ອຎ຺ຎ > ພ຺ຍາກຣຓ ຄນ຺ຖ-ສງ຺ຄໂຫ

ອກາຣາທໂຍ ¶ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕາ ເຕຈຕ຺ຕາລີສກ຺ຂຣາ ວຓ຺ຓາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ. ຕໍ ຍຖາ ອ, ອາ, ອິ, ອີ, ອຸ, ອູ, ເອ, ऐ, ໂອ, औ, ກ ຂ ຄ ຆ ງ, ຈ ຉ ຊ ຌ ຎ, ຏ ຐ ຑ ຒ ຓ, ຕ ຖ ທ ຘ ນ, ປ ຜ ພ ຠ ມ, ຍ ຣ ລວ ສ ຫ ຬ ອໍ. ເຕນ ກ຺ວຕ຺ໂຖ ‘‘ເອ ໂອນ+ມ ວຓ຺ເຓ’’ຕິ. ຕິຕາລີສາຕິ ວຈນໍ ກຕ຺ຖຈິ ວຓ຺ຓໂລປໍ ຎາເປຕິ, ເຕນ ‘‘ປຏິສງ຺ຂາ ໂຍນິໂສ’’ຕິອາທິ ສິທ຺ຘໍ.

ອກາໂຣ ອາທິ ມຣິຍາທຠູໂຕ ເຍສໍ ເຕ ອອາທໂຍ. ຕໂຍ ຈ ຈຕ຺ຕາລີສ ເຈຕິ ຕິຕາລີສ, ອິມິນາ ນິປາຕເນນ ວາ ຈຕຠາຄໂລໂປ. ວຓ຺ຓີຍຕິ ອຕ຺ໂຖ ເອເຕຫີຕິ ວຓ຺ຓາ.

ເອຕ຺ຖາ+ຫ – ‘‘ກສ຺ມາ ອາຈຣິຍກຈ຺ຈາຍນາທີຫິ ວິຍ ເອກຈຕ຺ຕາລີສກ຺ຂຣານ+ມກ຺ຂຣສຎ຺ຎ+ມກຕ຺ວາ ຕິຕາລີສກ຺ຂຣານໍ ວຓ຺ຓສຎ຺ຎາ ກຕາ’’ຕິ. ວຸຈ຺ຈເຕ –

ສາ ມາຄຘີ ມູລຠາສາ, ນຣາ ຍາຍາ+ທິກປ຺ປິກາ;

ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ ຈາ-ສຸຕາລາປາ, ສມ຺ພຸທ຺ຘາ ຈາປິ ຠາສເຣຕິ –

ວຈນໂຕ ມາຄຘິການໍ ເອຕ຺ຖ, ເສຍ຺ໂຍ, ໂອຏ຺ໂຐ, ໂສຕ຺ຖິ-ຕ຺ຍາທີສຸປິ ອເສສພ຺ຍາປິການໍ ຕິຕາລີສກ຺ຂຣານໍວ ອຸຊຸການ຺ວຕ຺ຖປ຺ປກ຺ຂຣຄຸຓິກາ, ເນວ ປນ ‘ຣຸກ຺ຂາ ວນໍ’ຕ຺ຍາໂທ ວິຍ ອວຍເວ ສມຸທາຍໂວຫາໂຣ, ‘ສມຸທ຺ໂທ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ’ຕ຺ຍາໂທ ວິຍ ຈ ສມຸທາເຍ ອວຍວໂວຫາໂຣຕິ ທສ຺ເສຕຸໍ ປຈ຺ເຈກໍ ວຓ຺ຓສຎ຺ຎາ ກຕາຕິ.

‘‘ສກ຺ກຈ຺ຈສວນໍ ພຸທ຺ຘສາສນສມ຺ປຕ຺ຕີ’’ຕິ ‘‘ສິຖິລຘນິຕາທິ ອກ຺ຂຣວິປຕ຺ຕິຍຎ຺ຫິ ອຕ຺ຖສ຺ສ ທຸນ຺ນຍຕາ ໂຫຕີ’’ຕິ ຈ ຍສ຺ມາ ວຸຕ຺ຕໍ.

ຕສ຺ມາ ¶ ອກ຺ຂຣໂກສລ຺ລໍ, ສມ຺ປາເທຍ຺ຍ ວິຈກ຺ຂໂຓ;

ອຸປຏ຺ຐຫໍ ຄຣຸໍ ສມ຺ມາ, ອຸຏ຺ຐານາທີຫິ ປຎ຺ຈຫິ.

ຕຕ຺ຖ ອກາຣາທີນ+ມນຸກ຺ກໂມ ປເນ+ສ ຐານາທິກ຺ກມສນ຺ນິສ຺ສິໂຕ. ຕຖາ ຫິ ຐານ+ກຣຓ+ປຍຕເນຫິ ວຓ຺ຓາ ຊາຍນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຉ ຐານານິ ກຓ຺ຐ+ຕາລຸ+ມຸທ຺ຘ+ທນ຺ຕ+ໂອຏ຺ຐ+ນາສິກາວເສນ.

ຕຕ຺ຖ ອວຓ຺ຓ+ກວຄ຺ຄ+ຫານໍ ກຓ຺ໂຐ ຐານໍ, ອິວຓ຺ຓ+ຈວຄ຺ຄ+ຍານໍ ຕາລຸ, ຏວຄ຺ຄ+ຣ+ຬານໍ ມຸທ຺ຘາ, ຕວຄ຺ຄ+ລ+ສານໍ ທນ຺ຕາ, ອຸວຓ຺ຓ+ປວຄ຺ຄານໍ ໂອຏ຺ໂຐ, ເອ ວຓ຺ຓສ຺ສ ກຓ຺ຐຕາລູ, ໂອ ວຓ຺ຓສ຺ສ ກຓ຺ໂຐ+ຏ຺ຐາ, ວກາຣສ຺ສ ທນ຺ໂຕ+ຏ຺ຐາ, ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ນາສິກາ, ງ, ຎ຺ຎ, ຓ, ນ, ມານໍ ສກຐານໍ ນາສິກາ ຈ. ເອຕ຺ຖ ຈ –

ຫກາໂຣ ປຎ຺ຈເມເຫວ, ອນ຺ຕຏ຺ຐາຫິ ຈ ສໍຍຸໂຕ;

ໂອຣໂສ ອິຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ, ກຓ຺ຐໂຊ ຕທສໍຍຸໂຕ.

ຍຖາ ອວງ຺ໂຫຕິ (ອວງ ໂຫຕິ., ຕຎ຺ຫິ, ຕຓ຺ຫາ, ປຸພ຺ພນ຺ໂຫ, ອມ຺ເຫ, ຄຸຍ຺ຫໍ, ຄາຣຍ຺ຫາ, ອາຣຸລ຺ໂຫ, ພຫ຺ວກ຺ຂຣນ຺ຕິ.

ວຓ຺ຓານໍ ອຸຈ຺ຈາຣຓຸສ຺ສາໂຫ ປຍຕນໍ, ຕໍ ກິໍ – ສໍວຸຕາທິກຣຓວິເສໂສ, ສໍວຸຕຕ຺ຕ+ມກາຣສ຺ສ, ວິວຏຕ຺ຕໍ ເສສສຣານໍ ສກາຣ+ຫກາຣານຎ຺ຈ, ຜຸຏ຺ຐຕ຺ຕໍ ວຄ຺ຄານໍ, ອີສໍຜຸຏ຺ຐຕ຺ຕໍ ຍ+ຣ+ລ+ວານໍ.

ເອວໍ ຐານ+ກຣຓ+ປຍຕນ+ສຸຕິ ກາລຠິນ຺ເນສຸ ອກ຺ຂເຣສຸ ສຣາ ນິສ຺ສຍາ, ອິຕເຣ ນິສ຺ສິຕາ. ຕຕ຺ຖ –

ນິສ຺ສຍາ+ໂທ ¶ ສຣາ ວຸຕ຺ຕາ, ນິສ຺ສິຕາ ພ຺ຍຎ຺ຊນາ ຕໂຕ;

ວຄ຺ເຄ+ກຊາ ພຫຸຕ຺ຕາ+ໂທ, ຕໂຕ ຐານ+ລຫຸກ຺ກມາ.

‘‘ອອາທໂຍ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ ຍາວ ‘‘ພິນ຺ທຸ ນິຄ຺ຄຫີຕ’’ນ຺ຕິ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ‘‘ອຕ຺ຖວສາ ວິຠຕ຺ຕິວິປຣິຓາໂມ’’ຕິ ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ຕ+ມຠິສມ຺ພນ຺ຘີຍເຕ, ‘‘ວຓ຺ຓາ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ –

ອອາທີສ຺ວາ+ທິມ຺ຫິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂອທນ຺ຕາ ທສ ວຓ຺ຓາ ສຣາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ. ຍຖາ ອ ອາ, ອິ ອີ, ອຸ ອູ, ເອ ऐ, ໂອ औ. ສຣນ຺ຕິ=ສປ຺ປຘານຠາເວນ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ວາ ສາເຣນ຺ຕີຕິ ສຣາ.

ອອາທີສ຺ວາ+ທິເມສຸ ທສສຸ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ສວຓ຺ຓາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຍຖາ ອ ອາອິຕິ, ອິ ອີອິຕິ, ອຸ ອູ ອິຕິ, ເອ ເອອິຕິ, ໂອ, ໂອອິຕິ. ສມານາ ສທິສາ ວຓ຺ຓາ ສວຓ຺ຓາ, ສມານຕ຺ຕຎ຺ຈ ຐານໂຕ. ‘‘ທ຺ເວ ທ຺ເວ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ ວກ຺ຂມາເນສຸ ທ຺ວີສຸ.

ເຕສ຺ເວວ ທສສຸ ເຍ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ສວຓ຺ຓາ, ເຕສຸ ໂຍ ໂຍ ປຸພ຺ໂພ, ໂສ ໂສ ຣສ຺ສສຎ຺ໂຎ ໂຫຕິ. ຍຖາ ອ ອິ ອຸ ເອ ໂອ. ເຕສຸ ‘ສໍໂຍຄໂຕ ປຸພ຺ພາວ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ທ຺ເວ ປນນ຺ຕິມາ’ຕ ທສ຺ເສຕຸໍ ຕຕ຺ຖ ສາຘຸຕ຺ຕາ ເຕສມ຺ປິ ອິຘ ສງ຺ຄໂຫ, ຍຖາ ເອຕ຺ຖ ເສຍ຺ໂຍ ໂອຏ຺ໂຐ ໂສຕ຺ຖິ. ຣສ຺ສກາລໂຍຄາ ຕພ຺ພນ຺ຕຕາຍ ວາ ¶ ຣສ຺ສາ. ຣສ຺ສກາໂລ ນາມ ອຈ຺ຉຣາສງ຺ຆາໂຕ ອກ຺ຂິນິມ຺ມິລນສງ຺ຂາໂຕ ວາ ກາໂລ, ເຕນ ເອກມຕ຺ໂຕ ຣສ຺ໂສ, ທ຺ວິມຕ຺ໂຕ ທີໂຆ, ອຑ຺ຒມຕ຺ໂຕ ພ຺ຍຎ຺ຊໂນ. ຉນ຺ທສິ ທິຍຑ຺ຒມຕ຺ຕມ຺ປິ ຣສ຺ສນ຺ຕິ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ອາຈຣິຍາ.

ອອາທີສ຺ວາ+ທິຠູເຕສຸ ທສສຸ ເຍ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ສວຓ຺ຓາ, ເຕສຸ ໂຍ ໂຍ ປໂຣ, ໂສ ໂສ ທີຆສຎ຺ໂຎ ໂຫຕິ. ຕໍ ຍຖາ ອາ ອີ ອູ ເອ ໂອ. ທີຆກາລໂຍຄາ ຕພ຺ພນ຺ຕຕາຍ ວາ ທີຆາ.

ອອາທີສຸ ກາທໂຍ ນິຄ຺ຄຫີຕປຣິຍນ຺ຕາ ເຕຕ຺ຕິໍສ ພ຺ຍຎ຺ຊນາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ. ຍຖາ ກ ຂ ຄ ຆ ງ, ຈ ຉ ຊ ຌ ຎ, ຏ ຐ ຑ ຒ ຓ, ຕ ຖ ທ ຘ ນ, ປ ຜ ພ ຠ ມ, ຍ ຣ ລວ ສ ຫ ຬ ອໍ ອິຕິ. ພ຺ຍຎ຺ຊີຍຕິ ອຕ຺ໂຖ ເອເຕຫີຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊນາ. ກກາຣາທີສ຺ວ+ກາໂຣ ອຸຈ຺ຈາຣຓຕ຺ໂຖ.

ອອາທີສຸ ກກາຣາທໂຍ ມກາຣນ຺ຕາ ປຎ຺ຈປຎ຺ຈກາ ວຄ຺ຄາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ. ຍຖາ ກ ຂ ຄ ຆ ງ, ຈ ຉ ຊ ຌ ຎ, ຏ ຐ ຑ ຒ ຓ, ຕ ຖ ທ ຘ ນ, ປ ຜ ພ ຠ ມ ອິຕິ. ປຎ຺ຈ ປຎ຺ຈ ປຣິມາຓ+ເມສໍ ປຎ຺ຈປຎ຺ຈກາ. ວຊ຺ເຊນ຺ຕິ ຍກາຣາທໂຍຕິ ວຄ຺ຄາ. ເຕ ປນ ປຐມກ຺ຂຣວເສນ ¶ ກວຄ຺ຄ+ຈວຄ຺ຄາທິໂວຫາຣໍ ຄຕາ ກຸສລຕ຺ຕິກາທໂຍ ວິຍ.

ອກາຣາທີສ຺ວ+ຍໍ ວຓ຺ໂຓ ພິນ຺ທຸມຕ຺ໂຕ, ໂສ ນິຄ຺ຄຫີຕສຎ຺ໂຎ ໂຫຕິ. ຣສ຺ສສຣໍ ນິສ຺ສາຍ ຄຫິຕ+ມຸຈ຺ຈາຣິຕໍ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ, ກຣຓໍ ນິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ວາ.

ກຣຓໍ ນິຄ຺ຄເຫຕ຺ວານ, ມຸເຂນາ+ວິວເຏນ ຍໍ;

ວຸຈ຺ຈເຕ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕິ, ວຸຕ຺ຕໍ ພິນ຺ທຸ ສຣານຸຄໍ.

ພຫ຺ວກ຺ຂຣສຎ຺ຎາກຣຓໍ ອນ຺ວຕ຺ຖສຎ຺ຎຕ຺ຖໍ, ຌ+ລາທໂຍ ຕຸ ຣຸຬ຺ຫີສຎ຺ຎາ.

ວຓ຺ຓາ ສຣາ ສວຓ຺ຓາ ຈ, ຣສ຺ສາ ທີຆາ ຈ ພ຺ຍຎ຺ຊນາ;

ວຄ຺ຄາ ຈ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕິ, ໂຫຕິ ສຎ຺ຎາວິຘິກ຺ກໂມ.

ໂລກ ອຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລ, ປຎ຺ຎາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕີຓິ ອິມານິ, ໂນ ຫິ ເອຕໍ, ຠິກ຺ຂຸນີ ໂອວາໂທ, ມາຕຸ ອຸປຏ຺ຐານໍ, ສເມຕຸ ອາຍສ຺ມາ, ອຠິຠູ ອາຍຕນໍ, ຘນໍ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສພ຺ເພ ເອວ, ຕໂຍ ອສ຺ສຸ ຘມ຺ມາ, ອສນ຺ໂຕ ເອຕ຺ຖ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຕີ+ຘ ສຣສຎ຺ຎາຍໍ –

ສເຣ ສໂຣ ໂລປນີໂຍ ໂຫຕິ. ສໂຣຕິ ກາຣິຍີນິທ຺ເທໂສ, ໂລໂປຕິ ກາຣິຍນິທ຺ເທໂສ. ໂລໂປ= ອທສ຺ສນໍ ອນຸຈ຺ຈາຣຓໍ ¶ , ສໂຣຕິ ຊາຕ຺ເຍກວຈນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ, ສເຣຕິ ໂອປສິເລສິກາຘາຣສຕ຺ຕມີ, ຕໂຕ ວຓ຺ຓ ກາລ ພ຺ຍວຘາເນ ກາຣິຍໍ ນ ໂຫຕິ, ຕ຺ວ+ມສິ, ກຕມາ ຈານນ຺ທ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາຕິ. ເອວໍ ສພ຺ພສນ຺ຘີສຸ.

ເຖຣຍຏ຺ຐິນ຺ຍາເຍນ ປວຕ຺ຕເຕ ປຣິຠາສາ ທຸພ຺ພລວິຘິໂນ ປຕິຏ຺ຐາຠາວໂຕ. ສຕ຺ຕມີນິທ຺ເທເສ ປຸພ຺ພສ຺ເສວ ວິຘີຕິ ປຸພ຺ພສຣໂລໂປ. ໂລກຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລ, ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕີຓິມານິ, ໂນ ເຫຕໍ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາໂທ, ມາຕຸປຏ຺ຐານໍ, ສເມຕາຍສ຺ມາ, ອຠິຠາຍຕນໍ, ຘນໍມຕ຺ຖິ, ສພ຺ເພວ, ຕຍສ຺ສຸ ຘມ຺ມາ, ອສນ຺ເຕ+ຕ຺ຖ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ປຸພ຺ພສ຺ສ ກາຣິຍວິຘານາ ສຕ຺ຕມີນິທ຺ທິຏ຺ຐສ຺ສ ປຣຕາ+ວ ຄມ຺ຍເຕຕິ ປເຣຕິ ປຣວຈນມ຺ປິ ຆຏເຕ.

ຍສ຺ສ ອິທານິ, ສຎ຺ຎາ ອິຕິ, ຉາຍາ ອິວ, ອິຕິ ອປິ, ອສ຺ສມຓີ ອສິ, ຈກ຺ຂຸ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອກຕຎ຺ຎູ ອສິ, ອາກາເສ ອິວ, ເຕ ອປິ, ວນ຺ເທ ອຫໍ, ໂສ ອຫໍ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິເມ, ວສໂລ ອິຕິ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອສິ ພີຊໂກ, ກຖາ ເອວ ກາ, ປາໂຕ ເອວາຕີ+ຘ ປຸພ຺ພສ຺ສຣໂລເປ ສມ຺ປຕ຺ເຕ ‘‘ສໂຣ ໂລໂປ ສເຣ’’ ຕ຺ເວວ.

ສຣມ຺ຫາ ປໂຣ ສໂຣ ກ຺ວຈິ ໂລປນີໂຍ ໂຫຕິ. ຍສ຺ສ ທານິ, ສຎ຺ຎາຕິ, ຉາຍາວ, ອິຕິປິ, ອສ຺ສມຓີສິ, ຈກ຺ຂຸນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອກຕຎ຺ຎູສິ, ອາກາເສວ, ເຕປິ, ວນ຺ເທຫໍ, ໂສຫໍ, ຈຕ຺ຕາໂຣເມ, ວສ- ໂລຠິ ¶ , ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນສິ ພີຊໂກ, ກຖາວ ກາ, ປາໂຕວ. ກ຺ວຈີຕິ ກິໍ, ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ສຕ຺ຕຸຕ຺ຕໂມ, ເອກູນວີສຕິ, ຍສ຺ເສເຕ, ສຸຄໂຕວາໂທ, ທິຏ຺ຐາສໂວ, ທິຏ຺ໂຐໂຆ, ຈກ຺ຂາຍຕນໍ, ຕໍ ກຸເຕຕ຺ຖ ລພ຺ຠາ. ‘‘ວິວກ຺ຂາໂຕ ສນ຺ຘໂຍ ຠວນ຺ຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ວຕ຺ຕິຈ຺ຉາປິ ອິຘ ສິຊ຺ຌຕິ. ກ຺ວຈີຕ຺ຍ+ຘິກາໂຣ ສພ຺ພສນ຺ຘີສຸ, ເຕນ ນາຕິປ຺ປສງ຺ໂຄ. (ໂລປສນ຺ຘິ).

ຕສ຺ສ ອິທໍ, ວາຕ ອີຣິຕໍ, ນ ອຸເປຕິ, ວາມ ອູຣຸ, ອຕິ ອິວ ອຎ຺ເຎຫິ, ວິ ອຸທກໍ ອິຕີຘ ປຸພ຺ພສ຺ສຣໂລເປ –

ລຸຕ຺ຕາ ສຣາ ປເຣສໍ ອິວຓ຺ຓຸວຓ຺ຓານໍ ເອ+ໂອ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຍຖາສໍຂ຺ຍານຸທ຺ເທໂສ ສມານານໍ.

ວຓ຺ຓສທ຺ໂທ ປໂຣ ຍສ຺ມາ, ເຕນ ສວຓ຺ໂຓປິ ຄຍ຺ຫຕິ ສຍຎ຺ຈ ຣູປໍຕິ ອີອູນມ຺ປິ ເອ+ໂອ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ຣສ຺ສສ຺ສ ຊາຕິນິທ຺ເທເສ ທີຆສ຺ສາປິ ຄຫຓຕ຺ຖໍ ອິທ+ມາຣທ຺ຘໍ. ຕສ຺ເສທໍ, ວາເຕຣິຕໍ, ໂນເປຕິ, ວາໂມຣຸ, ອເຕວຎ຺ເຎຫິ, ໂວທກໍ. ອິທຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິໂມທາຫຣຓທ຺ວຍໍ ‘‘ອວຓ຺ເຓ ລຸຕ຺ເຕ ເອວ ເອ+ໂອ ໂຫນ຺ຕີ’’ຕິ ຄາຫສ຺ສ ນິເສຘນຕ຺ຖໍ. ວາຕ຺ເວວ, ຕສ຺ສິທໍ. ກຖໍ ‘‘ປຈ຺ໂຈຣສ຺ມິ’’ນ຺ຕິ, ໂຍຄວິຠາຄາ. ປຕິ ອຸຣສ຺ມິນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ຊ ‘‘ຍວາ ສເຣ’’ຕິ ຍກາເຣ ‘‘ຕວຄ຺ຄວຣຓາ’’ທິນາ ໂຈ, ‘‘ວຄ຺ຄລເສຫິ ເຕ’’ຕິ ປຸພ຺ພຣູປຎ຺ຈ, ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມໂອ’’ຕິ (ໂຍຄວິຠາຄາ) ອຸສ຺ສ ໂອ ຈ. ລຸຕ຺ຕາຕິ ກິໍ, ທສ ອິເມ ¶ ຘມ຺ມາ, ຍຖາ ອິທໍ, ກຸສລສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາ. ອຕິປ຺ປສງ຺ຄພາຘກສ຺ສ ກ຺ວຈິສທ຺ທສ຺ສານຸວຕ຺ຕນໂຕ ນ ວິກປ຺ປວິຘິ ນິຍຕາ, ເຕນ ອຸເປໂຕ, ອເວຈ຺ຈາຕິ ເອວມາທີສຸ ວິກປ຺ໂປ. ຕາຣກິຕາ, ຍສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ມຫິທ຺ຘິໂກ, ສພ຺ພີຕິໂຍ, ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ໂລກຸຕ຺ຕໂຣຕິອາທີສຸ ວິຘິ ຈ ນ ໂຫຕິ.

ປຏິສນ຺ຖາຣວຸຕ຺ຕິ ອສ຺ສ, ສພ຺ພວິຕ຺ຕິ ອນຸຠູຍເຕ, ວິ ອຎ຺ຊນໍ, ວິ ອາກໂຕ, ທາສີ ອຫໍ, ອຫຸວາ ປຸເຣ, ອນຸ ອທ຺ຘມາສໍ, ອນຸ ເອຕິ, ສຸ ອາຄຕໍ, ສຸ ອາກາໂຣ, ທຸ ອາກາໂຣ, ຈກ຺ຂຸ ອາປາຖໍ, ພຫຸ ອາພາໂຘ, ປາຕຸ ອກາສິ, ນ ຕຸ ເອວ, ຠູ ອາປນລານິລໍ ອິຕີ+ຘ ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານໍ’’ ‘‘ເວ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ,

ສເຣ ປເຣ ອິວຓ຺ຓຸວຓ຺ຓານໍ ຍກາຣ+ວກາຣາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ປຏິສນ຺ຖາຣວຸຕ຺ຍສ຺ສ, ສພ຺ພວິຕ຺ຍນຸຠູຍເຕ, ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ, ພ຺ຍາກໂຕ ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ທີເຆ ທາສ຺ຍາຫໍ, ອຫາປຸເຣ, ອນ຺ວທ຺ຘມາສໍ, ອນ຺ເວຕິ, ສ຺ວາຄຕໍ, ສ຺ວາກາໂຣ, ທ຺ວາກາໂຣ, ຈກ຺ຂ຺ວາປາຖໍ, ພຫ຺ວາພາໂຘ, ປາຕ຺ວາກາສິ, ນ ຕ຺ເວວ, ຠ຺ວາປນລານິລໍ. ວາຕ຺ເວວ, ວິອາກໂຕ, ສາຄຕໍ.

ອຘິຄໂຕ ໂຂ ເມ ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ປຸຕ຺ໂຕ ເຕ ອຫໍ, ເຕ ອສ຺ສ ປຫີນາ ປຎ຺ຈ, ເຕ ອຫໍ, ເຍ ອສ຺ສ, ເຕ ອຊ຺ຊ, ຍາວຕໂກ ອສ຺ສ ກາໂຍ, ຕາວຕໂກ ອສ຺ສ ພ຺ຍາໂມ, ໂກ ອຕ຺ໂຖ, ອຖ ໂຂ ອສ຺ສ, ອຫໍ ໂຂ ອຊ຺ຊ, ໂສ ອຫໍ, ໂສ ອຊ຺ຊ, ໂສ ເອວ, ຍໂຕ ອຘິກຣຓໍ, ໂສ ອຫໍ ອິຕີ+ຘ ‘‘ຍວາ ສເຣ’’ ‘‘ເວ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ,

ເອໂອນໍ ¶ ຍກາຣ+ວກາຣາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ສເຣ ປເຣ ຍຖາກ຺ກມໍ. ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ທີເຆ ອຘິຄໂຕ ໂຂ ມ຺ຍາຍໍ ຘມ຺ໂມ, ປຸຕ຺ໂຕ ຕ຺ຍາຫໍ, ຕ຺ຍາສ຺ສ ປຫີນາ ປຎ຺ຈ, ຕ຺ຍາຫໍ, ຍ຺ຍສ຺ສ, ຕ຺ຍຊ຺ຊ, ຍາວຕກ຺ວສ຺ສ ກາໂຍ, ຕາວຕກ຺ວສ຺ສ ພ຺ຍາໂມ, ກ຺ວຕ຺ໂຖ, ອຖ ຂ຺ວສ຺ສ, ອຫໍ ຂ຺ວຊ຺ຊ, ສ຺ວາຫໍ, ສ຺ວຊ຺ຊ, ສ຺ເວວ, ຍຕ຺ວາຘິກຣຓໍ, ສ຺ວາຫໍ. ວາຕ຺ເວວ, ເຕຊ຺ຊ, ໂສຫໍ. ກ຺ວຈິ ຕ຺ເວວ, ຘນມຕ຺ຖິ, ປຸຕ຺ຕາມຕ຺ຖິ, ເຕ ນາຄຕາ, ອສນ຺ເຕຕ຺ຖ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິເມ.

ໂຄ ເອຬກໍ, ໂຄ ອສ຺ສໍ, ໂຄ ອຊິນໍ ອິຕີ+ຘ ‘‘ສເຣ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ.

ສເຣ ປເຣ ໂຄສ຺ສ ອວວາເທໂສ ໂຫຕິ. ສ ຈ ‘‘ຏານຸພນ຺ຘາເນກວຓ຺ຓາ ສພ຺ພສ຺ສາ’’ຕິ ສພ຺ພສ຺ສ ປສງ຺ເຄ ‘ອນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ.

ງ-ກາໂຣ ອນຸພນ຺ໂຘ ຍສ຺ສ, ໂສ ອເນກວຓ຺ໂຓປິ ອນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕີຕິ ໂອກາຣສ຺ເສວ ໂຫຕິ. ‘‘ສໍເກໂຕ+ນວຍໂວ+ນຸພນ຺ໂຘ’’ຕິ ວຈນາ ງ-ກາຣສ຺ສາ+ປ຺ປໂຍໂຄ. ອຸຈ຺ຈາຣິຕານນ຺ຕຣປ຺ປຘໍສິໂນ ຫິ ອນຸພນ຺ຘາ, ປໂຍຊນໍ ອນຸພນ຺ໂຘຕິ ສໍເກໂຕ. ຄເວຬກໍ, ຄວາສ຺ສໍ, ຄວາຊິນໍ.

ເອວສທ຺ເທ ປເຣ ອິຕິສ຺ສ ໂວ ໂຫຕິ ວາ. ສ ຈ –

ຉຏ຺ຐີນິທ຺ທິຏ຺ຐສ຺ສ ¶ ຍໍ ກາຣິຍໍ, ຕ+ທນ຺ຕສ຺ສ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍນ຺ຕິ ອິກາຣສ຺ສາ+ເທໂສ. ອາເທສິຏ຺ຐາເນ ອາທິສ຺ສຕີຕິ ອາເທໂສ. ອິຕ຺ເວວ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຍາເທໂສ, ‘‘ຕວຄ຺ຄວຣຓານໍ ເຍ ຈວຄ຺ຄພຍຎາ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຈ, ‘‘ວຄ຺ຄລເສຫິ ເຕ’’ຕິ ຍສ຺ສ ຈກາໂຣ, ອິຈ຺ເຈວ. ເອເວຕິ ກິໍ, ອິຈ຺ຈາຫ. (ອາເທສສນ຺ຘິ).

ຕິ ອງ຺ຄຸລໍ,ຕິ ອງ຺ຄິກໍ, ຠູ ອາທໂຍ, ມິຄີ ຠນ຺ຕາ ອຸທິກ຺ຂຕິຕ຺ຍາທິສນ຺ຘໂຍ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ. ‘‘ມຍທາ ສເຣ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ.

ເອເຕ ມຍທາ ຈ ອາຄມາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ສເຣ ກ຺ວຈິ. ອາຄມິໂນ ອນິຍເມປິ –

ສໂຣເຍວາ+ຄມິ ໂຫຕິ, ວນາທິນນ຺ຕຸ ຎາປກາ;

ອຎ຺ຎຖາ ຫິ ປທາທີນໍ, ຍຸກວິຘານ+ມນຕ຺ຖກໍ.

ເອຕ຺ຖາ+ຄມາ ອນິຍຕາຄມີນເມວ ຠວນ຺ຕິ ເຈ, ຍກາຣາຄເມເນວ ‘‘ນິປຊ຺ຊ’’ນ຺ຕິ ສິທ຺ເຘ ‘‘ປທາທີນໍ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ຍຸກາ+ຄໂມ ນິຣຕ຺ຖໂກຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ຕິວງ຺ຄຸລໍ, ຕິວງ຺ຄິກໍ, ຠູວາທໂຍ, ມິຄີ ຠນ຺ຕາ ວຸທິກ຺ຂຕິ, ປວຸຈ຺ຈຕິ, ປາຄຸຎ຺ຎວຸຊຸຕາ. ອິໂຕ ນາຍຕິ, ຈິນິຕ຺ວາ. ຍສ຺ມາຕິຫ, ຕສ຺ມາຕິຫ, ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ. ນິຣນ຺ຕຣໍ, ນິຣາລໂຍ, ນິຣິນ຺ຘໂນ, ນິຣີຫກໍ, ນິຣຸຕ຺ຕໂຣ, ນິໂຣຊໍ, ທຸຣຕິກ຺ກໂມ, ທຸຣາຄຕໍ, ທຸຣຸຕ຺ຕຣໍ, ປາຕຸຣໂຫສິ, ປຸນຣາຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ປຸນຣຸຕ຺ຕໍ, ປຸນເຣວ, ປຸນເຣຕິ, ຘີຣຕ຺ຖຸ, ປາຕຣາໂສ, ຈຕຸຣງ຺ຄິກໍ, ຈຕຸຣາຣກ຺ຂໍ, ຈຕຸຣິທ຺ຘິປາທປຏິລາໂຠ, ຈຕຸໂຣຆນິຕ຺ຖຣຓຕ຺ຖໍ, ຠຕ຺ຕຸຣຕ຺ເຖ, ວຸຕ຺ຕິເຣສາ, ປຖວີຘາຕຸເຣເວສາ ¶ , ນກ຺ຂຕ຺ຕຣາຊາຣິວ ຕາຣການໍ, ວິຊ຺ຊຸຣິວພ຺ຠກຸເຏ, ອາຣຄ຺ເຄຣິວ ສາສໂປ, ອຸສໂຠຣິວ, ສພ຺ຠິເຣວ ສມາເສຖ. ປຸຖເຄວ, ຣສ຺ເສ ປເຄວ. ລຫຸເມສ຺ສຕິ, ຄຸຣຸເມສ຺ສຕິ, ອິຘມາຫຸ, ເກນ ເຕ ອິຘ ມິຊ຺ຌຕິ, ຠທ຺ໂຣ ກສາມິວ, ອາກາເສ ມຠິປູຊເຍ, ເອກເມກສ຺ສ, ເຍນ ມິເຘກຈ຺ເຈ. ຠາຕິເຍວ, ໂຫຕິເຍວ, ຍຖາຍິທໍ, ຍຖາເຍວ, ມາຍິທໍ, ນຍິທໍ, ນຍິຘ, ຉຍິມານິ, ນວຍິເມ ຘມ຺ມາ, ໂພຘິຍາເຍວ, ປຖວີເຍວ ຘາຕຸ, ເຕສຸເຍວ, ເຕເຍວ, ໂສເຍວ, ປາຏິເຍກ຺ກໍ, ວິຍຎ຺ຊນໍ, ວິຍາກາສິ, ປຣິຍນ຺ຕໍ, ປຣິຍາທານໍ, ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ, ປຣິເຍສຕິ, ປຣິໂຍສານໍ, ນິຍາໂຍໂຄ. ອຸທຄ຺ໂຄ, ອຸທໂຍ, ອຸທາຫຏໍ, ອຸທິໂຕ, ອຸທີຣິຕໍ, ອຸເທຕິ, ສກິເທວ, ກິຎ຺ຈິເທວ, ເກນຈິເທວ, ກິສ຺ມິຎ຺ຈິເທວ, ໂກຈິເທວ, ສມ຺ມທຕ຺ໂຕ, ສມ຺ມທຎ຺ຎາ ວິມຸຕ຺ຕານໍ, ສມ຺ມເທວ, ຍາວທຕ຺ຖໍ, ຍາວທິຈ຺ຉກໍ, ຍາວເທວ, ຕາວເທວ, ປຸນເທວ, ຍທຕ຺ຖໍ, ຍທນ຺ຕຣໍ, ຕທນ຺ຕຣໍ, ຕທງ຺ຄວິມຸຕ຺ຕິ, ເອຕທຕ຺ຖໍ, ອຕ຺ຕທຕ຺ຖໍ, ຕທຕ຺ຖໍ, ສທຕ຺ຖປສຸໂຕ ສິຍາ, ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ, ມນສາທຎ຺ຎາ ວິມຸຕ຺ຕານໍ, ພຫຸເທວ ຣຕ຺ຕິ. ວາຕ຺ເວວ, ອຕ຺ຕອຕ຺ຖໍ, ທ຺ວາຘິຏ຺ຐິຕໍ, ປາຕຸອໂຫສິ. ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສຕ຺ຕາ ວາຘິກາຣສ຺ສ ພ຺ຍຎ຺ຊນໂຕປິ, ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ວຸຏ຺ຐາເປຍ຺ຍ, ຈິຣໍ ນາຍຕິ, ຕໍເຍວ.

ຉ ອຠິຎ຺ຎາ, ຉ ອງ຺ຄໍ, ຉ ອສີຕິ, ຉ ອໍສາ, ຉ ອາຍຕນໍ ອິຕີ+ຘ ‘‘ວາ ສເຣ’’ ‘‘ອາຄໂມ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ.

ຉສທ຺ທາ ປຣສ຺ສ ສຣສ຺ສ ຬກາໂຣ ອາຄໂມ ໂຫຕິ ວາ. ຉາຕິ ອນຸກຣຓຕ຺ຕາ ເອກວຈນໍ. ຉຬຠິຎ຺ຎາ, ຉຬງ຺ຄໍ, ຉຬສີຕິ, ຉຬໍສາ, ຉຬາຍຕນໍ. ວາຕ຺ເວວ, ຉອຠິຎ຺ຎາ. (ອາຄມສນ຺ຘິ).

ໂລໂປ ¶ ອທສ຺ສນໍ, ຐານິໍ, ຍ+ມາມທ຺ທິຍ ທິສ຺ສຕິ;

ອາເທໂສ ນາມ ໂສ ຍາ ຕຸ, ອສນ຺ຕຸປ຺ປຕ຺ຕິ ອາຄໂມ.

ກຎ຺ຎາ ອິວ, ກຎ຺ຎາວ ອິຈ຺ຈາທິ ສຣສນ຺ຘິນິເສໂຘ ວຸຈ຺ຈຕິ, ປສງ຺ຄປຸພ຺ພໂກ ຫິ ປຏິເສໂຘ. ປຸພ຺ພສຣານໍ ໂລເປ ສມ຺ປຕ຺ເຕ ‘‘ສໂຣ’’ ‘‘ເວ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ.

ປຸພ຺ພປຣສ຺ສຣາ ທ຺ເວປິ ວາ ກ຺ວຈິ ນ ລຸປ຺ຍນ຺ເຕ. ກຎ຺ຎາ ອິວ, ກຎ຺ເຎວ, ກຎ຺ຎາວ.

ສາຣິປຸຕ຺ຕ ອິເຘກຈ຺ໂຈ, ເອຫິ ສິວກ ອຸຏ຺ເຐຫິ, ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ, ຄາຖາ ອຠາສິ, ເທວາ ອາຠສ຺ສຣາ ຍຖາ, ເຕວິຊ຺ຊາ ອິທ຺ຘິປຕ຺ຕາ ຈ, ຠຄວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ, ຠຄວາ ເອຕ+ທໂວຈ, ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ, ຄນ຺ຕ຺ວາ ໂອໂລເກນ຺ໂຕ, ຠູຕວາທີ ອຕ຺ຖວາທີ, ຍໍ ອິຕ຺ຖີ ອຣຫໍ ອສ຺ສ, ສາມາວຕີ ອາຫ, ປາປກາຣີ ອຸຠຍຕ຺ຖ ຕປ຺ປຕິ, ນທີ ໂອຕ຺ຖຣຕິ, ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ, ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ, ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍິໍສຸ, ຠິກ຺ຂູ ເອວ+ມາຫໍສຸ, ອິມສ຺ມິໍ ຄາເມ ອາຣກ຺ຂກາ, ສພ຺ເພ ອິເມ, ກຕເມ ເອກາທສ, ຄມ຺ຠີເຣ ໂອທກນ຺ຕິເກ, ອປ຺ປມາໂທ ອມຕໍ ປທໍ, ສງ຺ໂຆ ອາຄຈ຺ຉຕຸ, ໂກ ອິມໍ ປຖວິໍ ວິເຈສ຺ສຕິ, ອາໂລໂກ ອຸທປາທິ, ເອໂກ ເອກາຍ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ໂອຆາ, ອເຣ ອຫມ຺ປິ, ສເຈ ອິມສ຺ສ ກາຍສ຺ສ, ໂນ ອຕິກ຺ກໂມ, ອໂຫ ອຈ຺ຉຣິໂຍ, ອໂຖ ອນ຺ໂຕ ຈ, ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ, ອໂຖ ໂອຏ຺ຐວ+ຈິຕ຺ຕກາ, ຕໂຕ ອາ- ມນ຺ຕຍິ ¶ ສຕ຺ຖາຕິ ເອວມາທໂຍ ອິຘ ກາລພ຺ຍວຘາເນເນວ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ. ກ຺ວຈີຕິ ກິໍ, ອາຄຕາ+ຕ຺ຖ, ອາຄຕາ+ມ຺ຫາ, ກຕມ+ສ຺ສ ວາໂຣ, ອປ຺ປສ຺ສຸຕາ+ຍໍ ປຸຣິໂສ, ຈມຣີ+ວ, ສພ຺ເພ+ວ, ສ຺ເວ+ວ, ເອເສ+ວ ນໂຍ, ປຣິສຸທ຺ເຘ+ຕ຺ຖາ+ຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເນ+ຕ຺ຖ, ກຸເຕ+ຕ຺ຖ ລພ຺ຠາ, ສເຈ+ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຕຖູ+ປມໍ, ຍຖາ+ຫ, ຊີວ຺ຫາ+ຍຕນໍ, ອວິຊ຺ໂຊ+ໂຆ, ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອຠິຠາ+ຍຕນໍ, ຠຍຕູ+ປຏ຺ຐານໍ, ສທ຺ຘີ+ຘ ວິຕ຺ຕໍ ປຸຣິສສ຺ສ ເສຏ຺ຐໍ. (ສຣສນ຺ຘິນິເສໂຘ)

ຕຕ຺ຣ ອຠິຣຕິ, ຕຕ຺ຣ ອຍໍ, ພຸທ຺ຘ ອນຸສ຺ສຕິ, ສ ອຕ຺ຖິກາ, ສຎ຺ຎາວາ ອສ຺ສ, ຕທາ ອຫໍ, ຍານິ ອິຘ ຠູຕານິ, ຄຈ຺ຉາມິ ອິຕິ, ອຕິ ອິໂຕ, ກິກີ ອິວ, ພຫຸ ອຸປກາຣໍ, ມຘຸ ອຸທກໍ, ສຸ ອຸປຘາຣິຕໍ, ໂສປິ ອຍໍ, ອິທານິ ອຫໍ, ສເຈ ອຍໍ, ອປ຺ປສ຺ສຸໂຕ ອຍໍ, ອິຕຣ ອິຕເຣນ, ສທ຺ຘາ ອິຘ ວິຕ຺ຕໍ, ກມ຺ມ ອຸປນິສ຺ສໂຍ, ຕຖາ ອຸປມໍ, ຣຕ຺ຕິ ອຸປຣໂຕ, ວິ ອຸປສໂມ, ໂລກສ຺ສ ອິຕິ, ເທວ ອິຕິ, ວິ ອຕິປຕນ຺ຕິ, ວິ ອຕິນາເມນ຺ຕິ, ສງ຺ຆາຏິ ອປິ, ຊີວິຕເຫຕຸ ອປິ, ວິຊ຺ຊຸ ອິວ, ກິໍສຸ ອິຘ ວິຕ຺ຕໍ, ສາຘຸ ອິຕິ, ເຕ ອສ຺ສ ປຫີນາ, ໂສ ອສ຺ສ, ມຘຸວາ ມຎ຺ຎຕິ ພາໂລ, ເອວໍ ຄາເມ ມຸນິ ຈເຣ, ຂນ຺ຕິ ປຣມໍ ຕໂປ ຕິຕິກ຺ຂາ, ນ ມໍກຸ ຠວິສ຺ສາມິ, ສຸ ອກ຺ຂາໂຕ, ໂຍ ອຫໍ, ໂສ ອຫໍ, ກາມໂຕ ຊາຍຕິ ໂສໂກ, ກາມໂຕ ຊາຍຕິ ຠຍໍ, ສກ຺ໂກ ອຸຊຸ ຈ ສຸຫຸຊຸຈ, ອນຸປຆາໂຕ, ທຸຣກ຺ຂໍ, ທຸຣມໍ, ທຸຠຣຕາ. ຍິຏ຺ຐໍ ວາ ຫຸຕໍ ວາ ໂລເກ, ຍທິ ວາ ສາວເກ, ປຸຄ຺ຄລາ ຘມ຺ມທສາ ເຕ, ໂຠວາທີ ນາມ ໂສ ໂຫຕິ, ຍຖາຠາວີ ຄຸເຓນ ໂສ, ຍຖາ ອິທໍ, ສມ຺ມາ ທກ຺ຂາໂຕ, ປຣາ ກໂມ, ຕຓ຺ຫາ ກ຺ຂໂຍ, ຌານສ຺ສ ລາຠີ ອມ຺ຫິ, ຖຸລ຺ລຈ຺ຈໂຍ ອິຕີ+ຘ –

ຣສ຺ສ+ທີຆານໍ ¶ ກ຺ວຈິ ທີຆ+ຣສ຺ສາ ໂຫນ຺ຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊເນ. ຕຕ຺ຣາຠິຣຕິ, ຕຕ຺ຣາຍໍ, ພຸທ຺ຘານຸສ຺ສຕິ, ສາຕ຺ຖິກາ, ສຎ຺ຎາວາ+ສ຺ສ, ຕທາຫໍ, ຍານີ+ຘ ຠູຕານິ, ຄຈ຺ຉາມີຕິ, ອຕີໂຕ, ກິກີວ, ພຫູປກາຣໍ, ມຘູທກໍ, ສູປຘາຣິຕໍ, ໂສປາຍໍ, ອິທານາຫໍ, ສຈາຍໍ, ອປ຺ປສ຺ສຸຕາຍໍ, ອິຕຣີຕເຣນ, ສທ຺ຘີຘ ວິຕ຺ຕໍ, ກມ຺ມູປນິສ຺ສໂຍ, ຕຖູປມໍ, ຣຕ຺ຕູປຣໂຕ, ວູປສໂມ, ໂລກສ຺ສາຕິ, ເທວາຕິ, ວີຕິປຕນ຺ຕິ, ວີຕິນາເມນ຺ຕິ, ສງ຺ຆາຏີປິ, ຊີວິຕເຫຕູປິ, ວິຊ຺ຊູວ, ກິໍສູຘ ວິຕ຺ຕໍ, ສາຘູຕິ, ຕ຺ຍາສ຺ສ ປຫີນາ, ສ຺ວາສ຺ສ, ມຘຸວາ ມຎ຺ຎຕີ ພາໂລ, ເອວໍ ຄາເມ ມຸນີ ຈເຣ, ຂນ຺ຕີ ປຣມໍ ຕໂປ ຕິຕິກ຺ຂາ, ນ ມໍກູ ຠວິສ຺ສາມິ, ສ຺ວາກ຺ຂາໂຕ, ຍ຺ວາຫໍ, ສ຺ວາຫໍ, ກາມໂຕ ຊາຍຕີ ໂສໂກ, ກາມໂຕ ຊາຍຕີ ຠຍໍ, ສກ຺ໂກ ອຸຊູ ຈ ສຸຫຸຊູ ຈ, ອນູປຆາໂຕ, ທູຣກ຺ຂໍ, ທູຣມໍ, ທູຠຣຕາ. ຍິຏ຺ຐໍວ ຫຸຕໍວ ໂລເກ, ຍທິວ ສາວເກ, ປຸຄ຺ຄລ ຘມ຺ມທສາ ເຕ, ໂຠວາທິ ນາມ ໂສ ໂຫຕິ, ຍຖາຠາວິ ຄຸເຓນ ໂສ, ຍຖຍິທໍ, ສມ຺ມທກ຺ຂາໂຕ, ປຣກ຺ກໂມ, ຕຓ຺ຫກ຺ຂໂຍ, ຌານສ຺ສ ລາຠິມ຺ຫິ, ວສິມ຺ຫິ, ຖຸລ຺ລຈ຺ຈໂຍ. ກ຺ວຈີຕິ ກິໍ, ຕ຺ຍຊ຺ຊ, ສ຺ວສ຺ສ, ປຕິລິຍຕີຕິ ທີຆນິເສໂຘ, ມາຍິທໍ, ມນສາທຎ຺ຎາ ວິມຸຕ຺ຕານໍ, ຍຖາກ຺ກມໍ, ອາຣກ຺ຂາຕີຕໍ, ທີຍຕິ, ສູຍຕີຕິ ຣສ຺ສກາຣິຍນິເສໂຘ. ກຖໍ ຍານິວ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂຕິ, ‘‘ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ. (ທີຆ+ຣສ຺ສສນ຺ຘິ).

ສຣມ຺ຫາ ປຣສ຺ສ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ກ຺ວຈິ ທ຺ເວ ຣູປານິ ໂຫນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາວຸຕ຺ຕິທ຺ວິວຈນໍ ຐາເນທ຺ວິວຈນນ຺ຕິ ທ຺ວີສຸ ຐາເນທ຺ວິວຈນໍ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ຕານິ ¶ ຈ ປ+ປຕິ+ປຏິ+ກມ+ກຸສ+ກຸຘ+ກີ+ຄຫ+ຊຸຕ+ຎາ+ສິ+ ສຸ+ສູ+ສມ຺ຠູ+ສຣ+ສສາທີນມາທິພ຺ຍຎ຺ຊນານຎ຺ຈ ໂຫຕິ. ອິຘ ປມາໂທ=ອິຘປ຺ປມາໂທ, ເອວໍ ອປ຺ປມາໂທ, ວິປ຺ປຍຸຕ຺ໂຕ, ສຸປ຺ປສນ຺ໂນ, ສມ຺ມາ ປຘານໍ=ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ. ອປ຺ປຕິວຕ຺ຕິໂຍ, ອຘິປ຺ປຕິປຈ຺ຈໂຍ, ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິໂຕ,. ອປ຺ປຏິປຸຄ຺ຄໂລ, ວິປ຺ປຏິສາໂຣ, ສຸປ຺ປຏິປຕ຺ຕິ. ປກ຺ກໂມ, ປຏິກ຺ກໂມ, ເຫຕຸກ຺ກໂມ, ອາກມຕິ=ອກ຺ກມຕິ, ເອວໍ ປກ຺ກມຕິ, ຍຖາກ຺ກມໍ. ອກ຺ໂກສຕິ, ປຏິກ຺ໂກສຕິ, ອນຸກ຺ໂກສຕິ, ອາໂກສຕິ=ອກ຺ໂກສຕິ. ອກ຺ກຸທ຺ໂຘ, ອຠິກ຺ກຸທ຺ໂຘ. ຘນກ຺ກີໂຕ, ວິກ຺ກໂຍ, ອນຸກ຺ກໂຍ. ປຄ຺ຄໂຫ, ວິຄ຺ຄໂຫ, ອນຸຄ຺ຄໂຫ, ຈນ຺ທຄ຺ຄາໂຫ, ທິຏ຺ຐິຄ຺ຄາໂຫ. ປຊ຺ໂຊໂຕ, ວິຊ຺ໂຊໂຕ, ອຸຊ຺ໂຊໂຕ. ກຕຎ຺ຎູ, ວິຎ຺ຎູ, ປຎ຺ຎາຓໍ, ວິຎ຺ຎາຓໍ, ອນຎ຺ຎາຓໍ. ອວສ຺ສໂຍ, ນິສ຺ສໂຍ, ສມຸສ຺ສໂຍ. ອປ຺ປສ຺ສຸໂຕ, ວິສ຺ສຸໂຕ, ພຫຸສ຺ສຸໂຕ. ອາສວາ=ອສ຺ສວາ. ປສ຺ສມ຺ເຠນ຺ໂຕ, ວິສ຺ສມ຺ເຠນ຺ໂຕ. ອຏ຺ຏສ຺ສໂຣ, ວິສ຺ສຣຕິ, ອນຸສ຺ສຣຕິ, ອນຸສ຺ສຕິ. ປສ຺ສສນ຺ໂຕ, ວິສ຺ສສນ຺ໂຕ, ມຸຫຸສ຺ສສນ຺ໂຕ, ອາສາໂສ=ອສ຺ສາໂສ. ອາທິສທ຺ເທນ ອວິສ຺ສເຊນ຺ໂຕ, ວິສ຺ສເຊນ຺ໂຕ, ອຠິກ຺ກນ຺ຕຕໂຣ, ປຣິຈ຺ຈເຊນ຺ໂຕ, ອຸປທ຺ທໂວ, ອຸປກ຺ກິເລໂສ, ມິຕ຺ຕທ຺ທຸໂນ, ອາຍພ຺ຍໂຍ, ອພ຺ພຫິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຕິກ+ຕຍ+ຕິໍສ+ວຕາທີນ+ມາທິພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ຈ. ກຸສລຕ຺ຕິກໍ, ປີຕິຕ຺ຕິກໍ, ເຫຕຸຕ຺ຕິກໍ. ໂລກຕ຺ຕຍໍ, ໂພຘິຕ຺ຕຍໍ, ວຕ຺ຖຸຕ຺ຕຍໍ. ເອກຕ຺ຕິໍສ, ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ, ເຕຕ຺ຕິໍສ, ຈຕຸຕ຺ຕິໍສ. ສີລພ຺ພຕໍ, ສຸພ຺ພໂຕ. ສປ຺ປີຕິໂກ, ສມນ຺ນາຄໂຕ, ປຸນປ຺ປຸນໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວຕຸ+ວຏ+ທິສານ+ມນ຺ເຕ, ຍຖາ ວຕ຺ຕຕິ, ວຏ຺ຏຕິ, ທສ຺ສນໍ, ຜສ຺ໂສ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອຸ+ທຸ+ນິອຸປສຄ຺ຄ+ຕ+ຈຕຸ+ຉ+ສນ຺ຕສທ຺ທາເທສາທີຫິ ¶ ປເຣສຎ຺ຈ. ອຸກໍໂສ=ອຸກ຺ກໍໂສ, ເອວໍ ທຸກ຺ກຣໍ, ນິກ຺ກງ຺ໂຂ, ອຸຄ຺ຄຕໍ, ທຸຈ຺ຈຣິຕໍ, ນິຊ຺ຊຏໍ, ອຸຊ຺ຊຫໍ, ອຸຈ຺ຈງ຺ຄໍ, ອຸນ຺ນມຕິ, ທຸກ຺ກໂຣ, ນິທ຺ທໂຣ, ອຸນ຺ນໂຕ, ທຸປ຺ປຎ຺ໂຎ, ນິມ຺ມໂລ, ອຸຍ຺ຍຸຕ຺ໂຕ, ທຸລ຺ລໂຠ, ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ, ອຸສ຺ສາໂຫ, ນິສ຺ສາໂຣ. ຕກ຺ກໂຣ, ຕຊ຺ໂຊ, ຕນ຺ນິນ຺ໂນ, ຕປ຺ປຠໂວ, ຕມ຺ມໂຍ, ຈຕຸກ຺ກໍ, ຈຕຸທ຺ທິສໍ, ຈຕຸປ຺ປໂທ, ຈຕຸພ຺ພິຘໍ, ຈຕຸສ຺ສາລໍ, ຉກ຺ກໍ, ຉນ຺ນວຸຕິ, ຉປ຺ປທິໂກ, ຉພ຺ພສ຺ສານິ. ສກ຺ກາໂຣ, ສຄ຺ຄຸໂຓ, ສນ຺ທິຏ຺ຐິ, ສປ຺ປຸຣິໂສ, ມຫພ຺ພໂລ.

ອປທນ຺ຕອາກາຣວຊ຺ຊິຕທີຆໂຕ ຍກາຣສ຺ສ ຈ, ນິຍ຺ຍາຕິ, ສຸຍ຺ຍຕິ, ອຠິຠຸຍ຺ຍ, ວິເຈຍ຺ຍ, ວິເນຍ຺ຍ, ເຘຍ຺ຍໍ, ເນຍ຺ຍໍ, ເສຍ຺ໂຍ, ເຊຍ຺ໂຍ, ເວຍ຺ຍາກຣໂຓ. ອາກາຣວຊ຺ຊິຕນ຺ຕິ ກິໍ, ມາລາຍ, ໂທລາຍ, ສມາທາຍ.

ຉນ຺ທານຸຣກ຺ຂເຓ-ນປ຺ປຊເຫ ວຓ຺ຓພລໍ ປຸຣາຓໍ, ອຸຊ຺ຊຸຄເຕສຸ ເສຍ຺ໂຍ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ສຸຄ຺ຄຕິໍ. ສຣມ຺ຫາຕິ ກິໍ, ຎາໂຍ, ຕໍຂຓໍ. ກ຺ວຈິຕ຺ເວວ, ນິກາໂຍ, ນິທານໍ, ນິວາໂສ, ຕໂຕ, ຉສຏ຺ຐິ, ອຸປນີຍຕິ, ສູຍຕິ.

໓໕. ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິເຍສ຺ເວ+ສໍ ຕຕິຍປຐມາ

ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິເຍສຸ ປເຣສ຺ເວ+ສໍ ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍານໍ ຕພ຺ພຄ຺ເຄ ຕຕິຍປຐມາ ໂຫນ຺ຕິ ປຈ຺ຈາສຕ຺ຍາ. ວຄ຺ເຄ ຆ+ຌ+ຒ+ຘ+ຠາ ຈຕຸຕ຺ຖາ, ຂ+ຉ+ຐ+ຖ+ຜາ ທຸຕິຍາ, ຄ+ຊ+ຑ+ທ+ພາ ຕຕິຍາ, ກ+ຈ+ຏ+ຕ+ປາ ປຐມາ. ປ+ອຸ+ທຸ-ນິອາທີຫິ ປເຣສໍ ຆາທີນໍ ທ຺ວິຠາເວ ຕຕິຍປຐມາ ໂຫນ຺ຕິ. ປຄຣຕິ=ປຄ຺ຆຣຕິ, ເອວໍ ອຸຄ຺ຆຣຕິ, ນິຄ຺ໂຆໂສ, ອຸຄ຺ຆາເຏຕິ. ເອໂສວ ຕຊ຺ຌານຜໂລ, ປຐມຊ຺ຌານໍ, ອຠິຊ຺ຌາ-ຍຕິ ¶ , ອຸຊ຺ຌາຍຕິ. ທຑ຺ໂຒ, ພຸຑ຺ໂຒ. ວິທ຺ຘໍເສຕິ, ອຸທ຺ຘໍສິໂຕ, ອຸທ຺ຘາໂຣ, ນິທ຺ຘໂນ, ນິທ຺ຘຸໂຕ. ວິພ຺ຠນ຺ໂຕ, ອຸພ຺ຠນ຺ໂຕ, ສມຸພ຺ຠນ຺ໂຕ, ທຸພ຺ຠິກ຺ຂໍ, ນິພ຺ຠຍໍ, ຕພ຺ຠາໂວ, ຈຕຸພ຺ຠິ. ສທ຺ຘາ, ສທ຺ຘມ຺ໂມ. ມຫພ຺ຠຍໍ.

ຣສ຺ສສເຣຫິ ປເຣສໍ ວຄ຺ຄທຸຕິຍານໍ ທ຺ວິຠາໂວ ເຈ, ປຐມາ. ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ, ເອວໍ ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ, ອກ຺ຂໂມ, ອຠິກ຺ຂຓໍ, ອວິກ຺ເຂໂປ, ຊາຕິກ຺ເຂຕ຺ຕໍ, ຘາຕຸກ຺ໂຂໂຠ, ອາຍຸກ຺ຂໂຍ. ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ, ເອວໍ ສພ຺ພຈ຺ຉນ຺ນໍ, ວິຈ຺ຉນ຺ນໍ, ໂພຘິຈ຺ຉາຍາ, ຊມ຺ພຸຈ຺ຉາຍາ, ສມຸຈ຺ເຉໂທ. ຕຕ຺ຣ ຐິໂຕ=ຕຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ, ເອວໍ ຖລຏ຺ຐໍ, ຊລຏ຺ຐໍ, ອຏ຺ຐິຕໍ, ນິຏ຺ຐິຕໍ, ຈຕ຺ຕາຣິຏ຺ຐານານິ, ຄຣຸຏ຺ຐານິໂຍ, ສມຸຏ຺ຐິໂຕ. ສພ຺ພຕ຺ຖາເມນ, ຍສຕ຺ເຖໂຣ, ປຕ຺ຖຣຕິ, ວິຕ຺ຖາໂຣ, ອຠິຕ຺ຖຸໂຕ, ວິຕ຺ຖມ຺ຠິໂຕ, ອນຸຕ຺ຖຸນໍ. ປປ຺ໂຜເຏຕິ, ມຫປ຺ຜລໍ, ອນິປ຺ຜລໍ, ວິປ຺ຜາໂຣ, ປຣິປ຺ຜຸເຏຍ຺ຍ, ມຘຸປ຺ຜາຓິຕໍ. ອາກາຣໂຕ, ອາຂາໂຕ=ອກ຺ຂາໂຕ, ເອວໍ ຕຓ຺ຫາກ຺ຂໂຍ, ອາຓາກ຺ເຂຕ຺ຕໍ, ສຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ. ອາຉາທຍິ=ອຈ຺ຉາທຍິ, ເອວໍ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ, ນາວຏ຺ຐໍ, ອຕ຺ຖຣຕິ, ອປ຺ໂຜເຏຕິ. ກ຺ວຈິ ຕ຺ເວວ, ປຸວຂຊ຺ຊກໍ, ຕສ຺ສ ຉວິອາທີນິ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ, ຍຖາຐິຕໍ, ກມ຺ມຜລໍ, ສີລໍ ຕສ຺ສ ຌາຍິໂນ, ເຍ ຌານປ຺ປສຸຕາ ຘີຣາ, ນິຘນໍ, ມຫາຘນໍ. (ທ຺ວິຠາວສນ຺ຘິ).

ອກຣມ຺ຫ ເສ ເຕ, ໂສ ໂຂ ພ຺ຍນ຺ຕິ ກາຫິຕິ, ໂສ ຄຈ຺ຉໍ ນ ນິວຕ຺ຕຕິ, ເອໂສ ອຕ຺ໂຖ, ເອໂສ ອາໂຠໂຄ, ເອໂສ ອິທານິ ອິຕີ+ຘ ‘‘ເວ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ.

ເອໂອນໍ ວຓ຺ເຓ ກ຺ວຈິ ອ ໂຫຕິ ວາ. ອກຣມ຺ຫ ສ ເຕ, ອກຣມ຺ຫ ເສ ເຕ, ເອວໍ ສ ໂຂ ພ຺ຍນ຺ຕິ ກາຫິຕິ, ສ ຄຈ຺ຉໍ ນ ນິວຕ຺ຕຕິ, ເອສ ອຕ຺ໂຖ ¶ , ເອສ ອາໂຠໂຄ, ເອສ ອິທານິ. ວຓ຺ເຓຕິ ກິໍ, ອໂມຆວຈໂນ ຈ ໂສ, ຄນ຺ຘພ຺ພານໍ ອຘິປຕິ, ມຫາຣາຊາ ຍສສ຺ສິ ໂສຕິ. ‘‘ນ ສນ຺ຘິສມາສາ ວທ຺ຘສ຺ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຄາຖາມຊ຺ເຌ ສນ຺ຘິ ນ ໂຫຕີຕິ ‘‘ຕິວິຘສ຺ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕິມ຺ຫິ ປເຣປິ ວຓ຺ໂຓ ປໂຣ ນາມ ນ ອິຕິ. (ສຣພ຺ຍຎ຺ຊນສນ຺ຘິ).

ອຕ ຍນ຺ຕໍ, ຕຖ ຍໍ, ມທ ຍໍ, ພຸຘ ຍຕິ, ຘນ ຍໍ, ເສວ ໂຍ, ປຣ ເຍສນາ, ໂປກ຺ຂຣຓ ໂຍ ອິຕີ+ຘ –

ຕວຄ຺ຄວຣຓານໍ ຈວຄ຺ຄພຍຎາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ຍກາເຣ. ‘‘ວຄ຺ຄລເສຫິ ເຕ’’ຕິ ປຸພ຺ພຣູປໍ. ອຈ຺ຈນ຺ຕໍ, ຕຈ຺ຉໍ, ມຊ຺ຊໍ, ພຸຊ຺ຌຕິ, ຘຎ຺ຎໍ, ເສພ຺ໂພ, ປຍ຺ເຍສນາ, ໂປກ຺ຂຣຎ຺ໂຎ. ອປຸຈ຺ຈຓ຺ຑກາຍໍ, ຊຈ຺ຈນ຺ໂຘ, ຍຊ຺ເຊວໍ, ອຊ຺ຌຄມາ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ, ອຊ຺ຌຸປຄໂຕ, ອຊ຺ໂຌຄາເຫຕ຺ວາ, ທິພ຺ພໍ. ກ຺ວຈິຕ຺ເວວ, ຣຕ຺ຍາ.

ສກ ຍເຕ, ຣຸຈ ຍເຕ, ປຈ ຍເຕ, ອຏ ຍເຕ, ລຸປ ຍເຕ, ກຸປ ຍເຕ, ສລ ຍເຕ, ຜລ ຍເຕ, ທິສ ຍເຕ, ອສ ຍເຕ ອິຕີ+ຘ ‘‘ເຍ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ ວກ຺ຂມາເນສຸ ທ຺ວີສຸ.

ວຄ຺ຄລເສຫິ ປຣສ຺ສ ຍກາຣສ຺ສ ກ຺ວຈິ ເຕ ວຄ຺ຄລສາ ໂຫນ຺ຕິ. ສກ຺ກເຕ, ຣຸຈ຺ຈເຕ, ປຈ຺ຈເຕ, ອຏ຺ຏເຕ, ລຸປ຺ປເຕ, ກຸປ຺ປເຕ, ສລ຺ລເຕ, ຜລ຺ລເຕ, ທິສ຺ສເຕ, ອສ຺ສເຕ. ກ຺ວຈິຕ຺ເວວ, ກ຺ຍາຫໍ.

ຫສ຺ສ ¶ ວິປລ຺ລາໂສ ໂຫຕິ ຍກາເຣ. ມຸຍ຺ຫຕິ, ຄຸຍ຺ຫຕິ.

ພຫຸ ອາພາໂຘ ອິຕີ+ຘ ອຸສ຺ສວກາເຣ ‘‘ຫສ຺ສ ວິປລ຺ລາໂສ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ.

ຫສ຺ສ ວິປລ຺ລາໂສ ໂຫຕິ ວາ ວກາເຣ. ພວ຺ຫາພາໂຘ. ວາຕ຺ເວວ, ພຫ຺ວາພາໂຘ.

ຕຖນຣານໍ ຏຐຓລາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ທຸກ຺ກຕໍ=ທຸກ຺ກຏໍ, ເອວໍ ສຸກຏໍ, ປຕ຺ຖໂຏ, ປຕໂຏ, ອຸທ຺ຘໂຏ, ວິສໂຏ. ອຏ຺ຐກຖາ. ປຓິຘານໍ, ປຓິປາໂຕ, ປຓາໂມ, ປຓີຕໍ, ປຣິຓໂຕ, ປຣິຓາໂມ, ທຸຓ຺ຓໂຍ, ນິຓ຺ຓໂຍ, ໂອຓໂຕ. ປຣິປນ຺ໂນ=ປລິປນ຺ໂນ, ເອວໍ ປລິໂພໂຘ, ປລ຺ລງ຺ກໍ, ຕລຸໂນ, ມຫາສາໂລ, ມາລຸໂຕ, ສຸຂຸມາໂລ. (ພ຺ຍຎ຺ຊນສນ຺ຘິ).

ຈກ຺ຂຸ ອຸທປາທິ, ອກ຺ຂິ ຣຸຊຕິ, ປຸຣິມ ຊາຕິ, ອຓຸ ຖູລານິ, ກຕ຺ຕພ຺ພ ກຸສລໍ ພຫຸໍ, ຕ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕາ, ຕຕ ສຠາວໂຕ ອິຕີ+ຘ ‘‘ເວ’’ຕິ ວຕ຺ຕເຕ ຍາວ ‘‘ມຍທາ ສເຣ’’ຕິ.

ນິຄ຺ຄຫີຕາຄໂມ ໂຫຕິ ວາ ກ຺ວຈິ. ສາມຕ຺ຖິເຍນາ+ຄໂມວ, ສ ຈ ຣສ຺ສສຣສ຺ເສວ ໂຫຕິ… ຕສ຺ສ ຣສ຺ສສຣານຸຄຕຕ຺ຕາ. ຐານີນ+ມາລິງ຺ຆິຍ ຄຈ຺ຉຕິ ປວຕ຺ຕຕີຕິ ອາຄໂມ. ຈກ຺ຂຸໍ ອຸທປາທິ, ອກ຺ຂິໍ ¶ ຣຸຊຕິ, ປຸຣິມໍ ຊາຕິ, ອຓຸໍ ຖູລານິ, ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກຸສລໍ ພຫຸໍ, ຕໍສມ຺ປຍຸຕ຺ຕາ, ຕໍຕໍສຠາວໂຕ. ວາຄ຺ຄຫເຓນ ຈກ຺ຂຸ ອຸທປາທິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອວໍສິໂຣ, ຍາວຎ຺ຈິທໍຕິອາທິ ນິຈ຺ຈໍ… ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສຕ຺ຕາ ວາຘິກາຣສ຺ສ, ວວຕ຺ຖິຕສ຺ສ ລກ຺ຂຓສ຺ສາ+ນຸໂຣເຘນ ລກ຺ຂເຓ ປວຕ຺ຕິຕາ ວິຠາສາ ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສາ. ວາສທ຺ໂທ ຫິ ອຕ຺ຖທ຺ວເຍ ວຕ຺ຕເຕ ກຕ຺ຖຈິ ວິກປ຺ເປ, ກຕ຺ຖຈິ ຍຖາວວຕ຺ຖິຕຣູປປຣິຄ຺ຄເຫຕິ. ຍທາ ປຈ຺ຉິເມ, ຕທາ ນິຈ຺ຈ+ມນິຈ຺ຈ+ມສນ຺ຕຎ຺ຈ ວິຘິໍ ທີເປຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ກ຺ວຈິສທ຺ທສ຺ສາ+ນຸວຕ຺ຕນາ ເຕເນວາ+ສນ຺ຕວິຘິ ສິທ຺ໂຘຕິ ວາສທ຺ເທນິ+ຕຣທ຺ວຍໍ. ກ຺ວຈິ ຕ຺ເວວ, ນ ຫິ ເອເຕຫິ, ອິຘ ເຈວ.

ສໍ ຣມ຺ໂຠ, ສໍ ຣຕ຺ໂຕ, ສໍ ຣາໂຄ, ຕາສໍ ອຫໍ ສນ຺ຕິເກ, ເອວໍ ອຍໍ, ປຸໍ ລິງ຺ຄໍ, ກິໍ ອຫໍ, ຕສ຺ສ ອທາສິໍ ອຫໍ ອິຕີ+ຘ ‘‘ນິຄ຺ຄຫີຕາ’’ຘິກາໂຣ ອາ ‘‘ມຍທາ ສເຣ’’ຕິ.

ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ ວາ ກ຺ວຈິ. ທີເຆ ສາຣມ຺ໂຠ ສໍຣມ຺ໂຠ, ສາຣຕ຺ໂຕ ສໍຣຕ຺ໂຕ, ສາຣາໂຄ ສໍຣາໂຄ, ປຸພ຺ພສ຺ສຣໂລເປ ຕາສາຫໍ ສນ຺ຕິເກ, ເອວາຍໍ, ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ປຸໍລິງ຺ຄໍ, ກ຺ຍາຫໍ, ຕສ຺ສ ອທາສຫໍ. ປຏິສລ຺ລາໂນ, ສລ຺ເລໂຂ, ປາຕຸກາໂມ, ຄນ຺ຕຸມໂນ, ອຣິຍສຈ຺ຈານ ທສ຺ສນໍ, ເອຕໍ ພຸທ຺ຘານ ສາສນໍ, ອວິສາຫາໂຣ, ຈິຣປ຺ປວາສິນ຺ຕິອາທີສຸ ນິຈ຺ຈໍ. ກ຺ວຈີຕິ ກິໍ, ເອວ+ມຍໍ, ກິ+ມຫໍ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລ+ມຸຕ຺ຕມໍ.

ກຕໍ ອິຕິ, ອຠິນນ຺ທຸໍ ອິຕິ, ອຸຕ຺ຕຕ຺ຕໍ ອິວ, ຈກ຺ກໍ ອິວ, ກລິໍອິວ, ຫລໍ ອິທານິ, ກິໍ ອິທານິ, ຕ຺ວໍ ອສິ, ອິທໍ ອປິ, ອຸຕ຺ຕຣິໍ ອປິ, ທາຕຸໍ ອປິ, ສທິສໍ ເອວ ອິຕີ+ຘ –

ນິຄ຺ຄຫີຕມ຺ຫາ ¶ ປຣສຣສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ ວາ ກ຺ວຈິ. ກຕນ຺ຕິ, ອຠິນນ຺ທຸນ຺ຕິ, ອຸຕ຺ຕຕ຺ຕໍວ, ຈກ຺ກໍວ, ກລິໍວ, ຫລໍທານິ, ກິໍທານິ, ຕ຺ວໍສິ, ອິທມ຺ປິ, ອຸຕ຺ຕຣິມ຺ປິ, ທາຕຸມ຺ປິ, ສທິສໍວ. ວາຕິ ກິໍ, ກຕໍອິຕິ, ກິມິຕິ, ທາຕຸມປິ, ສທິສໍ ເອວ.

ປຸປ຺ຜໍ ອສ຺ສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເອວໍ ອສ຺ສ ເຕ ອາສວາ ອິຕີ+ຘ ປຣສ຺ສຣໂລເປ –

ອພ຺ຍວຫິຕານໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນານໍ ເອກຕ຺ຣ ຐິຕິ ສໍໂຍໂຄ, ຕສ຺ມິໍ ສໍໂຍເຄ ໂຍ ອາທິຠູຕາວຍໂວ, ຕສ຺ສ ວາ ກ຺ວຈິ ໂລໂປ ໂຫຕີຕິອາທິພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ໂລໂປ. ປຸປ຺ຜໍສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເອວໍສ ເຕ ອາສວາ. ຕິຓ຺ຓໍ ສໍໂຍຄານໍ ວິສເຍ ອຄ຺ຍາຄາຣໍ, ວຸຕ຺ຍສ຺ສ ອິຕິ ໂຫຕິ.

ຕໍ ກໂຣຕິ, ຕໍ ຂຓໍ, ສໍ ຄໂຕ, ຕໍ ຆຕໍ, ຘມ຺ມໍ ຈເຣ, ຕໍ ຉນ຺ນໍ, ຕໍ ຊາຕໍ, ຕໍ ຌານໍ, ຕໍ ຎາຓໍ, ຕໍ ຐານໍ, ຕໍ ຑຫຕິ, ຕໍ ຕໂນຕິ, ຕໍ ຖິຣໍ, ຕໍ ທານໍ, ຕໍ ຘນໍ, ຕໍ ນິຈ຺ຈຸຕໍ, ຕໍ ປຕ຺ໂຕ, ຕໍ ຜລໍ, ເຕສໍ ໂພໂຘ, ສໍ ຠູໂຕ, ຕໍ ມິຕ຺ຕໍ, ກິໍ ກໂຕ, ທາຕຸໍ ຄໂຕ ອິຕີ+ຘ –

ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂຂ ວຄ຺ເຄ ວຄ຺ຄນ຺ໂຕ ວາ ໂຫຕີຕິ ນິມິຕ຺ຕານຸສ຺ສຣານໍ ປຈ຺ຈາສຕ຺ຍາ ຕພ຺ພຄ຺ຄປຎ຺ຈໂມ ໂຫຕິ. ປຈ຺ຈາສຕ຺ຕິ ນາມ ຐານໂຕ ອາສນ຺ນຕາ ຄຸຓໂຕ ວາ, ຄຸຓໂຕຕິ ວຓ຺ຓສຎ຺ຎາທິຄຸຓໂຕ. ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ¶ ອນຸສຣີຍຕີຕິ ປຈ຺ຉາ ກຕ຺ວາ ສຣີຍຕີຕິ ອນຸສ຺ສໂຣຕິປິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕງ຺ກໂຣຕິ=ຕໍ ກໂຣຕິ, ເອວໍ ຕງ຺ຂຓໍ, ສງ຺ຄໂຕ, ຕງ຺ຆຕໍ. ຘມ຺ມຎ຺ຈເຣ, ຕຎ຺ຉນ຺ນໍ, ຕຎ຺ຊາຕໍ, ຕຎ຺ຌານໍ, ຕຎ຺ຎາຓໍ. ຕຓ຺ຐານໍ, ຕຓ຺ຑຫຕິ. ຕນ຺ຕໂນຕິ, ຕນ຺ຖິຣໍ, ຕນ຺ທານໍ, ຕນ຺ຘນໍ, ຕນ຺ນິຈ຺ຈຸຕໍ, ຕມ຺ປຕ຺ໂຕ, ຕມ຺ຜລໍ, ເຕສມ຺ໂມໂຘ, ສມ຺ຠູໂຕ, ຕມ຺ມິຕ຺ຕໍ. ກິງ຺ກໂຕ, ທາຕຸງ຺ຄໂຕ, ຕຓ຺ຫງ຺ກໂຣ, ຣຓຎ຺ຊໂຫ, ສຓ຺ຐິໂຕ, ຊຸຕິນ຺ຘໂຣ, ສມ຺ມໂຕຕິອາທີສຸ ນິຈ຺ຈໍ.

ອານນ຺ຕຣິກໍ ຍ+ມາຫຸ, ຍໍ ຍເທວ, ປຈ຺ຈຕ຺ຕໍ ເອວ, ຕໍ ຫິອິຕີ+ຘ –

ຍ+ເອວ+ຫິສທ຺ເທສຸ ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ວາ ໂຎ ໂຫຕິ. ‘‘ວຄ຺ຄລເສຫິ ເຕ’’ຕິ ຍສ຺ສ ຎກາໂຣ. ອານນ຺ຕຣິກຎ຺ຎ+ມາຫຸ=ອານນ຺ຕຣິກໍ ຍ+ມາຫຸ, ຍຎ຺ຎເທວ=ຍໍຍເທວ, ຎສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຈ຺ຈຕ຺ຕຎ຺ເຎວ, ປຈ຺ຈຕ຺ຕໍ ເອວ, ຕຎ຺ຫິ, ຕຎ຺ຫິ. ‘‘ອພ຺ຍຠິຈາຣິນາ ພ຺ຍຠິຈາຣີ ນິຍມ຺ຍເຕ’’ຕິ ຎາຍາ ເອວສທ຺ທສຫຈຣິຍາ ‘‘ຍ’’ ອິຕິ ສພ຺ພາທິຍສທ຺ທສ຺ເສວ ຄຫຓໍ.

ສໍໂຍໂຄ, ສໍໂຍຊນໍ, ສໍຍໂຕ, ສໍຍາຈິກາຍ ອິຕີ+ຘ –

ສໍສທ຺ທສ຺ສ ຍໍ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ, ຕສ຺ສ ວາ ໂຎ ໂຫຕິ ຍກາເຣ. ສຎ຺ໂຎໂຄ=ສໍໂຍໂຄ, ເອວໍ ສໍໂຍຊນໍ, ສຎ຺ຎໂຕ, ສຎ຺ຎາຈິກາຍ. ອິຘ ຍກາຣມຕ຺ໂຕວ ຄຍ຺ຫເຕ. ສໍສ຺ສາຕິ ກິໍ, ເອຕໍ ໂຍຊນໍ, ຕໍ ຍານໍ, ຕໍ ສຣຓໍ ຍນ຺ຕິ.

ຕໍ ¶ ເອວ, ຕໍ ອຫໍ ພ຺ຣູມິ, ຍໍ ອາຫຸ, ຘນໍ ເອວ, ກິໍ ເອຕໍ, ນິນ຺ທິຕຸໍ ອຣຫຕິ, ຕໍ ອິທໍ, ຍໍ ອນິຈ຺ຈໍ, ຕໍ ອນຕ຺ຕາ, ເອຕໍ ອໂວຈ, ເອຕໍ ເອວ ອິຕີ+ຘ –

ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ມ ຍ ທາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ສເຣ ກ຺ວຈິ. ຕເມວ ຕໍ ເອວ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ=ຕໍ ອຫໍ ພ຺ຣູມິ, ຍມາຫຸ, ຘນເມວ, ກິເມຕໍ, ນິນ຺ທິຕຸມຣຫຕິ. ຕຍິທໍ. ຍທນິຈ຺ຈໍ, ຕທນຕ຺ຕາ, ເອຕທໂວຈ, ເອຕເທວ. ‘‘ມຍທາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ພຸທ຺ຘມ ສຣຓມ ອິຈ຺ຈາທິ ຠວຕິ.

ຕທມິນາທີນິ ນິປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ‘‘ຍ+ທລກ຺ຂຓິກໍ, ຕໍ ນິປາຕນາ’’ຕິ ຎາຍາ ລກ຺ຂຓນ຺ຕເຣນ ອວິຫິຕາ ເທສ+ໂລປາ+ຄມ+ວິປລ຺ລາສາ, ສພ຺ພຕ຺ຖ ອິມິນາວ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ອິທຎ຺ຈ ປເຣສໍ ປິໂສທຣາທິມິວ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຜຸສິຕໍ=ຊລພິນ຺ທຸ, ຜຸສິຕ+ມຸທຣ+ມສ຺ສ ປິໂສທຣໍ. ອິສ຺ສ ອກາເຣ ຕໍ ອິມິນາ=ຕທມິນາ, ສກິໍ ອາຄາມີ=ສກທາຄາມີ, ຘສ຺ສ ທກາເຣ ເອກໍ ອິຘ ອຫໍ=ເອກ+ມິທາ+ຫໍ, ວິຘສ຺ສ ວິທາເທໂສ ສໍວິຘາຍ ອວຫາໂຣ=ສໍວິທາວຫາໂຣ, ວາຣິສທ຺ທສ຺ສ ວກາເຣ, ຫສ຺ສ ລກາເຣ ຈ ກເຕ ວາຣິວາຫໂກ=ວລາຫໂກ, ຊີວນສ຺ສ ຊີອາເທໂສ, ຊີວນສ຺ສ ມຸໂຕ=ຊີມູໂຕ. ຉວສ຺ສ ສຸອາເທເສ, ສຍນສ຺ສ ສານາເທເສ ຈ ກເຕ ຉວສ຺ສ ສຍນໍ=ສຸສານໍ. ອຸທ຺ຘສ຺ສ ອຸທຸອາເທເສ, ຂສ຺ສ ຂລອາເທເສ ຈ ‘‘ສຣມ຺ຫາ ທ຺ເວ’’ຕິ ທ຺ວິຕ຺ຕາທິມ຺ຫິ ຈ ກເຕ ອຸທ຺ຘໍ ຂໍ ອສ຺ສ ອຸທຸກ຺ຂລໍ. ປິສິຕສ຺ສ ປິອາເທເສ, ອສສ຺ສ ສາຈາເທເສ ຈ ກເຕ ປິສິຕາໂສ=ປິສາໂຈ.

ມຫີສທ຺ທສ຺ສ ¶ ມຍູອາເທເສ, ຣວຕິສ຺ສ ຣາເທເສ ຈ ກເຕ ມຫິຍໍ ຣວຕີຕິ ມຍູໂຣ. ເອວ+ມຎ຺ເຎປິ ປໂຍຄໂຕ+ນຸຄນ຺ຕພ຺ພາ. ເອຕ຺ຖ ຈ –

ຕ+ທຸຈ຺ຈເຕ ປຎ຺ຈວິຘໍ ນິຣຸຕ຺ຕໍຕິ.

ຍຖາ ທ຺ວາເຣ ນິຍຸຕ຺ໂຕ=ໂທວາຣິໂກຕິ ໂອກອາຄໂມ. ຫິໍສສທ຺ທສ຺ສ ສີໂຫຕິ ວິປລ຺ລາໂສ. ນິຊໂກ=ນິຍໂກຕິ ວິກາໂຣ. ເມຫນສ຺ສ ຂສ຺ສ ມາລາ ເມຂລາຕິ ວຓ຺ຓໂລໂປ, ຫ+ນ+ມກາຣານໍ ໂລໂປ. ມຍູໂຣຕິ ອຕ຺ເຖ ຣວຕິສ຺ສ ອຕິສ຺ສຍໂຍໂຄຕິ.

ຍຖຣິວ ຕຖຣິເວຕິ ນິປາຕາວ. ‘‘ຊຣຄ຺ຄວາ ວິຈິນ຺ເຕສຸໍ, ວຣ+ມ຺ຫາກໍ ຠຸສາມິເວ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ອິວສທ຺ໂທ ເອວກາຣຕ຺ໂຖ. ນິຄ຺ຄຫີຕສນ຺ຘິ.

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ສນ຺ຘິກຓ຺ໂຑ ປຐໂມ.

ອຖ ¶ ນາມານິ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ. ຕໍ ອຕ຺ຖາຠິມຸຂໍ ນມນໂຕ, ອຕ຺ຕນາ ຈ+ຕ຺ຖສ຺ສ ນາມນໂຕ ນາມໍ, ທພ຺ພາຠິຘານໍ. ຕໍ ທຸວິຘໍ ສລິງ຺ຄາ+ລິງ຺ຄໂຕ, ອນ຺ວຕ຺ຖຣຸຬ຺ຫິໂຕ ຈ, ຕິວິຘໍ ປຸມິ+ຕ຺ຖິ+ນປຸໍສກລິງ຺ຄໂຕ, ຣຸກ຺ໂຂ, ລຕາ, ວນນ຺ຕິ. ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ສາມຎ຺ຎ+ຄຸຓ+ກ຺ຣິຍາ+ຍທິຈ຺ຉານາມໂຕ, ຣຸກ຺ໂຂ, ນີໂລ, ປາຈໂກ, ສິຣິວຑ຺ໂຒຕິ. ອຏ຺ຐວິຘໍ ອວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓຸ+ວຓ຺ໂຓ+ກາຣ+ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕປກຕິເຠທໂຕ, ເອຕ຺ຖ ກິໍສທ຺ໂທ ນິຄ຺ຄຫີຕນ຺ໂຕ. ປຈ຺ຈຍາ ປຐມໍ ກຣີຍຕີຕິ ປກຕິ, ສທ຺ໂທ, ຘາຕຸ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ສລິງ຺ເຄສຸ ຕາວ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ປຸລ຺ລິງ຺ຄາ ສຸຄຕສທ຺ທາ ສຕ຺ຕ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ປຣາ ໂຍຊີຍນ຺ເຕ. ສຸຄຕອິຕິ ຐິເຕ –

໑. ທ຺ເວ ທ຺ເວ+ກາເນເກສຸ ນາມສ຺ມາ ສິໂຍ ອໍໂຍ ນາ ຫິ ສ ນໍ ສ຺ມາ ຫິ ສ ນໍ ສ຺ມິໍ ສຸ

ເອເຕສໍ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ ເອກາເນກຕ຺ເຖສຸ ວຕ຺ຕມານໂຕ ນາມສ຺ມາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຍໂຕ ອິເມ ສຕ຺ຕ ທຸກາ ໂຫນ຺ຕິ, ‘‘ອຕ຺ຖວນ຺ຕ+ມຘາຕຸກ+ມປຈ຺ຈຍໍ ປາຏິປທິກໍ ກິຕກ+ຕທ຺ຘິຕ+ສມາສາ ເຈ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຕໍ ນາມໍ ປາຏິປທິກໍ ນາມ. ເກຈິ ສກຕ຺ຖ+ທພ຺ພ+ລິງ຺ຄ+ສງ຺ຂ຺ຍາ+ກມ຺ມາທິປຎ຺ຈກໍ ປາຏິປທິກນ຺ຕິ ວທນ຺ຕິ. ເຕເນ+ຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ສກຕ຺ຖ+ທພ຺ພ+ລິງ຺ຄານິ, ສທ຺ທຕ຺ຖ+ມພ຺ຣວຸໍ ປເຣ;

ສງ຺ຂ຺ຍາ+ກມ຺ມາທິການນ຺ຕຸ, ວິຠຕ຺ຕິ ວາຈກາ ມຕາ.

ສກຕ຺ຖ+ທພ຺ພ+ລິງ຺ຄານິ, ສງ຺ຂ຺ຍາ+ກມ຺ມາທິປຎ຺ຈກໍ;

ສທ຺ທຕ຺ຖ+ມພ຺ຣວຸໍ ເກຈິ, ວິຠຕ຺ຕິ ປນ ໂຊຕກາຕິ ຈ.

ຕໂຕ ¶ ເອກມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ເອກວຈນໍ ພຫຸມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ພຫຸວຈນຎ຺ຈາຕິ ອນິຍເມນ ປສງ຺ເຄ ‘‘ນາມສ຺ມາ’’ຕິ ອຘິກາໂຣ.

ນາມສ຺ສາ+ຠິເຘຍ຺ຍມຕ຺ເຕ ປຐມາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕີຕິ ວຕ຺ຕິຈ຺ຉາວສາ ປຐມາເຍ+ກວຈນພຫຸວຈນານິ. ສິ ໂຍອິຕິ ປຐມາ. ສິສ຺ສິ+ກາຣສ຺ສາ+ນຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອປ຺ປໂຍໂຄ. ປໂຍຊນໍ ‘‘ກິ+ມໍສິສູ’’ຕິ ສໍເກໂຕ, ຕຖາ ອໍວຈນສ຺ສາ+ກາຣສ຺ສ. ເອຕ຺ຖ ຕຖາຕິ ວຸຕ຺ຕສ຺ສາຕິເທໂສ ອຎ຺ຎທີຍຘມ຺ມານ+ມຎ຺ຎຕ຺ຖປາປນ+ມຕິເທໂສ. ເອກມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ປຐເມກວຈນໍ ສິ.

ອໂຕຕິ ວຕ຺ຕເຕ, ອໂຕຕິ ນາມວິເສສນຕ຺ຕາ ‘‘ວິຘິພ຺ພິເສສນນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ປຣິຠາສໂຕ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ວິຘິ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ສິສ຺ສ ໂອ ໂຫຕິ. ປຸພ຺ພສຣໂລເປ ສຸຄໂຕ ຕິຏ຺ຐຕິ. ພຫຸມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ພຫຸວຈນໍ ໂຍ. ເອວໍ ອຸປຣິປິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ປຐມາທຸຕິຍາໂຍນໍ ຏາເຏ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຏກາຣານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ‘‘ຏານຸພນ຺ຘາ+ເນກວຓ຺ຓາ ສພ຺ພສ຺ສາ’’ຕິ ສພ຺ພາເທໂສ. ສຸຄຕາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ.

ອາມນ຺ຕຓາຘິເກ ¶ ອຕ຺ຖມຕ຺ເຕ ປຐມາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕີຕິ ເອກສ຺ມິໍ ເອກວຈນໍ ສິ.

ນາມສ຺ມາ ຄ+ສີນໍ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ໂຠ ສຸຄຕ ຈິຣໍ ຕິຏ຺ຐ.

ອອິອຸອິຈ຺ເຈເຕສໍ ວາ ທີໂຆ ໂຫຕິ ເຄ ປເຣ ຕິລິງ຺ເຄ+ຕິ ທີເຆ ໂຠ ສຸຄຕ ສຸຄຕາ ຈິຣໍ ຕິຏ຺ຐ. ສກ຺ກເຕ ສຸຄຕາຕິ ທີຆໍ ທູຣາລປເນເຍວິ+ຈ຺ຉນ຺ຕິ, ສມີປາລປເນປິ ທສ຺ສນໂຕ ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ພຫຸວຈເນ ໂຍສ຺ສ ຏາ, ສຸຄຕາ ຈິຣໍ ຕິຏ຺ຐຖ.

ຕສ຺ມິໍ ກມ຺ມກາຣເກ ທຸຕິຍາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ອໍໂຍອິຕິ ທຸຕິຍາ. ເອຕ຺ຖ ທຸຕິຍາຕຕິຍາທິຠາໂວ ວິຠຕ຺ຕິສຸຕ຺ເຕ ສິໂຍ ອິຕິ ປຐມາວິຠຕ຺ຍາທີນິ+ມຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ, ຕໍ ຕໍ ອຸປາທາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ທຸຕິເຍກວຈນໍ ອໍ, ອກາຣສ຺ສາ+ປໂຍໂຄ. ສຸຄຕໍ ປສ຺ສ. ທຸຕິຍາພຫຸວຈນໍ ໂຍ, ຕສ຺ສ ເຏ, ສຸຄເຕ ປສ຺ສ.

ຕສ຺ມິໍ ¶ ກຕ຺ຕຣິ ກຣເຓ ຈ ກາຣເກ ຕຕິຍາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ນາ+ຫິອິຕິ ຕຕິຍາວິຠຕ຺ຕິ. ຕຕິຍາເອກວຈນໍ ນາ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ປຣສ຺ສ ນາວຈນສ຺ສ ເອນາເທໂສ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ສຸຄເຕນ ກຕໍ.

ອກາຣນ຺ຕສ຺ສ ສຸຫິສ຺ເວ+ໂຫຕິ. ສຸຄເຕຫິ.

ນາມສ຺ມາ ປເຣສໍ ສ຺ມາຫິສ຺ມິໍນໍ ມ຺ຫາຠິມ຺ຫິ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍຕິ ຫິສ຺ສ ຠິອາເທເສ ສຸຄເຕຠິ. ກຣເຓ ສຸຄເຕນ ໂລໂກ ປຸຎ຺ຎໍ ກໂຣຕິ, ສຸຄເຕຫິ ສຸຄເຕຫິ ວາ.

ຕສ຺ມິໍ ສມ຺ປທານກາຣເກ ຈຕຸຕ຺ຖີ ສິຍາ. ສ+ນໍອິຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີ. ຈຕຸຕ຺ເຖ+ກວຈນໍ ສ. ວິຠຕ຺ຕິສຸຕ຺ເຕ ສ຺ສ+ນໍຕິ ທີຆປາເຐນ ສຸຄຕສ຺ສາຕິ ສິທ຺ເຘປິ ‘‘ຌລາ ສສ຺ສ ໂນ’’ ຕ຺ຍາທິກາຣິຍສຸຕ຺ເຕສຸ ສ຺ສສ຺ສາຕິ ອກ຺ຂຣຄາຣວຕາ ໂຫຕີຕິ ລາຆວຕ຺ຖ+ມິທ+ມາຣທ຺ຘໍ –

ນາມສ຺ມາ ¶ ປຣສ຺ສ ສສ຺ສ ສຸຎາຄໂມ ໂຫຕິ. ສ ຈ ‘‘ຉຏ຺ຐິຍາ’’ຕິ ວຕ຺ຕມາເນ –

ຉຏ຺ຐີນິທ຺ທິຏ຺ຐສ຺ສ ຎານຸພນ຺ຘ+ການຸພນ຺ຘາ ອາທ຺ຍນ຺ຕາໂຫນ຺ຕີຕິ ອາທ຺ຍວຍໂວ. ອຸກາໂຣ ອຸຈ຺ຈາຣຓຕ຺ໂຖ, ຎ຺ຎກາໂຣ ອສ຺ມິໍ ສຸຕ຺ເຕ ສໍເກຕຕ຺ໂຖ. ສຸຄຕສ຺ສ ທານໍ ເທຕິ.

ພຫຸລາຘິກາຣໍ ກປ຺ປທຸມມິວ ມຎ຺ຎນ຺ຕິ ສທ຺ທິກາ. ຕຎ຺ຈ –

ກ຺ວຈິ ປວຕ຺ຕ຺ຍ+ປວຕ຺ຕິ, ກ຺ວຈ+ຎ຺ຎໍ ກ຺ວຈິ ວາ ກ຺ວຈິ;

ສິຍາ ພຫຸລສທ຺ເທນ, ວິຘິ ສພ຺ໂພ ຍຖາຄມໍຕິ –

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ປຣສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ຖິຍາ ສສ຺ສ ອາໂຍ ໂຫຕິ ວາ ພຫຸລໍ. ສຸຄຕາຍ. ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຕາທຕ຺ເຖເຍວາ+ຍ+ມາໂຍ ທິສ຺ສຕີຕິ ອິໂຕ ປຣໍ ໂນ+ທາຫຣີຍເຕ. ຈຕຸຕ຺ຖີພຫຸວຈນໍ ນໍ,

ນາມສ຺ສ ¶ ທີໂຆ ໂຫຕິ ສຸນໍຫິສຸ. ສຸຄຕານໍ.

ເອຕສ຺ມາ ອວຘິກາຣກາ ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ສ຺ມາ+ຫິອິຕິ ປຎ຺ຈມີ. ປຎ຺ຈມ຺ເຍກວຈນໍ ສ຺ມາ,

‘‘ອໂຕ’’ ‘‘ຏາເຏ’’ ‘‘ເວ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ປເຣສໍ ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍນໍ ຏາ+ເຏ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ສຸຄຕາ ອເປຫິ ສຸຄຕມ຺ຫາ ສຸຄຕສ຺ມາ ວາ. ປຎ຺ຈມີພຫຸວຈນຎ຺ຫິ, ສຸຄເຕຠິ ສຸຄເຕຫິ.

ກາຣເກຫິ ອຎ຺ໂຎ ສມ຺ພນ຺ໂຘ, ຕຕ຺ຣ ຉຏ຺ຐີວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ສ+ນໍອິຕິ ຉຏ຺ຐີ, ຉຏ຺ເຐກວຈນໍ ສ, ສຸຄຕສ຺ສ ວິຫາໂຣ, ຉຏ຺ຐີພຫຸວຈນໍ ນໍ, ສຸຄຕານໍ.

ອາຘາຣກາຣເກ ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ສ຺ມິໍ+ສຸອິຕິ ສຕ຺ຕມີ. ສຕ຺ຕມ຺ເຍກວຈນໍ ສ຺ມິໍ, ສຸຄເຕ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ ສຸຄຕມ຺ຫິ ສຸຄຕສ຺ມິໍ ວາ. ສຕ຺ຕມີພຫຸວຈນໍ ສຸ, ‘‘ສຸ+ຫິສ຺ວ+ສ຺ເສ’’ຕິ ເອ, ສຸຄເຕສຸ.

ສຸຄໂຕ, ສຸຄຕາ. ໂຠ ສຸຄຕ, ໂຠ ສຸຄຕາ, ຠວນ຺ໂຕ ສຸຄຕາ. ສຸຄຕໍ, ສຸຄເຕ. ສຸຄເຕນ, ສຸຄເຕຠິ ¶ , ສຸຄເຕຫິ. ກຣເຓ ສຸຄເຕນ, ສຸຄເຕຠິ, ສຸຄເຕຫິ. ສຸຄຕສ຺ສ, ສຸຄຕາຍ, ສຸຄຕານໍ. ສຸຄຕາ, ສຸຄຕມ຺ຫາ, ສຸຄຕສ຺ມາ, ສຸຄເຕຠິ, ສຸຄເຕຫິ. ສຸຄຕສ຺ສ, ສຸຄຕານໍ. ສຸຄເຕ, ສຸຄຕມ຺ຫິ, ສຸຄຕສ຺ມິໍ, ສຸຄເຕສຸ.

ສຸຄໂຕ ສຸຄໂຕ. ສຸຄຕໍ ນມຕິ. ສຸຄເຕນ ກໂຕ. ສຸຄເຕນ ຊິໂຕ. ສຸຄຕສ຺ສ ທເທ. ສຸຄຕາ ວິຄໂຕ. ສຸຄຕສ຺ສ ສຸໂຕ. ສຸຄເຕ ຣມເຕ. ເອວໍ –

ຄນ຺ຘພ຺ພ+ກິນ຺ນຣ+ມນຸສ຺ສ+ປິສາຈ+ເປຕາ;

ມາຕງ຺ຄ+ຊງ຺ຄມ+ຕຸຣງ຺ຄ+ວຣາຫ+ສີຫາ,

ພ຺ຍຄ຺ຆ+ຈ຺ຉ+ກຈ຺ຉປ+ຕຣຈ຺ຉ+ມິຄ+ສ຺ສ+ໂສຓາ.

ຫິນ຺ຕາລ+ຕາລ+ວກຸລ+ຊ຺ຊຸນ+ກິໍສຸກາ ຈ;

ມນ຺ທາຣ+ກຸນ຺ທ+ປຸຈິມນ຺ທ+ກຣຎ຺ຊ+ຣຸກ຺ຂາ,

ເຎຍ຺ຍາ ມຍູຣ+ສກຸຓ+ຓ຺ຑຊ+ໂກຎ຺ຈ+ຫໍສາ.

ສຸຄຕສທ຺ໂທວ, ຍໂຕ ສພ຺ໂພ ສທ຺ໂທ, ນ ສທ຺ທຕາລິຕຕ຺ໂຖວ, ອຖ ໂຂ ສໍໂຍຄາທິວເສນປິ ອຕ຺ຖໍ ວທນ຺ຕິ. ເຕເນ+ຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ສໍໂຍຄາ ວິປ຺ປໂຍຄາ ຈ, ສາຫຈຣິຍາ+ວິໂຣຘໂຕ;

ອຕ຺ຖາ ປກຣຓາ ລິງ຺ຄາ, ສທ຺ທນ຺ຕຣສມີປໂຕ.

ສາມຕ຺ຖ຺ໂຍ+ຈິຕ຺ຣ+ເທເສຫິ ¶ , ກາລ+ພ຺ຍຕ຺ຕາ+ນຸຣູປໂຕ;

ອຸປຈາຣ+ກາກຸເຠທ, ສມ຺ພນ຺ເຘຫຸ+ປລກ຺ຂຓາ.

ວຈນາ ຈ ຕທງ຺ຄຕ຺ຕາ, ປຘານຕ຺ຕາຕິອາທິຫິ;

ສທ຺ທ+ຕ຺ຖາ ປວິຠຊ຺ຊນ຺ເຕ, ນ ສທ຺ທາເທວ ເກວລາຕິ.

ເອຕ຺ຖ ສໍໂຍຄໂຕ ຕາວ, ‘‘ສກິໂສຣາ ເຘນຸ ທີຍຕູ’’ຕິ, ກິໂສໂຣ ອສ຺ສໂປຕໂກ, ຕໍສໍໂຍຄໂຕ ວຬວາ ເອວ ປຕີຍເຕ.

ວິປ຺ປໂຍຄໂຕ – ‘‘ອກິໂສຣາ ອານີຍຕູ’’ຕິ ຕປ຺ປຏິເສຘາ ວຬວາ ເອວ ປຕີຍເຕ.

ສຫຈຣຓໂຕ – ‘‘ຣາມ+ລກ຺ຂຓ’’ອິຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ສຫຈຣເຓນ ຣາໂມຕິ ທາສຣຖິ ເອວ ຣາໂມ, ນ ອຎ຺ຎາຠິຘາໂນ ຊາມທຄນ຺ຍາທິ. ລກ຺ຂໂຓປິ ໂສມິຕ຺ຕິ ເອວ, ນ ຕຸ ໂຍ ໂກຈິ ລກ຺ຂໂຓ.

ວິໂຣຘໂຕ – ‘‘ຣາມ+ຊ຺ຊຸນາ’’ ອິຕິ ຠຄ຺ຄໂວ ສຫສ຺ສພາຫຸ ຈ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວິຣຸທ຺ຘາຕິ ເຕ ເອວ ປຕີຍນ຺ເຕ, ນ ທາສຣຖິ ສພ຺ຍສາຈິ ຈ.

ອຕ຺ຖໂຕ – ‘‘ສິນ຺ຘວ+ມານຍ, ປວິສາມິ ຣຓງ຺ຄຓ’’ມິຕິ ຣຓງ຺ຄຓປເວໂສ ວາຫນວິເສເສນ ໂຫຕີຕິ ອຕ຺ຖໂຕ ຕຸຣງ຺ຄປຕີຕິ, ນ ຕຸ ລວຓວິເສສໍ.

ປກຣຓໂຕ-ໂຠຊນວິຘິມ຺ຫິ ອຸປສງ຺ຂຣິຍມາເນ ‘‘ສິນ຺ຘວ+ມານເຍ’’ຕິ, ອຕ຺ຣ ຫິ ສທ຺ທນ຺ຕຣສ຺ສາ+ຠາເວປິ ໂຠຊໂນປກຣຓສມວາຍ+ມາໂລກິຕຠາວໂຕ ລວເຓ ປຏິປຕ຺ຕິ, ຕາທິໂສ ຫິ ປຕ຺ຖາໂວຕິ.

ລິງ຺ຄໂຕ ¶ – ‘‘ເທວທຕ຺ຕໍ ປຐມ+ມຸປເວສຍ ສມາຣາຘິຕຄຸຣຸໍ’’ຕິ, ອຕ຺ຣ ສມາຣາຘິຕຄຸຣຸຕ຺ເຕນ ລິງ຺ເຄນ ຕສ຺ສ ພາຫຸສ຺ສຈ຺ຈ+ມວຄມ຺ຍເຕ, ນ ຕຸ ໂຍ ໂກຈິ ເທວຄຸໂຓ.

ສນ຺ນິຘານໂຕ – ‘‘ອຊ຺ຊຸໂນ ກຕວີຣິໂຍຕິ’’ ປຕີຍເຕ, ໂນ ອກຕວີຣິໂຍ ອຊ຺ຊຸໂນຕິ.

ສາມຕ຺ຖິຍໂຕ – ‘‘ອນຸທຣາ ກຎ຺ຎາ’’ຕິ ອຸທເຣ ອສຕິ ກຎ຺ຎາ ເອວ ນຕ຺ຖີຕິ ຕສ຺ສາ ກິສາງ຺ຄິຍາ ມຊ຺ຌປເທໂສຕິ ປຕີຍເຕ.

ໂອຈິຕ຺ຣໂຕ – ‘‘ຣາມສທິໂສ+ຍໍ’’ ອິຕິ, ອຕ຺ຣ ຫິ ຣາໂມ ປຍຸຕ຺ຕທາສຣຖິສ຺ມິໍ ຠິຍ຺ໂຍ ສາຘາຣໂຓ ປຣິຈໂຍຕິ ທາສຣຖິ ເອວ ປຕີຍເຕ, ນ ຠຄ຺ຄວຣາໂມ.

ເທສໂຕ – ‘‘ໂປຏ຺ຐປາ’’ ອິຕິ ກິສ຺ມິຎ຺ຈິ ເທເສ ປສໍສາວຈນໍ. ກິສ຺ມິຎ຺ຈິ ອກ຺ໂກສວຈນໍ.

ກາລໂຕ – ‘‘ປເຈ’’ຕິ ທກ຺ຂິຓາປເຖ ກຕ຺ຖຈິ ປຸພ຺ພຓ຺ເຫ ຍາຄຸປາເກ, ສາຍຓ຺ເຫ ຕຸ ໂອທນປາເກ.

ພ຺ຍຕ຺ຕິໂຕ – ‘‘ຄາມສ຺ສ ອທ຺ຘ’’ ມິຕິ ສມຠາເຄ, ນປຸໍສກຕ຺ຕາ. ‘‘ຄາມສ຺ສ ອທ຺ໂຘ’’ຕິ ປຸມຕ຺ເຕນ ຕຸ ອສມຠາເຄ.

ອນຸຣູປໂຕ – ‘‘ນຣປຕິ ສາຘຸ ຣກ຺ຂຕິ ໂຄມຓ຺ຑລ’’ມິຕິ ມຫີມຓ຺ຑລປາລນໍ ຣາຊິໂນ+ນຸຣູປ+ມິຕິ ມຫີມຓ຺ຑລປາລເນວ ປຕີຕິ, ນ ຕຸ ໂຄຍູຖຣກ຺ຂເນ.

ອຸປຈາຣໂຕ – ອຕໍສຠາເວ ຕໍສຠາວາໂຣປນ+ມຸປຈາໂຣ, ສ ຈ ຕທຏ຺ໂຐ, ຕທ຺ຘມ຺ໂມ, ຕໍສຫຈຣິໂຍ, ຕໍສມີໂປຕິ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ¶ , ຕຕ຺ຖ ຍຖາກ຺ກມໍ ມຎ຺ຈາ ອຸກ຺ໂກສນ຺ຕິ, ອຄ຺ຄິ ມາຓໂວ, ຍຏ຺ຐິໍ ປເວສຍ, ຄງ຺ຄາຍໍ ວໂຊຕິ.

ກາກຸໂຕ-ກາກຸສທ຺ໂທ ອິຕ຺ຖິຍໍ, ສ ຈ ວິກາຣ+ໂສກ+ຠີຕິ+ຘນິຣູເປສຸ ທິສ຺ສຕິ, ວຕ຺ຕຸ ກາຍວິກາຣາ ກຖຎ຺ຈິ ຕໍ ອກຕວາອປິ ເກນຈິ ອຎ຺ເຎນ ‘‘ກິໍ ຕ຺ວໍ ຕໍ ອກາສິ ‘‘ອິຕິ ປຸຏ຺ໂຐ ໂກເປນ ຠມຸເຠທາ ‘‘ອຫໍ ກຕວາ ອມ຺ຫີ’’ຕິ ກເຖຕິ, ຕສ຺ສ ຠມຸເຠທກ຺ຣິຍາ ອກ຺ຣິຍາປຏິຎ຺ຎໍ ສູຈຍຕິ.

ສມ຺ພນ຺ຘ ໂຕ – ‘‘ມາຕຣິ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ, ປິຕຣິ ສຸສ຺ສູຍິຕພ຺ພໍ’’ ອິຕິ, ອຕ຺ຣ ຫິ ສມາຕຣິ ສປິຕຣີຕິ ສມ຺ພນ຺ຘິສທ຺ທາຠາເວປິ ສາ ມາຕາ ໂສ ປິຕາ ຈ ອສ຺ສ ປຸຕ຺ຕສ຺ສາຕິ ປຕີຍເຕ.

ອຸປລກ຺ຂຓໂຕ – ‘‘ກາເກຫິ ຣກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ທຘີ’’ຕິ ກາກສທ຺ໂທ ສພ຺ເພສ+ມຸປຆາຕການໍ ສາມຎ຺ຎໍ ອຸປລກ຺ເຂຕີຕິ ສຸນຂາທິສພ຺ເພຫິປິ ນິວາຣີຍເຕ.

ວຈນໂຕ – ‘‘ທາຣາ’’ອິຕິ ທາຣສທ຺ໂທ ກລຕ຺ເຕ ພຫຸວຈນນ຺ໂຕ, ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ອນິຍຕວຈໂນ.

ຕທງ຺ຄຕ຺ຕາ – ‘‘ສຊ຺ຊິຕໍ ໂຠຊນ’’ມິຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຕປ຺ປຣິກ຺ຂາຣຕ຺ຕາ ຕທຸປກຣຓ ອາສນ, ປາຕິ, ພ຺ຍຎ຺ຊນາທີນໍ ສມ຺ປາທນມ຺ປິ ປຕີຍເຕ.

ປຘານຠາວໂຕ – ‘‘ນິຄ຺ຄຈ຺ຉຕິ ອວນິນາໂຖ’’ຕິ ຣຎ຺ໂຎ ນິຄ຺ຄມເນນ ຕທຸປຊີວີນມ຺ປິ ນິຄ຺ຄມນໍ ວິຎ຺ຎາຍຕິ.

ເນຍ຺ຍນີຕຕ຺ຖສຸຕ຺ເຕສຸ ¶ , ເຎຍ຺ຍໍ ສທ຺ທຕ຺ຖມຕ຺ຕກໍ;

ເນ+ຕ຺ຖ ວຕ຺ຕພ຺ພອຕ຺ເຖນ, ສຸຕ຺ຕໍ ນີຕຕ຺ຖກໍ ຠເວຕິ.

ເອວ+ມຎ຺ເຎສມ຺ປິ ອກາຣນ຺ຕານໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄານໍ ສທ຺ທານໍ ຣູປນໂຍ ກ຺ຣິຍາ+ຠິສມ຺ພນ຺ໂຘ ຈ. ສຸຄຕສທ຺ທໂຕ ຍສ຺ສ ສທ຺ທສ຺ສ ວິເສໂສ ອຕ຺ຖິ, ຕໍ ວກ຺ຂາມ. ອິໂຕ ປຣໍ ຉຏ຺ຐິຍາ ຈຕຸຕ຺ຖີສມຕ຺ຕາ ປຎ຺ຈມີພຫຸວຈນສ຺ສ ຈ ຕຕິຍາພຫຸວຈເນນ ສມຕ຺ຕາ ນ ຕາ ທສ຺ສິຍນ຺ເຕ.

ຄຸມ຺ພ ສິ, ‘‘ອໂຕ’’ ‘‘ສິສ຺ສາ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ປຣສ຺ສ ສິສ຺ສ ເອ ໂຫຕິ ວາ ກ຺ວຈິ. ຄຸມ຺ເພ ຄຸມ຺ໂພ, ຄຸມ຺ພາ. ໂຠ ຄຸມ຺ພ ຄຸມ຺ພາ, ຠວນ຺ໂຕ ຄຸມ຺ພາ ອິຈ຺ຈາທິ ສຸຄຕສມໍ. ເອວໍ ຜຸສ຺ສິຕຄ຺ເຄ ຜຸສ຺ສິຕຄ຺ໂຄ, ວຕ຺ຕພ຺ເພ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ ອິຈ຺ຈາທິ. ສິສ຺ໂສ+ກາຣສ຺ສ ນິຈ຺ຈຕ຺ຕາ ກຕ຺ຖຈິ ປກ຺ເຂ ເອກາຣຕ຺ຕ+ມິທ+ມາຣທ຺ຘນ຺ຕິ ສິສ຺ໂສ+ກາຣປກ຺ເຂ ເອວ ຠວຕີຕິ ‘‘ອໍ ນປຸໍສເກ’’ຕິ ອ+ມາເທເສນ ເອກາຣສ຺ສ ນປຸໍສກວິສເຍ ພາຘິຕຕ຺ຕາ ‘‘ພຫຸລໍ’’ ວິຘານາ ນປຸໍສເກປິ ສຸເຂ ທຸກ຺ເຂຕິ ກ຺ວຈິ ໂຫເຕວ.

ອກາຣນ຺ເຕຫິ ເອກຈ຺ຈາທີຫິ ໂຍນໍ ເຏ ໂຫຕິ. ເອກຈ຺ໂຈ, ເອກຈ຺ເຈ. ໂຠ ເອກຈ຺ຈ ເອກຈ຺ຈາ, ເອກຈ຺ເຈ. ເອກຈ຺ຈໍ, ເອກຈ຺ເຈ. ເອວໍ ເອສ+ສ+ປຐມສທ຺ທານໍ.

ໂກໂຘ ¶ , ໂກຘາ. ໂຠ ໂກຘ ໂກຘາ, ໂກຘາ. ໂກຘໍ, ໂກເຘ.

ໂກຘາທີຫິ ນາສ຺ສ ສາ ໂຫຕິ ວາ. ໂກຘສາ ໂກເຘນ. ອຕ຺ຖສາ ອຕ຺ເຖນ. ‘‘ເຍ ອຸຕ຺ຕມຕ຺ຖານິ ຕຍິ ລຠິມ຺ຫາ’’ຕິ ອຕ຺ຖສທ຺ໂທ ນປຸໍສກລິງ຺ໂຄປິ ທິສ຺ສຕິ.

ທິວາທີຫິ ນາເມຫິ ສ຺ມິໂນ ຏິ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ທິວິ, ເອວໍ ຠຸວິ. ເອຕ຺ຖຏິມ຺ຫິ ນິຈ຺ຈໍ ວກາຣາຄໂມ ຣສ຺ໂສ ຈ. ເອຕ຺ຖ ຠູສທ຺ໂທ ວຘູສທ຺ທສມໍ.

໑໔໔. ມນາທີຫິ ສ຺ມິໍ+ສໍ+ນາ+ສ຺ມານໍ ສິ+ໂສ+ໂອ+ສາ+ສາ

ມນາທີຫິ ສ຺ມິ+ມາທີນໍ ສິ+ໂສ+ໂອ+ສາ+ສາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ມໂນ, ມນາ. ໂຠ ມນ ມນາ, ມນາ. ມໂນ, ມນໍ, ມເນ. ມນສາ ມເນນ, ມເນຫິ ມເນຠິ. ມນໂສ ມນສ຺ສ, ມນານໍ. ມນສາ ມນາ ມນມ຺ຫາ ມນສ຺ມາ, ມເນຫິ ມເນຠິ. ມນສິ ມນມ຺ຫິ ມນສ຺ມິໍ, ມເນສຸ.

ຣູປສິທ຺ຘິຍໍ ອຫ+ຣຫສທ຺ທາ ມນາທີສຸ ປຐິຕາ. ອຫສ຺ສ ອາປາທິຕ຺ຕາ ຣໂຫຕິ ນິປາຕຕ຺ຕາ ຣຫສີຕິ ວິຠຕ຺ຍນ຺ຕປຏິຣູປກນິປາຕຕ຺ຕາ ອິຘ ນ ຄຫິຕາ.

ຄຈ຺ຉນ຺ຕ ສິ, ‘‘ສິສ຺ສ’’ ‘‘ເວ’’ຕິ ຈ ວຕ຺ຕເຕ. ປຣໂຕ ຠິຍ຺ໂຍ ນານຸວຕ຺ຕຍິສ຺ສາມ, ວຸຕ຺ຕິຍາ ເອວ ອນຸວຕ຺ຕສ຺ສ ຄມ຺ຍມານຕ຺ຕາ.

ສິມ຺ຫິ ນ຺ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ອໍ ໂຫຕິ ວາ. ‘‘ສຸຕານຸມິເຕສຸ ສຸຕສມ຺ພນ຺ໂຘວ ພລວາ’’ຕິ ຎາຍາ ‘‘ນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ສຸຕຕ຺ຕາ ນ຺ຕສ຺ເສວ ອໍ, ນ ຕທນ຺ຕສ຺ສ ອນຸມິຕສ຺ສ ສທ຺ທສ຺ສ. ເອວ+ມຸປຣິປິ ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ ອາເທສວິຘານຏ຺ຐາເນສຸ. ‘‘ຄສິນໍ’’ຕິ ສິໂລໂປ. ຄຈ຺ຉໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ.

໒໑໕. ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ ນ຺ໂຕ ໂຍມ຺ຫິ ປຐເມ

ປຐເມ ໂຍມ຺ຫິ ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ນ຺ໂຕອິຈ຺ຈາເທໂສ ໂຫຕິ ວາ. ສ ຈ ພຫຸລາຘິກາຣາ ປຸເມວ, ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ.

ເຄ ປເຣ ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຏ+ຏາ+ອໍອິຈ຺ຈາເທສາ ນິຈ຺ຈໍ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລໍ. ໂຠ ຄຈ຺ຉ ຄຈ຺ຉາ ຄຈ຺ຉໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ.

ອໍເສສຸ ¶ ນ຺ຕປຈ຺ຈຍສ຺ສ ຏ ໂຫຕິ ວາ ນ຺ຕຸສ຺ສ ຈ. ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສາ+ຍໍ. ຄຈ຺ຉໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ.

໒໑໗. ໂຕ+ຕາ+ຕິ+ຕາ ສ+ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍ ນາສຸ

ສ+ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍ+ນາສຸ ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ໂຕ+ຕາ+ຕິ+ຕາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຄຈ຺ຉຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕນ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕຫິ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕຠິ. ຄຈ຺ຉໂຕ ຄຈ຺ຉສ຺ສ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ.

ນໍມ຺ຫິ ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຕໍ ວາ ໂຫຕິ. ຄຈ຺ຉຕໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕານໍ. ຄຈ຺ຉຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕມ຺ຫາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ມາ. ຄຈ຺ຉຕິ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕມ຺ຫິ ຄຈ຺ຉນ຺ຖສ຺ມິໍ, ຈ຺ເຉນ຺ເຕສຸ.

ເອວໍ ມຫໍ ຈຣໍ ຕິຏ຺ຐໍ, ທທໍ ຠຸຎ຺ຊໍ ສຸຓໍ ປຈໍ;

ຊຍໍ ຊີຣໍ ວຈໍ ປີຍໍ, ສຣໍ ກຸພ຺ພໍ ຊປໍ ວຊໍ.

ນິຍມສຸຕ຺ຕ+ມິທໍ. ຠູຘາຕຸໂຕ ນ຺ຕສ຺ສ ອໍ ໂຫຕິ ສິມ຺ຫິ ນິຈ຺ຈໍ ປຸນພ຺ພິຘານາ. ຠວໍ.

ຠວນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ໂຠນ຺ຕາເທໂສ ວາ ໂຫຕິ ຄ+ໂຍ+ນາ+ເສ. ນ຺ໂຕອາເທໂສ, ໂຠນ຺ໂຕ ໂຠນ຺ຕາ ຠວນ຺ໂຕ ຠວນ຺ຕາ. ເຄ ¶ ປນ ໂຠ ໂຠນ຺ຕ ໂຠນ຺ຕາ ຠວ ຠວາ ຠວໍ, ໂຠນ຺ໂຕ ໂຠນ຺ຕາ ຠວນ຺ໂຕ ຠວນ຺ຕາ. ໂຠນ຺ຕາເທສປກ຺ເຂ ຏ+ຏາ+ອໍອາເທສາ ພຫຸລາຘິກາຣາ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ຠວໍ ຠວນ຺ຕໍ, ໂຠນ຺ເຕ ຠວນ຺ເຕ. ໂຠຕາ ໂຠນ຺ເຕນ ຠວຕາ ຠວນ຺ເຕນ, ຠວນ຺ເຕຫິ ຠວນ຺ເຕຠິ. ໂຠໂຕ ໂຠນ຺ຕສ຺ສ ຠວໂຕ ຠວສ຺ສ ຠວນ຺ຕສ຺ສ, ຠວຕໍ ຠວນ຺ຕານໍ. ຠວຕາ ອິຈ຺ຈາທິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສມໍ.

ໂຠອິຕິ ອາມນ຺ຕເຓ ນິປາໂຕ, ‘‘ກຸໂຕ ນຸ ອາຄຈ຺ຉຖ ໂຠ ຕໂຍ ຊນາ’’ຕິ ພຫຸວຈເນປິ ທສ຺ສນໂຕ. ເອວໍ ຠນ຺ເຕຕິ. ຠທ຺ເທຕິ ຠທ຺ທສທ຺ທນ຺ຕເຣນ ສິທ຺ຘໍ. ຠທ຺ທນ຺ຕອິຕິ ທສ຺ສ ທ຺ວິຠາເວນ.

ສໍ ສນ຺ໂຕ, ສນ຺ໂຕ ສນ຺ຕາ. ໂຠ ສ ສາ ສໍ, ສນ຺ໂຕ ສນ຺ຕາ. ສໍ ສນ຺ຕໍ ‘‘ສໍໂຍຄາທິໂລໂປຕິ ນສ຺ສ ໂລເປ ‘‘ຍໍ ຍຎ຺ຫິ ຣາຊ ຠຊຕິ, ສນ຺ຕໍ ວາ ຍທິ ວາ ອສໍ’’, ສນ຺ເຕ. ສຕາ ສນ຺ເຕນ.

ສນ຺ຕສທ຺ທສ຺ສ ສພ ຠວຕິ ຠກາເຣ. ສພ຺ຠິ ສນ຺ເຕຫິ. ນິຈ຺ຈຕ຺ຕາ ສນ຺ເຕຠີຕິ ນ ໂຫຕິ. ສໂຕ ສສ຺ສ ສນ຺ຕສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສມໍ.

ສິມ຺ຫິ ມຫນ຺ຕາ+ຣຫນ຺ຕານໍ ນ຺ຕສ຺ສ ຏາ ວາ ໂຫຕິ. ມຫາ ມຫໍ ມຫນ຺ໂຕ, ມຫນ຺ໂຕ ມຫນ຺ຕາ. ອຣຫາ ອຣຫໍ, ອຣຫນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ຕາ ອິຈ຺ຈາທິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສມໍ.

ຣາຊາທີຫິ ¶ ຍຸວາທີຫິ ຈ ປຣສ຺ສ ສິສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ. ອສ຺ມາ,

ຣາຊາທີຫິ ຍຸວາທີຫິ ຈ ໂຍນ+ມາໂນ ວາ ໂຫຕິ. ອສ຺ມາໂນ ອສ຺ມາ. ໂຠ ອສ຺ມ ອສ຺ມາ, ອສ຺ມາໂນ ອສ຺ມາ.

ຣາຊາທີນໍ ຍຸວາທີນຎ຺ຈ ອານງ ໂຫຕິ ວາ ອໍມ຺ຫິ. ອສ຺ມານໍ ອສ຺ມໍ, ອສ຺ມາໂນ ອສ຺ເມ.

ກມ຺ມາທິໂຕ ນາວຈນສ຺ສ ເອໂນ ວາ ໂຫຕິ. ອສ຺ເມນ ອສ຺ມນາ, ອສ຺ເມຫິ ອສ຺ເມຠິ. ອສ຺ມສ຺ສ, ອສ຺ມານໍ. ອສ຺ມາ ອສ຺ມມ຺ຫາ ອສ຺ມສ຺ມາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ກມ຺ມາທິໂຕ ສ຺ມິໂນ ນິ ໂຫຕິ ວາ. ອສ຺ມນິ ອສ຺ເມ ອສ຺ມມ຺ຫິ ອສ຺ມສ຺ມິໍ, ອສ຺ເມສຸ. ກມ຺ມ ຈມ຺ມ ເວສ຺ມ ຠສ຺ມ ພ຺ຣຫ຺ມ ອຕ຺ຕ ອາຕຸມ ຆມ຺ມ ມຸທ຺ຘອິຕິ ກມ຺ມາທໂຍ. ມຸທ຺ຘ ຄຓ຺ຑິວຘນ຺ວ ອຓິມ ລຆິມາທໂຍ ອສ຺ມສມາ. ຣາຊ ພ຺ຣຫ຺ມ ສຂ ອຕ຺ຕ ອາຕຸມ ຄຓ຺ຑິວຘນ຺ວ ອສ຺ມ ອຓິມ ລຆິມາທໂຍ ຣາຊາທໂຍ.

‘‘ຘມ຺ໂມ ວາ+ຎ຺ຎຕ຺ເຖ’’ຕິ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ຣາຊາທີສຸ ປຏ຺ຐິຕຕ຺ຕາ ທຬຘມ຺ໂມ ທຬຘມ຺ມາຕິ ວາ ໂຫຕິ. ຍຸວ ສາ ສຸວາ ມຆວ ປຸມ ¶ ວຕ຺ຕຫາຕິ ຍຸວາທໂຍ. ຣາຊາ, ຣາຊາໂນ ຣາຊາ. ໂຠຣາຊ ຣາຊາ, ຣາຊາໂນ ຣາຊາ. ຣາຊານໍ ຣາຊໍ, ຣາຊາໂນ ຣາເຊ.

‘‘ສພ຺ພທຕ຺ເຕນ ຣາຊິນາ’’ຕິ ປາຐມ຺ປຕິ ອິທ+ມາຣທ຺ຘໍ. ຣາຊສ຺ສິ ວາ ໂຫຕິ ນາມ຺ຫິ. ຣາຊິນາ.

ນາ+ສ຺ມາສຸ ຣາຊສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ຣຎ຺ຎາ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ອເນກວຓ຺ຓຕ຺ຕາ ສພ຺ພສ຺ສ. ຣຎ຺ຎາ.

ຣາຊສ຺ສ ອູ ໂຫຕິ ວາ ສຸ+ນໍ+ຫິສຸ. ‘‘ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕສ຺ສາຕິ ອນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ. ຣາຊູຫິ ຣາເຊຫິ ຣາຊູຠິ ຣາເຊຠິ.

ເສ ຣາຊສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ເອເຕ ອາເທສາ ໂຫນ຺ຕິ. ຣຎ຺ໂຎ ຣຎ຺ຎສ຺ສ ຣາຊິໂນ, ຣາຊູນໍ.

ນໍມ຺ຫິ ຣາຊສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ຣຎ຺ຎໍ ວາ ໂຫຕິ. ຣຎ຺ຎໍ. ຣຎ຺ຎາ, ຣາຊູຫິ ຣາເຊຫິ ຣາຊູຠິ ຣາເຊຠິ.

ສ຺ມິມ຺ຫິ ຣາຊສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ຣຎ຺ເຎ+ຣາຊິນິ ໂຫນ຺ຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ຣຎ຺ເຎ ຣາຊິນິ, ຣາຊູສຸ ຣາເຊສຸ.

ອິຕິ ¶ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ຣາຊສ຺ສ ນາ+ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍສຸ ຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ວາ ໂຫຕິ. ກາສິຣຎ຺ຎາ ກາສິຣາຊິນາ ກາສິຣາເຊນ, ກາສິຣາຊູຠິ ກາສິຣາເຊຠິ ກາສິຣາຊູຫິ ກາສິຣາເຊຫິ. ກາສິຣຎ຺ໂຎ ກາສິຣຎ຺ຎສ຺ສ ກາສິຣາຊິໂນ ກາສິຣາຊສ຺ສ. ກາສິຣຎ຺ຎາ ກາສິຣາຊສ຺ມາ. ກາສິຣາຊູນໍ ກາສິຣາຊານໍ. ກາສິຣຎ຺ເຎ ກາສິຣາຊິນິ ກາສິຣາເຊ ກາສິຣາຊມ຺ຫິ ກາສິຣາຊສ຺ມິໍ, ກາສິຣາຊູສຸ ກາສິຣາເຊສຸ.

ອທ຺ຘາ, ອທ຺ຘາໂນ ອທ຺ຘາ. ໂຠ ອທ຺ຘ ອທ຺ຘາ, ອທ຺ຘາໂນ ອທ຺ຘາ. ອທ຺ຘານໍ ອທ຺ຘໍ, ອທ຺ຘາໂນ ອທ຺ເຘ.

໑໙໒. ປຸມ+ກມ຺ມ+ຖາມ+ທ຺ຘານໍ ສ+ສ຺ມາສຸ ຈ

ປຸມາທີນ+ມຸ ໂຫຕິ ວາ ສ+ສ຺ມາສຸ ນາມ຺ຫິ ເຈ+ຕິ ອຸຕ຺ເຕ ອທ຺ຘຸນາ, ກມ຺ມາທິຕ຺ຕາ ‘‘ນາສ຺ເສ+ໂນ’’ຕິ ວາ ເອໂນ, ອທ຺ເຘນ ອທ຺ຘນາ, ອທ຺ເຘຫິ ອທ຺ເຘຠິ. ເສ ອຸກາເຣ ຈ –

ນາມໍ ປາຏິປທິກໍ, ຕສ຺ສ ອນ຺ເຕ ວຕ຺ຕມານາ ອິວຓ຺ຓຸວຓ຺ຓາ ຌລສຎ຺ຎາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ອິ ຈ ອຸ ຈ ອິຍຸ, ອິຍຸ ຈ ເຕ ວຓ຺ຓາ ເຈຕິ ອິຍຸວຓ຺ຓາ, ‘‘ທ຺ວນ຺ທນ຺ເຕ ສູຍມານໍ ປຈ຺ເຈກ+ມຠິສມ຺ພນ຺ຘິຍ ເຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ວຓ຺ຓສທ຺ທໍ ປຈ຺ເຈກ+ມຠິສມ຺ພນ຺ຘິຍ ‘‘ອິວຓ຺ຓຸວຓ຺ຓາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ຌລໂຕ ສສ຺ສ ໂນ ວາ ໂຫຕິ. ອທ຺ຘຸໂນ ອທ຺ຘຸສ຺ສ ອທ຺ຘສ຺ສ, ອທ຺ຘານໍ.

ຌລໂຕ ¶ ສ຺ມາສ຺ສ ນາ ໂຫຕິ ວາ, ອທ຺ຘຸນາ ອທ຺ຘຸມ຺ຫາ ອທ຺ຘຸສ຺ມາ ອທ຺ຘາ ອທ຺ຘມ຺ຫາ ອທ຺ຘສ຺ມາ. ‘‘ກມ຺ມາທິໂຕ’’ຕິ ສ຺ມິໂນ ນິ, ອທ຺ຘນິ ອທ຺ເຘ ອທ຺ຘມ຺ຫິ ອທ຺ຘສ຺ມິໍ, ອທ຺ເຘສຸ. ອທ຺ຘສທ຺ໂທ ເຈ+ຕ຺ຖກາລ+ທ຺ຘານວາຈິ, ນ ຠາຄວາຈີ.

ອຕ຺ຕາ, ອຕ຺ຕາໂນ ອິຈ຺ຈາທິ ຍາວ ທຸຕິຍາ ຣາຊາວ, ກມ຺ມາທິຕ຺ຕາ ເອເນ ອຕ຺ເຕນ ອຕ຺ຕນາ.

ອຕ຺ຕ+ອາຕຸມານໍ ສຸ+ຫິສຸ ນກາຄໂມ ໂຫຕິ. ‘‘ຎການຸພນ຺ຘາ+ທ຺ຍນ຺ຕາ’’ຕິ ປຣິຠາສໂຕ ກກາໂຣ ອນ຺ຕາວຍວຕ຺ໂຖ, ອຕ຺ຕເນຫິ ອຕ຺ເຖຫິ ອຕ຺ຕເນຠິ ອຕ຺ເຕຠິ.

ອຕ຺ຕ+ອາຕຸເມຫິ ສສ຺ສ ໂນ ວາ ໂຫຕິ. ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຕສ຺ສ, ອຕ຺ຕານໍ.

ພ຺ຣຫ຺ມາ ອຕ຺ຕ+ອາຕຸເມຫິ ຈ ປຣສ຺ສ ສ຺ມາສ຺ສ ນາ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ອຕ຺ຕນາ. ສ຺ມິມ຺ຫິ ກມ຺ມາທິຕ຺ຕາ ນິ, ອຕ຺ຕນິ ອຕ຺ເຕ ອຕ຺ຕມ຺ຫິ ອຕ຺ຕສ຺ມິໍ, ອຕ຺ຕເນສຸ ອຕ຺ເຕສຸ. ອາຕຸມາ ອຕ຺ຕາວ.

ພ຺ຣຫ຺ມາ, ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ ພ຺ຣຫ຺ມາ, ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສຸ ວາ’’ຕິ ສຸຕ຺ເຕ ‘‘ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສູ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ອາໂນມ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສ ອຸ, ປຣສ຺ສຣໂລເປ ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນຕິປິ ສິຊ຺ຌຕິ. ອຍຎ຺ຈ ພ຺ຣຫ຺ມສໍຍຸຕ຺ເຕ ທິສ຺ສຕິ. ພ຺ຣຫ຺ມາ ເຄ-

ອາກຕິຄໂຓ+ຍໍ ¶ , ອາກຕີຕິ ຊາຕິ, ຊາຕິປຘານຄໂຓຕ຺ຍ+ຕ຺ໂຖ. ຆສຎ຺ຎໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມ+ກຕ຺ຕຸ+ອິສິ+ສຂາທີຫິ ຈ ຄສ຺ເສ+ວາ ໂຫຕິ. ໂຠ ພ຺ຣຫ຺ເມ ພ຺ຣຫ຺ມາ, ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ ພ຺ຣຫ຺ມາ. ພ຺ຣຫ຺ມານໍ ພ຺ຣຫ຺ມໍ, ພ຺ຣຫ຺ມາໂນ ພ຺ຣຫ຺ເມ.

ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສຸ ໂຫຕິ ນາມ຺ຫິ ນິຈ຺ຈໍ. ພ຺ຣຫ຺ມຸນາ, ພ຺ຣຫ຺ເມຫິ ພ຺ຣຫ຺ເມຠິ.

ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສຸ ວາ ໂຫຕິ ສ+ນໍສຸ. ‘‘ຌລາ ສສ຺ສ ໂນ’’ຕິ ໂນ. ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຸສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສ, ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ພ຺ຣຫ຺ມານໍ. ‘‘ສ຺ມາສ຺ສ ນາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ເຈ’’ຕິ ສ຺ມາສ຺ສ ນາ, ອຸກາເຣ ພ຺ຣຫ຺ມຸນາ. ‘‘ອມ຺ພ຺ວາທີຫິ’’ຕິ ສ຺ມິໂນ ນິ, ອິມສ຺ສ ອາກຕິຄຓຕ຺ຕາ ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສ ກມ຺ມາທິຕ຺ເຕປິ ເອຕ຺ຖ ວຸຕ຺ຕາ. ພ຺ຣຫ຺ມນິ ພ຺ຣຫ຺ເມ ພ຺ຣຫ຺ມມ຺ຫິ ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ມິໍ, ພ຺ຣຫ຺ເມສຸ.

ສຂໂຕ ໂຍນ+ມາໂຍ ໂນ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ອາໂນ ຈ. ສຂາໂຍ ສຂາໂນ.

ສຂສ຺ສ ອິ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ ໂນ+ນາ+ເສສຸ. ສຂິໂນ.

ສຂສ຺ສ ວາ ອາຣງ ໂຫຕິ ໂຍ+ສ຺ວໍ+ຫິສຸ ສ຺ມາ+ນໍສຸຈ.

ອາຣວາເທສໂຕ ¶ ປເຣສໍ ໂຍນໍ ໂຏ ໂຫຕິ. ສຂາໂຣ ສຂາ. ເຄ ຕຸ ‘‘ຆ+ພ຺ຣຫ຺ມາທິເຕ’’ຕິ ເອ, ສເຂ ສຂ ສຂາ. ພຫຸວຈນໍ ປຐມາ ວິຍ. ອໍມ຺ຫິ ‘‘ວາ+ມ຺ຫາ+ນງ’’ຕິ ອານງ, ສຂານໍ ສຂາຣໍ ສຂໍ, ສຂາໂຍ ສຂາໂນ ສຂິໂນ.

ອາຣວາເທສມ຺ຫາ ໂຍນໍ ໂຏ ເຏ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍຕິ ເຏ. ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ‘‘ອາຣງສ຺ມາ’’ຕິ ໂຏ. ສຂາເຣ ສຂາໂຣ ສເຂ. ໂຏຄ຺ຄຫຓໍ ລາຆວຕ຺ຖໍ. ສຂິນາ, ສຂາເຣຫິ ສເຂຫິ. ‘‘ຌລາ ສສ຺ສ ໂນ’’ຕິ ຌໂຕ ສສ຺ສ ໂນ, ສຂິໂນ ສຂິສ຺ສ, ສຂາຣານໍ.

ສຂສ຺ສ ວາ ອິ ໂຫຕິ ສ຺ມາ+ນໍສຸ. ສຂີນໍ ສຂານໍ.

ອາຣວາເທສມ຺ຫາ ນາ+ສ຺ມານໍ ຏາ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ສຂາຣາ, ພຫຸລາຘິກາຣາ ສຂາຣສ຺ມາ. ‘‘ນາ ສ຺ມາສ຺ສາ’’ຕິ ນາ, ສຂິນາ ສຂິສ຺ມາ ສຂາ ສຂມ຺ຫາ ສຂສ຺ມາ.

ສຂໂຕ ສ຺ມິໂນ ເຏ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ສເຂ, ສຂາເຣສຸ ສເຂສຸ. ສຂິ ສຂີຕິ ອິຕ຺ຖິຍໍເຍວ ປໂຍໂຄ ທິສ຺ສຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ນທາທິໂຕ ງີ’’ຕິ ວີມ຺ຫິ ອາລປນຕ຺ຕາ ວາ ຣສ຺ໂສ.

ຍຸວາທີຫິ ໂຍນໍ ໂນ+ເນ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ‘‘ໂຍນ+ມາໂນ’’ຕິ ອາໂນມ຺ຫິ ສິທ຺ເຘປິ ‘‘ທຸຕິຍສ຺ສ ເນ’’ຕິ ຄນ຺ຖຄາຣໂວ ໂຫຕີຕິ ຍຖາກ຺ກມໍປຕິ ລາຆວຕ຺ຖໍ ໂນຄ຺ຄຫຓໍ.

ໂນ+ນາ+ເນສຸ ຍຸວາທີນ+ມາ ໂຫຕິ. ຍຸວາໂນ ຍຸວາ. ໂຠ ຍຸວ ຍຸວາ, ຍຸວາໂນ ຍຸວາ. ຍຸວານໍ ຍຸວໍ, ຍຸວາໂນ ຍຸວາເນ ຍຸເວ. ຍຸວານາ.

ສຸ+ຫິສຸ ຍຸວາທີນ+ມານງ ໂຫຕິ. ຍຸວາເນຫິ ຍຸວາເນຠິ.

ຍຸວາ ສສ຺ສ ວາ ອິໂນ ໂຫຕິ. ຍຸວິໂນ ຍຸວສ຺ສ, ຍຸວານໍ.

ຍຸວາທຫິ ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍນໍ ນາ+ເນ ນິຈ຺ຈໍ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຍຸວານາ, ຍຸວາເນຫິ ຍຸວາເນຠິ. ຍຸວາເນ, ຍຸວາເນສຸ. ມຆວ+ປຸມ+ວຕ຺ຕຫສທ຺ທາ ຍຸວສທ຺ທສມາ. ອຍໍ ວິເສໂສ –

ປຸມສທ຺ທໂຕ ຄສ຺ສ ອໍ ວາ ໂຫຕິ. ປຸມໍ ປຸມ ປຸມາ, ປຸມາໂນ ປຸມາ. ປຸມານໍ ປຸມໍ, ປຸມາໂນ ປຸມາເນ ປຸເມ.

ປຸມສ຺ສາ ¶ ໂຫຕິ ນາມ຺ຫິ. ປຸມານາ. ‘‘ລກ຺ຂຓິກປຏິປໂທຕ຺ເຕສຸ ປຏິປໂທຕ຺ຕສ຺ເສວ ຄຫຓໍ, ນ ລກ຺ຂຓິກສ຺ສາ’’ຕິ ຎາຍາ ປຏິປໂທຕ຺ຕນາວິຠຕ຺ຕິ ເອວ ຄຍ຺ຫຕິ, ນ ນາສ຺ມາສ຺ສ, ກຕລກ຺ຂຓິກຕ຺ຕາ. ປຏິປທນ຺ຕິ ຈ ‘‘ນາມ຺ຫີ’’ຕິ ນາວິຠຕ຺ຕິຍາ ປຏິປທຠູໂຕ ອນຸກຣຓສທ຺ໂທ. ນ ລກ຺ຂຓິໂກ ນາ. ‘‘ປຸມ+ກມ຺ມ+ຖາມ+ທ຺ຘານໍ ວາ ສ+ສ຺ມາສຸ ເຈ’’ຕິ ວາ ອຸຕ຺ເຕ ປຸມຸນາ ປຸເມນ. ປຸມຸໂນ ປຸມຸສ຺ສ ປຸມສ຺ສ. ປຸມຸນາ ປຸມາ.

ສ຺ມິໂນ ເນ ວາ ໂຫຕິ. ປຸມາເນ ປຸເມ ປຸມມ຺ຫິ ປຸມສ຺ມິໍ.

ປຸມສ຺ສ ສຸມ຺ຫິ ປຸມາທີນໍ ຍໍ ນິຈ຺ຈໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ວາ ໂຫຕີຕິ ອານງ ວາ ໂຫຕິ ອາ ຈ. ປຸມາເນສຸ ປຸມາສຸ ປຸເມສຸ. ວຕ຺ຕຫາ, ວຕ຺ຕຫາໂນ ວຕ຺ຕຫາ ອິຈ຺ຈາທິ ຍຸວສທ຺ທສມໍ.

ວຕ຺ຕຫາ ສນໍນໍ ໂນນານໍ ນິຈ຺ຈໍ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ວຕ຺ຕຫາໂນ ວຕ຺ຕຫານານໍ.

ໂຆ ຈ ໂອ ຈ ໂຆ, ນ ໂຆ ອໂຆ. ‘‘ອໂຆນໍ’’ຕິ ຆປ຺ປຏິເສເຘ ອກເຕ ສ຺ສ+ມາທີສຸ ປເຣສຸ ຆສ຺ສ ວິກປ຺ເປນ ຣສ຺ໂສ, ເອກວຈນາທີສຸ ¶ ໂຍສຸ ຈ ປເຣສຸ ຆສ຺ສ ນິຈ຺ເຈນ ຣສ຺ໂສຕິ ວິຣຸທ຺ຘຕ຺ຖຄຫຓນິວຕ຺ຕນຕ຺ໂຖ ຆປຏິເສໂຘ. ໂອຄ຺ຄຫຓ+ມຸຕ຺ຕຣຕ຺ຖໍ. ເອກວຈເນ ໂຍສຸ ຈ ຆ+ໂອກາຣນ຺ຕວຊ຺ຊິຕານໍ ນາມານໍ ຣສ຺ໂສ ໂຫຕິ ຕິລິງ຺ເຄຕິ ຣສ຺ເສ ສມ຺ປຕ຺ເຕ –

ອນປຸໍສກສ຺ສ ຣສ຺ໂສ ນ ໂຫຕີຕິ ສິມ຺ຫິ ຕຸ ນ ຣສ຺ໂສ. ສາ. ‘‘ປຊ຺ຊຸນ຺ໂນວ ລກ຺ຂຓປວຸຕ຺ຕິ ຊເລປິ ວສ຺ສຕິ, ຖເລປິ ວສ຺ສຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ຍຸວາທິຕ຺ຕາ ສິສ຺ສ ອາ. ໂຍສຸ ຣສ຺ເສ ‘‘ໂຍນໍ ໂນ+ເນ ວາ’’ຕິ ໂຍສ຺ສ ໂນ. ‘‘ໂນ ນາເນສ຺ວາ’’ຕິ ອາ, ສາໂນ. ໂນຕ຺ຕາຠາວປກ຺ເຂ ‘‘ໂຍນ+ມາໂນ’’ຕິ ວາຘິກາຣສ຺ສ ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສຕ຺ຕາ ນິຈ຺ຈ+ມາໂນ, ຕສ຺ມາ ໂນ+ເນອຠາວປກ຺ເຂ ສາ, ເສຕິ ຣູປປສງ຺ໂຄ ນ ໂຫຕິ. ສາໂນ. ຕຖາ ເນຕ຺ຕາຠາວປກ຺ເຂ.

ສາສທ຺ທສ຺ສ ອານງ ໂຫຕິ ອໍ+ເສ ເຄ ຈ ນິຈ຺ຈໍ. ໂຠ ສານ ສານາ, ສາໂນ. ສານໍ, ສາເນ ສາໂນ. ສານາ, ສາເນຫິ ສາເນຠິ. ສານສ຺ສ, ສານໍ. ສານາ, ສາເນຫິ ສາເນຠິ. ສາເນ, ສາເນສຸ.

ສຸວາ ຍຸວາວ. ‘‘ເອກວຈນໂຍສ຺ວ+ໂຆນໍ’’ຕິ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ ວິເສໂສ. ເຄ ຕຸ –

ອໂຆນໍ ເຄ ວາ ຣສ຺ໂສ ໂຫຕິ ຕິລິງ຺ເຄ. ໂຠ ສຸວ ສຸວາ.

ຌສຎ຺ຎສ຺ສ ອິສ຺ສ ໂຍສຸ ວາ ຏ ໂຫຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ມຸນໂຍ, ຌຄ຺ຄຫຓໍ ກິໍ, ອິກາຣນ຺ຕສມຸທາຍສ຺ສ ມາ ສິຍາ. ອິຄ຺ຄຫຓໍ ກິໍ, ອີກາຣສ຺ສ ວາຕິ. ອໂຕຕິ ສາມຎ຺ຎນິທ຺ເທສາ ລກ຺ຂຓິກອກາຣໂຕ ໂຍນໍ ຏາເຏ ສມ຺ປຕ຺ຕາປິ ອວິຘານສາມຕ຺ຖິຍາ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ສາມຕ຺ຖິຍຎ຺ຈ ອຎ຺ຎຖາ ອນຸປປຕ຺ຕິ.

ຌລໂຕ ໂຍນໍ ໂລໂປ ໂຫຕີຕິ ໂຍໂລເປ –

ໂຍນໍ ໂລເປນິສຸ ຈ ທີໂຆ ໂຫຕິ. ມຸນິ. ມຸນໂຍຕິ ເອຕ຺ຖ ໂຍໂລໂປ ກິມຕ຺ຖໍ ນ ໂຫຕິ, ອກ຺ເກນ ຌຕ຺ຕສ຺ສ ນາສິຕຕ຺ຕາ. ກິນ຺ຕິ ປຐມໍ ນ ໂຫຕິ, ອນ຺ຕຣງ຺ຄຕ຺ຕາ ຌຕ຺ຕສ຺ສ. ໂຠ ມຸນິ ມຸນີ, ມຸນໂຍ ມຸນີ. ມຸນິໍ, ມຸນໂຍ ມຸນີ. ມຸນິນາ, ມຸນີຫິ ມຸນີຠິ. ‘‘ໂຍໂລປນິສຸ’’ ‘‘ວີມນ຺ຕຸວນ຺ຕູນ’’ ມິຈ຺ຈາທິຎາປກາ ອິກາຣຸກາຣານໍ ສຸນໍຫິສຸ ທີຆສ຺ສາ+ນິຈ຺ຈຕ຺ຕາ ມຸນິຫິ ມຸນິນໍ ມຸນິສຸ ອິຕິປິ ໂຫຕິ. ‘‘ຌລາ ສສ຺ສ ໂນ’’ຕິ ໂນ, ມຸນິໂນ ມຸນິສ຺ສ, ມຸນີນໍ. ‘‘ນາສ຺ມາສ຺ສາ’’ຕິ ນາ, ມຸນິນາ ມຸນິມ຺ຫາ ມຸນິສ຺ມາ. ມຸນິມ຺ຫິ ມຸນິສ຺ມິໍ, ມຸນີສຸ. ‘‘ອິໂຕ ກ຺ວຈິ ສສ຺ສ ຏານຸພນ຺ໂຘ’’ (ຄຓສຸຕ຺ຕ)ຕິ ພ຺ຣຫ຺ມາທີສຸ ປາຐາ ‘‘ໂຍ ຈ ສິສ຺ໂສ ມຫາມຸເນ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຆ+ພ຺ຣຫ຺ມາທິເຕ’’ຕິ ສສ຺ສ ເອຏ.

ໂຊຕິ ¶ ປາຓິ ຄຓ຺ຐິ ມຸຏ຺ຐິ, ກຸຈ຺ຉິ ວຕ຺ຖິ ສາລິ ວີຫິ;

ພ຺ຍາຘິ ໂອຘິ ໂພຘິ ສນ຺ຘິ, ຣາສິ ເກສິ ສາຕິ ທີປິ.

ອິສິ ຄິນິ ມຓິ ຘນິ, ຄິຣິ ຣວິ ກວິ ກປິ;

ອສິ ມສິ ນິຘິ ວິຘິ, ອຫິ ກິມິ ປຕິ ຫຣິ.

ອຸຣມິຕິ ວຣມຕິ, ນິຣຸປຘິ ອຘິປຕິ;

ອຎ຺ຊລິ ສາຣຖິ ອຕິຖິ, ສມາຘິ ອຸທຘິປ຺ປຠຸຕໂຍ.

ອຄ຺ຄິສ຺ມາ ສິສ຺ສ ນິ ໂຫຕິ ວາ. ອຄ຺ຄິນິ ອຄ຺ຄິ, ອຄ຺ຄໂຍ ອິຈ຺ຈາທິ ມຸນິສທ຺ທສມໍ.

ອິສິສ຺ມາ ສິສ຺ສ ເຏ ວາ ໂຫຕິ. ອິເສ ອິສິ. ‘‘ຆ+ພ຺ຣຫ຺ມາທິເຕ’’ຕິ ຄສ຺ສ ເອ ວາ, ໂຠ ອິເສ ອິສິ, ອິສໂຍ ອິສີ. ອິສິໍ.

‘‘ທຸຕິຍາ ໂຍສ຺ສາ’’ຕິ ອວຕ຺ວາ ‘‘ທຸຕິຍສ຺ສ ໂຍສ຺ສາ’’ຕິ ວິສຸໍ ກຣຓໍ ‘‘ເອກໂຍຄນິທ຺ທິຏ຺ຐານ+ມປ຺ເຍ+ກເທໂສ+ນຸວຕ຺ຕເຕ, ນ ¶ ຕ຺ເວ+ກວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ຕານໍ’’ຕິ ຎາຍາ ທຸຕິຍາໂຍສ຺ສາຕິ ນານຸວຕ຺ຕິຍ ໂຍສ຺ສາຕິ ສາມຎ຺ເຎນ ອນຸວຸຕ຺ຕິຍ ເອກຈ຺ຈາທິໂຕ ປຐມາ ໂຍສ຺ສາປິ ເຏວິຘານຕ຺ຖໍ. ອິສິສ຺ມາ ປຣສ຺ສ ທຸຕິຍາ ໂຍສ຺ສ ເຏ ວາ ໂຫຕິ. ອິເສ ອິສໂຍ ອິສີ, ເສສໍ ມຸນິສມໍ.

ອາທິ, ອາທໂຍ ອິຈ຺ຈາທິ, ສ຺ມິມ຺ຫິ –

ຣຕ຺ຍາທີຫິ ສ຺ມິໂນ ໂຏ ວາ ໂຫຕິ. ອາໂທ ອາທິມ຺ຫິ ອາທິສ຺ມິໍ, ອາທີສຸ.

ສມາເສ ອິກາຣນ຺ຕໂຕ ໂຍ+ສ຺ມິໍສຸ ວິເສໂສ.

ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ອິກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ໂຍນໍ ໂນ+ເນ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ອຣິຍວຸຕ຺ຕິໂນ ອຣິຍວຸຕ຺ຕໂຍ ອຣິຍວຸຕ຺ຕີ. ໂຠ ອຣິຍວຸຕ຺ຕິ ອຣິຍວຸຕ຺ຕີ, ອຣິຍວຸຕ຺ຕິໂນ ອຣິຍວຸຕ຺ຕໂຍ ອຣິຍວຸຕ຺ຕີ. ອຣິຍວຸຕ຺ຕິໍ, ອຣິຍວຸຕ຺ຕິໂນ ອຣິຍວຸຕ຺ຕໂຍ ອຣິຍວຸຕ຺ຕີ. ອຣິຍວຸຕ຺ຕິນາ ອິຈ຺ຈາທິ ຕຸ ມຸນິສທ຺ທສມໍ.

ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ອິກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ສ຺ມິໂນ ເນ ວາ ໂຫຕິ ກ຺ວຈິ. ອຣິຍວຸຕ຺ຕິເນ ອຣິຍວຸຕ຺ຕິມ຺ຫິ ອຣິຍວຸຕ຺ຕິສ຺ມິໍ, ອຣິຍວຸຕ຺ຕີສຸ. ເອວໍ ໂຕມຣງ຺ກຸສປາຓິໂນ ສາຣມຕິໂນ ອິຈ຺ຈາທິ. ກ຺ວຈິຄ຺ຄຫຓາ ນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ເນອາເທໂສ.

ທຓ຺ຑີ ¶ , ສິໂລໂປ. ‘‘ເອກວຈເນ’’ ຈ຺ຈາທິນາ ຣສ຺ເສ ສມ຺ປຕ຺ເຕ ອນປຸໍສກຕ຺ຕາ ‘‘ສິສ຺ມິໍນາ+ນປຸໍສກສ຺ສາ’’ຕິ ນິເສໂຘ. ໂຍມ຺ຫິ ເອກວຈເນ ຈ ສພ຺ພຕ຺ຖ ຣສ຺ໂສ.

ຌສຎ຺ຎິໂຕ ໂຍນໍ ໂນ+ເນ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ທຓ຺ຑິໂນ.

ຊນ຺ຕຸ+ເຫຕູຫິ ອີກາຣນ຺ເຕຫິ ຆ+ປສຎ຺ເຎຫິ ຈ ປເຣສໍ ໂຍນໍ ວາ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ‘‘ໂຍໂລປນິສຸ ທີໂຆ’’ຕິ ທີເຆ ທຓ຺ຑີ ທຓ຺ຑິໂຍ. ເຄ ຕຸ ‘‘ເຄ ວາ’’ຕິ ວາ ຣສ຺ໂສ. ໂຠ ທຓ຺ຑິ ທຓ຺ຑີ, ທຓ຺ຑິໂນ ທຓ຺ຑີ ທຓ຺ຑິໂຍ.

ຌສຎ຺ຎີໂຕ ອໍວຈນສ຺ສ ນໍ ວາ ໂຫຕິ. ທຓ຺ຑິນໍ ທຓ຺ຑິໍ, ທຓ຺ຑິເນ.

ຌີໂຕ ໂຍນໍ ໂນ ວາ ໂຫຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ທຓ຺ຑິໂນ ທຓ຺ຑີ ທຓ຺ຑິໂຍ. ທຓ຺ຑິນາ, ທຓ຺ຑີຫິ ທຓ຺ຑີຠິ. ‘‘ຌລາ ສສ຺ສ ໂນ’’ຕິ ໂນມ຺ຫິ ກເຕ ທຓ຺ຑິໂນ ທຓ຺ຑິສ຺ສ, ທຓ຺ຑີນໍ. ‘‘ນາ ສ຺ມາສ຺ສາ’’ຕິ ສ຺ມາສ຺ສ ນາ, ທຓ຺ຑິນາ ທຓ຺ຑິມ຺ຫາ ທຓ຺ຑິສ຺ມາ.

ຌີໂຕ ສ຺ມິໍວຈນສ຺ສ ນິ ໂຫຕິ ວາ. ທຓ຺ຑິນິ ທຓ຺ຑິສ຺ມິໍ, ທຓ຺ຑີສຸ, ພຫຸລາຘິກາຣາ ສ຺ມິມ຺ຫິ ຄາມຓີ+ເສນານີ+ສຸຘີປຠຸຕີນໍ ນິອາເທສາຠາໂວ ຈ ວິເສໂສ. ເອວໍ –

ຘມ຺ມີ ¶ ສງ຺ຆີ ຎາຓີ ຫຕ຺ຖີ, ຈກ຺ກີ ປກ຺ຂີ ທາຐີ ຣຏ຺ຐີ;

ຉຕ຺ຕີ ມາລີ ຈມ຺ມີ ໂຍຄີ, ຠາຄີ ໂຠຄີ ກາມີ ສາມີ.

ຘຊີ ຄຓີ ສສີ ກຸຏ຺ຐີ, ຊຏີ ຍານີ ສຸຂີ ສິຂີ;

ທນ຺ຕີ ມນ຺ຕີ ກຣີ ຈາຄີ, ກຸສລີ ມຸສລີ ພລີ; (ວາຈີ, ຣູ)

ປາປກາຣີ ສຕ຺ຕຸຆາຕີ, ມາລ຺ຍກາຣີ ທີຆຊີວີ;

ຘມ຺ມວາທີ ສີຫນາທີ, ຠູມິສາຍີ ສີຆຍາຍີ.

ລໂຕ ໂຍນໍ ໂວ ໂຫຕິ ວາ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ.

ລສຎ຺ຎສ຺ສ ອຸສ຺ສ ເວ+ໂວສຸ ຏ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ປຸມາລປເນ ເວໂວ’’ ຕ຺ຍ+ຕ຺ຣ ໂວສ຺ສ ສຫຈຣິຕຎາຍາ ອນິສ຺ສິຕຕ຺ຕາ ຊາຕິວເສນ ‘‘ລາ ໂຍນໍ’’ ຕ຺ຍາໂທ ໂວ ຈ ຄຍ຺ຫຕິ. ຠິກ຺ຂໂວ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ໂລໂປ’’ຕິ ໂຍໂລໂປ. ‘‘ໂຍໂລປນິສຸ ທີໂຆ’’ຕິ ທີເຆ ຠິກ຺ຂູ. ໂຠ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູ.

ລສຎ຺ຎໂຕ ອຸໂຕ ໂຍສ຺ສາ+ລປເນ ເວ+ໂວ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂໂວ ຠິກ຺ຂູ. ຠິກ຺ຂຸໍ, ຠິກ຺ຂໂວ ຠິກ຺ຂູ. ຠິກ຺ຂຸນາ ¶ , ຠິກ຺ຂູຫິ ຠິກ຺ຂູຠິ. ‘‘ຌລາ ສສ຺ສ ໂນ’’ຕິ ລໂຕ ສສ຺ສ ໂນ ວາ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ, ຠິກ຺ຂູນໍ. ‘‘ນາ ສ຺ມາສ຺ສາ’’ຕິ ລໂຕ ວາ ສ຺ມາສ຺ສ ນາ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຠິກ຺ຂຸມ຺ຫາ ຠິກ຺ຂຸສ຺ມາ. ຠິກ຺ຂຸມ຺ຫິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ມິໍ. ເອວໍ –

ເສຕຸ ເກຕຸ ຣາຫຸ ຠາຓຸ, ສໍກຸ ອຸຈ຺ຉຸ ເວຬຸ ມຈ຺ຈຸ. (ປງ຺ຄຸ, ຣູ) ສິນ຺ຘຸ ພນ຺ຘຸ ເນຣຸ ເມຣຸ, ສຕ຺ຕຸ ກາຣຸ ເຫຕຸ ຊນ຺ຕຸ. ຣຸຣຸ ປຏຸ – ອິຈ຺ຈາທໂຍ.

ຊນ຺ຕຸ+ເຫຕູນໍ ໂຍສ຺ວ+ຍໍ ເຠໂທ. ‘‘ຊນ຺ຕຸ+ເຫຕ຺ວີ+ຆ+ເປຫິ ວາ’’ຕິ ໂຍໂລເປ –

ຊນ຺ຕ຺ວາທິໂຕ ໂຍນໍ ໂນ ໂຫຕິ ໂວ ຈ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ຊນ຺ຕຸໂນ ຊນ຺ຕໂວ ຊນ຺ຕຸໂຍ. ໂຠ ຊນ຺ຕຸ ຊນ຺ຕູ, ຊນ຺ຕຸໂນ, ‘‘ປຸມາລປເນ ເວໂວ’’ຕິ ເວ+ໂວ, ຊນ຺ຕເວ ຊນ຺ຕໂວ ຊນ຺ຕຸໂຍ. ຊນ຺ຕຸໍ, ຊນ຺ຕູ ຊນ຺ຕຸໂນ ຊນ຺ຕໂວ ຊນ຺ຕຸໂຍ. ເສສໍ ຠິກ຺ຂຸສມໍ.

ເຫຕຸ, ເຫຕູ ເຫຕໂວ. ‘‘ໂຍມ຺ຫິ ວາ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ລສຎ຺ຎສ຺ສ ອຸສ຺ສ ວາ ຏາເທໂສ, ເຫຕໂຍ. ໂຍມ຺ຫິ ອນ຺ຕຣງ຺ຄຕ຺ຕາ ປຐມໍ ຏາເທເສ ກເຕ ປຈ຺ຉາ ໂຍໂລປາຠາໂວ, ຕຖາ ຫິ ອນ຺ຕຣງ຺ຄ+ພາຫິຣງ຺ຄວິຘາເນສ຺ວ+ນ຺ຕຣງ຺ຄວິຘິເຍວ ພລວາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປກຕິນິສ຺ສິຕ+ມນ຺ຕຣງ຺ຄໍ, ປຈ຺ຈຍນິສ຺ສິຕໍ ພາຫິຣງ຺ຄໍ. ເຫຕຸໂຍ. ໂຠ ເຫຕຸ, ເຫຕູ ເຫຕເວ ເຫຕໂວ ເຫຕໂຍ ເຫຕຸໂຍ. ເສສໍ ປຸພ຺ພສມໍ.

ນໍມ຺ຫິ ພຫຸໂນ ກຕິສ຺ສ ຈ ນຸກ ໂຫຕິ ຕິລິງ຺ເຄ. ພຫຸນ຺ນໍ. ເສສໍ ຠິກ຺ຂຸສມໍ.

ລ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນ຺ຕານໍ ປິຕຸ+ມາຕຸ+ຠາຕຸ+ຘີຕຸ+ທຸຫິຕຸ+ຊາມາຕຸ+ນຕ຺ຕຸ+ໂຫຕຸ+ໂປຕູນຎ຺ຈາ ໂຫຕິ ສິມ຺ຫິ. ວຕ຺ຕາ. ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ລ຺ຕຸ+ຓກາ’’ຕິ ວິຫິຕລ຺ຕຸປຈ຺ຈຍສ຺ສ ຄຫຓາ ຍໂຕ ຘາຕຸໂຕ ຫິ ໂສ ວິຫິໂຕ, ‘‘ປຈ຺ຈຍຄ຺ຄຫເຓ ຍສ຺ມາ ໂສ ວິຫິໂຕ, ຕທາທິໂນ ຕທນ຺ຕສ຺ສ ຈ ຄຫຓໍ’’ຕິ ຎາຍາ ຕທວິນາຠາວໂຕ ຕທນ຺ຕຘາຕຸໂນປິ ຄຫຓໍຕິ ລ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນ຺ຕານໍຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ລ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນ຺ຕານໍ ປິຕາທີນຎ຺ຈາ+ຣງ ໂຫຕິ ສໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ. ‘‘ອາຣງສ຺ມາ’’ຕິ ໂຏ, ວຕ຺ຕາໂຣ.

ເຄລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນໍ ອ ໂຫຕິ ອາ ຈ. ໂຠ ວຕ຺ຕ ວຕ຺ຕາ, ວຕ຺ຕາໂຣ. ວຕ຺ຕາຣໍ, ວຕ຺ຕາເຣ ວຕ຺ຕາໂຣ. ນາວຈນສ຺ສ ‘‘ຏາ ນາສ຺ມານໍ’’ຕິ ຏາ, ວຕ຺ຕາຣາ.

ສຸ+ຫິສຸ ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມາຣງ ວາ ໂຫຕິ. ວຕ຺ຕາເຣຫິ ວຕ຺ຕາເຣຠິ ວຕ຺ຕູຫິ ວຕ຺ຕູຠິ.

ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີຫິ ¶ ສສ຺ສ ໂລໂປ ວາ ໂຫຕິ. ວຕ຺ຕຸ ວຕ຺ຕຸໂນ ວຕ຺ຕຸສ຺ສ.

ນໍມ຺ຫິ ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມາຣງ ວາ ໂຫຕິ. ວຕ຺ຕາຣານໍ.

ນໍມ຺ຫິ ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມາ ວາ ໂຫຕິ. ວຕ຺ຕານໍ ວຕ຺ຕູນໍ. ສ຺ມາສ຺ສ ຏາ, ວຕ຺ຕາຣາ.

ສ຺ມິມ຺ຫິ ອາໂຣ ຣສ຺ໂສ ໂຫຕິ. ວຕ຺ຕຣິ, ວຕ຺ຕາເຣສຸ ວຕ຺ຕູສຸ ວຕ຺ຕຸສຸ. ເອວໍ –

ເອວໍ ຠຕ຺ຕຸ ກຕ຺ຕຸ ເນຕຸ, ໂສຕຸ ຎາຕຸ ເຊຕຸ ເຉຕ຺ຕຸ;

ເຠຕ຺ຕຸ ທາຕຸ ຘາຕຸ ໂພທ຺ຘຸ, ວິຎ຺ຎາເປຕາທໂຍປິ ຈ.

ສຕ຺ຖຸສທ຺ທສ຺ສ ປນ ນາມ຺ຫິ ພຫຸລາຘິກາຣາ ‘‘ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມເສ’’ຕິ ວາ ອາຣວາເທເສ ສຕ຺ຖາຣາ ສຕ຺ຖຸນາ. ເສສໍ ວຕ຺ຕຸສມໍ.

ສິມ຺ຫິ ອາ, ປິຕາ. ‘‘ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມເສ’’ຕິ ອາຣວາເທເສ –

ນຕ຺ວາທິວຊ຺ຊິຕານໍ ¶ ປິຕາທີນ+ມາໂຣ ຣສ຺ໂສ ໂຫຕິ ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ. ‘‘ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມເສ’’ ‘‘ສຸ+ຫິສ຺ວາ+ຣງ’’ ‘‘ນໍມ຺ຫິ ວາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວຸຕ຺ຕວິຠຕ຺ຕີສຸ ປເຣສຸ ອາຣງ ໂຫຕີຕິ ຕາ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຈ ສພ຺ພາສູຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ປິຕໂຣ. ໂຠ ປິຕ ປິຕາ, ປິຕໂຣ. ປິຕຣໍ, ປິຕເຣ ປິຕໂຣ. ປິຕຣາ, ປິຕເຣຫິ ປິຕເຣຠິ ປິຕູຫິ ປິຕູຠິ. ປິຕຸ ປິຕຸໂນ ປິຕຸສ຺ສ, ປິຕຣານໍ ປິຕູນໍ. ‘‘ປິຕຸນ຺ນໍ’’ຕິ ນໍມ຺ຫິ ທີເຆ ຣສ຺ສ+ທ຺ວິຕ຺ຕານີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ສານຸວຸຕ຺ຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ’’ຕິ ຎາຍາ ‘‘ພຫຸກຕິນ຺ນໍ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ນຸກ-ອິຕິ ໂຍຄວິຠາເຄນປິ ສິຊ຺ຌຕິ ເອຕ຺ຖ ອນຸວຕ຺ຕິຕນໍມ຺ຫິ. ປຎ຺ຈມີຉຏ຺ຐີ ຕຕິຍາຈຕຸຕ຺ຖີສມໍ. ປິຕຣິ, ປິຕເຣສຸ ປີຕູສຸ, ຣສ຺ສາຠາໂວ. ນຕ຺ຕາ, ນຕ຺ຕາໂຣ. ໂຠ ນຕ຺ຕ ນຕ຺ຕາ, ນຕ຺ຕາໂຣ ອິຈ຺ຈາທິ ວຕ຺ຕຸສມໍ.

ສິມ຺ຫິ ນ຺ຕຸສ຺ສ ຏາ ໂຫຕິ. ຄຸຓວາ. ໂຍມ຺ຫິ ‘‘ນ຺ຕນ຺ຕູນໍ ນ຺ໂຕ ໂຍມ຺ຫິ ປຐເມ’’ຕິ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ນ຺ຕຸສ຺ສ ນ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ນ຺ຕຸ ວນ຺ຕຸ+ມນ຺ຕາ+ວນ຺ຕຸ+ຕວນ຺ຕຸສມ຺ພນ຺ຘີ’’ຕິ ປຣິຠາສໂຕ ນ຺ຕຸ ຈ ວນ຺ຕ຺ວາທິສມ຺ພນ຺ຘີເຍວ ຄຍ຺ຫເຕ, ນ ຊນ຺ຕຸ ຕນ຺ຕາທີນໍ. ຄຸຓວນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ –

ໂຍອາທີສຸ ນ຺ຕຸສ຺ສ ອ ໂຫຕິ. ຄຸຓວນ຺ຕອິຕິ ອກາຣນ຺ຕາ ຏາ+ເຏອາເທສາ ໂຫນ຺ຕິ, ຄຸຓວນ຺ຕາ. ‘‘ຏຏາອໍ ເຄ’’ຕິ ຏາທໂຍ ¶ , ໂຠ ຄຸຓວ ຄຸຓວາ ຄຸຓວໍ, ຄຸຓວນ຺ໂຕ ຄຸຓວນ຺ຕາ. ‘‘ນ຺ຕສ຺ສ ຈ ຏ ວໍ+ເສ’’ຕິ ອໍເສສຸ ນ຺ຕສ຺ສ ໂຏ ວາ, ຄຸຓວໍ ຄຸຓວນ຺ຕໍ, ຄຸຓວນ຺ເຕ. ‘‘ໂຕ+ຕາ+ຕິ+ຕາ ສ+ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍ+ນາສູ’’ຕິ ຕາອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ, ຄຸຓວຕາ ຄຸຓວນ຺ເຕນ, ຄຸຓວນ຺ເຕຫິ ຄຸຓວນ຺ເຕຠິ. ‘‘ລກ຺ຂຓິກປຏິປໂທຕ຺ເຕສຸ ປຏິປໂທຕ຺ຕສ຺ເສວ ຄຫຓໍ, ນ ລກ຺ຂຓິກສ຺ສາ’’ຕິ ຎາຍາ ‘‘ນ ລກ຺ຂຓິກສ຺ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕພ຺ຍຕ຺ຕິປກ຺ຂ+ມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ອໂຕ’’ຕິ ຣສ຺ສາກາຣຊາຕິຍາ ເປກ຺ຂິຕຕ຺ຕາ ຄຸຓວນ຺ເຕນາຕິ ‘‘ອເຕນາ’’ ຕ຺ຍ+ເນນ ສິຊ຺ຌຕິ. ຊາຕິ=ສາມຎ຺ຎໍ, ພ຺ຍຕ຺ຕິ=ວິເສໂສ. ຄຸຓວໂຕ ຄຸຓວສ຺ສ ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ສ, ‘‘ຕໍ ນໍມ຺ຫິ’’ຕິ ນໍມ຺ຫີ ຕໍ ວາ, ຄຸຓວຕໍ ຄຸຓວນ຺ຕານໍ. ຄຸຓວຕາ ຄຸຓວນ຺ຕາ ຄຸຓວນ຺ຕມ຺ຫາ ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ມາ. ຄຸຓວຕິ ຄຸຓວນ຺ເຕ ຄຸຓວນ຺ຕມ຺ຫິ ຄຸຓວນ຺ຕສ຺ມິໍ, ຄຸຓວນ຺ເຕສຸ. ‘‘ນ຺ຕສ຺ສ ຈ ຏ ວາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ໂຍສຸ ຈ ນ຺ຕຸສ຺ສ ວາ ຏາເທເສ ກເຕ ໂຍສ຺ສ ຏາ, ‘‘ຈກ຺ຂຸມາ ອນ຺ຘິຕາ ໂຫນ຺ຕິ’’, ‘‘ວຄ຺ຄຸມຸທາຕີຣິຍາ ຠິກ຺ຂຸ ວຓ຺ຓວາ’’ ອິຈ຺ຈາທີ ໂຫນ຺ຕິ.

ເອວໍ ຄຓວາ ກຸລວາ ຜລວາ ຍສວາ ຘນວາ ສຸຕວາ ຠຄວາ ຫິມວາ ພລວາ ສີລວາ ປຎ຺ຎວາ ອິຈ຺ຈາທີ.

ຫິມວໂຕ ສິມ຺ຫິ ນ຺ຕຸສ຺ສ ໂອ ວາ ໂຫຕິ, ຫິມວນ຺ໂຕ ຫິມວາ. ເສສໍ ປຸຣິມສມໍ.

ອາຍສ຺ມນ຺ຕຸສທ຺ໂທ ກມ຺ມວາຈາຍ ກ຺ວຈິ ພຫຸລາຘິກາຣາ ທ຺ວິວຈເນນ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ, ຕິຓ຺ຓໍ ວຈເນນ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕຕິ ທິສ຺ສຕິ.

ເອວໍ ¶ ສຕິມາ ຘິຕິມາ ຄຕິມາ ມຸຕິມາ ມຕິມາ ຊຸຕິມາ ສິຣິມາ ຫິຣິມາ ຖຸຕິມາ ຣຕິມາ ຍຕິມາ ສຸຈິມາ ກລິມາ ພລິມາ ກສິມາ ຣຸຈິມາ ພຸທ຺ຘິມາ ຈກ຺ຂຸມາ ພນ຺ຘຸມາ ເຫຕຸມາ ເສຕຸມາ ເກຕຸມາ ຣາຫຸມາ ຠາຓຸມາ ຂາຓຸມາ ວິຊ຺ຊຸມາ ອິຈ຺ຈາທໂຍ.

ເວສ຺ສຠູ ສິໂລໂປ. ເຕ ຈ ຣສ຺ສາຠາໂວວ ວິເສໂສ. ‘‘ເອກວຈນໂຍສ຺ວ+ໂຆນໍ’’ຕິ ຣສ຺ເສ ‘‘ລາ ໂຍນໍ ໂວ ປຸເມ’’ຕິ ໂວ, ເວສ຺ສຠຸໂວ, ‘‘ເວໂວສຸ ລຸສ຺ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ນ ຏາເທໂສ, ‘‘ໂລໂປຕິ ໂຍໂລເປ ເວສ຺ສຠູ. ‘‘ເຄ ວາ’’ຕິ ວາ ຣສ຺ເສ ໂຠ ເວສ຺ສຠຸ ເວສ຺ສຠູ, ເວສ຺ສຠຸໂວ ເວສ຺ສຠູ. ເວສ຺ສຠຸໍ, ເວສ຺ສຠຸໂວ ເວສ຺ສຠູ. ເວສ຺ສຠຸນາ ອິຈ຺ຈາທິ ຠິກ຺ຂຸສມໍ. ເອວໍ ສຍມ຺ຠູ ປຣາຠິຠູ ອຠິຠູອາທໂຍ. ໂຄຕ຺ຣຠູ+ສຫຠູສທ຺ເທຫິ ປນ ໂຍນໍ ‘‘ຊນ຺ຕ຺ວາທິໂຕ ໂນ ວາ’’ຕິ ໂນ, ໂວ ວາ, ໂຄຕ຺ຣຠຸໂນ ໂຄຕ຺ຣຠຸໂວ ໂຄຕ຺ຣຠູ. ສຫຠຸໂນ ສຫຠຸໂວ ສຫຠູ, ເສສໍ ເວສ຺ສຠູສມໍ.

ກູປຈ຺ຈຍນ຺ຕໂຕ ໂຍນໍ ໂນ ວາ ໂຫຕິ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂນ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ລາ ໂຍນໍ ໂວ ປຸເມ’’ຕິ ນ ໂວ, ‘‘ກູໂຕ’’ຕິ ຊນ຺ຕ຺ວາທີຫິ ປຸຖກ຺ກຣຓາ. ໂຍໂລເປ ສພ຺ພຎ຺ຎູ. ໂຠ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ ສພ຺ພຎ຺ຎູ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂນ ສພ຺ພຎ຺ຎູ ອິຈ຺ຈາທິ.

ເອວໍ ມຄ຺ຄຎ຺ຎູ ຘມ຺ມຎ຺ຎູ ອຕ຺ຖຎ຺ຎູ ກາລຎ຺ຎູ ຣຕ຺ຕຎ຺ຎູ ມຕ຺ຕຎ຺ຎູ ກຕຎ຺ຎູ ກຖຎ຺ຎູ ວິຎ຺ຎູ ວິທູ ອິຈ຺ຈາທໂຍ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ວິທາ ກູ’’ ‘‘ວິໂຕ ຎາໂຕ’’ ¶ ‘‘ກມ຺ມາ’’ຕິ ຕີສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ກູປຈ຺ຈຍສ຺ສ ຄຫິຕຕ຺ຕາ ເວທຄູອາທໂຍ ຣູປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ນ ຄຫິຕາ.

ຄ+ສິ+ຫິ+ນໍວຊ຺ຊິຕາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ໂຄສທ຺ທສ຺ສ ຄາວ+ຄວາ ໂຫນ຺ຕິ ນິຈ຺ຈໍ.

ອຸຠ+ໂຄຫິ ໂຍນໍ ໂຏ ໂຫຕິ. ຄາໂວ ຄໂວ. ໂຠ ໂຄ, ຄາໂວ ຄໂວ.

ອໍວຈເນ ໂຄສ຺ສ ຄາວຸ ວາ ໂຫຕິ. ຄາວຸໍ ຄາວໍ ຄວໍ, ຄາໂວ ຄໂວ.

ໂຄໂຕ ນາສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ ວາ. ເອກວຓ຺ຓຕ຺ຕາ ນ ສພ຺ພາເທໂສ. ‘‘ປຎ຺ຈມິຍໍ ປຣສ຺ເສ’’ຕິ ວຕ຺ຕນ຺ເຕ ‘‘ອາທິສ຺ສາ’’ຕິ ນາສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ, ປຣໂລໂປ, ຄາວາ ຄາເວນ ຄວາ ຄເວນ, ໂຄຫິ ໂຄຠິ.

ໂຄສ຺ສ ເສ ວາ ຄວໍ ໂຫຕິ ສຫ ເສນ. ຄວໍ ຄາວສ຺ສ ຄວສ຺ສ. ກຈ຺ຈາຍເນ ‘‘ຄວໍ ເຈ ຕຣມານານໍ’’ຕິ ປາຬິໍ ປຏິຈ຺ຈ ນໍມ຺ຫິ ພຫຸວຈນເມວ ສາຘິຕໍ, ອິຘ ‘‘ຄວໍວ ສິງ຺ຄິໂນ ສງ຺ຄໍ’’ຕິ ທສ຺ສນໂຕ ເອກວຈນຎ຺ຈ.

ນໍວຈເນນ ¶ ສຫ ໂຄສ຺ສ ຄຸນ຺ນໍ ໂຫຕິ ຄວຎ຺ຈ ວາ. ຄຸນ຺ນໍ ຄວໍ ໂຄນໍ. ຄາວາ ຄາວມ຺ຫາ ຄາວສ຺ມາ ຄວາ ຄວມ຺ຫາ ຄວສ຺ມາ. ຄາເວ ຄາວມ຺ຫິ ຄາວສ຺ມິໍ ຄເວ ຄວມ຺ຫິ ຄວສ຺ມິໍ.

ສຸມ຺ຫິ ໂຄສ຺ສ ຄາວ+ຄວາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ. ຄາເວສຸ ຄເວສຸ ໂຄສຸ. ໂຄສ຺ສ ໂຄຓາເທໂສ ນ ກໂຕ, ສທ຺ທນ຺ຕຣຕ຺ຕາ. ໂຄຓສທ຺ໂທ ຫິ ສຕ຺ຕສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ທິສ຺ສຕີຕິ.

ອຸສຸ+ຠູມິ+ປສຸ+ຣໍສິ-ທິສາ+ວາຈາ+ມ຺ພຸ+ຈກ຺ຂຸສຸ;

ທສສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ໂຄ ວຸຕ຺ໂຕ, ລຄ຺ເຄ ຈ ວຊິເຣ ອິຕິ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ນາມສ຺ສ+ນ຺ເຕ ວຕ຺ຕມາໂນ ອາກາໂຣ ຆສຎ຺ໂຎ ໂຫຕິ. ‘‘ຊນ຺ຕຸ+ເຫຕ຺ວີ+ຆ+ເປຫິ ວາ’’ຕິ ໂຍໂລໂປ ວາ. ກຎ຺ຎາ ກຎ຺ຎາໂຍ. ‘‘ຆ+ພ຺ຣຫ຺ມາທິເຕ’’ຕິ ຄສ຺ສ ເອ ວາ, ກຎ຺ເຎ ກຎ຺ຎາ, ໂຍມ຺ຫິ ກຎ຺ຎາ ກຎ຺ຎາໂຍ. ‘‘ໂຆ ສ຺ສໍ+ສ຺ສາ ຍໍ+ຕິໍສູ’’ຕິ ອໍມ຺ຫິ ຣສ຺ໂສ. ກຎ຺ຎໍ, ກຎ຺ຎາ ກຎ຺ຎາໂຍ.

ຆປໂຕ ¶ ສ຺ມິໍວິຠຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕານໍ ເອກຕ຺ເຕ ນາທີນໍ ຍ+ຍາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎາຠິ ກຎ຺ຎາຫິ. ກຎ຺ຎາຍ, ກຎ຺ຎານໍ.

ຆປໂຕ ສ຺ມິໂນ ຍໍ ວາ ໂຫຕິ. ກຎ຺ຎາຍໍ ກຎ຺ຎາຍ. ‘‘ຆ+ ປເຕ+ກສ຺ມິໍ ນາທີນໍ ຍ+ຍາ’’ ‘‘ຍໍ’’ຕິ ຈ ອິເມສໍ ອປວາທາທີນໍ ວິສເຍ ມ຺ຫິສ຺ສ ອຸສ຺ສຄ຺ຄຕ຺ຕາ ປວຕ຺ຕິ ນຕ຺ຖີຕິ ສ຺ມິໂນ ພຫຸລາຘິກາຣາ ‘‘ສ຺ມາ+ຫິ+ສ຺ມິນ຺ນ’’ ມິຈ຺ຈາທິນາ ມ຺ຫິກເຕ ‘‘ທສສຫສ຺ສິມ຺ຫິ ຘາຕຸມ຺ຫີ’’ຕິ ສິຊ຺ຌຕິ. ກຎ຺ຎາສຸ. ເອວໍ –

ສທ຺ຘາ ເມຘາ ປຎ຺ຎາ ວິຊ຺ຊາ, ຈິນ຺ຕາ ມນ຺ຕາ ຕຓ຺ຫາ ວີຓາ;

ອິຈ຺ຉາ ມຸຈ຺ຉາ ເອຊາ ມາຍາ, ເມຕ຺ຕາ ມຕ຺ຕາ ສິກ຺ຂາ ຠິກ຺ຂາ.

ຊງ຺ຆາ ຄີວາ ຊີວ຺ຫາ ວາຈາ, ຉາຍາ ອາສາ ຄງ຺ຄາ ນາວາ;

ຄາຖາ ເສນາ ເລຂາ ສາລາ, ມາລາ ເວລາ ປູຊາ ຂິຑ຺ຑາ.

ປິປາສາ ເວທນາ ສຎ຺ຎາ, ເຈຕນາ ຕສິນາ ປຊາ;

ເທວຕາ ວຏ຺ຏກາ ໂຄຘາ, ພລາກາ ປຣິສາ ສຠາ.

ອູກາ ເສຜາລິກາ ລງ຺ກາ, ສລາກາ ວາລຸກາ ສິຂາ;

ວິສາຂາ ວິສິຂາ ສາຂາ, ວາຈາ ວຎ຺ຌາ ຊຏາ ຆຏາ.

ເຊຏ຺ຐາ ໂສຓ຺ຑາ ວິຕຓ຺ຑາ ຈ, ກຣຸຓາ ວນິຕາ ລຕາ;

ກຖາ ນິທ຺ທາ ສຸຘາ ຣາຘາ, ວາສນາ ສິໍສປາ ປປາ.

ປຠາ ¶ ສີມາ ຂມາ ຉາຍາ, ຂຕ຺ຕິຍາ ສກ຺ຂຣາ ສຸຣາ;

ໂທລາ ຕຸລາ ສິລາ ລິລາ, ລາເລ+ລາ ເມຂລາ ກລາ.

ວຬວາ+ລມ຺ພຸສາ ມູສາ, ມຎ຺ຊຸສາ ສຸລສາ ທິສາ;

ນາສາ ຊຸຓ຺ຫາ ຄຸຫາ ອີຫາ, ລສິກາ ວສຸຘາທໂຍ.

‘‘ນ+ມ຺ມາທີຫີ’’ຕິ ອມ຺ມາ+ອນ຺ນາ+ອມ຺ພາຫິ ຄສ຺ສ ເອກາຣາ+ຠາເວ –

ອມ຺ມາທີນໍ ເຄ ຣສ຺ໂສ ວາ ໂຫຕິ. ອມ຺ມ ອມ຺ມາ ອິຈ຺ຈາທິ. ເສສໍ ກຎ຺ຎາວ. ເອວໍ ອນ຺ນາ ອມ຺ພາ. ສຠາປຣິສາຫິ ສ຺ມິໂນ ‘‘ຕິໍ ສຠາປຣິສາຍາ’’ຕິ ຕິໍ ວາ ໂຫຕິ. ‘‘ໂຆສ຺ສ’’ ມາທິນາ ຣສ຺ເສ ສຠຕິໍ ສຠາຍໍ ສຠາຍ. ປຣິສຕິໍ ປຣິສາຍໍ ປຣິສາຍ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ນາມສ຺ສ+ນ຺ເຕ ວຕ຺ຕມານາ ອິວຓ຺ຓຸ+ວຓ຺ຓາ ປສຎ຺ຎາ ໂຫນ຺ຕິ.

ປສຎ຺ຎສ຺ສ ອິວຓ຺ຓສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ ວາ ຍກາເຣ. ‘‘ປໂຣ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ອນຸວຕ຺ຕິຕກ຺ວຈິຄ຺ຄຫຓາ ເຍ ປເຣ ຈ-ກາຣ+ປຸພ຺ພຣູປາ- ນິ ¶ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ມຕ຺ໂຍ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ຊນ຺ຕ຺ວາ’’ທິນາ ໂຍໂລໂປ, ທີໂຆ, ມຕີ ມຕິໂຍ. ໂຠ ມຕິ ມຕີ, ມຕ຺ໂຍ ມຕີ ມຕິໂຍ. ມຕິໍ, ມຕ຺ໂຍ ມຕີ ມຕິໂຍ. ມຕິຍາ, ມຕີຫິ ມຕີຠິ. ມຕ຺ຍາ ມຕິຍາ, ມຕີນໍ. ສ຺ມິໂນ ຍໍ, ມຕ຺ຍໍ ມຕິຍໍ ມຕ຺ຍາ ມຕິຍາ, ມຕີສຸ. ເອວໍ –

ປຕ຺ຕິ ຍຸຕ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕິ ກິຕ຺ຕິ, ມຸຕ຺ຕິ ຕິຕ຺ຕິ ຂນ຺ຕິ ກນ຺ຕິ;

ສນ຺ຕິ ຕນ຺ຕິ ສິທ຺ຘິ ສຸທ຺ຘິ, ອິທ຺ຘິ ວຸທ຺ຘິ ພຸທ຺ຘິ ໂພຘິ.

ຠູມິ ຊາຕິ ປີຕິ ສຸຕິ, ນນ຺ທິ ສນ຺ຘິ ໂສຓິ ໂກຏິ;

ທິຏ຺ຐິ ວຸຏ຺ຐິ ຕຸຏ຺ຐິ ຍຏ຺ຐິ, ປາຬິ ອາຬິ ນາຬິ ເກຬິ.

ສຕິ ມຸຕິ ຄຕິ ຈຸຕິ, ຘິຕິ ຍຸວຕິ ວິກຕິ;

ຣຕິ ຣຸຈິ ຣສ຺ມິ ອສນິ, ວສນິ ໂອສຘິ ອງ຺ຄຸລິ;

ຘູລິ ທຸທ຺ຣຠິ ໂທຓິ, ອຏວິ ຉວິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຣຕ຺ຍາທີຫິ ສ຺ມິໂນ ໂຏ ວາ ໂຫຕິ. ຣຕ຺ໂຕ ຣຕ຺ຍໍ ຣຕ຺ຕິຍໍ ຣຕ຺ຍາ ຣຕ຺ຕິຍາ, ຣຕ຺ຕີສຸ. ເສສໍ ມຕິສມໍ.

ທາສີ, ສິໂລໂປ. ‘‘ເອກວຈເນ’’ຈ຺ຈາທິນາ ຣສ຺ໂສ. ‘‘ເຍ ປສ຺ສິ+ວຓ຺ຓສ຺ສາ’’ຕິ ອີໂລໂປ, ທາສ຺ໂຍ. ‘‘ຊນ຺ຕ຺ວາ’’ ທິນາ ໂຍໂລໂປ. ທາສີ ທາສິໂຍ. ‘‘ເຄ ວາ’’ຕິ ຣສ຺ໂສ. ໂຠ ທາສິ ທາສີ, ທາສ຺ໂຍ ທາສີ ທາສິໂຍ.

ປສຎ຺ຎີໂຕ ອໍວຈນສ຺ສ ຍໍ ວາ ໂຫຕິ. ທາສ຺ຍໍ ທາສິຍໍ ທາສິໍ, ທາສ຺ໂຍ ທາສີ ທາສິໂຍ. ‘‘ຆປເຕກາ’’ທິນາ ຍາ. ທາສ຺ຍາ ທາສິຍາ ¶ , ທາສີຫິ ທາສີຠິ. ທາສ຺ຍາ ທາສິຍາ, ທາສີນໍ. ທາສ຺ຍໍ ທາສິຍໍ ທາສ຺ຍາ ທາສິຍາ, ທາສີສຸ. ເອວໍ –

ມຫີ ເວຕຣຓີ ວາປີ, ປາຏລີ ກທລີ ຆຏີ;

ນາຣີ ກຸມາຣີ ຕຣຸຓີ, ວາຣຸຓີ ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ສຂີ.

ຄນ຺ຘພ຺ພີ ກິນ຺ນຣີ ນາຄີ, ເທວີ ຍກ຺ຂີ ອຊີ ມິຄີ;

ວານຣີ ສູກຣີ ສີຫີ, ຫໍສີ ກາກີ ຈ ກຸກ຺ກຸຏີ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ອີກາຣໂລເປ ຎ຺ຎກາຣປຸພ຺ພຣູໂປ, ເວຕຣຎ຺ໂຎ ເວຕຣຓິໂຍ. ເວຕຣຎ຺ຎໍ ເວຕຣຓິຍໍ ເວຕຣຓິໍ, ເວຕຣຎ຺ໂຎ ເວຕຣຓິໂຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂຍສຸ –

ໂຍສຸ ນທີສທ຺ທສ຺ສ ອາມ ວາ ໂຫຕິ. ສຸຎ+ນກ+ອາມ ອິຕ຺ຍາທິ ຎ຺ຎກາຣ+ກກາຣ+ມກາຣາ ອາຄມລິງ຺ຄາ. ສ ຈ ‘‘ມານຸພນ຺ໂຘ ສຣານ+ມນ຺ຕາ ປໂຣ’’ຕິ ມານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ສຣານ+ມນ຺ຕາ ປໂຣ ໂຫຕີຕິ ອີກາຣາ ປໂຣ. ‘‘ຍວາ ສເຣ’’ຕິ ເຍ ທສ຺ສ ໂຊ, ຍສ຺ສ ຈ ປຸພ຺ພຣູປໍ, ນຊ຺ຊາໂຍ. ວາ ປ-ໂລປ+ໂຍໂລເປສຸ ນຊ຺ໂຊ ນທີ ນທິໂຍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຍາຄຸ, ຍາຄູ ຍາຄຸໂຍ. ໂຠ ຍາຄຸ, ຍາຄູ ຍາຄຸໂຍ. ຍາຄຸໍ, ຍາຄູ ຍາຄຸໂຍ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູຫິ ຍາຄູຠິ. ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູນໍ. ຍາຄຸຍໍ ຍາຄຸຍາ, ຍາຄູສຸ. ເອວໍ ຘາຕຸ+ເຘນຸ+ກາສຸ+ທທ຺ທຸ+ກຓ຺ຑຸ+ກຈ຺ຉຸ+ຣຊ຺ຊຸ+ກເຣຓຸ+ສສ຺ສຸ+ປິຍງ຺ຄຸ ¶ ອາທໂຍ.

ເອຕ຺ຖ ຘາຕຸສທ຺ໂທ ‘‘ມໂນຘາຕຸນາ’’ຕິ ອຠິຘມ຺ມາວຕາເຣ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄປິ ທິສ຺ສຕິ, ຕໍ ສກ຺ກຏມເຕນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ເກຈິ.

ມາຕາ, ມາຕໂຣ. ໂຠ ມາຕ ມາຕາ, ມາຕໂຣ. ມາຕຣໍ, ມາຕເຣ ມາຕໂຣ. ມາຕຣາ, ນາສ຺ສ ຍາເທເສ ‘‘ເຍ ປສ຺ສາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ປໂລໂປ, ອນຸຎ຺ຎາໂຕ ອຫໍ ມຕ຺ຍາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ມາຕຸຍາ, ມາຕເຣຫິ ມາຕເຣຠິ ມາຕູຫິ ມາຕູຠິ. ສໂລເປ ມາຕຸ, ປສຎ຺ຎຕ຺ຕາ ‘ໂນ’ ນ ໂຫຕິ, ມຕ຺ຍາ ມາຕຸຍາ, ມາຕຣານໍ ມາຕານໍ ມາຕູນໍ. ຉຏ຺ຐິວິສເຍ ‘‘ມາຕຸສ຺ສ ສຣຕີ’’ຕິປິ ທິສ຺ສຕິ. ມາຕຣິ, ມາຕເຣສຸ ມາຕູສຸ. ວິເສສາ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ ປິຕຸສມໍ. ເອວໍ ຘີຕຸ+ທຸຫິຕຸສທ຺ທາ.

ຣສ຺ສນິເສເຘ ສິໂລເປ ຈ ກເຕ ຊມ຺ພູ. ‘‘ຊນ຺ຕ຺ວາ’’ທິນາ ໂຍໂລເປ, ຊມ຺ພູ ຊມ຺ພຸໂຍ. ‘‘ເຄ ວາ’’ຕິ ຣສ຺ເສ ໂຠ ຊມ຺ພຸ, ຊມ຺ພູ ຊມ຺ພຸໂຍ. ຊມ຺ພຸໍ, ຊມ຺ພູ ຊມ຺ພຸໂຍ. ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພູຫິ ຊມ຺ພູຠິ. ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພູນໍ. ຊມ຺ພຸຍໍ ຊມ຺ພຸຍາ, ຊມ຺ພູສຸ.

ເອວໍ ວຘູ ຈ ສຣຠູ, ສຣພູ ສຸຕນູ ຈມູ;

ວາມູຣູ ນາຄນາສຸຣູ, ສມານາ ຂລຸ ຊມ຺ພຸຍາ.

ໂຄ, ຄາໂວ ຄໂວ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສມໍ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ສິສ຺ສ ອໍ ໂຫຕິ ນປຸໍສເກ. ນປຸໍສກໍ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ໂຍນໍ ນິ ໂຫຕິ ນປຸໍສເກ. ນີນໍ ນິຈ຺ຈວິຘາເນປິ ‘‘ນິນໍ ວາ’’ຕິ ປກ຺ເຂ ຏາເຏ ໂຫນ຺ຕິ, ທີເຆ ນປຸໍສກາ ນປຸໍສການິ. ໂຠ ນປຸໍສກ ນປຸໍສກາ, ນປຸໍສກາ ນປຸໍສການິ. ນປຸໍສກໍ, ນປຸໍສເກ ນປຸໍສການິ. ນປຸໍສເກນ, ອິຈ຺ຈາທິ ສຸຄຕສທ຺ທສມໍ. ເອວໍ –

ຠວນ+ຠຸວນ+ໂລຫາ+ລາຕ+ຕຸຓ຺ຑ+ຓ຺ຑ+ປີຐໍ,

ຕຄຣ+ນຄຣ+ຕີຣ+ຈ຺ຉຕ຺ຕ+ຉິທ຺ໂທ+ທການິ.ອິຈ຺ຈາທິ;

ເອກຈ຺ຈາທີຫິ ປຣສ຺ສ ນິສ຺ສ ຏາ ນ ໂຫຕິ, ເອກຈ຺ຈານິ. ໂຠ ເອກຈ຺ຈ, ເອກຈ຺ຈາ ເອກຈ຺ຈານິ. ເອກຈ຺ຈໍ, ເອກຈ຺ເຈ ເອກຈ຺ຈານິ. ເສສໍ ນປຸໍສກໍວ.

ເອວໍ ປຐມໍ, ປຐມານິ ອິຈ຺ຈາທິ. ປທໍ, ປທາ ປທານິ ອິຈ຺ຈາທິ ນປຸໍສກສມໍ. ນາສ຺ມິໍສຸ ເຠໂທ.

ປທາທີຫິ ນາສ຺ສ ສາ ໂຫຕິ ວາ. ປທສາ ປເທນ.

ປທາທີຫິ ສ຺ມິໂນ ສິ ໂຫຕິ ວາ. ປທສິ ປເທ ປທມ຺ຫິ ປທສ຺ມິໍ, ປເທສຸ. ເອວໍ ພິລສທ຺ໂທ.

ກມ຺ມສທ຺ທໂຕ ນາສ຺ສ ‘‘ນາສ຺ເສ+ໂນ’’ຕິ ເອໂນ ວາ, ກມ຺ເມນ, ‘‘ປຸມກມ຺ມຖາມາ’’ທິນາ ອຸຕ຺ເຕ ກມ຺ມຸນາ ກມ຺ມນາ. ອິມິນາວ ສສ຺ມາສຸ ອຸຕ຺ຕໍ, ອຸສ຺ສ ລສຎ຺ຎາຍໍ ສ+ສ຺ມານໍ ຍຖາໂຍຄໍ ໂນ+ນາ ນິຈ຺ຈໍ, ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສຕ຺ຕາ ວາຘິກາຣສ຺ສ. ກມ຺ມຸໂນ ກມ຺ມສ຺ສ. ກມ຺ມຸນາ ກມ຺ມາ ກມ຺ມມ຺ຫາ ກມ຺ມສ຺ມາ. ‘‘ກມ຺ມາທິໂຕ’’ຕິ ສ຺ມິໂນ ວາ ນິມ຺ຫິ ກມ຺ມນິ ກມ຺ເມ ກມ຺ມມ຺ຫິ ກມ຺ມສ຺ມິໍ, ເສສໍ ນປຸໍສກສມໍ. ຈມ຺ມ+ເວສ຺ມ+ຠສ຺ມາທໂຍ ກມ຺ມສມາ ອຸຕ຺ຕໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ.

ຄຈ຺ຉນ຺ຕ, ສິ. ‘‘ນ຺ຕສ຺ສໍ’’ຕິ ວາ ອໍມ຺ຫິ ສິໂລໂປ ຄຈ຺ຉໍ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສິສ຺ສ ທໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕານິ. ໂຠ ຄຈ຺ຉ ຄຈ຺ຉາ ຄຈ຺ຉໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕານິ. ຄຈ຺ຉໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕານິ. ຄຈ຺ຉຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕເນ+ຈ຺ຈາທິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສມໍ. ເອວໍ ຍຊນ຺ຕ+ວຊນ຺ຕາທໂຍ.

ຌລໂຕ ໂຍນໍ ນິ ໂຫຕິ ວາ ນປຸໍສເກ. ອຏ຺ຐີນິ. ‘‘ໂລໂປ’’ຕິ ໂຍໂລເປ ທີໂຆ, ອຏ຺ຐີ. ໂຠ ອຏ຺ຐິ ອຏ຺ຐີ, ອຏ຺ຐີນິ ອຏ຺ຐີ. ອຏ຺ຐິໍ, ອຏ຺ຐີນິ ອຏ຺ຐີ. ອຏ຺ຐິນາ ອິຈ຺ຈາທິ ມຸນິສທ຺ທສມໍ. ເອວໍ ປຈ຺ຉິ+ອກ຺ຂິ+ທຘິ+ສຕ຺ຖິ+ວາຣິ+ອຈ຺ຈິອາທໂຍ.

ທຓ຺ຑິ, ນປຸໍສກຕ຺ຕາ ‘‘ເອກວຈເນ’’ຈ຺ຈາທິນາ ຣສ຺ເສ ສິໂລໂປ. ທຓ຺ຑີນິ ທຓ຺ຑີ. ‘‘ເຄ ວາ’’ຕິ ຣສ຺ເສ ໂຠ ທຓ຺ຑິ ທຓ຺ຑີ, ທຓ຺ຑີນິ ທຓ຺ຑີ. ‘‘ນໍ ຌີໂຕ’’ຕິ ນໍ. ທຓ຺ຑິນໍ ທຓ຺ຑິໍ, ທຓ຺ຑີນິ ທຓ຺ຑີ. ເສສໍ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ ທຓ຺ຑີສມໍ. ເອວໍ ສຸຂກາຣີ+ສີຆຍາຍີອາທໂຍ.

ຈກ຺ຂຸ, ຈກ຺ຂູນິ ຈກ຺ຂູ. ເສສໍ ອຏ຺ຐິສມໍ. ເອວໍ ອາຍຸ+ວສຸ+ຘນຸ+ທາຣຸ+ຕິປຸ+ມຘຸ+ສິງ຺ຄຸ+ຫິງ຺ຄຸ+ວຕ຺ຖຸ+ຊຕຸ+ອມ຺ພຸ+ ອສ຺ສຸອາທີນິ. ອາຍຸສທ຺ທໂຕ ນາສ຺ສ ໂກຘາທິຕ຺ຕາ ສາວ ວິເສໂສ.

ໂຄຕ຺ຣຠຸ, ຣສ຺ເສ ສິໂລໂປ. ໂຄຕ຺ຣຠູນິ ໂຄຕ຺ຣຠູ. ໂຠ ໂຄຕ຺ຣຠຸ ໂຄຕ຺ຣຠູ, ໂຄຕ຺ຣຠູນິ ໂຄຕ຺ຣຠູ. ໂຄຕ຺ຣຠຸໍ, ໂຄຕ຺ຣຠູນິ ໂຄຕ຺ຣຠູ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ ເວສ຺ສຠູສມໍ. ເອວໍ ສຍມ຺ຠູ+ອຠິຠູ+ຘມ຺ມຎ຺ຎູ ອາທໂຍ.

ວິສທາ+ວິສທາກາຣ-ໂວຫາໂຣ+ຠຍມຸຕ຺ຕໂກ ¶ ;

ປຸມາທິຊານເນ ເຫຕຸ-ຠາວໂຕ ລິງ຺ຄ+ມີຣິໂຕ.

ຖນ+ເກສາວຕີ ນາຣີ, ມສ຺ສຸວາ ປຸຣິໂສ ສິຍາ;

ອຸຠິນ຺ນ+ມນ຺ຕຣໍ ເອຕໍ, ອິຕໂຣ+ຠຍມຸຕ຺ຕໂກ.

ອຖ ສພ຺ພາທີນໍ ຣູປນໂຍ ນິທ຺ທິສິຍເຕ,

ສພ຺ພ ກຕຣ ກຕມ ອຸຠຍ ອິຕຣ ອຎ຺ຎ ອຎ຺ຎຕຣ ອຎ຺ຎຕມ, ປຸພ຺ພ+ປຣາ+ປຣ+ທກ຺ຂິຓຸ+ຕ຺ຕຣາ+ຘຣານິ ວວຕ຺ຖາຍ+ມສຎ຺ຎາຍໍ. ‘‘ອູນປູຣຕ຺ຖ+ມຘິກປໂທທາຫຣຓ+ມຊ຺ຌາຫາໂຣ’’ຕິ ຎາຍາ ສພ຺ພາທີສຸ ປຐີຍນ຺ເຕຕິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ຍ ຕ຺ຍ ຕ ເອຕ ອິມ ອມຸ ກິໍ ເອກ ຕຸມ຺ຫ ອມ຺ຫ ອິຈ຺ເຈເຕ ສພ຺ພາທໂຍ. ກຈ຺ຈາຍເນ ອທສ຺ສິຕສ຺ສາປິ ຕ຺ຍສທ຺ທສ຺ສ –

ຂິຑ຺ຑາ ປຓິຫິຕາ ຕ຺ຍາສຸ, ຣຕິ ຕ຺ຍາສຸ ປຕິຏ຺ຐິຕາ;

ພີຊານິ ຕ຺ຍາສຸ ຣຸຫນ຺ຕິ, ຍທິທໍ ສຕ຺ຕາ ປຊາຍເຣຕິ –

ປາຬິຍໍ ທິສ຺ສມານຕ຺ຕາ ອິຘ ສງ຺ຄໂຫ.

ຕຕ຺ຖ ສພ຺ພສທ຺ໂທ ນິຣວເສສຕ຺ໂຖ. ກຕຣ+ກຕມສທ຺ທາ ປຸຈ຺ຉນຕ຺ຖາ. ອຸຠຍສທ຺ໂທ ທ຺ວິອວຍວສມຸທາຍວຈໂນ. ອິຕຣສທ຺ໂທ ວຸຕ຺ຕປຏິໂຍຄີວຈໂນ. ອຎ຺ຎສທ຺ໂທ ອຘິກຕາປຣວຈໂນ. ອຎ຺ຎ- ຕຣ+ອຎ຺ຎຕມສທ຺ທາ ¶ ອນິຍມຕ຺ຖາ. ປຸພ຺ພາທໂຍ ທິສາທິວວຕ຺ຖາວຈນາ. ຍສທ຺ໂທ ອນິຍມຕ຺ໂຖ. ຕ຺ຍ+ຕສທ຺ທາ ປຣມ຺ມຸຂວຈນາ. ເອຕ+ອິມ+ອມຸ+ກິໍ ອິຈ຺ເຈເຕ ສມີປ+ອຈ຺ຈນ຺ຕສມີປ+ທູຣ+ປຸຈ຺ຉນຕ຺ຖວຈນາ. ເອກສທ຺ໂທ ສໍຂ຺ຍາທິວຈໂນ. ຕຸມ຺ຫ+ອມ຺ຫສທ຺ທາ ປຣ+ອຕ຺ຕ ນິທ຺ເທສວຈນາ.

ອກາຣນ຺ເຕຫິ ສພ຺ພາທີຫິ ໂຍນໍ ເອຏ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ສພ຺ເພ. ໂຠ ສພ຺ພ ສພ຺ພາ, ສພ຺ເພ. ສພ຺ພໍ, ສພ຺ເພ. ສພ຺ເພນ, ສພ຺ເພຫິ ສພ຺ເພຠິ. ເອວໍ ກຣເຓ. ສພ຺ພສ຺ສ.

ອກາຣນ຺ຕານໍ ສພ຺ພາທີນໍ ເອ ໂຫຕິ ນໍມ຺ຫິ ສຸ+ຫິສຸ ຈ. ເອຕ຺ຖ ອາທິສທ຺ໂທ ອວຍເວ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ມຣິຍາທາຍໍ ປກາເຣ ຈ, ສມີເປ+ວຍເວ ຕຖາ;

ຈຕູສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ເມຘາວີ, ອາທິສທ຺ທໍ ປກາສເຍຕິ.

ສພ຺ພາທິໂຕ ນໍວຈນສ຺ສ ສໍ+ສານໍ ໂຫນ຺ຕິ. ສພ຺ເພສໍ ສພ຺ເພສານໍ. ສພ຺ພາ ສພ຺ພມ຺ຫາ ສພ຺ພສ຺ມາ. ສພ຺ເພ ສພ຺ພມ຺ຫິ ສພ຺ພສ຺ມິໍ, ສພ຺ເພສຸ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ‘‘ອິຕ຺ຖິຍ+ມຕ຺ວາ’’ຕິ ອາປຈ຺ຈເຍ ຕສ຺ສ ຆສຎ຺ຎາ. ເສສໍ ກຎ຺ຎາວ. ສພ຺ພາ, ສພ຺ພາ ສພ຺ພາໂຍ. ໂຠ ສພ຺ເພ, ສພ຺ພາ ສພ຺ພາໂຍ. ‘‘ໂຆ ສ຺ສໍ+ສ຺ສາ+ສ຺ສາຍໍ+ຕິໍ ສູ’’-ຕິ ຣສ຺ເສ ¶ ສພ຺ພໍ, ສພ຺ພາ ສພ຺ພາໂຍ. ສພ຺ພາຍ, ສພ຺ພາຫິ ສພ຺ພາຠິ.

ສພ຺ພາທີນໍ ຆປໂຕ ສສ຺ສ ສ຺ສາ ວາ ໂຫຕິ. ອມຸສ຺ສາຕິ ຣູປສ຺ສ ‘‘ສ຺ສາ ວາ ເຕ+ຕິ+ມາ+ມູຫີ’’ຕິ ສ຺ສາເທເສນ ສິທ຺ຘຕ຺ຕາ ວາຄ຺ຄຫຓ+ມຸຕ຺ຕຣຕ຺ຖໍ. ຣສ຺ເສ ສພ຺ພສ຺ສາ ສພ຺ພາຍ, ສພ຺ພາສໍ ສພ຺ພາສານໍ. ປຎ຺ຈມິຍໍ ສພ຺ພາຍ.

ສພ຺ພາທີນໍ ຆປໂຕ ສ຺ມິໂນ ສ຺ສໍ ວາ ໂຫຕິ. ສພ຺ພສ຺ສໍ ສພ຺ພາຍໍ ສພ຺ພາຍ, ສພ຺ພາສຸ.

ນປຸໍສເກ ສພ຺ພໍ. ‘‘ໂຍນໍ ນີ’’ຕິ ນປຸໍສເກ ໂຍສ຺ສ ນິມ຺ຫິ –

ສພ຺ພາທີຫິ ປຣສ຺ສ ນິສ຺ສ ຏາ ນ ໂຫຕິ. ທີເຆ ສພ຺ພານິ. ໂຠ ສພ຺ພ ສພ຺ພາ, ສພ຺ພານິ. ສພ຺ພໍ, ສພ຺ເພ ສພ຺ພານິ. ນາທີສຸ ປຸເມວ. ກຕຣກຕມອຸຠຍາ ຕີສຸ ລິງ຺ເຄສຸ ສພ຺ພສມາ. ເອວໍ ອິຕຣອຎ຺ຎສທ຺ທາ. ສ຺ສາ+ສ຺ສໍສຸ ວິເສໂສ.

໕໒. ສ຺ສໍ+ສ຺ສາ+ສ຺ສາເຍສ຺ວິ-ຕເຣ+ກ+ຎ຺ເຎ+ຕິ+ມານ+ມິ

ສ຺ສມາທີສຸ ອິຕຣ+ເອກ+ອຎ຺ຎ+ເອຕ+ອິມ ອິຈ຺ເຈເຕສໍ ອິ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ. ອິຕຣິສ຺ສາ ອິຕຣາຍ, ອຎ຺ຎິສ຺ສາ ອຎ຺ຎາຍ, ອຎ຺ຎາສໍ ¶ ອຎ຺ຎາສານໍ. ອຎ຺ຎິສ຺ສໍ ອຎ຺ຎາຍໍ ອຎ຺ຎາຍ. ອຎ຺ຎຕຣ+ຎ຺ຎຕມາ ລິງ຺ຄຕ຺ຕເຍ ສພ຺ພສມາ.

ເອເຕຫິ ຉຫິ ສວິສເຍ ເອຏ ວາ ໂຫຕີຕິ ໂຍສ຺ສ ເອຏ, ປຸພ຺ເພ ປຸພ຺ພາ. ໂຠ ປຸພ຺ພ ປຸພ຺ພາ, ປຸພ຺ເພ ປຸພ຺ພາ. ປຸພ຺ພໍ, ປຸພ຺ເພ. ປຸພ຺ເພນ. ເສສໍ ສພ຺ພລິງ຺ເຄ ສພ຺ພສມໍ. ເອວໍ ປຣາທໂຍ ປຎ຺ຈ.

ຕໍນາມຠູເຕຫິ ອປ຺ປຘາເນຫິ ຈ ສພ຺ພາທີຫິ ສພ຺ພາທິກາຣິຍໍ ນ ໂຫຕິ. ເຕ ສພ຺ພາ, ສພ຺ພນາມາ ເຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເຕ ປິຍສພ຺ພາ, ເຕ ອຕິສພ຺ພາ. ນາມຠູເຕ ຈ ອຎ຺ຎປທຕ຺ຖາໂທ ອປ຺ປຘານວິສເຍ ຈ ສພ຺ພາທິກາຣິຍນິເສເຘນ ‘‘ປຣມສພ຺ເພ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ’’ ຕ຺ຍາທິໂຕ ປຘານປທນ຺ຕໂຕ ເອຏອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ, ວິເສສນສມາສສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣປທຕ຺ຖປຘານຕ຺ຕາ.

ຕຕິຍຕ຺ເຖນ ໂຍເຄ ຈ ສພ຺ພາທິກາຣິຍໍ ນ ໂຫຕິ. ມາເສນ ປຸພ຺ພາ ມາສປຸພ຺ພາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຈຕ຺ຖສມາສວິສເຍ ສພ຺ພາທິກາຣິຍໍ ນ ໂຫຕິ. ທກ຺ຂິຓຸຕ຺ຕຣປຸພ຺ພານນ຺ຕິອາທິ.

ອິຕິ ¶ ຈຕ຺ຖສມາເສ ສພ຺ພາທິກາຣິຍໍ ນ ໂຫຕິ, ນິຈ຺ເຈນ ເອຏອາເທສປ຺ປສງ຺ເຄ ອຍໍ ສມ຺ປຕ຺ຕວິຠາສາ. ປຸພ຺ພຸຕ຺ຕເຣ ປຸພ຺ພຸຕ຺ຕຣາ. ເສສໍ ສຸຄຕສມໍ.

ໂຍ, ເຍ. ຍາ, ຍາໂຍ. ຍໍ, ຍານິ ອິຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພສມໍ. ຍາທີນ+ມາລປເນ ຣູປໍ ນ ສມ຺ຠວຕິ.

ຕ຺ຍ+ເຕ+ຕານ+ມນປຸໍສການໍ ຕສ຺ສ ໂສ ໂຫຕິ ສິມ຺ຫິ. ສ຺ໂຍ, ຕ຺ເຍ. ສ຺ຍາ, ຕ຺ຍາ, ຕ຺ຍາໂຍ. ຕ຺ຍໍ, ຕ຺ຍານິ ອິຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພສມໍ.

ຕສທ຺ທສ຺ສ ຕສ຺ສ ໂນ ວາ ໂຫຕິ ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ. ‘‘ຕ຺ຍ+ເຕ+ຕານໍ ຕສ຺ສາ’’ຕິ ຈ ເອຕ຺ຖ ຕ຺ຍາທີນໍ ຕກາຣຄ຺ຄຫຓໍ ສ຺ຍາ ສາ ເອສາ ນາໂຍຕິ ອິຕ຺ຖິຍໍ ສພ຺ພສມາ ໂຫຕີຕິ. ເນ ເຕ. ນໍ ຕໍ, ເນ ເຕ. ເນນ ເຕເນ, ເນຫິ ເນຠິ ເຕຫິ ເຕຠິ.

໑໓໒. ຏ ສສ຺ມາສ຺ມິໍສ຺ສາຍສ຺ສໍສ຺ສາສໍມ຺ຫາມ຺ຫິສ຺ວິ+ມສ຺ສ ຈ

‘‘ຏ ສ+ສ຺ມາ+ສ຺ມິໍ+ນໍສ຺ມິ+ມສ຺ສ ຈາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕປິ ເຕສໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ອາເທເສສຸ ສ຺ສາຍາທີສຸ ປເຣສຸ ‘‘ຕທາເທສາ ຕທິວ ¶ ຠວນ຺ຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ຏາເທເສ ສິທ຺ເຘປິ ຍາທິອາເທສນ຺ຕເຣ ປເຣ ນິວຕ຺ຕນຕ຺ຖໍ ສ຺ສາທີນໍ ຄຫຓໍ.

ສາທີສ຺ວິ+ມສ຺ສ ຕສທ຺ທຕກາຣສ຺ສ ຈ ໂຏ ວາ ໂຫຕິ. ປຸພ຺ພສ຺ສຣໂລໂປ. ເອວ+ມຸປຣິປິ. ອສ຺ສ ນສ຺ສ ຕສ຺ສ, ເນສໍ ເນສານໍ ເຕສໍ ເຕສານໍ. ອມ຺ຫາ ອສ຺ມາ ນມ຺ຫາ ນສ຺ມາ ຕມ຺ຫາ ຕສ຺ມາ. ອມ຺ຫິ ອສ຺ມິໍ ນມ຺ຫິ ນສ຺ມິໍ ຕມ຺ຫິ ຕສ຺ມິໍ, ເນສຸ ເຕສຸ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ສາ, ນາ ນາໂຍ ຕາ ຕາໂຍ. ນໍ ຕໍ, ນາ ນາໂຍ ຕາ ຕາໂຍ. ນາມ຺ຫິ –

ຆປສຎ຺ເຎຫິ ຕ+ເອຕ+ອິມ+ອມູຫິ ເອກຕ຺ເຕ ນາທີນໍ ສ຺ສາ ວາ ໂຫຕິ. ອນ຺ຕສ຺ສຣານໍ ຆປໂວຫາເຣນ ຕໍສຫຈຣິຕາປິ ສທ຺ທາ ‘‘ກຸນ຺ເຕ ປເວສຍາ’’ຕິ ຎາຍາ ຄຍ຺ຫນ຺ຕີຕິ ‘‘ຆປສຎ຺ເຎຫິ ຕ+ເອຕ+ອິມ+ອມູຫີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວາຏາເທເສ ອສ຺ສາ ນສ຺ສາ ນາຍ.

ສ຺ສໍສ຺ສາສ຺ສາ ເຍສຸ ຕສ຺ສ ວາ ອິ ໂຫຕິ. ຕິສ຺ສາ ຕສ຺ສາ ຕາຍ, ນາຫິ ນາຠິ ຕາຫິ ຕາຠິ. ສສ຺ສ ວາ ສ຺ສາມ຺ຫິ ອສ຺ສາ ນສ຺ສາ ຕິສ຺ສາ ຕສ຺ສາ.

ຕາ+ເອຕາ+ອິມາໂຕ ສສ຺ສ ສ຺ສາໂຍ ໂຫຕິ ວາ. ອສ຺ສາຍ ນສ຺ສາຍ ຕິສ຺ສາຍ ຕສ຺ສາຍ, ‘‘ຆປເຕ’’ຈ຺ຈາທິນາ ຍາເທເສ ¶ ນາຍ ຕາຍ. ນໍວຈນສ຺ສ ສ+ມາເທເສ ຕກາຣສ຺ສ ຈ ວາ ຏາເທເສ ອາສໍ ນາສໍ ນາສານໍ ຕາສໍ ຕາສານໍ. ສຕ຺ຕມິຍໍ ອສ຺ສໍ ອສ຺ສາ ນສ຺ສໍ ນສ຺ສາ ນາຍໍ ນາຍ ຕິສ຺ສໍ ຕິສ຺ສາ ຕສ຺ສໍ ຕສ຺ສາ ຕາຍໍ ຕາຍ, ນາສຸ ຕາສຸ.

ນປຸໍສເກ ນໍ ຕໍ, ນານິ ຕານິ. ນໍ ຕໍ, ເນ ນານິ ເຕ ຕານິ. ເສສໍ ປຸເມວ.

‘‘ຍໍຕໍສທ຺ທາ ນິຈ຺ຈສມ຺ພນ຺ຘາ’’ຕິ ຎາຍາ ຍໍສທ຺ເທນ ອນິຍມິຕຕ຺ຖໍ ຕໍສທ຺ໂທ ນິຍເມຕິ.

ປສິທ຺ເຘ ອນຸຠູຕຕ຺ເຖ, ປກ຺ກນ຺ຕວິສເຍ ຕຖາ;

ຍໍສທ຺ທ+ມນເປກ຺ເຂວ, ຕໍສທ຺ໂທ ຍຸຊ຺ຊເຕ ສທາຕິ –

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອຕ຺ເຖວ ຕໍສທ຺ໂທ ຍໍສທ຺ທໍ ນາເປກ຺ຂຕິ. ຍຖາກ຺ກມໍ ຕຕ຺ຣິ+ທ+ມຸທາຫຣຓໍ –

(.) ‘‘ນໂມ ຕສ຺ສາ’’ຕິ ຈ, (.) ‘‘ອຄ຺ຄິມ຺ປ+ກ຺ຂິນາ…ເປ… ຎາຕກາຣີ ຫິ ໂສ ຊິໂນ’’ຕິ ຈ, (..) ປຸຣິມຄາຖາຍ ວຸຕ຺ຕມຸນິສທ຺ທ+ມເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ສວາສເນ ກິເລເສ ໂສ’’ຕິ ຈ.

ເອໂສ, ເອເຕ. ເອສາ, ເອຕາ ເອຕາໂຍ, ເອຕໍ, ເອຕານິ ອິຈ຺ຈາທິ ຏ+ນາເທສາຠາໂວວ ວິເສໂສ.

ອິມສທ຺ທສ຺ສ ອນປຸໍສກສ຺ສ ອຍໍ ໂຫຕິ ສິມ຺ຫິ. ອຍໍ, ອິເມ. ອິມໍ, ອິເມ.

ອິມສທ຺ທສ຺ສ ¶ ອນິຕ຺ຖິຍໍ ນາມ຺ຫິ ອນ+ອິມິອິຈ຺ຈາເທສາ ໂຫນ຺ຕິ. ‘‘ອເຕ+ນາ’’ຕິ ເອເນ ອເນນ ອິມິນາ. ຫິມ຺ຫິ –

ອິມສ຺ສາ+ນິຕ຺ຖິຍໍ ເຏ ໂຫຕິ ວາ ສຸ+ນໍ+ຫິສຸ. ‘‘ນາມຄ຺ຄຫເຓ ລິງ຺ຄວິສິຏ຺ຐສ຺ສາປິ ຄຫຓໍ’’ຕິ ຎາຍາ ‘ອນິຕ຺ຖິຍໍ’ຕິ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄນິເສຘາ ອິມສ຺ສາຕິ ນາມຄ຺ຄຫຓວິສເຍ ລິງ຺ຄວິເສສິຕສ຺ສ ອິມສທ຺ທສ຺ສາປິ ຄຫຓໍ. ຕສ຺ສ ຜລໍ ‘‘ຕຕສ຺ສ ໂນ ສພ຺ພາສຸ’’ ຕ຺ຍາໂທ ລິງ຺ຄຕ຺ຕເຍ ກາຣິຍສິທ຺ຘິ. ເອຫິ ເອຠິ ອິເມຫິ ອິເມຠິ. ‘‘ຏ ສສ຺ມາສ຺ມິ’’ມິຈ຺ຈາທິນາ ສພ຺ພສ຺ສິ+ມສ຺ສ ວາ ຏາເທເສ ອສ຺ສ ອິມສ຺ສ, ວາ ເຏ ເອສໍ ເອສານໍ ອິເມສໍ ອິເມສານໍ. ອມ຺ຫາ ອສ຺ມາ ອິມມ຺ຫາ ອິມສ຺ມາ. ອມ຺ຫິ ອສ຺ມິໍ ອິມມ຺ຫິ ອິມສ຺ມິໍ, ເອສຸ ອິເມສຸ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ອຍໍ, ອິມາ ອິມາໂຍ. ອິມໍ, ອິມາ ອິມາໂຍ. ນາ ‘‘ສ຺ສາ ວາ ເຕ+ຕິ+ມາ+ມູຫີ’’ຕິ ສ຺ສາ ວາ, ວາ ຏາເທເສ ‘‘ສ຺ສ’’ ມິຈ຺ຈາທິນາ ອິອາເທເສ ຈ ກເຕ ອສ຺ສາ ອິມິສ຺ສາ ອິມາຍ, ອິມາຫິ ອິມາຠິ. ອສ຺ສາ ອິມິສ຺ສາ ອສ຺ສາຍ ອິມິສ຺ສາຍ ອິມາຍ. ນໍວຈນສ຺ສ ສ+ມາເທເສ ອິມສ຺ສ ຈ ວາ ຏາເທເສ ອສ຺ສ ‘‘ສຸນໍຫິ ສູ’’ຕິ ທີເຆ ຈ ກເຕ ອາສໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອິມາສໍ ອິມາສານໍ. ສຕ຺ຕມິຍໍ ອສ຺ສໍ ອິມິສ຺ສໍ ອສ຺ສາ ອິມິສ຺ສາ ອິມາຍໍ ອິມາຍ, ອິມາສຸ.

ອໍສິສຸ ¶ ສຫ ເຕຫິ ອິມສ຺ສິ+ທໍ ໂຫຕິ ວາ ນປຸໍສເກ. ອິທໍ ອິມໍ, ອິເມ ອິມານິ. ອິທໍ ອິມໍ, ອິເມ ອິມານິ. ອເນນ ອິມິນາ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສມໍ.

໑໙໗. ອິເມ+ຕານ+ເມນາ+ນ຺ວາເທເສ ທຸຕິຍາຍໍ

ອິມເອຕສທ຺ທານໍ ກຖິຕານຸກຖນວິສເຍ ທຸຕິຍາຍ+ເມນາເທໂສ ໂຫຕິ. ອິມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ວິນຍ+ມຊ຺ຌາປຍ, ອໂຖ ເອນໍ ຘມ຺ມ+ມຊ຺ຌາປຍ. ອິເມ ຠິກ຺ຂູ ວິນຍ+ມຊ຺ຌາປຍ, ອໂຖ ເອເນ ຘມ຺ມ+ມຊ຺ຌາປຍ. ເອວ+ເມຕສ຺ສ ຈ ໂຍຊນີຍໍ.

ອນປຸໍສກສ຺ສາ+ມຸສ຺ສ ມກາຣສ຺ສ ໂສ ໂຫຕິ ສິມ຺ຫິ. ອສຸ, ໂຍ –

ນິຍມສຸຕ຺ຕ+ມິທໍ, ອມຸສທ຺ທໂຕ ໂຍນໍ ໂລໂປ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈໍ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ທີເຆ ອມູ. ຌລໂຕ ໂຍນໍ ‘‘ໂລໂປ’’ຕິ ໂລເປ ສິທ຺ເຘປິ ໂວ+ປວາໂທ+ຍ+ມາຣມ຺ໂຠ.

ອາຣມ຺ໂຠ ວຈນມ຺ປຕ຺ຕິ, ລກ຺ຂຓໍ ໂຍຄລກ຺ຂຓໍ;

ວາກ຺ຍໍ ສຕ຺ຖຎ຺ຈ ອິຈ຺ຈາທິ, ສຸຕ຺ຕານ+ມຠິຘາຍກາ.

ອມຸສ຺ມາ ¶ ສສ຺ສ ໂນ ນ ໂຫຕິ. ອມຸສ຺ສ, ອມູສໍ ອມູສານໍ. ‘‘ນາສ຺ມາສ຺ສາ’’ຕິ ລໂຕ ສ຺ມາສ຺ສ ນາ, ອມຸນາ ອມຸມ຺ຫາ ອມຸສ຺ມາ. ອມຸມ຺ຫິ ອມຸສ຺ມິໍ, ອມູສຸ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ອສຸ, ອມູ ອມຸໂຍ. ອມຸໍ, ອມູ ອມຸໂຍ. ນາ, ‘‘ສ຺ສາ ວາ ເຕ+ຕິ+ມາ+ມູຫີ’’ຕິ ນາທ຺ເຍກວຈນານໍ ສ຺ສາ ວາ, ອມຸສ຺ສາ ອມຸຍາ, ອມູຫິ ອມູຠິ. ອມຸສ຺ສາ ອມຸຍາ, ອມູສໍ ອມູສານໍ. ສຕ຺ຕມິຍໍ ອມຸສ຺ສໍ ອມຸສ຺ສາ ອມຸຍໍ ອມຸຍາ, ອມູສຸ.

ອໍສິສຸ ສຫ ເຕຫິ ອມຸສ຺ສ ອທຸໍ ໂຫຕິ ວາ ນປຸໍສເກ. ອທຸໍ, ສິໂລໂປ, ອມຸໍ. ‘‘ຌລາ ວາ’’ຕິ ວານິອາເທເສ ອມູນິ ອມູ. ອທຸໍ ອມຸໍ, ອມູນິ ອມູ. ອມຸນາ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸລ຺ລິງ຺ຄສມໍ.

ອມຸ ເອວ ອມຸໂກຕິ ສກຕ຺ເຖ ກປຈ຺ຈເຍ ຕທ຺ຘິຕວຸຕ຺ຕິຕ຺ຕາ ‘‘ເອກຕ຺ຖຕາຍໍ’’ຕິ ສິໂລເປ ຈ ກເຕ ‘‘ນິມິຕ຺ຕາຠາເວ ເນມິຕ຺ຕິກສ຺ສາຠາໂວ’’ຕິ ຎາຍາ ນິມິຕ຺ຕຠູຕສ຺ສ ສິສ຺ສາ+ຠາເວ ເນມິຕ຺ຕິກສ຺ສ ‘‘ມສ຺ສາ+ມຸສ຺ສາ’’ຕິ ກຕ຺ຕພ຺ພສ຺ສ ສກາຣສ຺ສ ນິວຸຕ຺ຕີຕິ ‘ເກ ວາ’ຕິ ວິກປ຺ເປນ ມສ຺ສ ສກາຣຕ຺ຖ+ ມິທ+ມາຣທ຺ຘໍ ¶ . ອມຸສ຺ສ ມສ຺ສ ເກ ສ ໂຫຕິ ວາ. ອສຸໂກ ອມຸກາ, ອສຸກາ ອມຸກາ. ອສຸກໍ ອມຸກໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສພ຺ພາສຸ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ກິສ຺ສ ໂກ ໂຫຕິ. ສິສ຺ໂສ, ໂກ, ເກ. ກໍ, ເກ. ເກນ, ເກຫິ ເກຠິ.

ອນິຕ຺ຖິຍໍ ກິສ຺ສ ກິ ວາ ໂຫຕິ ສສ຺ມິໍສຸ. ກິສ຺ສ ກສ຺ສ, ເກສໍ ເກສານໍ. ກມ຺ຫາ ກສ຺ມາ. ກິມ຺ຫິ ກິສ຺ມິໍ ກມ຺ຫິ ກສ຺ມິໍ, ເກສຸ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ວິຠຕ຺ຕີສຸ ປເຣສຸ ກາເທເສ ກເຕ ອກາຣນ຺ຕຕ຺ຕາ ມຊ຺ເຌ ອາປຈ຺ຈຍກຣຓ+ມວິຣຸທ຺ຘນ຺ຕິ ອາ, ກາ, ກາໂຍ. ກໍ, ກາ ກາໂຍ ອິຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພາວ.

ອໍສິສຸ ສຫ ເຕຫິ ກິໍ ສທ຺ທສ຺ສ ກິໍໂຫຕິ ນປຸໍສເກ. ກາເທສສ຺ສ ສາມຎ຺ຎຕ຺ຕາ ‘‘ວິເສສວິຫິຕາ ວິຘໂຍ ສາມຎ຺ຎວິຘໂຍ ນິເສເຘນ຺ຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ກິໍອາເທເສນ ກາເທສນິວຸຕ຺ຕິ. ກິໍ, ການິ. ກິໍ, ເກ ການິ. ເກເນ+ຈ຺ຈາທິ ປຸພ຺ເພວ.

ເອກສທ຺ໂທ ¶ ສໍຂ຺ຍາ+ຕຸລ຺ຍ+ຎ຺ຎ+ສຫາຍວຈໂນ. ຍທາ ສໍຂ຺ຍາວຈໂນ, ຕທາ ເອກວຈນນ຺ໂຕ, ອຕ຺ຣ ເອກສທ຺ໂທ ສໍຂ຺ເຍຍ຺ຍວາປີ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຕຸລ຺ຍາທີສຸ ພຫຸວຈນນ຺ໂຕປິ. ເອໂກ, ເອເກ. ເອກາ, ເອກາ ເອກາໂຍ. ເອກໍ, ເອການິ+ຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພສມໍ ຕິລິງ຺ເຄ.

ຕຸລ຺ເຍ ເອໂກ ວິລາໂສ ທ຺ວິນ຺ນໍ ກຸມາຣານໍ, ເອເກ ວຓ຺ຓສທ຺ທາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ກຸມາຣານໍ. ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ເອໂກ ອາຈຣິໂຍ ເອວ+ມາຫ, ເອເກ ອາຈຣິຍາ ເອວ+ມາຫໍສຸ. ອສຫາຍເຕ ເອໂກວ ອຣຎ຺ຎໍ ປວິສິຕ຺ວາ.

ເອໂກ, ເອເກ. ເອກາ, ເອກາ ເອກາໂຍ. ເອກໍ ເອການິ+ຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພສມໍ ຕິລິງ຺ເຄ. ສ຺ສາ+ສ຺ສໍສຸ ປນ ‘‘ສ຺ສ’’ມາທິນາ ອິ, ເອກິສ຺ສາ ເອກາຍ, ເອກິສ຺ສໍ ເອກາຍໍ ເອກາຍ.

ອິຘ ອຕ຺ຕປຣຄາຣວວເສນ ເອກສ຺ສາປິ ‘‘ອມ຺ຫາກໍ ຣຎ຺ໂຎ’’ຕິປິ ‘‘ເອເກ ອາຈຣິຍາ’’ຕິປິ ພຫຸວຈນສ຺ສ ໂລເກນ ອິຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ ພຫຸລວິຘານາ ພຫຸວຈເນເນວ ສິຊ຺ຌຕິ.

ຕຸມ຺ຫ+ອມ຺ຫສທ຺ທາ ອລິງ຺ຄາ, ຕຖາ ອຸຠ+ກຕິ+ທ຺ວິສທ຺ທາ, ປຎ຺ຈາທໂຍ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ຕາ ຈ. ຕຸມ຺ຫ ສິ, ອມ຺ຫ ສິ.

ອມ຺ຫິ ສິມ຺ຫິ ຈ ຕຸມ຺ຫສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ຕຸວໍ+ຕ຺ວໍ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຸວໍ ຕ຺ວໍ.

ສິມ຺ຫິ ອມ຺ຫສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ອຫໍ ໂຫຕິ. ອຫໍ, ເຍວສ຺ເວ+ຏ, ຕຸ ມ຺ເຫ.

ໂຍສ຺ວ+ມ຺ຫສ຺ສ ¶ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ມຍ+ມສ຺ມາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ມຍໍ ອມ຺ເຫ.

ອໍມ຺ຫິ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຕໍ+ມໍ+ຕວໍ+ມມໍ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕໍ, ມໍ, ຕວໍ, ມມໍ.

ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ປຈ຺ເຈກໍ ງໍ+ງາກໍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ໂຍມ຺ຫິ ທຸຕິເຍ, ຕຸມ຺ຫໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຕຸມ຺ເຫ, ອມ຺ຫໍ ອມ຺ຫາກໍ ອມ຺ເຫ.

ນາສ຺ມາສຸ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຕຍາ+ມຍາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ‘‘ນາສ຺ມາສູ’’ຕິ ພຫຸວຈເນສຸປິ ວິຠຕ຺ຕິກ຺ກມ+ມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ສທ຺ທກ຺ກເມນ ປຈ຺ເຈກໍ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ.

ຕຸມ຺ຫສ຺ສ ຕຍາຕຍີນໍ ຕກາຣສ຺ສ ຕ຺ວ ໂຫຕິ ວາ. ຕ຺ວຍາ ຕຍາ, ມຍາ. ຕຸມ຺ເຫຫິ ຕຸມ຺ເຫຠິ, ອມ຺ເຫຫິ ອມ຺ເຫຠິ.

ເສ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ເອເຕ ອາເທສາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕວ ຕຸຍ຺ຫໍ, ມມ ມຍ຺ຫໍ.

ນໍເສສ຺ວ+ມ຺ຫສ຺ສ ¶ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ອສ຺ມາກໍ+ມມໍ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ມມໍ.

ນໍມ຺ຫິ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຕຕ຺ຕີນໍ ງໍ+ງາກໍ ໂຫນ຺ຕິ ປຈ຺ເຈກໍ. ຕຸມ຺ຫໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ອມ຺ຫໍ ອມ຺ຫາກໍ ອສ຺ມາກໍ. ກຈ຺ຈາຍເນ ເອກວຈນສ຺ສ ອໍວິຘານຕ຺ຖໍ ສຸຕ຺ຕ+ມາຣທ຺ຘໍ, ເອຕ຺ຖ ປນ ອຕ຺ຕຄາຣວວເສນ ອໍມ຺ຫິ ຕຸມ຺ຫໍ ອມ຺ຫໍຠິ ສິຊ຺ຌນ຺ຕິ ພຫຸລາຘິກາຣາ.

ສ຺ມາມ຺ຫິ ຕຸມ຺ຫສ຺ສ ສວິຕຕ຺ຕິສ຺ສ ຕ຺ວມ຺ຫາ ໂຫຕິ ວາ. ຕ຺ວມ຺ຫາ ຕ຺ວຍາ ຕຍາ, ມຍາ.

໒໒໖. ສ຺ມິມ຺ຫິ ຕຸມ຺ຫມ຺ຫານໍ ຕຍິ+ມຍິ

ສ຺ມິມ຺ຫິ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຕຍິ+ມຍິ ໂຫຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕ຺ວຍິ ຕຍິ, ມຍິ. ຕຸມ຺ເຫສຸ.

ອມ຺ຫສ຺ສ ອສ຺ມາ ໂຫຕິ ວາ ສຸມ຺ຫິ. ອສ຺ມາສຸ ອມ຺ເຫສຸ. ສພ຺ພາທໂຍ ວຸຕ຺ຕ+ມເປກ຺ຂນ຺ຕາ ວກ຺ຂມານໍ ວາຕິ ອິທ+ເມສໍ ລກ຺ຂຓໍ.

ອຘິກາໂຣ. ເອຕ຺ຖ ປາໂທ ນາມ ຄາຖາຍ ຈຕຸຕ຺ຖໍໂສ, ຕສ຺ມາ ‘‘ຕຸມ຺ເຫຫິ ປຸຎ຺ຎໍ ປສຸຕໍ ອນປ຺ປກໍ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ໂວ ນ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ປທນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕ ສທ຺ໂທ ສຠາວໂຕ –

ວຓ຺ຓຕ຺ຕ+ມາຄຈ຺ຉຕິ ໂສ ຕຸ ສທ຺ໂທຕິ –

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອເກໂກ ວຓ຺ໂຓ ສທ຺ໂທ ນາມ, ຕພ຺ພຓ຺ຓສມູໂຫ ປທໍ, ຕປ຺ປທສມູໂຫ ວາກ຺ຍຎ຺ຈ. ຕຖາ ຫິ –

ວິຕຕ຺ຍນ຺ຕໍ ປທໍ ຕສ຺ສ, ຈ ໂຍ ວາກ຺ຍນ຺ຕິ ມນ຺ວຍໍ;

ອຸປຈາຣາ ວຓ຺ຓສທ຺ທ-ວາຈ຺ຈໍ ຕໍ ນ ປຣິຈ຺ຈເຊ.

ປທໍ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ນາມາ+ຂ຺ຍາໂຕ+ປສຄ຺ຄຊໍ;

ນິປາຕຊຎ຺ຈ ຕຎ຺ຎູ ຫິ, ອສ຺ໂສ ຂລ຺ວາ+ຠິຘາວຕີຕິ.

ເອກາຂ຺ຍາໂຕ ປທຈ຺ຈໂຍ, ສິຍາ ວາກ຺ຍໍ ສກາຣໂກຕິ –

ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມາ ‘‘ວິຠຕ຺ຍນ຺ຕໍ ປທໍ, ປທສມູໂຫ ວາກ຺ຍ’’ນ຺ຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ອປຎ຺ຈມິຍາໂຍນໍຫິສ຺ວ+ປາທາໂທ ວຕ຺ຕມານານໍ ປທສ຺ມາ ປເຣສ+ເມກວາກ຺ເຍ ຐິຕານໍ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ໂວ+ໂນ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຄາມໍ ໂວ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາຖ, ຄາມໍ ຕຸມ຺ເຫ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາຖ. ຄາມໍ ໂນ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາມ, ຄາມໍ ອມ຺ເຫ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາມ. ປຫາຍ ໂວ ຄມິສ຺ສາມິ, ມາ ໂນ ວິກນ຺ຕິໍສຸ. ທີຍເຕ ໂວ, ທີຍເຕ ຕຸມ຺ຫໍ. ທີຍເຕ ¶ ໂນ, ທີຍເຕ ອມ຺ຫໍ. ຕຸຏ຺ໂຐ+ສ຺ມິ ໂວ ປກຕິຍາ, ຕຸຏ຺ໂຐ+ສ຺ມິ ຕຸມ຺ຫໍ. ສຕ຺ຖາ ໂນ ຠຄວາ, ເອໂສ ອມ຺ຫາກໍ ສຕ຺ຖາ. ກຕໍ ໂວ, ກຕໍ ຕຸມ຺ເຫຫິ. ກຕໍ ໂນ, ກຕໍ ອມ຺ເຫຫິ.

ນາມ຺ຫິ ເສ ຈ ອປາທາໂທ ວຕ຺ຕມານານໍ ທສ຺ມາ ປເຣສ+ເມກວາກ຺ເຍ ຐິຕານໍ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ເຕ+ເມ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ກຕໍ ເຕ, ກຕໍ ຕຍາ. ກຕໍ ເມ, ກຕໍ ມຍາ. ທີຍເຕ ເຕ, ທີຍເຕ ຕວ. ທີຍເຕ ເມ, ທີຍເຕ ມມ. ຘນໍ ເຕ, ຘນໍ ຕວ. ຘນໍ ເມ, ຘນໍ ມມ.

ຈາທີຫິ ໂຍເຄ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ໂວ+ໂນ, ເຕ+ເມ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉາມ ຕຸມ຺ເຫ ຈ ມຍຎ຺ຈ, ປສ຺ສຕິ ຕຸມ຺ເຫ ຈ ອມ຺ເຫ ຈ, ກຕໍ ຕຸມ຺ເຫຫິ ຈ ອມ຺ເຫຫິ ຈ, ທີຍເຕ ຕຸມ຺ຫຎ຺ຈ ອມ຺ຫຎ຺ຈ, ຘນໍ ຕຸມ຺ຫຎ຺ຈ ອມ຺ຫຎ຺ຈ, ກຕໍ ຕຍາ ຈ ມຍາ ຈ, ທີຍເຕ ຕວ ຈ ມມ ຈ, ຘນໍ ຕວ ຈ ມມ ຈ. ເອວໍ ວາທິໂຍເຄປິ.

ກຖິຕານຸກຖິຕວິສເຍ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທານໍ ອາເທສາ ນິຈ຺ຈໍ ໂຫນ຺ຕິ ປຸນພ຺ພິຘານາ. ຄາໂມ ຕຸມ຺ຫໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ, ອໂຖ ຊນປໂທ ໂວ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ອນ຺ວາເທເສ ອໂຖ ອໂຖຕິ ວາຣທ຺ວຍາຠາວາ ນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອໂຖສທ຺ໂທ ກຖິຕສ຺ເສວ ປຸນ ກຖນໂຕ ອນ຺ວາເທສໂຊຕໂກ.

ວິຊ຺ຊມານປຸພ຺ພສ຺ມາ ¶ ປຐມນ຺ຕາ ປເຣສໍ ຕຸມ຺ຫາມ຺ຫານໍ ອາເທສາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ອນ຺ວາເທເສ. ຄາເມ ປໂຏ ຕຸມ຺ຫາກໍ ອໂຖ ນຄເຣ ກມ຺ພໂລ ໂວ ອໂຖ ນຄເຣ ກມ຺ພໂລ ຕຸມ຺ຫາກໍ, ອໂຖຕິ ອນຸກຖນວາຣທ຺ວຍຕ຺ຕາ ວິກປ຺ໂປ ສປຸພ຺ພາຕິ ກິໍ, ປໂຏ ຕຸມ຺ຫາກໍ, ອໂຖ ກມ຺ພໂລ ໂວ. ປຐມນ຺ຕາຕິ ກິໍ, ປໂຏ ນຄເຣ ຕຸມ຺ຫາກໍ, ອໂຖ ກມ຺ພໂລ ຄາເມ ໂວ.

ທສ຺ສນຕ຺ເຖ ອາໂລວຈນວຊ຺ຊິເຕ ປຍຸຊ຺ຊມາເນ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫານ+ມາເທສາ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ຄາໂມ ຕຸມ຺ເຫ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອາຄໂຕ, ຄາໂມ ອມ຺ເຫ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອາຄໂຕ. ອນາໂລຈເນຕິ ກິໍ, ຄາໂມ ໂວ ອາໂລເຈຕິ, ຄາໂມ ໂນ ອາໂລເຈຕິ.

ອາມນ຺ຕຓໍ ປຸພ຺ພ+ວິຊ຺ຊມານໍ ວິຍ ໂຫຕິ ຕຸມ຺ຫາມ຺ຫານ+ມາເທສວິສເຍ. ເທວທຕ຺ຕ ຕວ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ອາມນ຺ຕຓນ຺ຕິ ກິໍ, ກມ຺ພໂລ ເຕ ປຣິຄ຺ຄໂຫ.

ສມານາຘິກຣເຓ ປຣໂຕ ສາມຎ຺ຎວຈນ+ມາມນ຺ຕຓໍ ເອກຕ຺ເຖ ອສນ຺ຕໍ ວິຍ ນ ໂຫຕິ ມາຓວກ ຊຏິລກ ເຕ ປຣິຄ຺ຄໂຫ. ປຣາມນ຺ຖເຓ ອສຕິປິ ປຸພ຺ພ+ມຸປາທາຍ ອາເທໂສ.

ພຫູສຸ ¶ ວຕ຺ຕມານ+ມາມນ຺ຕຓໍ ສາມຎ຺ຎວຈນ+ເມກຕ຺ເຖ ອສນ຺ຕໍ ວິຍ ວາ ນ ໂຫຕິ. ‘‘ສິທ຺ເຘ ສຕ຺ຍາຣມ຺ໂຠ ນີຍມາຍ ວາ ວິກປ຺ປາຍວາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ວິກປ຺ປຕ຺ຖ+ມິທໍ. ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ຄຸຓວນ຺ໂຕ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ຄຸຓວນ຺ໂຕ ໂວ ປຣິຄ຺ຄໂຫ.

ອຸຠ+ກຕິສທ຺ທາ ພຫຸວຈນນ຺ຕາ. ‘‘ອຸຠ+ໂຄຫິ ໂຏ’’ຕິ ໂຍນໍ ໂຏ, ອຸໂຠ. ກຖໍ ‘‘ອຸຠໂຍ ວເສມເສ’’ຕິ, ໂຏມ຺ຫິ ຍກາຣາຄໂມ. ອຸໂຠ.

ອຸຠສ຺ສ ສຸຫິສ຺ໂວ ໂຫຕິ. ອຸໂຠຫິ ອຸໂຠຠິ.

ອຸຠາ ນໍວຈນສ຺ສ ອິນ຺ນໍ ໂຫຕິ. ອຸຠິນ຺ນໍ, ອຸໂຠສຸ.

ກຕິມ຺ຫາ ໂຍນໍ ຏິ ໂຫຕິ. ກຕິ, ກຕິ. ຌໂຕ ໂຍໂລປປສງ຺ເຄ ທີຆນິວຕ຺ຕນຕ຺ຖໍ ຏິອາເທໂສ. ກຕີຫິ ກຕີຠິ. ‘‘ພຫຸກຕິນ຺ນໍ’’ຕິ ນຸກ, ກຕິນ຺ນໍ, ກຕີສຸ.

ວິຈ຺ຉາຍ+ມາຠິກ຺ຂຎ຺ເຎ ຈ ທ຺ເວ ຣູປານິ ໂຫນ຺ຕິ. ກ຺ຣິຍາ+ຄຸຓ+ທພ຺ເພຫິ ພ຺ຍາເປຕຸ+ມິຈ຺ຉາ ວິຈ຺ຉາ. ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂໍ ສິຎ຺ຈນ຺ຕິ, ຄາໂມ ຄາໂມ ຣມຓີໂຍ, ຄາເມ ຄາເມ ປານີຍໍ. ອາຠິກ຺ຂຎ຺ຎໍ=ໂປໂນປຸຎ຺ຎໍ, ປຈຕິ ປຈຕິ, ປປຈຕິ ປປຈຕິ.

໑,໕໕. ສ຺ຍາທິໂລໂປ ປຸພ຺ພສ຺ເສ+ກສ຺ສ

ວິຈ຺ຉາຍ+ເມກສ຺ສ ¶ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ສ຺ຍາທິໂລໂປ ໂຫຕິ. ເອກສ຺ສ ເອກສ຺ສາຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ເອເກກສ຺ສ. ກຖໍ ‘‘ມຕ຺ຖກມຕ຺ຖເກນາ’’ຕິ, ‘‘ສ຺ຍາທິໂລໂປ ປຸພ຺ພສ຺ສາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ, ໂຍຄວິຠາຄາ ຈ ອິຏ຺ຐປສິທ຺ຘີຕິ.

ສພ຺ພາທີນໍ ວີຕິຫາເຣ ທ຺ເວ ຠວນ຺ຕິ. ປຸພ຺ພສ຺ສ ສ຺ຍາທິໂລໂປ ຈ, ອຎ຺ຎສ຺ສ ອຎ຺ຎສ຺ສ ໂຠຊກາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ໂຠຊກາ, ເອວໍ ອິຕຣີຕຣສ຺ສ.

ຕຸຣິເຕນາ+ປາຍເຫຕຸປທສ຺ສນໍ ສມ຺ຠໂມ, ຕສ຺ມິໍ ສຕິ ວຕ຺ຕຸ ຍາວນ຺ເຕຫິ ສທ຺ເທຫິ ໂສ+ຕ຺ໂຖ ວິຎ຺ຎາຍເຕ, ຕາວນ຺ໂຕ ປຍຸຊ຺ຊນ຺ເຕ. ສປ຺ໂປ ສປ຺ໂປ ສປ຺ໂປ, ພຸຊ຺ຌສ຺ສຸ ພຸຊ຺ຌສ຺ສຸ ພຸຊ຺ຌສ຺ສຸ, ຠິນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ, ຠິນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ.

ຠເຍ ໂກເຘ ປສໍສາຍໍ, ຕຸຣິເຕ ໂກຕູຫລ+ຈ຺ຉເຣ;

ຫາເສ ໂສເກ ປສາເທ ຈ, ກເຣ ອາເມຑິຕໍ ພຸໂຘ.

ອຖ ສງ຺ຂ຺ຍາສທ຺ທາ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ. ເອກາທໂຍ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ຕາ ສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍວຈນາ. ວີສຕິອາທໂຍ ‘‘ຠິກ຺ຂູນໍ ວີສຕີ’’ຕິອາທີສຸ ສງ຺ຂ຺ຍາວຈນາ, ‘‘ວີສຕິ ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິອາທີສຸ ສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍວຈນາ. ເອກສທ຺ໂທ ສພ຺ພາທີສຸ ວຸຕ຺ໂຕວ. ທ຺ວາທໂຍ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ຕາ ພຫຸວຈນນ຺ຖາວ.

໒໑໙. ໂຍມ຺ຫິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸເວ+ທ຺ເວ

ໂຍມ຺ຫິ ¶ ທ຺ວິສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ທຸເວ+ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ ປຈ຺ເຈກໍ. ທຸເວ ທ຺ເວ, ທຸເວ ທ຺ເວ, ທ຺ວີຫິ ທ຺ວີຠິ.

ນໍມ຺ຫິ ທ຺ວິສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ທຸວິນ຺ນໍ ໂຫຕິ ວາ. ທຸວິນ຺ນໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ –

໔໗. ນໍມ຺ຫິ ນຸກ ທ຺ວາທີນໍ ສຕ຺ຕຣສນ຺ນໍ

ທ຺ວາທີນໍ ສຕ຺ຕຣສນ຺ນໍ ສງ຺ຂ຺ຍານໍ ນຸກ ໂຫຕິ ນໍມ຺ຫິ ວິຠຕ຺ຕິມ຺ຫິ. ອຸກາໂຣ ອຸຈ຺ຈາຣຓຕ຺ໂຖ, ກກາໂຣ ອນ຺ຕາວຍວຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ນາຄໂມ ວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ອາທ຺ຍາວຍໂວ ເຈ, ‘‘ອາຄມາ ຕຄ຺ຄຸຓີຠູຕາ ຕຄ຺ຄຫເຓນ ຄຍ຺ຫນ຺ເຕ’’ຕິ ຎາຍາ ນາຄໂມປິ ຕໍຄຫເຓນ ຄຍ຺ຫຕີຕິ ‘‘ສຸນໍຫິສູ’’ຕິ ທີຆປ຺ປສງ຺ເຄ ປກຕິຍາ ອນ຺ຕາວຍວຠູເຕ ສຣນ຺ຕຕາ ນຕ຺ຖີຕິ ນ ທີໂຆ. ທ຺ວິນ຺ນໍ, ທ຺ວີສຸ.

ໂຍມ຺ຫິ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຕິ+ຈຕຸນ຺ນໍ ຕໂຍ+ຈຕ຺ຕາໂຣ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ຕໂຍ, ຕໂຍ, ຕີຫິ ຕີຠິ.

ຌສຎ຺ຎິໂຕ ຕິໂຕ ນໍວຈນສ຺ສ ຓ຺ຓໍ+ຓ຺ຓນ຺ນໍ ໂຫນ຺ຕິ. ຕິຓ຺ຓໍ ຕິຓ຺ຓນ຺ນໍ, ຕີສຸ.

໒໐໕. ຕິສ຺ໂສ ຈຕສ຺ໂສ ໂຍມ຺ຫິ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ

ວິຠຕ຺ຕິສຫິຕານໍ ຕິຈຕຸນ຺ນໍ ໂຍມ຺ຫິ ຕິສ຺ໂສ+ຈຕສ຺ໂສ ໂຫນ຺ຕິ ອິຕ຺ຖິຍໍ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕິສ຺ໂສ, ຕິສ຺ໂສ, ຕີຫິ ຕີຠິ.

໒໐໔. ນໍມ຺ຫິ ຕິຈຕຸນ຺ນ+ມິຕ຺ຖິຍໍ ຕິສ຺ສ+ຈຕສ຺ສາ

ນໍມ຺ຫິ ¶ ຕິຈຕຸນ຺ນໍ ຕິສ຺ສ+ຈຕສ຺ສາ ໂຫນ຺ຕິ+ຕ຺ຖິຍໍ ຍຖາກ຺ກມໍ. ນໍມ຺ຫີຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີຉຏ຺ຐີນໍ ສາມຎ຺ຎວຈນໍ, ໂນ ເຈ ນໍສູຕິ ວທຕິ, ຍຖາກ຺ກມໍຕິ ສທ຺ທທ຺ວຍາເປກ຺ຂໍ. ເອວ+ມີທິສ+ມຎ຺ຎມ຺ປິ. ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ຕີສຸ.

ໂຍມ຺ຫິ ສວິຠຕ຺ຕີນໍ ຕິຈຕຸນ຺ນໍ ຍຖາກ຺ກມໍ ຕີຓິ+ຈຕ຺ຕາຣິ ໂຫນ຺ຕິ ນປຸໍສເກ. ຕີຓິ, ຕີຓິ, ຕີຫິ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄວ.

ຈຕຸສ຺ສ ສວິຠຕ຺ຕິສ຺ສ ໂຍມ຺ຫິ ຈຕຸໂຣ ໂຫຕິ ວາ ປຸລ຺ລິງ຺ເຄ. ຈຕຸໂຣ ຈຕ຺ຕາໂຣ. ກຖໍ ‘‘ຈຕຸໂຣ ນິມິຕ຺ເຕ ນາທ຺ທສາສິ’’ນ຺ຕິ, ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາເສນ ສິທ຺ຘໍ, ຈຕ຺ຕາຣິ ນິມິຕ຺ຕານີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິປລ຺ລາໂສ ຕິວິໂຘ ລິງ຺ຄວິປລ຺ລາໂສ ວຈນວິປລ຺ລາໂສ ວິຠຕ຺ຕິວິປລ຺ລາໂສຕິ. ຈຕູຫິ ຈຕູຠິ. ຈຕຸນ຺ນໍ, ຈຕູສຸ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ຈຕສ຺ໂສ. ຈຕສ຺ໂສ. ຈຕູຫິ ຈຕູຠິ. ຈຕສ຺ສນ຺ນໍ. ຈຕສ຺ສນ຺ນໍ. ຈຕູສຸ.

ນປຸໍສເກ ຈຕ຺ຕາຣິ. ຈຕ຺ຕາຣິ. ຈຕູຫິ ຈຕູຠິ. ອິຈ຺ຈາທິ ປຸເມວ.

‘‘ສຸຕ຺ເຕ ລິງ຺ຄວຈນມຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ຎາຍາ ຏ-ອິຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ປຎ຺ຈາທີຫິ ຈຸທ຺ທສຫິ ສງ຺ຂ຺ຍາຫິ ໂຍນໍ ຏ ໂຫຕິ. ປຎ຺ຈ. ປຎ຺ຈ. ໂຍນໍ ຏາ+ເຏນິວຕ຺ຖນຕ຺ຖໍ ຏ-ວິຘານໍ.

ປຎ຺ຈາທີນໍ ¶ ຈຸທ຺ທສນ຺ນໍ ສຸນໍຫິສ຺ວ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຕ+ທີຆາປວາໂທ+ຍໍ. ອປວາທຕິ ພາເຘຕີຕິ ອປວາໂທ. ຕສ຺ມາ ‘‘ປກປ຺ຍາປວາທວິສຍມຸສ຺ສຄ຺ຄາ ອຠິນິວິສນ຺ເຕ’’ຕິ ຎາຍາ ‘‘ສຸຫິສ຺ວ+ສ຺ເສ’’ ‘‘ສຸນໍຫິສຸ’’ຕິ ຈ ອຸສ຺ສຄ຺ຄາ ‘‘ປຎ຺ຈາທີນໍ ຈຸທ຺ທສນ຺ນ+ມ’’ ອິຕິ ອປວາທວິສຍໍ ນ ປວິສນ຺ຕິ, ສາມຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ເອວ+ມຸປຣິປິ ‘‘ປຎ຺ຈມິຍໍ ປຣສ຺ສ’’ ‘‘ອາທິສ຺ສາ’’ຕິ. ປຎ຺ຈຫິ ປຎ຺ຈຠິ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ. ປຎ຺ຈນ຺ນໍ. ປຎ຺ຈສຸ. ເອວໍ ຉາທໂຍ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ຕາ.

‘‘ຈຕ຺ເຖ’’ຕິ ເອໂກ ຈ ທສ ຈາຕິ ຈຕ຺ຕສມາເສ ‘‘ອມາທີ’’ຕິ ເອເກນ ອຘິກາ ທສາຕິ ຕຕິຍາສມາເສ ວາ ກເຕ ‘‘ເອກຕ຺ຖຕາຍ’’ນ຺ຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂລໂປ. ເອວ+ມຸປຣິ ຈ.

ສໍຂ຺ຍາໂຕ ປຣສ຺ສ ທສສ຺ສ ຣ ໂຫຕິ ວິຠາສາ. ສ ຈ ‘‘ປຎ຺ຈມິຍໍ ປຣສ຺ສາ’’ຕິ ວຕ຺ຕມາເນ ‘‘ອາທິສ຺ສາ’’ຕິ ທກາຣສ຺ເສວ ໂຫຕິ. ເອກາຣສ ເອກາທສ. ເອກາຣສຫິ ເອກາທສຫິ. ເອກາຣສນ຺ນໍ ເອກາທສນ຺ນໍ. ເອກາຣສສຸ ເອກາທສສຸ. ເອວ+ເມກາທສອິຈ຺ຈາທິປິ.

໓,໙໔. ອາ ສໍຂ຺ຍາຍາ ສຕາໂທ ນາຎ຺ຎຕ຺ເຖ

ສໍຂ຺ຍາຍ+ມຸຕ຺ຕຣປເທ ¶ ທ຺ວິສ຺ສາ ໂຫຕິ ອສຕາໂທ ນາຎ຺ຎຕ຺ເຖ.

ອາວິຏ຺ຐລິງ຺ຄຕ຺ຕາ ສໍຂ຺ຍາຍໍ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ສລິງ຺ເຄເນວ ວິເສສນໍ ຠວຕິ.

ສຸທ຺ຘໍ ມິສ຺ສຎ຺ຈ ສໍກິຓ຺ຓໍ, ອຸປສຊ຺ຊນເມວ ຈ;

ອາວິຏ຺ຐ+ມຖ ວາ+ພ຺ຍຕ຺ຕໍ, ຉຘາ ລິງ຺ຄໍ ວິວໍຍເຕ.

ເອຕ຺ຖ ຍຖາກ຺ກມໍ ຣຸກ຺ໂຂ ລຕາ ປຓ຺ຓໍຕິ ສຸທ຺ຘໍ. ຆໂຏ ຆຏີ, ວຊິໂຣ ວຊິຣໍ, ເວທນາ ເວທນໍຕິ ມິສ຺ສໍ. ຕໂຏ ຕຏີ ຕຏໍຕິ ສໍກິຓ຺ຓໍ. ສຸກ຺ໂກ ປໂຏ, ສຸກ຺ກາ ປຏິ, ສຸກ຺ກໍ ວຕ຺ຖໍຕິ ອຸປສຊ຺ຊນໍ. ຣາຊາ ສຣຓໍ, ຄຸໂຓ ປມາຓໍຕິ ອາວິຏ຺ຐໍ. ຕຸວໍ ອຫໍ ກຕິ ປຎ຺ຈາຕິ ອພ຺ຍຕ຺ຕໍ. ອິຕິ ລິງ຺ຄໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ທ຺ວາທສ.

ທ຺ວິສ຺ສ ພາ ວາ ໂຫຕິ ຈຕ຺ຕາລີສາ ໂທ ນາຎ຺ຎຕ຺ເຖ. ຣາເທ ເສ ພາຣສ.

ສໍຂ຺ຍາຍ+ມຸຕ຺ຕຣປເທ ຕິສ຺ສ ເອ ໂຫຕ+ສຕາໂທ ນາ+ຎ຺ຎຕ຺ເຖ.

ຉຕີຫິ ປຣສ຺ສ ທສສ຺ສ ໂຬ ໂຫຕິ ໂຣ ຈ. ເຕຬສ ເຕຣສ.

ຈຕຸສ຺ສ ຈຸ+ໂຈ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ທເສ ປເຣ. ທ຺ວິຕ຺ເຕ ຈຸທ຺ທສ ໂຈທ຺ທສ ຈຕຸທ຺ທສ.

໓,໙໙. ວີສຕິທເສສຸ ປຎ຺ຈສ຺ສ ປຓ຺ຓ+ປນ຺ນາ

ວີສຕິ ¶ ເສສຸ ປເຣສຸ ປຎ຺ຈສ຺ສ ປຓ຺ຓ+ປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ປນ຺ນຣສ ປຎ຺ຈທສ.

ຉສ຺ສ ໂສ-ອິຈ຺ຈ+ຍ+ມາເທໂສ ໂຫຕິ ເສ ປເຣ. ໂສຬສ ໂສຣສ. ສຕ຺ຕຣສ ສຕ຺ຕທສ. ‘‘ເອກຏ຺ຐານ+ມາ’’ຕິ ອາ, ອຏ຺ຐາຣສ ອຏ຺ຐາທສ.

ອູນາ ຈ ສາ ວີສຕິ ຈາຕິ ‘‘ວິເສສນ+ເມກຕ຺ເຖເນ’’ຕິ ວິເສສນສມາເສ ‘‘ອິຕ຺ຖິຍໍ ຠາສິຕປຸມິ+ຕ຺ຖີ ປຸເມ+ເວກຕ຺ເຖ’’ຕິ ປຸມຕ຺ເຕ ຈ ກເຕ ເອເກນ ອູນາ ວີສຕີຕິ ຕຕິຍາສມາເສ ເອກູນວີສຕິ.

ວີສຕິອາທໂຍ ອານວຸຕິຍາ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ+ກວຈນາ. ໂຠ ເອກູນວີສຕິ. ເອກູນວີສຕິໍ. ເອກູນວີສຕ຺ຍາ ເອກູນວີສຕິຍາ. ເອກູນວີສຕ຺ຍໍ ເອກູນວີສຕິຍໍ ເອກູນວີສຕ຺ຍາ ເອກູນວີສຕິຍາ. ມຕິສມໍ.

ເອວໍ ວີສຕິ, ເອກວີສຕິ, ທ຺ວາວີສຕິ ພາວີສຕິ, ເຕວີສຕິ ຈຕຸວີສຕິປ຺ປຠຸຕໂຍ. ປຓ຺ຓອາເທເສ ປຓ຺ຓວີສຕິ ປຎ຺ຈວີສຕິ. ເອວໍ ຉພ຺ພີສຕິ, ສຕ຺ຕວີສຕິ, ອຏ຺ຐວີສຕິ.

ເອເກນ ອູນາ ຕິໍສຕິ ຕິໍສາ ວາຕິ ເອກູນຕິໍສຕິ ເອກູນຕິໍສາ ວາ. ກຣເຓ ເອກູນຕິໍສາຍ. ເອກູນຕິໍສາຍ, ເອກູນຕິໍສາຍ, ເອກູນຕິໍສາຍ, ເອກູນຕິໍສາຍໍ. ເອວໍ ຕິໍສຕິຓິໍສາວຠຸຕໂຍ ¶ . ຕິໍສາສທ຺ທສ຺ສ ປນ ສິໂລເປ ‘‘ທີຆສ຺ໂສ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ຣສ຺ໂສ, ຕິໍສ. ນິຄ຺ຄຫີຕາຄໂມ, ຕິໍສໍ. ໂຠຕິໍເສ+ຈ຺ຈາທິ ປຸເມວ.

ຈຕ຺ຕາລີສາທີສຸປິ ຍຖາສມ຺ຠວໍ ເອວເມວ. ທ຺ວິຕ຺ເຕ ເອກຕ຺ຕິໍສຕິ ເອກຕ຺ຕິໍສາ. ຣສ຺ສທ຺ວິຕ຺ເຕ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສຕິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ. ເອວໍ ເຕຕ຺ຕິໍສຕິ ເຕຕ຺ຕິໍສາທໂຍ ຍາວ ເອກູນຈຕ຺ຕາລີສຕິ ເອກູນຈຕ຺ຕາລີສາ. ຈຕ຺ຕາລີສາຍ ສິມ຺ຫິ ຈຕ຺ຕາຣີສາ ຈຕ຺ຕາລີສາ ຈຕ຺ຕາລີສໍ, ໂຠ ຈຕ຺ຕາລີເສ+ຈ຺ຈາທິ ໂຫຕິ. ເອວໍ ເອກຈຕ຺ຕາຣີສາ.

ອສຕາໂທ ນາຎ຺ຎຕ຺ເຖ ຈຕ຺ຕາລີສາໂທ ທ຺ວິສ຺ສ ເອ ວາ ໂຫຕິ ອາ ຈ. ທ຺ເວຈຕ຺ຕາລີສາ ທ຺ເວຈຕ຺ຕາລີສ ທ຺ເວຈຕ຺ຕາລີສໍ, ເອວໍ ທ຺ວາຈຕ຺ຕາລີສ-ອິຈ຺ຈາທິ. ທ຺ເວຈຕ຺ຕາຣີສາ ທ຺ເວຈຕ຺ຕາຣີສ ທ຺ເວຈຕ຺ຕາຣີສໍ, ເອວໍ ທ຺ວາຈຕ຺ຕາຣີສາ ທ຺ວາຈຕ຺ຕາຣີສ ອິຈ຺ຈາທິ. ຈຕ຺ຕາລີສຕິ ເອກຈຕ຺ຕາລີສຕິ ທ຺ເວຈຕ຺ຕາລີສຕິ ທ຺ວາຈຕ຺ຕາລີສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ເອກູນວີສຕິສມໍ.

ອສຕາໂທ ນາຎ຺ຎຕ຺ເຖ ຈຕ຺ຕາລີສາໂທ ຕິສ຺ເສ ໂຫຕິ ວາ. ເຕຈຕ຺ຕາລີສາ ເຕຈຕ຺ຕາລີສ ເຕຈຕ຺ຕາລີສໍ. ໂຠ ເຕຈຕ຺ຕາລີເສ ອິຈ຺ຈາທິ ໂຫຕິ. ເອວໍ ຕິຈຕ຺ຕາລີສາ ເຕຈຕ຺ຕາຣີສາ ຕິຈຕ຺ຕາຣີສາ ອິຈ຺ຈາທິ, ເຕຈຕ຺ຕາລີສຕິ ຕິຈຕ຺ຕາລີສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸພ຺ເພວ.

ເອວໍ ຈຕຸຈຕ຺ຕາລີສາ ປຎ຺ຈຈຕ຺ຕາລີສາ ຈຕຸຈຕ຺ຕາລີສຕິ ປຎ຺ຈຈຕ຺ຕາລີສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ຍາວ ເອກູນປຎ຺ຎາສາ.

ປຎ຺ຎາສາ ¶ ປຎ຺ຎາສ ປຎ຺ຎາສໍ ອິຈ຺ຈາທິ ໂຫຕິ. ເອວໍ ທ຺ເວປຎ຺ຎາສາ ທ຺ວາປຎ຺ຎາສາ ທ຺ວິປຎ຺ຎາສາ ທ຺ເວປຓ຺ຓາສາ ທ຺ວາປຓ຺ຓາສາ ທ຺ວິປຓ຺ຓາສາ. ເຕປຎ຺ຎາສາ ຕິປຎ຺ຎາສາ ຕິປຎ຺ຎາສໍ ເຕປຓ຺ຓາສາ ຕິປຓ຺ຓາສາ. ຈຕຸປຓ຺ຓາສາ ປຎ຺ຈປຓ຺ຓາສາ ອິຈ຺ຈາທິ ຍາວ ເອກູນສຏ຺ຐິ.

ເອວໍ ສຏ຺ຐິ, ເອກສຏ຺ຐິ, ທ຺ເວສຏ຺ຐິ ທ຺ວາສຏ຺ຐິ ທ຺ວິສຏ຺ຐິ, ເຕສຏ຺ຐິ ຕິສຏ຺ຐິ, ຈຕຸສຏ຺ຐິ ປຎ຺ຈສຏ຺ຐິ ອິຈ຺ຈາທິ ຍາວ ເອກູນສຕ຺ຕຕິ.

ສຕ຺ຕຕິ, ເອກສຕ຺ຕຕິ, ທ຺ເວສຕ຺ຕຕິ ທ຺ວາສຕ຺ຕຕິ ທ຺ວິສຕ຺ຕຕິ, ເຕສຕ຺ຕຕິ ຕິສຕ຺ຕຕິ. ທ຺ເວສຕ຺ຕຣິ ທ຺ວາສຕ຺ຕຣິ ທ຺ວິສຕ຺ຕຣິ, ຈຕຸສຕ຺ຕຕິ, ປຎ຺ຈສຕ຺ຕຕິ, ຈຕຸສຕ຺ຕຣິ, ປຎ຺ຈສຕ຺ຕຣີຕິ ຍາວ ເອກູນາສີຕິ.

ອສີຕິ, ເອກາສີຕິ, ທ຺ວາສີຕິ, ຍາຄເມ ທ຺ວິຍາສີຕິ, ເຕອສີຕິ ຕິຍາສີຕິ, ຈຕຸຣາສີຕິ, ປຎ຺ຈາສີຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ຍາວ ເອກູນນວຸຕິ.

ນວຸຕິ, ເອກນວຸຕິ, ທ຺ເວນວຸຕິ ທ຺ວານວຸຕິ ທ຺ວິນວຸຕິ, ເຕນວຸຕິ ຕິນວຸຕິ, ຈຕຸນວຸຕິ, ປຎ຺ຈນວຸຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ຍາວ ເອກູນສຕໍ, ເອຕໍ ນປຸໍສກລິງ຺ຄ+ເມກວຈນນ຺ຕໍ.

ສຕໍ, ໂຠ ສຕ ສຕາ, ສຕໍ, ສຕໍ. ສເຕນ, ກຣເຓ ສເຕນ. ສຕສ຺ສ, ສຕາ ສຕມ຺ຫາ ສຕສ຺ມາ, ສຕສ຺ສ, ສເຕ ສຕມ຺ຫິ ສຕສ຺ມິໍ. ເອວໍ ເອກສຕໂຕ ປຠຸຕິ ຍາວ ສຫສ຺ສໍ.

ໂກຏິ ປໂກຏິ ໂກຏິປ຺ປໂກຏິ ອກ຺ໂຂຠິຓິໂຍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ+ກວຈນນ຺ຕາ. ວຄ຺ຄເຠເທ ຕຸ ສພ຺ພາສມ຺ປິ ສໍຂ຺ຍານໍ ພຫຸວຈໂນປິ ໂຫເຕວ ‘‘ທ຺ເວວີສຕິໂຍ ຊິນທນ຺ຕາ’’ ‘‘ຕິສ຺ໂສ ວີສຕິໂຍ ທິນຆຏິກາ’’ ອິຈ຺ຈາທິ.

ທສທສກໍ ສຕໍ ນາມ, ທສສຕໍ ສຫສ຺ສໍ ນາມ, ທສສຫສ຺ສໍ ນຫຸຕໍ, ທສນຫຸຕໍ ລກ຺ຂໍ, ສຕສຫສ຺ສນ຺ຕິປິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ລກ຺ຂສຕໍ ¶ ໂກຏິ, ໂກຏິລກ຺ຂສຕໍ ປໂກຏິ, ປໂກຏິລກ຺ຂສຕໍ ໂກຏິປ຺ປໂກຏິ, ເອວໍ ນຫຸຕໍ, ນິນ຺ນຫຸຕໍ, ອກ຺ໂຂຠິຓີ, ພິນ຺ທຸ, ອພ຺ພຸທໍ, ນິຣພ຺ພຸທໍ, ອຫຫໍ, ອພພໍ, ອຏຏໍ, ໂສຄຓ຺ຑິກໍ, ອຸປ຺ປລໍ, ກຸມຸທໍ, ປຸຓ຺ຑຣີກໍ, ປທຸມໍ, ກຖານໍ, ມຫາກຖານໍ, ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ສຕລກ຺ຂຄຸຓໍ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ອິຈ຺ເຈວໍ ຐານໂຕ ຐານໍ, ສຕລກ຺ຂຄຸຓໍ ມຕໍ;

ໂກຏິປ຺ປຠຸຕີນໍ ວີສ-ສງ຺ຂ຺ຍານຎ຺ຈ ຍຖາກ຺ກມນ຺ຕິ.

ອຖາ+ສໍຂ຺ຍາ ວຸຈ຺ຈເຕ, ອພ຺ຍຍນ຺ຕິ ຈ ວຸຈ຺ຈເຕ. ຕໍ ປາທິ ຈາທິ, ອຸປສຄ຺ຄນິປາຕາຕິ ຈ ທຸວິຘໍ.

ປ ປຣາ ອປ ສໍ ອນຸ ອວ ໂອ ນິ ທຸ ວິ ອຘິ ອປິ ອຕິ ສຸ ອຸ ອຠິ ປຕິ ປຣິ ອຸປ ອາ ອິເມ ວີສຕິ ປາທໂຍ. ປາທໂຍ ຫິ ໂຊຕກາ, ນ ວາຈກາ.

ຕຕ຺ຖ ປ-ສທ຺ໂທ ປກາຣາ+ທິກມ຺ມ, ປຘານ+ນ຺ໂຕຠາວ, ວິໂຍຄ, ຕປ຺ປຣ, ຠຸສຕ຺ຖ, ສມ຺ຠວ, ຕິຕ຺ຕິ, ອນາວິລ, ປຕ຺ຖນາທີສຸ. ຍຖາ ປກາເຣ-ປຎ຺ຎາ. ອາທິກມ຺ເມ-ວິປ຺ປກຕໍ, ປຘາເນ-ປຓີຕໍ, ອນ຺ໂຕຠາເວ-ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ຂິຕ຺ຕນ຺ຕິ ເປຣຓໍ, ປກ຺ຂິຕ຺ຕນ຺ຕິ ອນ຺ໂຕກຣຓໍ, ຘາຕ຺ວຕ຺ຖສ຺ສ ພາຘິຕຕ຺ຕາ. ວຸຕ຺ຖຎ຺ຫິ –

ຘາຕ຺ວຕ຺ຖໍ ພາຘເຕ ໂກຈິ, ໂກຈິ ຕໍ ອນຸວຕ຺ຕເຕ;

ຕເມວ+ຎ຺ໂຎ ວິເສເສຕິ, ອຸປສຄ຺ຄຄຕີ ຕິຘາຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ອນຸຣຸທ຺ຘກາ ເມ ສງ຺ຄາມຍຸທ຺ເຘ’’ຕິ ຈ ອິເມ ອຸປສຄ຺ຄາ ຘາຕ຺ວຕ຺ຖໍ ວິເສເສນ຺ຕິ ນາມ. ວິໂຍເຄ-ປວາສີ, ຕປ຺ປເຣ-ປາຈຣິໂຍ, ຠຸສຕ຺ເຖ-ປວຸທ຺ຘກາໂຍ, ສມ຺ຠເວ-ຫິມວນ຺ຕາ ຄງ຺ຄາ ປຠວຕິ ¶ , ຕິຕ຺ຕິຍໍ-ປຫູຕ+ມນ຺ນໍ, ອນາວິເລ-ປສນ຺ນ+ມຸທກໍ, ປຕ຺ຖເນ-ປຓິຫິຕໍ.

ປຣາອິຕິ ປຣິຫານິ, ປຣາຊຍ, ຄຕິ, ວິກ຺ກມາ+ມສນາທີສຸ. ຍຖາ ປຣິຫານິຍໍ-ປຣາຠໂວ. ປຣາຊເຍ-ປຣາຊິໂຕ, ຄຕິຍໍ-ປຣາຍນໍ, ວິກ຺ກເມ-ປຣກ຺ກມຕິ, ອາມສເນ-ອງ຺ຄສ຺ສ ປຣາມສນໍ.

ອປອິຕິ ອປຄຕ, ຄຣຫ, ວຊ຺ຊນ, ປູຊາ, ປທຸສ຺ສນາທີສຸ. ຍຖາ ອປຄເຕ-ອປມາໂນ ອເປໂຕ, ຄຣເຫ-ອປຄພ຺ໂຠ, ວຊ຺ຊເນ-ອປສາລາຍ ອາຍນ຺ຕິ ວາຓິຊາ, ປູຊາຍໍ-ວຸທ຺ຘາປຈາຍີ, ປທຸສ຺ສເນ-ອປຣຊ຺ຌນ຺ຕິ.

ສໍອິຕິ ສໂມຘານ, ສມ຺ມາສມ, ສມນ຺ຕຠາວ, ສໍຄຕ, ສໍເຂປ, ຠຸສຕ຺ຖ, ສຫ+ປ຺ປຕ຺ຖ, ປຠວາ+ຠິມຸຂຠາວ, ວິຘານ, ປຸນປ຺ປຸນ, ກຣຓ, ສມິທ຺ຘາທີສຸ. ຍຖາ ສໂມຘາເນ-ສນ຺ຘິ, ສມ຺ມາສເມ-ສມາຘິ, ສມ຺ປຍຸຕ຺ໂຕ, ສມນ຺ຕຠາເວ-ສໍກິຓ຺ຓໍ, ສມຸລ຺ລປນາ, ສໍຄເຕ-ສງ຺ຄໂມ, ສໍເຂເປ-ສມາໂສ, ຠຸສຕ຺ເຖ-ສາຣຕ຺ໂຖ, ສຫຕ຺ເຖ-ສໍວາໂສ, ອປ຺ປຕ຺ເຖ-ສມຄ຺ໂຆ, ປຠເວ-ສມ຺ຠໂວ, ອຠິມຸຂຠາເວ-ສມ຺ມຸຂໍ. ສໍຄເຕ-ສໍຄຓ຺ຫາຕິ, ວິຘາເນ-ສໍວຸຕໍ, ປຸນປ຺ປຸນກຣເຓ-ສນ຺ຘາວຕິ, ສມິທ຺ຘິຍໍ-ສມ຺ປນ຺ໂນ.

ອນຸອິຕິ ອນຸຄຕາ+ນຸປຈ຺ຉິນ຺ນ, ປຈ຺ຉາຕ຺ຖ, ຠຸສຕ຺ຖ, ສາທິສ຺ສ, ຫີນ, ຕຕິຍຕ຺ຖ, ລກ຺ຂຓິ+ຕ຺ຖມ຺ຠູຕກ຺ຂານ, ຠາຄ, ວິຈ຺ຉາທີສຸ. ອນຸຄເຕ-ອນ຺ເວຕິ, ອນຸປຈ຺ຉິນ຺ເນ-ອນຸສໂຍ, ປຈ຺ຉາຕ຺ເຖ-ອນຸຣຖໍ, ຠຸສຕ຺ເຖ-ອນຸຣຕ຺ໂຕ, ສາທິສ຺ເສ-ອນຸຣູປໍ, ຫີເນ-ອນຸສາຣິປຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎວນ຺ໂຕ, ຕຕິຍຕ຺ເຖ-ນທິ+ມນ຺ວວສິຕາ ເສນາ, ລກ຺ຂເຓຣຸກ຺ຂ+ມນຸວິຊ຺ໂຊຕເຕ ວິຊ຺ຊຸ, ອິຕ຺ຖມ຺ຠູຕຂ຺ຍາເນ-ສາຘຸ ເທວທຕ຺ໂຕ ມາຕຣ+ມນຸ ¶ , ຠາເຄ-ຍ+ເທຕ຺ຖ ມໍ ອນຸ ສິຍາ, ຕໍ ທີຍຕຸ, ວິຈ຺ຉາຍໍ-ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂໍ ອນຸ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ ຈນ຺ໂທ.

ອວອິຕິ ອໂຘຠາຄ, ວິໂຍຄ, ປຣິຠວ, ຊານນ, [ສຸທ຺ຘິ] ນິຈ຺ຉຍ, ເທສ, ເຖຍ຺ຍາທີສຸ. ອໂຘຠາເຄ-ອວກ຺ຂິຕ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ວິໂຍເຄ-ອວໂກກິລໍ ວນໍ, ປຣິຠເວ-ອວຊານນໍ, ອວມຎ຺ຎຕິ, ຊານເນ-ອວຄຈ຺ຉຕິ. [ສຸທ຺ຘິຍໍ–ໂວທານໍ (ຣູປສິທ຺ຘິ)], ນິຈ຺ຉເຍ-ອວຘາຣຓໍ, ເທເສ-ອວກາໂສ, ເຖຍ຺ເຍ-ອວຫາໂຣ.

ໂອອິຕິ ໂອໂຣຫຣຓ, ນີຫຣຓ, ສຸທ຺ຘິອາທີສຸ ທິສ຺ສຕິ. ໂອໂຣຫເຓ-ປາສາທາ ໂອໂຣຫຕິ, ນີຫຣເຓ-ໂອມຸກ຺ກຸປາຫໂນ, ສຸທ຺ຘິຍໍ-ໂອທາຕໍ.

ນິອິຕິ, ນິສ຺ເສສ, ນິຄ຺ຄຕ, ນີຫຣຓ,+ນ຺ໂຕປເວສນາ+ຠາວ, ນິເສຘນ, ນິກ຺ຂນ຺ຕ, ປາຕຸຠາວາ+ວຘາຣຓ, ວິຠຊນ, ອຸປມຸ+ປຘາຣຓາ+ວສານ, ເຉກ, ນີຫຣຓາ+ວຣຓາທີສຸ. ນິສ຺ເສເສ-ນິຣຸຕ຺ຕິ, ນິຄ຺ຄເຕ-ນິກ຺ກິເລໂສ, ນິຍ຺ຍາຕິ, ນີຫຣເຓ-ນິທ຺ຘາຣຓໍ, ອນ຺ໂຕປເວສເນ-ນິຂາໂຕ, ອຠາເວ-ນິມ຺ມກ຺ຂິກໍ, ນິເສເຘ-ນິວາເຣຕິ, ນິກ຺ຂນ຺ເຕ-ນິພ຺ພານໍ, ປາຕຸຠາເວ-ນິມ຺ມິຕໍ, ອວຘາຣເຓ-ນິຈ຺ຉໂຍ, ວິຠຊເນ-ນິທ຺ເທໂສ. ອຸປມາຍໍ-ນິທສ຺ສນໍ, ອຸປຘາຣເຓ-ນິສາມນໍ, ອວສາເນ-ນິຏ຺ຐິຕໍ, ເຉເກ-ນິປຸໂຓ, ນີຫຣເຓ-ນີຫຣຕິ, ອິສ຺ສ ທີໂຆ. ອາວຣເຓ-ນີວຣຓໍ.

ທຸອິຕິ ອໂສຠຓາ+ຠາວ, ກຸຈ຺ຉິຕາ+ສມິທ຺ຘິ, ກິຈ຺ຉ, ວິຣູປຕາທີສຸ. ອໂສຠເຓ-ທຸຄ຺ຄນ຺ໂຘ, ອຠາເວ-ທຸພ຺ຠິກ຺ຂໍ, ກຸຈ຺ຉິເຕ – ທຸກ຺ກຏໍ ¶ . ອສມິທ຺ຘິຍໍ-ທຸສ຺ສສ຺ສໍ, ກິຈ຺ເຉ-ທຸກ຺ກຣໍ, ວິຣູປຕາຍໍ-ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ທຸມ຺ມຸໂຂ.

ວິອິຕິ ວິເສສ, ວິວິຘ, ວິຣຸທ຺ຘ, ວິຄຕ, ວິໂຍຄ, ວິຣູປຕາທີສຸ. ວິເສເສ-ວິມຸຕ຺ຕິ, ວິສິຏ຺ໂຐ, ວິວິເຘ-ວິມຕິ, ວິຣຸທ຺ເຘ-ວິວາໂທ, ວິຄເຕ-ວິມລໍ, ວິໂຍເຄ-ວິປ຺ປຍຸຕ຺ໂຕ, ວິຣູປຕາຍໍ-ວິຣູໂປ.

ອຘິອິຕິ ອຘິກິ+ສ຺ສຣູ+ປຣິຠາວາ+ຘິຠວນ+ຊ຺ຌາຍາ+ຘິຏ຺ຐານ, ນິຈ຺ຉຍ, ປາປຸຓນາທີສຸ. ອຘິເກ-ອຘິສີລໍ, ອິສ຺ສເຣ-ອຘິປຕິ, ອຘິ ພ຺ຣຫ຺ມທຕ຺ເຕ ປຎ຺ຈາລາ, ອຸປຣິຠາເວ-ອຘິໂຣຫຕິ, ປຖວິໍ ອຘິເສສ຺ສຕິ, ອຘິຠວເນ-ອຘິຠວຕິ, ອຊ຺ຌາຍເນ-ພ຺ຍາກຣຓ+ມຘີເຕ, ອຘິຏ຺ຐາເນ-ຠູມິກມ຺ປາທິໍ ອຘິຏ຺ຐາຕິ, ນິຈ຺ຉເຍ-ອຘິໂມກ຺ໂຂ, ປາປຸຓເນ-ໂຠຄກ຺ຂນ຺ຘໍ ອຘິຄຈ຺ຉຕິ.

ອປິອິຕິ ສມ຺ຠາວນາ+ເປກ຺ຂາ, ສມຸຈ຺ຈຍ, ຄຣຫ, ປຎ຺ຫາທີສຸ. ສມ຺ຠາວນາຍໍ-ອປິ ທິພ຺ເພສຸ ກາເມສຸ, ເມຣຸມ຺ປິ ວິນິວິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ອເປກ຺ຂາຍໍ-ອຍມ຺ປິ ຘມ຺ໂມ ອນິຍໂຕ, ສມຸຈ຺ຈເຍ-ອິຕິປິ ອຣຫໍ, ອນ຺ຕມ຺ປິ ອນ຺ຕຄຸຓມ຺ປິ ອາທາຍ, ຄຣເຫ-ອປິ ອມ຺ຫາກໍ ປຓ຺ຑິຕກ, ປຎ຺ເຫ-ອປິ ຠນ຺ເຕ ຠິກ຺ຂໍ ລຠິຕ຺ຖ.

ອຕິອິຕິ ອຕິກ຺ກມນາ+ຕິກ຺ກນ຺ຕາ+ຕິສຍ, ຠຸສຕ຺ຖາທີສຸ. ອຕິກ຺ກເມ-ອຕິໂຣຈຕິ ອມ຺ເຫຫິ, ອຕີໂຕ, ອຕິກ຺ກນ຺ເຕ-ອຈ຺ຈນ຺ຕໍ, ອຕິສເຍ-ອຕິກຸສໂລ, ຠຸສຕ຺ເຖ-ອຕິໂກໂຘ, ອຕິວຸທ຺ຘິ.

ສຸອິຕິ ໂສຠຓ, ສຸຏ຺ຐຸ, ສມ຺ມາ, ສມິທ຺ຘິ, ສຸຂຕ຺ຖາທີສຸ. ໂສຠເຓ-ສຸຄນ຺ໂຘ, ສຸຏ຺ຐຸ+ສມ຺ມາທຕ຺ເຖສຸ-ສຸຏ຺ຐຸ ຄໂຕ ສຸຄໂຕ, ສມ຺ມາ ¶ ຄໂຕຕິປິ ສຸຄໂຕ, ສມິທ຺ຘິຍໍ-ສຸຠິກ຺ຂໍ, ສຸຂຕ຺ເຖ-ສຸກໂຣ.

ອຸອິຕິ ອຸຄ຺ຄຕຸ+ທ຺ຘກມ຺ມ, ປຘານ, ວິໂຍຄ, ສມ຺ຠວ, ອຕ຺ຕລາຠ, ສຕ຺ຕິ, ສຣູປກຖນາທີສຸ. ອຸຄ຺ຄເຕ-ອຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕິ, ອຸທ຺ຘກມ຺ເມ-ອາສນາ ອຸຏ຺ຐິໂຕ, ອຸກ຺ເຂໂປ, ປຘາເນ-ອຸຕ຺ຕໂມ, ໂລກຸຕ຺ຕໂຣ, ວິໂຍເຄ-ອຸພ຺ຠາສິໂຕ, ສມ຺ຠເວ-ອຸພ຺ຠຸໂຕ, ອຕ຺ຕລາເຠ-ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ຎາຓໍ, ສຕ຺ຕິຍໍ-ອຸສ຺ສຫຕິ ຄນ຺ຕຸໍ, ສຣູປກຖເນ-ອຸທ຺ທິສຕິ ສຸຕ຺ຕໍ.

ອຠິອິຕິ ອຠິມຸຂຠາວ, ວິສິຏ຺ຐາ+ຘິກຸ+ທ຺ຘກມ຺ມ, ກຸລ, ສາຣຸປ຺ປ, ວນ຺ທນ, ລກ຺ຂຓິ+ຕ຺ຖມ຺ຠູຕກ຺ຂານ, ວິຈ຺ຉາທີສຸ. ອຠິມຸຂຠາເວ-ອຠິມຸໂຂ, ອຠິກ຺ກມຕິ, ວິສິຏ຺ເຐ-ອຠິຘມ຺ໂມ, ອຘິເກ-ອຠິວສຕິ, ອຸທ຺ຘກມ຺ເມ-ອຠິຣຸຫຕິ. ກຸເລ-ອຠິຊາໂຕ, ສາຣຸປ຺ເປ-ອຠິຣູໂປ, ວນ຺ທເນ-ອຠິວາເທຕິ, ລກ຺ຂຓາທີສຸ ປຸຣິມສມໍ.

ປຕິອິຕິ ປຏິຄຕ, ປຏິໂລມ, ປຏິນິຘິ, ປຏິທານ, ນິເສຘ, ນິວຕ຺ຕນ, ສາທິສ຺ສ, ປຏິກຣຓາ+ທານ, ປຏິໂພຘ, ປຏິຈ຺ຈ, ລກ຺ຂຓິຕ຺ຖມ຺ຠູຕກ຺ຂານ, ຠາຄ, ວິຈ຺ຉາທີສຸ. ປຏິຄເຕ-ປຈ຺ຈກ຺ຂໍ, ປຏິໂລເມ-ປຏິໂສຕໍ, ປຏິນິຘິມ຺ຫິ-ອາຈຣິຍໂຕ ປຕິ ສິສ຺ໂສ, ປຏິທາເນ-ເຕລຕ຺ຖິກສ຺ສ ຆຕໍ ປຏິທທາຕິ, ນິເສເຘ-ປຏິເສເຘຕິ, ນິວຕ຺ຕເນ-ປຏິກ຺ກມຕິ, ສາທິສ຺ເສ-ປຏິຣູປກໍ, ປຏິກຣເຓ-ປຏິກາໂຣ, ອາທາເນ-ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ປຏິໂພເຘ-ປຏິເວໂຘ, ປຏິຈ຺ເຈ-ປຈ຺ຈໂຍ, ລກ຺ຂຓາທີສຸ ປຸຣິມສມໍ.

ປຣິອິຕິ ສມນ຺ຕໂຕຠາວ, ປຣິຈ຺ເຉທ, ວຊ຺ຊນາ+ລິງ຺ຄນ, ນິວສນ, ປູຊາ, ໂຠຊນາ+ວຊານນ, ໂທສກ຺ຂານ, ລກ຺ຂຓາທີສຸ. ສມນ຺ຖ- ໂຕຠາເວ-ປຣິວຸໂຕ ¶ , ປຣິຈ຺ເຉເທ-ປຣິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ, ວຊ຺ຊເນ-ປຣິຫຣຕິ, ອາລິງ຺ຄເນ-ປຣິສ຺ສຊຕິ, ນິວສເນ-ໂຍ ວຕ຺ຖໍ ປຣິທເຫສ຺ສຕິ, ປູຊາຍໍ-ປຣິຈຣິຍາ, ໂຠຊເນ-ຠິກ຺ຂຸໍ ປຣິວິສຕິ, ອວຊານເນ-ປຣິຠວຕິ. ໂທສກ຺ຂາເນ-ປຣິຠາສຕິ, ລກ຺ຂຓາທີສຸ-ຣຸກ຺ຂໍ ປຣິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ ວິຊ຺ຊຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອຸປອິຕິ ອຸປຄມນ, ສມີປູ+ປປຕ຺ຕິ, ສາທິສ຺ສາ+ຘິກຸ+ປຣິຠາວາ+ນສນ, ໂທສກ຺ຂານ, ສຎ຺ຎາ, ປຸພ຺ພກມ຺ມ, ປູຊາ, ຄຍ຺ຫາກາຣ, ຠຸສຕ຺ຖາທີສຸ. ອຸປຄມເນ-ນິສິນ຺ນໍ ວາ ອຸປນິສີເທຍ຺ຍ, ສມີເປ-ອຸປນຄຣໍ, ອຸປປຕ຺ຕິຍໍ-ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊຕິ, ອຖ ວາ ອຸປປຕ຺ຕິ=ຍຸຕ຺ຕິ, ຍຖາ ອຸປປຕ຺ຕິໂຕ ອິກ຺ຂຕີຕິ ອຸເປກ຺ຂາ, ສາທິສ຺ເສ-ອຸປມານໍ, ອຸປມາ, ອຘິເກ-ອຸປຂາຣິຍໍ ໂທໂຓ, ອຸປຣິຠາເວ-ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ, ອນສເນ-ອຸປວາໂສ, ໂທສກ຺ຂາເນ-ປຣໍ ອຸປວທຕິ, ສຎ຺ຎາຍໍ-ອຸປຘາ, ອຸປສຄ຺ໂຄ, ປຸພ຺ພກມ຺ເມ-ອຸປກ຺ກໂມ, ອຸປກາໂຣ, ປູຊາຍໍ-ພຸທ຺ຘຸປຏ຺ຐາໂກ, ມາຕຸປຏ຺ຐານໍ, ຄຍ຺ຫາກາເຣ-ໂສເຈຍ຺ຍປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ, ຠຸສຕ຺ເຖ-ອຸປາທານໍ, ອຸປາຍາໂສ, ອຸປນິສ຺ສໂຍຕິ.

ອາອິຕິ ອຠິມຸຂຠາວຸ+ທ຺ຘກມ຺ມ+ມຣິຍາທາ+ຠິວິຘິ, ປຕ຺ຕິ+ຈ຺ຉາ, ປຣິສ຺ສຊນ, ອາທິກມ຺ມ, ຄຫຓ, ນິວາສນ, ສມີປ, ອາວ຺ຫານາທີສຸ. ອຠິມຸຂຠາເວ-ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຸທ຺ຘກມ຺ເມ-ອາໂຣຫຕິ, ມຣິຍາທາຍໍ-ອາປພ຺ພຕາ ເຂຕ຺ຕໍ, ອຠິວິຘິມ຺ຫິ-ອາກຸມາຣໍ ຍໂສ ກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ, ປຕ຺ຕິຍໍ-ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ, ອິຈ຺ຉາຍໍ-ອາກງ຺ຂາ, ປຣິສ຺ສຊເນ-ອາລິງ຺ຄນໍ, ອາທິກມ຺ເມ-ອາຣມ຺ໂຠ, ຄຫເຓ-ອາທີຍຕິ, ອາລິງ຺ຄຕິ, (ອາລິມ຺ປຕິ, ຣູ), ນິວາເສ-ອາວສໂຖ, ອາວາໂສ, ສມີເປ-ອາສນ຺ນໍ, ອາວ຺ຫາເນ-ອາມນ຺ເຕຕິ.

ປ ¶ ປຣາ+ປ ສ+ມນ຺ວ+ວ, ໂອ ນິ ທຸ ຣຠິ ພ຺ຍາ+ຘິສຸ;

ອຕິ ນິ ປ຺ປຕິ ປຣິ ອປໂຍ, ອຸປ ອາ ອິຕິ ວີສຕິ;

ເອສ ຫິ ໂຠ ອຸປສຄ຺ຄ-ວິຘິ+ກ຺ກມໂຕ ກຖິໂຕ.

ອຸປສຄ຺ຄ+ນິປາຕາ ຈ, ປຈ຺ຈຍາ ຈ ອິເມ ຕໂຍ;

ເນເກ+ເນກຕ຺ຖວາຈກາ, ອິຕິ ເນຣຸຕ຺ຕິກາ+ພ຺ຣວຸໍ.

ອວິຊ຺ຊມານສໍຂ຺ເຍຫິ ປຣາສໍ ສພ຺ພາສໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ນ ສນ຺ຕິ ເອກວຈນາທິສໍຂ຺ຍາ ເອເຕສນ຺ຕິ ອສໍຂ຺ຍາ, ເຕສໍ ອສໍຂ຺ຍານໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ເຠເທ ອສຕິປິ ສ຺ຍາທິວິຘານໍ ‘‘ມາ ໂນ ອຊ຺ຊ ວິກນ຺ຕິໍສູ’’ຕິອາໂທ ວິຠຕ຺ຍນ຺ຕຕ຺ຕາ ປທຕ຺ຕສິທ຺ຘີຕິ ໂວ+ໂນອາທີນໍ ສິທ຺ຘິຍາ ຈ ເຕສໍ ປຐມາທິອຕ຺ເຖ ທສ຺ສນໂຕ ຈ ໂຫຕິ. ປຫາໂຣ ປຣາຠໂວ ອປຫາໂຣ ສໍຫາໂຣ ອວຫາໂຣ ໂອຫາໂຣ ອິຈ຺ຈາທິ ໂຫຕິ.

ອຸເປຈ຺ຈ+ຕ຺ຖໍ ສຊນ຺ຕີຕິ, ອຸປສຄ຺ຄາ ຫິ ປາທໂຍ;

ຈາທີ ປທາທິມຊ຺ຌນ຺ເຕ, ນິປາຕາ ນິປຕນ຺ຕີຕິ.

ສມຸຈ຺ຈຍ+ວິກປ຺ປນ+ປຏິເສຘ+ປູຣຓາທິອຕ຺ຖໍ ອສຕ຺ຕວາຈິກໍ ເນປາຕິກໍ.

ຈ-ອິຕິ ສມຸຈ຺ຈຍາ+ນ຺ວາຈຍ+ອິຕເຣຕຣໂຍຄ+ສມາຫາຣາ+ວຘາຣຓາທີສຸ. ວາ-ອິຕິ ວິກປ຺ປນຸ+ປມານ+ສມຸຈ຺ຈຍ+ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສາທີສຸ. ນ, ໂນ, ມາ, ອ, ອລໍ, ຫລໍ ອິຈ຺ເຈເຕ ປຏິເສເຘ ¶ . ‘‘ທ຺ເວ ປຏິເສຘາ ປກຕິອຕ຺ຖໍ ຄມຍນ຺ຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ‘‘ນ ເຕສໍ ປນ ຣູປານໍ ປຈ຺ຈຍາ ນ ຈ ໂຫນ຺ຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ນ ຈ ນ ໂຫນ຺ຕິ-ໂຫນ຺ເຕວາຕິ ປກຕິອຕ຺ຖໍ ຄມຍຕິ. ອລໍ ປຣິຍຕ຺ຕິ+ຠູສເນສຸ ຈ.

ປູຣຓຕ຺ຖໍ ທຸວິຘໍ ອຕ຺ຕປູຣຓໍ ປທປູຣຓຎ຺ຈ, ຕຕ຺ຖ ອຖ, ຂລຸ, ວຕ, ອໂຖ, ອສ຺ສຸ, ຍຄ຺ເຆ, ຫິ, ຈຣຫິ, ນໍ, ຕໍ, ຈ, ຕຸ, ວາ, ໂວ, ປນ, ຫເວ, ກີວ, ຫ, ຕໂຕ, ຍຖາ, ສຸທໍ, ໂຂ, ເວ, ຫໍ, ເອນໍ, (ເອວໍ, ຣູ) ເສຍ຺ຍຖິທໍ ອິຈ຺ເຈວມາທິ ປທປູຣເຓ. ຕຕ຺ຖ ອຖ-ອິຕິ ປຎ຺ຫາ+ນນ຺ຕຣິຍາ+ຘິກາຣາທີສຸ ຈ. ຂລຸ-ອິຕິ ປຏິເສຘາ+ວຘາຣຓ, ປສິທ຺ຘີສຸ ຈ. ວຕ+ອິຕິ ເອກໍສ, ເຂທາ+ນຸກມ຺ປ, ສໍກປ຺ເປສຸ ຈ. ອໂຖ-ອິຕິ ອນ຺ວາເທເສ ຈ. ຫິ-ອິຕິ ເຫຕຸ, ອວຘາຣເຓສຸ ຈ. ຕຸ-ອິຕິ ວິເສສ, ເຫຕຸ, ນິວຕ຺ຕນາທີສຸ ຈ. ປນ-ອິຕິ ວິເສເສປິ. ຫເວ+ເວ ອິຈ຺ເຈເຕ ເອກໍສຕ຺ເຖປິ. ຫໍ-ວິສາທ, ວິມ຺ເຫສຸປິ. (ວິສາທ, ສມ຺ຠເວສຸ, ຣູ). ເສຍ຺ຍຖິທໍຕິ ຕໍ ກຕມໍຕິ ອຕ຺ເຖປິ.

ອຕ຺ຖປູຣຓໍ ທຸວິຘໍ ວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ຕໍ ອວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອຕ຺ຖິ, ສກ຺ກາ, ລພ຺ຠາ ອິຈ຺ເຈເຕ ປຐມາຍໍ. ອາວຸໂສ ອມ຺ໂຠ ຫມ຺ໂຠ ອເຣ ຫເຣ ເຣ ເຊ ອິຈ຺ເຈເຕ ອາມນ຺ຕເຓ. ທິວາ ຠິຍ຺ໂຍ (ນໂມ, ຣູ) ອິຈ຺ເຈເຕ ປຐມາທຸຕິຍາສຸ. ສຍໍ ສາມໍ ສໍ ສມ຺ມາ ກິນ຺ຕິ ອິຈ຺ເຈເຕ ຕຕິຍຕ຺ເຖ. ໂສ+ໂຕ+ຘາປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ຈ ສຸຕ຺ຕໂສ ປທໂສ ອນິຈ຺ຈໂຕ ທຸກ຺ຂໂຕ ເອກຘາ ທ຺ວິຘາ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕເວ+ຕຸໍ ປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ຈຕຸຕ຺ຖິຍາວ, ກາຕເວ ທາຕເວ, ກາຕຸໍ ກາເຣຕຸໍ, (ທາຕຸໍ, ຣູ) ທາເປຕຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂສ+ໂຕປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ປຎ຺ຈມິຍຕ຺ເຖ, ທີຆໂສ ໂອຣໂສ ຣາຊໂຕ ວາ ໂຈຣໂຕ ວາ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂຕ ສຕ຺ຕ- ມ຺ຍຕ຺ເຖປິ ¶ ຕ຺ຣ+ຕ຺ຖາທິປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ຈ, ເອກໂຕ ປຸຣໂຕ ປຈ຺ຉໂຕ ປສ຺ສໂຕ ປິຏ຺ຐິໂຕ ປາທໂຕ ສີສໂຕ ອຄ຺ຄໂຕ ມູລໂຕ, ຍຕ຺ຣ ຍຕ຺ຖ ຍຫິໍ ຕຕ຺ຣ ຕຕ຺ຖ ຕຫິໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ສມນ຺ຕາ ສາມນ຺ຕາ ປຣິໂຕ ອຠິໂຕ ສມນ຺ຕໂຕ ເອກຊ຺ຌໍ ເອກມນ຺ຕໍ ເຫຏ຺ຐາ ອຸປຣິ ອຸທ຺ຘໍ ອໂຘ ຕິຣິຍໍ ສມ຺ມຸຂາ ປຣມຸຂາ ອາວິ ຣໂຫ ຕິໂຣ ອຸຈ຺ຈໍ ນີຈໍ ອນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ອນ຺ຕຣໍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ພາຫິຣາ ພາຫິຣໍ ພຫິ ໂອຣໍ ປາຣໍ ອາຣາ ອາຣກາ ປຈ຺ຉາ ປຸເຣ ຫຸຣໍ ເປຈ຺ຈ ອິຈ຺ເຈເຕ ສຕ຺ຕມິຍາ. ສມ຺ປຕິ ອາຍຕິ ອຊ຺ຊ ອປຣຊ຺ຌ ສຸເວ ສ຺ເວ ອຸຕ຺ຕຣສຸເວ (ກິສຸ, ຣູ) ຫິຍ຺ໂຍ ປເຣ (ປຣສຸເວ, ຣູ) ສຊ຺ຊຸ ສາຍໍ ປາໂຕ ກາລໍ ກລ຺ລໍ ທິວາ ຣຕ຺ຕໍ ນິຈ຺ຈໍ ສຕຕໍ ອຠິຓ຺ຫໍ ອຠິກ຺ຂຓໍ ມຸຫຸໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ຠູຕປຸພ຺ພໍ ປຸຣາ ຍທາ ຕທາ (ກທາ, ຣູ) ອິຈ຺ຈາທໂຍ ກາລສຕ຺ຕມິຍໍ. ອິຕິ ວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ຕານິ.

ອວິຠຕ຺ຕິຍຸຕ຺ເຕສຸ ອປ຺ເປວ ອປ຺ເປວນາມ ນຸ ອິຈ຺ເຈເຕ ສໍສຍຕ຺ເຖ. ອທ຺ຘາ ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ຕຄ຺ຆ ຊາຕຸ ກາມໍ ສສກ຺ກໍ ອິຈ຺ເຈເຕ ເອກໍສຕ຺ເຖ. ເອວໍ ອິຕິ ອວຘາຣເຓ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ນນຸ ກຖໍ (ກິໍສຸ, ຣູ) ກິໍ ອິຈ຺ເຈເຕ ປຸຈ຺ຉນຕ຺ເຖ. ເອວໍ ອິຕິ ອິຕ຺ຖໍ ອິຈ຺ເຈເຕ ນິທສ຺ສນຕ຺ເຖ. ອິຕິ ເຫຕຸ+ວາກ຺ຍປຣິສມຕ຺ຕີສຸ ຈ. ຍາວ ຕາວ ຍາວຕາ ຕາວຕາ ກິຕ຺ຕາວຕາ ເອຕ຺ຕາວຕາ ກີວ ອິຈ຺ເຈເຕ ປຣິຈ຺ເຉທນຕ຺ເຖ. ເອວໍ ສາຫຸ ລຫຸ ໂອປາຍິກໍ ປຏິຣູປໍ ອາມ ສາຘຸ ອິຈ຺ເຈເຕ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉນຕ຺ເຖ. ຕຖາ ຍຖາ ຍເຖວ ຕເຖວ ເອວໍ ເອວເມວ ເອວມ຺ປິ ຍຖາປິ ເສຍ຺ຍຖາປິ ເສຍ຺ຍຖາປິນາມ ວິຍ ອິວ ຍຖຣິວ ຕຖຣິວ ຍຖານາມ ຕຖານາມ ຍຖາຫິ ຕຖາຫິ ຍຖາຈ ຕຖາຈ ອິຈ຺ເຈເຕ ປຏິຠາຄຕ຺ເຖ. ຍຖາອິຕິ ໂຍຄ຺ຄຕາ+ວິຈ຺ຉາ+ປທຕ຺ຖານຕິວຕ຺ຕິ+ນິທສ຺ສເນສຸ ຈ. ເອວໍອິຕິ ¶ ອຸປເທສ+ປຎ຺ຫາທີສຸ ຈ. ກິຎ຺ຈາປິອິຕິ ອນຸຄ຺ຄຫຕ຺ເຖ. ຘິອິຕິ ຄຣເຫ. ອໂຫອິຕິ ຄຣຫ+ປສໍສນ+ປຕ຺ຖເນສຸ. ນາມອິຕິ ຄຣຫ+ປສໍສນ+ສຎ຺ຎາ+ປຎ຺ເຫສຸ. ສາຘູຕິ ປສໍສນ+ຍາຈເນສຸ. ອິງ຺ຆ ຫນ຺ທ ອິຈ຺ເຈເຕ ໂຈທນຕ຺ເຖ. ສາຘຸ ສຸຏ຺ຐຸ ເອວເມຕໍຕິ ອນຸໂມທເນ. ກິຣອິຕິ ອນຸສ຺ສວນ+ອສທ຺ເຘຍ຺ເຍສຸ. ນຸນອິຕິ ອນຸມານາ+ນຸສ຺ສຣຓ+ປຣິວິຕກ຺ເກສຸ. ກສ຺ມາຕິ ກາຣຓປຸຈ຺ຉເນ. ຍສ຺ມາ ຕສ຺ມາ ຕຖາ ຫິ ເຕນ ອິຈ຺ເຈເຕ ກາຣຓຈ຺ເຉທນຕ຺ເຖ. ສຫ ສທ຺ຘິໍ ອມາ (ສມໍ, ຣູ) ອິຕິ ສມກ຺ຣິຍາຍໍ. ວິນາ ຣິເຕ ວິປ຺ປໂຍເຄ. ນານາ ປຸຖຸ ພຫຸປກາເຣ. ປຸຖຸ ວິສຸໍ ອສງ຺ຆາເຕ ຈ. ທຸຏ຺ຐຸ ກຸ ກຸຈ຺ຉາຍໍ (ຊິຄຸຈ຺ຉາຍໍ, ຣູ). ປຸນ ອປ຺ປຐເມ. ກຖໍ ຈິກິຈ຺ຉຕ຺ເຖ. ຘາ ກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂສ ກິຎ຺ຈອິຕິ ສໍຂ຺ຍາວິຠາເຄ. ອີສກໍ ອປ຺ປມາເນສຸ (ອປ຺ປມຕ຺ເຕ, ຣູ). ສຓິກໍ ມນ຺ທຕ຺ເຖ. ຂິປ຺ປໍ ອຣໍ ລຫຸໍ ອາສຸ ຕຸຓ຺ຫໍ ອຈິຣໍ ສີຆຕ຺ເຖ. ຈິຣໍ ຈິຣສ຺ສໍ ທີຆກາເລ. ເຈ ຍທິ ສໍກາ+ວຏ຺ຐາເນ. ຘຸຣໍ ຖິຣາ+ວຘາຣເຓສຸ (ຘຸວໍ ຖິຣາ+ວຘາຣເຓສຸ, ຣູ). ຫາ ວິສາເທ. ຕຸຓ຺ຫີ ອຠາສເນ. ສຈ຺ຉິ ປຈ຺ຈກ຺ເຂ. ມຸສາ ມິຈ຺ຉາອລິກໍ ອສຈ຺ເຈ. ສຸວຕ຺ຖິ ອາສິຏ຺ເຐ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຕຸນ+ກ຺ຕ຺ວານ+ກ຺ຕ຺ວາປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ອຸສ຺ສຸກ຺ກນຕ຺ເຖ ຠວນ຺ຕິ. ຍຖາ ປສ຺ສິຕຸນ ປສ຺ສິຍ ປສ຺ສິຕ຺ວານ ປສ຺ສິຕ຺ວາ, ທິສ຺ວາ ທິສ຺ວານ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ທາຕຸນ ທຕ຺ວານ ທຕ຺ວາ ອຸປາທາຍ ທາເປຕ຺ວາ ວິຎ຺ຎາຍ ວິເຈຍ຺ຍ ວິເນຍ຺ຍ ສເມຈ຺ຈ ນິຫຈ຺ຈ ອຸເປຈ຺ຈ ອາຣພ຺ຠ ອາຄມ຺ມ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວິຠຕ຺ຕິຍາ ¶ ກໂຕ ເຠໂທ, ສລິງ຺ຄານໍ ຠເວ ຕຖາ;

ຕຸມ຺ຫາທີນໍ ຕ຺ວ+ລິງ຺ເຄສຸ, ເນວ+ຕ຺ຖິ ປາທິ+ຈາທິນໍ.

ເອວໍ ນາມາຂ຺ຍາໂຕປສຄ຺ເຄຫິ ວິນິມຸຕ຺ຕໍ ເອຕໍ ນິປາຕປທໍ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄຎ຺ຈ, ນປຸໍສກ+ມຖາ+ປຣໍ;

ຕິລິງ຺ຄຎ຺ຈ ອລິງ຺ຄຎ຺ຈ, ນາມິກໍ ປຎ຺ຈຘາ ຐິຕໍ.

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ນາມກຓ຺ໂຑ ທຸຕິໂຍ.

ອຖ ¶ ວິຠຕ຺ຕີນ+ມຕ຺ຖເຠທາ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ.

ຕຕ຺ຖ ເອກມ຺ປິ ອຕ຺ຖໍ ກມ຺ມາທິວເສນ ເອກຕ຺ຕາທິວເສນ ຈ ວິຠຊນ຺ຕີຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂຍ, ສ຺ຍາທໂຍ. ຕາ ປນ ປຐມາທິເຠເທນ ສຕ຺ຕວິຘາ. ຕາ ຍຖາ ‘‘ປຐມາ+ຕ຺ຖມຕ຺ເຕ’’ຕິ ປຐມາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ສິສ຺ສ ໂອກາຣ+ໂລປ+ອ-ມາເທເສສຸ ນໂຣ ອິຕ຺ຖີ ນປຸໍສກໍ.

ສກຕ຺ຖ+ທພ຺ພ+ລິງ຺ຄານິ, ສໍຂ຺ຍາ+ກມ຺ມາທິປຎ຺ຈກໍ;

ນາມຕ຺ໂຖ ຕສ຺ສ ສາມຎ຺ຎ-ມຕ຺ຖມຕ຺ຖໍ ປວຸຈ຺ຈເຕ.

ຊາຕິ ກ຺ຣິຍາ ຄຸໂຓ ທພ຺ພໍ, ຕຖາ ນາມນ຺ຕິ ປຎ຺ຈຘາ;

ສທ຺ທສ຺ສ+ຕ຺ໂຖ ສ ສທ຺ໂທປິ, ປຎ຺ຈຘາວ+ຕ຺ຣ ຠິຊ຺ຊເຕ.

ກຖໍ ຊາຕິສທ຺ໂທ ຄຸຓສທ຺ໂທຕ຺ຍາທິນາ.

ຠິນ຺ເນສ຺ວ+ຠິນ຺ນຘີ+ສທ຺ທາ, ສພລາທີສຸ ຍພ຺ພລາ;

ວຕ຺ຕນ຺ເຕ ຊາຕິ ເອສາ+ສ຺ສ, ມາລາ ສຸຕ຺ຕ+ມິວາ+ນ຺ວິຕາ.

ອທພ຺ພຠູຕໍ ກຕ຺ຕາທິ-ກາຣກຄ຺ຄາມສາຘິຍໍ;

ປທຕ຺ຖໍ ກຕ຺ຕຸກມ຺ມຏ຺ຐໍ, ກ຺ຣິຍ+ມິຈ຺ຉນ຺ຕິ ຕພ຺ພິທູ.

ທພ຺ພສ຺ສິໂຕ ຕໂຕ ຠິນ຺ໂນ, ນິມິຕ຺ໂຕ ຕປ຺ປຕີຕິຍາ;

ວິນສ຺ສນສຠາໂວ ຈ, ນິຄ຺ຄຸໂຓວ ຄຸໂຓ+ຈ຺ຈເຕ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ປໂຏ ສຸກ຺ໂກຕິ ວິນສ຺ສນສຠາໂວ ຈ ຈສທ຺ເທນ ວິປຸໂລ ອາກາໂສຕິ ອວິນສ຺ສນສຠາໂວ ຈ ອຕ຺ຕນິ ວິສຸໍ ຄຸຓຣຫິໂຕ ຄຸໂຓ+ຈ຺ຈເຕ ຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ຍໍ ຍໍ ວິເສສ຺ສເຕ ກິຎ຺ຈິ, ຕໍ ຕໍ ທພ຺ພ+ມິໂຫ+ຈ຺ຈເຕ;

ຊາຕ຺ຍາທິໂນປ຺ຍ+ໂຕ ຕາທິ, ທພ຺ພຕ຺ຕໍ ປຣິກປ຺ປເຕ.

ເອຕ຺ຖ ໂຄຊາຕິ ອສ຺ສຊາຕີຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຊາຕິ ທພ຺ພໍ. ນີໂລ ຄຸໂຓຕິ ຈ ຄຸໂຓ ທພ຺ພໍ. ປຈນກ຺ຣິຍາຕິ ຈ ຄມນາທິກ຺ຣິຍາໂຕ ວິເສສິຍຕີຕິ ກ຺ຣິຍາວ ທພ຺ພໍ.

ນາມຣູເປນ ສທພ຺ເພ, ກ຺ວຈິ ສຎ຺ຎີ ກຖີຍເຕ;

ນາມນ຺ຕິ ຕໍ ຍຖາ ຈິຕ຺ໂຕ, ສຎ຺ຎາ ສທ຺ໂທ ຕຸ ຕທ຺ຘນີ.

ນາມສ຺ສ ທພ຺ພຕ຺ເຕປິ ຈິຕ຺ໂຕຕ຺ຍາທິ ນາເມເນວ ປສິຊ຺ຌຕິ, ໂນ ຆຏ+ປຏາທໂຍວ ທພ຺ພຕ຺ເຕນ, ຕສ຺ມາ ນາມ+ມິຕິ ສຎ຺ຎີ ກຖີຍເຕ, ຕໍວາຈກຕ຺ຕາ ຕພ຺ພຕີ ຈິຕ຺ຕາທິ ສຎ຺ຎາສທ຺ໂທຕິ ນິຈ຺ຉິຍເຕຍ຺ຍ+ຘິປ຺ປາໂຍ.

ອຍໍ ປຎ຺ຈວິໂຘປິ ອຕ຺ໂຖ ສທ຺ທຕ຺ໂຖ ເຈວ ສາມຕ຺ຖິຍາ ຄມ຺ຍມານຕ຺ໂຖ ຈາຕິ ທຸພ຺ພິໂຘ. ຕຖາ ຫິ ‘‘ປີໂນ ທິວາ ນ ຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ’’ມິຕິ ຠຸຕ຺ຕິນິຣາກຕິ ສທ຺ທຕ຺ໂຖ. ຣຕ຺ຕິຠຸຕ຺ຕິ ຕຸ ສາມຕ຺ຖິຍາ+ວຄມ຺ຍເຕ. ເຕເນ+ຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ອຕ຺ຖປ຺ປຕີຕິຍໍ ສທ຺ທ-ພ຺ຍາປາໂຣ ຕິວິໂຘ ຠເວ;

ມຸຂ຺ໂຍ ລກ຺ຂຓ+ພ຺ຍຎ຺ຊນ-ສຠາໂວ ຈາຕິ ເອຕ຺ຖ ຕຸ.

ມຸຂ຺ໂຍ ຕຸ ນິຣນ຺ຕຣຕ຺ເຖ, ລກ຺ຂໂຓ ຕຸ ຕິໂຣຫິເຕ;

ອຕ຺ເຖ+ຕໂຣ ຕຸ ວາກ຺ຍສ຺ສ, ອຕ຺ເຖເຍວ ປວຕ຺ຕຕິ.

‘‘ມຎ຺ເຈ’’ຕິ ¶ ນິຣນ຺ຕຣຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມາໂນ ມຸຂ຺ໂຍ, ‘‘ມຎ຺ຈາ ອຸຄ຺ໂຆສນ຺ຕີ’’ຕິ ຕິໂຣຫິຕຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມາໂນ ລກ຺ຂໂຓ, ຄາຖາທິສກລວາກ຺ຍສ຺ສ+ຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມາໂນ ພ຺ຍຎ຺ຊນສຠາໂວ.

ພ຺ຍາປາຣສ຺ສ ປເຠເທນ, ຕິຘາ ສທ຺ໂທປິ ວາຈໂກ;

ລກ຺ຂຓິໂກ ພ຺ຍຎ຺ຊໂກຕິ, ຕທຕ຺ໂຖປິ ຕິຘາ ມໂຕ.

ວຈ຺ໂຈ ລກ຺ຂຓິໂກ ພ຺ຍງ຺ຄ຺ໂຍ, ເຈວໍ ສທ຺ໂທ ສຸວາຈໂກ;

ວຸຕ຺ຕກເມນ ຊາຕ຺ຍາທິ-ເຠເທນ ປຎ຺ຈຘາ ຠເວຕິ.

ຕິ ອາມນ຺ຕຓາຘິເກ ອຕ຺ຖມຕ຺ເຕ ປຐມາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ໂຠ ນຣ, ໂຠ ອິຕ຺ຖິ, ໂຠ ນປຸໍສກ.

ສທ຺ເທນາ+ຠິມຸຂີກາໂຣ, ວິຊ຺ຊມານສ຺ສ ວຕ຺ຖຸໂນ;

ອາມນ຺ຕຓໍ ວິຘາຕພ຺ເພ, ນຕ຺ຖິ ‘‘ຣາຊາ ຠເວ’’ຕິ+ທໍ.

ກ຺ຣິຍາ ນິມິຕ຺ຕໍ ກາຣກນ຺ຕຸ ກມ຺ມ, ກຕ຺ຕຸ, ກຣຓ, ສມ຺ປທານ, ອວຘິ, ອາຘາຣເຠເທນ ຉພ຺ພິຘໍ, ຕໍ ຍຖາ –

ກຣີຍຕິ ກຕ຺ຕຸກິຣິຍາຍ ສມ຺ພນ຺ຘີຍຕີຕິ ກມ຺ມໍ, ຕສ຺ມິໍ ກມ຺ມກາຣເກ ທຸຕິຍາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ຕໍ ຕິວິຘໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ, ວິກຕິ, ປຕ຺ຕິ ເຠເທນ, ຕຕ຺ຖ ນິພ຺ພຕ຺ຕິກມ຺ເມ ມາຕາ ປຸຕ຺ຕໍ ວິຊາຍຕິ, ອາຫາໂຣ ສຸຂໍ ຊນຍຕິ, ກຏໍ ກໂຣຕິ ທຕ຺ໂຕ. ວິກຕິຍໍ ກຏ຺ຐ+ມງ຺ຄາຣໍ ກໂຣຕິ, ສຸວຓ຺ຓໍ ກຏກໍ ກໂຣຕິ, ວີຫໂຍ ລຸນາຕິ. ປຕ຺ຕິຍໍ ທຕ຺ໂຕ ຆຣໍ ປວິສຕິ, ອາທິຈ຺ຈໍ ປສ຺ສຕິ, ຘມ຺ມໍ ສຸຓາຕິ, ປຓ຺ຑິເຕ ປຍິຣຸປາສຕິ.

ນິພ຺ພຕ຺ຕິ+ວິກຕິ+ປຕ຺ຕິ-ເຠທາ ກມ຺ມໍ ຕິຘາ ມຕໍ;

ກຕ຺ຕຸກ຺ຣິຍາຠິຄມ຺ມນ຺ຕໍ, ສຸຂ+ມງ຺ຄາຣໍ+ຆຣໍ ຍຖາຕິ.

ກຏໍ ກໂຣຕິ ວິປຸລໍ ທສ຺ສນີຍນ຺ຕິ ອຕ຺ເຖວ ຄຸຓຍຸຕ຺ຕສ຺ສ ກມ຺ມຕາ, ວິປຸລໍ ກໂຣຕິ, ທສ຺ສນີຍໍ ກໂຣຕີຕິ ກ຺ຣິຍາຍ ສມ຺ພນ຺ຘິຍມານຕ຺ຕາ. ໂອທໂນ ປຈ຺ຈເຕຕິ ໂອທນສທ຺ທໂຕ ກມ຺ມຕາ ນປ຺ປຕີຍເຕ, ກິຎ຺ຈຣຫິ ອາຂ຺ຍາຕໂຕ.

ອິຈ຺ຉິຕກມ຺ມໍ ຍຖາ-ຄາວຸໍ ປໂຍ ໂທຫຕິ, ໂຄມນ຺ຕໍ ຄາວໍ ຍາຈຕິ, ຄາວ+ມວ ຣຸນ຺ຘຕິ ວຊໍ, ມາຓວກໍ ມຄ຺ຄໍ ປຸຈ຺ຉຕິ, ໂຄມນ຺ຕໍ ຄາວໍ ຠິກ຺ຂເຕ, ຣຸກ຺ຂ+ມວຈິນາຕິ ຜລານິ, ຣຸກ຺ຂາຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ສິສ຺ສໍ ຘມ຺ມໍ ພ຺ຣູເຕ. ເອຕ຺ຖ ປໂຍ, ຄາວໍ ອິຈ຺ຈາທິ ອິຈ຺ຉິຕໍ, ຄາວຸໍ, ໂຄມນ຺ຕ+ມິຈ຺ຈາທິ ອນິຈ຺ຉິຕໍ. ເອວ+ມນິຈ຺ຉິເຕປິ ກຓ຺ຏກໍ ມທ຺ທຕິ, ວິສໍ ຄິລຕິ. ຍໍ ເນວິ+ຈ຺ຉິຕໍ, ນາປິ ອນິຈ຺ຉິຕໍ, ຕຕ຺ຣາປິ ຄາມໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຣຸກ຺ຂມູລ+ມຸປສປ຺ປຕິ.

ອາຘາເຣ ອຘິສິ+ຐາ+ສານໍ ປໂຍເຄ ຈ, ປຖວິໍ ອຘິເສສ຺ສຕິ, ຄາມ+ມຘິຕິຏ຺ຐຕິ, ຣຸກ຺ຂ+ມຊ຺ຌາສເຕຕິ. ເອຕ຺ຖ ປຖວິນ຺ຕິ ປຖວິຍນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອວ+ມຠິ, ນິປຸພ຺ພວິສສ຺ສາປິ, ຘມ຺ມ+ມຠິນິວິສເຕ, ຘມ຺ເມ ວາ. ຕຖາ ອຸປ, ນ຺ວ+ຊ຺ຌາ+ປຸພ຺ພວສຕິສ຺ສ, ຄາມ+ມຸປວສຕິ, ຄາມ+ມນຸວສຕິ, ວິຫາຣ+ມຘິວສຕິ, ຄາມ+ມາວສຕິ, ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌວສຕິ, ເອຕ຺ຖ ຄາມນ຺ຕິ ຄາເມຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຕຖາ ຕປ຺ປານາ+ຈາເຣປິ, ນທິໍ ປິພຕິ, ຄາມໍ ຈຣຕິ, ນທິຍໍຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ສເຈ ມໍ ນາລປິສ຺ສຕີຕິ ມຍາ ສທ຺ຘິໍຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ວິຫິຕາວ ປຏິ-ໂຍເຄປິ ທຸຕິຍາ, ປຏິຠນ຺ຕຸ ຕໍ ຈຸນ຺ທ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ, ຕມ຺ປຏິ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ຠາສນ຺ຕູຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຸປມາ ມໍ ປຕິຠາຕິ ¶ , ອຸປມາ ມໍ ອຸປຏ຺ຐາຕິຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຘາຕຸນາຍຸຕ຺ເຕ ‘‘ຕສ຺ສ ນປ຺ປຏິຠາຕີ’’ຕິ ຉຏ຺ຐີ.

ກາລທ຺ຘານໍ ທພ຺ພ+ຄຸຓ+ກ຺ຣິຍາຫິ ອຈ຺ຈນ຺ຕສໍໂຍເຄ ເຕຫິ ກາລທ຺ຘານວາຈີຫິ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ. ກາເລ-ສຕ຺ຕາຫໍ ຄວປານໍ, ມາສໍ ມໍໂສທນໍ, ສຣທໍ ຣມຓີຍາ ນທີ, ສພ຺ພກາລໍ ຣມຓີຍໍ ນນ຺ທນໍ, ຕໂຍ ມາເສ ອຠິຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ອທ຺ຘນິ-ໂຍຊນໍ ວນຣາຊິ, ໂຍຊນໍ ທີໂຆ ປພ຺ພໂຕ, ໂກສໍ ສຊ຺ຌາຍຕິ.

ປຸພ຺ພນ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ, ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ, ອິມໍ ຣຕ຺ຕິໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຫາຣາຊາໂນຕິ ເອວມາທີສຸ ກາລວາຈີຫິ ອຈ຺ຈນ຺ຕສໍໂຍເຄ ທຸຕິຍາ, ພຫຸລໍວິຘານາ ວິຠຕ຺ຕິວິປລ຺ລາໂສ ວາ. ມາເສນາ+ນຸວາໂກ+ຘີໂຕ, ໂກເສນາ+ນຸວາໂກ+ຘີໂຕຕິ ກຣຓຕ຺ເຖ ຕຕິຍາ.

໔. ຄຕິໂພຘາຫາຣສທ຺ທຕ຺ຖາກມ຺ມກຠຊ຺ຊາທີນໍ ປໂຍຊ຺ເຊ

ຄຕ຺ຍຕ຺ຖານໍ ໂພຘຕ຺ຖານໍ ອາຫາຣຕ຺ຖານໍ ສທ຺ທຕ຺ຖານ+ມກມ຺ມການໍ ຠຊ຺ຊາທີນຎ຺ຈ ປໂຍຊ຺ເຊ ກຕ຺ຕຣິ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ. ທຕ຺ໂຕ ຄມຍຕິ ມາຓວກໍ ຄາມໍ, ຍາປຍຕິ ວາ. ຄຸຣຸ ໂພຘຍຕິ ມາຓວກໍ ຘມ຺ມໍ, ເວທຍຕິ ວາ. ມາຕາ ໂຠຊຍຕິ ປຸຕ຺ຕ+ໂມທນໍ, ອາສຍຕິ ວາ. ຄຸຣຸ ອຊ຺ຌາປຍຕິ ສິສ຺ສໍ ເວທໍ, ປາຐຍຕິ ວາ. ປໂຍຊ຺ຊໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ ກມ຺ເມ ທຸຕິຍາ. ໂປໂສ ອາສຍຕິ ທຕ຺ຕໍ, ສາຍຍຕິ ວາ. ໂປໂສ ອຎ຺ຎໍ ຠຊ຺ຊາເປຕິ, ອຎ຺ຎໍ ໂກຏ຺ຏາເປຕິ, ອຎ຺ຎໍ ສນ຺ຖຣາເປຕິ.

ຫຣາທີນໍ ¶ ປໂຍຊ຺ເຊ ກຕ຺ຕຣິ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ ວາ. ໂປໂສ ຫາເຣຕິ ຠາຣໍ ທຕ຺ຕໍ, ທຕ຺ເຕເນຕິ ວາ. ທສ຺ສຍເຕ ຊນໍ ຣາຊາ, ຊເນເນຕິ ວາ. ອຠິວາທຍເຕ ຄຸຣຸໍ ທຕ຺ຕໍ, ທຕ຺ເຕເນຕິ ວາ. ອຊ຺ໂຌຫາເຣຕິ ສຕ຺ຕຸໍ ທຕ຺ຕໍ, ທຕ຺ເຕເນຕິ ວາ. ກາເຣຕິ ທຕ຺ໂຕ ທຕ຺ຕໍ, ທຕ຺ເຕເນຕິ ວາ. ປກ຺ເຂ ສພ຺ພຕ຺ຣ ກຕ຺ຕຣິ ຕຕິຍາ.

ຂາທາທີນໍ ປໂຍຊ຺ເຊ ກຕ຺ຕຣິ ທຸຕິຍາ ນ ໂຫຕິ. ຄຕ຺ຍຕ຺ຖາທີສຸ ກ຺ວຈິ ປຏິເສຘຕ຺ຖ+ມິທໍ. ຂາທຍຕິ ທຕ຺ໂຕ ທຕ຺ເຕນ, ອາທຍຕິ ທຕ຺ເຕນ, ອວ຺ຫາປຍຕິ ທຕ຺ເຖນ, ສທ຺ທາຍຍຕິ ທຕ຺ເຕນ, ນາຍຍຕິ ທຕ຺ເຕນ, ກນ຺ທຍຕິ ທຕ຺ເຕນ.

ຘິອາທີຫິ ຍຸຕ຺ຕໂຕ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ. ຘິ+ຣຕ຺ຖຸ+ມໍ ປຸຕິກາຍໍ, ອນ຺ຕຣາ ຈ ຣາຊຄຫໍ ອນ຺ຕຣາ ຈ ນາລນ຺ທໍ, ຣາຊຄຫສ຺ສ ຈ ນາລນ຺ທສ຺ສ ຈ ວິວຣຠູເຕ ມຊ຺ເຌຕິ ອຕ຺ໂຖ. ສມາຘານ+ມນ຺ຕເຣນ, ມຸຈລິນ຺ທ+ມຠິໂຕ ສຣໍ. ຉຏ຺ຐ຺ຍຕ຺ເຖ+ຍໍ ທຸຕິຍາ.

໘. ລກ຺ຂຓິຕ຺ຖມ຺ຠູຕວິຈ຺ຉາສ຺ວ+ຠິນາ

ລກ຺ຂຓາທີສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ອຠິນາ ຍຸຕ຺ຕມ຺ຫາ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ. ຣຸກ຺ຂ+ມຠິວິຊ຺ໂຊຕເຕ ຈນ຺ໂທ, ເອຕ຺ຖ ຣຸກ຺ໂຂ ລກ຺ຂຓໍ, ຈນ຺ໂທ ລກ຺ຂິຕພ຺ໂພ, ຕຕ຺ຣ ອຠິນາ ຣຸກ຺ຂສ຺ສ ລກ຺ຂຓວຸຕ຺ຕິຕາ ປກາສີຍຕີຕິ ຣຸກ຺ໂຂ ອຠິນາ ຍຸຕ຺ໂຕ ນາມ. ສາຘຸ ເທວທຕ຺ໂຕ ມາຕຣ+ມຠິ, ມາຕຣິ ສາຘຸຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂໍອຠິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ ຈນ຺ໂທ, ຣຸກ຺ເຂ ຣຸກ຺ເຂຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ປຕິປຣີຫິ ¶ ຍຸຕ຺ຕໂຕ ລກ຺ຂຓາທີສຸ ຠາເຄ ຈ+ຕ຺ເຖ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ. ຣຸກ຺ຂໍປຕິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ, ສາຘຸ ເທວທຕ຺ໂຕ ມາຕຣໍປຕິ, ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂໍປຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຍ+ເທຕ຺ຖ ມໍ ປຕິ ສິຍາ, ໂຍ ມມ ຠາໂຄ, ໂສ ທີຍຕຸຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ຣຸກ຺ຂໍປຣິຕ຺ຍາທິປິ.

ລກ຺ຂຓາທີສຸ ທຸຕິຍາ. ຣຸກ຺ຂມນຸ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ, ສຈ຺ຈກິຣິຍ+ມນຸ ວສ຺ສິ, ເຫຕຸ ຈ ລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ, ສາຘຸ ເທວທຕ຺ໂຕ ມາຕຣ+ມນຸ, ຣຸກ຺ຂໍ ຣຸກ຺ຂ+ມນຸ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ, ຍເທຕ຺ຖ ມໍອນຸ ສິຍາ.

ສຫຕ຺ເຖ ອນຸນາ ຍຸຕ຺ຕມ຺ຫາ ທຸຕິຍາ. ປພ຺ພຕ+ມນຸ ຕິຏ຺ຐຕິ, ປພ຺ພເຕນ ສຫ ຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ຫີນຕ຺ເຖ ອນຸນາ ຍຸຕ຺ຕມ຺ຫາ ທຸຕິຍາ. ອນຸສາຣິປຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎວນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູ, ສາຣິປຸຕ຺ຕໂຕ ປຎ຺ຎາຍ ຫີນາຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ຫີນຕ຺ເຖ ອຸເປນ ຍຸຕ຺ຕມ຺ຫາ ທຸຕິຍາ. ອຸປສາຣິປຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎວນ຺ໂຕ.

ກຕ຺ຕຣິ ກຣເຓ ຈ ກາຣເກ ຕຕິຍາ ໂຫຕິ. ຊິເນນ ເທສິໂຕ ຘມ຺ໂມ, ພຸທ຺ເຘນ ຊິໂຕ ມາໂຣ, ອຫິນາ ທຏ຺ໂຐ ນໂຣ. ຍຕ຺ຖ ¶ ກາຣຓກາຣຓມ຺ປິ ກາຣຓວເສນ ວຸຈ຺ຈຕິ, ຕຕ຺ຖາປິ ຕຕິຍາ, ໂຈເຣຫິ ຄາໂມ ທຑ຺ໂຒ, ຕິເຓຫິ ຠຕ຺ຕໍ ສິທ຺ຘໍ, ສທ຺ເຘຫິ ກາຣິຕາ ວິຫາຣາ.

ອຕ຺ຕປຘາໂນ ກິຣິຍໍ, ໂຍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕິ ກາຣໂກ;

ອປຍຸຕ຺ໂຕ ປຍຸຕ຺ໂຕ ວາ, ສ ກຕ຺ຕາຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

ກຣເຓ-ຕໍ ປນ ທຸວິຘໍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິກພາຫິຣວເສນ, ຍຖາ ຫຕ຺ເຖນ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ, ຈກ຺ຂຸນາ ຣູປໍ ປສ຺ສຕິ, ມນສາ ຘມ຺ມໍ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ທຕ຺ເຕນ ວິຫໂຍ ລຸນາຕິ, ອຄ຺ຄິນາ ກຸຏິໍ ຌາເປຕິ.

ພາຫິຣຎ຺ຈ ຕຖາ+ຊ຺ຌຕ຺ຕໍ, ກຣຓໍ ທຸວິຘໍ ຍຖາ;

ວີຫິໍ ລຸນາຕິ ທຕ຺ເຕນ, ເນຕ຺ເຕນ ຈນ຺ທ+ມິກ຺ຂເຕ.

ປກຕິຍາ ອຠິຣູໂປ, ໂຄຕ຺ເຕນ ໂຄຕໂມ ອິຈ຺ຈາທິ ຠູຘາຕຸສ຺ສ ສມ຺ຠວາ ກຣເຓ ຕຕິຍາ. ຕຖາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕຕິ ນາເມນ ວິສ຺ສຸໂຕ, ຊາຕິຍາ ຂຕ຺ຕິໂຍ ພຸທ຺ໂຘ, ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ສິໂກ, ສິປ຺ເປນ ນຬກາໂຣ ໂສ, ເອກູນຕິໍໂສ ວຍສາ, ເອວໍ ສເມນ ຘາວຕິ, ວິສເມນ ຘາວຕິ, ທ຺ວິໂທເຓນ ຘຎ຺ຎໍ ກິຓາຕິ.

ສຫຕ຺ເຖນ ໂຍເຄ ຕຕິຍາ ສິຍາ. ຕຕິຍາປິ ຉຏ຺ຐີວ ອປ຺ປຘາເນ ເອວ ຠວຕິ. ປຸຕ຺ເຕນ ສຫາ+ຄໂຕ, ປຸຕ຺ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ອາຄໂຕ, ວິຕກ຺ເກນ ສຫ ວຕ຺ຕຕິ, ປຸຕ຺ເຕນ ສຫ ຖູໂລ, ນິສີທິ ຠຄວາ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ, ສຫສ຺ເສນ ສມໍ ມິຕາ, ສພ຺ເພຫິ ເມ ປິເຍຫິ ມນາເປຫິ ນານາຠາໂວ.

ລກ຺ຂເຓ ¶ ວຕ຺ຕມານໂຕ ຕຕິຍາ. ຠິນ຺ເນນ ສີເສນ ປຄ຺ຆຣນ຺ເຕນ ໂລຫິເຕນ ປຏີວິສ຺ສເກ ອຸຊ຺ຌາເປສິ, ອູນປຎ຺ຈພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອຎ຺ຎໍ ນວໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຍ຺ຍ, ຕິທຓ຺ຑເກນ ປຣິພ຺ພາຊກ+ມທ຺ທກ຺ຂິ, ອກ຺ຂິນາ ກາໂຓ, ຫຕ຺ເຖນ ກຸຓີ, ປາເທນ ຂຎ຺ໂຊ, ປິຏ຺ຐິຍາ ຂຸຊ຺ໂຊ. ເຕນ ຫິ ວິກລງ຺ເຄນ ວິກລງ຺ຄິໂນ ວິກາໂຣ ລກ຺ຂິຍເຕ.

ວາສາທິລກ຺ຂຓກ຺ຣິຍາຍ ເຫຕຸໂຕ ຕຕິຍາ. ອນ຺ເນນ ວສຕິ, ວິຊ຺ຊາຍ ວສຕິ, ນ ຊຈ຺ຈາ ວສໂລ ໂຫຕິ, ກມ຺ມຸນາ ວສໂລ ໂຫຕິ, ທາເນນ ໂຠຄວາ, ອາຈາເຣນ ກຸລໍ, ເຕນ ປາຓິ ກາມທໂທ.

ອິເຓ ເຫຕຸມ຺ຫິ ປຎ຺ຈມີ ວາ. ສຕສ຺ມາ ພທ຺ໂຘ, ສເຕນ ວາ.

ປຣງ຺ຄຠູເຕ ເຫຕຸມ຺ຫິ ປຎ຺ຈມີ ໂຫຕິ ວາ. ຊຬຕ຺ຕາ ພທ຺ໂຘ, ຊຬຕ຺ເຕນວາ, ປຎ຺ຎາຍ ມຸຕ຺ໂຕ, ຫຸຕ຺ວາ ອຠາວໂຕ ອນິຈ຺ຈາ, ສງ຺ຂາຣນິໂຣຘາ ວິຎ຺ຎາຓນິໂຣໂຘ. ພຫຸລໍວິຘານາ ສຕ຺ຕມ຺ຍຕ຺ເຖຫິປິ, ເຕນ ສມເຍນ, ກາເລນ ຘມ຺ມສາກຈ຺ຉາ, ປຸຣຕ຺ຖິເມນ ຘຕຣຏ຺ໂຐ, ທກ຺ຂິເຓນ ວິຣູຬ຺ຫໂກ, ອຸຕ຺ຕເຣນ ກປິລວຕ຺ຖຸ, ເຍນ ຠຄວາ, ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ໂສ ໂວ ມມ+ຈ຺ຈເຍນ ສຕ຺ຖາຕິ. ມາເສນ ຠຸຎ຺ຊຕິ, ເອກາເຫເນວ ພາຣາຓສິໍ ປາວິສິ, ນວຫິ ມາເສຫິ ວິຫາຣໍ ກາຣາເປສິ ¶ , ກຫາປເຓນ ອູໂນ, ຘເນນ ວິກໂລ, ອສິນາ ກລໂຫ, ອາຈາເຣນ ນິປຸໂຓ, ຄຸເຬນ ມິສ຺ສກໍ, ວາຈາຍ ສຂິໂລ, ມຓິນາ ອຕ຺ໂຖ, ຘເນນ ອຕ຺ໂຖ, ໂຍຊເນນ ຄຈ຺ຉຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ເຫຕຸມ຺ຫິ ກຣເຓ ວາ ຕຕິຍາ. ອຕ຺ຕນາວ ອຕ຺ຕານໍ ສມ຺ມນ຺ນຕີຕິ ປຈ຺ຈຕ຺ເຕ ພຫຸລໍວິຘານາ ກຕ຺ຕຣິ ຕຕິຍາ. ເອວໍ ຕິເລຫິ ເຂຕ຺ເຕ ວປຕີຕິ ກມ຺ມຕ຺ເຖ, ສຸມຸຕ຺ຕາ ມຍໍ ເຕນ ມຫາສມເຓນາຕິ ປຎ຺ຈມ຺ຍຕ຺ເຖ ຈ.

ອເຈຕນໍ ສເຈຕນໍ ວາ ປຏິຄ຺ຄາຫກຠາເວນາ+ເປກ຺ຂິຕໍ, ຕໍ ສມ຺ປທານໍ, ຕຎ຺ຈ ທາ-ທາເນຕິ ຘາຕຸໂຕ ພ຺ຍປ຺ເປນ ຍຸຕ຺ຕເມວ, ຕຕ຺ຖ ຈຕຸຕ຺ຖີ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ຈ ທີຍມານສ຺ສ ວຕ຺ຖຸໂນ ອນິວາຣຓ+ຊ຺ເຌສນາ+ນຸມຕິໂຕ ຕິວິໂຘ, ຍຖາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປຸປ຺ຜໍ ເທຕິ, ໂພຘິຣຸກ຺ຂສ຺ສ ຊລໍ ເທຕິ, ຍາຈກສ຺ສ ຘນໍ ເທຕິ, ຠິກ຺ຂູນໍ ທານໍ ເທຕິ.

ອນິຣາກຣຓາ+ຣາຘ-ນ+ພ຺ຠນຸຎ຺ຎວເສນ ຫິ;

ສມ຺ປທານໍ ຕິຘາ ວຸຕ຺ຕໍ, ຣຸກ຺ຂ+ຍາຈກ+ຠິກ຺ຂໂວ.

ອາຘາຣວິວກ຺ຂາຍໍ ສຕ຺ຕມີປິ, ສງ຺ເຆ ໂຄຕມິ ເທຫິ, ສງ຺ເຆ ທິນ຺ເນ ອຫຎ຺ເຈວ ປູຊິໂຕ ຠວິສ຺ສາມິ, ຍາ ປລາລມຍໍ ມາລໍ, ນາຣີ ທຕ຺ວານ ເຈຕິເຍຕິ.

ຕາທຕ຺ຖ຺ເຍ ຈຕຸຕ຺ຖີ ສິຍາ. ຕທຕ຺ຖສ຺ສ ຠາເວ, ຕາທຕ຺ຖ຺ຍໍ, ຕສ຺ມິໍ ຕທຕ຺ຖຠາເວ ໂຊຕນີເຍວ ຈຕຸຕ຺ຖີ ສິຍາ. ຕທຕ຺ຖສ຺ສ ຠາໂວຕິ ນິມິຕ຺ຕນິມິຕ຺ຕີສມ຺ພນ຺ເຘ ¶ ຉຏ຺ຐີ, ຕສ຺ມາ ຉຏ຺ຐາປວາໂທ+ຍໍ. ສເມປິ ນິມິຕ຺ຕນິມິຕ຺ຕີນໍ ສມ຺ພນ຺ເຘ ນິມິຕ຺ຕຠູຕຍູປໂຕວ ຈຕຸຕ຺ຖີ, ໂນ ນິມິຕ຺ຕີຠູຕທາຣຸໂຕ. ຍູປາຍ ທາຣຸ, ປາກາຍ ວຊຕິ, ພຸທ຺ຘສ຺ສຕ຺ຖາຍ ຊີວິຕໍ ປຣິຈ຺ຈຊາມິ, ເນວ ທວາຍ, ນ ມທາຍ, ອູນສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ, ອຕ຺ຖາຍ ຫິຕາຍ ສຸຂາຍ ສໍວຕ຺ຕຕິ, ໂລການຸກມ຺ປາຍ, ຜາສຸ ວິຫາຣາຍ.

ອິຈ຺ຈາຍໍ ກຈ຺ຈາຍເນ ອຸປຣິ ວກ຺ຂມານສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ຖີຕິ ສາຘິຕຕ຺ຕາ ອິຘ ຉຏ຺ຐີຕິ ທີປນຕ຺ຖໍ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ກສ຺ສ ສາທຸ ນຣຸຈ຺ຈຕິ, ມາ ອຍສ຺ມນ຺ຕານມ຺ປິ ສງ຺ຆເຠໂທ ຣຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ, ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຠຕ຺ຕ+ມສ຺ສ ນຈ຺ຉາເທຕີຕິ ຉຏ຺ຐີ ສມ຺ພນ຺ຘວຈນິຈ຺ຉາຍໍ, ນ ເຈ+ວໍ ວິໂຣໂຘ ສິຍາ, ສທິສຣູປຕ຺ຕາ, ເອວໍວິເຘສຸ ຈ ສມ຺ພນ຺ຘສ຺ສ ສທ຺ທິການຸມຕຕ຺ຕາ. ຕຖາ ຫິ ຠາຄວຸຕ຺ຕິຍາ ‘‘ອຸປປທວິຠຕ຺ຕິ ຉຏ຺ຐິຍາ+ປວາທາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ສທ຺ທນ຺ຕເຣ ວິຫິຕາ ວິຠຕ຺ຕິ ອຸປປທວິຠຕ຺ຕິ.

ກສ຺ສ ວາ ຕ຺ວໍ ຘມ຺ມໍ ໂຣເຈສີຕິ ອຕ຺ຖມຕ຺ເຕ ປຐມາ, ກສ຺ສ ວາ ຕຸຍ຺ຫນ຺ຕິ ອວຕ຺ວາ ກສ຺ສ ວາ ຕ຺ວໍ ຘມ຺ມໍ ໂຣເຈສີຕິ ອຕ຺ຖມຕ຺ເຕ ປຐມາວເສນ ພ຺ຍຠິຈາຣທສ຺ສນາ. ເອວ+ມຎ຺ຎາປິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ, ປຣໂຕປິ ຍຖາຄມໍ.

ຣຎ຺ໂຎ ສຕໍ ຘາເຣຕິ ຣຎ຺ໂຎ ຉຕ຺ຕໍ ຘາເຣຕີຕິ ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐີວ. ສິລາຆ=ກຖເນ, ເອວໍ ຣຎ຺ໂຎ ສິລາຆເຕ ອິຈ຺ຈາທິ, ຖຸຕິໍ ກໂຣຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຫນຸ=ອປນຍເນ, ຣຎ຺ໂຎ ຫນຸເຕ, ວຎ຺ເຈຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ອຸປຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕານໍ ວຑ຺ຒກີ, ອຸປຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ສປ=ອກ຺ໂກເສ, ມຍ຺ຫໍ ສປເຕ, ສຈ຺ຈໍ ກຸຣຸເຕຕ຺ຍຕ຺ໂຖ ¶ . ຘຣ=ຘາຣເຓ, ສຸວຓ຺ຓໍ ເຕ ຘາຣຍເຕ, ອິຓໍ ເຕ ຘາຣຍຕິ, ອສ຺ສ ຣຎ຺ໂຎ ນາຄໍ ຘາຣຍາມ. ປິຫ=ອິຈ຺ຉາຍໍ, ເທວາປິ ຕສ຺ສ ປິຫຍນ຺ຕິ ຕາທິໂນ, ເຕສໍ ປິຫຍນ຺ຕິ ສມ຺ພຸທ຺ຘານໍ ສຕີມຕໍ, ປິຫຍນ຺ຕິ=ປຕ຺ເຖນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຊ຺ຌ ມຫາວີຣ, ຍທິ+ຫໍ ຕສ຺ສ ປກຸປ຺ເປຍ຺ຍໍ, ທຸຠຍຕິ ທິສານໍ ເມໂຆ, ໂຍ ມິຕ຺ຕານໍ ນ ທູຠຕິ, ໂຍ ອປ຺ປທຸຏ຺ຐສ຺ສ ນຣສ຺ສ ທຸສ຺ສຕິ. ອິສ຺ສ=ອິສ຺ສາຍໍ, ຕິຕ຺ຖິຍາ ອິສ຺ສຍນ຺ຕິ ສມຓານໍ. ອຸສູຍ=ໂທສາວິກຣເຓ, ທຸຊ຺ຊນາ ຄຸຓວນ຺ຕານໍ ອຸສ຺ສູຍນ຺ຕິ, ກາ ອຸສຸຍາ ວິຊານຕໍ. ອິຘ+ສິຘ+ຣາຘ+ສາຘ=ສໍສິທ຺ຘິຍໍ, ອາຣາໂຘ ເມ ຣຎ຺ໂຎ, ຣຎ຺ໂຎ ຠາຄ຺ຍ+ມາຣຊ຺ຌຕິ, ກ຺ຍາ+ຫໍ ອຍ຺ຍານໍ ອປຣຊ຺ຌາມິ, ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປາລິຕ຺ເຖຣສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂ ອຸປຕິສ຺ໂສ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສຸໍ, ອາສຸຓນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ, ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຊໂນອນຸຄິຓາຕິ, ປຕິຄິຓາຕິ, ສາຘຸກາຣທານາທິນາ ຕໍ ອຸສ຺ສຫຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ອາໂຣຈຍາມິ ໂວ ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິເວທຍາມິ ໂວ, ອາມນ຺ຕຍາມິ ເຕ ມຫາຣາຊ, ຘມ຺ມໍ ເຕ ເທສິສ຺ສາມິ, ເທເສຕຸ ຠນ຺ເຕ ຠຄວາ ຘມ຺ມໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ຍຖາ ໂນ ຠຄວາ ພ຺ຍາກເຣຍ຺ຍ, ນິຣຸຕ຺ຕິໍ ເຕ ປວກ຺ຂາມິ, ອລໍ ເມ ຣຊ຺ຊໍ, ອລໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຕ຺ຕສ຺ສ, ອລໍ ມລ຺ໂລ ມລ຺ລສ຺ສ, ອຣຫຕິ ມລ຺ໂລ ມລ຺ລສ຺ສ, ອລໍ ເຕ ອິຘ ວາເສນ, ກິໍ ເມ ເອເກນ ຕິຓ຺ເຓນາຕິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐີ.

ເອວໍ ອາຍຸ ໂຠໂຕ ໂຫຕຸ, ຈິຣໍ ຊີວິຕໍ, ຠທ຺ທໍ, ກລ຺ຍາຓໍ, ອຕ຺ຖໍ, ປໂຍຊນໍ, ກຸສລໍ, ອນາມຍໍ, ຫິຕໍ, ປຕ຺ຖໍ, ສຸຂໍ, ສາຕໍ, ໂຠໂຕ ໂຫຕຸ, ສາຘຸ ສມ຺ມຸຕິ ເມ ຕສ຺ສ, ປຸຕ຺ຕສ຺ສາ+ວິກເຣຍ຺ຍ ຄຸຍ຺ຫ+ມຕ຺ຖໍ, ຕສ຺ສ ເມ ສກ຺ໂກ ປາຕຸຣໂຫສິ, ຕສ຺ສ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ຠິກ຺ຂູນໍ ທູຕໍ ປາເຫສິ, ກປ຺ປຕິ ສມຓານໍ ອາໂຍໂຄ ¶ , ເອກສ຺ສ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຕິຓ຺ຓໍ ວາ ປໂຫຕິ, ອຸປມໍ ເຕ ກຣິສ຺ສາມິ, ອຎ຺ຊລິໍເຕ ປຄ຺ຄຓ຺ຫາມິ, ຕສ຺ສ ຜາສຸ, ໂລກສ຺ສ+ຕ຺ໂຖ, ນໂມ ເຕ ປຸຣິສາຊຎ຺ຎ, ໂສຕ຺ຖິ ຕສ຺ສ, ສມຕ຺ໂຖ ມລ຺ໂລ ມລ຺ລສ຺ສ, ຕສ຺ສ ຫິຕໍ, ຕສ຺ສ ສຸຂໍ, ສ຺ວາຄຕໍ ເຕ ມຫາຣາຊາຕິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐີ.

ປທຕ຺ຖາວຘິສ຺ມາ ປຎ຺ຈມີວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ.

ສເມປ຺ຍ+ປຄເມ ທ຺ວິນ຺ນໍ, ປຸພ຺ພຣູປາ ຍ+ທຈ຺ຈຸຕໍ;

ວຸຈ຺ຈເຕ ຕ+ທປາທານໍ, ຕໍ ຈລາຈລໂຕ ທ຺ວິຘາ;

ຍຖາ+ສ຺ສາ ຘາວຕາ ໂປໂສ, ປໂຕ, ຣຸກ຺ຂາຜລນ຺ຕິ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ຈລາວຘິ ຘາວຕາ ອສ຺ສາ ປຸຣິໂສ ປຕຕິ, ອຈລາວຘິ ປພ຺ພຕາ ໂອຕຣນ຺ຕິ ວນຈາຣກາຕິ.

ຕຎ຺ຈ ອວຘິ ວິສຍກ຺ຣິຍາວິເສສສ຺ສ ນິທ຺ທິຏ຺ຐຕ຺ຕາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐວິສຍໍ, ຍຕ຺ຖ ອປ ອປຄມນກ຺ຣິຍໍ ອຸປາຕ຺ຕໍ=ອຊ຺ຌາຫຏໍ ວິສຍໍ ກຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕຕິ, ຕໍ ອຸປາຕ຺ຕໍ. ຍໍ ເກນຈິ ຄຸເຓນ ອຸກ຺ກໍສິຍຕິ, ຕໍ ອນຸເມຍ຺ຍໍ. ຍຖາ ຄາມາ ອເປນ຺ຕິ ມຸນໂຍ, ນຄຣາ ນິຄ຺ຄໂຕ ຣາຊາ, ປາປາ ຈິຕ຺ຕໍ ນິວາເຣນ຺ຕິ. ວລາຫກາ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ, ກຸສຸລໂຕ ປຈຕີຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ວຬາຫກາ ນິກ຺ຂມ຺ມ, ກຸສຸລໂຕ ອປເນຕ຺ວາຕິ ຈ ປຸພ຺ພກ຺ຣິຍາ ອຊ຺ຌາຫຣີຍຕິ. ມຖຸຣາ ປາຏລິປຸຕ຺ຕເກຫິ ອຠິຣູປາຕິ ອນຸມີຍຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ນິທ຺ທິຏ຺ຐວິສຍໍ ກິຎ຺ຈິ, ອຸປາຕ຺ຕວິສຍໍ ຕຖາ;

ອນຸເມຍ຺ຍວິສຍຎ຺ເຈຕິ, ຕິຘາ+ຫຸ ອວຘິໍ ພຸຘາຕິ.

ຠຍເຫຕຸມ຺ຫິ-ໂຈຣາ ¶ ຠຍໍ ຊາຍຕິ, ຕຓ຺ຫາຍ ຊາຍຕິ ຠຍໍ, ປາປໂຕ ອຸຕ຺ຕສຕິ, ນຕ຺ຖິ ໂສໂກ ກຸໂຕ ຠຍໍ. ອກ຺ຂາຕຣິ-ອຸປຊ຺ຌາຍາ ສິກ຺ຂໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ອາຈຣິຍມ຺ຫາ ອຘີໂຕ ສຸຓາຕິ ວາ. ພຸທ຺ຘສ຺ມາ ປຣາເຊນ຺ຕິ ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິຍາ, ປຣາຊິຕາ ຠວນ຺ຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຫິມວຕາ ປຠວຕິ ຄງ຺ຄາ, ອຈິຣວຕິຍາ ປຠວນ຺ຕິ ກຸນ຺ນທິໂຍ. ອຸຣສ຺ມາ ຊາໂຕ ປຸຕ຺ໂຕ, ກມ຺ມໂຕ ຊາຕໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອຸປຊ຺ຌາຍາ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ ສິສ຺ໂສ, ມາຕາປິຕູຫິ ອນ຺ຕຣຘາຣຍຕິ ປຸຕ຺ໂຕ, ນິລີຍຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ທູຣຕ຺ຖໂຍເຄກີວທູໂຣ ອິໂຕ ນຬກາຣຄາໂມ, ຕໂຕ ຫເວ ທູຣຕຣໍ ວທນ຺ຕິ, ຄາມໂຕ ນາຕິທູເຣ, ອາຣກາ ເຕ ໂມຆປຸຣິສາ ອິມສ຺ມາ ຘມ຺ມວິນຍາ, ອາຣກາ ເຕຫິ ຠຄວາ ທູຣໂຕວ ນມສ຺ສນ຺ຕິ, ອທ຺ທສ ທູຣໂຕວ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ອນ຺ຕິກຕ຺ຖໂຍເຄ-ອນ຺ຕິກໍ ຄາມາ, ອາສນ຺ນໍ ຄາມາ, ສມີປໍ ຄາມາ. ປຣິມາເຓ-ອິໂຕ ມຖຸຣາຍ ຈຕູສຸ ໂຍຊເນສຸ ສໍກສ຺ສໍ, ຣາຊຄຫໂຕ ປຎ຺ຈຈຕ຺ຕາລີສໂຍຊນມຕ຺ຖເກ ສາວຕ຺ຖິ. ກາລປຣິມາເຓ-ອິໂຕ ເອກນວຸຕິກປ຺ປມຕ຺ຖເກ, ອິໂຕ ວສ຺ສສຕສຫສ຺ສສ຺ສ ອຈ຺ຈເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສຕິ. ປາສາທາ ສໍກເມຍ຺ຍ, ປາສາທໍ ອຠິຣຸຫິຕ຺ວາ ສໍກເມຍ຺ຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ, ຕຖາ ຫຕ຺ຖິກ຺ຂນ຺ຘາ ສໍກເມຍ຺ຍ, ອຠິຘມ຺ມາ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຠິຘມ຺ມໍ ສຸຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ, ອາສນາ ວຸຏ຺ຐເຫຍ຺ຍ. ທິສຕ຺ຖວາຈີຫິ ໂຍເຄ-ອິໂຕ ສາ ປຸຣິມາ ທິສາ, ອິໂຕ ສາ ທກ຺ຂິຓາ ທິສາ, ອວີຈິໂຕ ຍາວ ຠວຄ຺ຄໍ, ອຸທ຺ຘໍ ປາທຕລາ, ອໂຘ ເກສມຕ຺ຖກາ. ວິຠຊເນ-ຍໂຕ ປຓີຕຕໂຣ ວາ ວິສິຏ຺ຐຕໂຣ ວາ ນຕ຺ຖິ, ອຕ຺ຕທນ຺ໂຕ ຕໂຕ ວຣໍ, ກິຎ຺ຈາປິ ທານໂຕ ສີລໍ ວຣໍ, ຕໂຕ ມຍາ ພຫຸຕຣໍ ສຸຕໍ, ສີລເມວ ສຸຕາ ເສຍ຺ໂຍ. ອາຣຕິປ຺ປໂຍເຄ-ອາຣຕິ ວິຣຕິ ປາປາ, ປາຓາຕິປາຕາ ¶ ເວຣມຓິ, ອທິນ຺ນາທານາ ປຏິວິຣໂຕ, ອປ຺ປຏິວິຣຕາ ມຸສາວາທາ. ສຸທ຺ຘຕ຺ຖໂຍເຄ-ໂລຠນີເຍຫິ ຘມ຺ເມຫິ ສຸທ຺ໂຘ, ມາຕຸໂຕ ຈ ປິຕຸໂຕ ຈ ສຸທ຺ໂຘ ອນຸປກ຺ກຸຏ຺ໂຐ. ປໂມຈນຕ຺ຖໂຍເຄ-ປຣິມຸຕ຺ໂຕ ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ, ມຸຕ຺ໂຕ+ສ຺ມິ ມາຣພນ຺ຘນາ, ນ ເຕ ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ມຈ຺ຈຸນາ, ມຸຕ຺ໂຕ+ຫໍ+ສພ຺ພປາເສຫິ. ວິເວຈເນ-ວິວິຈ຺ເຈວ ກາເມຫິ, ວິວິຈ຺ຈ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ. ປມາຓຕ຺ເຖ-ອາຍາມໂຕ ຈ ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ຈ ໂຍຊນໍ, ຄມ຺ຠີຣໂຕ ຈ ປຸຖຸລໂຕ ຈ ໂຍຊນໍ ຈນ຺ທຠາຄາຍ ປຣິມາຓໍ, ປຣິກ຺ເຂປໂຕ ນວໂຍຊນສຕປຣິມາໂຓ ມຊ຺ຌິມເທໂສ. ປຸພ຺ພາທິໂຍເຄ-ປຸພ຺ເພວ ເມ ຠິກ຺ຂເວ ສມ຺ໂພຘາ, ອິໂຕ ປຸພ຺ເພ ນາໂຫສິ, ຕໂຕ ປຣໍ ປຈ຺ຈນ຺ຕິມາ ຊນປທາ, ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນ. ປຎ຺ເຫ-ກຸໂຕ+ສິ ຕ຺ວໍ, ກຸໂຕ ຠວໍ, ປາຏລິປຸຕ຺ຕໂຕ. ກິຈ຺ຉາ ລທ຺ຘນ຺ຕິ ຄຸເຓ ປຎ຺ຈມີ, ກິຈ຺ເຉນ ເມ ອຘິຄຕນ຺ຕິ ເຫຕຸມ຺ຫິ ກຣເຓ ວາ ຕຕິຍາ, ເອວໍ ໂຖກາ ມຸຕ຺ໂຕ, ໂຖເກນ ມຸຕ຺ໂຕຕິ.

ກຖໍ ‘‘ໂຖກໍ ຈລຕີ’’ຕິ, ກ຺ຣິຍາວິເສສເນ ກມ຺ມນິ ທຸຕິຍາ, ໂຖກໍ ຈລນໍ ກໂຣຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ, ໂຖກນ຺ຕິ ຈລນກ຺ຣິຍາຍ ວິເສສນຕ຺ຕາ ກ຺ຣິຍາວິເສສນໍ.

ກ຺ຣິຍາວິເສສນໍ ນາມ, ກມ຺ມຕ຺ເຕ+ກຕ຺ຕສຓ຺ຐິຕາ;

ນ຺ຍາຍສິທ຺ຘໍ ຍໂຕ ຕສ຺ມາ, ຕທຕ຺ຖໍ ນ ວິສຸໍ ວິຘິ.

ນ຺ຍາຍສິທ຺ຘໍວ=ຈລນນ຺ຕິ ຍສ຺ມາ ຠາເວ ອໂນ, ຕສ຺ມາ ຠາວສ຺ເສ+ກຕ຺ຕາ ເອກວຈນນ຺ຕິ ຎາຍາ ເອກຕ຺ຕຎ຺ຈ, ຠາເວ ອນຕ຺ຕາ ນປຸໍສກຕ຺ຕຎ຺ຈ, ກໂຣຕິກ຺ຣິຍາຍ ສມ຺ພນ຺ເຘນ ກມ຺ມຕ຺ຕຎ຺ຈ ສິຊ຺ຌຕີຕິ. ກຣ+ຠູຘາຕໂວ ຈ –

ກາຣິຍຣູປາຠິຘາຕ຺ວຕ຺ຖາ ¶ , ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາຍ ຍຸຊ຺ຊເຣ;

ຕໂຕ ກ຺ຣິຍາ ຈ ຠາໂວ ຈ, ສາມຎ຺ຎໍ ເຕສຸ ຄມ຺ຍເຕ –

ໂຖກຕ຺ເຖ-ໂຖກາ ມຸຈ຺ຈຕິ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ສວິສເຍ ປຎ຺ຈມີ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ວິວກ຺ຂາ ໂລກິກາ ສາ ຈ, ນ ສກ຺ກາ ອນິວຕ຺ຕິຕຸໍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອນິຏ຺ຐປ຺ປສງ຺ໂຄ ນ ສິຍາ. ມຣິຍາທາຍໍ-ອາປພ຺ພຕາ ເຂຕ຺ຕໍ. ອຠິວິຘິມ຺ຫິ-ອາພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ສທ຺ໂທ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕິ, ປພ຺ພຕໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ, ພ຺ຣຫ຺ມໂລກມ຺ຫິ ພ຺ຍາເປຕ຺ວາຕິ ຈ ອຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຖ ວຊ຺ຊມານສີມາ ມຣິຍາທາ, ຄຍ຺ຫມານສີມາ ອຠິວິຘິ.

ວຊ຺ຊເນ ວຕ຺ຕມາເນຫີ ອປປຣີຫິ ໂຍເຄ ປຎ຺ຈມີ ໂຫຕິ. ອປສາລາຍ ອາຍນ຺ຕິ ວາຓິຊາ, ປຣິສາລາຍ ອາຍນ຺ຕິ ວາຓິຊາ, ສາລໍ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ປຏິນິຘິມ຺ຫິ ປຕິທາເນ ຈ ວຕ຺ຕມາເນນ ປຕິນາ ໂຍເຄ ນາມສ຺ມາ ປຎ຺ຈມີ ໂຫຕິ. ພຸທ຺ຘສ຺ມາ ປຕິ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ, ຆຕ+ມສ຺ສ ເຕລສ຺ມາ ປຕິ ທທາຕິ.

ຣິເຕສທ຺ທໂຍເຄ ນາມສ຺ມາ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ ປຎ຺ຈມີ ຈ. ຣິເຕ ສທ຺ຘມ຺ມາ, ຣິເຕ ສທ຺ຘມ຺ມໍ.

ວິນາ+ຎ຺ຎຕ຺ຣໂຍເຄ ¶ ນາມສ຺ມາ ຕຕິຍາ ທຸຕິຍາ ປຎ຺ຈມີ ຈ. ວິນາ ວາເຕນ, ວິນາ ວາຕໍ, ວິນາ ວາຕສ຺ມາ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຘມ຺ມໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຘມ຺ມາ.

ເອເຕຫິ ໂຍເຄ ຕຕິຍາ ໂຫຕິ ປຎ຺ຈມີ ຈ. ຠິນ຺ນໂຍຄກຣຓໍ ທຸຕິຍານິວຕ຺ຕນຕ຺ຖໍ. ປຸຖເຄວ ຊເນນ, ປຸຖເຄວ ຊນສ຺ມາ, ຊເນນ ນານາ, ຊນສ຺ມາ ນານາ.

ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐີ ໂຫຕິ. ຣຎ຺ໂຎ ປຸຣິໂສຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຍສ຺ມາ ຣາຊາ ທທາຕິ, ປຸຣິໂສ ຄຓ຺ຫາຕິ, ຕສ຺ມາ ຣາຊປຸຣິໂສຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ເອວເມວ ໂຍ ຍສ຺ສ ອາຍຕ຺ໂຕ ເສວກາທິຠາເວນ ຠຓ຺ຑຠາເວນ ວາ ສມີປ+ສມູຫາ+ວຍວ+ວິກາຣ+ກາຣິຍ+ອວຕ຺ຖາ+ຊາຕິ+ຄຸຓ+ກ຺ຣິຍາທິວເສນ ວາ, ຐານີວເສນ ວາ, ອາຄມີວເສນ ວາ, ໂສ ຕິວິໂຘປິ ອຕ຺ໂຖ ສມ຺ພນ຺ໂຘ ນາມ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ກ຺ຣິຍາກາຣກສຎ຺ຊາໂຕ, ອສ຺ເສ+ທໍຠາວເຫຕຸໂກ;

ສມ຺ພນ຺ໂຘ ນາມ ໂສ ອຕ຺ໂຖ, ຕຕ຺ຖ ຉຏ຺ຐີ ວິຘີຍເຕ.

ປາຣຕນ຺ຕ຺ຍຎ຺ຫິ ສມ຺ພນ຺ໂຘ, ຕຕ຺ຖ ຉຏ຺ຐີ ຠເວ ຕິໂຕ;

ອຸປາຘິ+ຐານ຺ຍາ+ຄມິໂຕ, ນ ວິເສສ຺ສາທິໂຕ ຕິໂຕຕິ.

ອຸປາຘິສງ຺ຂາຕວິເສສນໂຕ ຕາວ-ຣຎ຺ໂຎ ປຸຣິໂສ. ເອຕ຺ຖ ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາທິສາມິໂຕ ນິວຕ຺ເຕຕີຕິ ຣາຊາ ວິເສສນໍ, ປຸຣິໂສ ເຕນ ¶ ວິເສສິຍຕີຕິ ວິເສສ຺ໂສ. ຠຓ຺ຑສມ຺ພນ຺ຘໂຕ-ປຫຸຕໍ ເມ ຘນໍ ສກ຺ກ, ເອກສ຺ສ ປຏິວີໂສ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ. ສມີປໂຕ-ອມ຺ພວນສ຺ສ ອວິທູເຣ, ນິພ຺ພານສ຺ເສວ ສນ຺ຕິເກ. ສມູເຫ-ສຸວຓ຺ຓສ຺ສ ຣາສິ, ຠິກ຺ຂູນໍ ສມູໂຫ. ອວຍເວ-ມນຸສ຺ສສ຺ເສວ ເຕ ສີສໍ, ຣຸກ຺ຂສ຺ສ ສາຂາ. ວິກາເຣ-ສຸວຓ຺ຓສ຺ສ ວິກຕິ, ຠຏ຺ຐຘຎ຺ຎານໍ ສຕ຺ຕຸ. ກາຣິເຍ-ຍວສ຺ສ ອງ຺ກຸໂຣ, ເມຆສ຺ສ ສທ຺ໂທ, ປຸຕ຺ຕາປິ ຕສ຺ສ ພຫໂວ, ກມ຺ມານໍ ຜລໍ ວິປາໂກ. ອວຕ຺ຖາຍໍ-ຂນ຺ຘານໍ ປາຕຸຠາໂວ, ຊຣາ, ເຠໂທ ວາ. ຊາຕິຍໍ-ມນຸສ຺ສສ຺ສ ຠາໂວ, ມນຸສ຺ສານໍ ຊາຕິ. ຄຸເຓ-ສຸວຓ຺ຓສ຺ສ ວຓ຺ໂຓ, ວຓ຺ໂຓ ນ ຂີເຍຖ ຕຖາຄຕສ຺ສ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຄຸຓໂຆໂສ, ປຸປ຺ຜານໍ ຄນ຺ໂຘ, ຜລານໍ ຣໂສ, ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຜຸສນາ, ສິປ຺ປິການໍ ສຕໍ ນຕ຺ຖິ, ຕິລານໍ ມຸຏ຺ຐິ, ເຕສໍ ສມາໂຍໂຄ, ສນ຺ຘິໂນ ວິໂມກ຺ໂຂ, ຕຖາຄຕສ຺ສ ປຎ຺ຎາປາຣມິໍ ອາຣພ຺ຠ, ສຸຂໍ ເຕ, ທຸກ຺ຂໍ ເຕ, ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ, ປຎ຺ຎາຍ ປຏຸຠາໂວ, ຣູປສ຺ສ ລຫຸຕາ, ມຸທຸຕາ ວາ, ອຸປຈໂຍ ວາ. ກ຺ຣິຍາສມ຺ພນ຺ເຘ-ປາທສ຺ສ ອຸກ຺ເຂປນໍ, ອວກ຺ເຂປນໍ ວາ, ຫຕ຺ຖສ຺ສ ສມິຎ຺ຊນໍ, ທານໍ, ປສາຣຓໍ, ຘາຕູນໍ ຄມນໍ, ຐານໍ, ນິສຊ຺ຊາ, ສຍນໍ ວາ, ຕຖາຄຕສ຺ສ ນາມໂຄຕ຺ຕາທິ, ຕສ຺ສ ກາຣຓໍ, ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ, ຕສ຺ສ ປຸຣໂຕ ປາຕຸຣໂຫສິ, ນຄຣສ຺ສ ທກ຺ຂິຓໂຕ, ວສ຺ສານໍ ຕຕິເຍ ມາເສ, ນ ຕສ຺ສ ອຸປມາ, ກຸເວຣສ຺ສ ພລິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອປິ ຈ –

ຄາວສ຺ສ ຊາຕິ, ຘວໂລ, ຄຕິ, ສິງ຺ຄໍ, ນາມນ຺ຕິ+ຘ;

ທພ຺ພສ຺ສາປິ ຈ ຊາຕ຺ຍາທິ, ວິເສສ຺ສາ ໂຫນ຺ຕິ ກາມໂຕ.

ໂຄຕ຺ຕຎ຺ຈ ¶ ສພໂລທິສ຺ສ, ປາກ+ມນ຺ນສ຺ສ ສຸກ຺ກຕາ;

ປຏສ຺ສ, ສິງ຺ຄໍເມຓ຺ຑສ຺ສ, ນາ+ຎ຺ເຎສໍຕິ ວິເສສ຺ສເຕ.

ຐານິໂຕ-ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມໂອ ລຸຕ຺ຕາ. ອາຄມິໂຕ-ສຸຎ ສສ຺ສ. ສາມິໂຍເຄ-ເທວານ+ມິນ຺ໂທ, ມິຄານໍ ຣາຊາ. ຣຸຊາທິໂຍເຄ-ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ຣຸຊຕິ, ຕສ຺ສ ໂຣໂຄ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິ, ມຫາເສນາປຕີນໍ ອຸຊ຺ຌາເປຕພ຺ພໍ, ຣຊກສ຺ສ ວຕ຺ຖໍ ທທາຕິ, ມຸສາວາທສ຺ສ ໂອຕ຺ຕປ຺ປໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຍຊສ຺ສ ໂຍເຄ-ປຸປ຺ຜສ຺ສ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຍຊຕິ, ປຸປ຺ເຜນາຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ຆຕສ຺ສ ອຄ຺ຄິໍ ຊຸຫຕິ. ສຸຫິຕຕ຺ເຖ-ປຕ຺ຕໍ ໂອທນສ຺ສ ປູເຣຕ຺ວາ, ປູຣໍ ນານາປກາຣສ຺ສ ອສຸຈິໂນ, ປູຣໍ ຫິຣຎ຺ຎສຸວຓ຺ຓສ຺ສ, ປູຣຕິ ພາໂລ ປາປສ຺ສ. ກິຕກປ຺ປໂຍເຄ-ພຫຸລໍວິຘານາ ຉຏ຺ຐີ, ຣຎ຺ໂຎ ສມ຺ມໂຕ, ປູຊິໂຕ, ສກ຺ກໂຕ, ອປຈິໂຕ, ມານິໂຕ ວາ, ອມຕໍ ເຕສໍ ຠິກ຺ຂເວ ອປຣິຠຸຕ຺ຕໍ, ເຍສໍ ກາຍຄຕາ ສຕິ ອປຣິຠຸຕ຺ຕາ, ສາຘຸສມ຺ມໂຕ ພຫຸຊນສ຺ສ, ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາ ພຸທ຺ຘານໍ ຘມ຺ມຘາຕຸ, ຘມ຺ມສ຺ສ ຄຸຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ. ກມ຺ມຕ຺ເຖ-ຕສ຺ສ ຠວນ຺ຕິ ວຕ຺ຕາໂຣ, ສຫສາ ກມ຺ມສ຺ສ ກຕ຺ຕາໂຣ, ອມຕສ຺ສ ທາຕາ, ຠິນ຺ນານໍ ສນ຺ຘາຕາ, ສຫິຕານໍ ອນຸປ຺ປທາຕາ, ໂພເຘຕາ ປຊາຍ, ກມ຺ມສ຺ສ ກາຣໂກ ນຕ຺ຖິ, ວິປາກສ຺ສ ຈ ເວທໂກ, ອວິສໍວາທໂກ ໂລກສ຺ສ, ຈຕຸນ຺ນໍ ມຫາຠູຕານໍ ອຸປາທາຍ ປສາໂທ. ສຣຕິ+ຈ຺ຉາໂຍເຄ-ມາຕຸ ສຣຕິ, ນ ເຕສໍ ໂກຈິ ສຣຕິ, ສຕ຺ຕານໍ ກມ຺ມປຈ຺ຈຍາ, ປຸຕ຺ຕສ຺ສ ອິຈ຺ຉຕິ. ກໂຣຕິສ຺ສ (ໂຍເຄ) – ອຸທກສ຺ສ ປຕິກຸຣຸເຕ, ກຓ຺ຑສ຺ສ ປຕິກຸຣຸເຕ, ອຠິສງ຺ຂໂຣຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ປຎ຺ຈມິຍຕ຺ເຖ ປຣິຫານິຠຍຕ຺ຖໂຍເຄປິ ຉຏ຺ຐີ, ອສ຺ສວນຕາຍ ຘມ຺ມສ຺ສ ປຣິຍາຍນ຺ຕິ, ກິນ຺ນຸ ໂຂ ອຫໍ ຕສ຺ສ ສຸຂສ຺ສ ຠາຍາມິ, ສພ຺ເພ ຕສນ຺ຕິ ທຓ຺ຑສ຺ສ, ສພ຺ເພ ຠາຍນ຺ຕິ ¶ ມຈ຺ຈຸໂນ, ຠີໂຕ ຈຕຸນ຺ນໍ ອາສີວິສານໍ ໂຆຣວິສານໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຕຸລ຺ຍຕ຺ເຖນ ໂຍເຄ ວາ ຉຏ຺ຐີ ໂຫຕິ ຕຕິຍາ ຈ. ປິຕຸ ຕຸລ຺ໂຍ, ປິຕຣາ ວາ, ມາຕຸ ຕຸລ຺ໂຍ, ມາຕຣາ ວາ.

ກຕ຺ຕຸກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ນິສຊ຺ຊ+ປຈນາທິກ຺ຣິຍານໍ ໂຍ ອາຘາໂຣ, ຕໍ ອາຘາຣກາຣກໍ ນາມ. ກຖໍ ກເຏ ນິສີທຕິ ເທວທຕ຺ໂຕ, ຖາລິຍໍ ໂອທນໍ ປຈຕິ, ເທວທຕ຺ຕ+ຕຓ຺ຑຸລານໍ ກຕ຺ຕຸ+ກມ຺ມານໍ ຘາຣຓໂຕ ຕທຏ຺ຐອາສນ+ປຈນກ຺ຣິຍໍ ກຏ+ຖາລິໂຍ ຘາເຣນ຺ຕິ ນາມ, ຕສ຺ມິໍ ສຕ຺ຕມີວິຠຕ຺ຕິ ໂຫຕິ.

ໂສ ພ຺ຍາປິໂກ, ໂອປສິເລສິໂກ, ເວສຍິໂກ, ສາມີປິໂກຕິ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອາເຘຍ຺ຍສ຺ສ ນິສ຺ເສສາຘາຣຠູໂຕ, ໂສ ພ຺ຍາປິໂກ, ຍຖາ ຕິເລສຸ ເຕລໍ ອຕ຺ຖິ, ຂີເຣສຸ ຊລໍ, ທຘິມ຺ຫິ ສປ຺ປິ. ປຈ຺ເຈກສິທ຺ຘານໍ ຠາວານໍ ຍໍ ອາເຘຍ຺ຍຠາເວນ ອຸປສິເລສນໍ ອລ຺ລີຍນໍ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ໂອປສິເລສິໂກ. ຍຖາ ອາສເນ ນິສິນ຺ໂນ ສງ຺ໂຆ, ຖາລິຍໍ ໂອທນໍ ປຈຕິ, ຆເຏ ອຸທກ+ມຕ຺ຖິ, ທູເຣ ຐິໂຕ, ສມີເປ ຐິໂຕ. ຍຕ຺ຖ ສມີເປ ສມີປີໂວຫາຣໍ ກຕ຺ວາ ຕທາຍຕ຺ຕຕາທີປນຕ຺ຖໍ ອາຘາຣຠາໂວ ອຸປຈຣີຍຕິ, ຕໍ ສາມີປິກໍ, ຍຖາ ຄງ຺ຄາຍໍ ໂຆໂສ, ຄງ຺ຄາຍ ສມີເປ ວໂຊຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ. ຍຕ຺ຖ ອຎ຺ຎຖາຠາວວເສນ ເທສນ຺ຕຣາວຈ຺ເຉທວເສນ ວາ ອາຘາຣປຣິກປ຺ໂປ ¶ , ໂສ ເວສຍິໂຕ. ຍຖາ ອາກາເສ ສກຸຓາ ຈຣນ຺ຕິ, ຠູມິຍໍ ມນຸສ຺ສາ, ຊເລ ມຈ຺ຉາ, ປາສາເທສຸ ປຕິໂຕ, ປາປສ຺ມິໍ ຣມຕີ ມໂນ, ປສນ຺ໂນ ພຸທ຺ຘສາສເນ, ປຎ຺ຎາຍ ສາຘຸ, ວິນເຍ ນິປຸໂຓ, ມາຕຣິ ສາຘຸ, ປິຕຣິ ນິປຸໂຓ.

ກິຣິຍາ ກຕ຺ຕຸ+ກມ຺ມຏ຺ຐາ, ອາຘາຣີຍຕິ ເຍນ ໂສ;

ອາຘາໂຣ ຈຕຸຘາ ວຸຕ຺ໂຕ, ພ຺ຍາປກາທິປ຺ປເຠທໂຕ.

ພ຺ຍາປໂກ ຕິລຂີຣາທິ, ກໂຏ ໂອປສິເລສິໂກ;

ສາມີປິໂກ ຕຸ ຄງ຺ຄາທິ, ອາກາໂສ ວິສໂຍ ມໂຕ.

ນິມິຕ຺ຕຕ຺ເຖ ສຕ຺ຕມີ ໂຫຕິ. ອຊິນມ຺ຫິ ຫຎ຺ຎເຕ ທີປິ, ກຸຎ຺ຊໂຣ ທນ຺ເຕສຸ ຫຎ຺ຎເຕ, ອຓຸມຕ຺ເຕສຸ ວຊ຺ເຊສຸ ຠຍທສ຺ສາວີ, ສມ຺ປຊານມຸສາວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ນິມິຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ຍສ຺ສ ຠາໂວ ຠາວນ຺ຕຣສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ, ຕໂຕ ສຕ຺ຕມີ. ກາເລ ຄາວີສຸ ທຸຍ຺ຫມານາສຸຄໂຕ, ທຸທ຺ຘາສຸ ອາຄໂຕ. ເອຕ຺ຖຄມນກ຺ຣິຍາຍ ໂທຫນກ຺ຣິຍາຈິຫນໍ, ອາຄມນກ຺ຣິຍາຍ ທຸທ຺ຘາກ຺ຣິຍາຈິຫນໍ, ເອວ+ມຸປຣິປິ. ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມເຍ ຄໂຕ, ສາຍນ຺ຫສມເຍ ອາຄໂຕ, ຊາຍມາເນ ໂຂ ສາຣິປຸຕ຺ຕ ໂພຘິສຕ຺ເຕ ອຍໍ ທສສຫສ຺ສີ ໂລກຘາຕຸ ສມ຺ປກມ຺ປິ.

ປາສາຓາ ສກ຺ຂຣາ ເຈວ, ກຐລາ ຂາຓຸກຓ຺ຏກາ;

ສພ຺ເພ ມຄ຺ຄາ ວິວຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ໂລກນາຍເກ.

ອິມສ຺ມິໍ ¶ ສຕິ ອິທໍ ໂຫຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ອກາເລ ວສ຺ສຕີ ຕສ຺ສ, ກາເລ ຕສ຺ສ ນ ວສ຺ສຕີ’’ຕິ ວິສຍສຕ຺ຕມີ.

ຍສ຺ສ ຠາໂວ ຠາວນ຺ຕຣສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ ຠວຕິ, ຕໂຕ ຉຏ຺ຐີ ໂຫຕິ ສຕ຺ຕມີ ຈາ+ນາທເຣ ຄມ຺ຍມາເນ. ອກາມການໍ ມາຕາປິຕູນໍ ຣຸທນ຺ຕານໍ ປພ຺ພຊິ, ມາຕາປິຕູສຸ ຣຸທນ຺ເຕສຸ ວາ. ‘‘ອາໂກຏຍນ຺ໂຕ ໂສ ເນຕິ, ສິວິຣາຊສ຺ສ ເປກ຺ຂເຕ’’, ‘‘ມຈ຺ຈຸ ອາທາຍ ຄຈ຺ຉຕິ, ເປກ຺ຂມາເນ ມຫາຊເນ’’.

ຄຸນ຺ນໍ ສາມີຕິ ສມ຺ພນ຺ເຘ ຉຏ຺ຐີ, ໂຄສຸ ສາມີຕິ ວິສຍສຕ຺ຕມີ. ເອວໍ ຄຸນ຺ນມິສ຺ສໂຣ, ໂຄສ຺ວິ+ສ຺ສໂຣ, ຄຸນ຺ນໍ ອຘິປຕິ, ໂຄສຸ ອຘິປຕິ, ຄຸນ຺ນໍ ທາຍາໂທ, ໂຄສຸ ທາຍາໂທ, ຄຸນ຺ນໍ ສກ຺ຂີ, ໂຄສຸ ສກ຺ຂີ, ຄຸນ຺ນໍ ປຕິຠູ, ໂຄສຸ ປຕິຠູ, ຄຸນ຺ນໍ ປສຸໂຕ, ໂຄສຸ ປສຸໂຕ, ກຸສລາ ນຈ຺ຈຄີຕສ຺ສ, ກຸສລາ ນຈ຺ຈຄີເຕ, ອາຍຸຕ຺ໂຕ ກຏກຣຓສ຺ສ, ອາຍຸຕ຺ໂຕ ກຏກຣເຓ. ຕຖາ ອາຘາຣວຈນິຈ຺ຉາຍໍ ສຕ຺ຕມີ, ຠິກ຺ຂູສຸ ອຠິວາເທນ຺ຕິ, ມຸທ຺ຘນິ ຈຸມ຺ພິຕ຺ວາ, ພາຫາສຸ ຄເຫຕ຺ວາ, ຫຕ຺ເຖສຸ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣນ຺ຕິ, ກທລີສຸ ຄເຊ ຣກ຺ຂນ຺ຕິ, ຎາຓສ຺ມິໍ ປສນ຺ໂນ, ຎາຓສ຺ມິໍ ອຸສ຺ສຸກ຺ໂກຕິ ວິສຍສຕ຺ຕມີ.

ຊາຕິຄຸຓກ຺ຣິຍາຫິ ສມຸທາຍເຕ+ກເທສສ຺ສ ປຸຖກ຺ກຣຓໍ ນິທ຺ຘາຣຓໍ, ຍໂຕ ຕໍ ກຣີຍຕິ, ຕໂຕ ຉຏ຺ຐີສຕ຺ຕມິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ສາລໂຍ ສູກຘຎ຺ຎານໍ ປຖ຺ຍຕມາ, ສູກຘຎ຺ເຎສຸ ສາລໂຍ ປຖ຺ຍຕມາ. ກຓ຺ຫາ ຄາວີນໍ ສມ຺ປນ຺ນຂີຣຕມາ, ກຓ຺ຫາ ຄາວີສຸ ¶ ສມ຺ປນ຺ນຂີຣຕມາ. ຄຈ຺ຉຕໍ ຘາວນ຺ໂຕ ສີຆຕມາ, ຄຈ຺ຉນ຺ເຕສຸ ຘາວນ຺ໂຕ ສີຆຕມາ.

ອາຘິກ຺ເຍ ອຕ຺ເຖ ອຸເປນ ຍຸຕ຺ຕມ຺ຫາ ສຕ຺ຕມີ ໂຫຕິ. ອຸປຂາຣິຍໍ ໂທໂຓ, ຂາຣິຍາ ໂທໂຓ ອຘິໂກຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຕຖາ ອຸປນິກ຺ເຂ ກຫາປຓໍ.

ສາມິຠາວຕ຺ເຖ ອຘິນາ ຍຸຕ຺ຕມ຺ຫາ ສຕ຺ຕມີ ໂຫຕິ. ອຘິພ຺ຣຫ຺ມທຕ຺ເຕ ປຎ຺ຈາລາ, ອຘິປຎ຺ຈາເລສຸ ພ຺ຣຫ຺ມທຕ຺ໂຕ, ພ຺ຣຫ຺ມທຕ຺ຕິສ຺ສຣາ ປຎ຺ຈາລາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຘິເທເວສຸ ພຸທ຺ໂຘ, ສມ຺ມຸຕິເທວາທີຫິ ພຸທ຺ໂຘ ອຘິໂກຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ຍຖາວຸຕ຺ເຕສຸ ອຕ຺ເຖສຸ ອຍໍ ເຠໂທ –

ກາຣກໍ ສາຘກໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕກໍ ກ຺ຣິຍານິມິຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ຖໂຕ ເອກເມວ, ຕຎ຺ຈ ທຓ຺ໂຑ, ຘວໂລ, ປຈນໍ, ຈິຕ຺ໂຕ, ໂຄຕິ ທພ຺ພ+ຄຸຓ+ກ຺ຣິຍາ+ນາມ+ຊາຕິເຠເທນ ປຎ຺ຈວິຘມ຺ປິ ກມ຺ມ+ກຕ຺ຕາທິວເສນ ຉພ຺ພິຘໍ, ຕໍ ສຕ຺ຕິກາຣກໍ, ຕທາຘາຣຠູຕທພ຺ພາທໂຍ ຕຕ຺ຣຏ຺ຐກາຣກໍ, ນ ມຸຂ຺ຍໂຕ. ມຸຂ຺ຍໂຕ ເຈ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕສໍ ສຕ຺ຕິທພ຺ພານໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎພ຺ຍາວຏຣູປຕ຺ຕາ ໂຍ ອາຘາໂຣ, ໂສ ອາຘາໂຣເຍວ, ກິສ຺ມິຎ຺ຈິກາເລ ກຣຓໍ ວາ ກຕ຺ຕຸຣູປຠູໂຕ ວາ ນ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຖາລິ ປຈຕິ, ຖາລິຍາ ປຈຕິ, ຖາລິຍໍ ປຈຕີຕ຺ຍາທິນາ ເອກສ຺ສ ວຕ຺ຖຸໂນ ກຕ຺ຕຸ+ກຣຓາ+ຘາຣເຠໂທ ນ ສິຍາ. ສຕ຺ຕິປກ຺ເຂ ປນ ທພ຺ພາທີນໍ ອເນກສຕ຺ຕິຍາ ອາຘາຣຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕິຍາ ທພ຺ພາທໂຍ ວິວກ຺ຂິຕາ ຕໍ ຕໍ ກາຣກໍ ໂຫຕີຕິ ທພ຺ພາທີນໍ ອເຠເທປິ ກາຣກເຠໂທ ຍຸຊ຺ຊເຕ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ວິຈິຕ຺ຕກຕ຺ຕຸອາທີຫິ ¶ , ສໍໂຍຄາ ເອກວຕ຺ຖຸໂນ;

ນານາຕ຺ຕໍ ຍຸຊ຺ຊເຕ ນາຏ຺ຍ-ເຠເທນ ນຏກສ຺ສິ+ວາຕິ.

ຖາລິ ວຕ຺ຖຸໂຕ ເອກາ ເຈທປິ ສຕ຺ຕິກາຣກຠູຕກຕ຺ຕຸ+ກຣຓາ+ຘາຣາທີນໍ ເຠເທນ ເຠທ+ມຸປຍາຕິ, ກິມິວ ຣາມ+ຣາວຓາທິເວສຘາຣີນຏໂກ ເຕສໍ ນາມວເສນ ຣາໂມ, ຣາວໂຓຕິ ເຠທ+ມຸປຍາຕິ, ຕ+ມິວາຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ຍເຖ+ໂກປິ ປໂຏ ສຸຕ຺ຕ, ປີຕາທິຄຸຓສໍຍຸໂຕ;

ສຸກ຺ໂກ ປໂຏຕິ ປີໂຕຕິ, ເຠທໍ ຍາຕ຺ເຍ+ວເມວ+ຍໍ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ສຕ຺ຕິຠູຕກຕ຺ຕາທໂຍ ມຸຂ຺ຍກາຣກໍ, ຕໍໂຍເຄນ ທພ຺ພຠູຕຖາລີ ຄຸຓກາຣກໍ, ເຕ ຈ ກຖໍ ກ຺ຣິຍາຍ ກາຣກາ ໂຫນ຺ຕິ. ກຕ຺ຕາ ອຕ຺ຕນາ ປຕິຏ຺ຐິຕາຍ ຫສຕິ+ນຈ຺ຈຕິຈ຺ຈາທິກ຺ຣິຍາຍ ນິມິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ກມ຺ມຎ຺ຈ ອຕ຺ຕນາ ປຕິຏ຺ຐິຕກ຺ຣິຍາຍ ຕທຕ຺ຖຠູຕອິນ຺ຘນາທີນິ ປວຕ຺ເຕນ຺ຕໍ ‘‘ໂອທນໍ ປຈຕີ’’ຕ຺ຍາໂທ ນິມິຕ຺ຕໍ. ‘ກຏ຺ເຐຫິ ປຈ຺ຈຕີ’ຕ຺ຍາໂທ ກຏ຺ຐານິ ຊລນກ຺ຣິຍາຍ ສາເຘຕພ຺ພປາກສ຺ສ ອງ຺ຄຠາເວນ ນິມິຕ຺ຕໍ. ‘ຜຣສຸນາ ຉິນ຺ທຕີ’ຕ຺ຍາໂທ ຜຣສຸ ຈ ກຏ຺ຐານໍ ທ຺ວິຘາປວຕ຺ຕິຍາ ນິມິຕ຺ຕໍ. ກມ຺ມຎ຺ຈ ກ຺ຣິຍາຍ ສມ຺ພນ຺ຘີຍມານພ຺ຍາປ຺ເຍ ສຕິ ນິມິຕ຺ຕຠາເວນ ກ຺ຣິຍາຍ ນິມິຕ຺ຕໍ. ຕຖາ ສມ຺ປທານາ+ວຘິ+ອາຘາຣານໍ ‘ຄາໂວ ທທາຕິ’ ‘ຄາມສ຺ມາ ອປນຍຕິ’ ‘ຖາລິຍໍ ປຈຕີ’ຕ຺ຍາທີສຸ ໂຄທານາ+ປນຍນ+ປຈນກ຺ຣິຍານໍ ນິມິຕ຺ຕຕ຺ຕາ ກ຺ຣິຍາຍ ນິມິຕ຺ຕານິ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕສໍ ຍຖາສກໍ ກ຺ຣິຍາຍ ປວຕ຺ຕໂກ ກຕ຺ຕາ, ຕສ຺ມາ ສ ເອວ ປຘາໂນ ກຕ຺ຕາຕິ ໂວຫາຣໍ ¶ ລຠຕິ, ອຎ຺ເຎສໍ ກຣຓາທີນໍ ກຕ຺ຕຸຠາເວ ສຕິປິ ອປ຺ປຘານຕ຺ຕາ ຕໍ ນ ລຠຕິ.

ນນຸ ສາມຄ຺ຍມີນາຍໍ, ກ຺ຣິຍາສິທ຺ຘິ ກຖໍ ວທ;

ເອກສ຺ສ ກຕ຺ຕຸໂນ ເອວ, ສພ຺ເພສໍ ກຕ຺ຕຸຕໍ ວິນາ.

ສພ຺ເພສໍ ກຣຓາທີນໍ, ກຕ຺ຕຸຕາຍ ວິໂຍຄໂຕ;

ກຣຓາທີນໍ ອຠາວຕ຺ຕາ, ກາຣກໍ ນ ຫິ ຉພ຺ພິຘນ຺ຕິ.

ຍທ຺ຍປ຺ຍ+ຕ຺ຖິ ຫິ ກຕ຺ຕຸຕ຺ຕໍ, ສຠາວາ ກຣຓາທິສຸ;

ກ຺ຣິຍາສິທ຺ຘ຺ຍາ ຕຖາປ຺ເຍ+ຕ+ມປ຺ປຘານໍ ປຣງ຺ຄໂຕ.

ເອຕໍ ສຠາວໂຕ ອຸປລພ຺ຠມານໍ ກຣຓາທີສຸ ກຕ຺ຕຸຕ຺ຕໍ ປເຣສໍ ກຣຓາທີນໍ ຊລນ+ຘາຣຓາທິກ຺ຣິຍາຍ ອງ຺ຄໍ ອຸປາຍຕິ ອປ຺ປຘານນ຺ຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ກາຣກໍ ຉພ຺ພິຘໍ ສຎ຺ຎາ-ວສາ ຉພ຺ພີສຕິວິຘໍ;

ປເຠທາ ສຕ຺ຕຘາ ກມ຺ມໍ, ກຕ຺ຕາ ປຎ຺ຈວິໂຘ ຠເວ.

ກຣຓໍ ທຸວິຘໍ ໂຫຕິ, ສມ຺ປທານໍ ຕິຘາ ມຕໍ;

ອປາທານໍ ປຎ຺ຈວິຘໍ, ອາຘາໂຣ ຕຸ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ.

ປຈ຺ຈຕ຺ຕ+ມຸປໂຍຄຎ຺ຈ, ກຣຓໍ ສມ຺ປທານິຍໍ;

ນິສ຺ສກ຺ກໍ ສາມິວຈນໍ, ຠຸມ຺ມ+ມາລປນ+ຏ຺ຐມໍຕິ.

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ກາຣກກຓ຺ໂຑ ຕຕິໂຍ.

ອຖ ¶ ນາມານເມວ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສມ຺ພນ຺ຘີນໍ ສມາໂສຕິ ນາມນິສ຺ສິຕຕ຺ຕາ, ສຍຎ຺ຈ ນາມິກຕ຺ຕາ ນາມານນ຺ຕຣໍ ສມາໂສ ວຸຈ຺ຈເຕ.

ອິທ+ມຘິກຕໍ ເວທິຕພ຺ພໍ. ປຸພ຺ເພ ວຸຕ຺ຕວິຘິຄ຺ຄຫຓຎາເຍນ ສ຺ຍາທີຕິ ຕທນ຺ຕສ຺ສ ຄຫຓໍ. ໂສ ຈ ຠິນ຺ນຕ຺ຖານໍ ນາມານ+ເມກຕ຺ຖີຠາໂວ ສມາໂສຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ.

໒. ອສງ຺ຂ຺ຍໍ ວິຠຕ຺ຕິ+ສມ຺ປຕ຺ຕິ+ສມີປ+ສາກລ຺ຍາ+ຠາວ+ຍຖາ+ ປຈ຺ຉາ+ຍຸຄປທຕ຺ເຖ

ປຸພ຺ພສ຺ສ+ຕ຺ຖປຣໍ ຍສ຺ສ, ອຎ຺ຎຕ຺ຖປຣມຎ຺ຈ ຍໍ;

ນປຸໍສກໍ ຠເວ ຍຎ຺ຈ, ຕ+ທາສໍຂ຺ຍ+ມິເຫ+ສ຺ສເຕ.

ສຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ປສິທ຺ຘໍ ຍໍ, ອພ຺ຍຍີຠາວນາມໂຕ;

ອຸປກຸມ຺ຠໍ ຕິຏ຺ຐຄຸ ຈ, ປາຕເມຆໍຕິ ຕໍ ຍຖາ.

ອສງ຺ຂ຺ຍໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ວິຠຕ຺ຍາທີນ+ມຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ຖໍ ຠວຕິ. ‘‘ອວິຄ຺ຄໂຫ ນິຈ຺ຈສມາໂສ, ປທນ຺ຕຣວິຄ຺ຄໂຫ ເຈ’’ຕິ ປທນ຺ຕຣວິຄ຺ຄໂຫ. ອິຕ຺ຖີສຸ ຕຖາ ປວຕ຺ຕາຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ວິຠຕ຺ຍຕ຺ເຖ ສມາເສ ກເຕ –

ເອໂກ ອຕ຺ໂຖ ຍສ຺ສ ປກຕິປຈ຺ຈຍາທິສມຸທາຍສ຺ສ ໂສ ເອກຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ຠາໂວ ປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕໍ ເອກຕ຺ຖຕາ, ອີຍາທິ+ຓາທິ+ສມາສວິຘານໍ, ຕສ຺ມິໍ ສຕິ ສ຺ຍາທິໂລໂປ ໂຫຕິ.

ນປຸໍສກລິງ຺ເຄ ¶ ຈ ‘‘ປຸພ຺ພສ຺ມາ+ມາທິໂຕ’’ຕິ ສພ຺ພວິຠຕ຺ຕີນໍ ໂລເປ ຈ ກເຕ ອຘິຕ຺ຖິ ຕິຏ຺ຐຕິ, ໂຠ ອຘິຕ຺ຖິ, ອຘິຕ຺ຖິ ປສ຺ສ, ອຘິຕ຺ຖິ ກຕໍ, ອຘິຕ຺ຕິ ຈຣຕິ, ອຘິຕ຺ຖິ ເທຫິ, ອຘິຕ຺ຖິ ອເປຫິ, ອຘິຕ຺ຖິ ອາຍຕ຺ຕໍ, ອຘິຕ຺ຖິ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ເອວໍ ອຘິກຸມາຣິ, ອນ຺ຕຠູຕສ຺ສ ອປ຺ປຘານສ຺ສ ຆປສ຺ສ ‘‘ຆປສ຺ສ+ນ຺ຕສ຺ສາ+ປ຺ປຘານສ຺ສາ’’ຕິ ປສ຺ສ ຣສ຺ໂສ.

ສຫ=ສມ຺ປນ຺ນໍ ພ຺ຣຫ຺ມໍ ສພ຺ຣຫ຺ມໍ. ວຸຕ຺ຕນເຍນ ເອຕ຺ຖ ຈ ອຸປຣິ ຈ ສມາສາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ອກາເລ ສຕຕ຺ເຖ’’ຕິ ສຫສ຺ສ ສາເທໂສ. ສ຺ຍາທິມ຺ຫິ ກເຕ ‘‘ປຸພ຺ພສ຺ມາ+ມາທິໂຕ’’ຕິ ສ຺ຍາທີນໍ ໂລເປ ຈ ສມ຺ປຕ຺ເຕ ‘‘ນາ+ໂຕ+ມປຎ຺ຈມິຍາ’’ຕິ ອປຎ຺ຈມິຍາ ປຏິເສໂຘ ຈ ອກາຣນ຺ຕອສໍຂ຺ຍສມາສໂຕ ປຣາສໍ ສພ຺ພວິຠຕ຺ຕີນໍ ອໍອາເທໂສ ຈ ໂຫຕິ. ເອວ+ມຸປຣິປິ.

ຠິກ຺ຂານໍ ສມິທ຺ຘິ ສຸຠິກ຺ຂໍ, ເອຕ຺ຖ ຆສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ສຸຠິກ຺ຂໍ ຕິຏ຺ຐຕິ ໂຠ ສຸຠິກ຺ຂໍ, ສຸຠິກ຺ຂໍ ປສ຺ສ. ນາ+ສ຺ມິໍສຸ ‘‘ວາ ຕຕິຍາ ສຕ຺ຕມີນໍ’’ຕິ ວິກປ຺ເປນ ອໍ, ສຸຠິກ຺ຂໍ ສຸຠິກ຺ເຂນ ວາ ກຕໍ, ສຸຠິກ຺ຂໍ ສຸຠິກ຺ເຂນ ວາ ຈຣຕິ, ສຸຠິກ຺ຂໍ ເທຫິ. ປຎ຺ຈມິຍໍ ອ+ມພ຺ຠາວາ ສຸຠິກ຺ຂາ ອປຄຈ຺ຉ, ສຸຠິກ຺ຂ+ມາຍຕ຺ຕໍ, ສຸຠິກ຺ຂໍ ສຸຠິກ຺ເຂ ວາ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ.

ສມີປຕ຺ເຖ-ກຸມ຺ຠສ຺ສ ສມີປໍ ອຸປກຸມ຺ຠໍ, ເອວໍ ອຸປນຄຣໍ, ໂຠ ອຸປກຸມ຺ຠໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສາກລ຺ເຍ-ຕິຓມ຺ປິ ອເສເສຕ຺ວາຕິ ສຕິຓໍ, ຕິຓມ຺ປິ ອເສເສຕ຺ວາ ອຊ຺ໂຌຫຣຓີຍ+ມຊ຺ໂຌຫຣຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ເສສໍ ສພ຺ຣຫ຺ມສມໍ ¶ . ອຄ຺ຄິມ຺ປິ ອເສເສຕ຺ວາຕິ ສາຄ຺ຄິ, ອຄ຺ຄິຄນ຺ຖໍປິ ອເສເສຕ຺ວາ ອຘີເຕຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ວາຣຄ຺ຄຫຓໍ ອຘິຕ຺ຖິສມໍ.

ອຠາໂວ ສມ຺ພນ຺ຘີເຠທາ ພຫຸວິໂຘ, ຕຕ຺ຣ ອິທ຺ຘາຠາເວວິຄຕາ ອິທ຺ຘິ=ວິຠູຕິ ສທ຺ທິການນ຺ຕິ ທຸສ຺ສທ຺ທິກໍ. ອຕ຺ຖາຠາເວມກ຺ຂິການໍ ອຠາໂວ ນິມ຺ມກ຺ຂິກໍ, ນິທ຺ທຣຖໍ, ນິມ຺ມສກໍ. ອຕິກ຺ກມາຠາເວ-ອຕິຄຕານິ ຕິຓານິ ນິຕ຺ຕິຓໍ. ອຸປໂຠຄສມ຺ພນ຺ຘີວຕ຺ຕມານກາລສ຺ສ ອຠາເວ-ອຕິຄຕໍ ລຫຸປາວຸຣຓໍ ອຕິລຫຸປາວຸຣຓໍ, ລຫຸປາວຸຣຓສ຺ສ ນາ+ຍໍ ອຸປໂຠຄຕາ ໂລຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ຍຖາຕ຺ໂຖ+ເນກວິໂຘ, ຕຕ຺ຣ ໂຍຄ຺ຄຕາຍໍ-ໂຍຄ຺ຄໍ ຣູປ+ມນຸຣູປໍ. ວິຈ຺ຉາຍໍ-ອທ຺ຘມາສໍ ອທ຺ຘມາສໍ ອນຸ ອນ຺ວທ຺ຘມາສໍ, ເອວໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕໍ. ອຕ຺ຖານຕິວຕ຺ຕິຍໍ-ສຕ຺ຕິໍ ອນຕິກ຺ກມ຺ມ ຍຖາສຕ຺ຕິ. ເອວໍ ຍຖາກ຺ກມໍ, ຍຖາພລໍ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ຍາ ຍາ ປຣິສາ ຍຖາປຣິສາ. ສທິສຕ຺ເຖ-ກິຂິຍາ ກຓ຺ຫວິຈ຺ຉິຕເຘນຸຍາ ສທິໂສ ສກິຂິ, ສຫສ຺ສ ສາເທໂສ. ອານຸປຸພ຺ພິຍໍ-ເຊຏ຺ຐານຸກ຺ກເມນ ອນຸເຊຏ຺ຐໍ.

ປຈ຺ຉາອຕ຺ເຖ-ຣຖສ຺ສ ປຈ຺ຉາ ອນຸຣຖໍ.

ຍຸຄປທຕ຺ເຖ-ຈກ຺ເກນ ສຫ=ເອກກາລໍ ສຈກ຺ກໍ, ຈກ຺ເກນ ເອກກ຺ຂເຓ ນິເຘຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ.

ຍຖາສທ຺ໂທ ຕຸລ຺ຍຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມາໂນ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ໂຖ ນ ຠວຕິ. ຍຖາ ເທວທຕ຺ໂຕ, ຕຖາ ຍຎ຺ຎທຕ຺ໂຕ. ເອຕ຺ຖ ອຸປມານຠູໂຕ ຍຖາສທ຺ໂທ ‘ຕຖາ ຍຎ຺ຎທຕ຺ໂຕ’ຕິ ອຸປເມຍ຺ຍ+ມເປກ຺ຂຕິ, ຕສ຺ມາ ‘‘ສາເປກ຺ຂ+ມສມຕ຺ຖໍ ຠວຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ອສມາເສ ¶ ‘‘ນ ຕຸລ຺ເຍ’’ຕິ ປຏິເສໂຘ ກິມຕ຺ຖ+ມິຕິ ເຈ. ຍສ຺ມາ ‘‘ຍຖາ ເທວທຕ຺ໂຕ’’ຕິ ສມຸທາຍເມວ ອຸປມານໍ ຠວຕິ, ນ ວິສຸໍ ຍຖາສທ຺ໂທ, ຕສ຺ມາ ສມຸທາຍສ຺ເສວ ອຸປເມຍ຺ຍສາເປກ຺ຂຕ຺ເຕ ນ ອສາມຕ຺ຖິຍຕາ ນ ວິສຸໍ ຍຖາສທ຺ທສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ສາທິສ຺ເສ ປຕ຺ຕສມາສສ຺ສ ປຏິເສຘຕ຺ຖ+ມິທໍ. ຕຸລ຺ຍຕ຺ເຖຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຕຸລ຺ຍໍ ວິນາ ຕຸລ຺ຍຕາ ນຕ຺ຖີຕິ ຕຸລ຺ຍຕ຺ເຖຕິ ອວຕ຺ວາ ຕຸລ຺ເຍຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ຍຖາກຖຎ຺ຈິ ສາທິສ຺ສໍ, ຎາຍເຕ ຍຕ຺ຖ ສມ຺ຠວໍ;

ອຸປມາ ນາມ ສາ ຕສ຺ສາ, ປປຎ຺ໂຈ ພຫຸຘາ ຠເວ.

ຍາວສທ຺ໂທ ອວຘາຣເຓ ວຕ຺ຕມາໂນ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ໂຖ ຠວຕິ. ອວຘາຣຓໍ=ເອຕ຺ຕກຕາປຣິຈ຺ເຉໂທ. ຍາວນ຺ຕານິ ອມຕ຺ຕານິ=ຠາຊນານິ ຍາວາມຕ຺ຕໍ, ອິມິນາ ສມາເສ ກເຕ ເສສໍ ປຸພ຺ພສມໍ. ຊີວສ຺ສ ຍຕ຺ຕໂກ ປຣິຈ຺ເຉໂທ ຍາວຊີວໍ. ຍາວຕາຍຸກໍ, ‘‘ສກຕ຺ເຖ’’ຕິ ກປຈ຺ຈໂຍ. ຍຕ຺ຕເກນ ອຕ຺ໂຖ ຍາວທຕ຺ຖໍ.

໕. ປຍ຺ຍປາ ພຫິ ຕິໂຣ ປຸເຣ ປຈ຺ຉາ ວາ ປຎ຺ຈມ຺ຍາ

ປຣິອາທໂຍ ປຎ຺ຈມ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ. ປຣິ ປພ຺ພຕາ ປຣິປພ຺ພຕໍ. ວາສ຺ສ ວາກ຺ຍວິກປ຺ປຕ຺ຖຕ຺ຕາ ປຣິ ປພ຺ພຕາ ອິຈ຺ຈາທໂຍປິ ໂຫນ຺ຕິ. ອປ ປພ຺ພຕາ ອປປພ຺ພຕໍ, ອາ ປາຏລິປຸຕ຺ຕາ ອາປາຏລິປຸຕ຺ຕໍ, ພຫິ ຄາມາ ພຫິຄາມໍ, ຕິໂຣ ປພ຺ພຕາ ຕິໂຣປພ຺ພຕໍ, ປຸເຣ ຠຕ຺ຕາ ປຸເຣຠຕ຺ຕໍ, ປຈ຺ຉາ ຠຕ຺ຕາ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ, ສພ຺ພໍ ອຸປກຸມ຺ຠສມໍ, ອິມິນາ ສມາໂສ ວິເສໂສ. ເອວ+ມຸປຣິສຸຕ຺ເຕປິ.

‘‘ອສໍຂ຺ຍ’’ມິຈ຺ຈາທິນາ ນິຈ຺ຈສມາສສ຺ສ ວິກປ຺ປຕ຺ຖໍ ສມີປຄ຺ຄຫຓໍ. ອນຸສທ຺ໂທ ສາມີປ຺ເຍ ອາຍາເມ ຈ ວຕ຺ຕມາໂນ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ໂຖ ວາ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ສມີປຄ຺ຄຫຓສ຺ສ ຠາວປ຺ປຘານຕ຺ຕາ ສາມີປ຺ຍເມວ ຄມ຺ຍເຕຕິ ສາມີປ຺ເຍຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວນສ຺ສ ອນຸ=ສມີປໍ ອນຸວນໍ, ຄງ຺ຄາຍ ອນຸ=ອາຍາໂມ ອນຸຄງ຺ຄໍ, ຄງ຺ຄາຍ ອນຸ ວາ ພາຣາຓສີ.

ຕິຏ຺ຐຄຸອາທີນິ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖນ ສິທ຺ຘາປິ ອສ຺ມິໍ ອສໍຂ຺ຍສມາເສ ນິປາຕິຍນ຺ຕິ. ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ ຄາໂວ ຍສ຺ມິໍ ກາເລຕິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕສທ຺ທ+ໂຄສທ຺ເທຫິ ປຐມາໂຍມ຺ຫິ ກເຕ ‘‘ວາ+ເນກຎ຺ຎຕ຺ເຖ’’ຕິ ສມາໂສ, ອິມິນາ ນິປາຕນາ ໂລເປ ນປຸໍສກຕ຺ເຖ ຈ ກເຕ ສິມ຺ຫິ ໂຄສ຺ສ ‘‘ໂຄສ຺ສຸ’’ຕິ ອຸກາເຣ ‘‘ປຸພ຺ພສ຺ມາ+ມາທິໂຕ’’ຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂລໂປ. ເອວໍ ວຫນ຺ຕີ ຄາໂວ ຍສ຺ມິໍ ກາເລຕິ ວຫຄ຺ຄຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ເວລາປ຺ປກາສກປາໂຕອາທີນມ຺ປິ ເອຕ຺ເຖວ ສງ຺ຄໂຫ, ປາໂຕ ນຫານນ຺ຕິ ສຕ຺ຕມີອມາທິສມາເສ ປາຕນຫານໍ, ເອວໍ ສາຍນຫານໍ, ປາຕກາລໍ, ສາຍກາລໍ, ປາຕເມຆໍ, ສາຍເມຆໍ, ປາຕມຄ຺ຄໍ, ສາຍມຄ຺ຄໍ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ເອໂອນ+ມ ວຓ຺ເຓ’’ຕິ ອກາໂຣ, ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂລໂປ ຈ ໂຫຕິ.

໘. ໂອເຣ+ປຣິ+ປຏິ+ປາເຣ+ມຊ຺ເຌ+ເຫຏ຺ຐຸ+ທ຺ຘາ+ໂຘ+ນ຺ໂຕ ວາ ຉຏ຺ຐິຍາ.

ໂອຣາທໂຍ ສທ຺ທາ ຉຏ຺ຐິຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ຖາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ໂອຣໍ ຄງ຺ຄາຍ ໂອເຣຄງ຺ຄາ, ອຸປຣິ ສິຂຣສ຺ສ ອຸປຣິສິຂຣໍ, ປຏິ=ມຸຂໍ ໂສຕສ຺ສ ¶ ປຏິໂສຕໍ, ປາຣໍ ຍມຸນາຍ ປາເຣຍມຸນໍ, ມຊ຺ຌໍ ຄງ຺ຄາຍ ມຊ຺ເຌຄງ຺ຄໍ, ເຫຏ຺ຐາ ປາສາທສ຺ສ ເຫຏ຺ຐາປາສາທໍ, ອຸທ຺ຘໍ ຄງ຺ຄາຍ ອຸທ຺ຘຄງ຺ຄໍ, ອໂຘ ຄງ຺ຄາຍ ອໂຘຄງ຺ຄໍ, ອນ຺ໂຕ ປາສາທສ຺ສ ອນ຺ໂຕປາສາທໍ. ອິມິນາ ນິປາຕນາວ ນິຄ຺ຄຫີຕໂລເປ ຈ ເອກາເຣ ຈ ກເຕ ໂອເຣຈ຺ຈາທິ ໂຫຕິ.

ອ+ມາທິສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສຫ ພຫຸລ+ເມກຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ອຸຕ຺ຕຣສ຺ສ ປທສ຺ສ+ຕ຺ໂຖ, ປຘານໍ ລິງ຺ຄ+ມສ຺ສ ຈ;

ທຸຕິຍນ຺ຕາທິປເທກຕ຺ໂຖ, ພຫຸຘາ ຕໍ ວິຠຊ຺ຊເຕ.

ປເຣສ+ມິສ຺ສເຕ ຕຎ຺ຈ, ຠິຍ຺ໂຍ ຕປ຺ປຸຣິສາ+ຂ຺ຍຍາ;

ຕໍ ຍຖາ+ຕ຺ຣ ຣາຊາປຈ຺ຈໍ, ກຕ຺ຖຈີຕິ+ມິຕີທິສໍ.

ອ+ມາທ຺ຍນ຺ຕານໍ ກາຣການໍ ອກາຣການຎ຺ຈ ສມາໂສ ກຕ຺ຖຈິເມວ ວາ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ຈ ພຫຸລໍວິຘາເນນາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ຕຕ຺ຖ ທຸຕິຍາຕປ຺ປຸຣິໂສ ອມາທິ ຄຕ+ນິສ຺ສິຕາ+ຕີຕາ+ຕິກ຺ກນ຺ຕ+ປຕ຺ຕາ+ປນ຺ນາທີຫິ ຠວຕິ. ສຣຓໍ ຄໂຕຕິ ສມາເສ ກເຕ ‘‘ເອກຕ຺ຖຕາຍໍ’’ຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂລປາທິ ອຸປຣິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ປຸພ຺ພສມໍ. ສຣຓຄໂຕ, ສຣຓຄຕາ. ສຣຓຄຕາ, ສຣຓຄຕາໂຍ. ສຣຓຄຕໍ ກຸລໍ, ສຣຓຄຕານິ ກຸລານິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຣຎ຺ຎຄໂຕ, ຠູມິຄໂຕ. ຘມ຺ມໍ ນິສ຺ສິໂຕ ຘມ຺ມນິສ຺ສິໂຕ, ອຕ຺ຖນິສ຺ສິໂຕ. ຠວໍ ອຕີໂຕ ຠວາຕີໂຕ, ກາລາຕີໂຕ. ປມາຓໍ ອຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂລກາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ. ສຸຂໍ ປຕ຺ໂຕ ສຸຂປ຺ປຕ຺ໂຕ, ທຸກ຺ຂປ຺ປຕ຺ໂຕ. ໂສຕໍ ອາປນ຺ໂນ ໂສຕາປນ຺ໂນ, ນິໂຣຘສມາປນ຺ໂນ, ມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ໂນ. ຣຖໍ ອາຣຸຬ຺ໂຫ ຣຖາຣຸຬ຺ໂຫ ¶ . ສພ຺ພຣຕ຺ຕິໍ ໂສຠໂຓ ສພ຺ພຣຕ຺ຕິໂສຠໂຓ, ມຸຫຸຕ຺ຕສຸຂໍ. ອກາຣການໍ ສມາໂສ ອຈ຺ຈນ຺ຕສໍໂຍເຄ. ວຸຕ຺ຕິເຍໂວ+ປປທສມາເສ, ຕສ຺ສ ນິຈ຺ຈຕ຺ຕາ. ຍຖາ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕີຕິ ກມ຺ມກາໂຣ, ກຸມ຺ຠກາໂຣ, ອຕ຺ຖໍ ກາເມຕີຕິ ອຕ຺ຖກາໂມ, ຘມ຺ມກາໂມ, ຘມ຺ມໍ ຘາເຣຕີຕິ ຘມ຺ມຘໂຣ, ວິນຍຘໂຣ. ສານໍ ປຈຕີຕິ ສປາໂກ, ຕນ຺ຕໍ ວາຍຕີຕິ ຕນ຺ຕວາໂຍ, ວຣໍ ອາຫຣຕີຕິ ວຣາຫໂຣ. ນ຺ຕ+ມານ+ກ຺ຕວນ຺ເຕຫິ ວາກ຺ຍເມວ. ຘມ຺ມໍ ສຸຓນ຺ໂຕ, ຘມ຺ມໍ ສຸຓມາໂນ, ໂອທນໍ ຠຸຕ຺ຕວາ.

ຕຕິຍາຕປ຺ປຸຣິໂສ ກິຕກ+ປຸພ຺ພ+ສທິສ+ສໂມ+ນຕ຺ຖ+ກລຫ+ນິປຸຓ+ມິສ຺ສ+ສຂິລາທີຫິ. ພຸທ຺ເຘນ ຠາສິໂຕ ພຸທ຺ຘຠາສິໂຕ ຘມ຺ໂມ, ເອວໍ ຊິນເທສິໂຕ. ສຕ຺ຖາຣາ ວຓ຺ຓິໂຕ ສຕ຺ຖຸວຓ຺ຓິໂຕ. ວິຎ຺ຎູຫິ ຄຣຫິໂຕ ວິຎ຺ຎຸຄຣຫິໂຕ, ວິຎ຺ຎຸປ຺ປສຕ຺ໂຖ, ອິສ຺ສຣກຕໍ, ສຍໍ ກຕໍ, ສຸເກຫິ ອາຫຏໍ ສຸກາຫຏໍ, ຣຎ຺ຎາ ຫໂຕ ຣາຊຫໂຕ, ຣາຊປີຬິໂຕ. ອຄ຺ຄິນາ ທຑ຺ໂຒ ອຄ຺ຄິທຑ຺ໂຒ, ສປ຺ເປນ ທຏ຺ໂຐ ສປ຺ປທຏ຺ໂຐ, ສລ຺ເລຫິ ວິທ຺ໂຘ ສລ຺ລວິທ຺ໂຘ, ອິຈ຺ຉາຍ ປກໂຕ ອິຈ຺ຉາປກໂຕ, ສີລສມ຺ປນ຺ໂນ. ເອວໍ ສຸຂສຫຄຕໍ, ຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ, ມິຕ຺ຕສໍສຄ຺ໂຄ, ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄ, ຊາຕິຖທ຺ໂຘ, ຄຸຓຫີໂນ, ຄຸຓວຸທ຺ໂຘ, ຈຕຸວຄ຺ຄກຣຓີຍໍ, ຈຕຸວຄ຺ຄາທິກຕ຺ຕພ຺ພໍ. ກາເກຫິ ເປຍ຺ຍາ ກາກເປຍ຺ຍາ, ນທີ. ກ຺ວຈິ ວຸຕ຺ຕິເຍວ, ອຸຣສາ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຸຣໂຄ, ປາເທນ ປິວຕີຕິ ປາທໂປ. ກ຺ວຈິ ວາກ຺ຍເມວ, ຜຣສຸນາ ຉິນ຺ນວາ, ກາເກຫິ ປາຕພ຺ພາ, ທສ຺ສເນນ ປຫາຕພ຺ພາ. ປຸພ຺ພາທິໂຍເຄ-ມາເສນ ປຸພ຺ໂພ ມາສປຸພ຺ໂພ. ເອວໍ ມາຕຸສທິໂສ, ມາຕຸສໂມ. ເອກູນວີສຕິ, ສີລວິກໂລ, ອສິກລໂຫ, ວາຈານິປຸໂຓ, ຍາວກາລິກສມ຺ມິສ຺ສໍ, ວາຈາສຂິໂລ ¶ . ສຕ຺ຖາຣາ ສທິໂສ ສຕ຺ຖຸສທິໂສ, ສຕ຺ຖຸກປ຺ໂປ, ປຸຎ຺ເຎນ ອຕ຺ຖິໂກ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິໂກ, ຄຸຓາຘິໂກ. ທຘິນາ ອຸປສິຕ຺ຕໍ ໂຠຊນໍ ທຘິໂຠຊນໍ, ຄຸເຬນ ສໍສຏ຺ໂຐ ໂອທໂນ ຄຸໂຬທໂນ. ກາຣກສມ຺ພນ຺ໂຘ ກ຺ຣິຍາຍ ກໂຕ, ອຸປສິຕ຺ຕາທິກ຺ຣິຍານໍ ອປຎ຺ຎາຍເນປິ ວຸຕ຺ຕິເຍໂວ+ປສິຕ຺ຕາທິກ຺ຣິຍານ+ມາຂ຺ຍາປນໂຕ ນຕ຺ຖາ+ຍຸຕ຺ຕຕ຺ຖຕາ. ເອວໍ ຂີໂຣທໂນ. ອສ຺ເສນ ຍຸຕ຺ໂຕ ຣໂຖ ອສ຺ສຣໂຖ, ມຄ຺ຄຈິຕ຺ຕໍ, ຊມ຺ພຸຍາ ປຎ຺ຎາໂຕ ລກ຺ຂິໂຕ ທີໂປ ຊມ຺ພຸທີໂປ, ເອເກນ ອຘິກາ ທສ ເອກາທສ, ຊາຕິຍາ ອນ຺ໂຘ ຊຈ຺ຈນ຺ໂຘ, ປກຕິຍາ ເມຘາວີ ປກຕິເມຘາວີ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຈຕຸຕ຺ຖີຕປ຺ປຸຣິໂສ ຕທຕ຺ຖ+ອຕ຺ຖ+ຫິຕ+ເທຍ຺ຍາທີຫິ. ຕທຕ຺ເຖ-ກຖິນສ຺ສ ທຸສ຺ສໍ ກຖິນທຸສ຺ສໍ, ກຖິນຈີວຣສ຺ສາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ຈີວຣທຸສ຺ສໍ, ຈີວຣມູລໍ, ຍາຄຸຍາ ອຕ຺ຖາຍ ຕຓ຺ຑຸລາ ຍາຄຸຕຓ຺ຑຸລາ, ຠຕ຺ຕຕຓ຺ຑຸລາ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອຕ຺ຖາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສງ຺ຆຠຕ຺ຕໍ, ອາຄນ຺ຕຸກຠຕ຺ຕໍ, ເອວໍ ຄມິກຠຕ຺ຕໍ, ປາສາທາຍ ທພ຺ພໍ ປາສາທທພ຺ພໍ. ເອຕ຺ຖ ຈາ+ຍໍ ນິຈ຺ຈສມາໂສ, ຕສ຺ສ ຕິລິງ຺ຄຕາ ຈ-ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ວິຫາໂຣ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຕ຺ໂຖ ວິຫາໂຣ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຕ຺ຖາ ຍາຄຸ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຕ຺ຖໍ ຈີວຣໍ. ຍສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ຍທຕ຺ໂຖ, ຍທຕ຺ຖາ, ຍທຕ຺ຖໍ. ເອວໍ ຕທຕ຺ໂຖ, ຕທຕ຺ຖາ, ຕທຕ຺ຖໍ. ຕຖາ ໂລກຫິໂຕ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ເທຍ຺ຍໍ ພຸທ຺ຘເທຍ຺ຍໍ ປຸປ຺ຜໍ. ສງ຺ຆເທຍ຺ຍໍ ຈີວຣໍ. ອິຘ ນ ໂຫຕິ ‘‘ສງ຺ຆສ຺ສ ທາຕພ຺ພໍ’’.

ປຎ຺ຈມີຕປ຺ປຸຣິໂສ ອປຄມນ+ຠຍ+ວິຣຕິ+ໂມຈນຕ຺ຖາທີຫິ. ເມຖຸນສ຺ມາ ອເປໂຕ ເມຖຸນາເປໂຕ, ເອວໍ ປລາປຄໂຕ, ນຄຣນິຄ຺ຄໂຕ, ປິຓ຺ຑປາຕປຏິກ຺ກນ຺ໂຕ, ກາມໂຕ ນິກ຺ຂນ຺ຕໍ ກາມນິກ຺ຂນ຺ຕໍ, ຣຸກ຺ຂຄ຺ຄາ ປຕິໂຕ ຣຸກ຺ຂຄ຺ຄປຕິໂຕ, ສາສນຈ຺ຈຸໂຕ, ອາປຕ຺ຕິ- ວຸຏ຺ຐານໍ ¶ , ຘຣຓີຕລຄ຺ຄໂຕ, ສພ຺ພຠເວຫິ ນິສ຺ສໂຏ ສພ຺ພຠວນິສ຺ສໂຏ. ຠຍຕາທິໂຍເຄ-ຣາຊໂຕ ຠຍໍ ຣາຊຠຍໍ, ໂຈຣຠຍໍ, ອມນຸສ຺ສຠຍໍ, ອຄ຺ຄິຠຍໍ, ປາປຠີໂຕ, ປາປຠີຣຸໂກ. ອກຕ຺ຕພ຺ພໂຕ ວິຣຕິ ອກຕ຺ຕພ຺ພວິຣຕິ, ເອວໍ ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕວິຣຕິ, ວຈີທຸຈ຺ຈຣິຕວິຣຕິ. ພນ຺ຘນາ ມຸຕ຺ໂຕ ພນ຺ຘນມຸຕ຺ໂຕ, ວນມຸຕ຺ໂຕ, ພນ຺ຘນໂມກ຺ໂຂ. ກມ຺ມສມຸຏ຺ຐິຕໍ, ອຸກ຺ກຏ຺ຐຸກ຺ກຏ຺ຐໍ, ໂອມໂກມກໍ. ກ຺ວຈິ ວຸຕ຺ຕິເຍວ, ກມ຺ມໂຕ ຊາຕໍ ກມ຺ມຊໍ, ເອວໍ ຈິຕ຺ຕຊໍ, ອຸຕຸຊໍ, ອາຫາຣຊໍ. ອິຘ ນ ໂຫຕິ ‘ປາສາທາ ປຕິໂຕ’.

ຉຏ຺ຐີຕປ຺ປຸຣິໂສ ຣຎ຺ໂຎ ປຸຕ຺ໂຕ ຣາຊປຸຕ຺ໂຕ, ເອວໍ ຣາຊປຸຣິໂສ, ອາຈຣິຍປູຊໂກ, ພຸທ຺ຘສາວໂກ, ພຸທ຺ຘຣູປໍ, ຊິນວຈນໍ, ສມຸທ຺ທໂຆໂສ, ຘຎ຺ຎານໍ ຣາສິ ຘຎ຺ຎຣາສິ, ປຸປ຺ຜຄນ຺ໂຘ, ຜລຣໂສ, ກາຍສ຺ສ ລຫຸຕາ ກາຍລຫຸຕາ. ມຣຓສ຺ສຕິ, ຣຸກ຺ຂມູລໍ, ອຍສ຺ສ ປຕ຺ໂຕ ອໂຍປຕ຺ໂຕ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ມນາທ຺ຍາປາທີນ+ໂມ ມເຍ ເຈ’’ຕິ ໂອ. ເອວໍ ສຸວຓ຺ຓກຏາຫໍ, ປານີຍຖາລກໍ, ສປ຺ປິກຸມ຺ໂຠ, ເທວານໍ ຣາຊາ ເທວຣາຊາ. ປຸມສ຺ສ ລິງ຺ຄໍ ປຸລ຺ລິງ຺ຄໍ, ‘‘ປຸໍ ປຸມສ຺ສວາ’’ຕິ ປຸມສ຺ສ ປຸໍ, ນິຄ຺ຄຫີຕໂລໂປ, ລສ຺ສ ທ຺ວິຠາໂວ ຈ. ຫຕ຺ຖິປທໍ, ອິຕ຺ຖິຣູປໍ, ຠິກ຺ຂຸນິສງ຺ໂຆ, ຊມ຺ພຸສາຂາ, ເອຕ຺ຖ ອີກາຣູກາຣານໍ ຣສ຺ໂສ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ນ຺ຕ+ມານ+ນິທ຺ຘາຣິຍ+ປູຣຓ+ຠາວ+ຕິຕ຺ຕຕ຺ເຖຫິ ນ ໂຫຕິ. ມມາ+ນຸກຸພ຺ພໍ, ມມາ+ນຸກຸຣຸມາໂນ, ຄຸນ຺ນໍ ກຓ຺ຫາ ສມ຺ປນ຺ນຂີຣຕມາ, ສິສ຺ສານໍ ປຎ຺ຈໂມ, ປຏສ຺ສ ສຸຕ຺ຕຕາ. ກ຺ວຈິ ໂຫເຕວ ‘ວຕ຺ຕມານສາມີປ຺ຍໍ’. ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ສຸກ຺ກາ ທນ຺ຕາຕິ ສາເປກ຺ຂຕາຍ ນ ໂຫຕິ. ຜລານໍ ຕິຕ຺ໂຕ, ຜລານ+ມາສິໂຕ, ຜລານໍ ສຸຫິໂຕ. ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ອຸຈ຺ຈໍ ເຄຫໍ’’ຕິ ສາເປກ຺ຂຕາຍ ນ ໂຫຕິ. ‘‘ຣຎ຺ໂຎ ປາຏລິປຸຕ຺ຕກສ຺ສ ຘນໍ’’ຕິ ຘນສມ຺ພນ຺ເຘ ¶ ຉຏ຺ຐີຕິ ປາຏລິປຸຕ຺ຕເກນ ສມ຺ພນ຺ຘາຠາວາ ນ ໂຫຕິ. ‘‘ຣຎ຺ໂຎ ໂຄ ຈ ອສ຺ໂສ ຈ ປຸຣິໂສ ຈາ’’ຕິ ຠິນ຺ນຕ຺ຖຕາຍ ວາກ຺ຍເມວ. ຣຎ຺ໂຎ ຄວສ຺ສປຸຣິສາ ຣາຊຄວສ຺ສປຸຣິສາຕິ ວຸຕ຺ຕິ ໂຫເຕວ, ເອກຕ຺ຖີຠາວາ. ສມ຺ພນ຺ຘີສທ຺ທານໍ ປນ ນິຈ຺ຈສາເປກ຺ຂຕ຺ເຕປິ ຄມກຕ຺ຕາ ສມາໂສ, ຄມກຕ຺ຕມ຺ປິ ຫິ ສມາສສ຺ສ ນິພນ຺ຘນໍ, ຍຖາ ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ຄຸຣຸກຸລໍ, ຠຄວໂຕ ສາວກສງ຺ໂຆຕິອາທິ.

ສຕ຺ຕມີຕປ຺ປຸຣິໂສ ຣູເປ ສຎ຺ຎາ ຣູປສຎ຺ຎາ, ເອວໍ ຣູປສຎ຺ເຈຕນາ, ສໍສາຣທຸກ຺ຂໍ. ຈກ຺ຂຸມ຺ຫິ ສນ຺ນິສ຺ສິຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓໍ. ຘມ຺ເມ ຣໂຕ ຘມ຺ມຣໂຕ, ຘມ຺ມາຠິຣຕິ, ຘມ຺ມຣຸຈິ, ຘມ຺ມຄາຣໂວ, ຘມ຺ເມສຸ ນິຣຸຕ຺ຕິ ຘມ຺ມນິຣຸຕ຺ຕິ, ທານາຘິມຸຕ຺ຕິ, ຠວນ຺ຕຣກຕໍ. ທສ຺ສເນ ອສ຺ສາໂທ ທສ຺ສນສ຺ສາໂທ. ອຣຎ຺ເຎ ວາໂສ ອຣຎ຺ຎວາໂສ, ວິກາລໂຠຊນໍ, ກາລວສ຺ສໍ, ວນປຸປ຺ຜໍ, ວນມຫິໂສ, ຄາມສູກໂຣ, ສມຸທ຺ທມຈ຺ຉາ, ອາວາຏກຈ຺ຉໂປ, ອາວາຏມຓ຺ຑູໂກ, ກູປມຓ຺ຑູໂກ, ຕິຕ຺ຖນາວາ. ອິຕ຺ຖີສຸ ຘຸຕ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖິຘຸຕ຺ໂຕ, ອກ຺ຂຘຸຕ຺ໂຕ. ຉາຍາຍໍ ສຸກ຺ໂຂ ຉາຍາສຸກ຺ໂຂ, ອງ຺ຄາຣປກ຺ກໍ, ຈາຣກວໂນ. ກ຺ວຈິ ວຸຕ຺ຕິເຍວ, ວເນ ຈຣຕີຕິ ວນຈຣໂກ, ກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ສຍນ຺ຕີຕິ ກຸຈ຺ຉິສຍາ, ຖເລ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ ຖລຏ຺ໂຐ, ຊລຏ຺ໂຐ, ປພ຺ພຕຏ຺ໂຐ, ມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ. ປງ຺ເກ ຊາຕໍ ປງ຺ກຊໍ, ສໂຣຣຸຫ+ມິຈ຺ຈາທິ. ອິຘ ນ ໂຫຕິ, ໂຠຊເນ ມຕ຺ຕຎ຺ຎຸຕາ, ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຄຸຕ຺ຕທ຺ວາຣຕາ, ອາສເນ ນິສິນ຺ໂນ, ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ.

ວິເສສນໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ວິເສສ຺ເສນ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສມານາຘິກຣເຓນສເຫ+ກຕ຺ຖໍ ໂຫຕິ.

ສມານຕ຺ເຖ ¶ ປເທ ຍຕ຺ຖ, ເຠທ຺ຍເຠທກວາຈເກ;

ວິເສສນສມາໂສ+ຍໍ, ວິເສສ຺ສຕ຺ຖປຘານໂຕ.

ວິເສສ຺ສຄຕ+ເມວ+ຕ຺ຣ, ລິງ຺ຄ+ເມຕໍ ປຣໍ ຕໂຕ;

ກມ຺ມຘາຣຍ+ມິຈ຺ເຈ+ສ, ສມາໂສ+ຎ຺ເຎຫິ ສຎ຺ຎິໂຕ.

ສຸຕ຺ເຕ ວິເສສ຺ເສນາຕິ ອວຸຕ຺ເຕປິ ວິເສສນສ຺ສ ສມ຺ພນ຺ຘີສທ຺ທຕ຺ຕາ ສາມຕ຺ຖິຍໂຕ ລພ຺ຠມານອາກຑ຺ຒິຕສທ຺ທໍ ປຕິ ‘‘ວິເສສ຺ເສນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຈ –

ສາມຎ຺ຎວຕ຺ຖຸ ຍາ ວຕ຺ຖ+ນ຺ຕຣໂຕ ຕຸ ວິເສສິຍ;

ເອກປ຺ປກາເຣ ຐປນາ, ວິເສສນ+ມິຕີ+ຣິຕໍ.

ເອກປ຺ປກາຣຄໍ ວຕ຺ຖຸ, ວິເສສ຺ສນ຺ຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ;

ປທານິ ຍານິ ຍາເນວ, ສມ຺ພນ຺ຘ+ມຸປຍນ຺ຕິ+ຫ;

ຄມ຺ຍເຕ ກາມຈາເຣນ, ວິເສສນ+ວິເສສ຺ສຕາຕິ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ອຸປ຺ປລທພ຺ພໍ ຣຕ຺ຕຸປ຺ປລາທິໂຕ ວິເສສຍຕີຕິ ນີລສທ຺ໂທ ວິເສສນໍ. ເຕນ ວິເສສິຍຕີຕິ ອຸປ຺ປລສທ຺ໂທ ວິເສສ຺ສໍ. ອປິ ຈ ຠມຣ+ງ຺ຄາຣາທິສາມຎ຺ຎ ນີລຕ຺ຖໂຕ ວິເສສິຍຕີຕິ ນີລໍ ວິເສສ຺ສໍ. ນ ວຕ຺ຖາທີນໍ, ອຸປ຺ປລສ຺ເສວາຕິ ວິເສສນໂຕ ອຸປ຺ປລໍ ວິເສສນໍຕິ ກາມຈາເຣເນຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອປິ ຈ –

ປຣິໂຕ ອຍນ຺ຕ຺ຍ+ເນນ+ຕ຺ຖາ, ປຣິຍາໂຍຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ໂຄວາຈາຕິ ປວຸຕ຺ເຕ ຕຸ, ວາຈຕ຺ໂຖ ຕຸ ວິເສສນໍ.

ວິເສສ຺ເສ ທິສ຺ສມານາ ຍາ, ລິງ຺ຄ+ສໍຂ຺ຍາ+ວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ຕຸລ຺ຍາຘິກຣເຓ ຠິຍ຺ໂຍ, ກຕ຺ຕພ຺ພາ ຕາ ວິເສສເນຕິ –

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ມຫນ຺ໂຕ+ຈ຺ຈາທີສຸ ສມານລິງ຺ຄາທໂຍ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ຠິຍ຺ໂຍຕິ ກິໍ, ເທວາ ປມາຓໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ໂສ ¶ ຈ ຉພ຺ພິໂຘ ວິເສສນປຸພ຺ພປໂທ, ວິເສສນຸຕ຺ຕຣປໂທ, ວິເສສໂນຠຍປໂທ, ອຸປມານຸຕ຺ຕຣປໂທ, ສມ຺ຠາວນາປຸພ຺ພປໂທ, ອວຘາຣຓປຸພ຺ພປໂທຕິ.

ຕຕ຺ຖ ວິເສສນປຸພ຺ພປເທ ຕາວ-ມຫນ຺ໂຕ ຈ ໂສ ປຸຣິໂສ ຈາຕິ ວາກ຺ເຍ ອິມິນາ ສຸຕ຺ເຕນ ສມາໂສ. ‘‘ຏ ນ຺ຕ+ນ຺ຕູນໍ’’ຕິ ນ຺ຕສ຺ສ ຏາເທເສ ທີໂຆ ໂຫຕິ, ມຫາປຸຣິໂສ, ມຫາປຸຣິສາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວາກ຺ເຍ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓຠາວ ປກາສນຕ຺ຖໍ ຈ+ຕ-ສທ຺ທປໂຍໂຄ. ວຸຕ຺ຕິຍນ຺ຕຸ ສມາເສເນວ ຕປ຺ປກາສນໂຕ ນ ຕປ຺ປໂຍໂຄ. ເອວ+ມຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຖານ+ມປ຺ປໂຍໂຄ. ເອວໍ ມຫາວີໂຣ, ມຫາມຸນິ. ມຫນ຺ຕຎ຺ຈ ຕໍ ພລຎ຺ຈາຕິ ມຫາພລໍ, ມຫພ຺ຠຍໍ. ສນ຺ໂຕ ຈ ໂສ ປຸຣິໂສ ຈາຕິ ສປ຺ປຸຣິໂສ. ຕຖາ ປຸພ຺ພປຸຣິໂສ, ອປຣປຸຣິໂສ, ປຐມປຸຣິໂສ, ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ, ອຸຕ຺ຕມປຸຣິໂສ, ປຣປຸຣິໂສ, ເສຕຫຕ຺ຖີ, ກຓ຺ຫສປ຺ໂປ, ນີລຸປ຺ປລໍ, ຣຕ຺ຕຸປ຺ປລໍ, ໂລຫິຕຈນ຺ທນໍ. ກ຺ວຈິ ນ ໂຫຕິ, ປຸຓ຺ໂຓ ມນ຺ຕານີປຸຕ຺ໂຕ, ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ. ປຸມາ ຈ ໂສ ໂກກິໂລ ຈາຕິ ປຸງ຺ໂກກິໂລ, ອຸຕ຺ຕຣປເທ ປຸມສ຺ສ ປຸໍ ໂຫຕິ. ເອວໍ ປຸນ຺ນາໂຄ.

ຂຕ຺ຕິຍາ ຈ ສາ ກຎ຺ຎາ ຈາຕິ ຂຕ຺ຕິຍກຎ຺ຎາ.

໖໗. ອິຕ຺ຖິຍໍ ຠາສິຕປຸມິ+ຕ຺ຖີ ປຸເມເວ+ກຕ຺ເຖຕິ

ຠາສິຕປຸມາ ອິຕ຺ຖີ ປຸເມວ ໂຫຕີຕິ ປຸມ຺ຠາວາ ອິຕ຺ຖິປຈ຺ຈຍານໍ ນິວຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ເອວໍ ຣຕ຺ຕລຕາ, ທຸຕິຍຠິກ຺ຂາ. ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ຈ ສາ ທາຣິກາ ຈາຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓທາຣິກາ, ນາຄມາຓວິກາ. ອິຕ຺ຖິຍນ຺ຕິ ກິໍ, ກຸມາຣິຣຕນໍ, ສມຓິປທຸມໍ. ຠາສິຕປຸມາຕິ ກິໍ, ຄງ຺ຄານທີ, ຕຓ຺ຫານທີ ¶ , ປຖວີຘາຕຸ. ປຸຣຕ຺ຖິໂມ ຈ ໂສ ກາໂຍ ຈາຕິ ປຸຣຕ຺ຖິມກາໂຍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ກາເຍກເທເສ ກາຍສທ຺ໂທ. ເອວໍ ປຈ຺ຉິມກາໂຍ, ອຸປຣິມກາໂຍ, ເຫຏ຺ຐິມກາໂຍ, ສພ຺ພກາໂຍ, ນວາວາໂສ, ກຕຣນິກາໂຍ, ເຫຕຸປຈ຺ຈໂຍ. ຊີວິຕປ຺ປຘານໍ ນວກໍ ຊີວິຕນວກ+ມິຈ຺ຈາທິ.

ວິເສສນຸຕ຺ຕຣປເທ ເຖຣາ+ຈຣິຍ+ປຓ຺ຑິຕາ ວິເສສນໍ ປຣຎ຺ຈ ຠວຕິ. ຍຖາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ຈ ໂສ ເຖໂຣ ຈາຕິ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖໂຣ, ເອວໍ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລານຕ຺ເຖໂຣ, ມຫາກສ຺ສປຕ຺ເຖໂຣ, ພຸທ຺ຘໂຆສາຈຣິໂຍ, ຘມ຺ມປາລາຈຣິໂຍ, ອາຈຣິຍຄຸຕ຺ຕິໂລ ວາ. ມໂຫສໂຘ ຈ ໂສ ປຓ຺ຑິໂຕ ຈາຕິ ມໂຫສຘປຓ຺ຑິໂຕ, ເອວໍ ວິຘຸຣປຓ຺ຑິໂຕ.

ວິເສສໂນຠຍປເທ ຍຖາ-ສີຕຎ຺ຈ ຕໍ ອຸຓ຺ຫຎ຺ຈາຕິ ສີຕຸຓ຺ຫໍ, ສິນິທ຺ໂຘ ຈ ໂສ ອຸຓ຺ໂຫ ຈາຕິ ສິນິທ຺ຘຸຓ຺ໂຫ ມາໂສ. ຂຎ຺ໂຊ ຈ ໂສ ຂຸຊ຺ໂຊ ຈາຕິ ຂຎ຺ຊຂຸຊ຺ໂຊ, ເອວໍ ອນ຺ຘພຘິໂຣ, ກຕາກຕໍ, ຉິທ຺ທາວຉິທ຺ທໍ, ອຸຈ຺ຈາວຈໍ, ຉິນ຺ນຠິນ຺ນໍ, ຄຕປຈ຺ຈາຄຕໍ. ກ຺ວຈິ ປຸພ຺ພກາລສ຺ສາປິ ປຣນິປາໂຕ, ວາສິໂຕ ຈ ໂສ ລິຕ຺ໂຕ ຈາຕິ ລິຕ຺ຕວາສິໂຕ, ເອວໍ ນຄ຺ຄມູສິໂຕ, ສິຕ຺ຕສມ຺ມຏ຺ໂຐ, ຠຏ຺ຐລຸຎ຺ຊິໂຕ.

ອຸປມນຸຕ຺ຕຣປເທ ອຸປມານຠູຕໍ ວິເສສນໍ ປຣໍ ຠວຕິ, ຍຖາ ສີໂຫຕິ ວຸຕ຺ເຕ ອຸປຈຣິຕາ+ນຸປຈຣິຕສີຫານໍ ສາມຎ຺ຎປ຺ປຕີຕິຍໍ ມຸນິສທ຺ໂທ ວິເສເສຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ –

ອຸປມາໂນ+ປເມຍ຺ຍານໍ, ສຘມ຺ມຕ຺ຕໍ ສິໂຍ+ປມາ.

ສາ ຈ ວຕ຺ຖຸ+ວຓ຺ຓ+ອາກາຣານໍ ສາມ຺ເຍນ ໂຫຕິ. ສີໂຫວ ສີໂຫ, ມຸນິ ຈ ໂສ ສີໂຫ ຈາຕິ ມຸນິສີໂຫ, ມຸນິວສໂຠ, ມຸນິປຸງ຺ຄໂວ ¶ , ພຸທ຺ຘນາໂຄ, ພຸທ຺ຘາທິຈ຺ໂຈ. ຣໍສີ ວິຍ ຣໍສີ, ສທ຺ຘມ຺ໂມ ຈ ໂສ ຣໍສີ ຈາຕິ ສທ຺ຘມ຺ມຣໍສີ, ເອວໍ ວິນຍສາຄໂຣ. ປຸຓ຺ຑຣິກມິວ ປຸຓ຺ຑຣິໂກ, ສມໂຓ ຈ ໂສ ປຸຓ຺ຑຣິໂກ ຈາຕິ ສມຓປຸຓ຺ຑຣິໂກ, ສມຓປທຸໂມ. ຈນ຺ໂທ ວິຍ ຈນ຺ໂທ, ມຸຂຎ຺ຈ ຕໍ ຈນ຺ໂທ ຈາຕິ ມຸຂຈນ຺ໂທ, ມຸຂປທຸມໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສມ຺ຠາວນາປຸພ຺ພປເທ ຍຖາ-ຘມ຺ໂມຕິ ພຸທ຺ຘິ ຘມ຺ມພຸທ຺ຘິ, ເອວໍ ຘມ຺ມສຎ຺ຎາ, ຘມ຺ມສງ຺ຂາໂຕ, ຘມ຺ມສມ຺ມໂຕ, ປາຓສຎ຺ຎິຕາ, ອສຸຠສຎ຺ຎາ, ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ, ຘາຕຸສຎ຺ຎາ, ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ອຕ຺ຕທິຏ຺ຐິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອວຘາຣຓປຸພ຺ພປເທ ຍຖາ-ຄຸໂຓ ເອວ ຘນໍ ຄຸຓຘນໍ, ເອວໍ ສທ຺ຘາຘນໍ, ສີລຘນໍ, ປຎ຺ຎາຣຕນໍ, ຈກ຺ຂຸ ເອວ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈກ຺ຂຸນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ເອວໍ ຈກ຺ຂາຍຕນໍ, ຈກ຺ຂຸຘາຕຸ, ຈກ຺ຂຸທ຺ວາຣໍ, ຣູປາຣມ຺ມຓ+ມິຈ຺ຈາທິ.

ວິເສສນ+ວິເສສ຺ເສຫິ, ກ຺ຣິຍາຍ ຈ ສເຫ+ຣິໂຕ;

ເຕສໍ ຠາວໍ ວິເວເຈຕາ, ນິປາໂຕ ພ຺ຍວຈ຺ຉິນ຺ທຕິ.

ອໂຍຄ+ມຎ຺ຎໂຍຄຎ຺ຈ, ອຈ຺ຈນ຺ຕາໂຍຄ+ເມວິ+ຕິ;

ວິວກ຺ຂາໂຕ ປຍຸຕ຺ໂຕປິ, ເອວຕ຺ໂຖ ຎາຍເຕ ຍໂຕ.

ພ຺ຍວຈ຺ເຉທຜລໍ ວາກ຺ຍໍ, ຕໂຕ ຈິຕ຺ໂຕ ຘນຸທ຺ຘໂຣ;

ປາຕ຺ໂຖ ຘນຸທ຺ຘໂຣ ນີລຸ+ປ຺ປລ+ມຕ຺ຖີຕິ ຕໍ ຍຖາ.

ເອຕ຺ຖ ນິປາໂຕຕິ ເອວ-ອິຕິນິປາໂຕ, ອປ຺ປຍຸຕ຺ໂຕປິ ເອວສທ຺ໂທ ເອວໍ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ – ‘‘ຈິຕ຺ໂຕ ຘນຸທ຺ຘໂຣ ເອວາ’’ຕິ ວິເສສເນນ ຍຸຕ຺ໂຕ ອໂຍຄວິວຈ຺ເຉທໂກ, ຘນຸນາ ໂຍເຄ ປຕິຏ຺ຐາປນໂຕ ‘‘ປາຕ຺ໂຖ ເອວ ຘນຸທ຺ຘໂຣ’’ຕິ ວິເສສ຺ເສນ ຍຸຕ຺ໂຕ ອຎ຺ຎໂຍຄວິວຈ຺ເຉທໂກ, ຘນຸທ຺ຘຣຕ຺ຕສ຺ສ ປາຕ຺ຖສໍຂາຕອຊ຺ຊຸເນ ເອວ ປຕິຏ຺ຐາປນໂຕ. ‘‘ນີລຸປ຺ປລ+ມຕ຺ເຖວາ’’ຕິ ¶ ກ຺ຣິຍາຍ ຍຸຕ຺ໂຕ ອຈ຺ຈນ຺ຕາໂຍຄວິວຈ຺ເຉທໂກ, ນີລຸປ຺ປລສ຺ສ ສພ຺ຠາເວເຍວ ປຕິຏ຺ຐາປນໂຕ.

ເອກຕ຺ເຖ ສມາຫາເຣ ສໍຂ຺ຍາທິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ຠວຕິ. ຕໂຍ ໂລກາ ສມາຫຏາ=ຈິຕ຺ເຕນ ສມ຺ປິຓ຺ຑິຕາ, ຕິຓ຺ຓໍ ໂລການໍ ສມາຫາໂຣຕິ ວາ ວາກ຺ເຍ ວິເສສນສມາເສ ກເຕ ອິມິນາ ນປຸໍສກຕ຺ຕໍ ຠວຕິ. ສມາຫາຣສ຺ເສ+ກຕ຺ຕາ ເອກວຈນເມວ, ຕິໂລກໍ, ໂຠ ຕິໂລກ, ຕິໂລກໍ, ຕິໂລເກນ ອິຈ຺ຈາທິ. ເອວໍ ຕໂຍ ທຓ຺ຑາ ຕິທຓ຺ຑໍ, ຕີຓິ ມລານິ ສມາຫຏານິ, ຕິຓ຺ຓໍ ມລານໍ ສມາຫາໂຣຕິ ວາ ຕິມລໍ, ຕິລກ຺ຂຓໍ, ຈຕຸສຈ຺ຈໍ, ປຎ຺ຈສິກ຺ຂາປທໍ, ຉຏ຺ຐາຍຕນໍ, ສຕ຺ຕາຫໍ, ອຏ຺ຐສີລໍ, ນວໂລກຸຕ຺ຕຣໍ, ທສສີລໍ, ສຕໂຍຊນໍ. ທ຺ເວ ຣຕ຺ຕິໂຍ ສມາຫຏາ ທ຺ວິຣຕ຺ຕໍ.

ນອູຈ຺ເຈຕໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ຖໍ ໂຫຕິ. ຎ຺ຎກາໂຣ ‘‘ຏ ນຎສ຺ສາ’’ຕິ ວິເສສນຕ຺ໂຖ ‘ປາມນປຸຕ຺ຕາທີສຸ ນສ຺ສ ໂຏ ມາ ໂຫຕູ’ຕິ. ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ‘‘ຏ ນຎສ຺ສາ’’ຕິ ນສ຺ສ ຏາເທໂສ. ຎ຺ຎ-ກາໂຣ ເອຕ຺ເຖວ ວິເສສນຕ຺ໂຖ.

ນ-ນິເສໂຘ ສໂຕ ຍຸຕ຺ໂຕ, ເທສາທິນິຍມໍ ວິນາ;

ອສໂຕ ວາ+ຜໂລ ຕສ຺ມາ, ກຖ+ມພ຺ຣາຫ຺ມໂຓຕິເຈ.

ນິເສຘຕ຺ຖານຸວາເທນ, ປຏິເສຘວິຘິ ກ຺ວຈິ;

ປຣສ຺ສ ມິຈ຺ຉາຎາຓຕ຺ຕາ+ຂ຺ຍາປນາໂຍ+ປປຊ຺ຊເຕ.

ທຸວິໂຘ ¶ ຈ+ສ຺ສ ນສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ປສຊ຺ຊປຏິເສຘ+ປຣິຍຸທາສວເສນ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ‘‘ອສູຣິກປສ຺ສາຣາຊທາຣາ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ ອຸຕ຺ຕຣປທຕ຺ຖສ຺ສ ສພ຺ພທາ ອຠາວໍ ທີເປຕິ, ໂສ ປສຊ຺ຊປຏິເສຘວາຈີ ນາມ. ໂຍ ປນ ‘‘ອພ຺ຣາຫ຺ມຓ+ມານຍາ’’ຕິອາທີສຸ ວິຍ ອຸຕ຺ຕຣປທຕ຺ຖໍ ປຣິຍຸທາສິຕ຺ວາ ປຏິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຕໍສທິເສ ວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ ກາຣິຍໍ ປຏິປາທຍຕິ, ໂສ ປຣິຍຸທາສວາຈີ ນາມ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຈ –

ປສຊ຺ຊປຏິເສຘສ຺ສ, ລກ຺ຂຓໍ ວຕ຺ຖຸນຕ຺ຖິຕາ;

ວຕ຺ຖຸໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ ຍາ ວຸຕ຺ຕິ, ປຣິຍຸທາສລກ຺ຂຓໍ.

ຍຕ຺ຣ ອພ຺ຣາຫ຺ມຓາທີສຸ, ວຕ຺ຖຸໍ ປຣິຍຸທສ຺ສຕິ;

ຕກ຺ຣິຍາຍຸຕ຺ຕຣາຊາທິໍ, ວເທ ໂສ ປຣິຍຸທາສໂກ.

ປສຊ຺ຊປຏິເສໂຘ ຕຸ, ວຕ຺ຖນ຺ຕຣ+ມນາທິຍ;

ກິຎ຺ຈິວຕ຺ຖຸນິເສຘສ຺ສ, ປສງ຺ໂຄ ນ ຠເວຍ຺ຍ ໂສ.

ຕທຎ຺ຎຕ຺ເຖ – ອພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓໂຕ ອຎ຺ໂຎ ຕໍສທິໂສຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ເອວໍ ອມນຸສ຺ໂສ, ອສ຺ສມໂຓ, ນ ພ຺ຍາກຕາ ອພ຺ຍາກຕາ ຘມ຺ມາ. ຕພ຺ພິຣຸທ຺ຘຕ຺ເຖ-ນ ກຸສລາ ອກຸສລາ, ກຸສລປຏິປກ຺ຂາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ອໂລໂຠ, ອມິຕ຺ໂຕ, ອຍໍ ປຣິຍຸທາສນໂຍ. ຕທຠາເວ-ນ ກຕ຺ວາ ອກຕ຺ວາ, ອກາຕຸນ ປຸຎ຺ຎໍ, ອກໂຣນ຺ໂຕ, ອຠາໂວ ຠວຕິ. ອຍໍ ປສຊ຺ຊປຏິເສຘນໂຍ.

ເອຕ຺ຖ ¶ ຈ ອຸໂຠສຸ ປຣິຍຸທາເສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ອຎ຺ໂຎ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຘມ຺ເມ ອປ຺ປຕິຏ຺ຐິໂຕ ຂຕ຺ຕິຍາທິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສທິໂສວ ອພ຺ຣາຫ຺ມໂຓຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປຕີຍເຕ. ອິຕຣສ຺ມິໍ ປນ ປກ຺ເຂ ເກນຈິ ສໍສຍນິມິຕ຺ເຕນ ຂຕ຺ຕິຍາໂທ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓຕິ ວຸຕ຺ຕສ຺ສ ມິຈ຺ຉາຎາຓນິວຸຕ຺ຕິ ກຣີຍຕິ ‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ+ຍໍ ນ ຠວຕິ ອພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ’’ຕິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓຕ຺ຕຊ຺ຌາສິໂຕ ນ ຠວຕີຕ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ສທິສຕ຺ຕໍ ວິນາ ມິຈ຺ຉາຎາຓາສມ຺ຠວາ ປໂຍຄສາມຕ຺ຖິຍາ ຈ ສທິສປຏິປຕ຺ຕິ, ຕຄ຺ຄຕາ ຈ ລິງ຺ຄ+ສງ຺ຂ຺ຍາ ຠວນ຺ຕິ. ອໂຕເຍວ ອຸຈ຺ຈເຕ ‘‘ນຎ຺ຎິວຍຸຕ຺ຕ+ມຎ຺ຎສທິສາຘິກຣເຓ, ກຖາ ຫິ ອຕ຺ຖສມ຺ປຈ຺ຈໂຍ’’ຕິ.

ນຎສທ຺ທສ຺ສ ສເຣ ອນ, ນ ອສ຺ໂສ ອນສ຺ໂສ, ນ ອຣິໂຍ ອນຣິໂຍ. ເອວໍ ອນິສ຺ສໂຣ, ອນິຏ຺ໂຐ, ອນາສໂວ. ນ ອາທາຍ ອນາທາຍ, ອໂນໂລເກຕ຺ວາ ອິຈ຺ຉາທິ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ອຍຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຫິ ເກຫິຈິ ໂຫຕິ. ປຸນ ນ ຄີຍນ຺ຕີຕິ ອປຸນເຄຍ຺ຍາ ຄາຖາ, ອໂນກາສໍ ກາເຣຕ຺ວາ, ອມູລາມູລໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ, ອຈນ຺ທມຸລ຺ໂລກິການິ ມຸຂານິ, ອສທ຺ຘໂຠຊີ, ອລວຓໂຠຊີ.

໑໓. ກຸປາທໂຍ ນິຈ຺ຈ+ມສ຺ຍາທິວິຘິມ຺ຫິ

ກຸສທ຺ໂທ ປາທໂຍ ຈ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕນ ສເຫ+ກຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ ນິຈ຺ຈໍ ສ຺ຍາທິວິຘິວິສຍໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຖ. ເອຕ຺ຖ ອພ຺ຍຠິຈາຣິປາທິສຫຈຣຓຕ຺ເຖນ ກຸອິຕິ ນິປາໂຕວ, ນ ປຖວີວາຈໂກ ກຸສທ຺ໂທ. ສ຺ຍາທິວິຘິວິສໂຍ ນາມ ‘‘ລກ຺ຂຓິຕ຺ຖມ຺ຠູຕາ’’ ທິນາ ປຕິອາທີນໍ ວິສເຍ ກຕທຸຕິຍາ, ຕຎ຺ຈ ອນ຺ວທ຺ຘມາສນ຺ຕິ ອສໍຂ຺ຍສມາສ+ມິວ ມາ ໂຫຕູຕິ ‘‘ອສ຺ຍາທິວິຘິມ຺ຫີ’’ຕິ ນິເສໂຘ. ກຸຈ຺ຉິໂຕ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ກຸພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ນິຈ຺ຈສມາສຕ຺ຕາ ອສປເທນ ວິຄ຺ຄໂຫ.

ກຸສ຺ສຸ+ຕ຺ຕຣຕ຺ເຖ ¶ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ສຣາໂທ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ກທາເທໂສ ໂຫຕິ. ອີສກໍ ອຸຓ຺ຫໍ ກທຸຓ຺ຫໍ, ກຸຈ຺ຉິຕໍ ອນ຺ນໍ ກທນ຺ນໍ, ກທສນໍ. ສເຣຕິ ກິໍ, ກຸປຸຕ຺ຕາ, ກຸທາຣາ, ກຸທາສາ, ກຸທິຏ຺ຐິ.

ອປ຺ປຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ກຸສ຺ສ ກາ ໂຫຕຸ+ຕ຺ຕຣປເທ. ອປ຺ປກໍ ລວຓໍ ກາລວຓໍ. ເອວໍ ກາປຸປ຺ຜໍ.

ກຸສ຺ສ ກາ ວາ. ກຸຈ຺ຉິໂຕ ປຸຣິໂສ ກາປຸຣິໂສ, ກຸປຸຣິໂສ ວາ. ປກຏ຺ໂຐ ນາຍໂກ ປນາຍໂກ, ປຘານໍ ວຈນໍ ປາວຈນໍ ຠຸສໍ ວທ຺ຘໍ ປວທ຺ຘໍ ສຣີຣໍ, ສມໍ ສມ຺ມາ ວາ ອາຘານໍ ສມາຘານໍ, ວິວິຘາ ມຕິ ວິມຕິ, ວິວິໂຘ ວິສິຏ຺ໂຐ ວາ ກປ຺ໂປ ວິກປ຺ໂປ, ອຘິໂກ ເທໂວ ອຕິເທໂວ, ເອວໍ ອຘິເທໂວ, ອຘິສີລໍ. ສຸນ຺ທໂຣ ຄນ຺ໂຘ ສຸຄນ຺ໂຘ, ກຈ຺ຉິໂຕ ຄນ຺ໂຘ ທຸຄ຺ຄນ຺ໂຘ, ສຸຏ຺ຐຸ ກຕໍ ສຸກຕໍ, ທຸຏ຺ຐຸ ກຕໍ ທຸກ຺ກຕໍ ອຠິ ສິຎ຺ຈນໍ ອຠິເສໂກຕິ ສນນ຺ໂຕ, ອຕິສເຍນ ກຕ຺ວາ, ກຕໍ ປກຣິຕ຺ວາ, ປກຕໍ, ອຕິສເຍນ ຖຸຕໍ ອຕິຕ຺ຖຸຕໍ, ອຕິກ຺ກມ຺ມ ຖຸຕໍ ອຕິຕ຺ຖຸຕໍ, ອີສໍ ກຬາໂຣ ອາກຬາໂຣ, ສຸຏ຺ຐຸ ພທ຺ໂຘ ອາພທ຺ໂຘ.

ປຄໂຕ ອາຈຣິໂຍ ປາຈຣິໂຍ, ເອວໍ ປນ຺ເຕວາສີ.

ອຈ຺ຈາທໂຍ ¶ ກນ຺ຕາທ຺ຍຕ຺ເຖ ທຸຕິຍາຍ

ອຕິກ຺ກນ຺ໂຕ ມຎ຺ຈໍ ອຕິມຎ຺ໂຈ. ອຕິມາໂລ, ‘‘ຆປສ຺ສ+ນ຺ຕສ຺ສາ+ປ຺ປຘານສ຺ສາ’’ຕິ ມາລາສທ຺ເທ ຆສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ເອວ+ມຸປຣິປິ ຆປານໍ ຣສ຺ໂສ.

ອວກຸຏ຺ຐໍ ໂກກິລາຍ ວນໍ ອວໂກກິລໍ, ອວມຍູຣໍ. ອວກຸຏ຺ຐນ຺ຕິ ປຣິຈ຺ຈຕ຺ຕໍ.

ປຣິຍາທໂຍ ຄິລານາທ຺ຍຕ຺ເຖ ຈຕຸຕ຺ຖິຍາ

ປຣິຄິລາໂນ+ຊ຺ເຌນາຍ ປຣິຍຊ຺ເຌໂນ.

ນ຺ຍາທໂຍ ກນ຺ຕາທ຺ຍຕ຺ເຖ ປຎ຺ຈມິຍາ

ນິກ຺ຂນ຺ໂຕ ໂກສມ຺ພິຍາ ນິກ຺ໂກສມ຺ພິ. ອສ຺ຍາທິວິຘິມ຺ຫີຕິ ກິໍ, ຣຸກ຺ຂໍ ປຕິ ວິຊ຺ໂຊຕເຕ.

ຈີປຈ຺ຈຍນ຺ໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ເຖຫິ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ເຕຫິ ສເຫ+ກຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ. ອມລີນໍ ມລີນໍ ກຣິຕ຺ວາຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ‘‘ອຠູຕຕພ຺ຠາເວ ກຣາ+ສ+ຠູໂຍເຄ ວິກາຣາຈີ’’ຕິ ຈີປຈ຺ຈເຍກເຕ ອິມິນາ ສມາໂສ. ເອຕ຺ຖ ຈ-ກາໂຣ ‘‘ຈີ ກ຺ຣິຍຕ຺ເຖຫີ’’ຕິ ວິເສສນຕ຺ໂຖ. ‘‘ປ຺ໂຍ ວາ ຕ຺ວາສ຺ສ ສມາເສ’’ຕິ ປ຺ຍ ໂຫຕິ, ປ-ກາໂຣ ‘‘ປ຺ເຍ ສິສ຺ສາ’’ຕິ ວິເສສນຕ຺ໂຖ. ມລິນີກຣິຍ.

໑໕. ຠູສນາ+ທຣາ+ນາທເຣສ຺ວ+ລໍ+ສາ+ສາຕິ

ຠູສນາທີສ຺ວ+ຕ຺ເຖສ຺ວ+ລ+ມາທໂຍ ສທ຺ທາ ເອກຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ. ອລໍ ກຣິຕ຺ວາ ສກ຺ກຣິຕ຺ວາ ອສກ຺ກຣິຕ຺ວາຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ສມາເສ ¶ ກເຕ ປ຺ເຍ ຈ ‘‘ສາ ສາຘິກຣາ ຈ ຈຣິຈ຺ຈາ’’ຕິ ຈາເທໂສ ປຣຣູປຎ຺ຈ. ອລໍກຣິຍ, ສກ຺ກຈ຺ຈ, ອສກ຺ກຈ຺ຈ.

ອເນກໍ ສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ອຎ຺ຎສ຺ສ ປທສ຺ສ ອຕ຺ເຖ ເອກຕ຺ຖໍ ວາ ໂຫຕິ.

ປທນ຺ຕຣສ຺ສ ຍສ຺ສ+ຕ຺ໂຖ, ປຘານໍ ລິງ຺ຄ+ມສ຺ສ ຈ;

ສມາໂສ ໂສ+ຍ+ມຎ຺ຎຕ຺ໂຖ, ພຫຸພ຺ພີຫິປຣວ຺ຫໂຍ.

ໂສ ຈ ນວວິໂຘ ທ຺ວິປໂທ, ຠິນ຺ນາຘິກຣໂຓ, ຕິປໂທ, ນ-ນິປາຕປຸພ຺ພປໂທ, ສຫປຸພ຺ພປໂທ, ອຸປມານປຸພ຺ພປໂທ, ສງ຺ຂ຺ໂຍຠຍປໂທ, ທິສນ຺ຕຣາລຕ຺ໂຖ, ພ຺ຍຕິຫາຣລກ຺ຂໂຓ ຈາຕິ.

໑. ຕຕ຺ຖ ທ຺ວິປໂທ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣໂຓ ກມ຺ມາທີສຸ ຉສຸ ວິຠຕ຺ຍຕ຺ເຖສຸ ຠວຕິ.

(ກ) ຕຕ຺ຖ ທຸຕິຍຕ຺ເຖ ຕາວ-ອາຄຕາ ສມຓາ ອິມໍ ສງ຺ຆາຣາມນ຺ຕິ ອາຄຕສມໂຓ ສງ຺ຆາຣາໂມ. ໂສ ຈ ທຸວິໂຘ ຕຄ຺ຄຸຓາ+ຕຄ຺ຄຸຓວເສນ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ເຕສຸ ຍຕ຺ຖ ວິເສສນຠູໂຕ ອຕ຺ໂຖ ອຎ຺ຎປທຕ຺ຖຄ຺ຄຫເຓນ ຄຍ຺ຫຕິ, ໂສ ຕຄ຺ຄຸຓສໍວິຎ຺ຎາໂຓ, ຍຖາ ‘ລມ຺ພກຓ຺ຓ+ມານຍາ’ຕິ. ຍຕ຺ຖ ປນ ນ ຄຍ຺ຫຕິ, ໂສ ອຕຄ຺ຄຸຓສໍວິຎ຺ຎາໂຓ, ຍຖາ ‘ພຫຸຘນ+ມານຍາ’ຕິ.

ອິຘ ວິເສສນສ຺ສ ປຸພ຺ພນິປາໂຕ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອາຄຕສທ຺ໂທ ຈ ສມຓສທ຺ໂທ ຈ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ເຖ ອຏ຺ຐຕ຺ວາ ທຸຕິຍາວິຠຕ຺ຍຕ຺ຖຠູເຕ ສງ຺ຆາຣາມສງ຺ຂາເຕ ອຎ຺ຎປທຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕໂຕ ສມາເສເນວ ກມ຺ມຕ຺ຖສ຺ສ ອຠິຫິຕຕ຺ຕາ ປຸນ ທຸຕິຍາ ນ ໂຫຕິ. ຕຖາ ອາຄຕສມຓາ ສາວຕ຺ຖິ, ອາຄຕສມຓໍ ເຊຕວນໍ. ປຏິປນ຺ນາ ອທ຺ຘິກາ ຍໍ ປຏິປນ຺ນທ຺ຘິໂກ ປໂຖ, ອຠິຣູຬ຺ຫາວ, ຓິຊາຍໍ ນາວໍ ສາ ອຠິຣູຬ຺ຫວາຓິຊາ ນາວາ.

(ຂ) ຕຕິຍຕ຺ເຖ-ຊິຕານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ເຍນ ໂສ ຊິຕິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ສມໂຓ, ເອວໍ ທິຏ຺ຐຘມ຺ໂມ, ປຕ຺ຕຘມ຺ໂມ, ກຕກິຈ຺ໂຈ. ວິຊິຕາ ມາຣາ ອເນນາຕິ ວິຊິຕມາໂຣ ຠຄວາ, ປຏິວິທ຺ຘສພ຺ພຘມ຺ໂມ. ກຣຓຕ຺ເຖ-ຉິນ຺ໂນ ຣຸກ຺ໂຂ ເຍນ ໂສ ຉິນ຺ນຣຸກ຺ໂຂ ຜຣສຸ.

(ຄ) ຈຕຸຕ຺ຖິຍຕ຺ເຖ-ທິນ຺ໂນ ສຸງ຺ໂກ ຍສ຺ສ ໂສ ທິນ຺ນສຸງ຺ໂກ ຣາຊາ, ທິນ຺ນໍ ໂຠຊນໍ ອສ຺ສາຕິ ທິນ຺ນໂຠຊໂນ.

(ຆ) ປຎ຺ຈມິຍຕ຺ເຖ-ນິຄ຺ຄຕາ ຊນາ ຍສ຺ມາ ໂສ ນິຄ຺ຄຕຊໂນ ຄາໂມ, ນິຄ຺ຄໂຕ ອໂຍ=ສຸຂໍ ຍສ຺ມາຕິ ນິຣໂຍ, ນິກ຺ກິເລ- ໂສ ¶ . ອເປຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ອສ຺ມາຕິ ອເປຕວິຎ຺ຎາໂຓ ມຕກາໂຍ, ອປຄຕຠຍເຠຣໂວ ອຣຫາ.

(ງ) ຉຏ຺ຐິຍຕ຺ເຖ-ຉິນ຺ນາ ຫຕ຺ຖາ ຍສ຺ສ ໂສ ຉິນ຺ນຫຕ຺ໂຖ. ເອວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓສງ຺ກປ຺ໂປ ຂີຓາສໂວ, ວີໂຕ ຣາໂຄ ອສ຺ສາຕິ ວີຕຣາໂຄ. ທ຺ເວ ປທານິ ອສ຺ສາຕິ ທ຺ວິປໂທ, ທ຺ວິຫຕ຺ໂຖ ປໂຏ. ເຕວິຊ຺ໂຊຕິ ເອຕ຺ຖ ຕິວິຊ຺ໂຊ ເອວາຕິ ສກຕ຺ເຖ ໂຓ ວຸທ຺ຘິ ຈ. ຈຕຸປ຺ປໂທ, ປຎ຺ຈ ຈກ຺ຂູນິ ອສ຺ສາຕິ ປຎ຺ຈຈກ຺ຂຸ ຠຄວາ, ຉຬຠິຎ຺ໂຎ, ‘‘ຆປສ຺ສາ’’ທິນາ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ. ນວງ຺ຄໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ. ທສພໂລ, ອນນ຺ຕຎາໂຓ. ຕີຓິ ທສ ປຣິມາຓ+ເມສໍຕິ ຕິທສາ ເທວາ, ອິຘ ປຣິມາຓສທ຺ທສນ຺ນິມານໂຕ ທສສທ຺ໂທ ສງ຺ຂ຺ຍາເນ ວຕ຺ຕເຕ. ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ ເອເຕສນ຺ຕິ ອິທປ຺ປຈ຺ຈຍາ, ອຸຕ຺ຕຣປເທ ‘‘ອິມສ຺ສິ+ທໍ ວາ’’ຕິ ອິມສ຺ສ ອິທໍ. ໂກ ປຠໂວ ອສ຺ສາຕິ ກິໍ ປຠໂວ ກາໂຍ. ວິຄຕໍ ມລໍ ອສ຺ສາຕິ ວິມໂລ, ສຸນ຺ທໂຣ ຄນ຺ໂຘ ອສ຺ສາຕິ ສຸຄນ຺ຘໍ ຈນ຺ທນໍ, ເອວໍ ສຸສີໂລ, ສຸມຸໂຂ, ກຸຈ຺ຉິໂຕ ຄນ຺ໂຘ ອສ຺ສາຕິ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ ກຸຓປໍ, ທຸມ຺ມຸໂຂ, ທຸຏ຺ຐຸ ມໂນ ອສ຺ສາຕິ ທຸມ຺ມໂນ, ເອວໍ ທຸສ຺ສີໂລ. ຕໂປ ເອວ ຘນໍ ອສ຺ສາຕິ ຕໂປຘໂນ. ຂນ຺ຕິສງ຺ຂາຕໍ ພລໍ ອສ຺ສາຕິ ຂນ຺ຕິພໂລ. ອິນ຺ໂທຕິ ນາມໍ ເອຕສ຺ສາຕິ ອິນ຺ທນາໂມ.

ຉນ຺ທຊາຕາທີສຸ ວິເສສນວິເສສິຕພ຺ພານໍ ຍຖິຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ ອຸຠຍໍ ປຸພ຺ພໍ ນິປຕຕິ, ກມາຕິກ຺ກເມ ປໂຍຊນາຠາວາ. ຊາໂຕ ຉນ຺ໂທ ອສ຺ສາຕິ ຊາຕຉນ຺ໂທ, ເອວໍ ຉນ຺ທຊາໂຕ. ສຎ຺ຊາຕປີຕິໂສມນສ຺ໂສ, ປີຕິໂສມນສ຺ສສຎ຺ຊາໂຕ. ມາສຊາໂຕ, ຊາຕມາໂສ. ຉິນ຺ນຫຕ຺ໂຖ, ຫຕ຺ຖຉິນ຺ໂນ.

ທີຆາຊງ຺ຆາ ¶ ອສ຺ສາຕິ ທີຆຊງ຺ໂຆ, ເອຕ຺ຖ ປຸມ຺ຠາໂວ, ‘‘ຆປສ຺ສາ’’ທິນາ ຣສ຺ໂສ ຈ. ຕຖາ ປຫູຕຊິວ຺ໂຫ. ມຫນ຺ຕີ ປຎ຺ຎາ ອສ຺ສາຕິ ມຫາປຎ຺ໂຎ. ‘‘ອິຕ຺ຖິຍໍ ຠາສິຕປຸມິ+ຕ຺ຖີ ປຸເມ+ເວ+ກຕ຺ເຖ’’ຕິ ວີປຈ຺ຈຍາຠາເວນ຺ຕສ຺ສ ຏາເທໂສ ຣສ຺ສຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອິຕ຺ຖິຍນ຺ຕິ ກິໍ, ຂມາຘໂນ. ຠາສິຕປຸມາຕິ ກິໍ, ສທ຺ຘາຘຸໂຣ. ປຎ຺ຎາປກຕິໂກ, ປຎ຺ຎາວິສຸທ຺ຘິໂກ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ລ຺ຕ຺ວິຕ຺ຖິຍູຫິ ໂກ’’ຕິ ໂກ. ຄຓ຺ຑີວຘນ຺ວາຕິ ປກຕນ຺ຕເຣນ ສິທ຺ຘໍ.

ນານາ=ປ຺ປກາຣາ ທຸມາ ນານາທຸມາ, ນານາທຸເມຫິ ປຕິຕານິ ນານາທຸມປຕິຕານິ, ນານາທຸມປຕິຕານິ ຈ ຕານິ ປຸປ຺ຜານິ ເຈຕິ ນານາທຸມປຕິຕປຸປ຺ຜານິ, ເຕຫິ ວາສິຕາ ນານາທຸມປຕິຕປຸປ຺ຜວາສິຕາ, ນານາທຸມປຕິຕປຸປ຺ຜວາສິຕາສານຸຍສ຺ສໂສ ນານາທຸມປຕິຕປຸປ຺ຜວາສິຕສານຸ ປພ຺ພໂຕ, ອຍໍ ວິເສສນ+ອມາທິສມາສຄພ຺ໂຠ ຕຸລ຺ຍາຘິກຣຓອຎ຺ຎປທຕ຺ໂຖ.

(ຈ) ສຕ຺ຕມ຺ຍຕ຺ເຖ-ສມ຺ປນ຺ນານິ ສສ຺ສານິ ຍສ຺ມິໍ ໂສ ສມ຺ປນ຺ນສສ຺ໂສ ຊນປໂທ. ສຸລໂຠ ປິຓ຺ໂຑ ອິມສ຺ມິນ຺ຕິ ສຸລຠປິຓ຺ໂຑ ເທໂສ. ອາກິຓ຺ຓາ ມນຸສ຺ສາ ຍສ຺ສໍ ສາ ອາກິຓ຺ຓມນຸສ຺ສາ ຣາຊຘານີ. ພຫໂວ ຕາປສາ ເອຕສ຺ມິນ຺ຕິ ພຫຸຕາປໂສ ອສ຺ສໂມ. ອຸປຈິຕໍ ມໍສໂລຫິຕໍ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ອຸປຈິຕມໍສໂລຫິຕໍ ສຣີຣໍ. ພຫໂວ ສາມິໂນ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ພຫຸສາມິກໍ ນຄຣໍ, ພຫູ ນທິໂຍ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ພຫຸນທິໂກ, ອີກາຣນ຺ຕຕ຺ຕາ ກປຈ຺ຈໂຍ. ເອວໍ ພຫຸຊມ຺ພຸກໍ ວນໍ, ພຫໂວ ກຕ຺ຕາໂຣ ອສ຺ມິໍ ອສ຺ສ ວາຕິ ພຫຸກຕ຺ຕຸໂກ ເທໂສ, ເອວໍ ພຫຸຠຕ຺ຕຸໂກ, ‘‘ລ຺ຕ຺ວິຕ຺ຖິຍູຫິ ໂກ’’ຕິ ໂກ.

໒. ຠິນ຺ນາຘິກຣໂຓ ¶ ຍຖາ-ເອກຣຕ຺ຕິໍ ວາໂສ ອສ຺ສາຕິ ເອກຣຕ຺ຕິວາໂສ, ສມາເນນ ຊເນນ ສທ຺ຘິໍ ວາໂສ ອສ຺ສາຕິ ສມານວາໂສ ປຸຣິໂສ. ອຸຠໂຕ ພ຺ຍຎ຺ຊນ+ມສ຺ສາຕິ ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ, ວິຠຕ຺ຍໂລໂປ ‘‘ວາ+ຎ຺ຎໂຕ’’ຕິ ໂກ ຈ, ຉຕ຺ຕໍ ປາຓິມ຺ຫິ ອສ຺ສາຕິ ຉຕ຺ຕປາຓິ, ເອວໍ ທຓ຺ຑປາຓິ, ສຕ຺ຖປາຓິ, ວຊິຣປາຓິ, ຂຄ຺ຄຫຕ຺ໂຖ, ປຕ຺ຕຫຕ຺ໂຖ, ທາເນ ອຊ຺ຌາສໂຍ ອສ຺ສາຕິ ທານຊ຺ຌາສໂຍ ທານາຘິມຸຕ຺ຕິໂກ, ພຸທ຺ຘຠຕ຺ຕິໂກ, ສທ຺ຘມ຺ມຄາຣໂວ ອິຈ຺ຈາທິ.

໓. ຕິປໂທ ຍຖາ-ປຣກ຺ກເມນາ+ຘິຄຕາ ສມ຺ປທາ ເຍຫິ ເຕ ປຣກ຺ກມາຘິຄຕສມ຺ປທາ ມຫາປຸຣິສາ. ເອວໍ ຘມ຺ມາຘິຄຕໂຠຄາ. ໂອນີໂຕ ປຕ຺ຕໂຕ ປາຓິ ເຍນ ໂສ ໂອນີຕປຕ຺ຕປາຓິ. ສີຫສ຺ສ ປຸພ຺ພທ຺ຘມິວ ກາໂຍ ອສ຺ສາຕິ ສີຫປຸພ຺ພທ຺ຘກາໂຍ. ມຕ຺ຕາ ພຫໂວ ມາຕງ຺ຄາ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ມຕ຺ຕພຫຸມາຕງ຺ຄໍ ວນໍ.

໔. ນ-ນິປາຕປຸພ຺ພປໂທ ຍຖາ-ນຕ຺ຖິ ເອຕສ຺ສ ສໂມຕິ ອສ຺ສໂມ, ‘‘ຏ ນຎສ຺ສາ’’ຕິ ນສ຺ສ ໂຏ. ເອວໍ ອປ຺ປຏິປຸຄ຺ຄໂລ, ອປຸຕ຺ຕໂກ, ອເຫຕຸໂກ, ກປຈ຺ຈໂຍ, ເອວ+ມຸປຣິປິ ເຎຍ຺ຍໍ. ນຕ຺ຖິ ສໍວາໂສ ເອເຕນາຕິ ອສໍວາໂສ, ນ ວິຊ຺ຊເຕ ວຸຏ຺ຐິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອວຸຏ຺ຐິໂກ ຊນປໂທ, ອຠິກ຺ຂຸໂກ ວິຫາໂຣ. ເອວໍ ອນຸຕ຺ຕໂຣ ‘‘ອນ ສເຣ’’ຕິ ອນ, ເອວໍ ອນນ຺ຕໍ, ອນາສໂວ.

໕. ປຐມາຕ຺ເຖ ສຫປຸພ຺ພປໂທ ຍຖາ-ສຫ ເຫຕຸນາ ວຕ຺ຕຕິ ໂສ ສເຫຕຸໂກ ສເຫຕຸ ວາ, ‘‘ສຫສ຺ສ ໂສ+ຎ຺ຎຕ຺ເຖ’’ຕິ ສຫສ຺ສ ໂສ, ເອວໍ ສປ຺ປີຕິກາ, ສປ຺ປຈ຺ຈຍາ, ສກິເລໂສ, ສອຸປາທາໂນ, ສປຣິວາໂຣ ສຫປຣິວາໂຣ ວາ, ສຫ ມູເລນ ອຸທ຺ຘໂຏ ສມູລຸທ຺ຘໂຏ ຣຸກ຺ໂຂ.

໖. ອຸປມາໂນປເມຍ຺ຍໂຊຕກອິວຍຸຕ຺ໂຕ ¶ ອຸປມານປຸພ຺ພປໂທ ປຐມາຍ ຍຖາ-ນິຄ຺ໂຣໂຘ ອິວ ປຣິມຓ຺ຑໂລ ໂຍ ໂສ ນິຄ຺ໂຣຘປຣິມຓ຺ຑໂລ. ສງ຺ໂຂ ວິຍ ປຓ຺ຑໂຣ ອຍນ຺ຕິ ສງ຺ຂປຓ຺ຑໂຣ, ກາໂກ ວິຍ ສູໂຣ ອຍນ຺ຕິ ກາກສູໂຣ. ຈກ຺ຂຸ ອິວ ຠູໂຕ ອຍໍ ປຣມຕ຺ຖທສ຺ສນໂຕຕິ ຈກ຺ຂຸຠູໂຕ ຠຄວາ. ເອວໍ ອຕ຺ຖຠູໂຕ, ຘມ຺ມຠູໂຕ, ພ຺ຣຫ຺ມຠູໂຕ, ອນ຺ຘຠູໂຕ. ມຸຎ຺ຊປພ຺ພຊມິວ ຠູຕາ ອຍໍ ມຸຎ຺ຊປພ຺ພຊຠູຕາ ກຸທິຏ຺ຐິ. ຕນ຺ຕາກຸລມິວ ຊາຕາ ອຍໍຕິ ຕນ຺ຕາກຸລຊາຕາ.

ຉຏ຺ຐ຺ຍຕ຺ເຖ-ສຸວຓ຺ຓສ຺ສ ວຓ຺ໂຓ ວິຍ ວຓ຺ໂຓ ຍສ຺ສ ໂສ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ຠຄວາ, ມຊ຺ຌປທໂລໂປ. ນາຄສ຺ສ ຄຕິ ວິຍ ຄຕິ ອສ຺ສາຕິ ນາຄຄຕິ. ເອວໍ ສີຫຄຕິ, ນາຄວິກ຺ກໂມ, ສີຫວິກ຺ກໂມ, ສີຫຫນຸ. ເອຓິສ຺ສ ວິຍ ຊງ຺ຆາ ອສ຺ສາຕິ ເອຓິຊງ຺ໂຆ. ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ວິຍ ສໂຣ ອສ຺ສາຕິ ພ຺ຣຫ຺ມສ຺ສໂຣ.

໗. ວາສທ຺ທຕ຺ເຖ ສງ຺ຂ຺ຍາອຸຠຍປໂທ ຍຖາ-ທ຺ເວ ວາ ຕໂຍ ວາ ທ຺ວຕ຺ຕິ, ທ຺ວຕ຺ຕໂຍ ຈ ເຕ ປຕ຺ຕາ ເຈຕິ ທ຺ວຕ຺ຕິປຕ຺ຕາ, ‘‘ຕິສ຺ວ’’ອິຕິ ຕິສທ຺ເທ ປເຣ ທ຺ວິສ຺ສ ອຕ຺ຕໍ. ທ຺ວີຫໍ ວາ ຕີຫໍ ວາ ທ຺ວີຫຕີຫໍ, ຉ ວາ ປຎ຺ຈ ວາ ວາຈາ ຉປ຺ປຎ຺ຈວາຈາ, ເອວໍ ສຕ຺ຕຏ຺ຐມາສາ, ເອກໂຍຊນທ຺ວິໂຍຊນານິ.

໘. ທິສນ຺ຕຣາລຕ຺ໂຖ ຍຖາ-ປຸພ຺ພສ຺ສາ ຈ ທກ຺ຂິຓສ຺ສາ ຈ ທິສາຍ ຍທນ຺ຕຣາລໍ ສາ ປຸພ຺ພທກ຺ຂິຓາ ວິທິສາ. ເອຕ຺ຖ –

ອິຕ຺ຖິວາຈກາ ສພ຺ພາທໂຍ ວຸຕ຺ຕິມຕ຺ເຕ ປຸເມວ ໂຫນ຺ຕິ. ເອວໍ ປຸພ຺ພຸຕ຺ຕຣາ, ອປຣທກ຺ຂິຓາ, ປຈ຺ຉິມຸຕ຺ຕຣາ. ປຸພ຺ພາ ຈ ສາ ທກ຺ຂິຓາ ເຈຕິ ວາ.

໙. ພ຺ຍຕິຫາຣລກ຺ຂໂຓ ¶ ຍຖາ – ‘‘ຕຕ຺ຖ ຄເຫຕ຺ວາ ເຕນ ປຫຣິຕ຺ວາ ຍຸທ຺ເຘ ສຣູປໍ’’ຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ສມາເສ ກເຕ ເກເສສຸ ຈ ເກເສສຸ ຈ ຄເຫຕ຺ວາ ຍຸທ຺ຘໍ ປວຕ຺ຕໍ ເກສາເກສີ, ທຓ຺ເຑຫິ ຈ ທຓ຺ເຑຫິ ຈ ປຫຣິຕ຺ວາ ຍຸທ຺ຘໍ ປວຕ຺ຕໍ ທຓ຺ຑາທຓ຺ຑີຕິ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ຈີ ວີຕິຫາເຣ’’ຕິ ຈີປຈ຺ຈເຍ ‘‘ຈິສ຺ມິໍ’’ຕິ ອາກາໂຣ, ເອວໍ ມຸຏ຺ຐາມຸຏ຺ຐີ.

ໂສຠໂຓ ຄນ຺ໂຘ ສຸຄນ຺ໂຘ, ໂສ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສຸຄນ຺ຘີຫິ ອຕ຺ຖິອຕ຺ເຖ ອີປຈ຺ຈເຍນ ສິທ຺ຘໍ. ຍສ຺ມາ ຈ ຠທ຺ທາຍ ກາປິລານິຍາ ອປທາເນ ‘‘ປຸໂນ ປຕ຺ຕໍ ຄເຫຕ຺ວານ, ໂສຘຍິຕ຺ວາ ສຸຄນ຺ຘິນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ວຸຕ຺ຕິຍໍ ອິກາຣນ຺ຕສ຺ສ ອຠາວທີປນຕ຺ຖໍ ‘‘ສຸຄນ຺ຘິ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘີຕິ ປໂຍຄາ ນ ທິສ຺ສຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສຸຄນ຺ຘິນາຕິ ເອກວຈເນ ຣສ຺ໂສ.

ອເນກໍສ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ຈຕ຺ເຖ ເອກຕ຺ຖໍ ວາ ໂຫຕິ. ສມຸຈ຺ຈໂຍ ອນ຺ວາຈໂຍ ອິຕຣີຕຣໂຍໂຄ ສມາຫາໂຣຕິ ຈສທ຺ທສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ສມຸຈ຺ຈຍາ+ນ຺ວາຈເຍສຸ ສມາໂສ ນ ໂຫຕິ, ກ຺ຣິຍາສາເປກ຺ຂຕາຍ ນາມານໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ອຍຸຕ຺ຕຕ຺ຖຕ຺ຕາ, ຍຖາ-ຈີວຣໍ ປິຓ຺ຑປາຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຍໍ ສຍນາສນໍ ອທາສິ, ທານຎ຺ຈ ເທຫິ, ສີລຎ຺ຈຣກ຺ຂາຫິ. ອິຕຣີຕຣໂຍເຄ ສມາຫາເຣ ຈ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາເປກ຺ຂຕ຺ຕາ ສມາໂສ.

ອຸຠຍຕ຺ຖປຘາເນ ຈຕ຺ເຖ ກຖ+ເມກຕ຺ຖີຠາໂວ ສມ຺ຠເວ+ຕິ ເຈ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ສປ຺ປຘານາປິ ຍຕ຺ຖ+ຕ຺ຖາ, ມິໂຖ ສາເປກ຺ຂຕາ ອິວ;

ກ຺ຣິຍາສມ຺ພນ຺ຘສາມຎ຺ຎາ, ຈຕ຺ເຖ+ກຕ຺ຖໍ ຕ+ທຸຈ຺ຈເຕຕິ.

ຍສ຺ມາ ¶ ເອກຕ຺ຖີຠາເວປິ ສຕີຍສຕີຍຕ຺ເຖ ປຘານໍ, ຕສ຺ມາ ອິທໍ ວຸຈ຺ຈເຕ –

ນ+ຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວິເສເສນ຺ຕິ, ຈຕ຺ເຖ ອຕ຺ຖາ ປທານິວ;

ສຕ຺ຖວຸຕ຺ຍີ ອໂຕ ເຕສໍ, ປຘານຕ຺ຖໍ+ຠິຍຸຊ຺ຊເຕ.

ອິຕຣີຕຣໂຍໂຄ ຈ, ສມາຫາໂຣຕ຺ຍ+ຍໍ ທ຺ວິຘາ;

ສມາໂສ ຕຸ ອິມໍ ອຎ຺ເຎ, ຊານນ຺ເຕ ທ຺ວນ຺ທນາມໂຕ.

ອິຕຣີຕຣໂຍຄສ຺ມິໍ+ວຍວຕ຺ຖສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ;

ສມຸທາຍຕິໂຣຠາໂວ, ປຣໍວ ລິງ຺ຄ+ມສ຺ສ ຈ.

ສມຸທາຍພ຺ຠໂວ ຍສ຺ມິໍ+ວຍວາ ຈ ຕິໂຣຫິຕາ;

ສມາຫາໂຣຕ຺ຍ+ຍໍ ຈຕ຺ໂຖ, ໂສ ຈ ໂຫຕິ ນປຸໍສເກ.

ອິຕຣີຕຣໂຍໂຄ ຍຖາ-ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ຈ ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຈ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ, ໂຠ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ ອິຈ຺ຈາທິ. ອວຍວປຘານຕ຺ຕາ ພຫຸວຈນເມວ. ສມຓາ ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ຈ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ, ເອວໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຄຫປຕິກາ, ຂຕ຺ຕິຍພ຺ຣາຫ຺ມຓາ, ເທວມນຸສ຺ສາ, ຈນ຺ທິມສູຣິຍາ.

໖໔. ວິຊ຺ຊາໂຍນິສມ຺ພນ຺ຘີນ+ມາ ຕຕ຺ຣ ຈຕ຺ເຖຕິ

ວິຊ຺ຊາສມ຺ພນ຺ຘີນໍ ໂຍນິສມ຺ພນ຺ຘີນຎ຺ຈ ຈຕ຺ເຖ ອາ ໂຫຕີຕິ ອຸກາຣສ຺ສ ອາ, ໂຫຕາ ຈ ໂປຕາ ຈ ໂຫຕາໂປຕາໂຣ. ເອວໍ ມາຕາປິຕໂຣ.

ປຸຕ຺ເຕ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ປິຕາທີນ+ມາ ໂຫຕິ ຈຕ຺ເຖ. ປິຕາ ຈ ປຸຕ຺ໂຕ ຈ ປິຕາປຸຕ຺ຕາ, ເອວໍ ມາຕາປຸຕ຺ຕາ.

ປຕິມ຺ຫິ ¶ ປເຣ ຊາຍາຍ ຊຍໍ ໂຫຕິ. ຊາຍາ ຈ ປຕິ ຈ ຊຍມ຺ປຕໂຍ. ຊານິປຕີຕິ ປກຕນ຺ຕເຣນ ສິທ຺ຘໍ, ຊານິ ຈ ປຕິ ຈ ຊານິປຕິ. ເອວໍ ຊມ຺ປຕິ ທມ຺ປຕີຕິ.

ກ຺ວຈິ ອປ຺ປສຣໍ ປຸພ຺ພໍ ນິປຕຕິ, ຍຖາ-ຈນ຺ໂທ ຈ ສູຣິໂຍ ຈ ຈນ຺ທສູຣິຍາ, ນິຄມາ ຈ ຊນປທາ ຈ ນິຄມຊນປທາ. ເອວໍ ສຸຣາສຸຣຄຣຸຑມນຸຊຠຸຊຄຄນ຺ຘພ຺ພາ.

ກ຺ວຈິ ອິວຓ຺ຓຸ+ວຓ຺ຓນ຺ຕານໍ ປຸພ຺ພນິປາໂຕ, ຍຖາ-ອຄ຺ຄິຘຸມາ, ຄຕິພຸທ຺ຘິຠຸຊປຐຫຣກຣສຍາ, ຘາຕຸລິງ຺ຄານິ.

ກ຺ວຈິ ສຣາທິອກາຣນ຺ຕໍ ປຸພ຺ພໍ ນິປຕຕິ, ຍຖາ-ອຕ຺ຖຘມ຺ມາ, ອຕ຺ຖສທ຺ທາ, ສທ຺ທຕ຺ຖາ ວາ.

ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສາເປກ຺ຂານເມວ ຕິໂຣຫິຕາວຍວເຠໂທ ສມຸທາຍປຘາໂນ ສມາຫາໂຣ, ຍຖາ-ຉຕ຺ຕຎ຺ຈ ອຸປາຫນາ ຈ ຉຕ຺ຕຸປາຫນໍ.

ສມາຫາເຣ ສພ຺ພຕ຺ຖ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ຠວຕິ, ສມາຫາຣສ຺ເສ+ກຕ຺ຕາ ເອກວຈນເມວ.

ນປຸໍສເກ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ສ຺ຍາທີສຸ ຣສ຺ໂສ. ໂຠ ຉຕ຺ຕຸປາຫນ, ຉຕ຺ຕຸປາຫນໍ, ຉຕ຺ຕຸປາຫເນນ ອິຈ຺ຈາທິ.

ເຕ ¶ ຈ ສມາຫາຣິຕຣີຕຣໂຍຄາ ພຫຸລໍວິຘານາ ນິຍຕວິສຍາເຍວ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຣາ+ຍໍ ວິສຍວິຠາໂຄ-ນິຣຸຕ຺ຕິປິຏກາຄໂຕ-ປາຓິ+ຕູຣິຍ+ໂຍຄ຺ຄ+ເສນງ຺ຄານໍ, ນິຈ຺ຈເວຣີນໍ, ສງ຺ຂ຺ຍາປຣິມາຓສຎ຺ຎານໍ, ຂຸທ຺ທຊນ຺ຕຸການໍ, ປຈນຈຓ຺ຑາລານໍ, ຈຣຓສາຘາຣຓານໍ, ເອກຊ຺ຌາຍນປາວຈນານໍ, ລິງ຺ຄວິເສສານໍ, ວິວິຘວິຣຸທ຺ຘານໍ, ທິສານໍ, ນທີນຎ຺ຈ ນິຈ຺ຈສມາຫາເຣກຕ຺ຖໍ ຠວຕິ.

ປາຓງ຺ຄານໍ-ຈກ຺ຂຸ ຈ ໂສຕຎ຺ຈ ຈກ຺ຂຸໂສຕໍ, ມຸຂຎ຺ຈ ນາສິກາ ຈ ມຸຂນາສິກໍ, ‘‘ສ຺ຍາທີສຸ ຣສ຺ໂສ’’ຕິ ນປຸໍສເກ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ຫນຸ ຈ ຄີວາ ຈ ຫນຸຄີວໍ, ກຓ຺ຓາ ຈ ນາສາ ຈ ກຓ຺ຓນາສໍ, ປາຓິ ຈ ປາໂທ ຈ ປາຓິປາທໍ, ຉວິ ຈ ມໍສຎ຺ຈ ໂລຫິຕຎ຺ຈ ຉວິມໍສໂລຫິຕໍ, ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ ນາມຣູປໍ, ຊຣາ ຈ ມຣຓຎ຺ຈ ຊຣາມຣຓໍ.

ຕູຣິຍງ຺ຄານໍ-ອລໂສ ຈ ຕາລມ຺ພໂຣ ຈ ອລສຕາລມ຺ພຣໍ, ມຸຣໂຊ ຈ ໂຄມຸໂຂ ຈ ມຸຣຊໂຄມຸຂໍ, ສໍໂຂ ຈ ປຓໂວ ຈ ເທຓ຺ຑິໂມ ຈ, ສໍຂາ ຈ ປຓວາ ຈ ເທຓ຺ຑິມາ ຈາຕິ ວາ ສໍຂປຓວເທຓ຺ຑິມໍ, ປຓວາທໂຍ ທ຺ເວປິ ເຠຣິວິເສສາ, ມທ຺ທວິໂກ ຈ ປາຓວິໂກ ຈ ມທ຺ທວິກປາຓວິກໍ, ຄີຕຎ຺ຈ ວາທິຕຎ຺ຈ ຄີຕວາທິຕໍ, ສມ຺ມຎ຺ຈ ຕາຬຎ຺ຈ ສມ຺ມຕາຬໍ, ສມ຺ມໍຕິ ກໍສຕາລໍ, ຕາຬໍຕິ ຫຕ຺ຖຕາຬໍ.

ໂຍຄ຺ຄງ຺ຄານໍ-ຜາໂລ ຈ ປາຈນຎ຺ຈ ຜາລປາຈນໍ, ຍຸຄຎ຺ຈ ນງ຺ຄລຎ຺ຈ ຍຸຄນງ຺ຄລໍ.

ເສນງ຺ຄານໍ-ຫຕ຺ຖິໂນ ຈ ອສ຺ສາ ຈ ຫຕ຺ຖິອສ຺ສໍ, ຣຖາ ຈ ປຕ຺ຕິກາ ຈ ຣຖປຕ຺ຕິກໍ, ອສິ ຈ ສຕ຺ຕິ ຈ ໂຕມຣຎ຺ຈ ປິຓ຺ຑຎ຺ຈ ອສິສຕ຺ຕິໂຕມຣປິຓ຺ຑໍ, ອສິ ຈ ຈມ຺ມຎ຺ຈ ອສິຈມ຺ມໍ, ຈມ຺ມນ຺ຕິ ສຣວາຣຓ-ຜລກໍ ¶ . ຘນຸ ຈ ກລາໂປ ຈ ຘນຸກລາປໍ, ກລາໂປ=ຕຸຓີຣໍ. ປຫຣຓຎ຺ຈ ອາວຣຓຎ຺ຈ ປຫຣຓາວຣຓໍ.

ນິຈ຺ຈເວຣີນໍ-ອຫິ ຈ ນກຸໂລ ຈ, ອຫີ ຈ ນກຸລາ ຈາຕິ ວາ ອຫິນກຸລໍ. ເອວໍ ພິຬາຣມູສິກໍ, ອນ຺ຕສ຺ສ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ. ກາໂກລຸກໍ, ສປ຺ປມຓ຺ຑູກໍ, ຄຣຸຬສປ຺ປໍ, ນາຄສຸປຓ຺ຓໍ.

ສງ຺ຂ຺ຍາປຣິມາຓສຎ຺ຎານໍ-ເອກກຎ຺ຈ ທຸກຎ຺ຈ ເອກກທຸກໍ. ເອວໍ, ທຸກຕິກໍ, ຕິກຈຕຸກ຺ກໍ, ຈຕຸກ຺ກປຎ຺ຈກໍ. ທສກຎ຺ຈ ເອກາທສກຎ຺ຈ ທເສກາທສກໍ, ‘‘ຕິຕາລີສ’’ ອິຕິ ຈກ-ຠາຄໂລປນິທ຺ເທເສນ ກກາຣສ຺ສ ໂລໂປ.

ຂຸທ຺ທຊນ຺ຕຸການໍ-ກີຏາ ຈ ປຏງ຺ຄາ ຈ ກີຏປຏງ຺ຄໍ, ກີຏາ=ກປາລປິຏ຺ຐິກປາຓາ. ເອວໍ ກຸນ຺ຖກິປິລ຺ລິກໍ, ຑໍສາ ຈ ມກສາ ຈ ຑໍສມກສໍ, ມກ຺ຂິກາ ຈ ກິປິລ຺ລິກາ ຈ ມກ຺ຂິກກິປິລ຺ລິກໍ, ກີຏາ ຈ ສຣິໍສປາ ຈ ກີຏສຣິໍສປໍ. ຕຕ຺ຖ ກຸນ຺ຖາ=ສຸຂຸມກິປິລ຺ລິກາ.

ຂຸທ຺ທຊນ຺ຕຸ ອນຏ຺ຐີ ວາ, ອຖ ໂຂ ຂຸທ຺ທໂກປິ ວາ;

ສຕໍ ວາ ປສໂຕ ເຍສໍ, ເກຈິ ອານຕຸລາ ອິຕິ.

ປຈນຈຓ຺ຑາລານໍ-ໂອຣພ຺ຠິກາ ຈ ສູກຣິກາ ຈ ໂອຣພ຺ຠິກສູກຣິກໍ, ເອວໍ ສາກຸນ຺ຕິກມາຄວິກໍ. ສປາໂກ ຈ ຈຓ຺ຑາໂລ ຈ ສປາກຈຓ຺ຑາລໍ, ປຸກ຺ກຸສຉວຑາຫກໍ, ເວນຣຖກາຣໍ, ຕຕ຺ຖ ເວນາ=ຕຈ຺ຉກາ, ຣຖກາຣາ=ຈມ຺ມກາຣາ.

ຈຣຓສາຘາຣຓານໍ-ອຕິໂສ ຈ ຠາຣທ຺ວາໂຊ ຈ ອຕິສຠາຣທ຺ວາຊໍ, ກຏ຺ໂຐ ຈ ກປາໂລ ຈ ກຏ຺ຐກປາລໍ, ສີລຎ຺ຈ ປຎ຺ຎາຓຎ຺ຈ ສີລປຎ຺ຎາຓໍ, ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ ສມຖວິປສ຺ສນໍ, ວິຊ຺ຊາ ຈ ຈຣຓຎ຺ຈ ວິຊ຺ຊາຈຣຓໍ, ເອວໍ ນາມຣູປໍ, ຫິໂຣຕ຺ຕປ຺ປໍ, ສຕິສມ຺ປ-ຊຎ຺ຎໍ ¶ , ໂລຠໂມຫໍ, ໂທສໂມຫໍ, ອຫິຣິກາໂນຕ຺ຕປ຺ປໍ, ຖິນມິທ຺ຘໍ, ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈ+ມິຈ຺ຈາທິ.

ເອກຊ຺ຌາຍນປາວຈນານໍ-ທີໂຆ ຈ ມຊ຺ຌິໂມ ຈ ທີຆມຊ຺ຌິມໍ, ເອວໍ ເອກຸຕ຺ຕຣ ສໍຍຸຕ຺ຕກໍ, ຂນ຺ຘກວິຠງ຺ຄໍ.

ລິງ຺ຄວິເສສານໍ-ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຸມາ ຈ ອິຕ຺ຖິປຸມໍ, ທາສີ ຈ ທາໂສ ຈ ທາສິທາສໍ, ຈີວຣຎ຺ຈ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ຈ ເສນາສນຎ຺ຈ ຄິລານປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາໂຣ ຈ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣໍ, ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ໂຐ ຈ ສາຂາ ຈ ປລາສຎ຺ຈ ຕິຓກຏ຺ຐສາຂາປລາສໍ. ‘‘ລາຠີ ໂຫຕິ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣານໍ’’ຕິປິ ທິສ຺ສຕິ.

ວິວິຘວິຣຸທ຺ຘານໍ-ກຸສລຎ຺ຈ ອກຸສລຎ຺ຈ ກຸສລາກຸສລໍ, ເອວໍ ສາວຊ຺ຊານວຊ຺ຊໍ, ຫີນປຓີຕໍ, ກຓ຺ຫສຸກ຺ກໍ, ເຉກປາປກໍ, ສຸຂທຸກ຺ຂໍ, ອຘມຸຕ຺ຕມໍ, ປຏິຆານຸນຍໍ, ຉາຍາຕປໍ, ອາໂລກນ຺ຘກາຣໍ. ຣຕ຺ຕິຎ຺ຈ ທິວາ ຈ ຣຕ຺ຕິນ຺ທິວໍ, ‘‘ຣຕ຺ຕິນ຺ທິວທາຣຄວຈຕຸຣສ຺ສາ’’ຕິ ອປຈ຺ຈເຍ ກເຕ ນຸມອາຄໂມ. ອໂຫ ຈ ຣຕ຺ຕິ ຈ ອໂຫຣຕ຺ຕໍ, ‘‘ທີຆາ+ໂຫວສ຺ເສກເທເສຫິ ຈ ຣຕ຺ຍາ’’ຕິ ອປຈ຺ຈເຍ ກເຕ ‘‘ມນາທ຺ຍາປາທີນ+ໂມ ມເຍ ເຈ’’ຕິ ໂອກາໂຣ.

ທິສານໍ-ປຸພ຺ພາ ຈ ອປຣາ ຈ ປຸພ຺ພາປຣໍ, ເອວໍ ປຸຣຕ຺ຖິມປຈ຺ຉິມໍ, ທກ຺ຂິຓຸຕ຺ຕຣໍ, ປຸພ຺ພທກ຺ຂິຓໍ, ປຸພ຺ພຸຕ຺ຕຣໍ, ອປຣທກ຺ຂິຓໍ, ອປຣຸຕ຺ຕຣໍ.

ນທີນໍ-ຄງ຺ຄາ ຈ ຍມຸນາ ຈ ຄງ຺ຄາຍມຸນໍ, ເອວໍ ມຫີສຣຠູ.

ຕິຓ+ຣຸກ຺ຂ+ປສຸ+ສກຸຓ+ຘນ+ຂຎ຺ຎ+ພ຺ຍຎ຺ຊນ+ຊນປທານໍ ວາ. ຕິຓວິເສສານໍ-ອຸສີຣານິ ຈ ພີຣຓານິ ຈ ອຸສີຣພີຣຓໍ ອຸສີຣພີຣຓານິ ວາ. ເອວໍ ມຸຎ຺ຊປພ຺ພຊໍ ມຸຎ຺ຊປພ຺ພຊານິ ວາ, ກາສກຸສໍ ກາສກຸສາ ວາ.

ຣຸກ຺ຂວິເສສານໍ-ອສ຺ສຕ຺ຖາ ¶ ຈ ກປິຏ຺ຐາ ຈ ອສ຺ສຕ຺ຖກປິຏ຺ຐໍ ອສ຺ສຕ຺ຖກປິຏ຺ຐາ ວາ, ເອວໍ ອມ຺ພປນສໍ ອມ຺ພປນສາ, ຂທິຣປລາສໍ ຂທິຣປລາສາ, ຘວາສ຺ສກຓ຺ຓໍ ຘວາສ຺ສກຓ຺ຓາ, ປິລກ຺ຂນິຄ຺ໂຣຘໍ ປິລກ຺ຂນິຄ຺ໂຣຘາ, ສາກສາລໍ ສາກສາລາ.

ປສຸວິເສສານໍ-ຄຊາ ຈ ຄວຊາ ຈ ຄຊຄວຊໍ ຄຊຄວຊາ ວາ, ອຊາ ຈ ເອຬກາ ຈ ອເຊຬກໍ ອເຊຬກາ, ຫຕ຺ຖີ ຈ ຄາໂວ ຈ ອສ຺ສາ ຈ ວຬວາ ຈ ຫຕ຺ຖີຄວສ຺ສວຬວໍ ຫຕ຺ຖີຄວສ຺ສວຬວາ, ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ໂຄມຫິສໍ ໂຄມຫິສາ, ເອເຓຍ຺ຍວຣາຫໍ ເອເຓຍ຺ຍວຣາຫາ, ສີຫພ຺ຍຄ຺ຆຕຣຈ຺ຉໍ ສີຫພ຺ຍຄ຺ຆຕຣຈ຺ຉາ, ກຸກ຺ກຸຏສູກຣໍ ກຸກ຺ກຸຏສູກຣາ, ເອເຓຍ຺ຍໂຄມຫິສໍ ເອເຓຍ຺ຍໂຄມຫິສາ.

ສກຸຓວິເສສານໍ-ຫໍສາ ຈ ພກາ ຈ ຫໍສພກໍ ຫໍສພກາ. ເອວໍ ກາຣຓ຺ຑວຈກ຺ກວາກໍ ກາຣຓ຺ຑວຈກ຺ກວາກາ, ມຍູຣໂກຎ຺ຈໍ ມຍູຣໂກຎ຺ຈາ, ສຸກສາລິກໍ ສຸກສາລິກາ, ພກພລາກໍ ພກພລາກາ.

ຘນານໍ-ຫິຣຎ຺ຎຎ຺ຈ ສຸວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຫິຣຎ຺ຎສຸວຓ຺ຓໍ ຫິຣຎ຺ຎສຸວຓ຺ຓານິ. ເອວໍ ຊາຕຣູປຣຊຕໍ ຊາຕຣູປຣຊຕານິ, ມຓິສງ຺ຂມຸຕ຺ຕເວຬຸຣິຍໍ ມຓິສງ຺ຂມຸຕ຺ຕເວຬຸຣິຍາ.

ຘຎ຺ຎານໍ-ສາລີ ຈ ຍວາ ຈ ສາລິຍວໍ ສາລິຍວາ ວາ. ເອວໍ ຕິລມຸຄ຺ຄມາສໍ ຕິລມຸຄ຺ຄມາສານິ, ນິປ຺ປາວກຸລຕ຺ຖໍ ນິປ຺ປາວກຸລຕ຺ຖາ.

ພ຺ຍຎ຺ຊນານໍ-ສາໂກ ຈ ສຸວາ ຈ ສາກສຸວໍ ສາກສຸວາ. ເອວໍ ຄພ຺ຍມາຫິສໍ ຄພ຺ຍມາຫິສາ, ເອເຓຍ຺ຍວຣາຫໍ ເອເຓຍ, ວຣາຫາ. ມິຄມຍູຣໍ ມິຄມຍູຣາ.

ຊນປທານໍ-ກາສິ ¶ ຈ ໂກສລາ ຈ ກາສິໂກສລໍ ກາສິໂກສລາ, ວຊ຺ຊີ ຈ ມລ຺ລາ ຈ ວຊ຺ຊິມລ຺ລໍ ວຊ຺ຊິມລ຺ລາ, ອງ຺ຄາ ຈ ມຄຘາ ຈ ອງ຺ຄມຄຘໍ ອງ຺ຄມຄຘາ, ເອວໍ ເຈຕິວໍສໍ ເຈຕິວໍສາ, ມຈ຺ຉສູຣເສນໍ ມຈ຺ຉສູຣເສນາ, ກຸຣຸປຎ຺ຈາລໍ ກຸຣຸປຎ຺ຈາລາ. ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ ນາມຣູປຎ຺ຈ ນາມຣູປນາມຣູປນ຺ຕິ ຈຕຸເຣກປຎ຺ຈໂວກາຣວເສນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ພຫຸລາຘິກາຣາ ສຣູເປກເສສໍ ກຕ຺ວາ ນາມຣູປນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ເອຕສ຺ມິໍ ເອກຕ຺ຖີຠາວກຓ຺ເຑ ຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ ປຸພ຺ພໍ, ຕເທວ ປຸພ຺ພໍ ນິປຕຕິ, ກມາຕິກ຺ກເມ ປໂຍຊນສ຺ສາ+ຠາວາ. ກ຺ວຈິ ວິປລ຺ລາໂສປິ ໂຫຕິ, ພຫຸລາຘິກາຣໂຕ, ທນ຺ຕານໍ ຣາຊາ ຣາຊທນ຺ໂຕ. ຈຕ຺ເຖ ສມາຫາເຣ ‘‘ສຠາປຣິສາຍາ’’ຕິ ຎາປກາ ກ຺ວຈິ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ ນ ຠວຕິ, ອາຘິປຈ຺ຈຎ຺ຈ ປຣິວາໂຣ ຈ ອາຘິປຈ຺ຈປຣິວາໂຣ. ເອວໍ ຉນ຺ທປາຣິສຸທ຺ຘິ, ປຏິສນ຺ຘິປວຕ຺ຕິຍໍ.

ປາປາທີຫິ ປຣາ ຍາ ຠູມິ, ຕສ຺ສາ ສມາສນ຺ໂຕ ອ ໂຫຕິ. ປາປາ ຠູມິ ຍສ຺ມິນ຺ຕິ ປາປຠູມໍ, ຊາຕິຍາ ອຸປລກ຺ຂິຕາ ຠູມິ ຊາຕິຠູມໍ.

ສໍຂ຺ຍາຫິ ປຣາຍ ຠູມິຍາ ອ ໂຫຕິ. ທ຺ເວ ຠູມິໂຍ ອສ຺ສ ທ຺ວິຠູມໍ. ເອວໍ ຕິຠູມໍ.

ສໍຂ຺ຍາຫິ ປຣາສໍ ນທີໂຄຘາວຣີນໍ ສມາສນ຺ໂຕ ອ ໂຫຕິ. ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ນທີນໍ ສມາຫາໂຣ ປຎ຺ຈນທໍ. ເອວໍ ສຕ຺ຕໂຄຘາວຣໍ.

໔໔. ອສໍຂ຺ເຍຫິ ຈາ+ງ຺ຄຸລ຺ຍາ+ນາຎ຺ຎາສໍຂ຺ຍຕ຺ເຖສຸຕິ

ອສໍຂ຺ເຍຫິ ¶ ສໍຂ຺ຍາຫິ ຈ ປຣາຍ ອງ຺ຄຸລິຍາ ສມາສນ຺ໂຕ ອ ໂຫຕິ. ນິຄ຺ຄຕ+ມງ຺ຄຸລີຫິ ນິຣງ຺ຄຸລໍ, ທ຺ເວ ອງ຺ຄຸລິໂຍ ສມາຫຏາ ທ຺ວງ຺ຄຸລໍ. ອນຎ຺ຎາສໍຂ຺ຍຕ຺ເຖສູຕິ ກິໍ, ປຎ຺ຈ ອງ຺ຄຸລິໂຍ ອສ຺ມິໍ ຫຕ຺ເຖຕິ ປຎ຺ຈງ຺ຄຸລິ, ອງ຺ຄຸລິຍາ ສມີປໍ ອຸປງ຺ຄຸລິ.

໔໕. ທີຆາໂຫວສ຺ເສກເທເສຫິ ຈ ຣຕ຺ຕ຺ຍາຕິ

ທີຆາທີຫິ ປຣາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ ອ ໂຫຕິ. ທີຆາ ຈ ສາ ຣຕ຺ຕິ ຈາຕິ ທີຆຣຕ຺ຕໍ. ອໂຫ ຈ ຣຕ຺ຕິ ຈ ອໂຫຣຕ຺ຕໍ, ອາປາທິຕ຺ຕາ ໂອ. ວສ຺ສາສຸ ຣຕ຺ຕິ ວສ຺ສາຣຕ຺ຕໍ. ປຸພ຺ພາ ຈ ສາ ຣຕ຺ຕິ ຈາຕິ ປຸພ຺ພຣຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ອປຣຣຕ຺ຕໍ, ອຑ຺ຒຣຕ຺ຕໍ, ອຕິກ຺ກນ຺ໂຕ ຣຕ຺ຕິໍ ອຕິຣຕ຺ໂຕ. ທ຺ເວ ຣຕ຺ຕິໂຍ ສມາຫຏາ ທ຺ວິຣຕ຺ຕໍ. ອນຎ຺ຎາສໍຂ຺ຍຕ຺ເຖສຸ ຕ຺ເວວ, ທີຆາ ຣຕ຺ຕິ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ທີຆຣຕ຺ຕິ, ເຫມນ຺ໂຕ. ຣຕ຺ຕິຍາ ສມີປໍ ອຸປຣຕ຺ຕິ. ພຫຸລໍວິຘານາ ກ຺ວຈິ ໂຫເຕວ, ຣຕ຺ຕິປຣິມາຓານຸຣູປໍ ຍຖາຣຕ຺ຕໍ.

ໂຄສທ຺ທາ ອໂລປວິສເຍ ສມາສນ຺ໂຕ ອ ໂຫຕິ ນ ເຈ ຈຕ຺ຖາທີສຸ ສມາໂສ. ຣຎ຺ໂຎ ໂຄ ຣາຊຄໂວ. ປຣໂມ ຈ ໂສ ໂຄ ຈາຕິ ປຣມຄໂວ. ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຄຸນ຺ນໍ ສມາຫາໂຣ ປຎ຺ຈຄວໍ, ‘‘ໂຄສ຺ສາ+ວງ’’ຕິ ອວງ. ຕໍ ຘນ+ມສ຺ສາຕິ ປຎ຺ຈຄວຘໂນ. ທສຄວໍ.

ເອເຕ ສທ຺ທາ ອ-ອນ຺ຕາ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ. ຣຕ຺ຕິ ຈ ທິວາ ຈ ຣຕ຺ຕິນ຺ທິວໍ, ອິມິນາວ ນຸມາຄ ມາ. ທາຣາ ຈ ຄໂວ ຈ ທາຣຄວໍ. ຈຕສ຺ໂສ ອສ຺ສິໂຍ ອສ຺ສ ຈຕຸຣສ຺ໂສ.

ອນຸຄວໍຕິ ¶ ນິປຈ຺ຈເຕ ອາຍາເມຄມ຺ຍມາເນ. ຄວສ຺ສ ອາຍາໂມ ອນຸຄວໍ ສກຏໍ, ອສງ຺ຂ຺ຍສມາໂສ.

ອກ຺ຂິສ຺ມາ ສມາສນ຺ໂຕ ອ ໂຫຕິ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ. ວິສາລານິ ອກ຺ຂີນິ ຍສ຺ສ ໂສ ວິສາລກ຺ໂຂ.

ອງ຺ຄຸລນ຺ຕາ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ທາຣຸມ຺ຫິ ສມາສນ຺ໂຕ ອ ໂຫຕິ. ທ຺ເວ ອງ຺ຄຸລິໂຍ ອວຍວາ ອສ຺ເສຕິ ທ຺ວງ຺ຄຸລໍ ທາຣຸ, ເອວໍ ປຎ຺ຈງ຺ຄຸລໍ. ອງ຺ຄຸລິສທິສາວຍວໍ ຘຎ຺ຎາທີນໍ ວິກ຺ເຂປກໍ ທາຣູຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ.

ອຸຕ຺ຕຣປເທ ອິມສ຺ສ ອິທໍ, ອິມາຍ ອຕ຺ໂຖ ອິທມຏ຺ໂຐ, ຖສ຺ສ ໂຐ, ອິທມຏ຺ໂຐ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອິທມຏ຺ຐີ, ອິທມຏ຺ຐິໂນ ຠາໂວ ອິທມຏ຺ຐິຕາ. ອິເມສໍ ປຈ຺ຈຍາ ອິທປ຺ປຈ຺ຈຍາ, ນິຄ຺ຄຫີຕໂລໂປ ປສ຺ສ ຈ ທ຺ວິຠາໂວ.

ນ຺ຕນ຺ຕູນໍ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ຏ ໂຫຕິ. ຠວນ຺ໂຕ ປຕິຏ຺ຐາ ອມ຺ຫນ຺ຕິ ຠວໍປຕິຏ຺ຐາ ມຍໍ, ນິຄ຺ຄຫີຕາຄໂມ, ວຄ຺ຄນ຺ໂຕ, ໂຍສ຺ສ ຏາ ຈ. ຠຄວາ ມູລໍ ເອເຕສໍຕິ ຠຄວໍມູລກາ ໂນ ຘມ຺ມາ.

ອິຕິ ¶ ນ຺ຕນ຺ຕູນໍ ອ ໂຫຕິ. ຄຸຓວນ຺ໂຕ ປຕິຏ຺ຐາ ມມາຕິ ຄຸຓວນ຺ຕປຕິຏ຺ໂຐ+ສ຺ມິ.

ສໍຂ຺ຍາສຸ ປຣສ຺ສ ໂອ, ປໂຣ ສຕສ຺ມາ ອຘິກາ ປໂຣສຕໍ.

ປຸຖສ຺ສ ຊເນ ອຸ ໂຫຕິ. ປຸຖເຄວາ+ຍໍ ຊໂນຕິ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ, ຊສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ.

ອເຫ ອາຍຕເນ ຈ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ຉສ຺ສ ໂສ ໂຫຕິ ວາ. ສາຫໍ ຉາຫໍ, ສຬາຍຕນໍ ຉຬາຍຕນໍ. (ສມ຺ພຣໍ)

ລ຺ຕຸປຈ຺ຈຍນ຺ຕານໍ ປິຕາທີນຎ຺ຈ ຍຖາກ຺ກມ+ມາຣວຣງ ວາ ໂຫນ຺ຕຸ+ຕ຺ຕຣປເທ. ສຕ຺ຖຸໂນ ທສ຺ສນໍ ສຕ຺ຖາຣທສ຺ສນໍ, ກຕ຺ຕາຣນິທ຺ເທໂສ. ມາຕຣປິຕໂຣ. ວາຕ຺ເວວ, ສຕ຺ຖຸທສ຺ສນໍ, ມາຕຸຊາໂຍ.

ປຈ຺ຈເຍ ປຸມຠາເວ ອຕິສເຍນ ພ຺ຍຕ຺ຕາ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ, ພ຺ຍຕ຺ຕຕມາ. ‘‘ຕສ຺ສໍ ຕຕ຺ຣ, ຕາຍ ຕໂຕ, ຕສ຺ສໍ ເວລາຍໍ ຕທາ’’[‘‘… ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ຣູປານິ ອາຈຣິຍສໍຆຣກ຺ຂິຕ ມຫາສາມິຕ຺ເຖຣມເຕນ ອິມິນາວ ‘‘ກ຺ວຈິ ປຈ຺ຈເຍຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ສິທ຺ຘານິ, ເຕເນວ ຕານິ ອິມສ຺ມິໍ ສຸຕ຺ເຕ ອຸທາຫຏານິ. ອາຈຣິຍໂມຄ຺ຄລ຺ລານມຫາເຖຣມເຕນ ປເນ+ຕານິ ‘‘ສພ຺ພາທໂຍ ວຸຕ຺ຕິມຕ຺ເຕຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ສິທ຺ຘານິ. ໂຕອາທີນໍ ວິຠຕ຺ຍຕ຺ເຖ ວິຫິຕປຈ຺ຈຍຕ຺ຕາ, ຕທນ຺ຖານຎ຺ຈ ຓາທິວຸຕ຺ຕິຕ຺ຕາ ທ຺ວິນ຺ນມ຺ປິ ເຖຣານໍ ມຕາ ອວິຣຸທ຺ຘາ.]

ສຎ຺ຎາຍ+ມຸທກສ຺ສຸ+ຕ຺ຕຣປເທ ¶ ອຸທາເທໂສ ໂຫຕິ. ອຸທຘິ, ອຸທປານໍ.

ກຸມ຺ຠາທີສຸ+ຕ຺ຕຣປເທສຸ ອຸທກສ຺ສ ອຸທາເທໂສ ວາ ໂຫຕິ. ອຸທກຸມ຺ໂຠ, ອຸທກກຸມ຺ໂຠ. ອຸທປຕ຺ໂຕ ອຸທກປຕ຺ໂຕ. ອຸທພິນ຺ທຸ ອຸທກພິນ຺ທຸ. ອາກຕິຄໂຓ+ຍໍ.

ໂສຕາທີສຸ+ຕ຺ຕຣປເທສຸ ອຸທກສ຺ສ ອຸສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ທກໂສຕໍ, ທກຣກ຺ຂໂສ.

ອິຕ຺ຖິຍໍ ວຕ຺ຕມານໂຕ ອກາຣນ຺ຕໂຕ ນາມສ຺ມາ ອາປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ຘມ຺ມທິນ຺ນາ.

ນທາທີຫິ ອິຕ຺ຖິຍໍ ວີປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ນທີ ມຫີ ກຸມາຣີ ຕຣຸຓີ ວາຣຸຓີ ໂຄຕມີ.

ຄາວີ ໂຄ. ອາກຕິຄໂຓ+ຍໍ. ວ-ກາໂຣ ‘‘ນ຺ຕນ຺ຕູນໍ ວີມ຺ຫິ ໂຕ ວາ’’ຕິ ວິເສສນຕ຺ໂຖ.

ຍກ຺ຂາທິໂຕ ¶ ອິຕ຺ຖິຍໍ ອິນີ ໂຫຕິ ວີ ຈ. ຍກ຺ຂິນີ ຍກ຺ຂີ, ນາຄິນີ ນາຄີ, ສີຫິນີ ສີຫີ.

ອາຣາມິກາທິໂຕ ອິນີ ໂຫຕິ+ຕ຺ຖິຍໍ. ອາຣາມິກິນີ, ອນນ຺ຕຣາຍິກິນີ.

ສຎ຺ຎາຍໍ ມານຸໂສ ມານຸສິນີ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ມານຸສີ.

ອິຕ຺ຖິຍ+ມິວຓ຺ຓຸວຓ຺ຓນ຺ເຕຫິ ນີ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ. ສທາປຍຕປາຓິນີ, ທຓ຺ຑິນີ, ຠິກ຺ຂຸນີ, ຂຕ຺ຕພນ຺ຘຸນີ, ປຣຈິຕ຺ຕວິທຸນີ. ມາຕຸອາທິໂຕ ກສ຺ມາ ນ ໂຫຕິ, ອິຕ຺ຖິປຈ຺ຈຍໍ ວິນາປິ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕາຠິຘານໂຕ.

ຕ຺ຕິມ຺ຫາ+ຎ຺ຎຕ຺ເຖເຍວ ອິຕ຺ຖິຍໍ ນີ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ. ສາ+ຫໍ ອຫິໍສາຣຕິນີ, ຕສ຺ສາ ມຸຏ຺ຐສ຺ສຕິນິຍາ, ສາ ຄາວີ ວຈ຺ຉຄິທ຺ຘິນີ. ອຎ຺ຎຕ຺ເຖຕິ ກິໍ, ຘມ຺ມຣຕິ.

ຆຣຓິປຠຸຕໂຍ ນີປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ສາຘໂວ ໂຫນ຺ຕິ. ຆຣ+ມສ຺ສາ ອຕ຺ຖີຕິ ອີມ຺ຫິ ‘‘ຍຸວຓ຺ເຓຫິ ນີ’’ຕິ ນີ, ຆຣຓີ. ອິມິນາ ນສ຺ສ ໂຓ, ອີສ຺ສ ອຕ຺ຕຎ຺ຈ.

ອາຈຣິຍາ ¶ ວາ ຍໂລໂປ ຈ ອິຕິ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ນິຍາມິຕຕ຺ຕາ ອິມິນາວ ນີມ຺ຫິ ຍໂລໂປ ຈ, ອາຈຣິນີ ອາຈຣິຍາ.

໓໓. ມາຕຸລາທິຕ຺ວາ+ນີ ຠຣິຍາຍນ຺ຕິ

ມາຕຸລາທິໂຕ ຠຣິຍາຍ+ມານີ ໂຫຕິ. ມາຕຸລານີ, ວຣຸຓານີ, ຄຫປຕານີ, ອາຈຣິຍານີ.

ອຠຣິຍາຍໍ ຂຕ຺ຕິຍາ ວາ ອິຕິ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ນິຍມິຕຕ຺ຕາ ອິມິນາ ວາ ອານີ, ຂຕ຺ຕິຍານີ. ນທາທິປາຐາ ຠຣິຍາຍນ຺ຕຸ ອີ, ຂຕ຺ຕິຍີ.

໓໔. ອຸປມາ+ສໍຫິຕ+ສຫິຕ+ສຎ຺ຎຕ+ສຫ+ສຜ+ວາມ+ລກ຺ຂຓາທິຕູ+ຣຸຕູຕິ

ອູຣຸສທ຺ທໂຕ ອິຕ຺ຖິຍ+ມູ ໂຫຕິ. ກຣໂຠ ວິຍ ອູຣຸ ຍສ຺ສາ ສາ ກຣໂຠຣູ, ສໍຫິໂຕ ອູຣຸ ອສ຺ສາຕິ ສໍຫິໂຕຣູ, ເອວໍ ສຫິໂຕຣູ, ສຎ຺ຎໂຕຣູ, ສໂຫຣູ, ສໂຜຣູ, ວາໂມຣູ, ລກ຺ຂໂຓຣູ. ອູຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ພ຺ຣຫ຺ມພນ຺ຘູ.

ຍຸວສທ຺ທໂຕຕິ ໂຫຕິ+ຕ຺ຖິຍໍ. ຍຸວຕິ.

ວີມ຺ຫິ ນ຺ຕນ຺ຕູນໍ ໂຕ ວາ ໂຫຕິ. ຄຈ຺ຉຕີ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ, ສີລວຕ ສີລວນ຺ຕີ.

ວີມ຺ຫິ ¶ ຠວໂຕ ໂຠຕາເທໂສ ວາ ໂຫຕິ. ໂຠຕີ ຠວນ຺ຕີ.

ວີມ຺ຫິ ປຸຖຸສ຺ສ ປຖວປຸຖວາ ໂຫນ຺ຕິ. ປຖວີ ປຸຖວີ, ເຐ ປຖວີ.

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ສມາສກຓ຺ໂຑ ຈຕຸຕ຺ໂຖ.

ສມາໂສ ¶ ປທສໍເຂໂປ, ປທປຈ຺ຈຍສໍຫິຕໍ;

ຕທ຺ຘິຕໍ ນາມ ໂຫຕີຕິ, ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ ເຕສ+ມນ຺ຕຣໍ.

ຉຏ຺ຐີຍນ຺ຕາ ນາມສ຺ມາ ວາ ຓປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ ອປຈ຺ເຈ+ຠິເຘຍ຺ເຍ. ອປຈ຺ຈສທ຺ທສມ຺ພນ຺ຘິຕ຺ເຕນ ອປຈ຺ຈວນ຺ຕໂຕ ກຕສຣປຈ຺ຈໂຍ ສມຕ຺ຖ຺ຍໂຕ ຉຏ຺ຐ຺ຍນ຺ຕໂຕ ໂຫຕີຕິ ‘‘ຉຏ຺ຐີຍນ຺ຕາ ນາມສ຺ມາ’’ຕິ ສຸຕ຺ເຕ ອວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຓາທີນໍ ຕທ຺ຘິຕນ຺ຕິ ປຸພ຺ພາຈຣິຍສຎ຺ຎາ. ຓກາໂຣ ວຸທ຺ຘ຺ຍຕ຺ໂຖ. ເອວ+ມຎ຺ຎຕ຺ຣາປິ. ຓາທິວຸຕ຺ຕິຕ຺ຕາ ‘‘ເອກຕ຺ຖຕາຍໍ’’ຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂລໂປ.

໑໒໔. ສຣານ+ມາທິສ຺ສາ+ຍຸວຓ຺ຓສ຺ສາ+ເອໂອ ຓານຸພນ຺ເຘ

ສຣານ+ມາທິຠູຕາ ເຍ ອກາຣິ+ວຓ຺ຓຸ+ວຓ຺ຓາ, ເຕສໍ ອາ+ເອ+ໂອ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ຓານຸພນ຺ເຘຕິ ອກາຣສ຺ສ ອາກາໂຣ. ອາ+ເອ+ໂອນໍ ວຸທ຺ຘີຕິປິ ປຸພ຺ພາຈຣິຍສຎ຺ຎາ. ວສິຏ຺ຐສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ວາສິຏ຺ໂຐ. ວີມ຺ຫິ ວາສິຏ຺ຐີ. ເວຕິ ວສິຏ຺ຐສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍຕິ ວາກ຺ຍສ຺ສ ຈ ວສິຏ຺ຐາປຈ຺ຈໍຕິ ສມາສສ຺ສ ຈ ວິກປ຺ປຕ຺ຖໍ. ໂສ ຈ ວາສທ຺ໂທ ຍາວ ‘‘ສກຕ຺ເຖ’’ຕິ ອຘິກຣີຍຕິ.

ນປຸໍສເກນ ລິງ຺ເຄນ, ສທ຺ໂທ+ທາຫຸ ປຸເມນ ວາ;

ນິທ຺ທິສ຺ສຕີຕິ ຎາຕພ຺ພ+ມວິເສເສ ປນິ+ຈ຺ຉິເຕຕິ –

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຖາ ອປຈ຺ຈສທ຺ທສ຺ສ ນປຸໍສກຕ຺ເຖປິ ປຸຕ຺ຕປຸຕ຺ຕີນໍ ທ຺ວິນ຺ນມ຺ປິ ວາຈໂກ ໂຫຕິ.

ຓາທໂຍ+ຠິເຘຍ຺ຍລິງ຺ຄາ ¶ , ອປຈ຺ເຈ ຕ຺ວ+ນປຸໍສກາ;

ນປຸໍສເກ ສກຕ຺ເຖ ຓ຺ໂຍ, ຠິຍ຺ໂຍ ຠາວສມູຫຊາ;

ຕາ ຕຸ+ຕ຺ຖິຍ+ມສໍຂ຺ຍາເນ, ຕ຺ວາທິຈີປຈ຺ຈຍນ຺ຕກາ.

ຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ອປຈ຺ຈໍ=ປຸຕ຺ໂຕ ຠາຣທ຺ວາໂຊ, ເອວໍ ເວສ຺ສາມິຕ຺ໂຕ, ໂຄຕໂມ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອ+ຍຸວຓ຺ຓນ຺ຕາຠາວາ ອາ+ເອ+ໂອນໍ ນ ວຸທ຺ຘິ. ວາສຸເທວສ຺ສ ອປຈ຺ຈໍ ວາສຸເທໂວ, ພລເທໂວ. ຈິຕ຺ຕໂກຕິອາທີສຸ ປນ ສໍໂຍຄນ຺ຕຕ຺ຕາ ‘‘ສໍໂຍເຄ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ກ຺ວຈິ ນ ວຸທ຺ຘິ. ອຸປຄຸໂນ ອປຈ຺ຈໍ ໂອປຄໂວ ໂອປຄວີ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ອຸວຓ຺ຓສ຺ສາ+ວງ ສເຣ’’ຕິ ອຸກາຣສ຺ສ ອວງ.

ວຈ຺ຉສ຺ສາ+ປຈ຺ຈນ຺ຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ປຸພ຺ພສຸຕ຺ເຕນ ຓປຈ຺ຈເຍ ກເຕ ປຸນ ວຈ຺ຉສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍຕິ ວິຄ຺ຄໂຫ.

ວຈ຺ຉາທີຫິ ອປຈ຺ຈປຈ຺ຈຍນ຺ເຕຫິ ໂຄຕ຺ຕາທີຫິ ຈ ສທ຺ເທຫິ ຓານ+ຓາຍນປຈ຺ຈຍາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ອປຈ຺ເຈ. ວຈ຺ຉາໂນ, ວຈ຺ຉາຍໂນ, ‘‘ສໍໂຍເຄ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ນ ວຸທ຺ຘິ. ກຕິສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ກຈ຺ໂຈ, ‘‘ຓ຺ຍ ທິຈ຺ຈາທີຫີ’’ຕິ ຓ຺ໂຍ, ‘‘ໂລໂປ+ວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓານໍ’’ຕິ ອກາຣໂລເປ ຈວຄ຺ຄປຸພ຺ພຣູປານິ. ກຈ຺ຈສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ກຈ຺ຈາໂນ, ກຈ຺ຈາຍໂນ, ຍາຄເມ ກາຕິຍາໂນ. ມຸຄ຺ຄສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ=ນຕ຺ຕາທີຕິ ວາກ຺ເຍ ວຸທ຺ຘິ+ອິກາຣໂລປ+ປຸພ຺ພຣູປານິ. ໂມຄ຺ຄລ຺ລສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍຕິ ປຸນຓານ+ຓາຍນາ ໂຫນ຺ຕິ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ໂມຄ຺ຄລ຺ລາຍໂນ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອປຈ຺ຈປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ. ໂຄຕ຺ຕາທິໂຕ ຍຖາສກຏສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຕາທີຫິ ສກຏາໂນ ສກຏາຍໂນ. ກຓ຺ຫສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຕາທິ ກຓ຺ຫາໂນ ກຓ຺ຫາຍໂນ. ເອວໍ ອຄ຺ຄິເວສ຺ສາໂນ ອຄ຺ຄິເວສ຺ສາຍໂນ ¶ , ມຸຎ຺ຊາໂນ ມຸຎ຺ຊາຍໂນ, ກຸຎ຺ຊາໂນ ກຸຎ຺ຊາຍໂນ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ສໍໂຍຄຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ອາກຕິຄໂຓ+ຍໍ.

໓. ກຕ຺ຕິກາວິຘວາທີຫິ ເຓຍ຺ຍເຓຣາ

ກຕ຺ຕິກາທີຫິ ວິຘວາທີຫິ ຈ ເຓຍ຺ຍເຓຣປ຺ປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ຍຖາກ຺ກມໍ. ກຕ຺ຕິກາຍ ອປຈ຺ຈໍ ກຕ຺ຕິເກຍ຺ໂຍ, ຄຣຸໂຬ ວິນຕາຍ=ສຸປຓ຺ຓມາຕຸຍາ ອປຈ຺ຈໍ ເວນເຕຍ຺ໂຍ. ໂຣຫິຓິຍາ ອປຈ຺ຈໍ ໂຣຫິເຓຍ຺ໂຍ, ຄງ຺ຄາຍ ອປຈ຺ຈໍ ຄງ຺ເຄຍ຺ໂຍ. ເອວໍ ຠາຄິເນຍ຺ໂຍ, ນາເທຍ຺ໂຍ, ອນ຺ເຕຍ຺ໂຍ, ອາເຫຍ຺ໂຍ, ກາເປຍ຺ໂຍ, ສຸຈິຍາ ອປຈ຺ຈໍ ໂສເຈຍ຺ໂຍ, ພາເລຍ຺ໂຍ. ເຓເຣ-ວິຘວາຍ ອປຈ຺ຈໍ ເວຘເວໂຣ. ພນ຺ຘກິຍາ=ອຠິສາຣິກາຍ ອປຈ຺ຈໍ ພນ຺ຘ-ເກໂຣ. ສມຓສ຺ສ ອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ສາມເຓໂຣ, ນາຬິເກໂຣ ອິຈ຺ຈາທິ.

ທິຕິປ຺ປຠຸຕີຫິ ຓ຺ໂຍ ໂຫຕິ ອປຈ຺ເຈ.

ສໍໂຍຄວິສເຍ ກ຺ວຈິ ອາ+ເອ+ໂອວຸທ຺ຘິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ຓານຸພນ຺ເຘ.

ອວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓານໍ ໂລໂປ ໂຫຕິ ຍກາຣາໂທ ປຈ຺ຈເຍ. ທິຕິຍາ=ອສຸຣມາຕຸຍາ ອປຈ຺ຈໍ ເທຈ຺ໂຈ ອາທິຈ຺ໂຈ. ກຸຓ຺ຑນິຍາ ອປຈ຺ຈໍ ໂກຓ຺ຑຎ຺ໂຎ, ນສ຺ສ ຎ຺ເຎ ປຸພ຺ພຣູປໍ. ອທິຕີຕິ ເທວມາຕາ.

ຠາຕຸໂນ ¶ ອປຈ຺ຈໍ ຠາຕພ຺ໂຍ, ‘‘ຍມ຺ຫິ ໂຄສ຺ສ ຈາ’’ຕິ ຍມ຺ຫິ ອຸສ຺ສ ອວງ ອກາຣໂລປປຸພ຺ພຣູປານິ.

ອກາຣນ຺ຕໂຕ ຓິ ວາ ໂຫຕ+ປຈ຺ເຈ ພຫຸລໍ. ອາ=ຕິ ນາມວິເສສນຕ຺ຕາ ອ-ກາຣນ຺ຕໂຕຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ທກ຺ຂສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ທກ຺ຂິ, ທຕ຺ຕິ, ໂທຓິ, ວາສວິ, ວາຣຸຓິ. ຊິນທຕ຺ຕສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ເຊນທຕ຺ຕິ, ສຸທ຺ໂຘທນິ, ອານຸຣຸທ຺ຘິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຣາຊໂຕ ຎ຺ໂຎ ວາ ໂຫຕ+ປຈ຺ເຈ ຂຕ຺ຖິຍຊາຕິຍໍ ຄມ຺ຍມານາຍໍ. ຣຎ຺ໂຎ ອປຈ຺ຈໍ ຣາຊຎ຺ໂຎ. ຊາຕີຍນ຺ຕິ ກິໍ, ຣາຊາປຈ຺ຈໍ.

ຕິຊາຕິຍໍ ອປຈ຺ເຈ ຍ+ອິຍາ ໂຫນ຺ຕິ. ຂຕ຺ຕສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ຂຕ຺ໂຍ ຂຕ຺ຕິໂຍ. ຊາຕິຍໍ ຕ຺ເວວ, ຂຕ຺ຕິ.

ມນຸໂຕ ຊາຕິສມຸທາເຍ ສ຺ສ+ສຓ ໂຫນ຺ຕຸ+ປຈ຺ເຈ. ມນຸໂນ ອປຈ຺ຈໍ ມນຸສ຺ໂສ ມານຸໂສ, ມນຸສ຺ສີ ມານຸສີ. ຊາຕິຍໍ ຕ຺ເວວ, ມານໂວ, ນສ຺ສ ໂຓ, ມາຓໂວ.

໙. ຊນປທນາມສ຺ມາ ຂຕ຺ຕິຍາ ຣຎ຺ເຎ ຈ ໂຓ

ຊນປທສ຺ສ ຍໍ ນາມໍ, ຕໍ ນາມສ຺ມາ ຂຕ຺ຕິຍາ ອປຈ຺ເຈ ຣຎ຺ເຎ ຈ ໂຓ ໂຫຕິ. ປຎ຺ຈາລານໍ ອປຈ຺ຈໍ ຣາຊາ ວາ ປຎ຺ຈາໂລ, ໂກສໂລ ¶ , ມາຄໂຘ, ໂອກ຺ກາໂກ. ຊນປທນາມສ຺ມາຕິ ກິໍ, ທາສຣຖິ. ຂຕ຺ຕິຍາຕິ ກິໍ, ປຎ຺ຈາລສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສາ+ປຈ຺ຈໍ ປຎ຺ຈາລິ.

ກຸຣຸສິວີຫິ ອປຈ຺ເຈ ຣຎ຺ເຎ ຈ ຓ຺ໂຍ ໂຫຕິ. ກຸຣູນໍ ອປຈ຺ຈໍ ຣາຊາ ວາ ໂກຣພ຺ໂຍ. ‘‘ຍມ຺ຫິ ໂຄສ຺ສ ຈາ’’ຕິມິນາ ອວງ, ພກາຣປຸພ຺ພຣູປານິ. ເສພ຺ໂພ, ອິໂລໂປ. (ອປຈ຺ຈຕທ຺ຘິຕໍ).

ຣາຄວາຈີຕຕິຍນ຺ຕໂຕ ຣຕ຺ຕ+ມິຈ຺ເຈ+ຕສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຕ ໂຓ ໂຫຕິ. ກຸສຸມ຺ຠາທີຫິ ວຓ຺ຓນ຺ຕຣປຕ຺ຕໍ ຣຕ຺ຕໍ ນາມ. ກສາເວນ ຣຕ຺ຕໍ ກາສາວໍ. ເອວໍ ກຸສຸມ຺ເຠນ ຣຕ຺ຕໍ ໂກສຸມ຺ຠໍ, ຫາລິທ຺ທໍ, ປຕ຺ຕງ຺ຄໍ, ມຎ຺ເຊຏ຺ຐໍ, ກຸງ຺ກຸມໍ. ອິຘ ນ ໂຫຕິ ນີລໍ ປີຕນ຺ຕິ, ຄຸຓວຈນຕ຺ຕາ ເຓນ ວິນາປິ ທພ຺ພສ຺ສາ+ຠິຘານໂຕ.

໑໒. ນກ຺ຂຕ຺ເຕນິ+ນ຺ທຸຍຸຕ຺ເຕນ ກາເລ

ຕຕິຍນ຺ຕໂຕ ນກ຺ຂຕ຺ຕາ ເຕນ ລກ຺ຂິເຕ ກາເລ ໂຓ ໂຫຕິ, ຕໍ ເຈ ນກ຺ຂຕ຺ຕ+ມິນ຺ທຸຍຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຜຸສ຺ເສນ ອິນ຺ທຸຍຸຕ຺ເຕນ ລກ຺ຂິຕາ ປຸຓ຺ຓມາສີ ຜຸສ຺ສີ ຣຕ຺ຕິ, ຜຸສ຺ໂສ ອໂຫ, ມຆາຍ ອິນ຺ທຸຍຸຕ຺ຕາຍ ລກ຺ຂິຕາ ປຸຓ຺ຓມາສີ ມາຆີ, ມາໂຆ.

ເສຕິ ປຐມນ຺ຕາ ອສ຺ເສຕິ ຉຏ຺ຐິຍຕ຺ເຖ ໂຓ ໂຫຕິ, ຍໍ ປຐມນ຺ຕໍ, ສາ ເຈ ເທວຕາ ປຸຓ຺ຓມາສີ ວາ. ສຸຄໂຕ ເທວຕາ ອສ຺ສ ໂສຄໂຕ, ມາຫິນ຺ໂທ, ຍາໂມ, ວາຣຸໂຓ. ພຸທ຺ໂຘ ອສ຺ສ ເທວຕາຕິ ¶ ພຸທ຺ໂຘ. ຜຸສ຺ສີ ປຸຓ຺ຓມາສີ ອສ຺ສ ສມ຺ພນ຺ຘິນີຕິ ຜຸສ຺ໂສ ມາໂສ. ເອວໍ ມາໂຆ, ຜຄ຺ຄຸໂນ, ຈິຕ຺ໂຕ, ເວສາໂຂ, ເຊຏ຺ຐມູໂລ, ອາສາຬ຺ໂຫ, ສາວໂຓ, ໂປຏ຺ຐປາໂທ, ອສ຺ສຍຸໂຊ, ກຕ຺ຕິໂກ, ມາຄສິໂຣ. ປຸຓ຺ຓມາສີ ຈ ຠຕກມາສສມ຺ພນ຺ຘິນີ ນ ໂຫຕິ, ປຸຓ຺ໂຓ ມາ ອສ຺ສນ຺ຕິ ນິພ຺ພຈນາ, ອໂຕ ເອວ ນິປາຕນາ ໂຓ, ສາຄໂມ ຈ.

ທຸຕິຍນ຺ຕໂຕ ຕ+ມຘີເຕ ຕໍ ຊານາຕີຕິ ເອເຕສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ໂຓ ໂຫຕິ ໂກ ຓິໂກ ຈ. ເອຕ຺ຖ ຈສທ຺ໂທ ໂກ ຈຓິໂກ ຈ ໂຫຕີຕິ ສມຸຈ຺ຈິໂນ, ໂນ ຓປຈ຺ຈຍໍ. ພ຺ຍາກຣຓ+ມຘີເຕ ຊານາຕີຕິ ວາ ເວຍ຺ຍາກຣໂຓ, ວິ+ອາ+ກຣຓນ຺ຕິ ວິຈ຺ຉິຊ຺ຊ ກຕຍາເທສສ຺ສິ+ກາຣສ຺ສ ‘‘ຕທາເທສາ ຕທີວ ຠວນ຺ຕີ’’ຕິ ຎາຍາ ‘‘ສຣານ’’ມິຈ຺ຈາທິນາ ເອກາເຣ ຍາຄມທ຺ວິຕ຺ຕານິ. ເອວໍ ໂມຫຸຕ຺ໂຕ, ເນມິຕ຺ໂຕ, ອງ຺ຄວິຊ຺ໂຊ, ວຕ຺ຖຸວິຊ຺ໂຊ, ຉນ຺ທໂສ, ‘‘ມນາ, ທີນໍ ສກ’’ ອິຕິ ສກາຄໂມ. ກມໂກ, ປທໂກ, ເວນຍິໂກ, ສຸຕ຺ຕນ຺ຕິໂກ, ອາຠິຘມ຺ມິໂກ. ທ຺ວິຕຄ຺ຄຫຓໍ ອຊ຺ເຌນຊານເນ ຈ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ປຈ຺ຈຍວິຘານຕ຺ຖໍ, ອຊ຺ເຌນວິສຍທສ຺ສນຕ຺ຖໍ, ປສິທ຺ຘຸປສໍຫຣຓຕ຺ຖຎ຺ຈ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ວິສເຍ ເທສສຣູເປ ໂຓ ໂຫຕິ. ວສາຕີນໍ ວິສໂຍ ເທໂສ ວາສາໂຕ. ເທເສຕິ ກິໍ, ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ວິສໂຍ ຣູປໍ, ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ວິສໂຍ+ນຸວາໂກ.

ຕິ ຕນ຺ນາເມ ¶ ນິວາເສ ເທເສ ໂຓ ໂຫຕິ. ສິວີນໍ ນິວາໂສ ເທໂສ ເສພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ຍວາ ສເຣ’’ຕິ ຍກາເຣ ພກາຣປຸພ຺ພຣູປານິ. ວາສາໂຕ.

ຕຕິຍນ຺ຕາ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕ຺ເຖ ໂຓ ໂຫຕິ. ກຸສມ຺ເພນ ນິພ຺ພຕ຺ຕາ ໂກສມ຺ພີ ນຄຣໍ, ເອວໍ ກາກນ຺ທີ, ມາກນ຺ທີ, ສຫສ຺ເສນ ນິພ຺ພຕ຺ຕາ ສາຫສ຺ສີ ປຣິຂາ, ເຫຕຸມ຺ຫິ ກຕ຺ຕຣິ ກຣເຓ ຈ ຍຖາໂຍຄໍ ຕຕິຍາ.

ຕນ຺ຕິ ປຐມນ຺ຕາ ອິຘາຕິ ສຕ຺ຕມ຺ຍຕ຺ເຖ ເທເສ ຕນ຺ນາເມ ໂຓ ໂຫຕິ, ຍໍ ຕໍ ປຐມນ຺ຕ+ມຕ຺ຖິ ເຈ. ອຸທຸມ຺ພຣາ ອສ຺ມິໍ ເທເສ ສນ຺ຕີຕິ ໂອທຸມ຺ພໂຣ, ພາທໂຣ, ປພ຺ພໂຊ.

ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ຕາ ຠວຕ຺ເຖ ໂຓ. ອຸທເກ ຠໂວ ໂອທໂກ, ໂອຣໂສ, ຊານປໂທ, ມາຄໂຘ, ກາປິລວຕ຺ຖໂວ, ໂກສມ຺ໂພ, ມນສິ ຠວໍ ມານສໍ ສຸຂໍ, ສກາຄໂມ. ສາຣໂສ ສກຸໂຓ, ສາຣສີ ສກຸຓີ, ສາຣສໍ ປຸປ຺ຜໍ. ມິຕ຺ເຕ ຠວາ ເມຕ຺ຕາ ເມຕ຺ຕີ ວາ. ປຸເຣ ຠວາ ໂປຣີ ວາຈາ. ປາວຸເສ ຠໂວ ປາວຸໂສ ເມໂຆ. ປາວຸສາ ¶ ຣຕ຺ຕິ, ປາວຸສໍ ອພ຺ຠໍ. ສາຣໂທ, ສາຣທາ, ສາຣທໍ ປຸປ຺ຜໍ. ມາຘຸໂຣ ຊໂນ, ມາຘຸຣາ ຄຓິກາ, ມາຘຸຣໍ ວຕ຺ຖໍ.

ຠວຕ຺ເຖ ຕໂນ. ອຊ຺ຊ ຠໂວ ອຊ຺ຊຕໂນ, ສ຺ວາຕໂນ, ຫິຍ຺ຍຕໂນ. ‘‘ເອໂອນ+ມ ວຓ຺ເຓ’’ຕິ ເອໂອນໍ ອ ໂຫຕິ.

ຠວຕ຺ເຖ ໂຓ ຕໂນ ຈ. ເອຕ຺ຖ ຓກາໂຣ ອວຍໂວ, ເນວາ+ນຸພນ຺ໂຘ. ປຸຣາໂຓ, ປຸຣາຕໂນ.

ຠວຕ຺ເຖ ອຈ຺ໂຈ ໂຫຕິ. ອມາ=ສຫ ຠໂວ ອມຈ຺ໂຈ.

ຠວຕ຺ເຖ ອິໂມ, ມຊ຺ເຌ ຠໂວ ມຊ຺ຌິໂມ. ເອວໍ ອນ຺ຕິໂມ, ເຫຏ຺ຐິໂມ, ອຸປຣິໂມ, ໂອຣິໂມ, ປາຣິໂມ, ປຈ຺ຉິໂມ, ອພ຺ຠນ຺ຕຣິໂຘ, ປຈ຺ຈນ຺ຕິໂມ.

ຠວຕ຺ເຖ ກຓອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ກຓ-ກຸສິນາຣາຍໍ ຠໂວ ໂກສິນາຣໂກ, ມາຄຘໂກ, ອາຣຎ຺ຎໂກ ວິຫາໂຣ, ຣາຊຄຫໂກ, ໂກສມ຺ພໂກ, ອິນ຺ທປຕ຺ຕໂກ, ກາປິລໂກ, ຠາຣຸກຈ຺ຉໂກ, ນາຄຣໂກ. ອງ຺ເຄສຸ ຊາໂຕ ອງ຺ຄໂກ, ໂກສລໂກ, ເວເທຫໂກ, ກມ຺ໂພຊໂກ, ຄນ຺ຘາຣໂກ, ໂສວີຣໂກ, ສິນ຺ຘວໂກ, ອສ຺ສໂກ ອິຈ຺ຈາທິ. ເຓຍ຺ຍ-ຄງ຺ເຄຍ຺ໂຍ, ປພ຺ພເຕຍ຺ໂຍ, ວາເນຍ຺ໂຍ. ເຓຍ຺ຍກ-ໂກສເລຍ຺ຍໂກ ¶ , ພາຣາຓເສຍ຺ຍໂກ, ຈມ຺ເປຍ຺ຍໂກ, ສິລາຍ ຊາຕໍ ເສເລຍ຺ຍກໍ, ມິຖິເລຍ຺ຍໂກ. ພາຣາຓເສຍ຺ຍໂກຕ຺ຍາທີສຸ ‘‘ທິສ຺ສນ຺ຕ+ຎ຺ເຎປິ ປຈ຺ຈຍາ’’ຕິ ເອຍ຺ຍໂກ, ເອວໍ ອຸປຣິ ສຸຕ຺ເຕ ທສ຺ສິຕປຈ຺ຈຍໂຕ ວິສຸໍ ປຈ຺ຈເຍ ທສ຺ສິເຕ ອິມິນາ ສຸຕ຺ເຕນາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຍ-ຄມ຺ໂມ, ຍມ຺ຫິ ອກາຣໂລເປ ປຸພ຺ພຣູປໍ ຣສ຺ໂສ ຈ. ທິພ຺ໂພ. ອິຍ-ອຸທຣິໂຍ, ທິວິໂຍ, ປຎ຺ຈາລິໂຍ, ໂພຘິປກ຺ຂິໂຍ, ໂລກິໂຍ.

ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ຕາ ຠວຕ຺ເຖ ຓິໂກ ໂຫຕິ. ສຣເທ ຠໂວ ສາຣທິໂກ ທິວໂສ, ສາຣທິກາ ຣຕ຺ຕິ.

໒໗. ຕ+ມສ຺ສ ສິປ຺ປໍ ສີລໍ ປຓ຺ຍໍ ປຫຣຓໍ ປໂຍຊນໍ

ປຐມນ຺ຕາ ສິປ຺ປາທິວາຈກາ ອສ຺ເສຕິ ຉຏ຺ຐ຺ຍຕ຺ເຖ ຓິໂກ ໂຫຕິ. ວີຓາວາທນໍ ສິປ຺ປ+ມສ຺ສ ເວຓິໂກ, ວີຓາວາທນໍ ອເຠໂທປຈາເຣນ ວີຓາ ນາມ. ໂມທິງ຺ຄິໂກ, ວໍສິໂກ. ປໍສຸກູລຘາຣຓໍ ສີລ+ມສ຺ສ ປໍສຸກູລິໂກ, ເຕຈີວຣິໂກ. ຄນ຺ໂຘ ປຓ຺ຍ+ມສ຺ສ ຄນ຺ຘິໂກ, ເຕລິໂກ, ໂຄຬິໂກ, ປູວິໂກ, ປຓ຺ຓິໂກ, ຕມ຺ພຸລິໂກ, ໂລຓິໂກ. ຈາໂປປຫຣຓ+ມສ຺ສ ຈາປິໂກ, ໂຕມຣິໂກ, ມຸຄ຺ຄຣິໂກ, ໂມສລິໂກ. ອຸປຘິ=ກ຺ຂນ຺ຘາທິ ປໂຍຊນ+ມສ຺ສ ໂອປຘິກໍ, ສາຕິກໍ, ສາຫສ຺ສິກໍ.

໒໘. ຕໍ ຫນ຺ຕ+ຣຫຕິ ຄຈ຺ຉຕຸ+ຎ຺ຉຕິ+ຈຣຕິ

ທຸຕິຍນ຺ຕາ ຫນ຺ຕີຕິ ເອວມາທີສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ຓິໂກ ໂຫຕິ. ປກ຺ຂິໂນ ຫນ຺ຕີຕິ ປກ຺ຂິໂກ, ສາກຸຓິໂກ, ມາຍູຣິໂກ, ມຈ຺ເຉ ຫນ຺ຕີຕິ ມຈ຺ຉິໂກ, ເມນິໂກ. ມິເຄ ຫນ຺ຕີຕິ ມາຄວິໂກ, ວກາຣາຄໂມ ¶ . ມິຄສ຺ສ ‘‘ຕທມິນາ’’ທິນາ ມຄວາເທເສປິ ມາຄວິໂກ. ໂອຣພ຺ຠິໂກ, ຫາຣິຓິໂກ. ສູກຣິໂກຕິ ອິໂກ. ສຕ+ມຣຫຕີຕິ ສາຕິກໍ, ສນ຺ທິຏ຺ຐິກໍ, ເອຫິ ປສ຺ສ ວິຘິໍ ອຣຫຕີຕິ ເອຫິປສ຺ສິໂກ. ເອຕ຺ຖ ຕ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕສມຸທາຍໂຕ ອນຸກຣຓຕ຺ຕາ ວາ ຕທ຺ຘິຕສ຺ສ ອຠິຘານລກ຺ຂຓຕ຺ຕາ ວາ ພຫຸລໍວິຘາເນນ ວາ ປຈ຺ຈໂຍ. ສາຫສ຺ສິໂກ, ກຸມ຺ຠິໂກ, ໂທຓິໂກ, ອທ຺ຘມາສິໂກ, ກຫາປຓິໂກ, ອາສີຕິກາ ຄາຖາ, ນາວຸຕິກາ. ສຫສ຺ສິໂຍຕິ ອິໂຍ. ປຣທາຣໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ປາຣທາຣິໂກ, ມຄ຺ຄິໂກ, ປຎ຺ຎາສໂຍຊນິໂກ, ປຖິໂກ. ພທເຣ ອຸຎ຺ຉຕີຕິ ພາທຣິໂກ, ສາມາກິໂກ. ຘມ຺ມໍ ຈຣຕີຕິ ຘມ຺ມິໂກ, ອຘມ຺ມິໂກ.

ກຕາທີສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ຓິໂກ. ກາເຍນ ກຕໍ ກາຍິກໍ, ວາຈສິກໍ, ມານສິກໍຕິ ສກາຄໂມ. ວາເຕນ ກໂຕ ອາພາໂຘ ວາຕິໂຕ, ເສມ຺ຫິໂກ, ປິຕ຺ຕິໂກ. ສເຕນ ກີຕໍ ສາຕິກໍ, ສາຫສ຺ສິກໍ, ວຕ຺ເຖນ ກີຕໍ ວຕ຺ຖິກໍ, ກຸມ຺ຠິກໍ, ໂສວຓ຺ຓິກໍ, ຆາຕິກໍ. ມູລໂຕວ ປຈ຺ຈໂຍ, ອມູລວາຈິຕ຺ຕາ ເທວທຕ຺ເຕນ ກີໂຕຕິ ນ ໂຫຕິ, ຕທຕ຺ຖາປ຺ປຕີຕິຍາ. ວຣຕ຺ຖາຍ ພທ຺ໂຘ ວາຣຕ຺ຕິໂກ, ອາຍສິໂກ, ປາສິໂກ, ສຸຕ຺ຕິໂກ. ຆເຕນ ອຠິສງ຺ຂຕໍ ສໍສຏ຺ຐໍ ວາ ຆາຕິກໍ, ໂຄຬິກໍ, ທຘິກໍ, ມາຣີຈິກໍ. ຊາເລນ ຫໂຕ ຫນ຺ຕີຕິ ວາ ຊາລິໂກ, ພາລິສິໂກ. ອກ຺ເຂຫິ ຊິຕໍ ອກ຺ຂິກໍ ຘນໍ, ສາລາກິກໍ, ຕິນ຺ທຸກິໂກ, ອມ຺ພຜລິໂກ. ອກ຺ເຂຫິ ຊຍຕິ ທິພ຺ພຕິ ວາ ອກ຺ຂິໂກ. ຂຓິຕ຺ຕິຍາ ຂນຕີຕິ ¶ ຂາຓິຕ຺ຕິໂກ, ກຸທ຺ທາລິໂກ. ເທວທຕ຺ເຕນ ຊິຕໍ, ອງ຺ຄຸລ຺ຍາ ຂນຕີຕິ ນ ໂຫຕິ, ຕທຕ຺ຖານວຄມາ. ອຸຬຸມ຺ເປນ ຕຣຕີຕິ ໂອຬຸມ຺ປິໂກ, ອຸຬຸມ຺ປິໂກຕິ ອິໂກ. ກຸລ຺ລິໂກ, ໂຄປຸຈ຺ຉິໂກ, ນາວິໂກ. ສກເຏນ ຈຣຕີຕິ ສາກຏິໂກ, ຣຖິໂກ. ປຣປ຺ປິໂກຕິ ອິໂກ. ຂນ຺ເຘນ ວຫຕີຕິ ຂນ຺ຘິໂກ. ອໍສິໂກ, ສີສິໂກຕິ ອິໂກ. ເວຕເນນ ຊີວຕີຕິ ເວຕນິໂກ, ຠຕິໂກ, ກຍິໂກ, ວິກ຺ກຍິໂກ, ກຍວິກ຺ກຍິໂກຕິ ອິໂກ.

ຈຕຸຕ຺ຖ຺ຍນ຺ຕາ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖຓິໂກ ໂຫຕິ. ປຸນພ຺ຠວາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ ໂປໂນພ຺ຠວິໂກ, ອິຕ຺ຖິຍໍ ໂປໂນພ຺ຠວິກາ. ໂລກາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ ໂລກິໂກ. ສຸຏ຺ຐຸ ອຄ຺ໂຄຕິ ສຄ຺ໂຄ, ສຄ຺ຄາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ ໂສວຄ຺ຄິໂກ, ສສ຺ໂສ+ວກ ຕທມິນາທີປາຐາ. ຘນາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ ຘຎ຺ຎໍ.

ປຎ຺ຈມ຺ຍນ຺ຕາ ສມ຺ຠູຕ+ມາຄຕນ຺ຕິ ເອເຕສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ຓິໂກ ໂຫຕິ. ມາຕິໂຕ ສມ຺ຠູຕ+ມາຄຕໍວາ+ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ມາຕິໂຕ ຈ ຠຄິນິຍໍຈ຺ໂຉ’’ຕິ ‘‘ມາຕິໂຕ’’ຕິ ຠາເຄນ ອຸສ຺ສ ອິມ຺ຫິ ວາກ຺ຍໍ, ຣສ຺ສທ຺ວິຕ຺ເຕສຸ ມຕ຺ຕິກໍ, ເປຕ຺ຕິກໍ. ຓ຺ຍ+ຣິຍຓ+ຣ຺ຍປຈ຺ຈຍາປິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ສຸຣຠິໂຕ ສມ຺ຠູຕໍ ໂສຣຠ຺ຍໍ. ຍມ຺ຫິ ຖຎ຺ຎໍ. ອຸຠຍຕ຺ຖ ‘‘ໂລໂປ+ວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓານໍ’’ຕິ ໂລໂປ. ຣິຍຓ-ປິຕຸໂຕ ສມ຺ຠູໂຕ ເປຕ຺ຕິໂຍ, ມາຕິໂຍ, ‘‘ຣານຸພນ຺ເຘ+ນ຺ຕສຣາທິສ຺ສາ’’ຕິ ອຸໂລໂປ, ມຕ຺ຕິໂຍ. ຣ຺ຍມ຺ຫິ-ອຸໂລໂປ, ຈວຄ຺ຄປຸພ຺ພຣູປານິ, ມຈ຺ໂຈ ວາ.

໓໒. ຕຕ຺ຖ ວສຕິ ວິທິໂຕ ຠຕ຺ໂຕ ນິຍຸຕ຺ໂຕ

ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ຕາ ¶ ວສຕີຕ຺ເວວມາທີສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ຓິໂກ ໂຫຕິ. ຣຸກ຺ຂມູເລ ວສຕີຕິ ຣຸກ຺ຂມູລິໂກ, ອາຣຎ຺ຎິໂກ, ຣາຊຄຫິໂກ, ມາຄຘິໂກ, ໂສສານິໂກ. ໂລເກ ວິທິໂຕ ໂລກິໂກ. ຈຕຸມຫາຣາເຊສຸ ຠຕ຺ຕາ ຈາຕຸມ຺ມຫາຣາຊິກາ. ທ຺ວາເຣ ນິຍຸຕ຺ໂຕ ໂທວາຣິໂກ, ທສ຺ໂສກ ຕທມິນາທິປາຐາ. ຠຓ຺ຑາຄາຣິໂກ. ອິເກ-ນວກມ຺ມິໂກ, ອາທິກມ຺ມິໂກ. ກິເຍ-ຊາຕິກິໂຍ, ອນ຺ຘກິໂຍ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ອິທ+ມິຈ຺ຈ+ສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ຓິໂກ ໂຫຕິ. ສງ຺ຆສ຺ສ ອິທໍ ສງ຺ຆິກໍ, ປຸຄ຺ຄລິກໍ, ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂກ, ນາຏປຸຕ຺ຕິໂກ, ເຊນທຕ຺ຕິໂກ. ກິເຍ-ສສ຺ສ ອິທໍ ສກິໂຍ, ປຣກິໂຍ. ນິເຍອຕ຺ຕນິຍໍ. ເກ-ສໂກ, ຣຎ຺ໂຎ ອິທໍ ຣາຊກໍ ຠຓ຺ຑໍ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ອິທ+ມິຈ຺ຈ+ສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ໂຓ ໂຫຕິ. ກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ ອິທໍ ກຈ຺ຈາຍນໍ, ພ຺ຍາກຣຓໍ, ໂສຄຕໍ ສາສນໍ, ມາຫິສໍ ມໍສາທິ.

ຄວາທີຫິ ຉຏ຺ຐິຍນ຺ເຕຫິ ອິທ+ມິຈ຺ຈ+ສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ໂຍ ໂຫຕິ. ຄຸນ຺ນໍ ອິທໍ ຄພ຺ຍໍ, ອວງ, ມໍສາທິ. ອິໂລເປ ກພ຺ພໍ. ທຸໂນ ອິທໍ ທພ຺ພໍ.

‘‘ປິຕິໂຕ ¶ ມາຕິໂຕ’’ຕິ ເຕນ ເຕນ ສຸຕ຺ຕນິປາເຕເນວ ອຸສ຺ສ ອິ. ປິຕຸສທ຺ທາ ຕສ຺ສ ຠາຕຣິ ເຣຍ຺ຍຓ. ປິຕຸ ຠາຕາ ເປຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ.

ມາຕຸໂຕ ຈ ປິຕຸໂຕ ຈ ເຕສໍ ຠຄິນິຍໍ ຈ຺ໂຉ ໂຫຕິ. ມາຕຸ ຠຄິນິ ມາຕຸຈ຺ຉາ, ປິຕຸ ຠຄິນິ ປິຕຸຈ຺ຉາ. ກຖໍ ‘‘ມາຕຸ ຠາຕາ ມາຕຸໂລ’’ຕິ, ‘‘ມາຕຸລາທິຕ຺ວານີ’’ຕິ ນິປາຕນາ ລປຈ຺ຈໂຍ.

ມາຕາປິຕູຫິ ເຕສໍ ມາຕາປິຕູສ຺ວາ+ມໂຫ ໂຫຕິ. ມາຕຸ ມາຕາ ມາຕາມຫີ, ມາຕຸ ປິຕາ ມາຕາມໂຫ. ປິຕຸ ມາຕາ ປິຕາມຫີ, ປິຕຸ ປິຕາ ປິຕາມໂຫ. ນ ຍຖາສງ຺ຂ຺ຍໍ ປຈ຺ເຈກາຠິສມ຺ພນ຺ຘໂຕ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ມາຕາປິຕຸສທ຺ເທຫິ ເຕສໍ ມາຕາປິຕຸນ຺ນໍ ອຕ຺ເຖ ປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ.

ມາຕາປິຕູຫິ ຫິເຕ ເຣຍ຺ຍຓ ໂຫຕິ. ມາຕຸ ຫິໂຕ ມຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ, ເປຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ.

໔໐. ນິນ຺ທາ+ຎ຺ຎາຕ+ປ຺ປ ປຏິຠາຄ ຣສ຺ສ ທຍາ ສຎ຺ຎາສຸ ໂກ

ນິນ຺ທາທີສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ນາມສ຺ມາ ໂກ ໂຫຕິ. ນິນ຺ທາຍໍ-ນິນ຺ທິໂຕ ມຸຓ຺ໂຑ ມຸຓ຺ຑໂກ, ເອວໍ ສມຓໂກ, ປຓ຺ຑິຕໂກ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓໂກ ¶ , ເວຍ຺ຍາກຣຓໂກ. ອຎ຺ຎາເຕ-ກສ຺ສາ+ຍໍ ອສ຺ໂສ ອສ຺ສໂກ, ປໂຍຄສາມຕ຺ຖິຍາ ສມ຺ພນ຺ຘິວິເສສານາວຄໂມ+ວຄມ຺ຍເຕ. ອປ຺ປຕ຺ເຖ-ອປ຺ປກໍ ເຕລໍ ເຕລກໍ, ຆຕກໍ. ປຏິຠາຄຕ຺ເຖ-ຫຕ຺ຖີ ວິຍ ຫຕ຺ຖິໂກ, ອສ຺ສໂກ, ພລີພທ຺ຘໂກ. ‘‘ອິເມ ໂນ ຫຕ຺ຖິກາ ອສ຺ສາ, ພລີພທ຺ຘາ ຈ ໂນ ອິເມ’’ຕ຺ຍາທິປາເຐ ‘‘ໂລໂປ’’ຕິ ກປຈ຺ຈຍໂລເປນ ວາ ອເຠໂທປຈາເຣນ ວາ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ອິເມ ຈ ທາຣຸອາທີຫິ ກຕຣູປານິ. ຣສ຺ເສຣສ຺ໂສ ມານຸໂສ ມານຸສໂກ, ຣຸກ຺ຂໂກ, ປິລກ຺ຂໂກ. ທຍາຍໍ-ທຍິໂຕ=ນຸກມ຺ປິໂຕ ປຸຕ຺ໂຕ ປຸຕ຺ຕໂກ, ວຈ຺ຉໂກ. ສຎ຺ຎາຍໍ-ໂມໂຣ ວິຍ ໂມຣໂກ, ກຕໂກ, ຠຕໂກ.

ປຐມນ຺ຕາ ອສ຺ເສຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ຓິໂກ ໂຫຕິ ໂກ ຈ, ຕຎ຺ເຈ ປຐມນ຺ຕໍ ປຣິມາຓໍ ຠວຕິ. ໂທຓາທີນໍ ປຣິມິຕວີຫາທີນໍ ກຣຓຕ຺ຕາ ‘‘ປຣິມີຍນ຺ຕ຺ຍ+ເນນາຕິ ປຣິມາຓ’’ນ຺ຕິ ໂຫຕິ. ໂທໂຓ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສາຕິ ໂທຓິໂກ ວີຫິ, ຂາຣສຕິໂກ, ຂາຣສຫສ຺ສິໂກ, ອາສີຕິໂກ ວໂຍ, ອຸປຑ຺ຒກາໂຍ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ອຸປຑ຺ຒກາຍິກໍ ພິມ຺ໂພຫນໍ. ປຎ຺ຈກໍ, ຉກ຺ກໍ.

ຍາທີຫິ ປຐມນ຺ເຕຫິ ອສ຺ເສຕິ ຉຏ຺ຐ຺ຍຕ຺ເຖ ຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ, ຕຎ຺ເຈ ປຐມນ຺ຕໍ ປຣິມາຓໍ ຠວຕິ. ຍໍ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ຍຕ຺ຕກໍ, ຕຕ຺ຕກໍ, ‘‘ເອຕສ຺ເສຏ ຕ຺ຕເກ’’ຕິ ເອຕສ຺ສ ເອຏ, ເອຕ຺ຕກໍ. ອາວຕເກ-ຍໍ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ຍາວຕໂກ, ຕາວຕໂກ.

ສພ຺ພໂຕ ¶ ປຐມນ຺ຕາ ຍາທີຫິ ຈ ອສ຺ເສຕິ ຉຏ຺ຐ຺ຍຕ຺ເຖ ອາວນ຺ຕຸ ໂຫຕິ, ຕຎ຺ເຈ ປຐມນ຺ຕໍ ປຣິມາຓໍ ຠວຕິ. ສພ຺ພໍ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ສພ຺ພາວນ຺ຕໍ, ‘‘ອໍງໍ ນປຸໍສເກ’’ຕິ ອໍ. ຍາວນ຺ຕໍ, ຕາວນ຺ຕໍ.

໔໔. ກິມ຺ຫາ ຣຕິ+ຣີວ+ຣີວຕກ+ຣິຕ຺ຕກາ

ກິມ຺ຫາ ປຐມນ຺ຕາ ອສ຺ເສຕິ ຉຏ຺ຐ຺ຍຕ຺ເຖ ຣຕິ+ຣີວ+ຣີວຕກ+ຣິຕ຺ຕກາ ໂຫນ຺ຕິ. ກິໍສງ຺ຂ຺ຍານໍ ປຣິມາຓ+ເມສໍ ກຕິ, ຣານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອິໍຠາຄໂລໂປ. ກີວ, ກີວຕກໍ, ກິຕ຺ຕກໍ. ຣີວນ຺ໂຕ ສຠາວໂຕ ອສໍຂ຺ໂຍ.

ສຎ຺ຊາຕຕ຺ເຖ ອິໂຕ. ຕາຣກາ ສຎ຺ຊາຕາ ອສ຺ສ ຕາຣກິຕໍ ຄຄນໍ, ປຸປ຺ຜານິ ສຎ຺ຊາຕານິ ອສ຺ສ ປຸປ຺ຜິໂຕ ຣຸກ຺ໂຂ, ປລ຺ລວິຕາ ລຕາ.

ປຐມນ຺ຕາ ມານວຸຕ຺ຕິໂຕ ອສ຺ເສຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ມຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ປລໍ ອຸມ຺ມານ+ມສ຺ສ ປລມຕ຺ຕໍ. ຫຕ຺ໂຖ ປຓາມ+ມສ຺ສ ຫຕ຺ຖມຕ຺ຕໍ. ສຕໍ ມານ+ມສ຺ສ ສຕມຕ຺ຕໍ. ໂທໂຓ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ໂທຓມຕ຺ຕໍ. ອເຠໂທປຈາຣາ ໂທໂຓຕິປິ ໂຫຕິ. ມີຍເຕ+ເນນາຕິ ມານໍ, ມານສ຺ສ ສມ຺ພນ຺ຘິຕ຺ຕາ ຉຏ຺ຐ຺ຍນ຺ຕຠູຕານເມວ ວິຘິ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ –

ອຸທ຺ຘມານນ຺ຕຸ ¶ ອຸມ຺ມານໍ, ປຣິມາຓນ຺ຕຸ ສພ຺ພໂຕ;

ປມາຓໍ ໂຫຕິ ອາຍາໂມ, ສໍຂ຺ຍາເສໂສ ຕຸ ສພ຺ພໂຕ.

ອຸທ຺ຘມານວຸຕ຺ຕິໂຕ ຕຄ຺ໂຆ ໂຫຕິ ມຕ຺ໂຕ ຈ. ຊຓ຺ຓຸ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ຊຓ຺ຓຸຕຄ຺ຆໍ, ຊຓ຺ຓຸມຕ຺ຕໍ.

ປຸຣິສາ ໂຓ ໂຫຕິ ມຕ຺ຕາທໂຍ ຈ. ປຸຣິໂສ ປຣິມາຓ+ມສ຺ສ ໂປຣິສໍ, ປຸຣິສມຕ຺ຕໍ+ປຸຣິສຕຄ຺ຆໍ.

ອຸຠທ຺ວິຕີຫິ ອວຍວວຸຕ຺ຕີຫິ ອໂຍ ໂຫຕິ. ອຸໂຠ ອໍສາ ອສ຺ສ ອຸຠຍໍ, ທ຺ວຍໍ, ຕຍໍ. ອໍສສມ຺ພນ຺ເຘນ ສມຸທາເຍ ວິຘິ ໂຫຕີຕິ ນ ອຸຠຍາທິໂຕ ພຫຸວຈນນ຺ຕິ ເຈ, ‘‘ຣາຫຸໂນ ສິໂຣ’’ ຕ຺ຍາໂທ ອເຠເທປິ ເຠທວິວກ຺ຂາຍ ລພ຺ຠມານໂຕ ພຫຸວຈນໍ ໂຫເຕວ.

໕໐. ສງ຺ຂ຺ຍາຍ ສຈ຺ຈຸ+ຕີ+ສາ+ສ+ທສນ຺ຕາຍາ+ຘິກາ+ສ຺ມິໍ ສຕສຫສ຺ເສ ໂຑ

ສຕ຺ຍນ຺ຕາຍ ອຸຕ຺ຍນ຺ຕາຍ ອີສນ຺ຕາຍ ອາສນ຺ຕາຍ ທສນ຺ຕາຍ ສງ຺ຂ຺ຍາຍ ປຐມນ຺ຕາຍ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ສຕ຺ຕມ຺ຍຕ຺ເຖ ໂຑ ໂຫຕິ, ສາ ເຈ ¶ ສງ຺ຂ຺ຍາ ອຘິກາ ໂຫຕິ, ຍ+ທສ຺ມິນ຺ຕິ, ຕໍ ເຈ ສຕໍ ສຫສ຺ສໍ ສຕສຫສ຺ສໍ ວາ ໂຫຕິ. ວີສຕິ ອຘິກາ ອສ຺ມິໍ ສເຕຕິ ວີສໍສຕໍ.

ເຑ ປເຣ ສຕ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ຕິກາຣສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ເອກວີສໍສຕໍ ສຫສ຺ສໍ ສຕສຫສ຺ສໍ ວາ. ຕິໍສຕິ ອຘິກາ ອສ຺ມິໍ ສຕາທິເກຕິ ຕິໍສສຕໍ ເອກຕິໍສສຕໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຸຕ຺ຍນ຺ຕາຍນວຸຕິ ອຘິກາ ອສ຺ມິໍ ສຕາທິເກຕິ ນວຸຕໍສຕໍ ສຫສ຺ສໍ ສຕສຫສ຺ສໍ ວາ. ອີສນ຺ຕາຍ-ຈຕ຺ຕາລີສໍ ອຘິກາ ອສ຺ມິໍ ສເຕ ສຫສ຺ເສ ສຕສຫສ຺ເສຕິ ຈຕ຺ຕາລີສສຕ+ມິຈ຺ຈາທິ. ອາສນ຺ຕາຍ ເອວໍ, ປຎ຺ຎາສໍສຕ+ມິຈ຺ຈາທິ. ທສນ຺ຕາຍ-ເອກາທສໍສຕ+ມິຈ຺ຈາທິ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາເຍ+ກາທສາທິກາຍ ສໍຂ຺ຍາຍ ໂຑ ໂຫຕິ ປູຣຓຕ຺ເຖ ວິຠາສາ. ສາ ສໍຂ຺ຍາ ປູຣິຍເຕ ເຍນ ຕໍ ປູຣຓໍ. ເອກາທສນ຺ນໍ ປູຣໂຓ ເອກາທໂສ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ມ ປຎ຺ຈາທິກຕີຫີ’’ຕິ ໂມ, ເອກາທສໂມ. ວີສຕິຍາ ປູຣໂຓ ວີໂສ ວີສຕິໂມ, ຕິໍໂສ, ຕິໍສຕິໂມ. ວາສທ຺ທສ຺ສ ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສຕ຺ຕາ ນິຈ຺ຈໍ ຈຕ຺ຕາລີໂສ ປຎ຺ຎາໂສ.

ມປຈ຺ຈເຍ ປຎ຺ຈໂມ, ປຎ຺ຈມີ. ສຕ຺ຕໂມ, ສຕ຺ຕມີ. ອຏ຺ຐໂມ, ອຏ຺ຐມີ. ກຕິໂມ, ກຕິມີ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສຕາທີນໍ ¶ ໂມ ຈ ອນ຺ຕາເທໂສ ອິ ຈ. ສຕສ຺ສ ປູຣໂຓ ສຕິໂມ, ສຫສ຺ສິໂມ.

ຉສທ຺ທາ ປູຣຓຕ຺ເຖ ຏ຺ຐ+ຏ຺ຐມາ. ຉນ຺ນໍ ປູຣໂຓ ຉຏ຺ໂຐ, ຉຏ຺ຐໂມ. ອິຕ຺ຖິຍໍ ຉຏ຺ຐີ, ຉຏ຺ຐມີ. ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິເຍສ຺ເວ+ສໍ ຕຕິຍປຐມາ’’ຕິ ນິປາຕນາ ປູຣຓຕ຺ເຖ ທ຺ວິໂຕ ຕິໂຍ ທ຺ວິສ຺ສ ທຸ ຈ, ຕິຈຕູຫິ ຕິສ຺ສ ອ, ຕິຍ+ຕ຺ຖາ ຈ ຍຖາກ຺ກມໍ, ທຸຕິໂຍ ຕຕິໂຍ, ຈຕຸຕ຺ໂຖ.

‘‘ສຕິ ພ຺ຍຠິຈາເຣ ວິເສສນໍ ສາຕ຺ຖກໍ’’ຕິ ຎາຍາ ສໍຂ຺ຍາໂຕ ວິເສເສຕຸໍ ‘‘ອສຫາເຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອກສ຺ມາ ອສຫາຍຕ຺ເຖ ກ+ອາກີ ໂຫນ຺ຕິ ວາ. ເອໂກວ ເອກໂກ, ເອກາກີ, ເອໂກ ວາ.

ວຈ຺ຉາທີນໍ ສຠາວສ຺ສ ຕນຸຕ຺ເຕ=ກິຎ຺ຈິມຕ຺ຕາວເສເສ ຕໂຣ ໂຫຕິ. ໂສ=ສໂກ ຠາໂວ ສຠາໂວ ອຕ຺ຕນິຍປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕໍ. ສຸສຸຕ຺ຕສ຺ສ ຕນຸຕ຺ເຕ ວຈ຺ຉຕໂຣ, ອິຕ຺ຖິຍໍ ວຈ຺ຉຕຣີ. ໂຍພ຺ພນສ຺ສ ຕນຸຕ຺ເຕ ໂອກ຺ຂຕໂຣ. ໂອກ຺ຂາ=ທຸຕິຍວຍຏ຺ຐໂຄໂຓ. ອສ຺ສຠາວສ຺ສ ຕນຸຕ຺ເຕ ອສ຺ສຕໂຣ. ຄາໂວຕິ ຊາຕິສາມຕ຺ຖິຍສ຺ສ ຕນຸຕ຺ເຕ ອຸສຠຕໂຣ. ເອຕ຺ຖ ຕນຸຕ຺ຕໍ ອປ຺ປພລຕາ.

ກິໍສທ຺ທາ ¶ ນິທ຺ຘາຣເຓ ຣຕຣ+ຣຕມາ ໂຫນ຺ຕິ. ໂກ ເອວາຕິ ກຕໂຣ ຠວຕໍ ເທວທຕ຺ໂຕ, ກຕໂຣ ຠວຕໍ ກຏ຺ໂຐ. ກຕໂມ ຠວຕໍ ເທວທຕ຺ໂຕ, ກຕໂມ ຠວຕໍ ກຏ຺ໂຐ. ຠາຣທ຺ວາຊານໍ ກຕໂມ+ສິ ພ຺ຣຫ຺ເມ.

ທຕ຺ເຕ+ຠິເຘຍ຺ເຍ ລ+ອິຍາ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລາຘິກາຣາ ມນຸສ຺ສສຎ຺ຎາຍໍ. ເທເວນ ທຕ຺ໂຕ ເທວໂລ ເທວິໂຍ, ພ຺ຣຫ຺ມໂລ ພ຺ຣຫ຺ມິໂຍ. ສີວໂລ ສີວິໂຍ ສິສ຺ສ ທີໂຆ. ເທວ+ພ຺ຣຫ຺ມ+ສິວາຕິ ຕນ຺ນາມກາ ມນຸສ຺ສາ. (ຣຕ຺ຕມິຈ຺ຈາທິອເນກຕ຺ຖຕທ຺ຘິຕໍ).

໕໙. ຕສ຺ສ ຠາວກມ຺ເມສຸຕ຺ຕ+ຕາ+ຕ຺ຕນ+ຓ຺ຍ+ເຓຍ຺ຍ+ຓິ+ຍ+ຓິຍາ

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ຠາເວ ກມ຺ເມ ຈ ຕ຺ຕາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລໍ. ນ ສພ຺ເພ ປຈ຺ຈຍາ ສພ຺ພໂຕ ໂຫນ຺ຕິ ອຎ຺ຎຕ຺ຣຕ຺ຕ+ຕາຫິ. ຠວນ຺ຕິ ເອຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘິສທ຺ທາຕິ ຠາໂວ ສທ຺ທປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຈ –

ໂຫນ຺ຕ຺ຍ+ສ຺ມາ ສທ຺ທພຸທ຺ຘີຕິ, ຠາໂວ ຕໍ ສທ຺ທວຸຕ຺ຕິຍາ;

ນິມິຕ຺ຕຠູຕໍ ນາມຎ຺ຈ, ຊາຕິ ທພ຺ພໍ ກ຺ຣິຍາ ຄຸໂຓຕິ.

ນີລສ຺ສ ປຏສ຺ສ ຠາໂວ ນີລຕ຺ຕໍ ນີລຕາຕິ ຄຸໂຓ ຠາໂວ. ເອຕ຺ຖ ນີລຄຸຓວເສນ ປເຏ ນີລສທ຺ທສ຺ສ ວຸຕ຺ຕິຍາ ປຏພຸທ຺ຘິຍາ ນິມິຕ຺ຕໍ ຠາໂວ ນາມ. ນີລສ຺ສ ຄຸຓສ຺ສ ຠາໂວ ນີລຕ຺ຕໍ ນີລຕາຕິ ນີລຄຸຓຊາຕິ, ເອຕ຺ຖ ນີລຄຸຓຊາຕິ ນິມິຕ຺ຕໍ ຫຸຕ຺ວາ ນີລສທ຺ທສ຺ສ ຄຸຓວຸຕ຺ຕິຍາ ¶ ນີລຄຸຓຊາຕິ ນິມິຕ຺ຕໍ. ໂຄຕ຺ຕໍ ໂຄຕາຕິ ໂຄຊາຕິ, ເອຕ຺ຖ ຊາຕິສທ຺ທານໍ ທພ຺ພວຸຕ຺ຕິຍາ ສຕິ ຊາຕິ ນິມິຕ຺ຕໍ. ປາຈກສ຺ສ ຠາໂວ ປາຈກຕ຺ຕໍຕິ ກ຺ຣິຍາສມ຺ພນ຺ຘິຕ຺ຕໍ ຠາໂວ, ເອຕ຺ຖ ປຈນກ຺ຣິຍາສມ຺ພນ຺ຘິຕ຺ຕໍ ຠາໂວ. ທຓ຺ຑິຕ຺ຕໍ ວິສາຓິຕ຺ຕໍ ຣາຊປຸຣິສຕ຺ຕໍຕິ ທຓ຺ຑ+ວິສາຓ+ຣາຊທພ຺ພານໍ ສມ຺ພນ຺ຘິຕ຺ຕໍ ຠາໂວ, ທຓ຺ຑີຕ຺ຍາທິສທ຺ທປວຕ຺ຕິຍາ ນິມິຕ຺ຕຕ຺ຕາ.

ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ຠາໂວ ເທວທຕ຺ຕຕ຺ຕໍ, ຈນ຺ທຕ຺ຕໍ, ສູຣິຍຕ຺ຕໍຕິ ຕທວຕ຺ຖາ ວິເສສສາມຎ຺ຎໍ, ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ພາລຕາທິອວຕ຺ຖາເຠໂທ, ຈນ຺ທສ຺ສ ກລາທິອວຕ຺ຖເຠໂທ ຈ, ສູຣິຍສ຺ສ ມນ຺ທປຏຸຕາທິອວຕ຺ຖາເຠໂທ ຈ ສາມຎ຺ຎໍ, ຕເທຕ຺ຖ ນິມິຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ວິຊ຺ຊມານປທຕ຺ຖານໍ ວິສຍຠູຕສຎ຺ຎາສທ຺ທານໍ ປວຕ຺ຕິນິມິຕ຺ຕໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອາກາສຕ຺ຕໍ ອຠາວຕ຺ຕໍຕິ, ຕຕ຺ຖ ຆຏາກາສ+ປີຐຣາກາສ, ປຏາຠາວ+ຆຏາຠາວາທິນາ ອຸປຈຣິຕເຠທສາມຎ຺ຎໍ ຠາໂວ.

ຕ຺ຕນ-ປຸຖຸຊ຺ຊນຕ຺ຕນໍ. ເວທນາຍ ຠາໂວ ເວທນຕ຺ຕນໍ, ຣສ຺ໂສ. ເອວໍ ຊາຍຕ຺ຕນໍ, ຊາຣຕ຺ຕນໍ.

ຓ຺ຍ-ອລສສ຺ສ ຠາໂວ ກມ຺ມໍ ວາ ອາລສ຺ຍໍ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ໂລໂປ+ວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓານໍ’’ຕິ ອ-ໂລເປ ‘‘ສຣານ+ມາທິສ຺ສາ’’ທິນາ ອາກາໂຣ, ເອວ+ມຸປຣິ ຈ. ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ຠາໂວ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ຎ຺ຎກາຣປຸພ຺ພຣູປານິ. ຈາປລ຺ຍໍ, ເນປຸຎ຺ຎໍ, ເປສຸຎ຺ຎໍ, ຣຎ຺ໂຎ ຠາໂວ ຣຊ຺ຊໍ, ອາຘິປຈ຺ຈໍ, ທາຍຊ຺ຊໍ, ເວສມ຺ມໍ, ເວສມໍ, ຓປຈ຺ຈໂຍ. ສຂິໂນ ຠາໂວ ສຂ຺ຍໍ, ວາຓິຊ຺ຊໍ, ອາໂຣຄ຺ຍໍ, ໂອທຄ຺ຍໍ, ອານຓ຺ຍໍ, ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ, ພລ຺ຍໍ, ປຓ຺ຑິຈ຺ຈໍ, ພາຫຸສ຺ສຈ຺ຈໍ, ໂປໂຣຫິຈ຺ຈໍ. ມຸຏ຺ຐສ຺ສຕິສ຺ສ ຠາໂວ ມຸຏ຺ຐສ຺ສຈ຺ຈໍ, ອິໂລໂປ. ໂກສລ຺ລໍ, ເວປຸລ຺ລໍ. ສມານສ຺ສ ຠາໂວ ສາມຎ຺ຎໍ, ເປຣິສ຺ສໍ, ໂສມນສ຺ສໍ, ໂທມນສ຺ສໍ, ໂສວຈສ຺ສໍ, ໂທວຈສ຺ສໍ, ນິປກສ຺ສ ¶ ຠາໂວ ເນປກ຺ກໍ, ອາຘິກ຺ກໍ, ທຸຠຄສ຺ສ ຠາໂວ ໂທຠຄ຺ຄໍ, ສຣູປສ຺ສ ຠາໂວ ສາຣຸປ຺ປໍ, ໂອປມ຺ມໍ, ໂສຂຸມ຺ມໍ, ຕຖສ຺ສ ຠາໂວ ຕຈ຺ຉໍ. ທຸມ຺ເມຘສ຺ສ ຠາໂວ ທຸມ຺ເມຊ຺ຌໍ. ເຠສຊສ຺ສ ຠາໂວ ເຠສຊ຺ຊໍ, ພ຺ຍາວຏສ຺ສ ກມ຺ມໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈໍ ຍຖາ ເວຍ຺ຍາກຣຓໍ.

ເຓຍ຺ຍ-ສຸຈິໂນ ຠາໂວ ໂສເຈຍ຺ຍໍ, ອາຘິປເຕຍ຺ຍໍ, ກປິສ຺ສ ຠາໂວ ກາເປຍ຺ຍໍ. ສຐສ຺ສ ຠາໂວ ກມ຺ມໍ ວາ ສາເຐຍ຺ຍໍ.

ຓ-ຄຣູນໍ ຠາໂວ ຄາຣວໍ, ອຸ ອວງ. ປາຏວໍ, ອຊ຺ຊວໍ, ມທ຺ທວໍ, ‘‘ໂກສຊ຺ຊາ’’ທິນາ ອຸສ຺ສ ອຕ຺ຕໍ ທ຺ວິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ປຣມານໍ ຠາໂວ ປາຣມີ, ວີປຈ຺ຈໂຍ. ສມຄ຺ຄານໍ ຠາໂວ ສາມຄ຺ຄີ.

ອິຍ-ອຘິປຕິໂນ ຠາໂວ ອຘິປຕິຍໍ, ປຓ຺ຑິຕິຍໍ, ພຫຸສ຺ສຸຕິຍໍ, ນຄ຺ຄິຍໍ, ສູຣິຍໍ.

ຓິຍ-ອລສສ຺ສ ຠາໂວ ກມ຺ມໍ ວາ ອາລສິຍໍ, ຕາລຸສິຍໍ, ມນ຺ທິຍໍ, ທກ຺ຂິຍໍ, ໂປໂຣຫິຕິຍໍ, ເວຍ຺ຍຕ຺ຕິຍໍ.

ກຖໍ ຣາມຓີຍກໍຕິ, ສກຕ຺ເຖ ກນ຺ຕາ ເຓນ ສິທ຺ຘາ. ກມ຺ມໍ=ກ຺ຣິຍາ, ຕຕ຺ຖ ອລສສ຺ສ ກມ຺ມໍ ອລສຕ຺ຕໍ ອລສຕາ ອລສຕ຺ຕນໍ ອາລສ຺ຍໍ ອາລສິຍໍ ວາ.

ສກຕ຺ເຖປິ ຍຖາໂຍຄໍ ຕ຺ຕາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ຍຖາຠູຕເມວ ຍຖາຠຸຈ຺ຈໍ, ກາຣຸຎ຺ຎໍ, ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ. ອາກາສານນ຺ຕເມວ ອາກາສານຎ຺ຈໍ, ເອຕ຺ຖ ອກາຣໂລໂປ, ຕສ຺ສ ເຈ ປຸພ຺ພຣູເປ ຈ ກເຕ ‘‘ຕທມິນາ’’ທິນາ ນສ຺ສ ຎ຺ໂຎ ຈ ໂລໂປ ຈ ໂຫຕິ, ກາຍປາຄຸຎ຺ຎຕາ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ¶ ວທ຺ຘາ ທາສາ ຈ ພ຺ໂຍ ໂຫຕິ ຠາວກມ຺ເມສຸ. ວທ຺ຘສ຺ສ ຠາໂວ ກມ຺ມໍ ວາ ວທ຺ຘພ຺ຍໍ, ວທ຺ຘຕາ. ທາສສ຺ສ ຠາໂວ ກມ຺ມໍ ວາ ທາສພ຺ຍໍ, ທາສ຺ຍໍ, ທາສຕາ. ກຖໍ ວທ຺ຘວໍຕິ, ເຓ ວາຄໂມ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ຍຸວສທ຺ທາ ຠາວກມ຺ເມສຸ ນຓ ວາ ໂຫຕິ ວສ຺ສ ໂພ ຈ. ຍຸວສ຺ສ ຠາໂວ ໂຍພ຺ພນໍ, ຍຸວຕ຺ຕໍ ຍຸວຕາ ວາ.

ຠາເວ ວາ ອິໂມ. ອຓຸໂນ ຠາໂວ ອຓິມາ, ລຆິມາ, ມຫໂຕ ຠາໂວ ມຫິມາ. ກິສສ຺ສ ຠາໂວ ກສິມາ.

ອິມມ຺ຫິ ມຫໂຕ ມໂຫ ຈ ກິສສ຺ສ ກສາເທໂສ ຈ ໂຫຕິ.

ກ຺ຣິຍາວາຈກສທ຺ທໂຕ ອິໂມ, ປາເກນ ນິພ຺ພຕ຺ຕໍ ປາກິມໍ, ເສກິມໍ.

໑໒໗. ໂກສຊ຺ຊາ+ຊ຺ຊວ+ປາຣິສຊ຺ຊ+ໂສຫຊ຺ຊ+ມທ຺ທວາ+ຣິສ຺ສາ+ສຠາ+ຊຎ຺ຎ+ເຖຍ຺ຍ+ ພາຫຸສຈ຺ຈາ

ເອເຕ ສທ຺ທາ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ ຓານຸພນ຺ເຘ. ກຸສີຕສ຺ສ ຠາໂວຕິ ຠາເວ ຓ຺ໂຍ ໂຫຕິ, ອິມິນາ ອີສ຺ສ ອກາເຣ ຈ ຕສ຺ສ ເຊ ຈ ¶ ກເຕ ຍສ຺ສ ປຸພ຺ພຣູປໍ, ໂກສຊ຺ຊໍ. ອຸຊຸໂນ ຠາເວ ອຊ຺ຊວໍຕິ ໂຓ, ອິມິນາ ອຸສ຺ສ ອຕ຺ຕໍ, ‘‘ອຸວຓ຺ຓສ຺ສາ+ວງ ສເຣ’’ຕິ ອວງອາເທເສ ຊສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ປຣິສາສຸ ສາຘູຕິ ວາກ຺ເຍ ‘‘ຓ຺ໂຍ ຕຕ຺ຖ ສາຘູ’’ຕິ ຓ຺ໂຍ, ອິມິນາ ຊາຄໂມ ຈ, ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ອາສ຺ສ ຣສ຺ເສ ຈ ກເຕ ຊສ຺ສ ປຸພ຺ພຣູປໍ, ປາຣິສຊ຺ໂຊ. ອິມິນາ ກເມນ ວາກ຺ເຍເນວ ສທ຺ທສິທ຺ຘິ ເວທິຕພ຺ພາ. ສຸຫທໂຍວ ສຸຫຊ຺ໂຊ, ຕສ຺ສ ຠາໂວ ໂສຫຊ຺ຊໍ, ອິມິນາ ອຍໂລໂປ. ມຸທຸໂນ ຠາໂວ ມທ຺ທວໍ, ອິມິນາ ອຸສ຺ສ ອຕ຺ຕໍ. ອິສິໂນ ອິທໍ ຠາໂວ ວາ ອາຣິສ຺ສໍ, ຓ຺ຍປຈ຺ຈເຍ ອິມິນາ ອາຣຎາຄເມ ‘‘ໂລໂປ+ວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓານໍ’’ຕິ ອນ຺ຕອິກາຣໂລໂປ ຈ. ອຸສຠສ຺ສ ອິທໍ ຠາໂວ ວາ ອາສຠໍ, ອິມິນາ ອຸສ຺ສ ອາ. ອາຊານີຍສ຺ສ ຠາໂວ ອາຊຎ຺ຎໍ, ອິມິນາ ຍໂລເປ ‘‘ໂລໂປ+ວຓ຺ຓິ+ວຓ຺ຓານໍ’’ຕິ ອີກາຣໂລໂປ. ເຖນສ຺ສ ຠາໂວ ເຖຍ຺ຍໍ, ອິມິນາ ນສ຺ສ ຍກາໂຣ. ພຫຸສ຺ສຸຕສ຺ສ ຠາໂວ ພາຫຸສຈ຺ຈໍ, ອິມິນາ ອຸສ຺ສ ອກາໂຣ ສໍໂຍຄາທິໂລໂປ. (ຠາວຕທ຺ຘິຕໍ).

ອຕິສເຍ ວຕ຺ຕມານໂຕ ໂຫນ຺ເຕ+ເຕ ປຈ຺ຈຍາ. ອຕິສເຍນ ປາໂປ ປາປຕໂຣ ປາປຕໂມ ປາປິສ຺ສິໂຕ ປາປິໂຍ ປາປິຏ຺ໂຐ, ອິຕ຺ຖິຍໍ ປາປຕຣາ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຕິສຍປ຺ປຈ຺ຈຍນ຺ຕາປິ ອຕິສຍປ຺ປຈ຺ຈໂຍ, ອຕິສເຍນ ປາປິຏ຺ໂຐ ປາປິຏ຺ຐຕໂຣ ປາປິຏ຺ຐຕໂມ. ເອວໍ ປຏຸຕໂຣ ປຏຸຕໂມ, ປຏິສ຺ສິໂກ, ປຏິໂຍ, ປຏິຏ຺ໂຐ, ວຣຕໂຣ ອິຈ຺ຈາທິ ປຓີຕຕໂຣ ອິຈ຺ຈາທິ ຈ.

ວຸທ຺ຘສ຺ສ ¶ ໂຊ ໂຫຕິ ອິຍອິຏ຺ເຐສຸ. ອຕິສເຍນ ວຸທ຺ໂຘ ເຊຍ຺ໂຍ ເຊຏ຺ໂຐ, ຊາເທເສ ປຸພ຺ພສຣໂລເປ ລຸຕ຺ຕາ ສຣາ ອິສ຺ສ ເອກາເຣ ຈ ຍສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ.

໑໓໖. ພາຬ຺ຫ+ນ຺ຕິກ+ປສຕ຺ຖານໍ ສາຘ+ເນທ+ສາ

ອິຍອິຏ຺ເຐສຸ ພາຬ຺ຫ+ນ຺ຕິກ+ປສຕ຺ຖານໍ ສາຘ+ເນທ+ສາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ອຕິສເຍນ ພາຬ຺ໂຫ ສາຘິໂຍ ສາຘິຏ຺ໂຐ. ອຕິສເຍນ ອນ຺ຕິໂກ ເນທິໂຍ ເນທິຏ຺ໂຐ. ອຕິສເຍນ ປສຕ຺ໂຖ ເສຍ຺ໂຍ ເສຏ຺ໂຐ, ປຸພ຺ເພວ ສເຣ ລຸຕ຺ເຕ ອິສ຺ສ ເອ ທ຺ວິຕ຺ຕຎ຺ຈ.

ອິຍອິຏ຺ເຐສຸ ອປ຺ປຍຸວານໍ ກຓ+ກນາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ອຕິສເຍນ ອປ຺ໂປ ກຓິໂຍ ກຓິຏ຺ໂຐ. ອຕິສເຍນ ຍຸວາ ກນິໂຍ ກນິຏ຺ໂຐ.

ອິຍອິຏ຺ເຐສຸ ວີ+ມນ຺ຕຸ+ວນ຺ຕູນໍ ໂລໂປ. ອຕິສເຍນ ເມຘາວີ ເມຘິໂຍ ເມຘິຏ຺ໂຐ. ອຕິສເຍນ ສຕິມາ ສຕິໂຍ ສຕິຏ຺ໂຐ. ອຕິສເຍນ ຄຸຓວາ ຄຸຓິໂຍ ຄຸຓິຏ຺ໂຐ. ເອຕ຺ຖ ຍຖາກ຺ກມໍ ມນ຺ຕ຺ວຕ຺ເຖ ວີ+ມນ຺ຕຸ+ວນ຺ຕຸ ໂຫຕິ.

ລ຺ລປຈ຺ຈໂຍ ¶ ໂຫຕິ ທຸຕິຍນ຺ຕາ ຕນ຺ນິສ຺ສິຕຕ຺ເຖ. ເວທໍ ນິສ຺ສິຕໍ ເວທລ຺ລໍ. ທຸຏ຺ຐຸ ນິສ຺ສິຕໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ. ເວທນ຺ຕິ ຕຸຏ຺ຐິ. ອິລ຺ເລ ສງ຺ຂາຣໍ ນິສ຺ສິຕໍ ສງ຺ຂາຣິລ຺ລໍ.

໖໖. ຕສ຺ສ ວິກາຣາວຍເວສຸ ຓ+ຓິກ+ເຓຍ຺ຍ+ມຍາ

ປກຕິຍາ ອຸຕ຺ຕຣ+ມວຕ຺ຖນ຺ຕຣໍ ວິກາໂຣ. ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ນາມສ຺ມາ ວິກາເຣ+ວຍເວ ຈ ຓາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລໍ. ຓ-ອຍໂສ ວິກາໂຣ ອາຍສໍ ພນ຺ຘນໍ, ສກາຄໂມ. ອຸທຸມ຺ພຣສ຺ສ ອວຍໂວ ວິກາໂຣ ວາ ໂອທຸມ຺ພຣໍ ຠສ຺ມໍ ປຓ຺ຓໍ ວາ. ກາໂປຕໍ ມໍສໍ ສຕ຺ຕິ ວາ. ຓິກ-ກປ຺ປາສສ຺ສ ວິກາໂຣ ກປ຺ປາສິກໍ ວຕ຺ຖໍ. ເຓຍ຺ຍ-ເອຓິສ຺ສ ວິກາໂຣ+ວຍໂວ ວາ ເອເຓຍ຺ຍໍ. ໂກສານໍ ວິກາໂຣ ໂກເສຍ຺ຍໍ ວຕ຺ຖໍ. ມຍ-ຕິຓານໍ ວິກາໂຣ ຕິຓມຍໍ, ທາຣຸມຍໍ, ນຬມຍໍ, ມຕ຺ຕິກາມຍໍ, ສຸວຓ຺ຓມໂຍ ຣໂຖ, ຣູປິຍມຍໍ. ‘‘ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ’’ຕິ ມໂຍ, ຄຸນ຺ນໍ ກຣີສໍ ໂຄມຍໍ.

ວິກາຣາວຍເວສຸ ຊຕຸໂຕ ສ຺ສຓ ວາ ໂຫຕິ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ວິກາຣາວຍເວສູ’’ຕິ ວຕ຺ຕນ຺ເຕສຸປິ ພຫຸລາຘິກາຣາ ວິກາເຣເຍວ ໂຫຕິ. ຊຕຸໂນ ວິກາໂຣ ຊາຕຸສ຺ສໍ ຊຕຸມຍໍ.

ພຫຸລໍ ປຈ຺ຈຍໂລໂປປິ. ‘‘ຜລິຕສ຺ສ ຣຸກ຺ຂສ຺ສ ຜລ+ມວຍໂວ ວິກາໂຣ ຈ, ປລ຺ລວິຕສ຺ເສວ ປລ຺ລວໍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຜລາທໂຍ ¶ ອວຍວາ ວິກາຣາ ຈ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຜລປຸປ຺ຜມູເລສຸ ວິກາຣາວຍເວສຸ-ປິຍາລສ຺ສ ຜລານິ ປິຍາລານິ, ມລ຺ລິກາຍ ປຸປ຺ຜານິ ມລ຺ລິກາ, ອຸສີຣສ຺ສ ມູລໍ ອຸສີຣໍ. ຕໍສທ຺ເທນ ວາ ຕທຠິຘານໍ ອເຠໂທປຈາເຣນ, ຕສ຺ມາ ປຈ຺ຈຍໂລປໍ ວິນາປິ ສິຊ຺ຌຕິ.

ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕາ ສມູເຫ ກຓ+ຓ+ຓິກາ ໂຫນ຺ຕິ. ໂຄຕ຺ຕປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ກຓ-ຣາຊຎ຺ຎານໍ ສມູໂຫ ຣາຊຎ຺ຎກໍ, ມານຸສກໍ. ອຸກ຺ຂາທີຫິ ອຸກ຺ຂານໍ ສມູໂຫ ໂອກ຺ຂກໍ, ‘‘ສໍໂຍເຄ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ໂອກາໂຣ. ໂອຏ຺ຐກໍ. ອຸຣພ຺ຠານໍ ສມູໂຫ ໂອຣພ຺ຠກໍ. ຣາຊກໍ, ຣາຊປຸຕ຺ຕກໍ, ຫຕ຺ຖິກໍ, ເຘນຸກໍ, ມາຍູຣກໍ, ກາໂປຕກໍ, ມາຫິສກໍ. ຓ-ກາການໍ ສມູໂຫ ກາກໍ, ຠິກ຺ຂໍ. ຓິກ ອຈິຕ຺ຕາ-ອປູປານໍ ສມູໂຫ ອາປູປິກໍ, ສໍກຸລິກໍ.

ສມູຫຕ຺ເຖ ຕາ. ຊນານໍ ສມູໂຫ ຊນຕາ, ຄຊຕາ, ພນ຺ຘຸຕາ, ຄາມຕາ, ສຫາຍຕາ, ນາຄຣຕາ. ຕານ຺ຕາ ສຠາວໂຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄາ.

ມທນີຍນ຺ຕິ ກຣເຓ+ຘິກຣເຓ ວາ ອນີເຍນ ສິທ຺ຘໍ. ຘູມາຍິຕຕ຺ຕນ຺ຕິກ຺ຕນ຺ຕາ ນາມຘາຕຸໂຕ ຕ຺ເຕນ ສິທ຺ຘໍ, ຘູໂມ ວິຍ ອາຈຣຕີຕິ ‘‘ກຕ຺ຕຸຕາ+ໂຍ’’ຕິ ອາເຍ ‘‘ຄມນຕ຺ຖາກມ຺ມກາຘາເຣ ຈາ’’ຕິ ກ຺ຕປຈ຺ຈເຍ ອູອາຄເມ ຈ ກເຕ ຘູມາຍິຕສ຺ສ ຠາໂວຕິ ຘູມາຍິຕຕ຺ຕໍ.

ຫິຕຕ຺ເຖ ¶ ອິໂຍ. ອຸປາທານານໍ ຫິຕໍ ອຸປາທານິຍໍ.

ຫິຕຕ຺ເຖ ສ຺ໂສ. ຈກ຺ຂຸໂນ ຫິຕໍ ຈກ຺ຂຸສ຺ສໍ, ອາຍຸສ຺ສໍ.

ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ຕາ ຕຕ຺ຖ ສາຘູຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ຓ຺ໂຍ ໂຫຕິ. ສາຘູຕິ ກຸສໂລ ໂຍຄ຺ໂຄ ຫິໂຕ ວາ. ສຠາຍໍ ກຸສໂລ ສພ຺ໂຠ, ອາກາຣໂລໂປ. ປຣິສາຍໍ ສາຘຸ ປາຣິສຊ຺ໂຊ, ‘‘ໂກສຊ຺ຊາ’’ທິນາ ຊາຄເມ ອກາຣວຸທ຺ຘິ. ເມຘາຍ ຫິຕໍ ເມຊ຺ຌໍ ຆຕໍ. ປາທານໍ ຫິຕໍ ປຊ຺ຊໍ ເຕລໍ. ‘‘ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ’’ຕິ ຓ຺ໂຍ, ຣຖໍ ວຫຕີຕິ ຣຈ຺ຉາ.

ກມ຺ມສທ຺ທາ ສາຘ຺ວຕ຺ເຖ ນິຍ+ຎ຺ຎາ ໂຫນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ ສາຘຸ ກມ຺ມນິຍໍ ກມ຺ມຎ຺ຎໍ.

ອິໂກ. ກຖາຍໍ ກຸສໂລ ກຖິໂກ. ຘມ຺ມກຖິໂກ, ສງ຺ຄາມິໂກ, ປວາສິໂກ, ອຸປວາສິໂກ.

ເຓຍ຺ໂຍ. ປເຖ ຫິຕໍ ປາເຖຍ຺ຍໍ, ສປຕິສ຺ມິໍ ຫິຕໍ ສາປເຕຍ຺ຍໍ ຘນໍ. ປທີເປຍ຺ຍໍ ເຕລໍ.

ອຣຫຕ຺ເຖ ¶ ເຓຍ຺ໂຍ. ທກ຺ຂິຓໍ ອຣຫຕີຕິ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ໂຍ.

ອຣຫຕ຺ເຖ ຕຸມນ຺ຕາ ຣາໂຍ ວາ. ຆາເຕຕຸໍ ອຣຫຕີຕິ ຆາເຕຕາຍໍ, ‘‘ຣານຸພນ຺ເຘ+ນ຺ຕສຣາທິສ຺ສາ’’ຕິ ອຸໍໂລໂປ. ຊາເປຕາຍໍ, ປພ຺ພາເຊຕາຍໍ. ວາຕິ ກິໍ, ຆາເຕຕຸໍ. (ສໍກິຓ຺ຓຕທ຺ຘິຕໍ).

ປຐມນ຺ຕາ ເອຕ຺ຖ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ເອເຕສ຺ວ+ຕ຺ເຖສຸ ມນ຺ຕຸ ໂຫຕິ. ຄາໂວ ເອຕ຺ຖ ເທເສ ອສ຺ສ ວາ ປຸຣິສສ຺ສ ສນ຺ຕີຕິ ໂຄມາ, ໂຄມນ຺ໂຕ ອິຈ຺ຈາທິ ຄຸຓວນ຺ຕຸສມໍ.

ອຕ຺ຖີຕິ ວຕ຺ຕມານກາໂລປາທານໂຕ ຠູຕາຫິ ຠວິສ຺ສນ຺ຕີຫິ ວາ ໂຄຫິ ນ ໂຄມາ. ກຖໍ ໂຄມາ ອາສິ, ໂຄມາ ຠວິສ຺ສຕີຕິ. ຕທາປິ ວຕ຺ຕມານາຫິເຍວ ໂຄຫິ ໂຄມາ, ອາສິ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ປທນ຺ຕຣາ ກາລນ຺ຕຣໍ. ອິຕິສທ຺ທໂຕ ວິສຍນິຍໂມ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ປຫູເຕ ຈ ປສໍສາຍໍ, ນິນ຺ທາຍຎ຺ຈາ+ຕິສາຍເນ;

ນິຈ຺ຈໂຍເຄ ຈ ສໍສຄ຺ເຄ, ໂຫນ຺ຕິ+ເມ ມນ຺ຕຸອາທໂຍຕິ.

ມນ຺ຕຸມ຺ຫິ ອາຍຸສ຺ສ ອາຍສາເທໂສ ໂຫຕິ. ອາຍຸ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອາຍສ຺ມາ. ໂຄ ອສ຺ໂສຕິ ຊາຕິສທ຺ທານໍ ທພ຺ພາຠິຘານ- ສາມຕ຺ຖິຍາ ¶ ມນ຺ຕ຺ວາທໂຍ ນ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຖາ ຄຸຓສທ຺ທານໍ ເສໂຕ ປໂຏຕິ. ເຍສໍ ຕຸ ຄຸຓສທ຺ທານໍ ທພ຺ພາຠິຘານສາມຕ຺ຖິຍໍ ນຕ຺ຖິ, ເຕຫິ ໂຫນ຺ເຕວ, ພຸທ຺ຘິ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ພຸທ຺ຘິມາ. ‘‘ວນ຺ຕ຺ວ+ວຓ຺ຓາ’’ຕິ ວນ຺ຕຸມ຺ຫິ ຣູປວາ ຣສວາ ຄນ຺ຘວາ ສທ຺ທວາ. ‘‘ທຓ຺ຑາທິຕ຺ວິ+ກອີ ວາ’’ຕິ ອິກ+ອີ, ຣສີ ຣສິໂກ, ຣູປີ ຣູປິໂກ, ຄນ຺ຘີ ຄນ຺ຘິໂກຕິ.

ວນ຺ຕຸ. ປສຕ຺ຖໍ ສີລ+ມສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສີລວາ. ປຫຸຕາ ປສຕ຺ຖາ ວາ ປຎ຺ຎາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປຎ຺ຎວາ.

ອິກ+ອີ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ມນ຺ຕຕ຺ເຖ. ພຫຸລໍວິຘານາ ກຸໂຕຈິສທ຺ທໂຕ ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ, ກຸໂຕ ເຈ+ກເມກໍວ. ນິຈ຺ຈຍຸຕ຺ໂຕ ທຓ຺ໂຑ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ທຓ຺ຑິໂກ ທຓ຺ຑີ. ຄນ຺ຘິໂກ ຄນ຺ຘີ. ວາຕ຺ເວວ, ທຓ຺ຑວາ.

‘‘ອຸຕ຺ຕມິເຓວ ຘນາ ອິໂກ’’ຕິ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ອິໂກ ຘນິໂກ. ອຎ຺ໂຎ ຘນີ ຘນວາ.

‘‘ອສນ຺ນິຫິເຕ ອຕ຺ຖາ’’ ອສນ຺ນິຫິໂຕ ອຕ຺ໂຖ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ຖິໂກ ອຕ຺ຖີ. ສນ຺ນິຫິເຕ ອຕ຺ຖວາ. ‘‘ຕທນ຺ຕາ ຈ’’ ປຸຎ຺ຎຕ຺ໂຖ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິໂກ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖີ.

‘‘ວຓ຺ຓນ຺ຕາ ອີເຍວ’’. ພ຺ຣຫ຺ມວຓ຺ຓໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ພ຺ຣຫ຺ມວຓ຺ຓີ, ເທວວຓ຺ຓີ.

‘‘ຫຕ຺ຖທນ຺ເຕຫິ ¶ ຊາຕິຍໍ’’. ຫຕ຺ຖ+ມສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຫຕ຺ຖີ, ທນ຺ຕີ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຫຕ຺ຖວາ ທນ຺ຕວາ.

‘‘ວຓ຺ຓໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິມ຺ຫິ’’. ວຓ຺ໂຓ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ວຓ຺ຓິໂກ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ.

‘‘ໂປກ຺ຂຣາທິໂຕ ເທເສ’’. ໂປກ຺ຂຣໍ ຊລໍ ປທຸມໍ ວາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ໂປກ຺ຂຣີ, ‘‘ຍຸວຓ຺ເຓຫິ ນີ’’ຕິ ນີມ຺ຫິ ‘‘ຆຣຓ຺ຍາທໂຍ’’ຕິ ອີສ຺ສ ອຕ຺ຕໍ, ນສ຺ສ ໂຓ ຈ, ໂປກ຺ຂຣຓີ, ອຸປ຺ປລິນີ, ກຸມຸທິນີ, ຠິສິນີ, ມຸລາລິນີ, ສາລຸກິນີ.

‘‘ກ຺ວຈາ+ເທເສປິ’’. ປທຸມ+ມສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປທຸມີ ປທຸມິນີ ປທຸມິນີປຓ຺ຓໍ. ເທສໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ ໂປກ຺ຂຣວາ ຫຕ຺ຖີ.

‘‘ນາວາຍິ+ໂກ’’ ນາວິໂກ. ສິຂີ, ພາລີ, ສີລີ, ພລີ.

‘‘ສຸຂທຸກ຺ຂາ ອີ’’. ສຸຂີ ທຸກ຺ຂີ. ‘‘ພລາ ພາຫູຣຸປຸພ຺ພາ ຈ’’. ພາຫຸພລີ, ອູຣຸພລີ.

ສ຺ສີ. ຕໂປ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຕປສ຺ສີ, ຍສສ຺ສີ, ເຕຊສ຺ສີ, ມນສ຺ສີ, ປຍສ຺ສີ. ວາຕ຺ເວວ, ຍສວາ.

ໂຣ. ນິນ຺ທິຕໍ ມຸຂ+ມສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ມຸຂໂຣ. ສຸສິ=ຉິທ຺ທໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສຸສິໂຣ. ອູໂສ=ຂາຣມຕ຺ຕິກາ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ຖີຕິ ອູສໂຣ ¶ . ມຘຸໂຣ ຄຸໂຬ, ມຘຸຣາ ສກ຺ຂຣາ, ມຘຸຣໍ ຂີຣໍ. ຂໍ=ຄີວາຍ ວິວຣໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຂໂຣ ຄທ຺ຣໂຠ. ກຸຎ຺ໂຊ=ຫນຸ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ກຸຎ຺ຊໂຣ. ນຄໂຣ.

‘‘ທນ຺ຕສ຺ສ ຈ ອຸນ຺ນຕທນ຺ເຕ’’ຕິ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ທນ຺ຕສ຺ສ ອຸ ຈ, ອຸນ຺ນຕໍ ທນ຺ຕ+ມສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ທນ຺ຕຸໂຣ.

ໂຠ ວາ. ຕຸຏ຺ຐິ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຕຸຏ຺ຐິໂຠ, ສາລິໂຠ, ວາລິໂຠ.

ອິຕິ ວາ ອ ໂຫຕິ. ອຕິສຍາ ສທ຺ຘາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສທ຺ໂຘ, ປຎ຺ໂຎ, ປຎ຺ຎວາ, ສທ຺ຘາ ກຎ຺ຎາ, ສທ຺ຘໍ ກຸລໍ.

ອາລຸ ວາ. ອຠິຊ຺ຌາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອຠິຊ຺ຌາລຸ, ສີຕາລຸ, ຘຊາລຸ, ທຍາລຸ, ທຍາວາ. ອຠິຊ຺ຌາລຸ ເອວ ອຠິຊ຺ຌາລຸໂກ.

ອິໂລ ວາ. ປິຈ຺ຉ+ມສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປິຈ຺ຉິໂລ, ປິຈ຺ຉວາ. ເຜຓິໂລ, ຊຏິໂລ, ຕຸຓ຺ຑິໂລ. ນິນ຺ທິຕາ ວາຈາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ວາຈາໂລຕິ ປຣສ຺ສຣໂລໂປ.

ໂວ ¶ ໂຫຕິ ວາ. ສີລໂວ, ສີລວາ. ເກສໂວ, ເກສວາ.

‘‘ອຓ຺ຓາ ນິຈ຺ຈໍ’’ ອຓ຺ຓໂວ. ‘‘ຄຓ຺ຑີຣາຊີຫິ ສຎ຺ຎາຍໍ’’ ຄຓ຺ຑີ=ເມຓ຺ຑສິງ຺ຄໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ຄຓ຺ຑີວໍ ຘນຸ, ຣາຊີວໍ ປງ຺ກຊໍ.

ວີ. ມາຍາວີ, ເມຘາວີ ປຸມາ. ນີມ຺ຫິ ເມຘາວິນີ. ເມຘາວີ ກຸລໍ, ‘‘ເອກວຈນໂຍສ຺ວ+ໂຆນໍ’’ຕິ ສິມ຺ຫິ ຣສ຺ໂສ. ເອວໍ ມາຍາວີ.

ອິສ຺ສເຣ+ຠິເຘຍ຺ເຍ ສສທ຺ທາ ອາມີ+ອຸວາມີ ໂຫນ຺ຕິ ມນ຺ຕ຺ວຕ຺ເຖ. ສໍ=ອາຍຕ຺ຕໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສາມີ ສຸວາມີ. ສຸວາມິນີ ກຎ຺ຎາ.

ລກ຺ຂີສທ຺ທາ ໂຓ ໂຫຕິ ມນ຺ຕ຺ວຕ຺ເຖ ອ ຈ+ນ຺ຕສ຺ສ. ລກ຺ຂີ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ລກ຺ຂໂຓ.

ອງ຺ຄສ຺ມາ ໂນ ໂຫຕິ. ກລ຺ຍາຓານິ ໂສຠຓານິ ອງ຺ຄານິ ອສ຺ສາ ອຕ຺ຖີຕິ ອງ຺ຄນາ.

ໂລມາ ¶ ໂສ, ປຫູຕາ ໂລມາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ໂລມໂສ, ໂລມສາ ກຎ຺ຎາ.

ອິມ+ອິຍາ ໂຫນ຺ຕິ, ປຸຕ຺ໂຕ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ປຸຕ຺ຕິໂມ, ກິຕ຺ຕິໂມ, ປຸຕ຺ຕິໂຍ, ກປ຺ປິໂຍ, ຊຏິໂຍ, ຫານຠາຄິໂຍ, ເສນິໂຍ. (ອຕ຺ຖ຺ຍຕ຺ຖຕທ຺ຘິຕໍ).

ປຎ຺ຈມ຺ຍນ຺ຕາ ພຫຸລໍ ໂຕ ໂຫຕິ ວາ. ໂຕອາທິປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ນິປ຺ຜນ຺ນນິປາຕາ, ເຕຫິ ປຣາສໍ ວິຠຕ຺ຕີນໍ ‘‘ອສໍຂ຺ເຍຫິ ສພ຺ພາສໍ’’ຕິ ໂລໂປວ. ຄາມໂຕ ອາຄຈ຺ຉຕີຕິ ຄາມສ຺ມາ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ໂຈຣໂຕ ຠາຍຕີຕິ ໂຈເຣຫິ ຠາຍຕິ, ສຕ຺ຖໂຕ ປຣິຫີໂນ ສຕ຺ຖາ ປຣິຫີໂນ. ເອວໍ ປຸຣິສໂຕ, ຣາຊໂຕ, ອຄ຺ຄິໂຕ, ຫຕ຺ຖິໂຕ, ເຫຕຸໂຕ, ຍຸຕ຺ຕິໂຕ, ອິຕ຺ຖິໂຕ, ຠິກ຺ຂຸນິໂຕ, ຍາຄຸໂຕ, ຊມ຺ພຸໂຕ, ຈິຕ຺ຕໂຕ, ອາຍຸໂຕ. ສພ຺ພາທິໂຕ-ສພ຺ພໂຕ, ຍໂຕ, ຕໂຕ ອິຈ຺ຈາທິ.

ໂຕມ຺ຫິ ອິມສ຺ສ ຏິ ນິປຈ຺ຈເຕ ເອຕສ຺ສ ຏ+ເອຏ ກິໍ ສທ຺ທສ຺ສ ກຸຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອິໂຕ ອິມສ຺ມາ, ອໂຕ ເອຕ຺ໂຕ ເອຕສ຺ມາ, ກຸໂຕ ກສ຺ມາ.

ໂຕ. ອຠິໂຕ, ປຣິໂຕ, ປຈ຺ຉໂຕ, ເຫຏ຺ຐໂຕ.

ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ເຕຫິ ¶ ໂຕ ໂຫຕິ. ອາໂທ ອາທິໂຕ, ມຊ຺ຌໂຕ, ອນ຺ຕໂຕ, ປິຏ຺ຐິໂຕ, ປສ຺ສໂຕ, ມຸຂໂຕ. ປຐມນ຺ຕາ ຍໂຕ+ທກໍ ຕ+ທາທິຕ຺ຕໍ, ຍໍ ອຸທກໍ, ຕເທວາ+ທິຕ຺ຕນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ.

໙໙. ສພ຺ພາທິໂຕ ສຕ຺ຕມ຺ຍາ ຕ຺ຣ+ຕ຺ຖາ

ສພ຺ພາທີຫິ ສຕ຺ຕມ຺ຍນ຺ເຕຫິ ຕ຺ຣ+ຕ຺ຖາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ສພ຺ພຕ຺ຣ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສພ຺ພສ຺ມິໍ, ຍຕ຺ຣ ຍຕ຺ຖ, ຕຕ຺ຣ ຕຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ນ ຕຸມ຺ຫອມ຺ເຫຫິ.

໑໐໐. ກຕ຺ເຖ+ຕ຺ຖ+ກຸຕ຺ຣາ+ຕ຺ຣ ກ຺ເວ+ຫິ+ຘ

ເອເຕຫິ ‘‘ສພ຺ພາທິໂຕ’’ຕິອາທິນາ ຕ຺ຣ+ຕ຺ຖາ. ເສສາເທສາ ຈ ປຈ຺ຈຍາ ຈ ອິມິນາວ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ. ອິມິນາ ກິສ຺ສ ກ+ກຸ ຈ, ເອຕສ຺ສ ເຏ+ຏາ ຈ, ວປຈ຺ຈເຍ ກິສ຺ສ ອິໂລໂປ ຈ, ຫ+ຘປຈ຺ຈເຍສຸ ອິມສ຺ສ ຏິ ຈ ນິປຈ຺ຈເຕ. ກສ຺ມິໍ ກຕ຺ຖ ກຸຕ຺ຣ ກ຺ວ, ເອຕສ຺ມິໍ ເອຕ຺ຖ ອຕ຺ຣ, ອິມສ຺ມິໍ ອິຫ ອິຘ.

ສພ຺ພສ຺ມາ ຘິ ວາ. ສພ຺ພສ຺ມິໍ ສພ຺ພຘິ ສພ຺ພຕ຺ຣ.

ຕສທ຺ທາ ຫໍ ໂຫຕິ ຫິຎ຺ຈ. ຕຫໍ ຕຫິໍ ຕຕ຺ຣ.

ຫິໍ ¶ ຫໍ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ ກິສ຺ສ ກຸ+ກາ ຈ. ກຸຫິໍ ກຫໍ. ກຸຫິຎ຺ຈນໍຕິ ນິປາຕນ຺ຕຣໍ.

ເອເຕຫິ ກາເລ ທາ ໂຫຕິ ວາ. ສພ຺ພສ຺ມິໍ ກາເລ ສພ຺ພທາ, ເອກທາ, ອຎ຺ຎທາ, ຍທາ, ຕທາ.

ເອເຕ ສທ຺ທາ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ. ກສ຺ມິໍກາເລ ກທາ ກຸທາ, ສພ຺ພສ຺ມິໍ ກາເລ ສທາ, ອິມສ຺ມິໍ ກາເລ ອຘຸນາ ອິທານິ.

໑໐໗. ອຊ຺ຊ ສຊ຺ຊ຺ວ+ປຣຊ຺ຊ຺ເວ+ຕຣຫິ ກຣຫາ

ປກຕິ ປຈ຺ຈໂຍ ອາເທໂສ ກາລວິເສໂສຕິ ສພ຺ພ+ເມຕໍ ນິປາຕນາ ລພ຺ຠຕິ. ອິມສ຺ສ ໂຏ ຊ຺ໂຊ ຈາ+ຫນິ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ, ອສ຺ມິໍ ອຫນິ ອຊ຺ຊ. ສມານສ຺ສ ສ-ຠາໂວ ຊ຺ຊຸ ຈາ+ຫນິ. ສມາເນ ອຫນິ ສຊ຺ຊຸ. ອປຣສ຺ມາ ຊ຺ຊຸ, ອປຣສ຺ມິໍ ອຫນິ ອປຣຊ຺ຊຸ. ອິມສ຺ສ ເອໂຕ, ກາເລ ຣຫິ ຈ, ອິມສ຺ມິໍກາເລ ເອຕຣຫິ. ກິໍ ສທ຺ທສ຺ສ ໂກ, ຣຫ ຈາ+ນຊ຺ຊຕເນ. ກສ຺ມິໍ ກາເລ ກຣຫ.

ສາມຎ຺ຎສ຺ສ ເຠທໂກ ວິເສໂສ ປກາໂຣ, ຕສ຺ມິໍ ຖາປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ສພ຺ເພນ ປກາເຣນ ສພ຺ພຖາ, ຍຖາ, ຕຖາ.

ກິ+ມິເມຫິ ¶ ຖໍປຈ຺ຈໂຍ, ກ+ອິຕ຺ຕໍ ເຕສໍ ຍຖາກ຺ກມໍ. ເກນ ປກາເຣນ ກຖໍ, ອິມິນາ ປກາເຣນ ອິຕ຺ຖໍ.

ປກາເຣ ຘາ ໂຫຕິ. ທ຺ວີຫິ ປກາເຣຫິ ທ຺ເວ ວາ ປກາເຣ ກໂຣຕິ ທ຺ວິຘາ ກໂຣຕິ, ພຫຸຘາ ກໂຣຕິ, ເອກໍ ຣາສິໍ ປຎ຺ຈປ຺ປກາຣໍ ກໂຣຕິ ປຎ຺ຈຘາ ກໂຣຕິ. ປຎ຺ຈປ຺ປກາຣ+ເມກປ຺ປກາຣໍ ກໂຣຕິ ເອກຘາ ກໂຣຕິ.

ເອກສ຺ມາ ປກາເຣ ຊ຺ຌໍ ວາ ໂຫຕິ. ເອເກນ ປກາເຣນ ເອກໍ ວາ ປກາຣໍ ກໂຣຕິ ເອກຊ຺ຌໍ ກໂຣຕິ, ເອກຘາ ກໂຣຕິ ວາ.

ເອຘາ ວາ. ທ຺ວີຫິ ປກາເຣຫິ ທ຺ເວ ວາ ປກາເຣ ກໂຣຕິ ທ຺ເວຘາ, ເຕຘາ. ທ຺ວິຘາ ຕິຘາ.

ປກາຣວຕິ ຕໍສາມຎ຺ຎວາຈກາ ສທ຺ທາ ຊາຕິໂຍ ໂຫຕິ. ປຏຸຊາຕິໂຍ, ມຸທຸຊາຕິໂຍ.

ວາຣສມ຺ພນ຺ຘິນິຍາ ສໍຂ຺ຍາຍ ກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຫຕິ. ທ຺ເວ ວາເຣ ຠຸຎ຺ຊຕິ ທ຺ວິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ທິວສສ຺ສ ຠຸຎ຺ຊຕິ. ວາຣຄ຺ຄຫຓໍ ກິໍ, ປຎ຺ຈ ຠຸຎ຺ຊຕິ. ສງ຺ຂ຺ຍາຍາຕິ ກິໍ, ປຫູເຕ ວາເຣ ຠຸຎ຺ຊຕິ.

ກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ¶ ໂຫຕິ. ກຕິ ວາເຣ ຠຸຎ຺ຊຕິ ກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຠຸຎ຺ຊຕິ.

໑໑໖. ພຫຸມ຺ຫາ ຘາ ຈ ປຈ຺ຈາສຕ຺ຕິຍໍ

ວາຣສມ຺ພນ຺ຘິນິຍາ ພຫຸສໍຂ຺ຍາຍ ຘາ ໂຫຕິ ກ຺ຂຕ຺ຕຸຎ຺ຈ, ວາຣານໍ ເຈ ປຈ຺ຈາສຕ຺ຕິ ໂຫຕິ. ພຫຸວາເຣ ຠຸຎ຺ຊຕິ ພຫຸຘາ ທິວສສ຺ສ ຠຸຎ຺ຊຕິ, ພຫຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວາ. ປຈ຺ຈາສຕ຺ຕິຍໍຕິ ກິໍ, ພຫຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ມາສສ຺ສ ຠຸຎ຺ຊຕິ.

ກິໍປຈ຺ຈໂຍ ເອກສ຺ສ ສາເທໂສ ຈ ນິປຈ຺ຈເຕ. ເອກໍ ວາຣໍ ຠຸຎ຺ຊຕິ ສກິໍ ຠຸຎ຺ຊຕິ, ເອກກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວາ.

ວິຈ຺ຉາຍໍ ປກາເຣ ຈ ໂສ ໂຫຕິ. ຂຓ຺ຑໍ ຂຓ຺ຑໍ ກໂຣຕິ ຂຓ຺ຑໂສ ກໂຣຕິ. ປຸຖຸປ຺ປກາເຣນ ປຸຖຸໂສ. ສພ຺ເພນ ປກາເຣນ ສພ຺ພໂສ.

໑໑໙. ອຠູຕຕພ຺ຠາເວ ກຣາ+ສ+ຠູໂຍເຄ ວິກາຣາ ຈີ

ອວຕ຺ຖາວໂຕ+ວຕ຺ຖນ຺ຕເຣນາ+ຠູຕສ຺ສ ຕາຍາ+ວຕ຺ຖາຍ ຠາເວ ກຣາ+ສ+ຠູຫິ ສມ຺ພນ຺ເຘ ສຕິ ວິກາຣວາຈກາຈີ ໂຫຕິ. ອຘວລໍ ຘວລໍ ກໂຣຕິ ຘວລີ ກໂຣຕິ. ອຘວໂລ ຘວໂລ ສິຍາ ຘວລີ ສິຍາ. ອຘວໂລ ຘວໂລ ຠວຕິ ຘວລີ ຠວຕິ. ອຠູຕຕພ຺ຠາເວຕິ ກິໍ, ຆຏໍ ກໂຣຕິ, ທຘິ ອຕ຺ຖິ, ຆໂຏ ຠວຕິ ¶ . ກຣາສຠູໂຍເຄຕິ ກິໍ, ອຘວໂລ ຘວໂລ ຊາຍເຕ. ວິກາຣາຕິ ກິໍ, ປກຕິຍາ ມາ ໂຫຕຸ, ສຸວຓ຺ຓໍ ກຸຓ຺ຑລີ ກໂຣຕິ. (ນິປາຕຕທ຺ຘິຕໍ).

ວຸຕ຺ຕໂຕ+ຎ຺ເຎປິ ປຈ຺ຈຍາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ. ວິວິຘາ ມາຕໂຣ ວິມາຕໂຣຕິ ວິເສສນສມາໂສ, ຕາສໍ ປຸຕ຺ຕາ ເວມາຕິກາຕິ ຣິກຓປຈ຺ຈເຍ ຣານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອຸໂລເປ ວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ ກເຕ ເວມາຕິກາ. ປຖໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ປຖາວິໂນ, ອາວີ. ອິສ຺ສາ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ອິສ຺ສຸກີ, ອຸກີ. ຘຸຣໍ ວຫນ຺ຕີຕິ ໂຘຣຍ຺ຫາ, ຍ຺ຫຓ.

ສາມຎ຺ຎຎ຺ຈ ວິເສໂສ ຈ, ຠາວໂຊ ຈ ນິປາຕໂຊ;

ອິຕິ ວິຎ຺ຎູຫິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ, ຕທ຺ຘິໂຕ ຕຸ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ.

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ຓາທິກຓ຺ໂຑ ປຎ຺ຈໂມ.

ອຖ ¶ ຕ຺ຍາທໂຍ ກ຺ຣິຍາວາຈີຫິ ຘາຕູຫິ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ.

ກ຺ຣິຍໍ ອາຈິກ຺ຂຕີຕິ ອາຂ຺ຍາຕນ຺ຕິ ກ຺ຣິຍາປທສ຺ສ ປຸພ຺ພາຈຣິຍສຎ຺ຎາ. ກາລ+ກາຣກ+ປຸຣິສປຣິທີປກໍ ກ຺ຣິຍາລກ຺ຂຓໍ ຕ຺ຍາທ຺ຍນ຺ຕໍ ອລິງ຺ຄຎ຺ຈ, ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈ+ຕໍ –

ຍໍ ຕິກາລໍ ຕິປຸຣິສໍ, ກ຺ຣິຍາວາຈີ ຕິກາຣກໍ;

ອຕິລິງ຺ຄໍ ທ຺ວິວຈນໍ, ຕ+ທາຂ຺ຍາຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຈ ສພ຺ພຕ຺ຖ ວຕ຺ຕເຕ. ກ຺ຣິຍາ ອຕ຺ໂຖ ເອຕສ຺ສາຕິ ກ຺ຣິຍຕ຺ໂຖ ຘາຕຸ, ໂສ ຈ ທຸວິໂຘ ສກມ຺ມກາ+ກມ຺ມກວເສນ. ຕຕ຺ຖ ຍສ຺ມິໍ ກ຺ຣິຍຕ຺ເຖ ກຕ຺ຕຸວາຈິມ຺ຫາ ກມ຺ມໍ ຄເວສີຍເຕ, ໂສ ສກມ຺ມໂກ. ອິຕໂຣ ອກມ຺ມໂກ.

ຕຕ຺ຣ ສກມ຺ມກາ ກມ຺ມາເປກ຺ຂໍ ກ຺ຣິຍໍ ວທນ຺ຕິ, ຍຖາ ກຏໍ ກໂຣຕິ, ຄາມໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ໂອທນໍ ປຈຕິ. ອກມ຺ມກາ ກມ຺ມນິຣເປກ຺ຂໍ ກ຺ຣິຍໍ ວທນ຺ຕິ, ຍຖາ ອຈ຺ຉຕິ ເສຕິ ຕິຏ຺ຐຕິ. ກ຺ຣິຍາຕິ ຈ ຄມນປຈນາທິໂກ ອສຕ຺ຕສມ຺ມໂຕ ກຕ຺ຕຣິ ກມ຺ເມ ວາ ປຕິຏ຺ຐິໂຕ ກາຣກສມູຫສາຘິໂຍ ປທຕ຺ໂຖ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອປິ ຈ –

ຕໂຕ ກ຺ຣິຍາທິວາຈຕ຺ຕໍ, ປາກາທີນໍ ກຖໍ ຠເວ.

ກຣ+ຠູຘາຕູຫິ ກຣຓຎ຺ຈ ຠວນຎ຺ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ, ປາກ+ຄມນາທີຫິ ເຕສໍ ກ຺ຣິຍາຠວນານໍ ວາຈ຺ຈຕ຺ຕໍ ກຖໍ ຠວຕີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ປຸນປິ –

ປາກາທີນຎ຺ຫິ ¶ ວາຈ຺ຈຕ຺ຕໍ, ກຣຠູສຸ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ;

ຕໍ ພຫຸຕຣວາຈ຺ຈຕ຺ຕໍ, ປາກາທີສຸ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ.

ກາຣິຍຣູປາ ຫິ ຘາຕ຺ວຕ຺ຖາ, ສຕ຺ຕາຍຸຕ຺ຕາ ຈ ເຕ+ຂິລາ;

ຕໂຕ ກ຺ຣິຍາ ຈ ຠາໂວ ຈ, ສາມຎ຺ຎໍ ເຕສຸ ຄມ຺ຍເຕ.

໑. ວຕ຺ຕມາເນຕິ ອນ຺ຕິ ສິ ຖ ມິ ມ ເຕ ອນ຺ເຕ ເສ ວ຺ເຫ ເອ ມ຺ເຫ.

ວຕ຺ຕມາເນ ອາຣທ຺ຘາປຣິສມຕ຺ເຕ ອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ກ຺ຣິຍາຘິກາຣຕ຺ຕາ ‘‘ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕສ+ມນິຍເມ –

ເອກາເນເກສຸ ຕຸມ຺ຫອມ຺ຫສທ຺ທວຈນີເຍສຸ ຕທຎ຺ຎສທ຺ທວຈນີເຍສຸ ຈ ກາຣເກສຸ ປຸພ຺ພຈ຺ຉກ຺ການໍ ປຣຈ຺ຉກ຺ການຎ຺ຈ ມຊ຺ຌິມຸ+ຕ຺ຕມ+ປຐມາ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕຕ຺ຖຕິ ອນ຺ຕີຕິ ປຐມປຸຣິໂສ, ອາໂທ ນິທ຺ທິຏ຺ຐຕ຺ຕາ. ສິ ຖ ອິຕິ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ, ມຊ຺ເຌ ນິທ຺ທິຏ຺ຐຕ຺ຕາ. ມິ ມ ອິຕິ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິໂສ. ອຸຕ຺ຕມສທ຺ໂທ+ຍໍ ສຠາວໂຕ ຕິປຠຸຕີນ+ມນ຺ຕ+ມາຫ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກປິ ເຕ ອນ຺ເຕຕິອາທິນາ ເອວໍ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ເສເສສຸ ຠວິສ຺ສຕິອາທີສຸ ສຕ຺ຕສຸ ປຈ຺ຈຍວິຘານສຸຕ຺ເຕສຸປິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

ອິທານິ ຠູວາທີນ+ມຏ຺ຐຄຓານໍ ຠູວາທິຄເຓສຸ ຠູ=ສຕ຺ຕາຍ+ມິຕິ ປຐມຘາຕຸໂຕ ປຣາ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຍຊີຍນ຺ເຕ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ເອກມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ¶ ເອກວຈນໍ’’ຕິ ຕ຺ຍາທີສຸ ປຣຠູເຕສຸ ກຕ຺ຕຸ+ກມ຺ມ+ຠາເວສຸເຍວ ກ຺ຍວິກຣຓລວິກຣຓາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ‘‘ກ຺ໂຍ ຠາວກມ຺ເມສ຺ວ+ປໂຣກ຺ເຂສຸ ມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທີສຸ’’ ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ໂລ’’ ອິຈ຺ຈາທິນາ ເຕສໍ ວິກຣຓານໍ ວິຘານາ ຕ຺ຍາທໂຍ ກຕ຺ຕຸ+ກມ຺ມ+ຠາເວສ຺ເວວ ວິຎ຺ຎາຍນ຺ຕີຕິ ກຕ຺ຕຣິ ຕິມ຺ຫິໂລ. ເກ ເຕ ວິກຣຓາ –

ປຸພ຺ພາປຣຠາຄຏ຺ຐານາ, ຠິນ຺ນຘາຕຸວິຠຕ຺ຕິໂຍ;

ນິສ຺ສາຍ ປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ, ເອເຕ ວິກຣຓາ ສິຍຸໍ.

ອິວຓ຺ຓຸ+ວຓ຺ຓນ຺ຕານໍ ກ຺ຣິຍຕ຺ຕານໍ ເອ+ໂອ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ ປຈ຺ຈເຍຕິ ອູສ຺ໂສ+ກາໂຣ.

ສເຣ ປເຣ ເອໂອນ+ມຍວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍຕິ ໂອສ຺ສ ອວາເທໂສ. ໂສ ປຸຣິໂສ ສາຘຸ ຠວຕິ, ສາ ອິຕ຺ຖີ ສາຘຸ ຠວຕິ, ຈິຕ຺ຕໍ ສາຘຸ ຠວຕິ.

ອຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ກຕ຺ຕຸ ອາຂ຺ຍາເຕ, ຕຕິຍາ ນ ຈ ກຕ຺ຕຣິ;

ປຐມາວິຠຕ຺ຕິ ໂຫເຕວ, ອຕ຺ຖມຕ຺ຕໍ ອເປກ຺ຂິຍ.

ສຕິປິ ກ຺ຣິຍາເຍກຕ຺ເຕ ກຕ຺ຕູນໍ ພຫຸຕ຺ຕາ ‘‘ພຫຸມ຺ຫິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ພຫຸວຈນໍ’’ຕິ ອນ຺ຕິ.

ວິກຣຓານໍ ກ຺ວຈິ ໂລໂປ ໂຫຕີຕິ ລວິກຣຓສ຺ສ ໂລໂປ, ເສສໍ ປຸຣິມສທິສໍ. ເຕ ປຸຣິສາ ຠວນ຺ຕິ. ມຊ຺ຌິມປຸຣິ- ເສກວຈນໍ ¶ ສິ, ຕ຺ວໍ ຠວສິ. ພຫຸວຈນໍ ຖປຈ຺ຈໂຍ, ຕຸມ຺ເຫ ຠວຖ. ອຸຕ຺ຕມປຸຣິເສກວຈນໍ ມິປຈ຺ຈໂຍ.

ອກາຣສ຺ສ ທີໂຆ ໂຫຕິ ຫິມິເມສຸ. ອຫໍ ຠວາມິ. ພຫຸວຈນໍ ມປຈ຺ຈໂຍ, ມຍໍ ຠວາມ. ເອວໍ ປຣຈ຺ເຉກ຺ເກປິ-ຠວເຕ, ຠວນ຺ເຕ. ຠວເສ, ຠວວ຺ເຫ. ຠເວ, ຠວມ຺ເຫ. ເກຈິ ທີຆໍ ກຕ຺ວາ ປຐນ຺ຕິ, ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ທີໂຆ, ຠວາມ຺ເຫ.

ປຈ=ປາເກ, ອກາໂຣ ອຸຈ຺ຈາຣຓຕ຺ໂຖ, ເອວ+ມຸປຣິປິ. ປຈ ອິຕິ ຐິເຕ ລວິກຣຓໍ, ວິກຣຓໂລປາທິ ປຸຣິມສມໍ. ໂສ ໂອທນໍ ປຈຕິ, ເຕ ປຈນ຺ຕິ. ຕ຺ວໍ ປຈສິ, ຕຸມ຺ເຫ ປຈຖ. ອຫໍ ປຈາມິ, ມຍໍ ປຈາມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ-ປຈເຕ, ປຈນ຺ເຕ. ປຈເສ, ປຈວ຺ເຫ. ປເຈ, ປຈາມ຺ເຫ.

ວິປ຺ປຏິເສຘນໍ=ອຎ຺ຎມຎ຺ຎປຏິເສຘນໍ ວິປ຺ປຏິເສໂຘ. ປຐມມຊ຺ຌິມປຸຣິສານໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ເອກຕ຺ຖ ປສງ຺ເຄ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ຖປຈ຺ຈໂຍ. ໂສ ¶ ຈ ປຈຕິ, ຕ຺ວຎ຺ຈ ປຈສິ, ຕຸມ຺ເຫ ປຈຖ. ຕຸລ຺ຍພລວິໂຣຘິໂນ ຫິ ວິປ຺ປຏິເສຘາ ປຐມມຊ຺ຌິມອຸຕ຺ຕມປຸຣິສານໍ ຕິຓ຺ຓໍ ເອກຕ຺ຖ ປສງ຺ເຄ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສພຫຸວຈນໍ ໂຫຕິ, ໂສ ຈ ປຈຕິ, ຕ຺ວຎ຺ຈ ປຈສິ, ອຫຎ຺ຈ ປຈາມິ ມຍໍ ປຈາມາຕິ ຠວຕິ.

໕,໑໗໓. ຄມ ຍມິ+ສາ+ສ ທິສານໍ ວາ ຈ຺ຉງ

ເອເຕສໍ ຘາຕູນໍ ຈ຺ຉງ ວາ ໂຫຕິ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ໂສ ຄາມໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອນ຺ຕິ –

໗໔. ຄຣຸປຸພ຺ພາ ຣສ຺ສາ ເຣ+ນ຺ເຕນ຺ຕີນໍ

ຄຣຸປຸພ຺ພສ຺ມາ ຣສ຺ສາ ນ຺ເຕ+ນ຺ຕີນໍ ເຣ ວາ ໂຫຕິ.

ຄຈ຺ຉເຣ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕ຺ວໍ ຄຈ຺ຉສິ, ຕຸມ຺ເຫ ຄຈ຺ຉຖ. ອຫໍ ຄຈ຺ຉາມິ, ມຍໍ ຄຈ຺ຉາມ. ຈ຺ຉາເທສາຠາວປກ຺ເຂ ‘‘ອູ ລສ຺ເສ’’ຕິ ເອກາເຣ ຄເມຕິ. ປຣໂລເປ ຄເມນ຺ຕິ. ຄເມສິ, ຄເມຖ. ຄເມມິ, ຄເມມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກປິ ໂສ ຄຈ຺ຉເຕ, ຄຈ຺ຉເຣ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ. ຄຈ຺ຉເສ, ຄຈ຺ຉວ຺ເຫ. ຄຈ຺ເຉ, ຄຈ຺ຉາມ຺ເຫ.

ປຸເຣ ອຘມ຺ໂມ ທິພ຺ພຕິ, ປຸຣາ ມຣາມີຕິ ຈ ຕໍສມີເປ ຕພ຺ໂພຫາຣູປຈາເຣນ ວຕ຺ຕມານວຈນໍ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ –

ອາຣທ຺ຘາ+ນິຏ຺ຐິຕໍ ¶ ກິຈ຺ຈໍ, ວຕ຺ຕມານນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ວຕ຺ຕມານສມີປຎ຺ຈ, ວຕ຺ຕມານນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຄງ຺ຄາຈ ຕໍສມີປຎ຺ຈ, ຍໂຕ ຄງ຺ຄາຕິ ຎາຍເຕ;

ຄງ຺ຄາຍໍ ປາຕຸ+ມາຄຈ຺ຉ, ໂຆໂສ ຄງ຺ຄາຍ+ມິຕ຺ຍປິ.

ມຸຂ຺ຍາ+ມຸຂ຺ຍຕ຺ຖເຠເທນ, ວຕ຺ຕມານໍ ຕໂຕ ທ຺ວິຘາ;

ມຸຂ຺ຍຎ຺ຫິ ຣຸຬ຺ຫິ+ມາປນ຺ນໍ, ຕ+ທາໂຣປາ ອມຸຂ຺ຍຕາຕິ.

ປຸເຣ+ປຸຣາສທ຺ເທຫິ ວາ ອນາຄຕຕາ ຄມ຺ຍເຕ, ຕທາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຕມານຕ຺ຕາ. ກາລພ຺ຍຕ຺ຕໂຍ ວາ ເອໂສ, ຠວນ຺ຕ຺ເຍວ ຫິ ກາລນ຺ຕເຣປິ ຕ຺ຍາທໂຍ ພາຫຸລກາ ‘‘ສນ຺ເຕສຸ ປຣິຄູຫາມິ’’ ‘‘ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ອຠິສມ຺ປຣາຍໍ, ສຫພ຺ຍຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ ວາສວສ຺ສ’’ ‘‘ອຕິເວລໍ ນມສ຺ສິສ຺ສໍ’’ຕິ. ‘‘ກຸໂຕ ນຸ ຕ຺ວໍ ອາຄຈ຺ຉສິ, ຣາຊຄຫໂຕ ອາຄຈ຺ຉາມີ’’ຕິອາທີສຸ ປນ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນສມີເປ ວຕ຺ຕມານວຈນໍ.

໕,໑໗໕. ຄມ ວທ ທານໍ ຆມ຺ມ ວຊ຺ຊ ທຊ຺ຊາ

ຄມາທີນໍ ຆມ຺ມາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ຆມ຺ມຕິ, ຆມ຺ມນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອຸປສຄ຺ຄວສາ ໂກຈິ, ອກມ຺ໂມປິ ສກມ຺ມໂກ;

ຍຖາ+ຠິຠູຍເຕ ຣາໂຄ, ຕາປເສນ ມຫິທ຺ຘິນາຕິ –

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອກມ຺ມກໂຕ ກມ຺ມນິ ອນຸປຸພ຺ພາ ຠູຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ.

໕,໑໗. ກ຺ໂຍ ¶ ຠາວກມ຺ເມສ຺ວ+ປໂຣກ຺ເຂສຸ ມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທີສຸ

ຠາວກມ຺ມວິຫິເຕສຸ ປໂຣກ຺ຂາວຊ຺ຊິເຕສຸ ມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທີສຸ ປເຣສຸ ກ຺ໂຍ ໂຫຕິ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ. ກກາໂຣ+ນຸພນ຺ຘກາຣິຍຕ຺ໂຖ. ‘‘ນ ເຕ ການຸພນ຺ຘ+ນາຄເມສູ’’ຕິ ປຏິເສຘາ ໂອກາຣາຠາໂວ. ອນຸຠູຍຕິ ສຸຂໍ ເທວທຕ຺ເຕນ.

ອາຂ຺ຍາເຕນ ອວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ, ກຕ຺ຕຸໂຕ ຕຕິຍາ ນ ຕຸ;

ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ ກມ຺ມສ຺ສ, ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປຐມາປິ+ຘ.

ອນຸຠູຍນ຺ຕິ ສມ຺ປຕ຺ຕິໂຍ ຕຍາ. ອນຸຠູຍສິ ຕ຺ວໍ ເທວທຕ຺ເຕນ. ອນຸຠູຍຖ ຕຸມ຺ເຫ. ອຫໍ ອນຸຠູຍາມິ, ຕຍາ ມຍໍ ອນຸຠູຍາມ. ທ຺ວິຕ຺ເຕ ອນຸຠຸຍ຺ຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ເອວໍ ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ.

ຠາເວ ອທພ຺ພວຸຕ຺ຕິໂນ ຠາວສ຺ສ ເອກຕ຺ຕາ ເອກວຈນເມວ. ຕຎ຺ຈ ປຐມປຸຣິເສກວຈເນເຍວ ສມ຺ຠວຕິ, ເນວ+ຎ຺ຎໍ, ພຫຸລໍວິຘານາ. ຠູຍຕິ ຠູຍເຕ ເທວທຕ຺ເຕນ, ສມ຺ປຕິ ຠວນນ຺ຕ຺ຍຕ຺ໂຖ.

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ກ຺ຍສ຺ສ ອີຎ ວາ ໂຫຕິ. ໂຎ ອາທ຺ຍາວຍວຕ຺ໂຖ. ເທວທຕ຺ເຕນ ໂອທໂນ ປຈີຍຕິ ປຈ຺ຈຕິ, ເຣອາເທເສ ໂອທນາ ປຈີຍເຣ ປຈີຍນ຺ຕິ, ປຈ຺ຈເຣ ປຈ຺ຈນ຺ຕິ. ຈວຄ຺ຄປຸພ຺ພຣູປານິ. ຕ຺ວໍ ປຈີຍສິ ປຈ຺ຈສິ, ຕຸມ຺ເຫ ປຈີຍຖ ປຈ຺ຈຖ. ອຫໍ ປຈີຍາມິ ປຈ຺ຈາມິ, ມຍໍ ປຈີຍາມ ປຈ຺ຈາມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ ເທວທຕ຺ເຕນ ໂອທໂນ ປຈີຍເຕ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຄມິໂຕ ¶ ກມ຺ເມ ຈ຺ຉງ ຈ ອີຎອາຄເມ ຈ ກເຕ ເຕນ ຄາໂມ ຄຈ຺ຉີຍຕິ, ຄາມາ ຄຈ຺ຉີຍນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉີຍສິ, ຄຈ຺ຉີຍຖ. ຄຈ຺ຉີຍາມິ, ຄຈ຺ຉີຍາມ. ເອວໍ ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ. ຄມີຍຕິ ຄມ຺ມຕິ, ຄມີຍນ຺ຕິ ຄມ຺ມນ຺ຕິ. ຄມີຍສິ ຄມ຺ມສິ, ຄມີຍຖ ຄມ຺ມຖ, ຄມີຍາມິ ຄມ຺ມາມິ, ຄມີຍາມ ຄມ຺ມາມ ປຣຈ຺ຉກ຺ເກປິ ເອວໍ. ຕຖາ ຆມ຺ມີຍຕິ, ຆມ຺ມີຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ກຕ຺ຕຣິ ຕ຺ຍາທິ, ກມ຺ມສ຺ມິຎ຺ຈ ສກມ຺ມກາ;

ຠາເວ ວາ+ກມ຺ມກາ ກມ຺ມາ+ວຈນິຈ຺ຉາຍ ມຎ຺ຎເຕ.

ຕຖາ ຫິ ວິຊ຺ຊມານສ຺ສາປິ ກມ຺ມາສ຺ສ ອວຈນິຈ຺ຉາຍໍ ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ –

ສໂຕປິ ນ ວິວກ຺ຂາ+ສ຺ສ, ອສໂຕປິ ຈ ສາ ຠເວ;

ຕໍ ຍຖາ+ນຸທຣາ ກຎ຺ຎາ, ວຎ຺ຌາວທ຺ຘິຕໂກ ຍຖາ.

ວິວກ຺ຂາ ໂລກິກາ ເອສາ, ອສກ຺ຍ+ມຕິວຕ຺ຕິຕຸໍ;

ກຖ+ເມສ ວິປຣິຍາໂສ, ໂລໂກ ເອວາ+ນຍຸຊ຺ຊເຕ.

ຠວິສ຺ສຕິ=ອນາຣທ຺ເຘ ອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ສ຺ສຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ.

໓໕. ອ+ອີ+ສ຺ສາທີນໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສິຎ

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ປເຣສໍ ອອາທີນໍ ອີອາທີນໍ ສ຺ສາທີນຎ຺ຈ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສິ+ຎ ໂຫຕິ ວິຠາສາ. ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສາ+ຍໍ. ສ຺ເສຕິ ສ຺ສາທີນໍ ສ຺ສຕິອາທີນຎ຺ຈາວຍໂວ ຄຫິໂຕ, ‘‘ອູພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິ ສິທ຺ເຘປິ ¶ ຕ຺ຍາທີສຸ ເອເຕສເມວາຕິ ນິຍມຕ຺ໂຖ+ຍ+ມາຣມ຺ໂຠ. ລສ຺ສາກາຣໂລເປ ໂອ+ອວາເທເສ ຠວິສ຺ສຕິ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ຠວິສ຺ສສິ, ຠວິສ຺ສຖ. ຠວິສ຺ສາມິ, ຠວິສ຺ສາມ. ຠວິສ຺ສເຕ, ຠວິສ຺ສນ຺ເຕ. ຠວິສ຺ສເສ, ຠວິສ຺ສວ຺ເຫ. ຠວິສ຺ສໍ, ຠວິສ຺ສາມ຺ເຫ.

ກ຺ຍສ຺ສ ວາ ໂລໂປ ໂຫຕິ ສ຺ເສ. ສຸຂໍ ຕຍາ ອນຸຠວິສ຺ສຕິ, ອນຸຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ອນຸຠວິສ຺ສສິ, ອນຸຠວິສ຺ສຖ. ອນຸຠວິສ຺ສາມິ, ອນຸຠວິສ຺ສາມ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນຸຠູຍິສ຺ສຕິ, ອນຸຠູຍິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ເອວໍ ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ. ຠາເວ-ຠູຍິສ຺ສຕິ ຠູຍິສ຺ສເຕ.

ກຕ຺ຕຣິ-ປຈິສ຺ສຕິ, ປຈິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ປຈິສ຺ສຕິ ໂອທໂນ ເທວທຕ຺ເຕນ, ປຈີຍິສ຺ສຕິ, ປຈ຺ຈິສ຺ສຕິ. ປຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ ໂອທນາ ປຈີຍິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຈີຍິສ຺ສເຣ, ປຈ຺ຈິສ຺ສເຣ, ປຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ.

ຄມິໂຕ ກຕ຺ຕຣິ-ໂສ ຄຈ຺ຉິສ຺ສຕິ, ເຕ ຄຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕ຺ວໍ ຄຈ຺ຉິສ຺ສສິ, ຕຸມ຺ເຫ ຄຈ຺ຉິສ຺ສຖ. ອຫໍ ຄຈ຺ຉິສ຺ສາມິ, ມຍໍ ຄຈ຺ຉິສ຺ສາມ. ຄຈ຺ຉິສ຺ສເຕ, ຄຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ເຕ. ຄຈ຺ຉິສ຺ສເສ, ຄຈ຺ຉິສ຺ສວ຺ເຫ. ຄຈ຺ຉິສ຺ສໍ, ຄຈ຺ຉິສ຺ສາມ຺ເຫ. ສຄ຺ຄໍ ຄມິສ຺ສຕິ, ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ. ຄມິສ຺ສສິ, ຄມິສ຺ສຖ. ຄມິສ຺ສາມິ, ຄມິສ຺ສາມ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຄຈ຺ຉິຍິສ຺ສຕິ, ຄຈ຺ຉິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກ຺ຍໂລເປ ຄມິສ຺ສຕິ, ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ຆມ຺ມິສ຺ສຕິ ຆມ຺ມີຍິສ຺ສຕິ, ຆມ຺ມິສ຺ສນ຺ຕິ, ຆມ຺ມີຍິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ນາມສທ຺ເທ ¶ ນິປາເຕ ສຕິ ຄຣຫາຍໍ ວິມ຺ຫເຍ ຈ ຄມ຺ຍມາເນ ສ຺ສຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ອິເມ ຫິ ນາມ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ຊ຺ຍາທີຫິ ກ຺ນາ’’ຕິ ກ຺ນາວິກຣເຓ ‘‘ຎາສ຺ສເນ ຊາ’’ຕິ ຊາເທໂສ. ນ ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂເວ ຕສ຺ສ ໂມຆປຸຣິສສ຺ສ ປາເຓສຸ ອນຸທ຺ທຍາ ຠວິສ຺ສຕິ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ໂສ ຠິກ຺ຂເວ ໂມຆປຸຣິໂສ ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍໍ ກຸຏິກໍ ກຣິສ຺ສຕິ. ວິມ຺ຫເຍ-ອຈ຺ຉຣິຍໍ ວຕ ໂຠ, ອພ຺ຠຸຕໍ ວຕ ໂຠ, ສນ຺ເຕນ ວຕ ໂຠ ປພ຺ພຊິຕາ ວິຫາເຣນ ວິຫຣນ຺ຕິ, ຍຕ຺ຣ ຫິ ນາມ ສຎ຺ຎີ ສມາໂນ ຊາຄໂຣ ປຎ຺ຈມຕ຺ຕານິ ສກຏສຕານິ ນິສ຺ສາຍ ນິສ຺ສາຍ ອຕິກ຺ກນ຺ຕານິ ເນວ ທກ຺ຂິຕິ, ນ ປນ ສທ຺ທໍ ໂສສ຺ສຕິ. ອຈ຺ຉຣິຍໍ ອນ຺ໂຘ ນາມ ປພ຺ພຕ+ມາໂຣຫິສ຺ສຕິ, ພຘິໂຣ ນາມ ສທ຺ທໍ ໂສສ຺ສຕິ. (ຠວິສ຺ສນ຺ຕິປຈ຺ຈຍນໂຍ).

໔. ຠູເຕ ອີ ອຸໍ ໂອ ຕ຺ຖ ອິໍ ມ຺ຫາ ອາ ອູ ເສ ວ຺ຫໍ ອ ມ຺ເຫ

ຠູເຕ ປຣິສມຕ຺ເຕ ອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອີອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ຠູຕານຊ຺ຊຕເນ ອຸປຣິ ວກ຺ຂມານຕ຺ຕາ ອິເມ ອີອາທໂຍ ຠູຕຊ຺ຊຕເນ. ‘‘ສຸໂວ ອໂຫສິ ອານນ຺ໂທ’’ຕິອາທີສຸ ຠູຕສາມຎ຺ເຎວ ຠວນ຺ຕິ.

ອຫສ຺ສຸ+ຠຍໂຕ ອຑ຺ຒ-ຣຕ຺ຕໍ ວາ ຕທຸປຑ຺ຒຕໍ;

ອນ຺ໂຕກຕ຺ວານ ວິຎ຺ເຎຍ຺ໂຍ, ອໂຫ ອຊ຺ຊຕໂນ ອິຕິ;

ຕທຎ຺ໂຎ ປນ ໂຍ ກາໂລ, ໂສ+ນຊ຺ຊຕນສຎ຺ຎິໂຕ.

ອາອາໂທ ¶ ອີອາໂທ ສ຺ສາໂທ ຈ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖສ຺ສ ວາ ອຎ ໂຫຕີຕິ ຘາຕຸໂຕ ປຸພ຺ພໍ ອຎ. ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ໂລ’’ຕິ ໂລ, ເອກາຣ+ອວາເທສາ ຈ.

໓໘. ເອຍ຺ຍາຖ+ສ຺ເສ+ອ+ອາ+ອີ+ຖານໍ ໂອ+ອ+ອໍ+ຕ຺ຖ+ຕ຺ໂຖ+ວ຺ໂຫກ

ເອຍ຺ຍາຖາທີນໍ ໂອອາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍຕິ ອີສ຺ສຕ຺ໂຖ, ອຠວິຕ຺ໂຖ, ຠວິຕ຺ໂຖ, ອຠວຕ຺ໂຖ, ຠວຕ຺ໂຖ. ‘‘ອາ ອີ ອູ ມ຺ຫາ ສ຺ສາ ສ຺ສມ຺ຫານໍ ວາ’’ຕິ ອີສ຺ສ ຣສ຺ສຕ຺ຕໍ. ໂສ ອຠວິ ຠວິ, ອຠວີ ຠວີ.

ຕິອຸໍສ຺ສ ອິໍສຸ+ອໍສຸ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ອຠວິໍສຸ ຠວິໍສຸ, ອຠວໍສຸ ຠວໍສຸ, ອຠວຸໍ ຠວຸໍ.

ໂອສ຺ສ ອອາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ອຠວ ຠວ, ອຠວິ ຠວິ, ອິຎາຄເມ ອຠວິຕ຺ຖ ຠວິຕ຺ຖ, ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ, ອຠວິຕ຺ໂຖ ຠວິຕ຺ໂຖ, ອຠວຕ຺ໂຖ ຠວຕ຺ໂຖ.

ໂອສ຺ສ ສິ ວາ ໂຫຕິ. ອຠວິສິ ຠວິສິ, ອຠວສິ ຠວສິ. ອຠໂວ ຠໂວ.

ເອສໍ ¶ ອຸຎ ວາ ໂຫຕິ. ອີອາທິສມ຺ພນ຺ຘີນເມວ ຄຫຓໍ. ອຠວຸຕ຺ຖ ຠວຸຕ຺ຖ.

ອິໍສ຺ສ ຈ ສິຎ ວາ ໂຫຕິ ມ຺ຫາຕ຺ຖານຎ຺ຈ ພຫຸລໍ. ອິກາຣຎ຺ຎກາຣາ ອຸຈ຺ຈາຣຓອາທ຺ຍາວຍວຕ຺ຖາ. ອຠວສິຕ຺ຖ ຠວສິຕ຺ຖ, ອຠວິຕ຺ຖ ຠວິຕ຺ຖ, ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ, ອຠວິສິໍ ຠວິສິໍ, ອຠວສິໍ ຠວສິໍ, ອຠວິໍ ຠວິໍ. ອຸຎາຄເມ ອາສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ອຠວຸມ຺ຫ ຠວຸມ຺ຫ ອຠວຸມ຺ຫາ ຠວຸມ຺ຫາ. ສິຎາຄເມ ອຠວສິມ຺ຫ ຠວສິມ຺ຫ ອຠວສິມ຺ຫາ ຠວສິມ຺ຫາ ອຠວິມ຺ຫ ຠວິມ຺ຫ ອຠວິມ຺ຫາ ຠວິມ຺ຫາ ອຠວມ຺ຫ ຠວມ຺ຫ ອຠວມ຺ຫາ ຠວມ຺ຫາ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ – ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ທິນາ ຕ຺ເຖ ອຠວິຕ຺ຖ ຠວິຕ຺ຖ ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ. ຣສ຺ເສ ອຠວຖ ຠວຖ, ອຠວາ ຠວາ, ອຠວຸ ຠວຸ. ອຠວິເສ ຠວິເສ, ອຠວເສ ຠວເສ, ອຠວິວ຺ຫໍ ຠວິວ຺ຫໍ ອຠວວ຺ຫໍ ຠວວ຺ຫໍ, ອສ຺ສ ອ+ມາເທເສ ອຠວໍ ຠວໍ ອຠວ ຠວ, ອຠວິມ຺ເຫ ຠວິມ຺ເຫ ອຠວມ຺ເຫ ຠວມ຺ເຫ. ກມ຺ເມ ສຸຂໍ ຕຍາ ອນຸຠູຍິຕ຺ໂຖ ອນ຺ວຠູຍຕ຺ໂຖ ອນຸຠູຍຕ຺ໂຖ ອນ຺ວຠູສິ ອນຸຠູສີ ອນ຺ວຠູຍີ ອນຸຠູຍີ, ອນ຺ວຠູຍິໍສຸ ອນຸຠູຍິໍສຸ ອນ຺ວຠູຍໍສຸ ອນຸຠູຍໍສຸ ອນ຺ວຠູຍຸໍ ອນຸຠູຍຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ເຕນ ອຠູຍິຕ຺ໂຖ ຠູຍິຕ຺ໂຖ ອຠູຍຕ຺ໂຖ ຠູຍຕ຺ໂຖ ອຠູຍິ ຠູຍິ ອຠູຍີ ຠູຍີ. ເຕນ ອຠູຍຕ຺ຖ ຠູຍຕ຺ຖ ອຠູຍ ຠູຍ ອຠູຍາ ຠູຍາ.

ໂສ ອປຈິຕ຺ໂຖ ປຈິຕ຺ໂຖ ອິຈ຺ຈາທິ ກຕ຺ຕຸສມໍ. ກມ຺ເມ-ອປຈີຍິຕ຺ໂຖ ປຈີຍິຕ຺ໂຖ ອປຈີຍຕ຺ໂຖ ປຈີຍຕ຺ໂຖ. ຈວຄ຺ຄປຸພ຺ພ- ຣູເປ ¶ ອປຈ຺ຈິຕ຺ໂຖ ປຈ຺ຈິຕ຺ໂຖ ອປຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ປຈ຺ຈຕ຺ໂຖ ອປຈີຍິ ປຈີຍິ ອປຈີຍີ ປຈີຍີ ອປຈ຺ຈິ ປຈ຺ຈິ ອປຈ຺ຈີ ປຈ຺ຈີ, ອປຈີຍິໍສຸ ປຈີຍິໍສຸ ອປຈິໍສຸ ປຈິໍສຸ ອປຈີຍໍສຸ ປຈີຍໍສຸ ອປຈ຺ຈໍສຸ ປຈ຺ຈໍສຸ ອປຈີຍຸໍ ປຈີຍຸໍ ອປຈ຺ຈຸໍ ປຈ຺ຈຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ ກຕ຺ຕຸສມໍ, ປຸພ຺ພຣູໂປວ ວິເສໂສ.

ໂສ ຄາມໍ ອຄຈ຺ຉິຕ຺ໂຖ ຄຈ຺ຉິຕ຺ໂຖ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸຣິມສມໍ.

ຑໍສສ຺ສ ຈ ຄມິສ຺ສ ຈ ຎ຺ຉງ ວາ ໂຫຕິ ອາ+ອີອາທີສຸ. ອຄຎ຺ຉິຕ຺ໂຖ ຄຎ຺ຉິຕ຺ໂຖ ອຄຎ຺ຉຕ຺ໂຖ ຄຎ຺ຉຕ຺ໂຖ ອຄຎ຺ຉິ ຄຎ຺ຉິ ອຄຎ຺ຉີ ຄຎ຺ຉີ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອາອາໂທ ອີອາໂທ ຈ ຄມິສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ ວາ. ໂສ ອຄາ ອຄມິ ຄມິ ອຄມິຕ຺ໂຖ ຄມິຕ຺ໂຖ ອຄມຕ຺ໂຖ ຄມຕ຺ໂຖ. ອີປຈ຺ຈເຍ ລສ຺ສາກາຣສ຺ສ ‘‘ຫິມິເມສ຺ວ+ສ຺ສາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ອສ຺ສາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ທີເຆ ‘‘ທີຆາ ອີສ຺ສາ’’ຕິ ອີສ຺ສ ສິອາເທໂສ, ອຄມາສິ ອຄມິ ຄມິ ອຄມີ ຄມີ, ອຄມິໍສຸ ຄມິໍສຸ ອຄມໍສຸ ຄມໍສຸ ອຄມຸໍ ຄມຸໍ. ໂອສ຺ສ ອອາເທເສ ອຊ຺ຌຄຸໍ. ຕ຺ວໍ ອຊ຺ຌຄາ ປຣສ຺ສ ໂລໂປ. ຕຸມ຺ເຫ ອຊ຺ຌຄຸຕ຺ຖ. ອຫໍ ອຊ຺ຌຄໍ, ມຍໍ ອຊ຺ຌຄມ຺ຫ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ – ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ທິນາ ຕ຺ເຖ ໂສ ອຄຈ຺ຉິຕ຺ຖ ຄຈ຺ຉິຕ຺ຖ ອຄຎ຺ຉິຕ຺ຖ ຄຎ຺ຉິຕ຺ຖ ອຄມິຕ຺ຖ ຄມິຕ຺ຖ ອຄມ ຄມ ອຄມາ ຄມາ. ເຕ ອຄມູ ຄມູ, ໂອສ຺ສ ອາອາເທເສ ອຊ຺ຌຄຸໍ. ຕ຺ວໍ ອຄມິເສ ຄມິເສ. ຕຸມ຺ເຫ ອຄມິວ຺ຫໍ. ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ ທິນາ ອ+ມາເທເສ ອຫໍ ອຄມໍ ຄມໍ ອຊ຺ຌຄໍ. ມຍໍ ອຄມິມ຺ເຫ ຄມິມ຺ເຫ. ກມ຺ເມອຄຈ຺ຉີຍິ ອຄມີຍິ, ອຄຈ຺ຉິຍຸໍ ອຄມິຍຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ອຆມ຺ມີ ຆມ຺ມີ ອິຈ຺ຈາທິ.

ມາໂຍເຄ ¶ ສຕິ ອີອາທໂຍ ອາອາທໂຍ ຈ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ສກກາລໂຕ ກາລນ຺ຕເຣປິ ປຈ຺ຈຍວິຘານຕ຺ໂຖ+ຍໍ. ມາ ຠວໍ ອຠວິຕ຺ໂຖ ອິຈ຺ຈາທິ. ວາວິຘານາສ຺ສຕ຺ຍາທິ+ເອຍ຺ຍາທິ+ຕ຺ວາທໂຍປິ ໂຫນ຺ຕິ, ມາ ຠວໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ມາ ຠວໍ ຠເວຍ຺ຍ, ມາ ຠວໍ ຠວຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. (ອີອາທິປຈ຺ຈຍນໂຍ).

໕. ອນຊ຺ຊຕເນ ອາ ອູໂອ ຕ຺ຖ ອ ມ຺ຫາ ຕ຺ຖ ຕ຺ຖຸໍ ເສ ວ຺ຫໍ ອິໍ ມ຺ຫເສ

ອວິຊ຺ຊມານຊ຺ຊຕເນ ຠູຕຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອາອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ວາ. ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ທິນາ ຕ຺ເຖ ‘‘ອາ ອີ ອູ ມ຺ຫາ’’ ອິຈ຺ຈາທິນາ ຣສ຺ເສ ຈ ໂສ ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ ອຠວ ຠວ ອຠວາ ຠວາ, ເຕ ອຠວຸ ຠວຸ ອຠວູ ຠວູ. ໂອ, ‘‘ໂອສ຺ສາ’’ຕິອາທິນາ ອອາທໂຍ, ອຠວ ຠວ ອຠວິ ຠວິ ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ ອຠວຕ຺ໂຖ ຠວຕ຺ໂຖ, ສິອາເທເສ ອຠວສິ ຠວສິ ອຠໂວ ຠໂວ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ. ອຫໍ ອຠວໍ ຠວໍ ອຠວ ຠວ, ມຍໍ ອຠວມ຺ຫ ຠວມ຺ຫ ອຠວມ຺ຫາ ຠວມ຺ຫາ. ໂສ ອຠວຕ຺ຖ ຠວຕ຺ຖ. ເຕ ອຠວຕ຺ຖຸໍ ຠວຕ຺ຖຸໍ. ຕ຺ວໍ ອຠວເສ ຠວເສ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວວ຺ຫໍ ຠວວ຺ຫໍ. ‘‘ອິສ຺ສ ຈ ສິຎ’’ຕິ ສິໍ, ອຫໍ ອຠວສິໍ ຠວສິໍ ອຠວິໍ ຠວິໍ. ມຍໍ ອຠວມ຺ຫເສ ຠວມ຺ຫເສ. ກມ຺ເມ-ຕ຺ເຖ ສຸຂໍ ຕຍາ ອນຸຠູຍິຕ຺ຖ, ອິຎາຄມາຠາເວ ອນຸຠູຍຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ອຠູຍຕ຺ຖ ຠູຍຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິ.

ໂສ ¶ ໂອທນໍ ອປຈຕ຺ຖ ປຈຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິ ກຕ຺ຕຸສມໍ. ກມ຺ເມ-ອປຈີຍຕ຺ຖ ປຈີຍຕ຺ຖ ອປຈ຺ຈຕ຺ຖ ປຈ຺ຈຕ຺ຖ ອປຈີຍ ປຈີຍ ອປຈີຍາ ປຈີຍາ ອປຈ຺ຈ ປຈ຺ຈ ອປຈ຺ຈາ ປຈ຺ຈາ. ອປຈີຍຸ ປຈີຍຸ ອປຈີຍູ ປຈີຍູ ອປຈ຺ຈຸ ປຈ຺ຈຸ ອປຈ຺ຈູ ປຈ຺ຈູ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ມາໂຍເຄ ອີ+ອາອາທີ’’ຕິ ມາໂຍເຄປິ ອາອາທໂຍ, ມາ ຠວໍ ອປຈ຺ຈຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຕຖາ ອຄຈ຺ຉຕ຺ຖ ຄຈ຺ຉຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸຣິມສມໍ. ຕຖາ ອຄມຕ຺ຖ ຄມຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິປິ ອຆມ຺ມຕ຺ຖ ຆມ຺ມຕ຺ຖ ອິຈ຺ຈາທິປິ. (ອນຊ຺ຊຕນປຈ຺ຈຍນໂຍ).

໖. ປໂຣກ຺ເຂ ອ ອຸ ເອ ຕ຺ຖ ອ ມ຺ຫ ຕ຺ຖ ເຣ ຕ຺ໂຖ ວ຺ໂຫ ອິ ມ຺ເຫ

ອປຈ຺ຈກ຺ເຂ ຠູຕານຊ຺ຊຕເນ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ອກ຺ຂານໍ=ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ປຣໍ ປໂຣກ຺ຂໍ. ຕສ຺ມິໍ. ‘‘ອປໂຣກ຺ເຂສູ’’ຕິ ວຈນາ ກ຺ຍ+ລາທິວິກຣຓາ ນ ໂຫນ຺ຕິ.

ປໂຣກ຺ຂາຍໍ ປຐມ+ເມກສ຺ສຣໍ ສທ຺ທຣູປໍ ທ຺ເວ ຠວຕິ. ‘‘ຠູສ຺ສ ວຸກ’’ ອິຕິອາທີສຸ ວຸກ, ຠູວ ຠູວ ອິຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ –

ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ອາທິໂຕ+ຎ຺ຎສ຺ສ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ.

ອອາທີສຸ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ຠູສ຺ສ ອ ໂຫຕິ.

ທ຺ວິຕ຺ເຕ ¶ ປຸພ຺ເພສໍ ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍານໍ ຕຕິຍປຐມາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍຕິ ພກາເຣ ໂສ ພຠູວ ກິຣ, ເຕ ພຠຸວຸ ກິຣ. ຕ຺ວໍ ພຠຸເວ ກິຣ, ອິຎ ຕຸມ຺ເຫ ພຠຸວິຕ຺ຖ ກິຣ. ອຫໍ ພຠຸວ ກິຣ, ມຍໍ ພຠຸວິມ຺ຫ ກິຣ. ໂສ ພຠຸວິຕ຺ຖ ກິຣ, ເຕ ພຠຸວິເຣ ກິຣ. ຕ຺ວໍ ພຠຸວິຕ຺ໂຖ ກິຣ, ຕຸມ຺ເຫ ພຠຸວິວ຺ໂຫ ກິຣ. ອຫໍ ພຠຸວິ ກິຣ, ມຍໍ ພຠຸວິມ຺ເຫ ກິຣ. ກມ຺ເມ-ອນຸປຠຸວ ກິຣ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວພຠຸວ ພຠຸວິຕ຺ຖ ກິຣ.

ປປຈ, ປປຈຸ. ປປເຈ, ອິຎາຄເມ ປປຈິຕ຺ຖ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ສໍໂຍຄາທິໂລໂປ’’ຕິ ໂລໂປ, ປປຈິຕ຺ຖ. ປປຈ, ປປຈິມ຺ຫ. ປປຈິຕ຺ຖ, ປປຈິເຣ. ປປຈິຕ຺ໂຖ ປປຈິໂຖ, ປປຈິວ຺ໂຫ. ປປຈິ, ປປຈິມ຺ເຫ. ເອວໍ ກມ຺ເມ.

ອອາທິປຈ຺ຈເຍ ທ຺ວິຠາເວ ອນາທິພ຺ຍຎ຺ຊນໂລເປ ປຸພ຺ພສ຺ສ ‘‘ກວຄ຺ຄຫານໍ ຈວຄ຺ຄຊາ’’ຕິ ຈວຄ຺ຄຊກາເຣ ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ທີເຆ ຈ ກເຕ ໂສ ຄາມໍ ຊຄາມ ກິຣ, ຊຄມຸ. ຊຄເມ, ຊຄມິຕ຺ຖ. ຊຄມ, ຊຄມິມ຺ຫ. ຊຄມິຕ຺ຖ, ຊຄມິເຣ. ຊຄມິຕ຺ໂຖ, ຊຄມິວ຺ໂຫ. ຊຄມິ, ຊຄມິມ຺ເຫ. ເອວໍ ກມ຺ເມ.

ມູຬ຺ຫວິກ຺ຂິຕ຺ຕພ຺ຍາສຕ຺ຕຈິຕ຺ເຕນ ອຕ຺ຕນາປິ ກ຺ຣິຍາ ກຕາ ອຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິກາເລ+ນຸປລທ຺ຘາສມານາ ຜເລນາ+ນຸມີຍມານາ ປໂຣກ຺ຂາວ ວຕ຺ຖຸໂຕ. ເຕນ ອຸຕ຺ຕມວິສເຍປິ ປໂຍຄສມ຺ຠໂວ. (ປໂຣກ຺ຂາປຈ຺ຈຍນໂຍ).

໗. ຍ຺ໂຍໂທ ¶ ວາ+ຕິປຕ຺ຕິຍໍ ສ຺ສາ ສ຺ສໍສຸ ສ຺ເສ ສ຺ສຖ ສ຺ສໍ ສ຺ສມ຺ຫາ ສ຺ສຖ ສ຺ສິໍສຸສ຺ສເສສ຺ສວ຺ເຫສ຺ສິໍ ສ຺ສາມ຺ຫເສ.

ເອຍ຺ຍາໂທ ວິສເຍ ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິຍໍ ສ຺ສາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ວິຘຸຣປຈ຺ຈໂຍປນິປາຕໂຕ ກາຣຓເວກລ຺ລໂຕ ວາ ກ຺ຣິຍາຕິປຕນ+ມນິປ຺ຜຕ຺ຕິ ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິ. ເອເຕ ຈ ສ຺ສາທໂຍ ສາມຕ຺ຖິຍາ ອຕີຕານາຄເຕສ຺ເວວ ໂຫນ຺ຕິ, ນ ວຕ຺ຕມາເນ, ຕຕ຺ຣ ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຍສມ຺ຠວາ. ອິຎາຄເມ ສ຺ສາສ຺ສ ວາ ຣສ຺ເສ ຈ ສເຈ ໂສ ປຐມວເຍ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ອລຠິສ຺ສ, ອຣຫາ ອຠວິສ຺ສ ຠວິສ຺ສ ອຠວິສ຺ສາ ຠວິສ຺ສາ ວາ, ເຕ ຈ ຕໍ ອລຠິສ຺ສໍສຸ, ອຣຫນ຺ໂຕ ອຠວິສ຺ສໍສຸ ຠວິສ຺ສໍສຸ. ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ທິນາ ສ຺ເສສ຺ສ ວາ ອກາເຣ ຕ຺ວໍ ອຠວິສ຺ສ ຠວິສ຺ເສ. ຕຸມ຺ເຫ ອຠວິສ຺ສຖ. ອຫໍ ອຠວິສ຺ສໍ. ຣສ຺ເສ ມຍໍ ອຠວິສ຺ສມ຺ຫ ຠວິສ຺ສມ຺ຫ ອຠວິສ຺ສມ຺ຫາ ຠວິສ຺ສມ຺ຫາ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ-ໂສ ອຠວິສ຺ສຖ, ອຠວິສ຺ສິໍສຸ. ອຠວິສ຺ສເສ, ອຠວິສ຺ສວ຺ເຫ. ອຠວິສ຺ສິໍ, ອຠວິສ຺ສາມ຺ຫເສ.

ກມ຺ເມ-ເຕນ ສຸຂໍ ອນ຺ວຠວິສ຺ສ, ອນ຺ວຠວິສ຺ສໍສຸ ກ຺ຍໂລໂປ. ອນ຺ວຠູຍິສ຺ສ ອນ຺ວຠູຍິສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ເຕນ ອຠູຍິສ຺ສ ຠູຍິສ຺ສ ອຠູຍິສ຺ສາ ຠູຍິສ຺ສາ. ອຠູຍິສ຺ສຖ ຠູຍິສ຺ສຖ.

ເອວໍ ຕຓ຺ຑຸລາທິສາຘນໍ ອລຠິສ຺ສ, ໂອທນໍ ອປຈິສ຺ສ ປຈິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ເຕນ ໂອທໂນ ອປຈິສ຺ສ ປຈິສ຺ສ ອປຈິສ຺ສາ ປຈິສ຺ສາ ອປຈີຍິສ຺ສ ປຈີຍິສ຺ສ ອປຈີຍິສ຺ສາ ປຈີຍິສ຺ສາ ອປຈ຺ຈິສ຺ສ ປຈ຺ຈິສ຺ສ ອປຈ຺ຈິສ຺ສາ ປຈ຺ຈິສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ໂສ ອຄຈ຺ຉິສ຺ສ ຄຈ຺ຉິສ຺ສ ອຄຈ຺ຉິສ຺ສາ ຄຈ຺ຉິສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ. ຈ຺ຉາເທສາ+ຠາເວ ອຄມິສ຺ສ ຄມິສ຺ສ ອຄມິສ຺ສາ ຄມິສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ອຄຈ຺ຉິສ຺ສ ¶ ຄຈ຺ຉິສ຺ສ ອຄຈ຺ຉີຍິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຄມິສ຺ສ ຄມິສ຺ສ ອຄມີຍິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ອຆມ຺ມິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. (ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິປຈ຺ຈຍນໂຍ).

ເຫຕຸຠູຕາຍໍ ຜລຠູຕາຍຎ຺ຈ ກ຺ຣິຍາຍໍ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ເອຍ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ວາ. ລວິກຣຓວຸທ຺ຘິອາທິ ປຸພ຺ພສມໍ. ປຣິກປ຺ເປ –

ເອຍ຺ຍ+ເອຍ຺ຍາສິ+ເອຍ຺ຍ+ມິຈ຺ເຈສ+ເມ ວາ ໂຫຕິ. ໂສ ທານິ ກິນ຺ນຸ ໂຂ ຠເວ, ຍທິ ໂສ ປຐມວເຍ ປພ຺ພເຊຍ຺ຍ, ອຣຫາ ຠເວຍ຺ຍ.

ເອຍ຺ຍຸ+ມິຈ຺ຈສ຺ສ ຎຸໍ ວາ ໂຫຕິ. ສເຈ ສໍຂາຣາ ນິຈ຺ຈາ ຠວຸໍ ຠເວຍ຺ຍຸໍ, ນ ນິຣຸຊ຺ເຌຍ຺ຍຸໍ. ຍທິ ຕ຺ວໍ ຠເວ ຠເວຍ຺ຍາສິ. ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ ທິນາ ອສ຺ສ ໂອກາເຣ ຕຸມ຺ເຫ ຠເວຍ຺ຍາໂຖ ຠເວຍ຺ຍາຖ ກຖ+ມຫໍ ເທໂວ ຠເວຍ຺ຍາມິ.

ເອຍ຺ຍາມສ຺ສ ເອມຸ ວາ ໂຫຕິ ອຸ ຈ. ກິນ຺ນຸ ໂຂ ມຍໍ ຠເວມຸ ຠເວຍ຺ຍາມຸ ຠເວຍ຺ຍາມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ-ຠເວຖ, ຠເວຣໍ. ຠເວໂຖ, ຠເວຍ຺ຍາວ຺ໂຫ. ຠເວ ຠເວຍ຺ຍໍ, ຠເວຍ຺ຍາມ຺ເຫ. ກມ຺ເມ-ສຸຂໍ ¶ ຕຍາ ອນຸຠຸຍ຺ເຍ ອນຸຠຸຍ຺ເຍຍ຺ຍ, ອນຸຠຸຍ຺ຍຸໍ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍຸໍ. ເຕນ ຕ຺ວໍ ອນຸຠູເຍ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍາສິ, ຕຸມ຺ເຫ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍາໂຖ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍາຖ. ເຕນາ+ຫໍ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍາມິ, ມຍໍ ອນຸຠູເຍມຸ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍາມຸ ອນຸຠູເຍຍ຺ຍາມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ-ອນຸຠູເຍຖ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ຠູເຍ ຠູເຍຍ຺ຍ ຠູເຍຖ.

ວິຘິມ຺ຫິ-ໂສ ໂອທນໍ ປເຈ ປເຈຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ປຈີເຍ ປຈີເຍຍ຺ຍ ປຈ຺ເຈ ປຈ຺ເຈຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອນຸມຕິຍໍ-ໂສ ຄາມໍ ຄຈ຺ເຉ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຄເມ ຄເມຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ຆມ຺ເມ ຆມ຺ເມຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ປາໂຕ ປເຈຍ຺ຍ ເຈ ຠຸຎ຺ເຊ, ອິຈ຺ເຈ+ຕ຺ຖ ປຈນກ຺ຣິຍາ;

ເຫຕຸຠູຕາຕິ ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ, ຜລໍ ຕ຺ວ+ນຸຠວກ຺ຣິຍາ.

ສຕ຺ຕິຍໍ ອຣຫເຕ ຈ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ເອຍ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ຠວໍ ຂລຸ ປຕ຺ຕໍ ປເຈຍ຺ຍ, ຠວໍ ສຕ຺ໂຕ, ຠວໍ ອຣໂຫ.

ສມ຺ຠາວເນ ຄມ຺ຍມາເນ ຘາຕຸນາ ວຸຈ຺ຈມາເນ ຈ ເອຍ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ວິຠາສາ. ອປິ ຠວໍ ຄິລິຕໍ ປາສາຓໍ ປເຈຍ຺ຍ ອຸທຣຄ຺ຄິນາ, ສມ຺ຠາເວມິ ສທ຺ທຫາມິ ຠວໍ ປເຈຍ຺ຍ, ຠວໍ ປຈິສ຺ສຕິ, ຠວໍ ອປຈິ.

ປຎ຺ຫາທີສຸ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖໂຕ ເອຍ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ.

ປຎ຺ຫາ ¶ ສໍປຸຈ຺ຉນໍ, ອິຏ຺ຐາ-ສິໍສນໍ ຍາຈນໍ ທຸເວ;

ປຕ຺ຖນາ, ຠຕ຺ຕິຍາ ວາ+ຖ, ນ ວາ ພ຺ຍາປາຣຓາ ວິຘິ.

ປຎ຺ເຫ-ກິໍ ໂສ ຠຕ຺ຕໍ ປເຈຍ຺ຍ, ອຸທາຫຸ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ. ປຕ຺ຖນາຍໍ-ອໂຫ ວຕ ໂສ ປເຈຍ຺ຍ ເຈ. ວິຘິມ຺ຫິ-ຠວໍ ປຕ຺ຕໍ ປເຈຍ຺ຍ. (ເອຍ຺ຍາທິປຈ຺ຈຍນໂຍ).

໑໐. ຕຸ ອນ຺ຕຸ ຫິ ຖ ມິ ມ ຕໍ ອນ຺ຕໍ ສ຺ສຸ ວ຺ໂຫ ເອ ອາມເສ

ປຎ຺ຫປຕ຺ຖນາວິຘິສ຺ເວ+ເຕ ໂຫນ຺ຕິ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖໂຕ. ອາສິໍສນຕ຺ເຖ-ໂສ ສຸຂີ ຠວຕຸ, ເຕ ສຸຂິຕາ ຠວນ຺ຕຸ.

ອໂຕ ປຣສ຺ສ ຫິສ຺ສ ວາ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ຕ຺ວໍ ສຸຂີ ຠວ ຠວາຫິ, ຫິມ຺ຫິ ທີໂຆ. ‘‘ເອຍ຺ຍາຖາ’’ທິນາ ວ຺ໂຫກ, ຕຸມ຺ເຫ ສຸຂິຕາ ຠວຖວ຺ໂຫ ຠວຖ. ອຫໍ ສຸຂີ ຠວາມິ, ມຍໍ ສຸຂິໂນ ຠວາມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ-ຕຖາ ຠວຕໍ, ຠວນ຺ຕໍ. ຠວສ຺ສຸ, ຠວວ຺ໂຫ. ຠເວ ຠວາມເສ. ກມ຺ເມ-ຕຍາ ອນຸຠູຍຕຸ, ອນຸຠູຍນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ຠູຍຕຸ, ຠູຍຕໍ.

ອາຓຕ຺ຕິຍໍ-ເທວທຕ຺ໂຕ ທານິ ໂອທນໍ ປຈຕຸ, ປຈນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ເຕນ ໂອທໂນ ປຈ຺ຈຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ໂສ ຄາມໍ ຄຈ຺ຉຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ອູ ລສ຺ເສ’’ຕິ ລສ຺ເສ+ກາເຣ ຄເມຕຸ, ຄເມນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຆມ຺ມາເທເສ ຆມ຺ມຕຸ, ຆມ຺ມນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຄຈ຺ຉີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ຄມີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວິຘິມ຺ຫິ-ລສ຺ສ ໂລເປ ລຸຕ຺ເຕ ວຸທ຺ຘິ, ອິຘ ປພ຺ພໂຕ ໂຫຕຸ.

ນິມນ຺ຕເນ-ອຘິວາເສຖ ¶ ຕຸມ຺ເຫ ຠນ຺ເຕ ຠຄວາ ໂຠຊນໍ, ວສຕິສ຺ສ ‘‘ຈຸຣາທິໂຕ ຓີ’’ຕິ ຓິມ຺ຫິ ‘‘ອສ຺ສາ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ອາ, ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມໂອ ປຈ຺ຈເຍ’’ຕິ ເອ ຈ ໂຫຕິ. ອິຘ ນິສ຺ສີທຕຸ ຠວໍ, ສທສ຺ສ ‘‘ຊຣ+ສທານ+ມີມ ວາ’’ຕິ ອີມ, ມນຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອນ຺ຕສຣໂຕ ອີມ.

ອຊ຺ເຌສເນ-ເທເສຕຸ ຠນ຺ເຕ ຠຄວາ ຘມ຺ມໍ, ເອຕ຺ຖ ຈຸຣາທິຕ຺ຕາ ປຸຣິມສມໍ.

ອນຸມຕິຍໍ-ປຸຈ຺ຉ ວາສວ ມໍ ປຎ຺ຫໍ, ປວິສຕຸ ຠວໍ. ເອຕ຺ຖ ປຸຈ຺ຉໂຕ ຫິສ຺ສ ໂລໂປ. ເອວໍ ນິສີທ.

ປຕ຺ຖນາ=ຍາຈນາ, ຕຕ຺ຣ-ທທ=ທາເນ, ທທາຫິ ເມ ຄາມວຣານິ ປຎ຺ຈ, ທາໂຕ ລສ຺ສ ເອກາເຣ ຈ ເອກໍ ເມ ນຍນໍ ເທຫິ.

ປຕ຺ຕກາເລ-ສມ຺ປຕ຺ໂຕ ເຕ ກາໂລ ກຏກຣເຓ, ກຏໍ ກໂຣຕຸ ຠວໍ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ຕນາທິຕ຺ໂວ’’ຕິ ໂອ.

ຕ຺ວາທີ ເອຍ຺ຍາທໂຍ ວຕ຺ຕ-ມານາ ສມ຺ປຕິ,+ນາຄເຕ;

ຠວິສ຺ສຕິ, ປໂຣກ຺ຂາທິ-ຈຕ຺ຕາໂຣ+ຕີຕກາລິກາ.

໕,໑໗໓. ຄມ ຍມິ+ສາ+ສ ທິສານໍ ວາ ຈ຺ຉງ

ເອເຕສໍ ວາ ຈ຺ຉງ ໂຫຕິນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ໂສ ສຄ຺ຄໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຄເມຕິ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຄຈ຺ຉີຍຕິ ຄມີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຍມ=ອຸປຣເມ, ປໂຣກ຺ຂາອນຊ຺ຊຕນຣູປານິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ປໂຍຄ+ມນຸຄມ຺ມ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ນິປຸພ຺ໂພ, ນິຍຈ຺ຉຕິ ນິຍມຕິ, ນິຍຈ຺ຉນ຺ຕິ ນິຍມນ຺ຕິ. ສໍປຸພ຺ໂພ, ‘‘ເຍ ສໍສ຺ສາ’’ຕິ ຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ສຎ຺ຎມຕິ, ສຎ຺ຎມນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ນິຍຈ຺ຉີຍຕິ ນິຍມີຍຕິ ນິຍມ຺ມຕິ, ສຎ຺ຎມີຍຕິ ວາ. ຕຖາ ¶ ນິຍຈ຺ຉິສ຺ສຕິ, ສຎ຺ຎມິສ຺ສຕິ. ນິຍຈ຺ຉິ, ສໍຍມິ. ນິຍຈ຺ຉິສ຺ສ, ສໍຍມິສ຺ສ. ນິຍຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ສໍຍເມຍ຺ຍ. ນິຍຈ຺ຉຕຸ, ສຎ຺ຎມຕຸ. ອິສ+ສິໍສ=ອິຈ຺ຉາຍໍ, ໂສ ສຄ຺ຄໍ ອິຈ຺ຉຕິ, ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ ເອສຕິ, ເອສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ອິຈ຺ຉີຍຕິ, ‘‘ວາ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ ເອສີຍຕິ. ປຸພ຺ພຣູເປ ອິສ຺ສຕິ ອິສ຺ສເຕ ອິຈ຺ຈາທິ. ອິຈ຺ຉິສ຺ສຕິ ເອສິສ຺ສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອິຈ຺ຉິ ເອສິ. ອິຈ຺ຉິສ຺ສ ເອສິສ຺ສ. ອິຈ຺ເຉຍ຺ຍ ເອເສຍ຺ຍ. ອິຈ຺ຉຕຸ ເອສຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ອາສ=ອຸປເວສເນ, ໂສ ອາສເນ ອຈ຺ຉຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ຣສ຺ໂສ, ອຸປປຸພ຺ໂພ, ຕຖາ ອຸປາສຕິ. ອຈ຺ຉິສ຺ສຕິ ອຸປາສິສ຺ສຕິ. ອຈ຺ຉິ ອຸປາສິ. ອຈ຺ຉິສ຺ສ ອຸປາສິສ຺ສ. ອຈ຺ເຉຍ຺ຍ ອຸປາເສຍ຺ຍ. ອຈ຺ຉຕຸ ອຸປາສຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ທິສ=ເປກ຺ຂເນ, ທິຈ຺ຉຕິ ທິຈ຺ຉນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພໍ ປຸຣິມສມໍ. ລຠ=ລາເຠ, ອິໂຕ ປຣໍ ວິເສສຏ຺ຐານເມວວກ຺ຂາມ, ສພ຺ພວາໂຣ ວຸຕ຺ຕານຸສາເຣນ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ລຠຕິ, ລຠນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ຍສ຺ສ ປຸພ຺ພຣູປາທິມ຺ຫິ ກເຕ ລພ຺ຠຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ລຠສ຺ມາ ອິໍ ອີນໍ ຖໍ+ຖາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ໂສ ອລຠິຕ຺ຖ ລຠິຕ຺ຖ ອລຠິ ລຠິ ອິໍ ປຈ຺ຈເຍ ອລຕ຺ຖໍ ອລຠິໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ລຠາທີນໍ ຈ຺ຉງ ໂຫຕິ ສ຺ເສນ ສຫ. ລຈ຺ຉຕິ ລຠິສ຺ສຕິ, ລຈ຺ຉນ຺ຕິ ລຠິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິຍໍ ສ຺ສາຠາຄສ຺ສ ຈ຺ຉງາເທເສ ອລຈ຺ຉາ ອລຠິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ວສ=ນິວາເສ, ວຈ຺ຉຕິ ວສິສ຺ສຕິ. ກມ຺ເມ-ພຫຸລາຘິກາຣາ ‘‘ອສ຺ສູ’’ຕິ ອຸກາໂຣ ¶ , ປຸພ຺ພຣູເປ ວຸສ຺ສຕິ ວຸສ຺ສິສ຺ສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ອວຈ຺ຉາ ອວສິສ຺ສາ. ຉິທ=ທ຺ເວຘາກຣເຓ, ເຉຈ຺ຉຕິ ຉິນ຺ທິສ຺ສຕິ, ‘‘ມຎ຺ຈ ຣຸຘາທີນໍ’’ຕິ ມໍ ໂລ ຈ. ລສ຺ສ ໂລໂປ ຈ. ຠິທ=ວິທາຣເຓ, ເຠຈ຺ຉຕິ ຠິນ຺ທິສ຺ສຕິ. ອເຠຈ຺ຉາ ອຠິນ຺ທິສ຺ສາ. ຣຸທ=ໂຣທເນ, ຣຸຈ຺ຉຕິ ໂຣທິສ຺ສຕິ. ອຣຸຈ຺ຉາ ອໂຣທິສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອຎ຺ຎປຈ຺ຈເຍປິ ຉິທສ຺ສ ‘‘ຈ຺ຉງ’’ ອິຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ຈ຺ຉງ, ຠູເຕ ອູໍ ປຈ຺ຈເຍ ອຈ຺ເຉຈ຺ຉຸໍ ອຈ຺ຉິນ຺ທິໍສຸ. ວຸຕ຺ຕໂຕ ອຎ຺ຎຘາຕູນຎ຺ຈ, ຄມ=ຄມເນ, ຄຈ຺ຉໍ ຄຈ຺ຉິສ຺ສໍ. ອຎ຺ຎປຈ຺ຈເຍປິ ວຈ=ພ຺ຍຕ຺ຕວຈເນ ອິຈ຺ຈາທິ, ກມ຺ເມ-ພຫຸລາຘິກາຣາ ຕ຺ຍາທີສຸ ປຣຠູເຕສຸປິ ຍຖາຄມໍ ວຈາທີນຎ຺ຈສ຺ສ ‘‘ວຈາທີນໍ ວສ຺ສຸຏ ວາ’’ຕິ ກມ຺ເມ ອຸຏ ຈ ‘‘ອສ຺ສູ’’ຕິ ອສ຺ສ ອຸ ຈ, ເຕນ ຘມ຺ໂມ ອຸຈ຺ຈຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ, ຍສ຺ສ ຈ ປຸພ຺ພຣູປໍ.

ຠຸຊາທີນໍ ກ຺ຂງ ໂຫຕິ ສ຺ເສນ ສຫ. ວກ຺ຂຕິ ວຈິສ຺ສຕິ, ວກ຺ຂນ຺ຕິ ວຈິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອີອາທີສຸ ວຈສ຺ສ ໂອມ ໂຫຕິ. ມກາຣານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ‘‘ມານຸພນ຺ໂຘ ສຣານ+ມນ຺ຕາ ປໂຣ’’ຕິ ປຣິຠາສໂຕ ສຣາ ປໂຣ. ອໂວຈິ, ອໂວຈຸໍ, ອໂວໂຈ ອິຈ຺ຈາທິ. ອນຊ຺ຊຕເນ-ອວຈ ອວຈາ ວຈາ ອິຈ຺ຈາທິ. ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິຍໍ-ອວກ຺ຂາ ອວຈິສ຺ສາ, ອວກ຺ຂິໍສຸ ອວຈິສ຺ສິໍສຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ວເຈຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ວຸຈ຺ເຈຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ວຈຕຸ, ວຸຈ຺ຈຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຠຸຊ=ປາລນຊ຺ໂຌຫາເຣສຸ ¶ , ‘‘ຠຸຊາ’’ ທິນາ ກ຺ຂວາເທເສ ໂຠກ຺ຂຕິ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສຕິ.

ກຸສ=ອກ຺ໂກເສ, ອາປຸພ຺ໂພ, ຕສ຺ສ ຣສ຺ໂສ ຈ, ອກ຺ໂກສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ເຎຍ຺ຍໍ, ລວິກຣຓໂລປວຸທ຺ຘິໂຍ.

ກຸສາ ຣຸຫາ ຈ ປຣສ຺ສ ອີສ຺ສ ຉິ ວາ ໂຫຕິ. ປຣຣູປປຐມກ຺ຂຣານິ, ອກ຺ໂກຈ຺ຉິ ອກ຺ໂກສິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຠິປຸພ຺ໂພ ຣຸຫ=ໂຣຫເນ, ອຠິຣຸຈ຺ຉິ ອຠິຣຸຫິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວຫ=ປາປຸຓເນ, ວຫຕິ, ວຫນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ເຍ ‘‘ຫສ຺ສ ວິປລ຺ລາໂສ’’ຕິ ວິປຣິຍາໂສ, ເຕນ ໂສ ວຸຍ຺ຫຕິ, ‘‘ອສ຺ສູ’’ຕິ ອຸຕ຺ຕໍ. ວຫິສ຺ສຕິ, ວຸຍ຺ຫິສ຺ສຕິ. ອວຫິ, ອວຸຍ຺ຫິຕ຺ຖ, ອວຸຫິ. ອວຫິສ຺ສາ, ວຸຍ຺ຫີສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ. ວເຫຍ຺ຍ, ວຸຍ຺ເຫຍ຺ຍ. ວຫຕຸ, ວຸຍ຺ຫຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຊຣ ມຣານໍ ອີຍງ ວາ ໂຫຕິ ມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ຊີຍຕິ. ‘‘ຊຣ ສທານ+ມີມ’’ຕິ ອີມອາຄໂມ ໂລ ຈ, ຊີຣຕິ. ກມ຺ເມ-ຊີຣີຍຕິ ຊີຍີຍຕິ. ເອວໍ ຊີຍິສ຺ສຕິ ຊີຣິສ຺ສຕິ, ຊີຍີຍິສ຺ສຕິ ຊີຣີຍິສ຺ສຕິ. ອຊີຍິ ອຊີຣິ, ອຊີຍີຍິ ອຊີຣີຍິ. ອຊີຍິສ຺ສາ ອຊີຣິສ຺ສາ, ອຊີຍີຍິສ຺ສາ ອຊີຣີຍິສ຺ສາ ອຊີຍິສ຺ສາ ອຊີຣີຍິສ຺ສາ ອິຈ຺ຈາທິ. ມຣ=ປາຓຈາເຄ, ອີຍງ, ມີຍຕິ ມຣຕິ, ມີຍນ຺ຕິ ມຣນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

໕,໑໒໔. ທິສສ຺ສ ¶ ປສ຺ສ ທສ຺ສ ທສ ທ ທກ຺ຂາຕິ

ເອເຕ ອາເທສາ ທິສສ຺ສ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ອເນກວຓ຺ຓຕ຺ຕາ ສພ຺ພາເທໂສ. ປສ຺ສຕິ ປສ຺ສນ຺ຕິ, ທກ຺ຂຕິ ທກ຺ຂນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ເຍ ປຸພ຺ພຣູໂປ, ທິສ຺ສຕິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ວິປສ຺ສີຍຕິ ທກ຺ຂີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ທກ຺ຂາທີຫິ ອາເທເສຫິ ປຣສ຺ສ ສ຺ສສ຺ສ ໂລໂປ ວາ ໂຫຕິ. ທກ຺ຂຕິ ທກ຺ຂິສ຺ສຕິ. ອປສ຺ສິ ປສ຺ສິ, ອປສ຺ສິໍສຸ ປສ຺ສິໍສຸ ອປສ຺ໂສ ປສ຺ໂສ, ອປສ຺ສິຕ຺ຖ ປສ຺ສິຕ຺ຖ. ອປສ຺ສິໍ ປສ຺ສິໍ, ອປສ຺ສິມ຺ຫ ປສ຺ສິມ຺ຫ. ຕຖາ ອທສ຺ສີ ທສ຺ສີ, ອທສ຺ສິໍສຸ ທສ຺ສິໍສຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ອນຊ຺ຊຕເນ ທສາເທໂສ, ອທ຺ທສາ ອທ຺ທສ. ອທ຺ທາ ອທ຺ທ ອິຈ຺ຈາທິ. ອປສ຺ສິສ຺ສ ທກ຺ຂິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ປສ຺ເສຍ຺ຍ ທກ຺ເຂຍ຺ຍ, ປສ຺ສຕຸ ທກ຺ຂຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສທ=ວິສຣຓຄຕ຺ຍາວສາທນາທາເນສຸ, ນິປຸພ຺ໂພ, ‘‘ຊຣສທານ+ມີມ ວາ’’ຕິ ອີມອາຄໂມ. ນິສີທຕິ, ນິສີທນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ນິສຊ຺ຊຕິ, ນິສຊ຺ຊເຕ.

ຍຊ=ເທວປູຊາສໍຄຕິກຣຓທາເນສຸ, ຍຊຕິ, ຍຊນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ –

ຍຊສ຺ສ ຍສ຺ສ ຏິ+ຍີ ໂຫນ຺ຕິ ການຸພນ຺ເຘຕິ ພຫຸລາຘິກາຣາ ຕ຺ຍາທິວິສເຍປິ ກ຺ເຍ ປຸພ຺ພຣູເປ ຈ ອິຊ຺ຊຕິ ຍິຊ຺ຊຕິ ມຍາ ພຸທ຺ໂຘ. ໂສ ຍຊິສ຺ສຕິ, ເຕນ ອິຊ຺ຊິສ຺ສເຕ ຍິຊ຺ຊິສ຺ສເຕ. ໂສ ຍຊີ ¶ , ເຕນ ອິຊ຺ຊິ ຍິຊ຺ຊິ. ໂສ ຍຊິສ຺ສາ, ເຕນ ອິຊ຺ຊິສ຺ສາ ຍິຊ຺ຊິສ຺ສາ. ໂສ ຍເຊຍ຺ຍ, ເຕນ ອິຊ຺ເຊຍ຺ຍ ຍິຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ໂສ ຍຊຕຸ, ເຕນ ອິຊ຺ຊຕຸ ຍິຊ຺ຊຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວທ=ວຈເນ, ‘‘ຄມວທາ’’ ທິນາ ວທສ຺ສ ວຊ຺ຊາເທໂສ ວາ, ລສ຺ສ ‘‘ອູລສ຺ເສ’’ຕິ ກ຺ວຈິ ເອ ຈ, ວຊ຺ຊຕິ ວເທຕິ ວທຕິ, ວຊ຺ເຊນ຺ຕິ ວເທນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ – ‘‘ກ຺ຍສ຺ສາ’’ຕິ ອີຎ, ວຊ຺ຊີຍຕິ ວຊ຺ຊຕິ ວທີຍຕິ, ວຊ຺ຊີຍນ຺ຕິ ວຊ຺ຊນ຺ຕິ ວທີຍນ຺ຕິ. ວທິສ຺ສຕິ, ວທິສ຺ສນ຺ຕິ. ອວທີ ວທີ, ອວທິໍສຸ ວທິໍສຸ. ອວທິສ຺ສ ວທິສ຺ສ. ວຊ຺ເຊ ວຊ຺ເຊຍ຺ຍ ວເທ ວເທຍ຺ຍ, ວຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ. ວຊ຺ເຊຕຸ ວເທຕຸ ວທຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ ຍຖາຄມໍ ເຎຍ຺ຍໍ.

ກມຸ=ປທວິກ຺ເຂເປ, ‘‘ປໂຣກ຺ຂາຍຎ຺ຈາ’’ຕິ ຈຄ຺ຄຫເຓນ ກມ ກມ ອິຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ອນາທິພ຺ຍຎ຺ຊນໂລເປ ລວິກຣເຓ ‘‘ກວຄ຺ຄຫາ’’ ທິນາ ກສ຺ສ ເຈ ນິຄ຺ຄຫີຕາຄເມ ຈ ກເຕ ຈໍກມຕິ ກມຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຈລ=ກມ຺ປເນ, ຈໍຈລຕິ. ຊລ+ທລ=ທິຕ຺ຕິຍໍ, ທ຺ວິຕ຺ເຕ ທທ຺ທລ຺ລຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. (ສວຸທ຺ຘິກຠູວາທິນໂຍ).

ຫູ+ຠູ=ສຕ຺ຕາຍໍ, ຕ຺ຍາທີສຸ ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ໂລ’’ຕິ ໂລ, ຕສ຺ສ ໂລເປ ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມໂອ ປຈ຺ຈເຍ’’ຕິ ໂອກາໂຣ. ໂສ ໂຫຕິ, ເຕ ໂຫນ຺ຕິ. ໂຫສິ, ໂຫຖ. ໂຫມິ, ໂຫມ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ເຕນ ຫູຍຕິ ຫູຍເຕ.

໓໑. ຫູສ຺ສ ເຫ+ເຫຫິ+ໂຫຫິ ສ຺ສຕ຺ຍາໂທ

ຫູສ຺ສ ເຫອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ສ຺ສຈ຺ຈາໂທ. ເຫສ຺ສຕິ ເຫຫິ ສ຺ສຕິ ໂຫຫິສ຺ສຕິ.

ທກ຺ຂາທີຫິ ¶ ອາເທເສຫິ ປຣສ຺ສ ສ຺ສສ຺ສ ວາ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ເຫຫິຕິ ເຫຫິສ຺ສຕິ, ໂຫຫິຕິ ໂຫຫິສ຺ສຕິ. ເຫຫິນ຺ຕິ ເຫຫິສ຺ສນ຺ຕິ, ໂຫຫິນ຺ຕິ ໂຫຫິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອນຊ຺ຊຕເນ ອີມ຺ຫິ ອຎາຄໂມ, ‘‘ປໂຣ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ອີສ຺ສ ໂລໂປ, ໂສ ອຫຸ. ວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ ‘‘ທີຆາ ອີສ຺ສ’’ ອິຕິ ອີສ຺ສ ສິອາເທໂສ, ສຸໂວ ອໂຫສິ ອານນ຺ໂທ.

ຫູໂຕ ປຣສ຺ສ ອຸ+ມິຈ຺ຈສ຺ສ ເຣສຸໍ ວາ ໂຫຕິ. ຣກາຣານຸພນ຺ໂຘ ‘‘ຣານຸພນ຺ເຘນ຺ຕສຣາທິສ຺ສາ’’ຕິ ອນ຺ຕສຣາທິສ຺ສ ໂລໂປ. ອເຫສຸໍ. ໂອກາຣວຸທ຺ຘິ ອວາເທເສ ອຫວຸໍ. ໂອສ຺ສ ສິອາເທເສ ອໂຫສິ.

ອິມິຈ຺ຈສ຺ສ ສິຎ ໂຫຕິ ມ຺ຫາຕ຺ຖານຎ຺ຈ ພຫຸລໍ. ຎາກາໂຣ ອາຂ຺ຍາວຍວຕ຺ໂຖ (ອຸກາໂຣ) ອິກາໂຣ ອຸຈ຺ຈາຣຓຕ຺ໂຖ. ‘‘ອອີສ຺ສາ’’ ທິນາ ອິຎາຄເມ ຕຸມ຺ເຫ ອໂຫສິຕ຺ຖ, ອໂຫສິ. ປຣສ຺ສຣໂລເປ ຣສ຺ເສ ຈ ອຫຸໍ, ອໂຫສິມ຺ຫ, ອຫຸມ຺ຫ, ຣສ຺ໂສ. ຠາເວ-ອຠວິ, ອາສ຺ສຕ຺ຖາເທໂສ, ອຠວິຕ຺ຖ. ອນຊ຺ຊຕເນ ອາອູອາທິປຈ຺ຈເຍ ກເຕ ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ມິຍ ງຸວງ ສເຣ’’ຕິ ອຸວງາເທເສ ອຫຸວາ, ອຫຸວຸ, ອຫຸໂວ, ອຫຸວຕ຺ຖ. ອສ຺ສ ອມາເທເສ ອຫຸໍ ອຫຸວໍ, ອຫຸມ຺ຫ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ເຕນ ອຫຸຍິ ອຫຸຍິຕ຺ຖ. ອຫວິສ຺ສາ, ອຫວິສ຺ສໍສຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ອຫຸຍິສ຺ສ, ອຫຸຍິສ຺ສຖ. ປຸພ຺ພສ຺ສຣໂລໂປ, ເຫຍ຺ຍ ¶ , ເຫຍ຺ຍຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ຫູເຍຍ຺ຍ, ຫູເຍຖ. ໂຫຕຸ, ໂຫນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ຫູຍຕຸ, ຫູຍຕໍ. ອນຸປຸພ຺ເພ ອນຸໂຠຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ສພ຺ພວາເຣສຸ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ຠາເວ ຣູປາຠາວາ. ກມ຺ເມ-ອນຸຠູຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ວິເສໂສ.

ສິ=ສເຍ, ລສ຺ສ ໂລໂປ ວຸທ຺ຘິ, ເສຕິ. ອຍາເທເສ ສຍຕິ, ເສນ຺ຕິ ສຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ອຕິປຸພ຺ໂພ, ກ຺ເຍ ‘‘ທີໂຆ ສຣສ຺ສາ’’ຕິ ອິສ຺ສ ທີເຆ ຈ ກເຕ ເຕນ ອຕິສີຍຕິ, ອຕິສີຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ເຕນ ສີຍຕິ, ສີຍເຕ. ຕຖາ ຠວິສ຺ສຕິອາທີສຸ.

ນີ=ປາປເນ, ທ຺ວິກມ຺ມໂກ+ຍໍ, ອຊໍ ຄາມໍ ເນຕິ ນຍຕິ, ເນນ຺ຕິ ນຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ນີຍເຕ ຄາມໍ ອໂຊ ເທວທຕ຺ເຕນ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ເສເສສຸປິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

ຐາປານໍ ຕິຏ຺ຐປິວາໂຫນ຺ຕິ ວາ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ລສ຺ສ ໂລເປ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ຐາຕິ, ຐານ຺ຕິ.

໕,໑໓໑. ປາທິໂຕ ຐາສ຺ສ ວາ ຐໂຫ ກ຺ວຈິຕິ

ປາທິໂຕ ປຣສ຺ສ ຐາສ຺ສ ກ຺ວຈິ ຐໂຫ ໂຫຕິ ວາ. ສຓ຺ຐຫຕິ, ສຓ຺ຐຫນ຺ຕິ. ລສ຺ເສ, ອຘິຏ຺ເຐຕິ, ອຘິຏ຺ເຐນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ –

ຎາທິໂຕ+ຎ຺ຎສ຺ສ ອາກາຣນ຺ຕສ຺ສ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖສ຺ສ ອີ ໂຫຕິ ກ຺ເຍ. ອຸປຐີຍຕິ, ອຸປຐີຍນ຺ຕິ. ຐຫາເທເສ ‘‘ກ຺ຍສ຺ສາ’’ຕິ ອີຎ ¶ , ເຕນ ປຕິຏ຺ຐຫີຍຕິ, ປຕິຏ຺ຐຫີຍນ຺ຕິ. ຠາເວ-ອີມ຺ຫິ ຐີຍຕິ, ຐີຍເຕ. ຕຖາ ປປຸພ຺ເພ ປຕິຏ຺ຐິສ຺ສຕິ ປຕິຏ຺ຐຫິສ຺ສຕິ. ອີສ຺ສ ສິມ຺ຫິ ອຏ຺ຐາສິ, ອຏ຺ຐໍສຸ, ສຓ຺ຐຫິ, ສຓ຺ຐຫິໍສຸ. ປຕິຏ຺ຐິສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐຫິສ຺ສ. ຕິຏ຺ເຐ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ, ສຓ຺ເຐ ສຓ຺ເຐຍ຺ຍ, ສຓ຺ເຐຍ຺ຍຸໍ, ສຓ຺ຐເຫ ສຓ຺ຐເຫຍ຺ຍ. ຕິຏ຺ຐຕຸ ຐາຕຸ, ສຓ຺ຐຫຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ປາ=ປາເນ, ປິວາເທເສ ປິວຕິ. ‘‘ຕວຄ຺ຄວຣຓາ’’ ໂທ ‘‘ພຍຎາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາເຄນ ວສ຺ສ ພກາໂຣ, ປິພຕິ. ກມ຺ເມປີຍຕິ, ປີຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອຕ຺ຖິໂຕ ປຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ໂຖ ໂຫຕິ. ປຣຣູເປ ປຐມກ຺ຂຣຕກາເຣ ຈ ອຕ຺ຖິ. ‘‘ນ຺ຕ+ມານ+ນ຺ຕິ+ຍິ+ຍຸໍສ຺ວາ+ທິໂລໂປ’’ຕິ ອສ຺ສ ໂລໂປ, ສນ຺ຕິ.

ອຕ຺ຖິສ຺ສ ອຏ ໂຫຕິ ສິຫິສຸ. ໂຏ ສພ຺ພາເທສຕ຺ໂຖ. ຕ຺ວໍ ອສິ. ປຣຣູປາທິມ຺ຫິ ກເຕ ອິທານິ ຕຸມ຺ເຫ ອຕ຺ຖ.

ອສສ຺ມາ ປເຣສໍ ມິມານໍ ມ຺ຫິມ຺ຫາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຕໍສນ຺ນິໂຍເຄນ ອສສ຺ສ ອຏ ຈ. ອມ຺ຫິ.

ເອສຸ ¶ ມິເມສຸ ອສສ຺ສ ໂສ ໂຫຕິ, ປຣຣູປພາຘນຕ຺ຖໍ. ອສ຺ມິ, ອມ຺ຫ ອສ຺ມ. ຠວິສ຺ສຕິປຈ຺ຈເຍ –

ປໂຣກ຺ຂາ ອ-ອາໂທ ອນຊ຺ຊຕນ ອາ-ອາໂທ ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິສ຺ສາ-ອາໂທ ຠວິສ຺ສຕິສ຺ສຕ຺ຍາໂທ ຈ ອຕ຺ຖິສ຺ສ ຠຸ ໂຫຕິ. ອາເທສວິຘານໍ ອສສ຺ສາປໂຍຄຕ຺ຖໍ, ກິສ຺ມິຎ຺ຈິ ປຈ຺ຈຍວິເສເສ, ຕສ຺ມາ ອສິຕພ຺ພນ຺ຕິອາທິ ນ ຠວຕິ. ຠວິສ຺ສຕິ, ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຠວາ, ອຠວຸ. ກ຺ຣິຍາຕິປຕ຺ຕິຍໍ ຠຸອາເທເສ ອຠວິສ຺ສ, ອຠວິສ຺ສໍສຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ເອຍ຺ຍາທິມ຺ຫິ –

໕໐. ອຕ຺ຖິເຕ+ຍ຺ຍາທິຈ຺ຉນ຺ນໍ ສ+ສຸ+ສ+ສຖ+ສໍ+ສາມ

ອສ=ຠຸວິ+ຈ຺ຈສ຺ມາ ປເຣສໍ ເອຍ຺ຍາທິຈ຺ຉນ຺ນໍ ສາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ປຣຣູເປ ໂສ ອສ຺ສ, ເຕ ອສ຺ສຸ. ຕ຺ວໍ ອສ຺ສ, ຕຸມ຺ເຫ ອສ຺ສຖ. ອຫໍ ອສ຺ສໍ, ມຍໍ ອສ຺ສາມ. ຕ຺ວາທິມ຺ຫິ ໂສ ອຕຸ, ອສ຺ສ ໂລເປ ສນ຺ຖຸ, ອຍາເທເສ ຕ຺ວໍ ອຫິ, ຕຸມ຺ເຫ ອຕ຺ຖ. ອມ຺ຫິ, ອມ຺ຫ, ສາເທເສ ອສ຺ມິ ອສ຺ມ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ອຊ຺ຊຕເນ ອາສິ, ອາສິໍສຸ, ອາສຸໍ ອິຈ຺ຈາທີປິ ໂຫນ຺ຕິ.

ພ຺ຣູໂຕ ປຣສ຺ສ ຕິສ຺ສ ອີຎ ວາ ໂຫຕິ. ວຸທ຺ຘິອວາເທເສ ລສ຺ສ ໂລເປ ພ຺ຣວີຕິ.

ພ຺ຣູສ຺ສ ¶ ໂອ ນ ໂຫຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊເນ. ພ຺ຣູຕິ. ອຸວງາເທເສ ພ຺ຣູວນ຺ຕິ.

ອາຫາ ປເຣສໍ ຕິ+ອນ຺ຕີນໍ ຏ+ຏູ ໂຫນ຺ຕິ. ຏກາຣາ ສພ຺ພາເທສຕ຺ຖາ. ອໂຕເຍວ ອາຫາ ປເຣສໍ ຕິອນ຺ຕີນໍ ຏຏູວິຘານຎາປກາ ຕິອນ຺ຕີສຸ ພ຺ຣູສ຺ສ ອາໂຫ. ອາຫ, ອາຫຸ. ພ຺ຣູສິ, ພ຺ຣູຖ. ພ຺ຣູມິ, ພ຺ຣູມ ອິຈ຺ຈາທິ. ພ຺ຣວິສ຺ສຕິ. ອພ຺ຣວິ ອພ຺ຣວີ, ອພ຺ຣວຸໍ. ອນຊ຺ຊຕເນ ອພ຺ຣວາ, ອພ຺ຣວຸ. ປໂຣກ຺ຂາຍໍ –

ພ຺ຣູສ຺ສ ອາໂຫ ໂຫຕິ ປໂຣກ຺ຂາອອາທີສຸ. ສຸປິເນ ກິຣ ໂສ ອາຫ, ເຕ ອາຫຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ອພ຺ຣວິສ຺ສ. ພ຺ຣເວ ພ຺ຣເວຍ຺ຍ. ວຸທ຺ຘິປ຺ປຏິເສເຘ ພ຺ຣູຕຸ, ພ຺ຣວນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຫນ=ຫິໍສາຍໍ, ຕິມ຺ຫິ ວິກຣຓໂລເປ ໂສ ຫນຕິ ຫນ຺ຕິ. ເຕ ຫນນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ເຍ ນສ຺ສ ຎ຺ເຎ ປຸພ຺ພຣູປໍ, ເຕນ ຫຎ຺ຎຕິ, ຫຎ຺ຎນ຺ຕິ ຫຎ຺ຎເຣ. ຕຖາ ຫນິສ຺ສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຫນາ ສ຺ສາສ຺ສ ຉ+ຂາ ວາ ໂຫນ຺ຕິ. ປຏິຫໍຂາມິ ປຏິຫນິສ຺ສາມິ. ຫໍເຉມ ຫນິສ຺ສາມ. ອຫນິ, ອຫນິໍສູຕິອາທິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ຫຸວາທໂຍ

ຫຸ=ຫວເນ ¶ . ຕ຺ຍາທີສຸ ໂລ. ‘‘ປໂຣກ຺ຂາຍຎ຺ຈາ’’ຕິ ຈຄ຺ຄຫເຓນ ຫຸ ຫຸຕິ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ, ‘‘ກວຄ຺ຄຫານໍ ຈວຄ຺ຄຊາ’’ຕິ ຫສ຺ສ ໂຊ, ລໂລໂປ ວຸທ຺ຘິ ຈ, ຊຸໂຫຕິ ອຄ຺ຄິໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ຍວາ ສເຣ’’ຕິ ວກາໂຣ, ຊຸຫ຺ວຕິ. ຊຸໂຫນ຺ຕິ. ຊຸຫ຺ວນ຺ຕິ. ຊຸໂຫສິ ຊຸຫ຺ວສິ, ຊຸໂຫຖ ຊຸຫ຺ວຖ. ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ – ‘‘ທີໂຆ ສຣສ຺ສາ’’ຕິ ທີເຆ ຫູຍຕິ ເຕນ ອຄ຺ຄິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຊຸຫິສ຺ສຕິ, ຊຸຫິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຊຸຫວິ ອຊຸໂຫສິ, ອຊຸຫວຸໍ ອຊຸຫວິໍສຸ ອຊຸຫວໍສຸ ອຊຸໂຫສຸໍ. ອຊຸຫິສ຺ສ, ອຊຸຫິສ຺ສໍສ຺ສຸ. ຊຸເຫ ຊຸເຫຍ຺ຍ. ຊຸໂຫຕຸ, ຊຸໂຫນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຫາ=ຈາເຄ, ປຸເຣ ວິຍ ທ຺ເວຠາວຉາເທສໂລເປ ‘‘ຣສ຺ໂສ ປຸພ຺ພສ຺ສາ’’ຕິ ປຸພ຺ພສ຺ສ ອາສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ຊຫາຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ – ‘‘ອຎ຺ຎາທິສ຺ສາ+ສ຺ສີ ກ຺ເຍ’’ຕິ ກ຺ເຍ ອາສ຺ສ ອີ, ຫີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຊຫິສ຺ສຕິ. ອຊຫາສິ, ‘‘ທີຆາ ອີສ຺ສ’’ ອິຕິ ສິ, ປຊຫິ, ອຊຫິໍສຸ ອຊຫໍສຸ, ປຊຫິໍສຸ ປຊຫຸໍ. ກມ຺ເມ-ປຫີຍິ ປຫີຍິຕ຺ຖ. ສ຺ສາທິ+ເອຍ຺ຍາທິ+ຕ຺ວາທີສຸປິ ເຎຍ຺ຍາ.

ທາ=ທາເນ, ທ຺ວິຠາວຣສ຺ສຕ຺ຕານິ, ລໂລໂປ, ທທາຕິ, ທທນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ຄມວທາ’’ ທິນາ ທຊ຺ຊາເທເສ ທຊ຺ຊຕິ, ທຊ຺ຊນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ລສ຺ເສ+ກາເຣ ທານໍ ເທຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

໒໒. ທາສ຺ສ ທໍ ວາ ມິເມສ຺ວ+ທ຺ວິຕ຺ເຕ

ອທ຺ວິຕ຺ເຕ ວຕ຺ຕມານສ຺ສ ທາສ຺ສ ທໍ ໂຫຕິ ວາ ມິເມສຸ. ວຄ຺ຄນ຺ຕໍ, ທມ຺ມິ ເທມິ, ທມ຺ມ ເທມ. ອີກາເຣ ທີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອນາຄຕຕ຺ເຖ ອິຎາຄເມ ສຣໂຓປາທິ, ທທິສ຺ສຕິ, ທທິສ຺ສນ຺ຕິ. ທຊ຺ຊິສ຺ສຕິ, ທຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ. ລວິກຣເຓ ¶ ທສ຺ສຕິ, ທສ຺ສນ຺ຕິ. ອຊ຺ຊຕເນ-ອທທິ, ອທທິໍສຸ, ອທຊ຺ຊິ, ອທຊ຺ຊິໍສຸ, ອທາສິ, ອທໍສຸ. ອນຊ຺ຊຕເນ-ອທທາ, ອທທຸ. ກາລາຕິປຕ຺ຕິຍໍ-ອທທິສ຺ສ ອທຊ຺ຊິສ຺ສ, ເລ ອທສ຺ສ, ທສ຺ສໍສຸ. ເອຍ຺ຍາທິມ຺ຫິ-ທເທ ທເທຍ຺ຍ ທຊ຺ເຊ ທຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ‘‘ຏາ’’ຕິ ພຫຸລາຘິກາຣາ ທຊ຺ຊາເທສາ ປຣສ຺ສ ເອຍ຺ຍສ຺ສ ຏາ, ທຊ຺ຊາ, ທຊ຺ຊຸໍ ທຊ຺ເຊຍ຺ຍໍ ທເທຍ຺ຍຸໍ. ຕ຺ວາທີສຸ-ທທາຕຸ, ທທນ຺ຕຸ, ທຊ຺ຊຕຸ, ທຊ຺ຊນ຺ຕຸ, ລສ຺ເສ+ກາເຣ ເທຕຸ, ເທນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ກມ຺ເມປິ ໂຍຊນີຍໍ.

ຘາ=ຘາຣເຓ, ຕ຺ຍາທິມ຺ຫິ ຈຄ຺ຄຫເຓນ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພາກາຣສ຺ສ ຣສ຺ສຕ຺ເຕ ລໂລເປ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍານໍ ຕຕິຍປຐມາ’’ຕິ ປຸພ຺ພຘກາຣສ຺ສ ທກາເຣ ຈ ກເຕ ທຘາຕິ, ທຘນ຺ຕິ. ປິປຸພ຺ໂພ, ‘‘ຕທມິນາ’’ ທິນາ ອາສ຺ສ ໂລໂປ, ‘‘ຘາສ຺ສ ໂຫ’’ຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຣສ຺ສ ຘາສ຺ສ ຫກາໂຣ, ທ຺ວາຣໍ ປິທຫຕິ, ປິທຫນ຺ຕິ. ລສ຺ເສ+ກາເຣ ນິເຘຕິ, ນິເຘນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ວິຘີຍຕິ, ວິຘີຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຘສ຺ສຕິ, ປິທຫິສ຺ສຕິ, ປຣິທເຫສ຺ສຕິ. ອຘາສິ, ປິທຫິ. ອຘສ຺ສ, ປິທຫິສ຺ສ. ທເຘ ທເຘຍ຺ຍ, ປິທເຫ ປິທເຫຍ຺ຍ. ທທາຕຸ, ປິທຫຕຸ, ນິເຘຕຸ, ນິເຘນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຊຸໂຫຕ຺ຍາທໂຍ).

ຠູວາທິ ຈ ຊຸຫາທິ ຈ, ຫຸວາທິຘາຕໂວ ຈິ+ເມ;

ສວຸທ຺ຘິກຠູວາທີຫິ, ຕິຘາ ເຠທໍ ອຸເປນ຺ຕິ ເຕ.

ອຘຸນາ ¶ ວິກຣຓປເຠທປກາສນຕ຺ຖໍ ຣຸຘາທີນໍ ອຏ຺ຐຄຓານໍ ການິຈິ ຣູປານິ ອຸທາຫຣິຍນ຺ເຕ –

ຣຸຘ=ອາວຣເຓ, ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ເອວ+ມຸປຣິປິ ສພ຺ພຄເຓສຸ.

ຣຸຘາທິໂກ ອປໂຣກ຺ເຂສຸ ກຕ຺ຕຸວິຫິຕມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທີສຸ ໂລ ໂຫຕິ ມຎ຺ຈ+ນ຺ຕສຣາ ປໂຣ. ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ວຄ຺ຄນ຺ຕໍ, ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ສໍໂຍຄຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ໂສ ມຄ຺ຄໍ ຣຸນ຺ຘຕິ, ຣຸນ຺ຘນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ນິປຸພ຺ໂພ ກ຺ໂຍ ຘສ຺ສ ຈວຄ຺ຄ+ປຸພ຺ພຣູປ+ຕຕິຍກ຺ຂຣຊກາຣາ, ເຕນ ມຄ຺ໂຄ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອິຎາຄເມ ຣຸນ຺ຘິສ຺ສຕິ, ນິຣຸຊ຺ຌິສ຺ສຕິ. ອຣຸນ຺ຘິ, ອຣຸນ຺ຘິໍສຸ. ນິຣຸຊ຺ຌິຕ຺ໂຖ, ນິຣຸຊ຺ຌິ, ນິຣຸຊ຺ຌິໍສຸ. ອຣຸນ຺ຘິສ຺ສ, ອຣຸນ຺ຘິສ຺ສໍສຸ, ນິຣຸຊ຺ຌິສ຺ສ, ນິຣຸຊ຺ຌິສ຺ສໍສຸ. ຣຸນ຺ເຘ ຣຸນ຺ເຘຍ຺ຍ, ນິຣຸຊ຺ເຌ ນິຣຸຊ຺ເຌຍ຺ຍ. ຣຸນ຺ຘຕຸ, ຣຸນ຺ຘນ຺ຕຸ. ຕ຺ວໍ ຣຸນ຺ຘ ຣຸນ຺ຘາຫິ. ນິຣຸຊ຺ຌຕຸ, ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຉິທ=ທ຺ເວຘາກຣເຓ, ຉິນ຺ທຕິ, ຉິນ຺ທນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ຉິຊ຺ຊຕິ, ຉິຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຠວິສ຺ສຕິປຈ຺ຈເຍ – ‘‘ລຠ ວສຈ຺ຉິທາ’’ ທິນາ ຈ຺ຉງາເທເສ ເຉຈ຺ຉຕິ ຉິນ຺ທິສ຺ສຕິ. ກມ຺ເມ-ປຸພ຺ພຣູປໍ, ຉິຊ຺ຊິສ຺ສຕິ, ຉິຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຉິນ຺ທິ ຉິນ຺ທິ, ອຈ຺ເຉຊ຺ຊິ, ອຈ຺ເຉຊ຺ຊິໍສຸ. ອຈ຺ຉິນ຺ທິສ຺ສາ ອຉິຊ຺ຊິສ຺ສາ. ຉິນ຺ເທ ຉິນ຺ເທຍ຺ຍ, ຉິຊ຺ເຊ ຉິຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ຉິນ຺ທຕຸ, ຉິນ຺ທນ຺ຕຸ, ຉິຊ຺ຊຕຸ, ຉິຊ຺ຊນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຠຸຊ=ປາລນຊ຺ໂຌຫາເຣສຸ, ຠຸຎ຺ຊຕິ, ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠວິສ຺ສຕິມ຺ຫິ ‘‘ຠຸຊ+ມຸຈ+ວຈ+ວິສານໍ ກ຺ຂງ’’ຕິ ຘາຕ຺ວນ຺ເຕນ ສຫ ສ຺ສສ຺ສ ¶ ກ຺ຂງາເທເສ ວຸທ຺ຘິ, ໂຠກ຺ຂຕິ, ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສຕິ, ໂຠກ຺ຂນ຺ຕິ, ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ມຸຈ=ໂມຈເນ, ມຸຈ຺ຈຕິ, ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ມຸຈ຺ຈຕິ, ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຣຸຘາທິນໂຍ).

ທິວ=ກີຬາ ວິຊິຄິໍສາ ໂວຫາຣ ຊຸຕິ ຖຸຕິ ຄຕີສຸ,

ທິວາທີຫິ ກຕ຺ຕຣິ ລວິສເຍ ຍກ ໂຫຕິ. ກກາໂຣ ການຸພນ຺ຘກາຣິຍຕ຺ໂຖ, ເອວ+ມຸປຣິ ຈ. ວສ຺ສ ພກາເຣ ປຸພ຺ພຣູປໍ, ໂສ ຊຸຕໍ ທິພ຺ພຕິ, ທິພ຺ພນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ເຍ ເຕນ ທິພ຺ພຕິ, ທິພ຺ພນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ທິພ຺ພິສ຺ສຕິ, ເຕນ ທິພ຺ພິສ຺ສຕິ. ອທິພ຺ພິ ທິພ຺ພິ. ເຕນ ອທິພ຺ພິ ທິພ຺ພິ. ອທິພ຺ພິສ຺ສ. ເຕນ ອທິພ຺ພິສ຺ສ. ທິພ຺ເພ ທິພ຺ເພຍ຺ຍ. ເຕນ ທິພ຺ເພ ທິພ຺ເພຍ຺ຍ. ທິພ຺ພຕຸ. ເຕນ ທິພ຺ພຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສິວ=ຕນ຺ຕຸສນ຺ຕາເນ, ສິພ຺ພຕິ, ສິພ຺ພນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ປທ=ຄມເນ, ອຸປຸພ຺ໂພ, ຈວຄ຺ຄປຸພ຺ພຣູປານິ, ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຣ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມກ຺ເຍ ເຕນ ປຏິປຊ຺ຊເຕ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ-ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ຕຍາ. ພຸຘ=ອວຄມເນ, ຌກາຣປຸພ຺ພຣູປານິ ຍກ຺ຂເຣສຸ. ຘມ຺ມໍ ພຸຊ຺ຌຕິ, ພຸຊ຺ຌເຣ ພຸຊ຺ຌນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ມຍາ ຘມ຺ໂມ ພຸຊ຺ຌເຕ ອິຈ຺ຈາທິ. ຍຸຘ=ສມ຺ປຫາເຣ, ຍຸຊ຺ຌຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ນຫ=ພນ຺ຘເນ, ‘‘ຫສ຺ສ ວິປລ຺ລາໂສ’’ຕິ ເຍ ວິປລ຺ລາໂສ, ສນ຺ນຍ຺ຫຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ມນ=ຎາເຓ, ຎ຺ຎກາຣ+ປຸພ຺ພຣູປານິ, ມຎ຺ຎຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ຕຸສ=ຕຸຏ຺ຐິມ຺ຫິ, ປຸພ຺ພຣູເປ ຕຸສ຺ສຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ສມ=ອຸປສເມ, ສມ຺ມຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ຊນ=ຊນເນ ¶ , ‘‘ຊນິສ຺ສາ’’ຕິ ອາ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ພຫຸລາຘິກາຣາ, ໂສ ຊາຍຕິ, ຊາຍນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຊນິຕຸໍ ປໂຍເຊຕີຕິ ‘‘ປໂຍຊກພ຺ຍາປາເຣ ຓາປິ ເຈ’’ຕິ ຓິມ຺ຫິ ‘‘ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປີ’’ຕິ ວຸທ຺ຘິປຏິເສເຘ ກ຺ຍມ຺ຫິ ‘‘ທີໂຆ ສຣສ຺ສາ’’ຕິ ທີເຆ ຈ ກເຕ ເຕນ ຊນີຍຕິ, ຊນີຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂສ ຊາຍິສ຺ສຕິ. ເຕນ ຊນິສ຺ສຕິ. ໂສ ອຊາຍິ, ເຕນ ອຊນີຍິ. ໂສ ອຊາຍິສ຺ສ, ເຕນ ອຊນີຍິສ຺ສ. ໂສ ຊາເຍ ຊາເຍຍ຺ຍ, ເຕນ ຊນີເຍຍ຺ຍ. ໂສ ຊາຍຕຸ, ເຕນ ຊນີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. (ທິວາທິນໂຍ).

ຕຸທາທີຫິ ກຕ຺ຕຣິ ລວິສເຍ ໂກ ໂຫຕິ. ຕຸທຕິ, ຕຸທນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຕຸທ຺ຍຕິ ຕຸຊ຺ຊຕິ, ຕຸທ຺ຍເຣ ຕຸທ຺ຍນ຺ຕິ, ຕຸຊ຺ຊເຣ ຕຸຊ຺ຊນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ຕຸທິສ຺ສຕິ ຕຸຊ຺ຊິສ຺ສຕິ. ອຕຸທິ, ອຕຸທິໍສຸ, ອຕຸຊ຺ຊິ. ອຕຸທິສ຺ສ ອຕຸຊ຺ຊິສ຺ສ, ຕຸເທຍ຺ຍ ຕຸຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ຕຸທຕຸ, ຕຸທນ຺ຕຸ, ຕຸຊ຺ຊຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ວິສ=ປເວສເນ, ປປຸພ຺ໂພ. ໂສ ຄາມໍ ປວິສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ປວິສີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ປວິສິສ຺ສຕິ. ປວິສີຍິສ຺ສຕິ. ປາວິສິ, ອີມ຺ຫິ ‘‘ຠຸຊມຸຈາ’’ ທິນາ ໂຍຄວິຠາຄາ ກ຺ຂງ. ປາວິສິ, ປວິສິ ປາເວກ຺ຂິ, ປຖວິໍ ປາວິສິໍສຸ ປວິສິໍສຸ. ປາວິສີຍິ. ປາວິສິສ຺ສ ປວິສິສ຺ສ. ປາວິສີຍິສ຺ສ. ປວິເສ ປວິເສຍ຺ຍ, ວິກຣຓໂລໂປ ¶ ປວິສີເຍຍ຺ຍ. ປວິສຕຸ, ປວິສີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ນຸທຕິ. ທິສ=ອຸຈ຺ຈາຣເຓ, ອຸທ຺ທິສ຺ສຕິ, ລິຂຕິ, ຕຸສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຕຸທາທິນໂຍ).

ຊ຺ຍາທີຫິ ກຕ຺ຕຣິ ລວິສເຍ ກ຺ນາ ໂຫຕິ. ນ ວຸທ຺ຘິ. ກິເລເສ ຊິນາຕິ, ຊິນນ຺ຕິ. ເຕນ ກິເລໂສ ຊີຍຕິ, ຊີຍນ຺ຕິ, ກ຺ເຍ ທີໂຆ. ຊິນິສ຺ສຕິ, ຊິນິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຊິນິ ຊິນິ. ອຊີຍິ, ອຊີຍິຕ຺ຖ. ອຊິນິສ຺ສ. ອຊີຍິສ຺ສ. ຊິເນຍ຺ຍ. ຊິນາຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ຈິ=ຈເຍ, ຕຖາ ຈິນາຕິ, ຈິນນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຎາຘາຕຸສ຺ສ ຊາ ໂຫຕິ ນກາເຣ. ວິຊານາຕິ.

ສນາສ຺ສ ຎາສ຺ສ ນາໂຍ ວາ ໂຫຕິ ຕິມ຺ຫິ. ນາຍຕິ, ວິຊານາຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ວິຎ຺ຎາຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກ຺ເຍ ‘‘ອາສ຺ເສ ຈາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ອາສ຺ເສ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ອາສ຺ສ ເອ ໂຫຕິ, ຍສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ເຎຍ຺ຍຕິ, ເຎຍ຺ຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ວິຊານິສ຺ສຕິ, ວິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ – ‘‘ກ຺ຍສ຺ສ ສ຺ເສ’’ຕິ ກ຺ຍໂລເປ ຣສ຺ເສ ຈ ກເຕ ຎາສ຺ສຕິ, ຎາສ຺ສນ຺ຕິ, ວິຎ຺ຎາຍິສ຺ສຕິ, ປຎ຺ຎາຍິສ຺ສຕິ.

ຎາໂຕ ປຣສ຺ສ ສ຺ສສ຺ສ ຫິ ວາ ໂຫຕິ ກມ຺ເມ, ປຎ຺ຎາຍິຫິຕິ, ປຎ຺ຎາຍິຫິນ຺ຕິ. ອຎາຄເມ ສມຊານິ, ສໍຊານິ, ສໍຊານິໍສຸ. ສມຊາ- ນິໍສຸ ¶ . ກມ຺ເມ-ປຎ຺ຎາຍິ, ປຎ຺ຎາຍິໍສຸ. ອຊານິສ຺ສ. ກມ຺ເມ-ອຎ຺ຎາຍິສ຺ສ.

ຎາໂຕ ປຣສ຺ສ ເອຍ຺ຍສ຺ສ ອິຍາ+ຎາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ. ຊານິຍາ.

ຎາເທເສ ສນາສ຺ສ ຎາສ຺ສ ຊໍ ວາ ໂຫຕິ. ຊຎ຺ຎາ, ຊາເນຍ຺ຍ, ຊາເນຍ຺ຍຸໍ. ກມ຺ເມ-ປຎ຺ຎາເຍຍ຺ຍ, ປຎ຺ຎາເຍຍ຺ຍຸໍ. ວິຊານາຕຸ, ວິຊານນ຺ຖຸ. ກມ຺ເມ-ວິຎ຺ຎາຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ມາ=ມາເນ, ‘‘ອາ ອີ ສ຺ສາທີນໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສິຎ’’ ອິຕິ ອິຎອິຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ອິຎາຄເມ ປຸພ຺ພສຣໂລໂປ, ມິນາຕິ, ມິນນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ມີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ລູ=ເຉທເນ, ‘‘ກ຺ຓາກ຺ນາສຸ ຣສ຺ໂສ’’ຕິ ຘາຕຸສ຺ສ ຣສ຺ໂສ, ລຸນາຕິ, ລຸນນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ລູຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຘຸ=ກມ຺ປເນ, ຘຸນາຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຊ຺ຍາທິນໂຍ).

ກ຺ຍາທີຫິ ລວິສເຍ ກ຺ຓາ ໂຫຕິ. ‘‘ກ຺ຓາກ຺ນາສຸ ຣສ຺ໂສ’’ຕິ ຣສ຺ເສ ກິຓາຕິ, ກິຓນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ວິກ຺ກີຍຕິ, ວິກ຺ກີຍນ຺ຕິ. ວິກ຺ກິຓິສ຺ສຕິ, ວິກ຺ກິຓິສ຺ສນ຺ຕິ. ວິກ຺ກີຍິສ຺ສຕິ, ວິກ຺ກີຍິສ຺ສນ຺ຕິ. ອກິຓິ, ວິກ຺ກິຓິ, ວິກ຺ກີຍິ. ອກິຓິສ຺ສ, ວິກ຺ກິຓິສ຺ສ. ວິກ຺ກິເຓ ວິກ຺ກິເຓຍ຺ຍ.

ວິກ຺ກີເຍ ¶ . ວິກ຺ກີເຍຍ຺ຍ. ວິກ຺ກິຓາຕຸ, ວິກ຺ກິຓນ຺ຕຸ, ວິກ຺ກີຍຕຸ, ວິກ຺ກີຍນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ສຸ=ສວເນ, ສຸຓາຕິ, ສຸຓນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສກ+ອາປານໍ ກຸກ+ກຸອິຈ຺ເຈເຕ ອາຄມາ ໂຫນ຺ຕິ ເຓ. ສກ຺ກຸຓາຕິ, ສກ຺ກຸຓນ຺ຕິ. ສກ຺ກຸນາຕິ, ສກ຺ກຸນນ຺ຕິ.

ສກສ຺ມາ ກ຺ຓາສ຺ສ ກ຺ໂຂ ວາ ໂຫຕິ ສ຺ເສ. ສກ຺ຂິສ຺ສຕິ, ສກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ.

ສກສ຺ມາ ກ຺ຓາສ຺ສ ໂຂ ວາ ໂຫຕິ ອີອາທີສຸ. ອສກ຺ຂິ ສກ຺ຂິ, ສກ຺ຂິໍສຸ. ອສກ຺ຂິສ຺ສ, ອສກ຺ຂິສ຺ສໍສຸ. ສກ຺ກຸເຓ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍ. ສກ຺ກຸຓາຕຸ, ສກ຺ກຸຓນ຺ຕຸ.

ອປ=ປາປຸຓເນ, ປປຸພ຺ໂພ, ‘‘ສກາ+ປານໍ ກຸກ+ກຸ ເຓ’’ຕິ ກຸກເຕ ສມ຺ປຕ຺ຕິ ປາປຸຓາຕິ, ປາປຸຓນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມປາປີຍຕິ, ປາປີຍນ຺ຕິ. ປາປຸຓິສ຺ສຕິ, ປາປຸຓິສ຺ສນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ປາປີຍິສ຺ສຕິ, ປາປີຍິສ຺ສນ຺ຕິ. ປາປຸຓິ, ປາປຸຓິໍສຸ. ກມ຺ເມ-ປາປີຍິ, ປາປີຍິຕ຺ຖ. ອປາປຸຓິສ຺ສ. ກມ຺ເມ-ອປາປີຍິສ຺ສ. ປາປຸເຓ, ປາປຸເຓຍ຺ຍ. ກມ຺ເມ-ປາປີເຍຍ຺ຍ. ປາປຸຓາຕຸ, ປາປຸຓນ຺ຕຸ. ກມ຺ເມ-ປາປີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. (ກ຺ຍາທິນໂຍ).

ສຸອາທີຫິ ¶ ລວິສເຍ ກ຺ໂຓ ໂຫຕິ. ການຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ຘມ຺ມໍ ສຸໂຓຕິ. ປຣສ຺ສຣໂລເປ ສຸໂຓນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ເຍ ທີເຆ ສູຍຕິ, ສູຍນ຺ຕິ. ທ຺ວິຕ຺ເຕ ສຸຍ຺ຍຕິ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ອິຎາຄເມ ສຸຓິສ຺ສຕິ, ສຸຓິສ຺ສນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ຍໂລເປ ວຸທ຺ຘິ. ໂສສ຺ສຕິ, ໂສສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອສຸຓິ ສຸຓິ, ອສຸຓິໍສຸ ສຸຓິໍສຸ.

ເຕສຸ ອີອາທີສຸ ສຸໂຕ ປເຣສໍ ກ຺ໂຓ+ກ຺ຓານໍ ໂຣຏ ວາ ໂຫຕິ. ຣກາໂຣ ອນຸພນ຺ໂຘ. ໂຏ ສພ຺ພາເທສຕ຺ໂຖ. ອຸສ຺ສ ໂລເປ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ ອີສ຺ສ ສິ ຈ. ອສ຺ໂສສິ, ອສ຺ໂສສິໍສຸ. ‘‘ອິໍສ຺ສ ຈ ສິຎ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ສິຎ, ອສ຺ໂສສິໍສຸ, ປຈ຺ຈສ຺ໂສສຸໍ. ອສຸຍິ, ອສຸຍິຕ຺ຖ. ອສຸຓິສ຺ສ, ເຕນ ອສຸຍິສ຺ສ. ສຸເຓ ສຸເຓຍ຺ຍ, ສຸເຓຍ຺ຍໍ. ເຕນ ສູເຍ ສູເຍຍ຺ຍ. ສຸຓາຕຸ, ສຸຓນ຺ຕຸ. ສູຍຕຸ, ສູຍນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຄິ=ສທ຺ເທ, ຄິໂຓຕິ. ຄິຓນ຺ຕິ. ຕ຺ວໍ ຄິໂຓສິ. ຄິຓິສ຺ສຕິ, ຄິຓິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຄິຓິສ຺ສ. ຄິເຓຍ຺ຍ. ຄິໂຓຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ວຸ=ສໍວຣເຓ, ອາວຸໂຓຕິ, ອາວຸຓນ຺ຕິ. ອາວຸໂຓສິ ອິຈ຺ຈາທິ. ເສເສສຸປິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. (ສ຺ວາທິນໂຍ).

ຕນາທິໂຕ ກຕ຺ຕຣິ ລວິສເຍ ໂອ ໂຫຕິ. ກິຕ຺ຕິໍ ຕໂນຕິ, ຕໂນນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ໂອວິກຣຓສ຺ສ ¶ ອຸ ໂຫຕິ ປຣຈ຺ຉກ຺ກວິສເຍ. ຕນຸເຕ, ຕນ຺ວນ຺ເຕ. ຕນຸເສ, ຕນຸວ຺ເຫ. ຕນ຺ເວ, ຕນ຺ວມ຺ເຫ. ກມ຺ເມ –

ຕນສ຺ສ ວາ ອາ ໂຫຕິ ກ຺ເຍ. ປປຸພ຺ໂພ, ປຕາຍຕິ. ປຕຎ຺ຎຕິ, ປຕາຍເຣ ປຕາຍນ຺ຕິ ປຕຎ຺ຎເຣ ປຕຎ຺ຎນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ຕຖາ ວິກຣຓໂລເປ ອິຎາຄເມ ຈ ຕນິສ຺ສຕິ, ຕນິສ຺ສນ຺ຕິ. ປຕາຍິສ຺ສຕິ. ອຕນິ, ອຕນິໍສຸ. ອຕນິສ຺ສ. ປຕາຍິສ຺ສ. ຕເນຍ຺ຍ, ຕເນຍ຺ຍຸໍ. ຕໂນຕຸ, ຕໂນນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

໕,໑໗໗. ກຣສ຺ສ ໂສສ຺ສ ກຸພ຺ພ+ກຸຣຸ+ກຍິຣາ

ກຣສ຺ສ ສ ໂອກາຣສ຺ສ ກຸພ຺ພາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ກຸພ຺ພຕິ, ກຸພ຺ພນ຺ຕິ. ກໂຣຕິ, ກໂຣນ຺ຕິ. ກໂຣສິ, ກໂຣຖ.

ກຣສ຺ສ ສ ໂອກາຣສ຺ສ ກຸໍ ວາ ໂຫຕິ ມິເມສຸ. ກຸມ຺ມິ ກໂຣມິ. ກຸມ຺ມ ກໂຣມ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ ກຸຣຸເຕ ກຸພ຺ພເຕ, ກຸພ຺ພນ຺ເຕ ອິຈ຺ຈາທິ. ກຍິຣຕິ, ກຍິຣນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ກ຺ຍສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ອີສ຺ສ ຣສ຺ໂສ, ກຣິຍ຺ຍຕິ, ກຣີຍຕິ ວາ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ຕວຄ຺ຄວຣຓາ’’ ທິນາ ¶ ເຍ ຣສ຺ສ ຍກາເຣ ກຍ຺ຍຕິ, ກຍ຺ຍນ຺ຕິ. ພຫຸລາຘກາຣາ ກມ຺ເມ ກ຺ວຈິ ອິມິນາ ກຍິຣາເທເສ ເຕນ ກຍິຣຕິ, ກຍິຣນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠວິສ຺ສຕິມ຺ຫິ –

ກຣສ຺ສ ໂສສ຺ສ ຫາສ຺ສ ຈ ອາຫງ ວາ ໂຫຕິ ສ຺ເສນ ສຫ. ກາຫຕິ, ກາຫນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອິຎາຄເມ ກາຫິຕິ, ກາຫິນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອາຫງາເທສາຠາວປກ຺ເຂ ກຣິສ຺ສຕິ, ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຊ຺ຊຕເນ –

ກຣສ຺ສ ສ ໂອກາຣສ຺ສ ກາ ໂຫຕິ ວາ ອີອາທີສຸ.

ທີຆໂຕ ປຣສ຺ສ ອີສ຺ສ ສິ ວາ ໂຫຕິ. ອກາສິ. ອີໂລເປ ອກາ, ອກໍສຸ. ໂອສ຺ສ ສິອາເທເສ ອກາສິ. ສິຎາຄເມ ອກາສິຕ຺ຖ. ອກາສິ, ອກາສິໍ, ອກາສິມ຺ຫ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອກຣິກຣິ, ອກຣິໍສຸ ກຣິໍສຸ ອກໍສຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ເຕນ ອກຣີຍິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອກຣິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ອກຣີຍິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ເອຍ຺ຍາທິມ຺ຫິ ‘‘ກ຺ວຈິ ວິກຣຓານໍ’’ຕິ ໂອວິກຣຓໂລເປ ກເຣກເຣຍ຺ຍ, ກເຣຍ຺ຍຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ກຸພ຺ເພ ກຸພ຺ເພຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ກຍິຣາ ປຣສ຺ສ ເອຍ຺ຍສ຺ສ ຏາ ໂຫຕິ. ໂສ ກຍິຣາ.

ກຍິຣາ ¶ ປຣສ຺ສ ເອຍ຺ຍຸມາທີນໍ ເອຍ຺ຍສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ກຍິຣຸໍ. ຕ຺ວໍ ກຍິຣາສິ, ກຍິຣາຖ. ກຍິຣາມິ, ກຍິຣາມ.

ກຍິຣາ ປຣສ຺ເສ+ຖສ຺ສ ອາ ໂຫຕີຕິອາທິສ຺ສ ເອສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ. ກຍິຣາຖ ຘີໂຣ. ກມ຺ເມ-ກຣິເຍຍ຺ຍ, ກຣິເຍຍ຺ຍຸ+ມິຈ຺ຈາທິ. ກໂຣຕຸ ກຸຣຸຕຸ ວາ, ກຸພ຺ພນ຺ຕຸ ກໂຣນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ປຣຈ຺ຉກ຺ເກ-ກຸຣຸຕໍ, ກຸພ຺ພນ຺ຕໍ. ກຸຣຸສ຺ສຸ ກຣສ຺ສຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ເອໂອນ+ມ ວຓ຺ເຓ’’ຕິ ອກາໂຣ. ກຸຣຸວ຺ໂຫ, ກຸພ຺ເພ, ກຸພ຺ພາມເສ. ກມ຺ເມ-ກຣີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ປາທິໂຕ ປຣສ຺ສ ກຣສ຺ສ ກ຺ວຈິ ຂ ໂຫຕິ. ອຠິສງ຺ຂໂຣຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ‘‘ຕທມິນາ’’ທິນາ ຂາເທເສ ອຠິສໍຂາສີຕິ ວິເສໂສ. ສກ=ສຕ຺ຕິຍໍ, ສກ຺ໂກຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອປ=ປາປຸຓເນ, ປປຸພ຺ໂພ, ປປ຺ໂປຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຕນາທິນໂຍ).

ຈຸຣາທີຫິ ກ຺ຣິຍຕ຺ເຖຫິ ສກຕ຺ເຖ ຓິ ປໂຣ ໂຫຕິ. ‘‘ຓິຓາປ຺ຍາປີຫິ ວາ’’ຕິ ວິກປ຺ເປນ ໂລ. ຘນໍ ໂຈຣຍຕິ ໂຈເຣຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ໂຈຣີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂຈຣຍິສ຺ສຕິ ໂຈເຣສ຺ສຕິ ¶ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ໂຈຣີຍິສ຺ສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອໂຈຣຍິ ໂຈຣຍິ ອໂຈເຣສິ ໂຈເຣສິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອໂຈຣຍິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ອໂຈຣີຍິສ຺ສ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂຈຣເຍ ໂຈຣເຍຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ໂຈເຣຕຸ ໂຈເຣນ຺ຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຈິນ຺ຕ=ຈິນ຺ຕາຍໍ, ສໍໂຍຄຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ, ຈິນ຺ເຕຕິ ຈິນ຺ຕຍຕິ, ຈິນ຺ເຕນ຺ຕິ. ກມ຺ເມ-ຈິນ຺ຕີຍຕິ, ຈິນ຺ຕີຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ມນ຺ຕ=ຄຸຕ຺ຕຠາສເນ, ມນ຺ເຕຕິ ມນ຺ຕຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ປາລ=ຣກ຺ຂເຓ, ໂສ ຘມ຺ມໍ ປາເລຕິ ປາລຍຕິ. ເຕນ ປາລີຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ. (ຈຸຣາທິນໂຍ).

ຠູວາທິ ຈ ຣຸຘາທິ ຈ, ທິວາທິ ຈ ຕຸທາທໂຍ;

ຊ຺ຍາທີ ກິຍາທີ ສ຺ວາທີ ຈ, ຕນາທີ ຈ ຈຸຣາທໂຍ.

໕,໑. ຕິຊ+ມາເນຫິ ຂ+ສາ ຂມາ+ວີມໍສາສຸ

ຂນ຺ຕິຍໍ ຕິຊາ, ວີມໍສາຍໍ ມານາ ຈ ຂ+ສປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕິຊ=ນິສາເນ, ອກາຣສ຺ສາ+ປໂຍໂຄ. ເຂ ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ປຕ຺ເຕ+ກາຣສ຺ສ ‘‘ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປີ’’ຕິ ປຏິເສໂຘ. ຍກາຣວຊ຺ຊິຕພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ‘‘ປຣຣູປ+ມຍກາເຣ ພ຺ຍຎ຺ຊເນ’’ຕິ ປຣຣູປຎ຺ຈ. ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍາ’’ ທິນາ ປຐມກ຺ຂຣກກາເຣ ຈ ‘‘ຂຉສານ+ເມກສ຺ສໂຣ+ທິ ທ຺ເວ’’ຕິ ຕິກ຺ຂ ຕິກ຺ຂ ອິຕິ ທ຺ວິຠາເວ ‘‘ໂລໂປ+ນາທິພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິອາທິໂຕ+ຎ຺ຎສ຺ສ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ໂລເປ ຈ ກເຕ ຕິຕິກ຺ຂາຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທິປຈ຺ຈຍ+ລວິກຣຓານິ. ຕິຕິກ຺ຂຕິ ອິຈ຺ຈາທິ ປຸຣິມສມໍ ¶ . ກມ຺ເມ-ຕິຕິກ຺ຂີຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອິໂຕ ປຣໍ ກມ຺ໂມທາຫຣຓໍ ນ ກຣິສ຺ສາມ.

ມານ=ປູຊາຍໍ+ຕິມສ຺ມາ ສປຈ຺ຈຍ, ທ຺ວິຕ຺ຕາທິມ຺ຫິ ກເຕ ‘‘ມານສ຺ສ ວີ ປຣສ຺ສ ຈ ມໍ’’ຕິ ປຸພ຺ພມານສ຺ສ ວີ ຈ ປຣມານສ຺ສ ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ. ວີມໍສຘາຕຸໂຕ ຕິປຈ຺ຈຍາທິມ຺ຫິ ກເຕ ວີມໍສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕິຕິກ຺ຂິສ຺ສຕິ, ວີມໍສິສ຺ສຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ເອວ+ມຸປຣິປິ ອຊ຺ຊຕນາທີສຸປິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ປໂຍຊກຕ຺ຕາ ຓິ, ‘‘ຓິຓາປ຺ຍາປີຫິ ວາ’’ຕິ ລວິກຣຓໍ, ເຕຊຍຕິ ເຕເຊຕິ. ຕຖາ ຈຸຣາທິຕ຺ຕາ ນ ລວິກຣຓໍ, ມານຍຕິ ມາເນຕິ.

ຕິກິຈ຺ຉາຍໍ ສໍສເຍ ຈ ວຕ຺ຕມານາ ກິຕາ ໂຉ ໂຫຕິ. ກິຕ=ນິວາເສ, ຉປຈ຺ຈເຍ ປຸພ຺ເພວ ປຣຣູປາທິມ຺ຫິ ຈ ກເຕ ‘‘ກິຕສ຺ສາ+ສໍສເຍ ວາ’’ຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ຕິອາເທເສ ຕິກິຈ຺ຉຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທໂຍ. ຕິກິຈ຺ຉຕິ, ຕິກິຈ຺ຉນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ວິປຸພ຺ພໂຕ ກິຕາ ຉປ຺ປຈ຺ຈຍາທິມ຺ຫິ ກເຕ ‘‘ກວຄ຺ຄຫານໍ ຈວຄ຺ຄຊາ’’ຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ກສ຺ສ ໂຈ. ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ, ວິຈິກິຈ຺ຉນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ປໂຍຊກຕ຺ຕາ ເກຕຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ ປຸຣິມສມໍ.

ນິນ຺ທາຍໍ ຄຸປ+ພເຘຫິ ໂຉ ໂຫຕິ ພສ຺ສ ໂຠ ຈ. ຄຸປ=ຣກ຺ຂເນ+ຕີມສ຺ມາ ຉປ຺ປຈ຺ຈເຍ ‘‘ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປີ’’ຕິ ໂອຕ຺ຕາຠາເວ ຈ ປຣຣູປາທິມ຺ຫິ ‘‘ກວຄ຺ຄຫາ’’ ທິນາ ຄສ຺ສ ເຊ ຈ ກເຕ ‘‘ຄຸປິສ຺ສຸສ຺ສາ’’ຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ອຸສ຺ສ ອິ ໂຫຕິ. ຕ຺ຍາທິ+ລວິກຣຓາທິມ຺ຫິ ¶ ຊິຄຸຈ຺ຉຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ນິນ຺ທາຍໍ-ພຘ=ພນ຺ຘເນ+ຕີມສ຺ມາ ຉປ຺ປຈ຺ຈເຍ ຈ ອິມິນາວ ພສ຺ສ ຠກາເຣ ຈ ປຣຣູເປ ປຐມກ຺ຂເຣ ຠຈ຺ຉຠຈ຺ຉອິຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ອນາທິພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ໂລເປ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍານໍ ຕຕິຍປຐມາ’’ຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຸພ຺ພສ຺ສ ຠສ຺ສ ພກາເຣ ‘‘ຂຉເສສ຺ວສ຺ສີ’’ຕິ ອິກາເຣ ທີເຆ ຈ ກເຕ ພີຠຈ຺ຉຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ພີຠຈ຺ຉຕິ, ພີຠຈ຺ຉນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ໂຄເປຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ຕຸມນ຺ຕໂຕ ອິຈ຺ຉາຍ+ມຕ຺ເຖ ເຕ ຂ+ສ+ຉາ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລໍ, ຕຸໍປຈ຺ຈຍສ຺ສ ໂລໂປ ຈ ໂຫຕິ, ສຸຕຕ຺ຕາ. ຠຸຊ=ປາລນ+ຊ຺ໂຌຫາເຣສຸ. ໂຠຊນາຍາຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ‘‘ຕຸໍ+ຕາເຍ’’ຈ຺ຈາທິນາ ຕຸໍປຈ຺ຈເຍ ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ໂອກາເຣ ປຣຣູເປ ຈ ກເຕ ໂຠຕ຺ຕຸ+ມິຈ຺ຉຕີຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ອິມິນາ ຂປຈ຺ຈເຍ ຕຸໍປຈ຺ຈຍສ຺ສ ອິມິນາ ຈ ໂລເປ ‘‘ນິມິຕ຺ຕາຠາເວ ເນມິຕ຺ຕິກສ຺ສາປິ ຈ ອຠາໂວ’’ຕິ ຎາຍາ ປຣຣູປໂອກາຣານໍ ອຠາເວ ຂສ຺ສ ປຣຣູປ+ຂກາຣາທິມ຺ຫິ ຈ ກເຕ ຠຸກ຺ຂ ຠຸກ຺ຂ ອິຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ຕຕິຍພກາໂຣ ໂຫຕິ, ພຸຠຸກ຺ຂຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ, ພຸຠຸກ຺ຂຕິ, ພຸຠຸກ຺ຂນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຊິ=ຊເຍ, ຊຍນາຍ ອິຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ປຸເຣ ວິຍ ຕຸມາທິມ຺ຫິ ກເຕ ເຊຕຸ+ມິຈ຺ຉຕີຕິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ສປ຺ປຈ຺ຈເຍ ຊິສ ຊິສ ອິຕິ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ອນາທິພ຺ຍຎ຺ຊນໂລເປ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຣສ຺ສ ຊິສ຺ສ ‘‘ຊິຫຣານໍ ຄິໍ’’ຕິ ຄິໍ. ຊິຄິໍສຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທີສຸ ຊິຄິໍສຕິ, ຊິຄິໍສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຆສ=ອທເນ ¶ , ຆສິຕຸ+ມິຈ຺ຉຕິ ຉປ຺ປຈ຺ຈຍາທິມ຺ຫິ ປຸເຣ ວິຍ ກເຕ ຆສ຺ສ ‘‘ກວຄ຺ຄຫາ’’ທິນາ ເຌ ຌສ຺ສ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍາ’’ ທິນາ ຊກາເຣ ‘‘ຂຉເສສ຺ວສ຺ສີ’’ຕິ ອິກາເຣ ຈ ກເຕ ຊິຆຈ຺ຉຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ຊິຆຈ຺ຉຕິ, ຊິຆຈ຺ຉນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ອິຈ຺ຉາກມ຺ມໂຕ ອິຈ຺ຉາຍ+ມຕ຺ເຖ ອີຍປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ປຸຕ຺ຕ+ມິຈ຺ຉຕີຕິ ອີຍປຈ຺ຈເຍ ອີຍາທິວຸຕ຺ຕິຕ຺ຕາ ‘‘ເອກຕ຺ຖຕາຍໍ’’ຕິ ວິຠຕ຺ຕິໂລໂປ. ປຸຕ຺ຕີຍຕິ, ປຸຕ຺ຕີຍນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ກມ຺ມໂຕ ອຸປມານາ ອາຈາຣຕ຺ເຖ ອີໂຍ ໂຫຕິ. ປຸຕ຺ຕ+ມິວາ+ຈຣຕິ ປຸຕ຺ຕີຍຕິ ສິສ຺ສໍ, ປຸຕ຺ຕີຍນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ອີໂຍ ໂຫຕິ. ກຸຏິຍ+ມິວາ+ຈຣຕິ ກຸຏີຍຕິ ປາສາເທ. ປາສາເທວາ+ຈຣຕິ ປາສາທີຍຕິ ກຸຏິຍໍ, ປາສາທີຍນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ກຕ຺ຕຸໂຕ+ປມານາ ອາຈາຣຕ຺ເຖ ອາໂຍ ໂຫຕິ. ປພ຺ພໂຕ ອິວາ+ຈຣຕິ ສີລາທິຄຸຓໂຍຄໂຕຕິ ປພ຺ພຕາຍຕິ ໂຍຄີ, ປພ຺ພຕາຍຘາຕຸໂຕ ຕ຺ຍາທໂຍ.

ກຕ຺ຕຸໂຕ ¶ ອຠູຕຕພ຺ຠາເວ ອາໂຍ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ. ຠຸໂສຕິ ປຐມນ຺ຕໂຕ ອຠຸໂສ ຠຸໂສ ຠວຕີຕິ ຠຸສາຍຕິ, ຠຸສາຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ວິຈ຺ຉາຠິກ຺ຂຎ຺ເຎສຸ ທ຺ເວ’’ຕິ ອາຠິກ຺ຂຎ຺ຎຕ຺ເຖ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ອປຏປຏາ ປຏປຏາ ຠວຕີຕິ ອາເຍ ປຏປຏາຍຕິ, ປຏປຏາຍນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ອໂລຫິໂຕ ໂລຫິໂຕ ຠວຕິ ໂລຫິຕາຍຕິ.

ສທ຺ທາທີຫິ ທຸຕິຍນ຺ເຕຫິ ກໂຣຕີຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອາໂຍ ໂຫຕິ. ສທ຺ທໍ ກໂຣຕິ ສທ຺ທາຍຕິ. ເອວໍ ເວຣາຍຕິ, ກລຫາຍຕິ, ຘູປາຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ນໂມອິຈ຺ຈສ຺ມາ ກໂຣຕີຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອສ຺ໂສ ໂຫຕິ. ນໂມ ກໂຣຕີຕິ ອສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອສ຺ສປຈ຺ຈເຍ ຕ຺ຍາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຖາຄຕໍ ນມສ຺ສຕິ, ນມສ຺ສນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ນາມສ຺ມາ ຘາຕ຺ວຕ຺ເຖ ພຫຸລ+ມິ ໂຫຕິ. ຫຕ຺ຖິນາ ອຕິກ຺ກມຕີຕິ ອິປຈ຺ຈເຍ ລວິກຣຓ+ເອກາຣ+ອຍາເທເສສຸ ກເຕສຸ ອຕິຫຕ຺ຖຍຕິ. ເອວໍ ວີຓາຍ ອຸປຄາຍຕິ ອຸປວີຓາຍຕິ, ວິນຍໍ ທຬ຺ຫໍ ກໂຣຕິ ທຬ຺ຫຍຕິ, ວິສຸທ຺ຘາ ໂຫຕິ ຣຕ຺ຕິ ວິສຸທ຺ຘາຍຕິ, ກຸສລໍ ປຸຈ຺ຉຕິ ກຸສລາຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ສຈ຺ຈາທີຫິ ¶ ຘາຕ຺ວຕ຺ເຖ ອາປິ ໂຫຕິ. ສຈ຺ຈ+ມາຈິກ຺ຂຕີຕິ ອາປິມ຺ຫິ ຕ຺ຍາທິປຈ຺ຈເຍ ‘‘ຓິ+ຓາປ຺ຍາ+ທີຫິ ວາ’’ຕິ ລວິກຣຓ+ເອ+ອຍາເທສາ. ສຈ຺ຈາປຍຕິ, ສຈ຺ຈາເປຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຕ຺ຖ+ມາຈິກ຺ຂຕິ ອຕ຺ຖາປຍຕິ. ເອວໍ ເວທາປຍຕິ. ສຸກ຺ຂໍ ກໂຣຕີຕິ ສຸກ຺ຂາປຍຕິ ສຸກ຺ຂາເປຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ກຕ຺ຕາຣໍ ໂຍ ປໂຍເຊຕິ, ຕສ຺ສ ພ຺ຍາປາເຣ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ຓິ+ຓາປີ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລໍ.

ຓິປຈ຺ຈໂຍ ອຸວຓ຺ຓນ຺ຕາ, ອາໂຕ ຓາເປວ ໂຫຕິ+ຫ;

ທ຺ເວ ທ຺ເວ+ໂກ ໂຫຕິ ວາ ເສເສ, ພຫຸລໍຕ຺ຍນຸວຸຕ຺ຕິຍາ.

ອກມ຺ມກາປິ ໂຫນ຺ເຕວ, ຓິ+ຓາປ຺ຍນ຺ຕາ ສກມ຺ມກາ;

ສກມ຺ມກາ ທ຺ວິກມ຺ມາ+ສ຺ສຸ, ທ຺ວິກມ຺ມາ ຈ ຕິກມ຺ມກາ.

ຕສ຺ມາ ກຕ຺ຕຣິ ກມ຺ເມ ຈ, ຓິ+ຓາປີນໍ ຕຸ ສມ຺ຠໂວ;

ນ ຠາເວ ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕາ ຕຸ, ກມ຺ມໍ ໂຫຕິ ປໂຍຊເກ.

ນຍາທີນໍ ປຘານຎ຺ຈ, ອປຘານໍ ທຸຫາທິນໍ;

ສຸທ຺ຘກຕ຺ຕາ ຓິ+ຓາປີສຸ, ກມ຺ມ+ມກ຺ຂ຺ຍາຕ ໂຄຈຣໍ.

ຠວິຕຸໍ ປໂຍຊຍຕີຕິ ອຕ຺ເຖ ອິມິນາ ຓິປ຺ປຈ຺ຈໂຍ. ຓກາໂຣ ຓານຸພນ຺ຘກາຣິຍຕ຺ໂຖ. ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມ+ໂອ ປຈ຺ຈເຍ’’ຕິ ໂອກາເຣ ‘‘ອາຍາ+ວາ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ຓານຸພນ຺ເຘ ອາວາເທໂສ. ຕ຺ຍາທິມ຺ຫິ ‘‘ຓິ+ຓາປ຺ຍາ+ປີຫິ ວາ’’ຕິ ລວິກຣເຓ ເອກາເຣ ‘‘ເອໂອນ+ມຍວາ ສເຣ’’ຕິ ອຍາເທໂສ. ໂສ ສມາຘິໍ ຠາວຍຕິ ຠາເວຕິ ¶ , ຠາວຍນ຺ຕິ ຠາເວນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ເຕນ ສມາຘິ ຠາວີຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ເອຕ຺ຖ ‘‘ທີໂຆ ສຣສ຺ສາ’’ຕິ ກ຺ເຍ ອິກາຣສ຺ສ ທີໂຆ. ຠາວຍິສ຺ສຕິ ຠາເວສ຺ສຕິ, ຠາວຍິສ຺ສນ຺ຕິ ຠາເວສ຺ສນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ອຊ຺ຊຕເນ ອີສ຺ສ ສິມ຺ຫິ ອຠາເວສິ ຠາເວສິ, ອຠາວຍິ ຠາວຍິ, ອຠາວຍິໍສຸ ຠາວຍິໍສຸ. ປຣສ຺ສຣໂລເປ ອຠາເວສຸໍ ຠາເວສຸໍ, ອຠາວຍໍສຸ ຠາວຍໍສຸ, ອຠາວຍຸໍ ຠາວຍຸໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ອຠາວີຍິ ຠາວີຍິ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຠາວິສ຺ສ ອຠາວຍິສ຺ສ, ອຠາວິສ຺ສໍສຸ ອຠາວຍິສ຺ສໍສຸ. ກມ຺ເມ-ອຠາວຍິສ຺ສໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາເວ ຠາເວຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຠາວີເຍຍ຺ຍ ອິຈ຺ຈາທິ. ຠາວຍຕຸ ຠາເວຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ຠາວີຍຕຸ ອິຈ຺ຈາທິ.

ປຈິຕຸໍ ປໂຍເຊຕີຕິ ອຕ຺ເຖ ຓິ+ຓາປີ ໂຫນ຺ຕິ. ໂສ ເທວທຕ຺ເຕນ ໂອທນໍ ປາຈຍຕິ ປາເຈຕິ ອິຈ຺ຈາທິ, ຕຖາ ປາຈາປຍຕິ ປາຈາເປຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ໂສ ເຕນ ເທວທຕ຺ເຕນ ໂອທໂນ ປາຈີຍຕິ ປາຈາປີຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ, ຠວິສ຺ສຕ຺ຍາທີສຸປິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

ຄນ຺ຕຸໍ ປໂຍເຊຕີຕິ ອຕ຺ເຖ ໂສ ຕໍ ປຸຣິສໍ ຄາມໍ ຄມຍຕິ ຄເມຕິ ຄຈ຺ຉາປຍຕິ ຄຈ຺ຉາເປຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ກມ຺ເມ-ເຕນ ໂສ ຄາມໍ ຄມີຍຕິ ຄຈ຺ຉາປີຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ຄຸຫ=ສໍວຣເຓ, ຄຸຫິຕຸໍ ປໂຍເຊຕີຕິ ຓິມ຺ຫິ ‘‘ຄຸຫິສ຺ສ ສເຣ’’ຕິ ທີໂຆ. ຄູຫຍຕິ, ຄູຫຍນ຺ຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ທິສ+ທຸສ=ອປ຺ປີຕິຍໍ, ທຸສິຕຸໍ ປໂຍເຊຕີຕິ ຓິມ຺ຫິ ‘‘ຓິມ຺ຫິ ທີໂຆ ທຸສສ຺ສາ’’ຕິ ທີເຆ ທູສຍຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ຕຖາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕໍ ປໂຍຊຍຕິ ອິຈ຺ຉາປຍຕິ ອິຈ຺ຉາເປຕິ, ເອສຍຕິ ເອເສຕິ. ນິຍຈ຺ຉນ຺ຕໍ ປໂຍຊຍຕິ ນິຍມຍຕິ ນິຍເມຕິ. ຕຖາ ອາສຍຕິ ¶ ອາເສຕິ, ອຈ຺ຉາປຍຕິ ອຈ຺ຉາເປຕິ. ລາຠຍຕິ ລາເຠຕິ, ເອວໍ ວາສຍຕິ ວາເສຕິ, ວາສາປຍຕິ ວາສາເປຕິ. ວາຫຍຕິ ວາເຫຕິ, ວາຫາປຍຕິ ວາຫາເປຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ເອວໍ ຊີຣຍຕິ, ມາຣຍຕິ, ທສ຺ສຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຫູ=ສຕ຺ຕາຍໍ, ປໂຫນ຺ຕໍ ປໂຍຊຍຕິ ປຫາວຍຕິ ປຫາເວຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ສາຍຍຕິ ສາຍາປຍຕິ ສາຍາເປຕິ. ນາຍາປຍຕິ ນາຍາເປຕິ. ປຕິຏ຺ຐາປຍຕິ ປຕິຏ຺ຐາເປຕິ. ຣສ຺ເສ ປຕິຏ຺ຐເປຕິ. ຫນ຺ຕຸໍ ປໂຍຊຍຕີຕິ ຓິ+ຓາປີ, ‘‘ຫນສ຺ສ ຆາໂຕ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ຆາຕາເທເສ ຆາຕຍຕິ ຆາເຕຕິ. ຕຖາ ຊຸຫາວຍຕິ ຊຸຫາເວຕິ, ຊຫາປຍຕິ ຊຫາເປຕິ. ຫາປຍຕິ ຫາເປຕິ. ທາປຍຕິ ທາເປຕິ. ວິຘາປຍຕິ ວິຘາເປຕິ, ປິທຫາປຍຕິ ປິທຫາເປຕິ. (ຠູວາທິນໂຍ).

ອິທານິ ຣຸຘາທິອຏ຺ຐຄຓາ ທສ຺ສີຍນ຺ເຕ-ໂຣຘຍຕິ ໂຣເຘຕິ. ເທວຍຕິ ເທເວຕິ. ໂຕທຍຕິ ໂຕເທຕິ. ຊຍາປຍຕິ ຊຍາເປຕິ. ວິກ຺ກຍຕິ ວິກ຺ກຍາເປຕິ. ສາວຍຕິ ສາເວຕິ. ວິຕານຍຕິ ວິຕາເນຕິ. ໂຈຣາປຍຕິ ໂຈຣາເປຕິ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຂາທີຫິ ປຈ຺ຈຍນ຺ເຕຫິ, ອປິ ໂຫນ຺ຕິ ຓິ+ຓາປໂຍ;

ຓິ+ຓາປິນາ+ນການານໍ, ທສ຺ສນຎ຺ເຈຕ຺ຖ ສາຘນໍ.

ຕິຕິກ຺ຂນ຺ຕໍ ປໂຍຊຍຕິ ຕິຕິກ຺ເຂຕິ ຕິຕິກ຺ຂາເປຕິ, ຕິກິຈ຺ຉຍຕິ ຕິກິຈ຺ເຉຕິ ຕິກິຈ຺ຉາປຍຕິ ຕິກິຈ຺ຉາເປຕິ. ເອວໍ ພຸຠຸກ຺ເຂຕິ ພຸຠຸກ຺ຂາເປຕິ. ປພ຺ພຕາຍຍຕິ. ປຸຕ຺ຕີຍຍຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຂາທິປຈ຺ຈຍນໂຍ).

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ຕ຺ຍາທິກຓ຺ໂຑ ຉຏ຺ໂຐ.

ອຖ ¶ ຘາຕູຫິເຍວ ຠາວ+ກມ຺ມ+ກຕ຺ຕຸ+ກຣຓາທິສາຘນສຫິຕໍ ຂາທິວິຘານໍ ອາຣຠີຍເຕ –

‘‘ຕິຊມາເນຫິ ຂສາ ຂມາວີມໍສາສຸ’’ ອິຈ຺ຈາທີຫິ ປຈ຺ຈຍວິຘານຎ຺ຈ ປຣຣູປທ຺ວິຕ຺ຕາທິກາຣິຍຎ຺ຈ ຕ຺ຍາທິກຓ຺ເຑ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ ຎາຕພ຺ພໍ. ຕິຕິກ຺ຂນໍ ຕິຕິກ຺ຂາ, ‘‘ອິຕ຺ຖິຍ+ມຓກ຺ຕິກຍກຍາ ຈ’’ ອິຕິ ສຸຕ຺ເຕນ ອປຈ຺ຈໂຍ ຈ ‘‘ອິຕ຺ຖິຍ+ມຕ຺ວາ’’ຕິ ອາປຈ຺ຈໂຍ ຈ ໂຫຕິ. ຕຖາ ວີມໍສນໍ ວີມໍສາ. ‘‘ກິຕາ ຕິກິຈ຺ຉາສໍສເຍສຸ ໂຉ’’ຕິ ຉປ຺ປຈ຺ຈຍາທິມ຺ຫິ ກເຕ ຕິກິຈ຺ຉນໍ ຕິກິຈ຺ຉາ, ວິຈິກິຈ຺ຉນໍ ວິຈິກິຈ຺ຉາ. ຄຸປ=ໂຄປເນ, ພຘ=ພນ຺ຘເນຕິ ອິເມຫິ ຘາຕູຫິ ‘‘ນິນ຺ທາຍໍ ຄຸປ+ພຘາ ພສ຺ສ ໂຠ ຈ’’ ອິຕິ ຉປຈ຺ຈຍາທິມ຺ຫິ ຈ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ປຣພກາຣສ຺ສ ອິມິນາ ຠກາເຣ ຈ ກເຕ ອປຈ຺ຈຍາທິ ໂຫຕິ. ຊິຄຸຈ຺ຉນໍ ຊິຄຸຈ຺ຉາ, ພີຠຈ຺ຉນໍ ພີຠຈ຺ຉາ. ‘‘ຕຸໍສ຺ມາ ໂລໂປ ຈິ+ຈ຺ຉາຍໍ ເຕ’’ ອິຕິ ອິຈ຺ຉາຍ+ມຕ຺ເຖ ຂ+ສ+ຉປ຺ປຈ຺ຈຍາ ໂຫນ຺ຕິ. ຠຸຊ=ປາລນຊ຺ໂຌຫາເຣສຸ, ພຸຠຸກ຺ຂນໍ ພຸຠຸກ຺ຂາ. ຊິ=ຊເຍ, ຊິຄິໍສນໍ, ຊິຄິໍສາ. ຆສ=ອທເນ, ຊິຆຈ຺ຉນໍ ຊິຆຈ຺ຉາ.

ຕພ຺ພອນີຍາ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ປເຣ ຠາວກມ຺ເມສຸ ຠວນ຺ຕິ, ພຫຸລໍວິຘານາ ກຕ຺ຕຸກຣຓາທີສຸປິ. ຠູ=ສຕ຺ຕາຍໍ, ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມ ໂອປຈ຺ຈເຍ’’ຕິ ໂອກາເຣ ‘‘ອູພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິ ອູອາຄໂມ, ຎ຺ຎກາໂຣ ອາທ຺ຍາວຍວຕ຺ໂຖ. ໂອສ຺ສ ‘‘ເອໂອນ+ ມຍວາ ¶ ສເຣ’’ຕິ ອວາເທໂສ, ຠູຍເຕຕິ ຠວິຕພ຺ພໍ ຠວຕາ ຠວນີຍໍ. ຠາວສ຺ເສ+ກຕ຺ຕາ ເອກວຈນເມວ, ຕຎ຺ຈ ນປຸໍສກລິງ຺ຄໍ.

ທພ຺ພມິວ ປກາສຕີຕິ-ພຫຸວຈນຎ຺ຈ ໂຫຕິ.

ກມ຺ເມ-ອຠິປຸພ຺ໂພ, ອຠິຠູຍເຕ ອຠິຠູຍິຕ຺ຖ ອຠິຠູຍິສ຺ສເຕຕິ ອຠິຠວິຕພ຺ໂພ ໂກໂຘ ປຓ຺ຑິເຕນ, ອຠິຠວິຕພ຺ພາ ຕຓ຺ຫາ, ອຠິຠວິຕພ຺ພໍ ທຸກ຺ຂໍ. ເອວໍ ອຠິຠວນີໂຍ ອຠິຠວນີຍາ ອຠິຠວນີຍໍ, ກມ຺ເມ ອຠິເຘຍ຺ຍສ຺ເສວ ລິງ຺ຄວຈນານິ.

ວິເສສ຺ສລິງ຺ຄາຕພ຺ພາທີ, ຕຕ຺ຖາ+ໂທ ປຎ຺ຈ ຠາວຊາ;

ນປຸໍສເກ ສິຍຸໍ ຠາເວ, ກ຺ໂຕ ຈາ+ໂນ ອກຕ຺ຕຣິ.

ຠາວສ຺ມິໍ ຆຓ ປຸເມ ເອວໍ, ອິຍຸວຓ຺ຓາ ຄຫາທິໂຊ;

ອປຈ຺ຈໂຍປິ ວາ+ສໍຂ຺ຍາ, ຕຸ+ມາທິຕ຺ວນ຺ຕກາ ສິຍຸໍ.

ອິໂຕ ປຣໍ ອຸປສຄ຺ຄປຸພ຺ພຕາ ຈ ກາລຕ຺ຕຍສ຺ສ ວາກ຺ຍຄຫຓຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ຎາຕພ຺ພໍ, ຕສ຺ມາ ອນຸຣູປວາກ຺ຍເມວ ທສ຺ສຍິສ຺ສາມ –

ອາສ=ອຸປເວສເນ, ອາສເນ ອາສິຕພ຺ພໍ ຕຍາ ອາສນີຍໍ. ກມ຺ເມ-ອຸປາສີຍຕີຕິ ອຸປາສິຕພ຺ໂພ ຄຸຣຸ ອຸປາສນີໂຍ. ສີ=ສເຍ, ເອ+ອຍາເທສາ, ສຍນໍ ສຍິຕພ຺ພໍ ສຍນີຍໍ ຕຍາ. ອຕິສີຍຕີຕິ ອຕິສຍິຕພ຺ໂພ ກໂຏ ເຕ ອຕິສຍນີໂຍ. ປທ=ຄມເນ, ‘‘ປທາທີນໍ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ຍຸກ, ກກາໂຣ ການຸພນ຺ຘກາຣິຍຕ຺ໂຖ, ອຸກາໂຣ ອຸຈ຺ຈາຣຓຕ຺ໂຖ, ທສ຺ສໂຊ ປຸພ຺ພຣູປຎ຺ຈ, ອຸປ຺ປຊ຺ຊນໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນີຍໍ. ປຏິປຊ຺ຊີຍຕີຕິ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ໂພ ມຄ຺ໂຄ ປຏິປຊ຺ຊນີໂຍ. ພຸຘ=ຎາເຓ, ພຸຊ຺ຌເຕຕິ ພຸຊ຺ຌິຕພ຺ໂພ ¶ ຘມ຺ໂມ ພຸຊ຺ຌນີໂຍ. ສຸ=ສວເນ, ສູຍເຕຕິ ໂສຕພ຺ໂພ ຘມ຺ໂມ, ຎ຺ຎິມ຺ຫິ ນາຄເມ ‘‘ຕຖນຣານໍ ຏຐຓລາ’’ຕິ ເຓ ຈ ກເຕ ‘‘ນ ເຕ ການຸພນ຺ຘ+ນາຄເມສູ’’ຕິ ໂອກາຣາຠາໂວ. ສຸຓິຕພ຺ໂພ, ສວນີໂຍ. ກຣ=ກຣເຓ –

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖານ+ມນ຺ຕພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ປຣຣູປໍ ໂຫຕິ ຍກາຣໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ພ຺ຍຎ຺ຊເນ. ກຣີຍຕີຕິ ກຕ຺ຕພ຺ໂພ ຘມ຺ໂມ, ກຕ຺ຕພ຺ພາ ປູຊາ, ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກຸສລໍ.

ຕຸມາທີສຸ ກຣສ຺ສາ ໂຫຕິ ວາ. ກາຕພ຺ພໍ ຫິຕໍ.

ຣນ຺ຕໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ປຈ຺ຈຍນກາຣສ຺ສ ຓ ໂຫຕິ. ກຣຓີໂຍ.

ຠຣ=ຠຣເຓ, ຠຣີຍຕີຕິ ຠຣິຕພ຺ໂພ ຠຣຓີໂຍ. ຄຫ=ອຸປາທາເນ ‘‘ມໍ ວາ ຣຸຘາທີນໍ’’ຕິ ອນ຺ຕສຣາ ປໂຣມໍ ວາ ໂຫຕິ. ມກາໂຣ+ນຸພນ຺ໂຘ. ‘‘ໂຓ ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສາ’’ຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂຓ, ສໍຄຍ຺ຫຕີຕິ ສໍຄຓ຺ຫິຕພ຺ໂພ ສໍຄຓ຺ຫນີໂຍ, ‘‘ຕຖນຣາ’’ທິນາ ຓກາເຣ ຄຫຓີໂຍ. ຣມ=ກີຬາຍໍ, ຣມີຍຕີຕິ ຣມຓີໂຍ ວິຫາໂຣ. ອາປ=ປາປຸຓເນ, ‘‘ສກາປານໍ ກຸກກູ ເຓ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘ສກາປານໍ ກຸກ+ກູ’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ກຸ, ອູອາຄເມ ນາຄມສ຺ສ ເຓ ຈ ກເຕ ປາປີຍຕີຕິ ປາປຸຓິຕພ຺ໂພ. ປຣຣູເປ ປຕ຺ຕພ຺ໂພ, ປາປຸຓນີໂຍ, ປາປນີໂຍ.

ມກາຣ+ນກາຣນ຺ຕານໍ ¶ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖານໍ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ ໂຫຕ຺ຍ+ຍກາເຣ ພ຺ຍຎ຺ຊເນ. ວຄ຺ຄນ຺ຕໍ, ຄມິຍຕີຕິ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ. ຄມິຕພ຺ພໍ ຄມນີຍໍ. ຂນ=ຂຓ=ອວທາຣເຓ, ນິຄ຺ຄຫີຕໍ ວຄ຺ຄນ຺ຕຕ຺ຕຎ຺ຈ, ຂຎ຺ຎເຕຕິ ຂນ຺ຕພ຺ພໍ ອາວາຏໍ ຂນິຕພ຺ພໍ ຂນນີຍໍ. ຫນ=ຫິໍສາຍໍ, ຫຎ຺ຎເຕຕິ ຫນ຺ຕພ຺ພໍ ຫນິຕພ຺ພໍ ຫນນີຍໍ. ມນ=ຎາເຓ, ມຎ຺ຎເຕຕິ ມນ຺ຕພ຺ໂພ ມນິຕພ຺ໂພ. ‘‘ປທາທີນໍ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ຍຸກ, ຈວຄ຺ຄາທິມ຺ຫິ ກເຕ ມຎ຺ຎິຕພ຺ພໍ ມຎ຺ຎນີຍໍ.

ປູຊ=ປູຊາຍໍ, ‘‘ຈຸຣາທິໂຕ ຓີ’’ຕິ ຓິມ຺ຫິ ຎຸກາຣສ຺ສ ຄຸຣຸຕ຺ຕາ ໂອກາຣາວຸຕ຺ຕິ ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມໂອ ປຈ຺ຈເຍ’’ຕິ ເອກາເຣ ປູເຊຕພ຺ໂພ ອູມ຺ຫິ ອຍາເທເສ ປູຊຍິຕພ຺ໂພ ປູຊນີໂຍ ຠຄວາ.

ກຕ຺ຕຣິ-ຍາ=ປາປຸຓເນ, ນີຍຕີຕິ ນິຍ຺ຍານິໂຍ ມຄ຺ໂຄ, ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ຄມນີຍາ ໂຠຄາ. ກຣເຓ-ນຫ=ໂສເຈຍ຺ເຍ, ນຫາຍນ຺ຕ຺ຍ+ເນນາຕິ ນຫານີຍໍ ຈຸຓ຺ຓໍ. ສມ຺ປທາເນ-ທາ=ທາເນ, ສໍ+ປປຸພ຺ໂພ, ສມ຺ມາ ປທີຍເຕ ອສ຺ສາຕິ ສມ຺ປທານິໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

ຠາວກມ຺ເມສຸ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ປໂຣ ຆ຺ຍຓ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ. ອູມ຺ຫິ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກາຣິຍໍ. ຫຣ=ຫຣເຓ, ຫຣີຍຕີຕິ ຫາຣິຍໍ. ຠຣ=ຠຣເຓ, ຠຣິຕພ຺ພໍ ຠາຣິຍໍ. ລຠ=ລາເຠ, ‘‘ວຄ຺ຄລເສຫິ ເຕ’’ຕິ ປຸພ຺ພຣູປຠກາເຣ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິຍາ’’ ທິນາ ຕຕິຍກ຺ຂເຣ ຈ ກເຕ ລຠິຕພ຺ພໍ ລພ຺ຠໍ.

ຆານຸພນ຺ເຘ ¶ ຈກາຣ+ຊກາຣນ຺ຕານໍ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖານໍ ກ+ຄາ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ.

ຓກາຣານຸພນ຺ເຘ ປຈ຺ຈເຍ ປເຣ ອຸປນ຺ຕສ຺ສ ອກາຣສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ. ວຈນໍ ວຸຈ຺ຈເຕຕິ ວາກ຺ຍໍ. ຠຊ=ເສວາຍໍ, ຠຊນີຍໍ ຠາຄ຺ຍໍ, ຊສ຺ສ ຄກາໂຣ. ຈິ=ຈເຍ, ຈຍນໍ ຈີຍຕີຕິ ວາ ເຈຍ຺ຍໍ. ຍສ຺ສ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ.

ນິໂຕ ປຣສ຺ສ ຈິສ຺ສ ໂຉ ໂຫຕີຕິອາທິຈກາຣສ຺ສ ໂຉ. ວິນິຈ຺ຉຍຕີຕິ ວິນິຈ຺ເຉຍ຺ຍໍ, ນາຄເມ ວິນິຈ຺ຉິນິຕພ຺ພໍ. ເອ+ອຍາເທເສສຸ ວິນິຈ຺ເຉຕພ຺ພໍ ວິນິຈ຺ຉນີຍໍ. ນີ=ປາປເນ, ນີຍຕີຕິ ເນຍ຺ໂຍ ເນຍ຺ຍາ ເນຍ຺ຍໍ, ເນຕພ຺ພໍ.

ອາກາຣນ຺ຕໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ຆ຺ຍຓ ໂຫຕິ ຠາວກມ຺ເມສຸ ອາສ຺ສ ເອ ຈ. ທາ=ທາເນ, ທາຕພ຺ພໍ ເທຍ຺ຍໍ. ປາ=ປາເນ, ປີຍຕີຕິ ເປຍ຺ຍໍ. ມາ=ມາເນ, ມີຍຕີຕິ ເມຍ຺ຍໍ. ຎາ=ອວໂພຘເນ, ຎາຍຕີຕິ ເຎຍ຺ຍໍ ຎາຕພ຺ພໍ, ອູມ຺ຫິ ນາຄໂມ ‘‘ຎາສ຺ສ ເນ+ຊາ’’ຕິ ຎາສ຺ສ ຊາເທເສ ຊານິຕພ຺ພໍ, ວິຊານິຍໍ. ຂາ=ປກຖເນ, ສໍຂາຕພ຺ພໍ ສໍເຂຍ຺ຍໍ.

ວທາທີຫິ ¶ ກ຺ຣິຍຕ຺ເຖຫິ ໂຍ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ ຠາວກມ຺ເມສຸ. ວທ=ວຈເນ, ວທນໍ ວຊ຺ຊຕີຕິ ວາ ວຊ຺ຊໍ. ມທ=ອຸມ຺ມາເທ, ມທນໍ ມຊ຺ຊເຕ ອເນນາຕິ ວາ ມຊ຺ຊໍ. ຄມນໍ ຄມ຺ມເຕຕິ ວາ ຄມ຺ມໍ. ຄທ=ວຈເນ, ຄຊ຺ຊເຕ ຄທນີຍໍ ວາຕິ ຄຊ຺ຊໍ. ປທ=ຄມເນ, ປຊ຺ຊນີຍໍ ປຊ຺ຊໍ ຄາຖາ. ອທ+ຂາທ=ຠກ຺ຂເນ, ຂຊ຺ຊຕີຕິ ຂຊ຺ຊໍ ຂາທນີຍໍ. ທມ=ທມເນ, ທມ຺ມເຕຕິ ທມ຺ໂມ ທມນີໂຍ.

ຠຸຊາ+ນ຺ເນຕິ ຄຓສຸຕ຺ເຕນ ອນ຺ເນ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຍປຈ຺ຈໂຍ.

ລຫຸຠູຕສ຺ສ ອຸປນ຺ຕສ຺ສ ອິຍຸວຓ຺ຓສ຺ສ ເອໂອ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຍສ຺ສ ປຸພ຺ພຣູເປ ຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ໂພຕິ ໂຠຊ຺ໂຊ ໂອທໂນ, ໂຠຊ຺ຊາ ຍາຄຸ.

໓໑. ກິຈ຺ຈ ຆຈ຺ຈ ຠຈ຺ຈ ຠພ຺ພ ເລຍ຺ຍາ

ເອເຕ ສທ຺ທາ ຍປຈ຺ຈຍນ຺ຕາ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ. ກຣ=ກຣເຓ, ອິມິນາ ນິປາຕນາ ເຍ ກິຈາເທເສ ຈ ກເຕ ປຸພ຺ພຣູປໍ, ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກິຈ຺ຈໍ. ຫນ=ຫິໍສາຍໍ, ຆຈ຺ຈາເທສາທິມ຺ຫິ ກເຕ ຫນນໍ ຫຎ຺ຎເຕຕິ ວາ ຆຈ຺ຈໍ. ຠຣ=ຠຣເຓ, ຠຈ຺ຈາເທສາທິມ຺ຫິ ກເຕ ຠຣຓີໂຍ ຠຈ຺ໂຈ. ຠູ=ສຕ຺ຕາຍໍ, ຍມ຺ຫິ ໂອກາເຣ ອິມິນາ ອວາເທເສ ຠວຕີຕິ ຠພ຺ໂພ. ລິຫ=ອສ຺ສາທເນ, ຍມ຺ຫິ ອິມິນາ ຫສ຺ສ ຍກາເຣ ເລຫິຕພ຺ພໍ ເລຍ຺ຍໍ, ເອກາຣວຸທ຺ຘິ.

ຄຸຫາທີຫິ ¶ ກ຺ຣິຍຕ຺ເຖຫິ ຠາວກມ຺ເມສຸ ຍກ ໂຫຕິ. ຄຸຫ=ສໍວຣເຓ, ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ສມ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ໂອກາຣສ຺ສ ‘‘ນ ເຕ ການຸພນ຺ຘນາຄເມສູ’’ຕິ ປຏິເສໂຘ. ‘‘ຫສ຺ສ ວິປລ຺ລາໂສ’’ຕິ ວິປລ຺ລາເສ ຄຸຫນໍ ຄຸຫິຕພ຺ພໍ ຄຸຍ຺ຫໍ. ທຸຫ=ປປູຣເຓ, ໂທຫນໍ ທຸຍ຺ຫຕີຕິ ວາ ທຸຍ຺ຫໍ. ສາສ=ອນຸສິຏ຺ຐິຍໍ –

ສາສສ຺ສ ສິສ ວາ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ. ປຸພ຺ພຣູປໍ, ສາສີຍຕີຕິ ສິສ຺ໂສ.

ສິທ຺ຘາ ເອເວ+ເຕ ຕພ຺ພາທໂຍ ເປສາ+ຕິສຄ຺ຄ+ປ຺ປຕ຺ຕກາເລສຸ ຄມ຺ຍມາເນສຸປິ, ສາມຎ຺ເຎນ ວິຘານໂຕ. ເປສນໍ – ‘‘ກຕ຺ຕພ຺ພ+ມິທໍ ຠວຕາ’’ຕິ ອາຓາປນໍ ອຊ຺ເຌສນຎ຺ຈ. ອຕິສຄ຺ໂຄ ນາມ ‘‘ກິ+ມິທໍ ມຍາ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ’’ຕິ ປຸຏ຺ຐສ຺ສ ‘‘ປາໂຓ ນ ຫນ຺ຕພ຺ໂພ’’ຕິອາທິນາ ປຏິປຕ຺ຕິທສ຺ສນມຸເຂນ ກຕ຺ຕພ຺ພສ຺ສ ອນຸຎ຺ຎາ. ປຕ຺ຕກາໂລ ນາມ ສມ຺ປຕ຺ຕສມໂຍ. ໂຍ ກິຈ຺ຈກຣຓສມຍໍ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ຕສ຺ສ ສມຍາໂຣຈນໍ, ນ ຕຕ຺ຖ ອຊ຺ເຌສນ+ມຕ຺ຖິ. ໂຠຕາ ຂລຸ ກໂຏ ກຕ຺ຕພ຺ໂພ ກຣຓີໂຍ ກາຣິໂຍ ກິຈ຺ໂຈ’’ ເອວໍ ຕ຺ວຍາ ກໂຏ ກຕ຺ຕພ຺ໂພ, ໂຠໂຕ ຫິ ປຕ຺ໂຕ ກາໂລ ກຏກຣເຓ.

ເອວໍ ອຸທ຺ຘມຸຫຸຕ຺ເຕປິ ວຕ຺ຕມານໂຕ ເປສາທີສຸ ສິທ຺ຘາ ເອວ. ຕຖາ ອຣເຫ ກຕ຺ຕຣິ ສຕ຺ຕິວິສິຏ຺ເຐ ຈ ປຕີຍມາເນ, ອາວສ຺ສກາ+ຘມີຓຕາວິສິຏ຺ເຐ ຈ ຠາວາໂທ ສິທ຺ຘາ. ອຸທ຺ຘໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໂຕ-ໂຠຕາ ກໂຏ ກຕ຺ຕພ຺ໂພ. ໂຠຕາ ຣຊ຺ຊໍ ກາຕພ຺ພໍ, ຠວໍ ອຣໂຫ. ໂຠຕາ ¶ ຠາໂຣ ວຫິຕພ຺ໂພ, ຠວໍ ສກ຺ໂກ. ໂຠຕາ ອວສ຺ສໍ ກໂຏ ກຕ຺ຕພ຺ໂພ. ໂຠຕາ ນິກ຺ໂຂ ທາຕພ຺ໂພ.

ກຕ຺ຕຣິ ກາຣເກ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ລ຺ຕຸ+ຓ຺ກາ ໂຫນ຺ຕິ. ກຣ=ກຣເຓ, ປຣຣູເປ ‘‘ລ຺ຕຸ+ປິຕາທີນ+ມາ ສິມ຺ຫີ’’ຕິ ອາ ສິໂລໂປ ຈ. ກໂຣຕີຕິ ກຕ຺ຕາ. ເອວໍ ຠຣຕີຕິ ຠຕ຺ຕາ. ຫຣຕີຕິ ຫຕ຺ຕາ. ຠິທຕີຕິ ເຠຕ຺ຕາ, ເອກາໂຣ, ອູມ຺ຫິ ເຠທິຕາ. ຉິນ຺ທຕີຕິ ເຉຕ຺ຕາ. ໂຠຊນສ຺ສ ທາຕາ ໂຠຊນທາຕາ. ສນ຺ຘາຕີຕິ ສນ຺ຘາຕາ. ວຈຕີຕິ ວຕ຺ຕາ. ໂອກາຣປຣຣູເປສຸ ຠຸຎ຺ຊຕີຕິ ໂຠຕ຺ຕາ. ‘‘ປທາທີນໍ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ຍຸກາຄໂມ, ພຸຊ຺ຌຕີຕິ ພຸຊ຺ຌິຕາ. ຊານາຕີຕິ ຎາຕາ. ຉິນ຺ທຕີຕິ ເຉຕາ. ສຸຓາຕີຕິ ໂສຕາ. ‘‘ອູ+ລສ຺ເສ’’ຕິ ອູສ຺ສ ເອກາເຣ ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ຄເຫຕາ. ຠວຕີຕິ ຠວິຕາ. ສຣຕີຕິ ສຣິຕາ. ‘‘ມນານໍ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ’’ຕິ ມສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫີເຕ ວຄ຺ຄນ຺ເຕ ຈ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຄນ຺ຕາ. ນກາຣນ຺ຕານມ຺ປິ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ, ຂນຕີຕິ ຂນ຺ຕາ. ສນຕີຕິ ສນ຺ຕາ. ມຎ຺ຎຕີຕິ ມນ຺ຕາ. ປາເລຕີຕິ ປາລຍິຕາ ປາເລຕາ, ເອຕ຺ຖ ຈຸຣາທິຕ຺ຕາ ຓິ.

ຓິຓາປີສຸ-ຠາວຍຕີຕິ ຠາວຍິຕາ ຠາເວຕາ. ເອວໍ ສາຣຍິຕາ ສາເຣຕາ, ທາປຍິຕາ ທາເປຕາ, ຫາປຍິຕາ ຫາເປຕາ, ນິໂຣຘຍິຕາ ນິໂຣເຘຕາ, ໂພຘຍິຕາ ໂພເຘຕາ, ຎາປຍິຕາ ຎາເປຕາ, ສາວຍິຕາ ສາເວຕາ, ຄາຫຍິຕາ ຄາເຫຕາ, ກາຣຍິຕາ ກາເຣຕາ, ກາຣາປຍິຕາ ກາຣາເປຕາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ຓ຺ກປຈ຺ຈເຍ-ຓກາໂຣ ¶ ວຸທ຺ຘ຺ຍຕ຺ໂຖ. ຣຖໍ ກໂຣຕີຕິ ຣຖກາຣໂກ, ‘‘ອສ຺ສາ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ອາ ອມາທິສມາໂສ ຈ. ອນ຺ນໍ ທທາຕີຕິ ອນ຺ນທາຍໂກ. ‘‘ອຘາຕຸສ຺ສ ກາ+ສ຺ຍາທິໂຕ ເຆ+ສ຺ສີ’’ຕິ ເຆ ປເຣ ອສ຺ສ ອິອາເທໂສ, ອນ຺ນທາຍິກາ, ອນ຺ນທາຍກໍ ກຸລໍ. ‘‘ອາສ຺ສາ+ຓາປິມ຺ຫິ ຍຸກ’’ ອິຕິຓາປິໂຕ+ຎ຺ຎຕ຺ຣ ຍຸກ. ໂລກໍ ເນຕີຕິ ໂລກນາຍໂກ, ເອກາເຣ ‘‘ອາຍາ+ວາ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ອາຍາເທໂສ. ເອວໍ ວິເນຕີຕິ ວິນາຍໂກ.

ອກມ຺ມຸປປເທ-ກໂຣຕີຕິ ກາຣໂກ, ເອວໍ ທາຍໂກ ນາຍໂກ, ໂອກາເຣ ອາວາເທເສ ສຸຓາຕີຕິ ສາວໂກ. ປຸເຣ ວິຍ ອິກາເຣ ສາວິກາ. ລຸນາຕີຕິ ລາວໂກ. ປຸ=ປວເນ, ປຸນາຕີຕິ ປາວໂກ. ຠວຕີຕິ ຠາວໂກ, ອຸປາສຕີຕິ ອຸປາສໂກ. ຄຓ຺ຫາຕີຕິ ຄາຫໂກ ປາວໂກ, ຍາຊໂກ. ວຘ=ຫິໍສາຍໍ, ວເຘຕີຕິ ວຘໂກ, ‘‘ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປີ’’ຕິ ວຸທ຺ຘິປຏິເສໂຘ. ‘‘ຫນສ຺ສ ຆາໂຕ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ຆາຕາເທໂສ, ຫນຕີຕິ ຆາຕໂກ. ‘‘ມໍ ວາ ຣຸຘາທີນໍ’’ຕິ ມໍ, ຣຸນ຺ຘໂກ, ຄຸຣຸຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ຕຖາ ຠຸຎ຺ຊຕີຕິ ຠຸຎ຺ຊໂກ. ອາຍສ຺ສ ຣສ຺ເສ ກິຓາຕີຕິ ກຍໂກ. ປາເລຕີຕິ ປາລໂກ. ປູເຊຕີຕິ ປູຊໂກ.

ຂາທີສຸ-ຕິຕິກ຺ຂຕີຕິ ຕິຕິກ຺ຂໂກ. ວີມໍສຕີຕິ ວີມໍສໂກ ອິຈ຺ຈາທິ. ປນຸທຕີຕິ ປນູທໂກ, ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ’’ຈ຺ຈາທິນາ ທີໂຆ. ‘‘ຠີຕ຺ວາ+ນໂກ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘ອານໂກ’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ອານໂກ, ອາສ຺ສ ຣສ຺ເສ ນກາຣາຄເມ ຈ ‘‘ຎາສ຺ສ ເນ ຊາ’’ຕິ ຊາເທໂສ, ຊານນໂກ. ຓາປິມ຺ຫິ –

ອຓ-ອິຕິ ¶ ທຓ຺ຑກຘາຕຸ, ອາຓາເປຕີຕິ ອາຓາປໂກ. ຕຖາ ສຎ຺ຎາປໂກ, ປຕິຏ຺ຐາປໂກ. ສໍ+ປ ປຸພ຺ໂພ ອາປ=ປາປຸຓເນ, ນິພ຺ພານໍ ສມ຺ປາເປຕີຕິ ນິພ຺ພານສມ຺ປາປໂກ. ກາຣາປໂກ, ກາຣາປິກາ ອິຈ຺ຈາທິ.

ພຫຸລໍວິຘານາ ກມ຺ເມປິ-ປາເທຫິ ຫຣີຍຕີຕິ ປາທຫາຣໂກ. ຈຸປ=ມນ຺ທຄມເນ, ຄເລ ຈຸປ຺ປຕີຕິ ຄລໂຈປໂກ.

ສິທ຺ໂຘວ ລ຺ຕຸ ອຣຫາທີສຸ ‘‘ຠວໍ ຂລຸ ກຎ຺ຎາຍ ປຣິຄ຺ຄຫາຣໂຫ’’ຕິ (ປຣິຄ຺ຄຫິຕາ). ສີລຕ຺ເຖ-ອຸປາທານສີໂລຕິ ອຸປາທາຕາ. ສາຘຸ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຄນ຺ຕາ. ມຸຓ຺ຑນຘມ຺ມາ ມຸຓ຺ຑນາຈາຣາຕິ ມຸຓ຺ຑຍິຕາໂຣ, ເອຕ຺ຖ ‘‘ຘາຕ຺ວຕ຺ເຖ ນາມສ຺ມີ’’ຕິ ອິມ຺ຫິ ອູອາຄເມ ເອ+ອຍາເທເສ ມຸຓ຺ຑຍິຕຸສທ຺ທມ຺ຫິ ອາຣງາເທເສ ຈ ກເຕ ໂຍສ຺ສ ໂຏ.

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອາວີ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ ກຕ຺ຕຣິ. ‘‘ທິສສ຺ສ ປສ຺ສ+ທສ຺ສ=ທສ+ທ+ທກ຺ຂາ’’ຕິ ທສ຺ສາເທໂສ, ຠຍໍ ປສ຺ສຕີຕິ ຠຍທສ຺ສາວີ. ນີມ຺ຫິ ຠຍທສ຺ສາວິນີ. ຠຍທສ຺ສາວິ ຈິຕ຺ຕໍ. ອປ຺ປວິສຍຕາຎາປນຕ຺ຖໍ ຠິນ຺ນໂຍຄກຣຓໍ. ສາມຎ຺ຎວິຫິຕຕ຺ຕາ ສີລາທີສຸ ຈ ໂຫເຕວ.

ອາສິໍສາຍໍ ຄມ຺ມມານາຍໍ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອໂກ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ຊີວ=ປາຓຘາຣເຓ, ຊີວຕູຕິ ຊີວໂກ. ນນ຺ທ=ສມິທ຺ຘິຍໍ, ນນ຺ທຕູຕິ ນນ຺ທໂກ. ຠວຕູຕິ ຠວໂກ.

ກຣໂຕ ¶ ກຕ຺ຕຣິ ຓ ໂນ ໂຫຕິ. ກໂຣຕີຕິ ກາຣຓໍ. ກຕ຺ຕຣີຕິ ກິໍ, ກໂຣຕິ ອເນນາຕິ ກຣຓໍ.

ຫາໂຕ ວີຫິສ຺ມິໍ ກາເລ ຈ ຓໂນ ໂຫຕິ. ‘‘ອາສ຺ສາ’’ຕ຺ຍາທິນາ ຍຸກ, ຊຫນ຺ຕິ ອຸທກໍຕິ ຫາຍນາ ວີຫໂຍ. ຊຫາຕິ ຠາເວ ປທຕ຺ເຖຕິ ຫາຍໂນ ສໍວຈ຺ຉໂຣ. ວີຫິກາເລສູຕິ ກິໍ, ຊຫາຕີຕິ ຫາຕາ.

ວິທສ຺ມາ ກູ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ກກາໂຣ ‘‘ກູໂຕ’’ຕິ ວິເສສນຕ຺ໂຖ. ວິທຕີຕິ ວິທູ, ໂລກວິທູ.

ວິປຸພ຺ພາ ຎາອິຈ຺ຈ+ສ຺ມາ ກູ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ວິຊານາຕີຕິ ວິຎ຺ຎູ.

ກມ຺ມໂຕ ປຣາ ຎາອິຈ຺ຈ+ສ຺ມາ ກູ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ສພ຺ພໍ ຊານາຕີຕິ ສພ຺ພຎ຺ຎູ. ເອວໍ ມຕ຺ຕຎ຺ຎູ, ຘມ຺ມຎ຺ຎູ, ອຕ຺ຖຎ຺ຎູ ກາລຎ຺ຎູ, ກຕຎ຺ຎູ ອິຈ຺ຈາທິ. (ຠິກ຺ຂູຕິ ປນ ‘‘ຠຣາທິ’’ ຓ຺ວາທິສຸຕ຺ເຕນ ສິທ຺ຘໍ).

ກມ຺ມໂຕ ປຣາ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ກ຺ວຈິ ອຓ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ກຸມ຺ຠໍ ກໂຣຕີຕິ ກຸມ຺ຠກາໂຣ, ອມາທິສມາໂສ. ອິຕ຺ຖິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣີ. ເອວໍ ກມ຺ມກາໂຣ, ມາສາກາໂຣ, ກຏ຺ຐກາໂຣ, ຣຖກາໂຣ ສຸວຓ຺ຓກາໂຣ ¶ , ສຸຕ຺ຕກາໂຣ, ວຸຕ຺ຕິກາໂຣ, ຏີກາກາໂຣ. ສຣໍ ລຸນາຕີຕິ ສຣລາໂວຕິ ໂອ+ອວາເທສາ. ມນ຺ເຕ ອຊ຺ຌາຍຕີຕິ ມນ຺ຖຊ຺ຌາໂຍ, ອິ=ອຊ຺ເຌນຄຕີສຸ, ອຘິປຸພ຺ໂພ, ເອ+ອຍາເທສາ, ອຘິໂນ ອິສ຺ສ ຍກາຣ+ຈວຄ຺ຄາທໂຍ ຈ.

ພຫຸລາຘິກາຣາ ອິຫ ນ ໂຫຕິ ‘‘ອາທິຈ຺ຈໍ ປສ຺ສຕິ, ຫິມວນ຺ຕໍ ສຸໂຓຕິ, ຄາມໍ ຄຈ຺ຉຕິ’’. ກ຺ວຈີຕິ ກິໍ, ກມ຺ມກໂຣ, ເອຕ຺ຖ ອປຈ຺ຈໂຍ.

ກມ຺ມໂຕ ປຣາ ຄມາ ຣູ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ຣານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອມຠາຄໂລໂປ. ເວທໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ເວທຄູ, ເອວໍ ປາຣຄູ.

ສາມຎ຺ຎວິຘານໂຕ ສີລາທີສຸປິ ໂຫຕິ. ຠວປາຣໍ ຄຈ຺ຉຕິ ສີເລນາຕິ ຠວປາຣຄູ. ອນ຺ຕຄມນສີໂລ ອນ຺ຕຄູ, ເອວໍ ອທ຺ຘຄູ.

໔໓. ສມານ+ຎ຺ຎ+ຠວນ຺ຕ+ຍາທິຕູ+ປມານາ ທິສາ ກມ຺ເມ ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ກາ

ສມານາທີຫິ ຍາທີຫິ ໂຈ+ປມາເນຫິ ປຣາ ທິສາ ກມ຺ມກາຣເກ ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ກາ ໂຫນ຺ຕິ. ‘‘ສ຺ຍາທິ ສ຺ຍາທິເນ+ກຕ຺ຖໍ’’ຕິ ສມາເສ ‘‘ຣານຸພນ຺ເຘ+ນ຺ຕສຣາທິສ຺ສາ’’ຕິ ທິສສ຺ສ ອິສຠາຄໂລເປ ‘‘ຣີຣິກ຺ຂເກສູ’’ຕິ ສມານສ຺ສ ສາເທເສ ຈ ສມາໂນ ວິຍ ທິສ຺ສຕີຕິ ສທີ, ສທິກ຺ໂຂ. ເກ – ‘‘ນ ເຕ ການຸພນ຺ຘນາຄເມສູ’’ຕິ ເອຕ຺ຕາຠາໂວ, ສທິໂສ.

ສມານສທ຺ທໂຕ ¶ ປຣສ຺ສ ທິສສ຺ສ ຣ ໂຫຕິ ວາ ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ເກສູຕິ ປກ຺ເຂ ທສ຺ສ ຣາເທເສ ສຣີ, ສຣິກ຺ໂຂ, ສຣິໂສ.

ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ເກສຸ ສພ຺ພາທີນ+ມາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ໂຎ ວິຍ ທິສ຺ສຕີຕິ ອຎ຺ຎາທີ, ອຎ຺ຎາທິກ຺ໂຂ, ອຎ຺ຎາທິໂສ.

ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ເກສຸ ນ຺ຕ+ກິໍ+ອິມສທ຺ທານໍ ຏາ+ກີ+ຏີ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຏກາຣາ ສພ຺ພາເທສຕ຺ຖາ. ຠວາທີ ຠວາທິກ຺ໂຂ ຠວາທິໂສ, ກີທີ ກີທິກ຺ໂຂ ກີທິໂສ, ອຍມິວ ທິສ຺ສຕີຕິ ອີທີ ອີທິກ຺ໂຂ ອີທິໂສ. ອາກາເຣ ຍາທີ ຍາທິກ຺ໂຂ ຍາທິໂສ, ຕ຺ຍາທີ ຕ຺ຍາທິກ຺ໂຂ ຕ຺ຍາທິໂສ ອິຈ຺ຈາທິ.

໓,໘໘. ຕຸມ຺ຫາມ຺ຫານໍ ຕາເມ+ກສ຺ມິໍ

ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ເກສຸ ຕຸມ຺ຫາມ຺ຫານໍ ຕາມາ ໂຫນ຺ເຕ+ກສ຺ມິໍ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕ຺ວໍ ວິຍ ທິສ຺ສຕິ, ອຍໍ ວິຍ ທິສ຺ສຕີຕິ ຕາທີ ມາທີ ອິຈ຺ຈາທິ. ເອກສ຺ມິນ຺ຕິ ກິໍ, ຕຸມ຺ຫາທິໂສ ອມ຺ຫາທິໂສ.

ຣີຣິກ຺ຂກນ຺ຕໂຕ+ຎ຺ຎສ຺ມິໍ ອຸຕ຺ຕຣປເທ ຕຸມ຺ຫາມ຺ຫານ+ເມກສ຺ມິໍ ຕໍ+ມໍ ໂຫນ຺ຕິ ຍຖາກ຺ກມໍ. ຕ຺ວໍ ທີໂປ ເອສໍ, ອຫໍ ທີໂປ ເອສໍຕິ ອຎ຺ຎປທຕ຺ເຖ ຕໍທີປາ ມໍທີປາ. ຕ຺ວໍ ສຣຓ+ເມສໍ, ອຫໍ ສຣຓ+ ເມສນ຺ຕິ ¶ ຕໍສຣຓາ ມໍສຣຓາ. ຕຍາ ໂຍໂຄ ຕຍ຺ໂຍໂຄ, ມຍາ ໂຍໂຄ ມຍ຺ໂຍໂຄຕິ ອມາທິສມາເສ ນິຄ຺ຄຫີຕໂລໂປ.

ຣີ+ຣິກ຺ຂ+ເກສຸ ເອຕສ຺ສ ເອຏ ວາ ໂຫຕິ. ເອທີ ເອຕາທີ, ເອທິກ຺ໂຂ ເອຕາທິກ຺ໂຂ, ເອທິໂສ ເອຕາທິໂສ.

ຠາເວ ກາຣເກ ຈ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອ ຆຓ ຆ ກາ ໂຫນ຺ຕິ ພຫຸລໍ.

ອປຈ຺ຈໂຍ-ປຄ຺ຄຓ຺ຫນໍ ປຄ຺ຄໂຫ, ເອວໍ ນິຄ຺ຄໂຫ, ຘມ຺ມໍ ຘາເຣຕີຕິ ຘມ຺ມຘໂຣ, ເອວໍ ວິນຍຘໂຣ. ຕຖາ ຕໍ ກໂຣຕີຕິ ຕກ຺ກໂຣ, ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ຫິຕກໂຣ, ທິວສກໂຣ, ທິນກໂຣ, ທິວາກໂຣ, ນິສາກໂຣ, ຘນຸໍ ຄຓ຺ຫີຕິ ຘນຸຄ຺ຄໂຫ. ເອວໍ ກວຈຄ຺ຄໂຫ. ທທ=ທາເນ, ສພ຺ພກາມໍ ທທາຕີຕິ ສພ຺ພກາມທໂທ, ສພ຺ພທໂທ. ອາໂຕ ‘‘ປໂຣກ຺ຂາຍຎ຺ຈາ’’ຕິ ຈຄ຺ຄຫເຓນ ທ຺ວິຕ຺ເຕ ‘‘ຣສ຺ໂສ ປຸພ຺ພສ຺ສາ’’ຕິ ຣສ຺ເສ ຈ ອນ຺ນໍ ທທາຕີຕິ ອນ຺ນທໂທ, ເອວໍ ຘນໂທ. ສໍປຸພ຺ໂພ ຘາ=ຘາຣເຓ, ສພ຺ພໍ ສນ຺ຘຫຕີຕິ ສພ຺ພສນ຺ໂຘ. ນີ=ປາປເນ, ວິປຸພ຺ໂພ, ວິເນສິ ວິເນຕິ ວິເນສ຺ສຕິ ເອເຕນ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ວິນໂຍ, ເອ+ອຍາເທສາ. ນຍນໍ ນໂຍ. ສິ=ເສວາຍໍ, ນິປຸພ຺ໂພ, ນິສ຺ສີຍຕີຕິ ນິສ຺ສໂຍ. ສິ=ສເຍ, ອນຸສຍິ ອນຸເສຕິ ອນຸເສສ຺ສຕີຕິ ອນຸສໂຍ. ອິ=ຄຕິມ຺ຫິ, ປຕິປຸພ຺ໂພ, ປຏິຈ຺ຈ ເອຕສ຺ມາ ຜລ+ເມຕີຕິ ປຈ຺ຈໂຍ. ສໍ+ອຸປຸພ຺ໂພ, ທາຄເມ ສມຸທໂຍ ¶ . ຈິ=ຈເຍ, ວິນິຈ຺ຉຍເຕ+ເນນ ວິນິຈ຺ຉຍນໍ ວາ ວິນິຈ຺ຉໂຍ, ‘‘ນິໂຕ ຈິສ຺ສ ໂຉ’’ຕິ ຈິສ຺ສ ໂຉ. ອຸຈ຺ຈຍນໍ ອຸຈ຺ຈໂຍ, ສໍຈໂຍ. ຂິ=ຂເຍ, ຂຍນໍ ຂໂຍ. ຊິ=ຊເຍ, ວິຊຍນໍ ວິຊໂຍ, ຊໂຍ. ກີ=ທພ຺ພວິນີມເຍ, ວິກ຺ກຍນໍ ວິກ຺ກໂຍ, ກໂຍ. ລີ=ສິເລສເນ, ອລ຺ລີຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອາລໂຍ, ລໂຍ. (ອິວຓ຺ຓນ຺ຕາ).

ອາສຸຓນ຺ຕີຕິ ອສ຺ສວາ, ອາສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ປຏິສ຺ສວນໍ ປຏິສ຺ສໂວ. ສຸ=ປສ຺ສວເນ, ອາຠວຄ຺ຄາ ສວນ຺ຕີຕິ ອາສວາ. ຣຸ=ສທ຺ໂທ ຣວຕີຕິ ຣໂວ. ຠວຕີຕິ ຠໂວ. ປຠວຕິ ເອຕສ຺ມາຕິ ປຠໂວ. ລູ=ເຉທເນ, ລວນໍ ລໂວ. (ອຸວຓ຺ຓນ຺ຕາ).

ຈຣ=ຈຣເຓ, ສໍຈຣຓໍ ສໍຈໂຣ. ທຣ=ວິທາຣເຓ, ອາທຣນໍ ອາທໂຣ. ອາຄຈ຺ຉຕິ ອາຄມນໍຕິ ວາ ອາຄໂມ. ສປ຺ປ=ຄມເນ, ສປ຺ປຕີຕິ ສປ຺ໂປ. ທິພ຺ພຕີຕິ ເທໂວ. ປກ຺ກມນໍ ປກ຺ກມຕີຕິ ວາ ປກ຺ກໂມ, ເອວໍ ວິກ຺ກໂມ. ຈຣ=ຈຣເຓ, ວນໍ ຈຣຕີຕິ ວນຈໂຣ. ກາໂມ ອວຈຣຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ກາມາວຈໂຣ ໂລໂກ, ກາມາວຈຣາ ປຎ຺ຎາ, ກາມາວຈຣໍ ຈິຕ຺ຕໍ. ຄາໂວ ຈຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ໂຄຈໂຣ. ປາເທນ ປິວຕີຕິ ປາທໂປ. ເອວໍ ກຈ຺ຉໂປ. ສິຣສ຺ມິໍ ຣຸຫຕີຕິ ສິໂຣຣຸໂຫ, ມນາທິຕ຺ຕາ ໂອ. ຄຸຫາຍໍ ສຍຕີຕິ ຄຸຫາສຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ເອວໍ ກຸຈ຺ຉິສຍາ ວາຕາ. ປພ຺ພເຕ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ ປພ຺ພຕຏ຺ໂຐ ປຸຣິໂສ, ປພ຺ພຕຏ຺ຐາ ນທີ, ປພ຺ພຕຏ຺ຐໍ ຠສ຺ມໍ. ເອວໍ ຖລຏ຺ຐໍ ຊລຏ຺ຐໍ.

ກິຈ຺ຉຕ຺ເຖ ທຸມ຺ຫິ ອກິຈ຺ຉຕ຺ເຖ ສຸ+ອີສໍ+ສຸຂ ອຸປປເທສຸ-ທຸກ຺ເຂນ ກຣີຍຕິ ກຣຓໍ ວາ ທຸກ຺ກຣໍ. ເອວໍ ທຸສ຺ສໂຍ, ທຸກ຺ເຂນ ຠຣີຍຕີຕິ ທຸພ຺ຠໂຣ ມຫິຈ຺ໂຉ. ເອວໍ ທຸຣກ຺ຂໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ທຸທ຺ທໂສ ຘມ຺ໂມ, ທຸຣນຸໂພໂຘ ຘມ຺ໂມ. ອີສໍ ສຍຕີຕິ ອີສໍສໂຍ, ເອວໍ ¶ ສຸຂສໂຍ. ອີສໍ ກຣີຍຕີຕິ ອີສກ຺ກຣໍ ກມ຺ມໍ. ສຸເຂນ ກຣີຍຕີຕິ ສຸກຣໍ ປາປໍ ພາເລນ. ເອວໍ ສຸຠໂຣ ອປ຺ປິຈ຺ໂຉ, ສຸທສ຺ສໍ ປຣວຊ຺ຊໍ, ສຸໂພຘ+ມິຈ຺ຈາທິ. ສພ຺ພຕ຺ຖ ປາທິອມາທິສມາສາ.

ຆຓ-ຠວຕີຕິ ຠາໂວ, ໂອ+ອາວາເທສາ. ອຍ=ອິຕິ ທຓ຺ຑກຘາຕຸ, ອຍຕິ ອິໂຕຕິ ອາໂຍ, ອາຫຣຕີຕິ ອາຫາໂຣ. ອຸປຫນຕີຕິ ອຸປຆາໂຕ, ‘‘ຫນສ຺ສ ຆາໂຕ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ຆາຕາເທໂສ. ຣຎ຺ຊຕີຕິ ຣາໂຄ, ‘‘ກຄາ ຈຊານໍ ຆານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ຊສ຺ສ ໂຄ. ຣຎ຺ຊນ຺ຕິ ອເນນາຕິ ຣາໂຄ. ‘‘ອສ຺ສາ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ອາ, ປຊ຺ຊເຕ+ເນນາຕິ ປາໂທ. ຕຸທ=ພ຺ຍຖເນ, ປຕຸຊ຺ຊເຕ+ເນນາຕິ ປໂຕໂທ. ຊຣີຍຕິ ອເນນາຕິ ຊາໂຣ, ເອວໍ ທາໂຣ. ຠຊີຍຕີຕິ ຠາໂຄ. ເອວໍ ຠາໂຣ. ລພ຺ຠຕີຕິ ລາໂຠ. ວິ+ໂອປຸພ຺ໂພ, ໂວຫຣີຍຕີຕິ ໂວຫາໂຣ. ທິຍ຺ຍຕີຕິ ທາໂຍ, ຍຸກ. ວິຫຎ຺ຎຕິ ເອຕສ຺ມາຕິ ວິຆາໂຕ. ວິຫຣນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວິຫາໂຣ. ອາຣມນ຺ຕິ ເອຕສ຺ມິນ຺ຕິ ອາຣາໂມ. ປຈນໍ ວາ ປາໂກ, ຈສ຺ສ ໂກ. ຈຊນໍ ຈາໂຄ. ຍຊນໍ ຍາໂຄ. ຣຊນໍ ຣາໂຄ.

ອາ+ປຣີຫິ ປຣສ຺ສ ທຫສ຺ສ ໂຬ ໂຫຕ+ນ+ຆຓສຸ. ປຣິທຫນໍ ປຣິຬາໂຫ. ເອວໍ ທາໂຫ. ຠຎ຺ຊນໍ ສງ຺ໂຄ. ເອວໍ ສງ຺ໂຄ. ສໍຂຣນໍ ສໍຂາໂຣ, ‘‘ກໂຣຕິສ຺ສ ໂຂ’’ຕິ ກສ຺ສ ໂຂ. ເອວໍ ປຣິກ຺ຂາໂຣ. ‘‘ປຸຣສ຺ມາ’’ຕິ ກຣສ຺ສ ໂຂ, ປຸເຣກ຺ຂາໂຣ, ເອຕ຺ຕໍ ຕທມິນາທິປາຐາ. ເອວໍ ອຸປກາໂຣ, ຄາໂຫ.

ຆ-ວຈຕີຕິ ¶ ວໂກ. ສິຈ=ປຄ຺ຆຣເຓ, ເສຈນໍ ເສໂກ. ເອວໍ ໂສໂກ, ເອໂອວຸທ຺ຘິໂຍ. ຍຸຎ຺ຊນໍ ໂຍໂຄ.

ກ-ປີ=ຕປ຺ປເນ, ປີເນຕີຕິ ປີໂຍ, ການຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ, ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ມິຍງຸວງ ສເຣ’’ຕິ ອິຍງ. ຂິປ=ເປຣເຓ, ຂິປຕີຕິ ຂິໂປ. ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕ຺ຍ+ເນນາຕິ ຠຸໂຊ. ຍຸຘ=ສມ຺ປຫາເຣ ອາຍຸຊ຺ຌນ຺ຕິ ອເນນາຕິ ອາຍຸຘໍ.

ທາຘາໂຕ ພຫຸລ+ມິ ໂຫຕິ ຠາວກາຣເກສຸ. ທາ=ທາເນ, ອາທິຍຕີຕິອາທິ. ເອວໍ ອຸປາທິ. ຘາ=ຘາຣເຓ, ອຸທກໍ ທຘາຕີຕິ ອຸທຘິ, ‘‘ສຎ຺ຎາຍ+ມຸໂທ+ທກສ຺ສາ’’ຕິ ອຸທກສ຺ສ ອຸທາເທໂສ. ຊລໍ ຘິຍເຕ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ຊລຘິ. ວາລານິ ຘີຍນ຺ຕິ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ວາລຘິ. ສນ຺ຘີຍຕິ ສນ຺ຘາຕີຕິ ວາ ສນ຺ຘິ. ຘີຍຕີຕິ ຘິ. ວິຘີຍຕິ ວິຘາຕິ ວິຘານໍ ວາ ວິຘິ. ສມ຺ມາ ສມໍ ວາ ຈິຕ຺ຕໍ ອາທຘາຕີຕິ ສມາຘິ.

ວມາທີຫິ ຠາວກາຣເກສ຺ວ+ຖຸ ໂຫຕິ. ວມ=ອຸຄ຺ຄິຣເຓ, ວມນໍ ວມີຍຕີຕິ ວາ ວມຖຸ. ເວປ+ກມ຺ປ=ຈລເນ, ເວປນໍ ເວປຖຸ.

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ກ຺ວິ ໂຫຕິ ພຫຸລໍ ຠາວກາຣເກສຸ. ກກາໂຣ ການຸພນ຺ຘກາຣິຍຕ຺ໂຖ.

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ¶ ປຣສ຺ສ ກ຺ວິສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ. ສມ຺ຠວຕີຕິ ສມ຺ຠູ. ເອວໍ ວິຠວຕີຕິ ວິຠູ, ອຠິຠູ, ສຍມ຺ຠູ. ຕຖາ ຘຸ=ກມ຺ປເນ, ສນ຺ຘຸນາຕີຕິ ສນ຺ຘຸ. ວິຠາຕີຕິ ວິຠາ. ປຠາຕີຕິ ປຠາ. ສໍຄມ຺ມ ຠາສນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສຠາ, ‘‘ກ຺ວິມ຺ຫິ ໂລໂປ+ນ຺ຕພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິ ອນ຺ຕພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ໂລໂປ. ຠຸເຊນ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຠຸຊໂຄ. ເອວໍ ອຸຣໂຄ. ຕຸຣໍ=ສີຆໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຕຸຣງ຺ໂຄ. ເຂນ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ຂໂຄ. ວິຫາຍເສ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ວິຫໂຄ, ຕທມິນາທິປາຐາ ວິຫາເທໂສ. ນ ຄຈ຺ຉຕີຕິ ນໂຄ. ເອວໍ ອໂຄ, ‘‘ນໂຄ ວາ+ປ຺ປາຓິນີ’’ຕິ ວິກປ຺ເປນ ນຎສມາເສ ຏາເທສນິເສໂຘ. ຊນ=ຊນເນ, ກມ຺ມໂຕ ຊາໂຕຕິ ກມ຺ມໂຊ, ອມາທິສມາໂສ, ກມ຺ມໂຊ ວິປາໂກ, ກມ຺ມຊາ ປຏິສນ຺ຘິ, ກມ຺ມຊໍ ຣູປໍ. ເອວໍ ຈິຕ຺ຕຊໍ, ອຸຕຸຊໍ, ອາຫາຣຊໍ. ອຕ຺ຕໂຊ ປຸຕ຺ໂຕ, ວາຣິມ຺ຫິ ຊາໂຕ ວາຣິໂຊ. ເອວໍ ຖລໂຊ. ປງ຺ກຊໍ. ຊລຊໍ. ອຓ຺ຑຊໍ. ສຣສິຊໍ, ອຸປປທສມາເສ ພຫຸລໍວິຘານາ ວິຠຕ຺ຍໂລເປ ‘‘ມນາທີຫີ’’ຕິອາທິນາ ສິອາເທໂສ. ທ຺ວິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຊາໂຕ ທ຺ວິໂຊ, ‘‘ຕທມິນາ’’ ທິນາ ກ຺ຂຕ຺ຕຸໍໂລໂປ. ປຈ຺ຉາ ຊາໂຕ ອນຸໂຊ. ສຎ຺ຊານາຕີຕິ ສຎ຺ຎາ. ປຊານາຕີຕິ ປຎ຺ຎາ. ເອວໍ ປຕິຏ຺ຐາຕີຕິ ປຕິຏ຺ຐາ. ຌາ=ຈິນ຺ຕາຍໍ, ປຣສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ອຠິຊ຺ຌາຍຕີຕິ ອຠິຊ຺ຌາ. ຫິເຕສິຕໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ຌາຍຕີຕິ ອຸປຊ຺ຌາ. ໂສ ເອວ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ, ‘‘ສກຕ຺ເຖ’’ຕິ ໂຍ. ສມ຺ມາ ຌາຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ສໍຌາ. ກ຺ວິທນ຺ຕາ ຘາຕ຺ວຕ຺ຖໍ ນ ຊຫນ຺ຕິ, ລິງ຺ຄຕ຺ຖໍ ປຏິປາທຍນ຺ຕິ.

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ¶ ຠາວກາຣເກສຸ ອໂນ ໂຫຕິ. ນນ຺ທ=ສມິທ຺ຘິຍໍ, ຠາເວ-ນນ຺ທິຍເຕ ນນ຺ທນໍ. ກມ຺ເມ-ອນນ຺ທີຍິຕ຺ຖ ນນ຺ທີຍຕິ ນນ຺ທີຍິສ຺ສຕິ ນນ຺ທິຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ ນນ຺ທນໍ ວນໍ. ຄຫນໍ ຄຫນີຍໍ ວາ ຄຫຓໍ, ‘‘ຕຖນຣາ’’ ທິນາ ນສ຺ສ ໂຓ. ຄຓ຺ຫນໍ, ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂນ. ຈຣິຕພ຺ພໍ ຈຣຓໍ. ຠຸຍເຕ ຠວນໍ. ຫຸຍເຕ ຫວນໍ. ຣຸນ຺ຘິຕພ຺ພໍ ຣຸນ຺ຘນໍ ໂຣຘນໍ ວາ. ຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພໍ ຠຸຎ຺ຊນໍ ໂຠຊນໍ ວາ. ພຸຊ຺ຌິຕພ຺ພໍ ພຸຊ຺ຌນໍ, ‘‘ປທາທີນໍ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ຍຸກ. ໂພຘນໍ ວາ. ສຸຕິ ສຸຍ຺ຍຕິ ວາ ສວນໍ. ປາປີຍຕີຕິ ປາປຸຓນໍ, ‘‘ສກາປານໍ ກຸກ+ກູ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ກຸອາຄເມ ນາຄເມ ຈ ຕສ຺ສ ໂຓ ຈ. ປາລີຍຕີຕິ ປາລນໍ ອິຈ຺ຈາທິ.

ກຕ຺ຕຣິ-ຣຊໍ ຫຣຕີຕິ ຣໂຊຫຣຓໍ ໂຕຍໍ. ວິຊານາຕີຕິ ວິຎ຺ຎາຓໍ. ຆາ=ຄນ຺ໂຘປາທາເນ, ຆາຍຕີຕິ ຆານໍ. ຌາ=ຈິນ຺ຕາຍໍ, ຌາຍຕີຕິ ຌານໍ. ກໂຣຕິ ອເນນາຕິ ກາຣຓໍ, ທີໂຆ. ວິອາກຣີຍນ຺ຕິ ເອເຕນາຕິ ພ຺ຍາກຣຓໍ. ປູຣຕິ+ເນນາຕິ ປູຣຓໍ. ທີຍເຕ+ເນນາຕິ ທານໍ. ປມີຍເຕ+ເນນາຕິ ປມາຓໍ. ວຸຈ຺ຈເຕ+ເນນາຕິ ວຈນໍ. ປນຸທຕິ ປນຸຊ຺ຊເຕ+ເນນາຕິ ວາ ປນຸທນໍ. ສູທ=ປຄຣເຓ, ສູທຕິ ສຸຊ຺ຊເຕ+ເນນາຕິ ວາ ສູທໂນ. ສຸຓາຕິ ສຸຍເຕ+ເນເນຕິ ວາ ສວນໍ. ລຸຍຕິ ລຸຍເຕ+ເນເນຕິ ວາ ລວນໍ. ເອວໍ ນຍນໍ. ປຸນາຕິ ປຸຍເຕ+ເນເນຕິ ວາ ປວໂນ. ສເມຕີຕິ ສມໂຓ ສມນໍ ວາ. ຕຖາ ຠາເວຕິ ຠາວີຍຕິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ຠາວນໍ. ເອວໍ ປາຈນໍ ປາຈາປນໍ ອິຈ຺ຈາທິ. ‘‘ອນ+ສຓສ຺ວາ ປຣີຫິ ໂຬ’’ຕິ ໂຬ, ອາຬາຫນໍ.

ອຘິກຣເຓ-ຕິຏ຺ຐຕິ ອສິນ຺ຕິ ຐານໍ. ເອວໍ ສຍນໍ, ເສນໍ ວາ ອາສນໍ. ອຘິກຣີຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຘິກຣຓໍ.

ສມ຺ປທານາປາທາເນສຸ-ສມ຺ມາ ¶ ປທີຍເຕ ຍສ຺ສ ຕໍ ສມ຺ປທານໍ. ອເປຈ຺ຈ ເອຕສ຺ມາ ອາທທາຕີຕິ ອປາທານໍ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ຈລນາທີຫິປິ ສີລສາຘຸຘມ຺ເມສຸປິ ອໂນ, ຈລຕິ ສີເລນາຕິ ຈລໂນ ເອວໍ ຊລໂນ, ໂກຘໂນ, ໂກປໂນ. ມຓ຺ຑ=ຠຸສເນ, ມຓ຺ເຑຕິ ສີເລນາຕິ ມຓ຺ຑໂນ. ເອວໍ ຠູສໂນ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕ຺ຣປີ’’ຕິ ໂອກາຣນິເສໂຘ.

ອິຕ຺ຖິລິງ຺ເຄ ຠາເວ ກາຣເກ ຈ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອອາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ອໂນ ຈ ພຫຸລໍ.

ອ-ຊຣ=ວໂຍຫານິຍໍ, ຊິຣຕິ ຊິຣຓໍ ວາ ຊຣາ. ‘‘ອິຕ຺ຖິຍ+ມ+ຕ຺ວາ’’ຕິ ອາປຈ຺ຈໂຍ. ປຏິສມ຺ຠິຊ຺ຊຕີຕິ ປຏິສມ຺ຠິທາ. ປຏິປຊ຺ຊຕິ ເອຕາຍາຕິ ປຏິປທາ. ເອວໍ ສມ຺ປທາ, ອາປທາ. ອຸປາທີຍຕີຕິ ອຸປາທາ. ອິກ຺ຂ+ຈກ຺ຂ=ທສ຺ສເນ, ອຸປອິກ຺ຂຕີຕິ ອຸເປກ຺ຂາ. ‘‘ຍຸວຓ຺ຓານ+ເມໂອ ລຸຕ຺ຕາ’’ຕິ ເອກາໂຣ. ຈິນ຺ຕນໍ ຈິນ຺ຕາ. ສິກ຺ຂ=ວິຊ຺ໂຊປາທາເນ, ສິກ຺ຂນໍ ສິກ຺ຂີຍນ຺ຕີຕິ ວາ ສິກ຺ຂາ. ເອວໍ ຠິກ຺ຂາ. ອິຈ຺ຉນໍ ອິຈ຺ຉາ. ‘‘ຄມຍມິ’’ຈ຺ຈາທິນາ ຈ຺ຉງາເທໂສ. ປຸຈ຺ຉ=ປຸຈ຺ຉເນ, ປຸຈ຺ຉນໍ ປຸຈ຺ຉາ. ມິຘ+ເມຘ=ສງ຺ຄເມ, ອປຐິຕຘາຕຸ, ເມຘນໍ ເມຘາ. ເອວໍ ຄຸຘ=ປຣິເວຐເນ, ໂຄຘນໍ ໂຄຘາ. ຕິຕິກ຺ຂນໍ ຕິຕິກ຺ຂາ. ເອວໍ ວີມໍສາ, ຊິຄຸຈ຺ຉາ, ປິປາສາ, ປຸຕ຺ຕິຍາ. ອີຫນໍ ອີຫາ.

ຓ-ກຣຓໍ ກາຣາ, ‘‘ອສ຺ສາ ຓານຸພນ຺ເຘ’’ຕິ ອາ ໂຫຕິ, ເອວ+ມຸປຣິປິ. ຫຣຓໍ ຫາຣາ ມຸຕ຺ຕາວລິ. ຕຣຓໍ ຕາຣາ, ຘຣຓໍ ຘາຣາ. ອຣຓໍ ອາຣາ.

ຍຖາກຖຎ຺ຈິ ສທ຺ທມ຺ຫິ, ຣຸຬ຺ຫິຍາ ອຕ຺ຖນິຈ຺ຉໂຍ.

ກ຺ຕິ-ສມ຺ຠຸວນໍ ¶ ສມ຺ຠຸຕິ. ‘‘ນ ເຕ’’ຈ຺ຈາທິນາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ສວນໍ ສຸຕິ. ນຍນໍ ນຍຕິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ນີຕິ. ມຎ຺ຎຕີຕິ ມຕິ, ‘‘ຄມາທິຣານໍ ໂລໂປນ຺ຕພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິ ຄມາທິຕ຺ຕາ ນໂລໂປ. ຄມນໍ ຄນ຺ຕພ຺ພາຕິ ວາ ຄຕິ. ອຸປຫນນໍ ອຸປຫຕິ. ຣມນ຺ຕິ ເອຕາຍ ຣມນໍ ວາ ຣຕິ. ຕນນໍ ຕຕິ. ນິຍມນໍ ນິຍຕິ. ຠຸຎ຺ຊນໍ ຠຸຕ຺ຕິ. ຍຸຎ຺ຊນໍ ຍຸຕ຺ຕິ, ປຣຣູປໍ. ເອວໍ ສມາປຊ຺ຊນໍ ສມາປຊ຺ຊເຕຕິ ສມາປຕ຺ຕິ. ສມ຺ປຕ຺ຕິ. ຍຊ=ເທວປູຊາສງ຺ຄຕິກຣຓທາເນສຸ, ຍຊນໍ ອິຏ຺ຐິ, ‘‘ຍຊສ຺ສ ຍສ຺ສ ຏິຍີ’’ຕິ ຏິອາເທໂສ, ‘‘ປຸຈ຺ຉາທິໂຕ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຐ, ປຣຣູປປຐມກ຺ຂຣາ ຈ. ສາສນໍ ສິຏ຺ຐິ, ‘‘ສາສສ຺ສ ສິສ ວາ’’ຕິ ສິສ, ສານນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ໂຐ’’ຕິ ຐາເທໂສ. ເຠທນໍ ຠິຊ຺ຊເຕຕິ ວາ ຠິຕ຺ຕິ. ຠຊ=ເສວາຍໍ, ຠຊນໍ ຠຕ຺ຕິ. ຕນ=ວິຕ຺ຖາເຣ, ຕໂນຕີຕິ ຕນ຺ຕິ, ນສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫີຕາທິ.

ກ-ຄຸຫນ຺ຕີ ເອຕ຺ຖາຕິ ຄຸຫາ, ໂອກາຣນິວຸຕ຺ຕິ. ຣຸຊຕີຕິ ຣຸຊາ. ໂມທນ຺ຕິ ເອຕາຍາຕິ ມຸທາ ນາມ ມຸທິຕາ.

ຍກ-ວິທ=ຎາເຓ, ວິທນໍ ວິທນ຺ຕິ ເອຕາຍາຕິ ວາ ວິຊ຺ຊາ, ທສ຺ສ ເຊ ປຸພ຺ພຣູປໍ. ຍຊນໍ ອິຊ຺ຊາ, ຏິອາເທໂສ.

ຍ-ສຍນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ເສຍ຺ຍາ, ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ອຊ=ວຊ=ຄມເນ, ສມຊນໍ ສມຊນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ສມຊ຺ຊາ. ປປຸພ຺ໂພ, ປພ຺ພຊນໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາ. ຕວຄ຺ຄວຣຓາ’’ທິມ຺ຫິ ‘‘ຈວຄ຺ຄພຍຎາ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາເຄນ ວສ຺ສ ເພ ທ຺ວິຕ຺ຕໍ. ອູມ຺ຫິ ປຣິຈຣຓໍ ປຣິຈຣິຍາ. ຊາຄຣຓໍ ຊາຄຣິຍາ.

ອນ-ປໂຍຊເກ ¶ ກາຣິຍຘາຕຸໂຕ ກຕ຺ຕຸໍ ປໂຍຊນໍ ກາຣຓໍ, ເອກາຣນິເສໂຘ ນສ຺ສ ໂຓ ຈ. ເອວໍ ຫຣິຕຸໍ ປໂຍຊນໍ ຫາຣຓໍ. ວິທ=ອນຸຠເວ, ວິຕ຺ຕິ ເວທຍຕີຕິ ວາ ເວທນາ. ວນ຺ທ=ອຠິວາທນຖຸຕີສຸ, ວນ຺ທນໍ ວນ຺ທນາ. ອຸປາສນໍ ອຸປາສນາ. ຈິຕ=ສໍເຈຕນາຍໍ, ເຈຕຍຕີຕິ ເຈຕນາ. ເທສິຍຕີຕິ ເທສນາ. ຠາວິຍຕີຕິ ຠາວນາ.

ຊາ=ວໂຍຫານິມ຺ຫິ, ຫາ=ຈາເຄ, ອິເມຫິ ອິຕ຺ຖິຍໍ ນິ ໂຫຕິ. ຊານໍ=ວຍປຣິປາໂກ ຊານິ. ຫານໍ ຫານິ.

ກຣໂຕ ຣິຣິໂຍ ໂຫຕິ+ຕ຺ຖິຍໍ. ຣານຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອຣໂລເປ ກຣຓໍ ກິຣິຍາ. ‘‘ກ຺ຣິຍາ’’ຕິ ‘‘ຕຸໍຕາເຍ’’ຈ຺ຈາທິມ຺ຫິ ‘‘ກ຺ຣິຍາຍໍ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ຣິຍຣມ຺ຫິ ອຣໂລໂປ, ຣິກາໂຣ ກກາເຣ+ນຸພນ຺ໂຘ ໂຫຕິ.

ຘາຕຸສ຺ສ ສຣູເປ+ຠິເຘຍ຺ເຍ ເອເຕ ໂຫນ຺ຕິ. ວຈອິຈ຺ຈ+ຍໍ ຘາຕຸ ເອວ ວຈິ. ເອວໍ ຍຸຘິ. ‘‘ກໂຣຕິສ຺ສ ໂຂ’’ຕິ ວິກຣຓສ຺ສ ຎາປິຕຕ຺ຕາ ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ໂລ’’ຕິ ໂລ, ປຈຕິ. ອກາໂຣ ກກາໂຣຕິ ຆຓນ຺ເຕນ ກາຣສທ຺ເທນ ຉຏ຺ຐີສມາໂສ.

໕໓. ສີລາ+ຠິກ຺ຂຎ຺ຎາ+ວສ຺ສເກສຸ ຓີ

ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ¶ ຓີ ໂຫຕິ ສີລາທີສຸ. ສໍສ=ປສໍສເນ, ປິຍປຸພ຺ໂພ, ປິຍໍ ປສໍສຕິ ສີເລນາຕິ ປິຍປສໍສີ ຣາຊາ. ອຖ ວາ ປິຍໍ ປສໍສຕິ ສີເລນ ວາ ຘມ຺ເມນ ວາ ຕສ຺ມິໍ ສາຘຸ ວາຕິ ປິຍປສໍສີ, ປິຍປສໍສນີ, ປິຍປສໍສິ ກຸລໍ, ອາວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ ຕຖາ ສຈ຺ຈວາທີ, ຘມ຺ມວາທີ. ສີຆຍາຍີຕິ ‘‘ອສ຺ສາ+ຓາປິມ຺ຫີ ຍຸກ’’ ອິຕິ ຍຸກ. ປາປກາຣີ, ມາລກາຣີ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຸຓ຺ຫໍ ຠຸຎ຺ຊຕິ ສີເລນາຕິ ອຸຓ຺ຫໂຠຊີ, ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ໂອກາໂຣ.

ອາຠິກ຺ຂຎ຺ເຎ-ປຸນປ຺ປຸນ ຂີຣໍ ປິວຕີຕິ ຂີຣປາຍີ, ຍຸກ. ອວສ຺ສໍ ກໂຣຕີຕິ ອວສ຺ສກາຣີ. ‘‘ສ຺ຍາທິ ສ຺ຍາທິເນ+ກຕ຺ຖໍ’’ຕິ ສມາເສ ວິຠຕ຺ຕິໂລເປ ຈ ກເຕ ‘‘ໂລໂປ’’ຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕໂລໂປ. ສຕນ຺ທາຍີຕິ ເອຕ຺ຖ ພຫຸລໍວິຘານາ ວິຠຕ຺ຕິອໂລເປ ອມາທິສມາສປຏິເສເຘ ຈ ກເຕ ວຄ຺ຄນ຺ຕໍ.

ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖປິ ‘‘ຓີ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາເຄນ ສິທ຺ຘໍ. ສາຘຸກາຣີ, ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ, ອສ຺ສທ຺ຘໂຠຊີ. ປຓ຺ຑິຕໍ ອຕ຺ຕານໍ ມຎ຺ຎຕີຕິ ປຓ຺ຑິຕມານີ, ພຫຸສ຺ສຸຕຘາຣີ ອິຈ຺ຈາທິ.

ສາຘຸກຣຓໍ ສາຘຸກາໂຣ, ໂສ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ສາຘຸກາຣີຕິ ຆຓນ຺ຕາ ອີ.

໕໔. ຖາວຣິ+ຕ຺ຕຣ ຠງ຺ຄຸຣ ຠິທຸຣ ຠາສຸຣ ຠສ຺ສຣາ

ເອເຕ ສທ຺ທາ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ ສີເລ ຄມ຺ຍມາເນ. ອິມິນາ ນິປາຕນາ ວຣປຈ຺ຈໂຍ ຈ ຖາສ຺ສ ໂຖ ຈ, ຕິຏ຺ຐຕິ ສີເລນາຕິ ຖາວໂຣ. ອິ=ອຊ຺ເຌນຄຕີສຸ ¶ , ຕ຺ຕຣປຈ຺ຈໂຍ, ຄຈ຺ຉຕິ ສີເລນາຕິ ອິຕ຺ຕໂຣ. ຠຎ຺ຊ=ໂອມທ຺ທເນ, ຠຊ຺ຊເຕ ສຍເມວ ຠຊ຺ຊຕິ ວາ ອຕ຺ຕນາ ອຕ຺ຕານນ຺ຕິ ຠງ຺ຄຸໂຣ, ກມ຺ເມ ກຕ຺ຕຣິ ວາ ຄຸຣປຈ຺ຈໂຍ. ຠິຊ຺ຊເຕ ສຍເມວ ຠິນ຺ທຕິ ວາ ອຕ຺ຕານນ຺ຕິ ຠິທູໂຣ, ເອຕ຺ຖ ກູຣປຈ຺ຈໂຍ, ກກາໂຣ+ນຸພນ຺ໂຘ. ປຣຠຎ຺ຊນວິສເຍສຸປິ ອຸທາຫຣເຓສຸ ນ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖາປິ ເກຈິ ‘‘ໂທສນ຺ຘກາຣຠິທູໂຣ’’ຕິ ອິທໍ ສນ຺ຘາຍ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຠາສຕິ ທິປ຺ປຕີຕິ ຠາສຸໂຣ, ອຸຣປຈ຺ຈໂຍ. ສຣປຈ຺ຈເຍ ຠສ຺ສໂຣ, ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ ທີຆຣສ຺ສາ’’ຕິ ຣສ຺ໂສ. (ເຕກາລິກປ຺ປຈ຺ຈຍາ).

໕໕. ກຕ຺ຕຣິ ຠູເຕ ກ຺ຕວນ຺ຕຸ+ກ຺ຕາວີ

ຠູເຕ ອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ກ຺ຕວນ຺ຕຸ+ກ຺ຕາວີ ໂຫນ຺ຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ວິຊິນີຕິ ວິຊິຕວາ ວິຊິຕາວີ, ການຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ຄຸຓວນ຺ຕຸ ທຓ຺ຑິສມໍ. ຫຸ=ຫວເນ, ອຄ຺ຄິໍ ອຫວີຕິ ຫຸຕວາ ຫຸຕາວີ, ຫຸຕາວິນີ ຫຸຕວານີ. ‘‘ຠູເຕ’’ຕິ ຍາວ ‘‘ອາຫາຣຕ຺ຖາ’’ຕິ ອຘິກາໂຣ.

ຠາເວ ກມ຺ເມ ຈ ຠູເຕ ກ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ອສນໍ ອາສິຕໍ ຠວຕາ, ຎິ. ກຣີຍິຕ຺ຖາຕິ ກໂຕ ກໂຏ ຠວຕາ, ‘‘ຄມາທິຣານໍ’’ ຕ຺ຍາທິນາ ຣໂລໂປ. ເອວ+ມຸປຣິປິ.

ກ຺ຣິຍາຣມ຺ເຠ ກຕ຺ຕຣິກ຺ໂຕ ໂຫຕິ ຍຖາປຕ຺ຕຎ຺ຈ, ປກຣີຕິ ປກໂຕ ຠວໍ ກຏໍ. ປກຣີຍິຕ຺ຖາຕິ ປກໂຕ ກໂຏ ຠວຕາ. ປສຸປີຕິ ¶ ປສຸຕ຺ໂຕ ຠວໍ. ປສຸປີຍິຕ຺ຖາຕິ ປສຸຕ຺ຕໍ ຠວຕາ, ປຣຣູປໍ.

໕໘. ຐາ+ສ ວສ ສິລິສ ສີ ຣຸຫ ຊຣ ຊນີຫິ

ຐາທີຫິ ກຕ຺ຕຣິ ກ຺ໂຕ ໂຫຕິ ຍຖາປຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອຸປຏ຺ຐາສີຕິ ອຸປຏ຺ຐີໂຕ ຠວໍ ຄຸຣຸໍ. ອຸປຏ຺ຐີຍິຕ຺ຖາຕິ ອຸປຏ຺ຐິໂຕ ຄຸຣຸ ໂຠຕາ, ‘‘ຐາສ຺ສີ’’ຕິ ຐາສ຺ສ ອິ. ເອວໍ ອຸປາສີຕິ ອຸປາສິໂຕ. ອຸປາສີຍິຕ຺ຖາຕິ ອຸປາສິໂຕ. ‘‘ຎິ ພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິ ຎິ. ອນຸວຸສິ ອນຸວຸສີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ອນຸວຸສີໂຕ. ‘‘ອສ຺ສູ’’ຕິ ອສ຺ສ ອຸກາໂຣ. ອາປຸພ຺ໂພ ສິລິສ=ອາລິງ຺ຄເນ, ອາສິເລສິ ອາສິເລສີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ອາສິລິຏ຺ໂຐ. ‘‘ສານນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ໂຐ’’ຕິ ເຐ ປຣຣູປໍ ປຐມກ຺ຂຣຎ຺ຈ. ອຘິສຍິ ອຘິສີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ອຘິສຍິໂຕ ຂໂຏປິກໍ ຠວໍ, ອຘິສຍິຕາ ຂໂຏປິກາ ໂຠຕາ. ເອວໍ ອາຣຸຫິ ອາຣຸຫີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ອາຣຸຬ຺ໂຫ ຣຸກ຺ຂໍ ຠວໍ, ອາຣຸຬ຺ໂຫ ຣຸກ຺ໂຂ ໂຠຕາ, ‘‘ຣຸຫາທີຫິ ໂຫ ຬ ຈາ’’ຕິ ຕສ຺ສ ຫກາໂຣ ປຸພ຺ພຫກາຣສ຺ສ ຈ ໂຬ. ອນຸຊີຣິ ອນຸຊີຣີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ອນຸຊິຓ຺ໂຓ ວສລິໍ ຠວໍ, ອນຸຊິຓ຺ຓາ ວສລີ ໂຠຕາ, ‘‘ຕຣາທີຫິ ຣິຓ຺ໂຓ’’ຕິ ກ຺ຕສ຺ສ ຣິຓ຺ຓາເທໂສ ‘‘ຣານຸພນ຺ເຘ’’ຕ຺ຍາທິນາ ອຣຠາຄສ຺ສ ໂລໂປ ຈ. ອນ຺ວຊາຍິ ອນ຺ວຊາຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ອນຸຊາໂຕ ມາຓວໂກ ມາຓວິກໍ, ອນຸຊາຕາ ມາຓວິກາ ມາຓວເກນ, ‘‘ຊນິສ຺ສາ’’ຕິ ນສ຺ສ ອາ.

ຄມນຕ຺ຖໂຕ ¶ ອກມ຺ມກໂຕ ຈ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ອາຘາເຣ ກ຺ໂຕ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ ຈ ຍຖາປຕ຺ຕຎ຺ຈ. ຍາ=ປາປຸຓເນ, ຍາຕວນ຺ໂຕ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ຍາຕໍ ຐານໍ. ຍາຕວນ຺ໂຕ ຍາຕາ, ຍານໍ ຍາຕໍ. ເອຕ຺ຖ ສນ຺ຕມ຺ປິ ກມ຺ມໍ ອນິຈ຺ຉິຕໍ. ຍາຍິຕາຕິ ຍາໂຕ ປໂຖ. ‘‘ເຍ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖາ, ເຕ ພຸທ຺ຘ຺ຍຕ຺ຖາ. ເຍ ພຸທ຺ຘ຺ຍຕ຺ຖາ, ເຕ ຄຕ຺ຍຕ຺ຖາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຕຖລກ຺ຂຓໍ ຍາຖາວໂຕ ອາຄໂຕ ອຠິສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ ຕຖາຄໂຕ ອິຕິປິ ໂຫຕິ. ອາສິຕວນ຺ໂຕ ອສ຺ມິນ຺ຕິ ອາສິຕໍ. ອາສິຕວນ຺ໂຕ ອາສິຕາ. ອາສນ+ມາສິຕໍ.

ອຊ຺ໂຌຫາຣຕ຺ຖາ ອາຘາເຣ ກ຺ໂຕ ໂຫຕິ ຍຖາປຕ຺ຕຎ຺ຈ. ຠຸຕ຺ຕວນ຺ໂຕ+ສ຺ມິນ຺ຕິ ຠຸຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ປີຕໍ, ‘‘ຄາປານ+ມີ’’ຕິ ອີ. ຠຸຎ຺ຊນໍ ຠຸຕ຺ຕໍ ປານໍ ປີຕໍ. ຠຸຎ຺ຊີຍິຕ຺ຖາຕິ ຠຸຕ຺ໂຕ ໂອທໂນ. ເອວໍ ປີຕໍ ອຸທກໍ. ອກຕ຺ຕຕ຺ຖໍ ຠິນ຺ນໂຍຄກຣຓໍ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ກຕ຺ຕຣິປິ ‘‘ອປິວິໍສູຕິ ປີຕາ ຄາໂວ’’ຕິ ໂຫເຕວ. ສິທ=ປາເກ, ປສ຺ສິຊ຺ຊີຕິ ປສ຺ສນ຺ໂນ, ‘‘ຄມນຕ຺ຖ’’ ທິນາ ກ຺ໂຕ, ‘‘ຠິທາ’’ ທິນາ ຕສ຺ສ ໂນ ປຣຣູປຎ຺ຈ. ອມຎ຺ຎິຕ຺ຖາຕິ ມໂຕ. ອິຈ຺ຉີຍິຕ຺ຖາຕິ ອິຏ຺ໂຐ. ອພຸຊ຺ຌິຕາຕິ ພຸທ຺ໂຘ, ‘‘ໂຘ ຘຫເຠຫີ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຘ. ປູຊີຍິຕ຺ຖາຕິ ປູຊິໂຕ, ຈຸຣາທິຕ຺ຕາ ຓິ. ເອວໍ ສີລີຍິຕ຺ຖາຕິ ສີລິໂຕ. ຣກ຺ຂີຍິຕ຺ຖາຕິ ຣກ຺ຂິໂຕ. ຂມີຍິຕ຺ຖາຕິ ຂນ຺ໂຕ, ມສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ. ອກ຺ໂກຈ຺ຉີຍິຕ຺ຖາຕິ ອກ຺ກຸຏ຺ໂຐ, ອາສ຺ສ ຣສ຺ໂສ. ຣຸສ=ໂຣເສ, ອໂຣສີຕິ ຣຸຏ຺ໂຐ, ‘‘ຄມນຕ຺ຖາ’’ ທິນາ ກຕ຺ຕຣິ ກ຺ໂຕ. ຎິມ຺ຫິ ຣຸສິໂຕ. ຫຣ=ຫຣເຓ, ອຠິ+ ວິ+ອາປຸພ຺ໂພ ¶ , ອຠິພ຺ຍາຫຣີຍິຕ຺ຖາຕິ ອຠິພ຺ຍາຫໂຏ. ທຍ=ທານຄຕິຫິໍສາທາເນສຸ, ອທຍີຍິຕ຺ຖາຕິ ທຍິໂຕ. ຫສ=ອາລິກ຺ເຍ, ອຫສີຕິ ຫຏ຺ໂຐ. ກາມີຍິຕ຺ຖາຕິ ກນ຺ໂຕ, ‘‘ຓິຓາປີນໍ ເຕສູ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຓິຓາປີນໍ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ຈຸຣາທິຓິໂລໂປ. ສໍຍມີຕິ ສໍຍໂຕ. ນຎປຸພ຺ໂພ, ນ ມຣີຕິ ອມໂຕ, ນຎສມາເສ ນສ຺ສ ໂຏ.

ກຏ຺ຐໍ ທຸກ຺ຂໍ ອາປນ຺ໂນຕິ ຜລຠູເຕ ທຸກ຺ເຂ ກຏ຺ຐສທ຺ທສ຺ສ ວຕ຺ຕນໂຕ ຜລສ຺ສ ຠາວິຕ຺ຕາ ຠູເຕເຍວ ກ຺ໂຕ. ກສ=ຄຕິຫິໍສາວິເລຂເນສຸ, ອກສິ=ຫິໍສີຕິ ກຏ຺ຐໍ.

໑໕໐. ຠິທາທິໂຕ ໂນ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍ

ຠິທາທີຫິ ປເຣສໍ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍ ຕສ຺ສ ໂນ ໂຫຕິ. ອາກຕິຄໂຓ+ຍໍ. ‘‘ກ຺ໂຕ ຠາວກມ຺ເມສູ’’ຕິ ກມ຺ເມ ອຸປຣິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ກ຺ໂຕ. ຠິຊ຺ຊິຕ຺ໂຖຕິ ຠິນ຺ໂນ, ຕສ຺ສ ເນ ປຣຣູປໍ. ອຠິນ຺ທີຕິ ຠິນ຺ນວາ, ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ຠູເຕ’’ ຈ຺ຈາທິນາ ກ຺ຕວນ຺ຕຸ. ເອວ+ມຸປຣິປິ. ຉິຊ຺ຊິຕ຺ຖາຕິ ຉິນ຺ໂນ. ອຉິນ຺ທີຕິ ຉິນ຺ນວາ. ຉທ=ອປວາຣເຓ, ຉາທີຍິຕ຺ຖາຕິ ຉນ຺ໂນ. ອຉາທຍີຕິ ຉນ຺ນວາ, ຈຸຣາທິຕ຺ຕາ ຓິ, ຕສ຺ສ ‘‘ຓິຓາປີນໍ ເຕສູ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຓິ’’ ອິຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ໂລໂປ. ຂິທ=ອສຫເນ, ຂິຊ຺ຊີຕິ ຂິນ຺ໂນ ຂິນ຺ນວາ, ກຕ຺ຕຣິ. ເອວ+ມຸປຣິປິ. ອຸປ຺ປຊ຺ຊີຕິ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ອຸປ຺ປນ຺ນວາ. ສິທ=ປາເກ, ອສິຊ຺ຊີຕິ ສິນ຺ໂນ ສິນ຺ນວາ. ສທ=ວິສຣຓຄຕ຺ຍ ວສາທນາທາເນສຸ, ສິທີຕິ ສນ຺ໂນ ສນ຺ນວາ. ປີນີຕິ ປີໂນ ປີນວາ. ສູ=ປສເວ, ສູນີຕິ ສູໂນ. ປສວີຕິ ສູນວາ. ທີ=ຂເຍ, ທີຍີຕິ ທີໂນ ທີນວາ. ຑີ+ລີ=ອາກາສຄມເນ, ຑີຍີຕິ ຑີໂນ ຑີນວາ. ລີຍິ ¶ ເລຍິ ອລີຍີຕິ ລີໂນ ລີນວາ. ອລຸຍີຕິ ລູໂນ ລູນວາ.

ທາໂຕ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍ ຕສ຺ສ ອິນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອທາຍິຕ຺ຖາຕິ ທິນ຺ໂນ. ອທ຺ທີຕິ ທິນ຺ນວາ.

ໂຓ. ອຸປຣິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍຕິ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ກິຣ=ວິກິຣເຓ, ອກິຣີຍິຕ຺ຖາຕິ ກິຓ຺ໂຓ. ອກິຣີຕິ ກິຓ຺ຓວາ. ອປຸຣີຕິ ປຸຓ຺ໂຓ ປຸຓ຺ຓວາ. ອຂີຍິຕ຺ຖາຕິ ຂີໂຓ. ອຂີຍີຕິ ຂີຓວາ.

ຕສ຺ສ ຣິຓ຺ໂຓ. ຣກາໂຣ ອນ຺ຕສຣາທິໂລປຕ຺ໂຖ. ອຕຣີຕິ ຕິຓ຺ໂຓ ຕິຓ຺ຓວາ. ອຊີຣີຕິ ຊິຓ຺ໂຓ ຊິຓ຺ຓວາ. ປຣິຈີຍິຕ຺ຖາຕິ ຈິຓ຺ໂຓ. ປຣິຈີຍີຕິ ຈິຓ຺ຓວາ. ເອຕ຺ຖ ຈິສ຺ສ ວິກປ຺ປວິຘານຕ຺ຕາ ປນ ປຣິຈິຕ+ອຸປຈິຕາທໂຍປິ ສິທ຺ຘາ ເອວ.

ຠຎ຺ຊາທິໂຕ ຕສ຺ສ ຄ ໂຫຕິ. ອຠຎ຺ຊີຕິ ຠຄ຺ໂຄ ຠຄ຺ຄວາ. ‘‘ຄມນຕ຺ຖາ’’ ທິນາ ກຕ຺ຕຣິ ກ຺ຕປຈ຺ຈເຍ ຕສ຺ສ ອິມິນາ ຄກາເຣ ປຣຣູປໍ ນິຄ຺ຄຫີຕໂລໂປ ຈ. ລຄ=ສງ຺ເຄ, ອລຄີຕິ ລຄ຺ໂຄ ລຄ຺ຄວາ. ມຸຊ຺ຊ=ມຸຊ຺ຊເນ, ນິມຸຊ຺ຊີຕິ ນິມຸຄ຺ໂຄ ນິມຸຄ຺ຄວາ, ເອຕ຺ຖ ສໍໂຍຄາທິໂລໂປ. ວີຊ+ຠຍຈລເນສຸ, ສໍປຸພ຺ໂພ, ສໍວິຊ຺ຊີຕິ ສໍວິຄ຺ໂຄ ສໍວິຄ຺ຄວາ.

ສຸສໂຕ ¶ ປເຣສໍ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍ ຕສ຺ສ ໂຂ ໂຫຕິ. ສຸສ=ໂສເສ. ສຸສ຺ສີຕິ ສຸກ຺ໂຂ ສຸກ຺ຂວາ.

ປຈາ ປເຣສໍ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍ ຕສ຺ສ ໂກ ໂຫຕິ. ປຈ຺ຈີຕິ ປກ຺ໂກ. ປຈີຕິ ປກ຺ກວາ.

ມຸຈາ ປເຣສໍ ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູນໍ ຕສ຺ສ ໂກ ວາ ໂຫຕິ. ມຸຈ=ໂມຈເນ, ມຸຈ຺ຈີຕິ ມຸກ຺ໂກ ມຸຕ຺ໂຕ. ອມຸຈີຕິ ມຸກ຺ກວາ ມຸຕ຺ຕວາ. ສກ຺ໂກ-ຕິຓ຺ວາທີສຸ ‘‘ອິ ຠີ ກາ’’ ທິນາ ສິທ຺ຘໍ. ອສກ຺ຂີຕິ ສກ຺ໂກ. ກ຺ຕ+ກ຺ຕວນ຺ຕູສຸ ສຕ຺ໂຕ ສຕ຺ຕວາຕ຺ເວວ ໂຫຕິ.

໑໐໖. ມຸຫ+ພຫານຎ຺ຈ ເຕ ການຸພນ຺ເຘ+ຕ຺ເວ

ມຸຫ+ພຫານໍ ທຸຫິສ຺ສ ຈ ທີໂຆ ໂຫຕິ ຕກາຣາໂທ ການຸພນ຺ເຘ ຕ຺ວານ+ຕ຺ວາວຊ຺ຊິເຕ. ມຸຫ=ເວຈິຕ຺ເຕ, ພຫ+ພ຺ຣຫ+ພ຺ຣູຫ ວຸທ຺ຘິຍໍ. ມຸຍ຺ຫິຕ຺ຕ ພຍ຺ຫິຕ຺ຖາຕິ ມູຬ຺ໂຫ ພາຬ຺ໂຫ, ‘‘ຄມນຕ຺ຖາ’’ ທິນາ ອກມ຺ມກຕ຺ຕາ ກຕ຺ຕຣິ ກ຺ເຕ ທີໂຆ ‘‘ຣຸຫາທີຫິ ໂຫ ຬ ຈາ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຫ ຈ ຫສ຺ສ ໂຬ ຈ ໂຫຕິ. ເອວໍ ຄູຬ຺ໂຫ. ‘‘ການຸພນ຺ເຘ+ຕ຺ເວ’’ຕິ ຍາວ ‘‘ສາສສ຺ສ ສິສ ວາ’’ ຕ຺ຍ+ຘິກາໂຣ.

ວຫສ຺ສ ອຸສ຺ສ ທີໂຆ ໂຫຕິ ເຕ. ວຸຍ຺ຫິຕ຺ຖາຕິ ວູຬ຺ໂຫ, ‘‘ອສ຺ສູ’’ຕິ ອຸກາເຣ ອິມິນາ ທີໂຆ.

ຘາ=ຘາຣເຓ+ຕິມສ຺ສ ¶ ຫິ ໂຫຕິ ວາ ເຕ. ນິຘີຍິຕ຺ຖາຕິ ນິຫິໂຕ. ນິທຫີຕິ ນິຫິຕວາ ນິຫິຕາວີ.

ຄມາທີນໍ ຣກາຣນ຺ຕານຎ຺ຈ ອນ຺ຕສ຺ສ ໂລໂປ ໂຫຕິ ເຕ. ອຄມີຕິ ຄໂຕ. ຂຎ຺ຎິຕ຺ຖາຕິ ຂໂຕ, ກມ຺ເມ. ເອວໍ ຫຎ຺ຎິຕ຺ຖາຕິ ຫໂຕ. ຕນ=ວິຕ຺ຖາເຣ, ຕຎ຺ຎິຕ຺ຖາຕິ ຕໂຕ. ຍມ=ອຸປຣເມ, ສໍຍມີຕິ ສຎ຺ຎໂຕ, ‘‘ຄມນຕ຺ຖາ’’ ທິນາ ກຕ຺ຕຣິ ກ຺ໂຕ, ‘‘ເຍ ສໍສ຺ສາ’’ຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂຎ ປຸພ຺ພຣູປຎ຺ຈ. ເອວໍ ອຣມີຕິ ຣໂຕ. ກຣີຍິຕ຺ຖາຕິ ກໂຕ.

ວຈາທີນໍ ວສ຺ສ ອຸຏ ວາ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ວຸຈ຺ຈິຕ຺ຖາຕິ ອຸຕ຺ຕໍ. ອສ຺ສ ອຸ ວຸຕ຺ຕໍ, ອຸຠຍຕ຺ຖ ປຣຣູປໍ. ວສ=ນິວາເສ, ວສນໍ ອວສິ ວສິໍສຸ ເອຕ຺ຖາຕິ ວາ ອຸຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຖໍ, ‘‘ຄມນຕ຺ຖາ’’ ທິນາ ກ຺ໂຕ, ‘‘ສາສ ວສ ສໍສ ສໍສາ ໂຖ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຖ.

ວທ຺ຘສ຺ສ ອສ຺ສ ວາ ອຸ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ອວທ຺ຘີຕິ ວຸທ຺ໂຘ ວທ຺ໂຘ, ກຕ຺ຕຣິ ກ຺ເຕ ‘‘ໂຘ ຘ+ຫເຠຫີ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຘ, ຕຕິຍກ຺ຂຣໂທ ຈ ສໍໂຍຄາທິໂລໂປ ຈ. ວຸຕ຺ຕີຕິ ‘‘ສພ຺ພາທໂຍ ວຸຕ຺ຕິມຕ຺ເຕ’’ຕິ ໂຍຄວິຠາຄາ ອສ຺ສ ອຸ. ວຕ຺ຕີຕິປິ ຍຖາລກ຺ຂຓໍ.

ຍຊສ຺ສ ¶ ຍສ຺ສ ຏິ+ຍີ ໂຫນ຺ຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ຍຊນໍຕິ ກ຺ໂຕ, ‘‘ປຸຈ຺ຉາທິໂຕ’’ຕິ ຕສ຺ສ ເຐ ປຣຣູປາທິມ຺ຫິ ກເຕ ອິຏ຺ຐໍ ຍິຏ຺ຐໍ.

ຐາສ຺ສ ອິ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ອຏ຺ຐາສີຕິ ຐິໂຕ.

ຄາ+ປານ+ມີ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ຄານໍ ຄີຕໍ. ປານໍ ປີຕໍ. ພຫຸລາຘິກາຣາ ປິຕ຺ວາ.

ຊນິສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ອຊນີຕິ ຊາໂຕ, ‘‘ຉຏ຺ຐິຍນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ອນ຺ຕສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ.

ສາສສ຺ສ ສິສ ໂຫຕິ ການຸພນ຺ເຘ ອຕ຺ເວ. ສາສນໍຕິ ກ຺ໂຕ, ຕສ຺ສ ‘‘ສາສ ວສ ສໍສ ສສາ ໂຖ’’ຕິ ເຖ ປຣຣູປໍ ປຐມກ຺ຂໂຣ ຈ, ‘‘ຕ+ຖ+ນ+ຣາ’’ ທິນາ ຕສ຺ສ ໂຏ. ຖສ຺ສ ໂຐ, ສິຏ຺ຐໍ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສຕ຺ຖໍ. ‘‘ຄຸຫາທີຫິ ຍກ’’ ອິຕິ ຍກປຈ຺ຈເຍ ສາສີຍຕີຕິ ສິສ຺ໂສ. ອຸມ຺ຫິ ສາສິໂຍ.

ສກາຣນ຺ຕາ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຐ ໂຫຕິ. ຕຸສ຺ສີຕິ ຕຸຏ຺ໂຐ, ‘‘ຄມນຕ຺ຖາ’’ ທິນາ ກ຺ເຕ ອິມິນາ ຕສ຺ສ ເຐ ¶ ປຣຣູປາທິ. ເອວໍ ຕຸຏ຺ຐວາ. ຕພ຺ພ+ກ຺ຕີສຸ ໂຕສນໍ ຕຸຏ຺ຐພ຺ພໍ, ‘‘ອຎ຺ຎຕ຺ຣາປີ’’ຕິ ໂອກາຣາຠາໂວ. ເອວໍ ຕຸຏ຺ຐິ, ການຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ.

ກສສ຺ມາ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຐ ໂຫຕິ ກສສ຺ສ ວາ ອິມ ຈ. ກສີຍິຕ຺ຖາຕິ ກິຏ຺ຐໍ. ກິຏ຺ຐາທິໍ ວິຍ ທຸປ຺ປສຸໍ, ກມ຺ເມ ກ຺ໂຕ. ອິມາຠາເວ ກຏ຺ຐໍ, ອກຏ຺ຐປາກິມໍ ສາລິໍ.

ເອເຕ ສທ຺ທາ ນິປຈ຺ຈນ຺ເຕ. ຘໍສ+ຘໍສເນ, ຘໍສີຍິຕ຺ຖາຕິ ຘສ຺ໂຕ, ພິນ຺ທຸໂລໂປ. ອຸຕ຺ຣສີຕິ ໂອຕ຺ຣສ຺ໂຕ.

ປຸຈ຺ຉາທີຫິ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຐ ໂຫຕິ. ປຸຈ຺ຉີຍິຕ຺ຖາຕິ ປຸຏ຺ໂຐ. ຠຊ຺ຊ=ປາເກ, ຠຊີຍິຕ຺ຖາຕິ ຠຏ຺ໂຐ, ສໍໂຍຄາທິໂລໂປ. ຍຊິຕ຺ຖາຕິ ຍິຏ຺ໂຐ, ‘‘ຍຊສ຺ສ ຍສ຺ສ ຏິ+ຍີ’’ຕິ ຍິ.

ເອເຕຫິ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຖ ໂຫຕິ. ສາສນໍ ສາສີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ສຕ຺ຖໍ. ວສນໍ ວຸຕ຺ຖໍ, ‘‘ອສ຺ສູ’’ຕິ ອຸ. ປສໍສນໍ ປສໍສີຍິຕ຺ຖາຕິ ວາ ປສຕ຺ຖໍ. ສສ=ຄຕິ+ຫິໍສາ+ປາຓເນສຸ, ສສນໍ ຄມນໍ ຫິໍສນໍ ຊີວນຎ຺ຈ ສຕ຺ຖໍ. ອນຸສາສີຍິຕ຺ຖາຕິ ອນຸສິຏ຺ໂຐ, ຕ຺ຖສ຺ສ ຏ຺ໂຐ.

ຘກາຣ ¶ ຫກາຣ ຠກາຣນ຺ເຕຫິ ປຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຘ ໂຫຕິ. ວທ຺ຘິຕ຺ຖາຕິ ກມ຺ເມ ກ຺ເຕ ຕສ຺ສ ຘກາຣາທິມ຺ຫິ ຈ ‘‘ວທ຺ຘສ຺ສ ວາ’’ຕິ ອຸກາເຣ ກເຕ ສໍໂຍຄາທິໂລໂປ, ວຸທ຺ໂຘ. ທຸຍ຺ຫິຕ຺ຖາຕິ ທຸທ຺ຘໍ. ລຠີຍິຕ຺ຖາຕິ ລທ຺ຘໍ.

ທຫາ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຒ ໂຫຕິ. ທຍ຺ຫິຕ຺ຖາຕິ ທຑ຺ໂຒ, ປຣຣູປາທິມ຺ຫິ ກເຕ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖທຸຕິເຍ’’ ຈ຺ຈາທິນາ ຑກາໂຣ.

ພຫາ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຒ ໂຫຕິ ພຫສ຺ສຸ+ມ ຈ ຒສນ຺ນິໂຍເຄນ. ພຫ+ພ຺ຣຫ+ພ຺ຣູຫ=ວຸທ຺ຘິຍໍ. ອພຫີຕິ ພຸຑ຺ໂຒ.

ຣຸຫາທີຫິ ປຣສ຺ສາ+ນນ຺ຕຣສ຺ສ ຕສ຺ສ ຫ ໂຫຕິ ໂຬ ຈ+ນ຺ຕສ຺ສ. ອາຣຸຫີຕິ ອາຣຸຬ຺ໂຫ. ຄຸຍ຺ຫິຕ຺ຖາຕິ ຄຸຬ຺ໂຫ. ອພຫີຕິ ພາຬ຺ໂຫ. ທ຺ວີສຸ ‘‘ມຸຫພຫາ’’ ທິນາ ທີໂຆ.

ກ຺ຕຕສ຺ສ ຫກາໂຣ ອນ຺ຕສ຺ສ ວາ ໂຬ ຈ. ອໂມຫີຕິ ມຸຬ຺ໂຫ, ມຸທ຺ໂຘ, ຕສ຺ສ ໂຘ. (ອຕີຕກາລິກປຈ຺ຈຍວິຘານໍ).

ວຕ຺ຕມານຕ຺ເຖ ¶ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ນ຺ໂຕ ໂຫຕິ ກຕ຺ຕຣິ. ຕິຏ຺ຐຕີຕິ ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ, ‘‘ກຕ຺ຕຣິ ໂລ’’ຕິ ໂລ, ‘‘ຐາປານໍ ຕິຏ຺ຐປິວາ’’ຕິ ຕິຐາເທໂສ. ກຕ຺ຕຣິ ມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທິສຸ ອິມິນາວ ໂລ.

ຠາວກມ຺ເມສຸ ມາໂນ. ຐານໍ ຐີຍມານໍ. ‘‘ກ຺ໂຍ ຠາວກມ຺ເມສ຺ວ+ປໂຣກ຺ເຂສຸ ມານ+ນ຺ຕ+ຕ຺ຍາທີສູ’’ຕິ ຠາເວ ກມ຺ເມ ຈ ກ຺ໂຍ. ‘‘ກ຺ຍສ຺ສາ’’ຕິ ອີມ. ປຈີຍຕີຕິ ປຈ຺ຈມາ ໂນ. ກ຺ເຍ ປຸພ຺ພຣູປໍ.

ອນາຄເຕ ອຕ຺ເຖ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ເຕນ຺ຕມານາ ສ຺ສປຸພ຺ພາ ໂຫນ຺ຕິ, ເລ ອາສ຺ສ ໂລໂປ, ຐສ຺ສຕີຕິ ຐສ຺ສນ຺ໂຕ ຐສ຺ສມາໂນ. ຐີຍິສ຺ສຕີຕິ ຐີຍິສ຺ສມານໍ, ກ຺ເຍ ອີ, ‘‘ຎິພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສາ’’ຕິ ຎິ. ອສ຺ສ ຕ຺ຍາທິວິສຍຕ຺ຕາ ‘‘ອາອີສ຺ສາ’’ ທິນາ ອິຎ ນ ໂຫຕິ, ອອີຫິ ສຫຈຣິຕຕ຺ຕາ ສ຺ສາສ຺ສ. ປຈ຺ຈິສ຺ສຕີຕິ ປຈ຺ຈິສ຺ສມາໂນ ໂອທໂນ. ‘‘ຣາ ນສ຺ສ ໂຓ’’ຕິ ເຓ ປຕ຺ເຕ –

ຣນ຺ຕໂຕ ¶ ປເຣສໍ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີນໍ ນສ຺ສ ໂຓ ນ ໂຫຕິ. ກໂຣຕີຕິ ກໂຣນ຺ໂຕ ກຸຣຸມາໂນ, ‘‘ຕນາທິຕ຺ໂວ’’ຕິ ໂອ.

໕,໑໗໓. ຄມ ຍມິ+ສາສ ທິສານໍ ວາ ຈ຺ຉງ

ເອເຕສໍ ວາ ຈ຺ຉງ ໂຫຕິ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ງ-ນຸພນ຺ຘຕ຺ຕາ ອນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ, ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉມາໂນ. ຍມ=ອຸປຣເມ, ຍຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຍຈ຺ຉມາໂນ. ອິຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອິຈ຺ຉມາໂນ. ອາສ=ອຸປເວສເນ, ອຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອຈ຺ຉມາໂນ, ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊເນ’’ຈ຺ຈາທິນາ ຣສ຺ໂສ. ທິສ=ອຕິສຊ຺ຊເນ, ທິຈ຺ຉນ຺ໂຕ ທິຈ຺ຉມາໂນ. ວວຕ຺ຖິຕວິຠາສຕ຺ຕາ ວາສທ຺ທສ຺ສ ອຎ຺ຎປຈ຺ຈເຍສຸ ຈ ກ຺ວຈິ, ອິຈ຺ຉີຍຕີຕິ ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ, ອິຈ຺ຉນໍ ອິຈ຺ຉາ, ‘‘ອິຕ຺ຖິຍ+ມຓາ’’ ທິນາ ອປ຺ປຈ຺ຈໂຍ. ອິຈ຺ຉິຕໍ, ອິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ, ອິຈ຺ຉິຕຸໍ. ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ໂຍຄວິຠາຄາ, ປເວຈ຺ຉນ຺ໂຕ.

ເອເຕສ+ມີຍງ ວາ ໂຫຕິ ນ຺ຕ+ມານ+ຕ຺ຍາທີສຸ. ຊີຍນ຺ໂຕ. ‘‘ຊຣສທາ’’ ທິຈ຺ຈາທິນາ ອີມ. ຊີຣນ຺ໂຕ. ຊີຍມາໂນ ຊີຣມາໂນ. ມີຍນ຺ໂຕ ມຣນ຺ໂຕ, ມີຍມາໂນ ມຣມາໂນ.

ຐາປານໍ ຕິຏ຺ຐປິວາ ໂຫນ຺ຕິ ວາ ນ຺ຕາທີສຸ. ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ, ຕິຏ຺ຐມາໂນ. ປິວນ຺ໂຕ ປິວມາໂນ.

ຄມາທີນໍ ¶ ຆມ຺ມາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ນ຺ຕາທີສຸ. ຆມ຺ມນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ, ວຊ຺ຊນ຺ໂຕ ວທນ຺ໂຕ, ທຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທທນ຺ໂຕ.

໑໗໗. ກຣສ຺ສ ໂສສ຺ສ ກຸພ຺ພ ກຸຣຸ ກຍິຣາ

ກຣສ຺ສ ສໂອກາຣສ຺ສ ກຸພ຺ພາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ນ຺ຕາທີສຸ. ກຸພ຺ພນ຺ໂຕ ກຍິຣນ຺ໂຕ ກໂຣນ຺ໂຕ, ເອວໍ ກຸພ຺ພມາໂນ ອິຈ຺ຈາທິ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ມານສ຺ສ ມສ຺ສາ’’ຕິ ມານສ຺ສ ມສ຺ສ ໂລເປ ກຣາໂຓ. ‘‘ໂສສ຺ສາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ກຕ຺ຕຣິເຍວ.

ຄຫສ຺ສ ວາ ເຆປ຺ໂປ ໂຫຕິ ນ຺ຕາທີສຸ. ເຆປ຺ປນ຺ໂຕ ເຆປ຺ປມາໂນ.

ຄຫສ຺ສ ນິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ໂຓ ໂຫຕິ, ‘‘ມໍ ວາ ຣຸຘາທີນໍ’’ຕິ ມໍ, ຄຓ຺ຫິຕພ຺ພໍ, ຄຓ຺ຫິຕຸໍ, ຄຓ຺ຫນ຺ໂຕ.

໑໓໐. ນ຺ຕ+ມານ+ນ຺ຕິ+ຍິ+ຍຸໍສ຺ວາ+ທິໂລໂປຕິ

ອາທິໂລໂປ. ອສ=ຠຸວິ, ຠວຕີຕິ ສນ຺ໂຕ ສມາໂນ.

໑໓໑. ປາທິໂຕ ຐາສ຺ສ ວາ ຐໂຫ ກ຺ວຈິຕິ

ຐາສ຺ສ ປາທີສຸ ຐໂຫ. ສຓ຺ຐຫນ຺ໂຕ. ສນ຺ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕ.

໖໑. ຕຸໍ ຕາເຍ ຕເວ ຠາເວ ຠວິສ຺ສຕິ ກ຺ຣິຍາຍໍ ຕທຕ຺ຖາຍໍ

ຠວິສ຺ສຕິອຕ຺ເຖ ¶ ວຕ຺ຕມານໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ຠາເວ ຕຸມາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ກ຺ຣິຍາຍໍ ຕທຕ຺ຖາຍໍ ປຕີຍມານາຍໍ. ກຣຓາຍ ຄຈ຺ຉຕິ ກາຕຸໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ‘‘ຕຸໍຕຸນຕພ຺ເພສຸ ວາ’’ຕິ ກຣສ຺ສ ວາ ອາ ໂຫຕິ, ປຸພ຺ພຣູເປ ກຕ຺ຕາເຍ. ‘‘ກຣສ຺ສາ ຕເວ’’ຕິ ນິຈ຺ຈໍ ອາ, ກາຕເວ. ນິປາຕຕ຺ຕາ ‘‘ອສງ຺ຂ຺ເຍຫິ ສພ຺ພາສໍ’’ຕິ ຈຕຸຕ຺ຖີສສ຺ສ ໂລໂປ. ເອວ+ມຸປຣິ ຕຸນາທີສຸ. ກຕ຺ຕຸໍ ກາເມຕີຕິ ກຕ຺ຕຸກາໂມ, ອຠິສງ຺ຂຣິຕຸ+ມາກງ຺ຂຕິ. ສທ຺ຘມ຺ມໍ ສຸຓິຕຸໍ, ຎິມ຺ຫິ ນາຄເມ ຕສ຺ສ ໂຓ, ນາຄມຕ຺ຕາ ນ ວຸທ຺ຘິ. ໂສຕເວ ໂສຕຸໍ ສຸຓິຕຸໍ ວາ ປຕ຺ເຖຫິ. ເອວໍ ອນຸຠວິຕຸໍ, ປຈິຕຸໍ. ຄນ຺ຕຸໍ, ‘‘ມນານໍ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ’’ຕິ ນິຄ຺ຄຫີຕໍ. ຄມິຕຸໍ, ຂນ຺ຕຸໍ, ຂນິຕຸໍ, ຫນ຺ຕຸໍ, ຫນິຕຸໍ, ມນ຺ຕຸໍ, ມນິຕຸໍ, ຫຣິຕຸໍ, ອນຸສ຺ສຣິຕຸໍ ອິຈ຺ຉຕິ. ຕຖາ ຕຸທິຕຸໍ, ປວິສິຕຸໍ, ອຸທ຺ທິສິຕຸໍ, ໂຠຕ຺ຕຸໍ, ສຍິຕຸໍ, ເນຕຸໍ, ຊຸໂຫຕຸໍ, ປຊຫິຕຸໍ, ປຫາຕຸໍ, ທາຕຸໍ, ໂຣທ຺ຘຸໍ, ຣຸນ຺ຘິຕຸໍ, ໂຠຕ຺ຕຸໍ, ຠຸຎ຺ຊີຕຸໍ, ເຉຕ຺ຕຸໍ, ຉິນ຺ທິຕຸໍ, ສິພ຺ພິຕຸໍ, ອູມ຺ຫິ ວສ຺ສ ໂພ, ທ຺ວິຕ຺ຕໍ, ພຸທ຺ຘຸໍ, ຕສ຺ສ ໂຘ. ພຸຊ຺ຌິຕຸໍ, ຍຸກ. ຊານິຕຸໍ ຎາ=ອວໂພຘເນ. ຊນິຕຸໍ. ເຊຕຸໍ ຊິນິຕຸໍ. ປຕ຺ຕຸໍ ປາປຸຓິຕຸໍ. ເກຕຸໍ ກິຓິຕຸໍ. ວິນິຈ຺ເຉຕຸໍ, ອິສ຺ສ ເອ, ວິນິຈ຺ຉິນິຕຸໍ. ຄເຫຕຸໍ ຄຓ຺ຫິຕຸໍ. ໂຈຣິຕຸໍ ໂຈເຣຕຸໍ ໂຈຣຍິຕຸໍ, ປາເລຕຸໍ ປາລຍິຕຸໍ. ປໂຍຊເກ-ຠາເວຕຸໍ ຠາວຍິຕຸໍ, ກາເຣຕຸໍ ກາຣຍິຕຸໍ ກາຣາເປຕຸໍ ກາຣາປຍິຕຸໍ ອິຈ຺ຉຕິ+ຈ຺ຈາທິ.

ເອວໍ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖກ຺ຣິຍາຍໍ ຄມ຺ຍມານາຍໍ, ຍຖາ ສຸໂພທ຺ຘຸໍ ວກ຺ຂາມິ, ເອວໍ ທຏ຺ຐຸໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ຄນ຺ຕຸ+ມາຣຠຕິ, ຄນ຺ຕຸໍ ປໂຍເຊຕິ, ທສ຺ເສຕຸ+ມາຫ ອິຈ຺ຈາທິ.

ອຣຫສກ຺ກາທີສຸປິ ¶ ສິທ຺ຘໍ, ຕຖາ ກາລ ສມຍເວລາສຸ. ໂກ ຕໍ ນິນ຺ທິຕຸ+ມຣຫຕິ, ຣາຊາ ຠວິຕຸ+ມຣຫຕິ, ອຣໂຫ ຠວໍ ວຕ຺ຕຸໍ, ສກ຺ກາ ເຊຕຸໍ ຘເນນ ວາ, ສກ຺ກາ ລທ຺ຘຸໍ, ຠສ຺ສ ໂຘ. ກຕ຺ຕຸໍ ສກ຺ຂິສ຺ສຕິ. ຠພ຺ໂພ ນິຍາມໍ ໂອກ຺ກມິຕຸໍ, ອຠພ຺ໂພ ກາຕຸໍ. ອນຸຈ຺ຉວິໂກ ຠວໍ ທານໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ, ອິທໍ ກາຕຸໍ ອນຸຣູປໍ, ທານໍ ທາຕຸໍ ຍຸຕ຺ຕໍ, ທາຕຸໍ ວຕ຺ຕຸຎ຺ຈ ລຠຕິ. ເອວໍ ວຏ຺ຏຕິ ຠາສິຕຸໍ, ຉິນ຺ທິຕຸໍ ນ ຈ ກປ຺ປຕິ ອິຈ຺ຈາທິ. ຕຖາກາໂລ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ, ສມໂຍ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ, ເວລາ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ.

ອລມຕ຺ເຖປິ ສິທ຺ຘໍ, ອລເມວ ທານານິ ທາຕຸໍ, ອລເມວ ປຸຎ຺ຎານິ ກາຕຸໍ.

໖໒. ປຏິເສເຘ+ລໍຂລູນໍ ກ຺ຕຸນ ກ຺ຕ຺ວານ ກ຺ຕ຺ວາ ວາ

ອລໍ+ຂລຸສທ຺ທານໍ ປຏິເສຘນຕ຺ຖານໍ ປໂຍເຄ ກ຺ຕຸນາທໂຍ ວາ ໂຫນ຺ຕິ ຠາເວ. ອລໍປຸພ຺ໂພ, ສຸ=ສວເນ, ອລໍ ສວນໍ ກຕ຺ວາ ຂລຸ ສວນໍ ກຕ຺ວາຕິ ອລໍ ໂສຕຸນ ຂລຸ ໂສຕຸນ ອລໍ ສຸຕ຺ວານ ຂລຸ ສຸຕ຺ວານ ອລໍ ສຸຕ຺ວາ ຂລຸ ສຸຕ຺ວາ. ນິປາຕຕ຺ຕາ ສິໂລໂປ.

ເອໂກ ກຕ຺ຕາ ເຍສໍ ພ຺ຍາປາຣານໍ, ເຕສຸ ໂຍ ປຸພ຺ໂພ, ຕທຕ຺ຖໂຕ ກ຺ຣິຍຕ຺ຖາ ຕຸນາທໂຍ ໂຫນ຺ຕິ ຠາເວ. ‘‘ຕຸໍຕຸນາ’’ ທິນາ ກຣສ຺ສ ອາ, ໂສ ກາຕຸນ ກມ຺ມໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ອກາຕຸນ ປຸຎ຺ຎໍ ກິລິສ຺ສນ຺ຕິ. ຣໂລເປ ກມ຺ມໍ ກຕ຺ວານ ຠທ຺ຣກໍ, ປຸຎ຺ຎານິ ກຕ຺ວາ ສຄ຺ຄໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອຠິສງ຺ຂຣຓໍ ກຕ຺ວາ ອຠິສງ຺ຂຣິຕ຺ວາ ກຣິຕ຺ວາ ວາ ¶ . ຕຖາ ສິພ຺ພິຕ຺ວາ ຉາທຍິຕ຺ວາ ຊານິຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ສຸຕ຺ວາ ສຸຕ຺ວານ ຘມ຺ມໍ ໂມທຕິ, ສຸຓິຕ຺ວາ, ປຕ຺ວາ ປາປຸຓິຕ຺ວາ, ກິນິຕ຺ວາ, ເຊຕ຺ວາ ຊິນິຕ຺ວາ ຊິຕ຺ວາ, ໂຈເຣຕ຺ວາ ໂຈຣຍິຕ຺ວາ, ປູເຊຕ຺ວາ ປູຊຍິຕ຺ວາ, ຕຖາ ເມຕ຺ຕໍ ຠາເວຕ຺ວາ ຠາວຍິຕ຺ວາ, ວິຫາຣໍ ກາເຣຕ຺ວາ ກາຣຍິຕ຺ວາ ກາຣາເປຕ຺ວາ ກາຣາປຍິຕ຺ວາ ສຄ຺ຄໍ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ+ຈ຺ຈາທິ. ປຸພ຺ເພຕິ ກິໍ, ຠຸຎ຺ຊຕິ ຈ ປຈຕິ ຈ. ‘‘ອປຕ຺ວາ ນທິໍ ປພ຺ພໂຕ, ອຕິກ຺ກມ຺ມ ປພ຺ພຕໍ ນທີ’’ຕິອາທີສຸ ຠູຘາຕຸສ຺ສ ສມ຺ຠວາ ເອກກຕ຺ຕຸກຕາ ປຸພ຺ພກາລຕາ ຈ ຄມ຺ຍເຕ. ‘‘ຠຸຕ຺ວາ ຠຸຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ ອິມິນາວ ສິທ຺ຘໍ, ອາຠິກ຺ຂຎ຺ຎນ຺ຕຸ ທ຺ວິພ຺ພຈນາວ ຄມ຺ຍເຕ. ກຖໍ ‘‘ຊີວຄ຺ຄາຫໍ ອຄາຫຍິ, ກາຍປ຺ປຈາລກໍ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ຆຓນ຺ເຕນ ກ຺ຣິຍາວິເສສເນນ ສິທ຺ຘໍ, ຍຖາ ໂອທນປາກໍ ສຍຕີຕິ.

ຕ຺ວາສ຺ສ ວາ ປ຺ໂຍ ໂຫຕິ ສມາເສ. ປກາໂຣ ‘‘ປ຺ເຍ ສິສ຺ສາ’’ຕິ ວິເສສນຕ຺ໂຖ. ອຠິປຸພ຺ໂພ ປາທິສມາໂສ, ອຠິວທນໍ ກຕ຺ວາ ອຠິວາທິຍ ຠາສິສ຺ສໍ. ຕຖາ ອຠິຠຸຍ຺ຍ, ທ຺ວິຕ຺ຕຣສ຺ສານິ. ສິ=ສເຍ –

ສິສ຺ສ ອາ ໂຫຕິ ປ຺ຍາເທເສ. ນິສ຺ສຍນໍ ກຕ຺ວາ ນິສ຺ສາຍ. ປຸພ຺ພຣູເປ ວິຠຊ຺ຊ ວິຠຊິຍ. ທິສ=ອຕິສຊ຺ຊເນ, ອຸທ຺ທິສ຺ສ. ປວິສ຺ສ ປວິສິຍ ປວິສິຕ຺ວາ, ອຸປນຍ, ອຕິເສຍ຺ຍ ອຕິສຍິຕ຺ວາ, ໂອຫາຍ ໂອຫິຕ຺ວາ. ອາທາຍ, ທາສ຺ສິ+ຍງ, ອາທິຍ. ປຏ຺ຐາຍ, ວິເຈຍ຺ຍ, ວິຎ຺ຎາຍ ວິຊານິຕ຺ວາ, ສມາເສຕິ ກິໍ, ປຕ຺ວາ. ກ຺ວຈາ+ ສມາເສປິ ¶ ພຫຸລາຘິກາຣາ, ລຕໍ ທນ຺ເຕຫິ ຉິນ຺ທິຍ. ຕຖາ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ.

ຕ຺ວາສ຺ສ ວາ ຕຸໍ+ຍານາ ໂຫນ຺ຕິ ສມາເສ ກ຺ວຈິ. ອຠິຫຣຓໍ ກຕ຺ວາ ອຠິຫຏ຺ຐຸໍ, ອຠິຫຣິຕ຺ວາ, ປາທິສມາໂສ, ‘‘ປຸຈ຺ຉາທິໂຕ’’ຕິ ຕສ຺ສ ໂຐ ປຣຣູປາທິ ຈ. ອນຸໂມທນໍ ກຕ຺ວາ ອນຸໂມທິຍານ ອນຸໂມທິຕ຺ວາ ວາ, ການຸພນ຺ເຘປິ ‘‘ວາ ກ຺ວຈີ’’ຕິ ວິກປ຺ປຕ຺ຕາ ‘‘ລຫຸສ຺ສຸປນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ ໂອກາໂຣ. ກ຺ວຈາ+ສມາເສປິ ພຫຸລາຘິກາຣາ, ທຏ຺ຐຸໍ, ທິສໂຕ ຕ຺ວາສ຺ສ ຕຸມາເທເສ ທິສສ຺ສ ທສ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ‘‘ທິສາ ວານ+ວາ ສ ຈາ’’ຕິ ຕ຺ວາສ຺ສ ວານ+ວາ ສ ໂຫນ຺ຕິ, ທິສ຺ວາ. ເອວໍ ລຠນໍ ກຕ຺ວາ ລທ຺ຘາ ຘນໍຕິອາທີສຸ ຕສ຺ສ ໂຘ ຠວຕິ.

ອິຕິ ປໂຍຄສິທ຺ຘິຍໍ ຂາທິກຓ຺ໂຑ ສຕ຺ຕໂມ.

ມນ຺ຖາຈໂລລ຺ລສິຕຎາຓວເຣນ ລທ຺ຘາ;

ສາຣາມຕາ+ຕິສຸຂິຕາ ສຸຂຍນ຺ຕິ ຈ+ຎ຺ເຎ,

ເຕ ເມ ຊຍນ຺ຕິ ຄຸຣໂວ ຄຸຣໂວ ຄຸເຓຫິ.

ຍສ຺ສ ສາຘຸຄຸຓຸພ຺ຠູຕ-ກິຕ຺ຕິ ສພ຺ພຕ຺ຕ ປຕ຺ຖຏາ;

ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ມຫາປຎ຺ໂຎ, ຊຍຕີ ໂສ ຫ ສພ຺ພທາ.

ປຣມປ຺ປິຈ຺ຉຕາ+ເນກ-ສນ຺ໂຕສູປສເມສິນໍ;

ສຸຈິສເລຂວຸຕ຺ຕີນໍ, ສທາ+ຣຎ຺ຎນິວາສິນໍ.

ສາສນຸໂຊຕກາຣີນ+ມາເຈຣຕ຺ຕ+ມຸປາຄຕໍ;

ອຸທຸມ຺ພຣຄິຣີຂ຺ຍາຕາ+ຍຕນໍ ຍຕິປຸງ຺ຄວໍ.

ເມຘງ຺ກໂຣຕິ ອາຂ຺ຍາຕ-ນາມເຘຍ຺ຍໍ ຕໂປຘນໍ;

ເຖຣໍ ຖິຣທຍາ ເມຘາ-ນິຘານໍ ສາຘຸ ປູຊິຕໍ.

ສິສ຺ສໍ ສຫາຍ+ມາຄມ຺ມ, ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕ+ມຕ຺ຕໂນ;

ໂສເຘຕຸໍ ສາສນໍ ສຕ຺ຖຸ, ປຣກ຺ກມ+ມກາສິ ໂຍ.

ສງ຺ຆຣກ຺ຂິຕນາເມນ, ມຫາເຖເຣນ ຘີມຕາ;

ນິວາສຠູເຕນາ+ເນກ-ຄຸຓານ+ປ຺ປິຈ຺ຉຕາທິນໍ.

ໂມຄ຺ຄລ຺ລານພ຺ຍາກຣຓ-ປໂຍຄກ຺ກມສາຘກາ;

ເອຕ຺ຕາວຕາ ກຕາ ເອສາ, ປໂຍຄສິທ຺ຘິ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ເຕເນວ ¶ ຣຈິຕາ ສາຘຸ, ສາສໂນທຍກາຣິນາ;

ຂຸທ຺ທສິກ຺ຂາຍ ຏີກາ ຈ, ຕຖາ ສມ຺ພນ຺ຘຈິນ຺ຕນາ.

ສຸສທ຺ທສິທ຺ຘິໍ ໂຍ ໂຍຄ-ນິຈ຺ຉຍໍ ສພ຺ຠິ ວຓ຺ຓິຕໍ;

ອກາ ສຸໂພຘາລງ຺ກາຣໍ, ຕຖາ ສມ຺ພນ຺ຘຈິນ຺ຕນໍ.

ສຕ຺ຖສຎ຺ຈິຕປຸຎ຺ເຎນ, ນິພ຺ພານສາຘກໍ ຫິຕໍ;

ສາເຘນ຺ໂຕ ໂລກນາຖສ຺ສ, ສທ຺ຘມ຺ໂມ ຕິຏ຺ຐຕໍ ຈິຣນ຺ຕິ.

ອິຕິ ສງ຺ຆຣກ຺ຂິຕມຫາສາມິເຖຣປາທວິຣຈິຕາ

(ວິເສສລກ຺ຂຓໍ). ຍຖາວຸຕ຺ຕານໍ ປນ ປໂຍຄສິທ຺ຘິນິຄມນ ຄາຖານໍ ເອກາທສນ຺ນໍ ປຸພ຺ເພເຍວ ວກ຺ຂມານາ ອິມາ ຄາຖາໂຍ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ໂປຣາເຓ ສີຫຬມູລປໂຍຄສິທ຺ຘິປາເຐ. ຕາ ຈ ຄາຖາໂຍ ປຈ຺ຉາ ສີຫຬມູລປໂຍຄສິທ຺ຘິສໍໂສຘເກນ ເມຘງ຺ກໂຣຕິ ຄຣູຫິ ຄຫິຕນາມເຘຍ຺ເຍນ ເຖເຣນ ປກ຺ຂິຕ຺ຕາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ, ຕສ຺ມາ ມຍໍ ຕາ ຄາຖາໂຍ ສພ຺ພປຈ຺ຉາເຍວ ອິມສ຺ມິໍ-ຐາເນ ຐເປມ. ຕາ ປນ ຄາຖາໂຍ ກຕມາຕິ ເຈ –

ຈາຄວິກ຺ກມສທ຺ຘານຸ-ສມ຺ປນ຺ນຄຸຓສາມິໂນ;

ປຣກ຺ກມນຣິນ຺ທສ຺ສ, ສີຫຬິນ຺ທສ຺ສ ຘີມໂຕ.

ອຕ຺ຣເຊນາ+ນຸຊາເຕນ, ຠູປາລກຸລເກຕຸນາ;

ທິສນ຺ຕປຕ຺ຖໂຏທາຣ-ວິກ຺ກເມນ ຍສສ຺ສິນາ.

ຠຸວເນກຠຸຊວ຺ເຫນ, ມຫາຣາເຊນ ຘີມຕາ;

ຈຕຸປຈ຺ຈຍທາເນນ, ສຕຕໍ ສມຸປຏ຺ຐິໂຕ.

ອປ຺ປິຈ຺ຉາທິຄຸຓູເປໂຕ, ຊິນສາສນມາມໂກ;

ວເນຣຕມຫຕ຺ເຖໂຣ, ເມຘງ຺ກຣສມວ຺ຫໂຍ.

ປາຏວຕ຺ຖາຍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ວິນເຍ ສຸວິສາຣໂທ;

ປໂຍຄສິທ຺ຘິໍ ໂສຘຍິ, ສທາ ສປ຺ປຎ຺ຎໂຄຈຣໍ.

ອິມໍ ລິຂິຕປຸຎ຺ເຎນ, ເມຕ຺ເຕກ຺ຍໍ ອຸປສໍກມິ;

ປຕິຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ສຣເຓ, ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐາມິ ສາສເນຕິ.