ມູລ > ສຸຕ຺ຕປິຏກ > ຂຸທ຺ທກນິກາຍ

ເອວໍ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ມຄເຘສຸ ວິຫຣຕິ ທກ຺ຂິຓາຄິຣິສ຺ມິໍ ¶ [ທກ຺ຂິຓຄິຣິສ຺ມິໍ (ກ.)] ເອກນາຬາຍໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຄາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ກສິຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປຎ຺ຈມຕ຺ຕານິ ນງ຺ຄລສຕານິ ປຍຸຕ຺ຕານິ ໂຫນ຺ຕິ ວປ຺ປກາເລ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ກສິຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ກມ຺ມນ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ກສິຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປຣິເວສນາ ວຕ຺ຕຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເຍນ ປຣິເວສນາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ.

ອທ຺ທສາ ໂຂ ກສິຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຐິຕໍ. ທິສ຺ວານ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ, ສມຓ, ກສາມິ ຈ ວປາມິ ຈ; ກສິຕ຺ວາ ຈ ວປິຕ຺ວາ ຈ ຠຸຎ຺ຊາມິ. ຕ຺ວມ຺ປິ, ສມຓ, ກສສ຺ສຸ ຈ ວປສ຺ສຸ ຈ; ກສິຕ຺ວາ ຈ ວປິຕ຺ວາ ຈ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສູ’’ຕິ.

‘‘ອຫມ຺ປິ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ກສາມິ ຈ ວປາມິ ຈ; ກສິຕ຺ວາ ຈ ວປິຕ຺ວາ ຈ ຠຸຎ຺ຊາມີ’’ຕິ. ‘‘ນ ໂຂ ປນ ມຍໍ [ນ ໂຂ ປນ ສມຓ (ສ຺ຍາ.)] ປສ຺ສາມ ໂຠໂຕ ໂຄຕມສ຺ສ ຍຸຄໍ ວາ ນງ຺ຄລໍ ວາ ຜາລໍ ວາ ປາຈນໍ ວາ ພລິພທ຺ເທ [ພລິວທ຺ເທ (ສີ. ປີ.), ພລີພທ຺ເທ (?)] ວາ. ອຖ ຈ ປນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ເອວມາຫ – ‘ອຫມ຺ປິ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ກສາມິ ຈ ວປາມິ ¶ ຈ; ກສິຕ຺ວາ ຈ ວປິຕ຺ວາ ຈ ຠຸຎ຺ຊາມີ’’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ກສິຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ກສ຺ສໂກ ¶ ປຏິຊານາສິ, ນ ຈ ປສ຺ສາມ ເຕ ກສິໍ;

ກສິໍ ໂນ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ພ຺ຣູຫິ, ຍຖາ ຊາເນມຸ ເຕ ກສິໍ’’.

‘‘ສທ຺ຘາ ພີຊໍ ຕໂປ ວຸຏ຺ຐິ, ປຎ຺ຎາ ເມ ຍຸຄນງ຺ຄລໍ;

ຫິຣີ ອີສາ ມໂນ ໂຍຕ຺ຕໍ, ສຕິ ເມ ຜາລປາຈນໍ.

‘‘ກາຍຄຸຕ຺ໂຕ ¶ ວຈີຄຸຕ຺ໂຕ, ອາຫາເຣ ອຸທເຣ ຍໂຕ;

ສຈ຺ຈໍ ກໂຣມິ ນິທ຺ທານໍ, ໂສຣຈ຺ຈໍ ເມ ປໂມຈນໍ.

‘‘ວີຣິຍໍ ເມ ຘຸຣໂຘຣຍ຺ຫໍ, ໂຍຄກ຺ເຂມາຘິວາຫນໍ;

ຄຈ຺ຉຕິ ອນິວຕ຺ຕນ຺ຕໍ, ຍຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ນ ໂສຈຕິ.

‘‘ເອວເມສາ ¶ ກສີ ກຏ຺ຐາ, ສາ ໂຫຕິ ອມຕປ຺ຜລາ;

ເອຕໍ ກສິໍ ກສິຕ຺ວານ, ສພ຺ພທຸກ຺ຂາ ປມຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ກສິຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ມຫຕິຍາ ກໍສປາຕິຍາ ປາຍສໍ [ປາຍາສໍ (ສພ຺ພຕ຺ຖ)] ວຑ຺ເຒຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ອຸປນາເມສິ – ‘‘ຠຸຎ຺ຊຕຸ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ປາຍສໍ. ກສ຺ສໂກ ຠວໍ; ຍໍ ຫິ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ອມຕປ຺ຜລໍ [ອມຕປ຺ຜລມ຺ປິ (ສໍ. ນິ. ໑.໑໙໗)] ກສິໍ ກສຕີ’’ຕິ.

‘‘ຄາຖາຠິຄີຕໍ ເມ ອໂຠຊເນຍ຺ຍໍ, ສມ຺ປສ຺ສຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ເນສ ຘມ຺ໂມ;

ຄາຖາຠິຄີຕໍ ປນຸທນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ, ຘມ຺ເມ ສຕີ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ວຸຕ຺ຕິເຣສາ.

‘‘ອຎ຺ເຎນ ¶ ຈ ເກວລິນໍ ມເຫສິໍ, ຂີຓາສວໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈວູປສນ຺ຕໍ;

ອນ຺ເນນ ປາເນນ ອຸປຏ຺ຐຫສ຺ສຸ, ເຂຕ຺ຕໍ ຫິ ຕໍ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ຂສ຺ສ ໂຫຕີ’’ຕິ.

‘‘ອຖ ¶ ກສ຺ສ ຈາຫໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ອິມໍ ປາຍສໍ ທມ຺ມີ’’ຕິ? ‘‘ນ ຂ຺ວາຫໍ ຕໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປສ຺ສາມິ ສເທວເກ ໂລເກ ສມາຣເກ ສພ຺ຣຫ຺ມເກ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ, ຍສ຺ສ ໂສ ປາຍໂສ ຠຸຕ຺ໂຕ ສມ຺ມາ ປຣິຓາມໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຕຖາຄຕສ຺ສ ວາ ຕຖາຄຕສາວກສ຺ສ ວາ. ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຕໍ ປາຍສໍ ອປ຺ປຫຣິເຕ ວາ ຉຑ຺ເຑຫິ ອປ຺ປາຓເກ ວາ ອຸທເກ ໂອປິລາເປຫີ’’ຕິ.

ອຖ ¶ ໂຂ ກສິຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຕໍ ປາຍສໍ ອປ຺ປາຓເກ ອຸທເກ ໂອປິລາເປສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປາຍໂສ ອຸທເກ ປກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈິຈ຺ຈິຏາຍຕິ ຈິຏິຈິຏາຍຕິ ສນ຺ຘູປາຍຕິ ສມ຺ປຘູປາຍຕິ [ສນ຺ຘູມາຍຕິ ສມ຺ປຘູມາຍຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ຜາໂລ ທິວສໍ ສນ຺ຕຕ຺ໂຕ [ທິວສສນ຺ຕຕ຺ໂຕ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ອຸທເກ ປກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈິຈ຺ຈິຏາຍຕິ ຈິຏິຈິຏາຍຕິ ສນ຺ຘູປາຍຕິ ສມ຺ປຘູປາຍຕິ; ເອວເມວ ໂສ ປາຍໂສ ອຸທເກ ປກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈິຈ຺ຈິຏາຍຕິ ຈິຏິຈິຏາຍຕິ ສນ຺ຘູປາຍຕິ ສມ຺ປຘູປາຍຕິ.

ອຖ ໂຂ ກສິຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ສໍວິຄ຺ໂຄ ໂລມຫຏ຺ຐຊາໂຕ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ປາເທສຸ ສິຣສາ ນິປຕິຕ຺ວາ ¶ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ ¶ , ໂຠ ໂຄຕມ! ເສຍ຺ຍຖາປິ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນິກ຺ກຸຊ຺ຊິຕໍ ວາ ອຸກ຺ກຸຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ວາ ວິວເຣຍ຺ຍ, ມູຬ຺ຫສ຺ສ ວາ ມຄ຺ຄໍ ອາຈິກ຺ເຂຍ຺ຍ, ອນ຺ຘກາເຣ ວາ ເຕລປຊ຺ໂຊຕໍ ຘາເຣຍ຺ຍ, ຈກ຺ຂຸມນ຺ໂຕ ຣູປານິ ທກ຺ຂນ຺ຕີຕິ [ທກ຺ຂິນ຺ຕີຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)]; ເອວເມວໍ ໂຠຕາ ໂຄຕເມນ ອເນກປຣິຍາເຍນ ຘມ຺ໂມ ປກາສິໂຕ. ເອສາຫໍ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມິ ¶ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຎ຺ຈ, ລເຠຍ຺ຍາຫໍ ໂຠໂຕ ໂຄຕມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ລເຠຍ຺ຍໍ ອຸປສມ຺ປທ’’ນ຺ຕິ.

ອລຕ຺ຖ ໂຂ ກສິຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ອລຕ຺ຖ ອຸປສມ຺ປທໍ. ອຈິຣູປສມ຺ປນ຺ໂນ ໂຂ ປນາຍສ຺ມາ ຠາຣທ຺ວາໂຊ ເອໂກ ວູປກຏ຺ໂຐ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ ອາຕາປີ ປຫິຕຕ຺ໂຕ ວິຫຣນ຺ໂຕ ນຈິຣສ຺ເສວ – ຍສ຺ສຕ຺ຖາຍ ກຸລປຸຕ຺ຕາ ສມ຺ມເທວ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊນ຺ຕິ, ຕທນຸຕ຺ຕຣໍ – ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍປຣິໂຍສານໍ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາ ສຈ຺ຉິກຕ຺ວາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາສິ. ‘‘ຂີຓາ ຊາຕິ, ວຸສິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ກຕໍ ກຣຓີຍໍ, ນາປຣໍ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຈ [ອຎ຺ຎຕໂຣ ຈ ໂຂ (ສີ. ປີ.), ອຎ຺ຎຕໂຣ ໂຂ (ສ຺ຍາ. ກໍ. ກ.)] ປນາຍສ຺ມາ ຠາຣທ຺ວາໂຊ ອຣຫຕໍ ອໂຫສີຕິ.

ກສິຠາຣທ຺ວາຊສຸຕ຺ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ປຸຈ຺ຉາມິ ¶ ມຸນິໍ ປຫູຕປຎ຺ຎໍ, (ອິຕິ ຈຸນ຺ໂທ ກມ຺ມາຣປຸຕ຺ໂຕ)

ທ຺ວິປທຸຕ຺ຕມໍ [ທິປທຸຕ຺ຕມໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ສາຣຖີນໍ ປວຣໍ, ກຕິ ໂລເກ ສມຓາ ຕທິງ຺ຆ ພ຺ຣູຫິ’’.

‘‘ຈຕຸໂຣ ¶ ສມຓາ ນ ປຎ຺ຈມຕ຺ຖິ, (ຈຸນ຺ທາຕິ ຠຄວາ)

ມຄ຺ຄຊິໂນ ມຄ຺ຄເທສໂກ ຈ, ມຄ຺ເຄ ຊີວຕິ ໂຍ ຈ ມຄ຺ຄທູສີ’’.

‘‘ກໍ ¶ ມຄ຺ຄຊິນໍ ວທນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ, (ອິຕິ ຈຸນ຺ໂທ ກມ຺ມາຣປຸຕ຺ໂຕ)

ມຄ຺ເຄ ຊີວຕິ ເມ ພ຺ຣູຫິ ປຸຏ຺ໂຐ, ອຖ ເມ ອາວິກໂຣຫິ ມຄ຺ຄທູສິໍ’’ [ມຄ຺ຄທູສີ (ກ.)].

‘‘ໂຍ ຕິຓ຺ຓກຖໍກໂຖ ວິສລ຺ໂລ, ນິພ຺ພານາຠິຣໂຕ ອນານຸຄິທ຺ໂຘ;

ໂລກສ຺ສ ສເທວກສ຺ສ ເນຕາ, ຕາທິໍ ມຄ຺ຄຊິນໍ ວທນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ.

‘‘ປຣມໍ ປຣມນ຺ຕິ ໂຍຘ ຎຕ຺ວາ, ອກ຺ຂາຕິ ¶ ວິຠຊເຕ ອິເຘວ ຘມ຺ມໍ;

ຕໍ ກງ຺ຂຉິທໍ ມຸນິໍ ອເນຊໍ, ທຸຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນມາຫຸ ມຄ຺ຄເທສິໍ.

‘‘ໂຍ ຘມ຺ມປເທ ສຸເທສິເຕ, ມຄ຺ເຄ ຊີວຕິ ສຎ຺ຎໂຕ ສຕີມາ;

ອນວຊ຺ຊປທານິ ເສວມາໂນ, ຕຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນມາຫຸ ມຄ຺ຄຊີວິໍ.

‘‘ຉທນໍ ກຕ຺ວານ ສຸພ຺ພຕານໍ, ປກ຺ຂນ຺ທີ ກຸລທູສໂກ ປຄພ຺ໂຠ;

ມາຍາວີ ອສຎ຺ຎໂຕ ປລາໂປ, ປຕິຣູເປນ ຈຣໍ ສ ມຄ຺ຄທູສີ.

‘‘ເອເຕ ຈ ປຏິວິຊ຺ຌິ ໂຍ ຄຫຏ຺ໂຐ, ສຸຕວາ ອຣິຍສາວໂກ ສປຎ຺ໂຎ;

ສພ຺ເພ ¶ ເນຕາທິສາຕິ [ສພ຺ເພ ເນ ຕາທິສາຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ຎຕ຺ວາ, ອິຕິ ທິສ຺ວາ ນ ຫາເປຕິ ຕສ຺ສ ສທ຺ຘາ;

ກຖໍ ຫິ ທຸຏ຺ເຐນ ອສມ຺ປທຸຏ຺ຐໍ, ສຸທ຺ຘໍ ອສຸທ຺ເຘນ ສມໍ ກເຣຍ຺ຍາ’’ຕິ.

ເອວໍ ¶ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ອຎ຺ຎຕຣາ ເທວຕາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕວຓ຺ຓາ ເກວລກປ຺ປໍ ເຊຕວນໍ ໂອຠາເສຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິຕາ ໂຂ ສາ ເທວຕາ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ປຣາຠວນ຺ຕໍ ປຸຣິສໍ, ມຍໍ ປຸຈ຺ຉາມ ໂຄຕມ [ໂຄຕມໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)];

ຠຄວນ຺ຕໍ [ຠວນ຺ຕໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ປຸຏ຺ຐຸມາຄມ຺ມ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ສຸວິຊາໂນ ຠວໍ ໂຫຕິ, ສຸວິຊາໂນ [ທຸວິຊາໂນ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ປຣາຠໂວ;

ຘມ຺ມກາໂມ ຠວໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ມເທສ຺ສີ ປຣາຠໂວ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ປຐໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ທຸຕິຍໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອສນ຺ຕສ຺ສ ປິຍາ ໂຫນ຺ຕິ, ສນ຺ເຕ ນ ກຸຣຸເຕ ປິຍໍ;

ອສຕໍ ຘມ຺ມໍ ໂຣເຈຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ທຸຕິໂຍ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ຕຕິຍໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ນິທ຺ທາສີລີ ¶ ສຠາສີລີ, ອນຸຏ຺ຐາຕາ ຈ ໂຍ ນໂຣ;

ອລໂສ ໂກຘປຎ຺ຎາໂຓ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ¶ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ຕຕິໂຍ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ໂຍ ¶ ມາຕຣໍ [ໂຍ ມາຕຣໍ ວາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ປິຕຣໍ ວາ, ຊິຓ຺ຓກໍ ຄຕໂຍພ຺ພນໍ;

ປຫຸ ສນ຺ໂຕ ນ ຠຣຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ຈຕຸຕ຺ໂຖ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ປຎ຺ຈມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ [ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ວາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ສມຓໍ ວາ, ອຎ຺ຎໍ ວາປິ ວນິພ຺ພກໍ;

ມຸສາວາເທນ ວຎ຺ເຈຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ¶ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ປຎ຺ຈໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ຉຏ຺ຐມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ປຫູຕວິຕ຺ໂຕ ປຸຣິໂສ, ສຫິຣຎ຺ໂຎ ສໂຠຊໂນ;

ເອໂກ ຠຸຎ຺ຊຕິ ສາທູນິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ຉຏ຺ຐໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ສຕ຺ຕມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ຊາຕິຕ຺ຖທ຺ໂຘ ຘນຕ຺ຖທ຺ໂຘ, ໂຄຕ຺ຕຕ຺ຖທ຺ໂຘ ຈ ໂຍ ນໂຣ;

ສຎ຺ຎາຕິໍ ອຕິມຎ຺ເຎຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ສຕ຺ຕໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ອຏ຺ຐມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕ຺ຖິຘຸຕ຺ໂຕ ສຸຣາຘຸຕ຺ໂຕ, ອກ຺ຂຘຸຕ຺ໂຕ ຈ ໂຍ ນໂຣ;

ລທ຺ຘໍ ລທ຺ຘໍ ວິນາເສຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ¶ ¶ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ອຏ຺ຐໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ນວມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ເສຫິ ¶ ທາເຣຫິ ອສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐ [ທາເຣຫ຺ຍສນ຺ຕຸຏ຺ໂຐ (ກ.)], ເວສິຍາສຸ ປທຸສ຺ສຕິ [ປທິສ຺ສຕິ (ສີ.)];

ທຸສ຺ສຕິ [ທິສ຺ສຕິ (ສີ. ປີ.)] ປຣທາເຣສຸ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ນວໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ທສມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອຕີຕໂຍພ຺ພໂນ ໂປໂສ, ອາເນຕິ ຕິມ຺ພຣຸຕ຺ຖນິໍ;

ຕສ຺ສາ ອິສ຺ສາ ນ ສຸປຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ທສໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ເອກາທສມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕ຺ຖິໍ ໂສຓ຺ຑິໍ ວິກິຣຓິໍ, ປຸຣິສໍ ວາປິ ຕາທິສໍ;

ອິສ຺ສຣິຍສ຺ມິໍ ຐເປຕິ [ຐາເປຕິ (ສີ. ປີ.), ຖເປຕິ (ກ.)], ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອິຕິ ¶ ເຫຕໍ ວິຊານາມ, ເອກາທສໂມ ໂສ ປຣາຠໂວ;

ທ຺ວາທສມໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ, ກິໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ອປ຺ປໂຠໂຄ ມຫາຕຓ຺ໂຫ, ຂຕ຺ຕິເຍ ຊາຍເຕ ກຸເລ;

ໂສ ຈ ຣຊ຺ຊໍ ປຕ຺ຖຍຕິ, ຕໍ ປຣາຠວໂຕ ມຸຂໍ’’.

‘‘ເອເຕ ປຣາຠເວ ໂລເກ, ປຓ຺ຑິໂຕ ສມເວກ຺ຂິຍ;

ອຣິໂຍ ທສ຺ສນສມ຺ປນ຺ໂນ, ສ ໂລກໍ ຠຊເຕ ສິວ’’ນ຺ຕິ.

ເອວໍ ¶ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ສາວຕ຺ຖິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຄ຺ຄິກຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ນິເວສເນ ອຄ຺ຄິ ປຊ຺ຊລິໂຕ ໂຫຕິ ອາຫຸຕິ ປຄ຺ຄຫິຕາ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ສປທານໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ອຄ຺ຄິກຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ.

ອທ຺ທສາ ໂຂ ອຄ຺ຄິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ທູຣໂຕວ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຕຕ຺ເຣວ [ອຕ຺ເຣວ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ມຸຓ຺ຑກ; ຕຕ຺ເຣວ, ສມຓກ; ຕຕ຺ເຣວ, ວສລກ ຕິຏ຺ຐາຫີ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ຠຄວາ ອຄ຺ຄິກຠາຣທ຺ວາຊໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຊານາສິ ປນ ຕ຺ວໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ວສລໍ ວາ ວສລກຣເຓ ວາ ຘມ຺ເມ’’ຕິ? ‘‘ນ ຂ຺ວາຫໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ຊານາມິ ວສລໍ ວາ ວສລກຣເຓ ວາ ຘມ຺ເມ; ສາຘຸ ເມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ຕຖາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕຸ, ຍຖາຫໍ ຊາເນຍ຺ຍໍ ວສລໍ ວາ ວສລກຣເຓ ວາ ຘມ຺ເມ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ສຸຓາຫິ, ສາຘຸກໍ ມນສິ ກໂຣຫິ; ຠາສິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ໂຠ’’ຕິ ໂຂ ອຄ຺ຄິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ຠຄວາ ເອຕທໂວຈ –

‘‘ໂກຘໂນ ¶ ອຸປນາຫີ ຈ, ປາປມກ຺ຂີ ຈ ໂຍ ນໂຣ;

ວິປນ຺ນທິຏ຺ຐິ ¶ ມາຍາວີ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ເອກຊໍ ວາ ທ຺ວິຊໍ [ທິຊໍ (ປີ.)] ວາປິ, ໂຍຘ ປາຓໍ ວິຫິໍສຕິ;

ຍສ຺ສ ປາເຓ ທຍາ ນຕ຺ຖິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ¶ ຫນ຺ຕິ ປຣິຣຸນ຺ຘຕິ [ອຸປຣຸນ຺ເຘຕິ (ສ຺ຍາ.), ອຸປຣຸນ຺ຘຕິ (ກ.)], ຄາມານິ ນິຄມານິ ຈ;

ນິຄ຺ຄາຫໂກ [ນິຄ຺ຆາຕໂກ (?)] ສມຎ຺ຎາໂຕ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ຄາເມ ວາ ຍທິ ວາ ຣຎ຺ເຎ, ຍໍ ປເຣສໍ ມມາຍິຕໍ;

ເຖຍ຺ຍາ ອທິນ຺ນມາເທຕິ [ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍຕິ (ສີ. ປີ.)], ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ¶ ຫເວ ອິຓມາທາຍ, ຈຸຊ຺ຊມາໂນ [ຠຸຎ຺ຊມາໂນ (?)] ປລາຍຕິ;

ນ ຫິ ເຕ ອິຓມຕ຺ຖີຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ເວ ກິຎ຺ຈິກ຺ຂກມ຺ຍຕາ, ປນ຺ຖສ຺ມິໍ ວຊນ຺ຕໍ ຊນໍ;

ຫນ຺ຕ຺ວາ ກິຎ຺ຈິກ຺ຂມາເທຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ອຕ຺ຕເຫຕຸ ປຣເຫຕຸ, ຘນເຫຕຸ ຈ [ຘນເຫຕຸ ວ (ກ.)] ໂຍ ນໂຣ;

ສກ຺ຂິປຸຏ຺ໂຐ ມຸສາ ພ຺ຣູຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ຎາຕີນໍ ສຂີນໍ ວາ, ທາເຣສຸ ປຏິທິສ຺ສຕິ;

ສາຫສາ [ສຫສາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ສມ຺ປິເຍນ ວາ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ມາຕຣໍ ປິຕຣໍ ວາ, ຊິຓ຺ຓກໍ ຄຕໂຍພ຺ພນໍ;

ປຫຸ ສນ຺ໂຕ ນ ຠຣຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ມາຕຣໍ ປິຕຣໍ ວາ, ຠາຕຣໍ ຠຄິນິໍ ສສຸໍ;

ຫນ຺ຕິ ໂຣເສຕິ ວາຈາຍ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ອຕ຺ຖໍ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ສນ຺ໂຕ, ອນຕ຺ຖມນຸສາສຕິ;

ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນນ ¶ ມນ຺ເຕຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ກຕ຺ວາ ປາປກໍ ກມ຺ມໍ, ມາ ມໍ ຊຎ຺ຎາຕິ ອິຈ຺ຉຕິ [ວິຠ. ໘໙໔ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ];

ໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນກມ຺ມນ຺ໂຕ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ¶ ເວ ປຣກຸລໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ, ຠຸຕ຺ວານ [ສຸຕ຺ວາ ຈ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ສຸຈິໂຠຊນໍ;

ອາຄຕໍ ນປ຺ປຏິປູເຊຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ສມຓໍ ວາ, ອຎ຺ຎໍ ວາປິ ວນິພ຺ພກໍ;

ມຸສາວາເທນ ວຎ຺ເຈຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ¶ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ສມຓໍ ວາ, ຠຕ຺ຕກາເລ ອຸປຏ຺ຐິເຕ;

ໂຣເສຕິ ວາຈາ ນ ຈ ເທຕິ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ອສຕໍ ໂຍຘ ປພ຺ຣູຕິ, ໂມເຫນ ປລິຄຸຓ຺ຐິໂຕ;

ກິຎ຺ຈິກ຺ຂໍ ນິຊິຄີສາໂນ [ນິຊິຄິໍສາໂນ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)], ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ຈຕ຺ຕານໍ ສມຸກ຺ກໍເສ, ປເຣ ຈ ມວຊານາຕິ [ມວຊານຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ນິຫີໂນ ເສນ ມາເນນ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຣສໂກ ກທຣິໂຍ ຈ, ປາປິຈ຺ໂຉ ມຈ຺ຉຣີ ສໂຐ;

ອຫິຣິໂກ ອໂນຕ຺ຕປ຺ປີ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ພຸທ຺ຘໍ ປຣິຠາສຕິ, ອຖ ວາ ຕສ຺ສ ສາວກໍ;

ປຣິພ຺ພາຊໍ [ປຣິພ຺ພຊໍ (ກ.), ປຣິພ຺ພາຊກໍ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ຄຫຏ຺ຐໍ ວາ, ຕໍ ຊຎ຺ຎາ ວສໂລ ອິຕິ.

‘‘ໂຍ ເວ ອນຣຫໍ [ອນຣຫາ (ສີ. ປີ.)] ສນ຺ໂຕ, ອຣຫໍ ປຏິຊານາຕິ [ປຏິຊານຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ໂຈໂຣ ສພ຺ຣຫ຺ມເກ ໂລເກ, ເອໂສ ໂຂ ວສລາຘໂມ.

‘‘ເອເຕ ໂຂ ວສລາ ວຸຕ຺ຕາ, ມຍາ ເຍເຕ ປກາສິຕາ;

ນ ¶ ຊຈ຺ຈາ ວສໂລ ໂຫຕິ, ນ ຊຈ຺ຈາ ໂຫຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ກມ຺ມຸນາ [ກມ຺ມນາ (ສີ. ປີ.)] ວສໂລ ໂຫຕິ, ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ຕທມິນາປິ ຊານາຖ, ຍຖາເມທໍ [ຍຖາເປທໍ (ກ.)] ນິທສ຺ສນໍ;

ຈຓ຺ຑາລປຸຕ຺ໂຕ ໂສປາໂກ [ສປາໂກ (?)], ມາຕງ຺ໂຄ ອິຕິ ວິສ຺ສຸໂຕ.

‘‘ໂສ ¶ ¶ ຍສໍ ປຣມໍ ປຕ຺ໂຕ [ໂສ ຍສປ຺ປຣມປ຺ປຕ຺ໂຕ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ມາຕງ຺ໂຄ ຍໍ ສຸທຸລ຺ລຠໍ;

ອາຄຈ຺ຉຸໍ ຕສ຺ສຸປຏ຺ຐານໍ, ຂຕ຺ຕິຍາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ພຫູ.

‘‘ເທວຍານໍ ¶ ອຠິຣຸຍ຺ຫ, ວິຣຊໍ ໂສ ມຫາປຖໍ;

ກາມຣາຄໍ ວິຣາເຊຕ຺ວາ, ພ຺ຣຫ຺ມໂລກູປໂຄ ອຫຸ;

ນ ນໍ ຊາຕິ ນິວາເຣສິ, ພ຺ຣຫ຺ມໂລກູປປຕ຺ຕິຍາ.

‘‘ອຊ຺ຌາຍກກຸເລ ຊາຕາ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ມນ຺ຕພນ຺ຘວາ;

ເຕ ຈ ປາເປສຸ ກມ຺ເມສຸ, ອຠິຓ຺ຫມຸປທິສ຺ສເຣ.

‘‘ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ຄາຣຍ຺ຫາ, ສມ຺ປຣາເຍ ຈ ທຸຄ຺ຄຕິ;

ນ ເນ ຊາຕິ ນິວາເຣຕິ, ທຸຄ຺ຄຕ຺ຍາ [ທຸຄ຺ຄຈ຺ຈາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ຄຣຫາຍ ວາ.

‘‘ນ ຊຈ຺ຈາ ວສໂລ ໂຫຕິ, ນ ຊຈ຺ຈາ ໂຫຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ກມ຺ມຸນາ ວສໂລ ໂຫຕິ, ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ອຄ຺ຄິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ…ເປ… ¶ ¶ ອຸປາສກໍ ມໍ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ຘາເຣຕຸ ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ປາຓຸເປຕໍ ສຣຓໍ ຄຕ’’ນ຺ຕິ.

ກຣຓີຍມຕ຺ຖກຸສເລນ, ຍນ຺ຕ ສນ຺ຕໍ ປທໍ ອຠິສເມຈ຺ຈ;

ສກ຺ໂກ ອຸຊູ ຈ ສຸຫຸຊູ [ສູຊູ (ສີ.)] ຈ, ສູວໂຈ ຈສ຺ສ ມຸທຸ ອນຕິມານີ.

ສນ຺ຕຸສ຺ສໂກ ຈ ສຸຠໂຣ ຈ, ອປ຺ປກິຈ຺ໂຈ ຈ ສລ຺ລຫຸກວຸຕ຺ຕິ;

ສນ຺ຕິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ຈ ນິປໂກ ຈ, ອປ຺ປຄພ຺ໂຠ ກຸເລສ຺ວນນຸຄິທ຺ໂຘ.

ນ ¶ ຈ ຂຸທ຺ທມາຈເຣ ກິຎ຺ຈິ, ເຍນ ວິຎ຺ຎູ ປເຣ ອຸປວເທຍ຺ຍຸໍ;

ສຸຂິໂນ ວ ເຂມິໂນ ໂຫນ຺ຕຸ, ສພ຺ພສຕ຺ຕາ [ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠວນ຺ຕຸ ສຸຂິຕຕ຺ຕາ.

ເຍ ¶ ເກຈິ ປາຓຠູຕຕ຺ຖິ, ຕສາ ¶ ວາ ຖາວຣາ ວນວເສສາ;

ທີຆາ ວາ ເຍ ວ ມຫນ຺ຕາ [ມຫນ຺ຕ (?)], ມຊ຺ຌິມາ ຣສ຺ສກາ ອຓຸກຖູລາ.

ທິຏ຺ຐາ ¶ ວາ ເຍ ວ ອທິຏ຺ຐາ [ອທິຏ຺ຐ (?)], ເຍ ວ [ເຍ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ທູເຣ ວສນ຺ຕິ ອວິທູເຣ;

ຠູຕາ ວ ສມ຺ຠເວສີ ວ [ຠູຕາ ວາ ສມ຺ຠເວສີ ວາ (ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ. ກ.)], ສພ຺ພສຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕຸ ສຸຂິຕຕ຺ຕາ.

ນ ປໂຣ ປຣໍ ນິກຸພ຺ເພຖ, ນາຕິມຎ຺ເຎຖ ກຕ຺ຖຈິ ນ ກຎ຺ຈິ [ນໍ ກຎ຺ຈິ (ສີ. ປີ.), ນໍ ກິຎ຺ຈິ (ສ຺ຍາ.), ນ ກິຎ຺ຈິ (ກ.)];

ພ຺ຍາໂຣສນາ ປຏິຆສຎ຺ຎາ, ນາຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ທຸກ຺ຂມິຈ຺ເຉຍ຺ຍ.

ມາຕາ ຍຖາ ນິຍໍ ປຸຕ຺ຕມາຍຸສາ ເອກປຸຕ຺ຕມນຸຣກ຺ເຂ;

ເອວມ຺ປິ ສພ຺ພຠູເຕສຸ, ມານສໍ ຠາວເຍ ອປຣິມາຓໍ.

ເມຕ຺ຕຎ຺ຈ ສພ຺ພໂລກສ຺ມິ, ມານສໍ ຠາວເຍ ອປຣິມາຓໍ;

ອຸທ຺ຘໍ ອໂຘ ຈ ຕິຣິຍຎ຺ຈ, ອສມ຺ພາຘໍ ອເວຣມສປຕ຺ຕໍ.

ຕິຏ຺ຐໍ ¶ ຈຣໍ ນິສິນ຺ໂນ ວ [ວາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)], ສຍາໂນ ¶ ຍາວຕາສ຺ສ ວິຕມິທ຺ໂຘ [ວິຄຕມິທ຺ໂຘ (ພຫູສຸ)];

ເອຕໍ ສຕິໍ ອຘິຏ຺ເຐຍ຺ຍ, ພ຺ຣຫ຺ມເມຕໍ ວິຫາຣມິຘມາຫຸ.

ທິຏ຺ຐິຎ຺ຈ ອນຸປຄ຺ຄມ຺ມ, ສີລວາ ທສ຺ສເນນ ສມ຺ປນ຺ໂນ;

ກາເມສຸ ວິນຍ [ວິເນຍ຺ຍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ເຄຘໍ, ນ ຫິ ຊາຕຸຄ຺ຄພ຺ຠເສຍ຺ຍ ປຸນເຣຕີຕິ.

‘‘ອຊ຺ຊ ¶ ປນ຺ນຣໂສ ອຸໂປສໂຖ, (ອິຕິ ສາຕາຄິໂຣ ຍກ຺ໂຂ)

ທິພ຺ພາ [ທິພ຺ຍາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ຣຕ຺ຕິ ອຸປຏ຺ຐິຕາ;

ອໂນມນາມໍ ສຕ຺ຖາຣໍ, ຫນ຺ທ ປສ຺ສາມ ໂຄຕມໍ’’.

‘‘ກຈ຺ຈິ ¶ ມໂນ ສຸປຓິຫິໂຕ, (ອິຕິ ເຫມວໂຕ ຍກ຺ໂຂ)

ກຈ຺ຈິ ອິຏ຺ເຐ ອນິຏ຺ເຐ ຈ, ສງ຺ກປ຺ປສ຺ສ ວສີກຕາ’’.

‘‘ມໂນ ຈສ຺ສ ສຸປຓິຫິໂຕ, (ອິຕິ ສາຕາຄິໂຣ ຍກ຺ໂຂ)

ອໂຖ ອິຏ຺ເຐ ອນິຏ຺ເຐ ຈ, ສງ຺ກປ຺ປສ຺ສ ວສີກຕາ’’.

‘‘ກຈ຺ຈິ ¶ ອທິນ຺ນໍ ນາທິຍຕິ, (ອິຕິ ເຫມວໂຕ ຍກ຺ໂຂ)

ກຈ຺ຈິ ອາຣາ ປມາທມ຺ຫາ, ກຈ຺ຈິ ຌານໍ ນ ຣິຎ຺ຈຕິ’’.

‘‘ນ ¶ ໂສ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍຕິ, (ອິຕິ ສາຕາຄິໂຣ ຍກ຺ໂຂ)

ອໂຖ ອາຣາ ປມາທມ຺ຫາ, ພຸທ຺ໂຘ ຌານໍ ນ ຣິຎ຺ຈຕິ’’.

‘‘ກຈ຺ຈິ ມຸສາ ນ ຠຓຕິ, (ອິຕິ ເຫມວໂຕ ຍກ຺ໂຂ)

ກຈ຺ຈິ ¶ ເວຠູຕິຍໍ ນາຫ, ກຈ຺ຈິ ສມ຺ຜໍ ນ ຠາສຕິ’’.

‘‘ມຸສາ ຈ ໂສ ນ ຠຓຕິ, (ອິຕິ ສາຕາຄິໂຣ ຍກ຺ໂຂ)

ອໂຖ ເວຠູຕິຍໍ ນາຫ, ມນ຺ຕາ ອຕ຺ຖໍ ຈ [ອຕ຺ຖໍ ໂສ (ສີ. ປີ. ກ.)] ຠາສຕິ’’.

‘‘ກຈ຺ຈິ ນ ຣຊ຺ຊຕິ ກາເມສຸ, (ອິຕິ ເຫມວໂຕ ຍກ຺ໂຂ)

ກຈ຺ຈິ ໂມຫໍ ອຕິກ຺ກນ຺ໂຕ, ກຈ຺ຈິ ຘມ຺ເມສຸ ຈກ຺ຂຸມາ’’.

‘‘ນ ¶ ໂສ ຣຊ຺ຊຕິ ກາເມສຸ, (ອິຕິ ສາຕາຄິໂຣ ຍກ຺ໂຂ)

ສພ຺ພໂມຫໍ ອຕິກ຺ກນ຺ໂຕ, ພຸທ຺ໂຘ ຘມ຺ເມສຸ ຈກ຺ຂຸມາ’’.

‘‘ກຈ຺ຈິ ວິຊ຺ຊາຍ ສມ຺ປນ຺ໂນ, (ອິຕິ ເຫມວໂຕ ຍກ຺ໂຂ )

ກຈ຺ຈິສ຺ສ ¶ ອາສວາ ຂີຓາ, ກຈ຺ຈິ ນຕ຺ຖິ ປຸນພ຺ຠໂວ’’.

‘‘ວິຊ຺ຊາຍ ¶ ເຈວ ສມ຺ປນ຺ໂນ, (ອິຕິ ສາຕາຄິໂຣ ຍກ຺ໂຂ)

ສພ຺ພສ຺ສ ອາສວາ ຂີຓາ, ນຕ຺ຖິ ຕສ຺ສ ປຸນພ຺ຠໂວ’’.

‘‘ສມ຺ປນ຺ນໍ ¶ ມຸນິໂນ ຈິຕ຺ຕໍ, ກມ຺ມຸນາ ພ຺ຍປ຺ປເຖນ ຈ;

ວິຊ຺ຊາຈຣຓສມ຺ປນ຺ນໍ, ຘມ຺ມໂຕ ນໍ ປສໍສຕິ’’.

‘‘ສມ຺ປນ຺ນໍ ມຸນິໂນ ຈິຕ຺ຕໍ, ກມ຺ມຸນາ ພ຺ຍປ຺ປເຖນ ຈ;

ວິຊ຺ຊາຈຣຓສມ຺ປນ຺ນໍ, ຘມ຺ມໂຕ ອນຸໂມທສິ’’.

‘‘ສມ຺ປນ຺ນໍ ມຸນິໂນ ຈິຕ຺ຕໍ, ກມ຺ມຸນາ ພ຺ຍປ຺ປເຖນ ຈ;

ວິຊ຺ຊາຈຣຓສມ຺ປນ຺ນໍ, ຫນ຺ທ ປສ຺ສາມ ໂຄຕມໍ.

‘‘ເອຓິຊງ຺ຆໍ ກິສໍ ວີຣໍ [ຘີຣໍ (ສ຺ຍາ.)], ອປ຺ປາຫາຣໍ ອໂລລຸປໍ;

ມຸນິໍ ວນສ຺ມິໍ ຌາຍນ຺ຕໍ, ເອຫິ ປສ຺ສາມ ໂຄຕມໍ.

‘‘ສີຫໍເວກຈຣໍ ນາຄໍ, ກາເມສຸ ອນເປກ຺ຂິນໍ;

ອຸປສງ຺ກມ຺ມ ປຸຈ຺ຉາມ, ມຈ຺ຈຸປາສປ຺ປໂມຈນໍ.

‘‘ອກ຺ຂາຕາຣໍ ປວຕ຺ຕາຣໍ, ສພ຺ພຘມ຺ມານ ປາຣຄຸໍ;

ພຸທ຺ຘໍ ເວຣຠຍາຕີຕໍ, ມຍໍ ປຸຈ຺ຉາມ ໂຄຕມໍ’’.

‘‘ກິສ຺ມິໍ ¶ ໂລໂກ ສມຸປ຺ປນ຺ໂນ, (ອິຕິ ເຫມວໂຕ ຍກ຺ໂຂ)

ກິສ຺ມິໍ ກຸພ຺ພຕິ ສນ຺ຖວໍ [ສນ຺ຘວໍ (ກ.)];

ກິສ຺ສ ໂລໂກ ອຸປາທາຍ, ກິສ຺ມິໍ ໂລໂກ ວິຫຎ຺ຎຕິ’’.

‘‘ຉສຸ ¶ ¶ [ຉສ຺ສຸ (ສີ. ປີ.)] ໂລໂກ ສມຸປ຺ປນ຺ໂນ, (ເຫມວຕາຕິ ຠຄວາ)

ຉນ຺ນເມວ ອຸປາທາຍ, ຉສຸ ໂລໂກ ວິຫຎ຺ຎຕິ’’.

‘‘ກຕມໍ ຕໍ ອຸປາທານໍ, ຍຕ຺ຖ ໂລໂກ ວິຫຎ຺ຎຕິ;

ນິຍ຺ຍານໍ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ພ຺ຣູຫິ, ກຖໍ ທຸກ຺ຂາ ປມຸຈ຺ຈຕິ’’ [ປມຸຎ຺ຈຕິ (ສ຺ຍາ.)].

‘‘ປຎ຺ຈ ກາມຄຸຓາ ໂລເກ, ມໂນຉຏ຺ຐາ ປເວທິຕາ;

ເອຕ຺ຖ ຉນ຺ທໍ ວິຣາເຊຕ຺ວາ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂາ ປມຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ເອຕໍ ໂລກສ຺ສ ນິຍ຺ຍານໍ, ອກ຺ຂາຕໍ ໂວ ຍຖາຕຖໍ;

ເອຕໍ ໂວ ອຫມກ຺ຂາມິ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂາ ປມຸຈ຺ຈຕິ’’.

‘‘ໂກ ¶ ສູຘ ຕຣຕິ ໂອຆໍ, ໂກຘ ຕຣຕິ ອຓ຺ຓວໍ;

ອປ຺ປຕິຏ຺ເຐ ອນາລມ຺ເພ, ໂກ ຄມ຺ຠີເຣ ນ ສີທຕິ’’.

‘‘ສພ຺ພທາ ສີລສມ຺ປນ຺ໂນ, ປຎ຺ຎວາ ສຸສມາຫິໂຕ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຈິນ຺ຕີ [ອຊ຺ຌຕ຺ຕສຎ຺ຎີ (ສ຺ຍາ. ກໍ. ກ.)] ສຕິມາ, ໂອຆໍ ຕຣຕິ ທຸຕ຺ຕຣໍ.

‘‘ວິຣໂຕ ກາມສຎ຺ຎາຍ, ສພ຺ພສໍໂຍຊນາຕິໂຄ;

ນນ຺ທີຠວປຣິກ຺ຂີໂຓ, ໂສ ຄມ຺ຠີເຣ ນ ສີທຕິ’’.

‘‘ຄພ຺ຠີຣປຎ຺ຎໍ ນິປຸຓຕ຺ຖທສ຺ສິໍ, ອກິຎ຺ຈນໍ ກາມຠເວ ອສຕ຺ຕໍ;

ຕໍ ປສ຺ສຖ ສພ຺ພຘິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ຕໍ, ທິພ຺ເພ ປເຖ ກມມານໍ ມເຫສິໍ.

‘‘ອໂນມນາມໍ ¶ ນິປຸຓຕ຺ຖທສ຺ສິໍ, ປຎ຺ຎາທທໍ ¶ ກາມາລເຍ ອສຕ຺ຕໍ;

ຕໍ ¶ ປສ຺ສຖ ສພ຺ພວິທຸໍ ສຸເມຘໍ, ອຣິເຍ ປເຖ ກມມານໍ ມເຫສິໍ.

‘‘ສຸທິຏ຺ຐໍ ວຕ ໂນ ອຊ຺ຊ, ສຸປ຺ປຠາຕໍ ສຸຫຸຏ຺ຐິຕໍ;

ຍໍ ອທ຺ທສາມ ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ, ໂອຆຕິຓ຺ຓມນາສວໍ.

‘‘ອິເມ ທສສຕາ ຍກ຺ຂາ, ອິທ຺ຘິມນ຺ໂຕ ຍສສ຺ສິໂນ;

ສພ຺ເພ ຕໍ ສຣຓໍ ຍນ຺ຕິ, ຕ຺ວໍ ໂນ ສຕ຺ຖາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ.

‘‘ເຕ ມຍໍ ວິຈຣິສ຺ສາມ, ຄາມາ ຄາມໍ ນຄາ ນຄໍ;

ນມສ຺ສມານາ ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ, ຘມ຺ມສ຺ສ ຈ ສຸຘມ຺ມຕ’’ນ຺ຕິ.

ເອວໍ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ອາຬວິຍໍ ວິຫຣຕິ ອາຬວກສ຺ສ ຍກ຺ຂສ຺ສ ຠວເນ. ອຖ ໂຂ ອາຬວໂກ ຍກ຺ໂຂ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິກ຺ຂມ, ສມຓາ’’ຕິ. ‘‘ສາຘາວຸໂສ’’ຕິ ¶ ຠຄວາ ນິກ຺ຂມິ. ‘‘ປວິສ, ສມຓາ’’ຕິ. ‘‘ສາຘາວຸໂສ’’ຕິ ຠຄວາ ປາວິສິ.

ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຬວໂກ ຍກ຺ໂຂ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິກ຺ຂມ, ສມຓາ’’ຕິ. ‘‘ສາຘາວຸໂສ’’ຕິ ¶ ຠຄວາ ນິກ຺ຂມິ. ‘‘ປວິສ, ສມຓາ’’ຕິ. ‘‘ສາຘາວຸໂສ’’ຕິ ຠຄວາ ປາວິສິ.

ຈຕຸຕ຺ຖມ຺ປິ ໂຂ ອາຬວໂກ ຍກ຺ໂຂ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິກ຺ຂມ, ສມຓາ’’ຕິ. ‘‘ນ ຂ຺ວາຫໍ ຕໍ ¶ , ອາວຸໂສ, ນິກ຺ຂມິສ຺ສາມິ. ຍໍ ເຕ ກຣຓີຍໍ, ຕໍ ກໂຣຫີ’’ຕິ.

‘‘ປຎ຺ຫໍ ¶ ຕໍ, ສມຓ, ປຸຈ຺ຉິສ຺ສາມິ. ສເຈ ເມ ນ ພ຺ຍາກຣິສ຺ສສິ, ຈິຕ຺ຕໍ ວາ ເຕ ຂິປິສ຺ສາມິ, ຫທຍໍ ວາ ເຕ ຜາເລສ຺ສາມິ, ປາເທສຸ ວາ ຄເຫຕ຺ວາ ປາຣຄງ຺ຄາຍ ຂິປິສ຺ສາມີ’’ຕິ.

‘‘ນ ຂ຺ວາຫໍ ຕໍ, ອາວຸໂສ, ປສ຺ສາມິ ສເທວເກ ໂລເກ ສມາຣເກ ສພ຺ຣຫ຺ມເກ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ໂຍ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວາ ຂິເປຍ຺ຍ ຫທຍໍ ວາ ຜາເລຍ຺ຍ ປາເທສຸ ວາ ຄເຫຕ຺ວາ ປາຣຄງ຺ຄາຍ ຂິເປຍ຺ຍ. ອປິ ຈ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ປຸຈ຺ຉ ຍທາກງ຺ຂສີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຬວໂກ ຍກ຺ໂຂ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ກິໍ ສູຘ ວິຕ຺ຕໍ ປຸຣິສສ຺ສ ເສຏ຺ຐໍ, ກິໍ ສຸ ສຸຈິຓ຺ຓໍ ສຸຂມາວຫາຕິ;

ກິໍ ສຸ [ກິໍ ສູ (ສີ.)] ຫເວ ສາທຸຕຣໍ ຣສານໍ, ກຖໍ ຊີວິໍ ຊີວິຕມາຫຸ ເສຏ຺ຐໍ’’.

‘‘ສທ຺ຘີຘ ວິຕ຺ຕໍ ປຸຣິສສ຺ສ ເສຏ຺ຐໍ, ຘມ຺ໂມ ສຸຈິຓ຺ໂຓ ສຸຂມາວຫາຕິ;

ສຈ຺ຈໍ ຫເວ ສາທຸຕຣໍ ຣສານໍ, ປຎ຺ຎາຊີວິໍ ຊີວິຕມາຫຸ ເສຏ຺ຐໍ’’.

‘‘ກຖໍ ສຸ ຕຣຕິ ໂອຆໍ, ກຖໍ ສຸ ຕຣຕິ ອຓ຺ຓວໍ;

ກຖໍ ¶ ສຸ ທຸກ຺ຂມຈ຺ເຈຕິ, ກຖໍ ສຸ ປຣິສຸຊ຺ຌຕິ’’.

‘‘ສທ຺ຘາ ¶ ຕຣຕິ ໂອຆໍ, ອປ຺ປມາເທນ ອຓ຺ຓວໍ;

ວີຣິເຍນ [ວິຣິເຍນ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ທຸກ຺ຂມຈ຺ເຈຕິ, ປຎ຺ຎາຍ ປຣິສຸຊ຺ຌຕິ’’.

‘‘ກຖໍ ¶ ສຸ ລຠເຕ ປຎ຺ຎໍ, ກຖໍ ສຸ ວິນ຺ທເຕ ຘນໍ;

ກຖໍ ສຸ ກິຕ຺ຕິໍ ປປ຺ໂປຕິ, ກຖໍ ມິຕ຺ຕານິ ຄນ຺ຖຕິ;

ອສ຺ມາ ໂລກາ ປຣໍ ໂລກໍ, ກຖໍ ເປຈ຺ຈ ນ ໂສຈຕິ’’.

‘‘ສທ຺ທຫາໂນ ອຣຫຕໍ, ຘມ຺ມໍ ນິພ຺ພານປຕ຺ຕິຍາ;

ສຸສ຺ສູສໍ [ສຸສ຺ສູສາ (ສີ. ປີ.)] ລຠເຕ ປຎ຺ຎໍ, ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ ວິຈກ຺ຂໂຓ.

‘‘ປຕິຣູປກາຣີ ຘຸຣວາ, ອຸຏ຺ຐາຕາ ວິນ຺ທເຕ ຘນໍ;

ສຈ຺ເຈນ ກິຕ຺ຕິໍ ປປ຺ໂປຕິ, ທທໍ ມິຕ຺ຕານິ ຄນ຺ຖຕິ.

‘‘ຍສ຺ເສເຕ ¶ ຈຕຸໂຣ ຘມ຺ມາ, ສທ຺ຘສ຺ສ ຆຣເມສິໂນ;

ສຈ຺ຈໍ ຘມ຺ໂມ [ທໂມ (?)] ຘິຕິ ຈາໂຄ, ສ ເວ ເປຈ຺ຈ ນ ໂສຈຕິ.

‘‘ອິງ຺ຆ ອຎ຺ເຎປິ ປຸຈ຺ຉສ຺ສຸ, ປຸຖູ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມເຓ;

ຍທິ ສຈ຺ຈາ ທມາ ຈາຄາ, ຂນ຺ຕ຺ຍາ ຠິຍ຺ໂຍຘ ວິຊ຺ຊຕິ’’.

‘‘ກຖໍ ນຸ ທານິ ປຸຈ຺ເຉຍ຺ຍໍ, ປຸຖູ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມເຓ;

ໂຍຫໍ [ໂສຫໍ (ສີ. ປີ.)] ອຊ຺ຊ ປຊານາມິ, ໂຍ ອຕ຺ໂຖ ສມ຺ປຣາຍິໂກ.

‘‘ອຕ຺ຖາຍ ວຕ ເມ ພຸທ຺ໂຘ, ວາສາຍາຬວິມາຄມາ;

ໂຍຫໍ [ອຏ຺ຐິນ຺ຫາຣູຫິ ສໍຍຸຕ຺ໂຕ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ອຊ຺ຊ ປຊານາມິ, ຍຕ຺ຖ ທິນ຺ນໍ ມຫປ຺ຜລໍ.

‘‘ໂສ ອຫໍ ວິຈຣິສ຺ສາມິ, ຄາມາ ຄາມໍ ປຸຣາ ປຸຣໍ;

ນມສ຺ສມາໂນ ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ, ຘມ຺ມສ຺ສ ຈ ສຸຘມ຺ມຕ’’ນ຺ຕິ.

ຈຣໍ ¶ ¶ ວາ ຍທິ ວາ ຕິຏ຺ຐໍ, ນິສິນ຺ໂນ ອຸທ ວາ ສຍໍ;

ສມິຎ຺ເຊຕິ ປສາເຣຕິ, ເອສາ ກາຍສ຺ສ ອິຎ຺ຊນາ.

ອຏ຺ຐິນຫາຣຸສໍຍຸຕ຺ໂຕ, ຕຈມໍສາວເລປໂນ;

ຉວິຍາ ກາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ຍຖາຠູຕໍ ນ ທິສ຺ສຕິ.

ອນ຺ຕປູໂຣ ¶ ອຸທຣປູໂຣ, ຍກນເປຬສ຺ສ [ຍກເປຬສ຺ສ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ວຕ຺ຖິໂນ;

ຫທຍສ຺ສ ປປ຺ຜາສສ຺ສ, ວກ຺ກສ຺ສ ປິຫກສ຺ສ ຈ.

ສິງ຺ຆາຓິກາຍ ¶ ເຂຬສ຺ສ, ເສທສ຺ສ ຈ ເມທສ຺ສ ຈ;

ໂລຫິຕສ຺ສ ລສິກາຍ, ປິຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ວສາຍ ຈ.

ອຖສ຺ສ ນວຫິ ໂສເຕຫິ, ອສຸຈີ ສວຕິ ສພ຺ພທາ;

ອກ຺ຂິມ຺ຫາ ອກ຺ຂິຄູຖໂກ, ກຓ຺ຓມ຺ຫາ ກຓ຺ຓຄູຖໂກ.

ສິງ຺ຆາຓິກາ ຈ ນາສໂຕ, ມຸເຂນ ວມເຕກທາ;

ປິຕ຺ຕໍ ເສມ຺ຫຎ຺ຈ ວມຕິ, ກາຍມ຺ຫາ ເສທຊລ຺ລິກາ.

ອຖສ຺ສ ສຸສິຣໍ ສີສໍ, ມຕ຺ຖລຸງ຺ຄສ຺ສ ປູຣິຕໍ;

ສຸຠໂຕ ນໍ ມຎ຺ຎຕິ, ພາໂລ ອວິຊ຺ຊາຍ ປຸຣກ຺ຂໂຕ.

ຍທາ ຈ ໂສ ມໂຕ ເສຕິ, ອຸທ຺ຘຸມາໂຕ ວິນີລໂກ;

ອປວິທ຺ໂຘ ສຸສານສ຺ມິໍ, ອນເປກ຺ຂາ ໂຫນ຺ຕິ ຎາຕໂຍ.

ຂາທນ຺ຕິ ນໍ ສຸວານາ [ສຸປາຓາ (ປີ.)] ຈ, ສິງ຺ຄາລາ [ສິຄາລາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ວກາ ກິມີ;

ກາກາ ¶ ຄິຊ຺ຌາ ຈ ຂາທນ຺ຕິ, ເຍ ຈຎ຺ເຎ ສນ຺ຕິ ປາຓິໂນ.

ສຸຕ຺ວານ ¶ ພຸທ຺ຘວຈນໍ, ຠິກ຺ຂຸ ປຎ຺ຎາຓວາ ອິຘ;

ໂສ ໂຂ ນໍ ປຣິຊານາຕິ, ຍຖາຠູຕຎ຺ຫິ ປສ຺ສຕິ.

ຍຖາ ອິທໍ ຕຖາ ເອຕໍ, ຍຖາ ເອຕໍ ຕຖາ ອິທໍ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ພຫິທ຺ຘາ ຈ, ກາເຍ ຉນ຺ທໍ ວິຣາຊເຍ.

ຉນ຺ທຣາຄວິຣຕ຺ໂຕ ໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ປຎ຺ຎາຓວາ ອິຘ;

ອຊ຺ຌຄາ ອມຕໍ ສນ຺ຕິໍ, ນິພ຺ພານໍ ປທມຈ຺ຈຸຕໍ.

ທ຺ວິປາທໂກຍໍ [ທິປາທໂກຍໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ອສຸຈິ, ທຸຄ຺ຄນ຺ໂຘ ປຣິຫາຣຕິ [ປຣິຫີຣຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)];

ນານາກຸຓປປຣິປູໂຣ, ວິສ຺ສວນ຺ໂຕ ຕໂຕ ຕໂຕ.

ເອຕາທິເສນ ¶ ກາເຍນ, ໂຍ ມຎ຺ເຎ ອຸຓ຺ຓເມຕເວ [ອຸນ຺ນເມຕເວ (?)];

ປຣໍ ວາ ອວຊາເນຍ຺ຍ, ກິມຎ຺ຎຕ຺ຣ ອທສ຺ສນາຕິ.

ວິຊຍສຸຕ຺ຕໍ ເອກາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສນ຺ຖວາໂຕ ¶ [ສນ຺ຘວໂຕ (ກ.)] ຠຍໍ ຊາຕໍ, ນິເກຕາ ຊາຍເຕ ຣໂຊ;

ອນິເກຕມສນ຺ຖວໍ, ເອຕໍ ເວ ມຸນິທສ຺ສນໍ.

ໂຍ ຊາຕມຸຈ຺ຉິຊ຺ຊ ນ ໂຣປເຍຍ຺ຍ, ຊາຍນ຺ຕມສ຺ສ ນານຸປ຺ປເວຈ຺ເຉ;

ຕມາຫຸ ເອກໍ ມຸນິນໍ ຈຣນ຺ຕໍ, ອທ຺ທກ຺ຂິ ¶ ໂສ ສນ຺ຕິປທໍ ມເຫສິ.

ສງ຺ຂາຍ ¶ ວຕ຺ຖູນິ ປມາຍ [ປຫາຍ (ກ. ສີ. ກ.), ສມາຍ (ກ.) ປ + ມີ + ຕ຺ວາ = ປມາຍ, ຍຖາ ນິສ຺ສາຍາຕິປທໍ] ພີຊໍ, ສິເນຫມສ຺ສ ນານຸປ຺ປເວຈ຺ເຉ;

ສ ເວ ມຸນີ ຊາຕິຂຍນ຺ຕທສ຺ສີ, ຕກ຺ກໍ ປຫາຍ ນ ອຸເປຕິ ສງ຺ຂໍ.

ອຎ຺ຎາຍ ສພ຺ພານິ ນິເວສນານິ, ອນິກາມຍໍ ອຎ຺ຎຕຣມ຺ປິ ເຕສໍ;

ສ ເວ ມຸນີ ວີຕເຄໂຘ ອຄິທ຺ໂຘ, ນາຍູຫຕີ ປາຣຄໂຕ ຫິ ໂຫຕິ.

ສພ຺ພາຠິຠຸໍ ສພ຺ພວິທຸໍ ສຸເມຘໍ, ສພ຺ເພສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອນູປລິຕ຺ຕໍ;

ສພ຺ພຎ຺ຊຫໍ ຕຓ຺ຫກ຺ຂເຍ ວິມຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ [ມຸນິໍ (ສີ. ປີ.)] ເວທຍນ຺ຕິ.

ປຎ຺ຎາພລໍ ສີລວຕູປປນ຺ນໍ, ສມາຫິຕໍ ຌານຣຕໍ ສຕີມໍ;

ສງ຺ຄາ ປມຸຕ຺ຕໍ ອຂິລໍ ອນາສວໍ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ເອກໍ ¶ ຈຣນ຺ຕໍ ມຸນິມປ຺ປມຕ຺ຕໍ, ນິນ຺ທາປສໍສາສຸ ອເວຘມານໍ;

ສີຫໍວ ສທ຺ເທສຸ ອສນ຺ຕສນ຺ຕໍ, ວາຕໍວ ¶ ຊາລມ຺ຫິ ອສຊ຺ຊມານໍ;

ປທ຺ມໍວ ¶ [ປທຸມໍວ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ໂຕເຍນ ອລິປ຺ປມານໍ [ອລິມ຺ປມານໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ເນຕາຣມຎ຺ເຎສມນຎ຺ຎເນຍ຺ຍໍ;

ໂຍ ¶ ໂອຄຫເຓ ຖມ຺ໂຠຣິວາຠິຊາຍຕິ, ຍສ຺ມິໍ ປເຣ ວາຈາປຣິຍນ຺ຕໍ [ວາຈໍ ປຣິຍນ຺ຕໍ (ກ.)] ວທນ຺ຕິ;

ຕໍ ວີຕຣາຄໍ ສຸສມາຫິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ໂຍ ເວ ຐິຕຕ຺ໂຕ ຕສຣໍວ ອຸຊ຺ຊຸ, ຊິຄຸຈ຺ຉຕິ ກມ຺ເມຫິ ປາປເກຫິ;

ວີມໍສມາໂນ ວິສມໍ ສມຎ຺ຈ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ໂຍ ສຎ຺ຎຕຕ຺ໂຕ ນ ກໂຣຕິ ປາປໍ, ທຫໂຣ ມຊ຺ຌິໂມ ຈ ມຸນິ [ທຫໂຣ ຈ ມຊ຺ໂຌ ຈ ມຸນີ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ຍຕຕ຺ໂຕ;

ອໂຣສເນຍ຺ໂຍ ນ ໂສ ໂຣເສຕິ ກຎ຺ຈິ [ນ ໂຣເສຕິ (ສ຺ຍາ.)], ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ຍທຄ຺ຄໂຕ ມຊ຺ຌໂຕ ເສສໂຕ ວາ, ປິຓ຺ຑໍ ລເຠຖ ປຣທຕ຺ຕູປຊີວີ;

ນາລໍ ຖຸຕຸໍ ໂນປິ ນິປຈ຺ຈວາທີ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ມຸນິໍ ¶ ຈຣນ຺ຕໍ ວິຣຕໍ ເມຖຸນສ຺ມາ, ໂຍ ໂຍພ຺ພເນ ໂນປນິພຊ຺ຌເຕ ກ຺ວຈິ;

ມທປ຺ປມາທາ ວິຣຕໍ ວິປ຺ປມຸຕ຺ຕໍ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ອຎ຺ຎາຍ ¶ ໂລກໍ ປຣມຕ຺ຖທສ຺ສິໍ, ໂອຆໍ ສມຸທ຺ທໍ ອຕິຕຣິຍ ຕາທິໍ;

ຕໍ ¶ ຉິນ຺ນຄນ຺ຖໍ ອສິຕໍ ອນາສວໍ, ຕໍ ວາປິ ຘີຣາ ມຸນິ ເວທຍນ຺ຕິ.

ອສມາ ອຸໂຠ ທູຣວິຫາຣວຸຕ຺ຕິໂນ, ຄິຫີ [ຄິຫິ (ກ.)] ທາຣໂປສີ ອມໂມ ຈ ສຸພ຺ພໂຕ;

ປຣປາຓໂຣຘາຍ ຄິຫີ ອສຎ຺ຎໂຕ, ນິຈ຺ຈໍ ມຸນີ ຣກ຺ຂຕິ ປາຓິເນ [ປາຓິໂນ (ສີ.)] ຍໂຕ.

ສິຂີ ຍຖາ ນີລຄີໂວ [ນີລຄິໂວ (ສ຺ຍາ.)] ວິຫງ຺ຄໂມ, ຫໍສສ຺ສ ໂນເປຕິ ຊວໍ ກຸທາຈນໍ;

ເອວໍ ຄິຫີ ນານຸກໂຣຕິ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ມຸນິໂນ ວິວິຕ຺ຕສ຺ສ ວນມ຺ຫິ ຌາຍໂຕຕິ.

ມຸນິສຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອຸຣໂຄ ຘນິໂຍ ເຈວ, ວິສາຓຎ຺ຈ ຕຖາ ກສິ;

ຈຸນ຺ໂທ ປຣາຠໂວ ¶ ເຈວ, ວສໂລ ເມຕ຺ຕຠາວນາ.

ສາຕາຄິໂຣ ອາຬວໂກ, ວິຊໂຍ ຈ ຕຖາ ມຸນິ;

ທ຺ວາທເສຕານິ ສຸຕ຺ຕານິ, ອຸຣຄວຄ຺ໂຄຕິ ວຸຈ຺ຈຕີຕິ.

ຍານີຘ ¶ ¶ ¶ ຠູຕານິ ສມາຄຕານິ, ຠຸມ຺ມານິ [ຠູມານິ (ກ.)] ວາ ຍານິ ວ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ;

ສພ຺ເພວ ຠູຕາ ສຸມນາ ຠວນ຺ຕຸ, ອໂຖປິ ສກ຺ກຈ຺ຈ ສຸຓນ຺ຕຸ ຠາສິຕໍ.

ຕສ຺ມາ ຫິ ຠູຕາ ນິສາເມຖ ສພ຺ເພ, ເມຕ຺ຕໍ ກໂຣຖ ມານຸສິຍາ ປຊາຍ;

ທິວາ ຈ ຣຕ຺ໂຕ ຈ ຫຣນ຺ຕິ ເຍ ພລິໍ, ຕສ຺ມາ ຫິ ເນ ຣກ຺ຂຖ ອປ຺ປມຕ຺ຕາ.

ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ວິຕ຺ຕໍ ອິຘ ວາ ຫຸຣໍ ວາ, ສຄ຺ເຄສຸ ວາ ຍໍ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ;

ນ ໂນ ສມໍ ອຕ຺ຖິ ຕຖາຄເຕນ, ອິທມ຺ປິ ພຸທ຺ເຘ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ;

ຂຍໍ ວິຣາຄໍ ອມຕໍ ປຓີຕໍ, ຍທຊ຺ຌຄາ ¶ ສກ຺ຍມຸນີ ສມາຫິໂຕ;

ນ ເຕນ ຘມ຺ເມນ ສມຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈິ, ອິທມ຺ປິ ຘມ຺ເມ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ;

ຍໍ ພຸທ຺ຘເສຏ຺ໂຐ ປຣິວຓ຺ຓຍີ ສຸຈິໍ, ສມາຘິມານນ຺ຕຣິກຎ຺ຎມາຫຸ;

ສມາຘິນາ ¶ ເຕນ ສໂມ ນ ວິຊ຺ຊຕິ, ອິທມ຺ປິ ຘມ຺ເມ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ;

ເຍ ¶ ປຸຄ຺ຄລາ ອຏ຺ຐ ສຕໍ ປສຕ຺ຖາ, ຈຕ຺ຕາຣິ ເອຕານິ ຍຸຄານິ ໂຫນ຺ຕິ;

ເຕ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ຍາ ສຸຄຕສ຺ສ ສາວກາ, ເອເຕສຸ ທິນ຺ນານິ ມຫປ຺ຜລານິ;

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ¶ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ເຍ ¶ ສຸປ຺ປຍຸຕ຺ຕາ ມນສາ ທຬ຺ເຫນ, ນິກ຺ກາມິໂນ ໂຄຕມສາສນມ຺ຫິ;

ເຕ ປຕ຺ຕິປຕ຺ຕາ ອມຕໍ ວິຄຍ຺ຫ, ລທ຺ຘາ ມຸຘາ ນິພ຺ພຸຕິໍ [ນິພ຺ພຸຕິ (ກ.)] ຠຸຎ຺ຊມານາ;

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ຍຖິນ຺ທຂີໂລ ປຖວິສ຺ສິໂຕ [ປທວິສ຺ສິໂຕ (ກ. ສີ.), ປຐວິໍ ສິໂຕ (ກ. ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ສິຍາ, ຈຕຸພ຺ຠິ ວາເຕຫິ ອສມ຺ປກມ຺ປິໂຍ;

ຕຖູປມໍ ສປ຺ປຸຣິສໍ ວທາມິ, ໂຍ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ອເວຈ຺ຈ ປສ຺ສຕິ;

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ເຍ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ວິຠາວຍນ຺ຕິ, ຄມ຺ຠີຣປຎ຺ເຎນ ສຸເທສິຕານິ;

ກິຎ຺ຈາປິ ເຕ ໂຫນ຺ຕິ ຠຸສໍ ປມຕ຺ຕາ, ນ ເຕ ຠວໍ ອຏ຺ຐມມາທິຍນ຺ຕິ;

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ¶ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ສຫາວສ຺ສ ທສ຺ສນສມ຺ປທາຍ [ສຫາວສທ຺ທສ຺ສນສມ຺ປທາຍ (ກ.)], ຕຍສ຺ສຸ ຘມ຺ມາ ຊຫິຕາ ຠວນ຺ຕິ;

ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ¶ ວິຈິກິຈ຺ຉິຕຎ຺ຈ, ສີລພ຺ພຕໍ ວາປິ ຍທຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈິ.

ຈຕູຫປາເຍຫິ ¶ ຈ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ຉຈ຺ຈາຠິຐານານິ [ຉ ຈາຠິຐານານິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠພ຺ພ ກາຕຸໍ [ອຠພ຺ໂພ ກາຕຸໍ (ສີ.)];

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ກິຎ຺ຈາປິ ໂສ ກມ຺ມ [ກມ຺ມໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ກໂຣຕິ ປາປກໍ, ກາເຍນ ວາຈາ ອຸທ ເຈຕສາ ວາ;

ອຠພ຺ພ [ອຠພ຺ໂພ (ພຫູສຸ)] ໂສ ຕສ຺ສ ປຏິຈ຺ຉທາຍ [ປຏິຈ຺ຉາທາຍ (ສີ.)], ອຠພ຺ພຕາ ທິຏ຺ຐປທສ຺ສ ວຸຕ຺ຕາ;

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ວນປ຺ປຄຸມ຺ເພ ຍຖ [ຍຖາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຜຸສ຺ສິຕຄ຺ເຄ, ຄິມ຺ຫານມາເສ ປຐມສ຺ມິໍ [ປຐມສ຺ມິ (?)] ຄິມ຺ເຫ;

ຕຖູປມໍ ຘມ຺ມວຣໍ ອເທສຍິ [ອເທສຍີ (ສີ.)], ນິພ຺ພານຄາມິໍ ປຣມໍ ຫິຕາຍ;

ອິທມ຺ປິ ພຸທ຺ເຘ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ວໂຣ ວຣຎ຺ຎູ ວຣໂທ ວຣາຫໂຣ, ອນຸຕ຺ຕໂຣ ຘມ຺ມວຣໍ ອເທສຍິ;

ອິທມ຺ປິ ພຸທ຺ເຘ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ຂີຓໍ ¶ ປຸຣາຓໍ ນວ ນຕ຺ຖິ ສມ຺ຠວໍ, ວິຣຕ຺ຕຈິຕ຺ຕາຍຕິເກ ຠວສ຺ມິໍ;

ເຕ ຂີຓພີຊາ ອວິຣູຬ຺ຫິຉນ຺ທາ, ນິພ຺ພນ຺ຕິ ¶ ¶ ຘີຣາ ຍຖາຍໍ [ຍຖຍໍ (ກ.)] ປທີໂປ;

ອິທມ຺ປິ ສງ຺ເຆ ຣຕນໍ ປຓີຕໍ, ເອເຕນ ສຈ຺ເຈນ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ຍານີຘ ¶ ຠູຕານິ ສມາຄຕານິ, ຠຸມ຺ມານິ ວາ ຍານິ ວ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ;

ຕຖາຄຕໍ ເທວມນຸສ຺ສປູຊິຕໍ, ພຸທ຺ຘໍ ນມສ຺ສາມ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ຍານີຘ ຠູຕານິ ສມາຄຕານິ, ຠຸມ຺ມານິ ວາ ຍານິ ວ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ;

ຕຖາຄຕໍ ເທວມນຸສ຺ສປູຊິຕໍ, ຘມ຺ມໍ ນມສ຺ສາມ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕຸ.

ຍານີຘ ຠູຕານິ ສມາຄຕານິ, ຠຸມ຺ມານິ ວາ ຍານິ ວ ອນ຺ຕລິກ຺ເຂ;

ຕຖາຄຕໍ ເທວມນຸສ຺ສປູຊິຕໍ, ສງ຺ຆໍ ນມສ຺ສາມ ສຸວຕ຺ຖິ ໂຫຕູຕິ.

‘‘ສາມາກຈິງ຺ຄູລກຈີນການິ ¶ ຈ, ປຕ຺ຕປ຺ຜລໍ ມູລຜລໍ ຄວິປ຺ຜລໍ;

ຘມ຺ເມນ ລທ຺ຘໍ ສຕມສ຺ນມານາ [ສຕມສມານາ (ສີ. ປີ.), ສຕມສ຺ສມານາ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)], ນ ກາມກາມາ ອລິກໍ ຠຓນ຺ຕິ.

‘‘ຍທສ຺ນມາໂນ ສຸກຕໍ ສຸນິຏ຺ຐິຕໍ, ປເຣຫິ ທິນ຺ນໍ ປຍຕໍ ປຓີຕໍ;

ສາລີນມນ຺ນໍ ¶ ປຣິຠຸຎ຺ຊມາໂນ, ໂສ ຠຸຎ຺ຊສີ ກສ຺ສປ ອາມຄນ຺ຘໍ.

‘‘ນ ¶ ອາມຄນ຺ໂຘ ມມ ກປ຺ປຕີຕິ, ອິຈ຺ເຈວ ຕ຺ວໍ ຠາສສິ ພ຺ຣຫ຺ມພນ຺ຘຸ;

ສາລີນມນ຺ນໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊມາໂນ, ສກຸນ຺ຕມໍເສຫິ ສຸສງ຺ຂເຕຫິ;

ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ກສ຺ສປ ເອຕມຕ຺ຖໍ, ກຖໍ ປກາໂຣ ຕວ ອາມຄນ຺ໂຘ’’.

‘‘ປາຓາຕິປາໂຕ ¶ ວຘເຉທພນ຺ຘນໍ, ເຖຍ຺ຍໍ ມຸສາວາໂທ ນິກຕິວຎ຺ຈນານິ ຈ;

ອຊ຺ເຌນກຸຕ຺ຕໍ [ອຊ຺ເຌນ ກຸຊ຺ຊໍ (ສີ. ປີ.)] ປຣທາຣເສວນາ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ເຍ ¶ ອິຘ ກາເມສຸ ອສຎ຺ຎຕາ ຊນາ, ຣເສສຸ ຄິທ຺ຘາ ອສຸຈິຠາວມສ຺ສິຕາ [ອສຸຈີກມິສ຺ສິຕາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)];

ນຕ຺ຖິກທິຏ຺ຐີ ວິສມາ ທຸຣນ຺ນຍາ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ເຍ ລູຂສາ ທາຣຸຓາ ປິຏ຺ຐິມໍສິກາ [ເຍ ລູຂຣສາ ທາຣຸຓາ ປຣປິຏ຺ຐິມໍສິກາ (ກ.)], ມິຕ຺ຕທ຺ທຸໂນ ນິກ຺ກຣຸຓາຕິມານິໂນ;

ອທານສີລາ ນ ຈ ເທນ຺ຕິ ກສ຺ສຈິ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ໂກໂຘ ¶ ມໂທ ຖມ຺ໂຠ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐາປນາ [ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐາປນາ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ.), ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐາປນາ (ປີ.)], ມາຍາ ອຸສູຍາ ຠສ຺ສສມຸສ຺ສໂຍ ຈ;

ມານາຕິມາໂນ ຈ ອສພ຺ຠິ ສນ຺ຖໂວ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ເຍ ປາປສີລາ ອິຓຆາຕສູຈກາ, ໂວຫາຣກູຏາ ອິຘ ປາຏິຣູປິກາ [ປາຕິຣູປິກາ (?)];

ນຣາຘມາ ເຍຘ ກໂຣນ຺ຕິ ກິພ຺ພິສໍ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ເຍ ¶ ອິຘ ປາເຓສຸ ອສຎ຺ຎຕາ ຊນາ, ປເຣສມາທາຍ ວິເຫສມຸຍ຺ຍຸຕາ;

ທຸສ຺ສີລລຸທ຺ທາ ຜຣຸສາ ອນາທຣາ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ¶ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ເອເຕສຸ ຄິທ຺ຘາ ວິຣຸທ຺ຘາຕິປາຕິໂນ, ນິຈ຺ຈຸຍ຺ຍຸຕາ ເປຈ຺ຈ ຕມໍ ວຊນ຺ຕິ ເຍ;

ປຕນ຺ຕິ ສຕ຺ຕາ ນິຣຍໍ ອວໍສິຣາ, ເອສາມຄນ຺ໂຘ ນ ຫິ ມໍສໂຠຊນໍ.

‘‘ນ ມຈ຺ຉມໍສານມນາສກຕ຺ຕໍ [ນ ມຈ຺ຉມໍສໍ ນ ອນາສກຕ຺ຕໍ (ສີ. ອຏ຺ຐ ມູລປາໂຐ), ນ ມໍຈ຺ຉມໍສານານາສກຕ຺ຕໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ນ ນຄ຺ຄິຍໍ ນ ມຸຓ຺ຑິຍໍ ຊຏາຊລ຺ລໍ;

ຂຣາຊິນານິ ນາຄ຺ຄິຫຸຕ຺ຕສ຺ສຸປເສວນາ, ເຍ ວາປິ ໂລເກ ອມຣາ ພຫູ ຕປາ;

ມນ຺ຕາຫຸຕີ ຍຎ຺ຎມຸຕູປເສວນາ, ໂສເຘນ຺ຕິ ມຈ຺ຈໍ ອວິຕິຓ຺ຓກງ຺ຂໍ.

‘‘ໂຍ ເຕສຸ ¶ [ໂສເຕສຸ (ສີ. ປີ.)] ຄຸຕ຺ໂຕ ວິທິຕິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ຈເຣ, ຘມ຺ເມ ຐິໂຕ ອຊ຺ຊວມທ຺ທເວ ຣໂຕ;

ສງ຺ຄາຕິໂຄ ສພ຺ພທຸກ຺ຂປ຺ປຫີໂນ, ນ ລິປ຺ປຕິ [ນ ລິມ຺ປຕິ (ສ຺ຍາ. ກໍ ກ.)] ທິຏ຺ຐສຸເຕສຸ ຘີໂຣ’’.

ອິຈ຺ເຈຕມຕ຺ຖໍ ຠຄວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ, ອກ຺ຂາສິ ນໍ [ຕໍ (ສີ. ປີ.)] ເວທຍິ ມນ຺ຕປາຣຄູ;

ຈິຕ຺ຣາຫິ ຄາຖາຫິ ມຸນີ ປກາສຍິ, ນິຣາມຄນ຺ໂຘ ອສິໂຕ ທຸຣນ຺ນໂຍ.

ສຸຕ຺ວານ ¶ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສຸຠາສິຕໍ ປທໍ, ນິຣາມຄນ຺ຘໍ ¶ ສພ຺ພທຸກ຺ຂປ຺ປນູທນໍ;

ນີຈມໂນ ວນ຺ທິ ຕຖາຄຕສ຺ສ, ຕຕ຺ເຖວ ປພ຺ພຊ຺ຊມໂຣຈຍິຕ຺ຖາຕິ.

ອາມຄນ຺ຘສຸຕ຺ຕໍ ທຸຕິຍໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຫິຣິໍ ¶ ຕຣນ຺ຕໍ ວິຊິຄຸຈ຺ຉມານໍ, ຕວາຫມສ຺ມິ [ສຂາຫມສ຺ມິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ອິຕິ ຠາສມານໍ;

ສຍ຺ຫານິ ກມ຺ມານິ ອນາທິຍນ຺ຕໍ, ເນໂສ ມມນ຺ຕິ ອິຕິ ນໍ ວິຊຎ຺ຎາ.

ອນນ຺ວຍໍ [ອຕ຺ຖນ຺ວຍໍ (ກ.)] ປິຍໍ ວາຈໍ, ໂຍ ມິຕ຺ເຕສຸ ປກຸພ຺ພຕິ;

ອກໂຣນ຺ຕໍ ຠາສມານໍ, ປຣິຊານນ຺ຕິ ປຓ຺ຑິຕາ.

ນ ¶ ໂສ ມິຕ຺ໂຕ ໂຍ ສທາ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ, ເຠທາສງ຺ກີ ຣນ຺ຘເມວານຸປສ຺ສີ;

ຍສ຺ມິຎ຺ຈ ເສຕິ ອຸຣສີວ ປຸຕ຺ໂຕ, ສ ເວ ມິຕ຺ໂຕ ໂຍ ປເຣຫິ ອເຠຊ຺ໂຊ.

ປາມຸຊ຺ຊກຣຓໍ ຐານໍ, ປສໍສາວຫນໍ ສຸຂໍ;

ຜລານິສໍໂສ ຠາເວຕິ, ວຫນ຺ໂຕ ໂປຣິສໍ ຘຸຣໍ.

ປວິເວກຣສໍ ປິຕ຺ວາ, ຣສໍ ອຸປສມສ຺ສ ຈ;

ນິທ຺ທໂຣ ¶ ໂຫຕິ ນິປ຺ປາໂປ, ຘມ຺ມປີຕິຣສໍ ປິວນ຺ຕິ.

ເອວໍ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ອຎ຺ຎຕຣາ ເທວຕາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕວຓ຺ຓາ ເກວລກປ຺ປໍ ເຊຕວນໍ ໂອຠາເສຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິຕາ ໂຂ ສາ ເທວຕາ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ພຫູ ເທວາ ມນຸສ຺ສາ ຈ, ມງ຺ຄລານິ ອຈິນ຺ຕຍຸໍ;

ອາກງ຺ຂມານາ ໂສຕ຺ຖານໍ, ພ຺ຣູຫິ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ’’.

‘‘ອເສວນາ ¶ ຈ ພາລານໍ, ປຓ຺ຑິຕານຎ຺ຈ ເສວນາ;

ປູຊາ ຈ ປູຊເນຍ຺ຍານໍ [ປູຊນີຍານໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)], ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ປຕິຣູປເທສວາໂສ ຈ, ປຸພ຺ເພ ຈ ກຕປຸຎ຺ຎຕາ;

ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘິ [ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓີຘີ (ກຕ຺ຖຈິ)] ຈ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ພາຫຸສຈ຺ຈຎ຺ຈ ¶ ສິປ຺ປຎ຺ຈ, ວິນໂຍ ຈ ສຸສິກ຺ຂິໂຕ;

ສຸຠາສິຕາ ຈ ຍາ ວາຈາ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ມາຕາປິຕຸ ອຸປຏ຺ຐານໍ, ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ສງ຺ຄໂຫ;

ອນາກຸລາ ¶ ຈ ກມ຺ມນ຺ຕາ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ທານຎ຺ຈ ຘມ຺ມຈຣິຍາ ຈ, ຎາຕການຎ຺ຈ ສງ຺ຄໂຫ;

ອນວຊ຺ຊານິ ກມ຺ມານິ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ອາຣຕີ ວິຣຕີ ປາປາ, ມຊ຺ຊປານາ ຈ ສໍຍໂມ;

ອປ຺ປມາໂທ ຈ ຘມ຺ເມສຸ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ຄາຣໂວ ¶ ຈ ນິວາໂຕ ຈ, ສນ຺ຕຸຏ຺ຐິ ຈ ກຕຎ຺ຎຸຕາ;

ກາເລນ ຘມ຺ມສ຺ສວນໍ [ຘມ຺ມສວຓໍ (ກຕ຺ຖຈິ), ຘມ຺ມສວນໍ (ສີ. ກ.)], ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ຂນ຺ຕີ ຈ ໂສວຈສ຺ສຕາ, ສມຓານຎ຺ຈ ທສ຺ສນໍ;

ກາເລນ ຘມ຺ມສາກຈ຺ຉາ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ຕໂປ ຈ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍຎ຺ຈ, ອຣິຍສຈ຺ຈານ ທສ຺ສນໍ;

ນິພ຺ພານສຈ຺ຉິກິຣິຍາ ຈ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ຜຸຏ຺ຐສ຺ສ ໂລກຘມ຺ເມຫິ, ຈິຕ຺ຕໍ ຍສ຺ສ ນ ກມ຺ປຕິ;

ອໂສກໍ ວິຣຊໍ ເຂມໍ, ເອຕໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ເອຕາທິສານິ ກຕ຺ວານ, ສພ຺ພຕ຺ຖມປຣາຊິຕາ;

ສພ຺ພຕ຺ຖ ໂສຕ຺ຖິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕໍ ເຕສໍ ມງ຺ຄລມຸຕ຺ຕມ’’ນ຺ຕິ.

ມງ຺ຄລສຸຕ຺ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ຄຍາຍໍ ວິຫຣຕິ ຏງ຺ກິຕມຎ຺ເຈ ສູຈິໂລມສ຺ສ ຍກ຺ຂສ຺ສ ຠວເນ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ¶ ຂໂຣ ຈ ຍກ຺ໂຂ ສູຈິໂລໂມ ຈ ຍກ຺ໂຂ ຠຄວໂຕ ອວິທູເຣ ອຕິກ຺ກມນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ຂໂຣ ຍກ຺ໂຂ ສູຈິໂລມໍ ຍກ຺ຂໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອໂສ ສມໂຓ’’ຕິ. ‘‘ເນໂສ ສມໂຓ, ສມຓໂກ ເອໂສ. ຍາວາຫໍ ຊານາມິ [ຍາວ ຊານາມິ (ສີ. ປີ.)] ຍທິ ວາ ໂສ ສມໂຓ [ຍທິ ວາ ສມໂຓ (ສ຺ຍາ.)], ຍທິ ວາ ໂສ ສມຓໂກ’’ຕິ [ຍທິ ວາ ສມຓໂກຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)].

ອຖ ໂຂ ສູຈິໂລໂມ ຍກ຺ໂຂ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ກາຍໍ ອຸປນາເມສິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ກາຍໍ ອປນາເມສິ. ອຖ ໂຂ ສູຈິໂລໂມ ຍກ຺ໂຂ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ ¶ – ‘‘ຠາຍສິ ມໍ, ສມຓາ’’ຕິ? ‘‘ນ ຂ຺ວາຫໍ ຕໍ, ອາວຸໂສ, ຠາຍາມິ; ອປິ ຈ ເຕ ສປ຺ຜສ຺ໂສ ປາປໂກ’’ຕິ.

‘‘ປຎ຺ຫໍ ຕໍ, ສມຓ, ປຸຈ຺ຉິສ຺ສາມິ. ສເຈ ເມ ນ ພ຺ຍາກຣິສ຺ສສິ, ຈິຕ຺ຕໍ ວາ ເຕ ຂິປິສ຺ສາມິ, ຫທຍໍ ວາ ເຕ ຜາເລສ຺ສາມິ, ປາເທສຸ ວາ ຄເຫຕ຺ວາ ປາຣຄງ຺ຄາຍ ຂິປິສ຺ສາມີ’’ຕິ.

‘‘ນ ຂ຺ວາຫໍ ຕໍ, ອາວຸໂສ, ປສ຺ສາມິ ສເທວເກ ໂລເກ ສມາຣເກ ສພ຺ຣຫ຺ມເກ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ໂຍ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວາ ຂິເປຍ຺ຍ ຫທຍໍ ວາ ຜາເລຍ຺ຍ ປາເທສຸ ວາ ຄເຫຕ຺ວາ ປາຣຄງ຺ຄາຍ ຂິເປຍ຺ຍ. ອປິ ຈ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ປຸຈ຺ຉ ຍທາກງ຺ຂສີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສູຈິໂລໂມ ຍກ຺ໂຂ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ຣາໂຄ ຈ ໂທໂສ ຈ ກຸໂຕນິທານາ, ອຣຕີ ¶ ຣຕີ ໂລມຫໍໂສ ກຸໂຕຊາ;

ກຸໂຕ ສມຸຏ຺ຐາຍ ມໂນວິຕກ຺ກາ, ກຸມາຣກາ ຘງ຺ກມິໂວສ຺ສຊນ຺ຕິ’’.

‘‘ຣາໂຄ ຈ ໂທໂສ ຈ ອິໂຕນິທານາ, ອຣຕີ ຣຕີ ໂລມຫໍໂສ ອິໂຕຊາ;

ອິໂຕ ສມຸຏ຺ຐາຍ ມໂນວິຕກ຺ກາ, ກຸມາຣກາ ຘງ຺ກມິໂວສ຺ສຊນ຺ຕິ.

‘‘ສ຺ເນຫຊາ ¶ ¶ ອຕ຺ຕສມ຺ຠູຕາ, ນິຄ຺ໂຣຘສ຺ເສວ ຂນ຺ຘຊາ;

ປຸຖູ ວິສຕ຺ຕາ ກາເມສຸ, ມາລຸວາວ ວິຕຕາວເນ.

‘‘ເຍ ນໍ ປຊານນ຺ຕິ ຍໂຕນິທານໍ, ເຕ ນໍ ວິໂນເທນ຺ຕິ ສຸໂຓຫິ ຍກ຺ຂ;

ເຕ ທຸຕ຺ຕຣໍ ໂອຆມິມໍ ຕຣນ຺ຕິ, ອຕິຓ຺ຓປຸພ຺ພໍ ອປຸນພ຺ຠວາຍາ’’ຕິ.

ສູຈິໂລມສຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຈມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມຈຣິຍໍ ¶ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ເອຕທາຫຸ ວສຸຕ຺ຕມໍ;

ປພ຺ພຊິໂຕປິ ເຈ ໂຫຕິ, ອຄາຣາ ອນຄາຣິຍໍ.

ໂສ ເຈ ມຸຂຣຊາຕິໂກ, ວິເຫສາຠິຣໂຕ ມໂຄ;

ຊີວິຕໍ ¶ ຕສ຺ສ ປາປິໂຍ, ຣຊໍ ວຑ຺ເຒຕິ ອຕ຺ຕໂນ.

ກລຫາຠິຣໂຕ ຠິກ຺ຂຸ, ໂມຫຘມ຺ເມນ ອາວຸໂຕ;

ອກ຺ຂາຕມ຺ປິ ນ ຊານາຕິ, ຘມ຺ມໍ ພຸທ຺ເຘນ ເທສິຕໍ.

ວິເຫສໍ ຠາວິຕຕ຺ຕານໍ, ອວິຊ຺ຊາຍ ປຸຣກ຺ຂໂຕ;

ສໍກິເລສໍ ນ ຊານາຕິ, ມຄ຺ຄໍ ນິຣຍຄາມິນໍ.

ວິນິປາຕໍ ສມາປນ຺ໂນ, ຄພ຺ຠາ ຄພ຺ຠໍ ຕມາ ຕມໍ;

ສ ເວ ຕາທິສໂກ ຠິກ຺ຂຸ, ເປຈ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ນິຄຈ຺ຉຕິ.

ຄູຖກູໂປ ຍຖາ ອສ຺ສ, ສມ຺ປຸຓ຺ໂຓ ຄຓວສ຺ສິໂກ;

ໂຍ ຈ ເອວຣູໂປ ອສ຺ສ, ທຸພ຺ພິໂສໂຘ ຫິ ສາງ຺ຄໂຓ.

ຍໍ ເອວຣູປໍ ຊານາຖ, ຠິກ຺ຂໂວ ເຄຫນິສ຺ສິຕໍ;

ປາປິຈ຺ຉໍ ປາປສງ຺ກປ຺ປໍ, ປາປອາຈາຣໂຄຈຣໍ.

ສພ຺ເພ ¶ ¶ ສມຄ຺ຄາ ຫຸຕ຺ວານ, ອຠິນິພ຺ພຊ຺ຊິຍາຖ [ອຠິນິພ຺ພຊ຺ຊຍາຖ (ສີ. ປີ. ອ. ນິ. ໘.໑໐)] ນໍ;

ກາຣຓ຺ຑວໍ [ກາຣຓ຺ຑໍ ວ (ສ຺ຍາ. ກ.) ອ. ນິ. ໘.໑໐] ນິທ຺ຘມຖ, ກສມ຺ພຸໍ ອປກສ຺ສຖ [ອວກສ຺ສຖ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)].

ຕໂຕ ປລາເປ [ປລາເສ (ກ.)] ວາເຫຖ, ອສ຺ສມເຓ ສມຓມານິເນ;

ນິທ຺ຘມິຕ຺ວານ ປາປິຈ຺ເຉ, ປາປອາຈາຣໂຄຈເຣ.

ສຸທ຺ຘາ ¶ ສຸທ຺ເຘຫິ ສໍວາສໍ, ກປ຺ປຍວ຺ໂຫ ປຕິສ຺ສຕາ;

ຕໂຕ ສມຄ຺ຄາ ນິປກາ, ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກຣິສ຺ສຖາຕິ.

ຘມ຺ມຈຣິຍສຸຕ຺ຕໍ [ກປິລສຸຕ຺ຕໍ (ອຏ຺ຐ.)] ຉຏ຺ຐໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ໂກສລກາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຫາສາລາ ຊິຓ຺ຓາ ວຸຑ຺ຒາ ມຫລ຺ລກາ ອທ຺ຘຄຕາ ວໂຍອນຸປ຺ປຕ຺ຕາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ໂມທິໍສຸ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິໍສຸ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນາ ໂຂ ເຕ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຫາສາລາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ສນ຺ທິສ຺ສນ຺ຕິ ນຸ ໂຂ, ໂຠ ໂຄຕມ, ເອຕຣຫິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ໂປຣາຓານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຘມ຺ເມ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ, ສນ຺ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເອຕຣຫິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ໂປຣາຓານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຘມ຺ເມ’’ຕິ. ‘‘ສາຘຸ ໂນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ໂປຣາຓານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຘມ຺ມໍ ຠາສຕຸ, ສເຈ ໂຠໂຕ ໂຄຕມສ຺ສ ອຄຣູ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ, ສຸຓາຖ, ສາຘຸກໍ ມນສິ ກໂຣຖ, ຠາສິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ໂຠ’’ຕິ ໂຂ ເຕ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຫາສາລາ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສຸໍ. ຠຄວາ ເອຕທໂວຈ –

‘‘ອິສໂຍ ປຸພ຺ພກາ ອາສຸໍ, ສຎ຺ຎຕຕ຺ຕາ ຕປສ຺ສິໂນ;

ປຎ຺ຈ ກາມຄຸເຓ ຫິຕ຺ວາ, ອຕ຺ຕທຕ຺ຖມຈາຣິສຸໍ.

‘‘ນ ¶ ປສູ ພ຺ຣາຫ຺ມຓານາສຸໍ, ນ ຫິຣຎ຺ຎໍ ນ ຘານິຍໍ;

ສຊ຺ຌາຍຘນຘຎ຺ຎາສຸໍ, ພ຺ຣຫ຺ມໍ ນິຘິມປາລຍຸໍ.

‘‘ຍໍ ¶ ¶ ເນສໍ ປກຕໍ ອາສິ, ທ຺ວາຣຠຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐິຕໍ;

ສທ຺ຘາປກຕເມສານໍ, ທາຕເວ ຕທມຎ຺ຎິສຸໍ.

‘‘ນານາຣຕ຺ເຕຫິ ¶ ວຕ຺ເຖຫິ, ສຍເນຫາວສເຖຫິ ຈ;

ຜີຕາ ຊນປທາ ຣຏ຺ຐາ, ເຕ ນມສ຺ສິໍສຸ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ.

‘‘ອວຊ຺ຌາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ອາສຸໍ, ອເຊຍ຺ຍາ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕາ;

ນ ເນ ໂກຈິ ນິວາເຣສິ, ກຸລທ຺ວາເຣສຸ ສພ຺ພໂສ.

‘‘ອຏ຺ຐຈຕ຺ຕາລີສໍ ວສ຺ສານິ, (ໂກມາຣ) ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິໍສຸ ເຕ;

ວິຊ຺ຊາຈຣຓປຣິເຍຏ຺ຐິໍ, ອຈຣຸໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ປຸເຣ.

‘‘ນ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ອຎ຺ຎມຄມຸໍ, ນປິ ຠຣິຍໍ ກິຓິໍສຸ ເຕ;

ສມ຺ປິເຍເນວ ສໍວາສໍ, ສງ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ສມໂຣຈຍຸໍ.

‘‘ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຕມ຺ຫາ ສມຍາ, ອຸຕຸເວຣມຓິໍ ປຕິ;

ອນ຺ຕຣາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ, ນາສ຺ສຸ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ.

‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍຎ຺ຈ ສີລຎ຺ຈ, ອຊ຺ຊວໍ ມທ຺ທວໍ ຕປໍ;

ໂສຣຈ຺ຈໍ ອວິຫິໍສຎ຺ຈ, ຂນ຺ຕິຎ຺ຈາປິ ອວຓ຺ຓຍຸໍ.

‘‘ໂຍ ¶ ເນສໍ ປຣໂມ ອາສິ, ພ຺ຣຫ຺ມາ ທຬ຺ຫປຣກ຺ກໂມ;

ສ ວາປິ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ, ສຸປິນນ຺ເຕປິ ນາຄມາ.

‘‘ຕສ຺ສ ວຕ຺ຕມນຸສິກ຺ຂນ຺ຕາ, ອິເຘເກ ວິຎ຺ຎຸຊາຕິກາ;

ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍຎ຺ຈ ສີລຎ຺ຈ, ຂນ຺ຕິຎ຺ຈາປິ ອວຓ຺ຓຍຸໍ.

‘‘ຕຓ຺ຑຸລໍ ສຍນໍ ວຕ຺ຖໍ, ສປ຺ປິເຕລຎ຺ຈ ຍາຈິຍ;

ຘມ຺ເມນ ສໂມຘາເນຕ຺ວາ, ຕໂຕ ຍຎ຺ຎມກປ຺ປຍຸໍ.

‘‘ອຸປຏ຺ຐິຕສ຺ມິໍ ¶ ຍຎ຺ຎສ຺ມິໍ, ນາສ຺ສຸ ຄາໂວ ຫນິໍສຸ ເຕ;

ຍຖາ ມາຕາ ປິຕາ ຠາຕາ, ອຎ຺ເຎ ວາປິ ຈ ຎາຕກາ;

ຄາໂວ ໂນ ປຣມາ ມິຕ຺ຕາ, ຍາສຸ ຊາຍນ຺ຕິ ໂອສຘາ.

‘‘ອນ຺ນທາ ¶ ພລທາ ເຈຕາ, ວຓ຺ຓທາ ສຸຂທາ ຕຖາ [ສຸຂທາ ຈ ຕາ (ກ.)];

ເອຕມຕ຺ຖວສໍ ຎຕ຺ວາ, ນາສ຺ສຸ ຄາໂວ ຫນິໍສຸ ເຕ.

‘‘ສຸຂຸມາລາ ¶ ມຫາກາຍາ, ວຓ຺ຓວນ຺ໂຕ ຍສສ຺ສິໂນ;

ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ເສຫິ ຘມ຺ເມຫິ, ກິຈ຺ຈາກິຈ຺ເຈສຸ ອຸສ຺ສຸກາ;

ຍາວ ໂລເກ ອວຕ຺ຕິໍສຸ, ສຸຂເມຘິຕ຺ຖຍໍ ປຊາ.

‘‘ເຕສໍ ອາສິ ວິປລ຺ລາໂສ, ທິສ຺ວານ ອຓຸໂຕ ອຓຸໍ;

ຣາຊິໂນ ຈ ວິຍາກາຣໍ, ນາຣິໂຍ ສມລງ຺ກຕາ.

‘‘ຣເຖ ຈາຊຎ຺ຎສໍຍຸຕ຺ເຕ, ສຸກເຕ ຈິຕ຺ຕສິພ຺ພເນ;

ນິເວສເນ ນິເວເສ ຈ, ວິຠຕ຺ເຕ ຠາຄໂສ ມິເຕ.

‘‘ໂຄມຓ຺ຑລປຣິພ຺ຍູຬ຺ຫໍ, ນາຣີວຣຄຓາຍຸຕໍ;

ອຸຬາຣໍ ມານຸສໍ ໂຠຄໍ, ອຠິຊ຺ຌາຍິໍສຸ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ.

‘‘ເຕ ຕຕ຺ຖ ມນ຺ເຕ ຄນ຺ເຖຕ຺ວາ, ໂອກ຺ກາກໍ ຕທຸປາຄມຸໍ;

ປຫູຕຘນຘຎ຺ໂຎສິ ¶ , ຍຊສ຺ສຸ ພຫຸ ເຕ ວິຕ຺ຕໍ;

‘‘ຕໂຕ ຈ ຣາຊາ ສຎ຺ຎຕ຺ໂຕ, ພ຺ຣາຫ຺ມເຓຫິ ຣເຖສໂຠ;

ອສ຺ສເມຘໍ ປຸຣິສເມຘໍ, ສມ຺ມາປາສໍ ວາຊເປຍ຺ຍໍ ນິຣຄ຺ຄຬໍ;

ເອເຕ ¶ ຍາເຄ ຍຊິຕ຺ວານ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓານມທາ ຘນໍ.

‘‘ຄາໂວ ສຍນຎ຺ຈ ວຕ຺ຖຎ຺ຈ, ນາຣິໂຍ ສມລງ຺ກຕາ;

ຣເຖ ຈາຊຎ຺ຎສໍຍຸຕ຺ເຕ, ສຸກເຕ ຈິຕ຺ຕສິພ຺ພເນ.

‘‘ນິເວສນານິ ຣມ຺ມານິ, ສຸວິຠຕ຺ຕານິ ຠາຄໂສ;

ນານາຘຎ຺ຎສ຺ສ ປູເຣຕ຺ວາ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓານມທາ ຘນໍ.

‘‘ເຕ ¶ ຈ ຕຕ຺ຖ ຘນໍ ລທ຺ຘາ, ສນ຺ນິຘິໍ ສມໂຣຈຍຸໍ;

ເຕສໍ ອິຈ຺ຉາວຕິຓ຺ຓານໍ, ຠິຍ຺ໂຍ ຕຓ຺ຫາ ປວຑ຺ຒຖ;

ເຕ ຕຕ຺ຖ ມນ຺ເຕ ຄນ຺ເຖຕ຺ວາ, ໂອກ຺ກາກໍ ປຸນມຸປາຄມຸໍ.

‘‘ຍຖາ ອາໂປ ຈ ປຖວີ ຈ, ຫິຣຎ຺ຎໍ ຘນຘານິຍໍ;

ເອວໍ ຄາໂວ ມນຸສ຺ສານໍ, ປຣິກ຺ຂາໂຣ ໂສ ຫິ ປາຓິນໍ;

ຍຊສ຺ສຸ ພຫຸ ເຕ ວິຕ຺ຕໍ, ຍຊສ຺ສຸ ພຫຸ ເຕ ຘນໍ.

‘‘ຕໂຕ ຈ ຣາຊາ ສຎ຺ຎຕ຺ໂຕ, ພ຺ຣາຫ຺ມເຓຫິ ຣເຖສໂຠ;

ເນກາ ສຕສຫສ຺ສິໂຍ, ຄາໂວ ຍຎ຺ເຎ ອຆາຕຍິ.

‘‘ນ ¶ ປາທາ ນ ວິສາເຓນ, ນາສ຺ສຸ ຫິໍສນ຺ຕິ ເກນຈິ;

ຄາໂວ ເອຬກສມານາ, ໂສຣຕາ ກຸມ຺ຠທູຫນາ;

ຕາ ວິສາເຓ ຄເຫຕ຺ວານ, ຣາຊາ ສຕ຺ເຖນ ຆາຕຍິ.

‘‘ຕໂຕ ¶ ເທວາ ປິຕໂຣ ຈ [ຕໂຕ ຈ ເທວາ ປິຕໂຣ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອິນ຺ໂທ ອສຸຣຣກ຺ຂສາ;

ອຘມ຺ໂມ ອິຕິ ປກ຺ກນ຺ທຸໍ, ຍໍ ສຕ຺ຖໍ ນິປຕີ ຄເວ.

‘‘ຕໂຍ ໂຣຄາ ປຸເຣ ອາສຸໍ, ອິຈ຺ຉາ ອນສນໍ ຊຣາ;

ປສູນຎ຺ຈ ສມາຣມ຺ຠາ, ອຏ຺ຐານວຸຕິມາຄມຸໍ.

‘‘ເອໂສ ¶ ອຘມ຺ໂມ ທຓ຺ຑານໍ, ໂອກ຺ກນ຺ໂຕ ປຸຣາໂຓ ອຫຸ;

ອທູສິກາໂຍ ຫຎ຺ຎນ຺ຕິ, ຘມ຺ມາ ຘໍສນ຺ຕິ [ຘໍເສນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)] ຍາຊກາ.

‘‘ເອວເມໂສ ອຓຸຘມ຺ໂມ, ໂປຣາໂຓ ວິຎ຺ຎຸຄຣຫິໂຕ;

ຍຕ຺ຖ ເອທິສກໍ ປສ຺ສຕິ, ຍາຊກໍ ຄຣຫຕີ [ຄຣຫີ (ກ.)] ຊໂນ.

‘‘ເອວໍ ຘມ຺ເມ ວິຍາປນ຺ເນ, ວິຠິນ຺ນາ ສຸທ຺ທເວສ຺ສິກາ;

ປຸຖູ ວິຠິນ຺ນາ ຂຕ຺ຕິຍາ, ປຕິໍ ຠຣິຍາວມຎ຺ຎຖ.

‘‘ຂຕ຺ຕິຍາ ¶ ພ຺ຣຫ຺ມພນ຺ຘູ ຈ, ເຍ ຈຎ຺ເຎ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕາ;

ຊາຕິວາທໍ ນິຣໍກຕ຺ວາ [ນິຣາກຕ຺ວາ (?) ຍຖາ ອນິຣາກຕຊ຺ຌາໂນຕິ], ກາມານໍ ວສມນ຺ວຄຸ’’ນ຺ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ເຕ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຫາສາລາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ…ເປ. ¶ … ອຸປາສເກ ໂນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ຘາເຣຕຸ ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ປາຓຸເປເຕ ສຣຓໍ ຄເຕ’’ຕິ.

ພ຺ຣາຫ຺ມຓຘມ຺ມິກສຸຕ຺ຕໍ ສຕ຺ຕມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຍສ຺ມາ ¶ ຫິ ຘມ຺ມໍ ປຸຣິໂສ ວິຊຎ຺ຎາ, ອິນ຺ທໍວ ນໍ ເທວຕາ ປູຊເຍຍ຺ຍ;

ໂສ ປູຊິໂຕ ຕສ຺ມິ ປສນ຺ນຈິຕ຺ໂຕ, ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ປາຕຸກໂຣຕິ ຘມ຺ມໍ.

ຕທຏ຺ຐິກຕ຺ວານ ¶ ນິສມ຺ມ ຘີໂຣ, ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມໍ ປຏິປຊ຺ຊມາໂນ;

ວິຎ຺ຎູ ວິຠາວີ ນິປຸໂຓ ຈ ໂຫຕິ, ໂຍ ຕາທິສໍ ຠຊຕິ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ.

ຂຸທ຺ທຎ຺ຈ ພາລໍ ອຸປເສວມາໂນ, ອນາຄຕຕ຺ຖຎ຺ຈ ອຸສູຍກຎ຺ຈ;

ອິເຘວ ຘມ຺ມໍ ອວິຠາວຍິຕ຺ວາ, ອວິຕິຓ຺ຓກງ຺ໂຂ ມຣຓໍ ອຸເປຕິ.

ຍຖາ ນໂຣ ອາປຄໂມຕຣິຕ຺ວາ, ມໂຫທກໍ ສລິລໍ ສີຆໂສຕໍ;

ໂສ ວຸຍ຺ຫມາໂນ ອນຸໂສຕຄາມີ, ກິໍ ໂສ ປເຣ ສກ຺ຂຕິ ຕາຣເຍຕຸໍ.

ຕເຖວ ຘມ຺ມໍ ອວິຠາວຍິຕ຺ວາ, ພຫຸສ຺ສຸຕານໍ ອນິສາມຍຕ຺ຖໍ;

ສຍໍ ອຊານໍ ອວິຕິຓ຺ຓກງ຺ໂຂ, ກິໍ ¶ ໂສ ປເຣ ສກ຺ຂຕິ ນິຊ຺ຌເປຕຸໍ.

ຍຖາປິ ¶ ນາວໍ ທຬ຺ຫມາຣຸຫິຕ຺ວາ, ຜິເຍນ [ປິເຍນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຣິຕ຺ເຕນ ສມງ຺ຄິຠູໂຕ;

ໂສ ຕາຣເຍ ຕຕ຺ຖ ພຫູປິ ອຎ຺ເຎ, ຕຕ຺ຣູປຍຎ຺ຎູ ກຸສໂລ ມຸຕີມາ [ມຕີມາ (ສ຺ຍາ. ກ.)].

ເອວມ຺ປິ ¶ ໂຍ ເວທຄຸ ຠາວິຕຕ຺ໂຕ, ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ໂຫຕິ ອເວຘຘມ຺ໂມ;

ໂສ ໂຂ ປເຣ ນິຊ຺ຌປເຍ ປຊານໍ, ໂສຕາວຘານູປນິສູປປນ຺ເນ.

ຕສ຺ມາ ຫເວ ສປ຺ປຸຣິສໍ ຠເຊຖ, ເມຘາວິນຎ຺ເຈວ ພຫຸສ຺ສຸຕຎ຺ຈ;

ອຎ຺ຎາຍ ອຕ຺ຖໍ ປຏິປຊ຺ຊມາໂນ, ວິຎ຺ຎາຕຘມ຺ໂມ ສ ສຸຂໍ [ໂສ ສຸຂໍ (ສີ.)] ລເຠຖາຕິ.

‘‘ກິໍສີໂລ ¶ ກິໍສມາຈາໂຣ, ການິ ກມ຺ມານິ ພ຺ຣູຫຍໍ;

ນໂຣ ສມ຺ມາ ນິວິຏ຺ຐສ຺ສ, ອຸຕ຺ຕມຕ຺ຖຎ຺ຈ ປາປຸເຓ’’.

‘‘ວຸຑ຺ຒາປຈາຍີ ອນຸສູຍໂກ ສິຍາ, ກາລຎ຺ຎູ ¶ [ກາລຎ຺ຎຸ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຈສ຺ສ ຄຣູນໍ [ຄຣູນໍ (ສີ.)] ທສ຺ສນາຍ;

ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ເອຣຍິຕໍ ຂຓຎ຺ຎູ, ສຸເຓຍ຺ຍ ສກ຺ກຈ຺ຈ ສຸຠາສິຕານິ.

‘‘ກາເລນ ຄຈ຺ເຉ ຄຣູນໍ ສກາສໍ, ຖມ຺ຠໍ ນິຣໍກຕ຺ວາ [ນິຣາກຕ຺ວາ (?) ນິ + ອາ + ກຣ + ຕ຺ວາ] ນິວາຕວຸຕ຺ຕິ;

ອຕ຺ຖໍ ¶ ຘມ຺ມໍ ສໍຍມໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ອນຸສ຺ສເຣ ເຈວ ສມາຈເຣ ຈ.

‘‘ຘມ຺ມາຣາໂມ ຘມ຺ມຣໂຕ, ຘມ຺ເມ ຐິໂຕ ຘມ຺ມວິນິຈ຺ຉຍຎ຺ຎູ;

ເນວາຈເຣ ຘມ຺ມສນ຺ໂທສວາທໍ, ຕຈ຺ເຉຫິ ນີເຍຖ ສຸຠາສິເຕຫິ.

‘‘ຫສ຺ສໍ ຊປ຺ປໍ ປຣິເທວໍ ປໂທສໍ, ມາຍາກຕໍ ກຸຫນໍ ຄິທ຺ຘິ ມານໍ;

ສາຣມ຺ຠໍ ກກ຺ກສໍ ກສາວຎ຺ຈ ມຸຈ຺ຉໍ [ສາຣມ຺ຠ ກກ຺ກສ຺ສ ກສາວ ມຸຈ຺ຉໍ (ສ຺ຍາ. ປີ.)], ຫິຕ຺ວາ ຈເຣ ວີຕມໂທ ຐິຕຕ຺ໂຕ.

‘‘ວິຎ຺ຎາຕສາຣານິ ສຸຠາສິຕານິ, ສຸຕຎ຺ຈ ວິຎ຺ຎາຕສມາຘິສາຣໍ;

ນ ຕສ຺ສ ປຎ຺ຎາ ຈ ສຸຕຎ຺ຈ ວຑ຺ຒຕິ, ໂຍ ສາຫໂສ ໂຫຕິ ນໂຣ ປມຕ຺ໂຕ.

‘‘ຘມ຺ເມ ¶ ¶ ຈ ເຍ ອຣິຍປເວທິເຕ ຣຕາ,

ອນຸຕ຺ຕຣາ ¶ ເຕ ວຈສາ ມນສາ ກມ຺ມຸນາ ຈ;

ສຸຕສ຺ສ ປຎ຺ຎາຍ ຈ ສາຣມຊ຺ຌຄູ’’ຕິ.

ອຸຏ຺ຐຫຖ ນິສີທຖ, ໂກ ອຕ຺ໂຖ ສຸປິເຕນ ໂວ;

ອາຕຸຣານຎ຺ຫິ ກາ ນິທ຺ທາ, ສລ຺ລວິທ຺ຘານ ຣຸປ຺ປຕໍ.

ອຸຏ຺ຐຫຖ ¶ ນິສີທຖ, ທຬ຺ຫໍ ສິກ຺ຂຖ ສນ຺ຕິຍາ;

ມາ ໂວ ປມຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາຍ, ມຈ຺ຈຸຣາຊາ ອໂມຫຍິຕ຺ຖ ວສານຸເຄ.

ຍາຍ ເທວາ ມນຸສ຺ສາ ຈ, ສິຕາ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ ອຕ຺ຖິກາ;

ຕຣເຖຕໍ ວິສຕ຺ຕິກໍ, ຂໂຓ ໂວ [ຂໂຓ ເວ (ປີ. ກ.)] ມາ ອຸປຈ຺ຈຄາ;

ຂຓາຕີຕາ ຫິ ໂສຈນ຺ຕິ, ນິຣຍມ຺ຫິ ສມປ຺ປິຕາ.

ປມາໂທ ຣໂຊ ປມາໂທ, ປມາທານຸປຕິໂຕ ຣໂຊ;

ອປ຺ປມາເທນ ວິຊ຺ຊາຍ, ອພ຺ພເຫ [ອພ຺ພູຬ຺ເຫ (ສ຺ຍາ. ປີ.), ອພ຺ພຸເຫ (ກ. ອຏ຺ຐ.)] ສລ຺ລມຕ຺ຕໂນຕິ.

‘‘ກຈ຺ຈິ ¶ ¶ ອຠິຓ຺ຫສໍວາສາ, ນາວຊານາສິ ປຓ຺ຑິຕໍ;

ອຸກ຺ກາຘາໂຣ [ໂອກ຺ກາຘາໂຣ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ມນຸສ຺ສານໍ, ກຈ຺ຈິ ອປຈິໂຕ ຕຍາ’’ [ຕວ (ສີ. ອຏ຺ຐ.)].

‘‘ນາຫໍ ອຠິຓ຺ຫສໍວາສາ, ອວຊານາມິ ປຓ຺ຑິຕໍ;

ອຸກ຺ກາຘາໂຣ ມນຸສ຺ສານໍ, ນິຈ຺ຈໍ ອປຈິໂຕ ມຍາ’’.

‘‘ປຎ຺ຈ ¶ ກາມຄຸເຓ ຫິຕ຺ວາ, ປິຍຣູເປ ມໂນຣເມ;

ສທ຺ຘາຍ ຆຣາ ນິກ຺ຂມ຺ມ, ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕກໂຣ ຠວ.

‘‘ມິຕ຺ເຕ ຠຊສ຺ສຸ ກລ຺ຍາເຓ, ປນ຺ຕຎ຺ຈ ສຍນາສນໍ;

ວິວິຕ຺ຕໍ ອປ຺ປນິຄ຺ໂຆສໍ, ມຕ຺ຕຎ຺ຎູ ໂຫຫິ ໂຠຊເນ.

‘‘ຈີວເຣ ¶ ປິຓ຺ຑປາເຕ ຈ, ປຈ຺ຈເຍ ສຍນາສເນ;

ເອເຕສຸ ຕຓ຺ຫໍ ມາກາສິ, ມາ ໂລກໍ ປຸນຣາຄມິ.

‘‘ສໍວຸໂຕ ປາຕິໂມກ຺ຂສ຺ມິໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຈ ປຎ຺ຈສຸ;

ສຕິ ກາຍຄຕາຕ຺ຍຕ຺ຖຸ, ນິພ຺ພິທາພຫຸໂລ ຠວ.

‘‘ນິມິຕ຺ຕໍ ປຣິວຊ຺ເຊຫິ, ສຸຠໍ ຣາຄູປສຎ຺ຫິຕໍ;

ອສຸຠາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ຠາເວຫິ, ເອກຄ຺ຄໍ ສຸສມາຫິຕໍ.

‘‘ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ຠາເວຫິ, ມານານຸສຍມຸຊ຺ຊຫ;

ຕໂຕ ມານາຠິສມຍາ, ອຸປສນ຺ໂຕ ຈຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອິຕ຺ຖໍ ສຸທໍ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຣາຫຸລໍ ອິມາຫິ ຄາຖາຫິ ອຠິຓ຺ຫໍ ໂອວທຕີຕິ.

ຣາຫຸລສຸຕ຺ຕໍ ເອກາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ອາຬວິຍໍ ວິຫຣຕິ ອຄ຺ຄາຬເວ ເຈຕິເຍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ວງ຺ຄີສສ຺ສ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ ນິຄ຺ໂຣຘກປ຺ໂປ ນາມ ເຖໂຣ ອຄ຺ຄາຬເວ ເຈຕິເຍ ອຈິຣປຣິນິພ຺ພຸໂຕ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ວງ຺ຄີສສ຺ສ ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘‘ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ ນຸ ໂຂ ເມ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ ອຸທາຫຸ ໂນ ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ວງ຺ຄີໂສ ສາຍນ຺ຫສມຍໍ ປຏິສລ຺ລານາ ວຸຏ຺ຐິໂຕ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ¶ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ວງ຺ຄີໂສ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິຘ ມຍ຺ຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ ¶ ນຸ ໂຂ ເມ ອຸປຊ຺ຌາໂຍ, ອຸທາຫຸ ໂນ ປຣິນພ຺ພຸໂຕ’’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ວງ຺ຄີໂສ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເອກໍສໍ ຈີວຣໍ ກຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ປຸຈ຺ຉາມ [ປຸຈ຺ຉາມິ (ກ.)] ສຕ຺ຖາຣມໂນມປຎ຺ຎໍ, ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ໂຍ ວິຈິກິຈ຺ຉານໍ ເຉຕ຺ຕາ;

ອຄ຺ຄາຬເວ ກາລມກາສິ ຠິກ຺ຂຸ, ຎາໂຕ ຍສສ຺ສີ ອຠິນິພ຺ພຸຕຕ຺ໂຕ.

‘‘ນິຄ຺ໂຣຘກປ຺ໂປ ¶ ອິຕິ ຕສ຺ສ ນາມໍ, ຕຍາ ກຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ;

ໂສ ຕໍ ນມສ຺ສໍ ອຈຣິ ມຸຕ຺ຍເປກ຺ໂຂ, ອາຣທ຺ຘວີຣິໂຍ ທຬ຺ຫຘມ຺ມທສ຺ສີ.

‘‘ຕໍ ສາວກໍ ສກ຺ຍ [ສກ຺ກ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ມຍມ຺ປິ ສພ຺ເພ, ອຎ຺ຎາຕຸມິຈ຺ຉາມ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ;

ສມວຏ຺ຐິຕາ ໂນ ສວນາຍ ໂສຕາ, ຕຸວໍ ໂນ ສຕ຺ຖາ ຕ຺ວມນຸຕ຺ຕໂຣສິ.

‘‘ຉິນ຺ເທວ ໂນ ວິຈິກິຈ຺ຉໍ ພ຺ຣູຫິ ເມຕໍ, ປຣິນິພ຺ພຸຕໍ ເວທຍ ຠູຣິປຎ຺ຎ;

ມຊ຺ເຌວ [ມຊ຺ເຌ ຈ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ໂນ ຠາສ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ສກ຺ໂກວ ເທວານ ສຫສ຺ສເນຕ຺ໂຕ.

‘‘ເຍ ເກຈິ ຄນ຺ຖາ ອິຘ ໂມຫມຄ຺ຄາ, ອຎ຺ຎາຓປກ຺ຂາ ວິຈິກິຈ຺ຉຐານາ;

ຕຖາຄຕໍ ¶ ປຕ຺ວາ ນ ເຕ ຠວນ຺ຕິ, ຈກ຺ຂຸຎ຺ຫິ ເອຕໍ ປຣມໍ ນຣານໍ.

‘‘ໂນ ¶ ເຈ ຫິ ຊາຕຸ ປຸຣິໂສ ກິເລເສ, ວາໂຕ ຍຖາ ອພ຺ຠຘນໍ ວິຫາເນ;

ຕໂມວສ຺ສ ນິວຸໂຕ ສພ຺ພໂລໂກ, ນ ¶ ໂຊຕິມນ຺ໂຕປິ ນຣາ ຕເປຍ຺ຍຸໍ.

‘‘ຘີຣາ ¶ ຈ ປຊ຺ໂຊຕກຣາ ຠວນ຺ຕິ, ຕໍ ຕໍ ອຫໍ ວີຣ [ຘີຣ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຕເຖວ ມຎ຺ເຎ;

ວິປສ຺ສິນໍ ຊານມຸປາຄມຸມ຺ຫາ [ຊານມຸປຄມມ຺ຫາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ປຣິສາສຸ ໂນ ອາວິກໂຣຫິ ກປ຺ປໍ.

‘‘ຂິປ຺ປໍ ຄິຣໍ ເອຣຍ ວຄ຺ຄຸ ວຄ຺ຄຸໍ, ຫໍໂສວ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ສຓິກໍ [ສຓິໍ (ສ຺ຍາ. ປີ.)] ນິກູຊ;

ພິນ຺ທຸສ຺ສເຣນ ສຸວິກປ຺ປິເຕນ, ສພ຺ເພວ ເຕ ອຸຊ຺ຊຸຄຕາ ສຸໂຓມ.

‘‘ປຫີນຊາຕິມຣຓໍ ອເສສໍ, ນິຄ຺ຄຍ຺ຫ ໂຘນໍ [ໂຘຕໍ (ສີ.)] ວເທສ຺ສາມິ ຘມ຺ມໍ;

ນ ກາມກາໂຣ ຫິ ປຸຖຸຊ຺ຊນານໍ, ສງ຺ເຂຍ຺ຍກາໂຣ ຈ [ສງ຺ຂຍ຺ຍກາໂຣວ (ກ.)] ຕຖາຄຕານໍ.

‘‘ສມ຺ປນ຺ນເວຍ຺ຍາກຣຓໍ ຕເວທໍ, ສມຸຊ຺ຊຸປຎ຺ຎສ຺ສ [ສມຸຊ຺ຊປຎ຺ຎສ຺ສ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ສມຸຄ຺ຄຫີຕໍ;

ອຍມຎ຺ຊລີ ປຈ຺ຉິໂມ ສຸປ຺ປຓາມິໂຕ, ມາ ໂມຫຍີ ຊານມໂນມປຎ຺ຎ.

‘‘ປໂຣວຣໍ [ວຣາວຣໍ (ກຕ຺ຖຈິ)] ອຣິຍຘມ຺ມໍ ວິທິຕ຺ວາ, ມາ ໂມຫຍີ ຊານມໂນມວີຣ;

ວາຣິໍ ຍຖາ ¶ ຆມ຺ມນິ ຆມ຺ມຕຕ຺ໂຕ, ວາຈາຠິກງ຺ຂາມິ ¶ ສຸຕໍ ປວສ຺ສ [ສຸຕສ຺ສ ວສ຺ສ (ສ຺ຍາ.)].

‘‘ຍທຕ຺ຖິກໍ [ຍທຕ຺ຖິຍໍ (ປີ.), ຍທຕ຺ຖິຕໍ (ກ.)] ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ອຈຣີ, ກປ຺ປາຍໂນ ກຈ຺ຈິສ຺ສ ຕໍ ອໂມຆໍ;

ນິພ຺ພາຍິ ໂສ ອາທຸ ສອຸປາທິເສໂສ, ຍຖາ ວິມຸຕ຺ໂຕ ອຫຸ ຕໍ ສຸໂຓມ’’.

‘‘ອຈ຺ເຉຈ຺ຉິ ¶ [ອເຉຊ຺ຊິ (ກ.)] ຕຓ຺ຫໍ ອິຘ ນາມຣູເປ, (ອິຕິ ຠຄວາ)

ກຓ຺ຫສ຺ສ [ຕຓ຺ຫາຍ (ກ.)] ໂສຕໍ ທີຆຣຕ຺ຕານຸສຍິຕໍ;

‘‘ເອສ ສຸຕ຺ວາ ປສີທາມິ, ວໂຈ ເຕ ອິສິສຕ຺ຕມ;

ອໂມຆໍ ກິຣ ເມ ປຸຏ຺ຐໍ, ນ ມໍ ວຎ຺ເຈສິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ຍຖາວາທີ ¶ ຕຖາກາຣີ, ອຫຸ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສາວໂກ;

ອຈ຺ຉິທາ ມຈ຺ຈຸໂນ ຊາລໍ, ຕຕໍ ມາຍາວິໂນ ທຬ຺ຫໍ.

‘‘ອທ຺ທສາ ຠຄວາ ອາທິໍ, ອຸປາທານສ຺ສ ກປ຺ປິໂຍ;

ອຈ຺ຈຄາ ວຕ ກປ຺ປາຍໂນ, ມຈ຺ຈຸເຘຍ຺ຍໍ ສຸທຸຕ຺ຕຣ’’ນ຺ຕິ.

ນິຄ຺ໂຣຘກປ຺ປສຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ປຸຈ຺ຉາມິ ¶ ¶ ມຸນິໍ ປຫູຕປຎ຺ຎໍ,

ຕິຓ຺ຓໍ ປາຣງ຺ຄຕໍ ປຣິນິພ຺ພຸຕໍ ຐິຕຕ຺ຕໍ;

ນິກ຺ຂມ຺ມ ຆຣາ ປນຸຊ຺ຊ ກາເມ, ກຖໍ ຠິກ຺ຂຸ

‘‘ຍສ຺ສ ມງ຺ຄລາ ສມູຫຕາ, (ອິຕິ ຠຄວາ)

‘‘ຣາຄໍ ວິນເຍຖ ມານຸເສສຸ, ທິພ຺ເພສຸ ກາເມສຸ ຈາປິ ຠິກ຺ຂຸ;

ອຕິກ຺ກມ຺ມ ຠວໍ ສເມຈ຺ຈ ຘມ຺ມໍ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ວິປິຏ຺ຐິກຕ຺ວານ ¶ ເປສຸຓານິ, ໂກຘໍ ກທຣິຍໍ ຊເຫຍ຺ຍ ຠິກ຺ຂຸ;

ອນຸໂຣຘວິໂຣຘວິປ຺ປຫີໂນ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ຫິຕ຺ວານ ¶ ປິຍຎ຺ຈ ອປ຺ປິຍຎ຺ຈ, ອນຸປາທາຍ ອນິສ຺ສິໂຕ ກຸຫິຎ຺ຈິ;

ສໍໂຍຊນິເຍຫິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ນ ¶ ໂສ ອຸປຘີສຸ ສາຣເມຕິ, ອາທາເນສຸ ວິເນຍ຺ຍ ຉນ຺ທຣາຄໍ;

ໂສ ອນິສ຺ສິໂຕ ອນຎ຺ຎເນຍ຺ໂຍ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ວຈສາ ¶ ມນສາ ຈ ກມ຺ມຸນາ ຈ, ອວິຣຸທ຺ໂຘ ສມ຺ມາ ວິທິຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ;

ນິພ຺ພານປທາຠິປຕ຺ຖຍາໂນ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ໂຍ ວນ຺ທຕິ ມນ຺ຕິ ນຸຓ຺ຓເມຍ຺ຍ [ນຸນ຺ນເມຍ຺ຍ (?)], ອກ຺ກຸຏ຺ໂຐປິ ນ ສນ຺ຘິເຍຖ ຠິກ຺ຂຸ;

ລທ຺ຘາ ປຣໂຠຊນໍ ນ ມຊ຺ເຊ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ໂລຠຎ຺ຈ ຠວຎ຺ຈ ວິປ຺ປຫາຍ, ວິຣໂຕ ເຉທນພນ຺ຘນາ ຈ [ເຉທນພນ຺ຘນໂຕ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠິກ຺ຂຸ;

ໂສ ຕິຓ຺ຓກຖໍກໂຖ ວິສລ຺ໂລ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ສາຣຸປ຺ປໍ ¶ ອຕ຺ຕໂນ ວິທິຕ຺ວາ, ໂນ ຈ ຠິກ຺ຂຸ ຫິໍເສຍ຺ຍ ກຎ຺ຈິ ໂລເກ;

ຍຖາ ຕຖິຍໍ ວິທິຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ຍສ຺ສານຸສຍາ ¶ ນ ສນ຺ຕິ ເກຈິ, ມູລາ ຈ [ມູລາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອກຸສລາ ສມູຫຕາເສ;

ໂສ ນິຣາໂສ [ນິຣາສໂຍ (ສີ.), ນິຣາສໂສ (ສ຺ຍາ.)] ອນາສິສາໂນ [ອນາສຍາໂນ (ສີ. ປີ.), ອນາສສາໂນ (ສ຺ຍາ.)], ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ອາສວຂີໂຓ ¶ ປຫີນມາໂນ, ສພ຺ພໍ ຣາຄປຖໍ ອຸປາຕິວຕ຺ໂຕ;

ທນ຺ໂຕ ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ ຐິຕຕ຺ໂຕ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ສທ຺ໂຘ ສຸຕວາ ນິຍາມທສ຺ສີ, ວຄ຺ຄຄເຕສຸ ນ ວຄ຺ຄສາຣິ ຘີໂຣ;

ໂລຠໍ ໂທສໍ ວິເນຍ຺ຍ ປຏິຆໍ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ສໍສຸທ຺ຘຊິໂນ ວິວຏ຺ຏຈ຺ຉໂທ, ຘມ຺ເມສຸ ວສີ ປາຣຄູ ອເນໂຊ;

ສງ຺ຂາຣນິໂຣຘຎາຓກຸສໂລ ¶ , ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ອຕີເຕສຸ ອນາຄເຕສຸ ຈາປິ, ກປ຺ປາຕີໂຕ ອຕິຈ຺ຈສຸທ຺ຘິປຎ຺ໂຎ;

ສພ຺ພາຍຕເນຫິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

‘‘ອຎ຺ຎາຍ ¶ ປທໍ ສເມຈ຺ຈ ຘມ຺ມໍ, ວິວຏໍ ທິສ຺ວານ ປຫານມາສວານໍ;

ສພ຺ພຸປຘີນໍ ປຣິກ຺ຂຍາໂນ [ປຣິກ຺ຂຍາ (ປີ.)], ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ’’.

‘‘ອທ຺ຘາ ¶ ຫິ ຠຄວາ ຕເຖວ ເອຕໍ, ໂຍ ໂສ ເອວໍວິຫາຣີ ທນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ;

ສພ຺ພສໍໂຍຊນໂຍຄວີຕິວຕ຺ໂຕ ¶ [ສພ຺ພສໍໂຍຊນິເຍ ຈ ວີຕິວຕ຺ໂຕ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)], ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍາ’’ຕິ.

ສມ຺ມາປຣິພ຺ພາຊນີຍສຸຕ຺ຕໍ ເຕຣສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ຘມ຺ມິໂກ ອຸປາສໂກ ¶ ປຎ຺ຈຫິ ອຸປາສກສເຕຫິ ສທ຺ຘິໍ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ຘມ຺ມິໂກ ອຸປາສໂກ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຫິ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ໂຄຕມ ຠູຣິປຎ຺ຎ, ກຖໍກໂຣ ສາວໂກ ສາຘຸ ໂຫຕິ;

ໂຍ ວາ ອຄາຣາ ອນຄາຣເມຕິ, ອຄາຣິໂນ ວາ ປນຸປາສກາເສ.

‘‘ຕຸວຎ຺ຫິ ໂລກສ຺ສ ສເທວກສ຺ສ, ຄຕິໍ ປຊານາສິ ປຣາຍຓຎ຺ຈ;

ນ ຈຕ຺ຖິ ຕຸລ຺ໂຍ ນິປຸຓຕ຺ຖທສ຺ສີ, ຕຸວຎ຺ຫິ ພຸທ຺ຘໍ ປວຣໍ ວທນ຺ຕິ.

‘‘ສພ຺ພໍ ຕຸວໍ ຎາຓມເວຈ຺ຈ ຘມ຺ມໍ, ປກາເສສິ ສຕ຺ເຕ ອນຸກມ຺ປມາໂນ;

ວິວຏ຺ຏຈ຺ຉໂທສິ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ວິໂຣຈສິ ວິມໂລ ສພ຺ພໂລເກ.

‘‘ອາຄຎ຺ຉິ ¶ ເຕ ສນ຺ຕິເກ ນາຄຣາຊາ, ເອຣາວໂຓ ນາມ ຊິໂນຕິ ສຸຕ຺ວາ;

ໂສປິ ຕຍາ ມນ຺ຕຍິຕ຺ວາຊ຺ຌຄມາ, ສາຘູຕິ ສຸຕ຺ວານ ປຕີຕຣູໂປ.

‘‘ຣາຊາປິ ¶ ¶ ¶ ຕໍ ເວສ຺ສວໂຓ ກຸເວໂຣ, ອຸເປຕິ ຘມ຺ມໍ ປຣິປຸຈ຺ຉມາໂນ;

ຕສ຺ສາປິ ຕ຺ວໍ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ພ຺ຣູສິ ຘີຣ, ໂສ ຈາປິ ສຸຕ຺ວານ ປຕີຕຣູໂປ.

‘‘ເຍ ເກຈິເມ ຕິຕ຺ຖິຍາ ວາທສີລາ, ອາຊີວກາ ວາ ຍທິ ວາ ນິຄຓ຺ຐາ;

ປຎ຺ຎາຍ ຕໍ ນາຕິຕຣນ຺ຕິ ສພ຺ເພ, ຐິໂຕ ວຊນ຺ຕໍ ວິຍ ສີຆຄາມິໍ.

‘‘ເຍ ເກຈິເມ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາທສີລາ, ວຸທ຺ຘາ ຈາປິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ສນ຺ຕິ ເກຈິ;

ສພ຺ເພ ຕຍິ ອຕ຺ຖພທ຺ຘາ ຠວນ຺ຕິ, ເຍ ຈາປິ ອຎ຺ເຎ ວາທິໂນ ມຎ຺ຎມານາ.

‘‘ອຍຎ຺ຫິ ຘມ຺ໂມ ນິປຸໂຓ ສຸໂຂ ຈ, ໂຍຍໍ ຕຍາ ຠຄວາ ສຸປ຺ປວຸຕ຺ໂຕ;

ຕເມວ ສພ຺ເພປິ [ສພ຺ເພ ມຍໍ (ສ຺ຍາ.)] ສຸສ຺ສູສມານາ, ຕໍ ໂນ ວທ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ພຸທ຺ຘເສຏ຺ຐ.

‘‘ສພ຺ເພປິ ເມ ຠິກ຺ຂໂວ ສນ຺ນິສິນ຺ນາ, ອຸປາສກາ ຈາປິ ຕເຖວ ໂສຕຸໍ;

ສຸຓນ຺ຕຸ ຘມ຺ມໍ ວິມເລນານຸພຸທ຺ຘໍ, ສຸຠາສິຕໍ ¶ ວາສວສ຺ເສວ ເທວາ’’.

‘‘ສຸຓາຖ ເມ ຠິກ຺ຂໂວ ສາວຍາມິ ໂວ, ຘມ຺ມໍ ຘຸຕໍ ຕຎ຺ຈ ຈຣາຖ ສພ຺ເພ;

ອິຣິຍາປຖໍ ¶ ປພ຺ພຊິຕານຸໂລມິກໍ, ເສເວຖ ນໍ ອຕ຺ຖທໂສ ມຸຕີມາ.

‘‘ໂນ ເວ ວິກາເລ ວິຈເຣຍ຺ຍ ຠິກ຺ຂຸ, ຄາເມ ຈ ປິຓ຺ຑາຍ ຈເຣຍ຺ຍ ກາເລ;

ອກາລຈາຣິຎ຺ຫິ ສຊນ຺ຕິ ສງ຺ຄາ, ຕສ຺ມາ ວິກາເລ ນ ຈຣນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ.

‘‘ຣູປາ ¶ ຈ ສທ຺ທາ ຈ ຣສາ ຈ ຄນ຺ຘາ, ຜສ຺ສາ ຈ ເຍ ສມ຺ມທຍນ຺ຕິ ສຕ຺ເຕ;

ເອເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວິເນຍ຺ຍ ຉນ຺ທໍ, ກາເລນ ໂສ ປວິເສ ປາຕຣາສໍ.

‘‘ປິຓ຺ຑຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸ ສມເຍນ ລທ຺ຘາ, ເອໂກ ປຏິກ຺ກມ຺ມ ຣໂຫ ນິສີເທ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຈິນ຺ຕີ ນ ມໂນ ພຫິທ຺ຘາ, ນິຈ຺ຉາຣເຍ ສງ຺ຄຫິຕຕ຺ຕຠາໂວ.

‘‘ສເຈປິ ໂສ ສລ຺ລເປ ສາວເກນ, ອຎ຺ເຎນ ວາ ເກນຈິ ຠິກ຺ຂຸນາ ວາ;

ຘມ຺ມໍ ¶ ປຓີຕໍ ຕມຸທາຫເຣຍ຺ຍ, ນ ເປສຸຓໍ ໂນປິ ປຣູປວາທໍ.

‘‘ວາທຎ຺ຫິ ¶ ເອເກ ປຏິເສນິຍນ຺ຕິ, ນ ເຕ ປສໍສາມ ປຣິຕ຺ຕປຎ຺ເຎ;

ຕໂຕ ຕໂຕ ເນ ປສຊນ຺ຕິ ສງ຺ຄາ, ຈິຕ຺ຕຎ຺ຫິ ເຕ ຕຕ຺ຖ ຄເມນ຺ຕິ ທູເຣ.

‘‘ປິຓ຺ຑໍ ວິຫາຣໍ ສຍນາສນຎ຺ຈ, ອາປຎ຺ຈ ສງ຺ຆາຏິຣຊູປວາຫນໍ;

ສຸຕ຺ວານ ຘມ຺ມໍ ສຸຄເຕນ ເທສິຕໍ, ສງ຺ຂາຍ ເສເວ ວຣປຎ຺ຎສາວໂກ.

‘‘ຕສ຺ມາ ຫິ ປິຓ຺ເຑ ສຍນາສເນ ຈ, ອາເປ ຈ ສງ຺ຆາຏິຣຊູປວາຫເນ;

ເອເຕສຸ ¶ ຘມ຺ເມສຸ ອນູປລິຕ຺ໂຕ, ຠິກ຺ຂຸ ຍຖາ ໂປກ຺ຂເຣ ວາຣິພິນ຺ທຸ.

‘‘ຄຫຏ຺ຐວຕ຺ຕໍ ປນ ໂວ ວທາມິ, ຍຖາກໂຣ ສາວໂກ ສາຘຸ ໂຫຕິ;

ນ ເຫສ [ນ ເຫໂສ (ສີ.)] ລພ຺ຠາ ສປຣິຄ຺ຄເຫນ, ຜສ຺ເສຕຸໍ ໂຍ ເກວໂລ ຠິກ຺ຂຸຘມ຺ໂມ.

‘‘ປາຓໍ ¶ ນ ຫເນ [ນ ຫາເນ (ສີ.)] ນ ຈ ຆາຕເຍຍ຺ຍ, ນ ຈານຸຊຎ຺ຎາ ຫນຕໍ ປເຣສໍ;

ສພ຺ເພສຸ ¶ ຠູເຕສຸ ນິຘາຍ ທຓ຺ຑໍ, ເຍ ຖາວຣາ ເຍ ຈ ຕສາ ສນ຺ຕິ [ຕສນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)] ໂລເກ.

‘‘ຕໂຕ ອທິນ຺ນໍ ປຣິວຊ຺ຊເຍຍ຺ຍ, ກິຎ຺ຈິ ກ຺ວຈິ ສາວໂກ ພຸຊ຺ຌມາໂນ;

ນ ຫາຣເຍ ຫຣຕໍ ນານຸຊຎ຺ຎາ, ສພ຺ພໍ ອທິນ຺ນໍ ປຣິວຊ຺ຊເຍຍ຺ຍ.

‘‘ອພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ປຣິວຊ຺ຊເຍຍ຺ຍ, ອງ຺ຄາຣກາສຸໍ ຊລິຕໍວ ວິຎ຺ຎູ;

ອສມ຺ຠຸຓນ຺ໂຕ ປນ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ປຣສ຺ສ ທາຣໍ ນ ອຕິກ຺ກເມຍ຺ຍ.

‘‘ສຠຄ຺ຄໂຕ ວາ ປຣິສຄ຺ຄໂຕ ວາ, ເອກສ຺ສ ເວໂກ [ເຈໂຕ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ນ ມຸສາ ຠເຓຍ຺ຍ;

ນ ຠາຓເຍ ຠຓຕໍ ນານຸຊຎ຺ຎາ, ສພ຺ພໍ ອຠູຕໍ ປຣິວຊ຺ຊເຍຍ຺ຍ.

‘‘ມຊ຺ຊຎ຺ຈ ປານໍ ນ ສມາຈເຣຍ຺ຍ, ຘມ຺ມໍ ອິມໍ ໂຣຈເຍ ໂຍ ຄຫຏ຺ໂຐ;

ນ ປາຍເຍ ປິວຕໍ ນານຸຊຎ຺ຎາ, ອຸມ຺ມາທນນ຺ຕໍ ອິຕິ ນໍ ວິທິຕ຺ວາ.

‘‘ມທາ ຫິ ປາປານິ ກໂຣນ຺ຕິ ພາລາ, ກາເຣນ຺ຕິ ຈຎ຺ເຎປິ ຊເນ ປມຕ຺ເຕ;

ເອຕໍ ¶ ¶ ອປຸຎ຺ຎາຍຕນໍ ວິວຊ຺ຊເຍ, ອຸມ຺ມາທນໍ ໂມຫນໍ ພາລກນ຺ຕໍ.

‘‘ປາຓໍ ¶ ນ ຫເນ ນ ຈາທິນ຺ນມາທິເຍ, ມຸສາ ນ ຠາເສ ນ ຈ ມຊ຺ຊໂປ ສິຍາ;

ອພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ ວິຣເມຍ຺ຍ ເມຖຸນາ, ຣຕ຺ຕິໍ ນ ຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ ວິກາລໂຠຊນໍ.

‘‘ມາລໍ ¶ ນ ຘາເຣ ນ ຈ ຄນ຺ຘມາຈເຣ, ມຎ຺ເຈ ຉມາຍໍ ວ ສເຍຖ ສນ຺ຖເຕ;

ເອຕຎ຺ຫິ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກມາຫຸໂປສຖໍ, ພຸທ຺ເຘນ ທຸກ຺ຂນ຺ຕຄຸນາ ປກາສິຕໍ.

‘‘ຕໂຕ ຈ ປກ຺ຂສ຺ສຸປວສ຺ສຸໂປສຖໍ, ຈາຕຸທ຺ທສິໍ ປຎ຺ຈທສິຎ຺ຈ ອຏ຺ຐມິໍ;

ປາຏິຫາຣິຍປກ຺ຂຎ຺ຈ ປສນ຺ນມານໂສ, ອຏ຺ຐງ຺ຄຸເປຕໍ ສຸສມຕ຺ຕຣູປໍ.

‘‘ຕໂຕ ຈ ປາໂຕ ອຸປວຸຕ຺ຖຸໂປສໂຖ, ອນ຺ເນນ ປາເນນ ຈ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ;

ປສນ຺ນຈິຕ຺ໂຕ ອນຸໂມທມາໂນ, ຍຖາຣຫໍ ສໍວິຠເຊຖ ວິຎ຺ຎູ.

‘‘ຘມ຺ເມນ ມາຕາປິຕໂຣ ຠເຣຍ຺ຍ, ປໂຍຊເຍ ຘມ຺ມິກໍ ໂສ ວຓິຊ຺ຊໍ;

ເອຕໍ ¶ ຄິຫີ ວຕ຺ຕຍມປ຺ປມຕ຺ໂຕ, ສຍມ຺ປເຠ ນາມ ອຸເປຕິ ເທເວ’’ຕິ.

ຘມ຺ມິກສຸຕ຺ຕໍ ຈຸທ຺ທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຣຕນາມຄນ຺ໂຘ ຫິຣິ ຈ, ມງ຺ຄລໍ ສູຈິໂລເມນ;

ຘມ຺ມຈຣິຍຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ [ກປິໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓປິ ຈ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ນາວາ ກິໍສີລມຸຏ຺ຐານໍ.

ຣາຫຸໂລ ປຸນ ກປ຺ໂປ ຈ, ປຣິພ຺ພາຊນິຍໍ ຕຖາ;

ຘມ຺ມິກຎ຺ຈ ວິທຸໂນ ອາຫຸ, ຈູຬວຄ຺ຄນ຺ຕິ ຈຸທ຺ທສາຕິ.

ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ¶ ¶ ¶ ກິຕ຺ຕຍິສ຺ສາມິ, ຍຖາ ປພ຺ພຊິ ຈກ຺ຂຸມາ;

ຍຖາ ວີມໍສມາໂນ ໂສ, ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ສມໂຣຈຍິ.

ສມ຺ພາໂຘຍໍ ຆຣາວາໂສ, ຣຊສ຺ສາຍຕນໍ ອິຕິ;

ອພ຺ໂຠກາໂສວ ປພ຺ພຊ຺ຊາ, ອິຕິ ທິສ຺ວານ ປພ຺ພຊິ.

ປພ຺ພຊິຕ຺ວານ ກາເຍນ, ປາປກມ຺ມໍ ວິວຊ຺ຊຍິ;

ວຈີທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ¶ ຫິຕ຺ວາ, ອາຊີວໍ ປຣິໂສຘຍິ.

ອຄມາ ຣາຊຄຫໍ ພຸທ຺ໂຘ, ມຄຘານໍ ຄິຣິພ຺ພຊໍ;

ປິຓ຺ຑາຍ ອຠິຫາເຣສິ, ອາກິຓ຺ຓວຣລກ຺ຂໂຓ.

ຕມທ຺ທສາ ພິມ຺ພິສາໂຣ, ປາສາທສ຺ມິໍ ປຕິຏ຺ຐິໂຕ;

ທິສ຺ວາ ລກ຺ຂຓສມ຺ປນ຺ນໍ, ອິມມຕ຺ຖໍ ອຠາສຖ.

‘‘ອິມໍ ໂຠນ຺ໂຕ ນິສາເມຖ, ອຠິຣູໂປ ພ຺ຣຫາ ສຸຈິ;

ຈຣເຓນ ຈ ສມ຺ປນ຺ໂນ, ຍຸຄມຕ຺ຕຎ຺ຈ ເປກ຺ຂຕິ.

‘‘ໂອກ຺ຂິຕ຺ຕຈກ຺ຂຸ ສຕິມາ, ນາຍໍ ນີຈກຸລາມິວ;

ຣາຊທູຕາຠິຘາວນ຺ຕຸ, ກຸຫິໍ ຠິກ຺ຂຸ ຄມິສ຺ສຕິ’’.

ເຕ ເປສິຕາ ຣາຊທູຕາ, ປິຏ຺ຐິໂຕ ອນຸພນ຺ຘິສຸໍ;

ກຸຫິໍ ຄມິສ຺ສຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ກຕ຺ຖ ວາໂສ ຠວິສ຺ສຕິ.

ສປທານໍ ¶ ຈຣມາໂນ, ຄຸຕ຺ຕທ຺ວາໂຣ ສຸສໍວຸໂຕ;

ຂິປ຺ປໍ ປຕ຺ຕໍ ອປູເຣສິ, ສມ຺ປຊາໂນ ປຏິສ຺ສໂຕ.

ປິຓ຺ຑຈາຣໍ ¶ ຈຣິຕ຺ວານ, ນິກ຺ຂມ຺ມ ນຄຣາ ມຸນິ;

ປຓ຺ຑວໍ ອຠິຫາເຣສິ, ເອຕ຺ຖ ວາໂສ ຠວິສ຺ສຕິ.

ທິສ຺ວານ ວາສູປຄຕໍ, ຕໂຍ [ຕໂຕ (ສີ. ປີ.)] ທູຕາ ອຸປາວິສຸໍ;

ເຕສຸ ເອໂກວ [ເອໂກ ຈ ທູໂຕ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ອາຄນ຺ຕ຺ວາ, ຣາຊິໂນ ປຏິເວທຍິ.

‘‘ເອສ ¶ ຠິກ຺ຂຸ ມຫາຣາຊ, ປຓ຺ຑວສ຺ສ ປຸຣຕ຺ຖໂຕ [ປຸຣກ຺ຂໂຕ (ສ຺ຍາ. ກ.)];

ນິສິນ຺ໂນ ພ຺ຍຄ຺ຆຸສໂຠວ, ສີໂຫວ ຄິຣິຄພ຺ຠເຣ’’.

ສຸຕ຺ວານ ¶ ທູຕວຈນໍ, ຠທ຺ທຍາເນນ ຂຕ຺ຕິໂຍ;

ຕຣມານຣູໂປ ນິຍ຺ຍາສິ, ເຍນ ປຓ຺ຑວປພ຺ພໂຕ.

ສ ຍານຠູມິໍ ຍາຍິຕ຺ວາ, ຍານາ ໂອຣຸຍ຺ຫ ຂຕ຺ຕິໂຍ;

ປຕ຺ຕິໂກ ອຸປສງ຺ກມ຺ມ, ອາສຊ຺ຊ ນໍ ອຸປາວິສິ.

ນິສຊ຺ຊ ຣາຊາ ສມ຺ໂມທິ, ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ຕໂຕ;

ກຖໍ ໂສ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ, ອິມມຕ຺ຖໍ ອຠາສຖ.

‘‘ຍຸວາ ຈ ທຫໂຣ ຈາສິ, ປຐມຸປ຺ປຕ຺ຕິໂກ [ປຐມຸປ຺ປຕ຺ຕິຍາ (ສີ.), ປຐມຸປ຺ປຕ຺ຕິໂຕ (ສ຺ຍາ.)] ສຸສຸ;

ວຓ຺ຓາໂຣເຫນ ສມ຺ປນ຺ໂນ, ຊາຕິມາ ວິຍ ຂຕ຺ຕິໂຍ.

‘‘ໂສຠຍນ຺ໂຕ ອນີກຄ຺ຄໍ, ນາຄສງ຺ຆປຸຣກ຺ຂໂຕ;

ທທາມິ ໂຠເຄ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສຸ, ຊາຕິໍ ອກ຺ຂາຫິ ປຸຈ຺ຉິໂຕ’’.

‘‘ອຸຊຸໍ ຊນປໂທ ຣາຊ, ຫິມວນ຺ຕສ຺ສ ປສ຺ສໂຕ;

ຘນວີຣິເຍນ ສມ຺ປນ຺ໂນ, ໂກສເລສຸ [ໂກສລສ຺ສ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ນິເກຕິໂນ.

‘‘ອາທິຈ຺ຈາ ¶ ¶ [ອາທິຈ຺ໂຈ (ກ.)] ນາມ ໂຄຕ຺ເຕນ, ສາກິຍາ [ສາກິໂຍ (ກ.)] ນາມ ຊາຕິຍາ;

ຕມ຺ຫາ ກຸລາ ປພ຺ພຊິໂຕມ຺ຫິ, ນ ກາເມ ອຠິປຕ຺ຖຍໍ.

‘‘ກາເມສ຺ວາທີນວໍ ທິສ຺ວາ, ເນກ຺ຂມ຺ມໍ ທຏ຺ຐຸ ເຂມໂຕ;

ປຘານາຍ ຄມິສ຺ສາມິ, ເອຕ຺ຖ ເມ ຣຎ຺ຊຕີ ມໂນ’’ຕິ.

ປພ຺ພຊ຺ຊາສຸຕ຺ຕໍ ປຐມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ຕໍ ¶ ມໍ ປຘານປຫິຕຕ຺ຕໍ, ນທິໍ ເນຣຎ຺ຊຣໍ ປຕິ;

ວິປຣກ຺ກມ຺ມ ຌາຍນ຺ຕໍ, ໂຍຄກ຺ເຂມສ຺ສ ປຕ຺ຕິຍາ.

‘‘ນມຸຈີ ກຣຸຓໍ ວາຈໍ, ຠາສມາໂນ ອຸປາຄມິ;

‘ກິໂສ ຕ຺ວມສິ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ, ສນ຺ຕິເກ ມຣຓໍ ຕວ.

‘‘‘ສຫສ຺ສຠາໂຄ ¶ ມຣຓສ຺ສ, ເອກໍໂສ ຕວ ຊີວິຕໍ;

ຊີວ ໂຠ ຊີວິຕໍ ເສຍ຺ໂຍ, ຊີວໍ ປຸຎ຺ຎານິ ກາຫສິ.

‘‘‘ຈຣໂຕ ¶ ຈ ເຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ອຄ຺ຄິຫຸຕ຺ຕຎ຺ຈ ຊູຫໂຕ;

ປຫູຕໍ ຈີຍເຕ ປຸຎ຺ຎໍ, ກິໍ ປຘາເນນ ກາຫສິ.

‘‘‘ທຸຄ຺ໂຄ ມຄ຺ໂຄ ປຘານາຍ, ທຸກ຺ກໂຣ ທຸຣຠິສມ຺ຠໂວ’’’;

ອິມາ ຄາຖາ ຠຓໍ ມາໂຣ, ອຏ຺ຐາ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ.

ຕໍ ຕຖາວາທິນໍ ມາຣໍ, ຠຄວາ ເອຕທພ຺ຣວິ;

‘‘ປມຕ຺ຕພນ຺ຘຸ ປາປິມ, ເຍນຕ຺ເຖນ [ເສນຕ຺ເຖນ (?), ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ເຖນ (ອຏ຺ຐ. ສໍວຓ຺ຓນາ)] ອິຘາຄໂຕ.

‘‘ອຓຸມຕ຺ໂຕປິ ¶ [ອຓຸມຕ຺ເຕນປິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ປຸຎ຺ເຎນ, ອຕ຺ໂຖ ມຍ຺ຫໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ;

ເຍສຎ຺ຈ ອຕ຺ໂຖ ປຸຎ຺ເຎນ, ເຕ ມາໂຣ ວຕ຺ຕຸມຣຫຕິ.

‘‘ອຕ຺ຖິ ສທ຺ຘາ ຕຖາ [ຕໂຕ (ສີ. ປີ.), ຕໂປ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ວີຣິຍໍ, ປຎ຺ຎາ ຈ ມມ ວິຊ຺ຊຕິ;

ເອວໍ ມໍ ປຫິຕຕ຺ຕມ຺ປິ, ກິໍ ຊີວມນຸປຸຈ຺ຉສິ.

‘‘ນທີນມປິ ໂສຕານິ, ອຍໍ ວາໂຕ ວິໂສສເຍ;

ກິຎ຺ຈ ¶ ເມ ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ, ໂລຫິຕໍ ນຸປສຸສ຺ສເຍ.

‘‘ໂລຫິເຕ ສຸສ຺ສມານມ຺ຫິ, ປິຕ຺ຕໍ ເສມ຺ຫຎ຺ຈ ສຸສ຺ສຕິ;

ມໍເສສຸ ຂີຍມາເນສຸ, ຠິຍ຺ໂຍ ຈິຕ຺ຕໍ ປສີທຕິ;

ຠິຍ຺ໂຍ ສຕິ ຈ ປຎ຺ຎາ ຈ, ສມາຘິ ມມ ຕິຏ຺ຐຕິ.

‘‘ຕສ຺ສ ເມວໍ ວິຫຣໂຕ, ປຕ຺ຕສ຺ສຸຕ຺ຕມເວທນໍ;

ກາເມສຸ [ກາເມ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ນາເປກ຺ຂເຕ ຈິຕ຺ຕໍ, ປສ຺ສ ສຕ຺ຕສ຺ສ ສຸທ຺ຘຕໍ.

‘‘ກາມາ ¶ ເຕ ປຐມາ ເສນາ, ທຸຕິຍາ ອຣຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ຕຕິຍາ ຂຸປ຺ປິປາສາ ເຕ, ຈຕຸຕ຺ຖີ ຕຓ຺ຫາ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ປຎ຺ຈມໍ [ປຎ຺ຈມີ (ສີ. ປີ.)] ຖິນມິທ຺ຘໍ ເຕ, ຉຏ຺ຐາ ຠີຣູ ປວຸຈ຺ຈຕິ;

ສຕ຺ຕມີ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ເຕ, ມກ຺ໂຂ ຖມ຺ໂຠ ເຕ ອຏ຺ຐໂມ.

‘‘ລາໂຠ ສິໂລໂກ ສກ຺ກາໂຣ, ມິຈ຺ຉາລທ຺ໂຘ ຈ ໂຍ ຍໂສ;

ໂຍ ຈຕ຺ຕານໍ ສມຸກ຺ກໍເສ, ປເຣ ຈ ອວຊານຕິ.

‘‘ເອສາ ¶ ນມຸຈິ ເຕ ເສນາ, ກຓ຺ຫສ຺ສາຠິປ຺ປຫາຣິນີ;

ນ ນໍ ອສູໂຣ ຊິນາຕິ, ເຊຕ຺ວາ ຈ ລຠເຕ ສຸຂໍ.

‘‘ເອສ ມຸຎ຺ຊໍ ປຣິຫເຣ, ຘິຣຕ຺ຖຸ ມມ [ອິທ (ກ.)] ຊີວິຕໍ;

ສງ຺ຄາເມ ເມ ມຕໍ ເສຍ຺ໂຍ, ຍໍ ເຈ ຊີເວ ປຣາຊິໂຕ.

‘‘ປຄາຬ຺ເຫຕ຺ຖ ¶ ນ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອເກ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ;

ຕຎ຺ຈ ມຄ຺ຄໍ ນ ຊານນ຺ຕິ, ເຍນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ສຸພ຺ພຕາ.

‘‘ສມນ຺ຕາ ຘຊິນິໍ ທິສ຺ວາ, ຍຸຕ຺ຕໍ ມາຣໍ ສວາຫນໍ;

ຍຸທ຺ຘາຍ ປຈ຺ຈຸຄ຺ຄຈ຺ຉາມິ, ມາ ມໍ ຐານາ ອຈາວຍິ.

‘‘ຍໍ ¶ ເຕ ຕໍ ນປ຺ປສຫຕິ, ເສນໍ ໂລໂກ ສເທວໂກ;

ຕໍ ¶ ເຕ ປຎ຺ຎາຍ ເຠຈ຺ຉາມິ [ຄຈ຺ຉາມິ (ສີ.), ເວຈ຺ຉາມິ (ສ຺ຍາ.), ວຊ຺ຌາມິ (ກ.)], ອາມໍ ປຕ຺ຕໍວ ອສ຺ມນາ [ປກ຺ກໍວ ອມຸນາ (ກ.)].

‘‘ວສີກຣິຕ຺ວາ [ວສິໍ ກຣິຕ຺ວາ (ພຫູສຸ)] ສງ຺ກປ຺ປໍ, ສຕິຎ຺ຈ ສູປຕິຏ຺ຐິຕໍ;

ຣຏ຺ຐາ ຣຏ຺ຐໍ ວິຈຣິສ຺ສໍ, ສາວເກ ວິນຍໍ ປຸຖູ.

‘‘ເຕ ອປ຺ປມຕ຺ຕາ ປຫິຕຕ຺ຕາ, ມມ ສາສນກາຣກາ;

ອກາມສ຺ສ [ອກາມາ (ກ.)] ເຕ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ, ຍຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ນ ໂສຈເຣ’’.

‘‘ສຕ຺ຕ ວສ຺ສານິ ຠຄວນ຺ຕໍ, ອນຸພນ຺ຘິໍ ປທາປທໍ;

ໂອຕາຣໍ ນາຘິຄຈ຺ຉິສ຺ສໍ, ສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ສຕີມໂຕ.

‘‘ເມທວຓ຺ຓໍວ ປາສາຓໍ, ວາຍໂສ ອນຸປຣິຍຄາ;

ອເປຕ຺ຖ ມຸທຸໍ [ມຸທຸ (ສີ.)] ວິນ຺ເທມ, ອປິ ອສ຺ສາທນາ ສິຍາ.

‘‘ອລທ຺ຘາ ຕຕ຺ຖ ອສ຺ສາທໍ, ວາຍເສຕ຺ໂຕ ອປກ຺ກມິ;

ກາໂກວ ເສລມາສຊ຺ຊ, ນິພ຺ພິຊ຺ຊາເປມ ໂຄຕມໍ’’.

ຕສ຺ສ ¶ ໂສກປເຣຕສ຺ສ, ວີຓາ ກຈ຺ຉາ ອຠສ຺ສຖ;

ຕໂຕ ໂສ ທຸມ຺ມໂນ ຍກ຺ໂຂ, ຕຕ຺ເຖວນ຺ຕຣຘາຍຖາຕິ.

ເອວໍ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ຕຕ຺ຣ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ¶ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຠິກ຺ຂໂວ’’ຕິ. ‘‘ຠທນ຺ເຕ’’ຕິ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສຸໍ. ຠຄວາ ເອຕທໂວຈ –

‘‘ຈຕູຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕາ ວາຈາ ສຸຠາສິຕາ ໂຫຕິ, ນ ທຸພ຺ຠາສິຕາ, ອນວຊ຺ຊາ ຈ ອນນຸວຊ຺ຊາ ຈ ວິຎ຺ຎູນໍ. ກຕເມຫິ ຈຕູຫິ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສຸຠາສິຕໍເຍວ ຠາສຕິ ໂນ ທຸພ຺ຠາສິຕໍ, ຘມ຺ມໍເຍວ ຠາສຕິ ໂນ ອຘມ຺ມໍ, ປິຍໍເຍວ ຠາສຕິ ໂນ ອປ຺ປິຍໍ, ສຈ຺ຈໍເຍວ ຠາສຕິ ໂນ ອລິກໍ. ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຈຕູຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕາ ວາຈາ ສຸຠາສິຕາ ໂຫຕິ, ໂນ ທຸພ຺ຠາສິຕາ, ອນວຊ຺ຊາ ຈ ອນນຸວຊ຺ຊາ ຈ ວິຎ຺ຎູນ’’ນ຺ຕິ. ອິທມໂວຈ ຠຄວາ. ອິທໍ ວຕ຺ວານ ສຸຄໂຕ ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ສຸຠາສິຕໍ ອຸຕ຺ຕມມາຫຸ ສນ຺ໂຕ, ຘມ຺ມໍ ຠເຓ ນາຘມ຺ມໍ ຕໍ ທຸຕິຍໍ;

ປິຍໍ ຠເຓ ນາປ຺ປິຍໍ ຕໍ ຕຕິຍໍ, ສຈ຺ຈໍ ຠເຓ ນາລິກໍ ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ¶ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ວງ຺ຄີໂສ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເອກໍສໍ ຈີວຣໍ ກຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ປຏິຠາຕິ ມໍ ຠຄວາ, ປຏິຠາຕິ ມໍ ສຸຄຕາ’’ຕິ. ‘‘ປຏິຠາຕຸ ຕໍ ວງ຺ຄີສາ’’ຕິ ຠຄວາ ອໂວຈ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ວງ຺ຄີໂສ ຠຄວນ຺ຕໍ ສມ຺ມຸຂາ ສາຣຸປ຺ປາຫິ ຄາຖາຫິ ອຠິຕ຺ຖວິ –

‘‘ຕເມວ ວາຈໍ ຠາເສຍ຺ຍ, ຍາຍຕ຺ຕານໍ ນ ຕາປເຍ;

ປເຣ ¶ ຈ ນ ວິຫິໍເສຍ຺ຍ, ສາ ເວ ວາຈາ ສຸຠາສິຕາ.

‘‘ປິຍວາຈເມວ ຠາເສຍ຺ຍ, ຍາ ວາຈາ ປຏິນນ຺ທິຕາ;

ຍໍ ອນາທາຍ ປາປານິ, ປເຣສໍ ຠາສເຕ ປິຍໍ.

‘‘ສຈ຺ຈໍ ເວ ອມຕາ ວາຈາ, ເອສ ຘມ຺ໂມ ສນນ຺ຕໂນ;

ສຈ຺ເຈ ອຕ຺ເຖ ຈ ຘມ຺ເມ ຈ, ອາຫຸ ສນ຺ໂຕ ປຕິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ຍໍ ¶ ¶ ພຸທ຺ໂຘ ຠາສຕິ ວາຈໍ, ເຂມໍ ນິພ຺ພານປຕ຺ຕິຍາ;

ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕກິຣິຍາຍ, ສາ ເວ ວາຈານມຸຕ຺ຕມາ’’ຕິ.

ສຸຠາສິຕສຸຕ຺ຕໍ ຕຕິຍໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ໂກສເລສຸ ວິຫຣຕິ ສຸນ຺ທຣິກາຍ ນທິຍາ ຕີເຣ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ສຸນ຺ທຣິກາຍ ນທິຍາ ຕີເຣ ອຄ຺ຄິໍ ຊຸຫຕິ, ອຄ຺ຄິຫຸຕ຺ຕໍ ປຣິຈຣຕິ. ອຖ ໂຂ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອຄ຺ຄິໍ ຊຸຫິຕ຺ວາ ອຄ຺ຄິຫຸຕ຺ຕໍ ປຣິຈຣິຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ສມນ຺ຕາ ຈຕຸທ຺ທິສາ ອນຸວິໂລເກສິ – ‘‘ໂກ ນຸ ໂຂ ອິມໍ ຫພ຺ຍເສສໍ ຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍາ’’ຕິ? ອທ຺ທສາ ໂຂ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ອວິທູເຣ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ຣຸກ຺ຂມູເລ ສສີສໍ ປາຣຸຕໍ ນິສິນ຺ນໍ; ທິສ຺ວານ ວາເມນ ຫຕ຺ເຖນ ຫພ຺ຍເສສໍ ຄເຫຕ຺ວາ ທກ຺ຂິເຓນ ຫຕ຺ເຖນ ກມຓ຺ຑລຸໍ ຄເຫຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປທສທ຺ເທນ ສີສໍ ¶ ວິວຣິ. ອຖ ໂຂ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ – ‘‘ມຸຓ຺ໂຑ ອຍໍ ຠວໍ, ມຸຓ຺ຑໂກ ອຍໍ ຠວ’’ນ຺ຕິ ຕໂຕວ ປຸນ ນິວຕ຺ຕິຕຸກາໂມ ອໂຫສິ. ອຖ ໂຂ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ມຸຓ຺ຑາປິ ຫິ ອິເຘກຈ຺ເຈ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ຠວນ຺ຕິ, ຍໍນູນາຫໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຊາຕິໍ ປຸຈ຺ເຉຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິໍຊຈ຺ໂຈ ຠວ’’ນ຺ຕິ?

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາຊໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ຄາຖາຫິ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂນມ຺ຫິ ນ ຣາຊປຸຕ຺ໂຕ, ນ ເວສ຺ສາຍໂນ ອຸທ ໂກຈິ ໂນມ຺ຫິ;

ໂຄຕ຺ຕໍ ປຣິຎ຺ຎາຍ ປຸຖຸຊ຺ຊນານໍ, ອກິຎ຺ຈໂນ ມນ຺ຕ ຈຣາມິ ໂລເກ.

‘‘ສງ຺ຆາຏິວາສີ ¶ ¶ ອຄໂຫ ຈຣາມິ [ອຄິໂຫ (ກ. ສີ. ປີ.) ອເຄໂຫ (ກຕ຺ຖຈິ)], ນິວຸຕ຺ຕເກໂສ ອຠິນິພ຺ພຸຕຕ຺ໂຕ;

ອລິປ຺ປມາໂນ ອິຘ ມາຓເວຫິ, ອກລ຺ລໍ ມໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ປຸຈ຺ຉສິ ໂຄຕ຺ຕປຎ຺ຫໍ’’.

‘‘ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ ¶ ເວ ໂຠ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ, ພ຺ຣາຫ຺ມເຓຠິ ສຫ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂນ ຠວ’’ນ຺ຕິ.

‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຫິ ເຈ ຕ຺ວໍ ພ຺ຣູສິ, ມຎ຺ຈ ພ຺ຣູສິ ອພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ;

ຕໍ ຕໍ ສາວິຕ຺ຕິໍ ປຸຈ຺ຉາມິ, ຕິປທໍ ຈຕຸວີສຕກ຺ຂຣໍ.

‘‘ກິໍ ¶ ນິສ຺ສິຕາ ອິສໂຍ ມນຸຊາ, ຂຕ຺ຕິຍາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ [ປຐມປາທນ຺ໂຕ] ເທວຕານໍ;

ຍຎ຺ຎມກປ຺ປຍິໍສຸ ປຸຖູ ອິຘ ໂລເກ [ທຸຕິຍປາທນ຺ໂຕ (ສີ.)].

‘‘ຍທນ຺ຕຄູ ເວທຄູ ຍຎ຺ຎກາເລ, ຍສ຺ສາຫຸຕິໍ ລເຠ ຕສ຺ສິຊ຺ເຌຕິ ພ຺ຣູມິ’’.

‘‘ອທ຺ຘາ ຫິ ຕສ຺ສ ຫຸຕມິຊ຺ເຌ, (ອິຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ)

ຕຸມ຺ຫາທິສານຎ຺ຫິ ອທສ຺ສເນນ, ອຎ຺ໂຎ ຊໂນ ຠຸຎ຺ຊຕິ ປູຣຬາສໍ’’.

‘‘ຕສ຺ມາຕິຫ ຕ຺ວໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອຕ຺ເຖນ, ອຕ຺ຖິໂກ ອຸປສງ຺ກມ຺ມ ປຸຈ຺ຉ;

ສນ຺ຕໍ ວິຘູມໍ ອນີຆໍ ນິຣາສໍ, ອປ຺ເປວິຘ ອຠິວິນ຺ເທ ສຸເມຘໍ’’.

‘‘ຍຎ຺ເຎ ຣໂຕຫໍ ໂຠ ໂຄຕມ, ຍຎ຺ຎໍ ຍິຏ຺ຐຸກາໂມ ນາຫໍ ປຊານາມິ;

ອນຸສາສຕຸ ມໍ ຠວໍ, ຍຕ຺ຖ ¶ ຫຸຕໍ ອິຊ຺ຌເຕ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ’’.

‘‘ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ໂອທຫສ຺ສຸ ໂສຕໍ; ຘມ຺ມໍ ເຕ ເທເສສ຺ສາມິ –

‘‘ມາ ¶ ຊາຕິໍ ປຸຈ຺ຉີ ຈຣຓຎ຺ຈ ປຸຈ຺ຉ, ກຏ຺ຐາ ຫເວ ຊາຍຕິ ຊາຕເວໂທ;

ນີຈາກຸລີໂນປິ ¶ ມຸນີ ຘິຕີມາ, ອາຊານິໂຍ ໂຫຕິ ຫິຣີນິເສໂຘ.

‘‘ສຈ຺ເຈນ ທນ຺ໂຕ ທມສາ ອຸເປໂຕ, ເວທນ຺ຕຄູ ວູສິຕພ຺ຣຫ຺ມຈຣິໂຍ;

ກາເລນ ຕມ຺ຫິ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ [ປຸຎ຺ຎເປໂຂ (ສີ. ປີ.)] ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ¶ ກາເມ ຫິຕ຺ວາ ອຄຫາ ຈຣນ຺ຕິ, ສຸສຎ຺ຎຕຕ຺ຕາ ຕສຣໍວ ອຸຊ຺ຊຸໍ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ວີຕຣາຄາ ສຸສມາຫິຕິນ຺ທ຺ຣິຍາ, ຈນ຺ໂທວ ຣາຫຸຄ຺ຄຫຓາ ປມຸຕ຺ຕາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ອສຊ຺ຊມານາ ວິຈຣນ຺ຕິ ໂລເກ, ສທາ ສຕາ ຫິຕ຺ວາ ມມາຍິຕານິ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ໂຍ ກາເມ ຫິຕ຺ວາ ອຠິຠຸຍ຺ຍຈາຣີ, ໂຍ ເວທິ ຊາຕີມຣຓສ຺ສ ອນ຺ຕໍ;

ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ ¶ ອຸທກຣຫໂທວ ສີໂຕ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ສໂມ ¶ ສເມຫິ ວິສເມຫິ ທູເຣ, ຕຖາຄໂຕ ໂຫຕິ ອນນ຺ຕປຎ຺ໂຎ;

ອນູປລິຕ຺ໂຕ ອິຘ ວາ ຫຸຣໍ ວາ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ຍມ຺ຫິ ¶ ນ ມາຍາ ວສຕິ ນ ມາໂນ, ໂຍ ວີຕໂລໂຠ ອມໂມ ນິຣາໂສ;

ປນຸຓ຺ຓໂກໂຘ ອຠິນິພ຺ພຸຕຕ຺ໂຕ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂສກມລໍ ອຫາສິ;

‘‘ນິເວສນໍ ໂຍ ມນໂສ ອຫາສິ, ປຣິຄ຺ຄຫາ ຍສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ເກຈິ;

ອນຸປາທິຍາໂນ ອິຘ ວາ ຫຸຣໍ ວາ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ສມາຫິໂຕ ໂຍ ອຸທຕາຣິ ໂອຆໍ, ຘມ຺ມໍ ຈຎ຺ຎາສິ ປຣມາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ;

ຂີຓາສໂວ ອນ຺ຕິມເທຫຘາຣີ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ຠວາສວາ ຍສ຺ສ ວຈີ ຂຣາ ຈ, ວິຘູປິຕາ ອຕ຺ຖຄຕາ ນ ສນ຺ຕິ;

ສ ເວທຄູ ສພ຺ພຘິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ຕຖາຄໂຕ ¶ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ສງ຺ຄາຕິໂຄ ຍສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ສງ຺ຄາ, ໂຍ ມານສຕ຺ເຕສຸ ອມານສຕ຺ໂຕ;

ທຸກ຺ຂໍ ¶ ປຣິຎ຺ຎາຍ ສເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸໍ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ອາສໍ ¶ ອນິສ຺ສາຍ ວິເວກທສ຺ສີ, ປຣເວທິຍໍ ທິຏ຺ຐິມຸປາຕິວຕ຺ໂຕ;

ອາຣມ຺ມຓາ ຍສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ເກຈິ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ປໂຣປຣາ [ປໂຣວຣາ (ສີ. ປີ.)] ຍສ຺ສ ສເມຈ຺ຈ ຘມ຺ມາ, ວິຘູປິຕາ ອຕ຺ຖຄຕາ ນ ສນ຺ຕິ;

ສນ຺ໂຕ ອຸປາທານຂເຍ ວິມຸຕ຺ໂຕ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ສໍໂຍຊນໍ ¶ ຊາຕິຂຍນ຺ຕທສ຺ສີ, ໂຍປານຸທິ ຣາຄປຖໍ ອເສສໍ;

ສຸທ຺ໂຘ ນິໂທໂສ ວິມໂລ ອກາໂຈ [ອກາໂມ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ຕຖາຄໂຕ ¶ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ໂຍ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຕານໍ [ອຕ຺ຕນາຕ຺ຕານໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ນານຸປສ຺ສຕິ, ສມາຫິໂຕ ອຸຊ຺ຊຸຄໂຕ ຐິຕຕ຺ໂຕ;

ສ ເວ ອເນໂຊ ອຂິໂລ ອກງ຺ໂຂ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ.

‘‘ໂມຫນ຺ຕຣາ ຍສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ເກຈິ, ສພ຺ເພສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຈ ຎາຓທສ຺ສີ;

ສຣີຣຎ຺ຈ ອນ຺ຕິມໍ ຘາເຣຕິ, ປຕ຺ໂຕ ຈ ສມ຺ໂພຘິມນຸຕ຺ຕຣໍ ສິວໍ;

ເອຕ຺ຕາວຕາ ຍກ຺ຂສ຺ສ ສຸທ຺ຘິ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ’’.

‘‘ຫຸຕຎ຺ຈ ¶ [ຫຸຕ຺ຕຎ຺ຈ (ສີ. ກ.)] ມຍ຺ຫໍ ຫຸຕມຕ຺ຖຸ ສຈ຺ຈໍ, ຍໍ ຕາທິສໍ ເວທຄຸນໍ ອລຕ຺ຖໍ;

ພ຺ຣຫ຺ມາ ຫິ ສກ຺ຂິ ປຏິຄຓ຺ຫາຕຸ ເມ ຠຄວາ, ຠຸຎ຺ຊຕຸ ເມ ຠຄວາ ປູຣຬາສໍ’’.

‘‘ຄາຖາຠິຄີຕໍ ເມ ອໂຠຊເນຍ຺ຍໍ, ສມ຺ປສ຺ສຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ເນສ ຘມ຺ໂມ;

ຄາຖາຠິຄີຕໍ ປນຸທນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ, ຘມ຺ເມ ສຕີ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ວຸຕ຺ຕິເຣສາ.

‘‘ອຎ຺ເຎນ ຈ ເກວລິນໍ ມເຫສິໍ, ຂີຓາສວໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈວູປສນ຺ຕໍ;

ອນ຺ເນນ ປາເນນ ອຸປຏ຺ຐຫສ຺ສຸ, ເຂຕ຺ຕຎ຺ຫິ ຕໍ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ຂສ຺ສ ໂຫຕິ’’.

‘‘ສາຘາຫໍ ¶ ¶ ຠຄວາ ຕຖາ ວິຊຎ຺ຎໍ, ໂຍ ທກ຺ຂິຓໍ ຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ ມາທິສສ຺ສ;

ຍໍ ຍຎ຺ຎກາເລ ປຣິເຍສມາໂນ, ປປ຺ປຸຍ຺ຍ ຕວ ສາສນໍ’’.

‘‘ສາຣມ຺ຠາ ຍສ຺ສ ວິຄຕາ, ຈິຕ຺ຕໍ ຍສ຺ສ ອນາວິລໍ;

ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ ຈ ກາເມຫິ, ຖິນໍ ຍສ຺ສ ປນູທິຕໍ.

‘‘ສີມນ຺ຕານໍ ¶ ວິເນຕາຣໍ, ຊາຕິມຣຓໂກວິທໍ;

ມຸນິໍ ໂມເນຍ຺ຍສມ຺ປນ຺ນໍ, ຕາທິສໍ ຍຎ຺ຎມາຄຕໍ.

‘‘ຠກຸຏິໍ [ຠູກຸຏິໍ (ກ. ສີ.), ຠາກຸຏິໍ (ກ. ສີ., ມ. ນິ. ໑.໒໒໖)] ວິນຍິຕ຺ວານ, ປຎ຺ຊລິກາ ນມສ຺ສຖ;

ປູເຊຖ ອນ຺ນປາເນນ, ເອວໍ ອິຊ຺ຌນ຺ຕິ ທກ຺ຂິຓາ.

‘‘ພຸທ຺ໂຘ ¶ ຠວໍ ອຣຫຕິ ປູຣຬາສໍ, ປຸຎ຺ຎເຂຕ຺ຕມນຸຕ຺ຕຣໍ;

ອາຍາໂຄ ສພ຺ພໂລກສ຺ສ, ໂຠໂຕ ທິນ຺ນໍ ມຫປ຺ຜລ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ! ເສຍ຺ຍຖາປິ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນິກ຺ກຸຊ຺ຊິຕໍ ວາ ອຸກ຺ກຸຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ວາ ວິວເຣຍ຺ຍ, ມູຬ຺ຫສ຺ສ ວາ ມຄ຺ຄໍ ອາຈິກ຺ເຂຍ຺ຍ, ອນ຺ຘກາເຣ ວາ ເຕລປຊ຺ໂຊຕໍ ຘາເຣຍ຺ຍ – ຈກ຺ຂຸມນ຺ໂຕ ຣູປານິ ທກ຺ຂນ຺ຕີຕິ; ເອວເມວໍ ໂຠຕາ ໂຄຕເມນ ອເນກປຣິຍາເຍນ ຘມ຺ໂມ ປກາສິໂຕ. ເອສາຫໍ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມິ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຎ຺ຈ. ລເຠຍ຺ຍາຫໍ ໂຠໂຕ ໂຄຕມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ລເຠຍ຺ຍໍ ອຸປສມ຺ປທ’’ນ຺ຕິ. ອລຕ຺ຖ ໂຂ ¶ ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ…ເປ… ອຣຫຕໍ ອໂຫສີຕິ.

ສຸນ຺ທຣິກຠາຣທ຺ວາຊສຸຕ຺ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ເມ ສຸຕໍ – ເອກ ສມຍໍ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ຄິຊ຺ຌກູເຏ ປພ຺ພເຕ. ອຖ ໂຂ ມາໂຆ ມາຓໂວ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ¶ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ໂມທິ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ມາໂຆ ມາຓໂວ ຠຄວນ຺ຕໍ ¶ ເອຕທໂວຈ –

‘‘ອຫຎ຺ຫິ, ໂຠ ໂຄຕມ, ທາຍໂກ ທານປຕິ ວທຎ຺ຎູ ຍາຈໂຍໂຄ; ຘມ຺ເມນ ໂຠເຄ ປຣິເຍສາມິ; ຘມ຺ເມນ ໂຠເຄ ປຣິເຍສິຕ຺ວາ ຘມ຺ມລທ຺ເຘຫິ ໂຠເຄຫິ ຘມ຺ມາຘິຄເຕຫິ ເອກສ຺ສປິ ທທາມິ ທ຺ວິນ຺ນມ຺ປິ ¶ ຕິຓ຺ຓມ຺ປິ ຈຕຸນ຺ນມ຺ປິ ປຎ຺ຈນ຺ນມ຺ປິ ຉນ຺ນມ຺ປິ ສຕ຺ຕນ຺ນມ຺ປິ ອຏ຺ຐນ຺ນມ຺ປິ ນວນ຺ນມ຺ປິ ທສນ຺ນມ຺ປິ ທທາມິ, ວີສາຍປິ ຕິໍສາຍປິ ຈຕ຺ຕາລີສາຍປິ ປຎ຺ຎາສາຍປິ ທທາມິ, ສຕສ຺ສປິ ທທາມິ, ຠິຍ຺ໂຍປິ ທທາມິ. ກຈ຺ຈາຫໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ເອວໍ ທທນ຺ໂຕ ເອວໍ ຍຊນ຺ໂຕ ພຫຸໍ ປຸຎ຺ຎໍ ປສວາມີ’’ຕິ ¶ ?

‘‘ຕຄ຺ຆ ຕ຺ວໍ, ມາຓວ, ເອວໍ ທທນ຺ໂຕ ເອວໍ ຍຊນ຺ໂຕ ພຫຸໍ ປຸຎ຺ຎໍ ປສວສິ. ໂຍ ໂຂ, ມາຓວ, ທາຍໂກ ທານປຕິ ວທຎ຺ຎູ ຍາຈໂຍໂຄ; ຘມ຺ເມນ ໂຠເຄ ປຣິເຍສຕິ; ຘມ຺ເມນ ໂຠເຄ ປຣິເຍສິຕ຺ວາ ຘມ຺ມລທ຺ເຘຫິ ໂຠເຄຫິ ຘມ຺ມາຘິຄເຕຫິ ເອກສ຺ສປິ ທທາຕິ…ເປ… ສຕສ຺ສປິ ທທາຕິ, ຠິຍ຺ໂຍປິ ທທາຕິ, ພຫຸໍ ໂສ ປຸຎ຺ຎໍ ປສວຕີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ມາໂຆ ມາຓໂວ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ປຸຈ຺ຉາມຫໍ ໂຄຕມໍ ວທຎ຺ຎຸໍ, (ອິຕິ ມາໂຆ ມາຓໂວ)

ກາສາຍວາສິໍ ອຄຫໍ [ອຄິຫໍ (ສີ.), ອເຄຫໍ (ປີ.)] ຈຣນ຺ຕໍ;

ໂຍ ຍາຈໂຍໂຄ ທານປຕິ [ທານປຕີ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ຄຫຏ຺ໂຐ, ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິໂກ [ປຸຎ຺ຎເປໂຂ (ສີ. ປີ. ກ.)] ຍຊຕິ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ;

ທທໍ ¶ ປເຣສໍ ອິຘ ອນ຺ນປານໍ, ກຖໍ ຫຸຕໍ ຍຊມານສ຺ສ ສຸຊ຺ເຌ’’.

‘‘ໂຍ ຍາຈໂຍໂຄ ທານປຕິ ຄຫຏ຺ໂຐ, (ມາຆາຕິ ຠຄວາ)

ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິໂກ ຍຊຕິ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ;

ທທໍ ປເຣສໍ ອິຘ ອນ຺ນປານໍ, ອາຣາຘເຍ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ເຍຠິ ຕາທິ’’.

‘‘ໂຍ ¶ ຍາຈໂຍໂຄ ທານປຕິ ຄຫຏ຺ໂຐ, (ອິຕິ ມາໂຆ ມາຓໂວ)

ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິໂກ ຍຊຕິ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ;

ທທໍ ປເຣສໍ ອິຘ ອນ຺ນປານໍ, ອກ຺ຂາຫິ ເມ ຠຄວາ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ເຍ’’.

‘‘ເຍ ¶ ເວ ອສຕ຺ຕາ [ອລຄ຺ຄາ (ສ຺ຍາ.)] ວິຈຣນ຺ຕິ ໂລເກ, ອກິຎ຺ຈນາ ເກວລິໂນ ຍຕຕ຺ຕາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ສພ຺ພສໍໂຍຊນພນ຺ຘນຈ຺ຉິທາ, ທນ຺ຕາ ວິມຸຕ຺ຕາ ອນີຆາ ນິຣາສາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ¶ ສພ຺ພສໍໂຍຊນວິປ຺ປມຸຕ຺ຕາ, ທນ຺ຕາ ວິມຸຕ຺ຕາ ອນີຆາ ນິຣາສາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ຣາຄຎ຺ຈ ໂທສຎ຺ຈ ປຫາຍ ໂມຫໍ, ຂີຓາສວາ ວູສິຕພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍສຸ ນ ມາຍາ ວສຕິ ນ ມາໂນ, ຂີຓາສວາ ວູສິຕພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ¶ ¶ ວີຕໂລຠາ ອມມາ ນິຣາສາ, ຂີຓາສວາ ວູສິຕພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ¶ ເວ ນ ຕຓ຺ຫາສຸ ອຸປາຕິປນ຺ນາ, ວິຕເຣຍ຺ຍ ໂອຆໍ ອມມາ ຈຣນ຺ຕິ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍສໍ ຕຓ຺ຫາ ນຕ຺ຖິ ກຸຫິຎ຺ຈິ ໂລເກ, ຠວາຠວາຍ ອິຘ ວາ ຫຸຣໍ ວາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ກາເມ ຫິຕ຺ວາ ອຄຫາ ຈຣນ຺ຕິ, ສຸສຎ຺ຎຕຕ຺ຕາ ຕສຣໍວ ອຸຊ຺ຊຸໍ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ວີຕຣາຄາ ສຸສມາຫິຕິນ຺ທ຺ຣິຍາ, ຈນ຺ໂທວ ຣາຫຸຄ຺ຄຫຓາ ປມຸຕ຺ຕາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ສມິຕາວິໂນ ວີຕຣາຄາ ອໂກປາ, ເຍສໍ ຄຕີ ນຕ຺ຖິຘ ວິປ຺ປຫາຍ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ຊຫິຕ຺ວາ ຊາຕິມຣຓໍ ອເສສໍ, ກຖໍກຖິໍ ສພ຺ພມຸປາຕິວຕ຺ຕາ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ¶ ¶ ອຕ຺ຕທີປາ ວິຈຣນ຺ຕິ ໂລເກ, ອກິຎ຺ຈນາ ສພ຺ພຘິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ຕາ;

ກາເລນ ¶ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ເຍ ເຫຕ຺ຖ ຊານນ຺ຕິ ຍຖາ ຕຖາ ອິທໍ, ອຍມນ຺ຕິມາ ນຕ຺ຖິ ປຸນພ຺ຠໂວຕິ;

ກາເລນ ເຕສຸ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ.

‘‘ໂຍ ¶ ເວທຄູ ຌານຣໂຕ ສຕີມາ, ສມ຺ໂພຘິປຕ຺ໂຕ ສຣຓໍ ພຫູນໍ;

ກາເລນ ຕມ຺ຫິ ຫພ຺ຍໍ ປເວຈ຺ເຉ, ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ ຍເຊຖ’’.

‘‘ອທ຺ຘາ ອໂມຆາ ມມ ປຸຈ຺ຉນາ ອຫຸ, ອກ຺ຂາສິ ເມ ຠຄວາ ທກ຺ຂິເຓຍ຺ເຍ;

ຕ຺ວຎ຺ເຫຕ຺ຖ ຊານາສິ ຍຖາ ຕຖາ ອິທໍ, ຕຖາ ຫິ ເຕ ວິທິໂຕ ເອສ ຘມ຺ໂມ.

‘‘ໂຍ ຍາຈໂຍໂຄ ທານປຕິ ຄຫຏ຺ໂຐ, (ອິຕິ ມາໂຆ ມາຓໂວ)

ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖິໂກ ຍຊຕິ ປຸຎ຺ຎເປກ຺ໂຂ;

‘‘ຍຊສ຺ສຸ ຍຊມາໂນ ມາຆາຕິ ຠຄວາ, ສພ຺ພຕ຺ຖ ຈ ວິປ຺ປສາເທຫິ ຈິຕ຺ຕໍ;

ອາຣມ຺ມຓໍ ຍຊມານສ຺ສ ຍຎ຺ໂຎ, ເອຕ຺ຖປ຺ປຕິຏ຺ຐາຍ ຊຫາຕິ ໂທສໍ.

‘‘ໂສ ¶ ວີຕຣາໂຄ ປວິເນຍ຺ຍ ໂທສໍ, ເມຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຠາວຍມປ຺ປມາຓໍ;

ຣຕ຺ຕິນ຺ທິວໍ ສຕຕມປ຺ປມຕ຺ໂຕ, ສພ຺ພາ ທິສາ ຜຣຕິ ອປ຺ປມຎ຺ຎໍ’’.

‘‘ໂກ ¶ ສຸຊ຺ຌຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ ພຊ຺ຌຕີ ຈ, ເກນຕ຺ຕນາ ຄຈ຺ຉຕິ [ເກນຕ຺ເຖນາ ຄຈ຺ຉຕິ (ກ.)] ພ຺ຣຫ຺ມໂລກໍ;

ອຊານໂຕ ເມ ມຸນິ ພ຺ຣູຫິ ປຸຏ຺ໂຐ, ຠຄວາ ຫິ ເມ ສກ຺ຂິ ພ຺ຣຫ຺ມຊ຺ຊທິຏ຺ໂຐ;

ຕຸວຎ຺ຫິ ¶ ໂນ ພ຺ຣຫ຺ມສໂມສິ ສຈ຺ຈໍ, ກຖໍ ອຸປປຊ຺ຊຕິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກໍ ຊຸຕິມ’’.

‘‘ໂຍ ຍຊຕິ ຕິວິຘໍ ຍຎ຺ຎສມ຺ປທໍ, (ມາຆາຕິ ຠຄວາ)

ອຸປປຊ຺ຊຕິ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກນ຺ຕິ ພ຺ຣູມີ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ມາໂຆ ມາຓໂວ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ…ເປ… ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ປາຓຸເປຕໍ ສຣຓໍ ຄຕ’’ນ຺ຕິ.

ເອວໍ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສຠິຍສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ປຸຣາຓສາໂລຫິຕາຍ ເທວຕາຍ ປຎ຺ຫາ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ – ‘‘ໂຍ ເຕ, ສຠິຍ, ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ ອິເມ ປຎ຺ເຫ ປຸຏ຺ໂຐ ພ຺ຍາກໂຣຕິ ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈເຣຍ຺ຍາສີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຕສ຺ສາ ເທວຕາຍ ສນ຺ຕິເກ ເຕ ປຎ຺ເຫ ອຸຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເຍ ເຕ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ສງ຺ຆິໂນ ຄຓິໂນ ຄຓາຈຣິຍາ ຎາຕາ ຍສສ຺ສິໂນ ຕິຕ຺ຖກຣາ ສາຘຸສມ຺ມຕາ ¶ ພຫຸຊນສ຺ສ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ປູຣໂຓ ກສ຺ສໂປ ມກ຺ຂລິໂຄສາໂລ ອຊິໂຕ ເກສກມ຺ພໂລ ປກຸໂຘ [ກກຸໂຘ (ສີ.) ປກຸທ຺ໂຘ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ກຈ຺ຈາໂນ ສຎ຺ຈໂຍ [ສຎ຺ຊໂຍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)] ເພລຏ຺ຐປຸຕ຺ໂຕ [ເພລ຺ລຏ຺ຐິປຸຕ຺ໂຕ (ສີ. ປີ.), ເວຬຏ຺ຐປຸຕ຺ໂຕ (ສ຺ຍາ.)] ນິຄຓ຺ໂຐ ນາຏປຸຕ຺ໂຕ [ນາຕປຸຕ຺ໂຕ (ສີ. ປີ.)], ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕ ປຎ຺ເຫ ປຸຈ຺ຉຕິ. ເຕ ສຠິເຍນ ¶ ປຣິພ຺ພາຊເກນ ປຎ຺ເຫ ປຸຏ຺ຐາ ນ ສມ຺ປາຍນ຺ຕິ; ອສມ຺ປາຍນ຺ຕາ ໂກປຎ຺ຈ ໂທສຎ຺ຈ ອປ຺ປຈ຺ຈຍຎ຺ຈ ປາຕຸກໂຣນ຺ຕິ. ອປິ ຈ ສຠິຍໍ ເຍວ ປຣິພ຺ພາຊກໍ ປຏິປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິຍສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ເຍ ໂຂ ເຕ ໂຠນ຺ໂຕ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ສງ຺ຆິໂນ ຄຓິໂນ ຄຓາຈຣິຍາ ຎາຕາ ຍສສ຺ສິໂນ ຕິຕ຺ຖກຣາ ສາຘຸສມ຺ມຕາ ພຫຸຊນສ຺ສ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ປູຣໂຓ ກສ຺ສໂປ…ເປ… ນິຄຓ຺ໂຐ ນາຏປຸຕ຺ໂຕ, ເຕ ມຍາ ປຎ຺ເຫ ປຸຏ຺ຐາ ນ ສມ຺ປາຍນ຺ຕິ, ອສມ຺ປາຍນ຺ຕາ ໂກປຎ຺ຈ ໂທສຎ຺ຈ ອປ຺ປຈ຺ຈຍຎ຺ຈ ປາຕຸກໂຣນ຺ຕິ; ອປິ ¶ ຈ ມຎ຺ເຎເວຕ຺ຖ ປຏິປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຍນ຺ນູນ຺ນາຫໍ ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ກາເມ ປຣິຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ¶ ໂຂ ສຠິຍສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອຍມ຺ປິ ໂຂ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ສງ຺ຆີ ເຈວ ຄຓີ ຈ ຄຓາຈຣິໂຍ ຈ ຎາໂຕ ຍສສ຺ສີ ຕິຕ຺ຖກໂຣ ສາຘຸສມ຺ມໂຕ ພຫຸຊນສ຺ສ; ຍໍນູນາຫໍ ສມຓໍ ໂຄຕມໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອິເມ ປຎ຺ເຫ ປຸຈ຺ເຉຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິຍສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ເຍປິ ໂຂ ເຕ [ເຍ ໂຂ ເຕ (ສ຺ຍາ.), ຍໍ ໂຂ ເຕ (ກ.)] ໂຠນ຺ໂຕ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ຊິຓ຺ຓາ ວຸຑ຺ຒາ ມຫລ຺ລກາ ອທ຺ຘຄຕາ ວໂຍອນຸປ຺ປຕ຺ຕາ ເຖຣາ ຣຕ຺ຕຎ຺ຎູ ຈິຣປພ຺ພຊິຕາ ສງ຺ຆິໂນ ຄຓິໂນ ຄຓາຈຣິຍາ ຎາຕາ ຍສສ຺ສິໂນ ຕິຕ຺ຖກຣາ ສາຘຸສມ຺ມຕາ ພຫຸຊນສ຺ສ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ປູຣໂຓ ກສ຺ສໂປ…ເປ. ¶ … ນິຄຓ຺ໂຐ ນາຏປຸຕ຺ໂຕ, ເຕປິ ມຍາ ປຎ຺ເຫ ປຸຏ຺ຐາ ນ ສມ຺ປາຍນ຺ຕິ, ອສມ຺ປາຍນ຺ຕາ ໂກປຎ຺ຈ ໂທສຎ຺ຈ ອປ຺ປຈ຺ຈຍຎ຺ຈ ປາຕຸກໂຣນ຺ຕິ, ອປິ ຈ ມຎ຺ເຎເວຕ຺ຖ ປຏິປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ; ກິໍ ປນ ເມ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ອິເມ ປຎ຺ເຫ ປຸຏ຺ໂຐ ພ຺ຍາກຣິສ຺ສຕິ! ສມໂຓ ຫິ ໂຄຕໂມ ທຫໂຣ ເຈວ ຊາຕິຍາ, ນໂວ ຈ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິຍສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ສມໂຓ ໂຂ [ສມໂຓ ໂຂ ໂຄຕໂມ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ທຫໂຣຕິ ນ ອຸຎ຺ຎາຕພ຺ໂພ ນ ປຣິໂຠຕພ຺ໂພ. ທຫໂຣປິ ເຈສ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ມຫິທ຺ຘິໂກ ໂຫຕິ ມຫານຸຠາໂວ, ຍໍນູນາຫໍ ສມຓໍ ໂຄຕມໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອິເມ ປຎ຺ເຫ ປຸຈ຺ເຉຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ¶ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ເຍນ ຣາຊຄຫໍ ເຕນ ຈາຣິກໍ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ຈາຣິກໍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ຣາຊຄຫໍ ເວຬຸວນໍ ກລນ຺ທກນິວາໂປ, ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ¶ ສມ຺ໂມທິ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ກງ຺ຂີ ເວຈິກິຈ຺ຉີ ອາຄມໍ, (ອິຕິ ສຠິໂຍ)

ເຕສນ຺ຕກໂຣ ຠວາຫິ [ຠວາຫິ ເມ (ປີ. ກ.)] ປຎ຺ເຫ ເມ ປຸຏ຺ໂຐ,

ອນຸປຸພ຺ພໍ ອນຸຘມ຺ມໍ ພ຺ຍາກໂຣຫິ ເມ’’.

‘‘ທູຣໂຕ ¶ ອາຄໂຕສິ ສຠິຍ, (ອິຕິ ຠຄວາ)

ເຕສນ຺ຕກໂຣ ຠວາມິ [ເຕສມນ຺ຕກໂຣມິ ເຕ (ກ.)] ປຎ຺ເຫ ເຕ ປຸຏ຺ໂຐ,

ອນຸປຸພ຺ພໍ ອນຸຘມ຺ມໍ ພ຺ຍາກໂຣມິ ເຕ.

‘‘ປຸຈ຺ຉ ¶ ມໍ ສຠິຍ ປຎ຺ຫໍ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ມນສິຈ຺ຉສິ;

ຕສ຺ສ ຕສ຺ເສວ ປຎ຺ຫສ຺ສ, ອຫໍ ອນ຺ຕໍ ກໂຣມິ ເຕ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິຍສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອຈ຺ຉຣິຍໍ ວຕ, ໂຠ, ອພ຺ຠຸຕໍ ວຕ, ໂຠ! ຍໍ ວຕາຫໍ ອຎ຺ເຎສຸ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມເຓສຸ ໂອກາສກມ຺ມມຕ຺ຕມ຺ປິ [ໂອກາສມຕ຺ຕມ຺ປິ (ສີ. ປີ.)] ນາລຕ຺ຖໍ ຕໍ ເມ ອິທໍ ສມເຓນ ໂຄຕເມນ ໂອກາສກມ຺ມໍ ກຕ’’ນ຺ຕິ. ອຕ຺ຕມໂນ ປມຸທິໂຕ ອຸທຄ຺ໂຄ ປີຕິໂສມນສ຺ສຊາໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ¶ ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ –

‘‘ກິໍ ປຕ຺ຕິນມາຫຸ ຠິກ຺ຂຸນໍ, (ອິຕິ ສຠິໂຍ)

‘‘ປຊ຺ເຊນ ¶ ກເຕນ ອຕ຺ຕນາ, (ສຠິຍາຕິ ຠຄວາ)

‘‘ສພ຺ພຕ຺ຖ ¶ ອຸເປກ຺ຂໂກ ສຕິມາ, ນ ໂສ ຫິໍສຕິ ກຎ຺ຈິ ສພ຺ພໂລເກ;

ຕິຓ຺ໂຓ ສມໂຓ ອນາວິໂລ, ອຸສ຺ສທາ ຍສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ໂສຣໂຕ ໂສ.

‘‘ຍສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຠາວິຕານິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ສພ຺ພໂລເກ;

ນິພ຺ພິຊ຺ຌ ອິມໍ ປຣຎ຺ຈ ໂລກໍ, ກາລໍ ກງ຺ຂຕິ ຠາວິໂຕ ສ ທນ຺ໂຕ.

‘‘ກປ຺ປານິ ວິເຈຍ຺ຍ ເກວລານິ, ສໍສາຣໍ ທຸຠຍໍ ຈຸຕູປປາຕໍ;

ວິຄຕຣຊມນງ຺ຄຓໍ ¶ ວິສຸທ຺ຘໍ, ປຕ຺ຕໍ ຊາຕິຂຍໍ ຕມາຫຸ ພຸທ຺ຘ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຠຄວໂຕ ຠາສິຕໍ ອຠິນນ຺ທິຕ຺ວາ ອນຸໂມທິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕມໂນ ປມຸທິໂຕ ອຸທຄ຺ໂຄ ປີຕິໂສມນສ຺ສຊາໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິໍ [ອຸຕ຺ຕຣິ (ກ.)] ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ –

‘‘ກິໍ ¶ ປຕ຺ຕິນມາຫຸ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ, (ອິຕິ ສຠິໂຍ)

‘‘ພາຫິຕ຺ວາ ສພ຺ພປາປການິ, (ສຠິຍາຕິ ຠຄວາ)

ອສິໂຕ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ສ ພ຺ຣຫ຺ມາ.

‘‘ສມິຕາວິ ປຫາຍ ປຸຎ຺ຎປາປໍ, ວິຣໂຊ ຎຕ຺ວາ ອິມໍ ປຣຎ຺ຈ ໂລກໍ;

ຊາຕິມຣຓໍ ອຸປາຕິວຕ຺ໂຕ, ສມໂຓ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ.

‘‘ນິນ຺ຫາຍ ¶ [ນິນຫາຍ (ສ຺ຍາ.)] ສພ຺ພປາປການິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ສພ຺ພໂລເກ;

ເທວມນຸສ຺ເສສຸ ¶ ກປ຺ປິເຍສຸ, ກປ຺ປໍ ເນຕິ ຕມາຫຸ ນ຺ຫາຕໂກ’’ຕິ.

‘‘ອາຄຸໍ ນ ກໂຣຕິ ກິຎ຺ຈິ ໂລເກ, ສພ຺ພສໍໂຍເຄ [ສພ຺ພໂຍເຄ (ກ.)] ວິສຊ຺ຊ ພນ຺ຘນານິ;

ສພ຺ພຕ຺ຖ ນ ສຊ຺ຊຕີ ວິມຸຕ຺ໂຕ, ນາໂຄ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ…ເປ… ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິໍ ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ –

‘‘ກໍ ເຂຕ຺ຕຊິນໍ ວທນ຺ຕິ ພຸທ຺ຘາ, (ອິຕິ ສຠິໂຍ)

‘‘ເຂຕ຺ຕານິ ວິເຈຍ຺ຍ ເກວລານິ, (ສຠິຍາຕິ ຠຄວາ)

ທິພ຺ພໍ ມານຸສກຎ຺ຈ ພ຺ຣຫ຺ມເຂຕ຺ຕໍ;

ເຂຕ຺ຕຊິໂນ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ.

‘‘ໂກສານິ ¶ ວິເຈຍ຺ຍ ເກວລານິ, ທິພ຺ພໍ ມານຸສກຎ຺ຈ ພ຺ຣຫ຺ມໂກສໍ;

ສພ຺ພໂກສມູລພນ຺ຘນາ ປມຸຕ຺ໂຕ, ກຸສໂລ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ.

‘‘ທຸຠຍານິ ¶ ວິເຈຍ຺ຍ ປຓ຺ຑຣານິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ສຸທ຺ຘິປຎ຺ໂຎ;

ກຓ຺ຫໍ ສຸກ຺ກໍ ອຸປາຕິວຕ຺ໂຕ, ປຓ຺ຑິໂຕ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ.

‘‘ອສຕຎ຺ຈ ¶ ສຕຎ຺ຈ ຎຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ສພ຺ພໂລເກ;

ເທວມນຸສ຺ເສຫິ ປູຊນີໂຍ, ສງ຺ຄໍ ຊາລມຕິຈ຺ຈ ໂສ ມຸນີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ…ເປ… ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິໍ ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ –

‘‘ກິໍ ປຕ຺ຕິນມາຫຸ ¶ ເວທຄຸໍ, (ອິຕິ ສຠິໂຍ)

ອນຸວິທິຕໍ ເກນ ກຖຎ຺ຈ ວີຣິຍວາຕິ;

‘‘ເວທານິ ວິເຈຍ຺ຍ ເກວລານິ, (ສຠິຍາຕິ ຠຄວາ)

ສມຓານໍ ຍານິຘຕ຺ຖິ [ຍານິປຕ຺ຖິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ;

‘‘ອນຸວິຈ຺ຈ ປປຎ຺ຈນາມຣູປໍ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ¶ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ໂຣຄມູລໍ;

ສພ຺ພໂຣຄມູລພນ຺ຘນາ ປມຸຕ຺ໂຕ, ອນຸວິທິໂຕ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ.

‘‘ວິຣໂຕ ອິຘ ສພ຺ພປາປເກຫິ, ນິຣຍທຸກ຺ຂໍ ອຕິຈ຺ຈ ວີຣິຍວາ ໂສ;

ໂສ ວີຣິຍວາ ປຘານວາ, ຘີໂຣ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ.

‘‘ຍສ຺ສສ຺ສຸ ລຸນານິ ພນ຺ຘນານິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ສງ຺ຄມູລໍ;

ສພ຺ພສງ຺ຄມູລພນ຺ຘນາ ປມຸຕ຺ໂຕ, ອາຊານິໂຍ ຕາທິ ປວຸຈ຺ຈເຕ ຕຖຕ຺ຕາ’’ຕິ.

ອຖ ¶ ¶ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ…ເປ… ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິໍ ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ –

‘‘ກິໍ ປຕ຺ຕິນມາຫຸ ໂສຕ຺ຕິຍໍ, (ອິຕິ ສຠິໂຍ)

‘‘ສຸຕ຺ວາ ສພ຺ພຘມ຺ມໍ ອຠິຎ຺ຎາຍ ໂລເກ, (ສຠິຍາຕິ ຠຄວາ)

ອນິຆໍ ¶ ສພ຺ພຘິມາຫຸ ໂສຕ຺ຕິໂຍຕິ.

‘‘ເຉຕ຺ວາ ອາສວານິ ອາລຍານິ, ວິທ຺ວາ ໂສ ນ ອຸເປຕິ ຄພ຺ຠເສຍ຺ຍໍ;

ສຎ຺ຎໍ ຕິວິຘໍ ປນຸຊ຺ຊ ປງ຺ກໍ, ກປ຺ປໍ ເນຕິ ຕມາຫຸ ອຣິໂຍຕິ.

‘‘ໂຍ ອິຘ ຈຣເຓສຸ ປຕ຺ຕິປຕ຺ໂຕ, ກຸສໂລ ສພ຺ພທາ ອາຊານາຕິ [ອາຊານິ (ສ຺ຍາ.)] ຘມ຺ມໍ;

ສພ຺ພຕ຺ຖ ນ ສຊ຺ຊຕິ ວິມຸຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ [ວິມຸຕ຺ໂຕ (ສີ.)], ປຏິຆາ ຍສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ຈຣຓວາ ໂສ.

‘‘ທຸກ຺ຂເວປກ຺ກໍ ຍທຕ຺ຖິ ກມ຺ມໍ, ອຸທ຺ຘມໂຘ ຕິຣິຍໍ ວາປິ [ຕິຣິຍຎ຺ຈາປິ (ສ຺ຍາ.)] ມຊ຺ເຌ;

ປຣິພ຺ພາຊຍິຕ຺ວາ ປຣິຎ຺ຎຈາຣີ, ມາຍໍ ມານມໂຖປິ ໂລຠໂກຘໍ;

ປຣິຍນ຺ຕມກາສິ ນາມຣູປໍ, ຕໍ ປຣິພ຺ພາຊກມາຫຸ ປຕ຺ຕິປຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຠຄວໂຕ ຠາສິຕໍ ອຠິນນ຺ທິຕ຺ວາ ອນຸໂມທິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕມໂນ ປມຸທິໂຕ ອຸທຄ຺ໂຄ ປີຕິໂສມນສ຺ສຊາໂຕ ¶ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ສມ຺ມຸຂາ ສາຣຸປ຺ປາຫິ ຄາຖາຫິ ອຠິຕ຺ຖວິ –

‘‘ຍານິ ¶ ¶ ຈ ຕີຓິ ຍານິ ຈ ສຏ຺ຐິ, ສມຓປ຺ປວາທສິຕານິ [ສມຓປ຺ປວາທນິສ຺ສິຕານິ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ຠູຣິປຎ຺ຎ;

ສຎ຺ຎກ຺ຂຣສຎ຺ຎນິສ຺ສິຕານິ, ໂອສຣຓານິ ວິເນຍ຺ຍ ໂອຆຕມຄາ.

‘‘ອນ຺ຕຄູສິ ¶ ປາຣຄູ [ປາຣຄູສິ (ສ຺ຍາ. ປີ. ກ.)] ທຸກ຺ຂສ຺ສ, ອຣຫາສິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ຂີຓາສວໍ ຕໍ ມຎ຺ເຎ;

ຊຸຕິມາ ມຸຕິມາ ປຫູຕປຎ຺ໂຎ, ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕກຣໍ ອຕາເຣສິ ມໍ.

‘‘ຍໍ ເມ ກງ຺ຂິຕມຎ຺ຎາສິ, ວິຈິກິຈ຺ຉາ ມໍ ຕາຣຍິ ນໂມ ເຕ;

ມຸນິ ໂມນປເຖສຸ ປຕ຺ຕິປຕ຺ຕ, ອຂິລ ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸ ໂສຣໂຕສິ.

‘‘ຍາ ¶ ເມ ກງ຺ຂາ ປຸເຣ ອາສິ, ຕໍ ເມ ພ຺ຍາກາສິ ຈກ຺ຂຸມາ;

ອທ຺ຘາ ມຸນີສິ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ນຕ຺ຖິ ນີວຣຓາ ຕວ.

‘‘ອຸປາຍາສາ ຈ ເຕ ສພ຺ເພ, ວິທ຺ຘສ຺ຕາ ວິນຬີກຕາ;

ສີຕິຠູໂຕ ທມປ຺ປຕ຺ໂຕ, ຘິຕິມາ ສຈ຺ຈນິກ຺ກໂມ.

‘‘ຕສ຺ສ ເຕ ນາຄນາຄສ຺ສ, ມຫາວີຣສ຺ສ ຠາສໂຕ;

ສພ຺ເພ ເທວານຸໂມທນ຺ຕິ, ອຸໂຠ ນາຣທປພ຺ພຕາ.

‘‘ນໂມ ເຕ ປຸຣິສາຊຎ຺ຎ, ນໂມ ເຕ ປຸຣິສຸຕ຺ຕມ;

ສເທວກສ຺ມິໍ ໂລກສ຺ມິໍ, ນຕ຺ຖິ ເຕ ປຏິປຸຄ຺ຄໂລ.

‘‘ຕຸວໍ ¶ ພຸທ຺ໂຘ ຕຸວໍ ສຕ຺ຖາ, ຕຸວໍ ມາຣາຠິຠູ ມຸນິ;

ຕຸວໍ ອນຸສເຍ ເຉຕ຺ວາ, ຕິຓ຺ໂຓ ຕາເຣສິ ມໍ ປຊໍ.

‘‘ອຸປຘີ ເຕ ສມຕິກ຺ກນ຺ຕາ, ອາສວາ ເຕ ປທາລິຕາ;

ສີໂຫສິ ອນຸປາທາໂນ, ປຫີນຠຍເຠຣໂວ.

‘‘ປຸຓ຺ຑຣີກໍ ¶ ຍຖາ ວຄ຺ຄຸ, ໂຕເຍ ນ ອຸປລິມ຺ປຕິ [ໂຕເຍນ ນ ອຸປລິປ຺ປຕິ (ສີ.), ໂຕເຍ ນ ອຸປລິປ຺ປຕິ (ປີ.), ໂຕເຍນ ນ ອຸປລິມ຺ປຕິ (ກ.)];

ເອວໍ ປຸຎ຺ເຎ ຈ ປາເປ ຈ, ອຸຠເຍ ຕ຺ວໍ ນ ລິມ຺ປສິ;

ປາເທ ວີຣ ປສາເຣຫິ, ສຠິໂຍ ວນ຺ທຕິ ສຕ຺ຖຸໂນ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຠຄວໂຕ ປາເທສຸ ສິຣສາ ນິປຕິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ ¶ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ຠນ຺ເຕ…ເປ… ເອສາຫໍ ຠຄວນ຺ຕໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມິ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຎ຺ຈ; ລເຠຍ຺ຍາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ລເຠຍ຺ຍໍ ອຸປສມ຺ປທ’’ນ຺ຕິ ¶ .

‘‘ໂຍ ໂຂ, ສຠິຍ, ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິຍປຸພ຺ໂພ ອິມສ຺ມິໍ ຘມ຺ມວິນເຍ ອາກງ຺ຂຕິ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ອາກງ຺ຂຕິ ອຸປສມ຺ປທໍ, ໂສ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມາເສ ປຣິວສຕິ; ຈຕຸນ຺ນໍ ມາສານໍ ອຈ຺ຈເຍນ ອາຣທ຺ຘຈິຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕິ, ອຸປສມ຺ປາເທນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸຠາວາຍ. ອປິ ຈ ເມຕ຺ຖ ປຸຄ຺ຄລເວມຕ຺ຕຕາ ວິທິຕາ’’ຕິ.

‘‘ສເຈ, ຠນ຺ເຕ, ອຎ຺ຎຕິຕ຺ຖິຍປຸພ຺ພາ ອິມສ຺ມິໍ ຘມ຺ມວິນເຍ ອາກງ຺ຂນ຺ຕາ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ອາກງ຺ຂນ຺ຕາ ¶ ອຸປສມ຺ປທໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມາເສ ປຣິວສນ຺ຕິ, ຈຕຸນ຺ນໍ ມາສານໍ ອຈ຺ຈເຍນ ອາຣທ຺ຘຈິຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕິ, ອຸປສມ຺ປາເທນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸຠາວາຍ, ອຫໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ວສ຺ສານິ ປຣິວສິສ຺ສາມິ; ຈຕຸນ຺ນໍ ວສ຺ສານໍ ອຈ຺ຈເຍນ ອາຣທ຺ຘຈິຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕຸ ອຸປສມ຺ປາເທນ຺ຕຸ ຠິກ຺ຂຸຠາວາຍາ’’ຕິ. ອລຕ຺ຖ ໂຂ ສຠິໂຍ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ອລຕ຺ຖ ອຸປສມ຺ປທໍ…ເປ… ອຎ຺ຎຕໂຣ ໂຂ ປນາຍສ຺ມາ ສຠິໂຍ ອຣຫຕໍ ອໂຫສີຕິ.

ເອວໍ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ ຈາຣິກໍ ຈຣມາໂນ ມຫຕາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ສທ຺ຘິໍ ອຑ຺ຒເຕຬເສຫິ ¶ ຠິກ຺ຂຸສເຕຫິ ເຍນ ອາປຓໍ ນາມ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາປານໍ ນິຄໂມ ຕທວສຣິ. ອສ຺ໂສສິ ¶ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ‘‘ສມໂຓ ຂລຸ, ໂຠ, ໂຄຕໂມ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສກ຺ຍກຸລາ ປພ຺ພຊິໂຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ ຈາຣິກໍ ຈຣມາໂນ ມຫຕາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ສທ຺ຘິໍ ອຑ຺ຒເຕຬເສຫິ ຠິກ຺ຂຸສເຕຫິ ອາປຓໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ໂຕ. ຕໍ ໂຂ ປນ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ¶ ເອວໍ ກລ຺ຍາໂຓ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄໂຕ – ‘ອິຕິປິ ໂສ ຠຄວາ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ວິຊ຺ຊາຈຣຓສມ຺ປນ຺ໂນ ສຸຄໂຕ ໂລກວິທູ ອນຸຕ຺ຕໂຣ ປຸຣິສທມ຺ມສາຣຖິ ສຕ຺ຖາ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ’ຕິ [ຠຄວາ (ສ຺ຍາ. ປີ.)]. ໂສ ອິມໍ ໂລກໍ ສເທວກໍ ສມາຣກໍ ສພ຺ຣຫ຺ມກໍ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິໍ ປຊໍ ສເທວມນຸສ຺ສໍ ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາ ສຈ຺ຉິກຕ຺ວາ ປເວເທຕິ. ໂສ ຘມ຺ມໍ ເທສຕິ ອາທິກລ຺ຍາຓໍ ມຊ຺ເຌກລ຺ຍາຓໍ ປຣິໂຍສານກລ຺ຍາຓໍ ສາຕ຺ຖໍ ສພ຺ຍຎ຺ຊນໍ, ເກວລປຣິປຸຓ຺ຓໍ ¶ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ປກາເສຕິ. ສາຘຸ ໂຂ ປນ ຕຖາຣູປານໍ ອຣຫຕໍ ທສ຺ສນໍ ໂຫຕີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ໂມທິ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ເກຓິຍໍ ຊຏິລໍ ຠຄວາ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິໂຕ ສມາທປິໂຕ ສມຸຕ຺ເຕຊິໂຕ ສມ຺ປຫໍສິໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຘິວາເສຕຸ ເມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນາ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ຠຄວາ ເກຓິຍໍ ຊຏິລໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຫາ ໂຂ, ເກຓິຍ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ¶ ອຑ຺ຒເຕຬສານິ ຠິກ຺ຂຸສຕານິ; ຕ຺ວຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓສຸ ¶ ອຠິປ຺ປສນ຺ໂນ’’ຕິ.

ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິຎ຺ຈາປິ, ໂຠ ໂຄຕມ, ມຫາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ອຑ຺ຒເຕຬສານິ ຠິກ຺ຂຸສຕານິ, ອຫຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓສຸ ອຠິປ຺ປສນ຺ໂນ; ອຘິວາເສຕຸ ເມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ ເກຓິຍໍ ຊຏິລໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຫາ ໂຂ, ເກຓິຍ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ອຑ຺ຒເຕຬສານິ ຠິກ຺ຂຸສຕານິ; ຕ຺ວຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓສຸ ອຠິປ຺ປສນ຺ໂນ’’ຕິ.

ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິຎ຺ຈາປິ, ໂຠ ໂຄຕມ, ມຫາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ອຑ຺ຒເຕຬສານິ ຠິກ຺ຂຸສຕານິ, ອຫຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓສຸ ອຠິປ຺ປສນ຺ໂນ, ອຘິວາເສຕຸ [ອຘິວາເສຕ຺ເວວ (ສີ.)] ເມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນາ’’ຕິ. ອຘິວາເສສິ ຠຄວາ ຕຸຓ຺ຫີຠາເວນ. ອຖ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ຠຄວໂຕ ອຘິວາສນໍ ວິທິຕ຺ວາ ¶ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເຍນ ສໂກ ອສ຺ສໂມ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມິຕ຺ຕາມຈ຺ເຈ ຎາຕິສາໂລຫິເຕ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ ຠວນ຺ໂຕ ມິຕ຺ຕາມຈ຺ຈາ ຎາຕິສາໂລຫິຕາ, ສມໂຓ ເມ ໂຄຕໂມ ນິມນ຺ຕິໂຕ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ, ເຍນ ເມ ກາຍເວຍ຺ຍາວຏິກໍ ກເຣຍ຺ຍາຖາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ໂຠ’’ຕິ ໂຂ ເກຓິຍສ຺ສ ຊຏິລສ຺ສ ມິຕ຺ຕາມຈ຺ຈາ ຎາຕິສາໂລຫິຕາ ເກຓິຍສ຺ສ ຊຏິລສ຺ສ ປຏິສ຺ສຸຕ຺ວາ ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ອຸທ຺ຘນານິ ຂຓນ຺ຕິ, ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ກຏ຺ຐານິ ຜາເລນ຺ຕິ, ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ຠາຊນານິ ໂຘວນ຺ຕິ, ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ອຸທກມຓິກໍ ປຕິຏ຺ຐາເປນ຺ຕິ, ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ອາສນານິ ປຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ. ເກຓິໂຍ ປນ ຊຏິໂລ ສາມໍເຍວ ມຓ຺ຑລມາຬໍ ¶ ປຏິຍາເທຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອາປເຓ ປຏິວສຕິ, ຕິຓ຺ຓໍ ¶ ເວທານໍ ປາຣຄູ ສນິຆຓ຺ຑຸເກຏຸຠານໍ ¶ ສາກ຺ຂຣປ຺ປເຠທານໍ ອິຕິຫາສປຎ຺ຈມານໍ ປທໂກ ເວຍ຺ຍາກຣໂຓ ໂລກາຍຕມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓສຸ ອນວໂຍ, ຕີຓິ ຈ ມາຓວກສຕານິ ມນ຺ເຕ ວາເຈຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ເສເລ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ອຠິປ຺ປສນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຕີຫິ ມາຓວກສເຕຫິ ປຣິວຸໂຕ ຊງ຺ຆາວິຫາຣໍ ອນຸຈງ຺ກມມາໂນ ອນຸວິຈຣມາໂນ ເຍນ ເກຓິຍສ຺ສ ຊຏິລສ຺ສ ອສ຺ສໂມ ເຕນຸປສງ຺ກມິ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເກຓິຍສ຺ສ ຊຏິລສ຺ສ ອສ຺ສເມ [ເກຓິສ຺ສມິເຍ ຊຏິເລ (ສີ. ປີ.)] ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ອຸທ຺ຘນານິ ຂຓນ຺ເຕ…ເປ… ອປ຺ເປກຈ຺ເຈ ອາສນານິ ປຎ຺ຎເປນ຺ເຕ, ເກຓິຍໍ ປນ ຊຏິລໍ ສາມໍເຍວ ມຓ຺ຑລມາຬໍ ປຏິຍາເທນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ເກຓິຍໍ ຊຏິລໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິໍ ນຸ ໂຂ ໂຠໂຕ ເກຓິຍສ຺ສ ອາວາໂຫ ວາ ຠວິສ຺ສຕິ, ວິວາໂຫ ວາ ຠວິສ຺ສຕິ, ມຫາຍຎ຺ໂຎ ວາ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິໂຕ, ຣາຊາ ວາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ນິມນ຺ຕິໂຕ ສ຺ວາຕນາຍ ສທ຺ຘິໍ ພລກາເຍນາ’’ຕິ?

‘‘ນ ເມ, ໂຠ ເສລ, ອາວາໂຫ ວາ ຠວິສ຺ສຕິ ວິວາໂຫ ວາ, ນາປິ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ນິມນ຺ຕິໂຕ ສ຺ວາຕນາຍ ສທ຺ຘິໍ ພລກາເຍນ; ອປິ ຈ ໂຂ ເມ ມຫາຍຎ຺ໂຎ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິໂຕ. ອຕ຺ຖິ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສກ຺ຍກຸລາ ປພ຺ພຊິໂຕ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣາເປສຸ ຈາຣິກໍ ¶ ຈຣມາໂນ ມຫຕາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ສທ຺ຘິໍ ອຑ຺ຒເຕຬເສຫິ ¶ ຠິກ຺ຂຸສເຕຫິ ອາປຓໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ໂຕ. ຕໍ ໂຂ ປນ ¶ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ…ເປ… ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາຕິ. ໂສ ເມ ນິມນ຺ຕິໂຕ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນາ’’ຕິ. ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ, ໂຠ ເກຓິຍ, ວເທສິ’’? ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ, ໂຠ ເສລ, ວທາມິ’’. ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ, ໂຠ ເກຓິຍ, ວເທສິ’’? ‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ, ໂຠ ເສລ, ວທາມີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເສລສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ໂຆໂສປິ ໂຂ ເອໂສ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລກສ຺ມິໍ ຍທິທໍ ພຸທ຺ໂຘຕິ. ອາຄຕານິ ໂຂ ປນມ຺ຫາກໍ ມນ຺ເຕສຸ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ, ເຍຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວວ ຄຕິໂຍ ຠວນ຺ຕິ ອນຎ຺ຎາ. ສເຈ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ ຣາຊາ ໂຫຕິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕິ ຘມ຺ມິໂກ ຘມ຺ມຣາຊາ ຈາຕຸຣນ຺ໂຕ ວິຊິຕາວີ ຊນປທຕ຺ຖາວຣິຍປ຺ປຕ຺ໂຕ ສຕ຺ຕຣຕນສມນ຺ນາຄໂຕ. ຕສ຺ສິມານິ ສຕ຺ຕ ຣຕນານິ ຠວນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ຈກ຺ກຣຕນໍ, ຫຕ຺ຖິຣຕນໍ, ອສ຺ສຣຕນໍ, ມຓິຣຕນໍ, ອິຕ຺ຖິຣຕນໍ, ຄຫປຕິຣຕນໍ, ປຣິຓາຍກຣຕນເມວ ສຕ຺ຕມໍ. ປໂຣສຫສ຺ສໍ ໂຂ ປນສ຺ສ ປຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ ສູຣາ ວີຣງ຺ຄຣູປາ ປຣເສນປ຺ປມທ຺ທນາ. ໂສ ອິມໍ ປຖວິໍ ສາຄຣປຣິຍນ຺ຕໍ ອທຓ຺ເຑນ ອສຕ຺ເຖນ ຘມ຺ເມນ ອຠິວິຊິຍ ອຊ຺ຌາວສຕິ. ສເຈ ໂຂ ປນ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊຕິ, ອຣຫໍ ໂຫຕິ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ໂລເກ ວິວຏ຺ຏຈ຺ຉໂທ [ວິວຕ຺ຕຈ຺ຉທ຺ໂທ (ສີ. ປີ.)]. ກຫໍ ປນ, ໂຠ ເກຓິຍ, ເອຕຣຫິ ໂສ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ວິຫຣຕິ ¶ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ’’ຕິ?

ເອວໍ ¶ ວຸຕ຺ເຕ, ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ທກ຺ຂິຓໍ ພາຫຸໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເສລໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເຍເນສາ ¶ , ໂຠ ເສລ, ນີລວນຣາຊີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຕີຫິ ມາຓວກສເຕຫິ ສທ຺ຘິໍ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ. ອຖ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເຕ ມາຓວເກ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອປ຺ປສທ຺ທາ ໂຠນ຺ໂຕ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕຸ, ປເທ ປທໍ ນິກ຺ຂິປນ຺ຕາ. ທຸຣາສທາ ຫິ ເຕ ຠຄວນ຺ໂຕ [ຠວນ຺ໂຕ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ສີຫາວ ເອກຈຣາ. ຍທາ ຈາຫໍ, ໂຠ, ສມເຓນ ໂຄຕເມນ ສທ຺ຘິໍ ມນ຺ເຕຍ຺ຍຸໍ, ມາ ເມ ໂຠນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣນ຺ຕຣາ ກຖໍ ໂອປາເຕຖ; ກຖາປຣິໂຍສານໍ ເມ ຠວນ຺ໂຕ ອາຄເມນ຺ຕູ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ໂມທິ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວໂຕ ¶ ກາເຍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ ສມນ຺ເນສິ [ສມ຺ມນ຺ເນສິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ອທ຺ທສາ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວໂຕ ກາເຍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຐເປຕ຺ວາ ທ຺ເວ. ທ຺ວີສຸ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓສຸ ກງ຺ຂຕິ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ນາຘິມຸຈ຺ຈຕິ ນ ສມ຺ປສີທຕິ – ໂກໂສຫິເຕ ຈ ວຕ຺ຖຄຸຍ຺ເຫ, ປຫູຕຊິວ຺ຫຕາຍ ຈາຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວໂຕ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ປສ຺ສຕິ ໂຂ ເມ ອຍໍ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓານິ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຐເປຕ຺ວາ ທ຺ເວ. ທ຺ວີສຸ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓສຸ ກງ຺ຂຕິ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ນາຘິມຸຈ຺ຈຕິ ນ ສມ຺ປສີທຕິ – ໂກໂສຫິເຕ ຈ ວຕ຺ຖຄຸຍ຺ເຫ, ປຫູຕຊິວ຺ຫຕາຍ ¶ ຈາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕຖາຣູປໍ ອິທ຺ຘາຠິສງ຺ຂາຣໍ ອຠິສງ຺ຂາສິ [ອຠິສງ຺ຂາເຣສິ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ຍຖາ ອທ຺ທສ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວໂຕ ໂກໂສຫິຕໍ ວຕ຺ຖຄຸຍ຺ຫໍ ¶ . ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຊິວ຺ຫໍ ນິນ຺ນາເມຕ຺ວາ ອຸໂຠປິ ກຓ຺ຓໂສຕານິ ອນຸມສິ ປຏິມສິ, ອຸໂຠປິ ນາສິກໂສຕານິ ອນຸມສິ ປຏິມສິ, ເກວລມ຺ປິ ນລາຏມຓ຺ຑລໍ ຊິວ຺ຫາຍ ຉາເທສິ.

ອຖ ໂຂ ເສລສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຂ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ປຣິປຸຓ຺ເຓຫິ, ໂນ ອປຸຣິປຸຓ຺ເຓຫິ. ໂນ ຈ ໂຂ ນໍ ຊານາມິ ພຸທ຺ໂຘ ວາ ໂນ ວາ. ສຸຕໍ ໂຂ ປນ ເມຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ວຸຑ຺ຒານໍ ມຫລ຺ລການໍ ອາຈຣິຍປາຈຣິຍານໍ ຠາສມານານໍ – ‘ເຍ ເຕ ຠວນ຺ຕິ ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ, ເຕ ສເກ ວຓ຺ເຓ ຠຎ຺ຎມາເນ ອຕ຺ຕານໍ ປາຕຸກໂຣນ຺ຕີ’ຕິ. ຍໍນູນາຫໍ ສມຓໍ ໂຄຕມໍ ສມ຺ມຸຂາ ສາຣຸປ຺ປາຫິ ຄາຖາຫິ ອຠິຕ຺ຖເວຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ສມ຺ມຸຂາ ສາຣຸປ຺ປາຫິ ຄາຖາຫິ ອຠິຕ຺ຖວິ –

‘‘ປຣິປຸຓ຺ຓກາໂຍ ສຸຣຸຈິ, ສຸຊາໂຕ ຈາຣຸທສ຺ສໂນ;

ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓສິ ຠຄວາ, ສຸສຸກ຺ກທາໂຐສິ ວີຣິຍວາ.

‘‘ນຣສ຺ສ ¶ ຫິ ສຸຊາຕສ຺ສ, ເຍ ຠວນ຺ຕິ ວິຍຎ຺ຊນາ;

ສພ຺ເພ ເຕ ຕວ ກາຍສ຺ມິໍ, ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາ.

‘‘ປສນ຺ນເນຕ຺ໂຕ ສຸມຸໂຂ, ພ຺ຣຫາ ອຸຊຸ ປຕາປວາ;

ມຊ຺ເຌ ¶ ສມຓສງ຺ຆສ຺ສ, ອາທິຈ຺ໂຈວ ວິໂຣຈສິ.

‘‘ກລ຺ຍາຓທສ຺ສໂນ ¶ ຠິກ຺ຂຸ, ກຎ຺ຈນສນ຺ນິຠຕ຺ຕໂຈ;

ກິໍ ເຕ ສມຓຠາເວນ, ເອວໍ ອຸຕ຺ຕມວຓ຺ຓິໂນ.

‘‘ຣາຊາ ອຣຫສິ ຠວິຕຸໍ, ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ ຣເຖສໂຠ;

ຈາຕຸຣນ຺ໂຕ ວິຊິຕາວີ, ຊມ຺ພຸສຓ຺ຑສ຺ສ [ຊມ຺ພຸມຓ຺ຑສ຺ສ (ກ.)] ອິສ຺ສໂຣ.

‘‘ຂຕ຺ຕິຍາ ¶ ໂຠຄິຣາຊາໂນ [ໂຠຊຣາຊາໂນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອນຸຍນ຺ຕາ [ອນຸຍຸຕ຺ຕາ (ສີ.)] ຠວນ຺ຕຸ ເຕ;

ຣາຊາຠິຣາຊາ ມນຸຊິນ຺ໂທ, ຣຊ຺ຊໍ ກາເຣຫິ ໂຄຕມ’’.

‘‘ຣາຊາຫມສ຺ມິ ເສລາຕິ, (ຠຄວາ) ຘມ຺ມຣາຊາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ;

ຘມ຺ເມນ ຈກ຺ກໍ ວຕ຺ເຕມິ, ຈກ຺ກໍ ອປ຺ປຏິວຕ຺ຕິຍໍ’’.

‘‘ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ປຏິຊານາສິ, (ອິຕິ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ) ຘມ຺ມຣາຊາ ອນຸຕ຺ຕໂຣ;

‘ຘມ຺ເມນ ຈກ຺ກໍ ວຕ຺ເຕມິ’, ອິຕິ ຠາສສິ ໂຄຕມ.

‘‘ໂກ ນຸ ເສນາປຕິ ໂຠໂຕ, ສາວໂກ ສຕ຺ຖຸຣນ຺ວໂຍ;

ໂກ ເຕ ຕມນຸວຕ຺ເຕຕິ, ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ຕິຕໍ’’.

‘‘ມຍາ ປວຕ຺ຕິຕໍ ຈກ຺ກໍ, (ເສລາຕິ ຠຄວາ) ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ອນຸຕ຺ຕຣໍ;

ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອນຸວຕ຺ເຕຕິ, ອນຸຊາໂຕ ຕຖາຄຕໍ.

‘‘ອຠິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ ອຠິຎ຺ຎາຕໍ, ຠາເວຕພ຺ພຎ຺ຈ ຠາວິຕໍ;

ປຫາຕພ຺ພໍ ປຫີນໍ ເມ, ຕສ຺ມາ ພຸທ຺ໂຘສ຺ມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ.

‘‘ວິນຍສ຺ສຸ ¶ ມຍິ ກງ຺ຂໍ, ອຘິມຸຈ຺ຈສ຺ສຸ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ;

ທຸລ຺ລຠໍ ທສ຺ສນໍ ໂຫຕິ, ສມ຺ພຸທ຺ຘານໍ ອຠິຓ຺ຫໂສ.

‘‘ເຍສໍ ¶ ¶ ¶ ເວ [ເຍສໍ ໂວ (ປີ.), ຍສ຺ສ ເວ (ສ຺ຍາ.)] ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ປາຕຸຠາໂວ ອຠິຓ຺ຫໂສ;

ໂສຫໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ສລ຺ລກຕ຺ໂຕ ອນຸຕ຺ຕໂຣ.

‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຠູໂຕ ອຕິຕຸໂລ, ມາຣເສນປ຺ປມທ຺ທໂນ;

ສພ຺ພາມິຕ຺ເຕ ວສີກຕ຺ວາ, ໂມທາມິ ອກຸໂຕຠໂຍ’’.

‘‘ອິມໍ ຠວນ຺ໂຕ ນິສາເມຖ, ຍຖາ ຠາສຕິ ຈກ຺ຂຸມາ;

ສລ຺ລກຕ຺ໂຕ ມຫາວີໂຣ, ສີໂຫວ ນທຕີ ວເນ.

‘‘ພ຺ຣຫ຺ມຠູຕໍ ອຕິຕຸລໍ, ມາຣເສນປ຺ປມທ຺ທນໍ;

ໂກ ທິສ຺ວາ ນປ຺ປສີເທຍ຺ຍ, ອປິ ກຓ຺ຫາຠິຊາຕິໂກ.

‘‘ໂຍ ມໍ ອິຈ຺ຉຕິ ອນ຺ເວຕຸ, ໂຍ ວາ ນິຈ຺ຉຕິ ຄຈ຺ຉຕຸ;

ອິຘາຫໍ ປພ຺ພຊິສ຺ສາມິ, ວຣປຎ຺ຎສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ’’.

‘‘ເອວຎ຺ເຈ [ເອຕຎ຺ເຈ (ສີ. ປີ.)] ຣຸຈ຺ຈຕິ ໂຠໂຕ, ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສາສເນ [ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສາສນໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ. ປີ.)];

ມຍມ຺ປິ ປພ຺ພຊິສ຺ສາມ, ວຣປຎ຺ຎສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ’’.

‘‘ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ຕິສຕາ ອິເມ, ຍາຈນ຺ຕິ ປຎ຺ຊລີກຕາ;

ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິສ຺ສາມ, ຠຄວາ ຕວ ສນ຺ຕິເກ’’.

‘‘ສ຺ວາກ຺ຂາຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, (ເສລາຕິ ຠຄວາ) ສນ຺ທິຏ຺ຐິກມກາລິກໍ;

ຍຕ຺ຖ ອໂມຆາ ປພ຺ພຊ຺ຊາ, ອປ຺ປມຕ຺ຕສ຺ສ ສິກ຺ຂໂຕ’’ຕິ.

ອລຕ຺ຖ ໂຂ ເສໂລ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ສປຣິໂສ ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ອລຕ຺ຖ ອຸປສມ຺ປທໍ. ອຖ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ຕສ຺ສາ ¶ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຈ຺ຈເຍນ ສເກ ອສ຺ສເມ ປຓີຕໍ ຂາທນີຍໍ ໂຠຊນີຍໍ ປຏິຍາທາເປຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ¶ ກາລໍ ອາໂຣຈາເປສິ – ‘‘ກາໂລ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນິຏ຺ຐິຕໍ ຠຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ¶ . ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ເກຓິຍສ຺ສ ຊຏິລສ຺ສ ອສ຺ສໂມ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ.

ອຖ ¶ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ພຸທ຺ຘປ຺ປມຸຂໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ປຓີເຕນ ຂາທນີເຍນ ໂຠຊນີເຍນ ສຫຕ຺ຖາ ສນ຺ຕປ຺ເປສິ ສມ຺ປວາເຣສິ. ອຖ ໂຂ ເກຓິໂຍ ຊຏິໂລ ຠຄວນ຺ຕໍ ຠຸຕ຺ຕາວິໍ ໂອນີຕປຕ຺ຕປາຓິໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ນີຈໍ ອາສນໍ ຄເຫຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ເກຓິຍໍ ຊຏິລໍ ຠຄວາ ອິມາຫິ ຄາຖາຫິ ອນຸໂມທິ –

‘‘ອຄ຺ຄິຫຸຕ຺ຕມຸຂາ ຍຎ຺ຎາ, ສາວິຕ຺ຕີ ຉນ຺ທໂສ ມຸຂໍ;

ຣາຊາ ມຸຂໍ ມນຸສ຺ສານໍ, ນທີນໍ ສາຄໂຣ ມຸຂໍ.

‘‘ນກ຺ຂຕ຺ຕານໍ ມຸຂໍ ຈນ຺ໂທ, ອາທິຈ຺ໂຈ ຕປຕໍ ມຸຂໍ;

ປຸຎ຺ຎໍ ອາກງ຺ຂມານານໍ, ສງ຺ໂຆ ເວ ຍຊຕໍ ມຸຂ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເກຓິຍໍ ຊຏິລໍ ອິມາຫິ ຄາຖາຫິ ອນຸໂມທິຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ປກ຺ກາມິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ເສໂລ ສປຣິໂສ ເອໂກ ວູປກຏ຺ໂຐ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ ອາຕາປີ ປຫິຕຕ຺ໂຕ ວິຫຣນ຺ໂຕ ນຈິຣສ຺ເສ ¶ …ເປ… ¶ ອຎ຺ຎຕໂຣ ໂຂ ປນາປສ຺ມາ ເສໂລ ສປຣິໂສ ອຣຫຕໍ ອໂຫສິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ເສໂລ ສປຣິໂສ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ຈີວຣໍ ກຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ຍໍ ຕໍ ສຣຓມາຄມ຺ຫ [ມາຄມ຺ມ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)], ອິໂຕ ອຏ຺ຐມິ ຈກ຺ຂຸມ;

ສຕ຺ຕຣຕ຺ເຕນ ຠຄວາ, ທນ຺ຕມ຺ຫ ຕວ ສາສເນ.

‘‘ຕຸວໍ ພຸທ຺ໂຘ ຕຸວໍ ສຕ຺ຖາ, ຕຸວໍ ມາຣາຠິຠູ ມຸນິ;

ຕຸວໍ ອນຸສເຍ ເຉຕ຺ວາ, ຕິຓ຺ໂຓ ຕາເຣສິມໍ ປຊໍ.

‘‘ອຸປຘີ ເຕ ສມຕິກ຺ກນ຺ຕາ, ອາສວາ ເຕ ປທາລິຕາ;

ສີໂຫສິ [ສີໂຫວ (ມ. ນິ. ໒.໔໐໑)] ອນຸປາທາໂນ, ປຫີນຠຍເຠຣໂວ.

‘‘ຠິກ຺ຂໂວ ¶ ຕິສຕາ ອິເມ, ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ ປຎ຺ຊລີກຕາ;

ປາເທ ວີຣ ປສາເຣຫິ, ນາຄາ ວນ຺ທນ຺ຕຸ ສຕ຺ຖຸໂນ’’ຕິ.

ອນິມິຕ຺ຕມນຎ຺ຎາຕໍ ¶ , ມຈ຺ຈານໍ ອິຘ ຊີວິຕໍ;

ກສິຣຎ຺ຈ ປຣິຕ຺ຕຎ຺ຈ, ຕຎ຺ຈ ທຸກ຺ເຂນ ສໍຍຸຕໍ.

ນ ¶ ຫິ ໂສ ອຸປກ຺ກໂມ ອຕ຺ຖິ, ເຍນ ຊາຕາ ນ ມິຍ຺ຍເຣ;

ຊຣມ຺ປິ ¶ ປຕ຺ວາ ມຣຓໍ, ເອວໍຘມ຺ມາ ຫິ ປາຓິໂນ.

ຜລານມິວ ປກ຺ການໍ, ປາໂຕ ປຕນໂຕ [ປປຕໂຕ (ສີ. ປີ. ອຏ຺ຐ.)] ຠຍໍ;

ເອວໍ ຊາຕານ ມຈ຺ຈານໍ, ນິຈ຺ຈໍ ມຣຓໂຕ ຠຍໍ.

ຍຖາປິ ກຸມ຺ຠກາຣສ຺ສ, ກຕາ ມຕ຺ຕິກຠາຊນາ;

ສພ຺ເພ ເຠທນປຣິຍນ຺ຕາ [ເຠທປຣິຍນ຺ຕາ (ສ຺ຍາ.)], ເອວໍ ມຈ຺ຈານ ຊີວິຕໍ.

ທຫຣາ ຈ ມຫນ຺ຕາ ຈ, ເຍ ພາລາ ເຍ ຈ ປຓ຺ຑິຕາ;

ສພ຺ເພ ມຈ຺ຈຸວສໍ ຍນ຺ຕິ, ສພ຺ເພ ມຈ຺ຈຸປຣາຍຓາ.

ເຕສໍ ມຈ຺ຈຸປເຣຕານໍ, ຄຈ຺ຉຕໍ ປຣໂລກໂຕ;

ນ ປິຕາ ຕາຍເຕ ປຸຕ຺ຕໍ, ຎາຕີ ວາ ປນ ຎາຕເກ.

ເປກ຺ຂຕໍ ເຍວ ຎາຕີນໍ, ປສ຺ສ ລາລປຕໍ ປຸຖຸ;

ເອກເມໂກວ ມຈ຺ຈານໍ, ໂຄວຊ຺ໂຌ ວິຍ ນີຍຕິ [ນິຍ຺ຍຕິ (ພຫູສຸ)].

ເອວມພ຺ຠາຫໂຕ ¶ ໂລໂກ, ມຈ຺ຈຸນາ ຈ ຊຣາຍ ຈ;

ຕສ຺ມາ ຘີຣາ ນ ໂສຈນ຺ຕິ, ວິທິຕ຺ວາ ໂລກປຣິຍາຍໍ.

ຍສ຺ສ ມຄ຺ຄໍ ນ ຊານາສິ, ອາຄຕສ຺ສ ຄຕສ຺ສ ວາ;

ອຸໂຠ ອນ຺ເຕ ອສມ຺ປສ຺ສໍ, ນິຣຕ຺ຖໍ ປຣິເທວສິ.

ປຣິເທວຍມາໂນ ເຈ, ກິຎ຺ຈິທຕ຺ຖໍ ອຸທພ຺ພເຫ;

ສມ຺ມູຬ຺ໂຫ ຫິໍສມຕ຺ຕານໍ, ກຍິຣາ ເຈ ນໍ ວິຈກ຺ຂໂຓ.

ນ ຫິ ຣຸຓ຺ເຓນ ໂສເກນ, ສນ຺ຕິໍ ປປ຺ໂປຕິ ເຈຕໂສ;

ຠິຍ຺ຍສ຺ສຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ທຸກ຺ຂໍ, ສຣີຣໍ ຈຸປຫຎ຺ຎຕິ.

ກິໂສ ¶ ວິວຓ຺ໂຓ ຠວຕິ, ຫິໍສມຕ຺ຕານມຕ຺ຕນາ;

ນ ¶ ເຕນ ເປຕາ ປາເລນ຺ຕິ, ນິຣຕ຺ຖາ ປຣິເທວນາ.

ໂສກມປ຺ປຊຫໍ ¶ ຊນ຺ຕຸ, ຠິຍ຺ໂຍ ທຸກ຺ຂໍ ນິຄຈ຺ຉຕິ;

ອນຸຕ຺ຖຸນນ຺ໂຕ ກາລງ຺ກຕໍ [ກາລກຕໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ໂສກສ຺ສ ວສມນ຺ວຄູ.

ອຎ຺ເຎປິ ປສ຺ສ ຄມິເນ, ຍຖາກມ຺ມູປເຄ ນເຣ;

ມຈ຺ຈຸໂນ ວສມາຄມ຺ມ, ຜນ຺ທນ຺ເຕວິຘ ປາຓິໂນ.

ເຍນ ເຍນ ຫິ ມຎ຺ຎນ຺ຕິ, ຕໂຕ ຕໍ ໂຫຕິ ອຎ຺ຎຖາ;

ເອຕາທິໂສ ວິນາຠາໂວ, ປສ຺ສ ໂລກສ຺ສ ປຣິຍາຍໍ.

ອປິ ວສ຺ສສຕໍ ຊີເວ, ຠິຍ຺ໂຍ ວາ ປນ ມາຓໂວ;

ຎາຕິສງ຺ຆາ ວິນາ ໂຫຕິ, ຊຫາຕິ ອິຘ ຊີວິຕໍ.

ຕສ຺ມາ ອຣຫໂຕ ສຸຕ຺ວາ, ວິເນຍ຺ຍ ປຣິເທວິຕໍ;

ເປຕໍ ກາລງ຺ກຕໍ ທິສ຺ວາ, ເນໂສ ລພ຺ຠາ ມຍາ ອິຕິ.

ຍຖາ ¶ ສຣຓມາທິຕ຺ຕໍ, ວາຣິນາ ປຣິນິພ຺ພເຍ [ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ (ສີ. ກ.)];

ເອວມ຺ປິ ຘີໂຣ ສປຎ຺ໂຎ, ປຓ຺ຑິໂຕ ກຸສໂລ ນໂຣ;

ຂິປ຺ປມຸປ຺ປຕິຕໍ ໂສກໍ, ວາໂຕ ຕູລໍວ ຘໍສເຍ.

ປຣິເທວໍ ປຊປ຺ປຎ຺ຈ, ໂທມນສ຺ສຎ຺ຈ ອຕ຺ຕໂນ;

ອຕ຺ຕໂນ ສຸຂເມສາໂນ, ອພ຺ພເຫ ສລ຺ລມຕ຺ຕໂນ.

ອພ຺ພຸຬ຺ຫສລ຺ໂລ ອສິໂຕ, ສນ຺ຕິໍ ປປ຺ປຸຍ຺ຍ ເຈຕໂສ;

ສພ຺ພໂສກໍ ອຕິກ຺ກນ຺ໂຕ, ອໂສໂກ ໂຫຕິ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ.

ເອວໍ ¶ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ອິຈ຺ຉານງ຺ຄເລ ວິຫຣຕິ ອິຈ຺ຉານງ຺ຄລວນສຓ຺ເຑ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ອຠິຎ຺ຎາຕາ ອຠິຎ຺ຎາຕາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຫາສາລາ ອິຈ຺ຉານງ຺ຄເລ ປຏິວສນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ຈງ຺ກີ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ຕາຣຸກ຺ໂຂ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ໂປກ຺ຂຣສາຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ຊາຓຸສ຺ໂສຓິ [ຊາຓຸໂສຓິ (ກ.)] ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ໂຕເທຍ຺ໂຍ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ, ອຎ຺ເຎ ຈ ອຠິຎ຺ຎາຕາ ອຠິຎ຺ຎາຕາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຫາສາລາ. ອຖ ໂຂ ວາເສຏ຺ຐຠາຣທ຺ວາຊານໍ ມາຓວານໍ ¶ ຊງ຺ຆາວິຫາຣໍ ອນຸຈງ຺ກມນ຺ຕານໍ ອນຸວິຈຣນ຺ຕານໍ [ອນຸຈງ຺ກມມານານໍ ອນຸວິຈຣມານານໍ (ສີ. ປີ.)] ອຍມນ຺ຕຣາກຖາ ອຸທປາທິ – ‘‘ກຖໍ, ໂຠ, ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕີ’’ຕິ?

ຠາຣທ຺ວາໂຊ ມາຓໂວ ເອວມາຫ – ‘‘ຍໂຕ ໂຂ, ໂຠ, ອຸຠໂຕ ສຸຊາໂຕ ໂຫຕິ ມາຕິໂຕ ຈ ປິຕິໂຕ ຈ ສໍສຸທ຺ຘຄຫຓິໂກ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ອນຸປກ຺ກຸຏ຺ໂຐ ຊາຕິວາເທນ, ເອຕ຺ຕາວຕາ ໂຂ ໂຠ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕີ’’ຕິ.

ວາເສຏ຺ໂຐ ມາຓໂວ ເອວມາຫ – ‘‘ຍໂຕ ໂຂ, ໂຠ, ສີລວາ ຈ ໂຫຕິ ວຕສມ຺ປນ຺ໂນ [ວຕ຺ຕສມ຺ປນ຺ໂນ (ສີ. ສ຺ຍາ. ມ. ນິ. ໒.໔໕໔)] ຈ, ເອຕ຺ຕາວຕາ ໂຂ, ໂຠ, ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕີ’’ຕິ. ເນວ ໂຂ ອສກ຺ຂິ ຠາຣທ຺ວາໂຊ ມາຓໂວ ວາເສຏ຺ຐໍ ¶ ມາຓວໍ ສຎ຺ຎາເປຕຸໍ, ນ ປນ ອສກ຺ຂິ ວາເສຏ຺ໂຐ ມາຓໂວ ຠາຣທ຺ວາຊໍ ມາຓວໍ ສຎ຺ຎາເປຕຸໍ.

ອຖ ¶ ໂຂ ວາເສຏ຺ໂຐ ມາຓໂວ ຠາຣທ຺ວາຊໍ ມາຓວໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອຍໍ ໂຂ, ໂຠ [ອຍໍ ໂຠ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.), ອຍໍ ໂຂ (ປີ.)] ຠາຣທ຺ວາຊ, ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສກ຺ຍກຸລາ ¶ ປພ຺ພຊິໂຕ ອິຈ຺ຉານງ຺ຄເລ ວິຫຣຕິ ອິຈ຺ຉານງ຺ຄລວນສຓ຺ເຑ; ຕໍ ໂຂ ປນ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ເອວໍ ກລ຺ຍາໂຓ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄໂຕ – ‘ອິຕິປິ…ເປ… ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ’ຕິ. ອາຍາມ, ໂຠ ຠາຣທ຺ວາຊ, ເຍນ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ເຕນຸປສງ຺ກມິສ຺ສາມ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ສມຓໍ ໂຄຕມໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສາມ. ຍຖາ ໂນ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ພ຺ຍາກຣິສ຺ສຕິ ຕຖາ ນໍ ຘາເຣສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ໂຠ’’ຕິ ໂຂ ຠາຣທ຺ວາໂຊ ມາຓໂວ ວາເສຏ຺ຐສ຺ສ ມາຓວສ຺ສ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ.

ອຖ ໂຂ ວາເສຏ຺ຐຠາຣທ຺ວາຊາ ມາຓວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ໂມທິໍສຸ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິໍສຸ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ວາເສຏ຺ໂຐ ມາຓໂວ ຠຄວນ຺ຕໍ ຄາຖາຫິ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘‘ອນຸຎ຺ຎາຕປຏິຎ຺ຎາຕາ, ເຕວິຊ຺ຊາ ມຍມສ຺ມຸໂຠ;

ອຫໍ ໂປກ຺ຂຣສາຕິສ຺ສ, ຕາຣຸກ຺ຂສ຺ສາຍໍ ມາຓໂວ.

‘‘ເຕວິຊ຺ຊານໍ ຍທກ຺ຂາຕໍ, ຕຕ຺ຣ ເກວລິໂນສ຺ມເສ;

ປທກສ຺ມ ເວຍ຺ຍາກຣຓາ, ຊປ຺ເປ ອາຈຣິຍສາທິສາ.

‘‘ເຕສໍ ¶ ¶ ໂນ ຊາຕິວາທສ຺ມິໍ, ວິວາໂທ ອຕ຺ຖິ ໂຄຕມ;

ຊາຕິຍາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕິ, ຠາຣທ຺ວາໂຊ ອິຕິ ຠາສຕິ;

ອຫຎ຺ຈ ກມ຺ມຸນາ [ກມ຺ມນາ (ສີ. ປີ.) ເອວມຸປຣິປິ] ພ຺ຣູມິ, ເອວໍ ຊານາຫິ ຈກ຺ຂຸມ.

‘‘ເຕ ນ ສກ຺ໂກມ ສຎ຺ຎາເປຕຸໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ມຍໍ ອຸໂຠ;

ຠວນ຺ຕໍ [ຠຄວນ຺ຕໍ (ກ.)] ປຸຏ຺ຐຸມາຄມ຺ຫາ, ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ອິຕິ ວິສ຺ສຸຕໍ.

‘‘ຈນ຺ທໍ ¶ ຍຖາ ຂຍາຕີຕໍ, ເປຈ຺ຈ ປຎ຺ຊລິກາ ຊນາ;

ວນ຺ທມານາ ນມສ຺ສນ຺ຕິ, ເອວໍ ໂລກສ຺ມິ ໂຄຕມໍ.

‘‘ຈກ຺ຂຸໍ ໂລເກ ສມຸປ຺ປນ຺ນໍ, ມຍໍ ປຸຈ຺ຉາມ ໂຄຕມໍ;

ຊາຕິຍາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕິ, ອຸທາຫຸ ຠວຕິ ກມ຺ມຸນາ;

ອຊານຕໍ ໂນ ປພ຺ຣູຫິ, ຍຖາ ຊາເນສຸ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ’’.

‘‘ເຕສໍ ¶ ໂວ ອຫໍ ພ຺ຍກ຺ຂິສ຺ສໍ, (ວາເສຏ຺ຐາຕິ ຠຄວາ) ອນຸປຸພ຺ພໍ ຍຖາຕຖໍ;

ຊາຕິວິຠງ຺ຄໍ ປາຓານໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ຕິຓຣຸກ຺ເຂປິ ຊານາຖ, ນ ຈາປິ ປຏິຊານເຣ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເຕສໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ຕໂຕ ¶ ກີເຏ ປຏງ຺ເຄ ຈ, ຍາວ ກຸນ຺ຖກິປິລ຺ລິເກ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເຕສໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ຈຕຸປ຺ປເທປິ ຊານາຖ, ຂຸທ຺ທເກ ຈ ມຫລ຺ລເກ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເຕສໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ປາທູທເຣປິ ຊານາຖ, ອຸຣເຄ ທີຆປິຏ຺ຐິເກ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເຕສໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ຕໂຕ ມຈ຺ເຉປິ ຊານາຖ, ໂອທເກ ວາຣິໂຄຈເຣ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເຕສໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ຕໂຕ ປກ຺ຂີປິ ຊານາຖ, ປຕ຺ຕຍາເນ ວິຫງ຺ຄເມ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເຕສໍ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎາ ຫິ ຊາຕິໂຍ.

‘‘ຍຖາ ¶ ¶ ເອຕາສຸ ຊາຕີສຸ, ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ປຸຖຸ;

ເອວໍ ນຕ຺ຖິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ປຸຖຸ.

‘‘ນ ເກເສຫິ ນ ສີເສນ, ນ ກຓ຺ເຓຫິ ນ ອກ຺ຂິຠິ;

ນ ມຸເຂນ ນ ນາສາຍ, ນ ໂອຏ຺ເຐຫິ ຠມູຫິ ວາ.

‘‘ນ ຄີວາຍ ນ ອໍເສຫິ, ນ ອຸທເຣນ ນ ປິຏ຺ຐິຍາ;

ນ ໂສຓິຍາ ນ ອຸຣສາ, ນ ສມ຺ພາເຘ ນ ເມຖຸເນ [ນ ສມ຺ພາຘາ ນ ເມຖຸນາ (ສ຺ຍາ. ກ.)].

‘‘ນ ¶ ຫຕ຺ເຖຫິ ນ ປາເທຫິ, ນາງ຺ຄຸລີຫິ ນເຂຫິ ວາ;

ນ ຊງ຺ຆາຫິ ນ ອູຣູຫິ, ນ ວຓ຺ເຓນ ສເຣນ ວາ;

ລິງ຺ຄໍ ຊາຕິມຍໍ ເນວ, ຍຖາ ອຎ຺ຎາສຸ ຊາຕິສຸ.

‘‘ປຈ຺ຈຕ຺ຕຎ຺ຈ ¶ ສຣີເຣສຸ [ປຈ຺ຈຕ຺ຕໍ ສສຣີເຣສຸ (ສີ. ປີ.)], ມນຸສ຺ເສສ຺ເວຕໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ;

ໂວກາຣຎ຺ຈ ມນຸສ຺ເສສຸ, ສມຎ຺ຎາຍ ປວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ໂຄຣກ຺ຂໍ ອຸປຊີວຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ກສ຺ສໂກ ໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ປຸຖຸສິປ຺ເປນ ຊີວຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ສິປ຺ປິໂກ ໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ໂວຫາຣໍ ອຸປຊີວຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ວາຓິໂຊ ໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ປຣເປສ຺ເສນ ຊີວຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ເປສ຺ສິໂກ [ເປສ຺ສໂກ (ກ.)] ໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ອທິນ຺ນໍ ອຸປຊີວຕິ;

ເອວໍ ¶ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ໂຈໂຣ ເອໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ອິສ຺ສຕ຺ຖໍ ອຸປຊີວຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ໂຍຘາຊີໂວ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ໂປໂຣຫິຈ຺ເຈນ ຊີວຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ຍາຊໂກ ເອໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ໂຍ ¶ ຫິ ໂກຈິ ມນຸສ຺ເສສຸ, ຄາມໍ ຣຏ຺ຐຎ຺ຈ ຠຸຎ຺ຊຕິ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ຣາຊາ ເອໂສ ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ນ ¶ ຈາຫໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ພ຺ຣູມິ, ໂຍນິຊໍ ມຕ຺ຕິສມ຺ຠວໍ;

ໂຠວາທິ ນາມ ໂສ ໂຫຕິ, ສເຈ [ສ ເວ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ໂຫຕິ ສກິຎ຺ຈໂນ;

ອກິຎ຺ຈນໍ ອນາທານໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ສພ຺ພສໍໂຍຊນໍ ເຉຕ຺ວາ, ໂສ ເວ ນ ປຣິຕສ຺ສຕິ;

ສງ຺ຄາຕິຄໍ ວິສໍຍຸຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ເຉຕ຺ວາ ¶ ນທ຺ຘິໍ ວຣຕ຺ຕຎ຺ຈ, ສນ຺ທານໍ ສຫນຸກ຺ກມໍ;

ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕປລິຆໍ ພຸທ຺ຘໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອກ຺ໂກສໍ ວຘພນ຺ຘຎ຺ຈ, ອທຸຏ຺ໂຐ ໂຍ ຕິຕິກ຺ຂຕິ;

ຂນ຺ຕີພລໍ ພລານີກໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອກ຺ໂກຘນໍ ວຕວນ຺ຕໍ, ສີລວນ຺ຕໍ ອນຸສ຺ສທໍ;

ທນ຺ຕໍ ອນ຺ຕິມສາຣີຣໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ວາຣິ ໂປກ຺ຂຣປຕ຺ເຕວ, ອາຣຄ຺ເຄຣິວ ສາສໂປ;

ໂຍ ນ ລິມ຺ປຕິ ກາເມສຸ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ໂຍ ¶ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ປຊານາຕິ, ອິເຘວ ຂຍມຕ຺ຕໂນ;

ປນ຺ນຠາຣໍ ວິສໍຍຸຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຄມ຺ຠີຣປຎ຺ຎໍ ເມຘາວິໍ, ມຄ຺ຄາມຄ຺ຄສ຺ສ ໂກວິທໍ;

ອຸຕ຺ຕມຕ຺ຖມນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອສໍສຏ຺ຐໍ ຄຫຏ຺ເຐຫິ, ອນາຄາເຣຫິ ຈູຠຍໍ;

ອໂນກສາຣິມປ຺ປິຈ຺ຉໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ນິຘາຍ ທຓ຺ຑໍ ຠູເຕສຸ, ຕເສສຸ ຖາວເຣສຸ ຈ;

ໂຍ ນ ຫນ຺ຕິ ນ ຆາເຕຕິ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອວິຣຸທ຺ຘໍ ¶ ວິຣຸທ຺ເຘສຸ, ອຕ຺ຕທຓ຺ເຑສຸ ນິພ຺ພຸຕໍ;

ສາທາເນສຸ ອນາທານໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຍສ຺ສ ¶ ຣາໂຄ ຈ ໂທໂສ ຈ, ມາໂນ ມກ຺ໂຂ ຈ ປາຕິໂຕ;

ສາສໂປຣິວ ອາຣຄ຺ຄາ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອກກ຺ກສໍ ¶ ວິຎ຺ຎາປນິໍ, ຄິຣໍ ສຈ຺ຈມຸທີຣເຍ;

ຍາຍ ນາຠິສເຊ ກຎ຺ຈິ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ໂຍຘ ທີຆໍ ວ ຣສ຺ສໍ ວາ, ອຓຸໍ ຖູລໍ ສຸຠາສຸຠໍ;

ໂລເກ ອທິນ຺ນໍ ນາທິຍຕິ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອາສາ ຍສ຺ສ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອສ຺ມິໍ ໂລເກ ປຣມ຺ຫິ ຈ;

ນິຣາສາສໍ [ນິຣາສຍໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.), ນິຣາສກໍ (?)] ວິສໍຍຸຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຍສ຺ສາລຍາ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎາຍ ອກຖໍກຖີ;

ອມໂຕຄຘມນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ໂຍຘ ¶ ປຸຎ຺ຎຎ຺ຈ ປາປຎ຺ຈ, ອຸໂຠ ສງ຺ຄມຸປຈ຺ຈຄາ;

ອໂສກໍ ວິຣຊໍ ສຸທ຺ຘໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຈນ຺ທໍວ ວິມລໍ ສຸທ຺ຘໍ, ວິປ຺ປສນ຺ນມນາວິລໍ;

ນນ຺ທີຠວປຣິກ຺ຂີຓໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ໂຍມໍ ປລິປຖໍ ທຸຄ຺ຄໍ, ສໍສາຣໍ ໂມຫມຈ຺ຈຄາ;

ຕິຓ຺ໂຓ ປາຣງ຺ຄໂຕ ຌາຍີ, ອເນໂຊ ອກຖໍກຖີ;

ອນຸປາທາຍ ນິພ຺ພຸໂຕ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ໂຍຘ ກາເມ ປຫນ຺ຕ຺ວານ, ອນາຄາໂຣ ປຣິພ຺ພເຊ;

ກາມຠວປຣິກ຺ຂີຓໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ໂຍຘ ¶ ຕຓ຺ຫໍ ປຫນ຺ຕ຺ວານ, ອນາຄາໂຣ ປຣິພ຺ພເຊ;

ຕຓ຺ຫາຠວປຣິກ຺ຂີຓໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຫິຕ຺ວາ ມານຸສກໍ ໂຍຄໍ, ທິພ຺ພໍ ໂຍຄໍ ອຸປຈ຺ຈຄາ;

ສພ຺ພໂຍຄວິສໍຍຸຕ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຫິຕ຺ວາ ຣຕິຎ຺ຈ ອຣຕິໍ, ສີຕິຠູຕໍ ນິຣູປຘິໍ;

ສພ຺ພໂລກາຠິຠຸໍ ວີຣໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຈຸຕິໍ ¶ ¶ ໂຍ ເວທິ [ໂຍ’ເວຕິ (?) ອິຕິວຸຕ຺ຕເກ ໙໙ ອຏ຺ຐກຖາສໍວຓນາ ປສ຺ສິຕພ຺ພາ] ຕ຺ຕານໍ, ອຸປປຕ຺ຕິຎ຺ຈ ສພ຺ພໂສ;

ອສຕ຺ຕໍ ສຸຄຕໍ ພຸທ຺ຘໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຍສ຺ສ ຄຕິໍ ນ ຊານນ຺ຕິ, ເທວາ ຄນ຺ຘພ຺ພມານຸສາ;

ຂີຓາສວໍ ອຣຫນ຺ຕໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ຍສ຺ສ ປຸເຣ ຈ ປຈ຺ຉາ ຈ, ມຊ຺ເຌ ຈ ນຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈນໍ;

ອກິຎ຺ຈນໍ ¶ ອນາທານໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ອຸສຠໍ ປວຣໍ ວີຣໍ, ມເຫສິໍ ວິຊິຕາວິນໍ;

ອເນຊໍ ນ຺ຫາຕກໍ ພຸທ຺ຘໍ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ປຸພ຺ເພນິວາສໍ ໂຍ ເວທິ [ໂຍ’ເວຕິ (?) ອິຕິວຸຕ຺ຕເກ ໙໙ ອຏ຺ຐກຖາສໍວຓນາ ປສ຺ສິຕພ຺ພາ], ສຄ຺ຄາປາຍຎ຺ຈ ປສ຺ສຕິ;

ອໂຖ ຊາຕິກ຺ຂຍໍ ປຕ຺ໂຕ, ຕມຫໍ ພ຺ຣູມິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ.

‘‘ສມຎ຺ຎາ ເຫສາ ໂລກສ຺ມິໍ, ນາມໂຄຕ຺ຕໍ ປກປ຺ປິຕໍ;

ສມ຺ມຸຈ຺ຈາ ສມຸທາຄຕໍ, ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປກປ຺ປິຕໍ.

‘‘ທີຆຣຕ຺ຕມນຸສຍິຕໍ, ທິຏ຺ຐິຄຕມຊານຕໍ;

ອຊານນ຺ຕາ ໂນ [ອຊານນ຺ຕາ ເຕ (ອຏ຺ຐ.) ມ. ນິ. ໒.໔໖໐] ປພ຺ຣຸວນ຺ຕິ, ຊາຕິຍາ ໂຫຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ນ ¶ ຊຈ຺ຈາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕິ, ນ ຊຈ຺ຈາ ໂຫຕິ ອພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ກມ຺ມຸນາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕິ, ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ ອພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

‘‘ກສ຺ສໂກ ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ, ສິປ຺ປິໂກ ໂຫຕິ ກມ຺ມຸນາ;

ວາຓິໂຊ ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ, ເປສ຺ສິໂກ ໂຫຕິ ກມ຺ມຸນາ.

‘‘ໂຈໂຣປິ ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ, ໂຍຘາຊີໂວປິ ກມ຺ມຸນາ;

ຍາຊໂກ ກມ຺ມຸນາ ໂຫຕິ, ຣາຊາປິ ໂຫຕິ ກມ຺ມຸນາ.

‘‘ເອວເມຕໍ ¶ ¶ ຍຖາຠູຕໍ, ກມ຺ມໍ ປສ຺ສນ຺ຕິ ປຓ຺ຑິຕາ;

ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາທທສ຺ສາ, ກມ຺ມວິປາກໂກວິທາ.

‘‘ກມ຺ມຸນາ ວຕ຺ຕຕິ ໂລໂກ, ກມ຺ມຸນາ ວຕ຺ຕຕິ ປຊາ;

ກມ຺ມນິພນ຺ຘນາ ສຕ຺ຕາ, ຣຖສ຺ສາຓີວ ຍາຍໂຕ.

‘‘ຕເປນ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍນ, ສໍຍເມນ ທເມນ ຈ;

ເອເຕນ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຫຕິ, ເອຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມຸຕ຺ຕມໍ.

‘‘ຕີຫິ ວິຊ຺ຊາຫິ ສມ຺ປນ຺ໂນ, ສນ຺ໂຕ ຂີຓປຸນພ຺ຠໂວ;

ເອວໍ ວາເສຏ຺ຐ ຊານາຫິ, ພ຺ຣຫ຺ມາ ສກ຺ໂກ ວິຊານຕ’’ນ຺ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ວາເສຏ຺ຐຠາຣທ຺ວາຊາ ມາຓວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ…ເປ… ອຸປາສເກ ໂນ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ຘາເຣຕຸ ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ປາຓຸເປເຕ [ປາຓຸເປຕໍ (ກ.)] ສຣຓໍ ຄເຕ’’ຕິ.

ເອວໍ ¶ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ¶ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ປາປິຈ຺ຉາ, ຠນ຺ເຕ, ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ, ປາປິການໍ ອິຈ຺ຉານໍ ວສໍ ຄຕາ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ຠຄວາ ໂກກາລິກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມາ ເຫວໍ, ໂກກາລິກ, ມາ ເຫວໍ, ໂກກາລິກ! ປສາເທຫິ, ໂກກາລິກ, ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນສຸ ຈິຕ຺ຕໍ. ເປສລາ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ’’ຕິ.

ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ¶ ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິຎ຺ຈາປິ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ສທ຺ຘາຍິໂກ ປຈ຺ຈຍິໂກ, ອຖ ໂຂ ປາປິຈ຺ຉາວ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ, ປາປິການໍ ອິຈ຺ຉານໍ ວສໍ ຄຕາ’’ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ ໂກກາລິກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມາ ເຫວໍ, ໂກກາລິກ ¶ , ມາ ເຫວໍ, ໂກກາລິກ! ປສາເທຫິ, ໂກກາລິກ, ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນສຸ ຈິຕ຺ຕໍ. ເປສລາ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ. ອຈິຣປ຺ປກ຺ກນ຺ຕສ຺ສ ຈ ໂກກາລິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສາສປມຕ຺ຕີຫິ ປິຬກາຫິ ສພ຺ໂພ ກາໂຍ ຜຸໂຏ [ຜຸຏ຺ໂຐ (ສ຺ຍາ.)] ອໂຫສິ; ສາສປມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ມຸຄ຺ຄມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ມຸຄ຺ຄມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ກຬາຍມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ກຬາຍມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ໂກລຏ຺ຐິມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ໂກລຏ຺ຐິມຕ຺ຕິໂຍ ¶ ຫຸຕ຺ວາ ໂກລມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ໂກລມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ອາມລກມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ອາມລກມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ເພຬຸວສລາຏຸກມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ເພຬຸວສລາຏຸກມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ພິລ຺ລມຕ຺ຕິໂຍ ອເຫສຸໍ; ພິລ຺ລມຕ຺ຕິໂຍ ຫຸຕ຺ວາ ປຠິຊ຺ຊິໍສຸ; ປຸພ຺ພຎ຺ຈ ໂລຫິຕຎ຺ຈ ປຄ຺ຆຣິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ເຕເນວາພາເຘນ ກາລມກາສິ. ກາລງ຺ກໂຕ ຈ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ປທຸມໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ຊິ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ອາຆາເຕຕ຺ວາ ¶ .

ອຖ ໂຂ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ ອຠິກ຺ກນ຺ຕາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຠິກ຺ກນ຺ຕວຓ຺ໂຓ ເກວລກປ຺ປໍ ເຊຕວນໍ ໂອຠາເສຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ ¶ . ເອກມນ຺ຕໍ, ຐິໂຕ ໂຂ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ໂກກາລິໂກ, ຠນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂຸ ກາລງ຺ກໂຕ; ກາລງ຺ກໂຕ ຈ, ຠນ຺ເຕ, ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ປທຸມໍ ນິຣຍໍ ອຸປປນ຺ໂນ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ອາຆາເຕຕ຺ວາ’’ຕິ. ອິທມໂວຈ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ; ອິທໍ ວຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ຕຕ຺ເຖວນ຺ຕຣຘາຍິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕສ຺ສາ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຈ຺ຈເຍນ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອິມໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຣຕ຺ຕິໍ ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ ອຠິກ຺ກນ຺ຕາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ…ເປ… ອິທມໂວຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ພ຺ຣຫ຺ມາ ສຫມ຺ປຕິ, ອິທໍ ວຕ຺ວາ ມໍ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ຕຕ຺ເຖວນ຺ຕຣຘາຍີ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຠຄວນ຺ຕໍ ¶ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກີວທີຆໍ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ປທຸເມ ນິຣເຍ ອາຍຸປ຺ປມາຓ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ທີຆໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂຸ, ປທຸເມ ນິຣເຍ ອາຍຸປ຺ປມາຓໍ; ຕໍ ນ ສຸກຣໍ ສງ຺ຂາຕຸໍ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສານິ ອິຕິ ວາ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສສຕານິ ອິຕິ ວາ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສສຫສ຺ສານິ ¶ ອິຕິ ວາ ເອຕ຺ຕການິ ວສ຺ສສຕສຫສ຺ສານິ ອິຕິ ວາ’’ຕິ. ‘‘ສກ຺ກາ ປນ, ຠນ຺ເຕ, ອຸປມາ [ອຸປມໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)] ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສກ຺ກາ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ ຠຄວາ ອໂວຈ –

‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິຂາຣິໂກ ໂກສລໂກ ຕິລວາໂຫ; ຕໂຕ ປຸຣິໂສ ວສ຺ສສຕສ຺ສ ວສ຺ສສຕສ຺ສ ອຈ຺ຈເຍນ ເອກເມກໍ ຕິລໍ ອຸທ຺ຘເຣຍ຺ຍ. ຂິປ຺ປຕຣໍ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວີສຕິຂາຣິໂກ ໂກສລໂກ ຕິລວາໂຫ ¶ ອິມິນາ ອຸປກ຺ກເມນ ປຣິກ຺ຂຍໍ ປຣິຍາທານໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນຕ຺ເວວ ເອໂກ ອພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ອພ຺ພຸທາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ນິຣພ຺ພຸໂທ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ນິຣພ຺ພຸທາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ອພໂພ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ອພພາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ອຫໂຫ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ອຫຫາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ອຏໂຏ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ອຏຏາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ກຸມຸໂທ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ກຸມຸທາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ໂສຄນ຺ຘິໂກ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ໂສຄນ຺ຘິກາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ອຸປ຺ປລໂກ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ອຸປ຺ປລກາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ປຸຓ຺ຑຣີໂກ ນິຣໂຍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວີສຕິ ປຸຓ຺ຑຣີກາ ນິຣຍາ ເອວເມໂກ ປທຸໂມ ນິຣໂຍ. ປທຸມໍ ໂຂ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ນິຣຍໍ ໂກກາລິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອຸປປນ຺ໂນ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ອາຆາເຕຕ຺ວາ’’ຕິ. ອິທມໂວຈ ຠຄວາ, ອິທໍ ວຕ຺ວານ ສຸຄໂຕ ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ປຸຣິສສ຺ສ ¶ ¶ ຫິ ຊາຕສ຺ສ, ກຸຐາຣີ [ກຸຘາຣີ (ກ.)] ຊາຍເຕ ມຸເຂ;

ຍາຍ ຉິນ຺ທຕິ ອຕ຺ຕານໍ, ພາໂລ ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ຠຓໍ.

‘‘ໂຍ ນິນ຺ທິຍໍ ປສໍສຕິ, ຕໍ ວາ ນິນ຺ທຕິ ໂຍ ປສໍສິໂຍ;

ວິຈິນາຕິ ມຸເຂນ ໂສ ກລິໍ, ກລິນາ ¶ ເຕນ ສຸຂໍ ນ ວິນ຺ທຕິ.

‘‘ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ ¶ ອຍໍ ກລິ, ໂຍ ອກ຺ເຂສຸ ຘນປຣາຊໂຍ;

ສພ຺ພສ຺ສາປິ ສຫາປິ ອຕ຺ຕນາ, ອຍເມວ ມຫຕ຺ຕໂຣ [ມຫນ຺ຕກໂຣ (ສີ.)] ກລິ;

‘‘ສຕໍ ສຫສ຺ສານໍ ນິຣພ຺ພຸທານໍ, ຉຕ຺ຕິໍສຕິ ປຎ຺ຈ ຈ ອພ຺ພຸທານິ [ອພ຺ພຸທານໍ (ກ.)];

ຍມຣິຍຄຣຫີ ນິຣຍໍ ອຸເປຕິ, ວາຈໍ ມນຎ຺ຈ ປຓິຘາຍ ປາປກໍ.

‘‘ອຠູຕວາທີ ນິຣຍໍ ອຸເປຕິ, ໂຍ ວາປິ ກຕ຺ວາ ນ ກໂຣມິຈາຫ;

ອຸໂຠປິ ເຕ ເປຈ຺ຈ ສມາ ຠວນ຺ຕິ, ນິຫີນກມ຺ມາ ມນຸຊາ ປຣຕ຺ຖ.

‘‘ໂຍ ອປ຺ປທຸຏ຺ຐສ຺ສ ນຣສ຺ສ ທຸສ຺ສຕິ, ສຸທ຺ຘສ຺ສ ໂປສສ຺ສ ອນງ຺ຄຓສ຺ສ;

ຕເມວ ພາລໍ ປຈ຺ເຈຕິ ປາປໍ, ສຸຂຸໂມ ຣໂຊ ປຏິວາຕໍວ ຂິຕ຺ໂຕ.

‘‘ໂຍ ໂລຠຄຸເຓ ອນຸຍຸຕ຺ໂຕ, ໂສ ວຈສາ ປຣິຠາສຕິ ອຎ຺ເຎ;

ອສທ຺ໂຘ ¶ ¶ ກທຣິໂຍ ອວທຎ຺ຎູ, ມຈ຺ຉຣິ ເປສຸຓິຍໍ [ເປສຸຓິຍສ຺ມິໍ (ພຫູສຸ)] ອນຸຍຸຕ຺ໂຕ.

‘‘ມຸຂທຸຄ຺ຄ ວິຠູຕ ອນຣິຍ, ຠູນຫຸ [ຠຸນຫຕ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ປາປກ ທຸກ຺ກຏກາຣິ;

ປຸຣິສນ຺ຕ ກລີ ອວຊາຕ, ມາ ພຫຸຠາຓິຘ ເນຣຍິໂກສິ.

‘‘ຣຊມາກິຣສີ ¶ ອຫິຕາຍ, ສນ຺ເຕ ຄຣຫສິ ກິພ຺ພິສກາຣີ;

ພຫູນິ ທຸຈ຺ຈຣິຕານິ ຈຣິຕ຺ວາ, ຄຈ຺ຉສິ ໂຂ ປປຕໍ ຈິຣຣຕ຺ຕໍ.

‘‘ນ ຫິ ນສ຺ສຕິ ກສ຺ສຈິ ກມ຺ມໍ, ເອຕິ ຫຕໍ ລຠເຕວ ສຸວາມິ;

ທຸກ຺ຂໍ ມນ຺ໂທ ປຣໂລເກ, ອຕ຺ຕນິ ປສ຺ສຕິ ກິພ຺ພິສກາຣີ.

‘‘ອໂຍສງ຺ກຸສມາຫຕຏ຺ຐານໍ ¶ , ຕິຓ຺ຫຘາຣມຍສູລມຸເປຕິ;

ອຖ ¶ ຕຕ຺ຕອໂຍຄຸຬສນ຺ນິຠໍ, ໂຠຊນມຕ຺ຖິ ຕຖາ ປຕິຣູປໍ.

‘‘ນ ຫິ ວຄ຺ຄຸ ວທນ຺ຕິ ວທນ຺ຕາ, ນາຠິຊວນ຺ຕິ ນ ຕາຓມຸເປນ຺ຕິ;

ອງ຺ຄາເຣ ¶ ສນ຺ຖເຕ ສຍນ຺ຕິ [ເສນ຺ຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)], ຄິນິສມ຺ປຊ຺ຊລິຕໍ ປວິສນ຺ຕິ.

‘‘ຊາເລນ ຈ ໂອນຫິຍານ, ຕຕ຺ຖ ຫນນ຺ຕິ ອໂຍມຍກຸເຏຠິ [ອໂຍມຍກູເຏຫິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ອນ຺ຘໍວ ຕິມິສມາຍນ຺ຕິ, ຕໍ ວິຕຕຎ຺ຫິ ຍຖາ ມຫິກາໂຍ.

‘‘ອຖ ໂລຫມຍໍ ປນ ກຸມ຺ຠິໍ, ຄິນິສມ຺ປຊ຺ຊລິຕໍ ປວິສນ຺ຕິ;

ປຈ຺ຈນ຺ຕິ ຫິ ຕາສຸ ຈິຣຣຕ຺ຕໍ, ອຄ຺ຄິນິສມາສຸ [ຄິນິສ຺ສມາສຸ (ກ.)] ສມຸປ຺ປິລວາເຕ.

‘‘ອຖ ປຸພ຺ພໂລຫິຕມິສ຺ເສ, ຕຕ຺ຖ ກິໍ ປຈ຺ຈຕິ ກິພ຺ພິສກາຣີ;

ຍໍ ຍໍ ¶ ທິສກໍ [ທິສຕໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ອຘິເສຕິ, ຕຕ຺ຖ ກິລິສ຺ສຕິ ສມ຺ຜຸສມາໂນ.

‘‘ປຸຬວາວສເຖ ¶ ສລິລສ຺ມິໍ, ຕຕ຺ຖ ກິໍ ປຈ຺ຈຕິ ກິພ຺ພິສກາຣີ;

ຄນ຺ຕຸໍ ນ ຫິ ຕີຣມປຕ຺ຖິ, ສພ຺ພສມາ ຫິ ສມນ຺ຕກປລ຺ລາ.

‘‘ອສິປຕ຺ຕວນໍ ປນ ຕິຓ຺ຫໍ, ຕໍ ປວິສນ຺ຕິ ສມຸຈ຺ຉິທຄຕ຺ຕາ;

ຊິວ຺ຫໍ ¶ ພລິເສນ ຄເຫຕ຺ວາ, ອາຣຊຍາຣຊຍາ ວິຫນນ຺ຕິ.

‘‘ອຖ ເວຕຣຓິໍ ປນ ທຸຄ຺ຄໍ, ຕິຓ຺ຫຘາຣຂຸຣຘາຣມຸເປນ຺ຕິ;

ຕຕ຺ຖ ມນ຺ທາ ປປຕນ຺ຕິ, ປາປກຣາ ປາປານິ ກຣິຕ຺ວາ.

‘‘ຂາທນ຺ຕິ ¶ ຫິ ຕຕ຺ຖ ຣຸທນ຺ເຕ, ສາມາ ສພລາ ກາໂກລຄຓາ ຈ;

ໂສຓາ ສິງ຺ຄາລາ [ສິຄາລາ (ສີ. ປີ.)] ປຏິຄິທ຺ຘາ [ປຏິຄິຊ຺ຌາ (ສ຺ຍາ. ປີ.)], ກຸລລາ ວາຍສາ ຈ [ກຸລລາ ຈ ວາຍສາ (?)] ວິຕຸທນ຺ຕິ.

‘‘ກິຈ຺ຉາ ວຕຍໍ ອິຘ ວຸຕ຺ຕິ, ຍໍ ຊໂນ ຜຸສຕິ [ປສ຺ສຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ກິພ຺ພິສກາຣີ;

ຕສ຺ມາ ອິຘ ຊີວິຕເສເສ, ກິຈ຺ຈກໂຣ ສິຍາ ນໂຣ ນ ຈປ຺ປມຊ຺ເຊ.

‘‘ເຕ ¶ ຄຓິຕາ ວິທູຫິ ຕິລວາຫາ, ເຍ ປທຸເມ ນິຣເຍ ອຸປນີຕາ;

ນຫຸຕານິ ຫິ ໂກຏິໂຍ ປຎ຺ຈ ຠວນ຺ຕິ, ທ຺ວາທສ ໂກຏິສຕານິ ປຸນຎ຺ຎາ [ປນຍ຺ເຍ (ກ.)].

‘‘ຍາວ ¶ ທຸຂາ [ທຸກ຺ຂາ (ສີ. ສ຺ຍາ.), ທຸກ຺ຂ (ປີ. ກ.)] ນິຣຍາ ອິຘ ວຸຕ຺ຕາ, ຕຕ຺ຖປິ ຕາວ ຈິຣໍ ວສິຕພ຺ພໍ;

ຕສ຺ມາ ¶ ສຸຈິເປສລສາຘຸຄຸເຓສຸ, ວາຈໍ ມນໍ ສຕຕໍ [ປກຕໍ (ສ຺ຍາ.)] ປຣິຣກ຺ເຂ’’ຕິ.

ອານນ຺ທຊາເຕ ຕິທສຄເຓ ປຕີເຕ, ສກ຺ກຎ຺ຈ ອິນ຺ທໍ ສຸຈິວສເນ ຈ ເທເວ;

ທຸສ຺ສໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຕິຣິວ ໂຖມຍນ຺ເຕ, ອສິໂຕ ອິສິ ອທ຺ທສ ທິວາວິຫາເຣ.

ທິສ຺ວານ ¶ ເທເວ ມຸທິຕມເນ ອຸທຄ຺ເຄ, ຈິຕ຺ຕິໍ ກຣິຕ຺ວານ ອິທມໂວຈ [ກຣິຕ຺ວາ ອິທມໂວຈາສິ (ສີ.)] ຕຕ຺ຖ;

‘‘ກິໍ ເທວສງ຺ໂຆ ອຕິຣິວ ກລ຺ຍຣູໂປ, ທຸສ຺ສໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຣມຍຖ [ຠມຍຖ (ສີ.)] ກິໍ ປຏິຈ຺ຈ.

‘‘ຍທາປິ ອາສີ ອສຸເຣຫິ ສງ຺ຄໂມ, ຊໂຍ ສຸຣານໍ ອສຸຣາ ປຣາຊິຕາ.

ຕທາປິ ເນຕາທິໂສ ໂລມຫໍສໂນ, ກິມພ຺ຠຸຕໍ ທຏ຺ຐຸ ມຣູ ປໂມທິຕາ.

‘‘ເສເຬນ຺ຕິ ຄາຍນ຺ຕິ ຈ ວາທຍນ຺ຕິ ຈ, ຠຸຊານິ ໂຜເຏນ຺ຕິ [ໂປເຐນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.), ໂປເຖນ຺ຕິ (ກ.)] ຈ ນຈ຺ຈຍນ຺ຕິ ຈ;

ປຸຈ຺ຉາມິ ¶ ໂວຫໍ ເມຣຸມຸທ຺ຘວາສິເນ, ຘຸນາຖ ເມ ສໍສຍໍ ຂິປ຺ປ ມາຣິສາ’’.

‘‘ໂສ ¶ ໂພຘິສຕ຺ໂຕ ຣຕນວໂຣ ອຕຸລ຺ໂຍ, ມນຸສ຺ສໂລເກ ຫິຕສຸຂຕ຺ຖາຍ [ຫິຕສຸຂຕາຍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ຊາໂຕ;

ສກ຺ຍານ ຄາເມ ຊນປເທ ລຸມ຺ພິເນຍ຺ເຍ, ເຕນມ຺ຫ ຕຸຏ຺ຐາ ອຕິຣິວ ກລ຺ຍຣູປາ.

‘‘ໂສ ສພ຺ພສຕ຺ຕຸຕ຺ຕໂມ ອຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລ, ນຣາສໂຠ ສພ຺ພປຊານມຸຕ຺ຕໂມ;

ວຕ຺ເຕສ຺ສຕິ ¶ ຈກ຺ກມິສິວ຺ຫເຍ ວເນ, ນທໍວ ສີໂຫ ພລວາ ມິຄາຠິຠູ’’.

ຕໍ ¶ ສທ຺ທໍ ສຸຕ຺ວາ ຕຸຣິຕມວສຣີ ໂສ, ສຸທ຺ໂຘທນສ຺ສ ຕທ ຠວນໍ ອຸປາວິສິ [ອຸປາຄມິ (ສີ. ປີ.)];

ນິສຊ຺ຊ ຕຕ຺ຖ ອິທມໂວຈາສິ ສກ຺ເຍ, ‘‘ກຸຫິໍ ກຸມາໂຣ ອຫມປິ ທຏ຺ຐຸກາໂມ’’.

ຕໂຕ ກຸມາຣໍ ຊລິຕມິວ ສຸວຓ຺ຓໍ, ອຸກ຺ກາມຸເຂວ ສຸກຸສລສມ຺ປຫຏ຺ຐໍ [ສຸກຸສເລນ ສມ຺ປຫຏ຺ຐໍ (ກ.)];

ທທ຺ທລ຺ລມານໍ [ທທ຺ທຬ຺ຫມານໍ (ກ.)] ສິຣິຍາ ອໂນມວຓ຺ຓໍ, ທສ຺ເສສຸ ປຸຕ຺ຕໍ ອສິຕວ຺ຫຍສ຺ສ ສກ຺ຍາ.

ທິສ຺ວາ ກຸມາຣໍ ສິຂິມິວ ປຊ຺ຊລນ຺ຕໍ, ຕາຣາສຠໍວ ¶ ນຠສິຄມໍ ວິສຸທ຺ຘໍ;

ສູຣິຍໍ ຕປນ຺ຕໍ ສຣທຣິວພ຺ຠມຸຕ຺ຕໍ, ອານນ຺ທຊາໂຕ ວິປຸລມລຕ຺ຖ ປີຕິໍ.

ອເນກສາຂຎ຺ຈ ສຫສ຺ສມຓ຺ຑລໍ, ຉຕ຺ຕໍ ມຣູ ຘາຣຍຸມນ຺ຕລິກ຺ເຂ;

ສຸວຓ຺ຓທຓ຺ຑາ ວີຕິປຕນ຺ຕິ ຈາມຣາ, ນ ທິສ຺ສເຣ ຈາມຣຉຕ຺ຕຄາຫກາ.

ທິສ຺ວາ ¶ ¶ ຊຏີ ກຓ຺ຫສິຣິວ຺ຫໂຍ ອິສິ, ສຸວຓ຺ຓນິກ຺ຂໍ ວິຍ ປຓ຺ຑຸກມ຺ພເລ;

ເສຕຎ຺ຈ ຉຕ຺ຕໍ ຘຣິຍນ຺ຕ [ຘາຣິຍນ຺ຕ (ສ຺ຍາ.), ຘາຣຍນ຺ຕໍ (ສີ. ກ.)] ມຸທ຺ຘນິ, ອຸທຄ຺ຄຈິຕ຺ໂຕ ສຸມໂນ ປຏິຄ຺ຄເຫ.

ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ປນ ສກ຺ຍປຸງ຺ຄວໍ, ຊິຄີສໂຕ [ຊິຄິໍສໂກ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ລກ຺ຂຓມນ຺ຕປາຣຄູ;

ປສນ຺ນຈິຕ຺ໂຕ ຄິຣມພ຺ຠຸທີຣຍິ, ‘‘ອນຸຕ຺ຕຣາຍໍ ທ຺ວິປທານມຸຕ຺ຕໂມ’’ [ທິປທານມຸຕ຺ຕໂມ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)].

ອຖຕ຺ຕໂນ ຄມນມນຸສ຺ສຣນ຺ໂຕ, ອກລ຺ຍຣູໂປ ຄຬຍຕິ ອສ຺ສຸການິ;

ທິສ຺ວານ ສກ຺ຍາ ອິສິມໂວຈຸໍ ຣຸທນ຺ຕໍ,

‘‘ໂນ ເຈ ກຸມາເຣ ຠວິສ຺ສຕິ ອນ຺ຕຣາໂຍ’’.

ທິສ຺ວານ ສກ຺ເຍ ອິສິມໂວຈ ອກລ຺ເຍ, ‘‘ນາຫໍ ¶ ກຸມາເຣ ອຫິຕມນຸສ຺ສຣາມິ;

ນ ຈາປິມສ຺ສ ຠວິສ຺ສຕິ ອນ຺ຕຣາໂຍ, ນ ໂອຣກາຍໍ ອຘິມານສາ [ອຘິມນສາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠວາຖ.

‘‘ສມ຺ໂພຘິຍຄ຺ຄໍ ຜຸສິສ຺ສຕາຍໍ ກຸມາໂຣ, ໂສ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປຣມວິສຸທ຺ຘທສ຺ສີ;

ວຕ຺ເຕສ຺ສຕາຍໍ ພຫຸຊນຫິຕານຸກມ຺ປີ, ວິຕ຺ຖາຣິກສ຺ສ ຠວິສ຺ສຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ.

‘‘ມມຎ຺ຈ ¶ ອາຍຸ ນ ຈິຣມິຘາວເສໂສ, ອຖນ຺ຕຣາ ເມ ຠວິສ຺ສຕິ ກາລກິຣິຍາ;

ໂສຫໍ ນ ໂສສ຺ສໍ [ສຸສ຺ສໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອສມຘຸຣສ຺ສ ຘມ຺ມໍ, ເຕນມ຺ຫິ ອຏ຺ໂຏ ພ຺ຍສນໍຄໂຕ ອຆາວີ’’.

ໂສ ¶ ¶ ສາກິຍານໍ ວິປຸລໍ ຊເນຕ຺ວາ ປີຕິໍ, ອນ຺ເຕປຸຣມ຺ຫາ ນິຄ຺ຄມາ [ນິຣຄມາ (ສີ. ສ຺ຍາ.), ນິຄມາ (ກ. ສີ.), ນິຣຄມ (ປີ.)] ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ;

ໂສ ຠາຄິເນຍ຺ຍໍ ສຍໍ ອນຸກມ຺ປມາໂນ, ສມາທເປສິ ອສມຘຸຣສ຺ສ ຘມ຺ເມ.

‘‘ພຸທ຺ໂຘຕິ ໂຆສໍ ຍທ [ຍທິ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ປຣໂຕ ສຸຓາສິ, ສມ຺ໂພຘິປຕ຺ໂຕ ວິວຣຕິ ຘມ຺ມມຄ຺ຄໍ;

ຄນ຺ຕ຺ວານ ຕຕ຺ຖ ສມຍໍ ປຣິປຸຈ຺ຉມາໂນ [ສຍໍ ປຣິປຸຈ຺ຉິຍາໂນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ຈຣສ຺ສຸ ຕສ຺ມິໍ ຠຄວຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ’’.

ເຕນານຸສິຏ຺ໂຐ ຫິຕມເນນ ຕາທິນາ, ອນາຄເຕ ¶ ປຣມວິສຸທ຺ຘທສ຺ສິນາ;

ໂສ ນາລໂກ ອຸປຈິຕປຸຎ຺ຎສຎ຺ຈໂຍ, ຊິນໍ ປຕິກ຺ຂໍ [ປຕິ + ອິກ຺ຂໍ = ປຕິກ຺ຂໍ] ປຣິວສິ ຣກ຺ຂິຕິນ຺ທ຺ຣິໂຍ.

ສຸຕ຺ວານ ໂຆສໍ ຊິນວຣຈກ຺ກວຕ຺ຕເນ, ຄນ຺ຕ຺ວານ ທິສ຺ວາ ອິສິນິສຠໍ ປສນ຺ໂນ;

ໂມເນຍ຺ຍເສຏ຺ຐໍ ¶ ມຸນິປວຣໍ ອປຸຈ຺ຉິ, ສມາຄເຕ ອສິຕາວ຺ຫຍສ຺ສ ສາສເນຕິ.

‘‘ອຎ຺ຎາຕເມຕໍ ວຈນໍ, ອສິຕສ຺ສ ຍຖາຕຖໍ;

ຕໍ ຕໍ ໂຄຕມ ປຸຈ຺ຉາມິ, ສພ຺ພຘມ຺ມານ ປາຣຄຸໍ.

‘‘ອນຄາຣິຍຸເປຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂາຈຣິຍໍ ຊິຄີສໂຕ;

ມຸນິ ປພ຺ຣູຫິ ເມ ປຸຏ຺ໂຐ, ໂມເນຍ຺ຍໍ ອຸຕ຺ຕມໍ ປທໍ’’.

‘‘ໂມເນຍ຺ຍໍ ເຕ ອຸປຎ຺ຎິສ຺ສໍ, (ອິຕິ ຠຄວາ) ທຸກ຺ກຣໍ ທຸຣຠິສມ຺ຠວໍ;

ຫນ຺ທ ເຕ ນໍ ປວກ຺ຂາມິ, ສນ຺ຖມ຺ຠສ຺ສຸ ທຬ຺ໂຫ ຠວ.

‘‘ສມານຠາຄໍ ¶ ກຸພ຺ເພຖ, ຄາເມ ອກ຺ກຸຏ຺ຐວນ຺ທິຕໍ;

ມໂນປໂທສໍ ຣກ຺ເຂຍ຺ຍ, ສນ຺ໂຕ ອນຸຓ຺ຓໂຕ ຈເຣ.

‘‘ອຸຈ຺ຈາວຈາ ¶ ¶ ນິຈ຺ຉຣນ຺ຕິ, ທາເຍ ອຄ຺ຄິສິຂູປມາ;

ນາຣິໂຍ ມຸນິໍ ປໂລເຠນ຺ຕິ, ຕາສຸ ຕໍ ມາ ປໂລຠຍຸໍ.

‘‘ວິຣໂຕ ເມຖຸນາ ຘມ຺ມາ, ຫິຕ຺ວາ ກາເມ ປໂຣປເຣ [ປໂຣວເຣ (ສີ. ປີ.), ວຣາວເຣ (ສ຺ຍາ.)];

ອວິຣຸທ຺ໂຘ ¶ ອສາຣຕ຺ໂຕ, ປາເຓສຸ ຕສຖາວເຣ.

‘‘ຍຖາ ອຫໍ ຕຖາ ເອເຕ, ຍຖາ ເອເຕ ຕຖາ ອຫໍ;

ອຕ຺ຕານໍ ອຸປມໍ ກຕ຺ວາ, ນ ຫເນຍ຺ຍ ນ ຆາຕເຍ.

‘‘ຫິຕ຺ວາ ອິຈ຺ຉຎ຺ຈ ໂລຠຎ຺ຈ, ຍຕ຺ຖ ສຕ຺ໂຕ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ;

ຈກ຺ຂຸມາ ປຏິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ຕເຣຍ຺ຍ ນຣກໍ ອິມໍ.

‘‘ອູນູທໂຣ ມິຕາຫາໂຣ, ອປ຺ປິຈ຺ຉສ຺ສ ອໂລລຸໂປ;

ສທາ [ສ ເວ (ປີ.)] ອິຈ຺ຉາຍ ນິຈ຺ຉາໂຕ, ອນິຈ຺ໂຉ ໂຫຕິ ນິພ຺ພຸໂຕ.

‘‘ສ ປິຓ຺ຑຈາຣໍ ຈຣິຕ຺ວາ, ວນນ຺ຕມຠິຫາຣເຍ;

ອຸປຏ຺ຐິໂຕ ຣຸກ຺ຂມູລສ຺ມິໍ, ອາສນູປຄໂຕ ມຸນິ.

‘‘ສ ຌານປສຸໂຕ ຘີໂຣ, ວນນ຺ເຕ ຣມິໂຕ ສິຍາ;

ຌາເຍຖ ຣຸກ຺ຂມູລສ຺ມິໍ, ອຕ຺ຕານມຠິໂຕສຍໍ.

‘‘ຕໂຕ ຣຕ຺ຍາ ວິວສາເນ [ວິວສເນ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)], ຄາມນ຺ຕມຠິຫາຣເຍ;

ອວ຺ຫານໍ ນາຠິນນ຺ເທຍ຺ຍ, ອຠິຫາຣຎ຺ຈ ຄາມໂຕ.

‘‘ນ ມຸນີ ຄາມມາຄມ຺ມ, ກຸເລສຸ ສຫສາ ຈເຣ;

ຆາເສສນໍ ຉິນ຺ນກໂຖ, ນ ວາຈໍ ປຍຸຕໍ ຠເຓ.

‘‘ອລຕ຺ຖໍ ຍທິທໍ ສາຘຸ, ນາລຕ຺ຖໍ ກຸສລໍ ອິຕິ;

ອຸຠເຍເນວ ໂສ ຕາທີ, ຣຸກ຺ຂໍວຸປນິວຕ຺ຕຕິ [ຣຸກ຺ຂໍວຸ’ປຕິວຕ຺ຕຕິ (ກ.), ຣຸກ຺ຂໍວ ອຸປາຕິວຕ຺ຕຕິ (ສ຺ຍາ.)].

‘‘ສ ¶ ¶ ປຕ຺ຕປາຓິ ວິຈຣນ຺ໂຕ, ອມູໂຄ ມູຄສມ຺ມໂຕ;

ອປ຺ປໍ ທານໍ ນ ຫີເຬຍ຺ຍ, ທາຕາຣໍ ນາວຊານິຍາ.

‘‘ອຸຈ຺ຈາວຈາ ¶ ຫິ ປຏິປທາ, ສມເຓນ ປກາສິຕາ;

ນ ປາຣໍ ¶ ທິຄຸຓໍ ຍນ຺ຕິ, ນຍິທໍ ເອກຄຸຓໍ ມຸຕໍ.

‘‘ຍສ຺ສ ຈ ວິສຕາ ນຕ຺ຖິ, ຉິນ຺ນໂສຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ;

ກິຈ຺ຈາກິຈ຺ຈປ຺ປຫີນສ຺ສ, ປຣິຬາໂຫ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

‘‘ໂມເນຍ຺ຍໍ ເຕ ອຸປຎ຺ຎິສ຺ສໍ, ຂຸຣຘາຣູປໂມ ຠເວ;

ຊິວ຺ຫາຍ ຕາລຸມາຫຈ຺ຈ, ອຸທເຣ ສຎ຺ຎໂຕ ສິຍາ.

‘‘ອລີນຈິຕ຺ໂຕ ຈ ສິຍາ, ນ ຈາປິ ພຫຸ ຈິນ຺ຕເຍ;

ນິຣາມຄນ຺ໂຘ ອສິໂຕ, ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍປຣາຍໂຓ.

‘‘ເອກາສນສ຺ສ ສິກ຺ເຂຖ, ສມຓູປາສນສ຺ສ ຈ;

ເອກຕ຺ຕໍ ໂມນມກ຺ຂາຕໍ, ເອໂກ ເຈ ອຠິຣມິສ຺ສສິ;

ອຖ ຠາຫິສິ [ຠາສິຫິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ທສທິສາ.

‘‘ສຸຕ຺ວາ ຘີຣານໍ ນິຄ຺ໂຆສໍ, ຌາຍີນໍ ກາມຈາຄິນໍ;

ຕໂຕ ຫິຣິຎ຺ຈ ສທ຺ຘຎ຺ຈ, ຠິຍ຺ໂຍ ກຸພ຺ເພຖ ມາມໂກ.

‘‘ຕໍ ¶ ນທີຫິ ວິຊານາຖ, ໂສພ຺ເຠສຸ ປທເຣສຸ ຈ;

ສຓນ຺ຕາ ຍນ຺ຕິ ກຸໂສພ຺ຠາ [ກຸສ຺ສຸພ຺ຠາ (ສີ.)], ຕຸຓ຺ຫີຍນ຺ຕິ ມໂຫທຘີ.

‘‘ຍທູນກໍ ຕໍ ສຓຕິ, ຍໍ ປູຣໍ ສນ຺ຕເມວ ຕໍ;

ອຑ຺ຒກຸມ຺ຠູປໂມ ພາໂລ, ຣຫໂທ ປູໂຣວ ປຓ຺ຑິໂຕ.

‘‘ຍໍ ສມໂຓ ພຫຸໍ ຠາສຕິ, ອຸເປຕໍ ອຕ຺ຖສຎ຺ຫິຕໍ;

ຊານໍ ໂສ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ, ຊານໍ ໂສ ພຫຸ ຠາສຕິ.

‘‘ໂຍ ¶ ຈ ຊານໍ ສໍຍຕຕ຺ໂຕ, ຊານໍ ນ ພຫຸ ຠາສຕິ;

ສ ¶ ມຸນີ ໂມນມຣຫຕິ, ສ ມຸນີ ໂມນມຊ຺ຌຄາ’’ຕິ.

ນາລກສຸຕ຺ຕໍ ເອກາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ເມ ສຸຕໍ – ເອກໍ ສມຍໍ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ປຸພ຺ພາຣາເມ ມິຄາຣມາຕຸປາສາເທ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠຄວາ ຕທຫຸໂປສເຖ ປນ຺ນຣເສ ¶ ປຸຓ຺ຓາຍ ປຸຓ຺ຓມາຍ ຣຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆປຣິວຸໂຕ ອພ຺ໂຠກາເສ ນິສິນ຺ໂນ ໂຫຕິ ¶ . ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕຸຓ຺ຫີຠູຕໍ ຕຸຓ຺ຫີຠູຕໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ອນຸວິໂລເກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ –

‘‘‘ເຍ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຸສລາ ຘມ຺ມາ ອຣິຍາ ນິຍ຺ຍານິກາ ສມ຺ໂພຘຄາມິໂນ, ເຕສໍ ໂວ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ອຣິຍານໍ ນິຍ຺ຍານິການໍ ສມ຺ໂພຘຄາມີນໍ ກາ ອຸປນິສາ ສວນາຍາ’ຕິ ອິຕິ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຈ຺ຉິຕາໂຣ ອສ຺ສຸ, ເຕ ເອວມສ຺ສຸ ວຈນີຍາ – ‘ຍາວເທວ ທ຺ວຍຕານໍ ຘມ຺ມານໍ ຍຖາຠູຕໍ ຎາຓາຍາ’ຕິ. ກິຎ຺ຈ ທ຺ວຍຕໍ ວເທຖ?

(໑) ‘‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍຕິ ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣໂຘ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສິໂນ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ອປ຺ປມຕ຺ຕສ຺ສ ອາຕາປິໂນ ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ ວິຫຣໂຕ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຜລານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຜລໍ ປາຏິກງ຺ຂໍ – ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ອຎ຺ຎາ, ສຕິ ວາ ¶ ອຸປາທິເສເສ ອນາຄາມິຕາ’’ຕິ.

ອິທມໂວຈ ຠຄວາ. ອິທໍ ວຕ຺ວານ ສຸຄໂຕ ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ເຍ ທຸກ຺ຂໍ ນປ຺ປຊານນ຺ຕິ, ອໂຖ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠວໍ;

ຍຕ຺ຖ ຈ ສພ຺ພໂສ ທຸກ຺ຂໍ, ອເສສໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕິ;

ຕຎ຺ຈ ມຄ຺ຄໍ ນ ຊານນ຺ຕິ, ທຸກ຺ຂູປສມຄາມິນໍ.

‘‘ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິຫີນາ ເຕ, ອໂຖ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິຍາ;

ອຠພ຺ພາ ເຕ ອນ຺ຕກິຣິຍາຍ, ເຕ ເວ ຊາຕິຊຣູປຄາ.

‘‘ເຍ ¶ ຈ ທຸກ຺ຂໍ ປຊານນ຺ຕິ, ອໂຖ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠວໍ;

ຍຕ຺ຖ ຈ ສພ຺ພໂສ ທຸກ຺ຂໍ, ອເສສໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕິ;

ຕຎ຺ຈ ¶ ມຄ຺ຄໍ ປຊານນ຺ຕິ, ທຸກ຺ຂູປສມຄາມິນໍ.

‘‘ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິສມ຺ປນ຺ນາ, ອໂຖ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິຍາ;

ຠພ຺ພາ ເຕ ອນ຺ຕກິຣິຍາຍ, ນ ເຕ ຊາຕິຊຣູປຄາ’’ຕິ.

(໒) ‘‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສນາ’ຕິ, ອິຕິ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຈ຺ຉິຕາໂຣ ອສ຺ສຸ; ‘ສິຍາ’ຕິສ຺ສຸ ວຈນີຍາ. ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ອຸປຘິປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອຸປຘີນໍ ¶ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ອຸປຘິນິທານາ ປຠວນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂາ, ເຍ ¶ ເກຈິ ໂລກສ຺ມິມເນກຣູປາ;

ໂຍ ເວ ອວິທ຺ວາ ອຸປຘິໍ ກໂຣຕິ, ປຸນປ຺ປຸນໍ ທຸກ຺ຂມຸເປຕິ ມນ຺ໂທ;

ຕສ຺ມາ ປຊານໍ ອຸປຘິໍ ນ ກຍິຣາ, ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊາຕິປ຺ປຠວານຸປສ຺ສີ’’ຕິ.

(໓) ‘‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສນາ’ຕິ, ອິຕິ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຈ຺ຉິຕາໂຣ ອສ຺ສຸ; ‘ສິຍາ’ຕິສ຺ສຸ ວຈນີຍາ. ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອວິຊ຺ຊາຍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຊາຕິມຣຓສໍສາຣໍ ¶ , ເຍ ວຊນ຺ຕິ ປຸນປ຺ປຸນໍ;

ອິຕ຺ຖຠາວຎ຺ຎຖາຠາວໍ, ອວິຊ຺ຊາເຍວ ສາ ຄຕິ.

‘‘ອວິຊ຺ຊາ ຫາຍໍ ມຫາໂມໂຫ, ເຍນິທໍ ສໍສິຕໍ ຈິຣໍ;

ວິຊ຺ຊາຄຕາ ຈ ເຍ ສຕ຺ຕາ, ນ ເຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ [ນາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)] ປຸນພ຺ຠວ’’ນ຺ຕິ.

(໔) ‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ສງ຺ຂາຣປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ສງ຺ຂາຣານໍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຍໍ ¶ ¶ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ສພ຺ພໍ ສງ຺ຂາຣປຈ຺ຈຍາ;

ສງ຺ຂາຣານໍ ນິໂຣເຘນ, ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ຎຕ຺ວາ, ທຸກ຺ຂໍ ສງ຺ຂາຣປຈ຺ຈຍາ;

ສພ຺ພສງ຺ຂາຣສມຖາ, ສຎ຺ຎານໍ ອຸປໂຣຘນາ;

ເອວໍ ທຸກ຺ຂກ຺ຂໂຍ ໂຫຕິ, ເອຕໍ ຎຕ຺ວາ ຍຖາຕຖໍ.

‘‘ສມ຺ມທ຺ທສາ ເວທຄຸໂນ, ສມ຺ມທຎ຺ຎາຍ ປຓ຺ຑິຕາ;

ອຠິຠຸຍ຺ຍ ມາຣສໍໂຍຄໍ, ນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ [ນາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)] ປຸນພ຺ຠວ’’ນ຺ຕິ.

(໕) ‘‘ສິຍາ ¶ ¶ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ສພ຺ພໍ ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາ;

ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ນິໂຣເຘນ, ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ຎຕ຺ວາ, ທຸກ຺ຂໍ ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາ;

ວິຎ຺ຎາຓູປສມາ ຠິກ຺ຂຸ, ນິຈ຺ຉາໂຕ ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ’’ຕິ.

(໖) ‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ຜສ຺ສປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ຜສ຺ສສ຺ສ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ¶ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ເຕສໍ ຜສ຺ສປເຣຕານໍ, ຠວໂສຕານຸສາຣິນໍ;

ກຸມ຺ມຄ຺ຄປຏິປນ຺ນານໍ, ອາຣາ ສໍໂຍຊນກ຺ຂໂຍ.

‘‘ເຍ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຣິຎ຺ຎາຍ, ອຎ຺ຎາຍຸປສເມ [ປຎ຺ຎາຍ ອຸປສເມ (ສ຺ຍາ.)] ຣຕາ;

ເຕ ເວ ຜສ຺ສາຠິສມຍາ, ນິຈ຺ຉາຕາ ປຣິນິພ຺ພຸຕາ’’ຕິ.

(໗) ‘‘ສິຍາ ¶ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ເວທນາປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ເວທນານໍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ສຸຂໍ ¶ ວາ ຍທິ ວາ ທຸກ຺ຂໍ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂໍ ສຫ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ພຫິທ຺ຘາ ຈ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ອຕ຺ຖິ ເວທິຕໍ.

‘‘ເອຕໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ຎຕ຺ວານ, ໂມສຘມ຺ມໍ ປໂລກິນໍ [ປໂລກິຕໍ (ສີ.)];

ຜຸສ຺ສ ຜຸສ຺ສ ວຍໍ ປສ຺ສໍ, ເອວໍ ຕຕ຺ຖ ວິຊານຕິ [ວິຣຊ຺ຊຕິ (ກ. ສີ.)];

ເວທນານໍ ຂຍາ ຠິກ຺ຂຸ, ນິຈ຺ຉາໂຕ ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ’’ຕິ.

(໘) ‘‘ສິຍາ ¶ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ຕຓ຺ຫາປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ຕຓ຺ຫາຍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຕຓ຺ຫາທຸຕິໂຍ ¶ ປຸຣິໂສ, ທີຆມທ຺ຘານ ສໍສຣໍ;

ອິຕ຺ຖຠາວຎ຺ຎຖາຠາວໍ, ສໍສາຣໍ ນາຕິວຕ຺ຕຕິ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ຎຕ຺ວາ, ຕຓ຺ຫໍ [ຕຓ຺ຫາ (ພຫູສຸ) ອິຕິວຸຕ຺ຕເກ ໑໕ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ] ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠວໍ;

ວີຕຕຓ຺ໂຫ ອນາທາໂນ, ສໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພເຊ’’ຕິ.

(໙) ‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ອຸປາທານປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອຸປາທານານໍ [ອຸປາທານສ຺ສ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ອຸປາທານປຈ຺ຈຍາ ຠໂວ, ຠູໂຕ ທຸກ຺ຂໍ ນິຄຈ຺ຉຕິ;

ຊາຕສ຺ສ ມຣຓໍ ໂຫຕິ, ເອໂສ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ.

‘‘ຕສ຺ມາ ອຸປາທານກ຺ຂຍາ, ສມ຺ມທຎ຺ຎາຍ ປຓ຺ຑິຕາ;

ຊາຕິກ຺ຂຍໍ ອຠິຎ຺ຎາຍ, ນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ປຸນພ຺ຠວ’’ນ຺ຕິ.

(໑໐) ‘‘ສິຍາ ¶ ¶ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ອາຣມ຺ຠປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອາຣມ຺ຠານໍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ສພ຺ພໍ ອາຣມ຺ຠປຈ຺ຈຍາ;

ອາຣມ຺ຠານໍ ນິໂຣເຘນ, ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ¶ ຎຕ຺ວາ, ທຸກ຺ຂໍ ອາຣມ຺ຠປຈ຺ຈຍາ;

ສພ຺ພາຣມ຺ຠໍ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊ, ອນາຣມ຺ເຠ ວິມຸຕ຺ຕິໂນ.

‘‘ອຸຈ຺ຉິນ຺ນຠວຕຓ຺ຫສ຺ສ, ສນ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ;

ວິກ຺ຂີໂຓ [ວິຕິຓ຺ໂຓ (ສີ.)] ຊາຕິສໍສາໂຣ, ນຕ຺ຖິ ຕສ຺ສ ປຸນພ຺ຠໂວ’’ຕິ.

(໑໑) ‘‘ສິຍາ ¶ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ອາຫາຣປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອາຫາຣານໍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ສພ຺ພໍ ອາຫາຣປຈ຺ຈຍາ;

ອາຫາຣານໍ ນິໂຣເຘນ, ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ຎຕ຺ວາ, ທຸກ຺ຂໍ ອາຫາຣປຈ຺ຈຍາ;

ສພ຺ພາຫາຣໍ ປຣິຎ຺ຎາຍ, ສພ຺ພາຫາຣມນິສ຺ສິໂຕ.

‘‘ອາໂຣຄ຺ຍໍ ¶ ສມ຺ມທຎ຺ຎາຍ, ອາສວານໍ ປຣິກ຺ຂຍາ;

ສງ຺ຂາຍ ເສວີ ຘມ຺ມຏ຺ໂຐ, ສງ຺ຂ຺ຍໍ [ສງ຺ຂໍ (ສີ. ປີ.)] ໂນເປຕິ ເວທຄູ’’ຕິ.

(໑໒) ‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ ສພ຺ພໍ ອິຎ຺ຊິຕປຈ຺ຈຍາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອິຎ຺ຊິຕານໍ ຕ຺ເວວ ອເສສວິຣາຄນິໂຣຘາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຍໍ ¶ ¶ ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ສພ຺ພໍ ອິຎ຺ຊິຕປຈ຺ຈຍາ;

ອິຎ຺ຊິຕານໍ ນິໂຣເຘນ, ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ຎຕ຺ວາ, ທຸກ຺ຂໍ ອິຎ຺ຊິຕປຈ຺ຈຍາ;

ຕສ຺ມາ ຫິ ເອຊໍ ໂວສ຺ສຊ຺ຊ, ສງ຺ຂາເຣ ອຸປຣຸນ຺ຘິຍ;

ອເນໂຊ ອນຸປາທາໂນ, ສໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພເຊ’’ຕິ.

(໑໓) ‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ນິສ຺ສິຕສ຺ສ ຈລິຕໍ ໂຫຕີຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອນິສ຺ສິໂຕ ນ ຈລຕີຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ອນິສ຺ສິໂຕ ນ ຈລຕິ, ນິສ຺ສິໂຕ ຈ ອຸປາທິຍໍ;

ອິຕ຺ຖຠາວຎ຺ຎຖາຠາວໍ, ສໍສາຣໍ ນາຕິວຕ຺ຕຕິ.

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ຎຕ຺ວາ, ນິສ຺ສເຍສຸ ມຫພ຺ຠຍໍ;

ອນິສ຺ສິໂຕ ອນຸປາທາໂນ, ສໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພເຊ’’ຕິ.

(໑໔) ‘‘ສິຍາ ¶ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຣູເປຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຣູປາ [ອາຣຸປ຺ປາ (ສີ. ປີ.)] ສນ຺ຕຕຣາຕິ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ອຣູເປຫິ ¶ ນິໂຣໂຘ ສນ຺ຕຕໂຣຕິ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ເຍ ຈ ຣູປູປຄາ ສຕ຺ຕາ, ເຍ ຈ ອຣູປຏ຺ຐາຍິໂນ [ອາຣຸປ຺ປວາສິໂນ (ສີ. ປີ.)];

ນິໂຣຘໍ ອປ຺ປຊານນ຺ຕາ, ອາຄນ຺ຕາໂຣ ປຸນພ຺ຠວໍ.

‘‘ເຍ ຈ ຣູເປ ປຣິຎ຺ຎາຍ, ອຣູເປສຸ ອສຓ຺ຐິຕາ [ສຸສຓ຺ຐິຕາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ນິໂຣເຘ ¶ ເຍ ວິມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ເຕ ຊນາ ມຈ຺ຈຸຫາຍິໂນ’’ຕິ.

(໑໕) ‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ…ເປ… ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ສເທວກສ຺ສ ໂລກສ຺ສ ສມາຣກສ຺ສ ສພ຺ຣຫ຺ມກສ຺ສ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ອິທໍ ສຈ຺ຈນ຺ຕິ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິຕໍ ຕທມຣິຍານໍ ເອຕໍ ມຸສາຕິ ຍຖາຠູຕໍ ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ສຸທິຏ຺ຐໍ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ. ຍໍ ¶ , ຠິກ຺ຂເວ, ສເທວກສ຺ສ…ເປ… ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ອິທໍ ມຸສາຕິ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິຕໍ, ຕທມຣິຍານໍ ເອຕໍ ສຈ຺ຈນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ສຸທິຏ຺ຐໍ, ອຍໍ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ…ເປ… ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ອນຕ຺ຕນິ ອຕ຺ຕມານິໍ [ອຕ຺ຕມານີ (ສ຺ຍາ.), ອຕ຺ຕມານໍ (ປີ. ກ.)], ປສ຺ສ ໂລກໍ ສເທວກໍ;

ນິວິຏ຺ຐໍ ນາມຣູປສ຺ມິໍ, ອິທໍ ສຈ຺ຈນ຺ຕິ ມຎ຺ຎຕິ.

‘‘ເຍນ ເຍນ ຫິ ມຎ຺ຎນ຺ຕິ, ຕໂຕ ຕໍ ໂຫຕິ ອຎ຺ຎຖາ;

ຕຎ຺ຫິ ຕສ຺ສ ມຸສາ ໂຫຕິ, ໂມສຘມ຺ມຎ຺ຫິ ອິຕ຺ຕຣໍ.

‘‘ອໂມສຘມ຺ມໍ ¶ ນິພ຺ພານໍ, ຕທຣິຍາ ສຈ຺ຈໂຕ ວິທູ;

ເຕ ເວ ສຈ຺ຈາຠິສມຍາ, ນິຈ຺ຉາຕາ ປຣິນິພ຺ພຸຕາ’’ຕິ.

(໑໖) ‘‘‘ສິຍາ ອຎ຺ເຎນປິ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສນາ’ຕິ, ອິຕິ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຈ຺ຉິຕາໂຣ ອສ຺ສຸ; ‘ສິຍາ’ຕິສ຺ສຸ ວຈນີຍາ. ກຖຎ຺ຈ ສິຍາ? ຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ສເທວກສ຺ສ ໂລກສ຺ສ ສມາຣກສ຺ສ ສພ຺ຣຫ຺ມກສ຺ສ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ອິທໍ ສຸຂນ຺ຕິ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິຕໍ, ຕທມຣິຍານໍ ເອຕໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ສຸທິຏ຺ຐໍ, ອຍເມການຸປສ຺ສນາ ¶ . ຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ສເທວກສ຺ສ…ເປ… ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ອິທໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິຕໍ ຕທມຣິຍານໍ ເອຕໍ ສຸຂນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ສຸທິຏ຺ຐໍ, ອຍໍ ¶ ທຸຕິຍານຸປສ຺ສນາ. ເອວໍ ສມ຺ມາ ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສິໂນ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ອປ຺ປມຕ຺ຕສ຺ສ ອາຕາປິໂນ ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ ວິຫຣໂຕ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຜລານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຜລໍ ປາຏິກງ຺ຂໍ – ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ອຎ຺ຎາ, ສຕິ ວາ ອຸປາທິເສເສ ອນາຄາມິຕາຕິ. ອິທມໂວຈ ຠຄວາ. ອິທໍ ວຕ຺ວານ ສຸຄໂຕ ອຖາປຣໍ ເອຕທໂວຈ ສຕ຺ຖາ –

‘‘ຣູປາ ສທ຺ທາ ຣສາ ຄນ຺ຘາ, ຜສ຺ສາ ຘມ຺ມາ ຈ ເກວລາ;

ອິຏ຺ຐາ ກນ຺ຕາ ມນາປາ ຈ, ຍາວຕຕ຺ຖີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ສເທວກສ຺ສ ໂລກສ຺ສ, ເອເຕ ໂວ ສຸຂສມ຺ມຕາ;

ຍຕ຺ຖ ເຈເຕ ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕິ, ຕໍ ເນສໍ ທຸກ຺ຂສມ຺ມຕໍ.

‘‘ສຸຂນ຺ຕິ ¶ ທິຏ຺ຐມຣິເຍຫິ, ສກ຺ກາຍສ຺ສຸປໂຣຘນໍ;

ປຈ຺ຈນີກມິທໍ ໂຫຕິ, ສພ຺ພໂລເກນ ປສ຺ສຕໍ.

‘‘ຍໍ ¶ ປເຣ ສຸຂໂຕ ອາຫຸ, ຕທຣິຍາ ອາຫຸ ທຸກ຺ຂໂຕ;

ຍໍ ປເຣ ທຸກ຺ຂໂຕ ອາຫຸ, ຕທຣິຍາ ສຸຂໂຕ ວິທູ.

‘‘ປສ຺ສ ຘມ຺ມໍ ທຸຣາຊານໍ, ສມ຺ປມູຬ຺ເຫຕ຺ຖວິທ຺ທສຸ [ສມ຺ປມູຬ຺ເຫຕ຺ຖ ອວິທ຺ທສຸ (ສີ. ປີ.), ສມ຺ມູຬ຺ເຫຕ຺ຖ ອວິທ຺ທສຸ (?)];

ນິວຸຕານໍ ຕໂມ ໂຫຕິ, ອນ຺ຘກາໂຣ ອປສ຺ສຕໍ.

‘‘ສຕຎ຺ຈ ວິວຏໍ ໂຫຕິ, ອາໂລໂກ ປສ຺ສຕາມິວ;

ສນ຺ຕິເກ ນ ວິຊານນ຺ຕິ, ມຄ຺ຄາ ຘມ຺ມສ຺ສ ໂກວິທາ.

‘‘ຠວຣາຄປເຣເຕຫິ ¶ , ຠວໂສຕານຸສາຣິຠິ;

ມາຣເຘຍ຺ຍານຸປນ຺ເນຫິ, ນາຍໍ ຘມ຺ໂມ ສຸສມ຺ພຸໂຘ.

‘‘ໂກ ນຸ ອຎ຺ຎຕ຺ຣມຣິເຍຫິ, ປທໍ ສມ຺ພຸທ຺ຘຸມຣຫຕິ;

ຍໍ ປທໍ ສມ຺ມທຎ຺ຎາຍ, ປຣິນິພ຺ພນ຺ຕິ ອນາສວາ’’ຕິ.

ອິທມໂວຈ ຠຄວາ. ອຕ຺ຕມນາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ຠາສິຕໍ ອຠິນນ຺ທຸນ຺ຕິ. ອິມສ຺ມິໍ ຈ [ອິມສ຺ມິໍ ໂຂ (ສີ.)] ປນ ເວຍ຺ຍາກຣຓສ຺ມິໍ ຠຎ຺ຎມາເນ ສຏ຺ຐິມຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອນຸປາທາຍ ອາສເວຫິ ຈິຕ຺ຕານິ ວິມຸຈ຺ຈິໍສູຕິ.

ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສນາສຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສຈ຺ຈໍ ¶ ອຸປຘິ ອວິຊ຺ຊາ ຈ, ສງ຺ຂາເຣ ວິຎ຺ຎາຓປຎ຺ຈມໍ;

ຜສ຺ສເວທນິຍາ ຕຓ຺ຫາ, ອຸປາທານາຣມ຺ຠອາຫາຣາ;

ອິຎ຺ຊິຕໍ ຈລິຕໍ ຣູປໍ, ສຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ເຂນ ໂສຬສາຕິ.

ປພ຺ພຊ຺ຊາ ຈ ປຘານຎ຺ຈ, ສຸຠາສິຕຎ຺ຈ ສຸນ຺ທຣິ;

ມາຆສຸຕ຺ຕໍ ສຠິໂຍ ຈ, ເສໂລ ສລ຺ລຎ຺ຈ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ວາເສຏ຺ໂຐ ຈາປິ ໂກກາລິ, ນາລໂກ ທ຺ວຍຕານຸປສ຺ສນາ;

ທ຺ວາທເສຕານິ ສຸຕ຺ຕານິ, ມຫາວຄ຺ໂຄຕິ ວຸຈ຺ຈຕີຕິ.

ກາມໍ ¶ ¶ ¶ ¶ ກາມຍມານສ຺ສ, ຕສ຺ສ ເຈ ຕໍ ສມິຊ຺ຌຕິ;

ອທ຺ຘາ ປີຕິມໂນ ໂຫຕິ, ລທ຺ຘາ ມຈ຺ໂຈ ຍທິຈ຺ຉຕິ.

ຕສ຺ສ ເຈ ກາມຍານສ຺ສ [ກາມຍມານສ຺ສ (ກ.)], ຉນ຺ທຊາຕສ຺ສ ຊນ຺ຕຸໂນ;

ເຕ ກາມາ ປຣິຫາຍນ຺ຕິ, ສລ຺ລວິທ຺ໂຘວ ຣຸປ຺ປຕິ.

ໂຍ ກາເມ ປຣິວຊ຺ເຊຕິ, ສປ຺ປສ຺ເສວ ປທາ ສິໂຣ;

ໂສມໍ [ໂສ ອິມໍ (ສີ. ປີ.)] ວິສຕ຺ຕິກໍ ໂລເກ, ສໂຕ ສມຕິວຕ຺ຕຕິ.

ເຂຕ຺ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ຫິຣຎ຺ຎໍ ວາ, ຄວສ຺ສໍ [ຄວາສ຺ສໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ທາສໂປຣິສໍ;

ຖິໂຍ ພນ຺ຘູ ປຸຖຸ ກາເມ, ໂຍ ນໂຣ ອນຸຄິຊ຺ຌຕິ.

ອພລາ ນໍ ພລີຍນ຺ຕິ, ມທ຺ທນ຺ເຕນໍ ປຣິສ຺ສຍາ;

ຕໂຕ ນໍ ທຸກ຺ຂມນ຺ເວຕິ, ນາວໍ ຠິນ຺ນມິໂວທກໍ.

ຕສ຺ມາ ຊນ຺ຕຸ ສທາ ສໂຕ, ກາມານິ ປຣິວຊ຺ຊເຍ;

ເຕ ປຫາຍ ຕເຣ ໂອຆໍ, ນາວໍ ສິຕ຺ວາວ [ສິຎ຺ຈິຕ຺ວາ (ສີ.)] ປາຣຄູຕິ.

ສຕ຺ໂຕ ¶ ¶ ຄຸຫາຍໍ ພຫຸນາຠິຉນ຺ໂນ, ຕິຏ຺ຐໍ ນໂຣ ໂມຫນສ຺ມິໍ ປຄາຬ຺ໂຫ;

ທູເຣ ¶ ວິເວກາ ຫິ ຕຖາວິໂຘ ໂສ, ກາມາ ຫິ ໂລເກ ນ ຫິ ສຸປ຺ປຫາຍາ.

ອິຈ຺ຉານິທານາ ¶ ຠວສາຕພທ຺ຘາ, ເຕ ທຸປ຺ປມຸຎ຺ຈາ ນ ຫິ ອຎ຺ຎໂມກ຺ຂາ;

ປຈ຺ຉາ ປຸເຣ ວາປິ ອເປກ຺ຂມານາ, ອິເມວ ກາເມ ປຸຣິເມວ ຊປ຺ປໍ.

ກາເມສຸ ຄິທ຺ຘາ ປສຸຕາ ປມູຬ຺ຫາ, ອວທານິຍາ ເຕ ວິສເມ ນິວິຏ຺ຐາ;

ທຸກ຺ຂູປນີຕາ ປຣິເທວຍນ຺ຕິ, ກິໍສູ ຠວິສ຺ສາມ ອິໂຕ ຈຸຕາເສ.

ຕສ຺ມາ ຫິ ສິກ຺ເຂຖ ອິເຘວ ຊນ຺ຕຸ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ຊຎ຺ຎາ ວິສມນ຺ຕິ ໂລເກ;

ນ ຕສ຺ສ ເຫຕູ ວິສມໍ ຈເຣຍ຺ຍ, ອປ຺ປຎ຺ຫິທໍ ຊີວິຕມາຫຸ ຘີຣາ.

ປສ຺ສາມິ ໂລເກ ປຣິຜນ຺ທມານໍ, ປຊໍ ອິມໍ ຕຓ຺ຫຄຕໍ ຠເວສຸ;

ຫີນາ ¶ ນຣາ ມຈ຺ຈຸມຸເຂ ລປນ຺ຕິ, ອວີຕຕຓ຺ຫາເສ ຠວາຠເວສຸ.

ມມາຍິເຕ ປສ຺ສຖ ຜນ຺ທມາເນ, ມຈ຺ເຉວ ອປ຺ໂປທເກ ຂີຓໂສເຕ;

ເອຕມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ອມໂມ ຈເຣຍ຺ຍ, ຠເວສຸ ອາສຕ຺ຕິມກຸພ຺ພມາໂນ.

ອຸໂຠສຸ ອນ຺ເຕສຸ ວິເນຍ຺ຍ ຉນ຺ທໍ, ຜສ຺ສໍ ປຣິຎ຺ຎາຍ ອນານຸຄິທ຺ໂຘ;

ຍທຕ຺ຕຄຣຫີ ຕທກຸພ຺ພມາໂນ, ນ ລິປ຺ປຕີ [ນ ລິມ຺ປຕີ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ທິຏ຺ຐສຸເຕສຸ ຘີໂຣ.

ສຎ຺ຎໍ ¶ ປຣິຎ຺ຎາ ວິຕເຣຍ຺ຍ ໂອຆໍ, ປຣິຄ຺ຄເຫສຸ ມຸນິ ໂນປລິຕ຺ໂຕ;

ອພ຺ພູຬ຺ຫສລ຺ໂລ ຈຣມປ຺ປມຕ຺ໂຕ, ນາສີສຕີ [ນາສິໍສຕີ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ໂລກມິມໍ ປຣຎ຺ຈາຕິ.

ຄຸຫຏ຺ຐກສຸຕ຺ຕໍ ທຸຕິຍໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ວທນ຺ຕິ ¶ ¶ ¶ ເວ ທຸຏ຺ຐມນາປິ ເອເກ, ອໂຖປິ ເວ ສຈ຺ຈມນາ ວທນ຺ຕິ;

ວາທຎ຺ຈ ຊາຕໍ ມຸນິ ໂນ ອຸເປຕິ, ຕສ຺ມາ ມຸນີ ນຕ຺ຖິ ຂິໂລ ກຸຫິຎ຺ຈິ.

ສກຎ຺ຫິ ທິຏ຺ຐິໍ ກຖມຈ຺ຈເຍຍ຺ຍ, ຉນ຺ທານຸນີໂຕ ຣຸຈິຍາ ນິວິຏ຺ໂຐ;

ສຍໍ ສມຕ຺ຕານິ ປກຸພ຺ພມາໂນ, ຍຖາ ຫິ ຊາເນຍ຺ຍ ຕຖາ ວເທຍ຺ຍ.

ໂຍ ອຕ຺ຕໂນ ສີລວຕານິ ຊນ຺ຕຸ, ອນານຸປຸຏ຺ໂຐວ ປເຣສ [ປຣສ຺ສ (ກ.)] ປາວ [ປາວາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ອນຣິຍຘມ຺ມໍ ກຸສລາ ຕມາຫຸ, ໂຍ ອາຕຸມານໍ ສຍເມວ ປາວ.

ສນ຺ໂຕ ຈ ຠິກ຺ຂຸ ອຠິນິພ຺ພຸຕຕ຺ໂຕ, ອິຕິຫນ຺ຕິ ສີເລສຸ ອກຕ຺ຖມາໂນ;

ຕມຣິຍຘມ຺ມໍ ກຸສລາ ວທນ຺ຕິ, ຍສ຺ສຸສ຺ສທາ ນຕ຺ຖິ ກຸຫິຎ຺ຈິ ໂລເກ.

ປກປ຺ປິຕາ ¶ ສງ຺ຂຕາ ຍສ຺ສ ຘມ຺ມາ, ປຸຣກ຺ຂຕາ [ປຸເຣກ຺ຂຕາ (ສີ.)] ສນ຺ຕິ ອວີວທາຕາ;

ຍທຕ຺ຕນິ ¶ ປສ຺ສຕິ ອານິສໍສໍ, ຕໍ ນິສ຺ສິໂຕ ກຸປ຺ປປຏິຈ຺ຈ ສນ຺ຕິໍ.

ທິຏ຺ຐີນິເວສາ ນ ຫິ ສ຺ວາຕິວຕ຺ຕາ, ຘມ຺ເມສຸ ນິຈ຺ເຉຍ຺ຍ ສມຸຄ຺ຄຫີຕໍ;

ຕສ຺ມາ ນໂຣ ເຕສຸ ນິເວສເນສຸ, ນິຣສ຺ສຕີ ອາທິຍຕີ ຈ ຘມ຺ມໍ.

ໂຘນສ຺ສ ¶ ຫິ ນຕ຺ຖິ ກຸຫິຎ຺ຈິ ໂລເກ, ປກປ຺ປິຕາ ທິຏ຺ຐິ ຠວາຠເວສຸ;

ມາຍຎ຺ຈ ມານຎ຺ຈ ປຫາຍ ໂຘໂນ, ສ ເກນ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ອນູປໂຍ ໂສ.

ອຸປໂຍ ຫິ ຘມ຺ເມສຸ ອຸເປຕິ ວາທໍ, ອນູປຍໍ ເກນ ກຖໍ ວເທຍ຺ຍ;

ອຕ຺ຕາ ນິຣຕ຺ຕາ [ອຕ຺ຕໍ ນິຣຕ຺ຕໍ (ພຫູສຸ)] ນ ຫິ ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖິ, ອໂຘສິ ໂສ ທິຏ຺ຐິມິເຘວ ສພ຺ພນ຺ຕິ.

ທຸຏ຺ຐຏ຺ຐກສຸຕ຺ຕໍ ຕຕິຍໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປສ຺ສາມິ ¶ ສຸທ຺ຘໍ ປຣມໍ ອໂຣຄໍ, ທິຏ຺ເຐນ ສໍສຸທ຺ຘິ ນຣສ຺ສ ໂຫຕິ;

ເອວາຠິຊານໍ ¶ [ເອຕາຠິຊານໍ (ສີ. ປີ.)] ປຣມນ຺ຕິ ຎຕ຺ວາ, ສຸທ຺ຘານຸປສ຺ສີຕິ ປຈ຺ເຈຕິ ຎາຓໍ.

ທິຏ຺ເຐນ ¶ ເຈ ສຸທ຺ຘິ ນຣສ຺ສ ໂຫຕິ, ຎາເຓນ ວາ ໂສ ປຊຫາຕິ ທຸກ຺ຂໍ;

ອຎ຺ເຎນ ໂສ ສຸຊ຺ຌຕິ ໂສປຘີໂກ, ທິຏ຺ຐີ ຫິ ນໍ ປາວ ຕຖາ ວທານໍ.

ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອຎ຺ຎໂຕ ສຸທ຺ຘິມາຫ, ທິຏ຺ເຐ ສຸເຕ ສີລວເຕ ມຸເຕ ວາ;

ປຸຎ຺ເຎ ຈ ປາເປ ຈ ອນູປລິຕ຺ໂຕ, ອຕ຺ຕຎ຺ຊໂຫ ນຍິຘ ປກຸພ຺ພມາໂນ.

ປຸຣິມໍ ປຫາຍ ອປຣໍ ສິຕາເສ, ເອຊານຸຄາ ເຕ ນ ຕຣນ຺ຕິ ສງ຺ຄໍ;

ເຕ ອຸຄ຺ຄຫາຍນ຺ຕິ ນິຣສ຺ສຊນ຺ຕິ, ກປີວ ສາຂໍ ປມຸຎ຺ຈໍ ຄຫາຍໍ [ປມຸຂໍ ຄຫາຍ (ສ຺ຍາ.), ປມຸຎ຺ຈ ຄຫາຍ (ກ.)].

ສຍໍ ¶ ສມາທາຍ ວຕານິ ຊນ຺ຕຸ, ອຸຈ຺ຈາວຈໍ ຄຈ຺ຉຕິ ສຎ຺ຎສຕ຺ໂຕ;

ວິທ຺ວາ ຈ ເວເທຫິ ສເມຈ຺ຈ ຘມ຺ມໍ, ນ ອຸຈ຺ຈາວຈໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຠູຣິປຎ຺ໂຎ.

ສ ສພ຺ພຘມ຺ເມສຸ ວິເສນິຠູໂຕ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທິຏ຺ຐໍ ວ ສຸຕໍ ມຸຕໍ ວາ;

ຕເມວ ¶ ທສ຺ສິໍ ວິວຏໍ ຈຣນ຺ຕໍ, ເກນີຘ ໂລກສ຺ມິ ວິກປ຺ປເຍຍ຺ຍ.

ນ ກປ຺ປຍນ຺ຕິ ນ ປຸເຣກ຺ຂໂຣນ຺ຕິ, ອຈ຺ຈນ຺ຕສຸທ຺ຘີຕິ ນ ເຕ ວທນ຺ຕິ;

ອາທານຄນ຺ຖໍ ¶ ຄຖິຕໍ ວິສຊ຺ຊ, ອາສໍ ນ ກຸພ຺ພນ຺ຕິ ກຸຫິຎ຺ຈິ ໂລເກ.

ສີມາຕິໂຄ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຕສ຺ສ ນຕ຺ຖິ, ຎຕ຺ວາ ວ ທິສ຺ວາ ວ [ຎຕ຺ວາ ຈ ທິສ຺ວາ ຈ (ກ. ສີ. ກ.)] ສມຸຄ຺ຄຫີຕໍ;

ນ ຣາຄຣາຄີ ນ ວິຣາຄຣຕ຺ໂຕ, ຕສ຺ສີຘ ນຕ຺ຖີ ປຣມຸຄ຺ຄຫີຕນ຺ຕິ.

ສຸທ຺ຘຏ຺ຐກສຸຕ຺ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຣມນ຺ຕິ ¶ ທິຏ຺ຐີສຸ ປຣິພ຺ພສາໂນ, ຍທຸຕ຺ຕຣິ ກຸຣຸເຕ ຊນ຺ຕຸ ໂລເກ;

ຫີນາຕິ ອຎ຺ເຎ ຕໂຕ ສພ຺ພມາຫ, ຕສ຺ມາ ວິວາທານິ ອວີຕິວຕ຺ໂຕ.

ຍທຕ຺ຕນີ ປສ຺ສຕິ ອານິສໍສໍ, ທິຏ຺ເຐ ¶ ສຸເຕ ສີລວເຕ [ສີລພ຺ພເຕ (ສ຺ຍາ.)] ມຸເຕ ວາ;

ຕເທວ ໂສ ຕຕ຺ຖ ສມຸຄ຺ຄຫາຍ, ນິຫີນໂຕ ປສ຺ສຕິ ສພ຺ພມຎ຺ຎໍ.

ຕໍ ¶ ວາປິ ຄນ຺ຖໍ ກຸສລາ ວທນ຺ຕິ, ຍໍ ນິສ຺ສິໂຕ ປສ຺ສຕິ ຫີນມຎ຺ຎໍ;

ຕສ຺ມາ ຫິ ທິຏ຺ຐໍ ວ ສຸຕໍ ມຸຕໍ ວາ, ສີລພ຺ພຕໍ ຠິກ຺ຂຸ ນ ນິສ຺ສເຍຍ຺ຍ.

ທິຏ຺ຐິມ຺ປິ ¶ ໂລກສ຺ມິໍ ນ ກປ຺ປເຍຍ຺ຍ, ຎາເຓນ ວາ ສີລວເຕນ ວາປິ;

ສໂມຕິ ອຕ຺ຕານມນູປເນຍ຺ຍ, ຫີໂນ ນ ມຎ຺ເຎຖ ວິເສສິ ວາປິ.

ອຕ຺ຕໍ ປຫາຍ ອນຸປາທິຍາໂນ, ຎາເຓປິ ໂສ ນິສ຺ສຍໍ ໂນ ກໂຣຕິ;

ສ ເວ ວິຍຕ຺ເຕສຸ [ວິຍຸຕ຺ເຕສຸ (ສີ. ອຏ຺ຐ.), ທ຺ວິຍຕ຺ເຕສຸ (ກ.)] ນ ວຄ຺ຄສາຣີ, ທິຏ຺ຐິມ຺ປິ [ທິຏ຺ຐິມປິ (ກ.)] ໂສ ນ ປຈ຺ເຈຕິ ກິຎ຺ຈິ.

ຍສ຺ສູຠຍນ຺ເຕ ປຓິຘີຘ ນຕ຺ຖິ, ຠວາຠວາຍ ອິຘ ວາ ຫຸຣໍ ວາ;

ນິເວສນາ ຕສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ເກຈິ, ຘມ຺ເມສຸ ນິຈ຺ເຉຍ຺ຍ ສມຸຄ຺ຄຫີຕໍ.

ຕສ຺ສີຘ ທິຏ຺ເຐ ວ ສຸເຕ ມຸເຕ ວາ, ປກປ຺ປິຕາ ¶ ນຕ຺ຖິ ອຓູປິ ສຎ຺ຎາ;

ຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ທິຏ຺ຐິມນາທິຍານໍ, ເກນີຘ ໂລກສ຺ມິໍ ວິກປ຺ປເຍຍ຺ຍ.

ນ ກປ຺ປຍນ຺ຕິ ນ ປຸເຣກ຺ຂໂຣນ຺ຕິ, ຘມ຺ມາປິ ເຕສໍ ນ ປຏິຈ຺ຉິຕາເສ;

ນ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ສີລວເຕນ ເນຍ຺ໂຍ, ປາຣງ຺ຄໂຕ ນ ປຈ຺ເຈຕິ ຕາທີຕິ.

ປຣມຏ຺ຐກສຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຈມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອປ຺ປໍ ¶ ¶ ວຕ ຊີວິຕໍ ອິທໍ, ໂອຣໍ ວສ຺ສສຕາປິ ມິຍ຺ຍຕິ [ມີຍຕິ (ສີ. ອຏ຺ຐ.)];

ໂຍ ເຈປິ ອຕິຈ຺ຈ ຊີວຕິ, ອຖ ໂຂ ໂສ ຊຣສາປິ ມິຍ຺ຍຕິ.

ໂສຈນ຺ຕິ ຊນາ ມມາຍິເຕ, ນ ຫິ ສນ຺ຕິ [ນ ຫິ ສນ຺ຕາ (ສີ.), ນ ຫີ ສນ຺ຕິ (ກຕ຺ຖຈິ)] ນິຈ຺ຈາ ປຣິຄ຺ຄຫາ;

ວິນາຠາວສນ຺ຕເມວິທໍ, ອິຕິ ທິສ຺ວາ ນາຄາຣມາວເສ.

ມຣເຓນປິ ຕໍ ປຫີຍຕິ [ປຫິຍ຺ຍຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)], ຍໍ ປຸຣິໂສ ມມິທນ຺ຕິ [ມມຍິທນ຺ຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.), ມມາຍນ຺ຕິ (ກ.)] ມຎ຺ຎຕິ;

ເອຕມ຺ປິ ວິທິຕ຺ວາ [ເອຕໍ ທິສ຺ວານ (ນິທ຺ເທເສ), ເອຕມ຺ປິ ວິທິຕ຺ວ (?)] ປຓ຺ຑິໂຕ, ນ ມມຕ຺ຕາຍ ນເມຖ ມາມໂກ.

ສຸປິເນນ ຍຖາປິ ສງ຺ຄຕໍ, ປຏິພຸທ຺ໂຘ ປຸຣິໂສ ນ ປສ຺ສຕິ;

ເອວມ຺ປິ ¶ ປິຍາຍິຕໍ ຊນໍ, ເປຕໍ ກາລກຕໍ ນ ປສ຺ສຕິ.

ທິຏ຺ຐາປິ ¶ ສຸຕາປິ ເຕ ຊນາ, ເຍສໍ ນາມມິທໍ ປວຸຈ຺ຈຕິ [ນາມເມວາ ວສິສ຺ສຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ນາມໍເຍວາວສິສ຺ສຕິ, ອກ຺ເຂຍ຺ຍໍ ເປຕສ຺ສ ຊນ຺ຕຸໂນ.

ໂສກປ຺ປຣິເທວມຈ຺ຉຣໍ [ໂສກປຣິເທວມຈ຺ຉຣໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.), ໂສກໍ ປຣິເທວມຈ຺ຉຣໍ (?)], ນ ຊຫນ຺ຕິ ຄິທ຺ຘາ ມມາຍິເຕ;

ຕສ຺ມາ ມຸນໂຍ ປຣິຄ຺ຄຫໍ, ຫິຕ຺ວາ ອຈຣິໍສຸ ເຂມທສ຺ສິໂນ.

ປຕິລີນຈຣສ຺ສ ¶ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ຠຊມານສ຺ສ ວິວິຕ຺ຕມາສນໍ;

ສາມຄ຺ຄິຍມາຫຸ ຕສ຺ສ ຕໍ, ໂຍ ອຕ຺ຕານໍ ຠວເນ ນ ທສ຺ສເຍ.

ສພ຺ພຕ຺ຖ ມຸນີ ອນິສ຺ສິໂຕ, ນ ປິຍໍ ກຸພ຺ພຕິ ໂນປິ ອປ຺ປິຍໍ;

ຕສ຺ມິໍ ປຣິເທວມຈ຺ຉຣໍ, ປຓ຺ເຓ ວາຣິ ຍຖາ ນ ລິມ຺ປຕິ [ລິປ຺ປຕິ (ສີ. ປີ.)].

ອຸທພິນ຺ທຸ ຍຖາປິ ໂປກ຺ຂເຣ, ປທຸເມ ວາຣິ ຍຖາ ນ ລິມ຺ປຕິ;

ເອວໍ ມຸນິ ໂນປລິມ຺ປຕິ, ຍທິທໍ ທິຏ຺ຐສຸຕໍ ມຸເຕສຸ ວາ.

ໂຘໂນ ¶ ¶ ນ ຫິ ເຕນ ມຎ຺ຎຕິ, ຍທິທໍ ທິຏ຺ຐສຸຕໍ ມຸເຕສຸ ວາ;

ນາຎ຺ເຎນ ວິສຸທ຺ຘິມິຈ຺ຉຕິ, ນ ຫິ ໂສ ຣຊ຺ຊຕິ ໂນ ວິຣຊ຺ຊຕີຕິ.

‘‘ເມຖຸນມນຸຍຸຕ຺ຕສ຺ສ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ຕິສ຺ໂສ ເມຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ) ວິຆາຕໍ ພ຺ຣູຫິ ມາຣິສ;

ສຸຕ຺ວານ ຕວ ສາສນໍ, ວິເວເກ ສິກ຺ຂິສ຺ສາມເສ.

‘‘ເມຖຸນມນຸຍຸຕ຺ຕສ຺ສ, (ເມຕ຺ເຕຍ຺ຍາຕິ ຠຄວາ) ມຸສ຺ສເຕ ວາປິ ສາສນໍ;

ມິຈ຺ຉາ ¶ ຈ ປຏິປຊ຺ຊຕິ, ເອຕໍ ຕສ຺ມິໍ ອນາຣິຍໍ.

‘‘ເອໂກ ¶ ປຸພ຺ເພ ຈຣິຕ຺ວານ, ເມຖຸນໍ ໂຍ ນິເສວຕິ;

ຍານໍ ຠນ຺ຕໍ ວ ຕໍ ໂລເກ, ຫີນມາຫຸ ປຸຖຸຊ຺ຊນໍ.

‘‘ຍໂສ ກິຕ຺ຕິ ຈ ຍາ ປຸພ຺ເພ, ຫາຍເຕ ວາປິ ຕສ຺ສ ສາ;

ເອຕມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ສິກ຺ເຂຖ, ເມຖຸນໍ ວິປ຺ປຫາຕເວ.

‘‘ສງ຺ກປ຺ເປຫິ ປເຣໂຕ ໂສ, ກປໂຓ ວິຍ ຌາຍຕິ;

ສຸຕ຺ວາ ປເຣສໍ ນິຄ຺ໂຆສໍ, ມງ຺ກຸ ໂຫຕິ ຕຖາວິໂຘ.

‘‘ອຖ ສຕ຺ຖານິ ກຸຣຸເຕ, ປຣວາເທຫິ ໂຈທິໂຕ;

ເອສ ຂ຺ວສ຺ສ ມຫາເຄໂຘ, ໂມສວຊ຺ຊໍ ປຄາຫຕິ.

‘‘ປຓ຺ຑິໂຕຕິ ສມຎ຺ຎາໂຕ, ເອກຈຣິຍໍ ອຘິຏ຺ຐິໂຕ;

ອຖາປິ [ສ ຈາປິ (ນິທ຺ເທເສ)] ເມຖຸເນ ຍຸຕ຺ໂຕ, ມນ຺ໂທວ ປຣິກິສ຺ສຕິ [ປຣິກິລິສ຺ສຕິ (ສີ.)].

‘‘ເອຕມາທີນວໍ ¶ ¶ ຎຕ຺ວາ, ມຸນິ ປຸພ຺ພາປເຣ ອິຘ;

ເອກຈຣິຍໍ ທຬ຺ຫໍ ກຍິຣາ, ນ ນິເສເວຖ ເມຖຸນໍ.

‘‘ວິເວກຎ຺ເຎວ ສິກ຺ເຂຖ, ເອຕທຣິຍານມຸຕ຺ຕມໍ;

ນ ເຕນ ເສຏ຺ໂຐ ມຎ຺ເຎຖ, ສ ເວ ນິພ຺ພານສນ຺ຕິເກ.

‘‘ຣິຕ຺ຕສ຺ສ ມຸນິໂນ ຈຣໂຕ, ກາເມສຸ ອນເປກ຺ຂິໂນ;

ໂອຆຕິຓ຺ຓສ຺ສ ປິຫຍນ຺ຕິ, ກາເມສຸ ຄຘິຕາ [ຄຖິຕາ (ສີ.)] ປຊາ’’ຕິ.

ຕິສ຺ສເມຕ຺ເຕຍ຺ຍສຸຕ຺ຕໍ ສຕ຺ຕມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອິເຘວ ¶ ສຸທ຺ຘິ ອິຕິ ວາທຍນ຺ຕິ [ວິທິຍນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)], ນາຎ຺ເຎສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວິສຸທ຺ຘິມາຫຸ;

ຍໍ ນິສ຺ສິຕາ ຕຕ຺ຖ ສຸຠໍ ວທານາ, ປຈ຺ເຈກສຈ຺ເຈສຸ ປຸຖູ ນິວິຏ຺ຐາ.

ເຕ ¶ ວາທກາມາ ປຣິສໍ ວິຄຍ຺ຫ, ພາລໍ ທຫນ຺ຕີ ມິຖຸ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ;

ວທນ຺ຕິ ເຕ ອຎ຺ຎສິຕາ ກໂຖຊ຺ຊໍ, ປສໍສກາມາ ກຸສລາ ວທານາ.

ຍຸຕ຺ໂຕ ກຖາຍໍ ປຣິສາຍ ມຊ຺ເຌ, ປສໍສມິຈ຺ຉໍ ວິນິຆາຕິ ໂຫຕິ;

ອປາຫຕສ຺ມິໍ ປນ ມງ຺ກຸ ໂຫຕິ, ນິນ຺ທາຍ ໂສ ກຸປ຺ປຕິ ຣນ຺ຘເມສີ.

ຍມສ຺ສ ¶ ວາທໍ ປຣິຫີນມາຫຸ, ອປາຫຕໍ ປຎ຺ຫວິມໍສກາເສ;

ປຣິເທວຕິ ໂສຈຕິ ຫີນວາໂທ, ອຸປຈ຺ຈຄາ ມນ຺ຕິ ອນຸຕ຺ຖຸນາຕິ.

ເອເຕ ວິວາທາ ສມເຓສຸ ຊາຕາ, ເອເຕສຸ ອຸຄ຺ຆາຕິ ນິຆາຕິ ໂຫຕິ;

ເອຕມ຺ປິ ¶ ທິສ຺ວາ ວິຣເມ ກໂຖຊ຺ຊໍ, ນ ຫຎ຺ຎທຕ຺ຖຕ຺ຖິປສໍສລາຠາ.

ປສໍສິໂຕ ¶ ວາ ປນ ຕຕ຺ຖ ໂຫຕິ, ອກ຺ຂາຍ ວາທໍ ປຣິສາຍ ມຊ຺ເຌ;

ໂສ ຫສ຺ສຕີ ອຸຓ຺ຓມຕີ [ອຸນ຺ນມຕີ (?)] ຈ ເຕນ, ປປ຺ປຸຍ຺ຍ ຕມຕ຺ຖໍ ຍຖາ ມໂນ ອຫຸ.

ຍາ ອຸຓ຺ຓຕີ [ອຸນ຺ນຕີ (?)] ສາສ຺ສ ວິຆາຕຠູມິ, ມານາຕິມານໍ ວທເຕ ປເນໂສ;

ເອຕມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ນ ວິວາທເຍຖ, ນ ຫິ ເຕນ ສຸທ຺ຘິໍ ກຸສລາ ວທນ຺ຕິ.

ສູໂຣ ຍຖາ ຣາຊຂາທາຍ ປຸຏ຺ໂຐ, ອຠິຄຊ຺ຊເມຕິ ປຏິສູຣມິຈ຺ຉໍ;

ເຍເນວ ໂສ ເຕນ ປເລຫິ ສູຣ, ປຸພ຺ເພວ ນຕ຺ຖິ ຍທິທໍ ຍຸຘາຍ.

ເຍ ¶ ທິຏ຺ຐິມຸຄ຺ຄຍ຺ຫ ວິວາທຍນ຺ຕິ [ວິວາທິຍນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)], ອິທເມວ ສຈ຺ຈນ຺ຕິ ຈ ວາທຍນ຺ຕິ;

ເຕ ¶ ຕ຺ວໍ ວທສ຺ສູ ນ ຫິ ເຕຘ ອຕ຺ຖິ, ວາທມ຺ຫິ ຊາເຕ ປຏິເສນິກຕ຺ຕາ.

ວິເສນິກຕ຺ວາ ປນ ເຍ ຈຣນ຺ຕິ, ທິຏ຺ຐີຫິ ທິຏ຺ຐິໍ ອວິຣຸຊ຺ຌມານາ;

ເຕສຸ ¶ ຕ຺ວໍ ກິໍ ລເຠໂຖ ປສູຣ, ເຍສີຘ ນຕ຺ຖີ ປຣມຸຄ຺ຄຫີຕໍ.

ອຖ ຕ຺ວໍ ປວິຕກ຺ກມາຄມາ, ມນສາ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ຈິນ຺ຕຍນ຺ໂຕ;

ໂຘເນນ ຍຸຄໍ ສມາຄມາ, ນ ຫິ ຕ຺ວໍ ສກ຺ຂສິ ສມ຺ປຍາຕເວຕິ.

‘‘ທິສ຺ວານ ຕຓ຺ຫໍ ອຣຕິໍ ຣຄຎ຺ຈ [ອຣຕິຎ຺ຈ ຣາຄໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ນາໂຫສິ ຉນ຺ໂທ ອປິ ເມຖຸນສ຺ມິໍ;

ກິເມວິທໍ ມຸຕ຺ຕກຣີສປຸຓ຺ຓໍ, ປາທາປິ ນໍ ສມ຺ຜຸສິຕຸໍ ນ ອິຈ຺ເຉ’’.

‘‘ເອຕາທິສໍ ¶ ເຈ ຣຕນໍ ນ ອິຈ຺ຉສິ, ນາຣິໍ ນຣິນ຺ເທຫິ ພຫູຫິ ປຕ຺ຖິຕໍ;

ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ສີລວຕໍ ນຸ ຊີວິຕໍ [ສີລວຕານຸຊີວິຕໍ (ສີ. ປີ. ກ.)], ຠວູປປຕ຺ຕິຎ຺ຈ ວເທສິ ກີທິສໍ’’.

‘‘ອິທໍ ¶ ວທາມີຕິ ນ ຕສ຺ສ ໂຫຕິ, (ມາຄຓ຺ຑິຍາຕິ [ມາຄນ຺ທິຍາຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ຠຄວາ)

ຘມ຺ເມສຸ ນິຈ຺ເຉຍ຺ຍ ສມຸຄ຺ຄຫີຕໍ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕສນ຺ຕິໍ ປຈິນໍ ອທສ຺ສໍ’’.

‘‘ວິນິຈ຺ຉຍາ ¶ ຍານິ ປກປ຺ປິຕານິ, (ອິຕິ ມາຄຓ຺ຑິໂຍ [ມາຄນ຺ທິໂຍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] )

‘‘ນ ທິຏ຺ຐິຍາ ນ ສຸຕິຍາ ນ ຎາເຓນ, (ມາຄຓ຺ຑິຍາຕິ ຠຄວາ)

‘‘ໂນ ເຈ ກິຣ ທິຏ຺ຐິຍາ ນ ສຸຕິຍາ ນ ຎາເຓນ, (ອິຕິ ມາຄຓ຺ຑິໂຍ)

ທິຏ຺ຐິຍາ ເອເກ ປຈ຺ເຈນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ’’.

‘‘ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ ນິສ຺ສາຍ ອນຸປຸຈ຺ຉມາໂນ, (ມາຄຓ຺ຑິຍາຕິ ຠຄວາ)

ສມຸຄ຺ຄຫີເຕສຸ ປໂມຫມາຄາ [ສໂມຫມາຄາ (ສ຺ຍາ. ກ.)];

ອິໂຕ ¶ ຈ ນາທ຺ທກ຺ຂິ ອຓຸມ຺ປິ ສຎ຺ຎໍ,

‘‘ສໂມ ¶ ວິເສສີ ອຸທ ວາ ນິຫີໂນ, ໂຍ ມຎ຺ຎຕີ ໂສ ວິວເທຖ ເຕນ;

ຕີສຸ ວິຘາສຸ ອວິກມ຺ປມາໂນ, ສໂມ ວິເສສີຕິ ນ ຕສ຺ສ ໂຫຕິ.

‘‘ສຈ຺ຈນ຺ຕິ ໂສ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ກິໍ ວເທຍ຺ຍ, ມຸສາຕິ ວາ ໂສ ວິວເທຖ ເກນ;

ຍສ຺ມິໍ ສມໍ ວິສມໍ ວາປິ ນຕ຺ຖິ, ສ ເກນ ວາທໍ ປຏິສໍຍຸເຊຍ຺ຍ.

‘‘ໂອກໍ ¶ ປຫາຍ ອນິເກຕສາຣີ, ຄາເມ ອກຸພ຺ພໍ ມຸນິ ສນ຺ຖວານິ [ສນ຺ຘວານິ (ກ.)];

ກາເມຫິ ຣິຕ຺ໂຕ ອປຸເຣກ຺ຂຣາໂນ, ກຖໍ ນ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ຊເນນ ກຍິຣາ.

‘‘ເຍຫິ ວິວິຕ຺ໂຕ ວິຈເຣຍ຺ຍ ໂລເກ, ນ ຕານິ ອຸຄ຺ຄຍ຺ຫ ວເທຍ຺ຍ ນາໂຄ;

ຊລມ຺ພຸຊໍ ¶ [ເອລມ຺ພຸຊໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ກຓ຺ຑກໍ ວາຣິຊໍ ຍຖາ, ຊເລນ ປງ຺ເກນ ຈນູປລິຕ຺ຕໍ;

ເອວໍ ມຸນີ ສນ຺ຕິວາໂທ ອຄິທ຺ໂຘ, ກາເມ ຈ ໂລເກ ຈ ອນູປລິຕ຺ໂຕ.

‘‘ນ ¶ ເວທຄູ ທິຏ຺ຐິຍາຍໂກ [ນ ເວທຄູ ທິຏ຺ຐິຍາ (ກ. ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ນ ມຸຕິຍາ, ສ ມານເມຕິ ນ ຫິ ຕມ຺ມໂຍ ໂສ;

ນ ກມ຺ມຸນາ ໂນປິ ສຸເຕນ ເນຍ຺ໂຍ, ອນູປນີໂຕ ສ ນິເວສເນສຸ.

‘‘ສຎ຺ຎາວິຣຕ຺ຕສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ຄນ຺ຖາ, ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕສ຺ສ ນ ສນ຺ຕິ ໂມຫາ;

ສຎ຺ຎຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິຎ຺ຈ ເຍ ອຄ຺ຄເຫສຸໍ, ເຕ ຆຏ຺ຏຍນ຺ຕາ [ຆຏ຺ຏມານາ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ວິຈຣນ຺ຕິ ໂລເກ’’ຕິ.

ມາຄຓ຺ຑິຍສຸຕ຺ຕໍ ນວມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ກຖໍທສ຺ສີ ກຖໍສີໂລ, ອຸປສນ຺ໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ຕໍ ເມ ໂຄຕມ ປພ຺ຣູຫິ, ປຸຈ຺ຉິໂຕ ອຸຕ຺ຕມໍ ນຣໍ’’.

‘‘ວີຕຕຓ຺ໂຫ ປຸຣາ ເຠທາ, (ອິຕິ ຠຄວາ) ປຸພ຺ພມນ຺ຕມນິສ຺ສິໂຕ;

ເວມຊ຺ເຌ ນຸປສງ຺ເຂຍ຺ໂຍ, ຕສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ປຸຣກ຺ຂຕໍ.

‘‘ອກ຺ໂກຘໂນ ¶ ¶ ¶ ອສນ຺ຕາສີ, ອວິກຕ຺ຖີ ອກຸກ຺ກຸໂຈ;

ມນ຺ຕຠາຓີ [ມນ຺ຕາຠາຓີ (ສ຺ຍາ. ປີ.)] ອນຸທ຺ຘໂຕ, ສ ເວ ວາຈາຍໂຕ ມຸນິ.

‘‘ນິຣາສຕ຺ຕິ ອນາຄເຕ, ອຕີຕໍ ນານຸໂສຈຕິ;

ວິເວກທສ຺ສີ ຜສ຺ເສສຸ, ທິຏ຺ຐີສຸ ຈ ນ ນີຍຕິ [ນິຍ຺ຍຕິ (ພຫູສຸ)].

‘‘ປຕິລີໂນ ອກຸຫໂກ, ອປິຫາລຸ ອມຈ຺ຉຣີ;

ອປ຺ປຄພ຺ໂຠ ¶ ອເຊຄຸຈ຺ໂຉ, ເປສຸເຓຍ຺ເຍ ຈ ໂນ ຍຸໂຕ.

‘‘ສາຕິເຍສຸ ອນສ຺ສາວີ, ອຕິມາເນ ຈ ໂນ ຍຸໂຕ;

ສຓ຺ໂຫ ຈ ປຏິຠານວາ [ປຏິຠາຓວາ (ສ຺ຍາ. ປີ.)], ນ ສທ຺ໂຘ ນ ວິຣຊ຺ຊຕິ.

‘‘ລາຠກມ຺ຍາ ນ ສິກ຺ຂຕິ, ອລາເຠ ຈ ນ ກຸປ຺ປຕິ;

ອວິຣຸທ຺ໂຘ ຈ ຕຓ຺ຫາຍ, ຣເສສຸ ນານຸຄິຊ຺ຌຕິ.

‘‘ອຸເປກ຺ຂໂກ ສທາ ສໂຕ, ນ ໂລເກ ມຎ຺ຎເຕ ສມໍ;

ນ ວິເສສີ ນ ນີເຈຍ຺ໂຍ, ຕສ຺ສ ໂນ ສນ຺ຕິ ອຸສ຺ສທາ.

‘‘ຍສ຺ສ ນິສ຺ສຍນາ [ນິສ຺ສຍຕາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ນຕ຺ຖິ, ຎຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ອນິສ຺ສິໂຕ;

ຠວາຍ ວິຠວາຍ ວາ, ຕຓ຺ຫາ ຍສ຺ສ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

‘‘ຕໍ ພ຺ຣູມິ ອຸປສນ຺ໂຕຕິ, ກາເມສຸ ອນເປກ຺ຂິນໍ;

ຄນ຺ຖາ ຕສ຺ສ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຕຣີ ໂສ ວິສຕ຺ຕິກໍ.

‘‘ນ ຕສ຺ສ ປຸຕ຺ຕາ ປສໂວ, ເຂຕ຺ຕໍ ວຕ຺ຖຸຎ຺ຈ ວິຊ຺ຊຕິ;

ອຕ຺ຕາ ¶ ວາປິ ນິຣຕ຺ຕາ ວາ [ອຕ຺ຕໍ ວາປິ ນິຣຕ຺ຕໍ ວາ (ພຫູສຸ)], ນ ຕສ຺ມິໍ ອຸປລພ຺ຠຕິ.

‘‘ເຍນ ນໍ ວຊ຺ຊຸໍ ປຸຖຸຊ຺ຊນາ, ອໂຖ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ;

ຕໍ ຕສ຺ສ ອປຸຣກ຺ຂຕໍ, ຕສ຺ມາ ວາເທສຸ ເນຊຕິ.

‘‘ວີຕເຄໂຘ ¶ ອມຈ຺ຉຣີ, ນ ອຸສ຺ເສສຸ ວທເຕ ມຸນິ;

ນ ສເມສຸ ນ ໂອເມສຸ, ກປ຺ປໍ ເນຕິ ອກປ຺ປິໂຍ.

‘‘ຍສ຺ສ ໂລເກ ສກໍ ນຕ຺ຖິ, ອສຕາ ຈ ນ ໂສຈຕິ;

ຘມ຺ເມສຸ ຈ ນ ຄຈ຺ຉຕິ, ສ ເວ ສນ຺ໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕີ’’ຕິ.

‘‘ກຸໂຕປຫູຕາ ¶ ¶ ກລຫາ ວິວາທາ, ປຣິເທວໂສກາ ສຫມຈ຺ຉຣາ ຈ;

ມານາຕິມານາ ສຫເປສຸຓາ ຈ, ກຸໂຕປຫູຕາ ເຕ ຕທິງ຺ຆ ພ຺ຣູຫິ’’.

‘‘ປິຍາ ¶ ສຸ [ປິຍານຸ (ສ຺ຍາ.), ປິຍສ຺ສຸ (ກ.)] ໂລກສ຺ມິໍ ກຸໂຕນິທານາ, ເຍ ຈາປິ [ເຍ ວາປິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ໂລຠາ ວິຈຣນ຺ຕິ ໂລເກ;

ອາສາ ຈ ນິຏ຺ຐາ ຈ ກຸໂຕນິທານາ, ເຍ ສມ຺ປຣາຍາຍ ນຣສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ’’.

‘‘ຉນ຺ທານິທານານິ ປິຍານິ ໂລເກ, ເຍ ຈາປິ ໂລຠາ ວິຈຣນ຺ຕິ ໂລເກ;

ອາສາ ຈ ນິຏ຺ຐາ ຈ ອິໂຕນິທານາ, ເຍ ສມ຺ປຣາຍາຍ ນຣສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ’’.

‘‘ຉນ຺ໂທ ¶ ນຸ ໂລກສ຺ມິໍ ກຸໂຕນິທາໂນ, ວິນິຈ຺ຉຍາ ຈາປິ [ວາປິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ກຸໂຕປຫູຕາ;

ໂກໂຘ ໂມສວຊ຺ຊຎ຺ຈ ກຖໍກຖາ ຈ, ເຍ ວາປິ ຘມ຺ມາ ສມເຓນ ວຸຕ຺ຕາ’’.

‘‘ສາຕໍ ¶ ອສາຕນ຺ຕິ ຍມາຫຸ ໂລເກ, ຕມູປນິສ຺ສາຍ ປໂຫຕິ ຉນ຺ໂທ;

ຣູເປສຸ ທິສ຺ວາ ວິຠວໍ ຠວຎ຺ຈ, ວິນິຈ຺ຉຍໍ ກຸພ຺ພຕິ [ກຸຣຸເຕ (ພຫູສຸ)] ຊນ຺ຕຸ ໂລເກ.

‘‘ໂກໂຘ ¶ ໂມສວຊ຺ຊຎ຺ຈ ກຖໍກຖາ ຈ, ເອເຕປິ ຘມ຺ມາ ທ຺ວຍເມວ ສນ຺ເຕ;

ກຖໍກຖີ ຎາຓປຖາຍ ສິກ຺ເຂ, ຎຕ຺ວາ ປວຸຕ຺ຕາ ສມເຓນ ຘມ຺ມາ’’.

‘‘ສາຕໍ ອສາຕຎ຺ຈ ກຸໂຕນິທານາ, ກິສ຺ມິໍ ອສນ຺ເຕ ນ ຠວນ຺ຕິ ເຫເຕ;

ວິຠວໍ ຠວຎ຺ຈາປິ ຍເມຕມຕ຺ຖໍ, ເອຕໍ ເມ ປພ຺ຣູຫິ ຍໂຕນິທານໍ’’.

‘‘ຜສ຺ສນິທານໍ ສາຕໍ ອສາຕໍ, ຜສ຺ເສ ອສນ຺ເຕ ນ ຠວນ຺ຕິ ເຫເຕ;

ວິຠວໍ ¶ ຠວຎ຺ຈາປິ ຍເມຕມຕ຺ຖໍ, ເອຕໍ ເຕ ປພ຺ຣູມິ ອິໂຕນິທານໍ’’.

‘‘ຜສ຺ໂສ ¶ ນຸ ໂລກສ຺ມິ ກຸໂຕນິທາໂນ, ປຣິຄ຺ຄຫາ ຈາປິ ກຸໂຕປຫູຕາ;

ກິສ຺ມິໍ ອສນ຺ເຕ ນ ມມຕ຺ຕມຕ຺ຖິ, ກິສ຺ມິໍ ວິຠູເຕ ນ ຜຸສນ຺ຕິ ຜສ຺ສາ’’.

‘‘ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ ປຏິຈ຺ຈ ຜສ຺ໂສ, ອິຈ຺ຉານິທານານິ ປຣິຄ຺ຄຫານິ;

ອິຈ຺ຉາຍສນ຺ຕ຺ຍາ ນ ມມຕ຺ຕມຕ຺ຖິ, ຣູເປ ວິຠູເຕ ນ ຜຸສນ຺ຕິ ຜສ຺ສາ’’.

‘‘ກຖໍສເມຕສ຺ສ ວິໂຠຕິ ຣູປໍ, ສຸຂໍ ທຸຂຎ຺ຈາປິ [ທຸຂໍ ວາປິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ກຖໍ ວິໂຠຕິ;

ເອຕໍ ເມ ປພ຺ຣູຫິ ຍຖາ ວິໂຠຕິ, ຕໍ ຊານິຍາມາຕິ [ຊານິສ຺ສາມາຕິ (ສີ. ກ.)] ເມ ມໂນ ອຫຸ’’.

‘‘ນ ສຎ຺ຎສຎ຺ຎີ ນ ວິສຎ຺ຎສຎ຺ຎີ, ໂນປິ ອສຎ຺ຎີ ນ ວິຠູຕສຎ຺ຎີ;

ເອວໍສເມຕສ຺ສ ວິໂຠຕິ ຣູປໍ, ສຎ຺ຎານິທານາ ຫິ ປປຎ຺ຈສງ຺ຂາ’’.

‘‘ຍໍ ¶ ຕໍ ອປຸຈ຺ຉິມ຺ຫ ອກິຕ຺ຕຍີ ໂນ,

ອຎ຺ຎໍ ຕໍ ປຸຈ຺ຉາມ ຕທິງ຺ຆ ພ຺ຣູຫິ;

ເອຕ຺ຕາວຕຄ຺ຄໍ ¶ ນຸ [ໂນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ວທນ຺ຕິ ເຫເກ,

ຍກ຺ຂສ຺ສ ສຸທ຺ຘິໍ ອິຘ ປຓ຺ຑິຕາເສ;

ອຸທາຫຸ ¶ ອຎ຺ຎມ຺ປິ ວທນ຺ຕິ ເອຕ຺ໂຕ.

‘‘ເອຕ຺ຕາວຕຄ຺ຄມ຺ປິ ¶ ວທນ຺ຕິ ເຫເກ, ຍກ຺ຂສ຺ສ ສຸທ຺ຘິໍ ອິຘ ປຓ຺ຑິຕາເສ;

ເຕສໍ ປເນເກ ສມຍໍ ວທນ຺ຕິ, ອນຸປາທິເສເສ ກຸສລາ ວທານາ.

‘‘ເອເຕ ຈ ຎຕ຺ວາ ອຸປນິສ຺ສິຕາຕິ, ຎຕ຺ວາ ມຸນີ ນິສ຺ສເຍ ໂສ ວິມໍສີ;

ຎຕ຺ວາ ວິມຸຕ຺ໂຕ ນ ວິວາທເມຕິ, ຠວາຠວາຍ ນ ສເມຕິ ຘີໂຣ’’ຕິ.

ກລຫວິວາທສຸຕ຺ຕໍ ເອກາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໑໒. ຈູຬພ຺ຍູຫສຸຕ຺ຕໍ [ຈູຬວິຍູຫສຸຕ຺ຕໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ນິທ຺ເທສ)]

ສກໍສກໍທິຏ຺ຐິປຣິພ຺ພສານາ, ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ນານາ ກຸສລາ ວທນ຺ຕິ;

ໂຍ ເອວໍ ຊານາຕິ ສ ເວທິ ຘມ຺ມໍ, ອິທໍ ປຏິກ຺ໂກສມເກວລີ ໂສ.

ເອວມ຺ປິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ວິວາທຍນ຺ຕິ, ພາໂລ ປໂຣ ອກ຺ກຸສໂລຕິ [ອກຸສໂລຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ຈາຫຸ;

ສຈ຺ໂຈ ນຸ ວາໂທ ກຕໂມ ອິເມສໍ, ສພ຺ເພວ ¶ ຫີເມ ກຸສລາ ວທານາ.

ປຣສ຺ສ ¶ ¶ ເຈ ຘມ຺ມມນານຸຊານໍ, ພາໂລມໂກ [ພາໂລ ມໂຄ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)] ໂຫຕິ ນິຫີນປຎ຺ໂຎ;

ສພ຺ເພວ ພາລາ ສຸນິຫີນປຎ຺ຎາ, ສພ຺ເພວິເມ ທິຏ຺ຐິປຣິພ຺ພສານາ.

ສນ຺ທິຏ຺ຐິຍາ ເຈວ ນ ວີວທາຕາ, ສໍສຸທ຺ຘປຎ຺ຎາ ກຸສລາ ມຸຕີມາ;

ນ ເຕສໍ ໂກຈິ ປຣິຫີນປຎ຺ໂຎ [ໂກຈິປິ ນິຫີນປຎ຺ໂຎ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)], ທິຏ຺ຐີ ຫິ ເຕສມ຺ປິ ຕຖາ ສມຕ຺ຕາ.

ນ ວາຫເມຕໍ ຕຖິຍນ຺ຕິ [ຕຖິວນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ພ຺ຣູມິ, ຍມາຫຸ ພາລາ ມິຖຸ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ;

ສກໍສກໍທິຏ຺ຐິມກໍສຸ ສຈ຺ຈໍ, ຕສ຺ມາ ຫິ ພາໂລຕິ ປຣໍ ທຫນ຺ຕິ.

ຍມາຫຸ ສຈ຺ຈໍ ຕຖິຍນ຺ຕິ ເອເກ, ຕມາຫຸ ອຎ຺ເຎ [ອຎ຺ເຎປິ (ສ຺ຍາ.), ອຎ຺ເຎ ຈ (?)] ຕຸຈ຺ຉໍ ມຸສາຕິ;

ເອວມ຺ປິ ວິຄຍ຺ຫ ວິວາທຍນ຺ຕິ, ກສ຺ມາ ນ ເອກໍ ສມຓາ ວທນ຺ຕິ.

ເອກຎ຺ຫິ ¶ ສຈ຺ຈໍ ນ ທຸຕີຍມຕ຺ຖິ, ຍສ຺ມິໍ ປຊາ ໂນ ວິວເທ ປຊານໍ;

ນານາ ເຕ [ນານາໂຕ (ກ.)] ສຈ຺ຈານິ ສຍໍ ຖຸນນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ¶ ນ ເອກໍ ສມຓາ ວທນ຺ຕິ.

ກສ຺ມາ ¶ ນຸ ສຈ຺ຈານິ ວທນ຺ຕິ ນານາ, ປວາທິຍາເສ ກຸສລາ ວທານາ;

ສຈ຺ຈານິ ສຸຕານິ ພຫູນິ ນານາ, ອຸທາຫຸ ເຕ ຕກ຺ກມນຸສ຺ສຣນ຺ຕິ.

ນ ເຫວ ສຈ຺ຈານິ ພຫູນິ ນານາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສຎ຺ຎາຍ ນິຈ຺ຈານິ ໂລເກ;

ຕກ຺ກຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐີສຸ ປກປ຺ປຍິຕ຺ວາ, ສຈ຺ຈໍ ມຸສາຕິ ທ຺ວຍຘມ຺ມມາຫຸ.

ທິຏ຺ເຐ ¶ ສຸເຕ ສີລວເຕ ມຸເຕ ວາ, ເອເຕ ຈ ນິສ຺ສາຍ ວິມານທສ຺ສີ;

ວິນິຈ຺ຉເຍ ຐຕ຺ວາ ປຫສ຺ສມາໂນ, ພາໂລ ປໂຣ ອກ຺ກຸສໂລຕິ ຈາຫ.

ເຍເນວ ພາໂລຕິ ປຣໍ ທຫາຕິ, ເຕນາຕຸມານໍ ກຸສໂລຕິ ຈາຫ;

ສຍມຕ຺ຕນາ ໂສ ກຸສໂລ ວທາໂນ, ອຎ຺ຎໍ ວິມາເນຕິ ຕເທວ ປາວ.

ອຕິສາຣທິຏ຺ຐິຍາວ ໂສ ສມຕ຺ໂຕ, ມາເນນ ມຕ຺ໂຕ ປຣິປຸຓ຺ຓມານີ;

ສຍເມວ ສາມໍ ມນສາຠິສິຕ຺ໂຕ, ທິຏ຺ຐີ ¶ ຫິ ສາ ຕສ຺ສ ຕຖາ ສມຕ຺ຕາ.

ປຣສ຺ສ ເຈ ຫິ ວຈສາ ນິຫີໂນ, ຕຸໂມ ສຫາ ໂຫຕິ ນິຫີນປຎ຺ໂຎ;

ອຖ ເຈ ສຍໍ ເວທຄູ ໂຫຕິ ຘີໂຣ, ນ ໂກຈິ ພາໂລ ສມເຓສຸ ອຕ຺ຖິ.

ອຎ຺ຎໍ ¶ ອິໂຕ ຍາຠິວທນ຺ຕິ ຘມ຺ມໍ, ອປຣທ຺ຘາ ສຸທ຺ຘິມເກວລີ ເຕ [ສຸທ຺ຘິມເກວລີໂນ (ສີ.)];

ເອວມ຺ປິ ຕິຕ຺ຖ຺ຍາ ປຸຖຸໂສ ວທນ຺ຕິ, ສນ຺ທິຏ຺ຐິຣາເຄນ ຫິ ເຕຠິຣຕ຺ຕາ [ຕ຺ຍາຠິຣຕ຺ຕາ (ສ຺ຍາ. ກ.)].

ອິເຘວ ສຸທ຺ຘິ ອິຕິ ວາທຍນ຺ຕິ, ນາຎ຺ເຎສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວິສຸທ຺ຘິມາຫຸ;

ເອວມ຺ປິ ຕິຕ຺ຖ຺ຍາ ປຸຖຸໂສ ນິວິຏ຺ຐາ, ສກາຍເນ ຕຕ຺ຖ ທຬ຺ຫໍ ວທານາ.

ສກາຍເນ ວາປິ ທຬ຺ຫໍ ວທາໂນ, ກເມຕ຺ຖ ພາໂລຕິ ປຣໍ ທເຫຍ຺ຍ;

ສຍເມວ ໂສ ເມຘຄມາວເຫຍ຺ຍ [ເມຘກໍ ອາວເຫຍ຺ຍ (ສີ. ປີ.)], ປຣໍ ວທໍ ພາລມສຸທ຺ຘິຘມ຺ມໍ.

ວິນິຈ຺ຉເຍ ¶ ¶ ຐຕ຺ວາ ສຍໍ ປມາຍ, ອຸທ຺ຘໍ ສ [ອຸທ຺ທໍ ໂສ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ໂລກສ຺ມິໍ ວິວາທເມຕິ;

ຫິຕ຺ວານ ສພ຺ພານິ ວິນິຈ຺ຉຍານິ, ນ ¶ ເມຘຄໍ ກຸພ຺ພຕິ ຊນ຺ຕຸ ໂລເກຕິ.

ຈູຬພ຺ຍູຫສຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວາທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເຍ ເກຈິເມ ທິຏ຺ຐິປຣິພ຺ພສານາ, ອິທເມວ ສຈ຺ຈນ຺ຕິ ວິວາທຍນ຺ຕິ [ວິວາທິຍນ຺ຕິ (ສີ. ປີ.)];

ສພ຺ເພວ ເຕ ນິນ຺ທມນ຺ວານຍນ຺ຕິ, ອໂຖ ປສໍສມ຺ປິ ລຠນ຺ຕິ ຕຕ຺ຖ.

ອປ຺ປຎ຺ຫິ ¶ ເອຕໍ ນ ອລໍ ສມາຍ, ທຸເວ ວິວາທສ຺ສ ຜລານິ ພ຺ຣູມິ;

ເອຕມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ນ ວິວາທເຍຖ, ເຂມາຠິປສ຺ສໍ ອວິວາທຠູມິໍ.

ຍາ ກາຈິມາ ສມ຺ມຸຕິໂຍ ປຸຖຸຊ຺ຊາ, ສພ຺ພາວ ເອຕາ ນ ອຸເປຕິ ວິທ຺ວາ;

ອນູປໂຍ ໂສ ອຸປຍໍ ກິເມຍ຺ຍ, ທິຏ຺ເຐ ສຸເຕ ຂນ຺ຕິມກຸພ຺ພມາໂນ.

ສີລຸຕ຺ຕມາ ສຎ຺ຎເມນາຫຸ ສຸທ຺ຘິໍ, ວຕໍ ສມາທາຍ ອຸປຏ຺ຐິຕາເສ;

ອິເຘວ ສິກ຺ເຂມ ອຖສ຺ສ ສຸທ຺ຘິໍ, ຠວູປນີຕາ ¶ ກຸສລາ ວທານາ.

ສເຈ ຈຸໂຕ ສີລວຕໂຕ ໂຫຕິ, ປເວຘຕີ [ສ ເວຘຕິ (ສີ. ປີ.)] ກມ຺ມ ວິຣາຘຍິຕ຺ວາ;

ປຊປ຺ປຕີ ປຕ຺ຖຍຕີ ຈ ສຸທ຺ຘິໍ, ສຕ຺ຖາວ ຫີໂນ ປວສໍ ຆຣມ຺ຫາ.

ສີລພ຺ພຕໍ ¶ ວາປິ ປຫາຍ ສພ຺ພໍ, ກມ຺ມຎ຺ຈ ສາວຊ຺ຊນວຊ຺ຊເມຕໍ;

ສຸທ຺ຘິໍ ¶ ອສຸທ຺ຘິນ຺ຕິ ອປຕ຺ຖຍາໂນ, ວິຣໂຕ ຈເຣ ສນ຺ຕິມນຸຄ຺ຄຫາຍ.

ຕມູປນິສ຺ສາຍ ຊິຄຸຈ຺ຉິຕໍ ວາ, ອຖວາປິ ທິຏ຺ຐໍ ວ ສຸຕໍ ມຸຕໍ ວາ;

ອຸທ຺ຘໍສຣາ ສຸທ຺ຘິມນຸຕ຺ຖຸນນ຺ຕິ, ອວີຕຕຓ຺ຫາເສ ຠວາຠເວສຸ.

ປຕ຺ຖຍມານສ຺ສ ¶ ຫິ ຊປ຺ປິຕານິ, ປເວຘິຕໍ ວາປິ ປກປ຺ປິເຕສຸ;

ຈຸຕູປປາໂຕ ອິຘ ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ, ສ ເກນ ເວເຘຍ຺ຍ ກຸຫິໍວ ຊປ຺ເປ [ກຸຫິຎ຺ຈິ ຊປ຺ເປ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.), ກຸຫິໍ ປຊປ຺ເປ (ປີ.) ນິທ຺ເທໂສ ປສ຺ສິຕພ຺ໂພ].

ຍມາຫຸ ຘມ຺ມໍ ປຣມນ຺ຕິ ເອເກ, ຕເມວ ຫີນນ຺ຕິ ປນາຫຸ ອຎ຺ເຎ;

ສຈ຺ໂຈ ນຸ ວາໂທ ກຕໂມ ອິເມສໍ, ສພ຺ເພວ ¶ ຫີເມ ກຸສລາ ວທານາ.

ສກຎ຺ຫິ ຘມ຺ມໍ ປຣິປຸຓ຺ຓມາຫຸ, ອຎ຺ຎສ຺ສ ຘມ຺ມໍ ປນ ຫີນມາຫຸ;

ເອວມ຺ປິ ວິຄ຺ຄຍ຺ຫ ວິວາທຍນ຺ຕິ, ສກໍ ສກໍ ສມ຺ມຸຕິມາຫຸ ສຈ຺ຈໍ.

ປຣສ຺ສ ເຈ ວມ຺ຠຍິເຕນ ຫີໂນ, ນ ໂກຈິ ຘມ຺ເມສຸ ວິເສສິ ອສ຺ສ;

ປຸຖູ ຫິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວທນ຺ຕິ ຘມ຺ມໍ, ນິຫີນໂຕ ສມ຺ຫິ ທຬ຺ຫໍ ວທານາ.

ສທ຺ຘມ຺ມປູຊາປິ ¶ ເນສໍ ຕເຖວ, ຍຖາ ປສໍສນ຺ຕິ ສກາຍນານິ;

ສພ຺ເພວ ວາທາ [ສພ຺ເພ ປວາທາ (ສ຺ຍາ.)] ຕຖິຍາ [ຕຖິວາ (ສພ຺ພຕ຺ຖ)] ຠເວຍ຺ຍຸໍ, ສຸທ຺ຘີ ຫິ ເນສໍ ປຈ຺ຈຕ຺ຕເມວ.

ນ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປຣເນຍ຺ຍມຕ຺ຖິ, ຘມ຺ເມສຸ ນິຈ຺ເຉຍ຺ຍ ສມຸຄ຺ຄຫີຕໍ;

ຕສ຺ມາ ວິວາທານິ ອຸປາຕິວຕ຺ໂຕ, ນ ຫິ ເສຏ຺ຐໂຕ ປສ຺ສຕິ ຘມ຺ມມຎ຺ຎໍ.

ຊານາມິ ປສ຺ສາມິ ຕເຖວ ເອຕໍ, ທິຏ຺ຐິຍາ ເອເກ ປຈ຺ເຈນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ອທ຺ທກ຺ຂິ ເຈ ກິຎ຺ຫິ ຕຸມສ຺ສ ເຕນ, ອຕິສິຕ຺ວາ ¶ ອຎ຺ເຎນ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ.

ປສ຺ສໍ ນໂຣ ທກ຺ຂຕິ [ທກ຺ຂິຕິ (ສີ.)] ນາມຣູປໍ, ທິສ຺ວານ ວາ ຎສ຺ສຕິ ຕານິເມວ;

ກາມໍ ພຫຸໍ ປສ຺ສຕຸ ອປ຺ປກໍ ວາ, ນ ຫິ ເຕນ ສຸທ຺ຘິໍ ກຸສລາ ວທນ຺ຕິ.

ນິວິສ຺ສວາທີ ນ ຫິ ສຸພ຺ພິນາໂຍ, ປກປ຺ປິຕໍ ທິຏ຺ຐິ ປຸເຣກ຺ຂຣາໂນ;

ຍໍ ນິສ຺ສິໂຕ ຕຕ຺ຖ ສຸຠໍ ວທາໂນ, ສຸທ຺ຘິໍວໂທ ຕຕ຺ຖ ຕຖທ຺ທສາ ໂສ.

ນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ກປ຺ປມຸເປຕິ ສງ຺ຂາ [ສງ຺ຂໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)], ນ ທິຏ຺ຐິສາຣີ ນປິ ຎາຓພນ຺ຘຸ;

ຎຕ຺ວາ ¶ ຈ ໂສ ສມ຺ມຸຕິໂຍ [ສມ຺ມຕິໂຍ (ສ຺ຍາ.)] ປຸຖຸຊ຺ຊາ, ອຸເປກ຺ຂຕີ ອຸຄ຺ຄຫຓນ຺ຕິ ມຎ຺ເຎ.

ວິສ຺ສຊ຺ຊ ¶ ຄນ຺ຖານິ ມຸນີຘ ໂລເກ, ວິວາທຊາເຕສຸ ນ ວຄ຺ຄສາຣີ;

ສນ຺ໂຕ ອສນ຺ເຕສຸ ອຸເປກ຺ຂໂກ ໂສ, ອນຸຄ຺ຄໂຫ ອຸຄ຺ຄຫຓນ຺ຕິ ມຎ຺ເຎ.

ປຸພ຺ພາສເວ ຫິຕ຺ວາ ນເວ ອກຸພ຺ພໍ, ນ ຉນ຺ທຄູ ໂນປິ ນິວິສ຺ສວາທີ;

ສ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ ທິຏ຺ຐິຄເຕຫິ ຘີໂຣ, ນ ¶ ລິມ຺ປຕິ [ນ ລິປ຺ປຕິ (ສີ. ປີ.)] ໂລເກ ອນຕ຺ຕຄຣຫີ.

ສ ¶ ສພ຺ພຘມ຺ເມສຸ ວິເສນິຠູໂຕ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ທິຏ຺ຐໍ ວ ສຸຕໍ ມຸຕໍ ວາ;

ສ ປນ຺ນຠາໂຣ ມຸນິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ນ ກປ຺ປິໂຍ ນູປຣໂຕ ນ ປຕ຺ຖິໂຍຕິ.

ມຫາພ຺ຍູຫສຸຕ຺ຕໍ ເຕຣສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ປຸຈ຺ຉາມິ ¶ ຕໍ ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸ [ອາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ວິເວກໍ ສນ຺ຕິປທຎ຺ຈ ມເຫສິ;

ກຖໍ ທິສ຺ວາ ນິພ຺ພາຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸປາທິຍາໂນ ໂລກສ຺ມິໍ ກິຎ຺ຈິ’’.

‘‘ມູລໍ ປປຎ຺ຈສງ຺ຂາຍ, (ອິຕິ ຠຄວາ)

ມນ຺ຕາ ອສ຺ມີຕິ ສພ຺ພມຸປຣຸນ຺ເຘ [ສພ຺ພມຸປຣຸທ຺ເຘ (ສ຺ຍາ. ປີ. ກ.)];

ຕາສໍ ວິນຍາ [ວິນຍາຍ (?)] ສທາ ສໂຕ ສິກ຺ເຂ.

‘‘ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ຘມ຺ມມຠິຊຎ຺ຎາ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ອຖວາປິ ພຫິທ຺ຘາ;

ນ ເຕນ ຖາມໍ [ມານໍ (ສີ. ກ.)] ກຸພ຺ເພຖ, ນ ¶ ຫິ ສາ ນິພ຺ພຸຕິ ສຕໍ ວຸຕ຺ຕາ.

‘‘ເສຍ຺ໂຍ ນ ເຕນ ມຎ຺ເຎຍ຺ຍ, ນີເຈຍ຺ໂຍ ອຖວາປິ ສຣິກ຺ໂຂ;

ຜຸຏ຺ໂຐ [ປຸຏ຺ໂຐ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)] ອເນກຣູເປຫິ, ນາຕຸມານໍ ວິກປ຺ປຍໍ ຕິຏ຺ເຐ.

‘‘ອຊ຺ຌຕ຺ຕເມວຸປສເມ ¶ , ນ ອຎ຺ຎໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ສນ຺ຕິເມເສຍ຺ຍ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ອຸປສນ຺ຕສ຺ສ, ນຕ຺ຖິ ອຕ຺ຕາ ກຸໂຕ ນິຣຕ຺ຕາ ວາ.

‘‘ມຊ຺ເຌ ¶ ¶ ຍຖາ ສມຸທ຺ທສ຺ສ, ອູມິ ໂນ ຊາຍຕີ ຐິໂຕ ໂຫຕິ;

ເອວໍ ຐິໂຕ ອເນຊສ຺ສ, ອຸສ຺ສທໍ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກເຣຍ຺ຍ ກຸຫິຎ຺ຈິ’’.

‘‘ອກິຕ຺ຕຍີ ວິວຏຈກ຺ຂຸ, ສກ຺ຂິຘມ຺ມໍ ປຣິສ຺ສຍວິນຍໍ;

ປຏິປທໍ ວເທຫິ ຠທ຺ທນ຺ເຕ, ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ອຖວາປິ ສມາຘິໍ’’.

‘‘ຈກ຺ຂູຫິ ເນວ ໂລລສ຺ສ, ຄາມກຖາຍ ອາວຣເຍ ໂສຕໍ;

ຣເສ ຈ ນານຸຄິຊ຺ເຌຍ຺ຍ, ນ ¶ ຈ ມມາເຍຖ ກິຎ຺ຈິ ໂລກສ຺ມິໍ.

‘‘ຜສ຺ເສນ ຍທາ ຜຸຏ຺ຐສ຺ສ, ປຣິເທວໍ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກເຣຍ຺ຍ ກຸຫິຎ຺ຈິ;

ຠວຎ຺ຈ ນາຠິຊປ຺ເປຍ຺ຍ, ເຠຣເວສຸ ຈ ນ ສມ຺ປເວເຘຍ຺ຍ.

‘‘ອນ຺ນານມໂຖ ປານານໍ, ຂາທນີຍານໍ ອໂຖປິ ວຕ຺ຖານໍ;

ລທ຺ຘາ ນ ສນ຺ນິຘິໍ ກຍິຣາ, ນ ຈ ປຣິຕ຺ຕເສ ຕານິ ອລຠມາໂນ.

‘‘ຌາຍີ ນ ປາທໂລລສ຺ສ, ວິຣເມ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາ ນປ຺ປມຊ຺ເຊຍ຺ຍ;

ອຖາສເນສຸ ສຍເນສຸ, ອປ຺ປສທ຺ເທສຸ ຠິກ຺ຂຸ ວິຫເຣຍ຺ຍ.

‘‘ນິທ຺ທໍ ¶ ນ ພຫຸລີກເຣຍ຺ຍ, ຊາຄຣິຍໍ ຠເຊຍ຺ຍ ອາຕາປີ;

ຕນ຺ທິໍ ມາຍໍ ຫສ຺ສໍ ຂິຑ຺ຑໍ, ເມຖຸນໍ ວິປ຺ປຊເຫ ສວິຠູສໍ.

‘‘ອາຖພ຺ພຓໍ ¶ ສຸປິນໍ ລກ຺ຂຓໍ, ໂນ ວິທເຫ ອໂຖປິ ນກ຺ຂຕ຺ຕໍ;

ວິຣຸຕຎ຺ຈ ຄພ຺ຠກຣຓໍ, ຕິກິຈ຺ຉໍ ¶ ມາມໂກ ນ ເສເວຍ຺ຍ.

‘‘ນິນ຺ທາຍ ນປ຺ປເວເຘຍ຺ຍ, ນ ອຸຓ຺ຓເມຍ຺ຍ ປສໍສິໂຕ ຠິກ຺ຂຸ;

ໂລຠໍ ສຫ ມຈ຺ຉຣິເຍນ, ໂກຘໍ ເປສຸຓິຍຎ຺ຈ ປນຸເທຍ຺ຍ.

‘‘ກຍວິກ຺ກເຍ ¶ ນ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ, ອຸປວາທໍ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກເຣຍ຺ຍ ກຸຫິຎ຺ຈິ;

ຄາເມ ຈ ນາຠິສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ລາຠກມ຺ຍາ ຊນໍ ນ ລປເຍຍ຺ຍ.

‘‘ນ ຈ ກຕ຺ຖິຕາ ສິຍາ ຠິກ຺ຂຸ, ນ ຈ ວາຈໍ ປຍຸຕ຺ຕໍ ຠາເສຍ຺ຍ;

ປາຄພ຺ຠິຍໍ ນ ສິກ຺ເຂຍ຺ຍ, ກຖໍ ວິຄ຺ຄາຫິກໍ ນ ກຖເຍຍ຺ຍ.

‘‘ໂມສວຊ຺ເຊ ນ ນີເຍຖ, ສມ຺ປຊາໂນ ສຐານິ ນ ກຍິຣາ;

ອຖ ¶ ຊີວິເຕນ ປຎ຺ຎາຍ, ສີລພ຺ພເຕນ ນາຎ຺ຎມຕິມຎ຺ເຎ.

‘‘ສຸຕ຺ວາ ຣຸສິໂຕ ພຫຸໍ ວາຈໍ, ສມຓານໍ ວາ ປຸຖຸຊນານໍ [ປຸຖຸວຈນານໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)];

ຜຣຸເສນ ເນ ນ ປຏິວຊ຺ຊາ, ນ ¶ ຫິ ສນ຺ໂຕ ປຏິເສນິກໂຣນ຺ຕິ.

‘‘ເອຕຎ຺ຈ ຘມ຺ມມຎ຺ຎາຍ, ວິຈິນໍ ຠິກ຺ຂຸ ສທາ ສໂຕ ສິກ຺ເຂ;

ສນ຺ຕີຕິ ນິພ຺ພຸຕິໍ ຎຕ຺ວາ, ສາສເນ ໂຄຕມສ຺ສ ນ ປມຊ຺ເຊຍ຺ຍ.

‘‘ອຠິຠູ ¶ ຫິ ໂສ ອນຠິຠູໂຕ, ສກ຺ຂິຘມ຺ມມນີຕິຫມທສ຺ສີ;

ຕສ຺ມາ ຫິ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ສາສເນ, ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ ສທາ ນມສ຺ສມນຸສິກ຺ເຂ’’ຕິ.

ຕຸວຏກສຸຕ຺ຕໍ ຈຸທ຺ທສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ອຕ຺ຕທຓ຺ຑາ ຠຍໍ ຊາຕໍ, ຊນໍ ປສ຺ສຖ ເມຘຄໍ;

ສໍເວຄໍ ກິຕ຺ຕຍິສ຺ສາມິ, ຍຖາ ສໍວິຊິຕໍ ມຍາ.

‘‘ຜນ຺ທມານໍ ¶ ປຊໍ ທິສ຺ວາ, ມຈ຺ເຉ ອປ຺ໂປທເກ ຍຖາ;

ອຎ຺ຎມຎ຺ເຎຫິ ພ຺ຍາຣຸທ຺ເຘ, ທິສ຺ວາ ມໍ ຠຍມາວິສິ.

‘‘ສມນ຺ຕມສາໂຣ ¶ ໂລໂກ, ທິສາ ສພ຺ພາ ສເມຣິຕາ;

ອິຈ຺ຉໍ ຠວນມຕ຺ຕໂນ, ນາທ຺ທສາສິໍ ອໂນສິຕໍ.

‘‘ໂອສາເນຕ຺ເວວ ¶ ພ຺ຍາຣຸທ຺ເຘ, ທິສ຺ວາ ເມ ອຣຕີ ອຫຸ;

ອເຖຕ຺ຖ ສລ຺ລມທ຺ທກ຺ຂິໍ, ທຸທ຺ທສໍ ຫທຍນິສ຺ສິຕໍ.

‘‘ເຍນ ສລ຺ເລນ ໂອຕິຓ຺ໂຓ, ທິສາ ສພ຺ພາ ວິຘາວຕິ;

ຕເມວ ສລ຺ລມພ຺ພຸຍ຺ຫ, ນ ຘາວຕິ ນ ສີທຕິ.

‘‘ຕຕ຺ຖ ສິກ຺ຂານຸຄີຍນ຺ຕິ [ສິກ຺ຂານຸກິຣິຍນ຺ຕິ (ກ.)], ຍານິ ໂລເກ ຄຘິຕານິ;

ນ ເຕສຸ ປສຸໂຕ ສິຍາ, ນິພ຺ພິຊ຺ຌ ສພ຺ພໂສ ກາເມ;

‘‘ສຈ຺ໂຈ ສິຍາ ອປ຺ປຄພ຺ໂຠ, ອມາໂຍ ຣິຕ຺ຕເປສຸໂຓ;

ອກ຺ໂກຘໂນ ໂລຠປາປໍ, ເວວິຈ຺ຉໍ ວິຕເຣ ມຸນິ.

‘‘ນິທ຺ທໍ ຕນ຺ທິໍ ສເຫ ຖີນໍ, ປມາເທນ ນ ສໍວເສ;

ອຕິມາເນ ນ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ, ນິພ຺ພານມນໂສ ນໂຣ.

‘‘ໂມສວຊ຺ເຊ ¶ ¶ ນ ນີເຍຖ, ຣູເປ ສ຺ເນຫໍ ນ ກຸພ຺ພເຍ;

ມານຎ຺ຈ ປຣິຊາເນຍ຺ຍ, ສາຫສາ ວິຣໂຕ ຈເຣ.

‘‘ປຸຣາຓໍ ນາຠິນນ຺ເທຍ຺ຍ, ນເວ ຂນ຺ຕິໍ ນ ກຸພ຺ພເຍ;

ຫິຍ຺ຍມາເນ ນ ໂສເຈຍ຺ຍ, ອາກາສໍ ນ ສິໂຕ ສິຍາ.

‘‘ເຄຘໍ ພ຺ຣູມິ ມໂຫໂຆຕິ, ອາຊວໍ ພ຺ຣູມິ ຊປ຺ປນໍ;

ອາຣມ຺ມຓໍ ປກປ຺ປນໍ, ກາມປງ຺ໂກ ທຸຣຈ຺ຈໂຍ.

‘‘ສຈ຺ຈາ ອໂວກ຺ກມ຺ມ [ອໂວກ຺ກມໍ (ນິທ຺ເທສ)] ມຸນິ, ຖເລ ຕິຏ຺ຐຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ສພ຺ພໍ ໂສ [ສພ຺ພໂສ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊ, ສ ເວ ສນ຺ໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

‘‘ສ ¶ ເວ ວິທ຺ວາ ສ ເວທຄູ, ຎຕ຺ວາ ຘມ຺ມໍ ອນິສ຺ສິໂຕ;

ສມ຺ມາ ¶ ໂສ ໂລເກ ອິຣິຍາໂນ, ນ ປິເຫຕີຘ ກສ຺ສຈິ.

‘‘ໂຍຘ ກາເມ ອຈ຺ຈຕຣິ, ສງ຺ຄໍ ໂລເກ ທຸຣຈ຺ຈຍໍ;

ນ ໂສ ໂສຈຕິ ນາຊ຺ເຌຕິ, ຉິນ຺ນໂສໂຕ ອພນ຺ຘໂນ.

‘‘ຍໍ ປຸພ຺ເພ ຕໍ ວິໂສເສຫິ, ປຈ຺ຉາ ເຕ ມາຫຸ ກິຎ຺ຈນໍ;

ມຊ຺ເຌ ເຈ ໂນ ຄເຫສ຺ສສິ, ອຸປສນ຺ໂຕ ຈຣິສ຺ສສິ.

‘‘ສພ຺ພໂສ ນາມຣູປສ຺ມິໍ, ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ມມາຍິຕໍ;

ອສຕາ ຈ ນ ໂສຈຕິ, ສ ເວ ໂລເກ ນ ຊີຍຕິ.

‘‘ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ອິທໍ ເມຕິ, ປເຣສໍ ວາປິ ກິຎ຺ຈນໍ;

ມມຕ຺ຕໍ ໂສ ອສໍວິນ຺ທໍ, ນຕ຺ຖິ ເມຕິ ນ ໂສຈຕິ.

‘‘ອນິຏ຺ຐຸຣີ ¶ ອນນຸຄິທ຺ໂຘ, ອເນໂຊ ສພ຺ພຘີ ສໂມ;

ຕມານິສໍສໍ ປພ຺ຣູມິ, ປຸຈ຺ຉິໂຕ ອວິກມ຺ປິນໍ.

‘‘ອເນຊສ຺ສ ວິຊານໂຕ, ນຕ຺ຖິ ກາຈິ ນິສງ຺ຂຕິ [ນິສງ຺ຂິຕິ (ສີ. ປີ.)].

ວິຣໂຕ ໂສ ວິຍາຣພ຺ຠາ, ເຂມໍ ປສ຺ສຕິ ສພ຺ພຘິ.

‘‘ນ ສເມສຸ ນ ໂອເມສຸ, ນ ອຸສ຺ເສສຸ ວທເຕ ມຸນິ;

ສນ຺ໂຕ ໂສ ວີຕມຈ຺ຉໂຣ, ນາເທຕິ ນ ນິຣສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອຕ຺ຕທຓ຺ຑສຸຕ຺ຕໍ ປນ຺ນຣສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

‘‘ນ ¶ ¶ ¶ ເມ ທິຏ຺ໂຐ ອິໂຕ ປຸພ຺ເພ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ)

‘‘ສເທວກສ຺ສ ໂລກສ຺ສ, ຍຖາ ທິສ຺ສຕິ ຈກ຺ຂຸມາ;

ສພ຺ພໍ ຕມໍ ວິໂນເທຕ຺ວາ, ເອໂກວ ຣຕິມຊ຺ຌຄາ.

‘‘ຕໍ ¶ ພຸທ຺ຘໍ ອສິຕໍ ຕາທິໍ, ອກຸຫໍ ຄຓິມາຄຕໍ;

ພຫູນມິຘ ພທ຺ຘານໍ, ອຕ຺ຖິ ປຎ຺ເຫນ ອາຄມໍ.

‘‘ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຊິຄຸຈ຺ຉໂຕ, ຠຊໂຕ ຣິຕ຺ຕມາສນໍ;

ຣຸກ຺ຂມູລໍ ສຸສານໍ ວາ, ປພ຺ພຕານໍ ຄຸຫາສຸ ວາ.

‘‘ອຸຈ຺ຈາວເຈສຸ ສຍເນສຸ, ກີວນ຺ໂຕ ຕຕ຺ຖ ເຠຣວາ;

ເຍຫິ ຠິກ຺ຂຸ ນ ເວເຘຍ຺ຍ, ນິຄ຺ໂຆເສ ສຍນາສເນ.

‘‘ກຕີ ປຣິສ຺ສຍາ ໂລເກ, ຄຈ຺ຉໂຕ ອຄຕໍ ທິສໍ;

ເຍ ຠິກ຺ຂຸ ອຠິສມ຺ຠເວ, ປນ຺ຕມ຺ຫິ ສຍນາສເນ.

‘‘ກ຺ຍາສ຺ສ ພ຺ຍປ຺ປຖໂຍ ອສ຺ສຸ, ກ຺ຍາສ຺ສສ຺ສຸ ອິຘ ໂຄຈຣາ;

ການິ ສີລພ຺ພຕານາສ຺ສຸ, ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ.

‘‘ກໍ ໂສ ສິກ຺ຂໍ ສມາທາຍ, ເອໂກທິ ນິປໂກ ສໂຕ;

ກມ຺ມາໂຣ ຣຊຕສ຺ເສວ, ນິທ຺ຘເມ ມລມຕ຺ຕໂນ’’.

‘‘ວິຊິຄຸຈ຺ຉມານສ຺ສ ¶ ¶ ຍທິທໍ ຜາສຸ, (ສາຣິປຸຕ຺ຕາຕິ ຠຄວາ)

‘‘ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຘີໂຣ ຠຍານໍ ນ ຠາເຍ, ຠິກ຺ຂຸ ສໂຕ ສປຣິຍນ຺ຕຈາຣີ;

ຑໍສາຘິປາຕານໍ ສຣີສປານໍ, ມນຸສ຺ສຜສ຺ສານໍ ຈຕຸປ຺ປທານໍ.

‘‘ປຣຘມ຺ມິການມ຺ປິ ¶ ¶ ນ ສນ຺ຕເສຍ຺ຍ, ທິສ຺ວາປິ ເຕສໍ ພຫຸເຠຣວານິ;

ອຖາປຣານິ ອຠິສມ຺ຠເວຍ຺ຍ, ປຣິສ຺ສຍານິ ກຸສລານຸເອສີ.

‘‘ອາຕງ຺ກຜສ຺ເສນ ຂຸທາຍ ຜຸຏ຺ໂຐ, ສີຕໍ ອຕຸຓ຺ຫໍ [ອຈ຺ຈຸຓ຺ຫໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອຘິວາສເຍຍ຺ຍ;

ໂສ ເຕຫິ ຜຸຏ຺ໂຐ ພຫຸຘາ ອໂນໂກ, ວີຣິຍໍ ປຣກ຺ກມ຺ມທຬ຺ຫໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ເຖຍ຺ຍໍ ນ ກາເຣ [ນ ກເຣຍ຺ຍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)] ນ ມຸສາ ຠເຓຍ຺ຍ, ເມຕ຺ຕາຍ ຜສ຺ເສ ຕສຖາວຣານິ;

ຍທາວິລຕ຺ຕໍ ມນໂສ ວິຊຎ຺ຎາ, ກຓ຺ຫສ຺ສ ປກ຺ໂຂຕິ ວິໂນທເຍຍ຺ຍ.

‘‘ໂກຘາຕິມານສ຺ສ ¶ ວສໍ ນ ຄຈ຺ເຉ, ມູລມ຺ປິ ເຕສໍ ປລິຂຎ຺ຎ ຕິຏ຺ເຐ;

ອຖປ຺ປິຍໍ ວາ ປນ ອປ຺ປິຍໍ ວາ, ອທ຺ຘາ ຠວນ຺ໂຕ ອຠິສມ຺ຠເວຍ຺ຍ.

‘‘ປຎ຺ຎໍ ປຸຣກ຺ຂຕ຺ວາ ກລ຺ຍາຓປີຕິ, ວິກ຺ຂມ຺ຠເຍ ຕານິ ປຣິສ຺ສຍານິ;

ອຣຕິໍ ສເຫຖ ສຍນມ຺ຫິ ປນ຺ເຕ, ຈຕຸໂຣ ສເຫຖ ປຣິເທວຘມ຺ເມ.

‘‘ກິໍສູ ອສິສ຺ສາມິ ກຸວໍ ວາ [ກຸຘ ວາ (ກ.), ກຸຖ ວາ (ນິທ຺ເທສ)] ອສິສ຺ສໍ, ທຸກ຺ຂໍ ວຕ ເສຕ຺ຖ ກ຺ວຊ຺ຊ ເສສ຺ສໍ;

ເອເຕ ວິຕກ຺ເກ ປຣິເທວເນຍ຺ເຍ, ວິນເຍຖ ເສໂຂ ອນິເກຕຈາຣີ.

‘‘ອນ຺ນຎ຺ຈ ¶ ລທ຺ຘາ ວສນຎ຺ຈ ກາເລ, ມຕ຺ຕໍ ໂສ ຊຎ຺ຎາ ອິຘ ໂຕສນຕ຺ຖໍ;

ໂສ ເຕສຸ ຄຸຕ຺ໂຕ ຍຕຈາຣິ ຄາເມ, ຣຸສິໂຕປິ ວາຈໍ ຜຣຸສໍ ນ ວຊ຺ຊາ.

‘‘ໂອກ຺ຂິຕ຺ຕຈກ຺ຂຸ ¶ ¶ ນ ຈ ປາທໂລໂລ, ຌານານຸຍຸຕ຺ໂຕ ພຫຸຊາຄຣສ຺ສ;

ອຸເປກ຺ຂມາຣພ຺ຠ ສມາຫິຕຕ຺ໂຕ, ຕກ຺ກາສຍໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈິຍູປຉິນ຺ເທ.

‘‘ຈຸທິໂຕ ¶ ວຈີຠິ ສຕິມາຠິນນ຺ເທ, ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີສຸ ຂິລໍ ປຠິນ຺ເທ;

ວາຈໍ ປມຸຎ຺ເຈ ກຸສລໍ ນາຕິເວລໍ, ຊນວາທຘມ຺ມາຍ ນ ເຈຕເຍຍ຺ຍ.

‘‘ອຖາປຣໍ ປຎ຺ຈ ຣຊານິ ໂລເກ, ເຍສໍ ສຕີມາ ວິນຍາຍ ສິກ຺ເຂ;

ຣູເປສຸ ສທ຺ເທສຸ ອໂຖ ຣເສສຸ, ຄນ຺ເຘສຸ ຜສ຺ເສສຸ ສເຫຖ ຣາຄໍ.

‘‘ເອເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວິເນຍ຺ຍ ຉນ຺ທໍ, ຠິກ຺ຂຸ ສຕິມາ ສຸວິມຸຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ;

ກາເລນ ¶ ໂສ ສມ຺ມາ ຘມ຺ມໍ ປຣິວີມໍສມາໂນ,

ສາຣິປຸຕ຺ຕສຸຕ຺ຕໍ ໂສຬສມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ກາມໍ ຄຸຫຎ຺ຈ ທຸຏ຺ຐາ ຈ, ສຸທ຺ຘຎ຺ຈ ປຣມາ ຊຣາ;

ເມຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ ຈ ປສູໂຣ ຈ, ມາຄຓ຺ຑິ ປຸຣາເຠທນໍ.

ກລຫໍ ທ຺ເວ ຈ ພ຺ຍູຫານິ [ພ຺ຍູຫານິ (ສີ.)], ປຸນເທວ ຕຸວຏ຺ຏກໍ;

ອຕ຺ຕທຓ຺ຑວຣໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ເຖຣປຸຏ຺ເຐນ [ເຖຣປຎ຺ເຫນ (ສີ.), ສາຣິປຸຕ຺ເຕນ (ສ຺ຍາ.)] ໂສຬສ;

ອິຕິ ເອຕານິ ສຸຕ຺ຕານິ, ສພ຺ພານຏ຺ຐກວຄ຺ຄິກາຕິ.

ໂກສລານໍ ¶ ¶ ¶ ¶ ປຸຣາ ຣມ຺ມາ, ອຄມາ ທກ຺ຂິຓາປຖໍ;

ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎໍ ປຕ຺ຖຍາໂນ, ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ມນ຺ຕປາຣຄູ.

ໂສ ອສ຺ສກສ຺ສ ວິສເຍ, ອຬກສ຺ສ [ມຸຬກສ຺ສ (ສ຺ຍາ.), ມູຬ຺ຫກສ຺ສ (ກ.), ມຬກສ຺ສ (ນິທ຺ເທສ)] ສມາສເນ;

ວສິ ໂຄຘາວຣີກູເລ, ອຸຎ຺ເຉນ ຈ ຜເລນ ຈ.

ຕສ຺ເສວ ອຸປນິສ຺ສາຍ, ຄາໂມ ຈ ວິປຸໂລ ອຫຸ;

ຕໂຕ ຊາເຕນ ອາເຍນ, ມຫາຍຎ຺ຎມກປ຺ປຍິ.

ມຫາຍຎ຺ຎໍ ຍຊິຕ຺ວານ, ປຸນ ປາວິສິ ອສ຺ສມໍ;

ຕສ຺ມິໍ ປຏິປວິຏ຺ຐມ຺ຫິ, ອຎ຺ໂຎ ອາຄຎ຺ຉິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

ອຸຄ຺ຆຏ຺ຏປາໂທ ຕສິໂຕ [ຕສ຺ສິໂຕ (ກ.)], ປງ຺ກທນ຺ໂຕ ຣຊສ຺ສິໂຣ;

ໂສ ຈ ນໍ ອຸປສງ຺ກມ຺ມ, ສຕານິ ປຎ຺ຈ ຍາຈຕິ.

ຕເມນໍ ພາວຣີ ທິສ຺ວາ, ອາສເນນ ນິມນ຺ຕຍິ;

ສຸຂຎ຺ຈ ກຸສລໍ ປຸຈ຺ຉິ, ອິທໍ ວຈນມພ຺ຣວິ.

‘‘ຍໍ ໂຂ ມມ ເທຍ຺ຍຘມ຺ມໍ, ສພ຺ພໍ ວິສຊ຺ຊິຕໍ ມຍາ;

ອນຸຊານາຫິ ເມ ພ຺ຣຫ຺ເມ, ນຕ຺ຖິ ປຎ຺ຈສຕານິ ເມ’’.

‘‘ສເຈ ¶ ເມ ຍາຈມານສ຺ສ, ຠວໍ ນານຸປທສ຺ສຕິ;

ສຕ຺ຕເມ ທິວເສ ຕຸຍ຺ຫໍ, ມຸທ຺ຘາ ຜລຕຸ ສຕ຺ຕຘາ’’.

ອຠິສງ຺ຂຣິຕ຺ວາ ¶ ¶ ກຸຫໂກ, ເຠຣວໍ ໂສ ອກິຕ຺ຕຍິ;

ຕສ຺ສ ຕໍ ວຈນໍ ສຸຕ຺ວາ, ພາວຣີ ທຸກ຺ຂິໂຕ ອຫຸ.

ອຸສ຺ສຸສ຺ສຕິ ອນາຫາໂຣ, ໂສກສລ຺ລສມປ຺ປິໂຕ;

ອໂຖປິ ເອວໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ຌາເນ ນ ຣມຕີ ມໂນ.

ອຸຕ຺ຣສ຺ຕໍ ທຸກ຺ຂິຕໍ ທິສ຺ວາ, ເທວຕາ ອຕ຺ຖກາມິນີ;

ພາວຣິໍ ອຸປສງ຺ກມ຺ມ, ອິທໍ ວຈນມພ຺ຣວິ.

‘‘ນ ¶ ໂສ ມຸທ຺ຘໍ ປຊານາຕິ, ກຸຫໂກ ໂສ ຘນຕ຺ຖິໂກ;

ມຸທ຺ຘນິ ມຸທ຺ຘປາເຕ ວາ, ຎາຓໍ ຕສ຺ສ ນ ວິຊ຺ຊຕິ’’.

‘‘ໂຠຕີ ຈຣຫິ ຊານາສິ, ຕໍ ເມ ອກ຺ຂາຫິ ປຸຈ຺ຉິຕາ;

ມຸທ຺ຘໍ ມຸທ຺ຘາຘິປາຕຎ຺ຈ, ຕໍ ສຸໂຓມ ວໂຈ ຕວ’’.

‘‘ອຫມ຺ເປຕໍ ນ ຊານາມິ, ຎາຓເມຕ຺ຖ ນ ວິຊ຺ຊຕິ;

ມຸທ຺ຘນິ ມຸທ຺ຘາຘິປາເຕ ຈ, ຊິນານໍ ເຫຕ຺ຖ [ມຸທ຺ຘໍ ມຸທ຺ຘາຘິປາໂຕ ຈ, ຊິນານໍ ເຫຕ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ທສ຺ສນໍ’’.

‘‘ອຖ ໂກ ຈຣຫິ ຊານາຕິ, ອສ຺ມິໍ ປຖວິມຓ຺ຑເລ [ປຸຖວິມຓ຺ຑເລ (ສີ. ປີ.)];

ມຸທ຺ຘໍ ມຸທ຺ຘາຘິປາຕຎ຺ຈ, ຕໍ ເມ ອກ຺ຂາຫິ ເທວເຕ’’.

‘‘ປຸຣາ ¶ ກປິລວຕ຺ຖຸມ຺ຫາ, ນິກ຺ຂນ຺ໂຕ ໂລກນາຍໂກ;

ອປຈ຺ໂຈ ໂອກ຺ກາກຣາຊສ຺ສ, ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຠງ຺ກໂຣ.

‘‘ໂສ ຫິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ສພ຺ພຘມ຺ມານ ປາຣຄູ;

ສພ຺ພາຠິຎ຺ຎາພລປ຺ປຕ຺ໂຕ, ສພ຺ພຘມ຺ເມສຸ ຈກ຺ຂຸມາ;

ສພ຺ພກມ຺ມກ຺ຂຍໍ ປຕ຺ໂຕ, ວິມຸຕ຺ໂຕ ອຸປຘິກ຺ຂເຍ.

‘‘ພຸທ຺ໂຘ ໂສ ຠຄວາ ໂລເກ, ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ ຈກ຺ຂຸມາ;

ຕໍ ¶ ຕ຺ວໍ ຄນ຺ຕ຺ວານ ປຸຈ຺ຉສ຺ສຸ, ໂສ ເຕ ຕໍ ພ຺ຍາກຣິສ຺ສຕິ’’.

ສມ຺ພຸທ຺ໂຘຕິ ¶ ວໂຈ ສຸຕ຺ວາ, ອຸທຄ຺ໂຄ ພາວຣີ ອຫຸ;

ໂສກສ຺ສ ຕນຸໂກ ອາສິ, ປີຕິຎ຺ຈ ວິປຸລໍ ລຠິ.

ໂສ ພາວຣີ ອຕ຺ຕມໂນ ອຸທຄ຺ໂຄ, ຕໍ ເທວຕໍ ປຸຈ຺ຉຕິ ເວທຊາໂຕ;

‘‘ກຕມມ຺ຫິ ຄາເມ ນິຄມມ຺ຫິ ວາ ປນ, ກຕມມ຺ຫິ ວາ ຊນປເທ ໂລກນາໂຖ;

ຍຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວານ ປສ຺ເສມຸ [ຄນ຺ຕ຺ວາ ນມສ຺ເສມຸ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)], ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ທ຺ວິປທຸຕ຺ຕມໍ’’ [ທ຺ວິປທຸຕ຺ຕມໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)],.

‘‘ສາວຕ຺ຖິຍໍ ໂກສລມນ຺ທິເຣ ຊິໂນ, ປຫູຕປຎ຺ໂຎ ວຣຠູຣິເມຘໂສ;

ໂສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ວິຘຸໂຣ ອນາສໂວ, ມຸທ຺ຘາຘິປາຕສ຺ສ ວິທູ ນຣາສໂຠ’’.

ຕໂຕ ¶ ອາມນ຺ຕຍີ ສິສ຺ເສ, ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ມນ຺ຕປາຣເຄ;

‘‘ເອຖ ມາຓວາ ອກ຺ຂິສ຺ສໍ, ສຸຓາຖ ວຈນໍ ມມ.

‘‘ຍສ຺ເສໂສ ¶ ທຸລ຺ລໂຠ ໂລເກ, ປາຕຸຠາໂວ ອຠິຓ຺ຫໂສ;

ສ຺ວາຊ຺ຊ ໂລກມ຺ຫິ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ, ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ອິຕິ ວິສ຺ສຸໂຕ;

ຂິປ຺ປໍ ຄນ຺ຕ຺ວານ ສາວຕ຺ຖິໍ, ປສ຺ສວ຺ໂຫ ທ຺ວິປທຸຕ຺ຕມໍ’’.

‘‘ກຖໍ ຈຣຫິ ຊາເນມຸ, ທິສ຺ວາ ພຸທ຺ໂຘຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ;

ອຊານຕໍ ໂນ ປພ຺ຣູຫິ, ຍຖາ ຊາເນມຸ ຕໍ ມຍໍ’’.

‘‘ອາຄຕານິ ¶ ຫິ ມນ຺ເຕສຸ, ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາ;

ທ຺ວຕ຺ຕິໍສານິ ຈ [ທ຺ວິຕ຺ຕິໍສາ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.), ທ຺ວິຕ຺ຕິໍສ ຕານິ (?)] ພ຺ຍາກ຺ຂາຕາ, ສມຕ຺ຕາ ອນຸປຸພ຺ພໂສ.

‘‘ຍສ຺ເສເຕ ໂຫນ຺ຕິ ຄຕ຺ເຕສຸ, ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂຓາ;

ທ຺ເວເຍວ ຕສ຺ສ ຄຕິໂຍ, ຕຕິຍາ ຫິ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

‘‘ສເຈ ອຄາຣໍ ອາວສຕິ [ອຊ຺ຌາວສຕິ (ກ.)], ວິເຊຍ຺ຍ ປຖວິໍ ອິມໍ;

ອທຓ຺ເຑນ ອສຕ຺ເຖນ, ຘມ຺ເມນມນຸສາສຕິ.

‘‘ສເຈ ¶ ຈ ໂສ ປພ຺ພຊຕິ, ອຄາຣາ ອນຄາຣິຍໍ;

ວິວຏ຺ຏຈ຺ຉໂທ [ວິວຕ຺ຕຉທ຺ໂທ (ສີ.)] ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ອຣຫາ ຠວຕິ ອນຸຕ຺ຕໂຣ.

‘‘ຊາຕິໍ ໂຄຕ຺ຕຎ຺ຈ ລກ຺ຂຓໍ, ມນ຺ເຕ ສິສ຺ເສ ປຸນາປເຣ;

ມຸທ຺ຘໍ ມຸທ຺ຘາຘິປາຕຎ຺ຈ, ມນສາເຍວ ປຸຈ຺ຉຖ.

‘‘ອນາວຣຓທສ຺ສາວີ, ຍທິ ພຸທ຺ໂຘ ຠວິສ຺ສຕິ;

ມນສາ ປຸຈ຺ຉິເຕ ປຎ຺ເຫ, ວາຈາຍ ວິສ຺ສເຊສ຺ສຕິ’’.

ພາວຣິສ຺ສ ວໂຈ ສຸຕ຺ວາ, ສິສ຺ສາ ໂສຬສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ;

ອຊິໂຕ ຕິສ຺ສເມຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ, ປຸຓ຺ຓໂກ ອຖ ເມຕ຺ຕຄູ.

ໂຘຕໂກ ¶ ອຸປສີໂວ ຈ, ນນ຺ໂທ ຈ ອຖ ເຫມໂກ;

ໂຕເທຍ຺ຍກປ຺ປາ ທຸຠໂຍ, ຊຕຸກຓ຺ຓີ ຈ ປຓ຺ຑິໂຕ.

ຠທ຺ຣາວຸໂຘ ¶ ອຸທໂຍ ຈ, ໂປສາໂລ ຈາປິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ໂມຆຣາຊາ ຈ ເມຘາວີ, ປິງ຺ຄິໂຍ ຈ ມຫາອິສິ.

ປຈ຺ເຈກຄຓິໂນ ສພ຺ເພ, ສພ຺ພໂລກສ຺ສ ວິສ຺ສຸຕາ;

ຌາຍີ ຌານຣຕາ ຘີຣາ, ປຸພ຺ພວາສນວາສິຕາ.

ພາວຣິໍ ¶ ອຠິວາເທຕ຺ວາ, ກຕ຺ວາ ຈ ນໍ ປທກ຺ຂິຓໍ;

ຊຏາຊິນຘຣາ ສພ຺ເພ, ປກ຺ກາມຸໍ ອຸຕ຺ຕຣາມຸຂາ.

ອຬກສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐານໍ, ປຸຣິມາຫິສ຺ສຕິໍ [ປຸຣິມໍ ມາຫິສ຺ສຕິໍ (ສີ. ປີ.), ປຸຣໍ ມາຫິສ຺ສຕິໍ (ສ຺ຍາ.)] ຕທາ;

ອຸຊ຺ເຊນິຎ຺ຈາປິ ໂຄນທ຺ຘໍ, ເວທິສໍ ວນສວ຺ຫຍໍ.

ໂກສມ຺ພິຎ຺ຈາປິ ສາເກຕໍ, ສາວຕ຺ຖິຎ຺ຈ ປຸຣຸຕ຺ຕມໍ;

ເສຕພ຺ຍໍ ກປິລວຕ຺ຖຸໍ, ກຸສິນາຣຎ຺ຈ ມນ຺ທິຣໍ.

ປາວຎ຺ຈ ¶ ໂຠຄນຄຣໍ, ເວສາລິໍ ມາຄຘໍ ປຸຣໍ;

ປາສາຓກໍ ເຈຕິຍຎ຺ຈ, ຣມຓີຍໍ ມໂນຣມໍ.

ຕສິໂຕວຸທກໍ ¶ ສີຕໍ, ມຫາລາຠໍວ ວາຓິໂຊ;

ຉາຍໍ ຆມ຺ມາຠິຕຕ຺ໂຕວ, ຕຸຣິຕາ ປພ຺ພຕມາຣຸຫຸໍ.

ຠຄວາ ຕມ຺ຫິ ສມເຍ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆປຸຣກ຺ຂໂຕ;

ຠິກ຺ຂູນໍ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ, ສີໂຫວ ນທຕີ ວເນ.

ອຊິໂຕ ອທ຺ທສ ພຸທ຺ຘໍ, ສຕຣໍສິໍ [ວີຕຣໍສິໍວ (ສ຺ຍາ.), ສຕຣໍສີວ (ກ.), ປີຕຣໍສີວ (ນິທ຺ເທສ)] ວ ຠາຓຸມໍ;

ຈນ຺ທໍ ຍຖາ ປນ຺ນຣເສ, ປາຣິປູຣິໍ ອຸປາຄຕໍ.

ອຖສ຺ສ ຄຕ຺ເຕ ທິສ຺ວານ, ປຣິປູຣຎ຺ຈ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ;

ເອກມນ຺ຕໍ ຐິໂຕ ຫຏ຺ໂຐ, ມໂນປຎ຺ເຫ ອປຸຈ຺ຉຖ.

‘‘ອາທິສ຺ສ ຊມ຺ມນໍ [ຊປ຺ປນໍ (ກ.)] ພ຺ຣູຫິ, ໂຄຕ຺ຕໍ ພ຺ຣູຫິ ສລກ຺ຂຓໍ [ພ຺ຣູຫິສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ (ນິທ຺ເທສ)];

ມນ຺ເຕສຸ ປາຣມິໍ ພ຺ຣູຫິ, ກຕິ ວາເຈຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ’’.

‘‘ວີສໍ ວສ຺ສສຕໍ ອາຍຸ, ໂສ ຈ ໂຄຕ຺ເຕນ ພາວຣີ;

ຕີຓິສ຺ສ ລກ຺ຂຓາ ຄຕ຺ເຕ, ຕິຓ຺ຓໍ ເວທານ ປາຣຄູ.

‘‘ລກ຺ຂເຓ ¶ ¶ ອິຕິຫາເສ ຈ, ສນິຆຓ຺ຑຸສເກຏຸເຠ;

ປຎ຺ຈສຕານິ ວາເຈຕິ, ສຘມ຺ເມ ປາຣມິໍ ຄໂຕ’’.

‘‘ລກ຺ຂຓານໍ ¶ ປວິຈຍໍ, ພາວຣິສ຺ສ ນຣຸຕ຺ຕມ;

ກງ຺ຂຈ຺ຉິທ [ຕຓ຺ຫຈ຺ຉິທ (ພຫູສຸ)] ປກາເສຫິ, ມາ ໂນ ກງ຺ຂາຍິຕໍ ອຫຸ’’.

‘‘ມຸຂໍ ຊິວ຺ຫາຍ ຉາເທຕິ, ອຸຓ຺ຓສ຺ສ ຠມຸກນ຺ຕເຣ;

ໂກໂສຫິຕໍ ວຕ຺ຖຄຸຍ຺ຫໍ, ເອວໍ ຊານາຫິ ມາຓວ’’.

ປຸຈ຺ຉຎ຺ຫິ ¶ ກິຎ຺ຈິ ອສຸຓນ຺ໂຕ, ສຸຕ຺ວາ ປຎ຺ເຫ ວິຍາກເຕ;

ວິຈິນ຺ເຕຕິ ຊໂນ ສພ຺ໂພ, ເວທຊາໂຕ ກຕຎ຺ຊລີ.

‘‘ໂກ ນຸ ເທໂວ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ວາ, ອິນ຺ໂທ ວາປິ ສຸຊມ຺ປຕິ;

ມນສາ ປຸຈ຺ຉິເຕ ປຎ຺ເຫ, ກເມຕໍ ປຏິຠາສຕິ.

‘‘ມຸທ຺ຘໍ ມຸທ຺ຘາຘິປາຕຎ຺ຈ, ພາວຣີ ປຣິປຸຈ຺ຉຕິ;

ຕໍ ພ຺ຍາກໂຣຫິ ຠຄວາ, ກງ຺ຂໍ ວິນຍ ໂນ ອິເສ’’.

‘‘ອວິຊ຺ຊາ ມຸທ຺ຘາຕິ ຊານາຫິ, ວິຊ຺ຊາ ມຸທ຺ຘາຘິປາຕິນີ;

ສທ຺ຘາສຕິສມາຘີຫິ, ຉນ຺ທວີຣິເຍນ ສໍຍຸຕາ’’.

ຕໂຕ ເວເທນ ມຫຕາ, ສນ຺ຖມ຺ຠິຕ຺ວານ ມາຓໂວ;

ເອກໍສໍ ອຊິນໍ ກຕ຺ວາ, ປາເທສຸ ສິຣສາ ປຕິ.

‘‘ພາວຣີ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂຠໂຕ, ສຫ ສິສ຺ເສຫິ ມາຣິສ;

ອຸທຄ຺ຄຈິຕ຺ໂຕ ສຸມໂນ, ປາເທ ວນ຺ທຕິ ຈກ຺ຂຸມ’’.

‘‘ສຸຂິໂຕ ¶ ພາວຣີ ໂຫຕຸ, ສຫ ສິສ຺ເສຫິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ຕ຺ວຎ຺ຈາປິ ສຸຂິໂຕ ໂຫຫິ, ຈິຣໍ ຊີວາຫິ ມາຓວ.

‘‘ພາວຣິສ຺ສ ¶ ຈ ຕຸຍ຺ຫໍ ວາ, ສພ຺ເພສໍ ສພ຺ພສໍສຍໍ;

ກຕາວກາສາ ປຸຈ຺ຉວ຺ໂຫ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ມນສິຈ຺ຉຖ’’.

ສມ຺ພຸທ຺ເຘນ ກໂຕກາໂສ, ນິສີທິຕ຺ວານ ປຎ຺ຊລີ;

ອຊິໂຕ ປຐມໍ ປຎ຺ຫໍ, ຕຕ຺ຖ ປຸຈ຺ຉິ ຕຖາຄຕໍ.

‘‘ເກນສ຺ສຸ ¶ ¶ ນິວຸໂຕ ໂລໂກ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ອຊິໂຕ)

ກິສ຺ສາຠິເລປນໍ ພ຺ຣູສິ, ກິໍສຸ ຕສ຺ສ ມຫພ຺ຠຍໍ’’.

‘‘ອວິຊ຺ຊາຍ ນິວຸໂຕ ໂລໂກ, (ອຊິຕາຕິ ຠຄວາ)

ຊປ຺ປາຠິເລປນໍ ພ຺ຣູມິ, ທຸກ຺ຂມສ຺ສ ມຫພ຺ຠຍໍ’’.

‘‘ສວນ຺ຕິ ¶ ສພ຺ພຘິ ໂສຕາ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ອຊິໂຕ)

ໂສຕານໍ ສໍວຣໍ ພ຺ຣູຫິ, ເກນ ໂສຕາ ປິຘິຍ຺ຍເຣ’’ [ປິຖິຍ຺ຍເຣ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.), ປິຖີຍເຣ (ສີ. ອຏ຺ຐ.), ປິຘີຍເຣ (?)].

‘‘ຍານິ ໂສຕານິ ໂລກສ຺ມິໍ, (ອຊິຕາຕິ ຠຄວາ)

ໂສຕານໍ ສໍວຣໍ ພ຺ຣູມິ, ປຎ຺ຎາເຍເຕ ປິຘິຍ຺ຍເຣ’’.

‘‘ປຎ຺ຎາ ເຈວ ສຕິ ຍຎ຺ຈ [ສຕີ ເຈວ (ສີ.), ສຕີ ຈ (ສ຺ຍາ.), ສຕີ ຈາປິ (ປີ. ນິທ຺ເທສ), ສຕິ ຈາປິ (ນິທ຺ເທສ)], (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ອຊິໂຕ)

ເອຕໍ ¶ ເມ ປຸຏ຺ໂຐ ປພ຺ຣູຫິ, ກຕ຺ເຖຕໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕິ’’.

‘‘ຍເມຕໍ ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ, ອຊິຕ ຕໍ ວທາມິ ເຕ;

ຍຕ຺ຖ ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ, ອເສສໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕິ;

ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ນິໂຣເຘນ, ເອຕ຺ເຖຕໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕິ’’.

‘‘ເຍ ຈ ສງ຺ຂາຕຘມ຺ມາເສ, ເຍ ຈ ເສຂາ ປຸຖູ ອິຘ;

ເຕສໍ ເມ ນິປໂກ ອິຣິຍໍ, ປຸຏ຺ໂຐ ປພ຺ຣູຫິ ມາຣິສ’’.

‘‘ກາເມສຸ ¶ ນາຠິຄິຊ຺ເຌຍ຺ຍ, ມນສານາວິໂລ ສິຍາ;

ກຸສໂລ ສພ຺ພຘມ຺ມານໍ, ສໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພເຊ’’ຕິ.

ອຊິຕມາຓວປຸຈ຺ຉາ ປຐມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ໂກຘ ¶ ¶ ສນ຺ຕຸສິໂຕ ໂລເກ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ຕິສ຺ສເມຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ)

ໂກ ອຸຠນ຺ຕມຠິຎ຺ຎາຍ, ມຊ຺ເຌ ມນ຺ຕາ ນ ລິປ຺ປຕິ [ລິມ຺ປຕິ (ກ.)];

ກໍ ພ຺ຣູສິ ມຫາປຸຣິໂສຕິ, ໂກ ອິຘ ສິພ຺ພິນິມຈ຺ຈຄາ’’.

‘‘ກາເມສຸ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍວາ, (ເມຕ຺ເຕຍ຺ຍາຕິ ຠຄວາ)

ສງ຺ຂາຍ ¶ ນິພ຺ພຸໂຕ ຠິກ຺ຂຸ, ຕສ຺ສ ໂນ ສນ຺ຕິ ອິຎ຺ຊິຕາ.

‘‘ໂສ ອຸຠນ຺ຕມຠິຎ຺ຎາຍ, ມຊ຺ເຌ ມນ຺ຕາ ນ ລິປ຺ປຕິ;

ຕໍ ພ຺ຣູມິ ມຫາປຸຣິໂສຕິ, ໂສ ອິຘ ສິພ຺ພິນິມຈ຺ຈຄາ’’ຕິ.

ຕິສ຺ສເມຕ຺ເຕຍ຺ຍມາຓວປຸຈ຺ຉາ ທຸຕິຍາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ອເນຊໍ ມູລທສ຺ສາວິໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ປຸຓ຺ຓໂກ)

ອຕ຺ຖິ [ອຕ຺ຖີ (ສ຺ຍາ.)] ປຎ຺ເຫນ ອາຄມໍ;

ກິໍ ¶ ນິສ຺ສິຕາ ¶ ອິສໂຍ ມນຸຊາ, ຂຕ຺ຕິຍາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ເທວຕານໍ;

ຍຎ຺ຎມກປ຺ປຍິໍສຸ ປຸຖູຘ ໂລເກ, ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ’’.

‘‘ເຍ ເກຈິເມ ອິສໂຍ ມນຸຊາ, (ປຸຓ຺ຓກາຕິ ຠຄວາ)

ຍຎ຺ຎມກປ຺ປຍິໍສຸ ປຸຖູຘ ໂລເກ, ອາສີສມານາ ປຸຓ຺ຓກ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕໍ [ອິຕ຺ຖຠາວໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)];

‘‘ເຍ ¶ ເກຈິເມ ອິສໂຍ ມນຸຊາ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ປຸຓ຺ຓໂກ)

ຍຎ຺ຎມກປ຺ປຍິໍສຸ ¶ ປຸຖູຘ ໂລເກ, ກຈ຺ຈິສ຺ສຸ ເຕ ຠຄວາ ຍຎ຺ຎປເຖ ອປ຺ປມຕ຺ຕາ;

ອຕາຣຸໍ ຊາຕິຎ຺ຈ ຊຣຎ຺ຈ ມາຣິສ, ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ’’.

‘‘ອາສີສນ຺ຕິ ໂຖມຍນ຺ຕິ, ອຠິຊປ຺ປນ຺ຕິ ຊຸຫນ຺ຕິ; (ປຸຓ຺ຓກາຕິ ຠຄວາ)

ກາມາຠິຊປ຺ປນ຺ຕິ ປຏິຈ຺ຈ ລາຠໍ, ເຕ ຍາຊໂຍຄາ ຠວຣາຄຣຕ຺ຕາ;

ນາຕຣິໍສຸ ຊາຕິຊຣນ຺ຕິ ພ຺ຣູມິ’’.

‘‘ເຕ ¶ ເຈ ນາຕຣິໍສຸ ຍາຊໂຍຄາ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ປຸຓ຺ຓໂກ)

ອຖ ໂກ ຈຣຫິ ເທວມນຸສ຺ສໂລເກ, ອຕາຣິ ຊາຕິຎ຺ຈ ຊຣຎ຺ຈ ມາຣິສ;

ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ’’.

‘‘ສງ຺ຂາຍ ໂລກສ຺ມິ ປໂຣປຣານິ [ປໂຣວຣານິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], (ປຸຓ຺ຓກາຕິ ຠຄວາ)

ຍສ຺ສິຎ຺ຊິຕໍ ນຕ຺ຖິ ກຸຫິຎ຺ຈິ ໂລເກ;

ສນ຺ໂຕ ວິຘູໂມ ອນີໂຆ ນິຣາໂສ, ອຕາຣິ ໂສ ຊາຕິຊຣນ຺ຕິ ພ຺ຣູມີ’’ຕິ.

ປຸຓ຺ຓກມາຓວປຸຈ຺ຉາ ຕຕິຍາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ປຸຈ຺ຉາມິ ¶ ¶ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ເມຕ຺ຕຄູ)

ກຸໂຕ ນຸ ທຸກ຺ຂາ ສມຸທາຄຕາ ອິເມ, ເຍ ເກຈິ ໂລກສ຺ມິມເນກຣູປາ’’.

‘‘ທຸກ຺ຂສ຺ສ ¶ ¶ ເວ ມໍ ປຠວໍ ອປຸຈ຺ຉສິ, (ເມຕ຺ຕຄູຕິ ຠຄວາ)

ອຸປຘິນິທານາ ປຠວນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂາ, ເຍ ເກຈິ ໂລກສ຺ມິມເນກຣູປາ.

‘‘ໂຍ ເວ ອວິທ຺ວາ ອຸປຘິໍ ກໂຣຕິ, ປຸນປ຺ປຸນໍ ທຸກ຺ຂມຸເປຕິ ມນ຺ໂທ;

ຕສ຺ມາ ປຊານໍ ອຸປຘິໍ ນ ກຍິຣາ, ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊາຕິປ຺ປຠວານຸປສ຺ສີ’’.

‘‘ຍໍ ຕໍ ອປຸຈ຺ຉິມ຺ຫ ອກິຕ຺ຕຍີ ໂນ, ອຎ຺ຎໍ ຕໍ ປຸຈ຺ຉາມ [ປຸຈ຺ຉາມິ (ສີ. ປີ.)] ຕທິງ຺ຆ ພ຺ຣູຫິ;

ກຖໍ ນຸ ຘີຣາ ວິຕຣນ຺ຕິ ໂອຆໍ, ຊາຕິໍ ຊຣໍ ໂສກປຣິທ຺ທວຎ຺ຈ;

ຕໍ ເມ ມຸນິ ສາຘຸ ວິຍາກໂຣຫິ, ຕຖາ ຫິ ເຕ ວິທິໂຕ ເອສ ຘມ຺ໂມ’’.

‘‘ກິຕ຺ຕຍິສ຺ສາມິ ¶ ເຕ ຘມ຺ມໍ, (ເມຕ຺ຕຄູຕິ ຠຄວາ)

ຍໍ ວິທິຕ຺ວາ ສໂຕ ຈຣໍ, ຕເຣ ໂລເກ ວິສຕ຺ຕິກໍ’’.

‘‘ຕຎ຺ຈາຫໍ ອຠິນນ຺ທາມິ, ມເຫສິ ຘມ຺ມມຸຕ຺ຕມໍ;

ຍໍ ວິທິຕ຺ວາ ສໂຕ ຈຣໍ, ຕເຣ ໂລເກ ວິສຕ຺ຕິກໍ’’.

‘‘ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສມ຺ປຊານາສິ, (ເມຕ຺ຕຄູຕິ ຠຄວາ)

ເອເຕສຸ ¶ ນນ຺ທິຎ຺ຈ ນິເວສນຎ຺ຈ, ປນຸຊ຺ຊ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຠເວ ນ ຕິຏ຺ເຐ.

‘‘ເອວໍວິຫາຣີ ¶ ສໂຕ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ, ຠິກ຺ຂຸ ຈຣໍ ຫິຕ຺ວາ ມມາຍິຕານິ;

ຊາຕິໍ ຊຣໍ ໂສກປຣິທ຺ທວຎ຺ຈ, ອິເຘວ ວິທ຺ວາ ປຊເຫຍ຺ຍ ທຸກ຺ຂໍ’’.

‘‘ເອຕາຠິນນ຺ທາມິ ¶ ວໂຈ ມເຫສິໂນ, ສຸກິຕ຺ຕິຕໍ ໂຄຕມນູປຘີກໍ;

ອທ຺ຘາ ຫິ ຠຄວາ ປຫາສິ ທຸກ຺ຂໍ, ຕຖາ ຫິ ເຕ ວິທິໂຕ ເອສ ຘມ຺ໂມ.

‘‘ເຕ ຈາປິ ນູນປ຺ປຊເຫຍ຺ຍຸ ທຸກ຺ຂໍ, ເຍ ຕ຺ວໍ ມຸນິ ອຏ຺ຐິຕໍ ໂອວເທຍ຺ຍ;

ຕໍ ຕໍ ນມສ຺ສາມິ ສເມຈ຺ຈ ນາຄ, ອປ຺ເປວ ມໍ ຠຄວາ ອຏ຺ຐິຕໍ ໂອວເທຍ຺ຍ’’.

‘‘ຍໍ ¶ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ເວທຄຸມາຠິຊຎ຺ຎາ, ອກິຎ຺ຈນໍ ກາມຠເວ ອສຕ຺ຕໍ;

ອທ຺ຘາ ຫິ ໂສ ໂອຆມິມໍ ອຕາຣິ, ຕິຓ຺ໂຓ ຈ ປາຣໍ ອຂິໂລ ອກງ຺ໂຂ.

‘‘ວິທ຺ວາ ຈ ໂຍ [ໂສ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)] ເວທຄູ ນໂຣ ອິຘ, ຠວາຠເວ ສງ຺ຄມິມໍ ວິສຊ຺ຊ;

ໂສ ¶ ວີຕຕຓ຺ໂຫ ອນີໂຆ ນິຣາໂສ, ອຕາຣິ ໂສ ຊາຕິຊຣນ຺ຕິ ພ຺ຣູມີ’’ຕິ.

ເມຕ຺ຕຄູມາຓວປຸຈ຺ຉາ ຈຕຸຕ຺ຖີ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ໂຘຕໂກ)

ຕວ ສຸຕ຺ວານ ນິຄ຺ໂຆສໍ, ສິກ຺ເຂ ນິພ຺ພານມຕ຺ຕໂນ’’.

‘‘ເຕນຫາຕປ຺ປໍ ກໂຣຫິ, (ໂຘຕກາຕິ ຠຄວາ) ອິເຘວ ນິປໂກ ສໂຕ;

ອິໂຕ ສຸຕ຺ວານ ນິຄ຺ໂຆສໍ, ສິກ຺ເຂ ນິພ຺ພານມຕ຺ຕໂນ’’.

‘‘ປສ຺ສາມຫໍ ¶ ເທວມນຸສ຺ສໂລເກ, ອກິຎ຺ຈນໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓມິຣິຍມານໍ;

ຕໍ ຕໍ ນມສ຺ສາມິ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ປມຸຎ຺ຈ ¶ ມໍ ສກ຺ກ ກຖໍກຖາຫິ’’.

‘‘ນາຫໍ ¶ ສຫິສ຺ສາມິ [ສມິສ຺ສາມິ (ສ຺ຍາ.), ຄມິສ຺ສາມິ (ສີ.), ສມີຫາມິ (ປີ.)] ປໂມຈນາຍ, ກຖໍກຖິໍ ໂຘຕກ ກຎ຺ຈິ ໂລເກ;

ຘມ຺ມຎ຺ຈ ເສຏ຺ຐໍ ອຠິຊານມາໂນ [ອາຊານມາໂນ (ສີ. ສ຺ຍາ. ປີ.)], ເອວໍ ຕຸວໍ ໂອຆມິມໍ ຕເຣສິ’’.

‘‘ອນຸສາສ ພ຺ຣຫ຺ເມ ກຣຸຓາຍມາໂນ, ວິເວກຘມ຺ມໍ ຍມຫໍ ວິຊຎ຺ຎໍ;

ຍຖາຫໍ ¶ ອາກາໂສວ ອພ຺ຍາປຊ຺ຊມາໂນ, ອິເຘວ ສນ຺ໂຕ ອສິໂຕ ຈເຣຍ຺ຍໍ’’.

‘‘ກິຕ຺ຕຍິສ຺ສາມິ ເຕ ສນ຺ຕິໍ, (ໂຘຕກາຕິ ຠຄວາ) ທິຏ຺ເຐ ຘມ຺ເມ ອນີຕິຫໍ;

ຍໍ ວິທິຕ຺ວາ ສໂຕ ຈຣໍ, ຕເຣ ໂລເກ ວິສຕ຺ຕິກໍ’’.

‘‘ຕຎ຺ຈາຫໍ ອຠິນນ຺ທາມິ, ມເຫສິ ສນ຺ຕິມຸຕ຺ຕມໍ;

ຍໍ ວິທິຕ຺ວາ ສໂຕ ຈຣໍ, ຕເຣ ໂລເກ ວິສຕ຺ຕິກໍ’’.

‘‘ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສມ຺ປຊານາສິ, (ໂຘຕກາຕິ ຠຄວາ)

ເອຕໍ ວິທິຕ຺ວາ ສງ຺ໂຄຕິ ໂລເກ, ຠວາຠວາຍ ມາກາສິ ຕຓ຺ຫ’’ນ຺ຕິ.

ໂຘຕກມາຓວປຸຈ຺ຉາ ປຎ຺ຈມີ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ເອໂກ ¶ ອຫໍ ສກ຺ກ ມຫນ຺ຕໂມຆໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ອຸປສີໂວ)

ອາຣມ຺ມຓໍ ພ຺ຣູຫິ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ຍໍ ນິສ຺ສິໂຕ ໂອຆມິມໍ ຕເຣຍ຺ຍໍ’’.

‘‘ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎໍ ¶ ເປກ຺ຂມາໂນ ສຕິມາ, (ອຸປສີວາຕິ ຠຄວາ)

ກາເມ ¶ ປຫາຍ ວິຣໂຕ ກຖາຫິ, ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍໍ ນຕ຺ຕມຫາຠິປສ຺ສ’’ [ຣຕ຺ຕມຫາຠິປສ຺ສ (ສ຺ຍາ.), ຣຕ຺ຕມຫໍ ວິປສ຺ສ (ກ.)].

‘‘ສພ຺ເພສຸ ¶ ກາເມສຸ ໂຍ ວີຕຣາໂຄ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ອຸປສີໂວ)

ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎໍ ນິສ຺ສິໂຕ ຫິຕ຺ວາ ມຎ຺ຎໍ;

ສຎ຺ຎາວິໂມກ຺ເຂ ປຣເມ ວິມຸຕ຺ໂຕ [ຘິມຸຕ຺ໂຕ (ກ.)], ຕິຏ຺ເຐ ນຸ ໂສ ຕຕ຺ຖ ອນານຸຍາຍີ’’ [ອນານຸວາຍີ (ສ຺ຍາ. ກ.)].

‘‘ສພ຺ເພສຸ ກາເມສຸ ໂຍ ວີຕຣາໂຄ, (ອຸປສີວາຕິ ຠຄວາ)

ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎໍ ນິສ຺ສິໂຕ ຫິຕ຺ວາ ມຎ຺ຎໍ;

ສຎ຺ຎາວິໂມກ຺ເຂ ປຣເມ ວິມຸຕ຺ໂຕ, ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ ໂສ ຕຕ຺ຖ ອນານຸຍາຍີ’’.

‘‘ຕິຏ຺ເຐ ເຈ ໂສ ຕຕ຺ຖ ອນານຸຍາຍີ, ປູຄມ຺ປິ ¶ ວສ຺ສານໍ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ;

ຕຕ຺ເຖວ ໂສ ສີຕິສິຍາ ວິມຸຕ຺ໂຕ, ຈເວຖ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຕຖາວິຘສ຺ສ’’.

‘‘ອຈ຺ຈີ ຍຖາ ວາຕເວເຄນ ຂິຕ຺ຕາ [ຂິຕ຺ຕໍ (ສ຺ຍາ.), ຂິຕ຺ໂຕ (ປີ.)], (ອຸປສີວາຕິ ຠຄວາ)

ເອວໍ ¶ ມຸນີ ນາມກາຍາ ວິມຸຕ຺ໂຕ, ອຕ຺ຖໍ ປເລຕິ ນ ອຸເປຕິ ສງ຺ຂໍ’’.

‘‘ອຕ຺ຖງ຺ຄໂຕ ໂສ ອຸທ ວາ ໂສ ນຕ຺ຖິ, ອຸທາຫຸ ເວ ສສ຺ສຕິຍາ ອໂຣໂຄ;

ຕໍ ເມ ມຸນີ ສາຘຸ ວິຍາກໂຣຫິ, ຕຖາ ຫິ ເຕ ວິທິໂຕ ເອສ ຘມ຺ໂມ’’.

‘‘ອຕ຺ຖງ຺ຄຕສ຺ສ ¶ ນ ປມາຓມຕ຺ຖິ, (ອຸປສີວາຕິ ຠຄວາ)

ສພ຺ເພສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສມູຫເຕສຸ, ສມູຫຕາ ວາທປຖາປິ ສພ຺ເພ’’ຕິ.

ອຸປສີວມາຓວປຸຈ຺ຉາ ຉຏ຺ຐີ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ສນ຺ຕິ ¶ ໂລເກ ມຸນໂຍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ນນ຺ໂທ)

ຎາຓູປປນ຺ນໍ ¶ ໂນ ມຸນິໍ [ມຸນິ ໂນ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ວທນ຺ຕິ, ອຸທາຫຸ ເວ ຊີວິເຕນູປປນ຺ນໍ’’.

‘‘ນ ທິຏ຺ຐິຍາ ນ ສຸຕິຍາ ນ ຎາເຓນ, (ນ ສີລພ຺ພເຕນ) [( ) ນຕ຺ຖິ ສີ.-ປີ ໂປຕ຺ຖເກສຸ]

ວິເສນິກຕ຺ວາ ¶ ອນີຆາ ນິຣາສາ, ຈຣນ຺ຕິ ເຍ ເຕ ມຸນໂຍຕິ ພ຺ຣູມິ’’.

‘‘ເຍ ເກຈິເມ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາເສ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ນນ຺ໂທ)

ທິຏ຺ຐສ຺ສຸເຕນາປິ [ທິຏ຺ເຐນ ສຸເຕນາປິ (ສີ.), ທິຏ຺ເຐ ສຸເຕນາປິ (ສ຺ຍາ. ປີ. ກ.)] ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ສີລພ຺ພເຕນາປິ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ, ອເນກຣູເປນ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ກຈ຺ຈິສ຺ສຸ ເຕ ຠຄວາ ຕຕ຺ຖ ຍຕາ ຈຣນ຺ຕາ, ອຕາຣຸ ຊາຕິຎ຺ຈ ຊຣຎ຺ຈ ມາຣິສ;

ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ’’.

‘‘ເຍ ¶ ເກຈິເມ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາເສ, (ນນ຺ທາຕິ ຠຄວາ)

ທິຏ຺ຐສ຺ສຸເຕນາປິ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ສີລພ຺ພເຕນາປິ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ, ອເນກຣູເປນ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ກິຎ຺ຈາປິ ເຕ ຕຕ຺ຖ ຍຕາ ຈຣນ຺ຕິ, ນາຣິໍສຸ ຊາຕິຊຣນ຺ຕິ ພ຺ຣູມິ’’.

‘‘ເຍ ¶ ເກຈິເມ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາເສ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ນນ຺ໂທ)

ທິຏ຺ຐສ຺ສຸເຕນາປິ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ສີລພ຺ພເຕນາປິ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ, ອເນກຣູເປນ ວທນ຺ຕິ ສຸທ຺ຘິໍ;

ເຕ ເຈ ມຸນິ [ສເຈ ມຸນິ (ສີ.)] ພ຺ຣູສິ ອໂນຆຕິຓ຺ເຓ, ອຖ ¶ ໂກ ຈຣຫິ ເທວມນຸສ຺ສໂລເກ;

ອຕາຣິ ຊາຕິຎ຺ຈ ຊຣຎ຺ຈ ມາຣິສ, ປຸຈ຺ຉາມິ ຕໍ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ’’.

‘‘ນາຫໍ ສພ຺ເພ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາເສ, (ນນ຺ທາຕິ ຠຄວາ)

ເຍ ¶ ສີຘ ທິຏ຺ຐໍວ ສຸຕໍ ມຸຕໍ ວາ, ສີລພ຺ພຕໍ ວາປິ ປຫາຍ ສພ຺ພໍ;

ອເນກຣູປມ຺ປິ ປຫາຍ ສພ຺ພໍ, ຕຓ຺ຫໍ ປຣິຎ຺ຎາຍ ອນາສວາເສ;

ເຕ ເວ ນຣາ ໂອຆຕິຓ຺ຓາຕິ ພ຺ຣູມິ’’.

‘‘ເອຕາຠິນນ຺ທາມິ ວໂຈ ມເຫສິໂນ, ສຸກິຕ຺ຕິຕໍ ໂຄຕມນູປຘີກໍ;

ເຍ ສີຘ ທິຏ຺ຐໍ ວ ສຸຕໍ ມຸຕໍ ວາ, ສີລພ຺ພຕໍ ວາປິ ປຫາຍ ສພ຺ພໍ;

ອເນກຣູປມ຺ປິ ¶ ປຫາຍ ສພ຺ພໍ, ຕຓ຺ຫໍ ປຣິຎ຺ຎາຍ ອນາສວາເສ;

ອຫມ຺ປິ ເຕ ໂອຆຕິຓ຺ຓາຕິ ພ຺ຣູມີ’’ຕິ.

ນນ຺ທມາຓວປຸຈ຺ຉາ ສຕ຺ຕມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ເຍ ¶ ເມ ປຸພ຺ເພ ວິຍາກໍສຸ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ເຫມໂກ)

ອິຈ຺ຈາສິ ອິຕິ ຠວິສ຺ສຕິ, ສພ຺ພໍ ຕໍ ອິຕິຫີຕິຫໍ;

ສພ຺ພໍ ຕໍ ຕກ຺ກວຑ຺ຒນໍ, ນາຫໍ ຕຕ຺ຖ ອຠິຣມິໍ.

‘‘ຕ຺ວຎ຺ຈ ເມ ຘມ຺ມມກ຺ຂາຫິ, ຕຓ຺ຫານິຄ຺ຆາຕນໍ ມຸນິ;

ຍໍ ວິທິຕ຺ວາ ສໂຕ ຈຣໍ, ຕເຣ ໂລເກ ວິສຕ຺ຕິກໍ’’.

‘‘ອິຘ ທິຏ຺ຐສຸຕມຸຕວິຎ຺ຎາເຕສຸ, ປິຍຣູເປສຸ ເຫມກ;

ຉນ຺ທຣາຄວິໂນທນໍ, ນິພ຺ພານປທມຈ຺ຈຸຕໍ.

‘‘ເອຕທຎ຺ຎາຍ ເຍ ສຕາ, ທິຏ຺ຐຘມ຺ມາຠິນິພ຺ພຸຕາ;

ອຸປສນ຺ຕາ ຈ ເຕ ສທາ, ຕິຓ຺ຓາ ໂລເກ ວິສຕ຺ຕິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຫມກມາຓວປຸຈ຺ຉາ ອຏ຺ຐມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ຍສ຺ມິໍ ¶ ¶ ກາມາ ນ ວສນ຺ຕິ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ໂຕເທຍ຺ໂຍ)

ກຖໍກຖາ ຈ ໂຍ ຕິຓ຺ໂຓ, ວິໂມກ຺ໂຂ ຕສ຺ສ ກີທິໂສ’’.

‘‘ຍສ຺ມິໍ ¶ ກາມາ ນ ວສນ຺ຕິ, (ໂຕເທຍ຺ຍາຕິ ຠຄວາ)

ກຖໍກຖາ ຈ ໂຍ ຕິຓ຺ໂຓ, ວິໂມກ຺ໂຂ ຕສ຺ສ ນາປໂຣ’’.

‘‘ນິຣາສໂສ ໂສ ອຸທ ອາສສາໂນ, ປຎ຺ຎາຓວາ ໂສ ອຸທ ປຎ຺ຎກປ຺ປີ;

ມຸນິໍ ອຫໍ ສກ຺ກ ຍຖາ ວິຊຎ຺ຎໍ, ຕໍ ເມ ວິຍາຈິກ຺ຂ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ’’.

‘‘ນິຣາສໂສ ¶ ໂສ ນ ຈ ອາສສາໂນ, ປຎ຺ຎາຓວາ ໂສ ນ ຈ ປຎ຺ຎກປ຺ປີ;

ເອວມ຺ປິ ໂຕເທຍ຺ຍ ມຸນິໍ ວິຊານ, ອກິຎ຺ຈນໍ ກາມຠເວ ອສຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

ໂຕເທຍ຺ຍມາຓວປຸຈ຺ຉາ ນວມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ມຊ຺ເຌ ¶ ສຣສ຺ມິໍ ຕິຏ຺ຐຕໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ກປ຺ໂປ)

ຊຣາມຈ຺ຈຸປເຣຕານໍ, ທີປໍ ປພ຺ຣູຫິ ມາຣິສ;

ຕ຺ວຎ຺ຈ ເມ ທີປມກ຺ຂາຫິ, ຍຖາຍິທໍ ນາປຣໍ ສິຍາ’’.

‘‘ມຊ຺ເຌ ¶ ¶ ສຣສ຺ມິໍ ຕິຏ຺ຐຕໍ, (ກປ຺ປາຕິ ຠຄວາ)

ຊຣາມຈ຺ຈຸປເຣຕານໍ, ທີປໍ ປພ຺ຣູມິ ກປ຺ປ ເຕ.

‘‘ອກິຎ຺ຈນໍ ອນາທານໍ, ເອຕໍ ທີປໍ ອນາປຣໍ;

ນິພ຺ພານໍ ອິຕິ [ນິພ຺ພານມີຕິ (ສີ.)] ນໍ ພ຺ຣູມິ, ຊຣາມຈ຺ຈຸປຣິກ຺ຂຍໍ.

‘‘ເອຕທຎ຺ຎາຍ ເຍ ສຕາ, ທິຏ຺ຐຘມ຺ມາຠິນິພ຺ພຸຕາ;

ນ ເຕ ມາຣວສານຸຄາ, ນ ເຕ ມາຣສ຺ສ ປທ຺ຘຄູ’’ຕິ [ປຏ຺ຐຄູຕິ (ສ຺ຍາ. ກ.)].

ກປ຺ປມາຓວປຸຈ຺ຉາ ທສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ສຸຕ຺ວານຫໍ ວີຣມກາມກາມິໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ຊຕຸກຓ຺ຓິ)

ສນ຺ຕິປທໍ ພ຺ຣູຫິ ສຫຊເນຕ຺ຕ, ຍຖາຕຈ຺ຉໍ ¶ ຠຄວາ ພ຺ຣູຫິ ເມ ຕໍ.

‘‘ຠຄວາ ¶ ຫິ ກາເມ ອຠິຠຸຍ຺ຍ ອິຣິຍຕິ, ອາທິຈ຺ໂຈວ ປຖວິໍ ເຕຊີ ເຕຊສາ;

ປຣິຕ຺ຕປຎ຺ຎສ຺ສ ເມ ຠູຣິປຎ຺ຎ, ອາຈິກ຺ຂ ຘມ຺ມໍ ຍມຫໍ ວິຊຎ຺ຎໍ;

‘‘ກາເມສຸ ¶ ວິນຍ ເຄຘໍ, (ຊຕຸກຓ຺ຓີຕິ ຠຄວາ) ເນກ຺ຂມ຺ມໍ ທຏ຺ຐຸ ເຂມໂຕ;

ອຸຄ຺ຄຫີຕໍ ນິຣຕ຺ຕໍ ວາ, ມາ ເຕ ວິຊ຺ຊິຕ຺ຖ ກິຎ຺ຈນໍ.

‘‘ຍໍ ປຸພ຺ເພ ຕໍ ວິໂສເສຫິ, ປຈ຺ຉາ ເຕ ມາຫຸ ກິຎ຺ຈນໍ;

ມຊ຺ເຌ ເຈ ໂນ ຄເຫສ຺ສສິ, ອຸປສນ຺ໂຕ ຈຣິສ຺ສສິ.

‘‘ສພ຺ພໂສ ¶ ນາມຣູປສ຺ມິໍ, ວີຕເຄຘສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ;

ອາສວາສ຺ສ ນ ວິຊ຺ຊນ຺ຕິ, ເຍຫິ ມຈ຺ຈຸວສໍ ວເຊ’’ຕິ.

ຊຕຸກຓ຺ຓິມາຓວປຸຈ຺ຉາ ເອກາທສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ໂອກຎ຺ຊຫໍ ຕຓ຺ຫຈ຺ຉິທໍ ອເນຊໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ຠທ຺ຣາວຸໂຘ)

ນນ຺ທິຎ຺ຊຫໍ ໂອຆຕິຓ຺ຓໍ ວິມຸຕ຺ຕໍ;

ກປ຺ປຎ຺ຊຫໍ ອຠິຍາເຈ ສຸເມຘໍ, ສຸຕ຺ວານ ¶ ນາຄສ຺ສ ອປນມິສ຺ສນ຺ຕິ ອິໂຕ.

‘‘ນານາຊນາ ຊນປເທຫິ ສງ຺ຄຕາ, ຕວ ວີຣ ວາກ຺ຍໍ ອຠິກງ຺ຂມານາ;

ເຕສໍ ຕຸວໍ ສາຘຸ ວິຍາກໂຣຫິ, ຕຖາ ຫິ ເຕ ວິທິໂຕ ເອສ ຘມ຺ໂມ’’.

‘‘ອາທານຕຓ຺ຫໍ ວິນເຍຖ ສພ຺ພໍ, (ຠທ຺ຣາວຸຘາຕິ ຠຄວາ)

ຍໍ ¶ ຍຎ຺ຫິ ໂລກສ຺ມິມຸປາທິຍນ຺ຕິ, ເຕເນວ ມາໂຣ ອນ຺ເວຕິ ຊນ຺ຕຸໍ.

‘‘ຕສ຺ມາ ¶ ປຊານໍ ນ ອຸປາທິເຍຖ, ຠິກ຺ຂຸ ສໂຕ ກິຎ຺ຈນໍ ສພ຺ພໂລເກ;

ອາທານສຕ຺ເຕ ອິຕິ ເປກ຺ຂມາໂນ, ປຊໍ ອິມໍ ມຈ຺ຈຸເຘຍ຺ເຍ ວິສຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

ຠທ຺ຣາວຸຘມາຓວປຸຈ຺ຉາ ທ຺ວາທສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ຌາຍິໍ ¶ ວິຣຊມາສີນໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ອຸທໂຍ) ກຕກິຈ຺ຈໍ ອນາສວໍ;

ປາຣຄຸໍ ສພ຺ພຘມ຺ມານໍ, ອຕ຺ຖິ ປຎ຺ເຫນ ອາຄມໍ;

ອຎ຺ຎາວິໂມກ຺ຂໍ ປພ຺ຣູຫິ, ອວິຊ຺ຊາຍ ປເຠທນໍ’’.

‘‘ປຫານໍ ¶ ກາມຈ຺ຉນ຺ທານໍ, (ອຸທຍາຕິ ຠຄວາ) ໂທມນສ຺ສານ ຈູຠຍໍ;

ຖິນສ຺ສ ຈ ປນູທນໍ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈານໍ ນິວາຣຓໍ.

‘‘ອຸເປກ຺ຂາສຕິສໍສຸທ຺ຘໍ, ຘມ຺ມຕກ຺ກປຸເຣຊວໍ;

ອຎ຺ຎາວິໂມກ຺ຂໍ ປພ຺ຣູມິ, ອວິຊ຺ຊາຍ ປເຠທນໍ’’.

‘‘ກິໍສຸ ¶ ສໍໂຍຊໂນ ໂລໂກ, ກິໍສຸ ຕສ຺ສ ວິຈາຣຓໍ;

ກິສ຺ສສ຺ສ ວິປ຺ປຫາເນນ, ນິພ຺ພານໍ ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ’’.

‘‘ນນ຺ທິສໍໂຍຊໂນ ໂລໂກ, ວິຕກ຺ກສ຺ສ ວິຈາຣຓໍ;

ຕຓ຺ຫາຍ ວິປ຺ປຫາເນນ, ນິພ຺ພານໍ ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ’’.

‘‘ກຖໍ ສຕສ຺ສ ຈຣໂຕ, ວິຎ຺ຎາຓໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕິ;

ຠຄວນ຺ຕໍ ປຸຏ຺ຐຸມາຄມ຺ມ, ຕໍ ສຸໂຓມ ວໂຈ ຕວ’’.

‘‘ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ພຫິທ຺ຘາ ຈ, ເວທນໍ ນາຠິນນ຺ທໂຕ;

ເອວໍ ສຕສ຺ສ ຈຣໂຕ, ວິຎ຺ຎາຓໍ ອຸປຣຸຊ຺ຌຕີ’’ຕິ.

ອຸທຍມາຓວປຸຈ຺ຉາ ເຕຣສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ໂຍ ¶ ¶ ອຕີຕໍ ອາທິສຕິ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ໂປສາໂລ) ອເນໂຊ ຉິນ຺ນສໍສໂຍ;

ປາຣຄຸໍ ສພ຺ພຘມ຺ມານໍ, ອຕ຺ຖິ ປຎ຺ເຫນ ອາຄມໍ.

‘‘ວິຠູຕຣູປສຎ຺ຎິສ຺ສ ¶ , ສພ຺ພກາຍປ຺ປຫາຍິໂນ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ພຫິທ຺ຘາ ຈ, ນຕ຺ຖິ ກິຎ຺ຈີຕິ ປສ຺ສໂຕ;

ຎາຓໍ ສກ຺ການຸປຸຈ຺ຉາມິ, ກຖໍ ເນຍ຺ໂຍ ຕຖາວິໂຘ’’.

‘‘ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິໂຍ ¶ ສພ຺ພາ, (ໂປສາລາຕິ ຠຄວາ) ອຠິຊານໍ ຕຖາຄໂຕ;

ຕິຏ຺ຐນ຺ຕເມນໍ ຊານາຕິ, ວິມຸຕ຺ຕໍ ຕປ຺ປຣາຍຓໍ.

‘‘ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎສມ຺ຠວໍ ຎຕ຺ວາ, ນນ຺ທີ ສໍໂຍຊນໍ ອິຕິ;

ເອວເມຕໍ ອຠິຎ຺ຎາຍ, ຕໂຕ ຕຕ຺ຖ ວິປສ຺ສຕິ;

ເອຕໍ [ເອວໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ຎາຓໍ ຕຖໍ ຕສ຺ສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ວຸສີມໂຕ’’ຕິ.

ໂປສາລມາຓວປຸຈ຺ຉາ ຈຸທ຺ທສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ທ຺ວາຫໍ ສກ຺ກໍ ອປຸຈ຺ຉິສ຺ສໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ໂມຆຣາຊາ)

ຍາວຕຕິຍຎ຺ຈ ເທວີສິ, ພ຺ຍາກໂຣຕີຕິ ເມ ສຸຕໍ.

‘‘ອຍໍ ໂລໂກ ປໂຣ ໂລໂກ, ພ຺ຣຫ຺ມໂລໂກ ສເທວໂກ;

ທິຏ຺ຐິໍ ເຕ ນາຠິຊານາຕິ, ໂຄຕມສ຺ສ ຍສສ຺ສິໂນ.

‘‘ເອວໍ ¶ ¶ ¶ ອຠິກ຺ກນ຺ຕທສ຺ສາວິໍ, ອຕ຺ຖິ ປຎ຺ເຫນ ອາຄມໍ;

ກຖໍ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂນ຺ຕໍ, ມຈ຺ຈຸຣາຊາ ນ ປສ຺ສຕິ’’.

‘‘ສຸຎ຺ຎໂຕ ¶ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂສ຺ສຸ, ໂມຆຣາຊ ສທາ ສໂຕ;

ອຕ຺ຕານຸທິຏ຺ຐິໍ ອູຫຈ຺ຈ, ເອວໍ ມຈ຺ຈຸຕໂຣ ສິຍາ;

ເອວໍ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂນ຺ຕໍ, ມຈ຺ຈຸຣາຊາ ນ ປສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ໂມຆຣາຊມາຓວປຸຈ຺ຉາ ປນ຺ນຣສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

‘‘ຊິຓ຺ໂຓຫມສ຺ມິ ອພໂລ ວີຕວຓ຺ໂຓ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ປິງ຺ຄິໂຍ)

‘‘ທິສ຺ວານ ຣູເປສຸ ວິຫຎ຺ຎມາເນ, (ປິງ຺ຄິຍາຕິ ຠຄວາ)

‘‘ທິສາ ຈຕສ຺ໂສ ວິທິສາ ຈຕສ຺ໂສ, ອຸທ຺ຘໍ ¶ ອໂຘ ທສ ທິສາ ອິມາໂຍ;

ນ ¶ ຕຸຍ຺ຫໍ ອທິຏ຺ຐໍ ອສຸຕໍ ອມຸຕໍ [ອສຸຕໍ ອມຸຕໍ ວາ (ສີ.), ອສຸຕາມຸຕໍ ວາ (ສ຺ຍາ.), ອສຸຕໍ’ມຸຕໍ ວາ (ປີ.)], ອໂຖ ອວິຎ຺ຎາຕໍ ກິຎ຺ຈນມຕ຺ຖິ [ກິຎ຺ຈິ ມຕ຺ຖິ (ສ຺ຍາ.), ກິຎ຺ຈິ ນຕ຺ຖິ (ປີ.), ກິຎ຺ຈິນມຕ຺ຖິ (ກ.)] ໂລເກ;

ອາຈິກ຺ຂ ຘມ຺ມໍ ຍມຫໍ ວິຊຎ຺ຎໍ, ຊາຕິຊຣາຍ ອິຘ ວິປ຺ປຫານໍ’’.

‘‘ຕຓ຺ຫາຘິປນ຺ເນ ¶ ມນຸເຊ ເປກ຺ຂມາໂນ, (ປິງ຺ຄິຍາຕິ ຠຄວາ)

ຕສ຺ມາ ຕຸວໍ ປິງ຺ຄິຍ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ, ຊຫສ຺ສຸ ຕຓ຺ຫໍ ອປຸນພ຺ຠວາຍາ’’ຕິ.

ປິງ຺ຄິຍມາຓວປຸຈ຺ຉາ ໂສຬສມາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ອິທມໂວຈ ¶ ຠຄວາ ມຄເຘສຸ ວິຫຣນ຺ໂຕ ປາສາຓເກ ເຈຕິເຍ, ປຣິຈາຣກໂສຬສານໍ [ປຣິຈາຣກໂສຬສນ຺ນໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ອຊ຺ຌິຏ຺ໂຐ ປຸຏ຺ໂຐ ປຸຏ຺ໂຐ ປຎ຺ຫໍ [ປຎ຺ເຫ (ສີ. ປີ.)] ພ຺ຍາກາສິ. ເອກເມກສ຺ສ ເຈປິ ປຎ຺ຫສ຺ສ ອຕ຺ຖມຎ຺ຎາຍ ຘມ຺ມມຎ຺ຎາຍ ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມໍ ປຏິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ຄຈ຺ເຉຍ຺ເຍວ ຊຣາມຣຓສ຺ສ ປາຣໍ. ປາຣງ຺ຄມນີຍາ ອິເມ ຘມ຺ມາຕິ, ຕສ຺ມາ ອິມສ຺ສ ຘມ຺ມປຣິຍາຍສ຺ສ ປາຣາຍນນ຺ເຕວ [ປາຣາຍຓໍຕ຺ເວວ (ສີ. ອຏ຺ຐ.)] ອຘິວຈນໍ.

ອຊິໂຕ ຕິສ຺ສເມຕ຺ເຕຍ຺ໂຍ, ປຸຓ຺ຓໂກ ອຖ ເມຕ຺ຕຄູ;

ໂຘຕໂກ ອຸປສີໂວ ຈ, ນນ຺ໂທ ຈ ອຖ ເຫມໂກ.

ໂຕເທຍ຺ຍ-ກປ຺ປາ ¶ ທຸຠໂຍ, ຊຕຸກຓ຺ຓີ ຈ ປຓ຺ຑິໂຕ;

ຠທ຺ຣາວຸໂຘ ອຸທໂຍ ຈ, ໂປສາໂລ ຈາປິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ;

ໂມຆຣາຊາ ¶ ຈ ເມຘາວີ, ປິງ຺ຄິໂຍ ຈ ມຫາອິສິ.

ເອເຕ ພຸທ຺ຘໍ ອຸປາຄຈ຺ຉຸໍ, ສມ຺ປນ຺ນຈຣຓໍ ອິສິໍ;

ປຸຈ຺ຉນ຺ຕາ ນິປຸເຓ ປຎ຺ເຫ, ພຸທ຺ຘເສຏ຺ຐໍ ອຸປາຄມຸໍ.

ເຕສໍ ພຸທ຺ໂຘ ປພ຺ຍາກາສິ, ປຎ຺ເຫ ປຸຏ຺ໂຐ ຍຖາຕຖໍ;

ປຎ຺ຫານໍ ເວຍ຺ຍາກຣເຓນ, ໂຕເສສິ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ມຸນິ.

ເຕ ໂຕສິຕາ ຈກ຺ຂຸມຕາ, ພຸທ຺ເຘນາທິຈ຺ຈພນ຺ຘຸນາ;

ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍມຈຣິໍສຸ, ວຣປຎ຺ຎສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ.

ເອກເມກສ຺ສ ¶ ປຎ຺ຫສ຺ສ, ຍຖາ ພຸທ຺ເຘນ ເທສິຕໍ;

ຕຖາ ໂຍ ປຏິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ຄຈ຺ເຉ ປາຣໍ ອປາຣໂຕ.

ອປາຣາ ປາຣໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ຠາເວນ຺ໂຕ ມຄ຺ຄມຸຕ຺ຕມໍ;

ມຄ຺ໂຄ ໂສ ປາຣໍ ຄມນາຍ, ຕສ຺ມາ ປາຣາຍນໍ ອິຕິ.

‘‘ປາຣາຍນມນຸຄາຍິສ຺ສໍ, (ອິຈ຺ຈາຍສ຺ມາ ປິງ຺ຄິໂຍ)

ຍຖາທ຺ທກ຺ຂິ ຕຖາກ຺ຂາສິ, ວິມໂລ ຠູຣິເມຘໂສ;

ນິກ຺ກາໂມ ນິພ຺ພໂນ [ນິພ຺ພຸໂຕ (ສ຺ຍາ.)] ນາໂຄ, ກິສ຺ສ ເຫຕຸ ມຸສາ ຠເຓ.

‘‘ປຫີນມລໂມຫສ຺ສ ¶ ¶ , ມານມກ຺ຂປ຺ປຫາຍິໂນ;

ຫນ຺ທາຫໍ ກິຕ຺ຕຍິສ຺ສາມິ, ຄິຣໍ ວຓ຺ຓູປສຎ຺ຫິຕໍ.

‘‘ຕໂມນຸໂທ ພຸທ຺ໂຘ ສມນ຺ຕຈກ຺ຂຸ, ໂລກນ຺ຕຄູ ສພ຺ພຠວາຕິວຕ຺ໂຕ;

ອນາສໂວ ສພ຺ພທຸກ຺ຂປຫີໂນ, ສຈ຺ຈວ຺ຫໂຍ ¶ ພ຺ຣຫ຺ເມ ອຸປາສິໂຕ ເມ.

‘‘ທິໂຊ ຍຖາ ກຸພ຺ພນກໍ ປຫາຍ, ພຫຸປ຺ຜລໍ ການນມາວເສຍ຺ຍ;

ເອວໍ ປຫໍ ອປ຺ປທສ຺ເສ ປຫາຍ, ມໂຫທຘິໍ ຫໍໂສຣິວ ອຊ຺ຌປຕ຺ໂຕ.

‘‘ເຍເມ ປຸພ຺ເພ ວິຍາກໍສຸ, ຫຸຣໍ ໂຄຕມສາສນາ;

ສພ຺ພໍ ຕໍ ອິຕິຫິຕິຫໍ, ສພ຺ພໍ ຕໍ ຕກ຺ກວຑ຺ຒນໍ.

‘‘ເອໂກ ຕມນຸທາສິໂນ, ຊຸຕິມາ ໂສ ປຠງ຺ກໂຣ;

ໂຄຕໂມ ຠູຣິປຎ຺ຎາໂຓ, ໂຄຕໂມ ຠູຣິເມຘໂສ.

‘‘ໂຍ ¶ ເມ ຘມ຺ມມເທເສສິ, ສນ຺ທິຏ຺ຐິກມກາລິກໍ;

ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍມນີຕິກໍ ¶ , ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ອຸປມາ ກ຺ວຈິ’’.

‘‘ກິໍນຸ ¶ ຕມ຺ຫາ ວິປ຺ປວສສິ, ມຸຫຸຕ຺ຕມປິ ປິງ຺ຄິຍ;

ໂຄຕມາ ຠູຣິປຎ຺ຎາຓາ, ໂຄຕມາ ຠູຣິເມຘສາ.

‘‘ໂຍ ເຕ ຘມ຺ມມເທເສສິ, ສນ຺ທິຏ຺ຐິກມກາລິກໍ;

ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍມນີຕິກໍ, ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ອຸປມາ ກ຺ວຈິ’’.

‘‘ນາຫໍ ຕມ຺ຫາ ວິປ຺ປວສາມິ, ມຸຫຸຕ຺ຕມປິ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ;

ໂຄຕມາ ຠູຣິປຎ຺ຎາຓາ, ໂຄຕມາ ຠູຣິເມຘສາ.

‘‘ໂຍ ເມ ຘມ຺ມມເທເສສິ, ສນ຺ທິຏ຺ຐິກມກາລິກໍ;

ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍມນີຕິກໍ, ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ອຸປມາ ກ຺ວຈິ.

‘‘ປສ຺ສາມິ ¶ ນໍ ມນສາ ຈກ຺ຂຸນາວ, ຣຕ຺ຕິນ຺ທິວໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ອປ຺ປມຕ຺ໂຕ;

ນມສ຺ສມາໂນ ວິວເສມິ ຣຕ຺ຕິໍ, ເຕເນວ ມຎ຺ຎາມິ ອວິປ຺ປວາສໍ.

‘‘ສທ຺ຘາ ຈ ປີຕິ ຈ ມໂນ ສຕິ ຈ, ນາເປນ຺ຕິ ເມ ໂຄຕມສາສນມ຺ຫາ;

ຍໍ ຍໍ ທິສໍ ວຊຕິ ຠູຣິປຎ຺ໂຎ, ສ ເຕນ ເຕເນວ ນໂຕຫມສ຺ມິ.

‘‘ຊິຓ຺ຓສ຺ສ ¶ ເມ ທຸພ຺ພລຖາມກສ຺ສ, ເຕເນວ ກາໂຍ ນ ປເລຕິ ຕຕ຺ຖ;

ສໍກປ຺ປຍນ຺ຕາຍ [ສໍກປ຺ປຍຕ຺ຕາຍ (ສີ.)] ວຊາມິ ນິຈ຺ຈໍ, ມໂນ ຫິ ເມ ພ຺ຣາຫ຺ມຓ ເຕນ ຍຸຕ຺ໂຕ.

‘‘ປງ຺ເກ ສຍາໂນ ປຣິຜນ຺ທມາໂນ, ທີປາ ທີປໍ ອຸປປ຺ລວິໍ [ອຸປລ຺ລວິໍ (ສ຺ຍາ. ນິທ຺ເທສ)];

ອຖທ຺ທສາສິໍ ສມ຺ພຸທ຺ຘໍ, ໂອຆຕິຓ຺ຓມນາສວໍ’’.

‘‘ຍຖາ ອຫູ ວກ຺ກລິ ມຸຕ຺ຕສທ຺ໂຘ, ຠທ຺ຣາວຸໂຘ ອາຬວິ ໂຄຕໂມ ຈ;

ເອວເມວ ຕ຺ວມ຺ປິ ປມຸຎ຺ຈສ຺ສຸ ສທ຺ຘໍ,

ຄມິສ຺ສສິ ຕ຺ວໍ ປິງ຺ຄິຍ ມຈ຺ຈຸເຘຍ຺ຍສ຺ສ ປາຣໍ’’ [ມຈ຺ຈຸເຘຍ຺ຍປາຣໍ (ສີ.)].

‘‘ເອສ ຠິຍ຺ໂຍ ປສີທາມິ, ສຸຕ຺ວານ ມຸນິໂນ ວໂຈ;

ວິວຏ຺ຏຈ຺ຉໂທ ¶ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ອຂິໂລ ປຏິຠານວາ.

‘‘ອຘິເທເວ ¶ ອຠິຎ຺ຎາຍ, ສພ຺ພໍ ເວທິ ວໂຣວຣໍ [ປໂຣ ວຣໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.), ປໂຣ ປຣໍ (ນິທ຺ເທສ)];

ປຎ຺ຫານນ຺ຕກໂຣ ສຕ຺ຖາ, ກງ຺ຂີນໍ ປຏິຊານຕໍ.

‘‘ອສໍຫີຣໍ ¶ ອສງ຺ກຸປ຺ປໍ, ຍສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ອຸປມາ ກ຺ວຈິ;

ອທ຺ຘາ ຄມິສ຺ສາມິ ນ ເມຕ຺ຖ ກງ຺ຂາ, ເອວໍ ມໍ ຘາເຣຫິ ອຘິມຸຕ຺ຕຈິຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

ອຸຣໂຄ ¶ [ອິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາໂຍ ສີ. ປີ. ໂປຕ຺ຖເກສຸ ນ ສນ຺ຕິ] ຘນິໂຍປິ ຈ, ຂຄ຺ຄວິສາໂຓ ກສິ ຈ;

ຈຸນ຺ໂທ ຠໂວ ປຸນເທວ, ວສໂລ ຈ ກຣຓີຍຎ຺ຈ;

ເຫມວໂຕ ອຖ ຍກ຺ໂຂ, ວິຊຍສຸຕ຺ຕໍ ມຸນິສຸຕ຺ຕວຣນ຺ຕິ.

ປຐມກຏ຺ຐວໂຣ ວຣວຄ຺ໂຄ, ທ຺ວາທສສຸຕ຺ຕຘໂຣ ສຸວິຠຕ຺ໂຕ;

ເທສິໂຕ ຈກ຺ຂຸມຕາ ວິມເລນ, ສຸຍ຺ຍຕິ ວຄ຺ຄວໂຣ ອຸຣໂຄຕິ.

ຣຕນາມຄນ຺ໂຘ ຫິຣິມງ຺ຄລນາໂມ, ສຸຈິໂລມກປິໂລ ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມຓຘມ຺ໂມ;

ນາວາ [ນາຖ (ກ.)] ກິໍສີລອຸຏ຺ຐຫໂນ ຈ, ຣາຫຸໂລ ¶ ຈ ປຸນປິ ວງ຺ຄີໂສ.

ສມ຺ມາປຣິພ຺ພາຊນີໂຍປິ ເຈຕ຺ຖ, ຘມ຺ມິກສຸຕ຺ຕວໂຣ ສຸວິຠຕ຺ໂຕ;

ຈຸທ຺ທສສຸຕ຺ຕຘໂຣ ທຸຕິຍມ຺ຫິ, ຈູຬກວຄ຺ຄວໂຣຕິ ຕມາຫຸ.

ປພ຺ພຊ຺ຊປຘານສຸຠາສິຕນາໂມ, ປູຣຬາໂສ ປຸນເທວ ມາໂຆ ຈ;

ສຠິຍໍ ເກຓິຍເມວ ສລ຺ລນາໂມ, ວາເສຏ຺ຐວໂຣ ກາລິໂກປິ ຈ.

ນາລກສຸຕ຺ຕວໂຣ ສຸວິຠຕ຺ໂຕ, ຕໍ ອນຸປສ຺ສີ ຕຖາ ປຸນເທວ;

ທ຺ວາທສສຸຕ຺ຕຘໂຣ ຕຕິຍມ຺ຫິ, ສຸຍ຺ຍຕິ ວຄ຺ຄວໂຣ ມຫານາໂມ.

ກາມຄຸຫຏ຺ຐກທຸຏ຺ຐກນາມາ ¶ , ສຸທ຺ຘວໂຣ ປຣມຏ຺ຐກນາໂມ;

ຊຣາ ເມຕ຺ຕິຍວໂຣ ສຸວິຠຕ຺ໂຕ, ປສູຣມາຄຓ຺ຑິຍາ ປຸຣາເຠໂທ.

ກລຫວິວາໂທ ¶ ອຸໂຠ ວິຍຸຫາ ຈ, ຕຸວຏກອຕ຺ຕທຓ຺ຑສາຣິປຸຕ຺ຕາ;

ໂສຬສສຸຕ຺ຕຘໂຣ ຈຕຸຕ຺ຖມ຺ຫິ, ອຏ຺ຐກວຄ຺ຄວໂຣຕິ ¶ ຕມາຫຸ.

ມຄເຘ ຊນປເທ ຣມຓີເຍ, ເທສວເຣ ກຕປຸຎ຺ຎນິເວເສ;

ປາສາຓກເຈຕິຍວເຣ ສຸວິຠຕ຺ເຕ, ວສິ ຠຄວາ ຄຓເສຏ຺ໂຐ.

ອຸຠຍວາສມາຄຕິຍມ຺ຫິ [ອຸຠຍໍ ວາ ປຸຓ຺ຓສມາຄຕໍ ຍມ຺ຫິ (ສ຺ຍາ.)], ທ຺ວາທສໂຍຊນິຍາ ປຣິສາຍ;

ໂສຬສພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ກິຣ ປຸຏ຺ໂຐ, ປຸຈ຺ຉາຍ ໂສຬສປຎ຺ຫກມ຺ມິຍາ;

ອຕ຺ຖປກາສກພ຺ຍຎ຺ຊນປຸຓ຺ຓໍ, ຘມ຺ມມເທເສສິ ປຣເຂມຊນິຍໍ [ວຣໍ ຂມນີຍໍ (ກ.)];

ໂລກຫິຕາຍ ຊິໂນ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ, ສຸຕ຺ຕວຣໍ ພຫຸຘມ຺ມວິຈິຕ຺ຣໍ;

ສພ຺ພກິເລສປໂມຈນເຫຕຸໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ພ຺ຍຎ຺ຊນມຕ຺ຖປທໍ ສມຍຸຕ຺ຕໍ [ພ຺ຍຎ຺ຊນມຕ຺ຖປທສມຍຸຕ຺ຕໍ (ສ຺ຍາ.)], ອກ຺ຂຣສຎ຺ຎິຕໂອປມຄາຬ຺ຫໍ;

ໂລກວິຈາຣຓຎາຓປຠຄ຺ຄໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ຣາຄມເລ ¶ ອມລໍ ວິມລຄ຺ຄໍ, ໂທສມເລ ອມລໍ ວິມລຄ຺ຄໍ;

ໂມຫມເລ ອມລໍ ວິມລຄ຺ຄໍ, ໂລກວິຈາຣຓຎາຓປຠຄ຺ຄໍ;

ກ຺ເລສມເລ ¶ ອມລໍ ວິມລຄ຺ຄໍ, ທຸຈ຺ຈຣິຕມເລ ອມລໍ ວິມລຄ຺ຄໍ;

ໂລກວິຈາຣຓຎາຓປຠຄ຺ຄໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ອາສວພນ຺ຘນໂຍຄາກິເລສໍ, ນີວຣຓານິ ຈ ຕີຓິ ມລານິ;

ຕສ຺ສ ກິເລສປໂມຈນເຫຕຸໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ນິມ຺ມລສພ຺ພກິເລສປນູທໍ, ຣາຄວິຣາຄມເນຊມໂສກໍ;

ສນ຺ຕປຓີຕສຸທຸທ຺ທສຘມ຺ມໍ, ເທສຍິ ¶ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ຣາຄຎ຺ຈ ¶ ໂທສກມຠຎ຺ຊິຕສນ຺ຕໍ [ໂທສຎ຺ຈ ຠຎ຺ຊິຕສນ຺ຕໍ (ສ຺ຍາ.)], ໂຍນິຈຕຸຄ຺ຄຕິປຎ຺ຈວິຎ຺ຎາຓໍ;

ຕຓ຺ຫາຣຕຈ຺ຉທນຕາຓລຕາປໂມກ຺ຂໍ [ຕຓ຺ຫາຕລຣຕຈ຺ເຉທນຕາຓປໂມກ຺ຂໍ (ສ຺ຍາ.)], ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ຄມ຺ຠີຣທຸທ຺ທສສຓ຺ຫນິປຸຓໍ, ປຓ຺ຑິຕເວທນິຍໍ ນິປຸຓຕ຺ຖໍ;

ໂລກວິຈາຣຓຎາຓປຠຄ຺ຄໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ນວງ຺ຄກຸສຸມມາລຄີເວຍ຺ຍໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍຌານວິໂມກ຺ຂວິຠຕ຺ຕໍ;

ອຏ຺ຐງ຺ຄມຄ຺ຄຘຣໍ ວຣຍານໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ໂສມຸປມໍ ¶ ວິມລໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ, ອຓ຺ຓວມູປມຣຕນສຸຈິຕ຺ຕໍ;

ປຸປ຺ຜສມໍ ຣວິມູປມເຕຊໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄ.

ເຂມສິວໍ ສຸຂສີຕລສນ຺ຕໍ, ມຈ຺ຈຸຕຕາຓປຣໍ ປຣມຕ຺ຖໍ;

ຕສ຺ສ ສຸນິພ຺ພຸຕທສ຺ສນເຫຕຸໍ, ເທສຍິ ສຸຕ຺ຕວຣໍ ທ຺ວິປທຄ຺ໂຄຕິ.