສນ຺ນິປຕິໂຕ ປຏິສຣໂຓ ວາ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ນຣານຣສໂມສຣຓນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ຘິຕຕ຺ຕນ຺ຕິ ສມາຫິຕຈິຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ອຕ຺ຕສທ຺ໂທ ອຕ຺ຕສມ຺ມາ ປຓິຘິ ຈາຕິອາທີສຸ ອຕ຺ຕສທ຺ໂທ ວິຍ ຈິຕ຺ຕວາຈໂກ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຘິຍຕິ ຐປິຍຕິ ເອຕ຺ຖ ເອເຕນ ວາ ເອກາຣມ຺ມເຓ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕ ຘມ຺ມາຕິ ຘິໂຕ, ສມາຘິ. ຘາຘາຕຸ ປຕິຏ຺ຐາຍໍ ຕ. ອາຣມ຺ມຓໍ ອທຕິ ອາທທາຕີຕິ ອຕ຺ຕໍ, ຈິຕ຺ຕໍ. ອທຘາຕຸ ອາທາເນ ຕ. ຘິຕໍ ສມາຫິຕໍ ອຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຍສ຺ສາຕິ ຘິຕຕ຺ໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ຘິຕຕ຺ຕໍ.

ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາຕິ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓສງ຺ຂາຕປທີໂປຠາເສນ ກຣຓຠູເຕນ. ປຊານາຕີຕິ ປຎ຺ຎາ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄ ຎາຓໍ. ຍຖາສຠາວໍ ສພ຺ພປ຺ປກາເຣຫິ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ປຏິວິຊ຺ຌຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປຎ຺ຎາວ ເຎຍ຺ຍາວຣຓປ຺ປຫານໂຕ ສພ຺ພປກາເຣຫິ ¶ ຘມ຺ມສຠາວໍ ທີເປຕີຕິ ປຎ຺ຎາປທີໂປ. ໂຊເຕຕີຕິ ຊຸຕິ, ປຎ຺ຎາປທີໂປຠາໂສ. ຊຸຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍນ຺ຕິ. ປຎ຺ຎາ ປທີໂປເອວ ຊຸຕິ ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິ. ອຖ ວາ ປຎ຺ຎາປທີປສ຺ສ ຊຸຕິ ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິ, ອຍໍ ປນ ສມາໂສ ອເຠທເຠທູ ປຈາເຣນ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຕາຍ ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ.

ວິຫຕນ຺ຘກາຣນ຺ຕິ ຫນິຕພ຺ພອວິຊ຺ຊາສງ຺ຂາຕໂມຫຕມໍ. ສວາສນກິເລສປ຺ປຫານໂຕ ວິເສເສນ ຫນິຕພ຺ໂພຕິ ວິຫໂຕ. ວິປຸພ຺ພຫນຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຕ. ອນ຺ຘໍ ຕມໍ ກໂຣຕີຕິ ອນ຺ຘກາໂຣ, ອວິຊ຺ຊາສງ຺ຂາຕໂມໂຫ. ວິສຍສຠາວປຏິຈ຺ຉາທນໂຕ ອນ຺ຘກາຣສຣິກ຺ຂກຕາຍ ໂມໂຫ ອນ຺ຘກາໂຣຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ອນ຺ຘໍ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸອນ຺ຘໍ ກໂຣຕີຕິ ອນ຺ຘກາໂຣ, ໂມໂຫ. ອນ຺ຘສທ຺ທູປປທ ກຣຘາຕຸ ຓ. ວິຫໂຕ ອນ຺ຘກາໂຣ ເຍນ ໂສຕິ ວິຫຕນ຺ຘກາໂຣ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ວິຫຕນ຺ຘກາຣໍ. ຍຖາ ຫິ ໂລເກ ປທີໂປ ອຕ຺ຕໂນ ຊຸຕິຍາ ອນ຺ຘກາຣໍ ຫນຕິ, ເອວໍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄປຎ຺ຎາປິ ອວິຊ຺ຊນ຺ຘກາຣໍ ຫນຕີຕິ ວຸຕ຺ຕາ. ອຍໍ ປນ ຫີນູປມາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປຎ຺ຎາວໂຕ ຫິ ເອກປລ຺ລງ຺ເກນປິ ນິສິນ຺ນສ຺ສ ທສສຫສ຺ສິ ໂລກຘາຕຸ ເອກປຊ຺ໂຊຕາ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣເມ ຠິກ຺ຂເວ ປຊ຺ໂຊຕາ. ກຕເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ. ຈນ຺ທປຊ຺ໂຊໂຕ, ສູຣິຍປຊ຺ໂຊໂຕ, ອຄ຺ຄິປຊ຺ໂຊໂຕ, ປຎ຺ຎາ ປຊ຺ໂຊໂຕ. ອິເມ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຊ຺ໂຊຕາ. ເອຕທຄ຺ຄໍ ຠິກ຺ຂເວ ອິເມສໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ປຊ຺ໂຊຕານໍ ຍທິທໍ ປຎ຺ຎາ ປຊ຺ໂຊໂຕ’’ຕິ.

ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ວິຫຕນ຺ຘກາຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ປຎ຺ຎາປທີປ ຊຸຕິຍາຕິອິມິນາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓໍ ມຸຂ຺ເຍນ ທສ຺ເສຕິ. ຕໍ ທສ຺ສເນນ ປາຣມີຎາຓຎ຺ຈ ວິປສ຺ສນາຎາຓຎ຺ຈ ເຫຏ຺ຐິມມຄ຺ຄຜລ ຎາຓຎ຺ຈ ຜລູປຈາເຣນ ທີເປຕິ. ຕທ຺ທີປເກນ ອວິຊ຺ຊນ຺ຘກາຣປ຺ປຫານໍ ປຐມກາຣຓູປຈາເຣນ ປກາເສຕິ. ຕປ຺ປກາສເນນ ອຣຫຕ຺ຕ ຜລຎາຓລຠນໍ ທຸຕິຍກາຣຓູປຈາເຣນ ວິຠາເວຕິ. ຕໍ ວິຠາວເນນ ¶ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓາທິສພ຺ພພຸທ຺ຘຄຸຓລຠນໍ ຕຕິຍ ກາຣຓູປຈາເຣນ ອານຸຠາເວຕິ.

ນນຸ ຈ ສພ຺ເພສມ຺ປິ ຂີຓາສວານໍ ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ວິຫຕນ຺ຘກາຣຕາ ສມ຺ຠວຕິ, ອຖ ກສ຺ມາ ອຎ຺ຎສາຘາຣຓາວິເສສ ຄຸເຓນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ໂຖມນາ ກຕາຕິ. ສວາສນປ຺ປຫາເນນ ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓວິເສສຕາຍ ສມ຺ຠວໂຕ. ສພ຺ເພສມ຺ປິ ຫິ ຂີຓາສວານໍ ສຕິປິ ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ວິຫຕນ຺ຘກາຣຕ຺ເຕ ອຣິຍສາວກປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘານໍ ສວາສນາຍ ກິເລສປ຺ປຫານໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ. ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘານໍເຍວ ສວາສນປ຺ປຫາເນນ ກິເລສປ຺ປຫານສ຺ສ ວິເສໂສ ວິຊ຺ຊຕີຕິ ສາຕິສຍວເສນ ອວິຊ຺ຊນ຺ຘກາຣປ຺ປຫາເນນ ຠຄວນ຺ຕໍເຍວ ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ວິຫຕນ຺ຘກາຣນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ.

ອຕ຺ຖາຠິກາມນ຺ຕິ ສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣ ສງ຺ຂາຕໍ ປໂຍຊນໍ ອຕິວິຍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ກາຣຓານຸຣູປໍ ອສຕິ ຠວຕີຕິ ອຕ຺ຖໍ, ຜລໍ. ອສຘາຕຸ ຠຸວິມ຺ຫິ ຖ. ຕໍ ອຠິອຕິເຣກໍ ກາເມຕິ ອິຈ຺ຉຕີຕິ ອຕ຺ຖາຠິກາໂມ, ພຸທ຺ໂຘ. ອຕ຺ຖສທ຺ທູປປທ ອຠິປຸພ຺ພກມຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາຍໍ ຓ. ຕໍ ອຕ຺ຖາຠິກາມໍ. ນຣເທວຫິຕາວຫນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ຫິຕໍ ຘາຣກໍ. ຫິຕໍ ນຣຕິ ເນຕີຕິ ນໂຣ, ມນຸສ຺ໂສ. ອຖ ວາ ນຣິຍຕິ ສເກນ ກມ຺ເມນ ນິຍ຺ຍຕີຕິ ນໂຣ, ມນຸສ຺ໂສ. ນຣຘາຕຸ ນຍເນ ອ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ‘‘ກມ຺ເມນ ນິຍ຺ຍຕິ ໂລໂກ’’ຕິ. ກາມຄຸຓ ຌານາຠິຎ຺ຎຈິຕ຺ຕິສ຺ສຣິຍາທີຫິ ທິພ຺ພນ຺ຕິ ກີຬນ຺ຕີຕິ ເທວາ, ເຕສຸ ວາ ວິຫຣນ຺ຕີຕິ ເທວາ, ທິວຸຘາຕຸ ກີຬາທີສຸ ຓ. ນຣາ ຈ ເທວາ ຈ ນຣເທວາ. ຫິໂນຕິ ວຑ຺ຒຕີຕິ ຫິຕໍ, ຜລໍ. ຫິຘາຕຸ ວຑ຺ຒເນ ຕ. ນຣເທວານໍ ຫິຕໍ ນຣເທວຫິຕໍ, ຕໍ ອາວຫຕີຕິ ນຣເທວຫິຕາວໂຫ, ພຸທ຺ໂຘ. ນຣເທວຫິຕສທ຺ທູປປທອາປຸພ຺ພ ວຫຘາຕຸ ຫຣເຓ ຓ. ພຸທ຺ໂຘ ຫິ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ສານໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສມ຺ປຕ຺ຕິອຕ຺ຖໍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຘາເຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຕໍ ນຣເທວຫິຕາວຫໍ. ກາຣຸຓິກມຄ຺ຄມນນ຺ຕ ຎາຓນ຺ຕິ ¶ ເອຕ຺ຖ ກາຣຸຓິກໍ ອຄ຺ຄໍ ອນນ຺ຕຎາຓນ຺ຕິປທຈ຺ເຉໂທ. ຕຕ຺ຖ ກາຣຸຓິກນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ເຕສຸ ມຫາກຣຸຓາຍ ຍຸຕ຺ຕໍ, ມຫາກຣຸຓວນ຺ຕໍ ວາ. ກິຣຕີຕິ ກຣຸຓາ. ກິຣຘາຕຸ ອປນຍເນ ອຸຓປຈ຺ຈໂຍ. ປຣທຸກ຺ຂໍ ວິກ຺ຂິປຕິ ອປເນຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ອຖ ວາ ກິນາຕີຕິ ກຣຸຓາ. ກິຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຣຸຓປຈ຺ຈໂຍ. ປຣທຸກ຺ເຂ ສຕິ ກາຣຸຓິກໍ ຫິໍສຕິ ວິພາຘຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປຣທຸກ຺ເຂ ສຕິ ສາຘູນໍ ຫທຍກມ຺ປນໍ ກໂຣຕີຕິ ວາ ກຣຸຓາ. ກຣຘາຕຸ ອຸຓປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ກໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸຂໍ, ຕໍ ຣຸນ຺ຘຕີຕິ ກຣຸຓາ. ກໍສທ຺ທູປປທ ຣຸຘິຘາຕຸ ອາວຣເຓ ຍຸປຈ຺ຈໂຍ. ເອສາ ຫິ ປຣທຸກ຺ຂາປນຍນກາມຕາ ລກ຺ຂຓາ. ອຕ຺ຕສຸຂນິຣເປກ຺ຂຕາຍ ກາຣຸຓິການໍ ສຸຂໍ ຣຸນ຺ຘຕິ ວິພາຘຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກຣຸຓາຍ ມຫາກຣຸຓາຍ ຍຸຕ຺ໂຕ ກາຣຸຓິໂກ. ກຣຸຓາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ວາ ກາຣຸຓິໂກ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ກາຣຸຓິຕໍ. ອຄ຺ຄນ຺ຕິ ຊາຕິປຸຎ຺ຎ ຄຸຓມຫຕ຺ຕຠາເວນ ສພ຺ພສຕ຺ຕຸຕ຺ຕມໍ ເສຏ຺ຐຠາວໍ ອຊຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຄ຺ໂຄ, ພຸທ຺ໂຘ. ອຊຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ຊສ຺ສ ໂຄ. ພຸທ຺ໂຘ ຫິ ອສມ຺ຠິນ຺ນຂຕ຺ຕິຍວໍເສ ຊາຕຕ຺ຕາ ຊາຕິວເສນ ຈ ປູຣິຕປາຣມີປຸຎ຺ຎຕ຺ຕາ ປຸຎ຺ຎວເສນ ຈ ອປຣິມິຕນິຣຸປມສີລາທິ ຄຸຓວິເສເສນ ສມນ຺ນາຄຕຕ຺ຕາ ຄຸຓວເສນ ຈ ອນນ຺ຕໂລກຘາຕູສຸ ສພ຺ພສຕ຺ຕຸຕ຺ຕມຠາວໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຄ຺ໂຄ. ນິພ຺ພານໍ ອຊຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ອຄ຺ໂຄ. ອຖ ວາ ອເຊຕິ ເຂເປຕິ ກິເລເສຕິ ອຄ຺ໂຄ, ພຸທ຺ໂຘ. ອຊຘາຕຸ ເຂປເນ ອ. ຕໍ ອຄ຺ຄໍ. ອນນ຺ຕຎາຓນ຺ຕິ ຄຓນວເສນ ຈ ສຠາວວເສນ ຈ ວິສຍວເສນ ຈ ອນ຺ຕວິຣຫິຕຎາຓໍ. ເກນຈິ ປຸຄ຺ຄເລນ ຎາເຓນ ອນນ຺ຕໍ ອປຣິຈ຺ຉິນ຺ນໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວນ຺ຕໍ ວາ. ນຕ຺ຖິ ອນ຺ຕໍ ຍສ຺ສາຕິ ອນນ຺ຕໍ, ຎາຓໍ. ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ຊານາຕີຕິ ຎາຓໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ອນນ຺ຕໍ ຎາຓໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ອນນ຺ຕຎາໂຓ, ພຸທ຺ໂຘ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຫິ ຎາຓໍ ໂກຈິ ມນຸສ຺ໂສ ວາ ເທໂວ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ວາ ເອຕ຺ຕກນ຺ຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ, ຕສ຺ມາ ອນນ຺ຕໍ ອປຣິມາຓໍ ໂຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ¶ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຣອປທາເນ –

‘‘ສກ຺ກາ ສມຸທ຺ເທ ອຸທກໍ, ປເມຕຸໍ ອຬ຺ຫເກນ ວາ;

ນຕ຺ເວວ ຕວ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ, ຎາຓໍ ສກ຺ກາ ປເມຕເວ’’ຕິ.

ກາຣຸຓິກມຄ຺ຄມນນ຺ຕຎາຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຈ ກຣຸຓຄ຺ຄຫເຓນ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິຍາ ມູລໍ ທສ຺ເສຕິ, ມຫາກຣຸຓາສຎ຺ໂຈທິຕມານໂສ ຫິ ຠຄວາ ສໍສາຣປງ຺ກໂຕ ສຕ຺ຕານໍ ສມຸທ຺ຘຣຓຕ຺ຖໍ ທີປງ຺ກຣປາທມູເລ ກຕາຠິນີຫາໂຣ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ອນຸປຸພ຺ເພນ ປາຣມິໂຍ ປູເຣຕ຺ວາ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ອຘິຄໂຕຕິ ກຣຸຓາ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິຍາ ມູລນ຺ຕິ. ອຄ຺ຄນ຺ຕິ ເອເຕນ ຠຄວໂຕ ອປຣິມິຕນິຣຸປມສີລາທິຄຸຓສມງ຺ຄີຕາຍ ອປຣິມາຓາສຸ ໂລກຘາຕູສຸ ອປຣິມາຓານໍ ສຕ຺ຕານໍ ອຸຕ຺ຕມຠາວໍ ທສ຺ເສຕິ. ອນນ຺ຕຎາຓນ຺ຕິເອເຕນ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ທສ຺ເສຕິ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓປທຏ຺ຐານຎ຺ຫິ ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາຓໍ, ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາຓປທຏ຺ຐານຎ຺ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕສ຺ສ ຈ ສາມຕ຺ຖິເຍນ ຈຕຸປຏິສມ຺ຠິທາຎາຓໍ ຈຕຸເວສາຣຊ຺ຊຎາຓໍ ຉອສາຘາຣຓຎາຓານິ ຈ ຉອຠິຎ຺ຎາ ອຏ຺ຐສຸ ປຣິສາສຸ ອກມ຺ປນ ຎາຓານິ ທສພລຎາຓານິ ໂສຬສຎາຓຈຣິຍາ ຈ ຈຕຸຈຕ຺ຕາຣີສຎາຓວຕ຺ຖູນິ ສຕ຺ຕສຕ຺ຕຕິຎາຓວຕ຺ຖູນິ ຈາຕິ ເອວມາທີນໍ ອເນເກສໍ ປຎ຺ຎາປເຠທານໍ ວເສນ ຎາຓາຈາຣໍ ທສ຺ເສຕີຕິ. ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ວິປ຺ປສນ຺ເນນ ເຈຕສາ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ນຣານຣສໂມສຣຓໍ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ສມໍ ໂອສຣຓໍ ສນ຺ນິປຕິຕຏ຺ຐານໍ, ຘິຕຕ຺ຕໍ ສມາຫິຕຈິຕ຺ຕໍ, ປຎ຺ຎາປທີປຊຸຕິຍາ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓສງ຺ຂາຕ ປທີໂປຠາເສນ ກຣຓຠູເຕນ ວິຫຕນ຺ຘກາຣໍ ຫນິຕພ຺ພ ອວິຊ຺ຊາສງ຺ຂາຕໂມຫຕມໍ, ອຕ຺ຖາຠິກາມໍ ສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂາຕປໂຍຊນໍ ອຕິວິຍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ນຣເທວຫິຕາວຫໍ ມນຸສ຺ສເທວານໍ ຫິຕໍ ຘາຣກໍ, ກາຣຸຓິກໍ ສພ຺ພສຕ຺ເຕສຸ ¶ ມຫາກຣຸຓາຍ ຍຸຕ຺ຕໍ ມຫາກຣຸຓວນ຺ຕໍ ວາ, ອຄ຺ຄໍ ຊາຕິປຸຎ຺ຎຄຸຓມຫຕ຺ຕຠາເວນ ສພ຺ພສຕ຺ຕຸຕ຺ຕມໍ, ອນນ຺ຕ ຎາຓໍ ຄຓວເສນ ຈ ສຠາວວເສນ ຈ ວິສຍວເສນ ຈ ອນ຺ຕວິຣຫິຕຎາຓໍ, ອນນ຺ຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວນ຺ຕໍ ວາ ຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອຫໍ ວິປ຺ປສນ຺ເນນ ເຈຕສາ ວນ຺ທາມີຕິ.

ປນ຺ນຣສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ອຂິລຄຸຓນິຘາໂນ ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທປຄນ຺ຕ຺ວາ,

ວນມິສິປຕນວ຺ຫໍ ສຎ຺ຎຕານໍ ນິເກຕໍ;

ຕຫິມກຸສລເຉທໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ໂຕ,

ຕມຕຸລມຠິກນ຺ຕໍ ວນ຺ທເນຍ຺ຍໍ ນມາມິ.

໑໖. ເອວໍ ປນ຺ນຣສມຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ອິສິປຕນ ມິຄທາເຍ ຘມ຺ມຈກ຺ກປວຕ຺ຕນາທິຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ມຸນິນ຺ທໍ ວນ຺ທິຕຸ ກາໂມ ອຂິລຄຸຓນິຘາໂນ ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ນນມຍຍຄເຓຫິ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ປນ຺ນຣສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ມາລິນີ ຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ນນມຍຍຍຸຕາຍໍ ມາລິນີໂຠຄິສີຫີ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ໂຠຄິສີຫິ ອຏ຺ຐສຕ຺ຕຍຕີຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ຈ ນນມຍຍຍຸຕາ ນນຄຓມຄຓ ຍຍຄເຓຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ຈ ເຈ ສິຍຸໍ, ອຍໍ ຄາຖາ ມາລິນີຄາຖາ ນາມາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ໂຠຄິສີຫີຕິ ໂຠຄອິສີຫີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ໂຠຄສທ຺ໂທ ອຏ຺ຐສງ຺ຂ຺ຍາ ວາຈໂກ. ອິສິສທ຺ໂທ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຖ ອຂິລຄຸຓນິຘາໂນຕິ ສພ຺ພໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣ ສງ຺ຂາຕານໍ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິຄຸຓສມູຫານໍ ປຕິຏ຺ຐາໂນ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອຂິລສທ຺ໂທ ອນວເສສວາຈໂກ. ສພ຺ໂພຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຘຸຏີກາຍໍ ‘‘ຂິລສທ຺ໂທ ເຫຕ຺ຖ ອວເສສວາຈໂກ’’ຕິ. ນ ຂິລໍ ອຂິລໍ. ອຖ ວາ ນ ຂີຍຕີຕິ ອຂິລໍ ¶ , ສພ຺ພໍ. ນປຸພ຺ພຂິຘາຕຸ ຂເຍ ໂລ. ຄຸຓສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ອຂິລານິ ສພ຺ພານິ ຄຸຓານິ ອຂິລຄຸຓານິ, ເຕສໍ ນິຘາຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຂິລຄຸຓນິຘາໂນ, ມຸນິນ຺ໂທ ລພ຺ຠຕິ. ໂຍຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ. ມຸນິນ຺ໂທປຄນ຺ຕ຺ວາຕິ ເອຕ຺ຖ ມຸນິນ຺ໂທ ອຸປຄນ຺ຕ຺ວາຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ມຸນິນ຺ໂທຕິ ອຄາຣິຍມຸນິ, ອນຄາຣິຍມຸນິ, ເສກ຺ຂມຸນິ, ອເສກ຺ຂມຸນິ, ປຈ຺ເຈກ ມຸນິວເສນ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ມຸນີນໍ ອິນ຺ໂທ ອິສ຺ສໂຣຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ປນ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ອຂິລຄຸຓນິຘາໂນ ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທ ສຎ຺ຎຕານໍ ນິເກຕໍ ອິສິປຕນອວ຺ຫໍ ວນໍ ອຸປຄນ຺ຕ຺ວາ ຕຫິໍ ອກຸສລເຉທໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ໂຕຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ວນມິສິປຕນວ຺ຫນ຺ຕິ ວນໍ ອິສິປຕນອວ຺ຫນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ເອຕ຺ຖ ວນນ຺ຕິ ມິຄທາຍວນໍ. ຕຎ຺ຫິ ວິເວກກາເມຫິ ວນິຕພ຺ພໍ ສມ຺ຠຊິຕພ຺ພໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ວນນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ວນຘາຕຸ ສມ຺ຠຕ຺ຕິຍໍ ກ຺ວິ. ອິສິປຕນວ຺ຫນ຺ຕິ ອິສິປຕນນາມິກໍ ອິສີນໍ ປຕນຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ອິສິປຕນນ຺ຕິ ໂວຫຣິຕພ຺ພໍ ວາ, ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິເກ ເອສນ຺ຕິ ຄເວສນ຺ຕີຕິ ອິສິ, ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາທໂຍ. ອິສຘາຕຸ ຄເວສເນ ອິປຈ຺ຈໂຍ. ເຕ ປຕນ຺ຕິ ສນ຺ນິປຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອິສິປຕນໍ, ວນໍ. ອິສິສທ຺ທູປປທປຕຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຍຸ. ອຖ ວາ ອິສີນໍ ປຕນໍ ອິສິປຕນໍ, ວນໍ. ອວ຺ເຫຕພ຺ພໍ ໂວຫຣິຕພ຺ພນ຺ຕິ ອວ຺ຫໍ. ອາປຸພ຺ພວ຺ເຫຘາຕຸ ອວ຺ຫຍເນ ກ຺ວິ. ສໍໂຍຄປຣຕ຺ຕາ ອາກາຣສ຺ສ ຣສ຺ສາເທໂສ. ອິສິປຕນນ຺ຕິ ອວ຺ເຫຕພ຺ພນ຺ຕິ ອິສິປຕນວ຺ຫໍ, ວນໍ. ສຎ຺ຎຕານນ຺ຕິ ກາຍວຈີມໂນສໍຍມນ຺ຕານໍ ສາຘູນໍ. ສໍຍມນ຺ຕີຕິ ສຎ຺ຎຕາ, ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາທໂຍ ສາຘູ. ສໍປຸພ຺ພຍມຸຘາຕຸ ອຸປຣເມ ຕ. ເຕສໍ ສຎ຺ຎຕານໍ. ນິເກຕນ຺ຕິ ວສນຏ຺ຐານໍ, ຣມ຺ມຓຏ຺ຐານໍ ວາ. ນິກິຕຕິ ນິວສຕິ ຣມ຺ມຕິ ວາ ເອຕ຺ຖາຕິ ນິເກຕໍ, ວນໍ. ນິປຸພ຺ພ ກິຕຘາຕຸ ນິວາເສ ຓ. ອຸປຄນ຺ຕ຺ວາຕິ ຄມິຕ຺ວາ. ຕຫິນ຺ຕິ ຕສ຺ມິໍ ອິສິປຕນນາມເກ ມິຄທາຍວເນ. ອກຸສລເຉທນ຺ຕິ ອກຸສລສ຺ສ ສມຸຈ຺ເຉທໍ. ອກຸສລໍ ຉິນ຺ທຕິ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ¶ ເອເຕນ ສຸຕ຺ເຕນາຕິ ອກຸສລເຉທໍ, ຘມ຺ມຈກ຺ກ ປວຕ຺ຕນສຸຕ຺ຕໍ. ອກຸສລສທ຺ທູປປທຉິທິຘາຕຸ ທ຺ວິຘາກຣເຓ ຓ.

ຘມ຺ມຈກ຺ກນ຺ຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກປວຕ຺ຕນສຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ຈກ຺ກສທ຺ໂທ ສມ຺ປຕ຺ຕິຍໍ, ລກ຺ຂເຓ, ຣຖງ຺ເຄ, ອິຣິຍາປເຖ, ທາເນ, ຣຕນ ຘມ຺ມຂຸຣຈກ຺ກາທີສຸ ຈ ທິສ຺ສຕິ. ຈຕ຺ຕາຣິມານິ ຠິກ຺ຂເວ ຈກ຺ການິ, ເຍຫິ ສມນ຺ນາຄຕານໍ ເທວມນຸສ຺ສານນ຺ຕິອາທີສຸ ຫິ ສມ຺ປຕ຺ຕິຍໍ ທິສ຺ສຕິ. ປາທຕເລສຸ ຈກ຺ການິ ຊາຕານີຕິ ເອຕ຺ຖ ລກ຺ຂເຓ. ຈກ຺ກໍວ ວຫໂຕ ປທນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຣຖງ຺ເຄ. ຈຕຸຈກ຺ກໍ ນວທ຺ວາຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອິຣິຍາປເຖ. ທທໍ ຠຸຎ຺ຊ ມາ ຈ ປມາໂທ ຈກ຺ກໍ ວຕ຺ຕຍ ສພ຺ພປາຓີນນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ທາເນ. ທິພ຺ພຈກ຺ກຣຕນໍ ປາຕຸຣໂຫສີຕິ ເອຕ຺ຖ ຣຕນຈກ຺ເກ. ມຍາ ປວຕ຺ຕິຕໍ ຈກ຺ກນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຘມ຺ມຈກ຺ເກ. ອິຈ຺ຉາຫຕສ຺ສ ໂປສສ຺ສ ຈກ຺ກໍ ຠມຕິ ມຕ຺ຖເກຕິ ເອຕ຺ຖ ຂຸຣຈກ຺ເກ. ຂຸຣປຣິຍນ຺ເຕນ ຈກ຺ເກນາຕິ ເອຕ຺ຖ ປຫຣຓຈກ຺ເກ. ອສນິວິຈກ຺ກນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອສນິມຓ຺ຑເລ. ອິຘ ປນາຍໍ ຘມ຺ມຈກ຺ເກ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຕຎ຺ຫິ ສຕິປຏ຺ຐານາທິຘມ຺ມໍ ຈກ຺ເກຕິ ປວຕ຺ເຕຕີຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຣິຍສຈ຺ຈາທິຘມ຺ມໍ ວາ ຈກ຺ເກຕິ ປວຕ຺ເຕຕີຕິ ຈກ຺ກນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ຘມ຺ມໂຕ ອນເປຕຕ຺ຕາ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ຕໍ ອາຓາຈກ຺ກຎ຺ຈາຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ. ຘມ຺ເມນ ຎາເຍນ ຈກ຺ກນ຺ຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ, ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ປຏິສມ຺ຠິທາຍໍ ‘‘ຘມ຺ມຈກ຺ກນ຺ຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ. ຘມ຺ມຎ຺ຈ ປວຕ຺ເຕຕິ ຈກ຺ກຎ຺ຈາຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ, ຈກ຺ກຎ຺ຈ ປວຕ຺ເຕຕິ ຘມ຺ມຎ຺ຈາຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ, ຘມ຺ເມນ ປວຕ຺ເຕຕີຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ, ຘມ຺ມຈຣິຍາຍ ປວຕ຺ເຕຕີຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ, ຘມ຺ເມ ຐິໂຕ ປວຕ຺ເຕຕີຕິ ຘມ຺ມຈກ຺ກ’’ນ຺ຕິອາທິ. ອປິ ຈ ຘມ຺ມຈກ຺ກນ຺ຕິ ປຏິເວຘຎາຓມ຺ປິ ເທສນາຎາຓມ຺ປິ. ຕຕ຺ຖ ປຏິເວຘຎາຓໍ ນາມ ເຍນ ຎາເຓນ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ເກ ນິສິນ຺ໂນ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ໂສຬສຫາກາເຣຫິ ສຏ຺ຐິນຍສຫສ຺ເສຫິ ປຏິວິຊ຺ຌິ. ເທສນາຎາຓໍ ນາມ ເຍນ ຎາເຓນ ຕິປຣິວຏ຺ຏໍ ທ຺ວາທສາກາຣໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ເຕສິ. ອຸຠຍມ຺ເປຕໍ ທສພລສ຺ສ ອຸເຣ ຊາຕຎາຓເມວ. ເຕສຸ ປນ ຘມ຺ມເທສນາຎາຓໍ ອຘິປ຺ເປຕໍ. ສຸຕ຺ຕໍ ປນ ຐານູປຈາເຣນ ຘມ຺ມຈກ຺ກນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປວຕ຺ໂຕຕິ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄິຍານໍ ¶ ຠິກ຺ຂູນໍ ທ຺ເວເມ ຠິກ຺ຂເວ ອນ຺ຕາ ປພ຺ພຊິເຕນ ນ ເສວິຕພ຺ພາຕິອາທິນາ ອເທສຍິ.

ຕມຕຸລມຠິກນ຺ຕນ຺ຕິ ຕໍ ອຕຸລໍ ອຠິກນ຺ຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ເອຕ຺ຖ ຕນ຺ຕິ ມຸນິນ຺ທໍ. ອຕຸລນ຺ຕິ ສີລາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສທິສໍ. ນຕ຺ຖິ ຕຸໂລ ສທິໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ເອຕສ຺ສາຕິ ອຕຸໂລ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕສ຺ສ ຫິ ອປຣິມາຓາສຸ ໂລກ ຘາຕູສຸ ສີລາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ສທິໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ນຕ຺ຖິ. ອສທິເສຫິ ພຸທ຺ເຘຫິ ສໂມຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຠິກນ຺ຕນ຺ຕິ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ເສຫິ ອຕິວິຍ ກນ຺ຕໍ ກມນີຍໍ ສຣີຣວຓ຺ຓວນ຺ຕໍ. ອຕິເຣກໍ ຕຸສິຕພ຺ພສຣີຣວຓ຺ຓສມ຺ປນ຺ນໍ ວາ. ອຠິກ຺ກນ຺ຕວຓ຺ຓນ຺ຕິ ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ກກາຣໂລປຎ຺ຈ ວຓ຺ຓປທໂລປໍ ກຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕສນ຺ຘິວເສນ ອຠິກນ຺ຕນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຸຕ຺ຕຣປທໂລປ ວເສນ ວາ. ມຸນິນ຺ທສ຺ສ ປນ ສຣີຣວຓ຺ຓໍ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ເສຫິ ອຕິວິຍ ອຕິເຣກໍ ວາ ກມິຍຕິ ໂຕສິຍຕີຕິ ອຠິກນ຺ຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຠິປຸພ຺ພກມຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາກນ຺ຕີສຸ ຕ. ອຠິກນ຺ຕໍ ວຓ຺ຓໍ ສຣີຣວຓ຺ຓໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ອຠິກນ຺ໂຕ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕສ຺ສ ຫິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ຈ ອສີຕ຺ຍານຸພ຺ຍຎ຺ຊນ ລກ຺ຂເຓຫິ ຈ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີຫິ ຈ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ເຓນ ຈ ສມນ຺ນາ ຄຕຕ຺ຕາ ສຣີຣໂສຠຄ຺ຄປ຺ປຕ຺ຕິໂຕ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ເສຫິ ອຕິວິຍ ກມນີໂຍ ຕຸຏ຺ໂຐ ສຣີຣວຓ຺ໂຓ ອຕ຺ຖີຕິ ອຠິກນ຺ຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ຕໍ ອຠິກນ຺ຕໍ. ວນ຺ທເນຍ຺ຍນ຺ຕິ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ວນ຺ທນາຣຫໍ. ເຕຫິ ວນ຺ທິຕພ຺ພໍ ວາ, ວນ຺ທິຍເຕ ໂຖມິຍເຕ ວາ ວນ຺ທນໍ. ຠາວສາຘໂນຍໍ. ວນ຺ທຘາຕຸ ວທິຘາຕຸ ວາ ອຠິວາທນຖຸຕີສຸ ຍຸ. ຕໍ ອຣຫຕີຕິ ວນ຺ທເນຍ຺ໂຍ, ມຸນິນ຺ໂທ. ວນ຺ທປທໍ ອຣຫຕິຕທ຺ຘິເຕ ເຓຍ຺ໂຍ.

ອຖ ວາ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ວນ຺ທິຕພ຺ພໍ ໂຖມິຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ ວນ຺ທເນຍ຺ໂຍ, ມຸນິນ຺ໂທ. ໂສ ຫິ ອາທິມຊ຺ຌປຣິໂຍສານ ຄຸເຓຫິ ສມນ຺ນາຄຕຕ຺ຕາ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ສານໍ ວນ຺ທນາຣໂຫ ເຕຫິ ວາ ວນ຺ທິຕພ຺ໂພ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈ ອາທິຄຸຓໍ ນາມ ກຣຸຓານິທານໍ ¶ ສີລໍ ປາຓາຕິປາຕາທິວິຣຕິປ຺ປວຕ຺ຕິໂຕ. ມຊ຺ຌ ຄຸຓໍ ນາມ ສມາຘິ ຌານຕ຺ຕຍໂຍຄໂຕ. ປຣິໂຍສານຄຸຓໍ ນາມ ປຎ຺ຎາ ຕໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ ກຣຓີຍາຠາວໂຕຕິ ວິເສເສນ ຠຄວໂຕ ວນ຺ທເນຍ຺ຍນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ອຫໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ອຂິລນິຘາໂນ ສພ຺ພ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂາຕານໍ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິຄຸຓ ສມູຫານໍ ປຕິຏ຺ຐາໂນ ໂຍ ຍາທິໂສ ມຸນິນ຺ໂທ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ມຸນີນໍ ອິນ຺ໂທ ອິສ຺ສໂຣ ຠຄວາ, ສຎ຺ຎຕານໍ ກາຍວຈີມໂນສໍຍ ມນ຺ຕານໍ ສາຘູນໍ, ນິເກຕໍ ວສນຏ຺ຐານໍ ຣມ຺ມຓຏ຺ຐານໍ ວາ, ອິສິປຕນວ຺ຫໍ ອິສິປຕນນາມິກໍ ອິສິປຕນນ຺ຕິ ໂວຫຣິຕພ຺ພໍ ວາ, ວນໍ ມິຄທາຍວນໍ, ອຸປຄນ຺ຕ຺ວາ ຄມິຕ຺ວາ ຕຫິໍ ຕສ຺ມິໍ ອິສິປຕນນາມເກ ມິຄທາຍ ວເນ, ອກຸສລສ຺ສ ສມຸຈ຺ເຉທໍ, ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກປ຺ປວຕ຺ຕນສຸຕ຺ຕໍ, ປວຕ຺ໂຕ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄິຍານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອເທສຍິ, ອຕຸລໍ ສີລາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສທິສໍ, ອຠິກນ຺ຕໍ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ເສຫິ ອຕິວິຍ ກນ຺ຕໍ ກມນີຍໍ ຕຸຏ຺ຐິ ສຣີຣວຓ຺ຓວນ຺ຕໍ, ວນ຺ທເນຍ຺ຍໍ ເທວ ມນຸສ຺ສານໍ ວນ຺ທນາຣຫໍ ເຕຫິ ວາ ວນ຺ທິຕພ຺ພໍ, ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ອຫໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ໂສຬສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ສຸຈິປຣິວາຣິຕໍ ສຸຣຸຈິຣປ຺ປຠາຫິ ຣຕ຺ຕໍ,

ສິຣິວິສຣາລຍໍ ຄຸປິຕມິນ຺ທ຺ຣິເຍຫຸເປຕໍ;

ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂໂຓປຈິຕ຺ຕໍ,

໑໗. ເອວໍ ໂສຬສມຄາຖາຍ ມຸນິນ຺ທໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສຸຈິປຣິວາຣິຕນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ສຕ຺ຕຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ສຸຈິປຣິວາຣິຕນ຺ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ນ ຊຠຊຣຄເຓຫິ ຈ ເອກຄຣຸນາ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ໂສຬສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາວາຓິນີຄາຖາຕິ ¶ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ນຊຠຊຣາ ຍທາ ຠວຕິ ວາຓິນີ ຄຍຸຕ຺ຕາ’’ຕິ. ຕສ຺ສຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ນຊຠຊຣາ ນຄຓ ຊຄຓ ຠຄຓ ຊຄຓ ຣຄຓາ ຍທາ ຄຍຸຕ຺ຕາ ປາທນ຺ຕຄຣຸນາ ສໍໂຍຄາ ເຈ ສິຍຸໍ, ຕທາ ສາ ວຸຕ຺ຕາ ວາຓິນີ ວາຓິນີຄາຖາ ນາມ ຠວຕີຕິ.

ຕຕ຺ຖ ສຸຈິປຣິວາຣິຕນ຺ຕິ ຣາຄາທິມລວິສຸທ຺ຘາຫິ ອຣິຍສາວກາທິປຣິສາຫິ ປຣິກ຺ຂາຣິຕໍ ກິເລສມລວິສຸທ຺ຘໍ ປຣິກ຺ຂາຣວນ຺ຕໍ ວາ. ຣາຄາທິມເລຫິ ສຸຈຕິ ສຸຊ຺ຌຕີຕິ ສຸຈິ, ປຣິສາ. ສຸຈຘາຕຸ ໂສເຈຍ຺ເຍ ອິ. ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ອຣິຍຠິກ຺ຂຸອາທີຫິ ເທວ ມນຸສ຺ເສຫິ ວາຣິຍຕິ ປຣິກ຺ຂຣິຍຕີຕິ ປຣິວາໂຣ, ສຸຄໂຕ. ປຣິປຸພ຺ພວຣຘາຕຸ ອາວຣເຓ ປຣິກ຺ຂາເຣ ວາ ຓ. ສຸຈີຫິ ປຣິສາຫິ ປຣິວາຣິໂຕ ສຸຈິປຣິວາຣິໂຕ, ສຸຄໂຕ. ຕຕິຍ ຕປ຺ປຸຣິສສມາໂສຍໍ. ຠຄວໂຕ ຫິ ສທາ ຣາຄາທິມລ ວິສຸທ຺ເຘຫິ ອຣິຍຠິກ຺ຂຸອາທີຫິ ຈຕູຫິ ປຣິສາຫິ ອຏ຺ຐຫິ ປຣິສາຫິ ວາ ປຣິວາຣິໂຕ ໂຫຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອຖ ວາ ສຸຈິປຣິສຸທ຺ຘໍ ປຣິວາຣິຕໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ສຸຈິປຣິວາຣິໂຕ, ສຸຄໂຕ. ສຸຣຸຈິຣປ຺ປຠາຫີຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ກນ຺ຕິຕສຣີຣນິກ຺ຂນ຺ຕ ພ຺ຍາມມຕ຺ຕຣໍສີຫິ ກຣຓຠູເຕຫິ ສຸຏ຺ຐຸ ຣຸຈິຍຕິ ກມິຍຕິ ຕຸສິຍຕີຕິ ສຸຣຸຈິຣາ, ຣໍສິ. ສຸປຸພ຺ພ ຣຸຈຘາຕຸ ໂຣຈເນ ອິໂຣ. ປກາເຣນ ຠາຕິ ທິພ຺ພຕີຕິ ປຠາ, ຣໍສິ. ປປຸພ຺ພ ຠາຘາຕຸ ທິພ຺ພເນ ກ຺ວິ. ສຸຣຸຈິຣາ ຈ ສາ ປຠາ ຈາຕິ ສຸຣຸຈິຣປ຺ປຠາ, ຕາຫິ ສຸຣຸຈິຣປ຺ປຠາຫິ. ຣຕ຺ຕນ຺ຕິ ນິຈ຺ຈໍ ຣຎ຺ຊິຕພ຺ພກາຍໍ. ຣຎ຺ຊິຍຕີຕິ ຣຕ຺ໂຕ, ກາໂຍ. ຣນ຺ຊຘາຕຸ ຣາເຄ ຕ. ຣຕ຺ໂຕ ກາໂຍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ຣຕ຺ໂຕ, ສຸຄໂຕ. ອຸຕ຺ຕຣປທໂລປສມາ ໂສຍໍ. ຣູປສ຺ສ ຠໂວ ຣູປໍ ວິຍ, ຕໍ ຣຕ຺ຕໍ. ຠຄວໂຕ ຫິ ສຣີຣໂຕ ນິຈ຺ຈໍ ນິກ຺ຂນ຺ເຕຫິ ພ຺ຍາມມຕ຺ຕຣໍສີຫິ ຣຎ຺ຊິຕພ຺ໂພ ຣູປກາໂຍ ອຕ຺ຖີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ສິຣິວິສຣາລຍນ຺ຕິ ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎສງ຺ຂາຕລກ຺ຂິສມູຫານໍ ປຕິຏ຺ຐານໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສິຣີຕິ ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎານເມຕໍ ອຘິວຈນໍ. ອຖ ວາ ປຸຎ຺ຎນິພ຺ພຕ຺ຕາ ¶ ສຣີຣໂສຠຄ຺ຄາທິສມ຺ປຕ຺ຕິ. ສາ ຫິ ກຕປຸຎ຺ເຎ ສິຍຕິ ນິສ຺ສຍຕິ, ກຕປຸຎ຺ເຎຫິ ວາ ສິຍຕິ ນິສ຺ສິຍຕີຕິ ສິຣີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎໍ, ອິສ຺ສຣິຍໍ ວາ. ສຣີຣໂສຠຄ຺ຄາທິ ສມ຺ປຕ຺ຕິ ວາ ລພ຺ຠຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວິມານວຕ຺ຖຸອຏ຺ຐກຖາທີສຸ ‘‘ສິຣີຕິ ພຸທ຺ຘິປຸຎ຺ຎານໍ ອຘິວຈນນ຺ຕິ ຈ. ສິຣີຕິ ອິສ຺ສຣິຍນ຺ຕິ ຈ ສິຣີຕິ ຣູປກາຍສມ຺ປຕ຺ຕີ’’ຕິ ຈ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ, ຣປຈ຺ຈໂຍ ຈ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໂຊຕກອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ສິຣີຕິ ຫິ ທີຆວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຄາຖາພນ຺ຘຕ຺ຕາ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ຣສ຺ສວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ວິສຣາລຍນ຺ຕິ ວິສຣອາລຍນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ວິສໂຣຕິ ສມູໂຫ. ວິສນ຺ຕິ ປວິສນ຺ຕິ ອວຍວາ ຍສ຺ມິໍ ສມູເຫຕິ ວິສໂຣ, ສມູໂຫ. ວິສຘາຕຸ ປເວສເນ ອຣປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ວິສຣນ຺ຕິ ສໂມສຣນ຺ຕິ ອວຍວາ ຍສ຺ມິນ຺ຕິ ວິສໂຣ. ວິປຸພ຺ພ ສຣຘາຕຸ ສໂມສຣເຓ ອ. ໂປຕ຺ຖເກສຸ ປນ ວິສຍາລ ຍນ຺ຕິ ຍກາເຣນ ປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ. ນ ໂສ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ກສ຺ມາ, ວິສຣສທ຺ທສ຺ເສວ ສມູຫວາຈກຕ຺ຕາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ອຠິຘານປ຺ປ ທີປິກາຍໍ –

ອາລຍນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐານໍ. ອາລຍນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອາລໂຍ, ສຸຄໂຕ. ອາປຸພ຺ພ ລິຘາຕຸ ອລ຺ລິຍເນ ຓ. ສິຣີນໍ ປຎ຺ຎາສງ຺ຂາຕລກ຺ຂີນໍ ວິສໂຣ ສມູໂຫ ສິຣີວິສໂຣ, ເຕສໍ ອາລໂຍ ສິຣີວິສຣາລໂຍ, ສຸຄໂຕ. ຕໍ ສິຣິວິສຣາລຍໍ. ຄຸປິຕມິນ຺ທ຺ຣິເຍຫຸເປຕນ຺ຕິ ໂຄປິຕພ຺ເພຫິ ສໍວຣິຕພ຺ເພຫິ ຈກ຺ຂາທີຫິ ຉຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ອຸເປຕໍ ສມຸເປຕໍ ສມນ຺ນາຄຕໍ. ຄຸປິຍນ຺ຕິ ຣກ຺ຂິຍນ຺ຕີຕິ ຄຸປິຕານິ. ຄຸປຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ຕ. ອິທນ຺ຕິ ສຫຊາຕຘມ຺ເມ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກໂຣນ຺ຕີຕິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ. ອິທິຘາຕຸ ປຣມິສ຺ສຣິເຍ ອິໂຍ. ຄຸປິຕານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຄຸປິຕມິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ¶ , ຈກ຺ຂາທິອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ເຕຫິ. ອຸເປຕິ ສມ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ອຸເປໂຕ, ສຸຄໂຕ. ອຸປປຸພ຺ພ ອິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ, ຕໍ ອຸເປຕໍ. ກິຎ຺ຈາປິ ພຸທ຺ຘໂຕ ອຎ຺ເຎຫິ ອຣິຍສາວກາທີຫິ ປຸຄ຺ຄເລຫິ ຈກ຺ຂາທິອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຣກ຺ຂິຕານິ. ພຸທ຺ໂຘເຍວ ປນ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ເກ ສຫ ວາສນາຍ ສພ຺ພ ກິເລສານໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ເຄນ ວິທ຺ຘໍສິຕຕ຺ຕາ ວິສິຏ຺ເຐນ ຈກ຺ຂາທິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຣກ຺ຂິໂຕ ໂຫຕີຕິ ຕສ຺ສ ຄຸປິຕມິນ຺ທ຺ຣິເຍຫຸເປຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂໂຓປຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ສູຣິຍມຓ຺ຑລ ຈນ຺ທມຓ຺ຑລາທີຫິ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂເຓຫິ ອຠິວິຈິຕ຺ຣປາທໍ. ອຸປສທ຺ໂທ ເຈຕ຺ຖ ຠຸສຏ຺ຐວາຈໂກ. ອຠິວິຈິຕ຺ຣໍ ສູຣິຍມຓ຺ຑລ ຈນ຺ທມຓ຺ຑລາທິໍ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓວນ຺ຕໍ ວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຣວີຕິ ສູຣິໂຍ, ໂສ ຫິ ຣວຕິ ສີຆໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຣວີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຣຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ປາເຖຍ຺ຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຈນ຺ໂທ ອຸຊຸກໍ ສຓິກໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ສູຣິຍສ຺ສ ປນ ອຸຊຸກໍ ຄມນໍ ສີຆ’’ນ຺ຕິ. ຓ຺ວາທິ ໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນ ປນ ‘‘ຣຸສທ຺ເທ ອິ. ໂອ ອວາເທໂສ. ຣວຕິ ຄຊ຺ຊຕີຕິ ຣວິ. ອາທິຈ຺ໂຈ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຠິຘານ ຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ຣວນ຺ຕິ ເອເຕນ ສຕ຺ຕາ ປຠາວິຕຕ຺ຕາຕິ ຣວີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສສີຕິ ຈນ຺ໂທ. ໂສ ຫິ ສສຕິ ຕິເຓນ ປາຓຕິ ຊີວຕີຕິ ສໂສ, ສສປຓ຺ຑິໂຕ. ສສຘາຕຸ ປາເຓ ອ. ສສຣູປລກ຺ຂຓເມຕ຺ຖ ອຕ຺ຖີຕິ ສສີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຕີເຕ ຫິ ສສຣາຊາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓເວເສນ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ຍາຈກສ຺ສ ສກ຺ກຣຎ຺ໂຎ ອງ຺ຄາຣຣາສິມ຺ຫິ ລງ຺ຆິຕ຺ວາ ຊີວິຕໍ ປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ ກາຍໍ ອທາສິ. ອຖ ປນ ສກ຺ໂກ ຣາຊາ ຕສ຺ສ ສສປຓ຺ຑິຕສ຺ສ ຊີວິຕປຣິຈ຺ຈຊິຕສ຺ສ ຊີວິຕທານຄຸໂຓ ສກລກປ຺ປໍ ປາກໂຏ ໂຫຕູຕິ ປພ຺ພຕໍ ປີເຬຕ຺ວາ ປພ຺ພຕຣສໍ ອາທາຍ ຈນ຺ທມຓ຺ຑເລ ສສຣູປລກ຺ຂຓໍ ລິຂິຕ຺ວາ ຐເປສິ. ຕສ຺ມາ ຈນ຺ໂທ ສສີຕິ ໂລເກຫິ ໂວຫຣິຍຕິ. ຕສ຺ສ ປນ ວິຕ຺ຖາໂຣ ສສປຓ຺ຑິຕຊາຕເກ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ໂພ.

ອຖ ¶ ວາ ສສຕິ ຫິໍສຕິ ອຸຓ຺ຫຄຸຓນ຺ຕິ ສສີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສສຸຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ອີປຈ຺ຈໂຍ. ມຓ຺ຑິຍຕິ ວິຠູສິຍຕິ ປຣິຈ຺ເຉທກຣຓວເສນາຕິ ມຓ຺ຑລໍ. ມຓ຺ຑຘາຕຸ ມຑິຘາຕຸ ວາ ວິຠູສເນ ອໂລ. ອຖ ວາ ມຓ຺ຑໍ ວິຠູສນໍ ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ລາຕິ ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ມຓ຺ຑລໍ. ມຓ຺ຑສທ຺ທູປປທ ລາຘາຕຸ ຄຫເຓ ກ຺ວິ. ຣວິໂນ ມຓ຺ຑລໍ ຣວິມຓ຺ຑລໍ, ສສິໂນ ມຓ຺ຑລໍ ສສິມຓ຺ຑລໍ, ຣວິມຓ຺ຑລຎ຺ຈ ສສິມຓ຺ຑລຎ຺ຈ ຣວິສສິມຓ຺ຑລໍ, ມຓ຺ຑລສທ຺ໂທ ຣວິສທ຺ເທປິ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ມຓ຺ຑລສທ຺ທສ຺ສ ທ຺ວນ຺ທປທໂຕ ສຸຍ຺ຍມານຕ຺ຕາ. ປຠຸຕີຕິອາທິ. ໂສ ຫິ ອາທ຺ຍຕ຺ຖວາຈໂກ ອພ຺ຍຍນິປາໂຕ. ຣວິສສິມຓ຺ຑລໍ ປຠຸຕິອາທິ ຍສ຺ສາຕິ ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິ, ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ ລພ຺ຠຕິ. ລກ຺ຂິຍຕິ ລກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ເອເຕນາຕິ ລກ຺ຂຓໍ, ປາທປ຺ປ ວຕ຺ຕຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ, ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິ ຈ ຕໍ ລກ຺ຂຓຎ຺ຈາຕິ ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂຓໍ, ເຕນ ອຸປຈິຕ຺ຕໍ ອຕິວິຈິຕ຺ຣໍ ປາທໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂໂຓປ ຈິຕ຺ໂຕ, ສຸຄໂຕ. ອຖ ວາ ອຸປຈິຕ຺ຕໍ ອຕິວິຈິຕ຺ຣໍ ຣວິສສິ ມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂຓໍ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ ອສ຺ສາຕິ ຕຖາ, ສຸຄໂຕ. ຕໍ.

ສຸຣນຣປູຊິຕນ຺ຕິ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ປູຊິຕພ຺ພໍ. ສຸຣນ຺ຕິ ອິສ຺ສຣິຍ ກີຬາທີຫິ ທິພ຺ພນ຺ຕີຕິ ສຸຣາ, ເທວາ. ສຸຣຘາຕຸ ທິພ຺ພເນ ອ. ອຖ ວາ ສຸຣຕິ ອິສຕິ ເທວິສ຺ສຣິຍໍ ປາປຸຓາຕິ ວິໂຣຈຕິ ຈາຕິ ສຸຣາ, ເທວາ. ສຸຣຘາຕຸ ອິສ຺ສຣິຍທິຕ຺ຕີສຸ ອ. ສຸນ຺ທຣາ ຣາວາຈາ ເອເຕສນ຺ຕິ ວາ ສຸຣາ, ເທວາ. ຂນ຺ຘສນ຺ຕານໍ ສກກມ຺ມໍ ວາ ນຣນ຺ຕິ ນິຍນ຺ຕີຕິ ນຣາ, ມນຸສ຺ສາ. ນຣຘາຕຸ ນຍເນ ອ. ສຸຣາ ຈ ນຣາ ຈ ສຸຣນຣາ, ເຕຫິ ປູຊິຕພ຺ໂພຕິ ສຸຣນຣ ປູຊິໂຕ, ສຸຄໂຕ. ຕໍ. ສຸຄຕນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘໍ. ໂສ ຫິ ໂສຠນໍ ຄຕໍ ຄມນໍ ເອຕສ຺ສາຕິ ສຸຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຠຄວໂຕ ຫິ ເວເນຍ຺ຍຊນູປສງ຺ກມນໍ ເອກນ຺ເຕນ ເຕສໍ ຫິຕສຸຂນິປ຺ຜາທນໂຕ ໂສຠນໍ. ຕຖາ ລກ຺ຂຓານຸພ຺ຍຎ຺ຊນປ຺ປຏິ ມຓ຺ຑິຕຣູປກາຍຕາຍ ¶ ທຸຕວິລມ຺ພິຕຂລິຕານຸກຑ຺ຒນນິປ຺ປິຬິນຸກ຺ກຸຏິກ ກຸຏິລາກຸຏິລຕາທິ ໂທສຣຫິຕ ມວຫສິຕ ຣາຊຫໍສອຸສຠ ວາຣຓ ມິຄຣາຊຄມນໍ ກາຍຄມນໍ. ຎາຓຄມນຎ຺ຈ ວິປຸລ ນິມ຺ມລ ກຣຸຓາ ສຕິ ວີຣິຍາທິ ຄຸຓວິເສສ ສຫິຕ ອຠິນີຫາຣໂຕ ຍາວ ມຫາໂພຘິ ອນວຊ຺ຊຕາຍ ໂສຠນເມວາຕິ.

ອຖ ວາ ສຍມ຺ຠູຎາເຓນ ສກລມ຺ປິ ໂລກໍ ປຣິຎ຺ຎາຠິ ສມຍວເສນ ປຣິຊານນ຺ໂຕ ຎາເຓນ ສມ຺ມາ ຄໂຕ ອວຄໂຕຕິ ສຸຄໂຕ, ຕຖາ ໂລກສມຸທຍໍ ປຫານາຕິສມຍວເສນ ປຊຫນ຺ໂຕ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິຘມ຺ມຕໍ ອາປາເທນ຺ໂຕ ສມ຺ມາ ຄໂຕ ອວຄໂຕຕິ ສຸຄໂຕ, ໂລກນິໂຣຘໍ ນິພ຺ພານໍ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາຠິສມຍວເສນ ສມ຺ມາ ຄໂຕ ອວຄໂຕຕິ ສຸຄໂຕ, ໂລກນິໂຣຘຄາມິນິປ຺ປຏິປທໍ ຠາວນາຠິ ສມຍວເສນ ສມ຺ມາ ຄໂຕ ປຏິປນ຺ໂນຕິ ສຸຄໂຕ, ໂສຕາປຕ຺ຕິມຄ຺ເຄນ ເຍ ກິເລສາ ປຫີນາ, ເຕ ກິເລເສ ນ ປຸເນຕິ ນ ປຈ຺ເຈຕິ ນ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິອາທິນາ ນເຍນ ອຍມຕ຺ໂຖ ວິຠາເວຕພ຺ໂພ. ອຖ ວາ ສຸນ຺ທຣໍ ຐານໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ນິພ຺ພານເມວ ວາ ຄໂຕ ອຘິຄໂຕຕິ ສຸຄໂຕ. ຍສ຺ມາ ວາ ຠູຕໍ ຕຈ຺ຉໍ ອຕ຺ຖສໍຫິຕໍ ເວເນຍ຺ຍານໍ ຍຖາຣຫໍ ຍຸຕ຺ຕເມວ ຈ ຘມ຺ມໍ ຠາສຕິ, ຕສ຺ມາ ສມ຺ມາ ຄທຕີຕິ ສຸຄໂຕ ທກາຣສ຺ສ ຕກາຣໍ ກຕ຺ວາ. ອິຕິ ໂສຠນ ຄມນຕາທີຫິ ສຸຄໂຕ, ຕໍ ສຸຄຕໍ. ອາທຣນ຺ຕິ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ, ອາທຣນໍ ອາທໂຣ. ອາປຸພ຺ພ ທຣຘາຕຸ ອາທເຣ ຓ. ຕໍ ອາທຣໍ. ນມາມີຕິ ອຫໍ ວນ຺ທາມີຕິ ອຕ຺ໂຖຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ສຸຈິປຣິວາຣິຕໍ ຣາຄາທິມລ ວິສຸທ຺ຘາຫິ ອຣິຍສາວກາທິປຣິສາຫິ ປຣິກ຺ຂາຣິຕໍ ກິເລສມລວິສຸທ຺ຘໍ ປຣິກ຺ຂາຣວນ຺ຕໍ ວາ, ສຸຣຸຈິຣປ຺ປຠາຫິ ສຸຏ຺ຐຸ ກນ຺ຕິຕ ສຣີຣນິກ຺ຂນ຺ຕພ຺ຍາມມຕ຺ຕຣໍສີຫິ ກຣຓຠູເຕຫິ, ຣຕ຺ຕໍ ນິຈ຺ຈໍ ຣຎ຺ຊິຕພ຺ພກາຍໍ, ສິຣິວິສຣາລຍໍ ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎສງ຺ຂາຕລກ຺ຂິສ ມູຫານໍ ¶ ປຕິຏ຺ຐານໍ, ຄຸປິຕມິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ຄຸປິຕພ຺ເພຫິ ສໍວຣິຕພ຺ເພຫິ ຉຫິ ຈກ຺ຂາທິອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ, ອຸເປຕໍ ສມຸເປຕໍ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ຣວິສສິມຓ຺ຑລປ຺ປຠຸຕິລກ຺ຂໂຓປຈິຕ຺ຕໍ ສູຣິຍມຓ຺ຑລຈນ຺ທມຓ຺ຑລາທີຫິ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂເຓຫິ ອຠິວິຈິຕ຺ຣປາທໍ, ອຠິວິຈິຕ຺ຣໍ ສູຣິຍ ມຓ຺ຑລຈນ຺ທມຓ຺ຑລາທິໍ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓວນ຺ຕໍ ວາ, ສຸຣນຣປູຊິຕໍ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ປູຊິຕພ຺ພໍ, ສຸຄຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ອາທຣໍ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ອຫໍ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ສຕ຺ຕຣສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນ ມຸຫປຏິຆາສາທິອຸລ຺ໂລລວີຈິໍ,

ສໍສາໂຣຆໍ ຕຣິ ຕມຠຍໍ ປາຣປຕ຺ຕໍ ປຊານໍ;

ຕາຓໍ ເລຓໍ ອສມສຣຓໍ ເອກຕິຕ຺ຖໍ ປຕິຏ຺ຐໍ,

ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ປຣມສຸຂທໍ ຘມ຺ມຣາຊໍ ນມາມິ.

໑໘. ເອວໍ ສຕ຺ຕຣສມຄາຖາຍ ສຸຄຕໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສໍສາໂຣຆໍ ຕຣິຕາທີຫິ ນວຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ມ ຠ ນ ຕ ຕ ຄເຓຫິ ຈ ຄຣຸທ຺ວເຍນ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕຣສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ມນ຺ທກ຺ກນ຺ຕາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ມນ຺ທກ຺ກນ຺ຕາ ມ ຠ ນ ຕຕ ຄາ ໂຄ ຍຸຄຸຕ຺ວສ຺ສ ເກຫີ’’ຕິ. ຕສ຺ສາ ປນາຍມຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຍຸຄຸຕ຺ວສ຺ສເກຫິ ຈຕຸ ຉ ສຕ຺ຕຍຕີຫິ ມ ຠ ນ ຕ ຕ ຄາ ມຄຓ ຠຄຓ ນຄຓ ຕຄຓ ຕຄຓ ຄຣູ ຈ ໂຄ ຄຣຸ ຈ ເຈ ຍຸຕ຺ຕາ, ມນ຺ທກ຺ກນ຺ຕາຄາຖານາມາຕິ. ຍຸຄຸຕ຺ວສ຺ສເກຫີຕິ ເອຕ຺ຖ ຈ ຍຸຄສທ຺ທສ຺ສ ມຄ຺ຄຜລຈຕຸພ຺ພິຘປຸຣິສຍຸຄຬວາຈກຕ຺ຕາ ຍຸຄສທ຺ໂທ ຈຕຸສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກ, ອຸຕູນໍ ເຫມນ຺ຕສິສິຣ ວສ຺ສນ຺ຕ ຄິມ຺ຫ ວສ຺ສານ ສຣທ ອຸຕຸວເສນ ຉພ຺ພິຘຕ຺ຕາ ອຸຕຸສທ຺ໂທ ຉສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກ. ອສ຺ສສທ຺ໂທ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ ¶ . ຉປ຺ປຈ຺ຈຍຏີກາທີສຸ ຫິ ‘‘ອສ຺ສສທ຺ທສ຺ສ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈກຠາໂວ ວຸຕ຺ໂຕ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ໂຍ ຘມ຺ມຣາຊາ ມຸຫປຏິຆາສາທິອຸລ຺ໂລລວີຈິໍ ສໍສາໂຣຆໍ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນ ຕຣິ, ອຠຍໍ ປາຣປຕ຺ຕໍ ປຊານໍ ຕາຓໍ ເລຓໍ ອສມສຣຓໍ ເອກຕິຕ຺ຖໍ ປຕິຏ຺ຐໍ ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ປຣມສຸຂທໍ ຕໍ ຘມ຺ມຣາຊໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕິສ຺ສໍ ປນ ອຕ຺ຖກ຺ກເມນ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມິ. ມຸຫປຏິຆາສາທິ ອຸລ຺ໂລລວີຈິນ຺ຕິ ໂມຫໂທສຕຓ຺ຫາທິສງ຺ຂາຕໍ ມຫາຕຣງ຺ຄ ຂຸທ຺ທອູມິກໍ. ມຸຍ຺ຫນ຺ຕິ ເອເຕນ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ມາ, ສຍໍ ວາ ມຸຍ຺ຫຕິ, ມຸຍ຺ຫນມຕ຺ຕເມເວຕນ຺ຕິ ມຸໂຫ, ໂມໂຫ. ມຸຫຘາຕຸ ເວຂິຕ຺ເຕ ຓ. ປຏິຫຎ຺ຎນ຺ຕິ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ມາ, ສຍໍ ວາ ປຏິຫຎ຺ຎຕິ ປຏິຫຎ຺ຎນມຕ຺ຕເມເວຕນ຺ຕິ ປຏິໂຆ, ໂທໂສ. ປຏິປຸພ຺ພ ຫນຘາຕຸ ຫິໍສາຄຕີສຸ ອ. ຫນສ຺ສ ໂຆ. ອສນໍ ອິຈ຺ຉນໍ ອາສາ, ອິສຕິ ອິຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ອາສາ, ຕຓ຺ຫາ. ອິສຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາຍໍ ອ. ອິສ຺ສ ອາ. ມຸໂຫ ຈ ປຏິໂຆ ຈ ອາສາ ຈ ມຸຫປຏິຆາສາ, ເຕ ອາທິ ເຍສນ຺ເຕຕິ ມຸຫປຏິຆາສາທິ, ໂລຠາທິກິເລສາ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາທິສທ຺ເທນ ມານ ທິຏ຺ຐິ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຖິນ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈ ອຫິຣິກ ອໂນຕ຺ຕປ຺ປກິເລເສ ຈ ອກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາເທ ຈ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ອຸທ຺ຘໍ ອຸທກໍ ໂລລຕິ ອາກຸເລຕີຕິ ອຸລ຺ໂລໂລ, ມຫາຕຣງ຺ໂຄ. ອຸປຸພ຺ພໂລລ ຘາຕຸ ອຸມ຺ມາທເນ ຓ. ຕີຣໍ ອຸລຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ອຸລ຺ໂລໂລ. ອຸລຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂອລປຈ຺ຈໂຍ. ວິມ຺ຫຍໍ ວິຈິຕ຺ຕໍ ຈິໂນຕີຕິ ວີຈິ, ຂຸທ຺ທກອູມິ. ວິປຸພ຺ພ ຈິຘາຕຸ ຈເຍ ກ຺ວິ. ອຸລ຺ໂລໂລ ຈ ວີຈິ ຈ ອຸລ຺ໂລລວີຈິ. ເກສຸຈິ ໂປຕ຺ຖເກສຸ ຈ ກຸລ຺ໂລລວີຈິນ຺ຕິປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ. ນ ໂສ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ກສ຺ມາ, ກຸລ຺ລສທ຺ທສ຺ສ ອຸຬຸມ຺ປຕ຺ຖວາຈກຕ຺ຕາ. ອຸລ຺ໂລລສທ຺ໂທເຍວ ຫິ ມຫາຕຣງ຺ຄຕ຺ຖ ວາຈໂກ ໂຫຕີຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍໍ ‘‘ອຸລ຺ໂລໂລ ຕຸ ຈ ກລ຺ໂລໂລ, ມຫາວີຈິສຸ ກຖ຺ຍເຕ’’ຕິ.

ມູລປຓ຺ຓາສຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ກຸລ຺ໂລ ນາມ ຕຣຓຕ຺ຖາຍ ກລາປໍ ກຕ຺ວາ ພນ຺ໂຘ. ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ພທ຺ຘາ ປນ ປທຣຈາຏິ ອາທໂຍ ¶ ອຸຬຸມ຺ໂປ’’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ. ມຸຫປຏິຆາສາທິເອວ ອຸລ຺ໂລລວີຈິ. ສາ ອສ຺ມິໍ ສໍສາໂຣເຆ ອຕ຺ຖີຕິ ມຸຫປຏິຆາສາທິອຸລ຺ໂລລວີຈິ. ສມາສນ຺ຕຕທ຺ຘິຕາຍໍ. ປີຕິສຸຂໍ, ມຫາສນ຺ນໍ, ຣຕ຺ຕິທິວນ຺ຕ຺ຍາທີສຸ ວິຍ. ເອວໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ ກາຕພ຺ໂພ. ປີຕິ ຈ ສຸຂຎ຺ຈ ປີຕິສຸຂໍ, ຕໍ ອສ຺ສ ຌານສ຺ສ ອຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມິໍ ວາ ວິຊ຺ຊຕີຕິ ປີຕິສຸຂໍ, ຌານໍ. ມຫນ຺ຕໍ ອາສນໍ ມຫາສນໍ, ຕສ຺ສ ຠາໂວ ມຫາສນ຺ນໍ. ຣຕ຺ຕິ ຈ ທິວາ ຈ ຣຕ຺ຕິທິວໍ. ຣຕ຺ຕິທິວໍ ກຕໍ ຣຕ຺ຕິທິວນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ອຸລ຺ໂລລວີຈິ ວິຍ ມຸຫປຏິຆາສາທິ ອຸລ຺ໂລລວີຈິ, ສໍສາໂຣຆໍ ລພ຺ຠຕິ. ອຸປມາ ພຫຸພ຺ພີຫິສມາໂສຍໍ. ຍຖາ ປນ ມຫາສມຸທ຺ເທ ຠາຍິຕພ຺ພາ ມຫາຕຣງ຺ຄອູມິເວຄາທໂຍ ຈ ສໍສຸມາຣ ຕິມິ ຕິປິງ຺ຄລາທິ ມຈ຺ຉມກາຣາທໂຍ ຈ ໂອກິຓ຺ຓາ ໂຫນ຺ຕິ, ເອວໍ ໂມຫາທິກິເລສາ ຈ ອກຸສລຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາທາ ຈ ເຕຫິ ນິພ຺ພຕ຺ຕາ ຠຍານກາ ພຫູ ຊາຕິຊຣາພ຺ຍາຘິມຣຓທຸກ຺ຂາທໂຍ ຈ ຂນ຺ຘາທໂຍ ຈ ໂອກິຓ຺ຓາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ສໍສາໂຣຆນ຺ຕິ ສໍສາຣສງ຺ຂາຕໍ ໂອຆໍ ສມຸທ຺ທຊລປ຺ປວາຫໍ. ສໍປຸນປ຺ປຸນໍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ວາ ສຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສໍສາໂຣ. ສໍປຸພ຺ພສຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕ ນານໍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ອຏ຺ຐກຖາສຸ –

‘‘ຂນ຺ຘານຎ຺ຈ ປຏິປາຏິ, ຘາຕຸອາຍຕນານ ຈ;

ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ວຕ຺ຕມານາ, ສໍສາໂຣຕິ ປວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ສຕ຺ເຕ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ເຫຏ຺ຐາ ຫນຕິ ຫຣຕີຕິ ໂອໂຆ, ຊລປ຺ປວາໂຫ. ອວປຸພ຺ພ ຫນຘາຕຸ ຫຣເຓ ຓ. ຫນສ຺ສ ໂຆ. ອວສທ຺ໂທ ໂອຕ຺ຖຣຓຕ຺ໂຖ. ອຕ຺ຕນິ ປຕິເຕ ສຕ຺ເຕ ເຫຏ຺ຐາ ກຕ຺ວາ ຫເນຕິ ໂອສີທາເປຕີຕິ ວາ ໂອໂຆ, ຊລປ຺ປວາໂຫ. ອວປຸພ຺ພ ຫນຘາຕຸ ໂອສີທາປເນ ຓ. ອວສທ຺ໂທ ເຫຏ຺ຐາຠາຄຕ຺ໂຖ. ໂອໂຆ ວິຍາຕິ ໂອໂຆ, ສໍສາໂຣ. ອຖ ¶ ວາ ສຕ຺ຕສງ຺ຂາເຣ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ອຠິຠວິຕ຺ວາ ວຏ຺ຏສ຺ມິໍ ຫນຕິ ຫຣຕີຕິ ໂອໂຆ, ໂອຫເນຕິ ໂອສີທາເປຕິ ວຏ຺ຏສ຺ມິໍ ສຕ຺ຕສງ຺ຂາເຣຕິ ວາ ໂອໂຆ, ຣາຄາທິ ກິເລສາ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ສໍສາໂຣເອວ ໂອໂຆ ສໍສາໂຣໂຆ, ຕໍ ສໍສາໂຣຆໍ.

ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນາຕິ ເອຕ຺ຖ ມຄ຺ຄໂອຬຸມ຺ເປນາຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄສງ຺ຂາເຕນ ກຸລ຺ເລນາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມຄ຺ໂຄ ວຸຈ຺ຈຕິ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກມຄ຺ໂຄ. ມຄ຺ຄນ຺ຕິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ ຈ ອຣິຍສາວກາ ຈ ອຄຕໍ ທິສໍ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ ມຄ຺ໂຄ. ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ. ມຄ຺ຄຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ປຏິສມ຺ຠິທາມຄ຺ເຄ ‘‘ເອເຕນ ມຄ຺ເຄນ ພຸທ຺ຘາ ຈ ສາວກາ ຈ ອຄຕໍ ທິສໍ ນິພ຺ພານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ’’ຕິ. ອຖ ວາ ນິພ຺ພານໍ ມຄ຺ຄຕິ ຄເວສຕີຕິ ມຄ຺ໂຄ, ນິພ຺ພານຕ຺ຖິເກຫິ ມຄ຺ຄິຍຕິ ຄເວສິຍຕີຕິ ວາ ມຄ຺ໂຄ, ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ. ຎາເຓນ ທສ຺ສິຍຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ມຄ຺ຄຘາຕຸ ຄເວສເນ ອ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ມຫາວຄ຺ຄສໍຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ມຄ຺ໂຄຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ມຄ຺ໂຄ, ນິພ຺ພານໍ ມຄ຺ຄນຏ຺ເຐນ ນິພ຺ພານຕ຺ຖິເກຫິ ມຄ຺ຄນິຍຏ຺ເຐນ ຈາ’’ຕິ. ອຖ ວາ ມຄ຺ຄິຍຕິ ປຏິປຊ຺ຊິຍຕີຕິ ມຄ຺ໂຄ, ນິພ຺ພານຕ຺ຖິເກຫິ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ປຏິປຊ຺ຊິຍຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຸຬຸ ວຸຈ຺ຈຕິ ອຸທກໍ, ຕໂຕ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ອຸຬຸໂປ, ໂສເຍວ ນິຄ຺ຄຫິຕາຄມວເສນ ອຸຬຸມ຺ໂປ, ກຸລ຺ໂລ. ອຸຬຸສທ຺ທູປປທປາຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ກ຺ວິ. ມຄ຺ໂຄເອວ ອຸຬຸມ຺ໂປ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ໂປ, ມຄ຺ຄສງ຺ຂາໂຕ ວາ ອຸຬຸມ຺ໂປ ຕຖາ, ມຄ຺ຄສທິໂສ ວາ ອຸຬຸມ຺ໂປ ຕຖາ, ມຄ຺ໂຄ ວິຍ ວາ ອຸຬຸມ຺ໂປ ຕຖາ, ມຄ຺ໂຄ ຈ ອຸຬຸມ຺ໂປ ຈ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ໂປ. ອຖ ວາ ອຸຬຸມ຺ໂປເອວ ມຄ຺ໂຄ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ໂປ, ອຸຬຸມ຺ປສງ຺ຂາໂຕ ວາ ມຄ຺ໂຄ ຕຖາ, ອຸຬຸມ຺ປ ສທິໂສ ວາ ມຄ຺ໂຄ ຕຖາ, ອຸຬຸມ຺ໂປ ວິຍ ວາ ມຄ຺ໂຄ ຕຖາ, ອຸຬຸມ຺ໂປ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ໂປຕິ ເອວໍ ຣູປກສທິສອຸປມາ ສມຸເປກ຺ຂຕ຺ຖວເສນ ຈ ປຣປກ຺ຂ ສກປກ຺ຂຕ຺ຖວເສນ ຈ ວຈນຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເຕນ ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນ. ຕຣີຕິ ອຕຣິ. ຘມ຺ມຣາຊາ ຫິ ¶ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄນາວາຍ ສໍສາໂຣຆໍ ຕຣິຕ຺ວາ ນິພ຺ພານຕີຣໍ ປາປຸຓາຕິ. ອຕີຕາ ພຸທ຺ຘາ ປາປຸຓິໍສຸ. ອນາຄຕາ ພຸທ຺ຘາ ປາປຸຓິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫາວຄ຺ຄສໍຍຸຕ຺ເຕ

ຕຣິສ຺ສນ຺ຕິເຍວ ຕຣນ຺ຕິ ໂອຆ’’ນ຺ຕິ; ພຸທ຺ຘວໍເສ ຈ

‘‘ສໍສາຣໂສຕໍ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ, ວິທ຺ຘໍເສຕ຺ວາ ຕໂຍ ຠເວ;

ຘມ຺ມນາວໍ ສມາຣຸຍ຺ຫ, ຕາເຣມິ ຊນຕໍ ພຫຸ’’ນ຺ຕິ.

ອຠຍນ຺ຕິ ຊາຕິຊຣາພ຺ຍາຘິມຣຓຠຍາທີນໍ ອຠາວໂຕ ນິພ຺ຠຍໍ. ໂສ ຫິ ຠຄວາ ນຕ຺ຖິ ຠຍໍ ເອຕສ຺ສາຕິ ອຠໂຍຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ອຠຍນ຺ຕິ ເຂມໍ. ຕຎ຺ຫິ ນິພ຺ພານໍ ນຕ຺ຖິ ຊາຕິອາທິຠຍໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຠຍນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເອຕສ຺ມິໍ ປນ ທຸຕິຍວິກປ຺ເປ ຕໍ ປທໍ ປາຣນ຺ຕິປເທ ວິເສສນໍ. ປາຣປຕ຺ຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປາຣນ຺ຕິ ສໍສາຣວຏ຺ຏສ຺ສ ປຣຕີຣຏ຺ເຐນ ວຸຈ຺ຈຕິ ນິພ຺ພານໍ. ຕຎ຺ຫິ ອຸທກໍ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ປາຣໍ, ສມຸທ຺ທປາຣໍ. ປາຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ອໂຣ. ອຖ ວາ ປາເຣຕິ ສມຕ຺ເຖຕິ ຕຣງ຺ຄາທໂຍ ວາເຣຕຸນ຺ຕິ ປາຣໍ. ປາຣຘາຕຸ ສມຕ຺ຖິຍໍ ອ. ປາຣໍ ວິຍາຕິ ປາຣນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ນີຕຕ຺ເຖນ ປນ ເອວໍ ວຈນຕ຺ໂຖ ກາຕພ຺ໂພ. ຊາຕິ ຠຍາທິໍ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ປາຣໍ, ປາເຣຕິ ສມຕ຺ເຖຕິ ເອຕ຺ຖ ວາ ຊາຕິຠຍາທໂຍ ວາເຣຕຸນ຺ຕິ ປາຣໍ, ນິພ຺ພານໍ. ຕໍ ປຊ຺ຊິຕ຺ຖ ອຘິຄມິຕ຺ຖາຕິ ປາຣປຕ຺ໂຕ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ປາຣສທ຺ທູປປທ ປທຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ອຖ ວາ ມຸຕ຺ໂຕ ໂມເຈຍ຺ຍນ຺ຕິອາທິນາ ນເຍນ ປວຕ຺ຕສ຺ສ ມຫາຠິນີຫາຣສ຺ສ ສກລສ຺ສ ສໍສາຣທຸກ຺ຂສ຺ສ ວາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓາທິຄຸຓານໍ ວາ ປາຣໍ ປຣິຍນ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ຄໂຕຕິ ປາຣປຕ຺ໂຕ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ປາຣສທ຺ໂທ ຫິ ປຣິຍນ຺ຕ ວາຈໂກ. ຕໍ ປາຣປຕ຺ຕໍ. ປຊານນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ. ເຕຫິ ກມ຺ມກິເລເສຫິ ປກາເຣນ ຊນິຍຕິ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຍຕີຕິ ປຊາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ເຕສໍ ປຊານໍ.

ຕາຓນ຺ຕິ ¶ ຕາຍນຏ຺ເຐນ ຕາຓໍ. ສຕ຺ຕານໍ ສໍສາຣ ຠຍໂຕ ຕາຍຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ຕາໂຓ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ຕາຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ຍຸ. ອຖ ວາ ຕາຓນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ ສໍສາຣວຏ຺ຏທຸກ຺ຂໂຕ ປຣິປາລນຏ຺ເຐນ ຕາຓໍ. ໂສ ຫິ ຘມ຺ມຣາຊາ ສຕ຺ຕານໍ ສໍສາຣວຏ຺ຏທຸກ຺ຂໂຕ ຘມ຺ມເທສນາຍ ມຄ຺ຄ ຜລນິພ຺ພານສຸຂໍ ທທນ຺ໂຕ ຕາຍຕິ ປາເລຕີຕິ ຕາໂຓຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໍ ຕາຓໍ. ເລຓນ຺ຕິ ນິລີຍນຏ຺ເຐນ ເລຓໍ, ຊາຕິຠຍາທີຫິ ປີຬິເຕຫິ ສຕ຺ເຕຫິ ລີຍນ຺ຕິ ນິລີຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ເລໂຓ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ລີຘາຕຸ ນິລີຍເນ ຍຸ. ອຖ ວາ ເລຓນ຺ຕິ ສໍສາຣຠຍໍ ປສ຺ສນ຺ເຕຫິ ນິລີຍນຏ຺ເຐນ ເລຓໍ. ໂສ ຫິ ຘມ຺ມຣາຊາ ສໍສາຣນິສ຺ສຣຓຕ຺ຖິເກຫິ ລີຍນ຺ຕິ ນິລີຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ເລໂຓຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໍ ເລຓໍ. ຘມ຺ມຣາຊາ ຫິ ສໍສາຣຠເຍຫິ ປີຬິຕານໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ຕາຓໍ ເລຓໍ ສຣຓໍ ປຣາຍນໍ ຐານໍ ໂຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອສມສຣຓນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ອສທິສອວສ຺ສຍນໍ, ນຕ຺ຖິ ເອຕສ຺ສ ສໂມ ສທິໂສ ສີລາທິຄຸເຓນາຕິ ອສໂມ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ສຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ອວສ຺ສຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສຣໂຓ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ສຣຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ຍຸ. ອສໂມ ອສທິໂສ ຫຸຕ຺ວາ ສຣໂຓຕິ ອສມສຣໂຓ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ສມ຺ຠາວ ນາກມ຺ມຘາຣຍສມາໂສຍໍ. ຘມ຺ມຣາຊາ ຫິ ສພ຺ພສມ຺ປຕ຺ຕິສຸຂານໍ ທາຍກຕ຺ຕາ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓໍ ອສມໍ ສຣຓໍ ອວສ຺ສຍນໍ ປຣາຍນໍ ໂຫຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ອສມສຣຓໍ. ເອກຕິຕ຺ຖນ຺ຕິ ນິພ຺ພານປາຣຄມນານໍ ເອກຕິຕ຺ຖຠູຕໍ. ຕຣນ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ເອເຕນ ວາ ນຊ຺ຊສມຸທ຺ທາທິນ຺ຕິ ຕິຕ຺ຖໍ. ນຊ຺ຊສມຸທ຺ທາທີນໍ ປາຣິມຕີຣຄມນຕ຺ຖໍ ໂອຕຣຓຏ຺ຐານໍ ລພ຺ຠຕິ. ຕຣຘາຕຸ ໂອຕຣເຓ ຖ. ຣສ຺ສ ໂຕ, ອິກາຣາຄໂມ. ມນຸສ຺ສານໍ ເອກໍ ຕິຕ຺ຖໍ ເອກຕິຕ຺ຖໍ, ຕໍ ວິຍາຕິ ເອກຕິຕ຺ໂຖ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ຍຖາ ຫິ ຕິຕ຺ເຖນ ນຊ຺ຊາທິໍ ຕຣນ຺ຕາ ມນຸສ຺ສາ ປາຣິມຕີຣໍ ສຸຂໍ ປາປຸຓນ຺ຕິ, ນ ອຕິຕ຺ເຖນ, ເອວໍ ເສຏ຺ຐຠູເຕນ ພຸທ຺ຘຕິຕ຺ເຖນ ສໍສາໂຣຆໍ ¶ ຕຣນ຺ຕາ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕາ ນິພ຺ພານປາຣໍ ສຸຂໍ ປາປຸຓນ຺ຕິ, ນ ອຕິຕ຺ເຖນ ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິເຍນ, ຕສ຺ມາ ຘມ຺ມຣາຊໍ ເອກຕິຕ຺ໂຖຕິ ໂຖເມຕິ. ນີຕຕ຺ເຖນ ປນ ເອໂກ ເສຏ຺ໂຐ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພານປາຣໍ ຕຣນ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ເອກ ຕິຕ຺ໂຖ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ເຂມໍ ນິພ຺ພານປາຣໍ ຕຣິຕຸກາມາ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕາ ເອຕ຺ຖ ພຸທ຺ຘຕິຕ຺ເຖ ເທສິຕຘມ຺ມໍ ສຸຕ຺ວາ ເທສິຕຘມ຺ມານຸຣູປໍ ປຏິປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ສໍສາໂຣຆໍ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄນາວາຍ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ເຂມໍ ນິພ຺ພານປາຣໍ ສຸຂໍ ຕຣນ຺ຕິ, ອິຕິຕສ຺ມາ ເອຕ຺ຖາຕິປເທນ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ໂສ ພຸທ຺ໂຘ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເອໂກ ເສຏ຺ໂຐ ຕິຕ຺ໂຖ ນາມ. ນ ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິຍາ ເອກຕິຕ຺ຖາ ນາມ ໂຫນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ເອກຕິຕ຺ຖໍ.

ປຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ມຫາທີປໍ ວິຍ ປຕິຏ຺ຐໍ ອາຘາຣຠູຕໍ. ປຏິສຣຓໍ ເລຓໍ ປຣາຍນນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປຕິຏ຺ຐຫນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ປຕິຏ຺ໂຐ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ປຕິປຸພ຺ພຏ຺ຐາຘາຕຸ ຄຕິນິວຕ຺ຕິມ຺ຫິ ອ. ຘມ຺ມຣາຊາ ຫິ ສພ຺ພສຸຂຕ຺ຖິການໍ ສຕ຺ຕານໍ ມຫາທີໂປ ວິຍ ປຕິຏ຺ໂຐ ປຏິສຣໂຓ ເລໂຓ ປຣາຍໂນ ໂຫຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ, ຕໍ ປຕິຏ຺ຐໍ. ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕນ຺ຕິ ນິພ຺ພານສຸຂຕ຺ຖິການໍ ປຸຎ຺ຎພີຊສ຺ສ ເຂຕ຺ຕຠູຕໍ. ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິການໍ ປຸຎ຺ຎພີຊສ຺ສ ວປນຐານໍ ເຂຕ຺ຕຠູຕໍ ວາ, ອຕ຺ຕໂນ ກາຣກໍ ປວຕິ ໂສເຘຕີຕິ ປຸຎ຺ຎໍ, ກຸສລໍ. ປຸຘາຕຸ ໂສຘເນ ຓ຺ໂຍ. ອຖ ວາ ປຣໍ ປຸຊ຺ຊຠາວໍ ຊເນຕີຕິ ປຸຎ຺ຎໍ, ສທາ ປູຊິຕໍ ວາ ຊເນຕີຕິ ປຸຎ຺ຎໍ, ກຸສລໍ. ປູຊສທ຺ທູປປທ ຊນຘາຕຸ ຓ຺ໂຍ. ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ສທ຺ທສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອວເສສໍ ອປຸຎ຺ຎໍ ປຸນາຕິ ໂສເຘຕີຕິ ວາ ປຸຎ຺ຎໍ, ກຸສລໍ. ປຸຘາຕຸ ໂສຘເນ ຓ຺ໂຍ. ຂິຕ຺ຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ ພີຊໍ ຕາຍຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ເຂຕ຺ຕໍ, ເກທາຣາທິ. ຂິປສທ຺ທູປປທ ຕາຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ກ຺ວິ. ພີຊານິ ວປນ຺ຕານໍ ມນຸສ຺ສານໍ ມຫປ຺ຜລຠາວກຣເຓນ ພີຊໍ ຣກ຺ຂຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ຂິປນ຺ຕິ ວປນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ພີຊານີຕິ ເຂຕ຺ຕໍ. ຂິປຘາຕຸ ເປຣເຓ ເຂເປ ວາ ຕ. ເຂຕ຺ຕໍ ວິຍາຕິ ເຂຕ຺ໂຕ. ຘມ຺ມຣາຊາ. ນີຕຕ຺ເຖນ ປນ ປຸຎ຺ຎພີຊານິ ວປນ຺ຕານໍ ສຕ຺ຕານໍ ມຫປ຺ຜລ ຠາວກຣເຓນ ¶ ຂິຕ຺ຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ ປຸຎ຺ຎພີຊໍ ຕາຍຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ເຂຕ຺ໂຕ. ອຖ ວາ ນິພ຺ພານຕ຺ຖິເກຫິ ປຸຎ຺ຎພີຊານິ ຂິປິຍນ຺ຕິ ວປິຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ເຂຕ຺ໂຕ. ຘມ຺ມຣາຊາຕິ ກາຕພ຺ໂພ. ປຸຎ຺ຎານໍ ເຂຕ຺ຕໍ ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ໂຕ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ຍຖາ ຫິ ຣຎ຺ໂຎ ວາ ອມຈ຺ຈາທີນໍ ວາ ສາລີນໍ ວາ ຍວານໍ ວາ ວິຣູຫນຏ຺ຐານໍ ຣຎ຺ໂຎ ວາ ອມຈ຺ຈາທີນໍ ວາ ສາລິເຂຕ຺ຕໍ ຍວເຂຕ຺ຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເອວໍ ຘມ຺ມຣາຊາ ສພ຺ພໂລກສ຺ສ ປຸຎ຺ຎມຫພ຺ພລຠາວກຣເຓນ ປຸຎ຺ຎານໍ ວິຣູຫ ນຏ຺ຐານໍ ຘມ຺ມຣາຊໍ ນິສ຺ສາຍ ສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ນານາປ຺ປກາຣຫິຕ ສຸຂສໍວຕ຺ຕນິການິ ປຸຎ຺ຎານິ ວິຣູຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຘມ຺ມຣາຊາ ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຠິຕ຺ຖວິໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕໍ.

ປຣມສຸຂທນ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕມໍ ນິພ຺ພານສຸຂໍ ທທມານໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ‘‘ນິພ຺ພານໍ ປຣມໍ ສຸຂ’’ນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຣມສທ຺ໂທ ອຸຕ຺ຕມຕ຺ຖວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິ ປທິໂກ. ອຖ ວາ ປຣໍ ອຕິເຣກໍ ອຣິເຍຫິ ມານິຕພ຺ພນ຺ຕິ ປຣມໍ, ນິພ຺ພານໍ. ປຣປຸພ຺ພມາຘາຕຸ ມາເນ ອ. ປກາເຣນ ອຣິເຍຫິ ຣມິຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ປຣມໍ, ນິພ຺ພານໍ. ປປຸພ຺ພຣມຸຘາຕຸ ຣມເນ ຓ. ອຠິຘານຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ປຣໍ ປຈ຺ຈນີກໍ ມາເຣຕີຕິ ປຣມໍ. ປກຏ຺ຐຠາເວ ຣມຕີຕິ ປຣມໍ. ໂຓ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ສຸຂໍ ປຣມສຸຂໍ. ປຣມໍ ອຸຕ຺ຕມໍ ວາ ສຸຂໍ ປຣມສຸຂໍ. ຕໍ ທທາຕີຕິ ປຣມສຸຂໂທ, ຘມ຺ມຣາຊາ. ປຣມສຸຂສທ຺ທູປປທ ທາຘາຕຸ ທາເນ ກ຺ວິ. ຘມ຺ມຣາຊາ ປນ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕານໍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຈ ຈຕຸປຈ຺ຈຍປ຺ປຏິຄ຺ຄຫເຓນ ຈ ນິພ຺ພານສຸຂໍ ເທຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ປຣມສຸຂທໍ. ຘມ຺ມຣາຊນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘໍ. ໂສ ຫິ ໂລກິຍ ໂລກຸຕ຺ຕຣຘມ຺ເມຫິ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ຣຎ຺ເຊຕິ ໂຕເສຕີຕິ ຘມ຺ມຣາຊາຕິ. ອຖ ວາ ປາຣມີຘມ຺ເມເນວ ພຸທ຺ຘຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ຣາຊາ ຊາໂຕຕິ ຘມ຺ມຣາຊາຕິ. ປາຣມີຘມ຺ເມເນວ ຊາໂຕ ວາ ຣາຊາຕິ ຘມ຺ມຣາຊາຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໍ ຘມ຺ມຣາຊໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂຍ ຘມ຺ມຣາຊາ ມຸຫ ປຏິຆາສາທິອຸລ຺ໂລລວີຈິໍ ໂມຫໂທສຕຓ຺ຫາທິສງ຺ຂາຕໍ ມຫາຕຣງ຺ຄ ຂຸທ຺ທກອູມິກໍ, ສໍສາໂຣຆໍ ສໍສາຣສງ຺ຂາຕໍ ໂອຆໍ ສມຸທ຺ທຊລປ຺ປວາຫໍ ¶ . ມຄ຺ໂຄຬຸມ຺ເປນ ອຏ຺ຐມຄ຺ຄງ຺ຄສງ຺ຂາເຕນ ກຸລ຺ເລນ ຕຣິ ອຕຣິໍ, ອຠຍໍ ເຂມໍ, ຊາຕິອາທີນໍ ອຠາວໂຕ ນິພ຺ຠຍໍ ວາ, ປາຣປຕ຺ຕໍ ນິພ຺ພານປາຣໍ ປຕ຺ຕໍ ອຘິຄຕໍ, ປຊານໍ ສພ຺ພ ສຕ຺ຕານໍ, ຕາຓໍ ຕາຍນຏ຺ເຐນ ຕາຓໍ ຣກ຺ຂຓໍ. ເລຓໍ ນິລີຍນຏ຺ເຐນ ເລຓໍ ນິລີຍນໍ, ອສມສຣຓໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ອສທິສອວສ຺ສຍນໍ, ເອກຕິຕ຺ຖໍ ນິພ຺ພານປາຣຄມນານໍ ເອກຕິຕ຺ຖ ຠູຕໍ, ປຕິຏ຺ຐໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ມຫາທີປໍ ວິຍ ປຕິຏ຺ຐໍ ອາຘາຣຠູຕໍ, ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ນິພ຺ພານສຸຂຕ຺ຖິການໍ ປຸຎ຺ຎພີຊສ຺ສ ເຂຕ຺ຕຠູຕໍ, ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິການໍ ປຸຎ຺ຎພີຊສ຺ສ ວປນຏ຺ຐານໍ ເຂຕ຺ຕຠູຕໍ ວາ, ປຣມສຸຂໍ ອຸຕ຺ຕມໍ ນິພ຺ພານສຸຂໍ ທທມານໍ, ຘມ຺ມຣາຊໍ ພຸທ຺ຘໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣ ຘມ຺ເມຫິ ປຊານໍ ຣຎ຺ຊາປນໍ ວາ, ປາຣມີຘມ຺ເມເນວ ພຸທ຺ຘຠາວໍ ຊາຕໍ ພຸທ຺ຘໍ ວາ, ອຫໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ນມາມີຕິ.

ອຏ຺ຐາຣສມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ກຓ຺ຑມ຺ພໍມູເລ ປຣຫິຕກໂຣ ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທ ນິສິນ຺ໂນ;

ອຈ຺ເຉຣໍ ສີຆໍ ນຍນສຸຠຄໍ ອາກຸລຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ;

ທຸຊ຺ຊາລທ຺ຘໍສໍ ມຸນິຠິຊຫິຕໍ ປາຏິເຫຣໍ ອກາສິ;

ວນ຺ເທ ຕໍ ເສຏ຺ຐໍ ປຣມຣຕິຊໍ ອິທ຺ຘິຘມ຺ເມຫຸເປຕໍ.

໑໙. ເອວໍ ອຏ຺ຐາຣສມຄາຖາຍ ຘມ຺ມຣາຊໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ກຓ຺ຑມ຺ພມູເລ ອິທ຺ຘິປາຏິເຫຣາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ມຸນິນ຺ທສ຺ສ ໂຖເມຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ກຓ຺ຑມ຺ພໍມູເລຕ຺ຍາທິ ຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ມຕນຍຍຍຄເຓຫິ ຈ ປຎ຺ຈ ຍຕິ ຉຍຕິ ສຕ຺ຕຍ ຕີຫິ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ອຏ຺ຐາຣສກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ກຸສຸມິຕລຕາ ເວລ຺ລິຕາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ໂມ ໂຕ ໂນ ໂຍ ຍາ ກຸສຸມິຕລຕາ ເວລ຺ລິຕາກ຺ຂຸຕ຺ວິສີຫີ’’ຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ອກ຺ຂຸຕ຺ວິສີຫິ ປຎ຺ຈຍຕິ ຉຍຕິ ສຕ຺ຕຍຕີຫິ ໂມຄໂຓ ຈ ໂຕຄໂຓ ຈ ໂນຄໂຓ ຈ ໂຍຄໂຓ ຈ ຍາ ຍຄຓທ຺ວຍຎ຺ຈ ເຈ ຍຸຕ຺ຕາ ¶ , ສາ ຄາຖາ ກຸສຸມິຕລຕາ ເວລ຺ລິຕາ ກຸສຸມິຕລຕາ ເວລ຺ລິຕາ ຄາຖາ ນາມາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອກ຺ຂສທ຺ທສ຺ສ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍວາຈກຕ຺ຕາ ອກ຺ຂສທ຺ໂທ ປຎ຺ຈສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອຸຕູນໍ ເຫມນ຺ຕສິສີຣວສ຺ສນ຺ຕຄິມ຺ຫວສ຺ສານສຣທວເສນ ຉພ຺ພິຘຕ຺ຕາ ອຸຕຸສທ຺ໂທ ຉສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ. ອິສິສທ຺ໂທ ວິປສ຺ສີອາທີນໍ ພຸທ຺ຘານໍ ສຕ຺ຕວິຘຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ເວທິຕພ຺ໂພຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ປຣຫິຕກໂຣ ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທ ກຓ຺ຑມ຺ພມູເລ ນິສິນ຺ໂນ ປາຏິເຫຣໍ ສີຆໍ ອກາສິ, ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ອຫໍ ວນ຺ເທ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ອຕ຺ຖກ຺ກເມນ ປເນຕ຺ຖ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມິ. ປຣຫິຕກໂຣຕິ ອຕ຺ຕນາ ປເຣສໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ຫິຕໍ ອຕ຺ຖໍ ກໂຣນ຺ໂຕ. ຫິໂນຕິ ວຑ຺ຒຕິ ສຸຂໍ ເອເຕນາຕິ ຫິຕໍ, ອຕ຺ຖໍ ປໂຍຊນໍ ວາ. ຫິຘາຕຸ ວຑ຺ຒເນ ຕ. ຕໍສມງ຺ຄິໂນ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສຸຂໍ ວຑ຺ຒຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປເຣສໍ ຫິຕໍ ປຣຫິຕໍ, ຕໍ ກໂຣຕີຕິ ປຣຫິຕກໂຣ, ມຸນິນ຺ໂທ. ໂສ ຫິ ທີປງ຺ກຣສ຺ສ ຠຄວໂຕ ປາທມູເລ ລທ຺ຘພ຺ຍາກຣຓໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ອຕ຺ຕໂນ ສຸຂໍ ປຊຫນ຺ໂຕ ສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ຫິຕສຸຂຕ຺ຖາຍ ກປ຺ປສຕ ສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ສມຕິໍສປາຣມິໂຍ ປຎ຺ຈມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ຈ ກໂຣນ຺ໂຕ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ຘຠາວໍ ປຕ຺ຕກາເລ ຈ ປຎ຺ຈຈຕ຺ຕາລີສວສ຺ສານິ ຘມ຺ມ ເທສນາຍ ສຕ຺ຕໂລກສ຺ສ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣຫິຕ ສຸຂໍ ກໂຣຕີຕິ ປຣຫິຕກໂຣຕິ ໂຖເມຕິ. ໂຍຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ. ມຸນິນ຺ໂທຕິ ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ອຄາຣິຍ ມຸນິ, ອນຄາຣິຍມຸນິ, ເສກ຺ຂມຸນິ, ອເສກ຺ຂມຸນິ, ປຈ຺ເຈກມຸນິວເສນ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ມຸນີນໍ ອິນ຺ໂທຕິ ມຸນິນ຺ໂທຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກຓ຺ຑມ຺ພມູເລຕິ ເອຕ຺ຖ ກຓ຺ຑອມ຺ພມູເລຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ພິນ຺ທາຄໂມ. ກຓ຺ຑນາມິເກນ ປເສນທີໂກສລຣຎ຺ໂຎ ອຸຍ຺ຍານປາເລນ ໂຣປິຕສ຺ສ ເສຕມ຺ພຣຸກ຺ຂສ຺ສ ສມີເປຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ກຓ຺ຑນ຺ຕິ ຕສ຺ເສວ ນາມໍ. ອຖ ວາ ກໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸຂໍ, ຕໍ ເຑຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ¶ ປາປຸຓາຕີຕິ ກຓ຺ໂຑ, ອຸຍ຺ຍານປາໂລ. ກໍສທ຺ທູປປທຑິ ຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ກໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ວາ ອຸທກໍ, ຕໍ ຣຸກ຺ເຂສຸ ສິຎ຺ຈນໍ ຏິນາຕິ ຊານາຕີຕິ ກຓ຺ໂຑ, ອຸຍ຺ຍານປາໂລ ອຸຍ຺ຍານ ນາຍໂກ ວາ. ຜລກາເມຫິ ຊເນຫິ ອມິຍຕິ ຄມິຍຕີຕິ ອມ຺ໂພ, ເສຕມ຺ພຣຸກ຺ໂຂ. ອມຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂພ. ກຓ຺ຑນາມິເກນ ອຸຍ຺ຍານປາເລນ ໂຣປິໂຕ ອມ຺ໂພ ກຓ຺ຑມ຺ໂພ, ຕສ຺ສ ມູລໍ ສມີປນ຺ຕິ ກຓ຺ຑມ຺ພມູລໍ, ຕສ຺ມິໍ ກຓ຺ຑມ຺ພມູເລ.

ນິສິນ຺ໂນຕິ ວສມາໂນ. ວິມ຺ຫາປນິຍຏ຺ເຐນ ອຈ຺ເຉຣໍ. ອຍຎ຺ຫິ ອຈ຺ເຉຣສທ຺ໂທ ວິມ຺ຫຍຕ຺ຖວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິ ປທິໂກ. ອຖ ວາ ອາຠຸໂສ ວິມ຺ຫໂຍ ຈຣຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຈ຺ເຉຣໍ, ປາຏິເຫຣໍ. ອາປຸພ຺ພ ຈຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ຈຣຘາຕຸສ຺ສຈ຺ເຉຣາເທໂສ. ອາກາຣສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ອນ຺ຘສ຺ສ ປພ຺ພຕາໂຣຫນໍ ວິຍ ນິຈ຺ຈໍ ນ ຈຣຕິ ນ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຈ຺ເຉຣໍ, ປາຏິເຫຣໍ. ນປຸພ຺ພ ຈຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ຍຖາ ຫິ ອນ຺ຘສ຺ສ ປພ຺ພາຕາໂຣຫນໍ ນິຈ຺ຈໍ ນ ໂຫຕິ, ກທາຈິເຍວ ໂຫຕິ, ເອວເມວ ຠຄວໂຕ ປາຏິຫາຣິຍໍ ນິຈ຺ຈໍ ນ ໂຫຕິ, ກທາຈິເຍວ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ຕໍ ອຈ຺ເຉຣນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ເນຕ຺ຕິອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຍໍ ອຠິຓ຺ຫໍ ນ ປວຕ຺ຕຕິ, ຕໍ ອຈ຺ຉຣິຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ອຈ຺ຉຣໍ ປຫຣິຕຸໍ ໂຍຄ຺ຄນ຺ຕິ ອຈ຺ຉຣິຍໍ. ໂຍຄ຺ຄຕທ຺ຘິເຕ ຓິຍປຈ຺ຈໂຍ. ອຈ຺ຉຣິຍນ຺ຕິ ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ອິຍສທ຺ທໂລເປນ ອຈ຺ເຉຣນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ສີລກ຺ຂນ຺ຘວຄ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອນ຺ຘສ຺ສ ປພ຺ພຕາໂຣຫນໍ ວິຍ ນິຈ຺ຈໍ ນ ໂຫຕີຕິ ອຈ຺ຉຣິຍໍ. ອຍໍ ຕາວ ສທ຺ທນໂຍ. ອຍໍ ປນ ອຏ຺ຐກຖານໂຍ, ອຈ຺ຉຣາໂຍຄ຺ຄນ຺ຕິ ອຈ຺ຉຣິຍໍ, ອຈ຺ຉຣໍ ປຫຣິຕຸໍ ຍຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ນຍນສຸຠຄນ຺ຕິ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ປສາທຈກ຺ຂຸສ຺ສ ໂສຠນປຕ຺ຕໍ. ສມວິສມໍ ທສ຺ເສນ຺ຕໍ ອຕ຺ຕຠາວໍ ເນຕີຕິ ນຍນໍ, ປສາທຈກ຺ຂຸ. ນີຘາຕຸ ນເຍ ຍຸ. ຕສ຺ສ ສຸຠໍ ໂສຠນໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ນຍນສຸຠຄໍ, ປາຏິເຫຣໍ. ນຍນສຸຠ ສທ຺ທູປປທຄມຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ກ຺ວິ. ຕໍ ນຍນສຸຠຄໍ.

ອາກຸລຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລນ຺ຕິ ¶ ເອຕ຺ຖ ອາກຸລອຓ຺ຓອຄ຺ຄິຊາລນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ປຣິກິຓ຺ຓ ອຸທກຘາຣ ອຄ຺ຄິສິຂາວນ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ກຸລໍ ປກິຓ຺ຓໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມິສ຺ສກໍ ຍມກໍ ຍມກໍ ອຸທກຊາລອຄ຺ຄິຊາລວນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອາຠຸໂສ ກຸລຕິ ອຸທກຄ຺ຄິຊາລໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມິສ຺ສກໍ ກໂຣຕີຕິ ອາກຸລໍ, ອຸທກຄ຺ຄິຊາລໍ. ອາປຸພ຺ພກຸລຘາຕຸ ກຣເຓ ອ. ອາຠຸສໍ ກຸລຕິ ພນ຺ຘຕິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎນ຺ຕິ ວາ ອາກຸລໍ. ອຖ ວາ ອາສມນ຺ຕໂຕ ກຸລຕິ ຍມກໍ ຍມກໍ ອຸທກຄ຺ຄິຊາລໍ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອາກຸລໍ, ອຸທກຄ຺ຄິຊາລໍ. ອຸທກຊາລໍ ອຄ຺ຄິຊາເລນ ອຄ຺ຄິຊາລຎ຺ຈ ອຸທກຊາເລນ ສມ຺ມິສ຺ໂສ ໂຫຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອນນ຺ຕິ ຊີວນ຺ຕິ ເອເຕນ ສຕ຺ຕາຕິ ອຓ຺ຓໍ, ອຸທກໍ. ອນຘາຕຸ ຊີວາຍໍ ອ. ນສ຺ສ ໂຓ. ຕສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ທ຺ວິຠາໂວ ວາ. ອຖ ວາ ອຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ຕໍ ຕໍ ຐານນ຺ຕິ ອຓ຺ຓໍ. ອຣຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິໂຕ. ຕສ຺ສ ອນ຺ນາເທໂສ, ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ, ນ຺ນສ຺ສ ຓ຺ຓຕ຺ຕໍ. ອຓ຺ຓສ຺ສ ຘາຣໍ ອຓ຺ຓໍ. ອຸຕ຺ຕຣປທໂລເປນ. ກຸຏິລຠາເວນ ອຊຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຄ຺ຄິ, ອຊຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອິ. ຊສ຺ສ ຄ຺ໂຄ. ຊລຕິ ທິພ຺ພຕີຕິ ຊາລໍ, ສິຂໍ. ຊລຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍໍ ຓ. ອຄ຺ຄິໂນ ຊາລໍ ອຄ຺ຄິຊາລໍ. ອຓ຺ຓຎ຺ຈ ອຄ຺ຄິຊາລຎ຺ຈ ອຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ, ອາກຸລໍ ປຣິກິຓ຺ຓໍ ອຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ ອສ຺ສາຕິ ອາກຸລຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ, ຍມກ ປາຏິເຫຣໍ ລພ຺ຠຕິ. ຕໍ ອາກຸລຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ.

ທຸຊ຺ຊາລທ຺ຘໍສນ຺ຕິ ທຸຏ຺ຐຸ ທິຏ຺ຐິວາທສງ຺ຂາຕຊາລໍ ວິທ຺ຘໍສິຕໍ. ທຸຏ຺ຐຸ ຊລຕິ ພນ຺ຘຕິ ສໍສາຣວຏ຺ເຏຕິ ທຸຊ຺ຊາລໍ, ທິຏ຺ຐິວາທຊາລໍ. ຕິຕ຺ຖິຍ ວາໂທ ຫິ ນຕ຺ຖິ ທິນ຺ນນ຺ຕິອາທິນຍປວຕ຺ໂຕ ສໍສາຣໂຕ ນິສ຺ສຣິຕຸມປ຺ປທານວເສນ ຊາລສທິສຕ຺ຕາ ທຸຊ຺ຊາລນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ທຸປຸພ຺ພ ຊລຘາຕຸ ພນ຺ຘເນ ໂຓ. ຕໍ ຘໍສຕິ ວິທ຺ຘໍສຕີຕິ ທຸຊ຺ຊາລທ຺ຘໍສໍ, ຍມກປາຏິຫາຣິຍໍ. ມຸນິຠິຊຫິຕນ຺ຕິ ມຸນິຠິ ອຊຫິຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຕຕ຺ຖ ມຸນິຠີຕິ ສພ຺ພສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘຫິ. ເຕ ຫິ ໂມນໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ, ຕໍ ເອເຕສໍ ອຕ຺ຖີຕິ ມຸນີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ກາຍໂມເນຍ຺ຍ ວຈີໂມເນຍ຺ຍ ມໂນໂມເນຍ຺ຍໍ ເອເຕສໍ ອຕ຺ຖີຕິ ວາ ¶ ມຸນິ. ອສ຺ສຕ຺ຖິຕທ຺ຘິເຕ ຓີປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ອິຘໂລກ ປຣໂລກໍ ອຕ຺ຕຫິຕ ປຣຫິຕໍ ຫິຕາຫິຕຎ຺ຈ ມຸນນ຺ຕິ ຊານນ຺ຕີຕິ ມຸນີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ເຕຫິ ມຸນີຠິ.

ອຊຫິຕນ຺ຕິ ອວິຊຫິຕໍ ອປຣິຈ຺ຈຕ຺ຕໍ ວາ, ຫາຕພ຺ພໍ ຈຊິຕພ຺ພນ຺ຕິ ຊຫິຕໍ. ຫາຘາຕຸ ຈາເຄ ຕ. ນ ຊຫິຕໍ ອຊຫິຕໍ, ປາຏິເຫຣໍ. ຕໍ ອຊຫິຕໍ. ຠຄວໂຕ ຫິ ສາວຕ຺ຖິນຄຣສ຺ສ ທກ຺ຂິຓທ຺ວາເຣ ກຓ຺ຑມ຺ພຣຸກ຺ຂມູເລ ກຕໍ ປາຏິຫາຣິຍຎ຺ຈ ຠຄວາ ປນ ຕສ຺ມິໍ ປາຏິຫາຣິຍາວສາເນ ຕາວຕິໍສປຸຣໍ ຄໂຕ, ຕສ຺ມິໍ ປາຣິຉຕ຺ຕກມູລມ຺ຫິ ປຓ຺ຑຸກມ຺ພລນາມເກ ສິລາສເນ ສນ຺ນິສິນ຺ໂນ ເທວານໍ ອຠິຘມ຺ມກຖາຍ ເທສນາ ຈ ສພ຺ພສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘຫິ ອວິຊຫິຕາ ຘມ຺ມຕາເຍວ ໂຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ພຸທ຺ຘວໍສຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຫິ ສມຕິໍສຘມ຺ມຕາປກາສເນ ສາວຕ຺ຖິ ນຄຣທ຺ວາເຣ ຍມກປາຏິຫາຣິຍກຣຓໍ. ຕາວຕິໍເສ ຠວເນ ອຠິຘມ຺ມເທສນາຕິ ຘມ຺ມຕາຠາເວນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ປາຏິເຫຣໍ ມຸນີຠິຊຫິຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ປາຏິເຫຣນ຺ຕິ ປຈ຺ຈນີກປຏິຫຣຓວເສນ ປາຏິຫາຣິຍໍ, ປຏິປກ຺ເຂ ຕິຕ຺ຖິເຍ ມທ຺ທິຕ຺ວາ ຫິໂນຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ປາຏິເຫຣໍ. ປຏິປຸພ຺ພຫິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂຓ. ຫິສ຺ສ ເຫຣຓິເທໂສ. ອຖ ວາ ຠຄວໂຕ ຈ ສາສນສ຺ສ ຈ ປຏິປກ຺ເຂ ຕິຕ຺ຖິເຍ ຫຣຕິ ອປເນຕີຕິ ປາຏິເຫຣໍ, ອິທ຺ຘິວິຘຎາຓໍ. ປຏິປຸພ຺ພຫຣຘາຕຸ ອປນຍເນ ໂຓ. ປຏິຫຣຕິ ອປເນຕິ ສຕ຺ຕານໍ ທິຏ຺ຐິມາໂນປຄຕານິ ຈິຕ຺ຕານີຕິ ວາ ປາຏິເຫຣໍ. ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ປສາທໍ ອາຫຣຕີຕິ ວາ ປາຏິເຫຣໍ. ສມາຫິເຕ ຈິຕ຺ເຕ ວິຄຕູປກ຺ກິເລເສ ກຕກິຈ຺ເຈນ ປຏິປຈ຺ຉາ ຫຣິຕພ຺ພໍ ປວຕ຺ເຕຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ ປາຏິເຫຣໍ. ປຏີຕິ ຫິ ອຍໍສທ຺ໂທ ປຈ຺ຉາຕິ ເອຕສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ໂພເຘຕິ. ຕສ຺ມິໍ ປຏິປວິຏ຺ຐມ຺ຫິ ອຎ຺ໂຎ ອາຄຈ຺ຉິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓຕິອາທີສຸ ວິຍ. ອຖ ວາ ປຏິປຸນປ຺ປຸນໍ ອຸທກຄ຺ຄິຊາລໍ ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ຍມກໍ ຍມກໍ ຫຸຕ຺ວາ ຫຣຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ປາຏິເຫຣໍ, ຍມກປາຏິຫາຣິຍໍ. ຕຎ຺ຈ ປນ ອິທ຺ຘິປາຏິຫາຣິຍ, ອາເທສນາປາຏິຫາຣິຍ, ອນຸສາ ສນີ ¶ ປາຏິຫາຣິຍວເສນ ຕິວິຘໍ ໂຫຕິ. ເຕສຸ ປນ ອິຘ ອິທ຺ຘິປາຏິຫາຣິຍໍ ອຘິປ຺ເປຕນ຺ຕິ. ສີຆນ຺ຕິ ຂິປ຺ປໍ ອາສຸໍ ລຫຸໍ ວາ. ຕໍ ປນ ອກາສີຕິປເທ ກ຺ຣິຍາວິເສສນໍ. ເສຕິ ລຫຸ ຫຸຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສີຆໍ. ສິຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ຆປຈ຺ຈໂຍ. ທີໂຆ. ອກາສີຕິ ອກຣິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ປາຏິຫາຣິຍເມວໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ຠຄວາ ຫິ ອຠິສມ຺ໂພຘິໂຕ ສຕ຺ຕເມ ສໍວຈ຺ຉເຣ ສາວຕ຺ຖິນຄຣສ຺ສ ທກ຺ຂິຓທ຺ວາເຣ ກຓ຺ຑມ຺ພຣຸກ຺ຂມູເລ ເທວານມິນ຺ເທນ ສກ຺ເກນ ອາຓາປິເຕນ ວິສຸກມ຺ມເທວປຸຕ຺ເຕນ ນິມ຺ມິເຕ ທ຺ວາທສໂຍຊເນ ຣຕນ ມຓ຺ຑເປ ຠຄວຕາ ນິມ຺ມິເຕ ໂຍຊນປ຺ປມາເຓ ຣຕນປລ຺ລງ຺ເກ ຣຕນຈງ຺ກເມ ຈ ນິສີທິຕ຺ວາ ຕິໂຍຊນິເກ ທິພ຺ພເສຕຈ຺ຉຕ຺ເຕ ຘາຣຍມາເນ ສມນ຺ຕໂຕ ທ຺ວາທສໂຍຊນາຍ ປຣິສາຍ ອຕ຺ຖາທານປຣິທີປນໍ ຕິຕ຺ຖິຍມທ຺ທນໍ ອຸປຣິມກາຍໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ ປວຕ຺ຕຕິ, ເຫຏ຺ຐິມກາຍໂຕ ອຸທກຘາຣາ ປວຕ຺ຕຕິ, ເຫຏ຺ຐິມກາຍໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ອຸປຣິມກາຍໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ປຸຣຕ຺ຖິມກາຍໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ປຈ຺ຉິມກາຍໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ປຈ຺ຉິມກາຍໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ປຸຣຕ຺ຖິມກາຍໂຕ ອຸທກຘາຣາ, ທກ຺ຂິຓອກ຺ຂິໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມອກ຺ຂິໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມອກ຺ຂິໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓອກ຺ຂິໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ທກ຺ຂິຓກຓ຺ຓໂສຕໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມກຓ຺ຓໂສຕໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມກຓ຺ຓໂສຕໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓກຓ຺ຓໂສຕໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ທກ຺ຂິຓ ນາສິກາໂສຕໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມນາສິກາໂສ ຕໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມນາສິກາໂສຕໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓນາສິກາໂສຕໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ທກ຺ຂິຓອໍສກູຏໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມອໍສກູຏໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມອໍສກູຏໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓອໍສກູຏໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ທກ຺ຂິຓຫຕ຺ຖໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມຫຕ຺ຖໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມຫຕ຺ຖໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓຫຕ຺ຖໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ທກ຺ຂິຓປສ຺ສໂຕ ¶ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມປສ຺ສໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມປສ຺ສໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓປສ຺ສໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ທກ຺ຂິຓປາທໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ວາມປາທໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ວາມປາທໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ທກ຺ຂິຓປາທໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ອງ຺ຄຸລງ຺ຄຸເລຫິ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ອງ຺ຄຸລນ຺ຕຣິກາຫິ ອຸທກຘາຣາ. ອງ຺ຄຸລນ຺ຕຣິກາຫິ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ອງ຺ຄຸລງ຺ຄຸເລຫິ ອຸທກຘາຣາ. ເອເກກໂລມໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ເອເກກໂລມໂຕ ອຸທກຘາຣາ. ໂລມກູປໂຕ ໂລມກູປໂຕ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ໂລມກູປໂຕ ໂລມກູປໂຕ ອຸທກຘາຣາ ປວຕ຺ຕຕິ. ຉນ຺ນໍ ວຓ຺ຓານໍ ນີລານໍ ປີຕານໍ ໂລຫິຕການໍ ໂອທາຕານໍ ມຎ຺ຊຏ຺ຐານໍ ປຠສ຺ສຣານໍ ອຸພ຺ພຫນຠູຕານໍ ຍມກາ ຍມກາ ວຓ຺ຓາ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຠຄວາ ຈງ຺ກມຕິ, ນິມ຺ມິໂຕ ຕິຏ຺ຐຕິ ວາ ນິສີທຕິ ວາ ເສຍ຺ຍໍ ວາ ກປ຺ເປຕິ. ຠຄວາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ນິມ຺ມິໂຕ ຈງ຺ກມຕິ ວາ ນິສີທຕິ ວາ ເສຍ຺ຍໍ ວາ ກປ຺ເປຕິ. ຠຄວາ ນິສີທຕິ, ນິມ຺ມິໂຕ ຈງ຺ກມຕິ ວາ ຕິຏ຺ຐຕິ ວາ ເສຍ຺ຍໍ ວາ ກປ຺ເປຕິ. ຠຄວາ ເສຍ຺ຍໍ ກປ຺ເປຕິ, ນິມ຺ມິໂຕ ຈງ຺ກມຕິ ວາ ຕິຏ຺ຐຕິ ວາ ນິສີທຕິ ວາ. ນິມ຺ມິໂຕ ຈງ຺ກມຕິ, ຠຄວາ ຕິຏ຺ຐຕິ ວາ ນິສີທຕິ ວາ ເສຍ຺ຍໍ ວາ ກປ຺ເປຕິ. ນິມ຺ມິໂຕ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຠຄວາ ຈງ຺ກມຕິ ວາ ນິສີທຕິ ວາ ເສຍ຺ຍໍ ວາ ກປ຺ເປຕິ. ນິມ຺ມິໂຕ ນິສີທຕິ, ຠຄວາ ຈງ຺ກມຕິ ວາ ຕິຏ຺ຐຕິ ວາ ເສຍ຺ຍໍ ວາ ກປ຺ເປຕິ. ນິມ຺ມິໂຕ ເສຍ຺ຍໍ ກປ຺ເປຕິ, ຠຄວາ ຈງ຺ກມຕິ ວາ ຕິຏ຺ຐຕິ ວາ ນິສີທຕິ ວາຕິ ວິວິຘໍ ຍມກປາຏິຫາຣິຍໍ ຕິຕ຺ຖິຍານໍ ມທ຺ທນຕ຺ຖາຍ ອກາສີຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປນ ໂຍ ໂກຈິ ເອວຣູປໍ ປາຏິຫາຣິຍໍ ກາຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ເຈ. ໂສ ອາຄຈ຺ຉຕູຕິ ໂຈທນາສທິສຕ຺ຕາ ວຸຕ຺ຕໍ ອຕ຺ຖາທານປຣິທີປນນ຺ຕິ. ອຕ຺ຖາທານຎ຺ຫິ ອນຸໂຍໂຄ, ປຏິປກ຺ຂສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ອາທານໍ ຄຫຓນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ, ຕສ຺ສ ປຣິທີປນໍ ອຕ຺ຖາທານປຣິທີປນໍ. ຕິຕ຺ຖິຍມທ຺ທນນ຺ຕິ ປາຏິຫາຣິຍໍ ກຣິສ຺ສາມາຕິ ກຸຫາຍນວເສນ ປຸພ຺ເພ ອຸຏ຺ຐິຕານໍ ຕິຕ຺ຖິຍານໍ ມທ຺ທນໍ. ຕຎ຺ຈ ຕຖາ ກາຕຸໍ ອສມຕ຺ຖຕາ ສມ຺ປາທນເມວ. ຕເທຕໍ ປທທ຺ວຍໍ ຍມກປາຏິຫາຣິຍນ຺ຕິ ເອເຕນ ສມ຺ພນ຺ຘິຕພ຺ພນ຺ຕິ.

ເສຏ຺ຐນ຺ຕິ ¶ ປສຕ຺ຖຕຣໍ. ຕສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ປຣມຣຕິຊນ຺ຕິ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ອຸຕ຺ຕມຣຕິໍ ຊນກໍ. ປຣມານໍ ອຸຕ຺ຕມສາຘູນໍ ຈິຕ຺ຕຣມນໍ ຊນາເປຕໍ ວາ, ເອຕ຺ຖ ຈ ປຐມວິກປ຺ເປ ປຣມສທ຺ໂທ ອຸຕ຺ຕມວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ ນິປາໂຕ. ທຸຕິຍວິກປ຺ເປ ສາຘຸວາຈໂກ ນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ເທວມນຸສ຺ສານໍ ປຣມໍ ອຸຕ຺ຕມໍ ຣຕິໍ ຊເນຕີຕິ ປຣມຣຕິໂຊ, ມຸນິນ຺ໂທ. ປຣມຣຕິສທ຺ທູປປທ ຊນຘາຕຸ ຊນເນ ກ຺ວິ. ອຖ ວາ ປກາເຣນ ສທ຺ຘມ຺ເມ ຣມນ຺ຕີຕິ ປຣມາ, ສາຘູ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ປປຸພ຺ພ ຣມຸຘາຕຸ ກີຬາຍໍ ອ. ເຕສໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຣຕິໍ ຣມນໍ ຊເນຕີຕິ ປຣມຣຕິໂຊ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕໍ ປຣມຣຕິຊໍ. ໂສ ຫິ ຘມ຺ມ ເທສນາຍ ຈ ປາຏິຫາຣິເຍນ ອິທ຺ຘິຍາ ສຣີຣໂສຠຄ຺ຄ ສມ຺ປຕ຺ຕິອາທີຫິ ຈ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອຠິຣຕິໍ ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ ຊເນຕີຕິ ປຣມຣຕິຊນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ອິທ຺ຘິຘມ຺ເມຫຸເປຕນ຺ຕິ ອິທ຺ຘິຘມ຺ເມຫິ ອຸເປຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອິທ຺ຘິ ຘມ຺ເມຫີຕິ ອຈິນ຺ເຕຍ຺ຍອປ຺ປເມຍ຺ເຍຫິ ພຸທ຺ຘອິທ຺ຘິສງ຺ຂາຕຄຸເຓຫິ. ຘມ຺ມສທ຺ໂທ ຫິ ຄຸເຓ ວຕ຺ຕຕິ ພຸທ຺ຘຘມ຺ມາຕິອາທີສຸ ວິຍ. ອິຊ຺ຌນໍ ສມິຊ຺ຌນໍ ອິທ຺ຘິ. ອິຊ຺ຌຕິ ສມິຊ຺ຌຕີຕິ ວາ ອິທ຺ຘິ. ອິຊ຺ຌຕິ ສມິຊ຺ຌຕິ ຍຖິຈ຺ຉິຕຕ຺ໂຖ ເອຕາຍາຕິ ອິທ຺ຘິ. ອິຘຘາຕຸ ວຸທ຺ຘິຍໍ ອິ, ຕິປຈ຺ຈໂຍ ວາ. ຠຄວາ ເອຕາຍ ອິທ຺ຘິຍາ ຍຖິຈ຺ຉິຕຕ຺ໂຖ ອິທ຺ໂຘ ວຸທ຺ໂຘ ອຸກ຺ກໍສຄໂຕ ໂຫຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຘາເຣຕິ ປກາເສຕິ ຕໍສມງ຺ຄິໂນ ທພ຺ພນ຺ຕິ ຘມ຺ໂມ, ຄຸໂຓ. ອິທ຺ຘິເອວ ຘມ຺ໂມ ອິທ຺ຘິຘມ຺ໂມ, ເຕຫິ ຘມ຺ເມຫິ. ອຸເປຕນ຺ຕິ ສມນ຺ນາຄຕໍ. ອຸປຄຈ຺ຉຕິ ສມ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ອຸເປໂຕ, ມຸນິນ຺ໂທ. ອຸປປຸພ຺ພອິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ຕໍ ອຸເປຕໍ.

ອິທ຺ຘິ ປນ ອຘິຏ຺ຐານາ ອິທ຺ຘິ, ວິກຸປ຺ປນາ ອິທ຺ຘິ, ມໂນມຍາ ອິທ຺ຘິ, ຎາຓວິປ຺ຜາຣາ ອິທ຺ຘິ, ສມາຘິວິປ຺ຜາຣາ ອິທ຺ຘິ, ອຣິຍາ ອິທ຺ຘິ, ກມ຺ມວິປາກຊາ ອິທ຺ຘິ, ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ, ວິຊ຺ຊາມຍາ ອິທ຺ຘິ, ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ສມ຺ມາປໂຍຄປຈ຺ຈຍາ ອິຊ຺ຌນຏ຺ເຐນ ອິທ຺ຘິ ຈາຕິ ທສວິຘາ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ປກຕິຍາ ເອໂກ ພຫຸກໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ສຕໍ ¶ ວາ ສຫສ຺ສໍ ວາ ອາວຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຎາເຓນ ອຘິຏ຺ຐາຕິ ພຫຸໂກ ໂຫມີຕິ ເອວໍ ວິຠຊິຕ຺ວາ ທສ຺ສິຕາ ອິທ຺ຘິ ອຘິຏ຺ຐານ ວເສນ ນິປ຺ຜນ຺ນຕ຺ຕາ ອຘິຏ຺ຐານາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ປກຕິວຓ຺ຓໍ ວິຊຫິຕ຺ວາ ກຸມາຣວຓ຺ຓໍ ວາ ທສ຺ເສຕິ ນາຄວຓ຺ຓໍ ວາ ສຸປຓ຺ຓວຓ຺ຓໍ ວາ ຍກ຺ຂວຓ຺ຓໍ ວາ…ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ເສນາພ຺ຍູຫໍ ທສ຺ເສຕີຕິ ເອວໍ ອາຄຕາ ອິທ຺ຘິ ປກຕິວຓ຺ຓວິຊຫນວິກາຣວເສນ ປວຕ຺ຕຕ຺ຕາ ວິກຸປ຺ປນາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ອິຘ ຠິກ຺ຂຸ ອິມມ຺ຫາ ກາຍາ ອຎ຺ຎໍ ກາຍໍ ອຠິນິມ຺ມິນາຕິ ຣູປໍ ມໂນມຍນ຺ຕິ ອິມິນາ ນເຍນ ອາຄຕາ ອິທ຺ຘິ ສຣີຣພ຺ຠນ຺ຕເຣ ອຎ຺ຎສ຺ເສວ ມໂນມຍສ຺ສ ສຣີຣສ຺ສ ນິປ຺ຜຕ຺ຕິວເສນ ປວຕ຺ຕຕ຺ຕາ ມໂນມຍາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ຎາຓຸປ຺ປຕ຺ຕິໂຕ ປຸພ຺ເພ ວາ ປຈ຺ຉາ ວາ ຕງ຺ຂເຓ ວາ ຎາຓານຸຠາວນິພ຺ພຕ຺ຕາ ວິເສສາ ຎາຓວິປ຺ຜາຣາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາຍສ຺ມໂຕ ພາກຸລຕ຺ເຖຣສ຺ສ ຈ ອາຍສ຺ມໂຕ ສໍກິຈ຺ຈຕ຺ເຖຣສ຺ສ ຈ ອາຍສ຺ມໂຕ ຠູຕປາລຕ຺ເຖຣສ຺ສ ຈ ຎາຓວິປ຺ຜາຣາ ອິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ສມາຘິໂຕ ປຸພ຺ເພ ວາ ປຈ຺ຉາ ວາ ຕງ຺ຂເຓ ວາ ສມຖານຸຠາເວນ ນິພ຺ພຕ຺ຕາ ວິເສສາ ສມາຘິວິປ຺ຜາຣາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຣສ຺ສ ຈ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຎ຺ຊີວຕ຺ເຖຣສ຺ສ ຈ ອາຍສ຺ມໂຕ ຂາຓຸໂກຓ຺ຑຎ຺ຎຕ຺ເຖຣສ຺ສ ຈ ອຸຕ຺ຕຣາຍ ອຸປາສິກາຍ ຈ ສາມາວຕິຍາ ອຸປາສິກາຍ ຈ ສມາຘິວິປ຺ຜາຣາ ອິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ.

ປຏິກູລາທີສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫາຣາທິກາ ປນ ອຣິຍາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ປກ຺ຂິເທວາທີນໍ ເວຫາສຄມນາທິກາ ກມ຺ມ ວິປາກຊາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ຍຖາຫ ‘‘ກຕມາ ວິປາກຊາ ອິທ຺ຘິ. ສພ຺ເພສໍ ປກ຺ຂີນໍ ສພ຺ເພສໍ ເທວານໍ ເອກຈ຺ຈານໍ ມນຸສ຺ສານໍ ເອກຈ຺ຈາ ນຎ຺ຈ ວິນິປາຕິການໍ ອຍໍ ກມ຺ມວິປາກຊາ ອິທ຺ຘີ’’ຕິອາທິ. ຈກ຺ກວຕ຺ຕິອາທີນໍ ເວຫາສຄມນາທິກາ ປນ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ຍຖາຫ ‘‘ກຕມາ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ. ຣາຊາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉຕິ ສທ຺ຘິໍ ຈຕຸຣງ຺ຄິນິຍາ ເສນາຍ ອນ຺ຕມໂສ ອສ຺ສພນ຺ຘໂຄພນ຺ຘປຸຣິເສ ¶ ອຸປາທາຍ. ໂຊຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິສ຺ສ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ. ຊຏິລສ຺ສ ຄຫປຕິສ຺ສ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ. ໂຆສກສ຺ສ ຄຫປຕິສ຺ສ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ. ເມຓ຺ຑກສ຺ສ ຄຫປຕິສ຺ສ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິ. ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ມຫາປຸຎ຺ຎານໍ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘີ’’ຕິ. ວິຊ຺ຊາຘຣາທີນໍ ເວຫາສຄມນາທິກາ ປນ ວິຊ຺ຊາມຍາ ອິທ຺ຘິ ນາມ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາທິສທ຺ເທນ ອາກາເສ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ ຫຕ຺ຖິມ຺ປິ ທສ຺ເສຕິ. ອສ຺ສມ຺ປິ…ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ເສນາພ຺ຍູຫໍ ທສ຺ເສຕິ ຕ຺ຍາທິໍ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ເຕນ ເຕນ ສມ຺ມາປໂຍເຄນ ຕສ຺ສ ຕສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ອິຊ຺ຌນໍ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ສມ຺ມາ ປໂຍຄປຈ຺ຈຍາ ອິຊ຺ຌນຏ຺ເຐນ ອິທ຺ຘິ ນາມ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂໂປ. ວິຕ຺ຖາໂຣ ປນ ປຏິສມ຺ຠິທາມຄ຺ເຄ ອິທ຺ຘິກຖາຍ ຈ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍ ຈ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ຕາສຸ ປນ ອິທ຺ຘີສຸ ຠຄວໂຕ ຐເປຕ຺ວາ ວິຊ຺ຊາມຍິທ຺ຘິໍ ອວເສສາ ອຕ຺ຖີຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຖ ວາ ຠຄວໂຕ ຕີຫິ ວິຊ຺ຊາຫິ ຈ ອຏ຺ຐຫິ ວິຊ຺ຊາຫິ ຈ ສມນ຺ນາຄຕຕ຺ຕາ ສພ຺ພາ ພຸທ຺ຘອິທ຺ຘິໂຍ ສນ຺ຕີຕິ ວິຊ຺ຊາມຍິທ຺ຘິປິ ລພ຺ຠຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ອຫໍ ວນ຺ເທ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປຕ຺ຖໂຍຊນາ. ປຣຫິຕກໂຣ ອຕ຺ຕນາ ປເຣສໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ອຕ຺ຖໍ ປໂຍຊນໍ ກໂຣນ຺ໂຕ, ໂຍ ມຸນິນ຺ໂທ ໂຍ ຍາທິໂສ ພຸທ຺ໂຘ, ກຓ຺ຑມ຺ພໍມູເລ ກຓ຺ຑນາມິເກນ ປເສນທິໂກສລຣຎ຺ໂຎ ອຸຍ຺ຍານປາເລນ ໂຣປິຕສ຺ສ ເສຕມ຺ພຣຸກ຺ຂສ຺ສ ສມີເປ ສນ຺ນິສິນ຺ໂນ ວສມາໂນ ອຈ຺ເຉຣໍ ວິມ຺ຫາປນີຍໍ ນຍນສຸຠຄໍ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ປສາທ ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ໂສຠນປຕ຺ຕໍ ອາກຸລຓ຺ຓຄ຺ຄິຊາລໍ ປຣິກິຓ຺ຓອຸທກ ຘາຣອຄ຺ຄິສິຂວນ຺ຕໍ ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ກຸລໍ ປຣິກິຓ຺ຓໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎ ມິສ຺ສກໍ ຍມກໍ ຍມກໍ ອຸທກຊາລອຄ຺ຄິຊາລວນ຺ຕໍ ວາ, ທຸຊ຺ຊາລທ຺ຘໍສໍ ທຸຏ຺ຐຸໍ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິວາທສງ຺ຂາຕໍ ຊາລໍ ວິທ຺ຘໍສິຕໍ, ມຸນິຠິຊຫິຕໍ ສພ຺ພສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘຫິ ອວິຊຫິຕໍ, ປາຏິເຫຣໍ ປຈ຺ຈນີກ ປຏິຫາຣກໍ ປາຏິຫາຣິຍໍ ອຸທກຄ຺ຄິຍມກໍຍມກໍ ປາຏິຫາຣິຍໍ ວາ ¶ , ສີຆໍ ຂິປ຺ປໍ ອກາສິ ອກຣິ, ເສຏ຺ຐໍ ປສຕ຺ຖຕຣໍ, ປຣມຣຕິຊໍ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ອຸຕ຺ຕມຣຕິໍ ຊນກໍ ອຸຕ຺ຕມານໍ ສາຘູນໍ ຈິຕ຺ຕຣມນໍ ຊນາເປຕໍ ວາ, ອິທ຺ຘິຘມ຺ເມຫິ ອຈິນ຺ເຕຍ຺ຍອປ຺ປເມຍ຺ເຍຫິ ພຸທ຺ຘອິທ຺ຘິ ຄຸເຓຫິ ອຸເປຕໍ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ອຫໍ ສິຣສາ ວນ຺ເທ ວນ຺ທາມີຕິ.

ເອກູນວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໒໐. ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ ຍ຺ເວໂກ ທຍຸທຍຣຸໂຓ ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພ, ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆໍ ກມລກຖິຕໍ ຘມ຺ມຣໍສີວເຣຫິ. ສຸໂພເຘສີ ສຸທ຺ເຘ ຕິຠວກຸຫເຣ ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິນຎ຺ຈ, ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸໍ ທຸຂມສຫນໍ ຕໍ ມເຫສິໍ ນມາມິ.

໒໐. ເອວໍ ເອກູນວີສຕິມາຍ ຄາຖາຍ ມຸນິນ຺ທໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆໍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ໂພຘເນຍ຺ຍາທີຫິ ນວຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ມຸນິນ຺ທກ຺ກໍ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ອຍໍ ປນ ຍ ມ ນ ສ ຣ ຣຄເຓຫິ ຈ ເອກຄຣຸນາ ຈ ຉຍຕີຫິ ຈ ສຕ຺ຕຍຕີຫິ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ເອກູນວີສຕກ຺ຂຣາ ເມຆວິປ຺ຜຸຊ຺ຊິຕາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ຣສຸຕ຺ວສ຺ເສຫິ ຍ຺ມາ ນ ສ ຣ ຣ ຄຣູ ເມຆວິປ຺ຜຸຊ຺ຊິຕາ ສາ’’ຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຣສຸຕ຺ວສ຺ເສຫິ ຉ ຉ ສຕ຺ຕ ຍຕີຫິ ຍ຺ມາ ຍຄຓມຄຓາ ຈ ນ ສ ຣຣ ຄຣູ ນຄຓ ສຄຓ ຣຄຓ ຣຄຓ ເອກຄຣຸ ຈ ເຈ ຍຸຕ຺ຕາ, ສາ ຄາຖາ ເມຆວິປ຺ຜຸຊ຺ຊິຕາ ເມຆ ວິປ຺ຜຸຊ຺ຊິຕາ ຄາຖາ ນາມາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຣສານໍ ກສາວ ຕິຕ຺ຕ ມຘຸຣລວຓ ອມ຺ພິລ ກຏຸກວເສນ ຉພ຺ພິຘຕ຺ຕາ ຣສສທ຺ໂທ ຉສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ອຸຕູນໍ ເຫມນ຺ຕ ສິສີຣ ວສນ຺ຕ ຄິມ຺ຫວສ຺ສານສຣທວເສນ ຉພ຺ພິຘຕ຺ຕາ ອຸຕຸສທ຺ໂທ ຉສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ. ອສ຺ສສທ຺ໂທ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ອສ຺ສສທ຺ທສ຺ສ ຫິ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈກຠາໂວ ຉນ຺ທຏີກາສຸ ວຸຕ຺ໂຕຕິ.

ຕຕ຺ຖ ¶ ປນ ທຍຸທຍຣຸໂຓ ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພ ເອໂກ ໂຍ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ ສຸທ຺ເຘ ຕິຠວກຸຫເຣ ກມລກຖິຕໍ ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆໍ ຘມ຺ມຣໍສີວເຣຫິ ສຸໂພເຘສິ ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິ ນຎ຺ຈ ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸໍ ທຸຂມສຫນໍ ມເຫສິໍ ຕໍ ມຸນິນ຺ທກ຺ກໍ ນມາມີຕິ ໂຍຊນາ.

ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ຈ ອຕ຺ຖກ຺ກເມເນວ ສຸຂຊານນຕ຺ຖໍ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມ, ນ ສທ຺ທກ຺ກເມນ. ທຍຸທຍຣຸໂຓຕິປທສ຺ສ ທຍາອຸທຍອຣຸໂຓຕິ ປທວິຠາໂຄ ກາຕພ຺ໂພ. ມຫາກຣຸຓາສງ຺ຂາຕອຸທຍປພ຺ພຕຸຄ຺ຄຕສູຣິຍາຣຸໂຓ. ອຖ ວາ ອຸທຍປພ຺ພຕໂຕ ອຸຄ຺ຄຕສູຣິຍາຣຸໂຓ ວິຍ ມຫາກຣຸຓາ ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ທຍາສທ຺ໂທ ກຣຸຓາເມຕ຺ຕາສຸ ວຕ຺ຕຕິ. ອທຍາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ນິກ຺ກຣຸຓຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຫິ ກຣຸຓາຍໍ. ທຍາປນ຺ໂນຕິ ເອຕ຺ຖ ເມຕ຺ຕາຍໍ ວຕ຺ຕຕິ. ເມຕ຺ຕາຈິຕ຺ຕຕໍ ອາປນ຺ໂນຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິຘ ປນ ກຣຸຓາ ອຘິປ຺ເປຕາ.

ອຍໍ ປນ ວຈນຕ຺ໂຖ. ທຍຕິ ຫິໍສຕິ ກາຣຸຓິກໍ ຍາວ ຍຖາຘິປ຺ເປຕໍ ປຣສ຺ສ ຫິຕນິພ຺ພຕ຺ຕິໍ ນ ປາປຸຓາຕິ ຕາວາຕິ ທຍາ, ມຫາກຣຸຓາ. ທຍຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ອ. ທຍຕິ ອນຸຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ປາປຊນມ຺ປິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ທຍາ. ທຍຘາຕຸ ອນຸຄ຺ຄຫເຓ. ທຍຕິ ອຕ຺ຕໂນ ສຸຂມ຺ປິ ປຫາຍ ເຂທໍ ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ວາ ທຍາ. ທຍຘາຕຸ ຄຫເຓ. ອຖ ວາ ທຍນ຺ຕິ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ເອຕາຍ ໂພຘິສຕ຺ຕາ ສໍສາຣທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓຎ຺ຈາຕິ ທຍາ, ມຫາກຣຸຓາ. ມຫາໂພຘິສຕ຺ຕາ ຫິ ພຸທ຺ຘຠາວາຍ ອຠິນີຫາຣກຣຓກາເລ ຫຕ຺ຖຄຕມ຺ປິ ອຣຫຕ຺ຕ ຜລໍ ຉຏ຺ເຏຕ຺ວາ ສໍສາຣສາຄຣໂຕ ສຕ຺ເຕ ສມຸທ຺ຘຣິຕຸກາມາ ອນສ຺ສາສກຣໍ ອຕິຠຍານກໍ ສໍສາຣທຸກ຺ຂໍ ປຈ຺ຉິມຠເວ ຈ ສຫ ອມຕຘາຕຸປຏິລາເຠນ ອເນກຄຸຓສມລງ຺ກຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓຎ຺ຈ ຄຓ຺ຫນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກຣຸຓາມູລກາ ຫິ ສພ຺ເພ ພຸທ຺ຘຄຸຓາ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣຏີກາຍໍ ‘‘ສພ຺ເພສຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘຄຸຓານໍ ກຣຸຓາ ອາທິ, ຕນ຺ນິທານຠາວໂຕ’’ຕິ.

ອປິ ¶ ຈ ທຍນ຺ຕິ ອນຸຣກ຺ຂນ຺ຕິ ສຕ຺ເຕ ເອຕາຍ, ສຍໍ ວາ ອນຸທ຺ທຍຕິ ອນຸທຍມຕ຺ຕເມວ ວາ ເອຕນ຺ຕິ ທຍາ. ທຍຘາຕຸ ອນຸຣກ຺ຂເຓ ອປຈ຺ຈໂຍ. ອຸເທຕິ ວຑ຺ເຒຕີຕິ ອຸທໂຍ, ປພ຺ພໂຕ. ອຸທິຘາຕຸ ປສວເນ ຓ. ອາສມນ຺ຕໂຕ ອາໂລກໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ອຸຓຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຣຸໂຓ, ສູຣິຍຣໍສີ ວິເສໂສ. ອາປຸພ຺ພອຸຓຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ທຍາສງ຺ຂາຕໂຕ ອຸທຍປພ຺ພຕໂຕ ອຸຄ຺ຄຕສູຣິຍສ຺ສ ອຣຸໂຓ ຍສ຺ສາຕິ ທຍຸທຍຣຸໂຓ. ອຖ ວາ ອຸທຍປພ຺ພຕໂຕ ອຸຄ຺ຄຕສູຣິຍາຣຸໂຓ ວິຍ ທຍາ ມຫາກຣຸຓາ ຍສ຺ສາຕິ ທຍຸທຍຣຸໂຓ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ຍຖາ ຫິ ອຸຄ຺ຄຕສູຣິຍສ຺ສ ອຣຸໂຓ ອາໂລກສ຺ສ ອາທິ ໂຫຕິ, ເອວໍ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ທີປງ຺ກຣພຸທ຺ຘສ຺ສ ປາທມູເລ ກໂຣປຍາຕໍ ນິພ຺ພານສຸຂໂມສຊ຺ຊ ມຫາກຣຸຓາຍ ສໍສາຣສມຸທ຺ທໂຕ ສຕ຺ເຕ ສມຸທ຺ຘຣິຕຸກາໂມ ພຸທ຺ຘຠາວາຍ ສຸທຸກ຺ກຣາ ທານາທໂຍ ທສ ປາຣມິໂຍ ຈ ປຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ຈ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ອກາສີຕິ ກຣຸຓາ ພຸທ຺ຘຠາວາຍ ອາທິ. ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘສ຺ເສວ ທຍຸທຍຣຸໂຓຕິ ອຠິຕ຺ຖວິຕຸໍ ອຣຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາໂຕ ວິຕ຺ຖາຣ ປຣິມຓ຺ຑໂລ. ວິຕ຺ຖາຣຈກ຺ກວາຬມຓ຺ຑລໍ ວິຍ ວິປຸລາຣມ຺ມຓ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວາ. ສງ຺ຂຕາສງ຺ຂຕເຠທໍ ສພ຺ເພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ຊານາຕີຕິ ຎາຓໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ຎາຘາຕຸ ອວໂພຘເນຍຸ. ວິເສເສນ ຕໂນຕິ ວິຕ຺ຖາເຣຕີຕິ ວິຕ຺ຖິຓ຺ຓໍ, ຎາຓໍ. ວິປຸພ຺ພຕນຸຘາຕຸ ວິຕ຺ຖາເຣ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສ ອິຓ຺ຓາເທໂສ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕສ຺ສ ໂລໂປ, ອສຣູປທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ວິຕ຺ຖຣຕິ ປຕ຺ຖຣຕີຕິ ວິຕ຺ຖິຓ຺ຓໍ. ຖຣຘາຕຸເມເວຕ຺ຖ ວິເສໂສ. ວມຕິ ປຣິມຓ຺ຑລາກາເຣນ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ພິມ຺ພໍ, ຎາຓມຓ຺ຑລໍ. ວມຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂພ. ອສ຺ສິ. ວສ຺ສ ໂພ.

ຓ຺ວາທິໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນ ປນ ‘‘ວມ ອຸຄ຺ຄິຣເຓ ພ. ວມິສ຺ສ ວສ຺ສ ພິຕ຺ຕໍ. ວມຕິ ອຸຄ຺ຄິຣຕີຕິ ພິມ຺ພໍ, ສຣີຣ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ປນ ພິມ຺ພສທ຺ທສ຺ສ ສຣີຣວາຈເກ ¶ ຍຸຕ຺ຕເມວ. ນ ປຣິມຓ຺ຑລວາຈເກ. ອິຘ ປນ ພິມ຺ພສທ຺ທສ຺ສ ປຣິມຓ຺ຑລວາຈກຕ຺ຕາ. ອາຈຣິຍາ ປນ ອິຘ ພິມ຺ພສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ຈກ຺ກມຓ຺ຑລນ຺ຕິ ວທນ຺ຕິ. ຕໍ ປນ ວິຈາເຣຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ, ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍໍ ‘‘ພິມ຺ພໍ ຕຸ ປຏິພິມ຺ເພ ຈ, ມຓ຺ຑເລ ພິມ຺ພິກາຜເລ’’ຕິ ຈ. ຕຏ຺ຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ມຓ຺ຑເລ ປຏິມຓ຺ຑເລ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ຎາຓໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາຕໍ ວິຕ຺ຖິຓ຺ຓໍ ວິຕ຺ຖາຣໍ ພິມ຺ພໍ ປຣິມຓ຺ຑລໍ ອສ຺ສາຕິ ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພ. ອຖ ວາ ວິຕ຺ຖິຓ຺ຓໍ ວິຕ຺ຖາຣໍ ພິມ຺ພໍ ຈກ຺ກວາຬປຣິມຓ຺ຑລໍ ວິຍ ວິປຸລາຣມ຺ມຓໍ ຎາຓໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ອສ຺ສາຕິ ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ຍຖາ ຫິ ຈກ຺ກວາຬສ຺ສ ອນນ຺ຕຕ຺ຕາ ຈກ຺ກວາຬມຓ຺ຑລໍ ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ເອວ ເມວ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ອນນ຺ຕາຣມ຺ມຓຕ຺ຕາ ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ຕສ຺ສ ຎາຓວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພຕິ ໂຖເມຕີຕິ. ຍ຺ເວໂກຕິ ໂຍ ເອໂກຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ເຍໂກຕິປິ ກຕ຺ຖຈິ ປາໂຐ. ຕສ຺ສ ປນ ໂຍ ເອໂກຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ. ຕໍ ປນ ປາຐທ຺ວຍໍ ຍຸຕ຺ຕເມວ. ຍ຺ເວໂກຕິ ຫິ ປາເຐ ອາເທສສນ຺ຘິ ໂຫຕິ. ເຍໂກຕິ ປາເຐ ປນ ໂລປສນ຺ຘີຕິ ອຍເມເຕສໍ ວິເສໂສ. ໂຍ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ເອໂກຕິ ອສຫາໂຍ, ອທຸຕິຍໂກ ເອກ ພຸທ຺ຘຠູໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ເອກສທ຺ໂທ ອຎ຺ຎເສຏ຺ຐາສຫາຍ ສງ຺ຂ຺ຍາທີສຸ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາເຫສ ສສ຺ສໂຕ ອຕ຺ຕາ ຈ ໂລໂກ ຈ, ອິທເມວ ສຈ຺ຈໍ ໂມຆມຎ຺ຎນ຺ຕິ ອິຕ຺ເຖເກ ອຠິວທນ຺ຕີຕິອາທີສຸ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ທິສ຺ສຕິ. ເຈຕໂສ ເອໂກທິຠາວນ຺ຕິອາທີສຸ ເສຏ຺ເຐ. ເອໂກ ວູປກຏ຺ໂຐຕິອາທີສຸ ອສຫາເຍ. ເອໂກວ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ຂໂຓ ຈ ສມໂຍ ຈ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາຍາຕິອາທີສຸ ສງ຺ຂ຺ຍາຍໍ. ອິຘ ປນ ອສຫາເຍ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ອຍໍ ປນສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ. ອສຫາໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ເອຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ເອໂກ, ອທຸຕິຍໂກ ຫຸຕ຺ວາ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ເອຕິ ຊານາຕິ ປຏິວິຊ຺ຌຕີຕິ ວາ ເອໂກ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ເອຘາຕຸ ອິຘາຕຸ ວາ ຎາຓຄຕີສຸ ຓ຺ວຸ. ອຖ ວາ ເອໂກ ຠຄວາ ປພ຺ພຊ຺ຊສງ຺ຂາເຕນ ເອໂກ. ອທຸຕິຍຏ຺ເຐນ ເອໂກ, ຕຓ຺ຫາຍ ປຫານຏ຺ເຐນ ເອໂກ ¶ , ເອກນ຺ຕວີຕຣາໂຄຕິ ເອໂກ, ເອກນ຺ຕວີຕໂທໂສຕິ ເອໂກ, ເອກນ຺ຕວີຕໂມໂຫຕິ ເອໂກ, ເອກນ຺ຕນິກ຺ກິເລໂສຕິ ເອໂກ, ເອກາຍ ມຄ຺ຄໍ ຄໂຕຕິ ເອໂກ, ອນຸຕ຺ຕຣໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ອຠິສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ ເອໂກຕິອາທິນາ ອາຄເຕນ ມຫານິທ຺ເທສນເຍນເປຕ຺ຖ ອຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ອປິ ຈ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸເຍວ ເອໂກວ ພຸທ຺ໂຘ ເອຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ວິກສຕິ ວາຕິ ເອໂກ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ເອກນິປາຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣ ປາຬິຍໍ ‘‘ອຏ຺ຐານເມຕໍ ຠິກ຺ຂເວ ອນວກາໂສ, ຍໍ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ທ຺ເວ ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ, ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຐານຎ຺ຈ ໂຂ ເອຕໍ ຠິກ຺ຂເວ ວິຊ຺ຊຕິ, ຍໍ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ເອໂກວ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕີ’’ຕິ. ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາຕິ ທສສຫສ຺ສິໂລກຘາຕຸຍາ. ຕີຓິ ຫິ ເຂຕ຺ຕານິ ຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ອາຓກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ວິສຍກ຺ເຂຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ນາມ ທສສຫສ຺ສິໂລກຘາຕຸ. ສາ ຫິ ຕຖາຄຕສ຺ສ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິໍ ໂອກ຺ກມນກາເລ ນິກ຺ຂມນກາເລ ສມ຺ໂພຘິກາເລ ຘມ຺ມຈກ຺ກປ຺ປວຕ຺ຕເນ ອາຍຸ ສງ຺ຂາຣໂວສ຺ສຊ຺ຊເນ ປຣິນິພ຺ພາເນ ຈ ກມ຺ປຕິ, ໂກຏິສຕສຫສ຺ສ ຈກ຺ກວາຬໍ ປນ ອາຓກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ນາມ. ອາຏານາຏິຍປຣິຕ຺ຕ ໂມຣປຣິຕ຺ຕຘຊຄ຺ຄປຣິຕ຺ຕ ຣຕນປຣິຕ຺ຕາທີນຎ຺ຫິ ເອຕ຺ຖ ອາຓາ ປວຕ຺ຕຕິ. ວິສຍກ຺ເຂຕ຺ຕສ຺ສ ປນ ປຣິມາຓໍ ນຕ຺ຖິ. ພຸທ຺ຘານຎ຺ຫິ ຍາວຕກໍ ຎາຓໍ, ຕາວຕກໍ ເຎຍ຺ຍໍ. ຍາວຕກໍ ເຎຍ຺ຍໍ, ຕາວຕກໍ ຎາຓໍ. ຎາຓປຣິຍນ຺ຕິກໍ ເຎຍ຺ຍໍ, ເຎຍ຺ຍປຣິຍນ຺ຕິກໍ ຎາຓນ຺ຕິ ວຈນໂຕ ອວິສໂຍ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ອິເມສຸ ປນ ຕີສຸ ເຂຕ຺ເຕສຸ ຐເປຕ຺ວາ ອິມໍ ຈກ຺ກວາຬໍ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖິ. ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ປນ ອຕ຺ຖິ. ຕີຓິ ຫິ ປິຏການິ ວິນຍປິຏກໍ, ສຸຕ຺ຕນ຺ຕປິຏກໍ, ອຠິຘມ຺ມປິຏກໍ. ຕິສ຺ໂສ ສໍຄີຕິໂຍ ມຫາກສ຺ສປຕ຺ເຖຣສ຺ສ ສໍຄີຕິ, ຍສຕ຺ເຖຣສ຺ສ ສໍຄີຕິ, ໂມຄ຺ຄລິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຣສ຺ສ ສໍຄີຕິ, ອິມາ ຕິສ຺ໂສ ສໍຄີຕິໂຍ ¶ ອາຣຸຬ຺ເຫ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນ ອິມໍ ຈກ຺ກວາຬໍ ມຸຎ຺ຈິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖິ. ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ປນ ອຕ຺ຖີ’’ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາຕິ ທສສຫສ຺ສິ ໂລກຘາຕຸຍາຕິ ອິທໍ ຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ. ທສສຫສ຺ສິໂລກຘາຕຸ ຫິ ອິມໍ ໂລກຘາຕຸໍ ປຣິວາເຣຕ຺ວາ ຐິຕາ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຕການໍເຍວ ຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ຕຠາໂວ ຘມ຺ມຕາ ວເສນ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອິເມສຸ ປນ ຕີສຸ ເຂຕ຺ເຕສູຕິ ອິມິນາ ທສສຫສ຺ສິໂລກຘາຕຸສງ຺ຂາເຕ ຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ເຕ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬສງ຺ຂາເຕ ອາຓກ຺ເຂຕ຺ເຕ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາຬ ສງ຺ຂາເຕ ວິສຍກ຺ເຂຕ຺ເຕ ຈາຕິ ອິເມສຸ ຕີສຸ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ເຕສຸ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ພຸທ຺ຘາ ນຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ທສ຺ເສຕິ. ຕິວິຘຎ຺ຫິ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ອິເມສຸ ປນ ຕີສຸ ເຂຕ຺ເຕສູຕິ ອາຘາຣຠາເວນ ວຸຕ຺ຕໍ, ນ ນິທ຺ຘາຣຓຠາເວນ. ກສ຺ມາ, ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ນິທ຺ຘາຣຓີຍປທສ຺ສ ອຠາວໂຕ. ສຕິ ຫິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິໂຍ ຕສ຺ສ ປທສ຺ສ ນິທ຺ຘາຣຓຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປເຕ ອິເມສຸ ຕີສຸ ເຂຕ຺ເຕສຸ ອາຓກ຺ເຂຕ຺ເຕ ຐເປຕ຺ວາ ອິມໍ ຈກ຺ກວາຬນ຺ຕິອາທິ ວຸຈ຺ເຈຍ຺ຍ. ນ. ຕສ຺ມາ ຕສ຺ສ ປທສ຺ສ ອາຘາຣຕ຺ໂຖເຍວ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ປຸພ຺ພນິສ຺ສຍາ ຈຣິເຍຫິ ຈ ຕສ຺ສ ປທສ຺ສ ອາຘາຣຠາເວນ ອຕ຺ຖໂຍຊນາ ກຕາຕິ. ຕເຖວ ປນ ອຠິຘມ຺ມຎາຓວິຠງ຺ຄປາຬິຍຎ຺ຈ, ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ອຸປຣິປຓ຺ຓາເສ ພຫຸຘາຕຸສຸຕ຺ຕປາຬິຍຎ຺ຈ, ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ເນຕ຺ຕິປາຬິຍຎ຺ຈ ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ຕໍ ກາຣຓໍ ອາຄຕເມວາຕິ. ຕໍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ປນ ອຕ຺ຖີຕິ ນ ເມ ອາຈຣິໂຍ ອຕ຺ຖິ, ສທິໂສ ເມ ນວິຊ຺ຊຕີຕິອາທິ. ອິມິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ຐຕ຺ວາ ວທນ຺ເຕນ ຠຄວຕາ ກິໍປນາວຸໂສ ສາຣິປຸຕ຺ຕ ອຕ຺ເຖຕຣຫິ ອຎ຺ໂຎ ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ ຠຄວຕາ ສມສໂມ ສມ຺ໂພຘິຍນ຺ຕິ ເອວໍ ປຸຏ຺ໂຐຫໍ ຠນ຺ເຕ ໂນຕິ ວເທຍ຺ຍນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ¶ ກາຣຓໍ ທສ຺ເສຕຸໍ ອຏ຺ຐານເມຕໍ ອນວກາໂສ, ຍໍ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ທ຺ເວ ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸນ຺ຕິ ອິມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອາຫຣນ຺ເຕນ ຘມ຺ມ ເສນາປຕິນາ ຈ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕຠູຕໍ ອິມໍ ໂລກຘາຕຸໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕາ ໂຫຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕເຖວ ປນ ຎາຓວິຠງ຺ຄມູລຏີກາຍໍ, ອຸປຣິປຓ຺ຓາສພຫຸຘາຕຸ ສຸຕ຺ຕຏີກາຍຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອິມໍ ໂລກຘາຕຸໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕາ ໂຫຕີຕິ ອິມິນາ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕຠູຕໂຕ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ພຸທ຺ຘານໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິ ທສ຺ສິຕາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕ຺ຖາຕິ ຫິ ສາມຎ຺ເຎນ ວຸຕ຺ເຕປິ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ເຕນ ອິເມສຸ ຕີສຸ ເຂຕ຺ເຕສູຕິ ສທ຺ທນ຺ຕຣສນ຺ນິຘາເນນ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາຬຠູໂຕ ວິເສສຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ສາມຎ຺ຎວຈໂນປິ ຫິ ສທ຺ໂທ ສທ຺ທນ຺ຕຣສນ຺ນິຘາເນນ ວິເສສວິສໂຍຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອປໂຣ ນໂຍ. ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ເຕ ພຸທ຺ຘາ ຫິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມານາ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຈກ຺ກວາເຬ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອຸປ຺ປຊ຺ຊນຏ຺ຐາເນ ປນ ວາຣິເຕ ອິໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ນຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ວາຣິຕເມວ ໂຫຕີຕິເອຕ຺ຖ ວາກ຺ເຍ ອິມສ຺ມິໍ ເຍວາຕິປເທ ສມຠິນິວິຏ຺ໂຐ ເອວສທ຺ໂທ ນິວຕ຺ຕາປນາວຘາຣຓຕ຺ໂຖ. ເອເຕນ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິໍ ນິວຕ຺ເຕຕິ. ຍທິປິ ຫິ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ. ເອວໍ ສນ຺ເຕສຸ ສງ຺ຂຕາສງ຺ຂຕເຠທໍ ສພ຺ພຘມ຺ມໍ ຊານນ຺ໂຕ ປສ຺ສນ຺ໂຕ ອມ຺ຫາກໍ ຠຄວາ ອຎ຺ຎຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ເອວໍ ວຸຈ຺ເຈຍ຺ຍ. ນ. ຕຓ຺ຫງ຺ກຣາທໂຍ ຫິ ອຏ຺ຐວີສຕິ ສມ຺ພຸທ຺ຘາ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິວຈນໍ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນ ນຕ຺ຖິ, ຕຖາ ອຏ຺ຐກຖາ ຏີກາສຸ ຈ. ຕສ຺ມາ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎ ພຸທ຺ຘາ ນຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕມຫາວຄ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ ມຫາສມຍສຸຕ຺ຕວຓ຺ຓນາຍໍ –

‘‘ອຖສ຺ສ ¶ ເອຕທໂຫສິ ມາທິໂສ ພຸທ຺ໂຘເຍວ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍ. ອຕ຺ຖິ ປນ ກຕ຺ຖຈິ ອຎ຺ໂຎ ພຸທ຺ໂຘຕິ ອນນ຺ຕາສຸ ໂລກຘາຕູສຸ ອນນ຺ຕຎາຓໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ໂອໂລເກນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎໍ ພຸທ຺ຘໍ ນ ອທ຺ທສ. ອນຈ຺ຉຣິຍຎ຺ເຈຕໍ, ຍໍ ອິທານິ ອຕ຺ຕນາ ສມໍ ນ ປສ຺ເສຍ຺ຍ. ໂຍ ຊາຕທິວເສປິ ພ຺ຣຫ຺ມຊາລສຸຕ຺ຕວຓ຺ຓນາຍໍ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ອຕ຺ຕນາ ສມໍ ອປສ຺ສນ຺ໂຕ ອຄ຺ໂຄຫມສ຺ມິ ໂລກສ຺ສາຕິ ອປ຺ປຏິວຕ຺ຕິຍໍ ສີຫນາທໍ ນທິ. ເອວໍ ອຎ຺ຎໍ ອຕ຺ຕນາ ສມໍ ອປສ຺ສິຕ຺ວາ ຈິນ຺ເຕສີ’’ຕິ. ຕເຖເວຕໍ. ປຸຣາເຠທສຸຕ຺ຕ ມຫານິທ຺ເທສຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ, ຕໍ ມຫາສມຍສຸຕ຺ຕຏີກາຍຎ຺ຈ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາຕິ ສຸຕ຺ເຕ ອາຄຕນເຍນ ສພ຺ພຕ຺ເຖວ ປນ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ທ຺ເວ ພຸທ຺ຘາ ນາມ ນ ໂຫນ຺ເຕວ. ເຕເນວາຫ ‘‘ອນນ຺ຕາສຸ ໂລກ ຘາຕູສຸ…ເປ… ນ ອທ຺ທສາ’’ຕິ ສໍວຓ຺ເຓຕິ.

ອປຓ຺ຓກຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ສຕ຺ຖາ ອຸປາສກາ ເຫຏ຺ຐາ ອວີຈິໍ ອຸປຣິ ຠວຄ຺ຄໍ ປຣິຈ຺ເຉທໍ ກຕ຺ວາ ອປຣິມາຓາສຸ ໂລກຘາຕູສຸ ສີລາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ພຸທ຺ເຘນ ສທິໂສ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ກຸໂຕ ອຘິກຕໂຣ…ເປ… ອາຫາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິມາສຸ ທ຺ວີສຸ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ອນນ຺ຕາສຸ ໂລກຘາຕູສູຕິ ຈ ອປຣິມາຓາສຸ ໂລກຘາຕູສູຕິ ຈ ອນນ຺ຕອປຣິມາຓ ສທ຺ເທນ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕຫິ ທ຺ວີຫິ ສທ຺ເທຫິ ຏີກາວຈເນນ ຈ ອນນ຺ຕາສຸ ໂລກຘາຕູສຸ ອຎ຺ເຎສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິໍ ທສ຺ເສຕິ.

ສມ຺ໂມຫວິໂນທນີອຏ຺ຐກຖາຍ ໂຍຊນາຍໍ ປນ ອິເມສຸ ປນາຕິອາທິນາ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘາ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ຎາເປຕິ. ມຍໍ ປນ ເອວໍ ວິຕກ຺ກຍາມ. ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬຕິ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ສພ຺ເພສຸປິ ຕີສຸ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ເຕສູຕິ ອຕ຺ເຖ ຄຍ຺ຫມາເນ ສຕິ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘາ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ຍທິ ປນ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬຕິ ອິໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຊາຕິອາຓາເຂຕ຺ຕຠູເຕ ຈກ຺ກວາເຬຕິ ອຕ຺ເຖ ¶ ຄຫິເຕ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘານໍ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ອຏ຺ຐານເມຕໍ ອນວກາໂສ, ຍໍ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ທ຺ເວ ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ’’ຕິອາທິປາຬິຍາ ຈ. ‘‘ອຏ຺ຐານເມຕໍ ອນວກາໂສ, ຍໍ ເອກິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ທ຺ເວ ຣາຊາໂນ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ’’ຕິອາທິປາຬິຍາ ສທ຺ຘິໍ ກຖນໂຕ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໂຕ ພຸທ຺ຘານໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິ ວິຍ ອຎ຺ຎິສ຺ສາ ໂລກຘາຕຸຍາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣຎ຺ໂຎ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕິ ຠເວຍ຺ຍ. ກຖາວຕ຺ຖຸປ຺ປກຣເຓ ຈ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘານໍ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິ ນ ປຏິເສຘິຕາ. ຕສ຺ມາ ອາຓກ຺ເຂຕ຺ຕຠູຕໂຕ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອຍໍ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ. ວີມໍເສຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ຍໍ ກຖາວຕ຺ຖຸປ຺ປກຣເຓ ຈ…ເປ… ນ ປຏິເສຘິຕາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ປນ ກຖາວຕ຺ຖຸປາຬິຍໍ ນຕ຺ເຖວ. ອິມິສ຺ສາ ປນ ສພ຺ພທິສາກຖາຍໍ ປຣວາທີນໍ ປຣິກປ຺ປວຈນມຕ຺ຕເມວ ອຕ຺ຖິ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ຕສ຺ສໍ ປາຬິຍໍ ‘‘ສພ຺ພທິສາ ພຸທ຺ຘາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີຕິ. ອາມນ຺ຕາ. ປຸຣຕ຺ຖິມາຍ ທິສາຍ ພຸທ຺ໂຘ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ. ນເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ…ເປ… ປຸຣຕ຺ຖິມາຍ ທິສາຍ ພຸທ຺ໂຘ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ. ອາມນ຺ຕາ. ກິນ຺ນາໂມ ໂສ ຠຄວາ ກິໍຊຈ຺ໂຈ ກິໍໂຄຕ຺ໂຕ, ກິນ຺ນາມາ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ມາຕາປິຕໂຣ, ກິນ຺ນາມໍ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ສາວກຍຸຄໍ, ໂກ ນາໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຸປຏ຺ຐໂກ, ກິໍທິສໍ ຈີວຣໍ ຘາເຣຕິ, ກິໍທິສໍ ປຕ຺ຕໍ ຘາເຣຕິ. ກຕຣສ຺ມິໍ ຄາເມ ວາ ນິຄເມ ວາ ນຄເຣ ວາ ຣຏ຺ເຐ ວາ ຊນປເທ ວາຕິ. ນເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ’’ຕ຺ຍາທິ.

ຕທຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ອິທານິ ສພ຺ພທິສາກຖາ ນາມ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈຕູສຸ ທິສາສຸ ເຫຏ຺ຐາ ອຸປຣີຕິ ສມນ຺ຕໂຕ ໂລກຘາຕຸສນ຺ນິເວສໍ ສພ຺ພໂລກຘາຕູສຸ ຈ ພຸທ຺ໂຘ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ຕໂນ ວິກປ຺ປສິປ຺ປໍ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ສພ຺ພທິສາສຸ ພຸທ຺ຘາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີຕິ ເຍສໍ…ເປ… ¶ ເສຍ຺ຍຖາປິ ມຫາສງ຺ຆິການໍ, ເຕ ສນ຺ຘາຍ ປຸຈ຺ຉາ ສກວາທິສ຺ສ. ປຏິຎ຺ຎາ ອິຕຣສ຺ສ. ປຸຣຕ຺ຖິມາຍາຕິ ປຸຏ຺ໂຐ ສກ຺ຍມຸນິໍ ສນ຺ຘາຍ ປຏິກ຺ຂິປຕິ. ປຸນ ປຸຏ຺ໂຐ ລທ຺ຘິວເສນ ອຎ຺ຎໂລກຘາຕຸຍໍ ຐິຕໍ ສນ຺ຘາຍ ປຏິຊານາຕິ. ກິນ຺ນາໂມ ໂສ ຠຄວາຕິອາທິ ສເຈ ຕ຺ວໍ ຊານາສິ. ນາມາທິວເສນ ນໍ ກເຖຫີຕິ ໂຈທນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິມິນາ ອຸປາເຍນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ອຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຈຕູສຸ ທິສາສຸ…ເປ… ເສຍ຺ຍຖາປິ ມຫາສງ຺ຆິການນ຺ຕິ ອິມິນາ ປຣວາທີນໍ ລທ຺ຘິໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕຕ຺ຖ ປນ ຈຕູສຸ ທິສາສຸ ຈ ເຫຏ຺ຐາ ຈ ອຸປຣິ ຈ ອິຕິ ເອວໍ ສມນ຺ຕໂຕ ໂລກຘາຕຸສນ຺ນິເວສໍ ອຕ຺ຖີຕິ ໂຍຊນາ. ເຍສໍ…ເປ… ມຫາສງ຺ຆິການນ຺ຕິ ເຍສໍ ປຣວາທີນໍ ລທ຺ຘິ ໂຫຕິ. ເກສໍ ລທ຺ຘິ ວິຍ. ມຫາສງ຺ຆິການໍ ລທ຺ຘິ ເສຍ຺ຍຖາປີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຕ ສນ຺ຘາຍາຕິ ເຕ ປຣວາທີປຸຄ຺ຄເລ ສນ຺ຘາຍ ຎາເຓນ ຘາເຣຕ຺ວາ ສລ຺ລກ຺ເຂຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປຸຈ຺ຉາ ສກວາທິສ຺ສາຕິ ສກວາທິສ຺ສ ສພ຺ພທິສາສຸ ພຸທ຺ຘາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີຕິ ປຸຈ຺ຉາ ໂຫຕິ. ປຏິຎ຺ຎາ ອິຕຣສ຺ສາຕິ ປຣວາທິສ຺ສ ປຏິຊານນາ ໂຫຕິ. ປຸຣຕ຺ຖິມາຍາຕິ ປຸຏ຺ໂຐຕິ ສກວາທິນາ ປຸຣຕ຺ຖິ ມາຍາຕິອາທິນາ ປຸຈ຺ຉິເຕ ສຕິ. ສກ຺ຍມຸນິນ຺ຕິ ສກ຺ຍວໍສ ຂຕ຺ຕິຍຊາຕິຠູຕໍ ອມ຺ຫາກໍ ໂຄຕມພຸທ຺ຘໍ ສນ຺ຘາຍ. ປຏິກ຺ຂິປຕີຕິ ປຣວາທີປຸຄ຺ຄໂລ ອປເນຕິ. ປຸນ ປຸຏ຺ໂຐຕິ ສກວາທິນາ ປຸນ ປຸຣຕ຺ຖິມາຍ ພຸທ຺ໂຘ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ ປຸຈ຺ຉິເຕ ສຕິ. ລທ຺ຘິວເສນາຕິ ອຕ຺ຕໂນ ອຎ຺ຎໂລກຘາຕຸຍໍ ພຸທ຺ໂຘ ອຕ຺ຖິ ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຈາຕິ ມິຈ຺ຉາລທ຺ຘິວເສນ ປຏິຊານາຕີຕິ ປຣວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຏິຊານາຕິ. ຍທິ ປນ ອຎ຺ຎໂລກຘາຕຸຍໍ ພຸທ຺ໂຘ ຕິຏ຺ຐຕິ. ເອວໍ ສຕິ ຕສ຺ສ ນາມໂຄຕ຺ຕາທິໍ ຕ຺ວໍ ກເຖຫີຕິ ສກວາທິສ຺ສ ໂຈທນາວຈນໍ ທສ຺ເສຕຸໍ ກິນ຺ນາໂມ ໂສ ຠຄວາຕິອາທິມາຫ. ອິມິນາ ຈ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ອຠາວໍ ທສ຺ເສຕິ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ກຖາວຕ຺ຖຸປາຬິຍໍ ‘‘ກິນ຺ນາໂມ ໂສ ຠຄວາ ກິໍຊຈ຺ໂຈ…ເປ… ຊນປເທວາຕິ. ນເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ’’ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ຈ ປນ ສກວາທິນາ ກິນ຺ນາໂມຕ຺ຍາທິນາ ປຸຈ຺ຉິເຕ ປຣວາທີປຸຄ຺ຄໂລ ອຕ຺ຕໂນ ລທ຺ຘິຍາ ສພ຺ພໂລກຘາຕູສຸ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມານານໍ ພຸທ຺ຘານໍ ນາມາທິໍ ອຊານນ຺ໂຕ ອປສ຺ສນ຺ໂຕ ນ ເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພຕິ ປຏິກ຺ຂິປຕິ. ຕສ຺ມາ ປເນຕ຺ຖ ສກວາທີ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ລທ຺ຘິຍາ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນາຠາໂວ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ຍທິປິ ຫິ ອຎ຺ຎານນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ຎພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ. ເອວໍ ສນ຺ເຕສຸ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ມຕິໍ ຍຖາຠູຕໂຕ ຊານນ຺ໂຕ ປສ຺ສນ຺ໂຕ ມຫາປຎ຺ໂຎ ອິທ຺ຘິມາ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸອາທີຫິ ຉຬຠິຎ຺ເຎຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນ ປຏິສມ຺ຠິທາ ປຕ຺ໂຕ ສຕ຺ຖາຣາ ທິນ຺ນມາຕິການເຍນ ກຖາວຕ຺ຖຸປາຬິໍ ເທເສນ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖໂຣ ອຎ຺ຎານນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ຎພຸທ຺ຘານໍ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິໍ ກເຖຍ຺ຍ ຈ. ນາຕິ. ຕສ຺ມາ ອຍໍ ກຖາວຕ຺ຖຸປາຬິ ຈ ຕທຏ຺ຐກຖາວຈນຎ຺ຈ ອຎ຺ຎານນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ຎພຸທ຺ຘານໍ ອຠາວທີປເນ ສພ຺ພຏ຺ຐກຖາຏີກາສຸ ວຸຕ຺ຕວຈເນຫິ ທຬ຺ຫຕຣໍ ປຘານວຈນເມວ ໂຫຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ນ ປນ ພຸທ຺ຘາເອວ ອຎ຺ຎານນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ, ອຖ ໂຂ ລທ຺ຘພ຺ຍາກຣຓາ ມຫາໂພຘິສຕ຺ຕາ ຈ ປຈ຺ເຈກໂພຘິ ສຕ຺ຕາ ອຄ຺ຄສາວກມຫາສາວກໂພຘິສຕ຺ຕາ ປຣິປາກິນ຺ທ຺ຣິຍາ ສາວກໂພຘິສຕ຺ຕາ ຈ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕຠູເຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຈກ຺ກວາເຬ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ. ກສ຺ມາ, ເຕສຸ ພຸທ຺ຘານໍ ອນຸປ຺ປນ຺ນຕ຺ຕາ, ເຕສໍ ປນ ອຠິນີຫາໂຣ ປາຣມີສມ຺ຠຣຓໍ ຎາຓປຣິປາຈນຎ຺ຈ ຕສ຺ມິໍເອວ ສມິຊ຺ຌຕິ, ນ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ມຫາປທານ ສຸຕ຺ຕຏີກາຍໍ –

‘‘ປຸຣິມພຸທ຺ຘານໍ ມຫາໂພຘິສຕ຺ຕານໍ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘານຎ຺ຈ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຍາ ສາວກໂພຘິສຕ຺ຕານໍ ສາວກໂພຘິຍາ ອຠິນີຫາໂຣ ສາວກປາຣມິຍາ ສມ຺ຠຣຓໍ ປຣິປາຈນຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕຠູເຕ ອິມສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ຊມ຺ພຸທີເປເອວ ອິຊ຺ຌຕິ, ນ ອຎ຺ຎຕ຺ຖາ’’ຕິ. ຕເຖເວຕໍ ເອກນິປາຕອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣຏີກາຍຎ຺ຈາຕິ.

ເອຕຣຫິ ¶ ປນ ອປເຣ ອາຈຣິຍາ ‘‘ອາຓກ຺ເຂຕ຺ຕຠູຕໂຕ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ. ເຕສໍ ປນ ວຈນໍ ອຍຸຕ຺ຕເມວ. ກສ຺ມາ, ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ເຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬຕິ ເອຕ຺ຖ ອຎ຺ຎສທ຺ທສ຺ສ ຐເປຕ຺ວາ ອິມໍ ຈກ຺ກວາຬນ຺ຕິປທໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ສ ອປາທານສ຺ສ ອສມ຺ຠວໂຕ ຈ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ພຫູສຸ ພຸທ຺ເຘສຸ ອຸປ຺ປນ຺ເນສຸ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອນຈ຺ຉຣິຍຕ຺ຕາ ຈ. ອຈ຺ຉຣິຍມນຸສ຺ໂສ ຫິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ເອກນິປາຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍໍ

‘‘ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ຠິກ຺ຂເວ ໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມາໂນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ອຈ຺ຉຣິຍມນຸສ຺ໂສ. ກຕໂມ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ອຍໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ອຈ຺ຉຣິຍມນຸສ຺ໂສ’’ຕິ. ອຎ຺ຎໍ ປນ ກາຣຓໍ ມຍາ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ຕນເຍນປິ ວິຎ຺ຎູຫິ ວິຎ຺ຎາຕພ຺ພນ຺ຕິ. ອຎ຺ເຎ ປນ ອາຈຣິຍາ ພຸທ຺ຘອປທານປາຬິຍໍ –

‘‘ທິສາ ທສວິຘາ ໂລເກ, ຍາຍໂຕ ນຕ຺ຖິ ອນ຺ຕກໍ;

ຕສ຺ມິຎ຺ຈ ທິສາຠາຄມ຺ຫິ, ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ເຕ ອສງ຺ຂຍາ;

ປຠາ ປກິຕ຺ຕິຕາ ມຍ຺ຫໍ, ຍມກາ ຣໍສິວາຫນາ;

ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ຣໍສິຊາລໍ, ອາໂລໂກ ວິປຸໂລ ຠເວ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕາສຸ ທ຺ວີສຸ ຄາຖາສຸ ປຐມຄາຖາຍ ອຕ຺ຖໍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອນາຘິປ຺ປາເຍນ ຄເຫຕ຺ວາ ມິຈ຺ຉາຎາເຓນ ອຎ຺ຎານນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມານາ ພຸທ຺ຘາ ອສງ຺ຂຍາຕິ ວທນ຺ຕິ. ເຕສໍ ປເນຕໍ ອຍຸຕ຺ຕເມວ ອສຸນ຺ທຣເມວ. ກສ຺ມາ, ປາຬິຍາ ຈ ອຏ຺ຐກຖາຏີກາວຈເນຫິ ຈ ວິຣຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ຈ ຕສ຺ສາ ຄາຖາຍ ອຕ຺ຖຄ຺ຄຫຓສ຺ສ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕາ ຈ. ອິມາຍ ຫິ ປາຬິຍາ ຄາຖາຍ ວາ ອຎ຺ຎານນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ເຖ ຄຍ຺ຫມາເນ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ອິເມສຸ ປນ ຕີສຸ ເຂຕ຺ເຕສຸ ຐເປຕ຺ວາ ອິມໍ ຈກ຺ກວາຬໍ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ຈກ຺ກວາເຬ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖິ, ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ປນ ອຕ຺ຖີຕິ ວຸຕ຺ຕວຈເນນ ຈ, ຕີຓິ ຫິ ¶ ປິຏການິ…ເປ… ອິມາ ຕິສ຺ໂສ ສໍຄີຕິໂຍ ອາຣຸຬ຺ເຫ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນ…ເປ… ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖິ. ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ປນ ອຕ຺ຖີຕິ ວຸຕ຺ຕວຈເນນ ຈ ອຸຊຸກໍ ວິຣຸຊ຺ຌຕິ ຈ. ຠທ຺ທນ຺ຕມຫາ ພຸທ຺ຘໂຆສາທໂຍ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍາ ຕໍ ປາຬິໍ ນ ປສ຺ສນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ຕໂນ ທຸຄ຺ຄຫິເຕນ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍານໍ ອພ຺ຠກ຺ຂານໍ ອາປຊ຺ຊຕິ ຈ. ກິໍ ປເນເຕ ຕິປິຏກຘຣາ ຕິກ຺ຂວິສທຊວນ ຄມ຺ຠີຣາທິຎາຓິກາ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍາ ນ ປສ຺ເສຍ຺ຍຸໍ. ປສ຺ເສຍ຺ຍຸໍ ເອວ. ຕສ຺ມາ ອຍຸຕ຺ຕເມວ. ອຏ຺ຐກຖາສຸ ປນ ອາຄຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖີຕິອາທິວຈນເມວ ຍຸຕ຺ຕຕຣໍ ໂຫຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ເຕຕິປທໍ ຕສ຺ມິຎ຺ຈ ທິສາຠາຄມ຺ຫີຕິປເທ ວິເສສນໍ, ອສງ຺ຂຍາຕິປທໍ ທຸຕິຍຄາຖາຍ ປຠາຕິປທສ຺ສ ວິເສສນນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ໂລເກ ຈກ຺ກວາຬໂລເກ ທສວິຘາ ທສ ໂກຏ຺ຐາສາ ທິສາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂກຏ຺ຐາເສ ຍາຍໂຕ ຍາຍນ຺ຕສ຺ສ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ເມ ອນ຺ຕກໍ ປຣິໂຍສານໍ ນຕ຺ຖິ. ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ເຕ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ທສສຫສ຺ສິສງ຺ຂາຕຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ຕຠູເຕ ຕສ຺ມິຎ຺ຈ ທິສາຠາຄມ຺ຫິ ມຍ຺ຫໍ ອສງ຺ຂຍາ ສງ຺ຂາຣຫິຕາ ຍມກາ ຍຸຄຬາ ຍຸຄຬາ ຫຸຕ຺ວາ ຣໍສິວາຫນາ ຣໍສິວຫນ຺ຕາ ຣໍສິມຸຎ຺ຈມານາ ວາ ປຠາ ຈກ຺ກຣຕນມຓິຣຕນາທີນໍ ອາໂລກາ ປກິຕ຺ຕິຕາ ປາກຏາ ປຕ຺ຖຣິຕາ ວາ. ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬນ຺ຕເຣ ຣໍສິຊາລໍ ຣໍສິສມູເຫນ ວິປຸໂລ ພຫຸຕໂຣ ອາໂລໂກ ຠເວ ອໂຫສິນ຺ຕິ. ອຍມຕ຺ໂຖ ຈກ຺ກິນ຺ທາຠິສິຣີສທ຺ຘມ຺ມ ຘຊມຫາຘມ຺ມຣາຊາຘິຣາຊຄຸຣູຕິລທ຺ຘລຎ຺ຉິເຕນ ອາຈຣິຍພຸເຘນ ລິຂິໂຕຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ຠຄວາ ຫິ ອິມາຫິ ຄາຖາຫິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊກາເລ ມຍ຺ຫໍຈກ຺ກຣຕນມຓີຣຕນາທີນໍ ອສງ຺ຂຍາ ປຠາ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕຠູເຕ ທສສຫສ຺ສິຈກ຺ກວາເຬ ປາກຏາ ປຕ຺ຖຣິຕາຕິ ທສ຺ເສຕິ. ນ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນພຸທ຺ຘານໍ ອສງ຺ຂຍຠາວນ຺ຕິ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ¶ ພຸທ຺ຘອປທານຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ທິສາ ທສວິຘາ ໂລເກຕິ ຈກ຺ກວາຬໂລເກ ທສວິຘາ ທສໂກຏ຺ຐາສາ ທິສາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂກຏ຺ຐາເສ ຍາຍໂຕ ຍາຍນ຺ຕສ຺ສ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ອນ຺ຕກໍ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈກ຺ກວຕ຺ຕິກາເລ ຕສ຺ມິໍ ມຍາ ຄຕຏ຺ຐາເນ ທິສາຠາເຄ ວາ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ເຕ ພຸທ຺ຘວິສຍາ ອສງ຺ຂຍາ ສງ຺ຂາຣຫິຕາ. ປຠາ ປກິຕ຺ຕິຕາຕິ ຕທາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ ຣາຊກາເລ ມຍ຺ຫໍ ປຠາ ຈກ຺ກຣຕນມຓິຣຕນາທີນໍ ປຠາ ອາໂລກາ ຍມກາ ຍຸຄຬາ ຍຸຄຬາ ຫຸຕ຺ວາ ຣໍສິວາຫນາ ຣໍສິມຸຎ຺ຈມານາ ປກິຕ຺ຕິຕາ ປາກຏາ. ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬນ຺ຕເຣ ຣໍສິຊາລໍ ຣໍສິສມູຫໍ ອາໂລໂກ ວິປຸໂລ ພຫຸຕໂຣ ຠເວ ອໂຫສິນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຐມຄາຖາຍ ປຸພ຺ພຑ຺ຒສ຺ສ ເອກວາກ຺ຍຠາວໂຕ ທິສາ ທສວິຘາ ໂລເກຕິ ຈກ຺ກວາຬໂລເກ…ເປ… ອນ຺ຕກໍ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອປຣຑ຺ຒສ຺ສ ທຸຕິຍຄາຖາຍໍ ອນ຺ໂຕຄຘຕ຺ຕາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິກາເລ…ເປ… ອສງ຺ຂຍາ ສງ຺ຂາຣຫິຕາ ປຠາ ປກິຕ຺ຕິຕາຕິ ຕທາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິກາເລ…ເປ… ຠເວ ອໂຫສິນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ອສງ຺ຂຍາຕິປທໍ ທຸຕິຍຄາຖາຍ ປຠາຕິປທສ຺ສ ວິເສສນນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ຊິນາລງ຺ກາຣຏີກາຍໍ ປນ ເອວມສ຺ສ ສພ຺ພຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິຫຕ ຎາຓາຈາຣໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ອິທານິ ໂລເກ ຕາທິສສ຺ສ ອຎ຺ຎສ຺ສ ອຠາວໍ ທສ຺ເສນ຺ໂຕ ອາຫ.

ຕຕ຺ຖ ອນນ຺ຕໂລກຘາຕູສຸ ເອເກກິສ຺ສໍ ໂລກຘາຕຸຍາ ອນນ຺ຕສຕ຺ເຕສຸ ເຕນ ຕຖາຄເຕນ ສໂມ ເອໂກປິ ນຕ຺ຖິ. ສເຈ ເອໂກ ປນ ສໂມ ນ ຠເວຍ຺ຍ. ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ເອກຊ຺ຌໍ ຫຸຕ຺ວາ ສມາ ຠເວຍ຺ຍຸນ຺ຕິ ເຈ. ຕຖາປິ ນຕ຺ຖິ, ສພ຺ເພ ເອກຊ຺ຌໍ ຫຸຕ຺ວາປິ ອິມິນາ ເອກເກນ ສມາ ນ ໂຫນ຺ຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍຕິ ¶ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອນນ຺ຕໂລກຘາຕຸສູຕິອາທິນາ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ເຎສຸ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຎ຺ເຎສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ອຠາວໍ ທສ຺ເສຕິ. ເອວໍ ປນ ມຍາ ປຖໂວຊໍ ອຸທ຺ຘຣິຕ຺ວາ ທສ຺ສິໂຕ ວິຍ ທສ຺ສິເຕຫິ ອຕິທຬ຺ຫຕເຣຫິ ສາຘກວຈເນຫິ ອິໂຕ ຈກ຺ກວາຬໂຕ ອຎ຺ຎຈກ຺ກວາເຬສຸ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ມິຈ຺ຉາວາໂທ ສູຣິໂຍ ອນ຺ຘກາຣໍ ປຏິຫນຕິ ວິຍ ປຏິຫນິຍຕິ ອປນິຍຕີຕິ ສທ຺ຘຫກໍ ທຏ຺ຐພ຺ໂພຕິ.

ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກຕິ ມຸນິນ຺ທ ອກ຺ໂກຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ພຸທ຺ຘາທິຈ຺ໂຈຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສພ຺ພຘມ຺ເມ ມນຕິ ຊານາຕີຕິ ມຸນິ. ມນຘາຕຸ ຎາເຓ ອິ. ມກາເຣ ອສ຺ສຸຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ມຸນາຕິ ສພ຺ພຘມ຺ເມ ສກ ສາມຎ຺ຎລກ຺ຂຓາທິນາ ປຏິວິຊ຺ຌຕີຕິ ມຸນິ. ມຸນຕິ ຫິຕາຫິຕໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທຕີຕິ ວາ ມຸນິ, ຠຄວາ. ມຸນຘາຕຸ ປຏິວິຊ຺ຌເນ, ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ເມ ມຸນາຕິ ຊານາຕີຕິ ວາ ໂມນໍ. ຈຕຸມຄ຺ຄຎາຓໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສໍຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ໂມນນ຺ຕິ ຈຕຸມຄ຺ຄຎາຓໍ. ຕຎ຺ຫິ ມຸນາຕີຕິ ໂມນໍ, ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ເມ ຊານາຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ໂມນໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ມຸນິ, ຠຄວາ. ມຸນິ ຈ ໂສ ອິນ຺ທຕິ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ເຕ ຘມ຺ເມນ ອຠິຠວຕິ ອິນ຺ໂທ ຈາຕິ ມຸນິນ຺ໂທ, ຠຄວາ. ອຖ ວາ ມຸນີນໍ ປຎ຺ຈມຸນີນໍ ອິນ຺ໂທຕິ ມຸນິນ຺ໂທ, ຠຄວາ. ນ ກມຕິ ນ ຄຈ຺ຉຕິ ປາເທນ ອຕ຺ຕໂນ ປຸຎ຺ຎຊວິມາເນນ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອກ຺ໂກ, ອາທິຈ຺ໂຈ. ນປຸພ຺ພ ກມຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ກ຺ວິ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ. ກສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ຍຸຄນ຺ຘຣຸພ຺ເພຘປ຺ປມາເຓ ອາກາເສ ອຣຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອກ຺ໂກ. ອຣຘາຕຸ ຄມເນ ກປຈ຺ຈໂຍ. ກສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ຕໍ ຕໍ ຣາສິໂຕ ຕໍ ຕໍ ຣາສິໍ ອຣຕິ ຍາຕີຕິ ວາ ອກ຺ໂກ. ອຖ ວາ ມຫນ຺ຕຊຸຕຕາຍ ອກ຺ກິຍຕິ ອຠິຕ຺ຖວິຍຕິ ຕປ຺ປສນ຺ເນຫິ ຊເນຫີຕິ ອກ຺ໂກ, ອາທິຈ຺ໂຈ. ອກ຺ກຘາຕຸ ຖວເນ ອ. ມຸນິນ຺ໂທ ຈ ໂສ ອກ຺ໂກ ຈາຕິ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ, ອກ຺ໂກ ອາທິຈ຺ໂຈ ວິຍ ວາ ມຸນິນ຺ໂທຕິ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ, ພຸທ຺ໂຘ. ຍຖາ ຫິ ສູຣິໂຍ ອຕ຺ຕໂນ ¶ ສຫສ຺ສຣໍສິຍາ ເອກຈກ຺ກວາເຬ ຕິມິຣນ຺ຘກາຣໍ ວິຘເມຕ຺ວາ ທິເນ ທິເນ ນວໂຍຊນສຕສຫສ຺ສປ຺ປເທສໍ ໂກຏິສຫສ຺ສປ຺ປເທສໍ ວາ ທສທິສໍ ວາ ໂອຠາເສຕ຺ວາ ວິໂຣຈມາໂນ ຈຣຕິ, ເອວເມວ ຠຄວາປິ ອຕ຺ຕໂນ ສທ຺ຘມ຺ມຣໍ ສິຍາ ພຸທ຺ຘກ຺ເຂຕ຺ຕຠູເຕສຸ ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາເຬສຸ ວິເນຍ຺ຍານໍ ອວິຊ຺ຊນ຺ຘກາຣໍ ວິຘເມຕ຺ວາ ທິເນ ທິເນ ຕສ຺ມິໍ ຕສ຺ມິໍ ທິສາຠາເຄ ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕສມູຫໍ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ໂມຠາເສນ ໂຊຕຍມາໂນ ວິໂຣຈນໍ ຈຣຕີຕິ ຐານານຸຣູປໍ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກຕິ ໂຖເມຕິ. ອຍໍ ສມາໂສປມາ ຫີນູປມາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ.

ສຸທ຺ເຘຕິ ຣາຄາທິມເລຫິ ວິສຸທ຺ເຘ. ສຸຊ຺ຌຕິ ວິສຸຊ຺ຌຕີຕິ ສຸທ຺ໂຘ, ຕິຠໂວ. ສຸຘຘາຕຸ ໂສເຈຍ຺ເຍຕິ. ຕິຠວ ກຸຫເຣຕິ ຕິຠວສງ຺ຂາຕກມລສເຣ. ກມລສຣໍ ວິຍ ຕິຠວສ຺ມິໍ ວາ ຠວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອຕ຺ຖາຕິ ຠໂວ. ຠູຘາຕຸ ສຕ຺ຕາຍໍ ຓ. ຕໂຍ ຠວາ ຕິຠວາ, ກາມຣູປາຣູປຠູມິ ລພ຺ຠຕິ. ກຸໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ອຸທກໍ, ຕໍ ຫຣຕີຕິ ກຸຫໂຣ. ກຸປຸພ຺ພຫຣຘາຕຸ ຫຣເຓ ອ. ຕໂຍ ຠວາ ຈ ເຕ ກຸຫໂຣ ຈາຕິ ຕິຠວກຸຫໂຣ, ກຸຫໂຣ ວິຍ ຕໂຍ ຠວາຕິ ວາ ຕຖາ. ຕສ຺ມິໍ ຕິຠວກຸຫເຣ. ກມລ ກຖິຕນ຺ຕິ ອຸປ຺ປລນ຺ຕິ ກເຖຕພ຺ພໍ ກໍ ຊລໍ ອລຍຕິ ວິຠູສຍຕີຕິ ກມລໍ, ອຸປ຺ປລໍ. ກໍສທ຺ທູປປທ ອລຘາຕຸ ວິຠູສເນ ອ. ອຖ ວາ ກມິຍຕິ ອິຈ຺ຉິຍຕີຕິ ກມລໍ. ກມຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາຍໍ ອລປຈ຺ຈໂຍ. ກມລນ຺ຕິ ອຸປ຺ປລນ຺ຕິ ກຖິຍຕີຕິ ກມລກຖິຕໍ. ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆນ຺ຕິ ວິເນຍ຺ຍປາຓໂອຆນ຺ຕິ ປທວິຠາໂຄ. ວິເນຕພ຺ພສຕ຺ຕສມູຫນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິເນຕພ຺ໂພ ທເມຕພ຺ໂພ ສຕ຺ຖາຣາຕິ ວິເນຍ຺ໂຍ, ສຕ຺ໂຕ. ວິປຸພ຺ພນິຘາຕຸ ທມເນ ຓ຺ໂຍ. ປຓນ຺ຕິ ຊີວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ອເນນາຕິ ປາຓໍ, ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ປຓຘາຕຸ ຊີວາຍໍ ຓ. ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖິ ຕສ຺ມິໍ ວາ ວິຊ຺ຊຕີຕິ ປາໂຓ, ສຕ຺ໂຕ. ອສ຺ສຕ຺ຖິຕທ຺ຘິເຕ ຓປຈ຺ຈໂຍ. ວິເນຍ຺ໂຍ ຈ ໂສ ປາໂຓ ຈາຕິ ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓ. ອວຍເວນ ¶ ສຫ ຫນຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ໂອໂຆ, ສມູໂຫ. ອວປຸພ຺ພ ຫນຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂຓ. ອວສ຺ສ ໂອ. ຫນສ຺ສ ໂຆ. ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາຓານໍ ໂອໂຆ ສມູໂຫຕິ ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓໂຆ, ຕໍ.

ຘມ຺ມຣໍສິວເຣຫີຕິ ອຸຕ຺ຕມຘມ຺ມສງ຺ຂາຕຣໍສີຫິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຘມ຺ໂມຕິ ຍຖານຸສິຏ຺ຐໍ ປຏິປຊ຺ຊມາເນ ສຕ຺ເຕ ຈຕູສຸ ອປາເຍສຸ ວຏ຺ຏທຸກ຺ເຂສຸ ຈ ອປຕມາເນ ກຕ຺ວາ ຘາເຣຕີຕິ ຘມ຺ໂມ. ຘຣຘາຕຸ ຘາຣເຓ ຣມ຺ມປຈ຺ຈໂຍ. ຘາເຣຕິ ຈ ອປາຍາທິນິພ຺ພຕ຺ຕກກິເລສໍ ວິທ຺ຘໍເສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈຕຸຣິຍມຄ຺ໂຄ ຈ ນິພ຺ພານຎ຺ຈ ນິປ຺ປຣິຍາຍໂຕ ລພ຺ຠຕິ. ກສ຺ມາ, ອຣິຍມຄ຺ຄສ຺ສ ກິເລສານໍ ສມຸຈ຺ເຉທປ຺ປຫານວເສນ ສມຸຈ຺ເຉທກຕ຺ຕາ, ນິພ຺ພານສ຺ສ ຈ ນິສ຺ສຣຓປ຺ປຫານວເສນ ຕສ຺ສ ອາຣມ຺ມຓຠາວໍ ປຕ຺ວາ ຕທຕ຺ຖສິທ຺ຘິເຫຕຸຕ຺ຕາ. ຈຕຸຣິຍຜລຎ຺ຈ ປຣິຍຕ຺ຕິຘມ຺ໂມ ຈ ປຣິຍາຍໂຕ ລພ຺ຠຕິ. ກສ຺ມາ, ຜລສ຺ສ ມຄ຺ເຄນ ວິທ຺ຘໍສິ ຕພ຺ພານໍ ກິເລສານໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນປ຺ປຫານວເສນ ມຄ຺ຄານຸກູລປ຺ປ ວຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ປຣິຍຕ຺ຕິຘມ຺ມສ຺ສ ຈ ຕທງ຺ຄປ຺ປຫານວເສນ ຕທຘິຄມ ເຫຕຸຕ຺ຕາ. ອຖ ວາ ກິເລເສ ຘຸນາຕິ ກມ຺ປຕິ ຈລຕິ ວິທ຺ຘໍເສຕີຕິ ຘມ຺ໂມ, ຈຕຸຣິຍມຄ຺ໂຄ. ຘຸນຘາຕຸ ກມ຺ປເນ ຣມ຺ໂມ. ອຣິເຍຫິ ຘາຣິຍຕິ ປຏິວິຊ຺ຌິຍຕິ ສຈ຺ຉິກຣິຍຕິ ອາຣມ຺ມຓ ກຣຓວເສນາຕິ ຘມ຺ໂມ, ນິພ຺ພານໍ. ຘຣຘາຕຸ ຎາເຓ. ຘໍເສຕິ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ ມຄ຺ຄປ຺ປຫີນກິເລສວາສນນ຺ຕິ ຘມ຺ໂມ, ອຣິຍຜລໍ. ຘໍສຘາຕຸ ວິທ຺ຘໍສເນ. ອຕ຺ຕໂນ ສຠາວໍ ຘາເຣຕິ ຈ ຘາຣິຍຕິ ຈ ປຓ຺ຑິເຕຫິ ນ ພາເລຫີຕິ ຘມ຺ໂມ, ປຣິຍຕ຺ຕິຘມ຺ໂມ. ຘມ຺ໂມ ຈ ຘມ຺ໂມ ຈ ຘມ຺ໂມ ຈ ຘມ຺ໂມ ຈາຕິ ຘມ຺ໂມ ເອກ ເສສນເຍນ, ທສວິໂຘ ຘມ຺ໂມ ລພ຺ຠຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຉຕ຺ຕວິມາເນ –

ອຍໍ ¶ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ມາຓວ ຣາຄວິຣາຄໍ ຣາຄວິຄຕໍ ອິມໍ ຘມ຺ມໍ ມຄ຺ຄຘມ຺ມຎ຺ຈ ອເນຊໍ ເອຊາສງ຺ຂາຕຕຓ຺ຫາວິຣຫິຕໍ ອໂສກໍ ໂສກວິຣຫິຕໍ ອິມໍ ຘມ຺ມໍ ຜລຘມ຺ມຎ຺ຈ, ອສງ຺ຂຕໍ ສງ຺ຂຕວິຣຫິຕໍ ອິມໍ ຘມ຺ມໍ ນິພ຺ພານຘມ຺ມຎ຺ຈ. ອປ຺ປຏິກູລໍ ອວິໂຣຘນໍ ມຘຸຣໍ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນ ສມ຺ປນ຺ນຕ຺ຕາ ມຘຸຣໍ, ປຄຸຓໍ ປກຏ຺ຐຄຸຓໍ ສຸວິຠຕ຺ຕໍ ສຸຏ຺ຐຸ ວິຠຊິຕພ຺ພໍ, ອິມໍ ຘມ຺ມໍ ປຣິຍຕ຺ຕິຘມ຺ມຎ຺ຈ ສຣຓຕ຺ຕໍ ສຣຓຠາວໍ ອຸເປຫິ ອຸປຄຈ຺ຉາຫີຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຫິ ກາມຣາຄາທິເຠໂທ ສພ຺ໂພປິ ຣາໂຄ ວິຣຊ຺ຊຕິ ປຫິຍຕິ ເອເຕນາຕິ ຣາຄວິຣາໂຄຕິ ມຄ຺ໂຄ ກຖິໂຕ. ເອຊາສງ຺ຂາຕາຍ ຕຓ຺ຫາຍ ອນ຺ໂຕນິຊ຺ຌານລກ຺ຂຓສ຺ສ ຈ ໂສກສ຺ສ ຕທຸປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ສພ຺ພໂສ ປຣິກ຺ຂີຓຕ຺ຕາ ອເນຊມ ໂສກນ຺ຕິ ຜລໍ ກຖິຕໍ. ເກນຈິ ປຈ຺ຈເຍນ ອສງ຺ຂຕຕ຺ຕາ ຘມ຺ມມສງ຺ຂຕນ຺ຕິ ນິພ຺ພານໍ ກຖິຕໍ. ອວິໂຣຘທີປນໂຕ ປນ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ສມ຺ປນ຺ນຕາຍ ປກຏ຺ຐຄຸຓວິຠາວນໂຕ ສຸຏ຺ຐຸ ວິຠຊິຕຕ຺ຕາ ຈ ອປ຺ປຏິກູລນ຺ຕິອາທິນາ ສພ຺ໂພປິ ປຣິຍຕ຺ຕິ ຘມ຺ໂມ ກຖິໂຕ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຕທຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ເອຕ຺ຖ ຫິ ຣາຄວິຣາຄນ຺ຕິ ມຄ຺ໂຄ ກຖິໂຕ. ອເນຊມໂສກນ຺ຕິ ຜລໍ. ຘມ຺ມມສງ຺ຂຕນ຺ຕິ ນິພ຺ພານໍ. ອປ຺ປຏິກູລໍ ມຘຸຣມິມໍ ປຄຸຓໍ ສຸວິຠຕ຺ຕນ຺ຕິ ປິຏກຕ຺ຕເຍນ ວິຠຕ຺ຕາ ສພ຺ພຘມ຺ມກ຺ຂນ຺ຘາ’’ຕິ. ອິຘ ປນ ສາມຎ຺ຎໂຕ ທສວິໂຘ ຘມ຺ໂມ. ວິເສສໂຕ ປນ ປຣິຍຕ຺ຕິ ຘມ຺ໂມ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ກສ຺ມາ, ສຸໂພເຘສີຕິ ວຸຈ຺ຈມານຕ຺ຕາ. ຣໍສີຕິ ຣສິຍນ຺ຕິ ອສ຺ສາທິຍນ຺ຕີຕິ ຣໍສີ, ຣສນ຺ຕິ ອສ຺ສາເທນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອຕາຍາຕິ ວາ ຣໍສີ, ຣສຘາຕຸ ອສ຺ສາທເນ ອ ຈ ອີ ຈ. ອຖ ວາ ຣສິຍຕິ ສິເນຫິຍຕິ ຕໍ ຊເນຫີຕິ ຣໍສີ. ຣສຘາຕຸ ສິເນເຫ. ນິຄ຺ຄຫີຕາຄໂມ.

ວໂຣຕິ ອຸຕ຺ຕໂມ, ວຣິຕພ຺ໂພ ປຕ຺ຖິຕພ຺ໂພຕິ ວໂຣ, ວຣຕິ ນິວາເຣຕິ ຫີນນ຺ຕິ ວາ ວໂຣ. ວຣຘາຕຸ ປຕ຺ຖເນ ນິວາຣເຓ ວາ ອ. ຘມ຺ໂມ ຈ ໂສ ຣໍສິ ຈາຕິ ຘມ຺ມຣໍສິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ວາ ຣໍສິ ຘມ຺ມຣໍສິ. ອຍໍ ປນ ສມາໂສ ອເຠທູປຈາເຣນ ວຸຕ຺ໂຕ ¶ . ວໂຣ ຈ ໂສ ຘມ຺ມຣໍສິ ຈາຕິ ຘມ຺ມຣໍສິວໂຣ, ເຕຫິ ຘມ຺ມຣໍສິວເຣຫິ. ສຸໂພເຘສີຕິ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ປຏິວິຊ຺ຌຍມາເນນ ສຸຏ຺ຐຸ ປໂພເຘສິ ວິກາເສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຍຖາ ຫິ ສູຣິໂຍ ອຕ຺ຕໂນ ຣໍສິຍາ ຜຸສຍິຕ຺ວາ ກຸຫຣ ສງ຺ຂາເຕ ສເຣ ຊາຕໍ ອຸປ຺ປລໍ ວິກາເສຕິ, ເອວເມວ ຠຄວາປິ ອຕ຺ຕໂນ ຘມ຺ມເທສນາສງ຺ຂາຕຣໍສິຍາ ກມລສຣສງ຺ຂາເຕ ຠວຕ຺ຕເຍ ວສນ຺ຕໍ ປຸຎ຺ຎູປນິສ຺ສຍໍ ປຏິວິຊ຺ຌາຣຫໍ ກມລ ສງ຺ຂາຕໍ ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆໍ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ປຏິວິຊ຺ຌຍມາໂນ ຜລຘມ຺ເມນ ປໂພເຘສິ ວິກາເສຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິນຎ຺ຈາຕິ ຕິໂລເກ ປຕ຺ຖຏປຣິກິຕ຺ຕນໍ. ສີລາທິຄຸເຓຫິ ປຕ຺ຖຏຖຸຕິໂຆສິກນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈສທ຺ໂທ ເຈຕ຺ຖ ປທປູຣຓມຕ຺ໂຕເຍວ. ວິເສເສນ ວິວິຘໍ ວາ ອາປຕິ ວຑ຺ຒຕີຕິ ພ຺ຍາປິໂຕ. ວິປຸພ຺ພອາປຘາຕຸ ພ຺ຍາປເນ ວຑ຺ຒເນ ວາ ຕ. ພ຺ຍາປນໍ ວາ ພ຺ຍາປິຕໍ. ກິຕ຺ຕິຍເຕ ອຠິຕ຺ຖວິຍເຕ ກິຕ຺ຕິນໍ. ຠາວສາຘໂນຍໍ. ຖຸຕິກ຺ຣິຍາ ລພ຺ຠຕິ. ກິຕ຺ຕິຍຕິ ອຠິຕ຺ຖວິຍຕິ ເທວມນຸສ຺ເສຫີຕິ ກິຕ຺ຕິນໍ, ຖຸຕິໂຆໂສ. ກິຕ຺ຕຘາຕຸ ອຠິຕ຺ຖວເນ ຍຸ. ພ຺ຍາປິໂຕ ປຕ຺ຖໂຏ ກິຕ຺ຕໂນ ຖຸຕິໂຆໂສ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິໂນ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ຕໍ. ຠຄວໂຕ ຫິ ຕິໂລເກ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ຈ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕ຺ຍາທີຫິ ຄຸເຓຫິ ຈ ໂຖມິໂຕ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ຍາວ ຠວຄ຺ຄໍ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕີຕິ ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິນນ຺ຕິ ໂຖເມຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸນ຺ຕິ ຕິໂລເກ ເອກຈກ຺ຂູຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ກາມຣູປ ອຣູປສງ຺ຂາຕານໍ ຕິໂລການໍ ເອກໍ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸຠູຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໂຍ ໂລກາ ຕິໂລກໍ. ຕສ຺ສ ຈກ຺ຂຸ ວິຍ ເອກ ຠູຕໍປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ເອຕ຺ຖ ຈ ເອກຈກ຺ຂຸສທ຺ທສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສໂຣຕິອາທີສຸ ວິຍ. ອຖ ວາ ຕິໂລກສ຺ສ ເອກໍ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸໍ ຠູໂຕ ປຕ຺ໂຕຕິ ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸຠູຕນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ຠູຕສທ຺ທໂລປໍ ກຕ຺ວາ ¶ ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຖ ວາ ຕິໂລກສ຺ສ ເອກຠູໂຕ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸ ຫຸຕ຺ວາ ສພ຺ພຘມ຺ເມ ຈກ຺ຂຕິ ປສ຺ສຕີຕິ ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ຕໍ. ຠຄວາ ຫິ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸ ມຍຕ຺ຕາ ສຕ຺ເຕສຸ ຈ ຕທຸປ຺ປາທນໂຕ ຕິໂລກສ຺ສ ຈກ຺ຂຸຠູໂຕ ຎາຓຠູໂຕ ຘມ຺ມຠູໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຠູໂຕ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຘຸປິຓ຺ຑິກສຸຕ຺ເຕ ‘‘ໂສ ຫາວຸໂສ ຠຄວາ ຊານໍ ຊານາຕິ, ປສ຺ສໍ ປສ຺ສຕິ ຈກ຺ຂຸຠູໂຕ ຎາຓຠູໂຕ ຘມ຺ມຠູໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຠູໂຕ ວຕ຺ຕາ ປວຕ຺ຕາ ອຕ຺ຖສ຺ສ ນິນ຺ເນຕາ ອມຕສ຺ສ ທາຕາ ຘມ຺ມສ຺ສາມີ ຕຖາຄໂຕ’’ຕິ. ຕສ຺ມາ ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ທຸຂມສຫນນ຺ຕິ ປຸຖຸຊ຺ຊເນຫິ ອຕິທຸກ຺ຂມິຕຏ຺ຐານໍ ຂມນໍ. ປຸຖຸຊ຺ຊເນຫິ ທຸກ຺ເຂນ ກສິເຣນ ຂມິຕພ຺ພນ຺ຕິ ທຸຂມໍ, ອິຏ຺ຐານິຏ຺ຐາທິ ອາຣມ຺ມຓໍ. ທຸກ຺ຂມນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຄຊ຺ຊພນ຺ຘຕ຺ຕາ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ກກາຣໂລປໍ ກຕ຺ວາ ທຸຂມນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ສຫຕິ ຂມຕີຕິ ທຸຂມສຫໂນ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ສຫຘາຕຸ ປຣິສຫເນ ຍຸ. ຕໍ ທຸຂມສຫນໍ. ຠຄວາ ຫິ ປຸຖຸຊ຺ຊເນຫິ ສຸທຸກ຺ຂມິຕໍ ອິຏ຺ຐາ ນິຏ຺ຐາທິອາຣມ຺ມຓໍ ສີຕຸຓ຺ຫາທິໍ ລາຠາລາຠຍສາຍສ ນິນ຺ທປສໍສສຸຂທຸກ຺ຂສງ຺ຂາຕໍ ໂລກຘມ຺ມຎ຺ຈ ອຕິວິຍ ຂມຕິ ອຘິວາເສຕິ, ຕສ຺ມາ ທຸຂມສຫນນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ມເຫສິນ຺ຕິ ມຫນ຺ຕໍ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິໍ ປຣິເຍສມານໍ ມຫນ຺ຕໍ ນິພ຺ພານໍ ຄເວສມານໍ ວາ ມຫນ຺ເຕ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິເກ ເອສຕິ ຄເວສຕິ ປຣິເຍສຕີຕິ ມເຫສີ, ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ. ມຫນ຺ຕສທ຺ທູປ ປທ ເອສຘາຕຸ ຄເວສເນ ອີ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫານິທ຺ເທເສ ‘‘ມເຫສີຕິ ມເຫສີ. ຠຄວາ ມຫນ຺ຕໍ ສີລກ຺ຂນ຺ຘໍ ເອສິ ຄເວສິ ປຣິເຍສີຕິ ມເຫສີ. ມຫນ຺ຕໍ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ຘໍ ມຫນ຺ຕໍ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘໍ ມຫນ຺ຕໍ ວິມຸຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ຘໍ ມຫນ຺ຕໍ ວິມຸຕ຺ຕິຎາຓທສ຺ສນກ຺ຂນ຺ຘໍ ເອສີ ຄເວສີ ປຣິເຍສີຕິ ມເຫສີ’’ຕິ. ມຫນ຺ເຕ ສຕ຺ຕຕິໍສໂພຘິປກ຺ຂິຍ ຘມ຺ເມ ເອສຕິ ຄເວສຕີຕິ ວາ ມເຫສີ, ມຫນ຺ຕໍ ນິພ຺ພານໍ ເອສຕິ ຄເວສຕີຕິ ວາ ມເຫສີ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫານິທ຺ເທເສ ‘‘ມຫນ຺ເຕ ສຕິປຏ຺ຐາເນ ມຫນ຺ເຕ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ ມຫນ຺ເຕ ອິທ຺ຘິປາເທ ມຫນ຺ຕານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ¶ ມຫນ຺ຕານິ ພລານິ ມຫນ຺ເຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ມຫນ຺ຕໍ ອຣິຍໍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ມຫນ຺ຕໍ ປຣມຕ຺ຖໍ ອມຕໍ ນິພ຺ພານໍ ເອສີ ຄເວສີ ປຣິເຍສີຕິ ມເຫສີ’’ຕິ. ອຖ ວາ ມເຫສກ຺ເຂຫິ ສຕ຺ເຕຫິ ເອສິຍຕິ ຄເວສິຍຕິ ປຣິເຍສິຍຕິ ອມ຺ຫາກໍ ກຫໍ ພຸທ຺ໂຘຕິ ມເຫສີ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫານິທ຺ເທເສ ‘‘ມເຫສກ຺ເຂຫິ ວາ ສຕ຺ເຕຫິ ເອສິໂຕ ຄເວສິໂຕ ກຫໍ ພຸທ຺ໂຘ’’ຕ຺ຍາທິ. ຕໍ ມເຫສິໍ. ຕນ຺ຕິ ມຸນິນ຺ທກ຺ກໍ. ອຫໍ ສິຣສາ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ທຍຸທຍຣຸໂຓ ມຫາກຣຸຓາສງ຺ຂາຕອຸທຍປພ຺ພຕຸຄ຺ຄຕສູຣິຍາຣຸໂຓ, ອຸທຍປພ຺ພ ຕໂຕ ອຸຄ຺ຄຕສູຣິຍາຣຸໂຓ ວິຍ ມຫາກຣຸຓາ ວາ, ຎາຓ ວິຕ຺ຖິຓ຺ຓພິມ຺ໂພ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາໂຕ ວິຕ຺ຖາຣປຣິມຓ຺ຑໂລ, ວິຕ຺ຖາຣຈກ຺ກວາຬມຓ຺ຑລໍ ວິຍ ວິປຸລາຣມ຺ມຓສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓວາ, ເອໂກ ອສຫາໂຍ ເອກພຸທ຺ຘຠູໂຕ, ໂຍ ຍາທິໂສ ມຸນິນ຺ທກ຺ໂກ ພຸທ຺ຘາທິຈ຺ໂຈ ສຸທ຺ເຘ ຣາຄາທິມເລຫິ ວິສຸທ຺ເຘ ຕິຠວ ກຸຫເຣ ຕິຠວສງ຺ຂາຕກມລສເຣ, ກມລກຖິຕໍ ອຸປ຺ປລນ຺ຕິ ກເຖຕພ຺ພໍ, ວິເນຍ຺ຍປ຺ປາໂຓຆໍ ວິເນຕພ຺ພສຕ຺ຕສມູຫໍ, ຘມ຺ມຣໍ ສີວເຣຫິ ອຸຕ຺ຕມຘມ຺ມສງ຺ຂາຕຣໍສີຫິ, ສຸໂພເຘສິ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ປຏິເວຘຍມາເນນ ສຸຏ຺ຐຸ ປໂພເຘສິ ວິກາເສສິ, ພ຺ຍາປິຕກ຺ກິຕ຺ຕິນໍ ຕິໂລເກ ປຕ຺ຖຏປຣິກິຕ຺ຕນໍ, ສີລາທິຄຸເຓຫິ ປຕ຺ຖຏຖຸຕິໂຆສິກໍ ວາ, ຕິໂລເກກຈ຺ຈກ຺ຂຸໍ ກາມຣູປອຣູປ ສງ຺ຂາຕານໍ ຕິໂລການໍ ເອກໍ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸຠູຕໍ, ທຸຂມສຫນໍ ປຸຖຸຊ຺ຊເນຫິ ອຕິທຸກ຺ຂມິຕຏ຺ຐານໍ ຂມນໍ, ມເຫສິໍ ມຫນ຺ຕໍ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິໍ ປຣິເຍສມານໍ ມຫນ຺ຕໍ ນິພ຺ພານໍ ຄເວສມານໍ ວາ, ຕໍ ມຸນິນ຺ທກ຺ກໍ ອຫໍ ສິຣສາ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ໂຍ ¶ ຊິໂນ ອເນກຊາຕິຍໍ ສປຸຕ຺ຕທາຣມງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປິ;

ໂພຘິເປມໂຕ ອລຄ຺ຄມານໂສ ອທາສິເຍວ ອຕ຺ຖິ ກສ຺ສ;

ທານປາຣມິໍ ຕໂຕ ປຣໍ ອປູຣິ ສີລປາຣມາທິກມ຺ປິ;

ຕາສມິທ຺ຘິໂຍປຍາຕມຄ຺ຄຕໍ ຕເມກທີປກໍ ນມາມິ.

໒໑. ເອວໍ ວີສຕິມາຍ ຄາຖາຍ ມຸນິນ຺ທກ຺ກໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ປຸພ຺ເພ ອເນກຊາຕິຍໍ ໂພຘິສຕ຺ຕກາເລ ຊີວິຕປຣິຈ຺ຈາຄາທີຫິ ຈ ທານາທິທສປາຣມິໂຍ ປູເຣນ຺ເຕຫິ ຄຸເຓຫິ ຈ ໂຖເມຕ຺ວາ ຊິນໍ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ໂຍ ຊິໂນ ຕ຺ຍາທິມາຫ. ອຍໍ ປນ ຣຊ ຣຊ ຣຊ ຄເຓຫິ ຈ ຄຣຸລຫູຫິ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ວີສຕກ຺ຂເຣຫິ ລກ຺ຂິຕາ ວຸຕ຺ຕຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ວຸຕ຺ຕ ມີທິສນ຺ຕຸ ນາມໂຕ ຣຊາ ຣຊາ ຣຊາ ຄຣຸລ຺ລຫູ ຈາ’’ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ຣຊາ ຣຊຄຓາ ຈ ຣຊາ ຣຊຄຓາ ຈ ຣຊາ ຣຊຄຓາ ຈ ຄຣຸລ຺ລຫູ ຈ ເຈ ສິຍ຺ຍຸໍ, ອີທິສນ຺ຕຸ ອີທິສໍ ປນ ຄາຖາ ນາມໂຕ ນາເມນ ວຸຕ຺ຕໍ ວຸຕ຺ຕ ຄາຖາ ນາມາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ໂຍ ຊິໂນຕິ ໂຍ ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ເທວປຸຕ຺ຕກິເລສາຠິສງ຺ຂາຣຂນ຺ຘມຈ຺ຈຸວເສນ ປຎ຺ຈມາເຣ ອຊິນິ ຊິນາຕິ ຊິນິສ຺ສຕີຕິ ຊິໂນຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ນນຸ ຈ ພຸທ຺ຘສາວກາປິ ປຎ຺ຈມາເຣ ຊິນຕ຺ຕາ ຊິນາ ນາມາຕິ ເຈ. ນ ຠຄວໂຕ ປຣູປ ນິສ຺ສຍວິຣຫນິຣຕິສຍວເສນ ປຎ຺ຈມາຣຊິນຕ຺ຕາ ຠຄວາເຍວ ຊິໂນ ນາມາຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຘາຕຸກຖາມູລຏີກາຍໍ –

‘‘ຕຕ຺ຖ ພລວິຘມນ ວິສຍາຕິກ຺ກມວເສນ ເທວປຸຕ຺ຕມາຣສ຺ສ, ອປວຕ຺ຕິກຣຓວເສນ ກິເລສາຠິສງ຺ຂາຣມາຣານໍ, ສມຸທຍປ຺ປຫານປຣິຎ຺ຎາວເສນ ຂນ຺ຘມາຣສ຺ສ, ມຈ຺ຈຸມາຣສ຺ສ, ຈ ໂພຘິມູເລ ເອວ ຠຎ຺ຊິຕຕ຺ຕາ ປຣູປນິສ຺ສຍຣຫິຕໍ ນິຣຕິສຍໍ ຕໍ ຠຎ຺ຊນໍ ອຸປາທາຍ ຠຄວາເອວ ມາຣຠຎ຺ຊໂນຕິ ໂຖມິໂຕ’’ຕິ.

ອເນກຊາຕິຍນ຺ຕິ ¶ ອເນກສໍສາຣຠເວ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ອຍໍ ຊາຕິສທ຺ໂທ ອເນກຕ຺ໂຖ. ຕຖາ ເຫສ ເອກມ຺ປິ ຊາຕິໍ ທ຺ເວປິ ຊາຕິໂຍຕິ ເອຕ຺ຖ ຠເວ ອາຄໂຕ. ອຕ຺ຖິ ວິສາເຂ ນິຄຓ຺ຐາ ນາມ ສມຓຊາຕີຕິ ເອຕ຺ຖ ນິກາເຍ. ຕິຣິ ນາມ ຕິຓຊາຕິ ນາຠິຍາ ອຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ນຠໍ ອາຫຈ຺ຈ ຐິຕາ ອໂຫສີຕິ ເອຕ຺ຖ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍໍ. ຊາຕິ ທ຺ວີຫິ ຂນ຺ເຘຫິ ສງ຺ຄຫິຕາຕິ ເອຕ຺ຖ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂເຓ. ຍໍ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິຍໍ ປຐມໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ປຐມໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ປາຕຸຠູຕໍ. ຕທຸປາທາຍ ສາວສ຺ສ ຊາຕີຕິ ເອຕ຺ຖ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ. ສມ຺ປຕິຊາໂຕ ອານນ຺ທ ໂພຘິສຕ຺ໂຕຕິ ເອຕ຺ຖ ປສູຕິຍໍ. ອນຸປກຸຏ຺ໂຐ ຊາຕິວາເທນາຕິ ເອຕ຺ຖ ກຸເລ. ຍໂຕຫໍ ຠຄິນິ ອຣິຍາຍ ຊາຕິຍາ ຊາໂຕຕິ ເອຕ຺ຖ ອຣິຍສີເລ. ອິຘ ປນາຍໍ ຠເວ ວຕ຺ຕຕິ. ຕສ຺ມາ ອເນກສໍສາຣຠເວຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຕພ຺ໂພ. ໂສ ຫິ ຊາຍຕິ ໂຍນິ ຄຕິອາທິ ວິຠາໂຄຕິ ຊາຕີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ຊາຍນ຺ຕິ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຂນ຺ຘາທໂຍຕິ ຊາຕິ, ຠໂວ. ຊນິຘາຕຸ ນິພ຺ພຕ຺ຕເນຕິ. ນ ເອກາ ອເນກາ, ອເນກາ ຈ ສາ ຊາຕິ ຈາຕິ ອເນກ ຊາຕິ. ຕສ຺ສໍ ອເນກຊາຕິຍໍ.

ສປຸຕ຺ຕທາຣນ຺ຕິ ປຸຕ຺ເຕນ ຈ ຠຣິຍາຍ ຈ ສຫິຕໍ. ອຕ຺ຕໂນ ກຸລໍ ປຸນາຕິ ປວຕິ ໂສເຘຕີຕິ ວາ ປຸຕ຺ໂຕ. ປຸຘາຕຸ ປວເນ ຕ. ມາຕາປິຕູນໍ ມນໍ ປູເຣຕີຕິ ວາ ປຸຕ຺ໂຕ. ປູຣຘາຕຸ ປູຣເຓ ຕ. ປຸຕ຺ໂຕ ຈ ຘີຕາ ຈ ປຸຕ຺ໂຕ. ວິຣູເປກ ເສໂສຍໍ. ສາມິເກນ ຘຣິຍເຕຕິ ທາໂຣ. ຘຣຘາຕຸ ຘາຣເຓ ໂຓ. ຘສ຺ສ ໂທ. ອຖ ວາ ປຸຣິເສນ ໂຠຄໍ ທີຍຕີຕິ ທາໂຣ. ທາຘາຕຸ ທາເນ ຣປຈ຺ຈໂຍ. ທາກຸຈ຺ຉິຕາ ກາເຣນ ປຸຣິເສນ ຣມິຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ທາໂຣ, ຠຣິຍາ. ທາປຸພ຺ພຣມຸຘາຕຸ ຣມເນ ກ຺ວິ. ທາສທ຺ໂທ ກຸຈ຺ຉິຕຕ຺ໂຖ. ອຠິຘານຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ທາຣຍນ຺ເຕ ເຍນາຕິ ທາໂຣ, ທຣ ວິທາຣເຓ. ອກຕ຺ຕຣິ ຈ ກາຣເກ ສຎ຺ຎາຍໍ ໂຓ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ປຸຕ຺ໂຕ ຈ ທາໂຣ ຈ ປຸຕ຺ຕທາໂຣ. ສມາຫາຣທ຺ວນ຺ເທປິ ຫິ ¶ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ອາຈຣິຍາ. ເຕນ ສຫ ວຕ຺ຕຕິ ຍສ຺ສາຕິ ສປຸຕ຺ຕທາໂຣ, ປຸຕ຺ຕທາຣປຣິຈ຺ຈາໂຄ. ຕໍ ສປຸຕ຺ຕທາຣໍ. ອງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປີຕິ ຫຕ຺ຖປາທກຓ຺ຓນາສຈກ຺ຂາທິສຣີຣາວຍວຎ຺ຈ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍ ປຏິພທ຺ຘສກລສຣີຣຎ຺ຈ ອງ຺ຄຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ກາເຍຕິ ອງ຺ໂຄ, ຈກ຺ຂາທິສຣີຣາວຍໂວ. ອຄິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ຊີວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕນາຕິ ຊີວິຕໍ, ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຊີວຘາຕຸ ປາຓຘາຣເຓ ຕ. ອງ຺ໂຄ ຈ ຊີວິຕຎ຺ຈ ອງ຺ຄຊີວິຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປິສທ຺ໂທ ສມ຺ປິຓ຺ຑນຕ຺ໂຖ. ເຕນ ຘນຣຏ຺ຐປຣິຈ຺ຈາຄໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສີລກ຺ຂນ຺ຘຏ຺ຐ ກຖາຍໍ –

‘‘ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາຄໍ ຊີວິຕຘນຣຊ຺ຊປຸຕ຺ຕທາຣປຣິຈ຺ຈາຄນ຺ຕິ ອິເມ ປຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ’’ຕິ. ອຖ ວາ ສມ຺ຠາວນຕ຺ໂຖ. ເຕນ ຠຄວາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓເຫຕຸປິ ປຸຕ຺ຕທາຣອງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປິ ອລຄ຺ຄມານໂສ ປຣິຈ຺ຈເຊຕິ, ປເຄວ ຘນາທິພາຫິຣວຕ຺ຖຸ ປຣິຈ຺ຈາເຄປີຕິ ສມ຺ຠາເວຕິ.

ໂພຘິເປມໂຕຕິ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາຕາຍ ໂພຘິຍາ ປິຍມານຕ຺ຕາ, ເຫຕ຺ວຕ຺ເຖ ຫິ ໂຕປຈ຺ຈໂຍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ພຸຊ຺ຌຕີຕິ ໂພຘິ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓໍ. ສພ຺ພ ເຎຍ຺ຍຘມ຺ເມ ພຸຊ຺ຌຕີຕິ ໂພຘິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ພຸຘຘາຕຸ ຎາເຓ ຓ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໂຊຕໂກ ອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍໍ – ‘‘ໂພຘິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາເຓ, ອຣິຍມຄ຺ເຄ ຈ ນາຣິຍ’’ນ຺ຕິ. ໂພຘິ ຈ ໂພຘິ ຈ ໂພຘິ ສຣູເປກເສ ສວເສນ. ປິຍນໍ ເປໂມ, ປິຍາຍິຕພ຺ໂພຕິ ວາ ເປໂມ. ປີຘາຕຸ ຕປ຺ປນກນ຺ຕີສຸ ມນິປຈ຺ຈໂຍ. ໂພຘິຍາ ເປໂມ ໂພຘິເປໂມ, ຕໂຕ ໂພຘິເປມໂຕ. ຠຄວຕາ ຫິ ປຸຕ຺ຕທາຣອງ຺ຄຊີວິເຕຫິປິ ສຕຄຸເຓນ ສຫສ຺ສຄຸເຓນ ສຕ ສຫສ຺ສຄຸເຓນປິ ໂພຘິຎາຓເມວ ປິຍນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຊາຕເກ –

‘‘ນ ເມ ເທສ຺ສາ ອຸໂຠ ປຸຕ຺ຕາ, ມທ຺ທີ ເທວີ ນ ເທສ຺ສິຍາ;

ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕໍ ປິຍໍ ມຍ຺ຫໍ, ຕສ຺ມາ ປິເຍ ອທາສຫ’’ນ຺ຕິ.

ອລຄ຺ຄມານໂສຕິ ¶ ປຸຕ຺ຕທາຣອງ຺ຄຊີວິຕາທີສຸ ອນລ຺ລີຍນ ຈິຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ລຄນໍ ສງ຺ຄນໍ ລຄ຺ໂຄ, ລຄຕິ ສງ຺ຄຕິ ອລ຺ລຍຕິ ວາຕິ ລຄ຺ໂຄ. ລຄຘາຕຸ ສງ຺ເຄ ອລ຺ລີຍເນ ວາ ຄປຈ຺ຈໂຍ. ນ ລຄ຺ໂຄ ອລຄ຺ໂຄ, ນຕ຺ຖິ ລຄ຺ໂຄ ເອຕ຺ຖ ປຸຕ຺ຕທາຣ ອງ຺ຄຊີວິຕາທີສູຕິ ວາ ອລຄ຺ໂຄ. ມນຕິ ຊານາຕິ ອາຣມ຺ມຓນ຺ຕິ ມໂນ. ໂສເຍວ ມານໂສ. ອລຄ຺ໂຄ ມານໂສ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ອລຄ຺ຄມານໂສ, ຊິໂນ. ອຕ຺ຖິກສ຺ສາຕິ ປຸຕ຺ຕ ທາຣາທິໍ ກາມິກສ຺ສ, ຍາຈກສ຺ສ ປຏິຄ຺ຄາຫກສ຺ສ ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຕ຺ໂຖ ກາໂມ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ຖິໂກ, ຓິໂກ. ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖິກສ຺ສ. ອທາສິເຍວາຕິ ປູຊານຸຄ຺ຄຫກາມຕາຍ ຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕປຣິຈ຺ຈາຄເຈຕນາຍ ອທາສິເອວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ຫິ ປາຣມີປູຣຓ ກາເລ ສຣາຄສໂທສສໂມຫສ຺ເສວ ສໂຕ ອາຄຕາ ຄຕານໍ ຍາຈການໍ ອລງ຺ກຕປຏິຍຕ຺ຕໍ ສີສໍ ກນ຺ຕິຕ຺ວາ ຄລໂລຫິຕໍ ນີຫຣິຕ຺ວາ ສຸອຎ຺ຊິຕານິ ອກ຺ຂີນິ ອຸປ຺ປາເຏຕ຺ວາ ກຸລວໍສປ຺ປທີປໍ ປຸຕ຺ຕໍ ມນາປຈາຣິນິໍ ຠຣິຍຎ຺ຈ ເຂຬປິຓ຺ຑມິວ ອນເປກ຺ໂຂ ປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ ທີຍມາໂນວ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິຎາຓໍ ລທ຺ຘຸໍ ສກ຺ກາ, ນ ປຸຕ຺ຕທາຣອງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປິ ອປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ. ປຎ຺ຈ ຫິ ມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ອປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘຠູຕປຸພ຺ພາ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາຣິຍສາວກາ ປນ ປຸຕ຺ຕທາຣອງ຺ຄຊີວິຕໍ ອປຣິຈ຺ຈຊນ຺ຕາປິ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາຣິຍສາວກໂພຘິຎາຓໍ ລທ຺ຘຸໍ ສມຕ຺ຖາວ. ຕສ຺ມາເຍວ ຠຄວນ຺ຕໍເຍວ ສປຸຕ຺ຕທາຣມງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປິ ໂພຘິເປມໂຕ ອລຄ຺ຄມານໂສ ອທາສິເຍວ ອຕ຺ຖິ ກສ຺ສາຕິ ໂຖເມຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຊາຕກຏ຺ຐ ກຖາຍໍ ‘‘ສພ຺ພໂພຘິສຕ຺ຕາ ຘນປຣິຈ຺ຈາຄໍ, ປຸຕ຺ຕປຣິຈ຺ຈາຄໍ, ຠຣິຍປຣິຈ຺ຈາຄໍ, ອງ຺ຄປຣິຈ຺ຈາຄໍ, ຊີວິຕປຣິຈ຺ຈາຄນ຺ຕິ ອິເມ ປຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ອປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘຠູຕປຸພ຺ພາ ນາມ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ.

ເອວໍ ປຎ຺ຈຫິ ມຫາປຣິຈ຺ຈາຄຄຸເຓຫິ ຠຄວໂຕ ໂຖມນໍ ກຕ຺ວາ ອິທານິ ທານາທິປາຣມີປູຣຓຄຸເຓນ ໂຖມນໍ ກຕ຺ຕຸ ກາໂມ ທານປາຣມິນ຺ຕິອາທິມາຫ. ຕຕ຺ຖ ທານນ຺ຕິ ຕິວິຘໍ ໂຫຕິ ¶ ຈາຄເຈຕນາ ຈ, ວິຣຕິ ຈ, ເທຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ຈາຕິ. ສທ຺ຘາ ຫິຣິຍໍ ກຸສລຎ຺ຈ ທານນ຺ຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ຫິ ຈາຄເຈຕນາ ທານໍ ນາມ. ອຠຍໍ ເທຕີຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ວິຣຕີ ທານໍ ນາມ. ທານໍ ເທຕິ ອນ຺ນໍ ປານນ຺ຕິ ອາຄຕຏ຺ຐາເນ ເທຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ທານໍ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ຈາຄເຈຕນາ ເທຕິ ວາ ເທຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ເທນ຺ຕິ ວາ ເອຕາຍ ເທຍ຺ຍຘມ຺ມນ຺ຕິ ທານໍ. ວິຣຕິ ອວຂຓ຺ຑນຏ຺ເຐນ ລວນຏ຺ເຐນ ວາ ທານໍ. ສາ ຫິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມານາ ຠຍເຠຣວສງ຺ຂາຕໍ ທຸສ຺ສິລ຺ຍໍ ເຈຕນໍ ທາຕິ ລຸນາຕິ ຈາຕິ ທານໍ, ເທຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ທິຍ຺ຍຕີຕິ ທານໍ. ອິຘ ປນ ຕິວິຘໍ ທານໍ ອຘິປ຺ເປຕໍ. ປາຣມີສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ອຖ ວາ ປາຣໍ ນິພ຺ພານໍ ເອຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ເອຕາຍາຕິ ປາຣມິ. ປາຣສທ຺ທູປປທ ອິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ກ຺ວິ. ປາຣໍ ອິຕີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ. ທານເມວ ປາຣມີ ທານປາຣມີ, ຕໍ ທານປາຣມິໍ. ຕໂຕຕິ ທານປາຣມິໂຕ. ປຣນ຺ຕິ ອຎ຺ຎໍ. ສີລປາຣມາທິກມ຺ປີຕິ ສີລຕີຕິ ສີລໍ. ສີລ ຘາຕຸ ສມາຘິມ຺ຫິ ອ. ກາຍວຈີກມ຺ມານິ ສມາທຫຕິ ສມາຘເປຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສີລຕິ ສມາຘິຍຕິ ກາຍກມ຺ມາທີນໍ ສຸສິລ຺ຍວເສນ ນ ວິປ຺ປກິຣຕີຕິ ວາ ສີລໍ, ສີລນ຺ຕິ ສມາທຫນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ເອເຕນາຕິ ວາ ສີລໍ. ອຖ ວາ ສີລຍຕິ ອຸປຘາເຣຕີຕິ ສີລໍ, ສີລຘາຕຸ ອຸປຘາຣເຓ ອ. ກຸສລ ຘມ຺ມານໍ ປຕິຏ຺ຐານຠາເວນ ອາຠຸໂສ ຘາເຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສີເລນ຺ຕິ ວາ ເອເຕນ ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຸປຘາເຣນ຺ຕິ ສາຘໂວຕິ ສີລໍ, ສີລິຍຕິ ອຸປຘາຣິຍຕິ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ຫທຍມໍສນ຺ຕຣໍ ອຸປເນຕ຺ວາຕິ ວາ ສີລໍ, ສີເລຕິ ອຸປຘາເຣຕິ ຕໍ ສມງ຺ຄີ ປຸຄ຺ຄລໍ ອປາເຍສຸ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິນີວາຣຓວເສນ ສຸຄ຺ຄຕິ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ ວາ ສີລໍ, ສີລເມວ ປາຣມີ ສີລປາຣມີ, ສາ ອາທິ ຍາສນ຺ເຕຕິ ສີລປາຣມາທິກາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາທິສທ຺ເທນ ເນກ຺ຂມ຺ມປຎ຺ຎາ ວີຣິຍຂນ຺ຕິສຈ຺ຈອຘິຏ຺ຐານເມຕ຺ຕາອຸເປກ຺ຂາປາຣມິໍ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ພຸທ຺ຘວໍສປາຬິຍໍ –

‘‘ທານໍ ສີລຎ຺ຈ ເນກ຺ຂມ຺ມໍ, ປຎ຺ຎາ ວີຣິເຍນ ປຎ຺ຈມໍ;

ຂນ຺ຕິສຈ຺ຈມຘິຏ຺ຐານໍ, ເມຕ຺ຕຸເປກ຺ຂາ ອິມາ ທສາ’’ຕິ.

ປິສທ຺ໂທ ¶ ເຈຕ຺ຖ ສມ຺ປິຓ຺ຑນຕ຺ໂຖ. ເຕນ ປຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕິ.

ອປູຣີຕິ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘຕ຺ຖາຍ ປູຣຓໍ ອກາສີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຠຄວໂຕ ຫິ ທີປງ຺ກຣປາທມູເລ ອຏ຺ຐ ຘມ຺ເມ ສໂມຘາເນຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘຕ຺ຖາຍ ອຠິນີຫາຣໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ອເນກຊາຕີສຸ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ປຏິວິຊ຺ຌິຕຸໍ ວາຍມນ຺ໂຕ ອທິນ຺ນທານໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ອຣກ຺ຂິຕສີລໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ອປູຣິຕາ ປາຣມີ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ອຕິພຫຸມ຺ປິ ປູຣຓໍ ອກາສິເຍວ. ຠຄວາ ຫິ ໂພຘິສຕ຺ຕ ຠູໂຕ ຈຕູສຸ ມຫາສມຸທ຺ເທສຸ ອຸທກໍ ປຣາເຊຕ຺ວາ ອຘິກໍ ໂລຫິຕທານມກາສິ. ສກລປຖວິຍາ ປໍສຸໍ ປຣາເຊຕ຺ວາ ອຘິກໍ ມໍສມທາສິ. ສິເນຣຸປພ຺ພຕຣາຊໍ ປຣາເຊຕ຺ວາ ອຘິກໍ ສີສທານມທາສິ. ອາກາເສ ຕາຣກສມູຫໍ ປຣາເຊຕ຺ວາ ອຘິກໍ ນຍນມທາສິ.

‘‘ໂສ ສາຄເຣ ຊລຘິກໍ ຣຸຘິຣໍ ອທາສິ,

ເມຣຸປ຺ປມາຓມຘິກຎ຺ຈ ສໂມຬິສີສໍ,

ເຂ ຕາຣກາຘິກຕຣໍ ນຍນໍ ອທາສີ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຈ ໂສຕິ ໂສ ເອວໍວິໂຘ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ. ສາຄເຣຕິ ຈຕູສຸ ມຫາສມຸທ຺ເທສຸ. ຊລຘິກນ຺ຕິ ອຸທກໂຕ ອຘິກໍ ກຕ຺ວາ. ຣຸຘິຣໍ ອທາສີຕິ ໂລຫິຕທານມທາສິ. ຠູມິໍ ປຣາຊິຍາຕິ ປໍສຸປຖວິຍາ ປໍສຸໍ ປຣາເຊຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ສຣີຣມໍສໍ ອຘິກໍ ອທາສິ. ເມຣຸປ຺ປມາຓມຘິກນ຺ຕິ ໂຍຊນ ອຏ຺ຐສຏ຺ຐິສຕສຫສ຺ສຸພ຺ເພຘສ຺ສ ຄິຣິຣາຊສ຺ສ ປມາຓໂຕປິ ອຘິກໍ ກຕ຺ວາ. ສໂມຬິສີສນ຺ຕິ ໂມຬິຍາ ສຫ ອຠິສິຕ຺ຕສີສໍ ອທາສິ. ເຂຕິ ຈກ຺ກວາຬປພ຺ພຕປຣິຍນ຺ເຕ ອາກາເສ. ຕາຣກາຘິກຕຣນ຺ຕິ ນກ຺ຂຕ຺ຕາທິຕາຣກຣູປໂຕປິ ອຘິກໍ ກຕ຺ວາ ¶ . ນຍນໍ ອທາສີຕິ ເນຕ຺ຕທານໍ ອທາສີຕິ ເອວເມຕ຺ຖ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ຕາສມິທ຺ຘິໂຍປຍາຕມຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ຕາສໍ ອິທ຺ຘິຍາ ອຸປຍາຕໍ ອຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຕາສນ຺ຕິ ຕາສໍ ປາຣມີນໍ. ອິທ຺ຘິຍາຕິ ສມິທ຺ຘິຍາ, ເຫຕ຺ວຕ຺ເຖ ເຈຕໍ ກຣຓວຈນໍ. ອຸປຍາຕນ຺ຕິ ອຸປຄຕໍ. ອຄ຺ຄຕນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ອຸຕ຺ຕມຠາວໍ, ເສຏ຺ຐຠູຕໍ ພຸທ຺ຘຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ ປນ ປທໍ ອຸປຍາຕນ຺ຕິປເທ ກມ຺ມໍ. ອຄ຺ຄສທ຺ໂທ ເຈຕ຺ຖ ອຸຕ຺ຕມວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ອຄ຺ຄຕິ ອຸຕ຺ຕມຠາວໍ ເສຏ຺ຐຠູຕໍ ວາ ພຸທ຺ຘຠາວໍ ປາປຸຓາຕີຕິ ອຄ຺ໂຄ, ຊິໂນ. ອຄ຺ຄຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ອຄ຺ຄສ຺ສ ຠາໂວ ອຄ຺ຄຕໍ. ຠຄວາ ຫິ ອນນ຺ຕໂລກຘາຕູສຸ ສພ຺ພ ສຕ຺ຕານໍ ອຄ຺ໂຄ ອຸຕ຺ຕມຕໂຣ ເສຏ຺ຐຕໂຣຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ທສນິປາຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍໍ –

‘‘ຍາວຕາ ຠິກ຺ຂເວ ສຕ຺ຕາ ອປທາ ວາ ທ຺ວິປທາ ວາ ຈຕຸປ຺ປທາ ວາ ພຫຸປ຺ປທາ ວາ ຣູປິໂນ ວາ ອຣູປິໂນ ວາ ສຎ຺ຎິໂນ ວາ ອສຎ຺ຎິໂນ ວາ ເນວສຎ຺ຎີນາສຎ຺ຎິໂນ ວາ, ຕຖາຄໂຕ ເຕສໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ.

ຕເມກທີປກນ຺ຕິ ຕໍ ເອກທີປກນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຕນ຺ຕິ ຊິນໍ. ເອກທີປກນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເອກປຏິສຣຓຠູຕໍ ປຕິຏ຺ຐຠູຕໍ ວາ. ທີປກສທ຺ໂທ ຫິ ປຏິສຣຓປຕິຏ຺ຐວາຈໂກ ນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສໍຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ປຕິຏ຺ຐາປນຏ຺ເຐນ ທີປ’’ນ຺ຕິ. ທີປນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐຫນ຺ຕິ ປຏິສຣຓຠາເວນ ສຕ຺ຕາ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ທີປໂກ, ຊິໂນ. ທີປຘາຕຸ ປຕິຏ຺ຐາຍໍ ອໂກ. ເອກສທ຺ໂທ ສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກ. ເອໂກ ເອກຠູໂຕ ທີປໂກຕິ ເອກທີປໂກ, ຊິໂນ. ອຖ ວາ ເອກທີປກນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສານໍ ປຏິສຣຓຠູຕໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ ສມຸທ຺ທທີປກມິວ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປຏິສຣຓຠູຕໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ ເອກພຸທ຺ຘຠູຕໍ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ຊລມຊ຺ເຌ ທິປ຺ປຕີຕິ ທີໂປ. ທ຺ວິຘາ ອາໂປສນ຺ທຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ທີໂປ. ໂສເຍວ ທີປໂກ. ໂສວິຍ ¶ ເອໂກ ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ເອຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ເອກທີປໂກ, ຊິໂນ. ຍຖາ ຫິ ມຫາສມຸທ຺ເທ ຠິນ຺ນນາວານໍ ມນຸສ຺ສານໍ ສມຸທ຺ທທີໂປ ປຏິສຣໂຓ ປຕິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ເອວໍ ຊິໂນ ສໍສາຣສາຄເຣ ອລພ຺ຠເນຍ຺ຍປຕິຏ຺ເຐ ໂອສີທນ຺ຕານໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເອກພຸທ຺ຘຠູໂຕ ປຏິສຣໂຓ ປຕິຏ຺ໂຐ ໂຫຕີຕິ ເອກທີປກນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ຕໍ ຊິນໍ ອຫໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂຍ ຊິໂນ ອເນກ ຊາຕິຍໍ ອເນກສໍສາຣຠເວ, ສປຸຕ຺ຕທາຣໍ ປຸຕ຺ເຕນ ຈ ຠຣິຍາຍ ຈ ສຫິຕໍ, ອງ຺ຄຊີວິຕມ຺ປິ ອງ຺ຄປຈ຺ຈງ຺ຄຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍມ຺ປິ. ອຖ ວາ ຫຕ຺ຖປາທກຓ຺ຓນາສຈກ຺ຂາທິສຣີຣາວຍວຎ຺ຈ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍ ປຏິພທ຺ຘສກລສຣີຣຎ຺ຈ, ໂພຘິເປມໂຕ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສງ຺ຂາຕາຍ ໂພຘິຍາ ປິຍມານຕ຺ຕາ, ອລຄ຺ຄ ມານໂສຕິ ປຸຕ຺ຕທາຣອງ຺ຄຊີວິຕາທີສຸ ອນລ຺ລີຍນຈິຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ, ອຕ຺ຖິກສ຺ສ ປຸຕ຺ຕທາຣາທິໍ ກາມິກສ຺ສ ຍາຈກສ຺ສ ອທາສິເຍວ ປຣິຈ຺ຈາຄເຈຕນາຍ ອທາສິເອວ. ທານປາຣມິມ຺ປິ ຕໂຕ ທານປາຣມິໂຕ ປຣໍ ອຎ຺ຎໍ ສີລປາຣມາທິກມ຺ປິ ສີລປາຣມີອາທິກມ຺ປິ, ອປູຣິ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘຕ຺ຖາຍ ປູຣຓໍ ອກາສິ, ຕາສໍ ປາຣມີນໍ ອິທ຺ຘິຍາ ສມິທ຺ຘິຍາ ອຄ຺ຄຕໍ ອຸຕ຺ຕມ ຠາວໍ ເສຏ຺ຐພຸທ຺ຘຕ຺ຕໍ ວາ, ອຸປຍາຕໍ ອຸປຄຕໍ, ເອກທີປກໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ເອກປຏິສຣຓຠູຕໍ ເອກປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ ວາ, ທີປກມິວ ເອກປຏິສຣຓຠູຕໍ ປຕິຏ຺ຐານຠູຕໍ ວາ ຕໍ ຊິນໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ນມາມີຕິ.

ເອກວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ເທວາເທວາຕິເທວໍ ນິຘນວປຸຘຣໍ ມາຣຠງ຺ຄໍ ອຠງ຺ຄໍ,

ທີປໍ ທີປໍ ປຊານໍ ຊຍວຣສຍເນ ໂພຘິປຕ຺ຕໍຘິປຕ຺ຕໍ;

ພ຺ຣຫ຺ມາພ຺ຣຫ຺ມາຄຕານໍ ວຣຄິຣກຖິກໍ ປາປຫີນໍ ປຫີນໍ,

ໂລກາໂລກາຠິຣາມໍ ສຕຕມຠິນເມ ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ມຸນິນ຺ທໍ.

໒໒. ເອວໍ ¶ ເອກວີສຕິມາຍ ຄາຖາຍ ຊິນໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອິທານິ ເທວາເທວາຕິເທວນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ທສຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖເມຕ຺ວາ ມຸນິນ຺ທໍ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ເທວາເທວາຕິເທວນ຺ຕິອາທິມາຫ. ອຍໍ ປນ ມ ຣ ຠ ນ ຍ ຍ ຄເຓຫິ ຈ ຕິມຸນິຍຕີຫິ ຈ ຣຈິຕຕ຺ຕາ ເອກວີສຕກ຺ຂເຣຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ອາທ຺ຍນ຺ຕຍມກາ ສທ຺ຘຣາ ຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ໂຕທເຍ ‘‘ມ຺ຣາ ຠ຺ນາ ໂຍ ໂຍຕ຺ຣ ເຍນ ຕິມຸນິຍຕິຍຸຕາ ສທ຺ຘຣາ ກິຕ຺ຕິຕາຍ’’ນ຺ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ຍສ຺ສໍ ປຏິປາທໍ ມ຺ຣາ ມຣຄຓາ ຈ ຠ຺ນາ ຠນຄຓາ ຈ ໂຍຄໂຓ ຈ ເຍນ ຍຄເຓນ ສຫ ໂຍຄໂຓ ຈ ຕິມຸນິຍຕິຍຸຕາ ສຕ຺ຕມກ຺ຂຣນ຺ເຕຕີຫິ ຍຕີຫິ ຍຸຕ຺ຕາ ຈ ເຈ ສິຍຸໍ. ອຕ຺ຣ ອິມສ຺ມິໍ ປກຕິ ຉນ຺ເທ ອຍໍ ຄາຖາ ສທ຺ຘຣາຄາຖາຕິ ກິຕ຺ຕິຕາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມຸນິສທ຺ໂທ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ຍາວາຈໂກຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເອກສ຺ມິໍ ປາເທ ສຕ຺ຕມກ຺ຂຣນ຺ເຕ ສຕ຺ຕມກ຺ຂຣນ຺ເຕ ຍຕີນໍ ຕິປຣິວຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຕິມຸນິຍຕິຍຸຕາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອກວີສຕກ຺ຂຣວນ຺ໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຈ ເທວາເທວາຕິເທວນ຺ຕິ ຣາຊສງ຺ຂາຕສມ຺ມຸຕິເທວ ຈຕຸມຫາຣາຊາທິກອຸປປຕ຺ຕິເທວານໍ ອຕິອຸຕ຺ຕມໍ ອຕິເສຏ຺ຐໍ ວິສຸທ຺ຘິເທວຠູຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ເທວາຕິ ສມ຺ມຸຕິເທວາ. ເຕ ຫິ ມານຸສ຺ສອິສ຺ສຣິຍສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ທິພ຺ພນ຺ຕີຕິ ມນຸສ຺ສຣາຊເທວີ ກຸມາຣາ ເທວາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ປຸນ ເທວາຕິ ອຸປປຕ຺ຕິເທວາ. ເຕ ຫິ ທິພ຺ພອິສ຺ສຣິຍສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ທິພ຺ພນ຺ຕີຕິ ຈຕຸມຫາຣາຊິກາ ເທວາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ທິພ຺ພນ຺ຕິ ກາມຄຸຓາທີຫິ ກີຬນ຺ຕິ ລຬນ຺ຕິ, ເຕສຸ ວາ ວິຫຣນ຺ຕິ, ວິຊຍສມຕ຺ຖຕາໂຍເຄນ ປຈ຺ຈຕ຺ຖິເກ ວິເຊຕຸໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອິສ຺ສຣິຍຘນາທິສກ຺ກາຣທານຄ຺ຄຫຓໍ ຕໍ ຕໍ ອຕ຺ຖານຸສາສນຎ຺ຈ ກໂຣນ຺ຕາ ໂວຫຣນ຺ຕິ. ປຸຎ຺ຎາຕິສຍໂຍຄານຸຠາວປ຺ປຕ຺ຕາຍ ຊຸຕິຍາ ໂຊຕນ຺ຕິ. ຍຖາຘິປ຺ເປຕຎ຺ຈ ວິສຍໍ ອປ຺ປຏິຆາເຕນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຍຖິຈ຺ຉິຕນິປ຺ຜາທເນ ຈ ສກ຺ໂກນ຺ຕີຕິ ເທວາຕິ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄມຫາຏີກາຍໍ ອາຄຕນເຍນປິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອຕິເທວນ຺ຕິ ¶ ເຕສໍ ເທວານໍ ອຕິອຸຕ຺ຕມໍ ອຕິເສຏ຺ຐໍ ວາ ວິສຸທ຺ຘິ ເທວຠູຕໍ ຠຄວນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂສ ຫິ ເຕສໍ ສມ຺ມຸຕິ ອຸປປຕ຺ຕິເທວານໍ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ອຕິເຣກຕ຺ຕາ ອຕິເຣໂກ ເທໂວຕິ ຠຄວາ ອຕິເທໂວຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເທໂວ ເທວານໍ ອຕິເຣໂກ ອຕິອຸຕ຺ຕໂມ ອຕິເສຏ຺ໂຐ ອຕິວິສິຏ຺ໂຐ ເທໂວ ເທວາເທວາຕິເທໂວ, ວິສຸທ຺ຘິເທວຠູໂຕ ມຸນິນ຺ໂທ ລພ຺ຠຕິ. ຕໍ ເທວາເທວາຕິເທວໍ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຘມ຺ມຫທຍວິຠງ຺ເຄ ‘‘ເທວາຕິ ຕໂຍ ເທວາ ສມ຺ມຸຕິ ເທວາ, ອຸປປຕ຺ຕິເທວາ, ວິສຸທ຺ຘິເທວາ. ສມ຺ມຸຕິເທວາ ນາມ ຣາຊາໂນ ເທວິໂຍ ຣາຊກຸມາຣາ. ອຸປປຕ຺ຕິເທວາ ນາມ ຈຕຸມຫາຣາຊິເກ ເທເວ ອຸປາທາຍ ຕທຸປຣິ ເທວາ. ວິສຸທ຺ຘິເທວາ ນາມ ອຣຫນ຺ໂຕ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕີ’’ຕິ.

ຠຄວາ ປນ ນິຣາຕິສຍາຍ ອຠິຎ຺ຎາກີຬາຍ ອຸຕ຺ຕເມຫິ ທິພ຺ພພ຺ຣຫ຺ມອຣິຍວິຫາເຣຫິ ສປຣສນ຺ຕານຄຕປຎ຺ຈວິຘມາຣວິຊ ຍິຈ຺ຉານິປ຺ຜຕ຺ຕິຍາຈິຕ຺ຕິສ຺ສຣິຍ ສຕ຺ຕຘນາທິ ສມ຺ມາປຏິປຕ຺ຕິ ອເວຈ຺ຈປ຺ປສາທສກ຺ກາຣທານຄ຺ຄຫຓສງ຺ຂາເຕນ ຘມ຺ມສຠາວປຸຄ຺ຄລຊ຺ຌາສຍານຸຣູປານຸສາສນີສງ຺ຂາເຕນ ຈ ໂວຫາຣາຕິສເຍນ ປຣມາຍ ປຎ຺ຎາສຣີຣປ຺ປຠາສງ຺ຂາຕາຍ ຊຸຕິຍາ ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓາຍ ຎາຓສຣີຣຄຕິຍາ ມາຣວິຊຍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຄຸຓປຣຫິຕ ນິປ຺ຜາທເນສຸ ອປ຺ປຏິຫຕາຍ ສຕ຺ຕິຍາ ຈ ສມນ຺ນາຄຕຕ຺ຕາ ສເທວເກນ ໂລເກນ ສຣຓນ຺ຕິ ຄມນີຍໂຕ ອຠິຕ຺ຖວນີຍໂຕ ຠຕ຺ຕິວເສນ ກມນີຍໂຕ ຈ ສພ຺ເພ ເຕ ເທເວ ເຕຫິ ຄຸເຓຫິ ອຠິຠຸຍ຺ຍ ຐິຕຕ຺ຕາ ເຕສໍ ເທວານໍ ອຕິເສຏ຺ໂຐ ອຕິອຸຕ຺ຕໂມ ເທໂວຕິ ເທວາເທວາຕິເທໂວຕິ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄ ມຫາຏີກາຍໍ ອາຄຕນເຍນປິ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ນິຘນວປຸຘຣນ຺ຕິ ອນ຺ຕິມກາຍຘາຣຓໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ນິຘນສທ຺ໂທ ປຣິໂຍສານວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ນິເຘຕິ ປຣິໂຍສານໍ ກໂຣຕິ ເອເຕນາຕິ ນິຘນໍ. ນິເຘຕິ ວິນາເສຕິ ຠວນ຺ຕິ ວາ ນິຘນໍ, ອນ຺ຕິມກາໂຍ ລພ຺ຠຕິ. ນິປຸພ຺ພ ຘາ ຘາຕຸ ¶ ນາເສ ຍຸ. ວປຕິ ກຸສລາກຸສລພີຊເມຕ຺ຖາຕິ ວປຸ, ກາໂຍ. ວປຘາຕຸ ພີຊສນ຺ຕາເນ ອຸ. ນິຘນຎ຺ຈ ຕໍ ວປຸ ຈາຕິ ນິຘນວປຸ, ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ນິຘນວປຸຘໂຣ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕໍ ນິຘນວປຸຘຣໍ. ໂສ ຫິ ອນມຕຄ຺ຄສໍສາຣຠເວສຸ ນິພ຺ພຕ຺ເຕນ຺ຕານໍ ສພ຺ພກິເລສານໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑ ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາຓສຕ຺ເຖນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິ ຕຕ຺ຕາ ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິ ນຕ຺ຖິ. ອຍຎ຺ຫິ ພຸທ຺ຘຠາວຊາຕິ ອນ຺ຕິມ ຠໂວ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ວິເສເສນ ມຸນິນ຺ທເມວ ນິຘນວປຸຘຣນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣປາຬິຍໍ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ ອນ຺ຕິມ ຘໂຣ’’ຕິ.

ມາຣຠງ຺ຄນ຺ຕິ ເທວປຸຕ຺ຕາທິປຎ຺ຈມາເຣ ວິທ຺ຘໍສນໍ. ມາຣສທ຺ທຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ປຎ຺ຈມາເຣ ຠຎ຺ຊຕິ ອຠຎ຺ຊິ ຠຎ຺ຊິສ຺ສຕີຕິ ມາຣຠງ຺ໂຄ, ມຸນິນ຺ໂທ. ມາຣສທ຺ທູປປທ ຠນ຺ຊຘາຕຸ ອວມທ຺ທເນ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສ ສຫ ຘາຕ຺ວນ຺ເຕນ ໂຄອາເທໂສ. ນກາຣສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫິຕາເທໂສ. ຕສ຺ສ ກວຄ຺ຄນ຺ຕາເທໂສ. ຕໍ ມາຣຠງ຺ຄໍ. ອຠງ຺ຄນ຺ຕິ ມາຣເສນາຍ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ວິທ຺ຘໍສິຕຸໍ ອສມຕ຺ຖໍ, ຠຎ຺ຊິຍເຕ ຠງ຺ໂຄ. ນຠງ຺ໂຄ ອຠງ຺ໂຄ. ອຖ ວາ ມາຣເສນາຍ ນ ຠຎ຺ຊິຍຕີຕິ ອຠງ຺ໂຄ. ມາຣເສນາຍ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ນ ອຣຫຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ມາຣເສນາ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ນ ສມຕ຺ໂຖຕິ ວາ ອຠງ຺ໂຄ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕໍ ອຠງ຺ຄໍ.

ທີປໍທີປໍ ປຊານນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປຊານໍ ທີປໍ ທີປນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ປຊານນ຺ຕິ ສຕ຺ຕານໍ. ເຕຫິ ກມ຺ມກິເລເສຫິ ປຊາຍນ຺ຕິ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຍນ຺ຕິ, ປກາເຣນ ວາ ຊາຍນ຺ຕິ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ ປຏິສນ຺ຘິຈຸຕິວເສນາຕິ ປຊາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ທີປນ຺ຕິ ປຎ຺ຎາປທີປໍ. ຕຎ຺ຫິ ກຸສລາກຸສເລ ຘມ຺ເມ ວິຠຊິຕ຺ວາ ທີເປຕິ ປກາເສຕິ ໂຊເຕຕີຕິ ທີປນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ທິປ຺ປຕິ ໂຊເຕຕີຕິ ທີໂປ. ອນ຺ຘກາຣໍ ວິຘເມຕ຺ວາ ອາໂລກໍ ປກາເສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ທີປຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍໍ ອ. ທີປມິວາຕິ ທີປາ, ປຎ຺ຎາ. ຍຖາ ຫິ ປທີໂປ ອນ຺ຘກາຣໍ ວິຘມິຕ຺ວາ ອາໂລກໍ ປກາເສຕິ, ເອວໍ ປຎ຺ຎາ ອວິຊ຺ຊນ຺ຘກາຣໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ ຘມ຺ມາໂລກໍ ປກາເສຕີຕິ ¶ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ທີປໍ. ປຸນ ທີປນ຺ຕິ ທີປກໍ ປກາເສນ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂສ ຫິ ທີເປຕິ ປກາເສຕີຕິ ທີໂປຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ມຸນິນ຺ໂທ ຫິ ປຍິຣຸປາສນວເສນ ຄຕາຄຕານໍ ວິເນຍ຺ຍສຕ຺ຕານໍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຈຕຸມຄ຺ຄຎາຓາທິປຎ຺ຎາປທີປໍ ປກາເສຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ທີປໍ.

ຊຍວຣສຍເນຕິ ປຎ຺ຈມາຣວິຊຍນ຺ຕຏ຺ຐານຠູເຕ ອຸຕ຺ຕມ ໂພຘິປລ຺ລງ຺ກາສເນ. ປຎ຺ຈມາເຣ ຊິນາຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຊໂຍ, ໂພຘິຣຸກ຺ຂປລ຺ລງ຺ໂກ. ຊິຘາຕຸ ຊເຍ ຓ. ວຣິຕພ຺ໂພ ປຕ຺ຖິ ຕພ຺ໂພຕິ ວໂຣ, ວຣຘາຕຸ ປຕ຺ຖເນ ອ. ວຣຕິ ນິວາເຣຕິ ຫີນນ຺ຕິ ວາ ວໂຣ. ວຣຘາຕຸ ນິວາຣເຓ ອ. ພຸທ຺ເຘນ ເສວິຍຕິ ຠຊິຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສຍໂນ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍຍຸ. ວໂຣ ອຸຕ຺ຕໂມ ສຍໂນ ວຣສຍໂນ, ຊໂຍເອວ ວຣສຍໂນ ຊຍວຣສຍໂນ, ໂພຘິຣຸກ຺ຂປລ຺ລງ຺ໂກ. ຕສ຺ມິໍ.

ໂພຘິປຕ຺ຕໍຘິປຕ຺ຕນ຺ຕິ ໂພຘິປຕ຺ຕໍ ອຘິປຕ຺ຕນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ໂພຘິປຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ຄຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ໂພຘິສທ຺ໂທ ຣຸກ຺ຂມຄ຺ຄຎາຓສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓນິພ຺ພາເນສຸປິ ວຕ຺ຕຕິ. ຕຖາ ເຫສ ໂພຘິຣຸກ຺ຂມູເລ ປຐມາຠິສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິອາທີສຸ ຣຸກ຺ເຂ ວຕ຺ຕຕິ. ໂພຘິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຈຕູສຸ ມຄ຺ເຄສຸ ຎາຓນ຺ຕິອາທີສຸ ມຄ຺ເຄ. ປປ຺ໂປຕິ ໂພຘິໍ ວຣຠູຣີ ເມຘໂສຕິອາທີສຸ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາເຓ. ປຕ຺ວານ ໂພຘິໍ ອມຕໍ ອສງ຺ຂຕນ຺ຕິອາທີສຸ ນິພ຺ພາເນ. ອິຘ ປນ ຠຄວໂຕ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ອຘິປ຺ເປຕໍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ພຸຊ຺ຌຕີຕິ ໂພຘິ, ອຣຫຕ຺ຕ ມຄ຺ຄຎາຓໍ. ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ເມ ພຸຊ຺ຌຕີຕິ ໂພຘິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ. ພຸຘຘາຕຸ ຎາເຓ ຓ ອີ ຈ. ໂພຘິ ຈ ໂພຘິ ຈ ໂພຘິ ສຣູເປກເສສວເສນ. ຕໍ ອປຊ຺ຊິໍ ອຄມິນ຺ຕິ ໂພຘິ ປຕ຺ໂຕ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕໍ ໂພຘິປຕ຺ຕໍ. ອຘິປຕ຺ຕນ຺ຕິ ສເທວເກ ໂລເກ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ສານໍ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ຄຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ສານໍ ອຘິກໍ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ວຸຑ຺ຒຕຣຠາວໍ ປຕ຺ໂຕ ຄໂຕຕິ ອຘິປຕ຺ໂຕ, ມຸນິນ຺ໂທ. ຕໍ ອຘິປຕ຺ຕໍ. ຍຖາ ຫິ ກຸກ຺ກຸຏໂປຕການໍ ¶ ໂຍ ກຸກ຺ກຸຏໂປຕໂກ ອຓ຺ຑໂກສໍ ປທາເລຕ຺ວາ ອຠິນິພ຺ຠິໂທ, ໂສ ເຕສໍ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ວຸຑ຺ຒຕຣຠາວໍ ຄໂຕ, ເອວເມວ ຠຄວາ ສເທວເກ ໂລເກ ອວິຊ຺ຊາ ຄຕາຍ ປຊາຍ ຕໍ ອວິຊ຺ຊຓ຺ຑໂກສໍ ປທາເລຕ຺ວາ ປຐມຕຣໍ ອຣິຍາຍ ຊາຕິຍາ ຊາຕຕ຺ຕາ ຈ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິ ສພ຺ພຄຸເຓຫິ ອຘິກຕ຺ຕາ ຈ ອປ຺ປຏິສມຕ຺ຕາ ຈ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ສານໍ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ວຸຑ຺ຒຕຣຠາວໍ ເສຏ຺ຐຠາວໍ ອປ຺ປຏິສມຠາວຎ຺ຈ ປຕ຺ໂຕ ຄໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ອຘິປຕ຺ຕນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ພ຺ຣຫ຺ມາພ຺ຣຫ຺ມາຄຕານນ຺ຕິ ພ຺ຣຫ຺ມ ອພ຺ຣຫ຺ມ ອາຄຕານນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອາຄຕານໍ ປຍິຣຸປາສນວເສນ ອາຄຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມ ເທວມນຸສ຺ສປຣິສານນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ພ຺ຣຫ຺ມາຕິ ພ຺ຣຫ຺ມປາຣິສຊ຺ຊາທິ ພ຺ຣຫ຺ມາ. ເຕ ຫິ ຌານາທິຄຸເຓຫິ ພ຺ຣູຫນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕີຕິ ພ຺ຣຫ຺ມາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ອພ຺ຣຫ຺ມາຕິ ເທວມນຸສ຺ສາ. ເຕ ຫິ ນ ພ຺ຣຫ຺ມາ ອພ຺ຣຫ຺ມາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ປຍິຣຸປາສນວເສນາຕິ ອາຄຕາ, ພ຺ຣຫ຺ມາ ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ອາປຸພ຺ພຄມຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ອາຄຕາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ຈ ອພ຺ຣຫ຺ມາ ຈາຕິ ພ຺ຣຫ຺ມາພ຺ຣຫ຺ມາຄຕາ, ເຕສໍ. ວິເສສນ ປຣນິປາຕປທເມຕໍ ອຄ຺ຍາຫິໂຕຕິອາທີສຸ ວິຍ. ຕໍ ປນ ປທໍ ວຣຄິຣກຖິກນ຺ຕິປເທ ສມ຺ປທານໍ. ປຍິຣຸປາສນານໍ ພ຺ຣຫ຺ມ ເທວມນຸສ຺ສປຣິສານນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ວຣຄິຣກຖິກນ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕມໍ ຘມ຺ມວາຈໍ ເທເສນ຺ຕໍ. ເສຏ຺ຐວາຈາຍ ຘມ຺ມໍ ເທສມານໍ ວາ, ຄາຍຕິ ກຖິຍຕີຕິ ຄິຣາ, ວາຈາ. ຄາຘາຕຸ ສທ຺ເທ ອີໂຣ. ວຣາ ເສຏ຺ຐາ ຄິຣາ ວາຈາ ວຣຄິຣາ. ຕາຍ ຘມ຺ມໍ ກເຖຕີຕິ ວຣຄິຣກຖິໂກ, ມຸນິນ຺ໂທ. ອຸຕ຺ຕມາຍ ມນາປຠູຕວາຈາຍ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕໍ.

ປາປຫີນນ຺ຕິ ລາມກອກຸສລກິເລສໍ. ຕຎ຺ຫິ ອປາຍາທິ ທຸກ຺ຂໍ ປາເປຕີຕິ ປາໂປຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອກຸສລກິເລໂສ. ປປຸພ຺ພອປຘາຕຸ ປາປຸຓເນ. ກຸສລຘມ຺ເມນ ຫາຕພ຺ພໍ ຈຊິ ຕພ຺ພນ຺ຕິ ຫີນນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ລາມກຘມ຺ໂມ. ຫາຘາຕຸ ຈາເຄ ຕປຈ຺ຈໂຍ, ຕສ຺ສິໂນ. ປາໂປເອວ ຫີນໍ ປາປຫີນໍ. ປຫີນນ຺ຕິ ¶ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາເຓນ ສຸສມຸຈ຺ຉິນ຺ນໍ. ປຊຫຕີຕິ ປຫີໂນ, ມຸນິນ຺ໂທ. ປປຸພ຺ພຫາຘາຕຸ ຈາເຄ ອິໂນ. ສພ຺ເພ ອກຸສລຘມ຺ເມ ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາເຓນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ໂລກາໂລກາຠິຣາມນ຺ຕິ ໂລກອໂລກອຠິຣາມນ຺ຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ມນຸສ຺ສໂລກເທວພ຺ຣຫ຺ມໂລການໍ ອຠິຣາມຏ຺ຐານຠູຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂລໂກຕິ ມນຸສ຺ສ ໂລໂກ, ໂສ ຫິ ໂລກຍຕິ ປຕິຏ຺ຐຫຕິ ປວຕ຺ຕຕິ ວາ ເອຕ຺ຖ ປຸຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎໍ ຕພ຺ພິປາໂກ ຈາຕິ ໂລໂກ, ມນຸສ຺ສ ໂລໂກ. ໂລກຘາຕຸ ປຕິຏ຺ຐາຍໍ ອ. ນ ໂລໂກ ອໂລໂກ. ເທວພ຺ຣຫ຺ມໂລໂກ. ໂລໂກ ຈ ອໂລໂກ ຈ ໂລກາໂລກາ, ເຕສໍ ສຕ຺ຕໂລການໍ ອຠິອຘິກໍ ຣມນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂລກາໂລກາຠິຣາໂມ. ມຸນິນ຺ໂທ, ຕໍ. ໂສ ຫິ ຕິໂລການໍ ປູຊານຸຄ຺ຄຫາທິກຣຓວເສນ ອຠິຣາມຏ຺ຐານໍ ໂຫຕີຕິ ໂລກາໂລກາຠິຣາມນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ສຕຕນ຺ຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ຣຕ຺ຕິທິວໍ ອຠິຓ຺ຫນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ມຸນິນ຺ທນ຺ຕິ ປຎ຺ຈມຸນິສ຺ສຣໍ, ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ. ອຠິນເມຕິ ອຫໍ ອຠິສກ຺ກຈ຺ຈໍ ນມາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ເທວາເທວາຕິເທວໍ ສມ຺ມຸຕິເທວອຸປປຕ຺ຕິເທວານໍ ອຕິອຸຕ຺ຕມໍ ວິສຸທ຺ຘິເທວຠູຕໍ ນິຘນວປຸຘຣໍ ອນ຺ຕິມກາຍຘາຣຓໍ, ມາຣຠງ຺ຄໍ ເທວປຸຕ຺ຕາທິປຎ຺ຈມາເຣ ວິທ຺ຘໍສນໍ ອຠງ຺ຄໍ ມາຣເສນາຍ ຠຎ຺ຊິຕຸໍ ອສມຕ຺ຖໍ, ມາຣເສນາ ຠຎ຺ຊນາຣຫໍ ວາ, ປຊານໍ ສຕ຺ຕານໍ ທີປໍ ປຎ຺ຎາປທີປໍ, ກມ຺ມຠູຕໍ ທີປໍ ທີປກໍ ປກາເສນ຺ຕໍ, ຊຍວຣສຍເນ ປຎ຺ຈມາຣວິຊຍນ຺ຕຏ຺ຐານຠູເຕ ອຸຕ຺ຕມໂພຘິປລ຺ລງ຺ກາສເນ ອາຘາຣຠູເຕ, ໂພຘິປຕ຺ຕໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ຄຕໍ ອຘິປຕ຺ຕໍ ສເທວເກ ໂລເກ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ສານໍ ເຊຏ຺ຐຠາວໍ ຄຕໍ, ພ຺ຣຫ຺ມາ ພ຺ຣຫ຺ມາຄຕານໍ ປຍິຣຸປາສນວເສນ ອາຄຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມເທວ ມນຸສ຺ສປຣິສານໍ ວຣຄິຣກຖິກໍ ເສຏ຺ຐວາຈາຍ ຘມ຺ມໍ ເທສມານໍ ປາປຫີນໍ ລາມກອກຸສລກິເລສໍ ປຫີນໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄ ຎາເຓນ ¶ ສຸສມຸຈ຺ຉິນ຺ນໍ ໂລກາໂລກາຠິຣາມໍ ມນຸສ຺ສ ໂລກເທວພ຺ຣຫ຺ມໂລການໍ ອຠິຣາມຠູຕໍ, ມຸນິນ຺ທໍ ປຎ຺ຈມຸນິສ຺ສຣໍ ຕໍ ມຸນິນ຺ທໍ ສຕຕໍ ນິຈ຺ຈໍ ອຠິຓ຺ຫໍ ອຫໍ ອຠິນເມ ອຠິສກ຺ກຈ຺ຈໍ ນມາມີຕິ.

ທ຺ວາວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ພຸທ຺ໂຘ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພ ມຸທຸກຣຈຣໂຓ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆເສຓິຊງ຺ໂຆ,

ໂກສຈ຺ຉາທງ຺ຄຊາໂຕ ປຸນຣປິ ສຸຄໂຕ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ;

ມູໂທທາຕຸຓ຺ຓໂລໂມ ອຖມປິ ສຸຄໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວ,

ນີລກ຺ຂີ ທີຆປຓ຺ຫີ ສຸຂຸມມລຉວີ ໂຖມ຺ຍຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ.

ຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕ ສມກລປນໂຊ ອນ຺ຕຣໍສປ຺ປປີໂນ,

ຈກ຺ເກນງ຺ກິຕປາໂທ ອວິຣຬທສໂນ ມາຣຊຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ;

ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ໂນນມນ຺ໂຕຠຍກຣມຸທຸນາ ຊຓ຺ຓຸການາມສນ຺ໂຕ,

ວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ ຊິໂນ ໂຄຕຣຸຓປຂຸມໂກ ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ.

ສຕ຺ຕປ຺ປີໂນ ຈ ທີຆງ຺ຄຸລິ ມຖ ສຸຄໂຕ ໂລມກູເປກໂລໂມ,

ສມ຺ປນ຺ໂນທາຕທາໂຐ ກນກສມຕໂຈ ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ;

ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ຖູລຊິວ຺ໂຫ ອຖ ສີຫຫນຸໂກ ຊາລິກປ຺ປາທຫຕ຺ໂຖ,

ນາໂຖ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ ອິຕິຄຸຓສຫິຕໍ ຕໍ ມເຫສິໍ ນມາມິ.

໒໓. ເອວໍ ¶ ທ຺ວາວີສຕິມາຍ ຄາຖາຍ ມຸນິນ຺ທສ຺ສ ປຓາມໍ ກຕ຺ວາ ອິທານິ ພຸທ຺ໂຘ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພຕ຺ຍາທີຫິ ຕີຫິ ຄາຖາຫິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ເນຫິ ຄຸເຓຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ມເຫສິໍ ວນ຺ທິຕຸກາໂມ ພຸທ຺ໂຘ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພຕ຺ຍາທິຄາຖາຕ຺ຕຍມາຫ. ຕໍ ປນ ຄາຖາຕ຺ຕຍໍ ສທ຺ຘຣາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ສາຘກໍ ປນ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ຕເມວ.

ຕຕ຺ຖ ປຐມຄາຖາຍໍ ພຸທ຺ໂຘຕິ ປຏິວິທ຺ຘຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ໂມ ປຏິວິທ຺ຘນິຣວເສສສພ຺ພຘມ຺ໂມ ວາ. ຕໍ ປນ ປທໍ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພ ຕ຺ຍາທີສຸ ປເທສຸ ຕຸລ຺ຍລິງ຺ຄຕ຺ຕຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ຘິຕພ຺ພໍ. ໂສ ຫິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ພຸຊ຺ຌຕິ ອພຸຊ຺ຌິ ພຸຊ຺ຌິສ຺ສຕີຕິ ຈ, ນິຣວເສສສພ຺ພຘມ຺ເມ ພຸຊ຺ຌຕິ ອພຸຊ຺ຌິ ພຸຊ຺ຌິສ຺ສຕີຕິ ຈ ພຸທ຺ໂຘຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເຕສຸ ປນ ທ຺ວີສຸ ວິກປ຺ເປສຸ ປຐມວິກປ຺ເປ ພຸຘຘາຕຸສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມປຏິວິຊ຺ຌນໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓໍ ມຸຂ຺ເຍນ ລພ຺ຠຕິ. ເຫຏ຺ຐາ ມຄ຺ຄຜລຎາຓຎ຺ຈ ວິປສ຺ສນາຎາຓຎ຺ຈ ປາຣມີຎາຓຎ຺ຈ ຜລູປຈາເຣນ. ອຣຫຕ຺ຕຜລຎາຓຎ຺ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓາທິປຈ຺ຉິມປຈ຺ຉິມຎາຓານິ ຈ ກາຣຓູປຈາເຣນ. ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ເຕນ ມຸຂ຺ໂຍປຈາເຣນ ອຸປລກ຺ຂິໂຕ ອປຣິມິຕຄຸຓຄຓາລງ຺ກາຣໍ ຂນ຺ຘປຎ຺ຈກໍ ປຏິຈ຺ຈ ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ ສຕ຺ຕວິເສໂສ ລພ຺ຠຕິ. ທຸຕິຍ ວິກປ຺ເປ ພຸຘຘາຕຸສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ສພ຺ພເຎຍ຺ຍຘມ຺ມປຏິວິຊ຺ຌນສມຕ຺ຖໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓໍ ມຸຂ຺ເຍນ ລພ຺ຠຕິ. ຈຕຸມຄ຺ຄຜລຎາຓຎ຺ຈ ວິປສ຺ສນາ ປາຣມີຎາຓຎ຺ຈ ຜລູປຈາເຣນ. ອາສຍານຸສຍຎາຓາທິປຈ຺ຉິມ ປຈ຺ຉິມຎາຓານິ ກາຣຓູປຈາເຣນ. ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວາຈ຺ຈໍ ເຕນ ມຸຂ຺ໂຍປຈາເຣນ ອຸປລກ຺ຂິໂຕ ອປຣິມາຓຄຸໂຓຆາລງ຺ກຕໍ ຂນ຺ຘປຎ຺ຈກໍ ປຏິຈ຺ຈ ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ ສຕ຺ຕວິເສໂສ ລພ຺ຠຕິ. ກິໍປເນຕ຺ຖ ພຸຘຘາຕຸສ຺ສ ວາຈ຺ຈຠູຕໍ ຎາຓເມວ ພຸທ຺ໂຘ ນາມ ໂຫຕິ. ອຸທາຫຸ ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວາຈ຺ຈຠູໂຕ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ພຸທ຺ໂຘ ນາມາຕິ. ຎາເຓນ ປນ ມລກຣ ກິເລສານໍ ສວາສນານໍ ນິຣວເສສໍ ປຫີນຕ຺ຕາ ຈິຕ຺ຕ ສນ຺ຕາໂນ ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ປນ ສຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ຕສ຺ສ ນິສ຺ສຍຠູໂຕ ¶ ຣູປກາໂຍປິ ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວາຈ຺ຈຠູໂຕ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎາຓາທີນໍ ອາຘາຣຠູໂຕ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ນາມປຎ຺ຎຕ຺ຕິໂວຫາເຣນ ພຸທ຺ໂຘ ນາມາຕິ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ປຏິສມ຺ຠິທາມຄ຺ຄຏ຺ຐກຖາຍໍ –

‘‘ສພ຺ເພສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິຫຕຎາຓ ນິມິຕ຺ຕານຸຕ຺ຕຣວິໂມກ຺ຂາຘິຄມປຣິຠາວິຕໍ ຂນ຺ຘສນ຺ຕານໍ ອຸປາທາຍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິໂກ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕປທຏ຺ຐານໍ ວາ ສຈ຺ຈາຠິສມ຺ໂພຘິມຸປາທາຍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິໂກ ສຕ຺ຕວິເສໂສ ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ.

ປຣມຕ຺ຖຠູເຕ ຫິ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາເນ ໂວຫາຣສຸຂຕ຺ຖໍ ສຕ຺ຕ ປຸຄ຺ຄລາທິໂວຫາໂຣ ອາໂຣປິໂຕ. ເອວໍ ໂວຫາຣປ຺ປຕ຺ໂຕ ສຕ຺ໂຕ ຍາວ ໂພຘິຎາຓຕ຺ຖາຍ ນ ວາຍມຕິ, ປຓິຘານໍ ນ ກໂຣຕິ. ຕາວ ສຕ຺ໂຕຕ຺ເວວ ສງ຺ຂໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ຍໂຕ ປນ ປຏ຺ຐາຍ ໂພຘິຎາຓຕ຺ຖາຍ ວາຍມຕິ, ປຓິຘານໍ ກໂຣຕິ, ຕທາ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ນາມ ໂວຫາໂຣ ໂຫຕິ. ໂສ ປນ ຍທາ ໂພຘິຎາຓໍ ລຠຕິ, ຕທາ ພຸທ຺ໂຘ ນາມ ໂວຫາໂຣ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິສງ຺ຂາໂຕ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ພຸທ຺ໂຘ ນາມາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫານິທ຺ເທເສ ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ ເນຕໍ ນາມໍ ມາຕຣາ ກຕໍ, ນ ປິຕຣາ ກຕໍ, ນ ຠາຕຣາ ກຕໍ, ນ ຠຄິນິຍາ ກຕໍ, ນ ມິຕ຺ຕາມຈ຺ເຈຫິ ກຕໍ, ນ ຎາຕິສາ ໂລຫິເຕຫິ ກຕໍ, ນ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມເຓຫິ ກຕໍ, ນ ເທວຕາຫິ ກຕໍ, ວິໂມກ຺ຂນ຺ຕິກເມຕໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ໂພຘິຍາ ມູເລ ສຫ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓສ຺ສ ປຏິລາຠາ ສຈ຺ຉິກາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຍທິທໍ ພຸທ຺ໂຘຕິ ຕໍ ພຸທ຺ຘ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ປຏ຺ຐານນເຍນ ວາ ນານນ຺ຕຣິກນເຍນ ວາ ຎາຓປ຺ປຘາໂນ ສຸວິສຸທ຺ຘຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ພຸທ຺ໂຘ ນາມາຕິ ອຕ຺ໂຖປິ ຍຸຊ຺ຊເຕວາຕິ.

ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພຕິ ນິຄ຺ໂຣຘຣຸກ຺ຂສ຺ສ ປຣິມຓ຺ຑໂລ ວິຍ ປຣິມຓ຺ຑລສຣີໂຣ. ອໂຘຠາຄໍ ຣຸນ຺ຘຕີຕິ ນິຄ຺ໂຣໂຘ, ວຏຣຸກ຺ໂຂ. ນິປຸພ຺ພຣຸຘຘາຕຸ ອາວຣເຓ ຓ, ອຸສ຺ໂສ ຄາຄໂມ. ວມຕິ ¶ ອຸຄ຺ຄິຣຕີຕິ ພິມ຺ໂພ, ສຣີໂຣ. ວມຸຘາຕຸ ອຸຄ຺ຄິຣເຓ ໂພ. ວມິສ຺ສ ວສ຺ສ ພິຕ຺ຕໍ. ນິຄ຺ໂຣຘສ຺ສ ປຣິມຓ຺ຑໂລ ວິຍ ປຣິມຓ຺ຑໂລ ພິມ຺ໂພ ສຣີໂຣ ຍສ຺ສາຕິ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພ, ພຸທ຺ໂຘ. ນິຄ຺ໂຣຘປຣິມຓ຺ຑລພິມ຺ໂພຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ປຣິມຓ຺ຑລສທ຺ທໂລເປ ເນວໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍຖາ ຫິ ປຓ຺ຓາສຫຕ຺ຖຕາຍ ວາ ສຕຫຕ຺ຖຕາຍ ວາ ສມກ຺ຂນ຺ຘສາໂຂ ນິຄ຺ໂຣໂຘ ທີຆໂຕປິ ວິຕ຺ຖາຣໂຕປິ ເອກປ຺ປມາໂຓວ ໂຫຕິ, ເອວໍ ກາຍໂຕປິ ພ຺ຍາມໂຕປິ ເອກປ຺ປມາໂຓ. ຍຖາ ອຎ຺ເຎສໍ ກາໂຍ ວາ ທີໂຆ ໂຫຕິ, ພ຺ຍາໂມ ວາ ນ ເອວໍ ວິສມປ຺ປມາໂຓຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ‘‘ນິຄ຺ໂຣຘປຣິມຓ຺ຑໂລ ໂຂ ປນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ. ຍາວຕກ຺ວາສ຺ສ ກາໂຍ, ຕາວ ຕກ຺ວາສ຺ສ ພ຺ຍາໂມ. ຍາວຕກ຺ວາສ຺ສ ພ຺ຍາໂມ, ຕາວ ຕກ຺ວາສ຺ສ ກາໂຍ’’ຕິ.

ມຸທຸກຣຈຣໂຓຕິ ສຓ຺ຫຫຕ຺ຖປາໂທ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມຸທຸສທ຺ໂທ ສຓ຺ຫສຸຂຸມວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ມຸເທຕິ ໂມທຍຕິ ສຕ຺ເຕຕິ ມຸທຸ, ສຓ຺ຫຫຕ຺ຖປາໂທ. ມຸທຘາຕຸ ໂມທເນ ຫາເສ ວາ ອຸ. ຕໍ ຕໍ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ ເອເຕນາຕິ ກໂຣ, ຫຕ຺ໂຖ ຈຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ເອເຕນ ຕໍ ຕໍ ຐານນ຺ຕິ ຈຣໂຓ, ປາໂທ. ຈຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຍຸ. ມຸທຸກໂຣ ຈ ຈຣໂຓ ຈ ຍສ຺ສາຕິ ມຸທຸກຣຈຣໂຓ, ພຸທ຺ໂຘ. ສປ຺ປິ ມຓ຺ເຑ ໂອສາຣິຕ຺ວາ ຐປິຕໍ ສຕວາຣໍ ວິຫຕກປ຺ປາສປຏລໍ ວິຍ ມຸທຸຊາຕມຕ຺ຕກຸມາຣສ຺ສ ວິຍ ຈ ນິຈ຺ຈກາລໍ ມຸທຸຫຕ຺ຖ ປາໂທຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ພ຺ຣຫ຺ມໂຆເສຓິຊງ຺ໂຆຕິ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆໂສ ເອຓິຊງ຺ໂຆຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ພ຺ຣຫ຺ມໂຆໂສຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ສໂຣ ວິຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄ ສມ຺ປນ຺ນສຣວນ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຌານາທິຄຸເຓຫິ ພ຺ຣູຫຕິ ວຑ຺ຒຕີຕິພ຺ຣຫ຺ມາ. ພ຺ຣູຫຘາຕຸ ມນິປຈ຺ຈໂຍ. ຆຸສິຍຕິ ສທ຺ທິຍຕິ ກຖິຍຕີຕິ ໂຆໂສ, ສໂຣ. ຆຸສຘາຕຸ ສທ຺ເທ ຓ. ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ໂຆໂສ ສໂຣ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆໂສ, ໂສ ວິຍ ໂຆໂສ ¶ ສໂຣ ຍສ຺ສາຕິ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆໂສ, ພຸທ຺ໂຘ. ຍຖາ ຫິ ມຫາພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ປິຕ຺ຕເສມ຺ເຫຫິ ອປລິພຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ສໂຣ ວິສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ, ເອວເມວ ຕຖາຄເຕນປິ ກຕໍ ກມ຺ມໍ ວຕ຺ຖຸໍ ໂສເຘຕິ, ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ສຸທ຺ຘຕ຺ຕາ ນາຠິໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສມຸຏ຺ຐຫນ຺ໂຕ ສໂຣ ວິສຸທ຺ໂຘ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ມາ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆໂສ ວິຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕສຣວນ຺ໂຕຕິ ໂຖເມຕິ.

ເອຓິຊງ຺ໂຆຕິ ເອຓິມິຄສ຺ສ ຊງ຺ຆາ ວິຍ ສຸວຏ຺ຏຊາຓຸໂກ. ເອຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ເອຓິ, ມິໂຄ. ອິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓິ. ຊາຍຕິ ກມນເມຕາຍາຕິ ຊງ຺ໂຆ, ຊາຓຸ. ຊນຘາຕຸ ຊນເນ ໂຆ. ນສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫິຕາເທໂສ. ເອຓິມິຄສ຺ສ ຊງ຺ໂຆ ວິຍ ຊງ຺ໂຆ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ເອຓິຊງ຺ໂຆ, ພຸທ຺ໂຘ. ຍຖາ ຫິ ເອຓິມິຄສ຺ສ ຊງ຺ໂຆ ສຸວຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ, ເອວເມວ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ມໍສຸສ຺ສເທນ ປຣິປຸຓ຺ຓຊງ຺ໂຆ. ນ ເອກໂຕ ພນ຺ຘປິຓ຺ຑິກມໍໂສ. ສມນ຺ຕໂຕ ສມສຓ຺ຐິເຕນ ມໍເສນ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕາຫິ ສຸວຏ຺ຏິຕາຫິ ສາລິ ຄພ຺ຠຍວຄພ຺ຠສທິສາຫິ ຊງ຺ຆາຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ມາ ເອຓິມິຄຊງ຺ຆສທິໂສ ສຸວຏ຺ຏຊາຓຸໂກຕິ ໂຖເມຕິ.

ໂກສຈ຺ຉາທງ຺ຄຊາໂຕຕິ ໂກສຈ຺ຉາທອງ຺ຄຊາໂຕຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຸສຠວາຣຓາທີນໍ ອງ຺ຄຊາໂຕ ວິຍ ສຸວຓ຺ຓປທຸມ ກຓ຺ຓິກສທິເສນ ວຕ຺ຖໂກເສນ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນນ ຄຸຍ຺ຫງ຺ຄຊາເຕນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກຸສຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂກໂສ. ກຸສຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ຉາທິຍຕີຕິ ຉາໂທ. ຉທຘາຕຸ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຓ. ໂກເສນ ຉາໂທ ໂກສຈ຺ຉາໂທ. ອງ຺ເຄ ສຣີຣາວຍເວ ຊາຕນ຺ຕິ ອງ຺ຄຊາຕໍ. ໂກສຈ຺ຉາທໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ຍສ຺ສາຕິ ໂກສຈ຺ຉາທງ຺ຄຊາໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ຠຄວໂຕ ຫິ ອຸສຠວາຣຓາທີນໍ ອງ຺ຄຊາໂຕ ວິຍ ສຸວຓ຺ຓປທຸມກຓ຺ຓິ ກສທິເສນ ໂກໂສຫິຕວຕ຺ຖຄຸຍ຺ເຫນ ພ຺ຍຎ຺ຊເນນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ມາ ໂກສຈ຺ຉາທງ຺ຄຊາຕສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ໂຖເມຕິ. ປຸນຣປີຕິ ປຸນ ອປີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຣກາຣາ ຄໂມ ¶ . ປຸນາຕິ ເອໂສ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣຕ຺ເຖ ນິປາໂຕ. ອປິສທ຺ໂທ ສມ຺ປິຓ຺ຑນຕ຺ໂຖ. ສຸຄໂຕຕິ ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ສຸນ຺ທຣໍ ນິພ຺ພານໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທຕິ ສຸວຓ຺ຓປາທຸກຕລມິວ ຠູມິຍໍ ສມໍ ສຸຏ຺ຐຸ ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ. ສມໍ ສຸຏ຺ຐຸ ຠູມິຍໍ ປຕິຏ຺ຐຕີຕິ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິໂຕ, ປາໂທ. ສຸ ປຕິ ປຸພ຺ໂພ ຐາ ຘາຕຸ ຄຕິນິວຕ຺ຕິຍໍ ຕ. ປຊ຺ຊຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ເອເຕນາຕິ ປາໂທ. ປທຘາຕຸ ຄຕິມ຺ຫິ ຓ. ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິໂຕ ປາໂທ ຍສ຺ສາຕິ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ, ສຸຄໂຕ. ຍຖາ ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ຠູມິຍໍ ປາທໍ ຐເປນ຺ຕານໍ ອຄ຺ຄຕລໍ ວາ ປຓ຺ຫິໍ ວາ ປສ຺ສໍ ວາ ປຐມໍ ຜຸສຕິ ເວມຊ຺ຌໍ ວາ ປນ ຉິທ຺ທໍ ໂຫຕິ, ອຸກ຺ຂິປນ຺ຕານມ຺ປິ ອຄ຺ຄຕລາທີສຸ ເອກໂກຏ຺ຐາໂສວ ປຐມໍ ອຸຏ຺ຐຫຕິ, ນ ເອວໍ ຕສ຺ສ. ຕສ຺ສ ປນ ສຸວຓ຺ຓປາທຸກຕລໍ ວິຍ ເອກປ຺ປຫາເຣເນວ ສກລປາທຕລໍ ຠູມິໍ ຜຸສຕິ, ຠູມິໂຕ ອຸຏ຺ຐຫຕິ. ສເຈປິ ຫິ ຠຄວາ ອເນກສຕໂປຣິສໍ ນຣກໍ ອກ຺ກມິສ຺ສາມີຕິ ປາທໍ ນີຫຣຕິ, ຕາວເທວ ນິນ຺ນຏ຺ຐານໍ ວາຕປູຣິຕໍ ວິຍ ກມ຺ມາຣຠສ຺ຕໍ ອຸນ຺ນມິຕ຺ວາ ປຖວີສມໍ ໂຫຕິ, ອຸນ຺ນຕຏ຺ຐານມ຺ປິ ອນ຺ໂຕ ປວິສຕິ, ທູເຣ ອກ຺ກມິສ຺ສາມີຕິ ອຠິນີຫຣນ຺ຕສ຺ສ ສິເນຣຸປ຺ປມາໂຓປິ ປພ຺ພໂຕ ເສທິຕເວຕ຺ຖງ຺ກຸໂຣ ວິຍ ນມິຕ຺ວາ ປາທສມີປໍ ອາຄຈ຺ຉຕິ. ຕຖາ ຫິສ຺ສ ຍມກປາຏິຫາຣິຍໍ ກຕ຺ວາ ຍຸຄນ຺ຘຣປພ຺ພຕໍ ອກ຺ກມິສ຺ສາມີຕິ ປາເທ ອຠິນີຫຣໂຕ ປພ຺ພໂຕ ນມິຕ຺ວາ ປາທສມີປໍ ອາຄໂຕ. ໂສ ຕໍ ອກ຺ກມິຕ຺ວາ ທຸຕິຍປາເທນ ຕາວຕິໍສຠວນໍ ອກ຺ກມິ. ນ ຫິ ຈກ຺ກລກ຺ຂເຓນ ປຕິຏ຺ຐາຕພ຺ພຏ຺ຐານໍ ວິສມໍ ຠວິຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ. ຂາຓຸ ວາ ກຓ຺ຑໂກ ວາ ສກ຺ຂຣກຖລາ ວາ ອຸຈ຺ຈາຣປສ຺ສາໂວ ວາ ເຂຬສິງ຺ຆຓິກາທີນິ ວາ ປຸຣິມຕຣາວ ອປຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ເຖວ ປຖວິໍ ປວິສນ຺ຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ຫິ ສີລເຕເຊນ ປຎ຺ຎາເຕເຊນ ຘມ຺ມເຕເຊນ ທສນ຺ນໍ ປາຣມີນໍ ອານຸຠາເວນ ອຍໍ ມຫາປຖວີ ສມາ ມຸທຸ ປຸປ຺ຜາກິຓ຺ຓາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຣ ຕຖາຄໂຕ ສມໍ ປາທໍ ນິກ຺ຂິປຕິ. ສມໍ ອຸທ຺ຘຣຕິ, ສພ຺ພາວນ຺ເຕຫິ ປາທຕເລຫິ ¶ ຠູມິໍ ຜຸສຕິ, ຕສ຺ມາ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທຕິ ໂຖເມຕິ.

ມູໂທ ທາຕຸຓ຺ຓໂລໂມຕິ ມຸທ ໂອທາຕ ອຸຓ຺ຓໂລໂມຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຠມຸກນ຺ຕເຣ ຊາໂຕ ສຓ຺ຫສຸຂຸໂມ ເສໂຕ ສຸທ຺ໂຘ ອຸຓ຺ຓໂລມວນ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມຸທສທ຺ໂທ ສຓ຺ຫສຸຂຸມວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ມຸເທຕິ ມຸທຍຕິ ສຕ຺ເຕຕິ ມຸໂທ, ສຸຂຸໂມ. ມຸທຘາຕຸ ໂມທເນ ອ. ອວທາຍຕິ ຂຓ຺ຑິຍຕີຕິ ໂອທາໂຕ. ອວປຸພ຺ພ ທາຘາຕຸ ອວຂຓ຺ຑເນ ຕ. ອຖ ວາ ອວທາຍຕິ ສຸຊ຺ຌຕີຕິ ໂອທາໂຕ, ຍຖາ ໂວທານນ຺ຕິ. ມຸໂທ ຈ ໂອທາໂຕ ຈ ມຸໂທທາໂຕ, ອຸຓຕິ ອຸທ຺ຘໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຸຓ຺ຓາ, ໂລໂມ. ອຸຓ຺ຓສທ຺ໂທ ຫິ ໂລເກ ໂລມສທ຺ທປຣິຍາໂຍຕິ ວທນ຺ຕິ ອາຈຣິຍາ. ມໍສສ຺ສ ອຸປຣິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຸຓຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ມໍສຈມ຺ມານິ ລຸນາຕິ ຉິນ຺ທຕີຕິ ໂລໂມ. ລຸຘາຕຸ ຉິນ຺ທເນ ມນິປຈ຺ຈໂຍ. ລຸນິຕພ຺ໂພຕິ ວາ ໂລໂມ, ອຸຓ຺ຓາ ຈ ສາ ໂລໂມ ຈາຕິ ອຸຓ຺ຓໂລໂມ, ໂລມວິເສໂສ. ມຸໂທ ທາໂຕ ອຸຓ຺ຓໂລໂມ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ມຸໂທທາຕຸຓ຺ຓ ໂລໂມ, ສຸຄໂຕ. ອຸຓ຺ຓາໂລມໍ ປນ ຠຄວໂຕ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຠມຸການໍ ເວມຊ຺ເຌ ນາສິມຕ຺ຖເກເຍວ ຊາຕໍ. ອຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ປນ ນລາຏມຊ຺ເຌ ຊາຕໍ. ສປ຺ປິມຓ຺ເຑ ໂອສາເຣຕ຺ວາ ຐປິຕສຕ ວິຕຕກປ຺ປາສປຏລໍ ວິຍ ມຸທໍ. ປຣິສຸທ຺ຘໂອສຘິຕາຣກວຓ຺ຓໍ ວິຍ ຈ ສິປ຺ປລິຕູລລຕາຕູລໍ ວິຍ ຈ ວິຄຕມເລນ ໂອທາຕໍ ອຸຓ຺ຓາໂລມໍ ອຕ຺ຖິ, ນ ອຎ຺ເຎສນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ –

‘‘ອຸຓ຺ຓາ ໂຂ ປນສ຺ສ ໂຠໂຕ ໂຄຕມສ຺ສ ຠມຸກນ຺ຕເຣ ຊາຕາ ໂອທາຕາ ມຸທຸ ຕູລສນ຺ນິຠາ’’ຕິ.

ຕໍ ປເນຕໍ ໂກຏິຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອາກຑ຺ຒິຍມານໍ ອຸປຑ຺ຒ ພາຫຸປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ. ວິສ຺ສຏ຺ຐໍ ທກ຺ຂິຓາວຏ຺ຏວເສນ ອາວຏ຺ຏິຕ຺ວາ ອຸທ຺ຘຄ຺ຄາ ຫຸຕ຺ວາ ສນ຺ຕິຏ຺ຐຕິ. ສຸວຓ຺ຓຜລກມຊ຺ເຌ ຐປິຕຣຊຕ ປຸປ຺ຜຸຬກໍ ¶ ວິຍ, ສຸວຓ຺ຓຆຏໂຕ ນິກ຺ຂມ຺ມມານໍ ຂີຣຘາຣໍ ວິຍ ອຣຸຓປ຺ປຠາຣຎ຺ຊິເຕ ຄຄນຕເລ ໂອສຘິຕາຣກໍ ວິຍ ຈ ອຕິມໂນຫຣາຍ ສິຣິຍາ ວິໂຣຈຕິ, ຕສ຺ມາ ມູໂທທາຕຸຓ຺ຓໂລໂມຕິ ໂຖເມຕິ.

ອຖມປີຕິ ຕທຎ຺ຎໍ ອປິ. ສຸຄໂຕຕິ ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຫິ ສຸນ຺ທຣວາຈໍ ຄທຕິ ວທຕີຕິ ສຸຄໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວຕິ ພ຺ຣຫ຺ມອຸຊຸອຸຄ຺ຄຕອຕ຺ຕຠາໂວຕິ ປທວິຠາໂຄ. ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ອຸຊຸ ອຸຄ຺ຄຕອຕ຺ຕຠາໂວ ວິຍ ອຸຊຸເມວ ອຸຄ຺ຄຕອຕ຺ຕຠາໂວ ທີຆສຣີໂຣຕິ ອຕ຺ໂຖ. ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄຕ຺ໂຕ’’ຕິປາໂຐ. ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄຕ຺ໂຕຕິ ພ຺ຣຫ຺ມາ ວິຍ ອຸຊຸຄຕ຺ໂຕ ອຸຊຸເມວ ອຸຄ຺ຄຕທີຆສຣີໂຣຕິ ວິວຣຕິ. ຕໍ ປນ ສນ຺ຘາຍ ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ຌານາທິຄຸເຓຫິ ອຸປຣູປຣິພ຺ຣູຫຕິ ວຑ຺ຒຕີຕິ ພ຺ຣຫ຺ມາ. ພ຺ຣູຫຘາຕຸ ວຑ຺ຒເນ ມ, ອຣຕິ ອວງ຺ກຠາເວນ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຸຊຸ, ອວງ຺ໂກ. ອຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຊຸປຈ຺ຈໂຍ. ອຣິສ຺ສ ອຸອາເທໂສ. ອຸທ຺ຘໍ ຄຈ຺ຉຕິ ປາປຸຓາຕີຕິ ອຸຄ຺ຄໂຕ. ອຸປຸພ຺ພ ຄມຸຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂຕ. ອາຫິໂຕ ອາໂຣປິໂຕ ອຫໍ ມາໂນ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຕ຺ຕາ, ສຣີໂຣ. ອາປຸພ຺ພ ຘາ ຘາຕຸ ໂຣປເນ ມນິປຈ຺ຈໂຍ ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ວາ. ຘສ຺ສ ໂຕ. ມສ຺ສ ໂຕ. ອຖ ວາ ສຸຂທຸກ຺ຂໍ ອທຕິ ອນຸຠວຕີຕິ ອຕ຺ຕາ. ອທຘາຕຸ ອນຸຠວເນ ມນິປຈ຺ຈໂຍ. ກຈ຺ຈາຍນສທ຺ທສຕ຺ເຖ ປນ ‘‘ສຸຂທຸກ຺ຂໍ ອທຕິ ຠກ຺ຂຕີຕິ ອຕ຺ຕາ, ຊາຕິຊຣາມຣຓາທີຫິ ອທິຍເຕ ຠກ຺ຂິຍເຕຕິ ວາ ອຕ຺ຕາ. ອາຕຸມາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຂ຺ຍາທີຫິ ມນິມຈ ໂຕວາຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ປທສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຕ຺ຕາຕິ ອຠິຘານໍ ພຸທ຺ຘິ ຈ ຠວນ຺ຕິ ເອຕສ຺ມາຕິ ອຕ຺ຕຠາໂວ, ຣູປກາໂຍ. ອນຸຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ອາຫິໂຕ ອຫໍ ມາໂນ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຕ຺ຕາ, ໂສເອວ ຠວຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ນ ປຣປຣິກປ຺ປິໂຕ ວິຍ ນິຈ຺ໂຈຕິ ອຕ຺ຕຠາໂວ. ອຕ຺ຕາຕິ ວາ ທິຏ຺ຐິຄຕິເກຫິ ຄເຫຕພ຺ພາກາເຣນ ຠວຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຕ຺ຕຠາໂວ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ¶ . ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ອຸຊຸເມວ ອຸຄ຺ຄໂຕ ອຕ຺ຕຠາໂວ ວິຍ ອຸຊຸເມວ ອຸຄ຺ຄໂຕ ອຕ຺ຕຠາໂວ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວ, ສຸຄໂຕ. ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຫິ ສຕ຺ຕາ ຂນ຺ເຘ ກຏິຍໍ ຊາຓຸສູຕິ ຕີສຸ ຐາເນສຸ ນມນ຺ຕິ. ໂຖກໍ ກຏິຍໍ ນມນ຺ຕາ ປຈ຺ຉໂຕ ນມນ຺ຕິ. ອິຕເຣສຸ ທ຺ວີສຸ ຐາເນສຸ ປຸຣໂຕ. ທີຆສຣີຣາ ປເນເກ ປສ຺ສາ ວງ຺ກາ ໂຫນ຺ຕິ, ເອເກ ມຸຂໍ ອຸນ຺ນເມຕ຺ວາ ນກ຺ຂຕ຺ຕານິ ຄຓຍນ຺ຕາ ວິຍ ຈຣນ຺ຕິ, ເອເກ ອປ຺ປມໍສໂລຫິຕາ ສູລສທິສາ ໂຫນ຺ຕິ, ປເວຘມານາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕຖາຄໂຕ ປນ ອຸຊຸເມວ ອຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ທີຆປ຺ປມາໂຓ ເທວນຄເຣ ອຸສ຺ສິຕສຸວຓ຺ຓ ໂຕຣຓໍ ວິຍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວຕິ ໂຖເມຕິ.

ນີລກ຺ຂີຕິ ນີລອກ຺ຂີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຕິນີລເນຕ຺ເຕນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິກ຺ຂຕິ ປສ຺ສຕິ ອເນນ ຣູປາຣມ຺ມຓໍ ສມວິສມໍ ວາຕິ ອກ຺ຂິ, ເນຕ຺ຕໍ. ອິກ຺ຂຘາຕຸ ທສ຺ສເນ ອິ. ອິສ຺ສ ອຕ຺ຕໍ. ນີລາ ອຕິນີລາ ອກ຺ຂິ ເນຕ຺ຕາ ຍສ຺ສາຕິ ນີລກ຺ຂິ, ສຸຄໂຕ. ຠຄວໂຕ ຫິ ນ ສກລນີລກ຺ຂິວ ໂຫຕິ. ນີລຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ປນສ຺ສ ອຸມ຺ມາຣປຸປ຺ຜສທິເສນ ອຕິວິສຸທ຺ເຘນ ນີລວຓ຺ເຓນ ສມນ຺ນາຄຕານິ ອກ຺ຂີນິ ໂຫນ຺ຕິ. ປີຕຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ກຓິກາຣປຸປ຺ຜສທິເສນ ໂລຫິຕວຓ຺ເຓນ. ໂລຫິຕຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ພນ຺ຘຸຊີວກປຸປ຺ຜສທິເສນ ໂລຫິຕວຓ຺ເຓນ. ເສຕ ຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ໂອສຘິຕາຣກສທິເສນ ເສຕວຓ຺ເຓນ. ກາຬ ຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ອທ຺ທາຣິຏ຺ຐກສທິເສນ ກາຬວຓ຺ເຓນ ສມນ຺ນາຄຕານິ ສຸວຓ຺ຓວິມາເນ ອຸຄ຺ຆາຏິຕມຓິສີຫປຎ຺ຊຣສທິສານິ ຂາຍນ຺ຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຫານິທ຺ເທເສ ‘‘ມໍສຈກ຺ຂຸມ຺ຫິ ຠຄວໂຕ ປຎ຺ຈວຓ຺ຓາ ສໍວິຊ຺ຊນ຺ຕິ. ນີໂລ ຈ ວຓ຺ໂຓ, ປີຕໂກ ຈ ວຓ຺ໂຓ, ໂລຫິຕໂກ ຈ ວຓ຺ໂຓ, ກຓ຺ໂຫ ຈ ວຓ຺ໂຓ, ໂອທາໂຕ ຈ ວຓ຺ໂຓ ອກ຺ຂິໂລມານິ ຈ ຠຄວໂຕ, ຍຕ຺ຖ ຈ ອກ຺ຂິ ໂລມານິ ປຕິຏ຺ຐິຕານິ. ຕໍ ນີລໍ ໂຫຕິ ສຸນີລໍ ປາສາທິກໍ ທສ຺ສເນຍ຺ຍໍ ອຸມ຺ມາຣປຸປ຺ຜສມານໍ. ຕສ຺ສ ປຣໂຕ ປີຕກໍ ໂຫຕິ ¶ ສຸປີຕກໍ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓໍ ປາສາທິກໍ ທສ຺ສເນຍ຺ຍໍ ກຓິກາຣປຸປ຺ຜສມານໍ. ອຸຠໂຕ ອກ຺ຂິກຸຏານິ ຠຄວໂຕ ໂລຫິຕການິ ໂຫນ຺ຕິ ສຸໂລຫິການິ ປາສາທິການິ ທສ຺ສເນຍ຺ຍານິ ອິນ຺ທໂຄປກສມານານິ. ມຊ຺ເຌ ກຓ຺ຫໍ ໂຫຕິ ສຸກຓ຺ຫໍ ອລູຂໍ ສຸທ຺ຘໍ ປາສາທິກໍ ທສ຺ສເນຍ຺ຍໍ ອທ຺ທາຣິຏ຺ຐກ ສມານໍ. ຕສ຺ສ ປຣໂຕ ໂອທາຕໍ ໂຫຕິ ສຸໂອທາຕໍ ເສຕໍ ປຓ຺ຑຣໍ ປາສາທິກໍ ທສ຺ສເນຍ຺ຍໍ ໂອສຘິຕາຣກສມານ’’ນ຺ຕິ. ຠຄວາ ປນ ເຕນ ມໍສຈກ຺ຂຸນາ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄເຕ ອນ຺ຘກາເຣປິ ສມນ຺ຕາ ໂຍຊນໍ ປສ຺ສຕິ ທິວາ ເຈວ ຣຕ຺ຕິຎ຺ຈ.

‘‘ເຕນ ຠຄວາ ປາກຕິເກນ ມໍສຈກ຺ຂຸນາ ອຕ຺ຕຠາວ ປຣິຍາປນ຺ເນນ ປຸຣິມສຸຈຣິຕກມ຺ມາຠິນິພ຺ພຕ຺ເຕນ ສມນ຺ຕາ ໂຍຊນໍ ປສ຺ສຕິ ທິວາ ເຈວ ຣຕ຺ຕິຎ຺ຈ. ຍທາປິ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄໂຕ ອນ຺ຘກາໂຣ ໂຫຕິ, ສູຣິໂຍ ຈ ອຕ຺ຖງ຺ຄມິໂຕ ໂຫຕິ, ກາຬປກ຺ໂຂ ຈ ອຸໂປສໂຖ ໂຫຕິ, ຕິພ຺ໂພ ຈ ວນສຓ຺ໂຑ ໂຫຕິ, ມຫາ ຈ ກາຬເມໂຆ ອພ຺ຠຸຏ຺ຐິໂຕ ໂຫຕິ, ເອວຣູເປປິ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄເຕ ອນ຺ຘກາເຣ ສມນ຺ຕາ ໂຍຊນໍ ປສ຺ສຕິ. ນຕ຺ຖິ ໂສ ກຸຏ຺ໂຏ ວາ ກວາຏໍ ວາ ປາກາໂຣ ວາ ປພ຺ພໂຕ ວາ ຄຈ຺ໂຉ ວາ ລຕາ ວາ ອາວຣຓໍ ຣູປານໍ ທສ຺ສນາຍາ’’ຕິ. ຕສ຺ມາ ອຸປລກ຺ຂຓນເຍນ ນີລກ຺ຂີຕິ ໂຖເມຕິ.

ທີຆປຓ຺ຫີຕິ ອາຍຕປຓ຺ຫິ. ປຣິປຸຓ຺ຓປຓ຺ຫີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປສຕິ ພາຘຕິ ອເນນ ປເຣສນ຺ຕິ ປຓ຺ຫິ, ປາທສ຺ສ ປຈ຺ຉາຠາໂຄ. ປສຘາຕຸ ພາຘເນ ຓິ. ສສ຺ສ ໂຫ. ຓ຺ວາທິໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນ ປນ ‘‘ປຓ ພ຺ຍວຫາຣຖຸຕີສຸ ຫິ ປຓິຍຕິ ໂວຫາຣິຍຕີຕິ ປຓ຺ຫິ, ປາທສ຺ສ ປຈ຺ຉາຠາໂຄ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ທີຆາ ປຓ຺ຫິ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ທີຆປຓ຺ຫິ, ສຸຄໂຕ. ຍຖາ ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ອຄ຺ຄ ປາໂທ ທີໂຆ ໂຫຕິ. ປຓ຺ຫິມຕ຺ຖເກ ຊງ຺ຆາ ປຕິຏ຺ຐາຕິ ປຓ຺ຫິໍ ¶ ຕຈ຺ເຉຕ຺ວາ ຐປິຕາ ວິຍ ໂຫຕິ. ນ ເອວໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ຈຕູສຸ ໂກຏ຺ຐາເສສຸ ທ຺ເວ ໂກຏ຺ຐາສາ ອຄ຺ຄປາທາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕິເຍ ໂກຏ຺ຐາເສ ຊງ຺ຆາ ປຕິຏ຺ຐາຕິ. ຈຕຸຕ຺ເຖ ໂກຏ຺ຐາເສ ອາຣຄ຺ເຄນ ວຏ຺ເຏຕ຺ວາ ຐປິຕາ ວິຍ ຣຕ຺ຕກມ຺ພເລ ເຄຓ຺ຑຸກສທິສາ ປຓ຺ຫິ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ທີຆປຓ຺ຫີຕິ ໂຖເມຕິ.

ສຸຂຸມມລຉວີຕິ ສຸຂຸມ ອມລ ຉວີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ສຓ຺ຫມລວິສຸທ຺ຘຕໂຈ ສຓ຺ຫມລວິຣຫິຕຕໂຈ ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສຸຂຸມສທ຺ໂທ ສຓ຺ຫວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ສຸຂຍຕິ ສຓ຺ຫຠາເວນາຕິ ສຸຂຸມໍ, ສຓ຺ຫໍ. ສຸຂຘາຕຸ ຕກ຺ກຣິຍໍ ອຸມປຈ຺ຈໂຍ. ຕໍສມງ຺ຄີປຸຄ຺ຄລໍ ກິລິຏ຺ຐໍ ມລຕິ ຘາເຣຕີຕິ ມລໍ, ຣຊາທິມລໍ. ມລຘາຕຸ ຘາຣເຓ ອ, ນຕ຺ຖິ ມລເມຕິສ຺ສາຕິ ອມລາ, ຉວີ. ມໍສໍ ຉາເທຕີຕິ ຉວີ. ຉທ ຘາຕຸ ສໍວຣເຓ ຣວປຈ຺ຈໂຍ ອີປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ສຸຂຸມາ ສຓ຺ຫາ ອມລາ ມລວິຣຫິຕາ ຉວີ ຍສ຺ສາຕິ ສຸຂຸມມລຉວີ, ສຸຄໂຕ. ຠຄວໂຕ ຫິ ສຸວຓ຺ຓສິນິທ຺ຘສຓ຺ຫສຣີຣຕ຺ຕາ ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠ ຕຈຕ຺ຕາ ຈ ຣູປກາເຍ ປທຸມປລາເສ ອຸທກພິນ຺ຘຸ ວິຍ ຣໂຊຊລ຺ລໍ ວາ ມລໍ ວາ ນ ລິມ຺ປຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມຊ຺ຌິມປຓ຺ຓາເສ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ –

‘‘ສຸຂຸມຈ຺ຉວີ ໂຂ ປນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ສຸຂຸມຕ຺ຕາ ຉວິຍາ ຣໂຊຊລ຺ລໍ ກາເຍ ນ ອຸປລິມ຺ປຕີ’’ຕິ. ຕສ຺ມາ ສຸຂຸມ ມລຉວີຕິ ໂຖເມຕິ.

ໂຖມ຺ຍຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີຕິ ໂຖມ຺ຍຣສ ຄສ ອຄ຺ຄີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ໂຖມິຕພ຺ພ ຣສຫຣຓສຕ຺ຕສຫສ຺ສນ຺ຫາຣູ ອຸທ຺ຘຄ຺ຄິກາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂຖມິຍຕີຕິ ໂຖມ຺ໂຍ, ນ຺ຫາຣຸ. ໂຖມຘາຕຸ ສີລາຆາຍໍ ຓ຺ໂຍ. ມຘຸຣາທິເຠທໍ ຣສໍ ຄເສນ຺ຕິ ອນ຺ໂຕ ປເວເສນ຺ຕີຕິ ຣສຄ຺ຄສາ, ນ຺ຫາຣຸ. ຣສສທ຺ທູປປທຄສຘາຕຸ ອທເນ ອ. ອຖ ວາ ຣສໍ ຄສຕິ ຫຣຕິ ເອເຕຫີຕິ ຣສຄ຺ຄສາ ¶ , ນ຺ຫາຣຸ. ຄສຘາຕຸ ຫຣເຓ ອ. ຘາຕຸສທ຺ໂທ ຫິ ອເນກຕ຺ໂຖ. ຣສຄ຺ຄສານໍ ອຄ຺ຄາຕິ ຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄາ, ເຕ ເອຕ຺ຖ ສນ຺ຕີຕິ ຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ, ນ຺ຫາຣຸ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ອີປຈ຺ຈໂຍ. ໂຖມ຺ໂຍ ຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ໂຖມ຺ຍຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ, ສຸຄໂຕ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ຫິ ສຕ຺ຕຣສຫຣຓິສຫສ຺ສານິ ອຸທ຺ຘຄ຺ຄານິ ຫຸຕ຺ວາ ຄີວາຍເມວ ປຏິມຸກ຺ການິ. ຕິລຜລມຕ຺ໂຕປິ ອາຫາໂຣ ຊິວ຺ຫຄ຺ເຄ ຐປິໂຕ ສພ຺ພໍ ກາຍໍ ອນຸຜຣຕິ. ເຕເນວ ມຫາປຘານໍ ປທຫນ຺ຕສ຺ສ ເອກຕຓ຺ຑຸລາທີຫິປິ ກຬາຍຍູສປສເຕນປິ ກາຍສ຺ສ ຍາປນໍ ໂຫຕິ. ອຎ຺ເຎສໍ ປນ ຕຖາ ອຠາວາ ນ ສກລກາຍໍ ໂອຊາ ຜຣຕິ. ເຕນ ເຕ ພຫ຺ວາພາຘາ ໂຫນ຺ຕິ. ອິທໍ ລກ຺ຂຓໍ ອປ຺ປາພາຘຕາສງ຺ຂາຕສ຺ສ ນິສ຺ສນ຺ທຜລສ຺ສວເສນ ປາກຏໍ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ໂຖມ຺ຍຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີຕິ ໂຖເມຕິ.

ເຕວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໒໔. ທຸຕິຍຄາຖາຍໍ ຊິໂນຕິ ປຎ຺ຈມາຣຊິຕວາ ພຸທ຺ໂຘ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ສມຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕຕ຺ຍາທີຫິ ປເທຫິ ຕຸລ຺ຍລິງ຺ຄຕ຺ຕຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕຕິ ຈຕ຺ຕາລີສອຄ຺ຄທນ຺ໂຕຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ສມຈຕ຺ຕາລີສ ອຸຕ຺ຕມທນ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອຄ຺ຄສທ຺ໂທ ອຸຕ຺ຕມວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ອຸຕ຺ຕມຠາວໍ ອຊຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຄ຺ໂຄ, ທນ຺ໂຕ. ທໍສຕິ ວິທໍສຕິ ໂຠຊ຺ຊມເນນາຕິ ທນ຺ໂຕ. ທໍສຘາຕຸ ທໍສເນ ຕ. ຕສ຺ສ ນ຺ໂຕ ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ. ສມຈຕ຺ຕາລີສໍ ອຄ຺ໂຄ ອຸຕ຺ຕໂມ ທນ຺ໂຕ ຍສ຺ສາຕິ ຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕ, ຊິໂນ. ອຸປຣິມຫນຸເກ ປຕິຏ຺ຐິຕາ ທນ຺ຕາ ວີສຕິ ເຫຏ຺ຐິເມ ວີສຕີຕິ ສມຈຕ຺ຕາລີສທນ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ປຣິປຸຓ຺ຓທນ຺ຕານມ຺ປິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສທນ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຖາ ຄຕສ຺ສ ປນ ຈຕ຺ຕາລີສໍ. ຕສ຺ມາ ຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕຕິ ໂຖເມຕິ.

ສມກລປນໂຊຕິ ¶ ກກເຈນ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຐປິໂຕ ວິຍ ສມທນ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ລປຕິ ວທຕິ ເອເຕນາຕິ ລປນໍ, ມຸຂໍ. ລປຘາຕຸ ວທເນ ຍຸ. ຕສ຺ມິໍ ລປເນ ມຸເຂ ຊາໂຕຕິ ລປນໂຊ, ທນ຺ໂຕ. ຕປ຺ປຸຣິສສມາໂສຍໍ, ສມໂກ ລປນໂຊ ທນ຺ໂຕ ຍສ຺ສາຕິ ສມກລປນໂຊ, ຊິໂນ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ສມທນ຺ໂຕ’’ຕິ ປາໂຐ ອຕ຺ຖິ. ອຍເມວຕ຺ໂຖ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ເກຈິ ທນ຺ຕາ ອຸຈ຺ຈາ, ເກຈິ ນີຈາຕິ ວິສມາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ອຍປຏ຺ຏຉິນ຺ນສງ຺ຂປຏລໍ ວິຍ ສມາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ສມກລປນໂຊຕິ ໂຖເມຕິ.

ອນ຺ຕຣໍສປ຺ປປີໂນຕິ ອນ຺ຕຣອໍສປີໂນຕິ ປທວິຠາໂຄ. ຄາຖາພນ຺ຘວເສນ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ປກາຣາຄມໍ ກຕ຺ວາ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ທ຺ວິນ຺ນໍ ອໍສານໍ ຂນ຺ຘານໍ ອນ຺ຕຣໍ ເວມຊ຺ເຌ ປຣິປຸຓ຺ຓປິຏ຺ຐິຕໂລຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອໍສສທ຺ໂທ ຂນ຺ຘຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອຠິຘານປ຺ປທີປິກາຍໍ ‘‘ອໍໂສ ນິຕ຺ຖິ ຠຸຊສິໂຣ, ຂນ຺ໂຘ ຕສ຺ສນ຺ຘິ ຊຕ຺ຕຸ ຕ’’ນ຺ຕິ.

ອນຕິ ຊີວຕິ ເອເຕນາຕິ ອໍໂສ, ຂນ຺ໂຘ. ອນຘາຕຸ ປາເຓ ໂສປຈ຺ຈໂຍ. ນສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫິຕາເທໂສ. ສຣີຣສ຺ສ ອວຍວຠາເວນ ອນຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວາ ອໍໂສ, ທ຺ວິນ຺ນໍ ອໍສານໍ ຂນ຺ຘານໍ ອນ຺ຕຣໍ ເວມຊ຺ຌນ຺ຕິ ອນ຺ຕຣໍໂສ, ປິຓຕິ ປູຣຕີຕິ ປີໂນ, ປິຏ຺ຐິຕລໍ. ປິຓຘາຕຸ ປິນເນ ປູຣເຓ ວາ ຓ. ຓສ຺ສ ໂນ. ທ຺ວິນ຺ນໍ ອໍສານໍ ຂນ຺ຘານໍ ອນ຺ຕຣໍ ເວມຊ຺ເຌ ປີນໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປິຏ຺ຐິຕລໍ ຍສ຺ສາຕິ ອນ຺ຕຣໍສປ຺ປປີໂນ, ຊິໂນ. ອຸຕ຺ຕຣປທໂລປພຫຸພ຺ພີຫິສມາໂສຍໍ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ຕໍ ຐານໍ ນິນ຺ນໍ ໂຫຕິ, ທ຺ເວ ປິຏ຺ຐິໂກຏ຺ຏາ ປາຏິເອກ຺ກໍ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ກຏິໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ມໍສປຏລໍ ຍາວ ຂນ຺ຘາ ອຸຄ຺ຄມ຺ມ ສມຸສ຺ສິຕສຸວຓ຺ຓຜລກໍ ວິຍ ປິຏ຺ຐິໍ ຉາເທຕ຺ວາ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ຕສ຺ມາ ອນ຺ຕຣໍສປ຺ປປີໂນຕິ ໂຖເມຕິ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ຈິຕນ຺ຕຣໍໂສ’’ຕິ ປາໂຐ. ຕທຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ຈິຕນ຺ຕຣໍ ໂສຕິ ¶ ອນ຺ຕຣໍສໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ໂກຏ຺ຏານມນ຺ຕຣໍ. ຕໍ ປຣິປຸຓ຺ຓ ມສ຺ສາຕິ ອນ຺ຕຣໍໂສ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ຈກ຺ເກນງ຺ກິຕປາໂທຕິ ຈກ຺ເກນ ອງ຺ກິຕປາໂທຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ກລກ຺ຂເຓນ ລກ຺ຂິຕປາທຕໂລຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈກ຺ເກນ ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ເກນ ອງ຺ກິໂຕ ລກ຺ຂິໂຕ ປາໂທ ເຍນ ໂສຕິ ຈກ຺ເກນງ຺ກິຕປາໂທ, ຊິໂນ. ຕຕິຍາພຫຸພ຺ພີຫິ ສມາໂສຍໍ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ປາທຕເລ ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ກ ລກ຺ຂຓໍ ນຕ຺ຖິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປາທຕເລເອວ ວິຈິຕ຺ຣໍ ອຏ຺ຐສຕ ປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓໍ ອຕ຺ຖິ. ຕສ຺ມາ ຈກ຺ເກນງ຺ກິຕປາໂທຕິ ໂຖເມຕິ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ‘‘ເຫຏ຺ຐາ ໂຂ ປນ ຕສ຺ສ ໂຠໂຕ ໂຄຕມສ຺ສ ປາທຕເລສຸ ຈກ຺ການິ ຊາຕານິ ສຫສ຺ສາຣານິ ສເນມິການິ ສນາຠິການິ ສພ຺ພາກາຣປຣິປູຣານີ’’ຕິ. ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ກລກ຺ຂຓສຣູປໍ ປນ ໂຍ ປາທປງ຺ກຊມຸທຸຕ຺ຕລຣາ ຊິເກຫີຕິ ຄາຖາວຓ຺ຓນາຍໍ ວຸຕ຺ຕເມວາຕິ.

ອວິຣຬທສໂນຕິ ອວິວຣທນ຺ໂຕ. ອວິວຣທນ຺ເຕນ ສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິວຣຕິ ຜຸລ຺ລຕີຕິ ວິຣໂຬ. ວຣຘາຕຸ ຜຸລ຺ລເນໂຬ. ອສ຺ສິ. ນ ວິຣໂຬ ອວິຣໂຬ, ນຕ຺ຖິ ວິຣໂຬ ເອຕສ຺ສາຕິ ອວິຣໂຬ, ທນ຺ໂຕ. ທໍສຕິ ວິທໍສຕິ ຂາທນີຍໍ ວາ ໂຠຊນີຍໍ ວາ ເອເຕນາຕິ ທສໂນ, ທນ຺ໂຕ. ທໍສຘາຕຸ ທໍສເນ ຍຸ. ນິຄ຺ຄຫິຕໂລໂປ. ອວິຣໂຬ ທສໂນ ທນ຺ໂຕ ຍສ຺ສາຕິ ອວິຣຬທສໂນ, ຊິໂນ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ກຸມ຺ຠິລານໍ ວິຍ ທນ຺ຕາ ວິຣຬາ ໂຫນ຺ຕິ. ມຈ຺ຉມໍສາທີນິ ຂາທນ຺ຕານໍ ທນ຺ຕນ຺ຕຣໍ ປູຣຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ກນກລຕາຍ ສມຸສ຺ສາປິຕວຊິຣ ປນ຺ຕິ ວິຍ ອວິຣຬາ ຕຸລິກາຍ ທສ຺ສິຕປຣິຈ຺ເຉທາ ວິຍ ທນ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອວິຣຬທສໂນຕິ ໂຖເມຕິ.

ມາຣຊຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທຕິ ມາຣຊິ ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມາຣຊີຕິ ປຎ຺ຈມາຣຊິຕວາ ພຸທ຺ໂຘ ກຕ຺ຕຸຠູໂຕ. ໂສ ¶ ຫິ ປຎ຺ຈມາເຣ ຊິຕວາຕິ ມາຣຊີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທຕິ ປາທສ຺ສ ອຸປຣິ ຐິເຕນ ສງ຺ຂສທິສຕ຺ຕາ ສງ຺ຂນາມິເກນ ໂຄປ຺ຜເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສໍສຸຏ຺ຐຸໍ ປຖວິໍ ຂນຕີຕິ ສງ຺ເຂ. ສໍປຸພ຺ພຂນຸຘາຕຸ ອວທາຣເຓ ກ຺ວິ. ອປທານຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ສໍສຸຏ຺ຐຸໍ ຂາທນ຺ໂຕ ຂຓນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ສງ຺ເຂ. ສມຸທ຺ທຊລປຣິຍນ຺ເຕ ຈຣມາໂນ ຄຈ຺ຉຕິ ຈຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສງ຺ເຂ ວິຍາຕິ ສງ຺ເຂ, ໂຄປ຺ຜໂກ. ປາທສ຺ສ ອຸທ຺ຘໍ ອຸປຣິ ຐິຕໍ ສງ຺ຂສທິສໍ ໂຄປ຺ຜກ ມສ຺ສາຕິ ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ, ຊິໂນ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອຸທ຺ຘໍ ປຕິຏ຺ຐິຕໂຄປ຺ຜກຕ຺ຕາ ອຸສ຺ສງ຺ຂາ ປາທາ ອສ຺ສາຕິ ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ’’ຕິ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ປິຏ຺ຐິປາເທ ໂຄປ຺ຜກາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕນ ເຕສໍ ປາທາ ອາຓິພທ຺ຘາ ວິຍ ພທ຺ຘາ ໂຫນ຺ຕິ. ນ ຍຖາສຸຂໍ ປຣິວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ຕານໍ ປາທຕລານິ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ອຠິຣູຫິຕ຺ວາ ອຸປຣິ ໂຄປ຺ຜກາ ປຕິຏ຺ຐຫນ຺ຕິ. ເຕນສ຺ສ ນາຠິໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ອຸປຣິມກາໂຍ ນາວາຍ ຐປິຕ ສຸວຓ຺ຓປຏິມາ ວິຍ ນິຈ຺ຈໂລ ໂຫຕິ. ອໂຘກາໂຍວ ອິຎ຺ຊຕິ. ສຸເຂນ ປາທາ ປຣິວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ປຸຣໂຕປິ ປຈ຺ຉໂຕ ອຸຠຍປສ຺ເສສຸປິ ຐຕ຺ວາ ປສ຺ສນ຺ຕານໍ ປາທຕລານິ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ. ນ ຫຕ຺ຖີນໍ ວິຍ ປຈ຺ຉໂຕເຍວາຕິ. ຕສ຺ມາ ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທຕິ ໂຖເມຕິ.

ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ໂນນມນ຺ໂຕຠຍກຣມຸທຸນາ ຊຓ຺ຓຸການາມ ສນ຺ໂຕຕິ ເອຕ຺ຖ ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ໂນ ນມນ຺ໂຕ ອຸຠຍ ກຣມຸທຸນາ ຊຓ຺ຓຸການິ ອາມສນ຺ໂຕຕິ ປທວິຠາໂຄ. ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕຕິ ຐິຕໂກວ. ໂນນມນ຺ໂຕຕິ ອນມມາໂນ ຫຸຕ຺ວາ. ອຸຠຍ ກຣມຸທຸນາຕິ ສຸຂຸເມນ ຫຕ຺ຖທ຺ວເຍນ. ຊຓ຺ຓຸການີຕິ ຊງ຺ຆານິ. ຊາຍຕິ ຄມນາຄມນໍ ອເນນາຕິ ຊຓ຺ຓຸ, ຊນຘາຕຸ ຊນເນ ຓຸ. ໂສເອວ ຊຓ຺ຓຸກາ, ຊງ຺ໂຆຣູນໍ ສນ຺ຘິ ລພ຺ຠຕິ. ຕານິ. ອາມສນ຺ໂຕຕິ ປຣິມຊ຺ຊິຕຸໍ ສກ຺ໂກນ຺ໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ໂນນມນ຺ໂຕຕິ ອິມິນາ ຕຖາຄຕສ຺ສ ອຂຸຊ຺ຊອວາມນຠາໂວ ທີປິໂຕ ¶ . ອວເສສຊນາ ຫິ ຂຸຊ຺ຊາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ວາມນາ ວາ. ຂຸຊ຺ຊານໍ ອຸປຣິມກາໂຍ ອປຣິປຸຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ ວາມນານໍ ເຫຏ຺ຐິມກາໂຍ. ເຕ ອປຣິປຸຓ຺ຓກາຍຕ຺ຕາ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ໂນນມນ຺ໂຕ ຊຓ຺ຓຸການິ ປຣິມຊ຺ຊິຕຸໍ. ຕຖາຄໂຕ ປນ ປຣິປຸຓ຺ຓອຸຠຍກາຍຕ຺ຕາ ສກ຺ໂກຕິ, ຕສ຺ມາ ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ…ເປ… ຊຓ຺ຓຸກາ ນາມສນ຺ໂຕຕິ ໂຖເມຕິ.

ວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘຕິ ສຸວຓ຺ຓາລິງ຺ໂຄ ວິຍ ສມວຏ຺ຏິຕຄລິໂກ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ‘‘ສມວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ’’ຕິ. ປຣິມຓ຺ຑລາ ກາເຣນ ວຏ຺ຏຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວຏ຺ໂຏ, ປຣິມຓ຺ຑໂລ. ວຏ຺ຏຘາຕຸ ວຏ຺ຏເນ ອ. ໂຠຊນໍ ຂາທຕິ ເອເຕນ ຄເລນາຕິ ຂນ຺ໂຘ, ຄໂລ. ຂາທຘາຕຸ ຂາທເນ ຠກ຺ຂເນ ວາ ກ຺ວິປຈ຺ຈໂຍ. ຂາທາມຄມານໍ ຂນ຺ຘນ຺ຘຄນ຺ຘາຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ປທສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຠິຘານຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ກໍ ມຕ຺ຖກໍ ທຘາຕີຕິ ກນ຺ໂຘ. ໂສເອວ ກກາຣສ຺ສ ຂກາຣກຣຓວເສນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວຏ຺ໂຏ ສມປຣິມຓ຺ຑໂລ ຂນ຺ໂຘ ຄໂລ ຍສ຺ສາຕິ ວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຊິໂນ. ຍຖາ ຫິ ເອເກ ໂກຎ຺ຈາ ວິຍ ພກາ ວິຍ ວຣາຫາ ວິຍ ຈ ທີຆຄລາ ວງ຺ກຄລາ ປຸຖຸຄລາ ຈ ໂຫນ຺ຕິ. ກຖນກາເລ ສິຣາຊລໍ ປຎ຺ຎາຍຕິ. ມນ຺ໂທ ສໂຣ ນິກ຺ຂມຕິ, ນ ເອວໍ ຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ສຸວຏ຺ຏິຕສຸວຓ຺ຓາລິງ຺ຄສທິໂສ ຂນ຺ໂຘ ຄໂລ ໂຫຕິ. ກຖນກາເລ ສິຣາຊລໍ ນ ປຎ຺ຎາຍຕິ. ເມຆສ຺ສ ວິຍ ຄຊ຺ຊໂຕ ສໂຣ ມຫາ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘຕິ ໂຖເມຕິ.

ປຸນ ຊິໂນຕິ ພຸທ຺ໂຘ ກຕ຺ຕຸຠູໂຕ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ໂຄຕຣຸຓປຂຸມໂກຕ຺ຍາທີຫິ ປເທຫິ ຕຸລ຺ຍລິງ຺ຄຕ຺ຕຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ໂຄຕຣຸຓປຂຸມໂກຕິ ຕໍມຸຫຸຕ຺ຕຊາຕຣຕ຺ຕ ວຈ຺ຉສ຺ສ ຈກ຺ຂຸຠຓ຺ໂຑ ວິຍ ວິປ຺ປສນ຺ນຈກ຺ຂຸຠຓ຺ໂຑ, ວິປ຺ປສນ຺ນຈກ຺ຂຸຠຓ຺ເຑນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຂຸມໂກຕິ ສກລໍ ຈກ຺ຂຸຠຓ຺ຑໍ ອຘິປ຺ເປຕໍ. ຈກ຺ຂຸຠຓ຺ຑນ຺ຕິ ຈກ຺ຂຸປຣິວາຣໍ. ຈກ຺ຂຸຠຓ຺ຑນ຺ຕິ ອກ຺ຂິທລນ຺ຕິ ເກຈິ. ອກ຺ຂິທລປຕ຺ຕນ຺ຕິ ວທນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎ. ອກ຺ຂິທເລ ຫິ ¶ ປນ ສທ຺ຘິໍ ອກ຺ຂິພິມ຺ພນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ວຈນຕ຺ໂຖ. ປຕຕິ ຈກ຺ຂຸໍ ປຣິວາເຣຕິ ເອເຕນາຕິ ປຂຸມໍ, ປມ຺ຫາທິປຣິວາຣໍ. ປຕຘາຕຸ ປຣິວາເຣ ອຸໂມ. ຕກາຣສ຺ສ ໂຂ. ອຖ ວາ ອກ຺ຂິໂນ ປກ຺ຂທ຺ວເຍ ຊາຕນ຺ຕິ ປຂຸມໍ, ປມ຺ຫໍ. ຊາຕຕທ຺ຘິເຕ ອຸໂມ. ປກ຺ຂຸມນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ກກາຣໂລປວເສນ ປຂຸມນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປຂຸມໍເຍວ ປຂຸມໂກ. ໂຄຕຣຸຓສ຺ສ ຕໍມຸຫຸຕ຺ຕຊາຕຣຕ຺ຕວຈ຺ຉສ຺ສ ປຂຸມໍ ວິຍ ປຂຸມໍ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ໂຄຕຣຸຓປຂຸມໂກ, ຊິໂນ. ໂຄຕຣຸຓສ຺ສ ຕໍມຸຫຸຕ຺ຕຊາຕຣຕ຺ຕວຈ຺ຉສ຺ສ ປຂຸມສທິສໍ ວິປ຺ປສນ຺ນຈກ຺ຂຸຠຓ຺ຑໍ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ອກ຺ຂິຠຓ຺ໂຑ ອປຣິປຸຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ. ຫຕ຺ຖິມູສິກກາກາທີນໍ ອກ຺ຂິສທິເສຫິ ວິນິຄ຺ຄເຕຫິ ຄມ຺ຠີເຣຫິປິ ອກ຺ຂີຫິ ສມນ຺ນາຄຕາ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ໂຘວິຕ຺ວາ ມຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຐປິຕມຓິຄຸຬິກາ ວິຍ ມຸທຸສິນິທ຺ຘນີລ ສຸຂຸມປຂຸມາຈິຕານິ ອກ຺ຂີນິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ໂຄຕຣຸຓປຂຸມໂກຕິ ໂຖເມຕິ.

ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍຕິ ສີຫສ຺ສ ປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓກາໂຍ. ວາຕາຕປາທິປຣິສ຺ສຍໍ ສຫຕິ ຂມຕີຕິ ສີໂຫ, ສຫຘາຕຸ ຂມເນ ອ. ອີກາຣາຄໂມ. ອຖ ວາ ສູກຣມຫິໍສາທໂຍ ສຕ຺ເຕ ຫິໍສຕີຕິ ສີໂຫ. ຫິໍສຘາຕຸ ຫນເນ ຓ. ຫິໍໂສຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ອກ຺ຂຣວິປຣິຍາເຍນ ສີໂຫຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ສພ຺ພິຣິຍາປເຖສຸ ທຬ຺ຫວີຣິຍຕ຺ຕາ ສຸຏ຺ຐຸ ອີຫຕິ ວາຍມຕີຕິ ສີໂຫ, ເກສຣສີໂຫ. ສຸປຸພ຺ພ ອີຫຘາຕຸ ເຈຕາຍໍ ອ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ສທ຺ທນີຕິຍໍ ‘‘ສຫຫິໍສ ອີຫາວສາ, ສີຫສທ຺ທຄຕິໍ ວເທ’’ຕິ. ສີຫສ຺ສ ປຸພ຺ພຑ຺ເຒ ຊາໂຕ ກາໂຍ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓກາໂຍ ຍສ຺ສາຕິ ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ, ຊິໂນ. ຍຖາ ຫິ ສີຫສ຺ສ ປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍວ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ, ນ ເອວໍ ຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ກາໂຍ ສພ຺ພປຣິປຸຓ຺ໂຓຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສີຫສ຺ສ ປນ ປຸຣິມກາໂຍວ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ, ປຈ຺ຉິມ ກາໂຍ ¶ ອປຣິປຸຓ຺ໂຓ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ສີຫສ຺ສ ປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍອິວ ສພ຺ໂພ ກາໂຍ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ. ໂສປິ ສີຫສ຺ເສວ ນ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ວິນຕຸນ຺ນຕາທິວເສນ ທຸສ຺ສຓ຺ຐິຕ ວິສຓ຺ຐິໂຕ. ທີຆຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນ ປນ ທີໂຆ. ຣສ຺ສກິສຖູລ ອນຸວຏ຺ຏິຕຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐາເນສຸ ຕຖາວິໂຘວ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ‘‘ມນາປິເຍ ຈ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ກມ຺ມວິປາເກ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິເຕ ເຍຫິ ອງ຺ເຄຫິ ທີເຆຫິ ໂສຠຕິ, ຕານິ ອງ຺ຄານິ ຖູລານິ ສຓ຺ຐຫນ຺ຕິ. ເຍຫິ ອງ຺ເຄຫິ ກິເສຫິ ໂສຠຕິ, ຕານິ ອງ຺ຄານິ ກິສານິ ສຓ຺ຐຫນ຺ຕິ. ເຍຫິ ອງ຺ເຄຫິ ວຏ຺ເຏຫິ ໂສຠຕິ, ຕານິ ອງ຺ຄານິ ວຏ຺ຏານິ ສຓ຺ຐຫນ຺ຕີ’’ຕິ. ອິຕິ ນານາຈິຕ຺ເຕນ ປຸຎ຺ຎຈິຕ຺ເຕນ ຈິຕ຺ຕິໂຕ ທສຫິ ປາຣມີຫິ ສຊ຺ຊິໂຕ ຕຖາຄຕສ຺ສ ອຕ຺ຕຠາໂວ ຕສ຺ສ ໂລເກ ສພ຺ພສິປ຺ປິໂນ ວາ ອິທ຺ຘິມນ຺ໂຕ ວາ ປຕິຣູປກມ຺ປິ ກາຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍຕິ ໂຖເມຕິ.

ຈຕຸວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໒໕. ຕຕິຍ ຄາຖາຍໍ ສຸຄໂຕຕິ ພຸທ຺ໂຘ ກຕ຺ຕຸຠູໂຕ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ສຕ຺ຕປ຺ປີໂນຕ຺ຍາທີຫິ ປເທຫິ ຕຸລ຺ຍລິງ຺ຄຕ຺ຕຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ສຕ຺ຕປ຺ປີໂນຕິ ທ຺ວິຫຕ຺ຖປາທ ອໍສກູຏ ເອກຄລວເສນ ສຕ຺ຕສຸ ຐາເນສຸ ປຣິປຸຓ຺ຓມໍສິໂກຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອາຈຣິຍາ ປນ ປຣິປຸຓ຺ຓທ຺ວິຫຕ຺ຖປາທ ອໍສກູຏ ຂນ຺ຘສງ຺ຂາຕສຕ຺ຕຏ຺ຐາໂນຕິ ອຕ຺ຖໍ ວທນ຺ຕິ. ມໍເສນ ປີຓຕິ ປຣິປູຣຕີຕິ ປີໂນ. ປີຓເຕ ປຣິປູຣເຕ ວາ ປີໂນ. ປີຓຘາຕຸ ປີຓເນ, ປູຣເຓ ວາ ຓ. ຓສ຺ສ ໂນ. ທ຺ເວ ຫຕ຺ຖປິຏ຺ຐິໂຍ ທ຺ເວ ປາທປິຏ຺ຐິໂຍ ທ຺ເວ ອໍສກູຏານິ ເອກຄໂລ ຈາຕິ ສຕ຺ຕສຸ ຐາເນສຸ ປີໂນ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ມໍໂສ ອສ຺ສາຕິ ສຕ຺ຕປີໂນ, ສຸຄໂຕ ລພ຺ຠຕິ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ຫຕ຺ຖປາທປິຏ຺ຐີສຸ ນ຺ຫາຣຸຊາລາ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ ອໍສກູຏຄເລສຸ ອຏ຺ຐິໂກຏິໂຍ. ເຕ ມນຸສ຺ສາ ເປຕາ ວິຍ ຂາຍນ຺ຕິ. ນ ຕຖາຄໂຕ. ຕຖາຄໂຕ ປນ ສຕ຺ຕສຸ ຐາເນສຸ ¶ ປຣິປຸຓ຺ຓມໍສຸສ຺ສທຕ຺ຕາ ນິຄຸຬນ຺ຫາຣຸຊາເລຫິ ຫຕ຺ຖປິຏ຺ຐາທີຫິ ວຏ຺ເຏຕ຺ວາ ຐປິຕສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓາລິງ຺ຄສທິເສນ ຄເລນ ສີລາຣູປກໍ ວິຍ ຈິຕ຺ຕກມ຺ມຣູປກໍ ວິຍ ຈ ຂາຍຕິ, ຕສ຺ມາ ສຕ຺ຕປ຺ປີໂນຕິ ໂຖເມຕິ.

ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ສຕ຺ຕຸສ຺ສໂທ’’ຕິ ປາໂຐ. ຕສ຺ສ ປນ ສຕ຺ຕສຸ ຐາເນສຸ ປຣິປຸຓ຺ຓມໍສຸສ຺ສໂທຕິ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ທີຆງ຺ຄຸລີຕິ ທີຆອງ຺ຄຸລີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ສມອາຍຕຫຕ຺ຖ ປາທງ຺ຄຸລີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອງ຺ຄຕິ ອຸທ຺ຘໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອງ຺ຄຸລິ. ອງ຺ຄຕິ ຕໍ ຕໍ ກາຍງ຺ຄໍ ປຣາມສຕິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ອງ຺ຄຸລິ, ກຣສາຂາ. ອຄິຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອຸລິປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ອງ຺ຄໍ ກາຍງ຺ຄໍ ອຸລຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປຣາມສຕິ ເອຕາຍາຕິ ອງ຺ຄຸລິ, ກຣສາຂາ. ອງ຺ຄ ສທ຺ທູປປທອຸລຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອິ. ສມທີຆາ ອງ຺ຄຸລິ ຫຕ຺ຖ ປາທງ຺ຄຸລິ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ທີຆງ຺ຄຸລິ, ສຸຄໂຕ. ສມທີຆາ ຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລິ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຍຖາ ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ກາຈິ ອງ຺ຄຸລິ ທີຆາ ໂຫຕິ ກາຈິ ຣສ຺ສາ, ນ ເອວໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ມກ຺ກຏສ຺ເສວ ທີຆຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລິໂຍ ມູເລ ຖູລາ ອນຸປຸພ຺ເພນ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອຄ຺ເຄ ຕນຸກາ ນິຍ຺ຍາສເຕເລນ ມທ຺ທິຕ຺ວາ ວຏ຺ຏິຕຫຣິຕາລວຏ຺ຏສທິສາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ທີຆງ຺ຄຸລີຕິ ໂຖເມຕິ. ມຖາຕິ ມອຖາຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ມກາໂຣ ຫິ ປທສນ຺ຘິກໂຣ. ອຖາຕິ ອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ນິປາໂຕ. ຕທຎ຺ຎນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ໂລມກູເປກໂລໂມຕິ ໂລມກູປເອກໂລໂມຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ເອເກກໂລມກູເປ ເອເກກຊາຕໂລໂມຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈມ຺ມມໍສໍ ລຸນາຕິ ຉິນ຺ທຕີຕິ ໂລໂມ, ວຑ຺ຒມານໍ ລຸນິຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ ໂລໂມ, ລູຘາຕຸ ເຉທເນ ມນິປຈ຺ຈໂຍ. ກຸວຸຈ຺ຈຕິ ອຸທກໍ, ຕໍ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ກູໂປ. ກຸປຸພ຺ພປາຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ກ຺ວິ. ອຸສ຺ສ ທີໂຆ. ກູໂປ ວິຍາຕິ ກູໂປ, ອຖ ວາ ¶ ກຸວຸຈ຺ຈຕິ ໂລມໍ, ຕໍ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ກູໂປ. ອຠິຘານຏີກາຍໍ ປນ ‘‘ກຸສທ຺ເທ ໂປ. ທີຆາທິ. ກູໂປ. ເກນ ອຸຠຕີຕິ ວາ ກູໂປ. ຠສ຺ສ ໂປ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ໂລມສ຺ສ ກູໂປ ໂລມກູໂປ. ຕສ຺ມິໍ ຕສ຺ມິໍ ຊາໂຕ ເອເກກ ໂລໂມ ຍສ຺ສາຕິ ໂລມກູເປກໂລໂມ, ສຸຄໂຕ. ຍຖາ ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ເອເກກສ຺ມິມ຺ປິ ໂລມກູເປ ອເນການິ ໂລມານິ ຊາຍນ຺ຕິ, ນ ເອວໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ເອເກກສ຺ມິໍ ໂລມກູເປ ເອເກກໂລໂມ ຊາຍຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ‘‘ເອເກກໂລໂມ ໂຂ ປນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ. ເອເກການິ ໂລມານິ ໂລມກູເປສຸ ຊາຕາ ນີ’’ຕິ. ຕສ຺ມາ ໂລມກູເປກໂລໂມຕິ ໂຖເມຕິ.

ສມ຺ປນ຺ໂນທາຕທາໂຐຕິ ສມ຺ປນ຺ໂນໂອທາຕທາໂຐຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ສມ຺ປນ຺ນສຸກ຺ກທາໂຐຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສມ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ສມ຺ປນ຺ໂນ. ສໍປຸພ຺ພປທຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ຕສ຺ສ ອນ຺ໂນ. ອວທາຍຕິ ອວຂຓ຺ຑິຍຕິ ອຎ຺ຎວຓ຺ໂຓຠາສນ຺ຕິ ໂອທາໂຕ. ອວປຸພ຺ພ ທາຘາຕຸ ອວຂຓ຺ຑເນ ຕ. ທໍສຕິ ໂອທນາທິໍ ເອຕາຍາຕິ ທາໂຐ, ທນ຺ຕວິເສໂສ. ທໍສຘາຕຸ ທໍສເນ ໂຐ. ທໍສິສ຺ສ ທາ. ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ໂອທາໂຕ ຈ ທາໂຐ ຍສ຺ສາຕິ ສມ຺ປນ຺ໂນ ທາຕທາໂຐ, ສຸຄໂຕ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ປູຕິທນ຺ຕາ ອຸຏ຺ຐຫນ຺ຕິ. ເຕນ ກາຈິ ທາຐາ ກາຬາປິ ວິວຓ຺ຓາປິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຖາຄໂຕ ປນ ສຸກ຺ກທາໂຐ ໂອສຘິຕາຣກມ຺ປິ ອຕິກ຺ກມ຺ມ ວິໂຣຈມານາຍ ປຠາຍ ສມນ຺ນາຄຕທາໂຐ ໂຫຕິ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ສຸສຸກ຺ກທາໂຐ’’ຕິ ປາໂຐ. ອຍເມວຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ມາ ສມ຺ປນ຺ໂນທາຕທາໂຐຕິ ໂຖເມຕິ.

ກນກສມຕໂຈຕິ ສຸວຓ຺ເຓນ ສທິສຈມ຺ໂມ. ກນຕິ ທິພ຺ພຕິ ໂອຠາເສນາຕິ ກນກໍ. ກນິຍຕິ ອິຈ຺ຉິຍຕິ ມນຸສ຺ເສ ຫີຕິ ວາ ກນກໍ, ສຸວຓ຺ຓໍ. ກນຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຄຕິກນ຺ຕີສຸ ອກປຈ຺ຈໂຍ, ສໍສທິເສນ ອມຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສມໍ. ສໍປຸພ຺ພອມຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ຕຈຕິ ມໍສໍ ຉາເທຕິ ສໍວຣຕິ ວາຕິ ¶ ຕໂຈ, ຕຈຕິ ທິພ຺ພຕິ ສຸວຓ຺ໂຓຠາເສນາຕິ ວາ ຕໂຈ, ຈມ຺ມໍ. ຕຈຘາຕຸ ສໍວຣຓທິຕ຺ຕີສຸ ອ. ກນເກນ ສຸວຓ຺ເຓນ ສໂມ ສທິໂສ ຕໂຈ ຍສ຺ສາຕິ ກນກ ສມຕໂຈ, ສຸຄໂຕ. ຍຖາ ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ຕໂຈ ໂກຈິ ນີລຕໂຈ ເສຕຕໂຈ ປີຕຕໂຈ ໂຫຕິ, ນ ເອວໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ຊາຕິຫິງ຺ຄຸລເກນ ມຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນິສທາຍ ຆໍສິຕ຺ວາ ເຄຣຸກປຣິກມ຺ມໍ ກຕ຺ວາ ຐປິຕ ຆນສຸວຓ຺ຓຣູປກໍ ວິຍ ກຎ຺ຈນສທິສຕໂຈ ໂຫຕິ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈ’’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ວິຍ ວຓ຺ໂຓ ຍສ຺ສາຕິ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ, ກຎ຺ຈເນນ ສນ຺ນິຠໍ ສທິສໍ ຕຈມສ຺ສາຕິ ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈຕິ ວຈນຕ຺ໂຖ ກາຕພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓນ຺ຕິ ອິມິນາ ຕຖາຄຕສ຺ສ ຆນສິນິທ຺ຘສຓ຺ຫສຣີຣຕໍ ທສ຺ເສຕິ. ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈຕິ ອິມິນາ ຉວິວຓ຺ຓໍ ທສ຺ເສຕິ. ອຖ ວາ ເວວຈນເມຕໍ ປທທ຺ວຍໍ. ຕສ຺ມາ ກນກສມຕໂຈຕິ ໂຖເມຕິ.

ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມຕິ ນີລໍ ອຸທ຺ຘໍ ອຄ຺ຄໂລໂມຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ນີລໍ ອຸທ຺ຘໍ ອຄ຺ຄາ ໂກຏິ ຫຸຕ຺ວາ ມຸຂໂສຠໍ ອຸລ຺ໂລກຍມາໂນ ວິຍ ຐິຕໂລໂມ, ນີລານິ ອຸທ຺ຘໍ ອຄ຺ຄານິ ໂກຏີນິ ຫຸຕ຺ວາ ຐິຕານິ ໂລມານິ ຍສ຺ສາຕິ ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ, ສຸຄໂຕ. ຍຖາ ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ໂລມານິ ເຫຏ຺ຐາ ອຄ຺ຄານິ ຫຸຕ຺ວາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ນ ເອວໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ໂລມານິ ອາວຏ຺ຏປຣິໂຍສາເນ ອຸທ຺ຘໍ ອຄ຺ຄານິ ຫຸຕ຺ວາ ມຸຂໂສຠໍ ອຸລ຺ໂລກຍມານານິ ວິຍ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ເຕ ‘‘ອຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ. ອຸທ຺ຘຄ຺ຄານິ ໂລມານິ ຊາຕານິ ນີລານິ ອຎ຺ຊນວຓ຺ຓານິ ກຸຓ຺ຑລາວຏ຺ຏານິ ປທກ຺ຂິຓາວຏ຺ຏກຊາຕານີ’’ຕິ. ຕສ຺ມາ ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມຕິ ໂຖເມຕິ.

ສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ ຕຖາຄໂຕ. ໂສ ຫິ ອນຎ຺ຎພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ສາມໍເຍວ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ພຸຊ຺ຌຕີຕິ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕສ຺ສ ¶ ປນ ປທສ຺ສ ຖູລຊິວ຺ໂຫຕ຺ຍາທີຫິ ຕີຫິ ປເທຫິ ຕຸລ຺ຍລິງ຺ຄຕ຺ຕຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ຖູລຊິວ຺ໂຫຕິ ມຸທຸທີຆປຸຖຸລ ຊິວ຺ຫາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຄາຖາພນ຺ຘວເສນ ຫິ ມຸທຸທີຆສທ຺ທໂລປໍ ກຕ຺ວາ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ມຸທຸຊິວ຺ຫາ ທີຆາ ຖູລາ ວຓ຺ຓ ສມ຺ປນ຺ນາ’’ຕິ. ຖູລຕິ ພ຺ຣູຫຕີຕິ ຖູລາ, ຊິວ຺ຫາ. ຖູລຘາຕຸ ພຸທ຺ຘິຍໍ ອ. ຊີວຕິ ປາຓໍ ຘາເຣຕີຕິ ຊິວ຺ຫາ, ຣສນາ. ຊີວຘາຕຸ ປາຓຘາຣເຓ ຫປຈ຺ຈໂຍ. ຊີວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕນ ຣເສນາຕິ ຊີວິຕໍ, ຉພ຺ພິຘຣໂສ. ຕໍ ອວ຺ຫາຍຕີຕິ ຊິວ຺ຫາ, ຊິວ຺ຫາປສາທຣູປໍ. ສມ຺ຠາຣຊິວ຺ຫາ ຐານູປຈາເຣນ ລພ຺ຠຕິ. ຊີວິຕສທ຺ທູປປທ ອວ຺ຫຘາຕຸ ອວ຺ຫາຍເນ ອ. ຊີວິຕອວ຺ຫາຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ວິຕສທ຺ທໂລປໍ ກຕ຺ວາ ຊິວ຺ຫາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຖູລາ ມຫນ຺ຕາ ທີຆາ ມຸທຸກາ ຊິວ຺ຫາ ຍສ຺ສາຕິ ຖູລຊິວ຺ໂຫ, ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຫິ ຊິວ຺ຫາ ຖູລາປິ ໂຫຕິ ກິສາປິ ຣສ຺ສາປິ ຖທ຺ຘາປິ ວິສມາປິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ມຸທຸຊິວ຺ຫາ ທີຆາ ປຸຖຸລາ ວຓ຺ຓ ສມ຺ປນ຺ນາ ໂຫຕິ. ໂສ ຕໍ ລກ຺ຂຓໍ ປຣິເຍສິຕຸໍ ອາຄຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸພ຺ຣາຫ຺ມຓາທີນໍ ກງ຺ຂາວິໂນທນຕ຺ຖໍ ຊິວ຺ຫາຍ ມຸທຸກຕ຺ຕາ ຕໍ ຊິວ຺ຫໍ ກຖິນສູຈິ ວິຍ ວຏ຺ເຏຕ຺ວາ ອຸໂຠປິ ນາສິກາໂສຕານິ ປຣາມສຕິ, ທີຆຕ຺ຕາ ອຸໂຠ ກຓ຺ຓໂສຕານິ ປຣາມສຕິ, ປຸຖຸລຕ຺ຕາ ເກສນ຺ຕປຣິໂຍສານໍ ເກວລມ຺ປິ ນລາຏໍ ປຏິຈ຺ຉາເທຕິ, ເອວໍ ຕສ຺ສາ ມຸທຸທີຆປຸຖຸລຠາວໍ ປກາເສນ຺ໂຕ ກງ຺ຂາວິໂນເທຕິ, ເອວໍ ຕິລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ນໍ ຊິວ຺ຫໍ ສນ຺ຘາຍ ຖູລ ຊິວ຺ໂຫຕິ ໂຖເມຕິ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ປຫູຕຊິວ຺ໂຫ’’ຕິ ປາໂຐ. ອຍເມວຕ຺ໂຖ.

ອຖາຕິ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣຕ຺ເຖ ນິປາໂຕ. ຕທຎ຺ຎນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສີຫຫນຸໂກຕິ ສີຫສ຺ສ ເຫຏ຺ຐາ ຫນຸ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓ ຫນຸໂກ. ສີຫສທ຺ທຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ຫນຕິ ໂອທນາທີນໍ ວຓ຺ຓວິເສສໍ ນາເສຕີຕິ ຫນຸ. ຫນຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ອຸ. ສີຫສ຺ສ ເຫຏ຺ຐາ ຫນຸ ວິຍ ຫນຸ ຍສ຺ສາຕິ ສີຫຫນຸໂກ ¶ , ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ສມາສນ຺ເຕ ໂກ. ສີຫສ຺ສ ຫິ ເຫຏ຺ຐິມຫນຸເມວ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ, ນ ອຸປຣິມໍ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ສີຫສ຺ສ ເຫຏ຺ຐິມໍ ວິຍ ທ຺ເວປິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ທ຺ວາທສິຍໍ ປກ຺ຂສ຺ສ ຈນ຺ທສທິສານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ສີຫຫນຸໂກຕິ ໂຖເມຕິ.

ຊາລິກປ຺ປາທຫຕ຺ໂຖຕິ ກຸສເລນ ວຑ຺ຒກິນາ ວາຕປາເນ ສມ຺ມາໂຍຊິຕຊາລໍ ວິຍ ຈມ຺ເມນ ອປ຺ປຏິພທ຺ຘຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລນ຺ຕໂຣ. ຊລຕິ ທິພ຺ພຕີຕິ ຊາລໍ, ຊລຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍໍ ຓ. ຊາລໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖິ ຕສ຺ມິໍ ວາ ວິຊ຺ຊຕີຕິ ຊາລິກໍ, ວາຕປານໍ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ຓິໂກ. ອຖ ວາ ຊາລໍ ເອວ ຊາລິກໍ. ປຊ຺ຊຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ເອເຕນາຕິ ປາໂທ, ຈຣໂຓ. ປທຘາຕຸ ຄມເນ ຓ. ຕໍ ຕໍ ຠາຣໍ ຫຣຕີຕິ ຫຕ຺ໂຖ, ກໂຣ. ຫຣຘາຕຸ ຫຣເຓ ໂຖ. ຊາລິກໍ ວິຍ ຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລນ຺ຕຣໍ ຍສ຺ສາຕິ ຊາລິກປ຺ປາທຫຕ຺ໂຖ, ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ກຸສເລນ ວຑ຺ຒກິນາ ວາຕປາເນ ສມ຺ມາໂຍຊິຕານິ ຊາລສທິສານິ ຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລນ຺ຕຣານິ ໂຫນ຺ຕິ. ນ ຈ ຈມ຺ເມນ ປຏິພທ຺ຘອງ຺ຄຸລນ຺ຕຣານີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຊາລິກປ຺ປາທຫຕ຺ຖງ຺ຄຸລນ຺ຕຣນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ອຸຕ຺ຕຣປທໂລເປນ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຈມ຺ເມນ ປຏິພທ຺ຘຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລນ຺ຕໂຣ ຫິ ຜຓຫຕ຺ຖໂກ ປຸຣິສໂທເສນ ອຸປຫໂຕ ປພ຺ພຊ຺ຊມ຺ປິ ນ ລຠຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ຈຕສ຺ໂສ ຫຕ຺ຖງ຺ຄຸລິໂຍ ປຎ຺ຈປິ ປາທງ຺ຄຸລິໂຍ ເອກປ຺ປມາຓາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕາສໍ ເອກປ຺ປມາຓ ຕາຍ ຍວລກ຺ຂຓໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ປຏິວິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ຕິຏ຺ຐຕິ. ອຖສ຺ສ ຫຕ຺ຖປາທາ ກຸສເລນ ວຑ຺ຒກິນາ ສມ຺ມາໂຍຊິຕຊາລວາຕ ປານສທິສາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຊາລິກປ຺ປາທຫຕ຺ໂຖຕິ ໂຖເມຕິ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ຊາລຫຕ຺ຖປາໂທ’’ຕິ ປາໂຐ. ອຍເມວຕ຺ໂຖ.

ນາໂຖຕິ ພຸທ຺ໂຘ ກຕ຺ຕຸວເສນ. ໂສ ຫິ ນາຖຕິ ວິເນຍ຺ຍານໍ ຫິຕປຏິປຕ຺ຕິໍ ຍາຈຕິ, ປຣສນ຺ຕານຄຕໍ ວາ ກິເລສພ຺ຍສໍ ອຸປຕາເປຕິ, ປຣເມນ ຈິຕ຺ຕິສ຺ສຣິເຍນ ສມນ຺ນາ ຄໂຕ ¶ . ສພ຺ພສຕ຺ເຕ ວາ ຄຸເຓຫິ ອີສຕິ ອຠິຠວຕິ, ເວເນຍ຺ຍານໍ ຫິຕສຸຂໍ ວາ ອາສີສຕີຕິ ນາໂຖຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ສທ຺ທນີຕິຍໍ ‘‘ນາຖຘາຕຸ ຍາຈເນ ອຸປຕາເປ ອິສ຺ສຣິເຍ ອາສິສເນ ຈາຕິ ຈຕູສ຺ວຕ຺ເຖສຸ ປວຕ຺ຕຕີ’’ຕິ.

ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສຕິປເທນ ຕຸລ຺ຍລິງ຺ຄຕ຺ຕຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ອຸຓ຺ຫີສສີໂສຕິ ຣຎ຺ໂຎ ພທ຺ຘອຸຓ຺ຫີສ ປຏ຺ໂຏ ວິຍ ວິໂຣຈມາໂນ ປກຕິມໍສປິຓ຺ຑສງ຺ຂາໂຕ ອຸຓ຺ຫີສປຏ຺ຏສີໂສ. ນລາເຏ ນຫິຍຕິ ພນ຺ຘິຍຕີຕິ ອຸຓ຺ຫີໂສ. ອຸປຸພ຺ພນຫຘາຕຸ ພນ຺ຘເນ, ອີໂສ. ວຓ຺ຓວິກາໂຣ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຊາລິນິຍໍ –

ຕທຸຈ຺ຈເຕ ປຎ຺ຈວິຘໍ ນິຣຸຕ຺ຕິ’’ນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຈ ອວິຊ຺ຊມານສ຺ສ ອາຄມາ ວຓ຺ຓາຄໂມ ນາມ. ວິຊ຺ຊມານອກ຺ຂຣານໍ ເຫຏ຺ຐຸປຣິຍາຍວເສນ ວຓ຺ຓວິປຣິຍາໂຍ ນາມ. ອຎ຺ຎກ຺ຂຣສ຺ສ ອຎ຺ຎກ຺ຂຣາປຊ຺ຊນຕາ ວຓ຺ຓວິກາໂຣ ນາມ. ວິຊ຺ຊມານກ຺ຂຣວິນາໂສ ວຓ຺ຓວິນາໂສ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຍຖາໂຍຄໍ ວິເສສຕ຺ຖໂຍໂຄ ຘາຕູນໍ ອຕ຺ຖາຕິສຍ ໂຍໂຄ ນາມາຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ເອຕ຺ຖ ປນ ນກາຣສ຺ສ ຓກາຣໍ ກຕຕ຺ຕາ ວຓ຺ຓວິກາໂຣຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ມາລາທິໍ ສິຍຕິ ພນ຺ຘິຍຕີຕິ ສີໂສ, ອຸຕ຺ຕມງ຺ໂຄ. ສິຘາຕຸ ພນ຺ຘເນ ອີໂສ. ຣາຊູນໍ ອຸຓ຺ຫີສປຏ຺ເຏນ ເວຐິຕສີໂສ ວິຍ ສີໂສ ຍສ຺ສາຕິ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ. ອຖ ວາ ຣາຊູນໍ ອຸຓ຺ຫີສໍ ວິຍ ສພ຺ພຕ຺ຖ ປຣິມຓ຺ຑລສີໂສ ຍສ຺ສາຕິ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ, ນາໂຖ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມາຍຸສຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອຸຓ຺ຫີສສີໂສຕິ ອິທໍ ປຣິປຸຓ຺ຓນລາຏຎ຺ເຈວ ປຣິປຸຓ຺ຓສີສຎ຺ຈາຕິ ທ຺ເວ ອຕ຺ຖວເສ ປຏິຈ຺ຈ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ຫິ ທກ຺ຂິຓກຓ຺ຓຈູຬິກໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ມໍສປຏໍ ¶ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ສກລໍ ນລາຏໍ ຉາທຍມານໍ ປູຣຍມານໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ວາມກຓ຺ຓຈູຬິກາຍ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ຣຎ຺ໂຎ ພທ຺ຘອຸຓ຺ຫີສປຏ຺ໂຏ ວິຍ ວິໂຣຈຕິ. ປຈ຺ຉິມຠວິກໂພຘິສຕ຺ຕານໍ ກິຣ ອິມໍ ລກ຺ຂຓໍ ວິທິຕ຺ວາ ຣາຊູນໍ ອຸຓ຺ຫີສປຏ຺ຏໍ ອກໍສຸ. ອຍໍ ຕາວ ເອໂກ ອຕ຺ໂຖ. ອຎ຺ເຎ ປນ ຊນາ ອປຣິປຸຓ຺ຓສີສາ ໂຫນ຺ຕິ. ເກຈິ ກປິສີສາ, ເກຈິ ຜລສີສາ, ເກຈິ ອຏ຺ຐິສີສາ, ເກຈິ ຕຸມ຺ພ ສີສາ, ເກຈິ ປພ຺ຠາຣສີສາ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ປນ ອາຣຄ຺ເຄນ ວຏ຺ເຏຕ຺ວາ ຐປິຕໍ ວິຍ ສຸປຣິປຸຓ຺ຓໍ ອຸທກປຸປ຺ຜຸລສທິສໍ ສີສໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ປຸຣິມນເຍນ ອຸຓ຺ຫີສເວຐິຕສີໂສ ວິຍາຕິ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ. ທຸຕິຍນເຍນ ອຸຓ຺ຫີສໍ ວິຍ ສພ຺ພຕ຺ຖ ປຣິມຓ຺ຑລ ສີໂສຕິ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ’’ຕິ. ຕຏ຺ຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ທ຺ເວ ອຕ຺ຖ ວເສ ປຏິຈ຺ຈ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຍສ຺ມາ ພຸທ຺ຘາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິໂນ ຈ ປຣິປຸຓ຺ຓ ນລາຏຕາຍ ປຣິປຸຓ຺ຓສີສພິມ຺ພຕາຍ ອຸຓ຺ຫີສສີສາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ເຕ ທ຺ເວ ອຕ຺ຖວເສ ປຏິຈ຺ຈ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສຕິ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ວຓ຺ເຓຕິ. ຕສ຺ມາ ອຸຓ຺ຫີສສີໂສຕິ ໂຖເມຕິ.

ອິຕິຄຸຓສຫິຕນ຺ຕິ ອິມິນາ ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາເຣນ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພຕ຺ຍາທິນາ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓຄຸເຓນ ສມ຺ປນ຺ນໍ. ອິຕິເອວໍ ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາຣໍ ຄຸຓໍ ອິຕິຄຸຓໍ. ເຕນ ສຫ ອິໂຕ ປຕ຺ໂຕຕິ ອິຕິຄຸຓສຫິໂຕ, ມເຫສີ. ອຎ຺ເຎ ຫິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ສມ຺ປນ຺ນາ ນ ໂຫນ຺ຕິ, ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊາໂນ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ສມ຺ປນ຺ນາປິ ຐເປຕ຺ວາ ໂກໂສຫິຕວຕ຺ຖ ຄຸຍ຺ຫລກ຺ຂຓໍ ອວເສເສຫິ ສມ຺ປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຖາຄໂຕເຍວ ສພ຺ພມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ. ຕສ຺ມາ ຠຄວນ຺ຕໍເຍວ ອິຕິຄຸຓສຫິຕນ຺ຕິ ໂຖມນໍ ອຣຫຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ມເຫສິນ຺ຕິ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທິເກ ຈ ນິພ຺ພານຎ຺ຈ ເອສຕິ ຄເວສຕີຕິ ມເຫສີ. ຕໍ ມເຫສິໍ ອຫໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ປຎ຺ຈວີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໒໓. ອຍໍ ¶ ປນ ອິມາສຸ ຕີສຸ ຄາຖາສຸ ສງ຺ເຂປຕ຺ຖໂຍຊນາ. ພຸທ຺ໂຘ ກຕ຺ຕຸຠູໂຕ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພ ນິຄ຺ໂຣຘສ຺ສ ປຣິມຓ຺ຑໂລ ວິຍ ປຣິມຓ຺ຑລສຣີໂຣ ມຸທຸກຣຈຣໂຓ ສຓ຺ຫຫຕ຺ຖປາໂທ, ພ຺ຣຫ຺ມໂຆໂສ ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ສໂຣ ວິຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມ຺ປນ຺ນສຣວນ຺ໂຕ, ເອຓິຊງ຺ຆາ ເອຓິມິຄສ຺ສ ຊງ຺ຆາ ວິຍ ສຸວຏ຺ຏຊາຓຸໂກ, ໂກສຈ຺ຉາທງ຺ຄຊາໂຕ ອຸສຠວາຣຓາ ທີນໍ ອງ຺ຄຊາໂຕ ວິຍ ສຸວຓ຺ຓປທຸມກຓ຺ຓິກສທິເສນ ວຕ຺ຖໂກເສນ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນນ ຄຸຍ຺ຫງ຺ຄຊາເຕນ ສມນ຺ນາຄໂຕ, ປຸນຣປິ ປຸນອປິ, ສຸຄໂຕ ພຸທ຺ໂຘ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ ສຸວຓ຺ຓ ປາທຸກຕລມິວ ຠູມິຍໍ ສມໍ ສຸຏ຺ຐຸ ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ, ມູໂທ ທາຕຸຓ຺ຓໂລໂມ ຠມຸກນ຺ຕເຣ ຊາໂຕ ສຓ຺ຫສຸຂຸໂມ ເສໂຕ ສຸທ຺ໂຘ ອຸຓ຺ຓໂລມວນ຺ໂຕ, ອຖມປິ ຕທຎ຺ຎໍອປິ, ສຸຄໂຕ ພຸທ຺ໂຘ, ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄ຺ຄຕ຺ຕຠາໂວ ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ອຸຊຸອຸຄ຺ຄຕ ອຕ຺ຕຠາໂວ ວິຍ ອຸຊຸເມວ ອຕ຺ຕຠາໂວ, ນີລກ຺ຂີ ອຕິນີລເນຕ຺ເຕນ ສມນ຺ນາຄໂຕ, ທີຆປຓ຺ຫິ ອາຍຕປຓ຺ຫິ ປຣິປຸຓ຺ຓປຓ຺ຫິ ວາ, ສຸຂຸມມລຉວີ ສຓ຺ຫມລວິສຸທ຺ຘຕໂຈ ສຓ຺ຫມລ ວິຣຫິຕຕໂຈ ວາ, ໂຖມ຺ຍຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ ໂຖມິຕພ຺ພສຕ຺ຕຣ ສຫຣຓສຫສ຺ສນ຺ຫາຣຸອຸທ຺ຘຄ຺ຄິກາ.

໒໔. ຊິໂນ ປຎ຺ຈມາຣຊິຕວາ ພຸທ຺ໂຘ, ຈຕ຺ຕາລີສຄ຺ຄທນ຺ໂຕ ສມຈຕ຺ຕາລີສອຸຕ຺ຕມທນ຺ໂຕ, ສມກລປນໂຊ ກກເຈນ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຐປິໂຕ ວິຍ ສມທນ຺ໂຕ, ອນ຺ຕຣໍສປ຺ປປີໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອໍສານໍ ຂນ຺ຘານໍ ອນ຺ຕຣໍ ເວມຊ຺ເຌ ປຣິປຸຓ຺ຓປິຏ຺ຐິຕໂລ, ຈກ຺ເກນງ຺ກິຕປາໂທ ອຏ຺ຐສຕປາທຈກ຺ກລກ຺ຂເຓນ ລກ຺ຂິຕ ປາທຕໂລ, ອວິຣຬທສໂນ ອວິວຣທນ຺ເຕນ ສມ຺ປນ຺ໂນ, ມາຣຊິ ປຎ຺ຈມາຣຊິຕວາ ພຸທ຺ໂຘ, ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ ປາທສ຺ສ ອຸປຣິ ຐິເຕນ ສງ຺ຂສທິສຕ຺ຕາ ສງ຺ຂນາມິເກນ ໂຄປ຺ຜເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ, ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ຐິຕໂກວ ໂນນມນ຺ໂຕ ອນມມາໂນ ຫຸຕ຺ວາ ອຸຠຍກຣມຸທຸນາ ສຸຂຸເມນ ຫຕ຺ຖທ຺ວເຍນ ຊຓ຺ຓຸການິ ຊງ຺ຆານິ ອາມສນ຺ໂຕ ປຣິມຊ຺ຊິຕຸໍ ສກ຺ໂກນ຺ໂຕ, ວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ ສຸວຓ຺ຓາລິງ຺ໂຄ ¶ ວິຍ ສມວຏ຺ຏິຕຄລິໂກ, ໂຄຕຣຸຓ ປຂຸມໂກ ຕໍມຸຫຸຕ຺ຕຊາຕຣຕ຺ຕວຈ຺ຉສ຺ສ ຈກ຺ຂຸຠຓ຺ໂຑ ວິຍ ວິປ຺ປສນ຺ນຈກ຺ຂຸຠຓ຺ໂຑ, ວິປ຺ປສນ຺ນຈກ຺ຂຸຠຓ຺ເຑນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ວາ, ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ ສີຫສ຺ສ ປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓກາໂຍ.

໒໕. ສຸຄໂຕ ພຸທ຺ໂຘ, ສຕ຺ຕປີໂນ ທ຺ວິຫຕ຺ຖປາທອໍສກູຏເອກຄລວເສນ ສຕ຺ຕສຸ ຐາເນສຸ ປຣິປຸຓ຺ຓມໍສິໂກ, ທີຆງ຺ຄຸລິ ສມອາຍຕຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລິ, ອຖ ຕທຎ຺ຎໍ ໂລມ ກູເປກໂລໂມ ເອເກກໂລມກູເປ ເອເກກຊາຕໂລໂມ, ສມ຺ປນ຺ໂນທາຕທາໂຐ ສມ຺ປນ຺ນສຸກ຺ກທາໂຐ, ກນກ ສມຕໂຈ ສຸວຓ຺ເຓນ ສທິສຈມ຺ໂມ ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ ນີລໍ ອຸທ຺ຘໍ ອຄ຺ຄາ ໂກຏິ ຫຸຕ຺ວາ ມຸຂໂສຠໍ ອຸລ຺ໂລກຍມາໂນ ວິຍ ຐິຕໂລໂມ, ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ຕຖາຄໂຕ, ຖູລຊິວ຺ໂຫ ມຸທຸທີຆປຸຖຸລຊິວ຺ຫາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ, ອຖ ຕທຎ຺ຎໍ, ສີຫຫນຸໂກ ສີຫສ຺ສ ເຫຏ຺ຐາຫນຸ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓຫນຸໂກ, ຊາລິກປ຺ປາທ ຫຕ຺ໂຖ ກຸສເລນ ວຑ຺ຒກິນາ ວາຕປາເນ ສມ຺ມາໂຍຊິຕ ຊາລໍ ວິຍ ຈມ຺ເມນ ອປ຺ປຏິພທ຺ຘຫຕ຺ຖປາທງ຺ຄຸລນ຺ຕໂຣ, ນາໂຖ ພຸທ຺ໂຘ, ອຸຓ຺ຫີສສີໂສ ຣຎ຺ໂຎ ອຸຓ຺ຫີສປຏ຺ໂຏ ວິຍ ວິໂຣຈມາໂນ ປກຕິມໍສປິຓ຺ຑສງ຺ຂາໂຕ ອຸຓ຺ຫີສປຏ຺ຏສີໂສ, ອິຕິ ຄຸຓສຫິຕໍ ເອວໍ ອິມິນາ ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາເຣນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓຄຸເຓນ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕໍ ມເຫສິໍ ພຸທ຺ຘໍ ຕີຫິ ທ຺ວາເຣຫິ ອຫໍ ນມາມິ ວນ຺ທາມີຕິ.

ຕີສຸ ຄາຖາສຸ ສງ຺ເຂປຕ຺ຖໂຍຊນາ ສມຕ຺ຕາ.

ອິມິສ຺ສໍ ປນ ນມກ຺ກາຣປາຬິຍໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓໍ ພຸທ຺ຘວຈນປາຬິຍໍ ອາຄຕນຍານຸກ຺ກເມນ ນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຄາຖາພນ຺ຘວເສນ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖເມວ ປນ ນິຄ຺ໂຣຘພິມ຺ໂພຕ຺ຍາທິນາ ອກ຺ກເມນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ປາເຖຍ຺ຍວຄ຺ເຄ ລກ຺ຂຓສຸຕ຺ເຕ ວຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓກ຺ກມໍ ¶ ສງ຺ເຂເປນ ທສ຺ສຍິສ຺ສາມ ພຫຸສ຺ສຸຕປຎ຺ຎາວຑ຺ຒນຕ຺ຖໍ.

. ພຸທ຺ໂຘ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ ໒. ເຫຏ຺ຐາປາທຕເລສຸ ຈກ຺ກຊາໂຕ ໓. ອາຍຕປຓ຺ຫິ ໔. ທີຆງ຺ຄຸລິ ໕. ມຸທຸຕລຸນ ຫຕ຺ຖປາໂທ ໖. ຊາລຫຕ຺ຖປາໂທ ໗. ອຸສ຺ສງ຺ຂປາໂທ ໘. ເອຓິຊງ຺ໂຆ ໙. ຐິຕໂກວ ອໂນນມນ຺ໂຕ ອຸໂຠຫິ ປາຓິຕເລຫິ ຊາຓຸການິ ປຣິມສຕິ ໑໐. ໂກໂສຫິຕ ວຕ຺ຖຄຸຍ຺ໂຫ ໑໑. ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈ ໑໒. ສຸຂຸມຈ຺ຉວີ ໑໓. ເອເກກໂລມກູເປສຸ ເອເກກໂລໂມ ໑໔. ນີລມຸທ຺ຘຄ຺ຄໂລໂມ ໑໕. ພ຺ຣຫ຺ມຸຊຸຄຕ຺ໂຕ ໑໖. ສຕ຺ຕຸສ຺ສໂທ ໑໗. ສີຫປຸພ຺ພຑ຺ຒກາໂຍ ໑໘. ຈິຕນ຺ຕຣໍໂສ ໑໙. ນິຄ຺ໂຣຘປຣິມຓ຺ຑໂລ ໒໐. ສມວຏ຺ຏກ຺ຂນ຺ໂຘ ໒໑. ຣສຄ຺ຄສຄ຺ຄີ ໒໒. ສີຫຫນຸໂກ ໒໓. ຈຕ຺ຕາລີສທນ຺ໂຕ ໒໔. ສມທນ຺ໂຕ ໒໕. ອວິຣຬທນ຺ໂຕ ໒໖. ສຸສຸກ຺ກທາໂຐ ໒໗. ປຫຸຕ ຊິວ຺ໂຫ ໒໘. ພ຺ຣຫ຺ມສໂຣ ໒໙. ອຠິນີລເນຕ຺ໂຕ ໓໐. ໂຄປ ຂຸໂມ ໓໑. ອຸຓ຺ຓາ ຠມຸກນ຺ຕເຣ ຊາຕາ ໂອທາຕາ ມຸທຸຕູລ ສນ຺ນິຠາ ໓໒. ອຸຓ຺ຫີສສີໂສຕິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓສ຺ສ ກໂມ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອິມານິ ປນ ຠຄວໂຕ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ ປາຣມີປຸຎ຺ຎກມ຺ເມນ ຍຖາຣຫໍ ກມ຺ມສຣິກ຺ຂກໍ ລພ຺ຠນ຺ຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພານິ. ຕານິ ປນ ກມ຺ມານິ ປາເຖຍ຺ຍວຄ຺ເຄ ລກ຺ຂຓສຸຕ຺ເຕ ວຸຕ຺ຕານິ, ຕານິ ປເນຕ຺ຖ ໂອໂລເກຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພານີຕິ.

ຕິສ຺ໂສ ວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສ ອຕິທຸລຠຕໂຣ ກາ ກຖາ ພຸທ຺ຘຠາໂວ,

ໂລເກ ຕສ຺ມາ ວິຠາວີ ວິວິຘຫິຕສຸຂໍ ສາຘໂວ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕາ;

ອິຏ຺ຐໍ ອຕ຺ຖໍ ວຫນ຺ຕໍ ສຸຣນຣມຫິຕໍ ນິພ຺ຠຍໍ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍໍ,

ໂລການໍ ນນ຺ທິວຑ຺ຒໍ ທສພລມສມໍ ຕໍ ນມສ຺ສນ຺ຕຸ ນິຈ຺ຈໍ.

໒໖. ເອວໍ ¶ ສຸຄຕນ຺ຕິອາທີຫິ ປຎ຺ຈວີສຕິວນ຺ທນຄາຖາຫິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປຓາມໍ ກຕ຺ວາ ອິທານິ ຕສ຺ສ ວນ຺ທເນ ອຸຍ຺ໂຍຊນໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ອາຫ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສ ຕ຺ຍາທິຄາຖໍ. ອຍໍ ປນ ສທ຺ຘຣາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ໂລເກ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຆໂສ ອຕິທຸລຠຕໂຣ ພຸທ຺ຘຠາໂວ ກາ ກຖາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ເອຕ຺ຖ ຈ ໂລເກຕິ ມນຸສ຺ສໂລເກ ຕິໂລເກ ວາ ອນນ຺ຕຈກ຺ກວາຬ ໂລເກ ວາ. ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສຕິ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘ ອິຕິ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ຖຸຕິສທ຺ໂທ ວາ. ຆຸສນໍ ໂຆໂສ. ຆຸສິຍຕິ ກຖິຍຕີຕິ ວາ ໂຆໂສ, ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ. ຆຸສຘາຕຸ ສທ຺ເທ ຓ. ອຖ ວາ ຆຸສິຍຕິ ຖວິຍຕີຕິ ໂຆໂສ, ຖຸຕິສທ຺ໂທ. ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ປາຣາຊິກຓ຺ຑຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທຕິ ກິຕ຺ຕິເອວ. ຖຸຕິໂຆໂສ ວາ’’ຕິ. ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘ ອິຕິ ປວຕ຺ໂຕ ໂຆໂສ ຖຸຕິໂຆໂສຕິ ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສ. ອຕິທຸລຠຕໂຣຕິ ອຕິວິຍ ທຸລ຺ລຠຕໂມ. ທຸລ຺ລຠຕໂຣຕິ ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ລກາຣໂລເປນ ທຸລຠຕໂຣຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ທຸກ຺ເຂນ ລຠິຍຕີຕິ ທຸລ຺ລໂຠ. ທຸປຸພ຺ພລຠຘາຕຸ ລຠເນ ອ. ອຖ ວາ ລຠສ຺ສ ອສມິທ຺ຘນ຺ຕິ ທຸລ຺ລໂຠ, ທຸພ຺ຠິຊາເນຍ຺ຍ ອພ຺ຍຍີຠາວສມາໂສຍໍ. ທຸສທ຺ໂທ ອສມິທ຺ຘຕ຺ໂຖ, ຍຖາ ທຸພ຺ຠິກ຺ໂຂຕິ. ອຕິ ວິຍ ທຸລ຺ລໂຠຕິ ອຕິທຸລໂຠ. ເຕສໍ ວິເສເສນ ອຕິທຸລ຺ລໂຠຕິ ອຕິທຸລຠຕໂຣ. ພຸທ຺ຘາ ຫິ ໂລເກ ກທາຈິ ກຣຫຈິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຆໂສ ອຕິທຸລຠຕໂຣຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຈູຬວຄ຺ຄຂນ຺ຘເກ ‘‘ໂຆໂສປິ ໂຂ ເອໂສ ຄຫປຕິ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລກສ຺ມິໍ, ຍທິທໍ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ. ຍຖາ ຈ ຫິ ໂລເກ ອຸທຸມ຺ພຣິກປຸປ຺ຜໍ ທຸລ຺ລຠໍ. ຈນ຺ທມ຺ຫິ ສສກໍ ຫຕ຺ເຖນ ຄຓ຺ຫິຕຸໍ. ວາຍສານໍ ຂີຣໍ, ເອວໍ ພຸທ຺ຘຠາໂວ ອຕິທຸລ຺ລຠຕໂຣຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ອຍໍ ປນ ຫີນູປມາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອປທານປາຬິຍໍ –

‘‘ອຸທຸມ຺ພຣິກປຸປ຺ຜໍວ ¶ , ຈນ຺ທມ຺ຫິ ສສກໍ ຍຖາ;

ວາຍສານໍ ຍຖາ ຂີຣໍ, ທຸລ຺ລຠໍ ໂລກນາຍກ’’ນ຺ຕິ ຈ;

ທຸລ຺ລໂຠ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ໂລກສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ຈ;

ກິຎ຺ຈາປິ ຫິ ໂລເກ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊູນໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມາໂນ ທຸລ຺ລໂຠ. ເອກສ຺ມິມ຺ປິ ປນ ກປ຺ເປ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊາໂນ ອເນກາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຕຖາຄຕາ ປນ ໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມານາປິ ເອກສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ເອກ ທ຺ວິຕິ ຈຕຸ ປຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘາເຍວ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນ ຕທຸຕ຺ຕຣິ. ຍສ຺ມາ ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍປິ ກປ຺ເປ ຕຖາຄຕສຸຎ຺ໂຎ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາ ຕຖາຄຕສ຺ເສວ ກທາຈິ ກຣຫຈິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນໂຕ ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສ ອຕິທຸລຠຕໂຣ ກາ ກຖາ ພຸທ຺ຘຠາໂວຕິ ວຸຕ຺ໂຕ. ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈຕໍ ຠຄວຕາ ມຫາປຣິນິພ຺ພານສມເຍ ‘‘ເທວຕາ ອານນ຺ທ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ. ທຸຣາວຕມ຺ຫາ ອາຄຕາ ຕຖາຄຕໍ ທສ຺ສນາຍ ກທາຈິ ກຣຫຈິ ຕຖາຄຕາ ໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ. ອຊ຺ຊ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຈູສສມເຍ ຕຖາຄຕສ຺ສ ປຣິນິພ຺ພານໍ ຠວິສ຺ສຕິ. ອຍຎ຺ຈ ມເຫສກ຺ໂຂ ຠິກ຺ຂຸ ຠຄວໂຕ ປຸຣໂຕ ຐິໂຕ ໂອວາເຣນ຺ໂຕ ໂອຕເຣນ຺ໂຕ ວາ ນ ມຍໍ ລຠາມ ປຈ຺ຉິເມ ກາເລ ຕຖາຄຕໍ ທສ຺ສນາຍາ’’ຕິ.

ພຸທ຺ຘຠາໂວຕິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠາໂວ. ກາ ກຖາຕິ ກິໍ ວຕ຺ຕພ຺ໂພເອວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກສ຺ມາ ປນ ພຸທ຺ໂຘ ອຕິທຸລ຺ລຠຕໂຣຕິ ຈ, ພຸທ຺ໂຘ ກທາຈິ ກຣຫຈິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕໍ. ນນຸ ພຸທ຺ຘາ ໂລເກ ອເນກາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ. ສຈ຺ຈເມຕໍ. ພຸທ຺ໂຘ ນາມ ປນ ອເນກາສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍວາເຣນ ວາ ອເນກາສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍທິວສມາສສໍວຈ຺ຉຣໍ ວາ ອເນກາສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປໍ ວາ ທສປາຣມິໂຍ ຈ ປຎ຺ຈມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ຈ ປູເຣຕ຺ວາວ ຠວິຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ, ນ ເອເກກວາຣາທິນາ. ອຖ ໂຂ ປນ ອນ຺ຕມໂສ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສາຘິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ທສປາຣມິໂຍ ຈ ປຎ຺ຈ ມຫາປຣິຈ຺ຈາເຄ ຈ ປູເຣຕ຺ວາວ ພຸທ຺ໂຘ ¶ ຠວິຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ. ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ໂຘ ອຕິທຸລ຺ລຠຕໂຣຕິ ຈ, ພຸທ຺ຘາ ກທາຈິ ກຣຫຈິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ.

ເອວໍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອຕິທຸລ຺ລຠຕຣຕ຺ຕາ ຈ ກທາຈິ ກຣຫຈິ ອຸປ຺ປນ຺ນຕ຺ຕາ ຈເອວ ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິ ກິຕ຺ຕຍນ຺ຕສ຺ສ ມຫປ຺ຜລໍ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອປທາເນ –

‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ ກິຕ຺ຕຍນ຺ຕສ຺ສ, ກາເຍ ຠວຕິ ຍາ ປີຕິ;

ວຣເມວ ຫິ ສາ ປີຕິ, ກສິເຓນປິ ຊມ຺ພຸທີປສ຺ສາ’’ຕິ.

ຕສ຺ມາຕິ ຍສ຺ມາ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຆໂສ ອຕິທຸລ຺ລຠຕໂຣ, ພຸທ຺ຘຠາໂວ ກາ ກຖາ. ຕສ຺ມາ. ວິຠາວີຕິ ເມຘາວີ. ເຕ ຫິ ຫິຕາຫິຕໍ ກາຣຓາກາຣຓໍ ວາ ວິເສເສນ ຠາເວຕິ ປກາເສຕີຕິ ວິຠາວາ, ປຎ຺ຎາ. ວິປຸພ຺ພ ຠູຘາຕຸ ສຕ຺ຕາຍໍ ຓ. ສາ ເອເຕສໍ ອຕ຺ຖີຕິ ວິຠາວີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ສາຘໂວ ລພ຺ຠຕິ. ຕໍ ປນ ສາຘໂວຕິ ປເທ ວິເສສນໍ.

ວິວິຘຫິຕສຸຂນ຺ຕິ ນານປ຺ປກາຣໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣ ສງ຺ຂາຕໍ ຫິຕສຸຂໍ. ຕສ຺ສ ປນ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ຕໍ ປນ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕາຕິປເທ ກມ຺ມໍ. ສາຘໂວຕິ ສປ຺ປຸຣິສາ. ເຕ ຫິ ສປຣຫິຕໍ ສາເຘຕິ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ສາຘໂວຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສາຘຘາຕຸ ສໍສິທ຺ຘິຍໍ ອໂວ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ນມສ຺ສນ຺ຕູຕິ ປເທນ ກຕ຺ຕຸຠາເວນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ປຕ຺ຖຍນ຺ຕາຕິ ຍາຈນ຺ຕາ. ວິວິຘຫິຕສຸຂໍ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕິ ຍາຈນ຺ຕີຕິ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕາ, ສາຘໂວ. ປຕ຺ຖຘາຕຸ ຍາຈເນ ອນ຺ໂຕ. ຍກາຣາຄໂມ. ຕໍ ປນ ສາຘໂວຕິປເທ ວິເສສນໍ. ອິຏ຺ຐນ຺ຕິ ກາມຍມານໍ. ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ ກມິຕພ຺ພນ຺ຕິ ອິຏ຺ຐໍ. ອິສຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາ ກນ຺ຕີສຸ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສ ຣຏ຺ໂຐ, ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ. ອຕ຺ຖນ຺ຕິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິກສມ຺ປຣາຍິກາທິອຕ຺ຖໍ. ອຕ຺ຖິຍຕິ ປຕ຺ຖິຍຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ, ວິປາການິສໍສຜລໍ. ອຕ຺ຖຘາຕຸ ຍາຈນາຍໍ ອ ¶ . ອຖ ວາ ອສຕິ ຠວຕິ ຜລຠາເວນາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອສຘາຕຸ ຠຸວິມ຺ຫິ ຖ. ຕໍ ປນ ປທທ຺ວຍໍ ວຫນ຺ຕນ຺ຕິປເທ ກມ຺ມໍ. ວຫນ຺ຕນ຺ຕິ ຘາຣກໍ. ວຫຕິ ຫຣຕີຕິ ວຫນ຺ໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ວຫຘາຕຸ ວຫເນ ປາປຸຓເນ ວາ ອນ຺ໂຕ. ພຸທ຺ໂຘ ຫິ ສຕ຺ຕານໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣຫິຕສຸຂໍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຘາເຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ສຸຣນຣມຫິຕນ຺ຕິ ເທເວຫິ ຈ ມນຸສ຺ເສຫິ ຈ ຈຕຸປຈ຺ຈຍາທີຫິ ປູຊິຕໍ. ອິທໍ ປເນຕ຺ຖ ນິພ຺ພຈນໍ. ອິສ຺ສຣິຍກີຬາທີຫິ ສຸຣນ຺ຕິ ທິພ຺ພນ຺ຕີຕິ ສຸຣາ, ເທວາ. ສຸຣຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍໍ. ອຖ ວາ ສຸຣນ຺ຕິ ອີສນ຺ຕິ ເທວິສ຺ສຣິຍໍ ປາປຸຓນ຺ຕິ ວິໂຣຈນ຺ຕິ ຈາຕິ ສຸຣາ, ເທວາ. ສຸນ຺ທຣາ ຣາ ວາຈາ ເອເຕສນ຺ຕິ ວາ ສຸຣາ, ເທວາ. ຂນ຺ຘສນ຺ຕານໍ ນຣນ຺ຕິ ເນນ຺ຕີຕິ ນຣາ, ມນຸສ຺ສາ. ນຣຘາຕຸ ນຍເນ ອ. ສຸຣາ ຈ ນຣາ ຈ ສຸຣນຣາ. ເຕຫິ ມຫິຕພ຺ພາ ປູຊິຕພ຺ພາຕິ ສຸຣນຣມຫິໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ. ມຫຘາຕຸ ປູຊາຍໍ ຕ. ຕໍ ສຸຣນຣມຫິຕໍ. ນິພ຺ຠຍນ຺ຕິ ອຠຍໍ. ຠິຍເຕ ຠຍໍ. ນຕ຺ຖິ ຠຍໍ ເອຕສ຺ສາຕິ ນິພ຺ຠໂຍ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ນິພ຺ຠຍໍ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ອຏ຺ຐສຸ ປຣິສາສຸ ເກນຈິ ກາຣເຓນ ຠຍໍ ຫທຍຈລນໍ ກມ຺ປນໍ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍນ຺ຕິ ປຣໂລກໍ ສທ຺ທຫິຕ຺ວາ ທາຕພ຺ພອຸຕ຺ຕມທານາຣຫໍ. ທາຕພ຺ພາຕິ ທກ຺ຂິຓາ, ເທຍ຺ຍຘມ຺ມວຕ຺ຖຸ. ທາຘາຕຸ ທາເນກ຺ຂິຓປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ທກ຺ຂນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ເອຕາຍ ສຕ຺ຕາ ຍຖາຘິປ຺ເປຕາຫິ ສມ຺ປຕ຺ຕີຫີຕິ ທກ຺ຂິຓາ, ປຣໂລກໍ ສທ຺ທຫິຕ຺ວາ ທາຕພ຺ພທານໍ. ທກ຺ຂຘາຕຸ ວຑ຺ຒເນຍຸ, ຕໍ ອຣຫຕີຕິ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ໂຍ, ພຸທ຺ໂຘ. ອຣຫຕິຕທ຺ຘິເຕ ເຓຍ຺ໂຍ. ອຖ ວາ ທກ຺ຂິຓາຍ ຫິຕໍ ອນຸຣູປໍ ມຫປ຺ຜລກຣຓຕາຍ ວິໂສເຘຕີຕິ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ໂຍ, ພຸທ຺ໂຘ. ວິໂສເຘຕິຕທ຺ຘິຕາຍໍ. ພຸທ຺ໂຘເຍວ ຫິ ທກ຺ຂິຓາຍ ມຫປ຺ຜລກຣຓວເສນ ຈ, ວິໂສຘນວເສນ ຈ, ເທວສກ຺ກພ຺ຣຫ຺ເມຫິ ຈ, ໂກສລຣາຊາທີຫິ ຈ, ອນາຖປິຓ຺ຑິກເສຏ຺ຐາທີຫິ ຈ ປຣໂລກໍ ສທ຺ທຫິຕ຺ວາ ທາຕພ຺ພໍ ອຸຕ຺ຕມທານໍ ວິເສເສນ ອຣຫຕິ, ຕສ຺ມາ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ.

ໂລການນ຺ຕິ ¶ ສຕ຺ຕໂລການໍ. ຕສ຺ສ ປນ ອຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ນນ຺ທິວຑ຺ຒນ຺ຕິ ປີຕິຍາ ວຑ຺ຒາເປນ຺ຕໍ. ນນ຺ທິຍເຕ ນນ຺ທິ. ຠາວສາຘໂນຍໍ. ນນ຺ທຘາຕຸ ສມິທ຺ຘິຍໍ ນນ຺ທເນ ວາ ອິ. ປີຕິຍາ ອຘິວຈນເມຕໍ. ສາ ວຑ຺ເຒຕິ ພຸທ຺ເຘຕີຕິ ນນ຺ທິວຑ຺ໂຒ, ພຸທ຺ໂຘ. ນນ຺ທິສທ຺ທູປປທວຑ຺ຒຘາຕຸ ວຑ຺ຒເນ ອ. ພຸທ຺ໂຘ ຫິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາສີຕານຸພ຺ຍຎ຺ຊນລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ເນນ ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎາຓາທິຄຸຓສມ຺ປນ຺ເນນ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຈ ໂລເກ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ປີຕິໍ ວຑ຺ເຒຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສພ຺ພສຕ຺ຕານຎ຺ຫິ ພຸທ຺ຘທສ຺ສເນ ຘມ຺ມສວເນ ຈ ຕິຕ຺ໂຕ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ໂລການໍ ນນ຺ທິວຑ຺ຒນ຺ຕິ ໂຖເມຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອປທານຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ປກຕິຍາເອວ ຫິ ພຸທ຺ຘທສ຺ສເນ ປຸຓ຺ຓຈນ຺ທສມຸທ຺ທຣາຊທສ຺ສເນ ອຕິຕ຺ໂຕ ໂລໂກຕິ. ກຖໍ ປນ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ພຸທ຺ຘທສ຺ສເນ ອຕິຕ຺ໂຕ ໂຫຕີ’’ຕິ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປນ ພາຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາທີຫິ ສີລາທິອສາຘາຣຓຄຸເຓຫິ ຈ ອຘິກ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຫຸຕ຺ວາ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ເສຫິ ອຕິວິໂຣຈມານຕ຺ຕາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ຕາວຕິໍເສ –

‘‘ນ ໂກຈິ ເທໂວ ວຓ຺ເຓນ, ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ອຕິໂຣຈຕິ;

ສພ຺ເພ ເທເວ ອຘິຄ຺ຄຍ຺ຫ, ສມ຺ພຸທ຺ໂຘວ ວິໂຣຈຕີ’’ຕິ.

ທສພລນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາຣິຍສາວເກຫິ ອສາຘາຣເຓນ ທສກາຍພເລນ ຈ ທສຎາຓພເລນ ສມ຺ປນ຺ນໍ. ຕຎ຺ຫິ ເກຫິຈິ ວິຣຸທ຺ເຘຫິ ກາຣເຓຫິ ພລນ຺ຕິ ນ ກມ຺ເປນ຺ຕີຕິ ພລນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ພລນ຺ຕິ ຊີວິຕໍ ກປ຺ເປນ຺ຕິ ເອເຕນາຕິ ພລໍ, ກາຍພລໍ. ພລຘາຕຸ ປາເຓ ອ. ພລນ຺ຕິ ຠາຣໍ ວຫິຕຸໍ ສກ຺ກຸຓນ຺ຕີຕິ ວາ ພລໍ, ພລນ຺ຕິ ຊານນ຺ຕິ ສພ຺ພຘມ຺ມນ຺ຕິ ພລໍ, ຎາຓ ພລໍ. ທສພລຎ຺ຈ ທສພລຎ຺ຈ ທສພລານິ ເອກເສສນເຍນ. ຕານິ ຍສ຺ສ ໂສຕິ ທສພໂລ, ພຸທ຺ໂຘ. ອິຘ ປນ ສາມຎ຺ຎວເສນ ວຸຕ຺ໂຕປິ ວິເສສຏ຺ຐານິຍຕ຺ຕາ ຠຄວໂຕ ທສກາຍພລານິ ຈ, ທສຎາຓພລານິ ຈ ອຘິປ຺ເປຕານິ. ເຕສໍ ປນ ສຣູ ປຕ຺ຖໍ ນຍນສຸຠຄກາຍງ຺ຄນ຺ຕ຺ຍາທິ ຄາຖາວຓ຺ຓນາຍໍ ວຸຕ຺ຕເມວ.

ອສມນ຺ຕິ ¶ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສທິສໍ. ນຕ຺ຖິ ສໂມ ສທິໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ເອຕສ຺ສາຕິ ອສໂມ, ພຸທ຺ໂຘ. ຕໍ ອສມໍ. ຕນ຺ຕິ ຕາທິສໍ ຄຸຓສມ຺ປນ຺ນໍ ພຸທ຺ຘໍ. ນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ສຕຕໍ ສມິຕໍ ສພ຺ພກາລໍ ນິຣນ຺ຕຣນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ນມສ຺ສນ຺ຕູຕິ ອຠິວນ຺ທນ຺ຕູຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂລເກ ຕິໂລເກ ມນຸສ຺ສໂລເກ ວາ, ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິໂຆໂສ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘອິຕິ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ຖຸຕິສທ຺ໂທ ວາ, ອຕິທຸລຠຕໂຣ ອຕິວິຍ ທຸລ຺ລຠຕໂມ, ພຸທ຺ຘຠາໂວ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠາໂວ, ກາ ກຖາ ກິໍວຕ຺ຕພ຺ໂພ ເອວ, ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ໂຘພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຆສສ຺ສ ອຕິທຸລ຺ລຠຕຣຕ຺ຕາ, ວິຠາວີ ເມຘາວີ ວິວິຘຫິຕສຸຂໍ ນານປ຺ປກາຣໍ ໂລກິຍໂລກຸຕ຺ຕຣສງ຺ຂາຕໍ ຫິຕສຸຂໍ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕາ ຍາຈນ຺ຕາ, ສາຘໂວ ສປ຺ປຸຣິສາ ອິຏ຺ຐໍ ກາມຍມານໍ, ອຕ຺ຖໍ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິກສມ຺ປຣາຍິກາທິອຕ຺ຖໍ, ວຫນ຺ຕໍ ຘາຣກໍ, ສຸຣນຣມຫິຕໍ ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ປູຊິຕໍ, ນິພ຺ຠຍໍ ອຠຍໍ ອສນ຺ຕາສໍ ວາ, ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍໍ ປຣໂລກໍ ສທ຺ທຫິຕ຺ວາ ທາຕພ຺ພອຸຕ຺ຕມທານາຣຫໍ, ໂລການໍ ສຕ຺ຕໂລການໍ ນນ຺ທິວຑ຺ຒໍ ປີຕິຍາ ວຑ຺ຒາປເນນ຺ຕໍ. ທສພລໍ ອສາຘາຣເຓນ ທສກາຍຎາຓພເລນ ສມ຺ປນ຺ນໍ, ອສມໍ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ເກນຈິ ອສທິສໍ ຕໍ ຕາທິສໍ ຄຸຓສມ຺ປນ຺ນໍ ພຸທ຺ຘໍ ນິຈ຺ຈໍ ສຕຕໍ ສມິຕໍ ສພ຺ພກາລໍ ນິຣນ຺ຕຣໍ, ນມສ຺ສນ຺ຕຸ ອຠິວນ຺ທນ຺ຕູຕິ.

ຉພ຺ພີສຕິມວນ຺ທນຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ປຸຎ຺ເຎເນເຕນ ໂສຫໍ ນິປຸຓມຕິ ສໂຕ ສມ຺ປຣາເຍ ຈ ຕິຕ຺ໂຕ,

ທກ຺ໂຂ ທິຏ຺ຐຸຊ຺ຊຸປຎ຺ໂຎ ອວິກລວີຣິໂຍ ໂຠຄວາ ສໍວິຠາຄີ;

ຕິກ຺ໂຂ ¶ ສູໂຣ ຘິຕຕ຺ໂຕ ສປຣຫິຕຘໂຣ ທີຆຊີວີ ອໂຣໂຄ,

ຘຎ຺ໂຎ ວຓ຺ໂຓ ຍສສ຺ສີ ອຕິພລວຘໂຣ ກິຕ຺ຕິມາ ຂນ຺ຕຸເປໂຕ.

ສທ຺ໂຘ ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕ ປຣມສິຣິຘໂຣ ທິຏ຺ຐຘມ຺ເມ ວິຣຕ຺ໂຕ,

ລຊ຺ຊີ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ ອຠິຣຕກຸສໂລ ປຎ຺ຈສີລາທິຣກ຺ໂຂ;

ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ອປ຺ປໂກໂຘ ອຕິວຸຊຸຫທໂຍ ອິທ຺ຘິມາ ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ,

ປາສໍໂສ ເປມວາໂຈ ສຸຊນຄຸຓວິທູ ມາມໂກ ໂສ ຠເວຍ຺ຍໍ.

໒໗. ເອວໍ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຆໂສຕ຺ຍາທິຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘວນ຺ທເນ ອຸຍ຺ໂຍຊນໍ ກຕ຺ວາ ອິທານິ ສຸຄຕນ຺ຕ຺ຍາທີຫິ ຄາຖາຫິ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ປຓິຘິໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ອາຫ ປຸຎ຺ເຎເນເຕນ ໂສຫນ຺ຕ຺ຍາທິ ຄາຖາທ຺ວຍໍ. ອຍໍ ປນ ຄາຖາທ຺ວຍມ຺ປິ ສທ຺ຘຣາຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ປຐມຄາຖາຍໍ ໂສອຫໍ ເອເຕນ ປຸຎ຺ເຎນ ສມ຺ປຣາເຍ ນິປຸຓມຕິ ຈ ສໂຕ ຈ…ເປ… ຂນ຺ຕຸເປໂຕ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ໂສຫນ຺ຕິ ໂສ ອຫໍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນມກ຺ກາໂຣ ໂສອຫນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອເຕນ ປຸຎ຺ເຎນາຕິ ອິມິນາ ພຸທ຺ຘວນ຺ທນປຸຎ຺ຎກມ຺ເມນ ອຕ຺ຕໂນ ກາຣກໍ ປວຕິ ໂສເຘຕີຕິ ປຸຎ຺ຎໍ. ປຸຘາຕຸ ໂສຘເນ ຓ຺ຍ. ປຸຎ຺ຎນ຺ຕິ ຈ ອິຘ ປນ ພຸທ຺ຘປຓາມກ຺ຣິຍາຠິນິປ຺ຜາທິກາ ກຸສລເຈຕນາ ອຘິປ຺ເປຕາ. ສາ ຈ ວນ຺ທເນຍ຺ຍວນ຺ທການໍ ເຂຕ຺ຕຊ຺ຌາສຍສມ຺ປທາຫິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມ ເວທນີຍຠູຕາ ຍຖາລທ຺ຘສມ຺ປຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕກສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ອນຸພລປ຺ປທານວເສນ ຕນ຺ນິພ຺ພຕ຺ຕິຕວິປາກສນ຺ຕຕິຍາ ອນ຺ຕຣາຍກຣານິ ອຸປປີຬກອຸປຈ຺ເຉທກກມ຺ມານິ ປຏິພາຫິຕ຺ວາ ຕນ຺ນິທານານໍ ຍຖາຘິປ຺ເປຕສິທ຺ຘິວິພນ຺ຘການໍ ໂຣຄາທິອນ຺ຕຣາຍານມປ຺ປວຕ຺ຕິໍສາເຘຕິ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ ຈ ເວທິຕພ຺ໂພ. ສມ຺ປຣາເຍ ຈາຕິ ເອຕ຺ຖ ¶ ຈສທ຺ໂທ ອຏ຺ຐານໂຍໂຄ. ໂສ ຈ ນິປຸຓມຕິຕ຺ຍາທີສຸ ປເທສຸ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ສມ຺ປຣາເຍຕິ ປຣໂລເກ. ໂສ ຫິ ສມ຺ປຣາຍິຕພ຺ພາ ອຸປຄມິຕພ຺ພາ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ເຕຫີຕິ ຈ, ກມ຺ມກິເລສວເສນ ສຕ຺ເຕຫິ ສມ຺ປຣາຍິຕພ຺ພາ ປາປຸຓິຕພ຺ພາຕິ ວາ ເອຕ຺ຖາຕິ ຈ ສມ຺ປຣາໂຍຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສໍປຣິປຸພ຺ພ ອຍຘາຕຸ ຫິ ຄຕິຍໍ ຓ. ອຖ ວາ ກມ຺ມວເສນ ອຠິມຸໂຂ ສມ຺ປເຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສມ຺ປຣາໂຍຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສໍປຸພ຺ພປຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ຺ຍ. ອິຕິ ໂຂ ອານນ຺ທ ກຸສລານິ ສີລານິ ອນຸປຸພ຺ເພນ ອຄ຺ຄາຍ ປເຣນ຺ຕີຕິອາທີສຸ ວິຍ ຫິ ຈຸຣາທິ ຄຓວເສນ ປຣສທ຺ທໍ ຄຕິຍມິຈ຺ຉນ຺ຕິ ສທ຺ທວິທູ. ຕສ຺ມິໍ ສມ຺ປຣາເຍ.

ນິປຸຓມຕີຕິ ສຓ຺ຫສຸຂຸມປຎ຺ຎວາ ຈ. ສຓ຺ຫສຸຂຸມໍ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣໍ ປຏິວິຊ຺ຌນສມຕ຺ຖາຍ ປຎ຺ຎາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ນິປຸຓສທ຺ໂທ ສຓ຺ຫສຸຂຸມວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ຫິຕາຫິຕໍ ມນຕິ ຊານາຕີຕິ ມຕິ, ປຎ຺ຎາ. ມນຘາຕຸ ຎາເຓຕິ. ນິປຸຓາ ສຓ຺ຫາ ມຕິ ປຎ຺ຎາ ຍສ຺ສ ເມຕິ ນິປຸຓມຕິ. ສໂຕຕິ ສຕິມາ ຈ. ສຣຕີຕິ ສຕິ, ສຣຘາຕຸ ຈິນ຺ຕາຍນ຺ຕິ. ສາ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ສໂຕ. ຕິຕ຺ໂຕຕິ ຕປ຺ປໂນ ຈ. ຍຖາລທ຺ຘວຕ຺ຖຸນາ ສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕິສນໍ ຕປ຺ປນໍ ຕິຕ຺ໂຕ. ຕິສຘາຕຸ ຕປ຺ປເນ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ສກາຣສ຺ສ ໂຕອາເທໂສ. ຍຖາລາຠ ສນ຺ໂຕໂສ, ຍຖາພລສນ຺ໂຕໂສ, ຍຖາສາຣຸປ຺ປສນ຺ໂຕ ໂສ ຈາຕິ ຕິວິເຘນ ສນ຺ໂຕເສນ ສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ທກ຺ໂຂຕິ ຕໍ ຕໍ ກິຈ຺ເຈ ເຉໂກ ຈ ກຸສໂລ ຈ ວາ. ໂສ ຫິ ກຸສລກມ຺ເມ ອຎ຺ຎສ຺ມິຎ຺ຈ ກິຈ຺ຈາກິຈ຺ເຈ ອທນ຺ຘຕາຍ ສີຆໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ທກ຺ໂຂ. ທກ຺ຂຘາຕຸ ສີຆຕ຺ເຖ ອ. ທິຏ຺ຐຸຊ຺ຊຸປຎ຺ໂຎຕິ ທິຏ຺ຐິອຸຊຸປຎ຺ໂຎຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຸຊຸ ທິຏ຺ຐິປຎ຺ຎາຍ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເກສຸຈິ ໂປຕ຺ຖເກສຸ ທິຏ຺ຐິຊ຺ຊຸ ປຎ຺ໂຎຕິ ປາໂຐ. ທິຏ຺ຐິອຸຊຸປຎ຺ໂຎຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ, ໂສເຍ ວຕ຺ໂຖ ¶ . ອຸຊູຕິ ອກຸຏິລຠາເວນ ຠວຕີຕິ ອຸຊຸ, ອຊ຺ຊໂວ. ອຸຊຸຘາຕຸ ອຊ຺ຊເວ ກ຺ວິ. ອຖ ວາ ອຣຕິ ອກຸຏິລຠາເວນ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອຸຊຸ, ອວງ຺ໂກ. ອຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຊຸປຈ຺ຈໂຍ. ອຣິສ຺ສ ອຸອາເທໂສ. ສມ຺ມາ ປສ຺ສຕີຕິ ທິຏ຺ຐິ, ມຕິ. ທິສຘາຕຸ ປສ຺ສເນ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສ ຣຏ຺ຐາເທໂສ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕໂລໂປ ຈ ອີ ຈ. ອຸຊຸ ອຊ຺ຊວາ ທິຏ຺ຐິ ມຕິ ທິຏ຺ຐຸຊຸ ວິເສສນປຣນິປາຕວເສນ. ປກາເຣນ ຊານາຕິ ອນິຈ຺ຈາທິວເສນ ອວພຸຊ຺ຌຕີຕິ ປຎ຺ຎາ. ປປຸພ຺ພຎາຘາຕຸ ອວໂພຘເນ ອ. ອຸຊຸທິຏ຺ຐິ ຈ ອຸຊຸປຎ຺ຎາ ຈ ຍສ຺ສ ເມຕິ ທິຏ຺ຐຸຊ຺ຊຸປຎ຺ໂຎ, ປຸຄ຺ຄໂລ. ອວິກລວີຣິໂຍຕິ ອນູນວີຣິໂຍ ຈ ປຣິປຸຓ຺ຓວີຣິໂຍ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິຫີນໍ ກໂຣຕີຕິ ວິກໂລ. ວິປຸພ຺ພກຣຘາຕຸ ກຣເຓ ອ. ຣສ຺ສໂລ. ວີຣານໍ ກມ຺ມໍ ວີຣິຍໍ. ອວິກລໍ ອນູນໍ ວີຣິຍໍ ອສ຺ສເມຕິ ອວິກລວີຣິໂຍ. ນ ສກ຺ກາ ກຸສີເຕເນວ ນວໂລກຸຕ຺ຕຣຘມ຺ມາ ລທ຺ຘຸໍ, ອາຣທ຺ຘວີຣິເຍເນວ ສກ຺ກາ. ຕສ຺ມາ ອວິກລວີຣິໂຍຕິ ປຕ຺ເຖຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ໂຠຄວາຕິ ຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພສມ຺ປຕ຺ຕິສຸເຂນ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ໂພຕິ ໂຠໂຄ, ສມ຺ປຕ຺ຕິ. ຠຸຊຘາຕຸ ປາລນພ຺ຍວຫຣເຓສຸ ຓ. ໂຠໂຄ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ໂຠຄວາ. ສໍວິຠາຄີຕິ ສໍວິຠຊນສີໂລ ຈ ສໍວິຠຊນສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ວາ, ສໍວິຠຊຕິ ສີເລນາຕິ ສໍວິຠາຄີ. ສໍວິຠຊນສີໂລຕິ ວາ ສໍວິຠາຄີ, ສໍວິຠຊິຕຸໍ ສີລມສ຺ສາຕິ ວາ ສໍວິຠາຄີ. ສໍວິຠາເຄ ສີລມສ຺ສາຕິ ສໍວິຠາຄີ. ອຍໍ ຕສ຺ສີລຕ຺ໂຖ. ສໍວິຠຊຕິ ຘມ຺ເມນາຕິ ສໍວິຠຊນຘມ຺ໂມຕິ ວາ. ສໍວິຠຊິຕຸໍ ຘມ຺ໂມ ອສ຺ສາຕິ ວາ, ສໍວິຠຊເນ ຘມ຺ໂມ ອສ຺ສາຕິ ວາ ສໍວິຠາຄີ. ອຍໍ ຕທ຺ຘມ຺ມຕ຺ໂຖ. ສໍວິຠຊນໍ ສາຘຸກາໂຣ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖິ. ສາຘຸກາຣິນາ ສໍວິຠຊຕີຕິ ວາ, ສໍວິຠຊິຕຸໍ ສາຘຸກາຣີຕິ ວາ, ສໍວິຠຊເນ ສາຘຸກາຣີຕິ ວາ ສໍວິຠາຄີ. ອຍໍ ຕສ຺ສາ ຘຸກາຣຕ຺ໂຖ. ສໍວິປຸພ຺ພ ຠຊຘາຕຸ ວິຠາເຄ ຓ. ຊສ຺ສ ໂຄ. ອຖ ວາ ສໍວິຠຊນໍ ສໍວິຠາໂຄ. ໂສ ເມ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສໍວິຠາຄີ ¶ . ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ອີ. ປເຣສໍ ຍາຈການໍ ອນ຺ນາທິທານວຕ຺ຖຸໍ ນິຈ຺ຈໍ ປຣິຈ຺ຈຊນກາຣີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ຕິກ຺ໂຂຕິ ຕິກ຺ຂປ຺ປຎ຺ຎວາ ຈ ນິສານປຎ຺ຎວາ ວາ. ຕິຊນໍ ນິສນໍ ຕິກ຺ຂາ, ປຎ຺ຎາ. ຕິຊຘາຕຸ ນິສາເນ ຂ. ຊສ຺ສ ໂກ. ຕິກ຺ຂາ ປຎ຺ຎາ ເມ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຕິກ຺ໂຂ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ໂຓ. ຕິກ຺ຂ ປຎ຺ຎາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ປຎ຺ຎາຍ ຈ ສພ຺ພ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ເສຏ຺ຐຕ຺ຕາ ມູລກາຣຓຕ຺ຕາ ຈ ຕິກ຺ໂຂຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ມິລິນ຺ທປຎ຺ເຫ –

‘‘ປຎ຺ຎາ ປສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິໍ, ກຕາ ສທ຺ຘມ຺ມຏ຺ຐິຕິຍາ;

ປຎ຺ຎາຍ ວິມຕິໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ, ສນ຺ຕິໍ ປປ຺ໂປຕິ ປຓ຺ຑິໂຕ’’ຕິ.

ສູໂຣຕິ ຈຕູສຸ ປຣິສາສຸ ອຏ຺ຐສຸ ປຣິສາສຸ ຈ ວີໂຣ ຈ. ສຕ຺ຕິວນ຺ໂຕ ນິພ຺ຠໂຍຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສູຣຍເຕ ວິຣຍເຕ ສູໂຣ. ຠາວສາຘໂນຍໍ. ສູຣຘາຕຸ ວິກ຺ກນ຺ຕິຍໍ ວີເຣ ວາ ອ. ອຖ ວາ ອຠິຣຸອຉມ຺ຠິອນຸຕ຺ຣາສຠາເວນ ສູຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ສູໂຣ. ສູຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ສີໂຫ ວິຍ ປຣິສມຊ຺ເຌ ສູຣວີຣສມ຺ປນ຺ໂນ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສາສນິ ເກຫິ ປນ ສທ຺ຘມ຺ມວິທູຫິ ສູຣສທ຺ທສ຺ສ ນິພ຺ພຈນໍ ນ ທສ຺ສິຕໍ. ເກວລໍ ປນ ສູໂຣຕິ ວິສິຏ຺ຐສູໂຣຕິ ອຕ຺ຖວິວຣຓມຕ຺ຕເມວ ທສ຺ສິຕໍ. ຘິຕຕ຺ໂຕຕິ ເອຕ຺ຖ ຘິຕ ອຕ຺ໂຕຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ຘິໂຕຕິ ສມາຘິ. ອຕ຺ຕນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ. ເອກຄ຺ຄຈິຕ຺ຕສມ຺ປນ຺ໂນ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຘາຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ ເອກາຣມ຺ມເຓຫິ ຘິໂຕ, ເອກາຣມ຺ມເຓ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ເມ ຘາເຣຕີຕິ ວາ ຘິໂຕ, ສມາຘິ. ຘາຘາຕຸ ຘາຣເຓ ຕ. ອາຣມ຺ມຓໍ ອຣຕິ ຊານາຕີຕິ ອຕ຺ຕໍ, ຈິຕ຺ຕໍ. ອຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຕ. ຣສ຺ສ ໂຕ. ຘິໂຕ ສມາຘິ ອຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອສ຺ສ ເມຕິ ຘິຕຕ຺ໂຕ.

ສປຣຫິຕຈໂຣຕິ ອຕ຺ຕຫິຕປຣຫິຕຈໂຣ, ອຕ຺ຕໂນ ຈ ປຣສ຺ສ ຈ ອຕ຺ຖໍ ປຏິປນ຺ນໂກ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຕ຺ຕໂນ ຈ ປຣສ຺ສ ຈ ຫິຕໍ ອຕ຺ຖໍ ປໂຍຊນໍ ຈຣຕິ ປຏິປຊ຺ຊຕີຕິ ສປຣຫິຕຈໂຣ ¶ . ສປຣຫິຕສທ຺ທູປປທ ຈຣຘາຕຸ ຈຣເຓ ອ. ທີຆຊີວີຕິ ທີຆາຍຸໂກ ຈ. ທີເຆນ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ສມ຺ປນ຺ໂນ ວາ. ທີໂຆ ຊີໂວ ຊີວິຕໍ ອສ຺ສ ເມຕິ ທີຆຊີວິ. ອາຍຸກປ຺ປມ຺ປິ ທີຆຊີວິຕສມ຺ປນ຺ໂນ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອໂຣໂຄຕິ ໂຣຄວິຣໂຫ ຈ ອາໂຣຄ຺ຍໍ ວາ. ຣຸຊ຺ຊຕິ ຠຎ຺ຊຕິ ອງ຺ຄປຈ຺ຈງ຺ຄານີຕິ ໂຣໂຄ, ພ຺ຍາຘິ. ຣຸຊຘາຕຸ ຠງ຺ເຄ ຓ. ອຖ ວາ ຣຸຊ຺ຊຕິ ຫິໍສຕີຕິ ໂຣໂຄ. ຣຸຊຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຓ. ນຕ຺ຖິ ໂຣໂຄ ຕສ຺ສ ເມຕິ ອໂຣໂຄ, ຉນ຺ນວຸຕິໂຣຄານໍ ອຠາໂວ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຘຎ຺ໂຎຕິ ສິຣີປຸຎ຺ຎປຎ຺ຎາລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ຘຎ຺ຎສທ຺ໂທ ຫິ ສິຣີປຸຎ຺ຎປຎ຺ຎາລກ຺ຂຓວາຈໂກຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຊາຕເກ ‘‘ຘຎ຺ຎໍ ມງ຺ຄລ ສມ຺ມຕ’’ນ຺ຕິ ຈ. ເຕມິຍຊາຕເກ ‘‘ຘຎ຺ຎປຸຎ຺ຎລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ນໍ ປຸຕ຺ຕໍ ວິຊາຍີ’’ຕິ ຈ. ອິທໍ ປນ ນິພ຺ພຈນໍ. ຘນນໍ ສມ຺ປຊ຺ຊນໍ ຘຎ຺ຎໍ, ສິຣີປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎລກ຺ຂຓານໍ ສມ຺ປນ຺ນນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຘນຘາຕຸ ສມ຺ປນ຺ເນ. ຘາຕູນໍ ອເນກຕ຺ຖຕ຺ຕາ ຓ຺ຍປຈ຺ຈໂຍ. ຓກາຣານຸພນ຺ເຘ ໂລເປ ກເຕ ຍປຈ຺ຈເຍນ ສທ຺ຘິໍ ນກາຣສ຺ສ ຎກາຣໍ ກຕ຺ວາ ຘຎ຺ຎນ຺ຕິ ຣູປສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຖ ວາ ຘນໍ ສິຣີປຎ຺ຎາ ປຸຎ຺ຎລກ຺ຂຓສມ຺ປທໍ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ຘຎ຺ໂຎ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ຓ຺ໂຍ.

ວຓ຺ໂຓຕິ ວຓ຺ຓສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ເອຕ຺ຖ ຈ ວຓ຺ໂຓ ທຸວິໂຘ ໂຫຕິ ສຣີຣວຓ຺ຓຄຸຓວຓ຺ຓວເສນ. ຕຕ຺ຖ ສຣີຣ ວຓ຺ໂຓ ນາມ ຣູປກາຍສ຺ສ ປາສາທິກຣູປສມ຺ປນ຺ນຕາ. ຄຸຓ ວຓ຺ໂຓ ນາມ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິຄຸເຓນ ຈ ຘຸຕງ຺ຄາທິປຏິປທາຄຸເຓນ ຈ ສມ຺ປນ຺ນຕາ. ອິທໍ ປນ ນິພ຺ພຈນໍ. ວຓ຺ເຓຕິ ວິກາຣມາປນ຺ນານໍ ຫທຍງ຺ຄຕຠາວໍ ປກາເສຕີຕິ ວຓ຺ໂຓ, ສຣີຣຣູປໍ. ວຓ຺ເຓຕິ ອຕ຺ຕໂນ ທພ຺ພໍ ປກາເສຕີຕິ ວຓ຺ໂຓ, ຄຸໂຓ. ວຓ຺ຓຘາຕຸ ປກາສເນ ອ. ອິຘ ປນ ຕທຸຠຍມ຺ປິ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ວຓ຺ຓໍ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ວຓ຺ໂຓ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ອ. ຍສສ຺ສີຕິ ປຣິວາຣສມ຺ປນ຺ໂນ ກິຕ຺ຕິວນ຺ໂຕ ວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ¶ ທຸວິໂຘ ໂຫຕິ ຍໂສ ປຣິວາຣກິຕ຺ຕິຍສວເສນ. ຕຕ຺ຖ ຍຊິຍຕິ ປູຊິຍຕິ ເອເຕນ ປຣິວາເຣນາຕິ ຍໂສ, ປຣິວາໂຣ. ຍຊຘາຕຸ ປູຊາຍໍ ອ. ຊສ຺ສ ໂສ. ອຖ ວາ ຍາຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປາປຸຓາຕິ ສາມິກສ຺ສ ປຣິວາຣນ຺ຕິ ຍໂສ, ປຣິວາໂຣ. ຍາຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂສປຈ຺ຈໂຍ. ຍຊິຍຕິ ປູຊິຍຕິ ເອເຕນາຕິ ຍໂສ, ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ. ຍຊຘາຕຸ ເທວປູຊາສງ຺ຄຫກຣຓທານຘມ຺ເມສຸ ອ. ຊສ຺ສ ໂສ. ອຖ ວາ ຍາຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປາປຸຓາຕິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ພ຺ຍາປນນ຺ຕິ ຍໂສ, ກິຕ຺ຕິໂຆໂສ ຖຸຕິສທ຺ໂທ ວາ. ຍາຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ໂສປຈ຺ຈໂຍ. ຍໂສ ຈ ຍໂສ ຈ ຍໂສ ເອກເສສນເຍນ. ໂສ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ຍສສ຺ສີ, ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ສີປຈ຺ຈໂຍ.

ອຕິພລວຘໂຣຕິ ອຕິພລວນ຺ຕຘາຣໂກ ຈ ອຕິວິຍ ກາຍພລຎາຓພລວນ຺ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ອຕິພລວຘໂຣ. ອຊາຕສຕ຺ຕຸຣາຊາທໂຍ ວິຍ ປຎ຺ຈຫຕ຺ຖິ ທສຫຕ຺ຖິພລສ຺ສ ຘາຣຓສມຕ຺ໂຖ ຈ, ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຣາທໂຍ ວິຍ ຎາຓພລສ຺ສ ຘາຣຓສມຕ຺ໂຖ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກິຕ຺ຕິມາຕິ ກິຕ຺ຕິໂຆສວນ຺ໂຕ ຈ. ກິຕ຺ຕິຍເຕ ກຖິຍເຕ ຄຸຓນ຺ຕິ ກິຕ຺ຕິ, ຖຸຕິໂຆໂສ. ກິຕ຺ຕຘາຕຸ ສທ຺ເທ ອິ. ກິຕ຺ຕິໂຆໂສ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ກິຕ຺ຕິມາ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ. ຂນ຺ຕຸເປໂຕຕິ ຂນ຺ຕິຍາ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ. ຂມນໍ ສຫນໍ ຂນ຺ຕິ. ຂມຸຘາຕຸ ສຫເນ ຕປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສນ຺ຕິ ຕາຍ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ຂນ຺ຕຸເປໂຕ. ຂນ຺ຕິວາທຕາປໂສ ວິຍ ຂນ຺ຕຸເປໂຕ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຂນ຺ຕິຍາ ຫິ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ ສພ຺ພກຸສລ ຘມ຺ມານໍ ປຘານຕ຺ຕາ ເສຏ຺ຐຕປຕ຺ຕາ ຈ ຂນ຺ຕຸເປໂຕຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຂນ຺ຕີ ປຣມໍ ຕໂປ ຕິຕິກ຺ຂາ’’ຕິ ຈ. ‘‘ຂນ຺ຕ຺ຍາ ຠິຍ຺ໂຍ ນ ວິຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ຂນ຺ຕີພລໍ ພລານີກ’’ນ຺ຕິ ຈ.

‘‘ສີລສມາຘິປຎ຺ຎານໍ ¶ , ຂນ຺ຕິປ຺ປຘານກາຣຓໍ;

ສພ຺ເພປິ ກຸສລາ ຘມ຺ມາ, ຂນ຺ຕ຺ຍາຍຕ຺ຕາວ ວຑ຺ຒເຣ’’ຕິ ຈ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂສຫໍ ໂສ ອຫໍ, ເອເຕນ ປຸຎ຺ເຎນ ອິມິນາ ພຸທ຺ຘວນ຺ທນປຸຎ຺ຎກມ຺ເມນ ສມ຺ປຣາເຍ ປຣໂລເກ, ນິປຸຓມຕິ ຈ ສຓ຺ຫສຸຂຸມປຎ຺ຎວາ ຈ, ສໂຕ ສຕິມາ ຈ ຕິຕ຺ໂຕ ຕປ຺ປໂນ ຍຖາລທ຺ຘວຕ຺ຖຸນາ ສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐ ຈ, ທກ຺ໂຂ ຕໍຕໍກິຈ຺ເຈ ເຉໂກ ຈ, ທິຏ຺ຐຸຊ຺ຊຸປຎ຺ໂຎ ອຸຊຸທິຏ຺ຐິ ປຎ຺ຎາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ອວີກລວີຣິໂຍ ອນູນວີຣິໂຍ ຈ ປຣິປຸຓ຺ຓວີຣິໂຍ ວາ, ໂຠຄວາຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພສມ຺ປຕ຺ຕິສຸເຂນ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ສໍວິຠາຄີ ສໍວິຠຊນສີໂລ ຈ ຕິກ຺ໂຂ ຕິກ຺ຂປຎ຺ຎວາ ຈ, ສູໂຣຕິ ສຕ຺ຕິວນ຺ໂຕ ນິພ຺ຠໂຍ ຈ, ຘິຕຕ຺ໂຕ ສມາຫິຕ ຈິຕ຺ໂຕ ຈ ເອກຄ຺ຄຈິຕ຺ໂຕ ວາ, ສປຣຫິຕຈໂຣ ອຕ຺ຕຫິຕ ປຣຫິຕປຏິປນ຺ນໂກ ຈ ທີຆຊີວີ ທີຆາຍຸໂກ ຈ ອໂຣໂຄ ໂຣຄວິຣໂຫ ຈ ຘຎ຺ໂຎ ສິຣີປຸຎ຺ຎປຎ຺ຎາລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ວຓ຺ໂຓ ວຓ຺ຓສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ຍສສ຺ສີ ປຣິວາຣສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ອຕິພລວຘໂຣ ອຕິພລວນ຺ຕຘາຣໂກ ຈ ກິຕ຺ຕິມາ ກິຕ຺ຕິ ໂຆສວນ຺ໂຕ ຈ ຂນ຺ຕຸເປໂຕ ຂນ຺ຕິຍາ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ.

ສຕ຺ຕວີສຕິມຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

໒໘. ເອວໍ ປຸຎ຺ເຎເນເຕນຕ຺ຍາທິຄາຖາຍ ສມ຺ປຣາເຍ ປຓິຘິໍ ກຕ຺ວາ ອິທານິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ເມ ປຕ຺ຖນໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສທ຺ໂຘ ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕ ຕ຺ຍາທິຄາຖມາຫ. ຕຕ຺ຖ ສທ຺ໂຘຕິ ກມ຺ມາທິ ສທ຺ທຫນລກ຺ຂຓາຍ ສທ຺ຘາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ສທ຺ທຫນໍ ສທ຺ຘາ, ສທ຺ທຫຕີຕິ ວາ ສທ຺ຘາ. ສທ຺ທຫນ຺ຕິ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕຘມ຺ມາ ເອຕາຍາຕິ ສທ຺ຘາ. ສໍປຸພ຺ພຘາຘາຕຸ ຘາຣເຓ ຕ. ສາ ປນ ກມ຺ມາທີສຸ ສທ຺ທຫນລກ຺ຂຓາ. ໂອກປ຺ປນລກ຺ຂຓາ ວາ. ປສາທຣສາ. ອຸທກປ຺ປສາທກມຓິ ວິຍ. ປກ຺ຂນ຺ທນຣສາ ວາ. ໂອຆຸຕ຺ຕຣໂຓ ວິຍ ¶ . ອກາລຸສ຺ສິຍປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານາ ອຘິມຸຕ຺ຕິປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານາ ວາ, ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຕ຺ຖຸປທຏ຺ຐານາ ໂສຕາປຕ຺ຕິຍງ຺ຄປທຏ຺ຐານາ ວາ. ສາ ຫຕ຺ຖວິຕ຺ຕພີຊານິ ວິຍ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຠຄວຕາ ຫິ ສາ ສທ຺ຘາ ‘‘ສທ຺ຘາຫຕ຺ໂຖ ມຫານາໂຄ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສທ຺ຘີຘ ວິຕ຺ຕໍ ປຸຣິສສ຺ສ ເສຏ຺ຐ’’ນ຺ຕິ ຈ. ‘‘ສທ຺ຘາພີຊໍ ຕໂປ ວຸຏ຺ຐີ’’ຕິ ຈ ‘‘ສທ຺ຘາຍ ຕຣຕິ ໂອຆ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ສທ຺ຘາ ພນ຺ຘຕິ ປາເຖຍ຺ຍໍ, ສທ຺ຘາ ທຸຕິຍາ ປຸຣິສສ຺ສ ໂຫຕີ’’ຕິ ຈ, ‘‘ສທ຺ເຘສິໂກ ຠິກ຺ຂເວ ອຣິຍສາວໂກ’’ຕິ ຈ, ‘‘ສທ຺ຘາຘນ’’ນ຺ຕິ ຈ.

‘‘ເຍສໍ ອຕ຺ຖິ ສທ຺ຘາ ພຸທ຺ເຘ, ຘມ຺ເມ ຈ ສງ຺ຆຣຕເນ;

ເຕ ມໍ ອຕິວິໂຣຈນ຺ຕິ, ອາຍຸນາ ຍສສາ ສິຣິຍາ’’ຕິ.

ຈ. ‘‘ສທ຺ຘໍ ອຸປນິສ຺ສາຍ ທານໍ ເທຕິ, ສີລໍ ສມາທິຍຕິ, ອຸໂປສຖກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ, ຌານໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ວິປສ຺ສນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ມຄ຺ຄໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອຠິຎ຺ຎໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ສມາປຕ຺ຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ທຸລ຺ລຠາ ສທ຺ຘາສມ຺ປຕ຺ຕີ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕາ. ຕສ຺ມາ ສທ຺ໂຘ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕິ.

ສາ ຈ ປນ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ໂຫຕິ ອາຄມສທ຺ຘາ, ອຘິຄມສທ຺ຘາ, ໂອກປ຺ປນສທ຺ຘາ, ປສາທສທ຺ຘາ ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂພຘິສຕ຺ຕານໍ ອຠິນີຫາຣໂຕ ອາຄຕຕ຺ຕາ ອາຄມສທ຺ຘາ ນາມ. ອຣິຍສາວການໍ ສຈ຺ຈປຏິເວເຘນ ອຘິຄຕຕ຺ຕາ ອຘິຄມສທ຺ຘາ ນາມ. ພຸທ຺ໂຘ ຘມ຺ໂມ ສງ຺ໂຆຕິ ວຸຕ຺ເຕ ອຈລຠາເວນ ໂອກປ຺ປນໍ ໂອກປ຺ປນສທ຺ຘາ ນາມ. ພຸທ຺ຘາທີສຸ ປສາທຸປ຺ປຕ຺ຕິມຕ຺ຕາ ປສາທສທ຺ຘາ ນາມ. ອິຘ ປນ ປຓິຘານຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ສພ຺ພສທ຺ຘາ ອຘິປ຺ເປຕາ. ສທ຺ຘາ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ສທ຺ໂຘ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ຓ.

ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕຕິ ທາຕສ຺ສ ອງ຺ຄາຍ ກາຣຓຠູຕາຍ ຘນສມ຺ປຕ຺ຕິຍາ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ. ທາຕພ຺ພວຕ຺ຖຸ ຈ, ຕປ຺ປຏິຄ຺ຄາຫກປຸຄ຺ຄໂລ ຈ, ສທ຺ຘາ ຈາຕິ ຕີຫິ ອງ຺ເຄຫິ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ ວາ. ທິຍເຕ ທາຕໍ. ຠາວສາຘໂນຍໍ. ທາຘາຕຸ ທາເນ ອ. ອງ຺ຄີຍຕິ ¶ ຎາຍຕິ ເອເຕນາຕິ ອງ຺ໂຄ, ຘນສມ຺ປຕ຺ຕິ. ທາຕສ຺ສ ອງ຺ໂຄ ທາຕງ຺ໂຄ, ເຕນ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕ, ອຖ ວາ ທິຍຕີຕິ ທາຕໍ, ທານວຕ຺ຖຸ. ທາຕສ຺ສ ອງ຺ໂຄ ທາຕງ຺ໂຄ, ເຕນ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕຕິ ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕ, ທາຕພ຺ພວຕ຺ຖຸ ຈ, ຕປ຺ປຏິຄ຺ຄາຫກ ປຸຄ຺ຄໂລ ຈ, ສທ຺ຘາ ຈາຕິ ຕີຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມ຺ປຊ຺ຊາມີຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ອິຕິວຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສທ຺ຘາ ເທຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ປຏິຄ຺ຄາຫໂກ ຈາຕິ ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ສມຸຂີຠູຕກາເລເຍວ ຫິ ທານໍ ສມ຺ຠວຕີ’’ຕິ.

ປຣມສິຣິຘໂຣຕິ ອຸຕ຺ຕມສິຣີຘາຣໂກ ຈ. ອຸຕ຺ຕມສິຣິໍ ຘາຣຓສມຕ຺ໂຖ ຈ ວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ສິຣີຕິ ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎສຣີຣໂສຠຄ຺ຄສມ຺ປຕ຺ຕີນເມຕໍ ອຘິວຈນໍ. ກຕປຸຎ຺ເຎຫິ ເສວິຍຕີຕິ ສິຣີ, ກຕປຸຎ຺ເຎ ປຸຄ຺ຄເລ ເສວຕິ ນິສ຺ສຍຕີຕິ ວາ ສິຣີ, ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎສຣີຣໂສຠຄ຺ຄສມ຺ປຕ຺ຕິ ລພ຺ຠຕິ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ອິໂຣ ອີ ຈ. ປຣມາ ອຸຕ຺ຕມາ ສິຣີ ປຣມສິຣີ, ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ປຣມສິຣີຘໂຣ, ປຣມສິຣິຍາ ຘາຣຓສມຕ຺ໂຖຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ທິຏ຺ຐຘມ຺ເມຕິ ປຈ຺ຈກ຺ຂຠູເຕ ອຕ຺ຕຠາເວ. ເອຕ຺ຖ ຈ ທິຏ຺ຐຘມ຺ໂມ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຈ຺ຈກ຺ຂຠູໂຕ ອຕ຺ຕຠາໂວ. ໂສ ຫິ ປສ຺ສິຕພ຺ໂພຕິ ທິຏ຺ໂຐ, ອຕ຺ຕຠາໂວ. ທິຏ຺ໂຐ ປສ຺ສິຕພ຺ໂພ ຘມ຺ໂມ ສຠາໂວ ອສ຺ສາຕິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ໂມຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕສ຺ມິໍ ທິຏ຺ຐຘມ຺ເມ. ວິຣຕ຺ໂຕຕິ ກາມຄຸເຓສຸ ວິຄຕຣຕ຺ໂຕ ຈ, ຣຊ຺ຊນໍ ຣຕ຺ໂຕ. ຣນ຺ຊຘາຕຸ ຣາເຄ. ວິຄໂຕ ຣຕ຺ໂຕ ອສ຺ສ ເມຕິ ວິຣຕ຺ໂຕ. ລຊ຺ຊີຕິ ປາປຫິຣິວນ຺ໂຕ ຈ, ປາປຊິຄຸຈ຺ຉນລກ຺ຂຓາຍ ລຊ຺ຊາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ວາ. ອຖ ວາ ລຊ຺ຊີຕິ ຫິໂຣຕ຺ຕປ຺ປສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ລຊ຺ຊີສທ຺ເທນ ຫິ ລກ຺ຂຓາຫາຣນເຍນ ໂອຕ຺ຕປ຺ປມ຺ປິ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ, ກຸສລ ລກ຺ຂຓສຠາເວນ ສມານຕ຺ຕາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ເນຕ຺ຕິປາຬິຍໍ –

‘‘ວຸຕ຺ຕມ຺ຫິ ເອກຘມ຺ເມ, ເຍ ຘມ຺ມາ ເອກລກ຺ຂຓາ ເກຈິ;

ວຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ ສພ຺ໂພ, ໂສຫາໂຣ ລກ຺ຂໂຓ ນາມາ’’ຕິ.

ລຊ຺ຊຕີຕິ ¶ ລຊ຺ຊາ, ຫິຣິ. ລຊ຺ຊຘາຕຸ ຫິຣິຍໍ. ລຊ຺ຊາ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ລຊ຺ຊາ, ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕາທິໂຕ ຫິໂຣຕ຺ຕປ຺ປສມນ຺ນາຄໂຕ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕຕິ ສຸນ຺ທຣມິຕ຺ຕ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ກລ຺ຍາຓສທ຺ໂທ ຫິ ສຸນ຺ທຣວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນ ປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ກລ຺ຍໍ ຫິຕໍ ອຓຍຕິ ປາປຍຕີຕິ ກລ຺ຍາໂຓ, ສຸມິຕ຺ໂຕ. ກລ຺ຍສທ຺ທູປປທອຓຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຓ. ມິຊ຺ຊຕິ ສິເນຫຕີຕິ ມິຕ຺ໂຕ, ມິຊ຺ຊິຍຕິ ສິເນຫິຍຕີຕິ ວາ ມິຕ຺ໂຕ, ມິທຘາຕຸ ສິເນເຫ ຕ. ກລ຺ຍາໂຓ ມິຕ຺ໂຕ ອສ຺ສ ເມຕິ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ. ຫິຕຘຣສຸມິຕ຺ຕສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອິຘ ປນ ສທ຺ຘາສີລສຸຕຈາຄວີຣິຍສຕິ ສມາຘິປຎ຺ຎາຄຸເຓຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ຕໍ ປນ ສນ຺ຘາຍ ຠຄວຕາ ສິງ຺ຄາລສຸຕ຺ເຕ –

‘‘ອຸປກາໂຣ ຈ ໂຍ ມິຕ຺ໂຕ, ສຸຂທຸກ຺ເຂ ຈ ໂຍ ສຂາ;

ອຕ຺ຖກ຺ຂາຍີ ຈ ໂຍ ມິຕ຺ໂຕ, ໂຍ ຈ ມິຕ຺ຕານຸກມ຺ປໂກ;

ເອເຕປິ ມິຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ, ອິຕິ ວິຎ຺ຎາຍ ປຓ຺ຑິໂຕ; ສກ຺ກຈ຺ຈໍ

ປຍິຣຸປາເສຍ຺ຍ, ມາຕາ ປຸຕ຺ຕໍວ ໂອຣສ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ.

‘‘ປິໂຍ ຄຣຸ ຠາວນີໂຍ, ວຕ຺ຕາ ຈ ວຈນກ຺ຂໂມ. ຄມ຺ຠີຣຎ຺ຈ ກຖໍ ກຕ຺ຕາ, ໂນ ຈາຏ຺ຐາເນ ນິໂຍຊເຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ. ອິຕິ ເອວຣູປສ຺ສ ຈ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕສ຺ສ ທຸລ຺ລຠຕ຺ຕາ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ເຕນ ສມ຺ປຊ຺ຊາມີຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອຠິຣຕກຸສໂລຕິ ທານາທິປຸຎ຺ຎກຸສລຘມ຺ເມສຸ ອຠິຣມໂຓ ຈ. ກຸຈ຺ຉິຕໍ ອປາຍທ຺ວາຣໍ ສລນ຺ຕິ ສໍວຣນ຺ຕິ ປິທຫນ຺ຕິ ສາຘໂວ ເອເຕນາຕິ ກຸສລໍ, ທານາທິປຸຎ຺ຎຘມ຺ມາ. ກຸປຸພ຺ພ ສລຘາຕຸ ສໍວຣເຓ ອ. ເຕສຸ ອຠິອຕິເຣກໍ ຣມຕີຕິ ອຠິຣຕກຸສໂລ ¶ , ກິຕນ຺ຕສມາໂສຍໍ. ກຸສລາຠິຣໂຕຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ປທວິປຣິຍາເຍນ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ອຠິອຕິເຣກໍ ຣມນໍ ອຠິຣໂຕ, ກຸສເລສຸ ອຠິຣໂຕ ຍສ຺ສ ເມຕິ ອຠິຣຕກຸສໂລ, ນິຈ຺ຈໍ ກຸສລປຸຎ຺ຎສ຺ສ ກຣເຓ ອຠິຣຕຈິຕ຺ຕສມ຺ປນ຺ໂນ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ປຎ຺ຈສີລາທິຣກ຺ໂຂຕິ ປຎ຺ຈສີລາທີນໍ ຣກ຺ຂິຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ຈ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາທິສທ຺ເທນ ຄິຫີນໍ ອຏ຺ຐງ຺ຄຸໂປສຖສີລໍ, ສາມເຓຣານໍ ທສງ຺ຄສີລຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂູນໍ ຈຕຸປາຣິສຸທ຺ຘິສີລຎ຺ຈ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ປຎ຺ຈສີລໍ ອາທິ ເຍສໍ ເຕຕິ ປຎ຺ຈສີລາທິ, ຕໍ ຣກ຺ຂຕິ ຣກ຺ຂິຕຸໍ ສມຕ຺ເຖຕີຕິ ປຎ຺ຈສີລາທິຣກ຺ໂຂ. ຄຫຏ຺ຐານໍ ນິຈ຺ຈສີລວເສນ ປຎ຺ຈສີລໍ ສຕິ ອຸສ຺ສາຫສມຕ຺ເຖ ອຸໂປສຖງ຺ຄວເສນ ອຏ຺ຐງ຺ຄສີລໍ ທສງ຺ຄສີລຎ຺ຈ ອຂຓ຺ຑໍ ອຈ຺ຉິທ຺ທໍ ອສພລໍ ອກມ຺ມາສໍ ກຕ຺ວາ ຣກ຺ຂິຕຸໍ ສາມເຓຣສີລວເສນ ທສສີລຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂຸສີລວເສນ ຈຕຸປາຣິສຸທ຺ຘິສີລຎ຺ຈ ຣກ຺ຂິຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຠຄວຕາ ຫິ ‘‘ສີລວິປຕ຺ຕິເຫຕຸ ວາ ຠິກ຺ຂເວ ສຕ຺ຕາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ຊນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສີລສມ຺ປທາເຫຕຸ ວາ ຠິກ຺ຂເວ ສຕ຺ຕາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສີລສມ຺ປນ຺ໂນ ມຫນ຺ຕໍ ໂຠຄກ຺ຂນ຺ຘໍ ອຘິຄຈ຺ຉຕິ ກລ຺ຍາໂຓ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕິ. ຈຕຸປຣິສໍ ວິສາຣໂທ ອຸປສງ຺ກມຕິ ອມງ຺ກຸຠູໂຕ. ອສມ຺ມູຬ຺ໂຫ ກາລໍ ກໂຣຕິ, ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຈ. ອຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ສີລາລງ຺ກາຣສທິໂສ ອລງ຺ກາໂຣ ນຕ຺ຖິ, ສີລສທິສໍ ປຸປ຺ຜໍ ນຕ຺ຖິ, ສີລຄນ຺ຘສທິໂສ ຄນ຺ໂຘ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສີລ ສມ຺ປຕ຺ຕິຎ຺ຫິ ນິສ຺ສາຍ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ ປາປຸຓາຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ອາທິມ຺ຫິ ສີລໍ ວິໂສເຘຍ຺ຍາ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສຕ຺ຕາ ສີເລນ ວິສຸຊ຺ຌນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສີລໍ ສາສນສ຺ສ ອາທີ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສຕ຺ຕສຸ ວິສຸທ຺ຘີສຸ ¶ ສີລວິສຸທ຺ຘິ ສຣີຣໍ ນາມາ’’ຕິ ຈ. ‘‘ສີລໍ ນາເມຕໍ ອວສ຺ສໂຍ ປຕິຏ຺ຐາ ອາຣມ຺ມຓໍ ຕາຓໍ ເລຓໍ ຄຕິ ປຣາຍນ’’ນ຺ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປຎ຺ຈສີລາທິຣກ຺ໂຂຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອປ຺ປິຈ຺ໂຉຕິ ອນິຈ຺ໂຉ ຈ, ຣູປາທິກາມຄຸເຓສຸ ອນິຈ຺ຉນ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຠາວຕ຺ໂຖເຫຕ຺ຖ ອປ຺ປສທ຺ໂທ. ອປ຺ປຑໍສມກສວາ ຕາຕປາຕິອາທີສຸ ວິຍ ອິຈ຺ຉນໍ ອິຈ຺ຉາ, ຣູປາທິກາມຄຸຓໍ ອິຈ຺ຉຕີຕິ ວາ ອິຈ຺ຉາ, ກາມຕຓ຺ຫາ. ອິສຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຉາກນ຺ຕີສຸ ອ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕສ຺ສຈ຺ໂຉ. ນຕ຺ຖິ ອິຈ຺ຉາ ຍສ຺ສ ເມຕິ ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ, ຣູປາທີສຸ ກາເມສຸ ອນິຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ປນ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ໂຫຕິ ປຈ຺ຈຍອປ຺ປິຈ຺ໂຉ, ປຣິຍຕ຺ຕິອປ຺ປິຈ຺ໂຉ, ຘຸຕງ຺ຄອປ຺ປິຈ຺ໂຉ, ປຏິເວຘອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈຕູສຸ ປຈ຺ຈເຍສຸ ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ປຈ຺ຈຍອປ຺ປິຈ຺ໂຉ. ໂຍ ປນ ປຈ຺ຈເຍ ພຫຸໍ ເທນ຺ເຕ ອປ຺ປໍ ຄຓ຺ຫຕິ, ອປ຺ປໍ ເທນ຺ເຕ ອປ຺ປຕຣໍ ວາ ຄຓ຺ຫຕິ ນ ວາ ຄຓ຺ຫຕິ. ນ ອນວເສສຄາຫີ ໂຫຕິ. ອຍໍ ປຈ຺ຈຍອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ນາມ. ໂຍ ປນ ເຕປິຏໂກປິ ສມາໂນ ນ ພຫຸສ຺ສຸຕຠາວໍ ຊານາເປຕຸກາໂມ ໂຫຕິ, ອຍໍ ປຣິຍຕ຺ຕິອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ນາມ. ຘຸຕງ຺ຄສມາທານສ຺ສ ປນ ຘຸຕງ຺ຄປຣິຫຣຓຠາວໍ ອຎ຺ເຎສໍ ຊານິຕຸໍ ນ ເທຕິ, ອຍໍ ຘຸຕງ຺ຄອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ນາມ. ໂຍ ປນ ໂສຕາປນ຺ນາທີສຸ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຫຸຕ຺ວາ ໂສຕາປນ຺ນາທິຠາວໍ ຊານາເປຕຸໍ ນ ອິຈ຺ຉຕິ, ອຍໍ ອຘິຄມອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ນາມ. ອິເມຫິ ອປ຺ປິຈ຺ຉຄຸເຓຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ອຫໍ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອປ຺ປໂກໂຘຕິ ທຸສ຺ສນລກ຺ຂຓໂທສໂຕ ວິຣຫິໂຕ ຈ. ໂສ ຫິ ກຸຊ຺ຌຕີຕິ ໂກໂຘຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ໂທສສ຺ເສຕໍ ອຘິວຈນໍ. ນຕ຺ຖິ ໂກໂຘ ອສ຺ສ ເມຕິ ອປ຺ປໂກໂຘ.

ກຸທ຺ໂຘ ອຕ຺ຖໍ ນ ຊານາຕິ, ກຸທ຺ໂຘ ຘມ຺ມໍ ນ ປສ຺ສຕິ;

ອນ຺ຘຕມໍ ຕທາ ໂຫຕິ, ຍໍ ໂກໂຘ ສຫເຕ ນຣນ຺ຕິ.

ວຸຕ຺ຕເທສນໍ ມນສິກຣິຕ຺ວາ ອປ຺ປໂກໂຘຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອຕິວຸຊຸຫທໂຍຕິ ¶ ອຕິເອວ ອຸຊຸຈິຕ຺ຕສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ. ອຣຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕິ ອກຸຏິລຠາເວນາຕິ ອຸຊຸ, ອຊ຺ຊວໍ. ອຣຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຊຸ. ອຣິສ຺ສ ອຸ. ອາຣມ຺ມຓໍ ຫຣຕີຕິ ຫທຍໍ, ຈິຕ຺ຕໍ. ຫຣຘາຕຸ ຫຣເຓ ອຍ. ຣສ຺ສ ໂທ. ອຖ ວາ ອາຣມ຺ມຓໍ ຫຣນ຺ຕໍ ອຍຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ຫທຍໍ, ຈິຕ຺ຕໍ. ຫຣສທ຺ທູປປທ ອຍຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ອຸຊຸ ຈ ຕໍ ຫທຍຎ຺ຈາຕິ ອຸຊຸຫທຍໍ. ອຕິເອວ ອຸຊຸ ຫທຍໍ ອສ຺ສ ເມຕິ ອຕິວຸຊຸຫທໂຍ. ໂຄມຸຕ຺ຕວງ຺ໂກ ຈ ຈນ຺ທເລຂາວງ຺ໂກ ຈ ນງ຺ຄລໂກຏິ ວງ຺ໂກ ຈາຕິ ຕີຫິ ວງ຺ເກຫິ ວິຄໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ອຕິວິຍ ອຸຊຸຈິຕ຺ຕສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ຈ ໂຍ ປາປໍ ກຕ຺ວາວ ນ ກໂຣມີຕິ ຠາສຕິ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຈ຺ໂຈສກ຺ກນຕາຍ ໂຄມຸຕ຺ຕວງ຺ໂກ ນາມ. ໂຍ ປາປໍ ກໂຣນ຺ໂຕວ ຠາຍາມຫໍ ປາປສ຺ສາຕິ ຠາສຕິ. ໂສ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ກຸຏິລຕາຍ ຈນ຺ທເລຂາ ວງ຺ໂກ ນາມ. ໂຍ ປາປໍ ກໂຣນ຺ໂຕວ ໂກ ປາປສ຺ສ ນ ຠາເຍຍ຺ຍາຕິ ຠາສຕິ, ໂສ ນາຕິກຸຏິລຕາຍ ນງ຺ຄລໂກຏິວງ຺ໂກ ນາມ ໂຫຕິ. ຍສ຺ສ ວາ ຕີຓິ ກມ຺ມທ຺ວາຣານິ ອສຸທ຺ຘານິ. ໂສ ໂຄມຸຕ຺ຕວງ຺ໂກ ນາມ ໂຫຕິ. ຍສ຺ສ ຍານິ ການິຈິ ທ຺ເວ. ໂສ ຈນ຺ທເລຂາ ວງ຺ໂກ ນາມ. ຍສ຺ສ ຍໍກິຎ຺ຈິ ເອກໍ. ໂສ ນງ຺ຄລໂກຏິວງ຺ໂກ ນາມາຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ອິທ຺ຘິມາຕິ ອິທ຺ຘິຍາ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ, ອິທ຺ຘິສທ຺ທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ອິທ຺ຘິ ອສ຺ສ ເມ ອຕ຺ຖີຕິ ອິທ຺ຘິມາ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ. ມານຸສ຺ສິກາເລ ມນຸສ຺ສິທ຺ຘິຍາ ເທວຸປ຺ປຕ຺ຕິກາເລ ເທວິທ຺ຘິຍາ ສມຓຸປ຺ປຕ຺ຕິກາເລ ສມຓິທ຺ຘິຍາ ຈ ສມ຺ປຸຓ຺ເຓຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍຕິ ອປ຺ປເມຕພ຺ເພຫິ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ປເມຕພ຺ໂພຕິ ປເມຍ຺ໂຍ. ປປຸພ຺ພມາຘາຕຸ ປມາເຓ ຓ຺ຍ. ນ ປເມຍ຺ໂຍ ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ, ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ ສີລາທິຄຸໂຓ ເມ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ. ອສ຺ສຖ຺ຍຕ຺ເຖ ຓ. ອປ຺ປເມຍ຺ເຍຫິ ¶ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ຈ ໂຠຄສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ຈ ສມ຺ປຊ຺ຊາມີຕິ ປຕ຺ຖນໍ ກໂຣຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ປາສໍໂສຕິ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິສານໍ ປສໍສາຣໂຫ ຈ, ປສໍສິຍເຕ ຖວິຍເຕ ປສໍໂສ. ຠາວ ສາຘໂນຍໍ. ປປຸພ຺ພສໍສຘາຕຸ ຖຸຕິຍໍ, ຕໍ ອຣຫຕີຕິ ປາສໍໂສ. ອຣຫຕິຕທ຺ຘິເຕ ຓ. ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິເສຫິ ປສໍສິ ຕພ຺ເພຫິ ທານສີລາທິຄຸເຓຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ເປມວາໂຈຕິ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນມຘຸຣຕາຍ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິເສຫິ ເປມິຕພ຺ພວາຈາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ. ປິຍເຕຕິ ເປມາ, ວາຈາ. ປີຘາຕຸ ຕປ຺ປນກນ຺ຕີສຸ ອິໂມ. ວຈິຕພ຺ພາຕິ ວາຈາ. ວຈຘາຕຸ ວິຍຕ຺ຕິຍໍ ວາຈາຍໍ ຓ. ເປມາ ວາຈາ ອສ຺ສ ເມຕິ ເປມ ວາໂຈ. ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິເສຫິ ເປມິຍາ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕ ວາຈາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສປ຺ປຸຣິສານໍ ປນ ວາຈາ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕາ ໂຫຕິ. ສຸຠາສິຕວາຈາ ຈ ຘມ຺ມວາຈາ ປິຍວາຈາ ສຈ຺ຈວາຈາຕິ. ຕຖາເຫຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ ສຄາຖາວຄ຺ຄ ສໍຍຸຕ຺ເຕ –

ສຈ຺ຈໍ ຠເຓ ນາລິກໍ ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖນ຺ຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ໂຍຊນາ. ສນ຺ໂຕ ສປ຺ປຸຣິສາ ອຸຕ຺ຕມໍ ສຸຠາສິຕໍ ສຸຏ຺ຐຸ ຠາສິຕໍ ວາຈໍ ອາຫຸ, ຘມ຺ມໍ ຠເຓ ຠເຓຍ຺ຍ ອຘມ຺ມໍ ນ ຠເຓ ນ ຠເຓຍ຺ຍ, ທຸຕິຍໍ ຕໍ ວາຈໍ ອາຫຸ, ປິຍໍ ຠເຓ ຠເຓຍ຺ຍ, ອປ຺ປິຍໍ ນ ຠເຓ ນ ຠເຓຍ຺ຍ, ຕຕິຍໍ ຕໍ ວາຈໍ ອາຫຸ, ສຈ຺ຈໍ ຠເຓ ຠເຓຍ຺ຍ ອລິກໍ ນ ຠເຓ ນ ຠເຓຍ຺ຍ, ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຕໍ ວາຈໍ ອາຫູຕິ.

ສຸຊນຄຸຓວິທູຕິ ¶ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິສານໍ ສີລາທິຄຸຓໍ ວິຊານໂກ ຈ. ສຸນ຺ທໂຣ ຊໂນ ສຸຊໂນ. ຄຸຓຕິ ປກາເສຕິ ສີລາທິຄຸຓສມງ຺ຄິຕໍ ປຸຄ຺ຄລນ຺ຕິ ຄຸຓໍ, ສີລາທິຄຸຓໍ. ຄຸຓຘາຕຸ ປກາສເນ ອ. ສຸຊນານໍ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິສານໍ ຄຸໂຓ ສຸຊນຄຸໂຓ, ຕໍ ວິທຕິ ຊານາຕີຕິ ສຸຊນຄຸຓວິທູ. ສຸຊນ ຄຸຓສທ຺ທູປປທວິທຘາຕຸ ຎາເຓ ອູ. ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິສານໍ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິຄຸຓໍ ຊານິຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ມາມໂກຕິ ພຸທ຺ຘາທິສຊ຺ຊນານໍ ມາມໂກ ຈ. ມມາຍຕີຕິ ມາມໂກ. ມມຘາຕຸ ມານເນ ເປເມ ວາ ຓ຺ວຸ. ຕສ຺ສ ອໂກ. ພຸທ຺ຘາທິຣຕນຕ຺ຕຍຎ຺ຈ ສທ຺ຘມ຺ມຎ຺ຈ ມານນ຺ໂຕ ຈ ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ໂສຕິ ໂສ ອຫໍ. ຠເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ຠວາມີຕິ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຍຊນາ. ໂສ ອຫໍ ທິຏ຺ຐຘມ຺ເມ ປຈ຺ຈກ຺ຂຠູເຕ ອຕ຺ຕຠາເວ, ສທ຺ໂຘ ສທ຺ຘາຍ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ, ທາຕງ຺ຄຸເປໂຕ ທາຕສ຺ສ ອງ຺ຄາຍ ກາຣຓຠູຕາຍ ຘນ ສມ຺ປຕ຺ຕິຍາ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ, ທາຕພ຺ພ ວຕ຺ຖຸ ຈ, ຕປ຺ປຏິຄ຺ຄາຫກປຸຄ຺ຄໂລ ຈ, ສທ຺ຘາ ຈາຕິ ຕີຫິ ອງ຺ເຄຫິ ອຸເປໂຕ ສມຸເປໂຕ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ ວາ, ປຣມສິຣິຘໂຣ ອຸຕ຺ຕມສິຣີຘາຣໂກ ຈ, ອຸຕ຺ຕມສິຣິໍ ຘາຣຓສມຕ຺ໂຖ ຈ ວາ, ວິຣຕ຺ໂຕ ກາມຄຸເຓສຸ ວິຄຕຣຕ຺ໂຕ ຈ, ລຊ຺ຊີ ປາປຫິຣິວນ຺ໂຕ ຈ, ປາປຊິຄຸຈ຺ຉນລກ຺ຂຓາຍ ລຊ຺ຊາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ວາ, ຫິໂຣຕ຺ຕປ຺ປສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ ວາ, ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ ສຸນ຺ທຣມິຕ຺ຕ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ, ອຠິຣຕກຸສໂລ ທານາທິປຸຎ຺ຎກຸສລຘມ຺ເມສຸ ອຠິຣມໂຓ ຈ, ປຎ຺ຈສີລາທິຣກ຺ໂຂ ປຎ຺ຈສີລາທີນິ ຣກ຺ຂິຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ຈ, ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ ອນິຈ຺ໂຉ ຈ, ຣູປາທິກາມຄຸເຓສຸ ອນິຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຈ ວາ, ອປ຺ປໂກໂຘ ທຸສ຺ສນລກ຺ຂຓໂທສໂຕ ວິຣຫິໂຕ ຈ, ອຕິວຸຊຸຫທໂຍ ອຕິເອວ ອຸຊຸຈິຕ຺ຕສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ, ອິທ຺ຘິຍາ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຈ, ອປ຺ປເມຍ຺ໂຍ ອປ຺ປເມຍ຺ເຍຫິ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ, ປາສໍໂສ ສີລາທິຄຸເຓຫິ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິສານໍ ປສໍສາຣໂຫ ຈ, ເປມວາໂຈ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນມຘຸຣຕາຍ ¶ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິເສຫິ ເປມິຕພ຺ພວາຈາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ, ສຸຊນຄຸຓວິທູ ພຸທ຺ຘາທິສປ຺ປຸຣິສານໍ ສີລາທິຄຸຓໍ ວິຊານໂກ ຈ, ມາມໂກ ພຸທ຺ຘາທິສຊ຺ຊນານໍ ມາມໂກ ຈ, ພຸທ຺ຘາທິຣຕນຕ຺ຕຍຎ຺ຈ ສທ຺ຘມ຺ມຎ຺ຈ ມານນ຺ໂຕ ຈ ວາ, ຠເວຍ຺ຍໍ ຠວາມີຕິ.

ອຏ຺ຐວີສຕິມຄາຖາວຓ຺ຓນາ ສມຕ຺ຕາ.

ອິຕ຺ຖໍ ອສງ຺ຂເຍ ນາຖ, ຄຸເຓ ລກ຺ຂຓທີປິເຕ;

ຄາຖາສຸ ສູຈກາສ຺ເວກ, ຄາຖມ຺ປິ ສຣເຕ ພຸໂຘ.

ຈຕຸຣາປາຍມຸຕ຺ໂຕ ໂສ, ສາຘກຕ຺ຖທ຺ວຍສ຺ສ ຈ;

ຫຕູປທ຺ທວຊາໂລ ຈ, ລາຠີ ຫິຕສຸຂສ຺ສ ຈ.

ອຘິໂປ ນຣເທວານໍ, ຈຕຸທີປິສ຺ສໂຣປິ ວາ;

ຠເວຍ຺ຍ ອນ຺ຕິເມ ເທເຫ, ຕມຎ຺ຎໍ ເສຕຉຕ຺ຕກໍ.

ຠາວນາຍານມາຣຸຍ຺ຫ, ສມເມສ຺ສຕິ ສຸພ຺ພໂຕ;

ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕຠາເວປິ, ອໂຣໂຄ ທີຆຊີວິໂກ.

ປູຊິໂຕ ສພ຺ພໂລເກຫິ, ຠາວນາຠິຣຕີມໂນ;

ຊນປ຺ປິໂຍ ມນາໂປ ຈ, ກາ ກຖາຂິລຘາຣເຓ.

໒໙. ເອວໍ ປຸຎ຺ເຎເນເຕນຕ຺ຍາທິ ຄາຖາທ຺ວເຍນ ປຓິຘິໍ ກຕ຺ວາ ອິທານິ ພຸທ຺ຘວນ຺ທນສ຺ສ ຜລານິສໍສໍ ທສ຺ເສນ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖນ຺ຕ຺ຍາທິ ຄາຖາປຎ຺ຈກໍ ອາຫ. ຕໍ ປນ ມູລາຈຣິເຍຫິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ, ປຈ຺ຉາ ປນ ຫິຕກາເມຫິ ປຓ຺ຑິເຕຫິ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ຄາຖາປຎ຺ຈກນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕາ ປນ ຄາຖາໂຍ ປຖ຺ຍາວຕ຺ຕຄາຖາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ.

ຕາສຸ ປນ ປຐມຄາຖາຍໍ ອິຕ຺ຖໍ ອສງ຺ຂເຍ ລກ຺ຂຓທີປິເຕ ນາຖຄຸເຓ ສູຈກາສຸ ຄາຖາສຸ ເອກຄາຖມ຺ປິ ໂຍ ພຸໂຘ ສຣເຕຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ອິຕ຺ຖນ຺ຕິ ອິມິນາ ສຸຄຕນ຺ຕິອາທິນາ ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາເຣນ. ອສງ຺ຂເຍຕິ ເອຕ຺ຕກາ ພຸທ຺ຘຄຸຓາຕິ ຄເຓຕຸໍ ອສມຕ຺ເຖ. ສງ຺ຂິຍເຕ ສງ຺ຂຍາ. ສງ຺ຂິຍຕິ ຄຓິຍຕີຕິ ວາ ສງ຺ຂຍາ ¶ . ສຂິຘາຕຸ ສງ຺ຂ຺ຍາຍໍ ຍປຈ຺ຈໂຍ. ອຖ ວາ ສງ຺ຂິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕີຕິ ອສງ຺ຂຍາ. ເອຕ຺ຕກາ ພຸທ຺ຘຄຸຓາ ເອຕ຺ຕກາ ພຸທ຺ຘຄຸຓາຕິ ນິຣວເສສໂຕ ເອກພຸທ຺ໂຘປິ ອເນກວສ຺ສ ສຕສຫສ຺ສໂກຏິຍາປິ ຄເຓຕຸໍ ອສມຕ຺ໂຖວ. ປເຄວ ປນ ອຎ຺ເຎຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈຕໍ ອປທາເນ –

‘‘ພຸທ຺ໂຘປິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠເຓຍ຺ຍ ວຓ຺ຓໍ,

ວຓ຺ໂຓ ນ ຂີເຍຖ ຕຖາຄຕສ຺ສາ’’ຕິ ຈ.

‘‘ສກ຺ກາ ສມຸທ຺ເທ ອຸທກໍ, ປເມຕຸໍ ອາຬ຺ຫເກນ ວາ;

ນຕ຺ເວວ ຕວ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ, ຎາຓໍ ສກ຺ກາ ປເມຕເວ’’ຕິ ຈ.

ມຫາວຄ຺ຄສໍຍຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ອປ຺ປມາຓາ ຫິ ພຸທ຺ຘາ ເຕສໍ ພຸທ຺ຘາປິ ອນວເສສໂຕ ວຓ຺ຓໍ ວຕ຺ຕຸໍ ອສມຕ຺ຖາ, ປເຄວ ອິຕຣາ ປຊາ’’ຕິ ຈ. ລກ຺ຂຓທີປິເຕຕິ ອຸປລກ຺ຂຓ ນເຍນ ປກາສິຕພ຺ເພ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປຘານນໂຍ ນິທສ຺ສນ ນໂຍ ຈ ລພ຺ຠຕິ. ນາຖຄຸເຓຕິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສີລສມາຘິ ປຎ຺ຎາທິຄຸເຓ. ຕສ຺ສ ປນ ປທສ຺ສ ວຈນຕ຺ໂຖ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ. ສູຈກາສ຺ເວກຄາຖມ຺ປີຕິ ສູຈກາສຸ ເອກຄາຖມ຺ປີຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ສູຈກາສູຕິ ປກາສກາສຸ. ຄາຖາສູຕິ ສຸຄຕນ຺ຕ຺ຍາທິນາ ວຸຕ຺ຕາສຸ ຉພ຺ພີສຕິວນ຺ທນຄາຖາສຸ. ນິທ຺ຘາຣເຓ ເຈຕໍ ຠຸມ຺ມວຈນໍ. ກວີຫິ ຄາຍຕິ ກຖິຍຕີຕິ ຄາຖາ. ປຊ຺ຊວິເສໂສ. ເຄຘາຕຸ ສທ຺ເທ ຖ. ເຄຘາຕຸສ຺ສ ຄາເທໂສ. ອຖ ວາ ຄໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຎາຓໍ. ຕໍ ຕິຏ຺ຐຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຄາຖາ. ຄໍສທ຺ທູປປທຖາຘາຕຸ ຄຕິນິວຕ຺ຕິຍໍ. ຄໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຎາຓໍ, ເຕນ ກວີຫິ ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ຖິຍຕິ ຖປິຍຕີຕິ ວາ ຄາຖາ, ຕາສຸ ຄາຖາສຸ. ເອກຄາຖມ຺ປີຕິ ເອກປຊ຺ຊມ຺ປິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປິສທ຺ໂທ ຄຣຫຕ຺ໂຖ. ເຕນ ອເນກຄາຖາຍ ພຸທ຺ຘຄຸຓສຣເຓ ກາ ກຖາວາຕິ ສມ຺ຠາເວຕິ. ພຸໂຘຕິ ໂຍ ປຓ຺ຑິໂຕ. ໂສ ¶ ຫິ ອຕ຺ຖານຕ຺ຖໍ ພຸຘຕິ ຊານາຕີຕິພຸໂຘຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສຣເຕຕິ ສຣຕິ. ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖຎ຺ຫິ ປຣສ຺ສປທຕິວິຠຕ຺ຕິຍາ ອຕ຺ຕໂນປທເຕວິຠຕ຺ຕາເທໂສ.

໓໐. ໂສຕິ ໂສ ພຸໂຘ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຈຕຸຣາປາຍມຸຕ຺ໂຕຕິ ນິຣຍຕິຣຈ຺ຉານເປຕອສຸຣກາຍສງ຺ຂາເຕຫິ ຈຕູຫິ ອປາເຍຫິ ວິມຸຕ຺ໂຕ ຈ. ປຸຎ຺ຎສມ຺ມຕາ ອຍາເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອປຄໂຕຕິ ອປາໂຍ. ອຍໂຕ ສຸຂໂຕ ອປຄໂຕຕິ ວາ ອປາໂຍ. ອພ຺ຍຍີຠາວສມາໂສຍໍ. ອຖ ວາ ຕິສ຺ໂສ ສມ຺ປຕ຺ຕິໂຍ ອຍນ຺ຕິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ ເອເຕນາຕິ ອໂຍ, ປຸຎ຺ຎໍ. ອຍຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ອ. ປຸຎ຺ຎໂຕ ອຍຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ວາ, ປຸຎ຺ຎກາຣີຫິ ອຍິຕພ຺ໂພ ປວຕ຺ເຕຕພ຺ໂພຕິ ວາ ອໂຍ, ສຸຂໍ. ຕໂຕ ອປຄໂຕຕິ ອປາໂຍ. ຈຕຸໂຣ ອປາໂຍ ຈຕຸຣາປາໂຍ, ເຕຫິ ມຸຕ຺ໂຕ ວິມຸຕ຺ໂຕຕິ ຈຕຸຣາປາຍມຸຕ຺ໂຕ. ສາຘກຕ຺ຖທ຺ວຍສ຺ສ ຈາຕິ ສາຘໂກ ອຕ຺ຖທ຺ວຍສ຺ສ ຈາຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ອຕ຺ຖທ຺ວຍສ຺ສາຕິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິກສມ຺ປຣາຍິກສງ຺ຂາຕສ຺ສ ອຕ຺ຖທ຺ວຍສ຺ສ. ເອຕ຺ຖ ຈສທ຺ໂທ ອຏ຺ຐານໂຍໂຄ. ໂສ ປນ ສາຘໂກ ຕ຺ຍາທີສຸ ປເທສຸ ຍຸຕ຺ໂຕ. ສາຘໂກຕິ ນິປ຺ຜາທໂກ ຈ. ໂສ ຫິ ສາເຘຕິ ນິປ຺ຜາເທຕີຕິ ສາຘໂກຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຫຕູປທ຺ທວຊາໂລ ຈາຕິ ຫໂຕ ອຸປທ຺ທວສງ຺ຂາຕຊາໂລ ຈ. ຫນຍິຕ຺ຖ ອປນຍິຕ຺ຖາຕິ ຫໂຕ. ຫນຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຕ. ອຸປຄນ຺ຕ຺ວາ ທວຕິ ຫິໍສຕີຕິ ອຸປທ຺ທໂວ, ຊາຕິຠຍາທິ ໂສຬສອຸປທ຺ທໂວ. ອຸປປຸພ຺ພທຸຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ, ອຸປທ຺ທວາ ນາມ ປນ ໂສຬສວິຘາ ໂຫນ຺ຕິ ຊາຕິຠຍໍ, ຊຣາຠຍໍ, ພ຺ຍາຘິຠຍໍ, ມຣຓຠຍໍ, ຣາຊຠຍໍ, ໂຈຣຠຍໍ, ອຄ຺ຄິຠຍໍ, ອຸທກຠຍໍ, ອູມິຠຍໍ, ກຸມ຺ຠິລຠຍໍ, ອາວຏ຺ຏຠຍໍ, ສຸສຸກາຠຍໍ, ອຕ຺ຕານຸວາທຠຍໍ, ປຣານຸວາທຠຍໍ, ທຓ຺ຑຠຍໍ, ທຸຄ຺ຄຕິຠຍຎ຺ຈາຕິ. ຊລຕິ ຫິໍສຕິ ມຈ຺ເຉ ເອເຕນາຕິ ຊາລໍ, ມຈ຺ຉຊາລໍ. ຊາລໍ ¶ ວິຍາຕິ ຊາໂລ, ອຸປທ຺ທໂວ. ນິຕຕ຺ເຖນ ປນ ຊລຕິ ຫິໍສຕິ ສຕ຺ເຕ ເອເຕນາຕິ ຊາໂລ. ອຸປທ຺ທໂວ. ຊລຘາຕຸ ຫິໍສາຍໍ ຓ. ຫໂຕ ອຸປທ຺ທວສງ຺ຂາຕຊາໂລ ເຍນ ໂສຕິ ຫຕູປທ຺ທວຊາໂລ. ພຸທ຺ຘປຓາມເຈຕນາຍ ປຫິໂຕ ອຸປທ຺ທວສງ຺ຂາຕຊາໂລ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ລາຠີ ຫິຕສຸຂສ຺ສ ຈາຕິ ຫິຕສ຺ສ ຈ ສຸຂສ຺ສ ຈ ລາຠີ ຈ. ລຠນໍ ລາໂຠ, ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ລາຠີ, ຫິໂນຕິ ວຑ຺ຒຕີຕິ ຫິຕໍ, ອຕ຺ຖໍ. ສຸຂຍຕີຕິ ສຸຂໍ. ຍສ຺ສຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ສຸຂິຕໍ ກໂຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສຸຏ຺ຐຸ ທຸກ຺ຂໍ ຂນຕີຕິ ສຸຂໍ. ສຸປຸພ຺ພ ຂນຸຘາຕຸ ອວຘາຣເຓ ກ຺ວິ. ຫິຕຎ຺ຈ ສຸຂຎ຺ຈ ຫິຕສຸຂໍ, ຕສ຺ສ ລາຠີ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ.

໓໑-໓໒. ນຣເທວານໍ ອຘິໂປ ຈ ຈຕຸທີປິສ຺ສໂຣປິ ວາ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ນຣເທວານນ຺ຕິ ນຣາ ຈ ເທວາ ຈ ນຣເທວາ, ເຕສໍ. ກມ຺ມຕ຺ເຖ ເຈຕໍ ຉຏ຺ຐີວຈນໍ. ອຘິໂປຕິ ອິສ຺ສໂຣ ຈ. ໂສ ຫິ ອຕ຺ຕາຘີນໍ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕິ ຘມ຺ເມນ ວາ ອຘິອຠິຠວິຕ຺ວາ ປາຕິ ຣກ຺ຂຕີຕິ ອຘິໂປຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຘິປຸພ຺ພປາຘາຕຸ ຣກ຺ຂເນ ອ, ນຣານໍ ອຘິໂປ ອິສ຺ສໂຣ ມນຸສ຺ສຣາຊາ ຈ ເທວານໍ ອຘິໂປ ອິສ຺ສໂຣ ເທວຣາຊາ ຈ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຈຕຸທີປິສ຺ສໂຣປິ ວາຕິ ເອຕ຺ຖ ປິສທ຺ໂທ ສມ຺ຠາວນຕ຺ເຖ ນິປາໂຕ. ເຕນ ປເຄວ ເອກທີປິສ຺ສຣຣາຊຠາໂວ ຈ, ປເທ ສິສ຺ສຣຣາຊຠາໂວ ຈາຕິ ສມ຺ຠາເວຕິ. ວາ ສທ຺ໂທ ປທປູຣຓ ມຕ຺ໂຕເຍວ. ຈຕຸທີປິສ຺ສໂຣຕິ ປຸພ຺ພວິເທໂຫ, ອປຣໂຄ ຍາໂນ, ຊມ຺ພຸທີໂປ, ອຸຕ຺ຕຣກຸຣຸ ຈາຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ທີປານໍ ອິສ຺ສໂຣ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊາປິ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ປຸພ຺ພວິເທໂຫຕິ ສິເນຣຸໂນ ປຸເຣ ຠວໍ ປຸພ຺ພໍ, ເວເທນ ປຎ຺ຎາຍ ອີຫນ຺ຕິ ວາຍມນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ເວເທໂຫ, ວິທສທ຺ທູປປທ ອີຫຘາຕຸ ວາຍາເມ ຓ. ໂສເຍວ ວິເທໂຫ. ອິມໍ ທີປມຸປາທາຍ ສິເນຣຸໂນ ປຸພ຺ພທິສຠາຄຕ຺ຕາ ປຸພ຺ໂພ ຈ ໂສ ວິເທໂຫ ຈາຕິ ປຸພ຺ພວິເທໂຫ, ປຸພ຺ພທີໂປ.

ອປຣໂຄຍາໂນຕິ ¶ ສິເນຣຸໂນ ອປເຣ ປຈ຺ຉິເມ ຠໂວ ອປໂຣ. ຄເວນ ຍນ຺ຕິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂຄຍາໂນ. ໂຄສທ຺ທູປປທ ຍາຘາຕຸ ຄມເນ ຍຸ. ສິເນຣຸໂນ ປຈ຺ຉິມ ທິສຠາຄຕ຺ຕາ ອປໂຣ ຈ ໂສ ໂຄຍາໂນ ຈາຕິ ອປຣໂຄຍາໂນ, ປຈ຺ຉິມທີໂປ. ຊມ຺ພຸທີໂປຕິ ຊາຍຕີຕິ ຊມ຺ພູ. ໂຍຊນສຕຸພ຺ເພໂຘ ຣຸກ຺ໂຂ. ຊນຘາຕຸ ຊນເນ ອູ. ນສ຺ສ ໂມ. ພກາຣາຄໂມ. ຊລມຊ຺ເຌ ທິປ຺ປຕີຕິ ທີໂປ, ທິປ຺ປນ຺ຕິ ໂຊຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສທ຺ຘມ຺ມາຕິ ວາ ທີໂປ. ທີປຘາຕຸ ທິຕ຺ຕິຍໍ ອ. ຕສ຺ສ ປນ ທ຺ວິອາໂປຕິ ປທຈ຺ເຉທໍ ກຕ຺ວາ ທ຺ວິຘາ ອາໂປ ສນ຺ທຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ທີໂປຕິ ພຫຸພ຺ພີຫິສມາໂສປິ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ຊມ຺ພຸຍາ ລກ຺ຂິໂຕ ປຎ຺ຎາໂຕ ວາ ທີໂປ ຊມ຺ພຸທີໂປ, ທກ຺ຂິຓທີໂປ. ອຸຕ຺ຕຣກຸຣູຕິ ສິເນຣຸໂນ ອຸຕ຺ຕເຣ ຠວາ ອຸຕ຺ຕຣາ. ຘມ຺ມຕາສິທ຺ຘສ຺ສ ປຎ຺ຈສີລສ຺ສ ອານຸຠາເວນ ກໍ ສຸຂໍ ອຸຣຸມຫນ຺ຕໍ ເອຕ຺ຖາຕິ ກຸຣຸ. ພຫຸພ຺ພີຫິສມາໂສຍໍ. ກຸໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປາປໍ. ຕໍ ຣຸນ຺ຘນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ກຸຣຸ. ກຸປຸພ຺ພຣຸຘິຘາຕຸ ອາວຣເຓ ກ຺ວິ. ຘາຕ຺ວນ຺ຕສ຺ສ ໂລໂປ. ສິເນຣຸໂນ ອຸຕ຺ຕຣທິສຠາຄຕ຺ຕາ ອຸຕ຺ຕໂຣ ຈ ໂສ ກຸຣຸ ຈາຕິ ອຸຕ຺ຕຣກຸຣຸ. ອຸຕ຺ຕຣທີໂປຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ທີປານໍ ອິສ຺ສໂຣ ຈຕຸທີປິສ຺ສໂຣ, ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊາ ລພ຺ຠຕິ.

ເອວໍ ໂລກິຍຫິຕໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ອິທານິ ໂລກຸຕ຺ຕຣຫິຕໍ ທສ຺ເສນ຺ໂຕ ອາຫ ອນ຺ຕິເມ ເທເຫ…ເປ… ສຸພ຺ພໂຕຕິ ອນ຺ຕິເມ ເທເຫ ສຸພ຺ພໂຕ ຠາວນາຍານໍ ອາຣຸຍ຺ຫ ອຎ຺ຎໍ ຕໍ ເສຕຉຕ຺ຕກໍ ຘາເຣນ຺ໂຕ ສມໍ ເອສ຺ສຕີຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ປນ ອຕ຺ຖກ຺ກເມນ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມ. ອນ຺ຕິເມຕິ ຈຣິເມ ປຈ຺ຉິເມ ວາ. ອນ຺ເຕ ປຣິໂຍສາເນ ຠໂວ ອນ຺ຕິໂມ, ປຈ຺ຉິມສຣີໂຣ. ຕສ຺ມິໍ. ເທເຫຕິ ສຣີເຣ. ທິຫຕິ ອຸປຈິຍຕິ ວຑ຺ຒຕີຕິ ເທໂຫ, ສຣີໂຣ. ທິຫຘາຕຸ ອຸປຈເຍ ຓ. ອຖ ວາ ທິຫຕິ ອຸປຈຍຕິ ເອເຕນ ປຸຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎນ຺ຕິ ເທໂຫ, ປຈ຺ຉິມຠວຠູເຕ ຠພ຺ພກຸລປຸຕ຺ຕຠູເຕ ວາ ສຣີເຣຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສຸພ຺ພໂຕຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ປຏິປນ຺ນໂກ ຫຸຕ຺ວາ ¶ . ສຸຏ຺ຐຸ ວຕໍ ປຏິປນ຺ນໍ ອສ຺ສາຕິ ສຸພ຺ພໂຕ. ວກາຣສ຺ສພ຺ໂພ. ຠາວນາຍານມາຣຸຍ຺ຫາຕິ ຠາວນາຍານໍ ອາຣຸຍ຺ຫາຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ວິປສ຺ສນາຠາວນາສງ຺ຂາຕຍານໍ ອາຣຸຫິຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຠາເວຕພ຺ພາ ວຑ຺ເຒຕພ຺ພາຕິ ຠາວນາ. ເຕຠູມກ ສງ຺ຂາຣາຣມ຺ມຓໍ. ອຖ ວາ ຕທາຣມ຺ມຓໍ ຠາເວຕິ ວຑ຺ເຒຕີຕິ ຠາວນາ, ວິປສ຺ສນາປຎ຺ຎາ. ຠູຘາຕຸ ສຕ຺ຕາຍໍ ວຑ຺ຒເນ ວາ ຍຸ. ສາ ຈ ສມຖວິປສ຺ສນາ ຠາວນາວເສນ ທຸວິຘາ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ອິຘ ປນ ອຎ຺ຎໍ ເສຕຉຕ຺ຕກນ຺ຕິ ສທ຺ທນ຺ຕຣສນ຺ນິຏ຺ຐາເນນ ວິປສ຺ສນາຠາວນາ ອຘິປ຺ເປຕາ. ຍນ຺ຕິ ປາປຸຓນ຺ຕິ ເອເຕນ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ ຍານໍ, ອນິຈ຺ຈາທິວິປສ຺ສນາຎາຓໍ. ຍາຘາຕຸ ຄຕິຍໍ ຍຸ. ຠາວນາສງ຺ຂາຕໍ ຍານໍ ຠາວນາຍານໍ, ຠາວນາ ຈ ສາ ຍານຎ຺ຈາຕິ ວາ ຠາວນາຍານໍ.

ອາຣຸຍ຺ຫາຕິ ອາໂຣຫິຕ຺ວາ. ປກຕິຍານສທິສໍ ອນິຈ຺ຈ ທຸກ຺ຂອນຕ຺ຕຍານໍ ອາຣຸຫິຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອນິຈ຺ຈາທິລກ຺ຂເຓນ ຫິ ວິນາ ມຄ຺ຄຜລນິພ຺ພານໍ ປຕ຺ໂຕ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ຕສ຺ມາ ຠາວນາຍານມາຣຸຍ຺ຫາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຎ຺ຎນ຺ຕິ ອຣຫຕ຺ຕຜລໍ. ຕຎ຺ຫິ ປຐມມຄ຺ເຄນ ອາທິຏ຺ຐມຣິຍາທໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ຈຕຸສຈ຺ຈຘມ຺ມໍ ອວພຸຊ຺ຌຕີຕິ ອຎ຺ຎນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອາປຸພ຺ພຎາຘາຕຸ ອວໂພຘເນ ກ຺ວິ. ອາສທ຺ໂທ ມຣິຍາທຕ຺ໂຖ. ເສຕຉຕ຺ຕກນ຺ຕິ ໂອທາຕາຕປຕ຺ຕໍ. ເສວິຍຕີຕິ ເສຕໍ, ຘວລໍ. ສິຘາຕຸ ເສວາຍໍ ຕ. ກິເລສຕປໍ ຉາເທຕີຕິ ຉຕ຺ຕໍ. ຉທຘາຕຸ ສໍວຣເຓ ຕ. ຕໍເຍວ ຉຕ຺ຕກໍ. ເສຕຎ຺ຈ ຕໍ ຉຕ຺ຕກຎ຺ຈາຕິ ເສຕຉຕ຺ຕກໍ. ອຣຫຕ຺ຕຜລອາຕປຕ຺ຕໍ ລພ຺ຠຕິ. ອຎ຺ຎໍ ອຣຫຕ຺ຕຜລສງ຺ຂາຕໍ ເສຕຉຕ຺ຕກໍ ຘາເຣນ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ. ສມນ຺ຕິ ນິພ຺ພານໍ. ຕຎ຺ຫິ ສພ຺ພໍ ວຏ຺ຏທຸກ຺ຂໍ ສມຕິ ວູປສມຕິ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສມນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເອສ຺ສຕີຕິ ປາປຸຓິສ຺ສຕີຕິ.

ອິທານິ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິກຕ຺ຖໍ ທສ຺ເສນ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕຠາເວປີຕິອາທິມາຫ. ຕຕ຺ຖ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕຠາເວປິ ອໂຣໂຄ ຈ ທີຆາຍຸໂກ ຈ ສພ຺ພໂລເກຫິ ປູຊິໂຕ ຈ ຠາວນາຠິ ຣຕິມໂນ ¶ ຈ ຊນປ຺ປິໂຍ ຈ ມນາໂປ ຈ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ໂຍຊນາ. ອຕ຺ຕຠາເວປີຕິ ເອຕ຺ຖ ປິສທ຺ໂທ ສມ຺ປິຓ຺ຑນຕ຺ໂຖ. ເຕນ ສມ຺ປຣາຍິກຕ຺ຖໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕິ. ອຕ຺ຕາຕິ ຠວຕິ ເອເຕນ ອຠິຘານໍ ພຸທ຺ຘິ ຈາຕິ ອຕ຺ຕຠາໂວ. ຂນ຺ຘປຎ຺ຈກສ຺ເສຕມຘິວຈນໍ. ອໂຣໂຄຕິ ສພ຺ພພ຺ຍາຘິວິຣໂຫ ຈ. ໂສ ຫິ ນຕ຺ຖິ ໂຣໂຄ ອສ຺ສາຕິ ອໂຣໂຄຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ທີຆຊີວິໂກຕິ ທີຆາຍຸໂກ ຈ. ໂສ ຫິ ທີຆາ ຊີວິ ອາຍຸ ອສ຺ສາຕິ ທີຆຊີວິໂກຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

໓໓. ສພ຺ພໂລເກຫີຕິ ສພ຺ພເທວມນຸສ຺ເສຫິ. ປູຊິໂຕຕິ ປູຊິຕພ຺ໂພ ຈ. ຠາວນາຠິຣຕິມໂນຕິ ສມຖວິປສ຺ສນາ ສງ຺ຂາຕາຍ ຠາວນາຍ ອຠິຣມຓຈິຕ຺ໂຕ ຈ. ຊນປ຺ປິໂຍຕິ ສພ຺ພຊເນຫິ ປິຍາຍິຕພ຺ໂພ ຈ. ມນາໂປຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ຈິຕ຺ຕວຑ຺ຒນໂກ ຈ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ.

ເອວໍ ຉພ຺ພີສຕິຍາ ວນ຺ທນຄາຖາສຸ ເອກຄາຖາມຕ຺ຕມ຺ປິ ພຸທ຺ຘຄຸຓານຸສ຺ສຣເຓ ຜລານິສໍສໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ອິທານິ ສພ຺ພຄາຖາໂຍ ວຈສາ ຘາເຣຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘວນ຺ທເນ ອເນການິ ຜລານິສໍສານິ ທສ຺ເສຕຸໍ ກາ ກຖາຂິລຘາຣເຓຕິ ອາຫ. ຕຕ຺ຖ ກາ ກຖາຂິລຘາຣເຓຕິ ກາ ກຖາ ອຂິລຘາຣເຓຕິ ປທຈ຺ເຉໂທ. ສພ຺ພພຸທ຺ຘວນ຺ທນຄາຖາຍ ວຈສາ ຘາຣເຓ ກິໍ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ເຍວາຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ອຂິລສທ຺ໂທ ສພ຺ພວາຈໂກ ອນິປ຺ຜນ຺ນປາຏິປທິໂກ. ອຖ ວາ ຂິຍນໍ ຂິລໍ. ຂິຘາຕຸ ຂເຍ ລປຈ຺ຈໂຍ. ຂຍໍ ລາຕິ ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ວາ ຂິລໍ, ອປ຺ປກໍ. ຂຍສທ຺ທູປປທລາຘາຕຸ ຄຫເຓ ອ. ນ ຂິລໍ ອຂິລໍ, ສພ຺ພຄາຖາໂຍ. ຘາຣິຍເຕ ຘາຣຓໍ, ອຂິລາຍ ສພ຺ພາຍ ຄາຖາຍ ຘາຣຓໍ ອຂິລຘາຣຓໍ, ຕສ຺ມິໍ. ຉພ຺ພີສຕິຍາ ພຸທ຺ຘວນ຺ທນຄາຖາສຸ ເອກໍ ຄາຖໍ ວຈສາ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘວນ຺ທເນ ຍຖາວຸຕ຺ຕຜລານິສໍສານິ ລພ຺ຠນ຺ຕິ, ປເຄວ ປນ ສພ຺ພພຸທ຺ຘວນ຺ທນຄາຖາໂຍ ວຈສາ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ທິເນ ທິເນ ພຸທ຺ຘວນ຺ທເນຕິ ¶ ອຕ຺ໂຖຕິ. ອິມິນາ ປນ ຄາຖາປຎ຺ຈເກນ ຍຖາວຸຕ຺ຕ ຜລານິສໍສໍ ຎຕ຺ວາ ສທ຺ທຫໂກ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິໂກ ກຸລປຸຕ຺ໂຕ ສພ຺ພພຸທ຺ຘວນ຺ທນຄາຖາໂຍ ວຈສາ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ຣຕ຺ຕິນ຺ທິວໍ ປຸພ຺ພຓ຺ຫກາເລ ຈ ສາຍນ຺ຫກາເລ ຈ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຐມຍາເມ ຈ ປຈ຺ຉິມຍາເມ ຈ ສຕຕໍ ສມິຕໍ ນິຣນ຺ຕຣໍ ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ເທຍ຺ຍາຕິ ອຸຍ຺ໂຍຊນໍ ທສ຺ເສຕີຕິ.

ອິຕິ ໂປຣາຓາຈຣິເຍຫິ ວນ຺ທິຕສ຺ສ ນມກ຺ກາຣສ຺ສ ສທ຺ທຕ຺ຖນເຍຫິ ຉນ຺ທາລງ຺ກາຣນເຍຫິ ຈ ສຓ຺ຫສຸຂຸມສຸທຸທ຺ທສ ຄມ຺ຠີຣສ຺ສ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ທຸປ຺ປຏິວິຘຄຸຓປຣິທີປກສ຺ສ ສປ຺ປຸຣິສານໍ ຈິຕ຺ຕປສນ຺ນຊນກສ຺ສ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ອສໍຫິຣ ວິສາຣທຎາຓຈາຣິນາ ສາສນໂສຘເກນ ຠທ຺ທນ຺ຕເຣວ ຕຕ຺ເຖຣວເຣນ ຣຈິຕາ ພຸທ຺ຘຄຸຓປ຺ປທີປິກນາມິກາ ວຓ຺ຓນາ.

ອິທໍ ປນ ປຸຣໍ ນິມ຺ມິເຕນ ສິຣີປວຣວິຊຍານນ຺ຕຍສປຓ຺ຑິຕ ຕ຺ຣິຠວນາທິຕ຺ຍາຘິປຕິມຫາຘມ຺ມຣາຊາຘິຣາຊາຕິ ລຎ຺ຉິຕນາມິເກນ ປິຏກຕ຺ຕຍປາຬິໍ ສິລາຣູຬ຺ຫໍ ກາຣຍິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມ ສງ຺ຄີຕິກຣເຓນ ຕິມຫາຘມ຺ມຣາເຊນ ຣຕນາປຸຎ຺ຊນ຺ຕິ ສມ຺ມເຕ ຣາຊຘານີຠູເຕ ນານາກຸລສໍກິຓ຺ເຓ ປຸຎ຺ຎຘຎ຺ຎວນ຺ຕານໍ ສາຘູນຎ຺ຈ ສີລສມາຘິປຎ຺ຎວນ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນຎ຺ຈ ນິວາສຠູເຕ ພຸທ຺ຘຘມ຺ມສງ຺ຆຣຕນາກເຣ ຈນ຺ທິມສູຣິຍາ ວິຍ ພຸທ຺ຘສາສນຸຊ຺ໂຊຕເນ ມນ຺ຕເລ ນຄເຣ ອິຕິ ປຣິກິຕ຺ຕິເຕ ມຫາຣາເມ ເທເສ ວສນ຺ເຕນ ອຸປາສກ ຄຸຓສມ຺ປນ຺ເນນ ນາມິເກນ ອຸປາສເກນ ຈ ຕສ຺ສຸປຏ຺ຐາກາຍ ນາມິກາຍ ອຸປາສິກາຍ ຈ ສມກຸສລຈ຺ຉນ຺ທໍ ກຕ຺ວາ ນິພ຺ພານສ຺ສ ສຈ຺ຉິກຣຓຕ຺ຖາຍ ກາຣິເຕ ມໂນຣເມ ສຸວຓ຺ເຓນ ລິມ຺ປິຕຕ຺ຕາ ສຸວຓ຺ຓວຕີ ນາມິເກ ¶ ທ຺ວິຠຸມ຺ມິເກ ມຫິຏ຺ຐກວິຫາເຣ ອຏ຺ຐຫິ ທິສາຫິ ອາຄຕານໍ ສຸເຕສນຠິກ຺ຂູນໍ ສາຏ຺ຐກຖໍ ປິຏກຕ຺ຕຍໍ ທິເນ ທິເນ ສຕຕໍ ນິຣນ຺ຕຣໍ ວາເຈນ຺ເຕນ ອຘິວສນ຺ເຕນ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ອສໍຫິຣວິສາຣທຎາຓຈາຣິນາ ມນ຺ຕເລ ປຸເຣ ປຣິຍຕ຺ຕິສາສນຫິຕຘມ຺ມາຈຣິຍຄຓສ຺ສ ເຊຏ຺ຐຸກ຺ກຏ຺ຐຠູເຕນ ເຣວຕາຠິປຓ຺ຑິຕຘຊສາສນວໍສມຫາຘມ຺ມຣາຊຄຸຣູຕິ ຈ ອຄ຺ຄ ມຫາປຓ຺ຑິຕາຕິ ຈ ລທ຺ຘລຎ຺ຉິເຕນ ມູລທ຺ວາທສສາສນ ກຣມຫາຄຓສ຺ສ ເຊຏ຺ຐມຫານາຍກຠູເຕນ ສາສນາປ຺ຣຸຎ຺ໂຎ ອາຈຣິໂຍຕິ ວິສ຺ສຸເຕນ ສາສນໂສຘກ ມຫານາຍກຕ຺ເຖຣວເຣນ ໂປຣາເຓຫິ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປາຬິຍໍ ຠຄວຕາ ວຸຕ຺ເຕຫິ ພຸທ຺ຘຄຸຓປ຺ປກາສເກຫິ ພຸທ຺ຘຄຸຓປເທຫິ ໂຖມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕສ຺ສ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊເນນ ຉນ຺ທາລງ຺ກາຣນເຍນ ຈ ປຖວີສນ຺ຘາຣກສ຺ສ ອຸທກກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ວິຍ ຄມ຺ຠີຣສ຺ສ ປພ຺ພເຕນ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ຐປິຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ວິຍ ອຕິທຸທ຺ທສສ຺ສ ສຕຘາ ຠິນ຺ນສ຺ສ ວາລສ຺ສ ອຄ຺ຄໂກຏິຍາ ວິຍ ອຕິສຓ຺ຫ ສຸຂຸມສ຺ສ ປຸຖຸຊ຺ຊນຎາເຓນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ທຸປ຺ປຏິວິຘຄຸຓປຣິທີປກສ຺ສ ນມກ຺ກາຣສ຺ສ ລີນຕ຺ຖປ຺ປກາສນາ ພຸທ຺ຘຄຸຓປ຺ປທີປິກນາມິກາ ສໍວຓ຺ຓນາ ຕາສຸ ຕາສຸ ອຏ຺ຐກຖາຏີກາສຸ ອາຄຕໍ ສໍວຓ຺ຓນານຍໍ ນິສ຺ສາຍ ປຎ຺ຎາປາຏວຕ຺ຖາຍ ສາສນວຸທ຺ຘິຍາ ຈ ກຕາ.

ສມ຺ປຕ຺ເຕ ຈກ຺ກວສ຺ເສ ສາ, ທ຺ວິສຫສ຺ເສ ຈຕູສເຕ;

ນວາຘິກາສິຕີຍາ ຈ, ສກ຺ກຣາເຊ ຈ ສມ຺ປຕ຺ເຕ.

ສຕ຺ຕຕິສຕສຫສ຺ສ, ວສ຺ເສ ຜຸສ຺ສມາສສ຺ເສວ;

ກາລປກ຺ຂສຕ຺ຕເມ ຈ, ພຸທ຺ຘທິເນ ສຸນິຏ຺ຐິຕາ; ສາມຎ຺ຎ.

ເອສາ ຈ ສງ຺ຂໂຣນ຺ເຕນ, ຍໍ ປຸຎ຺ຎໍ ປສຸຕໍ ມຍາ;

ອຎ຺ຎມ຺ປິ ເຕນ ປຸຎ຺ເຎນ, ປຕ຺ວາ ສມ຺ໂພຘິມຸຕ຺ຕມໍ.

ສໍສາຣໂຕ ¶ ພຫູ ສຕ຺ເຕ, ຕາຣຍິຕ຺ວາ ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍໍ;

ນິພ຺ພານໍ ສຈ຺ຉິກາເຣຍ຺ຍໍ, ມຄ຺ຄຎາຓຸຕ຺ຕເຣນ ຈ.

ສທາ ຣກ຺ຂນ຺ຕຸ ຣາຊາໂນ, ຘມ຺ເມເນວ ປຊໍ ອິມໍ;

ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ສຸຂີ ໂຫນ຺ຕຸ, ໂຊເຕນ຺ຕຸ ຊິນສາສນໍ.

ມ຺ຣມ຺ມຣຏ຺ເຐ ມນຸສ຺ສາ ຈ, ສພ຺ພທາ ນິຣຸປທ຺ທວາ;

ນິຈ຺ຈໍ ກລ຺ຍາຓສງ຺ກປ຺ປາ, ປປ຺ໂປນ຺ຕຸ ອມຕໍ ປທນ຺ຕິ.