📜
ຊິນຈຣິຕຍ ¶
ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ
ອຸຕ຺ຕມໍ ອຸຕ຺ຕມງ຺ເຄນ ນມສ຺ສິຕ຺ວາ ມເຫສິໂນ;
ນິພ຺ພາຓມຘຸທໍ ປາທປງ຺ກຊໍ ສຊ຺ຊນາລິນໍ.
ມຫາໂມຫຕມໍ ໂລເກ ຘໍເສນ຺ຕໍ ຘມ຺ມຠາກຣໍ;
ປາຕຸຠູຕໍ ມຫາເຕຊໍ ຘມ຺ມຣາໂຊທຍາຈເລ.
ຊນ຺ຕຸຈິຕ຺ຕສເຣ ຊາຕໍ ປສາທກຸມຸທໍ ສທາ;
ໂພເຘນ຺ຕໍ ສງ຺ຆວນ຺ທຎ຺ຈ ສິໂລຣຸກິຣຓຸຊ຺ຊລໍ.
ຕຫິໍ, ຕຫິໍ ສຸວິຕ຺ຖິຓ຺ຓໍ ຊິນສ຺ສ ຈຣິຕໍ ຫິຕໍ;
ປວກ຺ຂາມິ ສມາເສນ ສທາ’ນຸສ຺ສຣຓຕ຺ຖິໂກ.
ປຓິຕໍ ຕໍ ສຣນ຺ຕານໍ ທຸລ຺ລຠມ຺ປິ ສິວໍປທໍ;
ອທຸລ຺ລຠໍ ຠເວ ໂຠຄປຏິລາຠມ຺ຫິ ກາ ກຖາ?
ຕສ຺ມາ ຕໍ ຠຎ຺ຎມານໍ ເມ ຈິຕ຺ຕວຸຕ຺ຕປທກ຺ກມໍ;
ສຸນ຺ທຣໍ ມຘຸຣໍ ສຸທ຺ຘໍ ໂສຕຸໂສຕຣສາຍນໍ.
ໂສຕຫຕ຺ຖປຸຏາ ສມ຺ມາ ຄເຫຕ຺ວານ ນິຣນ຺ຕຣໍ;
ອຊຣາມຣມິ’ຈ຺ຉນ຺ຕາ ສາຘໂວ ປຣິຠຸຎ຺ຊຖ.
ກປ຺ປສຕສຫສ຺ສສ຺ສ ຈຕຸນ຺ນໍ ຈາ’ປິ ມຕ຺ຖເກ;
ອສງ຺ເຂຍ຺ຍານມາ’ວາສໍ ສພ຺ພທາ ປຸຎ຺ຎກາມິນໍ.
໙. ¶
ນານາຣຕນສມ຺ປນ຺ນໍ ນານາຊນສມາກຸລໍ;
ວິຈິຕ຺ຕາປຓ ສໍກິຓ຺ຓໍ ໂຕຣຓ ຄ຺ຆິກ ຠູສິຕໍ.
ຍຸຕ຺ຕໍ ທສຫິ ສທ຺ເທຫິ ເທວິນ຺ທປຸຣສນ຺ນິຠໍ;
ປຸຣໍ ອມຣສງ຺ຂາຕໍ ອໂຫສີ ຣຸຈິຣໍ ວຣໍ.
ຕຫິໍ ພ຺ຣາຫ຺ມນ຺ວເຍ ຊາໂຕ ສພ຺ພໂລກາຠິປູຊິໂຕ;
ມຫາທໂຍ ມຫາປຎ຺ໂຎ ອຠິຣູໂປ ມໂນຣໂມ.
ສຸເມໂຘ ນາມ ນາເມນ ເວທສາຄຣປາຣຄູ;
ກຸມາໂຣ’ສິ ຄຣູນໍ ໂສ ອວສາເນ ຊິນໍກຸໂຣ.
ຣາສິວຑ຺ຒກມຈ຺ເຈນ ທສ຺ສິຕໍ ອມິຕໍ ຘນໍ;
ອເນກສຕຄພ຺ເຠສຸ ນິຈິຕໍ ຕໍ ອຸທິກ຺ຂິຍ.
ຘນສນ຺ນິຈຍໍ ກຕ຺ວາ ອໂຫ ມຍ຺ຫໍ ປິຕາທໂຍ;
ຄຕາ ມາສກເມ’ກມ຺ປິ ເນວາ’ທາຍ ທິວໍ ອິຕິ.
ສໍເວຄມຸ’ປຍາໂຕ’ວຈີມນ຺ເຕສີ’ຕິ ຄຸຓາກໂຣ;
ຘນສາຣໍ ອິຫໍ ຄຍ຺ຫ ຄນ຺ຕຸໍ ຍຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ເມ ປນ.
ຣໂຫຄໂຕ ນິສີທິຕ຺ວາ ສຸນ຺ທເຣ ນິຊມນ຺ທິເຣ;
ເທເຫ ໂທໂສ ອຸທິກ຺ຂນ຺ໂຕ ໂອວທນ຺ໂຕ’ປິ ອຕ຺ຕໂນ.
ເຠທນໍ ຕນຸໂນທຸກ຺ຂໍ ທຸກ຺ໂຂ ຕສ຺ໂສ’ທໂຍ’ປິ ຈ;
ຊາຕິຘມ຺ໂມ ຊຣາຘມ຺ໂມ ວ຺ຍາຘິຘມ຺ໂມ ອຫໍ ອິຕິ.
ເອວມາ’ທີຫິ ເທຫສ຺ມິໍ ທິສ຺ວາ ໂທເສ ອເນກຘາ;
ປຸເຣ ເຠຣິໍ ຈຣາເປຕ຺ວາ ອາໂຣເຈຕ຺ວານ ຣາຊິໂນ.
ເຠຣິນາທສຸຄນ຺ເຘນ ຍາຈກາລິສມາຄເຕ;
ທານກິຎ຺ຊກ຺ຂໂອເຆນ ສຕ຺ຕາຫໍ ປີນຍີ ຕໂຕ.
ທານຄ຺ຄຫິມພິນ຺ທູນໍ ນິປາເຕນາ’ປິ ຘໍສນໍ;
ອຍາຕໍ ຕໍ ວິໂລເກຕ຺ວາ ຣຕນມ຺ພຸຊການນໍ.
ຣຸທໂຕ ຎາຕິສງ຺ຆສ຺ສ ຊລິຕານລການນາ;
ຄຊິນ຺ໂທ ວິຍ ເຄຫມ຺ຫາ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ມໂນຣມາ.
໒໒. ¶
ມຫນ຺ຕໍ ໂສ ມຫາວີໂຣ ອຸປຄຎ຺ຉິ ຫິມາລຍໍ;
ຫຣິຈນ຺ທນກປ຺ປູຣາຄຣຸຄນ຺ເຘຫິ ວາສິຕໍ.
ສຸຜລ຺ລຈມ຺ປກາໂສກປາຏລີຕິລເກຫິ ຈ;
ປູຄປຸນ຺ນາຄນາຄາທິປາທເປຫິ ຈ ມຓ຺ຑິຕໍ.
ສີຫວ຺ຍຄ຺ຆຕຣຈ຺ເຉຫິ ອິຠທີປິກປີຫິ ຈ;
ຕຸຣງ຺ຄມາທິເນເກຫິ ມິເຄຫິ ຈ ສມາກຸລໍ.
ສາຬິກາຣວິຫໍເສຫິ ຫໍສໂກຎ຺ຈສຸເວຫິ ຈ;
ກໂປຕກຣວີກາທິສກຸນ຺ເຕຫິ ຈ ກູຊິຕໍ.
ຍກ຺ຂຣກ຺ຂສຄນ຺ຘພ຺ພເທວທານວເກຫິ ຈ;
ສິທ຺ຘວິຊ຺ຊາຘຣາທີຫິ ຠູເຕຫິ ຈ ນິເສວິຕໍ.
ມໂນສີລິນ຺ທນີໂລຣຸຈາຣຸປພ຺ພຕປນ຺ຕິຫິ;
ສຊ຺ຌຸເຫມາທິເນເກຫິ ຠູຘເຣຫິ ຈ ຠາສຸຣໍ.
ສຸວຓ຺ຓມຓິໂສປານເນກຕິຕ຺ຖສເຣຫິ ຈ;
ໂສຠິຕໍ ຕຕ຺ຖ ກີຬນ຺ຕເນກເທວງ຺ຄນາຫິ ຈ.
ສີຕສີກຣສຎ຺ຉນ຺ນນິຊ຺ຌຣານໍ ສເຕຫິ ຈ;
ກິຓ຺ຓໂຣຣຄຣງ຺ເຄຫິ ຣມ຺ເມຫິ ວິຣາຊິຕໍ.
ສິຂຓ຺ຑິສຓ຺ຑນຈ຺ເຈຫິ ລຕານໍ ມຓ຺ຑເປຫິ ຈ;
ເສຕວາລຸກສຎ຺ຉນ຺ນມາລເກຫິ ຈ ມຓ຺ຑິຕໍ.
ສຸວຓ຺ຓມຓິມຸຕ຺ຕາທິ ອເນກຣຕນາກຣໍ;
ອິຈ຺ຉນ຺ຕານໍ ຊນາລີນໍ ປຸຎ຺ຎກິຎ຺ຊກ຺ຂມາ’ລຍໍ.
ຕມ’ຊ຺ໂຌຄຍ຺ຫ ໂສ ຘີໂຣ ສຫສ຺ສກ຺ເຂນ ມາປິເຕ;
ທິສ຺ວາ ອິສິປຣິກ຺ຂາເຣ ປຓ຺ຓສາລວເຣ ຕຫິໍ.
ອິສິເວສໍ ຄເຫຕ຺ວານ ວິຫຣນ຺ໂຕ ສມາຫິໂຕ;
ສຕ຺ຕາຫ’ພ຺ຠນ຺ຕເຣ ປຎ຺ຈ ອຠິຎ຺ຎ’ຏ຺ຐວິຘາ’ປິ ຈ.
ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ສມາປຕ຺ຕິສຸເຂເນ’ຈ ຕໂປຘໂນ;
ນຠສາ ທິວເສ’ກສ຺ມິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຊນຕໍ ອິສິ.
໓໕. ¶
ໂສເຘນ຺ຕມ’ຎ຺ຊສໍ ທິສ຺ວາ ໂອຕຣິຕ຺ວາ ນຠາ ຕຫິໍ;
ອິຕິ ຕໍ ຊນຕໍ ປຸຈ຺ຉິ ກສ຺ມາ ໂສເຘຖ ອຎ຺ຊສໍ.
ສຸເມຘ ຕ຺ວໍ ນຊານາສິ ທີປງ຺ກຣຕຖາຄໂຕ;
ສມ຺ໂພຘິມຸ’ຕ຺ຕມໍ ປຕ຺ວາ ຘມ຺ມຈກ຺ກມ’ນຸຕ຺ຕຣໍ.
ປວຕ຺ເຕຕ຺ວານ ໂລກສ຺ສ ກໂຣນ຺ໂຕ ຘມ຺ມສງ຺ຄຫໍ;
ຣມ຺ມໍ ຣມ຺ມປຸຣໍ ປຕ຺ວາ ວສຕີ’ຫ ສຸທສ຺ສເນ.
ຠິກ຺ຂຸສຕສຫສ຺ເສຫິ ຈຕູຫິ ວິມເລຫິ ຕໍ;
ນິມນ຺ຕຍິມ຺ຫ ທາເນນ ມຍໍ ໂລເກກນາຍກ.
ຕສ຺ສ ອາຄມນຕ຺ຖາຍ ມຄ຺ຄໍ ໂສເຘມ ຈກ຺ຂຸມ;
ອິຕິ ໂສຕສ຺ສ ໂສ ຕສ຺ສ ສຸຂໍ ເທນ຺ໂຕ ຊໂນ’ພ຺ຣວິໍ.
ພຸທ຺ໂຘ’ຕິ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ ປີຕິໂຍ’ທຄ຺ຄມານໂສ;
ສກຠາເວນ ສຓ຺ຐາຕຸໍ ເນວສກ຺ຂິ ຄຸຓາກໂຣ.
ເຕນາ’ຣທ຺ຘຎ຺ຊສາ ຘີໂຣ ຍາຈິຕ຺ວານ ປເທສກໍ;
ລຠິຕ຺ວາ ວິສມໍ ຐານໍ ສມໍ ກາຕຸໍ ສມາຣຠິ.
ນາ’ລງ຺ກເຕເຍວ ຕຫິໍ ປເທເສ,
ໂລເກກນາໂຖ ສນຣາມເຣຫິ;
ສມ຺ປູຊິໂຕ ໂລກຫິໂຕ ມເຫສິ,
ວສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຏິປຊ຺ຊິ ມຄ຺ຄໍ.
ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສິຊາເລຫິ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ ຕຖາຄຕໍ;
ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ ຕຫິ ທິສ຺ວາ ໂມທມາໂນ ວິຈິນ຺ຕຍິ.
ຍນ຺ນູນິ’ມສ຺ສ ຘີຣສ຺ສ ເສຕຸໍ ກຕ຺ວານ ກທ຺ທເມ;
ສກຕ຺ຕານໍ ນິປຊ຺ຊເຍ ສສງ຺ຆສ຺ສ ມເຫສິໂນ.
ທີຆຣຕ຺ຕາມ’ລໍ ຕໍ ເມ ຫິຕາຍ ຈ ສຸຂາຍ ຈ;
ອິຈ຺ເຈ’ວໍ ຈິນ຺ຕຍິຕ຺ວານ ນິປນ຺ໂນ’ໂສ ຊິນງ຺ກຸໂຣ.
ປໂພເຘຕ຺ວານ ທິສ຺ວານ ຈາຣຸໂລຈນປງ຺ກເຊ;
ປຸນ’ເປ’ວໍ ວິຈິນ຺ເຕສິ ນິປນ຺ໂນ ຘິຕິມາ ຕຫິໍ.
໔໗. ¶
ອິຈ຺ເຉຍ຺ຍໍ ເຈ’ຫມ’ຊ຺ເຊ’ວ ຫນ຺ຕ຺ວາ’ນນ຺ຕຣເຓ ຠເວ;
ສງ຺ຆສ຺ສ ນວໂກ ຫຸຕ຺ວາ ປວິເສຍ຺ຍໍ ປຸຣໍ ວຣໍ.
ກິມ’ຎ຺ຎາຕກເວເສນ ກ຺ເລສນິພ຺ພາປເຓນ ເມ;
ອຍໍ ພຸທ຺ໂຘ’ວ’ຫໍ ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ໂລເກ ອນຸຕ຺ຕໂຣ.
ຊນຕໍ ຘມ຺ມນາວາຍ ຕາເຣຕ຺ວານ ຠວຓ຺ຓວາວ;
ນິພ຺ພາຓປຸຣມາ’ເນຕ຺ວາ ເສຍ຺ຍໍ ເມ ປຣິນິພ຺ພຸຕໍ.
ອິຈ຺ເຈ’ວໍ ຈິນ຺ຕຍິຕ຺ວານ ນິປນ຺ໂນ ກທ຺ທເມ ຕຫິໍ;
ສຸວຓ຺ຓກທລິກ຺ຂນ຺ຘສນ຺ນິໂຠ ໂສ’ຕິ ໂສຠຕິ.
ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີຫິ ວິຣາຊມານໍ,
ທິສ຺ວາ ມນຸຎ຺ຎໍ ສຸຄຕຕ຺ຕຠາວໍ;
ສຎ຺ຊາຕປີຕີຫິ ອຸທຄ຺ຄຈິຕ຺ໂຕ,
ສມ຺ໂພຘິຍາ ຉນ຺ທມ’ກາສິ ຘີໂຣ.
ອາຄນ຺ຕ຺ວານ ຕຫິໍ ຐານໍ ອິສິໍ ປງ຺ເກ ນິປນ຺ນກໍ;
ໂລກສ຺ສ ເສຕຸຠູໂຕ’ປິ ເສຕຸຠູຕໍ ຕມ’ຕ຺ຕໂນ.
ທິສ຺ວາ ອຸສ຺ສີສເກ ຕສ຺ສ ຐຕ຺ວາ ໂລເກກເສຕຸໂນ;
ໂລເກກໂລຈໂນ ຘີໂຣ ທີປງ຺ກຣຕຖາຄໂຕ.
ໂຄຕໂມ ນາມ ນາເມນ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’ຍໍ ອນາຄເຕ;
ຠວິສ຺ສຕີຕິ ວ຺ຍາກາສິ ສາວເກ ຈ ປຸຣາທິເກ.
ອິທໍ ວຕ຺ວານ ກຕ຺ວານ ສສງ຺ໂຆ ຕໍ ປທກ຺ຂິຓໍ;
ປູເຊສິ ອຏ຺ຐມຸຏ຺ຐິຫິ ກຸສຸເມຫິ ຄຸຓປ຺ປິໂຍ.
ອິຕິ ກາຕູນ ປາຍາສິ ສສງ຺ໂຆ ໂລກນາຍໂກວ;
ຣມ຺ມກໍ ນາມ ນຄຣໍ ຣມ຺ມາຣາມາລຍາລຍໍ
ຊິນສ຺ສ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວານ ປງ຺ກໂຕ;
ມຸທິໂຕ ເທວສງ຺ເຆຫິ ກຸສຸມາທີຫິ ປູຊິໂຕ.
ປລ຺ລງ຺ກມາ’ຠຸຊິຕ຺ວານ ນິສີທິ ກຸສຸມາສເນ;
ມຫາຕໂປ ມຫາປຎ຺ໂຎ ສຸເມໂຘ ທມິຕິນ຺ທ຺ຣິໂຍ.
໕໙. ¶
ເທວາ ທສສຫສ຺ເສສຸ ຈກ຺ກວາເຬສຸ ໂມທິຕາ;
ອຠິຕ຺ວວິໍສຸ ຕໍ ຘີຣໍ ນິສິນ຺ນໍ ກຸສຸມາສເນ.
ນິສິນ຺ໂນ ອຸປຘາເຣສິ ຘມ຺ເມ ພຸທ຺ຘກເຣ ຕທາ;
ກິມຸທ຺ຘໍ ວາ ອໂຘ ວາ’ປິ ທິສາສຸ ວິທິສາສຸ ຈ.
ອິຈ຺ເຈ’ວໍ ວິຈິນນ຺ໂຕ ໂສ ສກລໍ ຘມ຺ມຘາຕຸກໍ;
ອທ຺ທກ຺ຂິ ສກສນ຺ຕາເນ ປຐມໍ ທານປາຣມິໍ.
ເອວເມ’ວໍ ຄເວສນ຺ໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິໍ ປາຣມີ ວິທູ;
ສພ຺ພາ ປາຣມິໂຍ ທິສ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ຎາຓຈກ຺ຂຸນາ.
ສໍສາເຣ ສໍສຣນ຺ໂຕ ໂສ ພຫຸໍ ທຸກ຺ຂໍ ຕິຕິກ຺ຂິຍ;
ຄເວສນ຺ໂຕ’ມຕໍ ສນ຺ໂຕ ປູເຣຕ຺ວາ ທານປາຣມິໍ.
ສຕ຺ຕນໍ ກປ຺ປຣຸກ຺ໂຂ’ວ ຈິນ຺ຕາມຓິ’ວ ກາມໂທ;
ອິຈ຺ຉິຕິຈ຺ຉິຕມນ຺ນາທິໍ ທທນ຺ໂຕ ທທຕໍ ວໂຣ.
ຕາຣກາຫິ ພຫຸໍ ກຕ຺ວາ ນເຠ ຈາຣຸວິໂລຈເນ;
ອຸປ຺ປາເຏຕ຺ວາ ທທໍ ຘີໂຣ ຍາຈການໍ ປໂມທິໂຕ.
ມຫິຍາ ປໍສຸໂຕ ຈາ’ປິ ສມຸທ຺ໂທທກໂຕ’ຘິກໍ;
ທທໍ ສຣີຣມໍສຎ຺ຈ ໂລຫິຕມ຺ປິ ຈ ອຕ຺ຕໂນ.
ໂມລິນາ’ລງ຺ກເຕ ສີເສ’ຘິກໍ ກຕ຺ວາ ສິເນຣຸໂຕ;
ກມ຺ປຍິຕ຺ວາ ມຫິໍ ເທນ຺ໂຕ ສຸເຕ ຈາ’ປິ ສກງ຺ຄຕາວ.
ສີລເນກ຺ກມ຺ມປຎ຺ຎາທີ ປູເຣຕ຺ວາ ສພ຺ພປາຣມີ;
ເວສ຺ສນ຺ຕຣຕ຺ຕຠາເວ’ ວມ຺ປຕ຺ວາ ຕມ຺ຠາ ຈຸໂຕ ປນ.
ອຸປ຺ປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ສຸຣາວາເສ ສຸນ຺ທເຣ ຕຸສິເຕ ປຸເຣ;
ວສນ຺ໂຕ ສຸຈິຣໍ ກາລໍ ຠຸຕ຺ວານາ’ຕນ຺ຕສມ຺ປທໍ.
ກຕຎ຺ຊລີຫິ ເທເວຫິ ຍາຈິໂຕ ທິປທຸຕ຺ຕໂມ;
ສມ຺ໂພຘາຍ ມຫາວີຣ ກາໂລ ຕຸຍ຺ຫນ຺ຕິອາທິນາ.
ວິໂລເກຕ຺ວານ ກາລາທິໍ ຎຕ຺ວາ ກາລນ຺ຕິ ໂພຘິຍາ;
ປຏິຎ຺ຎໍ ເທວສງ຺ຆສ຺ສ ທຕ຺ວາ ນນ຺ທນການນໍ.
໗໒. ¶
ຄນ຺ຕ຺ວານ ເທວສງ຺ເຆຫິ ສຸຄຕິໍ ຄຈ຺ຉິ’ໂຕ ຈຸໂຕ;
ອຠິຕ຺ຖຸໂຕ ມຫາປຎ຺ໂຎ ຈວິຕ຺ວານ ຕໂຕ ອິຘ.
ສຸສຊ຺ຊິຕງ຺ໂຄຣຸຕຸຣງ຺ຄມາກຸເລ,
ວິຈິຕ຺ຕນານາປຓປຓ຺ຍສມ຺ປເທ;
ມໂນຣມຸຕ຺ຕຸງ຺ຄຊິນ຺ທຣາຊິເຕ,
ວິຠູສິເຕ ໂຕຣຓເກຕຸຣາສິຫິ.
ອລງ຺ກຕຏ຺ຏາລວິສາລມາລເຍ,
ສຸໂຄປຸເຣ ສຸນ຺ທຣສຸນ຺ທຣາລເຍ;
ສຸທສ຺ສນີເຍ ກປິຬວ຺ຫເຍ ປຸເຣ,
ປຸຣິນ຺ທທສ຺ສາ’ປິ ປຸຣສ຺ສ ຫາສເກ.
ຠູປາລໂມຬິຣຕນາລິນິເສວິຕງ຺ຆິ,
ປງ຺ເກຣຸຫໍ ວິມລເນກຄຸຓາຘິວາສໍ;
ໂອກ຺ກາກຣາຊກຸລເກຕຸມນາຖນາຖໍ,
ສຸທ຺ໂຘທນໍ ນຣປຕິໍ ປວຣໍ ປຏິຈ຺ຈ.
ໂສ ສຊ຺ຌຸທາມຘວລາມລທສ຺ສນີຍ,
ໂສຓ຺ຑາຍ ສໍຄຫິຕເສຕວຣາຣຈິນ຺ທໍ;
ຈນ຺ທາວທາຕວຣວາຣຓຣາຊວຓ຺ຓໍ,
ສນ຺ທສ຺ສຍິຕ຺ວ ສຸປິເນນ ວິສາລປຎ຺ໂຎ.
ພິມ຺ພາຘຣາຍ ວິກຈຸປ຺ປລໂລຈນາຍ,
ເທວິນ຺ທຈາປຣຕິຈຑ຺ຒນຠູລຕາຍ;
ສມ຺ປຸຓ຺ຓໂສມ຺ມວິມລິນ຺ທຸວຣານນາຍ,
ໂສວຓ຺ຓຫໍສຍຸຄຈາຣຸປໂຍຘຣາຍ.
ປາທາຣວິນ຺ທກຣປລ຺ລວສຸນ຺ທຣາຍ,
ໂສວຓ຺ຓວຓ຺ຓຕນຸວຓ຺ຓວິຣາຊິຕາຍ;
ສີລາທິເນກ ຄຸຓຠູສນຠູສິຕາຍ,
ມາຍາຍ ຣາຊວນິຕາຍຸ’ປຄຎ຺ຉິ ກຸຈ຺ຉິໍ.
ປຏິສນ຺ຘິກ຺ຂເຓ ຕສ຺ສ ຊາຕາ’ເນກວິຘພ຺ຠຸຕາ;
ອຖາ’ຍໍ ຄຫິຕາຣກ຺ໂຂ ນເຣຫິ ອມເຣຫິ ຈ.
໘໐. ¶
ມນຸຎ຺ຎຣຕ຺ຕມ຺ພຸຊກຓ຺ຓິກາຍ,
ມາ’ສີນສິງ຺ຄີປຏິມາ’ວ ຣມ຺ມາ;
ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ທິປທານມິນ຺ໂທ,
ປລ຺ລງ຺ກມາ’ຠຸຎ຺ຉິຍ ມາຕຸຄພ຺ເຠ.
ມຓິມ຺ຫິ ວິປ຺ປສນ຺ນມ຺ຫິ ຣຕ຺ຕສຸຕ຺ຕມິ’ວາ’ວຸຕໍ;
ມາຕຸຈິຕ຺ຕມ຺ພຸຊໍ ຘີໂຣ ໂພຘຍນ຺ໂຕ ປທິສ຺ສຕິ.
ທສມາສາວສານມ຺ຫິ ເທວີ ຣຎ຺ໂຎ ກເຖສິ’ທໍ;
ມຍ຺ຫໍ ຎາຕິຆຣໍ ເທວ ຄນ຺ຕຸມິ’ຈ຺ຉາມ’ຫໍ ອິຕິ.
ຣຎ຺ໂຎ’ຖ ສມນຸຎ຺ຎຕາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ກຸລມ’ຕ຺ຕໂນ;
ມຫຕາ ປຣິຫາເຣນ ທິພ຺ພຎ຺ຊສ ສມຎ຺ຊເສ.
ສຸຣຠິກຸສຸມສຓ຺ຑາລງ຺ກຕສ຺ສາລສຓ຺ຑໍ,
ສມທຫມຣມາລາຄີຍມານຄ຺ຄນາທໍ;
ນຍນວິຫຄສງ຺ເຆ ອວ຺ຫຍນ຺ຕໍ’ວ ທິສ຺ວາ,
ວິປຸລຣຕິນິວາສໍ ລຸມ຺ພິນີການນໍ ຕໍ.
ວິປຸລຕຣຣຕິໍ ສາ ຕມ຺ຫິ ກາຕູນ ຣມ຺ເມ,
ອມຣຍຸວຕິລີລາຈາຣຸລີລາຠິຣາມາ;
ວິກສິຕວຣສາລສ຺ໂສ’ປຄນ຺ຕ຺ວານ ມູລໍ,
ສຍມ’ຕິນມິເຕ ກໍ ສາລສາຂໍ ອຄຓ຺ຫິ.
ຕສ຺ມິໍ ຂເຓ ກມ຺ມຊມາລຸຕ’ສ຺ສາ,
ຈລິໍສຸ ສານີຫິ ປຣິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ;
ເທວິໍ ຊໂນ ຕໍ ອຠິປາລຍນ຺ໂຕ,
ຕມ຺ຫາ ປຏິກ຺ກມ຺ມ ສຸສຓ຺ຐິຕາ’ຖ.
ສຄຈາຣຸເຫມວລຍາທິວິຠູສິເຕນ,
ອຈ຺ຈນ຺ຕຕມ຺ພນຂຣໍສິສມຸຊ຺ຊເລນ;
ຕຸລາຕິໂກມລສຸຣຕ຺ຕກເຣນ ສາຂໍ,
ໂອລມ຺ພ ຕຕ຺ຖ ມຊເນສິ ຏ຺ຐິຕາ’ວ ຘີຣໍ.
໘໘. ¶
ໂສວຓ຺ຓວຓ຺ຓຕນຸວຓ຺ຓວິຣາຊມານໍ,
ເນຕ຺ຕາຠິຣາມມຕຸລໍ ອຕຸລາຍ ຄພ຺ຠາ;
ສມ຺ມາ ປສາຣິຕກຣງ຺ຆີຍຸຄາຠິຣາມໍ,
ປງ຺ເກຣຸຫາ ກຓກຫໍສມິ’ໂວ’ຕຣນ຺ຕໍ.
ພ຺ຣຫ຺ມາ ມນຄ຺ຆຣຕິວຑ຺ຒນເຫມຊາລ,
ມາ’ທາຍ ເຕນ ອຸປຄມ຺ມ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ;
‘‘ສມ຺ໂມທ ເທວິ ອຍ ມ’ຄ຺ຄຕໂຣ ສຸໂຕ ເຕ,
ຊາໂຕ’’ຕິ ຕາຍ ປຸຣໂຕ ກຖຍິໍສຸ ຐຕ຺ວາ.
ຊາຍນ຺ຕິ ເສສມນຸຊາ ມລມກ຺ຂິຕງ຺ຄາ,
ຊາໂຕ ປເນ’ສ ປວໂຣ ທິປທານມິນ຺ໂທ;
ອຈ຺ຈນ຺ຕ ສຓ຺ຫມລກາສິກວຕ຺ຖກມ຺ຫິ,
ນິກ຺ຂິຕ຺ຕນຄ຺ຆຕຣຈາຣຸມຓີ’ວ ສຸທ຺ໂຘ.
ເອວ’ມ຺ປິ ສນ຺ເຕ ສຠໂຕ’ປຄນ຺ຕ຺ວາ,
ທ຺ເວ ວາຣິຘາຣາ ສຸຠຄສ຺ສ ເທເຫ;
ຊເນຕ຺ຕິເທເຫ’ປິ ອຸຕຸໍ ມນຸຎ຺ຎໍ,
ຄາຫາປຍຸໍ ມງ຺ຄລກິຈ຺ຈຕາຍ.
ເຕສໍ ກຣໍ ຣຕິກຣາ ອຊິນປ຺ປເວຓີ,
ມາ’ທາຍ ເຕນ ອຸປຄມ຺ມ ປຏິຄ຺ຄເຫສຸໍ;
ເທວາ ທຸກູລມຍຈຸມ຺ພຏເກນ ວີຣໍ,
ເຕສໍ ກຣໍ ນຣວຣາ ນຣສີຫຣາຊໍ.
ເຕສໍ ກຣາ ຣຕິກໂຣ ວິມໂລ’ວ ຈນ຺ໂທ,
ຈກ຺ກງ຺ກິໂຕຣຸຈຣເຓຫິ ມຫີຕລສ຺ມິໍ;
ສມ຺ມາ ປຕິຏ຺ຐິຍ ປຸຣຕ຺ຖິມກໍ ທິສໍ ໂສ,
ໂອໂລກຍິຕ຺ຖ ກມລາຍຕໂລຈເນຫິ.
ເອກງ຺ຄນາ ເນກສຕານິ ຈກ຺ກ,
ວາຬານ’ເຫສຸໍ ສນຣາມຣາ’ຖ;
ຘີຣໍ ສຸຄນ຺ຘປ຺ປຠູຕີຫິ ເຕສຸ,
ສມ຺ປູຊຍນ຺ຕາ ອິທມ’ພ຺ຣວິໍສຸ.
໙໕. ¶
ນຕ຺ເຖ’ຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫຫິ ສໂມ ສຸຘີສ,
ເອໂກ ປຸມາ’ປ’ຄ຺ຄຕໂຣ ກຸໂຕ’ຕິ;
ເອວໍ ທິສາ ໂລກິຍ ໂລກນາໂຖ,
ຕເປກ຺ຂມາໂນ ສທິສ’ມ຺ປິ ເອກໍ.
ອຸຕ຺ຕຣາ’ຠິມຸໂຂ ສຕ຺ຕປທໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ກເຖສິ’ທໍ,
‘‘ອຄ຺ໂຄ’ຫມສ຺ມິ ໂລກສ຺ສ ເຊຏ຺ໂຐ ເສຏ຺ໂຐ’’ຕິອາທິກໍ.
ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓນາທມຸ’ຕ຺ຕມໍ,
ສຸຣາສຸຣພ຺ຣຫ຺ມນຣິນ຺ທປູຊິຕໍ;
ນຣິນ຺ທ’ມາທາຍ ຄໂຕ ມຫາຊໂນ,
ສຸສຊ຺ຊິຕໍ ຕໍ ກປິຬວ຺ຫຍໍ ປຸຣໍ.
ຠາຣາຕິຠາຣນຄປາທປເມຣຸຣາຊໍ,
ສພ຺ພ’ມ຺ປິ ສາຄຣຊລໍ ວຫິຕຸໍ ສມຕ຺ຖາ;
ຊາຕກ຺ຂເຓ,ປິ ຄຸຓຠາຣມ’ສຍ຺ຫມານາ,
ສງ຺ກມ຺ປຍີ’ວ ປຖວີ ປວຣສ຺ສ ຕສ຺ສ.
ຣມິໍສຸ ໂສຓາ ຫຣິເຓຫິ ສທ຺ຘິໍ,
ກາກາ ອຸລູເກຫິ ມຸທຄ຺ຄຸທຄ຺ຄາ;
ສຸປຓ຺ຓຣາຊູຫິ ມໂຫຣຄາ ຈ,
ມຊ຺ຊາຣສງ຺ຆາ’ປິ ຈ ອຸນ຺ທຸເຣຫິ.
ມິຄາ ມິຄິນ຺ເທຫິ ສມາຄມິໍສຸ,
ປຸຕ຺ເຕຫິ ມາຕາປິຕໂຣ ຍເຖ’ວ;
ນາວາ ວິເທສ’ມ຺ປິ ຄຕາ ສເທສໍ,
ຄຕາ’ຈ ກຓ຺ຑໍ ສຣຠງ຺ຄສຕ຺ຖຸ.
ນານາວິຣາຄຸຊ຺ຊລປງ຺ກເຊຫິ,
ວິຠູສິໂຕ ສນ຺ຕຕຣງ຺ຄມາໂລ;
ມຫຓ຺ຓໂວ ອາສິ ຕຫິໍ ຊລ’ມ຺ປິ,
ອຈ຺ຈນ຺ຕສາຕຕ຺ຕມຸ’ປາຄມາສິ.
ສຸຜຸລ຺ລໂອລມ຺ພກປງ຺ກເຊຫິ,
ສມາກຸລຕ຺ຕໍ ຄຄນໍ ອຄຎ຺ຉິ;
ຊຫິໍສຸ ປກ຺ຂີ ຄມນໍ ນຠມ຺ຫິ,
ຐິຕາ’ຈ ສິນ຺ຘູ’ປິ ອສນ຺ທມານາ.
໑໐໓. ¶
ອກາລເມຆປ຺ປິຍສງ຺ຄເມນ,
ມຫີວຘູ ໂສມ຺ມຕມາ ອໂຫສິ;
ມຣູຫິ ວສ຺ສາປິຕເນກປຸປ຺ຜ,
ວິຠູສິເຕນາ’ຕິວິຠູສິຕາວ.
ສຸຜຸລ຺ລມາລາຠຣຓາຠິຣາມາ,
ລຕງ຺ຄນາ’ລິໍຄິຕປາທປິນ຺ທາ;
ສຸຄນ຺ຘກິຎ຺ຊກ຺ຂວຣມ຺ພເຣຫິ,
ທິສງ຺ຄນາໂຍ ອຕິໂສຠຍິໍສຸ.
ສຸຄນ຺ຘຘູເປຫິ ນຠໍ ອເສສໍ,
ປວາສິຕໍ ຣມ຺ມຕຣໍ ອໂຫສິ;
ສຸຣາສຸຣິນ຺ທາ ຉນເວສຘາຣີ,
ສໍຄີຕິຍຸຕ຺ຕາ ວິຈຣິໍສຸ ສພ຺ເພ.
ປິຍໍວທາ ສພ຺ພຊນາ ອເຫສຸໍ,
ທິສາ ອເສສາ’ປິ ຈ ວິປ຺ປສນ຺ນາ;
ຄຊາ’ຕິຄຊ຺ຊິໍສຸ ນທິໍສຸ ສີຫາ,
ເຫສາຣໂວ ຈາ’ສິ ຕຸຣງ຺ຄມານໍ.
ສເວຓຸວີຓາ ສຸຣທຸນ຺ທຸຠີ ນເຠ,
ສກໍ ສກໍ ຈາຣຸສຣມ຺ປໂມຈຍຸໍ;
ສປພ຺ພຕິນ຺ທປ຺ປຸຖຸໂລກຘາຕຸຍາ,
ອຸຬາຣໂອຠາສວໂຍ ມໂນຣໂມ.
ມນຸຎ຺ຎຄນ຺ໂຘ ມຸທຸສີຕລານິໂລ,
ສຸຂປ຺ປທໍ ວາຍິ ອເສສຊນ຺ຕຸໂນ;
ອເນກໂຣຄາທຸປປີຬິຕໍຄິໂນ,
ຕໂຕ ປມຸຕ຺ຕາ ສຸຂິໂນ ສິຍຸໍ ຊນາ.
ວິຊມ຺ຠມານາມິຕວາຬວີຊນິປ຺ປ,
-ຠາຠິຣາມໍ ຠຸວນໍ ອໂຫສິ.
ມຫິໍຫິ ເຠຕ຺ວາ ຈຸ’ທການິ ສນ຺ທຍຸໍ,
ຄມິໍສຸ ພຸຊ຺ຊາ ອຸຊຸຄຕ຺ຕຕໍ ຊນາ.
໑໑໐. ¶
ອນ຺ຘາ ປງ຺ຄຸລນຈ຺ຈານິ ລີໂລເປຕານິ ເປກ຺ຂຍຸໍ;
ສຸຓິໍສຸ ພຘິຣາ ມູຄ ຄີຕິໂຍ’ປິ ມໂນຣມາ.
ສິຕລຕ຺ຕມຸ’ປາຄຎ຺ຉິ ອວີຈຄ຺ຄິ’ປິ ຕາວເທ;
ໂມທິໍສຸ ຊລຊາ ຕສ຺ມິໍ ຊນ຺ຕໂວ ປຫສິໍສຸ ຈ.
ຂຸປ຺ປິປາສາຠິ ຠູຕານໍ ເປຕານໍ ອາສິ ໂຠຊນໍ;
ໂລກນ຺ຕເຣ’ປິ ອາໂລໂກ ອນ຺ຘກາຣນິຣນ຺ຕເຣ.
ອຕິເຣກຕຣາ ຕາຣາວຬິຈນ຺ທທິວາກຣາ;
ວິໂຣຈິໍສຸ ນເຠ ຠູມິຄຕານິ ຣຕນານິ ຈ.
ມຫີຕລາທໂຍ ເຠຕ຺ວາ ນິກ຺ຂມ຺ມ ອຸປຣູປຣິ;
ວິຈິຕ຺ຕປຎ຺ຈວຓ຺ຓາ’ສຸໍ ສຸຜຸລ຺ລວິປຸລມ຺ພຸຊາ.
ທຸນ຺ທຸຠາທີ ຈ’ລງ຺ກາຣາ ອວາທິຕ ອຆຏ຺ຏິຕາ;
ອຈ຺ຈນ຺ຕມຘຸຣໍ ນາທໍ ປມຸຎ຺ຈໍສຸ ມຫີຕເລ.
ພທ຺ຘາ ສງ຺ຂລິກາທີຫິ ມຸຎ຺ຈິໍສຸ ມນຸຊາ ຕໂຕ;
ຠຸວເນ ຠວນທ຺ວາຣກວາຏາ ວິວຏາ ສຍໍ.
‘‘ປຸເຣ ກປິຬວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ ຊາໂຕ ສຸທ຺ໂຘທນຕ຺ຣໂຊ;
ນິສຊ຺ຊ ໂພຘິມຓ຺ເຑ’ຕິ ອຍໍ ພຸທ຺ໂຘ ຠວິສ຺ສຕິ.’’
ເຈລຸກ຺ເຂປາທໂຍ ຈາ’ປີ ປວຕ຺ເຕນ຺ຕາ ປໂມທິຕາ;
ກີຬິໍສຸ ເທວສງ຺ຆາ ເຕ ຕາວຕິໍສາລເຍ ຕທາ.
ອິທ຺ຘິມນ຺ໂຕ ມຫາປຎ຺ໂຎ ກາລເທວລຕາປໂສ;
ສຸທ຺ໂຘທນນຣິນ຺ທສ຺ສ ຘີມໂຕ ໂສ ກຸລູປໂຄ.
ໂຠຊນສ຺ສາວສານມ຺ຫິ ຕາວຕິໍສາລຍໍ ຄໂຕ;
ຄນ຺ຕ຺ວາ ທິວາວິຫາຣາຍ ນິສິນ຺ໂນ ຠວເນ ຕຫິໍ.
ຉນເວສໍ ຄເຫຕ຺ວານ ກີຬນ຺ເຕ ເຕ ອຸທິກ຺ຂິຍ;
ສນ຺ໂຕສກາຣຓໍ ປຸຈ຺ຉິ ເຕສໍ ເຕ’ປິ ນ’ມພ຺ຣວຸໍ.
ສຸຕ຺ວາ ຕໍ ຕຕ຺ຕໂຕ ຕມ຺ຫາ ປີຕິໂຍ’ທຄ຺ຄມານໂສ;
ຕາວເທໂວ’ປຄນ຺ຕ຺ວານ ສຸທ຺ໂຘທນນິເວສນໍ.
໑໒໓. ¶
ປວິສິຕ຺ວາ ສຸປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ນິສິສ຺ໂສ ອາສເນ ອິສິ;
‘‘ຊາໂຕ ກິຣ ມຫາຣາຊ ປຸຕ຺ໂຕ ເຕ ນຸຕ຺ຕໂຣ ສຸຘິ.
ທຏ຺ຏ຺ຐຸ’ມິຈ຺ຉາມ’ຫໍ ຕໍ’’ຕິ ອາຫ ຣາຊາ ອລງ຺ກຕໍ;
ອານາເປຕ຺ວາ ກຸມາຣໍ ຕໍ ວນ຺ທາເປຕຸ’ມຸປາຄມີ.
ກຸມາຣຠູຕສ຺ສ’ປິ ຕາວເທວ ຄຸຓານຸຠາເວນ ມໂນຣມານິ;
ປາທາຣວິນ຺ທາ ປຣິວຕ຺ຕິຍ’ຄ຺ຄາ ປຕິຏ຺ຐິຕາ ມຸທ຺ຘນິ ຕາປສສ຺ສ.
ເຕນຕ຺ຕຠາເວນ ນຣຸຕ຺ຕມສ຺ສ,
ນ ວນ຺ທິຕພ຺ໂພ ຕິຠເວປິ ໂກຈິ;
ຕິໂລກນາຖສ຺ສ ສເຈ ຫິ ສີສໍ,
ຕປສ຺ສິໂນ ປາທຕເລ ຐເປຍ຺ຍໍ.
ຜາເລຍ຺ຍມຸທ຺ຘາ ຂລຸ ຕາປສສ຺ສ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ໂສ ອຎ຺ຊລິມຸຕ຺ຕມສ຺ສ;
ອຏ຺ຐາສິ ຘີຣສ຺ສ ຄຸຓຓ຺ຓວສ຺ສ ນາເສຕຸ’ມຕ຺ຕານ’ມຍຸຕ຺ຕກນ຺ຕິ.
ທິສ຺ວານ ຕໍ ອຈ຺ຉຣິຍໍ ນຣິນ຺ໂທ ເທວາຕິເທວສ຺ສ ສກຕ຺ຣຊສ຺ສ;
ປາທາຣວິນ຺ທານ’ຠິວນ຺ທິ ຕຸຏ຺ໂຐ ວິຈິຕ຺ຕຈກ຺ກງ຺ກິຕໂກມລານິ.
ຍທາ’ສິ ຣຎ຺ໂຎ ປຸຖຸວປ຺ປມງ຺ຄລໍ ຕທາ ປຸຣໍ ເທວປຸຣໍ’ວ ສຊ຺ຊິຕໍ;
ວິຠູສິຕາ ຕາ ຊນຕາ ມໂນຣມາ ສມາຄຕາ ຕສ຺ສ ນິເກຕມຸຕ຺ຕມໍ.
ວິຠູສິຕງ຺ໂຄ ຊນຕາຫິ ຕາຫິ ໂສ ປຸຣກ຺ຂໂຕ ຠູສນຠູສິຕຕ຺ຣຊໍ;
ຕມາ’ທຍິຕ຺ວາ’ຕຸລວປ຺ປມງ຺ຄລໍ ສຸຣິນ຺ທລີລາຍ ຄໂຕ ນຣິສ຺ສໂຣ.
ນານາວິຣາຄຸຊ຺ຊລຈາຣຸສານິ ປຣິກ຺ຂິເຕ ກມ຺ຫິ ຈ ຊມ຺ພຸມູເລ;
ສຍາປຍິຕ຺ວາ ພຫິມງ຺ຄລໍ ຕໍ ອຸທິກ຺ຂິຕຸໍ ຘາຕິຄຓາ ຄມິໍສຸ.
໑໓໒. ¶
ສຸວຓ຺ຓຕາຣາທິວິຣາຊມານ’ວິຕານໂຊຕຸຊ຺ຊລຊມ຺ພຸມູເລ;
ນິສຊ຺ຊ ຘີໂຣ ສຍເນ ມນຸຎ຺ເຎ’ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ ກຕາວກາໂສ.
ສຸວຓ຺ຓພິມ຺ພໍ ວິຍ ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ຉາຍຎ຺ຈ ຕສ຺ສາ ຐິຕເມ’ວ ທິສ຺ວາ;
ຕມພ຺ຣວີ ຘາຕິຊໂນ’ປຄນ຺ຕ຺ວາ ‘‘ປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເຕ ອພ຺ຠຸຕມີ’ທິສນ຺ຕິ.’’
ວິສຸທ຺ຘຈນ຺ທານນຠາສຸຣສ຺ສ ສຸຕ຺ວານ ຕໍ ປງ຺ກຊໂລຈນສ຺ສ;
ສວນ຺ທນໍ ເມ ທຸຕິຍ’ນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ປຸຕ຺ຕສ຺ສ ປາເທ ສິຣສາ’ຠິວນ຺ທິ.
ຕທຎ຺ຎານິປິ ໂລກສ຺ມິໍ ຊາຕາ’ເນກວິຘພ຺ຠຸຕາ;
ທສ຺ສິຕາ ເມ ສມາເສນ ຄນ຺ຖວິຕ຺ຖາຣຠີຣຸນາ.
ຍສ຺ມິໍ ວິຈິຕ຺ຕມຓິມຓ຺ຑິຕມນ຺ທິຣານໍ,
ນານາວິຕານສຍນາສນມຓ຺ຑິຕານໍ;
ນິສ຺ເສຓິ ເສຓິ ປຸຖຸຠູມິກຠູສິຕານໍ,
ຕິຓ຺ຓໍ ອຸຕູນມ’ນຸຣູປມ’ລງ຺ກຕານໍ.
ສິງ຺ເຄສຸ ຣໍສິນິກຣາ ສຸຣມນ຺ທິຣານໍ,
ສິງ຺ເຄສຸ ຣໍສິມປຫາສກຣາ’ວ ນິຈ຺ຈໍ;
ອາທິຈ຺ຈຣໍສິ ວິຍ ປງ຺ກຊການນານິ,
ໂລການນມ຺ພຸຊວນານິ ວິກາສຍນ຺ຕິ.
ນານາ ມຓິວິຈິຕ຺ຕາຫິ ຠິຕ຺ຕີຕິ ວນິຕາ ສທາ;
ວິນາ’ປິ ທປ຺ປຓຈ຺ຉາຍໍ ປສາເຘນ຺ຕິ ສກໍ ຕນຸໍ.
ເຕລາສນຄສງ຺ກາສໍ ວິໂລຈນຣສາຍນໍ;
ສຸຘາລງ຺ກຕປາກາຣວລຍໍ ຍຕ຺ຖ ທິສ຺ສເຕ.
ອິນ຺ທນີໂລຣຸວລຍໍ ນານາ ຣຕນຠູສິຕໍ;
ທິສ຺ສເຕ’ວ ສທາ ຍສ຺ມິໍ ປຣິຂາເນກປງ຺ກຊາ.
໑໔໑. ¶
ປຕ຺ວານ ວຸທ຺ຘິໍ ວິປຸເລ ມນຸຎ຺ເຎ,
ຠຸຕ຺ວານ ກາເມ ຈ ຕຫິໍ ວສນ຺ໂຕ;
ຄຈ຺ຉໍ ຕິໂລເກກວິໂລຈໂນ ໂສ,
ອຸຍ຺ຍານກີຬາຍ ມຫາປຖມ຺ຫິ.
ກເມນ ຊິຓ຺ຓໍ ພ຺ຍຘິຕໍ ມຕຎ຺ຈ,
ທິສ຺ວານ ຣູປໍ ຕິຠເວ ວິຣຕ຺ໂຕ;
ມໂນຣມໍ ປພ຺ພຊິຕຎ຺ຈ ຣູປໍ,
ກຕ຺ວາ ຣຕິໍ ຕມ຺ຫິ ຈຕຸຕ຺ຖວາເຣ.
ສຸຜຸລ຺ລນານາຕຣຸສຓ຺ຑມຓ຺ຑິຕໍ ສິຂຓ຺ຑິສຓ຺ຑາທິທິຊູປກູຊິຕໍ;
ສຸທສ຺ສນີຍໍ ວິຍ ນນ຺ທນໍ ວນໍ ມໂນຣມຸຍ຺ຍານມ’ຄາ ມຫາຍໂສ.
ສຸຣງ຺ຄນາ ສຸນ຺ທຣສຸນ຺ທຣີນໍ ມໂນຣເມ ວາທິຕນຈ຺ຈຄີເຕ ສຸຣິນ຺ທລີລາຍ;
ຕຫິໍ ນຣິນ຺ໂທ ຣມິຕ຺ວ ກາມໍ ທິປທານ’ມິນ຺ໂທ.
ອາຠຸຊິຕ຺ວານ ປລ຺ລງ຺ກໍ ນິສິນ຺ໂນ ຣຸຈິຣາສເນ;
ກາຣາເປຕຸມ’ຈິນ຺ເຕສິ ເທຫຠູສນ’ມຕ຺ຕໂນ.
ຕສ຺ສ ຈິຕ຺ຕໍ ວິທິຕ຺ວານ ວິສ຺ສກມ຺ມສ຺ສິ’ທໍພ຺ຣວີ;
ອລງ຺ກໂຣຫິ ສິທ຺ຘຕ຺ຖ’ມິຕິ ເທວານມິສ຺ສໂຣ.
ເຕນາ’ຓຕ຺ໂຕ’ປຄນ຺ຕ຺ວານ ວິສ຺ສກມ຺ໂມ ຍສສ຺ສິໂນ;
ທສທຸສ຺ສສຫສ຺ເສຫິ ສີສໍ ເວເຐສິ ໂສຠນໍ.
ຕນຸໍ ມນຸຎ຺ຎມ຺ປິ ອກາສິ ໂສຠນໍ,
ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓລກ຺ຂຓຸຊ຺ຊລໍ;
ວິຈິຕ຺ຕນານຸຕ຺ຕມຠູສເນຫິ ໂສ,
ສຸຄນ຺ຘິຄນ຺ຘຸປ຺ປລຈນ຺ທນາທິນາ.
ວິຠູສິໂຕ ເຕນ ວິຠູສິຕງ຺ຄິນາ,
ຕຫິໍ ນິສິນ຺ໂນ ວິມເລ ສິລາຕເລ;
ສຸຣງ຺ຄນາສນ຺ນິຠສຸນ຺ທຣີຫິ ໂສ,
ປຸຣກ຺ຂໂຕ ເທວປຕີວ ໂສຠຕິ.
໑໕໐. ¶
ສຸທ຺ໂຘທນນຣິນ຺ເທນ ເປສິຕໍ ສາສນຸຕ຺ຕມໍ;
‘‘ປຸຕ຺ໂຕ ເຕ ປຸຕ຺ຕ ຊາໂຕ’’ຕິ ສຸຕ຺ວານ ທີປທຸຕ຺ຕໂມ.
‘‘ມມ’ຊ຺ຊ ພນ຺ຘນໍ ຊາຕໍ’’ອິຕິ ວຕ຺ວານ ຕາວເທ;
ສມິທ຺ຘໍ ສພ຺ພກາເມຫິ ອຄມາ ສຸນ຺ທຣໍ ປຸຣໍ.
ຐິຕາ ອຸປຣິປາສາເທ ກິສາໂຄຕມິ ຕໍ ຕທາ;
ຣາເຊນ຺ຕໍ ສຕຣໍສິ’ໍວ ຣາຊໍ ທິສ຺ວາ ກເຖ ສິ’ທໍ.
‘‘ເຍສໍ ສູນຸ ອຍໍ ຘີໂຣ ຍາ ຈ ຊາຍາ ອິມສ຺ສ ຕຸ;
ເຕ ສພ຺ເພ ນິພ຺ພຸຕາ ນູນ ສທາ’ນູນຄຸຓສ຺ສ ເວ’’.
ອິຕີ’ທິສໍ ຄິຣໍ ສຸຕ຺ວາ ມນຸຎ຺ຎໍ ຕາຍ ຠາສິຕໍ;
ສຎ຺ຊາຕປີຕິຍາ ປີໂນ ຄຈ຺ຉມາໂນ ສກາລຍໍ.
ສີຕລໍ ວິມລໍ ຫາຣິໍ ຫາຣໍ ຕໍ ຣຕິວຑ຺ຒນໍ;
ເປເສຕ຺ວາ ສນ຺ຕິກໍ ຕສ຺ສາ ໂອມຸຎ຺ຈິຕ຺ວານ ກຓ຺ຐໂຕ.
ປາສາທມ’ຠິຣູຫິຕ຺ວາ ເວຊຍນ຺ຕໍ’ວ ສຸນ຺ທຣໍວ;
ນິປຊ຺ຊິ ເທວຣາຊາ’ວ ສຍເນ ໂສ ມຫາຣເຫ.
ສຸນ຺ທຣີ ຕໍ ປຸຣກ຺ຂຕ຺ວາ ສຸຣສຸນ຺ທຣິສນ຺ນິຠາ;
ປໂຍຊຍິໍສຸ ນຈ຺ຈານິ ຄີຕານິ ວິວິຘານິ’ປິ.
ປພ຺ພຊ຺ຊາຠິຣໂຕ ຘີໂຣ ປຎ຺ຈກາເມ ນິຣາລໂຍ;
ຕາທິເສ ນຈ຺ຈຄີເຕ’ປິ ນ ຣມິຕ຺ວາ ມໂນຣເມ.
ນິປນ຺ໂນ ວິສ຺ສມິຕ຺ວານ ອີສກໍ ສຍເນ ຕຫິໍ;
ປລ຺ລງ຺ກມາ’ຠຸຊິຕ຺ວານ ມຫາວີໂຣ ມຫີປຕິ.
ນິສິນ຺ໂນ’ວ’ເນກປ຺ປກາຣໍ ວິກາຣໍ,
ປທິສ຺ວານ ນິທ຺ທຸປຄານໍ ວຘູນໍ;
ຄມິສ຺ສາມິ’ທານີ’ຕິ ອຸພ຺ພິຄ຺ຄຈິຕ຺ໂຕ,
ຠເວ ທ຺ວາຣມູລໍ’ປຄນ຺ຕ຺ວານ ຣມ຺ມໍ.
ຐເປຕ຺ວານ ສີສໍ ສຸຠຸມ຺ມາຣກສ຺ມິໍ,
ສຸຓິສ຺ສາມິ ຘີຣສ຺ສ ສທ຺ທນ຺ຕິ ຕສ຺ມິໍ;
ນິປນ຺ນໍ ສຸທນ຺ຕໍ ປສາທາວຫນ຺ຕໍ,
ສຫາຍໍ ອມຈ຺ຈໍ ມຫາປຸຎ຺ຎວນ຺ຕໍ.
໑໖໒. ¶
ອຈ຺ຉນ຺ນສວນໍ ຉນ຺ນໍ ອາມນ຺ເຕຕ຺ວາ ກເຖສິ’ທໍ;
‘‘ອາເນຫິ ອິຕິ ກປ຺ເປຕ຺ວາ ກນ຺ຖກໍ ນາມ ສິນ຺ຘວໍ.’’
ໂສ ຉນ຺ໂນ ປຕິຄຓ຺ຫິຕ຺ວາ ຕໍ ຄິຣໍ ເຕນ ຠາສິຕໍ;
ຕໂຕ ຄນ຺ຕ຺ວານ ກປ຺ເປຕ຺ວາ ສີຆມາ’ເນສິ ສິນ຺ຘວໍ.
ອຠິນິກ຺ຂມນໍ ຕສ຺ສ ຎຕ຺ວາ ວຣຕຸຣງ຺ຄໂມ;
ເຕນ ສຊ຺ຊິຍມາໂນ ໂສ ເຫສາຣວມຸ’ທີຣຍິ.
ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວານ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ ສທ຺ທໍ ຕໍ ສກລໍ ປຸຣໍ;
ສພ຺ເພ ສຸຣຄຓາ ຕສ຺ມິໍ ໂສຕຸໍ ນາ’ທໍສຸ ກສ຺ສຈິ.
ອຖ ໂສ ສຊ຺ຊນານນ຺ໂທ ອຸຕ຺ຕມໍ ປຸຕ຺ຕມ’ຕ຺ຕໂນ;
ປສ຺ສິຕ຺ວາ ປຐມໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ພຸທ຺ໂຘ ຠວາມ’ຫໍ.
ຈິນ຺ຕຍິຕ຺ວານ ເອວ’ມ຺ປິ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຊາຍານິເວສນໍ;
ຐເປຕ຺ວາ ປາທທຸ’ມ຺ມາເຣ ຄີວໍ ອນ຺ໂຕ ປເວສິຍ.
ກຸສຸເມຫິ ສມາກິຓ຺ເຓ ເທວິນ຺ທສຍນູປເມ;
ນິປນ຺ນໍ ມາຕຸຍາ ສທ຺ຘິໍ ສຍເນ ສກມ’ຕ຺ຣຊໍ.
ວິໂລເກຕ຺ວານ ຈິນ຺ເຕສິ ອິຕິ ໂລເກກນາຍໂກ;
ສຈາ’ຫໍ ເທວິຍາ ພາຫຸມ’ປເນຕ຺ວາ ມມ’ຕ຺ຣຊໍ.
ຄຓ຺ຫິສ຺ສາມ’ນ຺ຕຣາຍ’ມ຺ປິ ກເຣຍ຺ຍ ຄມນສ຺ສ ເມ;
ປພຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ມຫນ຺ເຕນ ເປເມເນ’ສາ ຍໂສຘຣາ.
ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ປຸນາ’ຄມ຺ມ ປສ຺ສິສ຺ສາມີ’ຕິ ອຕ຺ຣຊໍ;
ນຣາຘິໂປ ຕທາ ຕມ຺ຫາ ປາສາທຕລໂຕ’ຕຣິ.
ເປສລານນກຣງ຺ຆິປງ຺ກຊາ ຫາສເຜນຠມຸວີຈິຠາສຸຣາ;
ເນຕ຺ຕນີລກມລາ ຍໂສຘຣາໂກມຸທີ’ວ ນຍນາລິປຕ຺ຖິຕາ.
ສມຕ຺ໂຖ ອສ຺ສ ໂກ ຕສ຺ສາ ຊຫິຕຸໍ ເທຫສມ຺ປທໍ;
ວິນ຺ທມາໂນ ວິນາ ຘີຣໍ ຐິຕໍ ປຣມິມຸທ຺ຘນິ.
‘‘ອສ຺ໂສ ສາມິ ມຍານີໂຕ ກາລໍ ຊານ ຣເຖສຠ’’;
ອິຕິ ອພ຺ຣວິ ຉນ຺ໂນ ໂສ ຠູປາລສ຺ສ ຍສສ຺ສິໂນ.
໑໗໕. ¶
ມຫີປຕິ ຕທາ ສຸຕ຺ວາ ຉນ຺ເນໂນ’ທີຣິຕໍ ຄິຣໍ;
ປາສາທາ ໂອຕຣິຕ຺ວານ ຄນ຺ຕ຺ວາ ກນ຺ຖກສນ຺ຕິກໍ.
ຕສ຺ສິ’ທໍ ວຈນໍ ຠາສິ ສພ຺ພສຕ຺ຕຫິເຕ ຣໂຕ;
‘‘ກນ຺ຖກ’ຊ຺ເຊ’ກຣຕ຺ຕິໍ ມາ ຕາເຣຫິ’’ ສນຣາມຣໍ.
ໂລກມຸ’ຕ຺ຕາຣຍິສ຺ສາມິ ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ;
ຠວສາຄຣໂຕ ໂຆຣຊຣາທິມກຣາກຣາ.’’
ອິທໍ ວຕ຺ວາ ຕມາ’ຣຸຍ຺ຫ ສິນ຺ຘວໍ ສງ຺ຂສນ຺ນິຠໍ;
ຄາຫາເປຕ຺ວານ ຉນ຺ເນນ ສຸທຬ຺ຫໍ ຕສ຺ສ ວາລຘິໍ.
ປຕ຺ວານ ໂສ ມຫາທ຺ວາຣສມີປໍ ສມຈິນ຺ຕຍິ;
ຠເວຍ຺ຍ ວິວຏໍ ທ຺ວາຣໍ ເຍນ ເກນຈິ ໂນ ສເຈ.
ວາລຘິໍ ຄຫິເຕເນວ ສທ຺ຘິໍ ຉນ຺ເນນ ກນ຺ຖກໍ,
ນິປ຺ປີຬຍິຕ຺ວາ ສຕ຺ຖີຫິ ອິມມຈ຺ຈຸຄ຺ຄຕໍ ສຸຠໍ;
ອຸລ຺ລງ຺ຆິຕ຺ວານ ປາກາຣໍ ຄຈ຺ຉາມີ’ຕິ ມຫພ຺ພໂລ.
ຕຖາ ຖາມພລູເປໂຕ ຉນ຺ໂນ’ປິ ຕຸຣຄຸຕ຺ຕໂມ;
ວິສຸໍ ວິສຸໍ ວິຈິນ຺ເຕສຸໍ ປາກາຣໍ ສມຕິກ຺ກມໍ.
ຕສ຺ສ ຈິຕ຺ຕໍ ວິທິຕ຺ວານ ໂມທິຕາ ຄມເນ ສຸເຠ;
ວິວຣິໍສຸ ຕທາ ທ຺ວາຣໍ ທ຺ວາເຣ’ຘິຄ຺ຄຫິຕາ ສຸຣາ.
ຕໍ ສິທ຺ຘຕ຺ຖມ’ສິທ຺ຘຕ຺ຖໍ ກຣິສ຺ສາມີ’ຕິ ຈິນ຺ຕິຍ;
ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ຕສ຺ສິ’ທໍ ຠາສິ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ ຏ຺ຐິຕນ຺ຕິໂກ.
‘‘ມາ ນິກ຺ຂມິ ມຫາວີຣ ອິໂຕ ເຕ ສຕ຺ຕເມ ທິເນ;
ທິພ຺ພໍ ຕຸ ຈກ຺ກຣຕນໍ ອທ຺ຘາ ປາຕຸຠວິສ຺ສຕິ.’’
ອິຈ຺ເຈວໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ໂສ ອນ຺ຕເກນ ມຫາຍໂສ;
‘‘ໂກ’ສິ ຕ຺ວມິ’ຕິ’’ຕໍ ຠາສິ ມາໂຣ ຈ’ຕ຺ຕານມາ’ທິສິ.
‘‘ມາຣຊານາມ’ຫໍ ມຍ຺ຫໍ ທິພ຺ພຈກ຺ກສ຺ສ ສມ຺ຠວໍ;
ຄຈ຺ຉ ຕ຺ວມິ’ຘ ມາ ຕິຏ຺ຐ ນ’ມ຺ຫິ ຣຊ຺ເຊນມຕ຺ຖິໂກ.
ສພ຺ພໍ ທສສຫສ຺ສິມ຺ປິ ໂລກຘາຕຸມ’ຫໍ ປນ;
ອຸນ຺ນາເທຕ຺ວາ ຠວິສ຺ສາມິ ພຸທ຺ໂຘ ໂລເກກນາຍໂກ.’’
໑໘໘. ¶
ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ມຫາສຕ຺ເຕ ອຕ຺ຕໂນ ຄິຣມຸ’ຕ຺ຕຣິໍ;
ຄາຫາເປຕຸມ’ສກ຺ໂກນ຺ໂຕ ຕຕ຺ເຖ’ວ’ນ຺ຕຣຘາຍິ’ໂສ.
ປາປິມສ຺ສ ອິທໍ ວຕ຺ວາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິສິຣິມ຺ປິ ຈ;
ປຫາຍ ເຂປິຓ຺ຑໍ’ວ ປຈ຺ຈຸສສມເຍ ວສິໍ.
ຄຈ຺ຉນ຺ຕມ’ຠິປູເຊຕຸໍ ສມາຄນ຺ຕ຺ວານ ຕາວເທ;
ຣຕນຸກ຺ກາສຫສ຺ສານິ ຘາຣຍນ຺ຕາ ມຣູ ຕຫິໍ.
ປຈ຺ຉໂຕ ປຸຣໂຕ ຕສ຺ສ ອຸໂຠປສ຺ເສສຸ ຄຈ຺ຉເຣ;
ຕເຖ’ວ ອຠິປູເຊນ຺ຕາ ສຸປຓ຺ຓາ ຈ ມໂຫຣຄາ.
ສຸວິປຸລສຸຣເສນາ ຈາຣຸລີລາຠິຣາມາ,
ກຸສຸມສລິລຘາຣາ ວສ຺ສຍນ຺ຕາ ນຠມ຺ຫາ;
ອິຫຫິ ທສສຫສ຺ສີ ຈກ຺ກວາຬາ ຄຕາ ຕາ,
ສຸຂຸມຕນຸຕເມໂຕທຄ຺ຄຸທຄ຺ຄາ ຈຣນ຺ຕິ.
ຍສ຺ມິໍ ສຸຄນ຺ຘວຣປຸປ຺ຜສຸຘູປ ຈຸຓ຺ຓ,
ເຫມທ຺ຘຊປ຺ປຠຸຕິຠາສຸຣຈາຣຸມຄ຺ເຄ;
ຄຈ຺ຉໍ ມຫາຊວວຣງ຺ຄ ຕຸຣໍຄ ຣາຊາ,
ຄນ຺ຕຸໍ ນ ສກ຺ຂິ ຊວໂຕ ກຸສຸມາທິລຄ຺ໂຄ.
ອິຕ຺ຖໍ ຕມ຺ຫິ ປເຖ ຣມ຺ເມ ວຕ຺ຕມາເນ ມຫາມເຫ;
ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຣຕ຺ຕິເສເສນ ຕິໍສໂຍຊນມຎ຺ຊເສ.
ປຕ຺ວາ’ໂນມານທີຕີຣໍ ປິຏ຺ຐິໂຕ ຕຸຣຄສ຺ສ ໂສ;
ໂອຕຣິຕ຺ວານ ວິມເລ ສີຕເລ ສິກຕາຕເລ.
ວິສ຺ສມິຕ຺ວາ ອິທໍ ວຕ຺ວາ ‘‘ຄຈ຺ຉາຫີ’ຕິ ສກໍ ປຸຣໍ;
ອາຠຣຓານິ ອາທິຍ ຉນ຺ເນ’ມໍ ຄຸຣຄມ຺ປິ ຈ.’’
ຐິໂຕ ຕສ຺ມິໍ ມຫາວີໂຣ ອຈ຺ຈນ຺ຕ ນິສິຕາ’ສິນາ;
ສຸຄນ຺ຘວາສິຕໍ ໂມຬິໍ ເຉຕ຺ວາ’ນຸກ຺ຂິປິ ອມ຺ພເຣ.
ຈາຣຸເຫມສຸມຸຄ຺ເຄນ ເກສຘາຕຸໍ ນຠຸຄ຺ຄຕໍ;
ປູຊນຕ຺ຖໍ ສຫສ຺ສກ຺ໂຂ ສິຣສາ ສມ຺ປຏິຈ຺ຉິຍ.
໑໙໙. ¶
ວິໂລຈນານນ຺ທກຣິນ຺ທນີລມເຍຫິ ຈູຬາມຓິ ເຈຕິຍໍ ໂສ;
ປຕິຏ຺ຐເປສາ’ມລຕາວຕິໍເສ ອຸພ຺ເພຘໂຕ ໂຍຊນມຕ຺ຕມຄ຺ຄາ.
ອຸຕ຺ຕມຏ຺ຐປຣິກ຺ຂາຣໍ ຘາເຣຕ຺ວາ ພ຺ຣຫ຺ມຸນາຠຕໍ;
ອມ຺ພເຣ’ຈ ປວິຊ຺ຌິຕ຺ຖ ວຣໍ ທຸສ຺ສຍຸຄມ຺ປິ ຈ.
ຕມາ’ທາຍ ມຫາພ຺ຣຫ຺ມາ ພ຺ຣຫ຺ມໂລເກ ມໂນຣມໍ;
ທ຺ວາທສໂຍຊນຸພ຺ເພຘໍ ທຸສ຺ສຖູປໍ ອກາຣຍິ.
ນາເມນາ’ນຸປິຍໍ ນາມ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອມ຺ພວນໍ ຕຫິໍ;
ສຕ຺ຕາຫໍ ວີຕິນາເມຕ຺ວາ ປພ຺ພຊ຺ຊາສຸຂໂຕ ຕໂຕ.
ຄນ຺ຕ຺ວາເນ’ກທິເນເນ’ວ ຕິໍສໂຍຊນມຎ຺ຊສໍ;
ປຕ຺ວາ ຣາຊຄຫໍ ຘີໂຣ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິ ສຸພ຺ພໂຕ.
ອິນ຺ທນີລສິລາຍາ’ປິ ກຕາ ປາກາຣໂຄປຸຣາ;
ເຫມຈລາ’ວ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ຕສ຺ສາ’ຠາຄິ ຕຫິໍ ຕທາ.
ໂກ’ຍໍ ສກ຺ໂກ ນຸໂຂ ພ຺ຣຫ຺ມາ ມາໂຣ ນາໂຄ’ຕິອາທິນາ;
ຠິຍ຺ໂຍ ໂກຕຸຫຬປ຺ປຕ຺ໂຕ ປທິສ຺ວາ ຕໍ ມຫາຊໂນ.
ປວິສິຕ຺ວາ ຄຣເຫຕູນ ຠຕ຺ຕໍ ຍາປນມຕ຺ຕກໍ;
ຍຸຄມຕ຺ຕໍ’ວ ເປກ຺ຂນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຣາຊວີຖິຍໍ.
ມຖິຕໍ ເມຣຸມນ຺ເຖນ ສມຸທ຺ທ’ວ ມຫາຊນໍ;
ຕມ຺ຫາ ໂສ ອາກຸລີ ກຕ຺ວາ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຓ຺ຑວປພ຺ພຕໍ.
ຕໂຕ ຕສ຺ເສ’ວ ຉາຍາຍ ຠູມິຠາເຄ ມໂນຣເມ;
ນິສິນ຺ໂນ ມິສ຺ສກໍ ຠຕ຺ຕໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕຸມາ’ຣຠິ.
ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓມຕ຺ເຕນ ອນ຺ຕສປ຺ປໍ ນິວາຣິສ;
ເທຫວມ຺ມິກໂຕ ຘີໂຣ ນິກ຺ຂມນ຺ຕໍ ມຫພ຺ພໂລ.
ຠຸຕ຺ວານ ພິມ຺ພິສາເຣນ ນຣິນ຺ເທນ ນຣາສໂຠ;
ນິມນ຺ຕິໂນ’ປິ ຣຊ຺ເຊນ ອຸປຄນ຺ຕ຺ວານ’ເນກຘາ.
໒໑໑. ¶
ປຏິກ຺ຂິປິຍ ຕໍ ຣຊ຺ຊໍ ອຖ ເຕນາ’ຠິຍາຈິໂຕ;
ຘມ຺ມໍ ເທເສຫິ ມຍ຺ຫນ຺ຕິ ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ.
ທຕ຺ວາ ປຏິຎ຺ຎໍ ມນຸຊາຘິປສ຺ສ ຘີໂຣ’ປຄນ຺ຕ຺ວານ ປຘານຠູມິໍ;
ອນຎ຺ຎສາຘາຣຓທຸກ຺ກຣານິ ກຕ຺ວາ ຕໂຕ ກິຎ຺ຈິ ອປສ຺ສມາໂນ.
ໂອຬາຣິກນ຺ນປານານິ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ເທຫສມ຺ປທໍ;
ປຕ຺ວາ’ຊປາລນິຄ຺ໂຣຘມູລໍ ປຕ຺ໂຕ ສຸໂຣ ວິຍ.
ປຸຣຕ຺ຖາ’ຠິມຸໂຂ ຫຸຕ຺ວາ ນິສິນ຺ໂນ’ສິ ຊຸຕິນ຺ຘໂຣ;
ເທຫວຓ຺ເຓຫິ ນິຄ຺ໂຣໂຘ ເຫມວຓ຺ໂຓ’ສິ ຕສ຺ສ ໂສ.
ສມິທ຺ຘປຕ຺ຖນາ ເອກາ ສຸຊາຕາ ນາມ ສຸນ຺ທຣີ;
ເຫມປາຕິໍ ສປາຍາສໍ ສີເສນາ’ທາຍ ໂອນຕາ.
ຕສ຺ມິໍ ອຘິຄ຺ຄຫີຕສ຺ສ ຣຸກ຺ຂເທວສ຺ສ ຕາວເທ;
ພລິໍ ທມ຺ມີ’ຕິ ຄນ຺ຕ຺ວານ ທິສ຺ວາ ຕາ ທີປທຸຕ຺ຕມໍ.
ໂທໂວ’ຕິ ສຎ຺ຎາຍ ອຸທຄ຺ຄຈິຕ຺ຕາ ປາຍາສປາຕິໍ ປວຣສ຺ສ ທຕ຺ວາ;
‘‘ອາສິໍສນາ ອິຊ຺ຌິຍຖາ ຫິ ມຍ຺ຫໍ ຕຸຍ຺ຫມ຺ປິ ສາ ສາມິ ສມິຊ຺ຌິຕູ’ຕິ.’’
ອິຈ຺ເຈ’ວໍ ວຈນໍ ວຕ຺ວາ ຄຕາ ຕມ຺ຫາ ວຣງ຺ຄນາ;
ອຖ ປາຍາສປາຕິໍ ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ມຸນິປຸງ຺ຄໂວ.
ຄນ຺ຕ຺ວາ ເນຣຎ຺ຊຣາຕີຣໍ ຠູຕ຺ວາ ຕໍ ວຣໂຠຊນໍ;
ປຏິໂສຕໍ ປວິສ຺ສຊ຺ຊິ ຕສ຺ສາ ປາຕິໍ ມໂນຣມໍ.
ຊນ຺ຕາລິປາລິມນເນຕ຺ຕວິລຸມ຺ປມານໍ,
ສມ຺ຜຸລ຺ລສາລວນຣາຊິວິຣາຊມານໍ;
ເທວິນ຺ທນນ຺ທນວນໍ’ວ’ຠິນນ຺ທນີຍ,
ມຸ’ຍ຺ຍານມຸ’ຕ຺ຕມຕຣໍ ປວໂຣ’ປຄນ຺ຕ຺ວາ.
ກຕ຺ວາ ທິວາວິຫາຣໍ ໂສ ສາຍຓ຺ຫສມເຍ ຕຫິໍ;
ຄຈ຺ຉໍ ເກສຣລີລາຍ ໂພຘິປາທປສນ຺ຕິກໍ.
໒໒໒. ¶
ພ຺ຣຫ຺ມສຸຣາສຸຣມໂຫຣຄປກ຺ຂິຣາຊ,
ສໍສຊ຺ຊິໂຕຣຸວຏຸເມ ທິປທານມິນ຺ໂທ;
ປາຍາສິ ໂສຕ຺ຖິຍທ຺ວິໂຊ ຕິຓຫາຣໂກ ຕໍ,
ທິສ຺ວານ ຕສ຺ສ ອທທາ ຕິຓມຸຏ຺ຐິໂຍ ໂສ.
ອິນ຺ທິວຣາຣວິນ຺ທາທິກຸສຸມານ’ມ຺ພຣາ ຕຫິໍ;
ປຕນ຺ຕີ ວຸຏ຺ຐິຘາຣາ’ວ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ທີປທຸຕ຺ຕເມ.
ຈາຣຸຈນ຺ທນຈຸຓ຺ຓາທິ’ຘຸປຄນ຺ເຘຫິ ເນກຘາ;
ອໂນກາໂສ’ສິ ອາກາໂສ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ທີປທຸຕ຺ຕເມ.
ຣຕນຸຊ຺ຊລຉຕ຺ເຕຫິ ຈາຣຸເຫມທ຺ຘເຊຫິ ຈ;
ອໂນກາໂສ’ສິ ອາກາໂສ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ທິປທຸຕ຺ຕເມ.
ເວລຸກ຺ເຂປສຫສ຺ເສຫິ ກີຬນ຺ເຕຫິ ມຣູຫິ’ປິ;
ອໂນກາໂສ’ສິ ອາກາໂສ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ທິປທຸຕ຺ຕເມ.
ສຸຣທຸນ຺ທຸຠິວຊ຺ຊານິ ກໂຣນ຺ເຕຫິ ມຣູຫິປິ;
ອໂນກາໂສ’ສິ ອາກາໂສ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ທິປທຸຕ຺ຕເມ.
ສຸຣງ຺ຄນາຫິ ສງ຺ຄິຕິໍ ຄາຍນ຺ຕິຫິ’ປິ’ເນກຘາ;
ອໂນກາໂສ’ສິ ອາກາໂສ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕ ທິປທຸຕ຺ຕເມ.
ມໂນຣມາ ກິຓ຺ຓຣກິຓ຺ຓຣງ຺ຄນາ,
ມໂນຣມງ຺ຄາ ອຸຣໂຄຣຄງ຺ກນາ;
ມໂນຣມາ ຕມ຺ຫິ ຈ ນຈ຺ຈຄີຕິໂຍ,
ມໂນຣມາ’ເນກວິຘາ ປວຕ຺ຕຍຸໍ.
ຕທາ ມໂຫເຆ’ວ ມຫາມເຄຫິ,
ປວຕ຺ຕມາເນ ອິຕິ ໂສ ມຫາຍໂສ;
ຕິເຓ ຄເຫຕ຺ວາ ຕິຠເວກນາຍໂກ,
ອຸປາຄໂຕ ໂພຘິທຸມິນ຺ທສນ຺ຕິກໍ.
ວິທ຺ທຸມາສິຕເສລຄ຺ຄຣຊຕາຈລສນ຺ນິຠໍ;
ກຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ໂພຘິປາທປໍ ທິປທຸຕ຺ຕໂມ.
ປຸຣຕ຺ຖິມທິສາຠາເຄ ອຈເລ ຣຓຘໍສເກ;
ມຫີຕເລ ຐິໂຕ ຘີໂຣ ຈາເລສິ ຕິຓມຸຏ຺ຐິໂຍ.
໒໓໓. ¶
ວິທ຺ທສຫຕ຺ຖມຕ຺ໂຕ ໂສ ປລ຺ລງ຺ໂກ ອາສິ ຕາວເທ;
ອຖ ນໍ ອພ຺ຠຸຕໍ ທິສ຺ວາ ມຫາປຎ຺ໂຎ ວິຈິນ຺ຕຍິ.
‘‘ມໍສໂລຫິຕມຏ຺ຐິ ຈ ນຫາຣູ ຈ ຕໂຈ ຈ ເມ;
ກາມໍ ສຸສ຺ສຕຸ ເນວາ’ຫໍ ຊຫາມິ ວີຣິຍໍ’’ອິຕິ.
ອາຠຸຊິຕ຺ວາ ມຫາວີໂຣ ປລ຺ລງ຺ກມ’ປຣາຊິຕໍ;
ປາຈິນາຠິມຸໂຂ ຕສ຺ມິໍ ນິສີທິ ທີປທຸຕ຺ຕໂມ.
ເທວເທວສ຺ສ ເທວິນ຺ໂທ ສງ຺ຂມາ’ທາຍ ຕາວເທ;
ວີສຸຕ຺ຕຣສຕຸພ຺ເພຘໍ ຘມຍນ຺ໂຕ ຕຫິໍ ຐິໂຕ.
ທຸຕິຍໍ ປຸຓ຺ຓຈນ຺ທໍ’ວ ເສຕຈ຺ຉຕ຺ຕໍ ຕິໂຍຊນໍ;
ຘາຣຍນ຺ໂຕ ຐິໂຕ ສມ຺ມາ ມຫາພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ.
ຈາຣຸຈາມຣມາ’ທາຍ ສຸຍາໂມ’ປິ ສຸຣາຘິໂປ;
ວີຊຍນ຺ໂຕ ຐິໂຕ ຕຕ຺ຖ ມນ຺ທໍ ມນ຺ທໍ ຕິຄາວຸຕໍ.
ເພລຸວໍ ວີຓມາ’ທາຍ ສຸໂຣປຎ຺ຈສິຂວ຺ຫໂຍ;
ນານາວິຘລໂຍເປຕໍ ວາທຍນ຺ໂຕ ຕຖາ ຐິໂຕ.
ຖຸຕິຄີຕານິ ຄາຍນ຺ໂຕ ນາຏກີຫິ ປຸຣກ຺ຂໂຕ;
ຕເຖ’ວ’ຏ຺ຐາສິ ໂສ ນາຄຣາຊາ ກາລວ຺ຫໂຍ’ປິ ຈ.
ຄເຫຕ຺ວາ ເຫມມຎ຺ຊຸສາ ສຸຣປຸປ຺ເຜຫິ ປູຣິຕາ;
ປູຊຍນ຺ຕາ’ວ ອຏ຺ຐໍສຸ ພຕ຺ຕິໍສາ’ປິ ກຸມາຣິກາ.
ເສນ຺ທເທວສງ຺ເຆຫິ ເຕຫິ ອິຕ຺ຖໍ ມຫາມເຫ;
ວຕ຺ຕມາເນ ຕທາ ມາໂຣ ປາປິມາ ອິຕິ ຈິນ຺ຕຍິ.
‘‘ອຕິກ຺ກມິຕຸກາໂມ’ຍໍ ກຸມາໂຣ ວິສຍໍ ມມ;
ສິທ຺ຘຕ຺ໂຖ ອຖ ສິທ຺ຘຕ຺ຖໍ ກຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ ຕາວເທ.
ມາເປຕ຺ວ ຠິໍສນຕໂຣຣຸສຫສ຺ສພາຫຸໍ,
ສງ຺ຄຍ຺ຫ ເຕຫິ ຊລິຕາ ວິວິຘາຍຸຘານິ;
ອາຣຸຍ຺ຫ ຈາຣຸ ທິຣທໍ ຄິຣິເມຂລາກ຺ຂ຺ຍໍ,
ຈຓ຺ຑໍ ທິຍຑ຺ຒສຕໂຍຊນມາຍຕໍ ຕໍ.
໒໔໕. ¶
ນານານນາຍ’ນລວຓ຺ຓສິໂຣຣຸຫາຍ,
ຣຕ຺ໂຕຣຸວຏ຺ຏພຫິນິຄ຺ຄຕໂລຈນາຍ;
ທຏ຺ໂຐຏ຺ຐຠິໍສນມຸຂາຍຸ’ຣຄພ຺ຠຸຊາຍ,
ເສນາຍ ໂສ ປຣິວຸໂຕ ວິວິຘາຍຸຘາຍ.
ຕຕ຺ໂຖ’ປຄມ຺ມ ອຕິຠີມຣມໍ ຣວນ຺ໂຕ,
ສິທ຺ຘຕ຺ຖເມ’ຖ ອິຕິ ຄຓ຺ຫຖ ພນ຺ຘເຖ’ມໍ;
ອາຓາປຍໍ ສຸຣຄຓໍ ສຫທສ຺ສເນນ,
ຈຓ຺ຑານີລຸຄ຺ຄຕປິຈຸໍ’ວ ປລາປຍິຕ຺ຖ.
ຄມ຺ຠີຣເມຆຣວສນ຺ຕິຠວຓ຺ຑນາທໍ,
ວາຕໍຈ ມາປິຍ ຕໂຕ ສຸຠຄສ຺ສ ຕສ຺ສ;
ກຓ຺ຓມ຺ປິ ວີວຣວຣສ຺ສ ມໂນຣມສ຺ສ,
ໂນ ອາສິເຍວ ຈລິຕຸໍ ປຠຸ ອນ຺ຕໂກຖ.
ສໍວຏ຺ຏວຸຏ຺ຐິຊວສນ຺ນິຠຠີມໂຆຣ,
ວສ຺ສໍ ປວສ຺ສິຍ ຕໂຕ’ທກພິນ຺ທຸກມ຺ປິ;
ນາສກ຺ຂິ ເນຕຸມ’ຕຸລສ຺ສ ສມີປກມ຺ປິ,
ທິສ຺ວາ ຕມ’ພ຺ຠຸຕມ’ໂຖ’ປິ ສຸທຸມ຺ມຸໂຂ ໂສ.
ອຈ຺ຈນ຺ຕຠີມນຬອຈ຺ຈິສມຸຊ຺ຊໂລຣຸ,
ປາສານຠສ຺ມກລລາຍຸຘວສ຺ສຘາຣາ;
ອງ຺ຄາຣປຊ຺ຊລິຕວາລຸກວສ຺ສຘາຣາ,
ວສ຺ສາປຍິຕ຺ຖ ສກລານິ ອິມານິ ຕານິ.
ມາຣານຸຠາວພລໂຕ ນຠໂຕ’ປຄນ຺ຕ຺ວາ,
ປຕ຺ວານ ປຸຎ຺ຎສິຂຣຸຄ຺ຄຕສນ຺ຕິກໍ ຕຸ;
ມາລາຄຸຬປ຺ປຠູຕິຠາວຄຕານິ’ຖາປິ,
ໂລກນ຺ຕເຣ’ວ ຕິມິຣໍ ຕິມິຣໍ ສຸໂຆຣໍ.
ມາເປຕ຺ວ ໂມຫຕິມິຣມ຺ປິ ຫຕສ຺ສ ຕສ຺ສ,
ເທຫປ຺ປຠາຄິ ສຕຣໍສິສໂຕທິຕໍ’ວ;
ຊາຕໍ ມໂນຣມຕຣໍ ອຕິທສ຺ສນີຍ,
ມາ’ໂລກປຸຎ຺ຊມ’ວໂລກິຍ ປາປຘມ຺ໂມ.
໒໕໒. ¶
ໂກໂປປຣຕ຺ຕວທໂນ ຠຸກຸຏິປ຺ປວາຣາ,
ອຈ຺ຈນ຺ຕຠິໍສນວິຣູປກເວສຘາຣີ;
ອຈ຺ຈນ຺ຕຕິຓ຺ຫຕຣຘາຣມສງ຺ຄເມ’ວ,
ຈກ຺ກາຍຸຘໍ ຈຣຕຣໍ ອປິ ເມຣຸຣາຊໍ.
ສງ຺ຂຓ຺ຑຍນ຺ຕມິ’ວ ຖູລກລີຣກຓ຺ຑໍ,
ວິສ຺ສຊ຺ຊິ ເຕນ’ປິ ນ ກິຎ຺ຈິ ຄຸຓາກຣສ຺ສ;
ກາຕຸໍ ປຫຸຕ຺ຕມຸ’ປຄຎ຺ຉິ ຕໂຕ ຕເມ’ຕໍ,
ຄນ຺ຕ຺ວາ ນຠາ ກຸສຸມຉຕ຺ຕຕມາ’ຄ ສີສໍ.
ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕາ’ປິ ເສນາຍ ເສລກູຏານລາກຸລາ;
ປຄນ຺ຕ຺ວາ ນຠສາ ມາລາຄຸລຕ຺ຕໍ ສມຸປາຄຕາ.
ຕມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ສໂສໂກ ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຘີຣສ຺ສ ສນ຺ຕິກໍ;
ປາປຸຓາຕິ ມເມວາ’ຍໍ ປລ຺ລງ຺ໂກ ອປຣາຊິໂຕ.
ອິໂຕ ອຸຏ຺ຐຫ ປລ຺ລງ຺ກາ ອິຕິ’ຠາສິຕ຺ຖ ຘີມໂຕ;
ກຕກລ຺ຍາຓກມ຺ມສ຺ສ ປລ຺ລງ຺ກຕ຺ຖາຍ ມາຣ ເຕ.
ໂກ ສກ຺ຂີ’ຕິ ປວຸຕ຺ໂຕ ໂສ ອິເມ ສພ຺ເພ’ຕິ ສກ຺ຂິໂນ;
ເສນາຍາ’ຠິມຸຂໍ ຫຕ຺ຖໍ ປສາເຣຕ຺ວານ ປາປິມາ.
ໂຆຣນາເທນ’ຫໍ ສກ຺ຂິ ອຫໍ ສກ຺ຂີ’ຕິ ຕາຍ’ປິ;
ສກ຺ຂິຠາວໍ ວທາເປຕ຺ວາ ຕສ຺ເສ’ວໍ ສມຸທີຣຍິ.
ໂກ ເຕ ສິທ຺ຘຕ຺ຖ ສກ຺ຂີ’ຕິ ອຖ ເຕນາ’ຕຸເລນ’ປິ;
ມເມ’ຕ຺ຖ ສກ຺ຂິໂນ ມາຣ ນສນ຺ຕິ’ຕິ ສເຈຕນາ.
ຣຕ຺ຕເມໂຆປນິກ຺ຂນ຺ຕເຫມວິຊ຺ຊຸວຠາສຸຣໍ;
ນີຫຣິຕ຺ວາ ສຸຣຕ຺ຕມ຺ຠາ ຈີວຣາ ທກ຺ຂິຓໍ ກຣໍ.
ຠູມິຍາ’ຠິມຸຂໍ ກຕ຺ວາ ກສ຺ມາ ປາຣມິຠູມິຍໍ;
ອຸນ຺ນາເທຕ຺ວາ ນິ’ທາເນ’ວໍ ນິສ຺ສທ຺ທາສີ’ຕິ ຠູມິຍາ.
ມຸຎ຺ຈາປິເຕ ຣເວ ເນກສເຕ ເມຆຣເວ ຍຖາ;
ພຸທ຺ຘນາຄພລາ ນາຄໍ ຊານູຫິ ສຸປປຕິຏ຺ຐິຕໍ.
໒໖໓. ¶
ທິສ຺ວານິ’ທານິ ຄຓ຺ຫາຕິ’ທານິ ຄຓ຺ຫາຕິ ຈິນ຺ຕິຍ;
ສມ຺ຠິນ຺ນທາຐສປ຺ໂປ’ວ ຫຕທປ຺ໂປ ສຸທຸມ຺ມຸໂຂ.
ປຫາຍາ’ຍຸຘວຕ຺ຖານິ’ລງ຺ກາຣານິ ອເນກຘາ;
ຈກ຺ກວາຬາວລາ ຍາວ ສເສນາຍ ປລາຍິ ໂສ.
ຕໍ ມາຣເສນໍ ສຠຍໍ ສໂສກໍ ປລາຍມານໍ ອິຕິ ເທວສງ຺ຆາ;
ທິສ຺ວານ ມາຣສ຺ສ ປຣາຊໂຍ’ຍໍ ຊໂຍ’ຕິ ສິທ຺ຘຕ຺ຖ ກຸມາຣກສ຺ສ.
ສມ຺ໂມທມານໍ ອຠິປູຊຍນ຺ຕາ ຘີຣໍ ສຸຄນ຺ຘປ຺ປຠູຕິຫິ ຕສ຺ມິໍ;
ປຸນາ’ຄຕາ ເນກຖຸຕີຫິ ສມ຺ມາ ອຸຄ຺ໂຆສມານາ ຉນເວສຘາຣິ.
ເອວໍ ມາຣພລໍ ຘີໂຣ ວິທ຺ຘໍເສຕ຺ວາ ມຫພ຺ພໂລ;
ອາທິຈ຺ເຈ ຘຣມາເນ’ວ ນິສິນ຺ໂນ ອຈລາສເນ.
ຍາມສ຺ມິໍ ປຐເມ ປຸພ຺ເພນິວາສໍ ຎາຓ’ມຸຕ຺ຕໂມ;
ວິໂສເຘຕ຺ວານ ຍາມສ຺ມິໍ ມຊ຺ຌິເມ ທິພ຺ພໂລຈນໍ.
ໂສ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທ ອຖ ປຈ຺ຉິມຍາມເກ;
ໂອຕາເຣຕ຺ວານ ຎາຓໍສໍ ສມ຺ມສນ຺ໂນ ອເນກຘາ.
ໂລກຘາຕຸສຕໍ ສມ຺ມາ ອຸນ຺ນາເທຕ຺ວາ’ຣຸໂຓທເຍ;
ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວານ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘສມ຺ພຸທ຺ຘຊໂລຈໂນ.
‘‘ອເນກຊາຕິສໍສາຣໍ ສນ຺ຘາວິສ຺ສ’’ນ຺ຕິອາທິນາ;
ອຸທາເນ’ທໍ ອຸທາເນສິ ປີຕິເວເຄນ ສາທິໂສ.
ສລ຺ລກ຺ເຂຕ຺ວາຄຸເຓ ຕສ຺ສ ປລ຺ລງ຺ກສ຺ສ ອເນກຘາ;
ນາ ຕາວ’ອຸຏ຺ຐຫິສ຺ສາມິ ອິໂຕ ປລ຺ລງ຺ກໂຕ ອິຕິ.
ສມາປຕ຺ຕີ ສມາປຊ຺ຊີ ອເນກສຕໂກຏິໂຍ;
ສຕ຺ຖາ ຕຕ຺ເຖ’ວ ສຕ຺ຕາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ ອຈລາສເນ.
ອຊ຺ຊາ’ປິ ນູນ ຘີຣສ຺ສ ສິທ຺ຘຕ຺ຖສ຺ສ ຍສສ຺ສິໂນ;
ອຕ຺ຖິ ກຕ຺ຕພ຺ພກິຈ຺ຈຎ຺ຫິ ຕສ຺ມາ ອາສນມາລຍໍ.
໒໗໕. ¶
ນຊຫາສີ’ຕິ ເອກຈ຺ຈເທວຕານາ’ສິ ສໍສຍໍ;
ຎຕ຺ວາ ຕາສໍ ວິຕກ຺ກໍ ຕໍ ສເມຕຸໍ ສນ຺ຕມານໂສ.
ອຸຏ຺ຐາຍ ເຫມຫໍໂສ’ວ ເຫມວຓ຺ໂຓ ປຠງ຺ກໂຣ;
ອພ຺ຠຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ນຠໍ ນາໂຖ ອກາສິ ປາຏິຫາຣິຍໍ.
ວິຕກ຺ກເມ’ວໍ ອິມິນາ ມຣູນໍ ສມ຺ມຸ’ປສມ຺ມາ’ນິມິເສສິ ໂພຘິໍ;
ສມ຺ປູຊຍນ຺ໂຕ ນຍນມ຺ພຸເຊຫິ ສຕ຺ຕາຫມ’ຏ຺ຐາສິ ຊຍາສນຎ຺ຈ.
ສຸຠາສຸຣສ຺ມິໍ ຣຕເນຫິ ຕສ຺ມິໍ ສວງ຺ກມນ຺ໂຕ ວຣຈງ຺ກມສ຺ມິໍ;
ມໂນຣມສ຺ມິໍ ຣຕນາລເຍຫິ’ປິ ວິສຸທ຺ຘຘມ຺ມໍ ວິຈິນໍ ວິສຸທ຺ໂຘ.
ມູເລຊປາລຕຣຸຣາຊວຣສ຺ສ ຕສ຺ສ,
ມາຣງ຺ຄນານມ’ມລານນປງ຺ກຊານິ;
ສມ຺ມາ ມິລາປິຍ ຕໂຕ ມຸຈລິນ຺ທມູເລ,
ໂຠຄິນ຺ທຈິຕ຺ຕກຸມຸທານິ ປໂພຘຍນ຺ໂຕ.
ມູເລ’ປິ ຣາຊຍຕນສ຺ສ ຕສ຺ສ ຕສ຺ມິໍ ສມາປຕ຺ຕິສຸຂມ຺ປິ ວິນ຺ທໍ;
ສໍວີຕິນາເມສິ ມນຸຎ຺ຎວຓ຺ໂຓ ເອກູນປຎ຺ຎາສທິນານິ ຘີມາ.
ອໂນຕຕ຺ໂຕທກໍ ທນ຺ຕກຏ຺ຐນາຄລຕາມຍໍ;
ຫຣີຏກາຄທໍ ຠຸຕ຺ວາ ເທວິນ຺ເທນາຠຕຸຕ຺ຕມໍ.
ວານິເຊຫິ ສມານີຕໍ ສມຕ຺ຖມຘຸປິຓ຺ຑິກໍ;
ມຫາຣາຊູປນີຕມ຺ຫິ ປຕ຺ຕມ຺ຫິ ປຕິຄຓ຺ຫິຍ.
ໂຠຊນສ຺ສາວສານມ຺ຫິ ຊປາລຕຣຸມູລກໍ;
ຄນ຺ຕ຺ວາຘິຄຕຘມ຺ມສ຺ສ ຄມ຺ຠີຣຕ຺ຕມນຸສ຺ສຣິ.
ມຫີສນ຺ຘາຣໂກ ວາຣິກ຺ຂນ຺ຘສນ຺ນິຠໂກ ອຍໍ;
ຄມ຺ຠີໂຣຘິຄໂຕ ຘມ຺ໂມ ມຍາ ສນ຺ໂຕ’ຕິອາທິນາ.
໒໘໕. ¶
ຘມ຺ມຄມ຺ຠີຣຕໍ ຘມ຺ມຣາຊສ຺ສ ສຣໂຕ ສໂຕ;
ອາເສວໍ ຕກ຺ກຓໍ ຘມ຺ມໍ ອິມໍ ເມ ປຏິວິຊ຺ຌິຕຸໍ.
ວາຍມນ຺ໂຕ ສມ຺ປຕ຺ຕຍາຈການໍ ມໂນຣມໍ;
ກນ຺ເຕຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕມງ຺ຄຎ຺ຈ ໂມຬິຠູສນຠູສິຕໍ.
ສຸວຎ຺ຊິຕານິ ອກ຺ຂິນິ ອຸປ຺ປາເຏຕ຺ວານ ໂລຫິຕໍ;
ຄຬໂຕ ນີຫິຣິຕ຺ວານ ຠຣິຍໍ ລາວຓ຺ຓຠາສຸຣໍ.
ອຕ຺ຣຊຎ຺ຈ ທທນ຺ເຕນ ກຸລວໍສປ຺ປທີປກໍ;
ທານໍ ນາມ ນ ທິນ຺ນຎ຺ຈ ນຕ຺ຖິ ສີລໍ ອຣກ຺ຂິຕໍ.
ຕຖາຫິ ສງ຺ຂປາລາທິອຕ຺ຕຠາເວສຸ ຊີວິຕໍ;
ມຍາ ປຣິຈ຺ຈຊນ຺ເຕນ ສີລເຠທຠເຍນ ຈ.
ຂນ຺ຕິວາທາທິເກ ເນກອຕ຺ຕຠາເວ ອປູຣິຕາ;
ເຉຊ຺ຊາທິໍ ປາປຸນຕ຺ເຕນ ປາຣມີ ນຕ຺ຖິ ກາຈິ ເມ.
ຕສ຺ສ ເມ ວິຘມນ຺ຕສ຺ສ ມາຣເສນໍ ວສຸນ຺ຘຣາ;
ນ ກມ຺ປິຕ຺ຖ ອຍໍ ປຸພ຺ເພນິວາສໍ ສຣໂຕ’ປິ ຈ.
ວິໂສເຘນ຺ຕສ຺ສ ເມ ຍາເມ ມຊ຺ຌິເມ ທິພ຺ພໂລຈນໍ;
ນ ກມ຺ປິຕ຺ຖ ປກມ຺ປິຕ຺ຖ ປຈ຺ຉິເມ ປນ ຍາມເກ.
ປຈ຺ຈຍາກາຣຎາຓໍ ເມ ຕາວເທ ປຏິວິຊ຺ຌໂຕ;
ສາຘຸກາຣໍ ທທນ຺ຕີ’ຈ ມຸຎ຺ຈມານາ ມຫາຣວໍ.
ສມ຺ປຸຓ຺ຓລາປູ ວິຍ ກຎ຺ຊິກາຫິ,
ຕກ຺ເກຫິ ປຸຓ຺ຓໍ ວິຍ ວາຏິກາ’ວ;
ສມ຺ມກ຺ຂິໂຕ’ວ’ຎ຺ຊນເກຫິ ຫຕ຺ໂຖ,
ວສາຫິ ສມ຺ປີຕ ປິໂລຕິກາ’ວ.
ກິເລສປຸຎ຺ຊພ຺ຠຣິໂຕ ກິລິຏ຺ໂຐ,
ຣາເຄນ ຣຕ຺ໂຕ ອປິ ເທສທຸຏ຺ໂຐ;
ໂມເຫນ ມູຬ຺ໂຫ’ຕິ ມຫພ຺ພເລນ,
ໂລໂກ ອວິຊ຺ຊານິກຣາກໂຣ’ຍໍ.
໒໙໖. ¶
ກິນ຺ນາມ ຘມ຺ມໍ ປຏິວິຊ຺ຌເຕ’ຕໍ,
ອຕ຺ໂຖ ຫິ ໂກ ຕສ຺ສິ’ຕິ ເທສນາຍ;
ເອວໍ ນິຣຸສ຺ສາຫມ’ຄຎ຺ຉິ ນາໂຖ,
ປຊາຍ ຘມ຺ມາມຕປານທາເນ.
ນິຈ຺ຉາເຣຕ຺ວາ ມຫານາທໍ ຕໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕີ;
ນສ຺ສຕິ ວຕ ໂຠ ໂລໂກ ອິຕິ ໂລໂກ ວິນສ຺ສຕິ.
ພ຺ຣຫ຺ມສງ຺ຆໍ ສມາທາຍ ເທວສງ຺ຆຎ຺ຈ ຕາວເທ;
ໂລກຘາຕຸສເຕ ສຕ຺ຖຸ ສມີປໍ ສມຸປາຄໂຕ.
ຄນ຺ຕ຺ວາ ມຫີຕເລ ຊານຸໍ ນິຫຈ຺ຈ ສິຣສຎ຺ຊລິໍ;
ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ‘‘ຠຄວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕຸ’’ ອິຕິອາທິນາ.
ຍາຈິໂຕ ເຕນ ສມ຺ພຸທ຺ຘຣວິນ຺ທວທໂນ ຊິໂນ;
ໂລກຘາຕຸສຕໍ ພຸທ຺ຘຈກ຺ຂຸນາ’ໂລກຍໍ ຕທາ.
ຕສ຺ມິໍ ອປ຺ປຣຊກ຺ຂາທິມຈ຺ຈາ ທິສ຺ວາ’ຕິ ເອຕ຺ຕກາ;
ວິຠຊິຕ຺ວາ’ຖ ເຕ ສຕ຺ເຕ ຠພ຺ພາຠພ຺ພວເສນ ໂສ.
ອຠພ຺ເພ ປຣິວຊ຺ເຊຕ຺ວາ ຠພ຺ເພ’ວາ’ທາຍ ພຸທ຺ຘິຍາ;
ອຸປເນຕຸ ຊໂນ’ທານິ ສທ຺ຘາຠາຊນມ’ຕ຺ຕໂນ.
ປູເຣສ຺ສາມີ’ຕິ ຕໍ ຕສ຺ສ ສທ຺ຘມ຺ມາມຕທານໂຕ;
ວິສ຺ສຊ຺ຊິ ພ຺ຣຫ຺ມສງ຺ຆສ຺ສ ວຈນາມຕຣໍສິໂຍ.
ຕໂຕຊປາໂລທຍປພ຺ພໂຕທິໂຕ,
ມຫປ຺ປໂຠ ພຸທ຺ຘທິວາກໂຣ ນເຠ;
ມຓິປ຺ປຠາສນ຺ນິຠຠາສຸຣປ຺ປໂຠ,
ປໂມຈຍໍ ຠາສຸຣພຸທ຺ຘຣໍສິໂຍ.
ປໂມທຍນ຺ໂຕ ອຸປກາທໂຍ ຕທາ,
ກເມນ ອຏ຺ຐາຣສໂຍຊນຎ຺ຊສໍ;
ອຕິກ຺ກມິຕ຺ວານ ສຸຜຸລ຺ລປາທເປ,
ວິຊມ຺ຠມານາລິຄຓາຠິກູຊິຕໍ.
໓໐໖. ¶
ນິຣນ຺ຕຣໍ ເນກທິຊຸປກູຊິຕໍ ສຸຜ຺ຣລ຺ລປງ຺ເກຣຸຫ ຄນ຺ຘວາສິຕໍ ຄໂຕ;
ຍສສ຺ສີ ມິຄທາຍມຸຕ຺ຕມໍ ຕຫິໍ ຕປສ຺ສີ ອຖ ປຎ຺ຈວຄ຺ຄິຍາ.
ເທວາຕິເທວໍ ຕິຠເວກນາຖໍ,
ໂລກນ຺ຕທສ຺ສິໍ ສຸຄຕໍ ສຸຄຕ຺ຕໍ;
ທິສ຺ວານ ຘີຣໍ ມຸນິສີຫຣາຊໍ,
ກຸມນ຺ຕຓໍ ເຕ ອິຕິ ມນ຺ຕຍິໍສຸ.
‘‘ຠຸຕ຺ວານ ໂອຬາຣິກອນ຺ນປານໍ,
ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ປຣິປຸຓ຺ຓກາໂຍ;
ເອຕາ’ວຸໂສ’ຍໍ ສມໂຓ ອິມສ຺ສ,
ກໂຣມ ນາ’ມ຺ເຫ ອຠິວາທນາທິໍ.
ອຍໍ ວິສາລນ຺ວຍໂຕ ສສູໂຕ,
ສມ຺ຠາວນີໂຍ ຠຸວິ ເກຕຸຠູໂຕ;
ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ’ຣຫຕາ’ສນໍ ຕຸ,
ຕສ຺ມາ’ສນໍ’ເຍວິ’ຕິ ປຎ຺ຎເປມ.’’
ຎຕ຺ວາ’ຖ ຠຄວາ ເຕສໍ ວິຕກ຺ກໍ ຕິກ຺ຂພຸທ຺ຘິຍາ;
ເມຕ຺ຕານິລກທມ຺ເພຫິ ມານເກຕຸໍ ປຘໍສຍີ.
ສມຕ຺ຖາ ນຫິ ສຓ຺ຐາຕຸໍ ສກາຍ ກຕິກາຍ ເຕ;
ອກໍສຸ ໂລກນາຖສ຺ສ ວນ຺ທນາທີນິ ຘີມໂຕ.
ພຸທ຺ຘຠາວໍ ອຊານນ຺ຕາ ມຸນໂຍ ມຸນິຣາຊິໂນ;
ອາວຸໂສ ວາທໂຕ ຕສ຺ສ ເກວລໍ ສມຸທີຣຍຸໍ.
ອຖ ໂລກວິທູ ໂລກນາໂຖ ເຕສມຸ‘‘ທີຣຖ;
ອາວຸໂສວາທໂຕ ເນວ ສຕ຺ຖຸໂນ’’ ສມຸທີຣຍິ.
‘‘ຠິກ຺ຂເວ ອຣຫໍ ສມ຺ມາ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’ຕິ ຕຖາຄໂຕ’’;
ພຸທ຺ຘຠາວໍ ປກາເສຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ເຕສມຸ’ຕ຺ຕໂມ.
ນິສິນ຺ໂນ ເຕຫິ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ທສ຺ສເນຍ຺ຍຸຕ຺ຕມາສເນ;
ພ຺ຣຫ຺ມນາເທນ ເຕ ເຖເຣ ສີລຠູສນຠູສິເຕ.
໓໑໖. ¶
ອາມນ຺ເຕຕ຺ວານ ພ຺ຣຫ຺ມານໍ ເນກໂກຏິປຸຣກ຺ຂໂຕ;
ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ເຕນ຺ໂຕ ເທສນາຣໍສິນາ ຕທາ.
ໂມຫນ຺ຘກາຣຣາສິມ຺ປິ ຫນ຺ຕ຺ວາ ໂລເກ ມໂນຣມໍ;
ຘມ຺ມາໂລກໍ ປທສ຺ເສຕ຺ວາ ເວເນຍ຺ຍມ຺ພຸຊພຸທ຺ຘິຍາ.
ມິຄການນສງ຺ຂາໂຕ ຣຓຠູມິຕເລ ອິຕິ;
ຣາຊາ ມຫານຸຠາໂວ’ວຘມ຺ມຣາຊາ ວິສາຣໂທ.
ເທສນາສິໍ ສມາທາຍ ຘີຠຸເຊນ ມໂນຣມໍ;
ເວເນຍ຺ຍຊນພນ຺ຘຸນໍ ມຫານຕ຺ຖກຣໍ ສທາ.
ກິເລສາຣີ ປທາເຬຕ຺ວາ ສທ຺ຘມ຺ມຊຍທຸນ຺ທຸຠິໍ;
ປຫຣິຕ຺ວານ ສທ຺ຘມ຺ມຊຍເກຕຸໍ ສຸທຸຊ຺ຊຍໍ.
ອຸສ຺ສາເປຕ຺ວານ ສທ຺ຘມ຺ມຊຍຕ຺ຖຸຓຸຕ຺ຕມໍ ສຸຠໍ;
ປຕິຏ຺ຐາປິຍ ໂລເກກຣາຊາ ຫຸຕ຺ວາ ສິວງ຺ກໂຣ.
ປໂມເຈຕ຺ວານ ຊນຕໍ ພ຺ຣຫາສໍສາຣພນ຺ຘນາ;
ນິພ຺ພາຓນຄຣໍ ເນຕຸກາໂມ ໂລກຫິເຕ ຣໂຕ.
ສຸວຓ຺ຓາຈລກູຏໍ’ວ ຊງ຺ຄມໍ ຈາຣຸທສ຺ສນໍ;
ປຕ຺ໂວ’ຣຸເວລຄາມິໍ ຕໍ ອຎ຺ຊສໍ’ວ ສຸຣຎ຺ຊສໍ.
ຠທ຺ທວຄ຺ຄິຍຠູປາລກຸມາເຣ ຕິໍສມຕ຺ຕເກ;
ມຄ຺ຄຕ຺ຕຍາມຕຣສໍ ປາເຍນ຺ວາ ຣສມຸ’ຕ຺ຕມໍ.
ປພ຺ພຊ຺ຊມຸ’ຕ຺ຕມໍ ທຕ຺ວາ ໂລກສ຺ສ’ຕ຺ຖາຍ ຠິກ຺ຂໂວ;
ອຸຍ຺ໂຍເຊຕ຺ວານ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ຈາຣິກໍ ຈຣຖາ’ຕິ ເຕ.
ຄນ຺ຕ຺ໂວ’ຣຸເວລໍ ຊຏິລານມ’ນ຺ໂຕ-
ຊຏາ ຈ ເຉຕ຺ວານ ຊຏາ ພຫິທ຺ຘາ;
ປາເປຕ຺ວ ອຄ຺ຄຎ຺ຊສມຸ’ຕ຺ຕໂມ ເຕ,
ປຸຣກ຺ຂໂຕ ອິນ຺ທຸ’ວ ຕາຣກາຠິ.
ປຸຣກ຺ຂໂຕ ເຕຫິ ອນາສເວຫິ,
ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສາຠຣນຸຕ຺ຕເມຫິ;
ທິສງ຺ຄນາໂຍ ອຕິໂສຠຍນ຺ໂຕ,
ປກ຺ຂີນມກ຺ຂີນິ’ປິ ປີຓຍນ຺ໂຕ.
໓໒໘. ¶
ທິນ຺ນໍ ປຏິຎ຺ຎໍ ສມນຸສ຺ສຣນ຺ໂຕ,
ຕໍ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ມຫາຍສສ຺ສ;
ໂມເຈຕຸກາໂມ ວຣຣາຊວໍສໍ,
ຘຊູປມານສ຺ສ ຄຸຓາລຍສ຺ສ.
ສິຂຓ຺ຑິມຓ຺ຑລາຣທ຺ຘນຈ຺ຈໍ ລຏ຺ຐິວນວ຺ຫຍໍ;
ອຸຍ຺ຍານມ’ຄມາ ເນກຕຣຸສຓ຺ຑາຠິມຓ຺ຑິຕໍ.
ພິມ຺ພິສາຣນຣິນ຺ໂທ ໂສ’ຄຕຠາວໍ ມເຫສິໂນ;
ສຸຓິຕ຺ວາ ປີຕິປາໂມຊ຺ຊຠູສເນນ ວິຠູສິໂຕ.
ຕມຸ’ຍ຺ຍານຸ’ປຄນ຺ຕ຺ວານ ມຫາມຈ຺ຈປຸຣກ຺ຂໂຕ;
ສຕ຺ຖຸປາທາຣວິນ຺ເທຫິ ໂສຠຍນ຺ໂຕ ສິໂຣຣຸເຫ.
ນິສິນ຺ໂນ ພິມ຺ພິສາຣໍ ຕໍ ສທ຺ຘມ຺ມອມຕມ຺ພຸນາ;
ເທວິນ຺ທຄີຍມານຄ຺ຄວຓ຺ໂຓ ວຓ຺ຓາຠິຣາຊິໂຕ.
ເທວທານວໂຠຄິນ຺ທປູຊິໂຕ ໂສ ມຫາຍໂສ;
ຣມ຺ມໍ ຣາຊຄຫໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ເທວິນ຺ທປຸຣສນ຺ນິຠໍ.
ນຣິນ຺ທເຄຫໍ ອານີໂຕ ນຣິນ຺ເທນ ສຣາສໂຠ;
ໂຠຊນສ຺ສາ’ວສານມ຺ຫິ ຈາລຍນ຺ໂຕ ມຫາມຫິໍ.
ປຕິຄຓ຺ຫິຍ ສມ຺ຜຸລ຺ລຕຣຸຣາຊວິຣາຊິຕໍ;
ຣມ຺ມໍ ເວລຸວນາຣາມໍ ວິໂລຈນ ຣສາຍນໍ.
ສິຕປຸລິນສມູຫຈ຺ຉນ຺ນຠາລງ຺ກຕສ຺ມິໍ,
ສຸຣຠິກຸສຸມຄນ຺ຘາກິຓ຺ຓມນ຺ທານິລສ຺ມິໍ;
ວິວິຘກມລມາລາລງ຺ກຕມ຺ພາສຍສ຺ມິໍ,
ວິປຸລວິມລຕສ຺ມິໍ ວລ຺ລິຍາມຓ຺ຑປສ຺ມິໍ.
ສຸຣນຣມຫນີໂຍ ຈາຣຸປາທາຣວິນ຺ໂທ,
ວິມລກມລເນຕ຺ໂຕ ກຸນ຺ທທນ຺ຕາຠິຣາໂມ;
ຄຸຓຣຕນສມຸທ຺ໂທ ນາຖນາໂຖ ມຸນິນ຺ໂທ,
ກຓກກິຣຓໂສໂຠ ໂສມໂສມ຺ມານໂນ ໂສ.
໓໓໘. ¶
ວິມລປວຣສີລກ຺ຂນ຺ຘວາຣຎ຺ຈ ກຕ຺ວາ,
ຣຸຈິຣວຣສມາຘີກຸນ຺ຕມຸ‘‘ສ຺ສາປຍິຕ຺ວາ;
ຕິຂິຓຕຣສຸຠຄ຺ຄໍ ພຸທ຺ຘຎາໂຓຣຸກຓ຺ຑໍ,
ວິຫຣຕິ ຠມຍນ຺ໂຕ ກາມມ’ຄ຺ຄາ ວິຫາຣາ.
ຕທາ ສຸທ຺ໂຘທໂນ ຣາຊາ‘‘ປຸຕ຺ໂຕ ສມ຺ໂພຘິມຸຕ຺ຕມໍ;
ປຕ຺ວາ ປວຕ຺ຕສທ຺ຘມ຺ມຈກ຺ໂກ ໂລກຫິຕາຍ ເມ.
ຣາຊຄຫໍ’ຈ ນິສ຺ສາຍ ຣມ຺ເມ ເວລຸວເນ’ຘຸນາ;
ວສຕີ‘‘ຕິ ສຸຓິຕ຺ວານ ພຸທ຺ຘຠູຕໍ ສກຕ຺ຣຊໍ.
ທຏ຺ຐຸກາໂມ ນວກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ນວາມຈ຺ເຈ ມເຫສິໂນ;
ນວໂຍຘສຫສ຺ເສຫິ ສທ຺ຘິໍ ເປເສສິ ສນ຺ຕິກໍ.
ຄນ຺ຕ຺ວາ ເຕ ຘມ຺ມຣາຊສ຺ສ ສຸຕ຺ວາ’ໂນປມເທສນໍ;
ອຸຕ຺ຕມຕ຺ຖໍ ລຠິຕ຺ວານ ສາສນມ຺ປິ ນເປສຍຸໍ.
ເຕສ຺ເວ’ກມ຺ປິ ອປສ຺ສນ຺ໂຕ ກາລຸທາຍິໍ ສຸຠາຣຕິໍ;
ອາມນ຺ເຕຕ຺ວາ ມຫາມຈ຺ຈໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຠິຣຕໍ ສທາ.
‘‘ສຸຄຕ຺ຕຣຕນໍ ເນຕ຺ວາ ມມ ເນຕ຺ຕຣສາຍນໍ;
ເຍນ ເກນຈຸ’ປາເຍນ ກໂຣຫີ’’ຕິ ຕມ’ພ຺ຣວີ.
ອຖ ໂຍຘສຫສ຺ເສນ ຕມ຺ປິ ເປເສສິ ໂສ’ປິ ຈ;
ຄນ຺ຕ຺ວາ ສປຣິໂສ ສຕ຺ຖຸ ສຸຕ຺ວາ ສຸນ຺ທຣເທສນໍ.
ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຊສໍ ປຕ຺ວາ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນຣາສຠໍ;
ນມສ຺ສນ຺ໂຕ ສ ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ສິຣສຎ຺ຊລິໍ.
‘‘ວສນ຺ຕກາລຊ຺ຊນີຕາຕິຣຕ຺ຕວຓ຺ຓາຠິຣາມງ຺ກຸຣປລ຺ລວານິ;
ສຸນີລວຓ຺ຓຸຊ຺ຊລປຕ຺ຕຍຸຕ຺ຕາ ສາຂາສຫສ຺ສານິ ມໂນຣມານິ.
ວິສິຏ຺ຐຄນ຺ຘາກຸລຜາລິຜຸລ຺ລນານາວິຈິຕ຺ຕານິ ມຫີຣຸຫານິ;
ສຸຈິຕ຺ຕນານາມິຄປກ຺ຂິສງ຺ຆສງ຺ຄີຍມານຸຕ຺ຕມການນານິ.
໓໔໙. ¶
ສຸນີລສາໂຕທກປູຣິຕານິ ສຸນາທິກາທມ຺ພກທມ຺ພການິ;
ສຸຄນ຺ເຘນ຺ທີວຣກລ຺ລຫາຣາ ຣວິນ຺ທຣຕ຺ຕມ຺ພຸຊຠູສິຕານິ.
ຕີຣນ຺ຕເຣ ຊາຕທຸເມສຸ ປຸປ຺ຜກິຎ຺ຊກ຺ຂຣາຊີຫິ ວິຣາຊິຕານິ;
ມຸຕ຺ຕາຕິເສຕາມລເສກຕານິ ຣມ຺ມານິ ເນການິ ຊລາສຍານິ.
ມນຸຎ຺ຎເວຬຸຣິຍກຎ຺ຈຸການິວຄຸຓ຺ຐິຕານິ’ຈ ສຸສທ຺ທເລຫິ;
ສຸນີລຠູຕານິ ມຫີຕລານິ ນຠານິ ມນ຺ທານິລ ສງ຺ກຸລານິ.
ອນນ຺ຕໂຠເຄຫິ ຊເນຫິ ຜີຕໍ,
ສຸຣາຊຘານິໍ ກປິຬາຠິຘານິໍ;
ຄນ຺ຕຸໍ ຠທນ຺ເຕ ສມໂຍ’’ຕິອາທິໍ,
ສໍວຓ຺ຓິ ວຓ຺ຓໍ ຄມນຎ຺ຊສສ຺ສ.
ສຸວຓ຺ຓນໍ ຕໍ ສຸຄໂຕ ສຸຓິຕ຺ວາ,
‘‘ວຓ຺ເຓສິ ວຓ຺ຓໍ ຄມນສ຺ສຸ’ທາຍິ;
ກິນ຺ນູ‘‘ຕິ ຠາສິຕ຺ຖ ຕໂຕ ອຸທາຍິ,
ກເຖສິ’ທໍ ຕສ຺ສ ສິວງ຺ກຣສ຺ສ.
‘‘ຠນ຺ເຕ ປິຕາ ທສ຺ສນມິ’ຈ຺ຉເຕ ເຕ,
ສຸທ຺ໂຘທໂນ ຣາຊວໂຣ ຍສສ຺ສີ;
ຕຖາຄໂຕ ໂລກຫິເຕກນາໂຖ,
ກໂຣຕຸ ສຎ຺ຎາຕກສງ຺ຄຫນ຺ຕິ.’’
ສຸຓິຕ຺ວາ ມຘຸຣໍ ຕສ຺ສ ຄິຣໍ ໂລກຫິເຕ ຣໂຕ;
‘‘ສາຘຸ’ທາຍິ ກຣິສ຺ສາມິ ຎາຕການນ຺ຕິ ສງ຺ຄຫໍ.’’
ຊງ຺ຄໂມ ເຫມເມຣູ’ວ ຣຕ຺ຕກມ຺ພລລງ຺ກໂຕ;
ວິມໂລ ປຸຓ຺ຓຈນ຺ໂທ’ວ ຕາຣກາປຣິວາຣິໂຕ.
ສທ຺ຘິໍ ວີສສຫສ຺ເສຫິ ສນ຺ຕຈິຕ຺ເຕຫິ ຕາທິຫິ;
ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ສິຣິສມ຺ປນ຺ໂນ ອຎ຺ຊເສ ສຏ຺ຐິໂຍຊເນ.
໓໕໘. ¶
ທິເນ ທິເນ ວສິຕ຺ວານ ໂຍຊເນ ໂຍຊເນ ຊິໂນ;
ທ຺ວີຫິ ມາເສຫິ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ ພຸທ຺ໂຘ ຊາຕປຸຣໍ ວຣໍ.
ພຸທ຺ຘໍ ວິສຸທ຺ຘກມລານນໂສຠມານໍ,
ພາລໍສຸມາລິສຕຠານຸສມານຠານຸໍ;
ຈກ຺ກງ຺ກິໂຕຣຸຈຣຓໍ ຈຣຓາຘິວາສໍ,
ໂລກຕ຺ຕເຍກສຣຓໍ ອຣຓຄ຺ຄກາຍໍ.
ສມ຺ປຸຓ຺ຓເຫມຆຏໂຕຣຓຘູມຄນ຺ຘ,
ມາເລຫິ ເວຓຸປຓວາທິຫິ ທຸນ຺ທຸຠີຫິ;
ຈິຕ຺ເຕຫິ ຉຕ຺ຕຘຊຈາມຣວີຊນີຫິ,
ສຸທ຺ໂຘທນາທິວນິປາ ອຠິປູຊຍິໍສູ.
ສຸສຊ຺ຊິຕໍ ປຸຣໍ ປຕ຺ວາ ມຸນິນ຺ໂທ ຕໍ ມໂນຣມໍ;
ສຸຄນ຺ຘິປຸປ຺ຜກິຎ຺ຊກ຺ຂາລງ຺ກໂຕຣຸຕລາກຸລໍ.
ສຸຜຸລ຺ລຊລຊາກິຓ຺ຓ ອຈ຺ໂຉທກຊລາລຍໍ;
ມຍູຣມຓ຺ຑລາຣທ຺ຘ ຣງ຺ເຄຫິ ຈ ວິຣາຊິຕໍ.
ຈາຣຸຈງ຺ກມປາສາທ ລຕາມຓ຺ຑປມຓ຺ຑິຕໍ;
ປາເວກ຺ຂິ ປວໂຣ ຣມ຺ມໍ ນິຄ຺ໂຣຘາຣາມມຸຕ຺ຕມໍ.
‘‘ອມ຺ຫາກເມ’ສສິທ຺ຘຕ຺ໂຖ ປຸຕ຺ໂຕ ນຕ຺ໂຕ’ຕິ’’ອາທິນາ;
ຈິນ຺ຕຍິຕ຺ວານ ສຎ຺ຊາຕມານສຕ຺ຖທ຺ຘສາກິຍາ.
ທຫເຣ ທຫເຣ ຣາຊ ກຸມາເຣ ອິທມ’ພ຺ຣວຸໍ;
‘‘ຕຸມ຺ເຫ ວນ຺ທຖ ສິທ຺ຘຕ຺ຖໍ ນວນ຺ທາມ ມຍນ຺ຕິ ຕໍ.’’
ອິທໍ ວຕ຺ວາ ນິສີທິໍສຸ ກຕ຺ວາ ເຕ ປຸຣໂຕ ຕໂຕ;
ອທນ຺ຕທມໂກ ທນ຺ໂຕ ຕິໂລເກກວິໂລຈໂນ.
ເຕສໍ ອຊ຺ຌາສຍໍ ຎຕ຺ວາ ‘‘ນ ມໍ ວນ຺ທນ຺ຕິ ຎາຕໂຍ;
ຫນ຺ທ ວນ຺ທາປຍິສ຺ສາມິ’ທານິ ເນສນ຺ຕິ’’ ຕາວເທ.
ອຠິຎ຺ຎາ ປາທກຊ຺ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຌານໂຕ;
ວຸຏ຺ຐາຍ ເຫມຫໍໂສ’ວ ເຫມວຓ຺ໂຓ ປຠງ຺ກໂຣ.
໓໖໙. ¶
ອພ຺ຠຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ນຠໍ ສພ຺ພສຕ຺ຕເນຕ຺ຕຣສາຍນໍ;
ຄຓ຺ຑມ຺ພຣຸກ຺ຂມູລສ຺ມິໍ ປາຏິຫາຣິຍສນ຺ນິຠໍ.
ອສາຘາຣຓມ’ຎ຺ເຎສໍ ປາຏິຫາຣິຍມຸ’ຕ຺ຕມໍ;
ຣມນີຍຕເຣ ຕສ຺ມິໍ ອກາສິ ມຸນິປຸງ຺ຄໂວ.
ທິສ຺ວາ ຕມ’ພ຺ຠຸຕໍ ຣາຊາ ສຸທ຺ໂຘທໂນນຣາສໂຠ;
ສຎ຺ຊາຕປີຕິປາໂມຊ຺ໂຊ ສກ຺ຍວໍເສກນາຍໂກ.
ສຕ຺ຖຸປາທາຣວິນ຺ເທຫິ ສເກ ຈາຣຸສິໂຣຣຸເຫ;
ຠູສິເຕ’ກາສິ ເຕ ສພ຺ເພ ສາກິຍ’ ອກຣຸໍ ຕຖາ.
ຘີໂຣ ໂປກ຺ຂຣວສ຺ສສ຺ສ ອວສາເນ ມໂນຣມໍ;
ຘມ຺ມວສ຺ສໍ ປວສ຺ເສຕ຺ວາ ສຕ຺ຕຈິຕ຺ຕາວນຸຄ຺ຄຕໍ.
ມຫາໂມຫຣຊໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ ສສງ຺ໂຆ ທຸຕິເຍ ທິເນ;
ປເວກ຺ຂິ ສປທາເນນ ປິຓ຺ຑາຍ ປຸຣມຸ’ຕ຺ຕມໍ.
ຕສ຺ສ ປາທາຣວິນ຺ທານິ’ຣວິນ຺ທານິ ອເນກຘາ;
ອຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຕິຄຓ຺ຫິໍສຸ ອກ຺ກນ຺ຕກ຺ກນ຺ຕຐານໂຕ.
ເທຫໂຊຕິກທມ຺ເພຫິ ໂຄປຸຣຏ຺ຏາລມນ຺ທິຣາ;
ປິຎ຺ຊຣຕ຺ຕໍ ຄຕາ ຕສ຺ມິໍ ປາກາຣປ຺ປຠູຕິ ຕທາ.
ຈຣນ຺ຕໍ ປວິສິຕ຺ວານ ປິຓ຺ຑາຍ ປຸຣວີຖິຍໍ;
ໂລກາໂລກກຣໍ ວີຣໍ ສນ຺ຕໍ ທນ຺ຕໍ ປຠງ຺ກຣໍ.
ປສາທຊນເກ ຣມ຺ເມ ປາສາເທ ສາ ຍໂສຘຣາ;
ສີຫປຎ຺ຊຣໂຕ ທິສ຺ວາ ຐິຕາ ເປມປຣາຍຓາ.
ຠູສເນ ມຓິຣໍສີຫິ ຠາສຸຣໍ ຣາຫຸລໍ ວຣໍ;
ອາມນ຺ເຕຕ຺ວາ ປທສ຺ເສຕ຺ວາ ‘‘ຕຸຍ຺ຫເມ’ໂສ ປິຕາ’’ຕິ ຕໍ.
ນິເກຕມຸ’ປສງ຺ກມ຺ມ ສຸທ຺ໂຘທນຍສສ຺ສິໂນ;
ວນ຺ທິຕ຺ວາ ຕມ’ເນກາຫິ ອິຕ຺ຖີຫິ ປຣິວາຣິຕາ.
‘‘ເທວ ເທວິນ຺ທລີລາຍ ປຸຕ຺ໂຕ ເຕ’ຘ ປຸເຣ ປຸເຣ;
ຈຣິຕ຺ວາ ຈຣເຕ’ທານິ ປິຓ຺ຑາຍາ’ຕິ ຆເຣ ຆເຣ’’.
໓໘໒. ¶
ປເວເທສິ ປເວເທຕ຺ວາ’ຄມາ ມນ຺ທິຣມ’ຕ຺ຕໂນ;
ອານນ຺ທຊລສນ຺ໂທຫ ປູຣິໂຕ’ຣຸຈິໂລຈນາ.
ຕໂຕ ເສສນຣິນ຺ທານໍ ອິນ຺ໂທ ອິນ຺ໂທວ ລງ຺ກໂຕ;
ກມ຺ປມາໂນ ປຄນ຺ຕ຺ວານ ເວເຄນ ຊິນສນ຺ຕິກໍ.
‘‘ສກ຺ຍປຸງ຺ຄວ ເຕ ເນ’ສ ວໍໂສ ມາ ຈຣ ມາ ຈຣ;
ວໍເສ ປຸຕ຺ເຕ’ກຣາຊາ’ປິ ນ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣີ ປຸເຣ.’’
ອິຕິ ວຸຕ຺ເຕ ນຣິນ຺ເທນ ມຸນິນ຺ໂທ ຄຸຓເສຂໂຣ;
‘‘ຕຸຍ຺ຫເມ’ໂສ ມຫາຣາຊ ວໍໂສ ມຍ຺ຫໍ ປນ’ນ຺ວໂຍ.
ພຸທ຺ຘວໍໂສ’’ຕິ ສມ຺ພຸທ຺ຘວໍສໍ ຕສ຺ສ ປກາສຍີ;
ອໂຖ ຕສ຺ມິໍ ຐິໂຕເຍວ ເທເສນ຺ໂຕ ຘມ຺ມມຸ’ຕ຺ຕຣິໍ.
‘‘ອຸຕ຺ຕິຏ຺ເຐ ນປ຺ປມຊ຺ເຊຍ຺ຍ ຘມ຺ມມິ’’ຈ຺ຈາທິມຸ’ຕ຺ຕມໍ;
ຄາຖໍ ມໂນຣມໍ ວຕ຺ວາ ໂສຕູນໍ ສິວມາ’ວຫໍ.
ທສ຺ສນຄ຺ຄຣສໍ ທຕ຺ວາ ສນ຺ຕປ຺ເປຕ຺ວາ ຕມຸ’ຕ຺ຕໂມ;
ເຕນາ’ຠິຍາຈິໂຕ ຕສ຺ສ ນິເກຕໍ ສມຸປາຄໂຕ.
ສທ຺ຘິໍ ວິສສຫສ຺ເສຫິ ຕາທີຫິ ທິປທຸຕ຺ຕມໍ;
ມຘຸໂຣທນປາເນນ ສນ຺ຕປ຺ເປຕ຺ວາ ມຫີປຕິ.
ຈຸຬາມຓີມຣີຈີຫິ ປິຎ຺ຊຣຎ຺ຊລິເກຫິ ຕໍ;
ຣາຊຸຫິ ສຫ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ນິສີທິ ຊິນສນ຺ຕິເກ.
ຕາ’ປິ ເນກສຕາ ຄນ຺ຕ຺ວາ ສຸນ຺ທຣາ ຣາຊສຸນ຺ທຣີ;
ນຣິນ຺ເທນ ອນຸຎ຺ຎາຕາ ນິສິທິໍສຸ ຕຫິໍ ຕທາ.
ເທເສຕ຺ວາ ມຘຸຣໍ ຘມ຺ມໍ ຕິໂລກຕິລໂກ ຊິໂນ;
ອຫມ຺ປ’ຊ຺ຊ ນ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍໍ ສເວ ພິມ຺ພາຍ ມນ຺ທິຣໍ.
ທຍາຍ ຫທຍໍ ຕສ຺ສາ ຜາເລຍ຺ຍາ’ຕິ ທຍາລໂຍ;
ສາວກຄ຺ຄຍຸຄໍ ຄຍ຺ຫ ມນ຺ທິຣໍ ປິຕຣາ ຄໂຕ.
ນິສີທິ ປວິສິຕ຺ວານ ພຸທ຺ໂຘ ພຸທ຺ຘາສເນ ຕຫິໍ;
ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສິຊາເລຫິ ຠາສຸຣນ຺ໂຕ’ວ ຠານຸມາ.
໓໙໕. ¶
ມໂນສິລາຈຸຓ຺ຓສມານເທຫມຣີວິຊາເລຫິ ວິຣາຊມານາ;
ປກມ຺ປິຕາ ເຫມລຕາ’ວ ພິມ຺ພາ ພິມ຺ພຘຣາ ສຕ຺ຖຸ ສມີປ’ມາຄ.
ສຕ຺ຖຸ ປາເທສຸ ສມ຺ຜສ຺ສສີຕລຸຕ຺ຕມວາຣິນາ;
ນິພ຺ພາເປສິ ມຫາໂສກປາວກໍ ຫທຍິນ຺ຘເນ.
ຣາຊາ ສຕ຺ຖຸ ປເວເທສິ ພິມ຺ພາຍາ’ຕິ ພຫຸໍ ຄຸຓໍ;
ມຸນິນ຺ໂທ’ປິ ປກາເສສິ ຈນ຺ທກິຓ຺ຓຣຊາຕກໍ.
ຕທາ ນນ຺ທກຸມາຣສ຺ສ ສມ຺ປຕ຺ເຕ ມງ຺ຄລຕ຺ຕເຍ;
ວິວາໂຫ ອຠິເສໂກ ຈ ອິຕິ ເຄຫປ຺ປເວສນໍ.
ມງ຺ຄລານໍ ປຸເຣເຍວ ປພ຺ພາເຊສິ ປຠງ຺ກໂຣ;
ອນິຈ຺ຉນ຺ຕໍ’ວ ເນຕ຺ວາ ຕໍ ອາຣາມໍ ຣມ຺ມມຸຕ຺ຕມໍ.
ອຕ຺ຕານມ’ນຸຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ ທາຍຊ຺ຊຕ຺ຖໍ ສກຕ຺ຣຊໍ;
ກຸມາຣໍ ຣາຫຸລໍ ຈາ’ປິ ກຸມາຣາຠຣຓຸຊ຺ຊລໍ.
‘‘ສຸຂາ’ວ ຉາຍາ ເຕ ເມ’’ຕິ ອຸຄ຺ຄິຣນ຺ຕໍ ຄິຣໍ ປິຍໍ;
‘‘ທາຍຊ຺ຊໍ ເມ ທທາຫີ’ຕິ ທາຍຊ຺ຊໍ ເມ ທທາຫິ ຈ’’.
ອາຣາມເມວ ເນຕ຺ວານ ປພ຺ພາເຊສິ ນິຣຸຕ຺ຕຣໍ;
ສທ຺ຘມ຺ມຣຕນໍ ທຕ຺ວາ ທາຍຊ຺ຊໍ ຕສ຺ສ ຘີມໂຕ.
ນິກ຺ຂມ຺ມ ຕມ຺ຫາ ສຸຄຕໍສຸມາລິ ຕຫິໍ ຊນ຺ຕຸສໂຣຣຸຫານິ;
ສທ຺ຘມ຺ມຣໍສີຫິ ວິກາສຍນ຺ໂຕ ອຸປາຄໂຕ ຣາຊຄຫໍ ປຸນາ’ປິ.
ກຸສຸມາກຸລ ສຸນ຺ທຣຕຣຸປວເນ ປທຸມຸປ຺ປລ ຠາສຸຣສຣນິກເຣ;
ປຸຖຸຈງ຺ກມມຓ຺ຑິຕສິຕສິກເຕ ສຸຠສີຕວເນ ວິຫຣຕິ ສຸຄໂຕ.
ຕທາ ສຸທຕ຺ຕວ຺ຫຍເສຏ຺ຐິເສຏ຺ໂຐ,
ພຫູຫິ ຠຓ຺ຑໍ ສກເຏຫິ ຄຍ຺ຫ;
ສາວຕ຺ຖິໂຕ ຣາຊຄເຫ ມນຸຎ຺ເຎ,
ສຫາຍເສຏ຺ຐິສ຺ສ ຆຣູ’ປຄນ຺ຕ຺ວາ.
໔໐໖. ¶
ເຕເນ’ວ ວຸຕ຺ໂຕ ສຸຠເຄນ ພຸທ຺ໂຘ,
ຊາໂຕ’ຕິ ໂລເກ ທິປທານມິນ຺ໂທ;
ສຎ຺ຊາຕປີຕີຫິ ອຸທຄ຺ຄຈິຕ຺ໂຕ,
ຣຕ຺ຕິໍ ປຠາຕໍ ອິຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ.
ນິກ຺ຂມ຺ມ ຕມ຺ຫາ ວິຄຕນ຺ຘກາເຣ,
ເທວານຸຠາເວນ ມຫາປຖມ຺ຫິ;
ຄນ຺ຕ຺ວານ ຕໍ ສີຕວນໍ ສຸຣມ຺ມໍ,
ສມ຺ປຸຓ຺ຓ ຈນ຺ທໍ’ວ ວິຣາຊມານໍ.
ຕໍ ທີປຣຸກ຺ຂໍ ວິຍ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ,
ວິໂລຈນານນ຺ທກຣໍ ມເຫສິໍ;
ທິສ຺ວານ ຕສ຺ສຸ’ຕ຺ຕມປາທຣາຄໍ,
ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ສິຣສາ ສຸຘີມາ.
ຄມ຺ຠີຣໍ ນິປຸຓໍ ຘມ຺ມໍ ສຸຓິຕ຺ວາ ວິມລໍ ວຣໍ;
ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລ’ມ຺ປຕ຺ວາ ສຫສ຺ສນຍ ມຓ຺ຑິຕໍ.
ນິມນ຺ເຕຕ຺ວານ ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ສສງ຺ຆໍ ໂລກນາຍກໍ;
ວຓ຺ຓຄນ຺ຘຣສູເປຕໍ ທຕ຺ວາ ທານໍ ສຸຂາວຫໍ.
ສຕ຺ຖຸ ອາຄມນຕ຺ຖາຍ ສາວຕ຺ຖິນຄຣໍ ວຣໍ;
ປຏິຎ຺ຎໍ ໂສ ຄເຫຕ຺ວານ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາປເຖ.
ໂຍຊເນ ໂຍຊເນ ວາຣຸ ຈິຕ຺ຕກມ຺ມສມຸຊ຺ຊເລ;
ວິຫາເຣ ປວເຣ ທຕ຺ວາ ກາຣາເປຕ຺ວາ ພຫຸໍ ຘນໍ.
ສາວຕ຺ຖິໍ ປຸນ’ຣາຄນ຺ຕ຺ວາ ປາສາທສຕມຓ຺ຑິຕໍ;
ໂຕຣຓງ຺ຆິກປາກາຣໂຄປຸຣາທິວິຣາຊິຕໍ.
ປຸຣໍ ອປຫສນ຺ຕໍ’ວ ເທວິນ຺ທສ຺ສາ’ປິ ສພ຺ພທາ;
ສພ຺ພສມ຺ປຕ຺ຕິສມ຺ປນ຺ນໍ ນຈ຺ຈຄີຕາທິໂສຠິຕໍ.
ກສ຺ມິໍ ໂສ ວິຫເຣຍ຺ຍາ’ຕິ ຠຄວາ ໂລກນາຍໂກ;
ສມນ຺ຕານຸວິໂລເກນ຺ໂຕ ວິຫາຣາຣຫຠູມິກໍ.
໔໑໖. ¶
ເຊຕຣາຊກຸມາຣສ຺ສ ອຸຍ຺ຍານໍ ນນ຺ທໂນປມໍ;
ຉາຍູທກາທິສມ຺ປນ຺ນໍ ຠູມິຠາຄໍ ອຸທິກ຺ຂິຍ.
ຫິຣຎ຺ຎໂກຏິສນ຺ຖາຣວເສເນ’ວ ມຫາຍໂສ;
ກິຓິຕ຺ວາ ປວເຣ ຕມ຺ຫິ ນຣາມຣມໂນຫເຣ.
ນິຈ຺ຈໍ ກິງ຺ກິຓິຊາລນາທຣຸຈິຣໍ ສິງ຺ຄີວ ສິງ຺ຄາກຸລໍ,
ຣມ຺ມໍເນກມຓີຫິ ຉນ຺ນຉທນໍ ອາມຸຕ຺ຕມຸຕ຺ຕາວລິໍ;
ນານາຣາຄວິຕານ ຠາສຸຣຕຣໍ ປຸປ຺ຜາທິນາ’ລງ຺ກຕ,
ຈິຕ຺ຣໍ ຄນ຺ຘກຸຏິໍ ວຣໍ ສຸວິປຸລໍ ກາເຣສິ ຠູເສຂຣໍ.
ຊິນຕ຺ຣຊານມ຺ປິ ວິສາລມາລຍໍ,
ວິຕານນານາສຍນາສນຸຊ຺ຊລໍ;
ສຸມຓ຺ຑິຕໍ ມຓ຺ຑປວງ຺ກມາທິນາ,
ວິລຸມ຺ປມານໍ ມນໂລຈນໍ ສທາ.
ອຖາປິ ສຓ຺ຫາມລເສຕວາລຸກໍ,
ສເວທິກາຈາຣຸວິສາລມາລກໍ;
ຊລາສຍໍ ສາຕ’ຕິສີຕໂລທກໍ,
ສຸຄນ຺ຘິໂສຄນ຺ຘິກປງ຺ກຊາກຸລໍ.
ສຸຜຸລ຺ລສາລາສນໂສຄນາຄ,
ປຸນ຺ນາຄປູຄາທິວິຣາຊມານໍ;
ມໂນຣມໍ ເຊຕວນາຠິຘານໍ,
ກາຣາປຍີ ເສຏ຺ຐິ ວິຫາຣເສຏ຺ຐໍ.
ວິສາລເກລາສຘຣາຘຣຸຕ຺ຕມາ-
ຠິຣາມປາກາຣຜນິນ຺ທໂຄປິໂຕ;
ຊນສ຺ສ ສພ຺ພາຠິມນຕ຺ຖສາຘໂກ,
ວິຫາຣຈິນ຺ຕາມຓິ ໂສ ວິຣາຊິເຕ.
ຕໂຕ ອາຄມນຕ຺ຖາຍ ມຸນິນ຺ທໍ ນາຖປິຓ຺ຑິໂກ;
ທູຕໍ ປາເຫສິ ໂສ ສຕ຺ຖາ ສຸຕ຺ວາ ທູຕສ຺ສ ສາສນໍ.
ມຫຕາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ຕທາ ຕມ຺ຫາ ປຸຣກ຺ຂໂຕ;
ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ’ນຸປຸພ຺ເພນ ປຕ຺ໂຕ ສາວຕ຺ຖິມຸຕ຺ຕມໍ.
໔໒໕. ¶
ສມຸຊ຺ຊລານິ ເນການິ ຘຊານາທາຍ ສຸນ຺ທຣາ;
ກຸມາຣາ ປຸຣໂຕ ສຕ຺ຖຸ ນິກ຺ຂມິໍສຸ ສຸຣາ ຍຖາ.
ນິກ຺ຂມິໍສຸ ຕໂຕ ເຕສໍ ປຈ຺ຉໂຕ ຕຣຸຓງ຺ຄນາ;
ຈາຣຸປຸຓ຺ຓຆຏາທາຍ ເທວກຎ຺ຎາ ຍຖາ ຕຖາ.
ປຸຓ຺ຓປາຕິໍ ຄເຫຕ຺ວານ ເສຏ຺ຐິໂນ ຠຣິຍາ ຕຖາ;
ສທ຺ຘິໍ ເນກສຕິຕ຺ຖິຫິ ເນກາລງ຺ກາຣລງ຺ກຕາ.
ມຫາເສຏ຺ຐິ ມຫາເສຏ຺ຐິສເຕຫິ ສຫ ນາຍກໍ;
ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຎ຺ຉິ ມຫາວີຣໍ ປູຊິໂຕ ເຕຫິ ເນກຘາ.
ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສີຫິ ມໂນຣເມຫິ,
ປຸຣໍ ວຣໍ ປິຎ຺ຊຣວຓ຺ຓຠາວໍ;
ເນນ຺ໂຕ ມຸນິນ຺ໂທ ສຸຄໂຕ ສຸຄຕ຺ໂຕ,
ອຸປາວິສີ ເຊຕວນໍ ວິຫາຣໍ.
ຈາຕຸທ຺ທິສສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ສມ຺ພຸທ຺ຘປມຸຂສ຺ສ’ຫໍ;
ອິມໍ ທມ຺ມິ ວິຫາຣນ຺ຕິ ສຕ຺ຖຸ ຈາຣຸກຣມ຺ພຸເຊ.
ສຸຄນ຺ຘວາສິຕໍ ວາຣິໍ ເຫມຠິງ຺ກາຣໂຕ ວຣໍ;
ອາກິຣິຕ຺ວາ ອທາ ຣມ຺ມໍ ວິຫາຣໍ ຈາຣຸທສ຺ສນໍ.
ສຸຣມ຺ມໍ ວິຫາຣໍ ປຏິຄ຺ຄຍຫ ເສຏ຺ຐໍ,
ອນຄ຺ເຆ ວິຈິຕ຺ຕາສນສ຺ມິໍ ນິສິນ຺ໂນ;
ຊນິນ຺ທານມິນ຺ໂທ ຕິໂລເກກເນຕ຺ໂຕ,
ຕິໂລກປ຺ປສາທາວຫໍ ຕໍ ມນຸຎ຺ຎໍ.
ອຸທາຣານິສໍສໍ ວິຫາຣປ຺ປທາເນ,
ອນາຖປ຺ປທາເນນ ນາຖສ຺ສ ຕສ຺ສ;
ສຸທຕ຺ຕາຠິຘານສ຺ສ ເສຏ຺ຐິສ຺ສ ສຕ຺ຖາ,
ຍສສ຺ສີ ຫິເຕສີ ມເຫສີ ອເທສີ.
ອຸທາຣານິສໍສໍ ວິຫາຣປ຺ປທາເນ,
ກເຖຕຸໍ ສມຕ຺ໂຖ ວິນາ ຠູຣິປຎ຺ຎໍ;
ຕິໂລເກກນາຖໍ ນໂຣ ໂກສິ ຍຸຕ຺ໂຕ,
ມຸຂານໍ ສຫສ຺ເສຫິ ເນເກຫິ ຈາ’ປິ.
໔໓໕. ¶
ອິຕິ ວິປຸລຍໂສ ໂສ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມໍ ກເຖຕ຺ວາ,
ອປິ ສກລຊນານໍ ມານເສ ໂຕສຍນ຺ໂຕ;
ປຣມມຘຸຣນາທໍ ຘມ຺ມເຠຣິໍ ມຫນ຺ຕໍ,
ວິຫຣຕິ ປຫຣນ຺ໂຕ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖູປຄນ຺ຕ຺ວາ.
ເອວໍ ຕິໂລກຫິຕເທນ ມຫາທເຍນ,
ໂລກຸຕ຺ຕເມນ ປຣິຠຸຕ຺ຕປເທສປນ຺ຕິໍ;
ນິຈ຺ຈໍສຸຣາສຸຣມໂຫຣຄຣກ຺ຂສາທິ,
ສມ຺ປູຊິຕໍ ອຫມິ’ທານິ ນິທສ຺ສສິສ຺ສໍ.
ສທ຺ຘມ຺ມຣໍສິນິກເຣຫິ ຊິນໍສຸມາລິ,
ເວເນຍ຺ຍປງ຺ກຊວນານິ ວິກາສຍນ຺ໂຕ;
ວາສໍ ອກາສິ ປວໂຣ ປຐມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ,
ພາຣາຓສິມ຺ຫິ ນຄເຣ ມິຄການນມ຺ຫິ.
ນານາປ຺ປກາຣຣຕນາປຓປນ຺ຕິວີຖິ,
ຣມ຺ເມ ປຸເຣ ປວຣຣາຊຄຫາຠິຘາເນ;
ວາສໍ ອກາສິ ທຸຕິເຍ ຕຕິເຍ ຈຕຸຕ຺ເຖ,
ວສ຺ເສປິ ກນ຺ຕຕຣເວລຸວເນວ ນາໂຖ.
ຠູປາລໂມຬິມຓິຣໍສິວິຣາຊມານໍ,
ເວສາລິນາມວິທິຕໍ ນຄຣໍ ສຸຣມ຺ມໍ;
ນິສ຺ສາຍ ສກ຺ຍມຸນິເກສຣິ ປຎ຺ຈມມ຺ຫີ,
ວສ຺ສມ຺ຫິ ວາສມກຣິຕ຺ຖ ມຫາວນສ຺ມິໍ.
ຜຸລ຺ລາຕິນີລວິມລຸປ຺ປລຈາຣຸເນຕ຺ໂຕ,
ສິໍຄີສມານຕນຸໂຊຕິຫິ ໂຊຕມາໂນ;
ພຸທ຺ໂຘ ອນນ຺ຕຄຸຓສນ຺ນິຘິ ຉຏ຺ຐວສ຺ເສ,
ວາສໍ ອກາ ວິປຸລມງ຺ກຸລ ປພ຺ພຕສ຺ມິໍ.
ຄມ຺ຠີຣທຸທ຺ທສຕຣໍ ມຘຸຣໍ ມຣູນໍ,
ເທເສຕ຺ວ ຘມ຺ມມຕຸໂລ ສິຣິສນ຺ນິວາໂສ;
ເທວິນ຺ທສີຕລວິສາລສິລາສນສ຺ມິໍ,
ວສ຺ສມ຺ຫິ ວາສມ’ກຣີ ມຸນິ ສຕ຺ຕມມ຺ຫິ.
໔໔໒. ¶
ຜຸລ຺ລາຣວິນ຺ທຈຣໂຓ ຈຣຓາຘິວາໂສ,
ໂສ ສຸໍສຸມາຣຄິຣິນາມຘຣາຘຣມ຺ຫິ;
ວາສໍ ອກາ ປຣມມາຣຊິ ອຏ຺ຐມສ຺ມິໍ,
ວສ຺ສມ຺ຫິ ກນ຺ຕຣເຠສກລາວນມ຺ຫິ.
ນານາມຕາຕິພຫຸຕິຕ຺ຖິຍສປ຺ປທປ຺ປໍ,
ຫນ຺ຕ຺ວາ ຕິໂລກຕິລໂກ ນວມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ;
ວາສໍ ອກາສິ ຣຸຈິເຣ ອຕິທສ຺ສນີເຍ,
ໂກສມ຺ພິສິມ຺ພລິວເນ ຊິນປກ຺ຂິຣາຊາ.
ເຕສໍ ມຫນ຺ຕກລຫໍ ສມິຕຸໍ ຍຕີນໍ,
ນິສ຺ສາຍ ວາຣຓວຣໍ ທສມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ;
ປຸປ຺ຜາຠິກິຓ຺ຓວິປຸລາມລການນສ຺ມິໍ,
ວາສໍ ອກາ ມຸນິວໂຣ ວຣປາຣເລຍ຺ໂຍ.
ຘມ຺ມາມເຕນ ຊນຕໍ ອຊຣາມຣຕ຺ຕໍ,
ເນນ຺ໂຕ ວິໂລຈນມໂນຫຣສຸທ຺ຘທນ຺ໂຕ;
ນາລາຠິຘານທິຊຄາມວເຣ ມຸນິນ຺ໂທ,
ວາສໍ ອກາ ອມິຕພຸທ຺ຘິ ທເສກວສ຺ເສ.
ເວຣຎ຺ຊ ຈາຣຸທິຊຄາມສມີປຠູເຕ,
ອາຣາມເກ ສຸຣຠິປຸປ຺ຜຜລາຠິຣາເມ;
ສພ຺ພຎ຺ຎຸ ສກ຺ຍມຸນິ ພາຣສມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ,
ວາສໍ ອກາສິ ປຸຈິມນ຺ທທຸມິນ຺ທມູເລ.
ຜຸລ຺ລາຣວິນ຺ທວທໂນ ຣຈິຈາຣຸໂສໂຠ,
ໂລກສ຺ສ ອຕ຺ຖຈຣິຍາຍ ທຍາຘິວາໂສ;
ວາສໍ ອກາ ຣຸຈິຣຈາລິຍປພ຺ພຕສ຺ມິໍ,
ວີໂຣ ຕິໂລກຄຣຸ ເຕຣສມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ.
ພນ຺ຘູກປຸປ຺ຜສມປາທກຣາຠິຣາໂມ,
ຘມ຺ມິສ຺ສໂຣ ປວຣເຊຕວເນ ສຸຣມ຺ເມ;
ຘີໂຣ ມຫິທ຺ຘິ ມຸນິ ຈຸທ຺ທສມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ,
ວາສໍ ອກາ ສກລສຕ຺ຕຫິເຕສຸ ຍຸຕ຺ໂຕ.
໔໔໙. ¶
ເວເນຍ຺ຍພນ຺ຘຸວນຣາຄຄເຊ ວິຫນ຺ຕ຺ວາ,
ວສ຺ສມ຺ຫິ ປຎ຺ຈທສເມ ມຸນິສີຫຣາຊາ;
ວາສໍ ອກາ ກປິລວຕ຺ຖຸຘຣາຘໂຣຣຸ,
ນິຄ຺ໂຣຘຣາມຣມຓີຍມຓິຄ຺ຄຸຫາຍໍ.
ຍກ຺ຂມ຺ປິ ກກ຺ຂລຕຣໍ ສຸວິນີຕຠາວໍ,
ເນຕ຺ວາ ປຸເຣ ວຣຕມາລວກາຠິຘາເນ;
ວສ຺ມມ຺ຫິ ວາສມກຣີ ທສຉຏ຺ຐມມ຺ຫິ,
ເນນ຺ໂຕ ຊນໍ ພຫຸຕຣມ຺ປິ ຈ ສນ຺ຕິມຄ຺ຄໍ.
ປາກາຣໂຄປຸຣນິເກຕນໂຕຣຓາທິ,
ເນຕ຺ຕາຠິຣາມວຣຣາຊຄເຫ ມເຫສິ;
ວາສໍ ອການຘິວໂຣ ທສສຕ຺ຕມມ຺ຫິ,
ວສ຺ສມ຺ຫິ ປຕ຺ຖຍໂສ ຠຸວນຕ຺ຕຍສ຺ມິໍ.
ຘມ຺ໂມສເຘນ ມຘຸເຣນ ສຸຂາວເຫນ,
ໂລກສ຺ສ ໂຆຣຕຣຣາຄຣຊໍ ວິຫນ຺ຕ຺ວາ;
ວສ຺ສມ຺ຫິ ວາສມກຣີ ທສອຏ຺ຐມສ຺ມິໍ,
ອງ຺ຄີຣໂສ ປວຣຈາລິຍປພ຺ພຕສ຺ມິໍ.
ເວນຍ຺ຍພນ຺ຘຸຊນໂມຫຣິປຸໍ ອຸຬາຣໍ,
ຫນ຺ຕ຺ວານ ຘມ຺ມອສິນາ ວຣຘມ຺ມຣາຊາ;
ເອກູນວີສຕິມເກ ປຸນ ຕຕ຺ຖ ວສ຺ເສ,
ວາສໍ ອກາ ມຘຸຣຠາຣຕິ ໂລກນາໂຖ.
ສຸທ຺ຘາສໂຍ ປວຣຣາຊຄເຫ ວິຈິຕ຺ເຕ,
ວາສໍ ອກາສິ ສມວີສຕິມມ຺ຫິ ວສ຺ເສ;
ໂລກສ຺ສ ອຕ຺ຖຈຣເຓ ສຸຠກປ຺ປຣຸກ຺ໂຂ,
ຈິນ຺ຕາມຓິປ຺ປວຣຠທ຺ທຆໂຏ ມຸນິນ຺ໂທ.
ເອວໍ ຕິໂລກມຫິໂຕ ອນິພທ຺ຘວາສໍ,
ກຕ຺ວາ ຈຣມ຺ປຐມໂພຘິຍຸທາຣປຎ຺ໂຎ;
ຉພ຺ພຓ຺ຓຣໍສິສມຸເປຕວິຈິຕ຺ຕເທໂຫ,
ໂລເກກພນ຺ຘຸ ຠຄວາ ອວເສສກາເລ.
໔໕໖. ¶
ສາວຕ຺ຖິຍໍ ປວຣເຊຕວເນ ຈ ຣມ຺ເມ,
ທິພ຺ພາລເຍ ຈ ສມລງ຺ກຕປຸພ຺ພຣາເມ;
ວາສໍ ອກາສິ ມຸນິ ວີສຕິປຎ຺ຈວສ຺ເສ,
ໂລກາຠິວຸທ຺ຘິນິຣໂຕ ສຸຂສນ຺ນິວາໂສ.
ອິຕິ ອມິຕທໂຍ ໂຍ ປຎ຺ຈຕາຬີສວສ຺ເສ,
ມນຸຊມນວນສ຺ມິໍ ຊາຕຣາຄຄ຺ຄິຣາສິໍ;
ປຣມມຘຸຣຘມ຺ມມ຺ພຸຫິ ນິພ຺ພາປຍນ຺ໂຕ,
ອວສິ ສມຸນິເມໂຆ ໂລກສນ຺ຕິໍ ກໂຣຕຸ!
ປຎ຺ຎາວຣງ຺ຄນາ ມຍ຺ຫໍ ສຎ຺ຊາຕາ ມນມນ຺ທິເຣ;
ໂຕສຍນ຺ຕີ ສພ຺ພຊນໍ ວຸທ຺ຘິໍ ຄຈ຺ຉຕຸ ສພ຺ພທາ.
ຈິຕໍ ຍໍ ຣຈຍນ຺ເຕນ ຊິນສ຺ສ ຈຣິຕໍ ມຍາ;
ປຸຎ຺ຎໍ ຕສ຺ສານຸຠາເວນ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ ຕຸສິຕາລຍໍ.
ເມຕ຺ເຕຍ຺ຍໂລກນາຖສ຺ສ ສຸຓນ຺ໂຕ ຘມ຺ມເທສນໍ;
ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ຈິຣໍ ກາລໍ ວິນ຺ທນ຺ໂຕ ມຫຕິໍ ສິຣິໍ.
ພຸທ຺ເຘ ຊາເຕ ມຫາສຕ຺ໂຕຣມ຺ເມ ເກຕຸມນີປຸເຣ;
ຣາຊວໍເສ ຊນີຕ຺ວານ ຕິເຫຕຸປຏິສນ຺ຘິໂກ.
ຈິວຣໍ ປິຓ຺ຑປາຕຎ຺ຈ ອນຄ຺ຆໍ ວິປຸລໍ ວຣໍ;
ເສນາສນຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊໍ ທຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ມເຫສິໂນ.
ສາສເນ ປພ຺ພຊິຕ຺ວານ ໂຊເຕນ຺ໂຕ ຕມນຸຕ຺ຕຣໍ;
ອິທ຺ຘິມາ ສຕິມາ ສມ຺ມາ ຘາເຣນ຺ໂຕ ປິຏກຕ຺ຕຍໍ.
ວ຺ຍາກໂຕ ເຕນ ພຸທ຺ໂຘ ຍໍ ເຫສ຺ສຕີຕິ ອນາຄເຕ;
ອຸປ຺ປນ຺ນຸປ຺ປນ຺ນພຸທ຺ຘານໍ ທານໍ ທຕ຺ວາ ສຸຂາວຫໍ.
ສໍສາເຣ ສໍສຣນ຺ໂຕ ຫິ ກປ຺ປຣຸກ຺ໂຂ ຈ ປາຓິນໍ;
ອິຈ຺ຉິຕິຈ຺ຉິຕມນ຺ນາທິໍ ທທນ຺ໂຕ ມຘຸຣໍ ຈຣໍ.
ມໍສໂລຫິຕເນຕ຺ຕາທິໍ ທທໍ ຈິຕ຺ຕສມາຫິໂຕ;
ສີລເນກ຺ຂມ຺ມປຎ຺ຎາທິໍ ປູເຣນ຺ໂຕ ສພ຺ພປາຣມິໍ.
໔໖໗. ¶
ປາຣມິສິຂຣໍ ປຕ຺ວາ ພຸທ຺ໂຘ ຫຸຕ຺ວາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ;
ເທເສຕ຺ວາ ມຘຸຣໍ ຘມ຺ມໍ ຊນ຺ຕູນໍ ສິວມາວຫໍ.
ສພ຺ພໍ ສເທວກໍ ໂລກໍ ພ຺ຣຫາສໍສາຣພນ຺ຘນາ;
ໂມຈຍິຕ຺ວາ ວຣໍ ເຂມໍ ປາປຸຓ຺ເຍໍ ສິວໍ ປຸຣໍ.
ລງ຺ກາລງ຺ກາຣ ຠູເຕນ ຠູປາລນ຺ວຍເກຕຸນາ;
ວິຊຍພາຫຸນາ ຣຎ຺ຎາ ສກນາເມນ ກາຣິເຕ.
ສໂຕຍາສຍປາກາຣ ໂຄປຸຣາທິວິຣາຊິເຕ;
ປຣິເວຓວເຣ ຣມ຺ເມ ວສຕາ ສນ຺ຕວຸຕ຺ຕິນາ.
ເມຘງ຺ກຣາຠິຘາເນນ ທຍາວາເສນ ຘີມຕາ;
ເຖເຣນ ຣຈິຕໍ ເອຕໍ ສພ຺ຠ ສໍເສວິຕໍ ສທາ.
ຠເວ ຠເວ’ຘ ຄາຖານໍ ເຕສຕ຺ຕຕິ ຈຕຸສ຺ສຕໍ;
ຄນ຺ຖໂຕ ປຎ຺ຈປຎ຺ຎາສາ-ຘິກໍ ປຎ຺ຈສຕໍ ອິຕິ.