📜

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ

ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣຓໍ (ປທມາລາ)

ຄນ຺ຖາຣມ຺ຠກຖາ

ຘີເຣຫິ ¶ ມຄ຺ຄນາເຍນ, ເຍນ ພຸທ຺ເຘນ ເທສິຕໍ;

ສິຕໍ ຘມ຺ມມິຘຎ຺ຎາຍ, ຎາຍເຕ ອມຕໍ ປທໍ.

ຕໍ ນມິຕ຺ວາ ມຫາວີຣໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸໍ ໂລກນາຍກໍ;

ມຫາກາຣຸຓິກໍ ເສຏ຺ຐໍ, ວິສຸທ຺ຘໍ ສຸທ຺ຘິທາຍກໍ.

ສທ຺ຘມ຺ມຎ຺ຈສ຺ສ ປູເຊຕ຺ວາ, ສຸທ຺ຘໍ ສນ຺ຕມສງ຺ຂຕໍ;

ອຕກ຺ກາວຈຣໍ ສຸຏ຺ຐຸ, ວິຠຕ຺ຕໍ ມຘຸຣໍ ສິວໍ.

ສງ຺ຆສ຺ສ ຈ’ຎ຺ຊລິໍ ກຕ຺ວາ, ປຸຎ຺ຎກ຺ເຂຕ຺ຕສ຺ສ ຕາທິໂນ;

ສີລສມາຘິປຎ຺ຎາທິ-ວິສຸທ຺ຘຄຸຓໂຊຕິໂນ.

ນມສ຺ສນາທິປຸຎ຺ຎສ຺ສ, ກຕສ຺ສ ຣຕນຕ຺ຕເຍ;

ເຕຊສາຫໍ ປຫນ຺ຕ຺ວານ, ອນ຺ຕຣາເຍ ອເສສໂຕ.

ໂລກນີຕິວິຍຕ຺ຕສ຺ສ, ສຕ຺ຖຸ ສທ຺ຘມ຺ມນີຕິໂນ;

ສາສນຕ຺ຖໍ ປວກ຺ຂາມິ, ສທ຺ທນີຕິມນາກຸລໍ.

ອາສວກ຺ຂຍລາເຠນ, ໂຫຕິ ສາສນສມ຺ປທາ;

ອາສວກ຺ຂຍລາໂຠ ຈ, ສຈ຺ຈາຘິຄມເຫຕຸໂກ.

ສຈ຺ຈາຘິຄມນໍ ¶ ຕຎ຺ຈ, ປຏິປຕ຺ຕິສ຺ສິຕໍ ມຕໍ;

ປຏິປຕ຺ຕິ ຈ ສາ ກາມໍ, ປຣິຍຕ຺ຕິປຣາຍຓາ.

ປຣິຍຕ຺ຕາຠິຍຸຕ຺ຕານໍ, ວິທິຕ຺ວາ ສທ຺ທລກ຺ຂຓໍ;

ຍສ຺ມາ ນ ໂຫຕິ ສມ຺ໂມໂຫ, ອກ຺ຂເຣສຸ ປເທສຸ ຈ.

ຍສ຺ມາ ຈາໂມຫຠາເວນ, ອກ຺ຂເຣສຸ ປເທສຸ ຈ;

ປາຬິຍຕ຺ຖໍ ວິຊານນ຺ຕິ, ວິຎ຺ຎູ ສຸຄຕສາສເນ.

ປາຬິຍຕ຺ຖາວໂພເຘນ, ໂຍນິໂສ ສຕ຺ຖຸສາສເນ;

ສປ຺ປຎ຺ຎາ ປຏິປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ປຏິປຕ຺ຕິມຕນ຺ທິກາ.

ໂຍນິໂສ ປຏິປຊ຺ຊິຕ຺ວາ, ຘມ຺ມໍ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ວຣໍ;

ປາປຸຓນ຺ຕິ ວິສຸທ຺ຘາຍ, ສີລາທິປຏິປຕ຺ຕິຍາ.

ຕສ຺ມາ ຕທຕ຺ຖິກາ ສຸທ຺ຘໍ, ນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ວິຎ຺ຎຸນໍ;

ຠຎ຺ຎມານໍ ມຍາ ສທ຺ທ-ນີຕິໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕຸ ສາຘຸກໍ.

ຘາຕຸ ຘາຕູຫິ ນິປ຺ຜນ຺ນ-ຣູປານິ ຈ ສລກ຺ຂໂຓ;

ສນ຺ຘິນາມາທິເຠໂທ ຈ, ປທານໍ ຕຸ ວິຠຕ຺ຕິ ຈ.

ປາຬິນຍາທໂຍຈ຺ເຈວ-ເມຕ຺ຖ ນານປ຺ປກາຣໂຕ;

ສາສນສ຺ໂສປກາຣາຍ, ຠວິສ຺ສຕິ ວິຠາວນາ.

໑. ສວິກຣຓາຂ຺ຍາຕວິຠາຄ

ຕຕ຺ຖ ຘາຕູຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ຘາຕຸ? ສກຕ຺ຖມ຺ປິ ຘາເຣຕີຕິ ຘາຕຸ, ອຕ຺ຖາຕິສຍໂຍຄໂຕ ປຣຕ຺ຖມ຺ປິ ຘາເຣຕີຕິ ຘາຕຸ, ວີສຕິຍາ ອຸປສຄ຺ເຄສຸ ເຍນ ເກນຈິ ອຸປສຄ຺ເຄນ ອຕ຺ຖວິເສສກາຣເຓນ ປຏິພທ຺ຘາ ອຕ຺ຖວິເສສມ຺ປິ ຘາເຣຕີຕິ ຘາຕຸ, ‘‘ອຍໍ ອິມິສ຺ສາ ອຕ຺ໂຖ, ອຍມິໂຕ ປຈ຺ຈໂຍ ປໂຣ’’ຕິອາທິນາ ອເນກປ຺ປກາເຣນ ປຓ຺ຑິເຕຫິ ຘາຣິຍຕິ ເອສາຕິປິ ຘາຕຸ, ວິທຫນ຺ຕິ ວິທຸໂນ ເອຕາຍ ສທ຺ທນິປ຺ຜຕ຺ຕິໍ ອຍໂລຫາທິມຍໍ ¶ ອຍໂລຫາທິຘາຕູຫິ ວິຍາຕິປິ ຘາຕຸ. ເອວໍ ຕາວ ຘາຕຸສທ຺ທສ຺ສຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ຘາຕຸສທ຺ໂທ ຊິນມເຕ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕ຺ຕເນ ມໂຕ;

ສຕ຺ເຖ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາວສ຺ມິໍ, ກຈ຺ຈາຍນມເຕ ທ຺ວິສຸ.

ອຖ ວາ ຊິນມເຕ ‘‘ຕໂຕ ໂຄຕມິຘາຕູນີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຘາຕຸສທ຺ໂທ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາເສ ວຕ຺ຕຕິ ‘‘ປພ຺ພຕານິ ວນານິ ຈາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປພ຺ພຕສທ຺ໂທ ວິຍ, ນ ປເນຕ຺ຖ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ‘‘ອຏ຺ຐິວາຈກຕ຺ຕາ ນປຸໍສກນິທ຺ເທໂສ’’ຕິ ອຏ຺ຐິວາຈກຕ຺ເຕປິ ‘‘ຘາຕຸໂຍ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄທສ຺ສນໂຕ. ຠູວາທໂຍ ສທ຺ທາ ຘາຕໂວ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ຠູ ອິ ກຸ ເກ ຕກ຺ກ ຕກ ຕກິ ສຸກອິຈ຺ຈາທໂຍ. ຄຓໂຕ ເຕ ອຏ຺ຐວິຘາ ຠູວາທິຄໂຓ ຣຸຘາທິຄໂຓ ທິວາທິຄໂຓ ສ຺ວາທິຄໂຓ ກິຍາທິຄໂຓ ຄຫາທິຄໂຓ ຕນາທິຄໂຓ ຈຸຣາທິຄໂຓ ຈາຕິ. ອິທານິ ເຕສໍ ວິກຣຓສຎ຺ຎິເຕ ປຈ຺ຈເຍ ທສ຺ເສສ຺ສາມ. ອເນກວິຘາ ຫິ ປຈ຺ຈຍາ ນານປ຺ປກາເຣສຸ ນາມນາມ ກິຕນາມ ສມາສນາມ ຕທ຺ຘິຕນາມາຂ຺ຍາເຕສຸ ປວຕ຺ຕນໂຕ. ສງ຺ເຂປໂຕ ປນ ທຸວິຘາວ ນາມປຈ຺ຈໂຍ ອາຂ຺ຍາຕປຈ຺ຈໂຍ ຈາຕິ. ຕຕ຺ຣາປິ ອາຂ຺ຍາຕປຈ຺ຈຍາ ທຸວິຘາ ວິກຣຓປຈ຺ຈຍໂນວິກຣຓປຈ຺ຈຍວເສນ. ຕຕ຺ຖ ວິກຣຓປຈ຺ຈໂຍ ອກາຣາທິສຕ຺ຕຣສວິໂຘ ອຄ຺ຄຫິຕຄ຺ຄຫເຓນ ປນ຺ນຣສວິໂຘ ຈ. ໂນວິກຣຓປຈ຺ຈໂຍ ປນ ຂ ຉ ສາທິເນກວິໂຘ. ເຍ ຣູປນິປ຺ຜຕ຺ຕິຍາ ອຸປກາຣກາ ອຕ຺ຖວິເສສສ຺ສ ໂຊຕກາ ວາ ອໂຊຕກາ ວາ ໂລປນີຍາ ວາ ອໂລປນີຍາ ວາ, ເຕ ສທ຺ທາ ປຈ຺ຈຍາ.

ປຏິຈ຺ຈ ກາຣຓໍ ຕໍ ຕໍ, ເອນ຺ຕີຕິ ປຈ຺ຈຍາຖ ວາ;

ປຏິຈ຺ຈ ສທ຺ທນິປ຺ຜຕ຺ຕິ, ອິໂຕ ເອຕີຕິ ປຈ຺ຈຍາ.

ນາມິກປ຺ປຈ຺ຈຍານໍ ¶ ໂຍ, ວິຠາໂຄ ອາວິ ເຫສ຺ສຕິ;

ນາມກປ຺ເປ ຍໂຕ ຕສ຺ມາ, ນ ຕໍ ວິຕ຺ຖາຣຍາມເສ.

ໂຍ ໂນວິກຣຓານໍ ຕຸ, ປຈ຺ຈຍານໍ ວິຠາຄໂຕ;

ໂສ ປນາຂ຺ຍາຕກປ຺ປມ຺ຫິ, ວິຕ຺ຖາເຣນາ’ຄມິສ຺ສຕີຕິ.

ອິຈ຺ຈາເນກວິເຘສຸ ປຈ຺ຈເຍສຸ ‘‘ວິກຣຓປຈ຺ຈຍາ ນາມ ອິເມ’’ຕິ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ພາ. ກຖໍ? ຠູວາທິຄຓໂຕ ອປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ຣຸຘາທິຄຓໂຕ ອກາຣິວຓ຺ເຓກາໂຣກາຣປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ປຸພ຺ພມຊ຺ຌຏ຺ຐາເນ ນິຄ຺ຄຫີຕາຄໂມ ຈ, ທິວາທິຄຓໂຕ ຍປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ສ຺ວາທິຄຓໂຕ ຓຸ ຓາ ອຸຓາປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ກິຍາທິຄຓໂຕ ນາປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ຄຫາທິຄຓໂຕ ປ຺ປ ຓ຺ຫາປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ຕນາທິຄຓໂຕ ໂອ ຍິຣປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ກຕ຺ຕຣິ, ຈຸຣາທິຄຓໂຕ ເຓ ຓຍປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ກຕ຺ຕຣິ.

ອກາໂຣ ຈ ອິວຓ຺ໂຓ ຈ, ເອ ໂອກາຣາ ຈ ໂຍ ຕຖາ;

ຓຸ ຓາ ອຸຓາ ຈ ນາ ປ຺ປ ຓ຺ຫາ-ຍິຣາ ເຓ ຓຍປຈ຺ຈຍາ.

ອຄ຺ຄຫິຕຄ຺ຄຫເຓນ, ເອວໍ ປນ຺ນຣເສ’ຣິຕາ;

ວິກຣຓວ຺ຫຍາ ເອເຕ, ປຈ຺ຈຍາຕິ ວິຠາວເຍ.

ເຍ ເອວໍ ນິທ຺ທິຏ຺ເຐຫິ ວິກຣຓປຈ຺ຈເຍຫິ ຕທຎ຺ເຎຫິ ຈ ສປ຺ປຈ຺ຈຍາ ອຏ຺ຐວິຘາ ຘາຕຸຄຓາ ສຸຕ຺ຕນ຺ເຕສຸ ພຫູປກາຣາ, ເຕສ຺ວາຍໍ ຠູວາທິຄໂຓ. ຠູ ສຕ຺ຕາຍໍ, ຠູຘາຕຸ ວິຊ຺ຊມານຕາຍໍ ວຕ຺ຕຕິ. ສກມ຺ມິກາກມ຺ມິກາສຸ ຘາຕູສຸ ອຍໍ ອກມ຺ມິກາ ຘາຕຸ, ນ ປນ ‘‘ຘມ຺ມຠູໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ປຕ຺ຕິອຕ຺ຖວາຈິກາ ອປຣາ ຠູຘາຕຸ ວິຍ ສກມ຺ມິກາ. ເອສາ ຫິ ປຣິອຠິອາທີຫິ ອຸປສຄ຺ເຄຫິ ຍຸຕ຺ຕາເຍວ ສກມ຺ມິກາ ຠວຕິ, ນ ອຸປ ປຣາ ປາຕຸອາທີຫິ ອຸປສຄ຺ຄນິປາເຕຫິ ຍຸຕ຺ຕາປິ. ອໂຕ ອິມິສ຺ສາ ສິທ຺ຘານິ ຣູປານິ ທ຺ວິຘາ ເຎຍ຺ຍານິ ອກມ຺ມກປທານິ ສກມ຺ມກປທານິ ຈາຕິ.

ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທນິທ຺ເທສ

ຕຕ຺ຣ ¶ ຠວຕິ ອຸພ຺ຠວຕິ ສມຸພ຺ຠວຕິ ປຠວຕິ ປຣາຠວຕິ ສມ຺ຠວຕິ ວິຠວຕິ, ໂຠຕິ ສມ຺ໂຠຕິ ວິໂຠຕິ ປາຕຸຠວຕິ ປາຕຸພ຺ຠວຕິ ປາຕຸໂຠຕິ, ອິມານິ ອກມ຺ມກປທານິ. ເອຕ຺ຖ ປາຕຸອິຕິ ນິປາໂຕ, ໂສ ‘‘ອາວິຠວຕິ ຕິໂຣຠວຕີ’’ຕິອາທີສຸ ອາວິ ຕິໂຣນິປາຕາ ວິຍ ຠູຘາຕຸໂຕ ນິປ຺ຜນ຺ນາຂ຺ຍາຕສທ຺ທສ຺ສ ເນວ ວິເສສກໂຣ, ນ ຈ ສກມ຺ມກຕ຺ຕສາຘໂກ. ອຸອິຈ຺ຈາທໂຍ ອຸປສຄ຺ຄາ, ເຕ ປນ ວິເສສກຣາ, ນ ສກມ຺ມກຕ຺ຕສາຘກາ. ເຍສມຕ຺ໂຖ ກມ຺ເມນ ສມ຺ພນ຺ຘນີໂຍ ນ ໂຫຕິ, ຕານິ ປທານິ ອກມ຺ມການິ. ອກມ຺ມກປທານໍ ຍຖາຣຫໍ ສກມ຺ມກາກມ຺ມກວເສນ ອຕ຺ໂຖ ກເຖຕພ຺ໂພ. ປຣິໂຠຕິ ປຣິຠວຕິ, ອຠິໂຠຕິ ອຠິຠວຕິ, ອຘິໂຠຕິ ອຘິຠວຕິ, ອຕິໂຠຕິ ອຕິຠວຕິ, ອນຸໂຠຕິ ອນຸຠວຕິ, ສມນຸໂຠຕິ ສມນຸຠວຕິ, ອຠິສມ຺ໂຠຕິ ອຠິສມ຺ຠວຕິ, ອິມານິ ສກມ຺ມກປທານິ. ເອຕ຺ຖ ປຣິອິຈ຺ຈາທໂຍ ອຸປສຄ຺ຄາ, ເຕ ຠູຘາຕຸໂຕ ນິປ຺ຜນ຺ນາຂ຺ຍາຕສທ຺ທສ຺ສ ວິເສສກຣາ ເຈວ ສກມ຺ມກຕ຺ຕສາຘກາ ຈ. ເຍສມຕ຺ໂຖ ກມ຺ເມນ ສມ຺ພນ຺ຘນີໂຍ, ຕານິ ປທານິ ສກມ຺ມການິ. ສກມ຺ມກປທານໍ ສກມ຺ມກວເສນ ອຕ຺ໂຖ ກເຖຕພ຺ໂພ, ກ຺ວຈິ ອກມ຺ມກວເສນປິ. ເອວໍ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ອຸທ຺ເທໂສຍໍ.

ຕຕ຺ຣ ຠວຕີຕິ ໂຫຕິ ວິຊ຺ຊຕິ ປຎ຺ຎາຍຕິ ສຣູປໍ ລຠຕິ. ອຸພ຺ຠວຕີຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ສຣູປໍ ລຠຕິ. ສມຸພ຺ຠວຕີຕິ ສມຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ສຣູປໍ ລຠຕິ. ປຠວຕີຕິ ໂຫຕິ ສມ຺ຠວຕິ. ອຖ ວາ ປຠວຕີຕິ ຍໂຕ ກຸໂຕຈິ ສນ຺ທຕິ, ນ ວິຈ຺ຉິຊ຺ຊຕິ, ອວິຈ຺ຉິນ຺ນໍ ໂຫຕິ, ຕໍ ຕໍ ຐານໍ ວິສຣຕິ. ປຣາຠວຕີຕິ ປຣາຠໂວ ໂຫຕິ ພ຺ຍສນໍ ອາປຊ຺ຊຕິ ອວຸທ຺ຘິໍ ປາປຸຓາຕິ. ສມ຺ຠວຕີຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ຠວຕິ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ວິຠວຕີຕິ ອຸຈ຺ຉິຊ຺ຊຕິ ວິນສ຺ສຕິ ວິປຊ຺ຊຕິ, ວິເສສໂຕ ວາ ຠວຕິ ສມ຺ປຊ຺ຊຕິ. ໂຠຕິ ສມ຺ໂຠຕິ ວິໂຠຕີຕິ ອິມານິ ‘‘ຠວຕິ ¶ ສມ຺ຠວຕິ ວິຠວຕີ’’ຕິ ອິເມຫິ ຍຖາກ຺ກມໍ ສມານນິທ຺ເທສານິ. ປາຕຸຠວຕີຕິ ປກາສຕິ ທິສ຺ສຕິ ປຎ຺ຎາຍຕິ ປາກຏໍ ໂຫຕິ. ປາຕຸພ຺ຠວຕິ ປາຕຸໂຠຕີຕິ ອິມານິ ‘‘ປາຕຸຠວຕີ’’ຕິ ອິມິນາ ສມານນິທ຺ເທສານິ. ເອວໍ ອກມ຺ມກປທານໍ ຍຖາຣຫໍ ສກມ຺ມກາກມ຺ມກວເສນ ອຕ຺ຖກຖນໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ເອວມຸຕ຺ຕຣຕ຺ຣາປິ ອຎ຺ເຎສມ຺ປິ ອກມ຺ມກປທານໍ.

ປຣິໂຠຕິທຸກາທີສຸ ປນ ສຕ຺ຕສຸ ທຸເກສຸ ຍຖາກ຺ກມໍ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ປທານິ ສມານຕ຺ຖານິ, ຕສ຺ມາ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ປທານິເຍວ ຄເຫຕ຺ວາ ນິທ຺ທິສິສ຺ສາມ. ຕຕ຺ຣ ປຣິໂຠຕິ ປຣິຠວຕີຕິ ປຣໍ ຫິໍສຕິ ປີເຬຕິ, ອຖ ວາ ຫີເຬຕິ ອວຊານາຕິ. ອຠິໂຠຕິ ອຠິຠວຕີຕິ ປຣໍ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣຕິ ມທ຺ທຕິ. ອຘິໂຠຕິ ອຘິຠວຕີຕິ ປຣໍ ອຠິມທ຺ທິຕ຺ວາ ຠວຕິ ອຕ຺ຕໂນ ວສໍ ວຕ຺ຕາເປຕິ. ອຕິໂຠຕິ ອຕິຠວຕີຕິ ປຣໍ ອຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ຠວຕິ. ອນຸໂຠຕິ ອນຸຠວຕີຕິ ສຸຂທຸກ຺ຂໍ ເວເທຕິ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ ສຸຂທຸກ຺ຂປຏິສໍເວທີ ໂຫຕິ. ສມນຸໂຠຕິ ສມນຸຠວຕີຕິ ສຸຂທຸກ຺ຂໍ ສຸຏ຺ຐຸ ເວເທຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ສຸຂທຸກ຺ຂປຏິສໍເວທີ ໂຫຕິ. ອຠິສມ຺ໂຠຕິ ອຠິສມ຺ຠວຕີຕິ ປຣໍ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣຕິ ມທ຺ທຕິ. ເອວໍ ສກມ຺ມກປທານໍ ສກມ຺ມກວເສນ ອຕ຺ຖກຖນໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ເອວໍ ອກມ຺ມກວເສນປິ. ເອວມຸຕ຺ຕຣຕ຺ຣາປິ ອຎ຺ເຎສໍ ສກມ຺ມກປທານໍ.

ອປຈ຺ຈໂຍ ປໂຣ ໂຫຕິ, ຠູວາທິຄຓໂຕ ສຕິ;

ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາຂ຺ຍາເນ, ສພ຺ພຘາຕຸກນິສ຺ສິເຕ.

ອຍໍ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານໍ ນິທ຺ເທໂສ.

ເຫຕຸກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທນິທ຺ເທສ

ຠາເວຕິ ວິຠາເວຕິສມ຺ຠາເວຕິ ປຣິຠາເວຕິ, ເອວໍ ເຫຕຸກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ເອກກມ຺ມກວເສເນສມຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ ¶ . ປຈ຺ຉິມສ຺ສ ປນ ທ຺ວິກມ຺ມກວເສນປິ. ປຣິຠາວາເປຕິ ອຠິຠາວາເປຕິ ອນຸຠາວາເປຕິ, ເອວມ຺ປິ ເຫຕຸກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ທ຺ວິກມ຺ມກວເສເນສມຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອິຈ຺ເຈວໍ ທ຺ວິຘາ ເຫຕຸກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານິ ເຎຍ຺ຍານິ, ອຎ຺ຎານິປິ ຄເຫຕພ຺ພານິ.

ຕຕ຺ຣ ຠາເວຕີຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ຠາເວຕພ຺ພໍ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ຠາເວຕິ ອາເສວຕິ ພຫຸລີກໂຣຕິ, ອຖ ວາ ຠາເວຕີຕິ ວຑ຺ເຒຕິ. ວິຠາເວຕີຕິ ຠາເວຕພ຺ພໍ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ວິຠາເວຕິ ວິເສເສນ ຠາເວຕິ, ວິວິເຘນ ວາ ອາກາເຣນ ຠາເວຕິ ຠາວຍຕິ ວຑ຺ເຒຕິ, ອຖ ວາ ວິຠາເວຕີຕິ ອຠາເວຕິ ອນ຺ຕຣຘາເປຕິ. ສມ຺ຠາເວຕີຕິ ຍສ຺ສ ກສ຺ສຈິ ຄຸຓໍ ສມ຺ຠາເວຕິ ສມ຺ຠາວຍຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ປກາເສຕິ ອຸກ຺ກໍເສຕິ. ປຣິຠາເວຕີຕິ ປຣິຠາເວຕພ຺ພໍ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ປຣິຠາເວຕິ ປຣິຠາວຍຕິ ສມນ຺ຕໂຕ ວຑ຺ເຒຕິ. ເອວໍ ເອກກມ຺ມກວເສນຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອຖ ວາ ປຣິຠາເວຕີຕິ ວາເສຕພ຺ພໍ ວຕ຺ຖຸໍ ປຣິຠາເວຕິ ປຣິຠາວຍຕິ ວາເສຕິ ຄນ຺ຘໍ ຄາຫາເປຕິ. ເອວໍ ທ຺ວິກມ຺ມກວເສນາປິ ອຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ປຣິຠາວາເປຕີຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຄ຺ຄເລນ ສປຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວາເປຕິ ຫິໍສາເປຕິ, ອຖ ວາ ປຣິຠາວາເປຕີຕິ ຫີຬາເປຕິ ອວຊານາເປຕິ. ອຠິຠາວາເປຕີຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຄ຺ຄເລນ ສປຕ຺ຕໍ ອຠິຠາວາເປຕິ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣາເປຕິ. ອນຸຠາວາເປຕີຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຄ຺ຄເລນ ສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ອນຸຠາວາເປຕິ ປຣິໂຠເຊຕິ.

ປຍຸຕ຺ໂຕ ກຕ຺ຕຸນາ ໂຍເຄ, ຐິໂຕເຍວາປ຺ປຘານິເຍ;

ກ຺ຣິຍໍ ສາເຘຕິ ເອຕສ຺ສ, ທີປກໍ ສາສເນ ປທໍ.

ກຣຓວຈນໍເຍວ, ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ປທິສ຺ສຕິ;

ອາຂ຺ຍາເຕ ກາຣິຕຏ຺ຐານໍ, ສນ຺ຘາຍ ກຖິຕໍ ອິທໍ.

ນ ¶ ນາເມ ກາຣິຕຏ຺ຐານໍ, ‘‘ໂພເຘຕາ’’ ອິຕິອາທິກໍ;

‘‘ສຸນເຂຫິປິ ຂາທາເປນ຺ຕິ’’, ອິຈ຺ຈາທີນິ ປທານິ ຈ;

ອາຫຣິຕ຺ວານ ທີເປຍ຺ຍ, ປໂຍຄກຸສໂລ ພຸໂຘ.

ຕຕ຺ຣິທໍ ກຣຓວຈນໍ ກມ຺ມຕ຺ຖທີປກໍ, ອຸປໂຍຄສາມິວຈນານິປິ ຕທ຺ທີປການິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ກຖໍ? ປຣິຠາວາເປຕີຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຄ຺ຄລໍ ສປຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວາເປຕີຕິ, ຕຖາ ປຣິຠາວາເປຕີຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ສປຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວາເປຕີຕິ. ເສສານິ ນຍານຸສາເຣນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ. ເອວໍ ສພ຺ພາເນຕານິ ກຣໂຓປໂຍຄສາມິວຈນານິ ກມ຺ມຕ຺ຖທີປການິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ທ຺ວິກມ຺ມກວເສນຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ.

ອຍໍ ເຫຕຸກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານໍ ນິທ຺ເທໂສ.

ກມ຺ມກ຺ຣິຍາປທນິທ຺ເທສ

ຠວິຍເຕ ວິຠວິຍເຕ ປຣິຠວິຍເຕ ອຠິຠວິຍເຕ ອນຸຠວິຍເຕ ປຣິຠູຍເຕ ອຠິຠູຍເຕ ອນຸຠູຍເຕ, ເອວໍ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຖາ ຈ ຠວິຍ຺ຍເຕ ວິຠວິຍ຺ຍເຕ ປຣິຠວິຍ຺ຍເຕ ອຠິຠວິຍ຺ຍເຕ ອນຸຠວິຍ຺ຍເຕ ປຣິຠຸຍ຺ຍເຕ ອຠິຠຸຍ຺ຍເຕ ອນຸຠຸຍ຺ຍເຕຕິ. ເອຕ຺ຖ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທານິເຍວ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທານິ ກຕ຺ວາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ວິສຸຎ຺ຫິ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທານິ ນ ລພ຺ຠນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຣ ຠວິຍເຕຕິ ຠາເວຕພ຺ພໍ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ປຸຄ຺ຄເລນ ຠາວິຍເຕ ອາເສວິຍເຕ ພຫຸລີກຣິຍເຕ, ອຖ ວາ ຠວິຍເຕຕິ ວຑ຺ຒິຍເຕ. ວິຠວິຍເຕຕິ ວິຠາເວຕພ຺ພໍ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ປຸຄ຺ຄເລນ ວິຠວິຍເຕ ວິເສເສນ ຠວິຍເຕ, ວິວິເຘນ ¶ ວາ ອາກາເຣນ ຠວິຍເຕ ວຑ຺ຒິຍເຕ, ອຖ ວາ ວິຠວິຍເຕຕິ ອຠວິຍເຕ ອນ຺ຕຣຘາປິຍເຕ. ປຣິຠວິຍເຕຕິ ສປຕ຺ໂຕ ປຸຄ຺ຄເລນ ປຣິຠວິຍເຕ ຫິໍສິຍເຕ, ອຖ ວາ ປຣິຠວິຍເຕຕິ ຫີຬິຍເຕ ອວຊານິຍເຕ. ອຠິຠວິຍເຕຕິ ສປຕ຺ໂຕ ປຸຄ຺ຄເລນ ອຠິຠວິຍເຕ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣິຍເຕ ອຠິມທ຺ທິຍເຕ. ອນຸຠວິຍເຕຕິ ສມ຺ປຕ຺ຕິ ປຸຄ຺ຄເລນ ອນຸຠວິຍເຕ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຍເຕ. ປຣິຠູຍເຕຕິອາທີນິ ຕີຓິ ‘‘ປຣິຠວິຍເຕ’’ຕິອາທີຫິ ຕີຫິ ສມານນິທ຺ເທສານິ. ເສສານິ ປນ ຍຖາວຸຕ຺ເຕຫິ ຍໍ ກມ຺ມເມວ ປຘານໂຕ ຄເຫຕ຺ວາ ນິທ຺ທິສິຍຕິ ປທໍ, ຕໍ ກມ຺ມຕ຺ຖທີປກໍ. ຕສ຺ມາ ກຕ຺ຕຣິ ເອກວຈເນນ ນິທ຺ທິຏ຺ເຐປິ ຍທິ ກມ຺ມໍ ພຫຸວຈນວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ພຫຸວຈນນ຺ຕຎ຺ເຎວ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທໍ ທິສ຺ສຕິ. ຍທິ ປເນກວຈນວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ເອກວຈນນ຺ຕຎ຺ເຎວ. ຕຖາ ກຕ຺ຕຣິ ພຫຸວຈເນນ ນິທ຺ທິຏ຺ເຐປິ ຍທິ ກມ຺ມໍ ເອກວຈນວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ເອກວຈນນ຺ຕຎ຺ເຎວ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທໍ ທິສ຺ສຕິ. ຍທິ ປນ ພຫຸວຈນວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ພຫຸວຈນນ຺ຕຎ຺ເຎວ. ກຖໍ? ຠິກ຺ຂຸນາ ຘມ຺ໂມ ຠວິຍເຕ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຘມ຺ມາ ຠວິຍນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂູຫິ ຘມ຺ໂມ ຠວິຍເຕ, ຠິກ຺ຂູຫິ ຘມ຺ມາ ຠວິຍນ຺ເຕຕິ. ອິມິນາ ນເຍນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປເທສຸ ໂວຫາໂຣ ກາຕພ຺ໂພ. ຍສ຺ມິໍ ປນ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປເທ ກມ຺ມຕ຺ຖທີປເກ ກມ຺ມຠູຕສ຺ເສວຕ຺ຖສ຺ສ ກຕ຺ຕຸຠາວປຣິກປ຺ໂປ ໂຫຕິ, ຕໍ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸຕ຺ຖທີປກໍ, ຕໍ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທໂຕ ວິສຸໍ ນ ລພ຺ຠຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອຕ຺ຖວິຎ຺ຎາປເນ ປໂຍຄຣຈນາ. ສຍເມວ ປຣິຠວິຍເຕ ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ຠຓໍ ພາໂລ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ອຎ຺ເຎຫິ ປຣິຠູໂຕປິ, ສຍເມວ ອຠິຠວິຍເຕ ປາປກາຣີ ນິຣເຍ ນິຣຍປາເລຫິ ອຠິຠູໂຕປິ ຕຖາຣູປສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ສຍໍ ກຕຕ຺ຕາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ສຍເມວ ປີຍເຕ ປານີຍໍ, ສຍເມວ ກໂຏ ກຣິຍເຕຕິອາທີສຸ ວິຍ ¶ ສຸຂາຠິສງ຺ຂຣຓີຍຕາ ລພ຺ຠເຕວ, ຕໂຕ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸຕາ ຈ.

ອຍໍ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທານໍ ນິທ຺ເທໂສ.

ຠາວກ຺ຣິຍາປທນິທ຺ເທສ

ຠູຍເຕ ຠວິຍເຕ ອຸພ຺ຠວິຍເຕ, ເອວໍ ຠາວສ຺ສ ກ຺ຣິຍາປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຖາ ຈ ຠຸຍ຺ຍເຕ ຠວິຍ຺ຍເຕ ອຸພ຺ຠວິຍ຺ຍເຕຕິ. ຕຕ຺ຣ ຍຖາ ຐີຍເຕປທສ຺ສ ຐານນ຺ຕິ ຠາວວເສນ ອຕ຺ຖກຖນມິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ເອວໍ ຠູຍເຕຕິອາທີນມ຺ປິ ຠວນນ຺ຕິອາທິນາ ຠາວວເສນ ອຕ຺ຖກຖນມິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ຈ ຐານໍ ຐິຕິ ຠວນນ຺ຕິອາທີຫິ ຠາວວາຈກກິຕນ຺ຕນາມປເທຫິ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐິໂຍຊນມິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ນ ຕຖາ ຐີຍເຕ ຠູຍເຕຕິອາທີຫິ ຠາວວາຈກາຂ຺ຍາຕປເທຫິ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐິໂຍຊນາ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພາ ສມ຺ພນ຺ເຘ ປວຕ຺ຕຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕສທ຺ເທຫິ ອສມ຺ພນ຺ຘນີຍຕ຺ຕາ ອາຂ຺ຍາຕິກປທານໍ. ຍສ຺ມິໍ ປໂຍເຄ ຍໍ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປເທນ ສມານຄຕິກໍ ກຕ຺ວາ ວິນາ ກມ຺ເມນ ນິທ຺ທິສິຍຕິ ກ຺ຣິຍາປທໍ, ກຕ຺ຕຸວາຈກປທໍ ປນ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈເນນ ວາ ກຣຓວຈເນນ ວາ ນິທ຺ທິສິຍຕິ, ຕໍ ຕຕ຺ຖ ຠາວຕ຺ຖທີປກໍ. ນ ຫິ ສພ຺ພຖາ ກຕ຺ຕາຣມນິສ຺ສາຍ ຠາໂວ ປວຕ຺ຕຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ຠາໂວ ນາມ ເກວໂລ ຠວນລວນປຈນາທິໂກ ຘາຕຸອຕ຺ໂຖເຍວ. ອກ຺ຂຣຈິນ຺ຕກາ ປນ ‘‘ຐີຍເຕ ຠູຍເຕ’’ຕິອາທີສຸ ຠາວວິສເຍສຸ ກຣຓວຈນເມວ ປຍຸຎ຺ຊນ຺ຕິ ‘‘ນນຸ ນາມ ປພ຺ພຊິເຕນ ສຸນິວຕ຺ເຖນ ຠວິຕພ຺ພໍ ສຸປາຣຸເຕນ ອາກປ຺ປສມ຺ປນ຺ເນນາ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ, ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ມເຕ ‘‘ເຕນ ອຸພ຺ຠວິຍເຕ’’ຕິ ກຣຓວຈເນນ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ຊິນມເຕນ ປນ ‘‘ໂສ ຠູຍເຕ’’ຕິອາທິນາ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈເນເນວ. ສຈ຺ຈສງ຺ເຂປປ຺ປກຣເຓ ຫິ ຘມ຺ມປາລາຈຣິເຍນ, ນິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ປນ ຘມ຺ມເສນາປຕິນາ, ຘຊຄ຺ຄສຸຕ຺ຕນ຺ເຕ ຠຄວຕາ ຈ ຠາວປທໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນາເປກ຺ຂວເສນຸ’ຈ຺ຈາຣິຕໍ.

ກຖິໂຕ ¶ ສຈ຺ຈສງ຺ເຂເປ, ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈເນນ ເວ,

‘‘ຠູຍເຕ’’ ອິຕິ ສທ຺ທສ຺ສ, ສມ຺ພນ຺ໂຘ ຠາວທີປໂນ.

ນິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ‘‘ຣູປໍ, ວິໂຠຕິ ວິຠວິຍ຺ຍຕິ’’;

ອິຕິ ທສ຺ສນໂຕ ວາປິ, ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ຖິຣໍ.

ຕຖາ ຘຊຄ຺ຄສຸຕ຺ຕນ຺ເຕ, ມຸນິນາຫຈ຺ຈຠາສິເຕ;

‘‘ໂສ ປຫີຍິສ຺ສຕິ’’ ອິຕິ, ປາຬິທສ຺ສນໂຕປິ ຈ.

ປາຣມິຕານຸຠາເວນ, ມເຫສີນໍວ ເທຫໂຕ;

ສນ຺ຕິ ນິປ຺ຜາທນາ, ເນວ, ສກ຺ກຕາທິວໂຈ ວິຍ.

ປຈ຺ຈຕ຺ຕທສ຺ສເນເນວ, ປຸຣິສຕ຺ຕຍໂຍຊນໍ;

ເອກວຈນິກຎ຺ຈາປິ, ພຫຸວຈນິກມ຺ປິ ຈ;

ກາຕພ຺ພມິຕິ ໂນ ຂນ຺ຕິ, ປຣສ຺ສປທອາທິເກ.

ຕສ຺ມາ ຣູປໍ ວິຠວິຍ຺ຍຕິ, ຣູປານິ ວິຠວິຍ຺ຍນ຺ຕິ, ຕ຺ວໍ ວິຠວິຍ຺ຍສິ, ຕຸມ຺ເຫ ວິຠວິຍ຺ຍຖ, ອຫໍ ວິຠວິຍ຺ຍາມິ, ມຍໍ ວິຠວິຍ຺ຍາມ, ຣູປໍ ວິຠວິຍ຺ຍເຕ, ຣູປານິ ວິຠວິຍ຺ຍນ຺ເຕ ອິຈ຺ເຈວມາທິ ຊິນວຈນານຸຣູປໂຕ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ອຕ຺ຣາຍໍ ປທໂສຘນາ –

ວິຠວິຍ຺ຍຕີຕິ ອິທໍ, ກມ຺ມປທສມານກໍ;

ນ ຈ ກມ຺ມປທໍ ນາປິ, ກມ຺ມກຕ຺ຕຸປທາທິກໍ.

ຍທິ ກມ຺ມປທໍ ເອຕໍ, ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ປນ;

ກມ຺ມໍ ທີເປຍ຺ຍ ກຣຓ-ວຈນໍ ກຕ຺ຕຸທີປກໍ.

ຍທິ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸປທໍ, ‘‘ປີຍເຕ’’ຕິ ປທໍ ວິຍ;

ສິຍາ ສກມ຺ມກໍ, ເນຕໍ, ຕຖາ ໂຫຕີຕິ ທີປເຍ.

ຍທິ ກຕ຺ຕຸປທໍ ເອຕໍ, ວິຠວຕິປທໍ ວິຍ;

ວິນາ ຍປຈ຺ຈຍໍ ຕິຏ຺ເຐ, ນ ຕຖາ ຕິຏ຺ຐເຕ ອິທໍ.

ນ ກຕ຺ຕຣິ ຠຸວາທີນໍ, ຄເຓ ຍປຈ຺ຈໂຍ ຣຸໂຕ;

ທິວາທີນໍ ຄເຓເຍວ, ກຕ຺ຕຣິ ສມຸທີຣິໂຕ.

ນ ¶ ຠູຘາຕຸ ທິວາທີນໍ, ຘາຕູນໍ ທິສ຺ສເຕ ຄເຓ;

ຠູວາທິກຈຸຣາທີນໍ, ຄເຓສຸເຍວ ທິສ຺ສຕິ.

‘‘ວິຠວິຍ຺ຍຕິ’’ ອິຈ຺ຈາໂທ, ຕສ຺ມາ ຍປຈ຺ຈໂຍ ປນ;

ຠາເວເຍວາຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ, ວິຎ຺ຎຸນາ ສມຍຎ຺ຎຸນາ.

ເອຕ຺ຖ ຫິ ປາກຏໍ ກຕ຺ວາ, ຠາວກາຣກລກ຺ຂຓໍ;

ທສ຺ສຍິສ຺ສາມຫໍ ທານິ, ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ເມ ນິໂພຘຖ.

‘‘ຕິສ຺ໂສ ຄຈ຺ຉຕິ’’ອິຈ຺ຈຕ຺ຣ, ກຕ຺ຕາຣໍ ກຕ຺ຕຸໂນ ປທໍ;

‘‘ຘມ຺ໂມ ເທສິຍຕິ’’ຈ຺ຈຕ຺ຣ, ກມ຺ມໍ ຕຸ ກມ຺ມຸໂນ ປທໍ.

ສຣູປໂຕ ປກາເສຕິ, ຕສ຺ມາ ເຕ ປາກຏາ ອຸໂຠ;

ຕຖາ ວິຠວິຍ຺ຍຕີຕິ-ອາທິຠາວປທໍ ປນ.

ສຣູປໂຕ ນ ທີເປຕິ, ກາຣກໍ ຠາວນາມກໍ;

ທພ຺ພຠູຕໍ ຕຸ ກຕ຺ຕາຣໍ, ປກາເສຕິ ສຣູປໂຕ.

ກຕ຺ຕາຣໍ ປນ ທີເປນ຺ຕໍ, ກຕ຺ຕຸສນ຺ນິສ຺ສິຕມ຺ປິ ຕໍ;

ຠາວໍ ທີເປຕິ ສ຺ວາກາໂຣ, ປຈ຺ຈເຍນ ວິຠາວິໂຕ.

ຍສ຺ມາ ຈ ກຕ຺ຕຸຠາເວນ, ຠາໂວ ນາມ ນ ຕິຏ຺ຐຕິ;

ກຕ຺ຕາວ ກຕ຺ຕຸຠາເວນ, ຠາວຏ຺ຐາເນ ຐິໂຕ ຕໂຕ.

ຍຊ຺ເຊວໍ ກຕ຺ຕຸໂວຫາໂຣ, ຠາວສ຺ສ ຕຸ ກຖໍ ສິຍາ;

‘‘ສາວການໍ ສນ຺ນິປາໂຕ, ອໂຫສິ’’ອິຕິອາທິສຸ.

ອິຕິ ເຈ ນິສ຺ສຍານໍ ຕຸ, ວສາ ນິສ຺ສິຕສມ຺ຠວາ;

ກຕ຺ຕຸຏ຺ຐາເນປິ ຠາວສ຺ສ, ກຕ຺ຕຸປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ສິຊ຺ຌຕິ.

ກາຣເກ ກຕ຺ຕຸກມ຺ມວ຺ເຫ, ກ຺ຣິຍາສນ຺ນິສ຺ສເຍ ຍຖາ;

ຘາເຣນ຺ຕີ ອາສນຖາລີ, ກ຺ຣິຍາຘາໂຣຕິ ກປ຺ປິຕາ.

ຕຖາ ຠາວປທໍ ຘີຣາ, ກຕ຺ຕາຣໍ ຠາວນິສ຺ສຍໍ;

ທີປຍນ຺ຕມ຺ປິ ກປ຺ເປນ຺ຕິ, ຠາວສ຺ສ ວາຈກໍ ອິຕິ.

ເກຈິ ¶ ອທພ຺ພຠູຕສ຺ສ, ຠາວສ຺ເສກຕ຺ຕໂຕ ພ຺ຣວຸໍ;

ຠາເວເທກວໂຈວາທິ-ປຸຣິສສ຺ເສວ ໂຫຕິຕິ.

ປາຬິໍ ປຕ຺ວານ ເຕສໍ ຕຸ, ວຈນໍ ອປ຺ປມາຓກໍ;

‘‘ເຕ ສໍກິເລສິກາ ຘມ຺ມາ, ປຫີຍິສ຺ສນ຺ຕິ’’ ອິຕິ ຫິ.

ປາໂຐ ປາວຈເນ ທິຏ຺ໂຐ, ຕສ຺ມາ ເອວໍ ວເທມເສ;

ປຈ຺ຈຕ຺ຕທສ຺ສເນເນວ, ປຸຣິສຕ຺ຕຍໂຍຊນໍ.

ວຈເນຫິ ຍຸຕໍ ທ຺ວີຫິ, ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພນ຺ຕິ ໂນ ຣຸຈິ;

ຠາເວ ກ຺ຣິຍາປທໍ ນາມ, ປາຬິຍໍ ອຕິທຸທ຺ທສໍ;

ຕສ຺ມາ ຕຄ຺ຄຫຓູປາໂຍ, ວຸຕ຺ໂຕ ເອຕ຺ຕາວຕາ ມຍາຕິ.

ອຍໍ ຠາວສ຺ສ ກ຺ຣິຍາປທານໍ ນິທ຺ເທໂສ.

ເອວໍ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານິ ເຫຕຸກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປທານິ ກມ຺ມຸໂນ ກ຺ຣິຍາປທານິ, ຠາວສ຺ສ ກ຺ຣິຍາປທານິ ຈາຕິ ຈຕຸຘາ, ກມ຺ມກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາປເທຫິ ວາ ປຎ຺ຈຘາ ຠູຘາຕຸໂຕ ນິປ຺ຜນ຺ນານິ ກ຺ຣິຍາປທານິ ນານປ຺ປກາເຣນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ, ເອຕານິ ໂລກິຍານໍ ຠາວເຠທວເສນ ໂວຫາຣເຠໂທ ໂຫຕີຕິ ທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ວຸຕ຺ຕານິ. ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸຠາວກາຣກຕ຺ຕຍວເສນ ຕິວິຘາເນວ. ເຫຕຸກຕ຺ຕາ ຫິ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸສງ຺ຂາເຕ ກາຣເກ ຕສ຺ສງ຺ຄຠາວໂຕ ສງ຺ຄຫມຸປຄຈ຺ຉຕິ, ຕຖາ ກມ຺ມກຕ຺ຕາ ກມ຺ມກາຣເກ, ຠາໂວ ປນ ເກວໂລ. ໂສ ຫິ ຄມນປຈນລວນາທິວເສນາເນກວິໂຘປິ ກ຺ຣິຍາສຠາວຕ຺ຕາ ເຠທຣຫິໂຕ ກາຣກນ຺ຕໂຣ. ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ທພ຺ພສນ຺ນິສ຺ສິຕຕ຺ຕາ ທພ຺ພເຠເທນ ຠິຊ຺ຊຕິ. ເຕນ ປາວຈເນ ຠາວວາຈກໍ ປທໍ ພຫຸວຈນນ຺ຕມ຺ປິ ທິສ຺ສຕິ. ອາຂ຺ຍາຕິກປເທ ຠາວກາຣກໂວຫາໂຣ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ຄໂຕ, ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ຠາວສ຺ສ ກາຣກຕາ ນຸປປຊ຺ຊຕິ. ໂສ ຫິ ນ ¶ ກິຎ຺ຈິ ຊເນຕິ, ນ ຈ ກ຺ຣິຍາຍ ນິມິຕ຺ຕໍ. ກ຺ຣິຍານິມິຕ຺ຕຠາໂວເຍວ ຫິ ກາຣກລກ຺ຂຓໍ. ອິຕິ ມຸຂ຺ຍໂຕ ວາ ເຫຕຸໂຕ ວາ ຠາວສ຺ສ ກາຣກຕາ ນ ລພ຺ຠຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ໂສ ກຣຓມຕ຺ຕຕ຺ຕາ ກາຣກໍ. ຕຖາ ຫິ ກຣຓໍ ກາໂຣ, ກ຺ຣິຍາ, ຕເທວ ກາຣກນ຺ຕິ ຠາວສ຺ສ ກາຣກຕາ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຍສ຺ມາ ປນ ກ຺ຣິຍານິມິຕ຺ຕຠາໂວເຍວ ກາຣກລກ຺ຂຓໍ, ຕສ຺ມາ ນາມິກປເທ ກາຣກລກ຺ຂເຓ ຠາວກາຣກນ຺ຕິ ໂວຫາຣໍ ປຫາຍ ກຕ຺ຕຸກມ຺ມກຣຓສມ຺ປທານາປາທານາຘິກຣຓານໍ ຉນ຺ນໍ ວຕ຺ຖູນໍ ກຕ຺ຕຸກາຣກກມ຺ມກາຣກນ຺ຕິອາທິ ໂວຫາໂຣ ກຣິຍຕິ ເວຍ຺ຍາກຣເຓຫິ. ເອວໍ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ວຸຕ຺ຕໍ ຠາວກາຣກຎ຺ຈ ທ຺ເວ ຈ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸກາຣການີຕິ ກາຣກຕ຺ຕຍໍ ຠວຕິ. ຕທ຺ທີປກຎ຺ຈາຂ຺ຍາຕິກປທໍ ຕິກາຣກໍ.

ອິມມຕ຺ຖຎ຺ຫິ ສນ຺ຘາຍ, ວຸຕ຺ຕມາຈຣິເຍຫິປິ;

ມຫາເວຍ຺ຍາກຣເຓຫິ, ນິຣຸຕ຺ຕິນຍທສ຺ສິຠິ.

‘‘ຍໍ ຕິກາລໍ ຕິປຸຣິສໍ, ກ຺ຣິຍາວາຈິ ຕິກາຣກໍ;

ອຕິລິງ຺ຄໍ ທ຺ວິວຈນໍ, ຕທາຂ຺ຍາຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ອິຘ ຠາວກມ຺ເມສຸ ອຕ຺ຕໂນປທຸປ຺ປຕ຺ຕິໍ ເກຈິ ອກ຺ຂຣຈິນ຺ຕກາ ອວສ຺ສມິຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ເຕສໍ ມຕິວິຠາວນຕ຺ຖມມ຺ເຫຫິ ຠາວກມ຺ມານໍ ກ຺ຣິຍາປທານິ ອຕ຺ຕໂນປທວເສນຸທ຺ທິຏ຺ຐານິ ເຈວ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ຈ. ສພ຺ພານິປິ ປເນຕານິ ຕິກາຣການິ ກ຺ຣິຍາປທານິ ກ຺ຣິຍາປທມາລມິຈ຺ຉຕາ ປຣສ຺ສປທຕ຺ຕໂນປທວເສນ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ປາຬິອາທີສຸ ຫິ ຕິກາຣການິ ກ຺ຣິຍາປທານິ ປຣສ຺ສປທຕ຺ຕໂນປທວເສນ ທ຺ວິຘາ ຐິຕານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ. ສມາຘິຊ຺ຌານກຸສລາ, ວນ຺ທນ຺ຕິ ໂລກນາຍກໍ. ໂມນໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຎາຓໍ. ອຕ຺ຖາຠິສມຍາ ຘີໂຣ, ປຓ຺ຑິໂຕຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ. ກຖໍ ປຏິປນ຺ນສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ຣູປໍ ວິໂຠຕິ ວິຠວິຍ຺ຍຕິ. ໂສ ¶ ປຫີຍິສ຺ສຕິ. ປຓ຺ຑຸກມ຺ພເລ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ຠາສເຕ ຕປເຕ. ປູຊໂກ ລຠເຕ ປູຊໍ. ປຸຕ຺ຕກາມາ ຖິໂຍ ຍາຈໍ, ລຠນ຺ເຕ ຕາທິສໍ ສຸຕໍ. ອສິໂຕ ຕາທິ ວຸຈ຺ຈເຕ ສພ຺ຣຫ຺ມາ. ອຄ຺ຄິຊາທິ ປຸພ຺ເພວ ຠູຍເຕ. ໂສ ປຫີເຍຖາປິ ໂນ ປຫີເຍຖາຕິ ເອວໍ ທ຺ວິຘາ ຐິຕານິ. ອຕ຺ຣິທໍ ປາຬິວວຕ຺ຖານໍ –

ຕິກາຣການິ ສພ຺ພານິ, ກ຺ຣິຍາປທານິ ປາຍໂຕ;

ປຣສ຺ສປທໂຍເຄນ, ທິສ຺ສນ຺ຕິ ປິຏກຕ຺ຕເຍ.

ອຕ຺ຕໂນປທຍຸຕ຺ຕານິ, ຈຸຓ຺ຓິເຍສຸ ປເທສຸ ຫິ;

ອຕີວປ຺ປານິ ຄາຖາສຸ, ປທານີຕິ ພຫູນິ ຕຸ.

ຄາຖາສຸ ເຈວິຕຣານິ, ຈຸຓ຺ຓິເຍສຸ ປເທສຸ ຈ;

ສຸພຫູເນວ ຫຸຕ຺ວານ, ທິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ປກາສເຍ.

ປທານໍ ນິທ຺ເທໂສ ປນຕິ ອນ຺ຕິອາທີນໍ ເຕສໍ ເຕສໍ ວຈນານມນຸຣູເປນ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ຕິກາຣກກ຺ຣິຍາປທານິ ສຣູປໂຕ ວວຕ຺ຖານໂຕ ນິທ຺ເທສໂຕ ຈ ເວທິຕພ຺ພານິ.

ອິທານິ ໂນປສຄ຺ຄາກມ຺ມິກາທິວເສນ ຠວຕິສ຺ສ ຘາຕຸສ຺ສ ວິນິຈ຺ຉຍໍ ວທາມ –

ໂນປສຄ຺ຄາ ອກມ຺ມາ ຈ, ໂສປສຄ຺ຄາ ອກມ຺ມິກາ;

ໂສປສຄ຺ຄາ ສກມ຺ມາ ຈ, ອິຕິ ຠູຕິ ວິຠາວິຕາ.

ອິທໍ ຕຸ ວຈນໍ ‘‘ຘມ຺ມ-ຠູໂຕ ຠຸຕ຺ວາ’’ຕິອາທິສຸ;

ປຕ຺ຕານຸຠວນຕ຺ຖໍ ເມ, ວິວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ອຸທີຣິຕໍ.

ເອເຕນ ປນ ອຕ຺ເຖນ, ໂນປສຄ຺ຄສກມ຺ມິກໍ;

ຄເຫຕ຺ວາ ຈຕຸຘາ ໂຫຕິ, ອິຕິ ເຎຍ຺ຍໍ ວິເສສໂຕ.

ໂນປສຄ຺ຄາ ອກມ຺ມາ ຈ, ໂສປສຄ຺ຄາ ອກມ຺ມິກາ;

ຠູຘາຕຸ ກາຣິເຕ ສນ຺ເຕ, ເອກກມ຺ມາ ຠວນ຺ຕິ ຫິ.

‘‘ຠາເວຕິ ¶ ກຸສລໍ ຘມ຺ມໍ, ວິຠາເວຕີ’’ຕິມານິຘ;

ທສ຺ເສຕພ຺ພານິ ວິຎ຺ຎູຫິ, ສາສນຎ຺ຎູຫິ ສາສເນ.

ໂສປສຄ຺ຄາ ສກມ຺ມາ ຕຸ, ກາຣິຕປ຺ປຈ຺ຈເຍ ສຕິ;

ທ຺ວິກມ຺ມາເຍວ ໂຫຕີຕິ, ຎາຕພ຺ພໍ ວິຎ຺ຎຸນາ ກຖໍ.

ອຠິຠາເວນ຺ຕິ ປຸຣິສາ, ປຸຣິເສ ປາຓຊາຕິກໍ;

ອນຸຠາເວຕິ ປຸຣິໂສ, ສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ປຸຣິສໍ ອິຕິ.

ອິທໍ ສກມ຺ມກໍ ນາມ, ອກມ຺ມກມິທໍ ອິຕິ;

ກຖມມ຺ເຫຫິ ຎາຕພ຺ພໍ, ວິຕ຺ຖາເຣນ ວເທຖ ໂນ.

ວິຕ຺ຖາເຣເນວ ກິໍ ວຕ຺ຕຸໍ, ສກ຺ໂກມິ ເອກເທສໂຕ;

ກຖຍິສ຺ສາມິ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ, ວທໂຕ ເມ ນິໂພຘຖ.

ອາຂ຺ຍາຕິກປທໍ ນາມ, ທຸວິຘໍ ສມຸທີຣິຕໍ;

ສກມ຺ມກມກມ຺ມຎ຺ຈ, ອິຕິ ວິຎ຺ຎູ ວິຠາວເຍ.

ຕຕ຺ຣ ຍສ຺ສ ປໂຍຄມ຺ຫິ, ປທສ຺ສ ກຕ຺ຕຸນາ ກ຺ຣິຍາ;

ນິປ຺ຜາທິຕາ ວິນາ ກມ຺ມໍ, ນ ໂຫຕິ ຕໍ ສກມ຺ມກໍ.

‘‘ປຈຕີ’’ຕິ ຫິ ວຸຕ຺ເຕ ຕຸ, ເຍນ ເກນຈິ ຊນ຺ຕຸນາ;

ໂອທນໍ ວາ ປນຎ຺ຎໍ ວາ, ກິຎ຺ຈິ ວຕ຺ຖຸນ຺ຕິ ຎາຍຕິ.

ຍສ຺ສ ປນ ປໂຍຄມ຺ຫິ, ກມ຺ເມນ ຣຫິຕາ ກ຺ຣິຍາ;

ປທສ຺ສ ຎາຍເຕ ເອຕໍ, ອກມ຺ມກນ຺ຕິ ຕີຣເຍ.

‘‘ຕິຏ຺ຐຕິ ເທວທຕ຺ໂຕ’’ຕິ, ວຸຕ຺ເຕ ເກນຈິ ຊນ຺ຕຸນາ;

ຐານໍວ ພຸທ຺ຘິວິສໂຍ, ກມ຺ມຠູຕໍ ນ ກິຎ຺ຈິປິ.

ສກມ຺ມກປທໍ ຕຕ຺ຖ, ກຕ຺ຕາຣໍ ກມ຺ມເມວ ຈ;

ປກາເສຕິ ຍຖາໂຍຄ-ມິຕິ ວິຎ຺ຎູ ວິຠາວເຍ.

‘‘ໂອທນໍ ປຈຕິ ໂປໂສ, ໂອທໂນ ປຈ຺ຈເຕ ສຍໍ’’;

ອິຈ຺ຈຸທາຫຣຓາ ເຎຍ຺ຍາ, ອວຸຕ຺ເຕປິ ອຍໍ ນໂຍ.

ອກມ຺ມກປທໍ ¶ ນາມ, ກຕ຺ຕາຣໍ ຠາວເມວ ຈ;

ຍຖາຣຫໍ ປກາເສຕິ, ອິຕິ ຘີໂຣປລກ຺ຂເຍ.

ກຕ຺ຕາຣໍ ‘‘ຕິຏ຺ຐຕິ’’ຈ຺ຈຕ຺ຣ, ສູເຈຕິ ຠາວນາມກໍ;

‘‘ອຸປຏ຺ຐີຍຕິ’’ ອິຈ຺ຈຕ຺ຣ, ອວຸຕ຺ເຕປິ ອຍໍ ນໂຍ.

ເອວໍ ສກມ຺ມກາກມ຺ມໍ, ຎຕ຺ວາ ໂຍເຊຍ຺ຍ ພຸທ຺ຘິມາ;

ຕິກມ຺ມກຎ຺ຈ ຊາເນຍ຺ຍ, ກຣາໂທ ກາຣິເຕ ສຕິ.

‘‘ສຸວຓ຺ຓໍ ກຏກໍ ໂປໂສ, ກາເຣຕິ ປຸຣິສ’’ນ຺ຕິ ຈ;

‘‘ປຸຣິໂສ ປຸຣິເສ ຄາມໍ, ຣຖໍ ວາເຫຕິ’’ອິຈ຺ຈປິ.

ເອຕ຺ຖ ຠວຕິຘາຕຸມ຺ຫິ, ນໂຍ ເອໂສ ນ ລພ຺ຠຕິ;

ຕສ຺ມາ ທ຺ວິກມ຺ມກຎ຺ເຎວ, ປທເມຕ຺ຖ ວິຠາວິຕໍ.

ເອທິໂສ ຈ ນໂຍ ນາມ, ປາຬິຍໍ ຕຸ ນ ທິສ຺ສຕິ;

ເອກຈ຺ຈານໍ ມເຕເນວ, ມຍາ ເອວໍ ປກາສິໂຕ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ຕເມນໍ ຣາຊາ, ວິວິຘາ ກມ຺ມກາຣຓາ;

ກາຣາເປຕີ’’ຕິ ໂຍ ປາໂຐ, ນິທ຺ເທເສ ຕໍ ສຸນິທ຺ທິເສ.

‘‘ມນຸສ຺ເສຫີ’’ຕິ ອາຫຣິຕ຺ວາ, ປາຐເສສໍ ສຸເມຘໂສ;

‘‘ສຸນເຂຫິປິ ຂາທາເປນ຺ຕິ’’, ອິຕິ ປາຐສ຺ສ ທສ຺ສນາ.

ເອຕໍ ນຍໍ ວິທູ ຎຕ຺ວາ, ໂຍເຊ ປາຐານຸຣູປໂຕ;

‘‘ສຸວຓ຺ຓໍ ກຏກໍ ໂປໂສ, ກາເຣຕິ ປຸຣິເສນິ’’ຕິ.

ວິກຣຓປ຺ປຈ຺ຈຍາວ, ວຸຕ຺ຕາ ເອຕ຺ຖ ສຣູປໂຕ;

ສຄເຓ ສຄເຓ ເຕສໍ, ວຸຕ຺ຕິໍ ທີເປຕຸເມວ ຈ.

‘‘ອສ຺ມິໍ ຄເຓ ອຍໍ ຘາຕຸ, ໂຫຕີ’’ຕິ ເຕຫິ ວິຎ຺ຎຸໂນ;

ວິຎ຺ຎາເປຕຸຎ຺ຈ ອຎ຺ເຎຫິ, ຎາປນາ ປຈ຺ຈເຍຫິ ນ.

ຕຖາ ຫິ ຠາວກມ຺ເມສຸ, ວິຫິໂຕ ປຈ຺ຈໂຍ ຕຸ ໂຍ;

ອຏ຺ຐວິເຘປິ ຘາຕູນໍ, ຄຓສ຺ມິໍ ສມ຺ປວຕ຺ຕຕິ.

ຠູຘາຕຸເຊສຸ ¶ ຣູເປສຸ, ອສມ຺ໂມຫາຍ ໂສຕຸນໍ;

ນານາວິໂຘ ນໂຍ ເອວໍ, ມຍາ ເອຕ຺ຖ ປກາສິໂຕ.

ເຍ ໂລເກ ອປ຺ປຍຸຕ຺ຕາ ວິວິຘວິກຣຓາຂ຺ຍາຕສທ຺ເທສ຺ວເຉກາ,

ເຕ ປຕ຺ວາຂ຺ຍາຕສທ຺ເທ ອວິຄຕວິມຕີ ໂຫນ຺ຕິ ຎາຓີປິ ຕສ຺ມາ;

ອຈ຺ຈນ຺ຕຎ຺ເຎວ ຘີໂຣ ສປຣຫິຕຣໂຕ ສາສເນ ທຬ຺ຫເປໂມ,

ໂຍຄໍ ເຕສໍ ປໂຍເຄ ປຏຸຕຣມຕິຕໍ ປຕ຺ຖຍາໂນ ກເຣຍ຺ຍ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ

ວິຎ຺ຎູນໍ ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ສວິກຣຓາຂ຺ຍາຕວິຠາໂຄ ນາມ

ປຐໂມ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໒. ຠວຕິກ຺ຣິຍາປທມາລາວິຠາຄ

ອິໂຕ ປຣໍ ປວກ຺ຂາມິ, ໂສຕູນໍ ມຕິວຑ຺ຒນໍ;

ກ຺ຣິຍາປທກ຺ກມໍ ນາມ, ວິຠຕ຺ຕາທີນິ ທີປຍໍ.

ຕຕ຺ຣ ອາຂ຺ຍາຕິກສ຺ສ ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓຕ຺ຕສູຈິກາ ຕ຺ຍາທໂຍ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ, ຕາ ອຏ຺ຐວິຘາ ວຕ຺ຕມານາປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີຠວິສ຺ສນ຺ຕີ ກາລາຕິປຕ຺ຕິວເສນ.

ຕຕ຺ຖຕິ ອນ຺ຕິ, ສິ ຖ, ມິ ມ, ເຕ ອນ຺ເຕ, ເສ ວ຺ເຫ, ເອ ມ຺ເຫ ອິຈ຺ເຈຕາ ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ຕຸ ອນ຺ຕຸ, ຫິ ຖ, ມິ ມ, ຕໍ ອນ຺ຕໍ, ສຸ ວ຺ໂຫ, ເອ ອາມເສ ອິຈ຺ເຈຕາ ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ເອຍ຺ຍ ¶ ເອຍ຺ຍຸໍ, ເອຍ຺ຍາສິ ເອຍ຺ຍາຖ, ເອຍ຺ຍາມິ ເອຍ຺ຍາມ, ເອຖ ເອຣໍ, ເອໂຖ ເອຍ຺ຍາວ຺ໂຫ, ເອຍ຺ຍໍ ເອຍ຺ຍາມ຺ເຫ ອິຈ຺ເຈຕາ ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ອ ອຸ, ເອ ຕ຺ຖ, ອໍ ມ຺ຫ, ຕ຺ຖ ເຣ, ຕ຺ໂຖ ວ຺ໂຫ, ອິໍ ມ຺ເຫ ອິຈ຺ເຈຕາ ປໂຣກ຺ຂາວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ອາ ອູ, ໂອ ຕ຺ຖ, ອໍ ມ຺ຫາ, ຕ຺ຖ ຕ຺ຖຸໍ, ເສ ວ຺ຫໍ, ອິໍ ມ຺ຫເສ ອິຈ຺ເຈຕາ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ອີ ອຸໍ, ໂອ ຕ຺ຖ, ອິໍ ມ຺ຫາ, ອາ ອູ, ເສ ວ຺ຫໍ, ອໍ ມ຺ເຫ ອິຈ຺ເຈຕາ ອຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ສ຺ສຕິ ສ຺ສນ຺ຕິ, ສ຺ສສິ ສ຺ສຖ, ສ຺ສາມິ ສ຺ສາມ, ສ຺ສເຕ ສ຺ສນ຺ເຕ, ສ຺ສເສ ສ຺ສວ຺ເຫ, ສ຺ສໍ ສ຺ສາມ຺ເຫ ອິຈ຺ເຈຕາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ສ຺ສາ ສ຺ສໍສຸ, ສ຺ເສ ສ຺ສຖ, ສ຺ສໍ ສ຺ສາມ຺ຫາ, ສ຺ສຖ ສ຺ສິສຸ, ສ຺ສເສ ສ຺ສວ຺ເຫ, ສ຺ສິໍ ສ຺ສາມ຺ຫເສ ອິຈ຺ເຈຕາ ກາລາຕິປຕ຺ຕິວິຠຕ຺ຕິໂຍ ນາມ.

ສພ຺ພາສເມຕາສໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ຍານິ ຍານິ ປຸພ຺ພການິ ຉ ປທານິ, ຕານິ ຕານິ ປຣສ຺ສປທານິ ນາມ. ຍານິ ຍານິ ປນ ປຣານິ ຉ ປທານິ, ຕານິ ຕານິ ອຕ຺ຕໂນປທານິ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ປຣສ຺ສປທານິ ວຕ຺ຕມານາ ຉ, ປຎ຺ຈມິໂຍ ຉ, ສຕ຺ຕມິໂຍ ຉ, ປໂຣກ຺ຂາ ຉ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິໂຍ ຉ, ອຊ຺ຊຕນິໂຍ ຉ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິໂຍ ຉ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິໂຍ ຉາຕິ ອຏ຺ຐຈຕ຺ຕາລີສວິຘານິ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຖາ ອິຕຣານິ, ສພ຺ພານິ ຕານິ ປິຓ຺ຑິຕານິ ຉນ຺ນວຸຕິວິຘານິ.

ປຣສ຺ສປທານມຕ຺ຕໂນປທານຎ຺ຈ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ປທານິ ປຐມມຊ຺ຌິມຸຕ຺ຕມປຸຣິສາ ນາມ. ເຕ ວຕ຺ຕມານາທີສຸ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈຕ຺ຕາໂຣ, ອຏ຺ຐນ຺ນໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ວເສນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ, ປິຓ຺ຑິຕານິ ປຣິມາຓາເນວ.

ທ຺ວີສຸ ¶ ທ຺ວີສຸ ປເທສຸ ປຐມໍ ປຐມໍ ເອກວຈນໍ, ທຸຕິຍໍ ທຸຕິຍໍ ພຫຸວຈນໍ.

ຕຕ຺ຣ ວຕ຺ຕມານວິຠຕ຺ຕີນນ຺ຕິ ອນ຺ຕິ, ສິ ຖ, ມິ ມ ອິຈ຺ເຈຕານິ ປຣສ຺ສປທານິ. ເຕ ອນ຺ເຕ, ເສ ວ຺ເຫ, ເອ ມ຺ເຫ ອິຈ຺ເຈຕານິ ອຕ຺ຕໂນປທານິ. ປຣສ຺ສປທຕ຺ຕໂນປເທສຸປິຕິ ອນ຺ຕິ ອິຕິ ປຐມປຸຣິສາ, ສິຖ ອິຕິ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສາ, ມິ ມ ອິຕິ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສາ, ເຕ ອນ຺ເຕ ອິຕິ ປຐມປຸຣິສາ, ເສ ວ຺ເຫ ອິຕິ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສາ, ເອ ມ຺ເຫ ອິຕິ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສາ.

ປຐມມຊ຺ຌິມຸຕ຺ຕມປຸຣິເສສຸປິ ຕິ-ອິຕິ ເອກວຈນໍ, ອນ຺ຕິ-ອິຕິ ພຫຸວຈນນ຺ຕິ ເອວໍ ເອກວຈນພຫຸວຈນານິ ກມໂຕ ເຎຍ຺ຍານິ. ເອວໍ ເສສາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ປຣສ຺ສປທຕ຺ຕໂນປທປຐມມຊ຺ຌິມຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈນພຫຸວຈນານິ ເຎຍ຺ຍານິ.

ຕຕ຺ຖ ວິຠຕ຺ຕີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ວິຠຕ຺ຕິ? ກາລາທິວເສນ ຘາຕ຺ວຕ຺ຖໍ ວິຠຊຕີຕິ ວິຠຕ຺ຕິ, ສ຺ຍາທີຫິ ນາມິກວິຠຕ຺ຕີຫິ ສຫ ສພ຺ພສງ຺ຄາຫກວເສນ ປນ ສກຕ຺ຖປຣຕ຺ຖາທິເຠເທ ອຕ຺ເຖ ວິຠຊຕີຕິ ວິຠຕ຺ຕິ, ກມ຺ມາທໂຍ ວາ ກາຣເກ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ວິຠຊຕີຕິ ວິຠຕ຺ຕິ, ວິຠຊິຕພ຺ພາ ຎາເຓນາຕິປິ ວິຠຕ຺ຕິ, ວິຠຊນ຺ຕິ ອຕ຺ເຖ ເອຕາຍາຕິປິ ວິຠຕ຺ຕິ, ອຖ ວາ ສຕິປິ ຊິນສາສເນ ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທເສ ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ວິຠຕ຺ຕີຫິ ວິນາ ອຕ຺ຖສ຺ສາ’ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໂຕ ວິເສເສນ ວິວິເຘນ ວາ ອາກາເຣນ ຠຊນ຺ຕິ ເສວນ຺ຕິ ນໍ ປຓ຺ຑິຕາຕິປິ ວິຠຕ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທສລກ຺ຂຓໍ ວທາມ ສຫ ປໂຍຄນິທສ຺ສນາທີຫິ.

ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສ, ນາມິເກສຸປລພ຺ຠຕິ;

ນາຂ຺ຍາເຕສູຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍ-ມິທເມຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນໍ.

ນິຄ຺ໂຣໂຘວ ມຫາຣຸກ຺ໂຂ, ເຖຣ ວາທານມຸຕ຺ຕໂມ;

ອນູນໍ ອນຘິກຎ຺ຈ, ເກວລໍ ຊິນສາສນໍ.

ຕຕ຺ຣ ¶ ເຖຣ-ອິຕິ ອວິຠຕ຺ຕິໂກ ນິທ຺ເທໂສ, ເຖຣານໍ ອຍນ຺ຕິ ເຖໂຣ. ໂກ ໂສ? ວາໂທ. ເຖຣວາໂທ ອຎ຺ເຎສໍ ວາທານໍ ອຸຕ຺ຕໂມຕິ ອຍມຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ.

‘‘ກາໂຍ ເຕ ສພ຺ພ ໂສວຓ຺ໂຓ’’, ອິຈ຺ຈາທິມ຺ຫິປິ ນາມິເກ;

ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສ, ຄເຫຕພ຺ໂພ ນຍຎ຺ຎຸນາ.

ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສ, ນນ຺ວາຂ຺ຍາເຕປິ ທິສ຺ສຕິ;

‘‘ໂຠ ຂາທ ປິວ’’ອິຈ຺ຈຕ຺ຣ, ວເທ ໂຍ ໂກຈິ ໂຈທໂກ.

ຍທິ ເອວໍ ມເຕນສ຺ສ, ຠເວຍ຺ຍ ອວິຠຕ຺ຕິກໍ;

‘‘ຠິກ຺ຂຸ, ໂຠ ປຸຣິສິ’’ຈ຺ຈາທິ, ປທມ຺ປິ, ນ ຫິທໍ ຕຖາ.

‘‘ຠິກ຺ຂຸ, ໂຠ ປຸຣິສິ’’ຈ຺ຈາທິ, ສິ ຄ ໂລເປນ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ຕຖາ ‘‘ຂາທາ’’ຕິອາທີນິ, ຫິ ໂລເປນ ປວຸຈ຺ຈເຣ.

ເອວໍ ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສ ອາຂ຺ຍາເຕສຸ ນ ລພ຺ຠຕິ, ນາເມສຸເຍວ ລພ຺ຠຕິ. ຕຕ຺ຣາປິ ‘‘ອຏ຺ຐ ຈ ປຸຄ຺ຄລ ຘມ຺ມທສາ ເຕ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຉນ຺ທວເສນ ປຸຄ຺ຄລ ອິຕິ ຣສ຺ສກຣຓໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ນ ‘‘ກກຸສນ຺ຘ ໂກຓາຄມໂນ ຈ ກສ຺ສໂປ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ກກຸສນ຺ຘ ອິຕິ ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສ ວິຍ ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ‘‘ຠິກ຺ຂຸ ນິສິນ຺ເນ ມາຕຸຄາໂມ ອຸປນິສິນ຺ໂນ ວາ ໂຫຕິ ອຸປນິປນ຺ໂນ ວາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ຠິກ຺ຂູຕິ ອິທໍ ຠິກ຺ຂຸມ຺ຫີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພຕ຺ຖຕ຺ຕາ ຠຸມ຺ເມ ປຈ຺ຈຕ຺ຕນ຺ຕິປິ ອທິຏ຺ຐວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທໂສຕິປິ ວຕ຺ຕຸໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ປນ ຉນ຺ທວເສນ ກຕຣສ຺ສຕ຺ຕາ ຕານິ ປທານິ ອວິຠຕ຺ຕິກນິທ຺ເທສປກ຺ຂມ຺ປິ ຠຊນ຺ຕີຕິ ວຕ຺ຕຸໍ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປຣສ຺ສປທານີຕິ ປຣສ຺ສ ອຕ຺ຖຠູຕານິ ປທານິ ປຣສ຺ສປທານິ. ເອຕ຺ຖຸຕ຺ຕມປຸຣິເສສຸ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ເຖສຸປິ ອຕ຺ຕໂນປທໂວຫາໂຣ ນ ກຣິຍຕິ.

ກິຎ຺ຈາປິ ¶ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຖາ, ປຸຣິສາ ອຸຕ຺ຕມວ຺ຫຍາ;

ຕຖາປິ ອິຕເຣສານ-ມຸສ຺ສນ຺ນຕ຺ຕາວ ຕພ຺ພສາ;

ຕພ຺ໂພຫາໂຣ ອິເມສານໍ, ໂປຣາເຓຫິ ນິໂຣປິໂຕ.

ອຕ຺ຕໂນປທານີຕິ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຖຠູຕານິ ປທານິ ອຕ຺ຕໂນປທານິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ປຐມມຊ຺ຌິມປຸຣິເສສຸ ປຣສ຺ສຕ຺ເຖສຸປິ ປຣສ຺ສປທໂວຫາໂຣ ນ ກຣິຍຕິ.

ປຐມມຊ຺ຌິມາ ເຈເຕ, ປຣສ຺ສຕ຺ຖາ ຕຖາປິ ຈ;

ອິຕເຣສໍ ນິຣູຬ຺ຫຕ຺ຕາ, ຕພ຺ໂພຫາຣສ຺ສ ສຈ຺ຈໂຕ.

ອິມສ຺ສ ປນິເມສານໍ, ປຸພ຺ພໂວຫາຣຕາຍ ຈ;

ຕຖາ ສງ຺ກຣໂທສສ຺ສ, ຫຣຓຕ຺ຖາຍ ໂສ ອຍໍ;

ອຕ຺ຕໂນປທໂວຫາໂຣ, ເອສມາໂຣປິໂຕ ຘຸວໍ.

ປຣສ຺ສປທສຎ຺ຎາທິ-ສຎ຺ຎາໂຍ ພຫຸກາ ອິຘ;

ໂປຣາເຓຫິ ກຕຕ຺ຕາຕາ, ສຎ຺ຎາ ໂປຣາຓິກາ ມຕາ.

ຕສ຺ມາ ອິຘ ປຐມປຸຣິສາທີນໍ ຕິຓ຺ຓໍ ປຸຣິສານໍ ວຈນຕ຺ຖໍ ນ ປຣິເຍສາມ. ຣູຬ຺ຫິຍາ ຫິ ໂປຣາເຓຫິ ຕ຺ຍາທີນໍ ປຸຣິສສຎ຺ຎາ ວິຫິຕາ.

ເອກວຈນພຫຸວຈເນສຸ ປນ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ວຈນໍ ເອກວຈນໍ. ພຫູນມຕ຺ຖານໍ ວຈນໍ ພຫຸວຈນໍ. ອຖ ວາ ພຫຸຕ຺ເຕປິ ສຕິ ສມຸທາຍວເສນ ຊາຕິວເສນ ວາ ຈິຕ຺ເຕນ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ເອກີກຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ເອກສ຺ສ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ເອກວຈນໍ, ພຫຸຕ຺ເຕ ນິສ຺ສິຕສ຺ສ ນິສ຺ສຍໂວຫາເຣນ ວຸຕ຺ຕສ຺ສ ນິສ຺ສຍວເສນ ເອກສ຺ສ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ເອກວຈນໍ, ເອກຕ຺ຕລກ຺ຂເຓນ ພວ຺ຫຕ຺ຖານໍ ເອກວຈນໍ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ເອກວຈນໍ. ອພຫຸຕ຺ເຕປິ ສຕິ ອຕ຺ຕຄຣຸກາຣາປຣິຈ຺ເຉທມາຕິການຸສນ຺ຘິນຍປຸຈ຺ຉາສຠາຄປຸຖຸຈິຕ຺ຕ- ສມາໂຍຄປຸຖຸອາຣມ຺ມຓວເສນ ເອກຕ຺ຖສ຺ສ ພຫູນໍ ວິຍ ວຈນໍ ພຫຸວຈນໍ, ຕຖາ ເຍ ເຍ ພຫໂວ ຕນ຺ນິວາສຕໍປຸຕ຺ຕສງ຺ຂາຕສ຺ເສກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ຣູຬ຺ຫີວເສນ ພຫູນໍ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ພຫຸວຈນໍ, ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອຎ຺ເຎນຕ຺ເຖນ ເອກາຠິຘານວເສນ ພຫູນໍ ¶ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ພຫຸວຈນໍ, ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ນິສ຺ສິຕວເສນ ພຫູນໍ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ພຫຸວຈນໍ, ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອາຣມ຺ມຓເຠທກິຈ຺ຈເຠທວເສນ ພຫູນໍ ວິຍ ວຈນມ຺ປິ ພຫຸວຈນໍ. ເອວມິເມຫິ ອາກາເຣຫິ ເອກມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ, ເອກມ຺ຫິ ວິຍ ຈ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ເອກວຈນໍ, ພຫຸມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ, ພຫຸມ຺ຫິ ວິຍ ຈ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ພຫຸວຈນໍ ໂຫຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ປຸຖຸວຈນໍ, ອເນກວຈນນ຺ຕິ ຈ ອິມສ຺ເສວ ນາມໍ.

ວຈເນສຸ ອຍໍ ອຕ຺ໂຖ, ນາມາຂ຺ຍາຕວິຠຕ຺ຕິນໍ;

ວເສນ ອຘິຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ສາສນຕ຺ຖຄເວສິນາ.

ຕສ຺ມາ ຕທຕ຺ຖວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖໍ ອິຘ ນາມິກປໂຍເຄຫິ ສເຫວາຂ຺ຍາຕປໂຍເຄ ປວກ຺ຂາມ – ‘‘ຣາຊາ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ສຫາໂຍ ເມ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເອກໍ ຈິຕ຺ຕ’’ ມິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ເອກວຈນປໂຍຄາ. ‘‘ຣາຊາໂນ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ສຫາຍາ ເມ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ນ ເມ ເທສ຺ສາ ອຸໂຠ ປຸຕ຺ຕາ, ທ຺ເວ ຕີຓິ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ພວ຺ຫຕ຺ຖານໍ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ສາ ເສນາ ມຫຕີ ອາສິ, ພຫຸຊ຺ຊໂນ ປສນ຺ໂນສິ, ສພ຺ໂພ ຕໍ ຊໂນ ໂອຊິນາຍຕຸ, ອິຕ຺ຖິຄຸມ຺ພສ຺ສ ປວຣາ, ພຸທ຺ຘສ຺ສາຫໍ ວຕ຺ຖຍຸຄໍ ອທາສິໍ, ທ຺ວຍໍ ໂວ ຠິກ຺ຂເວ ເທເສສ຺ສາມິ, ເປມໍ ມຫນ຺ຕໍ ຣຕນຕ຺ຕຍສ຺ສ, ກເຣ ປສາທຎ຺ຈ ນໂຣ ອວສ຺ສໍ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ, ພລກາໂຍ, ເທວນິກາໂຍ, ອຣິຍຄໂຓ’’- ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ, ‘‘ທ຺ວິກໍ ຕິກ’’ມິຈ຺ຈາທໂຍ ຈ ສມຸທາຍວເສນ ພວ຺ຫຕ຺ຖານໍ ເອກວຈນປໂຍຄາ.

ກຕ຺ຖຈິ ປນ ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ ພຫຸວຈນປໂຍຄາປິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ປູຊິຕາ ຎາຕິສງ຺ເຆຫິ, ເທວກາຍາ ສມາຄຕາ, ສພ຺ເພເຕ ເທວນິກາຍາ, ທ຺ເວ ເທວສງ຺ຆາ, ຕີຓິ ¶ ທຸການິ, ຈຕ຺ຕາຣິ ນວການິ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ປໂຍຄາປິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ອິເມ ເອກວຈນວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ພສ຺ສ ສມຸທາຍສ຺ສ ພຫຸສມຸທາຍວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາຕິ ຄເຫຕພ຺ພາ, ສງ຺ຄຍ຺ຫມານາ ຈ ພວ຺ຫຕ຺ຖພຫຸວຈເນ ສງ຺ຄຫໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ວິສຸໍເຍວ ວາ, ຕສ຺ມາ ພຫຸສມຸທາຍາເປກ຺ຂພຫຸວຈນນ຺ຕິ ເອເຕສໍ ນາມໍ ເວທິຕພ຺ພໍ.

‘‘ປາຓໍ ນ ຫເນ, ສສ຺ໂສ ສມ຺ປຊ຺ຊຕິ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ຊາຕິວເສນ ພວ຺ຫຕ຺ຖານໍ ເອກວຈນປໂຍຄາ, ຕພ຺ຠາວສາມຎ຺ເຎນ ພວ຺ຫຕ຺ຖານໍ ເອກວຈນປໂຍຄາຕິປິ ວຕ຺ຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ.

‘‘ນາຄໍ ຣຏ຺ຐສ຺ສ ປູຊິຕໍ, ສາວຕ຺ຖີ ສທ຺ຘາ ອໂຫສິ ປສນ຺ນາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ນິສ຺ສຍວເສນ ປວຕ຺ຕານໍ ນິສ຺ສຍໂວຫາເຣນ ວຸຕ຺ຕານເມກວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ຕິລກ຺ຂຓໍ, ກຸສລາກຸສລໍ, ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາ ນາມຣູປໍ, ນາມຣູປປຈ຺ຈຍາ ສຬາຍຕນໍ, ຘມ຺ມວິນໂຍ, ຈິຕ຺ຕເສໂນ ຈ ຄນ຺ຘພ຺ໂພ, ນຕິຍາ ອສຕິ ອາຄຕິຄຕິ ນ ໂຫຕິ, ອາຄຕິຄຕິຍາ ອສຕິ ຈຸຕູປປາໂຕ ນ ໂຫຕິ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກຕ຺ຕລກ຺ຂເຓ ພວ຺ຫຕ຺ຖານໍ ເອກວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ເອວໍ ມຍໍ ຄຓ຺ຫາມ, ອມ຺ຫາກໍ ປກຕິ, ປຘານນ຺ຕິ ໂຂ ເມຆິຍ ວທມານໍ ກິນ຺ຕິ ວເທຍ຺ຍາມ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອຕ຺ຕວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ເຕ ມນຸສ຺ສາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈຸໍ ‘ຠຸຎ຺ຊຖ ຠນ຺ເຕ’ຕິ, ອຫໍ ມນຸສ຺ເສສຸ ມນຸສ຺ສຠູຕາ, ອພ຺ຠາຄຕານາ’ສນກໍ ອທາສິໍ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ຄຣຸກາຣວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ອປ຺ປຈ຺ຈຍາ ¶ ຘມ຺ມາ, ອສງ຺ຂຕາ ຘມ຺ມາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອປຣິຈ຺ເຉທວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ, ອນິຍມິຕສງ຺ຂາວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ ວາ.

ເກຈິ ປນ ‘‘ເທສນາໂສຕປາຕວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ’’ຕິປິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ນ ຫິ ຕຖາຄໂຕ ສຕິສມ຺ປຊຎ຺ຎຣຫິໂຕ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ, ຍຸຕ຺ຕິ ຈ ນ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ມາຕິກາຍໍ ປຸຈ຺ຉາຍໍ ວິສ຺ສຊ຺ຊເນ ຈາຕິ ຕີສຸປິ ຐາເນສຸ ອປ຺ປຈ຺ຈຍາທິຘມ຺ເມ ເທເສນ຺ໂຕ ສຕ຺ຖາ ປຸນປ຺ປຸນໍ ພຫຸວຈນວເສນ ເທສນາໂສເຕ ປຕິຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕີ’’ຕິ.

‘‘ກຕເມ ຘມ຺ມາ ອປ຺ປຈ຺ຈຍາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ມາຕິການຸສນ຺ຘິນເຍນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ອິເມ ຘມ຺ມາ ອປ຺ປຈ຺ຈຍາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ປຸຈ຺ຉານຸສນ຺ຘິນເຍນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ກຕເມ ຘມ຺ມາ ໂນ ປຣາມາສາ, ເຕ ຘມ຺ເມ ຐເປຕ຺ວາ ອວເສສາ ກຸສລາກຸສລາພ຺ຍາກຕາ ຘມ຺ມາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ປຸຈ຺ຉາສຠາເຄນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ອຕ຺ຖິ ຠິກ຺ຂເວ ອຎ຺ເຎວ ຘມ຺ມາ ຄມ຺ຠີຣາ ທຸທ຺ທສາ ທຸຣນຸໂພຘາ ສນ຺ຕາ ປຓີຕາ ອຕກ຺ກາວຈຣາ ນິປຸຓາ ປຓ຺ຑິຕເວທນີຍາ, ເຍ ຕຖາຄໂຕ ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາ ສຈ຺ຉິກຕ຺ວາ ປເວເທຕີ’’ຕິ ອຍເມກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ປຸຖຸຈິຕ຺ຕສມາໂຍຄປຸຖຸອາຣມ຺ມຓວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍໂຄ.

‘‘ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສກ຺ເກສຸ ວິຫຣຕິ ກປິລວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ມຫາວເນ,

ສນ຺ຕິ ¶ ປຸຕ຺ຕາ ວິເທຫານໍ, ທີຆາວຸ ຣຏ຺ຐວຑ຺ຒໂນ;

ເຕ ຣຊ຺ຊໍ ກາຣຍິສ຺ສນ຺ຕິ, ມິຖິລາຍໍ ປຊາປຕິ’’ –

ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ສທ຺ທາ ເຍ ເຍ ພຫໂວ, ຕນ຺ນິວາສຕໍປຸຕ຺ຕສງ຺ຂາຕສ຺ເສກຕ຺ຖສ຺ສ ຣູຬ຺ຫີວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນ ອາມນ຺ເຕສິ ‘ຄຈ຺ຉຖ ຕຸມ຺ເຫ ສາຣິປຸຕ຺ຕາ ກີຏາຄິຣິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຖ, ຕຸມ຺ຫາກໍ ເອເຕ ສທ຺ຘິວິຫາຣິໂນ’ຕິ’’, ‘‘ກຈ຺ຈິ ໂວ ກຸລປຸຕ຺ຕາ, ເອຖ ພ຺ຍຄ຺ຆາ ນິວຕ຺ຕວ຺ໂຫ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອຎ຺ເຎນຕ຺ເຖນ ເອກາຠິຘານວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ມຎ຺ຈາ ອຸກ຺ກຸຏ຺ຐິໍ ກໂຣນ຺ຕິ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ນິສ຺ສິຕວເສນ ພຫຸວຈນປໂຍຄາ.

‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ’’ຕິ ອຍມາຣມ຺ມຓເຠເທນ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ພຫຸວຈນປໂຍໂຄ.

‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ’’ຕິ ອຍໍ ປນ ກິຈ຺ຈເຠເທນ ເອກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ພຫຸວຈນປໂຍໂຄ.

ຕຕ຺ຖ ເອກຕ຺ເຖກວຈນໍ, ສມຸທາຍາເປກ຺ເຂກວຈນໍ, ຊາຕ຺ຍາເປກ຺ເຂກວຈນໍ, ຕນ຺ນິສ຺ສຍາເປກ຺ເຂກວຈນໍ, ເອກຕ຺ຕລກ຺ຂເຓກວຈນນ຺ຕິ ປຎ຺ຈວິຘໍ ເອກວຈນໍ ຠວຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ຊາຕ຺ຍາເປກ຺ເຂກວຈນໍ ອຕ຺ຖໂຕ ສາມຎ຺ຎາເປກ຺ເຂກວຈນເມວາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ພວ຺ຫຕ຺ຖພຫຸວຈນໍ, ພຫຸສມຸທາຍາເປກ຺ຂພຫຸວຈນໍ, ອຕ຺ຕພຫຸວຈນໍ, ຄຣຸກາຣພຫຸວຈນໍ, ອປຣິຈ຺ເຉທພຫຸວຈນໍ, ມາຕິການຸສນ຺ຘິນຍພຫຸວຈນໍ, ປຸຈ຺ຉານຸສນ຺ຘິນຍພຫຸວຈນໍ, ປຸຈ຺ຉາສຠາຄພຫຸວຈນໍ, ປຸຖຸຈິຕ຺ຕສມາໂຍຄປຸຖຸອາຣມ຺ມຓພຫຸວຈນໍ, ຕນ຺ນິວາສພຫຸວຈນໍ, ຕໍປຸຕ຺ຕພຫຸວຈນໍ, ເອກາຠິຘານພຫຸວຈນໍ, ຕນ຺ນິສ຺ສິຕາເປກ຺ຂພຫຸວຈນໍ ¶ , ອາຣມ຺ມຓເຠທພຫຸວຈນໍ, ກິຈ຺ຈເຠທພຫຸວຈນນ຺ຕິ ປນ຺ນຣສວິຘໍ ພຫຸວຈນໍ ຠວຕິ. ອິຈ຺ເຈວໍ ວີສຘາ ສພ຺ພານິ ເອກວຈນພຫຸວຈນານິ ສງ຺ຄຫິຕານິ. ອຕ຺ຣິທໍ ປາຬິວວຕ຺ຖານໍ –

ເອກຕ຺ເຖ ເທກວຈນ-ຎ຺ຈິຕຣສ຺ມິຕຣມ຺ປິ ຈ;

ສມຸທາຍຊາຕິເອກຕ຺ຕ-ລກ຺ຂເຓກວໂຈປິ ຈ;

ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກມ຺ຫິ, ປາເຐ ປາເຍນ ທິສ຺ສເຣ.

ຄຣຸມ຺ຫິ ຈຕ຺ຕເນກສ຺ມິໍ, ພຫຸວຈນກໍ ປນ;

ປາຬິຍໍ ອປ຺ປກໍ ອຏ຺ຐ-ກຖາຏີກາສຸ ຕໍ ພຫຸໍ.

ຕຖາ ຫິ ພຫຸກໍ ເທກ-ວຈນໍເຍວ ປາຬິຍໍ;

ຄຣຸມ຺ຫິ ຈຕ຺ຕເນກສ຺ມິໍ, ອິທເມຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນໍ.

‘‘ນໂມ ເຕ ປຸຣິສາຊຎ຺ຎ, ນໂມ ເຕ ປຸຣິສຸຕ຺ຕມ;

ຕວ ສາສນມາຄມ຺ມ, ປຕ຺ໂຕມ຺ຫິ ອມຕໍ ປທໍ’’.

ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ປາຐາ, ພຫຸຘາ ຊິນສາສເນ;

ທິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ວິຊາເນຍ຺ຍ, ວິທ຺ວາ ອກ຺ຂຣຈິນ຺ຕໂກ.

ສາຕິສຍໍ ຄຣຸກາຣາ-ຣຫສ຺ສາປິ ມເຫສິໂນ;

ເອກວຈນໂຍເຄນ, ນິທ຺ເທໂສ ທິສ຺ສເຕ ຍໂຕ.

ຕໂຕ ໂວຫາຣກຸສໂລ, ກເຣຍ຺ຍຕ຺ຖານຸຣູປໂຕ;

ເອກວຈນໂຍຄໍ ວາ, ອິຕຣໍ ວາ ສຸເມຘໂສ.

ປາເຍນ ຕນ຺ນິວາສມ຺ຫິ, ພຫຸວຈນກໍ ຐິຕໍ;

ຕໍປຸຕ຺ເຕ ອປ຺ປກໍ ຕນ຺ນິ-ສ຺ສເຍກວຈນມ຺ປິ ຈ.

ປຸຖຸຈິຕ຺ຕາປຣິຈ຺ເຉທ-ມາຕິກາສນ຺ຘິອາທິສຸ;

ພຫຸວຈນກຎ຺ຈາປິ, ອປ຺ປກນ຺ຕິ ປກາສເຍ.

ເອກາຠິຘານໂຕ ກິຈ຺ຈາ, ຕຖາ ໂຄຈຣໂຕປິ ຈ;

ພຫຸວຈນກໍ ຕນ຺ນິ-ສ຺ສິຕາເປກ຺ຂຎ຺ຈ ອປ຺ປກໍ.

ອິຈ຺ເຈວໍ ¶ ສປ຺ປໂຍຄໍ ຕຸ, ຎຕ຺ວານ ວຈນທ຺ວຍໍ;

ກາຕພ຺ໂພ ປນ ໂວຫາໂຣ, ຍຖາປາຬິ ວິຠາວິນາ.

ອິທານິ ກາລາທິວເສນ ອາຂ຺ຍາຕປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ທີປຍິສ຺ສາມ – ກາລກາຣກປຸຣິສປຣິທີປກໍ ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓໍ ອາຂ຺ຍາຕິກໍ. ຕຕ຺ຣ ກາລນ຺ຕິ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວເສນ ຕໂຍ ກາລາ, ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປກາລາຕິປຕ຺ຕິວເສນ ປນ ຉ, ເຕ ເອເກກາ ຕິປຸຣິສກາ.

ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາຣກາເລສຸ, ຍທິທໍ ວຕ຺ຕເຕ ຍໂຕ;

ອາຂ຺ຍາຕິກໍ ຕໂຕ ຕສ຺ສ, ກາລທີປນຕາ ມຕາ.

ກາຣກນ຺ຕິ ກມ຺ມກຕ຺ຕຸຠາວາ. ເຕ ຫິ ອຸປຈາຣມຸຂ຺ຍສຠາວວເສນ ກໂຣນ຺ຕິ ກຣຓນ຺ຕິ ຈ ‘‘ກາຣກາ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ເຕວ ຍຖາກ຺ກມໍ ກ຺ຣິຍານິມິຕ຺ຕ ຕໍສາຘກ ຕໍສຠາວາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ.

ກມ຺ມໍ ກຕ຺ຕາ ຈ ຠາໂວ ຈ, ອິຈ຺ເຈວໍ ກາຣກາ ຕິຘາ;

ວິຠຕ຺ຕິປຈ຺ຈຍາ ເອຕ຺ຖ, ວຸຕ຺ຕາ ນາຎ຺ຎຕ຺ຣ ສຈ຺ຈໂຕ.

‘‘ປຣິຠວິຍ຺ຍຕິ’’ຈ຺ຈາທີ, ກມ຺ເມ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ ກາຣເກ;

‘‘ສມ຺ຠວຕີ’’ຕິອາທີນິ, ສິຊ຺ຌເຣ ກຕ຺ຕຸກາຣເກ.

‘‘ວິຠວິຍ຺ຍຕິ’’ອິຈ຺ຈາທີ, ຠາເວ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ ກາຣເກ;

ຕິວິເຘສ຺ເວວເມເຕສຸ, ວິຠຕ຺ຕິປຈ຺ຈຍາ ມຕາ.

ກາຣກຕ຺ຕຍມຸຕ຺ຕໍ ຍໍ, ອາຂ຺ຍາຕໍ ນຕ຺ຖິ ສພ຺ພໂສ;

ຕສ຺ມາ ຕທ຺ທີປນຕ຺ຕມ຺ປິ, ຕສ຺ສາຂ຺ຍາຕສ຺ສ ຠາສິຕໍ.

ກາຣກຕ຺ຕໍ ຕຸ ຠາວສ຺ສ, ສເຈປິ ນ ສມີຣິຕໍ;

ກາຣກລກ຺ຂເຓ ເຕນ, ຠາເວນ ຈ ອວຕ຺ຖຸນາ.

ກ຺ຣິຍານິປ຺ຜຕ຺ຕິ ¶ ນຕ຺ຖີຕິ, ຍຸຕ຺ຕິໂຕປິ ຈ ນຕ຺ຖິ ຕໍ;

ຕຖາປາຂ຺ຍາຕິເກ ຕສ຺ສ, ຕພ຺ໂພຫາໂຣ ນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ;

ປຕິຏ຺ຐິຕນໂຍວາຕິ, ມນ຺ຕ຺ວາ ອມ຺ເຫຫິ ຠາສິໂຕ.

ປຸຣິໂສຕິ ເອກວຈນພຫຸວຈນກາ ປຐມມຊ຺ຌິມຸຕ຺ຕມປຸຣິສາ. ຕຕ຺ຖ ປຐມປຸຣິໂສ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣເຓ ສາຘກວາຈເກ ວາ ກມ຺ມວາຈເກ ວາ ຕຸມ຺ຫາ’ມ຺ຫສທ຺ທວຊ຺ຊິເຕ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູເຕ ນາມມ຺ຫິ ‘‘ອຠິນີຫາໂຣ ສມິຊ຺ຌຕິ, ໂພຘິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຈຕູສຸ ມຄ຺ເຄສຸຎາຓ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ວິຍ ປຍຸຊ຺ຊມາເນປິ, ຕຏ຺ຐານິຍຕ຺ເຕ ສຕິ ‘‘ຠາສຕິ ວາ ກໂຣຕິ ວາ, ປີຬິຍກ຺ໂຂຕິ ມໍ ວິທູ, ວຸຈ຺ຈຕີຕິ ວຈນ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ວິຍ ອປ຺ປຍຸຊ຺ຊມາເນປິ ສພ຺ພຘາຕູຫິ ປໂຣ ໂຫຕິ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ປາຬິປ຺ປເທເສ ນາມສ຺ສ ອປ຺ປຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປຐມປຸຣິສປໂຍຄຕ຺ໂຖ ທຸຣນຸໂພໂຘ ຠວຕິ, ຍຖາ ‘‘ທຸກ຺ຂໍ ເຕ ເວທຍິສ຺ສາມິ, ຕຕ຺ຖ ອສ຺ສາສຍນ຺ຕຸ ມ’’ນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ປາທາ’’ຕິ ປາຐເສໂສ, ຕສ຺ມິໍ ທຸກ຺ຂສາສນາໂຣຈເນ ວຕ຺ຕຸໍ ອວິສຫນວເສນ ກິລມນ຺ຕໍ ມໍ ເທວສ຺ສ ອຸໂຠ ປາທາ ອສ຺ສາເສນ຺ຕຸ, ວິສ຺ສຏ຺ໂຐ ກເຖຫີຕິ ມໍ ວທຖາຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ ຈ ຠວຕິ.

ອຘິປ຺ປາໂຍ ສຸທຸພ຺ໂພໂຘ, ຍສ຺ມາ ວິຊ຺ຊຕິ ປາຬິຍໍ;

ຕສ຺ມາ ອຸປຏ຺ຐຫໍ ຄຓ຺ເຫ, ຄຣຸໍ ຄຣຸມຕໍ ວິທູ.

ຕຕ຺ຣິມານິ ຠູຘາຕາຘິກາຣຕ຺ຕາ ຠູຘາຕຸວເສນ ນິທສ຺ສນປທານິ. ໂສ ປຣິຠວຕິ, ເຕ ປຣິຠວນ຺ຕິ, ປຣິຠວຕິ, ປຣິຠວນ຺ຕິ. ສປຕ຺ໂຕ ອຠິຠວິຍເຕ, ສພ຺ພາ ວິຕ຺ຍາ’ນຸຠູຍເຕ, ອຠິຠວິຍເຕ, ອນຸຠູຍເຕຕິ. ຍຕ຺ຖ ສຕິປິ ນາມສ຺ສ ສາຘກວາຈກຕ຺ເຕ ອປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕາ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຕາ ນ ລພ຺ຠຕິ, ຕຕ຺ຖ ກມ຺ມວາຈກໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູຕໍ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓປທໍ ປຏິຈ຺ຈ ປຐມປຸຣິສາທໂຍ ຕໂຍ ລພ຺ຠນ຺ຕິ. ຕໍ ¶ ຍຖາ? ປຣິຠວິຍ຺ຍເຕ ປຸຣິໂສ ເທວທຕ຺ເຕນ, ປຣິຠວິຍ຺ຍເສ ຕ຺ວໍ ເທວທຕ຺ເຕນ, ປຣິຠວິຍ຺ຍມ຺ເຫ ມຍໍ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ. ເອຕ຺ຖ ປນິທໍ ວຈນໍ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ‘‘ນິນ຺ທນ຺ຕິ ຕຸຓ຺ຫິມາສິນ’ນ຺ຕິອາທີສຸ ສຕິປິ ນາມສ຺ສ ກມ຺ມວາຈກຕ຺ເຕ ອປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕາ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຕາ ນ ລພ຺ຠຕີຕິ ປຐມປຸຣິສຸປ຺ປຕ຺ຕິ ນ ສິຍາ’’ຕິ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ? ‘‘ນິນ຺ທນ຺ຕິ ຕຸຓ຺ຫິມາສິນ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ‘‘ຊນາ’’ຕິ ອຊ຺ຌາຫຣິຕພ຺ພສ຺ສ ສາຘກວາຈກສ຺ສ ນາມສ຺ສ ສທ຺ຘິມາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຠາວສ຺ສ ອິຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ. ເອວມຸຕ຺ຕຣຕ຺ຣາປິ ນໂຍ.

ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣເຓ ສາຘກວາຈເກ ວາ ກມ຺ມວາຈເກ ວາ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູເຕ ຕຸມ຺ຫສທ຺ເທ ປຍຸຊ຺ຊມາເນປິ, ຕຏ຺ຐານິຍຕ຺ເຕ ສຕິ ອປ຺ປຍຸຊ຺ຊມາເນປິ ສພ຺ພຘາຕູຫິ ປໂຣ ໂຫຕິ. ຕ຺ວໍ ອຕິຠວສິ, ຕຸມ຺ເຫ ອຕິຠວຖ, ອຕິຠວສິ, ອຕິຠວຖ. ຕ຺ວໍ ປຣິຠວິຍເສ ເທວທຕ຺ເຕນ, ຕຸມ຺ເຫ ປຣິຠວິຍວ຺ເຫ. ຍຕ຺ຖ ສຕິປິ ຕຸມ຺ຫສທ຺ທສ຺ສ ສາຘກວາຈກຕ຺ເຕ ອປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕາ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຕາ ນ ລພ຺ຠຕິ, ນ ຕຕ຺ຖ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ໂຫຕິ. ອິຕເຣ ປນ ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ ກມ຺ມວາຈກໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູຕໍ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓປທໍ ປຏິຈ຺ຈ. ຕໍ ຍຖາ? ຕຍາ ອຠິຠວິຍເຕ ສປຕ຺ໂຕ, ຕຍາ ອຠິຠວິເຍ ອຫໍ.

ອຸຕ຺ຕມປຸຣິໂສ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣເຓ ສາຘກວາຈເກ ວາ ກມ຺ມວາຈເກ ວາ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູເຕ ອມ຺ຫສທ຺ເທ ປຍຸຊ຺ຊມາເນປິ, ຕຏ຺ຐານິຍຕ຺ເຕ ສຕິ ອປ຺ປຍຸຊ຺ຊມາເນປິ ສພ຺ພຘາຕູຫິ ປໂຣ ໂຫຕິ. ອຫໍ ປຣິຠວາມິ, ມຍໍ ປຣິຠວາມ, ປຣິຠວາມິ, ປຣິຠວາມ. ອຫໍ ປຣິຠວິຍ຺ຍາມິ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ, ມຍໍ ປຣິຠວິຍ຺ຍາມ, ປຣິຠວິຍ຺ຍາມິ, ປຣິຠວິຍ຺ຍາມ. ຍຕ຺ຖ ສຕິປິ ອມ຺ຫສທ຺ທສ຺ສ ສາຘກວາຈກຕ຺ເຕ ອປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕາ ອາຂ຺ຍາຕປເທນ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຕາ ນ ລພ຺ຠຕິ, ນ ຕຕ຺ຖ ¶ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິໂສ ໂຫຕິ. ອິຕເຣ ປນ ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ ກມ຺ມວາຈກໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູຕໍ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓປທໍ ປຏິຈ຺ຈ. ຕໍ ຍຖາ? ມຍາ ອນຸຠວິຍເຕ ສມ຺ປຕ຺ຕິ, ມຍາ ອຠິຠວິຍເສ ຕ຺ວໍ. ເອວໍ ຍຕ຺ຖ ຍຕ຺ຖ ສາຘກວາຈການໍ ວາ ກມ຺ມວາຈການໍ ວາ ນາມາທີນໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູຕານໍ ອາຂ຺ຍາຕປເທຫິ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຕ຺ເຕ ລທ຺ເຘ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປຐມປຸຣິສາທໂຍ ລພ຺ຠນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ນາມາທີນໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູຕານໍ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຠາໂວເຍວ ປຐມປຸຣິສາທີນມຸປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ກາຣຓໍ.

ທ຺ວິນ຺ນໍ ຕິຓ຺ຓໍ ວາ ປຸຣິສານເມກາຠິຘາເນ ປໂຣ ປຸຣິໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ເອກາຠິຘານໍ ນາມ ເອກໂຕ ອຠິຘານໍ ເອກກາລາຠິຘານຎ຺ຈ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ຈສທ຺ທປໂຍເຄເຍວ, ອຈສທ຺ທປໂຍເຄ ຠິນ຺ນກາລາຠິຘາເນ ຕຄ຺ຄຫຓາຠາວໂຕ. ‘‘ຕຸມ຺ເຫ ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວຖ, ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ຕປ຺ປໂຍຄາ. ຕຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວຖ – ອິຈ຺ເຈຕສ຺ມິໍ ໂວຫາເຣ ‘‘ໂສ ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວຕິ, ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວສິ, ຕຸມ຺ເຫ ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວຖາ’’ຕິ ເອວໍ ທ຺ວິນ຺ນເມກາຠິຘາເນ ປໂຣ ປຸຣິໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ‘‘ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມ’’ ອິຈ຺ເຈຕສ຺ມິໍ ປນ ‘‘ໂສ ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວຕິ, ອຫຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວາມິ, ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມາ’’ຕິ ວາ ‘‘ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວສິ, ອຫຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວາມິ, ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມາ’’ຕິ ວາ ເອວມ຺ປິ ທ຺ວິນ຺ນເມກາຠິຘາເນ ປໂຣ ປຸຣິໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ‘‘ໂສ ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວຕິ, ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວສິ, ອຫຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວາມິ, ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມາ’’ຕິ ວາ ‘‘ໂສ ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວຕິ, ເຕ ຈ ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວນ຺ຕິ, ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວສິ, ຕຸມ຺ເຫ ຈ ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວຖ, ອຫຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວາມິ, ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມາ’’ຕິ ວາ ເອວໍ ຕິຓ຺ຓເມກາຠິຘາເນ ປໂຣ ປຸຣິໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ.

ອປໂຣປິ ¶ ອຕ຺ຖນໂຍ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘‘ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວສິ, ໂສ ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວຕິ, ຕຸມ຺ເຫ ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວຖາ’’ຕິ ວາ ‘‘ອຫຎ຺ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວາມິ, ໂສ ຈ ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຠວຕິ, ມຍມຕ຺ຖກຸສລາ ຠວາມາ’’ຕິ ວາ ອິມິນາ ນເຍນ ອເນກປ຺ປເຠໂທ ອຕ຺ຖນໂຍ. ເອວໍ ເສສາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມິຍາທີສຸ ປໂຣປຸຣິໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ສພ຺ເພສຸ ຈ ກ຺ຣິຍາປເທສຸ ພວ຺ຫຕ຺ຖວາຈເກສຸ ພຫຸວຈນນ຺ເຕສຸ, ນ ປນ ພຫຸວຈນນ຺ເຕສຸປິ ເອກສ຺ສຕ຺ຕໂນ ວາຈເກສຸ ຄຣຸກາຕພ຺ພສ຺ເສກສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ວາຈເກສຸ ຈ ກ຺ຣິຍາປເທສຸ. ເອຕ຺ຖ ໂຈທນາສນ຺ທີປນິໂຍ ອິມາ ຄາຖາ –

‘‘ຕ຺ວຎ຺ຈ ຠວສິ ໂສ ຈາປິ, ຠວຕິ’’ຈ຺ຈາທິຠາສເນ;

‘‘ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ’’ ອິຈ຺ຈາທິ, ປໂຣໂປໂສ ກຖໍ ສິຍາ?;

‘‘ອຫໍ ຠວາມິ ໂສ ຈາປິ, ຠວຕິ’’ຈ຺ຈາທິຠາສເນ;

‘‘ມຍໍ ຠວາມ’’ອິຈ຺ຈາທິ, ອຸຕ຺ຕໂມ ຈ ກຖໍ ສິຍາ?;

ເອຕ຺ຖ ຈ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ປຈ຺ຉາ ວຸຕ຺ໂຕ ປໂຣ ນາມ, ສຎ຺ຎາຍ ປຏິປາຏິຍາ;

ເອວໍ ປນ ຄເຫຕພ຺ໂພ, ປໂຣປຸຣິສນາມໂກ.

ປຐມມ຺ຫາ ປໂຣ ນາມ, ມຊ຺ຌິໂມ ອຸຕ຺ຕໂມປິ ຈ;

ມຊ຺ຌິມມ຺ຫາ ປໂຣ ນາມ, ອຸຕ຺ຕໂມ ປຸຣິໂສ ຣຸໂຕ.

ເອວໍ ຕຸ ຄຫຓຎ຺ເຫຕ຺ຖ, ໂວຫາຣສ຺ສານຸໂລມກໍ;

ໂທໂສ ຕທນຸໂລມມ຺ຫິ, ຄຫຓສ຺ມິໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

‘‘ຕ຺ວຎ຺ຈ ຠທ຺ເທ ສຸຂີ ໂຫຫິ, ເອໂສ ຈາປິ ມຫາມິໂຄ’’;

ອິຕິ ປາໂຐ ຍໂຕ ທິຏ຺ໂຐ, ຕສ຺ມາ ເອວໍ ວເທມເສ.

‘‘ຕຸມ຺ເຫ ທ຺ເວ ສຸຂິຕາ ໂຫຖ’’, ອິຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ຕຕ຺ຖ ທິສ຺ສຕິ;

ເອວໍປ຺ຍຍໍ ນໂຍ ວຸຕ຺ໂຕ, ອຕ຺ຕໂນມຕິຍາ ມມ.

ອຕ຺ຕໂນມຕິ ¶ ກິຎ຺ຈາປິ, ກຖິຕາ ສພ຺ພທຸພ຺ພລາ;

ຕຖາປິ ນຍມາທາຍ, ກຖິຕຕ຺ຕາ ອໂກປິຍາ.

‘‘ຘມ຺ເມນ ຣຊ຺ຊໍ ກາເຣນ຺ຕໍ, ຣຏ຺ຐາ ປພ຺ພາຊຍິຕ຺ຖ ມໍ;

ຕ຺ວຎ຺ຈ ຊານປທາ ເຈວ, ເນຄມາ ຈ ສມາຄຕາ’’.

‘‘ອຫຎ຺ຈ ມທ຺ທິເທວີ ຈ, ຊາລີກຓ຺ຫາຊິນາ ຈຸໂຠ;

ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ໂສກນຸທາ, ວສາມ ອສ຺ສເມ ຕທາ’’.

ເອຕາ ຄາຖາປິ ເອຕສ຺ສ, ອຕ຺ຖສ຺ສ ປນ ສາຘິກາ;

ຕາສຸ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ, ອຕ຺ໂຖ ສຸປາກໂຏ ສິຍາ;

ເອວໍ ວິຎ຺ຎູຫິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ, ພຫຸນາ ຠາສິເຕນ ກິໍ.

ອາກາເຣນ ມນາເປນ, ກຖເນ ເຍນ ເກນຈິ;

ນ ວິຣຸຊ຺ຌຕິ ເຈ ອຕ຺ໂຖ, ຕໍ ປມາຓໍ ສຸຘີມຕໍ.

ປຸຣິສຕ຺ຕຍໂຕ ເອໂສ, ປໂຣປຸຣິສນາມໂກ;

ນຸປລພ຺ຠຕິ ປຈ຺ເຈກໍ, ຕທນ຺ໂຕຄຘໂຕວ ຍໍ.

ປາຏວຕ຺ຖາຍ ໂສຕູນໍ, ໂວຫາຣຕ຺ເຖສຸ ສພ຺ພໂສ;

ວິສຸໍ ອລພ຺ຠມາໂນປິ, ລພ຺ຠມາໂນວ ອຸທ຺ຘໂຏ.

ສງ຺ເຂປໂຕເປຕ຺ຖ ປຸຣິສປ຺ປວຕ຺ຕິ ເອວໍ ອຸປລກ຺ຂິຕພ຺ພາ ‘‘ອມ຺ຫວຈນຕ຺ເຖ ອຸຕ຺ຕໂມ, ຕຸມ຺ຫວຈນຕ຺ເຖ ມຊ຺ຌິໂມ, ອຎ຺ເຎສໍ ວຈນຕ຺ເຖ ປຐໂມ’’ຕິ.

ຕ຺ຍາທີນໍ ປຸຣິສສຎ຺ຎາ, ຍສ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຕໂຕ ອິທໍ;

ຕພ຺ພນ຺ຕາຂ຺ຍາຕິກໍ ເຎຍ຺ຍໍ, ປຸຣິສປຣິທີປກໍ.

ເອວໍ ສພ຺ພຖາປິ ອາຂ຺ຍາຕິກສ຺ສ ກາລກາຣກປຸຣິສປຣິທີປນຕາ ວຸຕ຺ຕາ.

ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ກຖໍ ອາຂ຺ຍາຕິກສ຺ສ ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓຕາ ເວທິຕພ຺ພາ?

ລກ຺ຂິຍຕິ ¶ ກ຺ຣິຍາເຍຕໍ, ກ຺ຣິຍາ ວາ ອສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ;

ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓຕາ ເອວໍ, ເວທິຕພ຺ພາ ຕຖາ ຫິ ຈ.

‘‘ຄຈ຺ຉຕິ’’ຈ຺ຈາທິກໍ ສຸຕ຺ວາ, ກ຺ຣິຍາສນ຺ທີປນໍ ປທໍ;

‘‘ອາຂ຺ຍາຕິກ’’ນ຺ຕິ ຘີເຣຫິ, ອາຂ຺ຍາຕຎ຺ຎູຫິ ສຎ຺ຎິຕໍ.

ລກ຺ຂຓໍ ໂຫຕິ ນາມສ຺ສ, ຍຖາ ສຕ຺ວາຠິຘານຕາ;

ກ຺ຣິຍາຠິຘານຕາ ເອວໍ, ອາຂ຺ຍາຕສ຺ເສວ ລກ຺ຂຓໍ.

ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ເອຕສ຺ສ, ກ຺ຣິຍາວາຈກຕາ ອິຘ;

ລກ຺ຂຓໍ ອິຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ, ລກ຺ຂຓຎ຺ຎູຫິ ລກ຺ຂິຕໍ.

‘‘ກິໍ ກໂຣສີ’’ຕິ ປຸຏ຺ຐສ຺ສ, ‘‘ປຈາມິ’’ຈ຺ຈາທິນາ ‘‘ອຫໍ’’;

ປຏິວາຈາຍ ທາເນນ, ກ຺ຣິຍາວາຈກຕາ ມຕາ.

ເອວມາຂ຺ຍາຕິກສ຺ສ ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓຕາ ເວທິຕພ຺ພາ;

ອິທານິ ກາເລສຸ ວິຠຕ຺ຕິປ຺ປວຕ຺ຕິ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພາ –

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນມ຺ຫິ ກາລສ຺ມິໍ, ວຕ຺ຕມານາ ປວຕ຺ຕຕິ;

ອາສິຏ຺ຐາຓາປນຕ຺ເຖສຸ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນມ຺ຫິ ປຎ຺ຈມີ.

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ປຣິກປ຺ປາ-ນຸມຕ຺ຍຕ຺ເຖສຸ ສຕ຺ຕມີ;

ອປ຺ປຈ຺ຈກ຺ເຂ ອຕີຕມ຺ຫິ, ປໂຣກ຺ຂາ ສມ຺ປວຕ຺ຕຕິ.

ຫິຍ຺ໂຍ ປຠຸຕິ ກາລສ຺ມິໍ, ອຕີຕມ຺ຫິ ປວຕ຺ຕຕິ;

ປຈ຺ຈກ຺ເຂ ວາ ອປຈ຺ຈກ຺ເຂ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ ນິຣຸຕ຺ຕິຕາ.

ອຊ຺ຊປ຺ປຠຸຕິ ກາລສ຺ມິໍ, ອຕີຕມ຺ຫິ ປວຕ຺ຕຕິ;

ປຈ຺ຈກ຺ເຂ ວາ ອປຈ຺ຈກ຺ເຂ, ສມີເປຊ຺ຊຕນວ຺ຫຍາ.

ອນາຄເຕ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ, ກາລສ຺ມິໍ ສມ຺ປວຕ຺ຕຕິ;

ກ຺ຣິຍາຕິປນ຺ນມຕ຺ຕມ຺ຫິ, ຕີເຕ ກາລາຕິປຕ຺ຕິກາ;

ອນາຄເຕປິ ໂຫຕີຕິ, ນິຣຸຕ຺ຕຎ຺ຎູຫິ ຠາສິຕາ.

ເອວໍ ກາເລສຸ ວິຠຕ຺ຕິປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ຎຕ຺ວາ ເຍ ເຕ ສຸຕ຺ຕນ຺ເຕສຸ ວິຈິຕ຺ຕາ ສຸວິສທວິປຸລຕິຂິຓພຸທ຺ຘິວິສຍຠູຕາ ປໂຍຄາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕສຸ ປາຏວມິຈ຺ຉນ຺ເຕຫິ ຕ຺ຍາທິກ຺ກເມນ ວຸຈ຺ຈມານາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ ¶ ສລ຺ລກ຺ຂິຕພ຺ພາ – ຠວຕິ, ຠວນ຺ຕິ. ຠວສິ, ຠວຖ. ຠວາມິ, ຠວາມ. ຠວເຕ, ຠວນ຺ເຕ. ຠວເສ, ຠວວ຺ເຫ. ຠເວ, ຠວາມ຺ເຫ. ອຍໍ ອຎ຺ຎໂຍຄາທິຣຫິຕາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ.

ທິສ຺ສນ຺ຕິ ຈ ສຸຕ຺ຕນ຺ເຕສຸ ອຕ຺ຖສມ຺ຠເວປິ ອຎ຺ຎໂຍຄາທິຣຫິຕານິ ກ຺ຣິຍາປທານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ສພ຺ເພ ສງ຺ຂາຣາ ອນິຈ຺ຈາຕິ, ຍທາ ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສຕິ. ຍໍ ມໍ ຠຓສິ ສາຣຖິ. ອຎ຺ຎໍ ເສປຓ຺ຓິ ຄຈ຺ຉາມິ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທີນິ ເອຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ປຣິທີປນິຍາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ.

ເອຕ຺ຖ ຕິວິໂຘ ກ຺ຣິຍາປເທສຸ ໂຍໂຄ ຕໂຍໂຄ, ມໂຍໂຄ, ອຎ຺ຎໂຍໂຄ ຈ. ຕຕ຺ຖ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສາ ຕໂຍຄວເສນ ຄເຫຕພ຺ພາ, ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສາ ມໂຍຄວເສນ. ປຐມປຸຣິສາ ອຎ຺ຎໂຍຄວເສນ. ຕ຺ຍາທີນເມຕ຺ຖ ປຏິປາຏິຍາ ອຍໍ ອນຸຄີຕິ –

ອຎ຺ຎໂຍເຄນ ປຐມາ, ຕໂຍເຄນ ຕຸ ມຊ຺ຌິມາ;

ມໂຍເຄນຸຕ຺ຕມາ ໂຫນ຺ຕິ, ຄເຫຕພ຺ພາ ວິຠາວິນາ.

ໂສຕູນໍ ປໂຍເຄສຸ ໂກສລ຺ລຕ຺ຖໍ ອຎ຺ຎໂຍຄາທິສຫິຕມປຣມ຺ປິ ກ຺ຣິຍາປທມາລໍ ວທາມ – ໂສ ຠວຕິ, ເຕ ຠວນ຺ຕິ. ຕ຺ວໍ ຠວສິ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ. ອຫໍ ຠວາມິ, ມຍໍ ຠວາມ. ໂສ ຠວເຕ, ເຕ ຠວນ຺ເຕ. ຕ຺ວໍ ຠວເສ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວວ຺ເຫ. ອຫໍ ຠເວ, ມຍໍ ຠວາມ຺ເຫ. ອຍໍ ອຎ຺ຎໂຍຄາທິສຫິຕາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ.

ທິສ຺ສນ຺ຕິ ຈ ສຸຕ຺ຕນ຺ເຕສຸ ອຎ຺ຎໂຍຄາທິສຫິຕານິປິ ກ຺ຣິຍາປທານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ຍໍປາຍໍ ເທວ ກຸມາໂຣ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕປາໂທ, ອິທມ຺ປິມສ຺ສ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ, ຕສ຺ສິມານິ ສຕ຺ຕ ຣຕນານິ ຠວນ຺ຕິ. ໂຍ ທນ຺ຘກາເລ ຕຣຕິ ¶ , ຕຣຓີເຍ ຈ ທນ຺ຘຕິ, ຕ຺ວໍສິ ອາຈຣິໂຍ ມມ, ອຫມ຺ປິ ທຏ຺ຐຸກາໂມສ຺ມິ, ປິຕຣໍ ເມ ອິຘາຄຕໍ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທີນິ ເອຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ປຣິທີປນິຍາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ.

ໂຍ ຕຸມ຺ຫສທ຺ເທນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ອຕ຺ເຖ ນິປຕຕິ, ນ ປນ ໂຫຕິ ຕຸມ຺ຫຕ຺ຖວາຈໂກ, ເນໂສ ສທ຺ໂທ ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ຕໂຍຄສຫິຕຕ຺ຕໍ ສາເຘຕິ, ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ອຎ຺ຎໂຍຄສຫິຕຕ຺ຕຎ຺ເຎວ ສາເຘຕິ. ໂຍ ຈ ອມ຺ຫສທ຺ເທນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ອຕ຺ເຖ ນິປຕຕິ, ນ ປນ ໂຫຕິ ອມ຺ຫຕ຺ຖວາຈໂກ, ນ ໂສປິ ສທ຺ໂທ ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ມໂຍຄສຫິຕຕ຺ຕໍ ສາເຘຕິ, ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ອຎ຺ຎໂຍຄສຫິຕຕ຺ຕຎ຺ເຎວ ສາເຘຕິ.

ຕຕ຺ຣ ຕຸມ຺ຫສທ຺ເທນ ຕາວ ວຕ຺ຕພ຺ພຕ຺ເຖ – ‘‘ນ ຠວໍ ເອຕິ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖໍ, ສິວິຣາຊສ຺ສ ທສ຺ສນໍ. ມາຍສ຺ມາ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິ. ອິຘ ຠນ຺ເຕ ຠຄວາ ປໍສຸກູລໍ ໂຘວຕູ’’ຕິ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ອມ຺ຫສທ຺ເທນ ປນ ວຕ຺ຕພ຺ພຕ຺ເຖ ‘‘ອຸປາລິ ຕໍ ມຫາວີຣ, ປາເທ ວນ຺ທຕິ ສຕ຺ຖຸໂນ. ສາວໂກ ເຕ ມຫາວີຣ, ສຣໂຓ ວນ຺ທຕິ ສຕ຺ຖຸໂນ’’ຕິ ຈ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ອິທເມຕ຺ຖຸປລກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ‘‘ຕ຺ວໍ ຕຸມ຺ເຫ ອຫໍ ມຍ’’ນ຺ຕິ ອຕ຺ຖທີປກ ຕໂຍຄ ມໂຍຄໂຕ ອຎ຺ໂຎ ອຎ຺ຎຕ຺ຖທີປໂນ ປໂຍໂຄເຍວ ອຎ຺ຎໂຍໂຄ ນາມ, ຕຕ຺ຖ ປຐມປຸຣິໂສ ຠວຕີຕິ.

ຍຊ຺ເຊວໍ ‘‘ສພ຺ພາຍສໍ ກູຏມຕິປ຺ປມາຓໍ, ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ໂສ ຕິຏ຺ຐສິ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ. ເອສ ສຸຕ຺ວາ ປສີທາມິ, ວໂຈ ເຕ ອິສິສຕ຺ຕມາ’’ຕິອາທີສຸ ກຖໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ມຊ຺ຌິມຸຕ຺ຕມປຸຣິສສມ຺ຠໂວເຍວ ທິສ຺ສຕິ, ນ ຕຸ ປຐມປຸຣິສສມ຺ຠໂວຕິ? ວຸຈ຺ຈເຕ – ‘‘ສພ຺ພາຍສໍ ກູຏມຕິປ຺ປມາຓໍ, ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ໂສ ຕິຏ຺ຐສິ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ’’ຕິອາທີສຸ ‘‘ໂສ’’ຕິອາທິກສ຺ສ ນາມສທ຺ທສ຺ສ ຕຸມ຺ຫ’ມ຺ຫສທ຺ທສ຺ສຕ຺ຖວາຈກສທ຺ເທຫິ‘‘ຕິຏ຺ຐສີ’’ຕິອາທີນໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕານໍ ປທານໍ ທສ຺ສນໂຕ ອຈ຺ຈນ຺ຕມຊ຺ຌາຫຣິຕພ຺ເພຫິ ¶ ສມານາຘິກຣຓຕ຺ຕາ ຕຄ຺ຄຸຓຠູຕຕ຺ຕາ ຈ ມຊ຺ຌິມຸຕ຺ຕມປຸຣິສສມ຺ຠໂວ ສມຘິຄນ຺ຕພ຺ໂພ. ອີທິເສສຸ ປໂຍເຄສຸ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕານໍ ທສ຺ສນວເສນ ອວິຊ຺ຊມານານິປິ ອຊ຺ຌາຫຣິຕພ຺ພານິ ‘‘ຕ຺ວມຫ’’ມິຈ຺ຈາທີນິ ປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ‘‘ສາຕ຺ວໍ ວງ຺ກມນຸປ຺ປຕ຺ຕາ, ກຖໍ ມທ຺ທິ ກຣິສ຺ສສິ. ໂສ ອຫໍ ວິຈຣິສ຺ສາມິ, ຄາມາ ຄາມໍ ປຸຣາ ປຸຣ’’ນ຺ຕິ ອິຈ຺ເຈວມາທີສຸ.

ອາຂ຺ຍາຕິກສ຺ສ ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓຕ຺ຕາ ອລິງ຺ຄເຠທຕ຺ຕາ ຈ ຕິຓ຺ຓໍ ລິງ຺ຄານໍ ສາຘາຣຓຠາວປຣິທີປນຕ຺ຖໍ ອປຣມ຺ປິ ກ຺ຣິຍາປທມາລໍ ວທາມ –

ປຸຣິໂສ ຠວຕິ, ກຎ຺ຎາ ຠວຕິ, ຈິຕ຺ຕໍ ຠວຕິ, ປຸຣິສາ ຠວນ຺ຕິ, ກຎ຺ຎາໂຍ ຠວນ຺ຕິ, ຈິຕ຺ຕານິ ຠວນ຺ຕິ. ໂຠ ປຸຣິສ ຕ຺ວໍ ຠວສິ, ໂຠຕິ ກຎ຺ເຎ ຕ຺ວໍ ຠວສິ, ໂຠ ຈິຕ຺ຕ ຕ຺ວໍ ຠວສິ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ, ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາໂຍ ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ, ຠວນ຺ໂຕ ຈິຕ຺ຕານິ ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ. ອຫໍ ປຸຣິໂສ ຠວາມິ, ອຫໍ ກຎ຺ຎາ ຠວາມິ, ອຫໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຠວາມິ, ມຍໍ ປຸຣິສາ ຠວາມ, ມຍໍ ກຎ຺ຎາໂຍ ຠວາມ, ມຍໍ ຈິຕ຺ຕານິ ຠວາມ.

ເອສ ນໂຍ ອຕ຺ຕໂນປເທສຸ, ເສສວິຠຕ຺ຕີນໍ ສພ຺ພປເທສຸປິ. ອຍມາຂ຺ຍາຕິກສ຺ສ ຕິຓ຺ຓໍ ລິງ຺ຄານໍ ສາຘາຣຓຠາວປຣິທີປນີ ກ຺ຣິຍາປທມາລາວ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ‘‘ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓມາຂ຺ຍາຕິກມລິງ຺ຄເຠທ’’ມິຕິ. ຕຕ຺ຣ ອລິງ຺ຄເຠທມິຕິ ໂກ ອຕ຺ໂຖ? ອິຕ຺ຖິປຸມນປຸໍສການໍ ອວິເສສຕ຺ໂຖ ວຸຈ຺ຈເຕ ‘‘ອລິງ຺ຄເຠທ’’ມິຕິ. ຍຖາ ‘‘ປຸຣິໂສ ຄຈ຺ຉຕິ, ກຎ຺ຎາ ຄຈ຺ຉຕິ, ຈິຕ຺ຕໍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ. ຈຕຸຘາ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐກ຺ຣິຍາປເທສຸ ຍຖາ ‘‘ຠວຕີ’’ຕິ ອກາຣານນ຺ຕຣຕ຺ຍນ຺ຕປທໍ ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ຠວຕິ ຠວນ຺ຕິ ຠວສີ’’ຕິອາທິນາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ ສພ຺ພຖາ ກຕາ, ເອວໍ ‘‘ອຸພ຺ຠວຕິ’’ຈ຺ຈາທີນິປິ ອກາຣານນ຺ຕຣຕ຺ຍນ຺ຕປທານິ ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ອຸພ຺ຠວຕິ ອຸພ຺ຠວນ຺ຕິ ອຸພ຺ຠວສີ’’ຕິອາທິນາ ¶ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ ສພ຺ພຖາ ກາຕພ຺ພາ. ‘‘ໂຠຕິ ສມ຺ໂຠຕີ’’ຕິອາທີນິ ປນ ໂອກາຣານນ຺ຕຣຕ຺ຍນ຺ຕປທານິ, ‘‘ຠາເວຕິ ວິຠາເວຕີ’’ຕິອາທີນິ ຈ ເອກາຣານນ຺ຕຣຕ຺ຍນ຺ຕປທານິ ຄເຫຕ຺ວາ ປາຬິນຍານຸສາເຣເນວ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ, ນຍິຘ ວຸຕ຺ຕນຍານຸສາເຣນ. ອີທິເສສຸ ຫິ ຐາເນສຸ ທຸຣນຸໂພຘາ ກ຺ຣິຍາປທຄຕິ. ອໂຕ ລພ຺ຠມານວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ນ ຫິ ໂລເກ ໂລກິຍາ ສພ຺ເພ ຘາຕຸສທ຺ເທ ປຈ຺ເຈກໍ ສພ຺ເພຫິປິ ຉນ຺ນວຸຕິຍາ ວຈເນຫິ ໂຍເຊຕ຺ວາ ວທນ຺ຕິ, ເອວໍ ອວທນ຺ຕານມ຺ປິ ເນສໍ ກຖາ ອປຣິປຸຓ຺ຓາ ນາມ ນ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ວຊ຺ເຊຕພ຺ພຏ຺ຐານໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ເອວໍ ປຎ຺ຈມິຍາທີສຸປິ ວິຠຕ຺ຕີສຸ. ອຍໍ ວຕ຺ຕມານວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ອິໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ປນ ຍຖຸທ຺ທິຏ຺ຐປທາເນວ ປຣິຓາເມຕ຺ວາ ປຣິຓາເມຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມິຍາທີນໍ ມາຕິກາຠາເວນ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ອິທານິ ປນ ຕໂຍຄາທິສຫິຕາສຫິຕວເສນ ທ຺ວິຘາ ກ຺ຣິຍາປທມາລາໂຍ ທສ຺ເສສ຺ສາມ ກ຺ວຈາເທສວເສນ ສມ຺ຠູຕານິ ຈ ຣູປນ຺ຕຣານິ ໂສຕູນໍ ສຸຂຘາຣຓຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ປຸຣິສປ຺ປໂຍເຄ ອສມ຺ໂມຫຕ຺ຖຎ຺ຈ.

ຠວຕຸ, ຠວນ຺ຕຸ. ຠວາຫິ, ຠວ, ຠວຖ. ຠວາມິ, ຠວາມ. ຠວຕໍ, ຠວນ຺ຕໍ. ຠວສ຺ສຸ, ຠວວ຺ໂຫ. ຠເວ, ຠວາມເສ. ໂສ ຠວຕຸ, ເຕ ຠວນ຺ຕຸ. ຕ຺ວໍ ຠວາຫິ, ຠວ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ. ອຫໍ ຠວາມິ, ມຍໍ ຠວາມ. ໂສ ຠວຕໍ, ເຕ ຠວນ຺ຕໍ. ຕ຺ວໍ ຠວສ຺ສຸ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວວ຺ໂຫ. ອຫໍ ຠເວ, ມຍໍ ຠວາມເສ. ອຍໍ ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ຠເວຍ຺ຍ, ຠເວ, ຠເວຍ຺ຍຸໍ. ຠເວຍ຺ຍາສິ, ຠເວຍ຺ຍາຖ. ຠເວຍ຺ຍາມິ, ຠເວຍ຺ຍາມ, ຠເວມຸ. ຠເວຖ, ຠເວຣໍ. ຠເວໂຖ, ຠເວຍ຺ຍາວ຺ໂຫ. ຠເວຍ຺ຍໍ, ຠເວຍ຺ຍາມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ, ໂສ ຠເວຍ຺ຍ ¶ , ຠເວ, ເຕ ຠເວຍ຺ຍຸໍ. ຕ຺ວໍ ຠເວຍ຺ຍາສິ, ຕຸມ຺ເຫ ຠເວຍ຺ຍາຖ. ອຫໍ ຠເວຍ຺ຍາມິ, ມຍໍ ຠເວຍ຺ຍາມ, ຠເວມຸ. ໂສ ຠເວຖ, ເຕ ຠເວຣໍ. ຕ຺ວໍ ຠເວໂຖ, ຕຸມ຺ເຫ ຠເວຍ຺ຍາວ຺ໂຫ. ອຫໍ ຠເວຍ຺ຍໍ, ມຍໍ ຠເວຍ຺ຍາມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ. ອຍໍ ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ພຠູວ, ພຠູວຸ. ພຠູເວ, ພຠູວິຕ຺ຖ. ພຠູວໍ, ພຠູວິມ຺ຫ. ພຠູວິຕ຺ຖ, ພຠູວິເຣ. ພຠູວິຕ຺ໂຖ, ພຠູວິວ຺ໂຫ. ພຠູວິໍ, ພຠູວິມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ, ໂສ ພຠູວ, ເຕ ພຠູວຸ. ຕ຺ວໍ ພຠູເວ, ຕຸມ຺ເຫ ພຠູວິຕ຺ຖ. ອຫໍ ພຠູວໍ, ມຍໍ ພຠູວິມ຺ຫ. ໂສ ພຠູວິຕ຺ຖ, ເຕ ພຠູວິເຣ. ຕ຺ວໍ ພຠູວິຕ຺ໂຖ, ຕຸມ຺ເຫ ພຠູວິວ຺ໂຫ. ອຫໍ ພຠູວິໍ, ມຍໍ ພຠູວິມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ. ອຍໍ ປໂຣກ຺ຂາວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ອຠວາ, ອຠວູ. ອຠໂວ, ອຠວຕ຺ຖ. ອຠວໍ, ອຠວມ຺ຫາ. ອຠວຕ຺ຖ, ອຠວຕ຺ຖຸໍ. ອຠວເສ, ອຠວວ຺ຫໍ. ອຠວິໍ, ອຠວມ຺ຫເສ ອິຕິ ວາ, ໂສ ອຠວາ, ເຕ ອຠວູ. ຕ຺ວໍ ອຠໂວ, ຕຸມ຺ເຫ ອຠວຕ຺ຖ. ອຫໍ ອຠວໍ, ມຍໍ ອຠວມ຺ຫາ. ໂສ ອຠວຕ຺ຖ, ເຕ ອຠວຕ຺ຖຸໍ. ຕ຺ວໍ ອຠວເສ, ຕຸມ຺ເຫ ອຠວວ຺ຫໍ. ອຫໍ ອຠວິໍ, ມຍໍ ອຠວມ຺ຫເສ ອິຕິ ວາ. ອຍໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ອຠວິ, ອຠວຸໍ. ອຠໂວ, ອຠວິຕ຺ຖ. ອຠວິໍ, ອຠວິມ຺ຫາ. ອຠວາ, ອຠວູ. ອຠວເສ, ອຠວິວ຺ຫໍ. ອຠວ຺ຫໍ, ອຠວິມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ, ໂສ ອຠວິ, ເຕ ອຠວຸໍ. ຕ຺ວໍ ອຠໂວ, ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິຕ຺ຖ. ອຫໍ ອຠວິໍ, ມຍໍ ອຠວິມ຺ຫາ. ໂສ ອຠວາ, ເຕ ອຠວູ. ຕ຺ວໍ ອຠວເສ, ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິວ຺ຫໍ. ອຫໍ ອຠວໍ, ມຍໍ ອຠວິມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ. ອຍໍ ອຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ເອຕ຺ຖ ປນຊ຺ຊຕນິຍາ ອຸໍວຈນສ຺ສ ອິໍສຸມາເທສວເສນ ຠວຕິໂນ ຣູປນ຺ຕຣານິປິ ເວທິຕພ຺ພານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ເຕ ຠວິໍສຸ, ສມຸພ຺ຠວິໍສຸ, ປຠວິໍສຸ, ປຣາຠວິໍສຸ, ສມ຺ຠວິໍສຸ, ປາຕຸຠວິໍສຸ, ປາຕຸພ຺ຠວິໍສຸ ¶ , ອິມານິ ອກມ຺ມກປທານິ. ປຣິຠວິໍສຸ, ອຠິຠວິໍສຸ, ອຘິຠວິໍສຸ, ອຕິຠວິໍສຸ, ອນຸຠວິໍສຸ, ສມນຸຠວິໍສຸ, ອຠິສມ຺ຠວິໍສຸ.

‘‘ອຘິໂຠສຸ’’ນ຺ຕິ ຣູປມ຺ປິ, ຍສ຺ມາ ທິສ຺ສຕິ ປາຬິຍໍ;

ຕສ຺ມາ ຫິ ນຍໂຕ ເຎ ຍ຺ຍໍ, ‘‘ປຣິໂຠສຸ’’ນ຺ຕິອາທິກໍ.

ຕຕ຺ຣາຍໍ ປາຬິ – ‘‘ເອວໍວິຫາຣິຎ຺ຈາວຸໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ຣູປາ ອຘິໂຠສຸໍ, ນ ຠິກ຺ຂຸ ຣູເປ ອຘິໂຠສີ’’ຕິ. ອິມານິ ສກມ຺ມກປທານິ, ເອວມຊ຺ຊຕນິຍາ ອຸໍວຈນສ຺ສ ອິໍສຸມາເທສວເສນ ຠວຕິໂນ ຣູປນ຺ຕຣານິ ຠວນ຺ຕິ. ອປິຈ

‘‘ອນ຺ວຠິ’’ ອິຕິຣູປມ຺ປິ, ອຊ຺ຊຕນ຺ຍາ ປທິສ຺ສຕິ;

ຕສ຺ມາ ຫິ ນຍໂຕ ເຎຍ຺ຍໍ, ‘‘ອຊ຺ຌຠິ’’ຈ຺ຈາທິກມ຺ປິ ຈ.

ຕຕ຺ຣາຍໍ ປາຬິ – ໂສ ເຕນ ກມ຺ເມນ ທິວໍ ສມກ຺ກມິ, ສຸຂຎ຺ຈ ຂິຑ຺ຑາຣຕິໂຍ ຈ ອນ຺ວຠີຕິ. ຕຕ຺ຖ ອນ຺ວຠີຕິ ອນຸ ອຠີຕິ ເຉໂທ. ອນູຕິ ອຸປສຄ຺ໂຄ. ອຠີຕິ ອາຂ຺ຍາຕິກປທນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ຠວິສ຺ສຕິ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ຠວິສ຺ສສິ, ຠວິສ຺ສຖ. ຠວິສ຺ສາມິ, ຠວິສ຺ສາມ. ຠວິສ຺ສເຕ, ຠວິສ຺ສນ຺ເຕ. ຠວິສ຺ສເສ, ຠວິສ຺ສວ຺ເຫ. ຠວິສ຺ສໍ, ຠວິສ຺ສາມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ, ໂສ ຠວິສ຺ສຕິ, ເຕ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕ຺ວໍ ຠວິສ຺ສສິ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວິສ຺ສຖ. ອຫໍ ຠວິສ຺ສາມິ, ມຍໍ ຠວິສ຺ສາມ. ໂສ ຠວິສ຺ສເຕ, ເຕ ຠວິສ຺ສນ຺ເຕ. ຕ຺ວໍ ຠວິສ຺ສເສ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວິສ຺ສວ຺ເຫ. ອຫໍ ຠວິສ຺ສໍ, ມຍໍ ຠວິສ຺ສາມ຺ເຫ ອິຕິ ວາ. ອຍໍ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ອຠວິສ຺ສາ, ອຠວິສ຺ສໍສຸ. ອຠວິສ຺ເສ, ອຠວິສ຺ສຖ. ອຠວິສ຺ສໍ, ອຠວິສ຺ສາມ຺ຫາ. ອຠວິສ຺ສຖ, ອຠວິສ຺ສິສຸ. ອຠວິສ຺ສເສ, ອຠວິສ຺ສວ຺ເຫ. ອຠວິສ຺ສິໍ, ອຠວິສ຺ສາມ຺ຫເສ ອິຕິ ວາ, ໂສ ອຠວິສ຺ສາ, ເຕ ອຠວິສ຺ສໍສຸ. ຕ຺ວໍ ອຠວິສ຺ເສ, ຕຸມ຺ເຫ ¶ ອຠວິສ຺ສຖ. ອຫໍ ອຠວິສ຺ສໍ, ມຍໍ ອຠວິສ຺ສາມ຺ຫາ. ໂສ ອຠວິສ຺ສຖ, ເຕ ອຠວິສ຺ສິສຸ. ຕ຺ວໍ ອຠວິສ຺ສເສ, ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິສ຺ສວ຺ເຫ. ອຫໍ ອຠວິສ຺ສິໍ, ມຍໍ ອຠວິສ຺ສາມ຺ຫເສ ອິຕິ ວາ. ອຍໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິວິຠຕ຺ຕິວເສນ ກ຺ຣິຍາປທມາລານິທ຺ເທໂສ.

ໂວຫາຣເຠທກຸສເລນ ສຸພຸທ຺ຘິນາ ໂຍ,

ກຈ຺ຈາຍເນນ ກຖິໂຕ ຊິນສາສນຕ຺ຖໍ;

ຕ຺ຍາທິກ຺ກໂມ ຕທນຸຄໍ ກິຣິຍາປທານໍ,

ກຕ຺ວາ ກໂມ ຠວຕິຘາຕຸວເສນ ວຸຕ຺ໂຕ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ

ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ຠວຕິໂນ ກ຺ຣິຍາປທມາລາວິຠາໂຄ ນາມ

ທຸຕິໂຍ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໓. ປກິຓ຺ຓກວິນິຈ຺ຉຍ

ອິໂຕ ປຣໍ ປວກ຺ຂາມິ, ປກິຓ຺ຓກວິນິຈ຺ຉຍໍ;

ສປ຺ປໂຍເຄສຸ ອຕ຺ເຖສຸ, ວິຎ຺ຎູນໍ ປາຏວຕ຺ຖຍາ.

ຕຕ຺ຖ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາໂຣ, ອຕ຺ຖສທ຺ທຈິນ຺ຕາ, ອຕ຺ຖາຕິສຍໂຍໂຄ, ສມານາສມານວເສນວຈນສງ຺ຄໂຫ, ອາຄມລກ຺ຂຓວເສນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄໂຫ, ກາລວເສນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄໂຫ, ກາລສງ຺ຄໂຫ, ປກຣຓສໍສນ຺ທນາ, ວຕ຺ຕມານາທີນໍ ວຈນຕ຺ຖວິຠາວນາ ຈາຕິ ນວຘາ ວິນິຈ຺ຉໂຍ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາເຣ ຕາວ ສມານສຸຕິກປທານມຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣຓໍ ກຣິສ຺ສາມ. ເອຕ຺ຖາຂ຺ຍາຕປທສຎ຺ຎິຕານໍ ໂຠຕິສທ຺ທ ຠເວສທ຺ທານມຕ຺ໂຖ ອຸທ຺ຘຣິຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ເຫເຕ ນາມິກປທສຎ຺ຎິເຕຫິ ອປເຣຫິ ໂຠຕິສທ຺ທ ຠເວສທ຺ເທຫິ ສມານສຸຕິກາປິ ອສມານຕ຺ຖາ ເຈວ ໂຫນ຺ຕິ ອສມານວິຠຕ຺ຕິກາ ຈ. ສາສນສ຺ມິຎ຺ຫິ ¶ ເກຈິ ສທ຺ທາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສມານສຸຕິກາ ສມານາປິ ອສມານຕ຺ຖາ ອສມານປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕາ ອສມານລິງ຺ຄາ ອສມານວິຠຕ຺ຕິກາ ອສມານວຈນກາ ອສມານນ຺ຕາ ອສມານກາລິກາ ອສມານປທຊາຕິກາ ຈ ຠວນ຺ຕິ.

ເຕສມສມານຕ຺ຖຕ຺ເຕ ‘‘ສພ຺ພຎ຺ຫິ ຕໍ ຊີຣຕິ ເທຫນິສ຺ສິຕໍ. ອປ຺ປສ຺ສຸຕາຍໍ ປຸຣິໂສ, ພລິພທ຺ໂທວ ຊີຣຕິ. ສນ຺ໂຕ ຕສິໂຕ. ປຫຸ ສນ຺ໂຕ ນ ຠຣຕິ. ສນ຺ໂຕ ອາຈິກ຺ຂເຕ ມຸນິ. ສນ຺ໂຕ ສປ຺ປຸຣິສາ ໂລເກ. ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມານາ ໂລກສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ເອຕ຺ຖ ຊີຣຕິສທ຺ທທ຺ວຍໍ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ນວຠາວາປຄມວຑ຺ຒນວາຈກໍ. ສນ຺ໂຕສທ຺ທປຎ຺ຈກໍ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ປຣິສ຺ສມປ຺ປຕ຺ຕສມາໂນປສນ຺ໂຕປລພ຺ຠມານວາຈກນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອສມານປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ອກຕຎ຺ຎູ ມິຕ຺ຕທຸພ຺ຠີ, ອສ຺ສທ຺ໂຘ ອກຕຎ຺ຎູຈາ’’ຕິເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອກຕຎ຺ຎູສທ຺ທທ຺ວຍໍ ກຕາກຕາຊານນຊານນປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຈ ສມ຺ຠູຕຕ຺ຕາ ອສມານປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕກນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອສມານລິງ຺ຄຕ຺ເຕ ‘‘ສຸຂີ ໂຫຕຸ ປຎ຺ຈສິຂ ສກ຺ໂກ ເທວານມິນ຺ໂທ. ຕ຺ວຎ຺ຈ ຠທ຺ເທ ສຸຂີ ໂຫຫິ. ຍຕ຺ຖ ສາ ອຸປຏ຺ຐິໂຕ ໂຫຕິ. ມາຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ສຸຂີສທ຺ທທ຺ວຍໍ ສາສທ຺ທທ຺ວຍຎ຺ຈ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ອສມານລິງ຺ຄນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອສມານວິຠຕ຺ຕິກຕ຺ເຕ ‘‘ອາຫາເຣ ອຸທເຣ ຍໂຕ. ຍໂຕ ປຊານາຕິ ສເຫຕຸຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ຍໂຕສທ຺ທທ຺ວຍໍ ¶ ປຐມາປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິສຫິຕຕ຺ຕາ ອສມານວິຠຕ຺ຕິກນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອສມານວຈນກຕ຺ເຕ ອິເມ ປໂຍຄາ –

‘‘ຍາຍ ມາຕຸ ຠໂຕ ໂປໂສ, ອິມໍ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂຕິ;

ຕມ຺ປິ ປາຓທທິໍ ສນ຺ຕິໍ, ຫນ຺ຕິ ກຸທ຺ໂຘ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ’’ຕິ

ອາທີສຸ ຫນ຺ຕິສທ຺ໂທ ເອກວຈໂນ.

‘‘ອິເມ ນູນ ອຣຎ຺ຎສ຺ມິໍ, ມິຄສງ຺ຆານິ ລຸທ຺ທກາ;

ວາກຸຣາຫິ ປຣິກ຺ຂິປ຺ປ, ໂສພ຺ຠໍ ປາເຕຕ຺ວາ ຕາວເທ;

ວິກ຺ໂກສມານາ ຕິພ຺ພາຫິ, ຫນ຺ຕິ ເນສໍ ວຣໍ ວຣ’’ນ຺ຕິ.

ອາທີສຸ ປນ ພຫຸວຈໂນ. ‘‘ສີລວາ ວຕ຺ຕສມ຺ປນ຺ໂນ. ເອຖ ຕຸມ຺ເຫ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ສີລວາ ໂຫຖ. ສນ຺ໂຕ ທນ຺ໂຕ ນິຍໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ. ສນ຺ໂຕ ຫເວ ສພ຺ຠິ ປເວທຍນ຺ຕິ. ມຫາຣາຊາ ຍສສ຺ສີ ໂສ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ເອວມາທີສຸ ສີລວາສທ຺ທາທໂຍ ເອກວຈນພຫຸວຈນກາ.

ອສມານນ຺ຕຕ຺ເຕ ປນ ຍຕ຺ຖ ສມານສຸຕິການໍ ອສມານວິຠຕ຺ຕິກຕ຺ຕໍ ວາ ອສມານວຈນຕ຺ຕໍ ວາ ອຸປລພ຺ຠຕິ. ເຕເຍວ ປໂຍຄາ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ສຕໍ ສມ຺ປຊານໍ, ສຕໍ ຘມ຺ໂມ, ສນ຺ໂຕ ທນ຺ໂຕ, ສນ຺ໂຕ ສປ຺ປຸຣິສາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ.

ອສມານກາລຕ຺ເຕ ‘‘ນນຸ ເຕ ສຸຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ຠຎ຺ຎມາເນ, ເທວາ ນ ອິສ຺ສນ຺ຕິ ປຸຣິສປຣກ຺ກມສ຺ສ. ເຕ ຊນາ ປາຣມິສ຺ສນ຺ຕິ, ມຈ຺ຈຸເຘຍ຺ຍໍ ສຸທຸຕ຺ຕຣ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ອິສ຺ສນ຺ຕິສທ຺ທທ຺ວຍໍ ວຕ຺ຕມານາຠວິສ຺ສນ຺ຕີກາລວເສນ ອສມານກາລນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ວຕ຺ຕມານາຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຕິວເສນ ປນ ອສມານວິຠຕ຺ຕິກນ຺ຕິປິ.

ອສມານປທຊາຕິກຕ຺ເຕ ¶ ‘‘ສຍໍ ສມາຫິໂຕ ນາໂຄ, ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາຍ ກມຸທ຺ທິເສຍ຺ຍໍ. ປເຖ ຘາວນ຺ຕິຍາ ປຕິ, ເອກໍສໍ ອຊິນໍ ກຕ຺ວາ, ປາເທສຸ ສິຣສາ ປຕິ. ຄິຣິໍ ຈຓ຺ໂຑຣຓໍ ປຕີ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ສຍໍສທ຺ທທ຺ວຍໍ ນາມນິປາຕວເສນ ປຕິສທ຺ທຕ຺ຕຍໍ ນາມາຂ຺ຍາໂຕປສຄ຺ຄວເສນ ອສມານປທຊາຕິກນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອິມິນາ ນເຍນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ສາສນສ຺ມິໍ ເກຈິ ສທ຺ທາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສມານສຸຕິກາ ສມານາປິ ອສມານຕ຺ຖາ ອສມານປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕາ ອສມານລິງ຺ຄາ ອສມານວິຠຕ຺ຕິກາ ອສມານວຈນກາ ອສມານນ຺ຕາ ອສມານກາລິກາ ອສມານປທຊາຕິກາ ຈ ຠວນ຺ຕິ. ເອຕາທິເສສຸ ສທ຺ເທສຸ ໂຍ ກ຺ຣິຍາປທຕ຺ຕໍ ປກາເສຕິ, ນ ໂສ ນາມິກປທຕ຺ຕໍ. ໂຍ ຈ ນາມິກປທຕ຺ຕໍ ປກາເສຕິ, ນ ໂສ ກ຺ຣິຍາປທຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ສຸຕິສາມຎ຺ຎໂຕ ເອກຕ຺ເຕນ ຄເຫຕ຺ວາ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາໂຣ ກຣຓີໂຍຕິ ຍຖາວຸຕ຺ຕກ຺ຣິຍາປທານໍ ນາມປເທຫິ ສມານສຸຕິການໍ ໂຠຕິສທ຺ທ ຠເວ ສທ຺ທານມຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣໍ ວທາມ.

ກຖໍ? ໂຠຕິສທ຺ໂທ ກຕ຺ຕຸໂຍເຄ ກ຺ຣິຍາປທໍ, ກ຺ຣິຍາໂຍເຄ ນາມິກປທໍ, ຕສ຺ມາ ໂສ ທ຺ວີສຸ ອຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕຕິ ກ຺ຣິຍາປທຕ຺ເຖ ນາມິກປທຕ຺ເຖ ຈ. ຕຕ຺ຖ ກ຺ຣິຍາປທຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານວເສນ, ນາມິກປທຕ຺ເຖ ປນາລປນວເສນ. ກ຺ຣິຍາປທຕ຺ເຖ ຕາວ ‘‘ເອໂກ ໂຠຕິ’’, ນາມິກປທຕ຺ເຖ ‘‘ມາ ໂຠຕິ ປຣິເທເວສິ’’. ອຕ຺ຣິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ຠາເວ ນາມປທຕ຺ເຖ ຈ, ອາລປນວິເສສິເຕ;

ອິເມສຸ ທ຺ວີສຸ ອຕ຺ເຖສຸ, ໂຠຕິສທ຺ໂທ ປວຕ຺ຕຕິ.

ຠເວສທ຺ໂທ ¶ ປນ ‘‘ຠວາມີ’’ຕິມສ຺ສ ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ຕສ຺ສ ສທ຺ທສ຺ສຕ຺ເຖປິ ວຕ຺ຕຕິ. ‘‘ຠວາມີ’’ຕິມສ຺ສ ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ຕສ຺ສ ສທ຺ທສ຺ສ ອາຓຕ຺ຍາສີສນຕ຺ເຖສຸປິ ວຕ຺ຕຕິ. ‘‘ຠເວຍ຺ຍາມີ’’ຕິມສ຺ສ ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິສຫິຕສ຺ສ ສທ຺ທສ຺ສ ອນຸມຕິປຣິກປ຺ປຕ຺ເຖສຸປິ ວຕ຺ຕຕິ. ຕຕ຺ຣິທໍ ປຐມຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ອາຫຈ຺ຈວຈນໍ –

‘‘ເທວານໍ ອຘິໂກ ໂຫມິ, ຠວາມິ ມນຸຊາຘິໂປ;

ຣູປລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ໂນ, ປຎ຺ຎາຍ ອສໂມ ຠເວ’’ຕິ.

ອຍໍ ປນ ສພ຺ເພສໍ ເຕສມຕ຺ຖານໍ ສາຘິກາ ອມ຺ຫາກໍ ຄາຖາຣຈນາ –

‘‘ສຸຂີ ຠວຕິ ເອໂສ ຈ, ອຫຎ຺ຈາປິ ສຸຂີ ຠເວ;

ສຸຂີ ຠວຕຸ ເອໂສ ຈ, ອຫຎ຺ຈາປິ ສຸຂີ ຠເວ.

ອິມາຍ ພຸທ຺ຘປູຊາຍ, ຠວນ຺ຕຸ ສຸຂິຕາ ປຊາ;

ຠເວ’ຫຎ຺ຈ ສຸຂປ຺ປຕ຺ໂຕ, ສາມຈ຺ໂຈ ສຫ ຎາຕິຠິ.

ສຸຂີ ຠເວຍ຺ຍ ເອໂສ ຈ, ອຫຎ຺ຈາປິ ສຸຂີ ຠເວ;

ສຸຂີ ຠເວຍ຺ຍ ເຈ ເອໂສ, ອຫຎ຺ຈາປິ ສຸຂີ ຠເວ’’ຕິ.

ອິຈ຺ເຈວໍ –

ວຕ຺ຕມານາຍ ປຎ຺ຈມ຺ຍໍ, ສຕ຺ຕມ຺ຍຎ຺ຈ ວິຠຕ຺ຕິຍໍ;

ເອເຕສຸ ຕີສຸ ຐາເນສຸ, ຠເວສທ຺ໂທ ປວຕ຺ຕຕິ.

ເອກຘາ ວຕ຺ຕມານາຍໍ, ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີສຸ ຈ;

ທ຺ເວຘາ ທ຺ເວຘາຕິມສ຺ສຕ຺ຖໍ, ປຎ຺ຈຘາ ປຣິທີປເຍ.

ທ຺ເວຘາ ວາ ວຕ຺ຕມານາຍ-ມາທິປຸຣິສວາຈໂກ;

ອຕ຺ໂຖ ‘‘ຠເວ’’ຕິ ເອຕສ຺ສ, ‘‘ຠວຕີ’’ຕິປິຍຸຊ຺ຊຕິ.

ອິທານິ ປນ ເອຕສ຺ສ, ວຸຕ຺ຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ;

ເອຕ຺ຖ ປາຬິປ຺ປເທສໍ ຕຸ, ອາຫຣິສ຺ສໍ ສຸຓາຖ ເມ.

ໂກ’ຍໍ ¶ ມຊ຺ເຌສມຸທ຺ທສ຺ມິໍ, ອປສ຺ສໍ ຕີຣມາຍຸເຫ;

ກໍ ຕ຺ວໍ ອຕ຺ຖວສໍ ຎຕ຺ວາ, ເອວໍ ວາຍມເສ ຠຸສໍ.

ນິສມ຺ມ ວຕ຺ຕໍ ໂລກສ຺ສ, ວາຍາມສ຺ສ ຈ ເທວເຕ;

ຕສ຺ມາ ມຊ຺ເຌສມຸທ຺ທສ຺ມິໍ, ອປສ຺ສໍ ຕີຣມາຍຸເຫ.

ອສ຺ສໍ ປຸຣິມຄາຖາຍໍ, ‘‘ອາຍຸເຫ’’ຕິປທສ຺ສ ຫິ;

‘‘ອາຍູຫຕີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖຕິ, ວິຎ຺ຎາຕພ຺ໂພ ວິຠາວິນາ.

ວິຠຕ຺ຕິຍາ ວິປລ຺ລາສ-ວເສນາຍໍ ສມີຣິໂຕ;

ວຕ຺ຕມາເນ ສຕ຺ຕມີຕິ, ຕິສ຺ເສກາຣວເສນ ວາ.

ປຈ຺ຉິມາຍ ຈ ຄາຖາຍໍ, ‘‘ອາຍຸເຫ’’ຕິປທສ຺ສ ຕຸ;

‘‘ອາຍູຫາມີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖຕິ, ສທ຺ທຕ຺ຖຎ຺ຎູ ວິຠາວເຍ.

ຕຖາ ‘‘ຠເວ’’ຕິເອຕສ຺ສ, ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິຍໍ;

‘‘ຠວຕີ’’ຕິ, ‘‘ຠວາມີ’’ຕິ, ຈຕ຺ຖໍ ທ຺ເວຘາ ວິຠາວເຍ.

ເອວໍວິເຘສຸ ອຎ຺ເຎສຸ, ປາເຐສຸປິ ອຍໍ ນໂຍ;

ເນຕພ຺ໂພ ນຍທກ຺ເຂນ, ນຍສາຄຣສາສເນ.

ເອວມຍໍ ຠເວສທ຺ໂທ ປຎ຺ຈສຸ ຉສຸ ວາ ກ຺ຣິຍາປທຕ຺ເຖສຸ ປວຕ຺ຕຕິ. ຕຖາ ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕນາມິກປທສ຺ສ ວຸທ຺ຘິສໍສາຣກມ຺ມຠວູປປຕ຺ຕິຠວສງ຺ຂາເຕສຸ ອຕ຺ເຖສຸປິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອຠເວ ນນ຺ທຕິ ຕສ຺ສ, ຠເວ ຕສ຺ສ ນ ນນ຺ທຕີ’’ຕິອາທີສຸ ວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ. ‘‘ຠເວ ວິຈຣນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ສໍສາເຣ. ‘‘ຠເວ ໂຂ ສຕິ ຊາຕິ ໂຫຕິ, ຊາຕິປຈ຺ຈຍາ ຊຣາມຣຓ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ກມ຺ມຠເວ. ‘‘ເອວໍ ຠເວວິຊ຺ຊມາເນ’’ຕິອາທີສຸ ອຸປປຕ຺ຕິຠເວຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິມິນາ ນເຍນ ຠູຘາຕຸໂຕ ນິປ຺ຜນ຺ນານໍ ອຎ຺ຎໂຕປິ ອຎ຺ເຎສໍ ກ຺ຣິຍາປທານໍ ຍຖາສມ຺ຠວມຕ຺ໂຖ ອຸທ຺ຘຣິຕພ຺ໂພ.

ອາຂ຺ຍາຕຕ຺ຖມ຺ຫິເມ ¶ ອຕ຺ຖາ, ນ ລາຕພ຺ພາ ກຸທາຈນໍ;

ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣວເສເນເຕ, ອຸທ຺ຘຏາ ນາມໂຕ ຍໂຕ.

ອິທເມຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປໂຕ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣນຍນິທສ຺ສນໍ.

ອຕ຺ຖສທ຺ທຈິນ຺ຕາຍໍ ປນ ເອວມຸປລກ຺ເຂຕພ຺ພໍ – ‘‘ຠວນ຺ເຕ, ປຣາຠວນ຺ເຕ, ປຣາຠເວ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ ຄຈ຺ຉຕິ ຄຈ຺ຉໍ ຄຈ຺ຉໂຕສທ຺ທາທໂຍ ວິຍ ວິເສສສທ຺ທາ, ນ ຍາຈໂນປຕາປນຕ຺ຖາທິວາຈໂກ ນາຖຕິສທ຺ໂທ ວິຍ, ນ ຈ ຣາຊເທວຕາທິວາຈໂກ ເທວສທ຺ໂທ ວິຍ ສາມຎ຺ຎສທ຺ທາ. ເຍ ເຈຕ຺ຖ ວິເສສສທ຺ທາ, ເຕ ສພ຺ພກາລໍ ວິເສສສທ຺ທາວ. ເຍ ຈ ສາມຎ຺ຎສທ຺ທາ, ເຕປິ ສພ຺ພກາລໍ ສາມຎ຺ຎສທ຺ທາວ.

ຕຕ຺ຣ ຄຈ຺ຉຕີຕິອາທີນໍ ວິເສສສທ຺ທຕາ ເອວໍ ທຏ຺ຐພ຺ພາ – ຄຈ຺ຉຕີຕິ ເອກໍ ນາມປທໍ, ເອກມາຂ຺ຍາຕໍ. ຕຖາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເອກໍ ນາມປທໍ, ເອກມາຂ຺ຍາຕໍ. ຄຈ຺ຉໂຕຕິ ເອໂກ ກິຕນ຺ໂຕ, ອປໂຣ ຣູຬ຺ຫີສທ຺ໂທ. ສຕິປິ ວິເສສສທ຺ທຕ຺ເຕ ສທິສຕ຺ຕາ ສຸຕິສາມຎ຺ຎໂຕ ຕພ຺ພິສຍໍ ພຸທ຺ຘິໍ ນຸປ຺ປາເທຕິ ວິນາວ’ຕ຺ຖປ຺ປກຣຓສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ເຘນ. ຕຖາ ຫິ ສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ເຘນ ‘‘ຄຈ຺ຉຕິ ປຕິຏ຺ຐິຕ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ຕໍ ນາມປທນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ຄຈ຺ຉຕິ ຕິສ຺ໂສ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປນາຂ຺ຍາຕນ຺ຕິ. ຕຖາ ‘‘ສ ຄຈ຺ຉໍ ນ ນິວຕ຺ຕຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປຐມນ຺ຕໍ ນາມປທນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ຄຈ຺ຉໍ ປຸຕ຺ຕນິເວທໂກ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ອາຂ຺ຍາຕນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ຄຈ຺ຉໂຕ ຫຍໂຕ ປຕິໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ກິຕນ຺ໂຕຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ຄຈ຺ຉໂຕ ປຓ຺ຓປຸປ຺ຜານິ ປຕນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຣຸກ຺ຂວາຈໂກ ຣູຬ຺ຫີສທ຺ໂທຕິ. ອິຕິ ວິເສສສທ຺ທານໍ ອາຂ຺ຍາຕນາມານໍ ນາມາຂ຺ຍາເຕຫິ ສມານສຸຕິການໍ ອຕ຺ຖາຠິສມ຺ພນ຺ຘາທີສຸ ໂຍ ໂກຈິ ອຕ຺ຖວິເສສຎາປໂກ ສມ຺ພນ຺ໂຘ ອວສ຺ສມິຈ຺ຉິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ‘‘ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິອາທີນໍ ອາຂ຺ຍາຕນາມຕ຺ຕາທິວເສນ ປຈ຺ເຈກໍ ຐິຕານໍ ເອເກກຕ຺ຖວາຈການໍ ວິເສສສທ຺ທຕາ ທຏ຺ຐພ຺ພາ.

‘‘ນາຖຕິ ¶ ເທໂວ’’ຕິອາທີນໍ ປນ ອາຂ຺ຍາຕນາມານໍ ນາມາຂ຺ຍາເຕຫິ ອສມານສຸຕິການໍ ອເນກຕ຺ຖວາຈການໍ ສາມຎ຺ຎສທ຺ທຕາ ເອວ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ອຕ຺ຖສມ຺ພນ຺ຘາທີສຸ ຫິ ວິນາ ເຍນ ເກນຈິ ສມ຺ພນ຺ເຘນ ‘‘ນາຖຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ຍາຈຕີ’’ຕິ ວາ ‘‘ອຸປຕາເປຕີ’’ຕິ ວາ ‘‘ອິສ຺ສຣິຍໍ ກໂຣຕີ’’ຕິ ວາ ‘‘ອາສີສຕີ’’ຕິ ວາ ອຕ຺ໂຖ ປຏິຠາຕິ, ຕຖາ ‘‘ເທໂວ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ເມໂຆ’’ຕິ ວາ ‘‘ອາກາໂສ’’ຕິ ວາ ‘‘ຣາຊາ’’ຕິ ວາ ‘‘ເທວຕາ’’ຕິ ວາ ‘‘ວິສຸທ຺ຘິເທໂວ’’ຕິ ວາ ອຕ຺ໂຖ ປຏິຠາຕິ. ຍທາ ປນ ສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ເຘນ ‘‘ນາຖຕິ ສຸປ຺ປຏິປຕ຺ຕິ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຕທາ ‘‘ນາຖຕີ’’ຕິ ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ‘‘ຍາຈຕີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ‘‘ນາຖຕິ ສພ຺ພກິເລເສ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ອຸປຕາເປຕີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ນາຖຕິ ສກຈິຕ຺ເຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ອິສ຺ສຣິຍໍ ກໂຣຕີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ນາຖຕິ ໂລກສ຺ສ ຫິຕ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ອາສີສຕີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ຕຖາ ‘‘ເທໂວ ຄຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ເທໂວ’’ຕິ ນາມປທສ຺ສ ‘‘ເມໂຆ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ວິທ຺ໂຘ ວິຄຕວລາຫໂກ ເທໂວ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ອາກາໂສ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ປິວຕຸ ເທໂວ ປານີຍ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ຣາຊາ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ເທໂວ ເທວກາຍາ ຈວຕິ ອາຍຸສງ຺ຂຍາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ເທວຕາ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ເທວາຕິເທໂວ ສຕປຸຎ຺ຎລກ຺ຂໂຓ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ວິສຸທ຺ຘິເທໂວ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ອິມິນາ ນເຍນ ອຎ຺ເຎປິ ສາມຎ຺ຎສທ຺ທາ ຎາຕພ຺ພາ.

ສພ຺ພເມຕໍ ຎຕ຺ວາ ຍຖາ ອຕ຺ໂຖ ສທ຺ເທນ, ສທ຺ໂທ ຈຕ຺ເຖນ ນ ວິຣຸຊ຺ຌຕິ, ຕຖາຕ຺ຖສທ຺ທາ ຈິນ຺ຕນີຍາ. ຕຕ຺ຣິທໍ ອຸປລກ຺ຂຓມຕ຺ຕໍ ຈິນ຺ຕາກາຣນິທສ຺ສນໍ – ‘‘ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ວາ ‘‘ກິຈ຺ຈານິ ຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ວາ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ຠວນ຺ຕີ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖມາຂ຺ຍາຕປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ຠວນ຺ເຕ ປສ຺ສາມີ’’ຕິ ວາ ‘‘ອິຈ຺ຉາມີ’’ຕິ ວາ ວຸຕ຺ເຕ ອຸປໂຍຄຕ຺ຖວໍ ¶ ນາມປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ຠວນ຺ເຕ ຊເນ ປສໍສຕີ’’ຕິ ວາ ‘‘ກາເມຕີ’’ຕິ ວາ ວຸຕ຺ເຕ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄຕ຺ຖວນ຺ຕານິ ທ຺ເວ ນາມປທານີຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ໂຈຣາ ປຣາຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປຣາຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ປຣາຠວນ຺ຕີ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖມາຂ຺ຍາຕິກປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ປຣາຠວນ຺ເຕ ຊນາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ອມິຕ຺ຕານ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປຣາຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ອິມານິ ອຸປໂຍຄປຈ຺ຈຕ຺ຕຕ຺ຖວນ຺ຕານິ ທ຺ເວ ນາມປທານີຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ເອໂສ ປຣາຠເວ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປຣາຠເວ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ປຣາຠເວຍ຺ຍາ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖມາຂ຺ຍາຕປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ເອເຕ ປຣາຠເວ ໂລເກ, ປຓ຺ຑິໂຕ ສມເວກ຺ຂິຍາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປຣາຠເວ’’ຕິ ອິທໍ ອຸປໂຍຄຕ຺ຖວໍ ພຫຸວຈນໍ ນາມປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ປຣາຠເວ ສຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຠາວລກ຺ຂຓຠຸມ຺ມຕ຺ເຖກວຈນກໍ ນາມປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ຕຸມ຺ເຫ ເມ ປສາທາ ສມ຺ຠເວ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ສມ຺ຠເວ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ສມ຺ຠວຖາ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖມາຂ຺ຍາຕປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ເອຫິ ຕ຺ວໍ ສມ຺ຠວວ຺ເຫ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ສມ຺ຠວວ຺ເຫ’’ຕິ ອິທໍ ສມ຺ຠວາຍ ນາມ ອິຕ຺ຖິຍາ ວາຈກໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ສາລປນໍ ນາມິກປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ເອຫິ ຕ຺ວໍ ສມ຺ຠວວ຺ເຫປຕິຏ຺ຐິຕ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ສມ຺ຠວນາມກສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ວາຈກໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ຠຸມ຺ມວຈນນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ.

‘‘ວຣຸໂຓ ພ຺ຣຫ຺ມເທໂວ ຈ, ອເຫສຸໍ ອຄ຺ຄສາວກາ;

ສມ຺ຠໂວ ນາມຸປຏ຺ຐາໂກ, ເຣວຕສ຺ສ ມເຫສິໂນ’’ຕິ –

ຫິ ປາຬິ. ‘‘ຘມ຺ມາ ປາຕຸຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປາຕຸຠວນ຺ເຕ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ປາຕຸຠວນ຺ຕີ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖໍ ສນິປາຕມາຂ຺ຍາຕປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ປາຕຸ ຠວນ຺ເຕ ຊເນ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ເຕ ຊເນ ຠວໍ ຣກ຺ຂຕູ’’ຕິ ອຕ຺ຖວາຈການິ ອາຂ຺ຍາຕກິຕນ຺ຕສພ຺ພນາມິກປທານີຕິ ¶ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ປາຕຸຠວເສ ຕ຺ວໍ ຄຸເຓຫີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປາຕຸຠວເສ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ປາຕຸຠວສີ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖມາຂ຺ຍາຕປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ປາຕຸຠວເສ ຄຸເຓ ໂຍ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປາຕຸຠວາຫິ ອຕ຺ຕໂນ ຄຸຓເຫຕຸ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ ອຕ຺ຖວາຈການິນິປາຕຍຸຕ຺ຕາຂ຺ຍາຕນາມປທານີຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ອຫມຕ຺ຕໂນ ຄຸເຓຫິ ປາຕຸຠເວ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ປາຕຸຠເວ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ປາຕຸຠວາມີ’’ຕິມິນາ ສມານຕ຺ຖໍ ສນິປາຕມາຂ຺ຍາຕປທນ຺ຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ‘‘ມໍ ປາຕຸ ຠເວ ອິທໍ ປຸຎ຺ຎກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ມໍ ຣກ຺ຂຕຸ ສໍສາເຣ ອິທໍ ປຸຎ຺ຎກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ ອຕ຺ຖວາຈການິ ອາຂ຺ຍາຕນາມປທານີຕິ ເອວມຕ຺ໂຖ ຈ ສທ຺ໂທ ຈ ຈິນ຺ຕນີໂຍ. ອິມິນາ ນເຍນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ຍຖາຣຫມຕ຺ຖສທ຺ທາ ຈິນ຺ຕນີຍາ. ຕຕ຺ຖ ສມານສຸຕິການໍ ເກສຎ຺ຈິ ສທ຺ທານໍ ‘‘ນ ເຕສໍ ໂກຏ຺ເຐ ໂອເປນ຺ຕິ. ນ ເຕສໍ ອນ຺ຕຣາ ຄຈ຺ເຉ. ສຕ຺ຕ ໂວ ລິຈ຺ຉວີ ອປຣິຫານີເຍ ຘມ຺ເມ ເທເສສ຺ສາມິ, ອິເມ ເຕ ເທວ ສຕ຺ຕໂວ, ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຸຕ຺ຕມສຕ຺ຕໂວ’’ຕິອາທີສຸ ສມານສຸຕິການໍ ວິຍ ອຸຈ຺ຈາຣຓວິເສໂສ ອິຈ຺ຉນີໂຍ. ອຸຈ຺ຈາຣຓວິເສເສ ຫິ ສຕິ ປທານິ ປຣິພ຺ຍຕ຺ຕານິ, ປເທສຸ ປຣິພ຺ຍຕ຺ເຕສຸ ອຕ຺ໂຖ ປຣິພ຺ຍຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ອຕ຺ຖປຣິຄ຺ຄາຫການໍ ອຕ຺ຖາຘິຄໂມ ອກິຈ຺ໂຉ ໂຫຕິ, ສຸປຣິສຸທ຺ຘາທາສຕເລ ປຏິພິມ຺ພທສ຺ສນໍ ວິຍ, ໂສ ຈ ຄຫິຕປຸພ຺ພສງ຺ເກຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສມ຺ພນ຺ຘາທີສຸ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ຎາເຕເຍວ ໂຫຕິ, ນ ອິຕຣຖາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ໂປຣາເຓຫິ –

‘‘ວິສຍຕ຺ຕມນາປນ຺ນາ, ສທ຺ທາ ເນວຕ຺ຖໂພຘກາ;

ນ ປທມຕ຺ຕໂຕ ອຕ຺ເຖ, ເຕ ອຎ຺ຎາຕາ ປກາສກາ’’ຕິ.

ຍທິທເມຕ຺ຖ ວຸຕ຺ຕມມ຺ເຫຫິ ‘‘ອຸຈ຺ຈາຣຓວິເສໂສ ອິຈ຺ຉນີໂຍ’’ຕິ. ອຕ຺ຣາຍມຸຈ຺ຈາຣຓວິເສສທີປນີ ຄາຖາ ສຫຕ຺ຖປ຺ປກາສນນຍທານຄາຖາຍ.

‘‘ນ ¶ ເຕ ສໍ ໂກຏ຺ເຐ ໂອເປນ຺ຕິ’’, ອິຕິ ປາເຐ ສຸເມຘໂສ;

ປທໍ ‘‘ນ ເຕ’’ຕິ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ, ‘‘ສໍ ໂກຏ຺ເຐ’’ຕິ ປເຐຍ຺ຍ ເວ.

‘‘ສໍ ນ ໂອເປນ຺ຕິ ໂກຏ຺ເຐ ເຕ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ ອຕ຺ຖມີຣເຍ;

ເອວມິເມສຸ ອຎ຺ເຎສຸ, ປາເຐສຸປິ ອຍໍ ນໂຍ.

ອຖ ຍໍ ປນິທມ຺ປິ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ເກສຎ຺ຈີ’’ຕິ, ຕໍ ກິມຕ຺ຖໍ? ‘‘ຄຈ຺ຉຕິ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ຄຈ຺ຉຕິ ຕິສ຺ໂສ, ຠວນ຺ເຕ ປສ຺ສາມິ, ອຕ຺ຖກຸສລາ ຠວນ຺ເຕ, ວທນ຺ຕໍ ເອກໂປກ຺ຂຣາ, ວທນ຺ຕໍ ປຏິວທຕີ’’ຕິອາທີສຸ ສມານສຸຕິການມຸຈ຺ຈາຣຓວິເສໂສ ນ ລພ຺ຠຕີຕິ ທສ຺ສນຕ຺ຖໍ. ຕສ຺ມາ ອິທເມຕ຺ຖ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ພໍ – ຍຕ຺ຖ ສມານສຸຕິການມຸຈ຺ຈາຣຓວິເສໂສ ລພ຺ຠຕິ ອຕ຺ຖວິເສໂສ ຈ ປທານໍ ວິຠາຄວເສນ ວາ ອວິຠາຄວເສນ ວາ, ຕຕ຺ຖ ປໂຍເຄ ສມານສຸຕິກເມກຈ຺ຈໍ ປທໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ເຫຕຸ ເຫຕຸສມ຺ປຍຸຕ຺ຕການໍ ຘມ຺ມານໍ ຕໍສມຸຏ຺ຐານານຎ຺ຈ ຣູປານໍ ເຫຕຸປຈ຺ຈເຍນ ປຈ຺ຈໂຍ. ໂສ ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ຠາສຕິ, ໂສເຕນ ວຸຍ຺ຫຕິ. ຠວນ຺ເຕ ຊເນ ປສໍສຕິ, ຠວນ຺ເຕ ປສ຺ສາມີ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ເຫຕູ’’ຕິ ອີສກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ເຫຕຸສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານ’’ນ຺ຕິ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ຕຖາ ‘‘ໂສ’’ຕິ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ເຕນ ສທ຺ຘິ’’ນ຺ຕິ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ‘‘ຠວ’’ນ຺ຕິ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ເຕ ຊເນ’’ຕິ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ.

ເສສໍ ປນ ສມານສຸຕິກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ນ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ອວິຈ຺ຉິນ຺ທນີຍສ຺ມິຎ຺ຫິ ຐາເນ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ປຐິຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ທຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ເອວໍ ປທວິຠາຄາວິຠາຄວເສນ ສມານສຸຕິການມຕ຺ຖຸຈ຺ຈາຣຓວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ໂສ ເຕນາ’’ຕິອາທີສຸ ທ຺ວິປທຕ຺ຖຄ຺ຄຫຓໍ ວິຠາໂຄ, ເອກປທຕ຺ຖຄ຺ຄຫຓມວິຠາໂຄຕິ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຈ ວິສຸໍ ວວຕ຺ຖິຕານໍ ອສມານສຸຕິການໍ ເອກໂຕ ກຕ຺ວາ ສມານສຸຕິກຠາວປຣິກປ຺ປນໍ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ອຸຈ຺ຈາຣຓວິເສສທສ຺ສນຕ຺ຖຎ຺ຈ. ນ ຫິ ເອຕານິ ¶ ‘‘ສປ຺ໂປ ສປ຺ໂປ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ ເອກສ຺ມິໍເຍວຕ຺ເຖ ສມານສຸຕິການິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ເອກຊ຺ຌກຣເຓນ ລທ຺ຘໍ ສມານສຸຕິເລສໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖໍ ອຸຈ຺ຈາຣຓວິເສສທສ຺ສນຕ຺ຖຎ຺ຈ ‘‘ສມານສຸຕິການີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕານິ. ເອສ ນໂຍ ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ. ອິທເມຕ຺ຖ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ພໍ –

ຍຕ຺ຖ ສມານສຸຕິການໍ ອຏ຺ຐາຣສາກາເຣສຸ ເຍນ ເກນຈິ ອາກາເຣນ ອຕ຺ຖວິເສໂສ ລພ຺ຠຕິ, ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ປນ ອຸຈ຺ຈາຣເຓ ສທ຺ທວິລາໂສ ນ ໂຫຕິ, ອຕ຺ໂຖ ວາ ທຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ນ ຕາທິເສສຸ ປໂຍເຄສຸ ສມານສຸຕິການິ ປທານິ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພານິ. ຕຕ຺ຣ ກຕເມນ ຈາກາເຣນ ອຕ຺ຖວິເສສລາໂຠ ຠວຕິ? ປທານໍ ວິຠາຄວເສນ ວາ ອວິຠາຄວເສນ ວາ ອກ຺ຂຣສນ຺ນິຘານວເສນ ວາ ປທສນ຺ນິຘານວເສນ ວາ ປທກ຺ຂຣສນ຺ນິຘານວເສນ ວາ ວິຈ຺ຉາວເສນ ວາ ກມ຺ມປ຺ປວຈນີຍວເສນ ວາ ຠຍໂກຘາທີສຸ ອຸປ຺ປນ຺ເນສຸ ກຖິຕາເມຑິຕວຈນວເສນ ວາ ຄຸຓວາຈກສທ຺ທສ຺ສ ທ຺ວິຣຸຕ຺ຕວເສນ ວາ ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ທ຺ວິຣຸຕ຺ຕວເສນ ວາ ສໍຫິຕາປທຈ຺ເຉທວເສນ ວາ ອຄາຣວຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ວາ ນິຣນ຺ຕຣຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ວາ ນນິຣນ຺ຕຣຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ວາ ‘‘ປຸນປ຺ປຸນ’’ມິຈ຺ຈຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ວາ ອຸປມາເນ ອິວ ສທ຺ທວເສນ ວາ ອິຕິສທ຺ທໍ ປຏິຈ຺ຈ ສທ຺ທປທຕ຺ຖວາຈກຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ວາ ຕຖາປວຕ຺ຕຈິຕ຺ຕປຣິທີປນວເສນ ວາຕິ ອິເມສຸຏ຺ຐາຣສາກາເຣສຸ, ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ປນ ຉພ຺ພີສາຍ ອາກາເຣສຸ ຕໂຕ ວາຘິເກສຸ ເຍນ ເກນຈິ ອາກາເຣນ ອຕ຺ຖວິເສສລາໂຠ ຠວຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປທານໍ ຕາວ ວິຠາຄວເສນ ວາ ອວິຠາຄວເສນ ວາ ສມານສຸຕິການມຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ສາ ນໍ ສງ຺ຄຕິ ປາເລຕິ, ອຠິກ຺ກໂມ ສານໍ ປຎ຺ຎາຍຕິ. ມາ ໂນ ເທວ ອວຘິ, ມາໂນ ມຍ຺ຫໍ ນ ວິຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ.

ອກ຺ຂຣສນ຺ນິຘານວເສນ ¶ ປນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ສນ຺ເຕຫິ ມຫິໂຕ ຫິໂຕ. ສງ຺ຄາ ສງ຺ຄາມຊິໍ ມຸຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ. ທາຐີ ທາຐີສຸ ປກ຺ຂນ຺ທິ, ມຎ຺ຎມາໂນ ຍຖາ ປຸເຣ. ສພ຺ພາຠິຠຸໍວ ສິຣສາສິຣສາ ນມາມິ. ຠູມິໂຕ ອຸຏ຺ຐິຕາ ຍາວ, ພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ວິຘາວຕິ. ອຈ຺ຈິ ອຈ຺ຈິມໂຕ ໂລເກ, ຑຍ຺ຫມານມ຺ຫິ ເຕຊສາ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ.

ປທສນ຺ນິຘານວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ອາໂປ ອາໂປຄຕໍ. ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທໂຍ, ສຸໂຂ’ໂລກສ຺ສ ໂລກສ຺ສ, ກາຣໂກ ຎາຓຈກ຺ຂຸໂທ, ນິຣາປເທ ປເທ ນິນ຺ໂນ, ອນນ຺ຕຎາຓໍ ກຣຸຓາລຍໍ ລຍໍ, ມລສ຺ສ ພຸທ຺ຘໍ ສຸສມາຫິຕໍ ຫິຕໍ. ນມາມິ ຘມ຺ມໍ ຠວສໍວຣໍ ວຣໍ, ຄຸຓາກຣຎ຺ເຈວ ນິຣງ຺ຄຓໍ ຄຓ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ.

ປທກ຺ຂຣສນ຺ນິຘານວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ປມາຓຣຫິຕໍ ຫິຕໍ, ສິທ຺ຘຕ຺ໂຖ ສພ຺ພສິທ຺ຘຕ຺ໂຖ, ຕິໂລກມຫິໂຕ ຫິໂຕ. ອຸປຄນ຺ຕ຺ວານ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ອິທໍ ວຈນມພ຺ຣວີ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ຕຕ຺ຣິມາ ອກ຺ຂຣສນ຺ນິຘານາທີສຸ ອຘິປ຺ປາຍວິຎ຺ຎາປນິໂຍ ຄາຖາ –

ມຫິໂຕອິຕິ ສທ຺ທມ຺ຫາ, ມກາໂຣ ເຈ ວິເວຈິໂຕ;

ສທ຺ໂທ ນິຣຕ຺ຖໂກ ເອຕ຺ຖ, ‘‘ອກ຺ຂຣ’’ນ຺ຕິ ວເທ ພຸໂຘ.

ເຎຍ຺ຍາ ອກ຺ຂຣໂຍເຄນ,

‘‘ສນ຺ເຕຫິ ມຫິໂຕ ຫິໂຕ’’;

ອິຈ຺ຈາທີສຸ ສຣູປານໍ,

ໂຫຕິ ອຕ຺ຖວິເສສຕາ.

ອຸປສຄ຺ຄາ ນິປາຕາ ຈ, ຍຎ຺ຈຎ຺ຎໍ ອຕ຺ຖໂຊຕກໍ;

ເອກກ຺ຂຣມ຺ປິ ວິຎ຺ຎູຫິ, ຕໍ ‘‘ປທ’’ນ຺ຕິ ສມີຣິຕໍ.

ປທານໍ ¶ ສນ຺ນິຘານຎ຺ຈ, ປທກ຺ຂຣານເມວ ຈ;

ສມາເສ ລພ຺ຠມານຕ຺ຕໍ, ສນ຺ຘາຍ ລປິຕໍ ມຍາ.

ວິຈ຺ຉາວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ຄາເມ ຄາເມ ສຕໍ ກຸມ຺ຠາ, ຄາໂມ ຄາໂມ ຣມຓີໂຍ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ວິຈ຺ຉາວເສນ ສພ຺ເພປິ ຄາມາ ປຣິຄ຺ຄຫິຕາ.

ນານາຘິກຣຓານໍ ຕຸ, ວຕ຺ຕຸເມກກ຺ຂຓມ຺ຫິ ຍາ;

ອິຈ຺ຉໂຕ ພ຺ຍາປິຕຸໍ ອິຈ຺ຉາ, ສາ ວິຈ຺ຉາຕິ ປກິຕ຺ຕິຕາ.

ກມ຺ມປ຺ປວຈນີຍວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂໍ ປຕິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ ຈນ຺ໂທ, ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂໍ ປຣິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ ຈນ຺ໂທ’’ຕິ ປໂຍຄາ, ຣຸກ຺ຂານໍ ອຸປຣິ ອຸປຣິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ຠຍໂກຘາທີສຸ ອຸປ຺ປນ຺ເນສຸ ກຖິຕາເມຑິຕວຈນວເສນ ປນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ອິເມ ປໂຍຄາ – ຠເຍ ຕາວ ‘‘ໂຈໂຣ ໂຈໂຣ, ສປ຺ໂປ ສປ຺ໂປ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ໂກເຘ ‘‘ວສລ ວສລ, ຈຓ຺ຑາລ ຈຓ຺ຑາລ, ວິຊ຺ຌ ວິຊ຺ຌ, ປຫຣ ປຫຣ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ປສໍສາຍໍ ‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ ຠນ຺ເຕ ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ ຠນ຺ເຕ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ຕຸຣິເຕ ‘‘ອຠິກ຺ກມ ວາເສຏ຺ຐ ອຠິກ຺ກມ ວາເສຏ຺ຐ, ຄຈ຺ຉ ຄຈ຺ຉ, ລຸນາຫິ ລຸນາຫິ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ໂກຕູຫເລ ‘‘ອາຄຈ຺ຉ ອາຄຈ຺ຉ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ອຈ຺ຉຣິເຍ ‘‘ອໂຫ ພຸທ຺ໂຘ ອໂຫ ພຸທ຺ໂຘ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ຫາເສ ‘‘ອໂຫ ສຸຂໍ ອໂຫ ສຸຂໍ, ອໂຫ ມນາປໍ ອໂຫ ມນາປໍ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ໂສເກ ‘‘ກຫໍ ເອກປຸຕ຺ຕກ ກຫໍ ເອກປຸຕ຺ຕກ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ປສາເທ ‘‘ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ວຊ຺ຊີ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ວຊ຺ຊີ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ເອວໍ ຠຍໂກຘາທີສຸ ອຸປ຺ປນ຺ເນສຸ ກຖິຕາເມຑິຕວຈນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາໂຠ ຠວຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣາຠາເວປິ ທຬ຺ຫີກມ຺ມວເສນ ປທານມຕ຺ຖໂຊຕກຠາໂວເຍວ ອຕ຺ຖວິເສສລາໂຠ.

ຠເຍ ¶ ໂກເຘ ປສໍສາຍໍ,

ຕຸຣິເຕ ໂກຕູຫລ’ຈ຺ຉເຣ;

ຫາເສ ໂສເກ ປສາເທ ຈ,

ກເຣ ອາເມຑິຕໍ ພຸໂຘ.

ຈສທ຺ໂທ ອວຸຕ຺ຕສມຸຈ຺ຈຍຕ຺ໂຖ, ເຕນ ຄຣຫາອສມ຺ມານາທີນໍ ສງ຺ຄໂຫ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ‘‘ປາໂປ ປາໂປ’’ຕິອາທີສຸ ຫິ ຄຣຫາຍໍ. ‘‘ອຠິຣູປກ ອຠິຣູປກາ’’ຕິອາທີສຸ ອສມ຺ມາເນ. ‘‘ກ຺ວາຍໍ ອພລພໂລ ວິຍາ’’ຕິອາທີສຸ ອຕິສຍຕ຺ເຖ ອາເມຑິຕໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຄຸຓວາຈກສ຺ສ ທ຺ວິຣຸຕ຺ຕວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ກຓ຺ໂຫ ກຓ຺ໂຫ ຈ ໂຆໂຣ ຈາ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ‘‘ກຓ຺ໂຫ ກຓ຺ໂຫ’’ຕິ ຫິ ອຕີວ ກຓ຺ໂຫຕິ ອຕ຺ໂຖ. ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ທ຺ວິຣຸຕ຺ຕວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ຘເມ ຘເມ ນາຕິຘເມ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ຕຕ຺ຖ ຘເມ ຘເມຕິ ຘເມຍ຺ຍ ໂນ ນ ຘເມຍ຺ຍ. ນາຕິຘເມຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ປນ ນ ຘເມຍ຺ຍ. ສໍຫິຕາປທຈ຺ເຉທວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ນຣານຣາ, ສຸຣາສຸຣາ, ກຕາກຕກຸສລາກຸສລວິສຍໍ ວິປ຺ປຏິສາຣາກາເຣນ ປວຕ຺ຕໍ ອນຸໂສຈນໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ປນ ວິຎ຺ຎູນໍ ປຣມໂກສລ຺ລຊນນຕ຺ຖໍ ສິໂລກໍ ຣຈຍາມ –

ຫິຕາຫິຕາ ຫິຕໍຫິຕໍ, ອານຸຠາເວນ ເຕ ຊິນ;

ປວຣາປວຣາຫຈ຺ຈ, ຠວາມາ’ນາມຍາ ມຍນ຺ຕິ.

ອຄາຣວຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ຕຸວໍຕຸວໍ ເປສຸຎ຺ຎກລຫວິຄ຺ຄຫວິວາທາ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ນິຣນ຺ຕຣຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ທິວເສ ທິວເສ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕີ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ນນິຣນ຺ຕຣຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ¶ ‘‘ຂເຓ ຂເຓ ປີຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ‘‘ປຸນປ຺ປຸນ’’ມິຈ຺ຈຕ຺ຖປຣິທີປນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ມຸຫຸໍ ມຸຫຸໍ ຠາຍຍເຕ ກຸມາເຣ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ອຸປມາເນ ອິວສທ຺ທວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ຣາຊາ ຣກ຺ຂຕຸ ຘມ຺ເມນ, ອຕ຺ຕໂນວ ປຊໍ ປຊ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ. ອິຕິສທ຺ທໍ ປຏິຈ຺ຈ ສທ຺ທປທຕ຺ຖວາຈກຕ຺ຕປຣິທີປນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ກຖຍນ຺ໂຕ, ໂສມນສ຺ສໍ ປເວທຍິ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ. ຕຖາປວຕ຺ຕຈິຕ຺ຕປຣິທີປນວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສລາເຠ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ຈິນ຺ເຕນ຺ໂຕ, ມຄ຺ຄໍ ໂສເຘມຫໍ ຕທາ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອວໍ ອີທິເສສຸ ປໂຍເຄສຸ ສມານສຸຕິກປທໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ນ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຫິ ອຸຈ຺ຈາຣເຓ ສຕິ ສທ຺ທວິລາໂສ ນ ຠວຕິ, ກຕ຺ຖຈິ ປນ ‘‘ກຕາກຕາກຸສລາກຸສລວິສຍ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທີສຸ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາຣິຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ທຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ນ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ, ເອກາພທ຺ຘໍເຍວ ກຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ອິຕິ ສມານສຸຕິເກສຸ ວິນິຈ຺ຉໂຍ ຉພ຺ພີສາຍ ອາກາເຣຫິ ອຘິເກຫິ ຈ ມຓ຺ເຑຕ຺ວາ ທສ຺ສິໂຕ.

ຍສ຺ມາ ປນ ສມານສຸຕິເກສຸ ວິນິຈ຺ຉເຍ ທສ຺ສິເຕ ອສມານສຸຕິເກສຸປິ ວິນິຈ຺ຉໂຍ ທສ຺ເສຕພ຺ໂພ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຕມ຺ປິ ທສ຺ເສສ຺ສາມ – ຍຕ຺ຖ ນິຄ຺ຄຫີຕມ຺ຫາ ປຣາກາຣໂລໂປປິ ປາໂຐ ປຎ຺ຎາຍຕິ, ສໍໂຍຄພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ວິສໍໂຍຄຕ຺ຕມ຺ປິ. ເຕສຸ ປໂຍເຄສຸ ນິຄ຺ຄຫີຕປທໍ ອນນ຺ຕຣປເທນ ສທ຺ຘິໍ ເອກາພທ຺ຘໍເຍວ ກຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ກຕມານິ ຕານິ? ‘‘ສເຈ ຠຸຕ຺ໂຕ ຠເວຍ຺ຍາຫໍ-ສາ’ຊີໂວ ຄຣຫິໂຕ ມມ. ປຸປ຺ຜໍ’ສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິ. ຂຍມຕ຺ຕໍ ນ ນິພ຺ພານໍ’ສ ຄມ຺ຠີຣາທິວາຈໂຕ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ສເຈ ຠຸຕ຺ໂຕ ຠເວຍ຺ຍາຫ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ວິຈ຺ເຉທມກຕ຺ວາ ¶ ອນນ຺ຕເຣ ທ຺ວີສຸ ຄາຖາປເທສຸ ອນ຺ຕຣີຠູຕານໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສມານສຸຕິກປທານໍ ເອກໂຕ ອຸຈ຺ຈາຣຓມິວ ອນນ຺ຕຣປເທຫິ ສທ຺ຘິໍ ເອກາພທ຺ຘຸຈ຺ຈາຣຓວເສນ ‘‘ສເຈ ຠຸຕ຺ໂຕ ຠເວຍ຺ຍາຫໍ-ສາ’ຊີໂວ ຄຣຫິໂຕ ມມາ’’ຕິອາທິນາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ເອວຣູໂປເຍວ ຫິ ອຸຈ຺ຈາຣຓວິເສໂສ ສກເລຫິປິ ໂປຣາເຓຫິ ວິຎ຺ຎູຫິ ອນຸມໂຕ ອຸຈ຺ຈາຣິໂຕ ຈ ‘‘ອສ຺ສ ອາຊີໂວ ຄຣຫິໂຕ ມມ, ອສ຺ສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິ, ອສ຺ສ ຄມ຺ຠີຣາທິວາຈໂຕ’’ຕິເອວມາທິອຕ຺ຖປ຺ປຏິປາທນສ຺ສານຸຣູປຕ຺ຕາ.

ຍຕ຺ຖ ປນ ຍາທິເສ ອຸຈ຺ຈາຣເຓ ກຣິຍມາເນ ອຕ຺ໂຖ ປຣິພ຺ຍຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ເຕສຸ ປໂຍເຄສຸ ກ຺ວຈິ ຈສທ຺ທ ປນສທ຺ທາທິໂຍຄຏ຺ຐາເນ ອີສກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ປທມຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ວາຬາ ຈ ລປສກ຺ຂຣາ. ອຈ຺ຈນ຺ຕສນ຺ຕາ ປນ ຍາ, ອຍໍ ນິພ຺ພານສມ຺ປທາ, ‘‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂ’’ນ຺ຕິ ວາຈໍ ຠາສໂຕ ‘‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂ’’ນ຺ຕິ ຎາຓໍ ປວຕ຺ຕຕີຕິ? ອາມນ຺ຕາ. ອິຕິ ຈ ທນ຺ຕິ ຈ ທຸຕິ ຈ ຂນ຺ຕິ ຈ ຎາຓໍ ປວຕ຺ຕຕີຕິ? ນ ເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ’’ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ.

ເອເຕສຸ ຫິ ປຐມປໂຍເຄ ‘‘ວາຬາ ຈາ’’ຕິ ອີສກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ລປສກ຺ຂຣາ’’ຕິ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ລປສກ຺ຂຣາຕິ ສກ຺ຂຣສທິສມຘຸຣວຈນາ. ຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ນິຣຕ຺ຖກວຈເນຫິ ສກ຺ຂຣາ ວິຍ ມຘຸຣາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາຕ຺ຣ ພຫຸພ຺ພີຫິຕປ຺ປຸຣິສວເສນ ທ຺ວິຘາ ສມາໂສ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ ‘‘ລປາ ສກ຺ຂຣາ ວິຍ ຍາສໍ ຕາ ລປສກ຺ຂຣາ, ລເປຫິ ວາ ສກ຺ຂຣາ ວິຍາຕິ ລປສກ຺ຂຣາ’’ຕິ.

ທຸຕິຍປໂຍເຄ ‘‘ອຈ຺ຈນ຺ຕສນ຺ຕາ ປນ’’ອິຕິ ອີສກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ຍາ’’ຕິ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ຍາ ປນ ອຍໍ ນິພ຺ພານສມ຺ປທາ ອຈ຺ຈນ຺ຕສນ຺ຕາຕິ ຫິ ອຕ຺ໂຖ.

ຕຕິຍປໂຍເຄ ¶ ອິຕິ ຈ ທນ຺ຕິ ຈ ທຸຕິ ຈ ຂນ຺ຕິ ຈາຕິ ເອເຕສຸ ຈຕູສຸ ຐາເນສຸ ອິກາຣຎ຺ຈ ທໍກາຣຎ຺ຈ ທຸກາຣຎ຺ຈ ຂໍກາຣຎ຺ຈ ອີສກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕທນນ຺ຕຣໍ ຕິ ຈ ສທ຺ທາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພາ.

ເອຕ຺ຖ ຫິ ອວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາຣເຓ ສຕິ ອຎ຺ຎຖາ ຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາ ອຕ຺ໂຖ ທຸຏ຺ໂຐ ຠວຕິ. ກຖໍ? ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ ອວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາຣເຓ ສຕິ ອິຕິສທ຺ໂທ ເອວນ຺ຕິ ອຕ຺ຖວາຈໂກ ນິປາໂຕ ສິຍາ, ສນ຺ຘິວເສນ ປນ ອິກາຣຕ຺ຖວາຈໂກ ຣູຬ຺ຫີສທ຺ໂທ ນ ສິຍາ. ທນ຺ຕິສທ຺ໂທ ທມນຕ຺ໂຖ ສິຍາ, ທໍກາຣວາຈໂກ ນ ສິຍາ. ທຸຕິສທ຺ໂທ ນິຣຕ຺ຖໂກ ສິຍາ, ທຸກາຣວາຈໂກ ນ ສິຍາ. ຂນ຺ຕິສທ຺ໂທ ຂມນຕ຺ໂຖ ສິຍາ, ຂໍກາຣວາຈໂກ ນ ສິຍາ. ຕສ຺ມາ ອິກາຣ ທໍກາຣ ທຸກາຣ ຂໍກາຣານິ ອີສກໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕພ຺ພານິ.

ເອຕ຺ຖ ຫິ ອິອິຕິ ທໍອິຕິ ທຸອິຕິ ຂໍອິຕີຕິອາທິນາ ສໍຫິຕາປທຈ຺ເຉໂທ ເວທິຕພ຺ໂພ, ປຣຠູຕສ຺ສ ຈ ອິກາຣສ຺ສ ໂລໂປ. ນ ປເນຕ຺ຖ ອິທໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ‘‘ສຣູປສຣານໍ ວິສເຍ ປຣຠູຕສ຺ສ ສຣູປສຣສ຺ສ ໂລໂປ ນ ໂຫຕິ, ປຸພ຺ພສຣສ຺ເສວ ໂລໂປ ໂຫຕິ ຕຕ຺ຣາຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍາ’’ຕິ ‘‘ອກິລາສຸໂນ ວຓ຺ຓປເຖ ຂຓນ຺ຕາ, ອຸທງ຺ຄເຓ ຕຕ຺ຖ ປປໍ ອວິນ຺ທຸ’’ນ຺ຕິ ປາຬິຍໍ ສຣູປປຣສຣສ຺ສ ໂລປທສ຺ສນໂຕ. ຕຖາ ຫິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ‘‘ປວທ຺ຘໍ ອາປໍ ປປ’’ນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ ສໍວຓ຺ຓິໂຕ. ຕສ຺ມາ ‘‘ອິຕິ ຈາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ອິອິຕິ ຈາຕິ ເຉທໍ ກຕ຺ວາ ທ຺ວີສຸ ອິກາເຣສຸ ປຣສ຺ສ ອິກາຣສ຺ສ ໂລໂປ ກາຕພ຺ໂພ, ນ ປຸພ຺ພສ຺ສ.

ປຸພ຺ພສ຺ມິຎ຺ຫິ ອິກາຣວາຈເກ ອິກາເຣ ນຏ຺ເຐ ສຕິ ນິປາຕຠູເຕນ ອິຕິສທ຺ເທນ ອິກາຣສງ຺ຂາໂຕ ອຕ຺ໂຖ ນ ວິຎ຺ຎາເຍຍ຺ຍ, ນິປາຕຠູຕສ຺ສ ປນ ອິຕິສທ຺ທສ຺ສ ອິກາເຣ ນຏ຺ເຐປິ ໂສ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍເຕວ ‘‘ເທວທຕ຺ໂຕຕິ ເມ ສຸຕ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ¶ ເທວທຕ຺ຕປທຕ຺ໂຖ ວິຍ. ຕສ຺ມາ ອິຕິສທ຺ທສ຺ສ ປຣຠູຕສ຺ສ ອິກາຣສ຺ເສວ ໂລໂປ ກາຕພ຺ໂພ, ນ ປຸພ຺ພສ຺ສ ອິກາຣວາຈກສ຺ສ ອິກາຣສ຺ສ. ກຈ຺ຈາຍເນ ປນ ເຍຠຸຍ຺ຍປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ສນ຺ຘາຍ ອສຣູປສຣໂຕ ປຣສ຺ເສວ ອສຣູປສຣສ຺ສ ໂລໂປ ວຸຕ຺ໂຕ, ນ ສຣູປສຣໂຕ ປຣສ຺ສ ສຣູປສຣສ຺ສ. ມຫາປເທສສຸຕ຺ເຕຫິ ວາ ສຣູປສ຺ສ ປຣສຣສ຺ສ ໂລໂປ ວຸຕ຺ໂຕຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

‘‘ອນ຺ຕຣາ ຈ ຣາຊຄຫໍ ອນ຺ຕຣາ ຈ ນາຬນ຺ທ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ປນ ຈສທ຺ທາທິໂຍຄຏ຺ຐາເນປິ ສຕິ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ປທໍ ນ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ຍຕ຺ຖ ຈ ອາຄມກ຺ຂຣາທີນິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕສຸ ປໂຍເຄສຸ ປຸພ຺ພປທານິ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ນ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພານິ, ອາຄມກ຺ຂຣວນ຺ເຕຫິ ປຣປເທຫິ ສທ຺ຘິໍເຍວ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ນກ຺ຂຕ຺ຕຣາຊາຣິວ ຕາຣການໍ. ຠຄວາ ເອຕທໂວຈ’’ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ຍຕ຺ຖ ເຍສໍ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ສມ຺ພນ຺ໂຘ ທິສ຺ສຕິ, ອຕ຺ໂຖ ຈ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕຕ຺ຖ ຕານິ ອຕ຺ຖານຸຣູປໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ນຫາເນ ອຸສ຺ສຸກ຺ກໍ ອກາສິ, ອຸສ຺ສຸກ຺ກມ຺ປິ ອກາສິ ຍາຄຸຍາ ຂາທນີເຍ ຠຕ຺ຕສ຺ມິໍ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ນຫາເນ ອຸສ຺ສຸກ຺ກໍ ອກາສີ’’ຕິ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ອຸສ຺ສຸກ຺ກມ຺ປິ ອກາສິ ຍາຄຸຍາ ຂາທນີເຍ ຠຕ຺ຕສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພໍ. ເອວຎ຺ຫິ ສຕິ ນ ເກວລໍ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນຫາເນເຍວ ອຸສ຺ສຸກ຺ກໍ ອກາສິ, ອຖ ໂຂ ຍາຄຸຍາປິ ຂາທນີເຍປິ ຠຕ຺ຕສ຺ມິມ຺ປິ ອຸສ຺ສຸກ຺ກໍ ອກາສີຕິ ອຕ຺ຖປ຺ປກາສເນ ສມຕ຺ໂຖ ຠວຕິ, ອຏ຺ຐານປ຺ປຍຸຕ຺ໂຕ ສມຸຈ຺ຈຍຕ຺ຖວາຈໂກ ອປິສທ຺ໂທ.

ຍຕ຺ຖ ປນ ເຍສມິຕເຣນ ວາ ອິຕເຣນ ວາ ເອເກກປເທນ ອຸຠຍປເທຫິ ວາ ສມ຺ພນ຺ໂຘ ທິສ຺ສຕິ ສເຫວຕ຺ຖຍຸຕ຺ຕິຍາ, ຕຕ຺ຖ ຕານິ ຍຖາຣຫໍ ວິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕພ຺ພານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ໂສ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິອາທິກລ຺ຍາຓໍ ມຊ຺ເຌກລ຺ຍາຓໍ ປຣິໂຍສານກລ຺ຍາຓໍ ສາຕ຺ຖໍ ສພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ເກວລປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ¶ ປກາເສຕິ. ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາທໍ ໂວ ຠິກ຺ຂເວ ເທເສສ຺ສາມິ, ຕໍ ສຸຓາຖ ສາຘຸກໍ ມນສິກໂຣຖ. ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາທນໍ ເຈຕໂສ ເອໂກທິຠາວ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ. ຕຕ຺ຣິມາ ອຘິປ຺ປາຍວິຎ຺ຎາປິກາ ຄາຖາ –

ຘມ຺ມສທ຺ເທນ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມ-ຈຣິຍສທ຺ເທນ ວາ ປທໍ;

ໂຍເຊຕ຺ວາ ອີຣເຍ ວິຎ຺ຎູ, ‘‘ສາຕ຺ຖໍ ສພ຺ຍຎ຺ຊນ’’ນ຺ຕິທໍ.

‘‘ສາຘຸກ’’ນ຺ຕິ ປທໍ ວິຎ຺ຎູ, ‘‘ສຸຓາຖາ’’ຕິ ປເທນ ວາ;

ຕຖາ ‘‘ມນສິກໂຣຖ’’, ອິຕິ ວຸຕ຺ຕປເທນ ວາ;

ອີຣເຍ ໂຍຊຍິຕ຺ວານ, ອຸຠເຍຫິ ປເທຫິ ວາ.

ເອກເມເກນ ສມ຺ພນ຺ໂຘ, ສມ຺ພນ຺ໂຘ ອຸຠເຍຫິ ວາ;

ທິສ຺ສຕີຕິ ວິຊາເນຍ຺ຍ, ສທ຺ຘິເມວຕ຺ຖຍຸຕ຺ຕິຍາ.

ນຕ຺ຕໂນມຕິຍາ ເອໂສ, ອຕ຺ໂຖ ເອຕ຺ຖ ມຍາ ຣຸໂຕ;

ປຸພ຺ພາຈຣິຍສີຫານໍ, ນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ເມ ຣຸໂຕ.

ເອວໍວິເຘສຸ ອຎ຺ເຎສຸ, ປາເຐສຸປິ ອຍໍ ນໂຍ;

ເນຕພ຺ໂພ ນຍທກ຺ເຂນ, ສາສນຕ຺ຖຄເວສິນາ.

ອຕ຺ຖານຸຣູປໂຕ ສທ຺ທໍ, ອຕ຺ຖໍ ສທ຺ທານຸຣູປໂຕ;

ຈິນ຺ຕຍິຕ຺ວານ ເມຘາວີ, ໂວຫເຣ ນ ຍຖາ ຕຖາຕິ.

ອຍເມຕ຺ຖ ອຕ຺ຖສທ຺ທຈິນ຺ຕາ.

ອຕ຺ຖາຕິສຍໂຍເຄ ເອວໍ ອຸປລກ຺ເຂຕພ຺ພໍ – ຠູຘາຕຸອຕ຺ຖາຕິສຍໂຍຄໂຕ ວຑ຺ຒເນ ທິຏ຺ຐາ ‘‘ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ມຫານາໂມ ລິຈ຺ຉວີ ອຸທານໍ ອຸທາເນສິ ‘ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ວຊ຺ຊີ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ວຊ຺ຊີ’ຕິ’’ ອິຕິ ວາ ‘‘ອຫເມວ ທູສິຍາ ຠູນຫຕາ, ຣຎ຺ໂຎ ມຫາປຕາປສ຺ສາ’’ຕິ ວາ ‘‘ເວທາ ນ ຕາຓາຍ ຠວນ຺ຕິທສ຺ສ, ມິຕ຺ຕທ຺ທຸໂນ ຠູນຫຸໂນ ນຣສ຺ສາ’’ຕິ ວາ ‘‘ຠູນຫຈ຺ຈໍ ກຕໍ ມຍາ’’ຕິ ວາ ເອວໍ ວຑ຺ຒເນ ທິຏ຺ຐາ.

ວຈນສງ຺ຄເຫ ¶ ເອວໍ ອຸປລກ຺ເຂຕພ຺ພໍ – ວຕ຺ຕມານາຍ ວິຠຕ຺ຕິຍາ ປຣສ຺ສປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ປຎ຺ຈມິຍາ ປຣສ຺ສປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ສທິສໍ. ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ.

ວຕ຺ຕມານປຎ຺ຈມີນໍ ປຣສ຺ສປເທ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສຈຕຸກ຺ເກ ເອກວຈນໍ ເອກວຈເນນ, ພຫຸວຈນມ຺ປິ ພຫຸວຈເນນ ສທິສໍ. ອຫໍ ຠວາມິ, ມຍໍ ຠວາມ.

ວຕ຺ຕມານາຍ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈນໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີນໍ ອຕ຺ຕໂນປເທຫິ ທ຺ວີຫິ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈເນຫິ ສທິສໍ ກຕ຺ຖຈິ ວຓ຺ຓສມຸທາຍວເສນ ກິຎ຺ຈິ ວິເສສໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ, ເອສ ນໂຍ ອຸຕ຺ຕຣຕ຺ຣາປິ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ຕ຺ວໍ ຠວເສ, ອິທໍ ວຕ຺ຕມານາຍ ຣູປໍ. ຕ຺ວໍ ອຠວເສ, ອິທໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີນໍ ຣູປໍ.

ວຕ຺ຕມານາຍ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈນໍ ປຎ຺ຈມິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈ ປໂຣກ຺ຂາຍ ປຣສ຺ສປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈາຕິ ທ຺ວີຫິ ວຈເນຫິ ສທິສໍ. ອຫໍ ຠເວ, ອິທໍ ວຕ຺ຕມານປຎ຺ຈມີນໍ ຣູປໍ. ຕ຺ວໍ ພຠູເວ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ.

ວຕ຺ຕມານາຍ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ປໂຣກ຺ຂຊ຺ຊຕນີນໍ ອຕ຺ຕໂນປເທຫິ ທ຺ວີຫິ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສພຫຸວຈເນຫິ ສທິສໍ. ມຍໍ ຠວາມ຺ເຫ, ອິທໍ ວຕ຺ຕມານາຍ ຣູປໍ. ມຍໍ ພຠູວິມ຺ເຫ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ. ມຍໍ ອຠວິມ຺ເຫ, ອິທມຊ຺ຊຕນິຍາ ຣູປໍ.

ປຎ຺ຈມິຍາ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ສທິສໍ. ຕຸມ຺ເຫ ຠວວ຺ໂຫ, ອິທໍ ປຎ຺ຈມິຍາ ຣູປໍ. ຕຸມ຺ເຫ ພຠູວິວ຺ໂຫ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ.

ປໂຣກ຺ຂາຍ ປຣສ຺ສປທໍ ປຐມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນ ປຐມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ຈ ອຊ຺ຊຕນິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ປຐມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ຈາຕິ ທ຺ວີຫິ ວຈເນຫິ ສທິສໍ. ເຕ ພຠູວຸ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ. ເຕ ອຠວຸ, ອິທໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີນໍ ຣູປໍ.

ປໂຣກ຺ຂາຍ ¶ ປຣສ຺ສປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ປຐມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ຈ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ປຐມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈ ອຊ຺ຊຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ຈາຕິ ຈຕູຫິ ວຈເນຫິ ສທິສໍ. ຕຸມ຺ເຫ ພຠູວິຕ຺ຖ, ໂສ ພຠູວິຕ຺ຖ, ອິມານິ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປານິ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວຕ຺ຖ, ໂສ ອຠວຕ຺ຖ, ອິມານິ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ຣູປານິ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິຕ຺ຖ, ອິທມຊ຺ຊຕນິຍາ ຣູປໍ.

ປໂຣກ຺ຂາຍ ປຣສ຺ສປທໍ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈນໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈ ອຊ຺ຊຕນິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈາຕິ ທ຺ວີຫິ ວຈເນຫິ ສທິສໍ. ອຫໍ ພຠູວໍ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ. ອຫໍ ອຠວໍ, ອິທໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີນໍ ຣູປໍ.

ປໂຣກ຺ຂາຍ ປຣສ຺ສປທໍ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ສທິສໍ. ມຍໍ ພຠູວິມ຺ຫ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ. ມຍໍ ອຠວມ຺ຫ, ອິທໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ຣູປໍ.

ປໂຣກ຺ຂາຍ ອຕ຺ຕໂນປທອຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈນໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈ ອຊ຺ຊຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈາຕິ ທ຺ວີຫິ ວຈເນຫິ ສທິສໍ. ອຫໍ ພຠູວິໍ, ອິທໍ ປໂຣກ຺ຂາຍ ຣູປໍ. ອຫໍ ອຠວິໍ, ອິທໍ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີນໍ ຣູປໍ.

ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ປຣສ຺ສປທໍ ປຐມປຸຣິເສກວຈນໍ ອຊ຺ຊຕນິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ປຐມປຸຣິເສກວຈເນນ ສທິສໍ. ໂສ ອຠວາ.

ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນິຍາ ປຣສ຺ສປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈນໍ ອຊ຺ຊຕນິຍາ ປຣສ຺ສປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈເນນ ສທິສໍ. ຕ຺ວໍ ອຠໂວ.

ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ປຣສ຺ສປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ປຣສ຺ສປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ປຐມປຸຣິເສກວຈເນນ ຈາຕິ ທ຺ວີຫິ ວຈເນຫິ ສທິສໍ. ຕຸມ຺ເຫ ¶ ຠວິສ຺ສຖ, ອິທໍ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ຣູປໍ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິສ຺ສຖ, ໂສ ອຠວິສ຺ສຖ, ອິມານິ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ຣູປານິ.

ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈນໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສກວຈເນນ ສທິສໍ. ຕ຺ວໍ ຠວິສ຺ສເສ, ອິທໍ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ຣູປໍ. ຕ຺ວໍ ອຠວິສ຺ສເສ, ອິທໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ຣູປໍ.

ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ອຕ຺ຕໂນປເທນ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈເນນ ສທິສໍ. ຕຸມ຺ເຫ ຠວິສ຺ສວ຺ເຫ, ອິທໍ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ຣູປໍ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິສ຺ສວ຺ເຫ, ອິທໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ຣູປໍ.

ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ອຕ຺ຕໂນປທໍ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈນໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ປຣສ຺ສປເທນຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈເນນ ສທິສໍ. ອຫໍ ຠວິສ຺ສໍ, ອິທໍ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍາ ຣູປໍ. ອຫໍ ອຠວິສ຺ສໍ, ອິທໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ຣູປໍ. ເສສານິ ສພ຺ພາສມຏ຺ຐນ຺ນໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ວຈນານິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວິສທິສານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຠວນ຺ຕິ ຈຕ຺ຣ –

ວຕ຺ຕມານາປຎ຺ຈມີສຸ, ຖທ຺ວຍໍ ສມຸທີຣິຕໍ;

‘‘ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ’’ອິຈ຺ຈຕ຺ຣ, ອຸທາຫຣຓກໍ ທ຺ວິຘາ.

ມິທ຺ວຍໍ ມທ຺ວຍຎ຺ເຈວ, ຕາສຸ ວຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວິຘາ ທ຺ວິຘາ;

‘‘ຠວາມີ’’ຕິ ‘‘ຠວາມາ’’ຕິ, ເຈຕ຺ຖ ຣູປານິ ນິທ຺ທິເສ.

ວຕ຺ຕມານກຫິຍ຺ຍຕ຺ຕ-ນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິສຸ;

ເສຕ຺ຕຍໍ ‘‘ຠວເສ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ, ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິໂຕ;

‘‘ອຠວເສ’’ຕິ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕ-ນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິໂຕ.

ວຕ຺ຕມານາປຎ຺ຈມິກາ-ປໂຣກ຺ຂາສຸ ວິຠຕ຺ຕິສຸ;

ເອຕ຺ຕຍໍ ລປິຕໍ ຕຕ຺ຖ, ອາໂທ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວເສນ ຕຸ.

ຊຎ຺ຎາ ‘‘ອຫໍ ຠເວ’’ຕິ ‘‘ຕ຺ວໍ, ພຠູເວ’’ຕິ ປໂຣກ຺ຂໂຕ;

ວຕ຺ຕມານາປໂຣກ຺ຂຊ຺ຊ-ຕນີສຸ ຕີສຸ ສທ຺ທິຕໍ.

ມ຺ເຫຕ຺ຕຍໍ ¶ ກມໂຕ ຣູປໍ, ມຍໍສທ຺ທວິເສສິຍໍ;

‘‘ສມ຺ຠວາມ຺ເຫ ພຠູວິມ຺ເຫ, ອຠວິມ຺ເຫ’’ຕິ ນິທ຺ທິເສ.

ປຎ຺ຈມິກາປໂຣກ຺ຂາສຸ, ວ຺ໂຫທ຺ວຍໍ ຣູປເມຕ຺ຖ ຫິ;

‘‘ຠວວ຺ໂຫ ພຠູວິວ຺ໂຫ’’ຕິ, ຕຸມ຺ເຫສທ຺ທວິເສສິຍໍ.

ປໂຣກ຺ຂມ຺ຫິ ວາ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕ-ນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິສຸ;

ອຸຕ຺ຕຍໍ ‘‘ເຕ ພຠູວູ’’ຕິ, ຣູປໍ ຊຎ຺ຎາ ປໂຣກ຺ຂໂຕ;

ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນິໂຕ, ຊຎ຺ຎາ ‘‘ເຕ ອຠວູ’’ອິຕິ.

ປໂຣກ຺ຂມ຺ຫິ ວາ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕ-ນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິສຸ;

ສທ຺ທິຕໍ ຕຖສໍໂຍຄ- ປຎ຺ຈກໍ ອິຕິ ນິທ຺ທິເສ.

ພຠູວິຕ຺ຖທ຺ວຍໍ ຕຕ຺ຖ, ຣູປໍ ຊຎ຺ຎາ ປໂຣກ຺ຂຊໍ;

ພວ຺ຫຕ຺ເຕກຕ຺ຕໂຕ ວຸຕ຺ຕໍ, ມຊ຺ຌິມປຐມວ຺ຫຍໍ.

ອຠວຕ຺ຖທ຺ວຍໍ ເຎຍ຺ຍໍ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີວິຠຕ຺ຕິຊໍ;

ພວ຺ຫຕ຺ເຕກຕ຺ຕໂຕ ວຸຕ຺ຕໍ, ມຊ຺ຌິໂມ ປຐໂມ ຈ ໂສ;

‘‘ອຠວິຕ຺ຖາ’’ຕິທໍ ຣູປໍ, ອຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິຊໍ.

ຕຎ຺ຈ ໂຂ ພຫຸກຕ຺ຕມ຺ຫິ, ຕຸມ຺ເຫສທ຺ເທນ ໂຍຊເຍ;

ປໂຣກ຺ຂາວ຺ຫຍຫິຍ຺ຍຕ຺ຕ-ນຊ຺ຊຕນີສຸ ກິຕ຺ຕິຕໍ.

ອໍຕຍໍ ຕຕ຺ຖ ອາທິຍໍ, ‘‘ພຠູວໍ’’ຣູປມີຣິຕໍ;

ທຸວິນ຺ນໍ ອຠວໍຣູປໍ, ອຫໍສທ຺ເທນ ໂຍຊເຍ.

ປໂຣກ຺ຂກາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ-ວເສນ ມ຺ຫທຸກໍ ‘‘ມຍໍ;

ພຠູວິມ຺ຫ ອຠວິມ຺ຫ’’, ອິຕິ ຣູປທ຺ວຍໍ ກມາ.

ປໂຣກ຺ຂາວ຺ຫຍຫິຍ຺ຍຕ຺ຕ-ນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິສຸ;

ອິໍຕຍໍ ຕຸ ຕຫິໍ ຣູປໍ, ‘‘ພຠູວິ’’ນ຺ຕິ ປໂຣກ຺ຂຊໍ;

‘‘ອຠວິ’’ນ຺ຕີຕຣາສໍ ຕຸ, ອຫໍສທ຺ທຍຸຕາຂິລໍ.

ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີສຸ ¶ , ອາທ຺ວຍໍ ມຕເມຕ຺ຖ ຫິ;

‘‘ອຠວາ’’ ອິຕິ ເອກຕ຺ເຕ, ຣູປໍ ປຐມໂປຣິສໍ.

ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີສຸ, ໂອທ຺ວຍໍ ວຸຕ຺ຕເມຕ຺ຖ ຕຸ;

‘‘ອຠໂວ’’ອິຕິ ເອກຕ຺ເຕ, ຣູປໍ ມຊ຺ຌິມໂປຣິສໍ.

ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍກາລາຕິ-ປຕ຺ຕີສຸ ທ຺ວີສຸ ຠາສິຕໍ;

ພວ຺ຫຕ຺ເຕ ພຫຸເອກຕ຺ເຕ, ສສໍໂຍຄໍ ສ຺ສຖຕ຺ຕຍໍ.

‘‘ຕຸມ຺ເຫ ຠວິສ຺ສຖິ’’ຈ຺ເຈຕໍ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍໂຕ ມຕໍ;

‘‘ອຠວິສ຺ສຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ, ‘‘ອຠວິສ຺ສຖ ໂສ’’ຕິ ຈ;

ກາລາຕິປຕ຺ຕິໂຕ ວຸຕ຺ຕໍ, ເອຕຎ຺ຫິ ວຈນທ຺ວຍໍ.

ຠວິສ຺ສນ຺ຕິຍກາລາຕິ-ປຕ຺ຕີສຸ ສມຸທີຣິຕໍ;

ມຊ຺ຌິມປຸຣິສຏ຺ຐາເນ, ສສໍໂຍຄໍ ສ຺ສເສຍຸຄໍ.

‘‘ຠວິສ຺ສເສ ຕ຺ວ’’ມິຈ຺ເຈຕໍ, ‘‘ຕ຺ວໍ ອຠວິສ຺ສເສ’’ຕິ ຈ;

ອິມານິ ຕຸ ປໂຍຄານິ, ຕຕ຺ຖ ວິຎ຺ຎູ ປກາສເຍ.

ສ຺ສວ຺ເຫທ຺ວຍໍ ເສນ ຍຸຕໍ, ສ຺ສໍທ຺ວຍຎ຺ຈ ຈຕຸກ຺ກກໍ;

ອິທມ຺ປິ ກຖິຕໍ ທ຺ວີສຸ, ຍຖາຣຸຕວິຠຕ຺ຕິສຸ.

‘‘ຠວິສ຺ສວ຺ເຫ’’ຕິ ພວ຺ຫຕ຺ເຕ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິກມຊ຺ຌິໂມ;

ພວ຺ຫຕ຺ເຕ ‘‘ອຠວິສ຺ສວ຺ເຫ’’, ກາລາຕິປຕ຺ຕິມຊ຺ຌິໂມ.

‘‘ຠວິສ຺ສໍ’’ ອິຕິ ເອກຕ຺ເຕ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິກມຸຕ຺ຕໂມ;

‘‘ອຠວິສ຺ສ’’ນ຺ຕິ ເອກຕ຺ເຕ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິກຸຕ຺ຕໂມ.

ອິຕິ ວຸຕ຺ຕານິ ວຸຕ຺ເຕຫິ, ວຈເນຫິ ສມານຕໍ;

ຍນ຺ເຕ’ກຈ຺ເຈຫິ ຕໍ ສພ຺ພໍ, ເອກຕາລີສຘາ ຐິຕໍ.

ເສສານິ ປຎ຺ຈປຎ຺ຎາສ, ອສມານານິ ສພ຺ພຖາ;

ເອຕໍ ນຍໍ ຄເຫຕ຺ວານ, ວເທ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສມ຺ຠວາຕິ.

ອຍເມຕ຺ຖ ສມານາສມານວເສນ ວຈນສງ຺ຄໂຫ.

ອາຄມລກ຺ຂຓວເສນ ¶ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄເຫ ເອວໍ ອຸປລກ຺ເຂຕພ຺ພໍ –

ຠວິສ຺ສນ຺ຕີປໂຣກ຺ຂຊ຺ຊ-ຕນີກາລາຕິປຕ຺ຕິສຸ;

ນິຈ຺ຈໍ ກ຺ວຈິ ກ຺ວຈາ’ນິຈ຺ຈໍ, ອິກາຣາຄມນໍ ຠເວ.

ອິກາຣາຄມນໍ ຕຎ຺ຫິ, ປໂຣກ຺ຂາຍໍ ວິຠຕ຺ຕິຍໍ;

ພວ຺ຫຕ຺ເຕ ມຊ຺ຌິມຏ຺ຐາເນ, ພວ຺ຫຕ຺ເຕ ຈຸຕ຺ຕເມ ສິຍາ;

ປຣສ຺ສປທໍ ສນ຺ຘາຍ, ອິທໍ ວຈນມີຣິຕໍ.

ອຸຕ຺ຕເມກວໂຈ ຈາປິ, ເນຕສ຺ສ ອຕ຺ຕໂນປເທ;

ໂຫຕີຕິ ອວຄນ຺ຕພ຺ພໍ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິມ຺ຫິ ສພ຺ພໂສ.

ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນິກ-ກາລາຕິປຕ຺ຕີສຸ ປນ;

ອກາຣາຄມນໍ ໂຫຕິ, ສພ຺ພໂສ ອິຕິ ລກ຺ຂເຍ.

ອຊ຺ຊຕນິມ຺ຫິ ພວ຺ຫຕ຺ເຕ, ມຊ຺ຌິເມ ອຸຕ຺ຕເມ ຕຖາ;

ພວ຺ຫຕ຺ຕມ຺ຫິ ອກາເຣນ, ອິກາຣາຄມນໍ ຠເວ.

ອິກາຣາຄມນໍ ນິຈ຺ຈໍ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍໍ ຠເວ;

ອກາຣາຄມນໍ ຕຕ຺ຖ, ອເນກນ຺ຕິກມີຣິຕໍ.

ອກາຣາຄມນໍເຍວ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນ຺ຍໍ ປກາສຕິ;

ປໂຣກ຺ຂາຍໍ ຠວິສ຺ສນ຺ຕ຺ຍ-ຎ຺ຈິກາໂຣເຍວ ທິສ຺ສຕິ.

ອກາຣາຄມນຎ຺ເຈວ, ອິກາຣາຄມນມ຺ປິ ຈ;

ອຊ຺ຊຕນິກກາລາຕິ-ປຕ຺ຕີສຸ ປນ ທິສ຺ສຕິ.

ຕີສຸ ເສສວິຠຕ຺ຕີສຸ, ນາ’ກາຣຕ຺ຕຍມີຣິຕໍ;

ວຕ຺ຕມານາຍ ປຎ຺ຈມ຺ຍໍ, ສຕ຺ຕມິຍນ຺ຕິ ສພ຺ພໂສ.

ອິກາເຣເນວ ສຫິຕາ, ທ຺ເວ ຠວນ຺ຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ສຕ຺ຕ ທ຺ວາທສ ໂຫນ຺ເຕຕ຺ຖ, ວຈນານີຕິ ລກ຺ຂເຍ.

ອກາເຣເນວ ສຫິຕາ, ເອກາເຍວ ວິຠຕ຺ຕິ ຕຸ;

ທ຺ວາທສ ວຈນາເນຕ຺ຖ, ຠວນ຺ຕີຕິ ຈ ລກ຺ຂເຍ.

ອກາຣິກາຣສຫິຕາ ¶ , ທຸເວເຍວ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ຈຕ຺ຕາຣິ ທ຺ວາທສຎ຺ເຈວ, ວຈນານິ ຠວນ຺ຕິຘ.

ອາກາຣຕ຺ຕຍມຸຕ຺ຕາ ຕຸ, ຕິສ຺ໂສເຍວ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ວຈນາເນຕ຺ຖ ຉຕ຺ຕິໍສ, ໂຫນ຺ຕີຕິ ປຣິທີປເຍ.

ປໂຣກ຺ຂາອຊ຺ຊຕນີສຸ, ປຎ຺ຈຏ຺ຐ ຈ ຍຖາກ຺ກມໍ;

ອິກາຣໂຕ ວິມຸຕ຺ຕານິ, ວຈນານິ ຠວນ຺ຕິຕິ.

ເອວເມຕ຺ຖ ວິຠຕ຺ຕີນໍ, ຉນ຺ນວຸຕິວິຘານ ຈ;

ສງ຺ຄໂຫ ວຈນານນ຺ຕິ, ວິຎ຺ຎາຕພ຺ໂພ ວິຠາວິນາຕິ.

ອຍເມຕ຺ຖ ອາຄມລກ຺ຂຓວເສນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄໂຫ.

ກາລວເສນ ປນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄເຫ ທຸວິໂຘ ສງ຺ຄໂຫ ກາລຕ຺ຕຍວເສນ ສງ຺ຄໂຫ, ກາລຉກ຺ກວເສນ ສງ຺ຄໂຫ ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ວຕ຺ຕມານາປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ, ວຕ຺ຕມານາປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວຈນານິ. ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອຕີຕກາລິກາ, ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ອຕີຕວຈນານິ. ຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຕິ ອນາຄຕກາລິກາ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ອນາຄຕວຈນານິ. ກາລາຕິປຕ຺ຕິວິຠຕ຺ຕິ ປນ ກຕ຺ຖຈິ ອຕີຕກາລິກາ ກຕ຺ຖຈິ ອນາຄຕກາລິກາ, ຕສ຺ມາ ຕທນ຺ຕານິ ປທານິ ອຕີຕວຈນານິປິ ອນາຄຕວຈນານິປິ ໂຫນ຺ຕິ. ອຍໍ ກາລຕ຺ຕຍວເສນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄໂຫ.

ອຍໍ ປນ ກາລຉກ຺ກວເສນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄໂຫ – ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອຕີຕກາລິກາ, ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ອຕີຕວຈນານິ. ຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຕິ ອນາຄຕກາລິກາ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ອນາຄຕວຈນານິ. ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ, ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວຈນານິ. ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິ ອາຓຕ຺ຕິກາລິກາ ¶ , ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ອາຓຕ຺ຕິວຈນານິ. ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິ ປຣິກປ຺ປກາລິກາ, ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ປຣິກປ຺ປວຈນານິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອາຓຕ຺ຕິວຈນານີ’’ຕິ ຈ ‘‘ປຣິກປ຺ປວຈນານີ’’ຕິ ຈ ອິທໍ ຕຖາສີສມຕ຺ຕໍ ອາສິຏ຺ຐານຸມຕ຺ຍາທີສຸ ປຎ຺ຈມ຺ຍາທີນໍ ທິສ຺ສນໂຕ. ກາລາຕິປຕ຺ຕິວິຠຕ຺ຕິ ກາລາຕິປຕ຺ຕິກາລິກາ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິວິຠຕ຺ຍນ຺ຕານິ ປທານິ ກາລາຕິປຕ຺ຕິວຈນານິ. ເອວໍ ກາລຉກ຺ກວເສນ ວິຠຕ຺ຕິວຈນສງ຺ຄໂຫ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ກາລສງ຺ຄເຫ ຕິວິໂຘ ກາລສງ຺ຄໂຫ ກາລຕ຺ຕຍສງ຺ຄໂຫ ກາລຈຕຸກ຺ກສງ຺ຄໂຫ ກາລຉກ຺ກສງ຺ຄໂຫ ຈາຕິ.

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ວຕ຺ຕມານາ, ປຎ຺ຈມີ ສຕ຺ຕມີ ຈິມາ;

ໂຫນ຺ຕາຕີເຕ ປໂຣກ຺ຂາທີ, ສຫ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ.

ອນາຄເຕ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິກາປິ ວາ;

ເອວໍ ກາລຕ຺ຕຍໍ ເຎຍ຺ຍໍ, ອາຂ຺ຍາຕໍ ຕປ຺ປກາສກໍ.

ນນຸ ກຈ຺ຈາຍເນ ຄນ຺ເຖ, ກາໂລ ວຸຕ຺ໂຕ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນນຸຕ຺ຕກາເລ, ອຕີເຕນາຄເຕ ອິຕິ.

ສຈ຺ຈໍ ວຸຕ຺ໂຕ ນຸຕ຺ຕກາໂລ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ໂນຕິ ອິຈ຺ຉິໂຕ;

ສມີເປ ວຸຕ຺ຕກາໂລຕິ, ອຕ຺ຖສມ຺ຠວໂຕ ປນ.

ຕຖາ ຫິ ‘‘ຍໍ ຕິກາລ’’ນ຺ຕິ, ວຸຕ຺ຕມາຈຣິເຍຫິປິ;

ນ ກາລໂຕ ວິນິມຸຕ຺ຕໍ, ອາຂ຺ຍາຕໍ ກິຎ຺ຈິ ທິສ຺ສຕິ.

ນນຸ ຈາວຸຕ຺ຕກາເລຕິ, ອຕ຺ໂຖ ຕຕ຺ຣ ຕຸ ຍຸຊ຺ຊຕິ;

ຕຖາ ຫິ ຉພ຺ພິໂຘ ກາໂລ, ນິຣຸຕ຺ຕິມ຺ຫິ ປກາສິໂຕ.

ອຕີຕານາຄໂຕ ປຈ຺ຈຸ-ປ຺ປນ຺ໂນ ອາຓຕ຺ຕິເມວ ຈ;

ປຣິກປ຺ໂປ ຈ ກາລສ຺ສ, ອຕິປຕ຺ຕີຕິ ຉພ຺ພິໂຘ.

ທຸເວ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ຕຕ຺ຖ, ອາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປິກາ;

ກາລມນາມສິຕ຺ວາປິ, ນິຣຸຕ຺ຕຎ຺ຎູຫິ ຠາສິຕາ.

‘‘ຄຈ຺ຉຕຸ ¶ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍິ’’ຈ຺ຈາທິ-ວຈເນ ກຖິເຕ ນ ຫິ;

ກ຺ຣິຍາ ນິປ຺ຜຊ຺ຊຕິ ນິຏ຺ຐໍ, ນາຄຕາ ນາຕິປນ຺ນິກາ.

ກາລາຕິປຕ຺ຕິກາ ສທ຺ທາ, ອຕີເຕນາຄເຕປິ ຈ;

ຠວນ຺ຕີຕິ ຍຖາວຸຕ຺ຕາ, ນິຣຸຕ຺ຕິມ຺ຫິ ວິທູຫິ ເວ.

ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີວ຺ຫິຕາ, ອາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປິກາ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ຠວນ຺ຕີຕິ, ນ ຕຖາ ຕຕ຺ຖ ຠາສິຕາ.

ຕສ຺ມາ ກຈ຺ຈາຍເນ ຄນ຺ເຖ, ‘‘ນຸຕ຺ຕກາເລ’’ຕິ ຍໍ ປທໍ;

ອຕ຺ໂຖ ‘‘ອວຸຕ຺ຕກາເລ’’ຕິ, ຕສ຺ສ ຎາຍຕິເມວິທໍ.

ສຈ຺ຈເມວໍ ຕຸ ສນ຺ເຕປິ, ອາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປິກາ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນປິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ, ປຓ຺ຑິເຕນ ນຍຎ຺ຎຸນາ.

ກສ຺ມາຕິ ເຈ ອາຓາປນໍ, ປຣິກປ຺ໂປ ຈ ສຈ຺ຈໂຕ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ຍໂຕ ອຕ຺ຖາ, ນິປ຺ຜນ຺ນາ ທິສ຺ສເຣ ອິເມ.

‘‘ອນຸຕ຺ຕກາເລ’’ຕິ ປທໍ, ເອຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ໂຊຕກໍ;

‘‘ສມີເປ ວຸຕ຺ຕກາເລ’’ຕິ, ອຕ຺ຖທີປນໂຕຖ ວາ.

ອຕ຺ຖານໍ ຄມນາທີນໍ, ນິປ຺ຜຕ຺ຕິ ນ ຕຸ ທິສ຺ສຕິ;

‘‘ຄຈ຺ຉຕຸ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍິ’’ຈ຺ຈາທິ, ວຸຕ຺ຕກາເລ ຍໂຕ ຕໂຕ;

ອວຸຕ຺ຕກາເລ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ, ຕທ຺ທີປກວິຠຕ຺ຕິໂຍ.

ກາໂລ ວາ ວຸຕ຺ຕກາໂລຕິ, ອິຈ຺ເຈວໍ ຄຫິໂຕ ອິຘ;

ທກ຺ຂິຓາສຸທ຺ຘິປາຐມ຺ຫິ, ກຕາວ ຕຕິຍາ ອຍໍ;

ກາລທີປນຕາ ຕາສໍ, ອິຕິ ຍຸຊ຺ຊຕິ ນາຎ຺ຎຖາ.

ອຕ຺ຖທ຺ວຍໍ ປກາເສຕຸໍ, ຄນ຺ເຖ ກຈ຺ຈາຍນວ຺ຫເຍ;

ເຖໂຣ ກຈ຺ຈາຍໂນ ‘‘ນຸຕ຺ຕ-ກາເລ’’ຕິ ປທມພ຺ຣວິ.

ເອວໍ ຕິຘາ ຈຕຸຘາປິ, ວຸຕ຺ໂຕ ກາລານ ສງ຺ຄໂຫ;

ຉຘາ ອິທານິ ກາລານໍ, ສງ຺ຄໂຫ ນາມ ນິຍ຺ຍເຕ.

ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ¶ ປໂຣກ຺ຂາ ຈ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ອຖ ອຊ຺ຊຕນີ ຈາຕິ, ຕິສ຺ໂສ’ຕີເຕ ປກາສິຕາ.

ອນາຄເຕ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ, ຠວຕີຕິ ປກິຕ຺ຕິຕາ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ວຕ຺ຕມານາ, ຕິກາເລ ປຎ຺ຈຘາ ກຕາ.

ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີວ຺ຫິຕາ, ອາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປິກາ;

ສງ຺ຄຍ຺ຫມານາ ຕາ ຍນ຺ຕິ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນມ຺ຫິ ສງ຺ຄຫໍ.

ຍສ຺ມາ ປຎ຺ຈມິຠູຕາຍ, ວຕ຺ຕມານາຍ ຐານໂຕ;

ສມານາ ປຎ຺ຈມີ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ສາ ປຎ຺ຈມີ ມຕາ.

ສຕ຺ຕມີ ປນ ກິຎ຺ຈາປິ, ສມານາ ຕາຫິ ສຕ຺ຕມາ;

ໂຫຕິ ຍສ຺ມາ ຕໂຕ ວຸຕ຺ຕາ, ສຕ຺ຕມີຕ຺ເວວ ໂນ ມຕິ.

ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາທີຫິ, ຍຊ຺ເຊວໍ ວຕ຺ຕມານິກາ;

ຉຏ຺ຐີ ຠເວຍ຺ຍ ກາລາຕິ-ປຕ຺ຕິກາຕີຕວາຈິກາ.

ປຎ຺ຈມີ ຕາຍ ຉຏ຺ຐສ຺ສ, ຕຸລ຺ຍຕ຺ຕາ ຐານໂຕ ນນຸ;

ຕາຫິ ສຕ຺ຕວິຠຕ຺ຕີຫິ, ສຕ຺ຕມີ ອຏ຺ຐມີ ສິຍາ.

ອິຕິ ເຈ ໂກຈິ ຠາເສຍ຺ຍ, ‘‘ຕນ຺ນາ’’ຕິ ປຏິເສຘເຍ;

ອຕີເຕນາຄເຕ ຈາປິ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິສມ຺ຠວາ.

ຕຖາ ຫິ ຠາສິຕາ ຈູຬ-ນິຣຸຕ຺ຕິມ຺ຫິ ວິສຸໍ ອຍໍ;

ກາລາຕິປຕ຺ຍຕີຕມ຺ຫາ-ນາຄເຕ ຈາຕິ ທີປເຍ.

ກ຺ຣິຍາຕິປນ຺ເນຕີເຕຕິ, ກສ຺ມາ ກຈ຺ຈາຍເນ ຣຸຕໍ;

ອຖາປິ ເຈ ວເທຍ຺ຍຕ຺ຣ, ‘‘ປາເຍນາ’’ຕິ ປກາສເຍ.

ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຫິ ໂລກສ຺ມິໍ, ອຕີຕມ຺ຫິ ປວຕ຺ຕຕິ;

ກາລາຕິປຕ຺ຕິສໍຍຸຕ຺ໂຕ, ໂວຫາໂຣ ອິຕິ ລກ຺ຂເຍ.

ອຕ຺ຣິທໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ອຕີຕວຈນໍ – ‘‘ສຈາຍໍ ຠິກ຺ຂເວ ຣາຊາ ປິຕຣໍ ຘມ຺ມິກໍ ຘມ຺ມຣາຊານໍ ຊີວິຕາ ນ ໂວໂຣເປສ຺ສຖ, ອິມສ຺ມິໍເຍວສ຺ສ ອາສເນ ວິຣຊໍ ວີຕມລໍ ຘມ຺ມຈກ຺ຂຸ ¶ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສຖາ’’ຕິ. ‘‘ປສ຺ສານນ຺ທ ອິມໍ ມຫາຘນເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ນຄເຣ ທ຺ເວອສີຕິໂກຏິຘນໍ ເຂເປຕ຺ວາ ຠຣິຍໍ ອາທາຍ ຠິກ຺ຂາຍ ຈຣນ຺ຕໍ. ສເຈ ຫິ ອຍໍ ປຐມວເຍ ໂຠເຄ ອເຂເປຕ຺ວາ ກມ຺ມນ຺ເຕ ປໂຍຊຍິສ຺ສາ, ອິມສ຺ມິໍເຍວ ນຄເຣ ອຄ຺ຄເສຏ຺ຐິ ອຠວິສ຺ສາ. ສເຈ ປນ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ປພ຺ພຊິສ຺ສາ, ອຣຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓິສ຺ສາ, ຠຣິຍາປິສ຺ສ ອນາຄາມິຜເລ ປຕິຏ຺ຐຫິສ຺ສາ. ສເຈ ມຊ຺ຌິມວເຍ ໂຠເຄ ອເຂເປຕ຺ວາ ກມ຺ມນ຺ເຕ ປໂຍຊຍິສ຺ສາ, ທຸຕິຍເສຏ຺ຐິ ອຠວິສ຺ສາ. ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ປພ຺ພຊນ຺ໂຕ ອນາຄາມີ ອຠວິສ຺ສາ, ຠຣິຍາປິສ຺ສ ສກທາຄາມິຜເລ ປຕິຏ຺ຐຫິສ຺ສາ. ສເຈ ປຈ຺ຉິມວເຍ ໂຠເຄ ອເຂເປຕ຺ວາ ກມ຺ມນ຺ເຕ ປໂຍຊຍິສ຺ສາ, ຕຕິຍເສຏ຺ຐິ ອຠວິສ຺ສາ. ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ປພ຺ພຊນ຺ໂຕ ສກທາຄາມີ ອຠວິສ຺ສາ, ຠຣິຍາປິສ຺ສ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜເລ ປຕິຏ຺ຐຫິສ຺ສາ’’ ອິຕິ ວາ, ‘‘ສເຈ ສຕ຺ຖາ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສິສ຺ສາ, ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊາ ອຠວິສ຺ສາ. ຣາຫຸລສາມເຓໂຣ ປຣິຓາຍກຣຕນໍ, ເຖຣີ ອິຕ຺ຖິຣຕນໍ, ສກລຈກ຺ກວາຬຣຊ຺ຊໍ ເອເຕສຎ຺ເຎວ ອຠວິສ຺ສາ’’ ອິຕິ ວາ ເອວໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ອຕີຕວຈນໍ ຠວຕິ.

ກຖໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ອນາຄຕວຈນໍ ຠວຕິ? ‘‘ຈິຣມ຺ປິ ຠກ຺ໂຂ ອຠວິສ຺ສາ, ສເຈ ນ ວິວທາມເສ. ອສີສກໍ ອນງ຺ຄຸຏ຺ຐໍ, ສິງ຺ຄາໂລ ຫຣຕິ ໂຣຫິຕໍ’’ອິຕິວາ, ‘‘ສເຈ ອານນ຺ທ ນາລຠິສ຺ສາ ມາຕຸຄາໂມ ຕຖາຄຕປ຺ປເວທິເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອານນ຺ທ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ອຠວິສ຺ສາ’’ຕິ ອິຕິ ວາ, ‘‘ອຍໍ ອງ຺ຄຸລິມາລສ຺ສ ມາຕາ ‘ອງ຺ຄຸລິມາລໍ ອາເນສ຺ສາມີ’ຕິ ຄຈ຺ຉຕິ, ສເຈ ສມາຄມິສ຺ສຕິ, ອງ຺ຄຸລິມາໂລ ‘ອງ຺ຄຸລິສຫສ຺ສໍ ປູເຣສ຺ສາມີ’ຕິ ມາຕຣໍ ມາເຣສ຺ສຕິ. ສຈາຫໍ ນ ຄມິສ຺ສາມິ, ມຫາຊານິໂກ ອຠວິສ຺ສາ’’ ອິຕິ ວາ ເອວໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ອນາຄຕວຈນໍ ຠວຕິ ¶ . ກຈ຺ຈາຍເນ ປນ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອຕີຕປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ສນ຺ຘາຍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິວິຠຕ຺ຕິຍາ ອຕີຕກາລິກຕາ ວຸຕ຺ຕາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ກຈ຺ຈາຍເນປິ ວາ ເອສາ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິກາ ປນ;

ອນາຄເຕປິ ໂຫຕີຕິ, ອຍມຕ຺ໂຖປິ ທິສ຺ສຕິ.

ອປ຺ປຈ຺ຈກ຺ເຂ ປໂຣກ຺ຂາຍ-ຕີເຕ ອິຕິ ຫິ ລກ຺ຂເຓ;

ສນ຺ເຕປ຺ຍຕີຕຄ຺ຄຫເຓ, ອນເປກ຺ຂິຍ ຕໍ ອິທໍ.

ອນາຄເຕ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ, ອິຕິ ສຸຕ຺ຕສ຺ສນນ຺ຕຣໍ;

ກາລາຕິປຕ຺ຕິວຈນາ, ອນາຄຕານຸກຑ຺ຒນໍ;

ຕສ຺ມາ ອນິຍຕໍ ກາລໍ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິກໍ ວິນາ.

ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸ-ປ຺ປນ຺ນິກາຫິ ວິຠຕ຺ຕິຫິ;

ສຕ຺ຕມີ ສຕ຺ຕມີເຍວ, ຠວເຕ ນ ຕຸ ອຏ຺ຐມີ.

ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີນໍ ຕຸ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວິຠຕ຺ຕິຍໍ;

ສງ຺ຄຓ຺ຫນຕ຺ຖເມຕາສໍ, ມຊ຺ເຌ ຉຏ຺ຐີ ນ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຕຖາ ປຎ຺ຈ ອຸປາທາຍ, ຠວິຕພ຺ພຎ຺ຈ ຉຏ຺ຐິຍາ;

ປຎ຺ຈມິຍາ ຕຸ ສາ ເອສາ, ‘‘ຉຏ຺ຐີ’’ຕິ ນ ສມີຣິຕາ.

ຉຏ຺ຐີຠາວມ຺ຫິ ສນ຺ເຕປິ, ‘‘ປຎ຺ຈມີ’’ຕິ ວໂຈ ປນ;

ປຎ຺ຈມິຍາ ວິຠຕ຺ຕິຍາ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວິຠຕ຺ຕິຍໍ.

ສງ຺ຄຓ຺ຫນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ, ວິຎ຺ຎາຕພ຺ພາ ວິຠາວິນາ;

ປຎ຺ຈມິໍ ຕຸ ອຸປາທາຍ, ສຕ຺ຕມິຍາ ວິຠຕ຺ຕິຍາ.

ຉຏ຺ຐິຍາ ຈ ຠວິຕພ຺ພໍ, ນ ສາ ‘‘ຉຏ຺ຐີ’’ຕິ ອີຣິຕາ;

ຉຏ຺ຐິໍ ປນ ອຸປາທາຍ, ‘‘ສຕ຺ຕມີ’’ຕ຺ເວວ ອີຣິຕາ.

ມຊ຺ເຌ ຉຏ຺ຐິໍ ອທສ຺ເສຕ຺ວາ, ເອວໍ ຕຸ ກຖນມ຺ປິ ຈ;

ສຕ຺ຕມິຍາ ວິຠຕ຺ຕິຍາ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວິຠຕ຺ຕິຍໍ;

ສງ຺ຄຓ຺ຫນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ, ອຘິປ຺ປາຍໍ ວິຠາວເຍ.

ສຠາໂວ ເຫສ ວຕ຺ຖູນໍ, ຄມ຺ຠີຣຕ຺ເຖສຸ ອຕ຺ຕໂນ;

ເຍນ ເກນຈາກາເຣນ, ອຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ຎາປນໍ.

ຍຊ຺ເຊວໍ ¶ ປຐມໍຕີເຕ-ນາຄເຕ ຈ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ວຕ຺ວາ ຕໂຕ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ, ກເຖຕພ຺ພາ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ.

ກຈ຺ຈາຍນວ຺ຫເຍ ຄນ຺ເຖ, ກສ຺ມາ ເອວໍ ນ ຠາສິຕາ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວິຠຕ຺ໂຍວ, ກສ຺ມາ ອາທິມ຺ຫິ ຠາສິຕາ?

ຍສ຺ມາ ວທນ຺ຕິ ໂວຫາຣ-ປເຖ ເອຕາວ ປາຍໂຕ;

ຕສ຺ມາ ພຫຸປ຺ປໂຍຄຕ຺ຕໍ, ໂຫເຕຕາສໍ ວິຠຕ຺ຕິນໍ.

ອາໂທພຫຸປ຺ປໂຍໂຄວ, ກເຖຕພ຺ໂພຕິ ຎາຍໂຕ;

ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນມ຺ຫິ ສມ຺ຠູຕາ, ວິຠຕ຺ໂຍວາທິໂຕ ມຕາ.

ອຕີຕານາຄຕໍ ວຕ຺ວາ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ຕໂຕ ປຣໍ;

ຍສ຺ມາ ວຸຕ຺ຕມ຺ຫິ ໂລກສ຺ມິໍ, ໂຫຕິ ວາຈາສິລິຏ຺ຐຕາ.

ຕສ຺ມາ ສິລິຏ຺ຐກຖເນ, ອຕີຕາທິມເປກ຺ຂິຍ;

ປຎ຺ຈມີ ສຕ຺ຕມີ ເຈຕາ, ວຕ຺ຕມານາຍນນ຺ຕຣໍ;

ສງ຺ຄຓ຺ຫນຕ຺ຖມກ຺ຂາຕາ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວິຠຕ຺ຕິສຸ.

ເອຕ຺ຖ ຫິ ຍຖາ ‘‘ມາຕາປິຕໂຣ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ສິລິຏ຺ຐກຖນໍ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມິໍເຍວ ວຈເນ ວິປຣິຍຍໍ ກຕ຺ວາ ສມາສວເສນ ‘‘ປິຕາມາຕໂຣ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ສິລິຏ຺ຐກຖນໍ ນ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຕາທິສີ ສທ຺ທຣຈນາ ອປູຊນີຍາ, ‘‘ປິຕາ ມາຕາ ຈ ເມ ທຊ຺ຊຸ’’ນ຺ຕິ ປາໂຐ ປນ ພ຺ຍາສວເສນ ຍຖິຈ຺ຉິຕປ຺ປໂຍຄຕ຺ຕາ ປູຊນີໂຍ, ເອວເມວ ‘‘ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ສິລິຏ຺ຐກຖນໍ ໂຫຕິ, ‘‘ອຕີຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານາຄຕ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທິນາ ວຸຕ຺ເຕ ສິລິຏ຺ຐກຖນໍ ນ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຕາທິສີ ສທ຺ທຣຈນາ ອປູຊນີຍາ ສິຍາ. ‘‘ອຕີຕາຣມ຺ມຓາ ປຈ຺ຈຸ-ປ຺ປນ຺ນານາຄຕໂຄຈຣາ’’ຕິ ວຈນໍ ປນ ຄາຖາພນ຺ຘສຸຂຕ຺ຖໍ ຍຖິຈ຺ຉິຕປ຺ປໂຍຄຕ຺ຕາ ປູຊນີຍເມວ. ອຍເມຕ຺ຖ ປາຬິ ເວທິຕພ຺ພາ –

‘‘ຍໍກິຎ຺ຈິ ຣູປໍ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນ’’ນ຺ຕິ ຈ,

‘‘ເອກາຍນໍ ¶ ຊາຕິຂຍນ຺ຕທສ຺ສີ,

ມຄ຺ຄໍ ປຊານາຕິ ຫິຕານຸກມ຺ປີ;

ເອເຕນ ມຄ຺ເຄນ ອຕໍສຸ ປຸພ຺ເພ,

ຕຣິສ຺ສນ຺ຕິ ເຍ ຈ ຕຣນ຺ຕິ ໂອຆ’’ນ຺ຕິ ຈ,

‘‘ເຍ ຈພ຺ຠຕີຕາ ສມ຺ພຸທ຺ຘາ, ເຍ ຈ ພຸທ຺ຘາ ອນາຄຕາ;

ເຍ ເຈຕຣຫິ ສມ຺ພຸທ຺ຘາ, ພຫູນໍ ໂສກນາສກາ.

ສພ຺ເພ ສທ຺ຘມ຺ມຄຣຸໂນ, ວິຫໍສຸ ວິຫຣນ຺ຕິ ຈ;

ອໂຖປິ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອສາ ພຸທ຺ຘານ ຘມ຺ມຕາ’’ຕິ ຈ

ເອວມເນເກສຸ ສທ຺ທປ຺ປໂຍເຄສຸ. ອິຘ ຍຖິຈ຺ຉິຕປ຺ປໂຍຄວເສນ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາສຸ ອຏ຺ຐສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ຕິສ຺ໂສ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອາທິມ຺ຫິ ກຖິຕາ, ຕຎ຺ຈ ກຖນໍ ຕາສຎ຺ເຎວ ໂວຫາຣປເຖ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ປວຕ຺ຕິໂຕ ພຫຸປ຺ປໂຍຄຕາຎາປນຕ຺ຖໍ. ຕາສຸ ປນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ‘‘ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີ’’ຕິສຎ຺ຎາ ສິລິຏ຺ຐກຖນິຈ຺ຉາຍໍ ກເມນ ວຕ຺ຕພ຺ພາ, ອຕີຕານາຄຕກາລິກາ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ກຕາ. ອິຈ຺ເຈວໍ

ຍຖິຈ຺ຉິຕປ຺ປໂຍເຄນ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ຕິຘາ ກຕ຺ວານ ອາທິມ຺ຫິ, ກຈ຺ຈາເນນ ອຸທີຣິຕາ.

ອາທິມ຺ຫິ ກຖນໍ ຕຎ຺ຈ, ຕາສໍ ປາເຍນ ວຸຕ຺ຕິໂຕ;

ພຫຸປ຺ປໂຍຄຠາວສ຺ສ, ຎາປນຕ຺ຖນ຺ຕິ ນິທ຺ທິເສ.

ອຕີຕາທິມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ, ສິລິຏ຺ຐກຖເນ ຘຸວໍ;

‘‘ປຎ຺ຈມີ ສຕ຺ຕມິ’’ຈ຺ເຈວ, ທ຺ວິນ຺ນໍ ນາມໍ ກຕນ຺ຕິ ຈ;

ກາລາຕິປຕ຺ຕິໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ, ອິທໍ ວຈນມີຣິຕໍ.

ຍທິ ເອວໍ ອຍໍ ໂທໂສ, ອາປຊ຺ຊຕິ ນ ສໍສໂຍ;

ອິຕິ ເຈ ໂກຈິ ຠາເສຍ຺ຍ, ອຕ຺ເຖ ອກຸສໂລນໂຣ.

ເຕກາລິກາຂ຺ຍາຕປເທ ¶ , ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ປນ;

ອສງ຺ຄໂຫວ ໂຫຕີຕິ, ‘‘ຕນ຺ນາ’’ຕິ ປຏິເສຘເຍ.

ເຕກາລິກາຂ຺ຍາຕປເທ, ນ ໂນ ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ;

ອິຏ຺ໂຐ ອສງ຺ຄໂຫ ຕຕ຺ຖ, ສງ຺ຄໂຫເຍວ ອິຈ຺ຉິໂຕ.

ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີສຎ຺ຎາ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິກໍ ປນ;

ວິຠຕ຺ຕິມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ, ກຕາ ອິຈ຺ເຈວ ໂນ ມຕິ.

ນານານຍໍ ຄເຫຕ຺ວານ,

ປຈ຺ເຈຕພ຺ພໍ ຕຸ ສາຣໂຕ;

ຍາຍ ເອໂສ ຣຸໂຕ ອຕ຺ໂຖ,

ຕສ຺ມາ ເອສາ ນ ທຸພ຺ພລາ.

ອຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ ປາສໍໂສ,

ຍຕ຺ຖ ຍຕ຺ຖ ຍຖາ ຍຖາ;

ຕຖາ ຕຖາ ຄເຫຕພ຺ໂພ,

ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ວິຠາວິນາ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອຠິຘມ຺ມຏີກາຍໍ ‘‘ຍຕ຺ຖ ຍຕ຺ຖ ຍຖາ ຍຖາ ອຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ, ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຕຖາ ຕຖາ ຄເຫຕພ຺ໂພ’’ຕິ.

ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີສຎ຺ຎາ, ຣູຬ຺ຫີສຎ຺ຎາຕິ ເກຈນ;

ນ ປເນວໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ອຊານິຕ຺ວາ ວທນ຺ຕິ ເຕ.

ເນສາ ປຸຣິສສຎ຺ຎາທິ, ຌລ ສຎ຺ຎາທໂຍ ວິຍ;

ຣູຬ຺ຫິຍາ ຠາສິຕາ ສຎ຺ຎາ, ຠູເຕນຕ຺ເຖນ ຠາສິຕາ.

ອຸປນິຘາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ເອສາ ສຎ຺ຎາ ຍໂຕ ຕໂຕ;

ອນ຺ວຕ຺ຖສຎ຺ຎາ ຐປິຕາ, ໂປຣາເຓຫີຕິ ລກ຺ຂເຍ.

ອິຈ຺ເຈວໍ ກາລຉກ຺ກໍ ຕຸ, ສງ຺ເຂເປນ ຕິຘາ ມຕໍ;

ເອຕມຕ຺ຖຎ຺ຫິ ສນ຺ຘາຍ, ‘‘ຍໍ ຕິກາລ’’ນ຺ຕິ ຠາສິຕໍ.

ອຍເມຕ຺ຖ ກາລຉກ຺ກສງ຺ຄໂຫ.

ເອວໍ ¶ ຕິຘາ ຈຕຸຘາ ວາ, ຉຘາ ວາປິ ສຸເມຘໂສ;

ກາລເຠທໍ ວິຠາເວຍ຺ຍ, ກາລຎ຺ຎູຫິ ວິຠາວິຕໍ.

ອຕີຕານາຄຕໍ ກາລໍ, ວິສຸໍ ກາລາຕິປຕ຺ຕິກໍ;

ຄເຫຕ຺ວາ ປຎ຺ຈຘາ ໂຫຕິ, ເອວຎ຺ຈາປິ ວິຠາວເຍ.

ເອຕ຺ຖ ນໂຍວ ‘‘ອຊ຺ຌຕ຺ຕ-ພຫິທ຺ຘາ ວາ’’ຕິ ປາຬິຍໍ;

ອຕີຕານາຄຕກາລີ, ວິຠຕ຺ຕິ ສມຸທີຣິຕາ.

ອິຈ຺ເຈວໍ ສພ຺ພຖາປິ ກາລສງ຺ຄໂຫ ສມຕ຺ໂຕ.

ອິທານິ ວິຎ຺ຎູນໍ ອຕ຺ຖຄ຺ຄຫເຓ ໂກສລ຺ລຊນນຕ຺ຖໍ ປກຣຓນ຺ຕຣວເສນປິ ອິມສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ວຕ຺ຕມານານນ຺ຕຣໍ ວຸຕ຺ຕານໍ ອາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປກາລິການໍ ‘‘ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີ’’ຕິສງ຺ຂາຕານໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ປຏິປາຏິຏ຺ຐປເນ ປກຣຓສໍສນ຺ທນໍ ກຖຍາມ – ກາຕນ຺ຕປ຺ປກຣຓສ຺ມິຎ຺ຫິ ສກ຺ກຕຠາສານຸຣູເປນ ທສຘາ ອາຂ຺ຍາຕວິຠຕ຺ຕິໂຍ ຐປິຕາ, ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓ ປນ ມາຄຘຠາສານຸຣູເປນ ອຏ຺ຐຘາ ຐປິຕາ, ນິຣຸຕ຺ຕິຍຎ຺ຈ ປນ ມາຄຘຠາສານຸຣູເປເນວ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນາຓຕ຺ຕິປຣິກປ຺ປກາລາຕິປຕ຺ຕິວເສນ ຉຘາ ຐປິຕາ. ເຕສຸ ຫິ ກາຕນ຺ເຕ ວຕ຺ຕມານາ, ສຕ຺ຕມີ, ປຎ຺ຈມີ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ, ອຊ຺ຊຕນີ, ປໂຣກ຺ຂາ, ສ຺ວາຕນີ, ອາສີ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ, ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິ ຈາຕິ ທສຘາ ວິຠຕ຺ຕາ. ກຈ຺ຈາຍເນ ປນ ວຕ຺ຕມານາ, ປຎ຺ຈມີ, ສຕ຺ຕມີ, ປໂຣກ຺ຂາ, ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ, ອຊ຺ຊຕນີ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ, ກາລາຕິປຕ຺ຕິ ຈາຕິ ອຏ຺ຐຘາ ວິຠຕ຺ຕາ. ອິຕິ ເອເຕສຸ ທ຺ວີສຸ ກາຕນ຺ຕກຈ຺ຈາຍເນສຸ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ວິສທິສາຍ ປຏິປາຏິຍາ ຐປິຕາ. ກິຎ຺ຈາເປຕ຺ຖ ວິສທິສາ ປຏິປາຏິ, ຕຖາເປຕາ ນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ວຸຕ຺ຕາຕີຕາທິກາລວິຠາຄວເສນ ເອກໂຕ ສໍສນ຺ທນ຺ຕິ ສເມນ຺ຕິ ກິຎ຺ຈິ ວິເສສໍ ຐເປຕ຺ວາ.

ກຖໍ ¶ ? ກາຕນ຺ເຕ ຕາວ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ ອຊ຺ຊຕນີ ປໂຣກ຺ຂາ ຈາຕິ ອິມາ ຕິສ຺ໂສ ເອກນ຺ເຕນ ອຕີຕກາລິກາ, ສ຺ວາຕນີ ອາສີ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ຈາຕິ ອິມາ ຕິສ຺ໂສ ເອກນ຺ເຕນ ອນາຄຕກາລິກາ, ວຕ຺ຕມານາ ເອກາເຍວ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ, ສຕ຺ຕມີ ປນ ປຎ຺ຈມີ ຈ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານາຄຕກາລວເສນ ທ຺ວິກາລິກາ ‘‘ອຊ຺ຊ ປຸຎ຺ຎໍ ກເຣຍ຺ຍ, ສ຺ເວປິ ກເຣຍ຺ຍ. ອຊ຺ຊ ຄຈ຺ຉຕຸ, ສ຺ເວ ວາ ຄຈ຺ຉຕູ’’ຕິ ປໂຍຄາຣຫຕ຺ຕາ. ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິ ອນິຍຕກາລິກາ ‘‘ໂສ ເຈ ຫິຍ຺ໂຍ ຍານໍ ອລຠິສ຺ສາ, ອຄຈ຺ຉິສ຺ສາ. ໂສ ເຈ ອຊ຺ຊ ອນຕ຺ຖງ຺ຄເຕ ສູຣິເຍ ຍານໍ ອລຠິສ຺ສາ, ອຄຈ຺ຉິສ຺ສາ. ໂສ ເຈ ສ຺ເວ ຍານໍ ອລຠິສ຺ສາ, ອຄຈ຺ຉິສ຺ສາ’’ຕິ ປໂຍຄາຣຫຕ຺ຕາ. ເອວໍ ອສງ຺ກຣໂຕ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພໍ.

ເອວໍ ວວຕ຺ຖເປຕ຺ວາ ອຍມມ຺ເຫຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນໂຍ ສາຘຸກໍ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ໂພ. ກຖໍ? ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີປໂຣກ຺ຂາສ຺ວາຕນ຺ຍາສີຠວິສ຺ສນ຺ຕິວເສນ ເອກນ຺ຕາຕີຕານາຄຕກາລິກາ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ຉ, ວຕ຺ຕມານວເສນ ເອກນ຺ຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ ວິຠຕ຺ຕິ ເອກາເຍວ, ສາ ປຏິປາຏິຍາ ຄຓິຍມານາ ສຕ຺ຕມໍ ຐານໍ ຠຊຕິ. ເອວໍ ເອຕສ຺ມິໍ ວຕ຺ຕມານາສງ຺ຂາເຕ ສຕ຺ຕມຏ຺ຐາເນ ປກ຺ຂິປິຕຸໍ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ‘‘ປຣິກປ຺ປກາລິກາ’’ຕິ ສງ຺ຂໍ ຄຕໍ ສຕ຺ຖນເຍນ ‘‘ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານາຄຕກາລິກາ’’ຕິວຕ຺ຕພ຺ພໍ ເອກໍ ວິຠຕ຺ຕິໍ ສຕ຺ຕມີຠູຕາຍ ວຕ຺ຕມານາຍ ສມານຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕມີສຎ຺ຎໍ ກຕ຺ວາ ຐເປສິ. ຕໂຕ ປຸນເທວ ສ຺ວາຕນ຺ຍາສີຠວິສ຺ສນ຺ຕິວເສນ ເອກນ຺ຕານາຄຕກາລິກາ ຕິສ຺ໂສ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ຄເຓຕ຺ວາ ຕໍ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານາຄຕກາລິກໍ ‘‘ສຕ຺ຕມີ’’ຕິ ລທ຺ຘສຎ຺ຎໍ ວິຠຕ຺ຕິໍ ອນາຄຕກາລິກຠາເວນ ຕາຫິ ຕີຫິ ສທ຺ຘິໍ ສມານຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ກຕ຺ວາ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ‘‘ອາຓຕ຺ຕິກາລິກາ’’ຕິ ສງ຺ຂໍ ຄຕໍ ສຕ຺ຖນເຍນ ‘‘ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານາຄຕກາລິກາ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ເອກໍ ວິຠຕ຺ຕິໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປູຣເຓນ ປຎ຺ຈມີສຎ຺ຎໍ ກຕ຺ວາ ຐເປສິ.

ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິຍາ ¶ ປນ ອນິຍຕກາລິກຕ຺ຕາ ຕໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ອຍໍ ວິນິຈ຺ຉໂຍ ກໂຕ, ໂສ ຈ ໂຂ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍໍເຍວ ນິສ຺ສາຍ. ອຍໍ ຕາວ ກາຕນ຺ເຕ ວຕ຺ຕມານານນ຺ຕຣໍ ວຸຕ຺ຕານໍ ສຕ຺ຕມີປຎ຺ຈມີນໍ ອນ຺ວຕ຺ຖສຎ຺ຎໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕານໍ ອມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ, ເອສາ ສທ຺ຘມ຺ມວິທູຫິ ຄຣູຫິ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ ອນຸມຕາ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕາ ‘‘ເອວເມວໍ ອາວຸໂສ, ເອວເມວໍ ອາວຸໂສ’’ຕິ. ເວຍ຺ຍາກຣເຓຫິປິ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ ອນຸມຕາ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕາ ‘‘ເອວເມວໍ ຠນ຺ເຕ, ເອວເມວໍ ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ເອວໍ ສພ຺ເພຫິປິ ເຕຫິ ປຸພ຺ພາຈຣິເຍຫິ ອພ຺ຠນຸໂມທິຕາ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ.

ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓ ປນ ພຸທ຺ຘວຈນານຸຣູເປນ ອຏ຺ຐຘາ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິ ປຎ຺ຈມຏ຺ຐາເນ ຐິຕາ. ກຖໍ? ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີຠວິສ຺ສນ຺ຕິວເສນ ເອກນ຺ຕາຕີຕານາຄຕກາລິກາ ຈຕສ຺ໂສ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ, ວຕ຺ຕມານວເສນ ເອກນ຺ຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ ວິຠຕ຺ຕິ ເອກາເຍວ, ສາ ປຏິປາຏິຍາ ຄຓິຍມານາ ປຎ຺ຈມໍ ຐານໍ ຠຊຕິ. ເອວໍ ເອຕສ຺ມິໍ ວຕ຺ຕມານາສງ຺ຂາເຕ ປຎ຺ຈມຏ຺ຐາເນ ປກ຺ຂິປິຕຸໍ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ‘‘ອາຓຕ຺ຕິກາລິກາ’’ຕິ ສງ຺ຂໍ ຄຕໍ ‘‘ອນຸຕ຺ຕກາລິກາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ວິຠຕ຺ຕິໍ ປຎ຺ຈມີຠູຕາຍ ວຕ຺ຕມານາຍ ສມານຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ປຎ຺ຈມີສຎ຺ຎໍ ກຕ຺ວາ ຐເປສິ. ຕໂຕ ປຣໍ ຕໍ ປຎ຺ຈມໍ ຉຏ຺ຐິຏ຺ຐາເນ ຐເປຕ຺ວາ ປໂຣກ຺ຂາ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ ອຊ຺ຊຕນີ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ ວຕ຺ຕມານາ ປຎ຺ຈມີຕິ ເອວໍ ຄຓນາວເສນ ຉ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອຸປາທາຍ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍນ ‘‘ປຣິກປ຺ປກາລິກາ’’ຕິ ສງ຺ຂໍ ຄຕໍ ‘‘ອນຸຕ຺ຕກາລິກາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ວິຠຕ຺ຕິໍ ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປູຣເຓນ ສຕ຺ຕມີສຎ຺ຎໍ ກຕ຺ວາ ຐເປສິ.

ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍາ ປນ ອຕີຕານາຄຕກາລິກຕ຺ຕາ ຕໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ອຍໍ ວິນິຈ຺ຉໂຍ ກໂຕ, ໂສ ຈ ໂຂ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍໍເຍວ ນິສ຺ສາຍ. ອຍໍ ກຈ຺ຈາຍເນ ວຕ຺ຕມານານນ຺ຕຣໍ ວຸຕ຺ຕານໍ ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີນໍ ອນ຺ວຕ຺ຖສຎ຺ຎໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕານໍ ອມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ, ເອສາ ຈ ສທ຺ຘມ຺ມວິທູຫິ ຄຣູຫິ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ ອນຸມຕາ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕາ ¶ ‘‘ເອວເມວໍ ອາວຸໂສ, ເອວເມວໍ ອາວຸໂສ’’ຕິ. ເວຍ຺ຍາກຣເຓຫິປິ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ ອນຸມຕາ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕາ ‘‘ເອວເມວໍ ຠນ຺ເຕ, ເອວເມວໍ ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ເອວໍ ສພ຺ເພຫິປິ ເຕຫິ ປຸພ຺ພາຈຣິເຍຫິ ອພ຺ຠນຸໂມທິຕາ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ.

ຍສ຺ມາ ຫິ ກາຕນ຺ຕກຈ຺ຈາຍນານິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວິສທິສວິຠຕ຺ຕິກ຺ກມານິປິ ອນ຺ຕເຣນ ກິຎ຺ຈິ ວິເສສໍ ນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ວຸຕ຺ຕາຕີຕາທິກາລວິຠາຄວເສເນກຊ຺ຌໍ ສໍສນ຺ທນ຺ຕິ ສເມນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍຎ຺ເຎວ ສາຣໂຕ ຄເຫຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ວຕ຺ຖສຎ຺ຎາປຣິກປ຺ປເນ ອມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ ປຸພ຺ພາຈຣິເຍຫິ ອພ຺ຠນຸໂມທິຕາ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕາ, ຕສ຺ມາ ເອວ ໂຍ ໂກຈິ ອິມໍ ວາທໍ ມທ຺ທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎໍ ວາທໍ ປຕິຏ຺ຐາເປຕຸໍ ສກ຺ຂິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ອຍຎ຺ຫິ ນໂຍ ອຕີວ ສຸຂຸໂມ ທຸທ຺ທໂສ ຈ ປຣມາຓຸຣິວ, ທຸກ຺ໂຂຄາຬ຺ໂຫ ຈ ມຫາຄຫນມິວ, ອຕິຄມ຺ຠີໂຣ ຈ ມຫາສມຸທ຺ໂທ ວິຍ, ຕສ຺ມາ ອິມິສ຺ສໍ ສທ຺ທນີຕິຍໍ ສທ຺ຘາສມ຺ປນ຺ເນຫິ ກຸລປຸຕ຺ເຕຫິ ສາສໂນປກາຣຕ຺ຖໍ ໂຍໂຄ ສຸຏ຺ຐຸ ກຣຓີໂຍ. ຕຖາ ຫິ ອິຘ ກຕໂຍເຄຫິ ນາມາຂ຺ຍາຕາທີສຸ ຈຕູສຸ ປເທສຸ ອຸປ຺ປນ຺ນວາທາ ປຣວາທິໂນ ຊິຕາວ ໂຫນ຺ຕິ.

ມຸນິນາ ມຸນິນາເຄນ, ທຸຏ຺ຐາ ປພ຺ພຊິຕາ ຊິຕາ;

ຍຖາ ຍຖາ ອສທ຺ຘມ຺ມ-ປູຣຓາ ປູຣຓາທໂຍ.

ຕຖາ ຕຖາຄຕາທາຍາ-ນຸຄາຍໍ ສທ຺ທນີຕິຍໍ;

ກຕໂຍເຄຫິປິ ຊິຕາ, ສວນ຺ຕິ ປຣວາທິໂນຕິ.

ອຍໍ ປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີນໍ ປຏິປາຏິຏ຺ຐປເນ ປກຣຓສໍສນ຺ທນາ.

ອຖ ວຕ຺ຕມານາທີນໍ ວຈນຕ຺ຖໍ ກຖຍາມ – ຕຕ຺ຖ ວຕ຺ຕມານາຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ວຕ຺ຕມານາ? ວຕ຺ຕມານກາລວຈນຏ຺ເຐນ. ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນຠາເວນ ຫິ ວຕ຺ຕຕີຕິ ວຕ຺ຕມາໂນ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກ຺ຣິຍາສງ຺ຂາໂຕ ກາໂລ. ຕພ຺ພາຈກວເສນ ວຕ຺ຕມາໂນ ກາໂລ ເອຕິສ຺ສາ ອຕ຺ຖີຕິ ອຍໍ ຕິ ອນ຺ຕິອາທິວິຠຕ຺ຕິ ວຕ຺ຕມານາ. ຕຖາ ¶ ຫິ ‘‘ຄຈ຺ຉຕິ ເທວທຕ຺ໂຕ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນໍ ຄມນກ຺ຣິຍໍ ວິຠຕ຺ຕິຠູໂຕ ຕິສທ຺ໂທເຍວ ວທຕິ, ຕສ຺ມາ ຕພ຺ພາຈກວເສນ ວຕ຺ຕມາໂນ ກາໂລ ເອຕິສ຺ສາ ອຕ຺ຖີຕິ ວຕ຺ຕມານາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ປຎ຺ຈມີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ປຎ຺ຈມີ? ປຎ຺ຈມໍ ວຕ຺ຕມານຏ຺ຐານໍ ຄມນຏ຺ເຐນ, ປຎ຺ຈນ຺ນຎ຺ຈ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປູຣຓຏ຺ເຐນ. ຕຖາ ຫິ ນິໂຍຄາ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິການໍ ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີຠວິສ຺ສນ຺ຕີວຕ຺ຕມານາສງ຺ຂາຕານໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ວິຠຕ຺ຕີນມນ຺ຕເຣ ປຎ຺ຈມີຠູຕາຍ ວຕ຺ຕມານາຍ ສຍມ຺ປິ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກຠາເວນ ສມານຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ປຎ຺ຈມໍ ວຕ຺ຕມານຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ປຎ຺ຈມີ. ຍຖາ ນທນ຺ຕີ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ນທີ. ຕຖາ ນິໂຍຄາ ອຕີຕານາຄຕກາລິກາ ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີຠວິສ຺ສນ຺ຕີສງ຺ຂາຕາ ຈຕສ຺ໂສ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອຸປາທາຍ ສຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕມານາວິຠຕ຺ຕິ ວິຍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປູຣຓີຕິ ປຎ຺ຈມີ. ສຕ຺ຕມີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ສຕ຺ຕມີ? ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປູຣຓຏ຺ເຐນ. ຕຖາ ຫິ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ ປໂຣກ຺ຂາຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນຊ຺ຊຕນີຠວິສ຺ສນ຺ຕີວຕ຺ຕມານາປຎ຺ຈມີສງ຺ຂາຕາ ຉ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ອຸປາທາຍ ສຍມ຺ປິ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນກາລິກາ ຫຸຕ຺ວາ ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປູຣຓີຕິ ສຕ຺ຕມີ.

ປໂຣກ຺ຂາຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ປໂຣກ຺ຂາ? ປໂຣກ຺ເຂ ຠວາຕິ ອຕ຺ເຖນ. ຕຖາ ຫິ ຈກ຺ຂາທິນ຺ທ຺ຣິຍສງ຺ຂາຕສ຺ສ ອກ຺ຂສ຺ສ ປໂຣ ຕິໂຣຠາໂວ ປໂຣກ຺ຂໍ, ຕພ຺ພາຈກຠາເວນ ປໂຣກ຺ເຂ ຠວາຕິ ປໂຣກ຺ຂາ. ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ຫິຍ຺ຍຕ຺ຕນີ? ຫິຍ຺ໂຍ ປຠຸຕິ ອຕີເຕ ກາເລ ຠວາ ຕພ຺ພາຈກຠາເວນາຕິ ອຕ຺ເຖນ. ອຊ຺ຊຕນີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ອຊ຺ຊຕນີ? ອຊ຺ຊ ປຠຸຕິ ອຕີເຕ ກາເລ ຠວາ ຕພ຺ພາຈກຠາເວນາຕິ ອຕ຺ເຖນ. ຠວິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີ? ‘‘ເອວໍ ອນາຄເຕ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ ອຕ຺ຖໍ ປກາເສນ຺ຕີ ເອຕິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຕ຺ເຖນ. ກາລາຕິປຕ຺ຕີຕິ ເກນຏ຺ເຐນ ກາລາຕິປຕ຺ຕິ? ກາລສ຺ສາຕິປຕນວຈນຏ຺ເຐນ. ຕຖາ ຫິ ກາລສ຺ສ ອຕິປຕນໍ ອຈ຺ຈໂຍ ອຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕິ ກາລາຕິປຕ຺ຕິ, ລຠິຕພ຺ພສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ນິປ຺ຜຕ຺ຕິຣຫິຕໍ ກ຺ຣິຍາຕິກ຺ກມນໍ ¶ . ກາໂລຕິ ເຈຕ຺ຖ ກ຺ຣິຍາ ອຘິປ຺ເປຕາ. ກຣຓໍ ກາໂຣ, ກາໂຣ ເອວ ກາໂລ ຣກາຣສ຺ສ ລກາຣໍ ກຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາຣຓວເສນ. ອຍໍ ປນ ວິຠຕ຺ຕິ ຕພ຺ພາຈກຕ຺ຕາ ກາລາຕິປຕ຺ຕີຕິ. ອຍໍ ປນ ວຕ຺ຕມານາທີນໍ ວຈນຕ຺ຖວິຠາວນາ.

ວິປ຺ປກິຓ຺ຓວິວິຘນເຍ, ສໍກິຓ຺ຓລກ຺ຂຓຘຣວຣສາສເນ;

ສຸມຕິມຕິວຑ຺ຒນຕ຺ຖໍ, ກຖິໂຕ ປກິຓ຺ຓກວິນິຈ຺ຉໂຍ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ

ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ປກິຓ຺ຓກວິນິຈ຺ຉໂຍ ນາມ

ຕຕິໂຍ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໔. ຠູຘາຕຸມຍນາມິກຣູປວິຠາຄ

‘‘ຠູ ສຕ຺ຕາຍ’’ນ຺ຕິ ຘາຕຸສ຺ສ, ຣູປມາຂ຺ຍາຕສຎ຺ຎິຕໍ;

ຕ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ລປິຕໍ ນານ-ປ຺ປກາເຣຫິ ອນາກຸລໍ.

ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ, ທານິ ຕສ຺ເສວ, ຣູປໍ ນາມິກສວ຺ຫຍໍ;

ຠາສິສ຺ສໍ ຠາສິຕຕ຺ເຖສຸ, ປຏຸຠາວາຍ ໂສຕຸນໍ.

ຍທຕ຺ເຖ’ຕ຺ຕນິ ນາເມຕິ, ປຣ’ມຕ຺ເຖສຸ ວາ ສຍໍ;

ນມຕີຕິ ຕທາຫໍສຸ, ນາມໍ ອິຕິ ວິຠາວິໂນ.

ນາມໍ ນາມິກມິຈ຺ຈຕ຺ຣ, ເອກເມເວຕ຺ຖໂຕ ຠເວ;

ຕເທວໍ ນາມິກໍ ເຎ ຍ຺ຍໍ, ສລິງ຺ຄໍ ສວິຠຕ຺ຕິກໍ.

ສຕ຺ວາຠິຘານໍ ລິງ຺ຄນ຺ຕິ, ອິຕ຺ຖິປຸມນປຸໍສກໍ;

ວິຠຕ຺ຕີຕິຘ ສຕ຺ເຕວ, ຕຕ຺ຖ ຈຏ຺ຐ ປວຸຈ຺ຈເຣ.

ປຐມາ ທຸຕິຍາ ຕຕິຍາ, ຈຕຸຕ຺ຖີ ປຎ຺ຈມີ ຕຖາ;

ຉຏ຺ຐີ ຈ ສຕ຺ຕມີ ຈາຕິ, ໂຫນ຺ຕິ ສຕ຺ຕ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ.

ລິງ຺ຄຕ຺ເຖ ປຐມາ ສາຍໍ, ຠິນ຺ນາ ທ຺ເວຘາ ສິໂຍ ອິຕິ;

ກມ຺ມຕ຺ເຖ ທຸຕິຍາ ສາປິ, ຠິນ຺ນາ ອໍ ໂຍ ອິຕິ ທ຺ວິຘາ.

ກຣເຓ ¶ ຕຕິຍາ ສາປິ, ຠິນ຺ນາ ນາ ຫິ ອິຕິ ທ຺ວິຘາ;

ສມ຺ປທາເນ ຈຕຸຕ຺ຖີ ສາ, ຠິນ຺ນາ ທ຺ເວຘາ ສ ນໍ ອິຕິ.

ອປາທາເນ ປຎ຺ຈມີ ສາ, ຠິນ຺ນາ ທ຺ເວຘາ ສ຺ມາ ຫິ ອິຕິ;

ຉຏ຺ຐີ ສາມິມ຺ຫິ ສາ ຈາປິ, ຠິນ຺ນາ ທ຺ເວຘາ ສ ນໍ ອິຕິ.

ໂອກາເສ ສຕ຺ຕມີ ສາປິ, ຠິນ຺ນາ ທ຺ເວຘາ ສ຺ມິໍສຸ ອິຕິ;

ອາມນ຺ຕນຏ຺ຐມີ ສາຍໍ, ສິໂຍເຍວາຕິ ຈຸທ຺ທສ.

ວຈນທ຺ວຍສໍຍຸຕ຺ຕາ, ເອເກກາ ຕາ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ສຕ຺ວມິຕິຫ ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ, ອຕ຺ໂຖ ໂສ ທພ຺ພສຎ຺ຎິໂຕ.

ໂຍ ກໂຣຕິສ ກຕ຺ຕາຕຸ, ຕໍ ກມ຺ມໍ ຍໍ ກໂຣຕິ ວາ;

ກຸພ຺ພເຕ ເຍນ ວາ ຕນ຺ຕຸ, ກຣຓໍ ອິຕິ ສຎ຺ຎິຕໍ.

ເທຕິ ໂຣຈຕິ ວາ ຍສ຺ສ, ສມ຺ປທານນ຺ຕິ ຕໍ ມຕໍ;

ຍໂຕເປຕິ ຠຍໍ ວາ ຕໍ, ອປາທານນ຺ຕິ ກິຕ຺ຕິຕໍ.

ຍສ຺ສາຍຕ຺ໂຕ ສມູໂຫວາ, ຕໍ ເວ ສາມີຕິ ເທສິຕໍ;

ຍສ຺ມິໍ ກໂຣຕິ ກິຣິຍໍ, ຕໂທກາສນ຺ຕິ ສທ຺ທິຕໍ.

ຍທາລປຕິ ຕໍ ວຕ຺ຖຸ, ອາມນ຺ຕນມຸທີຣິຕໍ;

ສທ຺ເທນາຠິມຸຂີກາໂຣ, ວິຊ຺ຊມານສ຺ສ ວາ ປນ.

ວິນາ ອາລປນຕ຺ຖໍ ລິງ຺ຄຕ຺ຖາທີສຸ ປຐມາທິວິຠຕ຺ຕຸປ຺ປຕ຺ຕິ ອຸປລກ຺ຂຓວເສນ ວຸຕ຺ຕາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອິທເມຕ຺ຖ ນິຣຸຕ຺ຕິລກ຺ຂຓໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ – ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈເນ ປຐມາ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ອຸປໂຍຄວຈເນ ທຸຕິຍາ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ກຣຓວຈເນ ຕຕິຍາ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ສມ຺ປທານວຈເນ ຈຕຸຕ຺ຖີ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ນິສ຺ສກ຺ກວຈເນ ປຎ຺ຈມີ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ສາມິວຈເນ ຉຏ຺ຐີ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ຠຸມ຺ມວຈເນ ສຕ຺ຕມີ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ອາມນ຺ຕນວຈເນ ອຏ຺ຐມີ ວິຠຕ຺ຕິ ຠວຕິ. ຕຕ຺ຣຸທ຺ທານໍ –

ປຈ຺ຈຕ຺ຕມຸປໂຍຄຎ຺ຈ, ກຣຓໍ ສມ຺ປທານິຍໍ;

ນິສ຺ສກ຺ກໍ ສາມິວຈນໍ, ຠຸມ຺ມມາລປນຏ຺ຐມໍ.

ຕຕ຺ຣ ¶ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ນາມ ຕິວິຘລິງ຺ຄວວຕ຺ຖານຄຕານໍ ອິຕ຺ຖິປຸມນປຸໍສການໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕສຠາວນິທ຺ເທສຕ຺ໂຖ. ອຸປໂຍຄວຈນໍ ນາມ ໂຍ ຍໍ ກໂຣຕິ, ເຕນ ຕທຸປຍຸຕ຺ຕປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ກຣຓວຈນໍ ນາມ ຕຊ຺ຊາປກຕນິພ຺ພຕ຺ຕກປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ສມ຺ປທານວຈນໍ ນາມ ຕປ຺ປທານປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ນິສ຺ສກ຺ກວຈນໍ ນາມ ຕນ຺ນິສ຺ສຏຕທປຄມປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ສາມິວຈນໍ ນາມ ຕທິສ຺ສຣປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ຠຸມ຺ມວຈນໍ ນາມ ຕປ຺ປຕິຏ຺ຐາປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ອາມນ຺ຕນວຈນໍ ນາມ ຕທາມນ຺ຕນປຣິທີປນຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ຎຕ຺ວາ ປໂຍຄານິ ອສມ຺ມຸຍ຺ຫນ຺ເຕນ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ.

ຠູໂຕ, ຠາວໂກ, ຠໂວ, ອຠໂວ, ຠາໂວ, ອຠາໂວ, ສຠາໂວ, ສພ຺ຠາໂວ, ສມ຺ຠໂວ, ປຠໂວ, ປຠາໂວ, ອນຸຠໂວ, ອານຸຠາໂວ, ປຣາຠໂວ, ວິຠໂວ, ປາຕຸຠາໂວ, ອາວິຠາໂວ, ຕິໂຣຠາໂວ, ວິນາຠາໂວ, ໂສຕ຺ຖິຠາໂວ, ອຕ຺ຖິຠາໂວ, ນຕ຺ຖິຠາໂວຕິ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ.

ອຠິຠວິຕາ, ປຣິຠວິຕາ, ອນຸຠວິຕາ, ສມນຸຠວິຕາ, ຠາວິຕາ, ປຈ຺ຈນຸຠວິຕາຕິ ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ.

ຠວໍ, ປຣາຠວໍ, ປຣິຠວໍ, ອຠິຠວໍ, ອນຸຠວໍ, ສມນຸຠວໍ, ປຈ຺ຈນຸຠວໍ, ປຠວໍ, ອປ຺ປຠວນ຺ຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ.

ຘນຠູຕິ, ສິຣິຠູຕິ, ໂສຕ຺ຖິຠູຕິ, ສຸວຕ຺ຖິຠູຕີຕິ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ.

ຠາວີ, ວິຠາວີ, ສມ຺ຠາວີ, ປຣິຠາວີຕິ ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ.

ສຍມ຺ຠູ, ປຠູ, ອຠິຠູ, ວິຠູ, ອຘິຠູ, ປຕິຠູ, ໂຄຕ຺ຣຠູ, ວຕ຺ຣຠູ, ປຣາຠິຠູ, ຣູປາຠິຠູ, ສທ຺ທາຠິຠູ, ຄນ຺ຘາຠິຠູ, ຣສາຠິຠູ, ໂຜຏ຺ຐພ຺ພາຠິຠູ, ຘມ຺ມາຠິຠູ, ສພ຺ພາຠິຠູຕິ ອູກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ.

ອິມາເນຕ຺ຖ ຉພ຺ພິຘານິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານິ ຠູຘາຕຸມຍານິ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐານິ.

ອຸກາຣນ຺ຕໍ ¶ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍຕຸ ຠູຘາຕຸມຍມປ຺ປສິທ຺ຘໍ, ອຎ຺ຎຘາຕຸມຍໍ ປນຸກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ປສິທ຺ຘໍ ‘‘ຠິກ຺ຂຸ, ເຫຕຸ’’ອິຕິ. ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ສຕ຺ຕວິຘານິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານິ ໂຫນ຺ຕິ, ສພ຺ພາເນຕານິ ສຠາວໂຕເຍວ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ໂຕຕິ ອຕ຺ຖວາຈໂກ ຠູຕສທ຺ໂທເຍວ ນິໂຍຄາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄນ຺ຕິປິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

ເຍ ປນ ‘‘ໂຍ ຘມ຺ໂມ ຠູໂຕ, ຍາ ຘມ຺ມຊາຕິ ຠູຕາ, ຍໍ ຘມ຺ມຊາຕໍ ຠູຕ’’ນ຺ຕິ ເອວໍ ລິງ຺ຄຕ຺ຕເຍ ໂຍຊນາຣຫຕ຺ຕາ ອນິຍຕລິງ຺ຄາ ອຎ຺ເຎປິ ຠູຕປຣາຠູຕສມ຺ຠູຕສທ຺ທາທໂຍ ສນ຺ທິສ຺ສນ຺ຕິ ປາວຈນວເຣ, ເຕປິ ນາໂນປສຄ຺ຄນິປາຕປເທຫິ ໂຍຊນວເສນ ສທ຺ທຣຈນາຍໍ ສຸຂຸມຕ຺ຖຄ຺ຄຫເຓ ຈ ວິຎ຺ຎູນໍ ໂກສລ຺ລຊນນຕ຺ຖໍ ນິຍຕປຸລ຺ລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ທສ຺ເສສ຺ສາມ.

ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ຠູໂຕ, ປຣາຠູໂຕ, ສມ຺ຠູໂຕ, ວິຠູໂຕ, ປາຕຸຠູໂຕ, ອາວິຠູໂຕ, ຕິໂຣຠູໂຕ, ວິນາຠູໂຕ, ຠພ຺ໂພ, ປຣິຠູໂຕ, ອຠິຠູໂຕ, ອຘິຠູໂຕ, ອທ຺ຘຠູໂຕ, ອນຸຠູໂຕ, ສມນຸຠູໂຕ, ປຈ຺ຈນຸຠູໂຕ, ຠາວິໂຕ, ສມ຺ຠາວິໂຕ, ວິຠາວິໂຕ, ປຣິຠາວິໂຕ, ອນຸປຣິຠູໂຕ, ປຣິຠວິຕພ຺ໂພ, ປຣິໂຠຕພ຺ໂພ, ປຣິຠວນີໂຍ, ອຠິຠວິຕພ຺ໂພ, ອຠິໂຠຕພ຺ໂພ, ອຠິຠວນີໂຍ, ອຘິຠວິຕພ຺ໂພ, ອຘິໂຠຕພ຺ໂພ, ອຘິຠວນີໂຍ, ອນຸຠວິຕພ຺ໂພ, ອນຸໂຠຕພ຺ໂພ, ອນຸຠວນີໂຍ, ສມນຸຠວິຕພ຺ໂພ, ສມນຸໂຠຕພ຺ໂພ, ສມນຸຠວນີໂຍ, ປຈ຺ຈນຸຠວິຕພ຺ໂພ, ປຈ຺ຈນຸໂຠຕພ຺ໂພ, ປຈ຺ຈນຸຠວນີໂຍ, ຠາເວຕພ຺ໂພ, ຠາວນີໂຍ, ສມ຺ຠາເວຕພ຺ໂພ, ສມ຺ຠາວນີໂຍ, ວິຠາເວຕພ຺ໂພ, ວິຠາວນີໂຍ, ປຣິຠາເວຕພ຺ໂພ, ປຣິຠາວນີໂຍ, ຠວມາໂນ, ວິຠວມາໂນ, ປຣິຠວມາໂນ, ອຠິຠວມາໂນ, ອນຸຠວມາໂນ, ສມນຸຠວມາໂນ, ປຈ຺ຈນຸຠວມາໂນ, ອນຸໂຠນ຺ໂຕ, ສມນຸໂຠນ຺ໂຕ, ປຈ຺ຈນຸໂຠນ຺ໂຕ, ສມ຺ໂຠນ຺ໂຕ, ອຠິສມ຺ໂຠນ຺ໂຕ, ຠາເວນ຺ໂຕ, ສມ຺ຠາເວນ຺ໂຕ, ວິຠາເວນ຺ໂຕ ¶ , ປຣິຠາເວນ຺ໂຕ, ປຣິຠວິຍມາໂນ, ປຣິຠຸຍ຺ຍມາໂນ, ອຠິຠວິຍມາໂນ, ອຠິຠູຍມາໂນ, ອນຸຠວິຍມາໂນ, ອນຸຠຸຍ຺ຍມາໂນ, ສມນຸຠວິຍມາໂນ, ສມນຸຠຸຍ຺ຍມາໂນ, ປຈ຺ຈນຸຠວິຍມາໂນ, ປຈ຺ຈນຸຠຸຍ຺ຍມາໂນຕິ ອິມານິ ນິຍຕປຸລ຺ລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕລິງ຺ຄານິ. ເອວໂມກາຣນ຺ຕາທິວເສນ ຉພ຺ພິຘານິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານິ ຠູຘາຕຸມຍານິ ປກາສິຕານິ. ອຍໍ ຕາວ ປຸລ຺ລິງ຺ຄວເສນ ອຸທາຫຣຓຸທ຺ເທໂສ.

ຠາວິກາ, ຠາວນາ, ວິຠາວນາ, ສມ຺ຠາວນາ, ປຣິຠາວນາຕິ ອາກາຣນ຺ຕອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ.

ຠູມິ, ຠູຕິ, ວິຠູຕິ. ອິກາຣນ຺ຕອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ.

ຠູຣີ, ຠູຕີ, ໂຠຕີ, ວິຠາວິນີ, ປຣິວິຠາວິນີ, ສມ຺ຠາວິນີ, ປາຕຸຠວນ຺ຕີ, ປາຕຸໂຠນ຺ຕີ, ປຣິຠວນ຺ຕີ, ປຣິໂຠນ຺ຕີ, ອຠິຠວນ຺ຕີ, ອຠິໂຠນ຺ຕີ, ອຘິຠວນ຺ຕີ, ອຘິໂຠນ຺ຕີ, ອນຸຠວນ຺ຕີ, ອນຸໂຠນ຺ຕີ, ສມນຸຠວນ຺ຕີ, ສມນຸໂຠນ຺ຕີ, ປຈ຺ຈນຸຠວນ຺ຕີ, ປຈ຺ຈນຸໂຠນ຺ຕີ, ອຠິສມ຺ຠວນ຺ຕີ, ອຠິສມ຺ໂຠນ຺ຕີຕິ ອີກາຣນ຺ຕອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ.

ຠູ, ອຠູ. ອູກາຣນ຺ຕອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ.

ອິມາເນຕ຺ຖ ຈຕຸພ຺ພິຘານິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານິ ຠູຘາຕຸມຍານິ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐານິ.

ອຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ຠູຘາຕຸມຍມປ຺ປສິທ຺ຘໍ, ອຎ຺ຎຘາຕຸມຍໍ ປນ ອຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ປສິທ຺ຘໍ ‘‘ຘາຕຸ, ເຘນຸ’’ອິຕິ. ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ປຎ຺ຈວິຘານິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານິ ໂຫນ຺ຕິ, ໂອກາຣນ຺ຕສ຺ສ ວາ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາເວ ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ຉພ຺ພິຘານິປິ ໂຫນ຺ຕິ, ສພ຺ພາເນຕານິ ສຠາວໂຕເຍວິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຖາປິ ອນິຍຕລິງ຺ຄາ ຠູຕປຣາຠູຕສມ຺ຠູຕສທ຺ທາທໂຍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ຍຸຊ຺ຊນ຺ເຕ.

ກຖໍ? ຠູຕາ, ປຣາຠູຕາ, ສມ຺ຠູຕາຕິ ສພ຺ພໍ ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ຄເຫຕພ຺ພໍ ‘‘ອນຸໂຠນ຺ໂຕ ສມນຸໂຠນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນິ ນວ ປທານິ ¶ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ. ຕານິ ຫິ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ໂຍຊິຕານິ. ອິມານິ ນິຍຕລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕລິງ຺ຄານິ. ເອວໍ ອາກາຣນ຺ຕາທິວເສນ ຈຕຸພ຺ພິຘານິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານິ ຠູຘາຕຸມຍານິ ປກາສິຕານິ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ອຸທາຫຣຓຸທ຺ເທໂສ.

ຠູຕໍ, ມຫາຠູຕໍ, ຠວິຕ຺ຕໍ, ຠູນໍ, ຠວນໍ, ປຣາຠວນໍ, ສມ຺ຠວນໍ, ວິຠວນໍ, ປາຕຸຠວນໍ, ອາວິຠວນໍ, ຕິໂຣຠວນໍ, ວິນາຠວນໍ, ໂສຕ຺ຖິຠວນໍ, ປຣິຠວນໍ, ອຠິຠວນໍ, ອຘິຠວນໍ, ອນຸຠວນໍ, ສມນຸຠວນໍ, ປຈ຺ຈນຸຠວນນ຺ຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ.

ອຕ຺ຖວິຠາວິ, ຘມ຺ມວິຠາວິ. ອິກາຣນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ.

ໂຄຕ຺ຣຠຸ, ຈິຕ຺ຕສຫຠຸ, ນຈິຕ຺ຕສຫຠຸ. ອຸກາຣນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ.

ສພ຺ພາເນຕານິ ສຠາວໂຕເຍວ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕຠູຕຣູປວາຈໂກ ຠູຕສທ຺ໂທເຍວ ນິໂຍຄາ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄຕິປິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ເອຕ຺ຖາປິ ອນິຍຕລິງ຺ຄາ ຠູຕ ປຣາຠູຕ ສມ຺ຠູຕສທ຺ທາທໂຍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ຍຸຊ຺ຊນ຺ເຕ.

ກຖໍ? ຠູຕໍ, ປຣາຠູຕໍ, ສມ຺ຠູຕໍ, ວິຠູຕໍ. ເປຍ຺ຍາໂລ. ສມນຸຠວມານໍ, ປຈ຺ຈນຸຠວມານໍ, ອນຸໂຠນ຺ຕໍ, ອນຸຠວນ຺ຕໍ, ສມນຸໂຠນ຺ຕໍ, ສມນຸຠວນ຺ຕໍ, ປຈ຺ຈນຸໂຠນ຺ຕໍ, ປຈ຺ຈນຸຠວນ຺ຕໍ, ສມ຺ໂຠນ຺ຕໍ, ສມ຺ຠວນ຺ຕໍ, ອຠິສມ຺ໂຠນ຺ຕໍ, ອຠິສມ຺ຠວນ຺ຕໍ, ປາຕຸໂຠນ຺ຕໍ, ປາຕຸຠວນ຺ຕໍ, ປຣິໂຠນ຺ຕໍ, ປຣິຠວນ຺ຕໍ, ອຠິໂຠນ຺ຕໍ, ອຠິຠວນ຺ຕໍ, ອຘິໂຠນ຺ຕໍ, ອຘິຠວນ຺ຕໍ, ຠາເວນ຺ຕໍ, ສມ຺ຠາເວນ຺ຕໍ, ວິຠາເວນ຺ຕໍ, ປຣິຠາເວນ຺ຕໍ, ປຣິຠາວິຍມານໍ, ປຣິຠຸຍ຺ຍມານໍ, ເປຍ຺ຍາໂລ. ປຈ຺ຈນຸຠວິຍມານໍ, ປຈ຺ຈນຸຠຸຍ຺ຍມານນ຺ຕິ ອິມານິ ນິຍຕນປຸໍສກລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕລິງ຺ຄານິ. ເອວໍ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕາທິວເສນ ຕິວິຘານິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານິ ຠູຘາຕຸມຍານິ ປກາສິຕານິ ¶ . ອຍໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ອຸທາຫຣຓຸທ຺ເທໂສ, ເອວໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄາທິວເສນ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍໍ ຠູຘາຕຸມຍມຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ.

ເອຕ຺ຖ ເມ ອປ຺ປສິທ຺ຘາຕິ, ເຍ ເຍ ສທ຺ທາ ປກາສິຕາ;

ເຕ ເຕ ປາຬິປ຺ປເທເສສຸ, ມຄ຺ຄິຕພ຺ພາ ວິຠາວິນາ.

ໂອ, ອາ, ພິນ຺ທຸ, ອິ, ອີ, ອຸ, ອູ-ອນ຺ຕິເມ ສຕ຺ຕຘາ ຐິຕາ;

ເຎ ຍ຺ຍາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄເຠທາຕິ, ນິຣຸຕ຺ຕຎ຺ຎູຫິ ຠາສິຕາ.

ອາ ອິວຓ຺ໂຓ ຈຸວຓ຺ໂຓ ຈ, ປຎ຺ຈ ອນ຺ຕາ ສຣູປໂຕ;

ອິຕ຺ຖິເຠທາຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ, ໂອກາຣນ຺ເຕນ ຉາປິ ວາ.

ພິນ຺ທຸ, ອິ, ອຸ-ອິເມ ອນ຺ຕາ, ຕໂຍ ເຎຍ຺ຍາ ວິຠາວິນາ;

ນປຸໍສກປ຺ປເຠທາຕິ, ນິຣຸຕ຺ຕຎ຺ຎູຫິ ຠາສິຕາ.

ອນ຺ຕາ ສຕ຺ເຕວ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ, ອິຕ຺ຖິຍໍ ປຎ຺ຈ ວາ ຉ ວາ;

ນປຸໍສເກ ຕໂຍ ເອວໍ, ທສ ປຎ຺ຈຫິ ຉພ຺ພິຘາ.

ຍສ຺ມາ ປເນຕ຺ຖ ‘‘ຠູໂຕ’’ຕິອາທໂຍ ສທ຺ທາ ນິພ຺ພຈນາຠິເຘຍ຺ຍກຖນຕ຺ຖສາຘກວຈນປຣິຍາຍວຈນຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣວເສນ ວຸຈ຺ຈມານາ ປາກຏາ ໂຫນ຺ຕິ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ ຈ, ຕສ຺ມາ ອິເມສໍ ນິພ຺ພຈນາທີນິ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ວກ຺ຂາມ ວິຎ຺ຎູນໍ ຕຸຏ຺ຐິຊນນຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ໂສຕາຣານມຕ຺ເຖສຸ ປຏຸຕຣພຸທ຺ຘິປຏິລາຠາຍ ຈ. ຕຕ຺ຣ ຠູໂຕຕິ ຂນ຺ຘປາຕຸຠາເວນ ຠວຕີຕິ ຠູໂຕ, ອິທໍ ຕາວ ນິພ຺ພຈນໍ. ‘‘ຠູໂຕ’’ຕິ ສພ຺ພສງ຺ຄາຫກວເສນ ສຕ຺ໂຕ ວຸຈ຺ຈຕິ, ອິທມຠິເຘຍ຺ຍກຖນໍ. ‘‘ໂຍ ຈ ກາລຆໂສ ຠູໂຕ. ສພ຺ເພວ ນິກ຺ຂິປິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠູຕາ ໂລເກ ສມຸສ຺ສຍ’’ນ຺ຕິ ຈ ອິທເມຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກວຈນໍ. ອຖ ວາ ຠູໂຕຕິ ເອວໍນາມໂກ ອມນຸສ຺ສຊາຕິໂຍ ສຕ຺ຕວິເສໂສ, ອິທມຠິເຘຍ຺ຍກຖນໍ. ‘‘ຠູຕວິຊ຺ຊາ, ຠູຕເວຊ຺ໂຊ, ຠູຕວິຄ຺ຄຫິໂຕ’’ຕິ ຈ ອິທເມຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກວຈນໍ. ຍຎ຺ຈ ປນ ‘‘ສຕ຺ໂຕ ມຈ຺ໂຈ ປຊາ’’ຕິອາທິກໍ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ອາຄຕໍ ວຈນໍ, ອິທໍ ສຕ຺ໂຕຕິ ¶ ອຕ຺ຖວາຈກສ຺ສ ຠູຕສທ຺ທສ຺ສ ປຣິຍາຍວຈນໍ. ຍຎ຺ຈ ນິທ຺ເທສປາຬິຍໍ ‘‘ມຈ຺ໂຈຕິ ສຕ຺ໂຕ ນໂຣ ມານໂວ ໂປໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ຊີໂວ ຊຄຸ ຊນ຺ຕຸ ຫິນ຺ທຄຸ ມນຸໂຊ’’ຕິ ອາຄຕໍ, ອິທມ຺ປິ ປຣິຍາຍວຈນເມວ. ຕານິ ສພ຺ພານິ ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ –

ສຕ຺ໂຕ ມຈ຺ໂຈ ຊໂນ ຠູໂຕ, ປາໂຓ ຫິນ຺ທຄຸ ປຸຄ຺ຄໂລ;

ຊນ຺ຕຸ ຊີໂວ ຊຄຸ ຍກ຺ໂຂ, ປາຓີ ເທຫີ ຕຖາຄໂຕ.

ສຕ຺ຕໂວ ມາຕິໂຍ ໂລໂກ, ມນຸໂຊ ມານໂວ ນໂຣ;

ໂປໂສ ສຣີຣີຕິ ປຸເມ, ຠູຕມິຕິ ນປຸໍສເກ.

ປຊາຕິ ອິຕ຺ຖິຍໍ ວຸຕ຺ໂຕ, ລິງ຺ຄໂຕ, ນ ຈ ອຕ຺ຖໂຕ;

ເອວໍ ຕິລິງ຺ຄິກາ ໂຫນ຺ຕິ, ສທ຺ທາ ສຕ຺ຕາຠິຘານກາ.

ໂຍ ໂສ ຊງ຺ຆາຍ ອຸລຕິ, ໂສ ສຕ຺ໂຕ ຊງ຺ຆໂລ ອິຘ;

ປາຓເທຫາຠິຘາເນຫິ, ສຕ຺ຕນາມໍ ປປຎ຺ຈິຕໍ.

ອິມສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ‘‘ປຣິຍາຍວຈນ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ອຠິຘານ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ສງ຺ຂາ’’ຕິອາທີນິ ຈ ເອກຕ຺ຖານິ ອຘິປ຺ເປຕານິ, ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣວເສນ ປນ ຠູຕສທ຺ໂທ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາມນຸສ຺ສຘາຕຸສສ຺ສຕວິຊ຺ຊມານຂີຓາສວສຕ຺ຕຣຸກ຺ຂາທີສຸ ທິສ຺ສຕິ, ຕປ຺ປໂຍໂຄ ອຸປຣິ ອຕ຺ຖຕ຺ຕິກວິຠາເຄ ອາວິຠວິສ຺ສຕິ. ຠາວໂກຕິ ຠາເວຕີຕິ ຠາວໂກ, ອິທໍ ນິພ຺ພຈນໍ. ໂຍ ຠາວນໍ ກໂຣຕິ, ໂສ ຠາວໂກ. ອິທມຠິເຘຍ຺ຍກຖນໍ. ‘‘ຠາວໂກ ນິປໂກ ຘີໂຣ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກວຈນໍ. ‘‘ຠາວໂກ ຠາວນາປສຸໂຕ ຠາວນາປຍຸຕ຺ໂຕ ຠາວນາສມ຺ປນ຺ໂນ’’ຕິ ອິທໍ ປຣິຍາຍວຈນໍ. ອິມານິ ‘‘ຠູໂຕ ຠາວໂກ’’ຕິ ທ຺ເວ ປທານິ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຸເຫຕຸກຕ຺ຕຸວເສນ ວຸຕ຺ຕານີຕິ. ອິໂຕ ປຣໍ ນຍານຸສາເຣນ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍຕ຺ຕາ ‘‘ອິທໍ ນິພ຺ພຈນ’’ນ຺ຕິ ຈ ອາທີນິ ¶ ອວຕ຺ວາ ກຕ຺ຖຈິ ອຕ຺ຖສາຘກວຈນໍ ປຣິຍາຍວຈນໍ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣຎ຺ຈ ຍຖາຣຫໍ ທສ຺ເສສ຺ສາມ. ເຕສຸ ຫິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ທສ຺ສິເຕສຸ ຄນ຺ຖວິຕ຺ຖາໂຣ ສິຍາ, ຕສ຺ມາ ເຍສມຕ຺ໂຖ ອຸຕ຺ຕາໂນ, ເຕສມ຺ປິ ປທານມຠິເຘຍ຺ຍໍ ນ ກເຖສ຺ສາມ, ນິພ຺ພຈນມຕ຺ຕເມວ ເນສໍ ກເຖສ຺ສາມ. ເຍສໍ ປນ ຄມ຺ຠີໂຣ ອຕ຺ໂຖ, ເຕສມຠິເຘຍ຺ຍໍ ກເຖສ຺ສາມ.

ຠວນໍ ຠໂວ, ຠໂວ ວຸຈ຺ຈຕິ ວຸທ຺ຘິ. ຠູສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ຖາຕິສຍໂຍຄໂຕ ວຑ຺ຒເນປິ ທິສ຺ສມານຕ຺ຕາ ຠວນໍ ວຑ຺ຒນນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ. ‘‘ຠໂວ ຈ ຣຎ຺ໂຎ ອຠໂວ ຈ ຣຎ຺ໂຎ’’ຕິ ອິທໍ ວຸທ຺ຘິອຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອຖ ວາ ຠໂວຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສສ຺ສຕໍ. ‘‘ສສ຺ສໂຕ ອຕ຺ຕາ ຈ ໂລໂກ ຈາ’’ຕິ ຫິ ສສ຺ສຕວເສນ ປວຕ຺ຕາ ທິຏ຺ຐິ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ, ຕສ຺ມາ ຠວທິຏ຺ຐີ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ຕຖາ ຠໂວຕິ ຠວທິຏ຺ຐິ, ຠວຕິ ສສ຺ສຕໍ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ ປວຕ຺ຕນໂຕ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ຠວທິຏ຺ຐິ ນາມ. ຠວທິຏ຺ຐິ ຫິ ອຸຕ຺ຕຣປທໂລເປນ ຠໂວຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ‘‘ຠເວນ ຠວສ຺ສ ວິປ຺ປໂມກ຺ຂມາຫໍສູ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ເອຕ຺ຖາຍໍ ປາຬິວຈນຕ຺ໂຖ – ເອກຈ຺ເຈ ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ຠວທິຏ຺ຐິຍາ ວາ ກາມຠວາທິນາ ວາ ສພ຺ພຠວໂຕ ວິມຸຕ຺ຕິໍ ສໍສາຣວິສຸທ຺ຘິໍ ກຖຍິໍສູຕິ. ອຖ ວາ ຠວນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕນາຕິ ຠໂວຕິ ອຕ຺ເຖນ ສມ຺ປຕ຺ຕິປຸຎ຺ຎານິ ຠໂວຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ‘‘ອິຕິຠວາຠວຕຎ຺ຈ ວີຕິວຕ຺ໂຕ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ເອຕ຺ຖ ປນາຍໍ ປາຬິວຈນຕ຺ໂຖ – ຠໂວຕິ ສມ຺ປຕ຺ຕິ, ອຠໂວຕິ ວິປຕ຺ຕິ. ຕຖາ ຠໂວຕິ ວຸທ຺ຘິ, ອຠໂວຕິ ຫານິ. ຠໂວຕິ ສສ຺ສຕໍ, ອຠໂວຕິ ອຸຈ຺ເຉໂທ. ຠໂວຕິ ປຸຎ຺ຎໍ, ອຠໂວຕິ ປາປໍ, ຕໍ ສພ຺ພໍ ວີຕິວຕ຺ໂຕຕິ.

ສໂຫກາສາ ¶ ຂນ຺ຘາປິ ຠໂວ. ‘‘ກາມຠໂວ ຣູປຠໂວ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທິ ເອຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ເອຕ຺ຖ ປນ ຂນ຺ຘາ ‘‘ໂຍ ປຎ຺ຎາຍຕິ, ໂສ ສຣູປໍ ລຠຕີ’’ຕິ ກຕ຺ວາ ‘‘ຠວຕິ ອວິຊ຺ຊາຕຓ຺ຫາທິສມຸທຍາ ນິຣນ຺ຕຣໍ ສມຸເທຕີ’’ຕິ ອຕ຺ເຖນ ວາ ‘‘ຠວາ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ໂອກາໂສ ປນ ‘‘ຠວນ຺ຕິ ຊາຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕາ ນາມຣູປຘມ຺ມາ ຈາ’’ຕິ ອຕ຺ເຖນ ‘‘ຠໂວ’’ຕິ. ອປິຈ ກມ຺ມຠໂວປິ ຠໂວ, ອຸປປຕ຺ຕິຠໂວປິ ຠໂວ. ‘‘ອຸປາທານປຈ຺ຈຍາ ຠໂວ ທຸວິເຘນ ອຕ຺ຖິ ກມ຺ມຠໂວ, ອຕ຺ຖິ ອຸປປຕ຺ຕິຠໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ຕຕ຺ຖ ກມ຺ມເມວ ຠໂວ ກມ຺ມຠໂວ. ຕຖາ ອຸປປຕ຺ຕິ ເອວ ຠໂວ ອຸປປຕ຺ຕິຠໂວ. ເອຕ຺ຖູປປຕ຺ຕິ ຠວຕີຕິ ຠໂວ, ກມ຺ມໍ ປນ ຍຖາ ສຸຂກາຣຓຕ຺ຕາ ‘‘ສຸໂຂ ພຸທ຺ຘານມຸປ຺ປາໂທ’’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ. ເອວໍ ຠວກາຣຓຕ຺ຕາ ຜລໂວຫາເຣນ ຠໂວຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຖ ວາ ຠາວນລກ຺ຂຓຕ຺ຕາ ຠາເວຕີຕິ ຠໂວ. ກິໍ ຠາເວຕິ? ອຸປປຕ຺ຕິໍ. ອິຕິ ອຸປປຕ຺ຕິໍ ຠາເວຕີຕິ ຠໂວຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຠາເວຕີຕິມສ຺ສ ຈ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ເຫຕຸກຕ຺ຕຸວເສນຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ‘‘ຠວປຈ຺ຈຍາ ຊາຕີ’’ຕິ ວຈນໂຕ ຠວຕິ ເອເຕນາຕິ ຠໂວຕິ ກມ຺ມຠໂວ ວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ຂນ຺ຘານຎ຺ຈ ປຏິປາຏິ, ຘາຕຸອາຍຕນານ ຈ;

ອພ຺ໂພຈ຺ຉິນ຺ນໍ ວຕ຺ຕມານາ, ສໍສາໂຣຕິ ປວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ

ວຸຕ຺ຕລກ຺ຂໂຓ ສໍສາໂຣປິ ຠໂວ. ‘‘ຠເວ ທຸກ຺ຂໍ ຠວທຸກ຺ຂໍ, ຠເວ ສໍສຣນ຺ໂຕ’’ຕິ ອິມາເນຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘການິ ວຈນານິ. ຕຕ຺ຣ ເກນຏ຺ເຐນ ສໍສາໂຣ ຠໂວຕິ ກຖີຍຕິ? ຠວຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕສມ຺ມຸຕິ ຂນ຺ຘາທິປຏິປາຏິສງ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມປຸຎ຺ຊສ຺ມິນ຺ຕິ ອຕ຺ເຖນ ¶ . ອິທໍ ຠວສທ຺ທສ຺ສ ຠາວກຕ຺ຕຸກຣຓາຘິກຣຓສາຘນວເສນຕ຺ຖກຖນໍ.

ເອຕ຺ຖ ຠວສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣໍ ວທາມ –

ວຸທ຺ຘິສມ຺ປຕ຺ຕິປຸຎ຺ຎານິ, ຂນ຺ຘາ ໂສກາສສຎ຺ຎິຕາ;

ສໍສາໂຣ ສສ຺ສຕຎ຺ເຈຕໍ, ຠວສທ຺ເທນ ສທ຺ທິຕໍ.

ຠວຕຓ຺ຫາ ຠວທິຏ຺ຐິ, ອຸປປຕ຺ຕິຠໂວ ຕຖາ;

ກມ຺ມຠໂວ ຈ ສພ຺ພນ຺ຕໍ, ຠວສທ຺ເທນ ສທ຺ທິຕໍ.

ຠວຕຓ຺ຫາຠວທິຏ຺ຐິ-ທ຺ວຍໍ ກຕ຺ຖຈິ ປາຬິຍໍ;

ອຸຕ຺ຕຣປທໂລເປນ, ຠວສທ຺ເທນ ສທ຺ທິຕໍ.

ອຠໂວຕິ ນ ຠໂວ ອຠໂວ.

ວິປຕ຺ຕິ ຫານິ ອຸຈ຺ເຉໂທ, ປາປຎ຺ເຈວ ຈຕຸພ຺ພິຘາ;

ອິເມ ອຠວສທ຺ເທນ, ອຕ຺ຖາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ສາສເນ.

ຠາໂວຕິ ອຊ຺ຌາສໂຍ, ໂຍ ‘‘ອຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິປິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ‘‘ຖີນໍຠາໂວ ທຸຣາຊາໂນ. ນາມຈ຺ໂຈ ຣາຊຠຣິຍາສຸ, ຠາວໍ ກຸພ຺ເພຖ ປຓ຺ຑິໂຕ. ຫທຍງ຺ຄຕຠາວໍ ປກາເສຕີ’’ຕິ ເອວມາທິ ເອຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອປິຈ ວຕ຺ຖຸຘມ຺ໂມປິ ຠາໂວ. ‘‘ຠາວສງ຺ເກຕສິທ຺ຘີນ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ, ຈິຕ຺ຕມ຺ປິ ຠາໂວ. ‘‘ອຈ຺ຈາຫິຕໍ ກມ຺ມໍ ກໂຣສິ ລຸທ຺ທໍ, ຠາເວ ຈ ເຕ ກຸສລໍ ນຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈີ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ກ຺ຣິຍາປິຠາໂວ. ‘‘ຠາວລກ຺ຂຓໍ ຠາວສຕ຺ຕມີ’’ຕິ ຈ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອປິຈ ຠາໂວຕິ ສຕ຺ຕເວວຈນນ຺ຕິ ຠຓນ຺ຕິ, ຘາຕຸ ວາ ເອຕໍ ອຘິວຈນໍ. ຕຕ຺ຖ ອຊ຺ຌາສໂຍ ຈ ວຕ຺ຖຸຘມ຺ໂມ ຈ ຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສຕ຺ໂຕ ຈາຕິ ອິເມ ຠວຕີຕິ ຠາໂວ. ຕຖາ ປນ ຠາເວຕີຕິ ຠາໂວ, ກ຺ຣິຍາ ¶ ຕຸ ຠວນນ຺ຕິ ຠາໂວ. ສາ ຈ ຠວນຄມນປຈນາທິວເສນາເນກວິຘາ. ອປິຈ ຠາວຣູປມ຺ປິ ຠາໂວ, ຍໍ ອິຕ຺ຖິຠາໂວ ປຸມ຺ຠາໂວ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍນ຺ຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ວຈນຕ຺ໂຖ – ‘‘ອິຕ຺ຖີ’’ຕິ ວາ ‘‘ປຸຣິໂສ’’ຕິ ວາ ຠວຕິ ເອເຕນ ຈິຕ຺ຕໍ ອຠິຘານຎ຺ຈາຕິ ຠາໂວ.

ນຕ຺ຕໂນມຕິຍາ ເອຕໍ, ນິພ຺ພຈນມຸທາຫຏໍ;

ປຸພ຺ພາຈຣິຍສີຫານໍ, ມຕໍ ນິສ຺ສາຍ ມາຫຏໍ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ໂປຣາເຓຫິ ‘‘ອິຕ຺ຖິຍາ ຠາໂວ ອິຕ຺ຖິຠາໂວ, ອິຕ຺ຖີຕິ ວາ ຠວຕິ ເອເຕນ ຈິຕ຺ຕໍ ອຠິຘານຎ຺ຈາຕິ ອິຕ຺ຖິຠາໂວ’’ຕິ, ຕສ຺ມາ ປຸມ຺ຠາໂວຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ປຸມສ຺ສ ຠາໂວ ປຸມ຺ຠາໂວ, ປຸມາຕິ ວາ ຠວຕິ ເອເຕນ ຈິຕ຺ຕໍ ອຠິຘານຎ຺ຈາຕິ ປຸມ຺ຠາໂວຕິ ນິພ຺ພຈນໍ ສມຘິຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ອິທໍ ຠາວສທ຺ທສ຺ສ ກຕ຺ຕຸຠາວກຣຓສາຘນວເສນຕ຺ຖກຖນໍ.

ອຠາໂວຕິ ນ ຠາໂວຕິ ອຠາໂວ, ໂກ ໂສ? ສຸຎ຺ຎຕາ ນຕ຺ຖິຕາ. ສຠາໂວຕິ ອຕ຺ຕໂນ ຠາໂວ ສຠາໂວ, ອຕ຺ຕໂນ ປກຕິ ອິຈ຺ເຈວຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ສຠາໂວຕິ ຘມ຺ມານໍ ສຕິ ອຕ຺ຖສມ຺ຠເວ ໂຍ ໂກຈິ ສຣູປໍ ລຠຕິ, ຕສ຺ສ ຠາໂວ ລກ຺ຂຓມິຕິ ສຎ຺ຎິໂຕ ນມນຣຸປ຺ປນກກ຺ຂຬຜຸສນາທິອາກາໂຣ ອິຈ຺ເຈວຕ຺ໂຖ. ‘‘ສາມຎ຺ຎໍ ວາ ສຠາໂວ ວາ, ຘມ຺ມານໍ ລກ຺ຂຓໍ ມຕ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອປິຈ ສຠາໂວຕິ ສລກ຺ຂໂຓ ປຣມຕ຺ຖຘມ຺ໂມ. ເກນຏ຺ເຐນ? ສຫ ຠາເວນາຕິ ອຕ຺ເຖນ. ສພ຺ຠາໂວຕິ ສຕໍ ຠາໂວ ສພ຺ຠາໂວ, ສປ຺ປຸຣິສຘມ຺ໂມ ອິຈ຺ເຈວຕ຺ໂຖ. ອຖ ວາ ອຕ຺ຕໂນ ຠາໂວ ສພ຺ຠາໂວ. ‘‘ຄາຫາປຍນ຺ຕິ ສພ຺ຠາວ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ ວາ ຠາໂວ ສພ຺ຠາໂວ. ‘‘ເອວໍ ຄຫຓສພ຺ຠາໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ¶ ວຈນໍ. ອິທໍ ສຠາວ ສພ຺ຠາວສທ຺ທານໍ ຠາວສາຘນວເສນຕ຺ຖກຖນໍ.

ສມ຺ຠໂວຕິ ສມ຺ຠວນໍ ສມ຺ຠໂວ, ສມ຺ຠວນກ຺ຣິຍາ, ຍຸຕ຺ຕິ ວາ. ຍຸຕ຺ຕິ ຫິ ສມ຺ຠໂວຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ສມ຺ຠໂວ ຄຫຓສ຺ສ ກາຣຓ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ. ອຖ ວາ ສມ຺ຠວຕິ ເອຕສ຺ມາຕິ ສມ຺ຠໂວ. ຍໂຕ ຫິ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສມ຺ຠວຕິ, ໂສ ສມ຺ຠໂວ. ປຠໂວຕິ ປຠວນໍ ປຠໂວ, ອຈ຺ຉິນ຺ນຕາ, ປຠວຕິ ເອຕສ຺ມາຕິ ວາ ປຠໂວ. ຍໂຕ ຫິ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ປຠວຕິ, ໂສ ປຠໂວ. ອິເມ ປນ ສມ຺ຠວປຠວສທ຺ທາ ກຕ຺ຖຈິ ສມານຕ຺ຖາ ກຕ຺ຖຈິ ຠິນ຺ນຕ຺ຖາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ກຖໍ? ສມ຺ຠວສທ຺ໂທ ຫິ ຠວນກ຺ຣິຍມ຺ປິ ວທຕິ ຍຸຕ຺ຕິມ຺ປິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິມ຺ປິ ສມ຺ຠວຣູປມ຺ປິ ປຈ຺ຈຍຕ຺ຖມ຺ປິ, ປຠວສທ຺ໂທ ປນ ຠວນກ຺ຣິຍມ຺ປິ ວທຕິ ນທິປ຺ປຠວມ຺ປິ ປຈ຺ຈຍຕ຺ຖມ຺ປິ, ຕສ຺ມາ ປຈ຺ຈຍຕ຺ຖໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຠິນ຺ນຕ຺ຖາຕິ ຄເຫຕພ຺ພາ, ປຈ຺ຈຍຕ຺ເຖນ ປນ ສມານຕ຺ຖາຕິ ຄເຫຕພ຺ພາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ‘‘ປຈ຺ຈໂຍ ເຫຕຸ ນິທານໍ ກາຣຓໍ ສມ຺ຠໂວ ປຠໂວຕິອາທິ ອຕ຺ຖໂຕ ເອກໍ, ພ຺ຍຎ຺ຊນໂຕ ນານ’’ນ຺ຕິ.

‘‘ມູລໍ ເຫຕຸ ນິທານຎ຺ຈ, ສມ຺ຠໂວ ປຠໂວ ຕຖາ;

ສມຸຏ຺ຐານາຫາຣາຣມ຺ມຓໍ, ປຈ຺ຈໂຍ ສມຸທເຍນ ຈາ’’ຕິ

ອຍມ຺ປິ ຄາຖາ ເອຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘິກາ. ອິທໍ ສມ຺ຠວປຠວສທ຺ທານໍ ຠາວາປາທານສາຘນວເສນຕ຺ຖກຖນໍ.

ເອວເມຕ຺ຖ ຠາວກຕ຺ຕຸກມ຺ມກຣຓາປາທານາຘິກຣຓວເສນ ຉ ສາຘນານິ ປກາສິຕານິ. ຕານິ ສມ຺ປທານສາຘເນນ ສຕ຺ຕວິຘານິ ຠວນ຺ຕິ, ຕໍ ປນ ອຸຕ຺ຕຣິ ອາວິຠວິສ຺ສຕິ ‘‘ຘນມສ຺ສ ຠວຕູຕິ ຘນຠູຕີ’’ຕິອາທິນາ. ອິຈ຺ເຈວໍ ກິຕກວເສນ ສພ຺ພຖາປິ ສຕ຺ຕວິຘານິ ສາຘນານິ ໂຫນ຺ຕິ, ຍານິ ‘‘ກາຣການີ’’ຕິປິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ອິໂຕ ອຎ຺ຎໍ ສາຘນໍ ນຕ຺ຖິ. ອິຘ ປໂຍເຄສ຺ວຕ຺ເຖສຸ ຈ ວິຎ຺ຎູນໍ ¶ ປາຏວຕ຺ຖໍ ສາຘນນາມໍ ປກາສິຕໍ. ຕຖາ ຫິ ທຸນ຺ນິກ຺ຂິຕ຺ຕສາຘເນຫິ ປເທຫິ ໂຍຊິຕາ ສທ຺ທປ຺ປໂຍຄາ ທຸພ຺ໂພຘຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ, ສຸນິກ຺ຂິຕ຺ຕສາຘເນຫິ ປນ ປເທຫິ ໂຍຊິຕາ ສຸໂພຘຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ປໂຍຄາສາຘນມູລກາ, ອຕ຺ໂຖ ຈ ປໂຍຄມູລໂກ. ປໂຍຄານຸຣູປຎ຺ຫິ ອວິປຣີຕໍ ກຕ຺ວາ ອຕ຺ຖໍ ກຖນສີລາ ‘‘ຍາຈິໂຕວ ພຫຸລໍ ຈີວຣໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອປ຺ປໍ ອຍາຈິໂຕ’’ຕິ ເອວມາທີສຸ ສາຘນວເສນ ຄເຫຕພ຺ເພສຸ ອຕ຺ເຖສຸ, ອຎ຺ເຎສຸ ຈຕ຺ເຖສຸ ປຏຸຕຣພຸທ຺ຘິໂນ ປຓ຺ຑິຕາເຍວ ເອກນ຺ເຕນ ຠຄວໂຕ ປຣິຍຕ຺ຕິສາສນຘຣາ ນາມ ໂຫນ຺ຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ອິໂຕ ປຣໍ ນຍານຸສາເຣນ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍຕ຺ຕາ ‘‘ອິທໍ ນາມ ສາຘນ’’ນ຺ຕິ ນ ວກ຺ຂາມ, ເກວລມິຘ ທສ຺ສິເຕສຸ ປໂຍເຄສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ ພຫຸມານຸປ຺ປາທນຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ວິວິຘວິຈິຕ຺ຕປາຬິຄຕິເກ ວິວິຘຕ຺ຖສາເຣ ຊິນວຣວຈເນ ໂສຕູນໍ ພຸທ຺ຘິວິຊມ຺ຠນຕ຺ຖຎ຺ຈ ອຕ຺ຖສາຘກວຈນານິເຍວ ຍຖາຣຫໍ ສຸຕ຺ຕເຄຍ຺ຍເວຍ຺ຍາກຣຓຄາຖາທີສຸ ຕໂຕ ຕໂຕ ອາຫຣິຕ຺ວາ ທສ຺ເສສ຺ສາມ.

ປຠາໂວຕິ ປກາຣໂຕ ຠວຕີຕິ ປຠາໂວ, ໂສຍມານຸຠາໂວເຍວ. ‘‘ປຠາວໍ ເຕ ນ ປສ຺ສາມິ, ເຍນ ຕ຺ວໍ ມິຖິລໍ ວເຊ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອນຸຠໂວຕິ ອນຸຠວນໍ ອນຸຠໂວ, ກິໍ ຕໍ? ປຣິຠຸຎ຺ຊນໍ. ອານຸຠາໂວຕິ ເຕຊຸສ຺ສາຫມນ຺ຕປຠູສຕ຺ຕິໂຍ. ‘‘ເຕຊສງ຺ຂໂຕ ອຸສ຺ສາຫມນ຺ຕປຠູສຕ຺ຕິສງ຺ຂາໂຕ ວາ ມຫນ຺ໂຕ ອານຸຠາໂວ ເອຕສ຺ສາຕິ ມຫານຸຠາໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ.

ເຕໂຊ ອຸສ຺ສາຫມນ຺ຕາ ຈ, ປຠູສຕ຺ຕີຕິ ປຎ຺ຈິເມ;

ອານຸຠາວາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ປຠາວາຕິ ຈ ເຕ ວເທ.

ເຕຊາທິວາຈກຕ຺ຕມ຺ຫິ, ອານຸຠາວປທສ຺ສ ຕຸ;

ອຕ຺ຖນິພ຺ພຈນໍ ຘີໂຣ, ຍຖາສມ຺ຠວມຸທ຺ທິເສ.

ອຖ ¶ ວາ ອານຸຠາໂວຕິ ອນຸຠວິຕພ຺ພຜລໍ. ‘‘ອນຸຠວິຕພ຺ພສ຺ສ ຜລສ຺ສ ມຫນ຺ຕຕາຍ ມຫານຸຠາໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ປຣາຠໂວຕິ ປຣາຠວນໍ ປຣາຠໂວ, ອຖ ວາ ປຣາຠວຕີຕິ ປຣາຠໂວ. ‘‘ສຸວິຊາໂນ ປຣາຠໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອປິຈ ‘‘ຘມ຺ມເທສ຺ສີ ປຣາຠໂວ’’ຕິ ປາຐານຸຣູປໂຕ ປຣາຠວິສ຺ສຕີຕິ ປຣາຠໂວຕິ ອນາຄຕກາລວເສນປິ ນິພ຺ພຈນໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຖ ວາ ປຣາຠວນ຺ຕິ ເອເຕນາຕິ ປຣາຠໂວ. ກິໍ ຕໍ? ຘມ຺ມເທສ຺ສິຕາທິ. ‘‘ປຐໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ວິຠໂວຕິ ນິພ຺ພານໍ. ຕຎ຺ຫິ ຠວໂຕ ວິຄຕຕ຺ຕາ ຠວໂຕ ວິຄໂຕຕິ ວິຠໂວ, ຠວສ຺ສ ຈ ຕໍເຫຕຸ ວິຄຕຕ຺ຕາ ວິຄໂຕ ຠໂວ ເອຕສ຺ມາຕິ ວິຠໂວ. ວິຠວນ຺ຕິ ອຸຈ຺ຉິຊ຺ຊນ຺ຕິ ວິນສ຺ສນ຺ຕິ ອິໂຕ ອຣິຍຘນວິໂລມກາ ກິເລສມຫາໂຈຣາຕິປິ ວິຠໂວ. ວິຠວສທ຺ທສ຺ສ ນິພ຺ພານາຠິຘານຕ຺ເຕ ‘‘ເອວໍ ຠເວ ວິຊ຺ຊມາເນ, ວິຠໂວ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໂກ’’ຕິ ອິທເມຕ຺ຖ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອິມານິ ປນ ນິພ຺ພານສ຺ສ ປຣິຍາຍວຈນານິ –

ນິພ຺ພານໍ ວິຠໂວ ໂມກ຺ໂຂ, ນິໂຣໂຘ ອມຕໍ ສມໍ;

ສງ຺ຂາຣູປສໂມ ທຸກ຺ຂ-ນິໂຣໂຘ ອຈ຺ຈຸຕ’ກ຺ຂໂຍ.

ວິວຏ຺ຏ’ມກຕໍ ອຕ຺ຖໍ, ສນ຺ຕິປທ’ມສງ຺ຂຕໍ;

ປາຣໍ ຕຓ຺ຫາກ຺ຂໂຍ ທຸກ຺ຂ-ກ຺ຂໂຍ ສຎ຺ໂຎຊນກ຺ຂໂຍ.

ໂຍຄກ຺ເຂໂມ ວິຣາໂຄ ຈ,

ໂລກນ຺ໂຕ ຈ ຠວກ຺ຂໂຍ;

ອປວຄ຺ໂຄ ວິສງ຺ຂາໂຣ,

ສພ຺ຠິ ສຸທ຺ຘິ ວິສຸທ຺ຘິ ຈ.

ວິມຸຕ຺ຍາ’ປຈໂຍ ມຸຕ຺ຕິ, ນິພ຺ພຸຕິ ອຸປຘິກ຺ຂໂຍ;

ສນ຺ຕິ ອສງ຺ຂຕາ ຘາຕຸ, ທິສາ ຈ ສພ຺ພໂຕປຠໍ.

ວິນາເປຕານິ ¶ ນາມານິ, ວິເສສກປທໍ ອິຘ;

ນິພ຺ພານວາຈການີຕິ, ສລ຺ລກ຺ເຂຍ຺ຍ ສຸເມຘໂສ.

‘‘ຕາຓໍ ເລຓ’’ນ຺ຕິອາທີນິ-ເປກ຺ຂິການິ ຠວນ຺ຕິ ຫິ;

ວິເສສກປທານນ຺ຕິ, ເອຕ຺ເຖຕານິ ປກາສເຍ.

ຕາຓໍ ເລຓ’ມຣູປຎ຺ຈ, ສນ຺ຕໍ ສຈ຺ຈ’ມນາລຍໍ;

ສຸທຸທ຺ທສໍ ສຣຓຎ຺ຈ, ປຣາຍຓ’ມນີຕິກໍ.

ອນາສວໍ ຘຸວໍ ນິຈ຺ຈໍ, ວິຎ຺ຎາຓ’ມນິທສ຺ສນໍ;

ອພ຺ຍາປຊ຺ຊໍ ສິວໍ ເຂມໍ, ນິປຸຓໍ ອປໂລກິກໍ.

ອນນ຺ຕ’ມກ຺ຂຣໍ ທີໂປ, ອຈ຺ຈນ຺ຕໍ ເກວລໍ ປທໍ;

ປຓີຕໍ ອຈ຺ຈຸຕຎ຺ຈາຕິ, ພຫຸຘາປິ ວິຠາວເຍ.

ໂຄຕ຺ຣຠູຕິ ປທສ຺ສຕ຺ຖໍ, ວທນ຺ເຕຫິ ຄຣູຫິ ຕຸ;

ໂຄຕ຺ຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ນິພ຺ພານ-ມິຕິ ໂຄຕ຺ຕນ຺ຕິ ຠາສິຕໍ.

ວິຠໂວຕິ ວາ ວິນາສສມ຺ປຕ຺ຕິຘນຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິໂຍປິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ວິນາໂສ ວິຠວນໍ ອຸຈ຺ຉິຊ຺ຊນໍ ນສ຺ສນນ຺ຕິ ອຕ຺ເຖນ ວິຠໂວ. ‘‘ວິຠໂວ ສພ຺ພຘມ຺ມານໍ, ອິຕ຺ເຖເກ ສໂຕ ສຕ຺ຕສ຺ສ ອຸຈ຺ເຉທໍ ວິນາສໍ ວິຠວໍ ປຎ຺ຎເປນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ສມ຺ປຕ຺ຕິ ປນ ວິເສສໂຕ ຠວຕີຕິ ວິຠໂວ. ‘‘ຣຎ຺ໂຎ ສິຣິວິຠວໍ ທຏ຺ຐຸກາມາ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ຘນໍ ປນ ຠວນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລໍ ອາປຊ຺ຊນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອເຕນາຕິ ວິຠໂວ. ‘‘ອສີຕິໂກຏິວິຠວສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປຸຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕີ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອິທໍ ປນ ປຣິຍາຍວຈນໍ –

ຘນໍ ສໍ ວິຠໂວ ທພ຺ພໍ, ສາປເຕຍ຺ຍໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ;

ໂອຑ຺ຑໍ ຠຓ຺ຑໍ ສກໍ ອຕ຺ໂຖ, ອິຈ຺ເຈເຕ ຘນວາຈກາ.

ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິ ປນ ວິຠວຕິ ອຸຈ຺ຉິຊ຺ຊຕິ ‘‘ອຕ຺ຕາ ຈ ໂລໂກ ຈ ປຸນ ຈຸຕິໂຕ ອຸທ຺ຘໍ ນ ຊາຍຕີ’’ຕິ ຄຫຓໂຕ ວິຠໂວຕິ. ‘‘ວິຠວຕຓ຺ຫາ’’ຕິ ¶ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ວິຠວຕຓ຺ຫາຕິ ຫິ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິສຫຄຕາຍ ຕຓ຺ຫາຍ ນາມໍ. ເອຕ຺ຖ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາໂຣ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ຘນນິພ຺ພານສມ຺ປຕ຺ຕິ-ວິນາສຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິໂຍ;

ວຸຕ຺ຕາ ວິຠວສທ຺ເທນ, ອິຕິ ວິຎ຺ຎູ ວິຠາວເຍ.

ປາຕຸຠາໂວຕິ ປາຕຸຠວນໍ ປາຕຸຠາໂວ. ອາວິຠາໂວຕິ ອາວິຠວນໍ ອາວິຠາໂວ, ອຸຠິນ຺ນເມເຕສໍ ປາກຏຕາ ອິຈ຺ເຈວຕ຺ໂຖ. ຕິໂຣຠາໂວຕິ ຕິໂຣຠວນໍ ຕິໂຣຠາໂວ, ປຏິຈ຺ຉນ຺ນຠາໂວ. ວິນາຠາໂວຕິ ວິນາຠວນໍ ວິນາຠາໂວ, ວິໂຍໂຄ. ໂສຕ຺ຖິຠາໂວຕິ ໂສຕ຺ຖິຠວນໍ ໂສຕ຺ຖິຠາໂວ, ສຸວຕ຺ຖິຠາໂວ ສຸຂສ຺ສ ອຕ຺ຖິຕາ, ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ນິພ຺ຠຍຕາ ນິຣຸປທ຺ທວຕາ ເອວ. ອຕ຺ຖິຠາໂວຕິ ອຕ຺ຖິຕາ ວິຊ຺ຊມານຕາ ອວິວິຕ຺ຕຕາ. ນຕ຺ຖິຠາໂວຕິ ນຕ຺ຖິຕາ ອວິຊ຺ຊມານຕາ ວິວິຕ຺ຕຕາ ຣິຕ຺ຕຕາ ຕຸຈ຺ຉຕາ ສຸຎ຺ຎຕາ. ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ອຠິຠວຕີຕິ ອຠິຠວິຕາ, ປຣໍ ອຠິຠວນ຺ໂຕ ໂຍ ໂກຈິ. ເອວໍ ປຣິຠວິຕາ, ອນຸຠວຕີຕິ ອນຸຠວິຕາ, ສຸຂໍ ວາ ທຸກ຺ຂໍ ວາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂໍ ວາ ອນຸຠວນ຺ໂຕ ໂຍ ໂກຈິ. ເອວໍ ສມນຸຠວິຕາ. ປຈ຺ຈນຸຠວິຕາ, ເອຕ຺ຖ ປນ ຍຖາ ‘‘ອມຕສ຺ສ ທາຕາ. ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ມຄ຺ຄສ຺ສ ອຸປ຺ປາເທຕາ’’ຕິອາທີສຸ ‘‘ທາຕາ’’ຕິ ປທານໍ ກຕ຺ຕຸວາຈການໍ ‘‘ອມຕສ຺ສາ’’ຕິອາທີຫິ ປເທຫິ ກມ຺ມວາຈເກຫິ ຉຏ຺ຐິຍນ຺ເຕຫິ ສທ຺ຘິໍ ໂຍຊນາ ທິສ຺ສຕິ, ຕຖາ ອິເມສມ຺ປິ ປທານໍ ‘‘ປຈ຺ຈາມິຕ຺ຕສ຺ສ ອຠິຠວິຕາ’’ຕິອາທິນາ ໂຍຊນາ ກາຕພ຺ພາ. ເອວໍ ອຎ຺ເຎສມ຺ປິ ເອວຣູປານໍ ປທານໍ. ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ຠວຕີຕິ ຠວໍ. ຠວິສ຺ສຕີຕິ ວາ ຠວໍ, ວຑ຺ຒມາໂນ ປຸຄ຺ຄໂລ. ‘‘ສຸວິຊາໂນ ຠວໍ ໂຫຕິ, ສຸວິຊາໂນ ປຣາຠໂວ. ຘມ຺ມກາໂມ ¶ ຠວໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ມເທສ຺ສີ ປຣາຠໂວ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອຖ ວາ ເຍນ ສທ຺ຘິໍ ກເຖຕິ, ໂສ ‘‘ຠວ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ, ‘‘ຠວໍ ກຈ຺ຈາຍໂນ. ຠວໍ ອານນ຺ໂທ. ມຎ຺ເຎ ຠວໍ ປຕ຺ຖຍຕິ, ຣຎ຺ໂຎ ຠຣິຍໍ ປຕິພ຺ພຕ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ. ເອຕ຺ຖ ປນ ຘາຕຸອຕ຺ເຖ ອາທໂຣ ນ ກາຕພ຺ໂພ, ສມ຺ມຸຕິອຕ຺ເຖເຍວາທໂຣ ກາຕພ຺ໂພ ‘‘ສງ຺ເກຕວຈນໍ ສຈ຺ຈໍ, ໂລກສມ຺ມຸຕິກາຣຓ’’ນ຺ຕິ ວຈນໂຕ. ໂວຫາຣວິສຍສ຺ມິຎ຺ຫິ ໂລກສມ຺ມຸຕິ ເອວ ປຘານາ ອວິລງ຺ຆນີຍາ. ປຣາຠວຕີຕິ ປຣາຠວໍ. ເອວໍ ປຣິຠວໍ. ອຠິຠວໍ. ອນຸຠວໍ. ປຠວຕິ ປໂຫຕິ ສກ຺ໂກຕີຕິ ປຠວໍ, ປໂຫນ຺ໂຕ ໂຍ ໂກຈິ. ນ ປຠວໍ ອປ຺ປຠວໍ, ‘‘ອປ຺ປຠວ’’ນ຺ຕິ ຈ ອິທໍ ຊາຕເກ ທິຏ຺ຐໍ –

‘‘ຉິນ຺ນພ຺ຠມິວ ວາເຕນ, ຣຸຓ຺ໂຓ ຣຸກ຺ຂມຸປາຄມິໍ;

ໂສຫໍ ອປ຺ປຠວໍ ຕຕ຺ຖ, ສາຂໍ ຫຕ຺ເຖຫິ ອຄ຺ຄຫິ’’ນ຺ຕິ

ຕຕ຺ຖ ສາຘກວຈນມິທໍ. ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ຘນຠູຕີຕິ ຘນມສ຺ສ ຠວຕູຕິ ຘນຠູຕິ. ສິຣິຠູຕີຕິ ໂສຠາຍ ເຈວ ປຎ຺ຎາປຸຎ຺ຎານຎ຺ຈ ອຘິວຈນໍ. ສາ ອສ຺ສ ຠວຕູຕິ ສິຣິຠູຕິ. ເອວໍ ໂສຕ຺ຖິຠູຕິ, ສຸວຕ຺ຖິຠູຕິ. ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ຠາວີຕິ ຠວນສີໂລ ຠາວີ, ຠວນຘມ຺ໂມ ຠາວີ, ຠວເນ ສາຘຸກາຣີ ຠາວີ. ເອວໍ ວິຠາວີ. ສມ຺ຠາວີ. ປຣິຠາວີຕິ. ຕຕ຺ຣ ວິຠາວີຕິ ອຕ຺ຖວິຠາວເນ ສມຕ຺ໂຖ ປຓ຺ຑິໂຕ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເອຕ຺ຖ ວິທ຺ວາ, ວິຊ຺ຊາຄໂຕ, ຎາຓີຕິອາທິ ປຣິຍາຍວຈນໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຠວນ຺ຕິ ຈຕ຺ຣ –

ວິທ຺ວາ ວິຊ຺ຊາຄໂຕ ຎາຓີ, ວິຠາວີ ປຓ຺ຑິໂຕ ສຸຘີ;

ພຸໂຘ ວິສາຣໂທ ວິຎ຺ຎູ, ໂທສຎ຺ຎູ ວິທ຺ທສຸ ວິທູ.

ວິປສ຺ສີ ¶ ປຏິຠາຓີ ຈ, ເມຘາວີ ນິປໂກ ກວິ;

ກຸສໂລ ວິທຸໂຣ ຘີມາ, ຄຕິມາ ມຸຕິມາ ຈຍໍ.

ຈກ຺ຂຸມາ ກຓ຺ຓວາ ທພ຺ໂພ, ຘີໂຣ ຠູຣິ ວິຈກ຺ຂໂຓ;

ສປ຺ປຎ຺ໂຎ ພຸທ຺ຘິມາ ປຎ຺ໂຎ, ເອວໍນາມາ ວິຠາວິໂນຕິ.

ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ສຍມ຺ຠູຕິ ສຍເມວ ຠວຕີຕິ ສຍມ຺ຠູ. ໂກ ໂສ? ອນ຺ຕເຣນ ປໂຣປເທສໍ ສາມໍເຍວ ສພ຺ພໍ ເຎຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ປຏິວິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕໍ ປຕ຺ໂຕ ສກ຺ຍມຸນິ ຠຄວາ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ –

‘‘ນ ເມ ອາຈຣິໂຍ ອຕ຺ຖິ, ສທິໂສ ເມ ນ ວິຊ຺ຊຕິ;

ສເທວກສ຺ມິໍ ໂລກສ຺ມິໍ, ນຕ຺ຖິ ເມ ປຏິປຸຄ຺ຄໂລ.

ອຫຎ຺ຫິ ອຣຫາ ໂລເກ, ອຫໍ ສຕ຺ຖາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ;

ເອໂກມ຺ຫິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ສີຕີຠູໂຕສ຺ມິ ນິພ຺ພຸໂຕ’’ຕິ.

ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ປາຣມິຕາປຣິຠາວິໂຕ ສຍມ຺ຠູຎາເຓນ ສຫ ວາສນາຍ ວິຄຕວິທ຺ຘສ຺ຕນິຣວເສສກິເລໂສ ມຫາກຣຸຓາສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎ຺ຎາຓາທິອປຣິເມຍ຺ຍຄຸຓຄຓາຘາໂຣ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ສຍມ຺ຠູ. ໂສ ເອວໍຠູໂຕ ຂນ຺ຘສນ຺ຕາໂນ ໂລເກ ອຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ຠິກ຺ຂເວ ໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມາໂນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ອຈ຺ຉຣິຍມນຸສ຺ໂສ, ກຕໂມ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ? ຕຖາຄໂຕ ຠິກ຺ຂເວ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ. ໂສ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ເອຕຣຫິ ‘‘ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສຸຄໂຕ’’ຕິອາທີຫິ ຍຖາຠຸຈ຺ຈຄຸຓາຘິຄຕນາເມຫິ ຈ ປສິທ຺ໂຘ, ‘‘ໂຄຕໂມ ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘູ’’ຕິ ໂຄຕ຺ຕໂຕ ຈ ປສິທ຺ໂຘ, ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສກ຺ໂກ ສກ຺ຍມຸນິ ສກ຺ຍສີໂຫ ສກ຺ຍປຸງ຺ຄໂວຕິ ກຸລໂຕ ຈ ປສິທ຺ໂຘ, ສຸທ຺ໂຘທນິມາຍາເທວີສຸໂຕຕິ ¶ ມາຕາປິຕິໂຕ ຈ ປສິທ຺ໂຘ, ສິທ຺ຘຕ຺ໂຖຕິ ຄຫິຕນາເມນ ຈ ປສິທ຺ໂຘ. ຠວນ຺ຕິ ຈຕ຺ຣ –

ໂຍ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ອາສິ, ພຸທ຺ໂຘ ໂສ ວທຕໍ ວໂຣ;

ໂຄຕ຺ຕໂຕ ໂຄຕໂມ ນາມ, ຕເຖວາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸ ຈ.

ສກ຺ຍກຸເລ ປສູຕຕ຺ຕາ, ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕຕິ ວິສ຺ສຸໂຕ;

ສກ຺ໂກ ອິຕິ ຈ ອວ຺ຫິໂຕ, ຕຖາ ສກ຺ຍມຸນີຕິ ຈ.

ສພ຺ພຕ຺ຖ ເສຏ຺ຐຠາເວນ, ສກ຺ເຍ ຈ ເສຏ຺ຐຠາວໂຕ;

ສກ຺ຍສີໂຫຕິ ໂສ ສກ຺ຍ-ປຸງ຺ຄໂວຕິ ຈ ສມ຺ມໂຕ.

ສຸທ຺ໂຘທນີຕິ ປິຕິໂຕ, ນເຠ ຈນ຺ໂທວ ວິສ຺ສຸໂຕ;

ມາຕິໂຕປິ ຈ ສຎ຺ຎາໂຕ, ມາຍາເທວີສຸໂຕ ອິຕິ.

ສພ຺ພຎ຺ຎູ ສຸຄໂຕ ພຸທ຺ໂຘ, ຘມ຺ມຣາຊາ ຕຖາຄໂຕ;

ສມນ຺ຕຠທ຺ໂທ ຠຄວາ, ຊິໂນ ທສພໂລ ມຸນິ.

ສຕ຺ຖາ ວິນາຍໂກ ນາໂຖ,

ມຸນິນ຺ໂທ ໂລກນາຍໂກ;

ນຣາສໂຠ ໂລກຊິໂນ,

ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ທ຺ວິປທຸຕ຺ຕໂມ.

ເທວເທໂວ ໂລກຄຣຸ, ຘມ຺ມສ຺ສາມີ ມຫາມຸນິ;

ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ ປຸຣິສ-ທມ຺ມສາຣຖິ ມາຣຊິ.

ຘມ຺ມິສ຺ສໂຣ ຈ ອທ຺ເວຊ຺ຌ-ວຈໂນ ສຕ຺ຖວາຫໂກ;

ວິສຸທ຺ຘິເທໂວ ເທວາຕິ-ເທໂວ ຈ ສມຓິສ຺ສໂຣ.

ຠູຣິປຎ຺ໂຎ’ນຘິວໂຣ, ນຣສີໂຫ ຈ ຈກ຺ຂຸມາ;

ມຸນິມຸນິ ນຣວໂຣ, ຉຬຠິຎ຺ໂຎ ຊເນ ສຸໂຕ.

ອງ຺ຄີຣໂສ ຍຕິຣາຊາ, ໂລກພນ຺ຘຸ’ມຕນ຺ທໂທ;

ວຕ຺ຕາ ປວຕ຺ຕາ ສທ຺ຘມ຺ມ-ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ ຍຕິສ຺ສໂຣ.

ໂລກທີໂປ ¶ ສິຣີຆໂນ, ສມຓິນ຺ໂທ ນຣຸຕ຺ຕໂມ;

ໂລກຕ຺ຕຍວິທູ ໂລກ-ປຊ຺ໂຊໂຕ ປຸຣິສຸຕ຺ຕໂມ.

ສຈ຺ຈທໂສ ສຕປຸຎ຺ຎ-ລກ຺ຂໂຓ ສຈ຺ຈສວ຺ຫໂຍ;

ຣວິພນ຺ຘາ’ສມສໂມ, ປຎ຺ຈເນຕ຺ຕ’ຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລ.

ສພ຺ພາຠິຠູ ສພ຺ພວິທູ, ສຈ຺ຈນາໂມ ຈ ປາຣຄູ;

ປຸຣິສາຕິສໂຍ ສພ຺ພ-ທສ຺ສາວີ ນຣສາຣຖິ.

ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ອິຕິ ໂສ, ຎາໂຕ ສຕ຺ຕຸຕ຺ຕໂມຕິ ຈ;

ຕາທີ ວິຠຊ຺ຊວາທີຕິ, ມຫາກາຣຸຓິໂກຕິ ຈ.

ຈກ຺ຂຸຠູໂຕ ຘມ຺ມຠູໂຕ, ຎາຓຠູໂຕຕິ ວຓ຺ຓິໂຕ;

ພ຺ຣຫ຺ມຠູໂຕຕິ ປຸຣິສາ-ຊຎ຺ໂຎ ອິຕິ ຈ ໂຖມິໂຕ.

ໂລກເຊຏ຺ໂຐ ສຍມ຺ຠູ ຈ, ມເຫສິ ມາຣຠຎ຺ຊໂນ;

ອໂມຆວຈໂນ ຘມ຺ມ-ກາໂຍ ມາຣາຠິຠູ ອິຕິ.

ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ນາມານິ, ສຄຸເຓນ ມເຫສິໂນ;

ນາມໍ ຄຸເຓຫິ ນິສ຺ສິຕໍ, ໂກ ກວິນ຺ໂທ ກເຖສ຺ສຕິ.

ຕຕ຺ຣ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ ອິຈ຺ຈາທິ-ນາມໍ ສາຘາຣຓໍ ຠເວ;

ສພ຺ເພສານມ຺ປິ ພຸທ຺ຘານໍ, ໂຄຕໂມ ອິຕິອາທິ ນ.

ພຸທ຺ໂຘ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ ຈ, ‘‘ສຍມ຺ຠູ’’ອິຕິ ສາສເນ;

ເກຈິ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຍມ຺ຠູ’’ຕິ, ສາສນາວຈຣໍ ນ ຕໍ.

‘‘ພຸທ຺ໂຘ ຕຖາຄໂຕ ສຕ຺ຖາ, ຠຄວາ’’ຕິ ປທານິ ຕຸ;

ຐາເນເນກສຫສ຺ສມ຺ຫິ, ສຎ຺ຈຣນ຺ຕິ ອຠິຓ຺ຫໂສ.

ຕຕ຺ຣ ຈາທິປທໍ ອນ຺ຕ-ປທຎ຺ເຈວ ອິມານິ ຕຸ;

ເອກໂຕປິ ຈຣນ຺ຕີຕິ, ວິຠາເວຍ຺ຍ ວິສາຣໂທ.

ວິເສສກປທານໍ ຕຸ, ອເປກ຺ຂກປທານິ ຈ;

ອນເປກ຺ຂປທານີຕິ, ປທານິ ທຸວິຘາ ສິຍຸໍ.

ຕຖາ ¶ ຫິ ສຕ຺ຖວາໂຫ ນຣວໂຣ ຉຬຠິຎ຺ໂຎຕິ ເອວໍປກາຣານິ ອຠິຘານປທານິ ວິເສສກປທາເປກ຺ຂການິ. ກຖໍ?

‘‘ເອວໍ ວິຊິຕສງ຺ຄາມໍ, ສຕ຺ຖວາຫໍ ອນຸຕ຺ຕຣໍ;

ສາວກາ ປຍິຣຸປາສນ຺ຕິ, ເຕວິຊ຺ຊາ ມຈ຺ຈຸຫາຍິໂນ.

ຍໍ ໂລໂກ ປູຊຍເຕ,

ສໂລກປາໂລ ສທາ ນມສ຺ສຕິ ຈ;

ຕສ຺ເສຕ ສາສນວຣໍ,

ວິທູຫິ ເຎຍ຺ຍໍ ນຣວຣສ຺ສາ’’ຕິ,

‘‘ຉຬຠິຎ຺ຎສ຺ສ ສາສນ’’ນ຺ຕິ ຈ ເອວໍ ວິເສສກປທາເປກ຺ຂການິ ຠວນ຺ຕິ. ພຸທ຺ໂຘ ຊິໂນ ຠຄວາຕິ ເອວໍປກາຣານິ ປນ ໂນ ວິເສສກາເປກ຺ຂານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ເກຈິ ປເນຕ຺ຖ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ມຸນິນ຺ໂທ ສມຓິນ຺ໂທ ສມຓິສ຺ສໂຣ ຍຕິສ຺ສໂຣ ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸ ຣວິພນ຺ຘູຕິ ເອວໍປກາຣານໍ ອິຘ ວຸຕ຺ຕານມຠິຘານານໍ ວິເສສຕ຺ຖາຠາວໂຕ ປຸນຣຸຕ຺ຕິໂທໂສ ອຕ຺ຖີ’’ຕິ. ຕນ຺ນ, ອຠິຘານານໍ ອຠິສງ຺ຂຣຓີຍານຠິສງ຺ຂຣຓີຍວເສນ ອຠິສງ຺ຂຕາຠິຘານານິ ອນຠິສງ຺ຂຕາຠິຘານານີຕິ ທ຺ເວຘາ ທິສ຺ສນໂຕ. ຕຖາ ຫິ ກຕ຺ຖຈິ ເກຈິ ‘‘ສກ຺ຍສີໂຫ’’ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ສກ຺ຍເກສຣີ ສກ຺ຍມິຄາຘິໂປ’’ຕິອາທິນາ ນານາວິວິຘມຠິຘານມຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ, ປາວຈເນປິ ຫິ ‘‘ທ຺ວິທຸຄ຺ຄມວຣຫນຸຕ຺ຕ’ມລຕ຺ຖາ’’ຕິ ປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ເກຈິ ‘‘ຘມ຺ມຣາຊາ’’ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ຘມ຺ມທິສມ຺ປຕີ’’ຕິອາທີນິ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ. ‘‘ສພ຺ພຎ຺ຎູ’’ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ສພ຺ພທສ຺ສາວີ ສພ຺ພທສ຺ສີ’’ຕິອາທີນິ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ, ‘‘ສຫສ຺ສກ຺ໂຂ’’ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ທສສຕໂລຈໂນ’’ຕິອາທີນິ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ. ‘‘ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘູ’’ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ອຣວິນ຺ທສຫາຍພນ຺ຘູ’’ຕິອາທີນິ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ. ‘‘ອມ຺ພຸຊ’’ນ຺ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ນີຣຊໍ ກຸຎ຺ຊ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ. ປາວຈເນປິ ຫິ ¶ ຍໍ ປທຸມໍ, ຕໍ ຊລຊໍ ນາມາຕິ ມນ຺ຕ຺ວາ ປຏິສມ຺ຠິທາປ຺ປຕ຺ເຕຫິ ອຣິເຍຫິ ເທສນາວິລາສວເສນ ວຸຕ຺ໂຕ ‘‘ປທຸມຸຕ຺ຕຣນາມິໂນ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພຏ຺ຐາເນ ‘‘ຊລຊຸຕ຺ຕຣນາມິໂນ’’ຕິ ປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ອຠິສງ຺ຂຕາຠິຘານານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

‘‘ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ’’ຕິ ອຠິຘານານິ ປນ ອນຠິສງ຺ຂຕາຠິຘານານິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຘມ຺ມເສນາປຕິນາ ອາຍສ຺ມຕາ ສາຣິປຸຕ຺ເຕນ ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ ເນຕໍ ນາມໍ ມາຕຣາ ກຕໍ, ນ ປິຕຣາ ກຕໍ, ນ ຠຄິນິຍາ ກຕໍ, ນ ຎາຕິສາໂລຫິເຕຫິ ກຕໍ, ນ ເທວຕາຫິ ກຕໍ, ວິໂມກ຺ຂນ຺ຕິກເມຕໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ໂພຘິຍາ ມູເລ ສຫ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎ຺ຎາຓປ຺ປຏິລາຠາ ສຈ຺ຉິກາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຍທິທໍ ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ, ຕຖາ ‘‘ຠຄວາຕິ ເນຕໍ ນາມໍ ມາຕຣາ ກຕໍ…ເປ… ສຈ຺ຉິກາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຍທິທໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ເອວໍ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ’’ຕິ ອຠິຘານານິ ອນຠິສງ຺ຂຕາຠິຘານານິ. ນ ຫິ ຕານິ ອຠິຘານານິ ເຈວ ‘‘ສຕ຺ຖາ ສຸຄໂຕ ຊິໂນ’’ຕິອາທີນິ ຈ ອຎ຺ຎໍ ກິຎ຺ຈິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຠິສງ຺ຂຕານິ, ນາປິ ອຎ຺ຎານິ ອຠິຘານານິ ເອຕານິ ປຏິຈ຺ຈ ອຠິສງ຺ຂຕານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ ອຠິຘານໍ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ພຸຊ຺ຌິຕາ ໂພເຘຕາ ໂພຘໂກ’’ຕິອາທີນິ ນາມາຠິຘານານິ ນ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ. ຕຖາ ‘‘ຠຄວາ ສຕ຺ຖາ ສຸຄໂຕ’’ຕິອາທີນິ ນາມາຠິຘານານິ ປຏິຈ຺ຈ ‘‘ສມ຺ປນ຺ນຠໂຄ ອນຸສາສໂກ ສຸນ຺ທຣວຈໂນ’’ຕິອາທີນິ ນາມາຠິຘານານິ ນາຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ. ເອວໍ ອິມໍ ວິຠາຄໍ ທສ຺ເສຕຸໍ ‘‘ມຸນິນ຺ໂທ ສມຓິນ຺ໂທ ສມຓິສ຺ສໂຣ ຍຕິສ຺ສໂຣ ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸ ຣວິພນ຺ຘູ’’ຕິອາທິນາ ນເຍນ ປຸນຣຸຕ຺ຕິ ອມ຺ເຫຫິ ກຕາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ເອວມຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ ນໂຍ ເນຕພ຺ໂພ. ອຕ຺ຣິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

‘‘ອຠິສງ຺ຂຕນາມຎ຺ຈ, ນາມຎ຺ຈານຠິສງ຺ຂຕໍ;

ທ຺ວິທຸຄ຺ຄມວໂຣ ພຸທ຺ໂຘ, ອິຕິ ນາມໍ ທ຺ວິຘາ ຠເວ’’ຕິ.

ປຠູຕິ ປຣໍ ປສຍ຺ຫ ຠວຕີຕິ ປຠູ, ອິສ຺ສໂຣ. ‘‘ອຣຎ຺ຎສ຺ສ ປຠູ ອຍໍ ລຸທ຺ທໂກ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອຠິຠູຕິ ¶ ອຠິຠວຕີຕິ ອຠິຠູ, ອສຎ຺ຎສຕ຺ໂຕ. ກິໍ ໂສ ອຠິຠວິ? ຈຕ຺ຕາໂຣ ຂນ຺ເຘ ອຣູປິໂນ. ອິຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຂນ຺ເຘ ອຣູປິໂນ ອຠິຠວີຕິ ອຠິຠູ. ໂສ ຈ ໂຂ ນິຈ຺ເຈຕນຕ຺ຕາ ອຠິຠວນກ຺ຣິຍາຍາສຕິ ປຸພ຺ເພວາ’ສຎ຺ຎຸປ຺ປຕ຺ຕິໂຕ ຌານລາຠິກາເລ ອຕ຺ຕນາ ອຘິຄຕປຎ຺ຈມຊ຺ຌານໍ ສຎ຺ຎາວິຣາຄວເສນ ຠາເວຕ຺ວາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອຣູປກ຺ຂນ຺ເຘ ອສຎ຺ຎິຠເວ ອປ຺ປວຕ຺ຕິກຣເຓນ ອຠິຠວິຕຸມາຣຠິ, ຕທຠິຠວນກິຈ຺ຈໍ ອິທານິ ສິທ຺ຘນ຺ຕິ ອຠິຠວີຕິ ອຠິຠູຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອປິຈ ນິຈ຺ເຈຕນຠາເວນ ອຠິຠວນພ຺ຍາປາເຣ ອສຕິປິ ປຸພ຺ເພ ສເຈຕນກາເລ ສພ຺ຍາປາຣຕ຺ຕາ ສເຈຕນສ຺ສ ວິຍ ນິຈ຺ເຈຕນສ຺ສາປິ ສໂຕ ຕສ຺ສ ອຸປຈາເຣນ ສພ຺ຍາປາຣຕາວຈນໍ ຍຸຊ຺ຊເຕວ. ທິສ຺ສຕິ ຫິ ໂລເກ ສາສເນ ຈ ສເຈຕນສ຺ສ ວິຍ ອເຈຕນສ຺ສປິ ອຸປຈາເຣນ ສພ຺ຍາປາຣຕາວຈນໍ. ຕໍ ຍຖາ? ກູລໍ ປຕິຕຸກາມໍ, ເອວໍ ໂລເກ. ສາສເນ ປນ –

‘‘ໂຣທນ຺ເຕ ທາຣເກ ທິສ຺ວາ, ອຸພ຺ພິຄ຺ຄາ ວິປຸລາ ທຸມາ;

ສຍເມໂວນມິຕ຺ວານ, ອຸປຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ທາຣເກ’’ຕິ ຈ

‘‘ອງ຺ຄາຣິໂນ ທານິ ທຸມາ ຠທນ຺ເຕ, ຜເລສິໂນ ຉທນໍ ວິປ຺ປຫາຍາ’’ຕິ ຈ ‘‘ຜລໍ ໂຕເສຕິ ກສ຺ສກ’’ນ຺ຕິ ຈ ອາທິ. ອຠິຠູສທ຺ທສ຺ສ ອສຎ຺ຎສຕ຺ຕາຠິຘານຕ຺ເຕ ‘‘ອຠິຠຸໍ ອຠິຠຸໂຕ ມຎ຺ຎຕີ’’ຕິ ອິທເມຕ຺ຖ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອຖ ວາ ອຠິຠວຕີຕິ ອຠິຠູ, ປເຣສມຠິຠວິຕາ ໂຍ ໂກຈິ. ວິເສສໂຕ ປນ ຕຖາຄໂຕເຍວ ອຠິຠູ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຕຖາຄໂຕ ຠິກ຺ຂເວ ອຠິຠູ ອນຠິຠູໂຕ ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸທໂສ ວສວຕ຺ຕີ’’ຕິ. ເກຈິ ປນ ‘‘ອຠິຠູ ນາມ ສຫສ຺ໂສ ພ຺ຣຫ຺ມາ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ.

ວິຠູຕິ ວິເສສຠູໂຕຕິ ວິຠູ, ‘‘ຠວໂສຕໍ ສເຈ ພຸທ຺ໂຘ, ຕິຓ຺ໂຓ ໂລກນ຺ຕຄູ ວິຠູ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ¶ ວຈນໍ. ວິຠູຕິ ເຫຕ຺ຖ ຣູປກາຍຘມ຺ມກາຍສມ຺ປຕ຺ຕິຍາ ວິເສສຠູໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອາຫ ຈ –

‘‘ທິສ຺ສມາໂນປິ ຕາວສ຺ສ, ຣູປກາໂຍ ອຈິນ຺ຕິໂຍ;

ອສາຘາຣຓຎາຓຏ຺ເຐ, ຘມ຺ມກາເຍ ກຖາວ ກາ’’ຕິ.

ອຘິຠູຕິ ອຘິຠວຕີຕິ ອຘິຠູ, ອິສ຺ສໂຣ.

‘‘ຕທາ ມໍ ຕປເຕເຊນ, ສນ຺ຕຕ຺ໂຕ ຕິທິວາຘິຠູ;

ຘາເຣນ຺ໂຕ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ວຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂາຍ ມໍ ອຸປາຄມີ’’ຕິ –

ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ປຕິຠູຕິ ປຕິຠູໂຕຕິ ປຕິຠູ, ‘‘ໂຄຓສ຺ສ ປຕິຠູ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ໂຄຕ຺ຣຠູຕິ ໂຄຕ຺ຕສງ຺ຂາຕໍ ອມຕມຫານິພ຺ພານໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຕ຺ວາ ຠູໂຕຕິ ໂຄຕ຺ຣຠູ, ໂສຕາປຕ຺ຕິມຄ຺ຄສ຺ສ ອນນ຺ຕຣປຈ຺ຈເຍນ ສິຂາປ຺ປຕ຺ຕພລວວິປສ຺ສນາຈິຕ຺ເຕນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ກຕໂມ ຈ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຄຕ຺ຣຠູ? ເຍສໍ ຘມ຺ມານໍ ສມນນ຺ຕຣາ ອຣິຍຘມ຺ມສ຺ສ ອວກ຺ກນ຺ຕິ ໂຫຕິ, ເຕຫິ ຘມ຺ເມຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ຕິ, ອິທເມເວຕ຺ຖ ອຕ຺ຖສາຘກໍ ວຈນໍ. ອປິຈ ສມໂຓຕິ ໂຄຕ຺ຕມຕ຺ຕມນຸຠວມາໂນ ກາສາວກຓ຺ຐສມໂຓປິ ໂຄຕ຺ຣຠູ. ໂສ ຫິ ‘‘ສມໂຓ’’ຕິ ໂຄຕ຺ຕມຕ຺ຕໍ ອນຸຠວຕິ ວິນ຺ທຕິ, ນ ສມຓຘມ຺ເມ ອຕ຺ຕນິ ອວິຊ຺ຊມານຕ຺ຕາຕິ ‘‘ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ‘‘ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ໂຂ ປນານນ຺ທ ອນາຄຕມທ຺ຘານໍ ໂຄຕ຺ຣຠຸໂນ ກາສາວກຓ຺ຐາ ທຸສ຺ສີລາ ປາປຘມ຺ມາ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ວຕ຺ຣຠູຕິ ສກ຺ໂກ. ໂສ ຫິ ມາຕາປິຕິຠຣຓາທີຫິ ສຕ຺ຕຫິ ວຕ຺ເຕຫິ ສກ຺ກຕ຺ຕໍ ລຠິຕ຺ວາ ອຎ຺ເຎ ເທເວ ວຕ຺ເຕນ ອຠິຠວຕີຕິ ວຕ຺ຣຠູ. ອາຄມຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ຠູຘາຕຸມ຺ຫິ ລພ຺ຠມານໍ ປຕ຺ຕິອຕ຺ຖມ຺ປິ ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ວຕ຺ເຕນ ອຎ຺ເຎ ອຠິຠວິຕ຺ວາ ເທວິສ຺ສຣິຍໍ ປຕ຺ໂຕຕິ ວຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ¶ ວຸຕ຺ຕໍ, ‘‘ວຕ຺ຣນາມກໍ ວາ ອສຸຣໍ ອຠິຠວຕີຕິ ວຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ຈ, ‘‘ວຕ຺ຣຠູ ຊຍຕໍປິຕາ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ວຕ຺ຣຠູຕິ ວຕ຺ຣນາມກສ຺ສ ອສຸຣສ຺ສ ອຠິຠວິຕາ. ຊຍຕໍ ປິຕາຕິ ຊຍນ຺ຕານໍ ປິຕາ. ‘‘ສກ຺ໂກ ອິນ຺ໂທ ປຸຣິນ຺ທໂທ’’ ອິຈ຺ຈາທິ ປຣິຍາຍວຈນໍ. ອິທໍ ຕຸ ຘາຕາຘິກາເຣ ປກາເສສ຺ສາມ. ປຣາຠິຠູຕິ ປຣມຠິຠວຕີຕິ ປຣາຠິຠູ. ເອວໍ ຣູປາຠິຠູຕິອາທີສຸປິ. ສພ຺ພາຠິຠູຕິ ສພ຺ພມຠິຠວິຕພ຺ພໍ ອຠິຠວຕີຕິ ສພ຺ພາຠິຠູ. ສພ຺ພາຠິຠູຕິ ຈ ອິທໍ ນາມໍ ຕຖາຄຕສ຺ເສວ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ –

‘‘ສພ຺ພາຠິຠູ ສພ຺ພວິທູຫມສ຺ມິ,

ສພ຺ເພສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອນູປລິຕ຺ໂຕ;

ສພ຺ພຎ຺ຊໂຫ ຕຓ຺ຫກ຺ຂເຍ ວິມຸຕ຺ໂຕ,

ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາຍ ກມຸທ຺ທິເສຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ.

ອູກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ. ນິຍຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສຍໍ.

ອິທານິ ອນິຍຕລິງ຺ຄານໍ ນິຍຕລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕານໍ ຠູຕປຣາຠູຕ ສມ຺ຠູຕສທ຺ທາທີນໍ ນິທ຺ເທໂສ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຣ ຠູໂຕຕິ ອຕ຺ຕໂນ ປຈ຺ຈເຍຫິ ອຠວີຕິ ຠູໂຕ, ຠູໂຕຕິ ຊາໂຕ ສຎ຺ຊາໂຕ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ ອຠິນິພ຺ພຕ຺ໂຕ ປາຕຸຠູໂຕ, ຠູໂຕຕິ ວາ ລທ຺ຘສຣູໂປ ໂຍ ໂກຈິ ສວິຎ຺ຎາຓໂກ ວາ ອວິຎ຺ຎາຓໂກ ວາ. ອຖ ວາ ຕຖາກາເຣນ ຠວຕີຕິ ຠູໂຕ, ຠູໂຕຕິ ສຈ຺ໂຈ ຕໂຖ ອວິຕໂຖ ອວິປຣີໂຕ ໂຍ ໂກຈິ, ເອຕ຺ຖ ໂຍ ຠູຕສທ຺ໂທ ສຈ຺ຈຕ຺ໂຖ, ຕສ຺ສ ‘‘ຠູຕຏ຺ໂຐ’’ຕິ ອິທເມຕ຺ຖ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ປຣາຠູໂຕຕິ ປຣາຠວີຕິ ປຣາຠູໂຕ. ສຸຏ຺ຐຸ ຠູໂຕຕິ ສມ຺ຠູໂຕ. ວິເສເສນ ຠູໂຕຕິ ວິຠູໂຕ. ວິສ຺ສຸໂຕ ຠູໂຕຕິ ວາ ວິຠູໂຕ, ‘‘ວິຠູຕາຣມ຺ມຓ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ວິຠວີຕິ ວາ ວິຠູໂຕ, ວິນຏ຺ໂຐຕິ ອຕ຺ໂຖ, ‘‘ຣູເປ ວິຠູເຕ ນ ຜຸສນ຺ຕິ ຜສ຺ສາ’’ຕິ ¶ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ປາກໂຏ ຠູໂຕຕິ ປາຕຸຠູໂຕ. ອາວິ ຠວຕີຕິ ອາວິຠູໂຕ. ເອວໍ ຕິໂຣຠູໂຕ. ວິນາຠູໂຕ. ຠວິຕຸມນຸຈ຺ຉວິໂກຕິ ຠພ຺ໂພ. ປຣິຠວິຍເຕ ໂສຕິ ປຣິຠູໂຕ. ເຍນ ເກນຈິ ໂຍ ປີຬິໂຕ ຫີຬິໂຕ ວາ, ໂສ ປຣິຠູໂຕ. ຄມ຺ຍມານຕ຺ໂຖ ຍຖາກາມຈາຣີ. ອຠິຠວິຍ຺ຍເຕ ໂສຕິ ອຠິຠູໂຕ. ອຘິຠວິຍເຕ ໂສຕິ ອຘິຠູໂຕ. ເອວໍ ອທ຺ຘຠູໂຕ. ເອຕ຺ຖ ອຘິສທ຺ເທນ ສມານຕ຺ໂຖ ອທ຺ຘສທ຺ໂທ, ‘‘ຈກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂເວ ອທ຺ຘຠູຕໍ, ຣູປາ ອທ຺ຘຠູຕາ, ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓໍ ອທ຺ຘຠູຕ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ, ຕຖາ ‘‘ອິຘ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ນ ເຫວ ອນທ຺ຘຠູຕໍ ອຕ຺ຕານໍ ນ ອທ຺ຘຠາເວຕີ’’ຕິ ປທມ຺ປິ. ຕຕ຺ຖ ອນທ຺ຘຠູຕນ຺ຕິ ທຸກ຺ເຂນ ອນຘິຠູຕໍ. ທຸກ຺ເຂນ ອນຘິຠູໂຕ ນາມ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາໂວ ວຸຈ຺ຈຕິ, ຕໍ ນ ອທ຺ຘຠາເວຕິ ນາຠິຠວຕີຕິ ສຸຕ຺ຕປທຕ຺ໂຖ.

ອນຸຠວິຍເຕ ໂສຕິ ອນຸຠູໂຕ. ເອວໍ ສມນຸຠູໂຕ. ປຈ຺ຈນຸຠູໂຕ. ຠາວິໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຠາວິໂຕຕິ ອິມິນາ ສມານາຘິກຣຓໍ ‘‘ສຕິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ ໂຂ ກສ຺ສປ ມຍາ ສມ຺ມທກ຺ຂາໂຕ ຠາວິໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ຄຸຓີວາຈກໍ ປຘານປທໍ ສາສເນ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕິຕ຺ຖິຍສມເຍ ປນ ຠາວິໂຕຕິ ກາມຄຸໂຓ ວຸຈ຺ຈຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ປາຬິຍໍ ‘‘ນ ຠາວິຕມາສີສຕີ’’ຕິ. ຕຕ຺ຣ ຠາວິຕາ ນາມ ປຎ຺ຈ ກາມຄຸຓາ, ເຕ ນ ອາສີສຕິ ນ ເສວຕີຕິ ສຸຕ຺ຕປທຕ຺ໂຖ. ສມ຺ຠາວິຍເຕ ໂສຕິ ສມ຺ຠາວິໂຕ. ເອວໍ ວິຠາວິໂຕ. ປຣິຠາວິໂຕ. ອນຸປຣິຠູໂຕ. ມນໍປຣິຠູໂຕຕິ ມນໍ ປຣິຠວິຍິຕ຺ຖ ໂສຕິ ມນໍປຣິຠູໂຕ. ເອຕ຺ຖ ມນໍປຣິຠູໂຕຕິ ອີສກໍ ອປ຺ປຕ຺ຕປຣິຠວໂນ ວຸຈ຺ຈຕິ. ມນນ຺ຕິ ຫິ ນິປາຕປທໍ. ‘‘ອຕິປຓ຺ຑິເຕນ ປຸຕ຺ເຕນ, ມນມ຺ຫິ ອຸປກູລິໂຕ, ເທວທຕ຺ເຕນ ອຕ຺ຕໂນ ອພຸທ຺ຘຠາເວນ ເຈວ ຂນ຺ຕິເມຕ຺ຕາທີນຎ຺ຈ ¶ ອຠາເວນ ກຸມາຣກສ຺ສປຕ຺ເຖໂຣ ຈ ເຖຣີ ຈ ມນໍ ນາສິໂຕ, ມນໍ ວຸຬ຺ໂຫ ອໂຫສີ’’ຕິອາທີສຸ ຈສ຺ສ ປໂຍໂຄ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອຕ຺ຣ ມນໍສທ຺ທສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ຍຸຕ຺ຕິໍ ວທາມ.

ມນໍສທ຺ໂທ ທ຺ວິຘາ ຠິນ຺ໂນ, ນາມໍ ເນປາຕິກຎ຺ຈິຕິ;

ສນ຺ຕໍ ຕສ຺ສ ມນໍ ໂຫຕິ, ມນມ຺ຫິ ອຸປກູລິໂຕຕິ.

ປຣິຠວິຕພ຺ໂພຕິ ອຎ຺ເຎນ ປຣິຠວິຕຸໍ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ໂຍຕິ ປຣິຠວິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ປຣິໂຠຕ຺ຕພ຺ໂພ ປຣິຠວນີໂຍ. ຕພ຺ພປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນ ຫິ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍປທໂຍຊນາ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ອລທ຺ຘໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ລທ຺ຘພ຺ພໍ ລຠນີຍໍ ລທ຺ຘຸໍ ວາ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ວາ ປຣິຠວນມຣຫຕີຕິ ປຣິຠວິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ປຣິໂຠຕ຺ຕພ຺ໂພ ປຣິຠວນີໂຍ. ຕຖາ ຫິ ຕພ຺ພປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນ ອຣຫຕິປທໂຍຊນາ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ປຣິສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍໍ ລາຠມຣຫຕີຕິ ລທ຺ຘພ຺ພ’’ນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ປຣິໂຠຕ຺ຕພ຺ໂພຕິ ປທສ຺ສ ອຕ຺ຖິຠາເວ ‘‘ຂຕ຺ຕິໂຍ ໂຂ ມຫາຣາຊ ທຫໂຣຕິ ນ ອຸຎ຺ຎາຕພ຺ໂພ ນ ປຣິໂຠຕ຺ຕພ຺ໂພ’’ຕິ ປາຬິ ນິທສ຺ສນໍ. ອຠິອຘິປຸພ຺ພາ ຠູຘາຕຸໂຍ ສມານຕ຺ຖາ. ເສສານິ ທຸການິ ນຍານຸສາເຣນ ເຎຍ຺ຍານິ. ຠມາໂນຕິ ຠວຕີຕິ ຠມາໂນ, ມຊ຺ເຌ ວກາຣໂລໂປ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ອຕ຺ຣິທໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ –

‘‘ກິໍ ໂສ ຠມາໂນ ສຈ຺ຈໂກ’’, ອິຈ຺ຈຕ຺ຣ ປາຬິຍໍ ປນ;

ຣູປໍ ຠວຕິຘາຕຸສ຺ສ, ວໂລເປເນວ ທິສ຺ສຕິ.

ອຕ຺ຣາຍໍ ປາຬິ ‘‘ກິໍ ໂສ ຠມາໂນ ສຈ຺ຈໂກ ນິຄຓ຺ຐປຸຕ຺ໂຕ, ໂຍ ຠຄວໂຕ ວາທໍ ອາໂຣເປສ຺ສຕີ’’ຕິ. ວິຠວມາໂນຕິ ວິຠວຕີຕິ ວິຠວມາໂນ. ເອວໍ ປຣິຠວມາໂນຕິອາທີສຸ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ອຠິສມ຺ໂຠນ຺ໂຕ’’ຕິມສ຺ສ ກໂຣນ຺ໂຕ ນິປ຺ຜາເທນ຺ໂຕ ອິຈ຺ເຈວຕ຺ໂຖ. ‘‘ສພ຺ພານິ ອຠິສມ຺ໂຠນ຺ໂຕ, ສ ຣາຊວສຕິໍ ວເສ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ຍສ຺ມາ ປນິມານິ ¶ ‘‘ຠວມາໂນ’’ຕິອາທີນິ ວິປ຺ປກຕປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານິ, ຕສ຺ມາ ສຣມາໂນ ໂຣທຕິ, ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຄຓ຺ຫາຕິ, ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ໂສ ຠາຣທ຺ວາໂຊ, ອທ຺ທສ ອຈ຺ຈຸຕໍ ອິສິ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓຸຕ຺ຕຣກ຺ຣິຍາປທານິ ກຕ຺ວາ ຣາຊາ ຠວມາໂນ ສມ຺ປຕ຺ຕິມນຸຠວຕີຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ‘‘ສຣມາໂນ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນິ ຫິ ‘‘ຍາໂຕ ຄໂຕ ປຕ຺ໂຕ’’ຕິອາທີຫິ ສທິສານິ ນ ໂຫນ຺ຕິ, ອຸຕ຺ຕຣກ຺ຣິຍາປທາເປກ຺ຂການິ ໂຫນ຺ຕິ ຕ຺ວາປຈ຺ຈຍນ຺ຕປທານິ ວິຍາຕິ.

ປຣິຠວິຍມາໂນຕິ ປຣິຠວິຍເຕ ໂສຕິ ປຣິຠວິຍມາໂນ. ເອວໍ ປຣິຠຸຍ຺ຍມາໂນຕິອາທີສຸປິ. ອິມານິປິ ວິປ຺ປກຕປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຣາຊປຸຣິເສຫິ ນີຍມາໂນ ໂຈໂຣ ເອວໍ ຈິນ຺ເຕສີ’’ຕິອາທີນິ ວິຍ ປຣິປຸຓ຺ຓຸຕ຺ຕຣກ຺ຣິຍາປທານິ ກຕ຺ວາ ອຎ຺ເຎຫິ ປຣິຠວິຍມາໂນ ຕາຓໍ ຄເວສຕິ. ໂຠໂຄ ປຸຄ຺ຄເລນານຸຠວິຍມາໂນ ປຣິກ຺ຂຍໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ເອວໍ ສພ຺ພຕ຺ຣ ອີທິເສສຸ ວິປ຺ປກຕວຈເນສຸ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ອຍໍ ອນິຍຕລິງ຺ຄານໍ ນິຍຕລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕານໍ ຠູຕ ປຣາຠູຕ ສມ຺ຠູຕສທ຺ທານໍ ນິທ຺ເທໂສ. ອິຈ຺ເຈວໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ຍຖາຣຫໍ ນິພ຺ພຈນາທິວເສນ ນິທ຺ເທໂສ ວິຠາວິໂຕ.

ອິທານິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ວຸຈ຺ຈຕິ – ຕຕ຺ຣ ຠາວິກາຕິ ຠາເວຕີຕິ ຠາວິກາ. ຍາ ຠາວນໍ ກໂຣຕິ, ສາ ຠາວິກາ. ຠາວນາຕິ ວຑ຺ຒນາ ພ຺ຣູຫນາ ຜາຕິກຣຓໍ ອາເສວນາ ພຫຸລີກາໂຣ. ວິຠາວນາຕິ ປກາສນາ ສນ຺ທສ຺ສນາ. ອຖ ວາ ວິຠາວນາຕິ ອຠາວນາ ອນ຺ຕຣຘາປນາ. ສມ຺ຠາວນາຕິ ອຸກ຺ກໍສນາ ໂຖມນາ. ປຣິຠາວນາຕິ ວາສນາ, ສມນ຺ຕໂຕ ວາ ວຑ຺ຒນາ. ອາກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ຠູມີຕິ ສຕ຺ຕາຍມານາ ຠວຕີຕິ ຠູມິ, ອຖ ວາ ຠວນ຺ຕິ ຊາຍນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ເຈຕ຺ຖ ຖາວຣາ ຈ ຊງ຺ຄມາ ຈາຕິ ຠູມິ. ຠູມິ ວຸຈ຺ຈຕິ ¶ ປຖວີ. ‘‘ປຐມາຍ ຠູມິຍາ ປຕ຺ຕິຍາ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ໂລກຸຕ຺ຕຣມຄ຺ໂຄ ຠູມີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຍາ ປນນ຺ຘພາລມຫາຊເນນ ວິຎ຺ຎາຕາ ປຖວີ, ຕສ຺ສິມານິ ອຠິຘານານິ –

‘‘ປຖວີ ເມທນີ ຠູມິ, ຠູຣີ ຠູ ປຸຖຸວີ ມຫີ;

ຉມາ ວສຸມຕີ ອຸພ຺ພີ, ອວນີ ກຸ ວສຸນ຺ຘຣາ;

ຊຄຕີ ຂິຕິ ວສຸຘາ, ຘຣຓີ ໂຄ ຘຣາ’’ອິຕິ.

ອຕ຺ຣ ຠູ ກຸ ໂຄສທ຺ທາ ປຖວີປທຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນ຺ຕີຕິ ກຸຕ຺ຣ ທິຏ຺ຐປຸພ຺ພາຕິ ເຈ?

ວິທ຺ວາ ຠູປາລ ກຸມຸທ-ໂຄຣກ຺ຂາທິປເທສຸ ເວ;

ຠູ ກຸ ໂຄອິຕິ ປຖວີ, ວຸຈ຺ຈຕີຕິ ວິຠາວເຍ.

ຠູຕີຕິ ຠວນໍ ຠູຕິ. ວິຠູຕີຕິ ວິນາໂສ, ວິເສສໂຕ ຠວນໍ ວາ, ອຖ ວາ ວິເສສໂຕ ຠວນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ເອຕາຍາຕິ ວິຠູຕິ, ສມ຺ປຕ຺ຕິເຍວ, ‘‘ຣຎ຺ໂຎ ວິຠູຕິ. ປິຫນີຍາ ວິຠູຕິໂຍ’’ຕິ ຈ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອິກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ຠູຣີຕິ ປຖວີ. ສາ ຫິ ຠວນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຠູຣີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ຠວຕິ ວາ ປຎ຺ຎາຍຕິ ວຑ຺ຒຕິ ຈາຕິ ຠູຣີ, ອຖ ວາ ຠູຕາຠູຕາ ຕນ຺ນິສ຺ສິຕາ ສຕ຺ຕາ ຣມນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຠູຣີ. ປຖວີນິສ຺ສິຕາ ຫິ ສຕ຺ຕາ ປຖວິຍໍເຍວ ຣມນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ສາ ອິມິນາປິ ອຕ຺ເຖນ ຠູຣີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຠູຣີສທ຺ທສ຺ສ ປຖວີວຈເນ ‘‘ຠູຣິປຎ຺ໂຎ’’ຕິ ອຕ຺ຖສາຘກໍ ວຈນໍ. ອປິຈ ຠູຣີ ວິຍາຕິ ຠູຣີ, ປຎ຺ຎາ, ຠູຣີຕິ ປຖວີສມາຍ ວິຕ຺ຖຕາຍ ປຎ຺ຎາຍ ນາມໍ, ‘‘ໂຍຄາ ເວ ຊາຍຕີ ຠູຣີ, ອໂຍຄາ ຠູຣິສງ຺ຂໂຍ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ອຏ຺ຐກຖາວຈນໍ ອິມສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ. ອຖ ວາ ຠູເຕ ອຕ຺ເຖ ຣມຕີຕິ ຠູຣີ, ປຎ຺ຎາເຍຕໍ ນາມໍ, ‘‘ຠູຣີ ເມຘາ ປຣິຓາຍິກາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ¶ ອຏ຺ຐກຖາວຈນໍ ອິມສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ. ອຖ ວາ ປຎ຺ຎາເຍວ ຣາຄາທໂຍ ຘມ຺ເມ ອຠິຠວຕີຕິ ຠູຣີ, ຣາຄາທິອຣໂຍ ອຠິຠວຕີຕິປິ ຠູຣີ. ຕຖາ ຫິ ປຏິສມ຺ຠິທາມຄ຺ເຄ ອາຍສ຺ມຕາ ສາຣິປຸຕ຺ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ຣາຄໍ ອຠິຠູຍຕີຕິ ຠູຣີ, ປຎ຺ຎາ. ໂທສໍ ໂມຫໍ…ເປ… ຣາໂຄ ອຣິ, ຕໍ ອຣິໍ ມທ຺ທຕີຕິ ຠູຣີ, ປຎ຺ຎາ. ໂທໂສ. ໂມໂຫ…ເປ… ສພ຺ເພ ຠວຄາມິໂນ ກມ຺ມາ ອຣິ, ຕໍ ອຣິໍ ມທ຺ທຕີຕິ ຠູຣີ, ປຎ຺ຎາ’’. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ປທມິວ ‘‘ອຣິຠູ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພປິ ຠູສທ຺ທໍ ປຸພ຺ພນິປາຕໍ ກຕ຺ວາ ສນ຺ຘິວເສນ ຠູຣີຕິ ປທມຸຈ຺ຈາຣິຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອປິຈ ອີທິເສສຸ ນາມິກປເທສຸ ວິນາປິ ອຸປສຄ຺ເຄນ ອຠິຠວນາທິອຕ຺ຖາ ລພ຺ຠນ຺ຕິເຍວ, ນາຂ຺ຍາຕິກປເທສູຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິທໍ ປນ ປຎ຺ຎາຍ ປຣິຍາຍວຈນໍ –

ປຎ຺ຎາ ປຊານນາ ຈິນ຺ຕາ, ວິຈໂຍ ອຸປລກ຺ຂຓາ;

ປວິຈໂຍ ຈ ປຓ຺ຑິຈ຺ຈໍ, ຘມ຺ມວິຈຍເມວ ຈ.

ສລ຺ລກ຺ຂຓາ ຈ ໂກສລ຺ລໍ, ຠູຣີ ປຈ຺ຈຸປລກ຺ຂຓາ;

ເນປຸຎ຺ຎຎ຺ເຈວ ເວຠພ຺ຍາ, ເມຘາ ຈຸປປຣິກ຺ຂກາ.

ສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ ປຣິຓາ-ຍິກາ ເຈວ ວິປສ຺ສນາ;

ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຎ຺ຎາພລໍ, ອໂມໂຫ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ຈ;

ປໂຕໂທ ຈາຠິຘມ຺ມສ຺ມາ, ອິມານິ ຄຫິຕານິ ເມ.

ຎາຓໍ ປຎ຺ຎາຓມຸມ຺ມງ຺ໂຄ, ສຕ຺ໂຖ ໂສໂຕ ຈ ທິຏ຺ຐິ ຈ;

ມນ຺ຕາ ໂພໂຘ ພຸທ຺ຘິ ພຸທ຺ຘໍ, ປຏິຠານຎ຺ຈ ໂພຘິຕິ.

ຘມ຺ໂມ ວິຊ຺ຊາ ຄຕິ ໂມນໍ, ເນປກ຺ກໍ ໂຄ ມຕີ ມຸຕິ;

ວີມໍສາ ໂຍນິ ໂຘນາ ຈ, ປຓ຺ຑາ ປຓ຺ຑິຈ຺ຈຍມ຺ປິ ຈ;

ເວໂທ ປຓ຺ຑິຕິຍຎ຺ເຈວ, ຈິກິຈ຺ຉາ ມິຣິຍາປິ ຈ.

‘‘ໂສໂຕ ໂພຘີ’’ຕິ ຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຎາຓນາມທ຺ວຍໍ ອິທໍ;

ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກສມ຺ພຸທ຺ຘ-ສາວການມ຺ປິ ຣູຫຕິ.

‘‘ອຠິສມ຺ໂພຘິ ¶ ສມ຺ໂພຘິ’’, ອິຕິ ນາມທ຺ວຍໍ ປນ;

ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘສພ຺ພຎ຺ຎຸ-ພຸທ຺ຘານໍເຍວ ຣູຫຕິ.

ອຠິສມ຺ໂພຘິສງ຺ຂາຕາ, ປຣໂມປປທາ ປນ;

ຎາຓປຓ຺ຓຕ຺ຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ-ສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ເສວ ຣູຫຕິ.

ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິສງ຺ຂາຕາ, ອນຸຕ຺ຕຣປທາທິກາ;

ພຸທ຺ຘາ ວາ ຎາຓປຓ຺ຓຕ຺ຕິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸສ຺ເສວ ຣູຫຕິ.

‘‘ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕາ’’ຕິ ຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຎາຓໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂນວ ຕໍ;

ຍຸຊ຺ຊເຕ ອວເສສາ ຕຸ, ຎາຓປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ສພ຺ພຄາ.

ຎາຓຠາວມ຺ຫິ ສນ຺ເຕປິ, ຘມ຺ມຈກ຺ຂາທິກໍ ປນ;

ປໂຍຊນນ຺ຕຣາຠາວາ, ນາຕ຺ຣ ສນ຺ທສ຺ສິຕໍ ມຍາຕິ.

ຠູຕີຕິ ຠູຕສ຺ສ ຠຣິຍາ. ຍຖາ ຫິ ເປຕສ຺ສ ຠຣິຍາ ‘‘ເປຕີ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວເມວ ຠູຕສ຺ສ ຠຣິຍາ ‘‘ຠູຕີ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ໂຠຕີຕິ ຍາຍ ສທ຺ຘິໍ ກເຖນ຺ເຕນ ສາ ອິຕ຺ຖີ ‘‘ໂຠຕີ’’ ອິຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ, ຕສ຺ມາ ອິມິນາ ປເທນ ອິຕ຺ຖີ ໂວຫຣິຍຕີຕິ ຈ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຍຖາ ຫິ ປຸຣິເສນ ສທ຺ຘິໍ ກເຖນ຺ເຕນ ປຸຣິໂສ ‘‘ຠວໍ’’ ອິຕິ ໂວຫຣິຍຕິ, ເອວເມວ ອິຕ຺ຖິຍາ ສທ຺ຘິໍ ກເຖນ຺ເຕນ ອິຕ຺ຖີ ‘‘ໂຠຕີ’’ອິຕິ ໂວຫຣິຍຕິ. ‘‘ກຸໂຕ ນຸ ຠວໍ ຠາຣທ຺ວາໂຊ, ອິເມ ອາເນສິ ທາຣເກ’’ຕິ, ‘‘ອຫໍ ໂຠຕິໍ ອຸປຏ຺ຐິສ຺ສໍ, ມາ ໂຠຕີ ກຸປິຕາ ອຫູ’’ຕິ ເຈຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນໍ. ອຖ ວາ ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສຕ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ລທ຺ຘນາໂມ, ໂສ ‘‘ໂຠຕີ’’ອິຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ, ຕສ຺ມາ ອິມິນາ ປເທນ ອິຕ຺ຖີປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄນ ລທ຺ຘນາມາ ອນິຕ຺ຖີປິ ໂວຫຣິຍຕີຕິ ຈ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຕຖາ ຫິ ເທວປຸຕ຺ໂຕປິ ‘‘ເທວຕາ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ໂວຫຣິຕພ຺ພຕ຺ຕາ ເທວຕາສທ຺ທມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ໂຠຕີ’’ອິຕິ ໂວຫຣິໂຕ, ປເຄວ ເທວຘີຕາ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ໂຠຕີ ຈຣຫິ ຊານາຕິ, ຕໍ ເມ ອກ຺ຂາຫິ ປຸຈ຺ຉິຕາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ເທວຕາສທ຺ທມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ໂຠຕີ’’ອິຕິ ອິຕ຺ຖິ ລິງ຺ຄໂວຫາໂຣ ກໂຕ. ອຕ຺ຣາຍໍ ¶ ສຸຕ຺ຕປທຕ຺ໂຖ ‘‘ຍທິ ໂສ ກຸຫໂກ ຘນຕ຺ຖິໂກ ຕາປໂສ ນ ຊານາຕິ, ໂຠຕີ ເທວຕາ ປນ ຊານາຕິ ກິ’’ນ຺ຕິ. ອປິຈ –

‘‘ອຕ຺ຖກາໂມສິ ເມ ຍກ຺ຂ, ຫິຕກາມາສິ ເທວເຕ;

ກໂຣມິ ເຕ ຕໍ ວຈນໍ, ຕ຺ວໍສິ ອາຈຣິໂຍ ມມາ’’ຕິ –

ມຏ຺ຐກຸຓ຺ຑລີວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຍກ຺ຂສທ຺ທມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ອຕ຺ຖກາໂມ’’ຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄວເສນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຎ຺ຈ ເທວຕາສທ຺ທມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ຫິຕກາມາ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ປຸຣິສຠູໂຕ ມຏ຺ຐກຸຓ຺ຑລີ ໂວຫຣິໂຕ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ ເທວຕາສທ຺ທມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ໂວຫຣິໂຕ –

‘‘ນ ຕ຺ວໍ ພາເລ ວິຊານາສິ, ຍຖາ ອຣຫຕໍ ວໂຈ’’ຕິ;

‘‘ອຕ຺ຖກາມາສິ ເມ ອມ຺ມ, ຫິຕກາມາສິ ເທວເຕ’’ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ເອຫິ ພາເລ ຂມາເປຫິ, ກຸສຣາຊໍ ມຫພ຺ພລ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຈ ອິຕ຺ຖີເຍວ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ໂວຫຣິຕາ, ຕສ຺ມາ ກຕ຺ຖຈິ ອິຕ຺ຖິປຸຣິສປທຕ຺ຖສງ຺ຂາຕໍ ອຕ຺ຖໍ ອນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ລິງ຺ຄມຕ຺ຕເມວາເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ໂຠຕີ ເທວຕາ, ໂຠຕີ ສິລາ, ໂຠຕີ ຊມ຺ພູ, ໂຠຕິໍ ເທວຕນ຺ຕິອາທີຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນາທີນິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ລິງ຺ຄຎ຺ຈ ອຕ຺ຖຎ຺ຈ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ໂຠຕີ ອິຕ຺ຖີ, ໂຠຕິໍ ເທວ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ວິຠາວິນີຕິ ວິຠາເວຕີຕິ ວິຠາວິນີ. ເອວໍ ປຣິຠາວິນີຕິອາທີສຸປິ. ອີກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ຠູຕິ ສຕ຺ຕາຍມານາ ຠວຕີຕິ ຠູ. ອຖ ວາ ຠວນ຺ຕິ ຊາຍນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ເຈຕ຺ຖ ສຕ຺ຕສງ຺ຂາຣາຕິ ຠູ. ຠູ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຖວີ. ອຠູຕິ ວຑ຺ຒິວິຣຫິຕາ ກຖາ, ນ ຠູຕປຸພ຺ພາຕິ ວາ ອຠູ, ອຠູຕປຸພ຺ພາ ກຖາ. ນ ຠູຕາຕິ ວາ ອຠູ, ອຠູຕາ ກຖາ. ‘‘ອຠຸໍ ເມ ກຖໍ ນຸ ຠຓສິ, ປາປກໍ ວຕ ຠາສສີ’’ຕິ ອິທເມເຕສມຕ຺ຖານໍ ¶ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ອູກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ. ນິຍຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສຍໍ.

ອນິຍຕລິງ຺ຄານໍ ປນ ນິຍຕິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕານໍ ຠູຕປຣາຠູຕສມ຺ຠູຕສທ຺ທາທີນໍ ນິທ຺ເທໂສ ນຍານຸສາເຣນ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍວ. ອິຈ຺ເຈວໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ຍຖາຣຫໍ ນິພ຺ພຈນາທິວເສນ ນິທ຺ເທໂສ ວິຠາວິໂຕ.

ອິທານິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ວຸຈ຺ຈຕິ – ຕຕ຺ຣ ຠູຕນ຺ຕິ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ປຖວີຘາຕຸອາທິກໍ ມຫາຠູຕຣູປໍ. ຕຎ຺ຫິ ອຎ຺ເຎສໍ ນິສ຺ສຍຠາເວນ ຠວຕີຕິ ຠູຕໍ, ຠວຕິ ວາ ຕສ຺ມິໍ ຕທຘີນວຸຕ຺ຕິຕາຍ ອຸປາທາຣູປນ຺ຕິ ຠູຕໍ. ອຖ ວາ ຠູຕນ຺ຕິ ສຕ຺ໂຕ ຠູຕນາມໂກ ວາ. ຠູຕນ຺ຕິ ຫິ ນປຸໍສກວເສນ ສກໂລ ສຕ຺ໂຕ ເອວໍນາມໂກ ຈ ຍກ຺ຂາທິໂກ ວຸຈ຺ຈຕິ. ‘‘ກາໂລ ຆສຕິ ຠູຕານິ, ສພ຺ພາເນວ ສຫຕ຺ຕນາ. ຍານີຘ ຠູຕານິ ສມາຄຕານິ, ອຸຊ຺ຌາເປຕ຺ວານ ຠູຕານິ, ຕມ຺ຫາ ຐານາ ອປກ຺ກມີ’’ຕິ ເອວມາທີສຸ ນປຸໍສກປ຺ປໂຍໂຄ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຄາຕາພນ຺ຘສຸຂຕ຺ຖໍ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາໂສຕິ ເຈ? ຕນ຺ນ, ‘‘ຍກ຺ຂາທີນິ ມຫາຠູຕານິ ຍໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ເນວ ເຕສໍ ຕສ຺ສ ອນ຺ໂຕ, ນ ພຫິ ຐານໍ ອຸປລພ຺ຠຕີ’’ຕິ ຈຸຓ຺ຓິຍປທຣຈນາຍມ຺ປິ ຠູຕສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕທສ຺ສນໂຕຕິ ອວຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ມຫາຠູຕນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາຣໍ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ມຫາຠູຕຣູປໍ. ຕສ຺ສ ມຫນ຺ຕປາຕຸຠາວາທີຫິ ກາຣເຓຫິ ມຫາຠູຕຕາ ເວທິຕພ຺ພາ. ກຖໍ? ມຫນ຺ຕໍ ຠູຕນ຺ຕິ ມຫາຠູຕໍ, ມາຍາກາຣສງ຺ຂາເຕນ ມຫາຠູເຕນ ສມນ຺ຕິປິ ມຫາຠູຕໍ, ຍກ຺ຂາທີຫິ ມຫາຠູເຕຫິ ສມນ຺ຕິປິ ມຫາຠູຕໍ, ມຫນ຺ເຕຫິ ຆາສຈ຺ຉາທນາທິປຈ຺ຈເຍຫິ ຠູຕໍ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິປິ ມຫາຠູຕໍ, ມຫາວິກາຣຠູຕນ຺ຕິປິ ມຫາຠູຕໍ. ເອວໍ ມຫນ຺ຕປາຕຸຠາວາທີຫິ ກາຣເຓຫິ ມຫາຠູຕຕາ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຕ຺ຣິທໍ ສຸຏ຺ຐຸປລກ຺ຂິຕພ຺ພໍ –

ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ ¶ ຈ, ຠູຕສທ຺ໂທ ປວຕ຺ຕຕິ;

ປຓ຺ຓຕ຺ຕິຍໍ ຄຸເຓ ເຈວ, ຄຸເຓເຍວິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໂກ.

ຠູຕ ສມ຺ຠູຕສທ຺ທາທິ-ນເຍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກາ;

ໂຍເຊຕພ຺ພາ ຕິລິງ຺ເຄ ເຕ, ອິຕິ ເຎ ຍ຺ຍໍ ວິເສສໂຕ.

‘‘ຠູໂຕ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຠູຕານິ, ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ສມໂຓ ອຍໍ;

ອິທານິ ຠູໂຕ, ຈິຕ຺ຕານິ, ຠູຕານິ ວິມລານິ ຕຸ.

ວຎ຺ຌາ ຠູຕາ ວຘູ ເອສາ’’, ອິຈ຺ຈຸທາຫຣຓານິເມ;

ວຸຕ຺ຕານິ ສຸຏ຺ຐຸ ລກ຺ເຂຍ຺ຍ, ສາສນຕ຺ຖຄເວສໂກ.

ຠວິຕ຺ຕນ຺ຕິ ວຑ຺ຒິຕຏ຺ຐານໍ. ຕຎ຺ຫິ ຠວນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ຠວິຕ຺ຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ‘‘ຊນິຕ຺ຕໍ ເມ ຠວິຕ຺ຕໍ ເມ, ອິຕິ ປງ຺ເກ ອວສ຺ສຍິ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ.

‘‘ຠວິຕ຺ຕໍ’’ ອິຕິ ‘‘ຠາວິຕ຺ຕ’’-ນ຺ຕິ ຈ ປາໂຐ ທ຺ວິຘາ ມຍາ;

ຣສ຺ສຕ຺ຕທີຆຠາເວນ, ທິຏ຺ໂຐ ຠຄ຺ຄວຊາຕເກ.

ຠູນນ຺ຕິ ຠວນໍ ຠູນໍ ວທ຺ຘິ. ‘‘ອຫເມວ ທູສິຍາ ຠູນຫຕາ, ຣຎ຺ໂຎ ມຫາປຕາປສ຺ສາ’’ຕິ, ‘‘ຠູນຫຈ຺ຈໍ ກຕໍ ມຍາ’’ຕິ ຈ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ.

ຠວນນ຺ຕິ ຠວນກ຺ຣິຍາ. ອຖ ວາ ຠວນ຺ຕິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕາ ປຸຕ຺ຕຘີຕາຫິ ນານາສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ຈາຕິ ຠວນໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເຄໂຫ, ‘‘ເປຕ຺ຕິກໍ ຠວນໍ ມມາ’’ຕິ ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ‘‘ເຄໂຫ ຆຣຎ຺ຈ ອາວາໂສ, ຠວນຎ຺ຈ ນິເກຕນ’’ນ຺ຕິ ອິທໍ ປຣິຍາຍວຈນໍ. ປຣາຠວນນ຺ຕິ ອວທ຺ຘິມາປຊ຺ຊນໍ. ສມ຺ຠວນນ຺ຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ຠວນໍ. ວິຠວນນ຺ຕິ ອຸຈ຺ເຉໂທ ວິນາໂສ ວາ. ປາຕຸຠວນນ຺ຕິ ປາກຏຕາ ສຣູປລາໂຠ ອິຈ຺ເຈວຕ຺ໂຖ. ອາວິຠວນນ຺ຕິ ປຈ຺ຈກ຺ຂຠາໂວ. ຕິໂຣຠວນນ຺ຕິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນຠາໂວ. ວິນາຠວນນ຺ຕິ ວິນາຠາໂວ. ໂສຕ຺ຖິຠວນນ຺ຕິ ສຸວຕ຺ຖິຕາ. ປຣິຠວນນ຺ຕິ ປີຬນາ ຫີຬນາ ວາ. ອຠິຠວນນ຺ຕິ ວິຘມນໍ. ອຘິຠວນນ຺ຕິ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣຓໍ ¶ . ອນຸຠວນນ຺ຕິ ປຣິຠຸຎ຺ຊນໍ. ສມນຸຠວນນ຺ຕິ ສຸຏ຺ຐຸ ປຣິຠຸຎ຺ຊນໍ. ປຈ຺ຈນຸຠວນນ຺ຕິ ອຘິປຕິຠາເວນປິ ສຸຏ຺ຐຸ ປຣິຠຸຎ຺ຊນໍ. ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ອຕ຺ຖວິຠາວີຕິ ອຕ຺ຖສ຺ສ ວິຠາວນສີລໍ ຈິຕ຺ຕໍ ວາ ຎາຓໍ ວາ ກຸລໍ ວາ ອຕ຺ຖວິຠາວິ. ເອວໍ ຘມ຺ມວິຠາວິ. ອິກາຣນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ.

ໂຄຕ຺ຣຠູຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາຣມ຺ມຓໍ ມຫຄ຺ຄຕາຣມ຺ມຓໍ ວາ ໂຄຕ຺ຣຠຸຈິຕ຺ຕໍ. ຕຎ຺ຫິ ກາມາວຈຣໂຄຕ຺ຕມຠິຠວຕິ, ມຫຄ຺ຄຕໂຄຕ຺ຕຎ຺ຈ ຠາເວຕິ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕີຕິ ‘‘ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອປິຈ ໂຄຕ຺ຣຠູຕິ ນິພ຺ພານາຣມ຺ມຓໍ ມຄ຺ຄວີຖິຍໍ ປວຕ຺ຕໍ ໂຄຕ຺ຣຠຸຎາຓໍ ວາ ສງ຺ຂາຣາຣມ຺ມຓໍ ວາ ຜລສມາປຕ຺ຕິວີຖິຍໍ ປວຕ຺ຕໍ ໂຄຕ຺ຣຠຸຎາຓໍ. ເຕສຸ ຫິ ປຐມໍ ປຸຖຸຊ຺ຊນໂຄຕ຺ຕມຠິຠວຕິ, ອຣິຍໂຄຕ຺ຕຎ຺ຈ ຠາເວຕິ, ໂຄຕ຺ຕາຠິຘານາ ຈ ນິພ຺ພານໂຕ ອາຣມ຺ມຓກຣຓວເສນ ຠວຕີຕິ ‘‘ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ທຸຕິຍໍ ປນ ສງ຺ຂາຣາຣມ຺ມຓມ຺ປິ ສມານໍ ອາເສວນປຈ຺ຈຍຠາເວນ ສສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານິ ຜລຈິຕ຺ຕານິ ໂຄຕ຺ຕາຠິຘາເນ ນິພ຺ພານມ຺ຫິ ຠາເວຕີຕິ ‘‘ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິທໍ ປາຬິວວຕ຺ຖານໍ –

‘‘ໂຄຕ຺ຣຠຸ’’ອິຕິ ຣສ຺ສຕ຺ຕ-ວເສນ ກຖິຕໍ ປທໍ;

ນປຸໍສກນ຺ຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ, ຎາຓຈິຕ຺ຕາທິເປກ຺ຂກໍ.

‘‘ໂຄຕ຺ຣຠູ’’ອິຕິ ທີຆຕ຺ຕ-ວເສນ ກຖິຕໍ ປນ;

ປຸລ຺ລິງ຺ຄມິຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ, ປຸຄ຺ຄລາທິກເປກ຺ຂກໍ.

ທີຆຠາເວນ ວຸຕ຺ຕໍ ຕຸ, ນປຸໍສກນ຺ຕິ ໂນ ວເທ;

ພິນ຺ທຸວນ຺ຕີ’ຕເຣ ເຠທາ, ຕໂຍ ອິຕິ ຫິ ຠາສິຕາ.

ອີກາຣນ຺ຕາ ຈ ອູທນ຺ຕາ, ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ ຍນ຺ຕິ ສາສເນ;

ນປຸໍສກຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວານ, ສຫຠຸ ສີຆຍາຍິຕິ.

ຈິຕ຺ເຕນ ສຫ ຠວຕີຕິ ຈິຕ຺ຕສຫຠຸ, ຈິຕ຺ເຕນ ສຫ ນ ຠວຕີຕິ ນຈິຕ຺ຕສຫຠຸ, ຣູປໍ. ອຸກາຣນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ. ນິຍຕນປຸໍສກລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສຍໍ.

ອນິຍຕລິງ຺ຄານໍ ¶ ນິຍຕນປຸໍສກລິງ຺ເຄສຸ ປກ຺ຂິຕ຺ຕານໍ ຠູຕປຣາຠູຕສທ຺ທາທີນໍ ນິທ຺ເທໂສ ນຍານຸສາເຣນ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍວ. ອິຈ຺ເຈວໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານໍ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ຍຖາຣຫໍ ນິພ຺ພຈນາທິວເສນ ນິທ຺ເທໂສ ວິຠາວິໂຕ. ອິຈ຺ເຈວໍ ສພ຺ພຖາປິ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍນິທ຺ເທໂສ ສມຕ຺ໂຕ.

ອຸລ຺ລິງ຺ຄເນນ ວິວິເຘນ ນເຍນ ວຸຕ຺ຕໍ,

ຠູຘາຕຸສທ຺ທມຍລິງ຺ຄຕິກໍ ຍເທຕໍ;

ອາລິງ຺ຄິຍໍ ປິຍຕຣຎ຺ຈ ສຸຕໍ ສຸລິງ຺ຄໍ,

ໂປໂສ ກເຣ ມນສິ ລິງ຺ຄວິທຸຕ຺ຕມິຈ຺ຉໍ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ

ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ຠູຘາຕຸມຍານໍ ຕິວິຘລິງ຺ຄິການໍ ນາມິກຣູປານໍ ວິຠາໂຄ

ຈຕຸຕ຺ໂຖ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໕. ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນາມິກປທມາລາ

ຠູ ຘາຕຸໂຕ ປວຕ຺ຕານໍ, ນາມິການມິໂຕ ປຣໍ;

ນາມມາລໍ ປກາສິສ຺ສໍ, ນາມມາລນ຺ຕຣມ຺ປິ ຈ.

ວິປ຺ປກິຓ຺ຓກຖາ ເອຕ຺ຖ, ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ນ ເຫສ຺ສຕິ;

ປເຠໂທ ນາມມາລານໍ, ປຣິປຸຓ຺ໂຓວ ເຫຫິຕິ.

ປຸພ຺ພາຈຣິຍສີຫານໍ, ຕສ຺ມາ ອິຘ ມຕໍ ສຸຕໍ;

ປຸເຣຈຣໍ ກຣິຕ຺ວານ, ວກ຺ຂາມິ ສວິນິຈ຺ຉຍໍ.

ປຸຣິໂສ, ປຸຣິສາ. ປຸຣິສໍ, ປຸຣິເສ. ປຸຣິເສນ, ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠິ. ປຸຣິສສ຺ສ, ປຸຣິສານໍ. ປຸຣິສາ, ປຸຣິສສ຺ມາ, ປຸຣິສມ຺ຫາ, ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠິ. ປຸຣິສສ຺ສ, ປຸຣິສານໍ. ປຸຣິເສ, ປຸຣິສສ຺ມິໍ, ປຸຣິສມ຺ຫິ, ປຸຣິເສສຸ. ໂຠ ປຸຣິສ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ.

ອຍມາຍສ຺ມຕາ ມຫາກຈ຺ຈາເນນ ປຠິນ຺ນປຏິສມ຺ຠິເທນ ກຕສ຺ມາ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກໂຕ ອຸທ຺ຘຣິໂຕ ປຸຣິສອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ¶ ນາມິກປທມາລານໂຍ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິສວຈນເອກວຈນປຸຖຸວຈເນສຸ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນາທີນິ ຠວນ຺ຕິ. ຕໍ ຍຖາ? ປຸຣິໂສ ຕິຏ຺ຐຕິ, ປຸຣິສາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິໂສຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິສາຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ຠວຕິ.

ປຸຣິສໍ ປສ຺ສຕິ, ປຸຣິເສ ປສ຺ສຕິ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິສນ຺ຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ອຸປໂຍຄວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິເສຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ອຸປໂຍຄວຈນໍ ຠວຕິ.

ປຸຣິເສນ ກຕໍ, ປຸຣິເສຫິ ກຕໍ, ປຸຣິເສຠິ ກຕໍ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິເສນາຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ກຣຓວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠີຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ກຣຓວຈນໍ ຠວຕິ.

ປຸຣິສສ຺ສ ທີຍເຕ, ປຸຣິສານໍ ທີຍເຕ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິສສ຺ສາຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ສມ຺ປທານວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິສານນ຺ຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ສມ຺ປທານວຈນໍ ຠວຕິ.

ປຸຣິສາ ນິສ຺ສຏໍ, ປຸຣິສສ຺ມາ ນິສ຺ສຏໍ, ປຸຣິສມ຺ຫາ ນິສ຺ສຏໍ, ປຸຣິເສຫິ ນິສ຺ສຏໍ, ປຸຣິເສຠິ ນິສ຺ສຏໍ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິສາຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນໍ ຠວຕິ. ປຸຣິສສ຺ມາຕິ…ເປ… ປຸຣິສມ຺ຫາຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠີຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນໍ ຠວຕິ.

ປຸຣິສສ຺ສ ປຣິຄ຺ຄໂຫ, ປຸຣິສານໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິສສ຺ສາຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ສາມິວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິສານນ຺ຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ສາມິວຈນໍ ຠວຕິ.

ປຸຣິເສ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ປຸຣິສສ຺ມິໍ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ປຸຣິສມ຺ຫິ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ປຸຣິເສສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ຕຕ຺ຣ ປຸຣິເສຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ຠຸມ຺ມວຈນໍ ຠວຕິ, ປຸຣິສສ຺ມິນ຺ຕິ…ເປ… ປຸຣິສມ຺ຫີຕິ…ເປ… ປຸຣິເສສູຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ຠຸມ຺ມວຈນໍ ຠວຕິ.

ໂຠ ¶ ປຸຣິສ ຕິຏ຺ຐ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ ຕິຏ຺ຐຖ. ຕຕ຺ຣ ໂຠ ປຸຣິສອິຕິ ປຸຣິສວຈເນ ເອກວຈເນ ອາລປນໍ ຠວຕິ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາອິຕິ ປຸຣິສວຈເນ ປຸຖຸວຈເນ ອາລປນໍ ຠວຕີຕິ ອິມິນາ ນເຍນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ນໂຍ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ໂພ.

ຍມກມຫາເຖເຣນ ກຕາຍ ປນ ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ’’ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ’’ອິຕິ ທີຆວເສນ ອາລປນພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ກິຎ຺ຈາປິ ຕາທິໂສ ນໂຍ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ນຕ຺ຖິ, ຕຖາປິ ພຫູນມາລປນວິສເຍ ‘‘ໂຠ ຍກ຺ຂາ’’ອິຕິອາທີນໍ ອາລປນພຫຸວຈນານໍ ຊາຕກຏ຺ຐກຖາທີສຸ ທິສ຺ສນໂຕ ປສຕ຺ຖຕໂຣວ ໂຫຕິ ວິຎ຺ຎູນໍ ປມາຓຎ຺ຈ, ຕສ຺ມາ ອິມິນາ ຍມກມຫາເຖຣມເຕນປິ ‘‘ປຸຣິໂສ ປຸຣິສາ ປຸຣິສ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ວຕ຺ວາ ອາມນ຺ຕເນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ, ໂຠ ປຸຣິສາ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ’’ຕິ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ຕຕ຺ຖ ປຸຣິໂສຕິ ປຐມາຍ ເອກວຈນໍ. ປຸຣິສາຕິ ພຫຸວຈນໍ. ປຸຣິສນ຺ຕິ ທຸຕິຍາຍ ເອກວຈນໍ. ປຸຣິເສຕິ ພຫຸວຈນໍ. ປຸຣິເສນາຕິ ຕຕິຍາຍ ເອກວຈນໍ. ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠີຕິ ທ຺ເວ ພຫຸວຈນານິ. ປຸຣິສສ຺ສາຕິ ຈຕຸຕ຺ຖິຍາ ເອກວຈນໍ. ປຸຣິສານນ຺ຕິ ພຫຸວຈນໍ. ປຸຣິສາ, ປຸຣິສສ຺ມາ, ປຸຣິສມ຺ຫາຕິ ຕີຓິ ປຎ຺ຈມິຍາ ເອກວຈນານິ. ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠີຕິ ທ຺ເວ ພຫຸວຈນານິ. ປຸຣິສສ຺ສາຕິ ຉຏ຺ຐິຍາ ເອກວຈນໍ. ປຸຣິສານນ຺ຕິ ພຫຸວຈນໍ. ປຸຣິເສ, ປຸຣິສສ຺ມິໍ, ປຸຣິສມ຺ຫີຕິ ຕີຓິ ສຕ຺ຕມິຍາ ເອກວຈນານິ. ປຸຣິເສສູຕິ ພຫຸວຈນໍ. ໂຠ ປຸຣິສາຕິ ອຏ຺ຐມິຍາ ເອກວຈນໍ. ໂຠ ປຸຣິສາ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາຕິ ທ຺ເວ ພຫຸວຈນານິ.

ກິຎ຺ຈາເປເຕສຸ ‘‘ປຸຣິສາ’’ຕິ ອິທໍ ປຐມາປຎ຺ຈມີອຏ຺ຐມີນໍ, ‘‘ປຸຣິເສ’’ຕິ ອິທໍ ທຸຕິຍາສຕ຺ຕມີນໍ, ‘‘ປຸຣິເສຫິ, ປຸຣິເສຠີ’’ຕິ ຕຕິຍາປຎ຺ຈມີນໍ, ‘‘ປຸຣິສານ’’ນ຺ຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີນໍ ເອກສທິສໍ, ຕຖາປິ ອຕ຺ຖວເສນ ອສງ຺ກຣຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ. ກຖໍ? ‘‘ປຸຣິໂສ ¶ ຕິຏ຺ຐຕິ, ປຸຣິສາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ປຸຣິສໍ ປສ຺ສຕິ, ປຸຣິເສ ປສ຺ສຕີ’’ຕິອາທິນາ.

ຕຕ຺ຖ ຈ ໂຠຕິ ອາມນ຺ຕນຕ຺ເຖ ນິປາໂຕ. ໂສ ນ ເກວລໍ ເອກວຈນໍເຍວ ໂຫຕິ, ອຖ ໂຂ ພຫຸວຈນມ຺ປິ ໂຫຕີຕິ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ’’ອິຕິ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍໂຄປິ ຄຫິໂຕ. ‘‘ຠວນ຺ໂຕ’’ຕິທໍ ປນ ພຫຸວຈນເມວ ໂຫຕີຕິ ‘‘ປຸຣິສາ’’ຕິ ປຸນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິຕິ ຍມກມຫາເຖເຣນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ’’ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ’’ອິຕິ ທີຆວເສນ ອາລປນພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຖາ ຫິ ປາຬິຍໍ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ນິປາຕຠູໂຕ ໂຠສທ຺ໂທ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ທ຺ວິຘາ ຠິຊ຺ຊຕິ. ອຕ຺ຣິມານິ ນິທສ຺ສນປທານິ – ‘‘ອປິ ນຸ ໂຂ ສປຣິຄ຺ຄຫານໍ ເຕວິຊ຺ຊານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ອປຣິຄ຺ຄເຫນ ພ຺ຣຫ຺ມຸນາ ສທ຺ຘິໍ ສໍສນ຺ທຕິ ສເມຕີຕິ, ໂນ ຫິທໍ ໂຠ ໂຄຕມ. ອຈ຺ຉຣິຍໍ ໂຠ ອານນ຺ທ, ອພ຺ຠຸຕໍ ໂຠ ອານນ຺ທ, ເອຫິ ໂຠ ສມຓ, ໂຠ ປພ຺ພຊິຕ’’ອິຈ຺ຈາທິປາຬິໂຕ ອຏ຺ຐກຖາໂຕ ຈ ໂຠສທ຺ທສ຺ສ ເອກວຈນປ຺ປໂຍເຄ ປວຕ຺ຕິນິທສ຺ສນໍ, ‘‘ເຕນ ຫິ ໂຠ ມມປິ ສຸຓາຖ. ຍຖາ ມຍເມວ ອຣຫາມ ຕໍ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ທສ຺ສນາຍ ອຸປສງ຺ກມິຕຸໍ, ນາຫໍ ໂຠ ສມຓສ຺ສ ໂຄຕມສ຺ສ ສຸຠາສິຕໍ ສຸຠາສິຕໂຕ ນາພ຺ຠນຸໂມທາມິ, ປສ຺ສຖ ໂຠ ອິມໍ ກຸລປຸຕ຺ຕໍ. ໂຠ ຍກ຺ຂາ ອຫໍ ອິມໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຠາເຊຕ຺ວາ ທເທຍ຺ຍໍ. ອປຣິສຸທ຺ໂຘ ປນມ຺ຫິ, ໂຠ ຘຸຕ຺ຕາ ຕຸມ຺ຫາກໍ ກ຺ຣິຍາ ມຍ຺ຫໍ ນ ຣຸຈ຺ຈຕິ. ໂສ ເຕ ປຸຣິເສ ອາຫ ໂຠ ຕຸມ຺ເຫ ມໍ ມາເຣນ຺ຕາ ຣຎ຺ໂຎ ທສ຺ເສຕ຺ວາວ ມາເຣຖາ’’ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ປນ ປາຬິໂຕ ອຏ຺ຐກຖາໂຕ ຈ ໂຠສທ຺ທສ຺ສ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍເຄ ປວຕ຺ຕິນິທສ຺ສນໍ. ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓ ປນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ, ໂຠ ປຸຣິສາ’’ຕິ ປທທ຺ວຍໍ ອາລປເນກວຈນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕໍ ຍຖາ ອາຄເມຫິ ນ ວິຣຸຊ຺ຌຕິ, ຕຖາ ຄເຫຕພ຺ພໍ.

ເກຈິ ¶ ປນ ອທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປເນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ’’ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປເນ ປນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ’’ອິຕິ ທີຆວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອທູຣຏ຺ຐານໍ ທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ປຸຣິສານໍ ອິຕ຺ຖີນຎ຺ຈ ອາລປເນ ນ ກິຎ຺ຈິ ວທນ຺ຕິ. ຕຖາ ອທູຣຏ຺ຐາຍ ທູຣຏ຺ຐາຍ ຈ ອິຕ຺ຖິຍາ ອາລປເນ ເຕ ປຸຈ຺ຉິຕພ຺ພາ ‘‘ອທູຣຏ຺ຐານໍ ທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ປຸຣິສານມາລປເນ ກຖໍ ວຕ຺ຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ. ອທ຺ຘາ ເຕ ເອວໍ ປຸຏ຺ຐາ ອຸຕ຺ຕຣິ ກິຎ຺ຈິ ວຕ຺ຕຸໍ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ເຕ ເຈ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາຕິ ອິມິນາວ ອທູຣຏ຺ຐານໍ ທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ປຸຣິສານມາລປນໍ ຠວຕີ’’ຕິ. ຕທາ ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ‘‘ຍທິ ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ’’ຕິ ອິມິນາ ອທ຺ເວຊ຺ເຌນ ວຈເນນ ອທູຣຏ຺ຐານໍ ທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ປຸຣິສານມາລປນໍ ຠວຕິ, ເອວໍ ສນ຺ເຕ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ’’ອິຕິ ຣສ຺ສປເທນປິ ທູຣຏ຺ຐສ຺ສ ຈ ປຸຣິສສ຺ສາລປນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ເອວໍ ອວຕ຺ວາ ກິມຕ຺ຖໍ ອທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປເນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ’’ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ອິຈ຺ຉຖ, ກິມຕ຺ຖຎ຺ຈ ທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປເນ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ’’ອິຕິ ທີຆວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ອິຈ຺ຉຖ.

ນນຸ ‘‘ຕຄ຺ຆ ຠຄວາ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ, ຕຄ຺ຆ ສຸຄຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ’’ຕິອາທີສຸ ອາລປນປທຠູຕໍ ‘‘ຠຄວາ’’ອິຕິ ທີຆປທໍ ສມີເປ ຐິຕກາເລປິ ທູເຣ ຐິຕກາເລປິ ພຸທ຺ຘສ຺ສາລປນປທໍ ຠວິຕຸມຣຫເຕວ, ຕຖາ ອາລປນປທຠູຕໍ ‘‘ສຸຄຕ’’ອິຕິ ຣສ຺ສປທມ຺ປິ. ຍສ຺ມາ ປເນເຕສຸ ‘‘ຠຄວາ’’ຕິ ອາລປນປທສ຺ສ ນ ກຕ຺ຖຈິປິ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ ທິສ຺ສຕິ, ‘‘ສຸຄຕາ’’ຕິ ອາລປນປທສ຺ສ ຈ ນ ກຕ຺ຖຈິປິ ທີຆຕ຺ຕໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ທີຆຣສ຺ສມຕ຺ຕາເຠທໍ ອຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ‘‘ປຸຣິສ’’ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ວຸຕ຺ຕປທໍ ປກຕິສ຺ສຣວເສນ ສມີເປ ຐິຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອາມນ຺ຕນກາເລ ອທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປນປທໍ ຠວຕິ, ອາຍຕສ຺ສຣວເສນ ທູເຣ ຐິຕປຸຣິສສ຺ສ ອາມນ຺ຕນກາເລ ທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປນປທໍ ຠວຕີຕິ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ຕຖາ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ, ໂຠ ຍກ຺ຂາ, ໂຠ ຘຸຕ຺ຕາ’’ຕິອາທີນິ ¶ ທີຆວເສນ ວຸຕ຺ຕານິ ອາລປນພຫຸວຈນປທານິປິ ປກຕິສ຺ສຣວເສນ ສມີເປ ຐິຕປຸຣິສານໍ ອາມນ຺ຕນກາເລ ອທູຣຏ຺ຐານມາລປນປທານິ ຠວນ຺ຕິ, ອາຍຕສ຺ສຣວເສນ ທູເຣ ຐິຕປຸຣິສາທີນໍ ອາມນ຺ຕນກາເລ ທູຣຏ຺ຐານມາລປນປທານິ ຠວນ຺ຕີຕິ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ຕຖາ ຫິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ກຕ຺ຖຈິ ກຕ຺ຖຈິ ຣສ຺ສຏ຺ຐາເນປິ ທີຆຏ຺ຐາເນປິ ອາຍເຕນ ສເຣນ ມຊ຺ຌິມາຍເຕນ ສເຣນ ອຈ຺ຈາຍເຕນ ຈ ສເຣນ ເວທໍ ປຐນ຺ຕິ ລິຂິຕຸມສກ຺ກຸເຓຍ຺ເຍນ ຄີຕສ຺ສເຣນ ວິຍ. ອິຕິ ສພ຺ພກ຺ຂເຣສຸປິ ອາຍເຕນ ສເຣນຸຈ຺ຈາຣຓໍ ລພ຺ຠເຕວ ລິຂິຕຸມສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍໍ, ຕສ຺ມາ ອສມ຺ປຖມໂນຕຣິຕ຺ວາ ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ’’ອິຕິ ວຈເນນ ທູຣຏ຺ຐສ຺ສ ຈ ອທູຣຏ຺ຐສ຺ສ ຈ ປຸຣິສສ຺ສາລປນໍ ຠວຕິ, ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ’’ຕິ ອິເມຫິ ວຈເນຫິປິ ທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ອທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ປຸຣິສານມາລປນໍ ຠວຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິຕິ ທູຣຏ຺ຐສ຺ສ ອທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈ ອາຍເຕນ ສເຣນ ອາມນ຺ຕນເມວ ປມາຓໍ, ນ ທີຆຣສ຺ສມຕ຺ຕາວິເສໂສ, ຕສ຺ມາ ‘‘ໂຠ ສຕ຺ຖ, ໂຠ ຣາຊ, ໂຠ ຄຈ຺ຉ, ໂຠ ມຸນິ, ໂຠ ທຓ຺ຑິ, ໂຠ ຠິກ຺ຂຸ, ໂຠ ສຍມ຺ຠຸ, ໂຠຕິ ກຎ຺ເຎ, ໂຠຕິ ປຕ຺ຕິ, ໂຠຕິ ອິຕ຺ຖິ, ໂຠຕິ ຍາຄຸ, ໂຠຕິ ວຘຸ, ໂຠ ກຸລ, ໂຠ ອຏ຺ຐິ, ໂຠ ຈກ຺ຂຸ’’ອິຈ຺ເຈວມາທີຫິ ປເທຫິ ອທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປນຎ຺ຈ ທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປນຎ຺ຈ ຠວຕິ. ‘‘ຠວນ຺ໂຕ ສຕ຺ຖາ, ສຕ຺ຖາໂຣ, ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາ, ກຎ຺ຎາໂຍ’’ຕິ ເອວມາທີຫິປິ ປເທຫິ ອທູຣຏ຺ຐານຎ຺ຈາລປນໍ ຠວຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອິທໍ ປເນຕ຺ຖ ສນ຺ນິຏ຺ຐານໍ –

ຕສ຺ສ ຕໍ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ, ຣຎ຺ໂຎ ປຸຕ຺ຕໍ ອທສ຺ສຍຸໍ;

ປຸຕ຺ໂຕ ຈ ປິຕຣໍ ທິສ຺ວາ, ທູຣໂຕວຊ຺ຌຠາສຖ.

ອາຄຈ຺ຉຸ ໂທວາຣິກາ ຂຄ຺ຄພນ຺ຘາ,

ກາສາວິຍາ ຫນ຺ຕຸ ມມໍ ຊນິນ຺ທ;

ອກ຺ຂາຫິ ເມ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ,

ອປຣາໂຘ ໂກ ນ຺ວິຘ ມມຊ຺ຊ ອຕ຺ຖິ.

ເອວໍ ¶ ສທ຺ຘມ຺ມຣາເຊນ, ໂວຫາຣກຸສເລນ ເວ;

ສຸເທສິເຕ ໂສມນສ຺ສ-ຊາຕເກ ສພ຺ພທສ຺ສິນາ.

ທູຣຏ຺ຐາເນປິ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ, ‘‘ຊນິນ຺ທ’’ອິຕິ ທິສ຺ສຕິ;

ນ ກຕ຺ຖຈິປິ ທີຆຕ຺ຕໍ, ອິຕິ ນີຕິ ມຍາ ມຕາ.

ອິທມ຺ເປຕ຺ຖ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ‘‘ກຸໂຕ ນຸ ໂຠ ອິທມາຍາຕໍ ‘ທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປນໍ ອທູຣຏ຺ຐສ຺ສາລປນມິ’ຕິ’’? ສທ຺ທສຕ຺ຖໂຕ. ສທ຺ທສຕ຺ຖໍ ນາມ ນ ສພ຺ພໂສ ພຸທ຺ຘວຈນສ຺ໂສປກາຣກໍ, ເອກເທເສນ ປນ ໂຫຕິ.

ອິມສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ‘‘ພຫຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ວາ ‘‘ປຸຖຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ວາ ‘‘ອເນກວຈນ’’ນ຺ຕິ ວາ ອຕ຺ຖໂຕ ເອກໍ, ພ຺ຍຎ຺ຊນເມວ ນານໍ, ຕສ຺ມາ ສພ຺ພຕ຺ຖ ‘‘ພຫຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ວາ ‘‘ປຸຖຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ວາ ‘‘ອເນກວຈນ’’ນ຺ຕິ ວາ ໂວຫາໂຣ ກາຕພ຺ໂພ, ປຸຖຸວຈນໍ ອເນກວຈນນ຺ຕິ ຈ ອິທໍ ສາສເນ ນິຣຸຕ຺ຕຎ຺ຎູນໍ ໂວຫາໂຣ, ອິຕຣໍ ສທ຺ທສຕ຺ຖວິທູນໍ.

ກສ຺ມາ ປນ ອິມສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ທ຺ວິວຈນໍ ນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ? ຍສ຺ມາ ພຸທ຺ຘວຈເນ ທ຺ວິວຈນໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ນນຸ ພຸທ຺ຘວຈເນ ວຈນຕ຺ຕຍໍ ອຕ຺ຖິ, ຕຖາ ຫິ ‘‘ອາຍສ຺ມາ’’ຕິ ອິທໍ ເອກວຈນໍ, ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິ ອິທໍ ທ຺ວິວຈນໍ, ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ’’ຕິ ອິທໍ ພຫຸວຈນນ຺ຕິ? ຕນ຺ນ, ຍທິ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິ ອິທໍ ວຈນໍ ທ຺ວິວຈນໍ ຠເວຍ຺ຍ, ‘‘ປຸຣິໂສ ປຸຣິສາ’’ຕິອາທີສຸ ກຕຣໍ ທ຺ວິວຈນນ຺ຕິ ວເທຍ຺ຍາຖ, ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘວຈເນ ທ຺ວິວຈນໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ເຕເນວ ຫິ ສິ ໂຍ ອໍ ໂຍ ນາ ຫີຕິອາທິນາ ເອກວຈນພຫຸວຈນາເນວ ທສ຺ສິຕານີຕິ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ, ອຊ຺ຊ ອຸໂປສໂຖ ປນ຺ນຣໂສ. ຍທາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ມຍໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ປາຣິສຸທ຺ຘິອຸໂປສຖໍ ກເຣຍ຺ຍາມາ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ທ຺ເວ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ‘‘ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຂ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປາຣາຊິກາ ຘມ຺ມາ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ປາຬີສຸ ພຫໂວ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ນ ຈ ສກ຺ກາ ວຕ຺ຕຸໍ ‘‘ຍຖາ ຕຖາ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ¶ , ປຣິວາສາທິອາໂຣຈເນປິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ວິຎ຺ຎາຕສຸຄຕາຘິປ຺ປາເຍຫິ ‘‘ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາໂຣເຈນ຺ເຕນ ‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ ຘາເຣນ຺ຕູ’ຕິ, ຕິຓ຺ຓໍ ອາໂຣເຈນ຺ເຕນ ‘ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຘາເຣນ຺ຕູ’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາຕິ? ສຈ຺ຈໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ປນ ວິນຍໂວຫາຣວເສນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ນນຸ ວິນໂຍ ພຸທ຺ຘວຈນໍ, ກສ຺ມາ ‘‘ພຸທ຺ຘວຈເນ ທ຺ວິວຈນໍ ນາມ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ວທຖາຕິ? ສຈ຺ຈໍ ວິນໂຍ ພຸທ຺ຘວຈນໍ, ຕຖາປິ ວິນຍກມ຺ມວເສນ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອຸປລກ຺ຂຓມຕ຺ຕໍ, ນ ສພ຺ພສາຘາຣຓພຫຸວຈນປຣິຍາປນ຺ນໍ. ຍທິ ຫິ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິ ອິທໍ ທ຺ວິວຈນໍ ສິຍາ, ຕປ຺ປໂຍຄານິປິ ກ຺ຣິຍາປທານິ ທ຺ວິວຈນາເນວ ສິຍຸໍ, ຕຖາຣູປານິປິ ກ຺ຣິຍາປທານິ ນ ສນ຺ຕິ. ນ ຫິ ອກ຺ຂຣສມຍໂກວິໂທ ຌານລາຠີປິ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸນາ ວສ຺ສສຕມ຺ປິ ວສ຺ສສຫສ຺ສມ຺ປິ ສມເວກ຺ຂນ຺ໂຕ ພຸທ຺ຘວຈເນ ເອກມ຺ປິ ກ຺ຣິຍາປທໍ ທ຺ວິວຈນນ຺ຕິ ປສ຺ເສຍ຺ຍ, ເອວໍ ກ຺ຣິຍາປເທສຸ ທ຺ວິວຈນສ຺ສາຠາວາ ນາມິກປເທສຸ ທ຺ວິວຈນໍ ນຕ຺ຖິ. ນາມິກປເທສຸ ຕທຠາວາປິ ກ຺ຣິຍາປເທສຸ ຕທຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ. ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ທ຺ວີສຸປິ ທ຺ວິວຈນານິ ສນ຺ຕິ, ມາຄຘຠາສາຍໍ ປນ ນຕ຺ຖິ.

ອປິຈ ‘‘ປຸຖຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ນິຣຸຕ຺ຕິໂວຫາໂຣປິ ‘‘ພຸທ຺ຘວຈເນ ທ຺ວິວຈນໍ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ທີເປຕິ. ຕຎ຺ຫິ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ວຸຕ຺ຕາ ທ຺ວິວຈນໂຕ ພຫຸວຈນໂຕ ຈ ວິສຸໍຠູຕໍ ວຈນໍ, ຕຕ຺ຖ ວາ ວຸຕ຺ເຕຫິ ອຕ຺ເຖຫິ ວິສຸໍຠູຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ວຈນໍ ‘‘ປຸຖຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກຖມິທໍ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ວຸຕ຺ຕາ ທ຺ວິວຈນໂຕ ພຫຸວຈນໂຕ ຈ ວິສຸໍຠູຕໍ ວຈນນ຺ຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ‘‘ປຸຖຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ໂວຫາໂຣ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ອິທໍ ເຕຫິ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ວຸຕ຺ເຕຫິ ທ຺ວິວຈນພຫຸວຈເນຫິ ວິສຸໍຠູຕອຕ຺ຖສ຺ສ ວຈນນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກຖຎ຺ຈ ປນ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ວຸຕ຺ເຕຫິ ວິສຸໍຠູຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ວຈນນ຺ຕິ ປຸຖຸວຈນນ຺ຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ທ຺ເວ ອຸປາທາຍ ທ຺ວິວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ນ ຕິຈຕຸປຎ຺ຈາທິເກ ¶ ພຫໂວ ອຸປາທາຍ, ພຫໂວ ປນ ອຸປາທາຍ ພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ນ ທ຺ເວ ອຸປາທາຍ, ອຍໍ ສກ຺ກຏຠາສາຍ ວິເສໂສ. ມາຄຘຠາສາຍໍ ປນ ທ຺ວິຕິຈຕຸປຎ຺ຈາທິເກ ພຫໂວ ອຸປາທາຍ ປຸຖຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ວຸຕ຺ເຕຫິ ອຕ຺ເຖຫິ ວິສຸໍຠູຕສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ວຈນນ຺ຕິ ປຸຖຸວຈນນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຍໍ ມາຄຘຠາສາຍ ວິເສໂສ. ຕສ຺ມາຕ຺ຣ ປຸຖຸຠູຕສ຺ສ, ປຸຖຸໂນ ວາ ອຕ຺ຖສ຺ສ ວຈນໍ ‘‘ປຸຖຸວຈນ’’ນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ ສມຘິຄນ຺ຕພ຺ໂພ.

ອິທານິ ‘‘ປຸຣິໂສ, ປຸຣິສາ, ປຸຣິສ’’ນ຺ຕິ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກໂຕ ອຸທ຺ຘຣິຕນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ປກຕິຣູປຠູຕສ຺ສ ຠູຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ຠູໂຕ, ຠູຕາ. ຠູຕໍ, ຠູເຕ. ຠູເຕນ, ຠູເຕຫິ, ຠູເຕຠິ. ຠູຕສ຺ສ, ຠູຕານໍ. ຠູຕາ, ຠູຕສ຺ມາ, ຠູຕມ຺ຫາ, ຠູເຕຫິ, ຠູເຕຠິ. ຠູຕສ຺ສ, ຠູຕານໍ. ຠູເຕ, ຠູຕສ຺ມິໍ, ຠູຕມ຺ຫິ, ຠູເຕສຸ. ໂຠ ຠູຕ, ຠວນ຺ໂຕ ຠູຕາ.

ອຖ ວາ ‘‘ໂຠ ຠູຕາ’’ອິຕິ ພຫຸວຈນໍ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ. ຍຖາ ປເນຕ຺ຖ ຠູຕອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍຊິຕາ, ເອວໍ ຠາວກາທີນຎ຺ຈ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ຕໍສທິສານໍ ນາມິກປທມາລາ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖຎ຺ຎານິ ຕໍສທິສານິ ນາມ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິອາທີນໍ ປທານໍ ພຸທ຺ຘອິຈ຺ຈາທີນິ ປກຕິຣູປານິ.

ພຸທ຺ໂຘ ຘມ຺ໂມ ສງ຺ໂຆ ມຄ຺ໂຄ,

ຂນ຺ໂຘ ກາໂຍ ກາໂມ ກປ຺ໂປ;

ມາໂສ ປກ຺ໂຂ ຍກ຺ໂຂ ຠກ຺ໂຂ,

ນາໂຄ ເມໂຆ ໂຠໂຄ ຍາໂຄ.

ຣາໂຄ ໂທໂສ ໂມໂຫ ມາໂນ,

ມກ຺ໂຂ ຖມ຺ໂຠ ໂກໂຘ ໂລໂຠ;

ຫາໂສ ເວໂຣ ທາໂຫ ເຕໂຊ,

ຉນ຺ໂທ ກາໂສ ສາໂສ ໂຣໂຄ.

ອສ຺ໂສ ¶ ສສ຺ໂສ ອິສ຺ໂສ ສິສ຺ໂສ,

ສີໂຫ ພ຺ຍຄ຺ໂຆ ຣຸກ຺ໂຂ ເສໂລ;

ອິນ຺ໂທ ສກ຺ໂກ ເທໂວ ຄາໂມ,

ຈນ຺ໂທ ສູໂຣ ໂອໂຆ ທີໂປ.

ປສ຺ໂສ ຍຎ຺ໂຎ ຈາໂຄ ວາໂທ,

ຫຕ຺ໂຖ ປຕ຺ໂຕ ໂສໂສ ເຄໂຘ;

ໂສໂມ ໂຍໂຘ ຄຈ຺ໂຉ ອຈ຺ໂຉ,

ເຄໂຫ ມາໂຬ ອຏ຺ໂຏ ສາໂລ.

ນໂຣ ນໂຄ ມິໂຄ ສໂສ,

ສຸໂຓ ພໂກ ອໂຊ ທິໂຊ;

ຫໂຍ ຄໂຊ ຂໂຣ ສໂຣ,

ທຸໂມ ຕໂລ ປໂຏ ຘໂຊ.

ອຸຣໂຄ ປຏໂຄ ວິຫໂຄ ຠຸຊໂຄ,

ຂຣໂຠ ສຣໂຠ ປສໂທ ຄວໂຊ;

ມຫິໂສ ວສໂຠ ອສຸໂຣ ຄຣຸໂຬ,

ຕຣຸໂຓ ວຣຸໂຓ ພລິໂສ ປລິໂຆ.

ສາໂລ ຘໂວ ຈ ຂທິໂຣ,

ໂຄຘຸໂມ ສຏ຺ຐິໂກ ຍໂວ;

ກຬາໂຍ ຈ ກຸລຕ຺ໂຖ ຈ,

ຕິໂລ ມຸຄ຺ໂຄ ຈ ຕຓ຺ຑຸໂລ.

ຂຕ຺ຕິໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເວສ຺ໂສ,

ສຸທ຺ໂທ ຘຸຕ຺ໂຕ ຈ ປຸກ຺ກຸໂສ;

ຈຓ຺ຑາໂລ ປຕິໂກ ປຏ຺ໂຐ,

ມນຸສ຺ໂສ ຣຖິໂກ ຣໂຖ.

ປພ຺ພຊິໂຕ ¶ ຄຫຏ຺ໂຐ ຈ,

ໂຄໂຓ ໂອຏ຺ໂຐ ຈ ຄທ຺ຣໂຠ;

ມາຕຸຄາໂມ ຈ ໂອໂຣໂຘ,

ອິຈ຺ຈາທີນິ ວິຠາວເຍ.

ເກເຈຕ຺ຖ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ນນຸ ໂຠ ‘ໂອໂຣຘາ ຈ ກຸມາຣາ ຈາ’ຕິ ປາຐສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ໂອໂຣຘສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ’’ຕິ? ຕນ຺ນ, ຕຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ໂອໂຣຘາ’’ຕິ ອິທໍ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄເມວ, ນາ’ກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ຕຸມ຺ເຫ ປນ ‘‘ອາກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄ’’ນ຺ຕິ ມຎ຺ຎມານາ ເອວໍ ວທຖ, ນ ປນິທໍ ອາກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ອຖ ໂຂ ‘‘ມາຕຸຄາມາ’’ຕິປທໍ ວິຍ ພຫຸວຈນວເສນ ວຸຕ຺ຕມາກາຣນ຺ຕປທນ຺ຕິ. ນນຸ ຈ ໂຠ ສມ຺ໂມຫວິໂນທນິຍາທີສຸ ໂອໂຣຘສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕາ ປາກຏາ, ກຖນ຺ຕິ ເຈ? ‘‘ຣຸກ຺ເຂ ອຘິວຕ຺ຖາ ເທວຕາ ເຖຣສ຺ສ ກຸທ຺ຘາ ປຐມເມວ ມນໍ ປໂລເຠຕ຺ວາ ‘ອິໂຕ ເຕ ສຕ຺ຕທິວສມຕ຺ຖເກ ອຸປຏ຺ຐາໂກ ຣາຊາ ມຣິສ຺ສຕີ’ຕິ ສຸປິເນ ອາໂຣເຈສິ. ເຖໂຣ ຕໍ ກຖໍ ສຸຕ຺ວາ ຣາໂຊໂຣຘານໍ ອາຈິກ຺ຂິ. ຕາ ເອກປ຺ປຫາເຣເນວ ມຫາວິຣວໍ ວິຣວິໍສູ’’ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ຣາໂຊໂຣຘານ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ຕາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາວ ໂອໂຣຘສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕາ ປາກຏາຕິ? ຕນ຺ນ, ອຕ຺ຖສ຺ສ ທຸຄ຺ຄຫຓໂຕ. ທຸຄ຺ຄຫິໂຕ ຫິ ເອຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫຫິ ອຕ຺ໂຖ, ເອຕ຺ຖ ປນ ໂອໂຣຘສທ຺ເທນ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖສ຺ສ ກຖນໂຕ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ຕາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ‘‘ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ’’ຕິ ອຍເມວຕ຺ໂຖ. ຕຸມ຺ເຫ ປນ ອມາຕາປິຕຣສໍວທ຺ຘຕ຺ຕາ ອາຈຣິຍກຸເລ ຈ ອນິວຸຏ຺ຐຕ຺ຕາ ເອຕໍ ສຸຂຸມຕ຺ຖມຊານນ຺ຕາ ຍໍ ວາ ຕໍ ວາ ມຸຂາຣູຬ຺ຫໍ ວທຖ.

ຠຸຎ຺ຊນຕ຺ຖໍ ກຖນຕ຺ຖໍ, ມຸຂໍ ໂຫຕີຕິ ໂນ ວເທ;

ຍໍ ວາ ຕໍ ວາ ມຸຂາຣູຬ຺ຫໍ, ວຈນໍ ປຓ຺ຑິໂຕ ນໂຣຕິ.

ນ ມຍໍໂຠ ຍໍ ວາ ຕໍ ວາ ມຸຂາຣູຬ຺ຫໍ ວທາມ, ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍານຎ຺ເຎວ ວຈນໍ ຄເຫຕ຺ວາ ວທາມ, ອຏ຺ຐກຖາເຍວ ອມ຺ຫາກໍ ປຏິສຣຓໍ ¶ , ນ ມຍໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ສທ຺ທຫາມາຕິ. ອມ຺ຫາກໍ ສທ຺ທຫຖ ວາ ມາ ວາ, ມາ ຕຸມ຺ເຫ ‘‘ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍານຎ຺ເຎວ ວຈນໍ ຄເຫຕ຺ວາ ວທາມາ’’ຕິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂຖ. ນ ຫິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ‘‘ໂອໂຣຘສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຏ຺ຐານມຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາປິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂຖ, ນ ຍຸຕ຺ຕໍ ພຸທ຺ຘາທີນໍ ຄຣູນມພ຺ຠາຈິກ຺ຂນໍ ມຫໂຕ ອນຕ຺ຖສ຺ສ ລາຠາຍ ສໍວຕ຺ຕນໂຕ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ອຕ຺ຕນາ ທຸຄ຺ຄຫິເຕນ ອມ຺ເຫ ເຈວ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂຕິ, ພຫຸຎ຺ຈ ອປຸຎ຺ຎໍ ປສວຕິ, ຕໂຕ ອຕ຺ຕານຎ຺ຈ ຂຓຕີ’’ຕິ.

ເອວໍ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂນສ຺ສ ອຍຸຕ຺ຕຕໍ ສາວຊ຺ຊຕຎ຺ຈ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ປຸນປິ ເຕ ອິທໍ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ເຫຫິ ອາຫຏອຸທາຫຣຓສທິສໍ ອຸທາຫຣຓມຕ຺ຖິ, ຕໍ ສຸຓາຖ. ໂກສິຍຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຫິ ‘‘ສຕ຺ຖາ ເຊຕວເນ ວິຫຣນ຺ໂຕ ເອກໍ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ມາຕຸຄາມໍ ອາຣພ຺ຠ ກເຖສິ. ສາ ກິເຣກສ຺ສ ສທ຺ຘສ຺ສ ປສນ຺ນສ຺ສ ອຸປາສກພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ທຸສ຺ສີລາ ປາປຘມ຺ມາ’’ຕິ ປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ມາຕຸຄາມໍ ອາຣພ຺ຠ ກເຖສີ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຕຸມ຺ຫາກໍ ມເຕນ ມາຕຸຄາມສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄເຍວ ສິຍາ, ນ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ, ກິມິທໍ ອຏ຺ຐກຖາວຈນມ຺ປິ ນ ປສ຺ສຖ, ຕເທວ ປນ ອຏ຺ຐກຖາວຈນໍ ປສ຺ສຖ, ກິໍ ສາ ເອວ ອຏ຺ຐກຖາ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປຏິສຣຓໍ, ນ ຕທຎ຺ຎາຕິ.

ຍທິ ຕາສທ຺ທໍ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ໂອໂຣຘສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕ຺ຕມິຈ຺ຉຖ, ເອຕ຺ຖາປິ ສາສທ຺ທມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ມາຕຸຄາມສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕ຺ຕມິຈ຺ຉຖາຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ອປ຺ປຏິຠານາ ມງ຺ກຸຠູຕາ ປຕ຺ຕກ຺ຂນ຺ຘາ ອໂຘມຸຂາ ປຊ຺ຌາເຍຍ຺ຍຸໍ. ເອຕ຺ຖາປິ ມາຕຸຄາມສທ຺ເທນ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖສ຺ສ ກຖນໂຕ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ‘‘ສາ ອິຕ຺ຖີ’’ຕິ ອຍເມວຕ຺ໂຖ. ກຕ຺ຖຈິ ¶ ຫິ ປຘານວາຈເກນ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄນ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄນ ວາ ສມານາຘິກຣຓສ຺ສ ຄຸຓສທ຺ທສ຺ສ ອຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄານຸວຕ຺ຕິຕ຺ຕາປຸລ຺ລິງ຺ຄວເສນ ວາ ນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ວາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພຕ຺ເຕປິ ລິງ຺ຄມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖເມວາເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ອິຘ ວິສາເຂ ມາຕຸຄາໂມ ສຸສໍວິຫິຕກມ຺ມນ຺ຕາ ໂຫຕິ ສງ຺ຄຫິຕປຣິຊນາ ຠຕ຺ຕຸມນາປໍ ຈຣຕິ, ສມ຺ຠຕໍ ອນຸຣກ຺ຂຕີ’’ຕິ ຈ, ‘‘ໂກ ນຸ ໂຂ ຠນ຺ເຕ ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ, ເຍນ ມິເຘກຈ຺ໂຈ ມາຕຸຄາໂມ ທຸພ຺ພຓ຺ຓາ ຈ ໂຫຕິ ທຸຣູປາ ສຸປາປິກາ ທສ຺ສນາຍ, ທລິທ຺ທາ ຈ ໂຫຕິ ອປ຺ປສ຺ສກາ ອປ຺ປໂຠຄາ ອປ຺ເປສກ຺ຂາ ຈ. ອິຘ ມລ຺ລິເກ ເອກຈ຺ໂຈ ມາຕຸຄາໂມ ໂກຘນາ ໂຫຕິ ອຸປາຍາສພຫຸລາ, ອປ຺ປມ຺ປິ ວຸຕ຺ຕາ ສມານາ ອຠິສຊ຺ຊຕິ ກຸປ຺ປຕິ ພ຺ຍາປຊ຺ຊຕິ ປຕິຕ຺ຖິຍຕິ ໂກປຎ຺ຈ ໂທສຎ຺ຈ ອປ຺ປຈ຺ຈຍຎ຺ຈ ປາຕຸກໂຣຕີ’’ຕິ ຈ, ‘‘ຕໍ ໂຂ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ອິຕ຺ຖິຣຕນໍ ຣຎ຺ໂຎ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິສ຺ສ ປຸພ຺ພຸຏ຺ຐາຍິນີ ປຈ຺ຉານິປາຕິນີ ກິໍກາຣປຏິສ຺ສາວິນີ’’ຕິ ຈ ອິເມ ປໂຍຄາ.

ກຕ຺ຖຈິ ປນ ປຘານວາຈເກນ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄນ ສມານາຘິກຣຓສ຺ສ ຄຸຓສທ຺ທສ຺ສ ອຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄານຸວຕ຺ຕິຕ຺ຕາ ນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພຕ຺ເຕປິ ລິງ຺ຄມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ປຸຣິສປທຕ຺ຖເມວາເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ປຎ຺ຈ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘສຕານິ ອິມສ຺ມິໍ ອິສິຄິລິສ຺ມິໍ ປພ຺ພເຕ ຈິຣນິວາສິໂນ ອເຫສຸໍ. ຕໍ ໂຂ ປນ ຣຎ຺ໂຎ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິສ຺ສ ປຣິຓາຍກຣຕນໍ ຎາຕານໍ ປເວເສຕາ ອຎ຺ຎາຕານໍ ນິວາເຣຕາ’’ຕິ. ກຕ຺ຖຈິ ປຘານວາຈເກນ ລິງ຺ຄຕ຺ຕເຍນ ສມານາຘິກຣຓສ຺ສ ຄຸຓສທ຺ທສ຺ສ ອຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄານຸຣູປໍ ນິທ຺ເທໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຕໍ ຍຖາ? ສາ ອິຕ຺ຖີ ‘‘ສີລວຕີ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ. ອຏ຺ຐຫິ ໂຂ ນກຸລມາເຕ ຘມ຺ເມຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ມາຕຸຄາໂມ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣມ຺ມຣຓາ ມນາປກາຍິການໍ ເທວານໍ ¶ ສຫພ຺ຍຕໍ ອຸປປຊ຺ຊຕິ. ສທ຺ໂຘ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄໂລ, ສທ຺ຘໍ ກຸລໍ, ຈິຕ຺ຕໍ ທນ຺ຕໍ ສຸຂາວຫ’’ນ຺ຕິ.

ເສຍ຺ຍອິຕິ ສທ຺ໂທ ປນ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ໂອກາຣນ຺ຕຠາເວ ຐຕ຺ວາ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍານຸກູໂລ ຠວຕິ ເອກາກາເຣເນວ ຕິຏ຺ຐນໂຕ. ກຖໍ? ເສຍ຺ໂຍ ອມິຕ຺ໂຕ ມຕິຍາ ອຸເປໂຕ. ເອສາວ ປູຊນາ ເສຍ຺ໂຍ, ເອກາຫໍ ຊີວິຕໍ ເສຍ຺ໂຍ.

‘‘ຘມ຺ເມນ ຈ ອລາໂຠ ໂຍ,

ໂຍ ຈ ລາໂຠ ອຘມ຺ມິໂກ;

ອລາໂຠ ຘມ຺ມິໂກ ເສຍ຺ໂຍ,

ຍຎ຺ເຈ ລາໂຠ ອຘມ຺ມິໂກ.

ຍໂສ ຈ ອປ຺ປພຸທ຺ຘີນໍ, ວິຎ຺ຎູນໍ ອຍໂສ ຈ ໂຍ;

ອຍໂສວ ເສຍ຺ໂຍ ວິຎ຺ຎູນໍ, ນ ຍໂສ ອປ຺ປພຸທ຺ຘິນໍ.

ທຸມ຺ເມເຘຫິ ປສໍສາ ຈ, ວິຎ຺ຎູຫິ ຄຣຫາ ຈ ຍາ;

ຄຣຫາວ ເສຍ຺ໂຍ ວິຎ຺ຎູຫິ, ຍຎ຺ເຈ ພາລປ຺ປສໍສນາ.

ສຸຂຎ຺ຈ ກາມມຍິກໍ, ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ປວິເວກິກໍ;

ປວິເວກໍ ທຸກ຺ຂໍ ເສຍ຺ໂຍ, ຍຎ຺ເຈ ກາມມຍໍ ສຸຂໍ.

ຊີວິຕຎ຺ຈ ອຘມ຺ເມນ, ຘມ຺ເມນ ມຣຓຎ຺ຈ ຍໍ;

ມຣຓໍ ຘມ຺ມິກໍ ເສຍ຺ໂຍ, ຍຎ຺ເຈ ຊີເວ ອຘມ຺ມິກ’’ນ຺ຕິ.

ເອວມຍໍ ເສຍ຺ຍ ອິຕິ ສທ຺ໂທ ໂອກາຣນ຺ຕຠາເວ ຐຕ຺ວາ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍານຸກູໂລ ຠວຕິ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ອາກາຣນ຺ຕຠາເວ ຐຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານຸກູໂລ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ອິຕ຺ຖີປິ ຫິ ເອກຈ຺ຈິຍາ, ເສຍ຺ຍາ ໂປສ ຊນາຘິປາ’’ຕິ. ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ໂຕ ປນ ຫຸຕ຺ວາ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານຸກູໂລ ອປສິທ຺ໂຘ. ເອວໍປກາເຣ ປໂຍເຄ ກິໍ ຕຸມ຺ເຫ ນ ປສ຺ສຖາຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ຈ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາວ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ.

ສເຈປິ ¶ ເຕ ເອຕ຺ຖ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ສຸຕ຺ຕປ຺ປເທເສ ອຏ຺ຐກຖາທີສຸ ຈ ‘ມາຕຸຄາໂມ’ຕິ ວາ ‘ມາຕຸຄາເມນາ’ຕິ ວາ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາເວນ ມາຕຸຄາມສທ຺ທສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠູຕໍ ມາຕຸຄາມສທ຺ທໍ ອນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖເມວ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ສາ ອິຕ຺ຖີ’’ຕິ ອິຕ຺ຖີສທ຺ເທນ ສາສທ຺ທສ຺ສ ສມ຺ພນ຺ຘຄ຺ຄຫຓໍ ມຍໍ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉາມ, ‘ໂອໂຣໂຘ’ຕິ ວາ ‘ໂອໂຣເຘນາ’ຕິ ວາ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາເວນ ຐິຕສ຺ສ ໂອໂຣຘສທ຺ທສ຺ສ ອທສ຺ສນໂຕ ປນ ຕຸມ຺ເຫຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ປຸຣິມຕ຺ຖໍ ນ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉາມາ’’ຕິ. ຕທາ ເຕສໍ ອິມານິ ວິນຍປາຬິຍໍ ອາຄຕປທານິ ທສ຺ເສຕພ຺ພານິ ‘‘ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊາ ອຸເທໂນ ອຸຍ຺ຍາເນ ປຣິຈາເຣສິ ສທ຺ຘິໍ ໂອໂຣເຘນ, ອຖ ໂຂ ຣຎ຺ໂຎ ອຸເທນສ຺ສ ໂອໂຣໂຘ ຣາຊານໍ ອຸເທນໍ ເອຕທໂວຈາ’’ຕິ. ເອວໍ ອິມານິ ສຸຕ຺ຕປທານິ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ສຸຕ຺ຕນິປາຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຣາໂມ ນາມ ຣາຊາ ກຸຏ຺ຐໂຣຄີ ໂອໂຣເຘຫິ ຈ ນາຏເກຫິ ຈ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ’’ຕິ ວຈນຎ຺ຈ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ‘‘ຄຈ຺ຉຖ ຕຸມ຺ເຫ ຄຣຸກຸລມຸປຄນ຺ຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສ ຈິຣຏ຺ຐິຕຕ຺ຖໍ ສາຘຸກໍ ປທພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອຸຄ຺ຄຓ຺ຫຖາ’’ຕິ ອຸຍ຺ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອິທານິ ມາຕຸຄາມສທ຺ທາທີສຸ ກິຎ຺ຈິ ວິນິຈ຺ຉຍໍ ວທາມ – ມາຕຸຄາມສທ຺ໂທ ຈ ໂອໂຣຘສທ຺ໂທ ຈ ທາຣສທ຺ໂທ ຈາຕິ ອິເມ ອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖວາຈກາປິ ສມານາ ເອກນ຺ເຕນ ປຸລ຺ລິງ຺ຄາ ຠວນ຺ຕິ. ເຕສຸ ທາຣສທ຺ທສ຺ສ ເອກສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານສ຺ສາປິ ພຫຸວຈນກຕ຺ຕເມວ ສທ຺ທສຕ຺ຖວິທູ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ນ ເອກວຈນກຕ຺ຕໍ. ມຍໍ ປນ ທາຣສທ຺ທສ຺ສ ເອກສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ເອກວຈນກຕ຺ຕໍ, ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ປນ ພຫຸວຈນກຕ຺ຕໍ ອນຸຊານາມ, ພວ຺ຫຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕພ຺ພເມວ ນຕ຺ຖິ. ປາຬິຍຎ຺ຫິ ທາຣສທ຺ໂທ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ພຫຸວຈນໂກ ຠວຕິ, ເອກວຈນໂກ ອປ຺ໂປ. ຕຕ຺ຣິເມ ປໂຍຄາ –

‘‘ທາສາ ¶ ຈ ທາສ຺ໂຍ ອນຸຊີວິໂນ ຈ,

ປຸຕ຺ຕາ ຈ ທາຣາ ຈ ມຍຎ຺ຈ ສພ຺ເພ;

ຘມ຺ມຎ຺ຈຣາມປ຺ປຣໂລກເຫຕຸ,

ຕສ຺ມາ ຫິ ອມ຺ຫໍ ທຫຣາ ນ ມິຍ຺ຍເຣ’’ຕິ ຈ,

‘‘ໂຍ ຎາຕີນໍ ສຂີນໍ ວາ, ທາເຣສຸ ປຏິທິສ຺ສຕິ;

ສຫສາ ສມ຺ປິຍາເຍນ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາວສໂລ ອິຕີ’’ຕິ ຈ,

‘‘ເສຫິ ທາເຣຫິ’ສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐ, ເວສິຍາສຸ ປທິສ຺ສຕິ;

ທິສ຺ສຕິ ປຣທາເຣສຸ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂ’’ນ຺ຕິ ຈ,

‘‘ປຸຕ຺ເຕສຸ ທາເຣສຸ ຈ ຍາ ອເປກ຺ຂາ’’ຕິ ຈ ພ຺ຍາເສ, ສມາເສ ປນ ‘‘ປຸຕ຺ຕທາຣາ ທິສາ ປຈ຺ຉາ, ປຸຕ຺ຕທາເຣຫິ ມຕ຺ຕໂນ’’ຕິ ຈ ເອວມາທໂຍ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍຄາ ພຫໂວ ຠວນ຺ຕິ.

ເອກວຈນປ຺ປໂຍຄາ ປນ ອປ຺ປາ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ຄຣູນໍ ທາເຣ, ຘມ຺ມໍ ຈເຣ ໂຍປິ ສມຸຎ຺ຊກໍ ຈເຣ, ທາຣຎ຺ຈ ໂປສໍ ທທມປ຺ປກສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ຈ,

‘‘ເຍ ຄຫຏ຺ຐາ ປຸຎ຺ຎກຣາ, ສີລວນ຺ໂຕ ອຸປາສກາ;

ຘມ຺ເມນ ທາຣໍ ໂປເສນ຺ຕິ, ເຕ ນມສ຺ສາມິ ມາຕລີ’’ຕິ ຈ,

‘‘ປຣທາຣໍ ນ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍໍ, ສທາຣປສຸໂຕ ສິຍ’’ນ຺ຕິ ຈ,

‘‘ໂຍ ອິຈ຺ເຉ ປຸຣິໂສ ໂຫຕຸໍ, ຊາຕິໍ ຊາຕິໍ ປຸນປ຺ປຸນໍ;

ປຣທາຣໍ ວິວຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ໂຘຕປາໂທວ ກທ຺ທມ’’ນ຺ຕິ ຈ

ເອວມາທໂຍ ເອກວຈນປ຺ປໂຍຄາ ອປ຺ປາ.

ສມາຫາຣລກ຺ຂຓວເສນ ປເນສ ທາຣສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄກວຈໂນປິ ກຕ຺ຖຈິ ຠວຕິ. ‘‘ອາທາຍ ປຸຕ຺ຕທາຣໍ. ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ສງ຺ຄໂຫ’’ອິຕິ ເອວໍ ອິຘ ວຸຕ຺ຕປ຺ປກາເຣນ ລິງ຺ຄຎ຺ຈ ອຕ຺ຖຎ຺ຈ ສລ຺ລກ຺ເຂຕ຺ວາ ‘‘ປຸຣິໂສ ປຸຣິສາ’’ຕິ ປວຕ຺ຕໍ ປຸຣິສສທ຺ທນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ¶ ສພ຺ເພສໍ ‘‘ຠູໂຕ ຠາວໂກ ຠໂວ’’ຕິອາທີນໍ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ອຎ຺ເຎສຎ຺ໂຈກາຣນ຺ຕປທານໍ ນາມິກປທມາລາສຸ ສທ຺ຘາສມ຺ປນ຺ເນຫິ ກຸລປຸຕ຺ເຕຫິ ສທ຺ຘມ຺ມຏ຺ຐິຕິຍາ ໂກສລ຺ລມຸປ຺ປາເທຕພ຺ພໍ.

ກິໍ ປນ ສພ຺ພານິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພປ຺ປກາເຣນ ເອກສທິສາເນວ ຫຸຕ຺ວາ ປວິຏ຺ຐານີຕິ? ນ ປວິຏ຺ຐານິ. ການິຈິ ຫິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ, ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ, ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ, ເອກເທເສນ ນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ, ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐາເນວ. ຕຕ຺ຣ ກຕມານິ ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ, ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ? ‘‘ສໂຣ ວໂຍ ເຈໂຕ’’ຕິອາທີນິ. ສໂຣອິຕິ ຫິ ອຍໍສທ຺ໂທ ອຸສຸສທ຺ທສຣວນອກາຣາທິສຣວາຈໂກ ເຈ, ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ໂຐ. ຣຫທວາຈໂກ ເຈ, ມໂນຄຓປກ຺ຂິກຕ຺ຕາ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ໂຐ. ວໂຍອິຕິ ສທ຺ໂທ ປຣິຫານິວາຈໂກ ເຈ, ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ໂຐ. ອາຍຸໂກຏ຺ຐາສວາຈໂກ ເຈ, ມໂນຄຓປກ຺ຂິກຕ຺ຕາ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ໂຐ. ເຈໂຕ ອິຕິ ສທ຺ໂທ ຍທິ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈໂກ, ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ໂຐ. ຍທິ ປນ ຈິຕ຺ຕວາຈໂກ, ມໂນຄຓປກ຺ຂິກຕ຺ຕາ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ໂຐ. ມໂນຄໂຓ ຈ ນາມ –

ມໂນ ວໂຈ ວໂຍ ເຕໂຊ,

ຕໂປ ເຈໂຕ ຕໂມ ຍໂສ;

ອໂຍ ປໂຍ ສິໂຣ ຉນ຺ໂທ,

ສໂຣ ອຸໂຣ ຣໂຫ ອໂຫ –

ອິເມ ໂສຬສ.

ອິທານິ ຍຖາວຸຕ຺ຕສ຺ສ ປາກຏີກຣຓຕ຺ຖໍ ມນສທ຺ທາທີນໍ ນາມິກປທມາລໍ ກຖຍາມ –

ມໂນ ¶ , ມນາ. ມນໍ, ມໂນ, ມເນ. ມນສາ, ມເນນ, ມເນຫິ, ມເນຠິ. ມນໂສ, ມນສ຺ສ, ມນານໍ. ມນາ, ມນສ຺ມາ, ມນມ຺ຫາ, ມເນຫິ, ມເນຠິ. ມນໂສ, ມນສ຺ສ, ມນານໍ. ມນສິ, ມເນ, ມນສ຺ມິໍ, ມນມ຺ຫິ, ມເນສຸ. ໂຠ ມນ, ຠວນ຺ໂຕ ມນາ.

ອຖ ວາ ‘‘ໂຠ ມນາ’’ອິຕິ ພຫຸວຈນມ຺ປິ ເຎຍ຺ຍໍ. ເອວໍ ວໂຈ, ວຈາ. ວຈໍ, ວໂຈ, ວເຈ. ວຈສາຕິອາທິນາ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ອຫສທ຺ທສ຺ສ ປນ ຠຸມ຺ເມກວຈນຏ຺ຐາເນ ອຫສິ, ອເຫ, ອຫສ຺ມິໍ, ອຫມ຺ຫິ, ອຫຸ, ອຫນີຕິ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອິທານິ ຣູປນ຺ຕຣວິເສສທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ມນສທ຺ທສ຺ສປິ ນາມິກປທມາລໍ ວທາມ, ອຏ຺ຐາເນ ອຍໍ ກຖິຕາຕິ ນ ໂຈເທຕພ຺ພໍ.

ມນໍ, ມນານິ, ມນາ. ມນໍ, ມນານິ, ມເນ. ມເນນ, ມເນຫິ, ມເນຠິ. ມນສ຺ສ, ມນໂສ, ມນານໍ. ມນາ, ມນສ຺ມາ, ມນມ຺ຫາ, ມເນຫິ, ມເນຠິ. ມນສ຺ສ, ມນໂສ, ມນານໍ. ມເນ, ມນສ຺ມິໍ, ມນມ຺ຫິ, ມເນສຸ. ໂຠ ມນ, ຠວນ຺ໂຕ ມນາ. ອຖ ວາ ‘‘ໂຠ ມນານິ, ໂຠ ມນາ’’ເອວມ຺ປິ ພຫຸວຈນໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ເອວມຸຕ຺ຕຣຕ຺ຣາປິ ນໂຍ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ມນສທ຺ທສ຺ສ ປຈ຺ຈຕ຺ຕກຣຓສມ຺ປທານສາມິຠຸມ຺ມວຈນານິ ມໂນ ມນສາ ມນໂສ ມນສີຕິ ຣູປານິ ຐເປຕ຺ວາ ຍານິ ເສສານິ, ນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ຈ ມນສທ຺ທສ຺ສ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານິ ‘‘ມນໍ ມນານີ’’ຕິ ຣູປານິ ຈ, ອຏ຺ຐມ຺ໂຍປໂຍຄວຈນານໍ ‘‘ມນໍ ມນານີ’’ຕິ ຣູປທ຺ວຍຎ຺ຈ ຐເປຕ຺ວາ ຍານິ ເສສານິ, ຕານິ ສພ຺ພານິ ກມໂຕ ສມສມານິ.

ເກຈິ ໂອກາຣນ຺ໂຕ ມໂນອິຕິ ສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄຕິ ວທນ຺ຕິ, ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ຍທິ ໂສ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ ສິຍາ, ຕສ຺ສທິເສຫິ ວໂຈ ວໂຍຕິອາທິສທ຺ເທຫິປິ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄເຫວ ຠວິຕພ຺ພໍ, ນ ‘‘ເຕ ນປຸໍສກລິງ຺ຄາ’’ຕິ ຄຣູ ວທນ຺ຕິ, ‘‘ປຸລ຺ລິງ຺ຄາ’’ອິຈ຺ເຈວ ວທນ຺ຕິ. ຍສ຺ມາ ຈ ປາຬິຍໍ ‘‘ກາໂຍ ອນິຈ຺ໂຈ; ມໂນ ¶ ອນິຈ຺ໂຈ’’ຕິ ຈ ‘‘ກາໂຍ ທຸກ຺ໂຂ, ມໂນ ທຸກ຺ໂຂ’’ຕິ ຈ ‘‘ນິຈ຺ໂຈ ວາ ອນິຈ຺ໂຈ ວາຕິ ອນິຈ຺ໂຈ ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ຈ ເອວມາທໂຍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄປ຺ປໂຍຄາ ພຫໂວ ທິຏ຺ຐາ. ເຕນ ຎາຍຕິ ມໂນສທ຺ໂທ ເອກນ຺ເຕນ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄຕິ. ຍທິ ປນ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄສິຍາ, ‘‘ອນິຈ຺ໂຈ ທຸກ຺ໂຂ’’ຕິ ເອວມາທີນິ ຕໍສມານາຘິກຣຓານິ ອເນກປທສຕານິປິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄາເນວ ສິຍຸໍ. ນ ຫິ ຕານິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານິ, ອຖ ໂຂ ອຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄານຸວຕ຺ຕການິ ວາຈ຺ຈລິງ຺ຄານິ. ເອວໍ ມໂນສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຕາ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພາຕິ, ສເຈ ມໂນສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ ນ ໂຫຕິ, ກຖໍ ‘‘ມນານີ’’ຕິ ນປຸໍສກຣູປໍ ທິສ຺ສຕີຕິ? ສຈ຺ຈໍ ‘‘ມນານີ’’ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄເມວ, ຕຖາປິ ມໂນຄເຓ ປມຸຂຠາເວນ ຄຫິຕສ຺ໂສກາຣນ຺ຕສ຺ສ ມນສທ຺ທສ຺ສ ຣູປໍ ນ ໂຫຕິ. ອຖ ກິຎ຺ຈຣຫີຕິ ເຈ? ຈິຕ຺ຕສທ຺ເທນ ສມານລິງ຺ຄສ຺ສ ສມານສຸຕິຕ຺ເຕປິ ມໂນຄເຓ ອປຣິຍາປນ຺ນສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕສ຺ເສວ ມນສທ຺ທສ຺ສ ຣູປໍ. ມນສທ຺ໂທ ຫິ ປຸນ຺ນປຸໍສກວເສນ ທ຺ວິຘາ ຠິຊ຺ຊຕິ ‘‘ມໂນ ມນໍ’’ອິຕິ ຍຖາ ‘‘ອຊ຺ຊໂວອຊ຺ຊວ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ມໂນ ເຈ ນປ຺ປທຸສ຺ສຕິ. ສນ຺ຕໍ ຕສ຺ສ ມນໍ ໂຫຕີ’’ຕິ ຫິ ປາຬິ. ຍທິ ຈ ໂສ ມໂນສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ ນ ໂຫຕິ.

‘‘ຄຣຸ ເຈຕິຍປພ຺ພຕວຕ຺ຕນິຍາ,

ປມທາ ປມທາ ປມທາ ວິມທໍ;

ສມຓໍ ສຸນິສມ຺ມ ອກາ ຫສິຕໍ,

ປຕິຕໍ ອສຸເຠສຸ ມຸນິສ຺ສ ມໂນ’’ຕິ

ເອຕ຺ຖ ມໂນສທ຺ເທນ ສມານາຘິກຣໂຓ ‘‘ປຕິຕ’’ນ຺ຕິ ສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາເວນ ກສ຺ມາ ສນ຺ນິຫິໂຕ. ຍສ຺ມາ ຈ ສມານາຘິກຣຓປທໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາເວນ ສນ຺ນິຫິຕໍ, ຕສ຺ມາ ສທ຺ທນ຺ຕຣສນ຺ນິຘານວເສນ ມໂນສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄຕິ ຎາຍຕີຕິ? ຕນ຺ນ, ສມານາຘິກຣຓປທສ຺ສ ສພ຺ພຕ຺ຖ ລິງ຺ຄວິເສສາໂຊຕນໂຕ. ຍທິ ຫິ ສມານາຘິກຣຓປທໍ ສພ຺ພຕ຺ຖ ລິງ຺ຄວິເສສໍ ໂຊເຕຍ຺ຍ, ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ’’ຕິ ¶ ປທໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ກເຣຍ຺ຍ, ນ ຈ ກາຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍສທ຺ໂທ ຫິ ເອກນ຺ເຕນ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ. ຍທິ ຕຸມ຺ເຫ ‘‘ປຕິຕ’’ນ຺ຕິ ສມານາຘິກຣຓປທໍ ນິສ຺ສາຍ ມໂນສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕມິຈ຺ຉຖ, ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖປິ ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ’’ຕິ ສມານາຘິກຣຓປທໍ ນິສ຺ສາຍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ອິຈ຺ຉຖາຕິ. ນ ມຍໍ ໂຠ ອິນ຺ທ຺ຣິຍສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ອິຈ຺ຉາມ, ອຖ ໂຂ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕໍເຍວ ອິຈ຺ຉາມ, ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ’’ຕິ ປທໍ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສວເສນ ຐິຕຕ຺ຕາ ‘‘ຈຕ຺ຕາຣີ’’ຕິ ຄຓ຺ຫາມ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຈຕ຺ຕາຣິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານີ’’ຕິ ອຕ຺ຖໍ ຘາເຣມາຕິ. ຍທິ ເອວໍ ‘‘ປຕິຕໍ ອສຸເຠສຸ ມຸນິສ຺ສ ມໂນ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ‘‘ປຕິຕ’’ນ຺ຕິ ປທໍ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສວເສນ ຐິຕນ຺ຕິ ມນ຺ຕ຺ວາ ‘‘ປຕິໂຕ’’ຕິ ອຕ຺ຖໍ ຘາເຣຖາຕິ. ນ ຘາເຣມ ເອຕ຺ຖ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສສ຺ສ ອນິຈ຺ຉິຕພ຺ພໂຕ. ຍທິ ຫິ ມໂນສທ຺ໂທ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ ສິຍາ, ຕໍສມານາຘິກຣຓປທໍ ‘‘ປຕິໂຕ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ສິຍາ. ກິມາຈຣິໂຍ ເອວໍ ວຕ຺ຕຸໍ ນ ຊານິ, ຊານມາໂນ ເອວ ໂສ ‘‘ປຕິໂຕ’’ຕິ ນາໂວຈ, ‘‘ປຕິຕ’’ນ຺ຕິ ປນາໂວຈ, ເຕນ ຎາຍຕິ ‘‘ມໂນສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ’’ຕິ. ມາ ຕຸມ຺ເຫ ເອວໍ ວເທຖ, ສມານາຘິກຣຓປທໍ ນາມ ກຕ຺ຖຈິ ປຘານລິງ຺ຄມນຸວຕ຺ຕຕິ, ກຕ຺ຖຈິ ນານຸວຕ຺ຕຕິ, ຕສ຺ມາ ນ ຕໍ ລິງ຺ຄວິເສສໂຊຕເນ ເອກນ຺ຕໂຕ ປມາຓໍ. ‘‘ມາຕຸຄາໂມ, ໂອໂຣໂຘ, ອາວຸໂສ ວິສາຂ, ເອຫິ ວິສາເຂ, ຈິຕ຺ຕານິ ອຏ຺ຐີນີ’’ຕິ ເອວມາທິຣູປວິເສໂສເຍວ ປມາຓໍ. ຍທິ ສມານາຘິກຣຓປເທເຍວ ລິງ຺ຄວິເສໂສ ອຘິຄນ຺ຕພ຺ໂພ ສິຍາ, ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ມຫາຠູຕາ’’ຕິອາທີສຸ ລິງ຺ຄວວຕ຺ຖານໍ ນ ສິຍາ. ຍສ຺ມາ ເອວມາທີສຸປິ ຐາເນສຸ ລິງ຺ຄວວຕ຺ຖານໍ ໂຫຕິເຍວ. ກຖໍ? ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ’’ຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ‘‘ມຫາຠູຕາ’’ຕິ ນປຸໍສກນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ປຕິຕໍ ອສຸເຠສຸ ມຸນິສ຺ສ ມໂນ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ‘‘ປຕິຕ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ‘‘ມໂນ’’ຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄນ຺ຕິ ວວຕ຺ຖານໍ ຠວຕີຕິ. ອິທໍ ສຸຕ຺ວາ ເຕ ຕຸຓ຺ຫີ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕໂຕ ¶ ເຕສໍ ຕຸຓ຺ຫີຠູຕານໍ ອິທໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ – ຍສ຺ມາ ມໂນຄເຓ ປວຕ຺ຕານໍ ປທານໍ ສມານາຘິກຣຓປທານິ ກຕ຺ຖຈິ ນປຸໍສກວເສນ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ, ຕສ຺ມາ ມໂນຄເຓ ປມຸຂສ຺ສ ມໂນສທ຺ທສ຺ສປິ ສມານາຘິກຣຓປທານິ ກຕ຺ຖຈິ ນປຸໍສກວເສນ ໂຍຊິຕານິ. ຕຖາ ຫິ ປຸພ຺ພາຈຣິຍາ ‘‘ສທ຺ຘມ຺ມເຕຊວິຫຕໍ ວິລຍໍ ຂເຓນ, ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕຫທເຍສຸ ຕໂມ’ປຍາຕິ. ທຸກ຺ຂໍ ວໂຈ ເອຕສ຺ມິນ຺ຕິ ທຸພ຺ພໂຈ. ອວນຕໍ ສິໂຣ ຍສ຺ສ ໂສຍໍ ອວໍສິໂຣ, ອປ຺ປກໍ ຣາຄາທິ ຣໂຊ ເຍສໍ ປຎ຺ຎາມເຍ ອກ຺ຂິມ຺ຫິ ເຕ ອປ຺ປຣຊກ຺ຂາ’’ຕິອາທິນາ ສທ຺ທຣຈນໍ ກຸພ຺ພິໍສຸ, ນ ປນ ເຕຫິ ວໂຈ ສິໂຣ ຣໂຊສທ຺ທາທີນໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ວິຠາເວຕຸໍ ອີທິສີ ສທ຺ທຣຈນາ ກຕາ, ອຖ ໂຂ ສິໂຣມໂນສທ຺ທານໍ ມໂນຄເຓ ປວຕ຺ຕານໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສທ຺ທານໍ ກຕ຺ຖຈິປິ ອີທິສານິປິ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສວເສນ ຐິຕານິ ສມານາຘິກຣຓປທານິ ໂຫນ຺ຕີຕິ ປເຣສໍ ຊານາປນາຘິປ຺ປາຍວຕິຍາ ອນຸກມ຺ປາຍ ວິຣຈິຕາ. ເອຕ຺ຖາປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ມເຕນ ມໂນສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ເຕ ສຕິ ວໂຈ ສິໂຣ ອິຈ຺ຈາທໂຍປິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕມາປຊ຺ຊນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ສມານາຘິກຣຓປທານໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐຕ຺ຕາ. ກິໍ ປເນເຕສມ຺ປິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ອິຈ຺ຉຖາຕິ. ອທ຺ຘາ ເຕ ອິທມ຺ປິ ສຸຕ຺ວາ ນິພ຺ເພເຐຕຸມສກ຺ໂກນ຺ຕາ ຕຸຓ຺ຫີ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ ເຕ ອຎ຺ຎໍ ຄເຫຕພ຺ພກາຣຓໍ ອປສ຺ສນ຺ຕາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ຍທິ ໂຠ ມໂນ ສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄນ ໂຫຕິ, ກສ຺ມາ ເວຍ຺ຍາກຣຓາ ‘ມໂນສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ’ຕິ ວທນ຺ຕີ’’ຕິ? ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ຍທິ ຕຸມ຺ເຫ ເວຍ຺ຍາກຣຓມຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ມໂນສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ໂຣເຈຖ, ນນຸ ຠຄວາເຍວ ໂລເກ ອສທິໂສ ມຫາເວຍ຺ຍາກຣໂຓ ມຫາປຸຣິໂສ ວິສາຣໂທ ປຣປ຺ປວາທມທ຺ທໂນ. ຠຄວນ຺ຕຎ຺ຫິ ປທກາ ເວຍ຺ຍາກຣຓາ ອມ຺ພຏ຺ຐມາຓວໂປກ຺ຂຣສາຕິໂສຓທຓ຺ຑາທໂຍ ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ສຈ຺ຈກນິຄຓ຺ຐາທໂຍ ຈ ປຣິພ຺ພາຊກາ ¶ ວາເທນ ນ ສມ຺ປາປຸຓິໍສຸ, ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ຠຄວາເຍວ ມຕ຺ຕວາຣຓຄຓມຊ຺ເຌ ເກສຣສີໂຫ ວິຍ ອສມ຺ຠີໂຕ ເນສໍ ເນສໍ ວາທໍ ມທ຺ເທສິ, ມຫນ຺ເຕ ຈ ເນ ອຕ຺ເຖ ປຕິຏ຺ຐາເປສິ, ເອວໍວິເຘນ ຠຄວຕາ ໂວຫາຣກຸສເລນ ຍສ຺ມາ ‘‘ກາໂຍ ອນິຈ຺ໂຈ’’ຕິ ຈ ‘‘ກາໂຍ ທຸກ຺ໂຂ, ມໂນ ອນິຈ຺ໂຈ, ມໂນ ທຸກ຺ໂຂ’’ຕິ ຈ ເອວມາທິນາ ວຸຕ຺ຕາ ມໂນສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາວສູຈນິກາ ພຫູ ປາຬິໂຍ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ມໂນສທ຺ໂທ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄເຍວາຕິ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ໂພຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ອປ຺ປຏິຠານາ ມງ຺ກຸຠູຕາ ປຕ຺ຕກ຺ຂນ຺ຘາ ອໂຘມຸຂາ ປຊ຺ຌາຍິສ຺ສນ຺ຕິ.

ອິທານິ ສຣສທ຺ທາທີນໍ ນາມິກປທມາລາ ວິເສສໂຕ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ສໂຣ, ສຣາ. ສຣໍ, ສເຣ. ສເຣນ, ສເຣຫິ, ສເຣຠິ. ສຣສ຺ສ, ສຣານໍ. ສຣາ, ສຣສ຺ມາ, ສຣມ຺ຫາ, ສເຣຫິ, ສເຣຠິ. ສຣສ຺ສ, ສຣານໍ. ສເຣ, ສຣສ຺ມິໍ, ສຣມ຺ຫິ, ສເຣສຸ. ໂຠ ສຣ, ຠວນ຺ໂຕ ສຣາ.

ອຍໍ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ອຸສຸສທ຺ທສຣວນອກາຣາທິສຣວາຈກສ຺ສ ສຣສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ອຍໍ ປນ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ມໂນຄຓປກ຺ຂິກສ຺ສ ຣຫທວາຈກສ຺ສ ສຣສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ –

ສໂຣ, ສຣາ. ສຣໍ, ສໂຣ, ສເຣ. ສຣສາ, ສເຣນ, ສເຣຫິ, ສເຣຠິ. ສຣໂສ, ສຣສ຺ສ, ສຣານໍ. ສຣາ, ສຣສ຺ມາ, ສຣມ຺ຫາ, ສເຣຫິ, ສເຣຠິ. ສຣໂສ, ສຣສ຺ສ, ສຣານໍ. ສຣສິ, ສເຣ, ສຣສ຺ມິໍ, ສຣມ຺ຫິ, ສເຣສຸ. ໂຠ ສຣ, ຠວນ຺ໂຕ ສຣາ, ໂຠ ສຣາ ອິຕິ ວາ.

ວໂຍ, ວຍາ. ວຍໍ, ວເຍ. ວເຍນ, ວເຍຫິ, ວເຍຠີຕິ ປຸຣິສນເຍນ ເຎ ຍ຺ໂຍ. ອຍໍ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ປຣິຫານິວາຈກສ຺ສ ວຍສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ອຍໍ ¶ ປນ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ມໂນຄຓປກ຺ຂິກສ຺ສ ອາຍຸໂກຏ຺ຐາສວາຈກສ຺ສ ວຍສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ – ວໂຍ, ວຍາ. ວຍໍ, ວໂຍ, ວເຍ. ວຍສາ, ວເຍນ, ວເຍຫິ, ວເຍຠີຕິ ມນນເຍນ ເຎຍ຺ໂຍ. ຕສ຺ສ ເຈໂຕ ປຏິສ຺ໂສສິ, ອຣຎ຺ເຎ ລຸທ຺ທໂຄຈໂຣ. ເຈຕາ ຫນິໍສຸ ເວທພ຺ພໍ.

ເຈໂຕ, ເຈຕາ. ເຈຕໍ, ເຈເຕ. ເຈເຕນ, ເຈເຕຫິ, ເຈເຕຠີຕິ ປຸຣິສນເຍນ ເຎຍ຺ໂຍ. ອຍໍ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກສ຺ສ ເຈຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ອຍໍ ປນ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຈິຕ຺ຕວາຈກສ຺ສ ເຈຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ – ເຈໂຕ, ເຈຕາ. ເຈຕໍ, ເຈໂຕ, ເຈເຕ. ເຈຕສາ, ເຈເຕນ, ເຈເຕຫິ, ເຈເຕຠີຕິ ມນນເຍນ ເຎຍ຺ໂຍ. ຍໂສ ກຸລປຸຕ຺ໂຕ, ຍສໍ ກຸລປຸຕ຺ຕໍ, ຍເສນ ກຸລປຸຕ຺ເຕນາຕິ ເອກວຈນວເສນ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ, ເອກວຈນປຸຖຸວຈນວເສນ ວາ. ເອວໍ ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ, ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈາຕິ ອິມິນາ ນເຍນ ສພ຺ພປທານິ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸນາ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕ຺ວາ ວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອວິເສສຎ຺ຎຸໂນ ຫິ ເອວມາທິວິຠາຄໍ ອຊານນ຺ຕາ ຍໍ ວາ ຕໍ ວາ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ໂຣເປນ຺ຕາ ຍຖາຘິປ຺ເປຕໍ ອຕ຺ຖໍ ວິຣາເຘນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ໂຍ ເອຕ຺ຖ ອມ຺ເຫຫິ ປກາສິໂຕ ວິຠາໂຄ, ໂສ ສທ຺ຘາສມ຺ປນ຺ເນຫິ ກຸລປຸຕ຺ເຕຫິ ສກ຺ກຈ຺ຈມຸຄ຺ຄເຫຕພ຺ໂພ. ກຕມານິ ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ ເອກເທເສນ ນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ? ມໂນ ວໂຈ ເຕໂຊສທ຺ທາທໂຍ ເຈວ ອຍ຺ຍສທ຺ໂທ ຈ, ຕຕ຺ຣ ມນສທ຺ທາທີນໍ ນາມິກປທມາລາ ເຫຏ຺ຐາ ວິຠາວິຕາ.

ອຍ຺ຍສທ຺ທສ຺ສ ¶ ປນ ນາມິກປທມາລາຍໍ ‘‘ອຍ຺ໂຍ, ອຍ຺ຍາ. ອຍ຺ຍໍ, ອຍ຺ເຍ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ວຕ຺ວາ ອາລປນຏ຺ຐາເນ ‘‘ໂຠ ອຍ຺ຍ, ໂຠ ອຍ຺ໂຍ’’ຕິ ທ຺ເວ ເອກວຈນານິ, ‘‘ຠວນ຺ໂຕ ອຍ຺ຍາ, ຠວນ຺ໂຕ ອຍ຺ໂຍ’’ຕິ ທ຺ເວ ພຫຸວຈນານິ ຈ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຖ ອຍ຺ໂຍ ອິຕິ ສທ຺ໂທ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠາເວ ເອກວຈນໍ, ອາລປນວຈນຠາເວ ເອກວຈນຎ຺ເຈວ ພຫຸວຈນຎ຺ຈ. ຕຕ຺ຣິເມ ປໂຍຄາ ‘‘ອຍ຺ໂຍ ກິຣ ສາຄໂຕ ອມ຺ພຕິຕ຺ຖິເກນ ນາເຄນ ສງ຺ຄາເມສິ, ປິວຕຸ ຠນ຺ເຕ ອຍ຺ໂຍ ສາຄໂຕ ກາໂປຕິກໍ ປສນ຺ນ’’ນ຺ຕິ ເອວມາທີນິ ອຍ຺ໂຍສທ຺ທສ຺ສ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນປ຺ປໂຍຄານິ, ‘‘ອຖ ໂຂ ສາ ອິຕ຺ຖີ ຕໍ ປຸຣິສໍ ເອຕທໂວຈ ‘ນາຍ຺ໂຍ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມໍ ນິປ຺ປາເຏສິ, ອປິຈ ອຫເມວ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ຄຈ຺ຉາມິ, ອກາຣໂກ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ, ຄຈ຺ຉ ຂມາເປຫີ’ຕິ’’ ເອວມາທີນິ ອຍ຺ໂຍສທ຺ທສ຺ສ ອາລປເນກວຈນປ຺ປໂຍຄານິ, ‘‘ເອຖ’ຍ຺ໂຍ ຣາຊວສຕິໍ, ນິສີທິຕ຺ວາ ສຸຓາຖ ເມ. ເອຖ ມຍໍ ອຍ຺ໂຍ ສມເຓສຸ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິເຍສຸ ປພ຺ພຊິສ຺ສາມາ’’ຕິ ເອວມາທີນິ ອຍ຺ໂຍສທ຺ທສ຺ສ ອາລປນພຫຸວຈນປ຺ປໂຍຄານິ. ຠວຕິ ຈຕ຺ຣ –

ອຍ຺ໂຍ ອິຕິ ອຍໍ ສທ຺ໂທ, ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວໂຈ ຠເວ;

ອາລປເນ ພຫຸວໂຈ, ຠເວ ເອກວໂຈປິ ຈ –

ເອວໍ ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ ເອກເທເສນ ນ ປວິຏ຺ຐານິ ຈ.

ກຕມານິ ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານິ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐານິ? ໂຄສທ຺ໂທເຍວ. ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຫິ ອຍໍ ນາມິກປທມາລາ –

ໂຄ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາວຸໍ, ຄາວໍ, ຄວໍ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາເວນ, ຄເວນ, ໂຄຫິ, ໂຄຠິ. ຄາວສ຺ສ, ຄວສ຺ສ, ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ. ຄາວາ, ຄາວສ຺ມາ, ຄາວມ຺ຫາ, ຄວາ, ຄວສ຺ມາ, ຄວມ຺ຫາ, ໂຄຫິ, ໂຄຠິ. ຄາວສ຺ສ, ຄວສ຺ສ, ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ. ຄາເວ, ຄາວສ຺ມິໍ, ຄາວມ຺ຫິ, ຄເວ, ຄວສ຺ມິໍ ¶ , ຄວມ຺ຫິ, ຄາເວສຸ, ຄເວສຸ, ໂຄສຸ. ໂຠ ໂຄ, ຠວນ຺ໂຕ ຄາໂວ, ຄໂວ. ອຍໍ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ໂຄສທ຺ໂທ ອຕ຺ຕນາ ສມ຺ຠູຕໂຄຓສທ຺ທມາລາວເສນ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ໂຐ ເຈວ ເອກເທເສນ ນ ປວິຏ຺ໂຐ ຈາຕິ? ສຈ຺ຈໍ. ໂຄຓສທ຺ໂທ ໂຄສທ຺ທວເສນ ສມ຺ຠູໂຕປິ ‘‘ວຕ຺ຕິຈ຺ຉານຸປຸພ຺ພິກາ ສທ຺ທປຏິປຕ຺ຕີ’’ຕິ ວຈນໂຕ ໂຄສທ຺ທໂຕ ວິສຸໍ ອມ຺ເຫຫິ ຄເຫຕ຺ວາ ປຸຣິສນເຍ ປກ຺ຂິຕ຺ໂຕ. ຕສ຺ສ ຫິ ວິສຸໍ ຄຫເຓ ຍຸຕ຺ຕິ ທິສ຺ສຕິ ສ຺ຍາທີສຸ ເອກາກາເຣເນວ ຕິຏ຺ຐນໂຕ, ຕສ຺ມາ ໂຄສທ຺ທໂຕ ສມ຺ຠູຕມ຺ປິ ໂຄຓສທ຺ທໍ ອນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ສຸທ຺ຘໍ ໂຄສທ຺ທເມວ ຄເຫຕ຺ວາ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອປ຺ປວິຏ຺ຐຕາ ວຸຕ຺ຕາ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠູໂຕ ໂຄອິຕິ ສທ຺ໂທ ປຸຣິໂສຕິ ສທ຺ເທນ ສທິສຕ຺ຕາ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ໂຐຕິ? ຕນ຺ນ, ໂຄສທ຺ໂທ ຫິ ນິຈ຺ຈໂມກາຣນ຺ໂຕ, ນ ປຸຣິສສທ຺ທາທໂຍ ວິຍ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຠາເວ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ປຏິລທ຺ໂຘກາຣນ຺ຕຏ຺ໂຐ. ເຕເນວ ຫິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຏ຺ຐາເນປິ ອາລປນວຈນຏ຺ຐາເນປິ ໂຄອິຈ຺ເຈວ ຕິຏ຺ຐຕິ. ຍທິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຈ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປຸຣິສນເຍ ເອກເທເສນ ປວິຏ຺ຐຕາ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພາ, ‘‘ການິຈິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານີ’’ຕິ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ໂອກາຣນ຺ຕກຖາ ກມຕ຺ຖໍ ທີເປຍ຺ຍ, ນິປ຺ຜລາວ ສາ ກຖາ ສິຍາ, ຕສ຺ມາ ອມ຺ເຫຫິ ຍຖາວຸຕ຺ໂຕ ນໂຍເຍວ ອາຍສ຺ມນ຺ເຕຫິ ມນສິ ກາຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐຕາ ທຏ຺ຐພ຺ພາ.

ເກເຈຕ຺ຖ ເອວໍ ປຸຈ຺ເຉຍ຺ຍຸໍ ‘‘ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຕາວ ‘ໂຄ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາວຸໍ, ຄາວໍ, ຄວໍ’ ອິຈ຺ຈາທິນາ ນເຍນ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐຕາ ອມ຺ເຫຫິ ຎາຕາ, ຊຣຄ຺ຄວ ປຸງ຺ຄວາທິສທ຺ທາ ປນ ກຸຕ຺ຣ ນເຍ ¶ ປວິຏ຺ຐາ’’ຕິ? ເຕສໍ ເອວໍ ພ຺ຍາກາຕພ຺ພໍ ‘‘ຊຣຄ຺ຄວ ປຸງ຺ຄວາທິສທ຺ທາ ສພ຺ພຖາປິ ປຸຣິສນເຍ ປວິຏ຺ຐາ’’ຕິ. ຕຖາ ຫິ ເຕສໍ ໂຄສທ຺ທໂຕ ອຍໍ ວິເສໂສ, ຊຣນ຺ໂຕ ຈ ໂສ ໂຄ ຈາຕິ ຊຣຄ຺ຄໂວ. ເອຕ຺ຖ ນກາຣໂລໂປ ຕກາຣສ຺ສ ຈ ຄກາຣຕ຺ຕໍ ຠວຕິ ສມາສປທຕ຺ຕາ, ສມາເສ ຈ ສິມ຺ຫິ ປເຣ ໂຄສທ຺ທສ຺ໂສກາຣສ຺ສ ອວາເທໂສ ລພ຺ຠຕິ, ຕສ຺ມາ ປາຬິຍໍ ‘‘ວິສາເຓນ ຊຣຄ຺ຄໂວ’’ຕິ ເອກວຈນຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຫິ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ອນຸປປທຕ຺ຕາ ຄໂວອິຕິ ພຫຸວຈນປທໍເຍວ ທິສ຺ສຕິ. ອິຘ ປນ ໂສປປທຕ຺ຕາ ສມາສປທຠາວມາຄມ຺ມ ‘‘ຊຣຄ຺ຄໂວ’’ຕິ ເອກວຈນປທໍເຍວ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຫິ ຊຣຄ຺ຄໂວຕິ ເອຕ຺ຖ ຊຣນ຺ຕາ ຈ ເຕ ຄໂວ ຈາຕິ ເອວໍ ພຫຸວຈນວເສນ ນິພ຺ພຈນີຍຕາ ນ ລພ຺ຠຕິ ໂລກສງ຺ເກຕວເສນ ເອກສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ນິຣູຬ຺ຫຕ຺ຕາຕິ. ‘‘ຊຣຄ຺ຄໂວ, ຊຣຄ຺ຄວາ. ຊຣຄ຺ຄວໍ, ຊຣຄ຺ຄເວ. ຊຣຄ຺ຄເວນາ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອສ ນໂຍ ປຸງ຺ຄໂວ ສກ຺ຍປຸງ຺ຄໂວຕິອາທີສຸປິ.

ຕຕ຺ຣ ປຸງ຺ຄໂວຕິ ຄຸນ຺ນໍ ຍູຖປຕິ ນິສຠສງ຺ຂາໂຕ ອຸສໂຠ. ໂຍ ປາຬິຍໍ ‘‘ມຸຫຸຕ຺ຕຊາໂຕວ ຍຖາ ຄວໍປຕິ, ສເມຫິ ປາເທຫິ ຜຸສີ ວສຸນ຺ຘຣ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ຄວຎ຺ເຈ ຕຣມານານໍ, ອຸຊຸໍ ຄຈ຺ຉຕິ ປຸງ຺ຄໂວ’’ຕິ ຈ ອາຄໂຕ. ອີທິເສສຸ ປນ ຐາເນສຸ ເກຈິ ‘‘ປຸມາ ຈ ໂສ ໂຄ ຈາຕິ ປຸງ຺ຄໂວ’’ຕິ ວຈນຕ຺ຖໍ ຠຓນ຺ຕິ. ມຍໍ ປນ ປຘາເນ ນິຣູຬ຺ໂຫ ອຍໍ ສທ຺ໂທຕິ ວຈນຕ຺ຖໍ ນ ຠຓາມ. ນ ຫິ ປຸງ຺ໂກກິໂລຕິອາທິສທ຺ທານໍ ໂກກິລາທີນໍ ປຸມ຺ຠາວປ຺ປກາສນມຕ຺ເຕ ສມຕ຺ຖຕາ ວິຍ ອິມສ຺ສ ປຸມ຺ຠາວປ຺ປກາສນມຕ຺ເຕ ສມຕ຺ຖຕາ ສມ຺ຠວຕິ, ອຖ ໂຂ ປຘານຠາວປ຺ປກາສເນ ຈ ສມຕ຺ຖຕາ ສມ຺ຠວຕິ. ເຕນ ‘‘ສກ຺ຍປຸງ຺ຄໂວ’’ຕິອາທີສຸ ນິສຠສງ຺ຂາໂຕ ປຸງ຺ຄໂວ ວິຍາຕິ ປຸງ຺ຄໂວ, ສກ຺ຍານໍ, ສກ຺ເຍສຸ ¶ ວາ ປຸງ຺ຄໂວ ສກ຺ຍປຸງ຺ຄໂວຕິອາທິນາ ສມາສປທຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອຖ ວາ ອຸຕ຺ຕຣປທຕ຺ເຕ ຐິຕານໍ ສີຫພ຺ຍຄ຺ຆນາຄາທິສທ຺ທານໍ ເສຏ຺ຐວາຈກຕ຺ຕາ ‘‘ສກ຺ຍປຸງ຺ຄໂວ’’ຕິອາທີນໍ ‘‘ສກ຺ຍເສຏ຺ໂຐ’’ຕິອາທິນາ ອຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອິຕິ ສພ຺ພຖາປິ ປຸຣິສນເຍ ປວຕ຺ຕນໂຕ ຊຣຄ຺ຄວ ປຸງ຺ຄວາທິສທ຺ທານໍ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປທມາລໂຕ ວິສທິສປທມາລຕາ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ. ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປນ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐຕາ ຈ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ.

ອາປສທ຺ເທ ອາຈຣິຍານໍ ລິງ຺ຄວຈນວເສນ ມຕິເຠໂທ ວິຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ມາ ຕໍມເຕນ ຕສ຺ສ ປຸຣິສນເຍ ສພ຺ພຖາ ອປ຺ປວິຏ຺ຐຕາ ຠວຕິ. ‘‘ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສູ’’ຕິ ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ມຫິຍາ ປນ ນທິຍາ ອຸຕ຺ຕເຣນ ອາໂປ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຏີກາຍໍ ປນ ຕໍ ອຸລ຺ລິງ຺ຄິຕ຺ວາ ‘‘ມຫິຍາ ນທິຍາ ອາໂປ ຕສ຺ສ ຊນປທສ຺ສ ອຸຕ຺ຕເຣນ ໂຫນ຺ຕິ, ຕາສໍ ອວິທູຣຕ຺ຕາ ໂສ ຊນປໂທ ອຸຕ຺ຕຣາໂປ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ເອກນ຺ເຕນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕາ ພຫຸວຈນຕາ ຈ ອາຈຣິເຍຫິ ອິຈ຺ຉິຕາ, ເຕສໍ ມເຕ ອາໂປອິຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ປຐມາພຫຸວຈນຣູເປ ໂຫນ຺ເຕ ທຸຕິຍາຕຕິຍາປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີນໍ ພຫຸວຈນຣູປານິ ກີທິສານິ ສິຍຸໍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ປຸຣິເສ, ປຸຣິເສຫິ ປຸຣິເສຠິ ປຸຣິເສສູ’’ຕິ ຣູປວໂຕ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ວິຍ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ເອກາຣເອຫິ ກາຣາທິຍຸຕ຺ຕານິ ຣູປານິ ກຕ຺ຖຈິປິ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ອໂຕ ເຕສໍ ມເຕ ປທມາລານໂຍ ອຕີວ ທຸກ຺ກໂຣ.

ອາປສທ຺ທສ຺ສ ຄຣໂວ, ສທ຺ທສຕ຺ຖນຍໍ ປຕິ;

ພຫຸວຈນຕຎ຺ຈິຕ຺ຖິ-ລິງ຺ຄຠາວຎ຺ຈ ອພ຺ຣວຸໍ.

ອິຈ຺ຈາປສທ຺ທສ຺ສ ¶ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄພຫຸວຈນນ຺ຕຕາ ເວຍ຺ຍາກຣຓານໍ ມຕໍ ນິສ຺ສາຍ ອນຸມຕາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຏ຺ຐສາລິນິຍໍ ປນ ອາໂປ ອິຕິ ສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄກວຈນວເສນ ວຸຕ຺ໂຕ ປໂຍໂຄ ທິຏ຺ໂຐ ‘‘ໂອມຕ຺ຕໍ ປນ ອາໂປ ອຘິມຕ຺ຕປຖວີຄຕິກໍ ຊາຕ’’ນ຺ຕິ. ຊາຕກປາຬິຍໍ ຕຸ ຕສ຺ເສກວຈນນ຺ຕຕາ ທິຏ຺ຐາ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ສຸຈິໍ ສຸຄນ຺ຘໍ ສລິລໍ, ອາໂປ ຕຕ຺ຖາຠິສນ຺ທຕີ’’ຕິ. ອິມສ຺ມິໍ ປເທເສ ອາໂປ ອິຕິ ສທ຺ໂທ ເອກວຈນຏ຺ຐາເນ ຐິໂຕ ທິຏ຺ໂຐ. ເກເຈຕ຺ຖ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ອາໂປຕິ ສງ຺ຂໍ ຄຕໍ ສລິລໍ ສຸຈິ ສຸຄນ຺ຘໍ ຫຸຕ຺ວາ ຕຕ຺ຖ ອຠິສນ຺ທຕີຕິ ສລິລໍສທ຺ທວເສນ ເອກວຈນປ຺ປໂຍໂຄ ກໂຕ, ນ ນາມສທ຺ທວເສນ. ອາປສທ຺ໂທ ຫິ ເອກນ຺ເຕນິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ເຈວ ພຫຸວຈນນ຺ໂຕ ຈ. ຕຖາ ຫິ ‘ອາໂປ ຕຕ຺ຖາຠິສນ຺ທນ຺ຕີ’ຕິ ພຫຸວຈນວເສນ ຕປ຺ປໂຍໂຄ ວຕ຺ຕພ຺ໂພປິ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ວຈນວິປລ຺ລາສວເສນ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ’’ຕິ. ຕນ຺ນ, ‘‘ອາໂປ ຕຕ຺ຖາຠິສນ຺ທເຣ’’ຕິ ວຕ຺ຕຸໍ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍຕ຺ຕາ ‘‘ຕານິ ອຊ຺ຊ ປທິສ຺ສເຣ’’ຕິ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍຄາ ວິຍ. ຍສ຺ມາ ເອວໍ ນ ວຸຕ຺ຕໍ, ຍສ຺ມາ ຈ ປນ ປາຬິຍໍ ‘‘ອາໂປ ລພ຺ຠຕິ, ເຕໂຊ ລພ຺ຠຕິ, ວາໂຍ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ ເອກວຈນປ຺ປໂຍໂຄ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ອາໂປ’’ຕິ ສທ຺ທສ຺ສ ເອກວຈນນ຺ຕຕາ ປຈ຺ຈກ຺ຂໂຕ ທິຏ຺ຐາຕິ.

ອຖາປິ ເຈ ວເທຍ຺ຍຸໍ – ນນຸ ປາຬິຍໍເຍວ ຕສ຺ສ ພຫຸວຈນນ຺ຕຕາ ປຈ຺ຈກ຺ຂໂຕ ທິຏ຺ຐາ ‘‘ອາໂປ ຈ ເທວາ ປຖວີ ຈ, ເຕໂຊ ວາໂຍ ຕທາຄມຸ’’ນ຺ຕິ? ຕມ຺ປິ ນ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ເທວາ’’ຕິ ສທ຺ທໍ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ອາຄມຸ’’ນ຺ຕິ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍໂຄ ກໂຕ, ນ ‘‘ອາໂປ’’ຕິ ສທ຺ທໍ. ຍທິ ‘‘ອາໂປ’’ຕິ ສທ຺ທໍ ສນ຺ຘາຍ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍໂຄ ກໂຕ ສິຍາ, ‘‘ປຖວີ’’ຕິ ‘‘ເຕໂຊ’’ຕິ ‘‘ວາໂຍ’’ຕິ ຈ ສທ຺ທມ຺ປິ ສນ຺ຘາຍ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍໂຄ ກໂຕ ສິຍາ ¶ . ເອວໍ ສນ຺ເຕ ປຖວີ ເຕໂຊ ວາໂຍສທ຺ທາປິ ພຫຸວຈນກຠາວມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ, ນ ປນ ອາປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ນ ເຫເຕ ພຫຸວຈນກາ, ອຖ ໂຂ ເອກວຈນກາ ເອວ. ຣູຬ຺ຫີວເສນ ເຕ ປວຕ຺ຕາ ປກຕິອາປາທີສຸ ອຕ຺ເຖສຸ ອປ຺ປວຕ຺ຕນໂຕ. ຕຖາ ຫິ ອາໂປກສິຓາທີສຸ ປຣິກມ຺ມໍ ກຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕາ ເທວາ ອາຣມ຺ມຓວເສນ ‘‘ອາໂປ’’ຕິອາທິນາມໍ ລຠນ຺ຕີຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາປິ ເຕ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ນນຸ ຈ ໂຠ ‘ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສູ’ຕິ ພຫຸວຈນປາຬິ ທິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ອສມ຺ປຖມວຕິຓ຺ຓາ ຕຸມ຺ເຫ, ນ ຫິ ຕຸມ຺ເຫ ສທ຺ທປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ຊານາຖ, ‘‘ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສູ’’ຕິ ພຫຸວຈນໍ ປນ ‘‘ກຸຣູສຸ ອງ຺ເຄສຸ ອງ຺ຄານໍ ມຄຘານ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ພຫຸວຈນານິ ວິຍ ຣູຬ຺ຫີວເສນ ເອກສ຺ສາປິ ຊນປທສ຺ສ ວຸຕ຺ຕໍ, ນ ອາປສງ຺ຂາຕໍ ອຕ຺ຖໍ ສນ຺ຘາຍ. ‘‘ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສູ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຫິ ອາປສງ຺ຂາໂຕ ອຕ຺ໂຖ ອຸປສຊ຺ຊນີຠູໂຕ, ປຸລ຺ລິງ຺ຄພຫຸວຈເນນ ປນ ວຸຕ຺ໂຕ ຊນປທສງ຺ຂາໂຕ ອຕ຺ໂຖເຍວ ປຘາໂນ ‘‘ອາຄຕສມໂຓ ສງ຺ຆາຣາໂມ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ສມຓສງ຺ຂາຕໍ ອຕ຺ຖໍ ອຸປສຊ຺ຊນກໍ ກຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕສ຺ສ ອາຄຕສມຓສທ຺ທສ຺ສ ສງ຺ຆາຣາມສງ຺ຂາໂຕ ອຕ຺ໂຖ ວິຍ, ຕສ຺ມາ ອາປສງ຺ຂາຕໍ ອຕ຺ຖໍ ຄເຫຕ຺ວາ ໂຍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາໂປ ນາມ ຊນປໂທ, ຕສ຺ມິໍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ ຊນປເທຕິ ອຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ ວິຫຣຕິ ອາປຓໍ ນາມ ອງ຺ຄານໍ ນິຄໂມ’’ຕິ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຸຕ຺ຕເຣນ ມຫາມຫິຍາ ນທິຍາ ອາໂປ ເຍສໍ ເຕ ອຸຕ຺ຕຣາປາ, ອງ຺ຄາ ຈ ເຕ ອຸຕ຺ຕຣາປາ ຈາຕິ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາປາ, ເຕສຸ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ. ເອວໍ ເອກສ຺ມິໍ ຊນປເທເຍວ ພຫຸວຈນໍ ນ ອາປສງ຺ຂາເຕ ອຕ຺ເຖ, ເຕນ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ຕສ຺ມິໍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ ຊນປເທ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ.

ຕຖາປິ ເຍ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ‘‘ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ເຈວ ພຫຸວຈນໂກຈາ’’ຕິ. ເຕ ປຸຈ຺ຉິຕພ຺ພາ ‘‘ກິໍ ປຏິຈ຺ຈ ຕຸມ຺ເຫ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ‘ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ເຈວ ພຫຸວຈນໂກ ຈາ’ຕິ ວທຖາ’’ຕິ ¶ ? ເຕ ເອວໍ ປຸຏ຺ຐາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ – ‘‘ອງ຺ຄາເຍວ ໂສ ຊນປໂທ, ມຫິຍາ ປນ ນທິຍາ ອຸຕ຺ຕເຣນ ອາໂປ, ຕາສໍ ອວິທູຣຕ຺ຕາ ອຸຕ຺ຕຣາໂປຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ ຈ ‘‘ມຫິຍາ ປນ ນທິຍາ ອາໂປ ຕສ຺ສ ຊນປທສ຺ສ ອຸຕ຺ຕເຣນ ໂຫນ຺ຕິ, ຕາສໍ ອວິທູຣຕ຺ຕາ ໂສ ຊນປໂທ ອຸຕ຺ຕຣາໂປຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ ຈ ເອວໍ ປຸພ຺ພາຈຣິເຍຫິ ອຠິສງ຺ຂໂຕ ສທ຺ທຣຈນາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ເຈວ ພຫຸວຈນໂກ ຈາ’’ຕິ ວທາມາຕິ. ສຈ຺ຈໍ ທິສ຺ສຕິ, ໂສ ປນ ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ເວຍ຺ຍາກຣຓານໍ ມຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຠິສງ຺ຂໂຕ, ສທ຺ທສຕ຺ຖຎ຺ຈ ນາມ ນ ສພ຺ພຖາ ພຸທ຺ຘວຈນສ຺ໂສປກາຣກໍ, ເອກເທເສນ ປນ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓ ອິຈ຺ຉິຕານິຈ຺ຉິຕສງ຺ຄຫວິວຊ຺ຊນໍ ກາຕຸໍ ‘‘ຊິນວຈນຍຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ, ລິງ຺ຄຎ຺ຈ ນິປ຺ປຊ຺ຊເຕ’’ຕິ ລກ຺ຂຓານິ ວຸຕ຺ຕານິ.

ຍທິ ຈ ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄພຫຸວຈນໂກ, ກຖໍ ອາໂປຕິ ປທໍ ສິຊ຺ຌຕີຕິ? ອາປສທ຺ທໂຕ ປຐມາໂຍວຈນໍ ກຕ຺ວາ ຕສ຺ໂສກາຣາເທສຎ຺ຈ ກຕ຺ວາ ອາໂປຕິ ປທໍ ສິຊ຺ຌຕິ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ປທມິວາຕິ. ວິສມມິທໍ ນິທສ຺ສນໍ, ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ປທຎ຺ຫິ ນິຈ຺ໂຈກາຣນ຺ເຕນ ໂຄສທ຺ເທນ ສມ຺ຠູຕໍ. ຕຖາ ຫິ ໂຍມ຺ຫິ ປເຣ ໂຄສທ຺ທນ຺ຕສ຺ສາວາເທສໍ ກຕ຺ວາ ຕໂຕ ໂຍນໂມກາຣາເທສໍ ກຕ຺ວາ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ນິປ຺ຜຊ຺ຊຕິ, ອາປສທ຺ເທ ປນ ທ຺ເວ ອາເທສາ ນ ສນ຺ຕິ. ພຸທ຺ຘວຈນຎ຺ຫິ ປຕ຺ວາ ອາປສທ຺ໂທ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິໂກ ຊາໂຕ, ນ ອຎ຺ຎຖາປກຕິໂກຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາປິ ເຕ ‘‘ອິທເມວ ສຈ຺ຈໍ, ນາຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ ເຈຕສິ ສນ຺ນິຘາຍ ອາຘານຄ຺ຄາຫິທຸປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄິຠາເວ, ‘‘ນ ວຈນປຈ຺ຈນີກສາເຕນ ສຸວິຊານໍ ສຸຠາສິຕ’’ນ຺ຕິ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕປຈ຺ຈນີກສາຕຠາເວ ຈ ຐຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ຍເຖວ ຄາໂວສທ຺ໂທ, ຕເຖວ ອາໂປສທ຺ໂທ ກິໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ນ ຠວິສ຺ສຕິ ພຫຸວຈນໂກ ຈາ’’ຕິ? ຕໂຕ ເຕສໍ ອິມານິ ສຸຕ຺ຕປທານິ ທສ຺ເສຕພ຺ພານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ອາປໍ ອາປໂຕ ສຎ຺ຊານາຕິ, ອາປໍ ອາປໂຕ ¶ ສຎ຺ຎຕ຺ວາ ອາປໍ ມຎ຺ຎຕິ, ອາປສ຺ມິໍ ມຎ຺ຎຕິ, ອາປໍ ເມຕິ ມຎ຺ຎຕິ, ອາປໍ ອຠິນນ຺ທຕີ’’ຕິ ເອວໍ ສຸຕ຺ຕປທານິ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ‘‘ອາປນ຺ຕິ ອິທໍ ກຕຣວຈນ’’ນ຺ຕິ ປຸຈ຺ຉິຕພ຺ພາ. ອທ຺ຘາ ເຕ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ພຫຸວຈນນ຺ຕຠາວເມວ ອິຈ຺ຉມານາ ວກ຺ຂນ຺ຕິ ‘‘ທຸຕິຍາພຫຸວຈນ’’ນ຺ຕິ. ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ‘‘ນນຸ ໂຍວຈນໍ ນ ສຸຍ຺ຍຕີ’’ຕິ? ເຕ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ໂຍວຈນໍ ກຕອມາເທສຕ຺ຕາ ນ ສຸຍ຺ຍຕີ’’ຕິ. ຍໍ ຍໍ ໂຠນ຺ໂຕ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕໍ ຕໍ ມຸຂາຣູຬ຺ຫໍ ວທນ຺ຕິ.

‘‘ອາປໂຕ’’ຕິ ອິທໍ ປນ ກິໍ ໂຠນ຺ໂຕ ວທນ຺ຕີຕິ? ‘‘ອາປໂຕ’’ຕິ ອິທມ຺ປິ ‘‘ພຫຸວຈນກໍ ໂຕປຈ຺ຈຍນ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ວທາມ ໂຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ເອກຕ຺ເຖ ຈ ພວ຺ຫຕ຺ເຖ ຈ ປວຕ຺ຕນໂຕ. ອິຕິ ຕຸມ຺ເຫ ພຫຸວຈນກຕ຺ຕໍເຍວ ອິຈ຺ຉມານາ ‘‘ອາໂປສທ຺ໂທ ຈ ໂຍວຈນນ຺ໂຕ’’ຕິ ຠຓຖ, ‘‘ອາປໂຕ’’ຕິ ອິທມ຺ປິ ‘‘ພຫຸວຈນກໍ ໂຕປຈ຺ຈຍນ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ຠຓຖ, ‘‘ອາປສ຺ມິໍ ມຎ຺ຎຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອາປສ຺ມິ’’ນ຺ຕິທໍ ກຕຣວຈນນ຺ຕໍ ກຕຣາເທເສນ ສມ຺ຠູຕນ຺ຕິ? ອທ຺ຘາ ເຕ ເອວໍ ປຸຏ຺ຐາ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕຖາ ເຍສໍ ເອວໍ ໂຫຕິ ‘‘ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ເຈວ ພຫຸວຈນໂກ ຈາ’’ຕິ, ເຕ ປຸຈ຺ຉິຕພ຺ພາ ‘‘ຍໍ ອາຈຣິເຍຫິ ເວຍ຺ຍາກຣຓມຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ‘ຍາ ອາໂປ’ຕິ ຈ ‘ຕາສ’ນ຺ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕຕ຺ຖ ‘ກິໍ ຕາສ’ນ຺ຕິ ວຈເນ ‘ອາປານ’ນ຺ຕິ ປທໍ ອາເນຕ຺ວາ ອຕ຺ໂຖ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ, ອຸທາຫຸ ອາປສ຺ສາ’’ຕິ? ‘‘ອາປານ’ນ຺ຕິ ປທມາເນຕ຺ວາ ອຕ຺ໂຖ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ’’ຕິ ເຈ, ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ‘‘ຍາ ອາປາ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ‘‘ຍາ ກຎ຺ຎາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີ’’ຕິ ປທມິວ. ອຖ ‘‘ອາປາ’’ຕິ ປທໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ‘‘ອາໂປ’’ຕິ ປທໍເຍວ ພຫຸວຈນກນ຺ຕິ ເຈ, ເອວໍ ສຕິ ‘‘ຕາສ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ‘‘ອາປສ຺ສາ’’ຕິ ປທໍ ອາເນຕ຺ວາ ອຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ ‘‘ອາໂປ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນສ຺ສ ຕຸມ຺ຫາກໍ ມເຕນ ພຫຸວຈນຕ຺ເຕ ສຕິ ‘‘ອາປສ຺ສາ’’ຕິ ປທມ຺ປິ ພຫຸວຈນນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ຕາສໍສທ຺ເທນ ໂຍເຊຕ຺ວາ ວຕ຺ຕຸໍ ຍຸຕ຺ຕິໂຕຕິ. ເອວໍ ສຕິ ‘‘ອາປານ’’ນ຺ຕິ ¶ ປທສ຺ສ ອຠາເວເນວ ຠວິຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ປນ ‘‘ປຸຣິໂສ, ປຸຣິສາ. ປຸຣິສໍ, ປຸຣິເສ’’ຕິ ຈ, ‘‘ໂຄ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາວຸ’’ນ຺ຕິ ຈ ເອກວຈນພຫຸວຈນານິ ຠວນ຺ຕິ, ເອວໍ ‘‘ອາໂປ, ອາປາ. ອາປໍ, ອາເປ’’ຕິ ເອກວຈນພຫຸວຈເນຫິ ຠວິຕພ຺ພໍ. ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ‘‘ອາປສທ຺ໂທ ພຫຸວຈນໂກເຍວ ໂຫຕີ’’ຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ.

ເຍ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ, ເຕສໍ ວຈນໍ ສໂທສໍ ທຸປ຺ປຣິຫຣຓີຍໍ ມູລປຣິຍາຍສຸຕ຺ເຕ ‘‘ອາປໍ ມຎ຺ຎຕິ ອາປສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ເອກວຈນປາຬີນໍ ທສ຺ສນໂຕ, ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄາທີສຸ ຈ ‘‘ວິສ຺ສນ຺ທນຠາເວນ ຕໍ ຕໍ ຐານໍ ອາໂປຕິ ອປ຺ໂປຕີຕິ ອາໂປ’’ຕິອາທິກສ຺ສ ເອກວຈນວເສນ ວຸຕ຺ຕນິພ຺ພຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ. ຍຖາ ປນ ປາຬິຍໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄປິ ປຣິຍາປນ຺ໂນ ໂຄສທ຺ໂທ ‘‘ຕາ ຄາໂວ ຕໂຕ ຕໂຕ ທຓ຺ເຑນ ອາໂກເຏຍ຺ຍາ’’ຕິ ຈ ‘‘ອນ຺ນທາ ພລທາ ເຈຕາ’’ຕິ ຈ ອາທິນາ ພວ຺ຫຕ຺ຖທີປເກຫິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠູເຕຫິ ສພ຺ພນາມິກປເທຫິ ຈ ອສພ຺ພນາມິກປເທຫິ ຈ ສມານາຘິກຣຓຠາເວນ ວຸຕ຺ໂຕ ທິສ຺ສຕິ, ນ ຕຖາ ປາຬິຍໍ ພວ຺ຫຕ຺ຖທີປເກຫິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠູເຕຫິ ສພ຺ພນາມິກປເທຫິ ວາ ອສພ຺ພນາມິກປເທຫິ ວາ ສມານາຘິກຣຓຠາເວນ ວຸຕ຺ໂຕ ອາປສທ຺ໂທ ທິສ຺ສຕິ. ຍທິ ຫິ ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ສິຍາ, ກຎ຺ຎສທ຺ທໂຕ ອາປຈ຺ຈໂຍ ວິຍ ອາປສທ຺ທໂຕ ອາປຈ຺ຈໂຍ ວາ ສິຍາ, ນທສທ຺ທໂຕ ວິຍ ຈ ອີປຈ຺ຈໂຍ ວາ ສິຍາ, ອຸຠຍມ຺ປິ ນຕ຺ຖິ, ອຸຠຍາຠາວໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຸຕ຺ຕໍ ສພ຺ພມ຺ປິ ວິຘານໍ ຕຕ຺ຖ ນ ລພ຺ຠຕິ, ເຕນ ຎາຍຕິ ‘‘ອາປສທ຺ໂທ ອນິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ’’ຕິ. ນນຸ ຈ ໂຠ ໂຄສທ຺ທໂຕປິ ອາປຈ຺ຈໂຍ ນຕ຺ຖິ, ຕທຠາວໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຸຕ຺ຕວິຘານໍ ນ ລພ຺ຠຕິ, ເອວໍ ສນ຺ເຕ ກສ຺ມາ ໂສເຍວ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ໂຫຕິ, ນ ປນາຍໍ ອາປສທ຺ໂທຕິ?

ເອຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ – ໂຄສທ຺ໂທ ນ ນິໂຍຄາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ, ອຖ ໂຂ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄວ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາເວ ປນ ຕມ຺ຫາ ອາປຈ຺ຈເຍ ¶ ອໂຫນ຺ເຕປິ ອີປຈ຺ຈໂຍ ວິກປ຺ເປນ ໂຫຕິ, ອຎ຺ຎມ຺ປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຸຕ຺ຕວິຘານໍ ລພ຺ຠຕິ. ໂສ ຫິ ນິຈ຺ຈໂມກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ’’ຕິອາທິນາ ອຕ຺ຕໂນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຣູປານໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕິກາຣຓຠູໂຕ, ເຕນ ໂສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ຠວຕິ. ອາປສທ຺ເທ ປນ ອີປຈ຺ຈຍາທິ ນ ລພ຺ຠຕິ. ເຕນ ໂສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຍຖາ ວາ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕໍ ປຏິຈ຺ຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາໂວ ອຸປປຊ຺ຊຕິ, ນ ຕຖາ ອາປສທ຺ທສ຺ສ. ອາປສທ຺ທສ຺ສ ຫິ ອນາກຸລຣູປກ຺ກມຕ຺ຕາ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ນ ທິສ຺ສຕິ, ຍາຍ ເອໂສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ສິຍາ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ.

ຕຖາ ເຍສໍ ເອວໍ ໂຫຕິ ‘‘ອາປສທ຺ໂທ ສພ຺ພທາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ເຈວ ພຫຸວຈນໂກ ຈາ’’ຕິ, ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ຍຖາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠູຕສ຺ສ ກຎ຺ຎາສທ຺ທສ຺ສ ປຐມໍ ກຎ຺ຎອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ຐປິຕສ຺ສ ອາປຈ຺ຈຍໂຕ ປຣໍ ສ຺ມິໍວຈນໍ ສຣູປໂຕ ນ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຍໍຠາເວນ ຈ ຍາຠາເວນ ຈ ຕິຏ຺ຐຕິ ‘‘ກຎ຺ຎາຍໍ, ກຎ຺ຎາຍາ’’ຕິ, ນ ຕຖາ ‘‘ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄ’’ນ຺ຕິ ຕຸມ຺ເຫຫິ ຄຫິຕສ຺ສ ອາໂປສທ຺ທສ຺ສ ປຐມໍ ອາປອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ຐປິຕສ຺ສ ປຣໍ ສ຺ມິໍວຈນໍ ຍໍຠາເວນ ຈ ຍາຠາເວນ ຈ ຕິຏ຺ຐຕິ, ອຖ ໂຂ ສຣູປໂຕເຍວ ຕິຏ຺ຐຕິ ‘‘ອາປສ຺ມິໍ ມຎ຺ຎຕີ’’ຕິ. ຍທິ ປນ ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ສິຍາ, ສ຺ມິໍວຈນໍ ສຣູປໂຕ ນ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ. ຍສ຺ມາ ຈ ສ຺ມິໍວຈນໍ ສຣູປໂຕ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕສ຺ມາ ອາປສທ຺ໂທ ນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ. ນ ຫິ ຈຕຸຣາສີຕິຘມ຺ມກ຺ຂນ຺ຘສຫສ຺ສສງ຺ຄເຫສຸ ອເນກໂກຏິສຕສຫສ຺ເສສຸ ປາຬິປ຺ປເທເສສຸ ເອກສ຺ມິມ຺ປິ ປາຬິປ຺ປເທເສ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຠາເວນ ຐເປຕພ຺ພານໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສທ຺ທານໍ ປຣໂຕ ຐິຕໍ ສ຺ມິໍວຈນໍ ສຣູປໂຕ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ.

ເກຈິ ປເນຕ຺ຖ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ອາປສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ, ຕຖາ ຫິ ອຏ຺ຐສາລິນິຍໍ ‘ໂອມຕ຺ຕໍ ປນ ອາໂປ ອຘິມຕ຺ຕປຖວີຄຕິກໍ ¶ ຊາຕ’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາເວນ ຕໍສມານາຘິກຣຓປທານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານີ’’ຕິ? ຕນ຺ນ, ມໂນຄເຓ ປວຕ຺ເຕຫິ ຕມ ວຈ ສິຣສທ຺ທາທີຫິ ວິຍ ອາປສທ຺ເທນປິ ສມານາຘິກຣຓປທານໍ ກຕ຺ຖຈິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາເວນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພຕ຺ຕາ. ປຸພ຺ພາຈຣິຍານຎ຺ຫິ ສທ຺ທຣຈນາສຸ ‘‘ສທ຺ຘມ຺ມເຕຊວິຫຕໍ ວິລຍໍ ຂເຓນ, ເວເນຍ຺ຍສຕ຺ຕຫທເຍສຸ ຕໂມ ປຍາຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຕໂມ’’ຕິປເທນ ສມານາຘິກຣຓໍ ‘‘ວິຫຕ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕຖາ ‘‘ທຸກ຺ຂໍ ວໂຈ ເອຕສ຺ມິໍ ວິປຈ຺ຈນີກສາເຕ ປຸຄ຺ຄເລຕິ ທຸພ຺ພໂຈ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ວໂຈ’’ຕິ ປເທນ ສມານາຘິກຣຓໍ ‘‘ທຸກ຺ຂ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ, ‘‘ອວນຕໍ ສິໂຣ ຍສ຺ສ ໂສ ອວນຕສິໂຣ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ສິໂຣ’’ຕິ ປເທນ ສມານາຘິກຣຓໍ ‘‘ອວນຕ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ, ‘‘ອປ຺ປໍ ຣາຄາທິຣໂຊ ເຍສໍ ປຎ຺ຎາມເຍ ອກ຺ຂິມ຺ຫິ ເຕ ອປ຺ປຣຊກ຺ຂາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຣໂຊ’’ຕິ ປເທນ ສມານາຘິກຣຓໍ ‘‘ອປ຺ປ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ທິສ຺ສຕິ. ນ ເຕ ອາຈຣິຍາ ເຕຫິ ສມານາຘິກຣຓປເທຫິ ຕມວຈສິຣສທ຺ທາທີນໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖໍ ຕຖາວິຘໍ ສທ຺ທຣຈນໍ ກຸພ຺ພິໍສຸ, ອຖ ໂຂ ‘‘ໂສຠນໍ ມໂນ ຕສ຺ສາຕິ ສຸມໂນ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ມໂນຄເຓ ປວຕ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປໂຍເຄ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາເວນປິ ສມານາຘິກຣຓປທານິ ກຕ຺ຖຈິ ໂຫນ຺ຕີຕິ ທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ກຸພ຺ພິໍສຸ. ຍຖາ ຈ ‘‘ວິຫຕ’’ນ຺ຕິອາທິກາ ສທ຺ທຣຈນາ ຕມວຈສິຣສທ຺ທາທີນໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖໍ ນ ກຕາ, ຕຖາ ‘‘ໂອມຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ອຘິມຕ຺ຕປຖວີຄຕິກໍ ຊາຕ’’ນ຺ຕິ ຈ ສທ຺ທຣຈນາປິ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖໍ ນ ກຕາ. ຍສ຺ມາ ປນ ມໂນຄເຓ ປວຕ຺ເຕຫິ ມນສທ຺ທາທີຫິ ເອກເທເສນ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ ອາປສທ຺ເທນປິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ສມານາຘິກຣຓຕາ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ມາ ອຏ຺ຐສາລິນິຍໍ ‘‘ໂອມຕ຺ຕໍ ປນ ອາໂປ ອຘິມຕ຺ຕປຖວີຄຕິກໍ ຊາຕ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ອາປສທ຺ເທນ ສມານາຘິກຣຓຕາ ກຕາ. ຕຖາປິ ອາປສທ຺ໂທ ¶ ມນສທ຺ທາທີຫິ ເອກເທເສນ ສມານຄຕິໂກ ສມາສປທຕ຺ເຕ ມຊ຺ໂຌກາຣສ຺ສ ‘‘ອາໂປກສິຓໍ, ອາໂປຄຕ’’ນ຺ຕິອາທິປ຺ປໂຍຄສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ, ຕສ຺ມາ ‘‘ໂອມຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິອາທິວຈນໍ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕວິຎ຺ຎາປນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ລິງ຺ຄວິປຣິຍຍວເສນ ປນ ກຕ຺ຖຈິ ເອວມ຺ປິ ສທ຺ທຄຕິ ໂຫຕີຕິ ຎາປນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ‘‘ໂອມຕ຺ໂຕ’’ຕິ ຈ ‘‘ອຘິມຕ຺ຕປຖວີຄຕິໂກ ຊາໂຕ’’ຕິ ຈ ລິງ຺ຄໍ ປຣິວຕ຺ເຕຕພ຺ພໍ. ຍທິ ຫິ ອາປສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ ສິຍາ, ສນິກາຣານິ’ສ຺ສ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄຣູປານິ ພຸທ຺ຘວຈນາທີສຸ ວິຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ, ນ ຕາທິສານິ ສນ຺ຕິ. ກິຎ຺ຈິ ຠິຍ຺ໂຍ – ໂອກາຣນ຺ຕໍ ນາມ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ກຕ຺ຖຈິປິ ນຕ຺ຖິ, ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕອິກາຣນ຺ຕ ອຸກາຣນ຺ຕວເສນ ຫິ ຕິວິຘານິເຍວ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານິ. ເຕນ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕາ ນຸປປຊ຺ຊຕີຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ເຕ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ອິຈ຺ໂຈກາຣນ຺ຕວເສນ ຄຫິຕສ຺ສ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕາ ຈ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕາ ຈ ເອກນ຺ຕໂຕ ນຕ຺ຖິ, ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕວເສນ ປນ ຄຫິຕສ຺ສ ກຕ຺ຖຈິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕາ ສິຍາ ‘‘ຠນ຺ເຕ ນາຄເສນ ສມຸທ຺ໂທ ສມຸທ຺ໂທຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເກນ ກາຣເຓນ ອາປໍ ອຸທກໍ ສມຸທ຺ໂທຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ. ເອຕ຺ຖ ປເນເກ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ຍທິ ໂຠ ໂອກາຣນ຺ຕວເສນ ຄຫິຕສ຺ສ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ທ຺ວິລິງ຺ຄຕາ ນຕ຺ຖິ, ໂອກາຣນ຺ໂຕ ອາປສທ຺ໂທ ກຕຣລິງ຺ໂຄ’’ຕິ? ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄຕິ ມຍໍ ວທາມາຕິ.

ຍທິ ຈ ໂຠ ອາປສທ຺ໂທ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ. ຍຖາ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຕາ ປຎ຺ຎາເຍຍ຺ຍ, ນິຊ຺ຌານກ຺ຂມຕາ ຈ ຠເວຍ຺ຍ, ຕຖາ ສຸຕ຺ຕໍ ອາຫຣຖາຕິ. ‘‘ອາຫຣິສ຺ສາມິສຸຕ຺ຕໍ, ນ ໂນ ສຸຕ຺ຕາຫຣເຓ ຠາໂຣ ອຕ຺ຖີ’’ຕິ ເອວຎ຺ຈ ປນ ວຕ຺ວາ ເຕສໍ ອິມານິ ສຸຕ຺ຕປທານິ ທສ຺ເສຕພ຺ພານິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ອາໂປ ອຸປລພ຺ຠຕີຕິ? ອາມນ຺ຕາ. ອາປສ຺ສ ກຕ຺ຕາ ກາເຣຕາ ອຸປລພ຺ຠຕີຕິ? ນ ¶ ເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ. ອຕີໂຕ ອາໂປ ອຕ຺ຖີຕິ? ອາມນ຺ຕາ. ເຕນ ອາເປນ ອາປກຣຓີຍໍ ກໂຣຕີຕິ? ນ ເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ. ອາປໍ ມຎ຺ຎຕິ ອາປສ຺ມິໍ ມຎ຺ຎຕີ’’ຕິ ອິມານິ ສຸຕ຺ຕປທານິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ອຸປລພ຺ຠຕີ’’ຕິອາທິນາ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ເອກວຈນຕາ ສິທ຺ຘາ, ຕາຍ ສິທ຺ຘາຍ ພຫຸວຈນຕາປິ ສິທ຺ຘາເຍວ. ເອກວຈນຕາເຍວ ຫິ ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ປຏິສິທ຺ຘາ, ນ ພຫຸວຈນຕາ, ເຕນ ‘‘ອາເປນາ’’ຕິ ອິມິນາ ປນ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາວວິຄໂມ ສິທ຺ໂຘ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ເອນາເທສາຠາວໂຕ. ‘‘ອາປສ຺ສ, ອາປສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ອິມິນາປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາວວິຄໂມເຍວ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ສຣູປໂຕ ນາ ສ຺ມາ ສ຺ມິໍ ວຈນານມຠາວາ. ‘‘ອຕີໂຕ’’ຕິ ອິມິນາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາວວິຄໂມ ໂອກາຣນ຺ຕນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ອຠາວໂຕ, ໂອກາຣນ຺ຕສ຺ສ ຄຸຓນາມຠູຕສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ຈ ອຠາວໂຕ.

ອປິຈ ພຸທ຺ຘວຈນາທີສຸ ‘‘ຈິຕ຺ຕານິ, ຣູປານີ’’ຕິອາທີນິ ວິຍ ສນິກາຣານໍ ຣູປານໍ ອທສ຺ສນໂຕ ໂອກາຣນ຺ຕຠາເວນ ຄຫິຕສ຺ສ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາວວິຄໂມ ອຕີວ ປາກໂຏ. ອປຣມ຺ເປຕ຺ຖ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ – ‘‘ອຕີໂຕ ອາໂປ ອຕ຺ຖີຕິ? ອາມນ຺ຕາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ອຕີໂຕ’’ຕິ ອິມິນາ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາສູຈເກນ ໂອກາຣນ຺ຕປເທນ ຕສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາຍ ຈ ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາຣຕາຍ ຈ ອຠາໂວ ສິທ຺ໂຘ. ຕສ຺ສ ຈ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາຍ ອຠາເວ ສິທ຺ເຘ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາໂວ ທູຣຕໂຣ. ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາຣຕາຍ ຈ ອຠາເວ ສິທ຺ເຘ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຠາໂວປິ ທູຣຕໂຣເຍວ. ອິຕິ ນ ກຕ຺ຖຈິປິ ໂອກາຣນ຺ຕຠາເວນ ຄຫິໂຕ ອາປສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ວາ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄ ວາ ຠວຕິ. ມິລິນ຺ທປຎ຺ເຫ ປນ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕວເສນ ອາຄໂຕ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ, ນ ເຈຕ຺ຖ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ‘‘ອຕີໂຕ’’ຕິ ‘‘ເຕນາ’’ຕິ ¶ ຈ ອິມານິ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສວເສນ ວຸຕ຺ຕານີຕິ ວາຈ຺ຈລິງ຺ຄານມນຸວຕ຺ຕາປກສ຺ສ ອຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄຠູຕສ຺ສ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ກຎ຺ຎາຍ ຈິຕ຺ຕານີ’’ຕິອາທີນໍ ວິຍ ອິຕ຺ຖິນປຸໍສກລິງ຺ຄຣູປານໍ ອຠາວໂຕ. ອປິຈ ໂວຫາຣກຸສລາ ຕຖາຄຕາ ຕຖາຄຕສາວກາ ຈ, ເຕຫິເຍວ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິເສຫິ ໂວຫາຣກຸສເລຫິ ‘‘ອຕີໂຕ ອາໂປ’’ຕິອາທິນາ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາປິ ‘‘ອຕີໂຕ’’ຕິ ‘‘ເຕນາ’’ຕິ ຈ ອິມານິ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສວເສນ ວຸຕ຺ຕານີຕິ ນ ຈິນ຺ເຕຕພ຺ພານິ, ຕສ຺ມາ ຕໍສມານາຘິກຣໂຓ ໂອກາຣນ຺ຕຠາເວນ ຄຫິໂຕ ອາປສທ຺ໂທ ເອກວຈນນ຺ໂຕ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ ເຈວ ຍຖາປໂຍຄໍ ເອກວຈນພຫຸວຈນໂກ ຈາຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ ‘‘ອາໂປ, ອາປາ. ອາປໍ, ອາເປ’’ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພຕ຺ຕາ. ເອວໍ ວຸຕ຺ຕານິ ສຸຕ຺ຕປທານິ ສວິນິຈ຺ຉຍານິ ສຸຕ຺ວາ ອທ຺ຘາ ເຕ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄພຫຸວຈນຕາວາທິໂນ ນິຣຸຕ຺ຕຣາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ໂກຈິ ວເທຍ຺ຍ – ປາຬິຍໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄນໂຍ ເອກວຈນນໂຍ ຈ ກິໍ ອຏ຺ຐກຖາຏີກາຈຣິເຍຫິ ນ ທິຏ຺ໂຐ, ເຍ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ວຓ຺ເຓສຸນ຺ຕິ? ໂນ ນ ທິຏ຺ໂຐ, ທິຏ຺ໂຐເຍວ ໂສ ນໂຍ ເຕຫິ. ຍສ຺ມາ ປນ ເຕ ນ ເກວລໍ ສາຏ຺ຐກເຖ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນເຍວ ວິສາຣທາ, ອຖ ໂຂ ສກເລປິ ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ວິສາຣທາ, ຕສ຺ມາ ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ອຕ຺ຕໂນ ປຓ຺ຑິຈ຺ຈໍ ປກາເສຕຸໍ, ‘‘ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ຈ ອີທິໂສ ນໂຍ ວຸຕ຺ໂຕ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕຸຎ຺ຈ ສທ຺ທສຕ຺ຖນຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄພຫຸວຈນກຕ຺ຕໍ ວຓ຺ເຓສຸນ຺ຕິ ນຕ຺ຖິ ເຕສໍ ໂທໂສ. ຕຖາ ຫິ ມູລປຣິຍາຍສຸຕ຺ຕນ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ເຕຫິເຍວ ວຸຕ຺ຕໍ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄກວຈນກຕ຺ຕສູຈນກໍ ‘‘ລກ຺ຂຓສສມ຺ຠາຣາຣມ຺ມຓສມ຺ມຸຕິວເສນ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ອາໂປ, ເຕສູ’’ຕິອາທິ, ຕສ຺ມາ ນຕ຺ຖິ ເຕສໍ ໂທໂສ. ປູຊາຣຫາ ຫິ ເຕ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ນໂມເຍວ ເຕສໍ ¶ ກໂຣມ, ນ ເຕສໍ ວຈນໍ ໂຈທນາຠາຊນໍ. ເຍ ປນ ອຸຊຸວິປຈ຺ຈນີກວາທາ ທຬ຺ຫເມວ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ມມາຍນ຺ຕິ, ເຕສໍເຍວ ວຈນໍ ໂຈທນາຠາຊນໍ. ຍສ຺ມາ ປນ ມຍໍ ປາຬິນຍານຸສາເຣນ ອນ຺ຕທ຺ວຍວໂຕ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິທຘາມ, ຕສ຺ມາ ໂຍ ໂກຈິ ອິທໍ ວາທໍ ມທ຺ທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎໍ ວາທໍ ປຕິຏ຺ຐາເປຕຸໍ ສກ຺ຂິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ອິທຎ຺ຈ ປນ ຐານໍ ມຫາຄຫນໍ ທຸປ຺ປຏິວິຊ຺ຌນຏ຺ເຐນ, ປຣມສຸຂຸມຎ຺ຈ ກຕຎາຓສມ຺ຠາເຣຫິ ປຣມສຸຂຸມຎາເຓຫິ ປຓ຺ຑິເຕຫິ ເວທນີຍຕ຺ຕາ. ສພ຺ພມິທຎ຺ຫິ ວຈນໍ ເຕສຸ ເຕສຸ ຐາເນສຸ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນປຣິຄ຺ຄຫເຓ ໂສຕູນໍ ປຣມໂກສລ຺ລຊນນຕ຺ຖຎ຺ເຈວ ສາສເນ ອາທຣໍ ອກຕ຺ວາ ສທ຺ທສຕ຺ຖມເຕນ ກາລໍ ວີຕິນາເມນ຺ຕານໍ ສາຖລິການໍ ປມາທວິຫາຣນິເສຘນຕ຺ຖຎ຺ຈ ສາສນສ຺ສາຕິມຫນ຺ຕຠາວທີປນຕ຺ຖຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕໍ, ນ ອຕ຺ຕຸກ຺ກໍສນປຣວມ຺ຠນຕ຺ຖນ຺ຕິ ອິມິສ຺ສໍ ນີຕິຍໍ ສທ຺ຘາສມ຺ປນ຺ເນຫິ ກຸລປຸຕ຺ເຕຫິ ໂຍໂຄ ກຣຓີໂຍ ຠຄວໂຕ ສາສນສ຺ສ ຈິຣຏ຺ຐິຕຕ຺ຖໍ.

ຍສ຺ມາ ປນ ປາຬິໂຕ ອຏ຺ຐກຖາ ພລວຕີ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ປາຬິນຍານຸຣູເປເນວ ອາປສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລໍ ໂຍເຊສ຺ສາມ ໂສຕູນມສມ຺ໂມຫຕ຺ຖໍ, ກິເມຕ຺ຖ ສທ຺ທສຕ຺ຖນໂຍ ກຣິສ຺ສຕິ. ອຕ຺ຣາຍໍ ອຸທານປາຬິ ‘‘ກິໍ ກຍິຣາ ອຸທປາເນນ, ອາປາ ເຈ ສພ຺ພທາ ສິຍຸ’’ນ຺ຕິ.

ອາໂປ, ອາປາ. ອາປໍ, ອາເປ. ອາເປນ, ອາເປຫິ, ອາເປຠິ. ອາປສ຺ສ, ອາປານໍ. ອາປາ, ອາປສ຺ມາ, ອາປມ຺ຫາ, ອາເປຫິ, ອາເປຠິ. ອາປສ຺ສ, ອາປານໍ. ອາເປ, ອາປສ຺ມິໍ, ອາປມ຺ຫິ, ອາເປສຸ. ໂຠ ອາປ, ຠວນ຺ໂຕ ອາປາ.

ສພ຺ພນາມາທີຫິປິ ໂຍເຊສ຺ສາມ – ໂຍ ອາໂປ, ເຍ ອາປາ. ຍໍ ອາປໍ, ເຍ ອາເປ. ເຍນ ອາເປນ, ເສສໍ ເນຍ຺ຍໍ ¶ , ໂສ ອາໂປ, ເຕ ອາປາ. ອຕີໂຕ ອາໂປ, ອຕີຕາ ອາປາ. ເສສໍ ເນຍ຺ຍໍ. ອິຈ຺ເຈວໍ –

ປຸຣິເສນ ສມາ ອາປ-ສທ຺ທາທີ ສພ຺ພຖາ ມຕາ;

ນ ສພ຺ພຖາວ ໂຄສທ຺ໂທ, ປຸຣິເສນ ສໂມ ມໂຕ.

ມນາທີ ເອກເທເສນ, ປຸຣິເສນ ສມາ ມຕາ;

ສຣາທີ ເອກເທເສນ, ສພ຺ພຖາ ວາ ສມາ ມຕາ.

ເຍ ປເນຕ຺ຖ ສທ຺ທາ ‘‘ມໂນຄໂຓ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕາ, ກຖໍ ເຕສໍ ມໂນຄຓຠາໂວ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ໂພຕິ? ວຸຈ຺ຈເຕ ເຕສໍ ມໂນຄຓຠາວສລ຺ລກ຺ຂຓກາຣຓໍ –

ມໂນຄໂຓ ມໂນຄຓາ-

ທິກາ ເຈວາ’ມໂນຄໂຓ;

ອິຕິ ສທ຺ທາ ຕິຘາ ເຎຍ຺ຍາ,

ມໂນຄຓວິຠາວເນ.

ເຍ ເຕ ນາ ສ ສ຺ມິໍວິສເຍ,

ສາ ໂສ ສ຺ຍນ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ ຈ;

ສມາສຕທ຺ຘິຕນ຺ຕຕ຺ເຕ,

ມຊ຺ໂຌກາຣາ ຈ ໂຫນ຺ຕິ ຫິ.

ໂສກາຣນ຺ຕປໂຍຄາ ຈ, ກ຺ຣິຍາໂຍຄມ຺ຫິ ທິສ຺ສເຣ;

ເອວໍວິຘາ ຈ ເຕ ສທ຺ທາ, ເຎຍ຺ຍາ ‘‘ມໂນຄໂຓ’’ອິຕິ.

ອຕ຺ຣ ຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘການິ ປໂຍຄານິ ສາສນໂຕ ຈ ໂລກໂຕ ຈ ຍຖາຣຫມາຫຣິຕ຺ວາ ທສ຺ເສສ຺ສາມ – ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນ, ຠາສຕິ ວາ ກໂຣຕິ ວາ. ນ ມຍ຺ຫໍ ມນໂສ ປິໂຍ. ສາຘຸກໍ ມນສິ ກໂຣຖ. ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ. ມໂນຣມໍ, ມໂນຘາຕຸ, ມໂນມເຍນ ກາເຍນ, ອິທ຺ຘິຍາ ອຸປສງ຺ກມິ. ໂຍ ເວ ‘‘ທສ຺ສ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ວານ, ອທາເນ ກຸຣຸເຕ ມໂນ. ວຈສາ ປຣິຈິຕາ. ວຈໂສ ວຈສິ.

ວໂຈຣສ຺ມີຫິ ¶ ໂພເຘສິ, ເວເນຍ຺ຍກຸມຸທຎ຺ຈິທໍ;

ຣາໂຄ ສາຣາຄຣຫິໂຕ, ວິສຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ຘຈນ຺ທິມາ.

ກສ຺ສປສ຺ສ ວໂຈ ສຸຕ຺ວາ, ອລາໂຕ ເອຕທພ຺ຣວິ;

ເອສ ຠິຍ຺ໂຍ ປສີທາມິ, ສຸຕ຺ວານ ມຸນິໂນ ວໂຈ.

ສຂາ ຈ ມິຕ຺ໂຕ ຈ ມມາສິ ສີວິກ, ສຸສິກ຺ຂິໂຕ ສາຘຸ ກໂຣຫິ ເມ ວໂຈ. ເອກູນຕິໍໂສ ວຍສາ ສຸຠທ຺ທ. ວຍໂສ, ວຍສິ, ວໂຍວຸທ຺ໂຘ, ວໂຍຄຸຓາ ອນຸປຸພ຺ພໍ ຊຫນ຺ຕິ. ຊລນ຺ຕມິວ ເຕຊສາ. ເຕຊໂສ, ເຕຊສິ, ເຕໂຊຘາຕຸກຸສໂລ. ເຕໂຊກສິຓໍ. ຕປສາ ອຸຕ຺ຕໂມ, ຕປໂສ, ຕປສິ, ຕໂປຘໂນ, ຕໂປຊິຄຸຈ຺ຉາ. ກສ຺ມາ ຠວໍ ວິຊນມຣຎ຺ຎນິສ຺ສິໂຕ, ຕໂປ ອິຘ ກ຺ຣຸພ຺ພສິ ພ຺ຣຫ຺ມປຕ຺ຕິຍາ. ເຈຕສາ ອຎ຺ຎາສິ, ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ, ເອຕມຕ຺ຖໍ ເຈຕສິ ສນ຺ນິຘາຍ, ເຈໂຕປຣິວິຕກ຺ກມຎ຺ຎາຍ. ເຈໂຕປຣິຍຎາຓໍ, ເຈໂຕ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທຕິ, ໂສ ປຣສຕ຺ຕານໍ ປຣປຸຄ຺ຄລານໍ ເຈຕສາ ເຈໂຕ ປຣິຈ຺ຈ ຊານາຕິ. ຕມສາ, ຕມໂສ, ຕມສິ, ຕໂມນຸໂທ, ຕໂມຫໂຣ. ນວາຫເມຕໍ ຍສສາ ທທາມິ. ຍສໂສ, ຍສສິ, ຍໂສ ໂຠຄສມປ຺ປິໂຕ. ຍໂສລທ຺ຘາໂຂ ປນສ຺ມາກໍ ໂຠຄາ. ຍໂສຘຣາ ເທວີ, ຍໂສ ລທ຺ຘາ ນ ມຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ອຍສາວ ມລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ. ອຍໂສ, ອຍສິ, ອໂຍປາກາຣປຣິຍນ຺ຕໍ, ອຍສາ ປຏິກຸຊ຺ຊິຕໍ. ເສຍ຺ໂຍ ອໂຍຄຸໂຬ ຠຸຕ຺ໂຕ, ອໂຍປຕ຺ໂຕ ¶ , ອໂຍມຍໍ, ອໂຍ ກນ຺ຕຕີຕິ ອໂຍກນ຺ໂຕ. ຆເຕນ ວາ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສຸ ປຍສາ ວາ, ສາຘຸ ຂລຸ ປຍໂສ ປານໍ ຍຎ຺ຎທຕ຺ເຕນ, ປຍສິ ໂອຊາ, ປໂຍຘຣາ, ປໂຍນິຘິ. ສຫສ຺ສເນຕ຺ໂຕ ສິຣສາ ປຏິຄ຺ຄຫິ. ສິຣໂສ, ສິຣສິ ອຎ຺ຊລິໍ ກຕ຺ວາ, ວນ຺ທິຕພ຺ພໍ ອິສິທ຺ຘຊໍ. ສິໂຣຣຸຫາ, ສິໂຣ ຉິນ຺ທຕິ. ໂຍ ກາເມ ປຣິວຊ຺ເຊຕິ, ສປ຺ປສ຺ເສວ ປທາສິໂຣ. ສິໂຣ ເຕ ວຊ຺ຌຍິຕ຺ວານ. ສຣສາ, ສຣໂສ, ຕີຓິ ອຸປ຺ປລຊາຕານິ, ຕສ຺ມິໍ ສຣສິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ. ສໂຣຣຸຫໍ. ຍໍ ເອຕາ ອຸປເສວນ຺ຕິ, ຉນ຺ທສາວາ ຘເນນວາ. ສາວິຕ຺ຕີ ຉນ຺ທໂສ ມຸຂໍ. ຉນ຺ທສິ, ຉນ຺ໂທວິຈິຕິ, ຉນ຺ໂທຠງ຺ໂຄ, ອຸຣສາ ປນຸທຫິສ຺ສາມິ, ອຸຣໂສ, ອຸຣສິ ຊາຍຕິ, ອຸຣສິໂລໂມ, ອຸໂຣມຊ຺ເຌ ວິຊ຺ຌິ. ຣຫສາ, ຣຫໂສ, ຣຫສິ, ຣໂຫຄໂຕ ນິສີທິຕ຺ວາ, ເອວໍ ຈິນ຺ເຕສຫໍ ຕທາ. ອຫສາ, ອຫສິ. ຊາຍນ຺ຕິ ຕຕ຺ຖ ປາໂຣຫາ, ອໂຫຣຕ຺ຕານມຈ຺ຈເຍຕິ ອິມານິ ປໂຍຄານິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ມເນນ, ມນສ຺ສ, ມເນ, ມນສ຺ມິໍ, ມນມ຺ຫີ’’ຕິອາທີນິ ຈ ‘‘ມນອາຍຕນໍ ຕມປຣາຍໂນ ອຍປຕ຺ໂຕ ຉນ຺ທຫານີ’’ຕິອາທີນິ ຈ ‘‘ນ ມນໍ ອຎ຺ຎາສິ. ຍສໍ ລທ຺ຘານ ທຸມ຺ເມໂຘ. ‘‘ສິຣໍ ຉິນ຺ທຕີ’’ຕິອາທີນິ ຈ ຣູປານິ ມໂນຄຓຠາວປ຺ປກາສການິ ນ ໂຫນ຺ຕີຕິ ນ ທສ຺ສິຕານິ, ນ ອລພ຺ຠມານວເສນ, ຕສ຺ມາຕ຺ຣ ອິມາ ອາທິໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ມໂນຄຓຠາວວິຠາວິນີ ຄາຖາໂຍ ຠວນ຺ຕິ –

‘‘ມນສາ ¶ ມນໂສ ມນສິ’’,

ອິຕິອາທິວສາ ຐິຕາ;

ສາ ໂສ ສ຺ຍນ຺ຕາ ສທ຺ທຣູປາ,

ວຸຕ຺ຕາ ‘‘ມໂນຄໂຓ’’ອິຕິ.

ມໂນຘາຕຸ ວໂຈຣສ຺ມິ,

ວໂຍວຸທ຺ໂຘ ຕໂປຄຸໂຓ;

ເຕໂຊຘາຕຸ ຕໂມນາໂສ,

ຍໂສໂຠຄສມປ຺ປິໂຕ.

ເຈໂຕປຣິວິຕກ຺ໂກ ຈ, ອໂຍປຕ຺ໂຕ ປໂຍຘຣາ;

ສິໂຣຣຸຫາ ສໂຣຣຸຫໍ, ອຸໂຣມຊ຺ເຌ ຣໂຫຄໂຕ.

ຉນ຺ໂທຠງ຺ໂຄ ອໂຫຣຕ຺ຕໍ, ມໂນມຍ’ມໂຍມຍໍ;

ເອວໍວິໂຘ ວິເສໂສ ໂຍ, ລກ຺ຂຓນ຺ຕໍ ມໂນຄເຓ.

‘‘ວໂຈ ສຸຕ຺ວາ, ສິໂຣ ຉິນ຺ທິ, ອໂຍ ກນ຺ຕຕິ’’ ອິຈ຺ຈປິ;

ອຸປໂຍຄສ຺ສ ສໍສິທ຺ຘິ, ລກ຺ຂຓນ຺ຕໍ ມໂນຄເຓ.

ມໂນຄເຓ ວຸຕ຺ຕນໂຍ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ນ ລພ຺ຠຕິ;

ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ເຄສຸ, ລພ຺ຠເຕວ ຍຖາຣຫໍ.

ອິຈ຺ເຈວໍ ສພ຺ພຖາປິ –

ສາ ໂສ ສ຺ຍນ຺ຕານິ ຣູປານິ, ສນ຺ທິສ຺ສນ຺ຕິ ມໂນຄເຓ;

ມຊ຺ໂຌກາຣນ຺ຕຣູປາ ຈ, ໂສກາຣນ຺ຕູປໂຍຄຕາ.

ອິທໍ ມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ. ເອວໍ ມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ ອນາກຸລໍ ນິຄ຺ຄຸມ຺ພໍ ນິຊ຺ຊຏໍ ສມຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ.

ອຖ ມໂນຄຓາທິລກ຺ຂຓໍ ກຖຍາມ –

ເຍ ເຕ ນາ ສສ຺ມິໍວິສເຍ,

ສາ ໂສ ສ຺ຍນ຺ຕາ ຍຖາຣຫໍ;

ສມາສຕທ຺ຘິຕນ຺ຕຕ຺ເຕ,

ມຊ຺ໂຌກາໂຣ ນ ໂຫນ຺ຕິ ຕຸ.

ໂສກາຣນ຺ຕູປໂຍຄາ ¶ ຈ,

ກ຺ຣິຍາໂຍເຄ ນ ໂຫນ຺ຕິ ເຕ;

ສທ຺ທາ ເອວໍວິຘາ ສພ຺ເພ;

ມໂນຄຓາທິກາ ມຕາ.

ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ພິລໍ ປທໍ ມຸຂ’’ມິຈ຺ຈາທໂຍ. ເຕສໍ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ – ພິລສາ, ພິລໂສ, ພິລສິ, ພິລຄໂຕ, ພິລໍ ປາວິສິ. ປທສາວ ອຄມາສິ, ຕີຓິ ປທວາຣານິ, ມາກາສິ ມຸຂສາ ປາປໍ, ມຸຂຄຕໍ ໂຠຊນໍ ຉຑ຺ຑາເປຕິ. ສຈ຺ເຈນ ທນ຺ໂຕ ທມສາ ອຸເປໂຕ. ຣສວຣໍ ຣສມຍໍ ຣສໍ ປິວີຕິ. ອິທໍ ມໂນຄຓາທິກລກ຺ຂຓໍ.

ອປຣມ຺ປິ ຠວຕິ –

ເຍ ສມາສາທິຠາວມ຺ຫິ, ມຊ຺ໂຌກາຣາວ ໂຫນ຺ຕິ ຕຸ;

ນາ ສ ສ຺ມິໍວິສເຍ ສາໂສ-ສ຺ຍນ຺ຕາ ປນ ນ ໂຫນ຺ຕິຫິ.

ໂສກາຣນ຺ຕູປໂຍຄາ ຈ,

ກ຺ຣິຍາໂຍເຄ ນ ໂຫນ຺ຕິ ເຕ;

ສທ຺ທາ ເອວໍວິຘາ ຈາປິ,

ມໂນຄຓາທິກາ ມຕາ.

ເສຍ຺ຍຖິທໍ? ‘‘ອາໂປ ວາໂຍ ສຣໂທ’’ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ. ເຕສໍ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ – ອາໂປຘາຕຸ, ວາໂຍຘາຕຸ, ອາໂປກສິຓໍ, ວາໂຍກສິຓໍ, ອາໂປມຍໍ, ວາໂຍມຍໍ, ຊີວ ຕ຺ວໍ ສຣໂທສຕໍ, ສຣທກາໂລ. ອາເປນ, ອາປສ຺ສ, ອາເປ, ອາປສ຺ມິໍ, ອາປມ຺ຫິ. ວາເຍນ, ວາຍສ຺ສ, ວາເຍ, ວາຍສ຺ມິໍ, ວາຍມ຺ຫິ. ສຣເທນ, ສຣທສ຺ສ, ສຣເທ, ສຣທສ຺ມິໍ, ສຣທມ຺ຫິ. ອາປໍ ອາປໂຕ ສຎ຺ຊານາຕິ. ວາຍໍ ວາຍໂຕ ສຎ຺ຊານາຕິ. ສຣທໍ ປຕ຺ເຖຕິ, ສຣທໍ ຣມຓີຍາ ນທີ.

ເກຈິ ¶ ປເນຕ຺ຖ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ນນຸ ສາສເນ ວາຍສທ຺ໂທ ວິຍ ວາຍຸສທ຺ໂທປິ ມໂນຄຓາທີສຸ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ໂພ’’ຕິ? ເອຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ –

‘‘ວາຍຸ ວາໂຍ’’ຕິ ເອເຕສຸ, ປຈ຺ຉິໂມເຍວ ອິຈ຺ຉິໂຕ;

ມໂນຄຓາທີສຸ ນາທິ, ອາທິຄ຺ຄຫວເສນິຘ.

‘‘ມໂນຘາຕຸ ວາໂຍຘາຕຸ’’, ອິຈ຺ຈາທີນິ ປທານິ ຫິ;

ອກາຣນ຺ຕວເສເນວ, ມຊ຺ໂຌກາຣານິ ສິຊ຺ຌເຣ.

ວາຍຸສທ຺ທມ຺ຫິ ຄຫິເຕ, ອາທິຄ຺ຄຫວເສນິຘ;

‘‘ວາໂຍຘາຕູ’’ຕິ ໂອມຊ຺ຌໍ, ຣູປເມວ ນ ເຫສ຺ສຕິ.

ຍຖາ ຫິ ອາຍຸສທ຺ທສ຺ສ, ຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ ສາຄມໍ;

‘‘ອາຍຸສາ ເອກປຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ, ມນສາທິປທໍ ວິຍ.

ນ ຕຖາ ວາຍຸສທ຺ທສ຺ສ, ຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ ສາຄມໍ;

ຕສ຺ມາ ມໂນຄຓາທິມ຺ຫິ, ຕສ຺ໂສ’ກາໂສ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

ຕຖາ ຫິ ‘‘ວາຍຕິ ອິຕິ, ວາໂຍ’’ ອິຕິ ຄຣູ ວທຸໍ;

‘‘ວາໂຍຘາຕູ’’ຕິ ເອຕສ຺ສ, ປທສ຺ສຕ຺ຖໍ ຕຫິໍ ຕຫິໍ.

ຍຕ຺ຖ ປຖວີ ຈ ອາໂປ ຈ, ເຕໂຊ ວາໂຍ ນ ຄາຘຕິ;

ເອຕ຺ຖ ອາປາທິກໍ ສທ຺ທ-ຕ຺ຕິກໍ ມໂນຄຓາທິເກ.

ອິທມ຺ປິ ມໂນຄຓາທິກລກ຺ຂຓໍ. ເອຕ຺ຖ ມໂນຄຓາທິກາ ທ຺ວິຘາ ຠິຊ຺ຊນ຺ຕິ ພິລ ປທາທິໂຕ ອາປາທິໂຕ ຈ. ເອວໍ ມໂນຄຓາທິກລກ຺ຂຓໍ ອນາກຸລໍ ນິຄ຺ຄຸມ຺ພໍ ນິຊ຺ຊຏໍ ສມຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ.

ອຖ ອມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ ກຖຍາມ –

ເຍ ຈ ນາວິສເຍ ໂສນ຺ຕາ, ເຍ ຈ ສ຺ມາວິສເຍ ສິຍຸໍ;

ສທ຺ທາ ເອວໍປກາຣາ ເຕ, ອມໂນຄຓສຎ຺ຎິຕາ.

ເກ ¶ ເຕ? ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນກ຺ຂຣສທ຺ທາທໂຍ ເຈວ ທີໂຆຣສທ຺ທາ ຈ. ເອເຕສຸ ຫິ ອຕ຺ຖສທ຺ທາທີນໍ ນາວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ອຕ຺ຖໂສ ພ຺ຍຎ຺ຊນໂສ ອກ຺ຂຣໂສ ສຸຕ຺ຕໂສ ອຸປາຍໂສ ສພ຺ພໂສ ຐານໂສ’’ຕິອາທີນິ ໂສນ຺ຕານິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ທີໂຆຣສທ຺ທານໍ ປນ ສ຺ມາວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ທີຆໂສ ໂອຣໂສ’’ຕິ ໂສນ຺ຕານິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ອິທໍ ອມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ.

ອປຣມ຺ປິ ຠວຕິ –

ສພ຺ພຖາ ວິນິມຸຕ຺ຕາ ເຍ, ສາ ໂສ ສ຺ຍນ຺ຕາທິຠາວໂຕ;

ເອວໍວິຘາປິ ເຕ ສທ຺ທາ, ອມໂນຄຓສຎ຺ຎິຕາ.

ເກ ເຕ? ‘‘ປຸຣິໂສ ກຎ຺ຎາ ຈິຕ຺ຕ’’ມິຈ຺ຈາທໂຍ. ອິທມ຺ປິ ອມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ. ເອວໍ ອມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ ອນາກຸລໍ ນິຄ຺ຄຸມ຺ພໍ ນິຊ຺ຊຏໍ ສມຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ.

ເອວໍ ທສ຺ສິເຕສຸ ມໂນຄຓລກ຺ຂຓາທີສຸ ໂກຈິ ວເທຍ຺ຍ ‘‘ຍທິທໍ ຕຸມ຺ເຫຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ‘ເຍ ສມາສາທິຠາວມ຺ຫິ, ມຊ຺ໂຌກາຣາວ ໂຫນ຺ຕິ ຕູ’ຕິອາທິນາ ມໂນຄຓາທິກລກ຺ຂຓໍ, ເຕນ ‘‘ປໂຣສຕໍ ໂຄມຍໍ ໂຄຘໂນ’’ອິຈ຺ຈາທີສຸ ໂຄປຣສທ຺ທາທໂຍປິ ມໂນຄຓາທິກຠາວໍ ອາປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ? ນາປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ –

ເອຕ຺ຖ ມໂນຄຓາທີນໍ, ອນ຺ຕສ຺ໂສຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຈິທໍ;

‘‘ມຊ຺ໂຌກາຣາ’’ຕິ ວຈນໍ, ວຸຕ຺ຕໍ ນ ຕ຺ວາຄມາທິກໍ.

‘‘ປໂຣສຕໍ ໂຄມຍ’’ນ຺ຕິ-ອາທີສຸ ອມໂນຄໂຓ;

ປຸພ຺ພຠູຕໍ ປທໍ ໂອສ຺ສາ-ຄມຕ຺ຕາ’ນິຈ຺ຈຕາຍ ຈ.

ຕສ຺ມາ ນາປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອິຕິ ສພ຺ພຖາປິ ອມໂນຄຓລກ຺ຂຓໍ ນິສ຺ເສສໂຕ ທສ຺ສິຕໍ. ອິຈ຺ເຈວໍ ມໂນຄຓວິຠາວນາຍໍ ມໂນຄໂຓ ມໂນຄຓາທິໂກ ອມໂນຄໂຓ ຈາຕິ ຕິຘາ ເຠໂທ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຖ ¶ ມໂນຄເຓ ປຣິຍາປນ຺ນສທ຺ທານໍ ສມາສໍ ປຕ຺ວາ ‘‘ອພ຺ຍຄ຺ຄມນໂສ ນໂຣ, ຖິຣເຈຕສໍ ກຸລໍ, ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາຕິອາທິນາ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍວເສນ ອຎ຺ຎຖາປິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ເກຈິ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ‘‘ຍທາ ມນສທ຺ໂທ ສກຕ຺ເຖ ອວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ‘ອພ຺ຍຄ຺ໂຄ ມໂນ ຍສ຺ສ ໂສຍໍ ອພ຺ຍຄ຺ຄມນໂສ, ອລີໂນ ມໂນ ຍສ຺ສ ໂສຍໍ ອລີນມນໂສ’ຕິ ເອວໍ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕຕິ, ຕທາ ປຸຣິສນເຍເນວ ນາມິກປທມາລາ ລພ຺ຠຕິ, ນ ມໂນຄຓນເຍນາ’’ຕິ. ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ຍຖາຣຫໍ ລພ຺ຠນໂຕ. ຕຖາ ຫິ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ເຄ ປຸຄ຺ຄລາເປກ຺ຂນວເສນ ‘‘ຂນ຺ຕິໂສຣຈ຺ຈເມຕ຺ຕາທິ-ຄຸຓຠູສິຕເຈຕໂສ. ອຊ຺ເຌສນໍ ຄເຫຕ຺ວານາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ມໂນຄຓນໂຍ ທິສ຺ສຕິ. ຕຏ຺ຏີກາຍມ຺ປິ ‘‘ອຊ຺ເຌສິໂຕ ທາຐານາຄ-ຕ຺ເຖເຣນ ຖິຣເຈຕສາ’’ຕິ ມໂນຄຓນໂຍ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ວຈນໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ວທນ຺ຕາ ຈ ເຕ ອພ຺ຍຄ຺ຄມນສທ຺ທາທີນໍ ອພ຺ຍຄ຺ຄມນສອິຈ຺ຈາທິນາ ສກາຣນ຺ຕປກຕິຠາເວນ ຐເປຕພ຺ພຠາວໍ ວິພ຺ຠນ຺ຕມຕິວເສນ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ, ທ຺ວີສຸ ຈ ວຈເນສຸ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພຕໍ ມຎ຺ຎນ຺ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ‘‘ຄຸຓຠູສິຕເຈຕໂສ, ຖິຣເຈຕສາ’’ຕິ ຉຏ຺ຐີຈຕຸຕ຺ຖີຕຕິຍາຣູປານິ ນສິຍຸໍ, ອຎ຺ຎານິເຍວ ອນຠິມຕານິ ຣູປານິ ສິຍຸໍ. ຍສ຺ມາ ສິຍຸໍ, ຕສ຺ມາ ເອວໍ ອຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ອຍໍ ວິເສໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ.

ຍຕ຺ຖ ຫິ ສມາສວເສນ ມນສທ຺ໂທ ເຈຕສທ຺ທາທໂຍ ຈ ສກຕ຺ເຖ ອວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ສກາຣາຄມານໍ ປທານໍ ນາມິກປທມາລາ ປຸຣິສນເຍນ ຈ ມໂນຄເຓ ມນນເຍນ ຈ ຍຖາຣຫໍ ລພ຺ຠຕິ. ນິສ຺ສກາຣາຄມານໍ ປນ ປຸຣິສນເຍເນວ ລພ຺ຠຕິ. ຍຕ຺ຖ ປນ ສມາສວິສເຍເຍວ ມນາທິສທ຺ທາ ສກຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ນິສ຺ສກາຣາຄມານໍ ນາມິກປທມາລາ ປຸຣິສນເຍນ ຈ ມໂນຄເຓ ມນນເຍນ ຈ ລພ຺ຠຕິ.

ອິທານິ ¶ ອິມສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອາວິຠາວຕ຺ຖໍ, ສທ຺ທຄຕີສຸ ຈ ວິຎ຺ຎູນໍ ໂກສລ຺ລຸປ຺ປາທນຕ຺ຖໍ ຍຖາວຸຕ຺ຕານໍ ປທານໍ ປທມາລາ ຕິຘາ ກຕ຺ວາ ທສ຺ສຍິສ຺ສາມ – ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ໂຕ ມໂນ ຍສ຺ສ ໂສຍໍ ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໂສ ນໂຣ’’ຕິ ເອວມຈ຺ຈນ຺ຕໍ ປຸຄ຺ຄລາເປກ຺ຂກສ຺ສ ອິມສ຺ສ ປທສ຺ສ –

ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໂສ ນໂຣ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສາ ນຣາ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສໍ ນຣໍ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນເສ ນເຣ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສາ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນນ ນເຣນ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນຫິ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນຠິ ນເຣຫິ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໂສ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສ຺ສ ນຣສ຺ສ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນານໍ ນຣານໍ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນາ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສ຺ມາ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນມ຺ຫາ ນຣາ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນຫິ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນຠິ ນເຣຫິ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໂສ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສ຺ສ ນຣສ຺ສ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນານໍ ນຣານໍ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສິ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສ຺ມິໍ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນມ຺ຫິ ນເຣ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນສຸ ນເຣສຸ. ໂຠ ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສ ນຣ, ຠວນ຺ໂຕ ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສາ ນຣາຕິ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ.

ເອວໍ ສກາຣາຄມສ຺ສ ລພ຺ຠມານາລພ຺ຠມານຕາ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ປຐມາທຸຕິຍາວິຠຕ຺ຕີນໍ ເອກວຈນພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ຈ ຕຕິຍາຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມີນໍ ເອກວຈນຏ຺ຐາເນ ຈ ຍຖາຣຫໍ ສາຄໂມ ຠວຕິ ອາເທສສຣວິຠຕ຺ຕິສຣປຣຕ຺ຕາ. ອຍຎ຺ຈ ນໂຍ ສຸຂຸໂມ ສາຘຸກໍ ມນສິ ກາຕພ຺ໂພ.

ອປໂຣ ນໂຍ – ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ໂຕ ມໂນ ຍສ຺ສ ໂສຍໍ ພ຺ຍາສຕ຺ຕມໂນ’’ຕິ ເອວມ຺ປິ ປຸຄ຺ຄລາເປກ຺ຂກສ຺ສ ອິມສ຺ສ ປທສ຺ສ ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ຕມໂນ ນໂຣ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນາ ນຣາ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໍ ນຣ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ປຸຣິສນເຍເນວ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ສພ຺ພຖາປິ ສາຄໂມ ນຕ຺ຖິ. ອປໂຣປິ ນໂຍ – ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ໂຕ ຈ ໂສ ມໂນ ຈາຕິ ພ຺ຍາສຕ຺ຕມໂນ’’ຕິ ເອວໍ ຈິຕ຺ຕາເປກ຺ຂກສ຺ສປິ ອິມສ຺ສ ປທສ຺ສ ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ຕມໂນ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນາ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໍ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສາ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມເນນາ’’ຕິອາທິນາ ມໂນຄເຓ ມນນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ, ເອຕ຺ຖ ປນ ຕຕິຍາຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມີນໍ ¶ ເອກວຈນຏ຺ຐາເນເຍວ ສາຄໂມ ຠວຕິ ອາເທສສຣປຣຕ຺ຕາ. ຍຖາ ຈ ເອຕ຺ຖ, ເອວໍ ‘‘ອລີນມນໂສ ນໂຣ’’ຕິອາທີສຸປິ ອຍໍ ຕິວິໂຘ ນໂຍ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ປນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສໍ ກຸລໍ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນານິ ກຸລານິ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສໍ ກຸລໍ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນານິ ກຸລານິ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສາ ກຸເລນາ’’ຕິອາທິນາ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ປນ ປຐມາທຸຕິຍາຕຕິຍາຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມີນໍ ເອກວຈນຏ຺ຐາເນເຍວ ຍຖາຣຫໍ ສາຄໂມ ຠວຕິ ອາເທສສຣວິຠຕ຺ຕິສຣປຣຕ຺ຕາ, ອຍມ຺ປິ ນໂຍ ສຸຂຸໂມ ສາຘຸກໍ ມນສິ ກາຕພ຺ໂພ.

ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ປນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນສາ ອິຕ຺ຖີ’’ຕິ ເອວໍ ປຐເມກວຈນຏ຺ຐາເນເຍວ ສາຄມໍ ວຕ຺ວາ ຕໂຕ ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນາ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນາໂຍ ອິຕ຺ຖິໂຍ. ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໍ ອິຕ຺ຖິ’’ນ຺ຕິ ກຎ຺ຎານເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ‘‘ເອວໍ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ, ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈາໂຍ ອຸປາສິກາໂຍ. ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈໍ ອຸປາສິກ’’ນ຺ຕິອາທິນາປິ. ‘‘ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນໍ ກຸລໍ, ພ຺ຍາສຕ຺ຕມນາ ອິຕ຺ຖີ’’ຕິອາທິນາ ປນ ຈິຕ຺ຕກຎ຺ຎານເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ປນ ສພ຺ພຖາປິ ສາຄໂມ ນຕ຺ຖິ.

ໂສຕູນໍ ຎາຓປ຺ປເຠທຊນນຕ຺ຖໍ ອປຣາປິ ນາມິກປທມາລາໂຍ ທສ຺ສຍິສ຺ສາມ ສຫນິພ຺ພຈເນນ – ມໂນ ເອວ ມານສໍ, ສມຸສ຺ສາຫິຕໍ ມານສໍ ຍສ຺ສ ໂສຍໍ ສມຸສ຺ສາຫິຕມານໂສ. ‘‘ສມຸສ຺ສາຫິຕມານໂສ, ສມຸສ຺ສາຫິຕມານສາ. ສມຸສ຺ສາຫິຕມານສໍ, ສມຸສ຺ສາຫິຕມານເສ. ສມຸສ຺ສາຫິຕມານເສນາ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ສຸນ຺ທຣາ ເມຘາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສຸເມຘໂສ. ‘‘ສຸເມຘໂສ, ສຸເມຘສາ. ສຸເມຘສໍ, ສຸເມຘເສ. ສຸເມຘເສນາ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ, ເອວໍ ‘‘ຠູຣິເມຘໂສ’’ຕິອາທີນມ຺ປິ. ຕຕ຺ຣິເມ ປໂຍຄາ –

‘‘ຍໍ ¶ ວທນ຺ຕິ ສຸເມໂຘຕິ, ຠູຣິປຎ຺ຎໍ ສຸເມຘສໍ;

ກິໍ ນຸ ຕມ຺ຫາ ວິປ຺ປວສິ, ມຸຫຸຕ຺ຕມປິ ປິງ຺ຄິຍ;

ໂຄຕມາ ຠູຣິປຎ຺ຎາຓາ, ໂຄຕມາ ຠູຣິເມຘສາ.

ນາຫໍ ຕມ຺ຫາ ວິປ຺ປວສາມິ, ມຸຫຸຕ຺ຕມປິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ;

ໂຄຕມາ ຠູຣິປຎ຺ຎາຓາ, ໂຄຕມາ ຠູຣິເມຘສາ’’ຕິ.

ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ສມຸສ຺ສາຫິຕມານສາ ສຸເມຘສາ’’ຕິ ຣູປານິ, ນປຸໍສເກ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ສມຸສ຺ສາຫິຕມານສໍ ສຸເມຘສ’’ນ຺ຕິ ຣູປານິ, ກຎ຺ຎາ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ເອເຕສໍ ປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຏ຺ຐາເນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄາທິວິນິຈ຺ຉໂຍ ນຍປ຺ປກາສນຕ຺ຖໍ ກໂຕ. ວິເສສໂຕ ຫິ ໂອກາຣນ຺ຕກຖາເຍວ ອິຘາຘິປ຺ເປຕາ. ອປິຈ ໂລເກ ນີຕິ ນາມ ນານປ຺ປກາເຣຫິ ກຖິຕາ ເອວ ໂສຠຕິ, ອຍຎ຺ຈ ສາສເນ ນີຕິ, ຕສ຺ມາ ນານປ຺ປກາເຣຫິ ກຖິຕາຕິ.

ສພ຺ພານິ ນຍໂຕ ເອວໍ, ໂອກາຣນ຺ຕປທານິເມ;

ປຸລ຺ລິງ຺ຄານິ ປວຸຕ຺ຕານິ, ສາສນຕ຺ຖໍ ມເຫສິໂນ.

ວິເສໂສ ເຕສຸ ເກສຎ຺ຈິ, ປາຬິຍໍ ໂຍ ປທິສ຺ສຕິ;

ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຏ຺ຐາເນ, ປກາເສສ຺ສາມິ ຕໍ’ຘຸນາ.

‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ ຍຖ ຜຸສ຺ສິຕຄ຺ເຄ’’, ອິຕິອາທິນເຍນ ຫິ;

ກຕ຺ຖໂຈທນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄ-ຣູປານິ ອຎ຺ຎຖາ ສິຍຸໍ.

ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນິຈ຺ເຈວ, ຕຎ຺ຈ ຣູປໍ ປກາສເຍ;

‘‘ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ ຠຸມ຺ມນິທ຺ເທໂສ’’, ອິຕິ ຠາສນ຺ຕິ ເກຈນ.

ຕຕ຺ຣ ການິຈິ ສຸຕ຺ຕປທານິ ທສ຺ເສສ຺ສາມ – ນຕ຺ຖິ ອຕ຺ຕກາເຣ, ນຕ຺ຖິ ປຣກາເຣ, ນຕ຺ຖິ ປຸຣິສກາເຣ, ປຣິຍນ຺ຕກເຕ ສໍສາເຣ, ຊີເວ ສຕ຺ຕເມ, ນ ເຫວໍ ວຕ຺ຕພ຺ເພ, ພາເລ ຈ ປຓ຺ຑິເຕ ຈ ສນ຺ຘາວິຕ຺ວາ ສໍສຣິຕ຺ວາ ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ອິມານິ ¶ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ທ຺ວິຘາ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນພຫຸວຈນານຎ຺ຈ ເອກາຣາເທໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ເຍ ປນ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທໂສ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ, ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ‘‘ຍທິ ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທໂສ, ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ‘ຖາລິຍໍ ໂອທນໍ ປຈຕີ’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ອາຘາຣສຸຕິສມ຺ຠວໂຕ ‘ຄິມ຺ຫານ ມາເສ ປຐມສ຺ມິໍ ຄິມ຺ເຫ’ຕິ ອິທໍ ກຕຣຕ຺ຖໍ ໂຊເຕຕີ’’ຕິ? ເຕ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ນ ມຍໍ ໂຠ ‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພຕິ ອິທໍ ຠຸມ຺ມວຈນ’ນ຺ຕິ ວທາມ, ອຖ ໂຂ ‘ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທໂສ’ຕິ ວທາມາ’’ຕິ. ເອວມ຺ປິ ໂທໂສເຍວ ຕຸມ຺ຫາກໍ, ນນຸ ‘‘ສງ຺ເຆ ໂຄຕມິ ເທຫີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ສມ຺ປທານວຈນສ຺ສ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທໂສຕິ ວຸຕ຺ເຕປິ ສງ຺ຆສ຺ສ ທານກ຺ຣິຍາຍ ອາຘາຣຠາວໂຕ ‘‘ສງ຺ເຆ’’ຕິ ວຈນໍ ສຸຓນ຺ຕານໍ ອາຘາຣສຸຕິ ຈ ອາຘາຣປຣິກປ຺ໂປ ຈ ໂຫຕິເຍວ. ນ ຫິ ສກ຺ກາ ເອວໍ ປວຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ນິວາເຣຕຸໍ, ຕສ຺ມາ ເອຕ຺ຖ ເອວໍ ປນ ວິເສໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ ‘‘ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສປິ ກຕ຺ຖຈິ ຠຸມ຺ມວຈນສ຺ສ ວິຍ ຣູປໍ ໂຫຕີ’’ຕິ. ເອວຎ຺ຫິ ຄຫິເຕ ນ ໂກຈິ ວິໂຣໂຘ. ອີທິເສສຸ ຫິ ຐາເນສຸ ນິຣຸຕ຺ຕິປ຺ປເຠທກຸສໂລ ໂລການຸກມ຺ປໂກ ຠຄວາ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນວເສນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ເພ ສຕິ ເອວໍ ອນິທ຺ທິສິຕ຺ວາ ໂລກສ຺ສ ສມ຺ໂມຫມຸປ຺ປາທຍນ຺ໂຕ ວິຍ ກຖໍ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທສໍ ກຣິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ສທ຺ທສາມຎ຺ຎເລສມຕ຺ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທໂສ’’ຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ຍທິ ສທ຺ທສາມຎ຺ຎໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທສໍ ອິຈ຺ຉຖ, ‘‘ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນສ຺ສ ອຸປໂຍຄພຫຸວຈນນິທ຺ເທໂສ’’ຕິປິ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ ສິຍາ.

ອປິຈ ຕເຖວ ‘‘ອຕ຺ຕກາເຣ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສ ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທເສ ສຕິ ອາຘາຣສຸຕິສມ຺ຠວໂຕ ‘‘ອຕ຺ຕກາຣສ຺ມິໍ ກິຎ຺ຈິ ວຕ຺ຖຸ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ອນຘິປ຺ເປໂຕ ອຕ຺ໂຖ ສິຍາ, ນ ປນ ‘‘ອຕ຺ຕກາໂຣ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ອຘິປ຺ເປໂຕ ອຕ຺ໂຖ. ‘‘ອຸປໂຍຄພຫຸວຈນນິທ຺ເທໂສ’’ຕິ ຄຫເຓປິ ອຸປໂຍຄຕ຺ຖສ຺ສ ນຕ຺ຖິສທ຺ເທນ ¶ ອວຕ຺ຕພ຺ພຕ຺ຕາ ໂທໂສເຍວ ສິຍາ, ອຕ຺ຖິສທ຺ທາທີນໍ ວິຍ ປນ ນຕ຺ຖິສທ຺ທສ຺ສປິ ປຐມາຍ ໂຍຄໂຕ ‘‘ອຕ຺ຕກາເຣ’’ຕິ ອິທໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນເມວາຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ພາເລ ຈ ປຓ຺ຑິເຕ ຈ ສນ຺ຘາວິຕ຺ວາ ສໍສຣິຕ຺ວາ ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສ ‘‘ຠຸມ຺ມວຈນນິທ຺ເທໂສ’’ຕິ ວາ ‘‘ອຸປໂຍຄວຈນນິທ຺ເທໂສ’’ຕິ ວາ ຄຫເຓ ສຕິ ‘‘ພາລາ ຈ ປຓ຺ຑິຕາ ຈາ’’ຕິ ເອຕ຺ຕກມ຺ປິ ວຕ຺ຕຸໍ ອຊານນໂທໂສ ສິຍາ, ‘‘ກຣິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ປທໂຍຄໂຕ ປນ ‘‘ພາເລ ຈາ’’ຕິອາທິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນເມວາຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ຍຖາ ປນ ນິຄ຺ຄຫີຕາຄມວເສນຸຈ຺ຈາຣິເຕ ‘‘ຈກ຺ຂຸໍ ອຸທປາທີ’’ຕິ ປເທ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນສ຺ສ ‘‘ຈກ຺ຂຸໍ ເມ ເທຫິ ຍາຈິໂຕ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ອຸປໂຍຄວຈເນນ ສຸຕິວເສນ ສມານຕ຺ເຕປິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ໂຖເຍວ ໂສຕາເຣ ປຏິຠາຕິ ‘‘ອຸທປາທີ’’ຕິອາຂ຺ຍາເຕນ ກຖິຕຕ຺ຕາ, ນ ປນ ວິຠຕ຺ຕິວິປລ຺ລາສຕ຺ຖຠູໂຕ ອຸປໂຍຄວຈນຕ຺ໂຖ ‘‘ອຸທປາທີ’’ຕິອາຂ຺ຍາເຕນ ອວຈນີຍຕ຺ຕາ, ‘‘ຈກ຺ຂຸໍ ອຸທປາທີ’’ຕິ ຫິ ຠຄວຕາ ວຸຕ຺ຕກາເລ ໂກ ‘‘ຈກ຺ຂຸໍ ອຸທປາທີ’’ຕິ ປທໍ ປຣິວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ອຕ຺ຖມາຈິກ຺ຂຕິ, ຕຖາ ‘‘ພາເລ ປຓ຺ຑິເຕ’’ຕິອາທີນມ຺ປິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານໍ ອປເຣຫິ ‘‘ພາເລ ປຓ຺ຑິເຕ’’ຕິອາທີຫິ ຠຸມ຺ໂມປໂຍຄວຈເນຫິ ສຸຕິວເສນ ສມານຕ຺ເຕປິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ໂຖເຍວ ໂສຕາເຣ ປຏິຠາຕິ, ນ ອິຕຣວຈນຕ຺ໂຖ ຍຖາປໂຍຄໍ ອຕ຺ຖສ຺ສ ຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາ. ອິຕິ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ພາເລ, ປຓ຺ຑິເຕ’’ຕິອາທີນໍ ສຸທ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕຎ຺ເຎວ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພໍ, ນ ສຸຕິສາມຎ຺ເຎນ ຠຸມ຺ໂມປໂຍຄວຈນຕ຺ຕໍ.

ຍໍ ປນາຈຣິເຍນ ຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍໍ –

‘‘ຕໂຍ ຄິຣິໍ ຕິອນ຺ຕຣໍ ກາມຍາມິ,

ປຎ຺ຈາລາ ກຸຣຸໂຍ ເກກເກ ຈ;

ຕຕຸຕ຺ຕຣິໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ກາມຍາມິ,

ຕິກິຈ຺ຉ ມໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ກາມນີຕ’’ນ຺ຕິ –

ອິມສ຺ສ ¶ ກາມນີຕຊາຕກສ຺ສ ສໍວຓ຺ຓນາຍໍ ‘‘ເກກເກ ຈາຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ ອຸປໂຍຄວຈນໍ, ເຕນ ເກກກສ຺ສ ຣຏ຺ຐໍ ທສ຺ເສຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ວທນ຺ໂຕ ຈ ໂສ ‘‘ປຸຣິເສ ປສ຺ສຕິ, ປຸຣິເສ ປຕິຏ຺ຐິຕ’’ນ຺ຕິ, ‘‘ປສ຺ສາມິ ໂລເກ ສຘເນ ມນຸສ຺ເສ’’ຕິ ຈ ອາທີສຸ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ‘‘ປຸຣິເສ, ໂລເກ, ສຘເນ, ມນຸສ຺ເສ’’ຕິອາທີນໍ ອຸປໂຍຄພຫຸວຈນຠຸມ຺ເມກວຈນຠາເວນ ອາຄຕຕ຺ຕາ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນພຫຸວຈນຠາວສ຺ສ ປນ ອປາກຏຕ຺ຕາ ເຍຠຸຍ຺ຍປ຺ປວຕ຺ຕິໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ອິທມ຺ປິ ຕາທິສເມວາ’’ຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ວທຕິ ມຎ຺ເຎ. ອາຈຣິຍາ ຫິ ກຕ຺ຖຈິ ອຕ຺ຕໂນ ຣຸຈິຍາປິ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ກເຖນ຺ຕິ. ອຍໍ ປນ ອມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ – ‘‘ເກກເກ’’ຕິ ອິທໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນເມວ ‘‘ປຎ຺ຈາລາ, ກຸຣຸໂຍ’’ຕິ ສຫຊາຕປທານິ ວິຍ, ຣຏ຺ຐວາຈກຕ຺ຕາ ປນ ‘‘ກຸຣຸໂຍ’’ຕິ ປທມິວ ພຫຸວຈນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ນ ຫິ ຠຄວາ ‘‘ຂຕ຺ຕິໂຍ, ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ເວສ຺ໂສ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ ສມານວິຠຕ຺ຕີຫິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ເພສຸ ສຫຊາຕປເທສຸ ປຈ຺ຉິມໍ ອຸປໂຍຄວຈນວເສນ ນິທ຺ທິເສຍ຺ຍ, ຍຸຕ຺ຕິ ຈ ນ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ປຎ຺ຈາລາ’’ຕິ, ‘‘ກຸຣຸໂຍ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ເກກເກ’’ຕິ ອຸປໂຍຄວຈນສ຺ສ ວຈເນ, ຕສ຺ມາ ‘‘ເກກເກ’’ຕິ ອິທໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນເມວ. ຕຖາ ຫິ ສນ຺ຘິວິໂສຘນວິຘາຍໂກ ອາຈຣິໂຍ ຕາທິສານໍ ປທານໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕຎ຺ເຎວ ວິຠາເວນ຺ໂຕ ສາມໍ ກເຕ ປກຣເຓ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ໂພ ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ສຸຂໍ ທຸກ຺ຂໍ ຊີໂວ, ສຸເຂ ທຸກ຺ເຂ ຊີເວ’’ຕິ ອາຫ, ຏີກາຍມ຺ປິ ຈ ເຕສໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຠາວເມວ ວິຠາເວນ຺ໂຕ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ໂພ, ສຸຂໍ, ທຸກ຺ຂໍ, ຊີໂວ’’ຕິ ສາຘນີຍໍ ຣູປໍ ປຕິຏ຺ຐເປຕ຺ວາ ນິຄ຺ຄຫີຕໂລປວເສນ ອກາໂຣກາຣານຎ຺ຈ ເອກາຣາເທສວເສນ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ສຸເຂ, ທຸກ຺ເຂ, ຊີເວ’’ຕິ ຣູປນິປ຺ຜຕ຺ຕິມາຫ. ສາ ປາຬິນຍານຸ ກູລາ. ກຈ຺ຈາຍນາຈຣິເຍນປິ ປາຬິນຍໍ ນິສ຺ສາຍ ‘‘ທ຺ວິປເທ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣເຓ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນປທໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕນາຫ ວຸຕ຺ຕິຍໍ ‘‘ທ຺ເວ ປທານິ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓານີ’’ຕິ. ‘‘ທ຺ວິປເທ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣເຓ’’ຕິ ¶ ຈ ອິທໍ ‘‘ອຏ຺ຐ ນາຄາວາສສຕານີ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ອຏ຺ຐ ນາຄາວາສສເຕ’’ຕິ ປທມິວ ວຸຈ຺ຈຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ເກຈິ ປນ ເຕສໍ ຠຸມ຺ເມກວຈນຕ຺ຕໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍທິ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ ຠຸມ຺ມວຈນໍ, ‘‘ເກກເກ’’ຕິ ຈ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ ອຸປໂຍຄວຈນໍ, ‘‘ເອເສເສ ເອເກ ເອກຏ຺ເຐ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ເອເສເສ’’ຕິ ອິມານິປິ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ ຠຸມ຺ມວຈນານິ ວາ ສິຍຸໍ, ອຸປໂຍຄວຈນານິ ວາ. ຍເຖຕານິ ເອວໍວິຘານິ ນ ໂຫນ຺ຕິ, ສຸທ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຖາ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ເກກເກ’’ຕິອາທີນິປິ ຕຖາວິຘານິ ນ ໂຫນ຺ຕິ, ສຸທ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ. ອິຈ຺ເຈວໍ ສພ຺ພຖາປິ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ພາເລ, ປຓ຺ຑິເຕ, ເກກເກ’’ຕິ, ‘‘ວິຣຕ຺ເຕ ໂກສິຍາຍເນ, ອຏ຺ຐ ນາຄາວາສສເຕ, ເກ ປຸຣິເສ, ເອເສເສ’’ຕິ ເອວມາທີນໍ ອເນເກສໍ ປຸຣິສລິງ຺ຄອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນປຸໍສກລິງ຺ຄສພ຺ພນາມເອກວຈນອເນກວຈນວເສນ ສາສນວເຣ ຐິຕານໍ ປທານໍ ນິປ຺ຜຕ຺ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນປຸຖຸວຈນານເມກາຣາເທສວເສເນວ ຠວຕີຕິ ອວສ຺ສມິທໍ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ພາເລ, ປຓ຺ຑິເຕ’’ຕິອາທີນໍ ສຸທ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕາ ອຕີວ ສຸຂຸມາ ທຸພ຺ພິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ, ສທ຺ເຘນ ກຸລປຸຕ຺ເຕນ ອາຈຣິເຍ ປຍິຣຸປາສິຕ຺ວາ ຕທຸປເທສໍ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຊານິຕພ຺ພາ. ພຸທ຺ຘວຈນສ຺ມິຎ຺ຫິ ສທ຺ທໂຕ ຈ ອຕ຺ຖໂຕ ຈ ອຘິປ຺ປາຍໂຕ ຈ ອກ຺ຂຣຈິນ຺ຕການໍ ຎາຓຈກ຺ຂຸສມ຺ມຸຍ຺ຫນຏ຺ຐານຠູຕາ ປາຬິນຍາ ວິວິຘາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ສທ຺ທໂຕ ຕາວ ອິທໍ ສມ຺ມຸຍ຺ຫນຏ຺ຐານໍ – ‘‘ວິຣຕ຺ຕາ ໂກສິຍາຍນີ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ວິຣຕ຺ເຕ ໂກສິຍາຍເນ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ທິສ຺ສຕິ, ‘‘ໂກ ປຸຣິໂສ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ເກ ປຸຣິເສ’’ຕິ ສພ຺ພນາມິກປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ທິສ຺ສຕິ, ‘‘ກິນ຺ນາໂມ ເຕ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ໂກນາໂມ ເຕ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ’’ຕິ ສມາສປທໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄວິສຍໍ ທິສ຺ສຕິ. ກິໍ ນາມໍ ເອຕສ຺ສາຕິ ¶ ໂກນາໂມຕິ ຫິ ສມາໂສ. ເຕນ ‘‘ໂກນາມາ ອິຕ຺ຖີ, ໂກນາມໍ ກຸລ’’ນ຺ຕິ ອຍມ຺ປິ ນໂຍ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ‘‘ກ຺ວ ເຕ ພລໍ ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ໂກ ເຕ ພລໍ ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ກ຺ວສທ຺ເທນ ອີສກໍ ສມານສຸຕິໂກ ສຕ຺ຕມິຍນ຺ໂຕ ໂກສທ຺ໂທ ທິສ຺ສຕິ, ກ຺ວ ໂກສທ຺ທາ ຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມີສກສມານສຸຕິກາ. ຕຖາ ‘‘ອິຘ ເຫມນ຺ຕຄິມ຺ເຫສຸ, ອິຘ ເຫມນ຺ຕຄິມ຺ຫິສຸ, ນ ເຕນຕ຺ຖໍ ອພນ຺ຘິ ໂສ, ນ ເຕນຕ຺ຖໍ ອພນ຺ຘິສູ’’ຕິ ອຎ຺ຎານິປິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ.

ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ອິທໍ ສມ຺ມຸຍ຺ຫນຏ຺ຐານໍ – ‘‘ຍໍ ນ ກຎ຺ຈນທ຺ເວປິຎ຺ຉ, ອນ຺ເຘນ ຕມສາ ຄຕ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ນກາໂຣ ‘‘ກຕ’’ນ຺ຕິ ອິມິນາ ສມ຺ພນ຺ຘິຕພ຺ໂພ. ນ ກຕນ຺ຕິ ກຕໍ ວິຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ນກາໂຣ ອຸປມາເນ ວຕ຺ຕຕິ, ນ ປຏິເສເຘ.

‘‘ອສ຺ສທ຺ໂຘ ອກຕຎ຺ຎູ ຈ,

ສນ຺ຘິຈ຺ເຉໂທ ຈ ໂຍ ນໂຣ;

ຫຕາວກາໂສ ວນ຺ຕາໂສ,

ສ ເວ ອຸຕ຺ຕມໂປຣິໂສ’’ຕິ

ເອວມາທີນິປິ ອຎ຺ຎານິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ.

ອຘິປ຺ປາຍໂຕ ອິທໍ ສມ຺ມຸຍ຺ຫນຏ຺ຐານໍ – ‘‘ຕຓ຺ຫໍ ອສ຺ມິມານໍ ສສ຺ສຕຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິໂຍ ທ຺ວາທສາຍຕນນິສ຺ສິຕໍ ນນ຺ທິຣາຄຎ຺ຈ ຫນ຺ຕ຺ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອນີໂຆ ຍາຕີ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພປິ ຕຖາ ອວຕ຺ວາ ຕເມວຕ຺ຖໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຎ຺ເຎນ ປຣິຍາເຍນ

‘‘ມາຕຣໍ ປິຕຣໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ, ຣາຊາໂນ ທ຺ເວ ຈ ຂຕ຺ຕິເຍ;

ຣຏ຺ຐໍ ສານຸຈຣໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ, ອນີໂຆ ຍາຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ’’ຕິ

ວຸຕ຺ຕໍ.

‘‘ວນໍ ¶ ຉິນ຺ທຖ ມາ ຣຸກ຺ຂໍ, ວນໂຕ ຊາຍເຕ ຠຍໍ;

ເຉຕ຺ວາ ວນຎ຺ຈ ວນຖໍ, ນິພ຺ພນາ ໂຫຖ ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ

ເອວມາທີນິປິ ອຎ຺ຎານິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ເອວໍ ພຸທ຺ຘວຈເນ ສທ຺ທໂຕ ຈ ອຕ຺ຖໂຕ ຈ ອຘິປ຺ປາຍໂຕ ຈ ອກ຺ຂຣຈິນ຺ຕການໍ ຎາຓຈກ຺ຂຸສມ຺ມຸຍ຺ຫນຏ຺ຐານຠູຕາ ປາຬິນຍາ ວິວິຘາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ຍຖາຫ –

‘‘ຊານນ຺ຕາ ອປິ ສທ຺ທສຕ຺ຖມຂິລໍ ມຸຍ຺ຫນ຺ຕິ ປາຐກ຺ກເມ,

ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຫິ ໂລກນີຕິວິຘຸຣາ ປາເຐ ນຍາ ວິຊ຺ຊເຣ;

ປຓ຺ຑິຈ຺ຈມ຺ປິ ປຫາຍ ພາຫິຣຄຕໍ ເອຕ຺ເຖວ ຕສ຺ມາ ພຸໂຘ,

ສິກ຺ເຂຍ຺ຍາມລຘມ຺ມສາຄຣຕເຣ ນິພ຺ພານຕິຕ຺ຖູປເຄ’’ຕິ.

ເອວໍ ປາຬິນຍານໍ ທຸພ຺ພິຎ຺ເຎຍ຺ຍຕ຺ຕາ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ, ພາເລ ຈ, ປຓ຺ຑິເຕ ຈາ’’ຕິອາທີນໍ ສຸທ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຕ຺ຕຎ຺ເຎວ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພໍ, ນ ສຸຕິສາມຎ຺ເຎນ ຠຸມ຺ໂມປໂຍຄວຈນຕ຺ຕໍ ຠຸມ຺ໂມປໂຍຄວຈເນຫິ ເຕສໍ ສມານສຸຕິກຕ຺ເຕປິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕໂຊຕກຕ຺ຕາ. ສມານສຸຕິກາປິ ຫິ ສທ຺ທາ ອຕ຺ຖປ຺ປກຣຓລິງ຺ຄສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ຘາທິວເສນ ອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕກາ ຠວນ຺ຕິ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ສີໂຫ ຄາຍຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ເອວໍນາມໂກ ປຸຣິໂສ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ສີໂຫ ນງ຺ຄຸຏ຺ຐໍ ຈາເລຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ມິຄຣາຊາ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ເອວໍ ອຕ຺ຖວເສນ ສມານສຸຕິການໍ ອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ. ສງ຺ຄາເມ ຐຕ຺ວາ ‘‘ສິນ຺ຘວມາເນຫີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ອສ຺ໂສ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ໂຣຄິສາລາຍໍ ປນ ‘‘ສິນ຺ຘວມາເນຫີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ລວຓ’’ນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ເອວໍ ປກຣຓວເສນ ສມານສຸຕິການໍ ອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ. ‘‘ອິສ຺ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ເອວໍນາມິກາ ຘມ຺ມຊາຕີ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ອິສ຺ໂສ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ອຈ຺ຉມິໂຄ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ເອວໍ ລິງ຺ຄວເສນ ເອກເທສສມານສຸຕິການໍ ອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ກິຎ຺ຈາປິ ‘‘ເທວທຕ຺ຕໍ ປກ຺ໂກສ ຆຏຘາຣກໍ ¶ ທຓ຺ຑຘາຣກ’’ນ຺ຕິອາທີສຸປິ ຆຏທຓ຺ຑາທີນິ ລິງ຺ຄໍ, ຕຖາປິ ສມານສຸຕິກາຘິກາຣຕ຺ຕາ ນ ຕໍ ອິຘາຘິປ຺ເປຕໍ.

‘‘ອິສ຺ສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ຈ ‘‘ອິສ຺ສາ ປຸຣິສມນຸພນ຺ຘິໍສູ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ເຕ ປນ ສພ຺ພຖາ ສມານສຸຕິການໍ ສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ຘວເສນ ຍຖາວຸຕ຺ຕອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ. ຕຖາ ‘‘ສີໂຫ ຠິກ຺ຂເວ ມິຄຣາຊາ ສາຍນ຺ຫສມຍໍ ອາສຍາ ນິກ຺ຂມຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ມິຄາຘິໂປ ເກສຣສີໂຫ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ‘‘ສີໂຫ ສມຓຸທ຺ເທໂສ, ສີໂຫ ເສນາປຕີ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ສີໂຫ ນາມ ສາມເຓໂຣ, ສີໂຫ ນາມ ເສນາປຕີ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ເອວມ຺ປິ ສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ຘວເສນ ສມານສຸຕິການໍ ອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ. ‘‘ອທ຺ທສໍສຸ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ສຕ຺ຕຣສວຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ວິຫາຣໍ ປຏິສງ຺ຂໂຣນ຺ເຕ’’ຕິ ເອວມ຺ປິ ສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ຘວເສນ ສມານສຸຕິການໍ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄຕ຺ຖສງ຺ຂາຕອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ. ຕຖາ ‘‘ສິຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸ ອິມໍ ນາວໍ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈາ’’ຕິ ເອວມ຺ປິ ສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ຘວເສນ ສມານສຸຕິການໍ ອາລປນຕ຺ຖປຈ຺ຈຕ຺ຕຕ຺ຖສງ຺ຂາຕອຕ຺ຖວິເສສໂຊຕນໍ ຠວຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ ຍຖ ຜຸສ຺ສິຕຄ຺ເຄ’’ຕິອາທີນິ ຠຸມ຺ໂມປໂຍຄວຈເນຫິ ສທິສຕ຺ເຕປິສທ຺ທນ຺ຕຣາຠິສມ຺ພນ຺ຘວເສນ ສຸທ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນານີຕິ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນພຫຸວຈນານໍ ເອວ ຫິ ເອກາຣາເທສວເສນ ເອວໍວິຘານິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ ຠຸມ຺ໂມປໂຍຄວຈນານິ ວິຍາຕິ. ນນຸ ຈ ໂຠ ເອວໍວິຘານໍ ຣູປານໍ ປາຬິຍໍ ທິສ຺ສນໂຕ ‘ເອກາຣນ຺ຕມ຺ປິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ອຕ຺ຖີ’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພນ຺ຕິ? ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ໂອກາຣນ຺ຕຠາໂວຄຘຣູປວິເສສຕ຺ຕາ ເຕສໍ ຣູປານໍ. ອາເທສວເສນ ຫິ ສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ວິສຸໍ ເອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ຍຖາວຸຕ຺ຕສຕ຺ຕວິຘຕາເຍວ ຄເຫຕພ຺ພາຕິ.

ເກຈິ ¶ ປນ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ຍາຍໍ ປຸຣິສສທ຺ທນຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ‘ຠູໂຕ, ຠູຕາ. ຠູຕ’ນ຺ຕິອາທິນາ ສພ຺ເພສໂມກາຣນ຺ຕປທານໍ ນາມິກປທມາລາ ວິຠຕ຺ຕາ, ຕຕ຺ຖ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ຣູປານິ ກິມຕ຺ຖໍ ນ ວຸຕ຺ຕານີ’’ຕິ? ວິເສສທສ຺ສນຕ຺ຖໍ. ຕາທິສານິ ຫິ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນຣູປານິ ປາຬິນເຍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖານເຍ ຈ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມາເນ ‘‘ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມນິ, ນຍນຕ຺ຖກມ຺ມນິ, ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາເມ, ຕທຕ຺ເຖ ຈາ’’ຕິ ສງ຺ເຂປໂຕ ອິເມສຸ ຈຕູສຸເຍວ ຐາເນສຸ, ປເຠທໂຕ ປນ ສຕ຺ຕສຸ ຐາເນສຸ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ທານໂຣຈນຘາຣຓນໂມໂຍຄາທິເຠເທ ປນ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ອິຕິ ອິມໍ ວິເສສໍ ທສ຺ເສຕຸໍ ນ ວຸຕ຺ຕານີຕິ. ນນຸ ທານກ຺ຣິຍາໂຍເຄ ‘‘ອຠິຣູປາຍ ກຎ຺ຎາ ເທຍ຺ຍາ’’ຕິ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕຣູປທສ຺ສນໂຕ ອິມສ຺ມິມ຺ປິ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ ‘‘ປຸຣິສາຍ, ຠູຕາຍາ’’ຕິອາທີນິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ, ເອວໍ ສນ຺ເຕ ກສ຺ມາ ‘‘ທານໂຣຈນຘາຣຓນໂມໂຍຄາທິເຠເທ ປນ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ? ອປາຬິນຍຕ຺ຕາ. ‘‘ອຠິຣູປາຍ ກຎ຺ຎາ ເທຍ຺ຍາ’’ຕິ ອຍຎ຺ຫິ ສທ຺ທສຕ຺ຖໂຕ ອາຄໂຕ ນໂຍ, ນ ພຸທ຺ຘວຈນໂຕ. ພຸທ຺ຘວຈນຎ຺ຫິ ປຕ຺ວາ ‘‘ອຠິຣູປສ຺ສ ກຎ຺ຎາ ເທຍ຺ຍາ’’ຕິ ປທຣູປໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ. ນນຸ ຈ ໂຠ ນໂມໂຍຄາທີສຸປິ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທໂສ ທິສ຺ສຕີຕິ. ສາສນາວຈຣາປິ ຫິ ນິປຸຓາ ປຓ຺ຑິຕາ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍາ’’ຕິອາທີນິ ວຕ຺ວາ ຣຕນຕ຺ຕຍໍ ວນ຺ທນ຺ຕິ. ເກຈິ ປນ –

‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ,

ນໂມ ຘມ຺ມາຍ ຘມ຺ມິໂນ;

ນໂມ ສງ຺ຆາຍ ສງ຺ຆສ຺ສ,

ນໂມກາເຣນ ໂສຕ຺ຖິ ເມ’’ຕິ ຈ,

‘‘ມຸເຂ ¶ ສຣສິ ສມ຺ຜຸລ຺ເລ, ນຍນຸປ຺ປລປງ຺ກເຊ;

ປາທປງ຺ກຊປູຊາຍ, ພຸທ຺ຘາຍ ສຕຕໍ ທເທ’’ຕິ ຈ,

‘‘ນໂຣ ນຣໍ ຍາຈຕິ ກິຎ຺ຈິ ວຕ຺ຖຸໍ, ນເຣນ ທູໂຕ ປຫິໂຕ ນຣາຍາ’’ຕິ ຈ ຄາຖາຣຈນມ຺ປິ ກຸພ຺ພນ຺ຕີຕິ? ສຈ຺ຈໍ, ສາສນາວຈຣາປິ ນິປຸຓາ ປຓ຺ຑິຕາ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍາ’’ຕິອາທີນິວຕ຺ວາ ຣຕນຕ຺ຕຍໍ ວນ຺ທນ຺ຕິ, ຄາຖາຣຈນມ຺ປິ ກຸພ຺ພນ຺ຕິ, ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ເຕ ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ກຕປຣິຈຍວເສນ ສທ຺ທສຕ຺ຖໂຕ ນຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຕຖາຣູປາ ຄາຖາປິ ຈຸຓ຺ຓິຍປທານິປິ ອຠິສງ຺ຂໂຣນ຺ຕິ, ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍາ’’ຕິອາທີນິ ວຕ຺ວາ ຣຕນຕ຺ຕຍໍ ວນ຺ທນ຺ຕິ. ເຍ ປນ ສທ຺ທສຕ຺ເຖ ອກຕປຣິຈຍາ ອນ຺ຕມໂສ ພາລທາຣກາ, ເຕປິ ອຎ຺ເຎສໍ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ ກຕປຣິຈຍວເສນ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍາ’’ຕິອາທີນິ ວຕ຺ວາ ຣຕນຕ຺ຕຍໍ ວນ຺ທນ຺ຕິ, ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘສ຺ສາ’’ຕິ ວທນ຺ຕາ ປນ ອປ຺ປກຕຣາ. ກຕ຺ຖຈິ ຫິ ປເທເສ ກຸມາຣເກ ອກ຺ຂຣສມຍໍ ອຸຄ຺ຄຓ຺ຫາເປນ຺ຕາ ຄຣູ ອກ຺ຂຣານມາທິມ຺ຫິ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍາ’’ຕິ ສິກ຺ຂາເປນ຺ຕິ, ນ ປນ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘສ຺ສາ’’ຕິ, ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ປາຬິນເຍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖານເຍ ຈ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມາເນ ຐເປຕ຺ວາ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມາທິຏ຺ຐານຈຕຸກ຺ກໍ, ປເຠທໂຕ ສຕ຺ຕຏ຺ຐານໍ ວາ ທານໂຣຈນຘາຣຓນໂມໂຍຄາທິເຠເທ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ຣູປານິ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ເກຫິຈິ ອຠິສງ຺ຂຕານິ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘາຍ, ພຸທ຺ຘາຍ ທານໍ ເທນ຺ຕີ’’ຕິ ປທານິ ປາຬິໍ ປຕ຺ວາ ‘‘ນໂມ ພຸທ຺ຘສ຺ສ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ທານໍ ເທນ຺ຕີ’’ຕິ ອຎ຺ຎຣູປານິ ຠວນ຺ຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຍໍ ປນ ປາຬິນຍອຏ຺ຐກຖານຍານຸຣູເປນ ອາຍາເທສສ຺ສ ປໂຍຄຣຈນາ – ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ພຸທ຺ຘໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ວາ, ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ນຄຣໍ ເນນ຺ຕິ, ພຸທ຺ຘໍ ນຄຣໍ ເນນ຺ຕີ’’ຕິ ວາ, ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ສກ຺ກໂຕ ຘມ຺ໂມ, ພຸທ຺ເຘນ ສກ຺ກໂຕ ຘມ຺ໂມ’’ຕິ ວາ, ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ຊີວິຕໍ ປຣິຈ຺ຈຊຕິ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອຕ຺ຖາຍ ຊີວິຕໍ ປຣິຈ຺ຈຊຕີ’’ຕິ ວາ, ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ອເປນ຺ຕິ ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິຍາ, ພຸທ຺ຘສ຺ມາ ອເປນ຺ຕິ ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິຍາ’’ຕິ ວາ ¶ , ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ຘມ຺ມຕາ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຘມ຺ມຕາ’’ຕິ ວາ, ‘‘ພຸທ຺ຘາຍ ປສນ຺ໂນ, ພຸທ຺ເຘ ປສນ຺ໂນ’’ຕິ ວາ ອິຕິ ປເຠທໂຕ ອິມໍ ສຕ຺ຕຐານໍ ວິວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຫິ –

ປາເຐ ມຫານມກ຺ກາຣ-ສງ຺ຂາເຕ ສາຘຸນນ຺ທເນ;

ສມ຺ປທາເນ ນໂມໂຍເຄ, ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ.

ເອຕ຺ຖ ມຫານມກ຺ກາຣປາໂຐ ນາມ ‘‘ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສາ’’ຕິ ປາໂຐ. ອຕ຺ຣາປິ ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ. ວມ຺ມິກສຸຕ຺ເຕປິ ‘‘ນໂມ ກໂຣຫິ ນາຄສ຺ສາ’’ຕິ ເອວໍ ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ. ອມ຺ພຏ຺ຐສຸຕ຺ເຕປິ ‘‘ໂສຕ຺ຖິ ຠທນ຺ເຕ ໂຫຕຸ ຣຎ຺ໂຎ, ໂສຕ຺ຖິ ຊນປທສ຺ສ’’. ເອວໍ ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ.

‘‘ສຸປ຺ປພຸທ຺ຘ’’ນ຺ຕິ ປາຐສ຺ສ, ອຕ຺ຖສໍວຓ຺ຓນາຍປິ;

ສມ຺ປທາເນ ນໂມໂຍເຄ, ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ.

ຕຖາ ຫິ

‘‘ສຸປ຺ປພຸທ຺ຘໍ ປພຸຊ຺ຌນ຺ຕິ, ສທາ ໂຄຕມສາວກາ;

ເຍສໍ ທິວາ ຈ ຣຕ຺ໂຕ ຈ, ນິຈ຺ຈໍ ພຸທ຺ຘຄຕາ ສຕີ’’ຕິ

ອິມິສ຺ສາ ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິກສ຺ສ ປຸຕ຺ໂຕ ຄຸຬໍ ຂິປມາໂນ ພຸທ຺ຘານຸສ຺ສຕິໍ ອາວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ‘ນໂມ ພຸທ຺ຘສ຺ສາ’ຕິ ວຕ຺ວາ ຄຸຬໍ ຂິປຕີ’’ຕິ ອາຍາເທສວຊ຺ຊິໂຕ ສທ຺ທຣຈນາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ສຄາຖາວຄ຺ຄວຓ຺ຓນາຍມ຺ປິ ຘນຎ຺ຊານີສຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຕ຺ວໍ ຐິຕາປິ ນິສິນ຺ນາປິ ຂິປິຕ຺ວາປິ ກາເສຕ຺ວາປິ ‘ນໂມ ພຸທ຺ຘສ຺ສາ’ຕິ ຕສ຺ສ ມຸຓ຺ຑກສ຺ສ ສມຓກສ຺ສ ນມກ຺ກາຣໍ ກໂຣສີ’’ຕິ ອາຍາເທສວຊ຺ຊິໂຕ ສທ຺ທຣຈນາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ‘‘ພຸທ຺ຘປ຺ປມຸຂສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ທານໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ¶ ປຸຣິສສ຺ສ ຠຕ຺ຕໍ ນ ຣຸຈ຺ຈຕິ. ສມຓສ຺ສ ໂຣຈເຕ ສຈ຺ຈໍ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຉຕ຺ຕໍ ຘາເຣຕິ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສິລາຆເຕ’’ຕິອາທິນາ ອາຍາເທສວິວຊ຺ຊິໂຕ ສທ຺ທຣຈນາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ທານໂຣຈນາທີສຸ ພຫູສຸ ສມ຺ປທານວິສເຍສຸ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕໍ ຣູປໍ ນ ທິສ຺ສຕິ.

ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມາທີສຸ ປນ ຈຕູສຸ ຐາເນສຸ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ອປ຺ໂປ ສຄ຺ຄາຍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ເຈຕ຺ຖ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມນິ ທິສ຺ສຕິ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ມູລໍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ອປ຺ໂປ ສຄ຺ຄໍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ຈ ອຕ຺ໂຖ. ‘‘ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍາ’’ຕິ ເຈຕ຺ຖ ກສ ຄຕິຍນ຺ຕິ ຘາຕຸສ຺ສ ປຕິອຸປສຄ຺ເຄນ ວິເສສິຕຕ຺ຕາ ‘‘ອາກຑ຺ເຒຍ຺ຍາ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ຠວຕິ. ‘‘ອຍໍ ປຸຣິໂສ ມມ ອຕ຺ຖກາໂມ, ໂຍ ມໍ ຄເຫຕ຺ວານ ທກາຍ ເນຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ນຍນຕ຺ຖກມ຺ມນິ ທິສ຺ສຕິ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ມໍ ອຸທກໍ ເນຕິ, ອຕ຺ຕໂນ ວສນກໂສພ຺ຠໍ ປາເປຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ‘‘ວິຣມຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ມມ ວຈນາຍາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາເມ ທິສ຺ສຕິ. ມມ ວຈນໂຕ ວິຣມຖາຕິ ຫິ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນວເສນ ອຕ຺ໂຖ. ‘‘ມຫາຄຓາຍ ຠຕ຺ຕາ ເມ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາເມ ທິສ຺ສຕິ. ມມ ມຫໂຕ ຫໍສຄຓສ຺ສ ຠຕ຺ຕາຕິ ຫິ ສາມິວຈນວເສນ ອຕ຺ໂຖ. ມມ ຫໍສຣາຊາຕິ ເຈຕ຺ຖ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ‘‘ອສກ຺ກຕາ ຈສ຺ມ ຘນຎ຺ຈຍາຍາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາເມ ທິສ຺ສຕິ. ມຍໍ ຘນຎ຺ຈຍສ຺ສ ຣຎ຺ໂຎ ອສກ຺ກຕາ ຈ ຠວາມາຕິ ຫິ ກຕ຺ຕຸຕ຺ເຖ ສາມິວຈນໍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຘນຎ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ ວາ ‘‘ຘນຎ຺ຈເຍນາ’’ຕິ ວາ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ເອວໍ ອວຕ຺ວາ ‘‘ຘນຎ຺ຈຍາຍາ’’ຕິ ສມ຺ປທານວຈນໍ ທານກ຺ຣິຍາທິກສ຺ສ ສມ຺ປທານວິສຍສ຺ສ ອຠາວໂຕ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາເມເຍວ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ມາ ຘນຎ຺ຈຍຣາເຊນ ມຍໍ ອສກ຺ກຕາ ຈ ຠວາມາຕິ ອຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອຎ຺ຎມ຺ປິ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາມຏ຺ຐານໍ ມຄ຺ຄິຕພ຺ພໍ.

‘‘ວິຣາຄາຍ ¶ ອຸປສມາຍ ນິໂຣຘາຍາ’’ຕິອາທີນິ ປນ ອເນກສຫສ຺ສານິ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ສທ຺ທຣູປານິ ຕທຕ຺ເຖ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍາປິ ຫິ ຘມ຺ມວິນຍສທ຺ທຕ຺ຖໍ ວຓ຺ເຓນ຺ຕາ ‘‘ຘມ຺ມານໍ ວິນຍາຍ. ອນວຊ຺ຊຘມ຺ມຕ຺ຖຎ຺ເຫສ ວິນໂຍ, ນ ຠວໂຠຄາທິອຕ຺ຖ’’ນ຺ຕິ ຕທຕ຺ຖວເສເນວ ອາຍາເທສສຫິຕໍ ສທ຺ທຣູປໍ ປຍຸຎ຺ຊິໍສຸ, ເອວໍ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ຣູປານິ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມນິ ນຍນຕ຺ຖກມ຺ມນິ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາເມ ຕທຕ຺ເຖ ຈາຕິ ອິເມສຸ ຈຕູສຸເຍວ ຐາເນສຸ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ປນ ທານໂຣຈນາທິເຠເທ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍ. ຕຖາ ຫິ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ‘‘ອຕ຺ຖາຍາຕິ ສມ຺ປທານວຈນ’’ນ຺ຕິ ອາຍາເທສສຫິຕໍ ສທ຺ທຣູປໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ປຸຣິສສທ຺ທາທິວເສນ ປນ ຕາທິສານິ ຣູປານິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ ຕາທິສານໍ ສທ຺ທຣູປານໍ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ອປ຺ປວຕ຺ຕນໂຕ. ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓປິ ຫິ ‘‘ອາຍ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ຕູ’’ຕິ ລກ຺ຂຓສ຺ສ ວຸຕ຺ຕິຍໍ ‘‘ອຕ຺ຖາຍ ຫິຕາຍ ສຸຂາຍ ເທວມນຸສ຺ສານ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ປຸຣິສາຍາ’’ຕິ ວາ ‘‘ສມຓາຍາ’’ຕິ ວາ ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓາຍາ’’ຕິ ວາ ນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ສິຍາ – ນນຸ ໂຠ ຕສ຺ເສວ ວຸຕ຺ຕິຍໍ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖີຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ປຸຣິສສ຺ສ ມຸຂໍ. ເອກວຈນສ຺ສາຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ປຸຣິສານໍ ທທາຕິ. ວາຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ທາຕາ ໂຫຕິ ສມຓສ຺ສ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ວາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ‘‘ປຸຣິສາຍ ສມຓາຍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາຍາ’’ຕິອາທີນິ ປທຣູປານິ ນຍໂຕ ທສ຺ສິຕານິ, ເກວລໍ ປນ ມຸຂສທ຺ທໂຍຄໂຕ ພຫຸວຈນຠາວໂຕ ວິກປ຺ປນໂຕ ຈ ‘‘ປຸຣິສາຍາ’’ຕິອາທີນິ ນ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ, ມຸຂສທ຺ທໂຍຄາທິວິຣຫິເຕ ປນ ຐາເນ ອວສ຺ສໍ ສິຊ຺ຌນ຺ຕີຕິ? ເອຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ – ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖີຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ປຸຣິສສ຺ສ ມຸຂ’’ນ຺ຕິ ວທນ຺ໂຕ ‘‘ສເຈ ອາຍາເທໂສ ຠເວຍ຺ຍ ¶ , ຈຕຸຕ຺ຖິຍາ ເອວ ຠວຕິ, ນ ຉຏ຺ຐິຍາ’’ຕິ ທສ຺ເສນ຺ໂຕ ‘‘ມຸຂ’’ນ຺ຕິ ປທໍ ທສ຺ເສສິ, ນ ຈ ເຕນ ‘‘ມຸຂສທ຺ທຏ຺ຐາເນ ເທຕີຕິອາທິເກ ສມ຺ປທານວິສຍຠູເຕ ກ຺ຣິຍາປເທ ຐິເຕ ອາຍາເທໂສ ໂຫຕີ’’ຕິ ທສ຺ເສຕິ. ‘‘ເອກວຈນສ຺ສາຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ປຸຣິສານໍ ທທາຕີ’’ຕິ ວທນ຺ໂຕປິ ‘‘ເອກວຈນສ຺ເສວ ອາຍາເທໂສ ໂຫຕິ, ນ ພຫຸວຈນສ຺ສາ’’ຕິ ທສ຺ເສຕິ. ‘‘ທທາຕີ’’ຕິ ອິທໍ ປທໍ ‘‘ປຸຣິສານ’’ນ຺ຕິ ປທສ຺ສ ສມ຺ປທານວຈນຕ຺ຕໍ ຎາເປຕຸໍ ອໂວຈ, ນ ຈ ‘‘ເທຕີຕິອາທິເກ ສມ຺ປທານວິສຍຠູເຕ ກ຺ຣິຍາປເທ ສຕິ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທໂສ ໂຫຕີ’’ຕິ ອິມມຕ຺ຖໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ‘‘ວາຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ທາຕາ ໂຫຕິ ສມຓສ຺ສ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ວາ’’ຕິ ຈ ວທນ຺ໂຕປິ ‘‘ສມ຺ປທາເນເຍວ ວິກປ຺ເປນ ອາຍາເທໂສ ໂຫຕີ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນ ທານາທິກ຺ຣິຍໍ ປຏິຈ຺ຈ ອາຍາເທສວິຘານໍ ຎາເປຕິ.

ຍທິ ປນ ທານາທິກ຺ຣິຍໍ ປຏິຈ຺ຈ ອາຍາເທສວິຘານໍ ສິຍາ, ວຸຕ຺ຕິກາຣເກນ ລກ຺ຂຓສ຺ສ ວຸຕ຺ຕິຍໍ ມູໂລທາຫຣເຓເຍວ ‘‘ອຕ຺ຖາຍ ຫິຕາຍາ’’ຕິ ຕທຕ຺ຖປໂຍຄານິ ວິຍ ‘‘ປຸຣິສາຍ ທີຍເຕ’’ຕິອາທິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ສິຍາ, ນ ຈ ວຸຕ຺ຕໍ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ? ພຸທ຺ຘວຈເນ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ຕາທິສສ຺ສ ປໂຍຄສ຺ສ ອຠາວາ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ຫິ ປຠິນ຺ນປຏິສມ຺ຠິໂທ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກຈ຺ຈາໂນ ‘‘ປຸຣິສສ຺ສ ທີຍເຕ’’ຕິ ອາຍາເທສຣຫິຕານິເຍວ ຣູປານິ ທສ຺ເສຕິ, ‘‘ອຕ຺ຖາຍາຕິ ສມ຺ປທານວຈນ’’ນ຺ຕິ ຠຓນ຺ໂຕປິ ຈ ເຖໂຣ ທານາທິກ຺ຣິຍາເປກ຺ຂໍ ອກຕ຺ວາ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕໍ ຣູປເມວ ນິທ຺ທິສິ. ເຕນ ໂສ ປໂຍໂຄ ຕທຕ຺ຖປ຺ປໂຍໂຄຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ອິຕິ ອິເມຫິ ກາຣເຓຫິ ຊານິຕພ຺ພໍ ‘‘ທານາທິກ຺ຣິຍໍ ປຏິຈ຺ຈ ອາຍາເທສວິຘານໍ ນ ກຕ’’ນ຺ຕິ. ຍຊ຺ເຊວໍ ‘‘ອຕ຺ຖາຍ ຫິຕາຍາ’’ຕິອາທີນິເຍວ ຕທຕ຺ຖປ຺ປໂຍຄານິ ‘‘ອາຍ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ຕູ’’ຕິ ລກ຺ຂຓສ຺ສ ວິສຍາ ຠເວຍ຺ຍຸໍ, ນາຎ຺ຎານີຕິ? ຕນ຺ນ, ອຎ຺ຎານິປິ ວິສຍາເຍວ ຕສ຺ສ. ກຕມານິ? ‘‘ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ອປ຺ໂປ ¶ ສຄ຺ຄາຍ ຄຈ຺ຉຕິ, ທກາຍ ເນຕິ, ວິຣມຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ມມວຈນາຍ, ຄຓາຍ ຠຕ຺ຕາ’’ຕິອາທີນິ. ‘‘ສຄ຺ຄສ຺ສ ຄມເນນ ວາ’’ຕິອາທີນິ ປນ ວາຘິກາຣຕ຺ຕາ ອວິສຍາວາຕິ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ເອວໍ ສນ຺ເຕ ວຸຕ຺ຕິກາຣເກນ ມູໂລທາຫຣເຓສຸ ‘‘ອຕ຺ຖາຍ ຫິຕາຍ ສຸຂາຍ ເທວມນຸສ຺ສານ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍາ’’ຕິອາທີນິປິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ, ກິມຸທາຫຣເຓ ປນ ‘‘ວາຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ສຄ຺ຄສ຺ສ ຄມເນນ ວາ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພນ຺ຕິ? ສຈ຺ຈໍ, ອວຈເນ ກາຣຓມຕ຺ຖິ, ຕໍ ສຸຓາຖ – ‘‘ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ອປ຺ໂປ ສຄ຺ຄາຍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຫິ ‘‘ມູລາຍ, ສຄ຺ຄາຍາ’’ຕິ ປທານິ ສຸທ຺ຘສມ຺ປທານວຈນານິ ນ ໂຫນ຺ຕິ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມນິ ວຕ຺ຕນໂຕ, ຕສ຺ມາ ມູໂລທາຫຣເຓສຸ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ຕຖາ ‘‘ທກາຍ ເນຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ທກາຍາ’’ຕິ ປທໍ ນຍນຕ຺ຖກມ຺ມນິ ວຕ຺ຕນໂຕ ສຸທ຺ຘສມ຺ປທານວຈນໍ ນ ໂຫຕີຕິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ວິຣມຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ມມ ວຈນາຍາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ວຈນາຍາ’’ຕິ ປທໍ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນໂຕ, ‘‘ຄຓາຍ ຠຕ຺ຕາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຄຓາຍາ’’ຕິ ປທໍ ສາມິວຈນຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນໂຕ, ‘‘ອສກ຺ກຕາ ຈສ຺ມ ຘນຎ຺ຈຍາຍາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຘນຎ຺ຈຍາຍາ’’ຕິ ປທໍ ກຕ຺ຕຸວເສນ ສາມິອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນໂຕ ສຸທ຺ຘສມ຺ປທານວຈນໍ ນ ໂຫຕີຕິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ. ກິມຸທາຫຣເຓປິ ‘‘ສຄ຺ຄສ຺ສາ’’ຕິ ປທໍ ຄມນສທ຺ທສນ຺ນິຘານໂຕ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມນິ ວຕ຺ຕນໂຕ ສຸທ຺ຘສມ຺ປທານວຈນໍ ນ ໂຫຕີຕິ ‘‘ວາຕິ ກິມຕ຺ຖໍ ສຄ຺ຄສ຺ສ ຄມເນນ ວາ’’ຕິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວຎ຺ເຫຕ຺ຖ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ພຸທ຺ຘວຈນໍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖານຍຎ຺ຈ ປຕ຺ວາ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ຣູປານິ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມາທີສຸ ຈຕູສຸເຍວ ຐາເນສຸ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ປນ ທານໂຣຈນາທິເຠເທ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ‘‘ຈນ຺ທນສາຣໍ ເຊຏ຺ຐິກາຍ ອທາສິ ສຸວຓ຺ຓມາລໍ ກນິຏ຺ຐາຍາ’’ຕິ ທານປ຺ປໂຍເຄ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕຣູປທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຣາຊກຎ຺ຎາຍ ທີຍເຕ, ຣາຊກຎ຺ຎາຍ ¶ ຣຸຈ຺ຈຕິ ອລງ຺ກາໂຣ, ຣາຊກຎ຺ຎາຍ ຉຕ຺ຕໍ ຘາເຣຕິ, ຣາຊກຎ຺ຎາຍ ນໂມ ກໂຣຫິ, ຣາຊກຎ຺ຎາຍ ໂສຕ຺ຖິ ຠວຕຸ, ຣາຊກຎ຺ຎາຍ ສິລາຆເຕ’’ຕິອາທີຫິປິ ປໂຍເຄຫິ ຠວິຕພ຺ພໍ, ອຖ ກສ຺ມາ ‘‘ພຸທ຺ຘວຈນໍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖານຍຎ຺ຈ ປຕ຺ວາ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ຣູປານິ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມາທີສຸ ຈຕູສຸເຍວ ຐາເນສຸ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ປນ ທານໂຣຈນາທິເຠເທ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍ’’ຕິ ວທຖາຕິ? ອຸປ຺ປຖມວຕິຓ຺ໂຓ ຠວໍ, ນ ຫິ ຠວໍ ອມ຺ຫາກໍ ວຈນຕ຺ຖໍ ຊານາຕິ. ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖ ອມ຺ຫາກໍ ວຈນຕ຺ໂຖ – ສພ຺ພານິປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານິ ເອກວຈນວເສນ ຕຕິຍາຈຕຸຕ຺ຖີປຎ຺ຈມີຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມີຐາເນສຸ ສມສມານິ ໂຫນ຺ຕິ, ອປ຺ປານິ ອສມານິ, ຕສ຺ມາ ຕານິ ຐເປຕ຺ວາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄນປຸໍສກລິງ຺ເຄສຸ ປຸຣິສາທິ ຈິຕ຺ຕາທິສທ຺ທານໍ ອກາຣນ຺ຕປກຕິຠາເວ ຐິຕານໍ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສສຫິຕານິ ຣູປານິ ພຸທ຺ຘວຈນາທີສຸ ທານໂຣຈນາທິເຠເທ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ສມ຺ປທານວິສເຍ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເຕເນວ ຫິ ‘‘ມູລາຍ, ສຄ຺ຄາຍ, ທກາຍ, ວຈນາຍ, ຄຓາຍາ’’ຕິອາທີນິ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມາທີສຸ ຕີສຸ ‘‘ອຠິຎ຺ຎາຍ, ສມ຺ໂພຘາຍ, ນິພ຺ພານາຍາ’’ຕິ ເອວມາທີນິ ປນ ອເນກສຕານິ ຕິລິງ຺ຄປທານິ ຕທຕ຺ເຖເຍວາຕິ ອິເມສຸ ຈຕູສຸ ຐາເນສຸ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ‘‘ເທຕິ, ໂຣຈຕິ, ຘາເຣຕີ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ສຸທ຺ຘສມ຺ປທານວິສເຍສຸ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ຠວນ຺ຕິ ຈຕ຺ຣ –

ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ, ອາຍາເທເສນ ສໍຍຸຕໍ;

ຣູປໍ ອນິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ, ຐາເນສຸ ຈຕຸສຸຏ຺ຐິຕໍ.

ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມນິ ເຈວ, ນຍນຕ຺ຖສ຺ສ ກມ຺ມນິ;

ວິຠຕ຺ຕິຍາ ວິປລ຺ລາເສ, ຕທຕ຺ເຖ ຈາຕິ ນິທ຺ທິເສ.

‘‘ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ອປ຺ໂປ ສຄ຺ຄາຍ ຄຈ຺ຉຕິ’’;

ເອວໍ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖກມ຺ມສ຺ມິໍ, ທິຏ຺ຐມມ຺ເຫຫິ ສາສເນ.

‘‘ທກາຍ ¶ ເນຕິ’’ ອິຈ຺ເຈວໍ, ນຍນຕ຺ຖສ຺ສ ກມ຺ມນິ;

‘‘ວຈນາຍາ’’ຕິ ນິສ຺ສກ຺ເກ, ວິຣມຓປ຺ປໂຍຄໂຕ.

‘‘ຄຓາຍ’’ອິຕິ ສາມິສ຺ມິໍ, ‘‘ຠຕ຺ຕາ’’ຕິ ສທ຺ທໂຍຄໂຕ;

‘‘ຘນຎ຺ຈຍາຍາ’’ຕິ ປທໍ, ກຕ຺ຕຸຕ຺ເຖ ສາມິສູຈກໍ.

‘‘ອສກ຺ກຕາ’’ຕິ ສທ຺ທສ຺ສ, ໂຍຄໂຕຕິ ວິນິທ຺ທິເສ;

ອຎ຺ໂຎ ຈາປິ ວິປລ຺ລາໂສ, ມຄ຺ຄິຕພ຺ໂພ ວິຠາວິນາ.

‘‘ອຠິຎ຺ຎາຍ ສມ຺ໂພຘາຍ, ນິພ຺ພານາຍາ’’ຕິມານິ ຕຸ;

ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍວເສເນວ, ຕທຕ຺ຖສ຺ມິໍ ວິນິທ຺ທິເສ.

ເອວໍ ປາຐານຸໂລເມນ, ກຖິໂຕ ອາຍສມ຺ຠໂວ;

ອິທນ຺ຕຸ ສຸຂຸມໍ ຐານໍ, ຈິນ຺ເຕຕພ຺ພໍ ປຸນປ຺ປຸນໍ.

ໂອກາຣນ຺ຕວເສເນວ, ນານານຍສຸມຓ຺ຑິຕາ;

ປທມາລາ ມເຫສິສ຺ສ, ສາສນຕ຺ຖໍ ປກາສິຕາ.

ອິມມຕິມຘຸຣຎ຺ເຈ ຈິຕ຺ຕິກຕ຺ວາ ສຸເຓຍ຺ຍຸໍ,

ວິວິຘນຍວິຈິຕ຺ຕໍ ສາຘໂວ ສທ຺ທນີຕິໍ;

ຊິນວຣວຈເນເຕ ສທ຺ທໂຕ ຊາຕກງ຺ຂໍ,

ກຸມຸທມິວ’ສິນາ ເວ ສຸຏ຺ຐຸ ຉິນ຺ເທຍ຺ຍຸເມຕ຺ຖ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ

ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ສວິນິຈ຺ຉໂຍ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ

ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ ນາມ

ປຎ຺ຈໂມ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

ອກາຣນ຺ໂຕກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໖. ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນາມິກປທມາລາ

ອຖ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູເປສຸ ອຠິຠວິຕຸ ອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລໍ ¶ ວກ຺ຂາມ – ສຕ຺ຖາ, ສຕ຺ຖາ, ສຕ຺ຖາໂຣ. ສຕ຺ຖາຣໍ, ສຕ຺ຖາໂຣ. ສຕ຺ຖາຣາ, ສຕ຺ຖາເຣຫິ, ສຕ຺ຖາເຣຠິ. ສຕ຺ຖຸ, ສຕ຺ຖຸສ຺ສ, ສຕ຺ຖຸໂນ, ສຕ຺ຖານໍ, ສຕ຺ຖາຣານໍ. ສຕ຺ຖາຣາ, ສຕ຺ຖາເຣຫິ, ສຕ຺ຖາເຣຠິ. ສຕ຺ຖຸ, ສຕ຺ຖຸສ຺ສ, ສຕ຺ຖຸໂນ, ສຕ຺ຖານໍ, ສຕ຺ຖາຣານໍ. ສຕ຺ຖຣິ, ສຕ຺ຖາເຣສຸ. ໂຠ ສຕ຺ຖ, ໂຠ ສຕ຺ຖາ, ຠວນ຺ໂຕ ສຕ຺ຖາໂຣ.

ອຍໍ ຍມກມຫາເຖເຣນ ກຕາຍ ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍາ ອາຄໂຕ ນໂຍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ຈ ກຈ຺ຈາຍເນ ຈ ‘‘ສຕ຺ຖຸນາ’’ຕິ ປທໍ ອນາຄຕມ຺ປິ ຄເຫຕພ຺ພເມວ ‘‘ຘມ຺ມຣາເຊນ ສຕ຺ຖຸນາ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ. ‘‘ສຕ຺ຖາຣາ, ສຕ຺ຖຸນາ, ສຕ຺ຖາເຣຫິ, ສຕ຺ຖາເຣຠີ’’ຕິ ກໂມ ຈ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອສຕິປິ ອຕ຺ຖວິເສເສ ພ຺ຍຎ຺ຊນວິເສສວເສນ, ພ຺ຍຎ຺ຊນວິເສສາຠາເວປິ ອຕ຺ຖນານຕ຺ຖຕາວເສນ ສທ຺ທນ຺ຕຣສນ຺ທສ຺ສນໍ ນິຣຸຕ຺ຕິກ຺ກໂມຕິ ‘‘ສຕ຺ຖາ’’ຕິ ປທໍ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ທ຺ວິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກາທີສຸ ປນ ‘‘ສຕ຺ຖາ’’ຕິ ປຐມາພຫຸວຈນໍ ນ ອາຄຕໍ. ກິຎ຺ຈາປິ ນ ອາຄຕໍ, ຕຖາປິ ‘‘ອວິຕກ຺ກິຕາ ມຈ຺ຈຸມຸປພ຺ພຊນ຺ຕີ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ‘‘ອວິຕກ຺ກິຕາ’’ຕິ ປຐມາພຫຸວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ສຕ຺ຖາ’’ຕິ ປທສ຺ສ ປຐມາພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ອວສ຺ສມິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ຕຖາ ວຕ຺ຕາ, ຘາຕາ, ຄນ຺ຕາທີນມ຺ປິ ຕຄ຺ຄຕິກຕ຺ຕາ. ຕຖາ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ‘‘ສຕ຺ຖາເຣ’’ຕິ ທຸຕິຍາພຫຸວຈນຎ຺ຈ ‘‘ສຕ຺ຖຸສ຺ສ, ສຕ຺ຖານ’’ນ຺ຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ເຐກວຈນພຫຸວຈນານິ ຈ ອາຄຕານິ, ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ປນ ນ ອາຄຕານິ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ມາຕາປິຕໂຣ ໂປເສຕິ. ຠາຕໂຣ ອຕິກ຺ກມຕີ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ສຕ຺ຖາເຣ’’ຕິ ທຸຕິຍາພຫຸວຈນຣູປໍ ອຍຸຕ຺ຕໍ ວິຍ ທິສ຺ສຕິ. ກຈ຺ຈາຍນາທີສຸ ‘‘ໂຠ ສຕ຺ຖ, ໂຠ ສຕ຺ຖາ’’ ອິຕິ ຣສ຺ສທີຆວເສນ ອາລປເນກວຈນທ຺ວຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ‘‘ໂຠ ສຕ຺ຖ’’ ອິຕິຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ ສຕ຺ຖາໂຣ’’ຕິ ອາຣາເທສວເສນ ອາລປນພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ¶ ‘‘ໂຠ ສຕ຺ຖ’’ ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ໂຠ ສຕ຺ຖາ’’ ອິຕິ ທີຆວເສນ ອາລປນພຫຸວຈນໍ ລປິຕໍ. ສພ຺ພເມຕໍ ອາຄເມ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕ຺ວາ ຍຖາ ນ ວິຣຸຊ຺ຌຕິ, ຕຖາ ຄເຫຕພ຺ພໍ.

ອິທານິ ສຕ຺ຖຸສທ຺ທສ຺ສ ຍໍ ຣູປນ຺ຕຣໍ ອມ຺ເຫຫິ ທິຏ຺ຐໍ, ຕໍ ທສ຺ເສສ຺ສາມ – ຕຖາ ຫິ ‘‘ອິເມສໍ ມຫານາມ ຕິຓ຺ຓໍ ສຕ຺ຖູນໍ ເອກາ ນິຏ຺ຐາ ອຸທາຫຸ ປຸຖຸ ນິຏ຺ຐາ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ‘‘ສຕ຺ຖູນ’’ນ຺ຕິ ປທໍ ທິຏ຺ຐໍ, ຕສ຺ມາ ອຍມ຺ປິ ກໂມ ເວທິຕພ຺ໂພ ‘‘ສຕ຺ຖຸ, ສຕ຺ຖຸສ຺ສ, ສຕ຺ຖຸໂນ, ສຕ຺ຖານໍ, ສຕ຺ຖາຣານໍ, ສຕ຺ຖູນ’’ນ຺ຕິ. ອຠິຠວິຕາ, ອຠິຠວິຕາ, ອຠິຠວິຕາໂຣ. ອຠິຠວິຕາຣໍ, ອຠິຠວິຕາໂຣ. ອຠິຠວິຕາຣາ, ອຠິຠວິຕຸນາ, ອຠິຠວິຕາເຣຫິ, ອຠິຠວິຕາເຣຠິ. ອຠິຠວິຕຸ, ອຠິຠວິຕຸສ຺ສ, ອຠິຠວິຕຸໂນ, ອຠິຠວິຕານໍ, ອຠິຠວິຕາຣານໍ, ອຠິຠວິຕູນໍ. ອຠິຠວິຕາຣາ, ອຠິຠວິຕາເຣຫິ, ອຠິຠວິຕາເຣຠິ. ອຠິຠວິຕຸ, ອຠິຠວິຕຸສ຺ສ, ອຠິຠວິຕຸໂນ, ອຠິຠວິຕານໍ, ອຠິຠວິຕາຣານໍ. ອຠິຠວິຕຣິ, ອຠິຠວິຕາເຣສຸ. ໂຠ ອຠິຠວິຕ, ໂຠ ອຠິຠວິຕາ, ຠວນ຺ໂຕ ອຠິຠວິຕາໂຣ. ຍຖາ ປເນຕ຺ຖ ອຠິຠວິຕຸ ອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ສຕ຺ຖຸນເຍນ ໂຍຊິຕາ, ເອວໍ ປຣິຠວິຕຸອາທີນຎ຺ຈ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ຕໍສທິສານໍ ນາມິກປທມາລາ ສຕ຺ຖຸນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖຎ຺ຎານິ ຕໍສທິສານິ ນາມ ‘‘ວຕ຺ຕາ, ຘາຕາ’’ອິຈ຺ຈາທີນໍ ປທານໍ ວຕ຺ຕຸຘາຕຸ ອິຈ຺ຈາທີນິ ປກຕິຣູປານິ.

ວຕ຺ຕາ ຘາຕາ ຄນ຺ຕາ ເນຕາ,

ທາຕາ ກຕ຺ຕາ ເຈຕາ ຕາຕາ;

ເຉຕ຺ຕາ ເຠຕ຺ຕາ ຫນ຺ຕາ ເມຕາ,

ເຊຕາ ໂພທ຺ຘາ ຎາຕາ ໂສຕາ.

ຄຊ຺ຊິຕາ ວສ຺ສິຕາ ຠຕ຺ຕາ, ມຸຈ຺ຉິຕາ ປຏິເສຘິຕາ;

ຠາສິຕາ ປຸຈ຺ຉິຕາ ຂນ຺ຕາ, ອຸຏ຺ຐາໂຕກ຺ກມິຕາ ຕຕາ.

ນຕ຺ຕາ ¶ ປນຕ຺ຕາ ອກ຺ຂາຕາ, ສຫິຕາ ປຏິເສວິຕາ;

ເນຕາ ວິເນຕາ ອິຈ຺ຈາທີ, ວຕ຺ຕເຣ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕຣິ.

ອຸປ຺ປາເທຕາ ວິຎ຺ຎາເປຕາ, ສນ຺ທສ຺ເສຕາ ປພ຺ຣູເຫຕາ;

ໂພເຘຕາທີ ຈຎ຺ເຎ ສທ຺ທາ, ເຎຍ຺ຍາ ເຫຕຸສ຺ມິໍ ອຕ຺ຖສ຺ມິໍ.

ກຕ຺ຕາ ຂຕ຺ຕາ ເນຕ຺ຕາ ຠຕ຺ຕາ, ປິຕາ ຠາຕາຕິເມ ປນ;

ກິຎ຺ຈິ ຠິຊ຺ຊນ຺ຕິ ສຸຕ຺ຕສ຺ມິໍ, ຕໍ ປເຠທໍ ກເຖສ຺ສຫໍ.

ສຕ຺ຖາຕິອາທີສຸ ເກຈິ, ອຸປໂຍເຄນ ສາມິນາ;

ສເຫວ ນິຈ຺ຈໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ເນວ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ ເກຈິ ຕຸ.

ຕຕ຺ຣ ກຕ຺ຕຸສທ຺ທາທໂຍ ຣູປນ຺ຕຣວເສນ ສຕ຺ຖຸສທ຺ທໂຕ ກິຎ຺ຈິ ຠິຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອຸຏ຺ເຐຫິ ກຕ຺ເຕ ຕຣມາໂນ, ຄນ຺ຕ຺ວາ ເວສ຺ສນ຺ຕຣໍວທາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ກຕ຺ເຕ’’ຕິ ອິທໍ ອາລປເນກວຈນຣູປໍ, ເອວຎ຺ຫິ ‘‘ໂຠ ກຕ຺ຕາ’’ຕິ ຣູປໂຕ ຣູປນ຺ຕຣໍ ນາມ. ‘‘ເຕນ ຫິ ໂຠ ຂຕ຺ເຕ ເຍນ ຈມ຺ເປຍ຺ຍກາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຄຫປຕິກາ ເຕນຸປສງ຺ກມາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຂຕ຺ເຕ’’ຕິ ອິທຎ຺ຈາລປເນກວຈນຣູປໍ. ເອວມ຺ປິ ‘‘ໂຠ ຂຕ຺ຕາ’’ຕິ ຣູປໂຕ ຣູປນ຺ຕຣໍ ນາມ. ‘‘ເນຕ຺ເຕ ອຸຊຸໍ ຄເຕ ສຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ເນຕ຺ເຕ’’ຕິ ອິທໍ ສຕ຺ຕມິຍາ ເອກວຈນຣູປໍ, ເອຕມ຺ປິ ‘‘ເນຕ຺ຕຣີ’’ຕິ ຣູປໂຕ ຣູປນ຺ຕຣໍ. ‘‘ອາຣາຘຍຕິ ຣາຊານໍ, ປູຊໍ ລຠຕິ ຠຕ຺ຕຸສູ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຠຕ຺ຕູສູ’’ຕິ ອິທໍ ສຕ຺ຕມິຍາ ພຫຸວຈນຣູປໍ. ‘‘ຠຕ຺ຕາເຣສູ’’ຕິ ຣູປໂຕ ຣູປນ຺ຕຣໍ, ອຕ຺ຣ ‘‘ຠຕ຺ຕູສູ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ, ‘‘ມາຕາປິຕູສຸ ປຓ຺ຑິຕາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ປິຕູສູ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ຈ ‘‘ວຕ຺ຕູສຸ ຘາຕູສຸ ຄນ຺ຕູສຸ ເນຕູສຸ ທາຕູສຸ ກຕ຺ຕູສູ’’ຕິ ເອວມາທິນໂຍປິ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອຍໍ ນໂຍ ສຕ຺ຖຸສທ຺ເທປິ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ໂພ ວິຍ ອມ຺ເຫ ປຏິຠາຕິ.

ປິຕາ, ປິຕາ, ປິຕໂຣ. ປິຕຣໍ, ປິຕໂຣ. ປິຕຣາ, ປິຕຸນາ, ເປຕ຺ຍາ, ປິຕເຣຫິ, ປິຕເຣຠິ, ປິຕູຫິ, ປິຕູຠິ. ປິຕຸ, ປິຕຸສ຺ສ, ປິຕຸໂນ ¶ , ປິຕານໍ, ປິຕຣານໍ, ປິຕູນໍ. ປິຕຣາ, ເປຕ຺ຍາ, ປິຕເຣຫິ, ປິຕເຣຠິ, ປິຕູຫິ, ປິຕູຠິ. ປິຕຸ, ປິຕຸສ຺ສ, ປິຕຸໂນ, ປິຕານໍ, ປິຕຣານໍ, ປິຕູນໍ. ປິຕຣິ, ປິຕເຣສຸ, ປິຕູສຸ. ໂຠ ປິຕ, ໂຠ ປິຕາ, ຠວນ຺ໂຕ ປິຕໂຣ. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ເປຕ຺ຍາ, ປິຕູນ’’ນ຺ຕິ ອິມໍ ນຍທ຺ວຍໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຠາຕຸສທ຺ທສ຺ສ ຈ ປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ມຕ຺ຍາ ຈ ເປຕ຺ຍາ ຈ ກຕໍ ສຸສາຘຸ, ອນຸຎ຺ຎາໂຕສິ ມາຕາປິຕູຫິ, ມາຕາປິຕູນໍ ອຈ຺ຈເຍນາ’’ຕິ ຈ ທສ຺ສນໂຕ ປິຕຸສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ເປຕ຺ຍາ, ປິຕູຫິ, ປິຕູຠິ. ປິຕູນ’’ນ຺ຕິ ຣູປເຠໂທ ຈ, ‘‘ປິຕໂຣ’’ ອິຈ຺ຈາທີສຸ ຣສ຺ສຕ຺ຕຎ຺ຈ ສຕ຺ຖຸສທ຺ທໂຕ ວິເສໂສ. ຕຕ຺ຖ ຈ ‘‘ເປຕ຺ຍາ’’ຕິ ອິທໍ ‘‘ຊນ຺ຕຸໂຍ, ເຫຕຸໂຍ, ເຫຕຸຍາ, ອຘິປຕິຍາ’’ຕິ ປທານິ ວິຍ ອຈິນ຺ເຕຍ຺ຍໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຣູປນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ໂຈທນາ ໂສຘນາ ຈາຕ຺ຣ ຠວຕິ – ສຕ຺ຖາ ປິຕາ ອິຈ຺ເຈວມາທີນິ ນິປ຺ຜນ຺ນຕ຺ຕມຸປາທາຍ ອາກາຣນ຺ຕານີຕິ ຈ, ປຐມໍ ຐເປຕພ຺ພໍ ປກຕິຣູປມຸປາທາຍ ອຸກາຣນ຺ຕານີຕິ ຈ ຕຸມ຺ເຫ ຠຓຖ, ‘‘ເຫຕຸ ສຕ຺ຖາຣທສ຺ສນໍ. ອມາຕາປິຕຣສໍວຑ຺ໂຒ. ກຕ຺ຕາຣນິທ຺ເທໂສ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ສຕ຺ຖາຣ ອິຈ຺ຈາທີນິ ກຖໍ ຕຸມ຺ເຫ ຠຓຖາຕິ? ເອຕານິປິ ມຍໍ ປກຕິຣູປມຸປາທາຍ ອຸກາຣນ຺ຕານີຕິ ຠຓາມາຕິ. ນນຸ ຈ ໂຠ ເອຕານິ ອກາຣນ຺ຕານີຕິ? ນ, ອຸກາຣນ຺ຕານິເຍວ ຕານິ. ນນຸ ຈ ໂຠ ໂຍ ອໍ ນາທີນິ ປຣຠູຕານິ ວຈນານິ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຍຫິ ອຸກາຣນ຺ຕສທ຺ທານມນ຺ຕສ຺ສ ອາຣາເທໂສ ສິຍາ, ຕສ຺ມາ ອກາຣນ຺ຕານີຕິ? ນ, ອີທິເສ ຐາເນ ປຣຠູຕານໍ ໂຍ ອໍ ນາທີນໍ ວຈນານມໂນກາສຕ຺ຕາ. ຕຖາ ຫິ ສມາສວິສໂຍ ເອໂສ. ສມາສວິສຍສ຺ມິຎ຺ຫິ ອຈິນ຺ເຕຍ຺ຍານິປິ ຣູປານິ ທິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ໂຠ ‘‘ຄາມໂຕ ນິກ຺ຂມຕີ’’ຕິ ປໂຍຄສ຺ສ ວິຍ ອສມາສວິສເຍ ‘‘ສຕ຺ຖາຣໂຕ ສຕ຺ຖາຣໍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ນິທ຺ເທສປາຬິທສ຺ສນໂຕ ‘‘ເຫຕຸ ¶ ສຕ຺ຖາຣທສ຺ສນ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ສຕ຺ຖາຣ ອິຈ຺ຈາທີນິ ອກາຣນ຺ຕານີຕິ ຈິນ຺ເຕຕພ຺ພານີຕິ? ນ ຈິນ຺ເຕຕພ຺ພານິ ‘‘ສຕ຺ຖາຣໂຕ ສຕ຺ຖາຣໍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ອຸກາຣນ຺ຕຕ຺ຕາ. ເອຕ຺ຖ ຫິ ອສມາສຕ຺ເຕປິ ໂຕປຈ຺ຈຍໍ ປຏິຈ຺ຈ ສຕ຺ຖຸສທ຺ທສ຺ສ ອຸກາໂຣ ອາຣາເທສໍ ລຠຕິ. ຍານິ ປນ ຕຸມ຺ເຫ ອຸກາຣສ຺ສ ອາຣາເທສນິມິຕ຺ຕານິ ໂຍ ອໍນາທີນິ ວຈນານິ ອິຈ຺ຉຖ, ຕານິ ອີທິເສ ຐາເນ ວິຎ຺ຎູນໍ ປມາຓໍ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ການິ ປນ ໂຫນ຺ຕີຕິ ເຈ? ອສມາສວິສເຍ ໂຕປຈ຺ຈໂຍ ຈ ສມາສວິສເຍ ປຣປທານິ ຈ ປຣປທາຠາເວ ສ຺ຍາທິວິຠຕ຺ຕິໂຍ ຈາຕິ ອິມາເນວ ອີທິເສ ຐາເນ ເອກນ຺ເຕນ ປມາຓໍ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ຘມ຺ມປທຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຍາວເທວ ອນຕ຺ຖາຍ, ຎຕ຺ຕໍ ພາລສ຺ສ ຊາຍຕີ’’ຕິ ອິມິສ຺ສາ ປາຬິຍາ ອຕ຺ຖສໍວຓ຺ຓນາຍໍ ‘‘ອຍໍ ນິມ຺ມາຕາປິຕໂຣຕິ ອິມສ຺ມິໍ ປຫເຏ ທຓ຺ໂຑ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ນິມ຺ມາຕາປິຕໂຣຕິ ອິມສ຺ສ ສມາສວິສຍຕ຺ຕາ ສິມ຺ຫິ ປເຣ ອຸກາໂຣ ອາຣາເທສໍ ລຠຕິ, ຕໂຕ ສິສ຺ສ ໂອກາຣາເທໂສ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ປທໍ ປກຕິຣູປວເສນ ອຸກາຣນ຺ຕໍ ຠວຕິ. ນິປ຺ຜນ຺ນຕ຺ຕມຸປາທາຍ ‘‘ປຸຣິໂສ, ອຸຣໂຄ’’ຕິ ປທານິ ວິຍ ໂອກາຣນ຺ຕຎ຺ຈ ຠວຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສມາສວິຄ຺ຄໂຫ ‘‘ມາຕາ ຈ ປິຕາ ຈ ມາຕາປິຕໂຣ, ນຕ຺ຖິ ມາຕາປິຕໂຣ ເອຕສ຺ສາຕິ ນິມ຺ມາຕາປິຕໂຣ’’ຕິ. ປກຕິຣູປວເສນ ຫິ ‘‘ນິມ຺ມາຕາປິຕຸ’’ ອິຕິ ຐິເຕ ສິວຈນສ຺ມິໍ ປເຣ ອຸກາຣສ຺ສ ອາຣາເທໂສ ໂຫຕິ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ຘມ຺ມປທຏ຺ຐກຖາໂປຕ຺ຖເກ ‘‘ອຍໍ ນິມ຺ມາຕາປິຕິໂກ’’ຕິ ປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ, ເອໂສ ປນ ‘‘ອຍໍ ນິມ຺ມາຕາປິຕໂຣ’’ຕິ ປທສ຺ສ ອຍຸຕ຺ຕຕໍ ມຎ຺ຎມາເນຫິ ຐປິໂຕຕິ ມຎ຺ຎາມ, ນ ໂສ ອຍຸຕ຺ໂຕ ອຏ຺ຐກຖາປາໂຐ. ໂສ ຫິ ອຸມງ຺ຄຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍໍ ເອກປິຕໂຣຕິ ສິມ຺ຫິ ອາຣາເທສປໂຍເຄນ ສເມຕິ. ຕຖາ ຫິ –

‘‘ຍຖາປິ ¶ ນິຍໂກ ຠາຕາ,

ສອຸທຣິໂຍ ເອກມາຕຸໂກ;

ເອວໍ ປຎ຺ຈາລຈນ຺ໂທ ເຕ,

ທຍິຕພ຺ໂພ ຣເຖສຠາ’’ຕິ

ອິມິສ຺ສາ ປາຬິຍາ ອຕ຺ຖໍ ສໍວຓ຺ເຓນ຺ເຕຫິ ປາຬິນຍຎ຺ຎູຫິ ຄຣູຫິ ‘‘ນິຍໂກຕິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິໂກ ເອກປິຕໂຣ ເອກມາຕຸຍາ ຊາໂຕ’’ຕິ ສິມ຺ຫິ ອາຣາເທສປໂຍຄຣຈນາ ກຕາ. ນ ເກວລຎ຺ຈ ສິມ຺ຫິ ອາຣາເທເສ ປຸລ຺ລິງ຺ຄປ຺ປໂຍໂຄເຍວມ຺ເຫຫິ ທິຏ຺ໂຐ, ອຖ ໂຂ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປ຺ປໂຍໂຄປິ ສາສເນ ທິຏ຺ໂຐ. ຕຖາ ຫິ ວິນຍປິຏເກ ຈູຬວຄ຺ເຄ ‘‘ອສ຺ສມຓີ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍຘີຕຣາ’’ຕິ ປທໍ ທິສ຺ສຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ສມາສວິຄ຺ຄໂຫ ‘‘ສກ຺ຍກຸເລ ອຸປ຺ປນ຺ນຕ຺ຕາ ສກ຺ຍສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຘີຕາ ສກ຺ຍຘີຕຣາ, ນ ສກ຺ຍຘີຕຣາ ອສກ຺ຍຘີຕຣາ’’ຕິ. ອິຘາປິ ສິມ຺ຫິ ປເຣ ອຸກາຣສ຺ສ ອາຣາເທໂສ ກໂຕ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາວສ຺ສ ອິຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ ອາປຈ຺ຈໂຍ, ຕໂຕ ສິໂລໂປ ຈ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເອວໍ ສມາສປທຕ຺ເຕ ສຕ຺ຖຸ ປິຕຸ ກຕ຺ຕຸສທ຺ທານໍ ນາມິກປທມາລາຍໍ ວຸຕ຺ຕຣູປໂຕ ໂກຈິ ໂກຈິ ຣູປວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ອຎ຺ເຎສມ຺ປິ ຣູປວິເສໂສ ນຍຎ຺ຎຸນາ ມຄ຺ຄິຕພ຺ໂພ ສຸຕ຺ຕນ຺ເຕສຸ. ໂກ ຫິ ນາມ ສມຕ຺ໂຖ ນິສ຺ເສສໂຕ ພຸທ຺ຘວຈນສາຄເຣ ສໍກິຓ຺ຓານິ ວິຈິຕ຺ຣານິ ປຓ຺ຑິຕຊນານໍ ຫທຍວິມ຺ຫາປນກຣານິ ປທຣູປຣຕນານິ ສມຸທ຺ຘຣິຕ຺ວາ ທສ຺ເສຕຸໍ, ຕສ຺ມາ ອມ຺ເຫຫິ ອປ຺ປມຕ຺ຕການິເຍວ ທສ຺ສິຕານິ.

ອທນ຺ຘຊາຕິໂກ ວິຎ຺ຎຸ-ຊາຕິໂກ ສຕຕໍ ອິຘ;

ໂຍຄໍ ກໂຣຕິ ເຈ ສຕ຺ຖຸ, ປາຬິຍໍ ໂສ ນ ກງ຺ຂຕິ.

ເຍ ປນິຘ ອມ຺ເຫຫິ ‘‘ສຕ຺ຖາ, ອຠິຠວິຕາ, ວຕ຺ຕາ, ກຕ຺ຕາ’’ທໂຍ ສທ຺ທາ ປກາສິຕາ, ເຕສຸ ເກຈິ ອຸປໂຍຄວຈເນນ ສທ຺ຘິໍ ນິຈ຺ຈໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ ‘‘ປຸຈ຺ຉິຕາ, ໂອກ຺ກມິຕາ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອຠິຊານາສິ ¶ ໂນ ຕ຺ວໍ ມຫາຣາຊ ອິມໍ ປຎ຺ຫໍ ອຎ຺ເຎ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ປຸຈ຺ຉິຕາ. ນິທ຺ທໍ ໂອກ຺ກມິຕາ’’ຕິອາທິປໂຍຄາ ພຫູ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເກຈິ ສາມິວຈເນນ ສທ຺ຘິໍ ນິຈ຺ຈໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ ‘‘ອຠິຠວິຕາ, ວຕ຺ຕາ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ປຈ຺ຈາມິຕ຺ຕານໍ ອຠິຠວິຕາ, ຕສ຺ສ ຠວນ຺ຕິ ວຕ຺ຕາໂຣ. ອມຕສ຺ສ ທາຕາ. ປຣິສ຺ສຍານໍ ສຫິຕາ. ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ມຄ຺ຄສ຺ສ, ອຸປ຺ປາເທຕາ ນຣຸຕ຺ຕໂມ’’ຕິອາທິປໂຍຄາ ພຫູ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເກຈິ ປນ ອຸປໂຍຄວຈເນນປິ ສທ຺ຘິໍ ເນວ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ ນິໂຍຄາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍໍ ປວຕ຺ຕນໂຕ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ສຕ຺ຖາ, ປິຕາ, ຠາຕາ, ນຕ຺ຕາ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອຸປໂຍຄວຈເນນ ສທ຺ຘິໍ ນິຈ຺ຈໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕີ’’ຕິອາທິວຈນໍ ກມ຺ມຠູຕໍ ອຕ຺ຖໍ ສນ຺ຘາຍ ກຕນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ເອວໍ ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິການໍ ອາກາຣນ຺ຕປທານໍ ປວຕ຺ຕິໍ ວິທິຕ຺ວາ ສທ຺ເທສຸ ອຕ຺ເຖສຸ ຈ ໂກສລ຺ລມິຈ຺ຉນ຺ເຕຫິ ປຸນ ລິງ຺ຄອນ຺ຕວເສນ ‘‘ສຕ຺ຖາ, ສຕ຺ໂຖ, ສຕ຺ຖ’’ນ຺ຕິ ຕິກໍ ກຕ຺ວາ ປທານມຕ຺ໂຖ ຈ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ຈ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ຈ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຣ ຫິ ‘‘ສຕ຺ຖາ’’ຕິ ອິທໍ ປຐມໍ ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ອາກາຣນ຺ຕຠູຕໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ‘‘ສຕ຺ໂຖ’’ຕິ ອິທໍ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ໂອກາຣນ຺ຕຠູຕໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ‘‘ສຕ຺ຖ’’ນ຺ຕິທໍ ປນ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕຠູຕໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ. ຕຕ຺ຣ ສຕ຺ຖາຕິ ສເທວກໍ ໂລກໍ ສາສຕິ ອນຸສາສຕີຕິ ສຕ຺ຖາ, ໂກ ໂສ? ຠຄວາ. ສຕ຺ໂຖຕິ ສຫ ອຕ຺ເຖນາຕິ ສຕ຺ໂຖ, ຠຓ຺ຑມູລໍ ຄເຫຕ຺ວາ ວາຓິຊ຺ຊາຍ ເທສນ຺ຕຣໍ ຄໂຕ ຊນສມູໂຫ. ສຕ຺ຖນ຺ຕິ ສາສຕິ ອາຈິກ຺ຂຕິ ອຕ຺ເຖ ເອເຕນາຕິ ສຕ຺ຖໍ, ພ຺ຍາກຣຓາທິຄນ຺ໂຖ, ອຖ ວາ ສສຕິ ຫິໍສຕິ ສຕ຺ເຕ ເອເຕນາຕິ ສຕ຺ຖໍ, ອສິອາທິ. ‘‘ສຕ຺ຖາ, ສຕ຺ຖາ, ສຕ຺ຖາໂຣ. ສຕ຺ຖາຣໍ, ສຕ຺ຖາໂຣ’’ຕິ ປຸເຣ ວິຍ ¶ ປທມາລາ. ‘‘ສຕ຺ໂຖ, ສຕ຺ຖາ. ສຕ຺ຖໍ, ສຕ຺ເຖ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ປທມາລາ. ‘‘ສຕ຺ຖໍ, ສຕ຺ຖານິ, ສຕ຺ຖາ. ສຕ຺ຖໍ, ສຕ຺ຖານິ, ສຕ຺ເຖ’’ຕິ ນປຸໍສເກ ວຕ຺ຕມານ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອວໍ ຕິຘາ ຠິນ຺ນາສຸ ນາມິກປທມາລາສຸ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ.

ສຕ຺ຖາ ຕິຏ຺ຐຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສຕ຺ຖາ ຍນ຺ຕິ ຘນຕ຺ຖິກາ;

ສຕ຺ຖາ ອເປຕິ ປຸຣິໂສ, ໂຠນ຺ໂຕ ສຕ຺ຖາ ທທາຖ ສໍ.

ເອວໍ ສຸຕິສາມຎ຺ຎວເສນ ສທິສຕາ ຠວຕິ.

ສຕ຺ຖໍ ຍໍ ຕິຂິຓໍ ເຕນ, ສຕ຺ໂຖ ກຕ຺ວານ ກປ຺ປິຍໍ;

ຜລໍ ສຕ຺ຖຸສ຺ສ ປາທາສິ, ສຕ຺ຖາ ຕໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ.

ເອວໍ ອສຸຕິສາມຎ຺ຎວເສນ ອສທິສຕາ ຠວຕິ, ຕຖາ ລິງ຺ຄອນ຺ຕວເສນ. ‘‘ເຈຕາ ເຈໂຕ’’ຕິ ຈ ‘‘ຕາຕາ ຕາໂຕ’’ຕິ ຈ ທຸກໍ ກຕ຺ວາ ປທານມຕ຺ໂຖ ຈ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ຈ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ຈ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ.

ຕຕ຺ຣ ຫິ ‘‘ເຈຕາ’’ຕິ ປຐມໍ ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ອາກາຣນ຺ຕຠູຕໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ຕຖາ ‘‘ຕາຕາ’’ຕິ ປທມ຺ປິ. ‘‘ເຈໂຕ’’ຕິ ອິທໍ ປນ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ໂອກາຣນ຺ຕຠູຕໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ຕຖາ ‘‘ຕາໂຕ’’ຕິ ປທມ຺ປິ. ຕຕ຺ຣ ເຈຕາຕິ ຈິໂນຕິ ຣາສິໍ ກໂຣຕີຕິ ເຈຕາ, ປາກາຣຈິນນໂກ ປຸຄ຺ຄໂລ, ອິຏ຺ຐກວຑ຺ຒກີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຈໂຕຕິ ຈິຕ຺ຕໍ, ເອວໍນາມໂກ ວາ ລຸທ຺ໂທ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຈິຕ຺ຕໍ ‘‘ເຈຕຍຕິ ຈິນ຺ເຕຕີ’’ຕິ ອຕ຺ຖວເສນ ເຈໂຕ, ລຸທ຺ໂທ ປນ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວເສນ. ຕາຕາຕິ ຕາຍຕີຕິ ຕາຕາ. ‘‘ອຆສ຺ສ ຕາຕາ ຫິຕສ຺ສ ວິຘາຕາ’’ຕິສ຺ສ ປໂຍໂຄ. ‘‘ຕາໂຕ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ຕາຍຕີຕິ ຕາໂຕ, ປຸຕ຺ຕານໍ ປິຕູສຸ, ປິຕຣານໍ ປຸຕ຺ເຕສຸ, ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ອຎ຺ເຎສຸ ປິຍປຸຄ຺ຄເລສຸ ວຕ຺ຕພ຺ພໂວຫາໂຣ ¶ ເອໂສ. ‘‘ໂສ ນູນ ກປໂຓ ຕາໂຕ, ຈິຣໍ ຣຸຈ຺ຈຕິ ອສ຺ສເມ. ກິຈ຺ເຉນາຘິຄຕາ ໂຠຄາ, ເຕ ຕາໂຕ ວິຘມໍ ຘມໍ. ເອຫິ ຕາຕາ’’ຕິອາທີສຸ ຈສ຺ສ ປໂຍໂຄ ເວທິຕພ຺ໂພ. ‘‘ເຈຕາ, ເຈຕາ, ເຈຕາໂຣ. ເຈຕາຣໍ, ເຈຕາໂຣ’’ຕິ ສຕ຺ຖຸນເຍນ ປທມາລາ. ‘‘ເຈໂຕ, ເຈຕາ. ເຈຕໍ, ເຈເຕ. ເຈຕສາ, ເຈເຕນາ’’ຕິ ມໂນຄຓນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ອຍໍ ຈິຕ຺ຕວາຈກສ຺ສ ເຈຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ. ‘‘ເຈໂຕ, ເຈຕາ. ເຈຕໍ, ເຈເຕ. ເຈເຕນາ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ອຍໍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກສ຺ສ ເຈຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ. ‘‘ຕາຕາ, ຕາຕາ, ຕາຕາໂຣ. ຕາຕາຣ’’ນ຺ຕິ ສຕ຺ຖຸນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ‘‘ຕາໂຕ, ຕາຕາ, ຕາຕ’’ນ຺ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ເອວມິມາສຸປິ ນາມິກປທມາລາສຸ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ, ຕຖາ ລິງ຺ຄອນ຺ຕວເສນ ‘‘ຎາຕາ, ຎາໂຕ, ຎາຕໍ, ຎາຕາ’’ຕິ ຈຕຸກ຺ກໍ ກຕ຺ວາ ປທານມຕ຺ໂຖ ຈ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ຈ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ຈ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ.

ຕຕ຺ຣ ຫິ ‘‘ຎາຕາ’’ຕິ ອິທໍ ປຐມໍ ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ອາກາຣນ຺ຕຠູຕໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ. ‘‘ຎາໂຕ ຎາຕ’’ນ຺ຕິ ອິມານິ ຍຖາກ຺ກມໍ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ໂຉກາຣນ຺ຕນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕຠູຕານິ ວາຈ຺ຈລິງ຺ເຄສຸ ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ຄານິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຎາໂຕ ອຕ຺ໂຖ ສຸຂາວໂຫ. ຎາຕເມຕໍ ກຸຣງ຺ຄສ຺ສາ’’ຕິ ເນສໍ ປໂຍຄາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ‘‘ຎາຕາ’’ຕິ ອິທໍ ປນ ປຐມໍ ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິຍໍ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາປິ ອາກາຣນ຺ຕຠູຕໍ ວາຈ຺ຈລິງ຺ເຄສຸ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ເອສາ ອິຕ຺ຖິມຍາ ຎາຕາ’’ຕິ ປໂຍໂຄ. ຕຕ຺ຣ ປຸລ຺ລິງ຺ຄປກ຺ເຂ ‘‘ຊານາຕີຕິ ຎາຕາ’’ຕິ ກຕ຺ຕຸກາຣກວຕ຺ຕມານກາລວເສນ ອຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄາທິປກ຺ເຂ ‘‘ຎາຍິຕ຺ຖາຕິ ຎາຕາ ຎາໂຕ ¶ ຎາຕ’’ນ຺ຕິ ກມ຺ມກາຣກາຕີຕກາລວເສນ ອຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ເອສ ນໂຍ ອຎ຺ຎຕ຺ຖາປິ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ‘‘ຎາຕາ, ຎາຕາ, ຎາຕາໂຣ. ຎາຕາຣ’’ນ຺ຕິ ສຕ຺ຖຸນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ‘‘ຎາໂຕ, ຎາຕາ. ຎາຕ’’ນ຺ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ‘‘ຎາຕໍ, ຎາຕານິ, ຎາຕາ. ຎາຕໍ, ຎາຕານິ, ຎາເຕ’’ຕິ ວກ຺ຂມານຈິຕ຺ຕນເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ‘‘ຎາຕາ, ຎາຕາ, ຎາຕາໂຍ. ຎາຕໍ, ຎາຕາ, ຎາຕາໂຍ’’ຕິ ວກ຺ຂມານກຎ຺ຎານເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ເອວມິມາສຸປິ ນາມິກປທມາລາສຸ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ. ອຎ຺ເຎສຸປິ ຐາເນສຸ ຍຖາຣຫໍ ອິມິນາ ນເຍນ ສທິສາສທິສຕາ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພາ. ວຕ຺ຕາ ຘາຕາ ຄນ຺ຕາທີນມ຺ປິ ‘‘ວທຕີຕິ ວຕ຺ຕາ, ຘາເຣຕີຕິ ຘາຕາ, ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຄນ຺ຕາ’’ຕິອາທິນາ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ນິພ຺ພຈນານິ ເຎຍ຺ຍານິ.

ຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອມ຺ເຫຫິ ປກິຓ຺ຓກວຈນໍ ກຖິຕໍ, ຕໍ ‘‘ອຏ຺ຐາເນ ອິທໍ ກຖິຕ’’ນ຺ຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ຍສ຺ມາ ອຍໍ ສທ຺ທນີຕິ ນາມ ສທ຺ທານມຕ຺ຖານຎ຺ຈ ຍຸຕ຺ຕາຍຸຕ຺ຕິປກາສນຕ຺ຖໍ ກຕາຣມ຺ຠຕ຺ຕາ ນານປ຺ປກາເຣນ ສພ຺ພໍ ມາຄຘໂວຫາຣໍ ສງ຺ໂຂເຠຕ຺ວາ ກຖິຕາເຍວ ໂສຠຕິ, ນ ອິຕຣຖາ, ຕສ຺ມາ ນານປ຺ປເຠເທນ ວຕ຺ຕຸມິຈ຺ຉາຍ ສມ຺ຠວໂຕ ‘‘ອຏ຺ຐາເນ ອິທໍ ກຖິຕ’’ນ຺ຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ນານາອຸປາເຍຫິ ວິຎ຺ຎູນໍ ຎາປນຕ຺ຖໍ ກຕາຣມ຺ຠຕ຺ຕາ ຈ ປນ ປຸນຣຸຕ຺ຕິໂທໂສເປຕ຺ຖ ນ ຈິນ຺ເຕຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ສທ຺ຘາສມ຺ປນ຺ເນຫິ ກຸລປຸຕ຺ເຕຫິ ອຍໍ ສທ຺ທນີຕິ ປິຏກຕ຺ຕໂຍປກາຣາຍ ສກ຺ກຈ຺ຈໍ ປຣິຍາປຸຓິຕພ຺ພາ.

ອິຕິ ອຠິຠວິຕາປທສທິສານິ ວຕ຺ຕາ, ຘາຕາ, ຄນ຺ຕາທີນິ ປທານິ ທສ຺ສິຕານິ. ອິທານິ ອຕໍສທິສານິ ທສ຺ເສສ຺ສາມ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ –

ຄຸຓວາ ຄຓວາ ເຈວ, ພລວາ ຍສວາ ຕຖາ;

ຘນວາ ສຸຕວາ ວິທ຺ວາ, ຘຸຕວາ ກຕວາປິ ຈ.

ຫິຕວາ ¶ ຠຄວາ ເຈວ, ຘິຕວາ ຖາມວາ ຕຖາ;

ຍຕວາ ຈາຄວາ ຈາຖ, ຫິມວິຈ຺ຈາທໂຍ ຣວາ.

ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ເຄຫິ, ອກາຣນ຺ເຕຫິ ປາຍໂຕ;

ວນ຺ຕຸສທ຺ໂທ ປໂຣ ໂຫຕິ, ຕທນ຺ຕາ ຄຸຓວາທໂຍ.

ສຎ຺ຎາວາ ຣສ຺ມິວາ ເຈວ, ມສ຺ສຸວາ ຈ ຍສສ຺ສິວາ;

ອິຈ຺ຈາທິທສ຺ສນາເປໂສ, ອາກາຣິວຓ຺ຓຸກາຣໂຕ;

ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄາທີສຸ ໂຫຕິ, ກຕ຺ຖຈີຕິ ປກາສເຍ.

ສຕິມາ ຄຕິມາ ອຕ຺ຖ-ທສ຺ສິມາ ຘິຕິມາ ຕຖາ;

ມຸຕິມາ ມຕິມາ ເຈວ, ຊຸຕິມາ ຫິຣິມາປິ ຈ.

ຖຸຕິມາ ຣຕິມາ ເຈວ, ຍຕິມາ ພລິມາ ຕຖາ;

ກສິມາ ສຸຈິມາ ຘີມາ, ຣຸຈິມາ ຈກ຺ຂຸມາປິ ຈ.

ພນ຺ຘຸມາ ເຫຕຸມາ’ຍສ຺ມາ, ເກຕຸມາ ຣາຫຸມາ ຕຖາ;

ຂາຓຸມາ ຠາຓຸມາ ໂຄມາ, ວິຊ຺ຊຸມາ ວສຸມາທໂຍ.

ປາປິມາ ປຸຕ຺ຕິມາ ເຈວ, ຈນ຺ທິມິຈ຺ຈາທໂຍປິ ຈ;

ອຕໍສທິສສທ຺ທາຕິ, ວິຎ຺ຎາຕພ຺ພາ ວິຠາວິນາ.

ອິວຓ຺ຓຸກາໂຣກາເຣຫິ, ມນ຺ຕຸສທ຺ໂທ ປໂຣ ຠເວ;

ອາກາຣນ຺ຕາ ຈິກາຣນ຺ຕາ, ອິມນ຺ຕູຕິ ວິຠາວເຍ.

ຄຸຓວາ, ຄຸຓວາ, ຄຸຓວນ຺ໂຕ. ຄຸຓວນ຺ຕໍ, ຄຸຓວນ຺ເຕ. ຄຸຓວຕາ, ຄຸຓວນ຺ເຕນ, ຄຸຓວນ຺ເຕຫິ, ຄຸຓວນ຺ເຕຠິ. ຄຸຓວໂຕ, ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ສ, ຄຸຓວຕໍ, ຄຸຓວນ຺ຕານໍ. ຄຸຓວຕາ, ຄຸຓວນ຺ຕາ, ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ມາ, ຄຸຓວນ຺ຕມ຺ຫາ, ຄຸຓວນ຺ເຕຫິ, ຄຸຓວນ຺ເຕຠິ. ຄຸຓວໂຕ, ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ສ, ຄຸຓວຕໍ, ຄຸຓວນ຺ຕານໍ. ຄຸຓວຕິ, ຄຸຓວນ຺ເຕ, ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ມິໍ, ຄຸຓວນ຺ຕມ຺ຫິ, ຄຸຓວນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ຄຸຓວາ, ຠວນ຺ໂຕ ຄຸຓວາ, ໂຠນ຺ໂຕ ຄຸຓວນ຺ໂຕ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ປນ ‘‘ເອຖ ຕຸມ຺ເຫ ອາວຸໂສ ສີລວາໂຫຖາ’’ຕິ ຈ,

‘‘ພລວນ຺ໂຕ ທຸພ຺ພລາ ໂຫນ຺ຕິ, ຖາມວນ຺ໂຕປິ ຫາຍເຣ;

ຈກ຺ຂຸມາ ອນ຺ຘິກາ ໂຫນ຺ຕິ, ມາຕຸຄາມວສໍ ຄຕາ’’ຕິ ຈ

ປາຬິຍໍ ‘‘ສີລວາ, ຈກ຺ຂຸມາ’’ຕິ ປຐມາພຫຸວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຄຸຓວາ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕາລປນຏ຺ຐາເນ ພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ຄຸຓວາ ສຕິມາ’’ຕິອາທີສຸປິ ເອເສວ ນໂຍ. ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍມ຺ປິ ຫິ ‘‘ຄຸຓວາ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕາລປນພຫຸວຈນານິ ອາຄຕານິ, ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນຠາເວເນວ ອາຄຕໍ, ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ປນ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ຈ ‘‘ໂຠ ຄຸຓວ’’ອິຕິ ຣສ຺ສວເສນ ອາລປເນກວຈນໍ ອາຄຕໍ. ມຍໍ ປນ ‘‘ຕຄ຺ຆ ຠຄວາ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ. ກຖໍ ນຸ ຠຄວາ ຕຸຍ຺ຫໍ ສາວໂກ ສາສເນ ຣໂຕ’’ຕິເອວມາທີສຸ ອເນກສເຕສຸ ປາເຐສຸ ‘‘ຠຄວາ’’ອິຕິ ອາລປເນກວຈນສ຺ສ ທີຆຠາວທສ຺ສນໂຕ ວນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນ ‘‘ໂຠ ຄຸຓວາ’’ອິຈ຺ຈາທິ ທີຆວເສນ ວຈນໍ ຍຸຕ຺ຕຕຣໍ ວິຍ ມຎ຺ຎາມ, ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນ ປນ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນ ຈ ‘‘ສພ຺ພເວຣຠຍາຕີຕ, ປາເທ ວນ຺ທາມິ ຈກ຺ຂຸມ. ເອວໍ ຊານາຫິ ປາປິມ’’ອິຈ຺ຈາທີສຸ ປາຬິປເທເສສຸ ‘‘ຈກ຺ຂຸມ’’ອິຈ຺ຈາທິອາລປເນກວຈນສ຺ສ ຣສ຺ສຠາວທສ຺ສນໂຕ ‘‘ໂຠ ສຕິມ, ໂຠ ຄຕິມ’’ອິຈ຺ຈາທິ ຣສ຺ສວເສນ ວຈນໍ ຍຸຕ຺ຕຕຣໍ ວິຍ ມຎ຺ຎາມ, ອຖ ວາ ມຫາປຣິນິພ຺ພານສຸຕ຺ຕຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອາຍສ຺ມາ ຕິສ຺ສ’’ ອິຕິທີຆວເສນ ວຸຕ຺ຕາລປເນກວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຠຄວາ, ອາຍສ຺ມາ’’ ອິຕິທີຆວເສນ ວຸຕ຺ຕປທມຕ຺ຕໍ ຐເປຕ຺ວາ ວນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນປິ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນໂຍ ເນຕພ຺ໂພ, ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍຏ຺ຐາເນປິ ວນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນໂຍ ເນຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິ ກຈ຺ຈາຍນາທີສຸ ‘‘ໂຠ ຄຸຓວໍ, ໂຠ ຄຸຓວ, ໂຠ ຄຸຓວາ’’ອິຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕຣສ຺ສທີຆວເສນ ຕີຓິ ອາລປເນກວຈນານິ ວຸຕ຺ຕານິ, ອິມິນາ ‘‘ໂຠ ສຕິມໍ, ໂຠ ສຕິມ, ໂຠ ສຕິມາ’’ຕິ ເອວມາທິນໂຍປິ ທສ຺ສິໂຕ ¶ . ປຐມາພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ປນ ‘‘ຄຸຓວນ຺ໂຕ, ຄຸຓວນ຺ຕາ, ຄຸຓວນ຺ຕີ’’ຕິ ຕີຓິ ປທານິ ວຸຕ຺ຕານິ, ອິມິນາປິ ‘‘ສຕິມນ຺ໂຕ, ສຕິມນ຺ຕາ, ສຕິມນ຺ຕີ’’ຕິ ເອວມາທິນໂຍປິ ທສ຺ສິໂຕ. ເຕສຸ ‘‘ໂຠ ຄຸຓວໍ ໂຠ ສຕິມໍ, ຄຸຓວນ຺ຕາ, ຄຸຓວນ຺ຕີ’’ຕິ ອິມານິ ປທານິ ເອວໍຄຕິການິ ຈ ອຎ຺ຎານິ ປທານິ ປາຬິຍໍ ອປ຺ປສິທ຺ຘານິ ຍຖາ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິ ປທໍ ປສິທ຺ຘໍ, ຕສ຺ມາ ຍໍ ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຍຎ຺ຈ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ, ຍຎ຺ຈ ກຈ຺ຈາຍນາທີສຸ, ຕໍ ສພ຺ພໍ ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖາຫິ ຈ ສທ຺ຘິໍ ຍຖາ ນ ວິຣຸຊ຺ຌຕິ, ຄງ຺ໂຄທເກນ ຍມຸໂນທກໍ ວິຍ ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ສໍສນ຺ທຕິ ສເມຕິ, ຕຖາ ຄເຫຕພ຺ພໍ.

ອປິເຈຕ຺ຖ ອຍມ຺ປິ ວິເສໂສ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ຕຸຍ຺ຫໍ ຘີຕາ ມຫາວີຣ, ປຎ຺ຎວນ຺ຕ ຊຸຕິນ຺ຘຣາ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ‘‘ປຎ຺ຎວນ຺ຕ’’ອິຕິ ອາລປເນກວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ.

‘‘ສພ຺ພາ ກິເຣວໍ ປຣິນິຏ຺ຐິຕານິ,

ຍສສ຺ສິ ນໍ ປຎ຺ຎວນ຺ຕໍ ວິສຍ຺ຫ;

ຍໂສ ຈ ລທ຺ຘາ ປຸຣິມໍ ອຸຬາຣໍ,

ນປ຺ປຊ຺ຊເຫ ວຓ຺ຓພລໍ ປຸຣາຓ’’ນ຺ຕິ.

ອິມິສ຺ສາ ຊາຕກປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ປຎ຺ຎວນ຺ຕ’’ອິຕິ ອາລປເນກວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ຈ ‘‘ໂຠ ຄຸຓວນ຺ຕ, ໂຠ ຄຸຓວນ຺ຕາ, ໂຠ ສຕິມນ຺ຕ, ໂຠ ສຕິມນ຺ຕາ’’ຕິອາທີນິປິ ອາລປເນກວຈນານິ ອວສ຺ສມິຈ຺ຉິຕພ຺ພານິ. ຕຖາ ຫິ ຕິສ຺ສໍ ປາຬິຍໍ ‘‘ຍສສ຺ສິ ປຎ຺ຎວນ຺ຕ’’ ອິຈ຺ຈາລປນວຈນໍ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ. ນນ຺ຕິ ຫິ ປທປູຣເຓ ນິປາຕມຕ຺ຕໍ. ປຎ຺ຎວນ຺ຕນ຺ຕິ ປນ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ອນຸສາຣາຄມໍ ກຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ປາວຈເນ ວນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍາທິສຫິຕານໍ ສທ຺ທານໍ ‘‘ຠຄວາ, ອາຍສ຺ມາ, ປຎ຺ຎວນ຺ຕ, ຈກ຺ຂຸມ, ປາປິມ’’ອິຕິທສ຺ສິຕນເຍນ ອາລປນປ຺ປວຕ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ຄງ຺ຄາຠາຄີຣຖີ ນາມ, ຫິມວນ຺ຕາ ປຠາວິຕາ’’ຕິ ຈ ‘‘ກຸໂຕ ອາຄຕຕ຺ຖ ຠນ຺ເຕຕິ, ຫິມວນ຺ຕາ ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ຈ ທສ຺ສນໂຕ ¶ ‘‘ຄຸຓວນ຺ຕາ’’ຕິ ປຎ຺ຈມິຍາ ເອກວຈນໍ ກຖິຕໍ. ຍຖາ ຄຸຓວນ຺ຕຸ ສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ໂຍຊິຕາ, ເອວໍ ຘນວນ຺ຕຸພລວນ຺ຕາທີນໍ ສຕິມນ຺ຕຸ ຄຕິມນ຺ຕາທີນຎ຺ຈ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອິທານິ ວິທ຺ວາທິປທານໍ ຄຸຓວາປເທນ ສມານຄຕິກຕ຺ຕມ຺ປິ ໂສຕູນໍ ປໂຍເຄສຸ ສມ຺ໂມຫາປຄມຕ຺ຖໍ ເອກເທສໂຕ ນິພ຺ພຈນາທີຫິ ສທ຺ຘິໍ ວິທ຺ວນ຺ຕຸອິຈ຺ຈາທິປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ – ຎາຓສງ຺ຂາໂຕ ເວໂທ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ວິທ຺ວາ, ປຓ຺ຑິໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຈ ວິທ຺ວາສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ຖິຠາເວ ‘‘ອິຕິ ວິທ຺ວາ ສມໍ ຈເຣ’’ຕິອາທິ ອາຫຈ຺ຈປາໂຐ ນິທສ຺ສນໍ. ອຕ຺ຣາຍໍ ປທມາລາ – ວິທ຺ວາ, ວິທ຺ວາ, ວິທ຺ວນ຺ໂຕ. ວິທ຺ວນ຺ຕໍ, ວິທ຺ວນ຺ເຕ. ວິທ຺ວຕາ, ວິທ຺ວນ຺ເຕນ. ເສສໍ ສພ຺ພໍ ເນຍ຺ຍໍ. ເວທນາວາ, ເວທນາວາ, ເວທນາວນ຺ໂຕ. ເວທນາວນ຺ຕໍ, ເວທນາວນ຺ເຕ. ເວທນາວຕາ, ເວທນາວນ຺ເຕນ. ເສສໍ ສພ຺ພໍ ເນຍ຺ຍໍ. ເອວໍ ‘‘ສຎ຺ຎາວາເຈຕນາວາ ສທ຺ຘາວາ ປຎ຺ຎວາ ສພ຺ພາວາ’’ອິຈ຺ຈາທີສຸປິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ເວທນາວນ຺ຕໍ ວາ ອຕ຺ຕານໍ ສພ຺ພາວນ຺ຕໍ ໂລກ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ນິທສ຺ສນປທານິ. ຕຕ຺ຖ ສພ຺ພາວນ຺ຕນ຺ຕິ ສພ຺ພສຕ຺ຕວນ຺ຕໍ, ສພ຺ພສຕ຺ຕຍຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ມຊ຺ເຌທີຆຎ຺ຫິ ອິທໍ ປທໍ. ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ປນ ‘‘ປຎ຺ຎວາປຎ຺ຎວນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນິ ມຊ຺ເຌຣສ຺ສານິປິ ຠວນ຺ຕິ. ຍສສ຺ສິໂນ ປຣິວາຣຠູຕາ ຊນາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຍສສ຺ສິວາ, ອຖ ວາ ຍສສ຺ສີ ຈ ຍສສ຺ສິວາ ຈາຕິ ຍສສ຺ສິວາ. ເອກເທສສຣູເປກເສໂສຍໍ. ‘‘ຍສສ຺ສິວາ’’ຕິ ປທສ຺ສ ປນ ອຕ຺ຖິຠາເວ –

‘‘ຂຕ຺ຕິໂຍ ຊາຕິສມ຺ປນ຺ໂນ, ອຠິຊາໂຕ ຍສສ຺ສິວາ;

ຘມ຺ມຣາຊາ ວິເທຫານໍ, ປຸຕ຺ໂຕ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ຕວາ’’ຕິ

ອິທໍ ນິທສ຺ສນໍ. ‘‘ຍສສ຺ສິວາ, ຍສສ຺ສິວາ, ຍສສ຺ສິວນ຺ໂຕ. ຍສສ຺ສິວນ຺ຕໍ’’ ອິຈ຺ຈາທິ ເນຕພ຺ພໍ. ອຕ຺ເຖ ທສ຺ສນສີລໍ ອຕ຺ຖທສ຺ສິ, ກິໍ ¶ ຕໍ? ຎາຓໍ. ອຕ຺ຖທສ຺ສິ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ຖທສ຺ສິມາ, ເອຕ຺ຖ ຈ –

‘‘ຕໍ ຕຕ຺ຖ ຄຕິມາ ຘິຕິມາ, ມຸຕິມາ ອຕ຺ຖທສ຺ສິມາ;

ສງ຺ຂາຕາ ສພ຺ພຘມ຺ມານໍ, ວິຘຸໂຣ ເອຕທພ຺ຣວີ’’ຕິ

ອິທເມຕສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ສາຘກໍ ວຈນໍ. ‘‘ອຕ຺ຖທສ຺ສິມາ, ອຕ຺ຖທສ຺ສິມາ, ອຕ຺ຖທສ຺ສິມນ຺ໂຕ. ອຕ຺ຖທສ຺ສິມນ຺ຕໍ’’ ອິຈ຺ຈາທິ ເນຕພ຺ພໍ. ປາປໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປາປິມາ, ອກຸສລຣາສິສມນ຺ນາຄໂຕ ມາໂຣ. ປຸຕ຺ຕາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປຸຕ຺ຕິມາ, ພຫຸປຸຕ຺ໂຕ. ‘‘ໂສຈຕິ ປຸຕ຺ເຕຫິ ປຸຕ຺ຕິມາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຫິ ພຫຸປຸຕ຺ໂຕ ‘‘ປຸຕ຺ຕິມາ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຈນ຺ໂທ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຈນ຺ທິມາ. ຈນ຺ໂທຕິ ເຈຕ຺ຖ ຈນ຺ທວິມານມຘິປ຺ເປຕໍ, ຈນ຺ທວິມານວາສີ ປນ ເທວປຸຕ຺ໂຕ ‘‘ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຈນ຺ໂທ ອຸຄ຺ຄໂຕ, ປມາຓໂຕ ຈນ຺ໂທ ອາຍາມວິຕ຺ຖາຣໂຕ ອຸພ຺ເພຘໂຕ ຈ ເອກູນປຎ຺ຎາສໂຍຊໂນ, ປຣິກ຺ເຂປໂຕ ຕີຫິ ໂຍຊເນຫິ ອູນທິຍຑ຺ຒສຕໂຍຊໂນ’’ຕິອາທີສຸ ຈນ຺ທວິມານໍ ‘‘ຈນ຺ໂທ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ຕຖາຄຕໍ ອຣຫນ຺ຕໍ, ຈນ຺ທິມາ ສຣຓໍ ຄໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ຈນ຺ທເທວປຸຕ຺ໂຕ ‘‘ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ. ອປໂຣ ນໂຍ – ຈນ຺ໂທ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຈນ຺ທິມາ. ຈນ຺ໂທຕິ ເຈຕ຺ຖ ຈນ຺ທເທວປຸຕ຺ໂຕ ອຘິປ຺ເປໂຕ, ຕນ຺ນິວາສຏ຺ຐານຠູຕໍ ປນ ຈນ຺ທວິມານໍ ‘‘ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຣາຫຸ ຈນ຺ທໍ ປມຸຎ຺ຈສ຺ສຸ, ຈນ຺ໂທ ມຓິມຍວິມາເນ ວສຕີ’’ຕິອາທີສຸ ຈນ຺ທເທວປຸຕ຺ໂຕ ‘‘ຈນ຺ໂທ’’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ.

‘‘ໂຍ ຫເວ ທຫໂຣ ຠິກ຺ຂຸ, ຍຸຎ຺ຊຕິ ພຸທ຺ຘສາສເນ;

ໂສມໍໂລກໍປຠາເສຕິ, ອພ຺ຠາ ມຸຕ຺ໂຕວ ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ

ອາທີສຸ ປນ ຕນ຺ນິວາສຏ຺ຐານຠູຕໍ ຈນ຺ທວິມານໍ ‘‘ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິຕິ ‘‘ຈນ຺ໂທ’’ຕິ ຈ ‘‘ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ ຈ ຈນ຺ທເທວປຸຕ຺ຕສ຺ສປິ ຈນ຺ທວິມານສ຺ສປິ ¶ ນາມນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣ ‘‘ປາປິມາ ປຸຕ຺ຕິມາ ຈນ຺ທິມາ’’ຕິ ອິມານິ ປາປສທ຺ທາທິໂຕ ‘‘ຕທສ຺ສຕ຺ຖິ’’ ອິຈ຺ເຈຕສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ປວຕ຺ຕສ຺ສ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວເສນ ສິທ຺ຘິມຸປາຄຕານີຕິ ຄເຫຕພ຺ພານິ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍວເສເນວ ສາເຘຕພ຺ພານີຕິ? ນ, ກຕ຺ຖຈິປິ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ມນ຺ຕຸໂນ ອຠາວາ. ນນຸ ຈ ໂຠ ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ປາປ ປຸຕ຺ຕ ຈນ຺ທໂຕ ປຐມໍ ອິກາຣາຄມໍ ກຕ຺ວາ ຕໂຕ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍໍ ກຕ຺ວາ ສກ຺ກາ ສາເຘຕຸນ຺ຕິ? ສກ຺ກາ ຣູປມຕ຺ຕສິຊ຺ຌນໂຕ, ນໂຍ ປນ ໂສຠໂນ ນ ໂຫຕິ. ຕຖາ ຫິ ປາປ ປຸຕ຺ຕາທິໂຕ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ອິກາຣາຄມໍ ກຕ຺ວາ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈເຍ ວິຘິຍມາເນ ອຎ຺ເຎຫິ ຄຸຓຍສາທີຫິ ອກາຣນ຺ເຕຫິ ອິກາຣາຄມໍ ກຕ຺ວາ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍສ຺ສ ກາຕພ຺ພຕາປສງ຺ໂຄ ສິຍາ. ນ ຫິ ອເນເກສຸ ປາຬິສຕສຫສ຺ເສສຸ ກຕ຺ຖຈິປິ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ຄຸຓ ຍສາທິໂຕ ອິກາຣາຄເມນ ສທ຺ຘິໍ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ທິສ຺ສຕິ, ອຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ປນ ປາປ ປຸຕ຺ຕາທິໂຕ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ອິກາຣາຄມໍ ອກຕ຺ວາ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈເຍ ກເຕເຍວ ‘‘ປາປິມາ ປຸຕ຺ຕິມາ’’ຕິອາທີນິ ສິຊ຺ຌນ຺ຕີຕິ.

ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ໂຠ ກສ຺ມາ ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍວ ວຸຕ຺ໂຕ, ນ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍຕິ? ທ຺ວຍມ຺ປິ ວຸຕ຺ຕເມວ. ກຖໍ ຎາຍຕີຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ ຕຕ຺ຖ ‘‘ຕປາທິໂຕ ສີ, ທຓ຺ຑາທິໂຕ ອິກ ອີ, ມຘ຺ວາທິໂຕ ໂຣ, ຄຸຓາທິໂຕ ວນ຺ຕູ’’ຕິ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຸຕ຺ຕານິ ສນ຺ນິຫິຕໂຕທນ຺ຕສທ຺ທຠາເວນ ວຕ຺ວາ ມຊ຺ເຌ ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ອຎ຺ຎຖາ ສຸຕ຺ຕໍ ວຕ຺ວາ ຕໂຕ ສນ຺ນິຫິຕໂຕທນ຺ຕວເສນ ‘‘ສທ຺ຘາທິໂຕ ຓາ’’ຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ຕຕ຺ຖ ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິມນ຺ຕູ’’ຕິ ວິສທິສໍ ກຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ວເສນ ອິມນ຺ຕຸ ປຈ຺ຈໂຍ ຈ ວຸຕ຺ໂຕຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ປກຕິ ເຫສາຈຣິຍານໍ ເຍນ ເກນຈິ ອາກາເຣນ ອຕ຺ຕໂນ ອຘິປ຺ປາຍວິຎ຺ຎາປນໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ທຸຕິໂຍ ອຕ຺ໂຖ ສຣສນ຺ຘິວເສນ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິສ຺ສ ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ¶ ປຐໂມ ອຕ຺ໂຖ, ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ອິມນ຺ຕູ’’ຕິ ທຸຕິໂຍ ອຕ຺ໂຖ. ອິຕິ ‘‘ເສໂຕ ຘາວຕີ’’ຕິ ປໂຍເຄ ວິຍ ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ສຸຕ຺ເຕ ຠິນ຺ນສຕ຺ຕິສມເວຕວເສນ ອຕ຺ຖທ຺ວຍປຏິປຕ຺ຕິ ຠວຕິ, ຕສ຺ມາ ປຣມສຸຂຸມສຸຄມ຺ຠີຣຕ຺ຖວຕາ ອເນນ ສຸຕ຺ເຕນ ກຕ຺ຖຈິ ສຕິ ຄຕິ ເສຕຸ ໂຄອິຈ຺ຈາທິໂຕ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ອິຈ຺ຉິໂຕ. ກຕ຺ຖຈິ ສຕິ ປາປ ປຸຕ຺ຕອິຈ຺ຈາທິໂຕ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ອິຈ຺ຉິໂຕຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ຍສ຺ມາ ປນ ສຕິສທ຺ໂທ ມນ຺ຕຸວເສນ ຄຕິຘີເສຖຸໂຄ ອິຈ຺ຈາທີຫິ, ອິມນ຺ຕຸວເສນ ປາປປຸຕ຺ຕາທີຫິ ຈ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ ເຕສໍ ປກາຣຠາເວນ ຄຫິໂຕ, ຕສ຺ມາ ເອວໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ ຠວຕິ ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ມນ຺ຕຸ ສຕິປ຺ປກາເຣຫິ ສທ຺ເທຫິ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ຈ ຍຖາຣຫໍ ‘ຕທສ຺ສຕ຺ຖິ’ ອິຈ຺ເຈຕສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ’’ຕິ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອຘິປ຺ປາໂຍ – ຍຖາ ‘‘ສຕິມາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕີຕິ ອິກາຣນ຺ຕໂຕ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ, ຕຖາ ‘‘ຄຕິມາ, ຘີມາ, ເສຕຸມາ, ໂຄມາ’’ຕິອາທີສຸ ອິກາຣນ຺ຕ ອີກາຣນ຺ຕ ອຸກາຣນ຺ຕນິຈ຺ໂຈກາຣນ຺ຕໂຕ ມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ຍຖາ ຈ ‘‘ສຕິມາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ສຕີ’’ຕິ ອິກາຣນ຺ຕໂຕ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ, ຕຖາ ‘‘ຄຕິມາ, ປາປິມາ, ປຸຕ຺ຕິມາ’’ຕິອາທີສຸ ອິກາຣນ຺ຕ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ເອວໍ ສຕິປ຺ປກາເຣຫິ ສທ຺ເທຫິ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ມນ຺ຕຸ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕີຕິ.

ຍຊ຺ເຊວໍ ປຈ຺ຈຍທ຺ວຍວິຘາຍກໍ ‘‘ທຓ຺ຑາທິໂຕ ອິກ ອີ’’ຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຍ ‘‘ສຕ຺ຍາທິໂຕ ອິມນ຺ຕຸ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ກສ຺ມາ ນາໂວຈາຕິ? ຕຖາ ອວຈເນ ກາຣຓມຕ຺ຖິ. ຍທິ ຫິ ‘‘ທຓ຺ຑາທິໂຕ ອິກ ອີ’’ຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຍ ‘‘ສຕ຺ຍາທິໂຕ ອິມນ຺ຕຸ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ ສິຍາ, ເອກກ຺ຂເຓເຍວ ອິມນ຺ຕຸ ມນ຺ຕູນໍ ວຈເນນ ທຓ຺ຑສທ຺ທໂຕ ສມ຺ຠູຕໍ ‘‘ທຓ຺ຑິໂກ ທຓ຺ຑີ’’ຕິ ຣູປທ຺ວຍມິວ ສຕິຄຕິອາທິໂຕປິ ວິສທິສຣູປທ຺ວຍມິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ ສິຍາ, ຕຎ຺ຈ ນຕ຺ຖິ, ຕສ຺ມາ ¶ ‘‘ສຕ຺ຍາທິໂຕ ອິມນ຺ຕຸ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ. ອປິຈ ຕຖາ ວຸຕ຺ເຕ ພວ຺ຫກ຺ຂຣຕາຍ ຄນ຺ຖຄຣຸຕາ ສິຍາ. ຍສ຺ມາ ຈ ສຸຕ຺ເຕນ ນາມ ອປ຺ປກ຺ຂເຣນ ອສນ຺ທິທ຺ເຘນ ສາຣວນ຺ເຕນ ຄູຬ຺ຫນິນ຺ນເຍນ ສພ຺ພໂຕມຸເຂນ ອນວຊ຺ເຊນ ຠວິຕພ຺ພໍ. ກຈ຺ຈາຍເນ ຈ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຕາທິສານິ ຄມ຺ຠີຣຕ຺ຖານິ ສຸວິສທຎາຓວິສຍຠູຕານິ ສຸຕ຺ຕານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ‘‘ອຸປາຌຘິກິສ຺ສຣວຈເນ, ສຣາ ສເຣ ໂລປ’’ນ຺ຕິອາທີນິ, ອິທມ຺ປິ ເຕສມຎ຺ຎຕຣໍ, ຕສ຺ມາ ‘‘ສຕ຺ຍາທິໂຕ ອິມນ຺ຕຸ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ນ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ສຸຕ຺ໂຕປເທເສ ອກເຕປິ ອິມນ຺ຕຸໂນປິ ຄຫຓຕ຺ຖໍ ຠິນ຺ນສຕ຺ຕິສມເວຕວເສນ ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອປໂຣ ນໂຍ – ‘‘ຕປາທິໂຕ ສີ’’ຕິອາທີສຸ ໂຕທນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ພຫຸວຈນນ຺ຕຕາ ນ ສຸຏ຺ຐຸ ປາກຏາ ໂຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ເອກຕ຺ຖພວ຺ຫຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕນໂຕ, ‘‘ສຕ຺ຍາທີຫິ ມນ຺ຕູ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ຫິສທ຺ທສ຺ສ ພຫຸວຈນຕ຺ຖຕາ ອຕີວ ປາກຏາ, ຕສ຺ມາ ພຫຸວຈນຄ຺ຄຫເຓນ ອິມນ຺ຕຸ ປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕີຕິປິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ນນຸ ຈ ໂຠ ວິນາປິ ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈເຍນ ປາປມສ຺ສຕ຺ຖີຕິ ປາປີ, ປາປີ ເອວ ປາປິມາຕິ ສກຕ຺ເຖ ມາປຈ຺ຈເຍ ກເຕເຍວ ‘‘ປາປິມາ ປຸຕ຺ຕິມາ’’ຕິອາທີນິ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ ‘‘ຉຏ຺ຐໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ມປຈ຺ຈເຍນ ‘‘ຉຏ຺ຐໂມ’’ຕິ ປທໍ ວິຍາຕິ? ອຕິນຍຎ຺ຎູ ຠວໍ, ອຕິນຍຎ຺ຎູ ນາມາຕິ ຠວໍ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ, ນ ປນ ຠວໍ ສທ຺ທຄຕິໍ ຊານາຕິ, ສທ຺ທຄຕິໂຍ ຈ ນາມ ພຫຸວິຘາ. ຕຖາ ຫິ ຉຏ຺ໂຐເຍວ ຉຏ຺ຐໂມ, ‘‘ສຸຕ຺ຕເມວ ສຸຕ຺ຕນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ ສທ຺ທຄຕິ, ‘‘ເທໂວເຍວ ເທວຕາ’’ຕິອາທີສຸ ກຎ຺ຎານເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ ສທ຺ທຄຕິ, ‘‘ທິຏ຺ຐິ ເອວ ທິຏ຺ຐິຄຕ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ ສທ຺ທຄຕິ. ເອວໍວິຘາສຸ ສທ຺ທຄຕີສຸ ‘‘ປາປີ ເອວ ປາປິມາ’’ຕິອາທິກໍ ກຕຣໍ ສທ຺ທຄຕິໍ ວເທສິ? ‘‘ສຕ຺ຖາ ຣາຊາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຂາ ອຕ຺ຕາ ສາ ປຸມາ’’ຕິອາທີສຸ ¶ ຈ ກຕຣໍ ສທ຺ທຄຕິໍ ວເທສິ? ກຕຣສທ຺ທນ຺ໂຕຄຘໍ ກຕຣາຍ ຈ ນາມິກປທມາລາຍໍ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ ມຎ຺ຎສີຕິ? ໂສ ເອວໍ ປຸຏ຺ໂຐ ອທ຺ຘາ ອຸຕ຺ຕຣິ ກິຎ຺ຈິ ອທິສ຺ວາ ຕຸຓ຺ຫີ ຠວິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ຕາທິໂສ ນໂຍ ນ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ຕາທິສສ຺ມິຎ຺ຫິ ນເຍ ‘‘ປາປິມຕາ ປາປິມໂຕ’’ຕິອາທີນິ ຣູປານິ ນ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ, ອິມນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນເຍນ ປນ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອຍເມວ ນໂຍ ປສຕ຺ຖຕໂຣ ອາຍສ຺ມນ຺ເຕຫິ ສມ຺ມາ ຈິຕ຺ເຕ ຐເປຕພ຺ໂພ. ອຕ຺ຣິທໍ ນິທສ຺ສນໍ –

‘‘ຊໂຍ ຫິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສິຣີມໂຕ ອຍໍ,

ມາຣສ຺ສ ຈ ປາປິມໂຕ ປຣາຊໂຍ;

ອຸຄ຺ໂຆສຍຸໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑ ປໂມທິຕາ,

ຊຍໍ ຕທາ ເທວຄຓາ ມເຫສິໂນ’’ຕິ ຈ,

‘‘ສາຂາປຕ຺ຕຜລູເປໂຕ, ຂນ຺ຘິມາວມຫາທຸໂມ’’ຕິ ຈ.

ປາປິມາ, ປາປິມາ, ປາປິມນ຺ໂຕ. ປາປິມນ຺ຕໍ. ເສສໍ ເນຍ຺ຍໍ, ເອສ ນໂຍ ‘‘ຂນ຺ຘິມາ, ປຸຕ຺ຕິມາ’’ຕິອາທີສຸປິ.

ອິທານິ ຍຖາປາວຈນໍ ກິຎ຺ຈິເທວ ຫິມວນ຺ຕຸ ສຕິມນ຺ຕາທີນໍ ວິເສສໍ ພ຺ຣູມ. ຫິມວນ຺ໂຕວ ປພ຺ພໂຕ. ສຕິມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ. ພນ຺ຘຸມໍ ຣາຊານໍ. ຈນ຺ທິມໍ ເທວປຸຕ຺ຕໍ. ສຕິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ. ພນ຺ຘຸມສ຺ສ ຣຎ຺ໂຎ. ອິທ຺ຘິມສ຺ສ ຈ ປຣສ຺ສ ຈ ເອກກ຺ຂເຓ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ອິຈ຺ຈາທິ ວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອປິເຈຕ຺ຖ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພວຈນໍ, ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ’’ຕິ ພຫູນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພວຈນນ຺ຕິ ອຍມ຺ປິ ວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາໂຣເຈນ຺ເຕນ ‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ ຘາເຣນ຺ຕູ’ຕິ, ຕິຓ຺ຓໍ ອາໂຣເຈນ຺ເຕນ ‘ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຘາເຣນ຺ຕູ’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ຕິຓ຺ຓ’’ນ຺ຕິ ເຈຕ຺ຖ ກຖາສີສມຕ຺ຕໍ, ເຕນ ຈຕຸນ຺ນມ຺ປິ ປຎ຺ຈນ຺ນມ຺ປິ ອຕິເຣກສຕານມ຺ປີຕິ ທສ຺ສິຕໍ ¶ ໂຫຕິ. ພຫໂວຫິ ອຸປາທາຍ ‘‘ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຂ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປາຣາຊິກາ ຘມ຺ມາ’’ຕິອາທິກາ ປາຬິໂຍ ຐປິຕາ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ’’ຕິທໍ ວິນຍໂວຫາຣວເສນ ທ຺ເວເຍວ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ນ ສພ຺ພສາຘາຣຓໍ. ວິນຍໂວຫາຣຎ຺ຫິ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ໂວຫາເຣ ນ ປວຕ຺ຕຕິ. ‘‘ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ’’ຕິທໍ ປນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຣ ‘‘ຫິມວນ຺ໂຕ’’ຕິ ອິທໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍເນກວຈນໍ ຠວຕິ, ກຕ຺ຖຈິ ພຫຸວຈນມ຺ປິ, ເຕນາຫ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ເຖໂຣ ‘‘ຫິມວາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຫິມວນ຺ໂຕ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີ’’ຕິ. ‘‘ຫິມວນ຺ໂຕວ ປພ຺ພໂຕ’’ຕິ ອຍໍ ເອກວຈນນໂຍ ຍຖາຣຸຕປາຬິວເສນ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ຍຖາຣຸຕປາຬິ ຈ ນາມ –

‘‘ທູເຣ ສນ຺ໂຕ ປກາສນ຺ຕິ, ຫິມວນ຺ໂຕວ ປພ຺ພໂຕ;

ອສນ຺ເຕຕ຺ຖ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຕ຺ຕິໍ ຂິຕ຺ຕາ ຍຖາ ສຣາ.

ອຫໍ ເຕນ ສມເຍນ, ນາຄຣາຊາ ມຫິທ຺ຘິໂກ;

ອຕຸໂລ ນາມ ນາເມນ, ປຸຎ຺ຎວນ຺ໂຕ ຊຸຕິນ຺ຘໂຣ.

ຄຕິມນ຺ໂຕ ສຕິມນ຺ໂຕ, ຘິຕິມນ຺ໂຕ ຈ ໂສ ອິສິ;

ສທ຺ຘມ຺ມຘາຣໂກ ເຖໂຣ, ອານນ຺ໂທ ຣຕນາກໂຣ’’

ອິຈ຺ຈາທິ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ປຸຎ຺ຎວນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນິ ອເນເກສຸ ຐາເນສຸ ພຫຸວຈນຠາເວນ ປຸນປ຺ປຸນໍ ວທນ຺ຕານິປິ ກຕ຺ຖຈິ ເອກວຈນານິ ໂຫນ຺ຕິ, ເອກວຈນຠາໂວ ຈ ເນສໍ ຄາຖາວິສເຍ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ຕານິ ຍຖາປາວຈນໍ ຄເຫຕພ຺ພານິ.

ເອວໍ ຫິມວນ຺ຕຸສຕິມນ຺ຕຸສທ຺ທາທີນໍ ວິເສສໍ ຎຕ຺ວາ ປຸນ ລິງ຺ຄນ຺ຕວເສນ ທ຺ວິລິງ຺ຄກປທານມຕ຺ໂຖ ຈ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ຈ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ຈ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ.

ຕຕ຺ຣ ¶ ຫິ ‘‘ສິຣິມາ’’ຕິ ປທໍ ສຸຕິສາມຎ຺ຎວເສນ ລິງ຺ຄທ຺ວເຍ ວຕ຺ຕນໂຕ ທ຺ວິຘາ ຠິຊ຺ຊຕິ. ‘‘ສິຣິມາ ປຸຣິໂສ’’ຕິ ຫິ ອຕ຺ເຖ ອາກາຣນ຺ຕໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ‘‘ສິຣິມາ ນາມ ເທວີ’’ຕິ ອຕ຺ເຖ ອາກາຣນ຺ຕໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ອຸຠຍມ຺ເປຕໍ ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກາ. ອຖ ວາ ປນ ປຈ຺ຉິມໍ ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ, ສິຣີ ຍສ຺ສ ອຕ຺ຖິ ໂສ ສິຣິມາຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄວເສນ ນິພ຺ພຈນໍ, ສິຣີ ຍສ຺ສາ ອຕ຺ຖິ ສາ ສິຣິມາຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ນິພ຺ພຈນໍ. ອຕ຺ຣິມານິ ກິຎ຺ຈາປິ ສຸຕິວເສນ ນິພ຺ພຈນຕ຺ຖວເສນ ຈ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສມານຕ຺ຖານິ, ຕຖາປິ ປຸຣິສປທຕ຺ຖອິຕ຺ຖິປທຕ຺ຖວາຈກຕ຺ຕາ ຠິນ຺ນຕ຺ຖານີຕິ ເວທິຕພ຺ພານິ. ເອສ ນໂຍ ອຎ຺ເຎສຸປິ ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ ເນຕພ຺ໂພ. ສິຣິມາ, ສິຣິມາ, ສິຣິມນ຺ໂຕ. ສິຣິມນ຺ຕໍ, ສິຣິມນ຺ເຕ. ສິຣິມຕາ, ສິຣິມນ຺ເຕນ. ຄຸຓວນ຺ຕຸສທ຺ທສ຺ເສວ ນາມິກປທມາລາ. ສິຣິມາ, ສິຣິມາ, ສິຣິມາໂຍ. ສິຣິມໍ, ສິຣິມາ, ສິຣິມາໂຍ. ສິຣິມາຍ. ວກ຺ຂມານກຎ຺ຎານເຍນ ເຎຍ຺ຍາ. ເອວໍ ທ຺ວິຘາ ຠິນ຺ນານໍ ສມານສຸຕິກສທ຺ທານໍ ນາມິກປທມາລາສຸ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພາ. ສມານນິພ຺ພຈນຕ຺ຖສ຺ສປິ ຫິ ອສມານສຸຕິກສ຺ສ ‘‘ສິຣິມາ’’ຕິ ສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາຍໍ ປທານໍ ອິເມຫິ ປເທຫິ ກາຈິປິ ສມານຕາ ນ ລພ຺ຠຕິ. ອຕ຺ຣິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

‘‘ສິຣິມາ’’ຕິ ປທໍ ທ຺ເວຘາ, ປຸມິຕ຺ຖີສຸ ປວຕ຺ຕິໂຕ;

ຠິຊ຺ຊຕີຕິ ວິຠາເວຍ຺ຍ, ເອຕ຺ຖ ປຸລ຺ລິງ຺ຄມິຈ຺ຉິຕໍ.

ອິຕິ ອຠິຠວິຕາ ປເທນ ວິສທິສານິ ຄຸຓວາສຕິມາທີນິ ປທານິ ທສ຺ສິຕານິ ສທ຺ຘິໍ ນາມິກປທມາລາຫິ. ອິທານິ ອປຣານິປິ ຕພ຺ພິສທິສານິ ປທານິ ທສ຺ເສສ຺ສາມ ສທ຺ຘິໍ ນາມິກປທມາລາຫິ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ?

ຣາຊາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຂາ ອຕ຺ຕາ, ອາຕຸມາ ສາ ປຸມາ ຣຫາ;

ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂ-ຘມ຺ມາ ຈ ວິວຏຈ຺ຉທາ.

ວຕ຺ຕຫາ ¶ ຈ ຕຖາ ວຸຕ຺ຕ-ສິຣາ ເຈວ ຍຸວາປິ ຈ;

ມຆວ ອທ຺ຘ ມຸທ຺ຘາທິ, ວິຎ຺ຎາຕພ຺ພາ ວິຠາວິນາ.

ເອຕ຺ຖ ‘‘ສາ’’ຕິ ປທເມວ ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກມາກາຣນ຺ຕໍ, ເສສານິ ປນ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິການິ ອາກາຣນ຺ຕານິ.

ຣາຊາ, ຣາຊາ, ຣາຊາໂນ. ຣາຊານໍ, ຣາຊໍ, ຣາຊາໂນ. ຣຎ຺ຎາ, ຣາຊິນາ, ຣາຊູຫິ, ຣາຊູຠິ. ຣຎ຺ໂຎ, ຣາຊິໂນ, ຣຎ຺ຎໍ, ຣາຊູນໍ, ຣາຊານໍ. ຣຎ຺ຎາ, ຣາຊູຫິ, ຣາຊູຠິ. ຣຎ຺ໂຎ, ຣາຊິໂນ, ຣຎ຺ຎໍ, ຣາຊູນໍ, ຣາຊານໍ. ຣຎ຺ເຎ, ຣາຊິນິ, ຣາຊູສຸ. ໂຠ ຣາຊ, ຠວນ຺ໂຕ ຣາຊາໂນ, ຠວນ຺ໂຕ ຣາຊາ ອິຕິ ວາ, ອຍມມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ.

ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກາທີສຸ ‘‘ຣາຊາ’’ຕິ ພຫຸວຈນໍ ນ ອາຄຕໍ, ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ປນ ອາຄຕໍ. ກິຎ຺ຈາປິ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກາທີສຸ ນ ອາຄຕໍ, ຕຖາປິ ‘‘ເນຕາທິສາ ສຂາ ໂຫນ຺ຕິ, ລພ຺ຠາ ເມ ຊີວໂຕ ສຂາ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ພຫຸວຈເນກວຈນວເສນ ‘‘ສຂາ’’ຕິ ປທສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຣາຊາ’’ຕິ ພຫຸວຈນໍ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພເມວ. ຕຖາ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມາ, ອຕ຺ຕາ’’ອິຈ຺ຈາທີນິປິ ພຫຸວຈນານິ ຕຄ຺ຄຕິກຕ຺ຕາ ວິນາ ເກນຈິ ຣູປວິເສເສນ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ຄຫປຕິໂກ ນາມ ຐເປຕ຺ວາ ຣາຊໍ ຣາຊໂຠຄໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ອວເສໂສ ຄຫປຕິໂກ ນາມາ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ຣາຊນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ອິທໍ ປນ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ນ ອາຄຕໍ. ‘‘ສພ຺ພທຕ຺ເຕນ ຣາຊິນາ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຣາຊິນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ອາຣາຘຍຕິ ຣາຊານໍ, ປູຊໍ ລຠຕິ ຠຕ຺ຕຸສູ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີວເສນ ‘‘ຣາຊານ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ກຈ຺ຈາຍນຣູປສິທ຺ຘິຄນ຺ເຖສຸ ປນ ‘‘ຣາເຊນ, ຣາເຊຫິ, ຣາເຊຠິ. ຣາເຊສູ’’ຕິ ປທານິ ວຸຕ຺ຕານິ. ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກສຸ ຕານິ ນາຄຕານິ, ອນາຄຕຠາໂວເຍວ ເຕສໍ ຍຸຕ຺ຕຕໂຣ ປາຬິຍໍ ອທສ຺ສນໂຕ, ຕສ຺ມາ ເອຕ຺ເຖຕານິ ¶ ອມ຺ເຫຫິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ປາຬິນເຍ ຫິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມາເນ ອີທິສານິ ປທານິ ສມາເສເຍວ ປສ຺ສາມ, ນ ປນາຎ຺ຎຕ຺ຣ, ອຕ຺ຣິເມ ປໂຍຄາ – ‘‘ອາວຸຕ຺ຖໍ ຘມ຺ມຣາເຊນາ’’ຕິ ຈ, ‘‘ສິວິຣາເຊນ ເປສິໂຕ’’ຕິ ຈ, ‘‘ປຊາປຕິສ຺ສ ເທວຣາຊສ຺ສ ຘຊຄ຺ຄ’’ນ຺ຕິ ຈ, ‘‘ນິກ຺ຂມນ຺ເຕ ມຫາຣາເຊ, ສິວີນໍ ຣຏ຺ຐວຑ຺ຒເນ’’ຕິ ຈ, ເອວໍ ປາຬິນເຍ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມາເນ ‘‘ຣາເຊນາ’’ຕິອາທີນິ ສມາເສເຍວ ປສ຺ສາມ, ນ ເກວລໍ ປາຬິນເຍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖານເຍປິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມາເນ ສມາເສເຍວ ປສ຺ສາມ, ນ ປນາຎ຺ຎຕ຺ຣ, ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ສຸຏ຺ຐຸ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພມິທໍ ຐານໍ. ໂກ ຫິ ນາມ ສາຏ຺ຐກເຖ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນ ສພ຺ພໂສ ນຍໍ ສລ຺ລກ຺ເຂຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຠິນ຺ນປຏິສມ຺ຠິເທຫິ ຂີຓາສເວຫິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ສມາສນ຺ຕຄຕຣາຊ-ສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາໂຍ ທ຺ວິຘາ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ ໂອກາຣນ຺ຕາກາຣນ຺ຕວເສນ. ຕຕ຺ໂຣກາຣນ຺ຕາ ‘‘ມຫາຣາໂຊ ຍຸວຣາໂຊ ສິວິຣາໂຊ ຘມ຺ມຣາໂຊ’’ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ຠວນ຺ຕິ. ອາກາຣນ຺ຕາ ປນ ‘‘ມຫາຣາຊາ ຍຸວຣາຊາ ສິວິຣາຊາ ຘມ຺ມຣາຊາ’’ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ປາຬິຍໍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ‘‘ມຫາຣາໂຊ’’ຕິອາທີນິ ນ ສນ຺ຕິ, ຕຖາປິ ‘‘ສພ຺ພມິຕ຺ໂຕ ສພ຺ພສໂຂ, ສພ຺ພຠູຕານຸກມ຺ປໂກ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ‘‘ສພ຺ພສໂຂ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ມຫາຣາໂຊ’’ຕິອາທີນິປິ ອວສ຺ສມິຈ຺ຉິຕພ຺ພານິ. ຕຖາ ຫິ ສມາເສສຸ ‘‘ຘມ຺ມຣາເຊນ, ຘມ຺ມຣາຊສ຺ສາ’’ຕິອາທີນິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອຕານິ ໂອກາຣນ຺ຕຣູປານິ ເອວ, ນາກາຣນ຺ຕຣູປານິ. ມຫາຣາໂຊ, ມຫາຣາຊາ. ມຫາຣາຊໍ, ມຫາຣາເຊ. ມຫາຣາເຊນ, ມຫາຣາເຊຫິ, ມຫາຣາເຊຠິ. ມຫາຣາຊສ຺ສ, ມຫາຣາຊານໍ. ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊສ຺ມາ, ມຫາຣາຊມ຺ຫາ, ມຫາຣາເຊຫິ, ມຫາຣາເຊຠິ. ມຫາຣາຊສ຺ສ, ມຫາຣາຊານໍ. ມຫາຣາເຊ, ມຫາຣາຊສ຺ມິໍ, ມຫາຣາຊມ຺ຫິ, ມຫາຣາເຊສຸ. ໂຠ ມຫາຣາຊ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫາຣາຊາ ¶ . ກຈ຺ຈາຍນຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິນເຍຫິ ປນ ‘‘ໂຠ ມຫາຣາຊາ’’ອິຕິ ເອກວຈນພຫຸວຈນານິປິ ທຏ຺ຐພ຺ພານິ. ຍຖາ ‘‘ມຫາຣາໂຊ’’ຕິ ໂອກາຣນ຺ຕປທສ຺ສ ວເສນ, ເອວໍ ‘‘ສິວິຣາໂຊ ຘມ຺ມຣາໂຊ ເທວຣາໂຊ’’ຕິອາທີນມ຺ປິ ໂອກາຣນ຺ຕປທານໍ ວເສນ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອຍໍ ປນາກາຣນ຺ຕວເສນ ນາມິກປທມາລາ –

ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊາໂນ. ມຫາຣາຊານໍ, ມຫາຣາຊໍ, ມຫາຣາຊາໂນ. ມຫາຣຎ຺ຎາ, ມຫາຣາຊິນາ, ມຫາຣາຊູຫິ, ມຫາຣາຊູຠິ. ມຫາຣຎ຺ໂຎ, ມຫາຣາຊິໂນ, ມຫາຣຎ຺ຎໍ, ມຫາຣາຊູນໍ. ມຫາຣຎ຺ຎາ, ມຫາຣາຊູຫິ, ມຫາຣາຊູຠິ. ມຫາຣຎ຺ໂຎ, ມຫາຣາຊິໂນ, ມຫາຣຎ຺ຎໍ, ມຫາຣາຊູນໍ. ມຫາຣຎ຺ເຎ, ມຫາຣາຊິນິ, ມຫາຣາຊູສຸ. ໂຠ ມຫາຣາຊ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫາຣາຊາໂນ.

ອິຘາປິ ປກຣຓທ຺ວຍນເຍນ ‘‘ໂຠ ມຫາຣາຊາ’’ ອິຕິ ເອກວຈນພຫຸວຈນານິປິ ທຏ຺ຐພ຺ພານິ. ຍຖາ ຈ ‘‘ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ອາກາຣນ຺ຕປທສ຺ສ ວເສນ, ເອວໍ ‘‘ສິວິຣາຊາ, ຘມ຺ມຣາຊາ, ເທວຣາຊາ’’ຕິອາທີນມ຺ປິ ອາກາຣນ຺ຕປທານໍ ວເສນ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອິຘ ອປຣາປິ ອຕ຺ຖສ຺ສ ປາກຏີກຣຓຕ຺ຖໍ ກ຺ຣິຍາປເທຫິ ສທ຺ຘິໍ ໂຍເຊຕ຺ວາ ອາກາຣນ຺ໂຕກາຣນ຺ຕານໍ ມິສ຺ສກວເສນ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາໂຊ ຕິຏ຺ຐຕິ, ມຫາຣາຊາໂນ, ມຫາຣາຊາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ມຫາຣາຊານໍ, ມຫາຣາຊໍ ປສ຺ສຕິ, ມຫາຣາຊາໂນ, ມຫາຣາເຊ ປສ຺ສຕິ. ມຫາຣຎ຺ຎາ, ມຫາຣາຊິນາ, ມຫາຣາເຊນ ກຕໍ, ມຫາຣາຊູຫິ, ມຫາຣາຊູຠິ, ມຫາຣາເຊຫິ, ມຫາຣາເຊຠິ ກຕໍ. ມຫາຣຎ຺ໂຎ, ມຫາຣາຊິໂນ, ມຫາຣາຊສ຺ສ ທີຍເຕ, ມຫາຣຎ຺ຎາ, ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊສ຺ມາ, ມຫາຣາຊມ຺ຫາ ນິສ຺ສຏໍ, ມຫາຣາຊູຫິ, ມຫາຣາຊູຠິ, ມຫາຣາເຊຫິ ¶ , ມຫາຣາເຊຠິ ນິສ຺ສຏໍ. ມຫາຣຎ຺ໂຎ, ມຫາຣາຊິໂນ, ມຫາຣາຊສ຺ສ ປຣິຄ຺ຄໂຫ, ມຫາຣຎ຺ຎໍ, ມຫາຣາຊູນໍ, ມຫາຣາຊານໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ມຫາຣຎ຺ເຎ, ມຫາຣາຊິນິ, ມຫາຣາເຊ, ມຫາຣາຊສ຺ມິໍ, ມຫາຣາຊມ຺ຫິ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ມຫາຣາຊູສຸ, ມຫາຣາເຊສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ໂຠ ມຫາຣາຊ ຕ຺ວໍ ຕິຏ຺ຐ, ໂຠນ຺ໂຕ ມຫາຣາຊາໂນ, ມຫາຣາຊາ ຕຸມ຺ເຫ ຕິຏ຺ຐຖາຕິ. ເອວໍ ‘‘ຍຸວຣາຊາ, ຍຸວຣາໂຊ’’ຕິອາທີສຸປິ.

ເກເຈຕ຺ຖ ວເທຍ຺ຍຸໍ ‘‘ກສ຺ມາ ປກຣຓກຕ຺ຕຸນາ ອິມສ຺ມິໍ ຐາເນ ມຫນ຺ໂຕ ວາຍາໂມ ຈ ມຫນ຺ໂຕ ຈ ປຣກ຺ກໂມ ກໂຕ, ນນ຺ເວເຕສຸປິ ປເທສຸ ການິຈິ ພຸທ຺ຘວຈເນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ການິຈິ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ? ວິຎ຺ຎູຫິ ເຕ ເອວໍ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ‘‘ປກຣຓກຕ຺ຕາເຣເນຕ຺ຖ ໂສ ຈ ມຫນ຺ໂຕ ວາຍາໂມ ໂສ ຈ ມຫນ຺ໂຕ ປຣກ຺ກໂມ ສາຏ຺ຐກເຖ ນວງ຺ເຄ ສຕ຺ຖຸສາສເນ ສທ຺ເທສຸ ຈ ອຕ຺ເຖສຸ ຈ ໂສຕາຣານໍ ສຸຏ຺ຐຸ ໂກສລ຺ລຸປ຺ປາທເນນ ສາສນສ຺ໂສປກາຣຕ຺ຖໍ ກໂຕ, ຍານິ ເຈຕານິ ເຕນ ປທານິ ທສ຺ສິຕານິ, ເອເຕສຸ ການິຈິ ພຸທ຺ຘວຈເນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ການິຈິ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຍານິ ພຸທ຺ຘວຈເນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຕານິ ວິຊ຺ຊມານວເສນ ຄຫິຕານິ. ຍານິ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຕານິ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖາທີສຸ ວິຊ຺ຊມານວເສນ ປາຬິນຍວເສນ ຈ ຄຫິຕານີ’’ຕິ. ອຕ຺ຣາຍໍ ສງ຺ເຂປໂຕ ອຘິປ຺ປາຍວິຠາວນາ –

‘‘ອິທໍ ວຕ຺ວາ ມຫາຣາຊາ, ກໍໂສ ພາຣາຓສິຄ຺ຄໂຫ;

ຘນຸໍ ຕູຓິຎ຺ຈ ນິກ຺ຂິປ຺ປ, ສໍຍມໍ ອຊ຺ຌຸປາຄມີ’’ຕິ

ອິທໍ ອາກາຣນ຺ຕສ຺ສ ມຫາຣາຊສທ຺ທສ຺ສ ນິທສ຺ສນໍ. ຍສ຺ມາ ‘‘ສພ຺ພສໂຂ’’ຕິ ປາຬິ ວິຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ມາ ເຕນ ນເຍນ ‘‘ມຫາຣາໂຊ’’ຕິປິ ໂອກາຣນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ນາມ ໂຫຕິ ປຸຣິສນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ ຈ. ເຕເນວ ຈ ‘‘ຕມພ຺ຣວິ ມຫາຣາຊາ. ນິກ຺ຂມນ຺ເຕ ມຫາຣາເຊ’’ຕິອາທີນິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

ເອວໍ ¶ ມຫາຣາຊສທ຺ທສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕຕ຺ເຕ ສິທ຺ເຘ ‘‘ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊສ຺ມາ, ມຫາຣາຊມ຺ຫາ’’ຕິ ປຎ຺ຈມິຍາ ເອກວຈນຎ຺ຈ ‘‘ມຫາຣາເຊ, ມຫາຣາຊສ຺ມິໍ, ມຫາຣາຊມ຺ຫີ’’ຕິ ສຕ຺ຕມິຍາ ເອກວຈນຎ຺ຈ ສິທ຺ຘານິ ເອວ ໂຫນ຺ຕິ ປາຬິຍໍ ອວິຊ຺ຊມານານມ຺ປິ ນຍວເສນ ຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາ. ‘‘ຣາເຊນ, ຣາຊສ຺ສາ’’ຕິອາທີນິ ປນ ນຍວເສນ ຄເຫຕພ຺ພານິ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ ‘‘ຣາຊາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຂາ ອຕ຺ຕາ’’ອິຈ຺ເຈວມາທີນິ ‘‘ປຸຣິໂສ ອຸຣໂຄ’’ຕິອາທີນິ ວິຍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສພ຺ພຖາ ສທິສານິ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ເນສໍ ‘‘ຣຎ຺ຎາ ພ຺ຣຫ຺ມຸນາ ສຂິນາ ອຕ຺ຕນາ ອຕ຺ເຕນ ສານາ ປຸມຸນາ’’ຕິອາທີນິ ວິສທິສານິປິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຕານິ ນ ສກ຺ກາ ນຍວເສນ ຊານິຕຸໍ. ເອວໍ ທຸຊ຺ຊານຕ຺ຕາ ປນ ປາຬິຍໍ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ຍຖາຣຸຕປທາເນວ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ມຫາຣາຊສທ຺ທາທີນໍ ປນ ໂອກາຣນ຺ຕຠາເວ ສິທ຺ເຘເຍວ ‘‘ປຸຣິສນໂຍຄຘາ ອິເມ ສທ຺ທາ’’ຕິ ນຍຄ຺ຄຫຓໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ອມ຺ເຫຫິ ນຍວເສນ ‘‘ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊສ຺ມາ’’ຕິອາທີນິ ວຸຕ຺ຕານິ. ຍຖາ ຫິ –

‘‘ເອຕຎ຺ຫິ ເຕ ທຸຣາຊານໍ, ຍໍ ເສສິ ມຕສາຍິກໍ;

ຍສ຺ສ ເຕ ກຑ຺ຒມານສ຺ສ, ຫຕ຺ຖາ ທຓ຺ໂຑນ ມຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ

ເອຕ຺ຖ ‘‘ຫຕ຺ຖາ’’ຕິ, ‘‘ອຕ຺ຕທຓ຺ຑາ ຠຍໍ ຊາຕ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ທຓ຺ຑາ’’ຕິ ຈ ໂອກາຣນ຺ຕສ຺ສ ປຎ຺ຈມິເຍກວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ອຸຣຄາ, ປຏງ຺ຄາ, ວິຫຄາ’’ຕິອາທີນິປິ ໂອກາຣນ຺ຕານິ ປຎ຺ຈມິເຍກວຈນານິ ຄເຫຕພ຺ພານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຍຖາ ຈ ‘‘ທາຐິນິ ມາຕິມຎ຺ຎວ຺ໂຫ, ສິງ຺ຄາໂລ ມມ ປາຓໂທ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ມຎ຺ຎວ຺ໂຫ’’ຕິ, ‘‘ສຸທ຺ຘາ ສຸທ຺ເຘຫິ ສໍວາສໍ, ກປ຺ປຍວ຺ໂຫ ປຕິສ຺ສຕາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ກປ຺ປຍວ຺ໂຫ’’ຕິ ຈ ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຄຈ຺ຉວ຺ໂຫ, ຠຸຎ຺ຊວ຺ໂຫ, ສຍວ຺ໂຫ’’ຕິອາທີນິປິ ຄເຫຕພ຺ພານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຈ ຕາທິສານິ ປທຣູປານິ ສາສເນ ສຸກຸສລາ ກຸສລາ, ຕສ຺ມາ ອມ຺ເຫຫິປິ ນຍຄ຺ຄາຫວເສນ ‘‘ມຫາຣາຊາ ¶ , ມຫາຣາຊສ຺ມາ’’ຕິອາທີນິ ວຸຕ຺ຕານິ. ນຍຄ຺ຄາຫວເສນ ປນ ຄຫເຓ ອສຕິ ກຖໍ ນາມິກປທມາລາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ, ສຕິເຍວ ຕສ຺ມິໍ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ຠວນ຺ຕິ.

ຕຖາ ຫິ ພຸທ຺ຘວຈເນ ອເນກສຕສຫສ຺ສານິ ນາມິກປທານິ ກ຺ຣິຍາປທານິ ຈ ປາຏິເອກ຺ກໍ ປາຏິເອກ຺ກໍ ເອກວຈນພຫຸວຈນກາຫິ ສຕ຺ຕຫິ ອຏ຺ຐຫິ ວາ ນາມວິຠຕ຺ຕີຫິ ຉນ຺ນວຸຕິຍາ ຈ ອາຂ຺ຍາຕິກວຈເນຫິ ໂຍຊິຕານິ ນ ສນ຺ຕິ, ນຍວເສນ ປນ ສນ຺ຕິເຍວ, ອິຕິ ນຍວເສນ ‘‘ມຫາຣາຊາ, ມຫາຣາຊສ຺ມາ’’ຕິອາທີນິ ອມ຺ເຫຫິ ຐປິຕານິ. ‘‘ມຫາຣາຊາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ມຫາຣາຊາ ຕຸມ຺ເຫ ຕິຏ຺ຐຖາ’’ຕິ ອິມານິ ປນ ‘‘ອຖ ໂຂ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຫາຣາຊາ ມຫຕິຍາ ຈ ຍກ຺ຂເສນາຍ ມຫຕິຍາ ຈ ກຸມ຺ຠຓ຺ຑເສນາຍາ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ,

‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ເຕ ມຫາຣາຊາ, ສມນ຺ຕາ ຈຕຸໂຣ ທິສາ;

ທທ຺ທຬ຺ຫມານາ ອຏ຺ຐໍສຸ, ວເນ ກາປິລວຕ຺ຖເວ’’ຕິ

ທສ຺ສນໂຕ ຈ ວຸຕ຺ຕານິ. ‘‘ມຫາຣາຊ’’ນ຺ຕິອາທີນິປິ ປາຬິຎ຺ຈ ປາຬິນຍຎ຺ຈ ທິສ຺ວາ ເອວ ວຸຕ຺ຕານິ. ອສມາເສ ‘‘ຣາຊໍ, ຣາເຊນາ’’ຕິອາທີນິ ນ ປສ຺ສາມ, ຕສ຺ມາ ສຸຏ຺ຐຸ ວິຈາເຣຕພ຺ພມິທໍ ຐານໍ. ອິທຎ຺ຫິ ທຸທ຺ທສໍ ວີຣຊາຕິນາ ຊານິຕພ຺ພຏ຺ຐານໍ. ສເຈ ປນາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ພຸທ຺ຘວຈເນ ວາ ໂປຣາຓິກາສຸ ວາ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ອສມາເສ ‘‘ຣາຊໍ, ຣາເຊນາ’’ຕິອາທີນິ ປສ຺ເສຍ຺ຍາຖ, ຕທາ ສາຘຸກໍ ມນສິ ກໂຣຖ. ໂກ ຫິ ນາມ ສພ຺ພປ຺ປກາເຣນ ພຸທ຺ຘວຈເນ ໂວຫາຣປ຺ປເຠທໍ ຊານິຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຠິນ຺ນປຏິສມ຺ຠິເທຫິ ມຫາຂີຓາສເວຫິ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ –

‘‘ວີຕຕຓ຺ໂຫ ອນາທາໂນ, ນິຣຸຕ຺ຕິປທໂກວິໂທ;

ອກ຺ຂຣານໍ ສນ຺ນິປາຕໍ, ຊຎ຺ຎາ ປຸພ຺ພາປຣານິ ຈາ’’ຕິ.

ພ຺ຣຫ຺ມາ ¶ , ພ຺ຣຫ຺ມາ, ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ. ພ຺ຣຫ຺ມານໍ, ພ຺ຣຫ຺ມໍ, ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ. ພ຺ຣຫ຺ມຸນາ, ພ຺ຣຫ຺ເມຫິ, ພ຺ຣຫ຺ເມຠິ, ພ຺ຣຫ຺ມູຫິ, ພ຺ຣຫ຺ມູຠິ. ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສ, ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ, ພ຺ຣຫ຺ມານໍ, ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ. ພ຺ຣຫ຺ມຸນາ, ພ຺ຣຫ຺ເມຫິ, ພ຺ຣຫ຺ເມຠິ, ພ຺ຣຫ຺ມູຫິ, ພ຺ຣຫ຺ມູຠິ. ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສ, ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ, ພ຺ຣຫ຺ມານໍ, ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ. ພ຺ຣຫ຺ມນິ, ພ຺ຣຫ຺ເມສຸ, ໂຠ ພ຺ຣຫ຺ມ, ໂຠ ພ຺ຣຫ຺ເມ, ຠວນ຺ໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ.

ຍມກມຫາເຖຣຣຸຈິຍາ ‘‘ໂຠ ພ຺ຣຫ຺ມາ’’ອິຕິ ພຫຸວຈນໍ ວາ. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ປຓ຺ຑິຕປຸຣິເສຫິ ເທເວຫິ ພ຺ຣຫ຺ມູຫີ’’ຕິ ຏີກາວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ, ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ວຈີໂຆໂສ ໂຫຕີ’’ຕິ ຈ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ວິມານາທີສຸ ຉນ຺ທຣາໂຄ ກາມາສໂວ ນ ໂຫຕີ’’ຕິ ຈ ອຏ຺ຐກຖາວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ, ‘‘ວິຫິໍສສຎ຺ຎີ ປຄຸຓໍ ນ ຠາສິໍ, ຘມ຺ມໍ ປຓີຕໍ ມນຸເຊສຸ ພ຺ຣຫ຺ເມ’’ຕິ ອາຫຈ຺ຈຠາສິຕສ຺ສ ຈ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມູຫິ, ພ຺ຣຫ຺ມູຠິ, ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ, ພ຺ຣຫ຺ເມ’’ຕິ ປທານິ ວຸຕ຺ຕານິ, ເອຕານິ ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກກຈ຺ຈາຍເນສຸ ນ ອາຄຕານິ.

ສຂາ, ສຂາ, ສຂິໂນ, ສຂາໂນ, ສຂາໂຍ. ສຂໍ, ສຂາຣໍ, ສຂານໍ, ສຂິໂນ, ສຂາໂນ, ສຂາໂຍ. ສຂິນາ, ສຂາເຣຫິ, ສຂາເຣຠິ, ສເຂຫິ, ສເຂຠິ. ສຂິສ຺ສ, ສຂິໂນ, ສຂີນໍ, ສຂາຣານໍ, ສຂານໍ. ສຂາຣສ຺ມາ, ສຂິນາ, ສຂາເຣຫິ, ສຂາເຣຠິ, ສເຂຫິ, ສເຂຠິ. ສຂິສ຺ສ, ສຂິໂນ, ສຂີນໍ, ສຂາຣານໍ, ສຂານໍ. ສເຂ, ສເຂສຸ, ສຂາເຣສຸ. ໂຠ ສຂ, ໂຠ ສຂາ, ໂຠ ສຂິ, ໂຠ ສຂີ, ໂຠ ສເຂ, ຠວນ຺ໂຕ ສຂິໂນ, ສຂາໂນ, ສຂາໂຍ.

ຍມກມຫາເຖຣມເຕນ ‘‘ໂຠ ສຂາ’’ອິຕິ ພຫຸວຈນໍ ວາ. ປາຬິຍໍ ປນ ສຸວຓ຺ຓກກ຺ກຏຊາຕເກ ‘‘ຫເຣ ສຂາ ກິສ຺ສ ນຸ ມໍ ຊຫາສີ’’ຕິ ທີຆວເສນ ວຸຕ຺ໂຕ ສຂາສທ຺ໂທ ອາລປເນກວຈນໍ, ຕສ຺ມາ ຍມກມຫາເຖຣນໂຍ ນ ຍຸຊ຺ຊຕີຕິ ເຈ ¶ ? ໂນ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ຍສ຺ມາ ‘‘ເນຕາທິສາ ສຂາ ໂຫນ຺ຕິ, ລພ຺ຠາ ເມ ຊີວໂຕ ສຂາ’’ຕິ ມໂນຊຊາຕເກ ສຂາສທ຺ໂທ ເອກວຈນມ຺ປິ ໂຫຕິ ພຫຸວຈນມ຺ປິ. ຕຖາ ຫິ ຕຕ຺ຖ ປຐມປາເທ ພຫຸວຈນໍ, ທຸຕິຍປາເທ ປເນກວຈນໍ, ຕສ຺ມາ ຍມກມຫາເຖເຣນ ປຈ຺ຈຕ຺ຕາລປນພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ສຂາສທ຺ໂທ ວຸຕ຺ໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ສພ຺ພມິຕ຺ໂຕ ສພ຺ພສໂຂ, ສພ຺ພຠູຕານຸກມ຺ປໂກ’’ຕິ ປາຐານຸໂລເມນ ສມາເສ ລພ຺ຠມານສ຺ສ ສຂສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ ‘‘ສພ຺ພສໂຂ, ສພ຺ພສຂາ, ສພ຺ພສຂໍ, ສພ຺ພສເຂ’’ຕິອາທິນາ ປຸຣິສນເຍນ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມາສວິຄ຺ຄໂຫ – ສພ຺ເພສໍ ຊນານໍ ສຂາ, ສພ຺ເພ ວາ ຊນາ ສຂິໂນ ເອຕສ຺ສາຕິ ສພ຺ພສໂຂ, ຍຖາ ສພ຺ພເວຣີຕິ.

ອຕ຺ຕາ, ອຕ຺ຕາ, ອຕ຺ຕາໂນ. ອຕ຺ຕານໍ, ອຕ຺ຕໍ, ອຕ຺ຕາໂນ. ອຕ຺ຕນາ, ອຕ຺ເຕນ, ອຕ຺ຕເນຫິ, ອຕ຺ຕເນຠິ. ອຕ຺ຕໂນ, ອຕ຺ຕານໍ. ອຕ຺ຕນາ, ອຕ຺ຕເນຫິ, ອຕ຺ຕເນຠິ. ອຕ຺ຕໂນ, ອຕ຺ຕານໍ. ອຕ຺ຕນິ, ອຕ຺ຕເນສຸ. ໂຠ ອຕ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ອຕ຺ຕາ, ໂຠນ຺ໂຕ ອຕ຺ຕາໂນ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ອຕ຺ຕໍ ນິຣງ຺ກຕ຺ວານ ປິຍານິ ເສວຕິ.

‘‘ສເຈ ຄຈ຺ຉສິ ປຎ຺ຈາລໍ, ຂິປ຺ປ’ມຕ຺ຕໍ ຊຫິສ຺ສສິ;

ມິຄໍ ປນ຺ຖານຸປນ຺ນໍວ, ມຫນ຺ຕໍ ຠຍເມສ຺ສຕີ’’ຕິ

ປາຬີສຸ ‘‘ອຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ອຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ອິຘ ວຸຕ຺ຕໍ, ‘‘ອຕ຺ເຕນ ວາ ອຕ຺ຕນິເຍນ ວາ’’ຕິ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ປນ ‘‘ອຕ຺ເຕນາ’’ຕິ. ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ປນ ‘‘ອຕ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີນເມກວຈນໍ ອາຄຕໍ, ເອຕໍ ກຈ຺ຈາຍເນ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ຈ ນ ທິສ຺ສຕິ. ກຕ຺ຖຈິ ປນ ‘‘ອຕ຺ເຕສູ’’ຕິ ອາຄຕໍ. ສພ຺ພາເນຕານິ ສາຏ຺ຐກຖໍ ຊິນຕນ຺ຕິໍ ໂອໂລເກຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພານິ.

‘‘ອາຕຸມາ ¶ , ອາຕຸມາ, ອາຕຸມາໂນ. ອາຕຸມານໍ, ອາຕຸມໍ, ອາຕຸມາໂນ. ອາຕຸເມນ, ອາຕຸເມຫິ, ອາຕຸເມຠີ’’ຕິອາທິນາ ປຸຣິສນເຍນ ວຕ຺ວາ ‘‘ໂຠ ອາຕຸມ, ຠວນ຺ໂຕ ອາຕຸມາ, ອາຕຸມາໂນ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ.

ຕຕ຺ຣ ອຕ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ສມາເສ ‘‘ຠາວິຕຕ຺ໂຕ, ຠາວິຕຕ຺ຕາ. ຠາວິຕຕ຺ຕໍ, ຠາວິຕຕ຺ເຕ. ຠາວິຕຕ຺ເຕນ, ຠາວິຕຕ຺ເຕຫິ, ຠາວິຕຕ຺ເຕຠີ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍເນວ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ສາ, ສາ, ສາໂນ. ສານໍ, ສາເນ. ສານາ, ສາເນຫິ, ສາເນຠິ. ສາສ຺ສ, ສານໍ. ສານາ, ສາເນຫິ, ສາເນຠິ. ສາສ຺ສ, ສານໍ. ສາເນ, ສາເນສຸ. ໂຠ ສາ, ຠວນ຺ໂຕ ສາໂນ. ສາ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸນໂຂ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ນ ຍຕ຺ຖ ສາ ອຸປຏ຺ຐິໂຕ ໂຫຕິ. ສາວ ວາເຣນ຺ຕິ ສູກຣ’’ນ຺ຕິ ນິທສ຺ສນປທານິ. ເກຈິ ປນ ສາສທ຺ທສ຺ສ ທຸຕິຍາຕຕິຍາທີສຸ ‘‘ສໍ, ເສ. ເສນາ’’ຕິອາທີນິ ຣູປານິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ນ ຍຸຕ຺ຕໍ. ນ ຫິ ຕານິ ‘‘ສໍ, ເສ. ເສນາ’’ຕິອາທີນິ ຣູປານິ ພຸທ຺ຘວຈເນ ເຈວ ອຏ຺ຐກຖາທີສຸ ຈ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ຈ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອວໍ ປນ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ສາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ສາໂນ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ສານໍ ປສ຺ສຕິ, ສາເນ ປສ຺ສຕິ. ສານາ ກຕໍ, ສາເນຫິ ກຕໍ, ສາເນຠິ ກຕໍ. ສາສ຺ສ ທີຍເຕ, ສານໍ ທີຍເຕ. ສານາ ນິສ຺ສຏໍ, ສາເນຫິ ນິສ຺ສຏໍ, ສາເນຠິ ນິສ຺ສຏໍ. ສາສ຺ສ ປຣິຄ຺ຄໂຫ, ສານໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ສາເນ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ສາເນສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ໂຠ ສາ, ຠວນ຺ໂຕ ສາໂນ’’ຕິ, ຕສ຺ມາ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ ນາມິກປທມາລາ ຄເຫຕພ຺ພາ.

ອຕ຺ຣິທໍ ¶ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ – ຍຖາ ‘‘ເສຫິ ທາເຣຫິ ອສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐ’’ຕິອາທີສຸ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ‘‘ສໂກ’’ອິຕິ ອຕ຺ຖວາຈກສ຺ສ ສສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ອຕ຺ຕໂນ ອຍນ຺ຕິ ໂສ’’ຕິ ເອຕສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ‘‘ໂສ, ສາ. ສໍ, ເສ. ເສນ, ເສຫິ, ເສຠິ. ສສ຺ສ, ສານໍ. ສາ, ສສ຺ມາ, ສມ຺ຫາ, ເສຫິ, ເສຠິ. ສສ຺ສ, ສານໍ. ເສ, ສສ຺ມິໍ, ສມ຺ຫິ, ເສສູ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ, ນ ຕຖາ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ຍຖາ ວາ ‘‘ຫິໍສນ຺ຕິ ອຕ຺ຕສມ຺ຠູຕາ, ຕຈສາຣໍວ ສໍ ຜລໍ. ສານິ ກມ຺ມານິ ຕປ຺ເປນ຺ຕິ, ໂກສລໍ ເສນ’ສນ຺ຕຸຏ຺ຐໍ, ຊີວຄ຺ຄາຫໍ ອຄາຫຍີ’’ຕິອາທີສຸ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ສກມິຈ຺ຈຕ຺ຖວາຈກສ຺ສ ສສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ສໍ, ສານິ, ສາ. ສໍ, ສານິ, ເສ. ເສນ, ເສຫິ, ເສຠິ. ສສ຺ສ, ສານໍ. ສາ, ສສ຺ມາ, ສມ຺ຫາ, ເສຫິ, ເສຠິ. ສສ຺ສ, ສານໍ. ເສ, ສສ຺ມິໍ, ສມ຺ຫິ, ເສສູ’’ຕິ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ, ນ ຕຖາ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕ ກສ຺ມາ ເຕຫິ ອາຈຣິເຍຫິ ທຸຕິຍາຕຕິຍາຐາເນ ‘‘ສໍ, ເສ. ເສນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ກສ຺ມາ ຈ ປຎ຺ຈມີຐາເນ ‘‘ສາ, ສສ຺ມາ, ສມ຺ຫາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ສຕ຺ຕມີຐາເນ ຈ ‘‘ເສ, ສສ຺ມິໍ, ສມ຺ຫີ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕໍ? ສພ຺ພເມຕໍ ອກາຣຓໍ, ຕກ຺ກຄາຫມຕ຺ເຕນ ຄຫິຕໍ ອກາຣຓໍ. ສຸນຂວາຈໂກ ຫິ ສາສທ຺ໂທ ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິໂກ, ນ ປຸຣິສ ຈິຕ຺ຕສທ຺ທາທໂຍ ວິຍ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິໂກ. ຍາຍ ອິມສ຺ສ ອີທິສານິ ຣູປານິ ສິຍຸໍ, ສາ ຈ ປກຕິ ນຕ຺ຖິ. ນ ເຈໂສ ‘‘ຣາຊາ, ພ຺ຣຫ຺ມາ, ສຂາ, ອຕ຺ຕາ’’ ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ວິຍ ປຐມໍ ອກາຣນ຺ຕຠາເວ ຐຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ປຏິລທ຺ຘອາກາຣນ຺ຕຕາ, ອຖ ໂຂ ນິຈ຺ຈໂມກາຣນ຺ຕຕາປກຕິໂກ ໂຄສທ຺ໂທ ວິຍ ນິຈ຺ຈມາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິໂກ. ນິຈ຺ຈມາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກສ຺ສ ຈ ເອວຣູປານິ ຣູປານິ ນ ຠວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ປຠິນ຺ນປຏິສມ຺ຠິເທນ ອາຍສ຺ມຕາ ມຫາກຈ຺ຈາຍເນນ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ສເຈປິ ມຎ຺ເຎຍ຺ຍຸໍ ‘‘ອຕ຺ຕໍ, ອຕ຺ເຕນາ’ຕິ ¶ ຈ ທສ຺ສນໂຕ ‘ສໍ, ເສນາ’ຕິ ອິມານິ ປນ ຄເຫຕພ຺ພານີ’’ຕິ. ນ ຄເຫຕພ຺ພານິ ‘‘ຣາຊາ, ພ຺ຣຫ຺ມາ, ສຂາ, ອຕ຺ຕາ, ສາ, ປຸມາ’’ອິຈ຺ເຈວມາທີນໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ປທມາລາວເສນ ວິສທິສຕ຺ຕາ ນຍວເສນ ຄເຫຕພ຺ພາກາຣສ຺ສ ອສມ຺ຠວໂຕ. ອີທິເສ ຫິ ຐາເນ ນຍຄ຺ຄາຫວເສນ ຄຫຓໍ ນາມ ສໂທສໍເຍວ ສິຍາ, ຕສ຺ມາ ນຍຄ຺ຄາຫວເສນປິ ນ ຄເຫຕພ຺ພານິ.

ອປຣມ຺ປິ ອຕ຺ຣ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ – ຍຖາ ຫິ ‘‘ສາຫິ ນາຣີຫິ ເຕ ຍນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ອຕ຺ຕໂນ ນາຣີ’’ຕິ, ‘‘ສາ ນາຣີ’’ຕິ ເອວໍ ອຕ຺ຖວໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ກຎ຺ຎາສທ຺ເທນ ສທິສສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ສາ, ສາ, ສາໂຍ. ສໍ, ສາ, ສາໂຍ. ສາຍ, ສາຫິ, ສາຠິ. ສາຍ, ສານໍ. ສາຍ, ສາຫິ, ສາຠິ. ສາຍ, ສານໍ. ສາຍ, ສາຍໍ, ສາສູ’’ຕິ ກຎ຺ຎານເຍນ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ, ນ ຕຖາ ອິມສ຺ສ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕ ກສ຺ມາ ເຕ ອາຈຣິຍາ ຕຕິຍາພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ຈ ‘‘ສາຫິ, ສາຠີ’’ຕິ ຣູປານິ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ກສ຺ມາ ຈ ສຕ຺ຕມີພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ສາສູ’’ຕິ? ອິທມ຺ປິ ອກາຣຓໍ ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຕ຺ຕາ. ກສ຺ມາ ຈ ປນ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ເຐກວຈນຏ຺ຐາເນ ປຸພ຺ພກ຺ຂຣສ຺ສ ຣສ຺ສວເສນ ‘‘ສສ຺ສ’’ອິຕິ ຣູປໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ? ອິທມ຺ປິ ອກາຣຓໍ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກຕ຺ຕາ. ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກສ຺ສ ຈ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຍຖາ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກສ຺ສ ປຸຣິສສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ປຸຣິສສ຺ສາ’’ຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ເຐກວຈນຣູປໍ ຠວຕິ ເອວຣູປສ຺ສ ຣູປສ຺ສ ອຠາວໂຕ. ເຕເນວ ອາຍສ຺ມາ ກຈ຺ຈາໂນ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຣູປໍ ທສ຺ເສນ຺ໂຕ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ເຐກວຈນຏ຺ຐາເນ ປຸພ຺ພກ຺ຂຣສ຺ສ ທີຆວເສນ ‘‘ສາສ຺ສ’’ອິຕິ ຣູປມາຫ. ກສ຺ມາ ຈ ປນ ເຕ ອາຈຣິຍາ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ສາຍ’’ອິຕິ ຣູປໍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ? ອິທມ຺ປິ ອກາຣຓໍ, ຐເປຕ຺ວາ ຫິ ອາກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ຆສຎ຺ຎໂຕ ອາກາຣໂຕ ປເຣສໍ ນາທີນໍ ອາຍາເທສຎ຺ຈ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ຄໂຕ ¶ ປຣສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ອາຍາເທສຎ຺ຈ ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ເຄ ອຆໂຕ ອາກາຣນ຺ຕໂຕ ປຣສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ເຖກວຈນສ຺ສ ກຕ຺ຖຈິປິ ອາຍາເທໂສ ນ ທິສ຺ສຕິ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ຈ ຕາທິສໍ ຣູປໍ ນ ວຸຕ຺ຕໍ, ອວຈນໍເຍວ ຍຸຕ຺ຕຕຣໍ ພຸທ຺ຘວຈເນ ອຏ຺ຐກຖາທີສຸ ຈ ອນາຄມນໂຕ. ຍາ ປນມ຺ເຫຫິ ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກໍ ນິສ຺ສາຍ ພຸທ຺ຘວຈນຎ຺ຈ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຕ຺ຕາ, ສາເຍວ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖາປິ ນານາອຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕມານານໍ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍປຣິຍາປນ຺ນານໍ ສາ ໂສ ສໍອິຈ຺ເຈເຕສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ປທານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາສຸ ປທານໍ ສທິສາສທິສຕາ ທຏ຺ຐພ຺ພາ.

ເອຕ຺ຖ ສິຍາ – ໂຍ ຕຸມ຺ເຫຫິ ສາສທ຺ໂທ ‘‘ຕໍສທ຺ທຕ຺ເຖ ຈ ສຸນເຂ ຈ ສກມິຈ຺ຈຕ຺ເຖ ຈ ວຕ຺ຕຕີ’’ຕິ ອິຈ຺ຉິໂຕ, ກຖໍ ຕໍ ‘‘ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕເຍວ ‘‘ອິມສ຺ສ ອຕ຺ຖສ຺ສ ວາຈໂກ’’ຕິ ຊານນ຺ຕີຕິ? ນ ຊານນ຺ຕິ, ປໂຍຄວເສນ ປນ ຊານນ຺ຕິ ໂລກິຍຊນາ ເຈວ ປຓ຺ຑິຕາ ຈ. ປໂຍຄວເສນ ຫິ ‘‘ສາ ມທ຺ທີ ນາຄມາຣຸຫິ, ນາຕິພທ຺ຘໍວ ກຸຎ຺ຊຣ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຕໍສທ຺ທຕ຺ຖຕາ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ເອວໍ ສາສທ຺ໂທ ຕໍສທ຺ທຕ຺ເຖ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ‘‘ນ ຍຕ຺ຖ ສາ ອຸປຏ຺ຐິໂຕ ໂຫຕິ. ຠຄວໂຕ ສາຊາຕິມ຺ປິ ສຸຕ຺ວາ ສຕ຺ຕາ ອມຕຣສຠາຄິໂນ ຠວນ຺ຕີ’’ຕິອາທີສຸ ສາສທ຺ທສ຺ສ ສຸນຂວາຈກຕາ ວິຎ຺ຎາຍຕິ.

‘‘ອນ຺ນໍ ຕເວທໍ ປກຕໍ ຍສສ຺ສິ,

ຕໍ ຂຊ຺ຊເຣ ຠຸຎ຺ຊເຣ ປິຍ຺ຍເຣ ຈ;

ຊານາສິ ມໍ ຕ຺ວໍ ປຣທຕ຺ຕູປຊີວິໍ,

ອຸຕ຺ຕິຏ຺ຐປິຓ຺ຑໍ ລຠຕໍ ສປາໂກ’’ຕິ

ເອຕ຺ຖ ປນ ສາສທ຺ທສ຺ສ ຣສ຺ສຠາວກຣເຓນ ‘‘ສປາໂກ’’ຕິ ປາຬິ ຐິຕາຕິ ອຕ຺ຖໍ ອຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ສານໍ ສຸນຂານໍ ອິທໍ ມໍສນ຺ຕິ ສ’’ມິຕິ ອຕ຺ຖໍ ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ສໍ ປຈຕີຕິ ສປາໂກ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ¶ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ‘‘ສປາໂກຕິ ສປາກຈຓ຺ຑາໂລ’’ ອິຈ຺ເຈວ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕມ຺ປິ ເອຕເທວຕ຺ຖໍ ທີເປຕິ. ເອວໍ ສາສທ຺ໂທ ສຸນເຂ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ‘‘ສາ ທາຣາ ຊນ຺ຕູນໍ ປິຍາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ສກາ ທາຣາ ສຕ຺ຕານໍ ປິຍາ’’ຕິ ອຕ຺ຖທີປນວເສນ ສາສທ຺ທສ຺ສ ສກວາຈກຕາ ປຎ຺ຎາຍຕິ. ເອວໍ ສາສທ຺ໂທ ສກມິຈ຺ຈຕ຺ເຖ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ອິຕິ ສາສທ຺ທໍ ປໂຍຄວເສນ ອີທິສຕ຺ຖສ຺ສ ວາຈໂກຕິ ຊານນ຺ຕິ. ອຕ຺ຣິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ຕໍສທ຺ທຕ຺ເຖ ຈ ສຸນເຂ,

ສກສ຺ມິມ຺ປິ ຈ ວຕ຺ຕຕິ;

ສາສທ຺ໂທ ໂສ ຈ ໂຂ ເຎຍ຺ໂຍ,

ປໂຍຄານໍ ວເສນ ເວ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ປາຬິຍໍ ‘‘ນ ຍຕ຺ຖ ສາ ອຸປຏ຺ຐິໂຕ ໂຫຕີ’’ຕິ ເອກວຈນປ຺ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ຈ,

‘‘ອສນ຺ຕາ ກິຣ ມໍ ຊມ຺ມາ, ຕາຕ ຕາຕາຕິ ຠາສເຣ;

ຣກ຺ຂສາ ປຸຕ຺ຕຣູເປນ, ສາວ ວາເຣນ຺ຕິ ສູກຣ’’ນ຺ຕິ

ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ຈ, ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ‘‘ສາໂນ’’ອິຈ຺ຈາທິທສ຺ສນໂຕ ຈ ‘‘ສາ, ສາ, ສາໂນ. ສານໍ, ສາເນ. ສານາ’’ຕິອາທິນາ ສຸນຂວາຈກສ຺ສ ສາສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ກຖິຕາ.

ອິທານິ ປຸມສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ປຸມາ, ປຸມາ, ປຸມາໂນ. ປຸມານໍ, ປຸມາເນ. ປຸມານາ, ປຸມຸນາ, ປຸເມນ, ປຸມາເນຫິ, ປຸມາເນຠິ. ປຸມສ຺ສ, ປຸມຸໂນ, ປຸມານໍ. ປຸມານາ, ປຸມຸນາ, ປຸມາເນຫິ, ປຸມາເນຠິ. ປຸມສ຺ສ, ປຸມຸໂນ, ປຸມານໍ. ປຸມາເນ, ປຸມາເນສຸ. ໂຠ ປຸມ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸມາ, ປຸມາໂນ. ‘‘ໂຠ ປຸມາ’’ອິຕິ ພຫຸວຈເນ ນໂຍປິ ເຎຍ຺ໂຍ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ປນ –

‘‘ຖິໂຍ ຕສ຺ສ ປຊາຍນ຺ຕິ, ນ ປຸມາ ຊາຍເຣ ກຸເລ;

ໂຍ ຊານໍ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ປຎ຺ຫໍ, ອຎ຺ຎຖາ ນໍ ວິຍາກເຣ’’ຕິ

ອຍໍ ປາຬິ ປຸມສທ຺ທສ຺ສ ພຫຸວຈນຠາວສາຘິກາ, ກຈ຺ຈາຍເນ ‘‘ເຫ ປຸມໍ’’ອິຕິ ສານຸສາຣໍ ອາລປເນກວຈນໍ ທິສ຺ສຕິ. ຕທເນເກສຸ ປາຬິປ຺ປເທເສສຸ ຈ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ສານຸສາຣານໍ ອາລປນວຈນານໍ ອທສ຺ສນໂຕ ອິຘ ນ ວທາມິ. ອຸປປຣິກ຺ຂິຕ຺ວາ ຍຸຕ຺ຕໍ ເຈ, ຄເຫຕພ຺ພໍ. ‘‘ຍສສ຺ສິ ນໍ ປຎ຺ຎວນ຺ຕໍ ວິສຍ຺ຫາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ອາຄມວເສເນວານຸສາໂຣ ໂຫຕິ, ນ ສຠາວໂຕຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຍມາກາຣນ຺ຕວເສນ ນາມິກປທມາລາ.

‘‘ໂສຬສິຕ຺ຖິສຫສ຺ສານໍ,

ນ ວິຊ຺ຊຕິ ປຸໂມ ຕທາ;

ອໂຫຣຕ຺ຕານມຈ຺ຈເຍນ,

ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ ອຫເມກໂກ’’ຕິ ຈ,

‘‘ຍຖາ ພລາກໂຍນິມ຺ຫິ, ນ ວິຊ຺ຊຕິ ປຸໂມ ສທາ;

ເມເຆສຸ ຄຊ຺ຊມາເນສຸ, ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຕາ ຕທາ’’ຕິ ຈ

ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ປນ ໂອກາຣນ຺ຕວເສນປິ ນາມິກປທມາລາ ເວທິຕພ຺ພາ.

ປຸໂມ, ປຸມາ. ປຸມໍ, ປຸເມ. ປຸເມນ, ປຸເມຫິ, ປຸເມຠິ. ປຸມສ຺ສ, ປຸມານໍ. ປຸມາ, ປຸມສ຺ມາ, ປຸມມ຺ຫາ, ປຸເມຫິ, ປຸເມຠິ. ປຸມສ຺ສ, ປຸມານໍ. ປຸເມ, ປຸມສ຺ມິໍ, ປຸມມ຺ຫິ, ປຸເມສຸ. ໂຠ ປຸມ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸມາ. ‘‘ໂຠ ປຸມາ’’ອິຕິ ວາ, ເອວໍ ປຸມສທ຺ທສ຺ສ ທ຺ວິຘາ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ.

ອິທານິ ມິສ຺ສກນໂຍ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ປຸມາ ¶ , ປຸໂມ, ປຸມາ, ປຸມາໂນ. ປຸມານໍ, ປຸມໍ, ປຸມາເນ, ປຸເມ. ປຸມານາ, ປຸມຸນາ, ປຸເມນ, ປຸມາເນຫິ, ປຸມາເນຠິ, ປຸເມຫິ, ປຸເມຠິ. ປຸມສ຺ສ, ປຸມຸໂນ, ປຸມານໍ. ປຸມານາ, ປຸມຸນາ, ປຸມາ, ປຸມສ຺ມາ, ປຸມມ຺ຫາ, ປຸມາເນຫິ, ປຸມາເນຠິ, ປຸເມຫິ, ປຸເມຠິ. ປຸມສ຺ສ, ປຸມຸໂນ, ປຸມານໍ. ປຸມາເນ, ປຸເມ, ປຸມສ຺ມິໍ, ປຸມມ຺ຫິ, ປຸມາເນສຸ, ປຸເມສຸ. ໂຠ ປຸມ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸມາໂນ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸມາ. ‘‘ໂຠ ປຸມາໂນ, ໂຠ ປຸມາ’’ອິຕິ ວາ.

ອິທານິ ຣຫສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ຣຫາ ວຸຈ຺ຈຕິ ປາປຘມ຺ໂມ. ຣຫາ, ຣຫາ, ຣຫິໂນ. ຣຫານໍ, ຣຫາເນ. ຣຫິນາ, ຣຫິເນຫິ, ຣຫິເນຠິ. ຣຫສ຺ສ, ຣຫານໍ. ຣຫາ, ຣຫາເນຫິ, ຣຫາເນຠິ. ຣຫສ຺ສ, ຣຫານໍ. ຣຫາເນ, ຣຫາເນສຸ. ໂຠ ຣຫ, ຠວນ຺ໂຕ ຣຫິໂນ, ຠວນ຺ໂຕ ຣຫາ.

ອິທານິ ທຬ຺ຫຘມ຺ມສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາໂນ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມານໍ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາເນ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມິນາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຫິ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຠິ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມສ຺ສ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມານໍ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມິນາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຫິ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຠິ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມສ຺ສ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມານໍ. ທຬ຺ຫຘມ຺ເມ ທຬ຺ຫຘມ຺ເມສຸ. ໂຠ ທຬ຺ຫຘມ຺ມ, ຠວນ຺ໂຕ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາໂນ, ຠວນ຺ໂຕ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ. ‘‘ໂຠ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາໂນ, ໂຠ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ’’ອິຕິ ປຸຖຸວຈນມ຺ປິ ເຎຍ຺ຍໍ, ເອວໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂຘມ຺ມສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠິກ຺ຂເວ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘນຸຄ຺ຄຫາ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ’’ຕິ ອິທໍ ນິທສ຺ສນໍ. ອິມິສ຺ສໍ ປນ ປາຬິຍໍ ‘‘ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ’’ ອິຕິ ພຫຸວຈນວເສນ ອາຄຕຕ຺ຕາ ທຬ຺ຫຘມ຺ມສທ຺ໂທ ອາກາຣນ຺ໂຕຕິປິ ໂອກາຣນ຺ໂຕຕິປິ ອປ຺ປສິທ຺ໂຘ ຕທນ຺ຕານໍ ພຫຸວຈນຠາເວ ຕຸລ຺ຍຣູປຕ຺ຕາ. ຕຖາປິ ອມ຺ເຫຫິ ປທມາລາ ອາກາຣນ຺ຕວເສເນວ ໂຍຊິຕາ. ອີທິເສສຸ ຫິ ຐາເນສຸ ທຬ຺ຫຘມ຺ມສທ຺ໂທ ອາກາຣນ຺ໂຕຕິປິ ໂອກາຣນ຺ໂຕຕິປິ ວຕ຺ຕຸໍ ຍຸຊ຺ຊເຕວ ¶ ອປຣິພ຺ຍຕ຺ຕຣູປຕ຺ຕາ. ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ປນ ປາຬິປ຺ປເທເສ ອຕີວ ປຣິພ຺ຍຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ໂອກາຣນ຺ຕ ທຬ຺ຫຘມ຺ມສທ຺ໂທ ທ຺ວິຘາ ທິສ຺ສຕິ ຄຸຓສທ຺ທປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກສທ຺ທວເສນ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ອິສ຺ສຕ຺ເຕ ຈສ຺ມິ ກຸສໂລ, ທຬ຺ຫຘມ຺ໂມຕິ ວິສ຺ສຸໂຕ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ທຬ຺ຫຘມ຺ມສທ຺ໂທ ໂອກາຣນ຺ໂຕ ຄຸຓສທ຺ໂທ. ‘‘ພາຣາຓສິຍໍ ທຬ຺ຫຘມ຺ໂມ ນາມ ຣາຊາ ຣຊ຺ຊໍ ກາເຣສີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກສທ຺ໂທ. ເອວໍ ໂອກາຣນ຺ໂຕ ທຬ຺ຫຘມ຺ມສທ຺ໂທ ທ຺ວິຘາ ທິຏ຺ໂຐ. ຕສ຺ສ ປນ ‘‘ທຬ຺ຫຘມ຺ໂມ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມໍ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ເຎຍ຺ຍາ, ອາກາຣນ຺ໂຕກາຣນ຺ຕານໍ ວເສນ ມິສ຺ສກປທມາລາ ຈ. ກຖໍ?

ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ໂມ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາໂນ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມານໍ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມໍ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາເນ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມິນາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມນ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຫິ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຠິ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມສ຺ສ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມານໍ. ທຬຘມ຺ມິນາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມສ຺ມາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມມ຺ຫາ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຫິ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມຠິ. ທຬ຺ຫຘມ຺ມສ຺ສ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມານໍ. ທຬ຺ຫຘມ຺ເມ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມສ຺ມິໍ, ທຬ຺ຫຘມ຺ມມ຺ຫິ, ທຬ຺ຫຘມ຺ເມສຸ. ໂຠ ທຬ຺ຫຘມ຺ມ, ຠວນ຺ໂຕ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາໂນ, ຠວນ຺ໂຕ ທຬ຺ຫຘມ຺ມາຕິ. ເອວໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂຘມ຺ມາ, ປຈ຺ຈກ຺ຂຘມ຺ໂມຕິ ມິສ຺ສກປທມາລາ ຈ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອິທານິ ວິວຏຈ຺ຉທສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ວິວຏຈ຺ຉທາ, ວິວຏຈ຺ຉທາ, ວິວຏຈ຺ຉທາໂນ. ວິວຏຈ຺ຉທານໍ, ວິວຏຈ຺ຉທາເນ. ວິວຏຈ຺ຉເທນ, ວິວຏຈ຺ຉເທຫິ, ວິວຏຈ຺ຉເທຠິ. ວິວຏຈ຺ຉທສ຺ສ, ວິວຏຈ຺ຉທານໍ. ວິວຏຈ຺ຉທາ, ວິວຏຈ຺ຉເທຫິ, ວິວຏຈ຺ຉເທຠິ. ວິວຏຈ຺ຉທສ຺ສ, ວິວຏຈ຺ຉທານໍ. ວິວຏຈ຺ຉເທ, ວິວຏຈ຺ຉເທສຸ. ໂຠ ວິວຏຈ຺ຉທ, ຠວນ຺ໂຕ ວິວຏຈ຺ຉທາ, ຠວນ຺ໂຕ ວິວຏຈ຺ຉທາໂນ.

ອຍໍ ນາມິກປທມາລາ ‘‘ສເຈ ປນ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊຕິ ອຣຫໍ ໂຫຕິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ໂລເກ ວິວຏຈ຺ຉທາ’’ຕິ ¶ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ອາກາຣນ຺ຕວເສນ ກຖິຕາ. ‘‘ໂລເກ ວິວຏຈ຺ຉໂທ’’ຕິປິ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ປນ ໂອກາຣນ຺ຕວເສນປິ ກເຖຕພ຺ພາ ‘‘ວິວຏຈ຺ຉໂທ, ວິວຏຈ຺ຉທາ, ວິວຏຈ຺ຉທໍ, ວິວຏຈ຺ຉເທ’’ຕິ. ມິສ຺ສກວເສນປິ ກເຖຕພ຺ພາ ‘‘ວິວຏຈ຺ຉທາ, ວິວຏຈ຺ຉໂທ, ວິວຏຈ຺ຉທາໂນ, ວິວຏຈ຺ຉທາ. ວິວຏຈ຺ຉທານໍ, ວິວຏຈ຺ຉທໍ, ວິວຏຈ຺ຉທາເນ, ວິວຏຈ຺ຉເທ’’ອິຕິ.

ອິທານິ ວຕ຺ຕຫສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ – ວຕ຺ຕຫາຕິ ສກ຺ໂກ.

ວຕ຺ຕຫາ, ວຕ຺ຕຫາໂນ. ວຕ຺ຕຫານໍ, ວຕ຺ຕຫາເນ. ວຕ຺ຕຫານາ, ວຕ຺ຕຫາເນຫິ, ວຕ຺ຕຫາເນຠິ. ວຕ຺ຕຫິໂນ, ວຕ຺ຕຫານໍ. ວຕ຺ຕຫານາ, ວຕ຺ຕຫາເນຫິ, ວຕ຺ຕຫາເນຠິ. ວຕ຺ຕຫິໂນ, ວຕ຺ຕຫານໍ. ວຕ຺ຕຫາເນ, ວຕ຺ຕຫາເນສຸ. ໂຠ ວຕ຺ຕຫ, ຠວນ຺ໂຕ ວຕ຺ຕຫາໂນ. ອຖ ວາ ‘‘ໂຠ ວຕ຺ຕຫາ, ໂຠ ວຕ຺ຕຫາໂນ’’ອິຈ຺ຈປິ.

ອິທານິ ວຸຕ຺ຕສິຣສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ວຸຕ຺ຕສິຣາ, ວຸຕ຺ຕສິຣາ, ວຸຕ຺ຕສິຣາໂນ. ວຸຕ຺ຕສິຣານໍ, ວຸຕ຺ຕສິຣາເນ. ວຸຕ຺ຕສິຣານາ, ວຸຕ຺ຕສິຣາເນຫິ, ວຸຕ຺ຕສິຣາເນຠິ. ວຸຕ຺ຕສິຣສ຺ສ, ວຸຕ຺ຕສິຣານໍ, ວຸຕ຺ຕສິຣາ, ວຸຕ຺ຕສິເຣຫິ, ວຸຕ຺ຕສິເຣຠິ. ວຸຕ຺ຕສິຣສ຺ສ, ວຸຕ຺ຕສິຣານໍ. ວຸຕ຺ຕສິເຣ, ວຸຕ຺ຕສິເຣສຸ. ໂຠ ວຸຕ຺ຕສິຣ, ຠານ຺ໂຕ ວຸຕ຺ຕສິຣາໂນຕິ. ‘‘ວຸຕ຺ຕສິໂຣ’’ຕິ ໂອກາຣນ຺ຕປາໂຐປິ ທິສ຺ສຕິ.

ອິທານິ ຍຸວສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ຍຸວາ, ຍຸວາ, ຍຸວາໂນ, ຍຸວານາ. ຍຸວານໍ, ຍຸວໍ, ຍຸວາເນ, ຍຸເວ. ຍຸວານາ, ຍຸເວນ, ຍຸວາເນນ, ຍຸວາເນຫິ, ຍຸວາເນຠິ, ຍຸເວຫິ, ຍຸເວຠິ. ຍຸວານສ຺ສ, ຍຸວສ຺ສ, ຍຸວານານໍ, ຍຸວານໍ. ຍຸວານາ ¶ , ຍຸວານສ຺ມາ, ຍຸວານມ຺ຫາ, ຍຸວາເນຫິ, ຍຸວາເນຠິ, ຍຸເວຫິ, ຍຸເວຠິ. ຍຸວານສ຺ສ, ຍຸວສ຺ສ, ຍຸວານານໍ, ຍຸວານໍ. ຍຸວາເນ, ຍຸວານສ຺ມິໍ, ຍຸວານມ຺ຫິ, ຍຸເວ, ຍຸວສ຺ມິໍ, ຍຸວມ຺ຫິ, ຍຸວາເນສຸ, ຍຸວາສຸ, ຍຸເວສຸ. ໂຠ ຍຸວ, ຍຸວານ, ຠວນ຺ໂຕ ຍຸວານາ.

ອິມສ຺ມິໍ ຐາເນ ເອກເທເສນ ອາກາຣນ຺ຕນໂຍ ຈ ສພ຺ພຖາ ໂອກາຣນ຺ຕນໂຍ ຈ ເອກເທເສນ ຈ ໂອກາຣນ຺ຕນໂຍຕິ ຕໂຍ ນຍາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

ມຆວສທ຺ທສ຺ສປິ ‘‘ມຆວາ, ມຆວາ, ມຆວາໂນ, ມຆວານາ’’ຕິອາທິນາ ຍຸວສທ຺ທສ຺ເສວ ນາມິກປທມາລາໂຍຊນໍ ກຸພ຺ພນ຺ຕິ ຄຣູ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ປນ ‘‘ມຆວາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ມຆວນ຺ໂຕ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ມຆວນ຺ຕໍ ປສ຺ສຕິ, ມຆວນ຺ເຕ ປສ຺ສຕິ. ມຆວຕາ ກຕໍ, ມຆວນ຺ເຕຫິ ກຕໍ, ມຆວນ຺ເຕຠິ ກຕໍ. ມຆວໂຕ ທີຍເຕ, ມຆວນ຺ຕານໍ ທີຍເຕ. ມຆວຕາ ນິສ຺ສຏໍ, ມຆວນ຺ເຕຫິ ນິສ຺ສຏໍ, ມຆວນ຺ເຕຠິ ນິສ຺ສຏໍ. ມຆວໂຕ ປຣິຄ຺ຄໂຫ, ມຆວນ຺ຕານໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ມຆວຕິ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ມຆວນ຺ເຕສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ໂຠ ມຆວາ, ຠວນ຺ໂຕ ມຆວນ຺ໂຕ’’ຕິ ຄຸຓວາປທນເຍນ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕຖາ ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍມ຺ປິ. ຕໍ ປາຬິຍາ ສໍສນ຺ທຕິ ສເມຕິ. ປາຬິຍຎ຺ຫິ ‘‘ສກ຺ໂກ ມຫາລິ ເທວານມິນ຺ໂທ ປຸພ຺ເພ ມນຸສ຺ສຠູໂຕ ສມາໂນ ມໂຆ ນາມ ມາຓໂວ ອໂຫສິ, ຕສ຺ມາ ມຆວາຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອເຕນ ‘‘ມໂຆຕິ ນາມໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ມຆວາ’’ຕິ ອຕ຺ຖິ ອຕ຺ຖວາຈກວນ຺ຕຸປຈ຺ຈຍວເສນ ປທສິທ຺ຘິ ທສ຺ສິຕາ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາສ຺ສ ຄຸຓວນ຺ຕຸສທ຺ທສ຺ສ ວິຍ ຈ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ອິທານິ ອທ຺ຘສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ – ອທ຺ຘສທ຺ທສ຺ສ ຫິ ຍໍ ກາເລ ມຄ຺ເຄ ຈ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ‘‘ອຕີໂຕ ອທ຺ຘາ. ທີໂຆ ອທ຺ຘາ ສຸທຸຄ຺ຄໂມ’’ຕິອາທີສຸ ‘‘ອທ຺ຘາ’’ຕິ ປຐມນ຺ຕໍ ຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕໍ ‘‘ອທ຺ຘາ ອິທໍ ມນ຺ຕປທໍ ສຸທຸທ຺ທສ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ເອກໍສຕ຺ເຖ ¶ ວຕ຺ຕມາເນນ ‘‘ອທ຺ຘາ’’ຕິ ນິປາຕປເທນ ສມານໍ. ນິປາຕານໍ ປນ ປທມາລາ ນ ຣູຫຕິ, ນາມິການໍເຍວ ຣູຫຕິ.

ອທ຺ຘາ, ອທ຺ຘາ, ອທ຺ຘາໂນ. ອທ຺ຘານໍ, ອທ຺ຘາເນ. ອທ຺ຘຸນາ, ອທ຺ຘາເນຫິ, ອທ຺ຘາເນຠິ. ອທ຺ຘຸໂນ, ອທ຺ຘານໍ. ອທ຺ຘຸນາ, ອທ຺ຘາເນຫິ, ອທ຺ຘາເນຠິ. ອທ຺ຘຸໂນ, ອທ຺ຘານໍ. ອທ຺ຘນິ, ອທ຺ຘາເນ, ອທ຺ຘາເນສຸ. ໂຠ ອທ຺ຘ, ຠວນ຺ໂຕ ອທ຺ຘາ, ອທ຺ຘາໂນ.

ເອຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈິ ປໂຍຄໍ ທສ຺ເສສ຺ສາມ – ຕໂຍ ອທ຺ຘາ. ອທ຺ຘານໍ ວີຕິວຕ຺ໂຕ. ອິມິນາ ທີເຆນ ອທ຺ຘຸນາ. ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ. ປຖທ຺ຘຸໂນ ປນ຺ນຣເສວ ຈນ຺ໂທ. ອຫູ ອຕີຕມທ຺ຘາເນ, ສມໂຓ ຂນ຺ຕິທີປໂນ. ອທ຺ຘາເນ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ປຎ຺ຎາຍິສ຺ສຕິ. ອິຈ຺ຈາທໂຍ ເຎຍ຺ຍາ. ອຍມ຺ປິ ປເນຕ຺ຖ ນີຕິ ເວທິຕພ຺ພາ ‘‘ອທ຺ຘານນ຺ຕິ ທຸຕິເຍກວຈນນ຺ຕວເສນ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີພຫຸວຈນວເສນ ຈ ວຸຕ຺ຕໍ ຣູປໍ. ‘‘ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປຏິປ຺ປນ຺ໂນ ໂຫຕີ’’ຕິອາທີສຸ ທີຆມຄ຺ຄວາຈເກນ ‘‘ອທ຺ຘານ’’ນ຺ຕິ ນປຸໍສເກນ ສທິສໍ ສຸຕິສາມຎ຺ຎວເສນາຕິ.

ອິທານິ ມຸທ຺ຘສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ມຸທ຺ຘາ, ມຸທ຺ຘາ, ມຸທ຺ຘາໂນ. ມຸທ຺ຘໍ, ມຸທ຺ເຘ, ມຸທ຺ຘາເນ. ມຸທ຺ຘານາ, ມຸທ຺ເຘຫິ, ມຸທ຺ເຘຠິ. ມຸທ຺ຘສ຺ສ, ມຸທ຺ຘານໍ. ມຸທ຺ຘານາ, ມຸທ຺ເຘຫິ, ມຸທ຺ເຘຠິ. ມຸທ຺ຘສ຺ສ, ມຸທ຺ຘານໍ. ມຸທ຺ຘນິ, ມຸທ຺ຘເນສຸ. ໂຠ ມຸທ຺ຘ, ຠວນ຺ໂຕ ມຸທ຺ຘາ, ມຸທ຺ຘາໂນ.

ເອວໍ ອຠິຠວິຕາປເທນ ວິສທິສປທານິ ຠວນ຺ຕິ. ອິຕິ ນານານເຍຫິ ອຠິຠວິຕາປເທນ ສທິສານິ ວຕ຺ຕາທີນິ ວິສທິສານິ ຄຸຓວາທີນິ ຣາຊສາອິຈ຺ຈາທີນິ ຈ ອາກາຣນ຺ຕປທານິ ທສ຺ສິຕານິ ສທ຺ຘິໍ ນາມິກປທມາລາຫິ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ໂຍຄໍ ສເຈ ໂປໂສ, ກເຣ ປຓ຺ຑິຕຊາຕິໂກ;

ຕສ຺ສ ໂວຫາຣເຠເທສຸ, ວິຊມ຺ເຠ ຎາຓມຸຕ຺ຕມໍ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ

ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ສວິນິຈ຺ຉໂຍ ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ

ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ ນາມ

ຉຏ຺ໂຐ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

ອຸກາຣນ຺ຕ ອວຓ຺ຓນ຺ຕຕາປກຕິກໍ

ອາກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໗. ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄນາມິກປທມາລາ

ອຖ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ຠວນ຺ຕ ກໂຣນ຺ຕອິຈ຺ຈາທິກສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລໍ ວກ຺ຂາມ –

ຄຈ຺ຉໍ ມຫໍ ຈຣໍ ຕິຏ຺ຐໍ, ທທໍ ຠຸຎ຺ຊໍ ສຸຓໍ ປຈໍ;

ຊຍໍ ຊຣໍ ຈວໍ ມີຍໍ, ສຣໍ ກຸພ຺ພໍ ຊປໍ ວຊໍ.

ຄຈ຺ຉໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ. ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ. ຄຈ຺ຉຕາ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕຫິ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕຕິ. ຄຈ຺ຉໂຕ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕານໍ, ຄຈ຺ຉຕໍ. ຄຈ຺ຉຕາ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕຫິ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕຠິ. ຄຈ຺ຉໂຕ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕານໍ, ຄຈ຺ຉຕໍ. ຄຈ຺ຉຕິ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ຄຈ຺ຉໍ, ໂຠ ຄຈ຺ຉາ, ຠວນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ.

ຄຈ຺ຉາທີນິ ອຎ຺ຎານິ ຈ ຕໍສທິສານໍ ເອວໍ ເຎຍ຺ຍານີຕິ ຍມກມຫາເຖຣມຕໍ. ກິຎ຺ຈາເປຕ຺ຖ ຕຕິເຍກວຈນຏ຺ຐານາທີສຸ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ເຕນ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ມາ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕມ຺ຫາ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ມິໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕມ຺ຫີ’’ຕິ ອິມານິ ປທານິ ນາຄຕານິ, ຕຖາປິ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ຄເຫຕພ຺ພານິ.

ຕຕ຺ຣ ຍມກມຫາເຖເຣນ ອາລປນວຈນຏ຺ຐາເນເຍວ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ໂຕ, ຈຣນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ກຖິຕໍ, ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຏ຺ຐາເນ ¶ ເອກວຈນຕ຺ຕໍ. ເກຫິຈິ ປນ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນຏ຺ຐາເນ ເອກວຈນພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ, ອາລປນວຈນຏ຺ຐາເນ ພຫຸວຈນຕ຺ຕໍເຍວ ກຖິຕໍ. ‘‘ຄຈ຺ຉໍ, ມຫໍ, ຈຣ’’ນ຺ຕິອາທີນໍ ປນ ອາລປນຏ຺ຐາເນ ເອກວຈນຕ຺ຕໍ. ມຍໍ ປນ ພຸທ຺ຘວຈເນ ອເນກາສຸ ຈາຏ຺ຐກຖາສຸ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍຄານໍ ‘‘ຄຈ຺ຉໍ, ມຫໍ’’ອິຈ຺ຈາທີນຎ຺ຈ ສານຸສາຣາລປເນກວຈນປ຺ປໂຍຄານໍ ອທສ຺ສນໂຕ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຠາຣທ຺ວາໂຊ. ສ ຄຈ຺ຉໍ ນ ນິວຕ຺ຕຕິ. ມຫນ຺ໂຕ ໂລກສນ຺ນິວາໂສ’’ຕິອາທີນໍ ປນ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນປ຺ປໂຍຄານຎ຺ເຎວ ທສ຺ສນໂຕ ຕາທິສານິ ຣູປານິ ອນິຊ຺ຌານກ຺ຂມານິ ວິຍ ມຎ຺ຎາມ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ປຈ຺ຈຕ຺ຕາລປນຏ຺ຐາເນ ‘‘ມຫນ຺ໂຕ, ຠວນ຺ໂຕ, ຈຣນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ພຫຸວຈນຕ຺ຕເມວ ກຖິຕໍ, ນ ເອກວຈນຕ຺ຕໍ. ຕຖາ ຫິ ຕຕ຺ຖ ‘‘ມຫໍ ຠວໍ ຈຣໍ ຕິຏ຺ຐ’’ນ຺ຕິ ຄາຖໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ມຫໍ ຕິຏ຺ຐຕິ, ມຫນ຺ໂຕ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ, ‘‘ໂຠ ມຫາ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫນ຺ໂຕ’’ຕິ ຈ, ‘‘ຠວໍ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຠວນ຺ໂຕ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ ອາທິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ຠວໍ, ຠວນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທານິ ຍຕ຺ຖ ‘‘ໂຫນ຺ໂຕ ໂຫນ຺ຕາ’’ຕິ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖໍ ນ ວທນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ‘‘ຠວໍ ກຈ຺ຈາໂນ. ມາ ຠວນ຺ໂຕ ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖາ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ປຕນໂຕ ເອກວຈນພຫຸວຈນານິ ຠວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ສນ຺ໂຕ ສປ຺ປຸຣິສາ ໂລເກ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທສ຺ສ ວິຍ ‘‘ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທສ຺ສ ວິຍ ຈ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທສ຺ສ ພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ນິຊ຺ຌານກ຺ຂມໍ. ‘‘ມຫນ຺ໂຕ, ຈຣນ຺ໂຕ, ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ປນ ພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ນ ນິຊ຺ຌານກ຺ຂມໍ ວິຍ ອມ຺ເຫ ປຏິຠາຕິ. ນ ຫິ ກຕ຺ຖຈິປິ ‘‘ສນ຺ໂຕ, ອຣຫນ຺ໂຕ, ຠວນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທວຊ຺ຊິຕານໍ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ໂຕ, ຈຣນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ອເນກປທສຕານໍ ພຫຸວຈນນ຺ຕຕາປໂຍເຄ ປສ຺ສາມ. ຕຖາ ຫິ –

ພວ຺ຫຕ຺ເຕ ¶ ກຕ຺ຖຈິ ຐາເນ, ‘‘ຊານ’’ມິຈ຺ຈາທໂຍ ຍຖາ;

ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເນວໍ ພວ຺ຫຕ຺ເຕ, ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ ອິຕິອາທໂຍ.

ພວ຺ຫຕ຺ເຕ ກຕ຺ຖຈິ ຐາເນ, ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ ອິຈ຺ຈາທໂຍປິ ຈ;

ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເນວໍ ພວ຺ຫຕ຺ເຕ, ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ ອິຕິອາທໂຍ.

‘‘ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ ພວ຺ຫຕ຺ເຕ, ເອກນ຺ເຕເນວ ທິສ຺ສຕິ;

ເນວໍ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ພວ຺ຫຕ຺ເຕ, ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ ອິຕິອາທໂຍ.

ອເນກສຕປາເຐສຸ, ‘‘ວິຫຣນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີສຸ;

ເອກສ຺ສປິ ພຫຸກຕ຺ເຕ, ປວຕ຺ຕິ ນ ຕຸ ທິສ຺ສຕິ.

ພຫຸວຈນນເຍນ, ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທສ຺ສ ຫິ;

ຄຫເຓ ສຕິ ພຫໂວ, ໂທສາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ສຈ຺ຈໂຕ.

ຍເຖກມ຺ຫິ ຆເຣ ທຑ຺ເຒ, ທຑ຺ຒາ ສາມີປິກາ ຆຣາ;

ຕຖາ ພວ຺ຫຕ຺ຕວາຈິຕ຺ເຕ, ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທສ຺ສ ຕຸ.

‘‘ວິຫຣນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ, ພວ຺ຫຕ຺ຕວາຈິຕາ ສິຍາ;

ຣູປນໂຍ ອນິຏ຺ໂຐ ຈ, ຄເຫຕພ຺ໂພ ອເນກຘາ.

ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ຍສ຺ມາ ‘‘ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກໍ ນາມ ປຠິນ຺ນປຏິສມ຺ຠິເທນ ມຫາຂີຓາສເວນ ມຫາກຈ຺ຈາຍເນນ ກຕ’’ນ຺ຕິ ໂລເກ ປສິທ຺ຘໍ, ຕສ຺ມາ ອິທໍ ຐານໍ ປຸນປ຺ປຸນໍ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ກິຎ຺ຈາເປຕ຺ຖ ເຖເຣ ຄາຣເວນ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕຖາປິ ປາຬິນຍໍ ຄຣຸໍ ກຕ຺ວາ ທິຏ຺ເຐເນກວຈນນເຍນ ອທິຏ຺ໂຐ ພຫຸວຈນນໂຍ ຉຑ຺ເຑຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ສຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ເຕສຸ ນໂຍ ໂສຠໂນ ຠວຕິ. ອຍໍ ປນ ອມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ –

‘‘ຠວໍ ກຣໍ ອຣຫໍ ສໍ, ມຫໍ’’ ອິຕິ ປທານິ ຕຸ;

ວິສທິສານິ ສມ຺ໂຠນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎນ຺ຕິ ລກ຺ຂເຍ.

‘‘ຄຈ຺ຉໍ ຈຣໍ ທທໍ ຕິຏ຺ຐໍ, ຈິນ຺ຕຍໍ ຠາວຍໍ ວທໍ;

ຊານໍ ປສ຺ສ’’ນ຺ຕິອາທີນິ, ສທິສານິ ຠວນ຺ຕິ ຫິ.

ຕຕ຺ຣ ‘‘ຊານ’’ນ຺ຕິອາທີນິ, ກຕ຺ຖຈິ ປຣິວຕ຺ຕເຣ;

ວິຠຕ຺ຕິລິງ຺ຄວຈນ-ວເສນາຕິ ວິຠາວເຍ.

ຕຕ຺ຣ ¶ ຕາວ ຠວນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈຕິ – ຠວໍສທ຺ໂທ ຫິ ‘‘ວຑ຺ຒນ຺ໂຕ, ໂຫນ຺ໂຕ’’ຕິ ອຕ຺ເຖປິ ວທຕິ. ເຕສໍ ວເສນ ອຍໍ ນາມິກປທມາລາ.

ຠວໍ, ຠວນ຺ໂຕ, ຠວນ຺ຕາ. ຠວນ຺ຕໍ, ຠວນ຺ເຕ. ຠວນ຺ເຕນ, ຠວນ຺ເຕຫິ, ຠວນ຺ເຕຠິ. ຠວນ຺ຕສ຺ສ, ຠວນ຺ຕານໍ. ຠວນ຺ຕາ, ຠວນ຺ຕສ຺ມາ, ຠວນ຺ຕມ຺ຫາ, ຠວນ຺ເຕຫິ, ຠວນ຺ເຕຠິ. ຠວນ຺ຕສ຺ສ, ຠວນ຺ຕານໍ. ຠວນ຺ເຕ, ຠວນ຺ຕສ຺ມິໍ, ຠວນ຺ຕມ຺ຫິ, ຠວນ຺ເຕສຸ. ເຫ ຠວນ຺ຕ, ເຫ ຠວນ຺ຕາ.

ຕຕ຺ຖ ‘‘ຠວໍ, ຠວນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ‘‘ວຑ຺ຒນ຺ໂຕໂຫນ຺ໂຕ’’ຕິອາທິນາ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ສຸວິຊາໂນ ຠວໍ ໂຫຕິ. ຘມ຺ມກາໂມ ຠວໍ ໂຫຕິ. ຣາຊາ ຠວນ຺ໂຕ ນານາສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ໂມທຕິ. ກຸຬີຣທໂຫ ຄງ຺ຄາຍ ເອກາພທ຺ໂຘ, ຄງ຺ຄາຍ ປູຣຓກາເລ ຄງ຺ໂຄທເກນ ປູຣຕິ, ອຸທເກ ມນ຺ທີ ຠວນ຺ເຕ ທຫໂຕ ອຸທກໍ ຄງ຺ຄາຍ ໂອຕຣຕີ’’ຕິ ປໂຍຄາ ຠວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອຍໍ ນາມິກປທມາລາ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ຠວໍສທ຺ທມຕ຺ຕໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉມານຈຣມານສທ຺ທາທີສຸ ວິຍ ຠວນ຺ຕສທ຺ເທ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ, ຠວນ຺ຕາ’’ຕິ ປຸຣິສນໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ, ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ຠວນ຺ຕໍ, ຠວນ຺ຕານີ’’ຕິ ຈິຕ຺ຕນໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ. ເອວໍ ວຑ຺ຒນຠວນຕ຺ຖວາຈກສ຺ສ ຠວນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ເວທິຕພ຺ພາ.

ອຍຎ຺ຈ ວິເສໂສ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທໍ ວຑ຺ຒນຠວນຕ຺ຖໂຕ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໍ ພຫຸວຈນເມວ ໂຫຕິ, ຍຖາ ‘‘ຠວນ຺ໂຕ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕີ’’ຕິ. ວຑ຺ຒນຠວນຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕມານໍ ເອກວຈນເມວ. ອຕ຺ຣິເມ ປໂຍຄາ ‘‘ອນຸປຸພ຺ເພນ ຠວນ຺ໂຕ ວິຎ຺ຎຸຕໍ ປາປຸຓາຕິ. ສມເຓນ ນາມ ອີທິເສສຸ ກມ຺ເມສຸ ອພ຺ຍາວເຏນ ຠວິຕພ຺ພໍ, ເອວໍ ຠວນ຺ໂຕ ຫິ ສມໂຓ ສຸສມໂຓ ອສ຺ສາ’’ຕິ. ‘‘ຠວໍ’’ ອິຕິ ປທໍ ປນ ອຸຠຍຕ຺ຖາປິ ເອກວຈນເມວ, ຕສ຺ມາ ¶ ອິທານິ ‘‘ຠວໍ ອານນ຺ໂທ. ຠວນ຺ໂຕ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອປ຺ປສທ຺ທາ ຠວນ຺ໂຕ ໂຫນ຺ຕຸ, ມາ ໂຠນ຺ໂຕ ສທ຺ທມກຕ຺ຖາ’’ຕິ ເອວມາທິປໂຍຄທສ຺ສນວເສນ ໂວຫາຣວິເສເສ ປວຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎໍ ອຕ຺ຖໍ ປຏິຈ຺ຈ ອປຣາປິ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ຠວໍ, ຠວນ຺ໂຕ, ໂຠນ຺ໂຕ. ຠວນ຺ຕໍ, ຠວນ຺ເຕ. ຠວຕາ, ໂຠຕາ, ຠວນ຺ເຕນ, ຠວນ຺ເຕຫິ, ຠວນ຺ເຕຠິ. ຠວໂຕ, ໂຠໂຕ, ຠວນ຺ຕສ຺ສ, ຠວນ຺ຕານໍ, ຠວຕໍ. ຠວຕາ, ໂຠຕາ, ຠວນ຺ເຕຫິ, ຠວນ຺ເຕຠິ. ຠວໂຕ, ໂຠໂຕ, ຠວນ຺ຕສ຺ສ, ຠວນ຺ຕານໍ, ຠວຕໍ. ຠວຕິ, ຠວນ຺ເຕ, ຠວນ຺ຕສ຺ມິໍ, ຠວນ຺ຕມ຺ຫິ, ຠວນ຺ເຕສຸ. ໂຠ, ຠວນ຺ໂຕ, ໂຠນ຺ໂຕ ອິຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ໂຠ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ ຕີຓິ ປທານິ ຍສ຺ມາ ໂວຫາຣວິເສສປວຕ຺ຕານິ ອາລປນປທານິ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ອາວຸໂສ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ປທານິ ວິຍ ໂຠສທ຺ທາທິອຸປປທວນ຺ຕານິ ນ ຠວນ຺ຕິ, ‘‘ໂຠ ປຸຣິສ, ຠວນ຺ໂຕ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ, ໂຠນ຺ໂຕ ສມຓາ, ໂຠ ຣາຊ’’ອິຈ຺ຈາທີສຸ ຫິ ປຸຣິສສທ຺ທາທໂຍເຍວ ໂຠສທ຺ທາທິ ອຸປປທວນ຺ໂຕ ຠວນ຺ຕິ. ອິຘ ຈ ‘‘ຠວໍ ອານນ຺ໂທ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຠວໍສທ຺ເທນ ສມານຕ຺ຖານິ ‘‘ໂຠ, ຠວນ຺ໂຕ, ໂຠນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທານິ ວຸຕ຺ຕານິ, ນ ປນ ‘‘ຘມ຺ມກາໂມ ຠວໍ ໂຫຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຠວໍສທ຺ເທນ ສມານຕ຺ຖານິ. ປຐມສ຺ມິຎ຺ຫິ ນເຍ ວຑ຺ຒນຕ຺ຖວເສນ ‘‘ໂຠ ຠວນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ຠວນ຺ຕາ, ໂຠນ຺ໂຕ ຠວນ຺ຕາ’’ຕິ ໂຠສທ຺ທາທໂຍ ອາລປນປທານໍ ອຸປປທານິ ຠວນ຺ຕິ, ນ ທຸຕິຍສ຺ມິໍ ນເຍ. ອາເມຑິຕວເສນ ປນ ‘‘ໂຠ ໂຠ, ຠວນ຺ໂຕ ຠວນ຺ໂຕ, ໂຠນ຺ໂຕ ໂຠນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທານິ ຠວນ຺ຕິ ຍຖາ ‘‘ຠນ຺ເຕ ຠນ຺ເຕ’’ຕິ.

ອຕ຺ຣິທໍ ຠູຘາຕຸວເສນ ສງ຺ເຂປໂຕ ປາຬິນິທສ຺ສນໍ – ກສ຺ມາ ຠວໍ ວິຊ຺ຊນມຣຎ຺ຎນິສ຺ສິໂຕ. ກຖໍ ປນາຫໍ ໂຠ ຕໍ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ຊານິສ຺ສາມິ. ເອວໍ ໂຠຕິ ໂຂ ອມ຺ພຏ຺ໂຐ ມາຓໂວ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ໂປກ຺ຂຣສາຕິສ຺ສ ປຏິສ຺ສຸຕ຺ວາ. ມາ ຠວນ຺ໂຕ ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖ. ອິມໍ ໂຠນ຺ໂຕ ນິສາເມຖ. ເອວໍ ໂຠ ປຸຣິສ ຊານາຫິ, ປາປຘມ຺ມາ ອສຎ຺ຎຕາ ອິຈ຺ເຈວມາທິ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ຠວໍ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ ຠູຘາຕຸມຍານິ ນາມປທານີຕິ ເວທິຕພ຺ພານິ.

ອປິຈ ເຕສຸ ‘‘ໂຠ, ຠວນ຺ໂຕ, ໂຠນ຺ໂຕ’’ຕິ ອິມານິ ນິປາຕປທານິປິ ໂຫນ຺ຕີຕິ ວວຕ຺ຖເປຕພ຺ພໍ. ‘‘ໂຠ ປຸຣິສາ’’ຕິອາທີສຸ ເຕສໍ ນິປາຕານິປາຕຠາເວ ວິວາໂທ ນ ກຣຓີໂຍ. ກຈ຺ຈາຍນສ຺ມິຎ຺ຫິ ‘‘ໂຠ ເຄ ຕູ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອາມນ຺ຕນຕ຺ເຖ ນິປາໂຕ’’ຕິອາທິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຖາ ຫິ ນິຣຸຕ຺ຕິມຎ຺ຊູສາຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ໂຠຕິທໍ ອາມນ຺ຕນຕ຺ເຖ ນິປາໂຕ. ໂສ ນ ເກວລໍ ເອກວຈນເມວ ໂຫຕິ, ອຖ ໂຂ ພຫຸວຈນມ຺ປິ ໂຫຕີຕິ ‘ໂຠ ປຸຣິສາ’ຕິ ພຫຸວຈນປ຺ປໂຍໂຄປິ ຄຫິໂຕ. ‘ຠວນ຺ໂຕ’ຕິ ປທໍ ປນ ພຫຸວຈນເມວ ໂຫຕີຕິ ‘ປຸຣິສາ’ຕິ ປຸນ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ປາຬິຍຎ຺ຫິ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ນິປາຕຠູໂຕ ໂຠສທ຺ໂທ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ທ຺ວິຘາ ທິສ຺ສຕິ, ອິຕເຣ ປນ ພຫຸວຈນວເສເນວ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເຕສໍ ຕຸ ນິປາຕປທຕ຺ເຕ ຣູປນິປ຺ຜາທນກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ. ເຕສຸ ໂຠສທ຺ທສ຺ສ ນິປາຕປທຕ຺ຕາ ອາຫຈ຺ຈຠາສິເຕ ນິຊ຺ຊີວາລປເນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວິສໂຍ ‘‘ອຸມ຺ມຸຊ຺ຊ ໂຠ ປຸຖຸສິເລ, ປຣິປ຺ລວ ໂຠ ປຸຖຸສິເລ’’ຕິ ປໂຍໂຄປິ ທິສ຺ສຕິ. ອຕ຺ຣິມາ ໂຠສທ຺ທສ຺ສ ປວຕ຺ຕິປຣິທີປນີ ຄາຖາໂຍ –

‘‘ອິໂຕ ໂຠ ສຸຄຕິໍ ຄຈ຺ຉ, ມນຸສ຺ສານໍ ສຫພ຺ຍຕໍ’’;

ເອວມາທີສຸ ໂຠສທ຺ໂທ, ເອກວຈນໂກ ມໂຕ.

‘‘ປສ຺ສຖ ໂຠ ອິມໍ ກຸລ-ປຸຕ຺ຕ’’ມິຈ຺ເຈວມາທິສຸ;

ພຫຸວຈນໂກ ເອໂສ, ໂຠສທ຺ໂທຕິ ວິຠາວເຍ.

ປຸຄ຺ຄລາລປເນ ¶ ເຈວ, ຘມ຺ມສ຺ສາລປເນປິ ຈ;

ນິຊ຺ຊີວາລປເນ ຈາຕິ, ໂຠສທ຺ໂທ ຕີສຸ ທິສ຺ສຕິ.

ຕຕ຺ຣ ຘມ຺ມາລປນມ຺ຫິ, ເອກວໂຈວ ລພ຺ຠຕິ;

ອິຕເຣສຸ ສິຍາ ເທກ-ວໂຈ ພຫຸວໂຈປິ ຈ.

ນິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ ຄຸຓີປທໍ, ຘມ຺ມສ຺ສາລປເນ ຘຸວໍ;

‘‘ອຈ຺ຉຣິຍໍ ວຕ ໂຠ’’ຕິ, ອິທເມຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນໍ.

ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ ຄຸຓີປທໍ, ປຸຄ຺ຄລາລປເນ ປນ;

‘‘ເອວໍ ໂຠ ປຸຣິສ ຊານາຫິ’’, ອິທເມຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນໍ.

ຄຸຓີປທໍ ອສນ຺ຕມ຺ປິ, ປຸຄ຺ຄລາລປນມ຺ຫິ ຕຸ;

ອຊ຺ຌາຫຣິຕ຺ວາ ປາວເທ, ອຕ຺ຖໍ ‘‘ໂຠ ເອຫິ’’ອາທິສຸ.

ຆຏາທີນໍ ອາລປນໍ, ນິຊ຺ຊີວາລປນໍ ຠເວ;

ຊີວໍວ ໂລກິຍາ ໂລເກ, ອາລປນ຺ຕິ ກທາຈິ ຕຸ.

ນິຊ຺ຊີວາລປນໍ ອປ຺ປໍ, ອຕ຺ຖວິຎ຺ຎາປເນ ສິຍາ;

‘‘ອຸມ຺ມຸຊ຺ຊ ໂຠ ປຸຖຸສິເລ’’, ອິຕິ ປາຬິ ນິທສ຺ສນໍ.

ເອຕ຺ຖ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສໍ, ເກຈິ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ປຓ຺ຑິຕາ;

ເຕສໍ ມເຕນ ໂຠຕີຕິ, ລິງ຺ຄໍ ວິປຣິຓາມເຍ.

ອຖ ວາ ປນ ໂຠສທ຺ໂທ, ນິປາໂຕ ໂສປທໍ ວິຍ;

ຕສ຺ມາ ວິໂຣຘຕາ ນາສ຺ສ, ຕິລິງ຺ເຄ ວຈນທ຺ວເຍ.

ເອວໍ ສນ຺ເຕປິ ໂຠສທ຺ໂທ, ທ຺ວິລິງ຺ເຄເຍວ ປາຍໂຕ;

ຍສ຺ມາ ທິຏ຺ໂຐ ຕໂຕ ວິຎ຺ຎູ, ທ຺ວິລິງ຺ເຄເຍວ ຕໍ ວເທ.

ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄມ຺ຫິ ສມ຺ປຕ຺ເຕ, ‘‘ໂຠ’’ຕິ ອິຕິ ປໂຍຊເຍ;

ເອວໍວິຘໍ ປໂຍຄຎ຺ຫິ, ສຸປ຺ປໂຍຄໍ ພຸຘາພ຺ຣວຸໍ.

ຍຊ຺ເຊວໍ ¶ ທຸປ຺ປໂຍຄໍວ, ສິຍາ ຕຸມ຺ເຫຫິ ທສ຺ສິຕໍ;

‘‘ອຸມ຺ມຸຊ຺ຊ ໂຠ ປຸຖຸສິເລ’’, ອິຈ຺ຈາຫຈ຺ຈປທນ຺ຕິ ເຈ.

ທຸປ຺ປໂຍຄໍ ນ ຕໍ ຍສ຺ມາ, ໂວຫາຣກຸສເລນ ເວ;

ຊິເນນ ຠາສິເຕ ຘມ຺ເມ, ທຸປ຺ປໂຍຄາ ນ ວິຊ຺ຊເຣ.

ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ວິສເຍ, ໂຠຕິສທ຺ທປ຺ປໂຍຊນໍ;

ກວີນໍ ເປມນີຍນ຺ຕິ, ມຍາ ເອວມຸທີຣິຕໍ.

ເອວໍ ຠວນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ປາຬິນຍານຸຣູປໍ ທ຺ວິຘາ ວິຠຕ຺ຕາ ວຑ຺ຒນຠວນຕ຺ຖຕທຎ຺ຎຕ຺ຖວເສນ.

ກໂຣນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ປນ –

ກຣໍ, ກໂຣນ຺ໂຕ, ກໂຣນ຺ຕາ. ກໂຣນ຺ຕໍ, ກໂຣນ຺ເຕ. ກໂຣຕາ, ກໂຣນ຺ເຕນ, ກໂຣນ຺ເຕຫິ, ກໂຣນ຺ເຕຠິ. ກໂຣໂຕ, ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ, ກໂຣນ຺ຕານໍ, ກໂຣຕໍ. ກໂຣຕາ, ກໂຣນ຺ຕາ, ກໂຣນ຺ຕສ຺ມາ, ກໂຣນ຺ຕມ຺ຫາ, ກໂຣນ຺ເຕຫິ, ກໂຣນ຺ເຕຠິ. ກໂຣໂຕ, ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ, ກໂຣນ຺ຕານໍ, ກໂຣຕໍ. ກໂຣນ຺ເຕ, ກໂຣນ຺ຕສ຺ມິໍ, ກໂຣນ຺ຕມ຺ຫິ, ກໂຣນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ກໂຣນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ກໂຣນ຺ຕາຕິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ.

‘‘ກໂຣໂຕ ນ ກຣິຍຕິ ປາປ’’ນ຺ຕິ ອິທເມຕ຺ຖ ກໂຣໂຕສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ຖິຕານິທສ຺ສນໍ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ກໂຣນ຺ຕີ, ກໂຣນ຺ຕິໂຍ’’ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ, ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ກໂຣນ຺ຕໍ, ກໂຣນ຺ຕານີ’’ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ.

ອຣຫນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ –

ອຣຫໍ, ອຣຫນ຺ໂຕ. ອຣຫນ຺ຕໍ, ອຣຫນ຺ເຕ. ອຣຫຕາ, ອຣຫນ຺ເຕນ, ອຣຫນ຺ເຕຫິ, ອຣຫນ຺ເຕຠິ. ອຣຫໂຕ, ອຣຫນ຺ຕສ຺ສ, ອຣຫນ຺ຕານໍ, ອຣຫຕໍ. ອຣຫຕາ, ອຣຫນ຺ຕາ, ອຣຫນ຺ຕສ຺ມາ, ອຣຫນ຺ຕມ຺ຫາ, ອຣຫນ຺ເຕຫິ, ອຣຫນ຺ເຕຠິ. ອຣຫໂຕ, ອຣຫນ຺ຕສ຺ສ, ອຣຫນ຺ຕານໍ, ອຣຫຕໍ. ອຣຫນ຺ເຕ, ອຣຫນ຺ຕສ຺ມິໍ ¶ , ອຣຫນ຺ຕມ຺ຫິ, ອຣຫນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ອຣຫນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ໂຕ ອິຕິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ.

ອຍໍ ຄຸຓວາຈກສ຺ສ ອຣຫນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ. ‘‘ອຣຫາ, ອຣຫນ຺ໂຕ, ອຣຫນ຺ຕາ’’ອິຕິ ຈ. ເອຕຎ຺ຫິ ຣູປໍ ສມນ຺ຕປາສາທິກາຍໍ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫຏ຺ຐາເນ ທິສ຺ສຕິ. ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ມຍຎ຺ຈມ຺ຫາ ອນຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ ປທໍ ທິສ຺ສຕິ. ອຣຫນ຺ຕໍ, ອຣຫນ຺ເຕ. ອຣຫຕາ, ເສສໍ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ. ອຍໍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກສ຺ສ ອຣຫນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ຕຖາ ຫິ ‘‘ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ອຣຫໍ ສຸຄໂຕ ໂລເກ. ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ’’ຕິອາທີສຸ ອຣຫໍສທ຺ທາທໂຍ ຄຸຓວາຈກາ. ‘‘ອຣຫາ ອໂຫສິ. ອຫຎ຺ຫິ ອຣຫາ ໂລເກ. ເອໂກ ອຣຫາ, ເອກສຏ຺ຐິ ອຣຫນ຺ໂຕ ໂລເກ ອເຫສຸໍ.

ຄາເມ ວາ ຍທິ ວາຣຎ຺ເຎ, ນິນ຺ເນ ວາ ຍທິ ວາ ຖເລ;

ຍຕ຺ຖ ອຣຫນ຺ໂຕ ວິຫຣນ຺ຕິ, ຕໍ ຠູມິຣາມເຓຍ຺ຍກໍ.

ມຍຎ຺ຈມ຺ຫາ ອນຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ອຣຫາສທ຺ທາທໂຍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ອິຘ ອິຕ຺ຖິນປຸໍສກລິງ຺ຄວເສນ ວິສຸໍ ວຕ຺ຕພ຺ພນໂຍ ອປ຺ປສິທ຺ໂຘ. ຍທິ ເອວໍ ອາສວກ຺ຂຍໍ ປຕ຺ຕາ ອິຕ຺ຖີ ກຖໍ ວຕ຺ຕພ຺ພາ, ອາສວກ຺ຂຍໍ ປຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ກຖໍ ວຕ຺ຕພ຺ພນ຺ຕິ? ອິຕ຺ຖີ ຕາວ ‘‘ຍໍ ອິຕ຺ຖີ ອຣຫໍ ອສ຺ສ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ ວຈນໂຕ ‘‘ອຣຫ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ຄຸຓວເສນ, ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວເສນ ປນ ‘‘ອິຕ຺ຖີ ອຣຫາ ອໂຫສີ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ. ຈິຕ຺ຕໍ ປນ ຄຸຓວເສເນວ ‘‘ອຣຫໍ ຈິຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພນ຺ຕິ.

ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ¶ –

ສໍ, ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ຕາ. ສໍ, ສນ຺ຕໍ, ສນ຺ເຕ. ສຕາ, ສນ຺ເຕນ, ສນ຺ເຕຫິ, ສນ຺ເຕຠິ, ສພ຺ຠິ. ສໂຕ, ສນ຺ຕສ຺ສ, ສນ຺ຕານໍ, ສຕໍ, ສຕານໍ. ສຕາ, ສນ຺ຕາ, ສນ຺ຕສ຺ມາ, ສນ຺ຕມ຺ຫາ, ສນ຺ເຕຫິ, ສນ຺ເຕຠິ, ສພ຺ຠິ. ສໂຕ, ສນ຺ຕສ຺ສ, ສນ຺ຕານໍ, ສຕໍ, ສຕານໍ. ສຕິ, ສນ຺ເຕ, ສນ຺ຕສ຺ມິໍ, ສນ຺ຕມ຺ຫິ, ສນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ສນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ສນ຺ໂຕຕິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອທ຺ຘາ ຫິ ຕາຕ ສຕເນສ ຘມ຺ໂມ’’ຕິ ຊຍທ຺ທິສຊາຕກປາຬິທສ຺ສນໂຕ ‘‘ສຕານ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຖ ຫິ ສຕເນສາຕິ ສຕານໍ ເອສາຕິ ເຉໂທ, ຣສ຺ສຕ຺ຕນິຄ຺ຄຫີຕສຣໂລປວເສນ ຈ ຣູປນິຏ຺ຐານໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ຕຖາ ຫິ ຕທຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອທ຺ຘາ ເອກໍເສນ ເອສ ຕາຕ ສຕານໍ ປຓ຺ຑິຕານໍ ຘມ຺ໂມ ສຠາໂວ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ວຸຕ຺ໂຕ. ອຍໍ ເຍ ໂລເກ ‘‘ສປ຺ປຸຣິສາ’’ຕິ ຈ ‘‘ອຣິຍາ’’ຕິ ຈ ‘‘ປຓ຺ຑິຕາ’’ຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ເຕສໍ ວາຈກສ຺ສ ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ. ຕປ຺ປຏິເສຘສ຺ສ ປນ ອສໍ, ອສນ຺ໂຕ, ກຕ຺ຖຈິ ອສນ຺ຕາ ອິຈ຺ຈປິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອສນ຺ຕາ ກິຣ ມໍ ຊມ຺ມາ, ຕາຕ ຕາຕາຕິ ຠາສເຣ’’ຕິ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ. ‘‘ອສໍ, ອສນ຺ຕໍ, ອສນ຺ເຕ. ອສຕາ’’ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ‘‘ສນ຺ໂຕ, ອສນ຺ໂຕ’’ຕິມານິ ພຫຸວຈນການິເຍວ ຠວນ຺ຕິ, ນ ກຕ຺ຖຈິປິ ເອກວຈນການິ. ກສ຺ມາ? ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກຕ຺ຕາ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປນ ‘‘ສນ຺ໂຕ, ທນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີສຸ ເອກວຈນານິເຍວ ຐເປຕ຺ວາ ວິຊ຺ຊມານຕ຺ຖວາຈກສນ຺ໂຕສທ຺ທໍ, ກສ຺ມາ? ອປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈກຕ຺ຕາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອິທານິ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິວາຈການໍ ເຕສໍ ການິຈິ ປໂຍຄານິ ກຖຍາມ –

ສເມຕິ ¶ ອສຕາ ອສໍ. ຍໍ ຍຎ຺ຫິ ຣາຊ ຠຊຕິ, ສນ຺ຕໍ ວາ ຍທິ ວາ ອສໍ. ນ ສາ ສຠາ ຍຕ຺ຖ ນ ສນ຺ຕິ ສນ຺ໂຕ. ອສນ຺ໂຕ ນິຣຍໍ ຍນ຺ຕິ, ສນ຺ໂຕ ສຄ຺ຄປຣາຍຓາ. ອສນ຺ເຕ ໂນປເສເວຍ຺ຍ, ສນ຺ເຕ ເສເວຍ຺ຍ ປຓ຺ຑິໂຕ. ສພ຺ຠິເຣວ ສມາເສຖ. ສຕໍ ຘມ຺ໂມ ອິຈ຺ເຈວມາທີນິ ຠວນ຺ຕິ.

ໂຍ ປນມ຺ເຫຫິ ປທມາລາຍໍ ‘‘ສພ຺ຠີ’’ຕິ ອຍໍ ສທ຺ໂທ ຕຕິຍາປຎ຺ຈມີພຫຸວຈນວເສນ ໂຍຊິໂຕ, ໂສ ຈ ໂຂ ສນ຺ຕອິຕິ ອກາຣນ຺ຕປກຕິວເສນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ປນ ‘‘ສພ຺ຠີ’’ຕິ ອິກາຣນ຺ຕປກຕິວເສນ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິ ສພ຺ຠີຕິ ສປ຺ປຸຣິໂສ ນິພ຺ພານຎ຺ຈ, ສຸນ຺ທຣາຘິວຈນໍ ວາ ເອຕໍ ສພ຺ຠີຕິ. ສພ຺ໂພ ຈາຍມຕ຺ໂຖ ສາຏ຺ຐກຖາຍ ‘‘ພຫຸມ຺ເປຕໍ ອສພ຺ຠິ ຊາຕເວທາ’’ຕິ ອິມາຍ ປາຬິຍາ ‘‘ສນ຺ໂຕ ຫເວ ສພ຺ຠິ ປເວທຍນ຺ຕີ’’ຕິ ອິມາຍ ຈ ທີເປຕພ຺ໂພ.

ອາລປເນ ຈ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ, ຕຕິຍາປຎ຺ຈມີສຸ ຈ;

ສມາສມ຺ຫິ ຈ ໂຍເຊຍ຺ຍ, ສພ຺ຠິສທ຺ທໍ ສຸເມຘໂສ.

ອຕ຺ຣາຍໍ ໂຍຊນາ – ໂຠ ສພ຺ຠິ ຕິຏ຺ຐ, ສພ຺ຠິ ຕິຏ຺ຐຕິ, ສພ຺ຠິ ສຫ ຄຈ຺ຉຕິ, ສພ຺ຠິ ອເປຫິ, ອສພ຺ຠິຣູໂປ ປຸຣິໂສ. ຍສ຺ມາ ປນາຍໍ ສາສນານຸກູລາ, ຕສ຺ມາ ອິມິສ຺ສາ ຕທນຸກູລຕ຺ຕໍ ທສ຺ເສຕຸໍ ອິຘ ສາສນໂຕ ປໂຍເຄ ທສ຺ເສສ຺ສາມ ອຕກ຺ກາວຈເຣ ວິຈິຕ຺ເຕ ສຸຄຕປາຬິນເຍ ໂສຕູນໍ ວິສາຣທມຕິປຏິລາຠຕ຺ຖໍ. ຕໍ ຍຖາ? ພຫຸມ຺ເປຕໍ ອສພ຺ຠິ ຊາຕເວທ, ຍໍ ຕໍ ວາລຘິນາ’ຠິປູຊຍາມ. ສພ຺ຠິ ກຸພ຺ເພຖ ສນ຺ຖວໍ. ຍໍ ສາລວນສ຺ມິໍ ເສນໂກ, ປາປກມ຺ມມກຣິ ອສພ຺ຠິຣູປໍ. ອາພາໂຘຍໍ ອສພ຺ຠິຣູໂປ. ອສມ຺ໂມທໂກ ຖທ຺ໂຘ ອສພ຺ຠິຣູໂປ’’ຕິ ¶ . ຕຕ຺ຖ ອາລປນວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນໍ ປາຬິຍໍ ສຣູປໂຕ ອນາຄຕມ຺ປິ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ. ຕຖາ ກຣຓວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນມ຺ປິ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ. ສມາເສ ສທ຺ທຣູເປ ທິຏ຺ເຐເຍວ ພ຺ຍາເສ ສທ຺ທຣູປໍ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ ຐເປຕ຺ວາ ‘‘ເຫຕຸສຕ຺ຖາຣທສ຺ສນ’’ນ຺ຕິອາທີນິ. ຕຕ຺ຖ ຈ ນິພ຺ພານວາຈໂກ ເຈ, ສພ຺ຠິສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ສນ຺ຕິວິສຸທ຺ຘິ ນິພ຺ພຸຕິສທ຺ທາ ວິຍ, ໂສ ຈ ຍມກມຫາເຖຣມເຕ ຣຕ຺ຕິນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ສພ຺ເພສມິກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ສາຘາຣໂຓ ຫິ ໂສ ນໂຍ. ສຸນ຺ທຣຕ຺ຖວາຈໂກ ເຈ, ອຄ຺ຄິ ຣຕ຺ຕິ ອຏ຺ຐິນເຍຫິ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ ວາຈ຺ຈລິງ຺ຄຕ຺ຕາ. ‘‘ສພ຺ຠິຘມ຺ມຠູຕໍ ນິພ຺ພານ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ຫິ ສຸນ຺ທຣຘມ຺ມຠູຕໍ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ປາຬິນຍວເສນ ອາລປນາທີສຸ ປຎ຺ຈສຸ ຐາເນສຸ ສພ຺ຠິສທ຺ທສ຺ສ ປວຕ຺ຕິໍ ຎຕ຺ວາ ປຸນ ອຏ຺ຐກຖານຍວເສນປິ ຕປ຺ປວຕ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ກຖໍ? ຍສ຺ມາ ສຄາຖາວຄ຺ຄສ຺ສ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສນ຺ໂຕ ‘ສພ຺ຠີຫິ ສທ຺ຘິໍ ສຕໍ ຘມ຺ໂມ ນ ຊຣໍ ອຸເປຕີ’ຕິ ປເວທຍນ຺ຕີ’’ຕິ ອິມສ຺ມິໍ ປເທເສ ‘‘ສພ຺ຠີຫີ’’ຕິ ຫິວຈນວເສນ ສທ຺ທຣຈນາວິເສໂສ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ທສ຺ສິໂຕ, ຕສ຺ມາ ສພ຺ຠິສທ຺ໂທ ສພ຺ເພສຸປິ ວິຠຕ຺ຕິວຈເນສຸ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ. ອຕ຺ຣິທໍ ວທາມ –

ຄຣູ ‘‘ສພ຺ຠີຫິ ສທ຺ຘິ’’ນ຺ຕິ, ອຕ຺ຖໍ ຠາສິໍສຸ ປາຬິຍາ;

ຍໂຕ ຕໂຕ ສພ຺ຠິສທ຺ທໍ, ຘີໂຣ ສພ຺ພຕ຺ຖ ໂຍຊເຍ.

‘‘ອສພ຺ຠິຣູໂປ’’ອິຕິປິ, ສມາສວິສເຍ ສຸຕໍ;

ຍສ຺ມາ ຕສ຺ມາ ສພ຺ຠິສທ຺ທໍ, ວິຎ຺ຎູ ສພ຺ພຘິ ໂຍຊເຍ.

‘‘ໂອວເທຍ຺ຍານຸສາເສຍ຺ຍ ¶ , ອສພ຺ຠາ ຈ ນິວາຣເຍ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອສພ຺ຠາ’’ຕິປທໍ ວິຈິຕ຺ຣວຸຕ຺ຕີສຸ ຕທ຺ຘິຕປຈ຺ຈເຍສຸ ຓ຺ຍປຈ຺ຈຍວເສນ ນິປ຺ຜຕ຺ຕິມຸປາຄຕນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ກຖໍ? ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອສພ຺ຠີສຸ ຠວໍ ອສພ຺ຠໍ. ກິໍ ຕໍ? ອກຸສລໍ, ຕໂຕ ອສພ຺ຠາ ອກຸສລຘມ຺ມາ ນິວາຣເຍ ຈ, ກຸສລຘມ຺ເມ ປຕິຏ຺ຐເປຍ຺ຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ‘‘ອມ຺ເຫ ອສພ຺ຠາຫິ ວາຈາຫິ ວິກ຺ໂກສມານາ ຕິພ຺ພາຫິ ສຕ຺ຕີຫິ ຫນິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຕຸ ອສພ຺ຠີນໍ ເອຕາຕິ ອສພ຺ຠາ, ນ ວາ ສພ຺ຠີນໍ ເອຕາຕິປິ ອສພ຺ຠາຕິ ນິພ຺ພຈນໍ, ຓ຺ຍປຈ຺ຈຍວເສນ ຈ ປທສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ຍາ ຈ ປເນຕ຺ຖ ອມ຺ເຫຫິ ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ສໍ, ສນ຺ໂຕ. ສໍ, ສນ຺ຕໍ, ສນ຺ເຕ’’ຕິອາທິນາ ປທມາລາ ທສ຺ສິຕາ, ຕຕ຺ຖ ‘‘ສເມຕິ ອສຕາ ອສ’’ນ຺ຕິ ປາຬິຍໍ ‘‘ອສ’’ນ຺ຕິ ປເທ ທິຏ຺ເຐເຍວ ‘‘ສ’’ນ຺ຕິ ປທໍ ປາຬິຍໍ ອນາຄຕມ຺ປິ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ ຍຸຄຬຠາເວນ ວິຊ຺ຊມານຕາຣຫຕ຺ຕາ. ເອວໍ ທິຏ຺ເຐນ ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ຄຫຓໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ອຖ ວາ ‘‘ອສ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ນ ສໍ ອສນ຺ຕິ ສມາສວິຄ຺ຄຫວເສນາຘິຄນ຺ຕພ຺ພຕ຺ຕາ ‘‘ສ’’ມິຕິ ປທໍ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ. ເອວມຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ ນໂຍ. ຕຕ຺ຣ ສນ຺ຕິ ສປ຺ປຸຣິໂສ. ອສນ຺ຕິ ອສປ຺ປຸຣິໂສ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ອສຕີ, ອສາ’’ຕິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ‘‘ອສຕີ, ອສຕີ, ອສຕິໂຍ, ອສາ. ອສຕິໍ, ອສຕີ, ອສຕິໂຍ. ອສາຍ, ອສຕິຍາ, ອສຕີຫິ, ອສຕີຠິ. ອສຕິຍາ, ອສຕີນ’’ນ຺ຕິ ວກ຺ຂມານ ອິຕ຺ຖິນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອສາ ໂລກິຕ຺ຖິໂຍ ນາມ, ເວລາ ຕາສໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ. ມາ ຈ ວສໍ ອສຕີນໍ ນິຄຈ຺ເຉ’’ຕິອາທີນິ ທສ຺ເສຕພ຺ພານິ. ອສາຕິ ເຈຕ຺ຖ ອສຕີຕິ ຈ ສມານຕ຺ຖາ, ອສນ຺ຕຊາຕິກາຕິ ຫິ ເຕສໍ ອຕ຺ໂຖ. ຍສ຺ມາ ປນ ຊາຕກຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອສາຕິ ອສຕິໂຍ ລາມິກາ, ອຖ ວາ ສາຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸຂໍ, ຕໍ ຕາສຸ ນຕ຺ຖິ, ອຕ຺ຕນິ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ຕານໍ ອສາຕເມວ ເທນ຺ຕີຕິປິ ອສາ ¶ , ທຸກ຺ຂາ, ທຸກ຺ຂວຕ຺ຖຸຠູຕາຕິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ ອຕ຺ຖໍ ສໍວຓ຺ເຓສຸໍ, ຕສ຺ມາ ສາຕໍ ນຕ຺ຖິ ເອຕິສ຺ສນ຺ຕິ ອສາຕິ ອຕ຺ເຖ ‘‘ອສາ’’ຕິ ປທສ຺ສ ຍຖາ ຣິຕ຺ໂຕ ອສ຺ສາໂທ ເອຕ຺ຖາຕິ ຣິຕ຺ຕສ຺ສນ຺ຕິປທສ຺ສ ລຸຕ຺ຕຸຕ຺ຕຣກ຺ຂຣສ຺ສ ‘‘ຣິຕ຺ຕສ຺ສໍ, ຣິຕ຺ຕສ຺ສານິ. ຣິຕ຺ຕສ຺ສ’’ນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ, ຕຖາ ‘‘ອສາ, ອສາ, ອສາໂຍ. ອສໍ, ອສາ, ອສາໂຍ. ອສາຍາ’’ຕິ ກຎ຺ຎານເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ໂຍ ອມ຺ເຫຫິ ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ອິຕິ ສທ຺ໂທ ທສ຺ສິໂຕ. ໂສ ກຕ຺ຖຈິ ເອກວຈນພຫຸວຈນຠາເວນ ສໍວິຊ຺ຊມານສທ຺ທສ຺ສຕ຺ຖມ຺ປິ ວທຕິ, ຕສ຺ສ ວເສນ ອຍໍ ນາມິກປທມາລາ –

ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ຕາ. ສນ຺ຕໍ, ສນ຺ເຕ. ສຕາ, ສນ຺ເຕນ, ສນ຺ເຕຫິ, ສນ຺ເຕຠິ. ສໂຕ, ສນ຺ຕສ຺ສ, ສຕໍ, ສນ຺ຕານໍ. ສຕາ, ສນ຺ຕາ, ສນ຺ຕສ຺ມາ, ສນ຺ຕມ຺ຫາ, ສນ຺ເຕຫິ, ສນ຺ເຕຠິ. ສໂຕ, ສນ຺ຕສ຺ສ, ສຕໍ, ສນ຺ຕານໍ. ສຕິ, ສນ຺ເຕ, ສນ຺ຕສ຺ມິໍ, ສນ຺ຕມ຺ຫິ, ສນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ສນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ສນ຺ໂຕ, ຠວນ຺ໂຕ ສນ຺ຕາ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອຍໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ອຏ຺ຐໂມ ຠທ຺ໂທ ອສ຺ສາຊານີໂຍ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ ໂລກສ຺ມິໍ. ຈຕ຺ຕາໂຣເມ ຠິກ຺ຂເວ ປຸຄ຺ຄລາ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມານາ ໂລກສ຺ມິໍ. ອສຕາ ຕຸຈ຺ຉາ ມຸສາ ອຠູເຕນ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂນ຺ຕິ. ຠເວ ໂຂ ສຕິ ຊາຕິ ໂຫຕິ’’ອິຈ຺ເຈວມາທີນິ ປໂຍຄານິ ຠວນ຺ຕິ. ‘‘ສງ຺ຂາເຣສຸ ໂຂ ສຕິ ວິຎ຺ຎາຓໍ ໂຫຕີ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ສຕິສທ຺ໂທ ວຈນວິປລ຺ລາສວເສນ ຐິໂຕຕິ ຄເຫຕພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຣ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ທ຺ວິຘາ ຐິເຕສຸ ສນ຺ໂຕສທ຺ເທສຸ ພຫຸວຈນສນ຺ໂຕສທ຺ທໍ ຐເປຕ຺ວາ ເສສາ ສມານສທ຺ທສ຺ສຕ຺ຖມ຺ປິ ວທນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ສນ຺ໂຕຕິ ສມາໂນ, ສນ຺ຕາຕິ ສມານາ’’ຕິອາທິນາ ¶ ອຕ຺ໂຖ ກເຖຕພ຺ໂພ. ສມາໂນຕິ ອິມສ຺ສ ຈ ‘‘ໂຫນ຺ໂຕ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ‘‘ປຫຸ ສມາໂນ ວິປຸລຕ຺ຖຈິນ຺ຕີ, ກິໍ ກາຣຓາ ເມ ນ ກໂຣສິ ທຸກ຺ຂ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ວິຍ. ປໂຍຄານິ ປນ –

‘‘ໂຍ ມາຕຣໍ ປິຕຣໍ ວາ, ຊິຓ຺ຓກໍ ຄຕໂຍພ຺ພນໍ;

ປຫຸ ສນ຺ໂຕ ນ ຠຣຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ.

ອິເຘວ ຕິຏ຺ຐມານສ຺ສ, ເທວຠູຕສ຺ສ ເມ ສໂຕ;

ປຸນຣາຍຸ ຈ ເມ ລທ຺ໂຘ, ເອວໍ ຊານາຫິ ມາຣິສາ’’ຕິ

ເອວມາທີນິ ຠວນ຺ຕິ.

ອປິຈ ສນ຺ໂຕສທ຺ໂທ ຍສ຺ມາ ‘‘ກິລນ຺ໂຕ’’ຕິ ຈ ‘‘ອຸປສນ຺ໂຕ’’ຕິ ຈ ‘‘ນິຣຸທ຺ໂຘ’’ຕິ ຈ ອຕ຺ຖໍ ວທຕິ, ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ວເສນ ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ຕາ. ສນ຺ຕໍ, ສນ຺ເຕ. ສນ຺ເຕນາ’’ຕິ ປຸຣິສນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ເວທິຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ສນ຺ໂຕ ຕສິໂຕ. ທີຆໍ ສນ຺ຕສ຺ສ ໂຍຊນໍ. ສນ຺ໂຕ ທນ຺ໂຕ ນິຍໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ. ສນ຺ໂຕ ນິຣຸທ຺ໂຘ ອຕ຺ຖງ຺ຄໂຕ ອພ຺ຠຕ຺ຖງ຺ຄໂຕ’’ຕິອາທີນິ ປໂຍຄານິ. ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ສນ຺ຕໍ, ສນ຺ຕານີ’’ຕິ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ນາມິກປທມາລາ. ສາ ຈ ‘‘ສໍວິຊ຺ຊມານໍ ສມານໍ ກິລນ຺ຕໍ ອຸປສນ຺ຕໍ ນິຣຸທ຺ຘ’’ມິຕິ ອຕ຺ຖທີປກາປທວຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອຖ ວາ ‘‘ອຸປາທາເນ ໂຂ ສຕິ ຠໂວ ໂຫຕີ’’ຕິອາທີສຸ ນປຸໍສກປ຺ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ສໍວິຊ຺ຊມານສທ຺ທຕ຺ຖວາຈກຕ຺ເຕ ຕຕິຍາປຎ຺ຈມີຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມີຐາເນ ‘‘ສຕາ, ສໂຕ, ສຕໍ, ສຕີ’’ຕິ ປທານິ ອຘິການິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ, ເສສານິ ຈິຕ຺ຕນເຍນ ເຎຍ຺ຍານິ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ປນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ສນ຺ຕາ, ສນ຺ຕາ, ສນ຺ຕາໂຍ. ສນ຺ຕໍ, ສນ຺ຕາ, ສນ຺ຕາໂຍ. ສນ຺ຕາຍາ’’ຕິ ກຎ຺ຎານເຍນ ຈ, ສນ຺ຕີ, ສນ຺ຕີ, ສນ຺ຕິໂຍ ¶ . ສນ຺ຕິໍ, ສນ຺ຕີ, ສນ຺ຕິໂຍ. ສນ຺ຕິຍາ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິນເຍນ ຈ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕາສຸ ປຐມາ ‘‘ສໍວິຊ຺ຊມານາ ກິລນ຺ຕາ ອຸປສນ຺ຕາ ນິຣຸທ຺ຘາ’’ຕິ ອຕ຺ຖທີປກາປທວຕີ, ເອຕ຺ຖ ປໂຍຄາ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາວ. ທຸຕິຍາ ປນ ‘‘ສໍວິຊ຺ຊມານາ ສມານາ’’ຕິ ອຕ຺ຖທີປກາປທວຕີ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ສນ຺ຕີ ອາປຕ຺ຕິ ອາວິກາຕພ຺ພາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ສໍວິຊ຺ຊມານາ ‘‘ສນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ຍາຍ ມາຕຸ ຠໂຕ ໂປໂສ,

ອິມໍ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂຕິ;

ຕມ຺ປິ ປາຓທທິໍ ສນ຺ຕິໍ,

ຫນ຺ຕິ ກຸທ຺ໂຘ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ’’ຕິ

ເອຕ຺ຖ ປນ ສມານາ ‘‘ສນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອປຣາປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ປທມາລາ ເວທິຕພ຺ພາ. ສນ຺ຕີສທ຺ທສ຺ສ ຫິ ສໍວິຊ຺ຊມານສທ຺ທຕ຺ຖວາຈກຕ຺ເຕ ‘‘ຊາຕິຍາ ໂຂ ສຕິ ຊຣາມຣຓໍ ໂຫຕີ’’ຕິອາທິນາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປ຺ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ສຕ຺ຕມີຐາເນ ‘‘ສຕິ, ສຕິຍາ, ສຕິຍໍ, ສນ຺ຕິຍາ, ສນ຺ຕິຍໍ, ສນ຺ຕີສູ’’ຕິ ຣູປານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ. ເສສານິ ອິຕ຺ຖິນເຍນ ເຎຍ຺ຍານິ. ອຍໍ ຕຕິຍາ, ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ອສນ຺ຕິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ຕຸຓ຺ຫີ ຠວິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ປາຬິ ‘‘ສນ຺ຕິຍາ’’ອິຈ຺ຈາທີນໍ ອຕ຺ຖິຠາເວ ນິທສ຺ສນໍ. ອປໂຣ ນໂຍ – ສຕີສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ສມານາ’’ຕິ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ‘‘ຍາ ຕ຺ວໍ ວສສິ ຊິຓ຺ຓສ຺ສ, ເອວໍ ທຫຣິຍາ ສຕີ’’ຕິ ຈ ‘‘ເຍ ຕໍ ຊິຓ຺ຓສ຺ສ ປາທໍສຸ, ເອວໍ ທຫຣິຍໍ ສຕິ’’ນ຺ຕິ ຈ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ‘‘ສຕີ, ສຕີ, ສຕິໂຍ. ສຕິໍ, ສຕີ, ສຕິໂຍ. ສຕິຍາ’’ຕິອາທີນິປິ ຣູປານິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ, ສໍໂຍເຄ ນກາຣໂລປວເສນ ວາ.

ອິທານິ ‘‘ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ຕາ’’ຕິ ປທທ຺ວຍສ຺ສ ປໂຍຄນິຈ຺ຉຍໍ ກຖຍາມ ປໂຍເຄສຸ ໂສຕູນໍ ອສມ຺ມູຬ຺ຫຠາວາຍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ສປ຺ປຸຣິສາ’’ຕິ ວາ ‘‘ປຓ຺ຑິຕາ’’ຕິ ວາ ພຫຸວຈນວເສນ ອຕ຺ຖໍ ¶ ວຕ຺ຕຸກາເມນ ‘‘ສນ຺ໂຕ ທນ຺ໂຕ’’ຕິ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕເອກວຈນສທິສໍ ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ຕິ ພຫຸວຈນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ‘‘ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ’’ຕິ ເອກວຈນວເສນ ອຕ຺ຖໍ ວຕ຺ຕຸກາເມນ ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ຕິ ເອກວຈນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ‘‘ສໍວິຊ຺ຊມານາ’’ຕິ ພຫຸວຈນວເສນ ອຕ຺ຖໍ ວຕ຺ຕຸກາເມນ ‘‘ສນ຺ໂຕ ສປ຺ປຸຣິສາ’’ຕິ, ‘‘ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມານາ’’ຕິ ຈ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕພຫຸວຈນສທິສໍ ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ຕິ ວາ ‘‘ສນ຺ຕາ’’ຕິ ວາ ພຫຸວຈນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ‘‘ກິລນ຺ໂຕ’’ຕິ ວາ ‘‘ສມາໂນ’’ຕິ ວາ ‘‘ອຸປສນ຺ໂຕ’’ຕິ ວາ ‘‘ນິຣຸທ຺ໂຘ’’ຕິ ວາ ເອກວຈນວເສນ ອຕ຺ຖໍ ວຕ຺ຕຸກາເມນ ‘‘ສນ຺ໂຕ ສປ຺ປຸຣິສາ’’ຕິ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕພຫຸວຈນສທິສໍ ‘‘ສນ຺ໂຕ’’ຕິ ເອກວຈນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ເຕເຍວຕ຺ເຖ ພຫຸວຈນວເສນ ວຕ຺ຕຸກາເມນ ປນ ‘‘ສນ຺ຕາ ສູເນຫິ ປາເທຫິ, ໂກ ເນ ຫຕ຺ເຖ ຄເຫສ຺ສຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ‘‘ສນ຺ຕາ’’ຕິ ພຫຸວຈນໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ອຍໍ ນີຕິ ສາຘຸກໍ ມນສິ ກາຕພ຺ພາ. ອິທຎ຺ຫິ ມນ຺ທພຸທ຺ຘີນໍ ສມ຺ໂມຫຏ຺ຐານໍ. ອຍມ຺ປິ ປເນຕ຺ຖ ສງ຺ຄໂຫ ເວທິຕພ຺ໂພ –

‘‘ຕິລິງ຺ຄຕ຺ເຖ ຈ ເອກຕ຺ເຖ, ພວ຺ຫຕ຺ເຖປິ ຈ ທິສ຺ສຕິ;

ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ໂຕ ສຕິສທ຺ໂທ, ວິປລ຺ລາເສ ພຫຸມ຺ຫິ ໂສ’’ຕິ.

ອິທານິ ມຫນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ມຫໍ, ມຫາ, ມຫນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ຕາ. ມຫນ຺ຕໍ, ມຫນ຺ເຕ. ມຫຕາ, ມຫນ຺ເຕນ, ມຫນ຺ເຕຫິ, ມຫນ຺ເຕຠິ. ມຫໂຕ, ມຫນ຺ຕສ຺ສ, ມຫນ຺ຕານໍ, ມຫຕໍ. ມຫຕາ, ມຫນ຺ຕາ, ມຫນ຺ຕສ຺ມາ, ມຫນ຺ຕມ຺ຫາ, ມຫນ຺ເຕຫິ, ມຫນ຺ເຕຠິ. ມຫໂຕ, ມຫນ຺ຕສ຺ສ, ມຫນ຺ຕານໍ, ມຫຕໍ. ມຫຕິ, ມຫນ຺ເຕ, ມຫນ຺ຕສ຺ມິໍ, ມຫນ຺ຕມ຺ຫິ, ມຫນ຺ເຕສຸ. ໂຠ ມຫ, ໂຠ ມຫາ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫນ຺ໂຕຕິ ອຍມມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ.

ເອຕ຺ຖ ‘‘ມຫນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ຕາ. ມຫນ຺ຕໍ, ມຫນ຺ເຕ. ມຫນ຺ເຕນາ’’ຕິ ປຸຣິສນໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ໂຠ ມຫນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫນ຺ຕາ’’ຕິ ອາລປນປທານິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ¶ ‘‘ມຫນ຺ຕໍ, ມຫນ຺ຕານີ’’ຕິ ຈິຕ຺ຕນໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ມຫຕີ, ມຫຕີ, ມຫຕິໂຍ. ມຫຕິໍ, ມຫຕີ, ມຫຕິໂຍ. ມຫຕິຍາ, ມຫຕີຫິ ມຫຕີຠີ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິນໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ. ‘‘ມຫຕິຍາ ຈ ຍກ຺ຂເສນາຍາ’’ຕິອາທີເນຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນປທານິ. ອປໂຣປິ ‘‘ມຫນ຺ຕາ, ມຫນ຺ຕາ, ມຫນ຺ຕາໂຍ. ມຫນ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ກຎ຺ຎານໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ, ‘‘ມຫນ຺ຕາ ນິຘິກຸມ຺ຠິໂຍ’’ຕິອາທີເນຕ຺ຖ ນິທສ຺ສນປທານິ. ກຈ຺ຈາຍເນ ປນ ‘‘ມຫນ຺ຕີ’’ອິຕິ ປທໍ ທິຏ຺ຐໍ. ຕໍ ‘‘ຄຸຓວນ຺ຕີ, ກຸລວນ຺ຕີ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ ວິຍ ປາຬິຍໍ ອປ຺ປສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ.

ນນຸ ໂຠ ຍສ຺ມາ ສາສເນປິ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ, ຈຣນ຺ຕີ’’ຕິອາທີນິ ຈ ‘‘ອິທ຺ຘິມນ຺ຕີ’’ຕິ ຈ ປທໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ມຫນ຺ຕີ, ຄຸຓວນ຺ຕີ’’ຕິອາທີນິປິ ຠວິຕພ຺ພນ຺ຕິ? ນ ຠວິຕພ຺ພໍ ຕຖາຣູປສ຺ສ ນຍສ຺ສ ວເສນ ອຄ຺ຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາ, ‘‘ມຫຕີ, ຄຸຓວຕີ’’ອິຈ຺ຈາທິນຍສ຺ເສວ ທສ຺ສນໂຕ ຈ. ຕຖາ ຫິ ປາຬິຍໍ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ມຫຕີ ນງ຺ຄລສີສາ, ອິຕ຺ຖີ ສິຍາ ຣູປວຕີ, ສາ ຈ ສີລວຕີ ສິຍາ. ສຕິມຕີ ຈກ຺ຂຸມຕີ. ອິທ຺ຘິມຕີ ປຕ຺ຕິມຕີ’’ຕິ ຈ ‘‘ມຫຕິໍ ເສນໍ ທິສ຺ວາ ມໂຫສຘເສນາ ມນ຺ທາ, ອຍໍ ອຕິວິຍ ມຫຕີ ເສນາ ທິສ຺ສຕີ’’ຕິ ຈ ອາທີນິ ປໂຍຄານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ‘‘ມຫນ຺ຕີ, ຣູປວນ຺ຕີ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ.

ເກຈິ ປນ ‘‘ມຫາອິຕິ ສທ຺ໂທ ພ຺ຍາເສ ນ ລພ຺ຠຕິ, ສມາເສເຍວ ລພ຺ຠຕິ ‘ມຫາປຸຣິໂສ’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍາ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ‘‘ມຫາ ເຕ ອຸປາສກ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ. ມຫາ ວຕາຍໍ ຠນ຺ເຕ ຠູມິຈາໂລ. ໂຆໂສ ຈ ວິປຸໂລ ມຫາ. ພາຣາຓສິຣຊ຺ຊໍ ນາມ ມຫາ. ເສນາ ສາທິສ຺ສເຕ ມຫາ’’ຕິ ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ. ເອວໍ ພ຺ຍາເສປິ ລພ຺ຠຕີຕິ ¶ ເວທິຕພ຺ພໍ, ຕສ຺ມາ ‘‘ມຫໍ, ມຫາ, ມຫນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ຕາ. ໂຠ ມຫນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫນ຺ຕາ’’ຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ, ‘‘ມຫນ຺ຕໍ, ມຫາ, ມຫນ຺ຕານິ. ໂຠ ມຫນ຺ຕ, ຠວນ຺ໂຕ ມຫນ຺ຕານີ’’ຕິ ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ, ‘‘ມຫນ຺ຕາ, ມຫາ, ມຫນ຺ຕາ, ມຫນ຺ຕາໂຍ. ໂຠຕິ ມຫນ຺ເຕ, ໂຠຕິໂຍ ມຫນ຺ຕາ, ມຫນ຺ຕາໂຍ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປຸຓ຺ຓໍ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ສມາເສ ປນ ‘‘ມຫາສຕ຺ໂຕ ມຫາອຸປາສໂກ ມຫາອຸປາສິກາ ມຫພ຺ພໂລ ມຫາວນໍ ມຫຄ຺ຄຕໍ ມຫປ຺ຜລໍ ມຫພ຺ຠຍ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ, ຕທ຺ຘິເຕ ‘‘ມຫຕ຺ຕໂນ ມຫຕ຺ຕໍ ມຫນ຺ຕຕ຺ຕໍ ມຫນ຺ຕຕາ’’ຕິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ປນ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ’’ຕິ ຣູປານິ ວຕ຺ວາ ເສສານິ ມຫນ຺ຕສທ຺ເທ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ວິຕ຺ຖາເຣຕ຺ວາ ນາມິກປທມາລາ ເວທິຕພ຺ພາ. ຕຖາ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ’’ຕິ ປຸຣິສນໂຍ ຈ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕານີ’’ຕິ ຈິຕ຺ຕນໂຍ ຈ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໂຍ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິນໂຍ ຈ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ລິງ຺ຄຕ຺ຕຍວເສນ ‘‘ຈຣໍ ຈຣນ຺ໂຕ ຈຣນ຺ຕໍ ຈຣນ຺ຕີ, ທທໍ ທທນ຺ໂຕ ທທນ຺ຕໍ ທທນ຺ຕີ’’ຕິອາທີນໍ ອເນກປທສຫສ຺ສານໍ ນາມິກປທມາລາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພາ.

ເຍ ປນາຈຣິຍາ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ຕິອາທີນໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕາລປນພຫຸວຈນຕ຺ຕຎ຺ຈ ‘‘ຄຈ຺ຉໍ’’ອິຈ຺ຈາທີນໍ ອາລປເນກວຈນຕ຺ຕຎ຺ຈ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ເຕ ສມມ຺ເຫຫິ ປໂຍໂຄ ສາສເນ ນ ທິຏ຺ໂຐ ນຍວເສນາຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາ. ຕສ຺ມາ ຕານິ ເອຕ຺ຖ ນ ວທາມ. ອຍໍ ປນ ວິເສໂສ ທິຏ຺ໂຐ. ເສຍ຺ຍຖິທໍ?

‘‘ຄຈ຺ຉໍ ວິຘມ’’ມິຈ຺ຈາທິ-ປທານິ ມຸນິສາສເນ;

ກຕ຺ຖຈາຂ຺ຍາຕິກາ ໂຫນ຺ຕິ, ກຕ຺ຖຈິ ປນ ນາມິກາ.

‘‘ຕສ຺ສາຫໍ ສນ຺ຕິເກ ຄຈ຺ຉໍ,

ໂສ ເມ ສຕ຺ຖາ ຠວິສ຺ສຕິ;

ວິຘມໍ ເທວ ເຕ ຣຏ຺ຐໍ,

ປຸຕ຺ໂຕ ເວສ຺ສນ຺ຕໂຣ ຕວ.

ອຘມ຺ມໍ ¶ ສາຣຖິ ກຍິຣາ, ມຎ຺ເຈ ຕ຺ວໍ ນິກ຺ຂນໍ ວເນ’’;

ອິຈ຺ເຈວມາທໂຍ ເຎຍ຺ຍາ, ປໂຍຄາ ເອຕ຺ຖ ຘີມຕາ.

‘‘ຄຈ຺ຉິສ຺ສາມິ ວິຘມີ’’ຕິ-ອາທິນາ ຊິນສາສເນ;

ນານາກາລປຸຣິສານໍ, ວເສນຕ຺ຖໍ ວເທ ວິທູ.

ນາມຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ວິຘມນ຺ໂຕ’’ຕິອາທິນາ;

‘‘ຄຈ຺ຉ’’ມິຈ຺ເຈວມາທີນ-ມຕ຺ຖມຕ຺ຖວິທູ ວເທ.

ອິທານິ ສມຄຕິກຕ຺ເຕປິ ‘‘ຊານໍ, ປສ຺ສ’’ນ຺ຕິອາທີນໍ ລິງ຺ຄວິຠຕ຺ຕິວຈນນ຺ຕຣວເສນ ໂຍ ວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ, ຕໍ ວທາມ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ສາ ຊານໍເຍວ ອາຫ ນ ຊານາມີຕິ, ປສ຺ສໍເຍວ ອາຫ ນ ປສ຺ສາມີ’’ຕິ ເອວມາທີສຸ ຊານໍ ປສ຺ສໍ ສທ຺ທານໍ ‘‘ຊານນ຺ຕີ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ລິງ຺ຄນ຺ຕຣວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ຠວຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິມິນາ ‘‘ຄຈ຺ຉໍ’’ອິຕິ ສທ຺ທສ຺ສປິ ຍຖາປໂຍຄໍ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິຍາ ກຖນຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ ເຕຫິ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ, ນ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ’’ຕິ ສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິຍາ ກຖນຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ ເຕຫິ ອສມານຄຕິກຕ຺ຕາຕິ ກາຣຓໍ ທສ຺ສິຕໍ ໂຫຕິ. ‘‘ອປິ ນຸ ຕຸມ຺ເຫ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອກນ຺ຕສຸຂໍ ໂລກໍ ຊານໍ ປສ຺ສໍ ວິຫຣຖາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຊານນ຺ຕາ ປສ຺ສນ຺ຕາ’’ຕິ ວຈນນ຺ຕຣວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ຠວຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິມິນາ ປນ ‘‘ຄຈ຺ຉໍ’’ອິຕິ ສທ຺ທສ຺ສປິ ຍຖາປໂຍຄໍ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ’’ຕິ ພຫຸວຈນຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ ເຕຫິ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ, ນ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ’’ຕິ ສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ’’ຕິ ພຫຸວຈນຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ ເຕຫິ ອສມານຄຕິກຕ຺ຕາຕິ ກາຣຓໍ ທສ຺ສິຕໍ ໂຫຕິ. ເອສ ນໂຍ ອຸຕ຺ຕຣຕ຺ຣາປິ. ‘‘ຠຣນ຺ຕິ ມາຕາປິຕໂຣ, ປຸພ຺ເພ ກຕມນຸສ຺ສຣ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອນຸສ຺ສຣໍສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ອນຸສ຺ສຣນ຺ຕາ’’ຕິ ວຈນນ຺ຕຣວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ຠວຕິ. ‘‘ສທ຺ຘມ຺ໂມ ຄຣຸກາຕພ຺ໂພ, ສຣໍ ພຸທ຺ຘານ ສາສນ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຣໍສທ຺ທສ຺ສ ສຣນ຺ເຕນາຕິ ວິຠຕ຺ຕນ຺ຕຣວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ຠວຕິ. ‘‘ຜຸສໍ ຠູຕານິ ສຓ຺ຐານໍ, ມນສາ ຄຓ຺ຫໂຕ ¶ ຍຖາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຜຸສໍສທ຺ທສ຺ສປິ ‘‘ຜຸສນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ວິຠຕ຺ຕນ຺ຕຣວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ຠວຕິ. ຕຖາ ‘‘ຍາຈໍ ອທທມປ຺ປິໂຍ’’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ຍາຈໍສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ຍາຈນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ວິຠຕ຺ຕນ຺ຕຣວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ຠວຕິ. ຍາຈນ຺ຕິ ວາ ຍາຈິຕພ຺ພໍ ຘນໍ, ອິມິນາ ນເຍນ ນານປ຺ປກາຣໂຕ ປຣິວຕ຺ຕນໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ອິຕິ ‘‘ຠວໍກຣ’’ນ຺ຕິອາທີນໍ ວິສທິສປທມາລາ ຈ ‘‘ຄຈ຺ຉໍ, ຈຣ’’ນ຺ຕິອາທີນໍ ສທິສປທມາລາ ຈ ‘‘ຊານໍ, ປສ຺ສ’’ນ຺ຕິອາທີນໍ ລິງ຺ຄວິຠຕ຺ຕິວຈນນ຺ຕຣວເສນ ກຕ຺ຖຈິ ປຣິວຕ຺ຕນນ຺ຕິ ອຍໍ ຕິວິໂຘປິ ອາກາໂຣ ອາຂ຺ຍາຕິກປທຕ຺ຖວິຠາວນາຍ ສທ຺ຘິໍ ກຖິໂຕ ປາວຈນວເຣ ໂສຕູນໍ ສທ຺ເທສ຺ວຕ຺ເຖສຸ ຈ ວິສາຣທພຸທ຺ຘິປຏິລາຠຕ຺ຖໍ. ສພ຺ພເມຕຎ຺ຫິ ສນ຺ຘາຍ ອິມາ ຄາຖາ ວຸຕ຺ຕາ –

‘‘ຠວໍ ກຣໍ ອຣຫໍ ສໍ, ມຫໍ’’ອິຕິ ປທານິ ຕຸ;

ວິສທິສານິ ສມ຺ໂຠນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎນ຺ຕິ ລກ຺ຂເຍ.

‘‘ຄຈ຺ຉໍ ຈຣໍ ທທໍ ຕິຏ຺ຐໍ, ຈິນ຺ຕຍໍ ຠາວຍໍ ວທໍ;

ຊານໍ ປສ຺ສ’’ນ຺ຕິອາທີນິ, ສມານານິ ຠວນ຺ຕິ ຫິ.

ຕຕ຺ຣ ‘‘ຊານ’’ນ຺ຕິອາທີນໍ, ກຕ຺ຖຈິ ປຣິວຕ຺ຕນໍ;

ລິງ຺ຄວິຠຕ຺ຕິວຈນ-ນ຺ຕຣໂຕ ປນ ທິສ຺ສຕີຕິ.

ອປິຈ ອຍໍ ສພ຺ເພສມ຺ປິ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິ, ຍທິທໍ ທ຺ວີສຸ ລິງ຺ເຄສຸ ຉສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ເຕຣສສຸ ວຈເນສຸ ອຎ຺ຎຕຣລິງ຺ຄວິຠຕ຺ຕິວຈນວເສນ ປຣິວຕ຺ຕນໍ. ອຍມ຺ປິ ປເນຕ຺ຖ ນີຕິ ເວທິຕພ຺ພາ.

‘‘ຄຈ຺ຉໍ ຈຣ’’ນ຺ຕິອາທີນິ, ວິປ຺ປກຕວໂຈ ສິຍຸໍ;

‘‘ຄຈ຺ຉມາໂນ ຈຣມາໂນ’’, ອິຈ຺ຈາທີນິ ປທານິ ຈ.

‘‘ມຫໍ ຠວ’’ນ຺ຕິ ເອຕານິ, ວິປ຺ປກຕວໂຈປິ ຈ;

ອວິປ຺ປກຕວໂຈ ຈ, ສິຍຸໍ ອຕ຺ຖານຸຣູປໂຕ.

‘‘ອຣຫໍ ¶ ສ’’ນ຺ຕິ ເອຕານິ, ວິນິມຸຕ຺ຕານິ ສພ຺ພຖາ;

ອາກາຣໍ ຕິວິຘມ຺ເປຕໍ, ກເຣ ຈິຕ຺ເຕ ສຸເມຘໂສຕິ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອາກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ຘນຠູຕິອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ຕໍສທິສານໍ ນາມິກປທມາລາວິຠາຄໍ ວກ຺ຂາມິ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ.

ອຄ຺ຄິ, ອຄ຺ຄີ, ອຄ຺ຄໂຍ. ອຄ຺ຄິໍ, ອຄ຺ຄີ, ອຄ຺ຄໂຍ. ອຄ຺ຄິນາ, ອຄ຺ຄີຫິ, ອຄ຺ຄີຠິ. ອຄ຺ຄິສ຺ສ, ອຄ຺ຄິໂນ, ອຄ຺ຄີນໍ. ອຄ຺ຄິນາ, ອຄ຺ຄີຫິ, ອຄ຺ຄີຠິ. ອຄ຺ຄິສ຺ສ, ອຄ຺ຄິໂນ, ອຄ຺ຄີນໍ. ອຄ຺ຄິສ຺ມິໍ, ອຄ຺ຄິມ຺ຫິ, ອຄ຺ຄີສຸ. ໂຠ ອຄ຺ຄິ, ໂຠ ອຄ຺ຄີ, ຠວນ຺ໂຕ ອຄ຺ຄໂຍ. ຍມກມຫາເຖຣມຕໍ.

ເອຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ອຄ຺ຄິສ຺ມາ, ອຄ຺ຄິມ຺ຫາ’’ຕິ ອິມານິ ນາຄຕານິ, ຕຖາປິ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຕໍສທິສປ຺ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ‘‘ອຄ຺ຄິນາ, ອຄ຺ຄິສ຺ມາ, ອຄ຺ຄິມ຺ຫາ’’ຕິ ກໂມ ຈ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ຘນຠູຕິ, ຘນຠູຕີ, ຘນຠູຕໂຍ. ຘນຠູຕິໍ, ຘນຠູຕີ, ຘນຠູຕໂຍ. ຘນຠູຕິນາ, ຘນຠູຕີຫິ, ຘນຠູຕີຠິ. ຘນຠູຕິສ຺ສ, ຘນຠູຕິໂນ, ຘນຠູຕີນໍ. ຘນຠູຕິນາ, ຘນຠູຕິສ຺ມາ, ຘນຠູຕິມ຺ຫາ, ຘນຠູຕີຫິ, ຘນຠູຕີຠິ. ຘນຠູຕິສ຺ສ, ຘນຠູຕິໂນ, ຘນຠູຕີນໍ. ຘນຠູຕິສ຺ມິໍ, ຘນຠູຕິມ຺ຫິ, ຘນຠູຕີສຸ. ໂຠ ຘນຠູຕິ, ໂຠ ຘນຠູຕີ, ຠວນ຺ໂຕ ຘນຠູຕໂຍ.

ສິຣິຠູຕິ ໂສຕ຺ຖິຠູຕິ, ສຸວຕ຺ຖິຠູຕິ ອຄ຺ຄິນິ;

ຄິນິ ໂຊຕິ ທຘິ ປາຓິ, ອິສິ ສນ຺ຘິ ມຸນິ ມຓິ.

ພ຺ຍາຘິ ¶ ຄຓ຺ຐິ ຣວິ ມຸຏ຺ຐິ, ກວິ ຄິຣິ ກປິ ນິຘິ;

ກຸຈ຺ຉິ ວຕ຺ຖິ ວິຘິ ສາລິ, ວີຫິ ຣາສິ ອຫິ ມສິ.

ສາຕິ ເກສິ ກິມິ ໂພນ຺ທິ, ໂພຘິ ທີປິ ປຕິ ຫຣິ;

ອຣິ ຘນິ ຕິມິ ກລິ, ສາຣຖ຺ຍຸທຘິ ອຎ຺ຊລິ,

ອຘິປຕິ ນຣປຕິ, ອສິ ຎາຕິ ນິຣູປຘິ;

ສມາຘິ ຊລຘິຈ຺ຈາທີ, ຘນຠູຕິສມາ ມຕາ.

ອຖ ວາ ເອເຕສຸ ອຘິປຕິສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ອຘິປຕິຍາ ສຕ຺ຕາ’’ຕິ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ‘‘ອຘິປຕິຍາ’’ຕິ ສຕ຺ຕມີຣູປມ຺ປິ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ອປິຈ ‘‘ອສາເຣ ສາຣມຕິໂນ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ອິກາຣນ຺ຕສມາສປທໂຕ ໂຍວຈນສ຺ສ ໂນອາເທສທສ຺ສນໂຕ ກ຺ວຈິ ອຘິປຕິອິຈ຺ຈາທີນໍ ອິກາຣນ຺ຕສມາສປທານໍ ‘‘ອຘິປຕິໂນ’’ຕິອາທິນາປິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄຣູປານິ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພານິ ອີກາຣນ຺ຕານໍ ທຓ຺ຑີສທ຺ທາທີນໍ ‘‘ທຓ຺ຑິໂນ’’ຕິອາທີນິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄສມ຺ປທານສາມິວຈນຣູປານິ ວິຍ. ຄຫປຕິຊານິປຕິສທ຺ທາທີນໍ ປນ ສມາສປທານມ຺ປິ ເອວຣູປານິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄຣູປານິ ນ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພານິ ‘‘ຄຫປຕໂຍ ຊານິປຕໂຍ’’ຕິອາທິນາ ນເຍນ ຍຖາປາວຈນໍ ຄເຫຕພ຺ພຣູປຕ຺ຕາ. ອິສິ ມຸນິສທ຺ທານໍ ປນາລປນຏ຺ຐາເນ ‘‘ອິເສ, ມຸເສ’’ຕິ ຣູປນ຺ຕຣມ຺ປິ ຄເຫຕພ຺ພໍ ‘‘ປຸຕ຺ໂຕ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕໍ ອິເສ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫ ມຫາມຸເນ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ.

ເຍ ປເນຕ຺ຖ ອມ຺ເຫຫິ ອຄ຺ຄິນິ ຄິນິສທ຺ທາ ວຸຕ຺ຕາ, ຕຕ຺ເຣເກ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ‘‘ອຄ຺ຄິນິສທ຺ໂທ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕກວຈນຠາເວເຍວ ລພ຺ຠຕິ, ນ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນຠາເວ ອຸປໂຍຄຠາວາທີສຸ ວາ’’ຕິ. ເກຈິ ປນ ‘‘ປາຬິຍໍ ອຄ຺ຄິນິສທ຺ໂທ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ຄິນິສທ຺ໂທເຍວ ອຕ຺ຖີ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ. ເກຈິ ‘‘ຄິນິສທ຺ໂທ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ອຄ຺ຄິນິສທ຺ໂທເຍວຕ຺ຖີ’’ຕິ ¶ ວທນ຺ຕິ. ສພ຺ພເມຕໍ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ ອຄ຺ຄິນິ ຄິນິສທ຺ທານມຸປລພ຺ຠນໂຕ, ສພ຺ພາສຸປິ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ທ຺ວີສຸ ວຈເນສຸ ໂຍເຊຕພ຺ພຕາທສ຺ສນໂຕ ຈ. ຕຖາ ຫິ ສຸຕ຺ຕນິປາເຕ ໂກກາລິກສຸຕ຺ເຕ –

‘‘ນ ຫິ ວຄ຺ຄຸ ວທນ຺ຕິ ວທນ຺ຕາ,

ນາຠິຊວນ຺ຕິ ນ ຕາຓມຸເປນ຺ຕິ;

ອງ຺ຄາເຣ ສນ຺ຖເຕ ເສນ຺ຕິ,

ອຄ຺ຄິນິໍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕໍ ປວິສນ຺ຕີ’’ຕິ

ອິມສ຺ມິໍ ປເທເສ ‘‘ອຄ຺ຄິນິ’’ນ຺ຕິ ອຸປໂຍຄວຈນໍ ທິສ຺ສຕິ. ເຕນາຫ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິໂຍ ‘‘ອຄ຺ຄິນິໍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕນ຺ຕິ ສມນ຺ຕໂຕຊາລໍ ສພ຺ພທິສາສຸ ຈ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕມຄ຺ຄິ’’ນ຺ຕິ. ຕຕ຺ເຣວ ຈ ສຸຕ຺ຕນິປາເຕ ໂກກາລິກສຸຕ຺ເຕ –

‘‘ອຖ ໂລຫມຍໍ ປນ ກຸມ຺ຠິໍ,

ອຄ຺ຄິນິສຎ຺ຊລິຕໍ ປວິສນ຺ຕິ;

ປຈ຺ຈນ຺ຕິ ຫິ ຕາສຸ ຈິຣຣຕ຺ຕໍ,

ອຄ຺ຄິນິສມາສຸ ສມຸປ຺ລວາເຕ’’ຕິ

ອິມສ຺ມິໍ ປເທເສ ສມາສວິສຍຕ຺ຕາ ອຄ຺ຄິນິສຎ຺ຊລິຕນ຺ຕິ ອຄ຺ຄິນີຫິ ສຎ຺ຊລິຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠຕິ, ຕຖາ ອຄ຺ຄິນິສມາສູຕິ ອຄ຺ຄິນີຫິ ສທິສາສູຕິ ອຕ຺ໂຖປິ. ເອວໍ ສມາສວິຘານມຸເຂນ ‘‘ອຄ຺ຄິນີຫີ’’ຕິ ກຣຓວຈນມ຺ປິ ທິສ຺ສຕິ.

ຄິນິສທ຺ໂທປິ ຈ ປາຬິຍໍ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຕເມວ ກຏ຺ຐໍ ທຫຕິ, ຍສ຺ມາ ໂສ ຊາຍເຕ ຄິນີ’’ຕິ ຈູຬໂພຘິຈຣິຍາຍໍ ຄິນິສທ຺ໂທ ທິຏ຺ໂຐ. ເກຈິ ປເນຕ຺ຖ ສນ຺ຘິວເສນ ອກາຣໂລປໍ ສຎ຺ໂຎຄາທິສ຺ສ ຈ ຄກາຣສ຺ສ ໂລປໍ ວທນ຺ຕິ, ຕມ຺ປິ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ ຕສ຺ສາ ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຍສ຺ມາຕິ ¶ ຍໂຕ ກຏ຺ຐາ. ຄິນີຕິ ອຄ຺ຄີ’’ຕິ ເອວໍ ຄິນິສທ຺ທສ຺ສ ອຸລ຺ລິງ຺ເຄຕ຺ວາ ວຈນໂຕ. ຕຖາ ‘‘ຉນ຺ນາ ກຸຏິ ອາຫິໂຕ ຄິນີ’’ຕິ ອິມສ຺ສ ຘນິຍສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອາຫິໂຕຕິ ອາຠໂຕ ຊາລິໂຕ ວາ. ຄິນີຕິ ອຄ຺ຄີ’’ຕິ ວຈນໂຕ, ຕເຖວ ຈ ‘‘ມຫາຄິນິ ປຊ຺ຊລິໂຕ, ອນາຫາໂຣປສມ຺ມຕີ’’ຕິ ອິມິສ຺ສາ ເຖຣຄາຖາຍ ສໍວຓ຺ຓນາຍໍ ‘‘ຄິນີຕິ ອຄ຺ຄີ’’ຕິ ວຈນໂຕ. ຍທິ ຫິ ຄິນິສທ຺ໂທ ວິສຸໍ ນ ສິຍາ, ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍາ ‘‘ຊາຍເຕ ຄິນີ’’ຕິອາທີນິ ‘‘ຊາຍເຕ ອຄ຺ຄິນີ’’ຕິອາທິນາ ປທຈ຺ເຉທວເສນ ອຕ຺ຖໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ. ຍສ຺ມາ ເອວໍ ນ ວທິໍສຸ, ‘‘ຄິນີຕິ ອຄ຺ຄີ’’ຕິ ປນ ວທິໍສຸ, ເຕນ ຎາຍຕິ ‘‘ຄິນິສທ຺ໂທປິ ວິສຸໍ ອຕ຺ຖີ’’ຕິ. ເຍ ‘‘ຄິນິສທ຺ໂທ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ, ເຕສໍ ວຈນໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພເມວ ສາສເນ ຄິນິສທ຺ທສ຺ສຸປລພ຺ຠນໂຕ. ສຸຕ຺ຕນິປາຕຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຫິ ‘‘ຉນ຺ນາ ກຸຏິ ອາຫິໂຕ ຄິນີ’’ຕິ ປາຐສ຺ສ ສໍວຓ຺ຓນາຍເມວ ‘‘ເຕສຸ ຐາເນສຸ ອຄ຺ຄິນິ ‘ຄິນີ’ຕິ ໂວຫຣິຍຕີ’’ຕິ ຕສ຺ສ ອຠິຘານນ຺ຕຣໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ມຍເມຕ຺ຖ ຄາຖາຣຈນໍ ກຣິສ຺ສາມ –

ວິເທຫຣຏ຺ຐມຊ຺ຌມ຺ຫິ, ຍໍ ຕໍ ນາເມນ ວິສ຺ສຸຕໍ;

ຣຏ຺ຐໍ ປພ຺ພຕຣຏ຺ຐນ຺ຕິ, ທສ຺ສເນຍ຺ຍໍ ມໂນຣມໍ.

ຘມ຺ມໂກຓ຺ຑວ຺ຫຍໍ ຕຕ຺ຖ, ນຄຣໍ ອຕ຺ຖິ ໂສຠນໍ;

ຕມ຺ຫິ ຐາເນ ມນຸສ຺ສານໍ, ຠາສາ ເອວ ຄິນິຈ຺ຈຍໍ.

‘‘ຄິນິ ຄິນີ ຄິນໂຍ’’ຕິ-ອາທິນາ ປວເທ ວິທູ;

ປທມາລໍ ຍຖາ ອຄ຺ຄິ-ສທ຺ທສ຺ເສວ ສຸເມຘໂສ.

ອິຕິ ອລາພຸ ລາພຸສທ຺ທາ ວິຍ ອຄ຺ຄິນິ ຄິນິສທ຺ທາປິ ຠຄວໂຕ ປາຈເນ ທິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ຍຖາ ປນ ອຄ຺ຄິນິສທ຺ທສ຺ສ ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ທ຺ວີສຸ ວຈເນສຸ ໂຍເຊຕພ຺ພຕາ ສິທ຺ຘາ, ຕຖາ ຄິນິສທ຺ທສ຺ສປິ ສິທ຺ຘາວ ໂຫຕິ. ຕສ຺ມາຕ຺ຣ –

ອຄ຺ຄິນິ ¶ , ອຄ຺ຄິນີ, ອຄ຺ຄິນໂຍ. ອຄ຺ຄິນິໍ, ອຄ຺ຄິນີ, ອຄ຺ຄິນໂຍ. ອຄ຺ຄິນິນາ, ອຄ຺ຄິນີຫິ, ອຄ຺ຄິນີຠິ. ອຄ຺ຄິນິສ຺ສ, ອຄ຺ຄິນີນໍ. ອຄ຺ຄິນິນາ, ອຄ຺ຄິນິສ຺ມາ, ອຄ຺ຄິນິມ຺ຫາ, ອຄ຺ຄິນີຫິ, ອຄ຺ຄິນີຠິ. ອຄ຺ຄິນິສ຺ສ, ອຄ຺ຄິນີນໍ. ອຄ຺ຄິນິສ຺ມິໍ, ອຄ຺ຄິນິມ຺ຫິ, ອຄ຺ຄິນີສຸ. ໂຠ ອຄ຺ຄິນິ, ຠວນ຺ໂຕ ອຄ຺ຄິນີ, ຠວນ຺ໂຕ ອຄ຺ຄິນໂຍ.

‘‘ຄິນິ, ຄິນີ, ຄິນໂຍ. ຄິນິໍ, ຄິນີ, ຄິນໂຍ, ຄິນິນາ’’ຕິ ສພ຺ພໍ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ອິຕິ ປາຬິນຍານຸສາເຣນ ອຄ຺ຄິນິ ຄິນິສທ຺ທານໍ ນາມິກປທມາລາ ໂຍຊິຕາ. ອຖ ວາ ຍຖາ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ສຕ຺ວ ປທ຺ຘສ຺ວາມິນີຕິ ສຎ຺ໂຎຄວເສນ ວຸຕ຺ຕານໍ ສທ຺ທານໍ ມາຄຘຠາສໍ ປຕ຺ວາ ສຕ຺ຕວປທຸມສຸວາມິນີຕິ ນິສ຺ສຎ຺ໂຎຄວເສນ ອຸຈ຺ຈາຣິຕາ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ຕ຺ວຎ຺ຈ ອຸຕ຺ຕມສຕ຺ຕໂວ’’ຕິອາທິນາ, ຕຖາ ສກ຺ກຏຠາສາຍໍ ອຄ຺ນີຕິ ສຎ຺ໂຎຄວເສນ ວຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຄຘຠາສໍ ປຕ຺ວາ ‘‘ອຄ຺ຄິນີ’’ຕິ ສຎ຺ໂຎຄນກາຣວເສນ ອຸຈ຺ຈາຣິຕາ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ອຄ຺ຄິນິໍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕໍ ປວິສນ຺ຕີ’’ຕິອາທິກາ. ຍຖາ ຈ ເວຍ຺ຍາກຣເຓຫິ ສກ຺ກຏຠາສາຠູໂຕ ອຄ຺ນິສທ຺ໂທ ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ຕີສຸ ວຈເນສຸ ໂຍຊິຍຕິ, ຕຖາ ມາຄຘຠາສາຠູໂຕ ອຄ຺ຄິນິສທ຺ໂທປິ ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ທ຺ວີສຸ ວຈເນສຸ ໂຍເຊຕພ຺ໂພວ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ໂສ ອິຘມ຺ເຫຫິ ໂຍຊິຍຕິ, ຄິນິສທ຺ໂທປິ ອຄ຺ຄິນິສທ຺ເທນ ສມານຕ຺ຖຕ຺ຕາ, ອີສກຎ຺ຈ ສຣູປຕ຺ຕາ ຕເຖວ ໂຍຊິຍຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ເອຕ຺ຖ ສິຍາ – ຍທິ ອຄ຺ຄິນິສທ຺ໂທ ສພ຺ເພສຸ ວິຠຕ຺ຕິວຈເນສຸ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ, ອຖ ກສ຺ມາ ກຈ຺ຈາຍເນ ‘‘ອຄ຺ຄິສ຺ສິນີ’’ຕິ ລກ຺ຂເຓນ ສິມ຺ຫິ ປເຣ ອຄ຺ຄິສທ຺ທນ຺ຕສ຺ສ ອິນິອາເທໂສ ທສ຺ສິໂຕຕິ? ສຈ຺ຈໍ, ຍຖາ ນວກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐເປຕ຺ວາ ກເຕກເສສສ຺ສ ທສສທ຺ທສ຺ສ ໂຍວຈນມ຺ຫິ ນວາເທສໍ ກຕ຺ວາ ໂຍວຈນສ຺ສ ອຸຕິອາເທສໍ ກສ຺ມາ ‘‘ນວຸຕີ’’ຕິ ຣູເປ ນິປ຺ຜນ຺ເນ ປຸນ ‘‘ນວຸຕີ’’ຕິ ປກຕິໍ ຐເປຕ຺ວາ ຕໂຕ ນໍວຈນໍ ກຕ຺ວາ ‘‘ນວຸຕີນ’’ນ຺ຕິ ຣູປໍ ນິປ຺ຜາທິຕໍ ¶ . ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ປນ ນາທິເອກວຈນານິ ກຕ຺ວາ ເຕສໍ ຍາອາເທສໍ ກຕ຺ວາ ‘‘ນວຸຕິຍາ’’ຕິ ຣູປໍ ນິປ຺ຜາທິຕໍ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຉນ຺ນວຸຕີນໍ ປາສຓ຺ຑານໍ ຘມ຺ມານໍ ປວຣໍ ຍທິທໍ ສຸຄຕວິນຍໍ ນວຸຕິຍາ ຫໍສສຫສ຺ເສຫິ ປຣິວຸໂຕ’’ຕິອາທີນິ ປໂຍຄານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕຖາ ສິມ຺ຫິ ອຄ຺ຄິສທ຺ທນ຺ຕສ຺ສ ອິນິອາເທສກຣຓວເສນ ‘‘ອຄ຺ຄິນີ’’ຕິ ຣູເປ ນິປ຺ຜນ຺ເນປິ ປຸນ ‘‘ອຄ຺ຄິນີ’’ຕິ ປກຕິໍ ຐເປຕ຺ວາ ຕໂຕ ໂຍອໍນາທໂຍ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ກຕ຺ວາ ‘‘ອຄ຺ຄິນິ, ອຄ຺ຄິນີ, ອຄ຺ຄິນໂຍ. ອຄ຺ຄິນິໍ, ອຄ຺ຄິນີ, ອຄ຺ຄິນໂຍ. ອຄ຺ຄິນິນາ’’ຕິອາທີນິ ກຖໍ ນ ນິປ຺ຜຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ສນ຺ນິຏ຺ຐານໍ ກາຕພ຺ພໍ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອິກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ຠາວີ ອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ຕໍສທິສານໍ ນາມິກປທມາລາວິຠາຄໍ ວກ຺ຂາມ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ.

ທຓ຺ຑີ, ທຓ຺ຑີ, ທຓ຺ຑິໂນ. ທຓ຺ຑິໍ, ທຓ຺ຑີ, ທຓ຺ຑິໂນ. ທຓ຺ຑິນາ, ທຓ຺ຑີຫິ, ທຓ຺ຑີຠິ. ທຓ຺ຑິສ຺ສ, ທຓ຺ຑິໂນ, ທຓ຺ຑີນໍ. ທຓ຺ຑິນາ, ທຓ຺ຑີຫິ, ທຓ຺ຑີຠິ. ທຓ຺ຑິສ຺ສ, ທຓ຺ຑິໂນ, ທຓ຺ຑີນໍ. ທຓ຺ຑິສ຺ມິໍ, ທຓ຺ຑິມ຺ຫິ, ທຓ຺ຑີສຸ. ໂຠ ທຓ຺ຑິ, ໂຠ ທຓ຺ຑີ, ຠວນ຺ໂຕ ທຓ຺ຑິໂນ. ຍມກມຫາເຖຣມຕໍ.

ເອຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ‘‘ທຓ຺ຑິນ’’ນ຺ຕິ ອຸປໂຍເຄກວຈນຎ຺ຈ ‘‘ທຓ຺ຑິສ຺ມາ, ທຓ຺ຑິມ຺ຫາ’’ຕິ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນຎ຺ຈ ‘‘ທຓ຺ຑິນີ’’ຕິ ຠຸມ຺ເມກວຈນຎ຺ຈ ນາຄຕໍ, ຕຖາປິ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຕໍສທິສສ຺ສ ປໂຍຄສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ຄເຫຕພ຺ພເມວ.

‘‘ຠຓ ¶ ສມ຺ມ ອນຸຎ຺ຎາໂຕ, ອຕ຺ຖໍ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ເກວລໍ;

ສນ຺ຕິ ຫິ ທຫຣາ ປກ຺ຂີ, ປຎ຺ຎວນ຺ໂຕ ຊຸຕິນ຺ຘຣາ’’ຕິ

ປາຬິຍໍ ‘‘ປກ຺ຂີ’’ອິຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ປນ ‘‘ທຓ຺ຑີ’’ອິຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄພຫຸວຈນານິ ວຸຕ຺ຕານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ຠາວີ, ຠາວີ, ຠາວິໂນ. ຠາວິໍ, ຠາວິນໍ, ຠາວີ, ຠາວິໂນ. ຠາວິນາ, ຠາວີຫິ, ຠາວີຠິ. ຠາວິສ຺ສ, ຠາວິໂນ, ຠາວີນໍ. ຠາວິນາ, ຠາວິສ຺ມາ, ຠາວິມ຺ຫາ, ຠາວີຫິ, ຠາວີຠິ. ຠາວິສ຺ສ, ຠາວິໂນ, ຠາວີນໍ. (ຠາວິນິ) ຠາວິສ຺ມິໍ, ຠາວິມ຺ຫິ, ຠາວີສຸ. ໂຠ ຠາວິ, ໂຠ ຠາວີ, ຠວນ຺ໂຕ ຠາວິໂນ.

ເອວໍ ວິຠາວີ ສມ຺ຠາວີ, ປຣິຠາວີ ຘຊີ ຄຓີ;

ສຸຂີ ໂຣຄີ ສສີ ກຸຏ຺ຐີ, ມກຸຏີ ກຸສລີ ພລີ.

ຊຏີ ໂຍຄີ ກຣີ ຍານີ, ໂຕມຣີ ມຸສລີ ຜລີ;

ທນ຺ຕີ ມນ຺ຕີ ສຸຘີ ເມຘີ, ຠາຄີ ໂຠຄີ ນຂີ ສິຂີ.

ຘມ຺ມີ ສງ຺ຆີ ຎາຓີ ອຕ຺ຖີ, ຫຕ຺ຖີ ຈກ຺ຂີ ປກ຺ຂີ ທາຐີ;

ຣຏ຺ຐີ ຉຕ຺ຕີ ມາລີ ຈມ຺ມີ, ຈາຣີ ຈາຄີ ກາມີ ສາມີ.

ມລ຺ລກາຣີ ປາປກາຣີ, ສຕ຺ຕຸຆາຕີ ທີຆຊີວີ;

ຘມ຺ມວາທີ ສີຫນາທີ, ຠູມິສາຍີ ສີຆຍາຍີ.

ວຊ຺ຊທສ຺ສີ ຈ ປາຓີ ຈ, ຍສສ຺ສິຈ຺ຈາທໂຍປິ ຈ;

ເອເຕສໍ ໂກຈິ ເຠໂທ ຕຸ, ເອກເທເສນ ວຸຈ຺ຈເຕ.

ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄປເທສຸ ຫິ ‘‘ວຊ຺ຊທສ຺ສີ, ປາຓີ’’ອິຈ຺ເຈວມາທີນໍ ອຸປໂຍຄຠຸມ຺ມວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ວຊ຺ຊທສ຺ສິນໍ, ປາຓິເນ’’ຕິອາທີນິປິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ –

‘‘ນິຘີນໍວ ປວຕ຺ຕາຣໍ, ຍໍ ປສ຺ເສ ວຊ຺ຊທສ຺ສິນໍ;

ເອວໍ ຊຣາ ຈ ມຈ຺ຈຸ ຈ, ອຘິວຕ຺ຕນ຺ຕິ ປາຓິເນ.

ສມຸປຄຈ຺ຉຕິ ¶ ສສິນິ ຄຄນຕລໍ.

ອຸປຫຈ຺ຈ ມນໍ ມຊ຺ໂຌ, ມາຕງ຺ຄສ຺ມິໍ ຍສສ຺ສິເນ;

ອຸຈ຺ຉິນ຺ໂນ ສຫ ຣຏ຺ເຐນ, ມຊ຺ຌາຣຎ຺ຎໍ ຕທາ ອຫຸ.

ສຸສຸຂໍ ວຕ ຊີວາມ, ເວຣິເນສຸ ອເວຣິໂນ’’ຕິ

ເອວມາທໂຍ ປໂຍຄາ ເວທິຕພ຺ພາ, ອຍໍ ນໂຍ ທຓ຺ຑີປທາທີສຸປິ ລພ຺ຠເຕວ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ ທຓ຺ຑີປທາທີນໍ ວຊ຺ຊທສ຺ສີປທາທີຫິ. ຕສ຺ມາ ອຸປໂຍຄຏ຺ຐາເນ ‘‘ທຓ຺ຑິໍ, ທຓ຺ຑິນໍ, ທຓ຺ຑິໂນ, ທຓ຺ຑິເນ’’ຕິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ຠຸມ຺ມຏ຺ຐາເນ ‘‘ທຓ຺ຑິສ຺ມິໍ, ທຓ຺ຑິມ຺ຫິ, ທຓ຺ຑິນິ, ທຓ຺ຑິເນ, ທຓ຺ຑີສຸ, ທຓ຺ຑິເນສູ’’ຕິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ເອສ ນໂຍ ຄາມຓີ ເສນານີອິຈ຺ຈາທີນິ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຍຖາຣຫໍ ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ເຄສຸ ເນຕພ຺ໂພ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອີກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ອຸກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ອປ຺ປສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ອຎ຺ເຎສໍ ອຸກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ວເສນ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລໍ ປູເຣສ຺ສາມ. ກຕມານິ ຕານິ? ‘‘ຠິກ຺ຂຸ ເຫຕຸ ເສຕຸ ເກຕຸ ຣາຫຸ ຠາຓຸ ຂາຓຸ ສງ຺ກຸ ອຸຈ຺ຉຸ ເວຬຸ ມຈ຺ຈຸ ຊນ຺ຕຸ ສິນ຺ຘຸ ພນ຺ຘຸ ຣຸຣຸ ເນຣຸ ສຕ຺ຕຸ ພພ຺ພຸ ປຏຸ ພິນ຺ທຸ ຄຣຸ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ.

ຠິກ຺ຂຸ, ຠິກ຺ຂູ, ຠິກ຺ຂໂວ. ຠິກ຺ຂຸໍ, ຠິກ຺ຂູ, ຠິກ຺ຂໂວ. ຠິກ຺ຂຸນາ, ຠິກ຺ຂູຫິ, ຠິກ຺ຂູຠິ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ, ຠິກ຺ຂຸໂນ, ຠິກ຺ຂູນໍ. ຠິກ຺ຂຸນາ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ມາ, ຠິກ຺ຂຸມ຺ຫາ, ຠິກ຺ຂູຫິ, ຠິກ຺ຂູຠິ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ, ຠິກ຺ຂຸໂນ, ຠິກ຺ຂູນໍ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ມິໍ, ຠິກ຺ຂຸມ຺ຫິ, ຠິກ຺ຂູສຸ. ໂຠ ຠິກ຺ຂຸ, ຠວນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂໂວ. ຠິກ຺ຂຸອາທີນິ ອຎ຺ຎານິ ຈ ຕໍສທິສານິ ເອວໍ ເຎຍ຺ຍານິ.

ອຍມ຺ປິ ¶ ປເນຕ຺ຖ ວິເສໂສ ເຎຍ຺ໂຍ – ເຫຕຸ, ເຫຕູ, ເຫຕຸໂຍ, ເຫຕໂວ. ເຫຕຸໍ, ເຫຕູ, ເຫຕຸໂຍ, ເຫຕໂວ. ໂຠ ເຫຕຸ, ຠວນ຺ໂຕ ເຫຕູ, ເຫຕເວ, ເຫຕໂວ. ເສສໍ ຠິກ຺ຂຸສມໍ.

ອຖ ວາ ‘‘ເຫຕຸຍາ’’ຕິອາທີນໍ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ເຘນຸຍາ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຣູເປນ ສທິສໍ ‘‘ເຫຕຸຍາ’’ຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຣູປມ຺ປິ ສຕ຺ຕມີຐາເນ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ການິຈິ ຫິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຣູປານິ ເກຫິຈິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຣູເປຫິ ສທິສານິ ຠວນ຺ຕິ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ອຸຏ຺ເຐຫິ ກຕ຺ເຕ ຕຣມາໂນ. ເອຫິ ພາເລຂມາເປຫິ, ກຸສຣາຊໍ ມຫພ຺ພລໍ. ຠາຕຣາ ມາຕຣາ ອຘິປຕິຍາ ຣຕ຺ຕິຍາ ເຫຕຸໂຍ ເຘນຸໂຍ ມຕ຺ຍາ ເປຕ຺ຍາ’’ຕິ ເອວໍ ນຍທສ຺ສເນນ ‘‘ເຫຕຸຍາ ຕີຓິ. ອຘິປຕິຍາ ສຕ຺ຕ. ອຸຏ຺ເຐຫິ ກຕ຺ເຕ’’ຕິອາທີສຸ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາສຈິນ຺ຕາ ນ ອຸປ຺ປາເທຕພ຺ພາ.

ຊນ຺ຕຸ, ຊນ຺ຕູ, ຊນ຺ຕຸໂຍ, ຊນ຺ຕຸໂນ, ຊນ຺ຕໂວ. ຊນ຺ຕຸໍ, ຊນ຺ຕູ, ຊນ຺ຕຸໂຍ, ຊນ຺ຕຸໂນ, ຊນ຺ຕໂວ. ໂຠ ຊນ຺ຕຸ, ຠວນ຺ໂຕ ຊນ຺ຕູ, ຊນ຺ຕເວ ຊນ຺ຕໂວ. ເສສໍ ຠິກ຺ຂຸສມໍ.

ຄຣຸ, ຄຣູ, ຄຣໂວ, ຄຣຸໂນ. ຄຣຸໍ, ຄຣູ, ຄຣໂວ, ຄຣຸໂນ. ໂຠ ຄຣຸ, ຠວນ຺ໂຕ ຄຣູ, ຄຣໂວ, ຄຣຸໂນ. ເສສໍ ຠິກ຺ຂຸສມໍ. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ຠຕ຺ຕຸ ຈ ຄຣຸໂນ ສພ຺ເພ, ປຏິປູເຊຕິ ປຓ຺ຑິຕາ’’ຕິປາຬິນິທສ຺ສນໍ. ຕຕ຺ຣ ‘‘ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ອາມນ຺ຕນປທໍ ຈຸຓ຺ຓິຍປເທສ຺ເວວ ທິສ຺ສຕິ, ນ ຄາຖາສຸ. ‘‘ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕປທໍ ຄາຖາສຸເຍວ ທິສ຺ສຕິ, ນ ຈຸຓ຺ຓິຍປເທສຸ, ອປິຈ ‘‘ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ອາມນ຺ຕນປທໍ ສາວກສ຺ສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬິຍໍ ສນ຺ຘິວິສເຍເຍວ ທິສ຺ສຕິ, ນ ອສນ຺ຘິວິສເຍ, ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປນ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬິຍໍ ສນ຺ຘິວິສເຍປິ ອສນ຺ຘິວິສເຍປິ ທິສ຺ສຕິ. ‘‘ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ອາມນ຺ຕນປທໍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬິຍໍ ຄາຖາສຸ ຈ ທິສ຺ສຕິ ¶ , ຈຸຓ຺ຓິຍປເທສຸ ຈ ສນ຺ຘິວິສເຍເຍວ ທິສ຺ສຕິ. ສາວກສ຺ສ ປນ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬິຍໍ ນ ທິສ຺ສຕີຕິ ອຍໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວິເສໂສ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖາ’’ຕິອາທີສຸ ‘‘ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ປທໍ ຈຸຓ຺ຓິຍປເທສ຺ເວວ ທິຏ຺ຐໍ. ‘‘ຠິກ຺ຂໂວ ຕິສຕາ ອິເມ, ຍາຈນ຺ຕິ ປຎ຺ຊລີກຕາ’’ຕິອາທີສຸ ‘‘ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕປທໍ ຄາຖາສຸເຍວ ທິຏ຺ຐໍ. ‘‘ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ ອາວຸໂສ ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ເອວມາທີສຸ ສາວກສ຺ສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬີສຸ ສນ຺ຘິວິສເຍເຍວ ‘‘ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ປທໍ ທິຏ຺ຐໍ. ‘‘ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ ໂສຕຸກາມຕ຺ຖ ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ‘‘ອິຘ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂູ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬີສຸ ສນ຺ຘິວິສຍາວິສເຍສຸ ‘‘ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ປທໍ ທິຏ຺ຐໍ. ‘‘ອຣຎ຺ເຎ ຣຸກ຺ຂມູເລ ວາ, ສຸຎ຺ຎາຄາເຣວ ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ‘‘ຕຕ຺ຣ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ເອວມາທີສຸ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາມນ຺ຕນປາຬີສຸ ‘‘ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ອາມນ຺ຕນປທໍ ຄາຖາສຸ ຈ ທິຏ຺ຐໍ, ຈຸຓ຺ຓິຍປເທສຸ ຈ ສນ຺ຘິວິສເຍເຍວ ທິຏ຺ຐໍ. ອິຈ຺ເຈວໍ –

ຈຸຓ຺ຓິເຍວ ປເທ ທິຏ຺ຐໍ, ‘‘ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ ປທໍ ທ຺ວິຘາ;

ຍໂຕ ປວຕ຺ຕເຕ ສນ຺ຘິ-ວິສຍາວິສເຍສຸ ຕໍ.

‘‘ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ ປທໍ ທິຏ຺ຐໍ, ຄາຖາຍຎ຺ເຈວ ຈຸຓ຺ຓິເຍ;

ປທສ຺ມິມ຺ປິ ຈ ສນ຺ຘິສ຺ສ, ວິສເຍວາຕິ ນິທ຺ທິເສຕິ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອຸກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອຸກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ປນ ສຍມ຺ຠູອິຈ຺ເຈຕສ຺ສ ປກຕິຣູປສ຺ສ ຕໍສທິສານຎ຺ຈ ນາມິກປທມາລໍ ກຖຍາມ –

ສຍມ຺ຠູ ¶ , ສຍມ຺ຠູ, ສຍມ຺ຠຸໂວ. ສຍມ຺ຠຸໍ, ສຍມ຺ຠູ, ສຍມ຺ຠຸໂວ. ສຍມ຺ຠຸນາ, ສຍມ຺ຠູຫິ, ສຍມ຺ຠູຠິ. ສຍມ຺ຠຸສ຺ສ, ສຍມ຺ຠຸໂນ, ສຍມ຺ຠູນໍ. ສຍມ຺ຠຸນາ, ສຍມ຺ຠຸສ຺ມາ, ສຍມ຺ຠຸມ຺ຫາ, ສຍມ຺ຠູຫິ, ສຍມ຺ຠູຠິ. ສຍມ຺ຠຸສ຺ສ, ສຍມ຺ຠຸໂນ, ສຍມ຺ຠູນໍ. ສຍມ຺ຠຸສ຺ມິໍ, ສຍມ຺ຠຸມ຺ຫິ, ສຍມ຺ຠູສຸ. ໂຠ ສຍມ຺ຠຸ, ໂຠ ສຍມ຺ຠູ, ຠວນ຺ໂຕ ສຍມ຺ຠູ, ສຍມ຺ຠຸໂວ. ເອວໍ ປຠູ ອຠິຠູວິຠູ ອິຈ຺ຈາທີນິປິ.

ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂນ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸໍ, ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂນ. ໂຠ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ, ຠວນ຺ໂຕ ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂນ, ເສສາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ປທານິ ຠິກ຺ຂຸສທິສານິ ຠວນ຺ຕິ, ເອວໍ ວິທູ ວິຎ຺ຎູ ກຕຎ຺ຎູ ມຄ຺ຄຎ຺ຎູ ຘມ຺ມຎ຺ຎູ ອຕ຺ຖຎ຺ຎູ ກາລຎ຺ຎູ ຣຕ຺ຕຎ຺ຎູ ມຕ຺ຕຎ຺ຎູ ວທຎ຺ຎູ ອວທຎ຺ຎູ ອິຈ຺ຈາທີນິ.

ຕຕ຺ຣ ‘‘ເຍ ຈ ລທ຺ຘາ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ, ວທຎ຺ຎູ ວີຕມຈ຺ຉຣາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ວທຎ຺ຎູ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ສຍມ຺ຠູ ສພ຺ພຎ຺ຎູ ອິຈ຺ຈາທີນມ຺ປິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄພຫຸວຈນຕ຺ຕໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ອປິຈ ‘‘ວິທູ, ວິຎ຺ຎູ’’ຕິອາທີສຸ ‘‘ປຣຈິຕ຺ຕວິທຸນີ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄທສ຺ສນໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ວິທຸນີ, ວິທຸນີ, ວິທຸນິໂຍ. ວິທຸນິໍ, ວິທຸນີ, ວິທຸນິໂຍ. ວິທຸນິຍາ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິນເຍນ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ຕຖາ ‘‘ວິຎ຺ຎູ ປຏິພລາ ສຸຠາສິຕທຸພ຺ຠາສິຕໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ອາຊານິຕຸ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ວິຎ຺ຎູ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄທສ຺ສນໂຕ ‘‘ໂກຘນາ ອກຕຎ຺ຎູ ຈ, ປິສຸຓາ ມິຕ຺ຕເຠທິກາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ອກຕຎ຺ຎູ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄທສ຺ສນໂຕປິ ‘‘ວິຎ຺ຎູ, ວິຎ຺ຎູ, ວິຎ຺ຎຸໂຍ. ວິຎ຺ຎຸໍ, ວິຎ຺ຎູ, ວິຎ຺ຎຸໂຍ. ວິຎ຺ຎຸຍາ’’ຕິ ຈ ‘‘ກຕຎ຺ຎູ, ກຕຎ຺ຎູ, ກຕຎ຺ຎຸໂຍ. ກຕຎ຺ຎຸໍ, ກຕຎ຺ຎູ, ກຕຎ຺ຎຸໂຍ, ກຕຎ຺ຎຸຍາຕິ ຈ ຊມ຺ພູນເຍນ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ເອວໍ ‘‘ມຄ຺ຄຎ຺ຎູ, ຘມ຺ມຎ຺ຎູ’’ອິຈ຺ຈາທີສຸປິ. ‘‘ສຍມ຺ຠູ’’ຕິ ປເທ ປນ ¶ ‘‘ສຍມ຺ຠຸ ຎາຓໍ ໂຄຕ຺ຣຠຸ ຈິຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ນປຸໍສກລິງ຺ຄຕ຺ເຕ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ສຍມ຺ຠຸ, ສຍມ຺ຠູ, ສຍມ຺ຠູນິ. ສຍມ຺ຠຸໍ, ສຍມ຺ຠູ, ສຍມ຺ຠູນີ’’ຕິ ນປຸໍສເກ ອາຍຸນໂຍປິ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ເອສ ນໂຍ ເສເສສຸປິ ຍຖາຣຫໍ ຄເຫຕພ຺ໂພ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອູກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອູກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອູກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິຕິ ສພ຺ພຖາປິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ

ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ ສມຕ຺ໂຕ.

ຍສ຺ມາ ປນາຍໍ ສມຕ຺ໂຕປິ ປາວຈນາທີສຸ ຍໍ ຍໍ ຐານໍ ໂສຕູນໍ ສມ຺ມຸຍ຺ຫນຏ຺ຐານໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ໂສຕູນມນຸຄ຺ຄຫາຍ ໂຈທນາໂສຘນາວເສນ ສໍສຍໍ ສມຸຄ຺ຆາເຏຕ຺ວາ ປຸນ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ກິຎ຺ຈິ ປເທສເມຕ຺ຖ ກຖຍາມ.

ຍໍ ກິຣ ໂຠ ປາຬິຍໍ ‘‘ສຎ຺ຎເຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣໂຍ, ອປເຈ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣໂຍ’’ຕິ ຈ ຣູປໍ ອິກາຣນ຺ຕສ຺ສ ອຄ຺ຄິສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ອຄ຺ຄໂຍ’’ຕິ ຣູປມິວ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ຕຖາ ອວຕ຺ວາ ອີກາຣນ຺ຕສ຺ສ ທຓ຺ຑີສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ທຓ຺ຑິໂນ’’ຕິ ຣູປມິວ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ’’ອິຈ຺ເຈວ ວຕ຺ຕພ຺ພນ຺ຕິ? ສຈ຺ຈໍ, ຕຕ຺ຖ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມໍ ຈຣຕີຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິ ຍຖາ ມຸນາຕີຕິ ມຸນີ’’ຕິ ເອວໍ ອິກາຣນ຺ຕວເສນ ອິຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ. ‘‘ມຸນໂຍ ອຄ຺ຄໂຍ’’ຕິ ຣູປານິ ວິຍ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣໂຍ’’ຕິ ຣູປໍ ຠວຕິ. ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ປນ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມໍ ຈຣຓສີໂລຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ, ຍຖາ ທຸກ຺ກຏໍ ກມ຺ມໍ ກຣຓສີໂລຕິ ທຸກ຺ກຏກມ຺ມກາຣີ’’ຕິ ເອວໍ ຕສ຺ສີລຕ຺ຖໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ຄຫເຓ ‘‘ທຸກ຺ກຏກມ຺ມກາຣິໂນ’’ຕິ ຣູປມິວ ‘‘ທຓ຺ໂຑ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ທຓ຺ຑີ’’ຕິ ອີກາຣນ຺ຕສ຺ສ ສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ທຓ຺ຑິໂນ’’ຕິ ຣູປມິວ ຈ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ’’ຕິ ຣູປໍ ຠວຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອິເມ ຫິ ນາມ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ¶ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ອິກາຣນ຺ຕວເສນ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣໂຍ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ປຸນ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປມ຺ປິ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິ, ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ, ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣໂຍ’’ຕິ ອຄ຺ຄິນເຍນ, ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ, ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ, ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ’’ຕິ ທຓ຺ຑີນເຍນ ຈ ປທມາລາ ຄເຫຕພ຺ພາ.

ຍໍ ປນ ອາຍສ຺ມາ ພຸທ຺ຘໂຆໂສ ‘‘ຍຖາ ໂສຠນ຺ຕິ ຍຕິໂນ, ສີລຠູສນຠູສິຕາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຍຕິສທ຺ທສ຺ສ ອິກາຣນ຺ຕສ຺ສ ອຄ຺ຄິສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ອຄ຺ຄໂຍ’’ຕິ ຣູປໍ ວິຍ ‘‘ຍຕໂຍ’’ຕິ ຣູປໍ ອວຕ຺ວາ ກສ຺ມາ ອີກາຣນ຺ຕສ຺ສ ທຓ຺ຑີສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ທຓ຺ຑິໂນ’’ຕິ ຣູປໍ ວິຍ ‘‘ຍຕິໂນ’’ຕິ ຣູປໍ ທສ຺ເສຕິ. ນນ຺ເວສາ ປມາທເລຂາ ວິຍ ທິສ຺ສຕິ. ຍຖາ ຫິ ‘‘ກຸກ຺ກຸຏາ ມຓໂຍ ທຓ຺ຑາ ສິວໂຍ ເທວ ເຕ ກຸທ຺ຘາ’’ຕິ ປາຬິຄຕິຍາ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມານາຍ ‘‘ຍຕໂຍ’’ຕິ ຣູເປເນວ ຠວິຕພ຺ພໍ ອິກາຣນ຺ຕຕ຺ຕາຕິ? ນາຍໍ ປມາທເລຂາ. ‘‘ວທນສີໂລ ວາທີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ຕສ຺ສີລຕ຺ຖໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ໂຍຊເນ ນິທ຺ໂທສຕ຺ຕາ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຍຕນສີໂລ ຍຕີ’’ຕິ ເອວໍ ຕສ຺ສີລຕ຺ຖໍ ເຈຕສິ ສນ຺ນິຘາຍ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ‘‘ຍຕິໂນ’’ຕິ ສມ຺ປທານສາມີນເມກວຈນສທິສໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນຣູປໍ ຠທນ຺ເຕນ ພຸທ຺ຘໂຆເສນ ທສ຺ສິຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຸປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປມ຺ປິ ຕາທິສເມວ.

ຍຕ຺ຖ ປນ ຕສ຺ສີລຕ຺ຖໍ ອຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ‘‘ໂຍ ມຸນາຕິ ອຸໂຠ ໂລເກ, ມຸນິ ເຕນ ປວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ‘‘ຍຕຕິ ວີຣິຍໍ ກໂຣຕີຕິ ຍຕີ’’ຕິ ກຕ຺ຕຸກາຣກວເສນ ອິກາຣນ຺ຕຠາໂວ ຄຍ຺ຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ມຸນໂຍ ມຓໂຍ ສິວໂຍ’’ຕິ ໂຍກາຣນ຺ຕຣູປານິ ວິຍ ‘‘ຍຕໂຍ’’ຕິ ໂຍກາຣນ຺ຕໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນຣູປຎ຺ຈ ¶ ອຸປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປຎ຺ຈ ຠວຕິ, ເອວໍ ອີກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ຕີສຸ ຐາເນສຸ ໂຍກາຣນ຺ຕາເນວ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ຍທິ ເອວໍ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ສາຣມຕິ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິສມ຺ມາທິຏ຺ຐິມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິວຊິຣພຸທ຺ຘິ ສທ຺ທາທີ ກຖນ຺ຕິ? ເອເຕສໍ ປນ ອິກາຣນ຺ຕວເສນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານມ຺ປິ ສມາສປທຕ຺ຕາ ອຄ຺ຄິນເຍ ອຏ຺ຐຕ຺ວາ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ທຓ຺ຑີນເຍ ຕິຏ຺ຐນໂຕ ໂນກາຣນ຺ຕາເນວ ຣູປານິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ອສາເຣ ສາຣມຕິໂນ’’ຕິ ໂນກາຣນ຺ຕປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນປາຬິ ທິສ຺ສຕິ, ອຸປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປມ຺ປິ ຕາທິສເມວ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ນນຸ ຈ ໂຠ ກຈ຺ຈາຍນປ຺ປກຣເຓ ‘‘ອຕ຺ເຖ ວິສາຣທມຕໂຍ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ສມາສປທສ຺ສ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຍກາຣນ຺ຕສ຺ສ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນປາຐສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ສາຣມຕິສທ຺ທາທີນມ຺ປິ ‘‘ວິສາຣທມຕໂຍ’’ຕິ ຣູເປນ ວິຍ ໂຍກາຣນ຺ເຕຫິ ຣູເປຫິ ຠວິຕພ຺ພນ຺ຕິ? ນປິ ຠວິຕພ຺ພໍ ພຸທ຺ຘວຈເນ ສມາສປທານໍ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ‘‘ວິສາຣທມຕໂຍ’’ຕິ ຣູປສທິສສ຺ສ ຣູປສ຺ສ ອທສ຺ສນໂຕຕິ.

ນນຸ ຈ ໂຠ ພຸທ຺ຘວຈເນ ‘‘ປຎ຺ຈິເມ ຄຫປຕໂຍ ອານິສໍສາ. ເຕ ໂຫນ຺ຕິ ຊານິປຕໂຍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ປິຍໍວທາ’’ຕິ ສມາສປທານໍ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ‘‘ວິສາຣທມຕໂຍ’’ຕິ ຣູປສທິສານິ ໂຍກາຣນ຺ຕານິ ຣູປານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອວໍ ສນ຺ເຕ ກສ຺ມາ ‘‘ພຸທ຺ຘວຈເນ ສມາສປທານໍ ອິກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ‘‘ວິສາຣທມຕໂຍ’’ຕິ ຣູປສທິສສ຺ສ ໂຍກາຣນ຺ຕສ຺ສ ຣູປສ຺ສ ອທສ຺ສນໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ? ເອຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ – ວິສທິສຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຈ. ຄຫປຕິສທ຺ທາທີສຸ ຫິ ຍສ຺ມາ ປຕິສທ຺ໂທ ສຠາເວເນວ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ, ນ ຕຸ ສມາສໂຕ ປຸພ຺ເພ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປກຕິໂກ ຫຸຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາວໍ ປຕ຺ໂຕ, ຕສ຺ມາ ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ ‘‘ຄຫປຕໂຍ, ຊານິປຕໂຍ’’ຕິ ໂຍກາຣນ຺ຕານິ, ‘‘ເສນາປຕໂຍ, ເສນາປຕິໂນ’’ຕິ ໂຍ ໂນກາຣນ຺ຕານິ ¶ ຈ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຕຕ຺ຕກາ ເສນາປຕິໂນ’’ຕິ ອຏ຺ຐກຖາປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ. ຍສ຺ມາ ປນ ສາຣມຕິ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ວຊິຣພຸທ຺ຘິ ສທ຺ທາທີສຸ ມຕິທິຏ຺ຐິສທ຺ທາທໂຍ ສມາສໂຕ ປຸພ຺ເພ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປກຕິກາ ຫຸຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ພຫຸພ຺ພີຫິສມາສວເສນ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາວປ຺ປຕ຺ຕາ, ຕສ຺ມາ ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ ‘‘ສາຣມຕິໂນ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິໂນ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິໂນ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິໂນ ວຊິຣພຸທ຺ຘິໂນ’’ຕິອາທີນິ’ໂນກາຣນ຺ຕານິເຍວ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ, ສມ຺ປທານສາມີນເມກວຈເນຫິ ສທິສານີຕິ ນິຏ຺ຐເມຕ຺ຖາວຄນ຺ຕພ຺ພໍ.

ເສຏ຺ຐິ ສາຣຖິຈກ຺ກວຕ຺ຕິສາມິອິຈ຺ເຈເຕສຸ ກຖນ຺ຕິ? ເອຕ຺ຖ ປນ ອຍໍ ວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ – ກຕ຺ຖຈິ ປາເຐ ‘‘ເສຏ຺ຐີ ສາຣຖີ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ ສາມີ’’ຕິ ອນ຺ຕກ຺ຂຣສ຺ສ ທີຆຕ຺ຕໍ ທິສ຺ສຕິ, ກຕ຺ຖຈິ ປນ ‘‘ເສຏ຺ຐິ ສາຣຖິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ ສາມິ’’ອິຕິ ອນ຺ຕກ຺ຂຣສ຺ສ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ ທິສ຺ສຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ ຣສ຺ສຕ຺ຕເມເຕສໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕຖາປິ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປຈ຺ຈຕ຺ຕວຈນາທິຠາເວນ ‘‘ເສຏ຺ຐິໂນ ສາຣຖິໂນ’’ຕິອາທິປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ຣສ຺ສໍ ກຕ຺ວາ ເອຕານິ ອຸຈ຺ຈາຣິຍນ຺ຕີຕິ ຎາຍຕິ, ຕສ຺ມາ ເອວໍ ນິພ຺ພຈນຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ – ເສຏ຺ຐໍ ຘນສາຣໍ, ຐານນ຺ຕຣໍ ວາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ເສຏ຺ຐີ. ອສ຺ສທມ຺ມາທໂຍ ສາຣຓສີໂລຕິ ສາຣຖີ. ຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ຕນສີໂລຕິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ. ສໍ ເອຕສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສາມີຕິ. ອສ຺ສຕ຺ຖິກຕສ຺ສີລຕ຺ຖສທ຺ທາ ຫິ ໂນກາຣນ຺ຕຣູປວເສນ ສມານຄຕິກາ ຠວນ຺ຕິ ຍຖາ ‘‘ທຓ຺ຑິໂນ ຠູມິສາຍິໂນ’’ຕິ. ອປໂຣປິ ນິພ຺ພຈນຕ຺ໂຖ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ອສ຺ສທມ຺ມາທໂຍ ສາເຣຕີຕິ ສາຣຖີ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ປຸຣິສທມ຺ເມ ສາເຣຕີຕິ ປຸຣິສທມ຺ມສາຣຖີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຈກ຺ກໍ ວຕ຺ເຕຕີຕິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ. ເອວໍ ກຕ຺ຕຸກາຣກວເສນ ອີກາຣນ຺ຕຕ຺ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ກຕ຺ຖຈິ ລພ຺ຠມານມ຺ປິ ອິກາຣນ຺ຕຕ຺ຕໍ ອນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘວຈນານຸຣູເປນ ‘‘ສາຣຖິໂນ ¶ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິໂນ’’ຕິອາທີນິ ໂນກາຣນ຺ຕຣູປານິ ຄເຫຕ຺ວາ ທຓ຺ຑີນເຍນ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ ‘‘ທຓ຺ຑິນີ’’ຕິອາທິກໍ ວຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ. ເອວໍ ‘‘ເສຏ຺ຐິໂນ ສາຣຖິໂນ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິໂນ ສາມິໂນ’’ຕິອາທີນິ ໂນກາຣນ຺ຕານິເຍວ ຣູປານິ ເຎຍ຺ຍານິ.

ອຕ຺ຣ ກິຎ຺ຈິ ປໂຍຄໍ ນິທສ຺ສນມຕ຺ຕໍ ກຖຍາມ. ‘‘ຕາຕ ຕໂຍ ເສຏ຺ຐິໂນ ອມ຺ຫາກໍ ພຫູປກາຣາ’’ຕິ ຈ ‘‘ເຕ ກຕຠຕ຺ຕກິຈ຺ຈາ ‘ມຫາເສຏ຺ຐິໂນ ມຍໍ ຄມິສ຺ສາມາ’ຕິ ວທິໍສູ’’ຕິ ຈ ‘‘ສາຣຖິໂນ ອາຫໍສູ’’ຕິ ຈ ‘‘ທ຺ເວ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິໂນ’’ຕິ ຈ ເອວມາທີນິ. ຕຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ກຕ຺ຖຈິ ‘‘ເສຏ຺ຐິ ສາຣຖິ’’ອິຈ຺ຈາທິ ຣສ຺ສຕ຺ຕປາໂຐ ທິສ຺ສຕິ, ຕຖາປິ ໂສ ສຠາເວນ ຣສ຺ສຕ຺ຕຠາໂວ ປາໂຐ ນ ໂຫຕິ, ທີຆສ຺ສ ຣສ຺ສຕ຺ຕກຣຓປາໂຐຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ປທມາລາ ຈສ຺ສ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ເວທິຕພ຺ພາ.

ມເຫສີຕິ ເອຕ຺ຖ ກຖນ຺ຕິ? ‘‘ມເຫສີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ມເຫສີສທ຺ໂທ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ນິທ຺ທິສິຍຕິ, ຕຖາປິ ອິສິສທ຺ເທນ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ ອິສິສທ຺ທສ຺ສ ອຄ຺ຄິສທ຺ເທນ ສມານປທມາລຕ຺ຕາ ອຄ຺ຄິນເຍນ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ນນຸ ຈ ໂຠ ເອຕ຺ຖ ຕສ຺ສີລຕ຺ໂຖ ທິສ຺ສຕິ ‘‘ມຫນ຺ເຕ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທໂຍ ຘມ຺ເມ ເອສນສີໂລຕິ ມເຫສີ’’ຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຠູມິສາຍີ’’ຕິ ປທສ຺ສ ວິຍ ທຓ຺ຑີນເຍເນວ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາຕິ? ນ ກາຕພ຺ພາ ຕສ຺ສີລຕ຺ຖສ຺ສ ອສມ຺ຠວໂຕ. ອິມສ຺ສ ຫິ ‘‘ມຫນ຺ເຕ ສີລກ຺ຂນ຺ຘາທໂຍ ຘມ຺ເມ ເອສິ ຄເວສິ ເອສິຕ຺ວາ ຐິໂຕຕິ ມເຫສີ’’ຕິ ອຕສ຺ສີລຕ຺ໂຖ ເອວ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ກຕກຣຓີເຍສຸ ພຸທ຺ຘາທີສຸ ອຣິເຍສຸ ປວຕ຺ຕນາມຕ຺ຕາ. ອິສິສທ຺ເທນ ຈາຍໍ ສທ຺ໂທ ອີສກໍ ສມາໂນ ເກວລໍ ສມາສປຣິໂຍສາເນ ທີຆວເສນ ອຸຈ຺ຈາຣິຍຕິ, ຣສ຺ສວເສນ ປນ ‘‘ມຫາ ອິສິ ມເຫສີ’’ຕິ ສນ຺ຘິວິຄ຺ຄໂຫ ¶ . ຍສ຺ມາ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ປທມາລາກຣຓໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ສງ຺ຄາຍິໍສຸ ມເຫສໂຍ’’ຕິ ອິກາຣນ຺ຕຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ. ນ ຫິ ສາຏ຺ຐກເຖ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນ ກຕ຺ຖຈິປິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ເຐກວຈນຣູປໍ ວິຍ ‘‘ມເຫສິໂນ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນພຫຸວຈນຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ. ຕສ຺ມາ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ອຸຈ຺ຈາຣິຕສ຺ສປິ ສໂຕ ຣສ຺ສວເສນ ອຸຈ຺ຈາຣິຕສ຺ສ ວິຍ ‘‘ມເຫສິ, ມເຫສີ, ມເຫສໂຍ. ມເຫສິໍ, ມເຫສີ, ມເຫສໂຍ. ມເຫສິນາ’’ຕິ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ອປິຈ ມເຫສີສທ຺ໂທ ຍຕ຺ຖ ຣາຊຄ຺ຄຸພ຺ພຣິວາຈໂກ, ຕຕ຺ຖ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ໂຫຕິ, ຕພ຺ພເສນ ປນ ‘‘ມເຫສີ, ມເຫສີ, ມເຫສິໂຍ. ມເຫສິໍ, ມເຫສີ, ມເຫສິໂຍ. ມເຫສິຍາ’’ຕິ ຈ ວກ຺ຂມານອິຕ຺ຖີນເຍນ ປທມາລາ ກາຕພ຺ພາ. ຫຕ຺ຖີສທ຺ເທ ກຖນ຺ຕິ? ຫຕ຺ຖີສທ຺ທສ຺ສ ປນ ຫຕ຺ໂຖ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ເອວໍ ອີກາຣນ຺ຕວເສນ ຄຫເຓ ‘‘ຫຕ຺ຖິໂນ’’ຕິ ຣູປໍ ຠວຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ວເນ ຫຕ຺ຖິໂນ’’ຕິ ປໂຍໂຄ ທິສ຺ສຕິ. ຕສ຺ເສວ ຕສ຺ມິໍເຍວຕ຺ເຖ ຣສ຺ສໍ ກຕ຺ວາ ຄຫເຓ ‘‘ຫຕ຺ຖໂຍ’’ຕິ ຣູປໍ ຠວຕິ. ຕຖາ ຫິ –

‘‘ຫໍສາ ໂກຎ຺ຈາ ມຍູຣາ ຈ, ຫຕ຺ຖໂຍ ປສທາ ມິຄາ;

ສພ຺ເພ ສີຫສ຺ສ ຠາຍນ຺ຕິ, ນຕ຺ຖິ ກາຍສ຺ມິ ຕຸລ຺ຍຕາ.

ເອວເມວ ມນຸສ຺ເສສຸ, ທຫໂຣ ເຈປິ ປຎ຺ຎວາ;

ໂສປິ ຕຕ຺ຖ ມຫາ ໂຫຕິ, ເນວ ພາໂລ ສຣີຣວາ’’ຕິ

ອິມສ຺ມິໍ ເກຬິສີລຊາຕເກ ‘‘ຫຕ຺ຖໂຍ’’ຕິ ອາຫຈ຺ຈປທໍ ທິສ຺ສຕິ. ເອວມສ຺ສ ທຓ຺ຑີນເຍນ ຈ ອຄ຺ຄິນເຍນ ຈ ທ຺ວິຘາ ປທມາລາ, ເວທິຕພ຺ພາ. ອິມິນາ ນເຍນ ອວຸຕ຺ເຕສຸປິ ຐາເນສຸ ປາຬິນຍານຸຣູເປນ ¶ ໂປຣາຓຏ຺ຐກຖານຸຣູເປນ ຈ ປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ.

ເອຕ຺ຕາວຕາ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ນາມິກປທມາລາ ສທ຺ຘິໍ ລິງ຺ຄນ຺ຕເຣຫິ ສທ຺ທນ຺ຕເຣຫິ ອຕ຺ຖນ຺ຕເຣຫິ ຈ ນານປ຺ປກາຣໂຕ ທສ຺ສິຕາ.

ອິມໍ ສທ຺ທນີຕິໍ ສຸນີຕິໍ ວິຈິຕ຺ຕໍ,

ສປຎ຺ເຎຫິ ສມ຺ມາ ປຣີປາລນີຍໍ;

ສທາ ສຸຏ຺ຐຸ ຈິນ຺ເຕຕິ ວາເຈຕິ ໂຍ ໂສ,

ນໂຣ ຎາຓວິຕ຺ຖິນ຺ນຕໍ ຍາຕິ ເສຏ຺ຐໍ.

ອິຕິ ນວງ຺ເຄ ສາຏ຺ຐກເຖ ປິຏກຕ຺ຕເຍ ພ຺ຍປ຺ປຖຄຕີສຸ ວິຎ຺ຎູນໍ

ໂກສລ຺ລຕ຺ຖາຍ ກເຕ ສທ຺ທນີຕິປ຺ປກຣເຓ

ສວິນິຈ຺ຉໂຍ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕາທິປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ

ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ

ສຕ຺ຕໂມ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

ສພ຺ພຖາປິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໘. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນາມິກປທມາລາ

ອຖ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄສຸ ອາກາຣນ຺ຕສ຺ສ ຠູຘາຕຸມຍສ຺ສ ປກຕິຣູປຠູຕສ຺ສ ຠາວິກາສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາຍໍ ວຕ຺ຕພ຺ພາຍມ຺ປິ ປສິທ຺ຘສ຺ສ ຕາວ ກຎ຺ຎາສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລໍ ວກ຺ຂາມ –

ກຎ຺ຎາ, ກຎ຺ຎາ, ກຎ຺ຎາໂຍ. ກຎ຺ຎໍ, ກຎ຺ຎາ, ກຎ຺ຎາໂຍ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎາຫິ, ກຎ຺ຎາຠິ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎານໍ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎາຫິ, ກຎ຺ຎາຠິ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎານໍ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎາຍໍ, ກຎ຺ຎາສຸ. ໂຠຕິ ກຎ຺ເຎ, ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາ, ກຎ຺ຎາໂຍ. ອຍມມ຺ຫາກໍ ຣຸຈິ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ‘‘ກຎ຺ຎາ’’ຕິ ເອກວຈນພຫຸວຈນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ, ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ພຫຸວຈນວເສນ ວຸຕ຺ໂຕ ນໂຍ ນຕ຺ຖິ. ຕຖາ ຫິ ຕຕ຺ຖ ‘‘ສທ຺ຘາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ສທ຺ຘາໂຍ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ສທ຺ຘໍ ປສ຺ສຕິ, ສທ຺ຘາໂຍ ປສ຺ສຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຕກເມວ ວຸຕ຺ຕໍ, ‘‘ສທ຺ຘາ’’ຕິ ພຫຸວຈນໍ ນ ອາຄຕໍ. ກິຎ຺ຈາປິ ນາຄຕໍ, ຕຖາປິ ‘‘ພາຫາ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ປກ຺ກນ຺ທຸໍ, ສິວິກຎ຺ຎາ ສມາຄຕາ. ອເຫຕຸ ອປ຺ປຈ຺ຈຍາ ປຸຣິສສ຺ສ ສຎ຺ຎາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິປິ ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕິປີ’’ຕິອາທິປາຬິທສ຺ສນໂຕ ພາຫາກຎ຺ຎາ ສຎ຺ຎາສທ຺ທາທີນໍ ພຫຸວຈນຕາ ຄເຫຕພ຺ພາ. ຈູຬນິຣຸຕ຺ຕິຍໍ ‘‘ໂຠຕິ ກຎ຺ເຎ, ໂຠຕິ ກຎ຺ຎາ’’ຕິ ທ຺ເວ ເອກວຈນານິ ວຕ຺ວາ ‘‘ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາໂຍ’’ຕິ ເອກໍ ພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ປນ ‘‘ໂຠຕິ ສທ຺ຘາ’’ຕິ ເອກວຈນໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ໂຠຕິໂຍ ສທ຺ຘາໂຍ’’ຕິ ເອກໍ ພຫຸວຈນໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ມຍໍ ປເນຕ຺ຖ ‘‘ເອຫິ ພາເລ ຂມາເປຫິ, ກຸສຣາຊໍ ມຫພ຺ພລໍ. ຜຸສ຺ສຕີ ວຣວຓ຺ຓາເຠ. ເອຫິ ໂຄເຘ ນິວຕ຺ຕສ຺ສູ’’ຕິອາທິປາຬິທສ຺ສນໂຕ ‘‘ໂຠຕິ ກຎ຺ເຎ, ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາ, ກຎ຺ຎາໂຍ’’ຕິ ເອວໍປກາຣານິເຍວ ອາລປເນກວຈນພຫຸວຈນານິ ອິຈ຺ຉາມ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ໂຠຕິ ກຎ຺ເຎ’’ຕິ ອຍໍ ນໂຍ ອມ຺ມາທີສຸ ມາຕາທີສຸ ຈ ນ ລພ຺ຠຕິ.

ຠາວິກາ, ຠາວິກາ, ຠາວິກາໂຍ. ຠາວິກໍ, ຠາວິກາ, ຠາວິກາໂຍ. ຠາວິກາຍ, ຠາວິກາຫິ, ຠາວິກາຠິ. ຠາວິກາຍ, ຠາວິການໍ. ຠາວິກາຍ, ຠາວິກາຫິ, ຠາວິກາຠິ. ຠາວິກາຍ, ຠາວິການໍ. ຠາວິກາຍ, ຠາວິກາຍໍ, ຠາວິກາສຸ. ໂຠຕິ ຠາວິເກ, ໂຠຕິໂຍ ຠາວິກາ, ຠາວິກາໂຍ.

ເອວໍ ເຫຏ຺ຐຸທ຺ທິຏ຺ຐານໍ ສພ຺ເພສໍ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ‘‘ຠາວນາ ວິຠາວນາ’’ອິຈ຺ເຈວມາທີນໍອາກາຣນ຺ຕປທານໍ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈາກາຣນ຺ຕປທານໍ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖຎ຺ຎານິ ອາກາຣນ຺ຕປທານິ ນາມ ສທ຺ຘາທີນິ.

ສທ຺ຘາ ¶ ເມຘາ ປຎ຺ຎາ ວິຊ຺ຊາ, ຈິນ຺ຕາ ມນ຺ຕາ ຕຓ຺ຫາ’ຠິຊ຺ຌາ;

ອິຈ຺ຉາ ປຸຈ຺ຉາ ຊາຍາ ມາຍາ, ເມຕ຺ຕາ ມຕ຺ຕາ ສິກ຺ຂາ ສງ຺ຂາ.

ຊງ຺ຆາ ພາຫາ ຄີວາ ຊິວ຺ຫາ, ວາຈາ ຉາຍາ ຄງ຺ຄາ ນາວາ;

ນິທ຺ທາ ກນ຺ຕາ ສາລາ ມາລາ, ເວລາ ວີຓາ ຠິກ຺ຂາ ລາຂາ.

ຄາຖາ ເສນາ ເລຂາ’ເປກ຺ຂາ, ອາສາ ປູຊາ ເອສາ ກງ຺ຂາ;

ອຎ຺ຎາ ມຸທ຺ທາ ຂິຑ຺ຑາ ຠສ຺ສາ, ຠາສາ ກີຬາ ສຕ຺ຕາ ເຈຕາ.

ປິປາສາ ເວທນາ ສຎ຺ຎາ, ເຈຕນາ ຕສິຓາ ປຊາ;

ເທວຕາ ວຏ຺ຏກາ ໂຄຘາ, ພລາກາ ວສຸຘາ ສຠາ.

ອຸກ຺ກາ ເສຜາລິກາ ສິກ຺ກາ, ສລາກາ ວາລິກາ ສິຂາ;

ກາຣຓາ ວິສິຂາ ສາຂາ, ວຈາ ວຎ຺ຌາ ຊຏາ ຆຏາ.

ປີຬາ ໂສຓ຺ຑາ ວິຕຓ຺ຑາ ຈ, ກຣຸຓາ ວນິຕາ ລຕາ;

ກຖາ ນິນ຺ທາ ສຸຘາ ຣາຘາ, ວາສນາ ສິໍສປາ ປປາ.

ປຠາ ສີມາ ຂມາ ເອຊາ,

ຂຕ຺ຕິຍາ ສກ຺ຂຣາ ສຸຣາ;

ໂທລາ ຕຸລາ ສິລາ ລີລາ,

ລາເລ’ຬາ ເມຂລາ ກລາ.

ວຬວາ ສຸຓິສາ ມູສາ, ມຎ຺ຊູສາ ສຸລສາ ທິສາ;

ນາສາ ຊຸຓ຺ຫາ ຄຸຫາ ອີຫາ, ລສິກາ ປຣິສາ ນິສາ;

ມາຕິກິຈ຺ຈາທໂຍ ເຈວ, ຠາວິກາປທສາທິສາ.

ອມ຺ມນ຺ນມ຺ພາ ຈ ຕາຕາ ຈ, ກິຎ຺ຈິເທວ ສມາ ສິຍຸໍ;

ມາຕາ ຘີຕາ ປນຕ຺ຕາທີ, ປຸຖເຄວ ອິໂຕ ສິຍຸໍ.

ປຣິສາສທ຺ທສ຺ສ ປນ ສຕ຺ຕມີຐາເນ ‘‘ປຣິສາຍ, ປຣິສາຍໍ, ປຣິສຕິ, ປຣິສາສູ’’ຕິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ ‘‘ເອກມິທໍ ໂຠ ໂຄຕມ ສມຍໍ ໂຕເທຍ຺ຍສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປຣິສຕິ ປຣູປາຣມ຺ຠໍ ວຕ຺ເຕນ຺ຕີ’’ຕິ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ. ອມ຺ມາທີນໍ ປນ ‘‘ອມ຺ມາ, ອມ຺ມາ, ອມ຺ມາໂຍ’’ຕິອາທິນາ ¶ ກຎ຺ຎານເຍນ ວຕ຺ວາ ອວສາເນ ‘‘ໂຠຕິ ອມ຺ມ, ໂຠຕິ ອມ຺ມາ, ໂຠຕິໂຍ ອມ຺ມາ, ອມ຺ມາໂຍ’’ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

ມາຕາ, ມາຕາ, ມາຕໂຣ. ມາຕຣໍ, ມາຕໂຣ. ມາຕຣາ, ມາຕຸຍາ, ມຕ຺ຍາ, ມາຕູຫິ, ມາຕູຠິ. ມາຕຸ, ມາຕຸຍາ, ມຕ຺ຍາ, ມາຕຣານໍ, ມາຕານໍ, ມາຕູນໍ. ມາຕຣາ, ມາຕຸຍາ, ມຕ຺ຍາ, ມາຕູຫິ, ມາຕູຠິ. ມາຕຸ, ມາຕຸຍາ, ມຕ຺ຍາ, ມາຕຣານໍ, ມາຕານໍ, ມາຕູນໍ. ມາຕຣິ, ມາຕຸຍາ, ມຕ຺ຍາ, ມາຕຸຍໍ, ມຕ຺ຍໍ, ມາຕູສຸ. ໂຠຕິ ມາຕາ, ໂຠຕິໂຍ ມາຕາ, ມາຕໂຣ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ຍສ຺ມາ ປາຬິຍໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ສກາຣນ຺ຕານິ ຣູປານິ ເອຫິ ເອຠິ ເອສຸກາຣນ຺ຕາທີນິ ຈ ເອນນ຺ຕາທີນິ ຈ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ເກຫິຈິ ວຸຕ຺ຕານິປິ ‘‘ມາຕຸສ຺ສ ມາຕເຣຫີ’’ຕິອາທີນິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ, ເອສ ນໂຍ ອິຕເຣສຸປິ. ‘‘ຍໍກິຎ຺ຈິຕ຺ຖິກຕໍ ປຸຎ຺ຎໍ, ມຍ຺ຫຎ຺ຈ ມາຕຸຍາ ຈ ເຕ. ອນຸຎ຺ຎາໂຕ ອຫໍ ມຕ຺ຍາ’’ຕິ ປາຬິທສ຺ສນໂຕ ປນ ກຣຓສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກສາມິຠຸມ຺ມວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ມາຕຸຍາ, ມຕ຺ຍາ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ຕໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຏ຺ຐາເນ ສມານຄຕິກຕ຺ຕາ ເຕສໍ ວຈນານໍ. ຕຖາ ຫິ ອຸມ຺ມາທນ຺ຕິຊາຕເກ ‘‘ມຕ຺ຍາ’’ຕິ ປທໍ ປຎ຺ຈມີຕຕິເຍກວຈນວເສນ ອາຄຕໍ, ຍຖາ ປນ ‘‘ຂຕ຺ຕິຍາ’’ຕິ ປທໍ ມຊ຺ຌສຣໂລປວເສນ ‘‘ຂຕ຺ຍາ’’ຕິ ຠວຕິ, ຕຖາ ‘‘ມາຕຸຍາ ມາຕຸຍ’’ນ຺ຕິ ຈ ປທໍ ‘‘ມຕ຺ຍາ, ມຕ຺ຍ’’ນ຺ຕິ ຠວຕິ, ອຍໍ ນໂຍ ຘີຕຸສທ຺ທາທີສຸ ນ ລພ຺ຠຕິ.

ຘີຕາ, ຘີຕາ, ຘີຕໂຣ. ຘີຕໍ, ຘີຕຣໍ, ຘີຕໂຣ. ຘີຕຸຍາ, ຘີຕູຫິ, ຘີຕູຠິ. ຘີຕຸ, ຘີຕຸຍາ, ຘີຕຣານໍ, ຘີຕານໍ, ຘີຕູນໍ. ຘີຕຣາ, ຘີຕຸຍາ, ຘີຕູຫິ, ຘີຕູຠິ. ຘີຕຸ, ຘີຕຸຍາ, ຘີຕຣານໍ, ຘີຕານໍ, ຘີຕູນໍ. ຘີຕຣິ, ຘີຕຸຍາ, ຘີຕຸຍໍ, ຘີຕູສຸ. ໂຠຕິ ຘີຕຸ, ໂຠຕິ ຘີຕາ, ໂຠຕິໂຍ ຘີຕາ, ຘີຕໂຣ. ເອຕ຺ຖ ປນ.

‘‘ຊາລິໍ ¶ ກຓ຺ຫາຊິນໍ ຘີຕໍ, ມທ຺ທິເທວິໍ ປຕິພ຺ພຕໍ;

ຈຊມາໂນ ນ ຈິນ຺ເຕສິໍ, ໂພຘິຍາເຍວ ກາຣຓາ’’ຕິ

ປາຬິຍໍ ‘‘ຘີຕ’’ນ຺ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ອຸປໂຍຄວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ຘີຕ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ອິທໍ ສາຣໂຕ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ຕຖາ ປາຬິຍໍ ‘‘ອສ຺ສມຓີ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍຘີຕຣາ’’ຕິ ສມາສປທສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ຕຕິເຍກວຈນນ຺ຕປທສທິສໍ ‘‘ເສຏ຺ຐິຘີຕຣາ’’ຕິອາທິກໍ ປຐເມກວຈນນ຺ຕມ຺ປິ ສມາສປທໍ ຄເຫຕພ຺ພເມວ, ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏເກ ປນ ‘‘ມາຕາ ຘີຕາ’’ຕິ ປທທ຺ວຍໍ ສທ຺ຘານເຍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕ, ຕມມ຺ເຫຫິ ‘‘ສທ຺ຘາຍາ’’ຕິ ປທສ຺ສ ວິຍ ‘‘ມາຕາຍາ’’ຕິອາທີນໍ ປາຬິອາທີສຸ ພ຺ຍາເສ ອທສ຺ສນໂຕ ວິສຸໍ ຄຫິຕໍ ສມາເສເຍວ ຫິ ອີທິສິໍ ສທ຺ທຄຕິໍ ປສ຺ສາມ ‘‘ຣາຊມາຕາຍ ຣາຊຘີຕາຍ ເສຏ຺ຐິຘີຕາຍາ’’ຕິ. ເອວໍ ກຎ຺ຎານໂຍປິ ເອກເທເສນ ລພ຺ຠຕິ, ຕຖາ ‘‘ອຈ຺ຉຣິຍໍ ນນ຺ທມາເຕ, ອພ຺ຠຸຕໍ ນນ຺ທມາເຕ’’ຕິ ປາຬິຍໍ ‘‘ນນ຺ທມາເຕ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ‘‘ໂຠຕິ ຣາຊມາເຕ, ໂຠຕິ ຣາຊຘີເຕ’’ຕິ ເອວມາທິນໂຍປິ ລພ຺ຠຕິ, ຕຕ຺ຣ ນນ຺ທມາເຕຕິ ນນ຺ທສ຺ສ ມາຕາ ນນ຺ທມາຕາ, ໂຠຕິ ນນ຺ທມາເຕ, ເອວໍ ສມາເສເຍວ ອີທິສີ ສທ຺ທຄຕິ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ສມາສປທຕ຺ເຕ ‘‘ມາຕຸ ຘີຕຸ ທຸຫິຕຸ’’ອິຈ຺ເຈເຕສໍ ປກຕິຣູປານໍ ທ຺ເວ ໂກຏ຺ຐາສາ ຄເຫຕພ຺ພາ ປຐມໍ ທສ຺ສິຕຣູປໂກຏ຺ຐາໂສ ຈ ກຎ຺ຎານໂຍ ຣູປໂກຏ຺ຐາໂສ ຈາຕິ. ນຕ຺ຕາທີນິ ປທານິ ນ ເກວລໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ, ອຖ ໂຂ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານິປິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ວິສາຂາຍ ນຕ຺ຕາ ກາລງ຺ກຕາ ໂຫຕິ. ຈຕສ຺ໂສ ມູສິກາ ຄາຘໍ ກຕ຺ຕາ, ໂນ ວສິຕາ’’ຕິອາທີນິ ປໂຍຄານິ ສາສເນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

ນຕ຺ຕາ, ນຕ຺ຕາ, ນຕ຺ຕາໂຣ. ນຕ຺ຕໍ, ນຕ຺ຕາຣໍ, ນຕ຺ຕາໂຣ. ນຕ຺ຕາຣາ, ນຕ຺ຕຸຍາ, ນຕ຺ຕູຫິ, ນຕ຺ຕູຠິ. ນຕ຺ຕຸ, ນຕ຺ຕຸຍາ, ນຕ຺ຕາຣານໍ ¶ ນຕ຺ຕານໍ, ນຕ຺ຕູນໍ. ນຕ຺ຕາຣາ, ນຕ຺ຕຸຍາ, ນຕ຺ຕູຫິ, ນຕ຺ຕູຠິ. ນຕ຺ຕຸ, ນຕ຺ຕຸຍາ, ນຕ຺ຕາຣານໍ, ນຕ຺ຕານໍ, ນຕ຺ຕູນໍ. ນຕ຺ຕຣິ, ນຕ຺ຕຸຍາ, ນຕ຺ຕຸຍໍ, ນຕ຺ຕູສຸ. ໂຠຕິ ນຕ຺ຕ, ໂຠຕິ ນຕ຺ຕາ, ໂຠຕິໂຍ ນຕ຺ຕາ, ນຕ຺ຕາໂຣ.

ເອວໍ ‘‘ກຕ຺ຕາ ວສິຕາ ຠາສິຕາ’’ ອິຈ຺ຈາທີສຸປິ ສມາສປທຕ຺ເຕ ປນ ‘‘ຣາຊມາຕາຍ ນນ຺ທມາເຕ’’ຕິອາທີນິ ວິຍ ‘‘ຣາຊນຕ຺ຕາຍ, ຣາຊນຕ຺ເຕ’’ຕິອາທີນິ ຣູປານິ ຠວນ຺ຕິ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອາກາຣນ຺ຕຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອາກາຣນ຺ຕຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ

ອາກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ຠູມິປທາທີນໍ ນາມິກປທມາລໍ ວກ຺ຂາມ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ –

ຣຕ຺ຕິ, ຣຕ຺ຕີ, ຣຕ຺ຕິໂຍ. ຣຕ຺ຕິໍ, ຣຕ຺ຕີ, ຣຕ຺ຕິໂຍ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຕີຫິ, ຣຕ຺ຕີຠິ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຕີນໍ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຕີຫິ, ຣຕ຺ຕີຠິ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຕີນໍ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຕິຍໍ, ຣຕ຺ຕີສຸ. ໂຠຕິ ຣຕ຺ຕິ, ໂຠຕິໂຍ ຣຕ຺ຕິໂຍ. ຍມກມຫາເຖຣມຕໍ.

‘‘ຠູມິ, ຠູມີ, ຠູມິໂຍ. ຠູມິໍ, ຠູມີ, ຠູມິໂຍ’’ຕິ ສພ຺ພໍ ເນຍ຺ຍໍ. ເອວໍ ‘‘ຠູຕິ ສຕ຺ຕິ ປຕ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕິ ມຸຕ຺ຕິ ກິຕ຺ຕິ ຂນ຺ຕິ ຕິຕ຺ຕິ ສິທ຺ຘິ ອິທ຺ຘິ ວຸທ຺ຘິ ສຸທ຺ຘິ ພຸທ຺ຘິ ໂພຘິ ປີຕິ ນນ຺ທິ ມຕິ ອສນິ ວສນິ ສຕິ ຄຕິ ວຸຑ຺ຒິ ຍຸວຕິ ອງ຺ຄຸລິ ໂພນ຺ທິ ທິຏ຺ຐິ ຕຸຏ຺ຐິ ນາຠິ’’ ອິຈ຺ຈາທີນມ຺ປິ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ອປິຈ ‘‘ຣຕ຺ໂຍ ອໂມຆາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ທິວາ ຈ ຣຕ຺ໂຕ ຈ ຫຣນ຺ຕິ ເຍ ພລິໍ. ນ ຠູມ຺ຍາ ຈຕຸຣງ຺ຄຸໂລ. ເສຕິ ຠູມ຺ຍາ ອນຸຕ຺ຖຸນໍ. ຠູມ຺ຍາ ໂສ ປຕິຕໍ ປາສໍ. ຄີວາຍ ປຏິມຸຎ຺ຈຕິ. ອິມາ ຈ ນຠ຺ໂຍ ສຕຣາຊິຈິຕ຺ຕິຕາ. ສເຕຣຕາ ວິຊ຺ຊຸຣິວປ຺ປຠາສເຣ’’ຕິ ເອວມາທີນໍ ¶ ປໂຍຄານໍ ທສ຺ສນໂຕ ຣຕ຺ຕິ ຠູມິ ນາຠິສທ຺ທາທີນໍ ອຍມ຺ປິ ນາມິກປທມາລາວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ. ກຖໍ?

ຣຕ຺ຕິ, ຣຕ຺ຕີ, ຣຕ຺ຕິໂຍ, ຣຕ຺ໂຍ. ຣຕ຺ຕິໍ, ຣຕ຺ຕີ, ຣຕ຺ຕິໂຍ, ຣຕ຺ໂຍ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຍາ, ຣຕ຺ຕີຫິ, ຣຕ຺ຕີຠິ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຍາ, ຣຕ຺ຕີນໍ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຍາ, ຣຕ຺ຕີຫິ, ຣຕ຺ຕີຠິ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຍາ, ຣຕ຺ຕີນໍ. ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຍາ, ຣຕ຺ຕິຍໍ ຣຕ຺ຍໍ, ຣຕ຺ໂຕ, ຣຕ຺ຕີສຸ. ໂຠຕິ ຣຕ຺ຕິ, ໂຠຕິໂຍ ຣຕ຺ຕີ, ຣຕ຺ຕິໂຍ, ຣຕ຺ໂຍ.

ເອຕ຺ຖ ‘‘ຣຕ຺ໂຕ’’ຕິ ຣູປນຍໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ‘‘ຠູມິ, ຠູມີ, ຠູມິໂຍ, ຠູມ຺ໂຍ’’ຕິ ສພ຺ພໍ ເນຍ຺ຍໍ.

ນາຠິ, ນາຠີ, ນາຠິໂຍ, ນຠ຺ໂຍ. ນາຠິໍ, ນາຠີ, ນາຠິໂຍ, ນຠ຺ໂຍ. ນາຠິຍາ, ນຠ຺ຍາ, ນາຠີຫິ, ນາຠີຠິ. ນາຠິຍາ, ນຠ຺ຍາ, ນາຠີນໍ. ນາຠິຍາ, ນຠ຺ຍາ, ນາຠີຫິ, ນາຠີຠິ. ນາຠິຍາ, ນຠ຺ຍາ, ນາຠີນໍ. ນາຠິຍາ, ນຠ຺ຍາ, ນາຠິຍໍ, ນຠ຺ຍໍ, ນາຠີສຸ. ໂຠຕິ ນາຠິ, ໂຠຕິໂຍ ນາຠີ, ນາຠິໂຍ, ນຠ຺ໂຍ.

ໂພຘິ, ໂພຘີ, ໂພຘິໂຍ, ໂພຊ຺ໂຌ. ໂພຘິໍ, ໂພຘິຍໍ, ໂພຊ຺ຌໍ, ໂພຘີ, ໂພຘິໂຍ, ໂພຊ຺ໂຌ. ໂພຘິຍາ, ໂພຊ຺ຌາ, ໂພຘີຫິ, ໂພຘີຠິ. ໂພຘິຍາ, ໂພຊ຺ຌາ, ໂພຘີນໍ. ໂພຘິຍາ, ໂພຊ຺ຌາ, ໂພຘີຫິ, ໂພຘີຠິ. ໂພຘິຍາ, ໂພຊ຺ຌາ, ໂພຘີນໍ. ໂພຘິຍາ, ໂພຊ຺ຌາ, ໂພຘິຍໍ, ໂພຊ຺ຌໍ, ໂພຘີສຸ. ໂຠຕິ ໂພຘິ, ໂຠຕິໂຍ ໂພຘີ, ໂພຘິໂຍ, ໂພຊ຺ໂຌ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ພຸຊ຺ຌສ຺ສຸ ຊິນ ໂພຘິຍໍ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ໂພຊ຺ຌາ ຕປສາ’’ຕິ ວິຈິຕ຺ຣປາຬິນຍທສ຺ສນໂຕ ວິຈິຕ຺ຣນຍາ ນາມິກປທມາລາ ວຸຕ຺ຕາ. ສພ຺ໂພປິ ຈາຍໍ ນໂຍ ອຎ຺ຎຕ຺ຖາປິ ຍຖາຣຫໍ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອິກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອິກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອິກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ

ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ¶ ຠູຣີສທ຺ທາທີນໍ ນາມິກປທມາລໍ ວກ຺ຂາມ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ –

ອິຕ຺ຖີ, ອິຕ຺ຖີ, ອິຕ຺ຖິໂຍ. ອິຕ຺ຖິໍ, ອິຕ຺ຖີ, ອິຕ຺ຖິໂຍ. ອິຕ຺ຖິຍາ, ອິຕ຺ຖີຫິ, ອິຕ຺ຖີຠິ. ອິຕ຺ຖິຍາ, ອິຕ຺ຖີນໍ. ອິຕ຺ຖິຍາ, ອິຕ຺ຖີຫິ, ອິຕ຺ຖີຠິ. ອິຕ຺ຖິຍາ, ອິຕ຺ຖີນໍ. ອິຕ຺ຖິຍາ, ອິຕ຺ຖິຍໍ, ອິຕ຺ຖີສຸ. ໂຠຕິ ອິຕ຺ຖິ, ໂຠຕິໂຍ ອິຕ຺ຖິໂຍ. ຍມກມຫາເຖຣມຕໍ.

‘‘ຠູຣີ, ຠູຣີ, ຠູຣິໂຍ. ຠູຣິໍ, ຠູຣີ, ຠູຣິ ໂຍ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິຍາ ສມໍ. ເອວໍ ຠູຕີ ໂຠຕີ ວິຠາວິນີ ອິຈ຺ຈາທີນໍ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ອີກາຣນ຺ຕສທ຺ທານໍ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖຎ຺ເຎ ອີກາຣນ຺ຕສທ຺ທາ ນາມ –

‘‘ມາຕຸລານີ ຈ ຠຄິນີ, ຠິກ຺ຂຸນີ ສາມຸຄີ ອຊີ;

ວາປີ ໂປກ຺ຂຣຓີ ເທວີ, ນາຄີ ຍກ຺ຂິນີ ຣາຊິນີ.

ທາສີ ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ມຸຏ຺ຐ-ສ຺ສຕິນີ ສີຆຍາຍິນີ;

ສາກິຍານີ’’ຕິ ຈາທີນິ, ປໂຍຄານິ ຠວນ຺ຕິ ຫິ.

ຕຕ຺ຣ ‘‘ໂປກ຺ຂຣຓີ ທາສີ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓິ’’ຈ຺ຈາທິນໍ ຄຕິ;

ອຎ຺ຎຖາປິ ສິຍາ ຄາຖາ-ຈຸຓ຺ຓິເຍສຸ ຍຖາຣຫໍ.

‘‘ກຸສາວຕີ’’ຕິອາທີນໍ, ຄາຖາສ຺ເວວ ວິເສສໂຕ;

ຣູປານິ ອຎ຺ຎຖາ ໂຫນ຺ຕິ, ເອກວຈນໂຕ ວເທ.

‘‘ກາສີ ອວນ຺ຕີ’’ອິຈ຺ຈາທີ, ພຫຸວຈນໂຕ ວເທ;

‘‘ຈນ຺ທວຕີ’’ຕິອາທີນິ, ປໂຍຄສ຺ສານຸຣູປໂຕ.

ຕຖາ ຫິ ‘‘ໂປກ຺ຂຣຎ຺ໂຎ ສຸມາປິຕາ. ຕາ ຈ ສຕ຺ຕສຕາ ຠຣິຍາ, ທາສ຺ໂຍ ສຕ຺ຕສຕານິ ຈ. ທາຣເກ ຈ ອຫໍ ເນສ຺ສໍ ¶ , ພ຺ຣາຫ຺ມຓ຺ຍາ ປຣິຈາຣເກ. ນຊ຺ໂຊ ສນ຺ທນ຺ຕິ. ນຊ຺ຊາ ເນຣຎ຺ຊຣາຍ ຕີເຣ. ລກ຺ຂ຺ຍາ ຠວ ນິເວສນໍ.

ພາຣາຓສ຺ຍໍ ມຫາຣາຊ, ກາກຣາຊາ ນິວາສໂກ;

ອສີຕິຍາ ສຫສ຺ເສຫິ, ສຸປຕ຺ໂຕ ປຣິວາຣິໂຕ.

ຣາຊາ ຍຖາ ເວສ຺ສວໂຓ ນຬິຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ

ເອວມາທີນໍ ປາຬີນໍ ທສ຺ສນໂຕ ໂປກ຺ຂຣຓີ ອິຈ຺ຈາທີນໍ ນາມິກປທມາລາໂຍ ສວິເສສາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ກຖໍ? ‘ໂປກ຺ຂຣຓີ, ໂປກ຺ຂຣຓີ, ໂປກ຺ຂຣຓິໂຍ, ໂປກ຺ຂຣຎ຺ໂຎ. ໂປກ຺ຂຣຓິ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ວຕ຺ວາ ກຣຓສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກສາມິວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ໂປກ຺ຂຣຓິຍາ, ໂປກ຺ຂຣຎ຺ຎາ’’ຕິ ເອກວຈນານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ. ຠຸມ຺ມວຈນຏ຺ຐາເນ ປນ ‘‘ໂປກ຺ຂຣຓິຍາ, ໂປກ຺ຂຣຎ຺ຎາ, ໂປກ຺ຂຣຓິຍໍ, ໂປກ຺ຂຣຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ ຈ ເອກວຈນານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ຈ ປທານິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ກາຕພ຺ພານິ. ຕຖາ ‘‘ທາສີ, ທາສີ, ທາສິໂຍ, ທາສ຺ໂຍ. ທາສິໍ, ທາສິຍໍ, ທາສີ, ທາສິໂຍ, ທາສ຺ໂຍ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ກຣຓວຈນຏ຺ຐານາທີສຸ ‘‘ທາສິຍາ, ທາສ຺ຍາ’’ຕິ ເອກວຈນານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ. ຠຸມ຺ມວຈນຏ຺ຐາເນ ປນ ‘‘ທາສິຍາ, ທາສ຺ຍາ, ທາສິຍໍ, ທາສ຺ຍ’’ນ຺ຕິ ຈ ເອກວຈນານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ປທານິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ກາຕພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ຍຏ຺ຐິຍາ ປຏິໂກເຏຕິ, ຆເຣ ຊາຕໍວ ທາສິຍໍ. ຜຸສິສ຺ສາມິ ວິມຸຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ ປໂຍຄານໍ ທສ຺ສນໂຕ ອໍວຈນສ຺ສ ຍມາເທສວເສນ ‘‘ທາສິຍ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕສຸ ຈ ‘‘ຆເຣ ຊາຕໍວ ທາສິຍ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອໍວຈນສ຺ສ ຍມາເທສໂຕ ອຎ຺ໂຎປິ ສທ຺ທນໂຍ ລພ຺ຠຕິ. ກຖໍ? ຍຖາ ທຫຣີ ເອວ ‘‘ທຫຣິຍາ’’ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວໍ ທາສີ ເອວ ‘‘ທາສິຍາ’’ຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ປສ຺ສາມິ ໂວຫໍ ທຫຣິໍ, ກຸມາຣິໍ ຈາຣຸທສ຺ສນ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ເຍ ຕໍ ຊິຓ຺ຓສ຺ສ ປາທໍສຸ, ເອວໍ ທຫຣິຍໍ ສຕິ’’ນ຺ຕິ ຈ ປາຬິ ນິທສ຺ສນໍ ¶ , ອຸປໂຍຄວຈນິຈ຺ຉາຍ ‘‘ທາສິຍ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ອິມສ຺ມິໍ ປນາຘິປ຺ປາເຍ ‘‘ທາສິຍາ, ທາສິຍາ, ທາສິຍາໂຍ. ທາສິຍໍ, ທາສິຍາ, ທາສິຍາໂຍ. ທາສິຍາຍາ’’ຕິ ກຎ຺ຎານເຍເນວ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ ‘‘ກຸມາຣິຍາ’’ຕິ ສທ຺ທສ຺ເສວ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ກຸມາຣິເຍ ອຸປເສນິເຍ’’ຕິ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ. ຕຖາ ‘‘ປຸປ຺ຜວຕິຍາ, ປຸປ຺ຜວຕິຍໍ, ປຸປ຺ຜວຕິຍາຍ, ປຸປ຺ຜວຕິຍາຍໍ, ໂຠຕິ ປຸປ຺ຜວຕິເຍ’’ຕິ ກຎ຺ຎານຍນິສ຺ສິເຕນ ເອກວຈນນເຍນ ນາມິກປທມາລາ ຠວຕິ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ອຕີເຕ ອຍໍ ພາຣາຓສີ ປຸປ຺ຜວຕິຍາ ນາມ ອໂຫສິ. ຣາຊາສິ ລຸທ຺ທກມ຺ໂມ, ເອກຣາຊາ ປຸປ຺ຜວຕິຍາຍໍ. ອຸຍ຺ຍສ຺ສຸ ປຸພ຺ເພນ ປຸປ຺ຜວຕິຍາຍາ’’ຕິ ປາຬິ ຈ ອຏ຺ຐກຖາປາໂຐ ຈ ນິທສ຺ສນໍ. ອປໂຣ ນໂຍ – ‘‘ທາສິຍາ ທຫຣິຍາ ກຸມາຣິຍາ’’ຕິອາທີສຸ ກກາຣສ຺ສ ຍກາຣາເທໂສປິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ພ຺ຣາຫ຺ມຓີສທ຺ທສ຺ສ ຕຸ ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓິໂຍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ຺ໂຍ. ພ຺ຣາຫ຺ມຓິ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ວຕ຺ວາ ກຣຓວຈນຏ຺ຐານາທີສຸ ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ຺ຍາ’’ຕິ ເອກວຈນານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ, ສພ຺ພຕ຺ຖ ຈ ປທານິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ກາຕພ຺ພານິ. ນທີສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ນທີ, ນທີ, ນທິໂຍ, ນຊ຺ໂຊ. ນທິ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ວຕ຺ວາ ‘‘ນທິຍາ, ນຊ຺ຊາ’’ຕິ ຈ ‘‘ນທິຍໍ, ນຊ຺ຊ’’ນ຺ຕິ ຈ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ສພ຺ພຕ຺ຖ ຈ ປທານິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ກາຕພ຺ພານິ. ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄສຸ ຫິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ອຸປໂຍຄພຫຸວຈນໍ ອນາຄຕມ຺ປິ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ, ຕຖາ ອຸປໂຍຄພຫຸວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈນໍ ອນາຄຕມ຺ປິ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ, ກຣຓສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກສາມິຠຸມ຺ມວຈນານມ຺ປິ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ທິຏ຺ເຐເຍວ ອຎ຺ຎຕຣໍ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ທາສາ ຈ ທາສ຺ໂຍ ອນຸຊີວິໂນ ຈາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ທາສ຺ໂຍ’’ຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ຕພຫຸວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ອປຣມ຺ປິ ‘‘ທາສ຺ໂຍ’’ຕິ ອຸປໂຍຄພຫຸວຈນໍ ຕໍສທິສຕ຺ຕາ ທິຏ຺ຐເມວ ໂຫຕິ.

‘‘ສກ຺ໂກ ¶ ຈ ເມ ວຣໍ ທຊ຺ຊາ, ໂສ ຈ ລພ຺ເຠຖ ເມ ວໂຣ;

ເອກຣຕ຺ຕໍ ທ຺ວິຣຕ຺ຕໍ ວາ, ຠເວຍ຺ຍໍ ອຠິປາຣໂກ;

ອຸມ຺ມາທນ຺ຕ຺ຍາ ຣມິຕ຺ວານ, ສິວິຣາຊາ ຕໂຕ ສິຍ’’ນ຺ຕິ

ເອຕ຺ຖ ‘‘ອຸມ຺ມາທນ຺ຕ຺ຍາ’’ຕິ ກຣຓວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ຕໍສທິສານິ ສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກສາມິຠຸມ຺ມວຈນານິປິ ທິຏ຺ຐານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ. ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓ຺ຍາ ປຣິຈາຣເກ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓ຺ຍາ’’ຕິ ສາມິວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ຕໍສທິສານິ ກຣຓສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກຠຸມ຺ມວຈນານິປິ ທິຏ຺ຐານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ. ‘‘ເສຕິ ຠູມ຺ຍາ ອນຸຕ຺ຖຸນ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ປຖພ຺ຍາ ຈາຣຸປຸພ຺ພງ຺ຄີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ຠູມ຺ຍາ, ປຖພ຺ຍາ’’ຕິ ສຕ຺ຕມິຍາ ເອກວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ຕໍສທິສານິ ກຣຓສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກສາມິວຈນານິປິ ທິຏ຺ຐານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ. ‘‘ພາຣາຓສ຺ຍໍ ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ພາຣາຓສ຺ຍ’’ນ຺ຕິ ຠຸມ຺ມວຈເນ ທິຏ຺ເຐເຍວ ຕໍສທິສານິ ອຎ຺ຎານິປິ ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓ຺ຍໍ ເອກາທສ຺ຍໍ ປຎ຺ຈມ຺ຍ’’ນ຺ຕິອາທີນິ ຠຸມ຺ມວຈນານິ ທິຏ຺ຐານິເຍວ ໂຫນ຺ຕິ.

ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຈ ຕາທິສານິ ຣູປານິ ປຸພ຺ພາຈຣິຍາສຠາປິ ຄາຖາຠິສງ຺ຂຣຓວເສນ. ສາສເນປິ ປນ ເອຕາທິສານິ ຣູປານິ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຄາຖາສຸ ສນ຺ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

ກຸສາວຕີ. ກຸສາວຕິໍ. ກຸສາວຕິຍາ, ກຸສາວຕ຺ຍາ. ກຸສາວຕິຍໍ, ກຸສາວຕ຺ຍໍ. ໂຠຕິ ກຸສາວຕິ.

ພາຣາຓສີ. ພາຣາຓສິໍ. ພາຣາຓສິຍາ, ພາຣາຓສ຺ຍາ. ພາຣາຓສິຍໍ, ພາຣາຓສ຺ຍໍ, ພາຣາຓສ຺ສໍ ອິຈ຺ຈປິ, ໂຠຕິ ພາຣາຓສິ.

ນຬິນີ. ນຬິນິໍ. ນຬິນິຍາ, ນຬິຎ຺ຎາ. ນຬິນິຍໍ, ນຬິຎ຺ຎໍ. ໂຠຕິ ນຬິນິ. ອຎ຺ຎານິປິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ.

ຄາຖາວິສຍໍ ປນ ປຕ຺ວາ ‘‘ກຸສາວຕິມ຺ຫິ, ພາຣາຓສິມ຺ຫິ, ນຬິນິມ຺ຫີ’’ຕິອາທິນາ ສທ຺ທຣູປານິປິໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ຕຖາ ຫິ ປາຬິຍໍ ‘‘ກຸສາວຕິມ຺ຫິ’’ອາທີນິ ມ຺ຫິຍນ຺ຕານິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຣູປານິ ຄາຖາສຸເຍວ ¶ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ, ນ ຈຸຓ຺ຓິຍປທຣຈນາຍໍ. ອກ຺ຂຣສມເຍ ປນ ຕາທິສານິ ຣູປານິ ອນິວາຣິຕານິ ‘‘ນທິມ຺ຫາ ຈາ’’ຕິອາທິທສ຺ສນໂຕ. ຍໍ ປນ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈຸຓ຺ຓິຍປທຣຈນາຍໍ ‘‘ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິມ຺ຫີ’’ຕິອາທິກໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຣູປໍ ທິສ຺ສຕິ, ຕໍ ອກ຺ຂຣວິປລ຺ລາສວເສນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ ຈຸຓ຺ຓິຍປທຏ຺ຐາເນ ‘‘ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍໍ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ ສຸຄຕິຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິຍ’’ນ຺ຕິອາທິທສ຺ສນໂຕ. ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ນິຍໂມ ສຸຄຕສາສເນ ຄາຖາຍໍ ຈຸຓ຺ຓິຍປທຏ຺ຐາເນ ຈ ‘‘ກຎ຺ຎາ ຣຕ຺ຕິ ອິຕ຺ຖີ ຍາຄຸ ວຘູ’’ຕິ ເອວໍ ປຎ຺ຈນ຺ເຕຫິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄຫິ ສທ຺ຘິໍ ນາ ສ ສ຺ມາ ສ຺ມິໍ ມ຺ຫາ ມ຺ຫິອິຈ຺ເຈເຕ ສທ຺ທາ ສຣູປໂຕ ປຣຕ຺ຕໍ ນ ຍນ຺ຕິ. ມ຺ຫິສທ຺ໂທ ປນ ຄາຖາຍໍ ອິວຓ຺ຓນ຺ເຕຫິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຣຕ຺ຕໍ ຍາຕິ. ຕຕ຺ຣິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

‘‘ຄາຖາຍໍ ຈຸຓ຺ຓິເຍ ຈາປິ, ນາ ສສ຺ມາທີ ສຣູປໂຕ;

ນາກາຣນ຺ຕອິວຓ຺ຓນ຺ຕ-ອິຕ຺ຖີຕິ ປຣຕໍ ຄຕາ.

ມ຺ຫິສທ຺ໂທ ປນ ຄາຖາຍໍ, ອິວຓ຺ຓນ຺ຕິຕ຺ຖິຠີ ສຫ;

ຍ’ໂຕ ປຣຕ຺ຕເມຕສ຺ສ, ປໂຍຄານິ ຠວນ຺ຕິ ຫິ.

ຍຖາ ພລາກໂຍນິມ຺ຫິ, ນ ວິຊ຺ຊຕິ ປຸໂມ ສທາ;

ກຸສາວຠິມ຺ຫິ ນຄເຣ, ຣາຊາ ອາສິ ມຫີປຕີ’’ຕິ.

ເອວໍ ກຸສາວຕີ ອິຈ຺ຈາທີນິ ອຎ຺ຎຖາ ຠວນ຺ຕິ, ນຄຣນາມຕ຺ຕາ ປເນກວຈນານິປິ, ນ ຊນປທນາມານິ ວິຍ ພຫຸວຈນານິ. ‘‘ກາສີ, ກາສິໂຍ. ກາສີຫິ, ກາສີຠິ. ກາສີນໍ. ກາສີສຸ. ໂຠຕິໂຍ ກາສິໂຍ. ເອວໍ ອວນ຺ຕີ ອວນ຺ຕິໂຍ’’ຕິອາທິນາປິ ນາມິກປທມາລາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ອຎ຺ຎານິປິ ປທານິ ຄເຫຕພ຺ພານິ. ເອວໍ ກາສີອິຈ຺ຈາທີນິ ຊນປທນາມຕ຺ຕາ ຣູຬ຺ຫີວເສນ ພຫຸວຈນາເນວ ຠວນ຺ຕິ ອຕ຺ຖສ຺ສ ເອກຕ຺ເຕປິ.

ຈນ຺ທວຕີ, ຈນ຺ທວຕິໍ, ຈນ຺ທວຕິຍາ, ຈນ຺ທວຕິຍໍ, ໂຠຕິ ຈນ຺ທວຕິ, ເອວໍ ເອກວຈນວເສນ ວາ, ຈນ຺ທວຕິໂຍ, ຈນ຺ທວຕິໂຍ, ຈນ຺ທວຕີຫິ, ຈນ຺ທວຕີຠິ, ຈນ຺ທວຕີນໍ, ຈນ຺ທວຕີສຸ, ໂຠຕິໂຍ ¶ ຈນ຺ທວຕິໂຍ, ເອວໍ ພຫຸວຈນວເສນ ວາ ນາມິກປທມາລາ ເວທິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎານິປິ ປທານິ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ‘‘ຈນ຺ທວຕີ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ ຫິ ເອກິສ຺ສາ ພຫູນຎ຺ຈິຕ຺ຖີນໍ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິຠາວໂຕ ປໂຍຄານຸຣູເປນ ເອກວຈນວເສນ ວາ ພຫຸວຈນວເສນ ວາ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ ຠວນ຺ຕິ. ເອສ ນໂຍ ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອີກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອີກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອີກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ຠູຘາຕຸມຍານໍ ອຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ອປ຺ປສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ອຎ຺ເຎນ ອຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄນ ນາມິກປທມາລໍ ປູເຣສ຺ສາມ –

ຍາຄຸ, ຍາຄູ, ຍາຄຸໂຍ. ຍາຄຸໍ, ຍາຄູ, ຍາຄຸໂຍ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູຫິ, ຍາຄູຠິ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູນໍ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູຫິ, ຍາຄູຠິ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູນໍ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄຸຍໍ, ຍາຄູສຸ. ໂຠຕິ ຍາຄຸ, ໂຠຕິໂຍ ຍາຄູ, ຍາຄຸໂຍ.

ເອວໍ ‘‘ຘາຕຸ ເຘນຸ ກາສຸ ທທ຺ທຸ ກຓ຺ຑຸ ກຈ຺ຉຸ ຣຊ຺ຊຸ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ. ຕຕ຺ຣ ຘາຕຸສທ຺ໂທ ຣສຣຸຘິຣມໍສເມທນ຺ຫາຣຸອຏ຺ຐິອຏ຺ຐິມິຎ຺ຊສຸກ຺ກສງ຺ຂາຕຘາຕຸວາຈໂກ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ, ສຠາວວາຈໂກ ປນ ສຸຄຕາທີນໍ ສາຣີຣິກວາຈໂກ ໂລກຘາຕຸວາຈໂກ ຈ ຈກ຺ຂາທິວາຈໂກ ຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ, ຠູ ຫູ ກຣປຈາທິສທ຺ທວາຈໂກ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄເຈວ ປຸລ຺ລິງ຺ໂຄ ຈ. ອຕ຺ຣ ປນິຕ຺ຖິລິງ຺ໂຄ ອຘິປ຺ເປໂຕ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍອຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອຸກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອຸກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິທານິ ຠູສທ຺ທາທີນໍ ນາມິກປທມາລໍ ວກ຺ຂາມ ປຸພ຺ພາຈຣິຍມຕໍ ປຸເຣຈຣໍ ກຕ຺ວາ –

ຊມ຺ພູ, ຊມ຺ພູ, ຊມ຺ພຸໂຍ. ຊມ຺ພຸໍ, ຊມ຺ພູ, ຊມ຺ພຸໂຍ. ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພູຫິ, ຊມ຺ພູຠິ. ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພູນໍ. ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພູຫິ, ຊມ຺ພູຠິ. ຊມ຺ພຸຍາ ¶ , ຊມ຺ພູນໍ. ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພຸຍໍ, ຊມ຺ພູສຸ. ໂຠຕິ ຊມ຺ພຸ, ໂຠຕິໂຍ ຊມ຺ພູ, ຊມ຺ພຸໂຍ. ຍມກມຫາເຖຣມຕໍ.

ເອຕ຺ຖ ຊມ຺ພູສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຕ຺ຕໍ ‘‘ອມ຺ພາ ສາລາ ຈ ຊມ຺ພຸໂຍ’’ຕິອາທິນາ ປສິທ຺ຘໍ. ‘‘ອິເມ ເຕ ຊມ຺ພຸກາ ຣຸກ຺ຂາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ຣຸກ຺ຂສທ຺ທໍ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ຊມ຺ພຸກາ’’ຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄນິທ຺ເທໂສ ກໂຕຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕຖາ ຫິ ຊມ຺ພູຕິ ກເຖຕພ຺ພາຕິ ຊມ຺ພຸກາ. ເກ ເຣ ເຄ ສທ຺ເທຕິ ຘາຕຸ. ອຖ ວາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ຊມ຺ພູ ເອວ ຊມ຺ພຸກາ, ຊມ຺ພຸກາ ຈ ຕາ ຣຸກ຺ຂາ ຈາຕິ ຊມ຺ພຸກາຣຸກ຺ຂາ, ຍຖາ ລງ຺ກາທີໂປ, ປຸລ຺ລິງ຺ຄປກ຺ເຂ ວາ ສມາສວເສນ ‘‘ຊມ຺ພຸກຣຸກ຺ຂາ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຄາຖາວິສຍຕ຺ຕາ ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂຓຕ຺ຖໍ ທີຆໍ ກຕ຺ວາ ‘‘ຊມ຺ພຸກາຣຸກ຺ຂາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ສຣຓາຄມເນ ກຎ຺ຈີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ.

ຠູ, ຠູ, ຠຸໂຍ. ຠຸໍ, ຠູ, ຠຸໂຍ. ຠຸຍາ, ຠູຫິ, ຠູຠິ. ຠຸຍາ, ຠູນໍ. ຠຸຍາ, ຠູຫິ, ຠູຠິ. ຠຸຍາ, ຠູນໍ. ຠຸຍາ, ຠຸຍໍ, ຠູສຸ. ໂຠຕິ ຠຸ, ໂຠຕິໂຍ ຠູ, ຠຸໂຍ.

ເອວໍ ‘‘ອຠູ, ອຠູ, ອຠຸໂຍ. ອຠຸໍ, ອຠູ, ອຠຸໂຍ. ອຠຸຍາ’’ຕິອາທິນາ ໂຍເຊຕພ຺ພາ. ອຕ຺ຣ ‘‘ອຠຸໍ ເມ ກຖໍ ນຸ ຠຓສິ, ປາປກໍ ວຕ ຠາສສີ’’ຕິ ນິທສ຺ສນປທໍ.

‘‘ວຘູ ຈ ສຣຠູ ເຈວ, ສຣພູ ສຸຕນູ ຈມູ;

ວາມູຣູ ນາຄນາສູຣູ’’, ອິຈ຺ຈາທີ ຊມ຺ພຸຍາ ສມາ.

ອິທໍ ປນ ສຸຂຸມໍ ຐານໍ ສຸຏ຺ຐຸ ມນສິ ກາຕພ຺ພໍ. ‘‘ວທຎ຺ຎູ, ວທຎ຺ຎູ, ວທຎ຺ຎຸໂຍ. ວທຎ຺ຎຸໍ, ວທຎ຺ຎູ, ວທຎ຺ຎຸໂຍ. ວທຎ຺ຎຸຍາ’’ຕິ ຊມ຺ພູສມໍ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ‘‘ມຄ຺ຄຎ຺ຎູ ຘມ຺ມຎ຺ຎູ ກຕຎ຺ຎູ’’ອິຈ຺ຈາທີສຸປິ.

ນນຸ ຈ ໂຠ –

‘‘ໂສຫໍ ນູນ ອິໂຕ ຄນ຺ຕ຺ວາ, ໂຍນິໍ ລທ຺ຘານ ມານຸສິໍ;

ວທຎ຺ຎູ ສີລສມ຺ປນ຺ໂນ, ກາຫາມິ ກຸສລໍ ພຫຸ’’ນ຺ຕິ

ເອວມາທິປ຺ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ວທຎ຺ຎູສທ຺ທາທີນໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາໂວ ປສິທ຺ໂຘ, ເອວໍ ສນ຺ເຕ ກສ຺ມາ ອິຘ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນໂຍ ທສ຺ສິໂຕຕິ? ວທຎ຺ຎູອິຈ຺ຈາທີນໍ ເອກນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາວາຠາວໂຕ ທ຺ວິລິງ຺ຄານິ ເຕສໍ ວາຈ຺ຈລິງ຺ຄຕ຺ຕາ. ຕຖາ ຫິ –

‘‘ສາຫໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ, ວທຎ຺ຎູ ວີຕມຈ຺ຉຣາ;

ສງ຺ເຆ ທານານິ ທສ຺ສາມິ, ອປ຺ປມຕ຺ຕາ ປຸນປ຺ປຸນ’’ນ຺ຕິ ຈ,

‘‘ໂກຘນາ ອກຕຎ຺ຎູ ຈາ’’ຕິ ຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປໂຍຄິກາ ພຫູ ປາຬິໂຍ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ເອວໍ ນີຕິ ອມ຺ເຫຫິ ຐປິຕາ.

ສວິນິຈ຺ຉໂຍຍໍ ອູກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ປກຕິຣູປສ຺ສ ນາມິກປທມາລາວິຠາໂຄ.

ອູກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກໍ ອູກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ໂອກາຣນ຺ຕປທໍ ຠູຘາຕຸມຍໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄມປ຺ປສິທ຺ຘໍ, ອຎ຺ຎໍ ປໂນກາຣນ຺ຕໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ປສິທ຺ຘໍ.

ໂອກາຣນ຺ຕໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ໂຄສທ຺ໂທຕິ ວິຠາວເຍ;

ໂຄສທ຺ທສ຺ເສວ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ, ຣູປມສ຺ສາຫຸ ເກຈນ;

ຕຖາ ຫິ ເກຈິ ‘‘ໂຄ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາວຸ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ນເຍນ ວຸຕ຺ຕານິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຣູປານິ ວິຍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຣູປານິ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ເຕສໍ ມເຕ ມຊ຺ເຌ ຠິນ຺ນສຸວຓ຺ຓານໍ ວຓ຺ຓວິເສສາຠາໂວ ວິຍ ຣູປວິເສສາຠາວໂຕ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາວປຏິປາທນໍ ອນິຊ຺ຌານກ຺ຂມໍ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ? ຍສ຺ມາ ມາຕຸຄາມສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ມາຕຸຄາໂມ, ມາຕຸຄາມາ. ມາຕຸຄາມ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ນເຍນ ທ຺ເວ ປທມາລາ ກຕ຺ວາ ເອກາ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ປທມາລາ, ເອກາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປທມາລາຕິ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ວິຍ ອິທໍ ວຈນໍ ອມ຺ເຫ ປຏິຠາຕິ, ຕສ຺ມາ ອນິຊ຺ຌານກ຺ຂມໍ.

ອປິຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຣູເປສຸ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຣູເປຫິ ສເມສຸ ສນ຺ເຕສຸ ກຖໍ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາໂວ ¶ ສິຍາ? ຣູປມາລາວິເສສາຠາວໂຕ. ຍຖາ ຫິ ຣຕ຺ຕິ ອຄ຺ຄິ ອຏ຺ຐິສທ຺ທານໍ ອິກາຣນ຺ຕຠາເວນ ສມຕ຺ເຕປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປຸມນປຸໍສກລິງ຺ຄລກ຺ຂຓຠູໂຕ ຣູປມາລາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຍຖາ ປນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘາຕຸສທ຺ທານໍ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປຣິຍາປນ຺ນານໍ ຣູປມາລາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ, ນ ຕຖາ ເຕຫາຈຣິເຍຫິ ອຠິມຕສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຣູປມາລາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຍຖາ ປນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘາຕຸສທ຺ທານໍ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປຣິຍາປນ຺ນານໍ ຣູປມາລາວິເສໂສ ຠວຕິ, ຍຖາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ໂຄສທ຺ທານໍ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປຣິຍາປນ຺ນານໍ ຣູປມາລາວິເສເສນ ຠວິຕພ຺ພໍ, ຍຖາ ຈ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາຍຸສທ຺ທານໍ ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ຄປຣິຍາປນ຺ນານໍ ຣູປມາລາວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ, ຕຖາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ໂຄສທ຺ທານໍ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປຣິຍາປນ຺ນານໍ ຣູປມາລາວິເສເສນ ຠວິຕພ຺ພໍ. ອວິເສສຕ຺ເຕ ສຕິ ກຖໍ ເຕສໍ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວວຕ຺ຖານໍ ສິຍາ, ກຖຎ຺ຈ ວິສທາວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ສິຍາ. ອິທໍ ຐານໍ ອຕີວ ສຓ຺ຫສຸຂຸມໍ ປຣມຄມ຺ຠີຣໍ ມຫາຄຫນໍ ນ ສກ຺ກາ ສພ຺ພສຕ຺ຕານໍ ມູລຠາສາຠູຕາຍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຊິເນຣິຕາຍ ມາຄຘິກາຍ ສຠາວນິຣຸຕ຺ຕິຍາ ນຍໍ ສມ຺ມາ ອຊານນ຺ເຕນ ອກຕຎາຓສມ຺ຠາເຣນ ເກນຈິ ອຊ຺ໂຌຄາເຫຕຸໍ ວາ ວິຊເຏຕຸໍ ວາ, ອມ຺ຫາກໍ ປນ ມເຕ ທ຺ວິນ຺ນໍ ໂຄສທ຺ທານໍ ຣູປມາລາວິເສໂສ ເຈວ ທິສ຺ສຕິ, ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວວຕ຺ຖານຎ຺ຈ ທິສ຺ສຕິ, ວິສທາວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ຈ ທິສ຺ສຕິ, ນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ຕທຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາຣຕາ ຈ ທິສ຺ສຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອິທານິ ອິມສ຺ສຕ຺ຖສ຺ສ ອາວິຠາວຕ຺ຖໍ ອິມສ຺ມິໍ ຐາເນ ອິມໍ ນີຕິໍ ຐເປສ຺ສາມ. ເອວຎ຺ຫິ ສຕິ ປຣິຍຕ຺ຕິສາສເນ ປຏິປນ຺ນກາ ນິກ຺ກງ຺ຂຠາເວນ ນ ກິລມິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຕາວ ອຕ຺ຖຄ຺ຄຫເຓ ວິຎ຺ຎູນໍ ໂກສລ຺ລຸປ຺ປາທນຕ຺ຖໍ ຕິສ຺ໂສ ນາມິກປທມາລາໂຍ ກເຖສ຺ສາມ – ເສຍ຺ຍຖິທໍ?

ຄາວີ, ຄາວີ, ຄາວິໂຍ. ຄາວິໍ, ຄາວີ, ຄາວິໂຍ. ຄາວິຍາ, ຄາວີຫິ, ຄາວີຠິ. ຄາວິຍາ, ຄາວີນໍ. ຄາວິຍາ, ຄາວີຫິ, ຄາວີຠິ. ຄາວິຍາ ¶ , ຄາວີນໍ. ຄາວິຍາ, ຄາວິຍໍ, ຄາວີສຸ. ໂຠຕິ ຄາວິ, ໂຠຕິໂຍ ຄາວີ, ຄາວິໂຍ.

ອຍໍ ໂຄສທ຺ທໂຕ ວິຫິຕສ຺ສ ອີປຈ຺ຈຍສ຺ສ ວເສນ ນິປ຺ຜນ຺ນສ຺ສ ອິຕ຺ຖິວາຈກສ຺ສ ອີກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ຄາວີສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ໂຄ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາວຸໍ, ຄາວໍ, ຄວໍ, ຄາໂວ, ຄໂວ. ຄາເວນ, ຄເວນ, ໂຄຫິ, ໂຄຠິ. ຄາວສ຺ສ, ຄວສ຺ສ, ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ. ຄາວາ, ຄາວສ຺ມາ, ຄາວມ຺ຫາ, ຄວາ, ຄວສ຺ມາ, ຄວມ຺ຫາ, ໂຄຫິ, ໂຄຠິ. ຄາວສ຺ສ, ຄວສ຺ສ, ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ. ຄາເວ, ຄາວສ຺ມິໍ, ຄາວມ຺ຫິ, ຄເວ, ຄວສ຺ມິໍ, ຄວມ຺ຫິ, ຄາເວສຸ, ຄເວສຸ, ໂຄສຸ. ໂຠ ໂຄ, ຠວນ຺ໂຕ ຄາໂວ, ຄໂວ.

ອຍໍ ປຸມວາຈກສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ນາມິກປທມາລາ.

ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ. ຄາວໍ, ຄວໍ, ຄາວິໍ, ຄາໂວ, ຄາວີ ຄໂວ. ໂຄຫິ, ໂຄຠິ. ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ. ໂຄຫິ, ໂຄຠິ. ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ. ໂຄສຸ. ໂຠຕິ ໂຄ, ໂຠຕິໂຍ ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ. ອຍໍ ປຸມິຕ຺ຖິວາຈກສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕສ຺ສິຕ຺ຖິປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທນາມິກປທມາລາ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ‘‘ຄາວຸ’’ນ຺ຕິ ປທໍ ເອກນ຺ຕປຸມວາຈກຕ຺ຕາ ນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ເອກນ຺ຕປຸມວາຈກຕ຺ຕຎ຺ຈສ຺ສ ອາຫຈ຺ຈປາຬິຍາ ຎາຍຕິ ‘‘ອິຘ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ວສ຺ສູປຄຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອິຕ຺ຖີ ນິມນ຺ເຕສິ ‘ເອຫິ ຠນ຺ເຕ, ຫິຣຎ຺ຎໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ສຸວຓ຺ຓໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ເຂຕ຺ຕໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ວຕ຺ຖຸໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ຄາວຸໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ຄາວິໍ ວາ ເຕ ເທມິ. ທາສໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ທາສິໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ຘີຕຣໍ ວາ ເຕ ເທມິ ຠຣິຍຕ຺ຖາຍ, ອຫໍ ວາ ເຕ ຠຣິຍາ ໂຫມິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ເຕ ຠຣິຍໍ ອາເນມີ’ຕິ’’ ເອວໍ ອາຫຈ຺ຈປາຬິຍາ ຎາຍຕິ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ຫິ ‘‘ຄາວຸ’’ນ຺ຕິ ວຈເນນ ປຸມາ ວຸຕ຺ໂຕ, ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ວຈເນນ ອິຕ຺ຖີ, ຍໍ ປນ ອິມິສ຺ສໍ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປທມາລາຍໍ ‘‘ຄາວີ’’ຕິ ປທໍ ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ‘‘ກຎ຺ຎາ’’ຕິ ປທໍ ວິຍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາວິຎ຺ຎາປເນ ສມຕ຺ຖໍ ໂຫຕິ. ນ ຫິ ອິຕເຣສຸ ລິງ຺ເຄສຸ ສມານສຸຕິກຠາເວນ ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ອາຄຕປທໍ ເອກມ຺ປິ ອຕ຺ຖິ, ‘‘ຄາວີ ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ຈ ອິເມສໍ ສທ຺ທານໍ ກຕ຺ຖຈິ ຐາເນ ອິຕ຺ຖິປຸເມສຸ ສາມຎ຺ຎວເສນ ປວຕ຺ຕິໍ ອຸປຣິ ກຖຍິສ຺ສາມ. ຍາ ປນມ຺ເຫຫິ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ. ຄາວໍ, ຄວໍ, ຄາວິ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ນເຍນ ປທມາລາ ກຕາ, ຕຕ຺ຖ ໂຄສທ຺ທໂຕ ສິໂຍນໍ ອີກາຣາເທໂສ ອໍວຈນສ຺ສ ຈ ອິໍກາຣາເທໂສ ຠວຕິ, ເຕນ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ‘‘ຄາວີ ຄາວີ ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ຣູປານິ ທສ຺ສິຕານິ. ຕຖາ ຫິ ມຸຂມຕ຺ຕທີປນິຍໍ ສທ຺ທສຕ຺ຖວິທຸນາ ວຊິຣພຸທ຺ຘາຈຣິເຍນ ນິຣຸຕ຺ຕິນເຍ ໂກສລ຺ລວເສນ ໂຄສທ຺ທໂຕ ໂຍນມີກາຣາເທໂສ ວຸຕ຺ໂຕ. ຍຖາ ປນ ໂຄສທ຺ທໂຕ ໂຍນມີກາຣາເທໂສ ຠວຕິ, ຕຖາ ສິສ຺ສີກາຣາເທໂສ ອໍວຈນສ຺ສ ຈ ອິໍກາຣາເທໂສ ຠວຕິ. ອຕ຺ຣິມາ ນຍຄ຺ຄາຫປຣິທີປນິໂຍ ຄາຖາ –

ອີປຈ຺ຈຍາ ສິທ຺ເຘສ຺ວປິ, ‘‘ຄາວີ ຄາວີ’’ຕິອາທິສຸ;

ປຐເມກວຈນາທິ-ອນ຺ເຕສຸ ຊິນສາສເນ.

ວທຕາ ໂຍນມີກາຣໍ, ໂຄສທ຺ທສ຺ສິຕ຺ຖິຍໍ ປນ;

ອວິສທຕ຺ຕມກ຺ຂາຕຸໍ, ນໂຍ ທິນ຺ໂນຕິ ໂນ ຣຸຈິ.

ກິຎ຺ຈ ຠິຍ຺ໂຍ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ –

‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ-ວຈເນນ ປນິຕ຺ຖິຍໍ;

ອວິສທຕ຺ຕມກ຺ຂາຕຸໍ, ນໂຍ ທິນ຺ໂນຕິ ໂນ ຣຸຈິ.

ຕຖາ ຫິ ສມນ຺ຕປາສາທິກາທີສຸ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ‘‘ເຉໂກ ຫິ ໂຄປາລໂກ ສກ຺ຂຣາໂຍ ອຸຈ຺ຉງ຺ເຄນ ຄເຫຕ຺ວາ ຣຊ຺ຊຸທຓ຺ຑຫຕ຺ໂຖ ປາໂຕວ ວຊໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຄາໂວ ປິຏ຺ຐິຍໍ ປຫຣິຕ຺ວາ ປລິຆຖມ຺ຠມຕ຺ຖເກ ¶ ນິສິນ຺ໂນ ທ຺ວາຣໍ ປຕ຺ຕໍ ປຕ຺ຕໍ ຄາວິໍ ‘ເອໂກ ທ຺ເວ’ຕິ ສກ຺ຂຣໍ ຂິປິຕ຺ວາ ຄເຓຕີ’’ຕິ ອິມສ຺ມິໍ ປເທເສ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ວຈເນນ ອິຕ຺ຖິປຸມວາຈກສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ວິຫິຕາ. ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ຫິ ອິມິນາ ສາມຎ຺ຎໂຕ ອິຕ຺ຖິປຸມຠູຕາ ໂຄຓາ ຄຫິຕາ, ຕຖາ ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ອິມິນາປິ ອິຕ຺ຖິຠູໂຕ ປຸມຠູໂຕ ຈ ໂຄໂຓ. ເອວໍ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ຈ ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ຈ ອິເມ ສທ຺ທາ ສທ຺ທສຕ຺ຖວິທູຫິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ນິຣຸຕ຺ຕິນຍກຸສລຕາຍ ສມານລິງ຺ຄວເສນ ເອກສ຺ມິໍເຍວ ປກຣເຓ ເອກສ຺ມິໍເຍວ ວາກ຺ເຍ ປິຓ຺ຑີກຕາ. ຍທິ ຫິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ອິຕ຺ຖິປຸມວາຈກສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປທມາລາຍໍ ‘‘ຄາວີ ຄາວິ’’ມິຈ຺ເຈຕານິ ຣູປານິ ນ ລພ຺ເຠຍ຺ຍຸໍ, ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ຄາວ’’ນ຺ຕິຈ຺ເຈວ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ສິຍາ, ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ປນ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ຈ ປນ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິປຸມວເສນ ສພ຺ເພສໍ ຄຸນ຺ນໍ ສງ຺ຄາຫກວຈນໍ ວຕ຺ວາ ເຕເຍວ ຄາໂວ ສນ຺ຘາຍ ປຸນ ‘‘ທ຺ວາຣໍ ປຕ຺ຕໍ ປຕ຺ຕໍ ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ສທ຺ທຣຈນໍ ກຸພ຺ພິໍສຸ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ອິທມ຺ປິ ສພ຺ພສງ຺ຄາຫກວຈນເມວາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອສພ຺ພສງ຺ຄາຫກວຈນໍ ອິທໍ ຄາວີສທ຺ເທນ ອິຕ຺ຖິຍາເຍວ ຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາຕິ ເຈ? ນ, ປກຣຓວເສນ ອຕ຺ຖນ຺ຕຣສ຺ສ ວິທິຕຕ຺ຕາ. ນ ຫິ ສພ຺ພວເຊສຸ ‘‘ອິຕ຺ຖິໂຍເຍວ ວສນ຺ຕິ, ນ ປຸມາໂນ’’ຕິ ຈ, ‘‘ປຸມາໂນເຍວ ວສນ຺ຕິ, ນ ອິຕ຺ຖິໂຍ’’ຕິ ຈ ສກ຺ກາ ວຕ຺ຕຸໍ. ອປິຈ ‘‘ຄາວິມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ປລາຍນ຺ຕິ ‘ຠິກ຺ຂູ’ຕິ ມຎ຺ຎມານາ’’ຕິ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ, ເອຕ຺ຖາປິ ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ວຈເນນ ອິຕ຺ຖິຠູໂຕ ປຸມຠູໂຕ ຈ ສພ຺ໂພ ໂຄ ຄຫິໂຕຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອິຕຣຖາ ‘‘ອິຕ຺ຖິຠູໂຕເຍວ ໂຄ ຠິກ຺ຂູຕິ ມຎ຺ຎິຕພ຺ໂພ’’ຕິ ອາປຊ຺ຊຕິ. ອິຕິ ປາຬິນເຍນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ວຕ຺ຕມານມ຺ຫາ ອິຕ຺ຖິປຸມວາຈກສ຺ມາ ໂຄສທ຺ທໂຕ ອໍວຈນສ຺ສ ອິໍກາຣາເທໂສ ໂຫຕີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ.

ວຊິຣພຸທ຺ຘາຈຣິເຍນປິ ¶ ໂຄສທ຺ທໂຕ ອີປຈ຺ຈເຍ ກາຕພ຺ເພປິ ອກຕ຺ວາ ໂຍນມີກາຣາເທໂສ ກໂຕ. ຕສ຺ສາຘິປ຺ປາໂຍ ເອວໍ ສິຍາ ໂຄສທ຺ທໂຕ ອີປຈ຺ຈເຍ ກເຕ ສຕິ ອີປຈ຺ຈຍວເສນ ‘‘ຄາວີ’’ຕິ ນິປ຺ຜນ຺ນສທ຺ໂທ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ວິສເຍ ‘‘ມິຄີ ໂມຣີ ກຸກ຺ກຸຏີ’’ອິຈ຺ຈາທໂຍ ວິຍ ອິຕ຺ຖິວາຈໂກເຍວ ສິຍາ, ນ ກຕ຺ຖຈິປິ ອິຕ຺ຖິປຸມວາຈໂກ, ຕສ຺ມາ ສາສນານຸກູລປ຺ປໂຍຄວເສນ ໂຍນມີກາຣາເທໂສ ກາຕພ຺ໂພຕິ. ອິຕິ ວຊິຣພຸທ຺ຘາຈຣິຍມເຕ ໂຄສທ຺ທໂຕ ໂຍນໍ ອີກາຣາເທໂສ ໂຫຕີຕິ ຎາຍຕິ.

ກິຎ຺ຈ ຠິຍ຺ໂຍ – ຍສ຺ມາ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິເຍຫິ ‘‘ຄາໂວ ປິຏ຺ຐິຍໍ ປຫຣິຕ຺ວາ’’ຕິອາທິນາ ນເຍນ ຣຈິຕາຍ ‘‘ທ຺ວາຣໍ ປຕ຺ຕໍ ປຕ຺ຕໍ ຄາວິໍ ‘ເອໂກ ທ຺ເວ’ຕິ ສກ຺ຂຣໍ ຂິປິຕ຺ວາ ຄເຓຕີ’’ຕິ ວຈນປຣິໂຍສານາຍ ສທ຺ທຣຈນາຍໍ ‘‘ເອໂກ ຄາວີ, ທ຺ເວ ຄາວີ’’ຕິ ອຕ຺ຖໂຍຊນານໂຍ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ ໂຫຕິ, ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ອຸປໂຍຄວຈນຎ຺ຈ ທິສ຺ສຕິ. ອິຕິ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍານໍ ມເຕ ໂຄສທ຺ທໂຕ ສິໂຍນມີກາຣາເທໂສ ອໍວຈນສ຺ສ ອິໍກາຣາເທໂສ ໂຫຕີຕິ ຎາຍຕິ. ຕສ຺ມາເຍວມ຺ເຫຫິ ຍາ ສາ ໂອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ, ຄາວໍ, ຄາວິ’’ນ຺ຕິອາທິນາ ນເຍນ ປທມາລາ ຐປິຕາ, ສາ ປາຬິນຍານຸກູລາ ອຏ຺ຐກຖານຍານຸກູລາ ກຈ຺ຈາຍນາຈຣິຍມຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປທນິປ຺ຜຕ຺ຕິຊນກສ຺ສ ຄຣຸໂນ ຈ ມຕານຸກູລາ, ‘‘ຄາວີ’’ຕິ ປທສ຺ສ ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ອາຄຕຕ຺ຕາ ປນ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕ຺ຕຎ຺ຈ ສາເຘຕິ. ອິຈ຺ເຈສາ ປາຬິນຍາທີສຸ ຎາເຓນ ສມ຺ມາ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມາເນສຸ ອຕີວ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ນຕ຺ເຖຕ຺ຖ ອປ຺ປມຕ຺ຕໂກປິ ໂທໂສ. ເອຕ຺ຖ ປນ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນານໍ ພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ຄາວິໂຍ’’ຕິ ປທຎ຺ຈ ກຣຓສມ຺ປທານນິສ຺ສກ຺ກສາມີນເມກວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ຄາວິຍາ’’ຕິ ປທຎ຺ຈ ກຣຓນິສ຺ສກ຺ການໍ ພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ຄາວີຫິ ຄາວີຠີ’’ຕິ ປທານິ ຈ ສມ຺ປທານສາມີນໍ ¶ ພຫຸວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ຄາວີນ’’ນ຺ຕິ ປທຎ຺ຈ ຠຸມ຺ມວຈນຏ຺ຐາເນ ‘‘ຄາວິຍາ, ຄາວິຍໍ, ຄາວີສູ’’ຕິ ປທານິ ຈາຕິ ອິມານິ ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ໂສຬສ ປທານິ ເອກນ຺ເຕນ ອີປຈ຺ຈຍວເສນ ສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ເອກນ຺ຕິຕ຺ຖິວາຈກຕ຺ຕາ ຈ ນ ວຸຕ຺ຕານີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ອຍໍ ປເນຕ຺ຖ ນິຈ຺ຉໂຍ ວຸຈ຺ຈເຕ ໂສຕູນໍ ນິກ຺ກງ຺ຂຠາວາຍ – ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປເທສຸ ຫິ ‘‘ຄາວີ ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ອິມານິ ອີປຈ຺ຈຍວເສນ ວາ ອີກາຣິໍກາຣາເທສວເສນ ວາ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ. ເອເຕສຸ ປຈ຺ຉິມນໂຍ ອິຘາຘິປ຺ເປໂຕ, ປຸພ຺ພນໂຍ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ. ຕຖາ ‘‘ຄາວີ ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ອິມານິ ອີປຈ຺ຈຍວເສນປິ ສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອິຕ຺ຖິວາຈການິ ຠວນ຺ຕິ ອີກາຣິໍກາຣາເທສວເສນປິ ສິທ຺ຘຕ຺ຕາ. ກຕ຺ຖຈິ ເອກກ຺ຂເຓເຍວ ສພ຺ພສງ຺ຄາຫກວເສນ ອິຕ຺ຖິປຸມວາຈການິ ຠວນ຺ຕິ. ເອເຕສຸປິ ປຈ຺ຉິໂມເຍວ ນໂຍ ອິຘາຘິປ຺ເປໂຕ, ປຸພ຺ພນໂຍ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ. ‘‘ຄາວິໂຍ. ຄາວິຍາ, ຄາວີຫິ, ຄາວີຠິ. ຄາວີນໍ. ຄາວິຍໍ, ຄາວີສູ’’ຕິ ເອຕານິ ປນ ອີປຈ຺ຈຍວເສເນວ ສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ສພ຺ພຖາປິ ອິຕ຺ຖີນໍເຍວ ວາຈການິ ຠວນ຺ຕິ. ອິຕ຺ຖິຠູເຕສ຺ເວວ ໂຄທພ຺ເພສຸ ໂລກສງ຺ເກຕວເສນ ວິເສສໂຕ ປວຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອກນ຺ຕໂຕ ອິຕ຺ຖິທພ຺ເພສຸ ປວຕ຺ຕານິ ‘‘ມິຄີ ໂມຣີ ກຸກ຺ກຸຏີ’’ອິຈ຺ຈາທີນິ ປທານິ ວິຍ. ກິຎ຺ຈາປິ ປນ ‘‘ນທີ ມຫີ’’ອິຈ຺ຈາທີນິປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານິ ອີປຈ຺ຈຍວເສເນວ ສິທ຺ຘານິ, ຕຖາປິ ຕານິ ອວິຎ຺ຎາຓກຕ຺ຕາ ຕທຕ຺ຖານໍ ອິຕ຺ຖິທພ຺ເພສຸ ວຕ຺ຕນ຺ຕີຕິ ວຕ຺ຕຸໍ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ອິຕ຺ຖິປຸມນປຸໍສກຠາວຣຫິຕາ ຫິ ຕທຕ຺ຖາ. ຍສ຺ມາ ປນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ໂຄສທ຺ເທ ເອນໂຍໂຄ ເອສຸກາໂຣ ຈ ນ ລພ຺ຠຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຄາເວນ ຄເວນ ຄາເວສຸ ຄເວສູ’’ຕິ ປທານິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ຍສ຺ມາ ຈ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄນ ໂຄສທ຺ເທນ ສທ຺ຘິໍ ສສ຺ມາສ຺ມິໍວຈນານິ ສຣູປໂຕ ປຣຕ຺ຕໍ ນ ຍນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຄາວສ຺ສ ຄວສ຺ສ ຄາວສ຺ມາ ຄວສ຺ມາ ຄາວສ຺ມິໍ ຄວສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ ປທານິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ຍສ຺ມາ ຈ ຕຕ຺ຖ ສ຺ມາວຈນສ຺ສ ອາເທສຠູໂຕ ອາກາໂຣ ຈ ມ຺ຫາກາໂຣ ຈ ນ ລພ຺ຠຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຄາວາ ຄວາ ຄາວມ຺ຫາ ຄວມ຺ຫາ’’ຕິ ປທານິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ຍສ຺ມາ ຈ ສ຺ມິໍວຈນສ຺ສ ອາເທສຠູໂຕ ເອກາໂຣ ¶ ຈ ມ຺ຫິກາໂຣ ຈ ນ ລພ຺ຠຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຄາເວ ຄເວ ຄາວມ຺ຫິ ຄວມ຺ຫີ’’ຕິ ປທານິ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ອປິຈ ‘‘ຍາຍ ຕາຍາ’’ຕິອາທີຫິ ສມານາຘິກຣຓປເທຫິ ໂຍເຊຕຸໍ ອຍຸຕ຺ຕຕ຺ຕາປິ ‘‘ຄາເວນ ຄເວນາ’’ຕິອາທີນິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຏ຺ຐາເນ ນ ວຸຕ຺ຕານິ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ຍາຍ ຕາຍ’’ອິຈ຺ຈາທີຫິ ສທ຺ຘິໍ ‘‘ຄາເວນ ຄເວນາ’’ຕິອາທີນິ ນ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ ເອກນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຣູປຕ຺ຕາ.

ເກຈິ ປເນຕ຺ຖ ວເທຍ຺ຍຸໍ – ຍາ ຕຸມ຺ເຫຫິ ໂອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ’’ຕິອາທິນາ ນເຍນ ປທມາລາ ຐປິຕາ, ສາ ‘‘ມາຕຸຄາໂມ ອິຕ຺ຖີ ມາຕຸຄາມາ ອິຕ຺ຖິໂຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕສທິສາ ຈ ໂຫຕີຕິ? ຕນ຺ນ. ມາຕຸຄາມອິຕ຺ຖີສທ຺ທາ ຫິ ນານາລິງ຺ຄາ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາເວນ, ນານາຘາຕຸກາ ຈ ຄມຸ ອິສຸຘາຕຸວເສນ, ອິມສ຺ມິໍ ປນ ຐາເນ ໂຄ ຄາວີສທ຺ທາ ເອກລິງ຺ຄາ ອິຕ຺ຖິ ລິງ຺ຄຠາເວນ, ເອກຘາຕຸກາ ຈ ຄມຸຘາຕຸວເສນາຕິ. ຍຊ຺ເຊວໍ ໂຄຓສທ຺ທສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສາເທສວເສນ ກຈ຺ຈາຍເນນ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຕທາເທສຕ຺ຕໍ ເອກຘາຕຸກຕ຺ຕຎ຺ຈາຄມ຺ມ ເຕນາປິ ສທ຺ຘິໍ ມິສ຺ເສຕ຺ວາ ປທມາລາ ວຕ຺ຕພ຺ພາຕິ? ນ, ໂຄຓສທ຺ທສ຺ສ ອຈ຺ຈນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄຕ຺ຕາ ອກາຣນ຺ຕຕາປກຕິກຕ຺ຕາ ຈ. ຕຖາ ຫິ ໂສ ວິສຸໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຏ຺ຐາເນ ອຸທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ອຍໍ ປນ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ’’ຕິອາທິກາ ປທມາລາ ໂອກາຣີກາຣນ຺ຕປທານິ ມິສ຺ເສຕ຺ວາ ກຕາຕິ ນ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ພາ, ອຖ ໂຂ ວິກປ຺ເປນ ໂຄສທ຺ທໂຕ ປເຣສໍ ສິ ໂຍ ອໍວຈນານໍ ອີກາຣິໍກາຣາເທສວເສນ ວຸຕ຺ຕປທວນ຺ຕຕ຺ຕາ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄປທມາລາ ອິຈ຺ເຈວ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພາ.

ອິທານິ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາວສາຘການິ ສຸຕ຺ຕປທານິ ໂລກິກປ຺ປໂຍຄານິ ຈ ກຖຍາມ – ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠິກ຺ຂເວ ວສ຺ສານໍ ປຈ຺ຉິເມ ມາເສ ສຣທສມເຍ ກິຏ຺ຐສມ຺ພາເຘ ໂຄປາລໂກ ¶ ຄາໂວ ຣກ຺ເຂຍ຺ຍ, ຕາ ຄາໂວ ຕໂຕ ຕໂຕ ທຓ຺ເຑນ ອາໂກເຏຍ຺ຍ.

ອນ຺ນທາ ພລທາ ເຈຕາ, ວຓ຺ຓທາ ສຸຂທາ ຈ ຕາ;

ເອຕມຕ຺ຖໍ ວສໍ ຎຕ຺ວາ, ນາສ຺ສຸ ຄາໂວ ຫນິໍສຸ ເຕ.

ສພ຺ພາ ຄາໂວ ສມາຫຣຕິ. ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ ຠນ຺ເຕ ຄາໂວ ວຈ຺ຉຄິທ຺ຘິນິໂຍ’’ຕິ ອິມານິ ສຸຕ຺ຕປທານິ. ‘‘ໂຄສຸ ທຸຍ຺ຫມານາສຸ ຄໂຕ’’ຕິອາທີນິ ປນ ໂລກິກປ຺ປໂຍຄານິ. ອິຕິ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາໂວປິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄຠາໂວ ວິຍ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຣ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ’’ຕິອາທີນິ ກິຎ຺ຈາປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຠາເວນ ວຸຕ຺ຕານິ, ຕຖາປິ ຍຖາປໂຍຄໍ ‘‘ປຊາ ເທວຕາ’’ຕິປທານິ ວິຍ ອິຕ຺ຖິປຸຣິສວາຈກາເນວ ຠວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ‘‘ສາ ໂຄ’’ຕິ ວາ ‘‘ຕາ ຄາໂວ’’ຕິ ວາ ວຸຕ຺ເຕ ອິຕ຺ຖິປຸມຠູຕາ ສພ຺ເພປິ ໂຄຓາ ຄຫິຕາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ນ ຫິ ອີທິເສ ຐາເນ ເອກນ຺ຕໂຕ ລິງ຺ຄໍ ປຘານໍ, ອຕ຺ໂຖເຍວ ປຘາໂນ. ‘‘ວເຊຄາໂວ ທຸຫນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ກິຎ຺ຈາປິ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ອຍໍ ສທ຺ໂທ ປຸເມປິ ວຕ຺ຕຕິ, ຕຖາປິ ທຸຫນກ຺ຣິຍາຍ ປຸເມ ອສມ຺ຠວໂຕ ອຕ຺ຖວເສນ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຎາຍນ຺ເຕ. ‘‘ຄາວີ ທຸຫນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປນ ລິງ຺ຄວເສນ ອຕ຺ຖວເສນ ຈ ວຈນໂຕ ໂກ ສໍສຍມາປຊ຺ຊິສ຺ສຕິ ວິຎ຺ຎູ. ‘‘ຕາ ຄາໂວ ຈຣນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ວຈນໂຕ ກທາຈິ ກສ຺ສຈິ ສໍສໂຍ ສິຍາ ‘‘ນນຸ ອິຕ຺ຖິໂຍ’’ຕິ, ປຸລ຺ລິງ຺ຄວເສນ ປນ ‘‘ເຕ ຄາໂວ ຈຣນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ສໍສໂຍ ນຕ຺ຖິ, ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ປຸມາໂນ ຈ ຎາຍນ຺ເຕ ປຸລ຺ລິງ຺ຄພຫຸວຈເນນ ກຕ຺ຖຈິ ອິຕ຺ຖິປຸມສ຺ສ ຄຫິຕຕ຺ຕາ. ‘‘ອເຖຕ຺ຖ ສີຫາ ພ຺ຍຄ຺ຆາ ຈາ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ ‘‘ຄາວີ ຈຣຕີ’’ຕິ ຈ ‘‘ຄາວິໍ ປສ຺ສຕີ’’ຕິ ຈ ວຸຕ຺ເຕ ອິຕ຺ຖີ ວິຎ຺ຎາຍເຕ ຄາວີສທ຺ເທນ ອິຕ຺ຖິຍາ ຄເຫຕພ຺ພຕ຺ຕາ ¶ . ໂລກິກປ຺ປໂຍເຄສຸ ຫິ ສາສນິກປ຺ປໂຍເຄສຸ ຈ ຄາວີສທ຺ເທນ ອິຕ຺ຖີ ຄຍ຺ຫຕິ. ເອກຈ຺ຈໍ ປນ ສາສນິກປ຺ປໂຍຄໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ຄາວີ’’ຕິ, ‘‘ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ຈ ‘‘ອິຕ຺ຖິປຸຣິສສາຘາຣຓວຈນມໂວຈຸມ຺ຫ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠິກ຺ຂເວ ທກ຺ໂຂ ໂຄຆາຕໂກ ວາ ໂຄຆາຕກນ຺ເຕວາສີ ວາ ຄາວິໍ ວຘິຕ຺ວາ ຈຕຸມຫາປເຖ ພິລໂສ ວິຠຊິຕ຺ວາ ນິສິນ຺ໂນ ອສ຺ສາ’’ຕິ ປາຬິ ທິສ຺ສຕິ. ອຏ຺ຐກຖາສຸ ຈ ‘‘ຄາໂວ’’ຕິ ອິຕ຺ຖິປຸມສາຘາຣຓໍ ສທ຺ທຣຈນໍ ກຕ຺ວາ ປຸນ ຕເທວ ອິຕ຺ຖິປຸມໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ທ຺ວາຣໍ ປຕ຺ຕໍ ປຕ຺ຕໍ ຄາວິ’’ນ຺ຕິ ຣຈິຕາ ສທ຺ທຣຈນາ ທິສ຺ສຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຫິ ໂຄຊາຕິຍໍ ຐິຕາ ອິຕ຺ຖີປິ ປຸມາປິ ‘‘ຄາວີ’’ຕິ ສງ຺ຂໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ວິເສສໂຕ ປນ ‘‘ຄາວີ’’ຕິ ອິທໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ອຘິວຈນໍ. ຕຖາ ຫິ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປາຬິປ຺ປເທສາທີສຸ ‘‘ອຈິຣປກ຺ກນ຺ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ພາຫິຍໍ ທາຣຸຈີຣິຍໍ ຄາວີ ຕຣຸຓວຈ຺ຉາ ອຘິປຕິຕ຺ວາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສີ’’ຕິ, ‘‘ຄາວຸໍ ວາ ເຕ ເທມິ, ຄາວິໍ ວາ ເຕ ເທມີ’’ຕິ ຈ ‘‘ຕິຓສີໂຫ ກໂປຕວຓ຺ຓຄາວີສທິໂສ’’ຕິ ຈ ປໂຍຄທສ຺ສນໂຕ ອິຕ຺ຖີ ກຖິຍຕີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ໂຄສທ຺ເທນ ປນ ‘‘ໂຄທຸຫນໍ. ຄທ຺ທຸຫນໍ. ໂຄຂີຣໍ ໂຄຘໂນ ໂຄຣູປານິ ຈາ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ອິຕ຺ຖີປິ ປຸມາປິ ກຖິຍຕີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ.

ອິທານິ ໂອກາຣນ຺ຕສ຺ສ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປທມາລາຍໍ ປາຬິນຍາທິນິສ຺ສິໂຕ ອຕ຺ຖຍຸຕ຺ຕິນໂຍ ວຸຈ຺ຈເຕ ວິຎ຺ຎູນໍ ໂກສລ຺ລຊນນຕ຺ຖໍ –

ສາ ໂຄ ຄຈ຺ຉຕິ, ສາ ຄາວີ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕາ ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕໍ ຄາວໍ, ຄາວິໍ, ຄວໍ ປສ຺ສຕິ, ຕາ ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ ປສ຺ສຕິ. ຕາຫິ ໂຄຫິ, ໂຄຠິ ກຕໍ. ຕາສໍ ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ ເທຕິ. ຕາຫິ ໂຄຫິ, ໂຄຠິ ອເປຕິ. ຕາສໍ ຄວໍ ¶ , ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ ສິງ຺ຄານິ. ຕາສຸ ໂຄສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ໂຠຕິ ໂຄ ຕ຺ວໍ ຕິຏ຺ຐ, ໂຠຕິໂຍ ຄາໂວ ຄາວີ, ຄວາ ຕຸມ຺ເຫ ຕິຏ຺ຐຖ.

ອປໂຣປິ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ສາ ໂຄ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີ ຄຈ຺ຉຕິ, ສາ ຄາວີ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕາ ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີໂຍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕໍ ຄາວໍ, ຄາວິໍ, ຄວໍ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕິໍ ປສ຺ສຕິ, ຕາ ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕິໂຍ ປສ຺ສຕິ. ຕາຫິ ໂຄຫິ, ໂຄຠິ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີຫິ ກຕໍ. ຕາສໍ ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີນໍ ເທຕິ. ຕາຫິ ໂຄຫິ, ໂຄຠິ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີຫິ ອເປຕິ. ຕາສໍ ຄວໍ, ຄຸນ຺ນໍ, ໂຄນໍ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີນໍ ສນ຺ຕກໍ. ຕາສຸ ໂຄສຸ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕີສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຣ ຍາ ສາ ‘‘ໂຄ, ຄາວີ, ຄາໂວ, ຄາວີ, ຄໂວ’’ຕິອາທິນາ ໂອກາຣນ຺ຕສ຺ສິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປທມາລາ ຐປິຕາ, ສາ ‘‘ໂຄ, ຄາໂວ ຄໂວ’’ຕິອາທິນາ ວຸຕ຺ຕສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ປທມາລາໂຕ ສວິເສສາ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນຏ຺ຐາເນ ຈຕຸນ຺ນໍ ກຎ຺ຎາສທ຺ທານໍ ວິຍ ຄາວີສທ຺ທານໍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ຍສ຺ມາ ປນາຍໍ ວິເສໂສ, ຕສ຺ມາ ອິມສ຺ສ ໂອກາຣນ຺ຕິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ອຎ຺ເຎສມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ວິຍ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ພາ, ນ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ວິຍ ວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ, ນາປິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄານໍ ວິຍ ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາຣຕາ ສລ຺ລກ຺ເຂຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ນິຈ຺ຉຍກຣຓີ ຄາຖາ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ທຸວິນ຺ນໍ ຘາຕຸສທ຺ທານໍ, ຍຖາ ທິສ຺ສຕິ ນານຕາ;

ໂຄສທ຺ທານໍ ຕຖາ ທ຺ວິນ຺ນໍ, ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພາວ ນານຕາ.

ຕຖາ ຫິ ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘາຕຸສທ຺ທານໍ ວິເສໂສ ທິສ຺ສຕິ. ຕໍ ຍຖາ?

ຘາຕຸ ¶ , ຘາຕູ, ຘາຕໂວ. ຘາຕຸໍ, ຘາຕູ, ຘາຕໂວ. ຘາຕຸນາ, ຘາຕູຫິ, ຘາຕູຠິ. ຘາຕຸສ຺ສ, ຘາຕູນໍ. ຘາຕຸສ຺ມາ, ຘາຕຸມ຺ຫາ, ຘາຕູຫິ, ຘາຕູຠິ. ຘາຕຸສ຺ສ, ຘາຕູນໍ. ຘາຕຸສ຺ມິໍ, ຘາຕຸມ຺ຫິ, ຘາຕູສຸ. ອຍໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄວິເສໂສ.

ຘາຕຸ, ຘາຕູ, ຘາຕຸໂຍ. ຘາຕຸໍ, ຘາຕູ, ຘາຕຸໂຍ. ຘາຕຸຍາ, ຘາຕູຫິ, ຘາຕູຠິ. ຘາຕຸຍາ, ຘາຕູນໍ. ຘາຕຸຍາ, ຘາຕູຫິ, ຘາຕູຠິ. ຘາຕຸຍາ, ຘາຕູນໍ. ຘາຕຸຍາ, ຘາຕຸຍໍ, ຘາຕູສຸ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ວິເສໂສ.

ຍຖາ ຈ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘາຕຸສທ຺ທານໍ ວິເສໂສ ປຎ຺ຎາຍຕິ, ຕຖາ ທ຺ວິນ຺ນມ຺ປິ ໂຄສທ຺ທານໍ ວິເສໂສ ປຎ຺ຎາຍເຕວ. ຍຖາ ຈ ປຸນ຺ນປຸໍສກລິງ຺ຄານໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາຍຸສທ຺ທານໍ ‘‘ອາຍຸ, ອາຍູ, ອາຍໂວ’’ຕິອາທິນາ, ‘‘ອາຍຸ, ອາຍູ, ອາຍູນີ’’ຕິອາທິນາ ຈ ວິເສໂສ ປຎ຺ຎາຍຕິ, ຍຖາ ທ຺ວິນ຺ນມ຺ປິ ໂຄສທ຺ທານໍ ວິເສໂສ ປຎ຺ຎາຍເຕວ. ຕຖາ ຫິ ວິສທາກາຣໂວຫາໂຣ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ອວິສທາກາຣໂວຫາໂຣ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາໂຣ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ.

ອິທານິ ອິມເມວຕ຺ຖໍ ປາກຏຕຣໍ ກຕ຺ວາ ສງ຺ເຂປໂຕ ກຖຍາມ – ປຸຣິໂສຕິ ວິສທາກາຣໂວຫາໂຣ, ກຎ຺ຎາຕິ ອວິສທາກາຣໂວຫາໂຣ, ຣູປນ຺ຕິ ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາໂຣ. ປຸຣິໂສ ຕິຏ຺ຐຕິ, ກຎ຺ຎາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ກຎ຺ຎາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ກຎ຺ຎາ ປສ຺ສຕິ, ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາ ຕິຏ຺ຐຖ, ເອຕ຺ເຖກປທມສມໍ, ຈຕ຺ຕາຣິ ສມານິ. ປຸຣິສາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ປຸຣິສາ ນິສ຺ສຏໍ, ຠວນ຺ໂຕ ປຸຣິສາ ຄຈ຺ຉຖ. ກຎ຺ຎາໂຍ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ກຎ຺ຎາໂຍ ປສ຺ສຕິ, ໂຠຕິໂຍ ກຎ຺ຎາໂຍ ຄຈ຺ຉຖ, ຕີຓິ ຕີຓິ ສມານິ. ປຸຣິສໍ ປສ຺ສຕິ, ກຎ຺ຎໍ ປສ຺ສຕິ, ທ຺ເວ ອສມານິ. ປຸຣິເສ ປສ຺ສຕິ, ປຸຣິເສ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ທ຺ເວ ສມານິ. ເຕນ ປຸຣິເສນ ກຕໍ, ຕາຍ ກຎ຺ຎາຍ ກຕໍ, ຕາຍ ກຎ຺ຎາຍ ເທຕິ, ຕາຍ ກຎ຺ຎາຍ ¶ ອເປຕິ, ຕາຍ ກຎ຺ຎາຍ ສນ຺ຕກໍ, ຕາຍ ກຎ຺ຎາຍ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ, ເອກມສມໍ, ປຎ຺ຈ ສມານິ. ເອວໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສ຺ສ ວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ທິສ຺ສຕິ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ທິສ຺ສຕິ. ນປຸໍສກລິງ຺ຄສ຺ສ ປນ ‘‘ຣູປໍ, ຣູປານິ, ຣູປາ. ຣູປໍ, ຣູປານິ, ຣູເປ. ໂຠ ຣູປ, ຠວນ຺ໂຕ ຣູປານິ, ຣູປາ’’ຕິ ເອວໍ ຕີສຸ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຕປໂຍຄາລປນຏ຺ຐາເນສຸ ສນິກາຣາຍ ວິເສສາຍ ຣູປມາລາຍ ວເສນ ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາຣຕາ ທິສ຺ສຕິ, ປຸມິຕ຺ຖິລິງ຺ຄານໍ ຕີສຸ ຐາເນສຸ ສນິກາຣານິ ຣູປານິ ສພ຺ພທາ ນ ສນ຺ຕິ, ອິຕິ ວິສທາກາຣໂວຫາໂຣ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ອວິສທາກາຣໂວຫາໂຣ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ອຸຠຍມຸຕ຺ຕາກາຣໂວຫາໂຣ ນປຸໍສກລິງ຺ຄນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ອຍໍ ນໂຍ ‘‘ສທ຺ຘາ ສຕິ ຫິຣີ, ຍາ ອິຕ຺ຖີ ສທ຺ຘາ ປສນ຺ນາ, ເຕ ມນຸສ຺ສາ ສທ຺ຘາ ປສນ຺ນາ, ປຫູຕໍ ສທ຺ຘໍ ປຏິຍຕ຺ຕໍ, ສທ຺ຘໍ ກຸລ’’ນ຺ຕິອາທີສຸ ສມານສຸຕິກສທ຺ເທສຸປິ ປທມາລາວເສນ ລພ຺ຠເຕວ. ຍາ ຈ ປນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ວຸຕ຺ຕາ, ສາ ເອກຈ຺ເຈສຸປິ ສງ຺ຂ຺ຍາສທ຺ເທສຸ ລພ຺ຠຕິ. ຕຖາ ຫິ ວີສຕິອາທໂຍ ນວຸຕິປຣິຍນ຺ຕາ ສທ຺ທາ ເອກວຈນນ຺ຕາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄາຕິ ວຸຕ຺ຕາ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ວີສຕິຍາ’’ຕິ ປຎ຺ຈກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ຕຖາ ‘‘ຕິໍສາຍາ’’ຕິອາທີນໍ ‘‘ນວຸຕິຍາ’’ຕິ ປທປຣິຍນ຺ຕານໍ, ເອວໍ ວີສຕິອາທີນໍ ກຎ຺ຎາສທ຺ທສ຺ເສວ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ລພ຺ຠຕີຕິ ອວຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ຍທິ ເອວໍ ຕິຈຕຸສທ຺ເທສຸ ກຖນ຺ຕິ? ຕິຈຕຸສທ຺ທາ ປນ ຍສ຺ມາ ‘‘ຕໂຍ ຕິສ຺ໂສ ຕີຓິ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈຕຸໂຣ ຈຕສ຺ໂສ ຈຕ຺ຕາຣີ’’ຕິ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຕໂນ ຣູປານິ ອຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄານຸຄຠຕ຺ຕາ ຍຖາສກລິງ຺ຄວເສນ ‘‘ປຸຣິສາ ກຎ຺ຎາໂຍ ຈິຕ຺ຕານີ’’ຕິອາທີຫິ ວິສທາວິສໂທຠຍຣຫິຕາກາຣໂວຫາຣສງ຺ຂາເຕຫິ ສທ຺ເທຫິ ໂຍຄໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ປຈ຺ເຈກລິງ຺ຄວເສນ ວິສທາວິສໂທຠຍຣຫິຕາກາຣໂວຫາຣາຕິ ວຕ຺ຕຸມຣຫນ຺ຕິ.

ສພ຺ພນາເມສຸປິ ¶ ອຍໍ ຕິວິໂຘ ອາກາໂຣ ລພ຺ຠຕິ ຣູປວິເສສໂຍຄໂຕ. ກຖໍ? ປຸນ຺ນປຸໍສກວິສເຍ ‘‘ຕສ຺ສ ກສ຺ສ’’ ອິຈ຺ຈາທີນິ ສພ຺ພານິ ສພ຺ພນາມິກຣູປານິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕານິ ຠວນ຺ຕິ, ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄວິສເຍ ‘‘ຕສ຺ສາ ກສ຺ສາ’’ ອິຈ຺ຈາທີນິ ສພ຺ພນາມິກຣູປານິ ຕຕິຍາຈຕຸຕ຺ຖີປຎ຺ຈມີຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມິຍນ຺ຕານິ ຠວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ສພ຺ພນາມຕ຺ເຕປິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄສ຺ສ ອວິສທາກາຣໂວຫາຣຕາ ເອກນ຺ຕໂຕ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ປນ ສຸລຠານິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີຣູປານິ ອນາຫຣິຕ຺ວາ ສຸທຸລ຺ລຠຠາເວນ ຕຕິຍາປຎ຺ຈມີສຕ຺ຕມີຣູປານິ ສາສນໂຕ ອາຫຣິຕ຺ວາ ທສ຺ເສສ຺ສາມ ຠຄວໂຕ ປາວຈເນ ນິກ຺ກງ຺ຂຠາເວນ ໂສຕູນໍ ປຣມສຓ຺ຫສຸຂຸມຎາຓາຘິຄມຕ຺ຖໍ. ຕໍ ຍຖາ? ‘‘ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ສາ ກຸມາຣິກາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕສ຺ສາ ກຸມາຣິກາຍ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນີເຍ ນິສຊ�