📜

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ

ຂຸທ຺ທກນິກາເຍ

ເປຏໂກປເທສປາຬິ

໑. ອຣິຍສຈ຺ຈປ຺ປກາສນປຐມຠູມິ

ນໂມ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘານໍ ປຣມຕ຺ຖທສ຺ສີນໍ

ສີລາທິຄຸຓປາຣມິປ຺ປຕ຺ຕານໍ.

. ທຸເວ ເຫຕູ ທຸເວ ປຈ຺ຈຍາ ສາວກສ຺ສ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ອຸປ຺ປາທາຍ – ປຣໂຕ ຈ ໂຆໂສ ສຈ຺ຈານຸສນ຺ຘິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣໂຕ ໂຆໂສ? ຍາ ປຣໂຕ ເທສນາ ໂອວາໂທ ອນຸສາສນີ ສຈ຺ຈກຖາ ສຈ຺ຈານຸໂລໂມ. ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ – ທຸກ຺ຂໍ ສມຸທໂຍ ນິໂຣໂຘ ມຄ຺ໂຄ. ອິເມສໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ສຈ຺ຈານໍ ຍາ ເທສນາ ສນ຺ທສ຺ສນາ ວິວຣຓາ ວິຠຊນາ ອຸຕ຺ຕານີກິຣິຍາ [ອຸຕ຺ຕານິກິຣິຍາ (ກ.)] ປກາສນາ – ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຈ຺ຈານຸໂລໂມ ໂຆໂສຕິ.

. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ?

ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ນາມ ໂຍ ຍຖາເທສິເຕ ຘມ຺ເມ ພຫິທ຺ຘາ ອາຣມ຺ມຓໍ ອນຠິນີຫຣິຕ຺ວາ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ – ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ.

ຕໍອາກາໂຣ ໂຍນິໂສ ທ຺ວາໂຣ ວິຘິ ອຸປາໂຍ. ຍຖາ ປຸຣິໂສ ສຸກ຺ເຂ ກຏ຺ເຐ ວິຄຕສ຺ເນເຫ ສຸກ຺ຂາຍ ອຸຕ຺ຕຣາຣຓິຍາ ຖເລ ອຠິມນ຺ຖມານໍ ຠພ຺ໂພ ໂຊຕິສ຺ສ ອຘິຄມາຍ. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ. ໂຍນິໂສ ອຄ຺ຄິສ຺ສ ອຘິຄມາຍ. ເອວເມວສ຺ສ ຍມິທໍ ທຸກ຺ຂສມຸທຍນິໂຣຘມຄ຺ຄານໍ ອວິປຣີຕຘມ຺ມເທສນໍ ມນສິກໂຣຕິ – ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ.

ຍຖາ ຕິສ຺ໂສ ອຸປມາ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຸຕາ ຈ ອສ຺ສຸຕປຸພ຺ພາ ຈ ປຏິຠນ຺ຕິ. ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ກາເມສຸ ອວີຕຣາໂຄຕິ…ເປ… ທຸເວ ອຸປມາ ອໂຍນິໂສ ກາຕພ຺ພາ ປຈ຺ຉິເມສຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ປຣໂຕ ໂຆໂສ ໂຍ ຈ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ – ອິເມ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ. ປຣໂຕ ໂຆເສນ ຍາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ປຎ຺ຎາ – ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸຕມຍີ ປຎ຺ຎາ. ຍາ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ໂຍນິໂສ ມນສິກາເຣນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ປຎ຺ຎາ – ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຈິນ຺ຕາມຍີ ປຎ຺ຎາຕິ. ອິມາ ທ຺ເວ ປຎ຺ຎາ ເວທິຕພ຺ພາ. ປຸຣິມກາ ຈ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ. ອິເມ ທ຺ເວ ເຫຕູ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ ສາວກສ຺ສ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ອຸປ຺ປາທາຍ.

. ຕຕ຺ຖ ປຣໂຕ ໂຆສສ຺ສ ສຈ຺ຈານຸສນ຺ຘິສ຺ສ ເທສິຕສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ອວິຊານນ຺ໂຕ ອຕ຺ຖປ຺ປຏິສໍເວທີ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ນ ຈ ອຕ຺ຖປ຺ປຏິສໍເວທີ ໂຍນິໂສ ມນສິກຣິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ປຣໂຕ ໂຆສສ຺ສ ສຈ຺ຈານຸສນ຺ຘິສ຺ສ ເທສິຕສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ວິຊານນ຺ໂຕ ອຕ຺ຖປ຺ປຏິສໍເວທີ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ອຕ຺ຖປ຺ປຏິສໍເວທີ ຈ ໂຍນິໂສ ມນສິກຣິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ເອສ ເຫຕຸ ເອຕໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ເອໂສ ອຸປາໂຍ ສາວກສ຺ສ ນິຍ຺ຍານສ຺ສ, ນຕ຺ຖຎ຺ໂຎ. ໂສຍໍ ນ ຈ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖວິຊານນາຍ ສຫ ຍຸຕ຺ໂຕ ນາປິ ໂຆສານຸໂຍເຄນ ປຣໂຕ ໂຆສສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ອວິຊານນ຺ເຕນ ສກ຺ກາ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອລມຣິຍຎາຓທສ຺ສນໍ ອຘິຄນ຺ຕຸໍ, ຕສ຺ມາ ນິພ຺ພາຍິຕຸກາເມນ ສຸຕມເຍນ ອຕ຺ຖາ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ປຣິເຍສນາຍ ອຍໍ ອນຸປຸພ຺ພີ ຠວຕິ ໂສຬສ ຫາຣາ, ປຎ຺ຈ ນຍາ, ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ.

ຕຕ຺ຖາຍໍ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ໂສຬສຫາຣາ ເນຕ຺ຕີ, ປຎ຺ຈນຍາ ສາສນສ຺ສ ປຣິເຍຏ຺ຐິ;

ອຏ຺ຐາຣສມູລປທາ, ກຈ຺ຈາຍນໂຄຕ຺ຕນິທ຺ທິຏ຺ຐາ.

. ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ໂສຬສຫາຣາ?

ເທສນາ ວິຈໂຍ ຍຸຕ຺ຕິ ປທຏ຺ຐານໍ ລກ຺ຂຓໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ອາວຏ຺ໂຏ ວິຠຕ຺ຕິ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ເວວຈໂນ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ໂອຕຣໂຓ ໂສຘໂນ ອຘິຏ຺ຐາໂນ ປຣິກ຺ຂາໂຣ ສມາໂຣປໂນ – ອິເມ ໂສຬສ ຫາຣາ.

ຕຕ຺ຖ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ເທສນາ ວິຈໂຍ ຍຸຕ຺ຕິ, ປທຏ຺ຐາໂນ ຈ ລກ຺ຂໂຓ [ປທຏ຺ຐານຎ຺ຈ ລກ຺ຂຓໍ (ປີ.)];

ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຈ ອາວຏ຺ໂຏ, ວິຠຕ຺ຕິ ປຣິວຕ຺ຕໂນ.

ເວວຈໂນ ຈ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ໂອຕຣໂຓ ຈ ໂສຘໂນ;

ອຘິຏ຺ຐາໂນ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ສມາໂຣປໂນ ໂສຬໂສ – [ໂສຬສ ຫາຣາ (ປີ. ກ.)];

. ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ປຎ຺ຈ ນຍາ?

ນນ຺ທິຍາວຏ຺ໂຏ ຕິປຸກ຺ຂໂລ ສີຫວິກ຺ກີຬິໂຕ ທິສາໂລຈໂນ ອງ຺ກຸໂສຕິ.

ຕຕ຺ຖ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ປຐໂມ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ໂຏ, ທຸຕິໂຍ ຈ ຕິປຸກ຺ຂໂລ;

ສີຫວິກ຺ກີຬິໂຕ ນາມ, ຕຕິໂຍ ໂຫຕິ ໂສ ນໂຍ.

ທິສາໂລຈນມາຫໍສຸ, ຈຕຸຕ຺ໂຖ ນຍລຎ຺ຊໂກ;

ປຎ຺ຈໂມ ອງ຺ກຸໂສ ນາມ [ປຎ຺ຈມໍ ອງ຺ກຸສໍ ອາຫຸ (ປີ. ກ.)], ສພ຺ເພ ປຎ຺ຈ ນຍາ ຄຕາ.

. ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ?

ອວິຊ຺ຊາ ຕຓ຺ຫາ ໂລໂຠ ໂທໂສ ໂມໂຫ ສຸຠສຎ຺ຎາ ສຸຂສຎ຺ຎາ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ສມໂຖ ວິປສ຺ສນາ ອໂລໂຠ ອໂທໂສ ອໂມໂຫ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ອິມານິ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ. ຕຕ຺ຖ ນວ ປທານິ ອກຸສລານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ອກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ. ນວ ປທານິ ກຸສລານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ.

ກຕມານິ ນວ ປທານິ ອກຸສລານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ອກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ?

ອວິຊ຺ຊາ ຍາວ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ອິມານິ ນວ ປທານິ ອກຸສລານິ, ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ອກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ.

ກຕມານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ?

ສມໂຖ ຍາວ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ອິມານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ. ອິມານິ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ.

ຕຕ຺ຖ ອິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ຕຓ຺ຫາ ຈ ອວິຊ຺ຊາ ໂລໂຠ, ໂທໂສ ຕເຖວ ໂມໂຫ ຈ;

ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ວິປລ຺ລາສາ, ກິເລສຠູມິ ນວ ປທານິ.

ເຍ ຈ ສຕິປຏ຺ຐານາ ສມໂຖ, ວິປສ຺ສນາ ກຸສລມູລໍ;

ເອຕໍ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠູມິ ນວປທານິ.

ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ ນວຫິ ປເທຫິ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ນວຫິ ເຈວ ອກຸສລໍ;

ເອກເກ ນວ ມູລປທານິ, ອຸຠຍໂຕ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ.

ອິເມສໍ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ນໍ ມູລປທານໍ ຍານິ ນວ ປທານິ ອກຸສລານິ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍ; ຍານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາ. ອິຕິ ສມຸທຍສ຺ສ ທຸກ຺ຂໍ ຜລໍ, ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນິຍາ ປຏິປທາຍ ນິໂຣຘໍ ຜລໍ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ຠຄວຕາ ພາຣາຓສິຍໍ ເທສິຕານິ.

. ຕຕ຺ຖ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ອຣິຍສຈ຺ຈສ຺ສ ອປຣິມາຓານິ ອກ຺ຂຣານິ ປທານິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອາກາຣານິ ນິຣຸຕ຺ຕິໂຍ ນິທ຺ເທສາ ເທສິຕາ ເອຕສ຺ເສວຕ຺ຖສ຺ສ ສງ຺ກາສນາຍ ປກາສນາຍ ວິວຣຓາຍ ວິຠຊນາຍ ອຸຕ຺ຕານີກມ຺ມຕາຍ ປຎ຺ຎາປນາຍາຕິ ຍາ ເອວໍ ສພ຺ເພສໍ ສຈ຺ຈານໍ. ອິຕິ ເອກເມກໍ ສຈ຺ຈໍ ອປຣິມາເຓຫິ ອກ຺ຂຣປທພ຺ຍຎ຺ຊນອາກາຣນິຣຸຕ຺ຕິນິທ຺ເທເສຫິ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ, ຕຎ຺ຈ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ອຕ຺ຖປຸຖຸຕ຺ເຕນ ປນ ອຕ຺ເຖວ ພ຺ຍຎ຺ຊນປຸຖຸຕ຺ເຕນ.

ໂຍ ຫິ ໂກຈິ ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ ‘‘ອຫໍ ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ອຎ຺ຎໍ ທຸກ຺ຂໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມີ’’ຕິ ຕສ຺ສ ຕໍ ວາຈາວຕ຺ຖຸກເມວສ຺ສ ປຸຈ຺ຉິໂຕ ຈ ນ ສມ຺ປາຍິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ສຈ຺ຈານິ. ຍຎ຺ຈ ຣຕ຺ຕິໍ ຠຄວາ ອຠິສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ຍຎ຺ຈ ຣຕ຺ຕິໍ ອນຸປາທາຍ ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ, ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ຠຄວຕາ ຠາສິຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ເຄຍ຺ຍໍ ເວຍ຺ຍາກຣຓໍ ຄາຖາ ອຸທານໍ ອິຕິວຸຕ຺ຕກໍ ຊາຕກໍ ອພ຺ຠຸຕຘມ຺ມໍ ເວທລ຺ລໍ, ສພ຺ພໍ ຕໍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໍ ປວຕ຺ຕິຕໍ. ນ ກິຎ຺ຈິ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຘມ຺ມຈກ຺ກໂຕ ພຫິທ຺ຘາ, ຕສ຺ສ ສພ຺ພໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອຣິຍຘມ຺ເມສຸ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ປຣິຄ຺ຄຓ຺ຫນາຍ ອາໂລກສຠານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ຖາວຣານິ ອິມານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂໍ? ຊາຕິ ຊຣາ ພ຺ຍາຘິ ມຣຓໍ ສໍຂິຕ຺ເຕນ ປຎ຺ຈຸປາທານກ຺ຂນ຺ຘາ ທຸກ຺ຂາ. ຕຕ຺ຖາຍໍ ລກ຺ຂຓນິທ຺ເທໂສ, ປາຕຸຠາວລກ຺ຂຓາ ຊາຕິ, ປຣິປາກລກ຺ຂຓາ ຊຣາ, ທຸກ຺ຂທຸກ຺ຂຕາລກ຺ຂໂຓ ພ຺ຍາຘິ, ຈຸຕິລກ຺ຂຓໍ ມຣຓໍ, ປິຍວິປ຺ປໂຍຄວິປຣິຓາມປຣິຕາປນລກ຺ຂໂຓ ໂສໂກ, ລາລປ຺ປນລກ຺ຂໂຓ ປຣິເທໂວ, ກາຍສມ຺ປີຬນລກ຺ຂຓໍ ທຸກ຺ຂໍ, ຈິຕ຺ຕສມ຺ປີຬນລກ຺ຂຓໍ ໂທມນສ຺ສໍ, ກິເລສປຣິທຫນລກ຺ຂໂຓ ອຸປາຍາໂສ, ອມນາປສໂມຘານລກ຺ຂໂຓ ອປ຺ປິຍສມ຺ປໂຍໂຄ, ມນາປວິນາຠາວລກ຺ຂໂຓ ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄ, ອຘິປ຺ປາຍວິວຕ຺ຕນລກ຺ຂໂຓ ອລາໂຠ, ອປຣິຎ຺ຎາລກ຺ຂຓາ ປຎ຺ຈຸປາທານກ຺ຂນ຺ຘາ, ປຣິປາກຈຸຕິລກ຺ຂຓໍ ຊຣາມຣຓໍ, ປາຕຸຠາວຈຸຕິລກ຺ຂຓໍ ຈຸໂຕປປຕ຺ຕິ, ປຏິສນ຺ຘິນິພ຺ພຕ຺ຕນລກ຺ຂໂຓ ສມຸທໂຍ, ສມຸທຍປຣິຊຫນລກ຺ຂໂຓ ນິໂຣໂຘ, ອນຸສຍສມຸຈ຺ເຉທລກ຺ຂໂຓ ມຄ຺ໂຄ. ພ຺ຍາຘິລກ຺ຂຓໍ ທຸກ຺ຂໍ, ສຎ຺ຊານນລກ຺ຂໂຓ ສມຸທໂຍ, ນິຍ຺ຍານິກລກ຺ຂໂຓ ມຄ຺ໂຄ, ສນ຺ຕິລກ຺ຂໂຓ ນິໂຣໂຘ. ອປ຺ປຏິສນ຺ຘິຠາວນິໂຣຘລກ຺ຂຓາ ອນຸປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ, ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ, ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ, ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ, ສມຸທໂຍ ຈ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ, ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ, ສມຸທໂຍ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ, ນິໂຣໂຘ ຈ ສມຸທໂຍ ຈ, ນິໂຣໂຘ ຈ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ, ນິໂຣໂຘ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ, ມຄ຺ໂຄ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ, ມຄ຺ໂຄ ຈ ສມຸທໂຍ ຈ, ມຄ຺ໂຄ ຈ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ.

. ຕຕ຺ຖິມານິ ສຸຕ຺ຕານິ.

‘‘ຍເມກຣຕ຺ຕິໍ [ຊາຕກ ໑ ວີສຕິນິປາເຕ ອໂຍຆຣຊາຕເກ] ປຐມໍ, ຄພ຺ເຠ ວສຕິ ມາຓໂວ;

ອພ຺ຠຸຏ຺ຐິໂຕວ ໂສ ຍາຕິ, ສ ຄຈ຺ຉໍ ນ ນິວຕ຺ຕຕີ’’ຕິ.

ອຏ຺ຐິມາ, ອານນ຺ທ, ທານຸປປຕ຺ຕິໂຍ ເອກຸຕ຺ຕຣິເກ ສຸຕ຺ຕໍ – ອຍໍ ຊາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຊຣາ?

ອຈຣິຕ຺ວາ [ຘ. ປ. ໑໕໕] ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ອລທ຺ຘາ ໂຍພ຺ພເນ ຘນໍ;

ຊິຓ຺ຓໂກຎ຺ຈາວ ຌາຍນ຺ຕິ, ຂີຓມຈ຺ເຉວ ປລ຺ລເລ.

ປຎ຺ຈ ປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕານິ ເທເວສຸ – ອຍໍ ຊຣາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ພ຺ຍາຘິ?

ສາມໍ ເຕນ ກຸໂຕ ຣາຊ, ຕຸວມ຺ປິ ຊຣາຍນ຺ຕິ ເວເທສິ;

ຂຕ຺ຕິຍ ກມ຺ມສ຺ສ ຜໂລ, ໂລໂກ ນ ຫິ ກມ຺ມໍ ປນຍຕິ.

ຕໂຍ ຄິລານາ – ອຍໍ ພ຺ຍາຘິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ມຣຓໍ?

ຍຖາປິ [ທີຆນິກາເຍ ອໂຘລິຂິຕຄາຖາ] ກຸມ຺ຠກາຣສ຺ສ, ກຕໍ ມຕ຺ຕິກຠາຊນໍ;

ຂຸທ຺ທກຎ຺ຈ ມຫນ຺ຕຎ຺ຈ, ຍໍ ປກ຺ກໍ ຍຎ຺ຈ ອາມກໍ;

ສພ຺ພໍ ເຠທນປຣິຍນ຺ຕໍ, ເອວໍ ມຈ຺ຈານ ຊີວິຕໍ.

ມມາຍິເຕ ປສ຺ສຖ ຜນ຺ທມາເນ [ຫຎ຺ຎມາເນ (ປີ) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໗໘໓], ມຈ຺ເຉວ ອປ຺ໂປທເກ ຂີຓໂສເຕ;

ເອຕມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ອມໂມ ຈເຣຍ຺ຍ, ຠເວສຸ ອາສຕ຺ຕິມກຸພ຺ພມາໂນ.

ອຸທກປ຺ປນສຸຕ຺ຕໍ – ອິທໍ ມຣຓໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສໂກ?

ອິຘ ໂສຈຕິ ເປຈ຺ຈ ໂສຈຕິ, ປາປກາຣີ ອຸຠຍຕ຺ຖ ໂສຈຕິ;

ໂສ ໂສຈຕິ ໂສ ວິຫຎ຺ຎຕິ, ທິສ຺ວາ ກມ຺ມກິລິຏ຺ຐມຕ຺ຕໂນ [ກມ຺ມກິລິຏ຺ຐໍ ອຕ຺ຖໂນ (ປີ.) ປສ຺ສ ຘ. ປ. ໑໕].

ຕີຓິ ທຸຈ຺ຈຣິຕານິ – ອຍໍ ໂສໂກ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິເທໂວ?

ກາເມສຸ [ສຸ. ນິ. ໗໘໐] ຄິທ຺ຘາ ປສຸຕາ ປມູຬ຺ຫາ, ອວທານິຍາ ເຕ ວິສເມ ນິວິຏ຺ຐາ;

ທຸກ຺ຂູປນີຕາ ປຣິເທວຍນ຺ຕິ, ກິໍສຸ ຠວິສ຺ສາມ ອິໂຕ ຈຸຕາເສ.

ຕິສ຺ໂສ ວິປຕ຺ຕິໂຍ – ອຍໍ ປຣິເທໂວ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂໍ?

ສຕໍ ອາສິ ອໂຍສງ຺ກູ [ອໂຍສງ຺ກຸ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ເຖຣຄາ. ໑໑໙໗], ສພ຺ເພ ປຈ຺ຈຕ຺ຕເວທນາ;

ຊລິຕາ ຊາຕເວທາວ, ອຈ຺ຈິສງ຺ຆສມາກຸລາ.

ມຫາ ວຕ ໂສ ປຣິຬາໂຫ [ປຣິທາໂຆ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ສໍ. ນິ. ໕.໑໑໑໓] ສໍຍຸຕ຺ຕເກ ສຸຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຈສໍຍຸຕ຺ເຕສຸ – ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂທມນສ຺ສໍ?

ສງ຺ກປ຺ເປຫິ ປເຣໂຕ [ປຣໂຕ (ກ.) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໘໒໔] ໂສ, ກປໂຓ ວິຍ ຌາຍຕິ;

ສຸຕ຺ວາ ປເຣສໍ ນິຄ຺ໂຆສໍ, ມງ຺ກຸ ໂຫຕິ ຕຖາວິໂຘ.

ທ຺ເວເມ ຕປນີຍາ ຘມ຺ມາ – ອິທໍ ໂທມນສ຺ສໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຸປາຍາໂສ?

ກມ຺ມາຣານໍ ຍຖາ ອຸກ຺ກາ, ອນ຺ໂຕ ຑຍ຺ຫຕິ ໂນ ພຫິ;

ເອວໍ ຑຍ຺ຫຕິ ເມ ຫທຍໍ, ສຸຕ຺ວາ ນິພ຺ພຕ຺ຕມມ຺ພຸຊໍ.

ຕໂຍ ອຄ຺ຄີ – ອຍໍ ອຸປາຍາໂສ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອປ຺ປິຍສມ຺ປໂຍໂຄ?

ອຍສາວ [ຘ. ປ. ໒໔໐] ມລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ, ຕຕຸຏ຺ຐາຍ ຕເມວ ຂາທຕິ;

ເອວໍ ອຕິໂຘນຈາຣິນໍ, ສານິ ກມ຺ມານິ ນຍນ຺ຕິ ທຸຄ຺ຄຕິໍ.

ທ຺ເວເມ ຕຖາຄຕໍ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂນ຺ຕິ, ເອກຸຕ຺ຕຣິເກ ສຸຕ຺ຕໍ ທຸເກສຸ – ອຍໍ ອປ຺ປິຍສມ຺ປໂຍໂຄ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄ?

ສຸປິເນນ ຍຖາປິ ສງ຺ຄຕໍ, ປຏິພຸທ຺ໂຘ ປຸຣິໂສ ນ ປສ຺ສຕິ;

ເອວມ຺ປິ ປິຍາຍິຕໍ [ມມາຍິຕໍ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໘໑໓] ຊນໍ, ເປຕໍ ກາລງ຺ກຕໍ [ກາລກຕໍ (ປີ.)] ນ ປສ຺ສຕິ.

ເຕ ເທວາ ຈວນຘມ຺ມໍ ວິທິຕ຺ວາ ຕີຫິ ວາຈາຫິ ອນຸສາສນ຺ຕິ. ອຍໍ ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄ.

ຍມ຺ປິຈ຺ຉໍ ນ ລຠຕິ, ຕິສ຺ໂສ ມາຣຘີຕໂຣ;

ຕສ຺ສ ເຈ ກາມຍານສ຺ສ [ກາມຍມານສ຺ສ (ກ.) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໗໗໓], ຉນ຺ທຊາຕສ຺ສ ຊນ຺ຕຸໂນ;

ເຕ ກາມາ ປຣິຫາຍນ຺ຕິ, ສລ຺ລວິທ຺ໂຘວ ຣຸປ຺ປຕິ.

ສໍຂິຕ຺ເຕນ ປຎ຺ຈຸປາທານກ຺ຂນ຺ຘາ ທຸກ຺ຂາ.

ຈກ຺ຂຸ ໂສຕຎ຺ຈ ຆານຎ຺ຈ, ຊິວ຺ຫາ ກາໂຍ ຕໂຕ ມນໍ;

ເອເຕ ໂລກາມິສາ ໂຆຣາ, ຍຕ຺ຖ ສຕ຺ຕາ ປຸຖຸຊ຺ຊນາ.

ປຎ຺ຈິເມ ຠິກ຺ຂເວ ຂນ຺ຘາ – ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຊຣາ ຈ ມຣຓຎ຺ຈ?

ອປ຺ປໍ ວຕ ຊີວິຕໍ ອິທໍ, ໂອຣໍ ວສ຺ສສຕາປິ ມີຍເຕ [ມີຍຕິ (ສຸ. ນິ. ໘໑໐)];

ອຖ ວາປິ ອກິຈ຺ຉໍ ຊີວິຕໍ, ອຖ ໂຂ ໂສ ຊຣສາປິ ມີຍເຕ.

ສໍຍຸຕ຺ຕເກ ປເສນທິສໍຍຸຕ຺ຕເກ ສຸຕ຺ຕໍ ອຍ຺ຍິກາ ເມ ກາລງ຺ກຕາ – ອຍໍ ຊຣາ ຈ ມຣຓຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຈຸຕິ ຈ ອຸປປຕ຺ຕິ ຈ?

‘‘ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ມຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ມຣຓນ຺ຕໍ ຫິ ຊີວິຕໍ;

ຍຖາກມ຺ມໍ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຕ຺ຕກມ຺ມຜລູປຄາ’’ຕິ [ປຸຎ຺ຎປາປຜລູປຄາຕິ (ສໍ. ນິ. ໑.໑໓໓)]. –

ອຍໍ ຈຸຕິ ຈ ອຸປປຕ຺ຕິ ຈ.

ອິເມຫິ ສຸຕ຺ເຕຫິ ເອກສທິເສຫິ ຈ ອຎ຺ເຎຫິ ນວວິຘໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຕໍ ອນຸປວິຏ຺ເຐຫິ ລກ຺ຂຓໂຕ ທຸກ຺ຂໍ ຎຕ຺ວາ ສາຘາຣຓຎ຺ຈ ອສາຘາຣຓຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ. ຄາຖາຫິ ຄາຖາ ອນຸມິນິຕພ຺ພາ, ພ຺ຍາກຣເຓຫິ ວາ ພ຺ຍາກຣຓໍ – ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ.

. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍ?

ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາ ກາມສງ຺ຄສຕ຺ຕາ [ກາມປສງ຺ຄສຕ຺ຕາ (ປີ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໖໓], ສໍໂຍຊເນ ວຊ຺ຊມປສ຺ສມານາ;

ນ ຫິ ຊາຕຸ ສໍໂຍຊນສງ຺ຄສຕ຺ຕາ, ໂອຆໍ ຕເຣຍ຺ຍຸໍ ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕໍ.

ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາສວາ ສຸຕ຺ຕໍ – ອຍໍ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ທຸກ຺ຂນິໂຣໂຘ?

ຍມ຺ຫິ ນ ມາຍາ ວສຕີ ນ ມາໂນ,

ໂຍ ວີຕໂລໂຠ ອມໂມ ນິຣາໂສ,

ປນຸຓ຺ຓໂກໂຘ [ປນຸນ຺ນໂກໂຘ (ປີ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໒໖] ອຠິນິພ຺ພຸຕຕ຺ໂຕ;

ໂສ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂສ ສມໂຓ ສ ຠິກ຺ຂຸ.

ທ຺ເວມາ ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ, ຣາຄວິຣາຄາ ຈ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ; ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ຈ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ – ອຍໍ ນິໂຣໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ມຄ຺ໂຄ?

ເອເສວ ມຄ຺ໂຄ ນຕ຺ຖຎ຺ໂຎ, ທສ຺ສນສ຺ສ ວິສຸທ຺ຘິຍາ;

ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ, ມາຣສ຺ເສຕໍ ປໂມຫນໍ.

ສຕ຺ຕິເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ – ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ?

‘‘ເຍ ຘມ຺ມາ [ມຫາວ. ໖໐] ເຫຕຸປ຺ປຠວາ, ເຕສໍ ເຫຕຸໍ ຕຖາຄໂຕ ອາຫ;

ເຕສຎ຺ຈ ໂຍ ນິໂຣໂຘ, ເອວໍວາທີ ມຫາສມໂຓ’’ຕິ.

ເຫຕຸປ຺ປຠວາ ຘມ຺ມາ ທຸກ຺ຂໍ, ເຫຕຸສມຸທໂຍ, ຍໍ ຠຄວໂຕ ວຈນໍ. ອຍໍ ຘມ຺ໂມ ໂຍ ນິໂຣໂຘ, ເຍ ຫິ ເກຈິ ສໍໂຍຊນິເຍສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອສ຺ສທານຸປສ຺ສິໂນ ວິຫຣນ຺ຕິ. ກິເລສາ ຕຓ຺ຫາ ປວຑ຺ຒຕິ, ຕຓ຺ຫາປຈ຺ຈຍາ ອຸປາທານໍ…ເປ… ເອວເມຕສ຺ສ ເກວລສ຺ສ ທຸກ຺ຂກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ສມຸທໂຍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ສໍໂຍຊນໍ – ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ເຍ ສໍໂຍຊນິຍາ ຘມ຺ມາ ເຍ ຈ ໂສກປຣິເທວທຸກ຺ຂໂທມນສ຺ສຸປາຍາສາ ສມ຺ຠວນ຺ຕິ – ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍາ ສໍໂຍຊນິເຍສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອາທີນວານຸປສ຺ສນາ – ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ປຣິມຸຈ຺ຈຕິ ຊາຕິຍາ ຊຣາຍ ພ຺ຍາຘີຫິ ມຣເຓຫິ ໂສເກຫິ ປຣິເທເວຫິ ຍາວ ອຸປາຍາເສຫິ – ອິທໍ ນິພ຺ພານໍ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອນຸປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ?

ອຕ຺ຖງ຺ຄຕສ຺ສ ນ ປມາຓມຕ຺ຖິ, ຕໍ ຫິ ວາ ນຕ຺ຖິ ເຍນ ນໍ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍ;

ສພ຺ພສງ຺ຄານໍ ສມູຫຕຕ຺ຕາ ວິທູ, ສິຕາ ວາທສຕສ຺ສຸ [ວາທສຕສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ສພ຺ເພ.

ສໍຍຸຕ຺ຕເກ ໂຄຘິກສໍຍຸຕ຺ຕໍ.

ອິມານິ ອສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ. ຍຫິໍ ຍຫິໍ ສຈ຺ຈານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ, ຕຫິໍ ຕຫິໍ ສຈ຺ຈລກ຺ຂຓໂຕ ໂອຕາເຣຕ຺ວາ [ໂອຫາເຣຕ຺ວາ (ປີ. ກ.)] ອປຣິມາເຓຫິ ພ຺ຍຎ຺ຊເນຫິ ໂສ ອຕ຺ໂຖ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ຕຕ຺ຖ ອຕ຺ຖານຸປຣິວຕ຺ຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊເນນ ປຸນ ພ຺ຍຎ຺ຊນານຸປຣິວຕ຺ຕິ ອຕ຺ເຖນ ຕສ຺ສ ເອກເມກສ຺ສ ອປຣິມາຓານິ ພ຺ຍຎ຺ຊນານິ ອິເມຫິ ສຸຕ຺ເຕຫິ ຍຖານິກ຺ຂິຕ຺ເຕຫິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ. ປຎ຺ຈນິກາເຍ ອນຸປວິຏ຺ຐາຫິ ຄາຖາຫິ ຄາຖາ ອນຸມິນິຕພ຺ພາ, ພ຺ຍາກຣເຓນ ພ຺ຍາກຣຓໍ. ອິມານິ ອສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ.

ເຕສໍ ອິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ຍເມກຣຕ຺ຕິໍ ປຐມໍ, ອຏ຺ຐ ທານູປປຕ຺ຕິໂຍ;

ປຎ຺ຈ ປຸພ຺ພນິມິຕ຺ຕານິ, ຂີຓມຈ຺ຉໍວ ປລ຺ລລໍ.

ສາມໍ ເຕນ ກຸໂຕ ຣາຊ, ຕໂຍ ເທວາ ຄິລານກາ;

ຍຖາປິ ກຸມ຺ຠກາຣສ຺ສ, ຍຖາ ນທິທກປ຺ປນໍ.

ອິຘ ໂສຈຕິ ເປຈ຺ຈ ໂສຈຕິ, ຕີຓິ ທຸຈ຺ຈຣິຕານິ ຈ;

ກາເມສຸ ຄິທ຺ຘາ ປສຸຕາ, ຍາວ ຕິສ຺ໂສ ວິປຕ຺ຕິໂຍ.

ສຕໍ ອາສິ [ສຕມາຍຸ (ສີ.), ສຕຘາຕຸ (ປີ.)] ອໂຍສງ຺ກູ, ປຣິຬາໂຫ ມຫຕ຺ຕໂຣ;

ສງ຺ກປ຺ເປຫິ ປເຣໂຕ ໂສ, ຕຕ຺ຖ ຕປນິເຍຫິ ຈ.

ກມ຺ມາຣານໍ ຍຖາ ອຸກ຺ກາ, ຕໂຍ ອຄ຺ຄີ ປກາສິຕາ;

ອຍໂຕ ມລມຸປ຺ປນ຺ນໍ, ອພ຺ຠກ຺ຂານໍ ຕຖາຄເຕ.

ຕິວິຘໍ ເທວານຸສາສນ຺ຕິ, ສຸປິເນນ ສງ຺ຄໂມ ຍຖາ;

ຕິສ຺ໂສ ເຈວ ມາຣຘີຕາ, ສລ຺ລວິທ຺ໂຘວ ຣຸປ຺ປຕິ.

ຈກ຺ຂຸ ໂສຕຎ຺ຈ ຆານຎ຺ຈ, ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ປກາສິຕາ;

ອປ຺ປໍ ວຕ ຊີວິຕໍ ອິທໍ, ອຍ຺ຍິກາ ເມ ມຫລ຺ລິກາ.

ສພ຺ເພ ສຕ຺ຕາ ມຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຸປປຕ຺ຕິ ຈຸຕິຈຍໍ;

ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາ ປສຸຕາ, ອາສເວຫິ ຈຕູຫິ ຈ.

ຍມ຺ຫິ ນ ມາຍາ ວສຕິ, ທ຺ເວມາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິໂຍ;

ເອເສວ ມຄ຺ໂຄ ນຕ຺ຖຎ຺ໂຎ, ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ຈ ສຸເທສິຕາ.

ອຕ຺ຖງ຺ຄຕສ຺ສ ນ ປມາຓມຕ຺ຖິ, ໂຄຘິໂກ ປຣິນິພ຺ພຸໂຕ;

ເຍ ຘມ຺ມາ ເຫຕຸປ຺ປຠວາ, ສໍໂຍຊນານຸປສ຺ສິໂນ.

ອິມາ ທສ ເຕສໍ ອຸທ຺ທານຄາຖາ.

໑໐. ຕຕ຺ຖິມານິ ສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ ເຍສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ສາຘາຣຓານິ ສຈ຺ຈານິ ເທສິຕານິ ອນຸໂລມມ຺ປິ ປຏິໂລມມ຺ປິ ໂວມິສ຺ສກມ຺ປິ. ຕຕ຺ຖ ອຍໍ ອາທິ.

ອວິຊ຺ຊາຍ ນິວຸໂຕ ໂລໂກ, [ອຊິຕາຕິ ຠຄວາ]

ວິວິຈ຺ຉາ ປມາທາ ນປ຺ປກາສຕິ;

ຊປ຺ປາຠິເລປນໍ [ຊປ຺ປານຸເລປນໍ (ກ.) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໑໐໓໙] ພ຺ຣູມິ, ທຸກ຺ຂມສ຺ສ ມຫພ຺ຠຍໍ.

ຕຕ຺ຖ ຍາ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ວິວິຈ຺ຉາ ຈ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ຍໍ ມຫພ຺ຠຍໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ – ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ. ‘‘ສໍໂຍຊນໍ ສໍໂຍຊນິຍາ ຈ ຘມ຺ມາ’’ຕິ ສໍຍຸຕ຺ຕເກ ຈິຕ຺ຕສໍຍຸຕ຺ຕເກສຸ ພ຺ຍາກຣຓໍ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ສໍໂຍຊນໍ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ເຍ ສໍໂຍຊນິຍາ ຘມ຺ມາ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ – ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ?

ອຸຈ຺ຉິນ຺ນຠວຕຓ຺ຫສ຺ສ, ເນຕ຺ຕິຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ [ສນ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ (ສຸ. ນິ. ໗໕໑)] ຠິກ຺ຂຸໂນ;

ວິກ຺ຂີໂຓ ຊາຕິສໍສາໂຣ, ນຕ຺ຖິ ທານິ ປຸນພ຺ຠໂວ.

ຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ໂຍ ຠວຕຓ຺ຫາຍ ອຸປຈ຺ເຉໂທ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣໂຘ. ວິກ຺ຂີໂຓ ຊາຕິສໍສາໂຣ, ນຕ຺ຖິ ທານິ ປຸນພ຺ຠໂວຕິ ນິທ຺ເທໂສ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ – ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ. ທ຺ເວມາ, ຠິກ຺ຂເວ, ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ; ຣາຄວິຣາຄາ ຈ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ, ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ຈ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ. ຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍາ ວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ – ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ?

ກຸມ຺ຠູປມໍ [ຘ. ປ. ໔໐] ກາຍມິມໍ ວິທິຕ຺ວາ, ນຄຣູປມໍ ຈິຕ຺ຕມິທໍ ຐເປຕ຺ວາ;

ໂຍເຘຖ ມາຣໍ ປຎ຺ຎາວຸເຘນ, ຊິຕຎ຺ຈ ຣກ຺ເຂ ອນິເວສໂນ ສິຍາ.

ຕຕ຺ຖ ຍຎ຺ຈ ກຸມ຺ຠູປໂມ ກາໂຍ ຍຎ຺ຈ ນຄຣູປມໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍໍ ປຎ຺ຎາວຸເຘນ ມາຣໍ ໂຍເຘຖາຕິ ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ. ຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ນ ຕຸມ຺ຫາກໍ, ຕໍ ປຊຫິຕພ຺ພໍ. ຍາ ສໍໂຍຊນາ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ເຍ ເຕ ຘມ຺ມາ ອນຕ຺ຕນິຍາ ປຫາຕພ຺ພາ, ຣູປໍ ຍາວ ວິຎ຺ຎາຓໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ?

ເຍ ເກຈິ ໂສກາ ປຣິເທວິຕາ ວາ, ທຸກ຺ຂາ ຈ [ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໗໐] ໂລກສ຺ມິມເນກຣູປາ;

ປິຍໍ ປຏິຈ຺ຈປ຺ປຠວນ຺ຕິ ເອເຕ, ປິເຍ ອສນ຺ເຕ ນ ຠວນ຺ຕິ ເອເຕ.

ເຍ ໂສກປຣິເທວາ, ຍໍ ຈ ອເນກຣູປໍ ທຸກ຺ຂໍ, ຍໍ ເປມໂຕ ຠວຕິ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍໍ ເປມໍ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ໂຍ ຕຕ຺ຖ ຉນ຺ທຣາຄວິນໂຍ ປິຍສ຺ສ ອກິຣິຍາ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ. ຕິມ຺ພຣຸໂກ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ປຈ຺ເຈຕິ ‘‘ສຍໍກຕໍ ປຣໍກຕ’’ນ຺ຕິ. ຍເຖສາ ວີມໍສາ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍາ ເອເຕ ທ຺ເວ ອນ຺ເຕ ອນຸປຄມ຺ມ ມຊ຺ຌິມາ ປຏິປທາ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ ຍາວ ຊາຕິປຈ຺ຈຍາ ຊຣາມຣຓໍ, ອິທມ຺ປິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ. ວິຎ຺ຎາຓໍ ນາມຣູປໍ ສຬາຍຕນໍ ຜສ຺ໂສ ເວທນາ ຠໂວ ຊາຕິ ຊຣາມຣຓໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣາ ຕຓ຺ຫາ ອຸປາທານໍ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ອິຕິ ອິທໍ ສຍໍກຕໍ ວີມໍເສຍ຺ຍາຕິ [ວີມໍສີຍຕິ (ປີ. ກ.)] ຍຎ຺ຈ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທ ທຸກ຺ຂໍ, ອິທໍ ເອໂສ ສມຸທໂຍ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ອວິຊ຺ຊານິໂຣຘາ ສງ຺ຂາຣນິໂຣໂຘ ຈ ຍາວ ຈ ຊຣາມຣຓນິໂຣໂຘຕິ ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ.

໑໑. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ?

‘‘ໂຍ ທຸກ຺ຂມທ຺ທກ຺ຂິ [ສໍ. ນິ. ໑.໑໕໗] ຍໂຕນິທານໍ, ກາເມສຸ ໂສ ຊນ຺ຕຸ ກຖໍ ນເມຍ຺ຍ;

ກາມາ ຫິ ໂລເກ ສງ຺ຄາຕິ ຎຕ຺ວາ, ເຕສໍ ສຕີມາ ວິນຍາຍ ສິກ຺ເຂ’’ຕິ.

ໂຍ ທຸກ຺ຂມທ຺ທກ຺ຂິ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍໂຕ ຠວຕິ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ສນ຺ທິຏ຺ຐໍ ຍໂຕ ຠວຕິ ຍາວ ຕສ຺ສ ວິນຍາຍ ສິກ຺ຂາ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ.

ເອກາທສງ຺ຄຸຕ຺ຕເຣສຸ ໂຄປາລໂກປມສຸຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ຍາວ ຣູປສຎ຺ຎຸຕ຺ຕາ ຍຎ຺ຈ ສຬາຍຕນໍ ຍຖາ ວຓໍ ປຏິຈ຺ຉາເທຕິ ຍຎ຺ຈ ຕິຕ຺ຖໍ ຍຖາ ຈ ລຠຕິ ຘມ຺ມູປສຎ຺ຫິຕໍ ອຸຬາຣໍ ປີຕິປາໂມຊ຺ຊໍ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ຈ ອຕ຺ຕຠາວໂຕ ຈ ວຕ຺ຖຸ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍາວ ອາສາຏິກໍ ຫາເຣຕາ [ສາເຏຕາ (ສີ. ປີ.) ປສ຺ສ ອງ຺ຄຸຕ຺ຕຣນິກາເຍ] ໂຫຕິ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ຣູປສຎ຺ຎຸຕ຺ຕາ ອາສາຏກຫຣຓໍ [ອາສາຏິກສາຏນາ (ປີ.)] ວຓປຏິຈ຺ຉາທນໍ ວີຖິຎ຺ຎຸຕາ ໂຄຈຣກຸສລຎ຺ຈ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ອວເສສາ ຘມ຺ມາ ອຕ຺ຖິ ເຫຕູ ອຕ຺ຖິ ປຈ຺ຈຍາ ອຕ຺ຖິ ນິສ຺ສຍາ ສາວເສສໂທຫິຕາ ອເນກປູຊາ ຈ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ຘມ຺ມາ ວີຖິຎ຺ຎຸຕາ ຈ ເຫຕຸ, ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ?

ສຕິ ກາຍຄຕາ ອຸປຏ຺ຐິຕາ, ຉສຸ ຜສ຺ສາຍຕເນສຸ ສໍວຸໂຕ [ສໍວໂຣ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໒໕];

ສຕຕໍ ຠິກ຺ຂຸ ສມາຫິໂຕ, ຊຎ຺ຎາ [ຊາເນຍ຺ຍ (ປີ. ກ.)] ນິພ຺ພານມຕ຺ຕໂນ.

ຕຕ຺ຖ ຍາ ຈ ກາຍຄຕາ ສຕິ ຍຎ຺ຈ ສຬາຍຕນໍ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ພຎ຺ເຈຕໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍາ ຈ ກາຍຄຕາ ສຕິ ໂຍ ຈ ສີລສໍວໂຣ ໂຍ ຈ ສມາຘິ ຍຕ຺ຖ ຍາ ສຕິ, ອຍໍ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ. ສພ຺ພມ຺ປິ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ເອວໍວິຫາຣິນາ ຎາຕພ຺ພໍ ນິພ຺ພານໍ. ອຍໍ ນິໂຣໂຘ, ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ. ສີເລ ປຕິຏ຺ຐາຍ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ຠາເວຕພ຺ພາ ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ຈິຕ຺ຕສຫຊາຕາ ຘມ຺ມາ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ໂຍ ຈ ສມໂຖ ຍາ ຈ ວິປສ຺ສນາ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ຣາຄວິຣາຄາ ຈ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ, ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ຈ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ?

ອາສາ ຈ ປີຫາ ອຠິນນ຺ທນາ ຈ, ອເນກຘາຕູສຸ ສຣາ ປຕິຏ຺ຐິຕາ;

ອຎ຺ຎາຓມູລປ຺ປຠວາ ປຊປ຺ປິຕາ, ສພ຺ພາ ມຍາ ພ຺ຍນ຺ຕິກຕາ ສມູລິກາ.

ອຎ຺ຎາຓມູລປ຺ປຠວາຕິ ປຸຣິມເກຫິ ສມຸທໂຍ. ສພ຺ພາ ມຍາ ພ຺ຍນ຺ຕິກຕາ ສມູລິກາຕິ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ. ຈຕຸນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອນນຸໂພຘາ ອປ຺ປຏິເວຘາ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ອຣິຍສ຺ສ ສີລສ຺ສ ສມາຘິໂນ ປຎ຺ຎາຍ ວິມຸຕ຺ຕິຍາ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອິເມສໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອນນຸໂພຘາ ອປ຺ປຏິເວຘາ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ປຏິເວໂຘ ຠວເນຕ຺ຕິຍາ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອຍໍ ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມຸທໂຍ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ?

ຍານິ [ສຸ. ນິ. ໑໐໔໑] ໂສຕານິ ໂລກສ຺ມິໍ, [ອຊິຕາຕິ ຠຄວາ]

ສຕິ ເຕສໍ ນິວາຣຓໍ;

ໂສຕານໍ ສໍວຣໍ ພ຺ຣູມິ, ປຎ຺ຎາເຍເຕ ປິຘີຍເຣ.

ຍານິ ໂສຕານີຕິ ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ຍາ ຈ ປຎ຺ຎາ ຍາ ຈ ສຕິ ນິວາຣຓໍ ປິຘານຎ຺ຈ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ. ສຎ຺ເຈຕນິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ ທຬ຺ຫເນມິຍານາກາໂຣ ຉຫິ ມາເສຫິ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ກາຍໍ ກາຍກມ຺ມໍ ສວງ຺ກໍ ສໂທສໍ ສກສາວໍ ຍາ ສວງ຺ກຕາ ສໂທສຕາ ສກສາວຕາ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ເອວໍ ວຈີກມ຺ມໍ ມໂນກມ຺ມໍ ອວງ຺ກໍ ອໂທສໍ ອກສາວໍ, ຍາ ອວງ຺ກຕາ ອໂທສຕາ ອກສາວຕາ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ເອວໍ ວຈີກມ຺ມໍ ມໂນກມ຺ມໍ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ສມຸທໂຍ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ?

‘‘ນິສ຺ສິຕສ຺ສ ຈລິຕໍ, ອນິສ຺ສິຕສ຺ສ ຈລິຕໍ ນຕ຺ຖິ, ຈລິເຕ ອສຕິ ປສ຺ສທ຺ຘິ, ປສ຺ສທ຺ຘິຍາ ສຕິ ນຕິ ນ ໂຫຕິ, ນຕິຍາ ອສຕິ [ອສຕິຍາ (ປີ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໗໔] ອາຄຕິຄຕິ ນ ໂຫຕິ, ອາຄຕິຄຕິຍາ ອສຕິ ຈຸຕູປປາໂຕ ນ ໂຫຕິ, ຈຸຕູປປາເຕ ອສຕິ ເນວິຘ ນ ຫຸຣໍ ນ ອຸຠຍມນ຺ຕເຣນ. ເອເສວນ຺ໂຕ ທຸກ຺ຂສ຺ສາ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ທ຺ເວ ນິສ຺ສຍາ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ໂຍ ຈ ອນິສ຺ສໂຍ, ຍາ ຈ ອນຕິ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ຍາ ອາຄຕິຄຕິ ນ ໂຫຕິ ຈຸຕູປປາໂຕ ຈ ໂຍ ເອເສວນ຺ໂຕ ທຸກ຺ຂສ຺ສາຕິ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ. ອນຸປຏ຺ຐິຕກາຍຄຕາ ສຕິ…ເປ… ຍໍ ວິມຸຕ຺ຕິຎາຓທສ຺ສນໍ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ເອກາຣສອຸປນິສ຺ສຍາ ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ ຍາວ ອຸປນິສ຺ສຍອຸປສມ຺ປທາ ອຸປຏ຺ຐິຕກາຍຄຕາສຕິສ຺ສ ວິຫຣຕິ. ສີລສໍວໂຣ ໂສສານິໂຍ ໂຫຕິ, ຍຎ຺ຈ ວິມຸຕ຺ຕິຎາຓທສ຺ສນໍ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ຍາ ຈ ວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຕີຓິ ສຈ຺ຈານິ. ສມຸທໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ.

໑໒. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ນິໂຣໂຘ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ?

ສຍໍ ກເຕນ ສຈ຺ເຈນ, ເຕນ ອຕ຺ຕນາ ອຠິນິພ຺ພານຄໂຕ ວິຕິຓ຺ຓກງ຺ໂຂ;

ວິຠວຎ຺ຈ ຎຕ຺ວາ ໂລກສ຺ມິໍ, ຕາວ ຂີຓປຸນພ຺ຠໂວ ສ ຠິກ຺ຂຸ.

ຍໍ ສຈ຺ເຈນ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ຍໍ ຂີຓປຸນພ຺ຠໂວ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ. ປຎ຺ຈ ວິມຸຕ຺ຕາຍຕນານິ ສຕ຺ຖາ ວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສສິ ອຎ຺ຎຕໂຣ ວາ ວິຎ຺ຎູ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພາ. ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖປ຺ປຏິສໍເວທິສ຺ສ ປາໂມຊ຺ຊໍ ຊາຍຕິ, ປມຸທິຕສ຺ສ ປີຕິ ຊາຍຕິ, ຍາວ ນິພ຺ພິນ຺ທນ຺ໂຕ ວິຣຊ຺ຊຕິ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ຍາ ວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ເອວໍ ປຎ຺ຈ ວິມຸຕ຺ຕາຍຕນານິ ວິຕ຺ຖາເຣນ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ນິໂຣໂຘ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ.

ອິມານິ ສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ. ອິເມຫິ ສາຘາຣເຓຫິ ສຸຕ຺ເຕຫິ ຍຖານິກ຺ຂິຕ຺ເຕຫິ ປຏິເວຘໂຕ ຈ ລກ຺ຂຓໂຕ ຈ ໂອຕາເຣຕ຺ວາ ອຎ຺ຎານິ ສຸຕ຺ຕານິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ ອປຣິຫາຍນ຺ເຕນ. ຄາຖາຫິ ຄາຖາ ອນຸມິນິຕພ຺ພາ, ພ຺ຍາກຣເຓຫິ ພ຺ຍາກຣຓໍ. ອິເມ ຈ ສາຘາຣຓາ ທສ ປຣິວຑ຺ຒກາ ເອໂກ ຈ ຈຕຸກ຺ໂກ ນິທ຺ເທໂສ ສາຘາຣໂຓ. ອຍຎ຺ຈ ປກິຓ຺ຓກນິທ຺ເທໂສ. ເອກໍ ປຎ຺ຈ ຉ ຈ ສເວກເທໂສ ສພ຺ພໍ. ອິເມ ທ຺ເວ ປຣິວຊ຺ຊນາ ປຸຣິມກາ ຈ ທສ. ອິເມ ທ຺ວາທສ ປຣິວຑ຺ຒກາ ສຈ຺ຈານິ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ສພ຺ພໍ ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖິ, ຕໍ ພ຺ຍາກຣຓໍ ວາ ຄາຖາ ວິຍ. ອິເມຫິ ທ຺ວາທສຫິ ປຣິວຑ຺ຒເກຫິ ນ ໂອຕຣິຕຸໍ ອປ຺ປມຕ຺ເຕນ ປຣິເຍສິຕ຺ວາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ.

ຕຕ຺ຖາຍໍ ສງ຺ເຂໂປ. ສພ຺ພໍ ທຸກ຺ຂໍ ສຕ຺ຕຫິ ປເທຫິ ສໂມສຣຓໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ກຕເຣຫິ ສຕ຺ຕຫິ? ອປ຺ປິຍສມ຺ປໂຍໂຄ ຈ ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄ ຈ, ອິເມຫິ ທ຺ວີຫິ ປເທຫິ ສພ຺ພໍ ທຸກ຺ຂໍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ. ຕສ຺ສ ທ຺ເວ ນິສ຺ສຍາ – ກາໂຍ ຈ ຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ກາຍິກໍ ທຸກ຺ຂໍ ເຈຕສິກຎ຺ເຈ’’ຕິ, ນຕ຺ຖິ ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ ນ ກາຍິກໍ ວາ ນ ເຈຕສິກໍ, ສພ຺ພໍ ທຸກ຺ຂໍ ທ຺ວີຫິ ທຸກ຺ເຂຫິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ ກາຍິເກນ ຈ ເຈຕສິເກນ ຈ. ຕີຫິ ທຸກ຺ຂຕາຫິ ສງ຺ຄຫິຕໍ ທຸກ຺ຂທຸກ຺ຂຕາຍ ສງ຺ຂາຣທຸກ຺ຂຕາຍ ວິປຣິຓາມທຸກ຺ຂຕາຍ. ອິຕິ ຕໍ ສພ຺ພໍ ທຸກ຺ຂໍ ຕີຫິ ທຸກ຺ຂຕາຫິ ສງ຺ຄຫິຕໍ. ອິຕິ ອິທຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ຕິວິຘໍ. ທຸວິຘໍ ທຸກ຺ຂໍ ກາຍິກຎ຺ຈ ເຈຕສິກຎ຺ຈ. ທຸວິຘໍ ອປ຺ປິຍສມ຺ປໂຍໂຄ ຈ ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄ ຈ. ອິທໍ ສຕ຺ຕວິຘໍ ທຸກ຺ຂໍ.

ຕຕ຺ຖ ຕິວິໂຘ ສມຸທໂຍ ອຈຕຸຕ຺ໂຖ ອປຎ຺ຈໂມ. ກຕໂມ ຕິວິໂຘ? ຕຓ຺ຫາ ຈ ທິຏ຺ຐິ ຈ ກມ຺ມໍ. ຕຕ຺ຖ ຕຓ຺ຫາ ຈ ຠວສມຸທໂຍ ກມ຺ມໍ. ຕຖາ [ຕຕ຺ຖ (ປີ.)] ນິພ຺ພຕ຺ຕສ຺ສ ຫີນປຓີຕຕາ [ຫີນປຓີຕຕາຍ (ປີ.)], ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ອິຕິ ຍາປິ ຠວຄຕີສຸ ຫີນຕາ ຈ ປຓີຕຕາ ຈ, ຍາປິ ຕີຫິ ທຸກ຺ຂຕາຫິ ສງ຺ຄຫິຕາ, ໂຍປິ ທ຺ວີຫິ ມູເລຫິ ສມຸທານີໂຕ ອວິຊ຺ຊາຍ ນິວຸຕສ຺ສ ຠວຕຓ຺ຫາສໍຍຸຕ຺ຕສ຺ສ ສວິຎ຺ຎາຓໂກ ກາໂຍ, ໂສປິ ຕີຫິ ທຸກ຺ຂຕາຫິ ສງ຺ຄຫິໂຕ.

ຕຖາ ວິປລ຺ລາສໂຕ ທິຏ຺ຐິຠວຄນ຺ຕພ຺ພາ. ສາ ສຕ຺ຕວິຘາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ເອໂກ ວິປລ຺ລາໂສ ຕີຓິ ນິທ຺ທິສີຍຕິ, ຈຕ຺ຕາຣິ ວິປລ຺ລາສວຕ຺ຖູນິ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເອໂກ ວິປລ຺ລາໂສ? ໂຍ ວິປຣີຕຄ຺ຄາໂຫ ປຏິກ຺ເຂເປນ, ໂອຕຣຓໍ ຍຖາ ‘‘ອນິຈ຺ເຈ ນິຈ຺ຈ’’ມິຕິ ວິປຣີຕໍ ຄຓ຺ຫາຕິ. ເອວໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ. ອຍເມໂກ ວິປລ຺ລາສີຍຕິ ສຎ຺ຎາ ຈິຕ຺ຕໍ ທິຏ຺ຐິ. ກຕມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ວິປລ຺ລາສວຕ຺ຖູນິ? ກາໂຍ ເວທນາ ຈິຕ຺ຕໍ ຘມ຺ມາ. ເອວໍ ວິປລ຺ລາສຄຕສ຺ສ ອກຸສລຎ຺ຈ ປວຑ຺ເຒຕິ. ຕຕ຺ຖ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ ໂທສໍ ອກຸສລມູລໍ ປວຑ຺ເຒຕິ. ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ ໂລຠໍ ອກຸສລມູລໍ ປວຑ຺ເຒຕິ. ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ ໂມຫໍ ອກຸສລມູລໍ ປວຑ຺ເຒຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂທສສ຺ສ ອກຸສລມູລສ຺ສ ຕີຓິ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານິ ຜລໍ – ມິຈ຺ຉາວາຈາ ມິຈ຺ຉາກມ຺ມນ຺ໂຕ ມິຈ຺ຉາອາຊີໂວ; ໂລຠສ຺ສ ອກຸສລມູລສ຺ສ ຕີຓິ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານິ ຜລໍ – ມິຈ຺ຉາສງ຺ກປ຺ໂປ ມິຈ຺ຉາວາຍາໂມ ມິຈ຺ຉາສມາຘິ; ໂມຫສ຺ສ ອກຸສລມູລສ຺ສ ທ຺ເວ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານິ ຜລໍ – ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ຈ ມິຈ຺ຉາສຕິ ຈ. ເອວໍ ອກຸສລໍ ສເຫຕຸ ສປ຺ປຈ຺ຈຍໍ ວິປລ຺ລາສາ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ, ອກຸສລມູລານິ ສເຫຕູ ເອເຕເຍວ ປຏິປກ຺ເຂນ ອນູນາ ອນຘິກາ ທ຺ວີຫິ ປຈ຺ຈເຍຫິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ນິໂຣເຘ ຈ ມຄ຺ເຄ ຈ ວິປລ຺ລາສມຸປາທາຍ ປຣໂຕ [ປຣິໂຕ (ປີ.)] ປຏິປກ຺ເຂນ ຈຕສ຺ໂສ.

ຕຕ຺ຖິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ອວິຊ຺ຊາຍ ນິວຸໂຕ ໂລໂກ, ຈິຕ຺ຕໍ ສໍໂຍຊນມ຺ປິ;

ສາ ປຈ຺ຉິນ຺ນຠວຕຓ຺ຫາ, ທ຺ເວມາ ເຈວ ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ.

ກຸມ຺ຠູປມໍ ກາຍມິມໍ, ຍໍ ນ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຕໍ ປຊຫ [ຊຫາ (ປີ. ກ.)];

ເຍ ເກຈິ ໂສກປຣິເທວາ, ຕິມ຺ພຣຸໂກ ຈ ສຍໍກຕໍ.

ທຸກ຺ຂໍ ທິຏ຺ຐິ ຈ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ, ຍຎ຺ຈ ໂຄປາລໂກປມໍ;

ສຕິ ກາຍຄຕາ ມາຫຸ, ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ.

ອາສາ ປິຫາ ຈ ອຠິນນ຺ທນາ ຈ, ຈຕຸນ຺ນມນນຸໂພຘນາ;

ຍານິ ໂສຕານິ ໂລກສ຺ມິໍ, ທຬ຺ຫໍ ເນມິຍານາກາໂຣ.

ຍໍ ນິສ຺ສິຕສ຺ສ ຈລິຕໍ, ອນຸປຏ຺ຐິຕກາຍຄຕາສຕິ;

ສຍໍ ກເຕນ ສຈ຺ເຈນ, ວິມຸຕ຺ຕາຍຕເນຫິ ຈ.

ເປຏໂກປເທເສ ມຫາກຈ຺ຈາຍເນນ ຠາສິເຕ ປຐມຠູມິ ອຣິຍສຈ຺ຈປ຺ປກາສນາ ນາຕໍ ຊີວຕາ ຠຄວຕາ ມາທິເສນ ສມຸທ຺ທເນນ ຕຖາຄເຕນາຕິ.

໒. ສາສນປຏ຺ຐານທຸຕິຍຠູມິ

໑໓. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສາສນປ຺ປຏ຺ຐານໍ? ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ວາສນາ ຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ວາສນາຠາຄິຍຎ຺ຈ, ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ, ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍຎ຺ຈ, ວາສນາຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ. ອາຓຕ຺ຕິ, ຜລໍ, ອຸປາໂຍ, ອາຓຕ຺ຕິ ຈ ຜລຎ຺ຈ, ຜລຎ຺ຈ ອຸປາໂຍ ຈ, ອາຓຕ຺ຕິ ຈ ຜລຎ຺ຈ ອຸປາໂຍ ຈ. ອສ຺ສາໂທ, ອາທີນໂວ, ນິສ຺ສຣຓໍ, ອສ຺ສາໂທ ຈ ອາທີນໂວ ຈ, ອສ຺ສາໂທ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ, ອາທີນໂວ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ, ອສ຺ສາໂທ ຈ ອາທີນໂວ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ. ໂລກິກໍ, ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ, ໂລກິກຎ຺ຈ ໂລກຸຕ຺ຕຣຎ຺ຈ. ກມ຺ມໍ, ວິປາໂກ, ກມ຺ມຎ຺ຈ ວິປາໂກ ຈ. ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ, ອນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ, ນິທ຺ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ. ຎາຓໍ, ເຎຍ຺ຍໍ, ຎາຓຎ຺ຈ ເຎຍ຺ຍຎ຺ຈ. ທສ຺ສນໍ, ຠາວນາ, ທສ຺ສນຎ຺ຈ ຠາວນາ ຈ. ວິປາກກມ຺ມໍ, ນ ວິປາກກມ຺ມໍ, ເນວວິປາກນວິປາກກມ຺ມໍ. ສກວຈນໍ, ປຣວຈນໍ, ສກວຈນຎ຺ຈ ປຣວຈນຎ຺ຈ. ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ, ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ, ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ. ຖໂວ, ສກວຈນາຘິຏ຺ຐານໍ, ປຣວຈນາຘິຏ຺ຐານໍ, ສກວຈນາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ປຣວຈນາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ. ກິຣິຍໍ, ຜລໍ, ກິຣິຍຎ຺ຈ ຜລຎ຺ຈ. ອນຸຎ຺ຎາຕໍ, ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ອນຸຎ຺ຎາຕຎ຺ຈ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອິມານິ ຉ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ.

໑໔. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

ກາມນ຺ຘາ ຊາລສຎ຺ຉນ຺ນາ, ຕຓ຺ຫາຉທນຉາທິຕາ;

ປມຕ຺ຕພນ຺ຘຸນາ ພທ຺ຘາ, ມຈ຺ຉາວ ກຸມິນາມຸເຂ;

ຊຣາມຣຓມນ຺ເວນ຺ຕິ, ວຈ຺ໂຉ ຂີຣປໂກວ [ຂີຣູປໂກວ (ກ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໖໔] ມາຕຣໍ.

ປຎ຺ຈິເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ນີວຣຓາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວາສນາຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ, ມໂນເສຏ຺ຐາ ມໂນມຍາ;

ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນ, ຠາສຕິ ວາ ກໂຣຕິ ວາ;

ຕໂຕ ນໍ ສຸຂມນ຺ເວຕິ, ຉາຍາວ ອນປາຍິນີ.

ສໍຍຸຕ຺ຕເກ ສຸຕ຺ຕໍ.

ມຫານາມສ຺ສ ສກ຺ກສ຺ສ ອິທໍ ຠຄວາ ສກ຺ຍານໍ ກປິລວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ ນຄເຣ ນຍວິຕ຺ຖາເຣນ ສທ຺ຘາສີລປຣິຠາວິຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠາວຎ຺ເຎນ ປຣິຠາວິຕໍ ຕໍ ນາມ ປຈ຺ຉິເມ ກາເລ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

ອຸທ຺ຘໍ ອໂຘ [ອຸທາ. ໖໑] ສພ຺ພຘິ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ອຍໍ ອຫສ຺ມີຕິ ອນານຸປສ຺ສີ;

ເອວໍ ວິມຸຕ຺ໂຕ ອຸທຕາຣິ ໂອຆໍ, ອຕິຓ຺ຓປຸພ຺ພໍ ອປຸນພ຺ຠວາຍ.

ສີລານິ ນຸ ໂຂ ຠວນ຺ຕິ ກິມຕ຺ຖິຍານິ ອານນ຺ໂທ ປຸຈ຺ຉຕິ ສຕ຺ຖາຣໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

‘‘ຍສ຺ສ ເສລູປມໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ຐິຕໍ ນານຸປກມ຺ປຕິ;

ວິຣຕ຺ຕໍ ຣຊນີເຍສຸ, ໂກປເນຍ຺ເຍ [ໂກປນີເຍ (ກ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໓໔] ນ ກຸປ຺ປຕິ;

ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ກຸໂຕ ຕໍ ທຸກ຺ຂເມສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ນາມ ຠຄວາ ເຖຣຎ຺ຎຕໂຣ ໂສ ມໍ ອາສຊ຺ຊ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊ ຈາຣິກໍ ປກ຺ກມຕິ, ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ພ຺ຍາກຣຓໍ ກາຕພ຺ພໍ. ຍສ຺ສ ນູນ ຠຄວາ ກາຍຄຕາ ສຕິ ອຠາວິຕາ ອສ຺ສ ອພຫຸລີກຕາ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ.

໑໕. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ວາສນາຠາຄິຍຎ຺ຈ?

ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕິ [ອຸທາ. ໔໕], ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕິ;

ຕສ຺ມາ ຉນ຺ນໍ ວິວເຣຖ, ເອວໍ ຕໍ ນາຕິວສ຺ສຕິ.

ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ສໍກິເລໂສ. ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ວາສນາ. ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ຕໂມ ໂຍ ຈ ຕມປຣາຍໂນ, ອຍໍ ສໍກິເລໂສ. ໂຍ ຈ ໂຊຕິ ໂຍ ຈ ໂຊຕິປຣາຍໂນ, ອຍໍ ວາສນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ?

ນ ຕໍ ທຬ຺ຫໍ ພນ຺ຘນມາຫຸ ຘີຣາ, ຍທາຍສໍ ທາຣຸຊປພ຺ພຊຎ຺ຈ [ທາຣຸຊໍ ປພ຺ພຊຎ຺ຈ (ປີ.) ຘ. ປ. ໓໔໕; ສໍ. ນິ. ໑.໑໒໑];

ສາຣຕ຺ຕຣຕ຺ຕາ ມຓິກຸຓ຺ຑເລສຸ, ປຸຕ຺ເຕສຸ ທາເຣສຸ ຈ ຍາ ອເປກ຺ຂາ.

ນ ຕໍ ທຬ຺ຫໍ ພນ຺ຘນມາຫຸ ຘີຣາ, ຍທາ ປຸຕ຺ເຕສຸ ທາເຣສຸ ຈ ຍາ ອເປກ຺ຂາ, ອຍໍ ສໍກິເລໂສ. ເອຕມ຺ປິ ເຉຕ຺ວາ ປຣິພ຺ພຊນ຺ຕິ ຘີຣາ ອນເປກ຺ຂິໂນ ສພ຺ພກາເມ ປຫາຍາຕິ, ອຍໍ ນິພ຺ເພໂຘ. ຍໍ ເຈຕຍິຕໍ ປກປ຺ປິຕໍ ຍາ ຈ ນາມຣູປສ຺ສ ອວກ຺ກນ຺ຕິ ໂຫຕິ. ອິເມຫິ ຈຕູຫິ ປເທຫິ ສໍກິເລໂສ. ປຈ຺ຉິມເກຫິ ຈຕູຫິ ນິພ຺ເພໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ?

ອຍໍ ໂລໂກ ສນ຺ຕາປຊາໂຕ, ຜສ຺ສປເຣໂຕ ໂຣຄໍ [ໂຣທໍ (ປີ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໓໐] ວທຕິ ອຕ຺ຕໂຕ;

ເຍນ ເຍນ ຫິ ມຎ຺ຎນ຺ຕິ, ຕໂຕ ຕໍ ໂຫຕິ ອຎ຺ຎຖາ.

ອຎ຺ຎຖາຠາວີ ຠວສຕ຺ໂຕ ໂລໂກ, ຠວປເຣໂຕ ຠວເມວາຠິນນ຺ທຕິ;

ຍທຠິນນ຺ທຕິ ຕໍ ຠຍໍ, ຍສ຺ສ ຠາຍຕິ ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ;

ຠວວິປ຺ປຫານາຍ ໂຂ ປນິທໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ວຸສ຺ສຕິ.

ເຍ ຫິ ເກຈິ ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ຠເວນ ຠວສ຺ສ ວິປ຺ປໂມກ຺ຂມາຫໍສຸ, ສພ຺ເພເຕ ‘‘ອວິປ຺ປມຸຕ຺ຕາ ຠວສ຺ມາ’’ຕິ ວທາມິ. ເຍ ວາ ປນ ເກຈິ ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ວິຠເວນ ຠວສ຺ສ ນິສ຺ສຣຓມາຫໍສຸ, ສພ຺ເພເຕ ‘‘ອນິສ຺ສຏາ ຠວສ຺ມາ’’ຕິ ວທາມິ. ອຸປຘິໍ ຫິ ປຏິຈ຺ຈ ທຸກ຺ຂມິທໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ສພ຺ພຸປາທານກ຺ຂຍາ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ, ໂລກມິມໍ ປສ຺ສ, ປຸຖູ ອວິຊ຺ຊາຍ ປເຣຕາ ຠູຕາ ຠູຕຣຕາ ຠວາ ອປຣິມຸຕ຺ຕາ. ເຍ ຫິ ເກຈິ ຠວາ ສພ຺ພຘິ ສພ຺ພຕ຺ຖຕາຍ ສພ຺ເພເຕ ຠວາ ອນິຈ຺ຈາ ທຸກ຺ຂາ ວິປຣິຓາມຘມ຺ມາຕິ.

‘‘ເອວເມຕໍ ຍຖາຠູຕໍ, ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສໂຕ;

ຠວຕຓ຺ຫາ ປຫີຍຕິ, ວິຠວໍ ນາຠິນນ຺ທຕິ;

ສພ຺ພໂສ ຕຓ຺ຫານໍ ຂຍາ, ອເສສວິຣາຄນິໂຣໂຘ ນິພ຺ພານໍ.

‘‘ຕສ຺ສ ນິພ຺ພຸຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອນຸປາທາ ປຸນພ຺ຠໂວ ນ ໂຫຕິ;

ອຠິຠູໂຕ ມາໂຣ ວິຊິຕສງ຺ຄາໂມ, ອຸເປຈ຺ຈຄາ ສພ຺ພຠວານິ ຕາທີ’’ຕິ.

ອຍໍ ໂລໂກ ສນ຺ຕາປຊາໂຕ ຍາວ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ຍໍ ຕຓ຺ຫາ ສໍກິເລໂສ.

ຍໍ ປຸນຄ຺ຄຫຓໍ ເຍ ຫິ ເກຈິ ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ຠເວນ ຠວສ຺ສ ວິໂມກ຺ຂມາຫໍສຸ, ສພ຺ເພເຕ ‘‘ອວິມຸຕ຺ຕາ ຠວສ຺ມາ’’ຕິ ວທາມິ. ເຍ ວາ ປນ ເກຈິ ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ວິຠເວນ ຠວສ຺ສ ນິສ຺ສຣຓມາຫໍສຸ ‘‘ອນິສ຺ສຏາ ຠວສ຺ມາ’’ຕິ ວທາມິ. ອຍໍ ທິຏ຺ຐິສໍກິເລໂສ, ຕໍ ທິຏ຺ຐິສໍກິເລໂສ ຈ ຕຓ຺ຫາສໍກິເລໂສ ຈ, ອຸຠຍເມຕໍ ສໍກິເລໂສ. ຍໍ ປຸນຄ຺ຄຫຓໍ ຠວວິປ຺ປຫານາຍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ວຸສ຺ສຕິ, ຍາວ ສພ຺ພໂສ ອຸປາທານກ຺ຂຍາ ສມ຺ຠວາ, ອິທໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ. ຕສ຺ສ ນິພ຺ພຸຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຍາວ ອຸປຈ຺ຈຄາ ສພ຺ພຠວານິ ຕາທີຕິ ອິທໍ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຸຄ຺ຄລາ ອນຸໂສຕຄາມີ ສໍກິເລໂສ ຐິຕຕ຺ໂຕ ຈ ປຏິໂສຕຄາມີ ຈ ນິພ຺ເພໂຘ. ຖເລ ຕິຏ຺ຐຕີຕິ ອເສກ຺ຂຠູມິ.

໑໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວາສນາຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ?

‘‘ທທໂຕ [ອຸທາ. ໗໕; ທີ. ນິ. ໒.໑໙໗] ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ;

ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກໍ, ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສນິພ຺ພຸໂຕ’’ຕິ.

‘‘ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີ’’ຕິ ວາສນາ. ‘‘ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກໍ, ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສນິພ຺ພຸໂຕ’’ຕິ ນິພ຺ເພໂຘ.

ໂສຕານຸຄເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວຈສາ ປຣິຈິເຕສຸ ມນສານຸເປກ຺ຂິເຕສຸ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ເຘສຸ ປຎ຺ຈານິສໍສາ ປາຏິກງ຺ຂາ. ອິເຘກຈ຺ຈສ຺ສ ພຫຸສ຺ສຸຕາ ຘມ຺ມາ ໂຫນ຺ຕິ ຘາຕາ ອປມຸຏ຺ຐາ ວຈສາ ປຣິຈິຕາ ມນສານຸເປກ຺ຂິຕາ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາ, ໂສ ຍຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ຆເຏນ຺ໂຕ ວາຍມນ຺ໂຕ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ວິເສສໍ ປປ຺ໂປຕິ. ໂນ ເຈ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ວິເສສໍ ປປ຺ໂປຕິ, ຄິລາໂນ ປປ຺ໂປຕິ. ໂນ ເຈ ຄິລາໂນ ປປ຺ໂປຕິ, ມຣຓກາລສມເຍ ປປ຺ໂປຕິ. ໂນ ເຈ ມຣຓກາລສມເຍ ປປ຺ໂປຕິ, ເທວຠູໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ໂນ ເຈ ເທວຠູໂຕ ປາປຸຓາຕິ, ເຕນ ຘມ຺ມຣາເຄນ ຕາຍ ຘມ຺ມນນ຺ທິຍາ ປຈ຺ເຈກໂພຘິໍ ປາປຸຓາຕິ.

ຕຕ຺ຖາຍໍ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ປາປຸຓາຕິ, ອຍໍ ນິພ຺ເພໂຘ. ຍໍ ສມ຺ປຣາເຍ ປຈ຺ເຈກໂພຘິໍ ປາປຸຓາຕິ, ອຍໍ ວາສນາ. ອິມານິ ໂສຬສ ສຸຕ຺ຕານິ ສພ຺ພສາສນໍ ອຕິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ໂຕ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ອິເມຫິ ໂສຬສຫິ ສຸຕ຺ເຕຫິ ນວວິໂຘ ສຸຕ຺ຕນ຺ໂຕ ວິຠຕ຺ໂຕ ຠວຕິ. ໂສ ຈ ປຎ຺ຎວໂຕ ໂນ ທຸປ຺ປຎ຺ຎສ຺ສ, ຍຸຕ຺ຕສ຺ສ ໂນ ອຍຸຕ຺ຕສ຺ສ, ອກມ຺ມສ຺ສ ວິຫາຣິສ຺ສ ປກຕິຍາ ໂລເກ ສໍກິເລໂສ ຈຣຕິ. ໂສ ສໍກິເລໂສ ຕິວິໂຘ – ຕຓ຺ຫາສໍກິເລໂສ ທິຏ຺ຐິສໍກິເລໂສ ທຸຈ຺ຈຣິຕສໍກິເລໂສ. ຕໂຕ ສໍກິເລສໂຕ ອຸຏ຺ຐຫນ຺ໂຕ ສໍກິເລໂສ ຘມ຺ເມສຸ ປຕິຏ຺ຐຫຕິ, ໂລກິເຍສຸ ປຕິຏ຺ຐຫຕີຕິ. ຕຕ຺ຖາກຸສໂລ ທິຏ຺ຐໂຕ ສເຈ ຕໍ ສີລຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິຎ຺ຈ ປຣາມສຕິ, ຕສ຺ສ ໂສ ຕຓ຺ຫາສໍກິເລໂສ ໂຫຕິ. ສເຈ ປນສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ ‘‘ອິມິນາຫໍ ສີເລນ ວາ ວເຕນ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍນ ວາ ເທໂວ ວາ ຠວິສ຺ສໍ [ຠວິສ຺ສາມິ (ປີ.)] ເທວຎ຺ຎຕໂຣ ວາ’’ຕິ ຍສ຺ສ ໂຫຕິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ, ເອຕສ຺ສ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິສໍກິເລໂສ ຠວຕິ. ສເຈ ປນ ສີເລ ປຕິຏ຺ຐິໂຕ ອປຣາມຏ຺ຐສ຺ສ ຫິ ສີລວຕໍ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ຕໍ ສີລວໂຕ ໂຍນິໂສ ຄຫິຕໍ ອວິປ຺ປຏິສາຣໍ ຊເນຕິ ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕິຎາຓທສ຺ສນໍ, ຕຎ຺ຈ ຕສ຺ສ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ກາລງ຺ກຕສ຺ສ ວາ ຕມ຺ຫິເຍວ ວາ ປນ ອປຣາປຣິຍາເຍນ ວາ, ອຎ຺ເຎສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ເອວໍ ສຸຕໍ ‘‘ສຸຈຣິຕໍ ວາສນາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີ’’ຕິ ວາສນາຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ສີເລສຸ ຐິຕສ຺ສ ວິນີວຣຓໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ຕໍ ຕໂຕ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິປ຺ປຫານາຍ ຠຄວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ໂສ ອຈ຺ຈນ຺ຕນິຏ຺ຐໍ ນິພ຺ພານໍ ປາປຸຓາຕິ; ຍທິ ວາ ສາສນນ຺ຕເຣ, ອຈ຺ຈນ຺ຕໍ ນິພ຺ພານໍ ປາປຸຓາຕິ, ຍທິ ວາ ເອກາສເນ ຉ ອຠິຎ຺ເຎ. ຕຕ຺ຖ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ອຣິຍຘມ຺ເມ ປາປຸຓນ຺ຕິ ສທ຺ຘານຸສາຣີ ຈ ຘມ຺ມານຸສາຣີ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຘມ຺ມານຸສາຣີ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ, ສທ຺ຘານຸສາຣີ ເນຍ຺ໂຍ. ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ທຸວິໂຘ – ໂກຈິ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ໂກຈິ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ. ຕຕ຺ຖ ເນຍ຺ໂຍປິ ທຸວິໂຘ – ໂກຈິ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ໂກຈິ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ໂຍ ຈ ເນຍ຺ໂຍ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ອິເມ ປຸຄ຺ຄລາ ອສມິນ຺ທ຺ຣິຍາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ອິເມ ປຸຄ຺ຄລາ ສມິນ຺ທ຺ຣິຍາ ປຣິຫາຍນ຺ຕິ ຈ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸໂຕ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ເນຍ຺ຍໂຕ, ອິເມ ມຊ຺ຌິມາ ຠູມິຄຕາ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ໂຫຕິ. ອິເມ ຕໂຍ ປຸຄ຺ຄລາ.

໑໗. ຕຕ຺ຖ ຈຕຸຕ຺ຖາ ປນ ປຎ຺ຈມາ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ເນຍ຺ໂຍ ຈ, ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ທສ຺ສນຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ປາປຸຓາຕິ, ເອກພີຊີ ໂຫຕິ ປຐໂມ ໂສຕາປນ຺ໂນ. ຕຕ຺ຖ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ທສ຺ສນຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ປາປຸຓາຕິ, ໂກລໍໂກໂລ ຈ ໂຫຕິ ທຸຕິໂຍ ໂສຕາປນ຺ໂນ. ຕຕ຺ຖ ເນຍ຺ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ທສ຺ສນຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ປາປຸຓາຕິ, ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມ ຈ ໂຫຕິ, ອຍໍ ຕຕິໂຍ ໂສຕາປນ຺ໂນ. ອິເມ ຕໂຍ ປຸຄ຺ຄລາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍເວມຕ຺ຕຕາຍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜເລ ຐິຕາ.

ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ເອກພີຊີ ໂຫຕິ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ໂກລໍໂກໂລ ໂຫຕິ, ເນຍ຺ໂຍ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມ ໂຫຕິ. ອິທໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ. ສເຈ ປນ ຕທຸຕ຺ຕຣິ ວາຍມຕິ, ອຈ຺ຈນ຺ຕນິຏ຺ຐໍ ນິພ຺ພານໍ ປາປຸຓາຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຍ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ເຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ – ອນາຄາມິຜລໍ ປາປຸຓິຕ຺ວາ ອນ຺ຕຣາປຣິນິພ຺ພາຍີ ຈ ອຸປຫຈ຺ຈປຣິນິພ຺ພາຍີ ຈ. ຕຕ຺ຖ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຍ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ເຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ – ອນາຄາມິຜລໍ ປາປຸຓນ຺ຕິ ອສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ຈ ສສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ຈ. ຕຕ຺ຖ ເນຍ຺ໂຍ ອນາຄາມິຜລໍ ປາປຸຓນ຺ໂຕ ອຸທ຺ຘໍໂສໂຕ ອກນິຏ຺ຐຄາມີ ໂຫຕິ, ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ຈ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ຈ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍນານຕ຺ເຕນ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອນ຺ຕຣາປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອຸທ຺ຘໍໂສໂຕ ອກນິຏ຺ຐຄາມີ ໂຫຕິ. ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ຈ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍນານຕ຺ເຕນ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ສສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອນ຺ຕຣາປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອຸປຫຈ຺ຈປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ. ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ສສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ເນຍ຺ໂຍ ອຸປຫຈ຺ຈປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ. ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ສສງ຺ຂາຣປຣິນິພ຺ພາຍີ ໂຫຕິ, ເນຍ຺ໂຍ ອຸທ຺ຘໍໂສໂຕ ອກນິຏ຺ຐຄາມີ ໂຫຕິ. ອິຕິ ປຎ຺ຈ ອນາຄາມິໂນ, ຉຏ຺ໂຐ ສກທາຄາມີ, ຕໂຍ ຈ ໂສຕາປນ຺ນາຕິ ອິເມ ນວ ເສກ຺ຂາ.

ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ ອຸຠໂຕຠາຄວິມຸຕ຺ໂຕ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ໂຕ ຈ. ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ປຸຄ຺ຄໂລ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ, ຐິຕກປ຺ປີ [ຐິຕກປ຺ປິ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ປຸ. ປ. ໑໗] ຈ ປຏິເວຘນຠາໂວ ປຸຄ຺ຄໂລ ຈ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ໂສ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ ເຈຕນາຠພ຺ໂພ ຈ ຣກ຺ຂຓາຠພ຺ໂພ ຈ. ຕຕ຺ຖ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ອຣຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ໂຫນ຺ຕິ, ສເຈ ເຈເຕຕິ ນ ປຣິນິພ຺ພາຍີ, ໂນ ເຈ ເຈເຕຕິ ປຣິນິພ຺ພາຍີຕິ. ສເຈ ອນຸຣກ຺ຂຕິ ນ ປຣິນິພ຺ພາຍີ, ໂນ ເຈ ອນຸຣກ຺ຂຕິ ປຣິນິພ຺ພາຍີຕິ. ຕຕ຺ຖ ເນຍ຺ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ຠາວນານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ໂຕ ປຣິຫານຘມ຺ໂມ ໂຫຕິ ກມ຺ມນິຍໂຕ ວາ ສມສີສິ ວາ, ອິເມ ນວ ອຣຫນ຺ໂຕ ອິທໍ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ສຸຕ຺ຕໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ. ອິເມສຸ ປຸຄ຺ຄເລສຸ ຕຖາຄຕສ຺ສ ທສວິຘໍ ພລໍ ປວຕ຺ຕຕິ.

໑໘. ກຕມໍ ທສວິຘໍ? ອິຘ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອປ຺ປວຕ຺ຕິເຕ ຘມ຺ມຈກ຺ເກ ມເຫສກ຺ຂາ ເທວປຸຕ຺ຕາ ຍາຈນາຍ ອຠິຍາຕາ [ອຕິຍາຕາ (ປີ. ກ.)] ໂຫນ຺ຕິ ‘‘ເທເສຕຸ ສຸຄໂຕ ຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ອນຸຕ຺ຕເຣນ ພຸທ຺ຘຈກ຺ຂຸນາ ໂວໂລເກນ຺ໂຕ ອທ຺ທສາສິ ສຕ຺ຕານໍ ຕໂຍ ຣາສີນໍ ສມ຺ມຕ຺ຕນິຍໂຕ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕນິຍໂຕ ອນິຍໂຕ. ຕຕ຺ຖ ສມ຺ມຕ຺ຕນິຍໂຕ ຣາສິ ມິຈ຺ຉາສຕິໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ອສຕ຺ຖຸໂກ ປຣິນິພ຺ພາເຍຍ຺ຍາຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ສມາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕນິຍໂຕ ຣາສິ ອຣິຍສມາປຕ຺ຕິໍ ປຏິປຊ຺ຊິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ອນຣິຍມິຈ຺ຉາປຏິປຕ຺ຕິໍ ປຏິປຊ຺ຊິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ອນິຍໂຕ ຣາສິ ສມ຺ມາປຏິປຊ຺ຊມານໍ ສມ຺ມຕ຺ຕນິຍຕຣາສິໍ ຄມິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ມິຈ຺ຉາປຏິປຊ຺ຊມາໂນ ສມ຺ມຕ຺ຕນິຍຕຣາສິໍ ຄມິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ສມ຺ມາປຏິປຊ຺ຊມານໍ ສມ຺ມຕ຺ຕນິຍຕຣາສິໍ ຄມິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ມິຈ຺ຉາປຏິປຊ຺ຊມານໍ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕນິຍຕຣາສິໍ ຄມິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ອິເມ ຕໂຍ ອນຸຕ຺ຕເຣນ ພຸທ຺ຘຈກ຺ຂຸນາ ໂວໂລເກນ຺ຕສ຺ສ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ເມ ສໂຕ ອິເມ ຘມ຺ມາ ອນຠິສມ຺ພຸທ຺ຘາຕິ ເອຕ຺ຕວຕາ ມໍ ໂກຈິ ສຫຘມ຺ເມນ ປຏິໂຈທິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ວີຕຣາຄສ຺ສ ເຕ ປຏິຊານໂຕ ອຂີຓາສວຕາຍ ສຫຘມ຺ເມນ ໂກຈິ ປຏິໂຈທິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຍໂຕ ປນ ອິມສ຺ສ ອນິຍຕສ຺ສ ຣາສິສ຺ສ ຘມ຺ມເທສນາ, ສາ ນ ທິສ຺ສຕິ ຕກ຺ກຣສ຺ສ ສມ຺ມາທຸກ຺ຂກ຺ຂຍາຍາຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ຕຖາ ໂອວທິໂຕ ຍໍ ປນ ເມ ອນິຍຕຣາສິ ສາວໂກ ປຸພ຺ເພນາປຣໍ ວິເສສໍ ນ ສຈ຺ຉິກຣິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ.

໑໙. ຍໍ ໂຂ ມຸນິ ນານປ຺ປກາຣສ຺ສ ນານານິຣຸຕ຺ຕິໂຍ ເທວນາຄຍກ຺ຂານໍ ທເມຕິ ຘມ຺ເມ ວວຕ຺ຖາເນນ ວຕ຺ວາ ກາຣຓໂຕ ອຎ຺ຎໍ ປາຣໍ ຄມິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຘມ຺ມປຏິສມ຺ຠິທາ. ຍໂຕ ປນິມາ ນິຣຸຕ຺ຕິໂຕ ສຕ຺ຕ ສຕ຺ຕ ນິຣຸຕ຺ຕິໂຍ ນາຠິສມ຺ຠຸເນຍ຺ຍາຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ນິຣຸຕ຺ຕິປຏິສມ຺ຠິທາ. ນິຣຸຕ຺ຕິ ໂຂ ປນ ອຠິສມຄ຺ຄຣຕານໍ ສາວການໍ ຕມຕ຺ຖມວິຎ຺ຎາປເຍຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ອຕ຺ຖປຏິສມ຺ຠິທາ. ມເຫສກ຺ຂາ ເທວປຸຕ຺ຕາ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ເຫ ປຸຈ຺ຉິໍສຸ. ກາຍິເກນ ວາ ມານສິເກນ ວາ ປຣິປີຬິຕສ຺ສ ຫຕ຺ຖກຸຓີຕິ ວາ ປາເທ ວາ ຂຎ຺ເຊ ທນ຺ຘສ຺ສ [ທນ຺ຕສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ໂສ ອຕ຺ໂຖ ນ ປຣິຠາຊິຍຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ປຏິຠານປຏິສມ຺ຠິທາ. ຍມ຺ຫິ ຕໍ ເຕສໍ ໂຫຕິ ຕມ຺ຫິ ອສນ຺ຕໍ ຠວຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຍໍ ຫິ ນາສໍ ເຕສໍ ນ ຠວຕິ, ຕມ຺ຫິ ນາສໍ ເຕສໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ເອວໍ ສມຸທຍສ຺ສ ນິໂຣຘາຍ ທສ ອກຸສລກມ຺ມປຖາ. ມາໂຣ ວາ ອິນ຺ໂທ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມາ ວາ ຕຖາຄໂຕ ວາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ ວາ ໂສ ວຕ ນາມ ມາຕຸຄາໂມ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ, ປຸຣິໂສ ອສ຺ສ ຣາຊາ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ ສກ຺ໂກ ເທວານມິນ຺ໂທ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຐານເມຕໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ອິຕິສ຺ສ ເອວຣູປໍ ພລໍ ເອວຣູປໍ ຎາຓໍ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຐານາຏ຺ຐານຎາຓໍ ປຐມໍ ຕຖາຄຕພລໍ ຕໍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ. ຕີຫິ ຣາສີຫິ ຈຕູຫິ ເວສາຣຊ຺ເຊຫິ ຈຕູຫິ ປຏິສມ຺ຠິທາຫິ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາທສ຺ສ ປວຕ຺ຕິຍໍ ນິວຕ຺ຕິຍໍ ຠາຄິຍຎ຺ຈ. ກຸສລໍ ກຸສລວິປາເກສຸ ຈ ອຸປປຊ຺ຊຕິ ຍຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖິປຸຣິສານໍ. ອິທໍ ປຐມໍ ພລໍ ຕຖາຄໂຕ ເອວໍ ຊານາຕິ.

ເຍສໍ ປນ ສມ຺ມຕ຺ຕນິຍໂຕ ຣາສິ, ນາຍໍ ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນີ ປຏິປທາ, ນິພ຺ພານຄາມິນີເຍວາຍໍ ປຏິປທາ. ຕຕ຺ຖ ສິຍາ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕນິຍໂຕ ຣາສິ, ເອສາປິ ນ ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນີ ປຏິປທາ. ສກ຺ກາຍສມຸທຍຄາມິນີເຍວາຍໍ ປຏິປທາ ໂຫຕຸ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ປຏິປຕ຺ຕິຍາ ຐິໂຕ ຄຈ຺ຉຕິ ນິພ຺ພານໍ, ຄຈ຺ຉຕິ ອປາຍໍ, ຄຈ຺ຉຕິ ເທວມນຸສ຺ສສ຺ສ. ຍໍ ຍໍ ວາ ປຏິປທໍ ປຏິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ ສພ຺ພຕ຺ຖ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ອຍໍ ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນີ ປຏິປທາ. ຍໍ ເອຕ຺ຖ ຎາຓໍ ຍຖາຠູຕໍ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນີ ປຏິປທາຎາຓໍ ທຸຕິຍໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

ສາ ໂຂ ປນາຍໍ ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນີ ປຏິປທາ ນານາຘິມຸຕ຺ຕາ ເກຈິ ກາເມສຸ ເກຈິ ທຸກ຺ກຣກາຣິຍໍ ເກຈິ ອຕ຺ຕກິລມຖານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ເກຈິ ສໍສາເຣນ ສຸທ຺ຘິໍ ປຈ຺ເຈນ຺ຕິ ເກຈິ ອນຊ຺ຊາຠາວນາຕິ. ເຕນ ເຕນ ຈຣິເຕນ ວິນິພນ຺ຘານໍ ສຕ຺ຕານໍ ຍໍ ຎາຓໍ ຍຖາຠູຕໍ ນານາຄຕໍ ໂລກສ຺ສ ອເນກາຘິມຸຕ຺ຕຄຕໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ. ອິທໍ ຕຕິຍໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຕານໍ ອຘິມຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ ອາເສວນ຺ຕິ ຠາເວນ຺ຕິ ພຫຸລີກໂຣນ຺ຕິ. ເຕສໍ ກມ຺ມຸປສຍານໍ ຕທາຘິມຸຕ຺ຕານໍ. ສາ ເຈວ ຘາຕຸ ສໍວຫຕິ. ກຕຣາ ປເນສາ ຘາຕຸ ເນກ຺ຂມ຺ມຘາຕຸ ພລຘາຕຸ ກາຈິ ສມ຺ປຕ຺ຕິ ກາຈິ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕຎ຺ຈ ຘາຕຸ ອຘິມຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອຸຕ຺ຕຣິ ນ ສມນຸປສ຺ສນ຺ຕິ. ເຕ ຕເທວຏ຺ຐານໍ ມຍາ ຊຣາມຣຓສ຺ສ ອຠິນິວິສ຺ສ ໂວຫຣນ຺ຕິ ‘‘ອິທເມວ ສຈ຺ຈໍ ໂມຆມຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ. ຍຖາ ຠຄວາ ສກ຺ກສ຺ສ ເທວານມິນ຺ທສ຺ສ ຠາສິຕໍ. ຍໍ ຕຕ຺ຖ ຍຖາຠູຕໍ ຎາຓໍ. ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

ຕຕ຺ຖ ຍໍເຍວ ຘາຕຸ [ຍໍ ຍເທວ ຘາຕຸໍ (ກ.)] ເສຏ຺ຐນ຺ຕິ ຕໍ ຕໍ ກາເຍນ ຈ ວາຈາຍ ຈ ອາຣມ຺ຠນ຺ຕິ ເຈຕສິໂກ. ອາຣມ຺ໂຠ ເຈຕນາ ກມ຺ມໍ ກາຍິກາ ວາຈສິກາ ອາຣມ຺ໂຠ ເຈຕສິກຕ຺ຕາ ກມ຺ມນ຺ຕຣໍ ຕຖາຄໂຕ ເອວໍ ປຊານາຕິ ‘‘ອິມິນາ ສຕ຺ເຕນ ເອວໍ ຘາຕຸເກນ ເອວຣູປໍ ກມ຺ມໍ ກຕໍ, ຕໍ ອຕີຕມທ຺ຘານໍ ອິມິນາ ເຫຕຸນາ ຕສ຺ສ ເອວຣູໂປ ວິປາໂກ ວິປຈ຺ຈຕິ ເອຕຣຫິ ວິປຈ຺ຈິສ຺ສຕິ ວາ ອນາຄຕມທ຺ຘານ’’ນ຺ຕິ. ເອວໍ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນມທ຺ຘານໍ ປຊານາຕິ ‘‘ອຍໍ ປຸຄ຺ຄໂລ ເອວໍຘາຕຸໂກ ອິທໍ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ’’. ຕຓ຺ຫາຍ ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ອິມິນາ ເຫຕຸນາ ນ ຕສ຺ສ ວິປາໂກ ທິຏ຺ເຐເຍວ ຘມ຺ເມ ນິພ຺ພຕ຺ຕິສ຺ສຕິ, ອຸປປຊ຺ເຊ ວາ’’ຕິ ອປຣມ຺ຫິ ວາ ປຣິຍາເຍ ເອວໍ ປຊານາຕິ ‘‘ອຍໍ ປຸຄ຺ຄໂລ ເອວຣູປໍ ກມ຺ມໍ ກຣິສ຺ສຕິ ອນາຄຕມທ຺ຘານໍ, ອິມິນາ ເຫຕຸນາ ຕສ຺ສ ເອວຣູໂປ ວິປາໂກ ນິພ຺ພຕ຺ຕິສ຺ສຕິ, ອິມິນາ ເຫຕຸນາ ຍານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ກມ຺ມຏ຺ຐານານິ ອິທໍ ກມ຺ມຏ຺ຐານໍ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນສຸຂໍ ອາຍຕິໍ ຈ ສຸຂວິປາກໍ’’ …ເປ… ອິຕິ ອຍໍ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານໍ ກມ຺ມສມາທານານໍ ເຫຕຸໂສ ຐານໂສ ວິປາກເວມຕ຺ຕຕໍ ປຊານາຕິ ອຸຈ຺ຈາວຈາ ຫີນປຓີຕຕາ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ກມ຺ມວິປາກຎາຓໍ ປຎ຺ຈມໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

ຕຖາ ສຕ຺ຕາ ຍໍ ວາ ກມ຺ມສມາທານໍ ສມາທິຍນ຺ຕາ ຕຕ຺ຖ ເອວໍ ປຊານາຕິ ອິມສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ກມ຺ມາຘິມຸຕ຺ຕສ຺ສ ຣາຄຈຣິຕສ຺ສ ເນກ຺ຂມ຺ມຘາຕູນໍ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕສ຺ສ ຣາຄານຸຄເຕ ສຸຎ຺ຎມານສ຺ສ ປຐມໍ ຌານໍ ສໍກິລິສ຺ສຕິ, ສເຈ ປຸນ ອຸຕ຺ຕຣິ ວາຍາມໂຕ ຌານໂວທານຄເຕ ມານເສ ວິເສສຠາຄິຍໍ ປຏິປທໍ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຍຕິ. ຕສ຺ສ ຫິ ຌານຠາຄິຍໍເຍວ ປຐມຊ຺ຌາເນ ຐິຕສ຺ສ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ໂວທານໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕຸກາມສ຺ສ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປຣິຍາທາຍ ຕິຏ຺ຐຕິ, ຕສ຺ສ ສາ ປີຕິ ອວິເສສຠາຄິຍໍ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ອາທິສ຺ສ ຕິຏ຺ຐຕິ. ສເຈ ຕສ຺ສ ນິສ຺ສຣຓໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ຖຊ຺ຌານໍ ໂວທານໍ ຄຈ຺ຉຕິເຍວ, ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ຫານຠາຄິຍາ ຘມ຺ມາ, ເຕ ຈ ຘມ຺ມາ ຍຕ຺ຖ ປຊາຍນ຺ຕິ ເຍຫິ ຈຕຸຕ຺ຖຊ຺ຌານໍ ໂວທານໍ ທິສ຺ສຕິ. ເອວໍ ອຊ຺ຌາສຍສມາປຕ຺ຕິຍາ ຍາ ຈຕສ຺ໂສ ສມາປຕ຺ຕິໂຍ ຕີຓິ ວິໂມກ຺ຂມຸຂານິ ອຏ຺ຐ ວິໂມກ຺ຂຌານານີຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ວິໂມກ຺ຂາຕິ. ອຏ຺ຐ ຈ ວິໂມກ຺ຂາ ຕີຓິ ຈ ວິໂມກ຺ຂມຸຂານິ. ສມາຘີຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມາຘີ – ຉນ຺ທສມາຘິ ວີຣິຍສມາຘິ ຈິຕ຺ຕສມາຘິ ວີມໍສາສມາຘີຕິ. ສມາປຕ຺ຕິໂຍ ຈຕສ຺ໂສ ອຊ຺ຌາສຍສມາປຕ຺ຕິໂຍ ອິຕິ ອິເມສໍ ຌານານໍ ວິໂມກ຺ຂສມາປຕ຺ຕີຕິ ເອວຣູໂປ ສໍກິເລໂສ ຣາຄຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ. ເອວໍ ໂທສຈຣິຕສ຺ສ. ໂມຫຈຣິຕສ຺ສ. ຣາຄຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ເອວຣູປໍ ໂວທານໍ ອິຕິ ຍໍ ເອຕ຺ຖ ຎາຓໍ ຍຖາຠູຕໍ ອສາຘາຣຓໍ ສພ຺ພສຕ຺ເຕຫິ. ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຉຏ຺ຐໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

ຕຕ຺ຖ ຕຖາຄໂຕ ເອວໍ ປຊານາຕິ ໂລກິກາ ຘມ຺ມາ ໂລກຸຕ຺ຕຣາ ຘມ຺ມາ ຠາວນາຠາຄິຍໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ນາມໍ ລຠນ຺ຕິ. ອາຘິປເຕຍ຺ຍຠູມິໍ ອຸປາທາຍ ພລໍ ນາມໍ ລຠນ຺ຕິ ຖາມຄຕໍ ມໂນ ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຕໍ ອຸປາທາຍ. ວີຣິຍໍ ນາມໍ ລຠນ຺ຕິ ອາຣມ຺ຠຘາຕຸໍ ອຸປາທາຍ. ອິຕິສ຺ສ ເທວ ເອວຣູປໍ ຎາຓໍ ອິເມຫິ ຈ ຘມ຺ເມຫິ ອິເມ ປຸຄ຺ຄລາ ສມນ຺ນາຄຕາຕິປິ ຘມ຺ມເທສນໍ ອກາສິ. ອາກາຣໂຕ ຈ ໂວກາຣໂຕ ຈ ອາສຍຊ຺ຌາສຍສ຺ສ ອຘິມຸຕ຺ຕິສມນ຺ນາຄຕານໍ. ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຣສຕ຺ຕານໍ ປຣປຸຄ຺ຄລານໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍພລວີຣິຍເວມຕ຺ຕຕໍ ຎາຓໍ ສຕ຺ຕມໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

ຕຕ຺ຖ ຈ ຕຖາຄໂຕ ໂລກາທີສຸ ຈ ຠູມີສຸ ສໍໂຍຊນານຎ຺ຈ ເສກ຺ຂານໍ ທ຺ວີຫິ ພເລຫິ ຄຕິໍ ປຊານາຕິ, ປຸພ຺ເພນິວາສານຸສ຺ສຕິຍາ ອຕີເຕ ສໍສາເຣ ເອຕຣຫິ ຈ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ເນ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸນາ ຈຸຕູປປາຕໍ ອິຕິ ອິມານິ ທ຺ເວ ພລານິ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸໂຕ ອຠິນີຫິຕານິ. ໂສ ອຕີຕມທ຺ຘານໍ ທິພ຺ພສ຺ສ ຈກ຺ຂຸໂນ ໂຄຈໂຣ ໂສ ເອຕຣຫິ ສຕິ ໂຄຈໂຣ ອິຕິ ອຕ຺ຕໂນ ຈ ປເຣສໍ ຈ ປຸພ຺ເພນິວາສຎາຓໍ ອເນກວິຘໍ ນານປ຺ປກາຣກໍ ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນມທ຺ຘານໍ ທິພ຺ເພນ ຈກ຺ຂຸນາ ອິມານິ ທ຺ເວ ຕຖາຄຕພລານິ, ອຏ຺ຐມໍ ປຸພ຺ເພນິວາໂສ, ນວມໍ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸ.

ປຸນ ຈປຣໍ ຕຖາຄໂຕ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລານໍ ຌານໍ ໂວທານໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ ປຊານາຕິ ອຍໍ ປຸຄ຺ຄໂລ ອິມິນາ ມຄ຺ເຄນ ອິມາຍ ປຏິປທາຍ ອາສວານໍ ຂຍາ ອນາສວໍ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິໍ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິໍ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ສຈ຺ຉິກຕ຺ວາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕີຕິ ອິຕິ ອຕ຺ຕໂນ ຈ ອາສວານໍ ຂຍໍ ຎາຓໍ ທິຏ຺ເຐກຏ຺ຐານໍ ຈຕຸຠູມິມຸປາທາຍ ຍາວ ນວນ຺ນໍ ອຣຫນ຺ຕານໍ ອາສວກ຺ຂໂຍ ໂອຘິໂສ ເສກ຺ຂານໍ ອໂນຘິໂສ ອຣຫນ຺ຕານໍ. ຕຕ຺ຖ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ ທ຺ວີຫິ ອາສເວຫິ ອນາສວາ ກາມາສເວນ ຈ ຠວາສເວນ ຈ, ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ ທ຺ວີຫິ ອາສເວຫິ ອນາສວາ ທິຏ຺ຐາສເວນ ຈ ອວິຊ຺ຊາສເວນ ຈ, ອິມາສໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ວິມຸຕ຺ຕີນໍ ຍຖາຠູຕໍ ຎາຓໍ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ອາສວກ຺ຂເຍ ຎາຓໍ. ທສມໍ ຕຖາຄຕພລໍ.

໒໐. ອິເມສຸ ທສສຸ ພເລສຸ ຐິໂຕ ຕຖາຄໂຕ ປຎ຺ຈວິຘໍ ສາສນໍ ເທເສຕິ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ວາສນາຠາຄິຍໍ ທສ຺ສນຠາຄິຍໍ ຠາວນາຠາຄິຍໍ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຕຓ຺ຫາສໍກິເລໂສ, ອິມສ຺ສ ອໂລໂຠ ນິສ຺ສຣຓໍ. ໂຍ ທິຏ຺ຐິສໍກິເລໂສ, ອິມສ຺ສ ອໂມໂຫ ນິສ຺ສຣຓໍ. ໂຍ ທຸຈ຺ຈຣິຕສໍກິເລໂສ, ອິມສ຺ສ ຕີຓິ ກຸສລານິ ນິສ຺ສຣຓໍ. ກິໍ ນິທານໍ? ຕີຓິ ອິມານິ [ຕີຓິ ຫິ ອິມານິ (ປີ.)] ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕານິ – ອຠິຊ຺ຌາ ພ຺ຍາປາໂທ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ. ຕຕ຺ຖ ອຠິຊ຺ຌາ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ກາຍກມ຺ມໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ, ອທິນ຺ນາທານໍ ສພ຺ພຎ຺ຈ ຕທຸປນິພ຺ພທ຺ຘໍ ວາຈາກມ຺ມໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ, ມຸສາວາທຎ຺ຈ ສພ຺ພວິຕຖໍ ສພ຺ພໍ ວາຈມຠາວໍ ສພ຺ພມກ຺ຂໍ ປລາສໍ ອຠິຊ຺ຌາ ອກຸສລມູລນ຺ຕິ, ສຸຈຣິເຕ ສຸຈຣິຕໍ ມຸສາວາທາ ອທິນ຺ນາທານາ ອຠິຊ຺ຌາຍ ເຈຕນາ, ຕຕ຺ຖ ພ຺ຍາປາໂທ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ກາຍກມ຺ມໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ, ປາຓາຕິປາຕໍ ສພ຺ພຎ຺ຈ ເມຕໍ ອາກຑ຺ຒນໍ ປຣິກຑ຺ຒນໍ ນິພ຺ພທ຺ຘໍ ໂຣຈນໍ ວາຈາກມ຺ມໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ, ປິສຸຓວາຈໍ ຜຣຸສວາຈໍ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕຎ຺ຈ ອຠິຊ຺ຌໍ ພ຺ຍາປາທໍ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິໍ ປໂຍເຊຕິ, ຕສ຺ສ ໂຍ ໂກຈິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ຈາໂຄ ຣາຄໂຊ ວາ ໂທສໂຊ ວາ ສພ຺ພໂສ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ສມ຺ຠູໂຕ ອິມິນາ ກາຣເຓນ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ, ກາເມສຸມິຈ຺ຉາຈາຣໍ ວຈີກມ຺ມໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ ສມ຺ຜປ຺ປລາປໍ. ອິມານິ ຕີຓິ ທຸຈ຺ຈຣິຕານິ ອກຸສລມູລານິ.

ຍາ ອຠິຊ຺ຌາ, ໂສ ໂລໂຠ. ໂຍ ພ຺ຍາປາໂທ, ໂສ ໂທໂສ. ຍາ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ, ໂສ ໂມໂຫ. ຕານິ ອຏ຺ຐ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານິ ອຸປຏ຺ຐເປນ຺ຕິ. ເຕສຸ ຄຫິເຕສຸ ຕີສຸ ອກຸສລມູເລສຸ ທສວິຘໍ ອກຸສລມູລໍ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ຕສ຺ສ ຕິວິຘສ຺ສ ທຸຈ຺ຈຣິຕສໍກິເລສສ຺ສ ວາສນາຠາຄິຍຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ ນິສ຺ສຣຓໍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ພຫຸສິໂຕ ນິທ຺ເທໂສ ຍຖາ ໂລໂຠ ໂທໂສ ໂມໂຫປິ, ຕຕ຺ຖ ອສິຕຸໍ ເອຕ຺ຖ ໂລໂຠ ອຸສ຺ສໂທ ເຕນ ກາຣເຓນ ເຕສຸ ວາ ຘມ຺ເມສຸ ໂລໂຠ ປຎ຺ຎປິຍຕິ. ຕຕ຺ຖາຍໍ ໂມໂຫ ອກຸສລໍ ໂມໂຫ ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາ, ສາ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ຣູເປ ອຠິນິວິຏ຺ຐາ, ຣູປໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ອວິຊ຺ຊາຄໂຕ ຣູປວນ຺ຕໍ ອຕ຺ຕານໍ, ອຕ຺ຕນິ ວາ ຣູປໍ, ຣູປສ຺ມິໍ ວາ ອຕ຺ຕານໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປທໍ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ອຸຈ຺ເຉທໍ ວທຕິ ‘‘ຕໍ ຊີວໍ ຕໍ ສຣີຣ’’ນ຺ຕິ ນຕ຺ຖິກທິຏ຺ຐິ ອຘິຈ຺ຈສມຸປ຺ປນ຺ນທິຏ຺ຐິ ຈ ອຎ຺ໂຎ ຈ ກໂຣຕິ, ອຎ຺ໂຎ ປຏິສໍເວທິຍຕິ. ປຈ຺ຉິມສຏ຺ຐິກປ຺ປານໍ ຕີຓິ ປທານິ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ສສ຺ສຕໍ ຠຊນ຺ຕິ ‘‘ອຎ຺ຎໍ ຊີວໍ ອຎ຺ຎໍ ສຣີຣ’’ນ຺ຕິ ອກິຣິຍຎ຺ຈ ຕໍ ທຸກ຺ຂມິຈ຺ຉໂຕ ອເຫຕຸກາ ຈ ປຕນ຺ຕິ ອນຊ຺ຌາຠາໂວ ຈ ກມ຺ມານໍ ສພ຺ພຎ຺ຈ ມານຍິ [ມານຕິ (ປີ.)]. ຕຕ຺ຖ ‘‘ອິທເມວ ສຈ຺ຈໍ ໂມຆມຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ ສໍສາເຣນ ສຸທ຺ຘິ ອາຊີວກາ ຉຬາສີຕິ ປຎ຺ຎເປນ຺ຕິ. ຍຖາຣູເປ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ຈຕຸວຕ຺ຖຸກາ, ເອວໍ ປຎ຺ຈສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ວີສຕິວຕ຺ຖຸກາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ສສ຺ສຕໍ ຠຊຕິ. ອຎ຺ຎາຊີວກາ ຈ ສສ຺ສຕວາທິເກ ຈ ສີລພ຺ພຕໍ ຠຊນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ ອິມິນາ ຠວິສ຺ສາມິ ເທໂວ ວາ ເທວຎ຺ຎຕໂຣ ວາ, ອຍໍ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ. ຕຕ຺ຖ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ໂສ ຣູປໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ‘‘ຕໍ ຊີວໍ ຕໍ ສຣີຣ’’ມິຕິ ຕໍ ກງ຺ຂຕິ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ນາຘິມຸຈ຺ຈຕິ ນາຠິປ຺ປສີທຕິ ປຸພ຺ພນ຺ເຕ ອປຣນ຺ເຕ ປຸພ຺ພນ຺ຕາປຣນ຺ເຕ…ເປ… ອິຕິ ວາສນາຠາຄິເຍສຸ ຐິຕສ຺ສ ອຍໍ ອຸປກ຺ກິເລໂສ.

໒໑. ຕຕ຺ຖ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ສພ຺ພໍ ວິຈິກິຈ຺ຉິຕໍ ປຊຫຕິ, ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ອຸທຍພ຺ພຍໍ ປສ຺ສຕິ, ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ຈິຕ຺ຕໍ ເອໂກທິ ກໂຣຕິ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ອາຣຠຕິ. ໂສ ອິເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ສທ຺ຘານຸສາຣີ ອເວຈ຺ຈປ຺ປສາເທ ນິຣໂຕ ອນນ຺ຕຣິຍໍ ສມາຘິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ສຸທ຺ເຘຫິ ຘມ຺ມານຸສາຣີ ອປ຺ປຈ຺ຈຍຕາຍ ອນນ຺ຕຣິຍໍ ສມາຘິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ. ໂສ ‘‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂ’’ນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ. ສຈ຺ຈານິ ອິທໍ ທສ຺ສນຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ໂອຣມ຺ຠາຄິຍານໍ ສໍໂຍຊນານໍ ຕີຓິ ສໍໂຍຊນານິ ທສ຺ສນປຫາຕພ຺ພານິ ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ປຫີນານິ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລກຕານິ. ຕຕ຺ຖ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ຠາວນາປຫາຕພ຺ພານິ ອຸປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ຉ ຠເວ ນິພ຺ພຕ຺ເຕນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຕສຸ ອຠິຊ຺ຌາຍ ຈ ພ຺ຍາປາເທສຸ ຕນຸກເຕສຸ ຉ ຠວາ ປຣິກ຺ຂຍາ ມຣິຍາທໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ທ຺ເວ ຠວາ ອວສິຏ຺ຐາ. ຕສ຺ສ ອຠິຊ຺ຌາ ຈ ພ຺ຍາປາໂທ ຈ ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ປຣິກ຺ຂີຓາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຠໂວ ອວສິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ໂສ ຈ ມານວເສນ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ ເອຕ຺ຖ ອຎ຺ເຎປິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ກິເລສາ ຣູປຣາໂຄ ຠວຣາໂຄ ອວິຊ຺ຊາ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ ເກຕຸສ຺ມິມານຠູຕາ ນປ຺ປຏິພລາ ອສ຺ມິມານໍ ວິນິວຕ຺ເຕຕຸໍ, ສພ຺ເພປິ ເຕ ອສ຺ມິມານສ຺ສ ປຫານໍ ອາຣຠເຕ. ຂີເຓສຸ ນ ຈ ເຕສຸ ອິທມຸຕ຺ຕຣິທສ຺ສນຠູມິຍໍ ປຎ຺ຈສຸ ເສກ຺ຂປຸຄ຺ຄເລສຸ ຕີສຸ ຈ ປຏິປ຺ປນ຺ນເກສຸ ທ຺ວີສຸ ຈ ຜລຏ຺ເຐສຸ ຠາວນາຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ. ຕທຸຕ຺ຕຣິ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍສຸຕ຺ຕໍ, ກຕ຺ຖຈິ ຠູມິ ນິປີຬິຍຕິ. ອິທຎ຺ຈ ປຎ຺ຈມໍ ສຸຕ຺ຕໍ. ຕິຓ຺ຓໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ເທສິຕໍ ປຸຖຸຊ຺ຊນສ຺ສ ເສກ຺ຂສ຺ສ ອເສກ຺ຂສ຺ສ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ວາສນາຠາຄິຍໍ. ປຸຖຸຊ຺ຊນສ຺ສ ທສ຺ສນຠາຄິຍໍ. ຠາວນາຠາຄິຍໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ເສກ຺ຂານໍ. ຍໍ ປຐມນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ ສພ຺ເພສໍ ອຣຫນ຺ຕານໍ. ສາ ປນ ປຎ຺ຈວິຘາ ສຕ຺ຕວີສອາກາເຣ [ສຕ຺ຕວີສໍ ອາກາເຣ (ປີ.)] ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ. ເອເຕສຸ ຕສ຺ສ ຄຕີນໍ ຕໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ສງ຺ເຂເປນ ປຎ຺ຎາສາຍ ອາກາເຣຫິ ສມ຺ປຕຕິ, ເຍ ປຎ຺ຎາສ ອາກາຣາ ສາສເນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ, ເຕ ສງ຺ຂິປິຍນ຺ຕາ ທສຫິ ອາກາເຣຫິ ປຕນ຺ຕິ. ເຍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ ນິກ຺ເຂເປນ ຐິເຕ ສງ຺ຂິປິຍຕ຺ຕາ ອຏ຺ຐສຸ ອາກາເຣສຸ ປຕນ຺ຕິ. ຈຕູສຸ ຈ ສາຘາຣເຓສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ຍາ ຫາຣສມ຺ປາຕສ຺ສ ຠູມິ, ເຕ ສງ຺ຂິປິຍນ຺ຕາ ປຎ຺ຈສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ປຕນ຺ຕິ. ສໍກິເລສຠາຄິເຍ ວາສນາຠາຄິເຍ ຠາວນາຠາຄິເຍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິເຍ ອເສກ຺ຂຠາຄິເຍ ຈ. ເຕ ສງ຺ຂິປິຍນ຺ຕາ ຈຕູສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ປຕນ຺ຕິ. ສໍກິເລສຠາຄິເຍ ວາສນາຠາຄິເຍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິເຍ ອເສກ຺ຂຠາຄິເຍ ຈ. ເຕ ສງ຺ຂິປິຍມານາ ຕີສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ປຕນ຺ຕິ, ປຸຖຸຊ຺ຊນຠາຄິເຍ ເສກ຺ຂຠາຄິເຍ ອເສກ຺ຂຠາຄິເຍ ຈ. ເຕ ສງ຺ຂິປິຍນ຺ຕາ ທ຺ວີສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ປຕນ຺ຕິ ນິພ຺ເພຘຠາຄິເຍ ຈ ປຸພ຺ພໂຍຄຠາຄິເຍ ຈ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ທ຺ເວ ອຕ຺ຖວເສ ສມ຺ປສ຺ສມານາ ຕຖາຄຕາ ອຣຫນ຺ໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ ຘມ຺ມໍ ເທເສນ຺ຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ເຄຍ຺ຍໍ…ເປ… ສຕ຺ຖາ ປຸພ຺ພໂຍຄສມນ຺ນາຄເຕ ອປ຺ປກສິເຣນ ມຎ຺ຎມານາ ວສິຍນ຺ຕິ ປຸພ຺ພໂຍຄາ ຈ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ສນ຺ຕານໍ ມຎ຺ຎມານາຘຣາຍ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຎາເວມຕ຺ຕຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ສມນຸປສ຺ສມາເນນ ອຏ຺ຐວິເຘ ສຸຕ຺ຕສງ຺ເຂເປ, ຍຕ຺ຖ ຍຕ຺ຖ ສກ຺ໂກຕິ, ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ໂຍເຊຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ໂຍເຊຕ຺ວາ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ນ ຫິ ສຕິ ເວທນາ ມໂນ ຘາເຣຕ຺ວາ ສກ຺ກາ ເຍນ ເກນຈິ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ຍຖາຠູຕໍ ນິທ຺ທິສິຕຸໍ.

ຕຕ຺ຖ ປຸຣິມການໍ ສຸຕ຺ຕານໍ ອິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ກາມນ຺ຘາ ຊາລສຎ຺ຉນ຺ນາ, ປຎ຺ຈ ນີວຣຓານິ ຈ;

ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ, ມຫານາໂມ ຈ ສາກິໂຍ.

ອຸທ຺ຘໍ ອໂຘ ວິປ຺ປມຸຕ຺ໂຕ, ຍຎ຺ຈ ສີລກິມຕ຺ຖິຍາ;

ຍສ຺ສ ເສລູປມໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ອຸປຕິສ຺ສ ປຸຈ຺ຉາທິກາ.

ຍສ຺ສ ກາຍຄຕາສຕິ, ຉນ຺ນໍ ຕໂມປຣາຍໂຓ;

ນ ຕໍ ທຬ຺ຫໍ ເຈຕສິກໍ, ອຍໍ ໂລໂກຕິອາທິກໍ.

ຈຕ຺ຕາໂຣ ເຈວ ປຸຄ຺ຄລາ, ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒິຕໍ;

ໂສຕານຸຄຕຘມ຺ເມສຸ, ອິມາ ເຕສໍ ອຸທ຺ທານຄາຖາ.

໒໒. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອາຓຕ຺ຕິ?

ສເຈ ຠາຍຖ [ອຸທາ. ໔໔] ທຸກ຺ຂສ຺ສ, ສເຈ ໂວ ທຸກ຺ຂມປ຺ປິຍໍ;

ມາກຕ຺ຖ ປາປກໍ ກມ຺ມໍ, ອາວິ ວາ ຍທິ ວາ ຣໂຫ.

‘‘ອຕີເຕ, ຣາຘ, ຣູເປ ອນເປກ຺ໂຂ ໂຫຫີ’’ຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພາ. ‘‘ສີລວນ຺ເຕນ, ອານນ຺ທ, ປຸຄ຺ຄເລນ ສທາ ກຣຓີຍາ ກິນ຺ຕິເມ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ອສ຺ສາ’’ຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ອາຓຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຜລໍ?

ຘມ຺ໂມ ຫເວ ຣກ຺ຂຕິ ຘມ຺ມຈາຣິໍ, ຉຕ຺ຕໍ ມຫນ຺ຕໍ ຍຖ ວສ຺ສກາເລ;

ເອສານິສໍໂສ ຘມ຺ເມ ສຸຈິຓ຺ເຓ, ນ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຘມ຺ມຈາຣີ.

ອິທໍ ຜລໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຸປາໂຍ?

‘‘ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ [ຘ. ປ. ໒໗໙] ອນຕ຺ຕາ’’ຕິ, ຍທາ ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສຕິ;

ອຖ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ ທຸກ຺ເຂ, ເອສ ມຄ຺ໂຄ ວິສຸທ຺ຘິຍາ.

‘‘ສຕ຺ຕຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຂ, ຠິກ຺ຂຸ, ອປິ ຫິມວນ຺ຕໍ ປພ຺ພຕຣາຊານໍ ຈາເລຍ຺ຍ, ໂກ ປນ ວາໂທ ຉວໍ ອວິຊ຺ຊໍ ສຕ຺ຕເກສຸ’’ ເວຍ຺ຍາກຣຓໍ ກາຕພ຺ພໍ. ອຍໍ ອຸປາໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອາຓຕ຺ຕິ ຈ ຜລຎ຺ຈ?

ສເຈ ຠາຍຖ ທຸກ຺ຂສ຺ສ, ສເຈ ໂວ ທຸກ຺ຂມປ຺ປິຍໍ;

ມາກຕ຺ຖ ປາປກໍ ກມ຺ມໍ, ອາວິ ວາ ຍທິ ວາ ຣໂຫ.

ສເຈ ຫິ ປາປກໍ ກມ຺ມໍ, ກໂຣຖ ວາ ກຣິສ຺ສຖ;

ນ ໂວ ທຸກ຺ຂາ ປໂມກ຺ຂາຕ຺ຖິ, ອຸປຈ຺ຈາປິ ປລາຍຕໍ [ປລາຍໂຕ (ປີ.)].

ປຸຣິມິກາຍ ຄາຖາຍ ອາຓຕ຺ຕິ ປຈ຺ຉິມິກາຍ ຜລໍ. ສີເລ ປຕິຏ຺ຐາຍ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ຠາເວຕພ຺ພາ ຍາ ຈ ຈິຕ຺ຕຠາວນາ ຍາ ຈ ປຎ຺ຎາຠາວນາ ຍາ ຈ ອາຓຕ຺ຕິ ຣາຄວິຣາຄາ ຈ ຜລໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຜລຎ຺ຈ ອຸປາໂຍ ຈ?

ສີເລ ປຕິຏ຺ຐາຍ [ສໍ. ນິ. ໑.໒໓] ນໂຣ ສປຎ຺ໂຎ, ຈິຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎຎ຺ຈ ຠາວຍໍ;

ອາຕາປີ ນິປໂກ ຠິກ຺ຂຸ, ໂສ ອິມໍ ວິຊຏເຍ ຊຏໍ.

ປຸຣິມິກາຍ ອຑ຺ຒຄາຖາຍ ອຸປາໂຍ, ປຈ຺ຉິມິກາຍ ອຑ຺ຒຄາຖາຍ ຜລໍ. ນນ຺ທິໂຍ [ນນ຺ທິໂກ (ປີ. ກ.)] ສກ຺ໂກ ອິສິວຸຕ຺ຖປຸຣິຣິກາມເອກຣກ຺ເຂ [ອິສິວຸຕ຺ຕ… (ປີ.)] ສຸຕ຺ຕໍ ມູລໂຕ ອຸປາທາຍ ຍາວ ຉສຸ ຘມ຺ເມສຸ. ອຸຕ຺ຕຣິ ປຎ຺ຈສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຍາຈໂຍໂຄ [ໂຍ ຈ ໂຍໂຄ (ປີ.)] ກຣຓີໂຍ, ອຍໍ ອຸປາໂຍ. ອສຫຄຕສ຺ສ ກາມາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ມຸຈ຺ຈຕີຕິ. ສພ຺ພາສຸ ຉສຸ ຕີສຸ. ອຍໍ ອຸປາໂຍ ຈ ຜລຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອາຓຕ຺ຕິ ຈ ຜລຎ຺ຈ ອຸປາໂຍ ຈ?

ສຸຎ຺ຎໂຕ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂສ຺ສຸ, ໂມຆຣາຊ ສທາ ສໂຕ;

ອຕ຺ຕານຸທິຏ຺ຐິໍ ອຸຫຈ຺ຈ [ອູຫຈ຺ຈ (ສຸ. ນິ. ໑໑໒໕)], ເອວໍ ມຈ຺ຈຸຕໂຣ ສິຍາ.

‘‘ສຸຎ຺ຎໂຕ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂສ຺ສຸ, ໂມຆຣາຊາ’’ຕິ ອາຓຕ຺ຕິ. ‘‘ສທາ ສໂຕ’’ຕິ ອຸປາໂຍ. ‘‘ອຕ຺ຕານຸທິຏ຺ຐິໍ ອຸຫຈ຺ຈ, ເອວໍ ມຈ຺ຈຸຕໂຣ ສິຍາ’’ຕິ ຜລໍ. ສມາຘິໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠາເວຖ, ສມາຫິໂຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ຣູປໍ ອນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ປຊານາຕິ. ເອວໍ ປສ຺ສໍ ອຣິຍສາວໂກ ປຣິມຸຈ຺ຈຕິ ຊາຕິຍາປິ…ເປ… ອຸປາຍາເສຫິປິ ອິຘ ຕີຓິປິ’’.

໒໓. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອສ຺ສາໂທ?

ກາມໍ ກາມຍມານສ຺ສ, ຕສ຺ສ ເຈຕໍ ສມິຊ຺ຌຕິ. ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ.

‘‘ຘມ຺ມຈຣິຍາ ສມຈຣິຍາ ກຸສລຈຣິຍາ ເຫຕູຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ເອວມິເຘກຈ຺ເຈ ສຕ຺ຕາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊນ຺ຕິ’’. ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາທີນໂວ?

ກາເມສຸ ເວ ຫຎ຺ຎເຕ ສພ຺ພາ ມຸຈ຺ເຈວ – ອຍໍ ອາທີນໂວ. ປເສນທິສໍຍຸຕ຺ຕເກ ສຸຕ຺ເຕ ປພ຺ພໂຕປມາ – ອຍໍ ອາທີນໂວ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ນິສ຺ສຣຓໍ?

ໂຍ ກາເມ ປຣິວຊ຺ເຊຕິ, ສປ຺ປສ຺ເສວ ປທາ ສິໂຣ;

ໂສມໍ ວິສຕ຺ຕິກໍ ໂລເກ, ສໂຕ ສມຕິວຕ຺ຕຕິ.

ສໍຍຸຕ຺ຕເກ ສຸຕ຺ຕໍ ປາຣິຈ຺ຉຕ຺ຕໂກ ປຓ຺ຑຸປລາໂສ ສນ຺ນິປລາໂສ – ອິທໍ ນິສ຺ສຣຓໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອສ຺ສາໂທ ຈ ອາທີນໂວ ຈ?

ຍານິ [ຊາ. ໑.໒.໑໔໔ ທຸກນິປາເຕ] ກໂຣຕິ ປຸຣິໂສ, ຕານິ ອຕ຺ຕນິ ປສ຺ສຕິ;

ກລ຺ຍາຓກາຣີ ກລ຺ຍາຓໍ, ປາປກາຣີ ຈ ປາປກໍ.

ຕຕ຺ຖ ຍໍ ປາປກາຣີ ປຈ຺ຈນຸໂຠຕິ ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ. ລາຠາລາຠອຏ຺ຐເກສຸ ພ຺ຍາກຣຓໍ, ຕຕ຺ຖ ອລາໂຠ ອຍໂສ ນິນ຺ທາ ທຸກ຺ຂໍ, ອຍໍ ອາທີນໂວ. ລາໂຠ ຍໂສ ສຸຂໍ ປສໍສາ, ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອສ຺ສາໂທ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ?

‘‘ສຸໂຂ ວິປາໂກ ປຸຎ຺ຎານໍ, ອຘິປ຺ປາໂຍ ຈ ອິຊ຺ຌຕິ;

ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ປຣມໍ ສນ຺ຕິໍ, ນິພ຺ພານມຘິຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ.

ໂຍ ຈ ວິປາໂກ ປຸຎ຺ຎານໍ ຍາ ຈ ອຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອິຊ຺ຌນາ, ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ. ຍໍ ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ປຣມໍ ສນ຺ຕິໍ ນິພ຺ພານມຘິຄຈ຺ຉຕິ, ອິທໍ ນິສ຺ສຣຓໍ.

ພາຕ຺ຕິໍສາຍ ເຈວ ມຫາປຸຣິສລກ຺ຂເຓຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ມຫາປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວເຍວ ຄຕິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ, ສເຈ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ, ຣາຊາ ໂຫຕິ ຈກ຺ກວຕ຺ຕີ ຍາວ ອຠິວິຊິນິຕ຺ວາ ອຊ຺ຌາວສຕິ ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ. ສເຈ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊຕິ ສພ຺ເພນ ໂອເຆນ [ໂອສເຘນ (ປີ. ກ.)] ນິສ຺ສຣຓໍ ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາທີນໂວ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ?

ອາທານສ຺ສ [ອາທິນ຺ນສ຺ສ (ກ.)] ຠຍໍ ຎຕ຺ວາ, ຊາຕິມຣຓສມ຺ຠວໍ;

ອນາທາຕຸໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕິ, ຊາຕິມຣຓສງ຺ຂຍາ.

ປຸຣິມິກາຍ ອຑ຺ຒຄາຖາຍ ຊາຕິມຣຓສມ຺ຠໂວ ອາທີນໂວ. ອນາທາຕຸໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕິ ຊາຕິມຣຓສງ຺ຂຍາຕິ ນິສ຺ສຣຓໍ.

ກິຈ຺ຉໍ ວຕາຍໍ ໂລໂກ ອາປນ຺ໂນ ຍມິທໍ ຊາຍເຕ ຈ ມີຍເຕ ຈ. ຍາວ ກຸທສ຺ສຸນາມສ຺ສ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ອນ຺ໂຕ ຠວິສ຺ສຕິ ປຣໂຕ ວາຕິ ເອຕ຺ຖ ຍາ ອຸປຣິກ຺ຂາ, ອຍໍ ອາທີນໂວ. ໂຍ ເຄຘໍ ຎຕ຺ວາ ອຠິນິກ຺ຂມຕິ ຍາວ ປຸຣາຓກາຍ ຣາຊຘານິຍາ, ອິທໍ ນິສ຺ສຣຓໍ. ອຍໍ ອາທີນໂວ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອສ຺ສາໂທ ຈ ອາທີນໂວ ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ?

ກາມາ ຫິ ຈິຕ຺ຣາ ວິວິຘາ [ມຘຸຣາ (ເຖຣຄາ. ໗໘໗)] ມໂນຣມາ, ວິຣູປຣູເປຫິ ມເຖນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ;

ຕສ຺ມາ ອຫໍ [ເຖຣຄາ. ໗໘໗] ປພ຺ພຊິໂຕມ຺ຫິ ຣາຊ, ອປຓ຺ຓກໍ ສາມຎ຺ຎເມວ ເສຍ຺ໂຍ.

ຍໍ ‘‘ກາມາ ຫິ ຈິຕ຺ຣາ ວິວິຘາ ມໂນຣມາ’’ຕິ ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ. ຍໍ ‘‘ວິຣູປຣູເປຫິ ມເຖນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ ອຍໍ ອາທີນໂວ. ຍໍ ອຫໍ ອຄາຣສ຺ມາ ປພ຺ພຊິໂຕມ຺ຫິ ຣາຊ ອປຓ຺ຓກໍ ສາມຎ຺ຎເມວ ເສຍ຺ໂຍຕິ ອິທໍ ນິສ຺ສຣຓໍ.

ພລວໍ ພາໂລປມສຸຕ຺ຕໍ ຍໍ ອາສາຍ ວາ ເວທນີຍໍ ກມ຺ມໍ ຄາຫຕິ, ຕຖາ ເຈປິ ຍໍ ຍໍ ປາປກມ຺ມໍ ອນຸໂຠຕິ, ຕຕ຺ຖ ທຸກ຺ຂເວທນີເຍນ ກມ຺ເມນ ອຠາວິຕກາເຍນ ຈ ຍາວ ປຣິຕ຺ຕເຈຕໂສ ຈ ອາທີນວໍ ທສ຺ເສຕິ ສຸຂເວທນີເຍນ ກມ຺ເມນ ອສ຺ສາເທຕິ. ຍໍ ປຸຣາສທິໂສ ໂຫຕິ. ຠາວິຕຈິຕ຺ໂຕ ຠາວິຕກາໂຍ ຠາວິຕປຎ຺ໂຎ ມຫານາໂມ ອປຣິຕ຺ຕເຈຕໂສ, ອິທໍ ນິສ຺ສຣຓໍ.

໒໔. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂລກິກໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

ນ ຫິ ປາປໍ ກຕໍ ກມ຺ມໍ, ສຊ຺ຊຸຂີຣໍວ ມຸຈ຺ຈຕິ;

ຑຫນ຺ຕໍ ພາລມນ຺ເວຕິ, ຠສ຺ມຈ຺ຉນ຺ໂນວ [ຠສ຺ມາຉນ຺ໂນວ (ກ.) ປສ຺ສ ຘ. ປ. ໗໑] ປາວໂກ.

ຈຕ຺ຕາຣິ ອຄຕິຄມນານິ, ອິທໍ ໂລກິກໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

‘‘ຍສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ສມຖງ຺ຄຕານິ [ສມຖໍ ຄຕານິ (ປີ.) ປສ຺ສ ຘ. ປ. ໙໔], ອສ຺ສາ ຍຖາ ສາຣຖິນາ ສຸທນ຺ຕາ;

ປຫີນມານສ຺ສ ອນາສວສ຺ສ, ເທວາປິ ຕສ຺ສ ປິຫຍນ຺ຕິ ຕາທິໂນ’’ຕິ.

‘‘ອຣິຍໍ ໂວ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມາສມາຘິໍ ເທເສສ຺ສາມີ’’ຕິ ອິທໍ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂລກິກໍ ໂລກຸຕ຺ຕຣຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ?

ສຕ຺ຕິຍາ ວິຍ ໂອມຏ຺ໂຐ, ທຍ຺ຫມາໂນວ ມຕ຺ຖເກ;

ກາມຣາຄປ຺ປຫານາຍ, ສໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພເຊ.

‘‘ສຕ຺ຕິຍາ ວິຍ ໂອມຏ຺ໂຐ, ທຍ຺ຫມາໂນວ ມຕ຺ຖເກ’’ຕິ ໂລກິກໍ;

‘‘ກາມຣາຄປ຺ປຫານາຍ, ສໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພເຊ’’ຕິ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ;

ກພຬີກາເຣ ອາຫາເຣ ອຕ຺ຖິ ຉນ຺ໂທຕິ ໂລກິກໍ. ນຕ຺ຖິ ຉນ຺ໂທຕິ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ກມ຺ມໍ?

ໂຍ ປາຓມຕິປາເຕຕິ, ມຸສາວາທຎ຺ຈ ຠາສຕິ;

ໂລເກ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍຕິ [ອາທິຍິ (ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໕.໑໗໔], ປຣທາຣຎ຺ຈ ຄຈ຺ຉຕິ.

ສຸຣາເມຣຍປານຎ຺ຈ, ໂຍ ນໂຣ ອນຸຍຸຎ຺ຊຕິ;

ອປ຺ປຫາຍ ປຎ຺ຈ ເວຣານິ, ທຸສ຺ສີໂລ ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸຈ຺ຈຣິຕານິ. ອິທໍ ກມ຺ມໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິປາໂກ?

ສຏ຺ຐິວສ຺ສສຫສ຺ສານິ, ຍຖາຣູປີ ວິປຈ຺ຈຄາ.

‘‘ທິຏ຺ຐາ ມຍາ, ຠິກ຺ຂເວ [ສໍ. ນິ. ໔.໑໓໕], ຉ ຜສ຺ສາຍຕນິກາ ນາມ ນິຣຍາ. ທິຏ຺ຐາ ມຍາ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉ ຜສ຺ສາຍຕນິກາ ນາມ ສຄ຺ຄາ’’. ອຍໍ ວິປາໂກ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ກມ຺ມຎ຺ຈ ວິປາໂກ ຈ?

ອຍສາວ ມລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ, ຕຕຸຏ຺ຐາຍ ຕເມວ ຂາທຕິ;

ເອວໍ ອຕິໂຘນຈາຣິນໍ, ສານິ ກມ຺ມານິ ນຍນ຺ຕິ ທຸຄ຺ຄຕິໍ.

ອຍສາວ ມລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ, ຍາວ ສານິ ກມ຺ມານີຕິ ອິທໍ ກມ຺ມໍ. ນຍນ຺ຕິ ທຸຄ຺ຄຕິນ຺ຕິ ວິປາໂກ.

ຈຕູສຸ ສມ຺ມາປຏິປຊ຺ຊມາໂນ ມາຕຣິ ປິຕຣິ ຕຖາຄເຕ ຕຖາຄຕສາວເກ ຍາ ສມ຺ມາປຏິປຕ຺ຕິ, ອິທໍ ກມ຺ມໍ. ຍໍ ເທເວສຸ ອຸປປຊ຺ຊຕິ, ອຍໍ ວິປາໂກ. ອິທໍ ກມ຺ມຎ຺ຈ ວິປາໂກ ຈ.

໒໕. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ສຸຕ຺ຕໍ?

ເນລງ຺ໂຄ ເສຕປຈ຺ຉາໂທ, ເອກາໂຣ ວຕ຺ຕຕີ [ວຕ຺ຕເຕ (ກ.) ອຸທາ. ໖໕] ຣໂຖ;

ອນີຆໍ ປສ຺ສ ອາຍນ຺ຕໍ, ຉິນ຺ນໂສຕໍ ອພນ຺ຘນໍ;

ຍໍ ວາ ຈິຕ຺ຕໍ ສມເຓສຸ, ຈິຕ຺ຕາຄຫປຕິ ທິສ຺ສຕິ.

ເອວໍ ອິມາຍ ຄາຖາຍ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ອຕ຺ໂຖ.

ໂຄປາລໂກປເມ ເອກາທສ ປທານິ. ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ຣູປຎ຺ຎູ ໂຫຕິ. ຍາ ຈ ອຕິເຣກປູຊາຍ ປູເຊຕາ ໂຫຕີຕິ. ອິມານິ ເອກາທສ ປທານິ ຍຖາຠາສິຕານິ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ອຕ຺ໂຖ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ອຕ຺ໂຖ?

ສຸໂຂ ວິເວໂກ ຕຸຏ຺ຐສ຺ສ, ສຸຕຘມ຺ມສ຺ສ ປສ຺ສໂຕ;

ອພ຺ຍາປຊ຺ຊໍ [ອພ຺ຍາປຊ຺ຌໍ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອຸທາ. ໑໑] ສຸຂໍ ໂລເກ, ປາຓຠູເຕສຸ ສໍຍໂມຕິ.

ສຸຂາ ວິຣາຄຕາ ໂລເກ, ກາມານໍ ສມຕິກ຺ກໂມ;

ອສ຺ມິມານສ຺ສ ໂຍ ວິນໂຍ, ເອຕໍ ເວ ປຣມໍ ສຸຂນ຺ຕິ.

ອິທໍ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ອຏ຺ຐ ມຫາປຸຣິສວິຕກ຺ກາ. ອິທໍ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ?

ປສນ຺ນເນຕ຺ໂຕ [ສຸ. ນິ. ໕໕໕] ສຸມຸໂຂ, ພ຺ຣຫາ ອຸຊຸ ປຕາປວາ;

ມຊ຺ເຌ ສມຓສງ຺ຆສ຺ສ, ອາທິຈ຺ໂຈວ ວິໂຣຈສິ.

ປສນ຺ນເນຕ຺ໂຕ ຍາວ ອາທິຈ຺ໂຈວ ວິໂຣຈສີຕິ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ປສນ຺ນເນຕ຺ໂຕ ໂຍ ຠຄວາ ກຖຎ຺ຈ ປນ ປສນ຺ນເນຕ຺ຕຕາ, ກຖໍ ສຸມຸຂຕາ, ກຖໍ ພ຺ຣຫກາຍຕາ, ກຖໍ ອຸຊຸກຕາ, ກຖໍ ປຕາປວຕາ, ກຖໍ ວິໂຣຈຕາຕິ ອນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ເຜຓປິຓ຺ໂຑປມໍ ເວຍ຺ຍາກຣຓໍ ຍຖາ ເຜຓປິຓ຺ໂຑ ເອວໍ ຣູປໍ ຍຖາ ປຸພ຺ພຸໂຬ ເອວໍ ເວທນາ ມາຍາ ວິຎ຺ຎາຓໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ປຎ຺ຈຫິ ອຸປມາຫິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ. ເກນ ກາຣເຓນ ເຜຓປິຓ຺ໂຑປມໍ ຣູປໍ ສພ຺ພຎ຺ຈ ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ເຎຍ຺ຍໍ ຍໍ ວາ ຈຕູຫິ ອາຍຕເນຫິ? ກຖໍ ເວທນາ ປຸພ຺ພຸຬູປມາ? ກຕຣາ ຈ ສາ ເວທນາ ສຸຂາ ທຸກ຺ຂາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂາ? ເອວເມສາ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐາ. ເອວໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐຎ຺ຈ.

໒໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຎາຓໍ?

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິໍ, ຍາຍໍ ນິພ຺ເພຘຄາມິນີ;

ຍາຍ [ຍາຍໍ (ກ.) ປສ຺ສ ອິຕິວຸ. ໔໑] ສມ຺ມາ ປຊານາຕິ, ຊາຕິມຣຓສງ຺ຂຍໍ.

ຕີຓິມານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຎ຺ຎາຕາວິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອິທໍ ຎາຓໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ເນຍ຺ຍໍ?

ກາເມສຸ [ອຸທາ. ໖໓] ສຕ຺ຕາ ກາມສງ຺ຄສຕ຺ຕາ, ສໍໂຍຊເນ ວຊ຺ຊມປສ຺ສມານາ;

ນ ຫິ ຊາຕຸ ສໍໂຍຊນສງ຺ຄສຕ຺ຕາ, ໂອຆໍ ຕເຣຍ຺ຍຸໍ ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕໍ.

ຈຕູຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ເທເວສຸ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອຸທາເນ ກາປິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອປຓ຺ຓກປສາທນີຍໍ – ອິທໍ ເນຍ຺ຍໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຎາຓຎ຺ຈ ເນຍ຺ຍຎ຺ຈ?

ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ອນຕ຺ຕາຕິ, ຍທາ ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສຕິ;

ອຖ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ ທຸກ຺ເຂ, ເອສ ມຄ຺ໂຄ ວິສຸທ຺ຘິຍາ.

ຍທາ ປສ຺ສຕີຕິ ຎາຓໍ. ໂຍ ສພ຺ພຘມ຺ເມ ອນຕ຺ຕາກາເຣນ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ ອິທໍ ເນຍ຺ຍໍ.

ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ, ຕຕ຺ຖ ຕີຓິ ເນຍ຺ຍານິ ມຄ຺ຄສຈ຺ຈໍ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ, ອິທໍ ຎາຓຎ຺ຈ ເນຍ຺ຍຎ຺ຈ.

໒໗. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທສ຺ສນໍ?

ເອເສວ ມຄ຺ໂຄ [ຘ. ປ. ໒໗໔ ຘມ຺ມປເທ] ນຕ຺ຖຎ຺ໂຎ, ທສ຺ສນສ຺ສ ວິສຸທ຺ຘິຍາ;

ເອຕຎ຺ຫິ ຕຸມ຺ເຫ ປຏິປຊ຺ຊຖ, ມາຣສ຺ເສຕໍ ປໂມຫນໍ.

ຈຕູຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ອຣິຍສາວໂກ ອຕ຺ຕນາວ [ອຕ຺ຕນາເຍວ (ກ.) ສໍ. ນິ. ໕.໑໐໐໓] ອຕ຺ຕານໍ ພ຺ຍາກເຣຍ຺ຍ ‘‘ຂີຓນິຣໂຍມ຺ຫິ ຍາວ ໂສຕາປນ຺ໂນຫມສ຺ມິ ອວິນິປາຕຘມ຺ໂມ ນິຍໂຕ ສມ຺ໂພຘິປຣາຍໂຓ’’ຕິ. ອິທໍ ທສ຺ສນໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຠາວນາ?

ຍສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ສຸຠາວິຕານິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ພຫິທ຺ຘາ ຈ ສພ຺ພໂລເກ;

ໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ມຕິ ຈ ຣູປສຎ຺ຎີ, ສຸໂມຫຄຕາ ນ ຊານາຕິ [ກິໍສຸ ໂມຫຄຕານຸ ຊານາຕິ (ກ.)].

ຈຕ຺ຕາຣິ ຘມ຺ມປທານິ – ອນຠິຊ຺ຌາ ອພ຺ຍາປາໂທ ສມ຺ມາສຕິ ສມ຺ມາສມາຘິ. ອຍໍ ຠາວນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ທສ຺ສນຎ຺ຈ ຠາວນາ ຈ?

ວຈສາ ມນສາຖ ກມ຺ມຸນາ ຈ, ອວິຣຸທ຺ໂຘ ສມ຺ມາ ວິທິຕ຺ວາ [ວິທິຕ຺ວານ (ກ.) ສຸ. ນິ. ໓໖໗] ຘມ຺ມໍ;

ນິພ຺ພານປທາຠິປຕ຺ຖຍາໂນ, ສມ຺ມາ ໂສ ໂລເກ ປຣິພ຺ພເຊຍ຺ຍ.

ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ ສຈ຺ຉິກາຕຸກາເມນ ກຕເມ ຘມ຺ມາ ມນສິກາຕພ຺ພາ, ຠຄວາ ອາຫ ປຎ຺ຈຸປາທານກ຺ຂນ຺ຘາ. ອິທໍ ທສ຺ສນຎ຺ຈ ຠາວນາ ຈ.

໒໘. ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ວິປາກຘມ຺ມຘມ຺ມາ?

ຍານິ ກໂຣຕິ ປຸຣິໂສຕິ ວິຕ຺ຖາໂຣ. ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸຈຣິຕານິ. ອິເມ ວິປາກຘມ຺ມຘມ຺ມາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ນວິປາກຘມ຺ມຘມ຺ມາ?

ຣູປໍ ເວທຍິຕໍ ສຎ຺ຎາ, ວິຎ຺ຎາຓໍ ຍາ ເຈວ ເຈຕນາ;

ເນໂສຫມສ຺ມິ ນ ເມໂສ ອຕ຺ຕາ, ອິຕິ ທິຏ຺ໂຐ ວິຣຊ຺ຊຕິ.

ປຎ຺ຈິເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ຂນ຺ຘາ – ອິເມ ນວິປາກຘມ຺ມຘມ຺ມາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເນວວິປາໂກ ນວິປາກຘມ຺ມຘມ຺ໂມ?

‘‘ເຍ ເອວໍ ປຏິປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ນຍໍ ພຸທ຺ເຘນ ເທສິຕໍ;

ເຕ ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ສຕ຺ຖຸສາສນກາຣກາ’’ຕິ.

ອິຕິ ຍາ ຈ ສມ຺ມາປຏິປຕ຺ຕິ ໂຍ ຈ ນິໂຣໂຘ, ອຸຠຍເມຕໍ ເນວວິປາໂກ ນວິປາກຘມ຺ໂມ. ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ໂວ, ຠິກ຺ຂເວ, ເທເສສ຺ສາມິ, ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍຜລານິ ຈ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍຎ຺ຈ ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍຜລານິ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ ຍາວ ອຣຫຕ຺ຕໍ.

໒໙. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສກວຈນໍ?

ສພ຺ພປາປສ຺ສ ອກຣຓໍ, ກຸສລສ຺ສ ອຸປສມ຺ປທາ;

ສຈິຕ຺ຕປຣິໂຍທປນໍ, ເອຕໍ ພຸທ຺ຘານ ສາສນໍ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ວິໂມກ຺ຂມຸຂານິ. ອິທໍ ສກວຈນໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປຣວຈນໍ?

ນຕ຺ຖິ ປຸຕ຺ຕສມໍ ເປມໍ, ນຕ຺ຖິ ໂຄຓສມິຕໍ ຘນໍ;

ນຕ຺ຖິ ສູຣິຍສມາ ອາຠາ, ສມຸທ຺ທປຣມາ ສຣາ.

ເຫຕຸນາ ມາຣິສາ ໂກສິຍາ ສຸຠາສິເຕນ ສງ຺ຄາມວິຊໂຍ ໂສປິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ສກ຺ໂກ ເທວານມິນ຺ໂທ ສກໍ ຜລໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊມາໂນຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ອິທໍ ປຣວຈນໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສກວຈນຎ຺ຈ ປຣວຈນຎ຺ຈ?

‘‘ຍໍ ປຕ຺ຕໍ ຍຎ຺ຈ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ, ອຸຠຍເມຕໍ ຣຊານຸກິຓ຺ຓໍ;

ເຍ ເອວໍວາທິໂນ ນຕ຺ຖິ, ເຕສໍ ກາເມສຸ ໂທໂສ’’ຕິ.

ອິທໍ ປຣວຈນໍ. ເຍ ຈ ໂຂ ເຕ ອຸໂຠ ອນ຺ເຕ ອນຸປຄມ຺ມ ວຏ຺ຏໍ ເຕສໍ ນຕ຺ຖິ ປຎ຺ຎາປນາຍ. ອິທໍ ສກວຈນໍ.

‘‘ນນ຺ທຕິ ປຸຕ຺ເຕຫິ ປຸຕ຺ຕິມາ, ໂຄມາ ໂຄຫິ [ໂຠຄິໂກ ໂຠເຄຫິ (ປີ.) ສໍ. ນິ. ໑.໑໒] ຕເຖວ ນນ຺ທຕິ;

ອຸປຘີ ຫິ ນຣສ຺ສ ນນ຺ທນາ, ນ ຫິ ໂສ ນນ຺ທຕິ ໂຍ ນິຣູປຘີ’’ຕິ – ປຣວຈນໍ.

‘‘ໂສຈຕິ ປຸຕ຺ເຕຫິ ປຸຕ຺ຕິມາ, ໂຄມາ ໂຄຫິ ຕເຖວ ໂສຈຕິ;

ອຸປຘີ ຫິ ນຣສ຺ສ ໂສຈນາ, ນ ຫິ ໂສ ໂສຈຕິ ໂຍ ນິຣູປຘີ’’ຕິ – ສກວຈນໍ.

ອິທໍ ສກວຈນໍ ປຣວຈນຎ຺ຈ.

໓໐. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ?

ເຍ ເກຈິ ຠູຕາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ເຍ ວາປິ, ສພ຺ເພ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ ປຫາຍ ເທຫໍ;

ຕໍ ສພ຺ພຊານິໍ ກຸສໂລ ວິທິຕ຺ວາ, ຘມ຺ເມ [ອາຕາປິໂຍ (ອຸທາ. ໔໒)] ຐິໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈເຣຍ຺ຍ.

ຕໂຍເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ຖາໂຣ, ຕຖາຄໂຕ ອຣຫໍ ເສກ຺ໂຂ ປຏິປໂທ. ອິທໍ ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ?

ຍຎ຺ຈ ກາມສຸຂໍ [ອຸທາ. ໑໒] ໂລເກ, ຍຎ຺ຈິທໍ ທິວິຍໍ ສຸຂໍ;

ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍສຸຂສ຺ເສເຕ, ກລໍ ນາຄ຺ຆນ຺ຕິ ໂສຬສິໍ.

ສຕ຺ຕິເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ, ອິທໍ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ? ທຸທ຺ທສມນ຺ຕໍ ສຈ຺ຈໍ ທຸທ຺ທໂສ ປຏິເວໂຘ ພາເລຫິ, ຊານໂຕ ປສ຺ສໂຕ ນຕ຺ຖິ ນນ຺ທີຕິ ວທາມິ. ທຸທ຺ທສມນ຺ຕໍ ສຈ຺ຈໍ ທຸທ຺ທໂສ ປຏິເວໂຘ ພາເລຫີຕິ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ. ຊານໂຕ ປສ຺ສໂຕ ນຕ຺ຖິ ນນ຺ທີຕິ ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ. ທາຣຸກ຺ຂນ຺ໂຘປມໍ ຄງ຺ຄາຍ ຕີຣິຍາ ໂອຣິມຎ຺ຈ ຕີຣໍ ປາຣິມຎ຺ຈ ຕີຣໍ ຖເລ ວາ [ຖເລວ ຈ (ກ.) ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ] ນ ຈ ອຸສ຺ສີທນໍ, ມຊ຺ເຌ ຈ ນ ສໍສີທນໍ ມນຸສ຺ສຄ຺ຄາໂຫ ຈ ອມນຸສ຺ສຄ຺ຄາໂຫ ຈ ອນ຺ໂຕປູຕິຠາໂວ ຈ, ອິທໍ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ. ເອວໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ນິພ຺ພານນິນ຺ໂນ ຠວິສ຺ສຕິ ນິພ຺ພານປຣາຍໂຓຕິ ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ. ອິທໍ ສຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຖໂວ?

ມຄ຺ຄານຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ເສຏ຺ໂຐ, ສຈ຺ຈານໍ ຈຕຸໂຣ ປທາ;

ວິຣາໂຄ ເສຏ຺ໂຐ ຘມ຺ມານໍ, ທ຺ວິປທານຎ຺ຈ ຈກ຺ຂຸມາ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຄ຺ຄານິ – ພຸທ຺ໂຘ ສຕ຺ຕານໍ, ວິຣາໂຄ ຘມ຺ມານໍ, ສງ຺ໂຆ ຄຓານໍ. ອຍໍ ຖໂວ.

໓໑. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ?

ກາເຍນ [ຘ. ປ. ໓໖໑] ສໍວໂຣ ສາຘຸ, ສາຘຸ ວາຈາຍ ສໍວໂຣ;

ມນສາ ສໍວໂຣ ສາຘຸ, ສາຘຸ ສພ຺ພຕ຺ຖ ສໍວຸໂຕ;

ສພ຺ພຕ຺ຖ ສໍວຸໂຕ ຠິກ຺ຂຸ, ສພ຺ພທຸກ຺ຂາ ປມຸຈ຺ຈຕິ.

ອິທໍ ຠຄວຕາ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຣຓີຍານິ – ກາຍສຸຈຣິຕໍ ວຈີສຸຈຣິຕໍ ມໂນສຸຈຣິຕໍ. ອິທໍ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ?

ນຕ຺ຖິ ປຸຕ຺ຕສມໍ ເປມໍ. ວິຕ຺ຖາໂຣ ອິທໍ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອກຣຓີຍານິ ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາຍ ເທສິຕານິ. ກຕມານິ ຕີຓິ? ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ວຈີທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕໍ. ອິທໍ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອນຸຎ຺ຎາຕຎ຺ຈ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ?

ກາເຍນ ກຸສລໍ ກເຣ, ອສ຺ສ ກາເຍນ ສໍວຸໂຕ;

ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ຫິຕ຺ວາ, ກາຍສຸຈຣິຕໍ ຈເຣ.

ທ຺ວີຫິ ປຐມປເທຫິ ຈຕຸຕ຺ເຖນ ຈ ປເທນ ອນຸຊານາຕິ. ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ຫິຕ຺ວາຕິ ຕຕິເຍນ ປເທນ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕນ຺ຕິ. ມຫາວິຠງ຺ໂຄ ອຈິຣຕປານາໂທ.

ຕຕ຺ຖິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ສເຈ ຠາຍສິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ, ມາຠິນນ຺ທິ ອນາຄຕໍ;

ວສ຺ສກາເລ ຍຖາ ຉຕ຺ຕໍ, ກຸສລານິ ກມຕ຺ຖເກ.

ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ອນຕ຺ຕາຕິ, ສມາຄຕໍ ວິຈາລເຍ;

ນ ໂວ ທຸກ຺ຂາ ປໂມກ຺ຂາຕ຺ຖິ, ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ.

ກາມຈ຺ຉນ຺ທໍ ອຸປາທາຍ, ໂຍ ໂສ ວິຕກ຺ເກຫິ ຂຊ຺ຊຕິ;

ສຸຠາວິຕຕ຺ເຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ, ໂສ ອິມໍ ວິຊຏເຍ ຊຏໍ.

ສຸຎ຺ຎໂຕ ໂລກໍ ອເວກ຺ຂສ຺ສຸ, ສມາຘິຠາວິ ຠາວເສ;

ກາມໍ ກາມຍມານສ຺ສ, ຘມ຺ມຈຣິຍາຍ ສຸຄຕິໍ.

ຫຎ຺ຎເຕ ສພ຺ພາ ມຸຈ຺ເຈວ, ນິປ຺ໂປເຐນ຺ໂຕ ຈຕຸທ຺ທິສາ;

ໂຍ ກາເມ ປຣິວຊ຺ເຊຕິ, ປາຣິຉຕ຺ໂຕປເມວ ຈ.

ຍານິ ກໂຣຕິ ປຸຣິໂສ, ໂລກຘມ຺ມາ ປກາສິຕາ;

ສຸໂຂ ວິປາໂກ ປຸຎ຺ຎານໍ, ຕຕິຍໍ ອຎ຺ຎໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

ອາທານສ຺ສ ຠຍໍ ຎຕ຺ວາ, ຊາຍເຕ ຊີຍເຕປິ ຈ;

ກາມາ ຫິ ຈິຕ຺ຣາ ວິວິຘາ, ອຖ ໂລຓສລ຺ໂລປມໍ.

ນ ຫິ ປາປໍ ກຕໍ ກມ຺ມໍ, ອຄຕີຫິ ຈ ຄຈ຺ຉຕິ;

ຍສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ສມຖງ຺ຄຕານິ, ຕເຖວ ປຎ຺ຈຎາຓິໂກ.

ສຕ຺ຕິຍາ ວິຍ ໂອມຏ຺ໂຐ, ວິຎ຺ຎາຓຎ຺ຈ ປຕິຏ຺ຐິຕາ;

ໂຍ ປາຓມຕິປາເຕຕິ, ຕີຓິ ທຸຈ຺ຈຣິຕານິ ຈ.

ສຏ຺ຐິວສ຺ສສຫສ຺ສານິ, ຂຓໍ ລທ຺ຘານ ທຸລ຺ລຠໍ;

ອຍສາວ ມລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ, ຈຕູສຸ ປຏິປຕ຺ຕິສຸ.

ເນລງ຺ໂຄ ເສຕປຈ຺ຉາໂທ, ອຖ ໂຄປາລໂກປມໍ;

ສຸໂຂ ວິເວໂກ ຕຸຏ຺ຐສ຺ສ, ວິຕກ຺ກາ ຈ ສຸເທສິຕາ.

ເຜຓປິຓ຺ໂຑປມໍ ຣູປໍ, ພ຺ຣຫາ ອຸຊຸ ປຕາປວາ;

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິໍ, ອນຎ຺ຎາ ຕີຓິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ.

ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາ ກາມສງ຺ຄສຕ຺ຕາ, ອຖ ວຓ຺ໂຓ ຣຫສ຺ສວາ;

ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ອນຕ຺ຕາຕິ, ອຣິຍສຈ຺ຈຎ຺ຈ ເທສິຕໍ.

ເອເສວ ມຄ຺ໂຄ ນຕ຺ຖຎ຺ໂຎ, ໂສຕາປນ຺ໂນຕິ ພ຺ຍາກເຣ;

ຍສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ສຸຠາວິຕານິ, ອຖ ຘມ຺ມປເທຫິ ຈ.

ວຈສາ ມນສາ ເຈວ, ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ອນິຈ຺ຈໂຕ;

ຍານິ ກໂຣຕິ ປຸຣິໂສ, ຕີຓິ ສຸຈຣິຕານິ ຈ.

ຣູປໍ ເວທຍິຕໍ ສຎ຺ຎາ, ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ປກາສິຕາ;

ໂຍ ເອວໍ ປຏິປຊ຺ຊຕິ, ພ຺ຣຫ຺ມາ ເຈວ ຜລານິ ຈ.

ສພ຺ພປາປສ຺ສ ອກຣຓໍ, ວິໂມກ຺ຂາ ຕໍ ຫິ ເທສິຕາ;

ນຕ຺ຖິ ປຸຕ຺ຕສມໍ ເປມໍ, ເທວານໍ ອສຸຣານ ຈ.

ຍໍ ປຕ຺ຕໍ ຍຎ຺ຈ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ, ນນ຺ທຕິ ໂສຈຕິ ນິຈ຺ຈໍ;

ເຍ ເກຈິ ຠູຕາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ, ສຕ຺ຖາໂຣ ຈ ປກາສິຕາ.

ຍຎ຺ຈ ກາມສຸຂໍ ໂລເກ, ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ຈ ສຸເທສິຕາ;

ມຄ຺ຄານຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ເສຏ຺ໂຐ, ຕໂຍ ຈ ອຄ຺ຄປຕ຺ຕິໂຍ.

ກາເຍນ ສໍວໂຣ ສາຘຸ, ກຣຓີຍຎ຺ຈ ເທສິຕໍ;

ນຕ຺ຖິ ອຕ຺ຕສມໍ ເປມໍ, ອຣິຍາ ຕີຓິ ຈ ເທສິຕາ.

ກາເຍນ ກຸສລໍ ອຠິຣໂຕ, ວິນຍຎ຺ຈ ກາມສຸຂໍ ໂລເກ;

ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ຈ ສຸເທສິຕາ, ທຸທ຺ທສໍ ອນຕໍ ເຈວ ປຣາປຣໍ ຈ;

ເປຏໂກປເທເສ ສາສນປ຺ປຏ຺ຐານໍ ນາມ ທຸຕິຍຠູມິ ສມຕ຺ຕາ.

໓. ສຸຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານຕຕິຍຠູມິ

໓໒. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສຸຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ?

ໂລຠາຘິຏ຺ຐານໍ ໂທສາຘິຏ຺ຐານໍ ໂມຫາຘິຏ຺ຐານໍ ອໂລຠາຘິຏ຺ຐານໍ ອໂທສາຘິຏ຺ຐານໍ ອໂມຫາຘິຏ຺ຐານໍ ກາຍກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ ວາຈາກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ ມໂນກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂລຠາຘິຏ຺ຐານໍ?

ວິຕກ຺ກມຖິຕສ຺ສ [ວິຕກ຺ກນິມ຺ມຖິຕສ຺ສ (ກ.) ຘ. ປ. ໓໔໙] ຊນ຺ຕຸໂນ, ຕິພ຺ພຣາຄສ຺ສ ສຸຠານຸປສ຺ສິໂນ;

ຠິຍ຺ໂຍ ຕຓ຺ຫາ ປວຑ຺ຒຕິ, ເອສ ໂຂ ຄາຬ຺ຫໍ ກໂຣຕິ ພນ຺ຘນໍ.

ວິຕກ຺ກມຖິຕສ຺ສາຕິ ກາມຣາໂຄ. ສຸຠານຸປສ຺ສິໂນຕິ ກາມຣາຄວຕ຺ຖຸ. ຠິຍ຺ໂຍ ຕຓ຺ຫາ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ກາມຕຓ຺ຫາ. ເອສ ຄາຬ຺ຫໍ ກໂຣຕິ ພນ຺ຘນນ຺ຕິ ຣາຄໍ, ອິຕິ ໂຍ ໂຍ ຘມ຺ໂມ ມູລນິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ, ໂສ ເຍເວຕ຺ຖ ຘມ຺ໂມ ອຸຄ຺ຄາວຫິຕພ຺ໂພ [ອຸຄ຺ຄາປຍິຕພ຺ໂພ (ປີ. ກ.)]. ນ ຠຄວາ ເອກໍ ຘມ຺ມໍ ອາຣພ຺ຠ ອຎ຺ຎໍ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ຍສ຺ສ ວິຕກ຺ເກຕິ ກາມວິຕກ຺ໂກ ຕເມວ ວິຕກ຺ກໍ ກາມວິຕກ຺ເກນ ນິທ຺ທິສີຍຕິ. ຕິພ຺ພຣາຄສ຺ສາຕິ ຕສ຺ເສວ ວິຕກ຺ກສ຺ສ ວຕ຺ຖຸໍ ນິທ຺ທິສຕິ. ສຸຠານຸປສ຺ສິໂນ ຠິຍ຺ໂຍ ຕຓ຺ຫາ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ຕເມວ ຣາຄໍ ກາມຕຓ຺ຫາຕິ ນິທ຺ທິສຕິ. ເອສ ຄາຬ຺ຫໍ ກໂຣຕິ ພນ຺ຘນນ຺ຕິ ຕເມວ ຕຓ຺ຫາສໍໂຍຊນໍ ນິທ຺ທິສຕິ. ເອວໍ ຄາຖາສຸ ອນຸມິນິຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ສເວຍ຺ຍາກຣເຓສຸ.

ຕຕ຺ຖ ຠຄວາ ເອກໍ ຘມ຺ມໍ ຕິວິຘໍ ນິທ຺ທິສຕິ, ນິສ຺ສນ຺ທໂຕ ເຫຕຸໂຕ ຜລໂຕ.

ທທໍ ປິໂຍ [ປສ຺ສ ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ] ໂຫຕິ ຠຊນ຺ຕິ ນໍ ພຫູ, ກິຕ຺ຕິຎ຺ຈ ປປ຺ໂປຕິ ຍໂສ ຈ ວຑ຺ຒຕິ;

ອມງ຺ກຸຠູໂຕ ປຣິສໍ ວິຄາຫຕິ, ວິສາຣໂທ ໂຫຕິ ນໂຣ ອມຈ຺ຉຣີ.

ທທນ຺ຕິ ຍໍ ຍໍ ທານໍ, ອິທໍ ທານມຍິກໍ ປຸຎ຺ຎກ຺ຣິຍໍ. ຕຕ຺ຖ ເຫຕຸ. ຍໍ ເຈຕໍ. ຠຊນ຺ຕິ ນໍ ພຫູ, ກິຕ຺ຕິນ຺ຕິ ໂຍ ຈ ກລ຺ຍາໂຓ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ໂລເກ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຈ຺ຉຕິ, ຍໍ ພຫຸກສ຺ສ ຊນສ຺ສ ປິໂຍ ຠວຕິ ມນາໂປ ຈ. ຍຎ຺ຈ ອວິປ຺ປຏິສາຣີ ກາລງ຺ກໂຣຕິ ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍໍ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ເທເວສຸ ອຸປປຊ຺ຊຕີຕິ ອິທໍ ຜລໍ. ອິທໍ ໂລຠາຘິຏ຺ຐານໍ.

໓໓. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂທສາຘິຏ຺ຐານໍ?

ໂຍ ປາຓມຕິປາເຕຕິ, ມຸສາວາທຎ຺ຈ ຠາສຕິ;

ໂລເກ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍຕິ, ປຣທາຣຎ຺ຈ ຄຈ຺ຉຕິ;

ສຸຣາເມຣຍປານຎ຺ຈ, ໂຍ ນໂຣ ອນຸຍຸຎ຺ຊຕິ [ອຠິຄິຊ຺ຌຕິ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໕.໑໗໔].

ອປ຺ປຫາຍ ປຎ຺ຈ ເວຣານິ, ທຸສ຺ສີໂລ ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ;

ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ທຸປ຺ປຎ຺ໂຎ, ນິຣຍໍ ໂສປປຊ຺ຊຕິ.

ໂຍ ປາຓມຕິປາເຕຕີຕິ ທຸຏ຺ໂຐ ປາຓມຕິປາເຕຕິ. ມຸສາວາທຎ຺ຈ ຠາສຕີຕິ ໂທໂສປຆາຕາຍ ມຸສາວາທຎ຺ຈ ຠາສຕິ. ສຸຣາເມຣຍປານຎ຺ຈ, ໂຍ ນໂຣ ອນຸຍຸຎ຺ຊຕີຕິ ໂທໂສ ນິທານໍ. ໂຍ ຈ ສຸຣາເມຣຍປານໍ ອນຸຍຸຎ຺ຊຕິ ຍຖາປຣທາຣວິຫາຣີ [ຍຖາປມຸທິຕວິຫາຣີ (ກ.)] ອມິຕ຺ຕາ ຊນຍນ຺ຕິ.

ປຎ຺ຈ ເວຣານິ ອປ຺ປຫາຍາຕິ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂາປທານໍ ສມຕິກ຺ກມນໍ ສພ຺ເພສໍ ໂທສຊານໍ ສາ ປຓ຺ຓຕ຺ຕິ, ເຕເນວ ໂທສຊນິເຕນ ກມ຺ເມນ ທຸສ຺ສີໂລ ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ໂສປິ ຘມ຺ໂມ ເຫຕຸນາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ, ນິສ຺ສນ຺ເທນ ຜເລນ ຈ.

ຕີຓິ ພາລສ຺ສ ພາລລກ຺ຂຓານິ – ທຸພ຺ຠາສິຕຠາສີ [ທຸພ຺ຠາສິຕຠາສິຕາ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໓.໓] ຈ ໂຫຕິ, ທຸຈ຺ຈິນ຺ຕິຕຈິນ຺ຕີ ຈ ທຸກ຺ກຏກມ຺ມກາຣີ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ກາເຍນ ຈ ວາຈາຍ ຈ ປຣກ຺ກມຕິ, ອິທມສ຺ສ ທຸກ຺ກຏກມ຺ມກາຣີ. ຕາຍໍ ຍຖາ ຈ ມຸສາວາທໍ ຠາສຕິ ຍຖາ ປຸພ຺ພນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ, ອິທມສ຺ສ ທຸພ຺ຠາສິຕາ. ຍຎ຺ຈ ສງ຺ກປ຺ເປຕິ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ພ຺ຍາປາທໍ, ອິທມສ຺ສ ທຸຈ຺ຈິນ຺ຕິຕຈິນ຺ຕິຕາ. ຍໍ ໂສ ອິເມຫິ ຕີຫິ ພາລລກ຺ຂເຓຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຕີຓິ ຕຊ຺ຊານິ ທຸກ຺ຂານິ ໂທມນສ຺ສານິ ອນຸຠວຕິ, ໂສ ຈ ໂຫຕິ ສຠຄ຺ຄໂຕ ວາ ປຣິສຄ຺ຄໂຕ ວາ ຕຊ຺ຊໍ ກຖໍ ກຖນ຺ຕິ. ຍທາ ຠວຕິ ໂສ ຈ ປາຓາຕິປາຕາທິທສອກຸສລກມ຺ມປຖາ, ໂສ ຕໂຕນິທານໍ ທຸກ຺ຂໍ ໂທມນສ຺ສໍ ປຏິສໍເວເທຕີຕິ. ປຸນ ຈປຣໍ ຍທາ ປສ຺ສຕິ ໂຈຣໍ ຣາຊາປຣາຘິກໍ ຣຎ຺ຎາ ຄຫິຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕໍ, ຕສ຺ເສວໍ ຠວຕິ ສເຈ ມມມ຺ປິ ຣາຊາ ຊາເນຍ຺ຍ ມມມ຺ປິ ຣາຊາ ຄາຫາເປຕ຺ວາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຍ຺ຍາຕິ, ໂສ ຕໂຕນິທານໍ ທຸກ຺ຂໍ ໂທມນສ຺ສໍ ປຏິສໍເວເທຕິ. ປຸນ ຈປຣໍ ພາໂລ ຍທາ ຠວຕິ ອາສນາ ສມາຣູຬ຺ໂຫ ຍາວ ຍາ ເມ ຄຕິ ຠວິສ຺ສຕິ ອິໂຕ ເປຈ຺ຈ ປຣໍ ມຣຓາຕິ ໂສ ຕໂຕນິທານໍ ທຸກ຺ຂໍ ໂທມນສ຺ສໍ ປຏິສໍເວເທຕິ ອິຕິ ພາລລກ຺ຂຓໍ ເຫຕຸ. ຕີຓິ ຕຊ຺ຊານິ ທຸກ຺ຂານິ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ນິຣເຍສຸ ອຸປປຊ຺ຊຕິ, ອິທໍ ຜລໍ. ອິທໍ ໂທສາຘິຏ຺ຐານໍ.

໓໔. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ໂມຫາຘິຏ຺ຐານໍ?

ສຕຎ຺ເຈວ ສຫສ຺ສານໍ, ກປ຺ປານໍ ສໍສຣິສ຺ສຕິ;

ອຖວາ ປິ ຕໂຕ ຠິຍ຺ໂຍ, ຄພ຺ຠາ ຄພ຺ຠໍ ຄມິສ຺ສຖ.

ອນຸປາທາຍ ພຸທ຺ຘວຈນໍ, ສງ຺ຂາເຣ ອຕ຺ຕໂຕ ອຸປາທາຍ;

ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ຐານເມຕໍ ນ ວິຊ຺ຊຕິ.

ໂຍ ຍໍ ອນມຕຄ຺ຄສໍສາຣໍ ສມາປນ຺ໂນ ຊາຍເຕ ຈ ມີຍເຕ ຈ, ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາເຫຕຸກາ. ຍານິປິ ຈ ສງ຺ຂາຣານໍ ປໂຍຊນານິ, ຕານິປິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍານິ, ຍໍ ອທສ຺ສນໍ ພຸທ຺ຘວຈນສ຺ສ, ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາສຸຕ຺ເຕເຍວ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ໂຍ ຈ ສງ຺ຂາເຣ ອຕ຺ຕໂຕ ຫຣຕິ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ເຘ ປຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິໂຍ ອຸປຄຈ຺ຉຕິ. ‘‘ເອຕໍ ມມ, ເອໂສຫມສ຺ມິ, ເອໂສ ເມ ອຕ຺ຕາ’’ຕິ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອວິຊ຺ຊາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ອວິຊ຺ຊາຍ ນິກ຺ຂິປິຕໍ. ເອວໍ ສຕ຺ຖາ ສຸຕ຺ເຕ ນເຍນ [ສຸຕນເຍນ (ປີ.)] ຘມ຺ເມນ ນິທ຺ທິສຕິ. ອສາຘາຣເຓນ ຕໍເຍວ ຕຕ຺ຖ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ. ນ ອຎ຺ຎໍ.

ເຍ ຫິ ເກຈິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ‘‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂ’’ນ຺ຕິ ນປ຺ປຊານນ຺ຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ວິຕ຺ຖາເຣນ, ຍໍ ຕຕ຺ຖ ອປ຺ປຊານນາ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ອປ຺ປຊານນ຺ໂຕ ວິວິເຘ ສງ຺ຂາເຣ ອຠິສງ຺ຂໂຣຕິ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ປຣາມສຕິ ‘‘ອິທເມວ ສຈ຺ຈໍ ໂມຆມຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍໍ ປຸນພ຺ຠວໍ ນິພ຺ພຕ຺ເຕຕິ, ອິທໍ ຜລໍ. ອຍມ຺ປິ ຘມ຺ໂມ ສນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ເຫຕຸໂຕ ຈ ຜລໂຕ ຈ ນິສ຺ສນ຺ທໂຕ ຈ.

ເອຕ຺ຖ ປນ ເກຈິ ຘມ຺ມາ ສາຘາຣຓາ ຠວນ຺ຕິ. ເຫຕຸ ຂລຸ ອາທິໂຕເຍວ ສຸຕ຺ເຕ ນິກ຺ຂິປິສ຺ສນ຺ຕິ. ຍຖາ ກິໍ ຠເວ ຈຕ຺ຕາຣິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຄຕິຄມນານິ. ຕຕ຺ຖ ຍຎ຺ຈ ຉນ຺ທາຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຍຎ຺ຈ ຠຍາຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ອຍໍ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ. ຍໍ ໂທສາ, ອຍໍ ໂທໂສເຍວ. ຍໍ ໂມຫາ, ອຍໍ ໂມໂຫເຍວ. ເອວໍ ອິມານິ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ອາທິໂຕເຍວ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພານິ. ຍຕ຺ຖ ເອກໍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ, ຕຕ຺ຖ ເອກໍ ນິທ຺ທິສີຍຕິ. ຕຖາ ທ຺ເວ ຍຖາ ຕີຓິ, ນ ຫິ ອາທີຫິ ອນິກ຺ຂິຕ຺ເຕ ເຫຕຸ ວາ ນິສ຺ສນ຺ໂທ ວາ ຜລໍ ວາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ.

ອຍຎ຺ເຈຕ຺ຖ ຄາຖາ –

ຉນ຺ທາ ໂທສາ ຠຍາ ໂມຫາ, ໂຍ ຘມ຺ມໍ ອຕິວຕ຺ຕຕິ;

ນິຫີຍຕິ [ນິຫີຍເຕ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໔.໑໗] ຕສ຺ສ ຍໂສ, ກາຬປກ຺ເຂວ ຈນ຺ທິມາ.

ກຕ຺ຖ ຉນ຺ທາ ຈ ອຍໍ ໂລໂຠ ຍຖາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ປຸພ຺ເພ. ອິທໍ ໂມຫາຘິຏ຺ຐານໍ.

໓໕. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອໂລຠາຘິຏ຺ຐານໍ?

‘‘ອສຸຠານຸປສ຺ສິໍ [ອສຸຠານຸປສ຺ສີ (ປີ.) ປສ຺ສ ຘ. ປ. ໘] ວິຫຣນ຺ຕໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ສຸສໍວຸຕໍ;

ໂຠຊນມ຺ຫິ ຈ ມຕ຺ຕຎ຺ຎຸໍ, ສທ຺ຘໍ ອາຣທ຺ຘວີຣິຍໍ;

ຕໍ ເວ ນປ຺ປສຫຕິ ມາໂຣ, ວາໂຕ ເສລໍວ ປພ຺ພຕ’’ນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຍາ ອສຸຠາຍ ອຸປປຣິກ຺ຂາ, ອຍໍ ກາເມສຸ ອາທີນວທສ຺ສເນນ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ສຸສໍວຸໂຕ ຕສ຺ເສວ ອໂລຠສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍໍ ມມ ອາຍຕນໂສຈິຕໍ ອນຸປາທາຍ. ໂຠຊນມ຺ຫິ ຈ ມຕ຺ຕຎ຺ຎຸນ຺ຕິ ຣສຕຓ຺ຫາປຫານໍ. ອິຕິ ອຍໍ ອໂລໂຠ ອສຸຠານຸປສ຺ສິຕາຍ ວຕ຺ຖຸໂຕ ຘາຣຍຕິ, ໂສ ອໂລໂຠ ເຫຕຸ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຄຸຕ຺ຕທ຺ວາຣຕາຍ ໂຄຈຣໂຕ ຘາຣຍຕິ, ໂຠຊເນມຕ຺ຕຎ຺ຎຸຕາຍ ປຣໂຕ ຘາຣຍຕິ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຕໍ ເວ ນປ຺ປສຫຕິ ມາໂຣ, ວາໂຕ ເສລໍ ວ ປພ຺ພຕນ຺ຕິ, ອິທໍ ຜລໍ. ອິຕິ ໂຍເຍວ ຘມ຺ໂມ ອາທິມ຺ຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ, ໂສເຍວ ມຊ຺ເຌ ເຈວ ອວສາເນ ຈ.

ນາຫໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຎ຺ຎໍ ເອກຘມ຺ມມ຺ປິ ສມນຸປສ຺ສາມິ ອສມຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ກາມຈ຺ຉນ຺ທສ຺ສ ອນຸປ຺ປາທາຍ ອຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ວາ ປຫານາຍ, ຍຖຍິທໍ [ຍທິທໍ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໑.໑໗] ອສຸຠນິມິຕ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຖ ອສຸຠນິມິຕ຺ຕໍ ມນສິກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອນຸປ຺ປນ຺ໂນ ເຈວ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ຈ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ປຫີຍຕິ. ອິທໍ ອໂລຠສ຺ສ ວຕ຺ຖຸ. ຍໍ ປຸນ ອນຸປ຺ປນ຺ໂນ ກາມຣາໂຄ ປຣິຍາທິຍຕິ ຣູປຣາຄໍ ອຣູປຣາຄໍ, ອິຕິ ຜລໍ. ອິຕິ ອຍມ຺ປິ ຈ ຘມ຺ໂມ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ເຫຕຸໂຕ ຈ ນິສ຺ສນ຺ທໂຕ ຈ ຜລໂຕ ຈ. ອິທໍ ອໂລຠາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອໂທສາຘິຏ຺ຐານໍ?

ເອກມ຺ປິ ເຈ ປາຓມທຸຏ຺ຐຈິຕ຺ໂຕ, ເມຕ຺ຕາຍຕິ ກຸສໂລ [ກຸສລີ (ກ.) ປສ຺ສ ອິຕິວຸ. ໒໗] ເຕນ ໂຫຕິ;

ສພ຺ເພ ຈ ປາເຓ ມນສານຸກມ຺ປໍ [ອນຸກມ຺ປມາໂນ (ປີ.)], ປຫູຕມຣິໂຍ ປກໂຣຕິ ປຸຎ຺ຎໍ.

ເອກມ຺ປິ ເຈ ປາຓມທຸຏ຺ຐຈິຕ຺ໂຕ ເມຕ຺ຕາຍຕີຕິ ອຍໍ ອໂທໂສ. ນິຄ຺ຆາເຕນ ອສ຺ສາໂທ, ກຸສໂລ ເຕນ ໂຫຕີຕິ ເຕນ ກຸສເລນ ຘມ຺ເມນ ສໍຍຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ມປຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ກຸສໂລຕິ ຍຖາ ປຎ຺ຎາຍ ປຎ຺ໂຎ ປຓ຺ຑິຈ຺ເຈນ ປຓ຺ຑິໂຕ. ປຫູຕມຣິໂຍ ປກໂຣຕິ ປຸຎ຺ຎນ຺ຕິ ຕສ຺ສາເຍວ ວິປາໂກ ອຍໍ ໂລກິຍສ຺ສ, ນ ຫິ ໂລກຸຕ຺ຕຣສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ຍາ ເມຕ຺ຕາຍນາ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ຍໍ ກຸສໂລ ຠວຕິ ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍາວ ອພ຺ຍາປຊ຺ໂຊ ຠູມິຍໍ ພຫຸປຸຎ຺ຎໍ ປສວຕິ, ອິທໍ ຜລໍ. ອິຕິ ອໂທໂສ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ເຫຕຸໂຕ ຈ ນິສ຺ສນ຺ທໂຕ ຈ ຜລໂຕ ຈ.

ເອກາທສານິສໍສາ ເມຕ຺ຕາຍ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິຍາ. ຕຕ຺ຖ ຍາ ເມຕ຺ຕາເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ອຣິຍຘມ຺ເມສຸ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ, ໂລກິກາຍ ຠູມິກາ ເຫຕຸ, ຍໍ ສຸຂໍ ອາຍຕິໍ ມນາໂປ ໂຫຕິ ມນຸສ຺ສານໍ, ອິເມ ເອກາທສ ຘມ຺ມາ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍຎ຺ຈ ອກຕາວີ ພ຺ຣຫ຺ມກາເຍ ອຸປປຊ຺ຊຕິ. ອິທໍ ຜລໍ. ອິທໍ ອໂທສາຘິຏ຺ຐານໍ.

໓໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອໂມຫາຘິຏ຺ຐານໍ?

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິໍ, ຍາຍໍ ນິພ຺ເພຘຄາມິນີ [ນິພ຺ເພຘຠາຄິນີ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອິຕິວຸ. ໔໑];

ຍາຍ ສມ຺ມາ ປຊານາຕິ, ຊາຕິມຣຓສງ຺ຂຍໍ.

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາຕິ ວຕ຺ຖຸໍ. ນິພ຺ເພຘຄາມິນີຕິ ນິພ຺ພານຄາມິນິຍໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຏິວິຊ຺ຌຕິ. ສມ຺ມາ ປຊານາຕິ, ຊາຕິມຣຓສງ຺ຂຍນ຺ຕິ ອໂມໂຫ. ປຎ຺ຎາຕິ ເຫຕຸ. ຍໍ ປຊານາຕິ ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ໂຍ ຊາຕິມຣຓສງ຺ຂໂຍ, ອິທໍ ຜລໍ. ອິຕິ ອໂມໂຫ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ເຫຕຸນາ ຈ ນິສ຺ສນ຺ເທນ ຈ ຜເລນ ຈ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ [ອິຕິວຸ. ໖໒ ຕິກນິປາເຕ], ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຎ຺ຎາຕາວິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອນຠິສເມຕສ຺ສ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ອຣິຍສຈ຺ຈສ຺ສ ອຠິສມຍາຍ ຉນ຺ທໍ ຊເນຕິ ວາຍມຕິ, ວີຣິຍໍ ອາຣຠຕິ, ຈິຕ຺ຕໍ ປຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ປທຫຕິ. ເອວໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ອຣິຍສຈ຺ຈານໍ ກາຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ‘‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ຍາ ຈ ມຄ຺ໂຄ, ອິທໍ ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ອາສວກ຺ຂຍາ ອນາສໂວ ໂຫຕິ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ອຎ຺ຎາຕາວິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຕຖາຍໍ ປຎ຺ຎາ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ຍໍ ຉນ຺ທໍ ຊເນຕິ ວາຍມຕິ, ຍາ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ເຍນ ສພ຺ພໂສ ອາສວານໍ ຂຍາ ເຫຕຸ, ຍໍ ຂເຍ ຎາຓມຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອນຸປ຺ປາເທ ຎາຓຎ຺ຈ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍໍ ອຣຫຕ຺ຕໍ, ອິທໍ ຜລໍ. ຕຕ຺ຖ ຂີຓາ ເມ ຊາຕິ, ວຸສິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ກຕໍ ກຣຓີຍນ຺ຕິ, ອິທໍ ຂເຍ ຎາຓໍ. ນາປຣໍ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕາຍາຕິ ປຊານາມີຕິ ອິທໍ ອນຸປ຺ປາເທ ຎາຓໍ. ອິຕິ ອິມານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ອໂມໂຫ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ເຫຕຸນາ ຈ ນິສ຺ສນ຺ເທນ ຈ ຜເລນ ຈ. ອິມານິ ອສາຘາຣຓານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ກຸສລມູລານິ ສາຘາຣຓານິ? ກຸສລຎ຺ຈ ໂວ, ຠິກ຺ຂເວ, ເທເສສ຺ສາມິ ກຸສລມູລຎ຺ເຈວ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ກຸສລມູລໍ? ອໂລໂຠ ອໂທໂສ ອໂມໂຫ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ກຸສລໍ? ອຏ຺ຐ ສມ຺ມຕ຺ຕານິ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ຍາວ ສມ຺ມາສມາຘິ. ຕຕ຺ຖ ຍານິ ກຸສລມູລານິ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ຍຎ຺ຈ ອໂລໂຠ ຕີຓິ ກມ຺ມານິ ສມຸຏ຺ຐາເປຕິ ສງ຺ກປ຺ປໍ ວາຍາມໍ ສມາຘິຎ຺ຈ, ອຍໍ ອໂລຠສ຺ສ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອໂທໂສ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ຍໍ ຕໂຍ ຘມ຺ເມ ປຏ຺ຐເປຕິ ສມ຺ມາວາຈໍ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ຕໍ ສມ຺ມາອາຊີວຎ຺ຈ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອໂມໂຫ ເຫຕຸ, ຍໍ ທ຺ເວ ຘມ຺ເມ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ ອວິປຣີຕທສ຺ສນມ຺ປິ ຈ ອນຠິລາປນໍ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ອິມສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍສ຺ສ ຍໍ ຜລໍ, ຕາ ທ຺ເວ ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ ອວິຊ຺ຊາ ວິຣາຄາ ຈ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ, ອິທໍ ຜລໍ. ອິຕິ ອິມານິ ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ເຫຕຸໂຕ ຈ ນິສ຺ສນ຺ທໂຕ ຈ ຜລໂຕ ຈ. ເອວໍ ສາຘາຣຓານິ ກຸສລານິ ປຏິວິຊ຺ຌິຕພ຺ພານິ.

ຍຕ຺ຖ ທຸເວ ຍຕ຺ຖ ຕີຓິ. ອຍຎ຺ເຈຕ຺ຖ ຄາຖາ.

‘‘ຕຸລມຕຸລຎ຺ຈ ສມ຺ຠວໍ, ຠວສງ຺ຂາຣມວສ຺ສຊິ ມຸນິ;

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຣໂຕ ສມາຫິໂຕ, ອຠິນ຺ທິ ກວຈມິວຕ຺ຕສມ຺ຠວ’’ນ຺ຕິ.

ຕຸລມຕຸລຎ຺ຈ ສມ຺ຠວນ຺ຕິ ຕຸລສງ຺ຂຕໍ ອຕຸລສງ຺ຂຕໍ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ສງ຺ຂຕາ ຕຸລໍ, ເຕ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ອສ຺ສາໂທ ຈ ອາທີນໂວ ຈ ຕຸລິຕາ ຠວນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຕໂກ ກາເມສຸ ອສ຺ສາໂທ. ເອຕ຺ຕໂກ ອາທີນໂວ ອິມສ຺ສ, ອິທໍ ນິສ຺ສຣຓນ຺ຕິ ອິຕິ ນິພ຺ພານໍ ປຊານາຕິ. ທ຺ວີຫິ ກາຣເຓຫິ ອຕຸລໍ ນ ຈ ສກ຺ກາ ຕຸລຍິຕຸໍ. ເອຕ຺ຕກໍ ເອຕໍ ເນຕໍ ປຣມຕ຺ຖີຕິ ເຕນ ອຕຸລໍ. ອຖ ປາປຸຓາ ຣຕນໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຈ຺ຉຣິຍຠາເວນ ອຕຸລໍ. ຕຕ຺ຖ ກຸສລສ຺ສ ຈ ອຠິສມ຺ຠວາ ຊານນາ ປສ຺ສນາ, ອຍໍ ອໂມໂຫ. ຍໍ ຕຕ຺ຖ ຎາຕາ ໂອສິຣຓາ ຠວສງ຺ຂາຣານໍ, ອຍໍ ອໂລໂຠ. ຍໍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕຣໂຕ ສມາຫິໂຕຕິ ວິກ຺ເຂປປຏິສໍຫຣຓາ, ອຍໍ ອໂທໂສ. ອິຕິ ອິມານິ ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ. ຕຸລມຕຸລສມ຺ຠວນ຺ຕິ ອຍໍ ອໂມໂຫ. ໂຍ ຠວສງ຺ຂາຣານໍ ສໂມສຣຓໍ ໂລໂຠ ສມ຺ມາສມາຘີນໍ ອສ຺ສາໂທ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ຍໍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕຣໂຕ ອວິຊ຺ຊຓ຺ຑໂກສໍ ສມ຺ເຠໂທ, ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ສາ ປວຕ຺ຕິ ອິມານິ ຕີຓິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ກຸສລມູລານິ ເຫຕຸໂຕ ຈ ນິສ຺ສນ຺ທໂຕ ຈ ຜລໂຕ ຈ.

ເອຕ຺ຕາວຕາ ເອສາ ປວຕ຺ຕິ ຈ ນິວຕ຺ຕິ ຈ ອກຸສລມູເລຫິ ປວຕ຺ຕຕິ, ກຸສລມູເລຫິ ນິວຕ຺ຕຕີຕິ ອິເມຫິ ຈ ຕີຫິ ສພ຺ພໍ ອກຸສລມູລໍ ສໂມສຣຓໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ໂສ ຘມ຺ເມ ວາ ວຈນໂຕ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ຕຓ຺ຫາຕິ ວາ ໂກໂຘຕິ ວາ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎນ຺ຕິ ວາ ອນຸສໂຍຕິ ວາ ມກ຺ໂຂຕິ ວາ ປຬາໂສຕິ ວາ ອສ຺ສຕີຕິ ວາ ອິສ຺ສາຕິ ວາ ມຈ຺ຉຣິຍນ຺ຕິ ວາ ອຎ຺ຎາຓນ຺ຕິ ວາ, ເຕຫິ ເຍ ຈ ວຕ຺ຖູຫິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ. ຍສ຺ສິມານິ ທ຺ເວ ວຈນານິ ຘມ຺ມປທານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ນ ໂສ ອຕ຺ຖິ ກິເລສາ, ໂຍ ອິເມສຸ ນວສຸ ປເທສຸ ສໂມຘານໍ ສໂມສຣຓໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອຍໍ ກິເລໂສ, ນ ຈ ໂລໂຠ, ນ ຈ ໂທໂສ, ນ ຈ ໂມໂຫ.

ຍຖາ ອກຸສລມູລານິ, ເອວໍ ກຸສລານິ ປຏິກ຺ເຂເປນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ.

ອິທໍ ອໂມຫາຘິຏ຺ຐານໍ.

໓໗. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ກາຍກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ?

ກາເຍນ ກຸສລໍ ກເຣ, ອສ຺ສ ກາເຍນ ສໍວຸໂຕ;

ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ຫິຕ຺ວາ, ກາເຍນ ສຸຈຣິຕໍ ຈເຣ.

ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸຈຣິຕານິ [ອິຕິວຸ. ໖໙ ສຸຈຣິຕສຸຕ຺ເຕ]. ປາຓາຕິປາຕາ ເວຣມຓີ, ອທິນ຺ນາທານາ ເວຣມຓີ, ກາເມສຸມິຈ຺ຉາຈາຣາ ເວຣມຓີ, ອິທໍ ກາຍກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວາຈາກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ?

ສຸຠາສິຕໍ [ສຸ. ນິ. ໔໕໒ ສຸຕ຺ຕນິປາເຕ] ອຸຕ຺ຕມມາຫຸ ສນ຺ໂຕ, ຘມ຺ມໍ ຠເຓ ນາຘມ຺ມໍ ຕໍ ທຸຕິຍໍ;

ປິຍໍ ຠເຓ ນາປ຺ປິຍໍ ຕໍ ຕຕິຍໍ, ສຈ຺ຈໍ ຠເຓ ນາລິກໍ ຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ.

ຈຕ຺ຕາຣິມານິ ຈ ວຈີສຸຈຣິຕານິ ອິທໍ ວາຈາກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ມໂນກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ?

ມເນນ ກຸສລໍ ກມ຺ມໍ, ມນສາ ສໍວຸໂຕ ຠເວ;

ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ຫິຕ຺ວາ, ມນສາ ສຸຈຣິຕໍ ຈເຣ.

ຕີຓິມານິ ມໂນສຸຈຣິຕານິ, ອນຠິຊ຺ຌາ, ອພ຺ຍາປາໂທ, ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ, ອິທໍ ມໂນກມ຺ມາຘິຏ຺ຐານໍ. ອິມານິ ອສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ?

ວາຈານຸຣກ຺ຂີ ມນສາ ສຸສໍວຸໂຕ, ກາເຍນ ຈ ນາກຸສລໍ ກຍິຣາ [ອກຸສລໍ ນ ກຍິຣາ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ຘ. ປ. ໒໘໑];

ເອເຕ ຕໂຍ ກມ຺ມປເຖ ວິໂສຘເຍ, ອາຣາຘເຍ ມຄ຺ຄມິສິປ຺ປເວທິຕໍ.

ຕິສ຺ໂສ ອິມາ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິສຸທ຺ຘິໂຍ – ກາຍກມ຺ມປາຣິສຸທ຺ຘິ, ວາຈາກມ຺ມປາຣິສຸທ຺ຘິ, ມໂນກມ຺ມປາຣິສຸທ຺ຘິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ກາຍກມ຺ມປາຣິສຸທ຺ຘິ? ປາຓາຕິປາຕາ ເວຣມຓີ, ອທິນ຺ນາທານາ ເວຣມຓີ, ກາເມສຸມິຈ຺ຉາຈາຣາ ເວຣມຓີ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ວຈີກມ຺ມປາຣິສຸທ຺ຘິ? ມຸສາວາທາ ເວຣມຓີ…ເປ… ສມ຺ຜປ຺ປລາປາ ເວຣມຓີ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ມໂນກມ຺ມປາຣິສຸທ຺ຘິ? ອນຠິຊ຺ຌາ ອພ຺ຍາປາໂທ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ. ອິທໍ ສາຘາຣຓສຸຕ຺ຕໍ.

ອິຕິ ສາຘາຣຓານິ ຈ ສຸຕ຺ຕານິ ອສາຘາຣຓານິ ຈ ສຸຕ຺ຕານິ ປຏິວິຊ຺ຌິຕພ຺ພານິ. ປຏິວິຊ຺ຌິຕ຺ວາ ວາຈາຍ ກາເຍນ ຈ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ.

໓໘. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ?

ຍສ຺ສ ສທ຺ຘາ [ສໍ. ນິ. ໑.໒໖໐; ເຖຣຄາ. ໕໐໗ ອຏ຺ຐກນິປາເຕ ຈ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ] ຕຖາຄເຕ, ອຈລາ ສຸປ຺ປຕິຏ຺ຐິຕາ;

ສີລຎ຺ຈ ຍສ຺ສ ກລ຺ຍາຓໍ, ອຣິຍກນ຺ຕໍ ປສໍສິຕໍ.

ສງ຺ເຆ ປສາໂທ ຍສ຺ສຕ຺ຖິ, ອຸຊຸຠູຕຎ຺ຈ ທສ຺ສນໍ;

ອທລິທ຺ໂທຕິ ຕໍ ອາຫຸ, ອໂມຆໍ ຕສ຺ສ ຊີວິຕໍ.

ສທ຺ຘາ ເວ ນນ຺ທິກາ ອາຣາຘິໂກ, ໂນ ຕສ຺ສ ສທ຺ໂຘຕິ;

ສພ຺ພໍ ສິຍາຕິ ຠຄວນ຺ຕໍ, ຕຖາຣູໂປ ຘມ຺ມສມ຺ປສາໂທ.

ອິທໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວີຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ?

ອາຣມ຺ຠຖ [ອາຣຠຖ (ປີ.) ປສ຺ສ ສໍ. ນິ. ໑.໑໘໕] ນິກ຺ກມຖ, ຍຸຎ຺ຊຖ ພຸທ຺ຘສາສເນ;

ຘຸນາຖ ມຈ຺ຈຸໂນ ເສນໍ, ນຬາຄາຣໍວ ກຸຎ຺ຊໂຣ.

ຈຕ຺ຕາໂຣເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມປ຺ປຘານາ, ອິທໍ ວີຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ?

ສຕີມໂຕ ສທາ ຠທ຺ທໍ, ຠທ຺ທມຕ຺ຖຸ ສຕີມໂຕ;

ສຕີມໂຕ ສທາ [ສຸເວ (ສໍ. ນິ. ໑.໒໓໘)] ເສຍ຺ໂຍ, ສຕີມາ ສຸຂເມຘຕິ.

ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພາ, ອິທໍ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ?

ອາກງ຺ຂໂຕ ເຕ ນຣທມ຺ມສາຣຖິ, ເທວາ ມນຸສ຺ສາ ມນສາ ວິຈິນ຺ຕິຕໍ;

ສພ຺ເພນ ຊຎ຺ຎາ ກສິຓາປິ ປາຓິໂນ, ສນ຺ຕໍ ສມາຘິໍ ອຣຓໍ ນິເສວໂຕ.

ຕໂຍເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມາຘີ – ສວິຕກ຺ໂກ ສວິຈາໂຣ, ອວິຕກ຺ໂກ ວິຈາຣມຕ຺ໂຕ, ອວິຕກ຺ໂກ ອວິຈາໂຣ. ອິທໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ?

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິນ຺ຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ.

ຕິສ຺ໂສ ອິມາ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຎາ – ສຸຕມຍີ, ຈິນ຺ຕາມຍີ, ຠາວນາມຍີ, ອິທໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ອິມານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານານິ ອສາຘາຣຓານິ ສຸຕ຺ຕານິ.

໓໙. ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ສາຘາຣຓານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານານິ ສຸຕ຺ຕານິ?

ອວີຕຣາໂຄ [ອ. ນິ. ໖.໕໔] ກາເມສຸ, ຍສ຺ສ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍາ ມຸທູ;

ສທ຺ຘາ ສຕິ ຈ ວີຣິຍໍ, ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ;

ຕາທິສໍ ຠິກ຺ຂຸມາສຊ຺ຊ, ປຸພ຺ເພວ ອຸປຫຎ຺ຎຕິ.

ປຎ຺ຈິມານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ. ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍາທິອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕີສຸ ອເວຈ຺ຈປ຺ປສາເທ ວິຕ຺ຖາເຣນ ສຸຕ຺ຕໍ ກາຕພ຺ພໍ. ອິມານິ ສາຘາຣຓານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍາຘິຏ຺ຐານານິ ສຸຕ຺ຕານິ. ຍໍ ຍສ຺ສ ສມ຺ພນ຺ຘໍ ກຸສລສ຺ສ ວາ ອກຸສລສ຺ສ ວາ ເຕນ ເຕນ ອຘິຏ຺ຐາເນນ ຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ, ນຕ຺ຖຎ຺ໂຎ ຘມ຺ໂມ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ຕຕ຺ຖ ສາຘາຣຓໍ ກຸສລໍ ນາປິ ກຸສລໍ ອກຸສລໍ ຍຖາ ສາຘາຣຓານິ ຈ ກຸສລມູລານິ ສາຘາຣຓານິ ຈ ອກຸສລມູລານິ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ກາມວິຕກ຺ກໍ ປຊຫຕິ…ເປ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ ກຸສລໍ ອກຸສລຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ວິຕກ຺ໂກ ຫິ ມມຕ຺ຖິໂກ [ປມຕ຺ຖິໂກ (ປີ.)], ທທໍ ປິໂຍ ນໂຣ ອິຕິ;

ໂຍ ປາຓມຕິປາເຕຕິ, ຕີຓິ ຕສ຺ສ ພາລລກ຺ຂຓໍ.

ສຕຎ຺ເຈວ ສຫສ຺ສານໍ, ເຍ ຈ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ;

ຉນ຺ທາ ໂທສາ ຠຍາ ໂມຫາ, ຈຕູຫິ ອຄຕີຫິ ຈ.

ອສຸຠານຸປສ຺ສິໍ ວິຫຣນ຺ຕໍ, ນິມິຕ຺ເຕສຸ ອສຸຠາ ຈ;

ເອກມ຺ປິ ເຈ ປິຍໍ ປາຓໍ, ມິຕ຺ຕາ ສເຈ ສຸຠາສິຕາ.

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິໍ, ອນຸຎ຺ຎາ ຕີຓິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ;

ກຸສລາກຸສລມູລານິ ຈ, ຕຸລມຕຸລຎ຺ຈ ສມ຺ຠວໍ.

ກາເຍນ ກຸສລໍ ກເຣ, ຕີຓິ ສຸຈຣິຕານິ ຈ;

ສຸຠາສິຕໍ ອຸຕ຺ຕມມາຫຸ, ສນ຺ໂຕ ວຈີສຸຈຣິຕານິ ຈ.

ກາເຍນ ຈ ກຸສລໍ ກຍິຣາ, ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕານິ ຈ;

ກາຍານຸຣກ຺ຂີ ຈ ສທາ, ຕິສ຺ໂສ ຈ ປາຣິສຸທ຺ຘິໂຍ.

ຍສ຺ສ ສທ຺ຘາ ຕຖາຄເຕ, ສມຸປ຺ປາເທ ຈ ເທສິໂຕ;

ອາຣມ຺ຠຖ ນິກ຺ກມຖ, ຍາ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘານຕາ.

ສຕີມໂຕ ສທາ ຠທ຺ທໍ, ສຕິປຏ຺ຐານຠາວນາ;

ອາກງ຺ຂໂຕ ຈ ອນຎ຺ຎາຓໍ, ເຍ ຈ ຕີຓິ ສມາຘໂຍ.

ປຎ຺ຎາ ຫິ ເສຏ຺ຐາ ໂລກສ຺ມິໍ, ຕິສ຺ໂສ ປຎ຺ຎາ ປກາສິຕາ;

ອວີຕຣາໂຄ ກາເມສຸ, ຕເຖວ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍາ.

ອິຕິ ເຖຣສ຺ສ ມຫາກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ

ຊມ຺ພຸວນວາສິໂນ ເປຏໂກປເທເສ

ຕຕິຍຠູມິ ສຸຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐານໍ ນາມ.

໔. ສຸຕ຺ຕວິຈຍຈຕຸຕ຺ຖຠູມິ

໔໐. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສຸຕ຺ຕວິຈໂຍ?

ຕຕ຺ຖ ກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ປຸພ຺ພາປຣໂສ ສາຘຸກໍ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍຕິ. ກິໍນຸ ໂຂ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອາຣຠິ…ເປ… ເຕຫິ ສຸຕ຺ເຕຫິ ສຫ ອຘິສນ຺ນຏ຺ເຐຫິ ຍຸຊ຺ຊຕິ ອຸທາຫຸ ນ ຍຸຊ຺ຊຕີຕິ?

ຍຖາ ຠຄວາ ກິເລເສ ອາທິມ຺ຫິ ຕຕ຺ຖ ເທເສຕິ. ກິໍ ເທສິຕໍ? ເຕສໍ ກິເລສານໍ ປຫານໍ ອຸທາຫຸ ໂນ ເທສິຕນ຺ຕິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ຍທິ ນ ເທສິຕໍ ຠຄວຕິ ເຕສໍ ກິເລສານໍ ປຫານໍ ກຸສລາ ຘມ຺ມາ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ ຍຕ຺ຖ ເຕ ອກຸສລາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ສເຈ ສມນ຺ເນຫມາໂນ ນ ລຠຕິ. ຕຕ຺ຖ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ອປກຑ຺ຒິຕພ຺ພາ ວີມໍສິຕພ຺ພາ, ສໍກິເລສຠາຄິຍສຸຕ຺ຕໍ, ຍທິ ກິເລສາ ອປກຑ຺ຒິຍນ຺ຕາ. ເຍ ວາ ນ ເທນ຺ຕິ ຕຕ຺ຖ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພາ ອຣິຍມຄ຺ຄຘມ຺ມາ ຕາສຸ ຠູມີສຸ ກິເລສາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຸທາຫຸ ນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ. ຍຕ຺ຕກາ ປນ ກິເລສາ ເທສິຕາ. ນ ຕຕ຺ຕກາ ອຣິຍຘມ຺ມາ ເທສິຕາ. ຍຕ຺ຖ ກິເລສາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ເຍ ກິເລສາ ອຣິຍຘມ຺ມານໍ ປຏິປກ຺ເຂນ ນ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ, ເຕ ອປກຑ຺ຒິຕພ຺ພາ, ສເຈ ອປກຑ຺ຒິຍນ຺ຕາ ໂຍຊນໍ ເທຕິ. ຕຕ຺ຖ ເອວໍ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ. ທ຺ເວ ຕີຓິ ວາ ຕທຸຕ຺ຕຣິ ວາ ກິເລສາ ເອເກນ ອຣິຍມຄ຺ເຄນ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ. ສເຈ ເອວໍ ວີມໍສິຍນ຺ຕາ ໂຍຊນໍ ເທຕິ, ຕຕ຺ຖ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ປຣມ຺ປຣາຍ ວາ ປິຏກສມ຺ປທາເນນ ວາ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ໂຖ ຈ ນຕ຺ໂຖ ຈ. ຍໍ ວາ ນ ສກ຺ກາ ສຸຕ຺ຕໍ ນິທ຺ທິສິຕຸໍ ເນວ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຈິກິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ເອວໍ ຍຖາ ອາທິມ຺ຫິ ກຸສລາ ຘມ຺ມາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຍ ກິເລສາ ເຕ ປຫີເນຍ຺ຍາຕິ. ເຕ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພາ. ປຸໂຣ ວາ ກຸສໂລ ປຏິປກ຺ເຂນ ວາ ປຸໂຣ ເທສນາ, ອນູນາ ອນຘິກາ ອຸຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ຍຖາ ປຐໂມ ອຸຕ຺ຕິໂລ ເຍສມິທານິ ກິເລສານໍ ເຍ ອຣິຍຘມ຺ມາ ເທສິຕາ ອິເມ ກິເລສາ ອິເມຫິ ອຣິຍຘມ຺ເມຫິ ປຫີຍນ຺ຕິ, ອຸທາຫຸ ນປ຺ປຫີຍນ຺ຕີຕິ ວິຈິນິຕພ຺ພາ. ຍທິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມານາ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຄເຫຕພ຺ພາ. ອຖ ນ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ, ເຍ ກິເລສາ ອປຏິປກ຺ຂາ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕ ກິເລສາ ອປຣິປກ຺ຂິຕພ຺ພາ. ເຍ ຈ ອຣິຍຘມ຺ມາ ປຏິປກ຺ຂາ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕ ອຣິຍຘມ຺ມາ ອປກຑ຺ຒິຕພ຺ພາ. ນ ຫິ ອຣິຍຘມ຺ມາ ອນາຄາມິກິເລສປ຺ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ນາປິ ອຣິຍຘມ຺ມາ ສພ຺ພກິເລສານໍ ປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຍຖາ ກຸສລາ ເມຕ຺ຕາ ອກຸສໂລ ຣາໂຄ ນ ຕຸ ກຸສລາ ເມຕ຺ຕາຕິ ກາເຣຕ຺ວາ ອກຸສລສ຺ສ ຣາຄສ຺ສ ປຫານາຍ ສມ຺ຠວຕິ ພ຺ຍາປາໂທ ເມຕ຺ຕາຍ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ຕສ຺ມາ ອຸໂຠ ກິເລສາ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພາ. ໂຍ ໂຍ ຈ ຘມ຺ໂມ ອຸປທິສິຍຕິ ກຸສໂລ ວາ ອກຸສໂລ ວາ ໂສ ອປກຑ຺ຒິຕພ຺ໂພ. ສເຈ ເຕ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ ອປກຑ຺ຒິຍມາໂນ ນຕ຺ຖິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ທ຺ເວ ວາ ກິເລສາ ເອເກນ ອຣິຍຘມ຺ເມນ ປຫີເນຍ຺ຍາຕິ ທ຺ວີຫິ ວາ ອຣິຍຘມ຺ເມຫິ ເອໂກ ວາ ກິເລໂສ ປຫີຍຕີຕິ.

ອຖ ວາ ເອວມ຺ປິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຍມານໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕຕ຺ຖ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ ວາ ຍຖາ ຍຸຊ຺ຊຕິ ຕຕ຺ຖ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ ວາ, ຍຖາ ນນຸ ສກ຺ກາ ສຸຕ຺ຕໍ ນິທ຺ທິສິຕຸໍ, ນ ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ວິຈິກິຈ຺ຉິຕພ຺ພໍ. ກິເລໂສ ມໍ ອຣິຍຘມ຺ເມສຸ ເທສິເຕສຸ ອຸຠຍໂຕ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ກິຣ ເຍ ວາ ອິເມ ກິເລສາ ເທສິຕາ ເຍ ຈ ອຣິຍຘມ຺ມາ ເທສິຕາ ຄາຖາຍ ວາ ພ຺ຍາກຣເຓນ ວາ, ກິໍ ນຸ ໂຂ ອິເມ ກິເລສາ ອິເມຫິ ອຣິຍຘມ຺ເມຫິ ປຫີຍນ຺ຕິ, ອຸທາຫຸ ນປ຺ປຫີຍນ຺ຕິ? ອິເມ ວາ ອຣິຍຘມ຺ມາ ອິເມສໍ ກິເລສານໍ ປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕີຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ ກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ນ ຕຸ ສພ຺ເພຫິ ອຣິຍຘມ຺ເມຫິ ສພ຺ພາກຸສລາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຍຖາ ເມຕ຺ຕາ ກຸສໂລ ອກຸສໂລ ຈ ຣາໂຄ ນ ຕຸ ກຸສລາ ເມຕ຺ຕາ ອກຸສໂລ ຣາໂຄຕິ ກາເຣຕ຺ວາ ເມຕ຺ຕາຍ ຣາໂຄ ປຫານໍ, ພ຺ຍາປາໂທ ເມຕ຺ຕາຍ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເອວໍ ກິເລໂສຕິ ກາເຣຕ຺ວາ ສຸຕ຺ເຕນ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ນ ສຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ໂມຕິ ກາເຣຕ຺ວາ ສພ຺ພໍ ກິເລສສ຺ສ ປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕຕິ. ຍໍ ຕຸ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ສໍກິເລສປຏິປກ຺ໂຂ, ໂສ ເຕນ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ.

໔໑. ຕຕ຺ຖ ກຸສເລ ເທສິເຕ ສຸຕ຺ເຕ ພ຺ຍາກຣເຓ ວາ ສໍກິເລສາ ນ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ ອຣິຍຘມ຺ມາ ວາ, ເຕ ມຫາປເທເສ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາວຍເວນ ອປກຑ຺ຒິຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ກິເລເສຫິ ຈ ເທສິເຕຫິ ອຣິຍຘມ຺ເມສຸ ຈ ຍທິປິ ເຕນ ອຣິຍຘມ຺ເມນ ເຕ ກິເລສາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖປິ ອຸຕ຺ຕຣິ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ເກນ ກາຣເຓນ ເອເຕ ກິເລສາ ປຊຫິຕພ຺ພາ, ເກນ ກາຣເຓນ ອຣິຍຘມ຺ມາ ເທສິຕາຕິ? ເຍນ ເຍນ ວາ ອາກາເຣນ ອຣິຍຘມ຺ມາ ເທສິຕາ, ເຕນ ເຕນ ປກາເຣນ ອຍໍ ກິເລໂສ ຐິໂຕ. ອຕ຺ຖິ ຫິ ເອໂກ ກິເລໂສ, ເຕນ ວາ ອຣິຍຘມ຺ມາ ນ ອຎ຺ຎຖາ ອຎ຺ຎຖາ ປຫາຕພ຺ໂພ, ຍຖາ ທິຏ຺ຐິ ຣາໂຄ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ທສ຺ສເນນ ປຫາຕພ຺ພາ. ສາ ເຈ ເອວຎ຺ຈ ອວິຊ຺ຊາ ຠາວນາຍ ຠູມິ ວາ ຘມ຺ມາ ຠາວນາຍ ປຫາຕພ຺ພາ. ສາເຍວ ອຸທ຺ຘໍຠາຄິຍໍ ອສງ຺ຂຕທສ຺ສນາຍ ວິມຸຕ຺ຕິຍາ ອນິມິຕ຺ເຕນ ເຈໂຕສມາຘິນາ ອມນສິກາເຣນ ປຫີຍຕິ. ເອວໍ ສາຕ຺ຖໍ ສພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ເຍ ທສ຺ສເນນ ປຫາຕພ຺ພາ ກິເລສາ ທສ຺ສນາກາເຣນ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ຠາວນາຍ ປຫາຕພ຺ພາ ຠາວນາກາເຣນ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ປຕິເສວນາ ປຫາຕພ຺ພາ ປຕິເສວນາກາເຣນ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ເອວໍ ວິໂນທນປຫາຕພ຺ພາ ຍາວ ສຕ຺ຕ ອາສວາ ກາຕພ຺ພາ, ຍາວຎ຺ຎຖາ. ອຎ຺ຎຖາ ເຫສ ຘມ຺ໂມ ປຫາຕພ຺ໂພ ອຎ຺ເຎນາກາເຣນ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂສ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ອຎ຺ຎຖາ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ຍທິ ອຍໍ ຘມ຺ໂມ ປຣິເຍສໂຕ ໂຍ ຈ ເທເສຕິ ເຍນ ເຍນາກາເຣນ, ໂສ ອຣິຍຘມ຺ໂມ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ, ເຕນາກາເຣນ ກິເລໂສ ປຫີຍຕິ. ໂສ ຕຕ຺ຖ ອຸປປຣິກ຺ຂິຕພ຺ໂພ. ອຖ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ ຍທິ ຫິ ເຕນ ສຸຕ຺ເຕນ ວິຫິຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕຖາ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕຖາ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ອທ຺ຘາ ເອຕໍ ຠຄວຕາ ນ ຠາສິຕໍ, ອາຍສ຺ມຕາ ວາ ທຸຄ຺ຄຫິຕໍ, ຍຖາ ມຫາປເທເສ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ, ຠຄວຕາ ຍຖາຠູຕໍ ເທສິຕໍ, ໂຍ ຈ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ກຸສໂລ ຈ ອກຸສໂລ ຈ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ນ ຫິ ປຈ຺ຈຍາ ວິນາ ຘມ຺ໂມ ອປ຺ປຈ຺ຈໂຍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂກ ອາກາໂຣ ປຣິເຍສນາຍ?

ຕຕ຺ຖ ຕຖາຣູປໍ ສເຫຕຸ ສປ຺ປຈ຺ຈຍໍ ໂສຍໍ ຘມ຺ໂມ ວຸຕ຺ໂຕຕິ ອິທໍ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ. ໂສ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ ຕິວິໂຘ – ມຸທຸ ມຊ຺ໂຌ ອຘິມຕ຺ໂຕ. ຕຕ຺ຖ ມຸທຸມ຺ຫິ ປຈ຺ຈເຍ ມຸທຸຘມ຺ໂມ ຄເຫຕພ຺ໂພ, ເອວໍ ສຕ຺ເຍສ ປຈ຺ຈໂຍ ທຸວິໂຘ ປຣໍປຣາປຈ຺ຈໂຍ ຈ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ໂສ ປຈ຺ຈໂຍ ມຸທຸເຕນ ພ຺ຍາຘິມຕ຺ຕໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ອຎ຺ຎຕໂຣປິ ປຈ຺ຈໂຍ ອຎ຺ເຎຫິ ປຈ຺ຈເຍຫິ ປຣິຍຕ຺ຕິໍ ວາ ປາຣິປູຣິໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ຕສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ເອເຕນ ວາ ກາຣເຓນ ວາ ເຫຕຸ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາ ປຈ຺ຈໂຍ ເຫຕຸນາ ປຈ຺ຈເຍນ ຈ, ໂສ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ນິສ຺ສນ຺ໂທ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ອຘິຏ຺ຐາເນ ປຘານໍ ປຣິເຍສຕິ, ໂສ ປຈ຺ຈໂຍ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ນ ຫິ ມຸທຸສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ອຘິມຕ຺ໂຕ ນິສ຺ສນ຺ໂທ ອຘິມຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ນິສ຺ສນ຺ທສ຺ສ ມຸທຸຘມ຺ໂມ, ອຖ ມຸທຸສ຺ສ ມຸທຸ ມຊ຺ຌາຍ ມຊ຺ໂຌ ອຘິມຕ຺ຕສ຺ສ ອຘິມຕ຺ໂຕ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ຕໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ອຖ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ຍຎ຺ຈ ຠຄວາ ອາຣຠຕິ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕຸໍ, ຕໍເຍວ ຘມ຺ມໍ ມຊ຺ຌນ຺ຕປຣິໂຍສານໍ ເທເສຕິ, ຍຖາ ສຸຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐາເນ ຘມ຺ມາ ອາທິມ຺ຫິ ນິທ຺ທິສຕິ, ຕໍເຍວ ພຫຸ ຕສ຺ສ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ປຣິໂຍສານໍ. ຕສ຺ສ ຫິ ຘມ຺ມສ຺ສ ວເສນ ຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຄາຖາ ວາ ພ຺ຍາກຣຓໍ ຂຸທ຺ທກໍ ມຫນ຺ຕໍ ວາ, ຍຖາ ປນ ທຸວິຘາ ອນຸຣູປນ຺ຕິ ວາ ຖປນາ ຈ ເທສນາຖປນາ. ຣູປນ຺ຕິປິ ຘມ຺ມສ຺ສ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ. ຍຖາ ຈ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ສໍວຣຓໍ ເທສິຕໍ ຕຓ຺ຫາຍ ນິຄ຺ຄຫຓຕ຺ຖໍ ອິຈ຺ຉາວ ໂຫຕິ. ເທເສຕິ ຍຖາ ໂຄປາລໂກປເມ ສຸຕ຺ເຕ ອຎ຺ເຎຫິປິ ສຸຕ຺ເຕຫິ ຠຄວາ ຠາສຕິ ອິຈ຺ຉາວ ໂຫຕິ ມຊ຺ຌິມນິກາເຍ ວິຕກ຺ໂກ ອຍໍ ຠຄວໂຕ ເທສນານຸຣູປນ຺ຕິ ອິຕິ ໂສ ຘມ຺ໂມ ອຎ຺ເຎສຸປິ ເວຍ຺ຍາກຣເຓສຸ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ. ນ ຫິ ເອກໍ ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ. ຍຸຊ຺ຊນໍ ຕໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ.

໔໒. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ນ ຠາສິຕໍ ຕຎ຺ຈ ສຸຕ຺ເຕສຸເຍວ ນ຺ທິສ຺ສຕິ, ເອວເມຕໍ ຘາເຣຕພ຺ພໍ. ຍຖາ ອສຸເກນ ຠາສິຕນ຺ຕິ, ຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວີມໍສິຕພ຺ພໍ. ກິໍ ນຸ ໂຂ ອິມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ຂມໍ ຠຄວໂຕ ອຸທາຫຸ ນານຸຎ຺ຎາຕໍ ຂມໍ, ກິຎ຺ຈິ ຣູປຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ ຠຄວໂຕ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ຂມໍ ກິຎ຺ຈິ ຣູປຎ຺ຈ ນານຸຎ຺ຎາຕໍ ຂມໍ? ຍໍ ສພ຺ພໂສ ອໂນຕາເຣຕ຺ວາ ທສພໂລ ໂຄຈຣໍ ເທເສຕິ, ຕໍ ສພ຺ພໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠຄວໂຕ ນານຸຎ຺ຎາຕໍ ຂມໍ. ອຕ຺ຖິປິ ໂສ ສາວໂກ ທສພລານໍ ໂຄຈຣໍ ຊານາຕິ ໂອຘິໂສ ອໂນຘິໂສ, ຕໍ ປນ ພລໍ ສພ຺ພໂສ ນ ຊານາຕິ ອຎ຺ຎຖາ ນາມ ສວເນນ, ຍຖາ ອາຍສ຺ມຕາ ສາຣິປຸຕ຺ເຕນ ເຍນ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ໂອວທິໂຕ, ຕສ຺ສ ອາຍສ຺ມໂຕ ນຕ຺ຖິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍພລເວມຕ຺ຕຎາຓໍ, ເຕນ ປຸຄ຺ຄລປໂຣ [ປຸຄ຺ຄໂລ ປໂຣປຣຎ຺ຈ (ປີ.)] ປຣຎ຺ຈ ຕໍ ອຊານນ຺ໂຕ ສຕິ ອຸຕ຺ຕຣິກຣຓີເຍ ອຸປ຺ປາທິໂຕ, ໂສ ຠຄວຕາ ອປສາທິໂຕ. ຍຖາວ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ຠາຄິເນຍ຺ຍໍ ໂອວທຕິ ອນນ຺ຕຣິຍສມນ຺ນາຄໂຕ ອິທ຺ຘິປາຏິຫີເຣນ ອງ຺ຄຸລິໂຍ ອທີເປຕ຺ວາ ຍໍ ສພ຺ເພສໍ ຘມ຺ມານໍ ກມ຺ມສມາທານານໍ ເຫຕຸໂສ ຐານໂສ ຍຖາຠູຕໍ ຎາຓໍ, ຕສ຺ສ ອາຍສ຺ມໂຕ ສໍວິຊ຺ຊເຕ, ເຕນ ນໍ ໂອວທຕິ, ຕໍ ຠຄວາ ກໂຣຕິ.

‘‘ສເຈປິ ທສ ປຊ຺ໂຊເຕ, ຘາຣຍິສ຺ສສິ ກສ຺ສປ;

ເນວ ທກ຺ຂຕິ ຣູປານິ, ຈກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ນ ວິຊ຺ຊຕີ’’ຕິ.

ອປິ ຈ ໂຂ ຍຖາ ທູໂຕ ຣາຊວຈເນນ ສຕ຺ຕມນຸສາສຕິ, ເອວໍ ເສສານຸໂຄ ອຎ຺ຎາຕກໍ ໂຆສໍ ປເຣສໍ ເທເສຕິ. ອນຸຎ຺ຎາຕຂມສຸຕ຺ຕໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ອນນຸຎ຺ຎາຕຂມໍ ນ ຄເຫຕພ຺ພໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສຸຕ຺ຕສງ຺ກໂຣ? ປຎ຺ຈວິຘໍ ສຸຕ຺ຕໍ, ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ວາສນາຠາຄິຍໍ ທສ຺ສນຠາຄິຍໍ ຠາວນາຠາຄິຍໍ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ. ອຎ຺ຎໍ ອາຣາເຘຍ຺ຍ ອຎ຺ຎໍ ເທເສຕິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ຈ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ອຎ຺ຎມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ນິທ຺ທິສຕິ. ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ຫິ ອເນກາກາຣໍ ອຕ຺ຖໍ ນິທ຺ທິສຕິ. ອຣິຍຘມ຺ມສາຘເນ ອຕ຺ຖໍ ວິວຣຕິ. ວາສນາຠາຄິຍສ຺ສ ອຕ຺ຖໍ ທສ຺ສນຠາຄິເຍສຸ ນິທ຺ທິສຕິ. ໂອຣມ຺ຠາຄິຍານໍ ສໍໂຍຊນານໍ ອຕ຺ຖໍ ອຸທ຺ຘໍຠາຄິເຍສຸ ນິທ຺ທິສຕິ. ມຸທຸມຊ຺ຌານໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ອຘິມຕ຺ເຕສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ນິທ຺ທິສຕິ. ອິຕິ ອຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ ສມ຺ເຠທໍ ເຫຕຸນາ ຈ ນິສ຺ສນ຺ເທນ ຈ ຜເລນ ຈ ນິທ຺ເທເສນ ຈ ມຸທຸມຊ຺ຌາຘິມຕ຺ຕຕາຍປິ ຈ ອຕ຺ເຖນ ຈ ພ຺ຍຎ຺ຊເນນ ຈ ໂຍ ສມ຺ເຠໂທ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸຕ຺ຕສງ຺ກໂຣ. ໂຍ ອສມ຺ເຠໂທ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສຸຕ຺ຕວິຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖາຍໍ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ປຸຣິມານໍ ອກ຺ຂຓ຺ຑໍ, ຍຖາຠູຕສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ;

ນິສ຺ສນ຺ໂທ ວາສນາສທ຺ຘິ, ອນຸຎ຺ຎາ ສຸຕ຺ຕສງ຺ກໂຣ.

ເຖຣສ຺ສ ມຫາກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ

ສຸຕ຺ຕວິຈໂຍ ນາມ ຈຕຸຕ຺ຖຠູມິ.

໕. ປຎ຺ຈມຠູມິ

໔໓. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຫາຣວິຠງ຺ໂຄ? ຍຕ຺ຖ ໂສຬສ ຫາຣາ ອກ຺ຂຣໂສ ເຠທໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ອາທິມ຺ຫິ ເທສນາຫາໂຣ. ຕຕ຺ຖ ອຍໍ ຄາຖາ ກຸສລາ ວາ ອກຸສລາ ວາ ສຈ຺ຈານິ ວາ ສຈ຺ເຈກເທໂສ ວາ. ກິໍ ເທສິຕນ຺ຕິ? ສຸຕ຺ເຕ ວີມໍສາ ເທສນາຫາໂຣ. ຍຖາ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ນິກ຺ເຂໂປ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ສາຘາຣຓານິ ອສາຘາຣຓານິ ຈ. ຍານິ ຈ ອຏ຺ຐາຣສ ປທານິ ທຸກ຺ຂໂຕ ສຕ຺ຕ ປທານິ ສງ຺ເຂເປນ ກາຍິເກນ ເຈຕສິເກນ ທຸກ຺ເຂນ, ອປ຺ປິຍສມ຺ປໂຍເຄນ ປິຍວິປ຺ປໂຍເຄນ ຈ ຕີຫິ ຈ ສງ຺ຂຕາຫິ. ຕຕ຺ຖ ຕີຓິ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓານິ ຕິສ຺ໂສ ທຸກ຺ຂຕາ ອຸປ຺ປາໂທ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ສງ຺ຂາຣທຸກ຺ຂຕາຍ ທຸກ຺ຂຕາ ຈ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ວິປຣິຓາມທຸກ຺ຂຕາຍ ທຸກ຺ຂຕາຕິ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຖໍ ຈ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ທຸກ຺ຂທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ທຸກ຺ຂຕາ, ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓານໍ ຕີສຸ ເວທນາຠູມີສຸ ອທຸກ຺ຂມສຸຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປາໂທ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ສງ຺ຂາຣທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ທຸກ຺ຂຕາ ຕໂຍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ສຸຂາ ເວທນາຍ ຈ ວິປຣິຓາມທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ທຸກ຺ຂຕາຕິ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕໍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ທຸກ຺ຂາເວທນາ ທຸກ຺ຂທຸກ຺ຂຕາ ຈ ທຸກ຺ຂຕາ ອິມມ຺ຫິ ອິເມສຸ ນວປເທສຸ ປຐມເກສຸ ສຕ຺ຕສຸ ປເທສຸ ໂສຬສສຸ ປເທສຸ ທຸກ຺ຂາ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ, ເອກາທສ ທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ລກ຺ຂຓໍ ນິທ຺ເທເສ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ປາຕຸຠາວລກ຺ຂຓາ ຊາຕິຍາ ຈ ປາຕຸຠາວຈຸຕິລກ຺ຂໂຓ ຈຸໂຕຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ປນ຺ນຣສປທານິ ກຕ຺ຕພ຺ພານິ, ເອວໍ ສາຘາຣຓານິ ອສາຘາຣຓານິ ຈ ສຕ຺ຕສຸ ທສສຸ ປເທສຸ ສຎ຺ຎາສ ຕິວິເຘ ຈ ສາສນປ຺ປຏ຺ຐາເນ ອຏ຺ຐາຣສວິເຘສຸ ຈ ສຸຕ຺ຕາຘິຏ຺ຐາເນສຸ ທສວິເຘສຸ ຈ ສຸຕ຺ຕວິເຘຍ຺ເຍສຸ ໂສຬສວິເຘສຸ ຈ ຫາເຣສຸ ເອກວີສຕິວິຘາຍ ຈ ປວິຈຍວີມໍສາຍາຕິ ອິທໍ ເທສິຕໍ. ຍຖາຠູຕຎ຺ຈ ເທສິຕນ຺ຕິ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເທສນາຫາໂຣ.

໔໔. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ?

ປທໍ ປຎ຺ຫາ ຈ ປຸຈ຺ຉາ ຈ, ກິໍ ປຸພ຺ພໍ ກິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມໍ;

ອນຸຄີຕິ ສາ ຈ ວິຈໂຍ, ຫາໂຣ ວິຈໂຍຕິ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ.

ປທນ຺ຕິ ປຐມໍ ປທໍ. ຕສ຺ສ ໂກ ອຕ຺ໂຖ? ຍໍ ຠຄວາ ປຸຏ຺ໂຐ ອາຍສ຺ມຕາ ອຊິເຕນ ຕໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ, ກຕິປທານິ ປຸຏ຺ຐານິ ຍຖາກິໍ ເກນສ຺ສຸ ນິວຸໂຕ ໂລໂກຕິ ຄາຖາ, ອິມານິ ກຕິປທານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອິຕິ ວິສຊ຺ຊນາຍ ປຸຈ຺ຉາ. ຍຕ຺ຕເກຫິ ປເທຫິ ຠຄວຕາ ວິສຊ຺ຊິຕານິ ປທານິ ອິຕິ ປຸຈ຺ຉາຍ ຈ ຍາ ປທານໍ ສງ຺ກາສນາ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປທນ຺ຕິ.

ປຎ຺ຫາຕິ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ. ກຕິ ປຎ຺ຫາ? ເອໂກ ວາ ທ຺ເວ ວາ ຕທຸຕ຺ຕຣິ ວາ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ເອໂກ ປຎ຺ໂຫ, ອຕ຺ຖານຸປຣິວຕ຺ຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ໂຫຕິ, ສມ຺ພຫຸລານິປິ ປທານິ ເອກເມວຕ຺ຖໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ອນຸປຣິວຕ຺ຕີນິ ຕໍ ພ຺ຍຎ຺ຊເນນ ເອໂກ ປຎ຺ໂຫວ ໂຫຕິ. ເກນສ຺ສຸ ນິວຸໂຕ ໂລໂກຕິ ໂລກໍ ສນ຺ຘາຍ ປຸຈ຺ຉຕິ, ເກນສ຺ສຸ ນປ຺ປກາສຕິ ກິສ຺ສາຠິເລປນໍ ພ຺ຣູສີຕິ ຕໍເຍວ ປຸຈ຺ຉຕິ. ກິໍສຸ ຕສ຺ສ ມຫພ຺ຠຍນ຺ຕິ ຕໍເຍວ ປຸຈ຺ຉຕິ. ເອວໍ ອຕ຺ຖານຸປຣິວຕ຺ຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ ເອໂກ ປຎ຺ໂຫ ໂຫຕິ, ໂສ ປຎ຺ໂຫ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ເອກໍສພ຺ຍາກຣຓີໂຍ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີໂຍ ປຏິປຸຈ຺ຉາພ຺ຍາກຣຓີໂຍ ຐປນິໂຍຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈກ຺ຂຸ ອນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ເອກໍສພ຺ຍາກຣຓີໂຍ, ຍໍ ອນິຈ຺ຈໍ ຕໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີໂຍ, ສິຍາ ອນິຈ຺ຈໍ ນ ຈກ຺ຂຸ, ຍານິປິ ອາຍຕນານິ ຈ ນ ຈກ຺ຂຸ, ຕານິປິ ອນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ນ ຈກ຺ຂຸເຍວ, ອຍໍ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີໂຍ, ຍໍ ຈກ຺ຂຸ ຕໍ ຈກ຺ຂຸນ຺ທ຺ຣິຍໍ ເນຕິ ປຏິປຸຈ຺ຉາພ຺ຍາກຣຓີໂຍ, ຕໍ ຈກ຺ຂຸ ຕຖາຄໂຕຕິ ຐປນິໂຍ. ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຈກ຺ຂຸນາຕິ ຐປນິໂຍ ປຎ຺ໂຫ. ອິທໍ ປຎ຺ຫໍ ຠຄວາ ກິໍ ປຸຈ຺ຉິໂຕ, ໂລກສ຺ສ ສໍກິເລໂສ ປຸຈ຺ຉິໂຕ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ຕິວິໂຘ ຫິ ສໍກິເລໂສ ຕຓ຺ຫາສໍກິເລໂສ ຈ ທິຏ຺ຐິສໍກິເລໂສ ຈ ທຸຈ຺ຈຣິຕສໍກິເລໂສ ຈ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາຍ ນິວຸໂຕຕິ ອວິຊ຺ຊໍ ທສ຺ເສຕິ, ຊປ຺ປາຕິ ຕຓ຺ຫໍ ທສ຺ເສຕິ, ມຫພ຺ຠຍນ຺ຕິ ອກຸສລສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາກໍ ທສ຺ເສຕິ, ໂສຕໍ ນາມ ສຸຂເວທນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ທຸກ຺ຂເວທນີໂຍ ວິປາໂກ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕີຕິ ຠຄວາ ວິສຊ຺ເຊຕິ, ຈຕູຫິ ໂຍ ປເທຫິ ອວິຊ຺ຊາຍ ນິວຸໂຕ ໂລໂກຕິ…ເປ… ເອວໍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

໔໕. ຕທຸຕ຺ຕຣິ ປຏິປຸຈ຺ຉຕິ, ສວນ຺ຕິ ສພ຺ພຘິ ໂສຕາຕິ ຄາຖາ, ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ປຸຈ຺ຉຕິ ຕໍ ຠຄວາ ທ຺ວີຫິ ປເທຫິ ວິສຊ຺ເຊຕິ.

ຍານິ ໂສຕານິ ໂລກສ຺ມິໍ, ສຕິ ເຕສໍ ນິວາຣຓໍ;

ໂສຕານໍ ສໍວຣໍ ພ຺ຣູມິ, ປຎ຺ຎາເຍເຕ ປິຘີຍເຣ.

ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ທ຺ວີຫິ ປເທຫິ ວິສຊ຺ເຊຕິ. ອິທໍ ປທນ຺ຕິ ປຸຈ຺ຉິໂຕ, ຕສ຺ສ ສໍກິລິຏ຺ຐສ຺ສ ໂລກສ຺ສ ໂວທານໍ ປຸຈ຺ຉິໂຕ, ໂສຕານິ ຉ ຕຓ຺ຫາກາຍາ ພຫຸລາຘິວຈເນນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ຠວນ຺ຕິ ສພ຺ເພຫິ ອາຍຕເນຫິ. ຕານິ ໂສຕານິ ເກນ ນິວາຣິຍນ຺ຕີຕິ ປຣິຍຸຏ຺ຐານປຫານໍ ປຸຈ຺ຉຕິ, ເກນ ໂສຕາ ປິຘີຍເຣຕິ ອນຸສຍສມຸຄ຺ຆາຕໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ຕຕ຺ຖ ຠຄວາ ຉສຸ ທ຺ວາເຣສຸ ສຕິຍາ ເທເສຕິ, ໂຍ ຫິ ສມ຺ປຊາໂນ ວິຫຣຕິ ສຕິໂທວາຣິເກ ຈ ຕສ຺ສ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຄຸຕ຺ຕານິ ສມ຺ຠວນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຄຸຕ຺ເຕສຸ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຍາ ຍາ ວິປສ຺ສນາ, ສາ ສາ ເຕສໍ ເຕສໍ ໂສຕານໍ ຕສ຺ສາ ຈ ອວິຊ຺ຊາຍ ໂຍ ໂລໂກ ນິວຸໂຕ ອຈ຺ຈນ຺ຕປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕຕິ. ເອວໍ ໂສຕານິ ປິຫິຕານິປິ ຠວນ຺ຕິ ຕໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ ປຸຈ຺ຉຕິ.

ປຎ຺ຎາ ຈ ສຕິ ຈ ນາມຣູປສ຺ສ ໂຂ ຕສ຺ສ ຠຄວນ຺ຕໍ ປຸຏ຺ຐຸມາຄມ຺ມ ກຕ຺ເຖຕໍ ອຸປສມ຺ມຕິ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ຠຄວາ ເອເກນ ປເທນ ວິສຊ຺ເຊຕິ.

ຍເມຕໍ ປຎ຺ຫໍ ອປຸຈ຺ຉິ [ປຸຈ຺ຉເສ ປຎ຺ຫໍ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໑໐໔໓], ອຊິຕ ຕໍ ວທາມິ ເຕ…ເປ…;

ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ນິໂຣເຘນ, ເອຕ຺ເຖຕໍ ອຸປສມ຺ມຕິ.

ອິມິນາ ປຎ຺ເຫນ ກິໍ ປຸຈ຺ຉຕິ? ອນຸປາທິເສສນິພ຺ພານຘາຕຸໍ ປຸຈ຺ຉຕິ, ຕໍ ຠຄວາ ອນຸປາທິເສສາຍ ນິພ຺ພານຘາຕຸຍາ ວິສຊ຺ເຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ປຐເມນ ປຎ຺ເຫນ ສໍກິເລສໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ທຸຕິເຍນ ປຎ຺ເຫນ ໂວທານໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ຕຕິເຍນ ປຎ຺ເຫນ ໂສປາທິເສສນິພ຺ພານຘາຕຸໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ຈຕຸຕ຺ເຖນ ປຎ຺ເຫນ ອນຸປາທິເສສນິພ຺ພານຘາຕຸໍ ປຏິປຸຈ຺ຉຕິ ຕໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ ປຏິປຸຈ຺ຉຕິ.

ເຍ ຈ ສງ຺ຂາຕຘມ຺ມາເສ, ເຍ ຈ ເສຂາ [ເສກ຺ຂາ (ກ.) ປສ຺ສ ສຸ. ນິ. ໑໐໔໔] ປຸຖູ ອິຘ;

ເຕສໍ ເມ ນິປໂກ ອິຣິຍໍ, ປຸຏ຺ໂຐ ປພ຺ຣູຫິ ມາຣິສ.

ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ປຸຈ຺ຉຕິ. ກຕິ ຈ ປນ ເຕ ປຎ຺ເຫ ສງ຺ຂາຕຘມ຺ມາ ຈ ອຣຫນ຺ຕາ ເສກ຺ຂາ ຈ? ກິໍ ປຸພ຺ພໍ ກິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມນ຺ຕິ ອຍມຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ກຕຣໍ ປຐມໍ ປຸຈ຺ຉຕິ, ກຕຣໍ ປຈ຺ຉາ? ອຣຫນ຺ຕໍ ປຐມໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ເສກ຺ຂຘມ຺ເມ ຕຕ຺ຖ ເກນ ປເທນ ສງ຺ຂາຕຘມ຺ມາຕິ ອຣຫນ຺ໂຕ ຄຫິຕາ, ປຸຖູຕິ ເສກ຺ຂາ ຄຫິຕາ. ເຕສໍ ເມ ນິປໂກຕິ ສາຘາຣຓໍ ປທໍ ຠຄວນ຺ຕໍ ປຸຈ຺ຉຕິ. ຕສ຺ສ ສາຘາຣຓານິ ຈ ອສາຘາຣຓານິ ຈ ປຎ຺ເຫສຸ ປຸຈ຺ຉິຕພ຺ພານິ. ຕໍ ຠຄວາ ວິສຊ຺ເຊຕິ. ນ ຕຖາ ປຸຏ຺ຐໍ, ປຐມໍ ປຸຏ຺ຐໍ, ຕໍ ປຈ຺ຉາ ວິສຊ຺ເຊຕິ. ຍໍ ປຈ຺ຉາ ປຸຈ຺ຉິຕໍ ປຐມໍ ວິສຊ຺ເຊຕິ. ກິຎ຺ຈ ອິທໍ ປຸຈ຺ຉິຕໍ ວິສຸທ຺ຘານໍ ວິສຸຊ຺ຌນ຺ຕານຎ຺ຈ ກາ ອິຣິຍາຕິ ອິທໍ ປຸຈ຺ຉິ, ຕໍ ກາເມສຸ ນາຠິຄິຊ຺ເຌຍ຺ຍ. ມນສານາວິໂລ ສິຍາຕິ ປຣິຍຸຏ຺ຐານານິ ວິຕກ຺ເກນ ຈ ຠຄວາ ນິວາເຣຕິ, ທ຺ເວ ປນ ວິຕກ຺ກອນາວິລຕາຍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ, ຍຖາ ນີວຣເຓສຸ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ກຸສລາ ສພ຺ພຘມ຺ເມສູຕິ ອຣຫນ຺ຕໍ ວິສຊ຺ເຊຕິ.

ເກນສ຺ສຸ ຕຣຕິ ໂອຆນ຺ຕິ ຄາຖາ, ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ. ຈຕ຺ຕາໂຣເຍວ ປຎ຺ຫາ. ກິໍ ກາຣຓໍ, ນ ຫິ ເອຕ຺ຖ ອຕ຺ຖານຸປຣິວຕ຺ຕິ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ [ຍຖານຸປຣິວຕ຺ຖິວຊ຺ຊໍ (ປີ. ກ.)] ຍຖາ ປຐມໍ ອຊິຕປຎ຺ເຫສຸ, ຕສ຺ສ ນ ເອກໍເສນ ພຫູນິ ວິສຊ຺ຊນານິ, ພຫຸກາ ປຎ຺ຫາ, ເອໂກວ ນ ຈາປິ, ສພ຺ເພ ປຸຈ຺ຉຕິ, ປຸພ຺ເພ ວິສຊ຺ຊິໂຕ, ຍຖາ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ອຊິໂຕປຎ຺ເຫ, ຍໍ ເອຕ຺ຖ ຍຖາຠູຕໍ ປຣິເຍສນາປທພນ຺ເຘນ ວິສຊ຺ຊນາໂຍ ເອວໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຣິເຍສຕິ. ໂຍ ປຸນ ເອຕ຺ຖ ຍໍ ເອວໍ ປຸຈ຺ຉຕິ ຕຕ຺ຖ ອຍມາກາໂຣ ປຸຈ຺ຉນາຍໍ ອນ຺ໂຕຊຏາ ພຫິຊຏາຕິ ຄາຖາ [ສໍ. ນິ. ໑.໒໙] ປຸຈ຺ຉິຕວິສຊ຺ຊນາຍ ມຄ຺ຄິຕພ຺ພາ. ກຖໍ ວິສຊ຺ຊິຕາຕິ ຠຄວາຕິ ວິສຊ຺ເຊຕິ? ສີເລ ປຕິຏ຺ຐາຍ ນໂຣ ສປຎ຺ໂຎຕິ ຄາຖາ. ຕຕ຺ຖ ຈິຕ຺ຕຠາວນາຍ ສມຖາ, ປຎ຺ຎາຠາວນາຍ ວິປສ຺ສນາ. ຕຕ຺ຖ ເອວໍ ອນຸມີຍຕິ, ເຍ ຘມ຺ມາ ສມເຖນ ຈ ວິປສ຺ສນາຍ ຈ ປຫີຍນ຺ຕິ, ເຕ ອິເມ ອນ຺ໂຕຊຏາ ພຫິຊຏາ. ຕຕ຺ຖ ວິສຊ຺ຊນໍ ສມເຖນ ຣາໂຄ ປຫີຍຕິ, ວິປສ຺ສນາຍ ອວິຊ຺ຊາ. ອຊ຺ຌຕ຺ຕວຕ຺ຖຸໂກ ຣາໂຄ ອນ຺ໂຕຊຏາ, ພາຫິຣວຕ຺ຖຸໂກ ຣາໂຄ ພຫິຊຏາ. ອຊ຺ຌຕ຺ຕວຕ຺ຖຸກາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ, ອຍໍ ອນ຺ໂຕຊຏາ. ເອກສຏ຺ຐິ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ຈ ພາຫິຣວຕ຺ຖຸການິ ພຫິຊຏາ, ຍາ ຫິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕວຕ຺ຖຸກາ ຍາ ທິຏ຺ຐິຠາຄິເຍນ ຠວິສ຺ສຕິ, ອຍໍ ຊຏາ. ຕຖາ ສໍຂິຕ຺ເຕນ ຍາ ກາຈິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕວຕ຺ຖຸກາ ຕຓ຺ຫາ ຈ ທິຏ຺ຐິ ຈ, ອຍໍ ອນ຺ໂຕຊຏາ. ຍາ ກາຈິ ພາຫິຣວຕ຺ຖຸກາ ຕຓ຺ຫາ ຈ ທິຏ຺ຐິ ຈ, ອຍໍ ພຫິຊຏາ.

ຍຖາ ເທວຕາ ຠຄວນ຺ຕໍ ປຸຈ຺ຉຕິ ‘‘ຈຕຸຈກ຺ກໍ ນວທ຺ວາຣ’’ນ຺ຕິ ຄາຖາ [ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ]. ຕຕ຺ຖ ຠຄວາ ວິສຊ຺ເຊຕິ ‘‘ເຉຕ຺ວາ ນທ຺ຘິໍ ວຣຕ຺ຕໍ ຈາ’’ຕິ ຄາຖາ, ອິທໍ ຠຄວາ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນິໍ ປຏິປທໍ ວິສຊ຺ເຊຕິ. ອິມາຍ ວິສຊ຺ຊນາຍ ຠຄວາ ອນຸມີຍຕິ ກິເລເສ ເອຕ຺ຖ ປຸຣິມາຍ ຄາຖາຍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ເພນ. ຕໍ ຫິ ຈຕຸຈກ຺ກນ຺ຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວາ ຫຕ຺ຖປາທາ. ນວທ຺ວາຣນ຺ຕິ ນວ ວຓມຸຂານິ. ຍຖາ ຈຕຸຈກ຺ກນ຺ຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອຸປາທານາ, ອຸປາທານປ຺ປຈ຺ຈຍາ ຠໂວ, ອຸປາທານນິໂຣຘາ ຠວນິໂຣໂຘ. ນວທ຺ວາຣນ຺ຕິ ນວ ມານວິຘາ, ມານຊາຕິກາຍ ຫິ ທຸກ຺ຂໍ ເສຍ຺ເຍນມ຺ຫິ ປຣໂສ ຕີຓິ ຕິການິ ປຸຓ຺ຓໍ. ຕິເກນ ສໍຍຸຕ຺ຕໍ ຫິ ປຎ຺ຈກາມຄຸຓິໂກ ຣາໂຄ. ຕຕ຺ຖ ນທ຺ຘີຕິ ຕຓ຺ຫາ ວິສຊ຺ຊີຍຕິ. ວຣຕ຺ຕນ຺ຕິ ມານໍ ວິສຊ຺ເຊຕິ, ອິຈ຺ຉາ ໂລໂຠ ຈ ປາປໂກຕິ ປຎ຺ຈກາມຄຸຓິໂກ ຣາໂຄ. ຕຕ຺ຖ ວິສມໂລໂຠ ປາປໂກຕິ ນິທ຺ທິສິຍຕິ ສມູລຕຓ຺ຫນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎາຓມູລກາ ຕຓ຺ຫາຕິ ອຎ຺ຎາຓມູລກາ ຕຓ຺ຫາ, ຕຓ຺ຫາຍ ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ປຫານໍ. ເຍ ຈ ປຸນ ອຎ຺ເຎປິ ເກຈິ ຈຕຸຈກ຺ກໂຍເຄນ ເຕເນວ ກາຣເຓນ ຈ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ, ສໍສາຣຄາມິໂນ ຘມ຺ມາ ສພ຺ເພ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖາຍໍ ຄາຖາ ວິສຊ຺ຊນາ ປຸຈ຺ຉາຍ ຈ ວິສຊ຺ຊນາຍ ສເມຕິ [ສມໍຕິ (ປີ.)]. ຍໍ ຍທິ ສນ຺ເທນ ອຖ ສຫ ພ຺ຍາກຣເຓນ ອນຸຄີຕິຍໍ ຈ ໂສ ວິຈໂຍຕິ ຠຄວາ ຍຕ຺ຕການິ ປທານິ ນິກ຺ຂິປຕິ, ຕຕ຺ຕເກຫິ ອນຸຄາຍຕິ.

໔໖. ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ທູເຕຍ຺ຍໍ ຄນ຺ຕຸມຣຫຕິ [ກາຕຸມຣຫຕິ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໘.໑໖]. ອິມານິ ອຏ຺ຐ ປທານິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ. ຉຫິ ປເທຫິ ຠຄວາ ອນຸຄາຍຕິ.

‘‘ໂຍ ເວ ນ ພ຺ຍຖຕິ [ພ຺ຍາຖຕິ (ກ.)] ປຕ຺ວາ, ປຣິສໍ ອຸຄ຺ຄວາທິນິໍ;

ນ ຈ ຫາເປຕິ ວຈນໍ, ນ ຈ ຉາເທຕິ ສາສນໍ.

‘‘ອສນ຺ທິທ຺ຘິໍ ຈ ຠຓຕິ, ປຸຈ຺ຉິໂຕ ນ ຈ ກຸປ຺ປຕິ;

ສ ເວ ຕາທິສໂກ ຠິກ຺ຂຸ, ທູເຕຍ຺ຍໍ ຄນ຺ຕຸມຣຫຕີ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປນ ຠຄວາ ຍຕ຺ຕການິ ປທານິ ນິກ຺ຂິປຕິ, ຕຕ຺ຕເກຫິ ອນຸຄາຍຕິ. ສຕ຺ຕຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ໂຕ ປິໂຍ ຄຣຸຠາວນີໂຍຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ, ອິທໍ ຠຄວາ ສຕ຺ຕຫິ ປເທຫິ ອນຸຄາຍຕິ. ອິຕິ ພຫຸສ຺ສຸຕວາ ອນຸຄາຍຕິ, ອປ຺ປຕຣກຖໍ ປທໍ ວາ ນິກ຺ເຂໂປ, ພຫຸສ຺ສຸຕວາ ນວ ປທານິ ນິກ຺ເຂໂປ, ອປ຺ປຕຣິກາ ອນຸຄີຕິຍາ ພຫຸຕຣິກາ ອນຸຄາຍຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເຕ ອນຸຄີຕິ ຈ ວິຈໂຍ, ອຍໍ ວິຈໂຍ ນາມ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຍຸຕ຺ຕິຫາໂຣ?

ສພ຺ເພສໍ ຫາຣານໍ, ຍາ ຠູມີ ໂຍ ຈ ໂຄຈໂຣ ເຕສໍ;

ຍຸຕ຺ຕາຍຸຕ຺ຕິ ປຣິກ຺ຂາ, ຫາໂຣ ຍຸຕ຺ຕີຕິ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ.

ຫາຣານໍ ໂສຬສນ຺ນໍ ຍຖາ ເທສນາ ຍຖາ ວິຈໂຍ ໂຍ ຈ ນິທ຺ທິສິຍຕິ, ອຍໍ ນິທ຺ເທໂສ. ອຍໍ ປຸຈ຺ຉາ ສຸຕ຺ເຕສຸ ນ ຍຸຊ຺ຊຕີຕິ ຍາ ຕຕ຺ຖ ວີມໍສາ, ອຍໍ ຍຸຕ຺ຕິ.

ຍຖາ ຫິ ສເຫຕູ ສປ຺ປຈ຺ຈຍາ ສຕ຺ຕາ ສໍກິລິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຕ຺ຖິ ເຫຕຸ ອຕ຺ຖິ ປຈ຺ຈໂຍ ສຕ຺ຕານໍ ສໍກິເລສາຍ, ສເຫຕູ ສປ຺ປຈ຺ຈຍາ ສຕ຺ຕາ ວິສຸຊ຺ຌນ຺ຕິ, ອຕ຺ຖິ ເຫຕຸ ອຕ຺ຖິ ປຈ຺ຈໂຍ ສຕ຺ຕານໍ ວິສຸທ຺ຘິຍາ. ສີລວຕາ, ອານນ຺ທ, ປຸຄ຺ຄເລນ ນ ເວຍ຺ຍາກຣຓິຍາ ກິນ຺ຕິ ເມ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ ອຸປ຺ປາເທຍ຺ຍ…ເປ… ອພ຺ຍາກຣຓໍ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ, ອຍໍ ວິສຸທ຺ຘິຍາ ມຄ຺ໂຄ. ຕສ຺ສ ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ, ສີລກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ຈຕ຺ຕາຣິ ເຫຕຸ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ສປ຺ປຸຣິສສໍເສໂວ ໂຍ ຈ ປຕິຣູປເທສວາໂສ ຈ, ອຍໍ ອຸປາທາປຈ຺ຈຍຕາ ສປ຺ປຈ຺ຈໂຍ. ຍໍ ໂປຣາຓກມ຺ມໍ ອສ຺ສ ວິປາໂກ ປຈ຺ຈໂຍ, ຕາຍ ປຈ຺ຈຍາຍ ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘິ, ອຍໍ ເຫຕຸ. ອິຕິ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ ສເຫຕຸ ສປ຺ປຈ຺ຈໂຍຕິ ອິທໍ ໂລກິກໍ ສີລໍ.

ຍໍ ປນ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ສີລໍ, ຕສ຺ສ ຕີຓິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຈ຺ຈໂຍ – ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ – ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ເຫຕຸ. ປຎ຺ຎາຍ ນິພ຺ເພຘຄາມິນິຍາ, ຍໍ ສີລໍ ຊາຍຕິ. ໂສຕາປນ຺ນສ຺ສ ຈ ສີລໍ ເຕນາຍໍ ເຫຕຸ ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ຍໍ ປຸນ ສມາຘິໂນ ປສ຺ສທ຺ຘິ ຈ ປີຕິ ຈ ປາໂມຊ຺ຊໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ຍໍ ສຸຂໍ ເຫຕຸ ເຕນ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ ສເຫຕຸ ສປ຺ປຈ຺ຈໂຍ. ຍໍ ສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ປຎ຺ຎາ. ຕສ຺ສ ປຣໂຕໂຆໂສ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ຈ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ ຈ, ອິຕິ ອິເມ ຕໂຍ ຂນ຺ຘາ ສເຫຕູ ສປ຺ປຈ຺ຈຍາ ເອວໍ ສຕ຺ຕ ປຎ຺ຎາ. ສຕ຺ຕພ຺ຍາກຣຓີສຸ ຈ ສຸຕ຺ເຕສຸ ນ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ອຍໍ ຍຸຕ຺ຕິຫາໂຣ. ໂສ ຈຕູສຸ ມຫາປເທເສສຸ ທຏ຺ຐພ຺ໂພ.

໔໗. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປທຏ຺ຐານໍ?

ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ ຊິໂນ, ຕສ຺ສ ຈ ຘມ຺ມສ຺ສ ຍໍ ປທຏ຺ຐານໍ;

ອິຕິ ຍາວ ສພ຺ພຘມ຺ມາ, ເອໂສ ຫາໂຣ ປທຏ຺ຐາໂນ.

ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈກາມຄຸຓາ ກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ເຍສໍ ເກສຎ຺ຈິ ກາມຣາໂຄ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ວາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິສ຺ສຕິ ວາ, ເອເຕສຸ ເຍປິ ປຎ຺ຈສຸ ຣູເປສຸ ອາຍຕເນສຸ ນາຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເຕຫິ ກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານນ຺ຕິ. ວຸຈ຺ຈເຕ, ເຕນ ປຎ຺ຈ ກາມຄຸຓາ ກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຣູປຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຠວຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ເອກສຏ຺ຐິ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ທິຏ຺ຐິຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາມຘາຕຸ ກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຣູປຘາຕຸ ອຣູປຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສຸຂສຎ຺ຎາ ກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ພ຺ຍາປາທສຎ຺ຎາ ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອສມ຺ປຊຎ຺ຎຕາ ສມ຺ໂມຫສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ນວ ອາຆາຕວຕ຺ຖູນິ ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ນວວິຘໍ ມານໍ [ນວມານໍ ວິຘມານສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ມານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສຸຂາ ເວທນາ ຣາຄານຸສຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ປຏິຆານຸສຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອທຸກ຺ຂມສຸຂາ ເວທນາ ອວິຊ຺ຊານຸສຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຕ຺ຕວາທຸປາທານຎ຺ຈ ມຸສາວາໂທ ຈ ໂລຠສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປາຓາຕິປາໂຕ ຈ ປິສຸຓວາຈາ ຈ ຜຣຸສວາຈາ ຈ ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ມິຈ຺ຉຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມ຺ຜປ຺ປລາໂປ ຈ ໂມຫສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຠວໍ ໂຠຄຎ຺ຈ ໂວກາໂຣ ອຫໍກາຣສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ພາຫິຣານໍ ປຣິຄ຺ຄໂຫ ມມໍກາຣສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາຍສ຺ສ ສງ຺ຄໍ [ກາຍວງ຺ກໍ (ປີ.)] ທິຏ຺ຐິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາຍິກໂທໂສ ໂທສສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາຍິກກາສາໂວ ໂລຠສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ໂຍ ໂຍ ວາ ປນ ຘມ຺ໂມ ເຍນ ເຍນ ອາຣມ຺ມເຓນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ສຈ຺ຈາຘິຏ຺ຐາເນນ ວາ ຘມ຺ມາຘິຏ຺ຐາເນນ ວາ ອນຸສຍເນນ ວາ, ໂສ ຘມ຺ໂມ ຕສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ເຕນ ສາຣມ຺ມເຓນ ໂສ ຘມ຺ໂມ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ.

ຍຖາ ມນຸສ຺ໂສ ປຸຣິມສ຺ສ ປທສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ ອລຠນ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ປທໍ ອຸທ຺ຘຣຕິ, ໂສ ປຈ຺ຉານຸປທໍ ສໍຫຣຕິ. ຍທິ ປນ ໂຍ ນ ທຸຕິຍປທສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ ລຠຕິ, ອປຣໍ ປທໍ ອຸທ຺ຘຣຕິ. ຕສ຺ສ ໂຍ ເຈໂສ ປຈ຺ຈໂຍ ຠວຕິ. ເອວໍ ຘມ຺ໂມ ກຸສໂລ ວາ ອກຸສໂລ ວາ ອພ຺ຍາກໂຕ ວາ ປທຏ຺ຐານໍ ອລຠນ຺ໂຕ ນ ປວຕ຺ຕຕິ. ຍຖາ ປຍຸຕ຺ຕສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ໂຍນິລາໂຠ [ໂຍນິໂສ ລາໂຠ (ປີ.)], ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປທຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ.

໔໘. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ?

ວຸຕ຺ຕມ຺ຫິ ເອກຘມ຺ເມ, ເຍ ຘມ຺ມາ ເອກລກ຺ຂຓາ ເຕນ;

ສພ຺ເພ ຠວນ຺ຕິ ວຸຕ຺ຕາ, ໂສ ຫາໂຣ ລກ຺ຂໂຓ ນາມ.

ເຍສຎ຺ຈ ສຸສມາຣທ຺ຘາ, ນິຈ຺ຈໍ ກາຍຄຕາສຕີຕິ ຄາຖາຍ ວຸຕ຺ຕາຍ ກາຍຄຕາສຕິຍາ ວຸຕ຺ຕາ ເວທນາຄຕາ ຈິຕ຺ຕຄຕາ ຘມ຺ມຄຕາ ຈ ສຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ສຕິປຏ຺ຐານານໍ ເອເກນ ສຕິປຏ຺ຐາເນນ. ນ ຫິ ຈິຕ຺ຕໍ ເອກສ຺ມິໍ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິຍາ ປວຕ຺ຕຕິ, ນານາສຸ ຄຕີສຸ ປວຕ຺ຕຕິ, ກາຍຄຕາສຕິຍາ ວຸຕ຺ຕາຍ ວຸຕ຺ຕາ ເວທນາຄຕາ ຈິຕ຺ຕຘມ຺ມຄຕາ ຈ. ນ ຫິ ກາຍຄຕາສຕິຍາ ຠາວິຕາຍ ສຕິປຏ຺ຐານາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຠາວນາປາຣິປູຣິໍ ນ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເອວໍ ຕສ຺ສທິເສສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວຸຕ຺ເຕສຸ ສພ຺ພຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຈ ຠວນ຺ຕິ.

ສຈິຕ຺ຕປຣິໂຍທາປນໍ, ເອຕໍ ພຸທ຺ຘານ ສາສນນ຺ຕິ ຄາຖາ ເຈຕສິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ, ຈິຕ຺ເຕ ຣູປໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ອິທໍ ນາມຣູປໍ ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ. ຕໂຕ ສຈິຕ຺ຕປຣິໂຍທາປນາ ຍໍ ຍໍ ໂອທເປຕິ, ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ. ເຍນ ໂອທເປຕິ, ໂສ ມຄ຺ໂຄ. ຍໂຕ ໂອທປນາ, ໂສ ນິໂຣໂຘ. ຈກ຺ຂຸໍ ຈ ປຏິຈ຺ຈ ຣູເປ ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓໍ, ຕຕ຺ຖ ສຫຊາຕາ ເວທນາ ສຎ຺ຎາ ເຈຕນາ ຜສ຺ໂສ ມນສິກາໂຣ ເອເຕ ເຕ ຘມ຺ມາ ເອກລກ຺ຂຓາ ອຸປ຺ປາທລກ຺ຂເຓນ. ໂຍ ຈ ຣູເປ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ, ເວທນາຍ ໂສ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ, ສຎ຺ຎາສງ຺ຂາຣວິຎ຺ຎາເຓສຸປິ ໂສ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ. ອິຕິ ເຍ ເອກລກ຺ຂຓາ ຘມ຺ມາ, ເຕສໍ ເອກມ຺ຫິ ຘມ຺ເມ ນິທ຺ທິຏ຺ເຐ ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ?

ນິຣຸຕ຺ຕິ ອຘິປ຺ປາໂຍ ຈ, ພ຺ຍຎ຺ຊນາ ເທສນາຍ ຈ;

ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ ປຸພ຺ພາປຣສນ຺ຘິ, ເອໂສ ຫາໂຣ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ນິຣຸຕ຺ຕິ, ສາ ກຖໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ [ປສ຺ສິຕພ຺ພາ (ປີ. ກ.)]? ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ເອກາທສຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ຂິປ຺ປໍ ຘມ຺ເມສຸ ມຫຕ຺ຕໍ ປາປຸຓາຕິ, ອຕ຺ຖກຸສໂລ ຈ ໂຫຕິ, ຘມ຺ມກຸສໂລ ຈ ໂຫຕິ, ນິຣຸຕ຺ຕິກຸສໂລ ຈ ໂຫຕິ, ອິຕ຺ຖາຘິວຈນກຸສໂລ ຈ ໂຫຕິ, ປຸຣິສາຘິວຈນກຸສໂລ ຈ, ວິປຸຣິສາຘິວຈນກຸສໂລ ຈ, ອຕີຕາຘິວຈນກຸສໂລ ຈ, ອນາຄຕາຘິວຈນກຸສໂລ ຈ, ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນາຘິວຈນກຸສໂລ ຈ. ເອກາຘິປ຺ປາເຍນ ກຸສໂລ ນານາຘິປ຺ປາເຍນ ກຸສໂລ. ກິມ຺ຫິ ເທສິຕໍ, ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນໍ. ອິຕ຺ຖາຘິວຈເນນ ປຸຣິສາຘິວຈເນນ ວິປຸຣິສາຘິວຈເນນ ສພ຺ພໍ ຍຖາສຸຕ຺ຕໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ຕໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນໂຕ ນິຣຸຕ຺ຕິໂກສລ຺ລໂຕ ໂຍ ຍໍ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຸນິຣຸຕ຺ຕິທຸນ຺ນິຣຸຕ຺ຕິຕໍ ອເວກ຺ຂຕິ, ອິທໍ ເອວໍ ນິໂຣປຍິຕພ຺ພໍ. ອິທມ຺ປິ ນ ນິໂຣປຍິຕພ຺ພໍ. ອິທໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ນິຣຸຕ຺ຕິໂກສລ຺ລໍ.

໔໙. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອຘິປ຺ປາຍໂກສລ຺ລໍ? ຍຖາເທສິຕສ຺ສ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ສພ຺ພສ຺ສ ວາຣໍ ຄຈ຺ຉຕິ ອິເມນ ຠຄວຕາ ເທສິຕພ຺ພນ຺ຕິ. ຍຖາ ກິໍ ອປ຺ປມາໂທ ອມຕໍ ປທໍ, ປມາໂທ ມຈ຺ຈຸໂນ ປທນ຺ຕິ ຄາຖາ. ເອຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ອສີຕິເມວ ອາກງ຺ຂນ຺ຕິ ເຕ ອປ຺ປມຕ຺ຕາ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ໂຍຄສ຺ສ ກາລໍ ນ ນິວຕ຺ຕຕິ ຍາ ຈ, ໂສ ນ ຕຕ຺ຖ ປາປິນ຺ຕເວ ຠວນ຺ຕິ;

ເວທນາມຄ຺ຄອິສິນາ [ເວທນາມຄ຺ຄໍ ອິສິນາ (ປີ.)] ປເວທິຕໍ, ຘຸຕຣຊາສວາ ທຸກ຺ຂາ ປໂມກ຺ຂາຕາ.

ເອຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ທຸກ຺ເຂ ນາສ຺ສາທກາ [ທຸກ຺ເຂນ ສາຘກາ (ປີ.)], ເຕ ວີຣິຍມາຣຠິສ຺ສນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂກ຺ຂຍາຍາຕິ. ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອິຕິ ຄາຖາຍ ວາ ພ຺ຍາກຣເຓນ ວາ ເທສິເຕ ອິມິນາ ສຸຕ຺ເຕນ ສາຘກາ, ໂຍ ເອວໍ ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມໍ ປຏິປຊ຺ຊຕີຕິ ໂສ ອຘິປ຺ປາໂຍ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເທສນາຘິປ຺ປາໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຸພ຺ພາປຣສນ຺ຘິ? ຍໍ ຄາຖາຍໍ ວາ ສຸຕ຺ເຕສຸ ວາ ປທານິ ອສີຕິ ຕານິ ຠວນ຺ຕິ ເອວໍ ວາ ເອວເມຕິ ຕສ຺ສາ ຄາຖາຍ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ຍານິ ປຸຣິມານິ ປທານິ ຍານິ ຈ ປຈ຺ຉິມການິ, ຕານິ ສໂມສາເຣຕພ຺ພານິ. ເອວໍ ໂສ ປຸພ຺ພາປເຣນ ສນ຺ຘິ ຎາຍຕິ. ຍາ ເອກາ ສມາຣທ຺ຘາ ຄາຖາ ທ຺ເວ ຕີຓິ ວາ ຕສ຺ສ ເມກເທເສ ຠາສິຕານໍ ອຠາສິຕາຫິ ຄາຖາຫິ ອນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ອຕ຺ໂຖ ຠວຕິ ຕທຸປຘາຣິຕພ຺ພໍ. ຍໍວ ສພ຺ພາ [ຍໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ (ປີ.)] ອິຕິສ຺ສ ປຣິເຍສມານສ຺ສ ປຣິເຍສນາ ກງ຺ຂາ, ຕສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປຎ຺ຎຕ຺ຕີນໍ ອປເຣ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ. ອິທໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຸພ຺ພາປເຣນ ສນ຺ຘິ. ໂກສລ຺ລນ຺ຕິ ວຕ຺ຖຸໂຕ ນິທານໂກສລ຺ລໍ. ພ຺ຍຎ຺ຊນໂຕ ນິຣຸຕ຺ຕິໂກສລ຺ລໍ. ເທສນາຘິປ຺ປາຍໂກສລ຺ລໍ. ປຸພ຺ພາປເຣນ ສນ຺ຘິໂກສລ຺ລໍ. ຕຕ຺ຖ ຕສ຺ສ ຄາຖາ ປຣິເຍສິຕາ ນິທານໍ ວາ. ອຸປລພ຺ຠິຕຸໍ ນ ອຕ຺ໂຖ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ ວຕ຺ຖຸໂຕ ນິທານໂກສລ຺ລໍ ອຕ຺ຖໂກສລ຺ລໍ ອິເມຫິ ຈຕູຫິ ປເທຫິ ອຕ຺ໂຖ ປຣິເຍສິຍນ຺ໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຣິຍິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ອຖ ຈ ສພ຺ໂພ ວຕ຺ຖຸໂຕ ວາ ນິທາເນນ ວາ ໂຍ ອຘິປ຺ປາໂຍ ພ຺ຍຎ຺ຊໂນ ນິຣຸຕ຺ຕິ ສນ຺ຘິ ຈ ອນຸຕ຺ຕໂຣ ເອໂສ ປຸພ຺ພາປເຣນ ເອວໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ເຖນ ເທສິຕພ຺ພໍ. ອຍໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ.

໕໐. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ?

ເອກມ຺ຫິ ປທຏ຺ຐາເນ, ປຣິເຍສຕິ ເສສກໍ ປທຏ຺ຐານໍ;

ອາວຏ຺ຏຕິ ປຏິປກ຺ເຂ, ອາວຏ຺ໂຏ ນາມ ໂສ ຫາໂຣ.

ຍຖາ ກິໍ ອຸນ຺ນຬານໍ ປມຕ຺ຕານນ຺ຕິ ຄາຖາໂຍ. ຍໍ ປມາໂທ, ອິທໍ ກິສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ? ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ໂອສຄ຺ຄສ຺ສ. ກຸສລຘມ຺ໂມສຄ຺ໂຄ ປນ ກິສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ? ອກຸສລຘມ຺ມປຏິເສວນາຍ. ກິສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ, ກຸສລຘມ຺ມປຏິເສວນາຍ? ກິສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ, ກິເລສວຕ຺ຖຸປຏິເສວນາຍ? ອິຕິ ປມາເທນ ໂມຫປກ຺ຂິຍາ ທິຏ຺ຐິ ອວິຊ຺ຊາ ຉນ຺ທຣາຄປກ຺ຂິຍາ. ຕຕ຺ຖ ຕຓ຺ຫາ ຈ ທິຏ຺ຐິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາສວາ ຕຓ຺ຫາ ກາມາສໂວ ຈ ຠວາສໂວ ຈ ທິຏ຺ຐາສໂວ ຈ ອວິຊ຺ຊາສໂວ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຈິຕ຺ເຕ ອຕ຺ຖີຕິ ທິຏ຺ຐິ ເຈຕສິເກສຸ ນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ອຊ຺ຌາວຫເນນ ກາມາສໂວ, ອຸປປຕ຺ຕີສຸ ອາສຕ຺ຕິ ຠວາສໂວ. ຕຕ຺ຖ ຣູປກາໂຍ ກາມາສວສ຺ສ ຠວາສວສ຺ສ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ. ນາມກາໂຍ ທິຏ຺ຐາສວສ຺ສ ອວິຊ຺ຊາສວສ຺ສ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ອລ຺ລິຍນາຍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕວາຫນໍ ກາມາສວສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ. ປຕ຺ຖນຄນ຺ຖນອຠິສງ຺ຂາຣກາຍສງ຺ຂາຣຓໍ ຠວາສວສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ, ອຠິນິເວໂສ ຈ ປຣາມາໂສ ຈ ທິຏ຺ຐາສວສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ. ອປ຺ປຏິເວໂຘ ຘມ຺ເມສຸ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎາ ຈ ອວິຊ຺ຊາສວສ຺ສ ລກ຺ຂຓໍ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາສວາ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຸປາທານານິ. ກາມາສໂວ ກາມຸປາທານໍ, ຠວາສໂວ ຠວຸປາທານໍ, ທິຏ຺ຐາສໂວ ທິຏ຺ຐຸປາທານໍ, ອວິຊ຺ຊາສໂວ ອຕ຺ຕວາທຸປາທານໍ, ອິເມຫິ ຈຕູຫິ ອຸປາທາເນຫິ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາສໂວ ຈິຕ຺ເຕ ປຫາຕພ຺ໂພ, ໂສ ຈິຕ຺ເຕ ຈິຕ຺ຕານຸປສ຺ສິສ຺ສ ປຫີຍຕິ. ທິຏ຺ຐາສໂວ ຘມ຺ເມສຸ ປຫາຕພ຺ໂພ, ໂສ ຘມ຺ເມສຸ ຘມ຺ມານຸປສ຺ສິສ຺ສ ປຫີຍຕິ. ຠວາສໂວ ອາສຕ຺ຕິຍາ ປຫາຕພ຺ໂພ, ໂສ ເວທນາສຸ ເວທນານຸປສ຺ສິສ຺ສ ປຫີຍຕິ. ກາມາສໂວ ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ປຫາຕພ຺ໂພ, ໂສ ກາເຍ ກາຍານຸປສ຺ສິສ຺ສ ປຫີຍຕິ. ຕຕ຺ຖ ກາຍານຸປສ຺ສນາ ທຸກ຺ຂມຣິຍສຈ຺ຈໍ ຠຊຕິ. ເວທນານຸປສ຺ສນາ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ປຈ຺ຈໂຍ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ອຸເປກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ, ສຕ຺ຕກິເລໂສປຈາໂຣ ເຕນ ສມຸທຍໍ ຠຊຕິ. ຈິຕ຺ເຕ ຈິຕ຺ຕານຸປສ຺ສນາ ນິໂຣຘໍ ຠຊຕິ. ຘມ຺ເມສຸ ຘມ຺ມານຸປສ຺ສນາ ມຄ຺ຄໍ ຠຊຕິ. ເຕນສ຺ສ ຈຕູສຸ ຈ ທສ຺ສເນນ ຕສ຺ເສວ ສພ຺ເພ ປຫີຍນ຺ຕິ, ເຍນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ປຐມໍ ອຸນ຺ນຬານໍ ປມຕ຺ຕານໍ ເຕສໍ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ອາສວາ. ຊານໂຕ ຫິ ປສ຺ສໂຕ ອາສວານໍ ຂໂຍ ທຸກ຺ຂໍ ສມຸທໂຍ ນິໂຣໂຘ ມຄ຺ໂຄ ຫິ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ. ເອວໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ. ຍາວ ຕສ຺ສ ອກຸສລສ຺ສ ຄຕິ ຕໂຕ ປຏິປກ຺ເຂນ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ປຣິເຍສຕິ ເຕສໍ ກິເລສານໍ ຫາເຣນ ອາວຏ຺ຏຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ. ເອວໍ ສຸກ຺ກາປິ ຘມ຺ມາ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ. ອກຸສລຘມ຺ເມ ອາຄມິສ຺ສ.

ຕຕ຺ຖ ອາວຏ຺ຏສ຺ສ ຫາຣສ຺ສ ອຍໍ ຠູມິ ສຕິ ອຸປຏ຺ຐານາ ຈ ວິປລ຺ລາສາ ຈ ຈຕ຺ຕາຣິ ຎາຓານິ ສກ຺ກາຍສມຸປ຺ປາທາຍຄາມິນີ ຈ ປຏິປທາ ສກ຺ກາຍນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາ.

໕໑. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິ ຫາໂຣ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ວິຠຕ຺ຕິ ຫາໂຣ. ຍຖາ ກິໍ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ຈ ປຸນ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຫຕິ, ໂນ ວາຄຕໍ ນ ປຣິຠາສຕິ [ໂນ ວາ ນ ປຣິຠາສຕິ (ປີ.), ນ ຕາວາຍໍ ປຣິຠາສິ (ກ.)] ປຣິປຸຈ຺ຉຕາຍ ປຎ຺ຫາຍ ອຕິຍນໍ ເອກສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ – ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ວິຠຕ຺ຕິ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ປຏິປກ຺ຂນິທ຺ເທໂສ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິກສ຺ສ ປຸຣິສປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິ ນິຊ຺ຊິຓ຺ຓາ ໂຫຕີຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ສພ຺ພານິ ມຄ຺ຄງ຺ຄານິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ ຫາໂຣ?

ເວວຈເນຫິ ອເນເກຫິ, ເອກໍ ຘມ຺ມໍ ປກາສິຕໍ;

ສຸຕ຺ເຕ ໂຍ ຊານາຕິ ສຸຕ຺ຕວິທູ, ເວວຈໂນ ນາມ ໂສ ຫາໂຣ.

ຍຖາ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ເອກມ຺ຫິ ວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ ເວວຈເນນ ນານາວຸຕ຺ເຕນ ຠຄວຕາ ປສໍສິໂຕ ‘‘ມຫາປຎ຺ໂຎ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ຫາສປຎ຺ໂຎ ຊວນປຎ຺ໂຎ’’ຕິ ອິທໍ ປຎ຺ຎາຍ ເວວຈນໍ. ຍຖາ ຈ ມຄ຺ຄວິຠງ຺ເຄ ນິຍ຺ຍານຕ຺ໂຖ ເອກເມກໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄໍ ເວວຈເນຫິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ເອວໍ ອວິຊ຺ຊາຍ ເວວຈນາ. ເອກໍ ອກຸສລມູລໍ ຕເທວ ສນ຺ຕໍ ເຕສຸ ເຕສຸ ຊນປເທສຸ ເຕນ ເຕນ ປຊານນ຺ຕິ. ນ ຫິ ອເນນ ຕເທວປິ ອາລປິຍນ຺ຕິ ອຎ຺ຎໍ ຠຊຕິ. ສພ຺ພກາມຊຫສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນຕິ ກາມາ ອາລປິຕາ. ຍສ຺ສ ນິຕ຺ຖິຓ຺ໂຓ ສງ຺ໂກຕິ ເຕເຍວ ກາເມ ສງ຺ກາຕິ ອາລປຕິ. ສຸຓມານສ຺ສ ປຸເຣຕຣໍ ຣຊ຺ຊນ຺ຕິ ເຕເຍວ ກາເມ ຣຊ຺ຊນ຺ຕິ ອາລປຕິ. ເອວໍ ສຸຕ຺ຕມ຺ຫິ ໂຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິຍຕິ ຕສ຺ສ ປຣິເຍຏ຺ຐິ ‘‘ກຕມສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ອິທໍ ນາມໍ ກຕມສ຺ສ ອິທໍ ເວວຈນ’’ນ຺ຕິ. ສພ຺ພຎ຺ຎູ ຫິ ເຍສໍ ເຍສໍ ຍາ ນິຣຸຕ຺ຕິ ໂຫຕິ, ຍຖາຄາມິ ເຕນ ເຕນ ເທເສຕີຕິ ຕສ຺ສ ເວວຈນໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ. ອຍໍ ເວວຈໂນ ຫາໂຣ.

໕໒. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຫາໂຣ? ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານີຕິ ສຸຕ຺ຕໍ ນິທ຺ທິສຕິ, ນິກ຺ເຂປປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ຍາ ສມຸທຍປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ກພຬີກາເຣ ອາຫາເຣ ອຕ຺ຖິ ຉນ຺ໂທ ອຕ຺ຖິ ຣາໂຄ ຍາວ ປຕິຏ຺ຐິຕໍ. ຕຕ຺ຖ ວິຎ຺ຎາຓໍ ປຠວປຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ ປຎ຺ຎເປຕິ. ກພຬີກາເຣ ອາຫາເຣ ນຕ຺ຖິ ຉນ຺ໂທ…ເປ… ສມຸຄ຺ຆາຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

ຕສ຺ສ ກາມາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິມຸຈ຺ຈຕິ, ຠວາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິມຸຈ຺ຈຕິ, ອວິຊ຺ຊາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິມຸຈ຺ຈຕີຕິ ປຫານປຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ ປຎ຺ຎເປຕິ. ຕຓ຺ຫາ ຍສ຺ສ ປຸຣກ຺ຂຕາ ປຎ຺ຎາ ປຣິວຕ຺ຕຕິ ຄາຖາ ມນາປປຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ ປຎ຺ຎເປຕິ. ເອວໍ ປນ ມນາປປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ເອກຘມ຺ມໍ ຠຄວາ ປຎ຺ຎເປຕິ. ນ ຫິ ຕຓ຺ຫາ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍຕິ ກາເຣຕ຺ວາ ສພ຺ພຕ຺ຖ ຕຓ຺ຫາສມຸທໂຍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ກາມວິຕກ຺ກໍ ນາຘິວາເສຕິ ວິໂນເທຕິ ປຊຫຕີຕິ ປຏິກ຺ເຂປປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ເອວໍ ສພ຺ເພສໍ ຘມ຺ມານໍ ກຸສລານຎ຺ຈ ອກຸສລານຎ຺ຈ ຍຎ຺ຈສ຺ສ ຘມ຺ມກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ຠວຕິ, ໂສ ເຈວ ຘມ຺ໂມ ຕຕ຺ຖ ປວຕ຺ຕຕິ. ຕທວສິຏ຺ຐາ ຘມ຺ມາ ຕສ຺ສານຸວຕ຺ຕກາ ໂຫນ຺ຕິ. ສາ ທຸວິຘາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ – ປຣາຘີນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈ ສາຘີນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈ. ກຕມາ ສາຘີນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ສມາຘິໍ, ຠິກ຺ຂເວ [ປສ຺ສ ສໍ. ນິ. ໓.໕], ຠາເວຖ, ສມາຫິໂຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ. ‘‘ຣູປໍ ອນິຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ສາຘີນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ປຣາຘີນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈ, ສາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ປຎ຺ຎາຍ ຈ ສີລສ຺ສ ຈ, ຍຖາ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ຠາເວຖ. ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖິ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ມຸທູນິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຕານິ ຈຕຸປຣາຘີນານິ, ຕີຓິ ອເວຈ຺ຈປ຺ປສາເທຕິ ປຣາຘີນໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຣາຘີນາຕິ ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ ອປຣາຘີນໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ສຕິປຏ຺ຐາເນສຸ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນສຸ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ອິຕິ ສເກ ປທຏ຺ຐາເນ ສເກ ເຂຕ຺ຕສາຘີໂນ ໂສ ຘມ຺ໂມ, ໂສ ຈ ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຎາເປຕພ຺ໂພ. ຕສ຺ສ ປຏິປກ຺ຂາ ນິຆາໂຕ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ເອຕ຺ຖາຍໍ ອເນກາກາຣປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ເກນ ກາຣເຓນ ອຍໍ ຘມ຺ໂມ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

໕໓. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ ຫາໂຣ? ຉສຸ ຘມ຺ເມສຸ ໂອຕາເຣຕພ຺ພໍ. ກຕເມສຸ ຉສຸ? ຂນ຺ເຘສຸ ຘາຕູສຸ ອາຍຕເນສຸ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ສຈ຺ເຈສຸ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທສຸ. ນຕ຺ຖິ ຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວາ ຄາຖາ ວາ ພ຺ຍາກຣຓໍ ວາ. ອິເມສຸ ຉນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ນ ສນ຺ທິສ຺ສຕິ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ເອສ ສພ຺ພາ ເທສນາ ຍາ ຕາ ຂນ຺ຘາ ວາ ຘາຕຸໂຍ ວາ ອາຍຕນານິ ວາ ສຈ຺ຈານິ ວາ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ວາ, ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຂນ຺ຘານໍ ເວທນາກ຺ຂນ຺ໂຘ ຣາຄໂທສໂມຫານໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ຕຕ຺ຖ ຕິສ຺ໂສ ເວທນາໂຍ ຕສ຺ສ ສຸຂາຍ ເວທນາຍ ໂສມນສ຺ໂສ ສວິຈາໂຣ, ທຸກ຺ຂາຍ ເວທນາຍ ໂທມນສ຺ໂສ ສວິຈາໂຣ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂາຍ ເວທນາຍ ອຸເປກ຺ໂຂ ສວິຈາໂຣ. ຍໍ ປຸນ ຕຕ຺ຖ ເວທຍິຕໍ ອິທໍ ທຸກ຺ຂສຈ຺ຈໍ, ຂນ຺ເຘສຸ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ໂຘ ຕຕ຺ຖ ກາໂຍ ປມຕ຺ຕໍ ສອຸປວຕ຺ຕຕິ, ຕຎ຺ຈ ສງ຺ຂາຣຄໂຕ ທ຺ວິຘາ ຈ ຠວງ຺ໂຄຕຣຓໍ ກມ຺ມໍ ຕີຓິ ຈ ສງ຺ຂາຣານິ ປຸຎ຺ຎາຠິສງ຺ຂາຣາ ວາ ອປຸຎ຺ຎາ ວາ ອາເນຎ຺ຊາ ວາ ເຫຕຸ ສພ຺ພສຣາຄສ຺ສ ໂນ ວີຕຣາຄສ຺ສ, ໂທສສ຺ສ ອຠິສງ຺ຂາຣານິ ຈ ອວີຕຣາໂຄ ເຈເຕຕິ ຈ ປກປ຺ເປຕິ ຈ, ວີຕຣາໂຄ ປນ ເຈເຕຕິ ຈ ໂນ ອຠິສງ຺ຂໂຣຕິ, ຍໍ ອຸຓ຺ຫໍ ວຊິຣໍ ກຏ຺ເຐ ວາ ຣຸກ຺ເຂ ວາ ອຎ຺ຎຕ຺ຖ ວາ ປຕນ຺ຕໍ ຠິນ຺ທຕິ ຈ ຑຫຕິ ຈ, ເອວໍ ສຣາຄເຈຕນາ ເຈເຕຕິ ຈ ອຠິສງ຺ຂໂຣຕິ ຈ. ຍຖາ ສຕໍ ວຊິຣໍ ນ ຠິນ຺ທຕິ ນ ຈ ຑຫຕິ, ເອວໍ ວີຕຣາຄເຈຕນາ ເຈເຕຕິ ນ ຈ ອຠິສງ຺ຂໂຣຕິ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຂນ຺ຘານໍ ເອໂກ ຂນ຺ໂຘ ອນິນ຺ທ຺ຣິຍສຣີຣໍ ສຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ຘາຕູນໍ ອຏ຺ຐາຣສ ຘາຕຸໂຍ. ຕຕ຺ຖ ຍາ ຣູປີ ທສ ຘາຕຸໂຍ, ຕາສຸ ເທສິຍມານາສຸ ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ, ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ. ເຍປິ ຈ ຉ ວິຎ຺ຎາຓກາຍາ ມໂນຘາຕຸສຕ຺ຕມາ, ຕຕ຺ຖ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ, ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ. ຘມ຺ມຘາຕຸ ປນ ຘມ຺ມສໂມສຣຓາ, ໂສ ຘມ຺ໂມ ເຫຕຸນາ ຈ ນິສ຺ສນ຺ເທນ ຈ ຜເລນ ຈ ກິຈ຺ເຈນ ຈ ເວວຈເນນ ຈ ເຍນ ເຍນ ອຸປລພ຺ຠຕິ, ເຕນ ເຕນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ຍທິ ວາ ກຸສລາ ຍທິ ວາ ອກຸສລາ ຍທິ ວາ ອພ຺ຍາກຕາ ຍທິ ວາ ອສງ຺ຂຕາ. ທ຺ວາທສນ຺ນໍ ອາຍຕນານໍ ທສ ອາຍຕນານິ ຣູປານິ ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ. ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ມນາຍຕນຎ຺ຈ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ເຘນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພໍ, ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ. ຘມ຺ມາຍຕນໍ ນານາຘມ຺ມສໂມສຣຓໍ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ຘມ຺ມາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ, ເຍ ອນິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ອນິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ປຣິຍາຍໂຕ ຈ ໂອຕາເຣຕພ຺ພາ. ຍຖາ ສາ ຘມ຺ມຘາຕຸ ຕຖາ ຘມ຺ມາຍຕນໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ. ຍາເຍວ ຫິ ຘມ຺ມຘາຕຸ ຕເທວ ຘມ຺ມາຍຕນໍ ອນູນໍ ອນຘິກໍ.

ຕຕ຺ຖ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ອຕ຺ຖິ ຕິວິໂຘ, ອຕ຺ຖິ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ, ອຕ຺ຖິ ທຸວິໂຘ. ຕຕ຺ຖ ຕິວິໂຘ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ເຫຕຸຜລນິສ຺ສນ຺ໂທ. ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣາ ຕຓ຺ຫາ ອຸປາທານໍ ຈ ອຍໍ ເຫຕຸ, ວິຎ຺ຎາຓໍ ນາມຣູປໍ ສຬາຍຕນໍ ຜສ຺ໂສ ເວທນາ ຈ ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ, ໂຍ ຠໂວ ອຍໍ ວິປາໂກ, ຍາ ຊາຕິ ມຣຓໍ ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ.

ກຖໍ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ເຫຕຸ ປຈ຺ຈໂຍ ວິປາໂກ ນິສ຺ສນ຺ໂທ ຈ? ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຕຓ຺ຫາສງ຺ຂາຣາ ຈ ອຸປາທານໍ ຈ – ອຍໍ ເຫຕຸ. ວິຎ຺ຎາຓໍ ນາມຣູປສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ. ນາມຣູປໍ ອຸປປຊ຺ຊຕິ, ຕຖາ ອຸປປນ຺ນສ຺ສ ສຬາຍຕນໍ ຜສ຺ໂສ ເວທນາ ຈ – ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ໂຍ ຠໂວ ອຍໍ ວິປາໂກ. ຍາ ຊາຕິ ຍາ ຈ ຊຣາມຣຓໍ – ອຍໍ ນິສ຺ສນ຺ໂທ.

ກຖໍ ທຸວິໂຘ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ? ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣາ ຕຓ຺ຫາ ອຸປາທານໍ – ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ວິຎ຺ຎາຓໍ ນາມຣູປໍ ສຬາຍຕນໍ ຜສ຺ໂສ ເວທນາ ຠໂວ ຊາຕິ ມຣຓຎ຺ຈ – ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍໍ ປນ ອວິຊ຺ຊານິໂຣຘາ ສງ຺ຂາຣນິໂຣໂຘ ອິມານິ ຕປ຺ປຏິປກ຺ເຂນ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ. ຕສ຺ມາ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ເຍນ ອາກາເຣນ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ, ເຕນ ເຕນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ.

ຕຖາ ພາວີສຕິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ. ທ຺ວາທສ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຈກ຺ຂຸນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຈກ຺ຂຸນ຺ທ຺ຣິຍໍ ເຍນ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ຕຓ຺ຫາປທຏ຺ຐານໍ. ຍໂຕ ປຸຣິໂສ ປຸຣິສການໍ ຕໍ ເອວໍ ກາຕພ຺ພຕາ. ອຖ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສາຣຊ຺ຊຕິ. ອຍໍ ອຫໍກາໂຣ ຕໍ ຍສາ ສາຣຕ຺ໂຕ ພຫິທ຺ຘາ ປຣິເຍສຕິ, ອຍໍ ມມໍກາໂຣ ເອວໍ ອິຕ຺ຖີ, ຕຕ຺ຖ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສານຸວຕ຺ຕກາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ອຘິປ຺ປາຍປຣິປຸຓ຺ຓາ ໂລຠຘມ຺ມາ ກຸສລມູເລ ປວຑ຺ເຒນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ເຈ ອຍມຘິປ຺ປາໂຍ ນ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ຕສ຺ສ ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ວຕ຺ຕຕິ. ໂທໂສ ຈ ອກຸສລມູລໍ ປວຑ຺ຒຕິ. ສເຈ ປນ ອຸເປກ຺ຂາ ຠາເວຕິ ອຸເປກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາມາ ຠວຕິ. ອໂມໂຫ ຈ ກຸສລມູລໍ ປວຑ຺ຒຕິ. ອິຕິ ສຕ຺ຕ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ກິເລສວຕ຺ຖຸມຸປາທາຍ ອນນ຺ເວມານິ ອວມານິ ສພ຺ພສ຺ສ ເວທນາ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຕຕ຺ຖ ອຏ຺ຐ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຍາວ ອຎ຺ຎາຕາວິໂນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາ. ທສນ຺ນໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຠວຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຣູປຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ສຕ຺ຕ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ຕຕ຺ຖ ເຍນ ເຍນ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ຍຸຕ຺ຕໍ ວາ ຄາຖາຍ ໂອຕາເຣຕຸໍ ສກ຺ໂກຕິ, ເຕນ ເຕນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ຂນ຺ເຘສຸ ຘາຕູສຸ ອາຍຕເນສຸ ສຈ຺ເຈສຸ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທສຸ ອຍໍ ໂອຕຣໂຓ ຫາໂຣ.

໕໔. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ໂຍ ຄາຖາ ເອເກນ ອາຣມ຺ໂຠ ຠາສິສ຺ສນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ເອກິສ຺ສາ ຠາສິຕາຍ ອວສິຏ຺ຐາສຸ ຠາສິຕາສຸ ໂສ ອຕ຺ໂຖ ນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ນ ຫິ ຕາວ ໂສ ອຕ຺ໂຖ ຠາສິໂຕ, ໂສ ອຠາສິໂຕ ນ ສກ຺ກາ ນິທ຺ທິສິຕຸໍ. ຍຖາ ກິໍ ອປ຺ປມາໂທ ອມຕໍ ປທນ຺ຕິ ຄາຖາ ອຍເມກາ ຄາຖາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ກິໍ ກາຣຓໍ, ອຕ຺ຖິກ຺ຂາຕາວ ອິມສ຺ສ ອາຣມ຺ຠສ຺ສ ອນຠາສິຕໍ?

ເອວໍ [ເອຕໍ (ປີ.) ປສ຺ສ ຘ. ປ. ໒໒] ວິເສສໂຕ ຎຕ຺ວາ, ອປ຺ປມາທມ຺ຫິ ປຓ຺ຑິຕາ;

ອປ຺ປມາເທ ປໂມທນ຺ຕິ, ອຣິຍານໍ ໂຄຈເຣ ຣຕາຕິ.

ອິທໍ ອຠາສິຕໍ. ອິມິສ຺ສາປິ ຄາຖາຍ ຠາສິຕາຍ ອຕ຺ໂຖ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ກິໍ ກາຣຓໍ, ອຕ຺ຖິ ຕຕ຺ຖ ອວສິຏ຺ຐໍ? ເຕ ຌາຍິໂນ [ຘ. ປ. ໒໓] ສາຕຕິກາ, ນິຈ຺ຈໍ ທຬ຺ຫປຣກ຺ກມາຕິ ຄາຖາ, ເອວໍ ອິມາ ຄາຖາໂຍ ອຸປຘາຣິຕາ ຍທາ ຠວນ຺ຕິ, ຕທາ ອຕ຺ໂຖ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ອສ຺ສຸຕປຸພ຺ເພສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ພ຺ຍາກຣເຓສຸ ວາ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຠາສິໂຕ. ຍາ ວີມໍສາ ຕຸລນາ ອິທໍ ອຕ຺ຖິ ກິຈ຺ຈໍ, ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠາສິຕໍ ຕສ຺ສ ເວວຈນໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ວາ ນ ວາຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍາ ວີມໍສາ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ.

໕໕. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ? ເອກຕ຺ຕຕາ ຈ ເວມຕ຺ຕຕາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ກິຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈ ກິຈ຺ຈປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈ. ສາ ເອກຕ຺ຕຕາ ຈ ເວມຕ຺ຕຕາ ຈ ຍຖາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ເອກເວວຈເນນ ເວມຕ຺ຕຕາ ປຊານາຕີຕິ ປຎ຺ຎາ, ສາ ຈ ອາຘິປເຕຍ຺ຍຏ຺ເຐນ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ຍໍ ອໂນມຕ຺ຕິຍຏ຺ເຐນ ປຎ຺ຎຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຕໍ ອໂນມຕ຺ຕິຍຏ຺ເຐນ ປຎ຺ຎາພລໍ. ຕນຸຠູຕາ ໂຄຈຣຕ຺ຕວສາ ເສວສຕິ ຕີສຸ ຣຕເນສຸ ອນຸສ຺ສຕິ ພຸທ຺ຘານຸສ຺ສຕິ ຘມ຺ມານຸສ຺ສຕິ ສງ຺ຆານຸສ຺ສຕິ ອວິປຣີຕານຸສ຺ສຣຓຕາຍ. ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ຘມ຺ມານໍ ປວິຈເຍນ ຘມ຺ມວິຈຍສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ ອຠິນີຫາຣໂຕ ອຠິຎ຺ຎາຕິ. ສງ຺ເຂເປນ ມຄ຺ຄາ ກາ ວຕ຺ຖຸ ອວິໂກປນຕາຍ ເອກຕ຺ຕາ, ຍຖາ ອຸຓ຺ເຫນ ສໍສຏ຺ຐໍ ອຸຓ຺ໂຫທກໍ, ສີເຕນ ສໍສຏ຺ຐໍ ສີໂຕທກໍ ຂາໂຣທກໍ ຄຸຬ຺ໂຫທກນ຺ຕິ, ອິທໍ ເອກຕ຺ຕຕາ ເວມຕ຺ຕຕາ ຈ.

ອຕ຺ຖິ ປຸນ ຘມ຺ໂມ ນານາຘມ຺ມສງ຺ຆໂຕ ເອກໂຕ ຍຖາຣູປໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວາເຣຕພ຺ພາ, ຕຎ຺ຈ ຣູປນ຺ຕິ ເອກຕ຺ຕຕາ. ປຖວີຘາຕຸ ອາໂປ ເຕໂຊ ວາໂຍຘາຕູຕິ ເວມຕ຺ຕຕາ. ເອວໍ ສພ຺ພາ ຈຕສ຺ໂສ ຘາຕຸໂຍ ຣູປນ຺ຕິ ເອກຕ຺ຕຕາ, ປຖວີຘາຕຸ ອາໂປ ເຕໂຊ ວາໂຍຘາຕູຕິ ເວມຕ຺ຕຕາ. ປຖວີຘາຕູຕິ ລກ຺ຂຓໂຕ ເອກຕ຺ຕຕາ, ສໍກິຓ຺ຓວຕ຺ຖຸໂຕ ເວມຕ຺ຕຕາ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ກກ຺ຂຬລກ຺ຂຓໍ, ສພ຺ພໍ ຕໍ ປຖວີຘາຕູຕິ ເອກຕ຺ຕຕາ. ເກສາ ໂລມາ ນຂາ ທນ຺ຕາ ຉວິ ຈມ຺ມນ຺ຕິ ເວມຕ຺ຕຕາ. ເອວໍ ສພ຺ພໍ ຈຕສ຺ໂສ ຘາຕຸໂຍ ຣູປນ຺ຕິ ເອກຕ຺ຕໍ. ສທ຺ທາ ຄນ຺ຘາ ຣສາ ໂຜຏ຺ຐພ຺ພາຕິ ເວມຕ຺ຕຕາ.

ອຕ຺ຖິ ປຸນ ຘມ຺ໂມ ເວມຕ຺ຕຕາ ອຎ຺ໂຎ ນາມໍ ລຠຕິ. ຍຖາ ກາຍານຸປສ຺ສນາຍ ນວສຎ຺ຎາ ວິນີລກສຎ຺ຎາ ອຸທ຺ຘຸມາຕກສຎ຺ຎາ, ອຍໍ ອສຸຠສຎ຺ຎາ, ຍາ ເອກຕ຺ຕຕາ ອາຣມ຺ມຓໂຕ ເວມຕ຺ຕໂຕ, ສາ ເອວໍ ສຎ຺ຎາເວທນາສຸ ອາທີນວໍ ສມນຸປສ຺ສໂຕ ຕຖາຘິຏ຺ຐານໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ສາເຍວ ຘມ຺ເມສຸ ຕຕ຺ຖ ສຎ຺ຎາຠາວນາ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ຘມ຺ມານຸປສ຺ສນາ ຈິຕ຺ເຕ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎໍ ປຊຫໂຕ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈ ຈິຕ຺ເຕ ຈິຕ຺ຕານຸປສ຺ສນາ. (ອິຕິ) [( ) ນຕ຺ຖິ ປີ. ໂປຕ຺ຖເກ] ໂຍ ໂກຈິ ຎາຓປຈາໂຣ ສພ຺ພໂສ ປຎ຺ຎາຍ ໂຄຈໂຣ ປຎ຺ຎາ, ອຍໍ ເວມຕ຺ຕຕາ, ຍຖາ ກາມຣາໂຄ ຠວຣາໂຄ ທິຏ຺ຐິຣາໂຄຕິ ເວມຕ຺ຕຕາ ຕຓ຺ຫາຍ. ອິຕິ ຍໍ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ຈ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ຈ ຎາຓໍ ວີມໍສນາ ຕຸລນາ. ອຍໍ ອຘິຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ.

໕໖. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ ຫາໂຣ? ສເຫຕຸ ສປ຺ປຈ຺ຈຍໍ ໂວທານຎ຺ຈ ສໍກິເລໂສ ຈ, ຍໍ ຕທຸຠຍໍ ປຣິເຍຏ຺ຐິ, ສ ປຣິກ຺ຂາໂຣ ຫາໂຣ. ອິຕິ ຘມ຺ມານໍ ສເຫຕຸການໍ ເຫຕຸ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ, ສປ຺ປຈ຺ຈຍານໍ ປຈ຺ຈໂຍ ປຣິເຍສິຕພ຺ໂພ.

ຕຕ຺ຖ ກິໍ ນານາກຣຓໍ, ເຫຕຸສ຺ສ ຈ ປຈ຺ຈຍສ຺ສ ຈ? ສຠາໂວ ເຫຕຸ, ປຣຠາໂວ ປຈ຺ຈໂຍ. ປຣຠາວສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ ເຫຕຸປິ, ສຠາວສ຺ສ ເຫຕຸຍາ ປຣຠາວສ຺ສ ກສ຺ສຈິ ປຈ຺ຈໂຍ ອວຸຕ຺ໂຕ ເຫຕຸ, ວຸຕ຺ໂຕ ປຈ຺ຈໂຍ. ອຊ຺ຌຕ຺ຕິໂກ ເຫຕຸ, ພາຫິໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ. ສຠາໂວ ເຫຕຸ, ປຣຠາໂວ ປຈ຺ຈໂຍ. ນິພ຺ພຕ຺ຕໂກ ເຫຕຸ, ປຏິຄ຺ຄາຫໂກ [ປຣິຄ຺ຄາຫໂກ (ກ.)] ປຈ຺ຈໂຍ. ເນວາສິໂກ ເຫຕຸ, ອາຄນ຺ຕຸໂກ ປຈ຺ຈໂຍ. ອສາຘາຣໂຓ ເຫຕຸ, ສາຘາຣໂຓ ປຈ຺ຈໂຍ. ເອໂກເຍວ ເຫຕຸ, ອປຣາປໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ.

ເຫຕຸສ຺ສ ອຸປກຣຓໍ ສມຸທາເນຕພ຺ໂພ. ສມຸທານໍ ເຫຕຸ, ຕຕ຺ຖ ທຸວິໂຘ ເຫຕຸ. ທຸວິໂຘ ປຈ຺ຈໂຍ – ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈໂຍ ຈ ປຣມ຺ປຣປຈ຺ຈໂຍ ຈ. ເຫຕຸປິ ທຸວິໂຘ – ສມນນ຺ຕຣເຫຕຸ ຈ ປຣມ຺ປຣເຫຕຸ ຈ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣມ຺ປຣປຈ຺ຈໂຍ? ອວິຊ຺ຊາ ນາມຣູປສ຺ສ ປຣມ຺ປຣປຈ຺ຈໂຍ, ວິຎ຺ຎາຓໍ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ຍທິ ອາທິມ຺ຫິ ອວິຊ຺ຊານິໂຣໂຘ ຠວຕິ ນາມຣູປສ຺ສ ນິໂຣໂຘປິ. ຕຕ຺ຖ ສມນນ຺ຕຣໍ ກິໍ ກາຣຓໍ ປຣມ຺ປຣປຈ຺ຈໂຍ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈໂຍ ສມຸທ຺ທານິໂຕ, ອຍໍ ປຈ຺ຈຍໂຕ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣມ຺ປຣເຫຕຸ? ວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ປຣມ຺ປຣເຫຕຸຕາຍ ເຫຕຸ, ອຎ຺ຎາກາໂຣ ສມນນ຺ຕຣເຫຕຸຕາຍ ເຫຕຸ. ຍສ຺ສ ຫິ ຍໍ ສມນນ຺ຕຣໍ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕິ, ໂສ ຕສ຺ສ ເຫຕຸປິ ຊາຕິນິໂຣຘາ ພຫິ ອາກາຣນິໂຣໂຘ, ອາກາຣນິໂຣຘາ ທຓ຺ຑນິໂຣໂຘ, ທຓ຺ຑນິໂຣຘາ ຂຓ຺ຑນິໂຣໂຘ. ເອວໍ ເຫຕຸປິ ທ຺ວິຘາ ໂສ ຕາຫິ ປສ຺ສິຕພ຺ໂພ.

ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ຍຖາ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈໂຍ ຕສ຺ສ ປຸນ ກິໍປຈ຺ຈໂຍ, ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ. ໂສ ກສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ ສງ຺ຂາຣານໍ, ອິຕິ ປຈ຺ຈໂຍ ຈ ສມຸປ຺ປນ຺ນໍ ຈ ຕສ຺ສ ໂກ ເຫຕຸ ອວິຊ຺ຊາເຍວ. ຕຖາ ຫິ ປຸຣິມາ ໂກຏິ ນ ປຎ຺ຎາຍຕິ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊານຸສໂຍ ອວິຊ຺ຊາປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ເຫຕຸ ປຸຣິມາ ເຫຕຸ ປຈ຺ຉາ ປຈ຺ຈໂຍ, ສາປິ ອວິຊ຺ຊາສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ ຈຕູຫິ ກາຣເຓຫິ ສຫຊາຕປຈ຺ຈຍຕາຍ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈຍຕາຍ ອຠິສນ຺ທນປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຕິຏ຺ຐານປຈ຺ຈຍຕາຍ.

໕໗. ກຖໍ ສຫຊາຕປຈ຺ຈຍຕາຍ ອວິຊ຺ຊາສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ? ຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຣາຄປຣິຍຸຏ຺ຐໍ, ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາປຣິຍຸຏ຺ຐາເນນ ສພ຺ພໍ ປຎ຺ຎາຍ ໂຄຈຣໍ ຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ສງ຺ຂາຣາ ຕິປຈ຺ຈຍຏ຺ຐິກາ ອທ຺ຘາຠູມິກາຣມຫຕ຺ຕສ຺ສ [ລທ຺ຘາ ຠູມິກຣມຫຕ຺ຕສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາສຫສມຸປ຺ປນ຺ນໍ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕມາປຊ຺ຊນ຺ຕີ ຈຕູຫິ ກາຣເຓຫິ ປຎ຺ຎາ ປຫີຍຕິ. ກຕເມຫິ ຈຕູຫິ? ອນຸສໂຍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ສໍໂຍຊນໍ ອຸປາທານໍ. ຕຕ຺ຖ ອນຸສໂຍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ຊາຕິ ປຣິຍຸຏ຺ຐິຕາ ສໍຍຸຊ຺ຊຕິ ສໍຍຸຕ຺ຕາ ອຸປາທິຍຕິ ອຸປາທານປຈ຺ຈຍາ ຠໂວ. ເອວໍ ເຕ ສງ຺ຂາຣາ ຕິວິຘາ ອຸປ຺ປນ຺ນາ ຠູມິຄຕາ ນາສຎ຺ຎຕ຺ຖ ອຍໍ ມຄ຺ເຄນ ວິນີຕຕ຺ຕາຍາຕິ [ວິນິຠຕ຺ຕາຍ (ປີ.), ວິນິຠຕ຺ຕຕາຍ (ກ.)] ເຕ ຖາມຄຕາ ອປຕິວິນີຕາຕິປິ ເຕ ສງ຺ຂາຣາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ເອວໍ ສເຫຕຸສມຸປ຺ປນ຺ນຏ຺ເຐນ ອຕ຺ຖິ ເມວ ປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ອປເນຕ຺ວາ ກຸສລໍ ອກຸສລໍ ກຸສໂລ ຈ ອກຸສໂລ ຈ ປກ຺ຂິປິຕພ຺ໂພ, ວິປາກຘມ຺ມາ ອປເນຕ຺ວາ ວຈນີຍໍ ອວຈນີຍໍ ວຈນີຍຎ຺ຈ ອວຈນີຍຎ຺ຈ ປກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ, ຠວອເປວິຣິຕ຺ຕາ, ສພ຺ພສຸຕ຺ຕໍ ປຣິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ.

ທສ ຕຖາຄຕພລານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ເວສາຣຊ຺ຊານິ ປຸຎ຺ຎານິ ອນຎ຺ຎາກຕໍ ອວິຊ຺ຊາ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈຍຕາຍ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ ເຍນ ຈິຕ຺ເຕນ ສຫ ສມຸປ຺ປນ຺ນາ ອວິຊ຺ຊາ ຕສ຺ສ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສມນນ຺ຕຣຈິຕ຺ຕໍ ສມຸປ຺ປນ຺ນນ຺ຕິ, ຕສ຺ສ ຍໍ ສມນນ຺ຕຣຈິຕ຺ຕໍ ສມຸປ຺ປນ຺ນນ຺ຕິ, ຕສ຺ສ ປຈ຺ຉິມສ຺ສ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ປຸຣິມຈິຕ຺ຕໍ ເຫຕຸປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ, ເຕນ ອວິຊ຺ຊາ ເຫຕຸ ເຕນ ຈິຕ຺ເຕນ ອຸປາທານໍ ອໂນກາສກຕາ ຎາຓໍ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຍາ ຕສ຺ສ ອປ຺ປມາທາ ຘາຕຸ ອຠິຊ຺ຌາຠິສນ຺ທິຕາ ຕຫິໍ ວິປລ຺ລາສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ ‘‘ທຸກ຺ເຂ ສຸຂ’’ນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ສງ຺ຂາຣາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ຣຕ຺ຕາ ທຸຏ຺ຐາ ມູລສ຺ສ ເຈຕນາ ຣາຄປຣິຍຸຏ຺ຐາເນນ ພ຺ຍາປາທປຣິຍຸຏ຺ຐາເນນ ອວິຊ຺ຊາປຣິຍຸຏ຺ຐາເນນ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ ວຕ຺ຖຸນິທ຺ເທເສ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ, ຍໍ ວິປຣີຕຈິຕ຺ໂຕ ວິຊານາຕິ ອຍໍ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ, ຍາ ວິປຣີຕສຎ຺ຎາ ອຸປຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ອຍໍ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ. ຍໍ ວິປຣີຕທິຏ຺ຐິ ອຠິນິວິສຕິ ອຍໍ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ. ອຏ຺ຐ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານິ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ, ຕີຓິ ອກຸສລານິ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາເຣ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ວິຎ຺ຎາຓຎ຺ຈ ວິຊ຺ຊຎ຺ຈ ກໂຣນ຺ຕິ. ອິຕິ ປຸພ຺ພາປຣນ຺ເຕ ອກຸສລານາຕຣິຕໂຣ ສງ຺ຂາຣາ ວຸທ຺ຘິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕ ຈ ມຫຕາ ຈ ອປ຺ປຏິວິທິຕາ ໂປໂນຠວິກາ [ໂປໂນພ຺ຠວິກາ (ກ.)] ສງ຺ຂາຣາ ຠວນ຺ຕິ. ອິຕິ ເອວໍ ອວິຊ຺ຊາ ສຫຊາຕປຈ຺ຈຍຕາຍ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈຍຕາຍ ຈ.

໕໘. ກຖໍ ອຠິສນ຺ທນາກາເຣນ ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ? ສາ ອວິຊ຺ຊາ ເຕ ສງ຺ຂາເຣ ອຠິສນ຺ເນຕິ ປຣິປ຺ຜຣຕິ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ອຸປ຺ປລໍ ວາ ປທຸມໍ ວາ ຕໍ ອຸທເກ ວຑ຺ຒໍ ອສ຺ສ, ສີເຕນ ວາຣິນາ ອຠິສນ຺ນໍ ປຣິສນ຺ທນໍ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອວໍ ອຠິສນ຺ທນຏ຺ເຐນ ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ.

ກຖໍ ປຕິຏ຺ຐຫນຏ຺ເຐນ ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ? ເຕ ສງ຺ຂາຣາ ອວິຊ຺ຊາຍໍ ນິສ຺ສາຍ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ອາປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ອຸປ຺ປລໍ ວາ ປທຸມໍ ວາ ປຖວິໍ ນິສ຺ສາຍ ປຖວິໍ ປຕິຏ຺ຐາຍ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອເຕ ສງ຺ຂາຣາ ອວິຊ຺ຊາຍໍ ປຕິຏ຺ຐິຕາ ອວິຊ຺ຊາຍໍ ນິສ຺ສາຍ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເອວໍ ປຕິຏ຺ຐຫນຏ຺ເຐນ ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ.

ປຸນ ຣາຄສຫຄຕສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາເກນ ປຏິສນ຺ຘິມ຺ຫິ ຠໂວ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕິ, ຕໍ ກມ຺ມສ຺ສ [ກາມສ຺ສ (ປີ.)] ສພ຺ພໍ ອຠິນິວິຏ຺ຐໍ ອຎ຺ຎາຓວເສນ ໂປໂນຠວິກາ ສງ຺ຂາຣາຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ, ເອວມ຺ປິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ ອຕ຺ຖິ. ປຸນ ປຎ຺ຈສຸ ເຍ ຈ ເສກ຺ຂາ ປຸຄ຺ຄລາ, ເຍ ຈ ອສຎ຺ຎິສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປນ຺ນາ, ເຍ ຈ ຠວຄຕາ, ເຍ ຈ ອນ຺ໂຕຄຕາເຍວ ສໍເສທຊາ, ເຍ ຈ ວາ ປນ ອຎ຺ໂຎ ຫິ ໂກຈິ ອນາຄາມິຠູຕາ ນ ເຈເຕນ຺ຕິ ນ ຈ ປຕ຺ເຖນ຺ຕິ, ເຕສໍ ກິໍ ປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ. ປຸນ ຣາຄາ ອຕ຺ຖິ ເຕສໍ ສງ຺ຂາຣານິ ອຸປາທານານິ ຈິຕ຺ຕມນຸສ຺ສຣນ຺ຕິເຍວ ອວິປກ຺ກວິປາກສມູຫຕາ ອສມຸຈ຺ຉິນ຺ນປຈ຺ຈຍາ ເຕສໍ ປຸນ ຈ ຄໂຕ ຠວຕິ. ເອວມ຺ປິ ຫິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ. ປຸນ ສາ ເຕ ນ ອຸປາທານາ ນປິ ສງ຺ຂາຣາ ອຕ຺ຖິ, ປຸນ ເຕສໍ ສຕ຺ຕ ອນຸສຍາ ອສມູຫຕາ ອສມຸຈ຺ຉິນ຺ນາ ຕທາຣມ຺ມຓໍ ຠວຕິ. ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐາຍ ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາ ນາມຣູປໍ. ເອວມ຺ປິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ. ປຸນ ສາ ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ກມ຺ມໍ ອາຈຍຄາມິ ສພ຺ພໍ ຕໍ ອວິຊ຺ຊາວເສນ ອຠິສງ຺ຂຣິຍຕິ ຕຓ຺ຫາວເສນ ຈ ອລ຺ລີຍຕິ ອຎ຺ຎາຓວເສນ ຈ ຕຕ຺ຖ ອາທີນວມ຺ປິ ນ ຊານາຕິ. ຕເທວ ວິຎ຺ຎາຓພີຊໍ ຠວຕິ, ສາເຍວ ຕຓ຺ຫາສິເນໂຫ ຠວຕິ. ສາເຍວ ອວິຊ຺ຊາ ສມ຺ໂມໂຫຕິ. ເອວມ຺ປິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ ວຕ຺ຕພ຺ພາ. ອິຕິ ອິເມຫິ ອາກາເຣຫິ ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຈ຺ຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາຍ ເຫຕຸ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຠິຈ຺ເຉໂທ ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຕຕິຍໍ ພລໍ [ຜລໍ (ປີ.)] ນິວຕ຺ຕິ, ອຍໍ ປຏິສນ຺ຘິ. ຕຕ຺ຖ ປຸນພ຺ຠໂວ ໂຍ ອເວຈ຺ເຉໂທ ອສມຸຄ຺ຆາຕນຏ຺ເຐນ ອຍໍ ອນຸສໂຍ. ຍຖາ ປຏາກໍ ວາ ສາຏກໍ ວາ ທ຺ເວ ຊນາ ປີເຬສຸ ຈ ເອກາ ວາ ພລໍ ວາ ອສ຺ສ ນິວາຏສ຺ເສສຸ, ນ ປນ ປີເຬສຸ ໂສເສຍ຺ຍ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ສິເນຫາ ອາໂປຘາຕຸ ອນຸປຸລ຺ລນາ ໂສເສຕພ຺ພາ. ອຸຓ຺ຫຘາຕຸມາຄມ຺ມ ສເຈ ປຸນ ຕໍ ອາກາເສ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍ ຕໍ ອຸສ຺ສາເວນ ເຍຠຸຍ຺ຍຕຣໍ ສິເນຫມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ນ ຫິ ອນາຄມ຺ມ ເຕໂຊຘາຕຸໍ ປຣິເສສໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ. ເອວເມວ ຠວຄ຺ຄປຣມາປິ ສມາປຕ຺ຕິ ນ ອນຸຣູປສ຺ສ ສມຸຄ຺ຆາຕາຍ ສໍວຕ຺ຕຕິ. ເຕ ຫິ ອາລຍນ຺ຕິ ສມ຺ມສນ຺ຕິ, ນ ຈ ຕຓ຺ຫາຍ ຕຓ຺ຫາປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂສ ອສມຸຄ຺ຆາໂຕ. ອວິຊ຺ຊາຍ ອນຸສໂຍ ຈ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສມ຺ປລິໂພໂຘ, ອິທໍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ. ຍຖາຠູຕໍ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ອປ຺ປຏິເວໂຘ ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາອາສໂວ ອວິຊ຺ຊາວິຎ຺ຎາຓພີຊໍ ຠວຕິ. ຍໍ ພີຊໍ ໂສ ເຫຕຸ ນ ສມຸຈ຺ຉິຊ຺ຊຕິ, ອສມຸຈ຺ຉິຊ຺ຊນ຺ໂຕ ປຏິສນ຺ເທຫຕິ. ປຏິສນ຺ທຫນ຺ໂຕ ນ ສມຸຄ຺ຆາຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອສມຸຄ຺ຆາຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປຣິໂຍນຫຕິ, ປຣິໂຍນທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ນປ຺ປຊານາຕິ, ອິຕິ ສຎ຺ຎາຓສ຺ສ ສາສວຕ຺ໂຖ, ອວິຊ຺ຊຕ຺ໂຖ, ເຫຕຸອຕ຺ໂຖ, ອວຈ຺ເຉທຕ຺ໂຖ, ອນິວຕ຺ຕິອຕ຺ໂຖ, ຜລຕ຺ໂຖ ປຏິສນ຺ຘິອຕ຺ໂຖ, ປຸນພ຺ຠວຕ຺ໂຖ, ອສມຸຄ຺ຆາຕຕ຺ໂຖ, ອນຸສຍຕ຺ໂຖ, ປຣິຍຸຏ຺ຐານຕ຺ໂຖ, ອປຏິເວຘນຕ຺ໂຖ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ອວິຊ຺ຊາຍ ເຂຕ຺ຕໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ຠວຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຣິກ຺ຂາໂຣ ນາມ ຫາໂຣ.

໕໙. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ? ອຸຄ຺ຆຏິຕມ຺ຫິ ຕມ຺ຫິ ສນ຺ຕຎ຺ເຈວ ຈ ນໍ ວິຕ຺ຖາຣໍ ປນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ. ວິຕ຺ຖາຣວິຘໍ ຈິຕ຺ຕຎ຺ຎາ ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ. ຕຕ຺ຖ ນາມນິທ຺ເທໂສ ອຸປຆຏກາ [ອຸຄ຺ຆຏກາ (ປີ.)] ວຕ຺ຖຸນິທ຺ເທໂສ ເວວຈນໍ ວຕ຺ຖຸຠູໂຕ ວິຕ຺ຖາໂຣ. ຍຖາ ກິໍ, ຍາ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຕ຺ຕໂຕ [ນິວຕ຺ຕໂຕ (ປີ.)] ປຫາຕພ຺ໂພ, ອຍໍ ອຸປຆຏນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ກິຎ຺ຈິ ນ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ, ຣູປຣາຄໍ ວາ ນາມວນ຺ຕປຫາຕພ຺ພໍ [ນາມມນ຺ຕປຫາຕພ຺ພໍ (ກ.)]. ຍາວ ວິຎ຺ຎາຓນ຺ຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພານິ. ອວິຊ຺ຊາ ຕາ ໂອປມ຺ເມນ ປຎ຺ຎາເປຕພ຺ພາ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ. ນິສ຺ສິຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ມຕ຺ຕິໂກ ຈ ນິສ຺ສໂຍ ຕຓ຺ຫາ ຈ ທິຏ຺ຐິ ຈ. ຕຕ຺ຖ ທິຏ຺ຐິ ອວິຊ຺ຊາ ຕຓ຺ຫາ ສງ຺ຂາຣາ. ຕຕ຺ຖ ທິຏ຺ຐິປຈ຺ຈຍາ ຕຓ຺ຫາ ອິເມ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ. ຕຕ຺ຖ ນິສ຺ສິຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ອິທໍ ສງ຺ຂາຣປຈ຺ຈຍາ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຍາວ ຊຣາມຣຓໍ, ອິທໍ ສໍຂິຕ຺ເຕນ ຠາສິເຕ ອວສິຏ຺ຐໍ ປໂຣປຍຕິ.

ອນິສ຺ສິຕສ຺ສ [ປສ຺ສ ອຸທາ. ໗໔] ຈລິຕໍ ນຕ຺ຖີຕິ ຕສ຺ສ ເອວໍ ທິຏ຺ຐິຍາ ຕຓ຺ຫາຍ ຈ ປຫານໍ ຕຕ຺ຖ ທິຏ຺ຐິອວິຊ຺ຊານິໂຣຘາຍ ຠູຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ສຣາຄຏ຺ຐານິເຍສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຕໍ ຕໍ ຘມ຺ມໍ ອຸເປຈ຺ຈ ອຎ຺ຎໍ ຘມ຺ມໍ ຘາວຕິ ມກ຺ກໂຏປມຕາຍ, ອຖ ຂ຺ວສ຺ສ ປຣິຕ຺ເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສຣາຄຏ຺ຐານິເຍສຸ ຉນ຺ທຣາໂຄ ນຕ຺ຖິ ກຸໂຕ ຕໂຕ ຈລນາ, ອຘິມຕ຺ເຕສຸ ສຕ຺ເຕສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ນິເວສ຺ສຍຕິ ຕໍ ອປຕິຏ຺ຐິຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ອນາຫາຣໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ ວິຎ຺ຎາຓນິໂຣຘາ ນາມຣູປນິໂຣໂຘ ຍາວ ຊຣາມຣຓນິໂຣໂຘ. ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

ຕຕ຺ຖ ຣາຄວເສນ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຈລິຕໍ ສປຣິຄ຺ຄໂຫ, ຕສ຺ມິໍ ຈລິເຕ ອສຕິ ໂຍ ປຣິກິເລໂສປຈາໂຣ ຕິວິໂຘ ອຄ຺ຄິ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ໂຘ ຠວຕິ. ເຕນາຫ ຈລິເຕ ອສນ຺ເຕ ປສ຺ສທ຺ຘິ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ສມາໂຣປນາ ປສ຺ສທ຺ຘກາໂຍ ສຸຂໍ ເວເທຕິ, ສຸຂິໂນ ຈິຕ຺ຕໍ ສມາຘິຍຕິ. ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕິຕມິຕິ ຎາຓທສ຺ສນໍ ຠວຕິ. ໂສ ອາສວານໍ ຂຍາ ຈ ວິມຸຕ຺ຕິ ໂນ ອຸປປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ອຸປປຕ຺ຕິສ຺ສ ອາຄຕິຄຕິຍາ ອສນ຺ຕິຍາ ເນວິຘ ນ ຫຸຣໍ ນ ອຸຠຍມນ຺ຕເຣນ. ເອເສວນ຺ໂຕ ທຸກ຺ຂສ຺ສາຕິ ອນຸປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ. ອິທມສ຺ສ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ມຊ຺ເຌ ສມາໂຣປິຕໍ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທ ຈ ວິມຸຕ຺ຕິຍໍ ຈ ໂຍໂຄ ນ ຈ ເອຕໍ ຕສ຺ສ ສໍຂິຕ຺ເຕນ ຠາສິຕສ຺ສ ວິຕ຺ຖາເຣນ ອຕ຺ຖໍ ວິຠຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ. ນ ຈ ສໍກິເລສຠາຄິເຍນ ສຸຕ຺ເຕນ ສໍກິເລສຠາຄິໂຍ ເຍ ຈ ຘມ຺ມາ ສມາໂຣປຍິຕພ຺ພາ ນາຎ຺ເຎ. ເອວໍ ວາສນາຠາຄິເຍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິເຍ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ. ອິເມ ໂສຬສ ຫາຣາ.

ສຸວີຣສ຺ສ ມຫາກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ ຊມ຺ພຸວນວາສິໂນ ເປຏໂກປເທເສ

ປຎ຺ຈມາ ຠູມິ.

໖. ສຸຕ຺ຕຕ຺ຖສມຸຈ຺ຈຍຠູມິ

໖໐. ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ສາສນໍ ຕິວິເຘນ ສງ຺ຄຫໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ຂນ຺ເຘສຸ ຘາຕູສຸ ອາຍຕເນສຸ ຈ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ ຍາວ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ໂຘ. ທສ ຣູປອາຍຕນານິ ຈກ຺ຂຸ ຣູປາ ຈ ຍາວ ກາໂຍ ໂຜຏ຺ຐພ຺ພາ ຈ, ອຍໍ ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ຉ ເວທນາກາຍາ ເວທນາກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈກ຺ຂຸສມ຺ຜສ຺ສຊາ ເວທນາ ຍາວ ມໂນສມ຺ຜສ຺ສຊາ ເວທນາ, ອຍໍ ເວທນາກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ຉ ສຎ຺ຎາກາຍາ ສຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຣູປສຎ຺ຎາ ຍາວ ຘມ຺ມສຎ຺ຎາ ອິເມ ຉ ສຎ຺ຎາກາຍາ, ອຍໍ ສຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ຉ ເຈຕນາກາຍາ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຣູປສຎ຺ເຈຕນາ ຍາວ ຘມ຺ມສຎ຺ເຈຕນາ ອິເມ ຉ ເຈຕນາກາຍາ, ອຍໍ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ຉ ວິຎ຺ຎາຓກາຍາ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓໍ ຍາວ ມໂນວິຎ຺ຎາຓໍ ອິເມ ຉ ວິຎ຺ຎາຓກາຍາ, ອຍໍ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ໂຘ. ອິເມ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ.

ເຕສໍ ກາ ປຣິຎ຺ຎາ? ອນິຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ຂໍ ສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕາຕິ ເອສາ ເອເຕສໍ ປຣິຎ຺ຎາ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຂນ຺ຘຕ຺ໂຖ? ສມູຫຕ຺ໂຖ ຂນ຺ຘຕ຺ໂຖ, ປຸຎ຺ຊຕ຺ໂຖ ຂນ຺ຘຕ຺ໂຖ, ຣາສຕ຺ໂຖ ຂນ຺ຘຕ຺ໂຖ. ຕໍ ຍຖາ ທພ຺ພກ຺ຂນ຺ໂຘ ວນກ຺ຂນ຺ໂຘ ທາຣຸກ຺ຂນ຺ໂຘ ອຄ຺ຄິກ຺ຂນ຺ໂຘ ອຸທກກ຺ຂນ຺ໂຘ ວາຍຸກ຺ຂນ຺ໂຘ ອິຕິ ເອວໍ ຂນ຺ເຘສຸ ສພ຺ພສງ຺ຄໂຫວ ເອວໍ ຂນ຺ຘຕ຺ໂຖ.

ຕຕ຺ຖ ອຏ຺ຐາຣສ ຘາຕຸໂຍ ຈກ຺ຂຸຘາຕຸ ຣູປຘາຕຸ ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸ…ເປ… ມໂນຘາຕຸ ຘມ຺ມຘາຕຸ ມໂນວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸ. ເອຕາໂຍ ອຏ຺ຐາຣສ ຘາຕຸໂຍ. ຕາສໍ ປຣິຎ຺ຎາ ອນິຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ຂໍ ສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕາຕິ ເອສາ ເອຕາສໍ ປຣິຎ຺ຎາ. ຕຕ຺ຖ ໂກ ຘາຕຸອຕ຺ໂຖ? ວຸຈ຺ຈເຕ ອວຍວຕ຺ໂຖ ຘາຕຸອຕ຺ໂຖ. ອວຍໂວຕິ ຈກ຺ຂຸ ໂນ ປສາໂທ ຈກ຺ຂຸຘາຕຸ. ເອວໍ ປຎ຺ຈສຸ ຘາຕູສຸ ປຸນ ຣາຄວວຈ຺ເຉທຕ຺ໂຖ ຘາຕຸອຕ຺ໂຖ. ວວຈ຺ຉິນ຺ນາ ຫິ ຈກ຺ຂຸຘາຕຸ. ເອວໍ ປຎ຺ຈສຸ ປຸນຣາຫ ເອກນ຺ຕິປກຕ຺ຍຕ຺ເຖນ ຘາຕຸອຕ຺ໂຖຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ. ຕໍ ຍຖາ, ປກຕິຍາ ອຍໍ ປຸຣິໂສ ປິຕ຺ຕິໂກ ເສມ຺ຫິໂກ ວາຕິໂກ ສນ຺ນິປາຕິໂກຕິ ເອວໍ ປກຕິຈກ຺ຂຸຘາຕຸ ທສນ຺ນໍ ປິຍາ ຈ ສພ຺ເພສຸ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ…ເປ… ວິສຠາຄຕ຺ໂຖ ຘາຕຸອຕ຺ໂຖ.

ຕຕ຺ຖ ທ຺ວາທສາຍຕນານິ ກຕມານິ? ຉ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິການິ ຉ ພາຫິຣານິ. ຈກ຺ຂາຍຕນໍ ຍາວ ມນາຍຕນນ຺ຕິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິກໍ, ຣູປາຍຕນໍ ຍາວ ຘມ຺ມາຍຕນນ຺ຕິ ພາຫິຣໍ. ເອຕານິ ທ຺ວາທສ ອາຍຕນານິ. ເອເຕສໍ ກາ ປຣິຎ຺ຎາ? ອນິຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ຂໍ ສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕາຕິ, ເອສາ ເອເຕສໍ ປຣິຎ຺ຎາ. ອປິ ຈ ທ຺ວິຘາ ປຣິຎ຺ຎາ ຎາຕປຣິຎ຺ຎາ ຈ ປຫານປຣິຎ຺ຎາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຎາຕປຣິຎ຺ຎາ ນາມ ອນິຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ຂໍ ສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕາຕິ, ເອສາ ຎາຕປຣິຎ຺ຎາ. ປຫານປຣິຎ຺ຎາ ປນ ຉນ຺ທຣາຄປ຺ປຫານາ, ເອສາ ປຫານປຣິຎ຺ຎາ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາຍຕນຕ຺ໂຖ? ວຸຈ຺ຈເຕ ອາກາຣຕ຺ໂຖ ອາຍຕນຕ຺ໂຖ. ຍຖາ ສຸວຓ຺ຓາກໂຣ ທຸພ຺ພຓ຺ຓາກໂຣ, ຍຖາ ທ຺ວີຫິ ເຕຫິ ອາກາເຣຫິ ເຕ ເຕ ຄາວາ ອຸຕ຺ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ເອວໍ ເອເຕຫິ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິກາ ຄາວາ ອຸຕ຺ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ ກມ຺ມກິເລສາ ທຸກ຺ຂຘມ຺ມາ ຈ. ປຸນຣາຫ ອາຍທານຕ຺ໂຖ ອາຍຕນຕ຺ໂຖ. ຍຖາ ຣຎ຺ໂຎ ອາຍທາເນຫິ ອາໂຍ ຠວຕິ, ເອວໍ ອາຍທານຕ຺ໂຖ ອາຍຕນຕ຺ໂຖ.

໖໑. ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ທຸກ຺ຂໍ ສມຸທໂຍ ນິໂຣໂຘ ມຄ຺ໂຄ ຈ. ທຸກ຺ຂໍ ຍຖາ ສມາເສນ ຘມ຺ມາຈຣິຍໍ ມານສຎ຺ຈ, ສມຸທໂຍ ສມາເສນ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຕຓ຺ຫາ ຈ, ນິໂຣໂຘ ສມາເສນ ວິຊ຺ຊາ ຈ ວິມຸຕ຺ຕິ ຈ, ມຄ຺ໂຄ ສມາເສນ ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ສຕ຺ຕຕິໍສ ໂພຘິປກ຺ຂິກາ ຘມ຺ມາ ກຕເມ? ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ ຍາວ ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ, ເອວເມເຕ ສຕ຺ຕຕິໍສ ໂພຘິປກ຺ຂິກາ ຘມ຺ມາ. ເຍ ຘມ຺ມາ ອຕີຕານາຄຕປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນານໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘານໍ ສາວການໍ ຈ ນິພ຺ພານາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕີຕິ, ໂສ ມຄ຺ໂຄ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ. ກຕເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ? ອິຘ ຠິກ຺ຂຸ ກາເຍ ກາຍານຸປສ຺ສີ ວິຫຣຕິ, ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ…ເປ… ອິທ຺ຘິປາທໍ…ເປ… ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ…ເປ… ພລານິ…ເປ… ຕຕ຺ຖ ໂກ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຕ຺ໂຖ? ອິນ຺ທຕ຺ໂຖ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຕ຺ໂຖ, ອາຘິປເຕຍ຺ຍຕ຺ໂຖ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຕ຺ໂຖ, ປສາທຕ຺ໂຖ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຕ຺ໂຖ, ອສາຘາຣຓໍ ກສ຺ສ ກິຣິຍຕ຺ໂຖ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຕ຺ໂຖ ອນວປຣິຍຕ຺ໂຖ ພລຕ຺ໂຖ, ຖາມຕ຺ໂຖ ພລຕ຺ໂຖ, ອຸປາທາຍຕ຺ໂຖ ພລຕ຺ໂຖ, ອຸປຕ຺ຖມ຺ຠນຕ຺ໂຖ ພລຕ຺ໂຖ.

ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ສຕ຺ຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ? ສຕິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ ຍາວ ອຸເປກ຺ຂາສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ? ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ຍາວ ສມ຺ມາສມາຘິ. ຕຕ຺ຖ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄຕິ ຂນ຺ໂຘ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຍາ ຈ ສມ຺ມາວາຈາ ໂຍ ຈ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ໂຕ ໂຍ ຈ ສມ຺ມາອາຊີໂວ, ອຍໍ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຍາ ຈ ສມ຺ມາສຕິ ໂຍ ຈ ສມ຺ມາວາຍາໂມ ໂຍ ຈ ສມ຺ມາສມາຘິ, ອຍໍ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ. ໂຍ ຈ ສມ຺ມາສງ຺ກປ຺ໂປ ຍາ ຈ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ, ອຍໍ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ. ເອວໍ ຕາໂຍ ຕິສ຺ໂສ ສິກ຺ຂາ. ເອວໍ ຕີຫາກາເຣຫິ ທສ ປທານິ…ເປ….

ຕຕ຺ຖ ໂຍຄາວຈໂຣ ສີລກ຺ຂນ຺ເຘ ຐິໂຕ ໂທສໍ ອກຸສລໍ ນ ອຸປາທິຍຕິ, ໂທສານຸສຍໍ ສມູຫນຕິ, ໂທສສລ຺ລໍ ອຸທ຺ຘຣຕິ, ທຸກ຺ຂເວທນໍ ປຣິຊານາຕິ, ກາມຘາຕຸໍ ສມຕິກ຺ກມຕິ. ສມາຘິກ຺ຂນ຺ເຘ ຐິໂຕ ໂລຠໍ ອກຸສລໍ ນ ອຸປາທິຍຕິ, ຣາຄານຸສຍໍ ສມູຫນຕິ, ໂລຠສລ຺ລໍ ອຸທ຺ຘຣຕິ, ສຸຂເວທນໍ ປຣິຊານາຕິ, ຣູປຘາຕຸໍ ສມຕິກ຺ກມຕິ. ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ເຘ ຐິໂຕ ໂມຫໍ ອກຸສລໍ ນ ອຸປາທິຍຕິ, ອວິຊ຺ຊານຸສຍໍ ສມູຫນຕິ, ໂມຫສລ຺ລໍ ທິຏ຺ຐິສລ຺ລຎ຺ຈ ອຸທ຺ຘຣຕິ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນໍ ປຣິຊານາຕິ, ອຣູປຘາຕຸໍ ສມຕິກ຺ກມຕິ. ອິຕິ ຕີຫິ ຂນ຺ເຘຫິ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ນ ອຸປາທິຍຕິ, ຈຕ຺ຕາຣິ ສລ຺ລານິ ອຸທ຺ຘຣຕິ, ຕິສ຺ໂສ ເວທນາ ປຣິຊານາຕິ, ເຕຘາຕຸກໍ ສມຕິກ຺ກມຕິ.

໖໒. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອວິຊ຺ຊາ? ຍໍ ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ ອຎ຺ຎາຓນ຺ຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ຍຖາ ໂສ ປາຓສຊ຺ເຊສຸ ກຖໍກຖາ ກາຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ? ຉ ວິຎ຺ຎາຓກາຍາ ເວທນາ ສຎ຺ຎາ ເຈຕນາ ຜສ຺ໂສ ມນສິກາໂຣ, ອິທໍ ນາມໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຣູປໍ? ຈາຕຸມຫາຠູຕິກໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ມຫາຠູຕານໍ ອຸປາທາຍຣູປສ຺ສ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ. ອິຕິ ປຸຣິມກຎ຺ຈ ນາມໍ ອິທຎ຺ຈ ຣູປໍ ຕທຸຠຍໍ ນາມຣູປນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ຉຬາຍຕນນ຺ຕິ ຉ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິການິ ອາຍຕນານິ, ຈກ຺ຂຸ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິກໍ ອາຍຕນໍ ຍາວ ມໂນ ອຊ຺ຌຕ຺ຕິກໍ ອາຍຕນໍ. ຜສ຺ໂສຕິ ຉ ຜສ຺ສກາຍາ ຈກ຺ຂຸສມ຺ຜສ຺ໂສ ຍາວ ມໂນສມ຺ຜສ຺ໂສຕິ ຜສ຺ໂສ. ຉ ເວທນາກາຍາ ເວທນາ. ຕຓ຺ຫາຕິ ຉ ຕຓ຺ຫາກາຍາ ຕຓ຺ຫາ. ອຸປາທານນ຺ຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຸປາທານານິ ກາມຸປາທານໍ ທິຏ຺ຐຸປາທານໍ ສີລພ຺ພຕຸປາທານໍ ອຕ຺ຕວາທຸປາທານນ຺ຕິ ອຸປາທານໍ. ຠໂວຕິ ຕໂຍ ຠວາ ກາມຠໂວ ຣູປຠໂວ ອຣູປຠໂວ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຊາຕິ? ຍາ ປຐມໍ ຂນ຺ຘານໍ ປຐມໍ ຘາຕູນໍ ປຐມໍ ອາຍຕນານໍ ອຸປ຺ປຕ຺ຕິ ຊາຕິ ສຎ຺ຊາຕິ ໂອກ຺ກນ຺ຕິ ອຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິ ຂນ຺ຘານໍ ປາຕຸຠາໂວ, ອຍໍ ຊາຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຊຣາ? ຊຣາ ນາມ ຍໍ ຕໍ ຂຓ຺ຑິຈ຺ຈໍ ປາລິຈ຺ຈໍ ວລິຕ຺ຕຈຕາ ປວິວິຕ຺ຕໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ມຫາຠູຕານໍ ວິວຓ຺ຓຕໍ ຠຄ຺ໂຄ ຕໍ ຊຣາ ຫີຍນາ ປຫີຍນາ ອາຍຸໂນ ຫານິ ສໍຫານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ປຣິເຠໂທ ອຸປນາໂຫ ປຣິປາໂກ, ອຍໍ ຊຣາ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ມຣຓໍ? ມຣຓໍ ນາມ ຍໍ ຕສ຺ມິໍ ຕສ຺ມິໍ ສຕ຺ຕນິກາເຍ ເຕສໍ ເຕສໍ ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕິ ຈວນຕາ ມຣຓໍ ກາລງ຺ກິຣິຍາ ອຸທ຺ຘຸມາຕການໍ ເຠໂທ ກາຍສ຺ສ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ອຸປຈ຺ເຉໂທ, ອິທໍ ມຣຓໍ. ອິຕິ ປຸຣິມິກາ ຈ ຊຣາ ອິທຎ຺ຈ ມຣຓໍ ຕທຸຠຍໍ ຊຣາມຣຓໍ.

ຕຕ຺ຖ ອນ຺ຘກາຣຕິມິສາ ຍຖາຠູຕໍ ອປ຺ປຊານນລກ຺ຂຓາ ອວິຊ຺ຊາ ສງ຺ຂາຣານໍ ປທຏ຺ຐານໍ ຫ. ອຠິສງ຺ຂຣຓລກ຺ຂຓາ ສງ຺ຂາຣາ, ອຸປຈຍປຸນພ຺ຠວາຠິໂຣປນປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານາ. ເຕ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ວຕ຺ຖຸ ສວິຎ຺ຎຕ຺ຕິລກ຺ຂຓໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ, ຕໍ ນາມຣູປສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອເນກສນ຺ນິສ຺ສຍລກ຺ຂຓໍ ນາມຣູປໍ, ຕໍ ສຬາຍຕນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍວວຕ຺ຖາປນລກ຺ຂຓໍ ສຬາຍຕນໍ, ຕໍ ຜສ຺ສສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສນ຺ນິປາຕລກ຺ຂໂຓ ຜສ຺ໂສ, ໂສ ເວທນາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອນຸຠວນລກ຺ຂຓາ ເວທນາ, ສາ ຕຓ຺ຫາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຊ຺ໂຌສານລກ຺ຂຓາ ຕຓ຺ຫາ, ສາ ອຸປາທານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອາທານປຣິຫນນລກ຺ຂຓໍ ອຸປາທານໍ, ຕໍ ຠວສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ນານາຄຕິວິກ຺ເຂປລກ຺ຂໂຓ ຠໂວ, ໂສ ຊາຕິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ຂນ຺ຘານໍ ປາຕຸຠາວລກ຺ຂຓາ ຊາຕິ, ສາ ຊຣາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຸປນຍປຣິປາກລກ຺ຂຓາ ຊຣາ, ສາ ມຣຓສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອາຍຸກ຺ຂຍຊີວິຕອຸປໂຣຘລກ຺ຂຓໍ ມຣຓໍ, ຕໍ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາຍສມ຺ປີຬນລກ຺ຂຓໍ ທຸກ຺ຂໍ, ຕໍ ໂທມນສ຺ສສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຈິຕ຺ຕສມ຺ປີຬນລກ຺ຂຓໍ ໂທມນສ຺ສໍ, ຕໍ ໂສກສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ໂສຈນລກ຺ຂໂຓ ໂສໂກ, ໂສ ປຣິເທວສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ວຈີນິຈ຺ຉາຣຓລກ຺ຂໂຓ ປຣິເທໂວ, ໂສ ອຸປາຍາສສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ເຍ ອາຍາສາ ເຕ ອຸປາຍາສາ.

ນວ ປທານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ໂພ ອກຸສລປກ຺ໂຂ ສງ຺ຄຫໍ ສໂມສຣຓໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ກຕມານິ ນວ ປທານິ? ທ຺ເວ ມູລກິເລສາ, ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ. ຕຕ຺ຖ ທ຺ເວ ມູລກິເລສາ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຠວຕຓ຺ຫາ ຈ, ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ໂລໂຠ ໂທໂສ ໂມໂຫ ຈ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ [ອ. ນິ. ໔.໔໙] – ‘‘ອນິຈ຺ເຈ ນິຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ, ‘‘ທຸກ຺ເຂ ສຸຂ’’ນ຺ຕິ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ, ‘‘ອນຕ຺ຕນິ ອຕ຺ຕາ’’ຕິ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ, ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ.

໖໓. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາ ນາມ ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ ຍຖາຠູຕໍ ອຎ຺ຎາຓໍ, ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາ. ຠວຕຓ຺ຫາ ນາມ ໂຍ ຠເວສຸ ຣາໂຄ ສາຣາໂຄ ອິຈ຺ຉາ ມຸຈ຺ຉາ ປຕ຺ຖນາ ນນ຺ທີ ອຊ຺ໂຌສານໍ ອປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ອຍໍ ຠວຕຓ຺ຫາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ?

ໂລໂຠ ນາມ ໂສ ເຕສຸ ເຕສຸ ປຣວຕ຺ຖູສຸ ປຣທພ຺ເພສຸ ປຣຏ຺ຐາເນສຸ ປຣສາປເຕຍ຺ເຍສຸ ປຣປຣິຄ຺ຄຫິເຕສຸ ໂລໂຠ ລຸພ຺ຠນາ ອິຈ຺ຉາ ມຸຈ຺ຉາ ປຕ຺ຖນາ ນນ຺ທີ ອຊ຺ໂຌສານໍ ອປຣິຈ຺ຈາໂຄ, ອຍໍ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ. ກສ຺ເສຕໍ ມູລໍ? ໂລໂຠ ໂລຠຊສ຺ສ ອກຸສລສ຺ສ ກາຍກມ຺ມສ຺ສ ວຈີກມ຺ມສ຺ສ ມໂນກມ຺ມສ຺ສ ຈ, ຕຖາ ຍຖາ ຕໍສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານໍ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິການໍ ຘມ຺ມານໍ ມູລໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂທໂສ ອກຸສລມູລໍ?

ໂສ ສຕ຺ເຕສຸ ອາຆາໂຕ ອກ຺ຂນ຺ຕິ ອປ຺ປຈ຺ຈໂຍ ພ຺ຍາປາໂທ ປໂທໂສ ອນຕ຺ຖກາມຕາ ເຈຕໂສ ປຏິຆາໂຕ, ອຍໍ ໂທໂສ ອກຸສລມູລໍ.

ກສ຺ເສຕໍ ມູລໍ?

ໂທສຊສ຺ສ ກາຍກມ຺ມສ຺ສ ວຈີກມ຺ມສ຺ສ ມໂນກມ຺ມສ຺ສ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານຎ຺ຈ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິການໍ ຘມ຺ມານໍ ມູລໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂມໂຫ ອກຸສລມູລໍ?

ຍໍ ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ ອນຠິສມໂຍ ອສມ຺ປຊ຺ຊຄ຺ຄາໂຫ ອປ຺ປຏິເວໂຘ ໂມໂຫ ມຸຍ຺ຫນາ ສມ຺ໂມໂຫ ສມ຺ມຸຍ຺ຫນາ ອວິຊ຺ຊາ ຕໂມ ອນ຺ຘກາໂຣ ອາວຣຓໍ ນີວຣຓໍ ຉທນໍ ອຈ຺ຉທນໍ [ອເວຈ຺ຉທນໍ (ປີ. ກ.)] ອປສຈ຺ຉາຄມນໍ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ, ອຍໍ ໂມໂຫ ອກຸສລມູລໍ.

ກສ຺ເສຕໍ ມູລໍ?

ໂມຫຊສ຺ສ ອກຸສລສ຺ສ ກາຍກມ຺ມສ຺ສ ວຈີກມ຺ມສ຺ສ ມໂນກມ຺ມສ຺ສ ຈ ຕໍສມ຺ປຍຸຕ຺ຕການຎ຺ຈ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິການໍ ຘມ຺ມານໍ ມູລໍ.

ຕຕ຺ຖ ວິປລ຺ລາສາ ຊານິຕພ຺ພາ, ວິປລ຺ລາສານໍ ວຕ຺ຖຸ ຊານິຕພ຺ພໍ. ຍໍ ວິປລ຺ລາສໍ ສິຍາ, ຕໍ ຊານິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຖ ເອໂກ ວິປລ຺ລາໂສ ຕີຓິ ວິປລ຺ລາສານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ວິປລ຺ລາສວຕ຺ຖູນິ. ກຕໂມ ເອໂກ ວິປລ຺ລາໂສ ຈ, ເຍນ ປຏິປກ຺ເຂນ ວິປລ຺ລາສິຕໍ ຄຓ຺ຫາຕິ?

‘‘ອນິຈ຺ເຈ ນິຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ, ‘‘ທຸກ຺ເຂ ສຸຂ’’ນ຺ຕິ, ‘‘ອນຕ຺ຕນິ ອຕ຺ຕາ’’ຕິ, ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ, ອຍໍ ເອໂກ ວິປລ຺ລາໂສ.

ກຕມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ວິປລ຺ລາສວຕ຺ຖູນິ?

ກາໂຍ ເວທນາ ຈິຕ຺ຕໍ ຘມ຺ມາ ຈ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ວິປລ຺ລາສວຕ຺ຖູນິ.

ກຕມານິ ຕີຓິ ວິປລ຺ລາສານິ?

ສຎ຺ຎາ ຈິຕ຺ຕໍ ທິຏ຺ຐິ ຈ. ອິມານິ ຕີຓິ ວິປລ຺ລາສານິ.

ຕຕ຺ຖ ມນາປິເກ ວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍວຕ຺ເຖ ວຓ຺ຓາຍຕເນ ວາ ໂຍ ນິມິຕ຺ຕສ຺ສ ອຸຄ຺ຄາໂຫ, ອຍໍ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ. ຕຕ຺ຖ ວິປຣີຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ ສຕິ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ອຍໍ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ. ຕຕ຺ຖ ວິປຣີຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຕມ຺ຫິ ຣູເປ ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ ຍາ ຂນ຺ຕິ ຣຸຈິ ອຸເປກ຺ຂນາ ນິຈ຺ຉໂຍ ທິຏ຺ຐິ ນິທສ຺ສນໍ ສນ຺ຕີຣຓາ, ອຍໍ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ. ຕຕ຺ຖ ວຕ຺ຖຸເຠເທນ ກາເຍສຸ ທ຺ວາທສ ວິປລ຺ລາສາ ຠວນ຺ຕິ. ຕໂຍ ກາເຍ ຕໂຍ ເວທນາຍ ຕໂຍ ຈິຕ຺ເຕ ຕໂຍ ຘມ຺ເມ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາສາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາສາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາສາ, ອາຍຕນູປຈຍໂຕ ຈກ຺ຂຸວິຎ຺ຎາຓສຎ຺ຎາສມງ຺ຄິສ຺ສ ຣູເປສຸ ທ຺ວາທສ ວິປລ຺ລາສາ ຍາວ ມໂນ ສຎ຺ຎາສມງ຺ຄິສ຺ສ, ຘມ຺ເມສຸ ທ຺ວາທສ ວິປລ຺ລາສາ ຉ ທ຺ວາທສກາ ຈຕ຺ຕາຣິ ວິປລ຺ລາສາ ຠວນ຺ຕິ. ອາຣມ຺ມຓນານຕ຺ຕໂຕ ຫິ ອປຣິມິຕສງ຺ເຂຍ຺ຍານໍ ສຕ຺ຕານໍ [ອຕ຺ຕານໍ (ກ.)] ອປຣິມິຕມສງ຺ເຂຍ຺ຍາ ວິປລ຺ລາສາ ຠວນ຺ຕິ ຫີນຸກ຺ກຏ຺ຐມຊ຺ຌິມຕາຍ.

໖໔. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖູນິ ຠວນ຺ຕິ. ໂຍ ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ, ໂສ ກາໂຍ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖຸ. ໂຍ ເວທນາກ຺ຂນ຺ໂຘ, ໂສ ເວທນາ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖຸ. ໂຍ ສຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ, ເຕ ຘມ຺ມາ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖຸ. ໂຍ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ໂຘ, ໂສ ຈິຕ຺ຕໍ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖຸ. ອິຕິ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖູນິ. ຕຕ຺ຖ ກາເຍ ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ ວິປລ຺ລາໂສ ຠວຕິ. ເອວໍ ເວທນາສຸ…ເປ… ຈິຕ຺ເຕ…ເປ… ຘມ຺ເມສຸ ຈ ອຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ ຠວຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈຕຸນ຺ນໍ ວິປລ຺ລາສານໍ ສມຸຄ຺ຆາຕນຕ຺ຖໍ ຠຄວາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐາເນ ເທເສຕິ ປຎ຺ຎເປຕິ ກາເຍ ກາຍານຸປສ຺ສີ ວິຫຣໂຕ ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ ວິປລ຺ລາສໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ເອວໍ ເວທນາສຸ, ຈິຕ຺ເຕ, ຘມ຺ເມສຸ ຈ ກາຕພ຺ພໍ.

ຕຕ຺ຖ ອນ຺ຘກາຣຕິມິສາ ອປ຺ປຏິເວຘລກ຺ຂຓາ ອວິຊ຺ຊາ, ຕສ຺ສາ ວິປລ຺ລາສປທຏ຺ຐານໍ. ອຊ຺ໂຌສານລກ຺ຂຓາ ຕຓ຺ຫາ, ຕສ຺ສາ ປິຍຣູປສາຕຣູປໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຕ຺ຕາສຍວຎ຺ຈນາລກ຺ຂໂຓ ໂລໂຠ, ຕສ຺ສ ອທິນ຺ນາທານໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິຘ ວິວາທລກ຺ຂໂຓ ໂທໂສ, ຕສ຺ສ ປາຓາຕິປາໂຕ ປທຏ຺ຐານໍ. ວຕ຺ຖຸວິປ຺ປຏິປຕ຺ຕິລກ຺ຂໂຓ ໂມໂຫ, ຕສ຺ສ ມິຈ຺ຉາປຏິປຕ຺ຕິ ປທຏ຺ຐານໍ. ສງ຺ຂຕານໍ ຘມ຺ມານໍ ອວິນາສຄ຺ຄຫຓລກ຺ຂຓາ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ສພ຺ພສງ຺ຂາຣາ ປທຏ຺ຐານໍ. ສາສວຜສ຺ໂສປຄມນລກ຺ຂຓາ ສຸຂສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ມມງ຺ກາໂຣ ປທຏ຺ຐານໍ. ຘມ຺ເມສຸ ອຸປຄມນລກ຺ຂຓາ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ອຫງ຺ກາໂຣ ປທຏ຺ຐານໍ. ວຓ຺ຓສງ຺ຄຫຓລກ຺ຂຓາ ສຸຠສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍອສໍວໂຣ ປທຏ຺ຐານໍ. ເອເຕຫິ ນວຫິ ປເທຫິ ອຸທ຺ທິຏ຺ເຐຫິ ສພ຺ໂພ ອກຸສລປກ຺ໂຂ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ຠວຕິ, ໂສ ຈ ໂຂ ພຫຸສ຺ສຸເຕນ ສກ຺ກາ ຊານິຕຸໍ ໂນ ອປ຺ປສ຺ສຸເຕນ, ປຎ຺ຎວຕາ ໂນ ທຸປ຺ປຎ຺ເຎນ, ຍຸຕ຺ເຕນ ໂນ ອຍຸຕ຺ເຕນ.

ນວ ປທານິ ກຸສລານິ ຍຕ຺ຖ ສພ຺ໂພ ກຸສລປກ຺ໂຂ ສງ຺ຄໂຫ ສໂມສຣຓໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ກຕມານິ ນວ ປທານິ? ສມໂຖ ວິປສ຺ສນາ ອໂລໂຠ ອໂທໂສ ອໂມໂຫ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມໂຖ? ຍາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຐິຕິ ສຓ຺ຐິຕິ ອວຏ຺ຐິຕິ ຐານໍ ປຏ຺ຐານໍ ອຸປຏ຺ຐານໍ ສມາຘິ ສມາຘານໍ ອວິກ຺ເຂໂປ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ວູປສໂມ ມານໂສ ເອກຄ຺ຄໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ອຍໍ ສມໂຖ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ວິປສ຺ສນາ? ຂນ຺ເຘສຸ ວາ ຘາຕູສຸ ວາ ອາຍຕເນສຸ ວາ ນາມຣູເປສຸ ວາ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທສຸ ວາ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປນ຺ເນສຸ ວາ ຘມ຺ເມສຸ ທຸກ຺ເຂສຸ ວາ ສມຸທເຍສຸ ວາ ນິໂຣເຘ ວາ ມຄ຺ເຄ ວາ ກຸສລາກຸສເລສຸ ວາ ຘມ຺ເມສຸ ສາວຊ຺ຊອນວຊ຺ເຊສຸ ວາ ກຓ຺ຫສຸກ຺ເກສຸ ວາ ເສວິຕພ຺ພອເສວິຕພ຺ເພສຸ ວາ ໂສ ຍຖາຠູຕໍ ວິຈໂຍ ປວິຈໂຍ ວີມໍສາ ປຣວີມໍສາ ຄາຫນາ ອຄ຺ຄາຫນາ ປຣິຄ຺ຄາຫນາ ຈິຕ຺ເຕນ ປຣິຈິຕນາ ຕຸລນາ ອຸປປຣິກ຺ຂາ ຎາຓໍ ວິຊ຺ຊາ ວາ ຈກ຺ຂຸ ພຸທ຺ຘິ ເມຘາ ປຎ຺ຎາ ໂອຠາໂສ ອາໂລໂກ ອາຠາ ປຠາ ຂຄ຺ໂຄ ນາຣາໂຈ [ນາຣຊ຺ໂຊ (ປີ. ກ.)] ຘມ຺ມວິຈຍສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ມຄ຺ຄງ຺ຄໍ, ອຍໍ ວິປສ຺ສນາ. ເຕເນສາ ວິປສ຺ສນາ ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ວິວິຘາ ວາ ເອສາ ວິປສ຺ສນາຕິ, ຕສ຺ມາ ເອສາ ວິປສ຺ສນາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ທ຺ວິຘາ ເຈສາ ຫິ ວິປສ຺ສນາ ຘມ຺ມວິປສ຺ສນາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ທ຺ວິຘາ ອິມາຍ ປສ຺ສຕິ ສຸຠຎ຺ຈ ອສຸຠຎ຺ຈ ກຓ຺ຫຎ຺ຈ ສຸກ຺ກຎ຺ຈ ເສວິຕພ຺ພຎ຺ຈ ອເສວິຕພ຺ພຎ຺ຈ ກມ຺ມຎ຺ຈ ວິປາກຎ຺ຈ ພນ຺ຘຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂຎ຺ຈ ອາຈຍຎ຺ຈ ອປຈຍຎ຺ຈ ປວຕ຺ຕິຎ຺ຈ ນິວຕ຺ຕິຎ຺ຈ ສໍກິເລສຎ຺ຈ ໂວທານຎ຺ຈ, ເອວໍ ວິປສ຺ສນາຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອຖ ວາ ວິອິຕິ ອຸປສຄ຺ໂຄ ປສ຺ສນາຕິ ອຕ຺ໂຖ ຕສ຺ມາ ວິປສ຺ສນາຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ, ອຍໍ ວິປສ຺ສນາ.

໖໕. ຕຕ຺ຖ ທ຺ເວ ໂຣຄາ ສຕ຺ຕານໍ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຠວຕຓ຺ຫາ ຈ, ເອເຕສໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ໂຣຄານໍ ນິຆາຕາຍ ຠຄວຕາ ທ຺ເວ ເຠສຊ຺ຊານິ ວຸຕ຺ຕານິ ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ. ອິມານິ ທ຺ເວ ເຠສຊ຺ຊານິ ປຏິເສເວນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ອໂຣເຄ ສຈ຺ຉິກໂຣຕິ ຣາຄວິຣາຄໍ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິໍ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄຎ຺ຈ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິໍ. ຕຕ຺ຖ ຕຓ຺ຫາໂຣຄສ຺ສ ສມໂຖ ເຠສຊ຺ຊໍ, ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ ອໂຣຄໍ. ອວິຊ຺ຊາໂຣຄສ຺ສ ວິປສ຺ສນາເຠສຊ຺ຊໍ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ ອໂຣຄໍ. ເອວຎ຺ຫິ ຠຄວາ ຈາຫ, ‘‘ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ປຣິຎ຺ເຎຍ຺ຍາ [ປສ຺ສ ທີ. ນິ. ໓.໓໕໒] ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ, ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ປຫາຕພ຺ພາ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຠວຕຓ຺ຫາ ຈ, ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ຠາເວຕພ຺ພາ ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ, ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ສຈ຺ຉິກາຕພ຺ພາ ວິຊ຺ຊາ ຈ ວິມຸຕ຺ຕິ ຈາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ສມຖໍ ຠາເວນ຺ໂຕ ຣູປໍ ປຣິຊານາຕິ, ຣູປໍ ປຣິຊານນ຺ໂຕ ຕຓ຺ຫໍ ປຊຫຕິ, ຕຓ຺ຫໍ ປຊຫນ຺ໂຕ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິໍ ສຈ຺ຉິກໂຣຕິ, ວິປສ຺ສນໍ ຠາເວນ຺ໂຕ ນາມໍ ປຣິຊານາຕິ, ນາມໍ ປຣິຊານນ຺ໂຕ ອວິຊ຺ຊໍ ປຊຫຕິ, ອວິຊ຺ຊໍ ປຊຫນ຺ໂຕ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິໍ ສຈ຺ຉິກໂຣຕິ. ຍທາ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ປຣິຎ຺ຎາຕາ ຠວນ຺ຕິ ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ, ຕຖາສ຺ສ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ປຫີນາ ຠວນ຺ຕິ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຠວຕຓ຺ຫາ ຈ. ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ຠາວິຕາ ຠວນ຺ຕິ ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ, ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ສຈ຺ຉິກາຕພ຺ພາ ຠວນ຺ຕິ ວິຊ຺ຊາ ຈ ວິມຸຕ຺ຕິ ຈ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ຠິກ຺ຂຸ ກຕກິຈ຺ໂຈ ຠວຕິ. ເອສາ ໂສປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ. ຕສ຺ສ ອາຍຸປຣິຍາທານາ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ອຸປໂຣຘາ ອິທຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ, ອຎ຺ຎຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອິເມສໍ ຂນ຺ຘານໍ ຘາຕຸອາຍຕນານໍ ນິໂຣໂຘ ວູປສໂມ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕນານໍ ອປ຺ປຏິສນ຺ຘິ ອປາຕຸຠາໂວ, ອຍໍ ອນຸປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອໂລໂຠ ກຸສລມູລໍ? ຍໍຘາຕຸໂກ ອໂລໂຠ ອລຸພ຺ຠນາ ອລຸພ຺ຠິຕຕ຺ຕໍ ອນິຈ຺ຉາ ອປຕ຺ຖນາ ອກນ຺ຕາ ອນຊ຺ໂຌສານໍ. ອຍໍ ອໂລໂຠ ກຸສລມູລໍ. ກສ຺ເສຕໍ ມູລໍ? ອໂລຠຊສ຺ສ ກຸສລສ຺ສ ກາຍກມ຺ມສ຺ສ ວຈີກມ຺ມສ຺ສ ມໂນກມ຺ມສ຺ສ ຕໍສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານຎ຺ຈ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິການໍ ຘມ຺ມານໍ ມູລໍ. ອຖ ວາ ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ກຸສລນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ, ໂສ ຕິຓ຺ຓໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ມູລໍ. ກຕເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ, ສມ຺ມາສງ຺ກປ຺ປສ຺ສ ສມ຺ມາວາຍາມສ຺ສ ສມ຺ມາສມາຘິສ຺ສ ຈ ອິເມສໍ ມູລນ຺ຕິ, ຕສ຺ມາ ກຸສລມູລນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອໂທໂສ ກຸສລມູລໍ? ຍາ ສຕ຺ເຕສຸ ວາ ສງ຺ຂາເຣສຸ ວາ ອນຆາໂຕ ອປ຺ປຏິຆາໂຕ ອພ຺ຍາປຕ຺ຕິ ອພ຺ຍາປາໂທ ອໂທໂສ ເມຕ຺ຕາ ເມຕ຺ຕາຍນາ ອຕ຺ຖກາມຕາ ຫິຕກາມຕາ ເຈຕໂສ ປສາໂທ, ອຍໍ ອໂທໂສ ກຸສລມູລໍ. ກສ຺ເສຕໍ ມູລໍ? ອໂທສຊສ຺ສ ກຸສລສ຺ສ ກາຍກມ຺ມສ຺ສ ວຈີກມ຺ມສ຺ສ ມໂນກມ຺ມສ຺ສ ຕໍສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານຎ຺ຈ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິການໍ ຘມ຺ມານໍ ມູລໍ. ອຖ ວາ ຕິຓ຺ຓໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ມູລໍ. ກຕເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ? ສມ຺ມາວາຈາຍ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ຕສ຺ສ ສມ຺ມາອາຊີວສ຺ສ ຈ ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ມູລໍ, ຕສ຺ມາ ກຸສລມູລນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອໂມໂຫ ກຸສລມູລໍ? ຍໍ ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ ຍຖາຠູຕໍ ຎາຓທສ຺ສນໍ ອຠິສມໂຍ ສມ຺ມາ ຈ ປຈ຺ຈາຄໂມ ປຏິເວໂຘ ອໂມໂຫ ອສມ຺ມຸຍ຺ຫນາ ອສມ຺ໂມໂຫ ວິຊ຺ຊາປກາໂສ ອາໂລໂກ ອນາວຣຓໍ ເສກ຺ຂານໍ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ, ອຍໍ ອໂມໂຫ ກຸສລມູລໍ. ກສ຺ເສຕໍ ມູລໍ? ອໂມຫຊສ຺ສ ກຸສລສ຺ສ ກາຍກມ຺ມສ຺ສ ວຈີກມ຺ມສ຺ສ ມໂນກມ຺ມສ຺ສ ຕໍສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານຎ຺ຈ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິການໍ ຘມ຺ມານໍ ມູລໍ. ອຖ ວາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ເອຕໍ ມູລໍ. ກຕເມສໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ? ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ສມ຺ມາສຕິຍາ ຈ ອິເມສໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ມູລໍ, ຕສ຺ມາ ກຸສລມູລນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເອວໍ ອິເມສໍ ຕີຫິ ກຸສລມູເລຫິ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ໂຍເຊຕພ຺ໂພ.

໖໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ? ‘‘ສພ຺ເພ ສງ຺ຂາຣາ ອຸປ຺ປາທວຍຘມ຺ມິໂນ’’ຕິ ຈ ຍາ ສຎ຺ຎາ ສຎ຺ຊານນາ ວວຕ຺ຖປນາ ອຸຄ຺ຄາໂຫ, ອຍໍ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ. ຕສ຺ສາ ໂກ ນິສ຺ສນ຺ໂທ? ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາຍ ຠາວິຕາຍ ພຫຸລີກຕາຍ ອຏ຺ຐສຸ ໂລກຘມ຺ເມສຸ ຈິຕ຺ຕໍ ນານຸສນ຺ຘຕິ ນ ສນ຺ຘຕິ ນ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຸເປກ຺ຂາ ວາ ປຏິກ຺ກູລຕາ ວາ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຍມສ຺ສາ ນິສ຺ສນ຺ໂທ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ? ‘‘ສພ຺ເພ ສງ຺ຂາຣາ ທຸກ຺ຂາ’’ຕິ ຍາ ສຎ຺ຎາ ສຎ຺ຊານນາ ວວຕ຺ຖປນາ ອຸຄ຺ຄາໂຫ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ. ຕສ຺ສາ ໂກ ນິສ຺ສນ຺ໂທ? ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາຍ ຠາວິຕາຍ ພຫຸລີກຕາຍ ອາລສ຺ເສ ສໍປມາເທ ວິມ຺ຫເຍ ຈ ຈິຕ຺ຕໍ ນານຸສນ຺ຘຕິ ນ ສນ຺ຘຕິ ນ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຸເປກ຺ຂາ ວາ ປຏິກ຺ກູລຕາ ວາ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຍມສ຺ສາ ນິສ຺ສນ຺ໂທ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ? ‘‘ສພ຺ເພສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອນຕ຺ຕາ’’ຕິ ຍາ ສຎ຺ຎາ ສຎ຺ຊານນາ ວວຕ຺ຖປນາ ອຸຄ຺ຄາໂຫ, ອຍໍ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ. ຕສ຺ສາ ໂກ ນິສ຺ສນ຺ໂທ, ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາຍ ຠາວິຕາຍ ພຫຸລີກຕາຍ ອຫງ຺ກາໂຣ ຈິຕ຺ຕໍ ນານຸສນ຺ຘຕິ ນ ສນ຺ຘຕິ, ມມງ຺ກາໂຣ ນ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຸເປກ຺ຂາ ວາ ປຏິກ຺ກູລຕາ ວາ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຍມສ຺ສາ ນິສ຺ສນ຺ໂທ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອສຸຠສຎ຺ຎາ? ‘‘ສຕ຺ຕ ສງ຺ຂາຣາ ອສຸຠາ’’ຕິ ຍາ ສຎ຺ຎາ ສຎ຺ຊານນາ ວວຕ຺ຖປນາ ອຸຄ຺ຄາໂຫ, ອຍໍ ອສຸຠສຎ຺ຎາ. ຕສ຺ສາ ໂກ ນິສ຺ສນ຺ໂທ? ອສຸຠສຎ຺ຎາຍ ຠາວິຕາຍ ພຫຸລີກຕາຍ ສຸຠນິມິຕ຺ເຕ ຈິຕ຺ຕໍ ນານຸສນ຺ຘຕິ ນ ສນ຺ຘຕິ ນ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຸເປກ຺ຂາ ວາ ປຏິກ຺ກູລຕາ ວາ ສຓ຺ຐຫຕິ, ອຍມສ຺ສາ ນິສ຺ສນ຺ໂທ.

ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຂນ຺ຘານໍ ປຣິຎ຺ຎາ ຠຄວຕາ ເທສິຕາ, ໂຍ ຕຕ຺ຖ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ຣູປກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຣິຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ ເວທນາກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຣິຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ສຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຣິຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຣິຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຖ ສມເຖນ ຕຓ຺ຫໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ວິປສ຺ສນາ ອວິຊ຺ຊໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ອໂທເສນ ໂທສໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ອໂມເຫນ ໂມຫໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາຍ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາຍ ສຸຂສຎ຺ຎໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາຍ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ, ອສຸຠສຎ຺ຎາຍ ສຸຠສຎ຺ຎໍ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ.

ຈິຕ຺ຕວິກ຺ເຂປປຏິສໍຫຣຓລກ຺ຂໂຓ ສມໂຖ, ຕສ຺ສ ຌານານິ ປທຏ຺ຐານໍ. ສພ຺ພຘມ຺ມໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຏິເວຘລກ຺ຂຓາ ວິປສ຺ສນາ, ຕສ຺ສາ ສພ຺ພເນຍ຺ຍໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິຈ຺ຉາປຏິສໍຫຣຓລກ຺ຂໂຓ ອໂລໂຠ, ຕສ຺ສ ອທິນ຺ນາທານາ ເວຣມຓີ ປທຏ຺ຐານໍ. ອພ຺ຍາປາທລກ຺ຂໂຓ ອໂທໂສ, ຕສ຺ສ ປາຓາຕິປາຕາ ເວຣມຓີ ປທຏ຺ຐານໍ. ວຕ຺ຖຸອປ຺ປຏິຫຕລກ຺ຂໂຓ ອໂມໂຫ, ຕສ຺ສ ສມ຺ມາປຏິປຕ຺ຕິ ປທຏ຺ຐານໍ. ສງ຺ຂຕານໍ ຘມ຺ມານໍ ວິນາສຄ຺ຄຫຓລກ຺ຂຓາ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ອຸທຍພ຺ພໂຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ສາສວຜສ຺ສສຎ຺ຊານນລກ຺ຂຓາ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ເວທນາ ປທຏ຺ຐານໍ. ສພ຺ພຘມ຺ມອນຸປຄມນລກ຺ຂຓາ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ຘມ຺ມສຎ຺ຎາ ປທຏ຺ຐານໍ. ວິນີລກວິປຸພ຺ພກອຸທ຺ຘຸມາຕກສມຸຄ຺ຄຫຓລກ຺ຂຓາ ອສຸຠສຎ຺ຎາ, ຕສ຺ສາ ນິພ຺ພິທາ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິເມສຸ ນວສຸ ປເທສຸ ອຸປທິຏ຺ເຐສຸ ສພ຺ໂພ ກຸສລປກ຺ໂຂ ອຸປທິຏ຺ໂຐ ຠວຕິ, ໂສ ຈ ພຫຸສ຺ສຸເຕນ ສກ຺ກາ ຊານິຕຸໍ ໂນ ອປ຺ປສ຺ສຸເຕນ, ປຎ຺ຎວຕາ ໂນ ທຸປ຺ປຎ຺ເຎນ, ຍຸຕ຺ເຕນ ໂນ ອຍຸຕ຺ເຕນາຕິ.

໖໗. ຕຕ຺ຖ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາຘິມຸຕ຺ຕສ຺ສ ອປຣາປຣໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປຓາເມນ຺ໂຕ ສຕິມປຈ຺ຈເວກ຺ຂໂຕ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ນ ອຸປຏ຺ຐາຕິ, ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ສຸຂສ຺ສາທາຘິມຸຕ຺ຕສ຺ສ ອິຣິຍາປຖສ຺ສ ອຄຕິມປຈ຺ຈເວກ຺ຂໂຕ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ ນ ອຸປຏ຺ຐາຕິ, ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕເນສຸ ອຕ຺ຕາຘິມຸຕ຺ຕສ຺ສ ນານາຘາຕຸອເນກຘາຕຸວິນິພ຺ໂຠຄມປຈ຺ຈເວກ຺ຂໂຕ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ນ ອຸປຏ຺ຐາຕິ, ວຓ຺ຓສຓ຺ຐານາຠິຣຕສ຺ສ ກາເຍ ສຸຠາຘິມຸຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ວິປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ນ ອຸປຏ຺ຐາຕິ.

ອວິປ຺ປຏິສາຣລກ຺ຂຓາ ສທ຺ຘາ, ສທ຺ທຫນາ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ. ຕສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ໂສຕາປຕ຺ຕິຍງ຺ຄານິ ປທຏ຺ຐານໍ. ເອວຎ຺ຫິ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ [ປສ຺ສ ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ] ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຠິກ຺ຂເວ, ກຸຫິໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຈຕູສຸ ໂສຕາປຕ຺ຕິຍງ຺ເຄສຸ ກຸສເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ.

ສູຣາອປຏິກ຺ເຂປນລກ຺ຂຓໍ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍາຣມ຺ໂຠ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ. ຕສ຺ສ ອຕີຕາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ [ປສ຺ສ ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ] ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຸຫິໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຈຕູສຸ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນສຸ.

ສຕິ ສຣຓລກ຺ຂຓາ, ອສມ຺ໂມຫປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານາ. ຕສ຺ສ ອຕີຕາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຠິກ຺ຂເວ, ກຸຫິໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຈຕູສຸ ສຕິປຏ຺ຐາເນສຸ.

ເອກຄ຺ຄລກ຺ຂໂຓ ສມາຘິ, ອວິກ຺ເຂປປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐາໂນ, ຕສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ຎາຓານິ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຸຫິໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຈຕູສຸ ຌາເນສຸ.

ປຊານນລກ຺ຂຓາ ປຎ຺ຎາ, ຠູຕຕ຺ຖສນ຺ຕີຣຓາ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານາ, ຕສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ [ປສ຺ສ ສໍຍຸຕ຺ຕນິກາເຍ] ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຸຫິໍ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ, ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ.

ຈຕ຺ຕາຣິ ຈກ຺ການິ [ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໔.໓໑] ປຕິຣູປເທສວາໂສ ຈກ຺ກໍ, ສປ຺ປຸຣິສູປນິສ຺ສໂຍ ຈກ຺ກໍ, ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘານໍ ຈກ຺ກໍ, ປຸພ຺ເພ ກຕປຸຎ຺ຎຕາ ຈກ຺ກໍ. ຕຕ຺ຖ ອຣິຍສນ຺ນິສ຺ສຍລກ຺ຂໂຓ ປຕິຣູປເທສວາໂສ, ໂສ ສປ຺ປຸຣິສູປນິສ຺ສຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຣິຍສນ຺ນິສ຺ສຍລກ຺ຂໂຓ ສປ຺ປຸຣິສ຺ສູປນິສ຺ສໂຍ, ໂສ ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສມ຺ມາປຏິປຕ຺ຕິລກ຺ຂຓໍ ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘານໍ, ຕໍ ປຸຎ຺ຎານໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ກຸສລຘມ຺ໂມປຈຍລກ຺ຂຓໍ ປຸຎ຺ຎໍ, ຕໍ ສພ຺ພສມ຺ປຕ຺ຕີນໍ ປທຏ຺ຐານໍ.

ເອກາທສສີລມູລກາ ຘມ຺ມາ ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ຠວຕິ…ເປ… ໂສ ວິມຸຕ຺ຕິຎາຓທສ຺ສນໍ ‘‘ນາປຣໍ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ ປຊານນາ. ຕຕ຺ຖ ເວຣມຓິລກ຺ຂຓໍ ສີລໍ, ຕໍ ອວິປ຺ປຏິສາຣສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ນ ອຕ຺ຕານຸວາທລກ຺ຂໂຓ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ, ໂສ ປາໂມຊ຺ຊສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຠິປ຺ປໂມທນລກ຺ຂຓໍ ປາໂມຊ຺ຊໍ, ຕໍ ປີຕິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຕ຺ຕມນລກ຺ຂຓາ ປີຕິ, ສາ ປສ຺ສທ຺ຘິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ກມ຺ມນິຍລກ຺ຂຓາ ປສ຺ສທ຺ຘິ, ສາ ສຸຂສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອພ຺ຍາປາທລກ຺ຂຓໍ ສຸຂໍ, ຕໍ ສມາຘິໂນ ປທຏ຺ຐານໍ. ອວິກ຺ເຂປນລກ຺ຂໂຓ ສມາຘິ, ໂສ ຍຖາຠູຕຎາຓທສ຺ສນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອວິປຣີຕສນ຺ຕີຣຓລກ຺ຂຓາ ປຎ຺ຎາ, ສາ ນິພ຺ພິທາຍ ປທຏ຺ຐານໍ ອນາລຍນລກ຺ຂຓາ ນິພ຺ພິທາ, ສາ ວິຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອສໍກິເລສລກ຺ຂໂຓ ວິຣາໂຄ, ໂສ ວິມຸຕ຺ຕິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ອກຸສລຘມ຺ມວິເວກລກ຺ຂຓາ ວິມຸຕ຺ຕິ, ສາ ວິມຸຕ຺ຕິໂນ ໂວທານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ.

໖໘. ຈຕສ຺ໂສ ອຣິຍຠູມິໂຍ ຈຕ຺ຕາຣິ ສາມຎ຺ຎຜລານິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ເອສາ ທສ຺ສນຠູມິ. ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ໂສ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານິຕ຺ວາ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ, ອິທໍ ຕນຸກາມຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ ພ຺ຍາປາທານໍ. ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ ສຓ຺ຫໍ ວິຣຊ຺ຊຕິ, ອຍໍ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ. ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ ຍໍ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ວິມຸຈ຺ຈຕິ, ອຍໍ ກຕາຠູມິ. ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສາມຎ຺ຎຜລານີຕິ ໂກ ວຈນຕ຺ໂຖ, ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ສາມຎ຺ຎໍ, ຕສ຺ເສຕານິ ຜລານິ ສາມຎ຺ຎຜລານີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກິສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎຜລານີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ? ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ, ຕສ຺ສ ຕານິ ຜລານີຕິ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎຜລານີຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ.

ຕຕ຺ຖ ໂສຕາປນ຺ໂນ ກຖໍ ໂຫຕິ? ສຫ ສຈ຺ຈາຠິສມຍາ ອຣິຍສາວກສ຺ສ ຕີຓິ ສໍໂຍຊນານິ ປຫີຍນ຺ຕິ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ ຈ, ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ສໍໂຍຊນານໍ ປຫານາ ປຣິກ຺ຂຍາ ອຣິຍສາວໂກ ໂຫຕິ ໂສຕາປນ຺ໂນ ອວິນິປາຕຘມ຺ໂມ ຍາວ ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກໂຣຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ? ອສ຺ສຸຕວາ ພາໂລ ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ ຍາວ ອຣິຍຘມ຺ເມ ອໂກວິໂທ, ໂສ ຣູປໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ ຍາວ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ມິໍ ອຕ຺ຕານໍ, ໂສ ອິເມສຸ ປຎ຺ຈສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ອຕ຺ຕຄ຺ຄາໂຫ ວາ ອຕ຺ຕນິຍຄ຺ຄາໂຫ ວາ ເອໂສຫມສ຺ມິ ເອກສ຺ມິໍ ວສວຕ຺ຕິໂກ [ອວຕ຺ຕິໂຕ (ປີ. ກ.)] ປກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ອນຸຄ຺ຄໂຫ ອນຸສຍນ຺ໂຕ ອງ຺ຄມງ຺ຄນ຺ຕິ ປຣຕິ. ຍາ ຕຖາຠູຕສ຺ສ ຂນ຺ຕິ ຣຸຈິ ເປກ຺ຂນາ ອາກາຣປຣິວິຕກ຺ໂກ ທິຏ຺ຐິນິຊ຺ຌາຍນາ ອຠິປ຺ປສນ຺ນາ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐີຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິໂຍ ອຸຈ຺ເຉທໍ ຠຊນ຺ຕິ. ກຕມາໂຍ ປຎ຺ຈ? ຣູປໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ຍາວ ວິຎ຺ຎາຓໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ອິມາໂຍ ປຎ຺ຈ ອຸຈ຺ເຉທໍ ຠຊນ຺ຕິ, ອວເສສາໂຍ ປນ຺ນຣສ ສສ຺ສຕໍ ຠຊນ຺ຕິ. ອິຕິ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິປຫານາ ທ຺ວາສຏ຺ຐິທິຏ຺ຐິຄຕານິ ປຫີຍນ຺ຕິ. ປຫານາ ອຸຈ຺ເຉທໍ ສສ຺ສຕຎ຺ຈ ນ ຠຊຕິ. ອິຕິ ອຸຈ຺ເຉທສສ຺ສຕປ຺ປຫານາ ອຣິຍສາວກສ຺ສ ນ ກິຎ຺ຈິ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ຠວຕິ, ອຎ຺ຎາ ວາ ໂລກຸຕ຺ຕຣາຍ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ. ກຖໍ ປນ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ນ ຠວຕິ? ອິຘ ອຣິຍສາວໂກ ສຸຕວາ ໂຫຕິ, ສພ຺ໂພ ສຸກ຺ກປກ຺ໂຂ ກາຕພ຺ໂພ, ຍາວ ອຣິຍຘມ຺ເມສຸ ໂກວິໂທ ຣູປໍ ອນຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ຍາວ ວິຎ຺ຎາຓໍ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ສມນຸປສ຺ສນ຺ຕສ຺ສ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ນ ຠວຕິ.

ກຖໍ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ນ ຠວຕິ? ອິຘ ອຣິຍສາວໂກ ພຸທ຺ເຘ ນ ກງ຺ຂຕິ, ນ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ອຠິປ຺ປສີທຕິ, ອິຕິປິ ໂສ ຠຄວາຕິ ສພ຺ພໍ. ຘມ຺ເມ ນ ກງ຺ຂຕິ ນ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ສພ຺ພໍ. ຍາວ ຕຓ຺ຫກ຺ຂໂຍ ວິຣາໂຄ ນິໂຣໂຘ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ, ອິມິນາ ທຸຕິເຍນ ອາກງ຺ຂິເຍນ ຘມ຺ເມນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ. ສງ຺ເຆ ນ ກງ຺ຂຕິ…ເປ… ຍາວ ປູຊາ ເທວານຎ຺ຈ ມນຸສ຺ສານຎ຺ຈາຕິ, ອິມິນາ ຕຕິເຍນ ອາກງ຺ຂິເຍນ ຘມ຺ເມນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ.

ສພ຺ເພ ສງ຺ຂາຣາ ທຸກ຺ຂາຕິ ນ ກງ຺ຂຕິ ນ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ອຘິມຸຈ຺ຈຕິ ອຠິປ຺ປສີທຕິ. ຕຓ຺ຫາ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍຕິ ນ ກງ຺ຂຕິ ນ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ. ຕຓ຺ຫານິໂຣຘາ ທຸກ຺ຂນິໂຣໂຘຕິ ນ ກງ຺ຂຕິ ນ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ. ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາຕິ ນ ກງ຺ຂຕິ ນ ວິຈິກິຈ຺ຉຕິ ອຘິມຸຈ຺ຈຕິ ອຠິປ຺ປສີທຕິ. ຍາວ ພຸທ຺ເຘ ວາ ຘມ຺ເມ ວາ ສງ຺ເຆ ວາ ທຸກ຺ເຂ ວາ ສມຸທເຍ ວາ ນິໂຣເຘ ວາ ມຄ຺ເຄ ວາ ກງ຺ຂາຍນາ ວິມຕິ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ທ຺ເວຘາປຖາ ອາສປ຺ປນາ [ອປ຺ປນາ (ປີ. ກ.) ຘ. ສ. ໑໐໐໘ ນິກ຺ເຂປກຓ຺ເຑ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ] ປຣິສປ຺ປນາ ອນວຏ຺ຐານໍ ອຘິຏ຺ຐາຄມນໍ [ອນິຏ຺ຐາຄມນໍ (ກ.)] ອເນກໍໂສ ອເນກໍສິກຕາ, ເຕ ຕສ຺ສ ປຫີນາ ຠວນ຺ຕິ ປຓຸນ຺ນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ.

໖໙. ຕຕ຺ຖ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ ທ຺ວິຘາ – ສີລສ຺ສ ວາ ສຸທ຺ຘສ຺ສ ວາ. ຕຕ຺ຖ ສີລສ຺ສ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ ອິມິນາຫໍ ສີເລນ ວາ ວເຕນ ວາ ຕເປນ ວາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍນ ວາ ເທໂວ ວາ ຠວິສ຺ສາມິ ເທວຎ຺ຎຕໂຣ ວາ ຕຕ຺ຖ ກໂປຕປາທາຫິ ອຈ຺ຉຣາຫິ ສທ຺ຘິໍ ກີຬິສ຺ສາມິ ຣມິສ຺ສາມິ ປຣິຈຣິສ຺ສາມີຕິ. ຍຖາຠູຕທສ຺ສນນ຺ຕິ ຣຸຈິວິມຸຕ຺ຕິ ຣາໂຄ ຣາຄປຣິວຕ຺ຕກາ ທິຏ຺ຐິຣູປນາ ປສ຺ສນາ ອສນ຺ຕຸສ຺ສິຕສ຺ສ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສຸທ຺ຘສ຺ສ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ? ອິເຘກຈ຺ໂຈ ສີລໍ ປຣາມສຕິ, ສີເລນ ສຸຊ຺ຌຕິ, ສີເລນ ນີຍຕິ, ສີເລນ ມຸຈ຺ຈຕິ, ສຸຂໍ ວີຕິກ຺ກມຕິ, ທຸກ຺ຂໍ ວີຕິກ຺ກມຕິ, ສຸຂທຸກ຺ຂໍ ວີຕິກ຺ກມຕິ ອນຸປາປຸຓາຕິ ອຸປຣິເມນ. ຕທຸຠຍໍ ສີລວຕໍ ປຣາມສຕິ ຕທຸຠເຍນ ສີລວເຕນ ສຸຊ຺ຌນ຺ຕິ ມຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ນີຍນ຺ຕິ, ສຸຂໍ ວີຕິກ຺ກມນ຺ຕິ, ທຸກ຺ຂໍ ວີຕິກ຺ກມນ຺ຕິ, ສຸຂທຸກ຺ຂໍ ວີຕິກ຺ກມນ຺ຕິ, ອນຸປາປຸຓນ຺ຕີຕິ ອວິສຸຈິກຣໍ ຘມ຺ມໍ ອວິມຸຕ຺ຕິກຣໍ ຘມ຺ມໍ ວິສຸຈິໂຕ ວິມຸຕ຺ຕິໂຕ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ຍາ ຕຖາຠູຕສ຺ສ ຂນ຺ຕິ ຣຸຈິ ມຸຕ຺ຕິ ເປກ຺ຂນາ ອາກາຣປຣິວິຕກ຺ໂກ ທິຏ຺ຐິນິຊ຺ຌາຍນາ ປສ຺ສນາ, ອຍໍ ສຸທ຺ຘສ຺ສ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ. ເອເຕ ອຸໂຠ ປຣາມາສາ ອຣິຍສາວກສ຺ສ ປຫີນາ ຠວນ຺ຕິ ຍາວ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ, ໂສ ສີລວາ ຠວຕິ ອຣິຍກນ຺ເຕຫິ ສີເລຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ອກ຺ຂຓ຺ເຑຫິ ຍາວ ອຸປສມສໍວຕ຺ຕນິເກຫິ. ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ສໍໂຍຊນານໍ ປຫານາ ສຸຕວາ ອຣິຍສາວໂກ ຠວຕິ ໂສຕາປນ຺ໂນ ອວິນິປາຕຘມ຺ໂມ, ສພ຺ພໍ.

ສຫສຈ຺ຈາຠິສມຍາ, ອິຕິ ໂກ ວຈນຕ຺ໂຖ? ຈຕ຺ຕາໂຣ ອຠິສມຍາ, ປຣິຎ຺ຎາຠິສມໂຍ ປຫານາຠິສມໂຍ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາຠິສມໂຍ ຠາວນາຠິສມໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ອຣິຍສາວໂກ ທຸກ຺ຂໍ ປຣິຎ຺ຎາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ, ສມຸທຍໍ ປຫານາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ, ນິໂຣຘໍ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ, ມຄ຺ຄໍ ຠາວນາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ທຸກ຺ຂສ຺ສ ປຣິຎ຺ຎາຠິສມໂຍ, ສມຸທຍສ຺ສ ປຫານາຠິສມໂຍ, ນິໂຣຘສ຺ສ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາຠິສມໂຍ, ມຄ຺ຄສ຺ສ ຠາວນາຠິສມໂຍ. ສມຖວິປສ຺ສນາຍ ກຖໍ ອຠິສເມຕິ? ອາຣມ຺ມເຓ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປນິພນ຺ເຘຕ຺ວາ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ເຘ ທຸກ຺ຂໂຕ ປສ຺ສຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອຸປນິພນ຺ໂຘ, ອຍໍ ສມໂຖ. ຍາ ປຣິໂຍຄາຫນາ, ອຍໍ ວິປສ຺ສນາ. ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ເຘ ທຸກ຺ຂາຕິ ປສ຺ສໂຕ ໂຍ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ເຘສຸ ອາລໂຍ ນິກນ຺ຕິ ອຸປຄມນໍ ອຊ຺ໂຌສານາ ອິຈ຺ຉາ ມຸຈ຺ຉາ ປຓິຘິ ປຕ຺ຖນາ ປຫີຍຕິ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ທຸກ຺ຂໍ. ໂຍ ຕຕ຺ຖ ອາລໂຍ ນິກນ຺ຕິ ອຸປຄມນໍ ອຊ຺ໂຌສານໍ ອິຈ຺ຉາ ມຸຈ຺ຉາ ປຓິຘິ ປຕ຺ຖນາ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ຍໍ ຕສ຺ສ ປຫານໍ, ໂສ ນິໂຣໂຘ ສມໂຖ ວິປສ຺ສນາ ຈ ມຄ຺ໂຄ, ເອວໍ ເຕສໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ອຣິຍສຈ຺ຈານໍ ເອກກາເລ ເອກກ຺ຂເຓ ເອກຈິຕ຺ເຕ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ອຠິສມໂຍ ຠວຕິ. ເຕນາຫ ຠຄວາ ‘‘ສຫສຈ຺ຈາຠິສມຍາ ອຣິຍສາວກສ຺ສ ຕີຓິ ສໍໂຍຊນານິ ປຫີຍນ຺ຕີ’’ຕິ.

໗໐. ຕຕ຺ຖ ສມຖວິປສ຺ສນາ ຍຸຄນທ຺ຘາ ວຕ຺ຕມານາ ເອກກາເລ ເອກກ຺ຂເຓ ເອກຈິຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ກິຈ຺ຈານິ ກໂຣຕິ, ທຸກ຺ຂໍ ປຣິຎ຺ຎາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ, ຍາວ ມຄ຺ຄໍ ຠາວນາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ. ກິໍ ກາຣຓາ? ທຸກ຺ຂໍ ປຣິຎ຺ຎາຠິສມໂຍ, ຍາວ ມຄ຺ຄໍ ຠາວນາຠິສມໂຍ. ເອວໍ ທິຏ຺ຐນ຺ໂຕ ຍຖາ ນາວາ ຊລໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີ ຈຕ຺ຕາຣິ ກິຈ຺ຈານິ ກໂຣຕິ, ປາຣິມໍ ຕີຣໍ ປາເປຕິ, ໂອຣິມໍ ຕີຣໍ ຊຫຕິ, ຠາຣໍ ວຫຕິ, ໂສຕໍ ຉິນ຺ທຕິ; ເອວເມວ ສມຖວິປສ຺ສນາ ຍຸຄນທ຺ຘາ ວຕ຺ຕມານາ ເອກກາເລ ເອກກ຺ຂເຓ ເອກຈິຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ກິຈ຺ຈານິ ກໂຣຕິ, ທຸກ຺ຂໍ ປຣິຎ຺ຎາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ, ຍາວ ມຄ຺ຄໍ ຠາວນາຠິສມເຍນ ອຠິສເມຕິ. ຍຖາ ວາ ສູຣິໂຍ ອຸທຍນ຺ໂຕ ເອກກາເລ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ກິຈ຺ຈານິ ກໂຣຕິ, ອນ຺ຘກາຣໍ ວິຘມຕິ, ອາໂລກໍ ປາຕຸກໂຣຕິ, ຣູປໍ ນິທສ຺ສີຍຕິ, ສີຕໍ ປຣິຍາທິຍຕິ; ເອວເມວ ສມຖວິປສ຺ສນາ ຍຸຄນທ຺ຘາ ວຕ຺ຕມານາ ເອກກາເລ…ເປ… ຍຖາ ປທີໂປ ຊລນ຺ໂຕ ເອກກາເລ ອປຸພ຺ພໍ ອຈຣິມໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ກິຈ຺ຈານິ ກໂຣຕິ, ອນ຺ຘກາຣໍ ວິຘມຕິ, ອາໂລກໍ ປາຕຸກໂຣຕິ, ຣູປໍ ນິທສ຺ສີຍຕິ, ອຸປາທານໍ ປຣິຍາທິຍຕິ; ເອວເມວ ສມຖວິປສ຺ສນາ ຍຸຄນທ຺ຘາ ວຕ຺ຕມານາ ເອກກາເລ…ເປ….

ຍທາ ອຣິຍສາວໂກ ໂສຕາປນ຺ໂນ ຠວຕິ ອວິນິປາຕຘມ຺ໂມ ນິຍໂຕ ຍາວ ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກໂຣຕິ, ອຍໍ ທສ຺ສນຠູມິ. ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜເລ ຐິໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ ສມຖວິປສ຺ສນໍ ຠາເວນ຺ໂຕ ຍຸຄນທ຺ຘາ ວຕ຺ຕມານາ ກາມຣາຄພ຺ຍາປາທານໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ປຫານາ ອຣິຍສາວໂກ ໂຫຕິ. ສກທາຄາມິ ປຣິນິຏ຺ຐິຕຕ຺ຕາ ສກິເທວ ອິມໍ ໂລກໍ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ທຸກ຺ຂສ຺ສນ຺ຕໍ ກໂຣຕິ, ອຍໍ ຕນຸຠູມິ.

ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ ໂຍ ສກທາຄາມິຜເລ ຐິໂຕ ວິປສ຺ສນໍ ຠາເວນ຺ໂຕ ກາມຣາຄພ຺ຍາປາເທ ສານຸສເຍ ອນວເສສໍ ປຊຫຕິ, ກາມຣາຄພ຺ຍາປາເທສຸ ອນວເສສໍ ປຫີເນສຸ ປຎ຺ໂຈຣມ຺ຠາຄິຍານິ ສໍໂຍຊນານິ ປຫີນານິ ຠວນ຺ຕິ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ພ຺ຍາປາໂທ ຈ, ອິເມສໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ໂອຣມ຺ຠາຄິຍານໍ ສໍໂຍຊນານໍ ປຫານາ [ປຫານາຍ (ປີ. ກ.)] ອຣິຍສາວໂກ ໂຫຕິ ອນາຄາມີ ຕຕ຺ຖ ປຣິນິພ຺ພາຍີ ອນາວຕ຺ຕິຘມ຺ໂມ ຕສ຺ມາ ໂລກາ, ອຍໍ ວີຕຣາຄຠູມິ.

ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອນາຄາມິຜເລ ຐິໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ ສມຖວິປສ຺ສນໍ ຠາເວນ຺ໂຕ ປຎ຺ຈ ອຸທ຺ຘມ຺ຠາຄິຍານິ ສໍໂຍຊນານິ ປຊຫຕິ ຣູປຣາຄອຣູປຣາຄມານອຸທ຺ຘຈ຺ຈອວິຊ຺ຊຎ຺ຈ. ອິເມສໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ອຸທ຺ຘມ຺ຠາຄິຍານໍ ສໍໂຍຊນານໍ ປຫານາ ອຣິຍສາວໂກ ອຣຫາ ຠວຕິ, ຂີຓາສໂວ ວຸສິຕວາ ສມ຺ມທຎ຺ຎາ [ສມ຺ປຊຎ຺ໂຎ (ປີ. ກ.)] ວິມຸຕ຺ໂຕ ປຣິກ຺ຂີຓຠວສໍໂຍຊໂນ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕສທຕ຺ໂຖ, ອຍໍ ກຕາຠູມິ.

ອຣຫນ຺ໂຕວ ອຍໍ ໂສປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ. ຕສ຺ສ ອາຍຸກ຺ຂຍາ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍາປໂຣຘາ ອິທຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ, ອຎ຺ຎຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ໂຍ ອິມສ຺ສ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ນິໂຣໂຘ ວູປສໂມ, ອຎ຺ຎສ຺ສ ຈ ອປາຕຸຠາໂວ, ອຍໍ ອນຸປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ. ອິມາ ທ຺ເວ ນິພ຺ພານຘາຕຸໂຍ. ອິຕິ ສຈ຺ຈານິ ວຸຕ຺ຕານິ. ສຈ຺ຈາຠິສມໂຍ ວຸຕ຺ໂຕ, ກິເລສວວຕ຺ຖານໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ປຫານໍ ວຸຕ຺ຕໍ, ຠູມິໂຍ ວຸຕ຺ຕາ, ຜລານິ ວຸຕ຺ຕານິ, ນິພ຺ພານຘາຕຸໂຍ ວຸຕ຺ຕາ. ເອວມິເມສຸ ວຸຕ຺ເຕສຸ ສພ຺ພໂພຘິ ວຸຕ຺ຕາ ຠວຕິ. ເອຕ຺ຖ ໂຍໂຄ ກຣຓີໂຍ.

໗໑. ຕຕ຺ຖ ກຕມາໂຍ ນວ ອນຸປຸພ຺ພສມາປຕ຺ຕິໂຍ? ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ຈຕສ຺ໂສ ຈ ອຣູປສມາປຕ຺ຕິໂຍ ນິໂຣຘສມາປຕ຺ຕິ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ກຕມານິ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, [ປສ຺ສ ທີຆນິກາເຍ] ຠິກ຺ຂຸ ວິວິຈ຺ເຈວ ກາເມຫີຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພານິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອຣູປສມາປຕ຺ຕິໂຍ? ວິຣາຄິໂນ ວຕ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ, ຍາວ ນິໂຣຘສມາປຕ຺ຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພາ. ອິມາໂຍ ນວ ອນຸປຸພ຺ພສມາປຕ຺ຕິໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປຐມໍ ຌານໍ? ປຎ຺ຈງ຺ຄວິປ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຈງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ. ກຕເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ອງ຺ເຄຫິ ວິປ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ? ປຎ຺ຈຫິ ນີວຣເຓຫິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓານິ? ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທຕິ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ໂພ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ? ໂຍ ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ຉນ຺ທຣາໂຄ ເປມໍ ນິກນ຺ຕິ ອຊ຺ໂຌສານໍ ອິຈ຺ຉາ ມຸຈ຺ຉາ ປຕ຺ຖນາ ອປຣິຈ຺ຈາໂຄ ອນຸສໂຍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ, ອຍໍ ກາມຈ຺ຉນ຺ທນີວຣຓໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ພ຺ຍາປາທນີວຣຓໍ? ໂຍ ສຕ຺ເຕສຸ ສງ຺ຂາເຣສຸ ຈ ອາຆາໂຕ…ເປ… ຍຖາ ໂທເສ ຕຖາ ນິໂອຏ຺ຐານາ, ອຍໍ ພ຺ຍາປາໂທ ນີວຣຓໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ມິທ຺ຘໍ? ຍາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຊຬຕາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຄຣຸຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອກມ຺ມນີຍຕາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ນິກ຺ເຂໂປ ນິທ຺ທາຍນາ ປຈລິກຕາ ປຈລາຍນາ ປຈລາຍນໍ, ອິທໍ ມິທ຺ຘໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຖິນໍ [ຖີນໍ (ປີ.)]? ຍາ ກາຍສ຺ສ ຖິນຕາ ຊຬຕາ ກາຍສ຺ສ ຄຣຸຕ຺ຕາ ກາຍສ຺ສ ອປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ອິທໍ ຖິນໍ. ອິຕິ ອິທຎ຺ຈ ຖິນໍ ປຸຣິມກຎ຺ຈ ມິທ຺ຘໍ ຕທຸຠຍໍ ຖິນມິທ຺ຘນີວຣຓນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ? ໂຍ ອວູປສໂມ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ອິທໍ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ? ໂຍ ເຈຕໂສ ວິເລໂຂ ອລຎ຺ຈນາ ວິລຎ຺ຈນາ ຫທຍເລໂຂ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ, ອິທໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ. ອິຕິ ອິທຎ຺ຈ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ປຸຣິມກຎ຺ຈ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ ຕທຸຠຍໍ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈນີວຣຓນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວິຈິກິຈ຺ຉານີວຣຓໍ? ໂຍ ພຸທ຺ເຘ ວາ ຘມ຺ເມ ວາ ສງ຺ເຆ ວາ…ເປ… ອຍໍ ວິຈິກິຈ຺ຉາ. ອປິ ຈ ໂຂ ປນ ປຎ຺ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາໂຍ ສມນນ຺ຕຣາຍິກາ ເທສນ຺ຕຣາຍິກາ ສມາປຕ຺ຕນ຺ຕຣາຍິກາ ມຄ຺ຄນ຺ຕຣາຍິກາ ສຄ຺ຄນ຺ຕຣາຍິກາ, ອິມາໂຍ ປຎ຺ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາໂຍ. ອິຘ ປນ ສມາປຕ຺ຕນ຺ຕຣາຍິກາ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ອຘິປ຺ເປຕາ. ອິເມ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ.

ຕຕ຺ຖ ນີວຣຓານີຕິ ໂກ ວຈນຕ຺ໂຖ, ກຸໂຕ ນິວາຣຍນ຺ຕີຕິ? ສພ຺ພໂຕ ກຸສລປກ຺ຂິກາ ນິວາຣຍນ຺ຕິ. ກຖໍ [ກິໍ ກໍ (ປີ. ກ.)] ນິວາຣຍນ຺ຕິ? ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ອສຸຠໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ພ຺ຍາປາໂທ ເມຕ຺ຕາຍ [ເມຕ຺ຕໂຕ (ປີ.)] ນິວາຣຍຕິ, ຖິນໍ ປສ຺ສທ຺ຘິໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ມິທ຺ຘໍ ວີຣິຍາຣມ຺ຠໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ ສມຖໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອວິປ຺ປຏິສາຣໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ວິຈິກິຈ຺ຉາ ປຎ຺ຎາໂຕ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາທໂຕ ນິວາຣຍຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ອໂລຠໂຕ ກຸສລມູລໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ພ຺ຍາປາໂທ ອໂທສໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ຖິນມິທ຺ຘໍ ສມາຘິໂຕ ນິວາຣຍຕິ, ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ສຕິປຏ຺ຐາເນຫິ ນິວາຣຍຕິ, ວິຈິກິຈ຺ຉາ ອໂມຫໂຕ ກຸສລມູລໂຕ ນິວາຣຍຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ຕໂຍ ວິຫາຣາ ທິພ຺ພວິຫາໂຣ ພ຺ຣຫ຺ມວິຫາໂຣ ອຣິຍວິຫາໂຣ. ທິພ຺ພວິຫາໂຣ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ, ພ຺ຣຫ຺ມວິຫາໂຣ ຈຕ຺ຕາຣິ ອປ຺ປມາຓານິ, ອຣິຍວິຫາໂຣ ສຕ຺ຕຕິໍສ ໂພຘິປກ຺ຂິຍາ ຘມ຺ມາ. ຕຕ຺ຖ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈຎ຺ຈ ທິພ຺ພວິຫາຣໍ ນິວາຣຍຕິ, ພ຺ຍາປາໂທ ພ຺ຣຫ຺ມວິຫາຣໍ ນິວາຣຍຕິ, ຖິນມິທ຺ຘໍ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຈ ອຣິຍວິຫາຣໍ ນິວາຣຍຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ພ຺ຍາປາໂທ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈຎ຺ຈ ສມຖໍ ນິວາຣຍນ຺ຕິ, ຖິນມິທ຺ຘໍ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຈ ວິປສ຺ສນໍ ນິວາຣຍນ຺ຕິ, ອໂຕ ນີວຣຓນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈນ຺ເຕ. ອິເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ອງ຺ເຄຫິ ວິປ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ ປຐມໍ ຌານໍ.

ກຕເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕໍ ປຐມໍ ຌານໍ? ວິຕກ຺ກວິຈາເຣຫິ ປີຕິຍາ ສຸເຂນ ຈ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາຍ ຈ. ອິເມສໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ອງ຺ຄານໍ ອຸປ຺ປາທປຏິລາຠສມນ຺ນາຄໂມ ສຈ຺ຉິກິຣິຍໍ ປຐມໍ ຌານໍ ປຏິລທ຺ຘນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິມານິ ປຎ຺ຈ ອງ຺ຄານິ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ວິຫຣຕີຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຐມໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕີຕິ ທິພ຺ເພນ ວິຫາເຣນ.

ຕຕ຺ຖ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ ປີຕິສຸເຂນ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາຍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາທເນນ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອງ຺ຄານິ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ສມ຺ປາເທຕ຺ວາ ວິຫຣຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕີຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຈງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ສຕິຍາ ສມ຺ປຊຎ຺ເຎ ສຸເຂນ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາຍ ອຸເປກ຺ຂາຍ ອິມານິ ປຎ຺ຈງ຺ຄານິ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ສມ຺ປາເທຕ຺ວາ ວິຫຣຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕີຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ ອຸເປກ຺ຂາຍ ສຕິປາຣິສຸທ຺ຘິຍາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂາຍ ເວທນາຍ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາ ຈ, ອິເມຫິ ຈຕູຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ. ອິຕິ ອິເມສໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ອງ຺ຄານໍ ອຸປ຺ປາໂທ ປຏິລາໂຠ ສມນ຺ນາຄໂມ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ປຏິລທ຺ຘນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ອຸປ຺ປາເທຕ຺ວາ ສມ຺ປາເທຕ຺ວາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ທິພ຺ເພນ ວິຫາເຣນ ວິຫຣຕີຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອນິຈ຺ຈຏ຺ໂຐ? ປີຬນຏ຺ໂຐ ອນິຈ຺ຈຏ຺ໂຐ ປຠງ຺ຄຏ຺ໂຐ ສມ຺ປາປນຏ຺ໂຐ ວິເວກຏ຺ໂຐ ອນິຈ຺ຈຏ຺ໂຐ, ອຍໍ ອນິຈ຺ຈຏ຺ໂຐ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ທຸກ຺ຂຏ຺ໂຐ? ປີຬນຏ຺ໂຐ ທຸກ຺ຂຏ຺ໂຐ ສມ຺ປີຬນຏ຺ໂຐ ສໍເວຄຏ຺ໂຐ ພ຺ຍາຘິນຏ຺ໂຐ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂຏ຺ໂຐ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສຸຎ຺ຎຏ຺ໂຐ? ອນຸປລິຕ຺ໂຕ ສຸຎ຺ຎຏ຺ໂຐ, ອສມ຺ຠາຊນຏ຺ໂຐ ຄຕປຏ຺ໂຐ [ອປ຺ປຏ຺ໂຐ (ປີ.)] ວິວຏ຺ຏຏ຺ໂຐ, ອຍໍ ສຸຎ຺ຎຏ຺ໂຐ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອນຕ຺ຕຏ຺ໂຐ? ອນິສ຺ສຣິຍຏ຺ໂຐ ອນຕ຺ຕຏ຺ໂຐ, ອວສວຕ຺ຕນຏ຺ໂຐ, ອກາມກາຣິຏ຺ໂຐ ປຣິວິທຏ຺ໂຐ, ອຍໍ ອນຕ຺ຕຏ຺ໂຐຕິ.

ສຸຕ຺ຕຕ຺ຖສມຸຈ຺ຈໂຍ ນາມ ສໍວຕ຺ຕິສນ຺ຕິກາ ເປຏກຠູມິ ສມຕ຺ຕາ.

໗. ຫາຣສມ຺ປາຕຠູມິ

໗໒. ຌານໍ ວິຣາໂຄ. ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພານິ. ຕານິ ທຸວິຘານິ; ໂພຊ຺ຌງ຺ຄວິປ຺ປຍຸຕ຺ຕານິ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານິ ຈ. ຕຕ຺ຖ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄວິປ຺ປຍຸຕ຺ຕານິ ພາຫິຣການິ, ໂພຊ຺ຌງ຺ຄສມ຺ປຍຸຕ຺ຕານິ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລານິ. ຕຕ຺ຖ ເຍນ ຉ ປຸຄ຺ຄລມູລານິ ເຕສໍ ນິກ຺ຂິເປຕ຺ວາ ຣາຄຈຣິໂຕ, ໂທສຈຣິໂຕ, ໂມຫຈຣິໂຕ, ຣາຄໂທສຈຣິໂຕ, ຣາຄໂມຫຈຣິໂຕ, ໂທສໂມຫຈຣິໂຕ, ສມຠາຄຈຣິໂຕ, ອິຕິ ອິເມສໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິຕານໍ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓານິ ປຏິປກ຺ໂຂ ເຕສໍ ປຏິຆາຕາຍ ຍຖາ ອສມຕ຺ໂຖ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ໂລເຠນ ອກຸສລມູເລນ ອຠິຊ຺ຌາ ຈ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈຎ຺ຈ ອຸປ຺ປິລວຕໍ ອໂລເຠນ ກຸສລມູເລນ ນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈຎ຺ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຈ ໂມຫປກ຺ໂຂ, ຕໍ ອໂມເຫນ ນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ. ໂທໂສ ຈ ຖິນມິທ຺ຘຎ຺ຈ ໂທສປກ຺ໂຂ, ຕໍ ອໂທເສນ ນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ.

ຕຕ຺ຖ ອໂລຠສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ກໍ ວິຕກ຺ເກຕິ. ຕຕ຺ຖ ອໂທສສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ກໍ ວິຕກ຺ເກຕິ. ຕຕ຺ຖ ອໂມຫສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ກໍ ວິຕກ຺ເກຕິ. ຕຕ຺ຖ ອໂລຠສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ວິວິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ກາເມຫິ. ຕຕ຺ຖ ອໂທສສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ອໂມຫສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ຈ ວິວິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ປາປເກຫິ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ, ສວິຕກ຺ກໍ ສວິຈາຣໍ ວິເວກຊໍ ປີຕິສຸຂໍ ປຐມໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕິ.

ວິຕກ຺ກາຕິ ຕໂຍ ວິຕກ຺ກາ – ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ. ຕຕ຺ຖ ປຐມາຠິນິປາໂຕ ວິຕກ຺ໂກ, ປຏິລທ຺ຘສ຺ສ ວິຈຣຓໍ ວິຈາໂຣ. ຍຖາ ປຸຣິໂສ ທູຣໂຕ ປຸຣິສໍ ປສ຺ສຕິ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ, ນ ຈ ຕາວ ຊານາຕິ ເອໂສ ອິຕ຺ຖີຕິ ວາ ປຸຣິໂສຕິ ວາ ຍທາ ຕຸ ປຏິລຠຕິ ອິຕ຺ຖີຕິ ວາ ປຸຣິໂສຕິ ວາ ເອວໍ ວຓ຺ໂຓຕິ ວາ ເອວໍ ສຓ຺ຐາໂນຕິ ວາ ອິເມ ວິຕກ຺ກຍນ຺ໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິ ອຸປປຣິກ຺ຂນ຺ຕິ ກິໍ ນຸ ໂຂ ອຍໍ ສີລວາ ອຸທາຫຸ ທຸສ຺ສີໂລ ອຑ຺ໂຒ ວາ ທຸຄ຺ຄໂຕຕິ ວາ. ເອວໍ ວິຈາໂຣ ວິຕກ຺ເກ ອປ຺ເປຕິ, ວິຈາໂຣ ຈຣິຍຕິ ຈ ອນຸວຕ຺ຕຕິ ຈ. ຍຖາ ປກ຺ຂີ ປຸພ຺ພໍ ອາຍູຫຕິ ປຈ຺ຉາ ນາຍູຫຕິ ຍຖາ ອາຍູຫນາ ເອວໍ ວິຕກ຺ໂກ, ຍຖາ ປກ຺ຂານໍ ປສາຣຓໍ ເອວໍ ວິຈາໂຣ ອນຸປາລຕິ ວິຕກ຺ເກຕິ ວິຈຣຕິ ວິຈາເຣຕິ. ວິຕກ຺ກຍຕິ ວິຕກ຺ເກຕິ, ອນຸວິຈຣຕິ ວິຈາເຣຕິ. ກາມສຎ຺ຎາຍ ປຏິປກ຺ໂຂ ວິຕກ຺ໂກ, ພ຺ຍາປາທສຎ຺ຎາຍ ວິຫິໍສສຎ຺ຎາຍ ຈ ປຏິປກ຺ໂຂ ວິຈາໂຣ. ວິຕກ຺ການໍ ກມ຺ມໍ ອກຸສລສ຺ສ ອມນສິກາໂຣ, ວິຈາຣານໍ ກມ຺ມໍ ເຊຏ຺ຐານໍ ສໍວາຣຓາ. ຍຖາ ປລິໂກ ຕຸຓ຺ຫິໂກ ສຊ຺ຌາຍໍ ກໂຣຕິ ເອວໍ ວິຕກ຺ໂກ, ຍຖາ ຕໍເຍວ ອນຸປສ຺ສຕິ ເອວໍ ວິຈາໂຣ. ຍຖາ ອປຣິຎ຺ຎາ ເອວໍ ວິຕກ຺ໂກ. ຍຖາ ປຣິຎ຺ຎາ ເອວໍ ວິຈາໂຣ. ນິຣຸຕ຺ຕິປຏິສມ຺ຠິທາຍຎ຺ຈ ປຏິຠານປຏິສມ຺ຠິທາຍຎ຺ຈ ວິຕກ຺ໂກ, ຘມ຺ມປຏິສມ຺ຠິທາຍຎ຺ຈ ອຕ຺ຖປຏິສມ຺ຠິທາຍຎ຺ຈ ວິຈາໂຣ. ກລ຺ລິຕາ ໂກສລ຺ລຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ວິຕກ຺ໂກ, ອຠິນີຫາຣໂກສລ຺ລໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ວິຈາໂຣ. ອິທໍ ກຸສລໍ ອິທໍ ອກຸສລໍ ອິທໍ ຠາເວຕພ຺ພໍ ອິທໍ ປຫາຕພ຺ພໍ ອິທໍ ສຈ຺ຉິກາຕພ຺ພນ຺ຕິ ວິຕກ຺ໂກ, ຍຖາ ປຫານຎ຺ຈ ຠາວນາ ຈ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາ ຈ ເອວໍ ວິຈາໂຣ. ອິເມສຸ ວິຕກ຺ກວິຈາເຣສຸ ຐິຕສ຺ສ ທຸວິຘໍ ທຸກ຺ຂໍ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ກາຍິກຎ຺ຈ ເຈຕສິກຎ຺ຈ; ທຸວິຘໍ ສຸຂໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ກາຍິກຎ຺ຈ ເຈຕສິກຎ຺ຈ. ອິຕິ ວິຕກ຺ກຊນິຕໍ ເຈຕສິກໍ ສຸຂໍ ປີຕິ ກາຍິກໍ ສຸຂໍ ກາຍິໂກເຍວ. ຍາ ຕຕ຺ຖ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ເອກຄ຺ຄຕາ, ອຍໍ ສມາຘິ. ອິຕິ ປຐມໍ ຌານໍ ປຎ຺ຈງ຺ຄວິປ຺ປຫີນໍ ປຎ຺ຈງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ.

ເຕສໍເຍວ ວິຕກ຺ກວິຈາຣານໍ ອຠິກ຺ຂຓໍ ອາເສວນາຍ ຕສ຺ສ ຕປ຺ໂປຓມານສໍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ວິຕກ຺ກວິຈາຣາ ໂອຬາຣິກາ ຂາຍນ຺ຕິ. ຍຎ຺ຈ ປີຕິສຸຂຎ຺ຈ ເນກ຺ຂມ຺ມຎ຺ຈ ໂອຬາຣິກໍ ຠວຕິ. ອປິ ຈ ສມາຘິຊາ ປີຕິ ຣຕິ ຈ ຊາຍຕິ. ຕສ຺ສ ວິຈາຣາຣມ຺ມຓໍ. ເຕສໍ ວູປສມາ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ເຈໂຕ ສມ຺ປສີທຕິ. ເຍ ວິຕກ຺ກວິຈາຣາ ທ຺ເວ ຘມ຺ມານຸສ຺ສຣິຕພ຺ພາ. ປຈ຺ຈຸປ຺ປນ຺ນາ ທຣຓິຕພ຺ພໍ. ເຕສໍ ວູປສມາ ເອໂກທິຠາວໍ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕໍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ເອໂກທິຠາເວນ ປີຕິ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ຍາ ປີຕິ, ຕໍ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຍໍ ສຸຂໍ, ຕໍ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຍາ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາ, ອຍໍ ສມາຘິ. ຕໍ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ. ໂສ ປີຕິຍາ ວິຣາຄາ ຍາຕິ ໂອຊຫິ ຊລ຺ລສຫຄຕໍ.

໗໓. ຕຕ຺ຖ ໂສມນສ຺ສຈິຕ຺ຕມຸປາທານນ຺ຕິ ຈ ໂສ ຕໍ ວິຈິນນ຺ໂຕ ອຸເປກ຺ຂເມວ ມນສິກໂຣຕິ. ໂສ ປີຕິຍາ ວິຣາຄາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ວິຫຣຕິ. ຍຖາ ຈ ປີຕິຍາ ສຸຂມານິຕໍ, ຕໍ ກາເຍນ ປຏິສໍເວເທຕິ ສມ຺ປຊາໂນ ວິຫຣຕິ. ເຍນ ສຕິສມ຺ປຊຎ຺ເຎນ ອຸເປກ຺ຂາປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອິທໍ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ຈຕຸຣງ຺ຄສມນ຺ນາຄຕໍ.

ຕຖາ ກາຍິກສ຺ສ ສຸຂສ຺ສ ປຫານາຍ ປຐເມ ຌາເນ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ. ທຸຕິເຍ ຌາເນ ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ. ໂສ ສຸຂສ຺ສ ຈ ປຫານາ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຈ ປຫານາ ປຸພ຺ເພວ ໂສມນສ຺ສໂທມນສ຺ສານໍ ອຕ຺ຖງ຺ຄມາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂໍ ອຸເປກ຺ຂາສຕິປາຣິສຸທ຺ຘິໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕິ. ຕຕ຺ຖ ຈຕູຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ອຸເປກ຺ຂາ ປສາທາ ໂຫຕິ, ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ຈ. ເຕສໍ ນິໂຣຘາ ອຸເປກ຺ຂາສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ ໂຫຕິ, ຕຕ຺ຖ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ຈ ອສຕິ ໂຫຕິ, ເຕສໍ ນິໂຣຘາ ສຕິມາ ໂຫຕິ, ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ຈ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ, ເຕສໍ ນິໂຣຘາ ສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ ໂຫຕິ, ອິຕິ ອຸເປກ຺ຂາຍ ຈ ສຎ຺ຎາ, ສໂຕ ສມ຺ປຊາໂນ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາ ຈ ອິທໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ຈ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຣາຄຈຣິໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕສ຺ສ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ; ໂຍ ໂທສຈຣິໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕສ຺ສ ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ; ໂຍ ໂມຫຈຣິໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕສ຺ສ ອສຕິ ຈ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ຣາຄຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ຕຕິເຍ ຌາເນ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຈ ອນຸນໂຍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ, ໂທສຈຣິຕສ຺ສ ປຐເມ ຌາເນ ທຸຕິເຍ ຈ ປຏິຆໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ, ໂມຫຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປຐເມ ຌາເນ ທຸຕິເຍ ຈ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ. ຕຕິເຍ ຌາເນ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຈ ອສຕິ ນິຣຸຊ຺ຌຕິ, ເອວເມວ ເຕສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ໂວທານໍ ຄມິສ຺ສນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຣາຄໂທສຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ ອນຸນໂຍ ຈ ປຏິຆຎ຺ຈ, ເຕນ ຫານຠາຄິຍໍ [ປຫານຠາຄິຍໍ (ປີ. ກ.)] ຌານໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ຣາຄໂມຫຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ອນຸນຍຕ຺ຕໍ ຈ ອາທີນວໍ ທສ຺ສິຕາ, ຕໍ ຕສ຺ສ ຫານຠາຄິຍໍ ຌານໍ ໂຫຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂທສໂມຫຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປຏິໂຆ ຈ ອສຕິ ຈ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ ອາທີນວໍ ທສ຺ສິຕາ ເຕນ ຕສ຺ສ ຫານຠາຄິຍໍ ຌານໍ ໂຫຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຣາຄໂທສໂມຫສມຠາຄຈຣິຕສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວິເສສຠາຄິຍໍ ຌານໍ ໂຫຕິ, ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ສຕ຺ຕສຸ ປຸຄ຺ຄເລສຸ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ. ຈຕູສຸ ຈ ສມາຘີສຸ ຉນ຺ທສມາຘິນາ ປຐມໍ ຌານໍ, ວີຣິຍສມາຘິນາ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ, ຈິຕ຺ຕສມາຘິນາ ຕຕິຍໍ ຌານໍ, ວີມໍສາສມາຘິນາ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ. ອປ຺ປຓິຫິເຕນ ປຐມໍ ຌານໍ, ສຸຎ຺ຎຕາຍ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ, ອນິມິຕ຺ເຕນ ຕຕິຍໍ ຌານໍ, ອານາປານສ຺ສຕິຍາ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ. ກາມວິຕກ຺ກພ຺ຍາປາທານຎ຺ຈ ຕໍ ຕໍ ວູປສເມນ ປຐມໍ ຌານໍ ໂຫຕິ, ວິຕກ຺ກວິຈາຣານໍ ວູປສເມນ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ, ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍານໍ ວູປສເມນ ຕຕິຍໍ ຌານໍ, ກາຍສງ຺ຂາຣານໍ ວູປສເມນ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານຎ຺ຈ. ຈາຄາຘິຏ຺ຐາເນນ ປຐມໍ ຌານໍ, ສຈ຺ຈາຘິຏ຺ຐາເນນ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ, ປຎ຺ຎາຘິຏ຺ຐາເນນ ຕຕິຍໍ ຌານໍ, ອຸປສມາຘິຏ຺ຐາເນນ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ສງ຺ເຂປນິທ຺ເທເສນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ, ຕຕ຺ຖ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອນຸວຕ຺ຕນການິ ຈຕ຺ຕາຣິ, ຕຕ຺ຖ ໂຍ ປຐມໍ ຌານໍ ນິສ຺ສາຍ ອາສວກ຺ຂຍໍ ປາປຸຓາຕິ, ໂສ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍປຏິປກ຺ເຂນ. ໂຍ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ນິສ຺ສາຍ ອາສວານໍ ຂຍໍ ປາປຸຓາຕິ, ໂສ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ ທຸກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍປຏິປກ຺ເຂນ. ໂຍ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ນິສ຺ສາຍ ອາສວານໍ ຂຍໍ ປາປຸຓາຕິ, ໂສ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍປຏິປກ຺ເຂນ. ໂຍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ນິສ຺ສາຍ ອາສວານໍ ຂຍໍ ປາປຸຓາຕິ, ໂສ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍປຏິປກ຺ເຂນ ຄໂຕ.

ປກິຓ຺ຓກນິທ຺ເທໂສ.

໗໔. ຍານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ, ເຕສໍ ຌານານໍ ອິມານິ ອງ຺ຄານິ, ເຕສໍ ອງ຺ຄານໍ ສມູໂຫ [ສມ຺ໂມໂຫ (ປີ. ກ.)] ອສ຺ສ ອງ຺ຄາ, ອຍໍ ຌານຠູມິ ໂກ ວິເສໂສຕິ ອສ຺ສ ວິເສໂສ. ອິເມ ສມ຺ຠາຣາ ເຕຫິ ອຍໍ ສມຸທາຄໂມ, ຕສ຺ສ ສມຸທາຄມສ຺ສ ອຍໍ ອຸປນິສາ, ຕາຍ ອຸປນິສາຍ ອຍໍ ຠາວນາ. ຕສ຺ສາ ຠາວນາຍ ອຍໍ ອາທີນໂວ. ເຕນ ອຍໍ ປຣິຫານິ. ກສ຺ສ ປຣິຫານີຕິ ຕທຸປຄຊ຺ຌາຍິໂນ [ຕທຸປກຊ຺ຌາຍິໂນ (ປີ. ກ.)]. ຕໍ ຍຖາ ຠຓິຕໍ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂນ຺ໂຕ ອຍໍ ວິເສໂສ. ເຕນ ວິເສເສນ ອຍໍ ອສ຺ສາໂທ, ໂສ ກສ຺ສ ອສ຺ສາໂທ ອຌານິຍາ ຌາຍິໂນ, ຕສ຺ສາ ອຌານິຍາ ຌາຍິໂນ, ອິທໍ ກລ຺ລິຕາ ໂກສລ຺ເລ ຐິຕຊ຺ຌານໍ ອໂນມທ຺ທິຍຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຌານພລໍ, ຌານພເລ ຐິຕສ຺ສ ອຍໍ ປາຣມິປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ອິມານິ ຌານງ຺ຄານິ ອນາວິລສງ຺ກປ຺ໂປ ປຐເມ ຌາເນ ຌານງ຺ຄານິ ຠາວີ. ໂສ ປີຕິ ຕທນຸສາຣິຕ຺ຕາວ ປຐເມ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ ຕສ຺ສງ຺ຄຸໂນ ຈ ຘມ຺ມາ ຕທຠິສນ຺ນິຕາຍ ຈ. ປີຕິ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານງ຺ຄຘມ຺ມຕາ ໂຂ ປນ ຕຖາ ປວຕ຺ຕສ຺ສ ສຫຄຕໍ ຌານງ຺ຄຘມ຺ມໍ ສສຸຂຕາຍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາໂທ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ ມໂນສມ຺ປສາທນຕາຍ ຕທຠິສນ຺ນິຕາຍ ຈ. ປີຕິ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາທນໍ ສມາຘິຕາ [ສມາຘິກາ (ປີ.)] ປີຕິ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ, ເຈຕໂສ ເອໂກທິຠາໂວ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ, ອຸເປກ຺ຂາ ຜສ຺ສຕາ ຕຕິເຍ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ, ສຸຂໍ ຕສ຺ສ ອງ຺ຄນ຺ຕິ ຈ. ເຈຕໂສ ເອໂກທິຠາໂວ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ, ອຸເປກ຺ຂາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂາ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ, ອຠິນິສາຠູມິ ອຸເປກ຺ຂາສຕິປາຣິສຸທ຺ຘິ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ. ສຕິປາຣິສຸທ຺ຘິ ຈ ອເນກຊ຺ຌາຠູມີສຸ ຌານງ຺ຄສມາຍຸຕ຺ຕາ ປີຕິ ເຈຕໂສ ເອໂກທິຠາໂວ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ ຌານງ຺ຄໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຌານຠູມິ? ສວິຕກ຺ເກ ສວິຈາເຣ ວິເວກາ ອນຸຄຕາ ປຐເມ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ອວິຕກ຺ເກ ອວິຈາເຣ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາທນໍ ຊນິຕໍ ປີຕິມນຸຄຕາ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ສຸຂສາຕສໂມຫິຕາ ສປ຺ປີຕິກາ ຕຕິເຍ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ຕສ຺ສ ສຸຂທຸກ຺ຂສຫຄຕາ ອຠິນີຫາຣສຫຄຕາ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ອປ຺ປມາຓສຫຄຕາ ສຕ຺ຕາຣມ຺ມຓາ ປຐເມ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ອຠິຠູມິອາຍຕນສຫຄຕາ ຣູປສຎ຺ຎີສຸ ທຸຕິເຍ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ວິໂມກ຺ຂສຫຄຕານໍ ວິໂມກ຺ເຂສຸ ຕຕິເຍ ຌາເນ ຌານຠູມິ. ອນຸປສ຺ສນາສຫຄຕາ ກາຍສງ຺ຂາຣາ ສມ຺ມາ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ຠູມິ.

໗໕. ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ຌານວິເສສາ? ວິວິຈ຺ເຈວ ກາເມຫິ ວິວິຈ຺ຈ ປາປເກຫິ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ຈິຕ຺ຕເຈຕສິກສຫຄຕາ ກາມຘາຕຸສມຕິກ຺ກມນຕາປິ, ອຍໍ ຌານວິເສໂສ. ອວິຕກ຺ກາ ເຈວ ອວິຈາຣາ ຈ ສປ຺ປີຕິກາຍ ສຕິສຫຄຕາຍ ປີຕິສຫຄຕາ ສຎ຺ຎາມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ. ອຍໍ ຌານວິເສໂສ. ອວິຕກ຺ກາຍ ຠູມິຍາ ອວິຈາເຣເຍວ ສຕິ ອນຸຄຕາ ອຸເປກ຺ຂາສຫຄຕາ ມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ. ຕທນຸຘມ຺ມຕາຍ ຈ ສຕິ ສຓ຺ຑຫຕິ [ສນ຺ທຫຕິ (ປີ.)]. ຕຎ຺ຈ ຠູມິໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕິ, ອຍໍ ຌານວິເສໂສ. ສຕິປາຣິສຸທ຺ຘິສຫຄຕາ ສຎ຺ຎາມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ, ຕຎ຺ຈ ຠູມິໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕິ, ອຍໍ ຌານວິເສໂສ. ວິຎ຺ຎາຓຎ຺ຈາຍຕນສຫຄຕາຍ ຠູມິຍໍ ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎາຍຕນສຫຄຕາ ສຎ຺ຎາມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ, ຕຎ຺ຈ ຠູມິໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຕິ, ອຍໍ ຌານວິເສໂສ.

ຌານສມ຺ຠາຣາ ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ ສມ຺ຠາໂຣ ກາມວິຕກ຺ກວິໂນທນາຘິປ຺ປາຍຕາ. ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ສມ຺ຠາໂຣ ພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ກປຏິວິໂນທນາຘິປ຺ປາຍຕາ. ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ ສມ຺ຠາໂຣ ວິຫິໍສາວິຕກ຺ກປຏິວິໂນທນາຘິປ຺ປາຍຕາ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຄຸຕ຺ຕທ຺ວາຣຕາ ອປ຺ປິຈ຺ຉຕາ ສມ຺ຠາໂຣ ປຣິສຸທ຺ຘາຊີໂວ ຈຕຸນ຺ນໍ ສມາປຕ຺ຕີນໍ ສມ຺ຠາໂຣ ອກມ຺ມສ຺ສ ວິຫາຣິຕາ. ມຄ຺ຄສມ຺ຠາໂຣ ສມາປຕ຺ຕິປຊ຺ຊນຕາ. ຜລສມ຺ຠາໂຣ ຌານນິພ຺ພຕ຺ຕິຕາຍ ຌານສມຸທາຄໂມ. ກຸສລເຫຕຸ ຍໍ ຌານໍ ສມຸທຍໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ໂກ ຈ [ໂກຈິ (ກ.)] ນ ກຸໂຕຈິ ເນກ຺ຂມ຺ມປ຺ປຕ຺ຕາ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອາລມ຺ພນິໂຣຘສມາຘິ ສນ຺ໂຕ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອວີຕິກ຺ກນ຺ຕາ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຫານາຍ ເຕ ຈ ອພ຺ຍາປຊ຺ຊຕາຍ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕໍ ປນ ສນ຺ຘາຍ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອປຣິທາຫນາຍ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອຍໍ ຎາຓສມຸທາຄໂມ.

໗໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ອຸປນິສາ? ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕຕາ ຌານສ຺ສ ອຸປນິສາ. ກລ຺ຍາຓສມ຺ປວງ຺ກຕາ ຌານສ຺ສ ອຸປນິສາ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຄຸຕ຺ຕທ຺ວາຣຕາ ຌານສ຺ສ ອຸປນິສາ. ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐິຕາ ກຸສເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຌານສ຺ສ ອຸປນິສາ. ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວນໍ ຌານສ຺ສ ອຸປນິສາ. ສໍເວຊນິເຍ ຐາເນ ສໍວິຄ຺ຄສ຺ສ ໂຍນິໂສ ປຘານໍ. ອຍໍ ຌາໂນປນິສາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຠາວນາ? ເມຕ຺ຕາເສວນາ ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ກຠາວນາ. ກຣຸຓາເສວນາ ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ກຠາວນາ. ມຸທິຕາຠາວນາ ປີຕິສຸຂສມ຺ປຊຎ຺ຎາ ກາຣິຕາ. ອຸເປກ຺ຂາຠາວນາ ປສ຺ສວຕາ ອຸເປກ຺ຂາຠາວນາ ອປສ຺ສວຕາ ອຸເປກ຺ຂາ ຈ ອຊ຺ຌຸເປກ຺ຂາ ຈ, ອສຸຠສຎ຺ຎາຠາວນາ ທຸກ຺ຂາປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາ ຠວສນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາ ຠວສນ຺ຘານໍ, ສາ ຉພ຺ພິຘາ ຠາວນາ ຠາວິຕາ ພຫຸລີກຕາ ອນຸຏ຺ຐິຕາ ວຕ຺ຖຸກຕາ ຍານີກຕາ ປຣິຈິຕາ ສຸສມາຣທ຺ຘາ. ອຍໍ ຠາວນາ.

ເອວໍ ຠາວຍນ຺ຕສ຺ສ ອຍໍ ອາທີນໂວ. ປຐເມ ຌາເນ ສງ຺ຂາຣສມນ຺ນາຄໂຕ ເອໂສ ຘມ຺ໂມ ອສ຺ສຸໂຕ ສາສໂວ. ສເຈ ເອສ ຘມ຺ໂມ ອຍໍ ສີໂລ ອາສນ຺ນປຏິປກ຺ໂຂ ຈ ເອສ ຘມ຺ໂມ ກາໂມ ປຕິຈາໂຣ ປຕິວິຈາໂຣ ສມາປຕ຺ຕີນໍ ຈ ສພ຺ໂພຬາຣິໂກ ເອສ ຘມ຺ໂມ ວິຕກ຺ກວິຈາໂຣ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຈິຕ຺ຕໍ ໂຂເຠນ຺ຕິ, ກາໂຍ ເຈຕ຺ຖ ກິລມຕິ, ກາຍມ຺ຫິ ເຈຕ຺ຖ ກິລນ຺ເຕ ຈິຕ຺ຕໍ ວິຫຎ຺ຎຕິ. ອນຠິນີຫາຣກ຺ຂໂມວ ອຠິຎ຺ຎານໍ ອິເມ ອາທີນວາ ປຐເມ ຌາເນ.

ທຸຕິເຍ ຌາເນ ອິເມ ອາທີນວາ ປີຕິຜຣຓສຫຄໂຕ ຈ ເອໂສ ຘມ຺ໂມ, ນ ສມຸທາຈາຣສ຺ເສຕິ ຈິຕ຺ຕໍ. ອໂສຘຍໍ ອຸປຄໂມ ເຈສ ຘມ຺ໂມ ອຸປຄມິປຣິສ຺ສໂຍ [ອຸປຄມິປຣິຈໂຍ (ປີ.)] ໂທມນສ຺ສປຈ຺ຈຕ຺ຖິໂກ ເຈສ ຘມ຺ໂມ. ຕຕ຺ຖ ຕຕ຺ຖ ຍຸຕ຺ຕີນໍ ປີຕິ ປຣຊ຺ຊໂຕ ເຈສ ຘມ຺ໂມ ທຸກ຺ກຣໍ ໂຫຕິ, ອວຕ຺ຕສນ຺ຕາສຠູມິປຣິວຊ຺ຊຍນ຺ໂຕ ຈຕູສຸ ທຸກ຺ຂຕາສຸ ເອສ ຘມ຺ໂມ ອນຸວິທ຺ຘາປນສທ຺ຘາຍ [ອນຸວິທ຺ຘາ ປສ຺ສຕິຍາ (ປີ.)] ທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ນ ປລິໂພຘທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ອຠິຎ຺ຎາທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ໂຣຄທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ, ອິເມ ອາທີນວາ ທຸຕິເຍ ຌາເນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ອາທີນວາ ຕຕິເຍ ຌາເນ? ອຸເປກ຺ຂາສຸຂສຫຄຕາຍ ຕຕ຺ຖ ສາຕາວີນໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ອຸເປກ຺ຂາສຸຂໍ ປຣິວຕ຺ຕິໂຕ ເອສ ຘມ຺ໂມ ເຕນ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎິຕານຎ຺ຈ ຍໍ ໂຫຕິ. ທຸກ຺ໂຂປນິຍໍ ສຸຂໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຂຠຕໍ ອຸປາທາຍ ສຸຂທຸກ຺ຂາຍ ຄໂຕ ສວຕິ. ສຸຂທຸກ຺ຂານຸກຕຎ຺ຈ ອຸປາທາຍ ອນຠິຫາຣກ຺ຂມໍ ຈິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ອຠິຎ຺ຎາຍ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາສຸ ສພ຺ເພປິ ເຈເຕ ຘມ຺ມາ ຕີສຸ ຌານສມາປຕ຺ຕີສຸ ຈຕູຫິ ຈ ທຸກ຺ຂຕາຫິ ອນຸວິທ຺ຘານໍ ສາ ຠຍາ ທຸກ຺ຂຕາຍ ປລິໂພຘທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ອຠິຎ຺ຎາຍ ທຸກ຺ຂຕາຍ ຈ ອິເມ ອາທີນວາ ຕຕິເຍ ຌາເນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕເມ ອາທີນວາ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ? ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎາສມາປຕ຺ຕິກາ ເຕ ຘມ຺ມານຸສມາປຕ຺ຕິກາ ເອຕິສ຺ສາ ຈ ຠູມິຍໍ ສາຕານໍ ພາລປຸຖຸຊ຺ຊນານໍ ອເນກວິຘານິ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ໂອຬາຣິກາ ສຸຂຸເມຫິ ຈ ຣູປສຎ຺ຎາຫິ ອນຸວິຘານິ ເອຕານິ ຌານານິ ສທາ ອນຸທຍເມຕ຺ຕາຌານກລານຸທນຸກລາຍ ສາຘາຣຓາ, ທຸກ຺ກຣາ ຈ ສພ຺ເພ ຈຕ຺ຕາໂຣ ມຫາສມ຺ຠາຣາ ສມຸທາຄຕານິ ຈ ເອຕານິ ຌານານິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ນິສ຺ສາຍ ສມຸທາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເອຕ຺ຖ ສມຸທາຄຕາ ຈ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ນ ສມຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ອສມຸຄ຺ຄຫິຕນິມິຕ຺ຕາ ຈ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ປຣິຫາຍນ຺ຕິ. ນິຣຸຊ຺ຌນ຺ຕິ ຈ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ນ ອຸປາທິຍນ຺ຕິ ນິຣຸຊ຺ຌງ຺ຄານິ ຈ, ເອເຕສໍ ຘມ຺ມານໍ ຌານານິ ນິມິຕ຺ຕານິ ນ ຌານນິມິຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ໂວກິຣຕິ. ອປ຺ປຏິລທ຺ຘປຸພ຺ພາ ຈ ຌາຍີວເສນ ຈ ຠວຕິ [ຌາຍີ ຈ ວເສນ ຈ ຠວຕິ (ປີ. ກ.)]. ອິເມຫິ ອາທີນເວຫິ ອຍໍ ຌານປຣິຫານິ.

໗໗. ນິໂຣຘສມາປຕ຺ຕິຍາ ອປຏິສງ຺ຂາຍ ອວເສສສຎ຺ຎິໂນ ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎາຍຕນສຫຄຕາ ສຎ຺ຎາມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ, ໂສ ນິໂຣຘສມາປຕ຺ຕິໂຕ ປຣິຫາຍຕິ. ອາເນຎ຺ຊສຎ຺ຎິໂນ ອສຎ຺ຎາຍຕນໍ ສມາປນ຺ນສ຺ສ ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎາຍຕນສຫຄຕາ ມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ, ຕຎ຺ຈ ຠູມິໍ ນ ປຊານາຕິ, ໂສ ຕໂຕ ປຣິຫາຍຕິ. ອາກິຎ຺ຈຎ຺ຎາຍຕນໍ ສມາປນ຺ນສ຺ສ ວິຎ຺ຎາຓຎ຺ຈາຍຕນສຎ຺ຎາ ມນສິກາຣາ ສມຸທາຈຣນ຺ຕິ, ຕຎ຺ຈ ຠູມິໍ ນ ປຊານາຕິ, ໂສ ຕໂຕ ປຣິຫາຍຕິ. ວິຎ຺ຎາຓຎ຺ຈາຍຕນໍ ສມາປນ຺ນສ຺ສ ຣູປສຎ຺ຎາສຫຄຕາ. ວິຕ຺ຖາເຣນ…ເປ… ຍາວ ປຐເມ ຌາເນ ກາມສຎ຺ຎາສຫຄຕາ ກາຕພ຺ພາ. ສກສ຺ສ [ສາ ຕສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ປຣິຫາຍຕິ, ກລງ຺ກຊ຺ຌາເນ ກລງ຺ກໍ ຌາຍຕິ, ປຣິສມນ຺ຕໂຕ ຌາຍຕິ, ຠິນ຺ທນ຺ໂຕ ຌາຍຕິ, ນ ສຊ຺ຌາຍຕິ, ອາຍູຫນ຺ໂຕ ຌາຍຕິ, ກິຎ຺ຈິ ຈ ນິປຣິຈິໂຕ ຌາຍຕິ. ອຕິວິຘາວນ຺ໂຕ ຌາຍຕິ, ອຕິມຎ຺ຎນ຺ໂຕ ຌາຍຕິ, ກາຍສງ຺ຂາເຣ ອປ຺ປຏິສມ຺ຠາເຣ ຌາຍຕິ, ປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ນິສ຺ສຣຓໍ ອຊານນ຺ໂຕ ຌາຍຕິ, ນີວຣຓາຠິຠູໂຕ ຌາຍຕິ, ອສ຺ສາປຕ຺ຕິມນສິກໂຣນ຺ໂຕ ຌານສ຺ສ ອສ຺ສາໂທ ກາມຣາຄປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ປຫານໍ ຌານສ຺ສ ອສ຺ສາໂທ ກາມຣາຄເຫຕູນໍ ຘມ຺ມານໍ ອຸທຍນ຺ຕິ, ນິຣຸຊ຺ຌງ຺ຄານິ ເອເຕສໍ ຘມ຺ມານໍ ຌານານິ ອຸປຣິມາ ສຸຂຸເປກ຺ຂາ ກາມກມ຺ມກິເລສານໍ ປຫານໍ ອສ຺ສາໂທ, ເອວໍ ໂຂ ປຸນ ຌານສ຺ສ ອສ຺ສາໂທ ມຫາສໍວາສມປ຺ປີຬິເຕ ໂລກສໍນິວາເສ ອສມ຺ໂພໂຘກາສາ ວິຄເມສ຺ສມິທໍ ຌານປ຺ປຫານາ. ອຍໍ ປລິໂຣຘມປ຺ປລິໂຣຘໂລກສນ຺ນິວາເສ ເອສນິຘມິທໍ ຌານໍ ອນມຕຄ຺ຄສໍສາຣສມາປນ຺ນານໍ ສຕ຺ຕານໍ ສໍສາຣປ຺ປຫານນາ ອານິສໍໂສ, ຍມິທໍ ຌານສ຺ສ ອສ຺ສາໂທ ກາຍສ຺ສ ອຌານິຍຌາຍິໂນ ຠວຕິ. ອຌານິຍຌານິຍຌາຍີຫິ ອປຣາມສນ຺ໂຕ ອຌານິຍຌາຍິຕໍ ຌາຍຕິ, ຍານິ ກລງ຺ກຊ຺ຌາຍິໂນ ປທານິ, ຕານິ ອນຸຘິຕານິ ປຏິປກ຺ເຂ.

໗໘. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ? ສມາປຕ຺ຕິໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ຌານວິເສສໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ຌານນ຺ຕຣິກໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ສມາປຕ຺ຕິວຸຏ຺ຐານໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ຌາເນ ສຠາວໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ຌາເນ ອາທີນວໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ຌາເນ ນິສ຺ສຣຓໂກສລ຺ລໍ ຌານໂກສລ຺ລໍ, ຌານຜເລນ ອຸປາທາຍ ໂກສລ຺ລໍ, ຌານຜເລນ ປຏິສງ຺ຂານຜເລ ອປຣິຫານຘມ຺ມຕາ ນິພ຺ພຕ຺ຕິຌາເນ ຈ ກີຬິຕາປິ ວິເສສຠາຄິຍໍ ຌານໍ ປຏິລພ຺ຠຕິ. ອິທໍ ປນສ຺ສາຕິ ຠວຫາຣິຕາ ຈ ອາຣມ຺ມຓານິມິຕ຺ຕຄ຺ຄາໂຫ ອນຠິນີຫາຣພລໍ, ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາ ນິມິຕ຺ຕາສຸ ຄຕິສຫິຕາ ສມຖພເລນ ອສໍສີທນຎ຺ຈ ຌາເນ ມຄ຺ຄຜລໍ ສມຖໍ ປວຕ຺ເຕ ສມາຘິໂນ ອຸເປກ຺ຂາປລິປຸພ຺ພາປຣນິມິຕ຺ຕາສໂຍ ປຄ຺ຄາຫິໂນ [ມຄ຺ຄາຫິໂນ (ປີ.)] ສຕິພລໍ ຕໍ ປວຕ຺ຕິຕານຎ຺ຈ ວິປສ຺ສນານໍ ສມຎ຺ຎາພເລ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຌານປາຣມິຕາ? ສຸປາຣມິຕາ ເມຕ຺ຕາ ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາ ກາມສງ຺ຄສຕ຺ຕາຕິ [ອຸທາ. ໖໓ ອຸທາເນ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ] ຍມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ເທສນາຍ ໂວຫາເຣນ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ, ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ, ວິຈເຍນ ຫາເຣນ ເຍ ສໍໂຍຊນີເຍສຸ ຘມ຺ເມສຸ ວຊ຺ຊໍ ນ ປສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕ ໂອຆໍ ຕຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ນ ຕຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ ຈ ວິຈໂຍ ຈ ອິທໍ ນຸ ກິສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ, ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາຕິ ປຎ຺ຈ ກາມຄຸຓາ, ຕໍ ກາມຕຓ຺ຫາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ສໍໂຍຊເນ ວຊ຺ຊມປສ຺ສມານາຕິ ອວິຊ຺ຊາຍ ປທຏ຺ຐານໍ, ນ ຫິ ຊາຕຸ ສໍໂຍຊນສງ຺ຄສຕ຺ຕາ ໂອຆໍ ຕເຣຍ຺ຍຸໍ ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕນ຺ຕິ ອຸປາທານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາຕິ ກາມາ ທ຺ວິຘາ – ວຕ຺ຖຸກາມາ ຈ ກິເລສກາມາ ຈ, ຕຕ຺ຖ ກິເລສກາມາ ກາມຕຓ຺ຫາ ກາມຕຓ຺ຫາຍ ຍຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ ຣູປຕຓ຺ຫາ ຠວຕຓ຺ຫາ ລກ຺ຂເຓນ ຫາເຣນ, ສໍໂຍຊເນ ວຊ຺ຊມປສ຺ສມານາຕິ ສໍໂຍຊນສ຺ສ. ໂຍ ຕຕ຺ຖ ຉນ຺ທຣາໂຄ ຕສ຺ສ ກິໍ ປທຏ຺ຐານໍ? ສຸຂາ ເວທນາ ທ຺ເວ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ – ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ. ອິຕິ ສຸຂາຍ ເວທນາຍ ຄຫິຕາຍ ຕໂຍປິ ເວທນາ ຄຫິຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ເວທນາກ຺ຂນ຺ເຘ ຄຫິເຕ ສພ຺ເພ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ຄຫິຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ຣູປສທ຺ທຄນ຺ຘຣສໂຜຏ຺ຐພ຺ພາ ຄຫິຕາ, ວຕ຺ຖຸກາເມສຸ ຄຫິເຕສຸ ສພ຺ພານິ ຉ ພາຫິຣານິ ອາຍຕນານິ ຄຫິຕານິ ໂຫນ຺ຕິ. ອຊ຺ຌຕ຺ຕິກພາຫິເຣສຸ ອາຍຕເນສຸ ໂຍ ສໂຕ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ, ຕຕ຺ຖ ໂຍ ໂອຬາຣິກມ຺ຫິ ກິເລເສ ອຊ຺ຌາວສິໂຕ ສພ຺ພກິເລເສສຸ ໂຍ ນ ຕໂຕ ສຸຂຸມຕເຣສຸ ນ ວີຕຣາໂຄ ຠວຕິ. ຕຕ຺ຖ ພາຫິຣສໍໂຍຊນໍ ມມນ຺ຕິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕສໍໂຍຊນໍ ອຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ໂອຆໍ ຕຣິຕຸກາມາ ເຕ ສໍໂຍຊນີເຍສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອາທີນວານຸປສ຺ສິໂນ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ອຍເມຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາຕິ ເຍສຸ ຈ ສຕ຺ຕາ ເຍນ ຈ ສຕ຺ຕາ ເຍສຎ຺ຈ ສຕ຺ຕາ ອຍໍ ຈຕຸພ຺ພິໂຘ ອາກາໂຣ ສພ຺ເພສໍ ຫາຣຠາຄິໂຍ.

໗໙. ຕຕ຺ຖ ກຕມານິ ຕີຓິ ວິປລ຺ລາສານິ ປທຏ຺ຐານານິ ຈ? ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາສສ຺ສ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາສສ຺ສ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາສສ຺ສ ຕໂຍ ວິປລ຺ລາສາ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ປທຏ຺ຐານໍ. ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ຫີນປ຺ປຓີຕກາຣິຍກມ຺ມສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຈຕຸນ຺ນຎ຺ຈ ອຸປາທານານໍ ໂທໂສ ອກຸສລມູລໍ ທິສ຺ສຕິ. ຫີນປ຺ປຓີຕກາຣິຍກມ຺ມສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍຖາ ມາຕຸຍາ ວາ ປິຕຸໂນ ວາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ວາ ປຸນ ອຸຬາຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠຍໍ ເທຕິ. ຕຕ຺ຖ ອຎ຺ໂຎ ມິຈ຺ຉາ ປຏິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ ກາເຍນ ວາ ວາຈາຍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ໂສ ພ຺ຍາປາທມຸປາທາຍ ເຕສໍ ອຸຬາຣານໍ ຣກ຺ຂາວຣຓຄຸຕ຺ຕິຍາ ອນຸປາລຍນ຺ໂຕ ໂຍ ອຸຬາຣານໍ ອຠຍໍ ເທຕິ. ເຕສໍ ອຠເຍ ທິນ຺ເນ ໂຍ ຕຕ຺ຖ ມິຈ຺ຉາ ປຏິປຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ຕຕ຺ຖ ໂສ ພ຺ຍາປາທໍ ອຸປາທາຍນ຺ໂຕ ໂທສຊໍ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ໂຍ ຕຕ຺ຖ ອສາຘຸ ອິນ຺ທ຺ຣິຍາ ນີວຣຓໍ ຍໍ ເຕສໍ ອຠຍໍ ທກ຺ຂິຓໂຕ ສຎ຺ຎໍ ອິທໍ ປຓີຕໍ ກາຣຓໍ ມຍາ ປຸນ ຕຕ຺ຖ ມິຈ຺ຉາປຏິປຕ຺ຕິ ອຍໍ ພ຺ຍາປາໂທ ຫີນຄມິວກມ຺ມໍ ໂລໂຠ ໂມໂຫ ຈ ອິມານິ ນີວຣຓານິ ວຈນານິ ຕານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຸປາທານານິ ເຕຫິ ຈຕູຫິ ອຸປາທາເນຫິ ໂຍ ໂສ ອຸປາທາໂນ ອິຕ຺ຖີ ວາ ປຸຣິໂສ ວາ ເຕສໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘານໍ ເຕເຍວ ອຸປາທາໂນ ສມຸທໂຍ ອິທໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ໂສເຍວ ເທສນາຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກາເມສຸ ເຍ ນ ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ເຕ ອາທີນວານຸປສ຺ສນາຍ ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອິຕິສ຺ສາ ກາມຘາຕຸຍາ ນິກ຺ຂມິຕຸກາມຕາ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເນກ຺ຂມ຺ມຈ຺ຉນ຺ໂທ. ໂຍ ຕຕ຺ຖ ອນຠິສງ຺ຂາຣານໍ ກິຎ຺ຈິ ວິໂສເຘຕິ ຕສ຺ສ ຘາວຣາ ວາ, ອຍໍ ອພ຺ຍາປາທຈ຺ຉນ຺ໂທ. ກິຎ຺ຈິ ວິຫິໍສຕິ, ອຍໍ ວິຫິໍສາຉນ຺ໂທ. ອິຕິ ເນກ຺ຂມ຺ມາຠິນີຫຕາ ຕໂຍ ຉນ຺ທາ – ເນກ຺ຂມ຺ມຈ຺ຉນ຺ໂທ ອພ຺ຍາປາທຈ຺ຉນ຺ໂທ ອວິຫິໍສາຉນ຺ໂທ. ຕຕ຺ຖ ເນກ຺ຂມ຺ມຈ຺ຉນ຺ໂທ ອໂລໂຠ; ອພ຺ຍາປາທຈ຺ຉນ຺ໂທ ອໂທໂສ; ອວິຫິໍສາຉນ຺ໂທ ອໂມໂຫ. ອິມານິ ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ ອຏ຺ຐສຸ ສມ຺ປຕ຺ເຕສຸ ປຣຫິຕານິ, ເຕສໍເຍວ ຈຕຸນ຺ນໍ ອຸປາທານານໍ ນິໂຣຘາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສເຈ ວາ ປຸນ ກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ ກຓ຺ຫໍ ວາ ສຸກ຺ກໍ ວາ ຕສ຺ສ ວິປາກຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ອິທໍ ກມ຺ມໍ ອກຓ຺ຫໍ ອສຸກ຺ກໍ ກມ຺ມກ຺ຂຍາຍ ສໍວຕ຺ຕຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຕິຓ຺ຓໍ ອກຸສລມູລານໍ ນິໂຣໂຘ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ໂສເຍວ ມຄ຺ໂຄ ຕຕ຺ຖ ປຏິປທານິ ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ.

ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາຕິ ເຍ ເສກ຺ຂາ, ເຕ ເອເກເນວາກາເຣນ ສຕ຺ຕາ. ເຍ ປຸຖຸຊ຺ຊນາ, ເຕ ທ຺ວີຫາກາເຣຫິ ສຕ຺ຕາ, ຕສ຺ສາຍໍ ປຎ຺ໂຫ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີໂຍ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ກິຎ຺ຈາປິ ໂສຕາປນ຺ໂນ ປຏິເສວນາຍ, ໂນ ຈ ໂຂ ອຠິນິເວເສ ສຕ຺ໂຕ ໂຍ ຫິ ອປຈຍາຍ ປທຫຕິ, ນ ອຸປຈຍາຍ. ເສກ຺ໂຂ ຫິ ກິເລສວເສນ ກາເມ ປຏິເສວຕິ. ປຸຖຸຊ຺ຊໂນ ປນ ກິເລສສມຸຏ຺ຐານາຍ ກາເມ ປຏິເສວຕິ. ຕຕ຺ຖ ກາເມສຸ ສຕ຺ຕານໍ ຈຕຸໂອຆໍ ຕຣິສ຺ສຕີຕິ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີໂຍ, ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິ.

໘໐. ປຣິວຕ຺ຕໂນຕິ ກາເມ ເຍ ເນວ ສຊ຺ຊນ຺ຕິ ນ ຈ ສໍໂຍຊເນຫິ ສໍຍຸຕ຺ຕາ, ເຕ ໂອຆໍ ຕຣິສ຺ສນ຺ຕິ ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕນ຺ຕິ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ປຏິປກ຺ໂຂ.

ເວວຈນນ຺ຕິ ໂຍ ກາເມສຸ ສຕ຺ໂຕ ໂຍ ຈ ຕຕ຺ຖ ກາມານໍ ຄຸໂຓ, ຕຕ຺ຖ ວິໂສ ສຕ຺ໂຕ. ເຍປິ ກາມານໍ ອາຫາຣາ ຘມ຺ມາ, ຕຕ຺ຖ ວິໂສ ສຕ຺ໂຕ. ຕຕ຺ຖິມໍ ກາມານໍ ເວວຈນໍ ປາໂກ ຣໂຊ ສລ຺ລໍ ຄຓ຺ໂຑ ອີຕິ ອຸປທ຺ທໂວຕິ. ຍານິ ວາ ປນ ອຎ຺ຎານິ ເວວຈນານິ ຕຕ຺ຖ ວິໂສ ສຕ຺ໂຕຕິ ເວວຈນໍ. ສຕ຺ໂຕ ພນ຺ໂຘ ມຸຈ຺ຉິໂຕ ຄຘິໂຕ ອຊ຺ໂຌສິໂຕ ກາເມ ອຊ຺ຌາປນ຺ນາ ປຣິມຸຕ຺ໂຕ ຕພ຺ພຫຸລວິຫາຣີຕິ. ຍານິ ວາ ປນ ອຎ຺ຎານິ ເວວຈນານິ, ອຍໍ ເວວຈໂນ ນາມ. ກາມປ຺ປຈາຣປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ກິເລສໂຄຈຣປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ເວວຈນໍ. ສຕ຺ໂຕ ຕພ຺ພຫຸລວິຫາຣີຕິ ຍານິ ວາ ປນ ອຎ຺ຎານິ. ອິເມ ກາມປ຺ປຈາຣປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ກິເລສໂຄຈຣ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ພີຊປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ສງ຺ຂາຣາ ສໍໂຍຊນປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ອຸປາທານໍ ເຫຕຸປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ປຸຄ຺ຄໂລ ປຸຖຸປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ.

ໂອຕຣໂຓຕິ ອິມາຍ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ. ເຍ ກິເລສາ ເຍ ສງ຺ຂາຣາ ສໍໂຍຊນານິ ຈ ປຎ຺ຈສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ໂຘ ຘມ຺ມາຍຕເນສຸ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາຍຕນານິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ, ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ, ອຍໍ ອິນ຺ທ຺ຣິໂຍຕຣໂຓ.

ໂສຘໂນຕິ ເອຕ຺ຕໂກ. ເອເສວ ອາຣມ຺ໂຠ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

ອຘິຏ຺ຐາໂນຕິ ອິເມ ຘມ຺ມາ ອຕ຺ຖິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ອຕ຺ຖິ ເວມຕ຺ຕຕາຍ. ເຍ ສຎ຺ຎາ ພາຫິໂຣ ກາເມ, ເຕ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ສຕ຺ຕາຕິ ປຣິຍຸຏ຺ຐານວິປລ຺ລາສາ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ໂອຆໍ ຕເຣຍ຺ຍຸໍ. ວິປຸລໍ ມຫນ຺ຕນ຺ຕິ ອວິຊ຺ຊາ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ຕສ຺ສ ໂກ ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ? ອາຣມ຺ມຓປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ອໂຍນິໂສ ຈ ມນສິກາໂຣ ສນ຺ນິສ຺ສຍສ຺ສ ປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ອວິຊ຺ຊາ ສມນນ຺ຕຣປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ຣາຄານຸສໂຍ ເຫຕຸປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ອຍໍ ເຫຕຸ, ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ.

ສມາໂຣປໂນ ປຈ຺ຈໂຍຕິ ເຍ ກາເມສຸ ສຕ຺ຕາ ສຸຄຕາ ສຸຣູປາຕິ ອຍໍ ກາມຘາຕຸຍາ ຉນ຺ໂທ ຣາໂຄ ເຕ ອປຸຎ຺ຎມຍາ ສງ຺ຂາຣາ. ເຕ ກິໍ ປຈ຺ຈຍາ? ອວິຊ຺ຊາ ປຈ຺ຈຍາ. ເຕ ກິສ຺ສ ປຈ຺ຈຍາ? ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ປຈ຺ຈຍາ. ອິຕິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ. ສງ຺ຂາຣປຈ຺ຈຍາ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຍາວ ຊຣາມຣຓໍ ເອວເມຕສ຺ສ ເກວລສ຺ສ ມຫໂຕ ທຸກ຺ຂກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ສມຸທໂຍ ໂຫຕິ ເອກໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຄຕໍ. ປຎ຺ຈນີວຣຓິກໍ ສຸຕ຺ຕໍ ກາຕພ຺ພໍ.

໘໑. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເທສນາຫາໂຣ ນາມ? ຍາ ຈ ອຠິຊ຺ຌາ ໂຍ ຈ ພ຺ຍາປາໂທ ຍຎ຺ຈ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ, ອຍໍ ຕຓ຺ຫາ. ຍຎ຺ຈ ຖິນມິທ຺ຘໍ, ຍຎ຺ຈ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ຍາ ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາ, ອຍໍ ທິຏ຺ຐິ. ຍາ ປນ ກາຍສ຺ສ ອກມ຺ມນິຍຕາ ກິຎ຺ຈາປິ ຕໍ ມິທ຺ຘໍ ໂນ ຕຸ ສຠາວກິເລສຕາຍ ກິເລໂສ, ອິຕິ ຍາ ຈ ຈິຕ຺ຕສລ຺ລີຍນາ ຍາ ຈ ກາຍາກມ຺ມນິຍຕາ, ອຍໍ ປກ຺ໂຂປກິເລໂສ ນ ຕຸ ສຠາວກິເລໂສ. ຕຕ຺ຖ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎານຸປຈິຕ຺ຕໍ ກິລມໂຖ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈານຸປຈິຕ຺ຕໍ ຖິນໍ ຍາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ລີຍນາ, ອິຕິ ອິເມ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ ຈຕ຺ຕາຣິ ນີວຣຓານິ ສຠາວກິເລສາ ຖິນມິທ຺ຘໍ ນີວຣຓປກ຺ໂຂປກິເລໂສ. ຍຖາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາສວາ ສຠາວອາສວຕາຍ ອາສວາ ໂນ ຕຸ ຈິຕ຺ຕສາສວຕາຍ ອາສວາ. ສຠາວຕາຍ ອາສວາ. ປກ຺ເຂ ອາສວຕາຍ ອາສວາ. ອຖ ປນາຫ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕໍ ເຍນ ເຕ ສມ຺ປຍຸຕ຺ຕາ ວາ ວິປ຺ປຍຸຕ຺ຕາ ວາ ອາສວາ, ເຕເຍວ ເອເຕ ວຕ຺ຕພ຺ພາ ສາສວາ ວາ ອນາສວາ ວາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ. ອຠິຊ຺ຌາ ກາມຕຓ຺ຫາ ຣູປຕຓ຺ຫາ ຠວຕຓ຺ຫາ. ຍໍ ວາ ປນ ກິຎ຺ຈິ ອຊ຺ໂຌສານຄຕໍ ສາສວາ ອຠິຊ຺ຌິຕສ຺ສ ເມຕ຺ຕານຸປສ຺ສິຍ ໂຍ ອນຕ຺ຖໍ ຈຣຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ພ຺ຍາປາທໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອຈຣິ ຈຣິສ຺ສຕີຕິ. ເອວໍ ນວ ອາຆາຕວຕ຺ຖູນິ ກຕ຺ຕພ຺ພານິ, ຕສ຺ເສວໍ ພ຺ຍາປາທານຸປສ຺ສິສ຺ສ ກິເລໂສ ໂຍ ປຣິທາໂຫ ກາຍກິລມໂຖ ອກມ຺ມນິຍຕາ ມິທ຺ຘໍ. ຈິຕ຺ຕານຸປສ຺ສິສ຺ສ ປຏິຆາເຕນ ຂິຍນາ, ອິທໍ ຖິນມິທ຺ຘໍ. ຕຕ຺ຖ ອຘິກຣຓອວູປສໂມ, ອິທໍ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈໍ. ຍໍ ກິໍ ກສຖມີຕິ [ກຣຖມີຕິ (ປີ. ກ.)] ອິທໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ. ຍໍ ຍຖາ ອິທໍ ສນ຺ຕີຣຓໍ, ອຍໍ ວິຈິກິຈ຺ຉາ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຕຓ຺ຫາ ຈ ອຕ຺ຖິ, ອິທໍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ. ອາວຣຓໍ ນີວຣຓໍ ຉທນໍ ອຸປກ຺ກິເລໂສ ຈ ອຕ຺ຖິ, ອິທໍ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ກາມຣາຄປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ພ຺ຍາປາໂທ ພ຺ຍາປາທປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຖິນມິທ຺ຘໍ ຖິນມິທ຺ຘປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອວິຊ຺ຊາປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ວິຈິກິຈ຺ຉາ ວິຈິກິຈ຺ຉາປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ກາມຣາຄປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ອນຸສຍສໍໂຍຊນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ພ຺ຍາປາທປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ປຏິຆສໍໂຍຊນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຖິນມິທ຺ຘປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ມານສໍໂຍຊນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອວິຊ຺ຊາປຣິຍຸຏ຺ຐານຎ຺ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາປຣິຍຸຏ຺ຐານຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິສໍໂຍຊນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ? ກາມຣາຄປຣິຍຸຏ຺ຐາເນ ວຸຕ຺ເຕ ສພ຺ພານິ ປຣິຍຸຏ຺ຐານານິ ວຸຕ຺ຕານິ ໂຫນ຺ຕີຕິ. ສໍໂຍຊເນສຸ ວຸຕ຺ເຕສຸ ສພ຺ພສໍໂຍຊນານິ ວຸຕ຺ຕານິ ໂຫນ຺ຕິ. ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

໘໒. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ເຍ ອິເມ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ ຌານປຏິປກ຺ໂຂ ໂສ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍ. ຍໍ ຜລໍ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຕຕ຺ຖ ກາມຈ຺ຉນ຺ທສ຺ສ ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ ປຏິປກ຺ໂຂ; ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ປຏິປກ຺ໂຂ; ຕິຓ຺ຓໍ ນີວຣຓານໍ ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ ປຏິປກ຺ໂຂ. ອິຕິ ອິເມ ຕໂຍ ວິຕກ຺ກາ. ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ຘໍ ຠຊຕິ. ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ສີລກ຺ຂນ຺ຘໍ ຠຊຕິ. ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘໍ ຠຊຕິ. ອິເມ ຕໂຍ ຂນ຺ຘາ. ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ນີວຣຓປ຺ປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕຕິ. ຍໍ ນີວຣຓປ຺ປຫານໍ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ. ອຍໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ? ປຎ຺ຈ ນີວຣຓານິ ທສ ຠວນ຺ຕິ. ຍທປິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສາຣຊ຺ຊຕິ, ຕທປິ ນີວຣຓໍ. ຍທປິ ພຫິທ຺ຘາ ສາຣຊ຺ຊຕິ, ຕທປິ ນີວຣຓໍ, ເອວໍ ຍາວ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ອິເມ ທສ ນີວຣຓາ. ອຊ຺ຌຕ຺ຕພຫິທ຺ຘາ ກິເລສາ ອິມານິ ທ຺ເວ ສໍໂຍຊນານິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕສໍໂຍຊນຎ຺ຈ ພຫິທ຺ຘາສໍໂຍຊນຎ຺ຈ. ຕຕ຺ຖ ອຫນ຺ຕິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ, ມມນ຺ຕິ ພຫິທ຺ຘາ. ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ, ເອກສຏ຺ຐິ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ພຫິທ຺ຘາ. ໂຍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ຉນ຺ທຣາໂຄ ຣູເປສຸ ອວີຕຣາໂຄ ຠວຕິ ອວີຕຈ຺ຉນ຺ໂທ. ເອວໍ ຍາວ ວິຎ຺ຎາເຓ, ອຍໍ ອຊ຺ຌຕ຺ຕາ ຕຓ຺ຫາ. ຍໍ ຉສຸ ພາຫິເຣສຸ ອາຍຕເນສຸ ຕີສຸ ຈ ຠເວສຸ ອຊ຺ໂຌສານໍ, ອຍໍ ພຫິທ຺ຘາ ຕຓ຺ຫາ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ສໍໂຍຊນານິ ສໍໂຍຊນີຍາ ຈ ຘມ຺ມາ. ຕຕ຺ຖ ສໍໂຍຊເນສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຍາ ນິພ຺ພິທານຸປສ຺ສນາ ຈ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ຍໍ ສໍໂຍຊນປ຺ປຫານໍ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິຫາໂຣ? ສໍໂຍຊນນ຺ຕິ ນ ເອຕໍ ເອກໍເສນ. ມານສໍໂຍຊນໍ ທິຏ຺ຐິຠາຄິຍນ຺ຕິ ນ ຕໍ ເອກໍເສນ ອທິຏ຺ຐມານໍ ນິສ຺ສາຍມານໍ ນ ປຊຫຕິ. ໂຍ ປຎ຺ຈ ອຸທ຺ຘມ຺ຠາຄິໂຍ ມາໂນ ກິຎ຺ຈາປິ ໂສ ທິຏ຺ຐິປກ຺ເຂ ສິຍາ. ນ ຕຸ ໂອຣມ຺ຠາຄິຍໍ ສໍໂຍຊນໍ ຕສ຺ສ ປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕຕີຕິ. ໂຍ ຈ ອຫໍກາໂຣ ນ ປວິທ຺ໂຘຍໍ ປນສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ. ກທາສຸ ນາມາຫໍ ຕໍ ສນ຺ຕໍ ອາຍຕນໍ ສຈ຺ຉິກຕ຺ວາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣິສ຺ສາມິ, ຍໍ ອຣິຍາ ສນ຺ຕໍ ອາຍຕນໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ, ອຍໍ ອຠິຊ຺ຌາ ນ ຈ ຕໍ ນີວຣຓໍ. ອຕ຺ຖິ ປນ ອຣຫໂຕ ກາຍກິເລສມິທ຺ຘຎ຺ຈ ໂອກ຺ກມຕິ ນ ຈ ຕໍ ນີວຣຓໍ ຕສ຺ສ ຖິນມິທ຺ຘໍ ນີວຣຓນ຺ຕິ. ນ ເອກໍເສນ. ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິຫາໂຣ.

ປຣິວຕ຺ຕໂນຕິ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ ປຎ຺ຈງ຺ຄິເກນ ຌາເນນ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອຍໍ ເຕສໍ ປຏິປກ຺ໂຂ ນີວຣໂຓ ອສຸກສ຺ສ ປຫີນາຕິ ນ ອຎ຺ຎານຸມິນິຕພ຺ພໍ, ປຣມຕ຺ຖມຊ຺ຌຕ຺ຕໍ, ອຍໍ ປຣິວຕ຺ຕນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ? ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ຉນ຺ທຣາໂຄ ເປມໍ ນິກນ຺ຕີຕິ ເວວຈນໍ. ນີວຣຓໍ ຉທນໍ ອຸປກ຺ກິເລໂສ ປຣິຍຸຏ຺ຐານນ຺ຕິ ເວວຈນໍ.

ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ກິຈ຺ຈປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ [ປຈ຺ຈາປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ (ກ.)] ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ພ຺ຍາປາໂທ ວິກ຺ເຂປປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ຖິນມິທ຺ຘໍ ອສມຸຄ຺ຆາຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ເອວໍ ສພ຺ເພປິ ເອເຕ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ວິກ຺ເຂປປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ອິເມ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຕຓ຺ຫາ ຈ ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາມູລາ ນີວຣຓາ. ຍາ ຕຓ຺ຫາ ອິເມ ສງ຺ຂາຣາ, ເຕ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ອິເມ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ປຎ຺ຈສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ຘປຣິຍາປນ຺ນາ, ອາຍຕເນສຸ ຘມ຺ມາຍຕນໍ, ຘາຕູສຸ ຘມ຺ມຘາຕຸ, ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ປທຏ຺ຐານໍ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຍຖາ ອາຣພ຺ຠ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂສ ອຕ຺ໂຖ ຠາສິໂຕ ອິເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ປເທຫິ.

ຕຕ຺ຖ ກາມຈ຺ຉນ຺ໂທ ຈ ພ຺ຍາປາໂທ ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຈ ນ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ກາມາຕິ ນ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ອຖ ຂລຸ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ອຍໍ ອຘິຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ກາມຈ຺ຉນ຺ທສ຺ສ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ສຸຠາຣມ຺ມຓປຈ຺ຈໂຍ; ສຸຠນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ເຫຕຸ. ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ອາຆາຕວຕ຺ຖູນິ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ; ປຏິຆານຸສໂຍ ເຫຕຸ. ຖິນມິທ຺ຘສ຺ສ ປຏິສໍຫາໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ; ປວຕ຺ຕິຍາ ກິລມຖາ ຈລນາ ຕຎ຺ຈ ເຫຕຸ. ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈສ຺ສ ຣຊນີຍໍ ອາຣມ຺ມຓິຍໍ ອສ຺ສາທິຍາກິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຕາວ ອປຣິປຸຓ຺ຓຎ຺ຈ ຎາຓໍ ປຈ຺ຈໂຍ; ກາມສຎ຺ຎາ ຈ ທິຏ຺ຐິອນຸສໂຍ ຈ ເຫຕຸ. ວິຈິກິຈ຺ຉາຍ ນວ ມານວິຘາ ອາຣມ຺ມຓໍ ມານານຸສໂຍ, ໂສວ ປຈ຺ຈໂຍ; ວິຈິກິຈ຺ຉານຸສໂຍ ເຫຕຸ. ເອເຕ ປຎ຺ຈ ຘມ຺ມາ ສເຫຕຸ ສປ຺ປຈ຺ຈຍາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ? ອິເມ ປຎ຺ຈ ນີວຣຓາ ຈຕ຺ຕາໂຣປິ ເອເຕ ອາສວາ ຄຓ຺ຑາປິ [ຕຓ຺ຫາປິ (ປີ.)] ເອເຕ ສລ຺ລາປິ ເອເຕ ອຸປາທານານິ ເອເຕ. ເຕສຸ ເອວ ພາຫິເຣສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ.

ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ສໍກິເລສິກຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

໘໓. ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ຄາຖາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເທສນາ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ໂກ ອຕ຺ໂຖ ຂນ຺ຘວວຕ຺ຖາເນນ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ຘໍ ເທເສຕິ, ຘາຕຸວວຕ຺ຖາເນນ ມໂນວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸໍ, ອາຍຕນວວຕ຺ຖາເນນ ມນາຍຕນໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍວວຕ຺ຖາເນນ ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຕສ຺ສ ກິໍ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ? ສໍຂິຕ຺ເຕນ ຉ ຘມ຺ມາ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ ກຸສລມູລານິ ຈ ອກຸສລມູລານິ ຈ ອນິມິຕ຺ຕໍ ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ກຸສລມູລໍ ເທສິຕໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ? ມໂນ ເຕສໍ ປຸພ຺ພງ຺ຄມໍ, ຍຖາປິ ພລສ຺ສ ຣາຊາ ປຸພ຺ພງ຺ຄໂມ, ເອວເມວ ຘມ຺ມານໍ ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ. ຕຕ຺ຖ ຕິວິຘານໍ ປຸພ຺ພງ຺ຄມານໍ ເນກ຺ຂມ຺ມຈ຺ຉນ຺ເທນ ອພ຺ຍາປາທຈ຺ຉນ຺ເທນ ອວິຫິໍສາຉນ຺ເທນ. ອໂລຠສ຺ສ ເນກ຺ຂມ຺ມຈ຺ຉນ຺ເທນ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ. ອໂທສສ຺ສ ອພ຺ຍາປາທຈ຺ຉນ຺ເທນ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ. ອໂມຫສ຺ສ ອວິຫິໍສາຉນ຺ເທນ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ. ຕຕ຺ຖ ມໂນເສຏ຺ຐາຕິ ມນສາ ອິເມ ຘມ຺ມາ ອຸສ຺ສຏາ ມເນນ ວາ ນິມ຺ມິຕາ. ມໂນວ ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ເສຏ຺ໂຐຕິ ມໂນວ ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ເສຏ຺ຐເຊຏ຺ໂຐຕິ ມໂນວ ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ອາຘິປຈ຺ຈໍ ກໂຣຕີຕິ ມໂນເສຏ຺ຐາ. ມໂນຊວາຕິ ຍຕ຺ຖ ມໂນ ຄຈ຺ຉຕິ. ຕຕ຺ຖ ອິເມ ຘມ຺ມາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ມໂນຊວາ. ຍຖາ ວາໂຕ ສີຆໍ ຄຈ຺ຉຕິ ອຎ຺ໂຎ ວາ ໂກຈິ ສີຆໍ ຄາມໂກ ວຸຈ຺ຈເຕ ວາຕຊໂວຕິ ປກ຺ຂິຄາມິໂກຕິ, ເອວເມວ ອິເມ ຘມ຺ມາ ມເນນ ສມ຺ປຊາຍມານາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ອິເມ ຘມ຺ມາ ຄຈ຺ຉນ຺ຕີຕິ ມໂນຊວາຕິ. ເຕ ຕິວິຘາ ຉນ຺ທສມຸທານິຕາ ອນາວິລຕາ ຈ ສງ຺ກປ຺ໂປ. ສຕ຺ຕວິຘາ ຈ ກາຍິກໍ ສຸຈຣິຕໍ ວາຈສິກໍ ສຸຈຣິຕໍ, ເຕ ທສ ກຸສລກມ຺ມປຖາ. ຕຕ຺ຖ ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນາຕິ ມໂນກມ຺ມໍ. ຠາສຕິ ວາຕິ ວຈີກມ຺ມໍ. ກໂຣຕິ ວາຕິ ກາຍກມ຺ມໍ. ອິເມຫິ ອິມສ຺ມິໍ ສຸຕ຺ເຕ ທສ ກຸສລກມ຺ມປຖາ ປຣມາປິ ສນ຺ຕາ ສີລວຕາ ປຣມາ. ໂສ ຠວຕິ ວິວຕ຺ຕິຍໍ ນ ໂລກນິຍ຺ຍານາຍ ວາສນາຠາຄິຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠວຕິ. ອຍໍ ເທສນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ? ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ກຸສລມູລານິ ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄສມ຺ມຕ຺ຕານິ. ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

ຍຸຕ຺ຕີຕິ ທສນ຺ນໍ ກຸສລກມ຺ມປຖານໍ ໂຍ ວິປາໂກ, ໂສ ສຸຂເວທນີໂຍ ອພ຺ຍາປາທສ຺ສງ຺ຄມາໂນ. ຉາຍາວ ອນປາຍິນີຕິ ອນຸຄຈ຺ຉຕິ ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ.

ປທຏ຺ຐານນ຺ຕິ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ນໍ ມໂນປວິຈາຣານໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ສພ຺ພກຸສລປກ຺ຂສ຺ສ ອິເມ ຘມ຺ມາ ປທຏ຺ຐານໍ. ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນາຕິ ໂຍ ເຈຕໂສ ປສາໂທ, ອິທໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຠາສຕິ ວາຕິ ສມ຺ມາວາຈາຍ. ກໂຣຕິ ວາຕິ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ຕສ຺ສ ຈ ສມ຺ມາວາຍາມສ຺ສ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ.

ລກ຺ຂໂຓຕິ ອິຕິ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ເວທນາປຸພ຺ພງ຺ຄມາປິ ເອເຕ, ສຎ຺ຎາປຸພ຺ພງ຺ຄມາປິ ເອເຕ, ສງ຺ຂາຣປຸພ຺ພງ຺ຄມາປິ ເອເຕ. ເຍ ເກຈິ ຘມ຺ມາ ສຫຊາຕາ ສພ຺ເພ ປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ເອເຕສໍ ຘມ຺ມານໍ. ຕໂຕ ນໍ ສຸຂມນ຺ເວຕີຕິ ໂສມນສ຺ສມປິ ນໍ ອນ຺ເວຕິ ຍໍ ສຸສຸຂຈ຺ຉາຍາ ຕທາປິ ນໍ ສຸຂໍ ຕທປິ ອນ຺ເວຕິ.

໘໔. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາຕິ ນ ອິທໍ ເອກາທິວຈນໍ. ກິໍ ກາຣຓາ? ສພ຺ເພ ເຍວ ອິເມ ຉວິຎ຺ຎາຓກາຍາ, ອິມມ຺ຫິ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ສຸເຂນ ອຕ຺ຖິກາ, ເຕ ມນໍ ປສາເທນ຺ຕີຕິ ອຍໍ ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອຕ຺ໂຖ ປຸພ຺ເພເຍວ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ.

ຍານິ ຫິ ກຸສລມູລານິ, ຕານິ ອຏ຺ຐານິສໍສມຕ຺ຕາ ເຫຕຸ, ອຍໍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ. ທສ ຐານານິ ເທສນາເຫຕູນິ ເທສນາປຈ຺ຈຍາ ນິທ຺ເທສນາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ມຎ຺ເຎ ທຸກ຺ເຂນ ສຫ ນາມຣູປໍ ວິຎ຺ຎາຓສຈ຺ຈນ຺ຕິ ອງ຺ເຄນ ກຸສລມູລໍ ປຫີຍຕິ, ອຍໍ ອປ຺ປຫີນຠູມິຍໍ ສມຸທໂຍ. ຍໍ ເຕສໍ ປຫານາ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ. ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ.

ວິຠຕ຺ຕີຕິ –

ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ, ມໂນເສຏ຺ຐາ ມໂນມຍາ;

ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນ, ຠາສຕິ ວາ ກໂຣຕິ ວາ;

ຕໂຕ ນໍ ສຸຂມນ຺ເວຕິ, ຉາຍາວ ອນປາຍິນີຕິ.

ຕໍ ນ ເອກໍເສນ ສມຓສ຺ສ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ວາ ປນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ວາ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິກສ຺ສ ສກສຕ຺ເຖ ຈິຕ຺ຕໍ ປສາເທຕິ, ເຕນ ຈ ປສນ຺ເນນ ຈິຕ຺ເຕນ ຠາສຕິ ພ຺ຍາກໂຣຕິ ນ ຕໍ ສຸຂມນ຺ເວຕິ ນ ຉາຍາວ ອນຸຄາມິນີ, ທຸກ຺ຂເມວ ຕໍ ອນ຺ເວຕິ. ຍຖາ ວຫນ຺ຕໍ ຈກ຺ກໍ ປທມນ຺ເວຕິ, ອິທໍ ຕໍ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີຍໍ. ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນ ກາຍກມ຺ມໍ ວຈີກມ຺ມໍ ສຸຂເວທນີຍນ຺ຕິ ສມຄ຺ຄເຕ ສຸຂເວທນີຍໍ ມິຈ຺ຉຄ຺ຄເຕ ທຸກ຺ຂເວທນີຍໍ, ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ? ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ຍໍ ມນສາ ປທຸຏ຺ເຐນ ຠາສຕິ ວາ ກໂຣຕິ ວາ ທຸກ຺ຂມສ຺ສານຸຄາມິນີ, ເອຕານິເຍວ ທ຺ເວ ສຸຕ຺ຕານິ ຠາສິຕານິ ເອສ ເອວ ຈ ປຏິປກ຺ໂຂ. ເວວຈນນ຺ຕິ ຍທິທໍ ມໂນຈິຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ມໂນວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸ.

ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ອຍໍ ມໂນ ກິຎ຺ຈິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຘມ຺ມາຕິ ກຸສລກມ຺ມປຖປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມໂນເສຏ຺ຐາຕິ ວິສິຏ຺ຐປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມໂນຊວາຕິ ສຫປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ເນກ຺ຂມ຺ມປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນາຕິ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນາຕິ ອນາວິລສງ຺ກປ຺ປທຸຕິຍຊ຺ຌານປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນາຕິ ອສ຺ສທ຺ຘານໍ ປຏິປກ຺ຂປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຠາສຕິ ວາຕິ ສມ຺ມາວາຈາປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ກໂຣຕິ ວາຕິ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຕໂຕ ນໍ ສຸຂມນ຺ເວຕີຕິ ຌານສມາຘານໍ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທ ວິຎ຺ຎາຓໍ. ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ເມຕ຺ຕາ ຈ ມຸທຸຕາ ຈ ຌາເນສຸ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ. ຂນ຺ເຘສຸ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ຘປຣິຍາປນ຺ໂນ. ຘາຕູສຸ ຘມ຺ມຘາຕຸ, ອາຍຕເນສຸ ຘມ຺ມາຍຕນໍ. ຍໍ ກຸສລໍ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປນ຺ນານໍ ຜສ຺ສປຈ຺ຈຍາ ສຸຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ ສຸຂເວທນາ ມໂນປວິຈາເຣສຸ ໂສມນສ຺ສວິຈາໂຣ ຉຕ຺ຕິໍເສສຸ ປຐມປເທສຸ ຉ ໂສມນສ຺ສເນກ຺ຂມ຺ມສ຺ສິຕາ. ອິຕິ ອຍໍ ໂອຕຣໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ຍໍ ອຕ຺ຖໍ ອາຣພ຺ຠ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠາສິຕໍ. ໂສ ອຕ຺ໂຖ ນິຍຸຕ຺ໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາຣພ຺ຠ ສຸຕ຺ຕໍ. ອຍໍ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ.

໘໕. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ? ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາຕິ ເວວຈນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ, ນ ເອກຕ຺ຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ຘມ຺ມາຕິ ເອກໂຕ ນ ເວວຈນປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ມນສາ ເຈ ປສນ຺ເນນາຕິ ໂສ ປສາໂທ ທ຺ວິໂຘ ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ອພ຺ຍາປາທາວິກ຺ຂມ຺ຠນພຫິທ຺ຘາ ຈ ໂອກປ຺ປນໂຕ. ໂສ ອຊ຺ຌຕ຺ຕປສາໂທ ທ຺ວິໂຘ. ສມຸຄ຺ຆາຕປສາໂທ ຈ ວິກ຺ຂມ຺ຠນປສາໂທ ຈ ພ຺ຍາປາທປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ. ວິຆາໂຕ ນ ມູລປສາໂທ ຊາຕມູລມ຺ປິ ວາ. ປສາໂທ ສພ຺ຍາປາທໍ ວິຆາເຕນ. ຕໂຕ ນໍ ສຸຂມນ຺ເວຕີຕິ ສຸຂໍ ກາຍິກຎ຺ຈ ເຈຕສິກຎ຺ຈ ອປ຺ປິຍວິປ຺ປໂຍໂຄປິ ປິຍສມ຺ປໂຍໂຄປິ ເນກ຺ຂມ຺ມສຸຂມ຺ປິ ປຸຖຸຊ຺ຊນສຸຂມ຺ປິ ປີຕິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ຄມ຺ປິ ເຈຕສິກໍ ສຸຂໍ. ຍມ຺ປິ ປສ຺ສທ຺ຘກາໂຍ ສຸຂໍ ເວເທຕິ, ຕມ຺ປິ ກາຍິກໍ ສຸຂໍ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ຈ ເຈຕສິກໍ ສຸຂໍ. ຍມ຺ປິ ປສ຺ສທ຺ຘກາໂຍ ສຸຂໍ ເວເທສິ, ຕມ຺ປິ ຕຎ຺ຈ ສຸຂປທຏ຺ຐານໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ຍຖາວຸຕ຺ຕໍ ຕໍ ອປຣາມຏ຺ຐໍ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ. ອນ຺ເວຕີຕິ ອປ຺ປນາ ສນ຺ທິສ຺ສຕິ ນ ຈາຍໍ ວາ ປຕ຺ຕຠູໂຕ ອນ຺ເວຕິ. ຕທິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ທ຺ວີຫິ ອາກາເຣຫິ ອຘິຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ. ເຫຕຸນາ ຈ ໂຍ ປສນ຺ນມານໂສ ວິປາເກນ ຈ ໂຍ ທຸກ຺ຂເວທນີໂຍ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ຠຄວາ ປຎ຺ຈສເຕນ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ນຄຣໍ ປວິສຕິ ຣາຊຄຫໍ. ຕຕ຺ຖ ມນຸສ຺ໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ຠຄວນ຺ຕໍ ປຣິວິສຕິ, ຕສ຺ສ ປສາໂທ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ກຸສລມູລປຸພ຺ພໂຍຄາວຈໂຣປິ. ໂສ ອຎ຺ເຎສຎ຺ຈ ອກ຺ຂາຕິ, ອິທໍ ວາຈໍ ຠາສຕິ ລາຠາ ເຕສໍ, ເຍສໍ ນິເວສນໍ ຠຄວາ ປວິສຕິ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ຍທິ ຠເວຍ຺ຍ ມຍມ຺ປິ ຠຄວໂຕ ສໍປສາທໍ ລຈ຺ຉມ຺ຫາຕິ. ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ‘‘ນໂມ ຠຄວໂຕ ນໂມ ຠຄວໂຕ’’ຕິ ອພ຺ຍາປາທມາໂນ ເອກມນ຺ເຕ ອຏ຺ຐາສິ. ຕທນນ຺ຕເຣ ຠຄວາ ອິມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອຠາສິຕ຺ຖ ‘‘ມໂນປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຘມ຺ມາ’’ຕິ. ສພ຺ພໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຕຖາ ຍໍ ປເຣສໍ ຠາສຕິ ອິທໍ ວາຈາກມ຺ມໍ. ຍໍ ອຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕິ, ອິທໍ ກາຍກມ຺ມໍ. ໂຍ ມໂນປສາໂທ, ອິທໍ ມໂນກມ຺ມໍ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ປເຣສໍ ປກາເສຕິ ຠາສຕິ ວຓ຺ຓໍ. ເຍສໍ ຠຄວາ ນິເວສນໍ ຄຈ຺ຉຕີຕິ. ສພ຺ພໍ ຕສ຺ສ ອໂລໂຠ ກຸສລມູລໍ. ຍໍ ຠຄວຕິ ເມຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ, ຕສ຺ສ ອໂທໂສ ກຸສລມູລໍ. ຍໍ ອຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕິ ມານຎ຺ຈ ນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ຕຕ຺ຖສ຺ສ ອໂມໂຫ ກຸສລມູລໍ ປາຕຸຠວຕິ. ຍໍ ອຸຬາຣປຎ຺ຎໍ ປຏິລຠຕິ, ອິທມສ຺ສ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາສປ຺ປຫານໍ. ຍໍ ຕຖາເຍວ ສໍວໂຣ ໂຫຕິ, ອິທມສ຺ສ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາສປ຺ປຫານໍ. ຍໍ ມນສ຺ສ ປສາທນໍ, ອິທມສ຺ສ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາສປ຺ປຫານນ຺ຕິ ອກຸສລວິປລ຺ລາສານໍ ວິກ຺ຂມ຺ຠນໍ ປຫານໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ ໂຍ ອນາວິລຈິຕ຺ຕສງ຺ກປ຺ໂປ, ໂສ ຕສ຺ສ ມນສິກາໂຣຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຍໍ ກິເລເສຫິ ວິກ຺ຂມ຺ຠນໍ ອິຕິ ວິປລ຺ລາສາ ຈ ອາຣມ຺ມຓາ ສປ຺ປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ ກຸສລມູລານິ ຈ ສນ຺ທິສ຺ສຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ, ໂສ ຈ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸນາ ອິມິນາ ປຈ຺ຈເຍນ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ສສຕ຺ຖາຣມ຺ມຓໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປວຕ຺ຕໍ ອຍໍ ພຸທ຺ຘານຸສ຺ສຕິ. ຍມ຺ປິ ຠຄວໂຕ ຄຸເຓ ມນສິ ກໂຣຕິ, ອຍມສ຺ສ ຘມ຺ມານຸສ຺ສຕິ. ຕຕ຺ຖ ສຕິສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ ເຫຕຸ, ອຍຎ຺ຈ ປຈ຺ຈໂຍ. ວາຈາ ປຎ຺ຎາ ເຫຕຸ ວິຕກ຺ກວິຈາຣາ ປຈ຺ຈໂຍ. ກາຍສງ຺ຂາຣາ ກມ຺ມສ຺ສ ອຠິສງ຺ຂາໂຣ ນາມ ເຫຕຸ ວາ ອປ຺ປຈ຺ຈໂຍ ສຸຂເວທນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ອຸປຈໂຍ ເຫຕຸກາ ກມ຺ມສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ.

໘໖. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ? ມນສາເຍວ ປສນ຺ເນນ ສໂຕເຍເວຕ຺ຖ ປສນ຺ໂນ ອປິ ຈ ຈິຕ຺ຕໂວທານາ ສຕ຺ຕາ ວິມຸຈ຺ຈນ຺ຕີຕິ ເຕນ ສຕ຺ຕາ ຈິຕ຺ຕປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ຈິຕ຺ເຕນ ປສນ຺ເນນ ເຈຕນາປິ ຕຕ຺ຖ ຈິຕ຺ຕຠູຕາ ຠວນ຺ຕີຕິ ປຏິຆາ ອຍໍ ເຈຕນານໍ ປສາເທນ ກາໂຍ ຈສ຺ສ ປສາໂທ, ໂສ ຈ ອາຣຠຕິ ປສາເທນ ປສນ຺ໂນ ສຎ຺ຎານນ຺ຕິ ຈສ຺ສ ອວິປຣີຕາ, ໂສ ປຎ຺ຈວິໂຘ ວິກ຺ຂມ຺ຠນາ, ກາຍປສ຺ສມ຺ຠນາເຍວາ ປສາໂທ ຈິຕ຺ຕສິໂຕ ຈິຕ຺ຕໍ ປນ ປຸພ຺ພໍເຍວ ປສນ຺ນໍ. ອຍໍ ສມາໂຣປນາ. ເອວໍ ປຎ຺ຈນ຺ນມ຺ປິ ປສາໂທ. ຕໂຕ ນໍ ສຸຂມນ຺ເວຕີຕິ ກຕມໍ ຠຄວາ ນິທ຺ທິສຕິ? ນ ຫິ ອຕ຺ຕສຈ຺ຈໍ ຕສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາໂກ ອນ຺ເວຕິ. ຕສ຺ສ ອຸປາໂຍ ອນຸຄຈ຺ຉຕິ ຍທາ ສິຕປຈ຺ຈຍາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂສມນສ຺ສໍ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣປິ ອນ຺ເວຕິ. ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ ຫາໂຣ.

ມຫານາມ ສກ຺ກສ຺ສ ສຸຕ຺ຕໍ [ປສ຺ສ ສໍ. ນິ. ໕.໑໐໑໗]. ຕສ຺ມິໍ ເຈ ສມເຍ ອສ຺ສໂຕ ອສມ຺ປຊາໂນ ກາລໍ ກເຣຍ຺ຍ ກາເມ ຠວຕິ. ອສ຺ສໂຕ ອຠິສມາຫາໂຣ ໂຍ ມາ ຠາຍິ, ມຫານາມ, ຍໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘາປຣິຠາວິຕໍ ສີລປຣິຠາວິຕໍ ສຸຕຈາຄປຣິຠາວິຕນ຺ຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ຈາເຄນ ຈ ປຎ຺ຎາຍ ຈ ກິໍ ທສ຺ເສຕິ? ຍາ ສທ຺ຘາ, ສາ ເຈຕໂສ ປສາໂທ. ຍາ ອນາວິລສງ຺ກປ຺ປິຕາ, ສາ ສທ຺ຘາ. ກິໍ ກາຣຓາ? ອນາວິລລກ຺ຂຓາ. ອນາວິລລກ຺ຂຓາ ຫິ ສທ຺ຘາ. ອປເຣ ອາຫຸ ຄຸຓປຣິສຸທ຺ຘິນິຏ຺ຐາຄມນລກ຺ຂຓາ, ຍຎ຺ຈ ອປເຣ ວາ ວຈນປຏິຄ຺ຄຫລກ຺ຂຓາ ສທ຺ຘາ. ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ ອຕ຺ຕານໍ ຍທິ ເອວໍ ໂອກປ຺ເປຕິ ‘‘ນາຫໍ ກິຎ຺ຈິ ຊານາມີຕິ ເອສາ ອຫໍ ຕຕ຺ຖ ອນຸຎ຺ຎຕ຺ຕາ ອນຎ຺ຎຕາ’’ຕິ. ອຍໍ ສທ຺ຘາຕິ. ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ ເອກສຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິຄຕານໍ ອາທີນວານຸປສ຺ສນາ ອນິຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ຂມນຕ຺ຕາຕິ. ເຕນ ຈ ປທິຏ຺ຐໍ ຠວຕິ ຍຖາ ຄມ຺ຠີເຣ ອຸທປາເນ ອຸທກໍ ຈກ຺ຂຸນາ ປສ຺ສຕິ ນ ຈ ກາເຍນ ອຠິສມ຺ຠຸນາຕິ. ເອວມສ຺ສ ອຣິຍາ ນິຊ຺ຌານກ຺ຂນ຺ຕິຍາ ທິຏ຺ຐິ ຠວຕິ, ນ ຈ ສຈ຺ຉິກຕາ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສທ຺ຘາ. ສາ ຈ ໂລກິກາ. ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ ຂມຕິ ປຸຖຸຊ຺ຊນຠູຕສ຺ສ ວີສຕິ ຈາຕິ ໂກ ສກ຺ກາຍາຘີນາ ນ ນິເວໂສ. ນ ເອຕໍ ເອກນ຺ຕິ ນຍສຎ຺ຎາ ຍຖາຠູຕໍ ທິຏ຺ຐິຍາ ຕຸ ຂລຸ ມຸທູຫິ ປຎ຺ຈຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ທສ຺ສນມຄ຺ເຄນ ປຫີນາ ຠວນ຺ຕິ. ທິຏ຺ເຐກຏ຺ຐາ ຈ ກິເລສາ, ອຍໍ ສທ຺ຘາ.

ໂສຕາປຕ຺ຕງ຺ຄມທຸກ຺ຂາຍໍ ຠູມິຍໍ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕສ຺ມິໍເຍວ ຠູມິຍໍ ເສກ຺ຂສີລໍ ອຣິຍາ ຘາຣນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕສ຺ມິໍເຍວ ຠູມິຍໍ ມຸທຸປຎ຺ຎາ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕສ຺ມິໍເຍວ ຠູມິຍໍ ຂນ຺ເຘຫິ ອນຕ຺ຖິກຕາ, ອຍໍ ຈາໂຄ. ຕສ຺ມາ ສທ຺ຘາ ຈາຄາຘິຏ຺ຐາເນນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ຍຕິເກນ [ເຕນ (ກ.)] ຠິຍ຺ໂຍ ມເນນ ສາ ຫິສ຺ສ ວິປຣີຕາ ທິຏ຺ຐິກາ ອສ຺ສທ຺ຘາ, ສາ ນຍນອຸປຘີສຸ ປມຕ຺ຕາ ສມາທິນ຺ນາ. ຕຕ຺ຖ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ໂຍ ກາມໍ ປຣິວິສ຺ສນ຺ຕິ ອິຕິ ສນ຺ຕປາປປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາ ນ ຈາຄາຘິຏ຺ຐານໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິເຍນ ປຎ຺ຎາຘິຏ຺ຐານໍ, ສີເລນ ອຸປສມາຘິຏ຺ຐານໍ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ ສີລໍ ປຣິຠາວຍນ຺ຕິ ສທ຺ຘາ ສີລໍ ຈາໂຄ ຈ ປຎ຺ຎາຕິ. ຕຕ຺ຖ ສທ຺ຘາຍ ໂອຆໍ ຕຣຕິ. ຍໍ ສີລໍ, ອຍໍ ອປ຺ປມາໂທ. ໂຍ ຈາໂຄ, ອິທໍ ປຎ຺ຎາຍ ກມ຺ມໍ. ຍາ ປຎ຺ຎາ, ອິທໍ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕຕ຺ຖ ຍໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຕໍ ຕີສຸ ອເວຈ຺ຈປ຺ປສາເທສຸ. ຍໍ ສີລໍ, ຕໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ. ໂຍ ຈາໂຄ, ໂສ ຈຕູສຸ ຌາເນສຸ. ຍາ ປຎ຺ຎາ, ສາ ສຈ຺ເຈສຸ, ສຕິ ສພ຺ພຕ຺ຖຄາມິນີ. ຕສ຺ສ ເສກ຺ຂສ຺ສ ຠທ຺ທິກາ ຠຕິ, ຠທ຺ທິໂກ ອຠິສມ຺ປຣາໂຍ. ຕສ຺ສ ສມ຺ມຸຏ຺ຐສ຺ສຕິກສ຺ສ ສີລໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ນ ກາຍສມ຺ມຸຏ຺ຐສ຺ສຕິຕາຍ ຕານິ ວາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຕໍ ວາ ກຸສລມູລໍ ກມ຺ມວິປາກໍ ຠວຕິ. ຕສ຺ສ ຕິກສ຺ສ ອຕ຺ຖນິທ຺ເທໂສ. ຕຕ຺ຖ ສທ຺ຘາ ສີລໍ ຈາໂຄ ປຎ຺ຎາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ. ຍາ ສທ຺ຘາ ຍາ ຈ ປຎ຺ຎາ, ອິທໍ ມໂນສຸຈຣິຕໍ. ຍໍ ສີລໍ, ອິທໍ ກາຍິກໍ ວາຈສິກໍ ສຸຈຣິຕໍ. ໂຍ ຈາໂຄ, ອິທໍ ເຈຕສິກໍ ອໂລໂຠ ສຸຈຣິຕໍ. ອິຕິ ຈິຕ຺ເຕ ຄຫິເຕ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ຄຫິຕາ ຠວນ຺ຕິ. ອິເມຫິ ຘມ຺ເມຫິ ສຸຈຣິຕໍ ອິທໍ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ ປທຏ຺ຐານໍ ມຄ຺ຄສ຺ສ.

໘໗. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ? ຍາ ຈ ສທ຺ຘາ ຍຎ຺ຈ ສີລໍ. ຕໍ ກິສ຺ສ ກໂຣຕິ? ຍາ ສທ຺ຘາ ຕາຍ ຠຄວນ຺ຕໍ ອນຸສ຺ສຣຕິ ມຕ຺ເຕນປິ ຫຕ຺ຖິນາ ສມາຄຕາ, ອສ຺ສ ໂຠ ກຸກ຺ກຸຣາ ສພ຺ພໍ ສີເລນ ນປ຺ປຏິປຊ຺ຊຕິ ກາເຍນ ວາ ວາຈາຍ ວາ ຐານໍ ວິສາຣໂທ ຠວຕີຕິ ອວິປ຺ປຏິສາຣີ ປຎ຺ຎາ ຍສ຺ສ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ. ຕສ຺ສ ອຂຓ຺ຑສ຺ສ ສີລໍ ຍໍ ນ ປຈ຺ຉິ ຕສ຺ສໍ ໂມຫສ຺ສ ອກຸສລຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິສຫຄຕໍ ວາ, ອຍໍ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ. ຘມ຺ມວາທິໂນ ຠທ຺ທິກາຣາຕິ ຠວິສ຺ສຕິ ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປທຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ? ຍມິທໍ ຈິຕ຺ຕໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວິຕໍ ສທ຺ຘາຍ ສີເລນ ຈາເຄນ ປຎ຺ຎາຍ ສມາຘິນາ ປຐມຊ຺ຌານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍາ ສທ຺ຘາ ອສ຺ສ ອນາວິລສງ຺ກປ຺ໂປ, ຕໍ ທຸຕິຍຊ຺ຌານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຕີຓິ ຈ ອເວຈ຺ຈປ຺ປສາທາ ຍໍ ສີລໍ, ຕໍ ອຣິຍກນ຺ຕໍ, ຕໍ ສີລກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍາ ປຎ຺ຎາ, ສາ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອິເມ ຈ ຘມ຺ມາ ອິທຎ຺ຈ ຈິຕ຺ຕໍ ເອໂກທິຠູຕສມາຘິສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສທ຺ຘາ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຈາໂຄ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຎາ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສທ຺ຘາ ຈ ປຎ຺ຎາ ຈ ວິປສ຺ສນາ ປທຏ຺ຐານໍ. ສີລຎ຺ຈ ຈາໂຄ ຈ ສມຖສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສທ຺ຘາ ຈ ປຎ຺ຎາ ຈ ອວິຊ຺ຊາ ວິຣາຄາຍ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ສີລຎ຺ຈ ຈາໂຄ ຈ ຣາຄວິຣາຄາຍ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ? ວິຎ຺ຎາເຓ ວຸຕ຺ເຕ ສທ຺ຘາສຕິຠາວິເຕ ສພ຺ເພ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ວຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ. ສທ຺ຘາຍ ຠຓິຕາຍ ສພ຺ພານິ ສຕ຺ຕ ຘນານິ ຠຓິຕານິ ໂຫນ຺ຕິ ສທ຺ຘາຘນໍ…ເປ… ສີລກ຺ຂນ຺ເຘ ວຸຕ຺ເຕ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ ຈ ວຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ. ຍໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວິຕໍ ປຈ຺ຉິມເກ ກາເລ ນ ຕທນຸປຣິວຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ເນຕໍ ຐານໍ ວິຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ສຎ຺ຎາປິ ຕທນຸປຣິວຕ຺ຕິນີ ຠວຕິ. ເຍປິ ຕຊ຺ຊາຕິກາ ຘມ຺ມາ, ເຕປິ ຕທນຸປຣິວຕ຺ຕິໂນ ຠວນ຺ຕິ. ຣູປສຎ຺ຎາ ຣູປສຎ຺ເຈຕນານຸປສ຺ສນມນສິກາໂຣ ເອວໍ ຉນ຺ນໍ ອາຍຕນານໍ ວິຎ຺ຎາຓກາເຍ, ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ຠທ຺ທິກໍ ຠຕິໍ ອາກງ຺ເຂຍ຺ຍ ຠທ຺ທິກຎ຺ຈ ອຠິສມ຺ປຣາຍໍ, ເຕ ສທ຺ຘໍ ສີລໍ ຈາຄໍ ປຎ຺ຎຎ຺ຈ ມນສິ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ເຍ ຈຎ຺ເຎປິ ສຕ຺ຕາ ຕຖາຄຕສ຺ສ ສມ຺ມຸຂໍ ນ ປຏິຍຸຊ຺ຌນ຺ເຕ, ອິມໍ ຘມ຺ມໍ ໂສຕາ ອວິປ຺ປຏິສາຣໂຕ ກາລໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ, ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

໘໘. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ? ອິທມ຺ປິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ ສທ຺ຘາ ຈ ປຎ຺ຎາ ຈ ອສ຺ສທ຺ຘິຍຎ຺ຈ ອວິຊ຺ຊຎ຺ຈ ຫນນ຺ຕິ. ສີລຎ຺ຈ ຈາໂຄ ຈ ຕຓ຺ຫາ ຈ ໂທສຎ຺ຈ ຫນນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ທ຺ເວ ມູລານິ ປຫີຍນ຺ຕິ. ທຸກ຺ຂໍ ນິວຕ຺ເຕຕິ ອປ຺ປຫີນຠູມິຍຎ຺ຈ ທ຺ວິມູລານິ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ. ທ຺ເວ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ. ທ຺ວິນ຺ນໍ ມູລານໍ ປຫານໍ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ນິໂຣໂຘ ຈ ມຄ຺ໂຄ ຈ. ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິ? ຍໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘາປຣິຠາວິຕໍ…ເປ… ສເຈ ປຸຖຸຊ຺ຊນສ຺ສ ຕສ຺ສປິ ຠທ຺ທິກາ ຠຕິ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ນ ເອກໍເສນ ຕສ຺ສ ກມ຺ມໍ ທິຏ຺ເຐເຍວ ຘມ຺ເມ ວິປາກນ຺ຕິ ປຈ຺ເຈສ຺ສຕິ, ອປຣມ຺ຫິ ວາ ປຣິຍາເຍ ຠວິສ຺ສຕິ. ຍໍ ວາ ອຕີຕໍ ວິປາກາຍ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ, ຕປ຺ປຈ຺ຈຍານິ ເຈຕານິ, ເຍ ຍຖາ ມຫາກມ຺ມວິຠງ຺ເຄ ‘‘ເຕນາຍໍ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓິໂຍ ນິທ຺ເທໂສ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ຍາ ຠທ຺ທິກາ ຠຕີ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຣິວຕ຺ຕນາ? ອສ຺ສທ຺ຘິຍໍ ທຸສ຺ສີລ຺ຍໍ ຍໍ ມຈ຺ເຉຣໍ ທຸປ຺ປຎ຺ຎໍ ຈ [ທຸປ຺ປຎ຺ຎິຍໍ (ກ.)] ຍຎ຺ຈ ປຏິປກ຺ເຂນ ປຫີນາ ຠວນ຺ຕິ, ອຍໍ ປຣິວຕ຺ຕນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ເວວຈນໍ? ຍໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ມໂນວິຎ຺ຎາຓໍ…ເປ… ຍໍ ສທ຺ຘາພລໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຍໍ ສີລໍ ຕໍ ສຸຈຣິຕໍ, ສໍຍໂມ ນິຍໂມ ທໂມ ຂນ຺ຘຕາ ອິມານິ ຕສ຺ສ ເວວຈນານິ. ໂຍ ຈາໂຄ ໂສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ໂຄ ອໂລໂຠ ໂວສຄ຺ໂຄ ຈາໂຄຍິຏ຺ຐານໍ. ຍາ ປຎ຺ຎາ ສາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ປຎ຺ຎປ຺ປຠາ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຎ຺ຎາພລໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ຍໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ພີຊໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ປຣິຠາວນາ ວາສນາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ສທ຺ຘາ ປສາທປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ສີລໍ ສຸຈຣິຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຈາໂຄ ປຸຎ຺ຎກິຣິຍປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ. ປຎ຺ຎາ ວີມໍສປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ອິເມ ຕໂຍ ຘມ຺ມາ ສທ຺ຘາ ສີລໍ ຈາໂຄ ປຎ຺ຎວໂຕ ປາຣິສຸທ຺ຘິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ, ຕໍ ຂນ຺ເຘສຸ ວິຎ຺ຎາຓກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຘາຕູສຸ ມໂນວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸ, ອາຍຕເນສຸ ມນາຍຕນໍ. ເຍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ, ເຕ ຂນ຺ເຘສຸ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ເຘ ປຣິຍາປນ຺ນາ…ເປ… ຘາຕູສຸ ອາຍຕເນສຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ອິທໍ ຠຄວໂຕ ຠາສິຕໍ ມຫານາເມນ ສກ຺ເກນ ປຸຈ຺ຉິເຕນ ສພ຺ພໍ ຕໍ ນິຍຸຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ? ອິທໍ ຈິຕ຺ຕໍ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ອກຸສເລຫິ ຈິຕ຺ເຕຫິ ອປຣິຠາວິເຕຫິ ປຣິຠາວິຕນ຺ຕິ ຍານິ ປຸນ ປຣິຠາວິຕານິ ອຎ຺ເຎສມ຺ປິ ຕຕ຺ຖ ອຸປາທາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ສພ຺ເພປິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ຠທ຺ທິກາ ຠຕີຕິ ກາມໂຠຄິໂນ ເຕວ ຣູປຘາຕຸ ອຣູປຘາຕຸ ມນຸສ຺ສາຕິ ສພ຺ພາ ຠທ຺ທິກາ ຠຕິ ຕເທວ ກຖາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ອຍໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຈ຺ຈໂຍ ອາຘິປເຕຍ຺ຍປຈ຺ຈຍຕາຍ ມນສິກາໂຣ. ເຫຕຸປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ສທ຺ຘາຍ ໂລກິກາ ປຎ຺ຎາ ເຫຕຸປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ໂຍນິໂສ ຈ ມນສິກາໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ. ສີລສ຺ສ ປຕິຣູປເທສວາໂສ ປຈ຺ຈໂຍ. ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘານຎ຺ຈ ເຫຕຸ. ຈາຄສ຺ສ ອໂລໂຠ ເຫຕຸ. ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ຈ ເຫຕຸປຈ຺ຈໂຍ. ປຎ຺ຎາ ປຣໂຕ ຈ ໂຆໂສ ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸປຈ຺ຈໂຍ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ຍໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ປຣິຠາວິຕນ຺ຕິ ເຈຕສິກາປິ. ເອຕ຺ຖ ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ປຣິຠາວິຕາ ຠທ຺ທິກາ ເຕ ຠຕິ ຠວິສ຺ສຕິ, ຠທ຺ທິກາ ອຸປປຕ຺ຕິໂກ ອຠິສມ຺ປຣາໂຍ. ອິຕິ ເຍ ເກຈິ ມນຸສ຺ສກາ ອຸປໂຠຄປຣິໂຠຄາ ສພ຺ເພ ຠທ຺ທິກາ ຠຕິເຍວ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

໘໙. ອຸທ຺ຘໍ ອໂຘ ສພ຺ພຘິ ວີຕຣາໂຄຕິ ຄາຖາ [ປສ຺ສ ອຸທາ. ໖໑ ອຸທາເນ]. ຕຕ຺ຖ ກິໍ ອຸທ຺ຘໍ ນາມ? ຍໍ ອິໂຕ ອຸທ຺ຘໍ ຠວິສ຺ສຕິ ອນາຄາມີ, ອິທໍ ອຸທ຺ຘໍ. ອໂຘ ນາມ ຍມຕິກ຺ກນ຺ຕມຕີຕໍ, ອິທມໂວຈ ອປທານຕນ຺ຕິ ອຸທ຺ຘໍ. ຕຕ຺ຖ ອຕີເຕນ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ປຸພ຺ພນ຺ຕາກປ຺ປິການໍ ອປຣນ຺ຕທິຏ຺ຐິ ເກສຎ຺ຈິ, ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິໍ ຍໍ [ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິຍໍ (ກ.)] ວຸຕ຺ຕກປ຺ປິການໍ ອິມາ ເຈວ ທິຏ຺ຐິໂຍ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິ ຈ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ຈ. ຕຕ຺ຖາຍໍ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ອິມານິ ປນ຺ນຣສ ປທານິ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ສສ຺ສຕໍ ຠຊນ຺ຕິ. ຣູປວນ຺ຕໍ ເມ ອຕ຺ຕາ, ອຕ຺ຕນິ ເມ ຣູປໍ, ຣູປໍ ເມ ອຕ຺ຕາຕິ ຍທຸຈ຺ຈເຕ ປຎ຺ຎໍ ປຣິທຫນ຺ຕິ. ຍາ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິ ສາ ປຎ຺ຈສຕານິ ອຸຈ຺ເຉທໍ ຠຊນ຺ຕິ. ເຕ ‘‘ຕໍ ຊີວໍ ຕໍ ສຣີຣ’’ນ຺ຕິ ປສ຺ສນ຺ຕິ, ຣູປໍ ເມ ອຕ຺ຕາຕິ ຕຖາຣູປາ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ອຸຈ຺ເຉເທນ ຈ ສສ຺ສເຕນ ຈ. ເອວໍ ປຎ຺ຈສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ວີສຕິວຕ຺ຖຸກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ປນ຺ນຣສ ປທານິ ປຸພ຺ພນ຺ຕໍ ຠຊນ຺ຕິ. ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈ ປທານິ ອປຣນ຺ຕໍ ຠຊນ຺ຕິ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິຍາ. ຕຕ຺ຖ ‘‘ອຍມຫມສ຺ມີ’’ຕິ ປສ຺ສນ຺ຕາ ຣູປໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ໂສ ອຸຈ຺ເຉທວາທີ ຣູປວນ຺ຕຎ຺ຈ ອຕ຺ຕານໍ, ອຕ຺ຕນິ ຈ ຣູປໍ, ຣູປສ຺ມິໍ ວາ ອຕ຺ຕາຕິ ໂສ ປສ຺ສຕິ ຈາຕິ ອິຕິ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິ ຈ, ອຕ຺ຕໂຕ ປຏິສ຺ສຣຕິ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ປຸພ຺ພນ຺ຕໂຕ ຈ ປຏິສ຺ສຣຕິ. ‘‘ອຍມຫມສ຺ມີ’’ຕິ ນ ສມນຸປສ຺ສຕິ. ຕສ຺ສ ທິຏ຺ຐາສວາ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ໂຍ ຕີສຸ ອທ຺ຘາສຸ ປຸພ຺ພນ຺ເຕ ຈ ອປຣນ຺ເຕ ຈ ເຕນ ເຕນ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາເນນ ອຸທ຺ຘໍ ອໂຘ ສພ຺ພຘິ ວີຕຣາໂຄ ‘‘ອຫມສ຺ມີ’’ຕິ ນ ອນຸປສ຺ສຕີຕິ ອິມິນາ ທ຺ວາເຣນ ອິມິນາ ປໂຍເຄນ ອິມິນາ ອຸປາເຍນ ອິທໍ ທສ຺ສນຠູມິ ຈ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ໂສ ອຣິໂຍ ປໂຍໂຄ ອນຠາວໍຄເຕນ ສໍສາເຣນ ອປຸນພ຺ຠວາຕິ ໂຍ ໂກຈິ ອຣິໂຍ ປໂຍໂຄ ປຸນພ຺ຠວາຍ ມຸທູນິ ວາ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ມຊ຺ຌານິ ອຘິມຕ຺ຕານິ ວາ ສພ຺ພໍ ອປຸນພ຺ຠວປ຺ປຫານາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ອຫນ຺ຕິ ທິຏ຺ໂຐໂຆ ກາໂມໂຆ ຠໂວໂຆ ອວິຊ຺ໂຊໂຆ ຈ ໂອຘິໂສ. ຕຕ຺ຖ ເທສນາຫາເຣນ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ປຎ຺ຈຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜເລນ ຈ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ມຄ຺ໂຄ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ. ສກ຺ກາຍສມຸທເຍນ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ, ອຍໍ ເທສນາ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ‘‘ອຍມຫມສ຺ມີ’’ຕິ ອສມນຸປສ຺ສນ຺ໂຕ ຕີຓິ ທສ຺ສນປ຺ປຫາຕພ຺ພານິ ສໍໂຍຊນານິ ປຊຫຕິ. ອຍໍ ວິຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຍຸຕ຺ຕິ? ຕິວິຘາ ປຸຄ຺ຄລາ ໂກຈິ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ໂກຈິ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ໂກຈິ ເນຍ຺ໂຍ. ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ຈ ຕໂຕ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ຕໂຕ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ເນຍ຺ໂຍ. ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍຕາຍ ທສ຺ສນຠູມິມາຄມ຺ມ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ ປາປຸຓາຕິ, ເອກພີຊໂກ ຠວຕິ. ອຍໍ ປຐໂມ ໂສຕາປນ຺ໂນ. ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ມຸທູຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ທສ຺ສນຠູມິມາຄມ຺ມ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ ປາປຸຓາຕິ, ໂກລໍໂກໂລ ຈ ໂຫຕິ. ອຍໍ ທຸຕິໂຍ ໂສຕາປນ຺ໂນ. ຕຕ຺ຖ ເນຍ຺ໂຍ ທສ຺ສນຠູມິມາຄມ຺ມ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ ປາປຸຓາຕິ, ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣໂມ ຈ ຠວຕິ. ອຍໍ ຕຕິໂຍ ໂສຕາປນ຺ໂນ.

ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ ມຸທຸມຊ຺ຌາຘິມຕ຺ເຕຫິ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ມຸທຸມຊ຺ຌາຘິມຕ຺ຕໍ ຠູມິໍ ສຈ຺ຉິກເຣຍ຺ຍ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິປ຺ປຫາເນນ ວາ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ປຊຫຕິ. ອຍໍ ຍຸຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປທຏ຺ຐາໂນ? ຕຕ຺ຖ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ສພ຺ພມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ສກ຺ກາໂຍ ນາມຣູປສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ນາມຣູປໍ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຣູປີນິ ຣູປຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສຬາຍຕນໍ ອຫໍກາຣສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ທ຺ວີສຸ ທິຏ຺ຐີສຸ ປຫີນາສຸ ຕຕ຺ຖ ເອກາ ທິຏ຺ຐິ ທິຏ຺ຐິຄຕານິ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອຸທ຺ຘໍ ຈ ອໂຘ ຈ ວີຕຣາໂຄ ສພ຺ພຣຊນີເຍສຸ ວີຕຣາໂຄ ໂຫຕິ. ຕຊ຺ຊາ ປຣຠູມິຍໍ, ອິທໍ ປຈ຺ຈຍນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ປສ຺ສຕິ. ໂສ ສພ຺ພປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາທໍ ອາມສຕິ. ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

໙໐. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ສຕ຺ຕາ ເຍ ນາຠິຣມິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕ ທິຏ຺ຐິປ຺ປຫານາຍ ວາຍມິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຍເມຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອຍໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ? ຍານິມານິ ມຸທູນິ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຕານິ ໂອຣມ຺ຠາຄິຍານິ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ. ສພ຺ເພນ ສພ຺ພໍ ສມູຫນນ຺ຕິ ອຠິຊ຺ຌາພ຺ຍາປາໂທ ຈ ຠາວນາກາເຣນ ເສກ຺ຂາຍ ວິມຸຕ຺ຕິຍາ ພລໍ ສທ຺ຘາ, ອຸທ຺ຘມ຺ຠາຄິຍານິ ທິຏ຺ຐິວເສນ ພລໍ ສທ຺ຘາ, ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອາຣຠິຕຕ຺ຕາ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຄ຺ຄຫິຕຕ຺ຕາ ອຈ຺ຈນ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຍານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ ສໍກິເລສປ຺ປຫານໍ. ອຍໍ ນິໂຣໂຘ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ໂມ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິ ຫາໂຣ? ‘‘ອຍມຫມສ຺ມີ’’ຕິ ໂຍ ສມນຸປສ຺ສຕິ, ໂສ ຈ ໂຂ ອຘິມຕ຺ເຕນ ໂລກິກາ ຍໍ ຠູມິຍໍ ນ ຕຸ ອຣິເຍນ ປໂຍເຄນ ໂສ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ປຊຫຕິ. ຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຕຊ຺ຊາຍ ຠູມິຍາ ອຘິມຕ຺ຕາຍ. ຕຕ຺ຖ ຕຊ຺ຊາຍ ຠູມິຍໍ ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອຘິມຕ຺ຕຕໍ ປຏິລຠຕິ ສີເລນ ວເຕນ ພາຫຸສ຺ສຈ຺ເຈນ ສມາຘິນາ ເນກ຺ຂມ຺ມສຸເຂນ. ຕຕ຺ຖ ອປ຺ປຕ຺ເຕ ປຕ຺ຕສຎ຺ຎີ ອຘິມານໍ ຄຓ຺ຫາຕິ. ເອຕສ຺ມິໍເຍວ ວຕ຺ຖຸປ຺ປຕ຺ຕິຍໍ ຠຄວາ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠາສຕິ. ສີລວາ ວຕມຕ຺ເຕນາຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອປ຺ປຕ຺ເຕ ປຕ຺ຕສຎ຺ຎີ ຕສ຺ສ ໂຍ ສມາຘິ, ໂສ ສາມິໂສ ກາປຸຣິສເສວິໂຕ ປນ ໂສ ກາປຸຣິສາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ປຸຖຸຊ຺ຊນາ. ອາມິສໍ ຍຎ຺ຈ ອຣິຍມຄ຺ຄມາຄມ຺ມ ໂລກິກາ ອນຣິຍໍ ເຕນ ສມາຘິ ໂຫຕິ ອນຣິໂຍ ກາປຸຣິສເສວິໂຕ. ໂຍ ປນ ອຣິຍາກາເຣນ ຍຖາຠູຕໍ ນ ຊານາຕິ ນ ປສ຺ສຕິ [ຊານາຕິ ປສ຺ສຕິ (ປີ.)], ໂສ ອຘິຄມນໍ ປຊຫຕິ ໂຍ ອຣິເຍນ ສມາຘິນາ ອກາປຸຣິສເສວິເຕນ ນິຣາມິເສນ ນີຍຕິ, ຕຕ຺ຖ ອກາປຸຣິສາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ. ໂຍ ເຕຫິ ເສວິໂຕ ສມາຘິ, ໂສ ອກາປຸຣິສເສວິໂຕ. ຕສ຺ມາ ເອກໍ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີຍໍ ‘‘ອຍມຫມສ຺ມີ’’ຕິ ອສມນຸປສ຺ສນ຺ໂຕ ຕຖາ ປາເຕຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຣິວຕ຺ຕນາ? ອິມາຍ ທສ຺ສນຠູມິຍາ ກິເລສາ ປຫາຕພ຺ພາ, ເຕຫິ ປຫີຍນ຺ຕິ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐາປິ ຠຄວຕາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ ໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ເວວຈນໍ? ຍາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິຍາ ອຕ຺ຕທິຏ຺ຐິຍາ. ອຍໍ ຠູມິ. ເຍ ກິເລສາ ປຫາຕພ຺ພາ. ເຕ ອປ຺ປຫີຍນ຺ຕິ ອນິທ຺ທິຏ຺ຐາປິ ຠຄວຕາ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ຈ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິ ຈ, ສາ ປຣິຍນ຺ຕທິຏ຺ຐິ ຈ. ຍາ ອປຣິຍນ຺ຕທິຏ຺ຐິ ຈ, ສາ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ ຈ. ຍາ ອຸຈ຺ເຉທທິຏ຺ຐິ, ສາ ນຕ຺ຖິກາ ທິຏ຺ຐິ. ຍາ ສສ຺ສຕທິຏ຺ຐິ, ສາ ອກິຣິຍທິຏ຺ຐິ. ອິທໍ ເວວຈນໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ຕຓ຺ຫາ ສໍໂຍຊນປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ມຄ຺ໂຄ ປຏິລາຠປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍາ ປຏິລາຠປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ສກ຺ກາໂຍ ທຸກ຺ຂໍ ທສ຺ສນປ຺ປຫາຕພ຺ໂພ. ສມຸທໂຍ ມຄ຺ໂຄ. ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຕານິ ຈ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕເນສຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ຍຎ຺ຫິ ອາຣພ຺ຠ ຠຄວຕາ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠາສິຕໍ, ໂສ ອາຣພ຺ຠ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ນາມຣູປສ຺ສ ເຫຕຸປຈ຺ຈໂຍປິ ວິຎ຺ຎາຓໍ ເຫຕຸ ພີຊໍ. ເຕນ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ສງ຺ຂາຣາ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ. ນິວຕ຺ຕິນໂຍ ນ ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ ສພ຺ພຠໂວ, ເຍ ຈ ສພ຺ພຠວສ຺ສ ເຫຕຸ ປຣຠຓ຺ຑປຈ຺ຈໂຍ ອິຕິ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ ປຣໂຕ ຈ ໂຆໂສ ໂຍນິໂສ ຈ ມນສິກາໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ. ຍາ ປຎ຺ຎາ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ເອສາ ເຫຕຸ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ສມ຺ມາສງ຺ກປ຺ໂປ ຠວຕິ, ຍາ ສມ຺ມາສມາຘິ [ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິ (ປີ.)], ອຍໍ ປຣິກ຺ຂາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ‘‘ອຍມຫມສ຺ມີ’’ຕິ ອສມນຸປສ຺ສີ ທຸກ຺ຂໂຕ ໂຣຄໂຕ…ເປ… ປນ຺ນຣສ ປທານິ. ສີລານິ ຠຄວາ ກິມຕ຺ຖິຍານິ ກິມານິສໍສານິ. ສີລານິ, ອານນ຺ທ, ອວິປ຺ປຏິສາຣຕ຺ຖານິ ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ທຸວິໂຘ ອຕ຺ໂຖ – ປຸຣິສຕ຺ໂຖ ຈ ວຈນຕ຺ໂຖ ຈ.

໙໑. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຸຣິສຕ຺ໂຖ? ຍາຍໍ ນ ປຈ຺ຉານຸຕາປິຕາ ອຍໍ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ, ອຍໍ ປຸຣິສຕ຺ໂຖ. ຍຖາ ໂກຈິ ພ຺ຣູຫຍຕິ ອິມຕ຺ຖມາເສວຕິ ໂສ ຠເຓຍ຺ຍ, ກິຎ຺ຈິ ມເມຕ຺ຖ ອຘີນໍ ຕສ຺ສຕ຺ຖາຍ ອິທໍ ກິຣິຍໍ ອາຣຠາມີຕິ. ອຍໍ ປຸຣິສຕ຺ໂຖ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວຈນຕ຺ໂຖ? ສີລານິ ກາຍິກໍ ວາ ວາຈສິກໍ ວາ ສຸຈຣິຕໍ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣຕິ. ຕຕ຺ຖ ສີລສ຺ສ ວຕສ຺ສ ຈ ຠາໂສເຍວ. ອນຎ຺ຎາ ສຸຄຕກມ຺ມຕາ ສຸຈຣິຕໍ ອຍໍ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ. ເອວໍ ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕີຕິ ເອກເມກສ຺ມິໍ ປເທ ທ຺ເວ ອຕ຺ຖາ – ປຸຣິສຕ຺ໂຖ ຈ ວຈນຕ຺ໂຖ ຈ, ຍຖາ ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ເອວໍ ສພ຺ເພສຸ ສຸຕ຺ເຕສຸ ທ຺ເວ ທ຺ເວ ອຕ຺ຖາ. ອຍໍ ຫິ ປຣມຕ຺ໂຖ ອຸຕ຺ຕມຕ຺ໂຖ ຈ. ຍໍ ນິພ຺ພານສຈ຺ຉິກໍ ນິສ຺ສາຍ ຍໍ ສກໍ ສຈ຺ຉິກາຕພ຺ພໍ ຠວຕິ, ໂສ ວຸຈ຺ຈຕິ ກຕສ຺ສ [ສຕສ຺ສ (ກ.)] ກຕ຺ໂຖຕິ. ອຍໍ ປຸນ ເວວຈນໍ ສມ຺ປຊານາຕິ. ອິມິນາ ນິຍຸຕ຺ຕຕ຺ຖມຠິລພ຺ຠນ຺ຕິ ວຈນຕ຺ໂຖ. ຕຕ຺ຖ ຍໍ ອຕ຺ຖໍ ສາວໂກ ອຠິກງ຺ຂຕິ. ຕສ຺ສ ໂຍ ປຏິລາໂຠ, ອຍໍ ປຸຣິສຕ຺ໂຖ. ຍໍ ຍໍ ຠຄວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ, ຕສ຺ສ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ຍາ ອຕ຺ຖວິຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ອຍໍ ອຕ຺ໂຖ, ຕຕ຺ຖ ສີລານໍ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ອຕ຺ໂຖປິ ອານິສໍໂສປິ. ເອໂສ ຈ ອານິສໍໂສ ຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ນ ຄຈ຺ຉຕິ. ຍຖາ ຕໍ ຠຄວຕາ ເອສານິສໍໂສ ຘມ຺ເມ ສຸຈິຓ຺ເຓ ນ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຘມ຺ມຈາຣີ, ອຍໍ ອຕ຺ໂຖ.

ຍໍ ປຸຣິໂສ ຠາວນາຠູມິຍໍ ສີລານິ ອາຣພ຺ຠ ສີເລນ ສໍຍຸຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ເອວໍ ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕິ ຕຖາ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ອນຸສຍວເສນ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ, ຕຎ຺ຈ ສີລໍ ອຍໍ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ. ປາໂມຊ຺ຊປີຕິປສ຺ສທ຺ຘີຕິ ຈ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິເຍນ, ອຍໍ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຍໍ ສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ. ອິເມ ຕໂຍ ຂນ຺ຘາ ສີລໍ ສມາຘິ ປຎ຺ຎາ ຈ ຕຖາ ສີລໍ ປຣິປູເຣຕິ ຍໍ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ເຕນ ກາຣເຓນ ໂສ ສີລໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ອກຸສລສ຺ສ ອນຸປ຺ປາທາຍ ວາຍມຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ປຫານາຍ ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ກຸສລສ຺ສ ອຸປ຺ປາທາຍ, ອຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ກຸສລສ຺ສ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ອິຕິ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ອິທໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕໍ ຈຕູສຸ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນສຸ ທຏ຺ຐພ຺ພໍ. ຕຖາ ໂຍ ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ອກຸສລສ຺ສ ອນຸປ຺ປາທາຍ ວາຍມຕິ, ອິທໍ ປຐມໍ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ. ຍໍ ອຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ, ອິທໍ ທຸຕິຍໍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ສມ຺ມປ຺ປຘານານິ ຈຕູສຸ ຌາເນສຸ ປສ຺ສິຕພ຺ພານິ. ຕຖາ ສີລກ຺ຂນ຺ເຘນ ເນກ຺ຂມ຺ມຘາຕຸ ຈ ອຘິກາ [ອາທິກາ (ປີ.)], ຕໂຍ ຈ ວິຕກ຺ກາ ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ ຈ. ສາຘາຣຓຠູຕາ. ຍາ ປິຍາຍມານສ຺ສ ປາໂມຊ຺ເຊນ ອິທໍ ກາຍິກໍ ສຸຂໍ ອານິຕໍ ອນິຍມີຕິເປເມນ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ໂຍ ຕຕ຺ຖ ອວິກ຺ເຂໂປ, ອຍໍ ສມາຘິ. ອິທໍ ປຎ຺ຈງ຺ຄິກໍ ປຐມໍ ຌານໍ. ຍາ ເຈຕສິກາ ປສ຺ສທ຺ຘິ ສວິຕກ຺ກໍ ສວິຈາຣໍ ວິໂຣຘນໍ, ໂຍ ກິເລໂສ ຈ ປຣິທາໂຫ, ໂສ ປຐເມ ຌາເນ ນິຣຸທ຺ໂຘ. ຕຖາ ຍາ ຈ ກິເລສປສ຺ສທ຺ຘິ ຍາ ຈ ວິຕກ຺ກວິຈາຣານໍ ປສ຺ສທ຺ຘິ, ອຸຠເຍປິ ເອເຕ ຘມ຺ເມ ປສ຺ສທ຺ຘາຍໍ. ຕຕ຺ຖ ກາຍສ຺ສ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ສຸຂໍ ສຸຂາຍນາ, ອິທໍ ປີຕິສຸຂິໂນ ປສ຺ສທ຺ຘິ. ໂຍປິ ເອໂກທິຠາໂວ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ເຕນ ເອໂກທິຠາເວນ ຍໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາທນໍ, ອິທໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານງ຺ຄໍ. ອິຕິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມ຺ປສາໂທ ເຈຕໂສ ຈ ເອໂກທິຠາໂວ ປີຕິ ຈ ສຸຂຎ຺ຈ, ອິທໍ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ຈຕຸຣງ຺ຄິກໍ. ໂຍ ປສ຺ສທ຺ຘກາໂຍ ສຸຂໍ ເວເທຕິ, ເຕນ ອຘິມຕ຺ເຕນ ສຸເຂນ ຜຣິຕ຺ວາ ສຸຂໍ ເຈຕສິກໍ ຍໍ, ໂສ ປີຕິວີຕຣາໂຄ ເອວໍ ຕສ຺ສ ປີຕິວີຕຣາຄຕາຍ ອຸເປກ຺ຂໍ ປຏິລຠຕິ. ໂສ ປີຕິຍາ ຈ ວິຣາຄາ ອຸເປກ຺ຂໍ ປຏິລຠຕິ. ສຸຂຎ຺ຈ ປຏິສໍເວເທຕິ. ສຕິ ຈ ສມ຺ມາ ປຎ຺ຎາຍ ປຏິລຠຕິ. ສເຈ ສຕິ ເອກຄ຺ຄຕາ ອິທໍ ປຎ຺ຈງ຺ຄິກໍ ຕຕິຍໍ ຌານໍ. ຍໍ ສຸຂິໂນ ຈິຕ຺ຕໍ ສມາຘິຍຕິ, ອຍໍ ເອກຄ຺ຄຕາຍ ປຣາວິຘານຠາຄິຍາ, ປຐເມ ຌາເນ ອຕ຺ຖິ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາ ໂນ ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ເວທນາ ສພ຺ພໍ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ຍຖາ ຈຕຸຕ຺ເຖ ຌາເນ, ຕຖາ ຍາ ອຸເປກ຺ຂາ ປສ຺ສມ຺ຠຍໍ ສຕິສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ ຈິຕ຺ເຕກຄ຺ຄຕາ ຈ, ອິທໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ.

໙໒. ຍຖາ ສມາຘິ ທສ຺ສຍິຕພ຺ພໍ, ຕຖາ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຕໍ ຈຕູສຸ ອຣິຍສຈ຺ເຈສຸ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ. ຍໍ ສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ສາ ປຊານນາ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ອສຸຠໂຕ ທຸກ຺ຂໂຕ ອນຕ຺ຕໂຕ ຈ, ຍທາຣມ຺ມຓໍ ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ ອຣິຍສຈ຺ຈໍ, ຍໍ ປຊານນ຺ໂຕ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ ວິມຸຈ຺ຈຕິ ຕຖາ ຍໍ ກາມາສວສ຺ສ ປຫານໍ ຠວາສວສ຺ສ ທິຏ຺ຐາສວສ຺ສ ອວິຊ຺ຊາສວສ຺ສ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ ອປ຺ປຫີນຠູມິຍໍ ອາສວສມຸທໂຍ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ຍຖາ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປສ຺ສິຕພ຺ພໍ. ຍຖາຍໍ ສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ທສ຺ສນຠູມິ. ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານນ຺ໂຕ ນິພ຺ພິນ຺ທຕີຕິ, ອິທໍ ຕນຸກຎ຺ຈ. ກາມຣາຄພ຺ຍາປາທໍ ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ ຍໍ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ ວິຣຊ຺ຊຕິ, ອຍໍ ປຐມຊ຺ຌານຠາວນາຠູມິ ຈ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ. ຍໍ ວິມຸຕ຺ຕິ ວິມຸຈ຺ຈຕິ, ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອິເມ ອວິປ຺ປຏິສາຣາ ຈ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ ອວິປ຺ປຏິສາຣາ ຕຎ຺ຈ ອຸປຣິ ຍາວ ສມາຘິ, ເອວໍ ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ຍໍ ສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ ສີລປາຣິປູຣິມຸປາທາຍ ຈາຄສໍຫິເຕນ ຈ ນິພ຺ເພຘິການຎ຺ຈ ນິມິຕ຺ຕານໍ ອນາວິລມນາ, ອິທໍ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ. ຍໍ ປຸນ ອິມາຍ ຘມ຺ມເທສນາຍ ຕີສຸ ຐາເນສຸ ທິຏ຺ໂຐຄມນກິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ກິເລສປຫາເນນ ຈ ເສກ຺ຂສີລໍ, ອິທໍ ສທ຺ຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ໂສຕາປຕ຺ຕິຍງ຺ຄານິ ຜລານິ. ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ໂສປນິຍາຫາຣີນິ ສພ຺ພສຸຕ຺ເຕສຸ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ. ຍໍ ຌານໍ ປຏິລຠນໍ ວີຣິຍຄຫິຕໍເຍວ ຎາຓໍ ປຏິສ຺ສຣໂຕ, ອຍໍ ສຸຕມຍີ ປຎ຺ຎາ. ໂຍ ສມາຘິ ປຸພ຺ພາປຣນິມິຕ຺ຕາຠາໂສ ອໂນມຄຕິຕາຍ ຍຖາກາໂມ, ອຍໍ ຈິນ຺ຕາມຍີ ປຎ຺ຎາ, ຍໍ ຕຖາສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ຠາວນາມຍີ ປຎ຺ຎາ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕນິທ຺ເທໂສ.

ອິມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ ພຸຊ຺ຌກາຣຘິກໍ ພຸຊ຺ຌິຕພ຺ພໍ. ເຍຫິ ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕໍ ພຸຊ຺ຌິສ຺ສນ຺ຕິ ຕສ຺ສ ອງ຺ຄານິ ພຸຊ຺ຌິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕນ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ. ຕຖາ ອາທິໂຕ ຍາວ ສີລໍ ວຕໍ ເຈຕນາ ກຣຓີຍາ, ກິສ຺ສ ສີລານິ ປາຣິປູເຣຕິ. ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ອກຸສລສ຺ສ ອນຸປ຺ປາທາຍ ອຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ອກຸສລສ຺ສ ປຫານາຍ ອນຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ກຸສລສ຺ສ ອຸປ຺ປາທາຍ ອຸປ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈ ກຸສລສ຺ສ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ, ອິທໍ ວີຣິຍໍ ຕສ຺ສ ຕສ຺ສ ພຸຊ຺ຌິຕສ຺ສ ອງ຺ຄນ຺ຕິ. ອຍໍ ວີຣິຍສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ອິມິນາ ວີຣິເຍນ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ອາທິໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ປາໂມຊ຺ຊຎ຺ຈ ຍາ ປຸນ ປີຕິ ອວິປ຺ປຏິສາຣປຈ຺ຈຍາ ປາໂມຊ຺ຊປຈ຺ຈຍາ, ອຍໍ ປີຕິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ຍໍ ປີຕິມນສ຺ສ ກາໂຍ ປສ຺ສມ຺ຠຕິ. ອຍໍ ປສ຺ສທ຺ຘິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ເຕນ ກາຍິກສຸຂມານິຕໍ ຍໍ ສຸຂິໂນ ຈິຕ຺ຕໍ ສມາຘິຍຕິ, ອຍໍ ສມາຘິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ຍໍ ສມາຫິໂຕ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຍໍ ຘມ຺ມວິຈຍສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ຍາ ສີລມຸປາທາຍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄານໍ ອຸປາທາຍານຸໂລມຕາ ນິມິຕ຺ຕາຍນາ ປີຕິຠາຄິຍານຎ຺ຈ ວິເສສຠາຄິຍານຎ຺ຈ ອປິລາປນຕາ ສຫຄຕາ ໂຫຕິ ອນວມຄ຺ໂຄ, ອຍໍ ສຕິສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄ. ຍໍ ຍຖາຠູຕໍ ປຊານາຕິ, ອຈ຺ຈາຣທ຺ຘວີຣິຍໍ ກໂຣຕິ. ອຸທ຺ຘຈ຺ຈຠູມີຕິ ກຕາ ອຠິປຕ຺ຖິຕໍ ເປເສຕິ. ໂກສຊ຺ຊຠູມີຕິ ຄຣຫິໂຕ ຣຫິເຕຫິ ອງ຺ເຄຫິ ພຸຊ຺ຌຕິ ຍໍ ຈກ຺ຂຸສມຖປຖໍ, ສາ ອຸເປກ຺ຂາຕິ. ເຕນ ສາ ອຸເປກ຺ຂາ ຕສ຺ສ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄສ຺ສ ອງ຺ຄນ຺ຕິ ກຣິຕ຺ວາ ອຸເປກ຺ຂາສມ຺ໂພຊ຺ຌງ຺ໂຄຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ. ເອໂສ ສຸຕ຺ຕນິທ຺ເທໂສ.

໙໓. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອສ຺ມິໍ ສຸຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ເທສິຕານິ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕິ ອິມິສ຺ສາຍ ປຸຈ຺ຉາຍ ມິນິກິມຕ຺ຖສ຺ສມີຕິ ທ຺ເວ ປທານິ ປຸຈ຺ຉາ ທ຺ເວ ປທານິ ວິສຊ຺ຊນານິ ທ຺ວີຫິ ປເທຫິ ທ຺ເວ ອຠິຎ຺ຎໍ ທ຺ວີຫິ ເຈວ ປເທຫິ ວິສຊ຺ຊນາ ກິໍ ປຸຈ຺ຉຕິ ນິພ຺ພາຘິກໍ ກາຍຠູມິໍ ກມ຺ມສ຺ສ ຕຖາ ຫິ ປຕິຏ຺ຐາ ຈ ອເສກ຺ເຂ ຘມ຺ເມ ອຸປ຺ປາເທຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຍຸຕ຺ຕິ? ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ຠວຕິ ກິໍ ນິຈ຺ຉນ຺ທສ຺ສ ຈ ວິຣາໂຄ ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ປທຏ຺ຐານໍ? ວີຣິຍໍ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສມາຘິ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຎາ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ວີຣິຍໍ ອໂທສສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສມາຘິ ອໂລຠສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຎ຺ຎາ ອໂມຫສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຕິຓ຺ຓໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ປທຏ຺ຐານໍ, ສມ຺ມາວາຈາຍ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ຕສ຺ສ ສມ຺ມາອາຊີວສ຺ສ. ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຕິຓ຺ຓໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ປທຏ຺ຐານໍ, ສມ຺ມາສງ຺ກປ຺ປສ຺ສ ສມ຺ມາວາຈາຍ ສມ຺ມາສມາຘິໂນ. ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ມຄ຺ຄງ຺ຄານໍ ປທຏ຺ຐານໍ, ສມ຺ມາສຕິຍາ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ສີລກ຺ຂນ຺ເຘ ວຸຕ຺ເຕ ສພ຺ເພ ຕໂຍ ຂນ຺ຘາ ວຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ, ສີລເມວ ຫິ ເສໂລປມຕາ ຍຖາ ເສໂລ ສພ຺ພປຈ຺ຈຕ຺ຖິເກຫິ ອກຣຓີໂຍ ເອວໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ສພ຺ພກິເລເສຫິ ນ ກມ຺ປຕີຕິ, ອຍໍ ອໂມໂຫ. ວິຣຕ຺ຕໍ [ປສ຺ສ ອຸທາ. ໓໔ ອຸທານປາຬິຍໍ] ຣຊນີເຍສູຕິ ອຍໍ ອໂລໂຠ. ໂກປເນຍ຺ເຍ ນ ກຸປ຺ປຕີຕິ ອຍໍ ອໂທໂສ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຎາ ອໂມໂຫ ກຸສລມູລໍ, ອໂລໂຠ ອໂລໂຠເຍວ, ອໂທໂສ ອໂທໂສເຍວ. ອິເມຫິ ຕີຫິ ກຸສລມູເລຫິ ເສກ຺ຂຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ອເສກ຺ຂມຄ຺ຄໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ. ເສກ຺ຂຠູມິ ສມ຺ປຕ຺ຕິກມ຺ມຘມ຺ເມ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ສາ ຈ ສມ຺ມາວິມຸຕ຺ຕິ, ຍຎ຺ຈ ວິມຸຕ຺ຕິຣສຎາຓທສ຺ສນໍ ອິເມ ທສ ອເສກ຺ຂານໍ ອຣຫຕ຺ຕໍ ຘມ຺ມາ. ຕຕ຺ຖ ອຏ຺ຐງ຺ຄິເກນ ມຄ຺ເຄນ ຈຕຸພ຺ພິຘາ ຠາວນາປິ ລພ຺ຠຕິ. ສີລຠາວນາ ກາຍຠາວນາ ຈິຕ຺ຕຠາວນາ ປຎ຺ຎາຠາວນາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ສມ຺ມາກມ຺ມນ຺ເຕນ ສມ຺ມາອາຊີເວນ ຈ ກາໂຍ ຠາວິໂຕ. ສມ຺ມາວາຈາຍ ສມ຺ມາວາຍາເມນ ຈ ສີລໍ ຠາວິຕໍ. ສມ຺ມາສງ຺ກປ຺ເປນ ສມ຺ມາສມາຘິນາ ຈ ຈິຕ຺ຕໍ ຠາວິຕໍ. ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ສມ຺ມາສຕິຍາ ຈ ປຎ຺ຎາ ຠາວິຕາ. ອິມາຍ ຈຕຸພ຺ພິຘາຍ ຠາວນາຍ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ຠາວນາປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎຎ຺ຈ. ຈິຕ຺ຕໍ ຠາວນາຍ ສມໂຖ, ປຎ຺ຎາ ຠາວນາຍ ວິປສ຺ສນາ. ຕຕ຺ຖ ປຎ຺ຎາ ອວິຊ຺ຊາປຫາເນນ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປກ຺ກິເລເສຫິ ອມິສ຺ສີກຕນ຺ຕິ. ປຎ຺ຎາ ຠາວນາຍ ຈິຕ຺ຕຠາວນໍເຍວ ປຣິປູເຣຕິ. ເອວໍ ຍສ຺ສ ສຸຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ກຸໂຕ ຕໍ ທຸກ຺ຂເມສ຺ສຕີຕິ. ອປິ ຈ ໂຂ ປນ ຕສ຺ສ ອາຍສ຺ມໂຕ ອພ຺ຍາປາທຘາຕຸ ອຘິມຸຕ຺ຕາ, ນ ໂສ ເປຕໍ ສມາປນ຺ໂນ ຕສ຺ສ ສງ຺ຂາປຫາຣໍ ເທຕິ, ສງ຺ຂາວິຕກ຺ກິເຕ ສຣີເຣ ທຸກ຺ຂໍ ນ ເວທິຍຕິ, ອຍໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

໙໔. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ທສ ອເສກ຺ຂາ ອຣຫຕ຺ຕຘມ຺ມາ ເທສິຕາ ອປ຺ປມາຓາ ຈ ສມ຺ມາ ວິຠາວນາ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ເສໂລປມຕາ ເຍ ເຍ ຘມ຺ມາ ເວທນີຍສຸຂທຸກ຺ໂຂປຄຕາ, ເຕ ສພ຺ເພ ນິຣູປໍ ວານຸປສ຺ສນ຺ຕານໍ ວູປຄຕາ ກາຍໂຕ ເວທຍິຕປຣິກ຺ຂາໂຣ ອປ຺ປວຕ຺ຕິໂຕ ທຸກ຺ຂໍ ນ ເວທິຍຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຍຸຕ຺ຕິ, ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ກຸໂຕ ຕໍ [ນໍ (ກ.)] ທຸກ຺ຂເມສ຺ສຕີຕິ. ຕີສຸ ຠາວນາສຸ ທຸກ຺ຂໍ ນກ຺ຂມຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕຠາວນາຍ ຈ. ນິໂຣຘຠາວນາຍ ຈ ອານນ຺ຕຣິກາ ສມາຘິຠາວນາຍ ຈ. ອິຕິ ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ສມາຘິ ຜລສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ [ປສ຺ສ ອຸທາ. ໓໔ ອຸທານປາຬິຍໍ] ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕານິ ຠາວິຕານິ ຍຖາ ປຐມໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ປຎ຺ຎາ ສີລໍ ກາໂຍ ຈິຕ຺ຕໍ, ສີລມ຺ປິ ສຸຠາວິຕໍ ກາຍິກເຈຕສິກຎ຺ຈ ຐິຕຕ຺ຕາ ນານຸປກມ຺ປຕີຕິ ເວທນາປິ ຕຖາ ສຎ຺ຎາປິ ສງ຺ຂາຣາປິ. ກຸໂຕ ຕໍ ທຸກ຺ຂເມສ຺ສຕີຕິ ສຸຂມ຺ປິ ນານຸຄຈ຺ຉຕິ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂມ຺ປິ ນາຄຕນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິຘ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ທຸກ຺ເຂນ ອຘິກາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕ ເອວຣູປາຫິ ສມາປຕ຺ຕີຫິ ວິຣຫິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຍເມຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ເຍ ຈ ອປ຺ປສນ຺ນາ, ເຕ ຫິ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ, ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ປີຕິປາໂມຊ຺ຊໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອາວຏ຺ໂຏຕິ ນຕ຺ຖິ ອາວຏ຺ຏນສ຺ສ ຠູມິ.

ວິຠຕ຺ຕີຕິ ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ກຸໂຕ ຕໍ ທຸກ຺ຂເມສ຺ສຕີຕິ ທຸວິໂຘ ນິທ຺ເທໂສ – ທຸກ຺ຂເຫຕຸນິທ຺ເທໂສ ຈ ປຏິປກ຺ຂນິທ຺ເທໂສ ຈ. ໂກ ໂສ ທຸກ຺ຂເຫຕຸ? ຍໂຕ ທຸກ຺ຂໍ ອາຄຈ຺ຉຕິ ປຏິປກ຺ເຂ ວຸຕ຺ເຕ ເສສຘມ຺ມານໍ ສີລໍ ເຫຕຸ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ ຈ, ເຕ ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອກໂພຘິປກ຺ຂິເຍ ຘມ຺ເມ ວຸຕ຺ເຕ ສພ຺ເພ ໂພຘຄມນີຍາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ອວິປ຺ປຏິສາເຣນ ຉນ຺ທິກາ, ເຕ ສີລປາຣິປູຣີ ຠວນ຺ຕິ ປາໂມຊ຺ຊຉນ຺ທິກາ ອວິປ຺ປຏິສາຣີປາຣິປູຣີ, ອຍເມຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ…ເປ… ອຍໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ? ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ. ໂຍ ນິພ຺ເພໂຘ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ເຍນ ນິພ຺ພິຊ຺ຌຕິ, ໂສ ມຄ຺ໂຄ. ຍໍ ນິພ຺ພິຊ຺ຌຕິ, ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ. ຍໍ ນິພ຺ເພຘຄາມິນາ ມຄ຺ເຄນ ປຫີຍຕິ, ສມຸທໂຍຍໍ ວຸຕ຺ໂຕ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ວິຠຕ຺ຕິ? ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣຕິ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີຍໍ, ປຣາມສນ຺ຕສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ຍາວ ໂທສກຕໍ ກາເຍນ ວາ ວາຈາຍ ວາ ອກຸສລໍ ອາຣຠຕິ. ກິຎ຺ຈິປິສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ ‘‘ສຸກຕເມຕໍ ສຸຈຣິຕເມຕໍ ໂນ ຈສ຺ສ ເຕນ ອວິປ຺ປຏິສາເຣນ ປາໂມຊ຺ຊໍ ຊາຍຕິ ຍາວ ວິມຸຕ຺ຕິ, ຕສ຺ສ ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ’’ຕິ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີຍໍ, ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຣິວຕ຺ຕນາ? ອິເມຫິ ສຕ຺ຕຫິ ອຸປນິສາສມ຺ປຕ຺ຕີຫິ ເອກາທສ ອຸປນິສາ ວິຠຕ຺ຕິຍໍ ປຊຫານໍ ປຊຫນ຺ຕິ, ອຍໍ ປຣິວຕ຺ຕນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເວວຈນາ? ອິເມສໍ ອຣິຍຘມ຺ມານໍ ພລໂພຊ຺ຌງ຺ຄວິໂມກ຺ຂສມາຘິສມາປຕ຺ຕີນໍ ອິມານິ ເວວຈນານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣຕິ ສີລກ຺ຂນ຺ເຘ ເນກ຺ຂມ຺ມປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ນິສຊ຺ຊປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈ ເອວໍ ທສ ອງ຺ຄານິ ທ຺ວີຫິ ທ຺ວີຫິ ອງ຺ເຄຫິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ອິທໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍສຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຈສຸ ໂອຕິຓ຺ຓໍ ຍຖາ ຍໍ ປຐມໍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ເອວມິນ຺ທ຺ຣິຍາທິຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕເນສຸ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ສີລວໂຕ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣຕິ ນ ຕາວ ສຸທ຺ໂຘ ອາຣມ຺ໂຠ ອວິປ຺ປຏິສາຣິໂນ ປາໂມຊ຺ຊນ຺ຕິ ນ ຕາວ ສຸທ຺ໂຘ ອາຣມ຺ໂຠ ຍານິ ເອກາທສ ປທານິ ເທສິຕານິ ຍທາ ຕທາ ສຸທ຺ໂຘ ອາຣມ຺ໂຠ, ອຍໍ ໂສຘໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ? ສີລເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ເອວໍ ທສ ປທານິ ສພ຺ພານິ ສີລກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ອານິສໍໂສ, ເຕ ຈ ປຕິຣູປເທສວາໂສ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ ອຕ຺ຕສມ຺ມາປຓິຘານຎ຺ຈ ເຫຕຸ, ສມາຘິກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ສຸຂໍ ເຫຕຸ ປສ຺ສທ຺ຘິ ປຈ຺ຈໂຍ, ເຍນ ຌານສຫຊາຕິ ຈ ຐານນ຺ຕິ ຌານງ຺ຄາ ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ ກາເມສຸ ອາທີນວານຸປສ຺ສນາ ສມາຘິໂນ ປຈ຺ຈໂຍ ເນກ຺ຂມ຺ເມ ອານິສໍສທສ຺ສາວິຕາ ເຫຕຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ສມາໂຣປນາ? ຍໍ ວີຣິຍິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ໂສ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຍໍ ສີລໍ, ເຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ ປຘານາ. ຍໍ ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມປຏິປຕ຺ຕິ, ໂສ ປາຕິໂມກ຺ຂສໍວໂຣ.

໙໕. ຍສ຺ສ ເສໂລປມໍ ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ຄາຖາ [ປສ຺ສ ອຸທາ. ໓໔ ອຸທາເນ], ເສໂລປມນ຺ຕິ ອຸປມາ ຍຖາ ເສໂລ ວາເຕນ ນ ກມ຺ປຕິ ນ ອຸຓ຺ເຫນ ນ ສີເຕນ ສໍກມ຺ປຕິ. ຍຖາ ອເນກາ ອເຈຕນາ, ເຕ ອຸຓ຺ເຫນ ມິລາຍນ຺ຕິ, ສີເຕນ ອວສຸສ຺ສນ຺ຕິ, ວາເຕນ ຠຊນ຺ຕິ. ນ ເອວໍ ເສໂລ ວິຣຕ຺ຕໍ ຣຊນີເຍສຸ ໂທສນີເຍ ນ ທຸສ຺ສຕີຕິ ກາຣຓໍ ໂທສນີເຍ ໂທມນສ຺ສນ຺ຕໍ, ນ ທຸຏ຺ເຐນ ວາ ກມ຺ປຕິ ອຸຓ຺ເຫນ ວາ, ໂສ ມິລາຍຕິ ສີເຕນ ວາ ອວສຸສ຺ສຕິ, ເອວໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຣາເຄນ ນານຸສ຺ສຕິ ສີເຕນ ກມ຺ປຕີຕິ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ວິຣຕ຺ຕໍ ຣຊນີເຍສຸ ໂທສນີເຍ ນ ທຸສ຺ສຕິ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ໂທສນີເຍ ປນສ຺ສນ຺ຕິ ນ ທຸສ຺ສຕິ, ອທຸຏ຺ຐໍ ຕໍ ນ ໂກສິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕນ ກຸປ຺ປນີເຍ ນ ກຸປ຺ປຕິ, ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ກຸໂຕ ຕໍ ທຸກ຺ຂນິທ຺ເທໂສ ຈ ກຸໂຕ ເອວຣູປສ຺ສ ທຸກ຺ຂໍ ອາຄມິສ຺ສຕີຕິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ.

ປຣິວຕ຺ຕນາຕິ ກຸໂຕ ຕໍ ທຸກ຺ຂເມສ຺ສຕີຕິ ຍໍ ເຈຕສິກໍ ສຸຂໍ ອນຸປາທິເສສາ ອຍໍ ນຕ຺ຖິ ໂສປາທິເສສາ ອຍໍ ອຕ຺ຖິ. ປຸນ ເອວມາຫໍສຸ ຕໍ ຂຓໍ ຕໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ອຸຠຍເມວ ອເວທຍິຕໍ ໂສປາທິເສສໍ ຍຎ຺ຈ ອນຸປາທິເສສໍ ຍຎ຺ຈ ຕໍ ຂຓໍ ຕໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ອນຸປາທິເສສໍ ຍຎ຺ຈ ໂສປາທິເສສໍ ຈ ອເວທຍິຕໍ. ສຸຂມາປນ຺ນສ຺ສ ອນາວຕ຺ຕິກນ຺ຕິ ອຍເມຕ຺ຖ ວິເສໂສ ປຣິວຕ຺ຕນາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ? ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ວາ ຠາວິຕໍ ສຸຠາວິຕໍ ອນຸຏ຺ຐິຕໍ ວຕ຺ຖຸກຕໍ ສຸສມາຣທ຺ຘໍ. ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ມໂນ ວິຎ຺ຎາຓໍ ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ມໂນວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ຈິຕ຺ຕໍ ມໂນ ສງ຺ຂາຣາ ວູປສມປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ສມາຘິ ອເສກ຺ຂປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ. ທຸກ຺ຂໍ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ຈິຕ຺ເຕ ນິທ຺ທິຏ຺ເຐ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ, ອຍໍ ຂນ຺ເຘສຸ ໂອຕຣໂຓ, ມໂນວິຎ຺ຎາຓຘາຕຸຍາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາຍ ອຏ຺ຐາຣສ ຘາຕຸໂຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ, ອຍໍ ຘາຕູສຸ ໂອຕຣໂຓ. ມນາຍຕເນ ນິທ຺ທິຏ຺ເຐ ສພ຺ພານິ ອາຍຕນານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ມນາຍຕນໍ ນາມຣູປສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ນາມຣູປປຈ຺ຈຍາ ສຬາຍຕນໍ. ຕຖາ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາເທ. ອຍໍ ໂອຕຣໂຓ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ສຸທ຺ໂຘເຍວ ອາຣມ຺ໂຠ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ? ຉຬິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ຠາວນາ ເອກຕ຺ຕາຍໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຉຏ຺ຐິເຕນ ກາໂຍ ເອກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ປຸພ຺ພເຫຕຸ ສມຸປ຺ປາທາຍ ມນສິກາໂຣ ຈ ຕປ຺ໂປຓຕາ ຈ ຍໍ ອສມາຫິຕຠູມິຍໍ ຈ ວິເສສຘມ຺ມານໍ ອຠາວິຕຕ຺ຕາ ຈິຕ຺ຕສຕຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ສເຈ ສມາຘິໂນ ສຸຂໍ ເຫຕຸ ອວິປ຺ປຏິສາໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ, ອຍໍ ເຫຕຸ ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ ປຣິກ຺ຂາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ສມາໂຣປນາ? ຍສ຺ເສວໍ ຠາວິຕນ຺ຕິ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມາ ສມາໂຣປຍິຕພ຺ພາ. ກາໂຍ ສີລໍ ປຎ຺ຎາ ຠາວິຕຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ອນຠິຣຕໍ ອນປຓຕໍ ອເນກໍ ອນຸຕໍ ອນາປຊ຺ຊາສຕ຺ຕໍ ອຍໍ ສມຎ຺ຎາຍຕນາ ນ ຕສ຺ສ ເສກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ມາສມາຘິ ສພ຺ເພ ອເສກ຺ຂາ ທສ ອຣຫນ຺ຕຘມ຺ມາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ. ອເສກ຺ຂຠາຄິຍານິ ສຸຕ຺ຕານິ.

໙໖. ຍສ຺ສ ນູນ, ຠນ຺ເຕ, ກາຍຄຕາສຕິ ອຠາວິຕາ, ອຍໍ ໂສ ອຎ຺ຎຕຣໍ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໍ [ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີນໍ (ກ.)] ອາສຊ຺ຊ ສມາປຊ຺ຊ ອປ຺ປຏິນິສຊ຺ຊ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກເມຍ຺ຍ, ໂສ ອາຍສ຺ມາ ອິມສ຺ມິໍ ວິປ຺ປຏິຊານາຕິ ທ຺ເວ ປຊານິ ປຏິຊານາຕິ ຈິຕ຺ຕຠາວນາຍຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ ປຫານໍ, ກາຍຠາວນາຍຎ຺ຈ ທິຏ຺ຐິປ຺ປຫານໍ, ກາຍຠາວນາຍຎ຺ຈ ຕຓ຺ຫາປຫານໍ, ຍໍ ປຐມໍ ອຸປມໍ ກໂຣຕິ. ອສຸຈິນາປິ ສຸຈິນາປິ ປຖວີ ເນວ ອຏ຺ຏິຍຕິ ນ ຊິຄຸຈ຺ຉຕິ ນ ປີຕິປາໂມຊ຺ຊໍ ປຏິລຠຕິ, ເອວເມວ ຫິ ປຖວີສເມນ ໂສ ເຈຕສາ ອນ຺ວເຍນ ອປ຺ປເກນ ອເວເຣນ ອພ຺ຍາປຊ຺ເຊນ ວິຫຣາມີຕິ. ອິຕິ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ກິໍ ປຏິຊານາຕິ, ກາຍຠາວນາຍ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍປຫານໍ ປຏິຊານາຕິ, ຈິຕ຺ຕຠາວນາຍ ໂສມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍປຫານໍ ປຏິຊານາຕິ. ກາຍິກາ ເວທນາ ຣາຄານຸສຍມນຸຄຕານໍ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຏິກ຺ຂິປຕິ. ນ ຫິ ເວທນາກ຺ຂນ຺ຘໍ ຍາ ເຈຕສິກາ ສຸຂເວທນາ ຕຕ຺ຖ ອຍໍ ປຏິລາຠປຈ຺ຈຍາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ສຸຂໍ ໂສມນສ຺ສໍ. ໂສຕໍ ປຏິກ຺ຂິປຕິ, ນ ຫິ ມໂນສມ຺ຜສ຺ສຊໍ ເວທນໍ. ຕຕ຺ຖ ຈຕູສຸ ມຫາຠູເຕສຸ ຣູປກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ອນຸສຍປຏິຆປຫານໍ ຠຓຕິ. ກາເມ ຣູປຎ຺ຈ ຕຎ຺ຈ ອເສກ຺ຂຠູມິຍໍ. ກາເຍ ກາຍານຸປສ຺ສນາ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມສຸຂວິຫາຣຎ຺ຈ. ພເລນ ຈ ອຸສ຺ສາເຫນ ຈ ສພ຺ພໍ ມນສິ ກຕຕ຺ຕານໍ ປຫານໍ ເມທໍ ກຕາລິກາຍ ຈ ປຸຣິເສນ ຈ ມຓ຺ຑນກຊາຕິເກນ ຈ, ເອເຕຫິ ອິມສ຺ສ ມາຕາປິຕຸສມ຺ຠູຕໍ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓໍ, ໂສ ກາເຍນ ຈ ກາຍານຸປສ຺ສນາຍ ຈ ຈິຕ຺ເຕນ ຈ ຈິຕ຺ຕານຸປສ຺ສນາຍ ຈ ທ຺ເວ ຘມ຺ເມ ຘາເຣຕິ. ກາຍກິເລສວຕ຺ຖຸໍ ຈິຕ຺ເຕນ ຈ ຈິຕ຺ຕສນ຺ນິສ຺ສເຍ ຈິຕ຺ເຕນ ສຸຠາວິເຕນ ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ຈ ສມາປຕ຺ຕີນໍ ວິຫຣິຕຸໍ ປຏິຊານາຕິ.

ຄຫປຕິປຸຕ຺ໂຕປມຕາຍ ຈ ຍຖາ ຄຫປຕິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ນານາຣງ຺ຄານໍ ວຕ຺ຖກຣຓ຺ຑໂກ ປຸຓ຺ໂຓ ຠເວຍ຺ຍ, ໂສ ຍໍ ຍເທວ ວຕ຺ຖຍຸຄໍ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມເຍ ອາກງ຺ຂຕິ, ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມເຍ ນິພ຺ພາເປຕິ, ເອວໍ ມຊ຺ຌນ຺ຫິກສມເຍ, ສາຍນ຺ຫສມເຍ, ເອວເມວ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສຸຠາວິຕຕ຺ຕາ ຍຖາຣູເປນ ວິຫາເຣນ ອາກງ຺ຂຕິ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ວິຫຣິຕຸໍ, ຕຖາຣູເປນ [ຍຖາຣູເປນ (ປີ. ກ.)] ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ວິຫຣຕິ, ມຊ຺ຌນ຺ຫິກສມເຍ, ສາຍນ຺ຫສມເຍ. ເຕນ ເວສ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸປມາຍ ເມ ອາສິຕາຍ ປຖວີ ວາ ອນຸຕ຺ຕຣາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠາວນາ ຠາວິຕຈິຕ຺ເຕນ. ເຕນ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ອິທໍ ອຏ຺ຐວິຘໍ ຠາວນໍ ປຏິຊານາຕິ ຈຕູສຸ ມຫາຠູເຕສຸ, ກາຍຠາວນໍ ອຸປກຈຓ຺ຑາລໍ ປຸຣິສເມຕກໍ ຠວຕລາກາສຸ ຈິຕ຺ຕຠາວນໍ, ອິມາຫິ ຠາວນາຫິ ຕາຍ ຠາວນາຍ ຈ ສມຖາ ປາຣິປູຣິມນ຺ເຕຫິ. ອິເມຫິ ຈຕູຫິ ປຎ຺ຎາປາຣິປູຣິມນ຺ເຕຫິ.

໙໗. ກຖໍ ອຸປກຈຓ຺ຑາລໍ ປຏິກູເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ກາໂຍ ປກຕິຍາ ອປ຺ປຏິກູລໍ ກາເຍ ອຸທ຺ຘຸມາຕກສຎ຺ຎາ ສໍຂິຕ຺ເຕນ ນວ ສຎ຺ຎາ ອິເມ ປຏິກູລາ ຘມ຺ມາ ເຈໂສ ອາຍສ຺ມາ ປຏິກູລໂຕ ອຊິຄຸຈ຺ຉິໂຕ ກາຍຄຕາສຕິຍາ ຠາວນານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ໂຕ ວິຫຣຕິ, ນ ຫິ ຕສ຺ສ ຊິຄຸຈ຺ຉປ຺ປຫາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ປຏິກູລຕິ.

ກຖໍ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕີຕິ? ກາໂຍ ສພ຺ພໂລກສ຺ສ ອປ຺ປຏິກູໂລ ຕໍ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ອສຸຠສຎ຺ຎາຍ ວິຫຣຕິ. ເອວໍ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕີຕິ ອປິ ສພ຺ໂພຍໍ ໂລກສ຺ສ ຍມິທໍ ມຸຓ຺ໂຑ ປຕ຺ຕປາຓີ ກຸເລສຸ ປິຓ຺ຑາຍ ວິຈຣຕິ, ເຕນ ຈ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ສຸວຓ຺ຓທຸພ຺ພຓ຺ເຓນ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ຈິຕ຺ເຕນ ຈ ກາເຍນ ນິພ຺ພິທາສຫຄເຕນ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ, ເອວໍ ປຏິກູເລສຸ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ສຸຠສຎ຺ຎິໂນ ອິຕ຺ຖິຣູເປ ປຏິກູເລສຸ ຈ ຊິຄຸຈ຺ຉິໂນ ວິນີລກວິປຸພ຺ພເກ ຕຕ຺ຖ ໂສ ອາຍສ຺ມາ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ວິຫຣຕິ ສໂຕ ຈ ສມ຺ປຊາໂນ ຈ? ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ສຸຠສຎ຺ຎິໂນ ອິຕ຺ຖິຣູເປ ປຏິກູເລສຸ ຈ ຊິຄຸຈ຺ຉິໂນ ວິນີລກວິປຸພ຺ພເກ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ‘ເນຕໍ ມມ’‘ເນໂສຫມສ຺ມິ’‘ເນໂສ ເມ’ ອຕ຺ຕາຕິ ວິຫຣຕິ. ເອວໍ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ວິຫຣຕິ ສໂຕ ສມ຺ປຊາໂນ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ເຕຘາຕຸໂກ ໂລກສນ຺ນິວາໂສ ສພ຺ພພາລປຸຖຸຊ຺ຊນານໍ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎາ. ຕຕ຺ຖ ຈ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ. ເອວໍ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ປຏິກູລສຎ຺ຎິໂນ ສພ຺ພເສກ຺ຂາ ອິຘ ກາ ເຕຘາຕຸເກ ສພ຺ພໂລເກ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຠູມິປ຺ປຕ຺ໂຕ ສມາຘິຜເລ ສຈ຺ຉິກໂຕ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ກິໍ ກາຣຓໍ? ນ ຫິ ຕໍ ອຕ຺ຖິ ຍສ຺ສ ໂລກສ຺ສ ປຫານາຍ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ອຸປ຺ປາເທຍ຺ຍ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ເຕຘາຕຸເກ ໂລກສນ຺ນິວາເສ ຍາວ ກາມໂລກຠູມຕາ ຫິ ຣາຄານໍ ວີຕຣາຄານໍ ປຏິກູລສມຕາ ຣູປາຣູປຘາຕຸໍ ອປ຺ປຏິກູລສມຕາ. ຕຕ຺ຖ ຈ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ. ເອວໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ປຣໂຕ ທຸຣຸຕ຺ຕານໍ ທຸຣາຄຕານໍ ວຈນປຖານໍ ຕໍ ວຈນໍ ອປ຺ປຏິກູລໍ ຍາວຕາ ວາຈໂສ ອປ຺ປຕິຣູປາ ຕຖາ ຊນສ຺ສ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎາ. ຕຕ຺ຖ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອຠິຎ຺ຎາຍ ສຈ຺ຉິກໂຕ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ, ເອວໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

໙໘. ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ຈ ວິຫຣຕິ ສໂຕ ຈ ສມ຺ປຊາໂນ? ຍຎ຺ຈ ເນສໍ ສມນຸປສ຺ສຕິ ເຍ ຘມ຺ມາ ທຸຈ຺ຈຣິຕາ, ເຕ ຘມ຺ມາ ອປ຺ປຏິກູລາ. ຕຕ຺ຖ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອິຕິ ປຏິສຎ຺ຈິກ຺ຂຕິ ເຍ ຘມ຺ມາ ທຸຈ຺ຈຣິຕາ, ເຕ ຘມ຺ມາ ອນິຏ຺ຐວິປາກາ. ເຍ ຘມ຺ມາ ສຸຈຣິຕາ, ເຕ ອາຈຍຄາມິໂນ. ໂສ ຈ ສຸຈຣິຕໍ ອາຈຍຄາມິນິໍ ກຣິຕ຺ວາ ທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ອນິຏ຺ຐວິປາກໍ ກຣິຕ຺ວາ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ວິຫຣຕິ.

ອຖ ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ. ຕຓ຺ຫາ ປຏິກູລຘມ຺ມາ ກິໍ ກາຣຓໍ? ຕຓ຺ຫາວເສນ ຫິ ສຕ຺ຕາ ທ຺ວີຫິ ຘມ຺ເມຫິ ສຕ຺ຕາ, ກພຬີກາເຣ ອາຫາເຣ ຣສຕຓ຺ຫາຍ ສຕ຺ຕາ, ຜສ຺ເສ ສຸຂສຎ຺ຎາຍ ສຕ຺ຕາ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ກພຬີກາເຣ ຈ ອາຫາເຣ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ, ຜສ຺ເສ ຈ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ. ເອວໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ຕຓ຺ຫາກ຺ຂຍໍ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ນິພ຺ພານໍ ຕຖາ ພາລປຸຖຸຊ຺ຊນານໍ ປຏິກູລສຎ຺ຎາ ປຫຕສຎ຺ຎາ ຈ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎາ ອພ຺ຍາປາທສຎ຺ຎາ ຈ ສາມໍ ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອວໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູເລສຸ ຈ ອປ຺ປຏິກູເລສຸ ຈ ຘມ຺ເມສຸ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ? ຕຕິເຍ ຈ ນິພ຺ພາເນ ປຏິກູລສຎ຺ຎິໂນ ຍເສນ ຈ ກິຕ຺ຕິນິ ຈ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎິໂນ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອສ຺ສາທຎ຺ຈ ອາທີນວຎ຺ຈ ນິສ຺ສຣຓຎ຺ຈ ຍຖາຠູຕໍ ສມ຺ມາປຎ຺ຎາຍ ປຏິຊານນ຺ໂຕ ປຏິກູລຎ຺ຈ ອປ຺ປຏິກູລຎ຺ຈ ຘມ຺ມໍ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິກູລສຎ຺ຎີ ວິຫຣຕິ.

ກຖໍ ປຏິກູລໍ ອປ຺ປຏິກູລຎ຺ຈ ຘມ຺ມໍ ຕທຸຠຍໍ ອຠິນິວຊ຺ຊຍິຕ຺ວາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ວິຫຣຕິ? ສໂຕ ຈ ສມ຺ປຊາໂນ ຈ, ຍຎ຺ຈ ສມນຸປສ຺ສຕິ ອນຸນໂຍ ອປ຺ປຏິກູໂລ ຘມ຺ໂມ ປຏິໂຆ ຈ ປຏິກູໂລ ຘມ຺ໂມ, ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອນຸນຍສ຺ສ ປຏິຆປ຺ປຫີນຕ຺ຕາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ວິຫຣຕິ ສໂຕ ສມ຺ປຊາໂນ ຈ. ຍຎ຺ຈສ຺ສ ສມນຸປສ຺ສຕິ ອຍໍ ປຎ຺ຈວິຘາ ອນຸຕ຺ຕຣາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠາວນາ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕນິທ຺ເທໂສ.

໙໙. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເທສນາຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ກິໍ ເທສິຕພ຺ພໍ? ຕຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ, ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມສຸຂວິຫາໂຣ ເທສິໂຕ, ຕຖາ ວິມຸຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓາ ຈ ອຘິປຎ຺ຎາຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ເຍ ກາເຍ ກາຍານຸປສ຺ສິໂນ ວິຫຣນ຺ຕິ, ເຕສໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອນຸນຍປ຺ປຏິເຆນ ນ ວິຫຣຕິ ອນຸນຍປ຺ປຏິເຆນ ຈາຠິຣມມານສ຺ສ ຈິຕ຺ຕໍ ສມຄ຺ຄຕໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຠາວນາຍ ພລເມຕໍ, ອຍໍ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຍຸຕ຺ຕິຫາໂຣ? ກາຍຠາວນາຍ ຈ ຈິຕ຺ຕຠາວນາຍ ຈ ນ ກິຎ຺ຈິ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີ ອຕິມຎ຺ຎິສ຺ສຕີຕິ. ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ຍຸຕ຺ຕິຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປທຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ? ກາຍຠາວນາຍ ປຐມສ຺ສ ສຕິ ອຸປຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຍາ ປຖວີສມຈິຕ຺ຕຕາ, ສາ ອນິຈ຺ຈານຸປສ຺ສນາຍ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ຍໍ ປຖວີສເມນ ເຈຕສາ ວິຫຣຕິ ອຕ຺ຕານຸປສ຺ສີ ປຖວີສເມນ ຄິຫີ ວິຫຣຕິ. ໂກ ອຕ຺ໂຖ ປຖວີສເມນາຕິ? ຍຖາ ເຍ ຈ ເສໂລປມຕາຍ ອກມ຺ມຍຸຕ຺ຕາ ເອວເມວ ປຖວີສໂມ ອຍໍ ຫິຣິຍຕາຍ. ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ພ຺ຍາກຣເຓ ໂກ ຕສ຺ສ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ເກຈິ ອຣຫນ຺ຕາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠາວນໍ ອາກງ຺ຂິຍນ຺ຕິ, ເຕ ປຖວີສມຕໍ ອຸປ຺ປາທຍິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏຕິ? ນຕ຺ຖິ ອາວຏ຺ຏສ຺ສ ຠູມິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິ? ໂຍ ກາຍານຸປສ຺ສີ ວິຫຣຕິ, ໂສ ປຖວີສມຈິຕ຺ຕຕໍ ປຏິລຠິສ຺ສຕີຕິ ນ ເອກໍເສນ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ເຍ ຂຓ຺ຑກາທິຉິນ຺ນກາທິໂນ, ນ ເຕ ປຖວີສມຈິຕ຺ຕຕໍ ປຏິລຠນ຺ຕິ. ສພ຺ພາ ກາຍຄຕາສຕິ ເສກ຺ຂຠາວນາຍ ນິພ຺ພານໍ ຜລໍ, ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ? ເຍ ກາຍານຸປສ຺ສິໂນ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕສໍເຍວ ກາຍປຈ຺ຈຍາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ ອາສວາ ວິຆາຕປຣິຬາຫາ, ອຍໍ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ [ສຕ຺ເຕສຸ ຈ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ (ປີ.)] ອວິຕິຓ຺ຓາ [ອວຕິຓ຺ຓາ (ປີ.)] ພາວີສຕິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ຕຖາ ຍໍ ມນິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕໍ ມໂນຘາຕຸ ມນາຍຕນຎ຺ຈ. ຍໍ ສມາຘິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ຕໍ ຘມ຺ມຘາຕຸ ຘມ຺ມາຍຕນຎ຺ຈ. ອຍໍ ໂອຕຣໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ເຍ ຈ ມນສາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຠາເວຕພ຺ພາ, ເຕ ສພ຺ເພ ຠາວິຕາ ຍໍ ຕໍ ມເນນ ປຫີເນ ປຕ຺ຕພ຺ພຕໍ ສພ຺ພຕ຺ຖ ເອຕສ຺ສ ຈ ອຕ຺ຖາຍ ອາຣມ຺ໂຠ, ໂສ ອຕ຺ໂຖ ສຸທ຺ໂຘ. ອຍໍ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ? ອຍໍ ສມາຘິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ, ຉ ກາຍາ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ຣູປີນິ ຣູປກາໂຍ. ຉ ເວທນາກາຍາ ເວທນາກາໂຍ. ຉ ສຎ຺ຎາກາຍາ ສຎ຺ຎາກາໂຍ. ຉ ເຈຕນາກາຍາ ເຈຕນາກາໂຍ. ຉ ວິຎ຺ຎາຓກາຍາ ວິຎ຺ຎາຓກາໂຍ. ສພ຺ເພປິ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ຘມ຺ມກາໂຍຕິເຍວ ສງ຺ຂໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອຍໍ ອຘິຏ຺ຐາໂນ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ສມາປຕ຺ຕິໂກສລ຺ລຎ຺ຈ ວີຖິໂກສລ຺ລຎ຺ຈ [ຘີຕິໂກສລ຺ລຎ຺ຈ (ປີ.)] ເຫຕຸ. ຍຎ຺ຈ ໂຄຈຣໂກສລ຺ລໍ ຍຎ຺ຈ ກລ຺ລໍ ຕໍ ໂກສລ຺ລໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ໂວທານໂກສລ຺ລໍ ເຫຕຸ, ກລ຺ລໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ສຸຂໍ ເຫຕຸ, ອພ຺ຍາປຊ຺ຊໍ ປຈ຺ຈໂຍ. ອຍໍ ປຣິກ຺ຂາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນຕິ? ຍຖາ ປຖວີ ສຸຈິມ຺ປິ ນິກ຺ຂີປນ຺ເຕ ອສຸຈິມ຺ປິ ນິກ຺ຂິຕ຺ເຕ ຕາທິເສເຍວ ເອວໍ ກາໂຍ ມນາປິເກຫິປິ ຜສ຺ເສຫິ ອມນາປິເກຫິປິ ຜສ຺ເສຫິ ຕາທິໂສເຍວ ປຏິຆສມ຺ຜສ຺ເສນ ວາ ສຸຂາຍ ເວທນາຍ ຕາທິສໍ ໂຍ ຈິຕ຺ຕໍ. ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຠຕ຺ຕໍ ສໂອປມ຺ມໍ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວິຠາເຄນ. ຕຕ຺ຖ ສມາໂຣປນາຍ ອວກາໂສ ນຕ຺ຖິ.

໑໐໐. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ? ຍໂຕ ຈ ກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ນ ວິໂຣຘຕິ, ນ ວຑ຺ຒຕິ, ອິມໍ ອາທີນວໍ ຠຄວາ ເທເສຕິ, ຕສ຺ມາ ຉນ຺ນໍ ວິວເຣຍ຺ຍ, ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕິ, ຕໂຕ ອາທີນວໂຕ ວິວເຣຍ຺ຍາຕິ ຕໍ ຕີຫິ ຘມ຺ເມຫິ ນາຠິຘໍສິຕາຕິ ອສຸຠສຎ຺ຎາຍ ຣາເຄນ ນາຠິຘໍສິຍຕິ. ເມຕ຺ຕາຍ ໂທເສນ ນາຠິຘໍສິຍຕິ. ວິປສ຺ສນາ ໂມເຫນ ນາຠິຘໍສິຍຕິ. ເອວຎ຺ຈສ຺ສ ໂຍ ໂຍ ຘມ຺ໂມ ປຏິປກ຺ໂຂ ຕມ຺ຫິ ຕມ຺ຫິ ຘມ຺ເມ ປຣິປູຣິສ຺ສຕິ. ໂຍ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມສ຺ສ ອກຸສໂລ ຘມ຺ໂມ ປຏິປກ຺ໂຂ, ເຕນ ນາຘິວາສິຍຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ເຍ ອິເມ ຘມ຺ມາ ອຕ຺ຕນາ ນ ສກ຺ໂກຕິ ວຸຏ຺ຐານໍ, ເຕ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ເທສິຕາ. ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ເຕຫິ ວິຕກ຺ກໍ ເຍນ ຈ ສກ຺ກາ ປຸນ ເທສິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ວິຠາເວຕຸໍ ປຣິໂຍທາເປຕຸໍ ວິເວກນິນ຺ນສ຺ສ ວິເວກໂປຓສ຺ສ ວິເວກປພ຺ຠາຣສ຺ສ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ອາປຊ຺ຊຕິ ກຸສເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ອຸປ຺ປລໍ ວາ ກຸມຸທໍ ວາ ປທຸມໍ ວາ ອຸທເກ ສຸກ຺ກປກ຺ເຂ ຈນ຺ໂທ ຍາວຣຕ຺ຕິ ຍາວທິວໂສ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ຕສ຺ສ ວຸທ຺ຘິເຍວ ປາຏິກງ຺ຂິຕພ຺ພາ, ນ ປຣິຫານິ, ເອວໍວິຘໍ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ນາຠິຘໍສິຍຕິ. ອປໂຣເປຕ຺ຖ ໂຍ ອກູໂຏ ອສໂຐ ອມາຍາວີ ອຸຊຸ ປຸຣິໂສ ຍຖາຠູຕໍ ອຕ຺ຕານໍ ອາວິກໂຣຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຉາເທຕິ ຕສ຺ສ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ຈິຕ຺ຕໍ ອນຸຘາວນ຺ຕິ. ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ໂຍ ປນ ໂຫຕິ ອສໂຐ ອກູໂຏ ອມາຍາວີ ອຸຊຸ ປຸຣິໂສ ຍຖາຠູຕໍ ອຕ຺ຕານໍ ອາວິກໂຣຕິ. ຕສ຺ສ ຈິຕ຺ຕໍ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ນ ວິທ຺ຘໍສິຍຕິ, ອຍໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

໑໐໑. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອິຘ ເທສິຕາ ທສ ອກຸສລກມ຺ມປຖາ ອຘິວສ຺ສນຕາຍ ທສ ກຸສລກມ຺ມປຖາ ອນຘິວສ຺ສນຕາຍ ອກຸສເລຫິ ນ ວິສຸຊ຺ຌຕິ. ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຈິຕ຺ຕສໍກິເລສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ຕາ ສໍກິລິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ຍສ຺ເສວໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຘິວາສິຍຕິ, ຕສ຺ສ ພຸຊ຺ຌິຕສ຺ສ ຍໍ ຠເວຍ຺ຍ ກູເຏຍ຺ຍ, ຕໍ ອານນ຺ຕຣິເຍນປິ ສຕ຺ຖຣິ ວາ ຄຸຓານຸກມ຺ປນຕາຍ, ອຍໍ ວິຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຍຸຕ຺ຕີຕິ? ເອວໍ ອນຘິວສິຍນ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ວຸຏ຺ຐາຕິ. ວຸຏ຺ຐິຕໍ ປຕິຏ຺ຐຫຕິ ກຸສເລສຸ ຘມ຺ເມສູຕິ ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ.

ປທຏ຺ຐານນ຺ຕິ ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ຉນ຺ນໍ ອສໍວຣານໍ ປທຏ຺ຐານໍ, ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ອຉນ຺ນໍ ສໍວຣຓານໍ. ຕສ຺ມາ ຉນ຺ນໍ ວິວເຣຍ຺ຍ ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ເທສນາຍ ປທຏ຺ຐານໍ.

ລກ຺ຂໂຓຕິ ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ເຍ ເກຈິ ວິຈິຕ຺ເຕນ ຉນ຺ເນນ ເອກລກ຺ຂຓາ ຘມ຺ມາ ສພ຺ເພ ເຕ ອວິທ຺ຘໍສິຍນ຺ຕິ. ຕສ຺ມາ ຉນ຺ນໍ ວິວເຣຍ຺ຍ. ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ເຍ ເກຈິ ເຕນ ອຈ຺ຉນ຺ເນນ ເອກລກ຺ຂຓາ ຘມ຺ມາ ສພ຺ເພ ເຕ ນາຕິວສ຺ສນ຺ຕີຕິ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍສໍ ເກສຎ຺ຈິ ຈິຕ຺ຕໍ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ອຘິປຏິເທສິຕາ ເຕ ຍຖາຘມ຺ມໍ ປຏິກຣິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອຍໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ.

ອາວຏ຺ໂຏຕິ ຍໍ ຉນ຺ນໍ ຕໍ ທຸວິຘໍ ກມ຺ປມານໍ ສມຸຈ຺ຉິຕພ຺ໂພ. ອານນ຺ຕຣິຍສມາຘີນໍ. ຕຕ຺ຖ ປສ຺ສທ຺ຘິຍຎ຺ຈ ມາໂນ ອາສເວ ວຑ຺ເຒຕິ, ອສ຺ສທ຺ຘິເຍນ ຈ ປມາທໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ປມາເທນ ໂອນມຕິ, ອຸນ຺ນຬຠາວໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ວຸຕ຺ຕໍ ເຈຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ອຸນ຺ນຬານໍ ປມຕ຺ຕານໍ ເຕສໍ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ ອາສວາ’’ຕິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຕານິ ອຸປາທານານິ, ຍານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຸປາທານານິ, ເຕ ປຎ຺ຈຸປາທານກ຺ຂນ຺ຘາ ຠວນ຺ຕິ. ອິມານິ ສຈ຺ຈານິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ. ຕສ຺ມາ ຉນ຺ນໍ ວິວເຣຍ຺ຍາຕິ ເຍນ ເຫຕຸນາ, ເຕ ອາສວາ ວຑ຺ຒນ຺ຕິ. ເຕສໍ ປຫີນຕ຺ຕາ ອາສວາ ປຫີຍນ຺ເຕ. ຕຕ຺ຖ ອປ຺ປມາເທນ ອສ຺ສທ຺ຘິຍໍ ປຫີຍຕິ ອຸທ຺ຘຈ຺ຈກຸກ຺ກຸຈ຺ຈປ຺ປຫາເນນ ໂອຬາຣິກຕາ ຕສ຺ສ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ນ ສມໂຖ ຈ ຠາວນາ ຈ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ໂຍ ເຕສໍ ອາສວານໍ ຂໂຍ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ, ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິ ຫາໂຣ? ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ນ ເອກໍໂສ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ຍສ຺ສ ອສ຺ສາ ນິວຕ຺ຕນາ ຍຖາປິ ເສກ຺ຂານໍ. ຍຖາວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ –

‘‘ກິຎ຺ຈາປິ ເສກ຺ໂຂ ປກເຣຍ຺ຍ ປາປໍ, ກາເຍນ ວາຈາຍ ອຸທ ເຈຕສາ ວາ;

ອຠພ຺ໂພ ຫິ ຕສ຺ສ ປຣິຄຸຫນາຍ, ອຠພ຺ພຕາ ທິຏ຺ຐປທສ຺ສ ໂຫຕີ’’ຕິ.

ກິຎ຺ຈາປິ ເຕສໍ ນິວາຣຓໍ ຈິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ອປິ ຕຸ ອປ຺ປຈ຺ຈຍາ ສມາເຍ ຈ ເຕ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ, ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ. ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ຍສ຺ສ ເຍ ຘມ຺ມາ ສພ຺ພໍ ອນວິວຏໍ ອຕິວສ຺ສິຍຕິ, ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕິ, ອວຄຸຓນ຺ຕໍ ນາຕິວສ຺ສຕິ. ອຍໍ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ ຫາໂຣ. ຉນ຺ນນ຺ຕິ ອາວຸຕໍ ນິວຸຕໍ ປິຫິຕໍ ປຏິກຸຊ຺ຊິຕໍ ສຎ຺ຉນ຺ນໍ ປໂຣຘໍ, ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ຍສ຺ສ ເຕ ຘມ຺ມາ ປພ຺ພຊ຺ຊິຕາ ວິໂນທໍ ນາຘິວສ຺ສິຕາ ວນ຺ຕິກຕາຕິ, ອຍໍ ເວວຈໂນ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຫາໂຣ. ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ກິເລສຠາຄິຍປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ສຘມ຺ມກິຈ຺ຈໍ ຍໍ ປຏິປທາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ຕສ຺ມາ ຫິ ຉນ຺ນໍ ວິວເຣຍ຺ຍາຕິ ອນຸສາສນປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ວິວຏໍ ນາຕິວສ຺ສຕີຕິ ນິທ຺ຘານປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ອຍໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ ຫາໂຣ? ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ຕໂຍ ກິເລສາ ຣາໂຄ ໂທໂສ ໂມໂຫ, ເຕ ຂນ຺ເຘສຸ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ໂຘ…ເປ… ເຕ ປຸຣາ ຍຖາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ຂນ຺ຘຘາຕຸອາຍຕເນສຸ, ອຍໍ ໂອຕຣໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ ຫາໂຣ? ເຍນາຣມ຺ເຠນ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຠາສຕິ ໂສ ອາຣມ຺ໂຠ ນິຍຸຕ຺ໂຕ.

ອຘິຏ຺ຐາໂນຕິ ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ກິໍກາຣຓໍ? ອິທໍ ຫິ ອຕິວສ຺ສຕີຕິ ອິມສ຺ສ ຈ ອຕິວສ຺ສຕິ ເອວຎ຺ຈ ອຕິວສ຺ສຕີຕິ ອຍໍ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ຍາ ສຸຓສາຘາຣເຓຫິ ລກ຺ຂເຓຫິ ປຎ຺ຎາປິຍຕິ, ສາ ເອກຕ຺ຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ຍຎ຺ຈ ຕໍ ອຕິວສ຺ສິຍນ຺ຕິ, ຕສ຺ສ ທ຺ເວ ເຫຕູ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ ອກຸສລປສຸເຕວ ວາຈກຕ຺ຕາຠິຣຕິ ຈ. ອິເມ ທ຺ເວ ອໂຍນິໂສມນສິກາໂຣ ຈ ກຸສລາ ຘມ຺ມາ ໂວປສຄ຺ຄາ ຈ, ອິເມ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ຉນ຺ນມຕິວສ຺ສຕີຕິ ເວມຕິ ປສ຺ສຕີຕິ ຉນ຺ນໍ ຍໍ ປຣິຄ຺ຄຫິຕຸໍ ຍໍ ອເທສິຕຸໍ ອປ຺ປສ຺ສຸຕໍ ຍໍ ກຖໍກຖາ ວິຠູເຕນ ອກຸສລມູເລນ ຍໍ ຕຓ຺ຫາຍ ຈ ເຕ ວຑ຺ຒຕິ ໂທສາຕິ ສນ຺ນິຕ຺ວາ ເຕ ອປ຺ປສກ຺ຂເຍນ ສງ຺ຂາຣາ. ສງ຺ຂາຣປຈ຺ຈຍາ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຍາວ ຊຣາມຣຓໍ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ. ຍໍ ປຸນ ຕຖາ ເທສນາ, ຕສ຺ເສວ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕມາປຊ຺ຊຕິ ຕສ຺ສ ສງ຺ຂາຣາ ນິໂຣຘາ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

໑໐໒. ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຸຄ຺ຄລາ [ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໔.໘໕] ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນຕິ…ເປ… ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວຸຈ຺ຈເຕ ຕໂມ ນາມ? ໂຍ ຕໂມ ອນ຺ຘກາໂຣ, ຍຖາ ວຸຕ຺ຕໍ ຠຄວຕາ ‘‘ຍຖາ ອນ຺ຘກາເຣ ຕສ຺ມິໍ ຠຍານເກ ສກມ຺ປິຘາຕຸປຸຣິໂສ ນ ປສ຺ສຕິ, ເອວເມວ ອຎ຺ຎາຓໂຕ ຕໂມປນນ຺ຘກາໂຣ ປາປກສກມ຺ມສວິປາກໍ ນ ສທ຺ໂຘ ໂຫຕິ. ອິຕິ ເອວໍ ລກ຺ຂຓຕາ ອຎ຺ຎາຓໍ ຕໂມ ອວິຊ຺ຊາ ໂມໂຫ, ເຍນ ສຕ຺ຕາ ຍຖາຠູຕໍ ນປ຺ປຊານນ຺ຕິ, ອິຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຕໂມຕິ. ໂສ ຕິຓ຺ຓໍ ຈກ຺ຂູນໍ ຕໂມ ມໍສຈກ຺ຂຸໂນ ທິພ຺ພຈກ຺ຂຸໂນ ປຎ຺ຎາຈກ຺ຂຸໂນ, ອິເມສໍ ຈກ຺ຂູນໍ ອິຘ ຕໂມ ນິທ຺ທິສິຍຕິ ອຎ຺ຎາຓນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ອຎ຺ຎາຓໍ ອທສ຺ສນໍ? ອຖ ນິສ຺ສເຍ ຍໍ ປຸພ຺ພນ຺ເຕ ອຎ຺ຎາຓໍ ອປຣນ຺ເຕ ອຎ຺ຎາຓໍ ປຸພ຺ພນ຺ຕາປຣນ຺ເຕ ອຎ຺ຎາຓໍ ເຫຕຸມ຺ຫິ ອຎ຺ຎາຓໍ ປຈ຺ຈຍມ຺ຫິ ອຎ຺ຎາຓໍ ຕສ຺ສ ອຎ຺ຎາຓິໂນ ສມາຘິຠູຕສ຺ສ ເອໂສ ນິສ຺ສນ຺ໂທ. ຍໍ ນ ຊານາຕິ ອິທໍ ເສວິຕພ຺ພໍ ອິທໍ ນ ມນສິກາຕພ຺ພນ຺ຕິ. ໂສ ເຕນ ຕເມນ ນິທ຺ທິສິຍຕິ ຕໂມປິ ຍຖາ ວຸຈ຺ຈຕິ. ມູຬ຺ໂຫຕິ ເອວໍ ເຈຕນາ. ເຕນ ຕເມນ ໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ວຸຈ຺ຈຕິ. ຕໂມຕິ ໂສ ເຕນ ຕເມນ ອສມູຫເຕນ ອສມຸຈ຺ຉິນ຺ເນນ ຕປ຺ປຣໂມ ຠວຕິ ຕປ຺ປຣາຍໂນ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນຕິ. ປຣາຍໂນເຍວ ຘມ຺ໂມ ມນສິກາຕພ຺ໂພ ໂສ ຕໂມ ທຫຕິ ອຎ຺ຎຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ. ເຕ ຈສ຺ສ ຘມ຺ມາ ນິຊ຺ຌານກ຺ຂມນ຺ຕິ. ໂສ ສຸຕມຍາຍ ປຎ຺ຎາຍ ສມນຸປສ຺ສຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຕໂມ ໂຊຕິປຣາຍໂນ? ໂສ ເຕນ ປຎ຺ຎາວເສນ ອິຣິຍຕິ ເອວໍ ຕສ຺ເສວ ອິຣິຍນ຺ຕສ຺ສ ປຣາຍໂນ ຠວຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ໂຊຕິປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ໂຊຕິປຣາຍໂນ [ໂຊຕິປຣາຍໂນ (ປີ.)]? ຕຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈຕິ ໂຊຕິ ນາມ ຍໍ ຕສ຺ສ ເຈ ຕມສ຺ສ ປຏິປກ຺ເຂນ ເຍ ຈ ຘມ຺ເມ ອນ຺ຕມໂສ ຎາຓາໂລໂກ, ໂສ ສຸຓຘມ຺ໂມ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ໂຊຕິປຣາຍໂນ, ຕຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ, ໂຍຍໍ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ໂຊຕິປຣາຍໂນ, ໂສ ຍທິ ຕຖາຣູປໍ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕໍ ປຏິລຠຕິ, ໂຍ ນໍ ອກຸສລໂຕ ຈ ນິວາເຣຕິ ຠາວິຕກຸສລຕາວ ຠາວີ ນິໂຍເຊຕີຕິ. ເອວຎ຺ຈ ສທ຺ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ກຸສລາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອກຸສລາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ສາວຊ຺ຊາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອນວຊ຺ຊາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ເສວິຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ເສວິຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ຠຊິຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ຠຊິຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ມນສິກາຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ມນສິກາຕພ຺ພາຕິ. ປຈ຺ຈເຕ ສຎ຺ຎາຍ ຍຖາ ສຎ຺ຎາຍຕິ ສຕິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ໂສ ເອວໍ ປຊານາຕິ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ກຸສລາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອກຸສລາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ສາວຊ຺ຊາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອນວຊ຺ຊາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ເສວິຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ເສວິຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ຠາເວຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ຠາເວຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ມນສິກາຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ມນສິກາຕພ຺ພາຕິ. ໂສ ເຕ ຘມ຺ເມ ສຸສຸຍ຺ຍຕິ, ໂສຕໍ ໂອທຫຕິ, ອຎ຺ຎໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕິ, ເຕ ຈສ຺ສ ຘມ຺ມາ ນິຊ຺ຌານກ຺ຂມນ຺ຕິ, ໂສ ສຸຕມຍາຍ ປຎ຺ຎາຍ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂສ ເຕນ ປຈ຺ຈຍວເສນ ອິຣິຍຕິ ເອວໍ ຕສ຺ເສວ ອິຣິຍນ຺ຕິ ຕປ຺ປຣໂມ ຠວຕິ ຕປ຺ປຣາຍໂນ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ຕມປຣາຍໂນ? ໂຊຕິ ນາມ ຍາ ຕສ຺ເສວ ຕມສ຺ສ ປຏິປກ຺ເຂນ ເຍ ຘມ຺ມາ ອນ຺ຕມໂສ ຎາຓາໂລໂກ, ໂສ ປຸນ ຘມ຺ໂມ. ກຕມາ ອຸຈ຺ຈເຕ? ປຎ຺ຎາຍໂຕ ປຓ຺ຑິໂຕຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ, ໂສ ເອວໍ ປຊານາຕິ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ກຸສລາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອກຸສລາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ສາວຊ຺ຊາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອນວຊ຺ຊາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ເສວິຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ເສວິຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ຠາວິຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ຠາວິຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພາ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ມນສິກາຕພ຺ພາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ນ ມນສິກາຕພ຺ພາ. ອິຘ ປນ ປາປມິຕ຺ຕສໍເສວໂນ ປາປມິຕ຺ຕວສານຸໂຄ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຠິວຑ຺ເຒຕິ, ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ປຊຫຕິ. ໂສ ເຕນ ປມາເທນ ປຈ຺ຈຍສຎ຺ຎາ ອມນສິກຕ຺ວາ ອສ຺ສຕິອສມ຺ປຊຎ຺ຎໍ ອາເສວຕິ. ຕຍາ ໂຍ ປຏິປກ຺ໂຂ ຕໂມ, ໂສ ປວຑ຺ເຒຕິ. ໂສ ຕມາຠິຠູໂຕ ປຣາຍໂນ ຕມປຣໂມ ເຈວ ຠວຕິ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ຕມປຣາຍໂນ.

໑໐໓. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ໂຊຕິປຣາຍໂນ? ຕຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ ໂສຍໍ ປຸຄ຺ຄໂລ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ນິສ຺ສິໂຕ ຠວຕິ ສກ຺ກາ ສໍໂຍຄີ ກຸສລໍ ຄເວສີ, ໂສ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຣິປຸຈ຺ຉຕິ, ປຣິປຎ຺ຫຍຕິ? ກິໍ ກຸສລໍ, ກິໍ ອກຸສລໍ? ກິໍ ສາວຊ຺ຊໍ, ກິໍ ອນວຊ຺ຊໍ? ກິໍ ເສວິຕພ຺ພໍ, ກິໍ ນ ເສວິຕພ຺ພໍ? ກິໍ ຠາວິຕພ຺ພໍ, ກິໍ ນ ຠາວິຕພ຺ພໍ? ກິໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພໍ, ກິໍ ນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາຕພ຺ພໍ? ກິໍ ມນສິກາຕພ຺ພໍ, ກິໍ ນ ມນສິກາຕພ຺ພໍ? ກຖໍ ສໍກິເລໂສ ໂຫຕິ, ກຖໍ ໂວທານໍ ໂຫຕິ? ກຖໍ ປວຕ຺ຕິ ໂຫຕິ, ກຖໍ ນິວຕ຺ຕິ ໂຫຕິ? ກຖໍ ພນ຺ໂຘ ໂຫຕິ, ກຖໍ ໂມກ຺ໂຂ ໂຫຕິ? ກຖໍ ສກ຺ກາຍສມຸທໂຍ ໂຫຕິ, ກຖໍ ສກ຺ກາຍນິໂຣໂຘ ໂຫຕິ? ໂສ ເອຕ຺ຖ ເທສິຕໍ ຍຖາ ອຸປຏ຺ຐິຕໍ ຕຖາ ສມ຺ປຏິປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ໂສ ເອວໍ ປຊານາຕິ. ອິເມ ຘມ຺ມາ ກຸສລາ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ອກຸສລາ. ເອວໍ…ເປ… ຍາວ ກຖໍ ສກ຺ກາຍສມຸທໂຍ ໂຫຕິ, ກຖໍ ສກ຺ກາຍນິໂຣໂຘ ໂຫຕີຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ໂສ ເຕ ຘມ຺ເມ ອຘິປາຏິກງ຺ຂາຕິ ເອວໍ ລກ຺ຂຓໍ ຎາຓໍ ວິຊ຺ຊາ ອາໂລກໍ ວຑ຺ເຒຕິ. ໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕປ຺ປຣໂມ ຠວຕິ ຕປ຺ປຣາຍໂນ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ໂຊຕິປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນ? ໂຍ ອກຸສລໍ ຘມ຺ມໍ ທີເປຕິ. ຕໍ ຠາວນາຍ ຫີນາສຸ ຄຕີສຸ ອຸປປຕ຺ຕິໍ ທສ຺ເສຕິ, ຕປ຺ປຣໂມ ຠວຕິ ຕປ຺ປຣາຍໂນ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ ໂຊຕິປຣາຍໂນ? ໂສ ຕເມນ ອກຸສລສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາກໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕເມຕິ ຍໍ ຈກ຺ຂຸ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕສ຺ສ ເຍນ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ປຊຫຕິ, ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຠິວຑ຺ຒຕິ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ປຓີຕາສຸ ຄຕີສຸ ອຸປປຕ຺ຕິໍ ທສ຺ເສຕິ, ຕປ຺ປຣໂມ ເຕນ ວຸຈ຺ຈເຕ ຕໂມ ໂຊຕິປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ຕມປຣາຍໂນ? ກຸສລສ຺ສ ກມ຺ມວິປາກໍ ທສ຺ເສຕິ. ຍໍ ຈກ຺ຂຸ ປາປມິຕ຺ຕສໍສຄ຺ເຄນ ປາປມິຕ຺ຕຸປເສເວນ ປາປມິຕ຺ຕວສານຸໂຄ ອກຸສລໍ ຘມ຺ມໍ ອຠິວຑ຺ຒຕິ, ຕໍ ຠາວນາຍ ຫີນາສຸ ຄຕີສຸ ອຸປປຕ຺ຕິໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕປ຺ປຣໂມ ເຕນ ວຸຈ຺ຈເຕ ໂຊຕິ ຕມປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ ໂຊຕິປຣາຍໂນ ໂສ ໂຊຕິຕາ ປຠາຕາ [ໂຊຕິຕຠາວຕາຍ (ປີ.)] ຍາວ ປຓີຕາສຸ ຄຕີສຸ ອຸປປຕ຺ຕິໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕປ຺ປຣໂມ ເຕນາຫ ໂຊຕິ ໂຊຕິປຣາຍໂນ.

ໂຊຕິຕມປຣາຍເນນ ທສ ອກຸສລານໍ ກມ຺ມານໍ ອຸທຍໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕເມນ ປຸຄ຺ຄເລນ ອກຸສລານໍ ກມ຺ມານໍ ວິປາກໍ ທສ຺ເສຕິ. ນ ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ວິປາກໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕເມນ ອຏ຺ຐ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານິ ທສ຺ເສຕິ. ໂຊຕິນາ ອຏ຺ຐ ສມ຺ມຕ຺ຕານິ ທສ຺ເສຕິ. ໂຊຕິນາ ຕມປຣາຍເນນ ທສ ອກຸສລກມ຺ມປເຖ ທສ຺ເສຕິ. ໂຊຕິນາ ປຓີຕຕ຺ຕໍ ທສ຺ເສຕິ. ຕເມນ ໂຊຕິປຣາຍເນນ ອຕປນີຍໍ ຘມ຺ມໍ ທສ຺ເສຕິ. ໂຊຕິນາ ຕມປຣາຍເນນ ຕປນີຍໍ ຘມ຺ມໍ ທສ຺ເສຕິ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

໑໐໔. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເທສນາ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ກິໍ ເທສິຕໍ? ຕຕ຺ຖ ວຸຈ຺ຈເຕ ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ກຸສລາກຸສລາ ຘມ຺ມາ ເທສິຕາ. ກຸສລາກຸສລານຎ຺ຈ ຘມ຺ມານໍ ວິປາໂກ ເທສິໂຕ. ຫີນປ຺ປຓີຕານຎ຺ຈ ສຕ຺ຕານໍ ຄຕິ ນານາກາຣຓໍ ເທສິຕໍ. ອຍໍ ເທສນາ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ? ອກຸສລສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ໂຍ ວິປາກໍ ປຈ຺ຈນຸໂຠຕິ. ຕຕ຺ຖ ຐິໂຕ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຸປ຺ປາທິຍຕິ ວິຈຍນ຺ຕໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ກຸສລສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ໂຍ ວິປາກໍ ປຈ຺ຈນຸໂຠຕິ. ຕຕ຺ຖ ຐິໂຕ ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຸປ຺ປາທິຍຕິ ວິຈຍນ຺ຕໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ອຍໍ ວິຈໂຍ ຍຸຕ຺ຕິ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປທຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ? ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ໂຊຕິ, ໂສ ປຈ຺ຈເວກ຺ຂຓາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕໂມ, ໂສ ຕມາທິນ຺ນໍ ວານຸປສ຺ສນາຍ ປທຏ຺ຐານນ຺ຕິ ທສ຺ເສຕິ. ຕເມນ ໂຊຕິປຣາຍເນນ ອປ຺ປມາທສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ ທສ຺ເສຕິ, ຕໂມ ອວິຊ຺ຊາຍ ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ ທສ຺ເສຕິ. ໂຊຕິນາ ຕມປຣາຍເນນ ປມາທສ຺ສ ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ ທສ຺ເສຕິ. ອຍໍ ປທຏ຺ຐາໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ? ຕເມນ ຕມປຣາຍເນນ ຕໂມຕິ ອວິຊ຺ຊາຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາຍ ສພ຺ພກິເລສຘມ຺ມາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ. ຕເມນ ໂຊຕິປຣາຍເນນ ໂຊຕິວິຊ຺ຊາຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາຍ ສພ຺ເພ ໂພຘິປກ຺ຂິຍຘມ຺ມາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຫນ຺ຕິ. ໂຊຕິຕມປຣາຍເນນ ປມາໂທ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ຕເມນ ໂຊຕິປຣາຍເນນ ອປ຺ປມາໂທ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ສຕ຺ຕາ ນີຈກຸລິໂນ, ນ ເຕ ອິມໍ ສຸຕ຺ວາ ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ. ເຍ ສຕ຺ຕາ ອຸຈ຺ຈກຸລິໂນ, ເຕ ອິມໍ ຘມ຺ມເທສນໍ ສຸຕ຺ວາ ຠິຍ຺ໂຍໂສ ມຕ຺ຕາຍ ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ອຍໍ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ. ຠູມິຍໍ ອຸປເທໂສ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ ຫາໂຣ? ຍາ ອວິຊ຺ຊາໂຕ ປຠູຕິ ຕຓ຺ຫາ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ໂຍ ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ. ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ໂຊຕິ ເຍນ ສຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ເມນ ປຎ຺ຎາປິຍຕິ, ໂສ ຘມ຺ໂມ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ເຕນ ອໂມເຫນ ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ສຄ຺ຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ວິຠຕ຺ຕິ? ຕໂມ ຕມປຣາຍໂນຕິ ນ ເອກໍເສນ. ກິໍ ກາຣຓໍ? ອຕ຺ຖິ ຕໂມ ຈ ຠໂວ ອປຣາປຣິຍເວທນີເຍນ ຈ ກຸສເລນ ໂຊຕິນາ ປຸຄ຺ຄເລນ ສໂຫປຕ຺ຕິຠາເວ. ອຕ຺ຖິ ໂຊຕິ ຈ ຠໂວ ອປຣາປຣິຍເວທນີເຍນ ຈ ອກຸສເລນ ຕເມນ ປຸຄ຺ຄເລນ ສໂຫປຕ຺ຕິຠາເວ ປຣິວຕ຺ຕນາ ຕເມສຸ ປຏິປກ຺ໂຂຕິ ໂຊຕິນາ ຕມປຣາຍໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ? ໂຍ ຕໂມ, ໂສ ເອວໍ ອຕ຺ຕພ຺ຍາປາທາຍ ປຏິປນ຺ໂນ, ໂສ ອສ຺ສທ຺ຘາຍ ພາໂລ ອກຸສໂລ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອນາທີນວທສ຺ສີ. ໂຍ ໂຊຕິ, ໂສ ອຕ຺ຕຫິຕາຍ ປຏິປນ຺ໂນ ປຓ຺ຑິໂຕ ກຸສໂລ ພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາທີນວທສ຺ສີ. ອຍໍ ເວວຈໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ໂສ ປຸຄ຺ຄໂລ ວິປາກປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎາປິຍຕິ, ອກຸສເລ ປຣິຍາທິນ຺ນຕາ ປຎ຺ຎາປິຍຕິ. ໂຊຕິກຸສລຘມ຺ມຸປປຕ຺ຕິປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎາປິຍຕິ ກຸສລຘມ຺ມວິປາກປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ຈາຕິ.

ໂອຕຣໂຓຕິ ເຍ ອວິຊ຺ຊາປຈ຺ຈຍາ ສງ຺ຂາຣາ ຍຎ຺ຈ ຊຣາມຣຓໍ ຍາ ຈ ອວິຊ຺ຊາ, ຕໍ ປທຏ຺ຐານໍ, ນິທ຺ເທເສນ ວິຊ຺ຊຸປ຺ປາໂທ ອວິຊ຺ຊານິໂຣໂຘ ໂຍ ຍາວ ຊຣາມຣຓນິໂຣໂຘ, ອິເມ ທ຺ເວ ຘມ຺ມາ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ຘປຣິຍາປນ຺ນາ. ຘມ຺ມຘາຕຸ ຘມ຺ມາຍຕນຎ຺ຈ ປທຏ຺ຐານໍ ນິທ຺ເທເສນ ຘາຕູສຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ? ອິມສ຺ສ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ເທສິຕສ຺ສ ອາຣມ຺ໂຠ. ອຘິຏ຺ຐາໂນຕິ ຕໂມຕິ ຠຄວາ ພ຺ຣວີຕິ, ນ ເອກໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ເທເສຕິ. ຍາວຕາ ສຕ຺ຕານໍ ຄຕິ, ຕຕ຺ຖ ເຍ ທຸຈ຺ຈຣິຕຘມ຺ເມນ ອຸປປນ຺ນາ, ເຕ ພຫຸລາຘິວຈເນນ ຕໂມ ນິທ຺ທິສຕິ. ຍາ ໂຊຕິ ສພ຺ພສຕ຺ເຕສຸ ກຸສລຘມ຺ໂມປປຕ຺ຕິ ສພ຺ພໍ ຕໍ ໂຊຕີຕິ ອຠິລປຕິ ອຍເມກຕາ ປຈ຺ຈໂຍ ໂຍນິໂສມນສິກາຣປຎ຺ຎຕ຺ຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ມຫາຠູຕານໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ອກຸສລສ຺ສ ປາປມິຕ຺ຕຕາ ປຈ຺ຈໂຍ, ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸ. ກຸສລສ຺ສ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ຕຕາ ປຈ຺ຈໂຍ, ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ສມາໂຣປນາຕິ? ອິເຘກຈ຺ໂຈ ນີເຈ ກຸເລ ປຈ຺ຈາຊາໂຕ ໂຫຕີຕິ ນີເຈ ກຸເລ ປຈ຺ຈາຊາໂຕ ຣູເປສຸ ສທ຺ເທສຸ ຄນ຺ເຘສຸ ຣເສສຸ ຜສ຺ເສສຸ, ໂສ ອຸປປນ຺ໂນ ສພ຺ພມ຺ຫິ ມານຸສ຺ສເກ ອຸປໂຠຄປຣິໂຠເຄ. ໂຊຕິ ປຓີເຕສຸ ກຸສເລສຸ ອຸປປນ຺ໂນ ສພ຺ພມ຺ຫິ ມານຸສ຺ສເກ ອຸປໂຠຄປຣິໂຠເຄ ອຸປປນ຺ໂນຕິ.

໑໐໕. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍໍ ຈ ສຸຕ຺ຕໍ? ນ ຕໍ ທຬ຺ຫໍ ພນ຺ຘນມາຫຸ ຘີຣາຕິ ຄາຖາ. ເກນ ກາຣເຓນ ຕໍ ພນ຺ຘນໍ ທຬ຺ຫໍ? ຈຕູຫິ ກາຣເຓຫິ ອິສ຺ສຣິເຍນ ສກ຺ກາ ໂມເຈຕຸໍ ຘເນນ ວາ ອຎ຺ເຎນ ວາ ຍາຈນາຍ ວາ ປຣາຍເນນ ວາ. ເຍສຸ ຈ ອຍໍ ຣາໂຄ ມຓິກຸຓ຺ຑເລສຸ ປຸຕ຺ເຕສຸ ທາເຣສຸ ຈ ຍາ ອເປກ຺ຂາ, ອິທມສ຺ສ ເຈຕສິກພນ຺ຘນໍ. ຕໍ ນ ສກ຺ກາ ອິສ຺ສຣິເຍນ ວາ ຘເນນ ວາ ອຎ຺ເຎນ ວາ ຍາຈນາຍ ວາ ປຣາຍເນນ ວາ ໂມເຈຕຸໍ. ນ ຈ ຕຕ຺ຖ ໂກຈິ ອຕ຺ຖິ ປາຏິໂຠໂຄ. ອິມິນາ ພນ຺ຘນໂຕ ໂມຈຍິຕ຺ຖາຕິ ເທໂວ ວາ ມນຸສ຺ໂສ ວາ ຕທິທໍ ພນ຺ຘນໍ ຣາຄານຸສເຍນ ຈ ຉສຸ ພາຫິເຣສຸ ຈ ອາຍຕເນສຸ ພນ຺ຘຕິ. ຣູເປສຸ ຣູປຕຓ຺ຫາ ພນ຺ຘຕິ, ຍາວ ຘມ຺ເມສຸ ຘມ຺ມຕຓ຺ຫາ. ໂຍ ອິຘ ໂລເກ ພນ຺ໂຘ ປຣໂລກສ຺ມິໍ ພນ຺ໂຘ ນີຍຕິ. ໂສ ພນ຺ໂຘ ຊາຍຕິ, ພນ຺ໂຘ ມີຍຕິ. ພນ຺ໂຘ ອສ຺ມາ ໂລກາ ປຣໍ ໂລກໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ນ ສກ຺ກາ ໂມເຈຕຸໍ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອຣິຍມຄ຺ເຄນ ອິມຎ຺ຈ ພນ຺ຘນໍ. ມຣຓຠາວຎ຺ຈ ອຸປປຕ຺ຕິຠາວຎ຺ຈ ຠຍໂຕ ວິທິຕ຺ວາ ຉນ຺ທຣາຄໍ ປຊຫຕິ. ໂສ ອິມໍ ຉນ຺ທຣາຄໍ ປຊຫິຕ຺ວາ ອຕິກ຺ກມຕິ. ອຍຎ຺ຈ ໂລໂກ ອິໂຕ ປຣໍ ທຸຕິໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ຍໍ ພນ຺ຘນາສງ຺ຂາຣານໍ ປຫານໍ ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ອຸຠເຍສຸ ຐາເນສຸ ວີຣິຍໍ, ຄນ຺ຘປຣິວາໂຕ [ຄນ຺ຖປຣິວໂສ (ປີ.) ຄນ຺ຖປຣິວຸໂຕ (ກ.)] ສຸມຸນິ ໂນປລິມ຺ປຕິ. ຕເຖວ ປຣິຄ຺ຄເຫສຸ ປຸຕ຺ເຕສຸ ທາເຣສຸ ຈ ອວູຬ຺ໂຫ ສລ຺ໂລຕິ ຕສ຺ເສວ ຕຓ຺ຫາຍ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ. ອຍໍ ຕຓ຺ຫາມູລສ຺ສ ປຫານາ ວເຣ [ອຫນາວເຣ (ປີ.), ອຫນາວໂຣ (ກ.)] ອປ຺ປມຕ຺ໂຕຕິ ກາໂມ ປມາທວຕ຺ຕຕິ ປຫານາຍ ເນກ຺ຂມ຺ມາຠິຣໂຕ ອປ຺ປມາທວິຫາຣີ ຠວຕິ. ຕສ຺ສ ອາສຍໍ ປຫານາຍ ເນວ ອິມໍ ໂລກໍ ອາສີສຕິ ນ ປຣໂລກໍ. ນ ອິຘໂລກໍ ນິສ຺ສິຕໍ, ປິຍຣູປໍ ສາຕຣູປໍ ອາກງ຺ຂຕິ. ນາປິ ປຣໂລກໍ ນິສ຺ສິຕໍ ປິຍຣູປໍ ສາຕຣູປໍ ອາກງ຺ຂຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈເຕ ‘‘ນາສີສເຕ ໂລກມິມໍ ປຣໍ ໂລກຎ຺ຈາ’’ຕິ. ຍໍ ຕສ຺ສ ປຫານໍ ຕໍ ເຉທນໍ ອຏ຺ຐກວຄ຺ຄິເຍສຸ ມຸນິ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ໂສ ອິຘ ວິໂຣໂຘ ອຏ຺ຐກວຄ຺ຄິເຍສຸ ນາສີສນໍ ອິຘ ອນາຖາ. ຕຖາຍໍ ຕຓ຺ຫາຍ ຕສ຺ສ ປຣິຄ຺ຄຫສ຺ສ ວຕ຺ຖຸກາມສ຺ສ ເອກຄາຖາຍ ເອເຕ ສພ຺ເພ ກາມາ ທສ຺ສິຕາ. ເຕນ ຠຄວາ ເທເສຕິ ‘‘ເອຕມ຺ປິ ເຉຕ຺ວານ ປຣິພ຺ພຊນ຺ຕິ ອນເປກ຺ຂິໂນ ສພ຺ພກາເມ ປຫາຍາ’’ຕິ. ອິມິສ຺ສາ ຄາຖາຍ ທ຺ວິຘາ ນິທ຺ເທໂສ ສໍສນ຺ທນນິທ຺ເທໂສ ຈ ສມຍນິທ຺ເທໂສ ຈ, ຍຖາ ອຍໍ ຄາຖາ ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ, ເອວໍ ຕາຍ ຄາຖາຍ ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ວິສຊ຺ຊນາ. ເອວໍ ຄາຖາ ສພ຺ພຄາຖາສຸ ພ຺ຍາກຣເຓສຸ ວາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

໑໐໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອິມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ເກນາຘິປ຺ປາເຍນ ເທສິຕໍ. ເຍ ຣາຄຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ, ເຕ ກາເມ ປຊຫິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ຍສ຺ສ ທສວຕ຺ຖຸກາ ກິເລສາ ອຸຕ຺ຕິຓ຺ຓາ ວນ຺ຕາ ວິທິຕາ. ກຕເມ ທສວິຘາຕິ, ກິເລສກາມາ ຈ ໂອຣມ຺ຠາຄິຍອຸທ຺ຘມ຺ຠາຄິຍາ ຈ ສໍໂຍຊນາ ທສວຕ຺ຖຸການິ ອາຍຕນານິ, ອຍໍ ວິຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ຍຸຕ຺ຕິ? ເຍ ສາຣຕ຺ຕາ ເຕ ຄາຬ຺ຫພນ຺ຘເນນ ພນ຺ຘນ຺ຕິ ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປທຏ຺ຐາໂນ? ສາຣຕ຺ໂຕ ມຓິກຸຓ຺ຑເລສຸ ມມໍກາຣສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອເປກ຺ຂາຕິ ອຕີຕວຕ຺ຖຸສ຺ສ ສຣາຄສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ເອຕມ຺ປິ ເຉຕ຺ວາຕິ ຠາວນາຍ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ສາຣຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ມຓິກຸຓ຺ຑເລສຸ ໂຍ ອຫໍກາເຣ ວິສຕ຺ໂຕ ມມໍກາເຣ ວິສຕ຺ໂຕ, ໂຍ ປຸຕ຺ຕທາເຣ ສາຣຕ຺ໂຕ. ເຂຕ຺ຕວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ສາຣຕ຺ໂຕ. ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ຫາໂຣ? ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ເຍ ນິພ຺ພາເນນ ຉນ຺ທິກາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕ ປຸຕ຺ຕທາເຣ ຕຓ຺ຫໍ ປຊຫິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ? ຍາ ປຸຕ຺ຕທາເຣ ຕຓ຺ຫາ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ເຍ ອຸປາທິນ຺ນກ຺ຂນ຺ຘາ, ເຕ ເຍ ຈ ພາຫິເຣສຸ ຣູເປສຸ ຣູປປຣິຄ຺ຄໂຫ, ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ, ຍໍ ຕຕ຺ຖ ເຉທນີຍໍ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ. ເຍນ ຠິຊ຺ຊຕິ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ວິຠຕ຺ຕີຕິ ນຕ຺ຖິ ວິຠຕ຺ຕິຍາ ຠູມິ, ປຣິວຕ຺ຕໂນຕິ ປຏິປກ຺ໂຂ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ? ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ເວວຈໂນ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ອຕ຺ຖິ ຕຓ຺ຫາ ເອໂກ ສຕ຺ໂຕ ໂອຕິຓ຺ໂຓ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຍາວ ຊຣາມຣຓໍ. ຍາ ຕຕ຺ຖ ເວທນາ, ອຍໍ ອວິຊ຺ຊາ ວິຊ຺ຊຸປ຺ປາທາ ອວິຊ຺ຊານິໂຣໂຘ ຍາວ ຊຣາມຣຓນິໂຣໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ? ສຸທ຺ໂຘ ຄາຖາຍ ອາຣມ຺ໂຠ. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ? ນ ຕໍ ທຬ຺ຫໍ ພນ຺ຘນມາຫຸ ຘີຣາຕິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ນ ເວມຕ຺ຕຕາຍ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ຣາຄາ ກາມຣາໂຄ ຣູປຣາໂຄ ຠວຣາໂຄ ທິຏ຺ຐິຣາໂຄ ຈາຕິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ເຍສໍ ຣາໂຄ ມຓິກຸຓ຺ຑເລສຸ ຕສ຺ສ ສຸຠສຎ຺ຎາ ເຫຕຸ, ອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນໂສ ຈ ນິມິຕ຺ຕຄ຺ຄາຫິຕາ ປຈ຺ຈໂຍ. ຍາຍ ເຕ ຉິນ຺ນານິ ຕສ຺ສ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ເຫຕຸ, ນິມິຕ຺ຕຄ຺ຄຫຓອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນຄ຺ຄຫຓວິໂນທນໍ ປຈ຺ຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ສາຣຕ຺ໂຕ ມຓິກຸຓ຺ຑເລສຸ ສມ຺ມູຬ຺ຫວິໂຘ ທຸຏ຺ຐາຕິປິ ເອຕມ຺ປິ [ເອວມ຺ປິ (ປີ. ກ.)] ເຉຕ຺ວານ ປຣິພ຺ພຊນ຺ຕີຕິ ຕໍ ປຣິຎ຺ຎາຕຕ຺ຖໍ ປຣິວຊ຺ຊິຕຕ຺ຖໍ ປຊຫິຕາ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

໑໐໗. ຍໍ ເຈຕສິກໍ ຍໍ ປກປ຺ປິຕໍ ວິຕ຺ຖາເຣນ ປຈ຺ຈໂຍ, ຍໍ ວາ ເຈຕສິກໍ ກາຍິກໍ ເຈຕສິກໍ ກມ຺ມໍ. ກິໍກາຣຓາ? ເຈຕສິກາ ຫິ ເຈຕນາ ມໂນກມ຺ມາຕິ ວຸຈ຺ຈເຕ, ສາ ເຈຕນາກມ຺ມໍ, ຍໍ ເຈຕສິກໍ ອິມໍ ກາຍິກຎ຺ຈ ວາຈສິກຎ຺ຈ ອິມານິ ຕີຓິ ກມ຺ມານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ. ກາຍກມ຺ມໍ ວຈີກມ຺ມຎ຺ຈ ຕານິ ກຸສລານິ ປິຍໍ ກາເຍນ ຈ ວາຈາຍ ຈ ອາຣຠຕິ ປຣາມສຕິ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ. ສງ຺ກປ຺ປນາ ເຕ ຕິວິຘາ ສງ຺ຂາຣາ ປຸຎ຺ຎມຍາ ອປຸຎ຺ຎມຍາ ອາເນຎ຺ຊມຍາ, ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ວິຎ຺ຎາຓໍ ເຕ ອາຣມ຺ມຓເມຕໍ ໂຫຕິ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຐິຕິຍາ. ຍາ ສຸຠສຎ຺ຎາ ສຸຂສຎ຺ຎາ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ຈ. ອິທໍ ເຈຕສິກໍ. ຍໍ ຣູປູປຄໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຕິຏ຺ຐຕິ ຣູປາຣມ຺ມຓໍ ຣູປປຕິຏ຺ຐິຕໍ ນນ຺ທູປເສຈນໍ ວຸທ຺ຘິໍ ວິຣູຬ຺ຫິໍ ເວປຸລ຺ລຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ອຍໍ ສງ຺ກປ຺ປນາ, ອິຕິ ຍໍ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕີສຸ ຐິຕໍ ປຐມາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິອາຣມ຺ມຓວເສນ ອຸປາທານໍ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ເຈຕສິກນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ຐິຕສ຺ສ ອຣູປສ຺ສ ຍາ ນິກນ຺ຕິ ອຊ຺ໂຌສານໍ, ອິທມ຺ປິ ສກມ຺ປິຕໍ ມນາປິເກສຸ ຣູເປສຸ ປິຍຣູປສາຕຣູເປສຸ ອາໂຠໂຄ, ອິທໍ ເຈຕສິກໍ. ຍໍ ເຈເຕຕິ ສຕ຺ເຕສຸ [ສຕ຺ຕສຸ (ປີ.)] ມນາປິເກສຸ ອຠິຊ຺ຌາກາຍຄນ຺ໂຖ ປຏິຆານຸສເຍສຸ ພ຺ຍາປາທກາຍຄນ຺ໂຖ ສພ຺ເພ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຄນ຺ຖາ, ອຍໍ ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ປຐມາຠິນິປາໂຕ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຍາ ເຈຕນາ ຍສ຺ສ ຕຕ຺ຖ ອສ຺ສາທານຸປສ຺ສິສ຺ສ ອເນກາ ປາປກາ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ຈິຕ຺ຕໍ ອຣູປວຕິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ. ປຸຄ຺ຄໂລ ຣາຄານຸພນ຺ຘິຠູໂຕ ເຕຫິ ກິເລສກາເມຫິ ຍຖາ ກາມກຣຓີໂຍ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ກາເມສຸ ປກປ຺ປນາ. ເອວໍ ສພ຺ເພ ຈຕ຺ຕາໂຣ ໂອຆາ. ຍໍ ເຕຫິ ກາເມຫິ ສໍຍຸຕ຺ໂຕ ວິຫຣຕິ ຠາວິໂຕ ອຊ຺ໂຌສນ຺ໂນ, ອຍໍ ເຈຕນາ. ຍສ຺ສ ຕຖາຍໍ ອວີຕຣາຄສ຺ສ ອຘິຄຕເປມສ຺ສ ຕສ຺ສ ວິປຣິຓາມຎ຺ຎຖາຠາວາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ໂສກປຣິເທວທຸກ຺ຂໂທມນສ຺ສຸປາຍາສາ ທຸກ຺ຂານຸປຣິວຕ຺ຕິຕໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ໂຫຕິ ສຣິຕສ຺ສ ວຍຘມ຺ມສມຸປ຺ປາໂທ ຈິຕ຺ຕໍ ປຣິຍາທິຍຕິ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປກປ຺ປິຕນ຺ຕິ.

ເອກເມກສ຺ສ ເຈເຕຕິ ຈ ປກປ຺ເປຕິ ຈ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຐິຕິ ຍາ ໂຫຕິ, ສາ ຈ ຐິຕິ ທ຺ວິຘາ ອາຣມ຺ມຓຏ຺ຐິຕິ ຈ ອາຫາຣຏ຺ຐິຕິ ຈ. ຕຕ຺ຖ ຍາ ອາຣມ຺ມຓຏ຺ຐິຕິ, ອຍໍ ນາມຣູປສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ. ຍາ ອາຫາຣຏ຺ຐິຕິ ຍາ ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິກາ ຐິຕິ ຍາ ຈ ໂປໂນຠວິກາ ຐິຕິ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ອາຣມ຺ມຓໍ. ຕໍ ໂຫຕິ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຐິຕິຍາ ຕສ຺ສ ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາ ນາມຣູປໍ ຍາວ ຊຣາມຣຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ, ອຖ ຈ ປຸນ ປຕ຺ຖຍເຕ ຍໂຕ ນ ໂປໂນຠວິກາ ອນາຄຕວຕ຺ຖຸມ຺ຫິ, ອຍໍ ປຏິປກ຺ໂຂ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ນ ເຈເຕຕິ ນ ປຕ຺ຖຍຕິ ອຖ ຈ ທູເສຕີຕິ ທຸວິໂຘ ນິທ຺ເທໂສ. ອສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ໂຫຕິ ຕໍ ເຈຕສິກໍ ຕໍ ປກປ຺ປິຕໍ ອສມູຫຕໍ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ, ອຍໍ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຐິຕິ ໂຫຕິ.

໑໐໘. ອຖ ວາ ຕສ຺ສ ອນຸສຍາ ອາວິຠວນ຺ຕິ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ຕສ຺ສ ປຸນພ຺ຠໂວ ນິພ຺ພຕ຺ຕຕິ. ອຖ ວາ ນໍ ສໍກິຍເຕ ອປ຺ເປຕຸ ອາຄາເຣ ວາ, ສຸຂຸມາ ວາ ສນ຺ຕິ ວາ ນ ສໍກິຍເຕ ກາເມ ຕໍ ເອວໍ ນິຈ຺ເຈສຸປິ ອາຄາເຣສຸ ຊາໂຕ ໂຫຕິ. ຕໍ ນຍຕິ ຍໍ ໂນ ກປ຺ເປຕຸໍ ເອວໍ ສງ຺ຂາຣາ ເຈຕິຕາ ປກປ຺ປິຕາ ຈ ອາຣມ຺ມຓຠູຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ຍາ ຈ ເຈຕນາ ຍາ ຈ ປກປ຺ປນາ ຍຎ຺ຈ ວຕ຺ຖຸ ນິພ຺ພຕ຺ຕໍ, ອຸໂຠປິ ເອເຕ ອາຣມ຺ມຓໍ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຕຖາ ເຈຕນາຍ ຈ ສງ຺ກປ຺ປນາຍ ຈ ປຕ຺ຖນາຍ ຈ ຠູຕາ ສຕ຺ຕາ ເຈເຕຕິ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປຕິ ຈ. ຍໍ ຄເວສນາ ນ ຈ ເຈເຕຕິ ນ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປຕິ. ກຕເມ ຈ ສຕ຺ຕາ ຠູຕາ? ເຍ ຈ ຕນຸຊາຕອຓ຺ຑຊາປິ ອຓ຺ຑກາ ອນຸຠິນ຺ນາ ສໍເສທຊາ ນ ຈ ສມ຺ຠິນ຺ນາ ອິເມ ຠູຕາ. ກຕເມ ສມ຺ຠເວສິໂນ ຄພ຺ຠຄຕາ ອຓ຺ຑຄຕາ ສໍສຣນ຺ໂຕ ອິເມ ນ ເຈເຕຕິ ນ ປຕ຺ເຖຕິ ນ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປຕິ. ອນຸສເຍ ນ ຈ ປຸນພ຺ຠໂວ ນິພ຺ພຕ຺ຕີຕິ? ເຍ ຠູຕາ ສຕ຺ຕາ ເຍ ສມ຺ຠເວສິໂນ, ເຕ ຖາວຣາ. ເຍ ວາ ສໂຕ ເຈເຕນ຺ຕິ ປຕ຺ເຖນ຺ຕິ ຈ ເຍ ຖາວຣາ. ເຕ ນ ຈ ເຈເຕນ຺ຕິ, ນ ຈ ປຕ຺ເຖນ຺ຕິ, ນ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປນ຺ຕິ, ອນຸສເຍນ ຈ ສໍສຣນ຺ຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ເຍ ອຣິຍປຸຄ຺ຄລາ ເສກ຺ຂາ, ຕຕ຺ຖ ເຕ ນ ຈ ເຈເຕນ຺ຕິ, ນ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປນ຺ຕິ, ອນຸສເຍນ ປຸນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ສຸຂຸມາ ປາຓາ ຠູມິຄຕາ ອຸທກຄຕາ ຈກ຺ຂຸໂນ ອາປາຖໍ ນາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ເຕ ນ ຈ ເຈເຕນ຺ຕິ, ນ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປນ຺ຕິ, ອນຸສເຍນ ຈ ສໍສຣນ຺ຕິ.

ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ພາຫິກາ ສພ຺ເພ ຠິກ຺ຂູ ອຠິມານິກາ, ເຕ ນ ຈ ເຈເຕນ຺ຕິ, ນ ຈ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕິ, ອນຸສເຍນ ຈ ສໍສຣນ຺ຕິ, ນ ຈ ເຈເຕນ຺ຕິ, ນ ຈ ສງ຺ກປ຺ເປນ຺ຕິ, ນ ຈ ອນຸເສນ຺ຕິ. ອາຣມ຺ມຓມ຺ເປຕໍ ນ ໂຫຕິ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຐິຕິຍາ.

ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ປຣິຍຸຏ຺ຐານສມຸຄ຺ຆາຕໍ ທສ຺ເສຕິ. ນ ຈ ອນຸເສຕີຕິ ອນຸສຍສມຸຄ຺ຆາຕໍ ທສ຺ເສຕິ. ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ໂອຬາຣິການໍ ກິເລສານໍ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ. ນ ຈ ອນຸເສຕີຕິ ສຸຂຸມານໍ ກິເລສານໍ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ. ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ເຍນ ຠູມິ ຈ ນ ຈ ປຕ຺ຖຍນ຺ຕີຕິ ສກທາຄາມີ ອນາຄາມີ, ນ ຈ ອນຸເສຕີຕິ ອຣຫໍ, ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ສີລກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຏິປກ຺ເຂນ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ, ນ ຈ ປຕ຺ຖຍຕີຕິ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຏິປກ຺ເຂນ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ, ນ ຈ ອນຸສຍຕີຕິ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘສ຺ສ ປຏິປກ຺ເຂນ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ, ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ອປຸຎ຺ຎມຍານໍ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ, ນ ຈ ປຕ຺ຖຍຕີຕິ ປຸຎ຺ຎມຍານໍ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ, ນ ຈ ອນຸເສຕີຕິ ອາເນຎ຺ຊມຍານໍ ສງ຺ຂາຣານໍ ປຫານໍ ທສ຺ເສຕິ, ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ນ ຈ ປຕ຺ຖຍຕີຕິ ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ, ນ ຈ ອນຸສຍຕີຕິ ອຎ຺ຎາຕາວິໂນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ. ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ມຸທຸກາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠາວນາ, ນ ຈ ປຕ຺ຖຍຕີຕິ ມຊ຺ຌອິນ຺ທ຺ຣິຍຠາວນາ, ນ ຈ ອນຸເສຕີຕິ ອຘິມຕ຺ຕາ ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠາວນາ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

໑໐໙. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຈ຺ຈານິ ເທສິຕານິ. ຍຎ຺ຈ ເຈຕຍິຕໍ ຍຎ຺ຈ ປກປ຺ປິຕໍ ອຕ຺ຖິ ເອຕໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປຕິຏ຺ຐຕິ ວິຈິນຕິ [ວິຈິນຍຕິ (ປີ. ກ.)] ຍຸຊ຺ຊຕິ. ນ ຈ ເຈເຕຕີຕິ ນ ຈ ປຕ຺ຖຍຕີຕິ ອຕ຺ຖິ ເອວໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ອນຸສເຍ ວິຎ຺ຎາຓມິຕິ ວິຈິນິຍຕິ ຍຸຊ຺ຊຕິ ນ ຈ ເຈເຕຕິ ນ ຈ ປຕ຺ຖຍຕິ. ອນຸສຍປ຺ປຫານາ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິໍ ນ ຄເວສນ຺ຕິ, ວິຈິຍນ຺ຕໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ອຍໍ ຍຸຕ຺ຕິວິຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປທຏ຺ຐາໂນ? ເຈຕນາ ປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ເຈຕນາປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສງ຺ກປ຺ປນໍ ອຸປາທານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອນຸສໂຍ ປຣິຍຸຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ເຕສໍ ຉນ຺ທຣາຄວິນາສາຍ ຠາວນາ ຠວຣາຄສ຺ສ ປຫານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ຍໍ ເຈຕສິກນ຺ຕິ ເວທຍິຕໍ ປກປ຺ປິຕໍ ອຸຄ຺ຄຫິຕໍ ວິຎ຺ຎາຕໍ ຕພ຺ພິຎ຺ຎາຓໍ ອາຣມ຺ມຓມ຺ປິ ປຈ຺ຈໂຍປິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ? ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ປຸນພ຺ຠວໍ ນ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ເຕ ນ ເຈຕຍິສ຺ສນ຺ຕິ ນ ຈ ປຕ຺ຖຍິສ຺ສນ຺ຕີຕິ, ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ອາວຏ຺ໂຏຕິ ຍາ ຈ ເຈຕນາ ປຕ຺ຖນາ ຈ ອນຸສໂຍ ຈ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິປຫານາ ຈ, ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ. ວິຠຕ຺ຕີຕິ ນຕ຺ຖິ ວິຠຕ຺ຕິຍາ ຠູມິ. ປຣິວຕ຺ຕນາ ປນ ປຏິປກ຺ຂໍ ສຸຕ຺ຕໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ? ເຈຕນາ ຣູປສຎ຺ເຈຕນາ ຍາວຘມ຺ມສຎ຺ເຈຕນາ. ໂຍ ອນຸສໂຍ, ເຕ ສຕ຺ຕ ອນຸສຍາ.

ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ເຈຕນາປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ສງ຺ກປ຺ປນໍ ອຸປາທານປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ອນຸສໂຍ ເຫຕຸປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ. ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິ ອຸປປຕ຺ຕິເຫຕຸປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ເຈຕນາ ສງ຺ກປ຺ປນາ ອນຸສໂຍ ສມຸຈ຺ເຉໂທ ຉນ຺ທຣາຄວິນຍປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ. ປຐເມ ເກຈິ ທ຺ວີຫິ ປຣິວຕ຺ຕເກຫິ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ອິທປ຺ປຈ຺ຈຍຕາຍ ມຊ຺ຌປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

ໂອຕຣໂຓຕິ ທ຺ວີຫິ ປຣິວຕ຺ຕເກຫິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ມຊ຺ຌິມເກຫິ ມຄ຺ໂຄ ຈ ນິໂຣໂຘ ຈ. ໂສຘໂນຕິ ສຸຕ຺ເຕ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອາຣມ຺ໂຠ.

ອຘິຏ຺ຐາໂນຕິ ຍຎ຺ເຈຕຍິຕໍ ສພ຺ພໍ ອຘິຏ຺ຐາເນນ ເອກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ສງ຺ກປ຺ປິຕນ຺ຕິ ອຸປາທາເນກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ວິຎ຺ຎາຓໍ ເອກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ສຸຠຎ຺ຈ ອາຣມ຺ມຓໍ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຈຕນາ ເຫຕຸປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ປຕິຏ຺ຐາໂນ ຘມ຺ໂມ ອາຣມ຺ມຓປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ. ຕສ຺ສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸປຈ຺ຈຍຕາຍ ປຈ຺ຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ສຎ຺ຎິຕໍ ຕຕ຺ຖ ເຈເຕຕິ ວິສຊ຺ຊນາ ອິຕິ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ຕສ຺ສ ທິຏ຺ຐິຍາ ວິຎ຺ຎາຓປຈ຺ຈຍາ ນາມຣູປໍ ຍາວ ຊຣາມຣຓໍ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ. ອາຣມ຺ມຓເມຕໍ ນ ໂຫຕິ ວິຎ຺ຎາຓສ຺ສ ຐິຕິຍາ, ວິຎ຺ຎາຓນິໂຣຘາ ນາມຣູປນິໂຣໂຘ, ນາມຣູປນິໂຣຘາ ຍາວ ຊຣາມຣຓນິໂຣໂຘ.

໑໑໐. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ສໍກິເລສຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ? ອຍໍ ໂລໂກ [ປສ຺ສ ອຸທາ. ໓໐ ອຸທາເນ] ສນ຺ຕາປຊາໂຕ ຍາວ ເຍ ຫິ ເກຈິ ສມຓາ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ວາ ຠເວນ ຠວສ຺ສ ວິປ຺ປໂມກ຺ຂມາຫໍສຸ. ສໍກິເລສຠາຄິຍໍ ອຸປຘິໍ ຫິ ປຏິຈ຺ຈ ທຸກ຺ຂມິທໍ ສມ຺ໂຠຕິ, ຍາ ຕາ ປນ ຕຓ຺ຫາ ປຫີຍນ຺ຕິ, ຠວໍ ນາຠິນນ຺ທຕີຕິ ນິພ຺ເພຘສ຺ສ ນິພ຺ພຸຕສ຺ສ [ນິຈ຺ຈຸຕສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນຸປາທາຍ ປຸນພ຺ຠໂວ ນ ໂຫຕິ. ອຸປຈ຺ຈຄາ ສພ຺ພຠວານິ ຕາທີຕິ ອເສກ຺ຂຠາຄິຍໍ.

ຕຕ຺ຖ ສນ຺ຕາປຊາໂຕຕິ ຣາຄໂຊ ສນ຺ຕາໂປ ໂທສໂຊ ໂມຫໂຊຕິ. ເຕສໍ ສຕ຺ຕານໍ ຐານໍ ທສ຺ເສຕິ. ໂລໂກ ສນ຺ຕາປຊາໂຕຕິ ຜສ຺ໂສ ຕິວິໂຘ ສຸຂເວທນີໂຍ ທຸກ຺ຂເວທນີໂຍ ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນີໂຍ. ຕຕ຺ຖ ສຸຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ ຣາຄສນ຺ຕາໂປ, ທຸກ຺ຂເວທນີໂຍ ໂທສສນ຺ຕາໂປ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນີໂຍ ໂມຫສນ຺ຕາໂປ. ຍຖາ ຈ ຠຄວາ ອາຫ ປຐມກສ຺ສ ວລາຫກສ຺ສ ໂຄມຄ຺ເຄ [ໂກມຄ຺ເຄ (ປີ. ກ.) ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໓.໓໕] ເຍຫິ ຄຫປຕິປຸຕ຺ຕ ຣາຄເຊຫິ ໂທສເຊຫິ ໂມຫເຊຫິ ສນ຺ຕາເປຫິ ທຸກ຺ຂໍ ສຸປຕິ, ເຕ ມມ ສນ຺ຕາປາ ນ ສນ຺ຕິ.

ໂຣຄໍ ວທຕິ ອຕ຺ຕໂຕຕິ ເຕຫິ ສນ຺ຕາເປຫິ ສນ຺ຕາປິໂຕ ຕິວິຘໍ ວິປລ຺ລາສໍ ປຏິລຠຕິ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາສໍ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາສໍ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາສໍ. ຕຕ຺ຖ ອສຸເຠ ສຸຠນ຺ຕິ ສຎ຺ຎາວິປລ຺ລາໂສ. ທຸກ຺ເຂ ສຸຂນ຺ຕິ ຈິຕ຺ຕວິປລ຺ລາໂສ. ອນິຈ຺ເຈ ນິຈ຺ຈນ຺ຕິ ອນຕ຺ຕນິ ອຕ຺ຕາຕິ ທິຏ຺ຐິວິປລ຺ລາໂສ.

ຍຖາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ວິປລ຺ລາໂສ ສຎ຺ຎາທິຏ຺ຐິເຕ ຕິວິຘາ ວິຕກ຺ກາ – ຈິຕ຺ຕວິຕກ຺ໂກ ວິປລ຺ລາໂສ ສຎ຺ຎາວິຕກ຺ໂກ ວິປລ຺ລາໂສ ທິຏ຺ຐິວິຕກ຺ໂກ ວິປລ຺ລາໂສປິ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາ ວິປລ຺ລາໂສ ໂຄຈຣາ ຄຕິປເຕຍ຺ຍຠູມິ, ຍຖາ ຫິ ຕໍ ສຎ຺ຊານາຕິ ຍຖາ ວິຊານາຕິ ຍຖາ ສຎ຺ຊານາຕິ ຈ ວິຊານາຕິ ຈ. ຍຖາ ຂນ຺ຕິ ເຈເຕຕິ ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ ສຕ຺ຕາ ເຍຫິ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ອຕ຺ຕຠາວວຕ຺ຖຸໍ ໂຣຄຠູຕໍ ຄຓ຺ຑຠູຕໍ ‘‘ອຕ຺ຕາ’’ຕິ ວທນ຺ຕິ. ໂຣຄໍ ວທຕິ ອຕ຺ຕໂຕຕິ ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ. ເຍນ ເຍນ ຫິ ມຎ຺ຎຕິ ຕໂຕ ຕໍ ໂຫຕິ ອຎ຺ຎຖາຕິ ສຸຠນ຺ຕິ ມຎ຺ຎຕິ ນ ຕຖາ ໂຫຕິ. ເອວໍ ສຸຂນ຺ຕິ ນິຈ຺ຈໍ ອຕ຺ຕາຕິ ໂສ ອຎ຺ຎຖາ ຠວເມວ ສນ຺ຕໍ ອນາຄຕໍ ຠວໍ ປຕ຺ຖຍຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ຠວຣາໂຄ’’ຕິ. ຠວເມວາຠິນນ຺ທຕິ, ຍໍ ອຠິນນ຺ທຕິ, ຕໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ເຘ ນິທ຺ທິສິຍຕິ. ຍຎ຺ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ໂສກປຣິເທວທຸກ຺ຂໍ ຕສ຺ສ ຫິ ຠາເວສ຺ສຕິ. ເອຕ຺ຕາວຕາ ສໍກິເລໂສ ໂຫຕິ. ປຫານຕ຺ຖໍ ໂຂ ປນ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ວຸສ຺ສຕິ. ຕິຓ຺ຓໍ ສນ຺ຕາປານໍ ຉນ຺ທຣາຄວິນໂຍ ໂຫຕິ.

ອຸປຘິໍ ຫິ ປຏິຈ຺ຈ ທຸກ຺ຂມິທໍ ຠວຕີຕິ ເຍ ຠວເມວາຠິນນ຺ທນ຺ຕິ ຍສ຺ສ ຠາເວສ຺ສຕິ, ຕໍ ທຸກ຺ຂໍ ຕສ຺ສ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ປຫານມາຫ. ສພ຺ພໂສ ອຸປາທານຎ຺ຈ ຍໍ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ ຍຖາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐອຸປາທານມາຫ. ຕສ຺ສ ປຐໂມ ວິປລ຺ລາໂສ ກາມຸປາທານໍ, ທຸຕິຍໍ ທິຏ຺ຐຸປາທານໍ, ຕຕິຍໍ ສີລພ຺ພຕຸປາທານໍ, ຈຕຸຕ຺ຖໍ ອຕ຺ຕວາທຸປາທານໍ, ເຕສໍ ໂຍ ຂໂຍ ນຕ຺ຖິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມ຺ຠໂວ ອຸປຘິ ນິທານໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘມາຫ. ເອວເມຕໍ ຍຖາຠູຕໍ ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສໂຕ ວິຠວຕຓ຺ຫາ ນ ໂຫຕິ. ວິຠວໍ ນາຠິນນ຺ທຕີຕິ ທສ຺ສນຠູມິໍ ມນ຺ເຕຕິ ສພ຺ພໂສ ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍໍ ນິພ຺ພານນ຺ຕິ ທ຺ເວ ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ ກເຖຕິ ຣາຄວິຣາຄຎ຺ຈ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄຎ຺ຈ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນຕິ ອນຸປາທິເສສນິພ຺ພານຘາຕຸໍ ມນ຺ເຕຕິ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຕ຺ຖນິທ຺ເທໂສ.

໑໑໑. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ? ຍສ຺ສ ຍຕ຺ຖ ປຣິຬາເຫຕິ ຕສ຺ສ ປຣິຑຍ຺ຫນ຺ຕສ຺ສ ໂສ ຍຖາຠູຕໍ ນຕ຺ຖິ ນິພ຺ພິນ຺ທຕິ ຈ, ອຍໍ ວິຈໂຍ ຈ ຍຸຕ຺ຕິ ຈ. ປທຏ຺ຐາໂນ ຣາຄໂຊ ປຣິຬາໂຫ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ. ໂທສໂຊ ປຣິຬາໂຫ ສຸຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ. ໂມຫໂຊ ປຣິຬາໂຫ ອຸເປກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ໂທມນສ຺ສິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ? ຜສ຺ສປເຣໂຕ ເວທນາປເຣໂຕ ສຎ຺ຎາປເຣໂຕປິ ສງ຺ຂາຣປເຣໂຕປິ ເຍນ ເຍນ ມຎ຺ຎຕິ ຍທິ ສຸຠນິມິຕ຺ເຕນ ຍທິ ສຸຂນິມິຕ຺ເຕນ ຍທິ ນິຈ຺ຈນິມິຕ຺ເຕນ ຍທິ ອຕ຺ຕນິມິຕ຺ເຕນ ອສຸເຠ ສຸຠນ຺ຕິ ມຎ຺ຎຕິ, ເອວໍ ສພ຺ພໍ ຣາຄເຊ ປຣິຬາເຫ ວຸຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຣິຬາຫາ ວຸຕ຺ຕາ ຠວນ຺ຕິ. ຣາຄໂຊ ໂທສໂຊ ໂມຫໂຊ ທິຏ຺ຐິໂຊ ຈ ຣາຄໍ ວທາມີຕິ ອຕ຺ຕໂຕ ວທຕິ. ສພ຺ພານິ ປນ຺ນຣສ ປທານິ ອນິຈ຺ຈໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ? ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ປຣິຬາເຫນ ນ ອຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕ ຠວໍ ນາຠິນນ຺ທນ຺ຕິ. ເຍ ຠວໍ ນາຠິນນ຺ທນ຺ຕິ, ເຕ ປຣິນິພ຺ພາຍິສ຺ສນ຺ຕິ. ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອາວຏ຺ໂຏ? ສໍກິເລສຠາຄິເຍນ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທຍຎ຺ຈ ນິທ຺ທິສຕິ. ນິພ຺ເພຘຠາຄິເຍນ ມຄ຺ຄຎ຺ຈ ນິໂຣຘຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ວິຠຕ຺ຕິ? ສນ຺ຕາປຊາໂຕ ໂຣຄຊາໂຕ ໂຣຄໍ ວທຕິ ອຕ຺ຕໂຕ ຕໍ ນ ເອກໍເສນ ໂຫຕິ ອມນສິກາຣາ ສນ຺ຕາປຊາໂຕ ໂຂ ນ ຈ ໂຣຄໍ ອຕ຺ຕໂຕ ວທຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິວຕ຺ຕໂນ? ປກ຺ຂປຏິປກ຺ຂນິທສ຺ສນຕ຺ຖໍ ຠູມິ ປຣິວຕ຺ຕນາຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເວວຈໂນ ຫາໂຣ? ໂຣຄຎ຺ຈ ອຕ຺ຕໂຕ ວທຕິ ສລ຺ລໍ ອຕ຺ຕໂຕ ວທຕິ. ປນ຺ນຣສ ປທານິ ສພ຺ພານິ ວຕ຺ຕພ຺ພານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ? ສນ຺ຕາປຊາໂຕຕິ ໂທມນສ຺ສປທຏ຺ຐານໍ. ສພ຺ເພ ວຈນປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎເປຕິ. ໂຣຄໍ ວທຕິ ອຕ຺ຕໂຕ ວິປລ຺ລາໂສ ສໍກິເລສປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎເປຕິ. ຍໍ ນາຠິນນ຺ທຕິ, ຕໍ ທຸກ຺ຂນ຺ຕິ ວິປລ຺ລາສນິກ຺ເຂປປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ເຕ ອກຕສຕ຺ຕາ ໂລກາ ມຊ຺ເຌນ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂອຕຣໂຓ? ສນ຺ຕາປຊາໂຕຕິ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ, ເຕ ສງ຺ຂາຣາ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ຘປຣິຍາປນ຺ນາ, ຘາຕູສຸ ຘມ຺ມຘາຕຸ, ອາຍຕເນສຸ ຘມ຺ມາຍຕນໍ. ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ອິຕ຺ຖິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຸຣິສິນ຺ທ຺ຣິຍຎ຺ຈ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ໂສຘໂນ? ສຸທ຺ໂຘ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ອາຣມ຺ໂຠ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ອຘິຏ຺ຐາໂນ ຫາໂຣ? ປຣິຬາໂຫຕິ ເຍ ສຕ຺ຕາ ໂລກາ ເອກຕ຺ຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ເຕ ອກຕສຕ຺ຕາ ໂລກາ ມຊ຺ເຌນ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິກ຺ຂາໂຣ? ສນ຺ຕາປຊາໂຕຕິ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸ, ວິປລ຺ລາສຎ຺ຈ ປຈ຺ຈໂຍ. ຕຕ຺ຖ ທ຺ວີຫິ ຘມ຺ເມຫິ ອຕ຺ຕາ ອຠິນິວິຏ຺ຐາ ຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ເຈຕສິກຎ຺ຈ ຘມ຺ເມ ອຸຠຍານິ ຕສ຺ສ ວິປຣີເຕນ ປຣາມສໂຕ. ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ, ເຈຕສິເກຫິ ຘມ຺ເມຫິ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ສມຸຄ຺ຆາເຕຕິ. ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ. ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ເຈຕສິເກສຸ ຘມ຺ເມສຸ, ນ ຕຸ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ. ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ຈິຕ຺ຕນ຺ຕິ ວາ ມໂນຕິ ວາ ວິຎ຺ຎາຓນ຺ຕິ ວາ ອິທໍ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຕໍ ເອຕໍ ມມ, ເອໂສຫມສ຺ມິ, ເອໂສ ເມ ອຕ຺ຕາຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຈຕສິກາ ຘມ຺ມານຸປສ຺ສນາ ເອສາປິ ຘມ຺ມສຎ຺ຎາ. ຕສ຺ສ ໂກ ເຫຕຸ, ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ? ອຫໍກາໂຣ ເຫຕຸ, ມມໍກາໂຣ ປຈ຺ຈໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ສມາໂຣປໂນ? ອຍໍ ໂລໂກ ສນ຺ຕາປຊາໂຕຕິ ອກຸສລໍ ມນ຺ເຕຕິ ວິຎ຺ຎາຓໍ ນາມຣູປສ຺ສ ປຈ຺ຈໂຍ ຍາວ ຊຣາມຣຓນ຺ຕິ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

໑໑໒. ເອວເມຕໍ ຍຖາຠູຕໍ, ສມ຺ມປ຺ປຎ຺ຎາຍ ປສ຺ສຕິ ອກຸສລມູລານໍ ປຫານໍ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊານິໂຣໂຘ ອວິຊ຺ຊານິໂຣຘາ ຍາວ ຊຣາມຣຓນິໂຣໂຘ, ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

ຈຕ຺ຕາໂຣ ປຸຄ຺ຄລາ [ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໔.໕] – ອນຸໂສຕຄາມີ ປຏິໂສຕຄາມີ ຐິຕຕ຺ໂຕ, ຕິຓ຺ໂຓ ປາຣງ຺ຄໂຕ ຖເລ ຕິຏ຺ຐຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓຕິ.

ຕຕ຺ຖ ໂຍ ອນຸໂສຕຄາມີ ອຍໍ ກາເມ ເສວຕິ. ປາປຎ຺ຈ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ ຍາວ ກາເມ ປຏິເສວຕິ. ອິທໍ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ, ໂສ ເຍວ ຕຓ຺ຫາ, ໂສ ເຕຫິ ກາເມຫິ ວຸຍ຺ຫຕິ ອນຸໂສຕຄາມີຕິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ຕາຫິ ຄມິໂຕ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ຕສ຺ສ ເຫຕຸ ອກຸສລກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ ກາເຍນ ຈ ວາຈາຍ ຈ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປາປກມ຺ມໍ ກໂຣຕີຕິ. ຕສ຺ສ ຕີຓິ ໂສຕານິ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ສີລພ຺ພຕປຣາມາໂສ. ອິເມຫິ ຕີຫິ ໂສເຕຫິ ຕິວິຘຘາຕຸຍໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ກາມຘາຕຸຍໍ ຣູປຘາຕຸຍໍ ອຣູປຘາຕຸຍໍ. ເຕນ ປຏິປກ຺ເຂນ ໂຍ ກາເມ ນ ປຏິເສວຕິ. ໂຍ ສີລວຕໍ ນ ປຣາມສຕິ. ໂຍ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐີນໍ ປຫານາຍ ກາເມສຸ ຍຖາຠູຕໍ ອາທີນວໍ ປສ຺ສຕິ. ເຍນ ຈ ເຕ ຘມ຺ເມ ປຏິເສວຕິ. ຍຎ຺ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ຕິຏ຺ຐຕິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓຕິ ອຣຫໍ ກິຣ. ຕຕ຺ຖ ອຣຫໍ ຕສ຺ສ ປາຣງ຺ຄໂຕ ໂຫຕິ, ປາຣງ຺ຄຕສ຺ສ ຖເລ ຕິຏ຺ຐຕິ ໂສປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ. ອນຸໂສຕຄາມິນີຕິ ທສ຺ສນປ຺ປຫາຕພ຺ພານໍ ສໍໂຍຊນານໍ ອປ຺ປຫານມາຫ. ປຏິໂສຕຄາມິນີຕິ ຜເລ ທິຏ຺ເຐກຏ຺ຐານຎ຺ຈ ກິເລສານໍ ປຫານມາຫ, ຐິຕຕ຺ເຕນ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ໂອຣມ຺ຠາຄິຍານໍ ສໍໂຍຊນານໍ ປຫານມາຫ. ຕຕ຺ຖ ອນຸໂສຕຄາມິນາ ມຄ຺ຄຣູປິມາຫ. ປຏິໂສຕຄາມິນາ ຐິຕຕ຺ເຕນ ຈ ມຄ຺ຄມິຕິມາຫ. ປາຣງ຺ຄເຕນ ສາວກາ ອເສກ຺ຂາ ຈ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ ຈ ວຸຕ຺ຕາ. ອນຸໂສຕຄາມິນາ ສກ຺ກາຍສມຸທຍຄາມິນິໍ ປຏິປທມາຫ. ປຏິໂສຕຄາມິນາ ຐິຕຕ຺ເຕນ ສກ຺ກາຍນິໂຣຘຄາມິນິໍ ປຏິປທມາຫ. ປາຣງ຺ຄເຕນ ທສ ອເສກ຺ຂາ ອຣຫນ຺ຕາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

໑໑໓. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອິມສ຺ມິໍ ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ເທສິຕານິ. ເຕຘາຕຸກໂລກສມຕິກ຺ກມນຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຈໂຍ ຫາໂຣ? ໂຍ ກາເມ ປຏິເສວຕິ ປາປໍ [ປາປກໍ (ປີ.)] ກເຣຍ຺ຍາຕິ ໂຍ ຈ ກາເມ ນ ປຏິເສວຕິ ໂສ ປາປກມ຺ມໍ ນ ກເຣຍ຺ຍາຕິ ໂຍ ຈ ອິເມຫິ ທ຺ວີຫິ ຠູມີຫິ ອຸຕ຺ຕິຓ຺ໂຓ ປາຣງ຺ຄໂຕຕິ ຍາ ວີມໍສາ ອຍໍ ວິຈໂຍ.

ຍຸຕ຺ຕີຕິ ຍຸຊ຺ຊຕິ ສຸຕ຺ເຕສຸ, ນາຍຸຊ຺ຊຕີຕິ ຍາ ວີມໍສາຍ, ອຍໍ ຍຸຕ຺ຕິ. ປທຏ຺ຐາໂນຕິ ອນຸໂສຕຄາມິນາ ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ສໍໂຍຊນານໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ອກຸສລສ຺ສ ກິຣິຍາ ອກຸສລສ຺ສ ມູລານໍ ປທຏ຺ຐານໍ. ປຏິໂສຕຄາມິນາ ຍຖາຠູຕທສ຺ສນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຐິຕຕ຺ເຕນ ອສໍຫາຣິຍາຍ [ອສຫາຣິຍາຍ (ປີ.)] ປທຏ຺ຐານໍ. ປາຣງ຺ຄໂຕຕິ ກທາຈິ ຠູມິຍາ ປທຏ຺ຐານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ? ໂຍ ອນຸໂສຕໍ ຄຈ຺ຉຕິ ຕຓ຺ຫາວເສນ. ສພ຺ເພສມ຺ປິ ກິເລສານໍ ວເສນ ຄຈ຺ຉຕິ. ໂຍ ປຏິໂສຕໍ ວາຍມຕິ. ຕຓ຺ຫາຍ ສພ຺ເພສມ຺ປິ ໂສ ກິເລສານໍ ວາຍມຕິ ປຏິໂສຕໍ. ໂຍ ອຕ຺ຕນາ ຐິໂຕ ກາເຍນປິ ໂສ ຐິໂຕ ວາຈາຈິຕ຺ເຕນປິ ໂສ ຐິໂຕ. ອຍໍ ລກ຺ຂໂຓ ຫາໂຣ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ? ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ອນຸໂສຕຄາມິນິຍາ ປຏິປທາຍ ນາຠິຣມິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຕ ປຏິໂສຕໍ ວາຍມິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ຍາວ ກທາຈິ ຠູມິຍໍ, ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອາວຏ຺ໂຏຕິ ອິຘ ສຸຕ຺ເຕ ຈຕ຺ຕາຣິ ສຸຕ຺ຕານິ ເທສິຕານິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ວິຠຕ຺ຕິ ຫາໂຣ? ໂຍ ກາເມ ປຏິເສວຕິ ປາປຎ຺ຈ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ໂສ ອນຸໂສຕຄາມີຕິ ນ ເອກໍເສນ ໂສຕາປນ຺ໂນປິ ກາເມ ປຏິເສວຕິ. ຕໍ ຠາຄິຍຎ຺ຈ ປາປກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ ເສກ຺ໂຂປິ ກເຣຍ຺ຍ ປາປໍ ຍຖາ ສຸຕ຺ເຕ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ນ ຈ ໂສ ອນຸໂສຕຄາມີ, ອິທໍ ວິຠຊ຺ຊພ຺ຍາກຣຓີຍໍ. ນ ຈ ກາເມ ປຏິເສວຕິ ນ ຈ ປາປກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ ປຏິໂສຕຄາມີ ນ ຈ ເອກໍເສນ ສພ຺ເພ ພາຫິຣໂກ ກາເມສຸ ວີຕຣາໂຄ ນ ຈ ກາເມ ປຏິເສວຕິ, ເຕນ ຈ ປາປກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ ອນຸໂສຕຄາມີ ປຏິໂສຕຄາມີ, ອຍໍ ວິຠຕ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ປຣິວຕ຺ຕໂນ ຫາໂຣ? ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ ປຏິປກ຺ໂຂ. ເວວຈໂນຕິ ກາເມສຸ ວຕ຺ຖຸກາມາປິ ກິເລສກາມາປິ ຣູປສທ຺ທຄນ຺ຘຣສຜສ຺ສປຸຕ຺ຕທາຣທາສກມ຺ມກຣໂປຣິສຎ຺ຈ ປຣິຄ຺ຄຫາ.

ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ສພ຺ເພ ປຸຖຸຊ຺ຊນາ ເອກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ອນຸໂສຕຄາມີຕິ ກິເລສສມຸທາຈາຣປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ເຍ ປນ ເສກ຺ຂາ ປຸຄ຺ຄລາ, ເຕ ນິພ຺ພານປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ [ນິຏ຺ຐານປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ (ກ.)] ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ. ເຍ ປນ ອນາຄາມີ, ເຕ ອສໍຫາຣິຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ອຍໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິ.

ໂອຕຣໂຓຕິ ໂຍ ອນຸໂສຕຄາມີ, ໂສ ທຸກ຺ຂໍ. ເຍ ຕສ຺ສ ຘມ຺ມາ, ເຕ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ສມຸທໂຍ. ຍໍ ຣູປໍ, ອຍໍ ຣູປກ຺ຂນ຺ໂຘ, ເອວໍ ປຎ຺ຈປິ ຂນ຺ຘາ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ, ເຕ ກິເລສາ ສງ຺ຂາຣກ຺ຂນ຺ຘປຣິຍາປນ຺ນາ ຘມ຺ມາຍຕນໍ ຘມ຺ມຘາຕຸ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຈ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ໂສຘໂນຕິ ເຍນາຣມ຺ເຠນ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ເທສິຕໍ, ໂສ ອາຣມ຺ໂຠ ສພ຺ໂພ ສຸທ຺ໂຘ.

ອຘິຏ຺ຐາໂນຕິ ປຏິໂສຕຄາມິນາ ສພ຺ເພ ໂສຕາປນ຺ນາ ເອກຕ຺ເຕນ ວາ ນິທ຺ທິຏ຺ຐາ ຣາຄານຸສຍປຏິໂສຕຄາມິໂນ ເສກ຺ຂາວ ມຄ຺ໂຄ ຈ ເສກ຺ໂຂ ຈ ປຸຄ຺ຄໂລ ຐິຕຕ຺ໂຕຕິ.

ວີຕຣາໂຄ ເອກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ. ປາຣງ຺ຄໂຕຕິ ສພ຺ເພ ອຣຫນ຺ໂຕ ສພ຺ເພ ປຈ຺ເຈກພຸທ຺ຘາ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘາ ຈ ເອກຕ຺ຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ອນຸໂສຕຄາມິໂນ ປາປມິຕ຺ຕປຈ຺ຈໂຍ ກາມປຣິຍຸຏ຺ຐານໍ ເຫຕຸ. ປຏິໂສຕຄາມິໂນ ທ຺ເວ ເຫຕູ ທ຺ເວ ປຈ຺ຈຍາ ຈ ຍາວ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິຍາ ອຸປ຺ປາທາຍທິຏ຺ຐິ [ອຸປາທາຍທິຏ຺ຐິ (ປີ.)], ຕສ຺ສ ປຏິລທ຺ຘມຄ຺ໂຄ ເຫຕຸ ອາຣມ຺ໂຠ ປຈ຺ຈໂຍ ກາຍິໂກ ເຈຕສິກສ຺ສ ໂກຏ຺ຐາໂສ ຈ. ສມາໂຣປໂນຕິ ວິຠຕ຺ຕິ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ນຕ຺ຖິ ສມາໂຣປນາຍ ຠູມິ.

໑໑໔. ປຎ຺ຈານິສໍສາ ໂສຕານຸຄຕານໍ ຘມ຺ມານໍ [ປສ຺ສ ອ. ນິ. ໔.໑໙໑] ຍາວ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘານໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ຍຸຎ຺ຊໂຕ ຆເຏນ຺ຕສ຺ສ ວາຍມໂຕ ຄິລາໂນ ມຣຓກາເລ ເທວຠູໂຕ ປຈ຺ເຈກໂພຘິໍ ປາປຸຓາຕິ. ໂສຕານຸຄຕາຕິ ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວເນນ ກຕໍ ໂຫຕິ. ນ ຈ ອຘິປຎ຺ຎາຘມ຺ມວິປສ຺ສນາຍ ຕສ຺ສ ຈິຕ຺ຕໍ ຕສິຕໍ ໂຫຕິ, ນ ຈ ອນິພ຺ພິທ຺ຘຕ຺ຕໍ, ອິທໍ ຈ ສຸຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ເທສິຕໍ, ສທ຺ຘານຸສາຣິໂນ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ ຘມ຺ມານຸສາຣິໂນ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິຍສ຺ສ ຈ. ໂຍ ປນ ໂມຫຈຣິໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ ນ ສກ຺ໂກຕິ ຍຸຎ຺ຊິຕຸໍ ຆຏິຕຸໍ ວາຍມິຕຸໍ ຍຖາຠູຕໍ ຍຖາສມາຘິກາ ວິມຸຕ຺ຕິ ຕໍ ຂຓໍ ຕໍ ລຍໍ ຕໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ຜລໍ ທສ຺ເສຕິ. ສາຘຸ ປຣິຫາຍຕິ ປໂຣ ຕໍ ທຸຍ຺ຫຕິ, ໂນ ຕຸ ສຸຂອວິປາກິນີ ຠວຕິ. ຕສ຺ສ ທິຏ຺ເຐ ເຍວ ຈ ຘມ຺ເມ ອຸປປຊ຺ຊອປຣາປຣິຍເວທນີຍໍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ຘມ຺ມານຸສາຣີ ຕສ຺ສ ຍທິ ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາ ໂຫນ຺ຕິ ໂສ ຍຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ໂຍ ຘມ຺ມານຸສາຣີ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ໂສ ຄິລາໂນ ປາປຸຓາຕິ. ໂຍ ສທ຺ຘານຸສາຣີ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ໂສ ມຣຓກາລສມເຍ ປາປຸຓາຕິ. ໂຍ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິໂຍ, ໂສ ເທວຠູໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ຍທາ ເທວຠູໂຕ ນ ປາປຸຓາຕິ, ນ ໂສ ເຕເນວ ຘມ຺ມຣາເຄນ ຕາຍ ຘມ຺ມນນ຺ທິຍາ ປຈ຺ເຈກໂພຘິໍ ປາປຸຓາຕິ. ໂຍ ໂສຕານຸຄເຕສຸ ຍຸຎ຺ຊຕິ ຆເຏຕິ ວາຍມຕິ, ໂສ ປຸພ຺ພາປນ຺ເນນ ວິເສສໍ ສຎ຺ຊານາຕິ, ສຎ຺ຊານນ຺ໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ສເຈ ປນ ຄິລານສ຺ສ ມນສິກາໂຣ ໂຫຕິ, ຕຕ຺ຖ ຍຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ສເຈ ປນສ຺ສ ມຣຓກາເລ ສໍວິຄ຺ໂຄ ໂຫຕິ, ຕຕ຺ຖ ຍຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ສເຈ ປນ ນ ກຕ຺ຖຈິ [ກຕ຺ຖ (ປີ. ກ.), ຕຕ຺ຖ (ກ.)] ສໍເວໂຄ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ເທວຠູຕສ຺ສ ສຸຂິໂນ ຘມ຺ມຠູຕາ ປາທາ ເອວໍ ອວິລປຕິ. ໂສ ເອວໍ ຊານາຕິ ‘‘ອຍໍ ໂສ ຘມ຺ມວິນໂຍ ຍຕ຺ຖ ມຍໍ ປຸພ຺ເພ ມນຸສ຺ສຠູຕາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິມ຺ຫາ’’ຕິ. ອຖ ເທວຠູໂຕ ປາປຸຓາຕິ. ທິພ຺ເພສຸ ວາ ປຎ຺ຈສຸ ກາມຄຸເຓສຸ ອຊ຺ໂຌສິໂຕ ໂຫຕິ ປມາທວິຫາຣີ, ໂສ ເຕນ ກຸສລມູເລນ ປຈ຺ເຈກໂພຘິໍ ປາປຸຓາຕິ.

ຍາ ປຣໂຕໂຆເສນ ວຈສາ ສຸປຣິຈິຕາ, ອຍໍ ສຸຕມຍີ ປຎ຺ຎາ. ເຍ ປນ ຘມ຺ມາ ໂຫນ຺ຕິ ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາ, ອຍໍ ຈິນ຺ຕາມຍີ ປຎ຺ຎາ. ຍໍ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາ, ອຍໍ ຠາວນາມຍີ ປຎ຺ຎາ. ຍໍ ໂສຕານຸຄຕາ ວຈສາ ປຣິຈິຕາ ໂຫນ຺ຕິ, ໂສ ຈ ທິຏ຺ເຐ ເຍວ ຘມ຺ເມ ປຣິນິພ຺ພາຍີ, ອຍໍ ອຣຫໍ ປຸຄ຺ຄໂລ. ໂຍ ອຸປປຊ຺ຊຕິ ເທວຠູໂຕ ປາປຸຓາຕິ, ຕຕ຺ຖ ຈ ປຣິນິພ຺ພາຍຕິ, ອຍໍ ອນາຄາມີ. ໂຍ ເຕນ ກຸສລມູເລນ ປຈ຺ເຈກໂພຘິໍ ປາປຸຓາຕິ, ອຍໍ ປຸພ຺ພໂຍຄສມ຺ຠາຣສມ຺ຠູໂຕ ປຸຄ຺ຄໂລ.

ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາຕິ ປຐມໍ ວິມຸຕ຺ຕາຍຕນໍ, ວຈສາ ປຣິຈິຕາຕິ ທຸຕິຍໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ວິມຸຕ຺ຕາຍຕນໍ, ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ວິມຸຕ຺ຕາຍຕນໍ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາຕິ ປຎ຺ຈມໍ ວິມຸຕ຺ຕາຍຕນໍ.

ໂສຕານຸຄຕາຍ ວິມຸຕ຺ຕິຍາ ວຈສາ ຍາ ວາຈາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາ ອນຸປຸພ຺ພຘມ຺ມສ຺ສ ໂສເຕນ ສຸຕ຺ວາ ສີລກ຺ຂນ຺ເຘ ປຣິປູເຣຕິ, ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ຘໍ ປຣິປູເຣຕິ, ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘໍ ປຣິປູເຣຕິ.

ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາ ພຫຸສ຺ສຸຕາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ອິທໍ ປຐມໍ ສທ຺ຘາປທານໍ ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ປຏິສລ຺ລານພຫຸໂລ ວິຫຣຕິ, ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພໍ. ອິທໍ ທຸຕິຍໍ ສທ຺ຘາປທານໍ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາຕິ ອນາສວາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິຍາ ນາປຣໍ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕາຍາຕິ ປຊານາຕີຕິ. ອິທໍ ຕຕິຍໍ ສທ຺ຘາປທານໍ.

ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາຕິ ເສກ຺ຂໍ ສຕ຺ຖາ ທສ຺ເສຕິ. ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຕ຺ຖາ ທສ຺ເສຕິ. ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາຕິ ຕຖາຄຕໍ ອຣຫນ຺ຕໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘໍ ສຕ຺ຖາ ທສ຺ເສຕິ.

ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາຕິ ກາມານໍ ນິສ຺ສຣຓໍ ທສ຺ເສຕິ. ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ຣູປຘາຕຸຍາ ນິສ຺ສຣຓໍ ທສ຺ເສຕິ. ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາຕິ ເຕຘາຕຸການໍ ນິສ຺ສຣຓໍ ທສ຺ເສຕິ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕຕ຺ໂຖ.

໑໑໕. ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ເທສນາຫາໂຣ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຕໂຍ ເອສນາ ເທສິຕາ ໂສຕານຸຄເຕຫິ ຘມ຺ເມຫິ ວຈສາ ປຣິຈິເຕຫິ ກາເມສນາຍ ສມຖມຄ຺ໂຄ. ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ເຘຫິ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍສນາຍ ສມຖມຄ຺ໂຄ.

ວິຈໂຍຕິ ຍຖາ ສຸຕ຺ຕໍ ມນສິກໂຣນ຺ໂຕ ວິຈິນນ຺ໂຕ ສຸຕມຍິປຎ຺ຎໍ ປຏິລຠຕິ. ຍຖາ ຈ ໂສ ມນສິກໂຣຕີຕິ ຍຖາ ສຸຕຘມ຺ມາ ຕທາ ຈິນ຺ຕາມຍິປຎ຺ຎໍ ປຏິລຠຕິ. ຍຖາ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ມນສິກໂຣຕິ ຕທາ ຠາວນາມຍິປຎ຺ຎໍ ປຏິລຠຕິ. ອຍໍ ວິຈໂຍ.

ສຸເຕນ ສຸຕມຍິປຎ຺ຎໍ ປຏິລຠຕິ. ຈິນ຺ຕາຍ ຈິນ຺ຕາມຍິປຎ຺ຎໍ ຠາວນາຍ ຠາວນາມຍິປຎ຺ຎໍ ປຏິລຠຕິ. ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ.

ປທຏ຺ຐາໂນຕິ ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາຕິ ຘມ຺ມສ຺ສວນສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ວຈສາ ປຣິຈິຕາຕິ ຍຸຎ຺ຊນາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມາຍ ວິປສ຺ສນາຍ ປທຏ຺ຐານໍ. ທິຏ຺ຐິຍາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ປຎ຺ຎາຍປິ ອນຸເປກ຺ຂິຕາ ທິຏ຺ຐິຍາປິ ອນຸເປກ຺ຂິຕາ.

ຈຕຸພ຺ຍູໂຫຕິ ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ອິມາຫິ ທ຺ວີຫິ ປຎ຺ຎາຫິ ສມນ຺ນາຄຕາ ເຕຫິ….

ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ມຄ຺ຄຜລໍ ອນຸປາທິເສສຎ຺ຈ ນິພ຺ພານຘາຕຸໍ ມນ຺ເຕຕິ, ທາເນນ ໂອຬາຣິການໍ ກິເລສານໍ ປຫານໍ ມນ຺ເຕຕິ. ສີເລນ ມຊ຺ຌິມານໍ, ປຎ຺ຎາຍ ສຸຂຸມກິເລສານໍ ມນ຺ເຕຕິ, ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ກຕາ ຈ ຠູມິ.

ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ;

ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ມຄ຺ໂຄ ວຸຕ຺ໂຕ;

ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ມຄ຺ຄຜລມາຫ.

ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕຕິ ຕີຫິ ປເທຫິ ໂລກິກໍ ກຸສລມູລໍ ວຸຕ຺ຕໍ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ໂລກຸຕ຺ຕຣໍ ກຸສລມູລໍ ວຸຕ຺ຕໍ.

ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ປຸຖຸຊ຺ຊນຠູມິໍ ມນ຺ເຕຕິ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ເສກ຺ຂຠູມິໍ ມນ຺ເຕຕິ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ອເສກ຺ຂຠູມິ ວຸຕ຺ຕາ.

ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ມຄ຺ຄນິຍາ ປຏິປທາ ວຸຕ຺ຕາ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ເສກ຺ຂວິມຸຕ຺ຕິ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ອເສກ຺ຂວິມຸຕ຺ຕິ.

ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ທານກຖໍ ສີລກຖໍ ມຄ຺ຄກຖໍ ໂລກິການໍ ຘມ຺ມານໍ ເທສນມາຫ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ໂລເກ ອາທີນວານຸປສ຺ສນາ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ສາມຸກ຺ກໍສິກາຍ ຘມ຺ມເທສນາຍປິ ປຏິວິທ຺ຘາ.

ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ປາຓານໍ ອຠຍທາເນນ ປາຓາຕິປາຕາ ເວຣມຓິສຕ຺ຕານໍ ອຠຍໍ ເທຕິ. ເອວໍ ສພ຺ພານິ ສິກ຺ຂາປທານິ ກາຕພ຺ພານິ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ສີເລ ປຕິຏ຺ຐາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ສໍຍເມຕິ, ຕສ຺ສ ສໍຍມໂຕ ປາຣິປູຣິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ທ຺ເວ ວິມຸຕ຺ຕິໂຍ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕນິທ຺ເທໂສ.

໑໑໖. ຕຕ຺ຖ ກຕມາ ເທສນາ? ອິມມ຺ຫິ ສຸຕ຺ເຕ ກິໍ ເທສິຕໍ? ທ຺ເວ ສຸຄຕິໂຍ ເທວາ ຈ ມນຸສ຺ສາ ຈ, ທິພ຺ພາ ຈ ປຎ຺ຈກາມຄຸຓາ, ມານຸສ຺ສກາ ຈ. ທ຺ວີຫິ ປເທຫິ ນິທ຺ເທໂສ. ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ, ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ມຄ຺ໂຄ ວຸຕ຺ໂຕ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ທ຺ເວ ນິພ຺ພານຘາຕຸໂຍ ເທສິຕາ ໂສປາທິເສສາ ຈ ອນຸປາທິເສສາ ຈ. ອຍໍ ເທສນາ.

ວິຈໂຍຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ອິມິນາ ປຐເມນ ປເທນ ທານມຍິກປຸຎ຺ຎກິຣິຍວຕ຺ຖຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ເຕນສ຺ສ ອານນ຺ຕຣິຍານໍ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ. ທຸຕິເຍນ ປເທນ… ຍນ຺ຕິ, ນິຍ຺ຍານິກໍ ສາສນນ຺ຕິ, ອຍໍ ອຘິປ຺ປາໂຍ. ອສ຺ສວເນນ ຈ ອມນສິກາເຣນ ຈ ອປ຺ປຏິເວເຘນ ຈ ສກ຺ກາຍສມຸທຍຄາມິນີ ປຏິປທາ ວຸຕ຺ຕາ. ສວເນນ ຈ ມນສິກາເຣນ ຈ ປຏິເວເຘນ ຈ ສກ຺ກາຍນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາ ວຸຕ຺ຕາ. ອຍໍ ອາວຏ຺ໂຏ.

ວິຠຕ຺ຕີຕິ ເອກໍສພ຺ຍາກຣຓີໂຍ. ນຕ຺ຖິ ຕຕ຺ຖ ວິຠຕ຺ຕິຍາ ຠູມິ. ປຣິວຕ຺ຕນາຕິ ເຍ ປຎ຺ຈານິສໍສາ, ເຕ ປຎ຺ຈາທິນາ ປຏິປກ຺ເຂນ ເຕເນວ ທິຏ຺ເຐວ ຘມ຺ເມ ປາປຸຓາຕິ, ຕໍ ອຸປປຊ຺ຊມານາ ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ.

ເວວຈນນ຺ຕິ ໂສຕານຸຄຕາ ຘມ຺ມາຕິ ຍໍ ສຸຕ຺ຕໍ ທິຏ຺ຐມ຺ປິ ປຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕມ຺ປິ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘມ຺ປິ ວິຠາວິຕມ຺ປິ.

ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ໂສຕານຸຄຕາຘມ຺ມາຕິ ເທສນາ ອວິຊ຺ຊາປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມນສິກາໂຣ ປາໂມຊ຺ຊປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ, ທິຏ຺ຐຘມ຺ມາປິ ອານິສໍສປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ໂອຕຣໂຓຕິ ຕິສ຺ໂສ ປຎ຺ຎາ ວຈສາ ປຣິຈິເຕສຸ ສຸຕມຍີປຎ຺ຎາ ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິເຕສຸ ຈິນ຺ຕາມຍີປຎ຺ຎາ ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາສຸ ຠາວນາມຍີປຎ຺ຎາ. ອິມານິ ອຣິຍສຈ຺ຈານິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ວິຊ຺ຊຸປ຺ປາທາ ອວິຊ຺ຊານິໂຣໂຘ ປຏິຈ຺ຈສມຸປ຺ປາໂທ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ຕີຓິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ອາຍຕເນສຸ ຘມ຺ມາຍຕນປຣິຍາປນ຺ນາ ຘາຕູສຸ ຘມ຺ມຘາຕຸປຣິຍາປນ຺ນາຕິ. ໂສຘໂນຕິ ໂຍ ອາຣມ຺ໂຠ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ປເວໂສ ນິຍຸຕ຺ໂຕ.

ອຘິຏ຺ຐາໂນຕິ ປຎ຺ຈານິສໍສາຕິ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ ອານິສໍສາ ໂສຕາ ອນຸຄຕາຕິ ເວມຕ຺ຕຕາຍ ອຣິຍໂວຫາໂຣ ປຎ຺ຎຕ຺ໂຕ, ຘມ຺ເມ ຈ ສວນນ຺ຕິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ຘມ຺ມສ຺ສວນສ຺ສ ປຍິຣຸປາສນາ ປຈ຺ຈໂຍ, ສທ຺ຘາ ເຫຕຸ. ມນສາ ອນຸເປກ຺ຂິຕາຕິ ອຕ຺ຖປ຺ປຏິສໍເວທິຕາ ປຈ຺ຈໂຍ, ຘມ຺ມປ຺ປຏິສໍເວທິຕາ ເຫຕຸ, ທິຏ຺ຐິຍາ ສຸປ຺ປຏິວິທ຺ຘາຕິ ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວນຎ຺ຈ ມນສິກາໂຣ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ, ສຸຕມຍີ ຈິນ຺ຕາມຍີ ປຎ຺ຎາ ເຫຕຸ. ສມາໂຣປໂນຕິ ວິຠຕ຺ຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອປໂຣ ປຣິຍາໂຍ ນິພ຺ພຕ຺ຕິ ພເລ ນຕ຺ຖິ. ຕຕ຺ຖ ສມາໂຣປນາຍ ຠູມິ.

໑໑໗. ຕຕ຺ຖ ກຕມໍ ວາສນາຠາຄິຍຎ຺ຈ ນິພ຺ເພຘຠາຄິຍຎ຺ຈ ສຸຕ຺ຕໍ? ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ຄາຖາ. ທທໂຕຕິ ທານມຍິກປຸຎ຺ຎກິຣິຍວຕ຺ຖຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ສີລມຍິກປຸຎ຺ຎກິຣິຍວຕ຺ຖຸ ວຸຕ຺ຕໍ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ໂລຠສ຺ສ ຈ ໂມຫສ຺ສ ຈ ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ຈ ປຫານມາຫ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ໂລຠສ຺ສ ຈ ໂມຫສ຺ສ ຈ ພ຺ຍາປາທສ຺ສ ຈ ຉນ຺ທຣາຄວິນຍມາຫາຕິ. ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ຄາຖາ ອໂລໂຠ ກຸສລມູລໍ ຠວຕິ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ອໂທໂສ ກຸສລມູລໍ ຠວຕິ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ອເວຣາ ອສປຕ຺ຕາ ອພ຺ຍາປາທຕາຍ ສທາ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ຎາຓຸປ຺ປາທາ ອຎ຺ຎາຓນິໂຣໂຘ. ຈຕຸຕ຺ຖປເທນ ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂເຍນ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິໂມຫກ຺ຂເຍນ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ, ອຍໍ ວິຈໂຍ.

ຍຸຕ຺ຕີຕິ ທາເນ ຐິໂຕ ອຸຠຍໍ ຫິ ປຣິປູເຣຕິ. ມຈ຺ຉຣິຍຎ຺ຈ ປຊຫຕິ. ປຸຎ຺ຎຎ຺ຈ ປວຑ຺ຒຕິ. ອຕ຺ຖິ ເອສາ ຍຸຕ຺ຕິ.

ປທຏ຺ຐານນ຺ຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ຈາຄາຘິຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ປຎ຺ຎາຘິຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ສຈ຺ຈາຘິຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ອຸປສມາຘິຏ຺ຐານສ຺ສ ປທຏ຺ຐານໍ. ອຍໍ ປທຏ຺ຐາໂນ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ລກ຺ຂໂຓ? ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ. ທທໂຕປິ ເວຣໍ ນ ກຣິຍາຕິ ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກໍ ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕ ຣູປກ຺ຂຍາປິ ເວທນກ຺ຂຍາປິ, ເຍນ ຣູເປນ ທິຏ຺ຐໍ, ເຕນ ຕຖາຄໂຕ ປຎ຺ຎເປນ຺ໂຕ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍ ຣູປສ຺ສ ຂຍາ ວິຣາຄນິໂຣຘາຕິ ເອວໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ.

ຈຕຸພ຺ຍູໂຫ ອິຘ ຠຄວໂຕ ໂກ ອຘິປ຺ປາໂຍ? ເຍ ມຫາໂຠຄານໍ ປຕ຺ຖຍິສ຺ສນ຺ຕິ? ເຕ ທານໍ ທສ຺ສນ຺ຕິ ປຣິສ຺ສຍປຫານາຍ, ເຍ ອເວຣາຠິຉນ຺ທກາ, ເຕ ປຎ຺ຈ ເວຣານິ ປຊຫິສ຺ສນ຺ຕິ, ເຍ ກຸສລາຠິຉນ຺ທກາ, ເຕ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ຠາເວສ຺ສນ຺ຕິ ອຏ຺ຐນ຺ນໍ ມິຈ຺ຉຕ຺ຕານໍ ປຫານາຍ. ເຍ ນິພ຺ພາຍິຕຸກາມາ, ເຕ ຣາຄໂທສໂມຫໍ ປຊຫິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ອຍໍ ຠຄວໂຕ ອຘິປ຺ປາໂຍ.

ອາວຏ຺ໂຏຕິ ຍຎ຺ຈ ອທທໂຕ ມຈ຺ຉຣິຍໍ ຍຎ຺ຈ ອສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ຍຎ຺ຈ ອກຸສລສ຺ສ ປາປສ຺ສ ອປ຺ປຫານໍ, ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິທ຺ເທໂສ ນ ສມຸທໂຍ. ອໂລເຠນ ຈ ອໂທເສນ ຈ ອໂມເຫນ ຈ ກຸສເລນ ອິມານິ ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ. ເຕສໍ ປຈ຺ຈໂຍ ອຏ຺ຐ ສມ຺ມຕ຺ຕານິ, ອຍໍ ມຄ຺ໂຄ. ເຕສໍ ຣາຄໂທສໂມຫານໍ ຂຍາ, ອຍໍ ນິໂຣໂຘ.

ວິຠຕ຺ຕີຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ນ ເອກໍເສນ ໂຍ ຣາຊທຓ຺ຑຠເຍນ ເທຕິ, ໂຍ ຈ ອກປ຺ປິຍສ຺ສ ປຣິໂຠເຄນ ສີລວນ຺ເຕສຸ ເທຕິ, ນ ຕສ຺ສ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ໂສ ເຈຕໍ ທານໍ ອກຸສເລນ ເທຕິ, ທຓ຺ຑທານໍ ສຕ຺ຖທານໍ ອປຸຎ຺ຎມຍໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ນ ປຸຎ຺ຎໍ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ນ ເອກໍເສນ ກິໍ ກາຣຓໍ ຍຎ຺ຈ ໂຍ ປທໍ ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິກໍ ປສ຺ສຕິ ຍທິ ມມ ຣາຊາໂນ ຄເຫຕ຺ວາ ຫຕ຺ຖໍ ວາ ຉິນ຺ເທຍ຺ຍ…ເປ… ນ ເຕນ ສໍຍເມນ ເວຣໍ ນ ກໂຣຕິ. ໂຍ ຕຸ ເອວໍ ສມາທິຍຕິ ປາຓາຕິປາຕສ຺ສ ປາປໂກ ວິປາໂກຕິ, ທິຏ຺ເຐ ເຍວ ຘມ຺ເມ ອຠິສມ຺ປຣາເຍ ຈ ເອວໍ ສພ຺ພສ຺ສ ອກຸສລສ຺ສ ເຫຕຸໂຕ ອາຣຕິ. ອິມິນາ ສໍຍເມນ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ.

ປຣິວຕ຺ຕນາຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ອທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ນ ປວຑ຺ຒຕິ. ຍໍ ທານມຍໍ, ຕໍ ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ, ອສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ກຣີຍຕິ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກໍ ອກຸສໂລ ນ ຊຫາຕິ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສນິພ຺ພຸໂຕຕິ ທູຕໍ ເປເສຕ຺ວາ ປຓີຕໍ ເປເສຕ຺ວາປິ ນ ປກ຺ໂກສາມິ, ໂສ ສຍເມວ ປນ ມຫາຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆປຣິວາໂຣ ອມ຺ຫາກໍ ວສນຏ຺ຐານໍ ສມ຺ປຕ຺ໂຕ ອມ຺ເຫຫິ ຈ ສນ຺ຖາຄາຣສາລາ [ສນ຺ຘາຄາຣສາລາ (ກ.)] ກາຣິຕາ, ເອຕ຺ຖ ມຍໍ ທສພລໍ ອາເນຕ຺ວາ ມງ຺ຄລໍ ຠຓາເປມາຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ອຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ເຍນ ສນ຺ຖາຄາຣໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສູຕິ ຕໍ ທິວສໍ ກິຣ ສນ຺ຖາຄາເຣ ຈິຕ຺ຕກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐາເປຕ຺ວາ ອຏ຺ຏກາ ມຸຕ຺ຕມຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ພຸທ຺ຘາ ນາມ ອຣຎ຺ຎຊ຺ຌາສຍາ ອຣຎ຺ຎາຣາມາ ອນ຺ໂຕຄາເມ ວເສຍ຺ຍຸໍ ວາ ໂນ ວາຕິ ຕສ຺ມາ ຠຄວໂຕ ມນໍ ຊານິຕ຺ວາວ ປຏິຊຄ຺ຄິສ຺ສາມາຕິ ຈິນ຺ເຕຕ຺ວາ ເຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ອິທານິ ປນ ມນໍ ລຠິຕ຺ວາ ປຏິຊຄ຺ຄິຕຸກາມາ ເຍນ ສນ຺ຖາຄາຣໍ, ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ສພ຺ພສນ຺ຖຣິນ຺ຕິ ຍຖາ ສພ຺ພໍ ສນ຺ຖຕໍ ໂຫຕິ ເອວໍ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສູຕິ. ເອຕ຺ຖ ປນ ເຕ ມລ຺ລຣາຊາໂນ ສນ຺ຖາຄາຣໍ ປຏິຊຄ຺ຄິຕ຺ວາ ນຄຣວີຖິໂຍປິ ສມ຺ມຊ຺ຊາເປຕ຺ວາ ຘເຊ ອຸສ຺ສາເປຕ຺ວາ ສຸວຓ຺ຓຆຏິກທລິໂຍ ຈ ຐປາເປຕ຺ວາ ສກລນຄຣໍ ທີປມາລາຫິ ວິປ຺ປກິຓ຺ຓຕາຣກໍ ວິຍ ກຕ຺ວາ ຂີຣປເກ [ຂີຣຸປເກ (ປີ. ກ.)] ທາຣເກ ຂີຣໍ ປາເຍຖ, ທຫເຣ ກຸມາເຣ ລຫຸໍ ລຫຸໍ ໂຠຊາເປຕ຺ວາ ສຍາເປຖ, ອຸຈ຺ຈາສທ຺ທໍ ມາກຣິ, ອຊ຺ຊ ເອກຣຕ຺ຕິໍ ສຕ຺ຖາ ອນ຺ໂຕຄາເມວ ວສິສ຺ສຕິ, ພຸທ຺ຘາ ນາມ ອປ຺ປສທ຺ທກາມາ ໂຫນ຺ຕີຕິ ເຠຣິໍ ຈຣາເປຕ຺ວາ ສຍໍ ທຓ຺ຑກທີປິກາ ອາທາຍ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ຠຄວນ຺ຕໍ ເຍວ ປຸຣກ຺ຂຕ຺ວາຕິ ຠຄວນ຺ຕໍ ປຸຣໂຕ ກຕ຺ວາ, ຕຕ຺ຖ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູນຎ຺ເຈວ ອຸປາສການຎ຺ຈ ມຊ຺ເຌ ນິສິນ຺ໂນ ອຕິວິຍ ວິໂຣຈຕິ. ສມນ຺ຕປາສາທິໂກ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ໂຓ ອຠິຣູໂປ ທສ຺ສນີໂຍ ປຸຣຕ຺ຖິມກາຍໂຕ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓາ ຣສ຺ມິ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຄຄນຕເລ ອສີຕິຫຕ຺ຖໍ ຐານໍ ຄຓ຺ຫາຕິ. ປຈ຺ຉິມກາຍໂຕ ທກ຺ຂິຓຫຕ຺ຖໂຕ ວາມຫຕ຺ຖໂຕ ສຸວຓ຺ຓວຓ຺ຓາ ເຫຏ຺ຐາ ປາທຕເລຫິ ປວາຬວຓ຺ຓຣສ຺ມິ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຆນປຖວິຍໍ ອສີຕິຫຕ຺ຖໍ ຐານໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ເອວໍ ສມນ຺ຕາ ອສີຕິຫຕ຺ຖມຕ຺ຕໍ ຐານໍ ຉພ຺ພຓ຺ຓພຸທ຺ຘຣສ຺ມິໂຍ ວິຊ຺ໂຊຕມານາ ວິຕຓ຺ຑມານາ ວິຘາວນ຺ຕິ, ສພ຺ເພ ທິສາຠາຄາ ສຸວຓ຺ຓຈມ຺ປກປຸປ຺ເຜຫິ ວິກິຣິຍມານາ ວິຍ ສຸວຓ຺ຓຆຏໂຕ ນິກ຺ຂນ຺ຕສຸວຓ຺ຓຣສຘາຣາຫິ ສິຎ຺ຈມານາ ວິຍ ປສາຣິຕສຸວຓ຺ຓປຏປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕາ ວ຺ວິຍ ເວຣມ຺ຠວາຕສມຸຏ຺ຐິຕກິໍສຸກກິໍສຸກາຣກຓິກາຣປຸປ຺ຜຈຸຓ຺ຓສໂມກິຓ຺ຓາ ວິຍ ວິປ຺ປກສນ຺ຕໍ ອສີຕິອນຸພ຺ຍຎ຺ຊນພ຺ຍາມປ຺ປຠາ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສວຣລກ຺ຂຓສມຸຊ຺ຊລໍ ສຣີຣໍ ສມຸຄ຺ຄຕຕາຣກໍ ວິຍ ຄຄນຕລໍ ວິກສິຕມິວ ປທຸມວນໍ ສພ຺ພຜາລິຜຸລ຺ໂລ ວິຍ ໂຍຊນສຕິໂກ ປາຣິຈ຺ຉຕ຺ຕໂກ ປຏິປາຏິຍາ ຐປິຕານໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສຈນ຺ທານໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສສູຣິຍານໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສຈກ຺ກວຕ຺ຕີນໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສເທວຣາຊານໍ ທ຺ວຕ຺ຕິໍສມຫາພ຺ຣຫ຺ມານໍ ນິພ຺ພຸໂຕ ອເສກ຺ຂສ຺ສ ນຕ຺ຖິ ນິພ຺ພຸຕິ.

ເວວຈນນ຺ຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ອນຸໂມທໂຕປິ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ. ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສມາທຫໂຕປິ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກິຣິຍາຍປິ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ.

ປຎ຺ຎຕ຺ຕີຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ອໂລຠສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຍຆາຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ ອໂທສສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຍຆາຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ອໂມຫສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຍຆາຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ.

ໂອຕຣໂຓຕິ ປຎ຺ຈສຸ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕິ, ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕິ ສໍຍເມນ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ. ໂອຕິຓ຺ໂຓ ຉສຸ ອິນ຺ທ຺ຣິເຍສຸ ສໍວໂຣ, ອຍໍ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຍໍ ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກໍ, ອຍໍ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ, ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ວິມຸຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ໂຘ. ຘາຕູສຸ ຘມ຺ມຘາຕຸ, ອາຍຕເນສຸ ມນາຍຕນໍ.

ໂສຘໂນຕິ ເຍນາຣມ຺ເຠນ ອິທໍ ສຸຕ຺ຕໍ ເທສິຕໍ ໂສ ອາຣມ຺ໂຠ ສຸທ຺ໂຘ.

ອຘິຏ຺ຐາໂນ ທານນ຺ຕິ ເອກຕ຺ຕຕາຍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຈາໂຄ ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ຘມ຺ມທານໍ ອາມິສທານໍ, ອຏ຺ຐ ທານານິ ວິຕ຺ຖາເຣນ ກາຕພ຺ພານິ, ອຍໍ ເວມຕ຺ຕຕາ. ນ ຈ ທທໂຕ ເອກຕ຺ຕປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຂນ຺ຕີ ອນວຊ຺ຊນ຺ຕິ ປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ໂຣຘວີຣິຍປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ [ໂຍຘ ວີຣິຍປຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ (ປີ. ກ.)] ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ.

ປຣິກ຺ຂາໂຣຕິ ທານສ຺ສ ປາໂມຊ຺ຊໍ ປຈ຺ຈໂຍ, ອໂລໂຠ ເຫຕຸ. ສໍຍມໂຕ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ເຫຕຸ, ປຣິຈ຺ຈາໂຄ ປຈ຺ຈໂຍ. ກຸສໂລ ຈ ຊຫາຕິ ປາປກນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕທສ຺ສນໍ ປຈ຺ຈໂຍ, ຎາຓປ຺ປຏິລາໂຠ ເຫຕຸ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ປຣໂຕ ຈ ໂຆໂສ ອຊ຺ຌຕ຺ຕຎ຺ຈ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ມຄ຺ໂຄ ຈ ເຫຕຸ ຈ ປຈ຺ຈໂຍ ຈ.

ສມາໂຣປໂນຕິ ທທໂຕ ປຸຎ຺ຎໍ ປວຑ຺ຒຕີຕິ ຄາຖາ ຕສ຺ສ ສີລມ຺ປິ ວຑ຺ຒຕິ. ສໍຍໂມປິ ວຑ຺ຒຕິ. ສໍຍມໂຕ ເວຣໍ ນ ຈີຍຕີຕິ. ອຎ຺ເຎປິ ກິເລສາ ນ ຈີຍນ຺ຕິ ເຍປິສ຺ສ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ ອາສວາ ວິຆາຕາ, ເຕປິສ຺ສ ນ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຣາຄໂທສໂມຫກ຺ຂຍາ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ຣາຄໂທສສ຺ສາປິ ຂຍາ ຣາຄານຸສຍສ຺ສປິ ຂຍາ ໂທສສ຺ສ ໂມຫສ຺ສາປິ ສ ນິພ຺ພຸໂຕຕິ ໂສປາທິເສສາ ນິພ຺ພານຘາຕຸ ອນຸປາທິເສສາປິ. ອຍໍ ສມາໂຣປໂນ.

ເຖຣສ຺ສ ມຫາກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ ເປຏໂກປເທເສ

ຫາຣສ຺ສ ສມ຺ປາຕຠູມິ ສມຕ຺ຕາ.

໘. ສຸຕ຺ຕເວຠງ຺ຄິຍໍ

໑໑໘. ປຸພ຺ພາ ໂກຏິ ນ ປຎ຺ຎາຍຕິ ອວິຊ຺ຊາຍ ຈ ຠວຕຓ຺ຫາຍ ຈ. ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊານີວຣຓານໍ ຕຓ຺ຫາສໍໂຍຊນານໍ ສຕ຺ຕານໍ ປຸພ຺ພໂກຏິ ນ ປຎ຺ຎາຍຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ສຕ຺ຕາ ຕຓ຺ຫາສໍໂຍຊນາ, ເຕ ອຊ຺ໂຌສານພຫຸລາ ມນ຺ທວິປສ຺ສກາ. ເຍ ປນ ອຸສ຺ສນ຺ນທິຏ຺ຐິກາ ສຕ຺ຕາ, ເຕ ວິປສ຺ສນາພຫຸລາ ມນ຺ທຊ຺ໂຌສານາ.

ຕຕ຺ຖ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ສຕ຺ຕສຎ຺ຎາຠິນິວິຏ຺ຐາ ອນຸປ຺ປາທວຍທສ຺ສິໂນ. ເຕ ປຎ຺ຈສຸ ຂນ຺ເຘສຸ ອຕ຺ຕານໍ ສມນຸປສ຺ສນ຺ຕິ ‘‘ຣູປວນ຺ຕໍ ວາ ອຕ຺ຕານໍ, ອຕ຺ຕນິ ວາ ຣູປໍ, ຣູປສ຺ມິໍ ວາ ອຕ຺ຕານ’’ນ຺ຕິ. ເອວໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂນ຺ຘາ. ອຎ຺ເຎຫິ ຂນ຺ເຘຫິ ອຕ຺ຕານໍ ສມນຸປສ຺ສນ຺ຕິ ຕສ຺ສ ອຸສ຺ສນ຺ນທິຏ຺ຐິກາ ສຕ຺ຕາ ວິປສ຺ສມານາ ຂນ຺ເຘ ອຸຊຸໍ ອຕ຺ຕໂຕ ສມນຸປສ຺ສນ຺ຕິ. ເຕ ຣູປໍ ອຕ຺ຕໂກ ສມນຸປສ຺ສນ຺ຕິ. ຍໍ ຣູປໍ, ໂສ ອຕ຺ຕາ. ໂຍ ອຫໍ, ຕໍ ຣູປໍ. ໂສ ຣູປວິນາສໍ ປສ຺ສຕິ, ອຍໍ ອຸຈ຺ເຉທວາທີ. ອິຕິ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຂນ຺ຘານໍ ປຐມາຠິນິປາຕາ ສກ຺ກາຍທິຏ຺ຐິໂຍ ປຎ຺ຈ ອຸຈ຺ເຉທໍ ຠຊນ຺ຕິ ‘‘ຕໍ ຊີວໍ ຕໍ ສຣີຣ’’ນ຺ຕິ. ເອກເມກມ຺ຫິ ຂນ຺ເຘ ຕີຫິ ປເທຫິ ປຈ຺ຉິມເກຫິ ສສ຺ສຕໍ ຠຊຕິ ‘‘ອຎ຺ຎໍ ຊີວໍ ອຎ຺ຎໍ ສຣີຣ’’ນ຺ຕິ. ອິໂຕ ພຫິທ຺ຘາເຕ ປພ຺ພຊິຕາ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ກາມສຸຂລ຺ລິການຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ເຕນ ເຍ ຈ ນິສ຺ສນ຺ເທນ ທິຏ຺ຐິຈຣິຕາ ອຕ຺ຕກິລມຖານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ເຕນ ເຍວ ທິຏ຺ຐິສຸເຂນ ເອຕ຺ຕາວຕາ ພາຫິຣໂກ ປໂຍໂຄ.

ຕຕ຺ຖ ທິຏ຺ຐິຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ເຍ ອຣິຍຘມ຺ມວິນຍໍ ໂອຕຣນ຺ຕິ, ເຕ ຘມ຺ມານຸສາຣິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເຍ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ອຣິຍໍ ຘມ຺ມວິນຍໍ ໂອຕຣນ຺ຕິ, ເຕ ສທ຺ຘານຸສາຣິໂນ ໂຫນ຺ຕິ.

ຕຕ຺ຖ ເຍ ທິຏ຺ຐິຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ, ເຕ ກາເມສຸ ໂທສທິຏ຺ຐີ, ນ ຈ ເຍ ກາເມສຸ ອນຸສຍາ ສມູຫຕາ, ເຕ ອຕ຺ຕກິລມຖານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ເຕສໍ ສຕ຺ຖາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ອຎ຺ໂຎ ວາ ສາວໂກ ກາເມຫິ ນຕ຺ຖິ ອຕ຺ໂຖຕິ ເຕ ຈ ປຸພ຺ເພເຍວ ກາເມຫິ ອນຕ຺ຖິກາ ອິຕິ ກາເມ ອປ຺ປກສິເຣນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເຕ ເຈຕສິເກນ ທຸກ຺ເຂນ ອນຊ຺ໂຌສິຕາ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ສຸຂາ ປຏິປທາ’’ຕິ. ເຍ ປນ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ, ເຕ ກາເມສຸ ອຊ຺ໂຌສິຕາ, ເຕສໍ ສຕ຺ຖາ ວາ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ວາ ຠິກ຺ຂຸ ກາເມຫິ ນຕ຺ຖິ ອຕ຺ໂຖຕິ, ເຕ ປິຍຣູປໍ ທຸກ຺ເຂນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ທຸກ຺ຂາ ປຏິປທາ’’ຕິ. ອິຕິ ອິເມ ສພ຺ພສຕ຺ຕາ ທ຺ວີສຸ ປຏິປທາສຸ ສໂມສຣຓໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ທຸກ຺ຂາຍຎ຺ຈ ສຸຂາຍຎ຺ຈ.

ຕຕ຺ຖ ເຍ ທິຏ຺ຐິຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ, ເຕ ທ຺ວິຘາ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິຍາ ຈ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ທິຏ຺ຐິຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍາ ສຸເຂນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ອຠິສເມນ຺ຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາ ສຸຂາ ປຏິປທາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ທິຏ຺ຐິຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິຍາ ປຐມໍ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປາທາຍ ທນ຺ຘຕຣໍ ອຠິສເມນ຺ຕິ, ເຕ ສຸເຂນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ທນ຺ຘຎ຺ຈ ອຠິສເມນ຺ຕິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ສຸຂາ ປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ທ຺ວິຘາ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍາ ຈ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິຍາ ຈ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍາ ທຸກ຺ເຂນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ຂິປ຺ປຎ຺ຈ ອຠິສເມນ຺ຕິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ທຸກ຺ຂາ ປຏິປທາ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ຕຓ຺ຫາຈຣິຕາ ສຕ຺ຕາ ມຸທິນ຺ທ຺ຣິຍາ ປຐມໍ ຕິກ຺ຂິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປາທາຍ ທນ຺ຘຕຣໍ ອຠິສເມນ຺ຕິ, ເຕ ທຸກ຺ເຂນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ທນ຺ຘຎ຺ຈ ອຠິສເມນ຺ຕິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ທຸກ຺ຂາ ປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາ’’ຕິ. ອິມາ ຈຕສ຺ໂສ ປຏິປທາໂຍ ອປຎ຺ຈມາ ອຉຏ຺ຐາ. ເຍ ຫິ ເກຈິ ນິພ຺ພຸຕາ ນິພ຺ພາຍິສ຺ສນ຺ຕິ ວາ ອິມາຫິ ຈຕູຫິ ປຏິປທາຫິ ອນຎ຺ຎາຫິ ອຍໍ ປຏິປທາຈຕຸກ຺ເກນ ກິເລເສ ນິທ຺ທິສຕິ. ຍາ ຈຕຸກ຺ກມຄ຺ເຄນ ອຣິຍຘມ຺ເມສຸ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ສີຫວິກ຺ກີຬິໂຕ ນາມ ນໂຍ.

໑໑໙. ຕຕ຺ຣິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາຫາຣາ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ ອຸປາທານາ ໂຍຄາ ຄນ຺ຖາ ອາສວາ ໂອຆາ ສລ຺ລາ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິໂຍ ອຄຕິຄມນາຕິ, ເອວໍ ອິມານິ ສພ຺ພານິ ທສ ປທານິ. ອຍໍ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ສໍສນ຺ທນາ.

ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາຫາຣາ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ກພຬີກາໂຣ ອາຫາໂຣ ໂຍ ຈ ຜສ຺ໂສ ອາຫາໂຣ, ອິເມ ຕຓ຺ຫາຈຣິເຕນ ປຫາຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ຈ ມໂນສຎ຺ເຈຕນາຫາໂຣ ໂຍ ຈ ວິຎ຺ຎາຓາຫາໂຣ, ອິເມ ທິຏ຺ຐິຈຣິເຕນ ປຫາຕພ຺ພາ.

ປຐໂມ ອາຫາໂຣ ປຐໂມ ວິປລ຺ລາໂສ, ທຸຕິໂຍ ອາຫາໂຣ ທຸຕິໂຍ ວິປລ຺ລາໂສ, ຕຕິໂຍ ອາຫາໂຣ ຕຕິໂຍ ວິປລ຺ລາໂສ, ຈຕຸຕ຺ໂຖ ອາຫາໂຣ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ວິປລ຺ລາໂສ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິປລ຺ລາສາ ອປຎ຺ຈມາ ອຉຏ຺ຐາ. ອິທຎ຺ຈ ປມາຓາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາຫາຣາ.

ຕຕ຺ຖ ປຐເມ ວິປລ຺ລາເສ ຐິໂຕ ກາເມ ອຸປາທິຍຕິ, ອິທໍ ກາມຸປາທານໍ. ທຸຕິເຍ ວິປລ຺ລາເສ ຐິໂຕ ອນາຄຕໍ ຠວໍ ອຸປາທິຍຕິ, ອິທໍ ສີລພ຺ພຕຸປາທານໍ. ຕຕິເຍ ວິປລ຺ລາເສ ຐິໂຕ ວິປຣີໂຕ ທິຏ຺ຐິໍ ອຸປາທິຍຕິ, ອິທໍ ທິຏ຺ຐຸປາທານໍ. ຈຕຸຕ຺ເຖ ວິປລ຺ລາເສ ຐິໂຕ ຂນ຺ເຘ ອຕ຺ຕໂຕ ອຸປາທິຍຕິ, ອິທໍ ອຕ຺ຕວາທຸປາທານໍ.

ຕຕ຺ຖ ກາມຸປາທາເນ ຐິໂຕ ກາເມ ອຠິຊ຺ຌາຍຕິ ຄນ຺ຖຕິ, ອຍໍ ອຠິຊ຺ຌາກາຍຄນ຺ໂຖ. ສີລພ຺ພຕຸປາທາເນ ຐິໂຕ ພ຺ຍາປາທໍ ຄນ຺ຖຕິ, ອຍໍ ພ຺ຍາປາທກາຍຄນ຺ໂຖ. ທິຏ຺ຐຸປາທາເນ ຐິໂຕ ປຣາມາສໍ ຄນ຺ຖຕິ, ອຍໍ ປຣາມາສກາຍຄນ຺ໂຖ. ອຕ຺ຕວາທຸປາທາເນ ຐິໂຕ ປປຎ຺ຈນ຺ໂຕ ຄນ຺ຖຕິ, ອຍໍ ອິທໍສຈ຺ຈາຠິນິເວໂສ ກາຍຄນ຺ໂຖ.

ຕສ຺ສ ຄນ຺ຖິຕາ ກິເລສາ ອາສວນ຺ຕິ. ກິຎ຺ຈິ ປນ ວຸຈ຺ຈຕິ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ. ເຍ ວິປ຺ປຏິສາຣາ [ໂຍ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ (ປີ. ກ.)] ເຕ ອນຸສຍາ. ຕຕ຺ຖ ອຠິຊ຺ຌາກາຍຄນ຺ເຖນ ກາມາສໂວ, ພ຺ຍາປາທກາຍຄນ຺ເຖນ ຠວາສໂວ, ປຣາມາສກາຍຄນ຺ເຖນ ທິຏ຺ຐາສໂວ, ອິທໍ ສຈ຺ຈາຠິນິເວສກາຍຄນ຺ເຖນ ອວິຊ຺ຊາສໂວ.

ເຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອາສວາ ເວປຸລ຺ລຠາວໍ ຄຕາ ໂອຆາ ໂຫນ຺ຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ ‘‘ໂອຆາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ກາມາສໂວ ກາໂມໂຆ, ຠວາສໂວ ຠໂວໂຆ, ອວິຊ຺ຊາສໂວ ອວິຊ຺ໂຊໂຆ, ທິຏ຺ຐາສໂວ ທິຏ຺ໂຐໂຆ.

ເຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ໂອຆາ ອາສຍມນຸປວິຏ຺ຐາ ອນຸສຍສຫຄຕາ ວຸຈ຺ຈນ຺ຕິ. ສລ຺ລາຕິ ຫທຍມາຫຈ຺ຈ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕາ. ຕຕ຺ຖ ກາໂມໂຆ ຣາຄສລ຺ລໍ, ຠໂວໂຆ ໂທສສລ຺ລໍ, ອວິຊ຺ໂຊໂຆ ໂມຫສລ຺ລໍ, ທິຏ຺ໂຐໂຆ ທິຏ຺ຐິສລ຺ລໍ.

ອິເມຫິ ຈຕູຫິ ສລ຺ເລຫິ ປຣິຍາທິນ຺ນໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຈຕູສຸ ຘມ຺ເມສຸ ຕິຏ຺ຐຕິ ຣູເປ ເວທນາຍ ສຎ຺ຎາຍ ສງ຺ຂາເຣສຸ. ອິມາ ຈຕສ຺ໂສ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິໂຍ. ຕຕ຺ຖ ຣາຄສລ຺ເລນ ນນ຺ທູປເສຈນໍ ຣູປູປຄໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຕິຏ຺ຐຕິ. ໂທສສລ຺ເລນ ເວທນູປຄໍ ໂມຫສລ຺ເລນ ສຎ຺ຎູປຄໍ ທິຏ຺ຐິສລ຺ເລນ ນນ຺ທູປເສຈນໍ ສງ຺ຂາຣູປຄໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ຕິຏ຺ຐຕິ.

ຈຕູຫິ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕີຫິ ຈຕຸພ຺ພິຘໍ ອຄຕິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ຉນ຺ທາ ໂທສາ ຠຍາ ໂມຫາ. ຣາເຄນ ຉນ຺ທາ ອຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ໂທເສນ ໂທສາ ອຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ໂມເຫນ ໂມຫາ ອຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ, ທິຏ຺ຐິຍາ ຠຍາ ອຄຕິໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອິຕິ ອິທຎ຺ຈ ກມ຺ມໍ ອິເມ ຈ ກິເລສາ. ອຍໍ ສໍສາຣສ຺ສ ເຫຕຸ.

໑໒໐. ຕຕ຺ຖິມາ ຈຕສ຺ໂສ ທິສາ ກພຬີກາຣາຫາໂຣ ‘‘ອສຸເຠ ສຸຠ’’ນ຺ຕິ ວິປລ຺ລາໂສ ກາມຸປາທານໍ ກາມໂຍໂຄ ອຠິຊ຺ຌາກາຍຄນ຺ໂຖ ກາມາສໂວ ກາໂມໂຆ ຣາຄສລ຺ລໍ ຣູປູປຄາ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິ ຉນ຺ທາ ອຄຕິຄມນໍ. ອຍໍ ປຐມາ ທິສາ.

ຜສ຺ໂສ ອາຫາໂຣ ‘‘ທຸກ຺ເຂ ສຸຂ’’ນ຺ຕິ ວິປລ຺ລາໂສ ສີລພ຺ພຕຸປາທານໍ ຠວໂຍໂຄພ຺ຍາປາໂທ ກາຍຄນ຺ໂຖ ຠວາສໂວ ຠໂວໂຆ ໂທສສລ຺ລໍ ເວທນູປຄາ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິ ໂທສາ ອຄຕິຄມນໍ, ອຍໍ ທຸຕິຍາ ທິສາ.

ມໂນສຎ຺ເຈຕນາຫາໂຣ ‘‘ອນຕ຺ຕນິ ອຕ຺ຕາ’’ຕິ ວິປລ຺ລາໂສ ທິຏ຺ຐຸປາທານໍ ທິຏ຺ຐິໂຍໂຄ ປຣາມາສກາຍຄນ຺ໂຖ ທິຏ຺ຐາສໂວ ທິຏ຺ໂຐໂຆ ທິຏ຺ຐິສລ຺ລໍ ສຎ຺ຎູປຄາ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິ ຠຍາ ອຄຕິຄມນໍ. ອຍໍ ຕຕິຍາ ທິສາ.

ວິຎ຺ຎາຓາຫາໂຣ ‘‘ອນິຈ຺ເຈ ນິຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ ວິປລ຺ລາໂສ ອຕ຺ຕວາທຸປາທານໍ ອວິຊ຺ຊາໂຍໂຄ ອິທໍສຈ຺ຈາຠິນິເວໂສ ກາຍຄນ຺ໂຖ ອວິຊ຺ຊາສໂວ ອວິຊ຺ໂຊໂຆ ໂມຫສລ຺ລໍ ສງ຺ຂາຣູປຄາ ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິ ໂມຫາ ອຄຕິຄມນໍ, ອຍໍ ຈຕຸຕ຺ຖີ ທິສາ. ອິຕິ ອິເມສໍ ທສນ຺ນໍ ສຸຕ຺ຕານໍ ປຐເມນ ປເທນ ປຐມາຍ ທິສາຍ ອາໂລກນໍ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ທິສາໂລກນາ.

ຈຕູຫິ ວິປລ຺ລາເສຫິ ອກຸສລປກ຺ເຂ ທິສາວິໂລກນາ ກິເລສໍ ສໍໂຍເຊຕ຺ວາ ອຍໍ ອກຸສລປກ຺ເຂ ທິສາວິໂລກນາຍ ຠູມິ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ທສນ຺ນໍ ສຸຕ຺ຕານໍ ຍານິ ປຐມານິ ປທານິ ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ໂກ ອຕ຺ໂຖ? ເອໂກ ອຕ຺ໂຖ, ພ຺ຍຎ຺ຊນເມວ ນານໍ. ເອວໍ ທຸຕິຍາ ເອວໍ ຕຕິຍາ ເອວໍ ຈຕຸຕ຺ຖີ. ອຍໍ ປຐມາ ສໍສນ຺ທນາ.

ອິມິນາ ເປຍ຺ຍາເລນ ສພ຺ເພ ກິເລສາ ຈຕູສຸ ປເທສຸ ປກ຺ຂິປິຕພ຺ພາ. ຕໂຕ ກຸສລປກ຺ເຂ ຈຕສ຺ໂສ ປຏິປທາ ຈຕ຺ຕາຣິ ຌານານິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວິຫາຣາ ທິພ຺ໂພ ພ຺ຣຫ຺ມາ ອຣິໂຍ ອາເນຎ຺ໂຊ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອຈ຺ຉຣິຍາ ອພ຺ຠຸຕຘມ຺ມາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອຘິຏ຺ຐານາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມາຘໂຍ ຉນ຺ທສມາຘິ ວີຣິຍສມາຘິ ຈິຕ຺ຕສມາຘິ ວີມໍສາສມາຘິ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ ສຸຂຠາຄິຍາ ນາຎ຺ຎຕ຺ຣ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ນາຎ຺ຎຕ຺ຣ ຕປສາ ນາຎ຺ຎຕິນ຺ທ຺ຣິຍສໍວຣາ ນາຎ຺ຎຕ຺ຣ ສພ຺ພນິສ຺ສຄ຺ຄາ ຈຕ຺ຕາຣິ ອປ຺ປມາຓານິ.

ຕຕ຺ຖ ທຸກ຺ຂາ ປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາ ຠາວິຍມານາ ພຫຸລີກຣິຍມານາ ປຐມໍ ຌານໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຐມໍ ຌານໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຐມໍ ສຕິປຏ຺ຐານໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຐມໍ ສຕິປຏ຺ຐານໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຐມໍ ວິຫາຣໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຐໂມ ວິຫາໂຣ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ປຐມໍ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຐມໍ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຐມໍ ອຈ຺ຉຣິຍໍ ອພ຺ຠຸຕຘມ຺ມໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຐໂມ ອຈ຺ຉຣິໂຍ ອພ຺ຠຸໂຕ ຘມ຺ໂມ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ປຐມໍ ອຘິຏ຺ຐານໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຐມໍ ອຘິຏ຺ຐານໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ຉນ຺ທສມາຘິໍ ປຣິປູເຣຕິ, ຉນ຺ທສມາຘິ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ອິນ຺ທ຺ຣິຍສໍວຣໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍສໍວໂຣ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ປຐມໍ ເມຕ຺ຕາອປ຺ປມາຓໍ ປຣິປູເຣຕິ. ເອວໍ ຍາວ ສພ຺ພນິສ຺ສຄ຺ໂຄ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ອປ຺ປມາຓໍ ປຣິປູເຣຕິ.

ຕຕ຺ຖ ປຐມາ ຈ ປຏິປທາ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ປຐມຎ຺ຈ ສຕິປຏ຺ຐານໍ ປຐໂມ ຈ ວິຫາໂຣ ປຐມຎ຺ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ປຐໂມ ຈ ອຈ຺ຉຣິໂຍ ອພ຺ຠຸໂຕ ຘມ຺ໂມ ສຈ຺ຈາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ຉນ຺ທສມາຘິ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍສໍວໂຣ ຈ ເມຕ຺ຕາ ຈ ອປ຺ປມາຓໍ. ອຍໍ ປຐມາ ທິສາ.

ທຸກ຺ຂາ ຈ [ທຸຕິຍາ ຈ (ກ.)] ປຏິປທາ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ສຕິປຏ຺ຐານໍ ທຸຕິໂຍ ຈ ວິຫາໂຣ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ທຸຕິໂຍ ຈ ອຈ຺ຉຣິໂຍ ອພ຺ຠຸໂຕ ຘມ຺ໂມ ຈາຄາຘິຏ຺ຐານໍ ຈິຕ຺ຕສມາຘິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິທ຺ຘິປາທາ ກຣຸຓາ ຈ ອປ຺ປມາຓໍ, ອຍໍ ທຸຕິຍາ ທິສາ.

ສຸຂາ ຈ [ຕຕິຍາ ຈ (ກ.)] ປຏິປທາ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ສຕິປຏ຺ຐານໍ ຕຕິໂຍ ຈ ວິຫາໂຣ ຕຕິຍຎ຺ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ຕຕິໂຍ ຈ ອຈ຺ຉຣິໂຍ ອພ຺ຠຸໂຕ ຘມ຺ໂມ ປຎ຺ຎາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ວີຣິຍສມາຘິ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ຈ ມຸທິຕາ ຈ ອປ຺ປມາຓໍ. ອຍໍ ຕຕິຍາ ທິສາ.

ສຸຂາ ຈ [ຈຕຸຕ຺ຖີ ຈ (ກ.)] ປຏິປທາ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຕິປຏ຺ຐານໍ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ຈ ວິຫາໂຣ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘານໍ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ຈ ອຈ຺ຉຣິໂຍ ອພ຺ຠຸໂຕ ຘມ຺ໂມ ອຸປສມາຘິຏ຺ຐານຎ຺ຈ ວີມໍສາສມາຘິ ຈ ສພ຺ພນິສ຺ສຄ຺ໂຄ ຈ ອຸເປກ຺ຂາ ອປ຺ປມາຓຎ຺ຈ. ອຍໍ ຈຕຸຕ຺ຖີ ທິສາ. ອິມາສໍ ຈຕສ຺ສນ຺ນໍ ທິສານໍ ອາໂລກນາ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ທິສາໂລກໂນ ນາມ ນໂຍ.

ຕຕ຺ຖາຍໍ ໂຍຊນາ. ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອາຫາຣາ ຈຕສ຺ໂສ ຈ ປຏິປທາ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ວິປລ຺ລາສາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐານາ, ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ອຸປາທານານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ຌານານິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ໂຍຄາ ວິຫາຣາ ຈ, ຄນ຺ຖາ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ ຈ, ອາສວາ ຈ ອຈ຺ຉຣິຍາ ອພ຺ຠຸຕຘມ຺ມາ ຈ, ໂອຆາ ຈ ອຘິຏ຺ຐານານິ ຈ, ສລ຺ລາ ຈ ສມາຘໂຍ, ວິຎ຺ຎາຓຏ຺ຐິຕິໂຍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຸຂຠາຄິຍາ ຘມ຺ມາ, ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ອຄຕິຄມນານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ອປ຺ປມາຓານິ ອິຕິ ກຸສລາກຸສລານໍ ປຏິປກ຺ຂວເສນ ໂຍຊນາ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ທິສາໂລກໂນ ນໂຍ.

ຕສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ສາມຎ຺ຎຜລານິ ປຣິໂຍສານໍ, ໂຍ ຈ ຘມ຺ໂມ ກຸສລາກຸສລນິທ຺ເທເສ ປຐໂມ ທິສານິທ຺ເທໂສ, ອິມສ຺ສ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ ປຣິໂຍສານໍ ທຸຕິຍໍ ສກທາຄາມິຜລໍ, ຕຕິຍໍ ອນາຄາມິຜລໍ, ຈຕຸຕ຺ຖໍ ອຣຫຕ຺ຕຜລໍ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ຕິປຸກ຺ຂໂລ ນໂຍ? ເຍ ຈ ທຸກ຺ຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ ຈ ນິຍ຺ຍນ຺ຕິ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ, ເຍ ຈ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ ຈ ນິຍ຺ຍນ຺ຕິ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ.

ອິເມສໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ນິຍ຺ຍາຕິ, ໂຍ ຈ ປຸຄ຺ຄໂລ ທຸກ຺ຂາຍ ປຏິປທາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ ນິຍ຺ຍາຕິ. ອິເມ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ຠວນ຺ຕິ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ ນິຍ຺ຍາຕິ, ອຍໍ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ. ໂຍ ປຈ຺ຉິໂມ ປຸຄ຺ຄໂລ ສາຘາຣໂຓ, ອຍໍ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ. ໂຍ ປຸຄ຺ຄໂລ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ທຸກ຺ຂາຍ ປຏິປທາຍ ນິຍ຺ຍາຕິ, ອຍໍ ເນຍ຺ໂຍ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຠວິຕ຺ວາ ຕີຓິ ໂຫນ຺ຕິ, ຕຕ຺ຖ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ສມຖປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ວິປສ຺ສນາ, ເນຍ຺ຍສ຺ສ ວິປສ຺ສນາປຸພ຺ພງ຺ຄໂມ ສມໂຖ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ສມຖວິປສ຺ສນາ ຍຸຄນທ຺ຘາ. ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ມຸທຸກາ ເທສນາ, ເນຍ຺ຍສ຺ສ ຕິກ຺ຂາ ເທສນາ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ຕິກ຺ຂມຸທຸກາ ເທສນາ.

ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ອຘິປຎ຺ຎາສິກ຺ຂາ, ເນຍ຺ຍສ຺ສ ອຘິຈິຕ຺ຕສິກ຺ຂາ, ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎຸສ຺ສ ອຘິສີລສິກ຺ຂາ. ອິຕິ ອິເມສໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ຈຕູຫິ ປຏິປທາຫິ ນິຍ຺ຍານໍ.

ຕຕ຺ຖ ອຍໍ ສໍກິເລໂສ, ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ຕໂຍ ຜສ຺ສາ ຕິສ຺ໂສ ເວທນາ ຕໂຍ ອຸປວິຈາຣາ ຕໂຍ ສໍກິເລສາ ຕໂຍ ວິຕກ຺ກາ ຕໂຍ ປຣິຬາຫາ ຕີຓິ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓານິ ຕິສ຺ໂສ ທຸກ຺ຂຕາຕິ.

ຕີຓິ ອກຸສລມູລານີຕິ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ, ໂທໂສ ອກຸສລມູລໍ, ໂມໂຫ ອກຸສລມູລໍ. ຕໂຍ ຜສ຺ສາຕິ ສຸຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ, ທຸກ຺ຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ. ຕິສ຺ໂສ ເວທນາຕິ ສຸຂາ ເວທນາ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂາ ເວທນາ. ຕໂຍ ອຸປວິຈາຣາຕິ ໂສມນສ຺ໂສປວິຈາໂຣ ໂທມນສ຺ໂສປວິຈາໂຣ ອຸເປກ຺ໂຂປວິຈາໂຣ. ຕໂຍ ສໍກິເລສາຕິ ຣາໂຄ ໂທໂສ ໂມໂຫ. ຕໂຍ ວິຕກ຺ກາຕິ ກາມວິຕກ຺ໂກ ພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ. ຕໂຍ ປຣິຬາຫາຕິ ຣາຄໂຊ ໂທສໂຊ ໂມຫໂຊ. ຕີຓິ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓານີຕິ ອຸປ຺ປາໂທ ຐິຕິ ວໂຍ. ຕິສ຺ໂສ ທຸກ຺ຂຕາຕິ ທຸກ຺ຂທຸກ຺ຂຕາ ວິປຣິຓາມທຸກ຺ຂຕາ ສງ຺ຂຕທຸກ຺ຂຕາ.

ຕຕ຺ຖ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ ກຸໂຕ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ? ຕິວິຘໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ມນາປິກໍ ອມນາປິກໍ ອຸເປກ຺ຂາຐານິຍຎ຺ຈ. ຕຕ຺ຖ ມນາປິເກນ ອາຣມ຺ມເຓນ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ ສມຸຏ຺ຐຫຕິ. ອິຕິ ມນາປິກາ ອາຣມ຺ມຓາ ສຸຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ, ສຸຂເວທນີຍໍ ຜສ຺ສໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ສຸຂເວທນາ, ສຸຂເວທນໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂສມນສ຺ສູປວິຈາໂຣ, ໂສມນສ຺ສູປວິຈາຣໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ຣາໂຄ, ຣາຄໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ກາມວິຕກ຺ໂກ, ກາມວິຕກ຺ກໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ຣາຄໂຊ ປຣິຬາໂຫ ຣາຄຊໍ ປຣິຬາຫໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ອຸປ຺ປາໂທ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂໂຓ, ອຸປ຺ປາທໍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ວິປຣິຓາມທຸກ຺ຂຕາ.

ໂທໂສ ອກຸສລມູລໍ ກຸໂຕ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ? ອມນາປິເກນ ອາຣມ຺ມເຓນ ໂທໂສ ອກຸສລມູລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ. ອິຕິ ອມນາປິກາ ອາຣມ຺ມຓາ ທຸກ຺ຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ, ທຸກ຺ຂເວທນີຍໍ ຜສ຺ສໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ທຸກ຺ຂເວທນາ, ທຸກ຺ຂເວທນໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂທມນສ຺ສູປວິຈາໂຣ, ໂທມນສ຺ສູປວິຈາຣໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂທໂສ, ໂທສໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ, ພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ກໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂທສໂຊ ປຣິຬາໂຫ, ໂທສຊໍ ປຣິຬາຫໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ຐິຕສ຺ສ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕໍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ຐິຕສ຺ສ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕໍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ທຸກ຺ຂທຸກ຺ຂຕາ ເວທນາ.

ໂມໂຫ ອກຸສລມູລໍ ກຸໂຕ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ? ອຸເປກ຺ຂາຐານິເຍນ ອາຣມ຺ມເຓນ ໂມໂຫ ອກຸສລມູລໍ ສມຸຏ຺ຐິຕໍ. ອິຕິ ອຸເປກ຺ຂາຐານິຍາ ອາຣມ຺ມຓາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນີໂຍ ຜສ຺ໂສ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນີຍໍ ຜສ຺ສໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ອທຸກ຺ຂມສຸຂາ ເວທນາ, ອທຸກ຺ຂມສຸຂເວທນໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ອຸເປກ຺ຂູປວິຈາໂຣ, ອຸເປກ຺ຂູປວິຈາຣໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂມໂຫ, ໂມຫໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ, ວິຫິໍສາວິຕກ຺ກໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ໂມຫໂຊ ປຣິຬາໂຫ, ໂມຫຊໍ ປຣິຬາຫໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ວໂຍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ, ວຍໍ ສງ຺ຂຕລກ຺ຂຓໍ ປຏິຈ຺ຈ ອຸປ຺ປຊ຺ຊເຕ ສງ຺ຂຕທຸກ຺ຂຕາ, ອິຕິ ອຍໍ ຕິຓ຺ຓໍ ກິເລສານໍ ນິທ຺ເທໂສ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈເຕ ກຸສລປກ຺ເຂ ຕິປຸກ຺ຂໂລ ນໂຍ.

ອິຕິ ຕີຓິ ອກຸສລມູລານິ ນ ຈຕຸຕ຺ຖານິ ນ ປຎ຺ຈມານິ, ຕໂຍ ຜສ຺ສາຕິ ຕິສ຺ໂສ ເວທນາ ຍາວ ສງ຺ຂຕທຸກ຺ຂຕາຕິ, ໂຍ ໂກຈິ ອກຸສລປກ຺ໂຂ, ສພ຺ໂພ ໂສ ຕີສຸ ອກຸສລມູເລສຸ ສໂມສຣຕິ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ກຸສລປກ຺ໂຂ? ຕີຓິ ກຸສລມູລານິ, ຕິສ຺ໂສ ປຎ຺ຎາ ສຸຕມຍີ ປຎ຺ຎາ ຈິນ຺ຕາມຍີ ປຎ຺ຎາ ຠາວນາມຍີ ປຎ຺ຎາ. ຕໂຍ ສມາຘີ ສວິຕກ຺ກສວິຈາໂຣ…ເປ… ຕິສ຺ໂສ ສິກ຺ຂາ ອຘິສີລສິກ຺ຂາ…ເປ… ສິກ຺ຂາ. ຕີຓິ ນິມິຕ຺ຕານິ ສມຖນິມິຕ຺ຕໍ ປຄ຺ຄຫນິມິຕ຺ຕໍ ອຸເປກ຺ຂານິມິຕ຺ຕໍ. ຕໂຍ ວິຕກ຺ກາ ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ…ເປ… ອວິຫິໍສາວິຕກ຺ໂກ. ຕີຓິ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍນ຺ຕິ ວິຕ຺ຖາໂຣ. ຕໂຍ ອຸປວິຈາຣາ ເນກ຺ຂມ຺ມູປວິຈາໂຣ ອພ຺ຍາປາທູປວິຈາໂຣ ອວິຫິໍສູປວິຈາໂຣ. ຕິສ຺ໂສ ເອສນາ ກາເມສນາ ຠເວສນາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍສນາ. ຕໂຍ ຂນ຺ຘາ ສີລກ຺ຂນ຺ໂຘ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ໂຘ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ໂຘ.

ຕຕ຺ຖ ຍໍ ອໂລໂຠ ກຸສລມູລໍ, ຕໍ ສຸຕມຍິປຎ຺ຎໍ ປຣິປູເຣຕິ, ສຸຕມຍີ ປຎ຺ຎາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ສວິຕກ຺ກໍ ສວິຈາຣໍ ສມາຘິໍ ປຣິປູເຣຕິ, ສວິຕກ຺ໂກ ສວິຈາໂຣ ສມາຘິ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ອຘິຈິຕ຺ຕສິກ຺ຂໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອຘິຈິຕ຺ຕສິກ຺ຂາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ສມຖນິມິຕ຺ຕໍ ປຣິປູເຣຕິ, ສມຖນິມິຕ຺ຕໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ກໍ ປຣິປູເຣຕິ, ເນກ຺ຂມ຺ມວິຕກ຺ໂກ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອນຎ຺ຎາຕຎ຺ຎສ຺ສາມີຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເນກ຺ຂມ຺ມູປວິຈາຣໍ ປຣິປູເຣຕິ, ເນກ຺ຂມ຺ມູປວິຈາໂຣ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ກາເມສນໍ ປຊຫຕິ, ກາເມສນປ຺ປຫານໍ ສມາຘິກ຺ຂນ຺ຘໍ ປຣິປູເຣຕິ.

ອໂທໂສ ກຸສລມູລໍ ຈິນ຺ຕາມຍິປຎ຺ຎໍ ປຣິປູເຣຕິ, ຈິນ຺ຕາມຍີ ປຎ຺ຎາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ອວິຕກ຺ກວິຈາຣມຕ຺ຕໍ ສມາຘິໍ ປຣິປູເຣຕິ. ອວິຕກ຺ກວິຈາຣມຕ຺ໂຕ ສມາຘິ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ອຘິສີລສິກ຺ຂໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອຘິສີລສິກ຺ຂາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ອຸເປກ຺ຂານິມິຕ຺ຕໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອຸເປກ຺ຂານິມິຕ຺ຕໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ກໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອພ຺ຍາປາທວິຕກ຺ໂກ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອຎ຺ຎິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ອພ຺ຍາປາທູປວິຈາຣໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອພ຺ຍາປາທູປວິຈາໂຣ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ຠເວສນໍ ປຊຫຕິ, ຠເວສນປ຺ປຫານໍ ສີລກ຺ຂນ຺ຘໍ ປຣິປູເຣຕິ.

ອໂມໂຫ ກຸສລມູລໍ ຠາວນາມຍິປຎ຺ຎໍ ປຣິປູເຣຕິ, ຠາວນາມຍີປຎ຺ຎາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ອວິຕກ຺ກອວິຈາຣໍ ສມາຘິໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອວິຕກ຺ໂກ ອວິຈາໂຣ ສມາຘິ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ອຘິປຎ຺ຎາສິກ຺ຂໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອຘິປຎ຺ຎາສິກ຺ຂາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ປຄ຺ຄຫນິມິຕ຺ຕໍ ປຣິປູເຣຕິ, ປຄ຺ຄຫນິມິຕ຺ຕໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ອຎ຺ຎາຕາວິໂນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອຎ຺ຎາຕາວິໂນ ອິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ອວິຫິໍສູປວິຈາຣໍ ປຣິປູເຣຕິ, ອວິຫິໍສູປວິຈາໂຣ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍສນໍ ປຣິປູເຣຕິ, ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍສນາ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ປຎ຺ຎາກ຺ຂນ຺ຘໍ ປຣິປູເຣຕິ.

ອິຕິ ອິເມ ຕໂຍ ຘມ຺ມາ ກຸສລປກ຺ຂິກາ ສພ຺ເພ ກຸສລາ ຘມ຺ມາ ຕີຫິ ຕິກນິທ຺ເທເສຫິ ນິທ຺ທິສິຍນ຺ຕິ ຕີຓິ ວິໂມກ຺ຂມຸຂານິ ຕສ຺ສ ປຣິໂຍສານໍ. ຕຕ຺ຖ ປຐເມນ ອປ຺ປຓິຫິຕໍ, ທຸຕິເຍນ ສຸຎ຺ຎຕໍ, ຕຕິເຍນ ອນິມິຕ຺ຕໍ. ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ທຸຕິໂຍ ຕິປຸກ຺ຂໂລ ນາມ ນໂຍ.

ຕຕ຺ຖ ເຍ ອິເມ ຕໂຍ ປຸຄ຺ຄລາ ອຸຄ຺ຆຏິຕຎ຺ຎູ ວິປຎ຺ຈິຕຎ຺ຎູ ເນຍ຺ໂຍຕິ. ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ເຍ ຈ ປຸຄ຺ຄລາ ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ, ສຸຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ຈ ນິຍ຺ຍນ຺ຕິ, ເຕ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ. ເຍ ຈ ທ຺ເວ ປຸຄ຺ຄລາ ທຸກ຺ຂາຍ ປຏິປທາຍ ຂິປ຺ປາຠິຎ຺ຎາຍ, ທຸກ຺ຂາຍ ປຏິປທາຍ ທນ຺ຘາຠິຎ຺ຎາຍ ຈ ນິຍ຺ຍນ຺ຕິ, ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ເຕນ ວິເສເສນ ທ຺ເວ ຠວນ຺ຕິ ທິຏ຺ຐິຈຣິໂຕ ຈ ຕຓ຺ຫາຈຣິໂຕ ຈ. ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຠວິຕ຺ວາ ຕໂຍ ຠວນ຺ຕິ, ຕໂຍ ຠວິຕ຺ວາ ທ຺ເວ ຠວນ຺ຕິ. ອິເມສໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ອຍໍ ສໍກິເລໂສ, ອວິຊ຺ຊາ ຈ ຕຓ຺ຫາ ຈ, ອຫິຣິກຎ຺ຈ ອໂນຕ຺ຕປ຺ປຎ຺ຈ, ອສ຺ສຕິ ຈ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ, ນີວຣຓານິ ຈ ສໍໂຍຊນານິ ຈ, ອຊ຺ໂຌສານຎ຺ຈ ອຠິນິເວໂສ ຈ, ອຫໍກາໂຣ ຈ ມມໍກາໂຣ ຈ, ອສ຺ສທ຺ຘິຍຎ຺ຈ ໂທວຈສ຺ສຎ຺ຈ, ໂກສຊ຺ຊຎ຺ຈ ອໂຍນິໂສ ຈ ມນສິກາໂຣ, ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຈ ອຠິຊ຺ຌາ ຈ, ອສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວນຎ຺ຈ ອສມາປຕ຺ຕິ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາ ຈ ອຫິຣິກຎ຺ຈ ອສ຺ສຕິ ຈ ນີວຣຓານິ ຈ ອຊ຺ໂຌສານຎ຺ຈ ອຫໍກາໂຣ ຈ ອສ຺ສທ຺ຘິຍຎ຺ຈ ໂກສຊ຺ຊຎ຺ຈ ວິຈິກິຈ຺ຉາ ຈ ອສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວນຎ຺ຈ, ອຍໍ ເອກາ ທິສາ.

ຕຓ຺ຫາ ຈ ອໂນຕ຺ຕປ຺ປຎ຺ຈ ອສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ ສໍໂຍຊນານິ ຈ ອຠິນິເວໂສ ຈ ມມໍກາໂຣ ຈ ໂທວຈສ຺ສຕາ ຈ ອໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ຈ ອຠິຊ຺ຌາ ຈ ອສມາປຕ຺ຕິ ຈ, ອຍໍ ທຸຕິຍາ ທິສາ. ທສນ຺ນໍ ທຸການໍ ທສ ປທານິ ປຐມານິ ກາຕພ຺ພານິ. ສໍຂິຕ຺ເຕນ ອຕ຺ຖໍ ຎາເປນ຺ຕິ ປຏິປກ຺ເຂ ກຓ຺ຫປກ຺ຂສ຺ສ ສພ຺ເພສໍ ທຸການໍ ທສ ປທານິ ທຸຕິຍການິ, ອຍໍ ທຸຕິຍາ ທິສາ.

ອິຕິ ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ທຸກ຺ຂນິທ຺ເທໂສ, ອຍໍ ສມຸທໂຍ. ຍໍ ຕໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ ນາມຎ຺ຈ ຣູປຎ຺ຈ ອິທໍ ທຸກ຺ຂໍ ອິຕິ ອຍຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ, ອິທຎ຺ຈ ທຸກ຺ຂໍ, ອິມານິ ທ຺ເວ ສຈ຺ຈານິ ທຸກ຺ຂຎ຺ຈ ສມຸທໂຍ ຈ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ຏສ຺ສ ນຍສ຺ສ ປຐມນິທ຺ເທໂສ.

ຕຕ຺ຖ ກຕໂມ ກຸສລປກ຺ໂຂ? ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ຈ, ວິຊ຺ຊາ ຈ ຈຣຓຎ຺ຈ, ສຕິ ຈ ສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ, ຫິຣີ ຈ ໂອຕ຺ຕປ຺ປຎ຺ຈ, ອຫໍກາຣປ຺ປຫານຎ຺ຈ ມມໍກາຣປ຺ປຫານຎ຺ຈ, ສມ຺ມາວາຍາໂມ ຈ ໂຍນິໂສ ຈ ມນສິກາໂຣ, ສມ຺ມາສຕິ ຈ ສມ຺ມາສມາຘິ ຈ, ປຎ຺ຎາ ຈ ນິພ຺ພິທາ ຈ, ສມາປຕ຺ຕິ ຈ ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວນຎ຺ຈ, ໂສມນສ຺ສຎ຺ຈ ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມປ຺ປຏິປຕ຺ຕິ ຈ.

ຕຕ຺ຖ ສມໂຖ ຈ ວິຊ຺ຊາ ຈ ສຕິ ຈ ຫິຣີ ຈ ອຫໍກາຣປ຺ປຫານຎ຺ຈ ສມ຺ມາວາຍາໂມ ຈ ສມ຺ມາສຕິ ຈ ປຎ຺ຎາ ຈ ສມາປຕ຺ຕິ ຈ ໂສມນສ຺ສຎ຺ຈ, ອິເມ ຘມ຺ມາ ເອກາ ທິສາ. ວິປສ຺ສນາ ຈ ຈຣຓຎ຺ຈ ສມ຺ປຊຎ຺ຎຎ຺ຈ ໂອຕ຺ຕປ຺ປຎ຺ຈ ມມໍກາຣປ຺ປຫານຎ຺ຈ ໂຍນິໂສ ມນສິກາໂຣ ຈ ສມ຺ມາສມາຘິ ຈ ນິພ຺ພິທາ ຈ ສທ຺ຘມ຺ມສ຺ສວນຎ຺ຈ ຘມ຺ມານຸຘມ຺ມປ຺ປຏິປຕ຺ຕິ ຈ, ອຍໍ ທຸຕິຍາ ທິສາ. ອິຕິ ກຸສລປກ຺ເຂ ຈ ອກຸສລປກ຺ເຂ ຈ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ຏສ຺ສ ປນ ນຍສ຺ສ ຈຕສ຺ໂສ ທິສາ.

ຕາສຸ ຍານິ ອກຸສລປກ຺ຂສ຺ສ ປຐມານິ ປທານິ ອກຸສລານິ ກຸສເລຫິ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕານິ ກຸສລປກ຺ເຂ ທຸຕິເຍຫິ ປເທຫິ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕສໍ ປຫານາ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ ຍານິ ອກຸສລປກ຺ຂສ຺ສ ທຸຕິຍານິ ອກຸສລປທານິ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຕານິ ກຸສລປກ຺ຂສ຺ສ ປຐເມຫິ ປເທຫິ ປຫານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕສໍ ປຫານາ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ ປຣິໂຍສານໍ. ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ນຍານໍ ປຐໂມ ນໂຍ ສີຫວິກ຺ກີຬິໂຕ ນາມ. ອຏ຺ຐ ປທານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ກຸສລານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ຈ ອກຸສລານິ ອິມານິ ອຏ຺ຐ ປທານິ ມູລປທານິ, ອຕ຺ຖນເຍນ ທຸຕິໂຍ ຕິປຸກ຺ຂໂລ. ໂສ ຉຫິ ຘມ຺ເມຫິ ເນຕິ ກຸສລມູລານິ ຈ ເນຕິ ອກຸສລມູລານິ ຈ, ອິຕິ ອິມານິ ຉ ປທານິ ປຸຣິມການິ ຈ ອຏ຺ຐ ມູລປທານິ ອິມານິ ຈຸທ຺ທສ ປທານິ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ນໍ ມູລປທານໍ. ຕຕ຺ຖ ໂຍ ປຈ຺ຉິມໂກ ນໂຍ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ໂຏ, ໂສ ຈຕູຫິ ຘມ຺ເມຫິ ເນຕິ. ອວິຊ຺ຊາຍ ຈ ຕຓ຺ຫາຍ ຈ ສມເຖນ ຈ ວິປສ຺ສນາຍ ຈ, ອິເມ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຘມ຺ມາ ອິມານິ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ຕີສຸ ນເຍສຸ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ.

ຕຕ຺ຖ ຍານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ, ຕຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ ສໂມສຣຕິ. ເຕສຎ຺ຈ ນວນ຺ນໍ ມູລານໍ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ສີຫວິກ຺ກີຬິຕນເຍ ຕີຓິ ຕິປຸກ຺ຂເລ ທ຺ເວ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ເຏ, ອິຈ຺ເຈເຕ ກຸສລສ຺ສ ປກ຺ຂາ. ຕຕ຺ຖ ຍານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ, ຕຕ຺ຖ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ ຍຸຊ຺ຊຕິ. ຕຕ຺ຖ ສີຫວິກ຺ກີຬິເຕ ນເຍ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ຕີຓິ ຕິປຸກ຺ຂເລ ທ຺ເວ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ເຏ ອິມານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ.

ຕຕ຺ຖ ຍານິ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ເຏ ນເຍ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ, ຕຕ຺ຖ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ສໂມສຣນ຺ຕິ. ຍຖາ ກຖໍ, ສມໂຖ ຈ ອໂລໂຠ ຈ ອໂທໂສ ຈ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ຈ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ ຈ ອິມານິ ກຸສລປກ຺ເຂ ປຎ຺ຈ ປທານິ ສມຖໍ ຠຊນ຺ຕິ. ວິປສ຺ສນາ ຈ ອໂມໂຫ ຈ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ຈ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ຈ ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ວິປສ຺ສນໍ ຠຊນ຺ຕິ. ອິມານິ ນວ ປທານິ ກຸສລານິ ທ຺ວີສຸ ປເທສຸ ໂຍຊິຕານິ, ຕຕ຺ຖ ອກຸສລປກ຺ເຂ ນວນ຺ນໍ ອກຸສລມູລປທານໍ ຍາ ຈ ຕຓ຺ຫາ ໂຍ ຈ ໂລໂຠ ໂຍ ຈ ໂທໂສ ຍາ ຈ ສຸຠສຎ຺ຎາ ຍາ ຈ ສຸຂສຎ຺ຎາ, ອິມານິ ປຎ຺ຈ ປທານິ ຕຓ຺ຫໍ ຠຊນ຺ຕິ. ຍາ ຈ ອວິຊ຺ຊາ ໂຍ ຈ ໂມໂຫ ຍາ ຈ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ຍາ ຈ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ, ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ອວິຊ຺ຊໍ ຠຊນ຺ຕິ. ເອຕານິ ນວ ປທານິ ອກຸສລານິ ສຸສໍຂິຕ຺ຕານິ. ອິຕິ ຕໂຍ ນຍາ ເອກໍ ນຍໍ ນ ປວິຏ຺ຐາ. ເອວໍ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ຏນເຍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ.

ກຖໍ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ, ຕິປຸກ຺ຂເລ ນເຍ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ? ນວນ຺ນໍ ປທານໍ ກຸສລານໍ, ວິປສ຺ສນາ ຈ ອໂມໂຫ ຈ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ຈ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ຈ, ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ; ອໂມໂຫ ຈ ສມໂຖ ຈ ອໂລໂຠ ຈ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ຈ, ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ; ໂລໂຠ ຈ ໂທໂສ ຈ, ເອວໍ ອິມານິ ນວ ປທານິ ຕີສຸ ກຸສເລສຸ ໂຍເຊຕພ຺ພານິ. ຕຕ຺ຖ ນວນ຺ນໍ ປທານໍ ອກຸສລານໍ ຕຓ຺ຫາ ຈ ໂລໂຠ ຈ ສຸຠສຎ຺ຎາ ຈ ສຸຂສຎ຺ຎາ ຈ, ອິມານິ ຈຕ຺ຕາຣິ ປທານິ ໂລໂຠ ອກຸສລມູລໍ; ອວິຊ຺ຊາ ຈ ໂມໂຫ ຈ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ຈ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ຈ ອຍໍ ໂມໂຫ ອຍໍ ໂທໂສ, ເຍ ຈ ອິມານິ ນວ ປທານິ ຕີສຸ ອກຸສເລສຸ ໂຍຊິຕານິ. ເອວໍ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ກຸສລມູເລສຸ ຈ ໂຍເຊຕ຺ວາ ຕິປຸກ຺ຂເລນ ນເຍນ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພານິ.

ກຖໍ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ສີຫວິກ຺ກີຬິເຕ ນເຍ ຍຸຊ຺ຊນ຺ຕິ? ຕຓ຺ຫາ ຈ ສຸຠສຎ຺ຎາ ຈ, ອຍໍ ປຐໂມ ວິປລ຺ລາໂສ. ໂລໂຠ ຈ ສຸຂສຎ຺ຎາ ຈ, ອຍໍ ທຸຕິໂຍ ວິປລ຺ລາໂສ. ອວິຊ຺ຊາ ຈ ນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ຈ, ອຍໍ ຕຕິໂຍ ວິປລ຺ລາໂສ. ໂມໂຫ ຈ ອຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ຈ, ອຍໍ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ວິປລ຺ລາໂສ. ອິຕິ ນວ ປທານິ ອກຸສລມູລານິ ຈຕູສຸ ປເທສຸ ໂຍຊິຕານິ. ຕຕ຺ຖ ນວນ຺ນໍ ມູລປທານໍ ກຸສລານໍ ສມໂຖ ຈ ອສຸຠສຎ຺ຎາ ຈ, ອິທໍ ປຐມໍ ສຕິປຏ຺ຐານໍ. ອໂລໂຠ ຈ ທຸກ຺ຂສຎ຺ຎາ ຈ, ອິທໍ ທຸຕິຍໍ ສຕິປຏ຺ຐານໍ. ວິປສ຺ສນາ ຈ ອນິຈ຺ຈສຎ຺ຎາ ຈ, ອິທໍ ຕຕິຍໍ ສຕິປຏ຺ຐານໍ. ອໂມໂຫ ຈ ອນຕ຺ຕສຎ຺ຎາ ຈ, ອິທໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ສຕິປຏ຺ຐານໍ. ອິມານິ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ສີຫວິກ຺ກີຬິຕນຍໍ ອນຸປວິຏ຺ຐານິ. ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ນຍານໍ ຍາ ຠູມິ ຈ ໂຍ ຣາໂຄ ຈ ໂຍ ໂທໂສ ຈ ເອກໍ ນຍໍ ປວິສຕິ. ເອກສ຺ສ ນຍສ຺ສ ອກຸສເລ ວາ ຘມ຺ເມ ກຸສເລ ວາ ຘມ຺ເມ ວິຎ຺ຎາເຕ ປຏິປກ຺ໂຂ ອນ຺ເວສິຕພ຺ໂພ, ປຏິປກ຺ເຂ ອນ຺ເວສິຕ຺ວາ ໂສ ນໂຍ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ, ຕມ຺ຫິ ນເຍ ນິທ຺ທິຏ຺ໂຐ. ຍຖາ ເອກມ຺ຫິ ນເຍ ສພ຺ເພ ນຍາ ປວິຏ຺ຐາ ຕຖາ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ພາ. ເອກມ຺ຫິ ຈ ນເຍ ອຏ຺ຐາຣສ ມູລປທານິ ປວິຏ຺ຐານິ, ຕມ຺ຫິ ຘມ຺ເມ ວິຎ຺ຎາເຕ ສພ຺ເພ ຘມ຺ມາ ວິຎ຺ຎາຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ນຍານໍ ສີຫວິກ຺ກີຬິຕນຍສ຺ສ ຈຕ຺ຕາຣິ ຜລານິ ປຣິໂຍສານໍ. ປຐມາຍ ທິສາຍ ປຐມໍ ຜລໍ, ທຸຕິຍາຍ ທິສາຍ ທຸຕິຍໍ ຜລໍ, ຕຕິຍາຍ ທິສາຍ ຕຕິຍໍ ຜລໍ, ຈຕຸຕ຺ຖາຍ ທິສາຍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຜລໍ. ຕິປຸກ຺ຂລສ຺ສ ນຍສ຺ສ ຕີຓິ ວິໂມກ຺ຂມຸຂານິ ປຣິໂຍສານໍ. ປຐມາຍ ທິສາຍ ອປ຺ປຓິຫິຕໍ, ທຸຕິຍາຍ ທິສາຍ ສຸຎ຺ຎຕໍ, ຕຕິຍາຍ ທິສາຍ ອນິມິຕ຺ຕໍ. ນນ຺ທິຍາວຏ຺ຏສ຺ສ ນຍສ຺ສ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ຈ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ ປຣິໂຍສານໍ. ປຐມາຍ ທິສາຍ ຣາຄວິຣາຄາ ເຈໂຕວິມຸຕ຺ຕິ, ທຸຕິຍາຍ ທິສາຍ ອວິຊ຺ຊາວິຣາຄາ ປຎ຺ຎາວິມຸຕ຺ຕິ. ອິເມ ຕໂຍ ນຍາ ອິເມສໍ ຕິຓ຺ຓໍ ນຍານໍ ອຏ຺ຐາຣສນ຺ນໍ ມູລປທານໍ ອາໂລກນາ, ອຍໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ທິສາໂລກໂນ [ທິສາໂລຈໂນ (ກ.)] ນໂຍ. ອາໂລເກຕ຺ວານ ຊານາຕິ ‘‘ອຍໍ ຘມ຺ໂມ ອິມໍ ຘມ຺ມໍ ຠຊຕີ’’ຕິ ສມ຺ມາ ໂຍຊນາ. ກຸສລປກ຺ເຂ ອກຸສລປກ຺ເຂ ຈ ອຍໍ ນໂຍ ອງ຺ກຸໂສ ນາມ. ອິເມ ປຎ຺ຈ ນຍາ.

ຕຕ຺ຖິມາ ອຸທ຺ທານຄາຖາ

ຕຓ຺ຫາ ຈ ອວິຊ຺ຊາປິ ຈ, ໂລໂຠ ໂທໂສ ຕເຖວ ໂມໂຫ ຈ;

ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ວິປລ຺ລາສາ, ກິເລສຠູມີ ນວ ປທານິ.

ເຍ ຈ ສຕິປຏ຺ຐານາ, ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ ກຸສລມູລາ;

ເອຕໍ ສພ຺ພໍ ກຸສລໍ, ອິນ຺ທ຺ຣິຍຠູມີ ນວ ປທານິ.

ສພ຺ພກຸສລໍ ນວຫິ ປເທຫິ ຍຸຊ຺ຊຕິ, ນວຫິ ເຈວ ອກຸສລໍ;

ເອເຕ ເຕ ມູລປທາ, ອຸຠໂຕ ອຏ຺ຐາຣສ ປທານິ.

ຕຓ຺ຫາ ເຈວ ອວິຊ຺ຊາ ຈ, ສມໂຖ ຈ ວິປສ຺ສນາ;

ໂຍ ເນຕິ ສພ຺ເພສຸ ໂຍຄຍຸຕ຺ໂຕ, ອຍໍ ນໂຍ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ໂຏ.

ຍໍ ກຸສລມູເລຫິ, ນຍຕິ ກຸສລອກຸສລມູເລຫິ;

ຠູຕໍ ຕຖໍ ອວິຕຖໍ, ຕິປຸກ຺ຂລໍ ຕໍ ນຍໍ ອາຫຸ.

ໂສ ເນຕິ ວິປລ຺ລາເສຫິ, ກິເລສອິນ຺ທ຺ຣິເຍຫິ ຈ;

ຘມ຺ເມ ຕໍ ນຍໍ ວິນຍມາຫຸ, ສີຫວິກ຺ກີຬິຕໍ ນາມ.

ເວຍ຺ຍາກຣເຓ ວຸຕ຺ເຕ, ກຸສລຕາຫິ ອກຸສລຕາຫິ ຈ;

ຕໂຍ ອາໂລກຍຕິ, ອຍໍ ນໂຍ ທິສາໂລຈໂນ ນາມ.

ໂອໂລເກຕ຺ວາ ທິສາໂລຈເນນ, ອຸກ຺ຂິປິຍ ຍໍ ສມາເນຕິ;

ສພ຺ເພ ກຸສລາກຸສເລ, ອຍໍ ນໂຍ ອງ຺ກຸໂສ ນາມ.

ນຍສມຸຏ຺ຐານໍ.

ເປຏໂກປເທເສ ມຫາກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ ເຖຣສ຺ສ ສຸຕ຺ຕວິຠງ຺ຄສ຺ສ

[ເວຠງ຺ຄິສ຺ສ (ປີ. ກ.)] ທສ຺ສນໍ ສມຕ຺ຕໍ.

ຍານິ ຈຕຸກ຺ການິ ອກຸສລານິ ກຸສລານິ ຈ ສີຫວິກ຺ກີຬິເຕ ນເຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ, ຕິການິ ກຸສລານິ ຈ ອກຸສລານິ ຈ ຕິປຸກ຺ຂເລ ນເຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ, ທຸການິ ກຸສລານິ ຈ ອກຸສລານິ ຈ ນນ຺ທິຍາວຏ຺ເຏ ນເຍ ນິທ຺ທິຏ຺ຐານິ. ເຍສຸ ທ຺ວີສຸ ຘມ຺ເມສຸ [ວິສຸທ຺ຘີສຸ (ກ.)] ກຸສເລສຸ ໂສ ອຕ຺ໂຖ ຕິເກສຸ ວິຠຊ຺ຊມານສ຺ສ ຠວຠູມິ, ອຖ ຈ ສພ຺ໂພ [ປຸພ຺ໂພ (ກ.)] ຈ ອຕ຺ໂຖ ຕີຫິ ພ຺ຍຎ຺ຊເນຫິ ນິທ຺ທິສຕິ. ຕຕ຺ຕການິ ວຸຈ຺ຈຕິ. ໂຍ ອຕ຺ໂຖ ຈຕູຫິ ປເທຫິ ອຏ຺ຐວີສຕິຠາເຄຫິ ນຕ຺ຖິຠູມິ ນິທ຺ທິສິຕຸໍ, ອວຈຣນ຺ໂຕວ ຈຕູຫິ ປເທຫິ ນິທ຺ທິສຕິ. ອິຕິ ຍໍ ຍຖານິທ຺ທິຏ຺ຐສ຺ສ ອວິໂກສນາ ອິທໍ ປມາຓໍ. ຍຖາ ສພ຺ເພ ສມາຘໂຍ ຕີສຸ ສມາຘີສຸ ປຣິເຍສິຕພ຺ພາ, ສວິຕກ຺ກສວິຈາເຣ ອວິຕກ຺ກວິຈາຣມຕ຺ເຕ ອວິຕກ຺ກອວິຈາເຣ ອິທໍ ປມາຓໍ, ນຕ຺ຖິ ຈຕຸຕ຺ໂຖ ສມາຘິ. ຕຖາ ຕິສ຺ໂສ ປຎ຺ຎາ ຈິນ຺ຕາມຍີ ສຸຕມຍີ ຠາວນາມຍີ ສພ຺ພາສຸ ປຎ຺ຎາສຸ ນິທ຺ທິສຕິ, ນຕ຺ຖິ ຈຕຸຕ຺ຖີ ປຎ຺ຎາ ນ ຈິນ຺ຕາມຍີ ນ ສຸຕມຍີ ນ ຠາວນາມຍີ, ປຎ຺ຎາ ນາສ຺ສ ອຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ຘມ຺ມານໍ ຍາ ອວິກ຺ເຂປນາ, ອິທໍ ວຸຈ຺ຈຕິ ປມາຓນ຺ຕິ.

ເຖຣສ຺ສ ມຫາກຈ຺ຈາຍນສ຺ສ ຊມ຺ພຸວນວາສິໂນ ເປຏໂກປເທໂສ

ສມຕ຺ໂຕ.

ເປຏໂກປເທສປກຣຓໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.