📜

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ.

ສີມວິໂສຘນີ

ວຣທໍ ວຣທໍ ອຄ຺ຄໍ, ທິຈ຺ຈໍ ທິຈ຺ຈໍວ ວນຊໍ;

ໂພຘກໍ ໂພຘກໍ ປາຓໍ, ເທວ’ເທວໍ ນມາມ’ຫໍ.

ສນ຺ຕໍ ສນ຺ຕໍ ສທາ ວຏ຺ຏໍ, ປຊໍ’ຠເວ ສຸຕໍ;

ນິພ຺ພຸທໍ ນິພ຺ພຸທໍ ຕາຣໍ, ຘມ຺ມວຣໍ ນມາມ’ຫໍ.

ສຸຕໍ ສຸຕໍ ຠວເນ ຍໍ, ນຕນໍ ນຕນາ’ຣຫໍ;

ນຣາ’ນຣາ ສທາ’ກໍສຸ, ສງ຺ຆວຣໍ ນມາມ’ຫໍ.

ອິຈ຺ເຈວ’ມຈ຺ຈນ຺ຕນຕສ຺ສເນຍ຺ຍໍ, ນຕຍ຺ຍມາໂນ ຣຕນຕ຺ຕຍໍ ຍໍ;

ປຸຎ຺ຎາຠິວຑ຺ຒິໍ ມຫຄ຺ຆໍ ອລຕ຺ຖໍ, ຕສ຺ສານຸຠາເວນ ຫຕນ຺ຕຣາໂຍ.

ວິນເຍ ສຕິ ຐິເຕ ຍໍ, ສາສນໍ ສຓ຺ຐິຕໍ ຠເວ;

ວິນເຍ ສຕິ ນຏ຺ເຐ ຍໍ, ວິນຏ຺ຐໍ ສາສນໍ ຠເວ.

ຕສ຺ມາ ທິຕ຺ຕໍ ມເມ’ທານິ, ໂຊຕຍິຕ຺ວານ ສາສເນ;

ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ທ຺ເວຬ຺ຫກໍ ວາທໍ, ເອກີຠາວໍ ກໂຣມ’ຫໍ.

ອຕ຺ຕຸກ຺ກໍສນ-ຠາວຎ຺ຈ, ປຣວມ຺ຠນກມ຺ປິຈ;

ເຕສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ອເປເສຕ຺ວາ, ສາສນສ຺ສ ສຸວຸຑ຺ຒິຍາ.

ຍທິ ເມ ອີທິສໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ຠເວຍ຺ຍຸໍ ປາປສງ຺ກປ຺ປາ;

ປຈ຺ຈິສ຺ສໍ ນິຣເຍ ຠຍໍ, ຫີນ’ຊ຺ຌາສຍກາຣຓາ.

ສາສນສ຺ສ ສຸລຠໍ’ວ ປຕ຺ຖຍນ຺ໂຕ ສຕາ’ຈາໂຣ;

ສໍສນ຺ທິສ຺ສມຫໍ ທານິ, ຈິຣໍ ສທ຺ຘມ຺ມ’ສຸທ຺ຘິຍາ.

ສຸທຸລ຺ລຠໍ ລຠິຕ຺ວານ, ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ຊິນສາສເນ;

ສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ວຣໍ ວາທໍ, ກຕ຺ວາ ທ຺ເວຬ຺ຫກ’ເມກິກໍ.

ສີມວິໂສຘນິໍ ນາມ, ນານາຄນ຺ຖສມາຫຏໍ;

ກຣິສ຺ສໍ ເມ ນິສາເມນ຺ຕຸ, ສາຘໂວ ກວິປຸງ຺ຄວາ.

ປາຬິໍ ອຏ຺ຐກຖຎ຺ເຈວ, ມາຕິກໍ ປທຠາຊນິໍ;

ໂອຄາເຫຕ຺ວານ ຕໍ ສພ຺ພໍ, ປຸນປ຺ປຸນໍ ອເສສໂຕ.

ອຕ຺ຕໂນມຕິຄນ຺ເຖສຸ, ຏີກາຄຓ຺ຐິປເທສຸຈ;

ວິນິຈ຺ຉຍວິມຕີສຸ, ມາຕິກາ’ຏ຺ຐກຖາສຸປິ.

ສພ຺ພໍ ອເສສກໍ ກຕ຺ວາ, ສໍສນ຺ທິຕ຺ວານ ເອກໂຕ;

ປວຕ຺ຕາ ວຓ຺ຓນາ ເອສາ, ໂຕສຍນ຺ຕີ ວິຈກ຺ຂເຓຕິ.

ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ຫິ ທຸລ຺ລໂຠ, ຕໂຕ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ຈ ອຸປສມ຺ປທາ ຈ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ

ພຸທ຺ໂຘ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ສທ຺ຘມ຺ມສວນມ຺ປິ ຈ;

ສງ຺ໂຆ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ສປ຺ປູຣິສາ’ຕິທຸລ຺ລຠາ.

ທຸລ຺ລຠຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ, ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ;

ທຸລ຺ລຠາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິ, ສທ຺ຘມ຺ໂມ ປຣມທຸລ຺ລໂຠ’ຕິ.

໑. ອຸປສມ຺ປທາກຓ຺ໂຑ

ອິມສ຺ມິຎ຺ຫິ ຐາເນ ຐຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘຄຸຓປຏິສໍຍຸຕ຺ຕາຍ ກຖາຍ ວຸຈ຺ຈມານາຍ ສາຘູນໍ ຈິຕ຺ຕສມ຺ປຫໍສນຎ຺ເຈວ, ອິມສ຺ເສວ ປກຣຓສ຺ສ ອນຸມ຺ມຕ຺ຕວຈນຠາໂວ ຈ ຠເວຍ຺ຍ, ອນຸມ຺ມຕ຺ຕວຈນຕ຺ເຕ ຈ ສິທ຺ເຘ ໂສຕພ຺ພໍ ມຎ຺ຎິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘຄຸຓໍ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມ. ອມ຺ຫາກໍ ກິຣ ຠຄວາ ພ຺ຣຫ຺ມເທວພຸທ຺ຘມາທິໍ ກຕ຺ວາ ຍາວ ໂປຣາຓສກ຺ຍໂຄຕມາ ມໂນປຓິຘິວເສນ, ກຏ຺ຐວາຫນຊາຕກໍອາທິໍກຕ຺ວາ ຍາວ ມຊ຺ຌິມທີປງ຺ກຣາ ວາຈງ຺ຄວເສນ ມຊ຺ຌິມທີປງ຺ກຣປາທມູລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ກາຍວາຈງ຺ຄວເສນ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ຍາວ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຕ຺ຕຠາວາ ວີສຕິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ປາຣມິໂຍ ປູເຣນ຺ຕສ຺ສ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎ຺ຎາຓຕ຺ຖາຍ ເຍວ ອລງ຺ກຕໍ ສີສໍ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ເທນ຺ຕສ຺ສ ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ສີສໍ ຊມ຺ພຸທີປວາສີນໍ ອຸທ຺ຘນໂຕປິ ພຫຸຕຣໍ, ອຎ຺ຊິຕນຍນໍ ອຸປ຺ປາເຏຕ຺ວາ ເທນ຺ຕສ຺ສ ນຍນໍ ອຊຏາກາເສ ຄຄນຕເລ ຕາຣາຄຓໂຕປິ ພຫຸຕຣໍ, ຫທຍມໍສໍ ວາ ທກ຺ຂິຓພາຫຸໍ ວາ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ເທນ຺ຕສ຺ສ ມໍສໍ ຉນຫຸຕ ອຏ຺ຐສ ຫສ຺ສາຘິກສຕສຫສ຺ສປມາຓສິເນຣຸຣາຊໂຕປິ ພຫຸຕຣໍ, ໂລຫິຕໍ ອຸປ຺ປາເຏຕ຺ວາ ເທນ຺ຕສ຺ສ ຣຸຫິຣໍ ຈຕູສຸ ມຫາສມຸທ຺ເທສຸ ອຸທກໂຕປິ ພຫຸຕຣໍ, ມທ຺ທີສທິເສ ຈ ຠຣິເຍ ຊາລີກຓ຺ຫາຊິນສທິເສ ຈ ປຸຕ຺ເຕ ປເຣສໍ ທາສຕ຺ຖາຍ ເທນ຺ຕສ຺ສ ຄຓນປຖໍ ວີຕິວຕ຺ຕາ. ເອວໍ ປາຣມິໂຍ ປູເຣນ຺ຕສ຺ເສວ.

ຈິນ຺ຕິຕໍ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ, ນວສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍ’ວາຈກໍ;

ກາຍວາຈາ ຈຕຸຂ຺ຍາຕໍ, ພຸທ຺ຘຕ຺ຕໍ ສມຸປາຄມີຕິ.

ຊາຕຕ຺ຕກີໂສຕຕ຺ຕກິຍາ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ອສູໂຣ ຫຸຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘຕ຺ຕໍ ຈິນ຺ເຕນ຺ຕສ຺ເສວ ສຕ຺ຕອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ. ອຕິສູໂຣ ອຫຸຕ຺ວາ ວາຈາມຕ຺ຕເມວ ນວ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ. ອຕິສູໂຣ ຫຸຕ຺ວາ ກາຍງ຺ຄວາຈງ຺ຄວເສນ ປູເຣນ຺ຕສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ທີປງ຺ກຣປາທມູລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ເວທິຕພ຺ພານິ. ສຕສຫສ຺ສກປ຺ປມຕ຺ຖເກ ປນ ອຊ຺ຌຕ຺ຕປາຣມີ ປູຣິຕາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ເວສ຺ສນ຺ຕຣຕ຺ຕຠາເວນ ຈ ສຕ຺ຕກມຫາທານໍ ທຕ຺ວາ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປຖວິໍ ກມ຺ເປຕ຺ວາ ວງ຺ກປພ຺ພຕໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ນຍນສທິເສ ທ຺ເວ ປຸຕ຺ເຕ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ທາສຕ຺ຖາຍ ທຕ຺ວາ ທຸຕິຍທິວເສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓວຓ຺ເຓນ ອາຄຕສ຺ສ ສກ຺ກສ຺ສ ເທວຣຎ຺ໂຎ ອຕ຺ຕສມໍ ມທ຺ທິໍ ນາມ ຠຣິຍໍ ທຕ຺ວາ ຕສ຺ມິໍ ຠເວ ອປຣິເມຍ຺ຍານິ ປຸຎ຺ຎານິ ກຕ຺ວາ ຕໂຕ ຕຸສິຕປຸຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕຕ຺ຖ ຍາວຕາຍຸກໍ ຐຕ຺ວາ ທສຫິ ຈກ຺ກວາຬສຫສ຺ເສຫິ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ເທວຕາວິເສເສຫິ.

ກາໂລ ເທວ ມຫາວີຣ, ອຸປ຺ປຊ຺ຊ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິຍໍ;

ສເທວກໍ ຕາຣຍນ຺ໂຕ, ພຸຊ຺ຌສ຺ສຸ ອມຕໍ ປທນ຺ຕິ.

ຍາຈິຍມາໂນ ກາລໍ ທີປຎ຺ຈ ເທສຎ຺ຈ ກຸລໍ ມາຕຣເມວຈາຕິ ອິມານິ ປຎ຺ຈ ມຫາວິໂລກນານິ ວິໂລເກຕ຺ວາ ຕຸສິຕປຸຣໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ມຫາສມ຺ມຕວໍສຊສ຺ສ ໂອກ຺ກາກຣຎ຺ໂຎ ປຸຕ຺ຕານໍ ກຸສລມ຺ເຠທຠເຍນ ຠຄິນີຫິເຍວ ສທ຺ຘິໍ ອາວາຫກຣຓໍ ສຸຕ຺ວາ ສກ຺ຍາ ວຕ ໂຠ ຣາຊກຸມາຣາຕິ ໂອກ຺ກາກມຫາຣາເຊນ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ປວຕ຺ຕນິມິຕ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ສກ຺ຍາຕິ ລທ຺ຘນາມານໍ ຣາຊູນມພ຺ຠນ຺ຕເຣ ປວຕ຺ຕສ຺ສ ສຸທ຺ໂຘທນມຫາຣາຊສ຺ສ ເຊຏ຺ຐມເຫສິຍາ ສິຣິມຫາມາຍາຍ ກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຕ຺ວາ ທສມາສຈ຺ຈເຍນ ເທວທຫນຄຣສ຺ສ ກປິລວຕ຺ຖຸສ຺ສ ຈ ມຊ຺ເຌ ລຸມ຺ພິນີວເນ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິໂຕ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຊາຕກ຺ຂເຓເຍວ ອຸຕ຺ຕຣາຠິມຸຂໍ ສຕ຺ຕປທວີຕິຫາເຣນ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອຉມ຺ຠິວາຈໍ ນິຈ຺ຉາເຣຕ຺ວາ ປິຕຣໍ ວນ຺ທາເປຕ຺ວາ ອນຸກ຺ກເມນ ໂສຬສວສ຺ສຸທ຺ເທສິກກາເລ ຣຊ຺ຊສິຣິໍ ອນຸຠວິຕ຺ວາ ຣາຫຸລຠທ຺ທສ຺ສ ຊາຕທິວເສ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ທຸກ຺ກຣຈຣິຍໍ ຈຣິຕ຺ວາ ເວສາຂປຸຓ຺ຓມທິວເສ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ອຠິສມ຺ພຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈຈຕ຺ຕາລີສ ວສ຺ສານິ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ຣຕນທາມໍ ຄນ຺ເຖນ຺ໂຕ ວິຍ ຘມ຺ມຣຕນວສ຺ສໍ ວສ຺ສາເປຕ຺ວາ ຍາວ ສຸຠທ຺ທປຣິພ຺ພາຊກວິນຍນາ ກຕພຸທ຺ຘກິຈ຺ເຈ ກຸສິນາຣາຍອຸປວຏ຺ຏເນ ມລ຺ລານໍ ສາລວເນ ເວສາຂປຸຓ຺ຓມທິວເສ ປຈ຺ຈູສສມເຍ ອນຸປາທິເສສາຍ ນິພ຺ພານຘາຕຸຍາ ປຣິນິພ຺ພຸເຕ ຠຄວຕິໂລກນາເຖ ສຸຠທ຺ເທນ ວຸຑ຺ຒປພ຺ພຊິເຕນ ‘‘ອລໍ ອາວຸໂສ ມາ ໂສຈິຕ຺ຖ ມາ ປຣິເທວິຕ຺ຖ, ສຸມຸຕ຺ຕາ ມຍໍ ເຕນ ມຫາສມເຓນ, ອຸປທ຺ທຸຕາ ຈ ໂຫມ’ອິທໍ ໂວ ກປ຺ປຕິ ອິທໍ ໂວ ນ ກປ຺ປຕີ’ຕິ. ອິທານິ ປນ ມຍໍ ຍໍ ອິຈ຺ຉິສ຺ສາມ ຕໍ ກຣິສ຺ສາມ, ຍໍ ນ ອິຈ຺ຉິສ຺ສາມ ນ ຕໍ ກຣິສ຺ສາມາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ສລ຺ລກ຺ເຂຕ຺ວາ ຄຓປາໂມກ຺ຂານໍ ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂຸສຕສຫສ຺ສານໍ ສງ຺ຆຕ຺ເຖໂຣ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ຘມ຺ມສງ຺ຄີຕິໍ ກຕ຺ວາ ປຣິສຸທ຺ເຘ ຘມ຺ມວິນເຍ ຕໂຕ ອປຣຠາເຄ ວສ຺ສສຕສ຺ສ ອຈ຺ຈເຍນ ເວສາລິຍາ ວຊ຺ຊິປຸຕ຺ຕກາ ທສວຕ຺ຖູນິ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ສາສນວິປຕ຺ຕິໍ ກໂຣນ຺ເຕ ທິສ຺ວາ ອາຍສ຺ມຕາ ຍສຕ຺ເຖເຣນ ກາກຓ຺ຑກປຸຕ຺ເຕນ ສມຸສ຺ສາຫິຍມາໂນ ທຸຕິຍສງ຺ຄີຕິໍ ກຕ຺ວາ ຕໂຕ ອປຣຠາເຄ ຕຖາຄຕສ຺ສ ປຣິນິພ຺ພານໂຕ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວສ຺ສສຕານໍ ອຸປຣິ ອຏ຺ຐາຣສເມ ວສ຺ເສ ຘມ຺ມາໂສໂກນາມ ຣາຊາ ສກລຊມ຺ພຸທີປຕເລ ເອກຣຊ຺ຊາຠິເສກໍ ປາປຸຓິຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘສາສເນ ມຫນ຺ຕໍ ລາຠສກ຺ກາຣໍ ປວຕ຺ເຕຕ຺ວາ ປຣິຫີນລາຠສກ຺ກາຣາ ຕິຕ຺ຖິຍາ ອນ຺ຕມໂສ ຆາສຈ຺ຉາທນມຕ຺ຕມ຺ປິ ອລຠນ຺ຕາ ລາຠສກ຺ກາຣໍ ປຕ຺ຖຍມານາ ສາສເນ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ສການິ ສການິ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ທີເປຕ຺ວາ ສາສເນ ມຫນ຺ຕໍ ອພ຺ພຸທຎ຺ຈ ມລຎ຺ຈ ປວຕ຺ເຕສຸໍ. ຕທາ ຘມ຺ມາໂສກຣຎ຺ໂຎ ປຕ຺ຕາຠິເສກໂຕ ສຕ຺ຕຣສເມ ວສ຺ເສ ສຏ຺ຐິສຕສຫສ຺ສ ຠິກ຺ຂູສຸ ສຫສ຺ສຠິກ຺ຂຸໍ ຄເຫຕ຺ວາ ໂມຄ຺ຄລິປຸຕ຺ຕຕິສ຺ໂສ ນາມ ສງ຺ຆຕ຺ເຖໂຣ ມຫາປວາຣຓາຍ ປຣປ຺ປວາທໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ກຖາວຕ຺ຖຸປ຺ປກຣຓໍ ເທເສຕ຺ວາ ຕຕິຍຘມ຺ມສງ຺ຄີຕິໍ ກຕ຺ວາ ປຣິສຸທ຺ເຘ ຘມ຺ມວິນເຍ ສາຏ຺ຐກເຖພຸທ຺ຘວຈເນ ຘຣນ຺ເຕວ ປາຬິຍຏ຺ຐກຖາສຸ ອຕ຺ຖຈ຺ຉາຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ມຕິວເສນ ນານາຄນ຺ຖວິເສສານິ ກໂຣນ຺ຕິ, ເຕສຸ ອຕ຺ຕໂນມຕິວເສນ ອຕ຺ຖຈ຺ຉາຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ກາຣຓປຕິຣູປກໍ ກຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ສາຣໂຕ ສລ຺ລກ຺ເຂຕ຺ວາ ສຸຕ຺ຕ-ສຸຕ຺ຕານຸໂລມອາຈຣິຍວາເທ ມຸຎ຺ຈິຕ຺ວາ ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖໍ, ອຏ຺ຐກຖາຍ ຈ ປາຬິໍ ຕພ຺ພິວຣຓຠູຕໍ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຎ຺ຈ ອຎ຺ຎານິ ຈ ຄນ຺ຖວິເສສານິ ອສໍສນ຺ທິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນມຕິຍາປິ ປຸພ຺ພາປຣໍ ອສມາເນຕ຺ວາ ວາທປ຺ປກາສນມຕ຺ຕເມວ ຐເປຕ຺ວາ ຄຣຸກລຫຸເກສຸ ຄຣຸເກເຍວ ຐາຕພ຺ເພປິ ຄຣຸເກ ອຏ຺ຐຕ຺ວາ ເກຈິ ຠິກ຺ຂູ ນທິຍາ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ອກຕ຺ວາ ກໂຣນ຺ຕິ. ເອວໍ ສາສເນ ທ຺ວິຘາ ຠິນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ອິທຎ຺ຈ ຠິນ຺ທນໍ ໂກສມ຺ພກກ຺ຂນ຺ຘເກ ຠິນ຺ນໂຕປິ ສຕຄຸເຓນ ສຫສ຺ສຄຸເຓນ ພລວຕຣເມວ ສາສນສ຺ສ ວິປຕ຺ຕິກາຣຓຕ຺ຕາ, ຕຖາ ຫິ ນ ອິທໍ ມນຸສ຺ສໂລເກ ຠິກ຺ຂູນໍເຍວ ໂຫຕິ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອຸປາສກມນຸສ຺ສານໍ, ອາຣກ຺ຂກເທວຕານມ຺ປິ, ຕາສໍ ສຫາຍການໍ ຠຸມ຺ມນິສ຺ສິຕເທວຕານມ຺ປິ ຕາສໍ ສຫາຍການໍ ຣຸກ຺ຂນິສ຺ສິຕເທວຕານມ຺ປິ ຕາສໍສຫາຍການໍ ອາກາສຏ຺ຐກເທວຕານມ຺ປິ, ຕາສໍ ສຫາຍການໍ ຈາຕຸມຫາຣາຊິກເທວຕານມ຺ປິ, ຕາສໍ ສຫາຍການໍ ຕາວຕິໍສເທວຕານມ຺ປິ, ເອວໍ ມິຕ຺ຕປຣມ຺ປຣວເສນ ຉກາມາວຈຣເທວຕານມ຺ປິ ຕາສໍ ມິຕ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມປາຣິສຊ຺ຊານມ຺ປີຕິ ເອວໍ ຍາວອກນິຏ຺ຐພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ອຣິຍປຸຄ຺ຄເລ ຐເປຕ຺ວາ ສພ຺ເພ ປຸຖຸຊ຺ຊນາ ເທວມນຸສ຺ສາ ຠິນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕສໍ ຠິນ຺ນຕ຺ຕາ ພຫຸ ຈ ປາປໍ ປສວຕິ, ຕສ຺ມາ ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖໍ, ອຏ຺ຐກຖາຍ ຈ ປາຬິໍ ສໍສນ຺ທິຕ຺ວາ ຕານິ ຕານິ ຄນ຺ຖວິເສສານິ ຈ ເອກໂຕ ກຕ຺ວາ ຄງ຺ໂຄທເກ ນ ຍມຸໂນທກໍ ວິຍ ມິສ຺ສິຕ຺ວາ ເອກີຠາວໍ ກຕ຺ວາ ສີມວິໂສຘນິໍ ນາມ ກຣິສ຺ສາມິ, ຕໍ ສຸຓາຖ ສາຘຸກໍ ມນສິກໂຣຖ ຘມ຺ມຣາຊສ຺ສ ສາວກາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ທຸລ຺ລໂຠ ຕິ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອຸປ຺ປາທກາໂລ ທຸລ຺ລໂຠ ຕຖາ ຫິ ອນຸປ຺ປນ຺ນກາເລ ພຸທ຺ເຘ ພຸທ຺ໂຘຕິ ສທ຺ທມ຺ປິ ອສຸຕ຺ວາ ວີຕິວຕ຺ຕານໍ ກປ຺ປານໍ ຄຓນປຖໍ ວີຕິວຕ຺ຕາ. ພຸທ຺ຘກາຣຓສ຺ສ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕໍ ເຫຏ຺ຐາ ວຸຕ຺ຕເມວ.

ຕໂຕ ປພ຺ພຊາ ຈ ອຸປສມ຺ປທາຈາ ຕິເອຕ຺ຖ ໂຕປຈ຺ຈໂຍ ລາມກຕ຺ເຖ, ປຎ຺ຈມ຺ຍຕ຺ເຖ ວາ. ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ທຸລ຺ລໂຠ, ຕມນຸປພ຺ພຊ຺ຊາ ຈ ອຸປສມ຺ປທາ ຈ ທຸລ຺ລຠາເຍວາຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ຍຖາ ຈ ໂລເກ ກິຎ຺ຈິເທວ ມຫຄ຺ຆໍ ອລຠິຕພ຺ພໍ ລຠິຕ຺ວາ ວາ ເຕນ ສຫກາຣີກາຣຓຠູຕໍ ອປ຺ປຄ຺ຆມ຺ປິ ມຫຄ຺ຆໍ ມຫຄ຺ຆໍ ທຸລ຺ລຠໍ ທຸລ຺ລຠນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວເມວ ອຕິທຸລ຺ລຠໍ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທໍ ອາຄມ຺ມ ຕມນຸປພ຺ພຊິຕມ຺ປິ ທຸລ຺ລຠນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ຍຖາ ຈ ນິທິຍາ ອຸປຣິມຠາເຄ ສຕ຺ຕາຫວຏ຺ຏລິກາທິຠາເວນ ອຸທກປູຣເຓ ເຫຏ຺ຐາ ກິສ຺ມິຎ຺ຈິ ຐາເນ ຕຣິຕຸໍ ອວິສຫນ຺ຕາ ອິທເມວ ຐານໍ ທຸກ຺ກຣນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວເມວ ພຸທ຺ຘກາຣຓສ຺ສ ທຸກ຺ກຣຠາເວ ນ ຕມນຸປພ຺ພຊ຺ຊຸປສມ຺ປທາປິ ທຸກ຺ກຣໍ ທຸລ຺ລຠນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຎ຺ຎຖາ ພຸທ຺ຘຠຄວໂຕ ປິ ປພ຺ພຊ຺ຊຸປສມ຺ປທຠາໂວເຍວ ເສຏ຺ໂຐ ຠເວຍ຺ຍ. ອຖວາ ກາຣຓູປຈາຣວເສນາປິ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຍຖາ ເສມ຺ໂຫຄຸໂຬຕິ ຕຖາ ຫິ ຄຸຬສ຺ສ ປິ ວນປຈ຺ຈຍາ ເສມ຺ໂຫ ອຸສ຺ສນ຺ໂນ, ຕໍ ຊໂນ ຄຸເຬນເສມ຺ໂຫຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພປິ ກາຣຓສ຺ມິໍ ຄຸເຬ ຜລຠູຕໍ ເສມ຺ຫໍ ໂຣເປຕ຺ວາ ເສມ຺ໂຫ ຄຸໂຬຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວໍ ກາຣຓສ຺ສ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ ທຸລ຺ລເຠ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາເທ ຕມນຸກ຺ຣິຍາ ປພ຺ພຊ຺ຊາປິ ຕໍ ມູລກາຣຓຠູເຕ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາເທ ໂຣເປຕ຺ວາ ທຸລ຺ລຠາ ປພ຺ພຊ຺ຊາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທກາເລປິ ພຸທ຺ຘທສ຺ສນໍ ທຸລ຺ລຠເມວ, ອນຸປ຺ປນ຺ນກາເລ ປນ ປເຄວ, ສພ຺ພຂເຓສຸ ນວມຂຓຕ຺ຕາ ຈ ຕຖາ ຫິ ມິລກ຺ຂຸເທສອຣູປຠູມິອສຎ຺ຎສຕ຺ຕນິຣຍເປຕຕິຣຈ຺ຉານຠູມີສຸ ຊາຍມາເນສຸ ວາ ມຊ຺ຌິມເທເສ ຊາຍມາໂນປິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິຠູຕາ ວາ, ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິກຸເລ ຊາຍມານາປິ ຈກ຺ຂຸໂສຕ ວິກລຠາເວນ ອງ຺ຄວິກລາ ວາ ພຸທ຺ຘທສ຺ສນໍ ນ ອຣຫນ຺ຕິ, ທສ຺ສນມ຺ປິ ທສ຺ສນມຕ຺ຕເມວ. ສຸປຓ຺ຓນາຄຣາຊາທີນໍ ຕສ຺ມິໍ ຠເວ ມຄ຺ຄຜລຠາຄິໂນ ນ ໂຫນ຺ຕິ, ໂຫນ຺ຕິ ເຈຕ຺ຖ.

‘‘ປຈ຺ຈນ຺ຕໂຊ ອຣູປິໂນ, ວິກລງ຺ໂຄ ອສຎ຺ຎໂຊ;

ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ຕິຣຈ຺ຉາໂນ, ເປໂຕ ເນຣຍິໂກປິຈ.

ເອເຕ ອຏ຺ຐກ຺ຂຓາ ວຸຕ຺ຕາ, ພຸທ຺ເຘນາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸນາ;

ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ຂໂຓ ເອໂກ, ນວໂມຕິ ປວຸຈ຺ຈຕີຕິ’’.

ປພ຺ພຊ຺ຊາ ຕິເຈຕ຺ຖ ສາມຎ຺ເຎນ ວຸຕ຺ເຕປິ ສາມເຓຣາວ ອຘິປ຺ເປຕາ, ອຸປສມ຺ປທາ ຈາຕິ ວິສຸໍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ສາມເຓຣາ ຈ ນາມ ພຸທ຺ຘໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມິຕ຺ຍາທິນາ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວຕ຺ວາ ອຸຠໂຕສຸທ຺ຘິວເສເນວ ສາມເຓຣຠູມິຍໍ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ທສສີລານິ ປນ ເຕສໍ ສິກ຺ຂາປທມຕ຺ຕເມວ. ຕານິ ປາຬິວເສນ ອສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ອຕ຺ຖວເສນ ‘‘ອິທຎ຺ຈ ສມາທາຍ ວຕ຺ເຕຫີ’’ຕິ ອາຈິກ຺ຂິຕຸມ຺ປິ ວຏ຺ຏຕິເຍວ. ອິຘ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ນຕ຺ຖິ. ອຸປສມ຺ປທາ ປນ ອຏ຺ຐວິຘາ ໂຫນ຺ຕິ ເອຫິຠິກ຺ຂູປສມ຺ປທາ, ສຣຓຄມນູປສມ຺ປທາ, ໂອວາທ ປຏິຄ຺ຄຫຓູປສມ຺ປທາ, ປຎ຺ຫາພ຺ຍາກຣຓູປສມ຺ປທາ, ອຏ຺ຐຄຣຸຘມ຺ມປຏິຄ຺ຄຫຓູປສມ຺ປທາ, ທູເຕນູປສມ຺ປທາ, ອຏ຺ຐວາຈິກູປສມ຺ປທາ, ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖູປສມ຺ປທາ ຈາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຠຄວາ ເອຫິ ຠິກ຺ຂຸຠາວາຍ ອຸປນິສ຺ສຍສມ຺ປນ຺ນໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ທິສ຺ວາ ຣຕ຺ຕປໍສຸກູລນ຺ຕຣໂຕ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓໍ ທກ຺ຂິຓຫຕ຺ຖໍ ນີຫຣິຕ຺ວາ ພ຺ຣຫ຺ມໂຆສໍ ນິຈ຺ຉາເຣນ຺ໂຕ ‘‘ເອຫິ ຠິກ຺ຂຸ ຈຣ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ສມ຺ມາ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ອນ຺ຕກິຣິຍາຍາ’’ຕິ ວທຕິ. ຕສ຺ສານນ຺ຕຣເມວ ຄິຫິລິງ຺ຄໍ ອນ຺ຕຣຘາຍິຕ຺ວາ.

ຕິຈີວຣຎ຺ຈ ປຕ຺ໂຕ ຈ, ວາສິ ສູຈິຈ ພນ຺ຘນໍ;

ປຣິສ຺ສາວນມຏ຺ເຐເຕ, ຍຸຕ຺ຕໂຍຄສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕຫິ ອຏ຺ຐຫິປຣິກ຺ຂາເຣຫິ ສຣີເຣ ປຏິມຸຕ຺ໂຕເຍວ ວສ຺ສສຕິກຕ຺ເຖໂຣ ວິຍ ອິຣິຍາປຖສມ຺ປນ຺ໂນ ພຸທ຺ຘາຈຣິຍໂກ ພຸທ຺ຘຸປຊ຺ຌາຍໂກ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ວນ຺ທມາໂນວ ຕິຏ຺ຐຕິ. ອຍໍ ເອຫິ ຠິກ຺ຂູປສມ຺ປທາ ນາມ. ຠຄວາ ຫິ ປຐມໂພຘິຍໍ ເອຕສ຺ມິໍ ກາເລ ເອຫິ ຠິກ຺ຂຸປສມ຺ປທາຍ ເອວ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ. ຕານິ ປນ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄິຍາທໂຍ ອງ຺ຄຸລິມາລຕ຺ເຖຣປຣິໂຍສານາ.

ຕີຓິສຕໍ ສຫສ຺ສຎ຺ຈ, ຈຕ຺ຕາລີສໍ ປຸນາປໂຣ;

ເອໂກ ຈ ເຖໂຣ ສປ຺ປຎ຺ໂຎ; ສພ຺ເພ ເຕ ເອຫິ ຠິກ຺ຂຸກາຕິ.

ເອເຕ ວິນຍປິຏເກ ນິທ຺ທິຏ຺ຐເອຫິຠິກ຺ຂູ ນາມ ວິນຍປິຏເກ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ປນ ຕິສຕປຣິວາຣເສລພ຺ຣາຫ຺ມຓາທໂຍ.

ສຕ຺ຕວີສ ສຫສ຺ສານິ, ຕີຓິເຍວ ສຕານິ ຈ;

ເອເຕ ຫິ ສພ຺ເພ ສງ຺ຂາຕາ, ສພ຺ເພ ເຕ ເອຫິຠິກ຺ຂຸກາຕິ.

ຕໍ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ອຏ຺ຐວີສສຫສ຺ສານິ ຉສຕານິ ເອກຈຕ຺ຕາລີສຸຕ຺ຕຣານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ. ປຐມໂພຘິຈ ນາເມສາ ວີສຕິວສ຺ສານິ ໂຫນ຺ຕິ.

ຠຄວາ ຫິ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ເຕຕ຺ວາ ອຏ຺ຐາຣສໂກຏິພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ອມຕໍ ປາເຍຕ຺ວາ ປຐມວສ຺ສໍ ວສິ. ທຸຕິຍຕຕິຍຈຕຸຕ຺ຖວສ຺ເສສຸ ຣາຊຄເຫ ເວຬຸວນວິຫາເຣ ວສ຺ສໍ ວສິ, ຠຄວາ ຫິ ອາສາຬ຺ຫິນກ຺ຂຕ຺ຕປຸຓ຺ຓມິຍໍ ພາຣາຓສິຍາ ອິສິປຕເນ ມິຄທາເຍ ປຐມວສ຺ສໍ ວສິຕ຺ວາ ຜຄ຺ຄຸຓມາເສ ຜຄ຺ຄຸຓປຸຓ຺ຓມິຍໍ ຣາຊຄຫໍ ປຕ຺ວາ ພິມ຺ພິສາຣຣຎ຺ຎາ ກາຣິເຕ ເວຬຸວນ ວິຫາເຣ ເອກມາສມຕ຺ຕໍ ວສິຕ຺ວາ ຈິຕ຺ຣມາເສ ວີສຕິຂີຓາສວສຫສ຺ສປຣິວຸໂຕ ກປິລວຕ຺ຖຸໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອສີຕິຍາ ຎາຕິສຫສ຺ສານໍ ມຊ຺ເຌ ວິປ຺ປຏິປນ຺ນານໍ ຣາຊູນໍ ມຕ຺ຖເກ ປໍສຸຣຊໍ ໂອກິຣິຕ຺ວາ ເຕ ວນ຺ທາເປຕ຺ວາ ໂປກ຺ຂຣວສ຺ສຎ຺ຈ ວສ຺ສາເປຕ຺ວາ ຕມາຄມ຺ມ ອສີຕິຍາ ຎາຕິສຫສ຺ສານໍ ເວສ຺ສນ຺ຕຣ ຊາຕກໍ ກເຖຕ຺ວາ ຣາຫຸລມາຕຣມາຄມ຺ມ ຈນ຺ທກິນ຺ນຣີຊາຕກຎ຺ຈ ກເຖຕ຺ວາ ປິຕຣໍ ອນາຄາມິຜເລ ປຕິຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ຣາຊຄຫເມວ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ວາສໍ ກປ຺ເປສິ, ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ທຸຕິຍ ຕຕິຍ ຈຕຸຕ຺ຖ ວສ຺ເສສຸ ຣາຊຄເຫ ເວຬຸວນວິຫາເຣ ວສ຺ສໍ ວສີ’’ຕິ. ປຎ຺ຈເມ ປນ ເວສາລິຍໍ ເອກວາສໍ ວສິ. ຉຏ຺ເຐ ມກຸຬປພ຺ພເຕ ເອກວາສໍ ວສິ. ປຸຓ຺ໂຓ ວາ ຕຕ຺ຖ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ອນຸປຸພ຺ພິກຖາ ສຸນາປຣນ຺ຕຣຏ຺ເຐ ກິຣ ເອກສ຺ມິໍ ວາຓິຊກຄາເມ ທ຺ເວ ຠາຕໂຣ. ເຕສຸ ກທາຈິ ເຊຏ຺ໂຐ ປຎ຺ຈສກຏສຕານິ ຄເຫຕ຺ວາ ຊນປທໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑໍ ອາຫຣຕິ, ກທາຈິ ກນິຏ຺ໂຐ. ອິມສ຺ມິໍ ປນ ສມເຍ ກນິຏ຺ຐໍ ຆເຣ ຐເປຕ຺ວາ ເຊຏ຺ຐຠາຕິໂກ ປຎ຺ຈ ສກຏສຕານິ ຄເຫຕ຺ວາ ຊນປທຈາຣິກໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນຸປຸພ຺ເພນ ສາວຕ຺ຖິໍ ປຕ຺ວາ ເຊຕວນສ຺ສ ອວິທູເຣ ປຎ຺ຈສກຏສຕານິ ຐເປຕ຺ວາ ຠຸຕ຺ຕປາຕຣາໂສ ປຣິຊນປຣິວຸໂຕ ຜາສຸກຏ຺ຐາເນ ນິສີທິ. ເຕນ ຈ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິວາສິໂນ ຠຸຕ຺ຕປາຕຣາສາ ອຸໂປສຖງ຺ຄານິ ອຘິຏ຺ຐາຍ ສຸຏ຺ຐຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄາ ຄນ຺ຘປຸປ຺ຜາທິຫຕ຺ຖາ ເຍນພຸທ຺ໂຘ, ເຍນຘມ຺ໂມ, ເຍນສງ຺ໂຆ, ຕນ຺ນິນ຺ນາ ຕປ຺ໂປຓາ ຕປ຺ປພ຺ຠຣາ ຫຸຕ຺ວາ ທິກ຺ຂິຓທ຺ວາເຣນ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ເຊຕວນໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ໂສ ເຕ ທິສ຺ວາ ‘‘ກຫໍ ອິເມ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ’’ຕິ ເອກໍ ມນຸສ຺ສໍ ປຸຈ຺ຉິ. ກິໍ ຕ຺ວໍ ອຍ຺ໂຍ ນ ຊານາສິ, ໂລເກ ພຸທ຺ຘຘມ຺ມສງ຺ຆຣຕນານິ ນາມ ອຸປ຺ປນ຺ນານິ, ອິຈ຺ເຈວ ມຫາຊໂນ ສຕ຺ຖຸສນ຺ຕິເກ ຘມ຺ມກຖໍ ໂສຕຸໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ. ຕສ຺ສ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ ວຈນໍ ຉວິຈມ຺ມາທີນິ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ອຏ຺ຐິມິຎ຺ຊໍ ອາຫຈ຺ຈ ອຏ຺ຐາສິ. ອຖ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຊນປຣິວຸໂຕ ຕາຍ ປຣິສາຍສທ຺ຘິໍ ວິຫາຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ສຕ຺ຖາມຘຸຣສ຺ສເຣນ ຘມ຺ມໍ ເທເສນ຺ຕສ຺ສ ປຣິສ ປຣິຍນ຺ເຕ ຐິໂຕ ຘມ຺ມໍ ສຸຕ຺ວາ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປາເທສິ. ອຖ ຕຖາຄເຕນ ກາລໍ ວິທິຕ຺ວາ ປຣິສາຍ ອຸຍ຺ໂຍຊິຕາຍ ສຕ຺ຖາຣໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ສ຺ວາຕນາຍ ນິມນ຺ເຕຕ຺ວາ ທຸຕິຍທິວເສ ມຓ຺ຑປໍ ກເຣຕ຺ວາ ອາສນານິ ປຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘປ຺ປມຸຂສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ມຫາທານໍ ທຕ຺ວາ ຠຕ຺ຕກິຈ຺ຈາວສາເນ ຠຄວາ ອນຸໂມທນໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກມິ. ຠຸຕ຺ຕປາຕຣໂສ ອຸໂປສຖງ຺ຄານິ ອຘິຏ຺ຐາຍ ຠຓ຺ຑາຄາຣິກໍ ປກ຺ໂກສາເປຕ຺ວາ ‘‘ເອຕ຺ຕກໍ ຠຓ຺ຑໍ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕໍ ເອຕ຺ຕກໍ ປນ ນ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕ’’ນ຺ຕິ ສພ຺ພໍ ອາຈິກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ອິມໍ ສາປເຕຍ຺ຍໍ ມຍ຺ຫໍ ກນິຏ຺ຐສ຺ສ ເທຫີ’’ຕິ ສພ຺ພໍ ນິຍ຺ໂຍເຕຕ຺ວາ ສຕ຺ຖຸ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ກມ຺ມຏ຺ຐານ ປຣາຍໂຓ ອໂຫສິ. ອຖສ຺ສ ກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ມນສິກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ນ ອຸປຏ຺ຐາຕິ, ຕໂຕ ຈິນ຺ເຕສິ ‘‘ອຍໍ ຊນປໂທ ມຍ຺ຫໍ ອສປ຺ປາໂຍ, ຍໍນູນາຫໍ ສຕ຺ຖຸ ສນ຺ຕິເກ ກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ຄເຫຕ຺ວາ ສກຏ຺ຐານເມວ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມເຍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ສາຍນ຺ຫສມເຍ ປຏິສລ຺ລານາ ວຸຏ຺ຐິໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ກຖາເປຕ຺ວາ ສຕ຺ຖາ ສີຫນາທໍ ນທິຕ຺ວາ ປກ຺ກມິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປຸຓ຺ໂຓ ສູນາປຣນ຺ຕຣຏ຺ຐໍ ປຕ຺ວາ ສມ຺ມຕປພ຺ພຕໍ ນາມ ປວິສິຕ຺ວາ ວາຓິຊກຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ອຖ ນໍ ກນິຏ຺ຐຠາຕາ ສເຄຫໍ ເນຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂໍ ທຕ຺ວາ ‘‘ຠນ຺ເຕ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ອຄນ຺ຕ຺ວາ ອິເຘວ ວສຖາ’’ຕິ ປຏິຎ຺ຎໍ ກາເຣຕ຺ວາ ວສາເປສິ. ຕໂຕ ສມຸທ຺ທຄິຣິວິຫາຣໍ ນາມ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖ ສມຸທ຺ທວີຈິໂຍ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ອຍກຓ຺ຏປາສາເຓສຸ ປຫຣິຕ຺ວາ ມຫາສທ຺ທໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ເຖໂຣ ກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ມນສິກໂຣນ຺ໂຕ ນ ຜາສຸວິຫາໂຣ ໂຫຕີຕິ ສມຸທ຺ທໍ ນິສທ຺ທໍ ກຕ຺ວາ ອຘິຏ຺ຐາສິ. ຕໂຕ ມາຕຸລຄິຣິໍ ນາມ ອາຄມາສິ. ຕຕ຺ຖ ສກຸຓສງ຺ໂຆ ອຸສ຺ສນ຺ໂນ ຣຕ຺ຕິຎ຺ຈ ທິວາ ຈ ສທ຺ໂທ ເອໂກ ພທ຺ໂຘ ໂຫຕິ. ເຖໂຣ ‘‘ອິທໍ ຐານໍ ອຜາສຸກນ຺ຕິ ຕໂຕ ມກຸຬກາຣາມວິຫາຣໍ ນາມ ຄໂຕ. ໂສ ວາຓິຊຄາມສ຺ສ ນາຕິທູໂຣ ນາຈ຺ຈາສນ຺ໂນ ຄມນາຄມນສມ຺ປນ຺ໂນ ວິວິຕ຺ໂຕ ອປ຺ປສທ຺ໂທ. ເຖໂຣ ‘‘ອິທໍ ຐານໍ ຜາສຸກ’’ນ຺ຕິ ຕຕ຺ຖ ຣຕ຺ຕິຏ຺ຐານທິວາຐາເນ ຈງ຺ກມນາທີນິ ກາເຣຕ຺ວາ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຈ຺ຉຕິ. ເອວໍ ຈຕູສຸ ຐາເນສຸ ວິຫາສິ. ອເຖກທິວສໍ ຕສ຺ມິໍເຍວ ອນ຺ໂຕວສ຺ເສ ປຎ຺ຈ ວາຓິຊກສຕານິ ‘‘ປຣສມຸທ຺ທໍ ຄຈ຺ຉາມາ’’ຕິ ນາວາຍ ຠຓ຺ຑໍ ປກ຺ຂິປິໍສຸ. ນາວາໂຣຫນທິວເສ ເຖຣສ຺ສ ກນິຏ຺ຐຠາຕາ ເຖຣໍ ໂຠເຊຕ຺ວາ ເຖຣສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂາປທານິ ຄເຫຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ‘‘ຠນ຺ເຕ ມຫາສມຸທ຺ໂທ ນາມ ອສ຺ສທ຺ເຘຍ຺ໂຍ ຈາເນກນ຺ຕຣາໂຍ ຈ, ອມ຺ເຫ ອາວຊ຺ເຊຍ຺ຍາຖາ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ນາວໍ ອາຣູຍ຺ຫິ. ນາວາ ອູມິຊເວນ ຄຈ຺ຉມານາ ອຎ຺ຎຕຣໍ ທີປໍ ປາປຸຓິ. ມນຸສ຺ສາ ‘‘ປາຕຣາສໍ ກຣິສ຺ສາມາ’’ຕິ ທີປເກ ໂອຕິຓ຺ຓາ. ຕສ຺ມິໍ ທີປເກ ອຎ຺ຎໍ ກິຎ຺ຈິ ນຕ຺ຖິ, ຈນ຺ທນວນເມວ ອໂຫສິ. ອເຖໂກ ວາ ສິຍາ ຣຸກ຺ຂໍ ອາໂກເຏຕ຺ວາ ໂລຫິຕຈນ຺ທນຠາວໍ ຎຕ຺ວາ ‘‘ໂຠ ມຍໍ ລາຠຕ຺ຖາຍ ປຣສມຸທ຺ທໍ ຄຈ຺ຉາມ, ອິໂຕ ຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ລາຠາ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ຈຕຸຣງ຺ຄຸລ ມຕ຺ຕາປິ ຆຏິກາ ສຕສຫສ຺ສໍ ອຄ຺ຆຕິ, ສໍຫາເຣຕພ຺ພກຍຸຕ຺ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ຫາເຣຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉາມາ’’ຕິ. ເຕ ຕຖາ ກຣິໍສຸ ຈນ຺ທນວເນ ອຘິວຕ຺ຖາ ອມນຸສ຺ສາ ກຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ອິເມຫິ ອມ຺ຫາກໍ ຈນ຺ທນວນໍ ນາສິຕໍ, ຆາເຕສ຺ສາມ ເນ’’ຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ນ ອິເມສຸ ຆາຏິເຕສຸ ສພ຺ພໍ ເອກກຸຓປໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ສມຸທ຺ທມຊ຺ເຌ ເນສໍ ນາວໍ ໂອສີເທສ຺ສາມາ’’ຕິ ອາຫໍສຸ. ອຖ ເຕສໍ ນາວໍ ອາຣູຍ຺ຫ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ຄຕກາເລເຍວ ອຸປ຺ປາທິກໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ສຍມ຺ປິ ເຕ ອມນຸສ຺ສາ ຠຍານການິ ຣູປານິ ທສ຺ສຍິໍສຸ. ຠີຕາ ມນຸສ຺ສາ ອຕ຺ຕໂນ ເທວຕາ ນມສ຺ສນ຺ຕິ. ເຖຣສ຺ສ ກນິຏ຺ໂຐ ຈູຬປຸຓ຺ຓກຸຏຸມ຺ພິໂກ ‘‘ມຍ຺ຫໍ ຠາຕາ ອວສ຺ສໂຍ ໂຫຕູ’’ຕິ ເຖຣສ຺ສ ນມສ຺ສມາໂນ ອຏ຺ຐາສິ. ເຖໂຣ ປິ ກິຣ ຕສ຺ມິໍເຍວ ຂເຓ ອາວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ເຕສໍ ພ຺ຍສນປ຺ປຕ຺ຕິໍ ຎຕ຺ວາ ເວຫາສໍ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ອຠິມຸໂຂ ອຏ຺ຐາສິ. ອມນຸສ຺ສາ ເຖຣໍ ທິສ຺ວາວ ‘‘ອຍ຺ຍປຸຓ຺ຓຕ຺ເຖໂຣ ເອຫີ’’ ຕິ ປກ຺ກມິໍສຸ. ອຸປ຺ປາທິກໍ ສນ຺ນິສີທິ. ເຖໂຣ ‘‘ມາ ຠາຍຖາ’’ຕິ ເຕສໍ ອສ຺ສາເສຕ຺ວາວ ກຫໍ ຄນ຺ຕຸກາມຕ຺ຖາ’’ຕິ ປຸຈ຺ຉິ. ‘‘ຠນ຺ເຕ ອມ຺ຫາກໍ ສກຏ຺ຐານເມວ ຄຈ຺ຉາມາ’’ຕິ ເຖໂຣ ນາວໍ ຜເລ ອກ຺ກມິຕ຺ວາ ‘‘ເອເຕສໍ ອິຈ຺ຉິຕຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉຕູ’’ຕິ ອຘິຏ຺ຐາຕິ. ວາຓິຊາ ສກຏ຺ຐານໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕໍ ປວຕ຺ຕິໍ ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ອາໂຣເຈຕ຺ວາ ‘‘ເອຖ ເຖຣໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມາ’’ຕິ ປຎ຺ຈສຕານິ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຕໂນ ປຎ຺ຈມາຕຸຄາມສເຕຫິ ສທ຺ຘິໍ ຕີສຸ ສຣເຓສຸ ປຕິຏ຺ຐາຍ ອຸປາສກຕ຺ຕໍ ປຏິເວເທສຸໍ. ຕໂຕ ນາວາຍ ຠຓ຺ຑໍ ໂອຕາເຣຕ຺ວາ ເຖຣສ຺ສ ເອກໍ ໂກຏ຺ຐາສໍ ກຕ຺ວາ ‘‘ອຍໍ ຠນ຺ເຕ ຕຸມ຺ຫາກໍ ໂກຏ຺ຐາໂສ’’ຕິ ອາຫໍສຸ. ເຖໂຣ ‘‘ມຍ຺ຫໍ ວິສຸໍ ໂກຏ຺ຐາສ ກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ’’. ສຕ຺ຖາ ປນ ຕຸມ຺ເຫຫິ ທິຏ຺ຐປຸພ຺ໂພ’ຕິ. ນ ທິຏ຺ຐປຸພ຺ໂພ ຠນ຺ເຕ’ຕິ, ເຕນຫິ ອິມິນາ ສຕ຺ຖຸ ມຓ຺ຑລມາຬໍ ກໂຣຖ. ເອວໍ ສຕ຺ຖາຣໍ ປສ຺ສິສ຺ສຖາຕິ ເຕ ສາຘຸ ຠນ຺ເຕ’ຕິ ເຕນ ຈ ໂກຏ຺ຐາເສນ ອຕ຺ຕໂນ ຈ ໂກຏ຺ຐາເສນ ມຓ຺ຑລມາຬໍ ກາຕຸໍ ອາຣຠິໍສຸ. ສຕ຺ຖາ ກິຣສ຺ສ ອາຣທ຺ຘກາລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ປຣິໂຠຄໍ ອກາສິ. ຕໂຖ ມນຸສ຺ສາ ຣຕ຺ຕິໍ ໂອຠາສໍ ທິສ຺ວາ ‘‘ມເຫສກ຺ຂາ ເທວຕາ ອຕ຺ຖີ’’ຕິ ສຎ຺ຎໍກຣິໍສຸ. ອຸປາສກາ ມຓ຺ຑລມາຬຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນານິ ຈ ນິຏ຺ຐເປຕ຺ວາ ທານສມ຺ຠາຣໍ ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ‘‘ກຕໍ ຠນ຺ເຕ ອມ຺ເຫຫິ ອຕ຺ຕໂນກິຈ຺ຈໍ, ສຕ຺ຖາຣໍ ປກ຺ໂກສຖາ’’ຕິ ເຖຣສ຺ສ ອາໂຣເຈສຸໍ. ເຖໂຣ ສາຍນ຺ຫສມເຍ ອິທ຺ຘິຍາສາວຕ຺ຖິໍ ປຕ຺ວາ ‘‘ຠນ຺ເຕ ວາຓິຊຄາມວາສິໂນ ຕຸມ຺ເຫ ທຏ຺ຐຸກາມາ, ເຕສໍ ອນຸກມ຺ປໍ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຠຄວາ ອຘິວາເສສິ. ເຖໂຣ ຠຄວໂຕ ອຘິວາສນໍ ວິທິຕ຺ວາ ສກຏ຺ຐານເມວ ປຈ຺ຈາຄໂຕ. ຠຄວາ ອານນ຺ທຕ຺ເຖຣໍ ອາມນ຺ເຕສິ ‘‘ອານນ຺ທ ສ຺ເວ ສູນາປຣນ຺ເຕ ວາຓິຊຄາເມ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິສ຺ສາມ, ຕ຺ວໍ ເອກູນປຎ຺ຈສຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ສລາກໍ ເທຫີ’’ຕິ. ເຖໂຣ ສາຘຸ ຠນ຺ເຕ’ຕິ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈຕ຺ວາ ‘‘ຈາຣິກາ ສລາກໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕູ’’ຕິ ອາຫ. ຕໍ ທິວສໍ ກຸຓ຺ຑຘານຕ຺ເຖໂຣ ປຐມໍ ສລາກໍ ອຄ຺ຄໂຫຕິ. ວາຓິຊຄາມວາສິໂນປິ ‘‘ສ຺ເວ ກິຣ ສຕ຺ຖາ ອາຄມິສ຺ສຕີ’’ຕິ ຄາມມຊ຺ເຌ ມຓ຺ຑປໍ ກຕ຺ວາ ທານຄ຺ຄໍ ສຊ຺ຊຍິໍສຸ. ຠຄວາ ປາໂຕວ ສຣີຣປຏິຊຄ຺ຄນໍ ກຕ຺ວາ ຄນ຺ຘກຸຏິໍ ປວິສິຕ຺ວາ ຜລສມາປຕ຺ຕິໍ ອປ຺ເປຕ຺ວາ ນິສີທິ. ສກ຺ກສ຺ສ ປຓ຺ຑຸກມ຺ພລສິລາສນໍ ອຸຓ຺ຫໍ ອໂຫສິ. ໂສ ກິໍ ອິທນ຺ຕິ ອາວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ສຕ຺ຖຸ ສູນາປຣນ຺ຕຄມນໍ ທິສ຺ວາ ວິສຸກມ຺ມໍ ອາມນ຺ເຕສິ ‘‘ຕາຕ ອຊ຺ຊ ຠຄວາ ຕີຓິມຕ຺ຕານິ ໂຍຊນສຕານິ ປິຓ຺ຑາຈາຣໍ ຄມິສ຺ສຕິ, ປຎ຺ຈ ກູຏາຄາຣສຕານິ ມາເປຕ຺ວາ ເຊຕວນທ຺ວາຣ ໂກຏ຺ຐມຕ຺ຖເກ ຄມນສຊ຺ຊານິໍ ກຕ຺ວາ ຐເປຫີ’’ຕິ, ໂສ ຕຖາ ອກາສິ. ຠຄວໂຕ ກູຏາຄາຣໍ ຈຕຸມຸຂໍ ອໂຫສິ, ທ຺ວິນ຺ນໍ ອຄ຺ຄສາວການໍ ທ຺ວິມຸຂໍ, ເສສານໍ ເອກມຸຂໍ, ສຕ຺ຖາ ຄນ຺ຘກຸຏິໂຕ ນິກ຺ຂມ຺ມ ປຏິປາຏິຍາ ຐປິຕ ກູຏາຄາເຣສຸ ຘຸຣກູຏາຄາຣໍ ປາວິສິ. ທ຺ເວ ອຄ຺ຄສາວເກ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ເອກູນປຎ຺ຈຠິກ຺ຂຸສຕານິປິ ກູຏາຄາຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ນິສິນ຺ນາ ອເຫສຸໍ, ເອກໍ ຕຸຈ຺ຉກູຏາຄາຣໍ ອໂຫສິ. ປຎ຺ຈປິ ກູຏາຄາຣສຕານິ ອາກາເສ ອຸປ຺ປຕິໍສຸ. ສຕ຺ຖາ ສຈ຺ຈພນ຺ຘປພ຺ພຕໍ ນາມ ປຕ຺ວາ ກູຏາຄາຣໍ ອາກາເສ ຐເປຕ຺ວາ ຕສ຺ມິໍ ປພ຺ພເຕ ສຈ຺ຈພນ຺ໂຘ ນາມ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ, ໂສ ມຫາຊນໍ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິໍ ອຸຄ຺ຄຓ຺ຫາເປນ຺ໂຕ ລາຠຄ຺ຄຍສຄ຺ຄປ຺ປຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ວສຕິ. ອພ຺ຠນ຺ຕເຣ ຈສ຺ສ ອນ຺ໂຕຈາຏິຍໍ ປທີໂປ ວິຍ ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ອຸປນິສ຺ສໂຍ ຊລຕິ, ຕໍ ທິສ຺ວາ ‘‘ຘມ຺ມມສ຺ສ ກເຖສ຺ສາມີ’’ຕິ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ຕາປໂສ ເທສນາປຣິໂຍສາເນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓິ. ມຄ຺ເຄເນວສ຺ສ ອຠິຎ຺ຎາ ອາຄຕາ, ເອຫິ ຠິກ຺ຂຸ ຫຸຕ຺ວາ ອິທ຺ຘິມຍປຕ຺ຕຈີວໂຣ ກູຏາຄາຣໍ ປາວິສິ. ຠຄວາ ກູຏາຄາຣຄເຕຫິ ປຎ຺ຈຫິ ຠິກ຺ຂຸສເຕຫິສທ຺ຘິໍ ວາຓິຊຄາມໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ກູຏາຄາຣານິ ອທິສ຺ສມານານິ ກຕ຺ວາ ວາຓິຊຄາມໍ ປາວິສິ. ວາຓິຊາ ພຸທ຺ຘປ຺ປມຸຂສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ມຫາທານໍ ທຕ຺ວາ ສສຕ຺ຖາຣໍ ມກຸຬກາຣາມໍ ນຍິໍສຸ. ສຕ຺ຖາ ມຓ຺ຑລມາຬໍ ປາວິສິ. ມຫາຊໂນ ຍາວ ສຕ຺ຖາ ຠຕ຺ຕທຣຖໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ, ຕາວ ປາຕຣາສໍ ກຕ຺ວາ ອຸໂປສຖງ຺ຄານິ ສມາທາຍ ຄນ຺ຘຎ຺ຈ ປຸປ຺ຜຎ຺ຈ ອາທາຍ ຘມ຺ມສວນຕ຺ຖາຍ ອາຣາມໍ ປຈ຺ຈາຄມາສິ. ສຕ຺ຖາ ຘມ຺ມໍ ເທເສສິ. ມຫາຊນສ຺ສ ພນ຺ຘນາ ໂມກ຺ໂຂ ຊາໂຕ, ມຫນ຺ຕ ພຸທ຺ຘໂກລາຫລໍ ອໂຫສິ. ສຕ຺ຖາ ມຫາຊນສ຺ສ ສງ຺ຄຫຕ຺ຖໍ ກຕິປາຫໍ ຕຕ຺ເຖວ ວສິ, ອຣຸຓໍ ປນ ມຫາຄນ຺ຘກຸຏິຍໍເຍວ ອຸຏ຺ຐເປສິ. ຕຕ຺ຖ ກຕິປາຫໍ ວສິຕ຺ວາ ວາຓິຊຄາເມ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ‘‘ຕ຺ວໍ ອິເຘວ ວສາຫີ’’ຕິ ປຸຓ຺ຓຕ຺ເຖຣໍ ນິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ ອນ຺ຕເຣ ນມ຺ມທານທີ ນາມ ອຕ຺ຖິ, ຕສ຺ສາ ຕີຣໍ ອຄມາສິ. ນມ຺ມທານາຄຣາຊາ ສຕ຺ຖຸ ປຈ຺ຈຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ນາຄຠວນໍ ປເວເສຕ຺ວາ ຕິຓ຺ຓໍ ຣຕນານໍ ສກ຺ກາຣໍ ອກາສິ. ສຕ຺ຖາ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມໍ ກເຖຕ຺ວາ ນາຄຠວນາ ນິກ຺ຂມິ. ໂສ ‘‘ມຍ຺ຫໍ ຠນ຺ເຕ ປຣິຈຣິຕພ຺ພໍ ເທຖາ’’ຕິ ຍາຈິ. ຠຄວາ ນມ຺ມທານທີຕີເຣ ປທເຈຕິຍໍ ທສ຺ເສສິ. ຕໍ ວີຈີສຸ ອາຄຫາສຸ ປິຘິຍຕິ ວີຈີສຸ ຄຕາສຸ ວິວຣຕິ, ມຫາສກ຺ກາຣປ຺ປຕ຺ຕໍ ອໂຫສິ. ສຕ຺ຖາ ຕໂຕ ນິກ຺ຂມ຺ມ ສຈ຺ຈພນ຺ຘປພ຺ພຕໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ສຈ຺ຈພນ຺ຘໍ ອາຫ ‘‘ຕຍາ ມຫາຊໂນ ອປາຍມຄ຺ເຄ ໂອຕາຣິໂຕ. ຕ຺ວໍ ອິເຘວ ວສິຕ຺ວາ ເອເຕສໍ ລທ຺ຘິໍ ວິສ຺ສຊ຺ຊາເປຕ຺ວາ ນິພ຺ພານມຄ຺ເຄ ປຕິຏ຺ຐາເປຫີ’’ຕິ. ໂສປິ ປຣິຈຣິຕພ຺ພໍ ຍາຈິ. ສຕ຺ຖາ ຆນປິຏ຺ຐິປາສາເຓ ອລ຺ລມຕ຺ຕິກປິຓ຺ຑມ຺ຫິ ລຎ຺ຉນໍ ວິຍ ປທເຈຕິຍໍ ທສ຺ເສສິ. ເອວໍ ສູນາປຣນ຺ຕຣຏ຺ເຐເຍວ ທ຺ເວ ຈກ຺ກຣຕນເຈຕິຍານິ ຍາວສາສນນ຺ຕຣຘານໍ ປຕິຏ຺ຐາເປສິ. ສຕ຺ຕເມ ປນ ວສ຺ເສ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ກຓ຺ຑມ຺ພຣຸກ຺ຂມູເລ ຕິຕ຺ຖິ ມທ຺ທນໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ຍມກປາຏິຫາຣິຍໍ ກຕ຺ວາ ທສຫິ ຈກ຺ກວາຬ ສຫສ຺ເສຫິ ອາຄຕານໍ ເທວຕານໍ ມາຕຣໍ ກາຍສກ຺ຂິໍ ກຕ຺ວາ ອຠິຘມ຺ມໍ ເທເສນ຺ເຕ ຕາວຕິໍສຠວເນ ປາຣິຈ຺ຉຕ຺ຕກມູເລ ປຓ຺ຑຸກມ຺ພລສິລາຍໍ ວສ຺ສໍ ວສິ. ອຏ຺ຐເມ ສໍສຸມາຣນຄເຣ ເອກວສ຺ສໍ ວສິ. ນວເມ ໂກສມ຺ພິຍໍ ເອກວສ຺ສໍ ວສິ. ຕທາ ຠທ຺ທິໂຍ, ກິມິໂລ, ຠຄຸ, ອານນ຺ໂທ, ອນຸຣຸທ຺ໂຘ, ເທວທຕ຺ໂຕ, ຈາຕິ ຉ ຂຕ຺ຕິຍາ ປພ຺ພຊິໍສຸ. ເຕສໍ ວິຕ຺ຖາໂຣ ຘມ຺ມປເທ ອາຄໂຕ. ທສເມ ປນ ວສ຺ເສ ປາລິເລຍ຺ຍາຄາເມ ທກ຺ຂິຓວນສຓ຺ເຑ ຠທ຺ທສາລມູເລ ປາລິເລຍ຺ຍເກນ ຫຕ຺ຖິນາ ອຸປຏ຺ຐິຍມາໂນ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສາວາສໍ ວສິ. ເອກາທສເມ ນາລນ຺ຘພ຺ຣາຫ຺ມຓຄາເມ ເອກວາສໍ ວສິ. ທ຺ວາທສເມ ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ເອກວາສໍ ວສິ ທຸຈ຺ຈຣິຕສ຺ສ ວິປາກໍ ອນຸຠວມາໂນ, ຠຄວຕາ ກິຣ ຜຸສ຺ສສ຺ສ ຠຄວໂຕ ກາເລ ສາວການໍ ວຈີທຸຈ຺ຈຣິຕວເສນ ກຕຸປຈິຕສ຺ສ ອກຸສລກມ຺ມສ຺ສ ຕທາ ລທ຺ໂຘກາສວເສນ ອຸປຏ຺ຐິຕຕ຺ຕາ ເວຣຎ຺ຊພ຺ຣາຫ຺ມເຓນ ນິມນ຺ຕິໂຕປິ ສມາໂນ ມາຣາວຏ຺ຏນ ວເສນ ອສລ຺ລກ຺ເຂຕ຺ວາ ອສ຺ສວາຓິຊການໍ ນິພທ຺ຘວຕ຺ຕສງ຺ເຂເປນ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ປຕ຺ຖປຕ຺ຖມູລກໍ ຍວຕຓ຺ຑຸລເມວ ເຕມາສໍ ຠຸຎ຺ຊຕິ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອປທາເນ.

‘‘ຜຸສ຺ສສ຺ສາຫໍ ປາວຈເນ, ສາວເກ ປຣິຠາສິສ຺ສໍ;

ຍວໍ ຂາທຖ ຠຸຎ຺ຊຖ, ມາຈ ຠຸຎ຺ຊຖ ສາລິໂນ.

ເຕນ ກມ຺ມວິປາເກນ, ເຕມາສໍ ຂາທິຕໍ ຍວໍ;

ນິມນ຺ຕິໂຕ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓນ, ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ວສິໍ ຕທາຕິ’’.

ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ທ຺ວາທສເມ ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ເອກວາສໍ ວສິ ທຸຈ຺ຈຣິຕສ຺ສ ວິປາກໍ ອນຸຠວມາໂນ’’ຕິ. ເຕຣສເມ ຊາລິຍປພ຺ພເຕ ເອກວາສໍ ວສິ. ຈຕຸທ຺ທສເມ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ ເຊຕວນວິຫາເຣ ປຐມວາສໍ ວສິຕ຺ວາ ປນ຺ນຣສເມ ວສ຺ເສ ຎາຕິຊນສງ຺ຄຫຕ຺ຖໍ ກປິລວຕ຺ຖຸໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ເອກເມວ ວາສໍ ກປ຺ເປສິ. ໂສຬສເມ ວສ຺ເສ ອາຬວກຍກ຺ຂທມນຕ຺ຖໍ ອຄ຺ຄາຬວີນຄເຣ ເອກວາສໍ ວສິ. ສຕ຺ຕຣສເມ ວສ຺ເສ ຣາຊຄຫເມວ ນິວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ວາສໍ ກປ຺ເປສິ. ອຏ຺ຐາຣສເມ ວສ຺ເສ ຊາລິຍປພ຺ພຕເມວ ນິວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ວສິ. ເອກູນວີສຕິເມປິ ວສ຺ເສ ຕຕ຺ເຖວ ຊາລິຍປພ຺ພຕເມວ ວສິ. ວີສຕິເມ ວສ຺ເສ ຣາຊຄຫສ຺ສ ອວິທູເຣ ຠີສນເກ ເຠສກລວນສຓ຺ເຑ ວາສໍ ກປ຺ເປສີ’’ຕິ ອິມານິ ວີສຕິ ວສ຺ສານິ ປຐມໂພຘີຕິ ເວທິຕພ຺ພານິ. ເອຕສ຺ມິໍ ກາເລ ເອຫິຠິກ຺ຂູປສມ຺ປທາຍເອວ ອຸປສມ຺ປາເທສີຕິ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຠຄວນ຺ຕໍເຍວ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອາຈຣິຍຸປຊ຺ຌາຍໍ ກຕ຺ວາ ເອຫິຠິກ຺ຂຸ ຠາວມາປນ຺ເນ ປຸຎ຺ຎວນ຺ຕປຸຄ຺ຄເລເຍວ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ, ອຎ຺ເຎສມ຺ປິ ອຣິຍຠາວມນາປນ຺ນານໍ ສຸທິນ຺ນາທີນໍ ວາ ຍມກປາຏິຫາຣິເຍ ປສີທິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຣສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊິຕານໍ ປຸພ຺ເພ ກສ຺ສປພຸທ຺ຘກາເລ ວຄ຺ຄຸລິຠູຕປຸພ຺ພານໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂຸສຕານໍ ເຖຣສ຺ເສວ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊິຕຠາວສ຺ສ ທິສ຺ສນໂຕ ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ຠຄວາ ຫິ ປຐມໂພຘິຍໍ ເອຕສ຺ມິໍ ກາເລ ເອຫິ ຠິກ຺ຂູປສມ຺ປທາຍ ເອວ ອຸປສມ຺ປາເທສີ’’ຕິ. ອິໂຕ ປເຣສຸ ປນ ປຎ຺ຈວີສຕິວສ຺ເສສຸ ອນາຖປິຓ຺ຑິເກນ ກາຣິເຕ ເຊຕວນມຫາວິຫາເຣ ເອກູນວີສຕິວສ຺ສາ ວາສໍ ວສິ. ວິສາຂາຍ ສຕ຺ຕວີສຕິ ໂກຏິຘນປຣິຈ຺ຈາເຄນ ກາຣິເຕ ປຸພ຺ພາຣາເມ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ວສິ. ທ຺ວິນ຺ນໍ ກຸລານໍ ຄຸຓມຫຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຈ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ນິສ຺ສາຍ ປຎ຺ຈວີສຕິ ວສ຺ສານິ ວາສໍ ວສິ. ອນ຺ຕິເມ ປນ ວສ຺ເສ ເພຬຸວຄາເມ ວສິຕ຺ວາ ມຣຓນ຺ຕິກາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິ, ອາຍຸສງ຺ຂາໂຣສ຺ສຊ຺ຊນຎ຺ຈ ຕຕ຺ຖ ອກາສິ. ອິມານິ ອິຘ ນາຘິປ຺ເປຕານິ, ຠຄວໂຕ ວສ຺ສກ຺ກມຊານນຕ຺ຖໍເຍວ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ.

ສຣຓຄມນູປສມ຺ປທາ ນາມ ‘‘ພຸທ຺ຘໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມິ’’ຕ຺ຍາທິນາ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວາຈໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວຸຕ຺ເຕຫິ ຕີຫິ ສຣຓຄມເນຫິ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ.

ໂອວາທປຏິຄ຺ຄຫຓູປສມ຺ປທາ ນາມ ‘‘ຕສ຺ມາ ຕິຫ ເຕ ກສ຺ສປ ເອວໍ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ຕິພ຺ພເມວ ຫິໂຣຕ຺ຕປ຺ປໍ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ຠວິສ຺ສຕິ ເຖເຣສຸ ນເວສຸ ມຊ຺ຌິເມສຸ ຈາຕິ, ເອວຎ຺ຫິ ເຕ ກສ຺ສປ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ຕສ຺ມາ ຕິຫ ເຕ ກສ຺ສປ ເອວໍ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ຘມ຺ມໍ ໂສສ຺ສາມິ ກຸສລູປສຎ຺ຫິຕໍ ສພ຺ພນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐິໍ ກຕ຺ວາ ມນສິກຕ຺ວາ ສພ຺ພເມວ ເຈຕໂສ ສມນ຺ນາຫຣິຕ຺ວາ ໂອຫິຕໂສໂຕ ຘມ຺ມໍ ໂສສ຺ສາມີຕິ, ເອວຎ຺ຫິ ເຕ ກສ຺ສປ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ຕສ຺ມາ ຕິຫ ເຕ ກສ຺ສປ ເອວໍ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ ສາຕສຫຄຕໍ ເມ ກາຍຄຕາ ສຕິໍ ນ ຊຫິສ຺ສຕີຕິ, ເອວຎ຺ຫິ ເຕ ກສ຺ສປ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພນ຺ຕິ ອິມິນາ ໂອວາທປຏິຄ຺ຄເຓນ ມຫາກສ຺ສປຕ຺ເຖຣສ຺ສ ອນຸຎ຺ຎາຕອຸປສມ຺ປທາ ນາມ.

ປຎ຺ຫາພ຺ຍາກຣຓູປສມ຺ປທາ ນາມ ໂສປາກສ຺ສ ອນຸຎ຺ຎາຕອຸປສມ຺ປທາ, ຠຄວາ ກິຣ ປຸພ຺ພາຣາເມ ອນຸຈງ຺ກມນ຺ໂຕ ໂສປາກສາມເຓຣໍ ‘‘ອຸທ຺ຘຸມາຕກສຎ຺ຎາຕິ ວາ ໂສປາກ ຣູປສຎ຺ຎາຕິ ວາ ອິເມ ຘມ຺ມາ ນານຕ຺ຖາ ນານາພ຺ຍຎ຺ຊນາ, ອຸທາຫຸ ເອກຕ຺ຖາ ພ຺ຍຎ຺ຊນເມວ ນານ’’ນ຺ຕິ ທສອສຸຠນິສ຺ສິເຕ ປຎ຺ເຫ ປຸຈ຺ຉິ. ໂສ ເຕ ພ຺ຍາກາສິ. ຠຄວາ ຕສ຺ສ ສາຘຸກາຣໍ ທຕ຺ວາ ‘‘ກຕິວສ຺ໂສສິ ຕ຺ວໍ ໂສປາກາ’’ຕິ ປຸຈ຺ຉິ. ‘‘ສຕ຺ຕວສ຺ໂສ ອຫໍ ຠຄວາ’’ຕິ, ‘‘ໂສປາກ ຕ຺ວໍ ມມ ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎ຺ຎາເຓນ ສທ຺ຘິໍ ສໍສນ຺ທິຕ຺ວາ ປຎ຺ເຫ ພ຺ຍາກາສີ’’ຕິ ອາຣທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ ອຸປສມ຺ປທໍ ອນຸຊານາຕິ, ອຍໍ ປຎ຺ຫາພ຺ຍາກຣຓູປສມ຺ປທາ.

ອຏ຺ຐວາຈິກູປສມ຺ປທາ ນາມ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຠິກ຺ຂຸນິສງ຺ຆໂຕ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໂຕ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນາຕິ ອິເມຫິ ທ຺ວີຫິ ກມ຺ເມຫິ ອຸປສມ຺ປທາ. ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖກມ຺ມູປສມ຺ປທາ ນາມ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕຣຫິ ອຸປສມ຺ປທາ, ອຍເມວ ອິຘາຘິປ຺ເປຕາ, ສມ຺ປຕ຺ຕິວິປຕ຺ຕິວເສນ ສມ຺ຠວໂຕ. ກສ຺ມາ ເຫສ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ນາມາຕິ. ສມຄ຺ເຄນ ສງ຺ເຆນ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ ອຸປຣິຠາວໍ ສມາປນ຺ໂນ ປຕ຺ໂຕຕິ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ, ເສຏ຺ຐຠາວໍ ປຕ຺ໂຕຕິອຕ຺ໂຖ ຕຖາ ຫິ ຄິຫິຠາວໂຕ ສາມເຓຣຠາໂວ ເສຏ຺ໂຐ ນາມ, ຕໂຕປິ ອຸປສມ຺ປນ຺ນຠາໂວເຍວ ເສຏ຺ໂຐ. ຕຕ຺ຖ ສມຄ຺ເຄນ ສງ຺ເຆນາຕິ ສພ຺ພນ຺ຕິເມນ ປຣິຍາເຍນ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄກຣຓີເຍ ກມ຺ເມ ຍາວຕິກາ ຠິກ຺ຂູ ກມ຺ມປ຺ປຕ຺ຕາ, ເຕສໍ ອາຄຕຕ຺ຕາ ຉນ຺ທາຣຫານໍ ຉນ຺ທສ຺ສ ອາຫຏຕ຺ຕາ, ສມ຺ມຸຂີຠູຕານຎ຺ຈ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສນໂຕ ເອຕສ຺ມິໍ ກມ຺ເມ ສມຄ຺ຄຠາວໍ ອຸປຄເຕນ. ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນາຕິ ຕີຫິ ອນຸສາວນາຫິ ເອກາຍ ຈ ຎຕ຺ຕິຍາ ກຕ຺ຕພ຺ເພນ. ເອຕ຺ຖ ຈ ກິຎ຺ຈາປິ ຎຕ຺ຕິ ສພ຺ພປຐມໍ ວຸຕ຺ຕາ, ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ປນ ອນຸສາວນານໍ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນເຠທາຠາວໂຕ ອຕ຺ຖພ຺ຍຎ຺ຊນຠິນ຺ນາ ຎຕ຺ຕິ ຕາສໍ ຈຕຸຕ຺ຖນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກມ຺ເມນາ ຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ, ວິນຍກມ຺ເມນາຕິອຕ຺ໂຖ. ອກຸປ຺ເປນາ ຕິ ວຕ຺ຖຸ ຎຕ຺ຕິ ອນຸສາວນ ສີມ ປຣິສສມ຺ປຕ຺ຕິ ສມ຺ປນ຺ນຕ຺ຕາ ອໂກເປຕພ຺ພຕໍ ອປ຺ປຏິກ຺ໂກສິຕພ຺ພຕຎ຺ຈ ອຸປຄເຕນ. ຐານາຣເຫນາ ຕິ ກາຣຓາຣເຫນ, ສຕ຺ຖຸສາສນາຣເຫນາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອເຕຫິ ກາຣເຓຫິ ເສຏ຺ຐຠາວມາປນ຺ໂນຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ສມ຺ປຕ຺ຕິວິປຕ຺ຕິວເສນ ສມ຺ຠວໂຕ ຕິ ວຕ຺ຖຸສມ຺ປຕ຺ຕິ ຎຕ຺ຕິສມ຺ປຕ຺ຕິ ອນຸສາວນສມ຺ປຕ຺ຕິສີມສມ຺ປຕ຺ຕິປຣິສສມ຺ປຕ຺ຕິວເສນ ປຎ຺ຈຫິ ສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ອຸປສມ຺ປທກມ຺ມສ຺ສ ສິຊ຺ຌນໂຕຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ວຕ຺ຖຸ ສມ຺ປຕ຺ຕິນາມ ປຣິປຸຓ຺ຓວີສຕິວສ຺ສຠາໂວ ອິທານິ ປຸຣິສຕ຺ຕຠາໂວ ຈ. ອຸນ຺ນວີສຕິວສ຺ສໍ, ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸອຊ຺ຌາປນ຺ນປຸພ຺ພໍ, ປຓ຺ຑໂກ, ເຖຍ຺ຍສໍວາສໂກ, ຕິຕ຺ຖິຍປກ຺ກນ຺ຕໂກ, ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ, ມາຕຸຆາຕໂກ, ປິຕຸຆາຕໂກ, ອຣຫນ຺ຕຆາຕໂກ, ຠິກ຺ຂຸນິທູສໂກ, ສງ຺ຆເຠທໂກ, ໂລຫິຕຸປ຺ປາທໂກ, ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ, ຕິ ອິເມ ເຕຣສ ປຸຄ຺ຄລາ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖຸ. ຕຕ຺ຖ ອູນວີສຕິວສ຺ສນ຺ຕິ ສາມຎ຺ເຎນ ວຸຕ຺ເຕປິ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິໂຕ ນິກ຺ຂມນໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ເອກູນວີສປຣິປຸຓ຺ໂຓ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄໂລ ອຸປສມ຺ປທາຍ ວຕ຺ຖຸ, ຕໂຕ ໂອຣໍ ນ ອຸປສມ຺ປທາຍ ວຕ຺ຖຸ ຕໂຖ ຫິ ເອກສ຺ມິໍ ສໍວຈ຺ຉເຣ ເຫມນ຺ຕຄິມ຺ຫວສ຺ສວເສນ ຕິຓ຺ຓໍ ອຸຕູນໍ ສມ຺ຠວຕ຺ຕາ ຕໂຍ ອຸຕູ ໂຫນ຺ຕິ, ໂຫນ຺ຕິ ເຈຕ຺ຖ.

‘‘ກຕ຺ຕິກນ຺ຕິກປກ຺ຂມ຺ຫາ, ເຫມໍ ຜຄ຺ຄຸຓປຸຓ຺ຓມາ;

ຕສ຺ສນ຺ຕິ ກປກ຺ຂມ຺ຫາ, ຄິມ຺ຫໍ ອາສາຬ຺ຫິປຸຓ຺ຓມາ;

ວສ຺ສກາລໍ ຕໂຕ ເສສໍ, ຈຕຸວີສຕູໂປສຖາ.

ຈາຕຸທ຺ທສີ ຉ ເອເຕສຸ, ປກ຺ຂາ ຕຕິຍສຕ຺ຕມາ;

ເສສາ ປນ຺ນຣສີ ເຎຍ຺ຍາ, ອຏ຺ຐາຣສ ອຸໂປສຖາຕິ’’.

ເອຕ຺ຖ ຈ ກຕ຺ຕິກສ຺ສ ກາຬປກ຺ຂປາຏິປທໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ຜຄ຺ຄຸຓປຸຓ຺ຓມາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມາສາ ເຫມອຸຕຸ ນາມ. ຜຄ຺ຄຸຓສ຺ສ ກາຬປກ຺ຂປາຏິປທໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ອາສາຬ຺ຫີປຸຓ຺ຓມາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມາສາ ຄິມ຺ຫອຸຕຸ ນາມ. ອສາຬ຺ຫກາຬປກ຺ຂປາຏິປທໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ອປຣກຕ຺ຕິກປຸຓ຺ຓມາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມາສາ ວສ຺ສອຸຕຸ ນາມ. ເອວໍ ເອກສ຺ມິໍ ສໍວຈ຺ຉເຣ ຕໂຍ ອຸຕູ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ເອກສ຺ມິໍ ອຸຕຸມ຺ຫິ ປກ຺ຂສ຺ສ ຕຕິຍສຕ຺ຕເມສຸ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ກຕ຺ວາ ຉ ຈຕຸທ຺ທສິກາ, ປຐມທຸຕິຍຈຕຸຕ຺ຖປຎ຺ຈມຉຏ຺ຐອຏ຺ຐເມສຸ ຉ ຉ ກຕ຺ວາ ອຏ຺ຐາຣສ ປນ຺ນຣສິກາຕິ ເອວໍ ເອກສໍວຈ຺ຉເຣ ຈຕຸວີສຕິ ອຸໂປສຖາ ໂຫນ຺ຕິ. ອິເມສຸ ຈຕຸວີສຕຸໂປສເຖສຸ ຈາຕຸທ຺ທສິຍາ ເອກູນຕິໍສ ທິວສາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ກຕ຺ວາ ເອກສໍວຈ຺ຉເຣ ຉ ອູນາ ທິວສາ ໂຫນ຺ຕິ. ອິມິນາ ນເຍນ ເອກູນວີສຕິເມ ວສ຺ເສ ຉມາສາຘິການິ ອຏ຺ຐາຣສວສ຺ສານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕສ຺ມິໍ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ນິພ຺ພຕ຺ຕກາເລ ທສມາເສ ປກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຈຕ຺ຕາຣິ ມາສາຘິການິ ເອກູນວີສວສ຺ສານິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ. ຣາຊາໂນ ປນ ຕິຓ຺ຓໍ ຕິຓ຺ຓໍ ວສ຺ສານໍ ອຈ຺ຈເຍນ ມາສໍ ອາກຑ຺ຒນ຺ຕິ, ທິວເສນ ສຫ ມາສມ຺ປິ, ຕສ຺ມາ ອຏ຺ຐາຣສວສ຺ເສ ເຍວ ຉ ມາສາຘິການິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕໍ ເຫຏ຺ຐາຈຕຸມາສາຘິກ ເອກູນວີສຕິເມ ວສ຺ເສ ປກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ເອກມາສາຘິການິ ວີສຕິວສ຺ສານິ ສພ຺ພໂສ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ໂຫນ຺ຕິ. ເອວໍ ເອກູນວີສຕິວສ຺ສໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຄພ຺ຠວີໂສ ອຸປສມ຺ປທາຍ ວຕ຺ຖູຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອິທານິ ປຸຣິສຕ຺ຕຠາໂວ ຕິ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອຠາວໂຕ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄໂລວ ອິທານິ ວຏ຺ຏຕີຕິ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຕຖາ ຫິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ປພ຺ພຊິຕຕ຺ຖາ ປຎ຺ຈວສ຺ສສຕານິ ສທ຺ຘມ຺ໂມ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ, ປຎ຺ຎຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປນ ອປຣານິ ປຎ຺ຈວສ຺ສສຕານິ ຐສ຺ສຕີຕິ ເອວໍ ວສ຺ສສຫສ຺ສເມວ ປຏິສມ຺ຠິທາປ຺ປຕ຺ຕສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐິຕຠາໂວ ວຸຕ຺ໂຕ. ມາຕຸຄາມາ ຈ ນາມ ທຸປ຺ປຎ຺ຎາ ຕິພ຺ພກິເລສາ ລາມກາ ຈ. ຠຄວຕາ ຈ ປຐມໂພຘິຍໍ ອາທິໂຕ ປຏ຺ຐາຍເມວ ມຫາປຊາປຕິຍາ ໂຄຕມິຍາ ອຏ຺ຐຄຣຸຘມ຺ມປຏິຄ຺ຄຫເຓນ ອຸປສມ຺ປທຕ຺ເຕ ອນຸຎ຺ຎາເຕປິ ສາສນສ຺ສ ອຈິຣຏ຺ຐິຕິກຠາໂວ ວຸຕ຺ໂຕ. ທຸປ຺ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ສາສເນ ຈິຣໍ ນ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ຕິພ຺ພກິເລສຕ຺ຕາ ຍຖາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕ ສິກ຺ຂາປທານຸຣູປໍ ສໍວຣມ຺ປິ ຣກ຺ຂິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ລາມກຕ຺ຕາປິ ຕາ ອຏ຺ຐສມາປຕ຺ຕິໍ ລຠນ຺ຕາປິ ພ຺ຣາຫ຺ມປາຣິສຊ຺ຊໍ ນາຕິກ຺ກມນ຺ຕິ, ເອວໍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອຠາວໂຕ ອິທານິ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄໂລຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິມສ຺ມິໍ ຐາເນ ຐຕ຺ວາ ຈຕ຺ຕາຣິ ເຂຕ຺ຕານິ ເວທິຕພ຺ພານິ ຕຖາ ຫິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ປພ຺ພຊິຕຕ຺ຕາ ວສ຺ສສຫສ຺ສເມວ ຐສ຺ສຕີຕິ ເຈຕໍ ປຏິສມ຺ຠິທາປ຺ປຕ຺ຕຂີຓາສວວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໂຕ ປຣໍ ອຸຕ຺ຕຣິປິ ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສກຂີຓາສວວເສນ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ, ອນາຄາມິວເສນ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ, ສກທາຄາມິວເສນ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ, ໂສຕາປນ຺ນວເສນ ວສ຺ສສຫສ຺ສນ຺ຕິ ເອວໍ ປຎ຺ຈວສ຺ສສຫສ຺ສານິ ປຏິເວຘສທ຺ຘມ຺ໂມ ຕິຏ຺ຐຕິ. ປຣິຍຕ຺ຕິສທ຺ຘມ຺ໂມປິ ຕານິເຍວ ນ ຫິ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ອສຕິ ປຏິເວໂຘ ອຕ຺ຖິ. ນາປິ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ສຕິ ປຏິເວໂຘ ນ ໂຫຕິ. ລິງ຺ຄໍ ປນ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ອນ຺ຕຣຫິຕາຍ ຈິຣໍ ປວຕ຺ຕິສ຺ສຕິ, ອິທໍ ຂນ຺ຘກຠາຓການໍ ມເຕນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ທີຆນິກາຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ປຏິສມ຺ຠິທາປ຺ປຕ຺ເຕຫິ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ ອຏ຺ຐາສິ, ຉຬຠິຎ຺ເຎຫິ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ, ເຕວິຊ຺ເຊຫິ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ, ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສເກຫິ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ, ປາຕິໂມກ຺ເຂນ ວສ຺ສສຫສ຺ສໍ ອຏ຺ຐາສີ’’ຕິ. ອິທມ຺ປິ ທີຆຠາຓກຕ຺ເຖຣານໍ ມເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ. ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣນິກາຍຏ຺ຐກຖາຍມ຺ປິ ພຸທ຺ຘານໍ ປຣິນິພ຺ພານໂຕ ວສ຺ສສຫສ຺ສເມວ ປຏິສມ຺ຠິທາ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕຸໍ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ຕໂຕ ປຣໍ ຉ ອຠິຎ຺ຎາ, ຕໂຕ ຕາປິ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ເຕກາເລ ຕານິປິ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສກາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອເຕເນວ ອຸປາເຍນ ອນາຄາມິໂນ ສກທາຄິມິໂນ, ໂສຕາປນ຺ນາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິທມ຺ປິ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣນິກາເຍ ວຸຕ຺ຕໍ. ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ປນ ປຐມໂພຘິຍໍ ຠິກ຺ຂູ ປຏິສມ຺ຠິທາປ຺ປຕ຺ຕາ. ອຖ ກາເລ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ປຏິສມ຺ຠິທາ ປາປຸຓິຕຸໍ ນ ສກ຺ຂິໍສຸ, ຉຬຠິຎ຺ຎາ ອເຫສຸໍ. ຕໂຕ ຉປິ ອຠິຎ຺ຎາ ປຕ຺ຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ ປາປຸຓິໍສຸ. ອິທານິ ກາເລ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ ປາປຸຓິຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ອາສວກ຺ຂຍໍ ປາປຸຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕມ຺ປິ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ອນາຄາມິຜລໍ, ຕມ຺ປິ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ສກທາຄາມິຜລໍ, ຕມ຺ປິ ອສກ຺ໂກນ຺ຕາ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ. ຄຈ຺ຉນ຺ເຕກາເລ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລມ຺ປິ ປຕ຺ຕຸໍ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍສ຺ມາ ເຈ ເຕ ອາຈຣິຍາ ຠິນ຺ນວາທາ, ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ອາຈຣິຍານໍ ຠາຓການໍ ມຕເມວ ພຸທ຺ຘໂຆສາຈຣິເຍນ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ລິຂິຕນ຺ຕິ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ອຎ຺ຎຖາ ອາຈຣິຍສ຺ເສວ ປຸພ຺ພາປຣວິໂຣຘປ຺ປສງ຺ໂຄ ສິຍາ ອາຈຣິຍພຸທ຺ຘໂຆເສເນວ ຫິ ສີຫຬຠາສໍ ອປເນຕ຺ວາ ມາຄຘຠາສາຍ ສາຏ຺ຐກຖໍ ພຸທ຺ຘວຈນໍ ລິຂິຕໍ, ນ ອຎ຺ເຎນ ອາຈຣິເຍນ ຕສ຺ມາ ອຏ຺ຐກຖາຍ ວຸຕ຺ຕວຈນເມວ ປມາຓນ຺ຕິ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ນນຸ ຈຕ຺ຕາໂຣປິ ນິກາຍຏ຺ຐກຖາສງ຺ຄີຕິໍ ອາຣູຬ຺ຫາ, ອຖ ກສ຺ມາ ເອວໍ ຠິນ຺ນາຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຕຖາປິ ເກສຎ຺ຈິ ເຖຣານໍ ວາທປ຺ປກາສນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ນ ສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖຣານໍ, ຕສ຺ມາ ອຏ຺ຐກຖາວຈນເມວ ປມາຓນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸອຊ຺ຌາປນ຺ນປຸພ຺ພນ຺ຕິ ປາຣາຊິກຠິກ຺ຂຸ, ໂສ ອຠພ຺ໂພ ສາສເນ ອຸປສມ຺ປທກມ຺ມສ຺ສ ລທ຺ຘຸໍ.

ປຓ຺ຑໂກຕິເຈຕ຺ຕ ປຎ຺ຈວິໂຘ ໂຫຕິ ອາສິຕ຺ຕປຓ຺ຑໂກ, ອຸສ຺ສູຍປຓ຺ຑໂກ, ໂອປກ຺ກມິກປຓ຺ຑໂກ, ນປຸໍສໂກ, ປກ຺ຂປຓ຺ຑໂກຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍສ຺ສ ປເຣສໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ມຸເຂນ ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ອສຸຈິນາ ອາສິຕ຺ຕສ຺ສ ປຣິຬາໂຫ ວູປສມຕິ, ອຍໍ ອາສິຕ຺ຕປຓ຺ຑໂກ ນາມ. ຍສ຺ສ ປເຣສໍ ອຊ຺ຌາຈາຣໍ ປສ຺ສໂຕ ອຸສ຺ສູຍາຍ ອຸປ຺ປນ຺ນາຍ ປຣິຬາໂຫ ວູປສມຕິ, ອຍໍ ອຸສ຺ສູຍປຓ຺ຑໂກ ນາມ. ຍສ຺ສ ອຸປກ຺ກເມນ ພີຊານິ ອປນີຕານິ ໂຫນ຺ຕິ, ອຍໍ ໂອປກ຺ກມິກປຓ຺ຑໂກ ນາມ. ໂຍ ປນ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ ເຍວ ອຠາວໂກ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຍໍ ນປຸໍສໂກ ນາມ. ເອກຈ຺ໂຈ ປນ ອກຸສລວິປາການຸຠາເວນ ກາຬປກ຺ເຂ ປຓ຺ຑໂກ ໂຫຕິ, ຊຸຓ຺ຫປກ຺ເຂ ປນສ຺ສ ປຣິຬາໂຫວູປສມຕິ, ອຍໍ ປກ຺ຂປຓ຺ຑໂກ ນາມ, ເກຈິ ປນ ໂຍ ກາຬປກ຺ເຂ ອິຕ຺ຖີ ໂຫຕິ, ຊຸຓ຺ຫປກ຺ເຂ ປຸຣິໂສ, ອຍໍ ປກ຺ຂປຓ຺ຑໂກຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ເຕສໍ ມຕິມຕ຺ຕເມວ. ເອເຕສຸ ອາສິຕ຺ຕປຓ຺ຑກສ຺ສ ຈ ອຸສ຺ສູຍປຓ຺ຑກສ຺ສ ຈ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ນ ວາຣິຕາ. ໂອປກ຺ກມິກນປຸໍສກປກ຺ຂປຓ຺ຑການໍ ປນ ວາຣິຕາ. ເຕສຸປິ ປກ຺ຂປຓ຺ຑກສ຺ສ ຍສ຺ມິໍ ປກ຺ເຂ ປຓ຺ຑໂກ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມິໍເຍວ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ວາຣິຕາ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອປຓ຺ຑກປກ຺ເຂ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ປຓ຺ຑກປກ຺ເຂ ນາເສຕພ຺ໂພຕິ ຕີສຸປິ ຄຓ຺ຐິປເທສຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ເກຈິ ປນ ‘‘ອປຓ຺ຑກປກ຺ເຂປພ຺ພຊິໂຕ ສໂຕ ກິເລສກ຺ຂຍໍ ປາປຸຓາຕິ, ນ ນາເສຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ເຕສໍ ມຕິມຕ຺ຕເມວ, ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກິເລສກ຺ຂຍາ ສມ຺ຠວໂຕ ຂີຓກິເລສສ຺ສ ຈ ປຓ຺ຑກຠາວານຸປປຕ຺ຕິໂຕ ອເຫຕຸກ ປຏິສນ຺ຘິກຖາຍຎ຺ຫິ ອວິເສເສນ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ອເຫຕຸກປຏິສນ຺ຘິ ກຕາ ວຸຕ຺ຕາ, ອາສິຕ຺ຕ ອຸສ຺ສູຍປກ຺ຂປຓ຺ຑການຎ຺ຈ ປຏິສນ຺ຘິໂຕ ປຏ຺ຐາເຍວ ປຓ຺ຑກຠາໂວ, ນ ປວຕ຺ຕິຍໍເຍວາຕິ ວທນ຺ຕິ. ເຕເນວ ອເຫຕຸກປຏິສນ຺ຘິນິທ຺ເທເສ ຊຈ຺ຈນ຺ຘ-ຊຈ຺ຈພຘິຣາທໂຍ ວິຍ ປຓ຺ຑໂກ ຊາຕິສທ຺ເທນ ວິເສເສຕ຺ວາ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ຈຕຸຕ຺ຖປາຣາຊິກສໍວຓ຺ຓນາຍໍ ປນ ອຠພ຺ພປຸຄ຺ຄເລ ທສ຺ເສນ຺ເຕນ ປຓ຺ຑກຕິຣຈ຺ຉານຄຕອຸຠໂຕ ພ຺ຍຎ຺ຊນກາ ຕໂຍ ວຕ຺ຖຸວິປນ຺ນາ ອເຫຕຸກປຏິສນ຺ຘິກາ, ເຕສໍ ສຄ຺ໂຄ ອວາຣິໂຕຕິ ອວິເສເສນ ວຸຕ຺ຕໍ, ເອວໍ ປຎ຺ຈວິຘາ ປຓ຺ຑກາ ເຕ ປຓ຺ຑກສາມຎ຺ເຎນ ອວິເສເສຕ຺ວາ ‘‘ປຓ຺ຑກາຕິ ເອວເມວ ວຕ຺ວາ ປຓ຺ຑໂກ ຠິກ຺ຂເວ ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ.

ເຖຍ຺ຍສໍວາສໂກ ຕິ ໂຍ ສຍເມວ ປພ຺ພຊ຺ຊາລິງ຺ຄໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸວສ຺ສໍ ຄເຓຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູຕິ ປຏິຎ຺ຎໍ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉຕິ, ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ວນ຺ທນໍ ສາທິຍຕິ, ໂສ ລິງ຺ຄສ຺ສ ສໍວາສສ຺ສ ຈ ເຖນຕ຺ຕາ ອຸຠຍຕ຺ເຖນໂກ ນາມ. ໂຍ ປນ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ວນ຺ທນໍ ນ ສາທິຍຕິ, ອສຸທ຺ຘຈິຕ຺ຕວເສນ ລິງ຺ຄສ຺ສເຖນຕ຺ຕາລິງ຺ຄຕ຺ເຖນໂກ ນາມ. ໂຍ ວາ ປນ ສາມເຓຣຠູມິຍໍ ຐຕ຺ວາ ມຸສາວາເທນ ຠິກ຺ຂຸຕິ ປຏິຎ຺ຎໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸວສ຺ສຄ຺ເຄນ ວນ຺ທນາທິໍ ສາທິຍຕິ, ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ທິນ຺ນລິງ຺ຄຕ຺ຕາ ລິງ຺ຄຕ຺ເຖນໂກ ນ ໂຫຕິ, ສໍວາສສ຺ສ ເຖນຕ຺ຕາ ສໍວາສຕ຺ເຖນໂກ ນາມ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອຸຠຍຕ຺ເຖນໂກປິ ອສຸທ຺ຘຈິຕ຺ເຕນ ລິງ຺ຄຕ຺ເຖນເກເອວ ປວິຏ຺ໂຐຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ໂຍປິ ສາມເຓໂຣ ວຸຑ຺ຒສາມເຓຣານໍ ວນ຺ທນໍ ສາທິຍຕິ, ທຫຣຠິກ຺ຂູປິ ວຸຑ຺ຒຠິກ຺ຂູນໍ ວນ຺ທນໍ ສາທິຍຕິ, ໂສປິ ເຖຍ຺ຍສໍວາສໂກ ນາປິ ໂຫຕິ, ອເຖນຕ຺ຕາ. ໂຍ ວາ ປນ ຠິກ຺ຂຸປາຣາຊິກມາປນ຺ໂນວ ຠິກ຺ຂຸລິງ຺ເຄ ຐິໂຕ ຍາວ ປຏິຊານາຕິ, ຕາວ ອຕ຺ເຖວ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸຠາໂວ, ນ ໂສ ອນຸປສມ຺ປນ຺ນສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕຖາ ຫິ ໂສ ສໍວາສໍ ສາທິຍນ຺ໂຕປິ ເຖຍ຺ຍສໍວາສໂກ ນ ໂຫຕິ, ໂສ ສຫເສຍ຺ຍາທິອາປຕ຺ຕິມ຺ປິ ນ ຊເນຕິ, ໂອມສວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍຎ຺ຈ ນ ຊເນຕິ ເຕເນວ ‘‘ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ, ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວທຕິ ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາທສ຺ສາ’’ຕິ ໂອມສວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອສຕິ ຫິ ຠິກ຺ຂຸຠາເວ ທຸກ຺ກຏໍ ວເທຍ຺ຍ. ໂຍ ປນ ສາມເຓໂຣ ສາມເຓຣລິງ຺ເຄເນວ ປາຓາຕິປາຕາທິປຎ຺ຈວິຘໍ ສິລວິປຕ຺ຕິໍ ປາປຸຓາຕິ, ໂສປິ ອາຄໂຕ ລິງ຺ຄນາສນາຍ ນາເສຕ຺ວາ ສຣຓສີລໍ ທາຕພ຺ພໍ, ອເຖນຕ຺ຕາ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖຸຠາວມ຺ປິ ນ ປາປຸຓາຕິ. ວິກາລໂຠຊນາທິກໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ປນ ‘‘ອຈ຺ຈໂຍ ມໍ ຠນ຺ເຕ ອຈ຺ຈາຄມາ’’ຕ຺ຍາທິນາ ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ອຈ຺ຈຍໍ ເທສາເປຕ຺ວາ ວາ ທຓ຺ຑກມ຺ມໍ ວາ ກຕ຺ວາ ສີລໍ ທາຕພ຺ພເມວ. ຕິຕ຺ຖິຍປກ຺ກນ຺ຕໂກ ອຸຕ຺ຕາໂນເຍວ.

ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕຕິ ໂຍໂກຈິ ອມນຸສ຺ສຠູໂຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອປາຍິກາປິ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖຸເຍວ. ເຕ ປຏິສນ຺ຘິຍາ ລາມກຕ຺ຕາ ອຠພ຺ພາ ສາສເນ ປພ຺ພຊິຕຸໍ. ຍທິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອປາຍິກາ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖຸ ຠເວຍ຺ຍ, ອຖ ກສ຺ມາ ເສເສ ອນປທິສິຕ຺ວາ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕວ ອວຕ຺ຖູຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ເສສານໍ ອປາກຏວຕ຺ຖຸຕ຺ຕາ, ຕຖາ ຫິ ສມ຺ພຸທ຺ຘກາເລ ຕິຣຈ຺ຉານໂຍນິຍໍ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ ເອໂກ ນາຄຣາຊາ ນາຄໂຍນິຍາ ອຏ຺ຏີຍຕິ ຫຣາຍຕິ ຊິຄຸຈ຺ຉຕິ. ອຖໂຂ ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ ເກນນຸໂຂ ອຫໍ ອຸປາເຍນ ນາຄໂຍນິຍາ ປຣິມຸຈ຺ເຈຍ຺ຍໍ ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ ລເຠຍ຺ຍນ຺ຕິ. ອຖໂຂ ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ ‘‘ອິເມ ໂຂ ສມຓາສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ສເຈ ໂຂ ອຫໍ ສມເຓສຸ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິເຍສຸ ປພ຺ພເຊຍ຺ຍໍ, ເອວາຫໍ ນາຄໂຍນິຍາ ປຣິມຸຈ຺ເຈຍ຺ຍໍ ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ ປຏິລເຠຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ນາໂຄ ມາຓວກວຓ຺ເຓນ ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ຍາຈິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ປພ຺ພາເຊສຸໍ ອຸປສມ຺ປາເທສຸໍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ໂສ ນາໂຄ ອຎ຺ຎຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ປຈ຺ຈນ຺ຕິເມ ວິຫາເຣ ປຏິວສຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຈູສສມຍໍ ປຈ຺ຈູຏ຺ຐາຍ ອຊ຺ໂຌກາເສ ຈງ຺ກມຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ນາໂຄ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິກ຺ຂນ຺ເຕ ວິສ຺ສຏ຺ໂຐ ນິທ຺ທໍ ໂອກ຺ກເມສິ. ສພ຺ໂພ ວິຫາໂຣ ອຫິນາ ປຸຓ຺ໂຓ, ວາຕປາເນຫິ ໂຠຄາ ນິກ຺ຂນ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ອຖໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ‘‘ວິຫາຣໍ ປວິສິສ຺ສາມີ’’ຕິ ກວາຏໍ ປຓາເມນ຺ໂຕ ອທ຺ທສ ສພ຺ພໍ ວິຫາຣໍ ອຫິນາປຸຓ຺ຓໍ ວາຕປາເນຫິ ໂຠເຄ ນິກ຺ຂນ຺ເຕ. ທິສ຺ວານ ຠີໂຕ ວິສ຺ສຣມກາສິ. ຠິກ຺ຂູ ອຸປຘາວິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈຸໍ ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ ອາວຸໂສ ວິສ຺ສຣມກາສີ’’ຕິ. ອຍໍ ອາວຸໂສ ສພ຺ໂພ ວິຫາໂຣ ອຫິນາ ປຸຓ຺ໂຓ ວາຕປາເນຫິ ໂຠຄາ ນິກ຺ຂນ຺ຕາຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ນາໂຄ ເຕນ ສທ຺ເທນ ປພຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ສເກ ອາສເນ ນິສີທິ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ ‘‘ໂກຈິ ຕ຺ວໍ ອາວຸໂສ’’ຕິ. ‘‘ອຫໍ ຠນ຺ເຕ ນາໂຄ’’ຕິ. ‘‘ກິສ຺ສ ປນ ຕ຺ວໍ ອາວຸໂສ ເອວຣູປໍ ອກາສີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ນາໂຄ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສີ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຕໍ ນາຄໍ ເອຕທໂວຈ ‘‘ຕຸມ຺ເຫ ຂ຺ວຕ຺ຖ ນາຄາ ອວິຣູຬ຺ຫິຘມ຺ມາ ອິມສ຺ມິໍ ຘມ຺ມວິນເຍ, ຄຈ຺ຉ ຕ຺ວໍ ນາຄ, ຕຕ຺ເຖວ ຈາຕຸທ຺ທເສ ປນ຺ນຣເສ ອຏ຺ຐມິຍາ ຈ ປກ຺ຂສ຺ສ ອຸໂປສຖໍ ອຸປວສ, ເອວໍ ຕ຺ວໍ ນາຄໂຍນິຍາ ປຣິມຸຈ຺ຈິສ຺ສສິ ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ ປຏິລຠິສ຺ສສີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ນາໂຄ ‘‘ອວິຣູຬ຺ຫຘມ຺ໂມ ກິຣາຫໍ ອິມສ຺ມິໍ ຘມ຺ມວິນເຍຕິ ທຸກ຺ຂີ ທຸມ຺ມໂນ ອສ຺ສູນິ ປວຕ຺ຕຍມາໂນ ວິສ຺ສຣໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກມິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ ‘‘ທ຺ເວ ເມ ຠິກ຺ຂເວ ປຈ຺ຈຍາ ນາຄສ຺ສ ສຠາວປາຕຸກມ຺ມາຍ. ຍທາ ຈ ສຊາຕິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວຕິ, ຍທາ ຈ ວິສ຺ສຏ຺ໂຐ ນິທ຺ທໍ ໂອກ຺ກມຕິ. ອິເມ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ ນາຄສ຺ສ ສຠາວ ປາຕຸກມ຺ມາຍ. ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຠິກ຺ຂເວ ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ໂພ, ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ນາເສຕພ຺ໂພ’’ຕິ ເອວໍ ຕິຣຈ຺ຉານສ຺ເສວ ປາກຏວຕ຺ຕຸຕ຺ຕາຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປວຕ຺ຕິຍໍ ອຠິຓ຺ຫໍ ສຠາວປາຕຸກມ຺ມທສ຺ສນວເສນ ‘‘ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ນາຄສ຺ສ ປນ ປຎ຺ຈສຸ ກາເລສຸ ສຠາວປາຕຸກມ຺ມໍ ໂຫຕິ ປຏິສນ຺ຘິກາເລ, ຕຈປຊຫນນກາເລ, ສຊາຕິຍາ ເມຖຸນກາເລ, ວິສ຺ສຏ຺ຐ ນິທ຺ໂທກ຺ກມນກາເລ, ຈຸຕິກາເລຕິ. ນນຸ ຈ ເທວາປິ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖຸເຍວ, ອຖ ກສ຺ມາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອປາຍິກາວ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖູຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຕຖາປິ ເທວານໍ ອຠພ຺ພຕ຺ຕາ ປຏິເວຘສາສນສ຺ສ ຐິຕຕ຺ຕາ ເຕ ອຠພ຺ພໂຕ ວິສຸໍ ກຣຓຕ຺ຖາຍ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ວກ຺ຂຕິ ຫິ ສມນ຺ຕປາສາທິກາຍ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍ ມຫາວຄ຺ເຄ ‘‘ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຠິກ຺ຂເວຕິ ເອຕ຺ຖ ນາໂຄ ວາ ໂຫຕຸ ສຸປຓ຺ຓມາຓວກາທີນໍ ວາ ອຎ຺ຎຕໂຣ ອນ຺ຕມໂສ ສກ຺ກໍ ເທວຣາຊານໍ ອຸປາທາຍ ໂຍ ໂກຈິ ອມນຸສ຺ສຊາຕິໂຍ ສພ຺ໂພວ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ’’ຕິ, ເຕນ ‘‘ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕຕິ ໂຍໂກຈິ ອມນຸສ຺ສຠູໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈາຫ ຍທິ ນາຄສຸປຓ຺ຓາ ປຏິສນ຺ຘິຍາ ລາມກາ ຠເວຍ຺ຍ, ອຖ ກສ຺ມາ ວິຘຸຣຊາຕເກ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຊນາ ນາຄສຸປຓ຺ຓສກ຺ກຘນຎ຺ຈຍໂກຣພ຺ເຍສຸ ຠວເນສຸ ຕໍ ຕເທວ ຐານໍ ປຕ຺ເຖນ຺ຕາ ທານາທີນິ ປຸຎ຺ຎານິ ກໂຣນ຺ຕິ, ເຕສຸ ເອໂກ ອາຍຸປຣິໂຍສາເນ ສປຸຕ຺ຕທາໂຣ ນາຄຠວເນ ນາຄຣາຊາ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ, ເອໂກ ສຸປຓ຺ຓຠວເນ ສິມ຺ພລິວິມາເນ ສຸປຓ຺ຓຣາຊາ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ, ເອໂກ ຕາວຕິໍສຠວເນ ສກ຺ໂກ ຫຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ, ເອໂກ ຘນຎ຺ຈຍໂກຣພ຺ຍຣຎ຺ໂຎ ອຄ຺ຄມເຫສິຍາ ກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ນິພ຺ພຕ຺ຕີຕິ ຈຕຸນ຺ນມ຺ປິ ຊນານໍ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ ກຸສລກມ຺ເມເນວ ປວຕ຺ຕຠາໂວ ວຸຕ຺ໂຕ ຍທິ ກຸສລກມ຺ເມນ ຠເວຍ຺ຍ, ‘‘ກຸສລາ ເຈຕນາ ວິປາການໍ ຂນ຺ຘານໍ ກຏຕ຺ຕາ ຈ ຣູປານໍ ກມ຺ມປຈ຺ຈເຍນ ປຈ຺ຈໂຍ’’ຕິ ອິມິສ຺ສາປິ ປຏ຺ຐານປາຬິຍາ ອເຫຕຸການມ຺ປິ ປຏິສນ຺ຘິກ຺ຂເຓ ກມ຺ມປຈ຺ຈຍຠາໂວ ວຸຕ຺ໂຕ ຠເວຍ຺ຍ, ນ ປເນວໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ອຖ ກຖຎ຺ຈິທໍ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພນ຺ຕິ. ວຸຈ຺ຈເຕ, ນິກນ຺ຕິຍາ ພລວຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕວິຘເມຖຸນສໍໂຍຄຕ຺ຕາ ຈ ອປຣິສຸທ຺ຘາ ເຕສໍ ກຸສລເຈຕນາ, ອປຣິສຸທ຺ຘາເຍວ ສຸຄຕິຠູມິຍໍ ຊເນຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ທຸຄ຺ຄຕິຠູມິຍໍ ປວຕ຺ຕມານາປິ ກມ຺ມາ ຍູຫນກາເລ ຕໍ ຕໍ ຠູມິປຕ຺ຖນາ ຕຓ຺ຫາສມ຺ປຍຸຕ຺ຕາປຸພ຺ພຠາຄເຈຕນາ ພເລນ ເຕສຸ ຕິຣຈ຺ຉານຠູມີສຸ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ, ນ ອຎ຺ເຎນ ອກຸສເລນ. ເອວຎ຺ຫິ ປຕ຺ຖິຕປຕ຺ຖນາ ສິທ຺ຘາປິ ຠເວຍ຺ຍ. ຍທິ ອຎ຺ເຎນ ອກຸສລກມ຺ເມນ ຠເວຍ຺ຍ, ອິຈ຺ຉິຕປຕ຺ຖນາປິ ອສິທ຺ຘາວ ຠເວຍ຺ຍ. ນິກນ຺ຕິຈ ນາເມສາ ພລວຌານສມ຺ປຍຸຕ຺ຕເຈຕນາປິ ປຏິພາຫິຕຸໍ ສກ຺ກາ ຕຖາ ຫິ ໂຄປກເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ອາຈຣິຍສມໂຓ ຌານພເລນ ພ຺ຣຫ຺ມຠູມີສຸ ອນິພ຺ພຕ຺ຕິຕ຺ວາ ຌານໍ ປຏິພາຫິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎກມ຺ເມນ ຄນ຺ຘພ຺ພເທເວສຸເຍວ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ‘‘ສີລວໂຕ ຫິ ຠິກ຺ຂເວ ເຈໂຕປຓິຘິ ສມິຊ຺ຌຕິ ວິສຸທ຺ຘຕ຺ຕາ’’ຕິ ເຕສໍ ວິຕ຺ຖາໂຣ ທີຆນິກາເຍ ອາຄໂຕ, ອຕ຺ຖິເກຫິ ຕຕ຺ຖ ໂອໂລເກຕພ຺ໂພ. ສຕ຺ຕວິຘເມຖຸນສໍໂຍຄວເສນາປິ ສຕ຺ຕາ ທຸກ຺ຂໂຕ ນ ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຠຄວຕາ ‘‘ອິຘ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ເອກຈ຺ໂຈ ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ ສມ຺ມາ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ ປຏິຊານມາໂນ ນ ເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ທ຺ວຍໍທ຺ວຍ ສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊຕິ, ອປິ ຈ ໂຂ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອຸຈ຺ຉາທນໍ ນ຺ຫາປນໍ ປຣິມທ຺ທນໍ ສມ຺ພາຫນໍ ສາທິຍຕິ, ໂສ ຕທສ຺ສາເທຕິ ຕໍ ນິກາເມຕິ, ເຕນຈວິຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ອິທມ຺ປິໂຂ ພ຺ຣາຫ຺ມຓພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍສ຺ສ ຂຓ຺ຑມ຺ປິ ຉິທ຺ທມ຺ປິ ສພລມ຺ປິ ກມ຺ມາສມ຺ປິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣຕິ. ສໍຍຸຕ຺ໂຕ ເມຖຸນສໍໂຍເຄນ ນ ປຣິມຸຈ຺ຈຕິ ຊາຕິຍາ ຊຣາມຣເຓນ…ເປ… ນ ປຣິມຸຈ຺ຈຕິ ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ. ປຸນຈ ປຣໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສມໂຓວາ…ເປ… ປຏິຊານມາໂນ. ນ ເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນສທ຺ຘິໍ ທ຺ວຍໍທ຺ວຍສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊຕິ, ນ ປິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອຸຈ຺ຉາທນໍ…ເປ… ສາທິຍຕິ, ອປິ ຈ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ສໍຊຄ຺ຆຕິ ສໍກີຬຕິ ສໍເກຬາຍຕິ, ໂສ ຕທສ຺ສາເທຕິ…ເປ… ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ. ປຸນຈ ປຣໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສມໂຓ ວາ…ເປ… ນ ເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ສມາປຊ຺ຊຕິ. ນປິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອຸຈ຺ຉາທນໍ ສາທິຍຕິ. ນປິ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ສໍຊຄ຺ຆຕິ ສໍກີຬຕິ ສໍເກຬາຍຕິ. ອປິຈ ໂຂ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ຈກ຺ຂຸໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍຕິ ເປກ຺ຂຕິ, ໂສ ຕທສ຺ສາເທຕິ…ເປ… ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ. ປຸນຈ ປຣໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສມໂຓວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ…ເປ… ນ ເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ, ນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ, ນປິ ມາຕຸຄາເມນ ເປກ຺ຂຕິ. ອປິ ຈ ໂຂ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສທ຺ທໍ ສຸຓາຕິ ຕິໂຣກຸຏ຺ຏໍວາ ຕິໂຣປາກາຣໍວາ ຫສນ຺ຕິຍາ ວາ ຠຓນ຺ຕິຍາ ວາ ຄາຍນ຺ຕິຍາ ວາ ໂຣທນ຺ຕິຍາ ວາ, ໂສ ຕທສ຺ສາເທຕິ…ເປ… ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ. ປຸນຈ ປຣໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມໂຓ ວາ…ເປ… ນເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ, ນປິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ, ນປິ ມາຕຸຄາເມນ, ນປິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ໂຣທນ຺ຕິຍາ ວາ…ເປ… ອປິ ຈ ໂຂ ຍານິຕານິ ປຸພ຺ເພ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ຫສິຕລປິຕກີຬິຕານິ ອນຸສ຺ສຣຕິ. ໂສ ຕທສ຺ສາ ເທຕິ…ເປ… ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ. ປຸນຈ ປຣໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມໂຓ ວາ…ເປ… ນ ເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ, ນປິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ…ເປ… ນ ປິ ຍານິ ຕານິ ປຸພ຺ເພ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ຫສິຕລປິຕກີຬິຕານິ ອນຸສ຺ສຣຕິ, ອປິ ຈ ໂຂ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕິປຸຕ຺ຕໍ ວາ ປຎ຺ຈຫິ ກາມຄຸເຓຫິ ສຫິຕໍ ສມງ຺ຄີຠູຕໍ ປຣິຈາຣຍມານໍ, ໂສ ຕທສ຺ສາເທຕິ…ເປ… ທຸກ຺ຂສ຺ມາຕິ ວທາມິ. ປຸນຈ ປຣໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ…ເປ… ນ ເຫວ ໂຂ ມາຕຸຄາເມນ…ເປ… ນປິ ອນຸສ຺ສຣຕິ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕິປຸຕ຺ຕໍ ວາ ປຣິຈາຣຍມານໍ, ອປິ ຈ ໂຂ ອຎ຺ຎຕຣໍ ເທວນິກາຍໍ ປຓິຘາຍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣຕິ ອິມິນາຫໍ ສີເລນ ວາ ວເຕນ ວາ ຕເປນວາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍນ ວາ ເທໂວ ວາ ຠວິສ຺ສາມິ ເທວຎ຺ຎຕໂຣ ວາຕິ, ໂສ ຕທສ຺ສາເທຕິ, ຕໍ ນິກາເມຕິ, ເຕນ ຈ ວິຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ອິທໍ ໂຂ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍສ຺ສ ຂຓ຺ຑມ຺ປິ ຉິທ຺ທມ຺ປິ ສພລມ຺ປິ ກມ຺ມາສມ຺ປີ’’ຕິ ເອວໍ ລາຠາທິເຫຕຸເກນ ເຠເທນ ຈ ສຕ຺ຕວິຘເມຖຸນສໍໂຍເຄນ ຂຓ຺ຑາທິຠາໂວ ສງ຺ຄຫິໂຕຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ.

ມາຕຸຆາຕເກ ປນ ເຍນ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຠູຕາປິ ອຊນິກາ ໂປສາ ວນິກາ ມາຕາ ວາ ມຫາມາຕາ ວາ ຈູຬມາຕາ ວາ ຊນິກາປິ ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຠູຕາ ມາຕາ ຆາຕິຕາ, ຕສ຺ສ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ນ ວາຣິຕາ, ນ ຈ ອນນ຺ຕຣິໂກ ໂຫຕິ. ຕິຣຈ຺ຉານິຕ຺ຖິໂຍປິ ມນຸສ຺ສປຸຣິສມາຄມ຺ມ ມນຸສ຺ສຠູຕໍ ປຸຕ຺ຕໍ ວິຊາຍນ຺ຕິ ໂກນ຺ຕປຸຕ຺ຕາ ທ຺ເວຠາຕິກຕ຺ເຖຣາ ວິຍ ເຕປິ ຫິ ອຓ຺ຑຊາເຍວ, ຕຖາ ຫິ ເປຕໂລເກ ຕິຣຈ຺ຉາເນ ມນຸສ຺ເສ ຈາຕິ ອິເມສຸ ຕີສຸ ຠູມີສຸ ຈຕສ຺ໂສ ໂຍນິໂຍ ສມ຺ຠວນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ເສສຸ ປເນຕ຺ຖ ເກຈິເທວ ໂອປປາຕິກາ ໂຫນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ມຫາປທຸມກຸມາຣາທໂຍ. ອຓ຺ຑຊາປິ ໂກນ຺ຕ ປຸຕ຺ຕາ ທ຺ເວຠາຕິກຕ຺ເຖຣາ ວິຍ. ວິຕ຺ຖາໂຣ ປນ ສີຫຬວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ໂອໂລເກຕພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ຈ ໂກນ຺ຕາຕິ ກິນ຺ນຣີ, ຕສ຺ສາ ປຸຕ຺ຕາ ໂກນ຺ຕປຸຕ຺ຕາ, ສາ ຫິ ຣຎ຺ໂຎ ອໂສກຘມ຺ມຣາຊສ຺ສ ກາເລ ວນຈຣເກນ ລຠິຕ຺ວາ ມນຸສ຺ສສໍວາສມາຄມ຺ມ ທ຺ເວ ປຸຕ຺ເຕ ວິຊາຍິຕ຺ວາ ‘‘ອິທານິ ທາຣເກ ປຫາຍ ນ ຄມິສ຺ສຕີ’’ຕິ ສຎ຺ຎາຍ ວນຈຣໂກ ຕສ຺ສາ ໂປຕ຺ຖໍ ອທາສິ, ສາ ໂປຕ຺ຖໍ ລຠິຕ຺ວາ ປກ຺ຂນ຺ທິຕ຺ວາ ສກຏ຺ຐານເມວ ຄຕາ ກິນ຺ນຣິໂຍ ຫິ ໂປຕ຺ຖໍ ວິນາ ປກ຺ຂນ຺ທິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ເຕເນວ ຕາປໂສ ‘‘ມາ ໂປຕ຺ຖໍ ອສ຺ສາ ອທາສີ’’ຕິ ອາຫ. ກມ຺ມປຈ຺ຈຍ ອຸຕຸສມຸຏ຺ຐານຎ຺ຫິ ຕາສໍ ໂປຕ຺ຖໍ, ຣຎ຺ໂຎ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິສ຺ສ ຈກ຺ກຣຕນໍ ວິຍ, ຕຖາ ຫິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິໂນ ເວຫາສຄມນາທິ ປຸຎ຺ຎວໂຕ ອິທ຺ຘິນາມ, ນ ເຕນ ຈກ຺ກຣຕນໍ ວາ ຫຕ຺ຖິອສ຺ສຣຕນໍ ວາ ວິນາ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວເນວ ຄນ຺ຕຸໍ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈກ຺ກຣຕນໍ ຣຎ຺ໂຎ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິສ຺ສ ກມ຺ມພເລນ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕ຺ຕາ ສມຸທ຺ທມຊ຺ເຌ ຊາຍມານມ຺ປິ ກມ຺ມປຈ຺ຈຍອຸຕຸສມຸຏ຺ຐານໍ ນາມ. ຫຕ຺ຖິອສ຺ສຣຕນານິ ປນ ກມ຺ມປຈ຺ຈຍກມ຺ມສມຸຏ຺ຐານານິ ນາມ. ປກ຺ຂີນໍ ເວຫາສຄມນາທິກາ ກມ຺ມວິປາກຊາ ອິທ຺ຘິ. ກິນ຺ນຣິໂຍ ປນ ໂປຕ຺ຖໍ ວິນາ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວນ ປກ຺ຂນ຺ທິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຕາສໍ ໂປຕ຺ຖໍ ກມ຺ມປຈ຺ຈຍອຸຕຸສມຸຏ຺ຐານນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ເກຈິ ປນ ເທວານໍ ອລງ຺ກາຣາ ວິຍ ປຏິສນ຺ຘິຍາ ສຫ ອາຄໂຕຕິ ວທນ຺ຕິ, ນ ຕໍ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພໍ, ອຓ຺ຑຊຊລາພຸຊານໍ ຕຖາ ອສມ຺ຠວໂຕ. ເກຈິປິ ປວຕ຺ຕິ ກາເລ ກຕນ຺ຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕມ຺ປິ ອຍຸຕ຺ຕເມວ, ສໍເສທຊາປິ ປທຸມຄພ຺ເຠວາ ເວຬຸຄພ຺ເຠ ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕາ ໂປກ຺ຂຣສາຕິພ຺ຣາຫ຺ມຓປທຸມວຕີເວຬຸວຕີເທວີອາທໂຍ ວິຍ. ຊລາພຸຊາ ປນ ປາກຏາເຍວ. ເຍນ ສຍໍ ຕິຣຈ຺ຉານຠູເຕນ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຠູຕາ ມາຕາ ຆາຕິຕາ, ໂສປິ ອານນ຺ຕຣິໂກ ນ ໂຫຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຕ຺ຕາ ປນສ຺ສ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕາ, ກມ຺ມໍ ປນສ຺ສ ຠາຣິຍໍ ໂຫຕິ, ອານນ຺ຕຣິຍໍ ອາຫຈ຺ຈ ຕິຏ຺ຐຕິ. ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໂຍປິ ຕິຣຈ຺ຉານມາຄມ຺ມ ຄພ຺ຠໍ ຊເນນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠູຣິທຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຫິ ອຏ຺ຐຫິ ກາຣເຓຫິ ຄພ຺ຠຄ຺ຄຫຓໍ ໂຫຕິ - ອຊ຺ຌາຈາເຣນ, ກາຍສໍສຄ຺ເຄນ, ໂຈຬຄ຺ຄຫເຓນ, ອສຸຈິປາເນນ, ນາຠິປຣາມສເນນ, ຣູປທສ຺ສເນນ, ສທ຺ເທນ ຄນ຺ເຘນາຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຊ຺ຌາຈາເຣນ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ປຈ຺ຉິມຠວິກໍ ສຸວຓ຺ຓພິມ຺ພສທິສໍ ພີຊກໍ ນາມ ປຸຕ຺ຕໍ ວິຊາຍິ. ກທາຈິ ເອກຈ຺ຈາ ອຸຕຸສມເຍ ຉນ຺ທຣາຄຣຕ຺ຕາ ປຸຣິສານໍ ຫຕ຺ຖຄາຫເວຓິຄາຫອງ຺ຄປຈ຺ຈງ຺ຄປຣາມສນໍ ສາທິຍນ຺ຕິໂຍປິ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ເອວໍ ກາຍສໍສຄ຺ເຄນ ຄພ຺ຠຄ຺ຄຫຓໍ ໂຫຕິ. ອຸທາຍິຕ຺ເຖຣສ຺ສ ປນ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຕໍ ອສຸຈິໍ ເອກເທສໍ ມຸເຂນ ອຄ຺ຄເຫສິ, ເອກເທສໍ ໂຈຬເກເນວ ສທ຺ຘິໍ ອງ຺ຄຊາເຕ ປກ຺ຂິປິ, ສາ ເຕນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫິ. ເອວໍ ໂຈຬຄ຺ຄຫເຓນ ຄພ຺ຠຄ຺ຄຫຓໍ ໂຫຕິ. ມິຄສິງ຺ຄຕາປສສ຺ສ ມາຕາ ມິຄີ ອຸຕຸສມເຍ ຕາປສສ຺ສ ປສ຺ສາວຏ຺ຐານໍ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ສສມ຺ຠວໍ ປິວິ, ສາ ເຕນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ມິຄສິງ຺ຄໍ ນາມ ຕາປສທາຣກໍ ວິຊາຍິ. ເອວໍ ອສຸຈິປາເນນ ຄພ຺ຠຄ຺ຄຫຓໍ ໂຫຕິ. ສາມສ຺ສ ປນ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາ ອຸຕຸສມເຍ ນາຠິປຣາມສເນນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ສາມຕາປສທາຣກໍ ວິຊາຍິ, ເອວໍ ມຓ຺ຑພ຺ຍສ຺ສ ຈ ຈຓ຺ຑປຊ຺ໂຊ ຕສ຺ສ ຈ ມາຕາ ອຸຕຸສມເຍ ນາຠິປຣາມສນວເສນ, ຕຕ຺ຖ ຈ ທິຏ຺ຐມງ຺ຄລິກາຍ ນາຠິປຣາມສເນນ ມຓ຺ຑພ຺ຍສ຺ສ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ ອໂຫສິ. ຈຓ຺ຑປຊ຺ໂຊຕສ຺ສ ມາຕຸ ນາຠິຍໍ ວິຈ຺ຉິໂກ ຜຣິຕ຺ວາ ຄໂຕ, ເຕນ ຈຓ຺ຑປຊ຺ໂຊຕສ຺ສ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ ອໂຫສິ. ອິເຘກຈ຺ຈາ ອິຕ຺ຖີ ອຸຕຸສມເຍ ປຸຣິສສໍສຄ຺ຄໍ ອລຠມານາ ຉນ຺ທຣາຄວເສນ ອນ຺ໂຕເຄເຫຄຕາວ ປຸຣິສໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍຕິ, ຣາໂຊໂຣໂຘ ວິຍ, ສາ ເຕນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫາຕິ. ເອວໍ ຣູປທສ຺ສເນນ ຄພ຺ຠຄ຺ຄຫຓໍ ໂຫຕິ. ພລາກາສຸ ປນ ປຸຣິໂສນາມ ນຕ຺ຖິ, ຕາ ອຸຕຸສມເຍ ເມຆສທ຺ທໍ ສຸຕ຺ວາ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ຄາວີເອວ ວາ ກທາຈິ ອຸສຠຄນ຺ເຘນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ເອວໍ ຄນ຺ເຘນ ຄພ຺ຠຄ຺ຄຫຓໍ ໂຫຕິ. ເອວໍ ອຏ຺ຐຫິ ກາຣເຓຫິ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປິຕຸສທິສາເຍວ ປຸຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຠູຣິທຕ຺ຕາທໂຍ ຘຕຣຏ຺ຐໍ ນາຄຣາຊານໍ ປຏິຈ຺ຈ ນາຄາເຍວ ໂຫນ຺ຕິ. ຈຓ຺ຑປຊ຺ໂຊຕສ຺ສ ປນ ວິຈ຺ຉິກໍ ປຏິຈ຺ຈ ມນຸສ຺ໂສ ຊາໂຕ, ສມ຺ຠເວນ ອຊາຕຕ຺ຕາ. ປິຕຸຆາຕເກປິ ເອເສວ ນໂຍ.

ອຣຫນ຺ຕຆາຕໂກ ປນ ອມນຸສ຺ສ ອຣຫນ຺ຕເທວຕໍ ວາ ມນຸສ຺ສຊາຕິຍໍ ວາ ອວເສສໍ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລໍ ຆາເຕຕ຺ວາ ອນນ຺ຕຣິໂຍ ນ ໂຫຕິ, ປພ຺ພຊ຺ຊາປິສ຺ສ ນ ວາຣິຕາ, ກມ຺ມໍ ປນ ພລວໍ ໂຫຕິ. ຕິຣຈ຺ຉາໂນ ປນ ອມນຸສ຺ສອຣຫນ຺ຕມ຺ປິ ຆາເຕຕ຺ວາ ອານນ຺ຕຣິໂກ ນ ໂຫຕິ, ກມ຺ມໍ ປນ ຠາຣິຍໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຕ຺ຕາ ປນສ຺ສ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ວາຣິຕາ. ຠິກ຺ຂຸນິທູສກສງ຺ຆເຠທການິ ປາກຏາເຍວ.

ໂລຫິຕຸປ຺ປາທໂກ ປນ ໂຍ ຕຖາຄຕສ຺ສ ອເຠຊ຺ຊກາຍຕາຍ ປຣູປກ຺ກເມນ ຈມ຺ມໍ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ໂລຫິຕໍ ປຄ຺ຆຣິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ, ສຣີຣສ຺ສ ປນ ອນ຺ໂຕເຍວ ເອກສ຺ມິໍ ຐາເນ ໂລຫິຕໍ ສໂມສຣຕິ, ອາຆາເຕນ ປຕຸພ຺ພນມານໍ ສຎ຺ຈິຕໍ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ພຫຸ ອປຸຎ຺ຎໍ ປສວຕິ, ອານນ຺ຕຣິໂກ ຈ ໂຫຕິ, ປພ຺ພຊ຺ຊາປິສ຺ສ ວາຣິຕາ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ເທວທຕ຺ໂຕ. ໂຍ ປນ ຊີວໂກ ວິຍ ໂຣຄວູປສມນຕ຺ຖໍ ຜາເລຕ຺ວາ ປູຕິມໍສຎ຺ຈ ໂລຫິຕຎ຺ຈ ນີຫຣິຕ຺ວາ ຜາສຸໍ ກໂຣຕິ, ອຍໍ ໂລຫິຕຸປ຺ປາທໂກ ນ ໂຫຕິ, ພຫຸປຸຎ຺ຎໍ ປສວຕິ ພ຺ຣຫ຺ມປຸຎ຺ຎໍ ປສວຕິ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ຊີວໂກໂກມາຣຠຈ຺ໂຈ.

ອຸພ຺ຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ ປນ ອິຕ຺ຖິ-ປຸຣິສວເສນ ທຸວິໂຘ ຕຕ຺ຖ ອິຕ຺ຖິອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ອິຕ຺ຖິນິມິຕ຺ຕໍ ປາກຏໍ, ປຸຣິສນິມິຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ປຸຣິສອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ປຸຣິສນິມິຕ຺ຕໍ ປາກຏໍ, ອິຕ຺ຖິນິມິຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ອິຕ຺ຖິອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ອິຕ຺ຖີສຸ ປຸຣິສຕ຺ຕໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອິຕ຺ຖິນິມິຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ໂຫຕິ, ປຸຣິສນິມິຕ຺ຕໍ ປາກຏໍ ໂຫຕິ. ປຸຣິສອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ປຸຣິສານໍ ອິຕ຺ຖິຠາວໍ ອຸປຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ປຸຣິສນິມິຕ຺ຕໍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ໂຫຕິ, ອິຕ຺ຖິນິມິຕ຺ຕໍ ປາກຏໍ. ອິຕ຺ຖິອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ ສຍຎ຺ຈ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ປຣຎ຺ຈ ຄຓ຺ຫາເປຕິ. ປຸຣິສ ອຸຠໂຕ ພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ ປນ ສຍໍ ນ ຄຓ຺ຫາຕິ, ປຣໍ ຄຓ຺ຫາເປຕິ. ອິທເມວ ເຕສໍ ນານາກຣຓໍ. ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນນ຺ຕິ ເຈຕ຺ຖ ‘‘ພ຺ຍຎ຺ຊນນ຺ຕິ ນິມິຕ຺ຕໍ. ອຸຠໂຕ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ອສ຺ສ ອຕ຺ຖີຕິ ວິຄ຺ຄເຫນ ‘‘ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊ’’ນ຺ຕິ ວກ຺ຂຖ, ເອກສ຺ສ ທ຺ເວ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ, ອຖ ເອກເມວາຕິ. ເອກເມວ ນ ທ຺ເວ, ‘‘ຍສ຺ສ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ໂນ. ຍສ຺ສ ວາ ປນ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ໂນຕິ ເອກສ຺ມິໍ ສນ຺ຕາເນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍ ທ຺ວຍສ຺ສ ປຏິເສວິຕຕ຺ຕາ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ອິຕ຺ຖິອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ປຸຣິສອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍເມວາຕິ. ຍທິ ເອກເມວ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ເອວໍ ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກຠາໂວ ກຖໍ ສິຍາ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນກາຣຓນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕຎ຺ຈ ຕສ຺ສ ນຕ຺ຖີຕິ. ວຸຈ຺ຈເຕ ນ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຸຣິສພ຺ຍຎ຺ຊນສ຺ສ ກາຣຓໍ, ຕຖາ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍມ຺ປິ ອິຕ຺ຖິພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ, ກສ຺ມາ ສທາ ອຠາວໂຕຕິ, ຕຖາ ຫິ ອິຕ຺ຖິ ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ຍທາ ອິຕ຺ຖິຍາ ຣຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຕທາ ປຸຣິສພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ປາກຏໍ ໂຫຕິ, ອິຕ຺ຖິພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ຕຖາ ປຸຣິສອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສປິ. ຍທິ ເຕສໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍທ຺ວຍໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນານໍ ກາຣຓໍ ຠເວຍ຺ຍ, ສທາ ພ຺ຍຎ຺ຊນ ທ຺ວຍໍ ເອກໂຕ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ ນ ປນ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕສ຺ມາ ເອກເມວ ອິນ຺ທ຺ຣິຍນ຺ຕິ ນິຏ຺ຐເມຕ຺ຖາວ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຎ຺ຊນກາຣຓໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຫາຍ ຣາຄຈິຕ຺ຕເມເວຕ຺ຖ ພ຺ຍຎ຺ຊນທ຺ວຍສ຺ສ ກາຣຓນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຕສ຺ມາ ອິຕ຺ຖິອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ ສຍມ຺ປິ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ປຣມ຺ປິ ຄຓ຺ຫາເປຕິ, ປຸຣິສອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ ປຣໍ ຄຓ຺ຫາເປຕິ, ສຍໍ ປນ ນ ຄຓ຺ຫາຕິ, ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍສມງ຺ຄິສ຺ເສວ ຄພ຺ຠສມ຺ຠວໂຕຕິ. ກຸຣຸນ຺ທິຍໍ ປນ ‘‘ຍທິ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ ປຸຣິສລິງ຺ຄໍ, ປວຕ຺ເຕ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕິ, ຍທິ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ, ປວຕ຺ເຕ ປຸຣິສລິງ຺ຄໍ ນິພ຺ພຕີ’’ຕິ ປຏິສນ຺ຘິຍໍ ລິງ຺ຄສມ຺ຠໂວ ວຸຕ຺ໂຕ, ໂສ ອຍຸຕ຺ໂຕວ. ກສ຺ມາ, ປວຕ຺ຕິຍໍເຍວ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄາທີນິ ສມຸຏ຺ຐຫນ຺ຕິ. ປຏິສນ຺ຘິຍເມວ ສມຸຏ຺ຐາຕິ, ນ ລິງ຺ຄາທີນິ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍເມວ ລິງ຺ຄນ຺ຕິ ນ ສກ຺ກາ ວຕ຺ຕຸໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍລິງ຺ຄານໍ ຠິນ຺ນສຠາວຕ຺ຕາ, ຍຖາ ຈ ພີເຊ ສຕິ ຣຸກ຺ໂຂ ສມ຺ຠວຕິ, ນາສຕິ, ເອວເມວ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍ ສຕິ ລິງ຺ຄາທີນິ ສມ຺ຠວນ຺ຕິ ພີຊສທິສຎ຺ຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຣຸກ຺ຂສທິສານິ ລິງ຺ຄາທີນິ ເອວເມວ ເຕສຸ ປຸຄ຺ຄເລສຸ ປຓ຺ຑກາທໂຍ ເອກາທສປຸຄ຺ຄລາ ຕສ຺ມິໍ ເຍວ ຠເວ ນິຍາມໍ ໂອກ຺ກມິຕຸໍ ນ ອຣຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອຠພ຺ພາ ນາມ. ອູນວີສຕິ ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸອຊ຺ຌາປນ຺ນປຸພ຺ພາ ທ຺ເວ ອຸປສມ຺ປທາຍ ອວຕ຺ຖຸມຕ຺ຕເມວ, ອຸປນິສ຺ສເຍ ສຕິ ຕສ຺ມິໍເຍວ ຠເວ ນິຍາມໍ ໂອກ຺ກມິຕຸໍ ອຣຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຠພ຺ພານາມ ໂຫນ຺ຕິ.

ວຕ຺ຖຸສມ຺ປຕ຺ຕິກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ຎຕ຺ຕິສມ຺ປຕ຺ຕິ ນາມ.

‘‘ສິຖິລໍ ຘນິຕຎ຺ຈ ທີຆຣສ຺ສໍ, ຄຣຸກໍ ລຫຸກຎ຺ຈ ນິຄ຺ຄຫິຕໍ;

ສມ຺ພນ຺ຘໍ ວວຕ຺ຖິຕໍ ວິມຸຕ຺ຕໍ, ທສຘາ ພ຺ຍຎ຺ຊນພຸທ຺ຘິຍາ ປເຠໂທ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ຕໍ ທສວິຘໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ວາ ເອວໍ ອສກ຺ໂກນ຺ເຕນາປິ ສິຖິລຘນິຕ ວິມຸຕ຺ຕນິຄ຺ຄຫິຕວເສນ ວຸຕ຺ຕານິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອໂກເປຕ຺ວາ ວາ ທຸຣຸຕ຺ຕໍ ວາ ອກຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕໍ ຎຕ຺ຕິສມ຺ປຕ຺ຕິ ນາມ. ຎຕ຺ຕິວິປຕ຺ຕິ ນາມ ສພ຺ພໂສ ຎຕ຺ຕິໍ ອຏ຺ຐເປຕ຺ວາ ວາ ວຕ຺ຖຸສງ຺ຆປຸຄ຺ຄລຎຕ຺ຕີນໍ ອປຣາມສນານິ ປຈ຺ຉາ ຎຕ຺ຕິຏ຺ຐປນຎ຺ຈາຕິ ອິເມ ຕາວ ປຎ຺ຈ ຎຕ຺ຕິໂທສາ. ຕຕ຺ຖ ອຍໍ ອິຕ຺ຖນາໂມຕິ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ຂສ຺ສ ອປິ ອກິຕ຺ຕນໍ ວຕ຺ຖຸອປຣາມສນໍ ນາມ. ສຸຓາຕຸ ເມ ຠນ຺ເຕ ສງ຺ໂຆຕິ ເອຕ຺ຖ ສຸຓາຕຸ ເມ ຠນ຺ເຕຕິ ວຕ຺ວາ ສງ຺ໂຆຕິ ອຠຓນໍ ສງ຺ຆອປຣາມສນໍ ນາມ. ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂຕິ ອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສ ອກິຕ຺ຕນໍ ປຸຄ຺ຄລອປຣາມສນໍ ນາມ. ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ຎຕ຺ຕິຍາ ອນຸຈ຺ຈາຣຓໍ ຎຕ຺ຕິອປຣາມສນໍ ນາມ. ປຐມໍ ກມ຺ມວາຈໍ ນິຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ເອສາ ຎຕ຺ຕີຕິ ວຕ຺ວາ ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສາຕິ ເອວໍ ຎຕ຺ຕິ ກິຕ຺ຕນໍ ປຈ຺ຉາ ຎຕ຺ຕິຏ຺ຐປນໍ ນາມ. ອິຕິ ອິເມ ປຎ຺ຈ ຎຕ຺ຕິໂທສາ ຎຕ຺ຕິວິປຕ຺ຕິ ນາມ. ອິເມຫິ ໂທເສຫິ ວິມຸຕ຺ຕາຍ ຎຕ຺ຕິຍາ ສມ຺ປນ຺ນໍ ຎຕ຺ຕິສມ຺ປຕ຺ຕິ ນາມ.

ຎຕ຺ຕິສມ຺ປຕ຺ຕິກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ອນຸສາວນສມ຺ປຕ຺ຕິ ນາມ ວຕ຺ຖຸ ສງ຺ຆປຸຄ຺ຄລານໍ ອປຣາມສນານິ, ສາວນາຍ ຫາປນໍ, ອກາເລ ສາວນນ຺ຕິ ອິເມ ປຎ຺ຈ ອນຸສາວນໂທເສ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ກຖນໍ ອນຸສາວນສມ຺ປຕ຺ຕິ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ວຕ຺ຖາທີນໍ ອປຣາມສນານິ ຎຕ຺ຕິຍໍ ວຸຕ຺ຕສທິສາເນວ. ຕີສຸ ປນ ອນຸສາວນາສຸ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ເອເຕສໍ ອປຣາມສນໍ ອປຣາມສນເມວ. ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ປນ ກມ຺ມວາຈໍ ອວຕ຺ວາ ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຎຕ຺ຕິກິຕ຺ຕນເມວ ວາ ກມ຺ມວາຈພ຺ຠນ຺ຕເຣປິ ຈຕ຺ຕາຣິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ໂກເປຕ຺ວາ ວາ ອກ຺ຂຣສ຺ສ ວາ ປທສ຺ສ ວາ ທຸຣຸຈ຺ຈາຣຓໍ ວາ ກຕ຺ວາ ສາວນໍ ສາວນາຍ ຫາປນໍ ນາມ, ຕຖາ ຫິ ສິຖິລຘນິຕວິມຸຕ຺ຕນິຄ຺ຄຫິຕວເສນ ຈຕ຺ຕາຣິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອນ຺ໂຕກມ຺ມວາຈາຍ ກມ຺ມໍ ໂກເປນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ ຕິ ສິຖິເລ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ສຸຓາຖຸ ເມ’’ຕິ ວຈນໍ ສິຖິເລ ຘນິຕໍ ນາມ. ‘‘ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຠນ຺ເຕຕິ ວຈນໍ ຘນິເຕ ສິຖິລໍ ນາມ. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເອສາ ຎຕ຺ຕີ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເອສໍ ຎຕ຺ຕີ’’ຕິ ວຈນໍ ວິມຸຕ຺ເຕ ນິຄ຺ຄຫິຕໍ ນາມ. ‘‘ປຕ຺ຕກລ຺ລ’’ນ຺ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ‘‘ປຕ຺ຕກລ຺ລາ’’ຕິ ວຈນໍ ນິຄ຺ຄຫິເຕ ວິມຸຕ຺ຕໍ ນາມ. ເອວໍ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອນ຺ໂຕກມ຺ມວາຈາຍ ກມ຺ມໍ ທູເສນ຺ຕິ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອໂກເປຕ຺ວາ ວທນ຺ເຕນາປິ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ອກ຺ຂເຣ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ອຎ຺ຎໍ ອກ຺ຂຣໍ ວທນ຺ໂຕ ທຸຣຸຕ຺ຕໍ ກໂຣຕິ ນາມ. ອິຕເຣສຸ ທີຆຣສ຺ສາທີສຸ ຉສຸ ຐາເນສຸ ທີຆຏ຺ຐາເນ ທີຆໍ, ຣສ຺ສຏ຺ຐາເນ ຣສ຺ສເມວາຕິ ເອວໍ ຍຖາຐາເນ ຕໍ ຕເທວ ອກ຺ຂຣໍ ຠາສນ຺ເຕນ ອນຸກ຺ກມາຄຕໍ ປເວຓິໍ ອວິນາເສຕ຺ວາ ກມ຺ມວາຈາ ກາຕພ຺ພາ. ສເຈ ປນ ເອວໍ ອກຕ຺ວາ ທີເຆ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຣສ຺ສໍ, ຣສ຺ເສ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ທີຆໍ ວທຕິ, ຕຖາ ຄຣຸເກ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ລຫຸກໍ, ລຫຸເກ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ຄຣຸກໍ ວທຕິ. ສມ຺ພນ຺ເຘ ວາ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ວວຕ຺ຖິຕໍ, ວວຕ຺ຖິເຕ ວາ ວຕ຺ຕພ຺ເພ ສມ຺ພນ຺ຘໍ ວທຕິ, ເອວມ຺ປິ ກມ຺ມວາຈາ ນ ກຸປ຺ປຕິ. ອິມານິ ຉ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ກມ຺ມໍ ນ ໂກເປນ຺ຕິ. ອິທເມວ ອາຈຣິຍານໍ ສມານກຖາ. ອປເຣ ປນ ອິທານິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອນ຺ໂຕກມ຺ມວາຈາຍ ກມ຺ມໍ ທູເສນ຺ຕີຕິ ວທນ຺ຕິ, ເອວໍ ສຕິ ອນຸປສມ຺ປນ຺ນາວ ພຫຸຕຣາ ຠເວຍ຺ຍຸໍ, ວີມໍສິຕ຺ວາ ປນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ສຸຏ຺ຐຸຕຣາ ວາ ກມ຺ມວາຈາ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພາ. ສາວນາຍ ອໂນກາເສ ປຐມໍ ຎຕ຺ຕິໍ ອຏ຺ຐເປຕ຺ວາ ອນຸສາວນໍ ອກາເລ ສາວນໍ ນາມ. ອິຕິ ອິເມຫິ ໂທເສຫິ ວິມຸຕ຺ຕາຍ ອນຸສາວນາຍ ສມ຺ປນ຺ນໍ ອນຸສາວນສມ຺ປຕ຺ຕິສມ຺ປນ຺ນໍ ນາມ. ຍທິ ປຕ຺ຕຈີວຣຣຫິຕໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ‘‘ປຣິປຸຓ຺ຓສ຺ສ ປຕ຺ຕຈີວຣ’’ນ຺ຕິ ອນຸສາວນາຍ ກຕຕ຺ຕາ ກມ຺ມໂກໂປ ນ ໂຫຕິ, ກາຣກສງ຺ໂຆ ປນ ສາຕິສາໂຣ ເຕເນວາຫ ວິມຕິວິໂນທນິຍມ຺ປິ ປຕ຺ຕຈີວຣານໍ ອຠາເວປິ’ປຣິປຸຓ຺ຓສ຺ສ ປຕ຺ຕຈີວຣ’ນ຺ຕິ ກມ຺ມວາຈາຍ ສາວິຕຕ຺ຕາ ກມ຺ມໂກປໍ ອວຕ຺ວາ ທຸກ຺ກຏເມວ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສເຈ ອນຸປຊ຺ຌາຍໂກ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາເມນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນາ’’ຕິ ວາ ອຸປຊ຺ຌາຍໍ ສາເວຕິ, ສູປສມ຺ປນ຺ໂນວ ໂຫຕິ. ອຸປຊ຺ຌາຍໍ ນ ສາເວຕິ ນຸປສມ຺ປນ຺ໂນ. ວກ຺ຂຕິ ຫິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ກມ຺ມໍ ນ ກຸປ຺ປຕີຕິ ອິທໍ ອຸປຊ຺ຌາຍາຠາເວປິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂ ອິຕ຺ຖນ຺ນາເມນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນາ’’ຕິ ມຕສ຺ສ ວາ ວິພ຺ຠມນ຺ຕສ຺ສ ວາ ປຸຣາຓອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສ ວາ ຍສ຺ສ ກສ຺ສຈິ ອວິຊ຺ຊມານສ຺ສາປິ ນາເມນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ອຸປຊ຺ຌາຍກິຕ຺ຕນສ຺ສ ກຕຕ຺ຕາ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍທິ ຫິ ອຸປຊ຺ຌາຍກິຕ຺ຕນໍ ນ ກເຣຍ຺ຍ,’ປຸຄ຺ຄລໍ ນ ປຣາມສຕີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕກມ຺ມວິປຕ຺ຕິເອວ ສິຍາ, ເຕເນວ ປາຬິຍໍ ‘‘ອນຸປຊ຺ຌາຍກນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ສເຈ ສງ຺ຆຸປຊ຺ຌາເຍນ ຄຓຸປຊ຺ຌາເຍນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ກາຣກສງ຺ໂຆ ສາຕິສາໂຣ, ກມ຺ມໍ ປນ ນ ກຸປ຺ປຕິ, ວກ຺ຂຕິ ຫິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ສງ຺ເຆນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນາ’’ຕິ ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ສງ຺ຆສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ສງ຺ຆໍ ອຸປສມ຺ປທໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ເຆນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນາ’’ຕິ ເອວໍ ກມ຺ມວາຈາຍ ສງ຺ຆເມວ ອຸປຊ຺ຌາຍໍ ກິຕ຺ເຕຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ເອວໍ’ຄເຓນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນາ’ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມຄຓສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂ’ຕິ ອາທິນາ ໂຍຊນາ ເວທິຕພ຺ພາ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕປິ ກມ຺ມໍ ນ ກຸປ຺ປຕິ ເອວ, ທຸກ຺ກຏສ຺ເສວ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ, ອຎ຺ຎຖາ ໂສ ຈ ປຸຄ຺ຄໂລ ອນຸປສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ວເທຍ຺ຍາ’ຕິ. ສເຈ ປຓ຺ຑກາທິນາ ອນຸປສມ຺ປນ຺ນເກນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ເຕ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄາທິຄໂຓ ຫຕ຺ຖປາສໍ ອວິຊຫິຕ຺ວາ ປູຣຕິ, ກມ຺ມໍ ນ ກຸປ຺ປຕິ, ກາຣກສງ຺ໂຆ ປນ ສາຕິສາໂຣ ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ປຓ຺ຑກາທີຫິ ອຸປຊ຺ຌາເຍຫິ ກຣິຍມາເນສຸ ປຓ຺ຑກາທິເກນ ວິນາວ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄາທິຄໂຓ ປູຣຕິ, ກມ຺ມໍ ນ ກຸປ຺ປຕິ. ອິຕຣຖາ ກຸປ຺ປຕີ’’ຕິ. ສເຈ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາຈຣິຍາ ເອກໂຕ ອນຸສາເວນ຺ຕິ, ເອຕ຺ຖ ປນ ກຖນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ, ສພ຺ພອຏ຺ຐກຖາສຸ ທ຺ວີຫິ ວາ ຕີຫິ ວາ ອາຈຣິເຍຫິ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ເອເກນ ເອກສ຺ສາຕິ ເອກປ຺ປຫາເຣເນວ ທ຺ເວ ຕິສ຺ໂສ ວາ ກມ຺ມວາຈາ ກາຕພ຺ພາ. ສເຈ ປນ ນານາຈຣິຍາ ນານຸປຊ຺ຌາຍາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕິສ຺ສຕ຺ເຖໂຣ ສຸມນຕ຺ເຖຣສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກໍ, ສຸມນຕ຺ເຖໂຣ ຕິສ຺ສຕ຺ເຖຣສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກໍ ອນຸສາເວຕິ, ຄຓປູຣກາ ໂຫນ຺ຕິ ວຏ຺ຏຕິ. ສເຈ ປນ ນານຸປຊ຺ຌາຍາ ໂຫນ຺ຕິ, ເອໂກ ອາຈຣິໂຍ ໂຫຕິ, ນຕ຺ເວວ’ນານຸປຊ຺ຌາເຍນາ’ຕິ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕຕ຺ຕາ ນ ວຏ຺ຏຕີຕິ ເອຕ຺ຕກເມວ ວຸຕ຺ຕໍ. ຈຕຸນ຺ນໍ ປນ ຊນານໍ ວິຈາຣຓກຖາຍ ນາປິ ກມ຺ມວິປຕ຺ຕິຉາຍາ ທິສ຺ສຕິ, ຕຖາປິ ນ ກຕ຺ຕພ຺ພເມວ, ສພ຺ພອຏ຺ຐກຖາສຸ ອວິຈາຣິຕຕ຺ຕາ. ສເຈ ວຕ຺ຖາລງ຺ກາຣາທິສຫິຕປຣູຬ຺ຫເກສມສ຺ສຸໍ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ສູປສມ຺ປນ຺ໂນວ ໂຫຕິ, ປຈ຺ຉາ ເກສມສ຺ສຸໍ ໂອຫາເຣຕ຺ວາ ກາສາຍານິ ວຕ຺ຖານິ ອຈ຺ຉາເທຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ ເຕຣສວຕ຺ຖຸວິມຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ສມ຺ປຕ຺ຕິ ເຍເວຕ຺ຖປມາຓຕ຺ຕາ ຈ.

ອນຸສາວນສມ຺ປຕ຺ຕິກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ອິທານິ ສີມວິໂສຘນິໍ ນາມ, ນານາຄນ຺ຖສມາຫນ຺ຕິ ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ສໍວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ອນຸປ຺ປຕ຺ໂຕ.

ປຎ຺ຎາວ ສພ຺ພເຎຍ຺ເຍສຸ, ທຍາ ຍສ຺ສ ມເຫສິໂນ;

ອນນ຺ເຕສຸປິ ສຕ຺ເຕສຸ, ປວຕ຺ຕິຕ຺ຖ ຍຖາຣຸຈິ.

ຕາຍ ອຸສ຺ສາຫິໂຕ ສຕ຺ຖາ, ຠິກ຺ຂູນໍ ຫິຕກາຣຓໍ;

ຍໍ ສີມໍ ອນຸຊານາຕິ, ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ໂຫ ປວຕ຺ຕຕິ.

ທ຺ເວຬ຺ຫກາ ສໍສຍາ ໂຫນ຺ຕິ, ເທເສ ສພ຺ພຕ຺ຖ ຠິກ຺ຂໂວ;

ຄນ຺ຖາປິ ວິສມາ ໂຫນ຺ຕິ, ອຕ຺ຕໂນມຕິກາຣຓາ.

ຍທິ ເມ ອີທິສໍ ວາທໍ, ສຸຕ຺ວາວຸເປກ຺ຂໂກ ຠເວ;

ປພ຺ພຊ຺ຊາ ນິປ຺ຜລາ ມຍ຺ຫໍ, ວເຣ ສມ຺ພຸທ຺ຘສາສເນ;

ຄມ຺ຠີໂຣ ນິປຸໂຓ ອຕ຺ໂຖ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຊິນໂຄຈໂຣ.

ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ມຫາປຎ຺ໂຎ, ເຖຣສ຺ສປິ ອວິສໂຍ;

ກຖໍ ຕ຺ວໍ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍາສິ, ສພ຺ພຎ຺ຎຸຊິນໂຄຈເຣ;

ອິຕິ ເມ ອຸປວເທຍ຺ຍຸໍ, ຘຣເຕວ ມຫາມຸນິ.

ປາລິຜຸລ຺ໂລ ມຫາສາໂລ, ອຸຈ຺ໂຈ ເມຣຸນຄູປໂມ;

ປຣິນິພ຺ພານກາລມ຺ຫິ, ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ອິຈ຺ຈມພ຺ຣວິ.

ມາ ຕ຺ວໍ ອານນ຺ທ ໂຣທສິ, ມາ ຕ຺ວໍ ອານນ຺ທ ໂສຈສິ;

ອຫເມໂກວ ນິພ຺ພາຍິ, ຘຣນ຺ເຕວ ພຫູ ພຸທ຺ຘາ.

ສມ຺ພຸທ຺ຘາ ຈຕຸຣາສີຕິ, ສຫສ຺ສານິ ອິມານິ ເຕ;

ໂອວທິສ຺ສນ຺ຕິ ຕ຺ວໍ ຠິກ຺ຂຸ, ກຕປຸຎ຺ໂຎສິ ໂຫຫິສິ.

ວເຣ ສາຏ຺ຐກເຖ ປາຬິ, ຐິເຕ ສພ຺ພຎ຺ຎຸໂຄຈເຣ;

ນິພ຺ພຸໂຕປິ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ອສຸຎ຺ໂຎວ ປຊໍ ອິມໍ.

ເອວາຫໍ ຈິນ຺ຕຍິຕ຺ວານ, ຣຕ຺ຕິທິວໍ ອຕນ຺ທິໂຕ;

ຘຣນ຺ເຕເຍວ ສມ຺ພຸທ຺ເຘ, ຠິນ຺ນວາໂທ ອວິສໂຍ.

ຕໍ ວາທໍ ຠິນ຺ທຍິຕ຺ວານ, ຊຫິຕ຺ວາ ວຕ຺ຕໂນມຕິໍ;

ວິສ຺ສຊ຺ຊິສ຺ສມຫໍ ທານິ, ຈິຣໍ ສທ຺ຘມ຺ມສຸທ຺ຘິຍາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ສີມວິໂສຘນິ'ນ຺ຕິ ສີມວິປຕ຺ຕິຊຫນໍ ສີມວິປຕ຺ຕິໍ ປຫາຍ ສມ຺ປຕ຺ຕິລກ຺ຂຓປ຺ປກາສກໍ ປກຣຓໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ສີມາຕິ ປນ຺ນຣສວິຘາ ສີມາ. ກຕເມ ປນ຺ນຣສ. ຂຓ຺ຑສີມາ, ອຸປຈາຣສີມາ, ສມານສໍວາສສີມາ, ອວິປ຺ປວາສສີມາ, ລາຠສີມາ, ຄາມສີມາ, ນິຄມສີມາ, ນຄຣສີມາ, ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ, ຊນປທສີມາ, ຣຏ຺ຐສີມາ, ຣຊ຺ຊສີມາ, ທີປສີມາ, ຈກ຺ກວາຬສີມາ’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຂຓ຺ຑສີມາ ນາມ ປພ຺ພຊ຺ຊຸປສມ຺ປທາທີນໍ ສງ຺ຆກມ຺ມານໍ ສຸຂກຣຓຕ຺ຖໍ ມຫາສີມາຍ ວາ ຄາມເຂຕ຺ເຕ ວາ ຂຓ຺ຑິຕ຺ວາ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ສມ຺ມຕາ. ຕສ຺ສາວິຕ຺ຖາໂຣ ''ປຐມໍ ນິມິຕ຺ຕາ ກິຕ຺ເຕຕພ຺ພາ''ຕິ ອາທິນາ ທ຺ວາສຕ຺ຕຕິປ຺ປເຠທາຍ ສມນ຺ຕປາສາທິກາຍ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍ ມຫາວຄ຺ເຄ ວຸຕ຺ໂຕ, ອິຘ ວຸຕ຺ໂຕປິ ຕເຖວ ວຸຕ຺ໂຕ ຠເວຍ຺ຍ, ຕສ຺ມາ ນ ວກ຺ຂາມ, ທຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍຏ຺ຐານເມວ ກິຎ຺ຈິຐານໍ ນີຫຣິຕ຺ວາ ປາກຏໍ ກຣິສ຺ສາມ. ຕຕ຺ຖ ສເຈ ປນ ເຫຏ຺ຐາ ອຸປຣິມສ຺ສ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ປຣໂຕ ອນ຺ໂຕ ເລຓໍ ໂຫຕິ, ພຫິ ສີມາ ນ ໂອຕຣຕິ. ອຖາປິ ອຸປຣິມສ຺ສ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ໂອຣໂຕ ພຫິ ເລຓໍ ໂຫຕິ, ອນ຺ໂຕສີມາ ນ ໂອຕຣຕີຕິ ອິເມ ທ຺ເວ ເອກຕ຺ຖາ ພ຺ຍຎ຺ຊນເມວ ນານໍ. ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖອຸປຣິມສ຺ສ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ໂອຣິມຠາຄໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ປພ຺ພຕປາເທ ອຸມງ຺ຄສຓ຺ຐາເນນ ປພ຺ພຕປສ຺ເສ ວິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ເລຓໍ ໂຫຕິ, ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ປຣໂຕ ເລເຓ ຈ ເລຓສ຺ສ ພຫິຠູເຕ ເຫຏ຺ຐາ ປພ຺ພເຕ ຈ ຠູມິຠາເຄ ສີມາ ນ ໂອຕຣຕິ, ເລຓສ຺ສ ອຸປຣິເຍວ ສີມາ ໂຫຕີຕິ. ຕສ຺ສ ອຸປຣິມສ຺ສ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ໂອຣິມຠາຄໂຕ ພຫິຠູເຕ ເຫຏ຺ຐາ ປພ຺ພຕປາເທ ອຸມງ຺ຄສຓ຺ຐາເນນ ວິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ປພ຺ພຕປສ຺ເສ ເລຓໍ ອຖາປິ ໂຫຕິ, ເລເຓ ຈ ເລຓສ຺ສ ປຣຠູເຕ ເຫຏ຺ຐາ ປພ຺ພເຕ ຈ ຠູມິຠາເຄ ສີມາ ນ ໂອຕຣຕິ, ເລຓສ຺ສ ອຸປຣິຠາເຄ ວ ສີມາ ໂຫຕີຕິ. ເອສາ ຈ ວິຈາຣຓາ ວິມຕິວິໂນທນິຍມ຺ປິ ກຕາ. ອນ຺ໂຕ ຕິ ປພ຺ພຕສ຺ສ ອນ຺ໂຕ, ປພ຺ພຕມູເລຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຕເມວ ອນ຺ໂຕສທ຺ທໍ ສີມາປຣິຈ຺ເຉເທນ ວິເສເສຕຸໍ ‘‘ອຸປຣິມສ຺ສ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ປຣໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ປພ຺ພຕປາທໍ ປນ ອເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ‘‘ໂອຣໂຕ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ເພປິ ສີມານິສ຺ສຍໍ ປພ຺ພຕຄ຺ຄໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ປຣໂຕ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ ເຕເນວ ພຫິເລຓນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ພຫິສທ຺ທໍ ວິເສເສນ຺ໂຕ ‘‘ອຸປຣິມສ຺ສ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ໂອຣໂຕ’’ຕິ ອາຫ. ພຫິ ສີມາ ນ ໂອຕຣຕີຕິ ເອຕ຺ຖ ພຫີ ຕິ ປພ຺ພຕປາເທເລຓໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ. ເລຓສ຺ສ ພຫິຠູເຕ ອຸປຣິ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ເຫຏ຺ຐາຠາເຄ ສີມາ ນ ໂອຕຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອນ຺ໂຕສີມາຕິ ເລຓສ຺ສ ຈ ປພ຺ພຕປາທສ຺ສ ຈ ອນ຺ໂຕ ອຕ຺ຕໂນ ໂອຕຣຓາຣຫຏ຺ຐາເນ ນ ໂອຕຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ພຫິ ສີມາ ນ ໂອຕຣຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ, ສີມາ ນ ໂອຕຣຕີ ຕິ ເຈຕ຺ຖ ອຕ຺ຕໂນ ໂອຕຣຓາຣຫຏ຺ຐາເນ ເລຓຠາເວນ ສີມາ ສພ຺ພຖາ ‘‘ອໂນຕຣຓເມວ ທສ຺ສິຕນ຺ຕິ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ປິ ອໂນຕຣຓນ຺ຕິ ອຸປຣິເອວ ສີມາ ໂຫຕີ’’ຕິ ວິມຕິວິໂນທນີ. ເກຈິ ປນ ເວຬຸສຸສິໂຣ ວິຍ ສຸສິຣເມວ ເລຓນ຺ຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ອຍຸຕ຺ຕໍ.

ອຸປຈາຣສີມາ ນາມ ຄາມາຣຎ຺ຎນິຄມາທິວສາ ຍາວ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ເຕສໍ ເຕສໍ ສຕ຺ຕານໍ ນິວາສເຄຫສ຺ສ ວາ ເທວວິມານກປ຺ປຣຸກ຺ຂາທີນໍ ວາ ອຸປຈາຣາຣຫຏ຺ຐານເມວ ອຸປຈາຣສີມາ ເຕ ອິຘ ນາຘິປ຺ເປຕາ, ຠິກ຺ຂູນໍ ອວິສຍຕາຍ. ຍໍ ປນ ປເທສໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ປຣິເວຓໍ ກຕ຺ວາ ປາກາຣາທິປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ວາ ກຕ຺ວາ ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ເຕປິ ອຸປຈາຣາຣຫຏ຺ຐານໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ຍສ຺ມິໍ ປເທເສ ຠິກ຺ຂູ ວສນ຺ຕິ, ອຍເມວ ອຸປຈາຣສີມາຕິ ອຘິປ຺ເປຕາ. ຠິກ຺ຂູນໍ ວສ຺ສູປຄມນກຖິນຕ຺ຖາຣກຣຓຏ຺ຐານຕ຺ຕາ, ຕຖາ ຫິ ‘‘ກຖິນຕ຺ຖຕສີມາຍ’’ນ຺ຕິ ອຸປຈາຣສີມໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຂນ຺ຘສີມາຍ ຕຕ຺ຣຸປ຺ປາທາຠາວໂຕຕິ ຕີສຸປິ ຄຓ຺ຐິປເທສຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຣຸປ຺ປາເທນາ ຠຕນ຺ຕິ ວິຫາຣສນ຺ຕເກນ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸອາທິນາ ອາຠຕໍ ກິຎ຺ຈິ ສງ຺ຆິກໍ ຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ເຕສໍ ກຖິນຕ຺ຖາຣກຠິກ຺ຂູນໍ ເຍວ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ໂຍຊນາ ກາຕພ຺ພາ. ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸອາທິນາ ຕິ ເອຕ຺ຖ ອາທິສທ຺ເທນ ມຕກຈີວຣໍ ວາ ໂຫຕຸ ສໍຆໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ທິນ຺ນໍ ວາ ສງ຺ຆິເກນ ວາ ຕິ ມຫາອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ມິໍ ອຸປຈາຣສີເມ ປວຕ຺ຕຈີວຣໍ ສພ຺ພໍ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ເຕເນວ ‘‘ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕເຣນ ອຸປາສເກນ ສງ຺ຆໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ວິຫາໂຣ ກາຣິໂຕ ໂຫຕິ, ໂສ ຕສ຺ສ ວິຫາຣສ຺ສ ກເຕ ອຸຠໂຕສງ຺ຆສ຺ສ ອກາລຈີວຣໍ ທາຕຸກາໂມ ໂຫຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຸຠໂຕສງ຺ຆສ຺ສ ກຖິນໍ ອຕ຺ຖຕໍ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ກຖິນຸທ຺ຘາຣໍ ຍາຈີ’’ຕິ ອິມສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ອານິສໍສປສມ຺ຠນຕ຺ຖໍ ກຖິນຸທ຺ຘາຣໍ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ເຕເນວ ຖຸລ຺ລນນ຺ທາ ຠິກ຺ຂຸນີ ອານິສໍສໍ ອປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠນ຺ຕາ ຈີວຣໍ ອມ຺ຫາກໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ກຖິນຸທ຺ຘາຣໍ ປຏິພາຫິ, ຕສ຺ມາ ກຖິນຕ຺ຖຕສີມາຍໍ ອນຸທ຺ຘເຏ ກຖິເນ ຍາວ ຜຄ຺ຄຸຓປຸຓ຺ຓມາ ປຎ຺ຈ ມາສາ ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ມຕກຈີວຣໍ ວາ ໂຫຕຸ ຈາຕຸທ຺ທິສໍ ສງ຺ຆໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ມຕານໍ ຎາຕິຊນານໍ ວາ, ຠິກ຺ຂາປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ວາ ວິຫາຣມຫາທິກິຈ຺ເຈນ ວາ ເຍນເກນຈິ ອາກາເຣນ ສງ຺ຆິກໍ ຈີວຣໍ ທິນ຺ນໍ ໂຫຕິ, ຕໍ ສພ຺ພໍ ເຕສໍ ກຖິນຕ຺ຖາຣກຠິກ຺ຂູນໍເຍວ ໂຫຕິ. ຉິນ຺ນວສ຺ສານໍ ວາ ປຈ຺ຉິມິກາຍ ອຸປຄຕານໍ ວາ ຕຕ຺ຖ ສມ຺ປຕ຺ຕານໍ ສີມຏ຺ຐກຠິກ຺ຂູນໍ ວາ ນ ໂຫຕິ. ອຊານິຕ຺ວາ ເຈ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ທາຕພ຺ພເມວ. ຍທິ ຕໍ ຈີວຣໍ ຕຓ຺ຑຸລາທິຂາທນີຍໂຠຊນໍ ກໂຣຕິ, ອິຕເຣສມ຺ປິ ໂຫຕິເຍວ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ ອານິສໍສ ວິຄຕຕ຺ຕາ. ເຕເນວ ຄຓປູຣຓວເສນ ສມ຺ປຕ຺ຕານໍ ຉິນ຺ນໍ ວສ຺ສານໍ ວາ ປຈ຺ຉິມິກາຍ ອຸປຄຕານໍ ວາ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ວຸຕ຺ຖວສ຺ສນໍ ວາ ຂາທນີຍໂຠຊນີຍາທີນິ ປາປຸຓນ຺ຕິ. ກຖິນຕ຺ຖຕສາຏກສ຺ສ ທານກມ຺ມວາຈາ ປນ ຂຓ຺ຑສີມາຍເມວ ວຏ຺ຏສິ. ຕສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ອສຕິ ອຎ຺ຎວິຫາເຣ ພທ຺ຘສີມາຍ ວາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາທີສຸ ວາ ກາຕພ຺ພເມວ.

ກສ຺ມາຕິ ເຈ, ຕສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ປຸຣິມິກາຍ ອຸປຄຕາ ກຖິນຕ຺ຖາຣກຸສລາ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ອຕ຺ຖາຣກຸສລາ ຂນ຺ຘກຠາຓກຕ຺ເຖຣາ ປຣິເຍສິຕ຺ວາ ອາເນຕພ຺ພາ. ກມ຺ມວາຈໍ ສາເວຕ຺ວາ ກຖິນໍ ອຕ຺ຖຣາເປຕ຺ວາ ທານຎ຺ຈ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ, ອານິສໍໂສ ປນ ອິຕເຣສໍ ວໂຫຕີ’ຕິ. ອຎ຺ຎສີມຏ຺ຐກຠິກ຺ຂູນມ຺ປິ ກມ຺ມວາຈ ສາວນສ຺ສ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ຉິນ຺ນວສ຺ສາວາ ປຈ຺ຉິມິກາຍ ອຸປຄຕາ ວາ ອຎ຺ຎສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ວຸຕ຺ຖວສ຺ສາປິ ວາ ປຸຣິມິກາຍ ອຸປຄຕານໍ ຄຓປູຣຓມຕ຺ຕເມວ ລຠນ຺ຕິ, ອານິສໍໂສ ອິຕເຣສໍເຍວ ໂຫຕິ. ສເຈປິ ເຕ ຉິນ຺ນວສ຺ສາທໂຍ ອນຸໂມເທນ຺ຕິ, ຠິນ຺ໂນ ກຖິນຕ຺ຖາໂຣ, ອິທໍ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວິຈາຣິຕໍ. ອປເຣ ປນ ‘‘ກຖິນຕ຺ຖຕສີມນ຺ຕິ ອຸປຈາຣສີມໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອຸປຈາຣສີມາຍເມວ ກຖິນນຕ຺ຖາຣກ ຎຕ຺ຕິໍ ກໂຣນ຺ຕິ, ຕໍ ອຍຸຕ຺ຕໍ, ໂສເຘຕຸໍ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ. ຕຖາ ຫິ ອຸປຈາຣສີມາຍເມວ ປວິຏ຺ຐຄາມສີມາຍໍ ຕຕ຺ຖ ໂອຕິຓ຺ເຓ ຠິກ຺ຂູ ຕຕ຺ຖ ປາສານຍນໍ ວາ ພຫິສີມກຣຓໍ ວາ ໂກ ສກ຺ຂິສ຺ສຕິ. ‘‘ກຖິນຕ຺ຖຕສີມາຍ’’ນ຺ຕິ ອິມິນາປິປເທນ ກຖິນຕ຺ຖຕຠາໂວເຍວ ວຸຕ຺ໂຕ, ນ ກຖິນຕ຺ຖຕສາຏກສ຺ສ ທານກມ຺ມວາຈາ, ສາ ຈ ວິຈາຣຓາ ກມ຺ມຈຕຸກ຺ເກນ ທີເປຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ອປໂລກນກມ຺ມໍ ຎຕ຺ຕິກມ຺ມໍ ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ມໍ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖກມ຺ມນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ອປໂລກນກມ຺ມໍ ນາມ ສີມຏ຺ຐກສງ຺ຆໍ ໂສເຘຕ຺ວາ ຉນ຺ທາຣຫານໍ ຉນ຺ທໍ ອາຫຣິຕ຺ວາ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸມຕິຍາ ສງ຺ຆໍ ກິຕ຺ເຕຕ຺ວາ ‘‘ຣຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆສ຺ສາ’’ຕິ ຕິກ຺ຂຸຕ຺ຕຸໍ ອນຸສາເວຕ຺ວາ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຎຕ຺ຕິກມ຺ມໍ ນາມ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸມຕິຍາ ເອກາຍ ຎຕ຺ຕິຍາ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກມ຺ມໍ. ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ມໍ ນາມ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸມຕິຍາ ເອກາຍ ຎຕ຺ຕິຍາ ເອກາຍ ຈ ອນຸສາວນາຍາຕິ ເອວໍ ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍາຍ ອນຸສາວນາຍ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກມ຺ມໍ. ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖກມ຺ມໍ ນາມ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸມຕິຍາ ເອກາຍ ຎຕ຺ຕິຍາ ຕີຫິ ຈ ອນຸສາວນາຫີຕິ ເອວໍ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖາຫິ ຕີຫິ ອນຸສາວນາຫິ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ກມ຺ມໍ. ຕຕ຺ຖ ອປໂລກນກມ຺ມໍ ຜລຠາຊນກາລາທີສຸ ລຫຸກກມ຺ເມເຍວ ລພ຺ຠຕິ. ກຖິນຕ຺ຖຕສາຏກທາເນປິ ອນຕ຺ຖເຕເຍວ ກຖິເນ ຕໂຕ ພຫຸອານິສໍສຈີວຣສາຏກໍ ລຠິຕ຺ວາ ເຕເນວ ສາຏເກນ ອຕ຺ຖຣິຕພ຺ພາ, ປຸນ ກມ຺ມວາຈາຍ ທານກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ ອປໂລກນກມ຺ເມນ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸມຕິຍາ ທາຕພ຺ພໍ. ກຖິນຕ຺ຖຕສາຏກທານກມ຺ມວາຈາ ເອກາ ເຈ ວຏ຺ຏຕິ. ປຸນ ກມ຺ມ ວາຈາຍກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ. ຎຕ຺ຕິກມ຺ມໍ ປນ ຘມ຺ມສງ຺ຄາຫກກາເລ ມຫາກສ຺ສປຕ຺ເຖຣາທີຫິ ອຕ຺ຕນາວ ອຕ຺ຕານໍ ສມ຺ມນ຺ນນກາເລ ລຫຸກກມ຺ເມເຍວ ລພ຺ຠຕິ. ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ມໍ ປນ ສີມາສມ຺ມຸຕິ, ສີມາສມູຫນໍ, ກຖິນທານໍ, ກຖິນຸທ຺ຘາໂຣ, ກຸຏິວຕ຺ຖຸເທສນາ, ວິຫາຣວຕ຺ຖຸເທສນາຕິ ອິມານິ ຉ ຄຣຸກມ຺ມານິ ອປໂລເກຕ຺ວາ ກາຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕິ. ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ມວາຈໍ ສາເວຕ຺ວາວ ກາຕພ຺ພໍ. ອິໂຕ ປເຣສຸ ຈີວຣວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິອາທີສຸ ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ເມສຸ ອປໂລເກຕ຺ວາປິ ກາຕພ຺ພໍ, ລຫຸກກມ຺ມຕ຺ຕາ. ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖກມ຺ມໍ ປນ ອິທານິ ອຸປສມ຺ປທາກມ຺ມໍ ອິທານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ກມ຺ມານິ ພທ຺ຘສີມາຍ ວາ, ຕສ຺ມິໍ ອສຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ວາ ໂສເຘຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ເຕ ສຕິ ອພທ຺ຘສີມາຍ ວາ ກາຕພ຺ພເມວ. ອປເຣ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ‘‘ກຸຏິວຕ຺ຖຸກາຣວິຫາຣວຕ຺ຖຸກາຣກາເລ ຕານິ ກຸຏິວິຫາຣວຕ຺ຖູນິ ກຖໍ ສີມຏ຺ຐາ ກາຕຸໍ ສກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ເຖວ ກຸຏິວິຫາຣກຣຓຏ຺ຐາເນເຍວ ກາຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ, ຕໍ ເຕສໍ ວຈນມຕ຺ຕເມວ, ນ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພໍ. ວຕ຺ຖຸປຣາມສນເມເວຕ຺ຖ ປມາຓໍ, ຕຖາ ຫິ ສງ຺ຆກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກນ຺ຕໍ ຍາຈຕິຕ຺ຍາທິນາ ວຕ຺ຖຸປຣາມສນໍ ກຕ຺ວາ ເຫຏ຺ຐາ ວຕ຺ຖຸຎຕ຺ຕິໂທເສ ຈ ວິປຕ຺ຕິ ລກ຺ຂເຓ ຈ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ເມນ ສມ຺ມຕຠິກ຺ຂູຫິ ຕຕ຺ຖ ກຸຏິວິຫາຣຏ຺ຐານໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ໂອໂລເກຕພ຺ພໍ ເຕເນວ ປາຬິຍໍ ‘‘ເຕຫິ ສມ຺ມເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ຕຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ກຸຏິວຕ຺ຖຸ ໂອໂລເກຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຎ຺ຎຖາ ປຕ຺ຕຈີວຣວິຣຫິຕໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ວາ ອນຸປຊ຺ຌາຍກໍ ວາ ກຕ຺ວາ ອຸປສມ຺ປາເທນ຺ເຕຫິ ‘‘ປຣິປຸຓ຺ຓສ຺ສ ປຕ຺ຕຈີວຣ’’ນ຺ຕິ ວາ ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາເປກ຺ໂຂ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາເມນ ອຸປຊ຺ຌາເຍນາ’’ຕິ ກມ຺ມວາຈາຍ ສາວິເຕປິ ກມ຺ມສ຺ສ ອສິຊ຺ຌນໍ ຠເວຍ຺ຍ. ອປເຣ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ‘‘ສີມາສມ຺ມຸຕິກາເລ ປນ ກຕໍ, ຕຖາ ຫິ ສີມາສມ຺ມຸຕິກາເລ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ມິໍ ເຍວ ຐາເນ ຐຕ຺ວາ ກມ຺ມວາຈໍ ສາເວນ຺ຕິ, ຕສ຺ມິມ຺ປິ ຐາເນ ອພທ຺ຘສີມາວ ໂຫຕິ. ຍທິ ພທ຺ຘສີມາ ຠເວຍ຺ຍ, ສີມຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ສີມສມ຺ເຠໂທ ວາ ສິຍາ’’ຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຕຖາປິ ຕໍ ສີມາສມ຺ມຸຕິຏ຺ຐານໍ ຠຸຊິສ຺ສໍ ກຕ຺ວາ ສີມສມ຺ມຸຕິກມ຺ມສ຺ສກຕຕ຺ຕາ ວິສຸໍຄາເມ ສມ຺ມຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຄາມສີເມ ຐິຕາ ຠິກ຺ຂູ ກມ຺ມໍ ໂກເປຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ຍທິ ສີມສມ຺ມຸຕິຏ຺ຐານໍ ຠຸຊິສ຺ສໍ ກຕ຺ວາວ ສີມໍ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ, ກຖໍ ຠຄວໂຕ ຘຣມານກາເລ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂຸ ຍຖາສຸຂໍ ສີມໍ ສມ຺ມນ຺ນິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ນ ປເນວໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ ຕຖາ ຫິ ວາສາຂາ ມິຄາຣມາຕາປິ ນວໂກຏີຫິ ຠູມິໍ ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ປຸພ຺ພາຣາມໍ ນາມ ມຫາ ວິຫາຣໍ ກາເຣສິ, ຕຖາ ອນາຖປິຓ຺ຑິໂກ ກຫາປຓສນ຺ຖເຕນ ເຊຕສ຺ສ ຣາຊກຸມາຣສ຺ສ ອຸຍ຺ຍານຏ຺ຐານໍ ກິຓາເປຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ເຊຕວນໍ ນາມ ມຫາວິຫາຣໍ ກາເຣສິ ເອວໍ ປຸຎ຺ຎກາມາ ປຣິເວຓໍ ກຕ຺ວາ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ຕສ຺ມາ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຍຖາສຸຂໍ ສີມໍ ພນ຺ຘນ຺ຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພນ຺ຕິ. ອຍໍ ອຸປຈາຣສີມາຍ ວິຈາຣຓາ.

ສມານສໍວາສສີມາ ນາມ ທິຏ຺ຐິສີລສາມຎ຺ຎສງ຺ຆາຕສງ຺ຂາເຕຫິ ຠິກ຺ຂຸຄເຓຫິ ອຸໂປສຖາທິສງ຺ຆກມ຺ເມນ ສມານໍ ເອກີຠາວໍ ຫຸຕ຺ວາ ວສິຕຸໍ ສມ຺ມຕາ ສີມາ. ອວິປ຺ປວາສສີມາ ນາມ ຕິຈີວເຣນ ວິປ຺ປວສິຕຸໍ ສມ຺ມຕາ ສີມາ, ເອຕາ ທ຺ເວສີມາ ຕິໂຍຊນປຣມຕາຍປິ ສມ຺ຠວໂຕ ມຫາສີມາ ຕິປິ ນາມໍ ລຠນ຺ຕິ, ຕາສໍ ວິຈາຣຓາ ມຫາອຏ຺ຐກຖາຍໍ ສພ຺ພໂສ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ກຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕາ, ຕສ຺ມາ ອິຘ ນ ວກ຺ຂາມ ວຸຈ຺ຈມານມ຺ປິ ອວິເສເສຕ຺ວາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠເວຍ຺ຍ, ຕສ຺ມາ ນ ວກ຺ຂາມ.

ລາຠສີມາ ນາມ ຍໍ ຄາມໍ ວາ ນິຄມໍ ວາ ໂປກ຺ຂຣຓີຕຬາກວນາທິກໍ ວາ ຍໍ ຍໍ ປເທສໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ຈຕຸຈ຺ຈປ຺ປຍຕ຺ຖາຍ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ເຕຫິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຐປິຕາ, ເອສາ ລາຠສີມາ ນາມ. ເນວ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘນ ອນຸຎ຺ຎາຕາ, ນ ຘມ຺ມສງ຺ຄຫກຕ຺ເຖເຣຫິ ຐປິຕາ, ອປິ ຈ ໂຂ ລາຠທາຍເກຫິ ຐປິຕາວ. ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍ ລີນຕ຺ຖປ຺ປກາສນິຍມ຺ປິ ລາຠສີມາຕິ ຍໍ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທໂຍ ວິຫາຣໍ ກາເຣຕ຺ວາ ຄາວຸຕໍ ວາ ອຑ຺ຒໂຍຊນໍ ວາ ໂຍຊນໍ ວາ ສມນ຺ຕາ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ອຍໍ ອມ຺ຫາກໍ ວິຫາຣສ຺ສ ລາຠສີມາ, ຍໍ ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ສພ຺ພໍ ອມ຺ຫາກໍ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາ’’ຕິ ຐເປນ຺ຕິ, ອຍໍ ລາຠສີມາ ນາມາ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິມສ຺ມິໍ ລາຠສີມາຘິກາເຣ ຣຎ຺ໂຎ ມຫາເຈຕິຍທາຍກສ຺ສ ທິວງ຺ຄຕກາລໂຕ ເອກສ຺ມິໍ ສໍວຈ຺ຉເຣ ອຕີເຕ ຕສ຺ສ ເຊຏ຺ຐປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຘມ຺ມຣຎ຺ໂຎ ກາເລ ອີທິສໍ ປຸຎ຺ຎໍ ຠູຕປຸພ຺ພໍ. ຍທິ ຫິ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທີສຸ ໂຍ ໂກຈິ ຍສ຺ສ ວິຫາຣສ຺ສ ຍານິ ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທີນິ ທຕ຺ວາ ຕໍ ສຫິຕວິຫາຣໍ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ເທຕິ, ເອວໍ ສຕິ ກິໍ ຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ຕໍ ສຫິຕວິຫາຣໍ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ, ອຸທາຫຸ ສງ຺ຆິກຠາເວເນວາຕິ ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິວິຣຫິໂຕ ປນ ເກວໂລ ປຸຄ຺ຄລິກວິຫາໂຣ ອຎ຺ເຎສໍ ທມ຺ມີຕິ ອທຕ຺ວາ ປຸຄ຺ຄເລ ມເຕ ສງ຺ຆິໂກ ໂຫຕິ, ອຸທາຫຸ ປຸຄ຺ຄລິໂກເຍວາຕິ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ວິສ຺ສຊ຺ຊນາ, ຍທິ ຫິ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທີສຸ ໂຍໂກຈິ ວິຫາຣສ຺ສ ຕຬາກເຂຕ຺ຕາວຕ຺ຖາທີນິ ເທຕິ, ເອວໍ ສຕິ ປຏິກ຺ຂິປິຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕີຕິທຏ຺ຐພ຺ພໍ ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ອິມໍ ຕຬາກໍ, ອິມໍ ເຂຕ຺ຕໍ, ອິມໍ ວຕ຺ຖຸໍ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປຏິກ຺ຂິປິຕຸໍ ນ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ. ‘‘ປາສາທສ຺ສ ທາສິໍ, ທາສໍ, ເຂຕ຺ຕໍ, ວຕ຺ຖຸໍ, ໂຄມຫິໍສໍ ເທມາຕິ ວທນ຺ຕິ, ປາເຏກ຺ກໍ ຄຫຓກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ, ປາສາເທ ປຏິຄ຺ຄຫິເຕ ປຏິຄ຺ຄຫິຕເມວ ໂຫຕີ’’ຕິ ຈ. ວິນຍວິນິຈ຺ຉຍປກຣເຓ ຈ.

‘‘ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸຕຬາກໍ ວາ, ເທມ ໂຄອຊິກາທິກໍ;

ວິຫາຣສ຺ສາຕິ ວຸຕ຺ເຕປິ, ນິເສເຘຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ.

ຂຸທ຺ທສິກ຺ຂາປກຣເຓ ຈ ‘‘ເຂຕ຺ຕາທີນິ ວິຫາຣສ຺ສ, ວຸຕ຺ເຕ ທມ຺ມີຕິ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ‘‘ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາ’’ຕິ ເຈຕ຺ຖ ສງ຺ຆິກວິຫາຣສ຺ເສວ, ນ ປຸຄ຺ຄລິກວິຫາຣສ຺ສາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຕຖາ ຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາຕິ ສງ຺ຆິກວິຫາຣໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ‘‘ປາສາທສ຺ສາ’’ຕິ ຈ ສາມຎ຺ເຎນ ວຸຕ຺ເຕປິ ‘‘ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ສງ຺ຆສ຺ສ ອຕ຺ຖາຍ ສາຬິນ຺ທໍ ປາສາທໍ ກາຣາເປຕຸກາໂມ ໂຫຕິ ຫຕ຺ຖິນຂກ’’ນ຺ຕິ ອິມສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ປາສາທປຣິໂຠຄສ຺ສ ອນຸຎ຺ຎາຕຕ຺ຕາ ສງ຺ຆິກໍເຍວ ປາສາທໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ຕຖາ ຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ສພ຺ພໍ ປາສາທປຣິໂຠຄ’ນ຺ຕິ. ປາຬິຍາ ອຏ຺ຐກຖາຍ ວຓ຺ຓນາຘິກາເຣ ‘‘ສຸວຓ຺ຓຣຊຕາທິວິຈິຕ຺ຣານີ’’ຕິອາທິ ສງ຺ຆິກເສນາສນໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ. ປຸຄ຺ຄລິກໍ ປນ ສຸວຓ຺ຓາທິວິຈິຕ຺ຣໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຕຸເມວ ນ ວຏ຺ຏຕິ, ‘‘ນ ເກນຈິ ປຣິຍາເຍນ ຊາຕຣູປຊຕໍ ສາທິຍິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ, ເຕເນເວຕ຺ຖ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ສງ຺ຆິກວິຫາເຣ ວາ ປຸຄ຺ຄລິກວິຫາເຣ ວາຕິ ນ ວຸຕ຺ຕ’ນ຺ຕິ. ‘‘ຠິກ຺ຂູນໍ ຘມ຺ມວິນຍວຓ຺ຓນຏ຺ຐາເນ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ສງ຺ຆິກເມວ ສຸວຓ຺ຓາທິມຍໍ ເສນາສນໍ ເສນາສນປຣິກ຺ຂາຣາ ຈ ວຏ຺ຏນ຺ຕິ, ນ ປຸຄ຺ຄລິການີຕິ ຄເຫຕພ຺ພນ຺ຕິ ຈ, ຕສ຺ມາ ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິສຫິຕວິຫາໂຣ ສງ຺ຆິໂກເຍວ ໂຫຕິ, ນ ປຸຄ຺ຄລິໂກຕິ ວິນຍໂກວິເທຫິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ສເຈ ປນ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທີສຸ ໂຍໂກຈິ ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິສຫິຕໍ ວິຫາຣໍ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ຕໍ ສຫິຕວິຫາຣຠາວມາໂຣເຈຕ຺ວາ ເທຕິ, ເອວໍ ສຕິ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ສງ຺ຆິກວິຫາຣຠາເວເນວ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ, ນ ປຸຄ຺ຄລິກວິຫາຣຠາເວນາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ‘‘ກສ຺ມາ, ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ທິນ຺ນານໍ ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທີນໍ ສງ຺ຆສ຺ເສວ ວຏ຺ຏມານຕ຺ຕາ. ເຕເນວາຫ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວຏ຺ຏຕິ, ນ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ, ເຂຕ຺ຕາທິ ວິຍ ທຏ຺ຐພ຺ພ’’ນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ໂຍຊນາ ວິຫາຣສ຺ສາເທມາຕິ ວຕ຺ວາ ທິນ຺ນໍ ເຂຕ຺ຕາທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ວຏ຺ຏຕິ, ນ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ, ເອວໍ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ສຸວຓ຺ຓາທິວິຈິຕ຺ຕໍ ອກປ຺ປິຍມຎ຺ຈໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວຏ຺ຏຕິ, ນ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພນ຺ຕິ. ສງ຺ຆສ຺ເສວ ກປ຺ປິຍໂວຫາເຣນ ເຂຕ຺ຕາທີນິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ, ຕຖາ ຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣປຈ຺ຈເຍ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕູຕິ ເທຕິ ວຏ຺ຏຕີຕິເອຕ຺ຖ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ຈຕຸປຈ຺ຈຍປຣິໂຠຄຕ຺ຖາຍ ຕຬາກໍ ທມ຺ມີຕິ ວາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຈ຺ຈເຍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ຕຬາກໍ ທມ຺ມີຕິ ວາ ອິໂຕ ຕຬາກໂຕ ອຸປ຺ປນ຺ເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຈ຺ຈເຍ ທມ຺ມີຕິ ວາ ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ວຏ຺ຏຕິ. ອິທຎ຺ຈ ສງ຺ຆສ຺ສ ທິຍ຺ຍມານຎ຺ເຎວ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ, ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປນ ເອວມ຺ປິ ທິນ຺ນໍ ຕຬາກເຂຕ຺ຕາທິ ນ ວຏ຺ຏຕິ. ສຸທ຺ຘຈິຕ຺ຕສ຺ສ ປນ ອຸທກປຣິໂຠຄຕ຺ຖໍ ກູປໂປກ຺ຂຣຓີອາທໂຍ ວຏ຺ຏນ຺ຕິ. ສງ຺ຆສ຺ສຕຬາກໍອຕ຺ຖິ, ຕໍກຖນ຺ຕິອາທິນາຫິສພ຺ພຕ຺ຖ ສງ຺ຆສ຺ສວເສເນວ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ‘‘ເຂຕ຺ຕາທໂຍ ປນ ສພ຺ເພສງ຺ຆສ຺ເສວ ວຏ຺ຏນ຺ຕິ, ປາຬິຍໍ ປຸຄ຺ຄລິກວເສນ ຄເຫຕຸໍ ອນນຸຎ຺ຎາຕຕ຺ຕາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ຈ. ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປນ ປຸຄ຺ຄລານຎ຺ຈ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທີນິ ກປ຺ປິຍໂວຫາເຣນາປິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕິ. ເອວຎ຺ຈກຕ຺ວາ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທີນິປິ ກປ຺ປິຍໂວຫາເຣນາປິ ປຸຄ຺ຄລານໍ ຄເຫຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕິ, ຕຖາ ອນຸຎ຺ຎາຕຕ຺ຕາຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸປຏິຄ຺ຄຫຓາ ປຏິວິຣໂຕ ໂຫຕີ’’ຕິ ອາທິນາ ຫິ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕາສຸ ເອກສ຺ເສວ ປຸຄ຺ຄລິກວເສນ ຄຫເຓ ອນນຸຎ຺ຎາເຕ ຕທິຕຣານໍ ຕຖາຄເຫຕພ຺ພຕາ ສິທ຺ຘາວ ໂຫຕີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິສຫິຕສ຺ສ ວິຫາຣສ຺ສ ສງ຺ຆິກຠາເວເນວ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພຕາ ສິທ຺ຘາ ໂຫຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພາ. ອຍໍ ປຐມປຎ຺ເຫ ວິສ຺ສຊ຺ຊນາ.

ຕຬາກເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິວິຣຫິຕໍ ປນ ວິຫາຣໍ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນາປິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ. ໂສ ຈ ວິຫາໂຣ ຕສ຺ມິໍ ປຸຄ຺ຄເລ ຊີວນ຺ເຕ ປຸຄ຺ຄລິໂກ ໂຫຕິ. ອຎ຺ເຎສໍ ທມ຺ມີຕິ ອທຕ຺ວາ ມເຕ ອວິສ຺ສຊ຺ຊນີໂຍ ອເວຠງ຺ຄິໂຍ, ສງ຺ຆິໂກເຍວ ໂຫຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຍຖາຫ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ຠິກ຺ຂເວ ກາລງ຺ກເຕ ສງ຺ໂຆ ສາມິ ປຕ຺ຕຈີວເຣ. ອປິ ຈ ຄິລານຸປຏ຺ຐາກາ ພຫູປກາຣາ, ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ສງ຺ເຆນ ຕິຈີວຣຎ຺ຈ ຄິລານຸປຏ຺ຐາການໍ ທາຕຸໍ. ຍໍ ຕຕ຺ຖ ລຫຸຠຓ຺ຑໍ ລຫຸປຣິກ຺ຂາຣໍ, ຕໍ ສມ຺ມຸຂີຠູເຕນ ສງ຺ເຆນ ຠາເຊຕພ຺ພໍ. ຍໍ ຕຕ຺ຖ ຄຣຸຠຓ຺ຑໍຄຣຸປຣິກ຺ຂາຣໍ ຕໍ ອາຄຕານາຄຕສ຺ສ ຈາຕຸທ຺ທິສສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວິສ຺ສຊ຺ຊິຍໍ ອເວຠງ຺ຄິຍນ຺ຕິ. ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ‘‘ຕສ຺ມິໍ ຊີວນ຺ເຕ ປຸຄ຺ຄລິໂກ, ມເຕ ສງ຺ຆິໂກເຍວາຕິ ອຎ຺ເຎສໍ ອທຕ຺ວາ ຐປິຕປຣິກ຺ຂາຣາປິ ຕຕ຺ຖ ສງ຺ຆສ຺ເສວ ໂຫນ຺ຕິ. ທ຺ວິນ຺ນໍ ສນ຺ຕກໍ ໂຫຕິ ອວິຠຕ຺ຕໍ, ເອກສ຺ມິໍ ກາລງ຺ກເຕ ອິຕໂຣ ສາມິ. ພຫູນໍ ສນ຺ຕເກປິ ເອເສວ ນໂຍ, ສພ຺ເພສຸ ມເຕສຸ ສງ຺ຆິກໍ ໂຫຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ເອຕ຺ຖ ຈ ຍໍ ຕຕ຺ຖ ຄຣຸຠຓ຺ຑ’ນ຺ຕິ ອາທີສຸ ຄຣຸຠຓ຺ຑໍ ນາມ ຣາສິວເສນ ປຎ຺ຈວິຘໍ, ສຣູປວເສນ ປນ ປຎ຺ຈວີສຕິວິຘໍ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ມຕກສນ຺ຕກຠູຕສ຺ສາປິ ວິຫາຣສ຺ສ ຄຣຸຠຓ຺ຑຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ, ເຕນາຫ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຍໍ ຕຕ຺ຖ ລຫຸຠຓ຺ຑໍ ຍໍ ຕຕ຺ຖ ຄຣຸຠຓ຺ຑ’’ນ຺ຕິ.

ອິຕິ ປຎ຺ຈຫິ ຣາສີຫິ, ປຎ຺ຈນິມ຺ມລໂລຈໂນ;

ປຎ຺ຈວີສວິຘໍ ນາໂຖ, ຄຣຸຠຓ຺ຑໍ ປກາສຍີຕິ.

ເອຕ຺ຖ ວິຫາຣສ຺ສ ຄຣຸຠຓ຺ຑຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອຍໍ ທຸຕິຍປຎ຺ເຫ ວິສ຺ສຊ຺ຊນາ.

ອຍໍ ຫໍສາວຕິຍາ ປາໂມກ຺ຂມຫາເຖຣານໍ ວິສ຺ສຊ຺ຊນາ. ຣາມຎ຺ຎຣຏ຺ຐວາສິໂນ ປນ ມຫາເຖຣາ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນາປິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພເມວາຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕຖາ ຊໍມາຍຣຏ຺ຐວາສິໂນປິ ມຫາເຖຣາ, ຕຖາ ສູນາປຣນ຺ຕຣຏ຺ຐວາສິໂນປິ ມຫາເຖຣາ ຕຖາ ອິສິນຄຣວາສິໂນປິ ມຫາເຖຣາ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນ ປຏິຄ຺ຄຫເຓ ໂທໂສ ນຕ຺ຖີ’ຕິ ວທນ຺ຕິ ເຕສໍ ມຫາເຖຣານໍ ອຍມຘິປ຺ປາໂຍ ລາຠສີມານາເມສາ ເນວ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘນ ອນຸຎ຺ຎາຕາ. ນ ຘມ຺ມສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖເຣຫິປິ ຐປິຕາ. ອປິ ຈ ໂຂ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິເກຫິ ລາຠທາຍເກຫິ ຐປິຕາ ຕສ຺ມາ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິກາ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທໂຍ ວິຫາຣໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ວິຫາຣສ຺ສ ລາຠຕ຺ຖາຍ ປເທສໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຐເປນ຺ຕິ ‘‘ຍໍ ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ສພ຺ພໍ ອມ຺ຫາກໍ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາ’’ຕິ. ຕໍ ປນ ວິຫາຣໍ ອຕ຺ຕໂນ ຣຸຈິຕສ຺ສ ຍສ຺ສກສ຺ສຈິ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ‘‘ອິມໍ ວິຫາຣໍ ຕຸຍ຺ຫໍ ທມ຺ມິ, ຕວ ວິຫາໂຣ ໂຫຕູ’’ຕິວາ ອຕ຺ຕໂນ ຣຸຈິຍາ ເທຕິ ໂສປິ ປຸຄ຺ຄໂລ ‘‘ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ປຎ຺ຈເລຓານິ ວິຫາຣ’’ນ຺ຕິ ອາທິນາ ອນຸຎ຺ຎາຕວິຫາຣເມວ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ຠຄວໂຕ ອນຸຎ຺ຎາຕວິຫາຣມຕ຺ຕສ຺ເສວ ປຏິຄ຺ຄຫິຕຕ຺ຕາຕິ. ຕສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທີນິ ອຕ຺ຖີຕິ ເຈ. ‘‘ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸປຏິຄ຺ຄຫຓາ ປຏິວິຣໂຕ ໂຫຕີ’’ຕິ ອາທິນາ ຍໍ ເຂຕ຺ຕາທິວຕ຺ຖຸປຏິຄ຺ຄຫຓໍ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ສ ເຂຕ຺ຕາທິວຕ຺ຖຸສ຺ສ ອປ຺ປຏິຄ຺ຄຫິຕຕ຺ຕາ ວິຫາຣມຕ຺ຕເມວ ຫິ ປຏິຄ຺ຄຫິເຕ ຕປ຺ປຏິພທ຺ຘາ ເຂຕ຺ຕາທິວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ອຸປ຺ປນ຺ນຈີວຣ ປິຓ຺ຑປາຕຄິລານປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣາປິ ຕສ຺ເສວ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ກປ຺ປິຍຠາເວເນວ ປວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປຏິຄ຺ຄຫເຓ ວາ ປຣິຠຸຕ຺ເຕ ວາ ໂທໂສ ນຕ຺ຖິ, ຠຄວຕາ ເອວ ອນຸຎ຺ຎາຕສ຺ສ ກປ຺ປິຍປຈ຺ຈຍສ຺ສ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຕ຺ຕາ. ສຸຕ຺ຕໍ ອາຫຣາຕິ ເຈ, ‘‘ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ສພ຺ພໍ ປາສາທປຣິໂຠຄ’’ນ຺ຕິ. ນນຸ ຈ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ສງ຺ຆສ຺ເສວ ອຕ຺ຖາຍ ສາຬິນ຺ທໍ ປາສາທໍ ຫຕ຺ຖິນຂກນ຺ຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຕຖາປິ ປຸຄ຺ຄໂລ ສງ຺ຆປຣິຍາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆສ຺ສ ປາສາທປຣິໂຠເຄ ອນຸຎ຺ຎາເຕ ຕທນ຺ໂຕຄຘສ຺ສປິ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ອນຸຎ຺ຎາຕເມວ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຖາ ປຸຄ຺ຄເລ ອນ຺ໂຕວິຫາເຣ ນິສິນ຺ໂນເຍວ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ມິໍ ເຍວ ວິຫາຣສີເມ ກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ໂຕປິ ກມ຺ມໂກໂປ ນ ຠເວຍ຺ຍ, ອວຄ຺ຄາຣຫຕ຺ຕາຕິ ວກ຺ຂຕິ ຈ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍໍ ‘‘ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ສພ຺ພໍ ປາສາທປຣິໂຠຄ’’ນ຺ຕິ ວຈນໂຕ ປຸຄ຺ຄລິເກປິ ເສນາສເນ ເສ ນາສນປຣິໂຠຄວເສນ ນິຍມິຕໍ ສຸວຓ຺ຓຆຏາທິກໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ວຏ຺ຏມານມ຺ປິ ເກວລໍ ອຕ຺ຕໂນ ສນ຺ຕກໍ ກຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ, ອິມິນາປິ ວຈເນນ ປຸຄ຺ຄລິກວິຫາຣສ຺ສປິ ສພ຺ພກປ຺ປິຍຠາໂວ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ‘‘ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ສພ຺ພໍ ປາສາທປຣິໂຠຄ’’ນ຺ຕິ ຎາປກສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ. ສຸວຓ຺ຓຆຏາທິກນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ອາທິສທ຺ໂທ ມຣິຍາທຕ຺ໂຖ, ປກາຣຕ຺ໂຖ ວາ, ເຕນ ຣຊຕຫາຣກູຏ-ຊາຕິຜລິກາທີນິ ອກປ຺ປິຍຆຏານິ ສຸວຓ຺ຓຣຊຕຫາຣກູຏ ຊາຕິຜລິກາທິຠາຊນສຣວາທີນິ ຈ ເສນາສນປຣິກ຺ຂາຣານິ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ຕານິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ປຣິກ຺ຂາຣຠາເວນ ນ ວຏ຺ຏນ຺ຕິ ຕຖາ ທາສິທາສໂຄມຫິໍສາປິ, ຕຖາ ເຂຕ຺ຕາທິວຕ຺ຖຸມ຺ປິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ອຕ຺ຕໂນ ສນ຺ຕກຠາເວນ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏນ຺ຕິ, ວິຫາຣສ຺ສ ປນ ປຏິເສເຘຕພ຺ພໍ ນຕ຺ຖິ, ສພ຺ພສທ຺ທສ຺ສ ທສ຺ສນໂຕ ເຕເນວາຫ ສມນ຺ຕປາສາທິກາຍ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍ ‘‘ເສນາສເນ ປນ ທ຺ວາຣກວາຏ ວາຕປານກວາຏາທີສຸ ສພ຺ພໍ ຣຕນມຍມ຺ປິ ວຓ຺ຓມຏ຺ຐກມ຺ມໍ ວຏ຺ຏຕິ. ເສນາສເນ ກິຎ຺ຈິ ປຏິເສເຘຕພ຺ພໍ ນຕ຺ຖິ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ວິຣຸທ຺ຘເສນາສນາ’’ຕິ, ອິມິນາ ຐເປຕ຺ວາ’ຄາມຎ຺ຈ ຄາມູປຈາຣຎ຺ຈາ’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຣຸທ຺ຘເສນາສນໍ ຐເປຕ຺ວາ ສພ຺ພກປ຺ປິຍາກປ຺ປິຍໍ ວິຫາຣສ຺ສ ກປ຺ປຕິ, ກິຎ຺ຈິອປ຺ປມຕ຺ຕກມ຺ປິ ປຏິເສເຘຕພ຺ພໍ ນາມ ນຕ຺ຖີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ເຕເນວາຫ ວິນຍວິນິຈ຺ຉເຍ.

‘‘ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸ ຕຬາກໍວາ, ເທມ ໂຄອຊິກາທິກໍ;

ວິຫາຣສ຺ສາຕິ ວຸຕ຺ເຕປິ, ນິເສເຘຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ.

ນນຸຈ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາຕິ ສງ຺ຆິກວິຫາຣໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ວຸຕ຺ຕໍ ເອຕ຺ຖ ຫິ ອາຈຣິຍສ຺ສອຘິປ຺ປາເຍນ ຠວິຕພ຺ພໍ ‘‘ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຕາທີນິປຸຄ຺ຄລິກວິຫາຣສ຺ສ ເທມາ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ນ ກປ຺ປຕິ ອຸປາສກາ’’ຕິ ປຏິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕສ຺ສ ວິຫາຣສ຺ສ ສາມິ, ວິຫາຣສ຺ສ ທິນ຺ເນ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ທິນ຺ນເມວ ໂຫຕິ, ເອວໍ ສຕິ ຈ ‘‘ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸປຏິຄ຺ຄຫຓາ ປຏິວິຣໂຕ ໂຫຕີ’’ຕິ ອາທິນາ ວຸຕ຺ຕສິກ຺ຂາປເທນ ກາເຣຕພ຺ພຕໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ຆິກວິຫາຣສ຺ສ ປນ ນ ປຏິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ ໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕສ຺ສ ສງ຺ຆິກວິຫາຣສ຺ສ ອນິສ຺ສໂຣ. ຈາຕຸທ຺ທິສໍ ສງ຺ຆໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ທິນ຺ນໍ ຍໍກິຎ຺ຈິ ຂຸທ຺ທກໍ ວາ ມຫນ຺ຕໍ ວາ ປເທສໍ ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕສ຺ສປິ ປາຣາຊິໂກ ນ ໂຫຕິ, ສພ຺ພສ຺ເສວ ຈາຕຸທ຺ທິສິກສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ຘຸຣນິກ຺ເຂປສ຺ສ ອສມ຺ຠວໂຕ ຕສ຺ມາ ສງ຺ຆິກວິຫາຣສ຺ສ ທິນ຺ເນ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ເຕ ສງ຺ຆສ຺ສ ລາຠນ຺ຕຣາຍກໂຣ ໂຫຕີຕິ. ອິມເມວຕ຺ຖໍ ສນ຺ຘາຍ ວິຫາຣສ຺ສ ເທມາຕິ ສງ຺ຆິກວິຫາຣໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕ’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຠເວຍ຺ຍ, ນ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນາປິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພນ຺ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ສາມິການໍ ຘຸຣນິກ຺ເຂເປນາ’ຕິ ເອຕ຺ຖ ເອກສ຺ສ ສນ຺ຕເກ ຕຬາເກ ເຂຕ຺ເຕ ຈ ຊາເຕ ຕສ຺ເສວ ຘຸຣນິກ຺ເຂເປນ ປາຣາຊິກໍ. ຍທິ ປນ ຕໍ ຕຬາກໍ ສພ຺ພສາຘາຣຓໍ, ເຂຕ຺ຕານິ ປາຏິປຸຄ຺ຄລິການິ, ຕສ຺ສ ຈ ຘຸຣນິກ຺ເຂເປ ອວຫາໂຣ. ອຖ ເຂຕ຺ຕານິປິ ສພ຺ພສາຘາຣຓານິ, ສພ຺ເພສໍ ຘຸຣນິກ຺ເຂເປເຍວ ປາຣາຊິກໍ, ນາສຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພນ຺ຕິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ວຸຕ຺ຕວຈເນນ ອວິໂຣໂຘ ສິຍາ, ຕຖາ ຫິ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິສຫິຕສ຺ສ ວິຫາຣສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນ ອກປ຺ປິເຍ ສຕິ. ກຖໍ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິກມາຣພ຺ຠ ອຠິຍຸຎ຺ຊຠາໂວ ຠເວຍ຺ຍ, ເອວຎ຺ຈ ປນ ວເທຍ຺ຍ ‘‘ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕີຕິ ເອຕ຺ຖ ເອກສ຺ສ ສນ຺ຕເກ ຕຬາເກ ເຂຕ຺ເຕ ຈາຕິເອຕ຺ຖ ຄິຫິສນ຺ຕກເມວ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ຕຖາປິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ ‘‘ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕີຕິ ຍທາ ປນ ສາມິໂກ ອຍໍ ຖທ຺ໂຘ ກກ຺ຂໂຬ, ຊີວິຕພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍນ຺ຕຣາຍມ຺ປິ ເມ ກເຣຍ຺ຍ, ອລໍ ທານິ ມຍ຺ຫໍ ອິມິນາ’’ຕິ ປທສ຺ສ ທິສ຺ສນໂຕ ເຕເນວ ‘‘ເຂຕ຺ຕານິ ປາຏິປຸຄ຺ຄລິການິ, ຕສ຺ສ ຈ ຘຸຣນິກ຺ເຂເປ’’ຕິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຖາ ‘‘ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ສພ຺ພໍ ປາສາທປຣິໂຠຄ’’ນ຺ຕິ ວຈນໂຕ ປຸຄ຺ຄລິເກປິ ເສນາສເນ ເສນາສນປຣິໂຠຄວເສນ ນິຍມິຕໍ ສຸວຓ຺ຓຆຏາທິກໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏມານມ຺ປິ ເກວລໍ ອຕ຺ຕໂນ ສນ຺ຕກໍ ກຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍໍ ວຸຕ຺ຕ ວຈເນນາປິ ອວິໂຣໂຘ ສິຍາ, ຕຖາ ‘‘ເສນາສເນ ກິຎ຺ຈິ ປຏິເສເຘຕພ຺ພໍ ນຕ຺ຖິ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ວິຣຸທ຺ຘເສນາສນນາ’’ຕິ ອຏ຺ຐກຖາວຈເນນາປິ ສໍສນ຺ທເມວ. ຕຖາ ‘‘ຍໍ ຠິກ຺ຂເວ ມຍາ ອິທໍ ນ ກປ຺ປຕີຕິ ອປ຺ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ຕໍ ເຈ ກປ຺ປິຍໍ ອນຸໂລເມຕິ, ອກປ຺ປິຍໍ ປຏິພາຫຕິ, ຕໍ ໂວ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ ອິມິນາ ສຸຕ຺ຕານຸໂລເມນປິສໍນ຺ທເມວ. ກຖໍ ‘‘ອນຸຊານາມິ ຠິກ຺ຂເວ ປຎ຺ຈເລຓານິ ວິຫາຣນ຺ຕ຺ຍາ’’ທິນາ ອນຸຎ຺ຎາຕວິຫາຣສ຺ສ ປຏິຄ຺ຄຫິຕຕ຺ຖາ. ຕປ຺ປຏິພທ຺ຘຈີວຣາທິກປ຺ປິຍປຈ຺ຈຍສ຺ເສວ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຕ຺ຕາ ຈ ວິຫາຣປິຓ຺ຑປາຕຄິລານປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣາປິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສພ຺ພກປ຺ປິຍາ ກປ຺ປິຍານຸໂລມາ ຈ ໂຫນ຺ຕິ. ເອວໍ ສຸຕ຺ຕສຸຕ຺ຕານຸໂລມອາຈຣິຍວາທອຕ຺ຕໂນມຕີຫິ ສໍສນ຺ທນໂຕ ອຎ຺ຎທຕ຺ຖຸ ຄງ຺ໂຄທເກນ ຍມຸໂນທກໍ ວິຍ ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖາທິສຫິຕວິຫາໂຣ ປຸຄ຺ຄລິກຠາເວນາປິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ໂພຕິ ກປ຺ປິຍາ ກປ຺ປິຍານິ ວິນຍໂກວິເທຫິ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ອຍໍ ອິສິນຄຣວາສີນໍ ມຫາເຖຣານໍ ສມານວິສ຺ສຊ຺ຊນາ.

‘‘ເຍ ຈ ຊນາ ຄຣຸຠຓ຺ຑໍ ສໍວິຘາຍ ອວຫຣຸໍ. ຘຸຣນິກ຺ເຂໂປ ຈ ໂຫຕິ, ປາຣາຊິກມນາປນ຺ນາ, ປຎ຺ຫາເມສາ ກຸສເລຫິ ຈິນ຺ຕິຕາ’’ຕິ.

ອຍໍ ປຎ຺ຫາ ສງ຺ຆິກຠູມິເຖນເກ ຠິກ຺ຂຸ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕາ, ຕຕ຺ຖ ຫິ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນສງ຺ຆສ຺ສ ຘຸຣນິກ຺ເຂເປນ ຈາຕຸທ຺ທິສິກສງ຺ຆສ຺ສ ຘຸຣນິກ຺ເຂປາຠາວໂຕ ອວຫາໂຣ ນຕ຺ຖີຕິ. ອຍໍ ລາຠສິມາຍ ວິຈາຣຓາ.

ຄາມສີມານິຄມສີມານຄຣສີມາ ປນ ປາກຏາເຍວ. ຕາສໍ ປນ ວິເສໂສ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ໂພ ຍສ຺ມິໍ ປນ ປເທເສ ອາປຓເມວ ອຕ຺ຖິ, ນ ປາກາຣປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ປາກາຣປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕເມວ ວາ ອຕ຺ຖິ ນ ອາປຓໍ ອຍໍ ປເທໂສ ຄາໂມ ນາມ. ຍສ຺ມິໍ ປນ ຏ຺ຐາເນ ຄາໂມເຍວ ອຕ຺ຖິ, ນ ປນ ອາປຓປາກາຣາ ສນ຺ຕິ, ອຍໍ ປເທໂສ ນິຄໂມ ນາມ. ຍຕ຺ຖ ປນ ອາປຓມ຺ປິ ອຕ຺ຖິ ປາກາຣປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕມ຺ປິ, ອຍໍ ປເທໂສ ນຄຣໍ ນາມ. ອຍໍ ປເທໂສ ນາຄາຣວນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ຣາຊູນໍ ວາ ມຫາມຕ຺ຕານໍ ວາ ນິວາສນໂຍຄ຺ຍຏ຺ຐານຕ຺ຕາ ນຄຣນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ໂລກິຍສຕ຺ເຖ ປນ.

‘‘ວິຈິຕ຺ຕເທວາຍຕນໍ, ປາສາທາປຓມນ຺ທິຣໍ;

ນຄຣໍ ທສ຺ສເຍ ວິທ຺ວາ, ຣາຊມຄ຺ໂຄ ປໂສຠິຕ’’ນ຺ຕິ.

ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວໍ ຄາມນິຄມນຄຣານໍ ວິເສສໍ ຎຕ຺ວາ ຄາໂມເຍວ ຄາມສີມາ, ນິຄໂມເຍວ ນິຄມສີມາ, ນຄຣເມວ ນຄຣສີມາຕິ ຕາສໍ ວຈນຕ຺ໂຖ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ປເທສໍ ອສມ຺ມຕາຍ ຠິກ຺ຂເວ ສີມາຍ ອຐປິຕາຍ ຍໍ ຄາມໍ ວາ ນິຄມໍ ວາ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣຕິ, ຍາ ຕສ຺ສ ຄາມສ຺ສ ວາ ຄາມສີມາ ນິຄມສ຺ສ ວາ ນິຄມສີມາ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສມານສໍວາສາ ເອກູໂປສຖາ’ຕິ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ, ຕສ຺ມິໍ ປເທເສ ສພ຺ໂພປິ ວາ ຄາມປເທໂສ. ຍມ຺ປິ ເອກສ຺ມິໍເຍວ ຄາມເຂຕ຺ເຕ ເອກໍ ປເທສໍ ‘‘ອຍໍ ວິສຸໍ ຄາໂມ ໂຫຕູ’’ຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຣາຊາ ກສ຺ສຈິ ເທຕິ ໂສປິ ວິສຸໍຄາມສີມາ ໂຫຕິເຍວ ຕສ຺ມາ ສາ ຈ ອິຕຣາ ຈ ປກຕິຄາມນຄຣນິຄມສີມາ ພທ຺ຘສີມາສທິສາເຍວ ໂຫນ຺ຕິ. ເກວລໍ ປນ ຕິຈີວຣວິປ຺ປວາສປຣິຫາຣໍ ນ ລຠນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອປເຣ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ, ‘‘ຣາຊາ ປເສນທີໂກສລາທໂຍ ໂປກ຺ຂຣສາຕິປຠຸຕີນໍ ທກ຺ຂິໂຓທກປາຕນວເສນ ເທນ຺ຕິ ວິຍ ພ຺ຣຫ຺ມເທຍ຺ຍວເສນ ທິນ຺ນເມວ ວິສຸໍ ຄາມສີມາ ໂຫຕິ, ນ ອາຍມຕ຺ຕສ຺ສ, ເຉຊ຺ຊເຠຊ຺ຊສ຺ສ ອນິສ຺ສຣຕ຺ຕາ’’ຕິ ຕໍ ນ ປເນວໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ເຉຊ຺ຊເຠຊ຺ຊສ຺ສ ຣາຊາຣຫຕ຺ຕາ ຕຖາ ຫິ ໂລກໂວຫາຣສງ຺ເກຕວເສນ ອຍໍ ປເທໂສ ອິມສ຺ສ ຄາມສ຺ສ ປຣິຈ຺ເຉໂທ’’ຕິ ອິສ຺ສເຣຫິ ກຕປຣິຈ຺ຉິນ຺ນເມວ ປມາຓໍ ໂຫຕິ. ຍທິ ເຉຊ຺ຊເຠຊ຺ຊກໂຣ ຠເວຍ຺ຍ, ຣາຊາຕ຺ເວວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ໂສປິ ຄາມເທໂສ ນຄຣຣຊ຺ຊສີມາ ຠເວຍ຺ຍ, ນ ປນ ຄາມສີມາມຕ຺ຕເມວ, ເຕເນວາຫ ສມນ຺ຕປາສາທິກາຍ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍ ‘‘ຍຕ຺ຕເກ ປເທເສ ຕສ຺ສ ຄາມສ຺ສ ຄາມໂຠຊກາ ພລິໍ ລຠນ຺ຕິ, ໂສ ປເທໂສ ອປ຺ໂປ ວາ ໂຫຕຸ ມຫນ຺ໂຕ ວາ, ຄາມສີມາຕ຺ເວວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ນຄຣນິຄມສີມາສຸປິ ເອເສວ ນໂຍ’’ຕິ. ອຍໍ ຄາມ ນິຄມນຄຣສີມານໍ ວິຈາຣຓາ.

ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນາມ ຍໍ ປຏປເທສໍ ອຄາມເກ ຠິກ຺ຂເວ ອຣຎ຺ເຎ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສມານສໍວາສາ ເອກູໂປສຖາ’ຕິ ອນຸຎ຺ຎາຕາ ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາຕິ ຍສ຺ມິໍ ວິຎ຺ຌາຏວິສທິເສ ອຣຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂຸ ວສຕິ, ອຖສ຺ສ ຐິໂຕກາສໂຕ ສມນ຺ຕາ ປຸຣຕ຺ຖິມາຍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ ປຈ຺ຉິມາຍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ ທກ຺ຂິຓາຍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ ອຸຕ຺ຕຣາຍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາຕິ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ. ວິນິພ຺ເພເຘນ ຈຸທ຺ທສາ ຕິ ປຸຣຕ຺ຖິມປຈ຺ຉິມວເສນ ຈຸທ຺ທສພ຺ຠນ຺ຕຣາ, ທກ຺ຂິຓຸຕ຺ຕຣວເສນປິ ຈຸທ຺ທສພ຺ຠນ຺ຕຣາຕິ ເອວໍ ນິພ຺ເພເຘນ ຈຸທ຺ທສ ຈຸທ຺ທສ ກຕ຺ວາ ສມນ຺ຕາ ອຏ຺ຐວີສຕິ ອພ຺ຠນ຺ຕຣາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ເອກໍ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ອຏ຺ຐວີສຕິ ຫຕ຺ຖປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ປຸຣຕ຺ຖິມາຍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕເຣ ຉນ຺ນວຸຕິສຕຫຕ຺ຖປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ, ເອວໍ ທກ຺ຂິຓຸຕ຺ຕຣປຈ຺ຉິເມສຸປີຕິ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ຈຕຸຣາສີຕິສຕ຺ຕສຕຫຕ຺ຖປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ. ປຣິມຓ຺ຑລວເສນ ປນ ສພ຺ພໍ ຉສຕ຺ຕຕິເອກສຕຸຕ຺ຕຣານິ ຈ ເອກໍ ສຫສ຺ສຎ຺ຈ ໂຫຕິ. ປກຕິອຍນວເສນ ມິນິເຕ ປນ –

‘‘ປຎ຺ຈຫຕ຺ໂຖ ມໂຕ ທຓ຺ໂຑ, ວີສທຓ຺ໂຑ ອຸສໂຠ;

ອຖີຕິອຸສຠາ ຄາວີ, ຈຕຸຄາວີ ໂຍຊນ’’ນ຺ຕິ.

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອຍນວເສນ ວິນິພ຺ເພເຘ ຈຸທ຺ທສພ຺ຠນ຺ຕເຣ ທ຺ເວຫຕ຺ຖາຘິກອຏ຺ຐສຕ຺ຕຕິ ໂຫຕິ. ສພ຺ພໍ ອຏ຺ຐວີສຕິ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ຈຕຸຫຕ຺ຖາຘິກຉປ຺ປຎ຺ຎາສຸຕ຺ຕຣ ເອກສຕໍ ໂຫຕິ. ປຣິມຓ຺ຑລວເສນ ປນ ຉຫຕ຺ຖາຘິກຈຕຸຕິໍສຸຕ຺ຕຣທ຺ເວສຕານິ ໂຫນ຺ຕິ, ອຸສຠວເສນ ປນ ວິນິພ຺ເພເຘນ ຈຸທ຺ທສ ອພ຺ຠນ຺ຕເຣ ທ຺ເວຫິ ອູນານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຸສຠານິ ຈ ທ຺ເວຣຕນຎ຺ຈ ໂຫນ຺ຕິ. ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ອຏ຺ຐວີສຕິຍາ ອພ຺ຠນ຺ຕເຣ ຈຕຸຣຕນຎ຺ຈ ໂສຬສ ອຍນານິ ອຘິການິ ສຕ຺ຕ ອຸສຠານິ ໂຫນ຺ຕິ. ປຣິມຓ຺ຑລວເສນ ປນ ຉຣຕນຎ຺ຈ ຈຸທ຺ທສອຍນານິ ຈ ອຘິການິ ເອກາທສ ອຸສຠານິ ໂຫນ຺ຕິ. ອຍເມຕ຺ຖ ສາຣໂຕ ວິນິຈ຺ຉໂຍ. ເກຈິ ປນ ອພ຺ຠນ຺ຕຣສທ຺ທໍ ຫຕ຺ຖຣຕນວາຈກໍ ປຣິກປ຺ເປຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ມຊ຺ເຌ ຐິຕສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕ ວິນິພ຺ເພເຘນ ຈຸທ຺ທສາ’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປຸຣຕ຺ຖິມາຍ ສຕ຺ຕ ຫຕ຺ຖາ ທກ຺ຂິຓຸຕ຺ຕຣປຈ຺ຉິເມສຸປິ ສຕ຺ຕ ສຕ຺ຕ ຫຕ຺ຖາຕິ ກຕ຺ວາ ເອວໍ ນິພ຺ເພເຘນ ຈຸທ຺ທສ ຫຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ. ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຖໍ ອພ຺ຠນ຺ຕຣນ຺ຕິ ຕໍ ເຕສໍ ມຕິມຕ຺ຕເມວ, ນ ສາຣໂຕ ປຈ຺ເຈຕພ຺ພໍ. ກສ຺ມາ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ຕຕ຺ຖ ເອກໍ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຖ’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ຍທິ ເຕສໍ ມເຕນ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຖພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ຠເວຍ຺ຍ, ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ຕຕ຺ຖ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ນາມ ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຖປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ, ມຊ຺ເຌ ຐິຕສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕວິນິພ຺ເພເຘນ ຈຸທ຺ທສາ ໂຫນ຺ຕີ’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ຠເວຍ຺ຍ, ນ ປເນວໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ຕໍ ເຕສໍ ມຕິມຕ຺ຕເມວາຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖາ’ຕິ ນິທ຺ຘາຣເຓ ຠຸມ຺ມໍ. ເອກນ຺ຕິ ຄຓນປຣິຈ຺ເຉໂທ. ອພ຺ຠນ຺ຕຣນ຺ຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນນິທ຺ເທໂສ, ນິຍມິຕປຣິທີປນໍ ວາ. ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຖປ຺ປມາຓນ຺ຕິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທິຕພ຺ພຘມ຺ມສມຸທາຍນິທ຺ເທໂສ ຕຕ຺ຖ ເຕສຸ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕເຣສຸ ເອກໍ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ນາມ ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຖປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕີຕິ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖ ປນ ສງ຺ຂ຺ຍາ ກເຖຕພ຺ພາ. ສາ ທຸວິຘາ ປຣິມາຓມິນນວເສນ. ຕຕ຺ຖ ປຣິມາຓ ສງ຺ຂ຺ຍາ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພາ ຈຕສ຺ໂສ ມຸຏ຺ຐິໂຍ ເອໂກ ກຸຑຸໂວ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ກຸຑຸວາ ເອໂກ ປຕ຺ໂຖ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຕ຺ຖາ ເອໂກ ອາຬ຺ຫໂກ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາຬ຺ຫກາ ເອກໍ ໂທຓໍ, ຈຕ຺ຕາຣິ ໂທຓານິ ເອກາ ມານິກາ. ຈຕສ຺ໂສ ມານິກາ ເອກາ ຂາຣີ. ວີສຕິ ຂາຣິກາ ເອໂກ ວາໂຫ. ຕເທວ ເອກໍ ສກຏນ຺ຕິ ສຸຕ຺ຕນິປາຕຏ຺ຐກຖາທີສຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍໍ ປນ ນວ ວາຫສຫສ຺ສານີຕິ ເອຕ຺ຖ ຈຕສ຺ໂສ ມຸຏ຺ຐິໂຍ ກຸຑຸໂວ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ກຸຑຸວາ ເອໂກ ປຕ຺ໂຖ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຕ຺ຖາ ເອໂກ ອາຬ຺ຫໂກ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາຬ຺ຫກາ ເອກໍ ໂທຓໍ, ຈຕ຺ຕາຣິ ໂທຓານິ ເອກາ ມານິກາ, ຈຕ຺ຕສ຺ໂສ ມານິກາ ເອກາ ຂາຣີ. ວີສຕິຂາຣິກາ ເອໂກ ວາໂຫ. ຕເທວ ເອກໍ ສກຏນ຺ຕິ ສຸຕ຺ຕນິປາຕຏ຺ຐກຖາທີສຸ ວຸຕ຺ຕ’ນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ‘‘ອິຘ ປນ ທ຺ເວ ສກຏານິ ເອໂກ ວາໂຫຕິ ວທນ຺ຕີ’’ຕິ ລິຂິຕໍ ປຈ຺ຈນ຺ຕໂວຫາເຣນ ມິນິເຕ ປນ ສຏ຺ຐິສຕໍ ເອໂກ ວາໂຫຕິ ຣຎ຺ໂຎ ຘມ຺ມາໂສກສ຺ສ ສູວກາຫຕສາລິຍາ ມິນິເຕ ປນ ປຈ຺ຈນ຺ຕໂວຫາເຣນ ວີສາຘິກຕິສຕໍ ໂຫຕິ ເອໂກ ວາໂຫຕິ ວທນ຺ຕິ. ມິນນ ສງ຺ຂ຺ຍາ ປນ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພາ. ຕຖາ ຫິ –

‘‘ຉຕ຺ຕິໍສ ປຣມາຓູນໍ, ອຓຸມຕ຺ຕນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ຉຕ຺ຕິໍ ສອຓຸມຕ຺ຕໍ, ຕຊ຺ຊາຣີຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

ຉຕ຺ຕິໍ ສມຕ຺ຕາຕຊ຺ຊາຣີ, ຣຖເຣຓຸປມາຓໍ;

ຉຕ຺ຕິໍສ ຣຖເຣຓູ ຈ, ເອກາ ລິກ຺ຂາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ສຕ຺ຕລິກ຺ຂາ ຈ ເອກູກາ, ສຕ຺ຕູກາ ຘຎ຺ຎມາສໂກ;

ສຕ຺ຕຘຎ຺ຎງ຺ຄຸລິ ເອກາ, ວິທຕ຺ຖິ ທ຺ວາທສງ຺ຄຸລິ.

ທ຺ເວ ວິທຕ຺ຖິຕຸ ຣຕນໍ, ສຕ຺ຕຫຕ຺ຖໍ ເອກຍຏ຺ຐິ;

ວີສຍຏ຺ຐິຕຸ ອຸສຠໍ, ອຸສຠາສີຕິ ຄາວຸຕໍ;

ຄາວຸຕານິ ຈຕ຺ຕາຣິ, ເມຣຸໂຍຊນນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເອກາ ຣໂຊ ປຣມາຓຸ ອຕິສຸຂຸມາ ອຈກ຺ຂຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ, ສຣີຣມ຺ປິ ຆນເສລມຍໍ ສິເນຣຸປພ຺ພຕຣາຊມ຺ປິ ວິນິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ຄຕາ. ຕສ຺ສາ ຉຕ຺ຕິໍສປຣິມາຓໍ ເອໂກອຓຸ ຕຊ຺ຊາຣິຕສ຺ສ ຉຕ຺ຕິໍສປຣິມາຓໍ ເອກາຣຖເຣຓຸ. ຕສ຺ສາ ຉຕ຺ຕິໍສປຣິມາຓໍ ເອກລິກ຺ຂາ. ສຕ຺ຕລິກ຺ຂາ ເອກາ ອູກາ. ສຕ຺ຕ ອູກາ ເອກໍ ຘຎ຺ຎໍ. ສຕ຺ຕຘຎ຺ຎໍ ເອກາ ອງ຺ຄຸລິ, ທ຺ວາທສອງ຺ຄຸລິ ເອກາ ວິທຕ຺ຖິ. ທ຺ເວ ວິທຕ຺ຖິ ເອກຣຕນໍ. ສຕ຺ຕຫຕ຺ຖໍ ເອກຍຏ຺ຐິ, ວີສຍຏ຺ຐິ ເອກາ ອຸສຠາ, ອສີຕິ ອຸສຠາ ຄາວຸຕໍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ຄາວຸຕານິ ເມຣຸໂຍຊນນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຓຸຣໂຊ ກິຬຎ຺ຊກຸຏ຺ຏຉິທ຺ທາທີສຸ ວາເຕ ປຫຏກາເລ ສູຣິຍາໂລເກສຸ ທິສ຺ສຕິ. ຕຊ຺ຊາຣີ ປນ ສກຏມຄ຺ຄາທີສຸ ທກ຺ຂິຓວາມ ປສ຺ສາທີສຸ ທິສ຺ສຕິ. ຣຖເຣຓຸ ປນ ຕສ຺ສາ ອລ຺ລີຍນຏ຺ຐາເນສຸ ທິສ຺ສຕິ. ລິກ຺ຂາ ປນ ອຕິໂອຬາຣິກາ ປາກຏາ ໂຫຕິ. ອຍໍ ເມຣຸອຍນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ.

ອປຣມ຺ປິ

‘‘ທສ ເກສາ ເອກຕິລໍ, ຉຕິລໍ ຍວກໍ ຠເວ;

ຈຕຸຍວຎ຺ຈ ອງ຺ຄຸລິ, ປຎ຺ຈທສ ເອກປາທ’’ນ຺ຕິ.

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ທສ ເກສາ ເອກຕິລໍ ນາມ. ຉຕິລໍ ເອກໍ ຍວໍ ນາມ. ຈຕຸຍວໍ ເອໂກ ອງ຺ຄຸລິ ນາມ. ປຎ຺ຈທສງ຺ຄຸລິໂຍ ເອໂກ ປາໂທຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິທໍ ຕີສຸ ເວເທສຸ ອາຄຕວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ.

ອປຣມ຺ປິ

‘‘ທສ ເກສາ ເອກຕິລໍ, ຉຕິລໍ ຍວກໍ ຠເວ;

ຈຕຸຍວຎ຺ຈ ອງ຺ຄຸລິ, ອຏ຺ຐງ຺ຄຸລິ ເອກາ ມຸຏ຺ຐິ, ຣຕນໍ ຕິມຸຏ຺ຐິ ຠເວ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ທສເກສາ ເອກໍ ຕິລໍ ນາມ. ຉຕິລໍ ເອກໍ ຍວໍ ນາມ. ຈຕຸຍວໍ ເອກາອງ຺ຄຸລິ ນາມ. ອຏ຺ຐງ຺ຄຸລໍ ເອກາມຸຏ຺ຐິ. ຕ຺ຣິມຸຏ຺ຐິ ເອກຣຕນໍ. ປຎ຺ຈ ຣຕນານິ ເອໂກທຓ຺ໂຑ. ວີສຕິ ທຓ຺ຑານິ ເອໂກອຸສໂຠ. ອສີຕິ ອຸສຠາ ເອກາ ຄາວີ. ຈຕສ຺ໂສ ຄາວິໂຍ ເອກໂຍຊນນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ເຕເນວາຫ.

‘‘ປຎ຺ຈຫຕ຺ໂຖ ມໂຕ ທຓ຺ໂຑ, ວີສທຓ຺ໂຑ ຈ ອຸສໂຠ;

ອສີຕິ ອຸສຠາ ຄາວີ, ຈຕຸຄາວີ ຈ ໂຍຊນ’’ນ຺ຕິ.

ອິທໍ ປກຕິອຍນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຈກ຺ກວາຬອຍນໂຍຊນວເສນ ປນ

‘‘ສຕ຺ຕຫຕ຺ໂຖ ມໂຕ ທຓ຺ໂຑ, ວີສທຓ຺ໂຑ ຈ ອຸສໂຠ;

ອສີຕິ ອຸສຠາ ຄາວີ, ຈຕຸຄາວີ ຈ ໂຍຊນ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ.

ອປຣມ຺ປິ.

‘‘ທສ ເກສາ ເອກຕິລໍ; ຉຕິລໍ ເອກໍ ຍວໍ;

ຈຕຸຍວໍ ເອກງ຺ຄຸລິ; ອຏ຺ຐງ຺ຄຸລໍ ເອກາມຸຏ຺ຐິ;

ຕ຺ຣິມຸຏ຺ຐິ ເອກຣຕນໍ, ອຏ຺ຐວີສຕິຣຕນໍ ເອກໍອພ຺ຠນ຺ຕຣນ຺ຕິ.

ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕເນວາຫ ‘‘ຕຕ຺ຖ ເອກໍ ອຏ຺ຐວີສຕິຫຕ຺ຕປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕີ’’ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອຄາມເກ ເຈຕິ ເອຕ຺ຖ ອກາໂຣ ກຕຣຕ຺ໂຖຕິ, ຕຖາ ຫິ ອກາໂຣ.

ປຏິເສເຘ ວຸທ຺ຘິຕພ຺ຠາເວ, ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ ສທິເສປິຈ;

ວິຣຸທ຺ເຘ ຄຣເຫ ສຸຎ຺ເຎ, ອກາໂຣ ວິຣຫ’ປ຺ປເກ’ຕິ.

ວຸຕ຺ເຕສຸ ທິສ຺ສຕິ ຕຖາ ຫິ ອຊເນຕ຺ວາ ຕິອາທີສຸ ປຏິເສເຘ ທິສ຺ສຕິ. ‘‘ອປຣິຫານີຍາ ຘມ຺ມາ’’ຕິ ອາທີສຸ ວຸທ຺ຘິມ຺ຫິ. ‘‘ອນວຊ຺ຊໍ ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ອາທີສຸ ຕພ຺ຠາເວ ອກ຺ຂຣາ’ຕິ ອາທີສຸ ອຎ຺ຎຕ຺ເຖ. ‘‘ອມຣຸ ຣາຊາ’’ຕິອາທີສຸ ສທິເສ. ‘‘ອມລ’’ນ຺ຕິ ອາທີສຸ ວິຣຸທ຺ເຘ. ‘‘ອເສຏ຺ໂຐຍໍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ’’ຕິ ອາທີສຸ ຄຣເຫ. ‘‘ອຄາໂມ’’ຕິ ອາທີສຸ ສຸຎ຺ເຎ. ‘‘ອປຕິກາຍໍອິຕ຺ຖີ’’ຕິ ອາທີສຸ ວິຣເຫ. ‘‘ອຖ ນາຍໍ ກຎ຺ຎາ’’ຕິ ອາທີສຸ ອປ຺ປເກ. ອິຘ ປນ ສຸຎ຺ເຎ ວິຣເຫ ວາ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ສຸຎ຺ຎຕ຺ເຖນ ປນ ອຄາມເກ ນິມນຸສ຺ເສ ເກວລາຣຎ຺ເຎຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວິຣຫຕ຺ໂຖ ວາ ອຄາມເກ ຄາມວິຣຫິເຕ ປເທເສຕິ ອຕ຺ໂຖ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ເຕເນວ ສຸຎ຺ຎຕ຺ເຖນ ວິຣຫຕ຺ເຖນ ‘‘ອຄາມເກ’’ຕິມິນາປເທນ ຄາມນທີຊາຕສ຺ສຣສມຸທ຺ເທ ມຸຎ຺ຈິຕ຺ວາ ຍໍ ອນວເສສໍ ເຫຏ຺ຐາ ປຖວີສນ຺ຘາຣກອຸທກມ຺ປິອຸທກສນ຺ຘາຣໂກ ວາໂຕປິ ອຊຏາກາສມ຺ປິ, ຕຖາ ຍາວ ອຸປຣິພ຺ຣຫ຺ມໂລກໍ ອຸປາທາຍ ສພ຺ພໍ ອສຸຣຍກ຺ຂສຸຣາທິອາກາສຏ຺ຐກເທວພ຺ຣຫ຺ມວິມານານິປິ ອຣຎ຺ຎນ຺ຕ຺ເວວ ສງ຺ຄຫິຕາ. ນທີສມຸທ຺ທນ຺ຕເຣສຸປິ ມຈ຺ຉພນ຺ຘານໍ ອຄມນປໂຖ ທີປໂກ ວາ ປພ຺ພໂຕ ວາ, ໂສປິ ອຣຎ຺ຎສີມາຕ຺ເວວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕສ຺ມາ ອຍໍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນິມນຸສ຺ເສ ເກວລາຣຎ຺ເຎ ປຖວີມຓ຺ຑເລປິ ເທວໂລເກ ວິມານກປ຺ປຣຸກ຺ຂາທີສຸປິ ລພ຺ຠເຕວ. ປຖວິຍໍ ປນ ຍສ຺ມິໍ ຄາມເຂຕ຺ເຕ ເຫຏ຺ຐາ ປຖວິຍາ ຍຕ຺ຖ ວາ ສຸວຓ຺ຓມຓິອາທີນິ ຂຓິຕ຺ວາ ຄເຫຕຸໍ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ຕໍ ປເທສໍ ຄາມເຂຕ຺ຕເມວ. ຕໂຕ ປຣາ ຍາວ ປຖວີສນ຺ຘາຣກອຸທກາ ອຊຏາກາເສປິ ລພ຺ຠເຕວ. ນນຸ ຉກາມາວຈຣ ເທວໂລເກສຸປິ ເທວວິມານກປ຺ປຣຸກ຺ຂຄາມນິຄມາທໂຍປິ ອຕ຺ເຖວ. ອຖ ກສ຺ມາ ‘‘ອຣຎ຺ຎາ’’ຕິ ກຖິຕາຕິ ອມນຸສ຺ສາ ວາ ສຕ຺ຕາ ຊາຕິຠິນ຺ນຕ຺ຕາ ຈ ເຕ ອຄາມາເຍວ, ເຕເນວ ‘‘ນິມນຸສ຺ສມ຺ຫິ ອຣຎ຺ຎມ຺ຫີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕິຣຈ຺ຉານວຕ຺ຖຸສ຺ມິມ຺ປິ ‘‘ນາໂຄ ວາ ໂຫຕຸ ສຸປຓ຺ຓມາຓວກາທີນໍ ວາ ອຎ຺ຎຕໂຣ ອນ຺ຕມໂສ ສກ຺ກໍ ເທວຣາຊານໍ ອຸປາທາຍ ໂຍ ໂກຈິ ອມນຸສ຺ສຊາຕິໂກ ສພ຺ໂພວ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ຊາຕິຠິນ຺ນຕາຍ ອມນຸສ຺ສາວາໂສ ອຣຎ຺ຎນ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍ ວິຈາຣຓາ.

ອິທານິ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ສໍວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ສພ຺ພາ ຠິກ຺ຂເວ ນທີ ອສີມາ. ສພ຺ໂພ ສມຸທ຺ໂທ ອສີໂມ. ສພ຺ໂພ ຊາຕສ຺ສໂຣ ອສີໂມ. ນທິຍາ ວາ ຠິກ຺ຂເວ ສມຸທ຺ເທ ວາ ຊາຕສ຺ສເຣ ວາ ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສມານສໍວາສາ ເອກູໂປສຖາ’’ຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ອຍໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ສພ຺ພາ ຠິກ຺ຂເວ ນທີ ອສີມາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ອສີມສທ຺ເທ ອກາໂຣ ວິຣຫຕ຺ໂຖ, ອສີມາ ພທ຺ຘສີມາ ວິຣຫິຕາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ມວາຈໍ ສາເວຕ຺ວາປິ ພນ຺ຘສີມາວິຣຫິຕາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ປຏິເສຘຕ຺ໂຖ ວາ, ອສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ພາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ວຸຑ຺ຒິອຕ຺ໂຖ ວາ, ‘‘ອເສກ຺ຂາ ຘມ຺ມາ’’ຕິ ຍຖາ ສິກ຺ຂິຕສິກ຺ຂາ ນິຏ຺ຐິຕສິກ຺ຂາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ເອວໍ ອສີມາສີມກິຈ຺ຈນິຏ຺ຐປ຺ປຕ຺ຕາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຎຕ຺ຕິທຸຕິຍກມ຺ມ ວາຈໍ ສາເວຕ຺ວາ ສມ຺ມຕາປິ ອສມ຺ມຕາເຍວ, ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວເນວ ຄາມສີມາ ວິຍ ພທ຺ຘສີມາສທິສາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ເອເຕນ ນທີຊາຕສ຺ສຣສມຸທ຺ທານໍ ພທ຺ຘສີມາຍ ອເຂຕ຺ຕຠາໂວ ທສ຺ສິໂຕ ໂຫຕິ. ເອວໍ ‘‘ສພ຺ພາ ຠິກ຺ຂເວ ນທີ ອສີມາ’’ຕິອາທິນາ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສຣານໍ ພທ຺ຘສີມາຠາວໍ ປຏິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຕຕ຺ຖ ໂລກໂວຫາຣສິທ຺ຘາສຸ ເອຕາສຸ ນທີອາທີສຸ ອພທ຺ຘສີມາສຸ ປຸນ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ວາລິກາທີຫິ ສີມປຣິຈ຺ຉິນ຺ທນໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ຠຄວາ ‘‘ນທິຍາ ວາ ຠິກ຺ຂເວ ສມຸທ຺ເທ ວາ ຊາຕສ຺ສເຣ ວາ ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາ’’ຕິ ອາທິມາຫ. ຕຕ຺ຖ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສຕິ ຖາມມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ເຕເນວາຫ ສມນ຺ຕປາກາທິກາຍ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ຖາມມຊ຺ຌິເມນ ປຸຣິເສນາ’’ຕິ. ຍທິ ວຑ຺ຒກີປຸຣິສມິຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ‘‘ວຑ຺ຒກີປຸຣິເສນາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຠເວຍ຺ຍ, ນ ປເນວໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ເຕນ ຎາຍຕິ ‘‘ຖາມມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສາ’’ຕິ. ຕິວິຘາ ຫິ ປຸຣິສາ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິໂສ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ປກຕິປຸຣິໂສຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິໂສ ນາມ ສພ຺ພຎ຺ຎຸ ຠຄວາ, ໂສ ຫິ ຠຄວາ ສພ຺ພສຕ຺ຕຸຕ຺ຕໂມ ຖາມຍສສມ຺ປຕ຺ຕິອິສ຺ສຣິຍາທີຫິ ຕຖາ ຫິ ຕຖາຄຕສ຺ສ ຖາໂມ.

‘‘ກາຬາວກຎ຺ຈ ຄງ຺ເຄຍ຺ຍໍ, ປຓ຺ຑຣໍ ຕມ຺ພປິງ຺ຄລໍ;

ຄນ຺ຘມງ຺ຄລເຫມຎ຺ຈ, ອຸໂປສຖໍ ຉທ຺ທນ຺ຕິເມ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕານໍ ທສນ຺ນໍ ຫຕ຺ຖິກຸລານໍ ພລານຸສາເຣນ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຕຕ຺ຖ ກາຬາວກ ນ຺ຕິ ປກຕິຫຕ຺ຖິກຸລໍ ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ກາຍພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ກາຬາວກສ຺ສ ຫຕ຺ຖິໂນ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ກາຬາວການໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຄງ຺ເຄຍ຺ຍສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຄງ຺ເຄຍ຺ຍານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ປຓ຺ຑຣສ຺ສ ພລໍ, ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປຓ຺ຑຣານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຕມ຺ພສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຕມ຺ພານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ປິງ຺ຄລສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປິງ຺ຄລານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຄນ຺ຘຫຕ຺ຖິໂນ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຄນ຺ຘຫຕ຺ຖີນໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ມງ຺ຄລສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ມງ຺ຄລານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ເຫມສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ເຫມວຕານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ອຸໂປສຖສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ອຸໂປສຖານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຉທ຺ທນ຺ຕສ຺ສ ພລໍ. ຍໍ ທສນ຺ນໍ ຉທ຺ທນ຺ຕານໍ ພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ຕຖາຄຕສ຺ສ ກາຍພລໍ. ‘‘ນາຣາຍນສງ຺ຂາຕໍ ພລ’’ນ຺ຕິປິ ອິທເມວ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ນາຣາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ຣສ຺ມິໂຍ, ຕາ ພຫູ ນານາວິຘາ ຕໂຕ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕີຕິ ນາຣຍນໍ, ວຊິຣໍ, ຕສ຺ມາ ວຊິຣສງ຺ຂາຕໍ ພລນ຺ຕິ ປິ ອຕ຺ໂຖ, ຕເທຕໍ ປກຕິຫຕ຺ຖິຄຓນາຍ ຫຕ຺ຖິໂກຏິສຫສ຺ສໍ, ປຸຣິສຄຓນາຍ ທສນ຺ນໍ ປຸຣິສໂກຏິສຫສ຺ສານໍ ພລໍ ໂຫຕິ, ອິທໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ ກາຍພລໍ. ອິສ຺ສຣິຍາທິພລວິຘານໍ ປນ ຕໍຕໍ ສຸຕ຺ຕານຸສາເຣນ ເວທິຕພ຺ພໍ. ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ນາມ ວຑ຺ຒກິປຸຣິໂສ ໂສ ຫິ ຕຖາຄຕສ຺ສ ພລໍ ປຏິຈ຺ຈ ສິເນຣຸປພ຺ພຕຣາຊໍ ສາສປພີເຊນ ມິນນ຺ໂຕ ວິຍ ສເຕນປິສຫສ຺ເສນປິ ສຕສຫສ຺ເສນປິ ມິເນຕຸໍ ອຠພ຺ໂພ, ອນ຺ຕມໂສ ປາທງ຺ຄຸຏ຺ຐ ໂສ ປາທງ຺ຄຸຏ຺ຐກມ຺ປິ ຄຓ຺ເຫຕຸໍ ອຠພ຺ໂພວ. ຕສ຺ສ ປກຕິປຸຣິສໂຕ ມຫນ຺ຕຠາເວນ ມຊ຺ເຌ ຠວຕ຺ຕາ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ນາມ ຊາໂຕ, ຕຖາ ຫິ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິ ວຑ຺ຒກິສ຺ສ ຕິສ຺ໂສ ວິທຕ຺ຖິໂຍ, ວຑ຺ຒກິຫຕ຺ເຖນ ທິຍຑ຺ຒຫຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ, ຕຖາ ວຑ຺ຒກິວິທຕ຺ຖິ ປກຕິປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວ ວິທຕ຺ຖິໂຍ, ປກຕິປຸຣິສຫຕ຺ເຖນ ປຣິປຸຓ຺ຓຫຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ ຕຖາ ຫິ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິ ນາມ ອິທານິ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ຕິສ຺ໂສ ວິທຕ຺ຖິໂຍ, ວຑ຺ຒກິຫຕ຺ເຖນ ທິຍຑ຺ໂຒ ຫຕ຺ໂຖ ໂຫຕີຕິ ກຸຏິກາຣສິກ຺ຂາປທຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຍໍ ອິຘ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສຕິ ນາຘິປ຺ເປຕາ. ກສ຺ມາ ກຸຏິກາຣສິກ຺ຂາປເທເຍວ ຕິຫຕ຺ຖາຕິ ວຑ຺ຒກິຫຕ຺ເຖນ ຕິຫຕ຺ຖາ. ປມາຓຍຸຕ຺ໂຕ ມຎ຺ໂຈຕິ ປກຕິວິທຕ຺ຖິຍາ ນວວິທຕ຺ຖິປ຺ປມາໂຓ ມຎ຺ໂຈຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຍຖາ, ເອວໍ ມຊ຺ຌິມປຸຣິເສນາ’ຕິ ອິຘ ອວຕ຺ວາ’ຖາມມຊ຺ຌິເມນ ປຸຣິເສນາ’ຕິ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ປກຕິປຸຣິໂສ ນາມ’ຍໍ ທສນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ກາຍພລໍ, ຕໍ ເອກສ຺ສ ກາຬາວກສ຺ສ ຫຕ຺ຖິໂນ ພລ’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕປຸຣິໂສ ປກຕິປຸຣິໂສ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈາປິ ເອກຈ຺ເຈ ປຸຎ຺ຎວນ຺ຕາ ຣາຊາ ອຊາຕສຕ຺ຕຸ ຊີວໂກ ໂກມາຣຠຈ຺ໂຈ ອິຕ຺ຖິຍາປິ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາຕິ ເອວມາທໂຍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຫຕ຺ຖີນໍ ພລໍ ຘາເຣນ຺ຕິ, ນ ປນ ເຕ ມຊ຺ຌິມປຸຣິສາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ, ປກຕິປຸຣິໂສ ເຍວ, ປຸຎ຺ຎວນ຺ຕຠາເວນ ວິເສສປຸຣິສຕ຺ຕາ. ອິຘ ປນ ປກຕິປຸຣິໂສເຍວ ຖາມ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສຕິ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນາ, ເຕເນວາຫ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍໍ ລີນຕ຺ຖປ຺ປກາສນິຍໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ກຣຓຕ຺ເຖ ນິສ຺ສກ຺ກວຈນນ຺ຕິ ອາຫ. ອຸທກຸກ຺ເຂເປນາ’ຕິ ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖ. ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສເຣສຸ ຍໍຐານໍ ມຊ຺ຊິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນໍ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ນທີອາທີສຸ ໂລກໂວຫາຣ ສິທ຺ຘາສຸ ຕາສຸເອວ ອພທ຺ຘສີມາສຸ ອປຣາປິ ສມານສໍວາສາ ເອກູໂປສຖາຕິ ກງ຺ຂາວິຕຣຓິຍໍ ປນ ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ຍໍ ຐານໍ ຖາມມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນໍ. ຕຕ຺ຖ ຍຖາ ອກ຺ຂຘຸຕ຺ຕາ ທາຣຸຄຸຬໍ ຂິປນ຺ຕິ, ເອວໍ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກໍ ວາ ຫຕ຺ເຖນ ຄເຫຕ຺ວາ ມຊ຺ຌິເມນ ປຸຣິເສນ ສພ຺ພຖາເມນ ຂິປິຕພ຺ພໍ. ຍຕ຺ຖ ເອວໍ ຂິຕ຺ຕໍ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກາ ປຕຕິ, ອຍໍ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ນາມ. ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສມານ ສໍວາສາ ເອກູໂປສຖາຕິ, ອຍໍ ເຕສຸ ນທີອາທີສຸ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ຉິນ຺ນາ ສີມາ ສມານສໍວາສາເຈວ ເອກູໂປສຖາຈາ’ຕິ ອຕ຺ຖໂຍຊນໍ ກຕ຺ວາ ອຍໍ ເອເຕສໍ ນທີອາທີນໍ ອນ຺ໂຕເຍວ ລພ຺ຠຕິ, ນ ພຫິ, ຕສ຺ມາ ນທິຍາ ວາ ຊາຕສ຺ສເຣ ວາ ຍຕ຺ຕກໍ ປເທສໍ ປກຕິວສ຺ສກາເລ ຈຕູສຸ ມາເສສຸ ອຸທກໍ ໂອຕ຺ຖຣຕິ, ສມຸທ຺ເທ ຍສ຺ມິໍ ປເທເສ ປກຕິວີຈິໂຍ ໂອສຣິຕ຺ວາ ສຓ຺ຐຫນ຺ຕິ, ຕໂຕປຏ຺ຐາຍ ກປ຺ປິຍຠູມິ. ທຸພ຺ພຸຏ຺ຐິກາເລ ວາ ຄິມ຺ເຫ ວາ ນທີຊາຕສ຺ສເຣສຸ ສຸກ຺ເຂສຸປິ ສາເອວ ກປ຺ປິຍຠູມິ. ສເຈ ປນ ສຸກ຺ເຂ ຊາຕສ຺ສເຣ ວາປິໍ ວາ ຂຓນ຺ຕິ ວປ຺ປໍ ວາ ກໂຣນ຺ຕິ, ຕໍ ຐານໍ ຄາມເຂຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຍາ ປເນສາ ກປ຺ປິຍຠູມີຕິ ວຸຕ຺ຕາ, ຕໂຕ ພຫິ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນ ຄຈ຺ຉຕິ, ອນ຺ໂຕເຍວ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ອນ຺ໂຕປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສມນ຺ຕາອຸທກຸກ຺ເຂປ ປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຄຓ຺ຐິປເທ ປນ ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ປນ ເອຕິສ຺ສາ ນທິຍາ ຈຕຸວຄ຺ຄາທີນໍ ສງ຺ຆານໍ ວິສຸໍ ຈຕຸວຄ຺ຄກຣຓີຍາທິກມ຺ມກຣຓກາເລ ສີມາປຣິຈ຺ເຉທທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕິຈີວເຣນ ວິປ຺ປວາສປຣິຈ຺ເຉທທສ຺ສນຕ຺ຖມ຺ປິ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍ ປຣິຈ຺ເຉທທສ຺ສນໍ ວິຍາຕິ ອາຈຣິຍາ, ຕສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທາຠາເວປິ ອນ຺ໂຕນທິຍໍ ກາຕຸໍ ວຏ຺ຏຕີຕິ ສິທ຺ຘ’ນ຺ຕິ ລິຂິຕໍ. ຕຕ຺ຖ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທາຠາເວປີ’ຕິ ອິທໍ ປທໍ ສມນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນ’ນ຺ຕິ ມຫາອຏ຺ຐກຖາວຈເນນ ວາ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ’ຕິ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍ ກງ຺ຂາ ວິຕຣຓິຍຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕວຈເນນ ວາ, ‘‘ຕຕ຺ຖາປິ ຫິ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ນ ຎາຍຕິ, ຕຖາ ສພ຺ພຖາເມນ ຂິປນ’’ນ຺ຕິ ວາ, ‘‘ເອຕທຕ຺ຖເມວ ຫິ ວາລິກາທີຫິ ສີມປຣິຈ຺ຉິນ຺ທນ’’ນ຺ຕິ ວາ ວິມຕິວິໂນທນີວຈເນຫິ ວາ ນ ສເມຕິ. ຄນ຺ຖກາເຣນາປິ ປຣູປວາທວິວຊ຺ຊນຕ຺ຖໍ ‘‘ອຍໍ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕີ’’ຕິ ອວຕ຺ວາ’ອຈຣິຍາ’ຕິ ອຎ຺ຎກຕ຺ຕາເຣ ນິທສ຺ສິຕ຺ວາ ປຣໂຕ ນິຄມເນ ‘‘ອິທໍ ສພ຺ພໍ ສຸຏ຺ຐຸ ວິຈາເຣຕ຺ວາ ຄຣຸກຸເລ ປຍິຣຸປາສິຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພໍ ຍຸຕ຺ຕໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ອິຕຣໍ ຉຑ຺ເຑຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕສ຺ມາ ອຎ຺ເຎສໍ ອາຈຣິຍານໍ ມເຕນ ລິຂິຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ອຎ຺ຎຖາ ຕິສ຺ໂສປິ ສງ຺ຄີຕິໂຍ ອາຣູຬ຺ເຫ ອຏ຺ຐກຖາວຈເນ ຈ ກງ຺ຂາວິຕຣຓີ-ວິມຕິວິໂນທນີວຈນານິ ຈ ມກ຺ເຂຕພ຺ພານິ ຠເວຍ຺ຍຸໍ, ຄນ຺ຖາປິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວິຣຸທ຺ຘາ ຠເວຍ຺ຍຸໍ, ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທມ຺ປິ ສາວການໍ ມເຕນ ປຏິສງ຺ຂຣິຕພ຺ພໍ ຠເວຍ຺ຍ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທໍ ປນ ນ ມກ຺ເຂຕພ຺ພໍ, ຍຖາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕເຍວ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ ວກ຺ຂຕິ ຫິ ວຕ຺ຖຸໍ ຊານິຕ຺ວາປິ ມຊ຺ຊໍ ປິວໂຕ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ, ສາມເຓຣສ຺ສ ປນ ຊານິຕ຺ວາ ປິວໂຕ ສີລເຠໂທ, ນ ອຊານິຕ຺ວາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕຕ຺ຖ ກາຣຓໍ ມຄ຺ຄິຕພ຺ພໍ, ສິກ຺ຂາປທ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ພຸທ຺ຘານເມວ ວິສຍຕ຺ຕາ ນ ວາ ມຄ຺ຄິຕພ຺ພໍ, ຍຖາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕເຍວ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພ’ນ຺ຕິ ຕສ຺ມາ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທານຸຣູປໍ ສມນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນນ຺ຕິ ວາ ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປິ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນາ ສີມາຕິວາ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພຕິ ວາ ວຸຕ຺ຕຘມ຺ມສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖຣານໍ ວຈນເມວ ປມາຓໍ ເຕ ຫິ ພຸທ຺ຘມຕຎ຺ຎຸໂນ, ອິທຎ຺ຈ ວຈນໍ ຠຄວໂຕ ນ ປຈ຺ຈກ຺ຂວຈນໍ ນາປິສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖຣານໍ ວຈນໍ ອຖວາ ‘‘ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາ’’ຕິ ປນ ເອຕິສ຺ສາ ນທິຍາ…ເປ… ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍ ປຣິຈ຺ເຉທທສ຺ສນໍ ວິຍ ສີມປຣິຈ຺ເຉທທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕ’ນ຺ຕິ ອາຈຣິຍາ ຍສ຺ມາ ວທນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທາຠາເວປິ ອນ຺ໂຕນທິຍໍ ກາຕຸໍ ວຏ຺ຏຕີຕິ ສິທ຺ຘນ຺ຕິ ອິມິສ຺ສາ ອຕ຺ຖໂຍຊນາຍ ນ ຘມ຺ມສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖຣາປິ ປວິຏ຺ຐາ, ຄນ຺ຖກາໂຣປິ ອປວິຏ຺ໂຐ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ ຕິສ຺ໂສປິ ສງ຺ຄີຕິໂຍ ອາຣູຬ຺ເຫສຸ ວິນຍຏ຺ຐກຖາສຸເຈວ ຕພ຺ພິວຣຓຠູຕາສຸ ສິໂລກຏີກາສຸ ຈ ‘‘ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນໍ, ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ, ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ’’ຕິ ອາທິນາ ພຫູຫິ ອາກາເຣຫິ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທເມວ ລິຂນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ຘມ຺ມສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖຣາປິ ອປ຺ປວິຏ຺ຐາຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ຄນ຺ຖກາໂຣ ປິ ປຣູປວາທວິວຊ຺ຊນຕ຺ຖໍ ‘‘ອາຈຣິຍາ’’ຕິ ອຎ຺ຎກຕ຺ຕາເຣ ນິທສ຺ເສຕິ, ຕສ຺ມາ ຄນ຺ຕ຺ຖກາໂຣປິ ອປ຺ປວິຏ຺ໂຐຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ອິທຎ຺ຈ ວຈນໍ ເກສຎ຺ຈິ ເຖຣານໍ ອຕ຺ຕໂນມຕິ, ອຕ຺ຕໂນມຕິຈ ນາເມສາ ສພ຺ພທຸພ຺ພລາ, ສິເນຣຸປພ຺ພຕຣາຊໍ ສາສປພີເຊນ ມິເນນ຺ໂຕ ວິຍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ເຘນ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ສິກ຺ຂາປທສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ວທນ຺ຕານໍ ມຫາກສ຺ສປຍສໂມຄ຺ຄລິປຸຕ຺ຕຕິສ຺ສປຠຸຕີນຎ຺ຈ ເຕສໍ ສິສ຺ສານຸສິສ຺ສານໍ ມຫາວິຫາຣວາສີນຎ຺ຈ ວຈນໍ ໂກ ນາມ ປຸຄ຺ຄໂລ ມກ຺ເຂຕຸໍ ສກ຺ຂິສ຺ສຕິ, ອຸປສມ຺ປທາທິກມ຺ມສ຺ສ ຈ ຄຣຸກມ຺ມຕ຺ຕາ ສາສນສ຺ສ ມູລຕ຺ຕາ ຈ ຄຣຸເກເຍວ ຐາຕພ຺ພໍ. ‘‘ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາ’’ຕິ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຖໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂປາຣຫຏ຺ຐານເມວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ, ອຸທາຫຸ ອຸທກຸກ຺ເຂເປເນວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຕິ ໂຈທນໍ ປຣິຫຣນ຺ໂຕ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິໂຍ ກຖໍ ປນ ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພນ຺ຕ຺ຍາທິມາຫ. ຕຕ຺ຖ ກຖນ຺ຕິ ກເຖຕຸກມ຺ຍຕາ ປຸຈ຺ຉາ, ກຖໍ ເກນ ກາຣເຓນ ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ ອຸທກາສິຎ຺ຈນສງ຺ເຂເປນ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ ອຖ ໂຂ ເລຑ຺ຑຸຂິປນທາຣຸຄຸຬຂິປນາກາເຣນ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອກ຺ຂຘຸຕ຺ຕາຕິ ສາມຎ຺ເຎນ ວຸຕ຺ເຕປິ ‘‘ສີໂຫ ຄາຍຕິ ນງ຺ຄຸຏ຺ຐໍ, ສີໂຫ ຈາເລຕິ ວາລຘິ’’ນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ທາຣຸຄຸຬໍ ຂິປນ຺ຕິ ສທ຺ທນ຺ຕຣສນ຺ນິຘານໂຕ ອຕ຺ຖວເສນ ທາຣຸຄຸຬກີຬກາ ຘຸຕ຺ຕຊນາຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ອກ຺ຂສທ຺ໂທ ຫິ ຊູເຕປິ ນິຣູຬ຺ໂຫ. ທາຣຸຄຸຬນ຺ຕິ ຠມໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ອາຣຄ຺ເຄນ ກຕທາຣຸວິກຕິ ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖ… ຍຖາ ອກ຺ຂຘຸຕ຺ຕາ ທາຣຸຄຸຬກາ ຘຸຕ຺ຕຊນາ ທາຣຸຄຸຬໍ ຫຕ຺ເຖນ ຄເຫຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ພລໍ ທສ຺ເສນ຺ຕາ ວິຍ ສພ຺ພຖາເມນ ອຕ຺ຕານໍ ໂອນມິຕ຺ວາ ຂິປນ຺ຕິ, ເອວເມວ ຖາມມຊ຺ຌິເມນ ປຸຣິເສນ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກໍ ວາ ຫຕ຺ເຖນ ຄເຫຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ພລໍ ທສ຺ເສນ຺ຕາວິຍ ໂອນມິຕ຺ວາ ສພ຺ພຖາເມນ ນິສິນ຺ນສ຺ສ ວາ ຐິຕສ຺ສ ວາ ປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ອນຸປຣິຍາຍິຕ຺ວາ ຂິປິຕພ຺ພໍ, ເອວໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກໍ ວາ ຍຕ຺ຖ ຍສ຺ມິໍ ຐາເນ ປຕຕິ, ອຍເມໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ນາມາຕິ ‘‘ອຍເມໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ’’ຕິ ອິມິນາ ປເທນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆານໍ ວິສຸໍວິສຸໍ ກມ຺ມກຣຓາຘິກາເຣ ສີມນ຺ຕຣິກຕ຺ຕາ ອຎ຺ຎສ຺ສາປິ ອຸທກຸກ຺ເຂປສ຺ສ ສມ຺ຠວໍ ທສ຺ເສຕິ, ເຕເນວ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສເຈ ປນ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາ ວິສຸໍວິສຸໍ ອຸໂປສຖາທິກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ, ທ຺ວິນ຺ນໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປານໍ ອນ຺ຕເຣ ອຎ຺ໂຎ ເອໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ອຸປຈາຣຕ຺ຖາຍ ຐເປຕພ຺ໂພ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ວິມຕິວິໂນທນິຍມ຺ປິ ‘‘ຕສ຺ສ ອນ຺ໂຕຕິ ຕສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ ຐານສ຺ສ ອນ຺ໂຕ ນ ເກວລຎ຺ຈ ຕສ຺ເສວ ອນ຺ໂຕ, ຕໂຕ ພຫິປິ ເອກສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂປສ຺ສ ອນ຺ໂຕ ຐາຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕີຕິ ວຈນໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ທຸພ຺ພິຊານໂຕ ກມ຺ມໂກປສງ຺ກາ ໂຫຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍໍ ປນ ‘‘ຕສ຺ສ ອນ຺ໂຕ ຫຕ຺ຖປາສໍ ວິຊຫິຕ຺ວາ ຐິໂຕ ກມ຺ມໍ ໂກເປຕີຕິ ອິມິນາ ປຣິຈ຺ເຉທໂຕ ພຫິ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ຐິໂຕ ກມ຺ມໍ ນ ໂກເປຕີຕິ ທີເປຕີ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາວຈນມ຺ປິ ປຏິກ຺ຂິປິ, ຕໍ ເອກສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຍຖາ ຈ ມຫາສີມາຍ ຂຓ຺ຑິຕ຺ວາ ພທ຺ຘານໍ ຂຓ຺ຑສີມານໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສງ຺ກຣວິວຊ຺ຊນຕ຺ຖໍ ສີມນ຺ຕຣິກາ ຐປິຕາ, ເອວເມວ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວນ ຄາມສີມາ ວິຍ ສຍໍ ຊາຕສີມາຍໍ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສຣານໍ ອຕິມຫນ຺ຕຠາເວນ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ຠຄວຕາ ອນຸຎ຺ຎາຕາ, ຕຖາປິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ພທ຺ຘສີມານມິວ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສງ຺ກຣວິວຊ຺ຊນຕ຺ຖໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມານໍ ອນ຺ຕເຣ ສີມນ຺ຕຣິກຕ຺ຖາຍ ອຎ຺ໂຎ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ຐເປຕພ຺ໂພ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ສນິມິຕ຺ຕາ ພທ຺ຘສີມາ, ສອຸທກຸກ຺ເຂປາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ, ສີມນ຺ຕຣິກາ ວິຍ ເອໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ, ເຕເນວ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ອິທຎ຺ເຈຕ຺ຖ ສີມນ຺ຕຣິກາວິຘານໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ພທ຺ຘສີມານໍ ສີມນ຺ຕຣິກາອນຸຊານນສຸຕ຺ຕານຸໂລມໂຕ ສິທ຺ຘນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ເອກສ຺ມິໍ ສງ຺ຆສນ຺ນິປາເຕ ປນ ເອກສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂປສ຺ສ ພຫິ ຕິຏ຺ຐນ຺ໂຕປິ ກມ຺ມໍ ນ ໂກເປຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ ວຸຕ຺ຕຎ຺ຫິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ຠຄວຕາ ນິທານວເສນ ເອກຄາມສີມນິສ຺ສິຕານໍ ເອກສຠາຄານຎ຺ຈ ທ຺ວິນ຺ນໍ ພທ຺ຘສີມານເມວ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສມ຺ເຠທຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣຓໍ ສີມນ຺ຕຣິກໍ ວິນາ ອພ຺ຍວຘາເນ ຐານຎ຺ຈ ຠຄວຕາ ອນຸມຕເມວາຕິ ຎຕ຺ວາ ອຏ຺ຐກຖາຈຣິຍາ ອິຘາປິ ສີມນ຺ຕຣິກາວິຘານມກໍສຸ ວິສຠາຄສີມານມ຺ປິ ຫິ ເອກສີມນິສ຺ສິຕຕ຺ຕໍ ເອກສຠາວຕ຺ຕຎ຺ຈາຕິ ທ຺ວີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄເຕ ສຕິ ເອວ ສີມນ຺ຕຣິກໍ ວິນາ ຐານໍ ສມ຺ເຠທາຍ ໂຫຕິ, ນາສຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ເອວໍ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສເຣສຸ ສມນ຺ຕາອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທານຸຣູປໍ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປຣິຈ຺ເຉທໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ຣສ຺ສປຠເວ ນທີຊາຕສ຺ສຣປເທເສ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ວິນາວ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວນ ຄາມສີມາຍມິວ ສພ຺ພຖາ ກປ຺ປິຍຠາວໍ ທສ຺ເສຕຸໍ ສເຈ ປນ ນາຕິທີຆາ ໂຫຕິ, ປຠວໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຕ຺ຍາທິມາຫ. ຕຕ຺ຖ ປຠວໂຕ ປຏ຺ຐາຍາຕິ ຍສ຺ມິໍ ປເທເສ ຈຕຸມາສປຣມາ ນທີ ສນ຺ທຕິ, ຕສ຺ສ ອຸປຣິມຠາຄໂຕ ປຏ຺ຐາຍາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຍາວ ມຸຂທ຺ວາຣາ ຕິ ຍາວ ນທີຕີຣເມເວຕ຺ຖ ມຸຂທ຺ວາຣາຕິ ອຘິປ຺ເປຕາ. ສພ຺ພຕ຺ຖາ’ຕິ ສພ຺ພສ຺ມິໍ ນທີປເທເສ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາກມ຺ມໍ ນຕ຺ຖີ ຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປວຕ຺ຕາ ສີມາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ. ກຣິຕພ຺ພນ຺ຕິ ກມ຺ມໍ, ກຣກຣເຓຕິ ຘາຕຸ, ຣມ຺ມປຈ຺ຈໂຍ. ກຣເຓຕິ ມໂນທ຺ວາຣວີຖິຍາ ສຕ຺ຕມກຸສລຊວນຈິຕ຺ຕສມຸຏ຺ຐາປິຕວາໂຍຘາຕຸຍາ ວິກາຣຠູໂຕ ກາຍປໂຍໂຄ, ເຕນ ກາຍປໂຍເຄນ ຂິປິຕພ຺ພໍ ອຸທ຺ຘຏໍ ກມ຺ມນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຣມຕ຺ຖວເສນ ປນ ກາຍປໂຍຄສງ຺ຂາຕາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ຊວາໂຍຘາຕຸຍາ ວິປ຺ຜາເຣນ ເທສນ຺ຕຣປ຺ປຕ຺ຕິສມຸຏ຺ຐາປິກາ ອຏ຺ຐກລາປປຸຎ຺ຊາເຍວ. ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ກມ຺ມໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາກມ຺ມໍ ຕໍ ເອຕ຺ຖ ຣສ຺ສປຠວນທິຍາ ນຕ຺ຖີຕິ ອຕ຺ໂຖ. ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖ ສເຈ ນທີ ນາຕິທີຆາ ໂຫຕິ ອຑ຺ຒໂຍຊນໍ ວາ ຄາວຸຕໍ ວາ ອຑ຺ຒຄາວຸຕໍ ວາ, ຕສ຺ສາ ປວຕ຺ຕນຏ຺ຐານໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ນທີຕີຣາ ສພ຺ພຕ຺ຖ ນທີປເທເສ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ສງ຺ໂຆ ນິສີທຕິ, ຕຕ຺ຖ ຕສ຺ມິໍ ນທີປເທເສ ສມນ຺ຕໂຕ ອວເສສນທິຍາ ອຠາວາ ວຄ຺ຄກມ຺ມສງ຺ກາຠາເວນ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ກມ຺ມໍ ນຕ຺ຖິ, ເກວລາ ນທີ ສີມາເຍວາຕິ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍມ຺ປິ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍລີນຕ຺ຖປ຺ປກາສນິຍມ຺ປິ ເອຕເທວ ສນ຺ນິຏ຺ຐານໍ ວຸຕ຺ຕໍ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ປນ ຍຕ຺ຖ ຂຸທ຺ທເກ ອຣຎ຺ເຎ ມຫນ຺ເຕຫິ ວາ ຠິກ຺ຂູຫິ ປຣິປຸຓ຺ຓຕາຍ ວຄ຺ຄກມ຺ມສງ຺ກາຠາເວນ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາເປກ຺ຂາ ນຕ຺ຖິ, ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຖພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເກວລາຣຎ຺ຎສີມາເຍວ ຕຕ຺ຖ ສງ຺ເຆນ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ ນທີອາທີສຸປິ ເອເສວ ນໂຍ ວກ຺ຂຕິ ຫິ ສເຈ ນທີ ນາຕິທີຆາ ໂຫຕິ, ປຠວໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວມຸຂທ຺ວາຣາ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສງ຺ໂຆ ນິສີທຕິ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາກມ຺ມໍ ນຕ຺ຖີ’ຕິ ອາທິ ຈ ອຸຠຍຕ຺ຖາປິ ຈ. ຍສ຺ສໍ ທິສາຍໍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສ຺ສ ວາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສ຺ສ ວາ ໂອກາໂສ ນປ຺ປໂຫຕິ, ຕຕ຺ຖ ກຖໍ ມິນນໍ ຂິປນໍ ວາ ຠເວຍ຺ຍ, ຄາມເຂຕ຺ຕາທີສຸ ປວິສນໂຕ ອເຂຕ຺ເຕ ສີມາ ປວິຏ຺ຐາ ນາມາຕິສີມາ ວິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອເປກ຺ຂາຍ ສີມຸປ຺ປຕ຺ຕິຍໍ ປນ ຍໂຕ ປໂຫຕິ, ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ສຍເມວ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ຊາຍນ຺ຕິ. ຍໂຕ ປນ ນປ຺ປໂຫຕິ, ຕຕ຺ຖ ອຕ຺ຕໂນ ເຂຕ຺ຕປ຺ປມາເຓເນວ ຊາຍນ຺ຕິ, ນ ພຫີຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ເອຕ຺ຖ ຈ’ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ສຍເມວ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ຊາຍນ຺ຕີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ວິນາເຍວ ອເປກ຺ຂາຍ ສີມາຍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’ຕິ ອຕ຺ຖໍ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ອຍຸຕ຺ຕຣູປໍ ວິຍ ທິສ຺ສຕິ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ ປາຬິນຍວິໂຣຘໂຕ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ປຣໂຕ ວຸຕ຺ຕວຈເນນາປິ ວິໂຣຘໂຕ ຈ. ອິທຎ຺ຈ ວຈນໍ ອາຈຣິຍສ຺ສ ເກສຎ຺ຈິ ປຸຄ຺ຄລານໍ ວາທປ຺ປກາສນຕ຺ຖໍ ວຸຕ຺ຕໍ ຠເວຍ຺ຍ. ກສ຺ມາ ປຣໂຕ ວຸຕ຺ຕວຈເນນ ອຆຏິຍຕ຺ຕາ ຈ ປາຬິຍຏ຺ຐກຖາຏີກາວຈເນຫິປິ ວິຣຸຊ຺ຌນໂຕ ຈ, ຕໍ ປຣໂຕ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມ. ຍຖາ ຈ ໂລເກ ວຕິໍ ອປຣິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ‘‘ອິທໍ ວຕິຍາ ຐານ’’ນ຺ຕິ ຈ ຍຖາ ຈ ນງ຺ຄລໂກຏິຍາ ອກສິຕ຺ວາ ‘‘ອິທໍ ກສິກຏ຺ຐານ’’ນ຺ຕິ ຈ ຍຖາ ຈ ວຕ຺ຖຸໍ ກໂຣນ຺ຕາ ມນຸສ຺ສາ ກຸຘາຣີຜຣສຸອາທິນາ ຣຸກ຺ເຂ ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ‘‘ອິທໍ ມມ ກຸຘາຣິປຕນຏ຺ຐານ’’ນ຺ຕິ ຈ ຍຖາ ຈ ທາຕ຺ເຕນ ອລາຍິຕ຺ວາ ‘‘ອິທໍ ມມ ລາຍິຕຏ຺ຐານ’’ນ຺ຕິ ຈ ນ ສກ຺ກາ ວຕ຺ຕຸໍ, ເອວເມວ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກໍ ວາ ຫຕ຺ເຖນ ອຂິປິຕ຺ວາ ‘‘ອຍເມໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປຕິ ຈ, ອຸທກປຕນຏ຺ຐານນ຺ຕິ ຈ ນ ສກ຺ກາ ວຕ຺ຕຸໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ເອວໍ ວິວາທໍ ກໂຣນ຺ຕິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ‘‘ຍຕ຺ຖ ຂຸທ຺ທເກ ອຣຎ຺ເຎ ມຫນ຺ເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ປຣິປຸຓ຺ຓຕາຍ ວຄ຺ຄກມ຺ມສງ຺ກາຠາເວນ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາເປກ຺ຂາ ນຕ຺ຖິ, ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເກວລາຣຎ຺ຎສີມາເຍວ ຕຕ຺ຖ ສງ຺ເຆນ ກມ຺ມໍ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ ນທີ ອາທີສຸປິ ເອເສວ ນໂຍ. ວກ຺ຂຕິ ຫິ ສເຈ ນທີ ນາຕິທີຆາ ໂຫຕິ. ປຠວໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ມຸຂທ຺ວາຣາ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສງ຺ໂຆ ນິສີທຕິ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາກມ຺ມໍ ນຕ຺ຖີ’ຕິອາທິໍ, ອິມິນາ ເອວ ວຈເນນ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິ ເອວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນາສຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພ’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ວິນາວ ປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສເຫວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຕສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປໂຍຊນໍ ນຕ຺ເຖວາຕິ ເຕ ເອວໍ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ‘‘ມາ ສປ຺ປຸຣິສາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍາຖ ອາຈຣິຍວຣຎ຺ຈ ມາ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂຖ ອິທຎ຺ຈ ວຈນໍ ອາຈຣິຍວຣສ຺ສ ເນຍ຺ຍວຈນໍ, ປຣໂຕປິ ອາຈຣິຍວໂຣ ສນ຺ນິຏ຺ຐານໍ ວກ຺ຂຕິ ວິນຍຏ຺ຐກຖາສຸເຈວ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕວຈເນຫິປິ ຕວ ວຈນໍ ອສໍສນ຺ເທວ, ວິມຕິວິໂນທນິຍເມວ ປຣໂຕ ວຸຕ຺ຕວຈເນນາປິ ນ ຆຏິຍຕິ. ກຖໍ ເນຍ຺ຍວຈນໍ ໂຫຕີຕິ. ‘‘ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິ ເອວ…ເປ… ນສ຺ສຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ວິນາ ມຄ຺ຄຄມນນ຺ຫານາທິ ອຕ຺ເຖຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ອຣຎ຺ເຎ ວາ ນທີອາທີສຸປິວາ ປວິຏ຺ຐກ຺ຂເຓເຍວ ນຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິເອວ ອຣຎ຺ເຎ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ’ຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທານຸຣູປໍ ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ’ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສເຣສຸປິ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂ’ປາຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕ ສິກ຺ຂາປທານຸຣູປໍ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ສຫ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ນ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ວິນາຕິ ອຍໍ ເນຍ຺ຍຕ຺ໂຖ. ນາສຕີຕິເອຕ຺ຖ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ວິນາຕິ ອຕ຺ໂຖປິ ນ ລພ຺ຠເຕ. ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍ ເຍວ ປຸນ ຕຕ຺ຖາຕິ ໂລກໂວຫາຣສິທ຺ຘາສຸ ເອຕາສຸ ນທີອາທີສຸ ຕີສຸ ອພທ຺ຘສີມາສຸ ປຸນວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສາສນໂວຫາຣສິທ຺ຘາຍ ອພທ຺ຘສີມາຍ ປຣິຈ຺ເຉທໍ ທສ຺ເສນ຺ໂຕຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ປາຬິຍໍ ‘‘ຍໍ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສາ’’ຕິ ອາທີສຸ ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຂິປິຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ, ອຸທກສ຺ສ ປຖໂນກາໂສ, ຕສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາ. ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖ ປທສມ຺ພນ຺ຘວເສນ ອຕ຺ໂຖ… ‘‘ປຣິສ ປຣິຍນ຺ຕໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສມນ຺ຕາ ຍາວ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ອຸທກປຕນຏ຺ຐານໍ, ຕາວ ຍໍ ຕໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນໍ ຏ຺ຐານໍ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ນທີອາທີສຸ ອປຣາ ສມານສໍວາສາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕອຕ຺ຖປເທຫິປິ ສມານໍ ຠເວຍ຺ຍ ອາຈຣິຍເມວ ຫິ ເກຈິປນ ສມນ຺ຕາ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ມິນິຕ຺ວາ ປຣິຈ຺ເຉທກຣເຓເນວ ສີມາ ສຎ຺ຊາຍຕິ, ນ ສຍເມວາຕິ ວທນ຺ຕິ, ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ຠນ຺ຕ຺ຍາທິນາ ເກຈິວາທໍ ປຏິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ມິນນຂິປເນ ໂທສໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ຈ ຍໍ ປເນຕ຺ຖ ອພ຺ຠນ຺ຕຣມິນນປ຺ປມາຓສ຺ສ ວາລິກາທິຂິປນກມ຺ມສ຺ສ ຈ ທສ຺ສນໍ, ຕໍ ສຍໍຊາຕສີມານໍ ຐິຕຏ຺ຐານປຣິຈ຺ເຉທທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ກຕໍ, ຄາມູປຈາຣຆຣູປຈາຣຊານນຕ຺ຖໍ ເລຑ຺ຑຸສຸປ຺ປາທິຂິປນວິຊານນທສ຺ສນໍ ວິຍ, ເຕເນວ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍໍ ສີມໍ ວາ ພນ຺ຘນ຺ຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ວາ ປຣິຈ຺ເຉທ’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ເອວໍ ກເຕປິ ຕສ຺ສ ປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ປຠວໂຕ ຎາຕຸໍ ອສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍຕ຺ເຕນ ຖູລໂຕ ຎຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕຕິຏ຺ຐນ຺ເຕຫິ ນິຣາສງ຺ກຏ຺ຐາເນ ຐາຕພ຺ພໍ ອຎ຺ຎໍ ພຫິກໂຣນ຺ເຕຫິ ອຕິທູເຣ ນິຣາສງ຺ກຏ຺ຐາເນ ເປເສຕພ຺ພນ຺ຕິ ວາ, ຕສ຺ມາ ຍຖາ ວຸຕ຺ຕສີມາເປກ຺ຂວເສເນວ ຕາສໍ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມານໍ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິ, ຕພ຺ພິຄເມນ ວິນາໂສ ຈ ຄເຫຕພ຺ໂພຕິ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ, ວີມໍສິຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ອຎ຺ໂຎ ວາ ປກາໂຣ ອິໂຕ ຍຸຕ຺ຕຕໂຣ ຄເວສິຕພ຺ໂພ’ຕິ ອາຫ. ວີມໍສິຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ອຎ຺ໂຎ ວາ ປກາໂຣ ອິໂຕ ຍຸຕ຺ຕຕໂຣ ຄເວສິຕພ຺ໂພ’ຕິ ອິມິນາ ອາຈຣິຍສ຺ສ ວຈເນນ ອິມສ຺ສ ວຈນສ຺ສ ອຕ຺ຕໂນມຕິຠາວຎ຺ຈ ອາຈຣິຍສ຺ສ ອປຏິສມ຺ຠິທາປຕ຺ຕຠາວຎ຺ຈ ທສ຺ເສຕິ. ອິທຎ຺ຈ ວຈນໍ ນ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈກ຺ຂວຈນໍ, ນາປິຘມ຺ມສງ຺ຄາຫກຕ຺ເຖຣານໍ ວຈນໍ, ຕິສ຺ໂສປິ ສງ຺ຄີຕິໂຍ ອນາຣູຬ຺ຫາ, ນາປິ ອຏ຺ຐກຖາຍ ສໍວຓ຺ຓນາຈຣິຍສ຺ສ ວາທປ຺ປກາສນເມວ ຕສ຺ມາ ອສລ຺ລກ຺ຂິຕພ຺ພເມວ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍມ຺ປິ ສເຈ ນທີ ນາຕິທີຆາ ໂຫຕີຕິ ອິມິສ຺ສາ ສໍວຓ຺ຓນາຘິກາເຣ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ກມ຺ມໍ ນຕ຺ຖີຕິ ຍສ຺ມາ ສພ຺ໂພປິ ນທີປເທໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖໂຏ, ຕສ຺ມາ ສມນ຺ຕໂຕ ນທິຍາ ອຠາວາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປໂຍຊນໍ ນຕ຺ຖີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕຖາ ຫິ ສມນ຺ຕໂຕ ນທິຍາ ອຠາວາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປໂຍຊນໍ ນຕ຺ຖີ’ຕິອິມສ຺ສ ອນ຺ວຍວເສນ ວາ ອຕ຺ຖາປຕ຺ຕິວເສນ ວາ ສມນ຺ຕໂຕ ນທິຍາ ຠາເວ ສຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປໂຍຊນໍ ອຕ຺ເຖວ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖນ຺ຕິ ອຕ຺ໂຖ ລພ຺ຠເຕ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍ ລີນຕ຺ຖປ຺ປກາສນິຍມ຺ປິ ‘‘ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພຕິ ປໂຫນກຏ຺ຐານໍ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕໍ ຍຕ຺ຖ ປນ ກຸນ຺ນທິຍໍ ນປ຺ປໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ປໂຫນກຏ຺ຐາເນ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ’ຕິວຸຕ຺ຕໍ. ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ’ຕິ ອິມິນາ ວຈເນນ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຫ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ວິນາ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວເນວ ນຸປ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ຕຖາ ຫິ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທເກ ກຕ຺ຕາເຣ ອສຕິ ກຖໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉໂທ ກາຕພ຺ໂພ ຠເວຍ຺ຍ ຕສ຺ມາ ‘‘ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິ ເອວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນາສຕີ’ຕິ ອິທໍ ວຈນໍ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍຎ຺ຈ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕວຈເນຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວິຣຸທ຺ຘໍ ວິຍ ທິສ຺ສຕິ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍເຍວ ຈ ‘‘ມໂຫເຆນ ປນ ອຸນ຺ນຕຏ຺ຐານໂຕ ນິນ຺ນຏ຺ຐາເນ ປຕນ຺ເຕນ ຂໂຕ ຂຸທ຺ທໂກ ວາ ມຫນ຺ໂຕ ວາ ລກ຺ຂຓຍຸຕ຺ໂຕ ຊາຕສ຺ສໂຣວ ເອຕ຺ຖາປິ ຂຸທ຺ທເກ ອຸທກຸກ຺ເຂປກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ ສມຸທ຺ເທ ປນ ສພ຺ພຖາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ, ໂສເຘຕຸໍ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕຖາ ຫິ ອຍມາຈຣິຍວໂຣ ປຸພ຺ເພ ‘‘ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິ ເອວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນາສຕີ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ປຣໂຕ ກຖມາຈຣິຍວເຣນ ‘‘ເອຕ຺ຖາປິ ຂຸທ຺ທເກ ອຸທກຸກ຺ເຂປກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ’’ຕ຺ຍາທິວຈນມຸຈ຺ຈເຕ, ຕຕ຺ຖາຍໍ ວິຄ຺ຄໂຫ ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຂິປີຍຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ອຸທກສ຺ສ ປຕໂນກາໂສ ກິນ຺ຕຸໍ, ຐານໍ ກຣິຕພ຺ພໍ ກິຈ຺ຈໍ ກຣ ກຣເຓຕິ ຘາຕຸ ຣິຈ຺ຈປຈ຺ຈໂຍ ຍໍ. ‘‘ອຊ຺ເຊວ ກິຈ຺ຈໍ ອາຕປ຺ປ’’ນ຺ຕິ ຍຖາ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສ຺ສ ກິຈ຺ຈໍ ກຣຓໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປກິຈ຺ຈໍ. ສມຸທ຺ເທ ປນາ ຕິ ເອຕ຺ຖ ປນ ສທ຺ໂທ ວິເສສຕ຺ໂຖ, ປກ຺ຂນ຺ຕຣຕ຺ໂຖຕິປິ ອປເຣ ວິເສສຕ຺ເຖ ປນ ນທີຊາຕສ຺ສເຣສຸ ມຫນ຺ເຕສຸ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກາຕພ຺ພໍ, ຂຸທ຺ທເກ ປນ ເກວເລ ນທີຊາຕສ຺ສເຣປິ ກາຕພ຺ພໍ ສມຸທ຺ເທ ປນ ວິເສສໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກາຕພ຺ພນ຺ຕິ ອຍໍ ປນ ສທ຺ທສ຺ສ ວິເສສຕ຺ໂຖ. ສພ຺ພຖາ ຕິ ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ. ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວາ ຕິ ເອຕ຺ຖ ເອວກາໂຣ ສນ຺ນິຏ຺ຐານຕ຺ໂຖ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ສມຸທ຺ທສີມາຍ ກທາຈີຕິ ອຕ຺ໂຖ ຍຸຊ຺ຊເຕວ. ນທີຊາຕສ຺ສເຣສຸ ປນ ມຫນ຺ເຕສຸ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ກາຕພ຺ພໍ, ຂຸທ຺ທເກ ນທີຊາຕສ຺ສເຣເຍວ ນ ກາຕພ຺ພນ຺ຕິ ອຍໍ ອຕ຺ໂຖ ສາມຕ຺ຖິຍໂຕ ລພ຺ຠເຕວ ນທີຊາຕສ຺ສເຣສຸ ຂຸທ຺ທກມຫນ຺ຕຠາເວນ ນທີຊາຕສ຺ສຣອຸທກຸກ຺ເຂປາຕິ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ສີມາ ລພ຺ຠນ຺ຕິ ສມຸທ຺ເທ ປນ ກສ຺ມາ ສມຸທ຺ທອຸທກຸກ຺ເຂປວເສນ ທ຺ເວ ນ ລພ຺ຠນ຺ຕີຕິ ສມຸທ຺ເທ ປນ ກສ຺ມາ ສມຸທ຺ທອຸທກຸກ຺ເຂປວເສນ ທ຺ເວ ນ ລພ຺ຠນ຺ຕີຕິ ໂຈທນໍ ມນສິສນ຺ຘາຍາຫ ‘‘ໂສເຘຕຸໍ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂສເຘຕຸໍ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ ຕິ ສມຸທ຺ທສ຺ສ ອຕິມຫນ຺ຕຠາເວນ ສມຸທ຺ທໂມຕິຓ຺ເຓ ຠິກ຺ຂູ ຫຕ຺ຖປາສນຍນໍ ວາ ພຫິສມຸທ຺ທກຣຓໍ ວາ ກາຕຸໍ ອຕິທຸກ຺ກຣໍ ຕສ຺ມາ ສພ຺ພຖາ ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກາຕພ຺ພນ຺ຕິ ອຍມາຈຣິຍວຣສ຺ສ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ຍທິ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິ ເອວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ເອວໍ ສຕິ ສມຸທ຺ທໂມຕິຓ຺ເຓ ຠິກ຺ຂຸສມູເຫວ ຫຕ຺ຖປາສໂຕ ພຫິ ກເຣຍ຺ຍ, ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ໂສເຘຕຸໍ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ’ຕິ ເຫຕຸປທມ຺ປິ ນິຣຕ຺ຖກໍ ຠເວຍ຺ຍ ນ ປເນວໍ ສກ຺ກາ ວຕ຺ຕຸໍ, ເຕນ ຎາຍຕິ ‘‘ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປປໂຍຊນ’’ນ຺ຕິ. ອປິຈ ເຕສໍ ອາຈຣິຍານໍ ອຘິປ຺ປາເຍນ ‘‘ມຍໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ນ ກໂຣມ, ເກວລໍ ສມຸທ຺ເທເຍວ ກໂຣມາ’’ຕິ ອິຈ຺ຉມາເນ ສຕິ ກຖໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ມເຕນ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສເຫວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ສມ຺ຠວໂຕ ຄຕຄຕຏ຺ຐາເນ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ຠເວຍ຺ຍ ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ‘‘ສມຸທ຺ເທ ປນ ສພ຺ພຖາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ, ໂສເຘຕຸໍ ທຸກ຺ກຣຕ຺ຕາ’’ຕິ ວຈນມ຺ປິ ນິຣຕ຺ຖກໍ ຠເວຍ຺ຍ ເອວຎ຺ຈ ປນ ວເທຍ຺ຍ… ສພ຺ພໂສ ສມຸທ຺ທສີມາຍ ອລພ຺ຠມານຕໍ ສນ຺ຘາຍ ‘‘ສມຸທ຺ເທ ປນາ’’ຕ຺ຍາທິວຈນໍ ອາຈຣິຍວເຣນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ຕຖາປິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ກສ຺ມາ ເອວຎ຺ຈ ອຕ຺ເຖ ອິຈ຺ຉມາເນ ສຕິ ‘‘ສມຸທ຺ເທ ປນ ສພ຺ພຕ຺ຖ ອຸທກຸກ຺ເຂ ປສີມາວ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ສິຍາ ນເນວໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຖວາ ປກຣຓາທິວເສນ ສທ຺ທຕ຺ເຖ ວິຠຊ຺ຊີຍມາເນປິ ວິຣຸຊ຺ຌເຕວ ກຖໍ ສໍໂຍຄວເສນ ‘‘ສວຈ຺ຉໍ ເຘນຸມາເນຫີ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ‘‘ຄາວີ’’ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ນ ວຬວາ. ‘‘ອວຈ຺ຉໍ ເຘນຸ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຄາວີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ນ ວຬວາຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ກທາຈິປິ ເອວສທ຺ເທນ ນິວຕ຺ເຕຕພ຺ພສ຺ສ ສມຸທ຺ທສ຺ສ ນທິຍມິວ ນາຕິທີຆຠາເວ ອລພ຺ຠມາເນ ສຕິ ‘‘ສມຸທ຺ເທ ປນ ສພ຺ພຖາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ເອວກາເຣນ ອວຕ຺ຕພ຺ພໍ ສິຍາ, ຕຖາ ຫິ ສໍໂຍຄວິປ຺ປໂຍຄວເສນ ‘‘ສວຈ຺ຉໍ ເຘນຸໍ, ອວຈ຺ຉໍ ເຘນຸ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ຄາວີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ນ ວຬວາ. ວຬວາ ຈ ນາມ ໂຍນິມຄ຺ຄສ຺ສ ອຕິສມ຺ພາຘຕ຺ຕາ ວິຊາຍິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ຄພ຺ຠສ຺ສ ປຣິຓຕກາເລ ກຸຈ຺ຉິໍ ຜາເລຕ຺ວາ ອາຊຎ຺ຎໂປຕກໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ເອວໍ ເອກຄພ຺ເຠເນວ ມຣນ຺ຕິ ຕສ຺ມາ ‘‘ວຬວໍ ສວຈ຺ຉ’’ນ຺ຕິວາ ອວຈ຺ຉ’’ນ຺ຕິ ວາ ວຕ຺ຕຸໍ ນາຣຫຕິ ເອວເມວ ກທາຈິປິ ນາຕິທີຆສມຸທ຺ທສ຺ສປິ ອນຸປລພ຺ຠມານຕ຺ຕາ ຕໍ ນິວຕ຺ຕາປເກນ ເອວສທ຺ເທນ ‘‘ສມຸທ຺ເທ ປນ ສພ຺ພຖາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍເມວ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ອປທິສິຕຸໍ ນາຣຫຕິເຍວ ຕສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ນິຏ຺ຐເມຕ຺ຖາວ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ‘‘ເອວຎ຺ຈ ອຕ຺ເຖ ອິຈ຺ຉມາເນ ສຕິ ສມຸທ຺ເທ ປນ ສພ຺ພຖາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາວ ລພ຺ຠຕີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ສິຍາ ນ ປເນວໍ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ເຕນ ຎາຍຕິ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ວາລິກາທີຫິ ຂິປນນ຺ຕິ ອປິຈ ວິມຕິວິໂນທນິຍໍເຍວ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕິຍາ ປນ ນາວາຍ ກາຕຸໍ ນ ວຏ຺ຏຕິ. ກສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂປມຕ຺ຕເມວ ຫິ ສີມາ, ຕໍ ນາວາ ສີຆເມວ ອຕິກ຺ກເມຕິ ເອວໍ ສຕິ ອຎ຺ຎິສ຺ສາ ສີມາຍ ຎຕ຺ຕິ, ອຎ຺ຎິສ຺ສາ ອນຸສາວນາ ໂຫຕີ’’ຕິ ອິມສ຺ສ ສໍວຓ຺ຓນາຘິກາເຣ ຕນ຺ຕິ ສີມໍ. ສີຆເມວ ອຕິກ຺ກເມຕີຕິ ອິມິນາ ຕໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕ ເອວ ປຣິວຕ຺ຕມານາຍ ກາຕຸໍ ວຏ຺ຏຕີຕິ ທສ຺ເສຕິ. ເອຕທຕ຺ຖເມວ ຫິ ວາລິກາທີຫິ ສີມາປຣິຈ຺ຉິນ຺ທນໍ. ອິຕຣຖາ ‘‘ພຫິປຣິວຕ຺ຕາ ນຸໂຂ ໂນ ວາ’’ຕິ ກມ຺ມໂກປສງ຺ກາ ຠເວຍ຺ຍ. ອຎ຺ຎິສ຺ສາ ອນຸສາວນາຕິ ເກວລາຍ ນທີສີມາຍ ອນຸສາວນາ’ຕິ ອາຈຣິຍວເຣນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍທິສີ ມາເປກ຺ຂາຍ ສຫ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວນ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ເອວໍ ສຕິ ນາວາຍ ຄຕຄຕຏ຺ຐາເນ ສມນ຺ຕໂຕ ສຠາ ວິຍ ປຣິຂິປິຕ຺ວາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອຸປ຺ປຊ຺ຊມາເນປິ ຈ ອຎ຺ຎິສ຺ສາ ອນຸສາວນາຕິ ຈ ອປຣາຍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ອນຸສາວນາຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ຠເວຍ຺ຍ ນ ປເນວໍ ວຸຕ຺ຕໍ ອຖາປິ ວເທຍ຺ຍ ‘‘ປຐໂມຕິຓ຺ຓຏ຺ຐາເນເຍວ ສີມາເປກ຺ຂາ ໂຫຕິ, ຄຕຄຕຏ຺ຐາເນ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ, ຕມ຺ປິ ວຈນໍ ອຍຸຕ຺ຕເມວ. ກສ຺ມາ ຍາວ ກມ຺ມໍ ນ ນິປ຺ຜນ຺ນໍ, ຕາວ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ວິນາ ອສມ຺ຠວໂຕ ເຕນ ຎາຍຕິ ‘‘ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ວິນາ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສເຫວ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວນ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ນິຏ຺ຐເມຕ຺ຖາວ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ຕສ຺ມາ ນາວາຍ ກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ເຕຫິ ຖິຣຕຣໍ ກຕ຺ວາ ນາວໍ ອຄມນີຍໍ ກຕ຺ວາວ ກາຕພ຺ພໍ. ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍມ຺ປິ ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕິຍາ ປນ ນາວາຍ ກາຕຸໍນວຏ຺ຏຕີຕິ ເອຕ຺ຖ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ປຣິວຕ຺ຕມານາຍ ກາຕຸໍ ວຏ຺ຏຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ ວເທຍ຺ຍ ‘‘ຍາວ ປຣິສາ ວຑ຺ຒຕິ, ຕາວ ສີມາປິ ວຑ຺ຒຕິ ປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປເຍວ ປມາຓນ຺ຕິ ວິນຍຏ຺ຐກຖາຍໍ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ປຣິສວເສນ ວຑ຺ຒມານາ ອຸທກຂິປນໍ ວິນາເຍວ ວຑ຺ຒຕິ ອຸປຈາຣສີມາ ວິຍ ຕສ຺ມາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ປໂຍຊນໍ ນຕ຺ເຖວາ’’ຕິ. ຕໍ ນຸ, ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖ… ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນາເມສາ ວຑ຺ຒມານາ ປຣິສວເສເນວ ວຑ຺ຒຕິ ພທ຺ຘສີມາຍໍ ປນ ວຑ຺ຒມານາ ສມູຫວເສນ ວຑ຺ຒຕິ. ກສ຺ມາ ປຣິສວເສນ ວຑ຺ຒມານາ ປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ກາຕພ຺ໂພຕິ. ອປເຣ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ປຸພ຺ເພ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປເຍວ ປມາຓໍ, ປຸນ ອຸທກຸກ຺ເຂປກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ, ກຖິນຕ຺ຖຕສາຏກທານກມ຺ມວາຈາວິຍ ຕຖາ ຫິ ກຖິນຕ຺ຖຕສາຏກທານກາເລ ວຸຕ຺ຕກມ຺ມວາຈາ ເອກາເຍວວຏ຺ຏຕິ, ອຕ຺ຖເຕເຍວ ກຖິເນ ປຸນ ວຣສາຏກໍ ລຠິຕ຺ວາ ກມ຺ມວາຈາຍ ທານກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖິ ເອວເມວ ເອຕ຺ຖາປິ ປຸພ຺ເພ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປເຍວ ປມາຓໍ, ປຸນ ອຸທກຸກ຺ເຂປກິຈ຺ຈໍ ນຕ຺ຖີຕິ ເຕ ອຸປຈາຣສີມາຍມິວ ມຎ຺ຎິຕ຺ວາ ວທນ຺ຕິ ອຸປຈາຣສີມາຍຎ຺ຫິ ປຸຣິສາຍ ນິສິນ຺ນຏ຺ຐານເມວ ອຸປຈາຣສີມາຠາເວນ ວຑ຺ຒຕິ ອິຘ ປນ ປຣິສປຣິຍນ຺ຕໂຕ ອຸທກຸກ຺ເຂປປ຺ປມາເຓນ ວຑ຺ຒຕິເຍວ ນ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ວິນາວ ອິຊ຺ຌເຕ ‘‘ກຖໍ ປນ ອຸທກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ ຍຖາ ອກ຺ຂຘຸຕ຺ຕາ ທາຣຸຄຸຬໍ ຂິປນ຺ຕິ, ເອວໍ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກໍ ວາ ຫຕ຺ເຖນ ຄເຫຕ຺ວາ ຖາມມຊ຺ຌິເມນ ປຸຣິເສນ ສພ຺ພຖາເມນ ຂິປິຕພ຺ພໍ, ຍຕ຺ຖ ເອວໍ ຂິຕ຺ຕໍ ອຸທກໍ ວາ ວາລິກໍ ວາ ປຕຕິ, ອຍເມໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ’’ຕິ ອຏ຺ຐກຖາວຈນໍ ຠິນ຺ທນ຺ຕິ ນາມ. ກິມິວາຕິ ເຈ, ເຍ ປນ ‘‘ກມ຺ມເມວ ກມ຺ມກຣຓໍ ກໂຣຕິ, ນຕ຺ຖິ ນິຣຍປາລາ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ, ເຕ ‘‘ອຕ຺ຖິ ຠິກ຺ຂເວ ນິຣເຍ ນິຣຍປາລາ’’ຕິ ເທວທູຕສຸຕ຺ຕໍ ຠິນ຺ທນ຺ຕິ ວິຍາຕິ. ເອວຎ຺ຈປນ ວເທຍ຺ຍ ເຍ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ສຫ ອິຊ຺ຌນ຺ຕິ, ເຕປິ ‘‘ສເຈປິ ຫິ ຠິກ຺ຂຸສຫສ຺ສໍ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕສ຺ສ ຐິໂຕກາສສ຺ສ ພາຫິຣນ຺ຕໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ອຸປ຺ປນ຺ນາຍ ຕາຍ ສຫ ສຍເມວ ສຎ຺ຊາຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ສມານສໍວາສກາຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ຍຕ຺ຖ ປນ ຂຸທ຺ທເກ ອຣຎ຺ເຎ ມຫນ຺ເຕຫິ ວາ ຠິກ຺ຂູຫິ ປຣິປຸຓ຺ຓຕາຍ ວຄ຺ຄກມ຺ມສງ຺ກາຠາເວນ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາເປກ຺ຂາ ນຕ຺ຖິ, ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເກວລາຣຎ຺ຎສີມາຍເມວ ຕຕ຺ຖ ສງ຺ເຆນ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ ນທີອາທີສຸປິ ເອເສວນໂຍ’’ຕິ ວິມຕິ ວິໂນທນິຍໍ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ຠິນ຺ທນ຺ຕິ ນາມາຕິ. ຕໍ ນ, ເຕນ ໂນ ກາ ຫານິ ເອວມ຺ປິ ອມ຺ຫາກໍ ວາເທ ໂກຈິ ວິໂຣໂຘ ນ ວິຊ຺ຊເຕວ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ, ອິເມ ທ຺ເວ ສທ຺ທຣຈນາປິ ອສມ຺ພນ຺ຘາວ ຠິນ຺ນລກ຺ຂຓາ ຠິນ຺ນວິສຍາ ເຈຕາ ສີມາ. ກຖໍ ສທ຺ທຣຈນາ ອສມ຺ພນ຺ຘາ. ຍຖາ ອຣຎ຺ເຎ ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເກວລາຣຎ຺ຎເມວາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວ ເມວ ‘‘ນທິຍາປິ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສງ຺ໂຆ ນິສີທຕິ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ອວຕ຺ວາ ‘‘ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ກມ຺ມໍ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ກ຺ຣິຍາປຣາມສນວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ກຣິຕພ຺ພໍ ກມ຺ມໍ. ກິໍ ຕໍ, ຂິປນໍ. ເອວມ຺ປິ ສທ຺ທຣຈນາ ອສມ຺ພນ຺ຘາວ. ‘‘ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ…ເປ… ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ນາສຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ນາສຕີ’’ຕິ ອິມສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ວິນາປີຕິ ອຕ຺ໂຖປິ ຍຸຊ຺ຊເຕວ. ກສ຺ມາຕິ ເຈ ‘‘ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິເອວາ’’ຕິ ອິມິນາ ອນຸໂລມນຍວເສນ ‘‘ສີມາເປກ຺ຂາຍ ອສຕິ ນຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ອຕ຺ໂຖ ຍຸຊ຺ຊເຕວ. ເກຈິປນ ‘‘ສມນ຺ຕາ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ມິນິຕ຺ວາ ປຣິຈ຺ເຉທກຣເຓເນວ ສີມາ ສຎ຺ຊາຍຕິ, ນ ສຍເມວາ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ຍທິ ຫິ…ເປ… ຍຖາ ເຈຕ຺ຖ, ເອວໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍປິ ນທີອາທີສຸປິ ຕຕ຺ຖາປິ ຫິ ມຊ຺ຌິມປຸຣິໂສ ນ ຎາຍຕິ, ຕຖາ ສພ຺ພຖາເມນ ຂິປນນ຺ຕິ ອິມິນາປິ ວຈເນນ ອາຈຣິຍວຣສ຺ສ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ສເຫວ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຕິ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ນາສຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ ຎາຍຕິ. ກຖໍ ຠິນ຺ນລກ຺ຂຓາ, ຄາມສີມສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ກິຎ຺ຈາປິ ອພທ຺ຘສີມສາມຎ຺ເຎນ ສມານາ, ນ ປນ ສມານລກ຺ຂຓາ ຕຖາ ຫິ ‘‘ອສມ຺ມຕາຍ ຠິກ຺ຂເວ ສີມາຍ ອຏ຺ຐປິຕາຍ ຍໍ ຄາມໍ ວາ ນິຄມໍ ວາ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣຕິ, ຍາ ຕສ຺ສ ຄາມສ຺ສ ວາ ຄາມສີມາ, ນິຄມສ຺ສ ວາ ນິຄມສີມາ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສມານສໍວາສາ ເອກູໂປສຖາ’’ຕິ ອິມສ຺ມິໍ ສິກ຺ຂາປເທ ຂຸທ຺ທໂກ ວາ ມຫນ຺ໂຕ ວາ ສພ຺ໂພປິ ຄາມປເທໂສ ຄາມສີມາຕິ ອນຸຎ຺ຎາຕາ, ນ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍ ວິຍ ສມນ຺ຕາ ເລຑ຺ຑຸປາຕຸກ຺ເຂເປນ ອນຸຎ຺ຎາຕາ ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍປິ ອຄາມເກ ເຈ ອຣຎ຺ເຎ ຍໍ ນິສ຺ສາຍ ວິຫຣຕິ, ຕສ຺ສ ອຣຎ຺ຎສ຺ສ ອຣຎ຺ຎສີມາຕິ ນານຸຎ຺ຎາຕາ ຕຖາ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສເຣສຸປິ ຄາມສີມາຍມິວ ສພ຺ໂພ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສຣປເທໂສ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສ ຣສີມາຕິ ເອວເມວ ນ ອນຸຎ຺ຎາຕາ ຕຖາ ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍມິວ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາຕິ ວາ ນານຸຎ຺ຎາຕາ ເອວມິມາ ຄາມສີມສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ຠິນ຺ນລກ຺ຂຓາ, ຕສ຺ມາ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທານຸສາເຣເນວ ຄາມສີມາຍປິ ຂຸທ຺ທໂກ ວາ ມຫນ຺ໂຕ ວາ ສພ຺ໂພ ຄາມປເທໂສ ຄາມສີມາວ ໂຫຕິ, ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາຍປິ ‘‘ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ’’ຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທານຸສາເຣນ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຫ ສຍເມວ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ ມິນນາມິນນວິຈາຣຓາ ປນ ນິຣຕ຺ຖກາວ ຕຖາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍປິ ‘‘ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປາ’’ຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທານຸຣູປໍ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ສເຫວ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີຕິ ນຕ຺ຖິ ຂິປນາຂິປນ ວິຈາຣຓາຍ ປໂຍຊນນ຺ຕິ. ກຖໍ ຠິນ຺ນວິສຍາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຣຎ຺ຎວິສຍາ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສຣວິສຍາ, ເອວມ຺ປິ ເອຕາ ຄາມສີມສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ຠິນ຺ນວິສຍາວ ຕສ຺ມາ ‘‘ນທີອາທີສຸ ເອເສວ ນໂຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ເຕປິ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອເປກ຺ຂາຍ ສເຫວ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວເນວ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຍຖາ. ເອວເມວ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍປິ ອເປກ຺ຂາຍ ສຫ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ກຕ຺ວາວ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ນ ວິນາຕິ ສນ຺ນິຏ຺ຐານໍ ກາຕພ຺ພໍ. ນນຸ ຈ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍໍ ປຣິຈ຺ເຉທພ຺ຠນ຺ຕເຣ ຫຕ຺ຖປາສໍ ວິຊຫິຕ຺ວາ ຐິໂຕປິ, ປຣິຈ຺ເຉທາ ພຫິ ອຎ຺ຎໍ ຕຕ຺ຕກໍເຍວ ປຣິຈ຺ເຉທໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ຐິໂຕປິ ກມ຺ມໍ ໂກເປຕິ, ອິທໍ ສພ຺ພອຏ຺ຐກຖາສຸ ສິນ຺ນິຏ຺ຐານ’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕວຈເນ ນວິຣຸຊ຺ຌຕີຕິ ເຈ. ຕໍ ນ, ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍໍ ‘‘ສເຈ ປນ ທ຺ເວສງ຺ຆາ ວິສຸໍວິສຸໍ ອຸໂປສຖາທິກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ, ທ຺ວິນ຺ນໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປານໍ ອນ຺ຕເຣ ອຎ຺ໂຎ ເອໂກ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ອຸປຈາຣຕ຺ຖາຍ ຐເປຕພ຺ໂພ’’ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆານໍ ວິສຸໍ ວິສຸໍ ກມ຺ມກຣຓາຘິກາເຣ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍມ຺ປິ ‘‘ຕຕ຺ຖ ອຎ຺ຎໍ ຕຕ຺ຕກໍເຍວ ປຣິຈ຺ເຉທໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ຐິໂຕປິ ກມ຺ມໍ ໂກເປຕີຕິ ອິທໍ ເນວ ປາຬິຍໍ, ນ ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ອຸປລພ຺ຠຕິ. ຍທິ ເຈຕໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆານໍ ວິສຸໍວິສຸໍ ອຸໂປສຖາທິກມ຺ມກຣຓາຘິກາເຣ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປໂຕ ພຫິ ອຎ຺ຎໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ອຸໂປສຖາທິກຣຓຕ຺ຖໍ. ຐິໂຕ ສງ຺ໂຆ ສີມາສມ຺ເຠທສມ຺ຠວໂຕ ກມ຺ມໍ ໂກເປຕີຕິ ອິມິນາ ອຘິປ຺ປາເຍນ ວຸຕ຺ຕໍ ສິຍາ. ເອວໍ ສຕິ ຍຸຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ເຕເນວ ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາຍໍ ລີນຕ຺ຖປ຺ປກາສນິຍໍ ອຎ຺ຎໍ ຕຕ຺ຕກໍເຍວ ປຣິຈ຺ເຉທນ຺ຕິ ທຸຕິຍໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ອນຕິກ຺ກມນ຺ໂຕປິ ໂກເປຕິ. ກສ຺ມາ, ອຕ຺ຕໂນ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ປເຣສໍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ອຊ຺ໂຌຕ຺ຖຕຕ຺ຕາ ສີມາສມ຺ເຠໂທ ໂຫຕິ, ຕສ຺ມາ ໂກເປຕີ’ຕິ ‘‘ອິທໍ ສພ຺ພອຏ຺ຐກຖາສຸ ສນ຺ນິຏ຺ຐານ’’ນ຺ຕິ ຈ ອິມິນາ ອຘິປ຺ປາເຍນ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ສພ຺ພາສຸປິ ອຏ຺ຐກຖາສຸ ສີມາສມ຺ເຠທສ຺ສ ອນິຈ຺ຉິຕຕ຺ຕາ ເຕເນວ ອຕ຺ຕໂນ ຈ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ອຸທກຸກ຺ເຂປປຣິຈ຺ເຉທສ຺ສ ອນ຺ຕຣາ ອຎ຺ໂຎ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ສີມນ຺ຕຣິກຕ຺ຖາຍ ຐເປຕພ຺ໂພຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອຎ຺ເຎ ປເນຕ຺ຖ ອຎ຺ຎຖາປິ ປປຎ຺ເຈນ຺ຕິ, ຕໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພ’ນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ‘‘ອນ຺ໂຕຫຕ຺ຖປາສໍ ວິຊຫິຕ຺ວາ ຐິໂຕ ກມ຺ມໍ ໂກເປຕີ’’ຕິ ອິມິນາ ປຣິຈ຺ເຉທໂຕ ພຫິ ຍຕ຺ຖກຕ຺ຖຈິ ຐິໂຕ ກມ຺ມໍ ນ ໂກເປຕີຕິ ທີເປຕີຕິ ສາຣຕ຺ຖທີປນີວຈເນນາປິ ເອກສ຺ມິໍ ສງ຺ຆສນ຺ນິປາເຕ ປຣິຈ຺ເຉທໂຕ ພຫິ ອຎ຺ຎໍ ຕຕ຺ຕກໍເຍວ ປຣິຈ຺ເຉທໍ ອນຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ຐິໂຕປິ ກມ຺ມໍ ນ ໂກເປຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພເມຕໍ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍໍເຍວ ອິມມຕ຺ຖໍ ທຬ຺ຫິກຣຓວເສນ ອຸທກຸກ຺ເຂປປ຺ປມາຓາ ສີມນ຺ຕຣິກາ ສຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍຕຣາ ໂຫຕິ, ສີມາສມ຺ເຠທສງ຺ກາ ຈ ນ ສິຍາຕິ ສາມິຈິທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ອຎ຺ໂຎ ອຸທກຸກ຺ເຂໂປ ສີມນ຺ຕຣິກຕ຺ຖາຍ ຐເປຕພ຺ໂພ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍຕ຺ຕເກນ ປນ ສີມາສມ຺ເຠໂທ ນ ໂຫຕິ, ຕຕ຺ຕກໍ ຐເປຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິເຍວ, ເຕນາຫຸ ໂປຣາຓາ ‘‘ຍຕ຺ຕເກນ ສີມສງ຺ກໂຣ ນ ໂຫຕິ, ຕຕ຺ຕກມ຺ປິ ຐເປຕຸໍ ວຏ຺ຏຕິ. ຂຸທ຺ທກໍ ປນ ນ ວຏ຺ຏຕີ’’ຕິ ອິທມ຺ປິ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ປຣິສວເສນ ວຑ຺ຒນໂຕ ສີມສມ຺ເຠທສງ຺ກາ ສິຍາ. ຕໍ ນິວາຣຓຕ຺ຖເມວ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ.

ປາຬິໍ ອຏ຺ຐກຖຎ຺ເຈວ, ຏີກາວິມຕິອາທິເກ;

ໂອໂລເກຕ຺ວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ, ມຎ຺ຎນ຺ຕຸ ກວິປຸງ຺ຄວາຕິ;

ອຍເມຕ຺ຖ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ວິຈາຣຓາ.

ຊນປທສີມາ ນາມ ເອກສ຺ສ ຣຎ຺ໂຎ ວິຊິເຕ ປວຕ຺ໂຕ ມຫາມຈ຺ຈານໍ ນິວາສຠູໂຕ ເອກເມໂກ ປເທໂສ ຊນປທສີມາ ນາມ.

ຣຏ຺ຐສີມາ ນາມ ກາສິໂກສລາທິກາ ໂສຬສ ມຫາຊນປທາ. ‘‘ໂສຬສມຫານຄຣ’’ນ຺ຕິປິ ເຕສໍ ນາມໍ. ຕຕ຺ຖ ໂສຬສ ມຫາຊນປທານິ ນາມ. ອງ຺ຄຣຏ຺ຐໍ, ມຄຘຣຏ຺ຐໍ, ໂກສລຣຏ຺ຐໍ, ວຊ຺ຊິຣຏ຺ຐໍ, ເຈຕິຍຣຏ຺ຐໍ, ກຸຣຸຣຏ຺ຐໍ, ປຎ຺ຈາລຣຏ຺ຐໍ, ມຊ຺ຌຣຏ຺ຐໍ, ສຸຣເສນຣຏ຺ຐໍ, ອສ຺ສກຣຏ຺ຐໍ, ອວນ຺ຕິຣຏ຺ຐໍ, ຄນ຺ຘາລຣຏ຺ຐໍ, ມລ຺ລຣຏ຺ຐໍ, ກມ຺ໂພຊຣຏ຺ຐນ຺ຕິ ອິມານິ ໂສຬສມຫາຊນປທານິ ນາມ. ອິເມ ໂສຬສມຫາຊນປທາ ມຊ຺ຌິມປເທເສເຍວ ປວຕ຺ຕາ ມຫາຣຏ຺ຐາ ນາມ ຕທຎ຺ເຎປິ ສຸນາປຣນ຺ຕຣຏ຺ຐາທິກາ ພຫຸຕຣາວ. ຕຖາ ປຈ຺ຈນ຺ຕວິສເຍປິ ຣາມຎ຺ຎາທິກາ ອເນກປ຺ປເຠທາ ມຫາຣຏ຺ຐາ ອຕ຺ເຖວ ເຕປິ ສພ຺ເພ ຣຏ຺ຐສີມາ ນາມ. ໂລກິຍສຕ຺ເຖສຸ ປນ ຍສ຺ມິໍ ປເທເສ ຂຕ຺ຕິຍພ຺ຣາຫ຺ມຓເວສ຺ສສຸທ຺ທວເສນ ຈຕຸວຓ຺ຓານິ ວສນ຺ຕິ, ໂສ ປເທໂສ ‘‘ມຫາຣຏ຺ໂຐ’’ຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫ ຕໍ ໂປຣາເຓຫິ.

‘‘ປວຕ຺ຕາ ຈຕຸວຓ຺ຓານໍ, ຍສ຺ມິໍ ປເທເສ ນ ວິຊ຺ຊເຕ;

ໂສ ມິລກ຺ຂຸເທໂສ ວຸຕ຺ໂຕ, ປຸຎ຺ຎຠູມິ ຕໂຕ ປຣ’’ນ຺ຕິ.

ຣຊ຺ຊສີມາ ນາມ ເອກສ຺ສ ຣຎ຺ໂຎ ອາຓາປວຕ຺ຕຏ຺ຐານໍ ຣຊ຺ຊສີມາ ນາມ.

ທີປສີມາ ນາມ ສມຸທ຺ທນ຺ຕເຣ ວາ ນທິມຊ຺ເຌ ວາ ປວຕ຺ຕາ ທີປາ ທີປສີມາ ນາມ. ຍສ຺ມິໍ ປນ ທີເປ ຄາມາ ວສນ຺ຕິ, ໂສ ຄາມສີມາຕ຺ເວວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ວກ຺ຂຕິ ຫິ ສຸກ຺ເຂ ຊາຕສ຺ສເຣ ວາປິໍ ວາ ຂຓນ຺ຕິ ວປ຺ປໍ ວາ ກໂຣນ຺ຕິ, ຕໍ ຐານໍ ຄາມເຂຕ຺ຕໍ ໂຫຕີຕິ.

ຈກ຺ກວາຬສີມາ ນາມ ‘‘ອາຍາມໂຕ ຈ ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ຈ ໂຍຊນານໍ ທ຺ວາທສສຕສຫສ຺ສານິ ຕີຓິສຫສ຺ສານິ ຈຕ຺ຕາຣິສຕານິ ປຎ຺ຎາສຎ຺ຈໂຍຊນານິ.

ປຣິກ຺ເຂປໂຕ

‘‘ສພ຺ພໍ ສຕສຫສ຺ສານິ, ຉຕ຺ຕິໍສປຣິມຓ຺ຑລໍ;

ທສຎ຺ເຈວ ສຫສ຺ສານິ, ອຑ຺ຒຸຑ຺ຒານິ ສຕານິຈາ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕໍ ເອກໍ ຈກ຺ກວາຬໍ ຈກ຺ກວາຬສີມາ ນາມ. ເອວໍ ປນ຺ນຣສປ຺ປເຠທາ ໂຫຕິ ສີມາ. ຕຕ຺ຖ ອິທ຺ຘິມາ ປຸຄ຺ຄໂລ ຍສ຺ມິໍ ຍສ຺ມິໍ ວາ ສີເມ ອຸໂປສຖາທິສງ຺ຆກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ, ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຄເຕ ຠິກ຺ຂູ ຫຕ຺ຖປາສນຍນໍ ວາ ພຫິສີມກຣຓໍ ວາ ກາຕຸໍ ຉນ຺ທາຣຫານໍ, ຉນ຺ທໍ ອາຫຣິຕ຺ວາ ກາຕຸໍ ສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍຠາໂວເຍວ ປມາຓໍ. ເອວມສກ຺ໂກນ຺ເຕ ອນິທ຺ຘິມປຸຄ຺ຄເລ ສນ຺ຘາຍ ອຕິມຫນ຺ຕາຣຎ຺ເຎ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອນຸຎ຺ຎາຕາ. ຕຕ຺ຖ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຫ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ ອຕ຺ຕໂນ ສຠາເວເນວ ຊາຕາ ຕຖາ ນທີສມຸທ຺ທຊາຕສ຺ສເຣສຸປິ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ສມນ຺ຕາ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອນຸຎ຺ຎາຕາ ຕຕ຺ຖປິ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ສີມາເປກ຺ຂໍ ກຕ຺ວາ ອຸທກຸກ຺ເຂເປນ ສຫ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຕຖາ ຄາມນິຄມຊນປທນຄຣຣຏ຺ຐຣຊ຺ຊສີມາສຸປິ ວຄ຺ຄກມ຺ມປຣິຫາຣຕ຺ຖໍ ພທ຺ຘສີມາ ອນຸຎ຺ຎາຕາ. ຕໂຕ ປເຣສຸ ປນ ຄາມສີມສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ ນຸຎ຺ຎາຕສຸຕ຺ຕານຸໂລມນຍສາມຕ຺ຖິຍໂຕ ຂຸທ຺ທເກສຸ ຄາມນິຄມຊນປທນຄເຣສຸ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຄເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂສເຘຕ຺ວາ ຉນ຺ທາຣຫານໍ ຉນ຺ທໍ ອາຫຣິຕ຺ວາ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸມຕິຍາວ ອຸໂປສຖາທິສງ຺ຆກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພເມວ ຕຖາ ຂຸທ຺ທເກ ອຣຎ຺ເຎປິ ນທີຊາຕສ຺ສເຣປິ ຍຖາສຸຂໍ ອຸໂປສຖາທິສງ຺ຆກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພເມວາຕິ.

ເອວໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ທນລກ຺ຂເຓນ ອເຠເທປິ ພທ຺ຘາພທ຺ຘວເສນ ທຸວິຘາ. ຕປ຺ປເຠເທນ ປນ຺ນຣສວິຘາ, ສຣູປວເສນ ປນ ຂຓ຺ຑສີມາ, ອຸປຈາຣສີມາ, ສມານສໍວາສສີມາ, ອວິປ຺ປວາສສີມາ, ລາຠສີມາ, ຄາມສີມາ. ນິຄມສີມາ, ນຄຣສີມາ, ອພ຺ຠນ຺ຕຣສີມາ, ອຣຎ຺ຎສີມາ, ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາ, ນທີສີມາ, ຊາຕສ຺ສຣສີມາ, ສມຸທ຺ທສີມາ, ຊນປທສີມາ, ຣຏ຺ຐສີມາ, ຣຊ຺ຊສີມາ, ທີປສີມາ, ຈກ຺ກວາຬສີມາຕິເອກູນວີສປ຺ປເຠເທ ປິ ສີເມ ວິປຕ຺ຕິລກ຺ຂຓໍ ປຫາຍ ສມ຺ປຕ຺ຕິລກ຺ຂຓປ຺ປກາສກໍ ສີມວິໂສຘນີນາມ ປກຣຓໍ ສມຕ຺ຕໍ.

ອິຕິ

‘‘ສີມວິໂສຘນິໍ ນາມ, ນານາຄນ຺ຖສມາຫຏໍ;

ກຣິສ຺ສໍ ເມ ນິສາເມນ຺ຕຸ, ສາຘໂວ ກວິປຸງ຺ຄວາ.

ປາຬິໍ ອຏ຺ຐກຖຎ຺ເຈວ, ມາຕິກາປທຠາຊນິໍ;

ໂອຄາເຫຕ຺ວານ ຕໍ ສພ຺ພໍ, ປຸນປ຺ປຸນມເສສໂຕ.

ອຕ຺ຕໂນມຕິຄນ຺ເຖສຸ, ຏີກາຄຓ຺ຐິປເທສຸ ຈ;

ວິນິຈ຺ຉຍວິມຕີສຸ, ມາຕິກາຏ຺ຐກຖາສຸປິ.

ສພ຺ພໍ ອເສສກໍ ກຕ຺ວາ, ສໍສນ຺ທິຕ຺ວານ ເອກໂຕ;

ປວຕ຺ຕາ ວຓ຺ຓນາ ເອສາ, ໂຕສຍນ຺ຕີ ວິຈກ຺ຂເຓ’’ຕິ.

ອິເມສໍ ຄາຖາປທານໍ ອຕ຺ໂຖ ສພ຺ພໂສ ສໍວຓ຺ຓິໂຕ ໂຫຕິ.

ສີມສມ຺ປຕ຺ຕິກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ປຣິສສມ຺ປຕ຺ຕິນາມ ເອກວີສຕິວຊ຺ຊນີຍປຸຄ຺ຄເລ ວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ເອຕຣຫິ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ຖກມ຺ເມນ ອຸປສມ຺ປນ຺ນາ ຠິກ຺ຂູ ປຈ຺ຈນ຺ຕິເມສຸ ຊນປເທສຸ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄໂຕ ປຏ຺ຐາຍ, ມຊ຺ຌິເມສຸ ຊນປເທສຸ ທສວຄ຺ຄໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສພ຺ເພ ຫຕ຺ຖປາສໍ ອວິຊຫິຕ຺ວາ ນິສິນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ, ອຍໍ ປຣິສສມ຺ປຕ຺ຕິ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ເອກວີສຕິ ວຊ຺ຊນີຍາ ນາມ ‘‘ນ ຠິກ຺ຂເວ ສຄ ຏ຺ຐາຍ ປຣິສາຍາ’’ຕິ ວຈນໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ‘‘ນ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ນິສິນ຺ນປຣິສາຍ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ອຸທ຺ທິສິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ອາທິນານເຍນ ວຸຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂຸນີ, ສິກ຺ຂມານາ, ສາມເຓໂຣ, ສາມເຓຣີ, ສິກ຺ຂາປຈ຺ຈກ຺ຂາຕໂກ, ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸອຊ຺ຌາປນ຺ນໂກ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໂກ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໂກ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໂກ, ປຓ຺ຑໂກ, ເຖຍ຺ຍສໍວາສໂກ, ຕິຕ຺ຖິຍປກ຺ກນ຺ຕໂກ, ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ, ມາຆາຕຸຕໂກ, ປິຕຸຆາຕໂກ, ອຣຫນ຺ຕຆາຕໂກ, ຠິກ຺ຂຸນິທູສໂກ, ສງ຺ຆເຠທໂກ, ໂລຫິຕຸປ຺ປາທໂກ, ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກຕິ ເຕ ພຫິສີມກຣຓວເສນ ນິສິນ຺ນາຕິ ອຕ຺ໂຖ. ຍທິ ເຕ ຫຕ຺ຖປາເສ ວາ ສີເມເຍວ ວາ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕ ອວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄາທິໂກ ປກຕຕ຺ຕຄໂຓ ຫຕ຺ຖປາສໍ ອວິຊຫິຕ຺ວາ ນິສິນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ກາຣກສງ຺ໂຆ ສາວຊ຺ໂຊ, ກມ຺ມໍປນ ນ ກຸປ຺ປຕິ ກສ຺ມາ ອວຄ຺ຄາຣຫຕ຺ຕາ. ອປເຣປນ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸອຊ຺ຌາປນ຺ນສ຺ສ ອວນ຺ທນີເຍສຸ ອວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ, ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ສຍນ຺ຕສ຺ສ ສຫເສຍ຺ຍາປຕ຺ຕິຍາ ອຠາວໂຕ ຕສ຺ສ ຈ ປຏິຄ຺ຄຫຓສ຺ສ ຣູຫນໂຕຕິ ຕເທວ ຍຸຕ຺ຕຕຣນ຺ຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ, ກິຎ຺ຈາປິ ຍາວ ໂສ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ປຏິຊານາຕິ, ຕາວ ວນ຺ທິຕພ຺ໂພ. ຍທາ ປນ ‘‘ອສ຺ສມໂຓມ຺ຫີ’’ຕິ ປຏິຊານາຕິ, ຕທາ ນ ວນ຺ທິຕພ຺ໂພຕິ ອຍເມຕ຺ຖ ວິເສໂສ ເວທິຕພ຺ໂພ. ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸອຊ຺ຌາປນ຺ນສ຺ສ ຫິ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ປຏິຊານນ຺ຕສ຺ເສວ ຠິກ຺ຂຸຠາໂວ, ນ ຕໂຕປຣໍ. ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອປ຺ປຏິຊານນ຺ໂຕ ຫິ ອນຸປສມ຺ປນ຺ນປກ຺ຂໍ ຠຊຕີຕິ ມຊ຺ຌິມຄຓ຺ຐິປເທ ສາຣຕ຺ຖທີປນິຍຎ຺ຈ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ອນ຺ຕິມວຕ຺ຖຸ ອຊ຺ຌາປນ຺ນປຸພ຺ໂພ ຠິກ຺ຂຸ ອຕ຺ຕໂນ ກາຣຓໍ ອຊານິຕ຺ວາວ ເຕນ ສຫ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄຄໂຓ ອຸໂປສຖາທິສງ຺ຆກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ, ກາຣກສງ຺ໂຆ ອນວຊ຺ໂຊ, ກມ຺ມມ຺ປິ ນ ກຸປ຺ປຕີຕິ, ເຕສໍ ມຕິມຕ຺ຕເມວ. ກສ຺ມາ ສຫເສຍ຺ຍາປຕ຺ຕິ ອຠາໂວປິ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸສຎ຺ຎາຍ ປຕິຏ຺ຐິຕຕ຺ຕາ, ປຏິຄ຺ຄຫຓຣຸຫຓສ຺ສ ຈ ຕສ຺ມິໍ ປຸຄ຺ຄເລ ຠິກ຺ຂູຕິ ສທ຺ທຫິຕຕ຺ຕາ ເຕນ ປຸຄ຺ຄເລນ ສຫເສຍ຺ຍາປຕ຺ຕິປິ ນຕ຺ຖິ, ປຏິຄ຺ຄຫຓຎ຺ຈ ຣຸຫຕິ, ເອກວີສຕິວຊ຺ຊນີຍປຸຄ຺ຄເລປິ ຕຖາວິຘສ຺ສ ອວິຈາຣິກຕ຺ຕາ ເຕນ ສຫ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄຄໂຓ ອຸໂປສຖາທິສງ຺ຆກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ກາຣກສງ຺ໂຆ ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ອນຸປວຊ຺ໂຊ. ກມ຺ມໍ ປນ ກຸປ຺ປຕີຕິ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ, ອິໂຕ ຍຸຕ຺ຕຕໂຣ ລພ຺ຠມາໂນ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພວ.

ປຣິສສມ຺ປຕ຺ຕິກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ເອວໍ ວຕ຺ຖຸຎຕ຺ຕິອນຸສາວນສີມປຣິສສມ຺ປຕ຺ຕິວເສນ ປຎ຺ຈຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ປຎ຺ຈງ຺ໂຄຕິ ວາ ສມຄ຺ເຄນ ສງ຺ເຆນ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ ອຸປຣິຠາວໍ ສມາປນ຺ໂນຕິ ວາ ທ຺ວີຫິ ກາຣເຓຫິ ລທ຺ຘນາໂມ ຎຕ຺ຕິ ຈຕຸຕ຺ຖອຸປສມ຺ປນ຺ນຠາໂວ ອຕິທຸລ຺ລໂຠວ.

ເອວໍ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ທຸລ຺ລໂຠ, ຕໂຕ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ຈ ອຸປສມ຺ປທາ ຈາ ຕິ ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ປທານໍ ອຕ຺ໂຕ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ ໂຫຕິ.

ອິຕິ ສາຄຣພຸທ຺ຘິຕ຺ເຖຣວິຣຈິເຕ ສີມວິໂສຘເນ

ອຸປສມ຺ປທາກຓ຺ໂຑ ປຐໂມ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໒. ກປ຺ປວິນາສກຓ຺ໂຑ

ອິທານິ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທທຸລ຺ລຠກຖາ

‘‘ພຸທ຺ໂຘ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ສທ຺ຘມ຺ມສວນມ຺ປິ ຈ;

ສງ຺ໂຆ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ສປ຺ປຸຣິສາຕິ ທຸລ຺ລຠາ’’ຕິ.

ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ສໍວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ. ຕຕ຺ຖ ອິມສ຺ມິໍ ສຕ຺ຕໂລເກ ໂອກາສໂລເກ ວາ ສພ຺ພຎ຺ຎຸສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ທຸລ຺ລໂຠວ ຕຖາ ເຫສ ໂລໂກ ສງ຺ຂາຣໂລໂກ, ສຕ຺ຕໂລໂກ, ໂອກາສໂລໂກຕິ ຕິປ຺ປເຠໂທ ໂຫຕິ ເຕສໍ ສມ຺ປຕ຺ຕິວິປຕ຺ຕິ ຈ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພາ ຕຕ຺ຖ ລຸຊ຺ຊຕິ ປລຸຊ຺ຊຕີຕິ ໂລໂກຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ສຕ຺ຕໂລໂກ ເວທິຕພ຺ໂພ. ໂລກິຍນ຺ຕິ ປຕິຏ຺ຐຫນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕນິກາຍາຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ໂອກາສໂລໂກ ເວທິຕພ຺ໂພ. ຕຖາ ເຫສ ສຕ຺ຕາ ອວກສນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາຕິໂອກາໂສຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ໂສ ຠູມິວເສນ ອປາຍຠູມິ, ກາມສຸຄຕິຠູມິ, ຣູປາວຈຣຠູມິ, ອຣູປາວຈຣຠູມິເຈຕິ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ນິຣຍໍ, ຕິຣຈ຺ຉານໂຍນິ, ເປຕ຺ຕິວິສໂຍ, ອສຸຣກາໂຍ, ຕິ ຈຕສ຺ໂສ ອປາຍຠູມິ ນາມ. ມນຸສ຺ສາ, ຈາຕຸມຫາຣາຊິກາ, ຕາວຕິໍສາ, ຍາມາ, ຕຸສິຕາ, ນິມ຺ມານຣຕິ, ປຣນິມ຺ມິຕວສວຕ຺ຕີ ເຈຕິ ສຕ຺ຕວິຘາ ໂຫຕິ ກາມສຸຄຕິຠູມິ ສາປນາຍໍ ເອກາທສວິຘາປິ ກາມຕຓ຺ຫາ ອວຈຣຕິ ເອຕ຺ຖາຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ກາມາວຈຣຠູມິ ນາມ. ພ຺ຣຫ຺ມປາຣິສຊ຺ຊາ, ພ຺ຣຫ຺ມປຸໂຣຫິຕາ, ມຫາພ຺ຣຫ຺ມາ ຈ ປຐມຊ຺ຌານຠູມິ ອິທໍ ອຄ຺ຄິນາ ປຣິຄ຺ຄຫິຕຏ຺ຐານໍ. ປຣິຕ຺ຕາຠາ, ອປ຺ປມາຓາຠາ, ອາຠສ຺ສຣາ ຈ ທຸຕິຍຊ຺ຌານຠູມິ ອິທໍ ອາເປນ ປຣິຄ຺ຄຫິຕຏ຺ຐານໍ. ປຣິຕ຺ຕສຸຠາ, ອປ຺ປມາຓສຸຠາ, ສຸຠກິຓ຺ຫາ ຈ ຕຕິຍຊ຺ຌານຠູມິ ອິທໍ ວາເຕນ ປຣິຄ຺ຄຫິຕຏ຺ຐານໍ, ເຕສໍ ວິປຕ຺ຕິໍ ປຣໂຕ ວຓ຺ຓຍິສ຺ສາມ. ເວຫປ຺ຜລາ, ອສຎ຺ຎສຕ຺ຕາ, ສຸທ຺ຘາວາສາ ຈ ຈຕຸຕ຺ຖຊ຺ຌານຠູມິເຈຕິ ຣູປາວຈຣຠູມິ ໂສຬສວິຘາ ໂຫຕິ. ອວິຫາ, ອຕປ຺ປາ, ສຸທສ຺ສາ, ສຸທສ຺ສີ, ອກນິຏ຺ຐາເຈຕິ ສຸທ຺ຘາວາສຠູມິ ປຎ຺ຈວິຘາ ໂຫຕິ. ອາກາສານຎ຺ຈາຍຕນຠູມິ, ວິຎ຺ຎາຓຎ຺ຈາຍຕນຠູມິ, ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎາຍຕນຠູມິ, ເນວສຎ຺ຎານາສຎ຺ຎາຍຕນຠູມິເຈຕິ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ໂຫຕິ ອຣູປຠູມິ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ເອກຕິໍສປ຺ປເຠທາປິ ຠູມິ ອວກສນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖ ສຕ຺ຕນິກາຍາຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ໂອກາໂສຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຏ຺ຐ ມຫານິຣຍານິ ອປາຍຠູມິ ນາມ. ຕິຣຈ຺ຉານໍ ເປຕ຺ຕິວິສໂຍ ອສຸຣກາໂຍຕິ ອິເມສໍ ວິສຸໍ ຠູມິ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ມນຸສ຺ສຠູມິຍໍເຍວ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ອຣຎ຺ຎວນປຕ຺ຖາທີສຸ ນິພທ຺ຘວາສໍ ວສນ຺ຕິ ໂສເຍວ ປເທໂສ ເຕສໍ ຠູມິ. ມນຸສ຺ສຠູມິໂຕ ທ຺ວິຕາລີສສຫສ຺ສໂຍຊໂນ ຍຸຄນ຺ຘຣປ຺ປມາໂຓ ສິເນຣຸໂນ ປຎ຺ຈມາຬິນ຺ໂຘ ຈາຕຸມຫາຣາຊິກຠູມິ. ຕຕຸປຣິ ທ຺ວິຕາລີສສຫສ຺ສໂຍຊນໍ ສິເນຣຸມຕ຺ຖກໍ ຕາວຕິໍສານໍ ຠູມິ. ຕຕຸປຣິ ທ຺ເວຕາລີສສຫສ຺ສໂຍຊນໍ ຐານໍ ຍາມານໍ ຠູມິ. ອິມິນາ ນເຍນ ຍາວ ວສວຕ຺ຕິຠູມິ ທ຺ວິຕາລີສສຫສ຺ສໂຍຊເນ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕສ຺ມາ ມນຸສ຺ສຠູມິໂຕ ຍາວ ວສວຕ຺ຕິຠູມິ ທ຺ເວສຫສ຺ສານິປຎ຺ຈນ ຫຸຕານິ ທຸເວສຕສຫສ຺ສານິ ໂຍຊນານິ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕເນຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ມນຸສ຺ສຠູມິໂຕ ຍາວ, ຠູມິ ວສວຕ຺ຕນ຺ຕຣາ;

ທຸເວ ສຕສຫສ຺ສານິ, ປຎ຺ຈນຫຸຕເມວ ຈ.

ທ຺ເວສຫສ຺ສຎ຺ຈ ມຘິກໍ, ໂຍຊນານໍ ປມາຓໂຕ;

ຄຓນາ ນາມ ຠູມີສຸ, ສງ຺ຂ຺ຍາ ເອວໍ ປກາສິຕາ’’ຕິ.

ຕຕຸປຣິ ພ຺ຣຫ຺ມປາຣິສຊ຺ຊາທໂຍ ຕໂຍ ພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ປຎ຺ຈປຎ຺ຎາສສຕສຫສ຺ສ ອຏ຺ຐສຫສ຺ສໂຍຊເນ ສມຕເລ ຐາເນ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ທຸຕິຍຕຕິຍຠູມີພ຺ຣຫ຺ມຸໂນປິ ຕປ຺ປມາເຓສຸ ສມຕເລສຸ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ຈຕຸຕ຺ຖຠູມິຍໍ ປນ ເວຫປ຺ຜລອສຎ຺ຎສຕ຺ຕາ ຕປ຺ປມາເຓ ສມຕເລ ຐາເນ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ຕຕຸປຣິສຸທ຺ຘາວາສຠູມິໂຍ ຕໍຕໍ ປມາເຓ ຐາເນ ອຸປຣູປຣິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ຈຕສ຺ໂສປິ ອຣູປຠູມິໂຍ ຕປ຺ປມາເຓ ຐາເນ ອຸປຣູປຣິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ຈ ມນຸສ຺ສຠູມິໂຕ ຍາວ ຠວຄ຺ຄາ ໂຍຊນານໍ ສຕ຺ຕໂກຏິ ຈ ອຏ຺ຐາຣສລກ຺ຂາ ຈ ປຎ຺ຈນຫຸຕານິ ຈ ຉສຫສ຺ສານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ ເຕເນຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ໂປຣາເຓຫິ.

‘‘ເຫຏ຺ຐິມາ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກມ຺ຫາ, ປຕິຕາ ມຫຕີ ສິລາ;

ອໂຫຣຕ຺ເຕນ ເອເກນ, ອຸຄ຺ຄຕາ ອຏ຺ຐຕາລີສໍ.

ໂຍຊນານໍ ສຫສ຺ສານິ, ຈາຕຸມາເສຫິ ຠູມິ;

ເອວໍ ວຸຕ຺ຕປ຺ປມາເຓນ, ສາຍໍ ເຫຏ຺ຐິມຠູມິ.

ອິໂຕ ສຕສຫສ຺ສານິ, ສຕ຺ຕປຎ຺ຎາສ ຈາປຣໍ;

ສຏ຺ຐິ ເຈວ ສຫສ຺ສານິ, ອຸພ຺ເພເຘນ ປກາສິຕາ.

ໂຍຊເນສຸປິ ວຸຕ຺ເຕສຸ, ຫິຕ຺ວາ ກາມປ຺ປມາຓກໍ;

ເສສານິ ວສວຕ຺ຕີນໍ, ປາຣິສຊ຺ຊານ ມນ຺ຕຣໍ.

ຕຎ຺ຈ ປຎ຺ຈຫິ ປຎ຺ຎາສ, ສຕສຫສ຺ສານິ ຈາປຣໍ;

ອຏ຺ຐ ເຈວ ສຫສ຺ສານິ, ໂຍຊນານິ ປວຸຈ຺ຈເຣ.

ອິໂຕ ປຣາສຸ ສພ຺ພາສຸ, ພ຺ຣຫ຺ມຠູມີສຸ ໂຍຊນາ;

ຕປ຺ປມາຓາວ ທຏ຺ຐພ຺ພາ, ນຍຄ຺ຄາເຫນ ຘີມຕາ.

ຠູມິໂຕ ອາຠວຄ຺ຄມ຺ຫາ, ສຕ຺ຕໂກຏິ ອຏ຺ຐາຣສ;

ລກ຺ຂາ ປຎ຺ຈ ນຫຸຕານິ, ຉສຫສ຺ສານິ ສພ຺ພທາຕິ.

ເອສາ ຈ ວິຈາຣຓາ ຏີກາ ຈຣິຍມເຕນ ກຕາ;

ອິທເມວ ສນ຺ຘາຍ, ຍາວຕາ ຈນ຺ທິມສູຣິຍາ.

ປຣິຫຣນ຺ຕິ ທິສາ ຠນ຺ຕິ, ວິໂຣຈມານາ ຍາວຕາ;

ຕາວ ສຫສ຺ສຘາ ໂລເກ, ເອຕ຺ຖ ເຕ ວຕ຺ຕຕີ ວໂສ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ສຕ຺ຕາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ, ເຕສໍ ວິຕ຺ຖາໂຣ ອປຸພ຺ພໍ ກຕ຺ວາ ກເຖຕຸໍ ອສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍຕ຺ຕາ ນ ວກ຺ຂາມ ອິມສ຺ມິໍ ສຕ຺ຕໂລເກ ໂອກາສໂລເກ ຈ ສພ຺ພຎ຺ຎຸສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘວ ທຸລ຺ລໂຠ, ຕຖາ ຫິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ພຸທ຺ຘາ ອນຸພຸທ຺ໂຘ, ສາວກພຸທ຺ໂຘ, ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ, ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ. ຕຕ຺ຖ ພຫຸສ຺ສຸຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສໍສນ຺ເຕນ ຈ ນ ໂສ ຕຸມ຺ຫາກໍ ສາວໂກ ນາມ, ພຸທ຺ໂຘນາເມສ ຈຸນ຺ທາຕິ ພຫຸສ຺ສຸຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ພຸທ຺ຘຠາວໍ ອນຸຊານນ຺ເຕນ ຈ.

ຘມ຺ມກາໂຍ ຍໂຕ ສຕ຺ຖາ, ຘມ຺ໂມ ສຕ຺ຖຸກາໂຍ ມໂຕ;

ຘມ຺ມາສິໂກໂສ ສງ຺ໂຆ ຈ, ສຕ຺ຖຸສງ຺ຂ຺ຍມ຺ປິ ຄຈ຺ຉຕີຕິ.

ວຸຕ຺ເຕ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນປິ ອຸປຈາຣວເສນ ວາຈນາມຄ຺ຄສ຺ສ ໂພຘຕ຺ຕາ ອນຸພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ອຣິຍສາວໂກ ປນ ປຣໂຕ ໂຍສວເສນ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ພຸຊ຺ຌຕິ ພຸຊ຺ຌນມຕ຺ຕເມວ ວາຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ພຸຊ຺ຌນສຠາວຕ຺ຕາ ສາວກພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ໂຍ ປນ ຂຄ຺ຄວິສາຓກປ຺ໂປ ສຍມ຺ຠູຎາເຓນ ອນຎ຺ຎໂພຘໂກ ຫຸຕ຺ວາ ສາມໍ ພຸຊ຺ຌນຕ຺ເຖນ ປຈ຺ເຈກພຸຊ຺ຌຕ຺ຕາ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ ນາມ. ສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິປິ ເອຕສ຺ເສວ ນາມໍ. ໂຍ ປນ ສງ຺ຂຕາສງ຺ຂຕປ຺ປເຠທໍ ສກລມ຺ປິ ຘມ຺ມຊາຕໍ ຍາຖາວສຣສລກ຺ຂຓປ຺ປຏິເວຘວເສນ ສມ຺ມາ ປກາເຣນ ສຍໍ ປຈິຕຸປາຣມິຕາສຍມ຺ຠູເຕນ ສຍມ຺ຠູຎາເຓນ ສຍເມວ ອນຎ຺ຎໂພຘິໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ສວາສນສມ຺ໂມຫນິທ຺ທາຍ ອຈ຺ຈນ຺ຕໍ ວິຄໂຕ ທິນກຣກິຣຓສມາຄເມນ ປຣມຣຸຈິຣສິຣີໂສຠຄ຺ຄປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ວິກສິຕມິວ ປທຸມໍ ອຄ຺ຄມຄ຺ຄຎາຓສມາຄເມນ ອປຣິມິຕຄຸຓຄຓາລງ຺ກຕສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎ຺ຎາຓປ຺ປຕ຺ຕິຍາ ສພ຺ພຘມ຺ເມ ພຸຊ຺ຌິ ອພຸຊ຺ຌິ ອຎ຺ຎາສີຕິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ຠຄວາ, ໂສວ ໂລເກ ທຸລ຺ລໂຠ ປຈ຺ເຈກສມ຺ພຸທ຺ຘານມ຺ປິ ຫິ ເອກສ຺ມິໍ ກາເລ ສຕສຫສ຺ສາທິວເສນ ເອກໂຕ ປວຕ຺ຕຕ຺ຕາ ເຕ ທຸລ຺ລຠາປິ ອນຈ຺ຉຣິຍຊາຕຕ຺ຕາ ປເຣສໍ ມຄ຺ຄຜລາຘິຄມາຍ ອຸປນິສ຺ສຍຣຫິຕຕ຺ຕາ ຈ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘວ ໂລເກ ທຸລ຺ລໂຠ, ອຍໍ ໂລກສມ຺ປຕ຺ຕິວິຈາຣຓາ.

ກຖໍ ໂລກສ຺ສ ວິປຕ຺ຕິ ເວທິຕພ຺ພາ ຕຖາ ເຫສ ໂລໂກ ວິນສ຺ສມາໂນ ເຕເຊນປິ ອາເປນປິ ວາຍຸນາປິ ວິນສ຺ສຕິ. ຕສ຺ສ ວິຕ຺ຖາໂຣ ວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄາທີສຸ ວຸຈ຺ຈມາໂນປິ ເກສຎ຺ຈິ ປຸຄ຺ຄລານໍ ມເຕນ ມິຈ຺ຉາຄາຫຕ຺ຕາ ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ອາຍຸນາ ມິນິເຕປິ ອສມານໍ ສໍວຏ຺ຏສີມາປິ ວິຣຸທ຺ຘາ, ຕສ຺ມາ ເຕສໍ ວາທໍ ອປເນຕ຺ວາ ຄນ຺ຖໂຕ ສມາເນຕ຺ວາ ວກ຺ຂາມ. ຕຕ຺ຖ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ. ກຕມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ສໍວຏ຺ໂຏ, ສໍວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີ, ວິວຏ຺ໂຏ, ວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີຕິ. ຕໂຍ ສໍວຏ຺ຏາ ອາໂປສໍວຏ຺ໂຏ, ເຕໂຊສໍວຏ຺ໂຏ, ວາໂຍສໍວຏ຺ໂຏ. ຕິສ຺ໂສ ສໍວຏ຺ຏສີມາ ອາຠສ຺ສຣາ, ສຸຠກິຓ຺ຫາ, ເວຫປ຺ຜລາຕິ. ອຍເມຕ຺ຖ ອຸທ຺ເທໂສ. ຕຕ຺ຖ ສໍວຏ຺ໂຏ ນາມ ປຣິຫາຍມາໂນ ກປ຺ໂປ. ເຕນ ສໍວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີປິ ຄຫິໂຕ ໂຫຕິ, ຕໍ ມູລກຕ຺ຕາ. ວຑ຺ຒຍມາໂນ ວິວຏ຺ຏກປ຺ໂປ ນາມ. ເຕນ ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີປິ ຄຫິໂຕ ຕໍ ມູລກຕ຺ຕາ. ຕຕ຺ຖ ສໍວຏ຺ໂຏຕິ ວິນາໂສ. ຍທາ ກປ຺ໂປ ວິນສ຺ສມາໂນ ເຕເຊນ ສໍວຏ຺ຏຕິ, ອາຠສ຺ສຣໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ປຐມຊ຺ຌານຠູມິ ອຄ຺ຄິນາ ທຍ຺ຫຕິ. ຍທາ ອາເປນ ສໍວຏ຺ຏຕິ, ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ຍາວ ທຸຕິຍຊ຺ຌານຠູມິ ອຸທເກນ ວິລີຍຕິ. ຍທາ ວາຍຸນາ ສໍວຏ຺ຏຕິ, ເວຫປ຺ຜລໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ຍາວ ຕຕິຍຊ຺ຌານຠູມິ ວາເຕນ ສໍວຏ຺ຏຕິ. ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ປນ ຊາຕິເຂຕ຺ຕ ອາຓາເຂຕ຺ຕວິສຍເຂຕ຺ຕວເສນ ຕິຓ຺ຓໍ ພຸທ຺ຘເຂຕ຺ຕານໍ ອາຓາເຂຕ຺ຕໍ ວິນສ຺ສຕິ. ຕສ຺ມິໍ ວິນຏ຺ເຐ ຊາຕິເຂຕ຺ຕມ຺ປິ ວິນສ຺ສເຕວ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕິເຂຕ຺ຕໍ ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬປຣິຍນ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຕໍ ຕຖາຄຕສ຺ສ ປຏິສນ຺ຘິຄ຺ຄຫຓອາຍຸສງ຺ຂາໂຣສ຺ສຊ຺ຊນາທິກາເລສຸປິ ກມ຺ປຕິ. ອາຓາເຂຕ຺ຕໍ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬປຣິຍນ຺ຕໍ. ຍຕ຺ຖ ຣຕນສຸຕ຺ຕໍ ຂນ຺ຘປຣິຕ຺ຕໍ ຘຊຄ຺ຄປຣິຕ຺ຕໍ ອາຏານາຏິຍປຣິຕ຺ຕໍ ໂມຣປຣິຕ຺ຕນ຺ຕິ ອິເມສໍ ປຣິຕ຺ຕານໍ ອານຸຠາໂວ ປວຕ຺ຕຕິ. ວິສຍເຂຕ຺ຕໍ ອນນ຺ຕໍ ອປຣິມາຓໍ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕິເຂຕ຺ຕອາຓາເຂຕ຺ຕາວເສນ ທ຺ເວ ເຂຕ຺ຕານິ ເອກໂຕ ວິນສ຺ສນ຺ຕິ. ສຓ຺ຐຫນ຺ຕມ຺ປິ ເອກໂຕ ສຓ຺ຐຫຕິ. ຕສ຺ສ ວິນາໂສຈ ສຓ຺ຐຫນ຺ຕຎ຺ຈ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພໍ ຍສ຺ມິໍ ສມເຍ ກປ຺ໂປ ອຄ຺ຄິນາ ນສ຺ສຕິ, ຕທາ ອາທິໂຕ ກປ຺ປວິນາສກມຫາເມໂຆ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໍ ເອກເມຆວສ຺ສໍ ວສິ, ຕຸຏ຺ຐາ ມນຸສ຺ສາ ພີຊານິ ວປ຺ເປນ຺ຕິ, ສສ຺ເສສຸ ໂຄຂາຍິຕມຕ຺ເຕສຸ ຊາເຕສຸ ຄທ຺ຣຠຣວໍ ວິຣວນ຺ໂຕ ເອກພິນ຺ທຸປິ ນ ປຕຕິ. ຍທາ ປຈ຺ຉິນ຺ນເມວ ໂຫຕິ ຕທາ ວສ຺ສູປຊີວິໂນ ສຕ຺ຕາ ກາລໍ ກຕ຺ວາ ປຣິຕ຺ຕາເຠສຸ ພ຺ຣຫ຺ມຠູມີສຸ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ປຸຎ຺ຎຜລູປຊີວິໂນປິ ເທວຕາ ຕຕ຺ເຖວ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ເອວໍ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ອຸທກໍ ປຣິກ຺ຂຍໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ມຈ຺ຉກຈ຺ຉປາທິ ອຸທກນິສ຺ສິຕາ ປາຓາ ກາລໍ ກຕ຺ວາ ມນຸສ຺ສເທວໂລເກສຸ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຕ຺ວາ ຌານໍ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ. ເນຣຍິກສຕ຺ຕາປິ ສຕ຺ຕມສູຣິຍປາຕຸຠາວາ ວິນສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕປິ ເທວໂລເກ ປຏິລທ຺ຘຊ຺ຌານວເສນ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຕທາ ຫິ ໂລກພ຺ຍູຫາ ນາມ ກາມາວຈຣເທວາ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕສິຣາ ວິກິຓ຺ຓເກສາ ຣຸທມຸຂາ ອສ຺ສູນິ ຫຕ຺ເຖຫິ ມຸຎ຺ຈມານາ ຣຕ຺ຕວຕ຺ຖນິວຕ຺ຖາ ອຕິວິຍ ວິຣູປເວສຘາຣິໂນ ຫຸຕ຺ວາ ມນຸສ຺ສປເຖ ວິຈຣນ຺ຕາ ເອວໍ ອາໂຣເຈນ຺ຕິ ‘‘ມາຣິສາ ໂຠ ອິໂຕ ວສ຺ສສຕ ສຫສ຺ສຈ຺ຈເຍນ ກປ຺ປວຸຏ຺ຐານໍ ຠວິສ຺ສຕິ ອຍໍ ໂລໂກ ວິນສ຺ສິສ຺ສຕິ ມຫາສມຸທ຺ໂທປິສຸສ຺ສິສ຺ສຕິ ອຍຎ຺ຈ ມຫາປຖວີ ສິເນຣຸປພ຺ພຕຣາຊາ ຑຍ຺ຫິສ຺ສຕິ ວິນສ຺ສິສ຺ສຕິ ຍາວພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ວິນາໂສ ຠວິສ຺ສຕິ ເມຕ຺ຕໍ ມາຣິສາ ຠາເວຖ. ກຣຸຓໍ, ມຸທິຕໍ, ອຸເປກ຺ຂໍ ມາຣິສາ ຠາເວຖ ມາຕຣໍ ອຸປຏ຺ຐຫຖ, ປິຕຣໍ ອຸປຏ຺ຐຫຖ, ກຸເລ ເຊຏ຺ຐາປຈາຍິໂນ ໂຫຖາ’’ຕິ. ເຕສໍ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ມນຸສ຺ສາ ຈ ຠຸມ຺ມເທວຕາ ຈ ສໍເວຄຊາຕາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ມຸທຸຈິຕ຺ຕາ ຫຸຕ຺ວາ ເມຕ຺ຕາທີນິ ປຸຎ຺ຎານິ ກຣິຕ຺ວາ ເທວໂລເກ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ສຸຘາໂຠຊນໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ວາໂຍ ປຣິກມ຺ມໍ ກຕ຺ວາ ຌານໍ ປຏິລຠນ຺ຕິ, ເອວໍ ເນຣຍິກສຕ຺ຕາປິ ອປຣາປຣິຍກມ຺ເມນ ເທວໂລກໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ. ເຍ ປນ ນິຍຕມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິກາ ເຕສໍ ກມ຺ມສ຺ສ ອປຣິກ຺ຂຍາ ອຎ຺ຎຈກ຺ກວາເຬສຸ ອຕ຺ຕໂນ ກມ຺ມານຸຣູປໍ ວິປາກມນຸໂຠນ຺ຕິ. ເຕເນວ ອໂຫສິກມ຺ເມ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິວເສນ ອກຕ຺ຕພ຺ພໍ ນາມ ປາປໍ ນຕ຺ຖິ, ຍໂຕ ສໍສາຣຂາຓຸຠາໂວວ ນາມ ໂຫຕີຕິ ອາຫ ‘‘ທິຏ຺ຐິ ປຣມານິ ຠິກ຺ຂເວ ວຊ຺ຊານີ’’ຕິ. ‘‘ອປຣາປຣິຍເວທນີຍກມ຺ມຣຫິໂຕປິ ສໍສຣນ຺ໂຕ ສຕ຺ໂຕ ນາມ ນຕ຺ຖີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ. ‘‘ອປຣາປຣິຍກມ຺ມວເສນ ຍໂຕ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິສມາທານໂຕ ສປ຺ປຸຣິສູປນິສ຺ສຍວເສນ ວິຣາເຊຕ຺ວາ ຠວໂຕ ວຸຏ຺ຐານໍ ນາມ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ. ເອວໍ ເທວໂລເກ ປຏິລທ຺ຘຊ຺ຌານວເສນ ສພ຺ເພປິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ. ວສ຺ສຸປຈ຺ເຉທໂຕ ປນ ອຸທ຺ຘໍ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ທຸຕິໂຍ ສູຣິໂຍ ປາຕຸຠວຕິ. ປາຕຸຠູເຕ ຈ ຕສ຺ມິໍ ເນວ ຣຕ຺ຕິປຣິຈ຺ເຉໂທ, ນ ທິວາ ປຣິຈ຺ເຉໂທ ປຎ຺ຎາຍຕິ, ເອໂກ ສູຣິໂຍ ອຸຏ຺ເຐຕິ, ເອໂກ ສູຣິໂຍ ອຕ຺ຖໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອວິຈ຺ຉິນ຺ນສູຣິຍສນ຺ຕາໂປວ ໂລໂກ ໂຫຕິ.

ປກຕິສູຣິເຍ ສູຣິຍເທວປຸຕ຺ໂຕ ອຕ຺ຖິ ກປ຺ປວິນາສກສູຣິເຍ ປນ ນຕ຺ຖິ. ປກຕິສູຣິໂຍຠາເສນ ອາກາເສ ວລາຫກາ ຘູມສິຂາປິ ຈຣນ຺ຕິ. ກປ຺ປວິນາສກສູຣິໂຍຠາເສນ ວິຄຕຘູມວລາຫກໍ ອາທາສມຓ຺ຑລໍ ວິຍ ນິມ຺ມລໍ ໂຫຕິ ນຠໍ ຐເປຕ຺ວາ ຄງ຺ຄາ, ຍມຸນາ, ສຣຠູ, ອຈິຣວຕີ, ມຫີຕິ, ອິມາ ປຎ຺ຈ ມຫານທິໂຍ ຐເປຕ຺ວາ ອວເສສປຎ຺ຈສຕກຸນ຺ນທີອາທີສຸ ອຸທກໍ ສຸສ຺ສຕິ ຕໂຕ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ຕຕິໂຍ ສູຣິໂຍ ປາຕຸຠວຕິ ຕສ຺ມິໍ ປາຕຸຠູເຕ ປຎ຺ຈ ມຫານທິໂຍປິ ສຸສ຺ສນ຺ຕິ. ຕໂຕ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ສູຣິໂຍ ປາຕຸຠວຕິ. ຍສ຺ສ ປາຕຸຠາວາ ຫິມວຕີ ມຫານທີນໍ ປຠວາ ສີຫປຕໂນ, ຫໍສປຕໂນ, ມນ຺ທາກິນີ, ກຓ຺ຓມຸຓ຺ຑໂກ, ຣຖກາຣທໂຫ, ອໂນຕຕ຺ຕທໂຫ, ຉທ຺ທນ຺ຕທໂຫ, ກຸຓາລທໂຫຕິ ອິເມ ສຕ຺ຕ ມຫາສຣາ ສຸສ຺ສນ຺ຕິ. ຕໂຕ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ປຎ຺ຈໂມ ສູຣິໂຍ ປາຕຸຠວຕິ, ຍສ຺ສ ປາຕຸຠາວາ ອນຸປຸພ຺ເພນ ມຫາສມຸທ຺ໂທ ອງ຺ຄຸລິປພ຺ພເຕມນມຕ຺ຕມ຺ປິ ອຸທກໍ ນ ສຓ຺ຐາຕິ. ຕໂຕ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ຉຏ຺ໂຐ ສູຣິໂຍ ປາຕຸຠວຕິ, ຍສ຺ມິໍ ປາຕຸຠາເວ ສກລຈກ຺ກວາຬໍ ເອກຘູມໍ ໂຫຕິ, ປຣິຍາທິນ຺ນສິເນຫຘູເມນ ຍຖາ ຈ ເອວໍ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬມ຺ປິ. ຕໂຕປິ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ສຕ຺ຕໂມ ສູຣິໂຍ ປາຕຸຠວຕິ, ຍສ຺ສ ປາຕຸຠາວາ ສກລຈກ຺ກວາຬໍ ເອກຊາລໍ ໂຫຕິ ສທ຺ຘິໍ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາເຬຫິ ໂຍຊນສຕິກາທິເຠທາ ສິເນຣຸກູຏານິ ປລຸຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາກາເສເຍວ ອນ຺ຕຣຘາຍນ຺ຕິ. ສາປິ ອຄ຺ຄິຊາລາ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຈາຕຸມຫາຣາຊິເກ ຄຓ຺ຫາຕິ, ຕຕ຺ຖ ກນກວິມານຣຕນວິມານານິ ຌາເປຕ຺ວາ ຕາວຕິໍສຠວນໍ ຄຓ຺ຫາຕິ ເອເຕນູປາເຍນ ຍາວ ປຐມຊ຺ຌານຠູມິ ຄຓ຺ຫາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຕໂຍປິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ຌາເປຕ຺ວາ ອາຠສ຺ສເຣ ອາຫຈ຺ຈ ອຏ຺ຐາສິ. ສາ ຍາວ ອຓຸມຕ຺ຕມ຺ປິ ສງ຺ຂາຣຄຕໍ ອຕ຺ຖິ, ຕາວ ນນິພ຺ພາຍິ. ສພ຺ພສງ຺ຂາຣປຣິກ຺ຂຍາ ປນ ສປ຺ປິເຕລຌາປນອຄ຺ຄິສິຂາ ວິຍ ຉາຣິກມ຺ປິ ອນວເສເສຕ຺ວາ ນິພ຺ພາຍິ. ເຫຏ຺ຐາ ອາກາເສນ ສຫ ອຸປຣິ ອາກາໂສ ເອໂກ ໂຫຕິ ມຫນ຺ຘກາໂຣ. ເອວໍ ກປ຺ປວິນາສກມຫາເມຆໂຕ ຍາວຊາລປຣິຈ຺ເຉທາ ສໍວຏ຺ໂຏ ນາມ ເອກມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ນາມ. ອຖ ທີຆສ຺ສ ອທ຺ຘຸໂນ ອຈ຺ຈເຍນ ມຫາເມໂຆ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ປຐມໍ ສຸຂຸມໍ ວສ຺ສຕິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ກຸມຸທນາຬຍຏ຺ຐິມຸສລຕາລກ຺ຂນ຺ຘາທິປ຺ປມາຓາຫິ ຘາຣາຫິ ວສ຺ສນ຺ໂຕ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາເຬສຸ ສພ຺ພຑຑ຺ຒຏ຺ຐານໍ ປູເຣຕ຺ວາ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ. ຕໍ ອຸທກໍ ເຫຏ຺ຐາ ຈ ຕິຣິຍຎ຺ຈ ວາໂຕ ສມຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຆນໍ ກໂຣຕິ. ປຣິວຏຸມໍ ປທຸມິນິປຕ຺ເຕ ອຸທກພິນ຺ທຸສທິສໍ. ເອວໍ ອຄ຺ຄິຊາລນິພ຺ພາຍນໂຕ ຍາວ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬປຣິປູຣໂຕ ສມ຺ປຕ຺ຕິມຫາເມໂຆ, ອິທໍ ສໍວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີ ນາມ, ທຸຕິຍມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ນາມ. ກຖໍ ຕາວ ມຫນ຺ຕໍ ອຸທກຣາສິໍ ວາໂຕ ຆນໍ ກໂຣຕີຕິ ເຈ. ວິວຣສມ຺ປທານໂຕ ຕໍ ວາ ເຕນ ປິຓ຺ຑິຍມານໍ ຆນໍ ກຣິຍມານໍ ປຣິກ຺ຂຍມານໍ ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຫຏ຺ຐາ ໂອຕຣຕິ. ໂອຕິຓ຺ໂຓຕິຓ຺ເຓ ອຸທເກ ປຸພ຺ເພ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກຏ຺ຐາເນ ພ຺ຣຫ຺ມປາຣິ ສຊ຺ຊ-ພ຺ຣຫ຺ມປຸໂຣຫິຕມຫາພ຺ຣຫ຺ມາວເສນ ປຐມຊ຺ຌານຠູມິ ປຐມໍ ປາຕຸຠວຕິ. ຕໂຕ ໂອຕິຓ຺ໂຓຕິຓ຺ເຓ ອຸທເກ ຈຕຸກາມາວຈຣເທວໂລກຏ຺ຐາເນ ອນຸກ຺ກເມນ ປຣນິມ຺ມິຕວສວຕ຺ຕີ, ນິມ຺ມານຣຕີ, ຕຸສິຕາ, ຍາມາຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ກາມາວຈຣເທວໂລກາ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ. ຕໂຕ ປຸຣິມປຖວິຏ຺ຐານໍ ໂອຕິຓ຺ເຓ ປນ ອຸທເກ ພລວວາຕາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເຕ ຕໍ ປິທຫິຕທ຺ວາເຣ ຘມກຣເຓ ຐິຕອຸທກມິວ ນິຣຸສ຺ສາສໍ ກຕ຺ວາ ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕິ. ມຘຸໂຣທກໍ ປຣິກ຺ຂຍໍ ຄຈ຺ຉມານໍ ອຸປຣິ ຣສປຖວິໍ ສມຸຏ຺ຐາເປຕິ ສາ ວຓ຺ຓສມ຺ປນ຺ນາເຈວ ໂຫຕິ ຄນ຺ຘຣສສມ຺ປນ຺ນາ ຈ, ນິຣຸທກປາຍາສສ຺ສ ອຸປຣິ ປຏລໍ ວິຍ ຕທາ ຈ ອາຠສ຺ສຣພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ປຐມຕຣາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕາ ອາຍຸກ຺ຂຍາ ວາ ປຸຎ຺ຎກ຺ຂຍາ ວາ ຕໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ອິຘູປປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ‘‘ປຸຎ຺ຎກ຺ຂຍາ ວາ’’ຕິ ອິມິນາ ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ອາຍຸປຣິຈ຺ເຉທໍ ອປ຺ປຕ຺ວາວ ກມ຺ມກ຺ຂເຍນ ມຣຓໍ ວິຎ຺ຎາຍຕິ. ເຕ ໂຫນ຺ຕິ ສຍໍປຠາ ອນ຺ຕລິກ຺ຂຈຣາ. ເຕ ອຄ຺ຄຎ຺ຎສຸຕ຺ເຕ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ຕໍ ຣສປຖວິໍ ສາຍິຕ຺ວາ ຕຓ຺ຫາຠິຠູຕາ ອາລຸປ຺ປກາຣໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ອຸປກ຺ກມນ຺ຕິ. ອຖ ເນສໍ ສຍໍ ປຠາ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ, ອນ຺ຘກາໂຣ ໂຫຕິ ເຕ ອນ຺ຘກາຣໍ ທິສ຺ວາ ຠາຍນ຺ຕິ. ຕໂຕ ເນສໍ ຠຍໍ ນາເສຕ຺ວາ ສູຣຠາວໍ ຊນຍນ຺ຕໍ ປຣິປຸຓ຺ຓປຓ຺ຓາສໂຍຊນໍ ສູຣິຍມຓ຺ຑລໍ ວາ ປາຕຸຠວຕິ. ເຕ ຕໍ ທິສ຺ວາ ‘‘ອາໂລກໍ ປຏິລຠິມ຺ຫາ’’ຕິ ຫຏ຺ຐຕຸຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ‘‘ອມ຺ຫາກໍ ຠຍໍ ນາເສຕ຺ວາ ສູຣຠາວໍ ຊນຍນ຺ໂຕ ອຸຏ຺ຐິໂຕ, ຕສ຺ມາ ສູຣິໂຍ ໂຫຕູ’’ຕິ ສູຣິໂຍ ຕ຺ເວວສ຺ສ ນາມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຖ ສູຣິເຍ ທິວສໍ ອາໂລກໍ ກຕ຺ວາ ອຕ຺ຖງ຺ຄເຕ ‘‘ຍມ຺ປິ ອາໂລກໍ ລຠິມ຺ຫາ, ໂສປິ ໂນ ນຏ຺ໂຐ’’ຕິ ປຸນ ຠີຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕສໍ ເອວໍ ໂຫຕິ ‘‘ສາຘຸວຕສ຺ສ ອຎ຺ຎໍ ອາໂລກໍ ລເຠຍ຺ຍາມາ’’ຕິ. ເຕສໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຎຕ຺ວາ ວິຍ ເອກູນປຎ຺ຎາສໂຍຊນໍ ຈນ຺ທມຓ຺ຑລໍ ປາຕຸຠວຕິ. ເຕ ຕໍ ທິສ຺ວາ ຠິຍ຺ໂຍໂສມຕ຺ຕາຍ ຫຏ຺ຐຕຸຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ‘‘ອມ຺ຫາກໍ ຉນ຺ທໍ ຎຕ຺ວາ ວິຍ ອຸຏ຺ຐິໂຕ, ຕສ຺ມາ ຈນ຺ໂທ ໂຫຕູ’’ຕິ ຈນ຺ໂທຕ຺ເວວສ຺ສ ນາມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ຕໂຕ ປຠຸຕິ ຣຕ຺ຕິທິວາ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ. ອນຸກ຺ກເມນ ຈ ມາສທ຺ຘມາສອຸຕຸສໍວຈ຺ຉຣາ. ຈນ຺ທິມສູຣິຍານໍ ປນ ປາຕຸຠູຕທິວເສເຍວ ສິເນຣຸຈກ຺ກວາຬຫິມວນ຺ຕປພ຺ພຕາ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ເຕ ຈ ໂຂ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ຜຄ຺ຄຸຓປຸຓ຺ຓມທິວເສເຍວ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ. ກຖໍ ຍຖານາມ ກງ຺ຄຸຠຕ຺ເຕ ປຈ຺ຈມາເນ ເອກປ຺ປຫາເຣເນວ ພຸພ຺ພຸຬການິ ອຸຏ຺ຐຫນ຺ຕິ. ເອເກ ປເທສາ ຖູປຖູປາ ໂຫນ຺ຕິ, ເອເກ ນິນ຺ນນິນ຺ນາ, ເອເກ ສມສມາ ເອວເມວ ຖູປຖູປຏ຺ຐາເນ ປພ຺ພຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ນິນ຺ນນິນ຺ນຏ຺ຐາເນ ສມຸທ຺ທາ, ສມສມຏ຺ຐາເນ ທີປາຕິ ເອວໍ ມນຸສ຺ສໂລເກ ສຓ຺ຐິເຕ ຈາຕຸມຫາຣາຊິກາ, ຕາວຕິໍສາຕິ ທ຺ເວ ກາມາວຈຣເທວໂລກາ ປຈ຺ຉໂຕ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ. ຠູມນິສ຺ສິຕາ ນາມ ເຫເຕ ທ຺ເວ ເທວໂລກາ. ເອວໍ ສມ຺ປຕ຺ຕິມຫາເມຆໂຕ ຍາວ ຈນ຺ທິມສູຣິຍປາຕຸຠາໂວ, ອິທໍ ວິວຏ຺ໂຏ ນາມ ຕຕິຍມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ນາມ. ອຖ ເຕສໍ ສຕ຺ຕານໍ ຣສປຖວິໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ຕານໍ ກມ຺ເມນ ເອກຈ຺ເຈ ວຓ຺ຓວນ຺ໂຕ, ເອກຈ຺ເຈ ທຸພ຺ພຓ຺ຓາ ໂຫນ຺ຕິ ຕຕ຺ຖ ວຓ຺ຓວນ຺ໂຕ ທຸພ຺ພຓ຺ເຓ ອຕິມຎ຺ຎນ຺ຕິ. ເຕສໍ ມານາຕິມານປຈ຺ຈຍາ ສາປິ ຣສປຖວີ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ. ຠູມິປປ຺ປຏໂກ ປາຕຸຠວຕິ ອຖ ເນສໍ ເຕເນວ ນເຍນ ໂສປິ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ, ປຕາລຕາ ປາຕຸຠວຕິ, ເຕເນວ ນເຍນ ສາປິ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ. ອກຏ຺ຐປາໂກ ສາລິ ປາຕຸຠວຕິ ອກໂຓ ອຖຸໂສ ສຸທ຺ໂຘ ສຸຄນ຺ໂຘ ຕຓ຺ຑຸລປ຺ຜໂລ. ຕໂຕ ເນສໍ ຠາຊນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ເຕ ສາລີ ຠາຊເນ ຐເປຕ຺ວາ ປາສາຓປິຏ຺ຐິຍາ ຐເປນ຺ຕິ, ສຍເມວ ຊາລສິຂາ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ປຈຕິ. ໂສ ໂຫຕິ ໂອທໂນ ສຸມນຊາຕິປຸປ຺ຜສທິໂສ, ນ ຕສ຺ສ ສູເປນ ວາ ພ຺ຍຎ຺ຊເນນ ວາ ກຣຓີຍໍ ອຕ຺ຖິ. ຍໍຍໍ ຣສໍ ຠຸຎ຺ຊິຕຸກາມາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕໍຕໍ ຣໂສວ ໂຫຕິ. ເຕສໍ ຕໍ ໂອຬາຣິກໍ ອາຫາຣໍ ອາຫຣຕໍ ຕໂຕ ປຠຸຕິ ມຸຕ຺ຕກຣີສໍ ສຎ຺ຊາຍຕິ. ອຖ ເນສໍ ຕສ຺ສ ນິກ຺ຂມນຕ຺ຖາຍ ວຓມຸຂານິ ປຠິຊ຺ຊນ຺ຕິ. ປຸຣິສສ຺ສ ປຸຣິສຠາໂວ, ອິຕ຺ຖິຍາ ອິຕ຺ຖິຠາໂວ ປາຕຸຠວຕິ. ຕຕ຺ຣສຸທໍ ອິຕ຺ຖີ ປຸຣິສໍ, ປຸຣິໂສ ຈ ອິຕ຺ຖິໍ ອຕິເວລໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍຕິ. ເຕສໍ ອຕິເວລໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍນຠາວາ ກາມປຣິຬາໂຫ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ຕໂຕ ເມຖຸນຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ຕິ. ເຕ ອສທ຺ຘມ຺ມປຏິເສວນປຈ຺ຈຍາ ວິຎ຺ຎູຫິ ຄຣຫິຍມານາ ວິເຫຐິຍມານາ ຕສ຺ສ ອສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສ ປຏິຈ຺ຉາທນເຫຕຸ ອຄາຣານິ ກໂຣນ຺ຕິ.

ເຕ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສມານາ ອນຸກ຺ກເມນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ອລສຊາຕິກສ຺ສ ສຕ຺ຕສ຺ສ ທິຏ຺ຐານຸຄຕິໍ ອາປຊ຺ຊນ຺ຕາ ສນ຺ນິຘິໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ຕໂຕ ປຠຸຕິ ກໂຓປິ ຖຸໂສປິ ຕຓ຺ຑຸລໍ ປຣິໂຍນທ຺ຘນ຺ຕິ, ລາຍິຕຏ຺ຐານມ຺ປິ ນປ຺ປຏິວິຣູຫຕິ. ເຕ ສນ຺ນິປຕິຕ຺ວາ ອນຸຏ຺ຐຸນນ຺ຕິ ‘‘ປາປກາ ວຕ ໂຠ ຘມ຺ມາ ສຕ຺ເຕສຸ ປາຕຸຠູຕາ, ມຍໍ ປຸພ຺ເພ ມໂນມຍາ ອຫຸມ຺ຫາ’’ຕິ. ອຄ຺ຄຎ຺ຎສຸຕ຺ເຕ ວຸຕ຺ຕນເຍນ ວິຕ຺ຖເຣຕພ຺ພໍ. ຕໂຕ ມຣິຍາທໍ ຐເປນ຺ຕິ. ອຖຎ຺ຎຕໂຣ ສຕ຺ໂຕ ອຎ຺ຎສ຺ສ ຠາຄໍ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍຕິ. ຕໍ ທ຺ວິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປຣິຠາສິຕ຺ວາ ຕຕິຍວາເຣ ເລຑ຺ຑຸທຓ຺ເຑຫິ ປຫຣນ຺ຕິ. ເຕ ເອວໍ ອທິນ຺ນາທານກລຫມຸສາວາທທຓ຺ຑທາເນສຸ ອຸປ຺ປນ຺ເນສຸ ສນ຺ນິປຕິຕ຺ວາ ຈິນ຺ຕຍນ຺ຕິ, ‘‘ຍໍນູນ ມຍໍ ເອກໍ ສຕ຺ຕໍ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍາມ, ໂຍ ໂນ ສມ຺ມາ ຂິຍິຕພ຺ພໍ ຂິເຍຍ຺ຍ, ຄຣຫິຕພ຺ພໍ ຄຣເຫຍ຺ຍ, ປພ຺ພາເຊຕພ຺ພໍ ປພ຺ພາເຊຍ຺ຍ, ມຍໍ ປນສ຺ສ ສາລີນໍ ຠາຄໍ ອນຸປທສ຺ສາມາ’’ຕິ. ເອວໍ ກຕສນ຺ນິຏ຺ຐາເນສຸ ປນ ສຕ຺ເຕສຸ ອິມສ຺ມິໍ ຕາວ ກປ຺ເປ ອຍເມວ ຠຄວາ ໂພຘິສຕ຺ຕຠູໂຕ ເຕນ ສມເຍນ ເຕສຸ ສຕ຺ເຕສຸ ອຠິຣູປຕໂຣ ຈ ທສ຺ສນີຍຕໂຣ ຈ ມເຫສກ຺ຂຕໂຣ ຈ ພຸທ຺ຘິສມ຺ປນ຺ໂນ ປຏິພໂລ ນິຄ຺ຄຫປຄ຺ຄຫໍ ກາຕຸໍ ເຕ ຕໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຍາຈິຕ຺ວາ ສມ຺ມນິໍສຸ. ໂສ ເຕນ ມຫາຊເນນ ສມ຺ມໂຕຕິປິ ມຫາສມ຺ມໂຕ, ເຂຕ຺ຕານໍ ອຘິປຕີຕິ ຂຕ຺ຕິໂຍ, ຘມ຺ເມນ ສເມນ ປເຣສໍ ຣຎ຺ເຊຕີຕິ ຣາຊາຕິ, ຕີຫິ ນາເມຫິ ປຎ຺ຎາຍິຕ຺ຖ. ຍຎ຺ຫິ ໂລເກ ອຈ຺ຉຣິຍໍ ຐານໍ ໂພຘິສຕ຺ໂຕວ ຕຕ຺ຖ ອາທິ ປຸຣິໂສຕິ ເອວໍ ໂພຘິສຕ຺ຕໍ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ຂຕ຺ຕິຍມຓ຺ຑເລ ສຓ຺ຐິເຕ ອນຸປຸພ຺ເພນ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາທໂຍປິ ວຓ຺ຓາ ສຓ຺ຐຫິໍສຸ. ເອວໍ ຈນ຺ທິມສູຣິຍປາຕຸ ຠາວໂຕ ຍາວ ປຸນ ກປ຺ປວິນາສກມຫາເມໂຆ, ອິທໍ ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີ ນາມ ຈຕຸຕ຺ຖມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ນາມ. ເຕເນຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເມໂຆ ຊາລປຣິຈ຺ຉິນ຺ໂນ ສໍວຏ຺ໂຏຕິ ຊາລາ ເມຆປຣິຈ຺ຉິນ຺ໂນ ສໍວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເມຆາ ສູຣິຍປຣິຈ຺ຉິນ຺ໂນ ວິວຏ຺ໂຏຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ສູຣິຍາ ເມຆປຣິຈ຺ຉິນ຺ໂນ ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຈຕ຺ຕາຣິ ອິມານິ ກປ຺ປານິ ມຫາກປ຺ໂປຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍິກປ຺ເປເຍວ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາທໂຍຕິ. ຕຖາ ຫິ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍິອສງ຺ຂ຺ຍຍ຺ຍກປ຺ເປ ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກ ພຸທ຺ຘສາວກຈກ຺ກວຕ຺ຕິໂນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນ ຕີສຸ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ເປສຸ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ອສຸຎ຺ຎກປ຺ເປເຍວ, ນ ສຸຎ຺ຎກປ຺ເປ. ຕຕ຺ຖ ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘສາວກຈກ຺ກວຕ຺ຕີຫິ ປຸຎ຺ຎວນ຺ຕປຸຄ຺ຄເລຫິ ອສຸຎ຺ຎຕ຺ຕາ ອສຸຎ຺ຎກປ຺ໂປ ນາມ. ຕພ຺ພິຄເມນ ສຸຎ຺ຎກປ຺ໂປ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເຕສຸປິ ອສຸຎ຺ຎກປ຺ໂປ ປຎ຺ຈວິໂຘ ໂຫຕິ ສາຣກປ຺ໂປ, ມຓ຺ຑກປ຺ໂປ, ວຣກປ຺ໂປ, ສາຣມຓ຺ຑກປ຺ໂປ, ຠທ຺ທກປ຺ໂປຕິ, ເຕສຸ ຍສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ເອໂກວ ພຸທ຺ໂຘ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ໂສ ສາຣກປ຺ໂປ ນາມ. ຍສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ທ຺ເວ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂສ ມຓ຺ຑກປ຺ໂປ ນາມ. ຍສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ຕໂຍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂສ ວຣກປ຺ໂປ ນາມ. ຍສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ຈຕ຺ຕາໂຣ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂສ ສາຣມຓ຺ຑກປ຺ໂປ ນາມ. ຍສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ປຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂສ ຠທ຺ທກປ຺ໂປນາມ. ອິມານິ ປຎ຺ຈກປ຺ປານິເຍວ ສເຫວ ສໂມຘາເນຕ຺ວາ ຊາຕຕ຺ຕກີໂສຕຕ຺ຕກິຍາ ນິທາເນ.

‘‘ນນ຺ໂທ ສຸນນ຺ໂທ ປຖວີ, ມຓ຺ໂຑ ຘຣຓີ ສາຄໂຣ;

ປຸຓ຺ຑຣີໂກ ອິເມ ສຕ຺ຕ, ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍາ ປກາສິຕາ.

ປຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ໂຫນ຺ຕິ ນນ຺ເທ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ນວ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ສຸນນ຺ທມ຺ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ທສ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ປຖວິມ຺ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ເອກາທສ ສຫສ຺ສານິ, ຕມ຺ຫິ ມຓ຺ເຑ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ວີສຕິ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ຘຣຓິມ຺ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ຕິໍສ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ສາຄຣມ຺ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ຈຕ຺ຕາລີສ ສຫສ຺ສານິ, ປຸຓ຺ຑຣີເກ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍສຸ ສຕ຺ຕສຸ, ເອຕ຺ຕກາຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

ເອກໍສຕສຫສ຺ສານິ, ວີສຕິ ຈ ສຫສ຺ສຎ຺ຈ;

ເສສາ ປຎ຺ຈສຫສ຺ສານິ, ສພ຺ພພຸທ຺ເຘຫິ ມຓ຺ຑິຕາ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ຕໍ. ອປຣມ຺ປິ ວຸຕ຺ຕໍ.

‘‘ຠທ຺ໂທ ສພ຺ພຜຸລ຺ໂລ, ສພ຺ພຣຕໂນ ອຸສຠກ຺ຂນ຺ໂຘ;

ມານິຕຠທ຺ໂທ ຈ ປທຸໂມ, ອຸສຠກ຺ຂນ຺ຕຸຕ຺ຕເມວ ຈ;

ສພ຺ພຠາໂສ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ໂຍ, ນວໂມຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

ປຓ຺ຓາສ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ສພ຺ພຠທ຺ເທ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ສຏ຺ຐິ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ສພ຺ພຜຸລ຺ເລ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ສຕ຺ຕຕິ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ສພ຺ພຣຕເນ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ອສີຕິ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ອຸສຠກ຺ຂນ຺ເຘ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ນວຸຕິ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ມານິຕຠທ຺ເທ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ວີສຕິ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ປທຸມມ຺ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ທສ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ ອຸສຠມ຺ຫິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ປຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ຂນ຺ຕຸຕ຺ຕເມ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ທ຺ເວ ຈ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ສານິ, ສພ຺ພຠາເສ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ;

ອງ຺ຂ຺ເຍເຍ ນວສ຺ມິໍ, ເອຕ຺ຕກາຕິ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

ຕີຓິ ສຕສຫສ຺ສານິ, ສຕ຺ຕາສີຕິສຫສ຺ສຎ຺ຈ;

ຄຓນານຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘານໍ, ສພ຺ພພຸທ຺ເຘຫິ ມຓ຺ຑິຕາ’’ຕິ.

ເຕ ສພ຺ເພປິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘ ຍາວ ອຣິເມຕ຺ເຕຍ຺ຍາ ສໂມຘາເນຕ຺ວາ

‘‘ສມ຺ພຸທ຺ເຘ ອຏ຺ຐວີສຎ຺ຈ, ທ຺ວາທສຎ຺ຈ ສຫສ຺ສເກ;

ປຎ຺ຈສຕສຫສ຺ສານິ, ນມາມິ ສິຣສາ ມຫໍ;

ເຕສໍ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ສງ຺ຆຎ຺ຈ, ອາທເຣນ ນມາມຫໍ.

ນມກ຺ກາຣານຸຠາເວນ, ຫິຕ຺ວາ ສພ຺ເພ ອຸປທ຺ທເວ;

ອເນກອນ຺ຕຣາຍາປິ, ວິນສ຺ສນ຺ຕຸ ອເສສໂຕ’’ຕິ.

ນມສ຺ສນຄາຖາ ປວຕ຺ຕາ ສາ ອູນສງ຺ຂ຺ຍາວເສເນວ ກຕາວ ຠວິຕພ຺ພໍ, ຕຖາ ຫິ ອມ຺ຫາກໍ ຠຄວາ ໂປຣາຓພ຺ຣຫ຺ມເທວພຸທ຺ຘໍ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ຍາວ ໂປຣາຓສກ຺ຍໂຄຕມາ ມນສາວ ຈິນ຺ເຕນ຺ຕສ຺ສ ສຕ຺ຕອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ ໂປຣາຓສກ຺ຍໂຄຕມພຸທ຺ຘໍ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ຍາວ ມຊ຺ຌິມທີປງ຺ກຣາ ວາຈາມຕ຺ເຕນ ນວ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ. ມຊ຺ຌິມທີປງ຺ກຣໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ປທຸມຸຕ຺ຕຣພຸທ຺ຘາ ກາຍງ຺ຄວາຈງ຺ຄວເສນ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ. ປທຸມຸຕ຺ຕຣພຸທ຺ຘໂຕ ຍາວ ກກຸສນ຺ຘາ ເອກມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ວີຕິວຕ຺ຕໍ. ເອວມິເມສຸ ວີສຕິອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍສຸ ພ຺ຣຫ຺ມເທວໂປຣາຓສກ຺ຍໂຄຕມພຸທ຺ຘານມນ຺ຕເຣ ສຕ຺ຕ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ເອກສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈ ວີສຕິ ສຫສ຺ສຎ຺ຈ ປຎ຺ຈສຫສ຺ສານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ. ໂປຣາຓສກ຺ຍໂຄຕມມຊ຺ຌິມທີປງ຺ກຣານມນ຺ຕເຣ ນວ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ ສພ຺ພໍ ສມ຺ປິຓ຺ເຑຕ຺ວາ ຕີຓິສຕສຫສ຺ສານິ ສຕ຺ຕາສີຕິສຫສ຺ສານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ. ມຊ຺ຌິມທີປງ຺ກຣໂຕ ຍາວ ເມຕ຺ເຕຍ຺ຍາ ອຏ຺ຐວີສາຕິ ສພ຺ພໍ ສໂມຘາເນຕ຺ວາ ອຏ຺ຐວີສຎ຺ຈ ທ຺ວາທສສຫສ຺ສຎ຺ຈ ປຎ຺ຈສຕສຫສ຺ສານິ ຈ ໂຫນ຺ຕິ ຕສ຺ມາ ອູນສງ຺ຂ຺ຍາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ປຣິປຸຓ຺ຓສງ຺ຂ຺ຍາວເສນ ອິຈ຺ຉມາເນຫິ ຈິນ຺ເຕຕພ຺ພາວ. ເອສາ ຈ ສງ຺ຂ຺ຍາວິຈາຣຓາ ນິທາເນ ວຸຕ຺ຕາວ.

ເອວໍ ‘‘ຈິນ຺ຕິຕໍ ສຕ຺ຕສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ, ນວສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍວາຈກໍ;

ກາຍວາຈາ ຈຕຸສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ, ພຸທ຺ຘຕ຺ຕໍສມຸປາຄມີ’’ຕິ.

ວຸຕ຺ເຕສຸ ວີສຕິອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍສຸ ປວຕ຺ຕອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປວເສເນວ ກຕາ. ອຕ຺ຖໂຕ ປນ ສາຣກປ຺ປມຓ຺ຑກປ຺ປວຣກປ຺ປສາຣມຓ຺ຑກປ຺ປຠທ຺ທກປ຺ປວເສນ ປຎ຺ຈວິຘາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ອິມານິ ປຎ຺ຈນາມານິ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທກປ຺ເປເຍວ ລພ຺ຠນ຺ຕິ, ອນຸປ຺ປນ຺ນກປ຺ເປ ປນ ສຸຎ຺ຎກປ຺ໂປຕ຺ເວວ ນາມໍ ລພ຺ຠຕິ ຕຖາ ຫິ ກປ຺ປສຓ຺ຐຫນກາເລ ສພ຺ພປຐມໍ ມຫາໂພຘິປລ຺ລງ຺ກຏ຺ຐາເນເຍວ ປທຸມິນິຄພ຺ຠາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ສາ ຍສ຺ມິໍ ກາເລ ເອໂກ ພຸທ຺ໂຘ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສຕິ, ເອໂກ ປທຸມິນິຄພ຺ໂຠ ອຏ຺ຐປຣິກ຺ຂາເຣຫິ ສຫ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ຕໍ ທິສ຺ວາ ສຸທ຺ຘາວາສພ຺ຣຫ຺ມຸໂນ ເນມິຕ຺ຕປາຐກາ ອຣຫນ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍ ກປ຺ເປ ເອໂກ ພຸທ຺ໂຘ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສຕີຕິ ສຎ຺ຊາຕປີຕິໂສມນສ຺ສາ ຫຸຕ຺ວາ ອຏ຺ຐປຣິກ຺ຂາເຣ ຄເຫຕ຺ວາ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ຐເປນ຺ຕິ ‘‘ຍທາ ພຸທ຺ໂຘ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສຕິ, ຕທາ ທສ຺ສາມາ’’ຕິ. ເອວໍ ທ຺ເວ ຕໂຍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຎ຺ຈ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕທາ ທ຺ເວ ຕີຓິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປຎ຺ຈ ປທຸມິນິຄພ຺ຠາ ອຏ຺ຐປຣິກ຺ຂາເຣຫິ ສຫ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ເອກສ຺ມິໍ ເຍວ ນາເຬເກກ ພທ຺ຘາ ຫຸຕ຺ວາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເອວໍ ກປ຺ປສຓ຺ຐຫນກາລໂຕ ປຏ຺ຐາເຍວ ອິມານິ ປຎ຺ຈ ນາມານິ ລພ຺ຠນ຺ຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພານິ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ເປ ພຸທ຺ຘາທໂຍ ມເຫສກ຺ຂາ ປຸຎ຺ຎວນ຺ໂຕ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣາຊາໂນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຕຖາ ອາຍຸກປ຺ປນ຺ຕຣກປ຺ປານິປິ. ຕຕ຺ຖ ອາຍຸກປ຺ໂປ ນາມ ເຕສໍ ເຕສໍ ສຕ຺ຕານໍ ອາຍຸປຣິຈ຺ເຉໂທ. ອນ຺ຕຣກປ຺ໂປ ນາມ ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຖໂຣຄທຸພ຺ຠິກ຺ຂານໍ ອຎ຺ຎຕຣສໍວຏ຺ຏເນນ ພຫູສຸ ວິນາສມຸປຄເຕສຸ ອວສິຏ຺ຐສຕ຺ຕສນ຺ຕາ ນປ຺ປວຕ຺ຕກຸສລກມ຺ມານຸຠາເວນ ທສວສ຺ສໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ອນຸກ຺ກເມນ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍາຍຸກປ຺ປປ຺ປມາເຓສຸ ສຕ຺ເຕສຸ ປນ ອຘມ຺ມສມາທານວເສນ ກເມນ ປຣິຫາຍິຕ຺ວາ ທສວສ຺ສາຍຸເກສຸ ຊາເຕສຸ ໂຣຄາທີນມຎ຺ຎຕຣສໍວຏ຺ຏເນນ ສຕ຺ຕານໍ ວິນາສປ຺ປຕ຺ຕິ ຍາວ ອຍເມໂກ ອນ຺ຕຣກປ຺ໂປ. ເອວໍ ປຣິຈ຺ຉິນ຺ນອນ຺ຕຣກປ຺ປວເສນ ຈຕຸສຏ຺ຐິອນ຺ຕຣກປ຺ໂປ ເອໂກ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ໂປ ວີສຕິ ອນ຺ຕຣກປ຺ປປ຺ປມາໂຓຕິ ອປເຣ ວທນ຺ຕິ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປານິ ເອໂກ ມຫາກປ຺ໂປ ນາມ. ເອວໍ ເຕໂຊ ສໍວຏ຺ຏວເສນ ຕາວ ມຫາກປ຺ປານໍ ອນ຺ຕຣໍ ອຄ຺ຄິນາວ ວິນສ຺ສຕິ. ຍສ຺ມິໍ ປນ ສມເຍ ກປ຺ໂປ ອຸທເກນ ນສ຺ສຕິ, ຕທາ ອາທິໂຕວ ກປ຺ປວິນາສກມຫາເມໂຆ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາຕິ ປຸພ຺ເພ ວຸຕ຺ຕນເຍເນວ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ ອຍໍ ປນ ວິເສໂສ ຍຖາ ຕຕ຺ຖ ທຸຕິຍສູຣິໂຍ, ເອວມິຘປິ ກປ຺ປວິນາສໂກ ຂາຣຸທກມຫາເມໂຆ ວຸຏ຺ຐາຕິ ໂສ ອາທິໂຕ ສຸຂຸມໍ ວສ຺ສນ຺ໂຕ ອນຸກ຺ກເມນ ມຫາຘາຣາຫິ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬໍ ປູເຣນ຺ໂຕ ວສ຺ສຕິ. ຂາຣຸທເກນ ຜຸຏ຺ຐຜຸຏ຺ຐາ ປຖວີປພ຺ພຕາທໂຍ ວິລີຍນ຺ຕິ ຕໍ ອຸທກໍ ວາເຕນ ສມນ຺ຕໂຕ ຘາຣິຕໍ ປຖວິໂຕ ຍາວ ປຣິຕ຺ຕາຠາ ອປ຺ປມາຓາຠາ ອາຠສ຺ສຣາຕິ ຕໂຍປິ ທຸຕິຍຊ຺ຌານຠູມິ ອຸທກໍ ຄຓ຺ຫາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຕໂຍປິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ວິລີຍາເປຕ຺ວາ ສຸຠ ກິຓ຺ເຫ ອາຫຈ຺ຈ ຕິຏ຺ຐຕິ ຍາວ ອຓຸມຕ຺ຕໍ ສງ຺ຂາຣຄຕໍ ອຕ຺ຖິ, ຕາວ ນ ວູປສມຕິ. ອຸທການຸຄຕໍ ປນ ສພ຺ພສງ຺ຂາຣຄຕໍ ອຠິຠວິຕ຺ວາ ສຫສາ ວູປສມຕິ ອນ຺ຕຣຘານໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ເຫຏ຺ຐາ ອາກາເສນ ສຫ ອຸປຣິ ອາກາໂສ ເອໂກ ໂຫຕິ ມຫນ຺ຘກາໂຣຕິ ສພ຺ພໍ ວຸຕ຺ຕສທິສເມວ. ເກວລໍ ປນິຘ ໂອຕິຓ຺ໂຓຕິຓ຺ເຓ ອຸທເກ ອາຠສ຺ສຣພ຺ຣຫ຺ມໂລກໍ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ໂລກປາຕຸຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ. ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ອາຠສ຺ສຣຏ຺ຐານາທີສຸ ສຕ຺ຕາ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ ເອຕ຺ຖາປິ ກປ຺ປວິນາສກມຫາເມຆໂຕ ຍາວ ກປ຺ປວິນາສກອຸທກປຣິຈ຺ເຉໂທ ສໍວຏ຺ໂຏ ນາມ ປຐມມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ໂປ ນາມາຕິ ຈຕ຺ຕາຣິອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປານິ ວຸຕ຺ຕສທິສານິ ເອວໍ ສຕ຺ຕ ມຫາກປ຺ປານິ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ອຄ຺ຄິນາ ວິລີຍິຕ຺ວາ ອຏ຺ຐເມ ມຫາກປ຺ເປ ອຸທເກນປິ ວິນາໂສ ຈ ສຓ຺ຐຫນຎ຺ຈ ເວທິຕພ຺ພໍ, ເອວໍ ສຕ຺ຕສຕ຺ຕມຫາກປ຺ໂປ ສຕ຺ຕສຕ຺ຕວາຣໍ ອຄ຺ຄິນາ ວິລີຍິຕ຺ວາ ອຏ຺ຐເມ ອຏ຺ຐເມ ວາເຣ ອາເປນ ວິລີຍິຕ຺ວາ ອນຸກ຺ກເມນ ເຕສຏ຺ຐິມຫາກປ຺ປານິ ປຣິປຸຓ຺ຓານິ ຕທາ ອາປວາຣໍ ປຏິພາຫິຕ຺ວາ ຈຕຸສຏ຺ຐິເມ ມຫາກປ຺ເປ ວາເຕນ ວິນສ຺ສຕິ ຕທາ ອາທິໂຕ ກປ຺ປວິນາສກມຫາວາໂຕ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາຕິ ສພ຺ພໍ ປຸພ຺ເພ ວຸຕ຺ຕນຍເມວ. ອຍໍ ປນ ວິເສໂສ ຍຖາ ອຄ຺ຄິນາ ວິນາສກປ຺ເປ ທຸຕິຍສູຣິໂຍ, ເອວມິຘາປິ ກປ຺ປວິນາສນຕ຺ຖໍ ວາໂຕ ສມຸຏ຺ຐາຕິ ໂສ ປຐມໍ ສຸຂຸມຣຊໍ ອຸຏ຺ຐາເປຕິ, ຕໂຕ ຖູລຣຊໍ ສຓ຺ຫຣຊໍ ສຸຂຸມວາລິກໍ ສກ຺ຂຣປາສາຓາທໂຍຕິ ຍາວ ກູຏາຄາຣມຕ຺ເຕ ປາສາເຓປິ ວິສມຏ຺ຐາເນ ຐິຕມຫາຣຸກ຺ເຂຈ ອຸຏ຺ຐາເປຕິ, ເຕ ປຖວິໂຕ ນຠມຸຄ຺ຄຕາ ນ ປຸນ ປຕນ຺ຕິ, ຕຕ຺ເຖວ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓາ ຫຸຕ຺ວາ ອຠາວໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຍຖານຸກ຺ກເມນ ເຫຏ຺ຐາ ມຫາປຖວິຍາ ວາໂຕ ສມຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ປຖວິໍ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ ອຸທ຺ຘໍມູລໍ ກຕ຺ວາ ອາກາເສ ຂິປຕິ ໂຍຊນສຕປ຺ປມາຓາປິ ປຖວິປ຺ປເທສາ ທ຺ວິໂຍຊນຕິໂຍຊນຈຕຸໂຍຊນປຎ຺ຈໂຍຊນຉໂຍຊນສຕ຺ຕໂຍຊນປ຺ປມາຓາປິ ຠິຊ຺ຊິຕ຺ວາ ເຕ ເວຄກ຺ຂິຕ຺ຕາ ອາກາເສເຍວ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓາ ຫຸຕ຺ວາ ອຠາວໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ຈກ຺ກວາຬປພ຺ພຕມ຺ປິ ວາໂຕ ອຸກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອາກາເສ ຂິປຕິ ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ຆຏ຺ຏຍນ຺ຕາ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓາ ຫຸຕ຺ວາ ວິນສ຺ສນ຺ຕິ ເອເຕເນວ ຠູມຏ຺ຐກວິມານານິ ອາກາສຏ຺ຐກວິມານານິ ຈ ວິນາເສນ຺ໂຕ ຉກາມາວຈຣເທວໂລເກ ນາເສຕ຺ວາ ໂກຏິສຕສຫສ຺ສຈກ຺ກວາຬານິ ວິນາເສຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈກ຺ກວາຬາ ຈກ຺ກວາເຬຫິ, ຫິມວນ຺ຕາ ຫິມວນ຺ເຕຫິ, ສິເນຣູ ສິເນຣູຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສມາຄນ຺ຕ຺ວາ ຈຸຓ຺ຓວິຈຸຓ຺ຓາ ຫຸຕ຺ວາ ວິນສ຺ສນ຺ຕິ. ປຖວິໂຕ ຍາວ ປຣິຕ຺ຕສຸຠາ, ອປ຺ປມາຓສຸຠາ, ສຸຠຓິຓ຺ຫາຕິ ຕໂຍປິ ຕຕິຍຊ຺ຌານຠູມີ ວາໂຕ ຄຓ຺ຫາຕິ ຕຕ຺ຖ ຕໂຍປິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ວິນາເສຕ຺ວາ ເວຫປ຺ຜລໍ ອາຫຈ຺ຈ ອຏ຺ຐາສິ. ເອວໍ ສພ຺ພໍ ສງ຺ຂາຣຄຕໍ ວິນາເສຕ຺ວາ ສຍໍ ວິນສ຺ສຕິ, ເຫຏ຺ຐາ ອາກາເສນ ສຫ ອຸປຣິ ອາກາໂສ ເອໂກ ໂຫຕິ ມຫນ຺ຘກາໂຣຕິ ສພ຺ພໍ ວຸຕ຺ຕສທິສໍ. ອິຘ ປນ ສຸຠກິຓ຺ຫພ຺ຣຫ຺ມໂລກໍ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ໂລໂກ ປາຕຸຠວຕິ. ເວຫປ຺ຜລໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ສຸຠກິຓ຺ຫາທີສຸ ສຕ຺ຕາ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖກປ຺ປວິນາ ສກມຫາເມຆໂຕ ຍາວ ກປ຺ປວິນາສກວາຕຸປຈ຺ເຉໂທ, ອິທໍ ສໍວຏ຺ໂຏ ນາມ, ປຐມມສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ນາມາຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປານິ ເອໂກ ມຫາກປ຺ໂປ ນາມາຕິ ສພ຺ພໍ ເຕໂຊສໍວຏ຺ເຏ ວຸຕ຺ຕນຍເມວ.

ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈຕໍ.

‘‘ສຕ຺ຕ ສຕ຺ຕ ຄ຺ຄິນາ ວາຣາ, ອຏ຺ຐເມ ອຏ຺ຐເມ ທກາ;

ຈຕຸສຏ຺ຐິ ຍທາ ປຸຓ຺ຓາ, ເອໂກ ວາຍຸວໂຣ ສິຍາ.

ອຄ຺ຄິນາ’ຠສ຺ສຣາ ເຫຏ຺ຐາ, ອາເປນ ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ;

ເວຫປ຺ຜລໂຕ ວາເຕນ, ເອວໍ ໂລໂກ ວິນສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ຕສ຺ມາ ຕິຓ຺ຓມ຺ປິ ປຐມຊ຺ຌານຕລານໍ ເອກກປ຺ເປປິ ອວິນາສາຠາວໂຕ ສກລກປ຺ເປ ເຕສໍ ສມ຺ຠໂວ ນຕ຺ຖີຕິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍ ກປ຺ປວເສນ ເຕສໍ ອາຍຸປຣິຈ຺ເຉໂທ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ທຸຕິຍຊ຺ຌານຕລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ປນ ປຣິປຸຓ຺ຓມຫາກປ຺ປວເສນ ອາຍຸປຣິຈ຺ເຉໂທ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ, ນ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປວເສນ. ຍທິ ທຸຕິຍຊ຺ຌານຕລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ປຣິປຸຓ຺ຓມຫາກປ຺ປວເສນ ອາຍຸປຣິຈ຺ເຉໂທ ສິຍາ, ກຖໍ ອາຠສ຺ສຣາທີສຸ ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ອຏ຺ຐມຫາກປ຺ປາທິວເສນ ອາຍຸ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ສິຍາ, ຕຖາ ຫິ ປຐມຊ຺ຌານຕລໍ ສຕ຺ຕສຸ ວາເຣສຸ ອຄ຺ຄິນາ ວິນສ຺ສຕິ. ອຏ຺ຐເມ ວາເຣ ຍາວ ອາຠສ຺ສຣາ ອຸທເກນ ວິນສ຺ສຕິ ປຸນ ສຕ຺ຕວາເຣສຸ ອຄ຺ຄິນາ ປຐມຊ຺ຌານຕລໍ, ປຸນ ອຏ຺ຐເມວາເຣ ອຸທເກນ ທຸຕິຍຊ຺ຌານຕລໍ ວິນສ຺ສຕີຕິ ເອວໍ ອຏ຺ຐເມ ວາເຣ ອາປວາຣໍ ປຏິພາຫິຕ຺ວາ ຍາວ ສຸຠກິຓ຺ຫາ ວາເຕນ ວິນສ຺ສຕິ ເອວໍ ຈຕຸສຏ຺ຐິ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ໂຫຕີຕິ ສຈ຺ຈໍ, ເຫຏ຺ຐາວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປວເສນ ເອໂກ ສຕ຺ຕ ມຫາກປ຺ປານິ ຈາຕິ ອຏ຺ຐ ກປ຺ປານິ ອາຠສ຺ສຣພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ອາຍຸປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ. ຈຕຸສຏ຺ຐິກປ຺ເປສຸປິ ວິວຏ຺ຏຏ຺ຐາຍີອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍກປ຺ປວເສນ ເອໂກ ເຕ ສຏ຺ຐິມຫາກປ຺ປານິ ຈາຕິ ຈຕຸສຏ຺ຐິກປ຺ປານິ ສຸຠກິຓ຺ຫານໍ ພ຺ຣຫ຺ມູນໍ ອາຍຸປ຺ປມາຓໍ ໂຫຕິ ເຕນ ວຸຕ຺ຕໍ ໂປຣາເຓຫິ.

ສຕ຺ຕ ສຕ຺ຕ’ຄ຺ຄິນາ ວາຣາ, ອຏ຺ຐເມ ອຏ຺ຐເມ ທກາ;

ຈຕຸສຏ຺ຐິ ຍທາ ປຸຓ຺ຓາ, ເອໂກ ວາຍຸວໂຣ ສິຍາ’ຕິ.

ເກຈິ ປນ.

‘‘ອຄ຺ຄິນາ’ຠສ຺ສຣາ ເຫຏ຺ຐາ, ອາເປນ ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ;

ເວຫປ຺ຜລໂຕ ວາເຕນ, ເອວໍ ໂລໂກ ວິນສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ‘‘ອາຠສ຺ສຣາຕິ’’ຈ ‘‘ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ’’ຕິ ຈ ‘‘ເວຫປ຺ຜລໂຕ’’ຕິ ຈ ອຠິວິຘິວເສນ ວຸຕ຺ຕຠາວຎ຺ຈ ສມຕລຠາເວປິ ເສຏ຺ຐຠູມິຕ຺ຕາ ປຏ຺ຐານວເສນ ວຸຕ຺ຕຠາວຎ຺ຈ ອມຎ຺ຎິຕ຺ວາ ສຸທ຺ຘາວາສຠູມີສຸ ວິຍ ອຸປຣູປຣິວເສນ ຠູມິກ຺ກໂມຕິ ມຎ຺ຎິຕ຺ວາ.

‘‘ປຎ຺ຈຠູມິ ນຏ຺ຐາ ອຄ຺ຄິ, ອຏ຺ຐ ຠູມິ ນຏ຺ຐາ ທກາ;

ນວຠູມິ ນຏ຺ຐາ ວາຕາ, ໂລກນຏ຺ຐາ ຕທາ ສິຍຸໍ.

ປຐເມ ອຄ຺ຄິ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສ, ທຸຕິເຍ ອາທິ ໂສຬສ;

ທຸຕິຍຠູເມ ມຊ຺ເຌ ອຏ຺ຐມໍ, ຕໍ ຉປ຺ປຎ຺ຎາສ ວາຣກໍ.

ອາຠສ຺ສຣມ຺ຫິ ຈຕຸຕ຺ຖໍ, ປຣິຕ຺ຕສຸຠມ຺ຫິ ທ຺ເວ ຊລໍ;

ອປ຺ປມາຓສຸຠໍ ເອກວາຣໍ, ມຕໍ ອຸທກສຕ຺ຕມ’’ນ຺ຕິ.

ວທນ຺ຕິ ເຕສໍ ວາເທ ອາຠສ຺ສຣໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ປຎ຺ຈຠູມິ ອຄ຺ຄິນຏ຺ຐາ, ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ ເຫຏ຺ຐາ ອຏ຺ຐຠູມິ ອຸທກນຏ຺ຐາຕິ ວທນ຺ຕິ. ສມຕລທີປນຕ຺ຖໍ ສນ຺ເທຫຈ຺ເຉທນຕ຺ຖໍ ເອວໍ ຄຫິຕາຕິ ເອກຠວປຣິໂຍສານໍ ສນ຺ຘາຍ ປຏິສນ຺ຘິຠວຎ຺ຈາຕິ ອາທິ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ. ອິມິສ຺ສາປິ ອຕ຺ຖໍ ທຸຄ຺ຄຫິເຕນ ຄເຫຕ຺ວາ ປຏິສນ຺ຘິຠວງ຺ຄວເສນ ສທິສຠາວເມວ ສນ຺ຘາຍ ວຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ປຣິກປ຺ເປນ຺ຕິ ໂສ ອຍຸຕ຺ຕຣູໂປ ວິຍ ທິສ຺ສຕິ ອຕິວິຍ ມິຈ຺ຉາຄາໂຫ ຈ ໂຫຕິ ອຄ຺ຄຎ຺ຎສຸຕ຺ຕວິສຸທ຺ຘິມຄ຺ຄາທີຫິ ວິຣຸຊ຺ຌນໂຕ ສໍວຏ຺ຏສີມາປິ ວິຣຸທ຺ຘາ ຕຕ຺ຖ ປຐມຊ຺ຌານຕລໍ ອຸປາທາຍ ອຄ຺ຄິນາ, ທຸຕິຍຊ຺ຌານຕລໍ ອຸປາທາຍ ອຸທເກນ, ຈຕຸຕ຺ຖຊ຺ຌານຕລໍ ອຸປາທາຍ ວາເຕນ ວິນສ຺ສຕີຕິ ວຸຕ຺ຕວຈເນນາປິ ວິຣຸຊ຺ຌເຕວ ຕສ຺ມາ ‘‘ອາຠສ຺ສຣາ’’ຕິ ຈ ‘‘ສຸຠກິຓ຺ຫໂຕ’’ຕິ ຈ ‘‘ເວຫປ຺ຜລໂຕ’’ຕິ ຈ ເອຕ຺ຖາຠິວິຘິວເສນ ອຕ຺ໂຖ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ອຎ຺ຎຖາ ‘‘ອຸປຣິ ປພ຺ພຕາ ເທໂວ ວສ຺ສຕີ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ວິຍ ອາຠສ຺ສຣສຸຠກິຓ຺ຫເວຫປ຺ຜລານໍ ເຕນ ເຕນ ສໍວຏ຺ເຏນ ວິນາໂສປິ ນ ຠເວຍ຺ຍ. ອຍໍ ໂລກວິປຕ຺ຕິປຣິຈ຺ເຉໂທ. ເອວໍ ພຸທ຺ໂຘ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ ຕິ ອິມສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ.

ອິຕິ ສາຄຣພຸທ຺ຘິຕ຺ເຖຣວິຣຈິເຕ ສີມວິໂສຘເນ

ກປ຺ປວິນາສກຓ຺ໂຑ ທຸຕິໂຍ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໓. ນິພ຺ພານກຓ຺ໂຑ

ອິທານິ ‘‘ສທ຺ຘມ຺ມສວນມ຺ປິ ຈາຕິ ອິມສ຺ສ ສໍວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ ຕຕ຺ຖ ສທ຺ຘມ຺ມສວນມ຺ປິ ຈ ໂລເກ ທຸລ຺ລຠເມວ ຕຖາ ຫິ ສທ຺ຘມ຺ໂມ ນາມ ຕິວິໂຘ ໂຫຕິ. ປຣິຍຕ຺ຕິສທ຺ຘມ຺ໂມ, ປຏິປຕ຺ຕິສທ຺ຘມ຺ໂມ, ປຏິເວຘສທ຺ຘມ຺ໂມຕິ. ຕຕ຺ຖ ປຣິຍຕ຺ຕິສທ຺ຘມ຺ໂມ ນາມ ເຕປິຏກໍ ພຸທ຺ຘວຈນໍ. ປຏິປຕ຺ຕິສທ຺ຘມ຺ໂມ ນາມ ເຕຣສຘຸຕງ຺ຄານິ ອສີຕິ ຂນ຺ຘກວຕ຺ຕາທໂຍ ອຠິສມາຈາຣວຕ຺ຕາທີນິ. ປຏິເວຘສທ຺ຘມ຺ໂມ ນາມ ຈຕຸສຈ຺ຈປ຺ປຏິເວໂຘ. ເຕສຸ ປຣິຍຕ຺ຕິສທ຺ຘມ຺ໂມ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສທ຺ຘມ຺ມານໍ ປຸພ຺ພງ຺ຄໂມເຍວ ປທຏ຺ຐານຎ຺ຈ. ກສ຺ມາ ຕໍມູລກຕ຺ຕາ ຕຖາ ຫິ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ອສຕິ ປຏິເວໂຘ ນາມ ນຕ຺ຖິ. ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ອນ຺ຕຣຫິຕາຍ ປຏິປຕ຺ຕິ, ປຏິປຕ຺ຕິຍາ ອນ຺ຕຣຫິຕາຍ ອຘິຄໂມ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ. ກິໍ ກາຣຓາ ອຍຎ຺ຫິ ປຣິຍຕ຺ຕິ ປຏິປຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ປຏິປຕ຺ຕິອຘິຄມສ຺ສາປິ ປຣິຍຕ຺ຕິເຍວ ປມາຓໍ. ຕຕ຺ຖ ປຏິເວໂຘ ຈ ປຏິປຕ຺ຕິ ຈ ໂຫຕິປິ ນໂຫຕິປິ. ເອກສ຺ມິຎ຺ຫິ ກາເລ ປຏິເວຘຘຣາ ຠິກ຺ຂູ ພຫູ ໂຫນ຺ຕິ, ‘‘ເອສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ’’ຕິ ອງ຺ຄຸລິໍ ປຫຣິຕ຺ວາ ທສ຺ເສຕພ຺ໂພ ໂຫຕິ. ອິມສ຺ມິໍ ເຍວ ທີເປ ເອກວາຣໍ ປຸຖຸຊ຺ຊນຠິກ຺ຂຸນາມ ນາໂຫສິ. ປຏິປຕ຺ຕິປູຣກາປິ ກທາຈິ ພຫູ ໂຫນ຺ຕິ ກທາຈິ ອປ຺ປາ. ອິຕິ ປຏິເວໂຘ ຈ ປຏິປຕ຺ຕິ ຈ ໂຫຕິປິ ນ ໂຫຕິປິ. ສາສນສ຺ສ ຐິຕິຍາ ປນ ປຣິຍຕ຺ຕິເຍວ ປມາຓໍ ປຓ຺ຑິໂຕ ຫິ ເຕປິຏກໍ ສຸຕ຺ວາ ທ຺ເວປິ ປູເຣຕິ, ຍຖາ ອມ຺ຫາກໍ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ອາຬາຣສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ປຎ຺ຈ ອຠິຎ຺ຎາ ສຕ຺ຕ ຈ ສມາປຕ຺ຕິໂຍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕ຺ວາ ເນວສຎ຺ຎານາສຎ຺ຎາຍຕນ ສມາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິກມ຺ມໍ ປຸຈ຺ຉິ. ໂສ ‘‘ນ ຊານາມີ’’ຕິ ອາຫ. ຕໂຕ ອຸທກສ຺ສ ສນ຺ຕິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອຘິຄຕວິເສສໍ ສໍສນ຺ທິຕ຺ວາ ເນວສຎ຺ຎານາສຎ຺ຎາຍຕນສ຺ສ ປຣິກມ຺ມໍ ປຸຈ຺ຉິ. ໂສ ອາຈິກ຺ຂິ, ຕສ຺ສ ວຈນສມນນ຺ຕຣເມວ ມຫາສຕ຺ໂຕ ຕໍ ສມ຺ປາເທສິ ເອວເມວ ປຎ຺ຎວາ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິຍຕ຺ຕິໍ ສຸຕ຺ວາ ທ຺ເວປິ ປູເຣຕິ ຕສ຺ມາ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ຐິຕາຍ ສາສນໍ ຐິຕໍ ໂຫຕິ ຍຖາ ມຫາຕຬາກສ຺ສ ປາຬິຍາ ຖິຣາຍ ອຸທກໍ ນ ຐສ຺ສຕີຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ອຸທເກ ສຕິ ປທຸມາທີນິ ປຸປ຺ຜານິ ນ ປຸປ຺ຜິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ເອວເມວ ມຫາຕຬາກສ຺ສ ຖິຣປາຬິສທິເສ ເຕປິຏເກ ພຸທ຺ຘວຈເນ ສຕິ ມຫາຕຬາເກ ອຸທກສທິສາ ປຏິປຕ຺ຕິປູຣກາ ກຸລປຸຕ຺ຕາ ນຕ຺ຖີຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ເຕສຸ ສຕິ ມຫາຕຬາເກສຸ ປທຸມາທີນິ ປຸປ຺ຜານິ ວິຍ ໂສຕາປນ຺ນາທໂຍ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ນຕ຺ຖີຕິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ເອກນ຺ຕໂຕ ປຣິຍຕ຺ຕິເຍວ ປມາຓໍ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ອນ຺ຕຣຫິຕາຍ ປຏິປຕ຺ຕິປຏິເວຘານໍ ອນ຺ຕຣຘານໂຕ. ຕຕ຺ຖ ປຣິຍຕ຺ຕິນາມ ເຕປິຏກໍ ພຸທ຺ຘວຈນໍ ສາຏ຺ຐກຖາ ປາຬິຍາວ ສາ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕາວ ປຣິຍຕ຺ຕິ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ໂຫຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ກາເລ ກລິຍຸຄຣາຊາໂນ ອຘມ຺ມິກາ ໂຫນ຺ຕິ ເຕສຸ ອຘມ຺ມິເກສຸ ຣາຊາມຈ຺ຈາທໂຍ ອຘມ຺ມິກາ ໂຫນ຺ຕິ ຕຖາ ຣຏ຺ຐຊນປທວາສິໂນປິ ອຘມ຺ມິກາ ເອເຕສໍ ອຘມ຺ມິກຕາຍ ນ ເທໂວ ສມ຺ມາ ວສ຺ສຕິ, ຕໂຕ ສສ຺ສານິ ນ ສມ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເຕສຸ ສມ຺ປຊ຺ຊນ຺ເຕສຸ ປຈ຺ຈຍທາຍກາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ປຈ຺ຈເຍ ທາຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ປຈ຺ຈເຍຫິ ກິລມນ຺ຕາ ອນ຺ເຕວາສິເກ ສງ຺ຄເຫຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ກາເລ ປຣິຍຕ຺ຕິ ປຣິຫາຍຕິ, ອຕ຺ຖວເສນ ຘາເຣຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ປາຬິວເສເນວ ຘາເຣນ຺ຕິ. ຕໂຕ ກາເລ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ປາຬິມ຺ປິ ສກລໍ ຘາເຣຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ປຐມໍ ອຠິຘມ຺ມປິຏກໍ ປຣິຫາຍຕິ. ປຣິຫາຍມານໍ ມຕ຺ຖກໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ປຣິຍຕ຺ຕິ ຫາຍຕິ ປຐມຎ຺ຫິ ມຫາປກຣຓໍ ປຣິຫາຍຕິ. ຕສ຺ມິໍ ປຣິຫາຍມາເນ ຍມກໍ, ກຖາວຕ຺ຖຸ, ປຸຄ຺ຄລປຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ຘາຕຸກຖາ, ວິຠງ຺ໂຄ, ຘມ຺ມສງ຺ຄໂຫຕິ ເອວໍ ອຠິຘມ຺ມປິຏເກ ປຣິຫີເນ ມຕ຺ຖກໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕປິຏກໍ ປຣິຫາຍຕິ. ປຐມຎ຺ຫິ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣນິກາໂຍ ປຣິຫາຍຕິ. ຕສ຺ມິມ຺ປິ ປຐມໍ ເອກາທສນິປາໂຕ…ເປ… ຕໂຕ ເອກນິປາໂຕຕິ ເອວໍ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕເຣ ປຣິຫີເນ ມຕ຺ຖກໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາໂຍ ປຣິຫາຍຕິ, ປຐມໍ ມຫາວຄ຺ໂຄ ປຣິຫາຍຕິ. ຕໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ສຬາຍຕນວຄ຺ໂຄ, ຂນ຺ຘວຄ຺ໂຄ, ນິທານວຄ຺ໂຄ, ສຄາຖາວຄ຺ໂຄຕິ ເອວໍ ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ ປຣິຫີເນ ມຕ຺ຖກໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ມຊ຺ຌິມນິກາໂຍ ປຣິຫາຍຕິ ປຐມຎ຺ຫິ ອຸປຣິປຓ຺ຓາສໂກ ປຣິຫາຍຕິ. ຕໂຕ ມຊ຺ຌິມປຓ຺ຓາສໂກ, ຕໂຕ ມູລປຓ຺ຓາສໂກຕິ ເອວໍ ມຊ຺ຌິມນິກາເຍ ປຣິຫີເນ ມຕ຺ຖກໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ທີຆນິກາໂຍ ປຣິຫາຍຕິ, ປຐມຎ຺ຫິ ປາຖິຍວຄ຺ໂຄ ປຣິຫາຍຕິ ຕໂຕ ມຫາວຄ຺ໂຄ, ຕໂຕ ຂນ຺ຘກວຄ຺ໂຄຕິ ທີຆນິກາເຍ ປຣິຫີເນ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕປິຏກໍ ປຣິຫີນໍ ນາມ ໂຫຕິ. ວິນຍປິຏເກນ ສທ຺ຘິໍ ຊາຕກເມວ ຘາເຣນ຺ຕິ. ວິນຍປິຏກໍ ລຊ຺ຊິໂນ ຘາເຣນ຺ຕິ. ລາຠກາມາ ປນ ສຸຕ຺ຕນ຺ເຕ ກຖິເຕປິ ສລ຺ລກ຺ເຂນ຺ຕາ ນຕ຺ຖີຕິ ຊາຕກເມວ ຘາເຣນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ກາເລ ຊາຕກມ຺ປິ ຘາເຣຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ. ອຖ ເນສໍ ປຐມໍ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຊາຕກໍ ປຣິຫາຍຕິ. ຕໂຕ ປຏິໂລມກ຺ກເມນ ປຸຓ຺ຓກຊາກຕກໍ, ມຫານາຣທກສ຺ສປຊາຕກໍ ປຣິຫາຍຕິ. ວິນຍປິຏກເມວ ຘາເຣນ຺ຕິ. ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ກາເລ ຕມ຺ປິ ມຕ຺ຖກໂຕ ປຣິຫາຍຕິ ປຐມຎ຺ຫິ ປຣິວາໂຣ ປຣິຫາຍຕິ, ຕໂຕ ຂນ຺ຘໂກ ຠິກ຺ຂຸນີວິຠງ຺ໂຄ ມຫາວິຠງ຺ໂຄຕິ ອນຸກ຺ກເມນ ອຸໂປສຖກ຺ຂນ຺ຘກມຕ຺ຕເມວ ຘາເຣນ຺ຕິ, ຕທາ ປຣິຍຕ຺ຕິ ອນນ຺ຕຣຫິຕາວ ໂຫຕິ. ຍາວ ປນ ມນຸສ຺ເສສຸ ຈຕຸປ຺ປທິກຄາຖາປິ ປວຕ຺ຕຕິ, ຕາວ ປຣິຍຕ຺ຕິ ອນນ຺ຕຣຫິຕາວ ໂຫຕິ. ຍທາ ສທ຺ໂຘ ປສນ຺ໂນ ຣາຊາ ຫຕ຺ຖິກ຺ຂນ຺ເຘ ສຸວຓ຺ຓຈງ຺ໂກຏກມ຺ຫິ ສຫສ຺ສຕ຺ຖວິກໍ ຐປາເປຕ຺ວາ ‘‘ພຸທ຺ເຘຫິ ກຖິຕໍ ຈຕຸປ຺ປທິກໍ ຄາຖໍ ຊານນ຺ໂຕ ອິມໍ ສຫສ຺ສໍ ຄຓ຺ຫຕູ’’ຕິ ນຄເຣ ເຠຣິໍ ຈຣາເປຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫກໍ ອລຠິຕ຺ວາ ເອກວາຣໍ ຈຣາປິເຕ ນ ສຸຓນ຺ຕາປິ ໂຫນ຺ຕິ ອສຸຓນ຺ຕາປິ, ຍາວ ຕຕິຍໍ ຈຣາເປຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫກໍ ອລຠິຕ຺ວາ ຣາຊປຸຣິສາ ສຫສ຺ສຕ຺ຖວິກໍ ປຸນ ຣາຊກຸລໍ ປເວເສນ຺ຕິ, ຕທາ ປຣິຍຕ຺ຕິອນ຺ຕຣຫິຕາ ນາມ ໂຫຕິ. ເອວໍ ປຣິຍຕ຺ຕິຍາ ອນ຺ຕຣຫິຕາຍ ປຏິປຕ຺ຕິປິ ປຏິເວໂຘປິ ອນ຺ຕຣຫິໂຕວ ໂຫຕິ. ສທ຺ຘມ຺ມສວນສ຺ສ ທຸລ຺ລຠຠາໂວ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກວຕ຺ຖຸນາ ທີເປຕພ຺ໂພ ອມ຺ຫາກໍ ກິຣ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ກສ຺ສປສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ຘມ຺ມຣາຊສ຺ສ ສາສນນ຺ຕຣຘານໂຕ ນຈິເຣເນວ ກາເລນ ພາຣາຓສິຣຎ຺ໂຎ ປຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກຣາຊກຸມາໂຣ ຫຸຕ຺ວາ ປິຕຸອຈ຺ຈເຍນ ຣຊ຺ເຊ ປຕິຏ຺ຐາຍ ກສ຺ສປທສພເລນ ເທສິຕໍ ຘມ຺ມໍ ໂສຕຸກາໂມ ຫຸຕ຺ວາ ມາສມຕ຺ຕໍ ຣຊ຺ຊໍ ກຕ຺ວາ ອມ຺ຫາກໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ອິມສ຺ມິໍ ເຍວ ຠທ຺ທກປ຺ເປ ຣຊ຺ຊໍ ກາເຣຕ຺ວາ ເທວນຄຣສທິເສ ພາຣາຓສິນຄເຣ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິຣຊ຺ຊສທິສໍ ຣຊ຺ຊໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ເອວໍ ຈິນ຺ເຕສິ… ‘‘ມຍ຺ຫໍ ເອວຣູປໍ ຣຊ຺ຊໍ ກິໍ ວິລາສໍ ຣຊ຺ຊານຸຠາວໍ ສທ຺ຘມ຺ມວິໂຍເຄນ, ທິວາກຣວິຣຫິໂຕ ອາກາໂສ ວິຍ, ສສງ຺ກວິຣຫິຕຣຕ຺ຕິ ວິຍ, ທາຐາວິຣຫິຕຄໂຊ ວິຍ, ເວລນ຺ຕວິຣຫິຕມຫາສມຸທ຺ໂທ ວິຍ ຈກ຺ຂຸວິຣຫິຕ ສຸສຊ຺ຊິຕວທນໍ ວິຍ, ສຸຄນ຺ຘວິຣຫິຕປາຣິຉຕ຺ຕປຸປ຺ຜໍ ວິຍ, ຈຕຸອກ຺ຂຣນິຍມິຕຘມ຺ມເທສນາວິໂຍເຄນ ມຍ຺ຫໍ ອິທໍ ຣຊ຺ຊໍ ນ ໂສຠຕີ’’ຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ສຸວຓ຺ຓຈງ຺ໂກຏເກນ ສຫສ຺ສຕ຺ຖວິກໍ ຠຓ຺ຑກໍ ສຸສຊ຺ຊິຕໍ ມງ຺ຄລຫຕ຺ຖິກຸມ຺ເຠ ຐເປຕ຺ວາ ພາຣາຓສີນຄເຣ ມຫາວີຖິຍໍ ເຠຣິໍ ຈຣາເປຕິ ‘‘ເອກປທິກໍ ວາ ທ຺ວິປທິກໍ ວາ ຕິປທິກໍ ວາ ຈຕຸປ຺ປທິກໍ ວາ ຘມ຺ມປທໍ ຊານນ຺ຕສ຺ສ ທມ຺ມີ’’ຕິ ເອວໍ ເຠຣິໍ ຈຣາເປຕ຺ວາ ຘມ຺ມຊານນກໍ ອລຠິຕ຺ວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ ທ຺ວິສຫສ຺ສໍ ຕິສຫສ຺ສໍ ຍາວ ສຕສຫສ຺ສໍ ໂກຏິ ທ຺ເວ ສຫສ຺ສໂກຏິ, ສຕສຫສ຺ສໂກຏິ ຄາມນິຄມຊນປທເສນາປຕິຏ຺ຐານໍ ອຸປຣາຊຏ຺ຐານໍ. ປຣິໂຍສາເນ ຘມ຺ມເທສກໍ ອລຠິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ສຸວຓ຺ຓປີຐກໍ ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ ຈຊິຕ຺ວາປິ ຘມ຺ມເທສກໍ ອລຠິຕ຺ວາ ຣຊ຺ຊສິຣິໍ ປຫາຍ ອຕ຺ຕານໍ ຈຊິຕ຺ວາ ‘‘ຘມ຺ມເທສກສ຺ສ ທາໂສ ຫຸຕ຺ວາປິ ຘມ຺ມໍ ໂສສ຺ສາມີ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ເອວມ຺ປິ ຘມ຺ມ ເທສກໍ ອລຠິຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ຫຸຕ຺ວາ ‘‘ກິໍ ເມ ສທ຺ຘມ຺ມວິໂຍເຄນ ຣຊ຺ເຊນາຕິ ອມຈ຺ຈານໍ ຣຊ຺ຊໍ ນິຍ຺ຍາເຕຕ຺ວາ ສທ຺ຘມ຺ມຄເວສໂກ ຫຸຕ຺ວາ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊາ ມຫາວນໍ ປາວິສິ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊສ຺ສ ສທ຺ຘມ຺ມສວນໍ ສນ຺ຘາຍ ປວິຏ຺ຐກ຺ຂເກ ສກ຺ກເທວມຫາຣາຊສ຺ສ ເວຊຍນ຺ຕປາສາໂທ ສເຫວ ກິຓ຺ຓິກາຍ ກມ຺ໂປ ອໂຫສິ, ປຓ຺ຑຸກມ຺ພລສິລາສນໍ ອຸຓ຺ຫາກາຣໍ ອໂຫສິ. ສກ຺ໂກເທວຣາຊາ ເກນກາຣເຓນ ປຓ຺ຑຸກມ຺ພລສິລາສນໍ ອຸຓ຺ຫາກາຣໍ ອໂຫສີ’’ຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ສຫສ຺ສເນຕ຺ເຕນ ເທວມນຸສ຺ເສສຸ ວິຕ຺ຖາເຣຕ຺ວາ ໂອໂລເກນ຺ໂຕ ຘມ຺ມຄເວສໂກ ຫຸຕ຺ວາ ວນໍ ປວິຏ຺ຐໍ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊານໍ ທິສ຺ວາ ຈິນ຺ເຕສິ… ‘‘ອຊ຺ຊ ເມ ອຕ຺ຕານມ຺ປິ ຊຫາຍ ຣກ຺ຂສເວສໍ ມາເປຕ຺ວາ ເອຕໍ ອນິຈ຺ຈປຣິທີປນໍ ຊາຕິຊຣາພ຺ຍາຘິມຣຓໍ ສກລສຣີເຣ ໂທສໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕ຺ວາ ເອຕໍ ສກຣຊ຺ເຊເຍວ ປຕິຏ຺ຐາເປຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ສກ຺ໂກ ເທວຣາຊາ ຍກ຺ຂສຣູປໍ ມາເປຕ຺ວາ ໂພຘິສຕ຺ຕສ຺ສ ອຠິມຸໂຂ ອວິທູເຣ ອຕ຺ຕານໍ ທສ຺ເສສິ. ຕໍ ທິສ຺ວາ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊາ ເອວໍ ຈິນ຺ເຕສິ… ‘‘ເອວໍຣູໂປ ນາມ ຣກ຺ຂໂສ ຘມ຺ມໍ ຊາເນຍ຺ຍາ’’ຕິ, ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ອວິທູເຣ ຐາເນ ຐຕ຺ວາ ປຸຈ຺ຉາມີຕິ ຣກ຺ຂເສນ ສທ຺ຘິໍ ສລ຺ລປນ຺ໂຕ ອາຫ ‘‘ສາມິປຸຎ຺ຎເທວຣາຊ ອິມສ຺ມິໍ ປນ ວນຆເນ ວສນກເທວຣາຊາ ກິໍ ນຸໂຂ ຘມ຺ມໍ ຊານາສີ’’ຕິ, ເທວຕາ ‘‘ມຫາຣາຊ ຘມ຺ມໍ ຊານາມີ’’ຕິ ອາຫ. ‘‘ຍທິ ຘມ຺ມໍ ຊານາສິ, ມຍ຺ຫໍ ຘມ຺ມກຖໍ ກເຖຖາ’’ຕິ ອາຫ. ‘‘ອຫໍ ຕຸຍ຺ຫໍ ຘມ຺ມໍ ກເຖສ຺ສາມິ, ຕ຺ວໍ ມຍ຺ຫໍ ກີທິສໍ ຘມ຺ມກຖິກສ຺ສ ສກ຺ກາຣໍ ກຣິສ຺ສສີ’’ຕິ ອາຫ. ‘‘ເອວໍ ສນ຺ເຕ ມຍ຺ຫໍ ຘມ຺ມໍ ກເຖຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ມຍ຺ຫໍ ສຣີເຣ ມໍສໍ ຂາທິສ຺ສສີ’’ຕິ ອາຫ. ‘‘ອຫໍ ມຫາຣາຊ ຉາໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ກເຖຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກມີ’’ຕິ ອາຫ. ‘‘ຍທິ ຕຸມ຺ເຫ ປຐມໍ ມໍສໍ ຂາທຖ, ຘມ຺ມໍ ໂກ ສຸຓິສ຺ສຕີ’’ຕິ ອາຫ. ປຸນ ໂສ ຣກ຺ຂໂສ ‘‘ນາຫໍ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕຸໍ ສກ຺ໂກມີ’’ຕິ. ປຸນ ຣາຊາ ‘‘ມຍ຺ຫໍ ຘມ຺ມປຏິລາຠຎ຺ຈ ຕຸມ຺ຫາກໍ ມໍສປຏິລາຠຎ຺ຈ ຕຸມ຺ເຫ ຊານິຕ຺ວາ ມຍ຺ຫໍ ຘມ຺ມໍ ເທເສຖາ’’ຕິ ອາຫ. ອຖ ສກ຺ໂກ ເທວຣາຊາ ‘‘ສາຘຸ ໂຫຖາ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ອວິທູເຣ ຐາເນ ອຸພ຺ເພເຘນ ຕິຄາວຸຕມຕ຺ຕໍ ມຫນ຺ຕໍ ອຎ຺ຊນປພ຺ພຕໍ ມາເປຕ຺ວາ ເອວມາຫ… ‘‘ສເຈ ມຫາຣາຊ ອິມໍ ປພ຺ພຕມຸທ຺ຘນິໍ ອາຣູຍ຺ຫ ອາກາສາ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ຕ຺ວໍ ມມ ມຸເຂ ປຕິສ຺ສສິ, ອຫໍ ເຕ ອາກາສຄຕກາເລ ຘມ຺ມໍ ເທເສສ຺ສາມິ, ເອວໍ ສນ຺ເຕ ຕຸຍ຺ຫຎ຺ຈ ຘມ຺ມປ຺ປລາໂຠ ມຍ຺ຫຎ຺ຈ ມໍສປຏິລາໂຠ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ ອາຫ. ຕສ຺ສ ກຖໍ ສຸຕ຺ວາ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊາ ‘‘ອນມຕຄ຺ເຄ ສໍສາເຣ ປຸຣິໂສ ຫຸຕ຺ວາ ອຘມ຺ມສມງ຺ຄີ ຫຸຕ຺ວາ ອຘມ຺ມສ຺ເສວ ອຕ຺ຖາຍ ປາຓາຕິປາໂຕ ອທິນ຺ນາທາໂນ ກາເມສຸມິຈ຺ຉາຈາໂຣ ສູກຣິໂກ ໂອຣພ຺ຠິໂກ ສາກຸຓິ ໂກ ໂຈໂຣ ປຣທາຣິໂກ ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ສີສຈ຺ຉິນ຺ນານໍ ໂລຫິຕໍ ຈຕູສຸ ມຫາສມຸທ຺ເທສຸ ອຸທກໂຕປິ ພຫຸຕຣໍ ມາຕາປິຕຸອາທີນມ຺ປິ ມນາປານໍ ອຕ຺ຖາຍ ໂຣທນ຺ຕານໍ ອສ຺ສຸ ຈຕູສຸມຫາສມຸທ຺ເທສຸ ອຸທກໂຕປິ ພຫຸຕຣໍ, ອິມໍ ປນ ສຣີຣໍ ຘມ຺ມສ຺ສ ອຕ຺ຖາຍ ວິກ຺ກິຓາມິ ຕໍ ມຫປ຺ຜລຎ຺ຈ ມນາປຎ຺ຈາ’’ຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ‘‘ສາຘຸ ມາຣິສ ເອວໍ ກໂຣມີ’’ຕິ ປພ຺ພຕໍ ອາຣູຍ຺ຫ ປພ຺ພຕຄ຺ເຄ ຐິໂຕ ‘‘ມມ ຣຊ຺ເຊນ ສທ຺ຘິໍ ມຍ຺ຫໍ ສຊີວສຣີຣໍ ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສຕ຺ຖາຍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ໂສມນສ຺ໂສ ຫຸຕ຺ວາ ‘‘ຘມ຺ມໍ ກເຖຖາ’’ຕິ ສທ຺ຘມ຺ມຕ຺ຖາຍ ຊີວິຕໍ ປຣິຈ຺ຈຊິຕ຺ວາ ອາກາສໂຕ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ກເຖຖາຕິ ອາຫ. ອຖ ສກ຺ໂກ ເທວຣາຊາ ສກຕ຺ຕຠາເວນ ສພ຺ພາລງ຺ກາເຣຫິ ປຏິມຓ຺ຑິໂຕ ອຕິວິຍ ໂສຕຸໍ ໂສມນສ຺ໂສ ອາກາສໂຕ ປຕນ຺ຕໍ ທິພ຺ພຜສ຺ເສນ ປຣາມສນ຺ໂຕ ອຸເຣນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ເທວໂລກໍ ເນຕ຺ວາ ປຓ຺ຑຸກມ຺ພລສິລາສເນ ນິສີທາເປຕ຺ວາ ມາລາຄນ຺ຘາທີຫິ ປູເຊຕ຺ວາ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊສ຺ສ ຘມ຺ມໍ ເທເສນ຺ໂຕ ອິມໍ ຄາຖມາຫ.

‘‘ອນິຈ຺ຈາ ວຕ ສງ຺ຂາຣາ, ອຸປ຺ປາທວຍຘມ຺ມິໂນ;

ອຸປ຺ປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕິ, ເຕສໍ ວູປສໂມ ສຸໂຂ’’ຕິ.

ເອວໍ ສກ຺ໂກ ຘມ຺ມໂສຓ຺ຑກມຫາຣາຊສ຺ສ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕ຺ວາ ເທວໂລກສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ເທວໂລກໂຕ ອາເນຕ຺ວາ ສກຣຊ຺ເຊ ປຕິຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ອປ຺ປມາເທນ ໂອວທິຕ຺ວາ ເທວໂລກເມວ ອຄມາສິ ເອວໍ ສທ຺ຘມ຺ມສວນສ຺ສາປິ ທຸລ຺ລຠຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ປຣິຍຕ຺ຕິອນ຺ຕຣຘາເນນ ປຏິປຕ຺ຕິ ປຏິເວຘາປິ ອນ຺ຕຣຘາຍນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ຕີຓິ ປຣິນິພ຺ພານານິ ເວທິຕພ຺ພານິ ກຕມານິ ຕີຓິ ປຣິນິພ຺ພານານິ. ກິເລສປຣິນິພ຺ພານໍ, ຂນ຺ຘປຣິນິພ຺ພານໍ, ຘາຕຸປຣິນິພ຺ພານນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ກິເລສປຣິນິພ຺ພານໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑເຍວ ໂຫຕິ, ຠຄວາ ຫິ ໂພຘິມຓ຺ເຑເຍວ ວີຣິຍປາເທຫິ ສີລປຖວິຍໍ ປຕິຏ຺ຐາຍ ສທ຺ຘາຫຕ຺ເຖນ ກມ຺ມກ຺ຂຍກຣໍ ຎາຓຜຣສຸໍ ຄເຫຕ຺ວາ ສພ຺ໂພ ໂລຠໂທສໂມຫວິປຣີຕມນສິກາຣອຫິຣີກາໂນຕ຺ຕປ຺ປໂກຘູປນາຫມກ຺ຂປຬາສ- ອິສ຺ສາມຈ຺ຉຣິຍມາຍາສາເຐຍ຺ຍຖມ຺ຠສາຣມ຺ຠມານາຕິ ມານມທປມາທຕຓ຺ຫາ’ວິຊ຺ຊາຕິວິຘາກຸສລມູລທຸຈ຺ຈຣິຕສໍກິເລສມລວິສມສຎ຺ຎາວິຕກ຺ກ ປປຎ຺ຈຈຕຸພ຺ພິຘວິປຣິເຍສອາສວຄນ຺ຖໂອຆໂຍຄາ’ຄຕິຄນ຺ຖຸ’ ປາທານປຎ຺ຈເຈໂຕຂິລວິນິພນ຺ຘນີວຣຓາ’ຠິນນ຺ທນ ຉວິວາທມູລຕຓ຺ຫາກາຍສຕ຺ຕານຸສຍ ອຏ຺ຐມິຈ຺ຉຕ຺ຕນວຕຓ຺ຫາມູລກທສາກຸສລກມ຺ມປຖ ທ຺ວາສຏ຺ຐິທິຏ຺ຐິຄຕ ອຏ຺ຐສຕຕຓ຺ຫາວິຈຣິຕປ຺ປ ເຠທ ສພ຺ພທຣຖປຣິຬາຫກິເລສສຕສຫສ຺ສານິ, ສງ຺ເຂປໂຕ ວາ ປຎ຺ຈ ກິເລສອຠິສງ຺ຂາຣຂນ຺ຘມຈ຺ຈຸເທວປຸຕ຺ຕມາເຣ ອເສສໂຕ ຫຕາ ວິຫຕາ ອນຠາວໍກຕາ ຕສ຺ມາ ສພ຺ເພປິ ກິເລສາ ໂພຘິມຓ຺ເຑເຍວ ນິພ຺ພານໍ ນິໂຣຘໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ກິເລສນິພ຺ພານໍ ໂພຘິມຓ຺ເຑເຍວ ໂຫຕິ ເອຕ຺ຖ ຈ ໂພຘີຕິ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຎ຺ຎາຓໍ ອຘິປ຺ເປຕໍ ຕຖາ ຫິ ສພ຺ເພສມ຺ປິ ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘອຣິຍສາວການໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄກ຺ຂເຓເຍວ ສພ຺ເພປິ ກິເລສາ ອເສສໍ ນິໂຣຘໍ ນິພ຺ພານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕປິ ພຸທ຺ຘາ ອຸຄ຺ຆຏິຕວິຎ຺ຎູວິຠຊ຺ຊິຕຎ຺ຎູເນຍ຺ຍວເສນ ຕິວິຘາ ໂຫນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຊາຕຕ຺ຕກີໂສຕຕ຺ຕກີນິທາເນ.

‘‘ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸນາມໂກ, ວິຠຊ຺ຊິຕຎ຺ຎຸໂນ ທຸເວ;

ຕຕິໂຍ ເນຍ຺ໂຍ ນາເມນ, ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ຕິຘາ ມໂຕ.

ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸໂພຘິສຕ຺ໂຕ, ປຎ຺ຎາຘິໂກຕິ ນາມໂສ;

ວິຠຊ຺ຊິຕຎ຺ຎຸໂພຘິສຕ຺ໂຕ, ວຸຕ຺ໂຕ ວີຣິຍາຘິໂກ.

ມໂຕ ເນຍ຺ໂຍ ສທ຺ຘາຘິໂກ ນາມ, ໂພຘິສຕ຺ຕາ ອິເມ ຕໂຍ;

ກປ຺ເປຈ ສຕສຫສ຺ເສ, ຈຕຸໂຣ ຈ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ປູເຣຕ຺ວາ ໂພຘິສມ຺ຠາເຣ, ລທ຺ຘພ຺ຍາກຣໂຓ ປຸເຣ;

ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸໂພຘິສຕ຺ໂຕ, ປຕ຺ໂຕ ສມ຺ໂພຘິມຸຕ຺ຕມໍ.

ອຏ຺ຐເມ ຈ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ, ກປ຺ເປ ຈ ສຕສຫສ຺ເສ;

ປູເຣຕ຺ວາ ໂພຘິສມ຺ຠາເຣ, ລທ຺ຘພ຺ຍາກຣໂຓ ປຸເຣ.

ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎຸໂພຘິສຕ຺ໂຕ, ປຕ຺ໂຕ ສມ຺ໂພຘິມຸຕ຺ຕມໍ;

ເນຍ຺ໂຍ ຕຸ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ຈ, ໂສຬເສ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ເຍ.

ກປ຺ເປ ຈ ສຕສຫສ຺ເສ, ລທ຺ຘພ຺ຍາກຣໂຓ ປຸເຣ;

ປູເຣຕ຺ວາ ໂພຘິສມ຺ຠາເຣ, ປຕ຺ໂຕ ສມ຺ໂພຘິມຸຕ຺ຕມ’’ ນ຺ຕິ.

ສຸຕ຺ຕນິປາຕອປທານຏ຺ຐກຖາສຸ ປນ ‘‘ພຸທ຺ຘານໍ ອານນ຺ທ ເຫຏ຺ຐິມປຣິຈ຺ເຉເທນ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈ, ມຊ຺ຌິມປຣິຈ຺ເຉເທນ ອຏ຺ຐ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈ, ອຸປຣິມປຣິຈ຺ເຉເທນ ໂສຬສາສງ຺ຂ຺ຍ຺ເຍຍ຺ຍານິ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈ. ເອເຕຈ ປຎ຺ຎາຘິກສທ຺ຘາຘິກວີຣິຍາຘິກວເສນ ເວທິຕພ຺ພາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ເຕສຸ ປຎ຺ຎາຘິໂກ ຈຕ຺ຕາຣິ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈ, ສທ຺ຘາຘິໂກ ອຏ຺ຐອສງ຺ເຂຍ຺ເຍຍ຺ຍານິ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈ, ວີຣິຍາຘິໂກ ໂສຬສອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍານິ ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສຎ຺ຈາຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຎາຘິໂກ ໂຍນິຄຕິວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິສຕ຺ຕາວາເສສຸ ສໍສຣນ຺ໂຕປິ ປຎ຺ຎາພຫຸລ຺ລວເສນ ສມ຺ປນ຺ນຊ຺ຌາສຍ ສມ຺ຠວໂຕ ຂິປ຺ປຎ຺ເຎວ ຕສ຺ສ ສມ຺ໂພຘິ. ສທ຺ຘາຘິໂກ ປນ ມນ຺ທປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ອສ຺ສທ຺ທຫິຕພ຺ເພປິ ສທ຺ທຫຕິ, ຕສ຺ມາ ຕສ຺ສ ມນ຺ທຎ຺ເຎວ ສມ຺ໂພຘິ. ວີຣິຍາຘິໂກ ປນ ອຸຠຍມນ຺ໂທ ອສ຺ສທ຺ທຫິຕພ຺ພມ຺ປິ ສທ຺ທຫຕິ, ອກຕ຺ຕພ຺ພມ຺ປິ ກໂຣຕິ, ຣາຊາ ປສ຺ເສນທີໂກສໂລ ຍຖາ ໂສ ຫິ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ເຘ ຘຣມາເນເຍວ ອຄມນີຍມ຺ປິ ປຣທາຣໍ ຄນ຺ຕຸໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ປຣໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕຸໍ ອາຣທ຺ໂຘ ເນຣຍິການໍ ວິຣວນ຺ຕານໍ ທຸ-ສ-ນ-ໂສຕິ ສທ຺ທມ຺ປິ ສຸຕ຺ວາ ອຕິວິມູຬ຺ໂຫ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ຘໍ ຐເປຕ຺ວາ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ປຸຈ຺ຉິຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ວຈເນນ ສພ຺ພຊນານໍ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖາຍ ທຸກ຺ຂໍ ອຸປ຺ປາເທສິ ໂກ ປນວາໂທ ອນຸປ຺ປນ຺ເນ ພຸທ຺ເຘ, ຕຖາ ຫິ ເອສ ກສ຺ສປຠຄວໂຕ ສາສນນ຺ຕຣຘາເນນ ອນ຺ຘຠູເຕ ໂລເກ ພາຣາຓສິຍໍ ຣາຊາ ຫຸຕ຺ວາປິ ນິຄ຺ໂຣຘຣຸກ຺ຂເທວຕາຍ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖາຍ ເອກສຕຣາຊາໂນ ມເຫສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ມາເຣຕຸໍ ອາຣທ຺ໂຘ. ເອວໍ ວີຣິຍາຘິໂກ ອຸຠຍມນ຺ໂທ, ຕສ຺ມາ ຕສ຺ສ ສມ຺ໂພຘິ ອຕິມນ຺ໂທຕິ ເອວໍ ປຎ຺ຎາຘິກສທ຺ຘາຘິກວີຣິຍາຘິກວເສນ ກາລສ຺ສາປິ ຣສ຺ສທີຆຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພຕິ. ປຈ຺ຉິມນໂຍເອວ ປສໍສິຕພ຺ໂພຕິ ອຍເມຕ຺ຖ ອມ຺ຫາກໍ ອຕ຺ຕໂນມຕິ. ຂນ຺ຘປຣິນິພ຺ພານໍ ປນ ກຸສິນາຣາຍ ອຸປວຕ຺ຕເນ ມລ຺ລານໍ ສາລວເນ ຍມກສາລານມນ຺ຕເຣ ເວສາຂປຸຓ຺ຓມທິວເສ ປຈ຺ຈູສສມເຍ ເອກູນວີສຕິຍາ ຈຸຕິຈິຕ຺ເຕສຸ ເມຕ຺ຕາປຸພ຺ພຠາຄສ຺ສ ໂສມນສ຺ສຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕອສງ຺ຂາຣິກກຸສລຈິຕ຺ຕສທິເສນ ມຫາວິປາກຈິຕ຺ເຕນ ອພ຺ຍາກເຕນ ຈຣິມກໍ ກຕ຺ວາ ກຕ຺ຖຈິ ຠເວ ປຏິສນ຺ຘິວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ອນນ຺ຕຣປຈ຺ຈໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ກມ຺ມຕຓ຺ຫາກິເລເສຫິ ອນຸປາທາໂນ ສພ຺ພຸປຘິປຏິນິສ຺ສຄ຺ໂຄ ອຸປາທິນ຺ນກກ຺ຂນ຺ຘປຣິຈ຺ຈາໂຄ ໂຫຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ວິຕ຺ຖາໂຣ ປນ ທີຆນິກາເຍ ມຫາວຄ຺ເຄ ມຫາປຣິນິພ຺ພານສຸຕ຺ຕວຓ຺ຓນາຍໍ ໂອໂລເກຕພ຺ໂພ. ຕຕ຺ຖ ວິເທສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ປຸຣິໂສ ສພ຺ພໍ ຎາຕິຊນໍ ອາລິງ຺ເຄຕ຺ວາ ສີເສ ຈຸມ຺ພິຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉຕິ ວິຍ ຠຄວາປິ ນິພ຺ພານປຸຣໍ ປວິສນ຺ໂຕ ສພ຺ເພປິ ຈຕຸວີສຕິໂກຏິສຕສຫສ຺ສສມາປຕ຺ຕິໂຍ ອນວເສສໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຍາວ ສຎ຺ຎາເວທຍິຕໍ, ຕໂຕປິ ວຸຏ຺ຐາຍ ຍາວ ເນວສຎ຺ຎານາສຎ຺ຎາຍຕນໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ວຸຏ຺ຐາຍ ຌານງ຺ຄານິ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂິຕ຺ວາ ຠວງ຺ຄຈິຕ຺ເຕນ ອພ຺ຍາກເຕນ ທຸກ຺ຂສຈ຺ເຈນ ປຣິນິພ຺ພາຍິ. ປາຬິຍໍ ປນ ‘‘ຈຕຸຕ຺ຖຊ຺ຌານາ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ສມນນ຺ຕຣາ ຠຄວາ ປຣິນິພ຺ພາຍີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕຕ຺ຖ ທ຺ເວ ສມນນ຺ຕຣາ ຌານສມນນ຺ຕຣາ, ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓສມນນ຺ຕຣາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຌານາ ວຸຏ຺ຐາຍ ຠວງ຺ຄໍ ໂອຕິຓ຺ຓສ຺ສ ຕຕ຺ເຖວ ປຣິນິພ຺ພານໍ ຌານສມນນ຺ຕຣໍ ນາມ. ຌານາ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ປຸນ ຌານງ຺ຄານິ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂິຕ຺ວາ ຠວງ຺ຄໍ ໂອຕິຓ຺ຓສ຺ສ ຕຕ຺ເຖວ ປຣິນິພ຺ພານໍ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓສມນນ຺ຕຣໍ ນາມ. ຠຄວາ ປນ ຌານສມນນ຺ຕຣາ ອປຣິ ນິພ຺ພາຍິຕ຺ຕາ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓສມນນ຺ຕຣເມວ ປຣິນິພ຺ພາຍີຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ, ເຕເນວາຫ ‘‘ຠຄວາ ປນ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຌານາ ວຸຏ຺ຐາຍ ຌານງ຺ຄານິ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂິຕ຺ວາ ຠວງ຺ຄຈິຕ຺ເຕນ ອພ຺ຍາກເຕນ ທຸກ຺ຂສຈ຺ເຈນ ປຣິນິພ຺ພາຍີ’’ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ປຣິນິພ຺ພານຈິຕ຺ຕສ຺ສ ກິໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກມ຺ມໍ ວາ ໂຫຕິ, ອຸທາຫຸ ກມ຺ມນິມິຕ຺ຕຄຕິນິມິຕ຺ຕານິ, ອຖ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ ອປເຣ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ.

ນາຫຸ ອສ຺ສາສປສ຺ສາສາ, ຐິຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຕາທິໂນ;

ອເນໂຊ ສນ຺ຕິ’ມາຣພ຺ຠ, ຍໍກາລ’ມກຣີ ມຸນິ.

ອສລ຺ລີເນນ ຈິຕ຺ເຕນ, ເວທນໍ ອຊ຺ຌວາສຍິ;

ປຊ຺ໂຊຕສ຺ເສ’ວ ນິພ຺ພານໍ, ວິໂມກ຺ໂຂ ເຈຕໂສ ອຫູ’ຕິ.

ອິມິສ຺ສາຄາຖາຍ ‘‘ຍໍ ໂຍ ມຸນິ ອເນໂຊ ສນ຺ຕິ ນິພ຺ພານໍ ອາຣພ຺ຠ ກາລໍ ອກຣີ’’ຕິ ໂຍເຊຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ປຣິນິພ຺ພານຈິຕ຺ຕສ຺ສ ນິພ຺ພານາຣມ຺ມຓນ຺ຕິ ຕມຍຸຕ຺ຕໍ, ປຏິສນ຺ຘິຠວງ຺ຄຈຸຕີນໍ ນິພ຺ພານາຣມ຺ມຓສ຺ສ ອນາຣຫຕ຺ຕາ ‘‘ນິພ຺ພານໍ ໂຄຕ຺ຣຠຸສ຺ສ ໂວທານສ຺ສ ມຄ຺ຄສ຺ສ ອາຣມ຺ມຓປຈ຺ຈເຍນປຈ຺ຈໂຍ, ນິພ຺ພານໍ ຜລສ຺ສ ອາວຊ຺ຊນາຍາ’’ຕິ ປຏ຺ຐານປາຬິຍາ ຊວນອາວຊ຺ຊນານເມວ ອຘິປ຺ເປຕຕ຺ຕາ ຕສ຺ມາ ເອຕ຺ຖ ‘‘ຍໍ ໂຍ ມຸນິ ຜລສມາປຕ຺ຕິຍາ ອເນໂຊ ອເນຊສງ຺ຂາໂຕ ຕຓ຺ຫາຣຫິໂຕ ສນ຺ຕິໍ ນິພ຺ພານໍ ອາຣພ຺ຠ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຕ຺ວາ ກາລໍ ອສີຕິວສ຺ສປຣິມາຓໍ ອກຣິ ອຕິກ຺ກມີ’’ຕິ ໂຍຊນາ ກາຕພ຺ພາ. ເກຈິ ປນ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ… ‘‘ກຕ຺ຖຈິ ປນ ອນຸປ຺ປຊ຺ຊມານສ຺ສ ຂີຓາສວສ຺ສ ຍໂຖປຏ຺ຐິຕໍ ນາມຣູປຘມ຺ມາທິກເມວ ຈຸຕິປຣິໂຍສານານໍ ໂຄຈຣຠາວໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ນ ກມ຺ມ-ກມ຺ມນິມິຕ຺ຕາທໂຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ກມ຺ມນິຕ຺ຕຄຕິນິມິຕ຺ຕານິ ອຣຫໂຕ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອາຣມ຺ມຓຠາວໍ ນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ຕມ຺ປິ ອຍຸຕ຺ຕເມວ ອຍຎ຺ເຫຕ຺ຖຕ຺ໂຖ ກຕ຺ຖຈິ ປນ ຠເວ ອນຸປ຺ປຊ຺ຊມານສ຺ສ ຂີຓາສວສ຺ສ ອຣຫໂຕ ຍຖາ ຍຖາ ເຍນ ເຍນ ປກາເຣນ ອຸປຏ຺ຐິຕໍ ນາມຣູປຘມ຺ມາທິກເມວ ຈຸຕິປຣິໂຍສານໍ ອາວຊ຺ຊນຊວນຈິຕ຺ຕານໍ ໂຄຈຣຠາວໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ປຸນ ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິຍາ ອຠາວໂຕ. ກິໍ ກາຣຓໍ ຠູຕານິ ກມ຺ມກມ຺ມນິມິຕ຺ຕຄຕິນິມິຕ຺ຕານິ ໂຄຈຣຠາວໍ ນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ. ຈຸຕິຈິຕ຺ຕສ຺ສ ປນ ປຏິສນ຺ຘິຈິຕ຺ເຕນ ຄຫິຕໍ ອຕີຕາຣມ຺ມຓເມວ ໂຄຈຣຠາວໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ‘‘ນາມຣູປາທິກເມວາ ຕິ ເອຕ຺ຖ ນາມ’’ນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິກນິພ຺ພານໍ ຣູປນ຺ຕິ ອຏ຺ຐາຣສວິຘໍ ຣູປໍ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ ນາມຣູປາ. ນາມຣູປາ ຈ ເຕ ຘມ຺ມາ ເຈຕິ ຕຖາ. ເຕ ອາທິ ເຍສໍ ເຕຕິ ນາມຣູປຘມ຺ມາທິ ຕເມວ ນາມຣູປຘມ຺ມາທິກໍ. ອາທິສທ຺ເທນ ຉ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິໂຍ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ເຕນ ນິພ຺ພານມ຺ປິ ອຣຫໂຕ ມຣຓາສນ຺ນກາເລ ກ຺ຣິຍຊວນສ຺ສປິ ອາຣມ຺ມຓຠາໂວ ຠເວຍ຺ຍາຕິ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ ວີມໍສິຕ຺ວາ ປນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ຠຄວໂຕ ນິພ຺ພານຈິຕ຺ຕສ຺ສ ປນ ຕຸສິຕປຸຣໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ສິຣີມຫາມາຍາຍ ກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ວສິຕປຏິສນ຺ຘິຈິຕ຺ເຕນ ຄຫິຕາຣມ຺ມຓເມວ ອາຣມ຺ມຓໍ ໂຫຕີຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ ຕຎ຺ຈ ໂຂ ຄຕິນິມິຕ຺ຕເມວ, ນ ກມ຺ມກມ຺ມນິມິຕ຺ຕານິ. ຍຸຕ຺ຕິໂຕປິ ອາຄມໂຕປິ ຄຕິນິມິຕ຺ຕເມວ ຍຸຊ຺ຊຕິ ຕຖາ ຫິ ຕຸສິຕປຸເຣເຍວ ເສຕເກຕຸເທວປຸຕ຺ໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ທິພ຺ພຄຓນາຍ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຫສ຺ສານິ, ມນຸສ຺ສຄຓນາຍ ສຕ຺ຕປຎ຺ຎາສວສ຺ສໂກຏິ,ສຏ຺ຐິວສ຺ສສຕສຫສ຺ສານິ ຐຕ຺ວາ ປຣິໂຍສາເນ ປຎ຺ຈ ປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕານິ ທິສ຺ວາ ສຸທ຺ຘາວາເສ ອຣຫນ຺ຕພ຺ຣຫ຺ມຸນາ ທສຫິ ຈກ຺ກວາຬສຫສ຺ເສຫິ ອາຄມ຺ມ ເທວຕາວິເສເສຫິ ຈ.

‘‘ກາໂລ ເທວ ມຫາວີຣ, ອຸປ຺ປຊ຺ຊ ມາຕຸກຸຈ຺ຉຍໍ;

ສເທວກໍ ຕາຣຍນ຺ໂຕ, ພຸຊ຺ຌສ຺ສຸ ອມຕໍ ປທ’’ນ຺ຕິ.

ຍາຈິຍມາໂນ ‘‘ກາລໍ ທີປຎ຺ຈ ເທສຎ຺ຈ, ກຸລໍ ມາຕຣເມວ ຈາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕານິ ປຎ຺ຈ ມຫາວິໂລກນານິ ວິໂລເກຕ຺ວາ ຕຸສິຕປຸຣໂຕ ຈວິຕ຺ວາ ອາສາຬ຺ຫີປຸຓ຺ຓມາຍໍ ອຸຕ຺ຕຣາສາຬ຺ຫນກ຺ຂຕ຺ເຕເນວ ສທ຺ຘິໍ ເອກູນວີສຕິຍາ ປຏິສນ຺ຘິຈິຕ຺ເຕສຸ ເມຕ຺ຕາປຸພ຺ພຠາຄມສ຺ສ ໂສມນສ຺ສຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕອສງ຺ຂາຣິກກຸສລຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສທິເສນ ມຫາວິປາກຈິຕ຺ເຕນ ປຏິສນ຺ຘິໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕທາຣມ຺ມຓາສນ຺ນວີຖິໂຕ ປຸພ຺ພຠາເຄ ອາໂລກິຕານິ ກາລທີປເທສກຸລມາຕຣວເສນ ອິມານິ ປຎ຺ຈ ປຏິສນ຺ຘິຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຄຕິນິມິຕ຺ຕາຣມ຺ມຓຠາເວນ ໂຄຈຣຠາວໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ ຕນ຺ນິນ຺ນຕປ຺ໂປຓຕປ຺ປພ຺ຠາຣວເສນ ພາຫຸລ຺ລປ຺ປວຕ຺ຕິໂຕ ເຕເນວ ອຠິຘມ຺ມຕ຺ຖສງ຺ຄຫາທີສຸ ອຠິຘມ຺ມຕ຺ຖ ວິຠາວນິຍໍ ‘‘ມຣຓກາເລ ຍຖາຣຫໍ ອຠິມຸຂີຠູຕໍ ຠວນ຺ຕເຣ ປຏິສນ຺ຘິຊນກໍ ກມ຺ມໍ ວາ ຕໍ ກມ຺ມກຣຓກາເລ ຣູປາທິກມຸປລທ຺ຘປຸພ຺ພມຸປກຣຓຠູຕຎ຺ຈ ກມ຺ມນິມິຕ຺ຕໍ ວາ ອນນ຺ຕຣມຸປ຺ປຊ຺ຊມານຠເວ ອຸປລຠິຕພ຺ພໍ ອຸປໂຠຄຠູຕໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ ວາ ກມ຺ມພເລນ ຉນ຺ນໍ ທ຺ວາຣານມຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐາສິ, ຕໂຕ ປຣໍ ຕເມວ ຕໂຖປຏ຺ຐິຕມາລມ຺ພຓໍ ອາຣພ຺ຠ ວິປຈ຺ຈມານກກມ຺ມານຸຣູປໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ວາ, ອຸປກ຺ກິລິຏ຺ຐໍ ວາ ອຸປປຊ຺ຊິຕພ຺ພຠວານຸຣູປໍ ຕຕ຺ໂຖຓຕໍວ ຈິຕ຺ຕສນ຺ຕານມຠິຓ຺ຫໍ ປວຕ຺ຕຕິ ພາຫຸລ຺ເລນ. ຕເມວ ວາ ປນ ຊນກຠູຕໍ ກມ຺ມໍ ອຠິນວກຣຓວເສນ ທ຺ວາຣປ຺ປຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ປຈ຺ຈາສນ຺ນມຣຓສ຺ສ ປນ ຕສ຺ສ ວີຖິຈິຕ຺ຕາວສາເນ ຠວງ຺ຄກ຺ຂເຍວາ ຈວນວເສນ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນຠວປຣິໂຍສານຠູຕໍ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ. ຕສ຺ມິໍ ນິຣຸທ຺ຘາວສາເນ ຕສ຺ສານນ຺ຕຣເມວ ຕຖາ ຄຫິຕມາລມ຺ພຓມາຣພ຺ຠ ສວຕ຺ຖຸກມວຕ຺ຖຸກເມວ ວາ ຍຖາຣຫໍ ອວິຊ຺ຊານຸສຍປຣິກ຺ຂິຕ຺ເຕນ ຕຓ຺ຫານຸສຍມູລເກນ ສງ຺ຂາເຣນ ຊນິຍມານໍ ສມ຺ປຍຸຕ຺ເຕຫິ ປຣິຄ຺ຄຍ຺ຫມານໍ ສຫຊາຕານມຘິຏ຺ຐານຠາເວນ ປຸພ຺ພງ຺ຄມຠູຕໍ ຠວນ຺ຕຣປຏິສນ຺ຘານວເສນ ປຏິສນ຺ຘິສງ຺ຂາຕໍ ມານສມຸປ຺ປຊ຺ຊມານເມວ ປຕິຏ຺ຐາຕິ ຠວນ຺ຕເຣ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ຕຕ຺ໂຖຓຕໍວ ຈິຕ຺ຕສນ຺ຕານມຠິຓ຺ຫໍ ປວຕ຺ຕຕິ ພາຫຸລ຺ເລນາ’’ຕິ ອິມິນາ ກມ຺ມພເລນ ອຸປຏ຺ຐິຕໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ ມຣຓາສນ຺ນວີຖິໂຕ ປຸພ຺ເພ ເອກາຫທ຺ວີຫາທິວເສນ ສຕ຺ຕາຫມ຺ປິ, ສຕ຺ຕາຫໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິປິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ວາຕິ ທສ຺ເສຕິ ຕຖາ ຫິ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ວາ ອຸປກ຺ກິລິຏ຺ຐໍ ວາ ວິປຈ຺ຈມານກກມ຺ມານຸຣູປໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ ຈິຣກາລມ຺ປິ ຕິຏ຺ຐຕິ, ອຣິຍຄາລຕິສ຺ສໂຈຣຆາຕກາທໂຍ ວິຍ ຕຖາ ຫິ ອຣິຍຄາລຕິສ຺ໂສ ນາມ ອຸປາສໂກ ສີຫຬທີເປ ອຕ຺ຕໂນ ຠຣິຍາຍ ສຸມນາຍ ສທ຺ຘິໍ ຍາວຊີວໍ ທານາທິ ປຸຎ຺ຎກມ຺ມານິ ກຕ຺ວາ ອາຍູຫປຣິໂຍສາເນ ອຣິຍຄາລຕິສ຺ສສ຺ສ ມຣຓມຎ຺ເຈ ນິປນ຺ນສ຺ສ ຉເທວໂລກໂຕ ຣຖໍ ອາເນຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຕໂນ ເທວໂລກໍ ວຓ຺ເຓສຸໍ. ອຸປາສໂກ ເທວຕານໍ ກຖໍ ສຸຕ຺ວາ ຕຸສິຕປຸຣໂຕ ອາຫຏຣຖໍ ຐເປຕ຺ວາ ອວເສສຣເຖ ‘‘ຄເຫຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉຖາ’’ຕິ ອາຫ. ສຸມນາ ປນ ອຕ຺ຕໂນ ສາມິກສ຺ສ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ ‘‘ກິໍ ຕິສ຺ສ ມຣຓາສນ຺ເນ ວິລາປໍ ອກາສີ’’ຕິ ອາຫ. ຕິສ຺ໂສ ອຕ຺ຕໂນ ຠຣິຍາຍ ກຖໍ ສຸຕ຺ວາ ອາຫ… ‘‘ອຫໍ ວິລາປໍ ນ ກໂຣມິ, ເທວໂລກໂຕ ເທວຕາ ຉ ຣເຖ ອາເນສຸໍ ຕາຫິ ເທວຕາຫິ ສທ຺ຘໍ ກເຖມີ’’ຕິ. ຕໍ ນປສ຺ສາມິ ກຸຫິ’’ນ຺ຕິ ວຸຕ຺ເຕ ປຸປ຺ຜທາມໍ ອາຫຣາເປຕ຺ວາ ອາກາເສ ຂິປາເປສິ. ສາ ຕໍ ປຸປ຺ຜທາມໍ ຣຖສີເສ ໂອລມ຺ພມານໍ ທິສ຺ວາ ຄພ຺ຠໍ ປວິສິຕ຺ວາ ສຍເນ ສຍິຕ຺ວາ ນາສິກວາຕໍ ສນ຺ນິຣຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ຈວິຕ຺ວາ ປາຕຸຣໂຫສິ. ສາ ອຕ຺ຕໂນ ສາມິກສ຺ສ ສາສນໍ ເປເສສິ… ‘‘ອຫໍ ປນ ປຐມໍ ອາຄໂຕມ຺ຫິ, ຕ຺ວໍ ກສ຺ມາ ຈິຣາຍສີ’’ຕິ. ອຸໂຠປິ ຣເຖ ຐຕ຺ວາ ສພ຺ເພ ໂອໂລເກນ຺ຕານໍເຍວ ຕຸສິຕປຸຣໍ ອຄມໍສຸ. ອິມສ຺ມິຎ຺ຫິ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ສາມິກສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐິຕຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ ຠຣິຍາຍ ປາກຏໍ ຫຸຕ຺ວາ ປຸເຣຕຣຕຸສິຕປຸເຣ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຕ຺ວາ ສາມິກສ຺ສ ສາສນໍ ເປເສສິ ເຕນ ອຣິຍຄາລຕິສ຺ສສ຺ສ ຈິຣກາລໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐາຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ. ມນຸສ຺ສໂລເກ ຫິ ຈິຣກາລໍ ຕຸສິຕປຸເຣ ມຸຫຸຕ຺ຕໍວ ໂຫຕິ. ເອວໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ວິປຈ຺ຈມານກກມ຺ມານຸຣູປໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ ຈິຣກາລໍ ປວຕ຺ຕຕິ ອິມິນາ ນເຍນ ທຸຏ຺ຐຄາມຓິອຠຍຘມ຺ມິກອຸປ຺ສກາທີນມ຺ປິ ວຕ຺ຖຸ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ. ໂຈຣຆາຕກສ຺ສ ປນ ມຫານິຣເຍ ວິປຈ຺ຈມານກກມ຺ມານຸຣູປໍ ເນຣຍຄ຺ຄິຊາລາທິກໍ ສຕ຺ຕາຫໍ ອຸປຏ຺ຐາຕິ. ສາວຕ຺ຖິນຄເຣ ກິຣ ປຎ຺ຈສຕາ ໂຈຣາ ພຫິນຄເຣ ໂຈຣກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອເຖກທິວສໍ ຊນປທປຸຣິໂສ ເຕສໍ ອພ຺ຠນ຺ຕໂຣ ຫຸຕ຺ວາ ໂຈຣກມ຺ມໍ ອກາສິ, ຕທາ ເຕ ສພ຺ເພປິ ຣາຊປຸຣິສາ ອຄ຺ຄເຫສຸໍ. ຣາຊາ ເຕ ທິສ຺ວາ ‘‘ຕຸມ຺ຫາກໍ ອນ຺ຕເຣ ອິເມ ສພ຺ເພ ມາເຣຕຸໍ ສມຕ຺ຖສ຺ສ ຊີວິຕໍ ທມ຺ມີ’’ຕິ ອາຫ. ປຎ຺ຈສຕາ ໂຈຣາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສມ຺ພນ຺ຘາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສຫາຍກາຕິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ມາເຣຕຸໍ ນ ອິຈ຺ຉິໍສຸ, ຊນປທມນຸສ຺ໂສ ປນ ‘‘ອຫໍ ມາເຣມີ’’ຕິ ວຕ຺ວາ ສພ຺ເພ ມາເຣສິ. ຣາຊາ ຕສ຺ສ ຕຸສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈຣຆາຕກກມ຺ມໍ ອທາສິ. ໂສ ປຎ຺ຈວີສຕິວສ຺ສານິ ໂຈຣຆາຕກກມ຺ມໍ ອາກາສິ. ຣາຊາ ຕສ຺ສ ມຫລ຺ລໂກຕິ ວຕ຺ວາ ອຎ຺ຎສ຺ສ ໂຈຣຆາຕກ ກມ຺ມໍ ທາເປສິ. ໂສ ໂຈຣຆາຕກກມ຺ມາ ອປນີໂຕ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ນາສິກວາຕໍ ອຸຄ຺ຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ຫຕ຺ຖປາທກຓ຺ຓນາສາທີຫິ ຉິນ຺ທິຕພ຺ພານໍ ອູຣູຖນກຏ຺ຐານໍ ຠິນ຺ທນ຺ຕມາເຣຕພ຺ພຍຸຕ຺ຕານໍ ນາສິກວາຕໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ມາເຣຕພ຺ພໍ ມນ຺ຕໍ ລຠິ. ໂສ ຣາຊານໍ ອາໂຣເຈຕ຺ວາ ນາສິກວາເຕນ ໂຈຣຆາຕກກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ເສວ ຕິໍສ ວສ຺ສານິ ອຕິກ຺ກມິ. ໂສ ປຈ຺ຉາ ມຫລ຺ລໂກ ຫຸຕ຺ວາ ມຣຓມຎ຺ເຈ ນິປຊ຺ຊິ ‘‘ສຕ຺ຕທິວເສນ ກາລໍ ກຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ມຣຓກາເລ ມຫນ຺ຕໍ ເວທນໍ ອໂຫສິ. ໂສ ມຫານິຣເຍ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ ວິຍ ມຫາສທ຺ທໍ ກຕ຺ວາ ທຸກ຺ຂິໂຕ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ສທ຺ເທນ ຠີຕາ ມນຸສ຺ສາ ອຸຠໂຕປສ຺ເສ ເຄຫໍ ຉຑ຺ເຑຕ຺ວາ ປລາຍິໍສຸ. ຕສ຺ສ ມຣຓທິວເສ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖໂຣ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸນາ ໂລກໍ ໂອໂລເກນ຺ໂຕ ເອຕສ຺ສ ກາລໍ ກຕ຺ວາ ມຫານິຣເຍ ນິພ຺ພຕ຺ຕມານໍ ທິສ຺ວາ ຕສ຺ສ ອນຸກມ຺ປໍ ປຏິຈ຺ຈ ເຄຫທ຺ວາເຣ ປາກໂຏ ອໂຫສິ. ໂສ ກຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ນາສິກວາຕໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊສິ. ຍາວ ຕຕິຍໍ ວິສ຺ສຊ຺ຊມາໂນປິ ວິສ຺ສຊ຺ຊາເປຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ເຖຣໍ ອຕິເຣເກນ ວິໂຣຈມານໍ ທິສ຺ວາ ຈິຕ຺ຕໍ ປສາເທຕ຺ວາ ປາຍາສໍ ເຖຣສ຺ສ ທາເປສິ. ເຖໂຣ ມງ຺ຄລໍ ວຑ຺ເຒຕ຺ວາ ອຄມາສິ. ໂຈຣຆາຕໂກ ເຖຣສ຺ສ ທິນ຺ນທານໍ ອນຸສ຺ສຣິຕ຺ວາ ຈວິຕ຺ວາ ສຄ຺ເຄ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ, ນິຣຍຊາລາທໂຍ ອນ຺ຕຣຘາຍນ຺ຕິ. ໂສ ອນາຄເຕປິ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ ຠວິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ອຸປກ຺ກິລິຏ຺ຐໍ ວາ ວິປຈ຺ຈມານ ກກມ຺ມານຸຣູປໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕມ຺ປິ ສຕ຺ຕາຫປຣມໍ ອຸປຏ຺ຐາຕິ. ອຕ຺ຖິເກຫິ ປນ ສຫສ຺ສວຕ຺ຖຸ ສຄາຖາວຄ຺ເຄສຸ ໂອໂລເກຕພ຺ໂພ. ຠຄວໂຕ ປນ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ເມຕ຺ຕາປຸພ຺ພຠາຄສ຺ສ ໂສມນສ຺ສ ຎາຓສມ຺ປຍຸຕ຺ຕກຸສລສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ເວເຄນ ກາລທີປເທສກຸລມາຕຣວເສນ ອິມານິ ປຎ຺ຈຄຕິນິມິຕ຺ຕານິ ຈິຣກາລໍ ຫຸຕ຺ວາ ອຸປຏ຺ຐຫນ຺ຕິ. ຈິຣກາລນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສໂລເກ ສຕ຺ຕາຫມຕ຺ຕໍ, ຕຸສິຕປຸເຣມຸຫຸຕ຺ຕເມວ, ຕຖາປິ ມນຸສ຺ສໂລເກ ສຕ຺ຕາຫມຕ຺ເຕ ກາເລ ເທວຕານໍ ປຎ຺ຈປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕານິ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ ຕຎ຺ຈ ໂຂ ປຸຎ຺ຎວນ຺ຕານໍເຍວ ປຎ຺ຎາຍນ຺ຕິ, ນ ສພ຺ເພສໍ ມນຸສ຺ສໂລເກ ປຸຎ຺ຎວນ຺ຕານໍ ຣາຊຣາຊມຫາມຕ຺ຕາທີນໍ ວິຍ ຕໍ ທິສ຺ວາ ມເຫສກ຺ຂາ ເທວຕາ ຊານນ຺ຕິ, ນ ອປ຺ເປສກ຺ຂາ, ມນຸສ຺ສໂລເກ ເນມິຕ຺ຕກາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓປຓ຺ຑິຕາທໂຍວິຍ. ມເຫສກ຺ຂາ ເທວຕາ ຕໍ ປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕໍ ທິສ຺ວາ ນນ຺ທວນໍ ເນຕ຺ວາ ‘‘ກາໂລ ເທວາ’’ຕິ ອາທີຫິ ຍາຈນ຺ຕິ. ມຫາສກ຺ໂກ ຕຕ຺ເຖວ ນນ຺ທວນຸຍ຺ຍາເນ ກາລທີປເທສກຸລມາຕຣວເສນ ປຎ຺ຈ ວິໂລເກຕ຺ວາ ຈວິຕ຺ວາ ຕມາຣມ຺ມຓໍ ກຕ຺ວາ ມຫາມາຍາຍ ກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ປຏິສນ຺ຘິໍ ອຄ຺ຄເຫສີຕິ ສນ຺ນິຏ຺ຐານມວຄນ຺ຕພ຺ພໍ.

ຕຕ຺ຖ ກາລນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສໂລເກ ເອກູນຕິໍສຕິເມ ວສ຺ເສ ເວສາຂປຸຓ຺ຓມທິວເສ ພຸທ຺ໂຘ ຠວິສ຺ສາມີຕິ ກາລໍ ໂອໂລເກສິ. ທີປນ຺ຕິ ຊມ຺ພຸທີເປເຍວ ຠວິສ຺ສາມິ, ນ ອຎ຺ຎທີເປສູຕິ ທີປໍ ໂອໂລເກສິ. ເທສນ຺ຕິ ມຊ຺ຌິມເທເສເຍວ, ຕຎ຺ຈ ໂຂ ມຫາໂພຘິມຓ຺ເຑເຍວ, ນ ອຎ຺ຎເທເສຕິ ເທສໍ ໂອໂລເກສິ. ກຸລນ຺ຕິ ທ຺ເວ ກຸລານິ ຂຕ຺ຕິຍກຸລພ຺ຣາຫ຺ມຓກຸລວເສນ. ຕຕ຺ຖ ຍສ຺ມິໍ ກາເລ ຂຕ຺ຕິຍກຸລໍ ໂລເກ ເສຏ຺ຐຠາເວນ ‘‘ອຍເມວ ໂລເກ ອຄ຺ໂຄ’’ຕິ ສມ຺ມນ຺ນຕິ, ຕທາ ຂຕ຺ຕິຍກຸເລເຍວ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຍສ຺ມິໍ ປນ ກາເລ ພ຺ຣາຫ຺ມຓກຸລໍ ອຍເມວ ໂລເກ ອຄ຺ໂຄຕິ, ຕທາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓກຸເລເຍວ ພຸທ຺ຘາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອິທານິ ປນ ຂຕ຺ຕິຍກຸລເມວ ອຄ຺ໂຄຕິ ສມ຺ມນ຺ນນ຺ຕິ. ຂຕ຺ຕິຍກຸເລປິ ສກ຺ຍຣາຊາໂນວ ໂລເກ ອຸຕ຺ຕມາ, ອສມ຺ຠິນ຺ນຂຕ຺ຕິຍກຸລຕ຺ຕາ ຕສ຺ມາ ສກ຺ຍຣາຊກຸເລເຍວ ຠວິສ຺ສາມີຕິ ກຸລໍ ໂອໂລເກສິ. ມາຕຣນ຺ຕິ ມມ ມາຕຣໍ ທສ ມາສານິ ສຕ຺ຕ ຈ ທິວສານິ ຐສ຺ສຕິ, ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ມມ ມາຕຸຍາ ອໂຣໂຄ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ມາຕຣມ຺ປິ ໂອໂລເກສິ. ໂພຘິສຕ຺ຕມາຕາ ປນ ປຈ຺ຉິມວເຍ ຐິຕາ. ເອວໍ ຍຸຕ຺ຕິໂຕປິ ອາຄມໂຕປິ ຠຄວໂຕ ນິພ຺ພານຈິຕ຺ຕສ຺ສ ປຏສນ຺ຘິຈິຕ຺ເຕນ ຄຫິຕນິມິຕ຺ຕເມວ ອາຣມ຺ມຓໍ ໂຫຕີຕິ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ສພ຺ພຎ຺ຎຸຊິນນິພ຺ພານ, ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ໂຄຈຣໍ ສຸຠໍ;

ວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ ຄຕິນິມິຕ຺ຕໍ, ຄນ຺ເຖຫິ ອວິໂຣຘໂຕ.

ຘາຕຸປຣິນິພ຺ພານມ຺ປິ ໂພຘິມຓ຺ເຑເຍວ ຠວິສ຺ສຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ອຸປຣິປຓ຺ຓາສເກ ‘‘ຘາຕຸປຣິນິພ຺ພານໍ ອນາຄເຕ ຠວິສ຺ສຕິ ສາສນສ຺ສ ຫິ ໂອສກ຺ກນກາເລ ອິມສ຺ມິໍ ຕມ຺ພປຓ຺ຓິທີເປ ຘາຕຸໂຍ ສນ຺ນິປຕິຕ຺ວາ ມຫາເຈຕິຍໂຕ ນາຄທີເປ ຣາຊາຍຕນເຈຕິຍໍ, ຕໂຕ ມຫາໂພຘິປລ຺ລງ຺ກໍ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ. ນາຄຠວນໂຕປິ ເທວໂລກໂຕປິ ຘາຕຸໂຍ ມຫາໂພຘິປລ຺ລງ຺ກເມວ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ ສາສປມຕ຺ຕາປິ ຘາຕຸໂຍ ອນ຺ຕຣາ ນ ນສ຺ສິສ຺ສນ຺ຕິ, ສພ຺ພາ ຘາຕຸໂຍ ມຫາໂພຘິປລ຺ລງ຺ເກ ຣາສິຠູຕາ ສຸວຓ຺ຓກ຺ຂນ຺ຘາ ວິຍ ເອກຄ຺ຆນາ ຫຸຕ຺ວາ ຉພ຺ພຓ຺ຓຣສ຺ມິໂຍ ວິສ຺ສຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ຕາ ທສສຫສ຺ສໂລກຘາຕຸໍ ຜຣິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕໂຕ ທສສຫສ຺ສຈກ຺ກວາເຬສຸ ເທວຕາ ສນ຺ນິປຕິຕ຺ວາ ''ອຊ຺ຊ ສຕ຺ຖາ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ ອຊ຺ຊ ສາສນໍ ໂອສກ຺ກຕິ ປຈ຺ຉິມທສ຺ສນໍ ອິທໍ ອມ຺ຫາກ’’ນ຺ຕິ ທສພລສ຺ສ ປຣິນິພ຺ພຸຕທິວສໂຕ ມຫນ຺ຕຕຣໍ ກາຣຸຎ຺ຎໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ ຐເປຕ຺ວາ ອນາຄາມິຂີຓາສເວ ອວເສສາ ສກຕ຺ຕຠາເວນ ສນ຺ຘາເຣຕຸໍ ນາສກ຺ຂິໍສຸ, ຘາຕຸສຣີຣໂຕ ເຕໂຊຘາຕຸ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຍາວ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ອຸຄ຺ຄຈ຺ຉິສ຺ສຕິ. ສາສປມຕ຺ຕາຍປິ ຘາຕຸຍາ ສຕິ ເອກຊາລາ ຠວິສ຺ສຕິ ຘາຕູສຸ ປຣິຍາທານໍ ຄຕາສຸ ປຈ຺ຉິຊ຺ຊິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ມຫນ຺ຕໍ ອານຸຠາວໍ ທສ຺ເສຕ຺ວາ ຘາຕູສຸ ອນ຺ຕຣຫິຕາສຸ ສາສນໍ ອນ຺ຕຣຫິຕໍ ນາມ ໂຫຕິ. ຍາວ ເອວໍ ນ ອນ຺ຕຣຘາຍຕິ, ຕາວ ອນນ຺ຕຣຘານເມວ ສາສນໍ. ປຣິນິພ຺ພານກາລໂຕ ປຏ຺ຐາຍ ຍາວ ສາສປມຕ຺ຕາ ຘາຕຸ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕາວ ພຸທ຺ຘກາລໂຕ ປຈ຺ຉາຕິ ນ ເວທິຕພ຺ພໍ ຘາຕູສຸ ຫິ ຐິຕາສຸ ພຸທ຺ຘາ ຐິຕາ ວ ໂຫນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ອຎ຺ຎສ຺ສ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິ ນິວາຣິຕາວ ໂຫຕິ. ເຕເນວ ວທາມ.

ປຣິນິພ຺ພານກາລໂຕ, ປຈ຺ຉາ ຘຣນ຺ຕິ ຘາຕຸໂຍ;

ອນິພ຺ພຸໂຕວ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ອຎ຺ຎພຸທ຺ຘສ຺ສ ວາຣິຕາ.

ຊີວມາເນປິ ສມ຺ພຸທ຺ເຘ, ນິພ຺ພຸເຕ ວາ ຕຖາຄເຕ;

ໂຍ ກໂຣຕິ ສມໍ ປູຊໍ, ຜລໍ ຕາສ ສມໍ ສິຍາ’ຕິ.

ອິຕິ ສາຄຣພຸທ຺ຘິຕ຺ເຖຣວິຈຣິເຕ ສີມວິໂສຘເນ ຘມ຺ມວຓ຺ຓນາຍ

ນິພ຺ພານກຓ຺ໂຑ ຕຕິໂຍ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

໔. ສມສີສິກຓ຺ໂຑ

ອິທານິ ສງ຺ໂຆ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກຕິ ປທສ຺ສ ວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ. ຕຕ຺ຖ ສງ຺ໂຆຕິ ປຣມຕ຺ຖສມ຺ມຸຕິວເສນ ທຸວິໂຘ ໂຫຕິ. ເຕສຸ ປຣມຕ຺ຖສງ຺ໂຆ ຈຕ຺ຕາຣິ ປຸຣິສຍຸຄານິ, ອຏ຺ຐປຸຣິສປຸຄ຺ຄລາ, ຈຕ຺ຕາລີສມ຺ປິ ປຸຄ຺ຄລາ, ອຏ຺ຐສຕມ຺ປິ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄລາຕິ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ສງ຺ເຂປວເສນ ໂສຕາປຕ຺ຕິມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ ຜລຏ຺ໂຐຕິ ເອກໍ ຍຸຄໍ, ສກທາມິມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ ຜລຏ຺ໂຐຕິ ເອກໍ, ອນາຄາມິມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ ຜລຏ຺ໂຐຕິ ເອກໍ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ ຜລຏ຺ໂຐຕິ ເອກນ຺ຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປຸຣິສຍຸຄານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຄ຺ຄຏ຺ຐາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຜລຏ຺ຐາຕິ ອຏ຺ຐປຸຣິສປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ. ຈຕ຺ຕາລີສມ຺ປິ ປຸຄ຺ຄລາຕິ ໂສຕາປຕ຺ຕິມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ ປຐມຌານິກາທິວເສນ ປຎ຺ຈ, ຕຖາ ສກທາຄາມິອນາຄາມິອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ຄຏ຺ຐາປິ ປຎ຺ຈ ປຎ຺ຈາຕິ ວີສຕິ ມຄ຺ຄຏ຺ຐປຸຄ຺ຄລາ, ຕຖາ ຜລຏ຺ຐາປິ ໂສຕປຕ຺ຕິຜລຏ຺ຐາທິວເສນ ປຎ຺ຈ ປຎ຺ຈາຕິ ວີສຕິ ຜລຏ຺ຐາຕິ ຈຕ຺ຕາລີສປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ມຄ຺ຄສ຺ສ ເອກຈິຕ຺ຕກ຺ຂຓິກຕ຺ຕາ ກຖໍ ວີສຕິມຄ຺ຄຏ຺ຐາ ປຸຄ຺ຄລາ ຠເວຍ຺ຍຸນ຺ຕິ.

ວຸຈ຺ຈເຕປາທກຊ຺ຌານສມ຺ມສິຕຊ຺ຌານປຸຄ຺ຄລຊ຺ຌາສເຍສຸປິ ຫິ ອຎ຺ຎຕຣວເສນ ຕໍ ຕໍ ຌານສທິສວິຕກ຺ກາທິອງ຺ຄປາຕຸຠາເວນ ຈຕ຺ຕາໂຣປິ ມຄ຺ຄຏ຺ຐາ ປຐມຊ຺ຌານິກາທິໂວຫາຣໍ ລຠນ຺ຕາ ປຈ຺ເຈກໍ ປຎ຺ຈປຎ຺ຈຘາ ວິຠຊິຍນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ວີສຕິ ມຄ຺ຄຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ປຐມຊ຺ຌານາທີສຸ ຍໍ ຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຕໂຕ ວຸຏ຺ຐາຍ ສງ຺ຂາເຣ ສມ຺ມສນ຺ຕສ຺ສ ວຸຏ຺ຐານຄາມິນີວິປສ຺ສນາ ປວຕ຺ຕາ, ຕໍ ປາທກຊ຺ຌານໍ ວຸຏ຺ຐານຄາມິນິວິປສ຺ສນາຍ ປທຏ຺ຐານຠາວໂຕ. ຍໍ ຍໍ ຌານໍ ສມ຺ມສນ຺ຕສ຺ສ ສາ ປວຕ຺ຕາ, ຕໍ ສມ຺ມສິຕຊ຺ຌານໍ. ‘‘ອໂຫ ວຕ ເມ ປຐມຊ຺ຌານສທິໂສ ມຄ຺ໂຄ ປຎ຺ຈງ຺ຄິໂກ, ທຸຕິຍຊ຺ຌານາທີສຸ ວາ ອຎ຺ຎຕຣສທິໂສ ຈຕຸຣງ຺ຄິກາທິເຠໂທ ມຄ຺ໂຄ ຠເວຍ຺ຍາ’’ຕິ ເອວໍ ໂຍຄາວຈຣສ຺ສ ອຸປ຺ປນ຺ນຊ຺ຌາສໂຍ ປຸຄ຺ຄລຊ຺ຌາສໂຍ ນາມ. ຕຕ຺ຖ ເຍນ ປຐມຊ຺ຌານາທີສຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຕໂຕ ວຸຏ຺ຐາຍ ປກິຓ຺ຓກສງ຺ຂາເຣ ສມ຺ມສິຕ຺ວາ ມຄ຺ໂຄ ອຸປ຺ປາທິໂຕ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ໂສ ມຄ຺ໂຄ ປຐມຊ຺ຌານາທິ ຕໍ ຕໍ ປາທກຊ຺ຌານສທິໂສ ໂຫຕິ. ສເຈ ປນ ວິປສ຺ສນາປາທກໍ ກິຎ຺ຈິຌານໍ ນຕ຺ຖິ, ເກວລໍ ປຐມຊ຺ຌານາທີສຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຌານໍ ສມ຺ມສິຕ຺ວາ ມຄ຺ໂຄ ອຸປ຺ປາທິໂຕ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ໂສ ສມ຺ມສິຕຊ຺ຌານສທິໂສ ໂຫຕິ. ຍທາ ປນຍໍ ກິຎ຺ຈິ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຕໂຕ ອຎ຺ຎໍ ສມ຺ມສິຕ຺ວາ ມຄ຺ໂຄ ອຸປ຺ປາທິໂຕ ໂຫຕິ, ຕທາ ປຸຄ຺ຄລຊ຺ຌາສຍວເສນ ທ຺ວີສຸ ອຎ຺ຎຕຣສທິໂສ ໂຫຕິ. ເອວໍ ສມຖຍານິກສ຺ສ ປຸຖຸຊ຺ຊນສ຺ສ ອຣິຍານໍ ວາ ປາທກຊ຺ຌານສມ຺ມສິຕຊ຺ຌານປຸຄ຺ຄລຊ຺ຌາສຍວເສນ ປຐມຊ຺ຌານາທີນໍ ອຎ຺ຎຕຣຌານສທິສສ຺ສ ມຄ຺ຄງ຺ຄິກສ຺ສ ປວຕ຺ຕນໂຕ ປຸຄ຺ຄລເຠທວເສນ ວີສຕິ ມຄ຺ຄຏ຺ຐາ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຖາ ຜລຏ຺ຐາປິ ວີສຕີຕິ ຈຕ຺ຕາລີສອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ. ອປຣມ຺ປິ ສເຈ ປນ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ຕຖາ ວິໂຘ ອຊ຺ຌາສໂຍ ນຕ຺ຖິ, ອນຸໂລມວເສນ ເຫຏ຺ຐິມເຫຏ຺ຐິມຌານໂຕ ວຸຏ຺ຐາຍ ອຸປຣູປຣິຌານຘມ຺ເມ ສມ຺ມສິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປາທິຕມຄ຺ໂຄ ປາທກຊ຺ຌານມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ສມ຺ມສິຕຊ຺ຌານສທິໂສ ໂຫຕິ. ປຏິໂລມວເສນ ອຸປຣູປຣິຌານໂຕ ວຸຏ຺ຐາຍ ເຫຏ຺ຐິມເຫຏ຺ຐິມຌານຘມ຺ເມ ສມ຺ມສິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປາທິຕມຄ຺ໂຄ ສມ຺ມສິຕຊ຺ຌານມນເປກ຺ຂິຕ຺ວາ ປາທກຊ຺ຌານສທິໂສ ໂຫຕິ, ເຫຏ຺ຐິມເຫຏ຺ຐິມຌານໂຕ ຫິ ອຸປຣູປຣິຌານໍ ພລວຕຣນ຺ຕິ, ອຏ຺ຐສຕມ຺ປິ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄລາຕິ ຕຕ຺ຖ ເອກພີຊີ, ໂກລໍໂກໂລ, ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມຕິ ຕໂຍ ໂສຕາປນ຺ນາ. ກາມຣູປາຣູປຠເວສຸ ອຘິຄຕຜລາ ຕໂຍ ສກທາຄາມິໂນຕິ ເຕ ສພ຺ເພປິ ທຸກ຺ຂປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎໍ, ທຸກ຺ຂປຏິປທາ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎໍ, ສຸຂາປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎໍ, ສຸຂາປຏິປທາ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎນ຺ຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ປຏິປທານໍ ວເສນ ຈຕຸວີສຕິ, ອນ຺ຕຣາປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອຸປຫຈ຺ຈປຣິ ນິພ຺ພາຍີ, ສສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອຸທ຺ຘໍໂສໂຕ ອກນິຏ຺ຐຄາມີຕິ ອວິຫາສຸ ປຎ຺ຈ ອນາມິຄາໂນ, ຕຖາ ອຕປ຺ປາສຸທສ຺ສາສຸທສ຺ສີສຸປິ ປຎ຺ຈ. ອກນິຏ຺ເຐສຸ ປນ ອຸທ຺ຘໍໂສຕວຊ຺ຊາ ອນ຺ຕຣາປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອຸປຫຈ຺ຈປຣິນິພ຺ພາຍີ, ສສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອສງ຺ຂາຣປຣິພ຺ພາຍີຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣຕິ ຈຕຸວີສຕິ ອນາຄາມິໂນ. ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສໂກ, ສມຖຍານິໂກຕິ ທ຺ເວ ອຣຫນ຺ໂຕ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຄ຺ຄຏ຺ຐາຕິ ຈຕຸປຎ຺ຎາສ ເຕ ສພ຺ເພປິ ສທ຺ຘາຘຸຣປຎ຺ຎາຘຸຣານໍວເສນ ທ຺ເວຄຸເຓ ຫຸຕ຺ວາ ອຏ຺ຐສຕໍ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສພ຺ເພປິ ‘‘ອຏ຺ຐສຕໍ ວາ’’ຕິ ວິຕ຺ຖາຣວເສນ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ເຕ ສງ຺ເຂປໂຕ ຍຸຄວເສນ ໂສຕາປຕ຺ຕິ ມຄ຺ຄຏ຺ໂຐ ຜລຏ຺ໂຐຕິ ເອກໍ ຍຸຄນ຺ຕ຺ຍາທິນາ ຈຕ຺ຕາໂຣວ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕເນວາຫ ຣຕນປຣິຕ຺ເຕ ‘‘ເຍ ປຸຄ຺ຄລາ ອຏ຺ຐສຕໍ ປສຕ຺ຖາ, ຈຕ຺ຕາຣິ ເອຕານິ ຍຸຄານິ ໂຫນ຺ຕີ’’ຕິ ອຍໍ ປເຠໂທມຄ຺ຄຏ຺ຐຜລຏ຺ເຐສຸ ມິສ຺ສກວເສນ ລພ຺ຠຕິ ຌານິກວິປສ຺ສກປເຠໂທ ປນ ຜລຏ຺ເຐເຍວ ລພ຺ຠຕິ ມຄ຺ຄສ຺ສ ເອກຈິຕ຺ຕກ຺ຂຕິກຕ຺ຕາ ມຄ຺ຄຏ຺ເຐສຸ ນ ລພ຺ຠຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຏ຺ໂຐ ຌານິກສຸກ຺ຂວິປສ຺ສກວເສນ ທຸວິໂຘ. ເຕສຸ ຌານິໂກ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕສ຺ມິໍ ຠເວ ອຣຫຕ຺ຕປ຺ປຕ຺ໂຕ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ. ອປ຺ປຕ຺ໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກຄໂຕ ໂຫຕິ, ໂສ ຌານິໂກ ນາມ. ມູລຏີກາຍໍ ປນ ນິກນ຺ຕິຍາ ສຕິ ປຸຖຸຊ຺ຊນາທໂຍ ຍຖາລທ຺ຘຊ຺ຌານສ຺ສ ຠູມິຠູເຕ ສຸທ຺ຘາວາສວຊ຺ຊິເຕ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ ຕຖາ ກາມຠເວປິ ກາມາວຈຣກມ຺ມພເລນ ‘‘ອິຊ຺ຌຕິ ຫິ ຠິກ຺ຂເວ ສີລວໂຕ ເຈໂຕປຓິຘິ ວິສຸທ຺ຘຕ຺ຕາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ອນາຄາມິໂນ ປນ ກາມຣາຄສ຺ສ ສພ຺ພໂສ ປຫີນຕ຺ຕາ ກາມຠເວສຸ ນິກນ຺ຕິໍ ນ ອຸປ຺ປາເທນ຺ຕີຕິ ກາມໂລກວຊ຺ຊິເຕ ຍຖາລທ຺ຘສ຺ສ ຠູມິ ຠູເຕ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕຖາ ຫິ ອນາຄາມິສ຺ເສວ ກາມຠເວ ນິກນ຺ຕິຍາ ປຫີນຕ຺ຕາ ໂສຕາປນ຺ນສກທາຄາມີນມ຺ປິ ນິກນ຺ຕິຍາ ສຕິ ກາມຠເວ ກາມາວຈຣກມ຺ມພເລນ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິຠາໂວ ອວາຣິໂຕວ ໂຫຕີຕິ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ຕສ຺ມາ ‘‘ອປ຺ປຕ຺ເຕ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກຄໂຕ ໂຫຕິ, ໂສ ຌານິໂກ ນາມາຕິ ອິທໍ ເຍຠຸຍ຺ຍວເສນ ວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສໂກ ປນ ຕິວິໂຘ ເອກພີຊີ, ໂກລໍໂກໂລ, ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມຕິ. ຕຕ຺ຖ ເອໂກ ມນຸສ຺ສໂລເກ ວາ ໂຫຕຸ ຉເທວໂລເກ ວາ, ເອກປຏິສນ຺ຘິໂກ ຫຸຕ຺ວາ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ, ອຍໍ ເອກພີຊີ ນາມ ເອໂກ ມນຸສ຺ສໂລເກ ເອກາ ປຏິສນ຺ຘິ ເທວໂລເກ ເອກາຕິ ທ຺ເວປຏິສນ຺ຘິໂກ ວາ, ເອວໍ ຕິຈຕຸປຎ຺ຈຉປຣໂມ ຫຸຕ຺ວາ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ, ອຍໍ ໂກລໍໂກໂລ ນາມ. ເອໂກ ມນຸສ຺ສໂລເກ ໂສຕາປນ຺ໂນ ຫຸຕ຺ວາ ເທວໂລເກ ເອກາ ປຏິສນ຺ຘິ ຕໂຕ ປຸນາຄນ຺ຕ຺ວາ ມນຸສ຺ສໂລເກ ເອກາຕິ ເອວໍ ມນຸສ຺ສເທວໂລກມິສ຺ສກວເສນ ຕຕ຺ຖ ຈຕ຺ຕາຣິ ອິຘ ຕີຓິຕ຺ຍາທິນາ ຕຕ຺ຖ ຉ, ອິຘ ເອໂກຕິ ຍາວ ສຕ຺ຕປຏິສນ຺ຘິໂກ ຫຸຕ຺ວາ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ, ອຍໍ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມ ນາມ. ເກວລໍ ປນ ມນຸສ຺ສໂລເກ ເຍວ ສຕ຺ຕ ເທວໂລເກເຍວ ວາ ສຕ຺ຕາຕິ ເອວໍ ອມິສ຺ໂສ ຫຸຕ຺ວາ ປຏິສນ຺ຘິໂກ ຄເຫຕພ຺ໂພ ອປເຣ ປນ ‘‘ອິໂຕ ສຕ຺ຕ, ຕໂຕ ສຕ຺ຕ ສໍສາເຣ ວິຈຣນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ມນຸສ຺ສໂລກສຕ຺ຕປຏິສນ຺ຘິເທວໂລກ ສຕ຺ຕປຏິສນ຺ຘິວເສນ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣມໍ ວທນ຺ຕິ. ຕໍ ອຍຸຕ຺ຕໍ ກສ຺ມາ ‘‘ກິຎ຺ຈາປິ ເຕ ໂຫນ຺ຕິ ຠຸສໍປມຕ຺ຕາ, ນ ເຕ ຠວໍ ອຏ຺ຐມມາທິຍນ຺ຕີ’’ຕິ ປາຬິຍາ ວິໂຣຘຕ຺ຕາ. ອປິຈ ທ຺ວິຠວປຣິຈ຺ຉິນ຺ໂນ ສກທາຄາມີປິ ທ຺ວິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ມນຸສ຺ສໂລກໍ ອາຄໂຕ ຠເວຍ຺ຍ, ຕສ຺ສປິ ຕຕ຺ຖ ເອກໍ, ອິຘ ເອກນ຺ຕິ ວາຣສ຺ສ ລພ຺ຠິຕພ຺ພໂຕ ນ ປເນວໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ສກິໍ ອິມໍ ມນຸສ຺ສໂລກໍ ອາຄຈ຺ຉຕີຕິ ສກທາຄາມີ ອິຘ ປຕ຺ວາ ອິຘ ປຣິນິພ຺ພາຍີ, ຕຕ຺ຖ ປຕ຺ວາ ຕຕ຺ຖ ປຣິນິພ຺ພາຍີ, ຕຕ຺ຖ ປຕ຺ວາ ອິຘ ປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອິຘ ປຕ຺ວາ ຕຕ຺ຖ ປຣິນິພ຺ພາຍີຕິ ປຎ຺ຈສຸ ສກທາຄາມີສຸ ປຎ຺ຈມໂກ ອິຘ ອຘິປ຺ເປໂຕ. ຍທິ ເອວໍ ອິຘ ປຕ຺ວາ ອິຘ ປຣິນິພ຺ພາຍີຕິ ອາທໂຍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ກຖໍ ສກທາຄາມີນາມາຕິ. ເຕ ສກິໍ ປຸນ ອາຄຈ຺ຉຕີຕິ ວຈນຕ຺ເຖນ ສກທາຄາມີ ນາມ. ກາມຕຓ຺ຫາຍ ສພ຺ພໂສ ປຫີນຕ຺ຕາ ອິມໍ ກາມຘາຕຸໍ ອນາຄຈ຺ຉຕີຕິ ອນາຄາມີ, ນິຈ຺ຈໍ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກເຍວ ປຏິສນ຺ຘິ ວເສນ ອາຄຈ຺ຉຕີຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ຌານິກສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕຸ, ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສກສ຺ສ ກຖນ຺ຕິ ໂສປິ ຌານິໂກວ ຫຸຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉຕິ ຕສ຺ສ ຫິ ມຄ຺ຄນ຺ຕເຣ ສີຫພ຺ຍຄ຺ຆາທີຫິ ຫຕສ຺ສາປິ ລກ຺ຂຓຕ຺ຕຍໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ຌານິໂກ ຫຸຕ຺ວາວ ມຣຓໍ ໂຫຕິ ອຍໍ ປນ ຣູປາຣູປຠເວນ ເອກກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມ ນາມ. ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣມາທໂຍ ອຣິຍາ ຣູປາຣູປໂລເກສຸ ອເນກກ຺ຂຕ຺ຕຸປຏິສນ຺ຘິກາປິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກສາມຎ຺ເຎນ ເອກປຏິສນ຺ຘິກາ ນາມ ໂຫນ຺ຕິ. ອຣຫາ ປນ ປາປກຣເຓ ຣຫາຠາວາ ທກ຺ຂິຓໍ ອຣຫຕ຺ຕາ ປຸນ ຠວາ ຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິຍາຣຫາຠາວາຕ຺ຍາທິນາ ວຈນຕ຺ເຖນ ອຣຫາ ນາມ. ໂສປິ ຕິວິໂຘ ຌານິກ ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສກ ສມສີສີວເສນ. ຕຕ຺ຖ ຌານິໂກ ມຄ຺ເຄເນວ ອາຄໂຕ, ໂສ ປຏິສມ຺ຠິທາປ຺ປຕ຺ໂຕ ນາມ. ອປໂຣປິ ປຸຖຸຊ຺ຊນເສກ຺ຂສນ຺ຕາເນ ຌານິໂກ ຫຸຕ຺ວາ ຌານໍ ປາທກໍ ກຕ຺ວາ ມຄ຺ຄໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ໂສປິ ຌານິໂກວ. ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສໂກ ປນ ກິເລສກ຺ຂຍມຕ຺ຕເມວ ມຄ຺ເຄນ ສຫ ອນາຄຕຌານໍ ນາມ ນຕ຺ຖິ, ຕໍ ປຈ຺ຉາ ປຣິຫາຍຕີຕິປິ ວທນ຺ຕິ. ສມສີສີ ປນ ຕິວິໂຘ ໂຫຕິ ອິຣິຍາປຖສມສີສີ, ໂຣຄສມສີສີ, ຊີວິຕສມສີສີຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຐານາທີສຸ ອິຣິຍາປເຖສຸ ເຍເນວ ອິຣິຍປເຖນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ວິປສ຺ສນໍ ອາຣຠຕິ, ເຕເນວ ອິຣິຍາປເຖນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ ອຍໍ ອິຣິຍາປຖສມສີສີ ນາມ. ໂຍ ປນ ເອກໍ ໂຣຄໍ ປຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕໂຣເຄ ເອວ ວິປສ຺ສນໍ ປຏ຺ຐເປຕ຺ວາ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ວາ ເຕເນວ ໂຣເຄນ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ ອຍໍ ໂຣຄສມສີສິ ນາມ. ໂຍ ປນ ເຕຣສສຸ ສີເສສຸ ກິເລສສີສໍ ອວິຊ຺ຊໍ ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ໂຄ ປຣິຍາທິຍຕິ, ປວຕ຺ຕິສີສໍ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕໍ ປຣິຍາທິຍຕິ, ອຍໍ ຊີວິຕສມສີສີນາມ. ຕຕ຺ຖ ເຕຣສ ສີສານິ ກຕມານິ ເຕຣສ ສີສານິ. ປລິໂພຘສີສໍ, ຕຓ຺ຫາພນ຺ຘນສີສໍ, ມານປຣາມາສສີສໍ, ທິຏ຺ຐິວິກ຺ເຂປສີສໍ, ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກິເລສສີສໍ, ອວິຊ຺ຊາອຘິໂມກ຺ຂສີສໍ, ສທ຺ຘາປຄ຺ຄຫສີສໍ, ວີຣິຍອຸປຏ຺ຐານສີສໍ, ສຕິອວິກ຺ເຂປສີສໍ, ສມາຘິທສ຺ສນສີສໍ, ປຎ຺ຎາປວຕ຺ຕິສີສໍ, ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໂຄຈຣສີສໍ, ວິໂມກ຺ຂສງ຺ຂາຣສີສນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ຈ ອວິຊ຺ຊາ ປຣິຍາທາຍກໍ ມຄ຺ຄຈິຕ຺ຕໍ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິຍາທາຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ, ຊີວິຕປຣິຍາທາຍກໍ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕໍ ອວິຊ຺ຊໍ ປຣິຍາທາຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກຕິ, ອວິຊ຺ຊາ ປຣິຍາທາຍກໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎໍ, ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍປຣິຍາທາຍກໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎໍ. ກຖໍ ປນິທໍ ສີສໍ ສມໍ ໂຫຕີຕິ. ວາຣສມຕາຍ, ຍສ຺ມິຎ຺ຫິ ວາເຣ ມຄ຺ຄວຸຏ຺ຐານໍ ໂຫຕິ, ໂສຕາປຕ຺ຕິມຄ຺ເຄ ມຄ຺ຄຜລນິພ຺ພານປຫີນເສສກິເລສປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓາວເສນ ປຎ຺ຈ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓານິ, ຕຖາ ສກທາມິມຄ຺ເຄ ປຎ຺ຈ, ອນາຄາມິມຄ຺ເຄ ປຎ຺ຈ, ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ເຄ ເສສກິເລສາຠາວາ ຈຕ຺ຕາຣີຕິ ເອກູນວີສຕິເມ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓຎາເຓ ປຕິຏ຺ຐາຍ ຠວງ຺ຄໍ ໂອຕຣິຕ຺ວາ ປຣິນິພ຺ພາຍໂຕ ອິມາຍ ວາຣສມຕາຍ ອິທໍ ອຸຠຍສີສ ປຣິຍາທານມ຺ປິ ສມໍ ໂຫຕິ ນາມ. ອຣຫຕ຺ຕມຄ຺ເຄ ຈ ປວຕ຺ຕິສີສໍ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປວຕ຺ຕິໂຕ ວຸຏ຺ຐຫນ຺ໂຕ ມຄ຺ໂຄ ຈຸຕິໂຕ ອຸທ຺ຘໍ ອປ຺ປວຕ຺ຕິກຣຓວເສນ ຍທິປິ ປຣິຍາທິຍຕິ. ຍາວ ປນ ຈຸຕິ, ຕາວ ປວຕ຺ຕິສຠາວໂຕ ປວຕ຺ຕິສີສໍ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕໍ ປຣິຍາທິຍຕິ ນາມ. ກິເລສປຣິຍາທາເນນ ມຄ຺ຄຈິຕ຺ເຕນ ອຕ຺ຕໂນ ອນນ຺ຕຣໍ ວິຍ ນິປ຺ຜາເທຕພ຺ພາ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓວາຣາວ ປຣິປຸຓ຺ຓາ. ປຣິປຸຓ຺ຓວເສນ ປຫີນກິເລເສ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓໂຕ ກິເລສປຣິຍາທານສ຺ເສວ ວາຣາຕິ ວຕ຺ຕພ຺ພຕໍ ອຣຫນ຺ຕິ, ເຕເນວ ກິເລສສີສໍ ອວິຊ຺ຊາປຣິຍາທານຎ຺ຈ ປວຕ຺ຕິສີສໍ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍປຣິຍາທານຎ຺ຈ ສມໍ ກຕ຺ວາ ອິມາຍ ວາຣສມຕາຍ ກິເລສປຣິຍາທານໍ ຊີວິຕປຣິຍາທານານໍ ອປຸພ຺ພຈຣິມຕາ ເວທິຕພ຺ພາຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສໍຍຸຕ຺ຕຐກຖາຍໍ ປນ ຍສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ອາສວປຣິຍາທານຎ຺ຈ ໂຫຕິ ຊີວິຕປຣິຍາທານຎ຺ຈ, ອຍໍຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ສມສີສີ. ເອຕ຺ຖ ຈ ປວຕ຺ຕິສີສໍ ກິເລສສີສນ຺ຕິ ທ຺ເວ ສີສານິ. ຕຕ຺ຖ ປວຕ຺ຕິສີສໍ ນາມ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ກິເລສສີສໍ ນາມ ອວິຊ຺ຊາ. ເຕສຸ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕໍ ເຂເປຕິ. ອວິຊ຺ຊໍ ມຄ຺ຄຈິຕ຺ຕໍ. ທ຺ວິນ຺ນໍ ຈິຕ຺ຕານໍ ເອກໂຕ ອຸປ຺ປາໂທ ນຕ຺ຖິ. ມຄ຺ຄານນ຺ຕຣໍ ປນ ຜລໍ, ຜລານນ຺ຕຣໍ ຠວງ຺ຄໍ, ຠວງ຺ຄໂຕ ວຸຏ຺ຐາຍ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ, ຕໍ ອປຣິປຸຓ຺ຓໍ ວາຕິ. ຕິຂິເຓນ ອສິນາ ສີເສ ຉິນ຺ທນ຺ເຕປິ ຫິ ເອໂກ ວາ ທ຺ເວ ວາ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓວາຣາ ອວສ຺ສໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິເຍວ, ຈິຕ຺ຕານໍ ປນ ລຫຸປຣິວຕ຺ຕິຕາຍ ອາສວກ຺ຂໂຍ ຈ ຊີວິຕປຣິຍາທານຎ຺ຈ ເອກກ຺ຂເຓ ວິຍ ສຎ຺ຊາຍຕີ’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຏ຺ຏີກາຍຎ຺ຈ ‘‘ທ຺ວິນ຺ນໍ ຈິຕ຺ຕານນ຺ຕິ ຈຸຕິຈິຕ຺ຕມຄ຺ຄຈິຕ຺ຕານໍ. ຕນ຺ຕິ ປຈ຺ຈຍເວກລ຺ລໍ. ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ຊວນຈິຕ຺ຕານໍ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປວຕ຺ຕິຍາ. ອປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປວຕ຺ຕິຍາ. ກິຎ຺ຈາປິ ເອໂກ ວາ ທ຺ເວ ວາ ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ປນ ວຈນ ສິລິຏ຺ຐວເສນ ວຸຕ຺ຕໍ. ຍາວ ເອກໍ ວາ ທ຺ເວ ວາ ຕທາຣມ຺ມຓຈິຕ຺ຕານີຕິ ເຫຏ຺ຐິມນ຺ເຕນ ທ຺ເວ ປວຕ຺ຕນ຺ຕີຕິ ວທນ຺ຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ເອຕ຺ຖ ຈ ‘‘ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ຊວນຈິຕ຺ຕານໍ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປວຕ຺ຕິຍາ, ອປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຎ຺ຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປວຕ຺ຕິຍາ’’ຕິ ອິມິນາ ອຏ຺ຐກຖາຏີກາວຈເນນ ສມສີສີນໍ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓາວເສນ ມຣຓາສນ຺ນວີຖິຍໍ ປຣິປຸຓ຺ຓວເສນ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ, ອປຣິປຸຓ຺ຓວເສນ ປຎ຺ຈກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ກ຺ຣິຍຊວນານິ ຊວນ຺ຕີຕິ ສນ຺ນິຏ຺ຐານເມຕ຺ຖາວ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ‘‘ອສມ຺ມູຬ຺ໂຫ ກາລໍ ກໂຣຕີ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕຕ຺ຕາ ຈ ວິຎ຺ຎາຍຕິ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປຣິປຸຓ຺ຓວເສນ ມຣຓາສນ຺ນກາເລ ຊວນປວຕ຺ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ສຕິ ‘‘ມນ຺ທປ຺ປວຕ຺ຕິຍໍ ປນ ມຣຓກາລາທີສຸ ປຎ຺ຈວາຣເມວາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ‘‘ມນ຺ທປ຺ປວຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ ວິເສສນໍ ສາຕ຺ຖກໍ ສິຍາ. ‘‘ປຎ຺ຈວາຣເມວາ’’ຕິ ເອຕ຺ຖ ເອວກາເຣນ ມນ຺ທປ຺ປວຕ຺ຕິກາເລ ຉສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ນິວຕ຺ເຕຕິ. ອສມ຺ມູຬ຺ຫກາເລ ປນ ຉສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸມ຺ປິ ອນຸຊານາຕິ. ກາມາວຈຣຊວນານຎ຺ຈ ອນິຍຕປຣິມາຓາ ພລວກາເລປິ ປຣິສມ຺ປຸຓ຺ຓຠາວາ ຕຖາ ຫິ ‘‘ກາມາວຈຣຊວນານິພລວກາເລ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ວາ, ມນ຺ທປ຺ປວຕ຺ຕິຍໍ ປນ ມຣຓກາລາທີສຸ ປຎ຺ຈວາຣເມວ. ຠຄວໂຕ ຍມກປາຏິຫາຣິຍກາລາທີສຸ ລຫຸກປ຺ປວຕ຺ຕິຍໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ປຎ຺ຈວາ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓຊວນຈິຕ຺ຕານິ ຠວນ຺ຕີ’’ຕິ ອນິຍມິຕປ຺ປມາຓວເສນ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິຠາໂວ ອາຄໂຕ ອິມສ຺ມິໍ ສມສີສິນິທ຺ເທສວາເຣປິ ມຣຓາສນ຺ນວີຖິຈິຕ຺ຕສ຺ສ ວິສຸໍ ອລພ຺ຠນໂຕ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓນ຺ເຕເຍວ ຠວງ຺ຄຈິຕ຺ເຕນ ປຣິນິພ຺ພານໂຕ ປຣິປຸຓ຺ຓວເສນ ສຕ຺ຕ ຊວນຈິຕ຺ຕານິ ປາຏິກງ຺ຂິຕພ຺ພານີຕິ ອມ຺ຫາກໍ ຂນ຺ຕິ ວີມໍສິຕ຺ວາ ຄເຫຕພ຺ໂພ ອິໂຕ ຍຸຕ຺ຕຕໂຣ ວາ ປກາໂຣ ລພ຺ຠມາໂນ ຄເວສິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ປຣມຕ຺ຖສງ຺ຆວເສນ ຈຕ຺ຕາຣິ ປຸຣິສຍຸຄານິ, ອຏ຺ຐ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄລາ, ຈຕ຺ຕາລີສມ຺ປິປຸຄ຺ຄລາ ອຏ຺ຐສຕມ຺ປິ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄລາຕິ ສພ຺ພໍ ສໂມຘາເນຕ຺ວາ ອິມສ຺ມິໍ ໂລເກ ສງ຺ໂຆປິ ທຸລ຺ລໂຠຕິ ເວທິຕພ຺ໂພ ຕຖາ ຫິ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ອຕິທຸລ຺ລຠາວ ສາສນສ຺ສ ວິຊ຺ຊມານກາເລປິ ອິທານິ ໂສຕາປນ຺ນສ຺ສາປິ ອວິຊ຺ຊມານໂຕ ອຍໍ ປຣມຕ຺ຖສງ຺ຆວິຈາຣຓາ. ສມ຺ມຸຕິສງ຺ໂຆ ປນ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ປຸຖຸຊ຺ຊນສງ຺ໂຆວ, ໂສປິ ທຸລ຺ລໂຠເຍວ. ກສ຺ມາ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທກາເລເຍວ ລພ຺ຠນໂຕ ຕຖາ ຫິ ອນຸປ຺ປນ຺ເນ ພຸທ຺ເຘ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘານໍ ສຕສຫສ຺ສາທິຄຓເນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມາເນປິ ເຕສໍ ສນ຺ຕິເກ ອຸປສມ຺ປທາຠາວສ຺ສ ອລພ຺ຠມານໂຕ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘານຎ຺ຫິ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊິຕານໍ ກຸລປຸຕ຺ຕານໍ ສຣຓຄມນກມ຺ມຏ຺ຐານສ຺ສາປິ ທາຕຸໍ ອສກ຺ກຸເຓຍ຺ຍຕ຺ຕາ. ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາ ຈ ນາມ ມູຄສ຺ສ ສຸປິນທສ຺ສນໍ ວິຍ ອຕ຺ຕນາ ປຏິລທ຺ຘສຈ຺ຈຘມ຺ເມ ປເຣສໍ ອາຈິກ຺ຂິຕຸໍ ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ເຕ ປພ຺ພາເຊຕ຺ວາ ກມ຺ມຏ຺ຐາເນ ນິໂຍເຊຕຸໍ ອສມຕ຺ຖາ ‘‘ເອວໍ ເຕ ນິວາເສຕພ຺ພໍ, ເອວໍ ເຕ ປາຣຸປິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ ອາທິນານເຍນ ອຠິສມາຈາຣິກເມວ ສິກ຺ຂາເປສຸໍ ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທກາເລເຍວ ສມ຺ມຸຕິສງ຺ໂຆ ລພ຺ຠຕິ. ອປິຈ ນ ເຕ ທຸລ຺ລຠາເຍວ ໂຫນ຺ຕິ, ອຖ ໂຂ ຕສ຺ມິໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອປ຺ປມຕ຺ຕກສ຺ສາປິ ກຕາກາຣສ຺ສ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍຜລາປິ ໂຫນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ໂຂ ປນານນ຺ທ ອນາຄຕມທ຺ຘານໍ ໂຄຕ຺ຣຠຸໂນ ກາສາວກຓ຺ຐາ ທຸສ຺ສີລາ ປາປຘມ຺ມາ ເຕສຸ ທຸສ຺ສີເລສຸ ສງ຺ຆໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ທານໍ ທສ຺ສນ຺ຕິ, ຕທາ ປາຫໍ ອານນ຺ທ ສງ຺ຆຄຕໍ ທກ຺ຂິຓໍ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍໍ ອປ຺ປເມຍ຺ຍໍ ວທາມິ ນ ຕ຺ເວວາຫໍ ອານນ຺ທ ເກນຈິ ປຣິຍາເຍນ ສງ຺ຆຄຕາ ທກ຺ຂິຓາ ປາຏິປຸຄ຺ຄລິກໍ ທກ຺ຂິຓໍ ມຫປ຺ຜລນ຺ຕິ ວທາມີ’’ຕິ. ຕຖາ ຫິ ອຸປຣິປຓ຺ຓາສເກ ທກ຺ຂິຓວິຠງ຺ຄວຓ຺ຓນາຍໍ ‘‘ກາສາວກຓ຺ຐານໍ ສງ຺ເຆ ທິນ຺ເນ ທກ຺ຂິຓາປິ ຄຸຓາສງ຺ຂ຺ຍາຍ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ. ສງ຺ຆຄຕທກ຺ຂິຓາ ຫິ ສງ຺ເຆ ຈິຕ຺ຕີກາຣໍ ກາຕຸໍ ສກ຺ໂກນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ. ສງ຺ເຆ ປນ ຈິຕ຺ຕີກາໂຣ ທຸກ຺ກໂຣ ໂຍ ຫິ ‘‘ສງ຺ຆຄຕໍ ທກ຺ຂິຓໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ເທຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ປຏິຍາເທຕ຺ວາ ວິຫາຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຠນ຺ເຕ ສງ຺ຆໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ເອກໍ ເຖຣໍ ເທຖາ’ຕິ ວທຕິ, ອຖ ສງ຺ຆໂຕ ສາມເຓຣໍ ລຠິຕ຺ວາ ‘‘ສາມເຓໂຣ ເມ ລທ຺ໂຘ’’ຕິ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ທກ຺ຂິຓາ ສງ຺ຆຄຕາ ນ ໂຫຕິ. ມຫາເຖຣໍ ລຠິຕ຺ວາ ປິ ‘‘ມຫາເຖໂຣ ເມ ລທ຺ໂຘ’’ຕິ ໂສມນສ຺ສໍ ອຸປ຺ປາເທນ຺ຕສ຺ສາປິ ນ ໂຫຕິເຍວ. ຕສ຺ສ ທກ຺ຂິຓາ ສງ຺ຆຄຕາ ນ ໂຫຕິ. ໂຍ ປນ ສາມເຓຣໍ ອຸປສມ຺ປນ຺ນໍ ວາ ທຫຣໍ ວາ ເຖຣໍ ວາ ພາລໍ ວາ ປຓ຺ຑິຕໍ ວາ ຍໍກິຎ຺ຈິ ສງ຺ຆໂຕ ລຠິຕ຺ວາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຫຸຕ຺ວາ ‘‘ສງ຺ຆສ຺ສ ທມ຺ມີ’’ຕິ ສງ຺ເຆ ຈິຕ຺ຕີກາຣໍ ກາຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ, ຕສ຺ສ ທກ຺ຂິຓາ ສງ຺ຆຄຕາ ນາມ ໂຫຕິ. ປຣສມຸທ຺ທວາສິໂນ ກິຣ ເອວໍ ກໂຣນ຺ຕິ ຕຕ຺ຖ ຫິ ເອໂກ ວິຫາຣສ຺ສາມິກຸຏຸມ຺ພິໂກ ‘‘ສງ຺ຆຄຕໍ ທກ຺ຂິຓໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ສງ຺ຆໂຕ ອຸທ຺ທິສິຕ຺ວາ ‘‘ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເທຖາ’’ຕິ ຍາຈິຕ຺ວາ ໂສ ເອກໍ ທຸສ຺ສີລຠິກ຺ຂຸໍ ລຠິຕ຺ວາ ນິສີທນຏ຺ຐານໍ ໂອປຸຎ຺ຊາເປຕ຺ວາ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ອຸປຣິ ວິຕານໍ ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ຄນ຺ຘຘູມປຸປ຺ເຜຫິ ປູເຊຕ຺ວາ ປາເທ ໂຘວິຕ຺ວາ ມກ຺ເຂຕ຺ວາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ນິປຈ຺ຈກາຣໍ ກໂຣນ຺ໂຕ ວິຍ ສງ຺ເຆ ຈິຕ຺ຕີກາເຣນ ເທຍ຺ຍຘມ຺ມໍ ອທາສິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ວິຫາຣໍ ຊຄ຺ຄນຕ຺ຖາຍ ‘‘ກຸທາລກໍ ເທຖາ’’ຕິ ຆຣທ຺ວາຣໍ ອາຄໂຕ ອຸປາສໂກ ນິສິນ຺ໂນວ ກຸທາລໍ ປາເທນ ຂິປິຕ຺ວາ ‘‘ຄຓ຺ຫາ’’ຕິ ອທາສິ ຕເມນໍ ມນຸສ຺ສາ ອາຫໍສຸ ‘‘ຕຸມ຺ເຫຫິ ປາໂຕວ ເອຕສ຺ສ ກຕສກ຺ກາໂຣ ວຕ຺ຕຸໍ ນ ສກ຺ກາ, ອິທານິ ອປຈຍມຕ຺ຕກມ຺ປິ ນຕ຺ຖິ, ກິໍ ນາເມຕ’’ນ຺ຕິ. ອຸປາສໂກ ‘‘ສງ຺ຆສ຺ສ ໂສ ອຍ຺ໂຍ ຈິຕ຺ຕີກາໂຣ, ນ ເອຕສ຺ສາ’’ຕິ ອາຫ. ກາສາວກຓ຺ຐສງ຺ຆທິນ຺ນທກ຺ຂິຓໍ ປນ ໂກ ໂສເຘຕິ, ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລານາທໂຍ ອສີຕິມຫາເຖຣາ ໂສເຘນ຺ຕິ ອປິ ຈ ເຖຣາ ຈິຣປຣິນິພ຺ພຸຕາ, ເຖເຣ ອາທິໍ ກຕ຺ວາ ຍາວຊ຺ຊຕນາ ຘຣມານຂີຓາສວາ ໂສເຘນ຺ຕິເຍວ, ຕຖາ ຫິ ທາຍກໂຕ ປຏິຄ຺ຄາຫໂຕປິ ມຫປ຺ຜລໍ ໂຫຕິ ທານໍ. ທາຍກໂຕ ເວສ຺ສນ຺ຕຣຊາຕກໍ ກເຖຕພ຺ພໍ ເວສ຺ສນ຺ຕໂຣ ຫິ ທຸສ຺ສີລສ຺ສ ຊູຊກາພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ນຍນສທິເສ ທ຺ເວ ຊາລີກຓ຺ຫາຊິເນ ປຸຕ຺ເຕ ທຕ຺ວາ ປຖວິໍ ກມ຺ເປສິ. ສພ຺ພຎ຺ຎຸຕຎ຺ຎາຓໍ ອາຣພ຺ຠ ປວຕ຺ຕເຈຕນາຍ ມຫນ຺ຕຠາເວນ ປຖວິໍ ກມ຺ເປສິ. ເອວໍ ທາຍກໂຕປິ ມຫປ຺ຜລໍ ໂຫຕິ. ປຏິຄ຺ຄາຫກໂຕ ປນ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖຣສ຺ສ ທິນ຺ນໂຈຣຆາຕກວຕ຺ຖຸ ກເຖຕພ຺ພໍ ໂຈຣຆາຕໂກ ນາມ ຫິ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ເອໂກ ຊນປທປຸຣິໂສ ປຎ຺ຈວີສຕິ ວສ຺ສານິ ໂຈຣຆາຕກກມ຺ມໍ ກຕ຺ວາ ມຫລ຺ລກກາເລປິ ຕິໍສ ວສ຺ສານິ ນາສິກວາເຕເນວ ກຓ຺ຓນາສາທີນິ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ໂຈຣຆາຕກກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ເສວ ປຎ຺ຈປຎ຺ຎາສ ວສ຺ສານິ ວີຕິວຕ຺ຕານິ. ໂສ ມຣຓ ມຎ຺ເຈ ນິປນ຺ໂນວ ອຕ຺ຕໂນ ກມ຺ມພເລນ ມຫານິຣເຍ ນິພ຺ພຕ຺ໂຕ ວິຍ ມຫາສທ຺ທໍ ກຕ຺ວາ ທຸກ຺ຂິໂຕ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ສທ຺ເທນ ຠີຕາ ມນຸສ຺ສາ ອຸຠໂຕ ປສ຺ເສ ເຄຫໍ ຉຑ຺ເຑຕ຺ວາ ປລາຍິໍສຸ. ຕທາ ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖໂຣ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸ ນາ ໂລກໍ ໂວໂລເກນ຺ໂຕ ຕໍ ທິສ຺ວາ ຕສ຺ສ ອນຸກມ຺ປໍ ປຏິຈ຺ຈ ຕສ຺ສ ເຄຫທ຺ວາເຣ ອຏ຺ຐາສິ. ໂສ ກຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ນາສິກວາເຕນ ວິສ຺ສຊ຺ຊມາໂນປິ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕຸໍ ອສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ອຕິວິໂຣຈມານໍ ເຖຣໍ ທິສ຺ວາ ອຕິວິຍ ປສີທິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຖາຍ ສມ຺ປາທິຕໍ ປາຍາສໍ ອທາສິ. ເຖໂຣປິ ມງ຺ຄລໍ ວຑ຺ເຒຕ຺ວາ ປກ຺ກມິ. ໂຈຣຆາຕໂກ ເຖຣສ຺ສ ທິນ຺ນທານໍ ອນຸສ຺ສຣິຕ຺ວາ ສຄ຺ເຄ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ, ເອວໍ ປຏິຄ຺ຄາຫກໂຕປິ ມຫປ຺ຜລໍ ໂຫຕິ. ອຸຠຍໂຕປິ ມຫປ຺ຜລໍ, ອນາຖປິຓ຺ຑິກວິສາຂາທໂຍ ພຸທ຺ຘປ຺ປມຸຂສ຺ສ ທິນ຺ນທານໍ ເວທິຕພ຺ພໍ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ.

‘‘ຕຖາຄເຕ ຈ ສມ຺ພຸທ຺ເຘ, ອຖວາ ຕສ຺ສ ສາວເກ;

ນຕ຺ຖິ ຈິຕ຺ເຕ ປສນ຺ນມ຺ຫິ, ອປ຺ປກາ ນາມ ທກ຺ຂິຓາ.

ເອວໍ ອຈິນ຺ຕິຍາ ພຸທ຺ຘາ, ພຸທ຺ຘຘມ຺ມາ ອຈິນ຺ຕິຍາ;

ອຈິນ຺ຕິເຍ ປສນ຺ນານໍ, ວິປາໂກ ໂຫຕິ ອຈິນ຺ຕິໂຍ’’ຕິ.

ເອວໍ ອຸຠຍວເສນ ມຫປ຺ຜລຠາໂວ ເວທິຕພ຺ໂພ. ທາຍກໂຕປິ ປຏິຄ຺ຄາຫກໂຕປິ ນິປ຺ຜລເມວ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ມກ຺ຂລິໂຄສາລຉສຕ຺ຖາຣາທີນໍ ອຕ຺ຕໂນ ອຸປາສກມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐີຫິ ປູຊາວິເສສາ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ.

‘‘ມາເສ ມາເສ ກຸສຄ຺ເຄນ, ພາໂລ ຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ ໂຠຊນໍ;

ນ ໂສ ສງ຺ຂຕຘມ຺ມານໍ, ກລໍ ນາຄ຺ຆຕິ ໂສຬສິ’’ນ຺ຕິ.

ເຕເນວາຫ ຠຄວາ ຈຕ຺ຕາຣິມານິ ອານນ຺ທ ທກ຺ຂິຓວິສຸທ຺ຘິໂຍ’’ຕິ. ອິມານິ ຕີຓິ ພຸທ຺ຘຘມ຺ມສງ຺ຆຣຕນານິ ສາຘູນໍ ຣຕິຊນນຕ຺ເຖນ ຣຕນານິ ນາມ.

ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ.

‘‘ຈິຕ຺ຕີກຕໍ ມຫຄ຺ຆຎ຺ຈ, ອຕຸລໍ ທຸລ຺ລຠທສ຺ສນໍ;

ອໂນມສຕ຺ຕປຣິໂຠຄໍ, ຣຕນໍ ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ຣຕນຎ຺ຈ ນາມ ທຸວິຘໍ ສວິຎ຺ຎາຓກາວິຎ຺ຎາຓກວເສນ. ຕຕ຺ຖ ອວິຎ຺ຎາຓກໍ ຈກ຺ກຣຕນໍ, ມຓິຣຕນໍ ຍໍ ວາ ປນຎ຺ຎມ຺ປິ ອນິນ຺ທ຺ຣິຍພທ຺ຘສຸວຓ຺ຓຣຊຕາທິ. ສວິຎ຺ຎາຓກໍ ຫຕ຺ຖິອສ຺ສຣຕນາທິປຣິຓາຍກຣຕນປຣິໂຍສານໍ, ຍໍ ວາ ປນຎ຺ຎມ຺ປິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍພທ຺ຘໍ. ເອວໍ ທຸວິເຘ ເຈຕ຺ຖ ສວິຎ຺ຎາຓກຣຕນໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ, ກສ຺ມາ ຍສ຺ມາ ອວິຎ຺ຎາຓກໍ ສຸວຓ຺ຓຣຊຕມຓິມຸຕ຺ຕາທິຣຕນໍ ສວິຎ຺ຎາຓການໍ ຫຕ຺ຕິຣຕນາທີນໍ ອລງ຺ກາຣຕ຺ຖາຍ ອຸປນີຍຕິ. ສວິຎ຺ຎາຓກຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຣຕນໍ ມນຸສ຺ສຣຕນຎ຺ຈ. ຕຕ຺ຖ ມນຸສ຺ສຣຕນໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ. ກສ຺ມາ ຍສ຺ມາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຣຕນໍ ມນຸສ຺ສຣຕນສ຺ສ ໂອປວຍ຺ຫໍ ໂຫຕິ. ມນຸສ຺ສຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ອິຕ຺ຖິຣຕນໍ ປຸຣິສຣຕນຎ຺ຈ. ຕຕ຺ຖ ປຸຣິສຣຕນໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ. ກສ຺ມາ ຍສ຺ມາ ອິຕ຺ຖິຣຕນໍ ປຸຣິສຣຕນສ຺ສ ປຣິຈາຣິກຕ຺ຕໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ປຸຣິສຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ອຄາຣິກຣຕນໍ ອນຄາຣິກຣຕນຎ຺ຈ ຕຕ຺ຖ ອນຄາຣິກຣຕນໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ. ກສ຺ມາ ຍສ຺ມາ ອຄາຣິກຣຕເນສຸ ອຄ຺ໂຄ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີປິ ສີລາທິຄຸຓຍຸຕ຺ຕໍ ອນຄາຣິກຣຕນໍ ປຎ຺ຈປຕິຏ຺ຐິເຕນ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸປຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ປຍິຣຸປາສິຕ຺ວາ ທິພ຺ພມານຸສ຺ສິກາ ສມ຺ປຕ຺ຕິໂຍ ປາປຸຓິຕ຺ວາ ອນ຺ເຕ ນິພ຺ພານສມ຺ປຕ຺ຕິໍ ປາປຸຓາຕິ. ອນຄາຣິກຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ອຣິຍປຸຖຸຊ຺ຊນວເສນ. ອຣິຍຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ເສກ຺ຂາເສກ຺ຂວເສນ. ອເສກ຺ຂຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ສຸກ຺ຂວິປສ຺ສກສມຖຍານິກວເສນ. ສມຖຍານິກຣຕນມ຺ປິ ທຸວິຘໍ ສາວກປາຣມິປ຺ປຕ຺ຕມປຕ຺ຕຎ຺ຈ. ຕຕ຺ຖ ສາວກປາຣມິປ຺ປຕ຺ຕໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ. ກສ຺ມາ ຄຸຓມຫຕ຺ຕຕາຍ. ສາວກປາຣມິປ຺ປຕ຺ຕຣຕນໂຕປິ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘຣຕນໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ. ກສ຺ມາ ຄຸຓມຫຕ຺ຕຕາຍ. ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລານສທິສາປິ ຫິ ອເນກສຕາ ສາວກາ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘສ຺ສ ຄຸຓານໍ ສຕຠາຄມ຺ປິ ນ ອຸປເນນ຺ຕິ. ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘໂຕ ສມ຺ພຸທ຺ຘຣຕນໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕິ. ກສ຺ມາ ຄຸຓມຫຕ຺ຕຕາຍ ສກລມ຺ປິ ຊມ຺ພຸທີປໍ ປລ຺ລງ຺ເກ ນ ປລ຺ລງ຺ກໍ ຆຏ຺ເຏນ຺ໂຕ ນິສິນ຺ນາ ປຈ຺ເຈກສມ຺ພຸທ຺ຘາ ເອກສ຺ສ ຄຸຓານໍ ເນວ ສງ຺ຂ຺ຍໍ ກລໍ ຄຓນຠາຄໍ ອຸປເນນ຺ຕິ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຍາວຕາ ຠິກ຺ຂເວ ສຕ຺ຕາ ອປທາ ວາ…ເປ… ຕຖາຄໂຕ ເຕສໍ ອຄ຺ຄມກ຺ຂາຍຕີ’’ຕິ ອາທິ. ເອວໍ ‘‘ພຸທ຺ໂຘ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ສທ຺ຘມ຺ມສວນມ຺ປິ ຈ, ສງ຺ໂຆ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ’’ຕິ ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ປທານໍ ອຕ຺ຖຸທ຺ຘາຣວເສນ ສພ຺ພໂສ ອຕ຺ໂຖ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ ໂຫຕິ.

ອິຕິ ສາຄຣພຸທ຺ຘິຕ຺ເຖຣວິຣຈິເຕ ສີມວິໂສຘເນ ສງ຺ຆວຓ຺ຓນາຍ

ສມສີສິກຓ຺ໂຑ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

ປກິຓ຺ຓກກຓ຺ໂຑ

ອິທານິ ສປ຺ປຸຣິສາຕິ ທຸລ຺ລຠາຕິ ອິມສ຺ສ ສໍວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ ຕຖາ ຫິ ໂລເກ ສປ຺ປຸຣິສາປິ ອຕິທຸລ຺ລຠາເຍວ. ສປ຺ປຸຣິສາຕິ ກລ຺ຍາຓຄຸຓສມ຺ປນ຺ນາ ອຸຕ຺ຕມປຸຣິສາ. ເຕ ນິສ຺ສາຍ ຊາຕິຘມ຺ມາ ສຕ຺ຕາ ຊາຕິຍາ, ມຣຓຘມ຺ມາ ສຕ຺ຕາ ມຣຓໂຕ ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ມມຎ຺ຫິ ອານນ຺ທ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕໍ ອາຄມ຺ມ ຊາຕິຍາ ປຣິມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ຊຣາຘມ຺ມາ ສຕ຺ຕາ ຊຣາຍ ມຸຈ຺ຈນ຺ຕີ’’ຕິ ອາທິ ວຈນໂຕ ປນ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘເຍວ ສພ຺ພາກາຣສມ຺ປນ຺ໂນ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ ນາມ. ຕໍ ອລຠນ຺ເຕນ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລານາທໂຍ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ວາ. ເຕປິ ອລຠນ຺ເຕນ ເອກນ຺ຕຊຫິຕໍ ສິວຏ຺ຐິກໍ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕໍ ລຠິຕພ຺ພໍ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ໂປຣາເຓຫິ.

‘‘ປິໂຍ ຄຣຸ ຠາວນີໂຍ, ວຕ຺ຕາ ຈ ວຈນກ຺ຂໂມ;

ຄມ຺ຠີຣຎ຺ຈ ກຖໍ ກຕ຺ຕາ, ໂນຈາຐາເນ ນິໂຍຊເຍ’’ຕິ.

ເອວມາທິຄຸຓສມນ຺ນາຄໂຕ ວຑ຺ຒິປກ຺ເຂ ຐິຕປຓ຺ຑິຕປຸຄ຺ຄໂລ ໂລເກ ທຸລ຺ລໂຠວ. ກຕໂມ ປຓ຺ຑິຕປຸຄ຺ຄໂລ ພຸທ຺ຘປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາ ອສີຕິ ຈ ມຫາສາວກາ ອຎ຺ເຎ ຈ ຕຖາຄຕສ຺ສ ສາວກາ ສຸເນຕ຺ຕມຫາໂຄວິນ຺ທວິຘຸຣສຣຠງ຺ຄມໂຫສຘສຸຕໂສມນິມິຣາຊອໂຍຆຣກຸມາຣກ ອກຕ຺ຕິປຓ຺ຑິຕາທໂຍ ຈ ປຓ຺ຑິຕາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ເຕ ຠເຍ ວິຍ ຣກ຺ຂາ, ອນ຺ຘກາເຣ ວິຍ ປທີປາ, ຂຸປ຺ປິປາສາທິທຸກ຺ຂາຠິຠເວ ວິຍ ອນ຺ນປານາທິປຏິລາໂຠ, ອຕ຺ຕໂນ ວຈນກຣານໍ ສພ຺ພຠຍອຸປທ຺ທວູປສຄ຺ຄວິທ຺ຘໍສນສມຕ຺ຖາ ໂຫນ຺ຕິ ຕຖາ ຫິ ຕຖາຄຕໍ ອາຄມ຺ມ ອສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍາ ອປຣິມາຓາ ເທວມນຸສ຺ສາ ອາສວກ຺ຂຍໍ ປຕ຺ຕາ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ປຕິຏ຺ຐິຕາ, ເທວໂລເກ ອຸປ຺ປນ຺ນາ. ສາຣິປຸຕ຺ຕຕ຺ເຖເຣ ຈິຕ຺ຕໍ ປສາເທຕ຺ວາ ຈຕູຫິ ຈ ປຈ຺ຈເຍຫິ ເຖຣໍ ອຸປຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ອສີຕິ ກຸສລຫສ຺ສານິ ສຄ຺ເຄ ນິພ຺ພຕ຺ຕານິ, ຕຖາ ມຫາໂມຄ຺ຄລານມຫາກສ຺ສປປຠຸຕິ ສຸເນຕ຺ຕສ຺ສ ສຕ຺ຖຸໂນ ສາວກາ ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ອຸປປຊ຺ຊິໍສຸ, ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ປຣນິມ຺ມິຕວສວຕ຺ຕີນໍ ເທວານໍ ສຫພ຺ຍຕໍ…ເປ… ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ຄຫປຕິມຫາສາລກຸລານໍ ສຫພ຺ຍຕໍ ອຸປປຊ຺ຊິໍສຸ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ‘‘ນຕ຺ຖິ ຠິກ຺ຂເວ ປຓ຺ຑິຕໂຕ ຠຍໍ, ນຕ຺ຖິ ປຓ຺ຑິຕໂຕ ອຸປທ຺ທໂວ, ນຕ຺ຖິ ປຓ຺ຑິຕໂຕ ອຸປສຄ຺ໂຄ’’ຕິ. ອປິຈ ຕຄ຺ຄຣມາລາທິຄນ຺ຘຠຓ຺ຑສທິໂສ ປຓ຺ຑິໂຕ, ຕຄ຺ຄຣມາລາທິຄນ຺ຘຠຓ຺ຑປລິເວຐນປຕ຺ຕສທິໂສ ຕທຸປເສວີ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ນາຣທຊາຕເກ.

‘‘ຕຄ຺ຄຣຎ຺ຈ ປລາເສນ, ໂຍ ນໂຣ ອຸປນຍ຺ຫຕິ;

ປຕ຺ຕາປິ ສຸຣຠິ ວາຍນ຺ຕິ, ເອວໍ ຘີຣູປເສວນາ’’ຕິ.

ອກິຕ຺ຕິປຓ຺ຑິໂຕ ສກ຺ເກນ ເທວານມິນ຺ເທນ ວເຣ ທິຍ຺ຍມາເນ ເອວມາຫ

‘‘ຘີຣໍ ປສ຺ເສ ສຸເຓ ຘີຣໍ, ຘີເຣນ ສຫ ສໍວເສ;

ຘີເຣນາ’ລາປສລ຺ລາປໍ, ຕໍ ກເຣ ຕຎ຺ຈ ໂຣຈເຍ.

ກິໍ ນຸ ເຕ ອກຣໍ ຘີໂຣ, ວທ ກສ຺ສປ ກາຣຓໍ;

ເກນ ກສ຺ສປ ຘີຣສ຺ສ, ທສ຺ສນໍ ອຠິກງ຺ຂສິ.

ນຍໍ ນຍຕິ ເມຘາວີ, ອທຸຣາຍໍ ນ ຍຸຎ຺ຊຕິ;

ສນໂຣ ເສຍ຺ຍໂສ ໂຫຕິ, ສມ຺ມາ ວຸຕ຺ໂຕ ນ ກຸປ຺ປຕິ;

ວິນຍໍ ໂສ ປຊານາຕິ, ສາຘຸ ເຕນ ສມາຄໂມ’’ຕິ.

ອປິຈ ເຕປິ ສປ຺ປຸຣິເສ ສງ຺ຄມ຺ມ ອສ຺ສຸຕປຸພ຺ພມ຺ປິ ອຸຠຍໂລກຫິຕາວຫໍ ວາຈໍ ສຸຍ຺ຍເຕວ, ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈຕໍ.

‘‘ສຸຠາສິຕໍ ອຸຕ຺ຕມມາຫຸ ສນ຺ໂຕ, ຘມ຺ມໍ ຠເຓ ນາຘມ຺ມໍ ຕໍ ທຸຕິຍໍ;

ປິຍໍ ຠເຓ ນາປ຺ປິຍໍ ຕໍ ຕຕິຍໍ, ສຈ຺ຈໍ ຠເຓ ນາລີກໍ ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖ’’ນ຺ຕິ ຈ.

‘‘ຍໍ ພຸທ຺ໂຘ ຠາສຕິ ວາຈໍ, ເຂມໍ ນິພ຺ພານປຕ຺ຕິຍາ;

ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕກິຣິຍາຍ, ສາ ເວ ວາຈານມຸຕ຺ຕມາ’’ຕິ.

ສປ຺ປຸຣິສູປນິສ຺ສຍເສວນປຈ຺ຈຍາເຍວ ທານາທິກຸສລສມາໂຍເຄນ ອປາຍທຸກ຺ຂໂຕ ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ‘‘ອປິຈ ເນຣຍິກາທິທຸກ຺ຂປຣິຕ຺ຕາຓໂຕ ປຸຎ຺ຎານິ ເອວ ປາຓີນໍ ພຫູປກາຣານິ, ຍໂຕ ເຕສມ຺ປິ ອຸປກາຣານຸສ຺ສຣຓຕາ ກຕຎ຺ຎຸຕາ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ປສໍສນີຍາທິນານປ຺ປກາຣວິເສສາຘິຄມເຫຕູຈ ໂຫນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ, ‘‘ທ຺ເວ ເມ ຠິກ຺ຂເວ ປຸຄ຺ຄລາ ທຸລ຺ລຠາ ໂລກສ຺ມິໍ, ກຕເມ ທ຺ເວ, ໂຍ ຈ ປຸພ຺ພກາຣີ, ໂຍ ຈ ກຕຎ຺ຎຸ ກຕເວທີ’’ຕິ. ອປິຈ ວິຘຸຣມໂຫສຘຊາຕກາທິກາເລປິ ອິຘໂລກປຣໂລກສມ຺ປຕ຺ຕິອຕ຺ຖເມວ ອຕ຺ຕໂນ ວຈນກເຣ ສມ຺ມາ ໂຍເຊນ຺ຕິ. ອນາກຸລກມ຺ມນ຺ຕາຘິຏ຺ຐາເນນ ກາລຎ຺ຎຸຕາຍ ປຕິຣູປກາຣິຕາຍ ອນລສຕາຍ ອຸຏ຺ຐານວີຣິຍສມຕາຍ ອພ຺ຍສນິຍຕາຈ ກາລານຕິກ຺ກມນອປ຺ປຕິຣູປກຣຓອກຣຓສິຖິລກຣຓາຫິ ອກຸສລາທີຫິ ຣຫິຕກສິໂຄຣກ຺ຂວາຓິຊ຺ຊາທໂຍ ກມ຺ມນ຺ຕາ, ເອເຕ ອຕ຺ຕໂນ ວາ ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ວາ ທາສກມ຺ມກຣານໍ ວາ ພ຺ຍຕ຺ຕຕາຍ ເອວໍ ປໂຍຊິຕາ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ຘນຘຎ຺ຎວິຕ຺ຕິ ປຏິລາຠເຫຕູ ໂຫນ຺ຕິ, ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຫຕໍ ຠຄວຕາ.

ປຕິຣູປກາຣີຣິ ຘຸຣວາ, ອຸຏ຺ຐານຕາ ວິນ຺ທເຕ ຘນນ຺ຕິ ຈ;

ນ ທິວາ ໂສປ຺ປສີເລ, ຣຕ຺ຕິໍ ອຸຏ຺ຐານທສ຺ສິນາ;

ນິຈ຺ຈປ຺ປມຕ຺ເຕນ ໂສຓ຺ເຑນ, ສກ຺ກາ ອາວສິຕຸໍ ຆຣໍ.

ອຕີສິຕໍ ອຕິອຸຓ຺ຫໍ, ອຕິສາຣມິທໍ ອຫຸ;

ອິຕິ ວິສ຺ສຏ຺ຐກມ຺ມນ຺ເຕ, ອຕ຺ຖາ ອຈ຺ເຈນ຺ຕິ ມາຓເວ.

ໂຍ ຈ ສີຕຎ຺ຈ ອຸຓ຺ຫຎ຺ຈ; ຕິຓານິ ໂຍ ນ ມຎ຺ຎຕິ;

ສປ຺ປຸຣິສກິຈ຺ຈານິ, ໂສ ສຸຂໍ ນ ວິຫາຍຕີ’’ຕິ ຈ.

ໂຠເຄ ສໍຫຣມານສ຺ສ, ປຣສ຺ເສວ ອິຣຍໂຕ;

ໂຠຄາ ສນ຺ນິຈຍໍ ຍນ຺ຕິ, ວມ຺ມິໂກວູປຈີຍຕີຕິ.

ເອວມາທິປ຺ປເຠທາ ສປ຺ປຸຣິສາ ໂລເກ ອຕິທຸລ຺ລຠາວ. ຕພ຺ພິຄເມນ ທຸປ຺ປຸຣິສາ ພາລຊນາ ອຄເວສນ຺ໂຕປິ ລພ຺ຠນ຺ເຕວ ເຕ ພາລາ ອຕ຺ຕານໍ ເສວມາເນ ປຣຊເນ ສໍສາຣທຸກ຺ເຂເຍວ ໂອສີເທນ຺ຕິ ຠວໂຕ ວຸຏ຺ຐານໍ ນ ເທນ຺ຕິ ຕຖາ ຫິ ປູຣຓກສ຺ສປາທໂຍ ຉສຕ຺ຖາຣາ ເທວທຕ຺ຕໂກກາລິກ-ໂມທກຕິສ຺ສ ຂຓ຺ຑເທວິຍາປຸຕ຺ຕສມຸທ຺ທທຕ຺ຕຈິຎ຺ຈມາຓວິກາທໂຍ ອຕີຕກາເລ ຈ ທີຆທຸກ຺ຂສ຺ສ ລາຠາຕິ ອິເມ ອຎ຺ເຎ ຈ ເອວຣູປາ ສຕ຺ຕາ ພາລາ ອຄ຺ຄິປທິຕ຺ຕມິວ ອຄາຣໍ ອຕ຺ຕນາ ທຸຄ຺ຄຫິເຕນ ອຕ຺ຕານຎ຺ຈ ອຕ຺ຕໂນ ວຈນກາຣເກ ຈ ວິນາເສນ຺ຕິ ຕຖາ ຫິ ເທວທຕ຺ຕມາຄມ຺ມ ຣາຊາ ອຊາຕສຕ຺ຕຸ-ໂກກາລິກາທໂຍ ຕທຎ຺ເຎປິ ປຸຄ຺ຄລາ ອປາເຍ ນິພ຺ພຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຣາຊາ ອຊາຕສຕ຺ຕຸ ສາມຎ຺ຎຜລສຸຕ຺ຕນ຺ຕສວນກາເລ ຍທິ ປິຕຣໍ ອຆາເຕຍ຺ຍ, ໂສຕາປນ຺ໂນ ຠເວຍ຺ຍ ປິຕຣໍ ຆາຕິຕຕ຺ຕາ ມຄ຺ຄຜລມ຺ປິ ອປ຺ປຕ຺ວາ ໂລຫກຸມ຺ຠິຍໍ ສຏ຺ຐິວສ຺ສສຫສ຺ສານິ ປຈ຺ຈິຕ຺ວາ ມຸຈ຺ຈິສ຺ສຕິ ອນາຄເຕປິ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ໂຘ ຠວິສ຺ສຕິ. ໂກກາລິໂກປິ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລານຕ຺ເຖເຣ ອນປຈາຍິຕ຺ວາ ມຫານິຣເຍ ປທຸມຄຓນາຍ ປຈ຺ຈໂນກາເສ ນິຣຍປເທເສ ປທຸມນິຣເຍ…ເປ… ປທຸມໍ ໂຂ ປນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ນິຣຍໍ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອຸປປນ຺ໂນ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລາເນສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ອາຆາເຕຕ຺ວາ’’ຕິ ອາຫ. ຕຕ຺ຖ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂູຕິ ນາມໂຄຕ຺ເຕນ ອປາກຏໍ ‘‘ກິໍ ວ ທີຆໍ ນຸໂຂ ຠນ຺ເຕ ປທຸເມ ນິຣເຍ ອາຍຸປ຺ປມາຓ’’ນ຺ຕິ ປຎ຺ຫໍ ປຸຈ຺ຉິຕ຺ວາ ນິສິນ຺ນໍ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອວມາຫ ‘‘ທີຆໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂຸ ນິຣເຍ ອາຍຸປ຺ປມາຓໍ, ຕໍ ນ ສຸກຣໍ ສງ຺ຂາຕຸໍ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສານີຕິ ວາ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສສຕານີຕິ ວາ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສສຫສ຺ສານີຕິ ວາ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສສຕສຫສ຺ສານີ’’ຕິ ວາ ສກ຺ກາ ປນ ຠນ຺ເຕ ອຸປມໍ ກາຕຸນ຺ຕິ. ‘‘ສກ຺ກາ ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ ຠຄວາ ອໂວຈ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠິກ຺ຂຸ ວີສຕິຂາຣິໂກ ໂກສລໂກ ຕິລວາໂຫ ໂຫຕິ, ຕໂຕ ປຸຣິໂສ ວສ຺ສສຕສ຺ສ ວສ຺ສສຫສ຺ສສ຺ສ ອຈ຺ຈເຍນ ເອກເມກໍ ຕິລໍ ອຸທ຺ຘເຣຍ຺ຍ, ຂິປ຺ປຕຣໍ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວີສຕິຂາຣິໂກ ໂກສລໂກ ຕິລວາໂຫ ອິມິນາ ອຸປກ຺ກເມນ ປຣິກ຺ຂຍໍ ປຣິຍາທານໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ຕ຺ເວວ ເອໂກ ອພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠິກ຺ຂຸ ວີສ ອພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍ, ເອວເມໂກ ນິຣພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍ’’ຕິ ອາທິ. ວີສຕິຂາຣິໂກ ຕິ ມາຄຘິເກນ ປຕ຺ເຖນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຕ຺ຖາ ໂກສລຣຏ຺ເຐ ເອໂກ ປຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ. ເຕນ ປຕ຺ເຖນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຕ຺ຖາ ອາຬ຺ຫກໍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ອາຬ຺ຫການິ ໂທຓໍ. ຈຕຸໂທຓາ ມານິກາ. ຈຕຸມານິກາ ຂາຣີ. ຕາຍຂາຣິຍາ ວີສຕິຂາຣິໂກ ຕິລວາໂຫ. ຕິລວາໂຫຕິ ຕິລສກຏໍ. ອພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍຕິ ອພ຺ພຸໂທ ນາມ ເອໂກ ປຈ຺ເຈກນິຣໂຍ ນຕ຺ຖິ, ອວີຈິມ຺ຫິ ເອວ ປນ ອພ຺ພຸທຄຓນາຍ ປຈ຺ຈໂນກາໂສ ‘‘ອພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍ’’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ. ເອສ ນໂຍ ນິຣພ຺ພຸທາທີສຸປິ. ຕຕ຺ຖ ວສ຺ສຄຓນາປິ ເອວໍ ເວທິຕພ຺ພາ ຍຖາຫ ‘‘ສຕໍສຕສຫສ຺ສານິ ໂກຏິ ໂຫຕິ ເອວໍ ສຕໍສຫສ຺ສໂກຏິໂຍ ປໂກຏິ ນາມ. ສຕໍສຕສຫສ຺ສປໂກຏິໂຍ ໂກຏິປໂກຏິ ນາມ. ສຕໍ ສຕສຫສ຺ສໂກຏິປໂກຏິໂຍ ນຫຸຕໍ. ສຕໍສຕສຫສ຺ສນຫຸຕານິ ນິນ຺ນຫຸຕໍ. ສຕໍສຕສຫສ຺ສນິນ຺ນຫຸຕານິ ເອໂກ ອພ຺ພຸໂທ. ຕໂຕ ວີສຕິຄຸໂຓ ນິຣພ຺ພຸໂທ. ເອສ ນໂຍ ສພ຺ພຕ຺ຖ ອຍຎ຺ຈ ຄຓນາ ອປຣິຈິຕານໍ ທຸກ຺ກຣາ’’ຕິ ວຸຕ຺ຕໍ ຕໍ ນ ສຸກຣໍ ສງ຺ຂາຕຸ’ນ຺ຕິ ເກຈິ ປນ ຕຕ຺ຖ ປຣິເທວນານຕ຺ເຕນປິ ກມ຺ມກຣຓນານຕ຺ເຕນປິ ອິມານິ ນາມານິ ລທ຺ຘານີຕິ ວທນ຺ຕິ. ອປເຣປິ ວານກາຣເຓຫີຕິ ຏີກາເນຕ຺ຕິ. ຍຖາ ຈ ທີຆວິທສ຺ສອາຆາຕາ ຈ ພຸທ຺ຘນ຺ຕຣໍ ສຏ຺ຐິໂຍຊນມຕ຺ເຕນ ອຕ຺ຕຠາເວນ ອຸຕ຺ຕາໂນ ປຕິໂຕ ມຫານິຣເຍ ປຈ຺ຈຕິ ຍຖາ ຈ, ຕສ຺ສ ທິຏ຺ຐິອຠິຣຸຈິຕານິ ປຎ຺ຈ ກຸລສຕານິ ຕສ຺ເສວ ສຫພ຺ຍຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ມຫານິຣເຍ ປຈ຺ຈນ຺ຕິ. ວຸຕ຺ຕຎ຺ເຈຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ ຠິກ຺ຂເວ ນຬາຄາຣໍ ວາ ຕິຓາຄາຣໍ ວາ ອຄ຺ຄິຜຸຏ຺ໂຐ ກູຏາຄາຣານິ ທຫຕິ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາວລິຕ຺ຕານິ ນິວາຕານິ ຜຸສິຕຄ຺ຄຬານິ ປິຫິຕ ວາຕປານານິ ເອວເມວ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ຍານິການິຈິ ຠຍານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ສພ຺ພານິ ພາລໂຕ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂນ ປຓ຺ຑິຕໂຕ ເຍເກຈິ ອຸປທ຺ທວາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂນ ປຓ຺ຑິຕໂຕ, ເຍເກຈິ ອຸປສຄ຺ຄາ…ເປ… ໂນ ປຓ຺ຑິຕໂຕ. ອິຕິ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ສປ຺ປຏິຠໂຍ ພາໂລ ອປ຺ປຏິຠໂຍ ປຓ຺ຑິໂຕ ສອຸປທ຺ທໂວ ພາໂລ ອນຸປທ຺ທໂວ ປຓ຺ຑິໂຕ, ສອຸປສຄ຺ໂຄ ພາໂລ ອນຸປສຄ຺ໂຄ ປຓ຺ຑິໂຕຕິ. ອປິ ຈ ປູຕິມຈ຺ຉສທິໂສ ພາໂລ, ປູຕິມຈ຺ຉພທ຺ຘປຕ຺ຕ ປຸຕິສທິໂສ ໂຫຕິ ຕທຸປເສວີ. ຉຑ຺ຑນີຍຕໍ ຊິຄຸຈ຺ຉນີຍຕຎ຺ຈ ອາປຊ຺ຊຕິ ວິຎ຺ຎູນໍ ວຸຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈຕໍ ນາຣທຊາຕເກ.

‘‘ປູຕິມຈ຺ຉໍ ກຸສຄ຺ເຄນ, ໂຍ ນໂຣ ອຸປນຍ຺ຫຕິ;

ກຸສາປິ ປູຕິ ວາຍນ຺ຕິ, ເອວໍ ພາລູປເສວນາ’’ຕິ.

ອກຕ຺ຕິປຓ຺ຑິໂຕຈາປິ ສກ຺ເກນ ເທວານມິນ຺ເທນ ວເຣ ທິຍ຺ຍມາເນ ເອວມາຫ

‘‘ພາລໍ ນ ປສ຺ເສ ນ ສຸເຓ, ນ ຈ ພາເລນ ສໍວເສ;

ພາເລນາ’ລ຺ລາປສລ຺ລາປໍ, ນ ກເຣ ນ ຈ ໂຣຈເຍ.

ກິໍນຸ ເຕ ອກຣໍ ພາໂລ, ວທ ກສ຺ສປ ກາຣຓໍ;

ເກນ ກສ຺ສປ ພາລສ຺ສ, ທສ຺ສນໍ ນາຠິກງ຺ຂສິ.

ອນຍໍ ນຍຕິ ທຸມ຺ເມໂຘ, ອຘຸຣາຍໍ ນິຍຸຎ຺ຊຕິ;

ທຸນ຺ນໂຍ ເສຍ຺ຍໂສ ໂຫຕິ, ສມ຺ມາ ວຸຕ຺ໂຕ ປກຸປ຺ປຕິ;

ວິນຍໍ ໂສ ນ ຊານາຕິ, ສາຘຸ ຕສ຺ສ ອທສ຺ສນ’’ນ຺ຕິ.

ເອວໍ ພາລທຸຊ຺ຊນສໍສຄ຺ຄວເສເນວ ສພ຺ພານິ ຠຍຸປທ຺ທວານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ໂນ ປຓ຺ຑິຕເສວນວເສນາຕິສພ຺ພໂສ ສປ຺ປຸຣິສາ ອຕິທຸລ຺ລຠາວ.

ອິທານິ.

‘‘ທຸລ຺ລຠຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ, ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ;

ທຸລ຺ລຠາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິ, ສທ຺ຘມ຺ໂມ ປຣມທຸລ຺ລໂຠ’’ຕິ.

ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ວຓ຺ຓນາກ຺ກໂມ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ. ຕຕ຺ຖ ທຸລ຺ລຠຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕນ຺ຕິ ມນຸສ຺ສຠາໂວປິ ທຸລ຺ລໂຠເຍວ ມນຸສ຺ສສ຺ສ ທຸລ຺ລຠຠາໂວ ກາຓກຈ຺ຉໂປປມາທີຫິ ເວທິຕພ຺ໂພ ເອໂກ ກິຣ ກສ຺ສໂກ ຄງ຺ຄາຕີເຣ ຕີຓິ ສໍວຈ຺ຉຣານິ ກສິຕ຺ວາ ກິຎ຺ຈິມຕ຺ຕມ຺ປິ ອລຠິຕ຺ວາ ນງ຺ຄລຜາລໍ ທ຺ເວຘາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄງ຺ຄາຍໍ ຂິປິ ເຕນ ຄງ຺ຄານທິຍາ ວາເຫນ ເອໂກ ອຸທ຺ຘໍ ເອໂກ ເຫຏ຺ຐາຕິ ເອວໍ ທ຺ເວ ນງ຺ຄລຜາລກາ ຄງ຺ຄາຍໍ ວຸຍ຺ຫນ຺ຕາ ຈິເຣນ ເອໂກ ອຸທ຺ຘໍ ເອໂກ ເຫຏ຺ຐາຕິ ທ຺ເວ ເອກໂຕ ຫຸຕ຺ວາ ປາກຕິກາ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ ຕສ຺ມິໍ ຂເຓ ວສ຺ສສຕວສ຺ສສຫສ຺ສຈ຺ຈເຍນ ເອກວາຣໍ ອຸມ຺ມຸຊ຺ຊມາໂນ ກາຓກຈ຺ຉໂປ ອຸມ຺ມຸຊ຺ຊມານກ຺ຂເຓ ຕສ຺ສ ຄີວາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ນງ຺ຄລຜາລານມນ຺ຕເຣ ໂຫຕິ ອຍໍ ກາໂລ ທຸລ຺ລໂຠວ ເອວເມວ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາໂວປິ ທຸລ຺ລໂຠເຍວ ຕຖາຫິ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາວໍ ອລຠິຕ຺ວາວ ນິຣຍເປຕອສຸຣກາຍຕິຣຈ຺ຉານຠູມີສຸເຍວ ສໍສຣິຕ຺ວາ ສີສມ຺ປິ ອຸກ຺ຂິປິຕຸໍ ອລຠນ຺ຕາ ເອກພຸທ຺ຘນ຺ຕຣາ ທ຺ເວ ພຸທ຺ຘນ຺ຕຣາ ຕໂຍ ພຸທ຺ຘນ຺ຕຣາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ພຸທ຺ຘນ຺ຕຣາ ເອກາສງ຺ຂ຺ເຍຍ຺ຍວເສນ ນິຣເຍ ປຈ຺ຈນກສຕ຺ຕານໍ ຄຓນປຖໍ ວີຕິວຕ຺ຕາ, ຕຖາ ເປຕອສຸຣກາຍຕິຣຈ຺ຉານຠູມີສຸປິ ອຕິຂຸທ຺ທເກນ ອຕ຺ຕຠາເວນ ຕິລພີຊສາສປພີຊສ຺ສ ຈຕຸປຎ຺ຈຉສຕ຺ຕອຏ຺ຐກລຠາຄມຕ຺ເຕເນວ ອງ຺ຄຸລິຍາ ປຕິຏ຺ຐິຕຏ຺ຐານມຕ຺ເຕເຍວ ຠູມິປເທເສ ນິສິນ຺ນານໍ ອຕິຂຸທ຺ທກສຕ຺ຕານໍ ຄຓນປຖມ຺ປິ ວີຕິວຕ຺ຕາ ເຕ ຫິ ຄຓິຕຸໍ ອິທ຺ຘິມນ຺ຕປຸຄ຺ຄເລ ຐເປຕ຺ວາ ອຎ຺ໂຎ ໂກ ນາມ ສກ຺ຂິສ຺ສຕິ ເຕຫິ ໂມຫນ຺ຘຠາເວນ ກຓ຺ຫສຸກ຺ກປກ຺ຂມ຺ປິ ອຊານນ຺ຕາ ອເນເກສຸ ພຸທ຺ຘສເຕສຸ ວາ ພຸທ຺ຘສຫສ຺ເສສຸ ວາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊມາເນສຸປິ ພຸທ຺ໂຘຕິສທ຺ທໍ ອສຸຕ຺ວາ ວີຕິວຕ຺ຕາ, ເອວໍ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາໂວປິ ທຸລ຺ລໂຠເຍວ. ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາເວ ລຠມາເນປິ ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທກາໂລ ອຕິທຸລ຺ລໂຠວ. ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາທກາເລປິ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ຫຸຕ຺ວາ ກຸສລູປປຕ຺ຕິສງ຺ຂາຕາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິ ທຸລ຺ລຠາວ, ສທ຺ຘມ຺ມເທສກສ຺ສາປິ ທຸລ຺ລຠຕ຺ຕາ, ຕສ຺ມິມ຺ປິ ສຕິ ອງ຺ຄວິກລຠາເວນ ສທ຺ຘມ຺ມສວນສ຺ສາປິ ທຸລ຺ລຠຕ຺ຕາຕິ ເອວມາທິປ຺ປເຠທາ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕຠາວາທິກາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິໂຍ ທຸລ຺ລຠາຕິ ເວທິຕພ຺ພາ. ທຸລ຺ລຠາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕີຕິ ກຸສລູປປຕ຺ຕິສງ຺ຂາຕາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິ ທຸລ຺ລຠາເຍວ ຕຖາ ຫິ ປຈ຺ຈນ຺ຕວິສຍ ອຣູປອສຎ຺ຎສຕ຺ຕຕິຣຈ຺ຉານເປຕເນຣຍິກກາເລ ວາ ມຊ຺ຌິມເທເສປິ ຈກ຺ຂາທິອງ຺ຄວິກເລວາ ປຣິປຸຓ຺ຓອງ຺ຄຠາເວປິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິຠູຕາ ວາ ກຸສລູປປຕ຺ຕິສງ຺ຂາຕາ ຂຓາ ນ ໂຫນ຺ຕິ ປຈ຺ຈນ຺ຕວິສເຍ ຫິ ປວຕ຺ຕາ ຊນາ ປາຓາຕິປາຕາທິທສອກຸສລກມ຺ມປເຖເຍວ ຣມນ຺ຕິ ອຠິຣມນ຺ຕິ, ຈຓ຺ຑສຠາວາ ຈ ເຕ ໂຫນ຺ຕິ, ຣຕນຕ຺ຕຍຄຸຓມ຺ປິ ນ ຊານນ຺ຕິ. ອຣູປິໂນປິ ປຸຄ຺ຄລາ ປຣໂຕໂຆສວິຣຫິຕຕ຺ຕາ ໂສຕາປຕ຺ຕິມຄ຺ຄປຏິລາໂຠປິ ເຕສໍ ນຕ຺ຖິ, ພຸທ຺ຘທສ຺ສນາທີນິປິ ນ ລຠນ຺ຕິ. ອສຎ຺ຎສຕ຺ຕຕິຣຈ຺ຉານເປຕເນຣຍິກກາເລສຸ ປນ ປເຄວ ປູຣິຕປາຣມີນໍ ສຕ຺ຕານໍ ປວຕ຺ຕນມ຺ປິ ອພ຺ໂພຫາຣິກໍ, ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິກຸເລ ຊາຍມານາປິ ຈກ຺ຂຸວິກເລນ ພຸທ຺ຘສງ຺ຆຣຕນານໍ ອທສ຺ສນໍ, ໂສຕວິກເລນ ຘມ຺ມສວນໂຕປິ ຫາຍຕິ ເອຬມູຄາທິຠາເວນ ກຸສລສມາທານາ ນ ໂຫນ຺ຕິ. ອງ຺ຄສມ຺ປນ຺ເນປິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິຠາເວນ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓອສີຕິອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນພ຺ຍາມປ຺ປຠາປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ສພ຺ພຊນານໍ ນຍນຣສາຍຕນຠູຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຎຸພຸທ຺ຘມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ປສາທໂສມ຺ເມນ ຈກ຺ຂຸນາ ໂອໂລເກຕພ຺ພມ຺ປິ ນ ມຎ຺ຎນ຺ຕິ ມໂນປໂທສວເສເນວ ຍຸຄຄ຺ຄາຫາ ຫຸຕ຺ວາ ຍມກປາຏິຫາຣິຍກາລາທີສຸ ອເນເກປິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິໂນ ມຫານິຣເຍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເອວໍ ກຸສລູປປຕ຺ຕິຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິປິ ທຸລ຺ລຠາເຍວ.

‘‘ທຸລ຺ລຠຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສຕ຺ຕໍ, ພຸທ຺ຘຸປ຺ປາໂທ ຈ ທຸລ຺ລໂຠ;

ທຸລ຺ລຠາ ຂຓສມ຺ປຕ຺ຕິ, ສທ຺ຘມ຺ໂມ ປຣມທຸລ຺ລໂຠ’’ຕິ.

ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ອຕ຺ໂຖ ວຸຕ຺ໂຕເຍວ.

ອິຕິ ສາຄຣພຸທ຺ຘິຕ຺ເຖຣວິຣຈິເຕ ສີມວິໂສຘເນ

ປກິຓ຺ຓກກຓ຺ໂຑ ນາມ ປຎ຺ຈໂມ ປຣິຈ຺ເຉໂທ.

ເອວໍ ສຕ຺ຖຸປຣິນິພ຺ພານໂຕ ວສ຺ສສຕຈ຺ຈເຍນ ປຕິຏ຺ຐິເຕ ອິສິນາ ກາຣິຕຕ຺ຕາ’ ອິສິນຄຣ’ນ຺ຕິ ລທ຺ຘນາເມ ທ຺ວຕ຺ຕປາທິຠູປາລານໍ ນິວາສຏ຺ຐານຠູເຕ ສີຣິເຂຕ຺ຕນຄເຣ ເອຣາວຕິຍາ ນທິຍາ ປາຣິມຕີຣຠູເຕ ປພ຺ພຕສານຸມ຺ຫິ ປຕິຏ຺ຐິຕສ຺ສ ກຎ຺ຈນວຣມຫາຖູປສ຺ສ ທາຍກສ຺ສ ສຕ຺ວິວມຫາຘມ຺ມຣຎ຺ໂຎ ກາເລ ສາສນສ຺ສ ທ຺ວິສຫສ຺ສສຕາຘິກເອກຕິໍສຕິເມ ວສ຺ເສ ສາສເນ ປຏິລທ຺ຘສທ຺ຘານໍ ກຸລປຸຕ຺ຕານໍ ມຫາຊານິກຣຓວເສນ ວິມຕິວິໂນທນິຍາ ວຸຕ຺ຕວຈນໍ ສທ຺ທຍຸຕ຺ຕິອຕ຺ຖຍຸຕ຺ຕິວເສນ ສາຘຸກໍ ອວິຈິນິຕ຺ວາ ນທິຍາ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ອກຕ຺ວາ ອຸປສມ຺ປທາ ກມ຺ມສ຺ສ ກາຣິຕຕ຺ຕາ ສາສເນ ປຣາຊຍມາປນ຺ເນ ກຸລປຸຕ຺ເຕ ອຸປາຣມ຺ຠກຣຓວເສນ ສີມວິປຕ຺ຕິຫາຣໂກ ສີມສມ຺ປຕ຺ຕິປ຺ປກາສໂກ ຄນ຺ໂຖ ປວຕ຺ຕຕິ.

ເອຕ຺ຕາວຕາ ຈ ສິຣິເຂຕ຺ຕນຄຣໂຄຈຣຄາເມນ ສຕ຺ວິວມຫາຘມ຺ມຣາຊຄຸຣຸຠູເຕນ ມຫາເວຍ຺ຍາກຣເຓນ ຕິປິຏກຘເຣນ’ສທ຺ຘມ຺ມໂກວິໂທ’ຕິ ປາກຏ ນາມເຘຍ຺ເຍນ ມຫາເຖເຣນ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ປຎ຺ຎາຘິປຕີນໍ ນິວາສຠູເຕ ປຈ຺ຉິມຊິນຈກ຺ກສາສນວເຣ ວາສິຄຓາຈຣິເຍນ ຄຓວາຈເກນ ວິນຍຘເຣນ ມຫາສາມິນາ ຈ, ຣາຊຄຸຣຸນາ ຕິປິຏກນາຄຕ຺ເຖເຣນ ຈ ອາຈຣິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ເວຊ຺ຊກມ຺ມຊງ຺ຆເປສນກມ຺ມາທິວເສນ ອເນສນໍ ປຫາຍ ສມ຺ມາ ອາຊີເວນ ວິສຸທ຺ຘາຊີເວຫິ ສງ຺ຆຄເຓຫິ ກາຣກສງ຺ຆາ ຫຸຕ຺ວາ ສິຣິເຂຕ຺ຕນຄຣສ຺ສ ທກ຺ຂິຓທິສາຠາເຄ ທີຆປພ຺ພຕສານຸມ຺ຫິ ເອຣາວຕິຍາ ນທິຍາ ຕີເຣ ວາລິກປຸຬິເນ ສີມາເປກ຺ຂາຍ ສຫ ອຸທກຸກ຺ເຂປໍ ກຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕາຍ ອຸທກຸກ຺ເຂປສີມາຍ ທສຘາ ພ຺ຍຎ຺ຊນວິປຕ຺ຕິໍ ອກຕ຺ວາ ຐານາຣເຫນ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ກມ຺ເມນ ອຸປສມ຺ປທາຍ ວີສຕິວສ຺ເສນ ສາຄຣພຸທ຺ຘີຕິ ຄຣູຫິ ຄຫິຕນາມເຘຍ຺ເຍນ ຠິກ຺ຂຸນາ ຣຈິໂຕ ສາສນວິປຕ຺ຕິຫາຣໂກ ສີມວິໂສຘນີ ນາມ ຄນ຺ໂຖ ສມຕ຺ໂຕ.

ເອຕ຺ຕາວຕາ ວິຠຕ຺ຕາ ຫິ, ສປ຺ປເຠທປ຺ປວຕ຺ຕິກາ;

ສີມວິໂສຘນີເຫສາ, ນິປຸຓາ ສາຘຸຈິນ຺ຕິຕາ.

ສິຣິເຂຕ຺ຕາຕິ ປຎ຺ຎາເຕ, ປຸເຣ ອປຣນາມເກ;

ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍທິສາຠາເຄ, ອຸຈ຺ຈເນນ ກຕາລເຍ.

ວສນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ນາເມນ, ສາຄຣພຸທ຺ຘີຕິ ວິສ຺ສຸໂຕ;

ປຸຓ຺ເຓ ວີສຕິວສ຺ສມ຺ຫິ, ຄນ຺ໂຖຍໍ ສາຘຸຈິນ຺ຕິໂຕ.

ມຍາຍໍ ຣຈິໂຕ ຄນ຺ໂຖ, ນິຏ຺ຐປ຺ປຕ຺ໂຕ ອນາກຸໂລ;

ເອວໍ ປາຓິນໍ ສພ຺ເພ, ສີຆໍ ສິຊ຺ຌນ຺ຕຸ ສງ຺ກປ຺ປາ.

ຍາວ ພຸທ຺ໂຘຕິນາມມ຺ປິ ໂລກເຊຏ຺ຐສ຺ສ ຕາທິໂນ;

ຕາວ ຕິຏ຺ຐຕຸ ຍໍ ຄນ຺ໂຖ, ສາສເນ ຫາຣຍໍ ຕມໍ.

ອຸທ຺ຘໍ ຍາວ ຠວຄ຺ຄາ ຈ, ອໂຘ ຍາວ ອວີຈິໂຕ;

ສມນ຺ຕາ ຈກ຺ກວາເຬສຸ, ເຍ ສຕ຺ຕາ ປຖວີຈຣາ.

ເຕປິ ສພ຺ເພ ມຍາ ໂຫນ຺ຕຸ, ສມສມວິປາກິໂນ;

ຈິຣໍ ຊີວຕຸ ໂນ ຣາຊາ, ສາສນສ຺ສ ອຸຊ຺ໂຊຕໂກ.

ທິພ຺ພນ຺ໂຕ ຣາຊຘມ຺ເມນ, ອໂຣໂຄ ສຫ ຎາຕິຠິ;

ອເນນ ປຸຎ຺ຎກມ຺ເມນ, ຠເວຍ຺ຍໍ ຊາຕິຊາຕິຍໍ.

ສາສນໍ ໂຊຕຍນ຺ໂຕວ, ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສາສເນ;

ຍທາ ນສ຺ສຕິ ສທ຺ຘມ຺ໂມ, ອນ຺ຘີຠູໂຕ ມຫີຕເລ;

ເທວໂລເກ ຕທາ ເຫສ຺ສໍ, ຕຸສິເຕ ຐານມຸຕ຺ຕເມຕິ.

ສີມວິໂສຘນີ ນິຏ຺ຐິຕາ.