📜

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ

ວິນຍປິຏເກ

ປາຣາຊິກປາຬິ

ເວຣຎ຺ຊກຓ຺ຑໍ

໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ວິຫຣຕິ ນເຬຣຸປຸຈິມນ຺ທມູເລ ມຫຕາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ສທ຺ຘິໍ ປຎ຺ຈມຕ຺ເຕຫິ ຠິກ຺ຂຸສເຕຫິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ – ‘‘ສມໂຓ ຂລຸ, ໂຠ, ໂຄຕໂມ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສກ຺ຍກຸລາ ປພ຺ພຊິໂຕ ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ວິຫຣຕິ ນເຬຣຸປຸຈິມນ຺ທມູເລ ມຫຕາ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ ສທ຺ຘິໍ ປຎ຺ຈມຕ຺ເຕຫິ ຠິກ຺ຂຸສເຕຫິ. ຕໍ ໂຂ ປນ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ເອວໍ ກລ຺ຍາໂຓ ກິຕ຺ຕິສທ຺ໂທ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄໂຕ – ‘ອິຕິປິ ໂສ ຠຄວາ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ວິຊ຺ຊາຈຣຓສມ຺ປນ຺ໂນ ສຸຄໂຕ ໂລກວິທູ ອນຸຕ຺ຕໂຣ ປຸຣິສທມ຺ມສາຣຖິ ສຕ຺ຖາ ເທວມນຸສ຺ສານໍ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ [ຠຄວາຕິ (ສ຺ຍາ.), ທີ. ນິ. ໑.໑໕໗, ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຕາກາເຣນ ປນ ສເມຕິ]. ໂສ ອິມໍ ໂລກໍ ສເທວກໍ ສມາຣກໍ ສພ຺ຣຫ຺ມກໍ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິໍ ປຊໍ ສເທວມນຸສ຺ສໍ ສຍໍ ອຠິຎ຺ຎາ ສຈ຺ຉິກຕ຺ວາ ປເວເທຕິ. ໂສ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕິ ອາທິກລ຺ຍາຓໍ ມຊ຺ເຌກລ຺ຍາຓໍ ປຣິໂຍສານກລ຺ຍາຓໍ ສາຕ຺ຖໍ ສພ຺ຍຎ຺ຊນໍ; ເກວລປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ປກາເສຕິ; ສາຘຸ ໂຂ ປນ ຕຖາຣູປານໍ ອຣຫຕໍ ທສ຺ສນໍ ໂຫຕີ’’’ຕິ.

໒. [ອິໂຕ ປຣໍ ຍາວ ປາຣາ. ໑໕-໑໖ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມີຕິ ປາໂຐ ອ. ນິ. ໘.໑໑] ອຖ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ສມ຺ໂມທິ. ສມ຺ໂມທນີຍໍ ກຖໍ ສາຣຓີຍໍ ວີຕິສາເຣຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຸຕໍ ເມຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ – ‘ນ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ຊິຓ຺ເຓ ວຸຑ຺ເຒ ມຫລ຺ລເກ ອທ຺ຘຄເຕ ວໂຍອນຸປ຺ປຕ຺ເຕ ອຠິວາເທຕິ ວາ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐຕິ ວາ ອາສເນນ ວາ ນິມນ຺ເຕຕີ’ຕິ. ຕຍິທໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ຕເຖວ? ນ ຫິ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ຊິຓ຺ເຓ ວຸຑ຺ເຒ ມຫລ຺ລເກ ອທ຺ຘຄເຕ ວໂຍອນຸປ຺ປຕ຺ເຕ ອຠິວາເທຕິ ວາ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐຕິ ວາ ອາສເນນ ວາ ນິມນ຺ເຕຕິ? ຕຍິທໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນ ສມ຺ປນ຺ນເມວາ’’ຕິ.

‘‘ນາຫໍ ຕໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປສ຺ສາມິ ສເທວເກ ໂລເກ ສມາຣເກ ສພ຺ຣຫ຺ມເກ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ຍມຫໍ ອຠິວາເທຍ຺ຍໍ ວາ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐຍ຺ຍໍ ວາ ອາສເນນ ວາ ນິມນ຺ເຕຍ຺ຍໍ. ຍຎ຺ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຕຖາຄໂຕ ອຠິວາເທຍ຺ຍ ວາ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐຍ຺ຍ ວາ ອາສເນນ ວາ ນິມນ຺ເຕຍ຺ຍ, ມຸທ຺ຘາປິ ຕສ຺ສ ວິປເຕຍ຺ຍາ’’ຕິ.

໓. ‘‘ອຣສຣູໂປ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຣສຣູໂປ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ເຍ ເຕ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຣູປຣສາ ສທ຺ທຣສາ ຄນ຺ຘຣສາ ຣສຣສາ ໂຜຏ຺ຐພ຺ພຣສາ ເຕ ຕຖາຄຕສ຺ສ ປຫີນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ [ອນຠາວກຕາ (ສີ.) ອນຠາວໍຄຕາ (ສ຺ຍາ.)] ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຣສຣູໂປ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໔. ‘‘ນິພ຺ໂຠໂຄ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ນິພ຺ໂຠໂຄ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ເຍ ເຕ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຣູປໂຠຄາ ສທ຺ທໂຠຄາ ຄນ຺ຘໂຠຄາ ຣສໂຠຄາ ໂຜຏ຺ຐພ຺ພໂຠຄາ ເຕ ຕຖາຄຕສ຺ສ ປຫີນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ນິພ຺ໂຠໂຄ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໕. ‘‘ອກິຣິຍວາໂທ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອກິຣິຍວາໂທ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ອຫຎ຺ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ອກິຣິຍໍ ວທາມິ ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕສ຺ສ ວຈີທຸຈ຺ຈຣິຕສ຺ສ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕສ຺ສ. ອເນກວິຫິຕານໍ ປາປການໍ ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ອກິຣິຍໍ ວທາມິ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອກິຣິຍວາໂທ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໖. ‘‘ອຸຈ຺ເຉທວາໂທ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຸຈ຺ເຉທວາໂທ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ອຫຎ຺ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ອຸຈ຺ເຉທໍ ວທາມິ ຣາຄສ຺ສ ໂທສສ຺ສ ໂມຫສ຺ສ. ອເນກວິຫິຕານໍ ປາປການໍ ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ອຸຈ຺ເຉທໍ ວທາມິ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຸຈ຺ເຉທວາໂທ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໗. ‘‘ເຊຄຸຈ຺ຉີ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ເຊຄຸຈ຺ຉີ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ອຫຎ຺ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຊິຄຸຈ຺ຉາມິ ກາຍທຸຈ຺ຈຣິເຕນ ວຈີທຸຈ຺ຈຣິເຕນ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິເຕນ. ອເນກວິຫິຕານໍ ປາປການໍ ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ສມາປຕ຺ຕິຍາ ຊິຄຸຈ຺ຉາມິ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ເຊຄຸຈ຺ຉີ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໘. ‘‘ເວນຍິໂກ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ເວນຍິໂກ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ອຫຎ຺ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ວິນຍາຍ ຘມ຺ມໍ ເທເສມິ ຣາຄສ຺ສ ໂທສສ຺ສ ໂມຫສ຺ສ. ອເນກວິຫິຕານໍ ປາປການໍ ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ວິນຍາຍ ຘມ຺ມໍ ເທເສມິ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ເວນຍິໂກ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໙. ‘‘ຕປສ຺ສີ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ຕປສ຺ສີ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ຕປນີຍາຫໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປາປເກ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ວທາມິ, ກາຍທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ວຈີທຸຈ຺ຈຣິຕໍ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິຕໍ. ຍສ຺ສ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຕປນີຍາ ປາປກາ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ປຫີນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ ຕມຫໍ ຕປສ຺ສີຕິ ວທາມິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຕປນີຍາ ປາປກາ ອກຸສລາ ຘມ຺ມາ ປຫີນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ຕປສ຺ສີ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສີ’’ຕິ.

໑໐. ‘‘ອປຄພ຺ໂຠ ຠວໍ ໂຄຕໂມ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ ຂ຺ເວສ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອປຄພ຺ໂຠ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ. ຍສ຺ສ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ອາຍຕິໍ ຄພ຺ຠເສຍ຺ຍາ ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິ ປຫີນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ ຕມຫໍ ອປຄພ຺ໂຠຕິ ວທາມິ. ຕຖາຄຕສ຺ສ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ອາຍຕິໍ ຄພ຺ຠເສຍ຺ຍາ ປຸນພ຺ຠວາຠິນິພ຺ພຕ຺ຕິ ປຫີນາ ອຸຈ຺ຉິນ຺ນມູລາ ຕາລາວຕ຺ຖຸກຕາ ອນຠາວໍກຕາ ອາຍຕິໍ ອນຸປ຺ປາທຘມ຺ມາ. ອຍໍ ໂຂ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຣິຍາໂຍ ເຍນ ມໍ ປຣິຍາເຍນ ສມ຺ມາ ວທມາໂນ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອປຄພ຺ໂຠ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ’ຕິ, ໂນ ຈ ໂຂ ຍໍ ຕ຺ວໍ ສນ຺ຘາຍ ວເທສິ’’.

໑໑. ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ກຸກ຺ກຸຏິຍາ ອຓ຺ຑານິ ອຏ຺ຐ ວາ ທສ ວາ ທ຺ວາທສ ວາ. ຕານສ຺ສຸ ກຸກ຺ກຸຏິຍາ ສມ຺ມາ ອຘິສຍິຕານິ ສມ຺ມາ ປຣິເສທິຕານິ ສມ຺ມາ ປຣິຠາວິຕານິ. ໂຍ ນຸ ໂຂ ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຏຈ຺ຉາປການໍ ປຐມຕຣໍ ປາທນຂສິຂາຍ ວາ ມຸຂຕຸຓ຺ຑເກນ ວາ ອຓ຺ຑໂກສໍ ປທາເລຕ຺ວາ ໂສຕ຺ຖິນາ ອຠິນິພ຺ຠິຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ກິນ຺ຕິ ສ຺ວາສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ເຊຏ຺ໂຐ ວາ ກນິຏ຺ໂຐ ວາ’’ຕິ? ‘‘ເຊຏ຺ໂຐຕິສ຺ສ, ໂຠ ໂຄຕມ, ວຈນີໂຍ. ໂສ ຫິ ເນສໍ ເຊຏ຺ໂຐ ໂຫຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອວເມວ ໂຂ ອຫໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ອວິຊ຺ຊາຄຕາຍ ປຊາຍ ອຓ຺ຑຠູຕາຍ ປຣິໂຍນທ຺ຘາຍ ອວິຊ຺ຊຓ຺ຑໂກສໍ ປທາເລຕ຺ວາ ເອໂກວ ໂລເກ ອນຸຕ຺ຕຣໍ ສມ຺ມາສມ຺ໂພຘິໍ ອຠິສມ຺ພຸທ຺ໂຘ. ສ຺ວາຫໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ເຊຏ຺ໂຐ ເສຏ຺ໂຐ ໂລກສ຺ສ’’.

‘‘ອາຣທ຺ຘໍ ໂຂ ປນ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ວີຣິຍໍ [ວິຣິຍໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອໂຫສິ ອສລ຺ລີນໍ, ອຸປຏ຺ຐິຕາ ສຕິ ອສມ຺ມຸຏ຺ຐາ [ອປ຺ປມຸຏ຺ຐາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ປສ຺ສທ຺ໂຘ ກາໂຍ ອສາຣທ຺ໂຘ, ສມາຫິຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ເອກຄ຺ຄໍ. ໂສ ໂຂ ອຫໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ວິວິຈ຺ເຈວ ກາເມຫິ ວິວິຈ຺ຈ ອກຸສເລຫິ ຘມ຺ເມຫິ ສວິຕກ຺ກໍ ສວິຈາຣໍ ວິເວກຊໍ ປີຕິສຸຂໍ ປຐມໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາສິໍ. ວິຕກ຺ກວິຈາຣານໍ ວູປສມາ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ສມ຺ປສາທນໍ ເຈຕໂສ ເອໂກທິຠາວໍ ອວິຕກ຺ກໍ ອວິຈາຣໍ ສມາຘິຊໍ ປີຕິສຸຂໍ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາສິໍ. ປີຕິຍາ ຈ ວິຣາຄາ ອຸເປກ຺ຂໂກ ຈ ວິຫາສິໍ ສໂຕ ຈ ສມ຺ປຊາໂນ, ສຸຂຎ຺ຈ ກາເຍນ ປຏິສໍເວເທສິໍ, ຍໍ ຕໍ ອຣິຍາ ອາຈິກ຺ຂນ຺ຕິ – ‘ອຸເປກ຺ຂໂກ ສຕິມາ ສຸຂວິຫາຣີ’ຕິ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາສິໍ. ສຸຂສ຺ສ ຈ ປຫານາ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຈ ປຫານາ ປຸພ຺ເພວ ໂສມນສ຺ສໂທມນສ຺ສານໍ ອຕ຺ຖງ຺ຄມາ ອທຸກ຺ຂມສຸຂໍ ອຸເປກ຺ຂາສຕິປາຣິສຸທ຺ຘິໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫາສິໍ.

໑໒. ‘‘ໂສ ເອວໍ ສມາຫິເຕ ຈິຕ຺ເຕ ປຣິສຸທ຺ເຘ ປຣິໂຍທາເຕ ອນງ຺ຄເຓ ວິຄຕູປກ຺ກິເລເສ ມຸທຸຠູເຕ ກມ຺ມນິເຍ ຐິເຕ ອາເນຎ຺ຊປ຺ປຕ຺ເຕ ປຸພ຺ເພນິວາສານຸສ຺ສຕິຎາຓາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຠິນິນ຺ນາເມສິໍ. ໂສ ອເນກວິຫິຕໍ ປຸພ຺ເພນິວາສໍ ອນຸສ຺ສຣາມິ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ເອກມ຺ປິ ຊາຕິໍ ທ຺ເວປິ ຊາຕິໂຍ ຕິສ຺ໂສປິ ຊາຕິໂຍ ຈຕສ຺ໂສປິ ຊາຕິໂຍ ປຎ຺ຈປິ ຊາຕິໂຍ ທສປິ ຊາຕິໂຍ ວີສມ຺ປິ ຊາຕິໂຍ ຕິໍສມ຺ປິ ຊາຕິໂຍ ຈຕ຺ຕາລີສມ຺ປິ ຊາຕິໂຍ ປຎ຺ຎາສມ຺ປິ ຊາຕິໂຍ ຊາຕິສຕມ຺ປິ, ຊາຕິສຫສ຺ສມ຺ປິ ຊາຕິສຕສຫສ຺ສມ຺ປິ, ອເນເກປິ ສໍວຏ຺ຏກປ຺ເປ ອເນເກປິ ວິວຏ຺ຏກປ຺ເປ ອເນເກປິ ສໍວຏ຺ຏວິວຏ຺ຏກປ຺ເປ – ‘ອມຸຕ຺ຣາສິໍ ເອວໍນາໂມ ເອວໍໂຄຕ຺ໂຕ ເອວໍວຓ຺ໂຓ ເອວມາຫາໂຣ ເອວໍສຸຂທຸກ຺ຂປ຺ປຏິສໍເວທີ ເອວມາຍຸປຣິຍນ຺ໂຕ; ໂສ ຕໂຕ ຈຸໂຕ ອມຸຕ຺ຣ ອຸທປາທິໍ; ຕຕ຺ຣາປາສິໍ ເອວໍນາໂມ ເອວໍໂຄຕ຺ໂຕ ເອວໍວຓ຺ໂຓ ເອວມາຫາໂຣ ເອວໍສຸຂທຸກ຺ຂປ຺ປຏິສໍເວທີ ເອວມາຍຸປຣິຍນ຺ໂຕ; ໂສ ຕໂຕ ຈຸໂຕ ອິຘູປປນ຺ໂນຕິ. ອິຕິ ສາກາຣໍ ສອຸທ຺ເທສໍ ອເນກວິຫິຕໍ ປຸພ຺ເພນິວາສໍ ອນຸສ຺ສຣາມິ. ອຍໍ ໂຂ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຣຕ຺ຕິຍາ ປຐເມ ຍາເມ ປຐມາ ວິຊ຺ຊາ ອຘິຄຕາ, ອວິຊ຺ຊາ ວິຫຕາ, ວິຊ຺ຊາ ອຸປ຺ປນ຺ນາ, ຕໂມ ວິຫໂຕ, ອາໂລໂກ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ – ຍຖາ ຕໍ ອປ຺ປມຕ຺ຕສ຺ສ ອາຕາປິໂນ ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ ວິຫຣໂຕ. ອຍໍ ໂຂ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ປຐມາຠິນິພ຺ຠິທາ ອໂຫສິ ກຸກ຺ກຸຏຈ຺ຉາປກສ຺ເສວ ອຓ຺ຑໂກສມ຺ຫາ.

໑໓. ‘‘ໂສ ເອວໍ ສມາຫິເຕ ຈິຕ຺ເຕ ປຣິສຸທ຺ເຘ ປຣິໂຍທາເຕ ອນງ຺ຄເຓ ວິຄຕູປກ຺ກິເລເສ ມຸທຸຠູເຕ ກມ຺ມນິເຍ ຐິເຕ ອາເນຎ຺ຊປ຺ປຕ຺ເຕ ສຕ຺ຕານໍ ຈຸຕູປປາຕຎາຓາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຠິນິນ຺ນາເມສິໍ. ໂສ ທິພ຺ເພນ ຈກ຺ຂຸນາ ວິສຸທ຺ເຘນ ອຕິກ຺ກນ຺ຕມານຸສເກນ [ອຕິກ຺ກນ຺ຕມານຸສ຺ສເກນ (ກ.)] ສຕ຺ເຕ ປສ຺ສາມິ ຈວມາເນ ອຸປປຊ຺ຊມາເນ ຫີເນ ປຓີເຕ ສຸວຓ຺ເຓ ທຸພ຺ພຓ຺ເຓ. ສຸຄເຕ ທຸຄ຺ຄເຕ ຍຖາກມ຺ມູປເຄ ສຕ຺ເຕ ປຊານາມິ – ‘ອິເມ ວຕ ໂຠນ຺ໂຕ ສຕ຺ຕາ ກາຍທຸຈ຺ຈຣິເຕນ ສມນ຺ນາຄຕາ ວຈີທຸຈ຺ຈຣິເຕນ ສມນ຺ນາຄຕາ ມໂນທຸຈ຺ຈຣິເຕນ ສມນ຺ນາຄຕາ ອຣິຍານໍ ອຸປວາທກາ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິກາ ມິຈ຺ຉາທິຏ຺ຐິກມ຺ມສມາທານາ; ເຕ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປນ຺ນາ. ອິເມ ວາ ປນ ໂຠນ຺ໂຕ ສຕ຺ຕາ ກາຍສຸຈຣິເຕນ ສມນ຺ນາຄຕາ ວຈີສຸຈຣິເຕນ ສມນ຺ນາຄຕາ ມໂນສຸຈຣິເຕນ ສມນ຺ນາຄຕາ ອຣິຍານໍ ອນຸປວາທກາ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິກາ ສມ຺ມາທິຏ຺ຐິກມ຺ມສມາທານາ; ເຕ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປນ຺ນາ’ຕິ. ອິຕິ ທິພ຺ເພນ ຈກ຺ຂຸນາ ວິສຸທ຺ເຘນ ອຕິກ຺ກນ຺ຕມານຸສເກນ ສຕ຺ເຕ ປສ຺ສາມິ ຈວມາເນ ອຸປປຊ຺ຊມາເນ ຫີເນ ປຓີເຕ ສຸວຓ຺ເຓ ທຸພ຺ພຓ຺ເຓ. ສຸຄເຕ ທຸຄ຺ຄເຕ ຍຖາກມ຺ມູປເຄ ສຕ຺ເຕ ປຊານາມິ. ອຍໍ ໂຂ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຣຕ຺ຕິຍາ ມຊ຺ຌິເມ ຍາເມ ທຸຕິຍາ ວິຊ຺ຊາ ອຘິຄຕາ, ອວິຊ຺ຊາ ວິຫຕາ, ວິຊ຺ຊາ ອຸປ຺ປນ຺ນາ, ຕໂມ ວິຫໂຕ, ອາໂລໂກ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ – ຍຖາ ຕໍ ອປ຺ປມຕ຺ຕສ຺ສ ອາຕາປິໂນ ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ ວິຫຣໂຕ. ອຍໍ ໂຂ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ທຸຕິຍາຠິນິພ຺ຠິທາ ອໂຫສິ ກຸກ຺ກຸຏຈ຺ຉາປກສ຺ເສວ ອຓ຺ຑໂກສມ຺ຫາ.

໑໔. ‘‘ໂສ ເອວໍ ສມາຫິເຕ ຈິຕ຺ເຕ ປຣິສຸທ຺ເຘ ປຣິໂຍທາເຕ ອນງ຺ຄເຓ ວິຄຕູປກ຺ກິເລເສ ມຸທຸຠູເຕ ກມ຺ມນິເຍ ຐິເຕ ອາເນຎ຺ຊປ຺ປຕ຺ເຕ ອາສວານໍ ຂຍຎາຓາຍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຠິນິນ຺ນາເມສິໍ. ໂສ ‘ອິທໍ ທຸກ຺ຂ’ນ຺ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ, ‘ອຍໍ ທຸກ຺ຂສມຸທໂຍ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ, ‘ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣໂຘ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ, ‘ອຍໍ ທຸກ຺ຂນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ; ‘ອິເມ ອາສວາ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ, ‘ອຍໍ ອາສວສມຸທໂຍ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ, ‘ອຍໍ ອາສວນິໂຣໂຘ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ, ‘ອຍໍ ອາສວນິໂຣຘຄາມິນີ ປຏິປທາ’ຕິ ຍຖາຠູຕໍ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອວໍ ຊານໂຕ ເອວໍ ປສ຺ສໂຕ ກາມາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິມຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ ຠວາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິມຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ ອວິຊ຺ຊາສວາປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິມຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ. ວິມຸຕ຺ຕສ຺ມິໍ ວິມຸຕ຺ຕມິຕິ ຎາຓໍ ອໂຫສິ. ‘ຂີຓາ ຊາຕິ, ວຸສິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ, ກຕໍ ກຣຓີຍໍ, ນາປຣໍ ອິຕ຺ຖຕ຺ຕາຍາ’ຕິ ອພ຺ຠຎ຺ຎາສິໍ. ອຍໍ ໂຂ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຉິເມ ຍາເມ ຕຕິຍາ ວິຊ຺ຊາ ອຘິຄຕາ, ອວິຊ຺ຊາ ວິຫຕາ, ວິຊ຺ຊາ ອຸປ຺ປນ຺ນາ, ຕໂມ ວິຫໂຕ, ອາໂລໂກ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ – ຍຖາ ຕໍ ອປ຺ປມຕ຺ຕສ຺ສ ອາຕາປິໂນ ປຫິຕຕ຺ຕສ຺ສ ວິຫຣໂຕ. ອຍໍ ໂຂ ເມ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ຕຕິຍາຠິນິພ຺ຠິທາ ອໂຫສິ – ກຸກ຺ກຸຏຈ຺ຉາປກສ຺ເສວ ອຓ຺ຑໂກສມ຺ຫາ’’ຕິ.

໑໕. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເຊຏ຺ໂຐ ຠວໍ ໂຄຕໂມ, ເສຏ຺ໂຐ ຠວໍ ໂຄຕໂມ! ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ອຠິກ຺ກນ຺ຕໍ, ໂຠ ໂຄຕມ!! ເສຍ຺ຍຖາປິ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນິກ຺ກຸຊ຺ຊິຕໍ ວາ ອຸກ຺ກຸຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ວາ ວິວເຣຍ຺ຍ, ມູຬ຺ຫສ຺ສ ວາ ມຄ຺ຄໍ ອາຈິກ຺ເຂຍ຺ຍ, ອນ຺ຘກາເຣ ວາ ເຕລປຊ຺ໂຊຕໍ ຘາເຣຍ຺ຍ – ຈກ຺ຂຸມນ຺ໂຕ ຣູປານິ ທກ຺ຂນ຺ຕີຕິ, ເອວເມວໍ ໂຠຕາ ໂຄຕເມນ ອເນກປຣິຍາເຍນ ຘມ຺ໂມ ປກາສິໂຕ. ເອສາຫໍ ຠວນ຺ຕໍ ໂຄຕມໍ ສຣຓໍ ຄຈ຺ຉາມິ ຘມ຺ມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆຎ຺ຈ. ອຸປາສກໍ ມໍ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ຘາເຣຕຸ ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ປາຓຸເປຕໍ ສຣຓໍ ຄຕໍ. ອຘິວາເສຕຸ ຈ ເມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ວສ຺ສາວາສໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນາ’’ຕິ. ອຘິວາເສສິ ຠຄວາ ຕຸຓ຺ຫີຠາເວນ. ອຖ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠຄວໂຕ ອຘິວາສນໍ ວິທິຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ.

໑໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເວຣຎ຺ຊາ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ໂຫຕິ ທ຺ວີຫິຕິກາ ເສຕຏ຺ຐິກາ ສລາກາວຸຕ຺ຕາ ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຸຕ຺ຕຣາປຖກາ [ອຸຕ຺ຕຣາຫກາ (ສີ.)] ອສ຺ສວາຓິຊາ [ອສ຺ສວຓິຊາ (ກ.)] ປຎ຺ຈມຕ຺ເຕຫິ ອສ຺ສສເຕຫິ ເວຣຎ຺ຊໍ ວສ຺ສາວາສໍ ອຸປຄຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕຫິ ອສ຺ສມຓ຺ຑລິກາສຸ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຕ຺ຖປຕ຺ຖປຸລກໍ [ປຕ຺ຖປຕ຺ຖມູລກໍ (ກ.)] ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຠິກ຺ຂູ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເວຣຎ຺ຊໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິສິຕ຺ວາ ປິຓ຺ຑໍ ອລຠມານາ ອສ຺ສມຓ຺ຑລິກາສຸ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ປຕ຺ຖປຕ຺ຖປຸລກໍ ອາຣາມໍ ອາຫຣິຕ຺ວາ ອຸທຸກ຺ຂເລ ໂກຏ຺ເຏຕ຺ວາ ໂກຏ຺ເຏຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ອາຍສ຺ມາ ປນານນ຺ໂທ ປຕ຺ຖປຸລກໍ ສິລາຍໍ ປິສິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ອຸປນາເມຕິ. ຕໍ ຠຄວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ.

ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ຠຄວາ ອຸທຸກ຺ຂລສທ຺ທໍ. ຊານນ຺ຕາປິ ຕຖາຄຕາ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຊານນ຺ຕາປິ ນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ; ກາລໍ ວິທິຕ຺ວາ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ກາລໍ ວິທິຕ຺ວາ ນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ; ອຕ຺ຖສໍຫິຕໍ ຕຖາຄຕາ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ໂນ ອນຕ຺ຖສໍຫິຕໍ. ອນຕ຺ຖສໍຫິເຕ ເສຕຸຆາໂຕ ຕຖາຄຕານໍ. ທ຺ວີຫິ ອາກາເຣຫິ ພຸທ຺ຘາ ຠຄວນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ – ຘມ຺ມໍ ວາ ເທເສສ຺ສາມ, ສາວການໍ ວາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມາຕິ [ປຎ຺ຎາເປສ຺ສາມາຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ກິໍ ນຸ ໂຂ ໂສ, ອານນ຺ທ, ອຸທຸກ຺ຂລສທ຺ໂທ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ, ອານນ຺ທ! ຕຸມ຺ເຫຫິ, ອານນ຺ທ ສປ຺ປຸຣິເສຫິ ວິຊິຕໍ. ປຈ຺ຉິມາ ຊນຕາ ສາລິມໍໂສທນໍ ອຕິມຎ຺ຎິສ຺ສຕີ’’ຕິ.

໑໗. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ [ມຫາໂມຄ຺ຄລາໂນ (ກ.)] ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຕຣຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເວຣຎ຺ຊາ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ທ຺ວີຫິຕິກາ ເສຕຏ຺ຐິກາ ສລາກາວຸຕ຺ຕາ. ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ອິມິສ຺ສາ, ຠນ຺ເຕ, ມຫາປຖວິຍາ ເຫຏ຺ຐິມຕລໍ ສມ຺ປນ຺ນໍ – ເສຍ຺ຍຖາປິ ຂຸທ຺ທມຘຸໍ ອນີລກໍ ເອວມສ຺ສາທໍ. ສາຘາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຖວິໍ ປຣິວຕ຺ເຕຍ຺ຍໍ. ຠິກ຺ຂູ ປປ຺ປຏໂກຊໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ‘‘ເຍ ປນ ເຕ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານ, ປຖວິນິສ຺ສິຕາ ປາຓາ ເຕ ກຖໍ ກຣິສ຺ສສີ’’ຕິ? ‘‘ເອກາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປາຓິໍ ອຠິນິມ຺ມິນິສ຺ສາມິ – ເສຍ຺ຍຖາປິ ມຫາປຖວີ. ເຍ ປຖວິນິສ຺ສິຕາ ປາຓາ ເຕ ຕຕ຺ຖ ສງ຺ກາເມສ຺ສາມິ. ເອເກນ ຫຕ຺ເຖນ ປຖວິໍ ປຣິວຕ຺ເຕສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານ, ມາ ເຕ ຣຸຈ຺ຈິ ປຖວິໍ ປຣິວຕ຺ເຕຕຸໍ. ວິປລ຺ລາສມ຺ປິ ສຕ຺ຕາ ປຏິລເຠຍ຺ຍຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ສພ຺ໂພ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ອຸຕ຺ຕຣກຸຣຸໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານ, ມາ ເຕ ຣຸຈ຺ຈິ ສພ຺ພສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣກຸຣຸໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຄມນ’’ນ຺ຕິ.

໑໘. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘‘ກຕເມສານໍ ໂຂ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ນ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສິ; ກຕເມສານໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ສາຍນ຺ຫສມຍໍ [ສາຍຓ຺ຫສມຍໍ (ສີ.)] ປຏິສລ຺ລານາ ວຸຏ຺ຐິໂຕ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິຘ ມຍ຺ຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘ກຕເມສານໍ ໂຂ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ນ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສິ, ກຕເມສານໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’ຕິ. ‘ກຕເມສານໍ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ນ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສິ, ກຕເມສານໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’’ຕິ?

‘‘ຠຄວໂຕ ຈ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ວິປສ຺ສິສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ສິຂິສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ເວສ຺ສຠຸສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ນ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສິ. ຠຄວໂຕ ຈ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ກກຸສນ຺ຘສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ໂກຓາຄມນສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ກສ຺ສປສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’ຕິ.

໑໙. ‘‘ໂກ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ, ເຍນ ຠຄວໂຕ ຈ ວິປສ຺ສິສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ສິຂິສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ເວສ຺ສຠຸສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ນ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’ຕິ? ‘‘ຠຄວາ ຈ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ວິປສ຺ສີ ຠຄວາ ຈ ສິຂີ ຠຄວາ ຈ ເວສ຺ສຠູ ກິລາສຸໂນ ອເຫສຸໍ ສາວການໍ ວິຕ຺ຖາເຣນ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕຸໍ. ອປ຺ປກຎ຺ຈ ເນສໍ ອໂຫສິ ສຸຕ຺ຕໍ ເຄຍ຺ຍໍ ເວຍ຺ຍາກຣຓໍ ຄາຖາ ອຸທານໍ ອິຕິວຸຕ຺ຕກໍ ຊາຕກໍ ອພ຺ຠຸຕຘມ຺ມໍ ເວທລ຺ລໍ. ອປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ. ອນຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ. ເຕສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ພຸທ຺ຘານຸພຸທ຺ຘານໍ ສາວການໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ເຍ ເຕ ປຈ຺ຉິມາ ສາວກາ ນານານາມາ ນານາໂຄຕ຺ຕາ ນານາຊຈ຺ຈາ ນານາກຸລາ ປພ຺ພຊິຕາ ເຕ ຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຂິປ຺ປຎ຺ເຎວ ອນ຺ຕຣຘາເປສຸໍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ນານາປຸປ຺ຜານິ ຜລເກ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ສຸຕ຺ເຕນ ອສງ຺ຄຫິຕານິ ຕານິ ວາໂຕ ວິກິຣຕິ ວິຘມຕິ ວິທ຺ຘໍເສຕິ. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ຍຖາ ຕໍ ສຸຕ຺ເຕນ ອສງ຺ຄຫິຕຕ຺ຕາ. ເອວເມວ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ເຕສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ພຸທ຺ຘານຸພຸທ຺ຘານໍ ສາວການໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ເຍ ເຕ ປຈ຺ຉິມາ ສາວກາ ນານານາມາ ນານາໂຄຕ຺ຕາ ນານາຊຈ຺ຈາ ນານາກຸລາ ປພ຺ພຊິຕາ ເຕ ຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຂິປ຺ປຎ຺ເຎວ ອນ຺ຕຣຘາເປສຸໍ.

‘‘ອກິລາສຸໂນ ຈ ເຕ ຠຄວນ຺ໂຕ ອເຫສຸໍ ສາວເກ ເຈຕສາ ເຈໂຕ ປຣິຈ຺ຈ ໂອວທິຕຸໍ. ຠູຕປຸພ຺ພໍ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ເວສ຺ສຠູ ຠຄວາ ອຣຫໍ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ໂຘ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ຠິໍສນເກ [ຠີສນເກ (ກ.)] ວນສຓ຺ເຑ ສຫສ຺ສໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ເຈຕສາ ເຈໂຕ ປຣິຈ຺ຈ ໂອວທຕິ ອນຸສາສຕິ – ‘ເອວໍ ວິຕກ຺ເກຖ, ມາ ເອວໍ ວິຕກ຺ກຍິຕ຺ຖ; ເອວໍ ມນສິກໂຣຖ, ມາ ເອວໍ ມນສາກຕ຺ຖ [ມນສາກຣິຕ຺ຖ (ກ.)]; ອິທໍ ປຊຫຖ, ອິທໍ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊ ວິຫຣຖາ’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸສຫສ຺ສສ຺ສ ເວສ຺ສຠຸນາ ຠຄວຕາ ອຣຫຕາ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ເຘນ ເອວໍ ໂອວທິຍມານານໍ ເອວໍ ອນຸສາສິຍມານານໍ ອນຸປາທາຍ ອາສເວຫິ ຈິຕ຺ຕານິ ວິມຸຈ຺ຈິໍສຸ. ຕຕ຺ຣ ສຸທໍ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ຠິໍສນກສ຺ສ ວນສຓ຺ຑສ຺ສ ຠິໍສນກຕສ຺ມິໍ ໂຫຕິ – ໂຍ ໂກຈິ ອວີຕຣາໂຄ ຕໍ ວນສຓ຺ຑໍ ປວິສຕິ, ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ໂລມານິ ຫໍສນ຺ຕິ. ອຍໍ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ເຫຕຸ ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ ເຍນ ຠຄວໂຕ ຈ ວິປສ຺ສິສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ສິຂິສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ເວສ຺ສຠຸສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ນ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’ຕິ.

໒໐. ‘‘ໂກ ປນ, ຠນ຺ເຕ, ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ ເຍນ ຠຄວໂຕ ຈ ກກຸສນ຺ຘສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ໂກຓາຄມນສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ກສ຺ສປສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’ຕິ? ‘‘ຠຄວາ ຈ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ກກຸສນ຺ໂຘ ຠຄວາ ຈ ໂກຓາຄມໂນ ຠຄວາ ຈ ກສ຺ສໂປ ອກິລາສຸໂນ ອເຫສຸໍ ສາວການໍ ວິຕ຺ຖາເຣນ ຘມ຺ມໍ ເທເສຕຸໍ. ພຫຸຎ຺ຈ ເນສໍ ອໂຫສິ ສຸຕ຺ຕໍ ເຄຍ຺ຍໍ ເວຍ຺ຍາກຣຓໍ ຄາຖາ ອຸທານໍ ອິຕິວຸຕ຺ຕກໍ ຊາຕກໍ ອພ຺ຠຸຕຘມ຺ມໍ ເວທລ຺ລໍ, ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ, ອຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ. ເຕສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ພຸທ຺ຘານຸພຸທ຺ຘານໍ ສາວການໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ເຍ ເຕ ປຈ຺ຉິມາ ສາວກາ ນານານາມາ ນານາໂຄຕ຺ຕາ ນານາຊຈ຺ຈາ ນານາກຸລາ ປພ຺ພຊິຕາ ເຕ ຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣໍ ທີຆມທ຺ຘານໍ ຐເປສຸໍ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ນານາປຸປ຺ຜານິ ຜລເກ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ສຸຕ຺ເຕນ ສຸສງ຺ຄຫິຕານິ ຕານິ ວາໂຕ ນ ວິກິຣຕິ ນ ວິຘມຕິ ນ ວິທ຺ຘໍເສຕິ. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ຍຖາ ຕໍ ສຸຕ຺ເຕນ ສຸສງ຺ຄຫິຕຕ຺ຕາ. ເອວເມວ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ເຕສໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ພຸທ຺ຘານຸພຸທ຺ຘານໍ ສາວການໍ ອນ຺ຕຣຘາເນນ ເຍ ເຕ ປຈ຺ຉິມາ ສາວກາ ນານານາມາ ນານາໂຄຕ຺ຕາ ນານາຊຈ຺ຈາ ນານາກຸລາ ປພ຺ພຊິຕາ ເຕ ຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣໍ ທີຆມທ຺ຘານໍ ຐເປສຸໍ. ອຍໍ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ເຫຕຸ ອຍໍ ປຈ຺ຈໂຍ ເຍນ ຠຄວໂຕ ຈ ກກຸສນ຺ຘສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ໂກຓາຄມນສ຺ສ ຠຄວໂຕ ຈ ກສ຺ສປສ຺ສ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກໍ ອໂຫສີ’’ຕິ.

໒໑. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຎ຺ຊລິໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຕສ຺ສ, ຠຄວາ, ກາໂລ! ເອຕສ຺ສ, ສຸຄຕ, ກາໂລ! ຍໍ ຠຄວາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍ [ປຎ຺ຎາເປຍ຺ຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ, ຍຖຍິທໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ອທ຺ຘນິຍໍ ອສ຺ສ ຈິຣຏ຺ຐິຕິກ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອາຄເມຫິ ຕ຺ວໍ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ! ອາຄເມຫິ ຕ຺ວໍ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ! ຕຖາຄໂຕວ ຕຕ຺ຖ ກາລໍ ຊານິສ຺ສຕິ. ນ ຕາວ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ສຕ຺ຖາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຕິ ອຸທ຺ທິສຕິ [ນ ອຸທ຺ທິສຕິ (ສີ.)] ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ຍາວ ນ ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ. ຍໂຕ ຈ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ອຖ ສຕ຺ຖາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຕິ ອຸທ຺ທິສ຺ສຕິ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ເຕສໍເຍວ ອາສວຏ຺ຐານີຍານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຏິຆາຕາຍ. ນ ຕາວ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ ຍາວ ນ ສງ຺ໂຆ ຣຕ຺ຕຎ຺ຎຸມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ຍໂຕ ຈ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ສງ຺ໂຆ ຣຕ຺ຕຎ຺ຎຸມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ອຖ ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ອຖ, ສຕ຺ຖາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຕິ ອຸທ຺ທິສຕິ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ເຕສໍເຍວ ອາສວຏ຺ຐານີຍານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຏິຆາຕາຍ. ນ ຕາວ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ຍາວ ນ ສງ຺ໂຆ ເວປຸລ຺ລມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ຍໂຕ ຈ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ສງ຺ໂຆ ເວປຸລ຺ລມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ອຖ ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ອຖ ສຕ຺ຖາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຕິ ອຸທ຺ທິສຕິ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ເຕສໍເຍວ ອາສວຏ຺ຐານີຍານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຏິຆາຕາຍ. ນ ຕາວ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ຍາວ ນ ສງ຺ໂຆ ລາຠຄ຺ຄມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ຍໂຕ ຈ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ສງ຺ໂຆ ລາຠຄ຺ຄມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ອຖ ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ອຖ ສຕ຺ຖາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຕິ ອຸທ຺ທິສຕິ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ເຕສໍເຍວ ອາສວຏ຺ຐານີຍານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຏິຆາຕາຍ. ນ ຕາວ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ຍາວ ນ ສງ຺ໂຆ ພາຫຸສຈ຺ຈມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ຍໂຕ ຈ ໂຂ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ສງ຺ໂຆ ພາຫຸສຈ຺ຈມຫຕ຺ຕໍ ປຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ອຖ ອິເຘກຈ຺ເຈ ອາສວຏ຺ຐານີຍາ ຘມ຺ມາ ສງ຺ເຆ ປາຕຸຠວນ຺ຕິ, ອຖ ສຕ຺ຖາ ສາວການໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປຕິ ອຸທ຺ທິສຕິ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ເຕສໍເຍວ ອາສວຏ຺ຐານີຍານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຏິຆາຕາຍ. ນິຣພ຺ພຸໂທ ຫິ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ນິຣາທີນໂວ ອປຄຕກາຬໂກ ສຸທ຺ໂຘ ສາເຣ ປຕິຏ຺ຐິໂຕ. ອິເມສຎ຺ຫິ, ສາຣິປຸຕ຺ຕ, ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂຸສຕານໍ ໂຍ ປຈ຺ຉິມໂກ ຠິກ຺ຂຸ ໂສ ໂສຕາປນ຺ໂນ ອວິນິປາຕຘມ຺ໂມ ນິຍໂຕ ສມ຺ໂພຘິປຣາຍໂຓ’’ຕິ.

໒໒. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອາຈິຓ຺ຓໍ ໂຂ ປເນຕໍ, ອານນ຺ທ, ຕຖາຄຕານໍ ເຍຫິ ນິມນ຺ຕິຕາ ວສ຺ສໍ ວສນ຺ຕິ, ນ ເຕ ອນປໂລເກຕ຺ວາ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມນ຺ຕິ. ອາຍາມານນ຺ທ, ເວຣຎ຺ຊໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ອປໂລເກສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ອາຍສ຺ມຕາ ອານນ຺ເທນ ປຈ຺ຉາສມເຓນ ເຍນ ເວຣຎ຺ຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ເວຣຎ຺ຊໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ຠຄວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິມນ຺ຕິຕມ຺ຫ ຕຍາ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐາ [ວສ຺ສໍວຸຕ຺ຖາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)], ອປໂລເກມ ຕໍ, ອິຈ຺ຉາມ ມຍໍ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນິມນ຺ຕິຕຕ຺ຖ ມຍາ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐາ; ອປິ ຈ, ໂຍ ເທຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ໂສ ນ ທິນ຺ໂນ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ໂນ ອສນ຺ຕໍ, ໂນປິ ອທາຕຸກມ຺ຍຕາ, ຕໍ ກຸເຕຕ຺ຖ ລພ຺ຠາ ພຫຸກິຈ຺ຈາ ຆຣາວາສາ ພຫຸກຣຓີຍາ. ອຘິວາເສຕຸ ເມ ຠວໍ ໂຄຕໂມ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນາ’’ຕິ. ອຘິວາເສສິ ຠຄວາ ຕຸຓ຺ຫີຠາເວນ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເວຣຎ຺ຊໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສຕ຺ວາ ສມາທເປຕ຺ວາ ສມຸຕ຺ເຕເຊຕ຺ວາ ສມ຺ປຫໍເສຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ປກ຺ກາມິ. ອຖ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຕສ຺ສາ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຈ຺ຈເຍນ ສເກ ນິເວສເນ ປຓີຕໍ ຂາທນີຍໍ ໂຠຊນີຍໍ ປຏິຍາທາເປຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ກາລໍ ອາໂຣຈາເປສິ – ‘‘ກາໂລ, ໂຠ ໂຄຕມ, ນິຏ຺ຐິຕໍ ຠຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

໒໓. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ເວຣຎ຺ຊສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ ສທ຺ຘິໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ເຆນ. ອຖ ໂຂ ເວຣຎ຺ໂຊ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ພຸທ຺ຘປ຺ປມຸຂໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ປຓີເຕນ ຂາທນີເຍນ ໂຠຊນີເຍນ ສຫຕ຺ຖາ ສນ຺ຕປ຺ເປຕ຺ວາ ສມ຺ປວາເຣຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ຠຸຕ຺ຕາວິໍ ໂອນີຕປຕ຺ຕປາຓິໍ [ໂອຓີຕປຕ຺ຕປາຓິໍ (ກ.)] ຕິຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສິ, ເອກເມກຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອກເມເກນ ທຸສ຺ສຍຸເຄນ ອຈ຺ຉາເທສິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເວຣຎ຺ຊໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສຕ຺ວາ ສມາທເປຕ຺ວາ ສມຸຕ຺ເຕເຊຕ຺ວາ ສມ຺ປຫໍເສຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ປກ຺ກາມິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເວຣຎ຺ຊາຍໍ ຍຖາຠິຣນ຺ຕໍ ວິຫຣິຕ຺ວາ ອນຸປຄມ຺ມ ໂສເຣຍ຺ຍໍ ສງ຺ກສ຺ສໍ ກຓ຺ຓກຸຊ຺ຊໍ ເຍນ ປຍາຄປຕິຏ຺ຐານໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຍາຄປຕິຏ຺ຐາເນ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣິຕ຺ວາ ເຍນ ພາຣາຓສີ ຕທວສຣິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ພາຣາຓສິຍໍ ຍຖາຠິຣນ຺ຕໍ ວິຫຣິຕ຺ວາ ເຍນ ເວສາລີ ເຕນ ຈາຣິກໍ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ຈາຣິກໍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ເວສາລີ ຕທວສຣິ. ຕຕ຺ຣ ສຸທໍ ຠຄວາ ເວສາລິຍໍ ວິຫຣຕິ ມຫາວເນ ກູຏາຄາຣສາລາຍນ຺ຕິ.

ເວຣຎ຺ຊຠາຓວາໂຣ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

໑. ປາຣາຊິກກຓ຺ຑໍ

໑. ປຐມປາຣາຊິກໍ

ສຸທິນ຺ນຠາຓວາໂຣ

໒໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເວສາລິຍາ ອວິທູເຣ ກລນ຺ທຄາໂມ ນາມ ອຕ຺ຖິ [ກລນ຺ທຄາໂມ ນາມ ໂຫຕິ (ສີ.), ກລນ຺ທຄາໂມ ໂຫຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ຕຕ຺ຖ ສຸທິນ຺ໂນ ນາມ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ສມ຺ພຫຸເລຫິ [ສມ຺ປຫູເລຫິ (ສີ.)] ສຫາຍເກຫິ ສທ຺ຘິໍ ເວສາລິໍ ອຄມາສິ ເກນຈິເທວ ກຣຓີເຍນ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠຄວາ ມຫຕິຍາ ປຣິສາຍ ປຣິວຸໂຕ ຘມ຺ມໍ ເທເສນ຺ໂຕ ນິສິນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອທ຺ທສ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ມຫຕິຍາ ປຣິສາຍ ປຣິວຸຕໍ ຘມ຺ມໍ ເທເສນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ. ທິສ຺ວານສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຍໍນູນາຫມ຺ປິ ຘມ຺ມໍ ສຸເຓຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ສາ ປຣິສາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນສ຺ສ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຍຖາ ຍຖາ ໂຂ ອຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ນຍິທໍ ສຸກຣໍ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕາ ເອກນ຺ຕປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເອກນ຺ຕປຣິສຸທ຺ຘໍ ສງ຺ຂລິຂິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ; ຍໍນູນາຫໍ ເກສມສ຺ສຸໍ ໂອຫາເຣຕ຺ວາ ກາສາຍານິ ວຕ຺ຖານິ ອຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພເຊຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ປຣິສາ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິຕາ ສມາທປິຕາ ສມຸຕ຺ເຕຊິຕາ ສມ຺ປຫໍສິຕາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ.

໒໕. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ອຈິຣວຸຏ຺ຐິຕາຍ ປຣິສາຍ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍຖາ ຍຖາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ນຍິທໍ ສຸກຣໍ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕາ ເອກນ຺ຕປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເອກນ຺ຕປຣິສຸທ຺ຘໍ ສງ຺ຂລິຂິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ; ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເກສມສ຺ສຸໍ ໂອຫາເຣຕ຺ວາ ກາສາຍານິ ວຕ຺ຖານິ ອຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊິຕຸໍ. ປພ຺ພາເຊຕຸ ມໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນຸຎ຺ຎາໂຕສິ ປນ ຕ຺ວໍ, ສຸທ຺ທິນ຺ນ, ມາຕາປິຕູຫິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອນຸຎ຺ຎາໂຕ ມາຕາປິຕູຫິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ‘‘ນ ໂຂ, ສຸທິນ຺ນ, ຕຖາຄຕາ ອນນຸຎ຺ຎາຕໍ ມາຕາປິຕູຫິ ປຸຕ຺ຕໍ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕີ’’ຕິ. ‘‘ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຕຖາ ກຣິສ຺ສາມິ ຍຖາ ມໍ ມາຕາປິຕໂຣ ອນຸຊານິສ຺ສນ຺ຕິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ.

໒໖. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເວສາລິຍໍ ຕໍ ກຣຓີຍໍ ຕີເຣຕ຺ວາ ເຍນ ກລນ຺ທຄາໂມ ເຍນ ມາຕາປິຕໂຣ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມາຕາປິຕໂຣ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອມ຺ມຕາຕາ, ຍຖາ ຍຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ນຍິທໍ ສຸກຣໍ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕາ ເອກນ຺ຕປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເອກນ຺ຕປຣິສຸທ຺ຘໍ ສງ຺ຂລິຂິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ; ອິຈ຺ຉາມຫໍ ເກສມສ຺ສຸໍ ໂອຫາເຣຕ຺ວາ ກາສາຍານິ ວຕ຺ຖານິ ອຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊິຕຸໍ. ອນຸຊານາຖ ມໍ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ອມ຺ຫາກໍ ເອກປຸຕ຺ຕໂກ ປິໂຍ ມນາໂປ ສຸເຂຘິໂຕ ສຸຂປຣິຫໂຕ. ນ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊານາສິ. ມຣເຓນປິ ມຍໍ ເຕ ອກາມກາ ວິນາ ຠວິສ຺ສາມ, ກິໍ ປນ ມຍໍ ຕໍ ຊີວນ຺ຕໍ ອນຸຊານິສ຺ສາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ມາຕາປິຕໂຣ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອມ຺ມຕາຕາ, ຍຖາ ຍຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ນຍິທໍ ສຸກຣໍ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕາ ເອກນ຺ຕປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເອກນ຺ຕປຣິສຸທ຺ຘໍ ສງ຺ຂລິຂິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ; ອິຈ຺ຉາມຫໍ ເກສມສ຺ສຸໍ ໂອຫາເຣຕ຺ວາ ກາສາຍານິ ວຕ຺ຖານິ ອຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊິຕຸໍ. ອນຸຊານາຖ ມໍ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ອມ຺ຫາກໍ ເອກປຸຕ຺ຕໂກ ປິໂຍ ມນາໂປ ສຸເຂຘິໂຕ ສຸຂປຣິຫໂຕ. ນ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊານາສິ. ມຣເຓນປິ ມຍໍ ເຕ ອກາມກາ ວິນາ ຠວິສ຺ສາມ, ກິໍ ປນ ມຍໍ ຕໍ ຊີວນ຺ຕໍ ອນຸຊານິສ຺ສາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ! ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ມາຕາປິຕໂຣ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອມ຺ມຕາຕາ, ຍຖາ ຍຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ນຍິທໍ ສຸກຣໍ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕາ ເອກນ຺ຕປຣິປຸຓ຺ຓໍ ເອກນ຺ຕປຣິສຸທ຺ຘໍ ສງ຺ຂລິຂິຕໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ; ອິຈ຺ຉາມຫໍ ເກສມສ຺ສຸໍ ໂອຫາເຣຕ຺ວາ ກາສາຍານິ ວຕ຺ຖານິ ອຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊິຕຸໍ. ອນຸຊານາຖ ມໍ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ອມ຺ຫາກໍ ເອກປຸຕ຺ຕໂກ ປິໂຍ ມນາໂປ ສຸເຂຘິໂຕ ສຸຂປຣິຫໂຕ. ນ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊານາສິ. ມຣເຓນປິ ມຍໍ ເຕ ອກາມກາ ວິນາ ຠວິສ຺ສາມ, ກິໍ ປນ ມຍໍ ຕໍ ຊີວນ຺ຕໍ ອນຸຊານິສ຺ສາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ!

໒໗. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ – ‘‘ນ ມໍ ມາຕາປິຕໂຣ ອນຸຊານນ຺ຕິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ, ຕຕ຺ເຖວ ອນນ຺ຕຣຫິຕາຍ ຠູມິຍາ ນິປຊ຺ຊິ – ອິເຘວ ເມ ມຣຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ວາຕິ. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເອກມ຺ປິ ຠຕ຺ຕໍ ນ ຠຸຎ຺ຊິ, ທ຺ເວປິ ຠຕ຺ຕານິ ນ ຠຸຎ຺ຊິ, ຕີຓິປິ ຠຕ຺ຕານິ ນ ຠຸຎ຺ຊິ, ຈຕ຺ຕາຣິປິ ຠຕ຺ຕານິ ນ ຠຸຎ຺ຊິ, ປຎ຺ຈປິ ຠຕ຺ຕານິ ນ ຠຸຎ຺ຊິ, ຉປິ ຠຕ຺ຕານິ ນ ຠຸຎ຺ຊິ, ສຕ຺ຕປິ ຠຕ຺ຕານິ ນ ຠຸຎ຺ຊິ.

໒໘. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ອມ຺ຫາກໍ ເອກປຸຕ຺ຕໂກ ປິໂຍ ມນາໂປ ສຸເຂຘິໂຕ ສຸຂປຣິຫໂຕ. ນ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊານາສິ. ມຣເຓນປິ ມຍໍ ເຕ ອກາມກາ ວິນາ ຠວິສ຺ສາມ, ກິໍ ປນ ມຍໍ ຕໍ ຊີວນ຺ຕໍ ອນຸຊານິສ຺ສາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ? ອຸຏ຺ເຐຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຠຸຎ຺ຊ ຈ ປິວ ຈ ປຣິຈາເຣຫິ ຈ, ຠຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປິວນ຺ໂຕ ປຣິຈາເຣນ຺ໂຕ ກາເມ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປຸຎ຺ຎານິ ກໂຣນ຺ໂຕ ອຠິຣມສ຺ສຸ. ນ ຕໍ ມຍໍ ອນຸຊານາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຕຸຓ຺ຫີ ອໂຫສິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ອມ຺ຫາກໍ ເອກປຸຕ຺ຕໂກ ປິໂຍ ມນາໂປ ສຸເຂຘິໂຕ ສຸຂປຣິຫໂຕ. ນ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊານາສິ. ມຣເຓນປິ ມຍໍ ເຕ ອກາມກາ ວິນາ ຠວິສ຺ສາມ, ກິໍ ປນ ມຍໍ ຕໍ ຊີວນ຺ຕໍ ອນຸຊານິສ຺ສາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ! ອຸຏ຺ເຐຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຠຸຎ຺ຊ ຈ ປິວ ຈ ປຣິຈາເຣຫິ ຈ, ຠຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປິວນ຺ໂຕ ປຣິຈາເຣນ຺ໂຕ ກາເມ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປຸຎ຺ຎານິ ກໂຣນ຺ໂຕ ອຠິຣມສ຺ສຸ. ນ ຕໍ ມຍໍ ອນຸຊານາມ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຕຸຓ຺ຫີ ອໂຫສິ.

ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຫາຍກາ ເຍນ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ສມ຺ມ ສຸທິນ຺ນ, ມາຕາປິຕູນໍ ເອກປຸຕ຺ຕໂກ ປິໂຍ ມນາໂປ ສຸເຂຘິໂຕ ສຸຂປຣິຫໂຕ. ນ ຕ຺ວໍ, ສມ຺ມ ສຸທິນ຺ນ, ກິຎ຺ຈິ ທຸກ຺ຂສ຺ສ ຊານາສິ. ມຣເຓນປິ ເຕ ມາຕາປິຕໂຣ ອກາມກາ ວິນາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ, ກິໍ ປນ ຕໍ ຊີວນ຺ຕໍ ອນຸຊານິສ຺ສນ຺ຕິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊາຍ! ອຸຏ຺ເຐຫິ, ສມ຺ມ ສຸທິນ຺ນ, ຠຸຎ຺ຊ ຈ ປິວ ຈ ປຣິຈາເຣຫິ ຈ, ຠຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປິວນ຺ໂຕ ປຣິຈາເຣນ຺ໂຕ ກາເມ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ໂຕ ປຸຎ຺ຎານິ ກໂຣນ຺ໂຕ ອຠິຣມສ຺ສຸ, ນ ຕໍ ມາຕາປິຕໂຣ ອນຸຊານິສ຺ສນ຺ຕິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຕຸຓ຺ຫີ ອໂຫສິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຫາຍກາ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ສມ຺ມ ສຸທິນ຺ນ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຕຸຓ຺ຫີ ອໂຫສິ.

໒໙. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຫາຍກາ ເຍນ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອມ຺ມຕາຕາ, ເອໂສ ສຸທິນ຺ໂນ ອນນ຺ຕຣຫິຕາຍ ຠູມິຍາ ນິປນ຺ໂນ – ‘ອິເຘວ ເມ ມຣຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ ປພ຺ພຊ຺ຊາ ວາ’ຕິ. ສເຈ ຕຸມ຺ເຫ ສຸທິນ຺ນໍ ນານຸຊານິສ຺ສຖ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ, ຕຕ຺ເຖວ ມຣຓໍ ອາຄມິສ຺ສຕິ. ສເຈ ປນ ຕຸມ຺ເຫ ສຸທິນ຺ນໍ ອນຸຊານິສ຺ສຖ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ, ປພ຺ພຊິຕມ຺ປິ ນໍ ທກ຺ຂິສ຺ສຖ. ສເຈ ສຸທິນ຺ໂນ ນາຠິຣມິສ຺ສຕິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ, ກາ ຕສ຺ສ ອຎ຺ຎາ ຄຕິ ຠວິສ຺ສຕິ, ອິເຘວ ປຈ຺ຈາຄມິສ຺ສຕິ. ອນຸຊານາຖ ສຸທິນ຺ນໍ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ‘‘ອນຸຊານາມ, ຕາຕາ, ສຸທິນ຺ນໍ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຫາຍກາ ເຍນ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ສຸທິນ຺ນໍ ກລນ຺ທປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຸຏ຺ເຐຫິ, ສມ຺ມ ສຸທິນ຺ນ, ອນຸຎ຺ຎາໂຕສິ ມາຕາປິຕູຫິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ.

໓໐. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ – ‘‘ອນຸຎ຺ຎາໂຕມ຺ຫິ ກິຣ ມາຕາປິຕູຫິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍາ’’ຕິ, ຫຏ຺ໂຐ ອຸທຄ຺ໂຄ ປາຓິນາ ຄຕ຺ຕານິ ປຣິປຸຎ຺ຉນ຺ໂຕ ວຸຏ຺ຐາສິ. ອຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ກຕິປາຫໍ ພລໍ ຄາເຫຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສນ຺ໂນ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອນຸຎ຺ຎາໂຕ [ອນຸຎ຺ຎາໂຕມ຺ຫິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ມາຕາປິຕູຫິ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊ຺ຊາຍ. ປພ຺ພາເຊຕຸ ມໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ອລຕ຺ຖ ໂຂ ສຸທິນ຺ໂນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ, ອລຕ຺ຖ ອຸປສມ຺ປທໍ. ອຈິຣູປສມ຺ປນ຺ໂນ ຈ ປນາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເອວຣູເປ ຘຸຕຄຸເຓ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາຣຎ຺ຎິໂກ ໂຫຕິ ປິຓ຺ຑປາຕິໂກ ປໍສຸກູລິໂກ ສປທານຈາຣິໂກ, ອຎ຺ຎຕຣໍ ວຊ຺ຊິຄາມໍ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ວຊ຺ຊີ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ໂຫຕິ ທ຺ວີຫິຕິກາ ເສຕຏ຺ຐິກາ ສລາກາວຸຕ຺ຕາ, ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ເອຕຣຫິ ໂຂ ວຊ຺ຊີ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ທ຺ວີຫິຕິກາ ເສຕຏ຺ຐິກາ ສລາກາວຸຕ຺ຕາ, ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ພຫູ ໂຂ ປນ ເມ ເວສາລິຍໍ ຎາຕີ ອຑ຺ຒາ ມຫທ຺ຘນາ ມຫາໂຠຄາ ປຫູຕຊາຕຣູປຣຊຕາ ປຫູຕວິຕ຺ຕູປກຣຓາ ປຫູຕຘນຘຎ຺ຎາ. ຍໍນູນາຫໍ ຎາຕີ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫເຣຍ຺ຍໍ! ຎາຕີ ມໍ [ຎາຕກາປິ ມໍ (ສ຺ຍາ.)] ນິສ຺ສາຍ ທານານິ ທສ຺ສນ຺ຕິ ປຸຎ຺ຎານິ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂູ ຈ ລາຠໍ ລຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຫຎ຺ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ນ ກິລມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເສນາສນໍ ສໍສາເມຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ເວສາລີ ເຕນ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຍນ ເວສາລີ ຕທວສຣິ. ຕຕ຺ຣ ສຸທໍ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເວສາລິຍໍ ວິຫຣຕິ ມຫາວເນ ກູຏາຄາຣສາລາຍໍ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ຎາຕກາ – ‘‘ສຸທິນ຺ໂນ ກິຣ ກລນ຺ທປຸຕ຺ໂຕ ເວສາລິໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ໂຕ’’ຕິ. ເຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ສຏ຺ຐິມຕ຺ເຕ ຖາລິປາເກ ຠຕ຺ຕາຠິຫາຣໍ ອຠິຫຣິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເຕ ສຏ຺ຐິມຕ຺ເຕ ຖາລິປາເກ ຠິກ຺ຂູນໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ກລນ຺ທຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ກລນ຺ທຄາເມ ສປທານໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ສກປິຕຸ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ.

໓໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ຎາຕິທາສີ ອາຠິໂທສິກໍ ກຸມ຺ມາສໍ ຉຑ຺ເຑຕຸກາມາ [ຉຏ຺ເຏຕຸກາມາ (ກ.)] ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ຕໍ ຎາຕິທາສິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສເຈ ຕໍ, ຠຄິນິ, ຉຑ຺ຑນີຍຘມ຺ມໍ, ອິຘ ເມ ປຕ຺ເຕ ອາກິຣາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ຎາຕິທາສີ ຕໍ ອາຠິໂທສິກໍ ກຸມ຺ມາສໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຕ຺ເຕ ອາກິຣນ຺ຕີ ຫຕ຺ຖານຎ຺ຈ ປາທານຎ຺ຈ ສຣສ຺ສ ຈ ນິມິຕ຺ຕໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ຎາຕິທາສີ ເຍນາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍຄ຺ເຆຍ຺ເຍ, ຊາເນຍ຺ຍາສິ, ອຍ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສຸທິນ຺ໂນ ອນຸປ຺ປຕ຺ໂຕ’’ຕິ. ‘‘ສເຈ, ເຊ, ຕ຺ວໍ ສຈ຺ຈໍ ຠຓສິ, ອທາສິໍ ຕໍ ກໂຣມີ’’ຕິ.

໓໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ຕໍ ອາຠິໂທສິກໍ ກຸມ຺ມາສໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ກຸຏ຺ຏມູລໍ [ກຸຑ຺ຑມູລໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ນິສ຺ສາຍ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ. ປິຕາປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ກມ຺ມນ຺ຕາ ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອທ຺ທສ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ຕໍ ອາຠິໂທສິກໍ ກຸມ຺ມາສໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ກຸຏ຺ຏມູລໍ ນິສ຺ສາຍ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ເຍນາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຕ຺ຖິ ນາມ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ອາຠິໂທສິກໍ ກຸມ຺ມາສໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິສ຺ສສິ! ນນຸ ນາມ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ສກໍ ເຄຫໍ ຄນ຺ຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອຄມິມ຺ຫ [ອຄມມ຺ຫາ (ກ.)] ໂຂ ເຕ ຄຫປຕິ, ເຄຫໍ. ຕໂຕຍໍ ອາຠິໂທສິໂກ ກຸມ຺ມາໂສ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຕາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ພາຫາຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຆຣໍ ຄມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເຍນ ສກປິຕຸ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຠຸຎ຺ຊ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຄຫປຕິ, ກຕໍ ເມ ອຊ຺ຊ ຠຕ຺ຕກິຈ຺ຈ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອຘິວາເສຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ອຘິວາເສສິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ຕຸຓ຺ຫີຠາເວນ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ປກ຺ກາມິ.

໓໓. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ຕສ຺ສາ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຈ຺ຈເຍນ ຫຣິເຕນ ໂຄມເຍນ ປຖວິໍ ໂອປຸຎ຺ຊາເປຕ຺ວາ [ໂອປຸຈ຺ຉາເປຕ຺ວາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ທ຺ເວ ປຸຎ຺ເຊ ກາຣາເປສິ – ເອກໍ ຫິຣຎ຺ຎສ຺ສ, ເອກໍ ສຸວຓ຺ຓສ຺ສ. ຕາວ ມຫນ຺ຕາ ປຸຎ຺ຊາ ອເຫສຸໍ, ໂອຣໂຕ ຐິໂຕ ປຸຣິໂສ ປາຣໂຕ ຐິຕໍ ປຸຣິສໍ ນ ປສ຺ສຕິ; ປາຣໂຕ ຐິໂຕ ປຸຣິໂສ ໂອຣໂຕ ຐິຕໍ ປຸຣິສໍ ນ ປສ຺ສຕິ. ເຕ ປຸຎ຺ເຊ ກິລຎ຺ເຊຫິ ປຏິຈ຺ຉາທາເປຕ຺ວາ ມຊ຺ເຌ ອາສນໍ ປຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕິໂຣກຣຓີຍໍ ປຣິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ວຘຸ, ເຍນ ອລງ຺ກາເຣນ ອລງ຺ກຕາ ປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເມ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຍາ ອໂຫສິ ມນາປາ ເຕນ ອລງ຺ກາເຣນ ອລງ຺ກຣາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ອຍ຺ເຍ’’ຕິ, ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຸຍາ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ.

໓໔. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ສກປິຕຸ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຕາ ເຍນາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕ ປຸຎ຺ເຊ ວິວຣາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ ເຕ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ມາຕຸ ມຕ຺ຕິກໍ ອິຕ຺ຖິກາຍ ອິຕ຺ຖິຘນໍ, ອຎ຺ຎໍ ເປຕ຺ຕິກໍ ອຎ຺ຎໍ ປິຕາມຫໍ. ລພ຺ຠາ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠຄາ ຈ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກາຕຸໍ. ເອຫິ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠເຄ ຈ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສຸ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກໂຣຫີ’’ຕິ. ‘‘ຕາຕ, ນ ອຸສ຺ສຫາມິ ນ ວິສຫາມິ, ອຠິຣໂຕ ອຫໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ ເຕ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ມາຕຸ ມຕ຺ຕິກໍ, ອິຕ຺ຖິກາຍ ອິຕ຺ຖິຘນໍ, ອຎ຺ຎໍ ເປຕ຺ຕິກໍ, ອຎ຺ຎໍ ປິຕາມຫໍ. ລພ຺ຠາ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠຄາ ຈ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກາຕຸໍ. ເອຫິ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠເຄ ຈ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສຸ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກໂຣຫີ’’ຕິ. ‘‘ວເທຍ຺ຍາມ ໂຂ ຕໍ, ຄຫປຕິ, ສເຈ ຕ຺ວໍ ນາຕິກຑ຺ເຒຍ຺ຍາສີ’’ຕິ. ‘‘ວເທຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນາ’’ຕິ. ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ຄຫປຕິ, ມຫນ຺ເຕ ມຫນ຺ເຕ ສາຓິປສິພ຺ພເກ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຫິຣຎ຺ຎສຸວຓ຺ຓສ຺ສ ປູຣາເປຕ຺ວາ ສກເຏຫິ ນິພ຺ພາຫາເປຕ຺ວາ ມຊ຺ເຌ ຄງ຺ຄາຍ ໂສເຕ ໂອປາເຕຫິ [ໂອສາເທຫິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ຍຎ຺ຫິ ເຕ, ຄຫປຕິ, ຠວິສ຺ສຕິ ຕໂຕນິທານໍ ຠຍໍ ວາ ຉມ຺ຠິຕຕ຺ຕໍ ວາ ໂລມຫໍໂສ ວາ ອາຣກ຺ໂຂ ວາ ໂສ ເຕ ນ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຕາ ອນຕ຺ຕມໂນ ອໂຫສິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ປຸຕ຺ໂຕ ສຸທິນ຺ໂນ ເອວໍ ວກ຺ຂຕີ’’ຕິ!

໓໕. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຕາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ວຘຸ, ຕ຺ວໍ ປິຍາ ຈ ມນາປາ ຈ [ຕ຺ວມ຺ປິ ຍາຈ (ສີ.)]. ອປ຺ເປວ ນາມ ປຸຕ຺ໂຕ ສຸທິນ຺ໂນ ຕຸຍ຺ຫມ຺ປິ ວຈນໍ ກເຣຍ຺ຍາ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປາເທສຸ ຄເຫຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກີທິສາ ນາມ ຕາ, ອຍ຺ຍປຸຕ຺ຕ, ອຈ຺ຉຣາໂຍ ຍາສໍ ຕ຺ວໍ ເຫຕຸ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣສີ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ຠຄິນິ, ອຈ຺ຉຣານໍ ເຫຕຸ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ – ‘‘ອຊ຺ຊຕຄ຺ເຄ ມໍ ອຍ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ສຸທິນ຺ໂນ ຠຄິນິວາເທນ ສມຸທາຈຣຕີ’’ຕິ, ຕຕ຺ເຖວ ມຸຈ຺ຉິຕາ ປປຕາ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ປິຕຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສເຈ, ຄຫປຕິ, ໂຠຊນໍ ທາຕພ຺ພໍ ເທຖ, ມາ ໂນ ວິເຫຐຍິຕ຺ຖາ’’ຕິ. ‘‘ຠຸຎ຺ຊ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ຈ ປິຕາ ຈ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ປຓີເຕນ ຂາທນີເຍນ ໂຠຊນີເຍນ ສຫຕ຺ຖາ ສນ຺ຕປ຺ເປສຸໍ ສມ຺ປວາເຣສຸໍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ຠຸຕ຺ຕາວິໍ ໂອນີຕປຕ຺ຕປາຓິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກຸລໍ ອຑ຺ຒໍ ມຫທ຺ຘນໍ ມຫາໂຠຄໍ ປຫູຕຊາຕຣູປຣຊຕໍ ປຫູຕວິຕ຺ຕູປກຣຓໍ ປຫູຕຘນຘຎ຺ຎໍ. ລພ຺ຠາ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠຄາ ຈ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກາຕຸໍ. ເອຫິ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠເຄ ຈ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສຸ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກໂຣຫີ’’ຕິ. ‘‘ອມ຺ມ, ນ ອຸສ຺ສຫາມິ ນ ວິສຫາມິ, ອຠິຣໂຕ ອຫໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກຸລໍ ອຑ຺ຒໍ ມຫທ຺ຘນໍ ມຫາໂຠຄໍ ປຫູຕຊາຕຣູປຣຊຕໍ ປຫູຕວິຕ຺ຕູປກຣຓໍ ປຫູຕຘນຘຎ຺ຎໍ [ປຫູຕຘນຘຎ຺ຎໍ (ປ. ຈຣາມີຕິ) ອິຕິປາໂຐ ສພ຺ພຕ຺ຖ ນຕ຺ຖິ, ອູໂນ ມຎ຺ເຎ]. ເຕນ ຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ພີຊກມ຺ປິ ເທຫິ – ມາ ໂນ ອປຸຕ຺ຕກໍ ສາປເຕຍ຺ຍໍ ລິຈ຺ຉວໂຍ ອຕິຫຣາເປສຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ເອຕໍ ໂຂ ເມ, ອມ຺ມ, ສກ຺ກາ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ກຫໍ ປນ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ເອຕຣຫິ ວິຫຣສີ’’ຕິ? ‘‘ມຫາວເນ, ອມ຺ມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ປກ຺ກາມິ.

໓໖. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ວຘຸ, ຍທາ ອຸຕຸນີ ໂຫສິ, ປຸປ຺ຜໍ ເຕ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ໂຫຕິ, ອຖ ເມ ອາໂຣເຈຍ຺ຍາສີ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ອຍ຺ເຍ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຸຍາ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ນຈິຣສ຺ເສວ ອຸຕຸນີ ອໂຫສິ, ປຸປ຺ຜໍສາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຸຕຸນີມ຺ຫິ, ອຍ຺ເຍ, ປຸປ຺ຜໍ ເມ ອຸປ຺ປນ຺ນ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ວຘຸ, ເຍນ ອລງ຺ກາເຣນ ອລງ຺ກຕາ ປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປິຍາ ອໂຫສິ ມນາປາ ເຕນ ອລງ຺ກາເຣນ ອລງ຺ກຣາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ອຍ຺ເຍ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຸຍາ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກໍ ອາທາຍ ເຍນ ມຫາວນໍ ເຍນາຍສ຺ມາ ສຸທິນ຺ໂນ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກຸລໍ ອຑ຺ຒໍ ມຫທ຺ຘນໍ ມຫາໂຠຄໍ ປຫູຕຊາຕຣູປຣຊຕໍ ປຫູຕວິຕ຺ຕູປກຣຓໍ ປຫູຕຘນຘຎ຺ຎໍ. ລພ຺ຠາ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠຄາ ຈ ຠຸຎ຺ຊິຕຸໍ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກາຕຸໍ. ເອຫິ ຕ຺ວໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ຫີນາຍາວຕ຺ຕິຕ຺ວາ ໂຠເຄ ຈ ຠຸຎ຺ຊສ຺ສຸ ປຸຎ຺ຎານິ ຈ ກໂຣຫີ’’ຕິ. ‘‘ອມ຺ມ, ນ ອຸສ຺ສຫາມິ ນ ວິສຫາມິ, ອຠິຣໂຕ ອຫໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ມາຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ກຸລໍ ອຑ຺ຒໍ ມຫທ຺ຘນໍ ມຫາໂຠຄໍ ປຫູຕຊາຕຣູປຣຊຕໍ ປຫູຕວິຕ຺ຕູປກຣຓໍ ປຫູຕຘນຘຎ຺ຎໍ. ເຕນ ຫິ, ຕາຕ ສຸທິນ຺ນ, ພີຊກມ຺ປິ ເທຫິ – ມາ ໂນ ອປຸຕ຺ຕກໍ ສາປເຕຍ຺ຍໍ ລິຈ຺ຉວໂຍ ອຕິຫຣາເປສຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ເອຕໍ ໂຂ ເມ, ອມ຺ມ, ສກ຺ກາ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ, ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ພາຫາຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ມຫາວນໍ ອຊ຺ໂຌຄາເຫຕ຺ວາ ອປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ສິກ຺ຂາປເທ ອນາທີນວທສ຺ໂສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ອຠິວິຎ຺ຎາເປສິ. ສາ ເຕນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫິ. ຠຸມ຺ມາ ເທວາ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວສຸໍ – ‘‘ນິຣພ຺ພຸໂທ ວຕ, ໂຠ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ນິຣາທີນໂວ; ສຸທິນ຺ເນນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ເຕນ ອພ຺ພຸທໍ ອຸປ຺ປາທິຕໍ, ອາທີນໂວ ອຸປ຺ປາທິໂຕ’’ຕິ. ຠຸມ຺ມານໍ ເທວານໍ ສທ຺ທໍ ສຸຕ຺ວາ ຈາຕຸມຫາຣາຊິກາ [ຈາຕຸມ຺ມຫາຣາຊິກາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ເທວາ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວສຸໍ…ເປ… ຕາວຕິໍສາ ເທວາ… ຍາມາ ເທວາ … ຕຸສິຕາ ເທວາ… ນິມ຺ມານຣຕີ ເທວາ… ປຣນິມ຺ມິຕວສວຕ຺ຕີ ເທວາ… ພ຺ຣຫ຺ມກາຍິກາ ເທວາ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວສຸໍ – ‘‘ນິຣພ຺ພຸໂທ ວຕ, ໂຠ, ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ນິຣາທີນໂວ; ສຸທິນ຺ເນນ ກລນ຺ທປຸຕ຺ເຕນ ອພ຺ພຸທໍ ອຸປ຺ປາທິຕໍ, ອາທີນໂວ ອຸປ຺ປາທິໂຕ’’ຕິ. ອິຕິຫ ເຕນ ຂເຓນ ເຕນ ມຸຫຸຕ຺ເຕນ ຍາວ ພ຺ຣຫ຺ມໂລກາ ສທ຺ໂທ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄຈ຺ຉິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ຕສ຺ສ ຄພ຺ຠສ຺ສ ປຣິປາກມນ຺ວາຍ ປຸຕ຺ຕໍ ວິຊາຍິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ສຫາຍກາ ຕສ຺ສ ທາຣກສ຺ສ ‘ພີຊໂກ’ຕິ ນາມໍ ອກໍສຸ. ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ພີຊກມາຕາຕິ ນາມໍ ອກໍສຸ. ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ພີຊກປິຕາຕິ ນາມໍ ອກໍສຸ. ເຕ ອປເຣນ ສມເຍນ ອຸໂຠ ອຄາຣສ຺ມາ ອນຄາຣິຍໍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉາກໍສຸ.

໓໗. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ອຫຸເທວ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ, ອຫຸ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ – ‘‘ອລາຠາ ວຕ ເມ, ນ ວຕ ເມ ລາຠາ! ທຸລ຺ລທ຺ຘໍ ວຕ ເມ, ນ ວຕ ເມ ສຸລທ຺ຘໍ! ໂຍຫໍ ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນາສກ຺ຂິໍ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ເຕເນວ ກຸກ຺ກຸຈ຺ເຈນ ເຕນ ວິປ຺ປຏິສາເຣນ ກິໂສ ອໂຫສິ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ ອນ຺ໂຕມໂນ ລີນມໂນ ທຸກ຺ຂີ ທຸມ຺ມໂນ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ປຊ຺ຌາຍິ.

໓໘. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ສຸທິນ຺ນສ຺ສ ສຫາຍກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ປຸພ຺ເພ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ສຸທິນ຺ນ, ວຓ຺ຓວາ ອໂຫສິ ປີຓິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ປສນ຺ນມຸຂວຓ຺ໂຓ ວິປ຺ປສນ຺ນຉວິວຓ຺ໂຓ; ໂສ ທານິ ຕ຺ວໍ ເອຕຣຫິ ກິໂສ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ ອນ຺ໂຕມໂນ ລີນມໂນ ທຸກ຺ຂີ ທຸມ຺ມໂນ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ປຊ຺ຌາຍສິ. ກຈ຺ຈິ ໂນ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ສຸທິນ຺ນ, ອນຠິຣໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣສີ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ອນຠິຣໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣາມິ. ອຕ຺ຖິ ເມ ປາປກມ຺ມໍ ກຕໍ; ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ເມຖຸໂນ ຘມ຺ໂມ ປຏິເສວິໂຕ; ຕສ຺ສ ມຍ຺ຫໍ, ອາວຸໂສ, ອຫຸເທວ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອຫຸ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ – ‘ອລາຠາ ວຕ ເມ, ນ ວຕ ເມ ລາຠາ; ທຸລ຺ລທ຺ຘໍ ວຕ ເມ, ນ ວຕ ເມ ສຸລທ຺ຘໍ; ໂຍຫໍ ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນາສກ຺ຂິໍ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອລຎ຺ຫິ ເຕ, ອາວຸໂສ ສຸທິນ຺ນ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍ ອລໍ ວິປ຺ປຏິສາຣາຍ ຍໍ ຕ຺ວໍ ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສສິ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ. ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສຣາຄາຍ; ວິສໍໂຍຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສໍໂຍຄາຍ; ອນຸປາທານາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສອຸປາທານາຍ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສຣາຄາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ, ວິສໍໂຍຄາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສໍໂຍຄາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ, ອນຸປາທານາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສອຸປາທານາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ! ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ອເນກປຣິຍາເຍນ ຣາຄວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ມທນິມ຺ມທນາຍ ປິປາສວິນຍາຍ ອາລຍສມຸຄ຺ຆາຕາຍ ວຏ຺ຏຸປຈ຺ເຉທາຍ ຕຓ຺ຫາກ຺ຂຍາຍ ວິຣາຄາຍ ນິໂຣຘາຍ ນິພ຺ພານາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ! ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ອເນກປຣິຍາເຍນ ກາມານໍ ປຫານໍ ອກ຺ຂາຕໍ, ກາມສຎ຺ຎານໍ ປຣິຎ຺ຎາ ອກ຺ຂາຕາ, ກາມປິປາສານໍ ປຏິວິນໂຍ ອກ຺ຂາໂຕ, ກາມວິຕກ຺ການໍ ສມຸຄ຺ຆາໂຕ ອກ຺ຂາໂຕ, ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ! ເນຕໍ, ອາວຸໂສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ. ອຖ ຂ຺ເວຕໍ, ອາວຸໂສ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ.

໓໙. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ສຸທິນ຺ນ, ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ [ອນນຸຈ຺ຉວິຍໍ (ສີ.)], ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຏິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສສິ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສຣາຄາຍ; ວິສໍໂຍຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສໍໂຍຄາຍ; ອນຸປາທານາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສອຸປາທານາຍ! ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມຍາ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສຣາຄາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ, ວິສໍໂຍຄາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສໍໂຍຄາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ, ອນຸປາທານາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສອຸປາທານາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ຣາຄວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ! ມທນິມ຺ມທນາຍ ປິປາສວິນຍາຍ ອາລຍສມຸຄ຺ຆາຕາຍ ວຏ຺ຏຸປຈ຺ເຉທາຍ ຕຓ຺ຫາກ຺ຂຍາຍ ວິຣາຄາຍ ນິໂຣຘາຍ ນິພ຺ພານາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ກາມານໍ ປຫານໍ ອກ຺ຂາຕໍ, ກາມສຎ຺ຎານໍ ປຣິຎ຺ຎາ ອກ຺ຂາຕາ, ກາມປິປາສານໍ ປຏິວິນໂຍ ອກ຺ຂາໂຕ, ກາມວິຕກ຺ການໍ ສມຸຄ຺ຆາໂຕ ອກ຺ຂາໂຕ, ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ! ວຣໍ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ອາສິວິສສ຺ສ [ອາສີວິສສ຺ສ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ໂຆຣວິສສ຺ສ ມຸເຂ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ນ ຕ຺ເວວ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ວຣໍ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ກຓ຺ຫສປ຺ປສ຺ສ ມຸເຂ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ນ ຕ຺ເວວ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ວຣໍ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ອງ຺ຄາຣກາສຸຍາ ອາທິຕ຺ຕາຍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕາຍ ສໂຊຕິຠູຕາຍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ນ ຕ຺ເວວ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ຕໂຕນິທານຎ຺ຫິ, ໂມຆປຸຣິສ, ມຣຓໍ ວາ ນິຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ມຣຓມຕ຺ຕໍ ວາ ທຸກ຺ຂໍ, ນ ຕ຺ເວວ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ອິໂຕນິທານຎ຺ຈ ໂຂ, ໂມຆປຸຣິສ, ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຍໍ ຕ຺ວໍ ອສທ຺ຘມ຺ມໍ ຄາມຘມ຺ມໍ ວສລຘມ຺ມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ໂອທກນ຺ຕິກໍ ຣຫສ຺ສໍ ທ຺ວຍໍທ຺ວຍສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ, ພຫູນໍ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ອາທິກຕ຺ຕາ ປຸພ຺ພງ຺ຄໂມ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ; ອຖ ຂ຺ເວຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸທິນ຺ນໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ທຸພ຺ຠຣຕາຍ ທຸປ຺ໂປສຕາຍ ມຫິຈ຺ຉຕາຍ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐິຕາຍ [ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐຕາຍ (ສ຺ຍາ.)] ສງ຺ຄຓິກາຍ ໂກສຊ຺ຊສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສິຕ຺ວາ ອເນກປຣິຍາເຍນ ສຸຠຣຕາຍ ສຸໂປສຕາຍ ອປ຺ປິຈ຺ຉສ຺ສ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐສ຺ສ ສລ຺ເລຂສ຺ສ ຘຸຕສ຺ສ ປາສາທິກສ຺ສ ອປຈຍສ຺ສ ວີຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ [ວີຣິຍາຣພ຺ຠສ຺ສ (ກ.)] ວຓ຺ຓໍ ຠາສິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕທນຸຈ຺ຉວິກໍ ຕທນຸໂລມິກໍ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມິ [ປຎ຺ຎາເປສ຺ສາມິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ທສ ອຕ຺ຖວເສ ປຏິຈ຺ຈ – ສງ຺ຆສຸຏ຺ຐຸຕາຍ, ສງ຺ຆຜາສຸຕາຍ, ທຸມ຺ມງ຺ກູນໍ ປຸຄ຺ຄລານໍ ນິຄ຺ຄຫາຍ, ເປສລານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຜາສຸວິຫາຣາຍ, ທິຏ຺ຐຘມ຺ມິການໍ ອາສວານໍ ສໍວຣາຍ, ສມ຺ປຣາຍິການໍ ອາສວານໍ ປຏິຆາຕາຍ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານໍ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ, ສທ຺ຘມ຺ມຏ຺ຐິຕິຍາ, ວິນຍານຸຄ຺ຄຫາຍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສເວຍ຺ຍ, ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ສຸທິນ຺ນຠາຓວາໂຣ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

ມກ຺ກຏີວຕ຺ຖຸ

໔໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເວສາລິຍໍ ມຫາວເນ ມກ຺ກຏິໍ ອາມິເສນ ອຸປລາເປຕ຺ວາ ຕສ຺ສາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ເວສາລິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ເສນາສນຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ຕາ ເຍນ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາໂຣ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ອທ຺ທສ ໂຂ ສາ ມກ຺ກຏີ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ທູຣໂຕວ ອາຄຈ຺ຉນ຺ເຕ. ທິສ຺ວານ ເຍນ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕສໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຸຣໂຕ ກຏິມ຺ປິ ຈາເລສິ ເຉປ຺ປມ຺ປິ ຈາເລສິ, ກຏິມ຺ປິ ໂອຑ຺ຑິ, ນິມິຕ຺ຕມ຺ປິ ອກາສິ. ອຖ ໂຂ ເຕສໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອິມິສ຺ສາ ມກ຺ກຏິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວຕີ’’ຕິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິລີຍິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເວສາລິຍໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ອາທາຍ ປຏິກ຺ກມິ.

໔໑. ອຖ ໂຂ ສາ ມກ຺ກຏີ ເຍນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຕນຸປສງ຺ກມິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ເອກເທສໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ເອກເທສໍ ຕສ຺ສາ ມກ຺ກຏິຍາ ອທາສິ. ອຖ ໂຂ ສາ ມກ຺ກຏີ ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຏິໍ ໂອຑ຺ຑິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສາ ມກ຺ກຏິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ; ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ມກ຺ກຏິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ; ຕຎ຺ຈ ໂຂ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ, ໂນ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາຍາ’’ຕິ. ‘‘ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຕເຖວ ຕໍ ໂຫຕິ. ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ອາວຸໂສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຏິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສສິ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ! ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສຣາຄາຍ…ເປ… ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ! ເນຕໍ, ອາວຸໂສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ. ອຖ ຂ຺ເວຕໍ, ອາວຸໂສ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອໂຣເຈສຸໍ.

໔໒. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ມກ຺ກຏິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນ ສກ຺ຂິສ຺ສສິ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ໂນ ສຣາຄາຍ …ເປ… ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ! ວຣໍ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ອາສີວິສສ຺ສ ໂຆຣວິສສ຺ສ ມຸເຂ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ນ ຕ຺ເວວ ມກ຺ກຏິຍາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ວຣໍ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ກຓ຺ຫສປ຺ປສ຺ສ ມຸເຂ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ນ ຕ຺ເວວ ມກ຺ກຏິຍາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ວຣໍ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ອງ຺ຄາຣກາສຸຍາ ອາທິຕ຺ຕາຍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕາຍ ສໂຊຕິຠູຕາຍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ, ນ ຕ຺ເວວ ມກ຺ກຏິຍາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປກ຺ຂິຕ຺ຕໍ. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ຕໂຕນິທານຎ຺ຫິ, ໂມຆປຸຣິສ, ມຣຓໍ ວາ ນິຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ມຣຓມຕ຺ຕໍ ວາ ທຸກ຺ຂໍ; ນ ຕ຺ເວວ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ອິໂຕນິທານຎ຺ຈ ໂຂ, ໂມຆປຸຣິສ, ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຍໍ ຕ຺ວໍ ອສທ຺ຘມ຺ມໍ ຄາມຘມ຺ມໍ ວສລຘມ຺ມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ໂອທກນ຺ຕິກໍ ຣຫສ຺ສໍ ທ຺ວຍໍທ຺ວຍສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສເວຍ຺ຍ ອນ຺ຕມໂສ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາຍປິ, ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

ມກ຺ກຏີວຕ຺ຖຸ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສນ຺ຖຕຠາຓວາໂຣ

໔໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ເວສາລິກາ ວຊ຺ຊິປຸຕ຺ຕກາ ຠິກ຺ຂູ ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ, ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປິໍສຸ, ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍິໍສຸ. ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍິຕ຺ວາ ອໂຍນິໂສ ມນສິ ກຣິຕ຺ວາ ສິກ຺ຂໍ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ ອນາວິກຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິໍສຸ. ເຕ ອປເຣນ ສມເຍນ ຎາຕິພ຺ຍສເນນປິ ຜຸຏ຺ຐາ ໂຠຄພ຺ຍສເນນປິ ຜຸຏ຺ຐາ ໂຣຄພ຺ຍສເນນປິ ຜຸຏ຺ຐາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ນ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ ອານນ຺ທ, ພຸທ຺ຘຄຣຫິໂນ ນ ຘມ຺ມຄຣຫິໂນ ນ ສງ຺ຆຄຣຫິໂນ; ອຕ຺ຕຄຣຫິໂນ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ ອານນ຺ທ, ອນຎ຺ຎຄຣຫິໂນ. ມຍເມວມ຺ຫາ ອລກ຺ຂິກາ ມຍໍ ອປ຺ປປຸຎ຺ຎາ, ເຍ ມຍໍ ເອວໍ ສ຺ວາກ຺ຂາເຕ ຘມ຺ມວິນເຍ ປພ຺ພຊິຕ຺ວາ ນາສກ຺ຂິມ຺ຫາ ຍາວຊີວໍ ປຣິປຸຓ຺ຓໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣິຕຸໍ. ອິທານິ ເຈປິ [ອິທານິປິ ເຈ (ສ຺ຍາ.)] ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ ອານນ຺ທ, ລເຠຍ຺ຍາມ ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ ລເຠຍ຺ຍາມ ອຸປສມ຺ປທໍ, ອິທານິປິ ມຍໍ ວິປສ຺ສກາ ກຸສລານໍ ຘມ຺ມານໍ ປຸພ຺ພຣຕ຺ຕາປຣຣຕ຺ຕໍ ໂພຘິປກ຺ຂິການໍ ຘມ຺ມານໍ ຠາວນານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ວິຫເຣຍ຺ຍາມ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ ອານນ຺ທ, ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈຫີ’’ຕິ. ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເວສາລິການໍ ວຊ຺ຊິປຸຕ຺ຕການໍ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ.

‘‘ອຏ຺ຐານເມຕໍ, ອານນ຺ທ, ອນວກາໂສ ຍໍ ຕຖາຄໂຕ ວຊ຺ຊີນໍ ວາ ວຊ຺ຊິປຸຕ຺ຕການໍ ວາ ກາຣຓາ ສາວການໍ ປາຣາຊິກໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ສມູຫເນຍ຺ຍາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ໂຍ, ຠິກ຺ຂເວ [ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ (ສີ.) ໂຍ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ (ສ຺ຍາ.)], ສິກ຺ຂໍ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ ອນາວິກຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວຕິ ໂສ ອາຄໂຕ ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ໂພ; ໂຍ ຈ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ [ໂຍ ຈ ໂຂ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ ອາວິກຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວຕິ ໂສ ອາຄໂຕ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ໂພ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໔. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາສາຊີວສມາປນ຺ໂນ ສິກ຺ຂໍ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ ອນາວິກຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສເວຍ຺ຍ ອນ຺ຕມໂສ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາຍປິ, ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

໔໕. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ ຍຖາຍຸຕ຺ໂຕ ຍຖາຊຈ຺ໂຈ ຍຖານາໂມ ຍຖາໂຄຕ຺ໂຕ ຍຖາສີໂລ ຍຖາວິຫາຣີ ຍຖາໂຄຈໂຣ ເຖໂຣ ວາ ນໂວ ວາ ມຊ຺ຌິໂມ ວາ. ເອໂສ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘ໂຍ ປນາ’ຕິ.

[ວິຠ. ໕໑໐, ຌານວິຠງ຺ເຄປິ] ຠິກ຺ຂູຕິ ຠິກ຺ຂໂກຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ຠິກ຺ຂາຈຣິຍໍ ອຊ຺ຌຸປຄໂຕຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ຠິນ຺ນປຏຘໂຣຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ສມຎ຺ຎາຍ ຠິກ຺ຂຸ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ຠິກ຺ຂຸ, ເອຫິ ຠິກ຺ຂູຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ຕີຫິ ສຣຓຄມເນຫິ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ຠິກ຺ຂຸ, ຠທ຺ໂຣ ຠິກ຺ຂຸ, ສາໂຣ ຠິກ຺ຂຸ, ເສໂຂ ຠິກ຺ຂຸ, ອເສໂຂ ຠິກ຺ຂຸ, ສມຄ຺ເຄນ ສງ຺ເຆນ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນຕິ ຠິກ຺ຂຸ. ຕຕ຺ຣ ຍ຺ວາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ສມຄ຺ເຄນ ສງ຺ເຆນ ຎຕ຺ຕິຈຕຸຕ຺ເຖນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ, ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

[ທີ. ນິ. ໓.໓໐໕] ສິກ຺ຂາຕິ ຕິສ຺ໂສ ສິກ຺ຂາ – ອຘິສີລສິກ຺ຂາ, ອຘິຈິຕ຺ຕສິກ຺ຂາ, ອຘິປຎ຺ຎາສິກ຺ຂາ. ຕຕ຺ຣ ຍາຍໍ ອຘິສີລສິກ຺ຂາ, ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປຕາ ສິກ຺ຂາຕິ.

ສາຊີວໍ ນາມ ຍໍ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ສິກ຺ຂາປທໍ, ເອຕໍ ສາຊີວໍ ນາມ. ຕສ຺ມິໍ ສິກ຺ຂຕິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ສາຊີວສມາປນ຺ໂນຕິ.

ສິກ຺ຂໍ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ ອນາວິກຕ຺ວາຕິ ອຕ຺ຖິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ; ອຕ຺ຖິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

‘‘ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ. ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ອຸປາສກຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ອາຣາມິກຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ສາມເຓຣຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ຕິຕ຺ຖິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ຕິຕ຺ຖິຍສາວກຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ອສ຺ສມຓຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ຍໍນູນາຫໍ ພຸທ຺ຘໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ຍໍນູນາຫໍ ຘມ຺ມໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ… ຍໍນູນາຫໍ ສິກ຺ຂໍ… ຍໍນູນາຫໍ ວິນຍໍ… ຍໍນູນາຫໍ ປາຕິໂມກ຺ຂໍ… ຍໍນູນາຫໍ ອຸທ຺ເທສໍ… ຍໍນູນາຫໍ ອຸປຊ຺ຌາຍໍ… ຍໍນູນາຫໍ ອາຈຣິຍໍ… ຍໍນູນາຫໍ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກໍ… ຍໍນູນາຫໍ ອນ຺ເຕວາສິກໍ… ຍໍນູນາຫໍ ສມານຸປຊ຺ຌາຍກໍ… ຍໍນູນາຫໍ ສມານາຈຣິຍກໍ ຍໍນູນາຫໍ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ‘ຍໍນູນາຫໍ ຄິຫີ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ‘ຍໍນູນາຫໍ ອຸປາສໂກ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ… ‘ຍໍນູນາຫໍ ອາຣາມິໂກ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ… ‘ຍໍນູນາຫໍ ສາມເຓໂຣ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ… ‘ຍໍນູນາຫໍ ຕິຕ຺ຖິໂຍ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ… ‘ຍໍນູນາຫໍ ຕິຕ຺ຖິຍສາວໂກ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ… ‘ຍໍນູນາຫໍ ອສ຺ສມໂຓ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ… ‘ຍໍນູນາຫໍ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໔໖. ‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ຍທິ ປນາຫໍ ພຸທ຺ຘໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ຍທິ ປນາຫໍ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ອປາຫໍ ພຸທ຺ຘໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ອປາຫໍ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ຫນ຺ທາຫໍ ພຸທ຺ຘໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ຫນ຺ທາຫໍ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ໂຫຕິ ເມ ພຸທ຺ຘໍ ປຈ຺ຈກ຺ເຂຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ໂຫຕິ ເມ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ ອສ຺ສ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໔໗. ‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ‘ມາຕຣໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປິຕຣໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຠາຕຣໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຠຄິນິໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຸຕ຺ຕໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຘີຕຣໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຊາປຕິໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຎາຕເກ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ມິຕ຺ເຕ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຄາມໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນິຄມໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ເຂຕ຺ຕໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ວຕ຺ຖຸໍ ສຣາມິ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຫິຣຎ຺ຎໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສຸວຓ຺ຓໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສິປ຺ປໍ ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຸພ຺ເພ ຫສິຕໍ ລປິຕໍ ກີຬິຕໍ ສມນຸສ຺ສຣາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໔໘. ‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ມາຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປິຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ໂພ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຠາຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ໂພ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຠຄິນີ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຸຕ຺ໂຕ ເມ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ໂພ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຘີຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຊາປຕິ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ … ‘ຎາຕກາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ມິຕ຺ຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕ ມຍາ ໂປເສຕພ຺ພາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໔໙. ‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ມາຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປິຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຠາຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຠຄິນີ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຸຕ຺ໂຕ ເມ ອຕ຺ຖິ, ໂສ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຘີຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປຊາປຕິ ເມ ອຕ຺ຖິ, ສາ ມໍ ໂປເສສ຺ສຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຎາຕກາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕ ມໍ ໂປເສສ຺ສນ຺ຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ມິຕ຺ຕາ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕ ມໍ ໂປເສສ຺ສນ຺ຕີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຄາໂມ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນິຄໂມ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ເຂຕ຺ຕໍ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ວຕ຺ຖຸ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຫິຣຎ຺ຎໍ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສຸວຓ຺ຓໍ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສິປ຺ປໍ ເມ ອຕ຺ຖິ, ເຕນາຫໍ ຊີວິສ຺ສາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໕໐. ‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ ‘ທຸກ຺ກຣ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນ ສຸກຣ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ທຸຈ຺ຈຣ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນ ສຸຈຣ’ນ຺ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນ ອຸສ຺ສຫາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນ ວິສຫາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນ ຣມາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນາຠິຣມາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໕໑. ‘‘ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ພຸທ຺ຘໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ຘມ຺ມໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສງ຺ຆໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ວິນຍໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ປາຕິໂມກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອຸທ຺ເທສໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອຸປຊ຺ຌາຍໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອາຈຣິຍໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສທ຺ຘິວິຫາຣິກໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອນ຺ເຕວາສິກໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສມານຸປຊ຺ຌາຍກໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສມານາຈຣິຍກໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາມີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຄິຫີຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອຸປາສໂກຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອາຣາມິໂກຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສາມເຓໂຣຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຕິຕ຺ຖິໂຍຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ຕິຕ຺ຖິຍສາວໂກຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອສ຺ສມໂຓຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍຕິ ມໍ ຘາເຣຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໕໒. ‘‘ອຖ ວາ ປນ ອຸກ຺ກຓ຺ຐິໂຕ ອນຠິຣໂຕ ສາມຎ຺ຎາ ຈວິຕຸກາໂມ ຠິກ຺ຂຸຠາວໍ ອຏ຺ຏີຍມາໂນ ຫຣາຍມາໂນ ຊິຄຸຈ຺ຉມາໂນ ຄິຫິຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ…ເປ… ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍຠາວໍ ປຕ຺ຖຍມາໂນ – ‘ອລໍ ເມ ພຸທ຺ເຘນາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ອລໍ ເມ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ…ເປ… ອຖ ວາ ປນ…ເປ… ‘ກິໍ ນຸ ເມ ພຸທ຺ເຘນາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ກິໍ ນຸ ເມ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ນ ມມຕ຺ໂຖ ພຸທ຺ເຘນາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ນ ມມຕ຺ໂຖ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ… ‘ສຸມຸຕ຺ຕາຫໍ ພຸທ຺ເຘນາ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ…ເປ… ‘ສຸມຸຕ຺ຕາຫໍ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣີຫີ’ຕິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໕໓. ‘‘ຍານິ ວາ ປນຎ຺ຎານິປິ ອຕ຺ຖິ ພຸທ຺ຘເວວຈນານິ ວາ ຘມ຺ມເວວຈນານິ ວາ ສງ຺ຆເວວຈນານິ ວາ ສິກ຺ຂາເວວຈນານິ ວາ ວິນຍເວວຈນານິ ວາ ປາຕິໂມກ຺ຂເວວຈນານິ ວາ ອຸທ຺ເທສເວວຈນານິ ວາ ອຸປຊ຺ຌາຍເວວຈນານິ ວາ ອາຈຣິຍເວວຈນານິ ວາ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກເວວຈນານິ ວາ ອນ຺ເຕວາສິກເວວຈນານິ ວາ ສມານຸປຊ຺ຌາຍກເວວຈນານິ ວາ ສມານາຈຣິຍກເວວຈນານິ ວາ ສພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິເວວຈນານິ ວາ ຄິຫິເວວຈນານິ ວາ ອຸປາສກເວວຈນານິ ວາ ອາຣາມິກເວວຈນານິ ວາ ສາມເຓຣເວວຈນານິ ວາ ຕິຕ຺ຖິຍເວວຈນານິ ວາ ຕິຕ຺ຖິຍສາວກເວວຈນານິ ວາ ອສ຺ສມຓເວວຈນານິ ວາ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍເວວຈນານິ ວາ, ເຕຫິ ອາກາເຣຫິ ເຕຫິ ລິງ຺ເຄຫິ ເຕຫິ ນິມິຕ຺ເຕຫິ ວທຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸພ຺ພລ຺ຍາວິກມ຺ມຎ຺ເຈວ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ ຈ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ.

໕໔. ‘‘ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຍຫິ ອາກາເຣຫິ ເຍຫິ ລິງ຺ເຄຫິ ເຍຫິ ນິມິຕ຺ເຕຫິ ສິກ຺ຂາ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ເຕຫິ ອາກາເຣຫິ ເຕຫິ ລິງ຺ເຄຫິ ເຕຫິ ນິມິຕ຺ເຕຫິ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ເວທນາຏ຺ໂຏ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ເທວຕາຍ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ອຣິຍເກນ ມິລກ຺ຂສ຺ສ [ມິລກ຺ຂກສ຺ສ (ສີ. ສ຺ຍາ.) ມິລກ຺ຂຸສ຺ສ (ກ.)] ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ໂສ ຈ ນ ປຏິວິຊານາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ມິລກ຺ຂເກນ ອຣິຍກສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ໂສ ຈ ນ ປຏິວິຊານາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ອຣິຍເກນ ອຣິຍສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ໂສ ຈ ນ ປຏິວິຊານາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ມິລກ຺ຂເກນ ມິລກ຺ຂສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ໂສ ຈ ນ ປຏິວິຊານາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ທວາຍ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ຣວາຍ ສິກ຺ຂໍ ປຈ຺ຈກ຺ຂາຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ອສາເວຕຸກາໂມ ສາເວຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ສາເວຕຸກາໂມ ນ ສາເວຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ອວິຎ຺ຎຸສ຺ສ ສາເວຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ວິຎ຺ຎຸສ຺ສ ນ ສາເວຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ສພ຺ພໂສ ວາ ປນ ນ ສາເວຕິ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ. ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຕາ ໂຫຕິ ສິກ຺ຂາ’’.

໕໕. [ມຫານິ. ໔໙, ໕໐, ໕໑] ເມຖຸນຘມ຺ໂມ ນາມ ໂຍ ໂສ ອສທ຺ຘມ຺ໂມ ຄາມຘມ຺ໂມ ວສລຘມ຺ໂມ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ໂອທກນ຺ຕິກໍ ຣຫສ຺ສໍ ທ຺ວຍໍທ຺ວຍສມາປຕ຺ຕິ, ເອໂສ ເມຖຸນຘມ຺ໂມ ນາມ.

ປຏິເສວຕິ ນາມ ໂຍ ນິມິຕ຺ເຕນ ນິມິຕ຺ຕໍ ອງ຺ຄຊາເຕນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອນ຺ຕມໂສ ຕິລຜລມຕ຺ຕມ຺ປິ ປເວເສຕິ, ເອໂສ ປຏິເສວຕິ ນາມ.

ອນ຺ຕມໂສ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາຍປີຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິຍາປິ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕ຺ວາ ອສ຺ສມໂຓ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ, ປເຄວ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ອນ຺ຕມໂສ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາຍປີ’ຕິ.

ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີຕິ ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ປຸຣິໂສ ສີສຈ຺ຉິນ຺ໂນ ອຠພ຺ໂພ ເຕນ ສຣີຣພນ຺ຘເນນ ຊີວິຕຸໍ, ເອວເມວ ຠິກ຺ຂຸ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕ຺ວາ ອສ຺ສມໂຓ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີ’ຕິ.

ອສໍວາໂສຕິ ສໍວາໂສ ນາມ ເອກກມ຺ມໍ ເອກຸທ຺ເທໂສ ສມສິກ຺ຂຕາ – ເອໂສ ສໍວາໂສ ນາມ. ໂສ ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ນຕ຺ຖິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ອສໍວາໂສ’ຕິ.

໕໖. ຕິສ຺ໂສ ອິຕ຺ຖິໂຍ – ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖີ. ຕໂຍ ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກາ – ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ, ອມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນໂກ. ຕໂຍ ປຓ຺ຑກາ – ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑໂກ, ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑໂກ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑໂກ. ຕໂຍ ປຸຣິສາ – ມນຸສ຺ສປຸຣິໂສ, ອມນຸສ຺ສປຸຣິໂສ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິໂສ.

ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ຕໂຍ ມຄ຺ເຄ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄ, ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄ, ມຸເຂ. ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ…ເປ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິຍາ ຕໂຍ ມຄ຺ເຄ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄ, ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄ, ມຸເຂ. ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ ຕໂຍ ມຄ຺ເຄ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄ, ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄ, ມຸເຂ. ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ ທ຺ເວ ມຄ຺ເຄ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄ, ມຸເຂ. ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກສ຺ສ… ມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວ ມຄ຺ເຄ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄ, ມຸເຂ.

໕໗. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ເສວນຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐິເຕ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ເສວນຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐິເຕ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ເສວນຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐິເຕ ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິຍາ… ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ມຸຂໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ເສວນຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐິເຕ ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ມຸຂໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ເສວນຈິຕ຺ຕໍ ອຸປຏ຺ຐິເຕ ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກສ຺ສ… ມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສສ຺ສ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ມຸຂໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໕໘. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ [ປວິສນໍ ສາທຍຕິ (ກ.)], ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ນ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ນ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ນ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ນ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ນ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ນ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ນ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ນ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ນ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໙. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຊາຄຣນ຺ຕິໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ… ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິໍ… ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ… ອມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ ຊາຄຣນ຺ຕໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ… ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກໍ… ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກໍ ຊາຄຣນ຺ຕໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ … ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໐. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສປຸຣິສໍ… ອມນຸສ຺ສປຸຣິສໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສໍ ຊາຄຣນ຺ຕໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ… ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໑. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕາຍ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕາຍ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕາຍ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕາຍ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ ຊາຄຣນ຺ຕິໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ… ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ, ສນ຺ຖຕາຍ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕາຍ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕາຍ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕາຍ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິໍ… ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ… ອມນສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ … ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກໍ ຊາຄຣນ຺ຕໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ… ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ປສ຺ສາວມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໒. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກໍ… ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກໍ… ມນຸສ຺ສປຸຣິສໍ… ອມນຸສ຺ສປຸຣິສໍ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສໍ ຊາຄຣນ຺ຕໍ… ສຸຕ຺ຕໍ… ມຕ຺ຕໍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໍ… ປມຕ຺ຕໍ… ມຕໍ ອກ຺ຂາຍິຕໍ… ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕໍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ວຈ຺ຈມຄ຺ເຄນ… ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໓. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ຊາຄຣນ຺ຕິຍາ… ສຸຕ຺ຕາຍ… ມຕ຺ຕາຍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕາຍ… ປມຕ຺ຕາຍ … ມຕາຍ ອກ຺ຂາຍິຕາຍ… ມຕາຍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕາຍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕາຍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕາຍ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິຍາ… ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກສ຺ສ… ມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສສ຺ສ ຊາຄຣນ຺ຕສ຺ສ… ສຸຕ຺ຕສ຺ສ… ມຕ຺ຕສ຺ສ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕສ຺ສ… ປມຕ຺ຕສ຺ສ… ມຕສ຺ສ ອກ຺ຂາຍິຕສ຺ສ… ມຕສ຺ສ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕສ຺ສ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕສ຺ສ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໔. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕາຍ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕາຍ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕາຍ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕາຍ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ ຊາຄຣນ຺ຕິຍາ… ສຸຕ຺ຕາຍ… ມຕ຺ຕາຍ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕາຍ… ປມຕ຺ຕາຍ… ມຕາຍ ອກ຺ຂາຍິຕາຍ… ມຕາຍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕາຍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕາຍ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕາຍ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕາຍ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕາຍ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕາຍ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕາຍ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ອມນຸສ຺ສິຕ຺ຖິຍາ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິຍາ… ມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນກສ຺ສ… ມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສປຓ຺ຑກສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຓ຺ຑກສ຺ສ… ມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ອມນຸສ຺ສປຸຣິສສ຺ສ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໕. ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຸຣິສສ຺ສ ຊາຄຣນ຺ຕສ຺ສ… ສຸຕ຺ຕສ຺ສ… ມຕ຺ຕສ຺ສ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕສ຺ສ… ປມຕ຺ຕສ຺ສ… ມຕສ຺ສ ອກ຺ຂາຍິຕສ຺ສ… ມຕສ຺ສ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕສ຺ສ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຕສ຺ສ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອາເນຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ… ມຸຂໍ ອຠິນິສີເທນ຺ຕິ ສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ສນ຺ຖຕສ຺ສ ສນ຺ຖຕສ຺ສ, ອສນ຺ຖຕສ຺ສ ອສນ຺ຖຕສ຺ສ. ໂສ ເຈ ປເວສນໍ ສາທິຍຕິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍຕິ, ຐິຕໍ ສາທິຍຕິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ນ ສາທິຍຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຍຖາ ຠິກ຺ຂຸປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ ວິຕ຺ຖາຣິຕາ, ເອວໍ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພາ.

ຣາຊປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ… ໂຈຣປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ… ຘຸຕ຺ຕປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ… ອຸປ຺ປຬຄນ຺ຘປຈ຺ຈຕ຺ຖິກາ. ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໖໖. ມຄ຺ເຄນ ມຄ຺ຄໍ ປເວເສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຄ຺ເຄນ ອມຄ຺ຄໍ ປເວເສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອມຄ຺ເຄນ ມຄ຺ຄໍ ປເວເສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອມຄ຺ເຄນ ອມຄ຺ຄໍ ປເວເສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສຸຕ຺ຕຠິກ຺ຂຸມ຺ຫິ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊຕິ; ປຏິພຸທ຺ໂຘ ສາທິຍຕິ, ອຸໂຠ ນາເສຕພ຺ພາ. ປຏິພຸທ຺ໂຘ ນ ສາທິຍຕິ, ທູສໂກ ນາເສຕພ຺ໂພ. ຠິກ຺ຂຸ ສຸຕ຺ຕສາມເຓຣມ຺ຫິ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊຕິ; ປຏິພຸທ຺ໂຘ ສາທິຍຕິ, ອຸໂຠ ນາເສຕພ຺ພາ. ປຏິພຸທ຺ໂຘ ນ ສາທິຍຕິ, ທູສໂກ ນາເສຕພ຺ໂພ. ສາມເຓໂຣ ສຸຕ຺ຕຠິກ຺ຂຸມ຺ຫິ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊຕິ; ປຏິພຸທ຺ໂຘ ສາທິຍຕິ, ອຸໂຠ ນາເສຕພ຺ພາ. ປຏິພຸທ຺ໂຘ ນ ສາທິຍຕິ, ທູສໂກ ນາເສຕພ຺ໂພ. ສາມເຓໂຣ ສຸຕ຺ຕສາມເຓຣມ຺ຫິ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊຕິ; ປຏິພຸທ຺ໂຘ ສາທິຍຕິ, ອຸໂຠ ນາເສຕພ຺ພາ. ປຏິພຸທ຺ໂຘ ນ ສາທິຍຕິ, ທູສໂກ ນາເສຕພ຺ໂພ.

ອນາປຕ຺ຕິ ອຊານນ຺ຕສ຺ສ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ສນ຺ຖຕຠາຓວາໂຣ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ມກ຺ກຏີ ວຊ຺ຊິປຸຕ຺ຕາ ຈ, ຄິຫີ ນຄ຺ໂຄ ຈ ຕິຕ຺ຖິຍາ;

ທາຣິກຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຈ, ພ຺ຍຎ຺ຊເນຫິປເຣ ທຸເວ.

ມາຕາ ຘີຕາ ຠຄິນີ ຈ, ຊາຍາ ຈ ມຸທຸ ລມ຺ພິນາ;

ທ຺ເວ ວຓາ ເລປຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ, ທາຣຸຘີຕລິກາຍ ຈ.

ສຸນ຺ທເຣນ ສຫ ປຎ຺ຈ, ປຎ຺ຈ ສິວຖິກຏ຺ຐິກາ;

ນາຄີ ຍກ຺ຂີ ຈ ເປຕີ ຈ, ປຓ຺ຑໂກປຫໂຕ ຉຸເປ.

ຠທ຺ທິເຍ ອຣຫໍ ສຸຕ຺ໂຕ, ສາວຕ຺ຖິຍາ ຈຕຸໂຣ ປເຣ;

ເວສາລິຍາ ຕໂຍ ມາລາ, ສຸປິເນ ຠາຣຸກຈ຺ຉໂກ.

ສຸປພ຺ພາ ສທ຺ຘາ ຠິກ຺ຂຸນີ, ສິກ຺ຂມານາ ສາມເຓຣີ ຈ;

ເວສິຍາ ປຓ຺ຑໂກ ຄິຫີ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວຸຑ຺ຒປພ຺ພຊິໂຕ ມິໂຄຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໖໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມກ຺ກຏິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ເວສາລິກາ ວຊ຺ຊິປຸຕ຺ຕກາ ຠິກ຺ຂູ ສິກ຺ຂໍ ອປຈ຺ຈກ຺ຂາຍ ທຸພ຺ພລ຺ຍໍ ອນາວິກຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິໍສຸ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ມຍໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ນາ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘ເອວໍ ເມ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ຄິຫິລິງ຺ເຄນ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘ເອວໍ ເມ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ນຄ຺ໂຄ ຫຸຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘ເອວໍ ເມ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ກຸສຈີຣໍ ນິວາເສຕ຺ວາ… ວາກຈີຣໍ ນິວາເສຕ຺ວາ… ຜລກຈີຣໍ ນິວາເສຕ຺ວາ… ເກສກມ຺ພລໍ ນິວາເສຕ຺ວາ… ວາລກມ຺ພລໍ ນິວາເສຕ຺ວາ… ອຸລູກປກ຺ຂິກໍ ນິວາເສຕ຺ວາ… ອຊິນກ຺ຂິປໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ປີຐເກ ນິປນ຺ນໍ ທາຣິກໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ສາຣຕ຺ໂຕ ອງ຺ຄຸຏ຺ຐໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສສິ. ສາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສາ’’ຕິ.

໖໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ມາຓວໂກ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ມາຓວໂກ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐາຍ ກຸຏິກໍ ປວິສິຕ຺ວາ ນິລີໂນ ອຈ຺ຉິ. ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ປາເທ ປກ຺ຂາເລຕ຺ວາ ກຸຏິກໍ ປວິສິຕ຺ວາ ມຎ຺ຈເກ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ມາຓວໂກ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ອຸຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ທູເສສິ. ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອສາທິຍນ຺ຕິຍາ’’ຕິ.

໖໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອິຕ຺ຖິລິງ຺ຄໍ ປາຕຸຠູຕໍ ໂຫຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕໍເຍວ ອຸປຊ຺ຌໍ ຕເມວ ອຸປສມ຺ປທໍ ຕານິເຍວ [ຕານິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ວສ຺ສານິ ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ສງ຺ຄມິຕຸໍ [ສງ຺ກມິຕຸໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ສາຘາຣຓາ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ສນ຺ຕິເກ ວຸຏ຺ຐາຕຸໍ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ອສາຘາຣຓາ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອນາປຕ຺ຕີ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣິສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣິສລິງ຺ຄໍ ປາຕຸຠູຕໍ ໂຫຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕໍເຍວ ອຸປຊ຺ຌໍ ຕເມວ ອຸປສມ຺ປທໍ ຕານິເຍວ [ຕານິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ວສ຺ສານິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສງ຺ຄມິຕຸໍ [ສງ຺ກມິຕຸໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ຠິກ຺ຂູຫິ ສາຘາຣຓາ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ສນ຺ຕິເກ ວຸຏ຺ຐາຕຸໍ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສາຘາຣຓາ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອນາປຕ຺ຕີ’’ຕິ.

໗໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘ເອວໍ ເມ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ມາຕຸຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ… ຘີຕຸຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ… ຠຄິນິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ… ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໗໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຸທຸປິຏ຺ຐິໂກ ໂຫຕິ. ໂສ ອນຠິຣຕິຍາ ປີຬິໂຕ ອຕ຺ຕໂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ມຸເຂນ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ລມ຺ພີ ໂຫຕິ. ໂສ ອນຠິຣຕິຍາ ປີຬິໂຕ ອຕ຺ຕໂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປເວເສສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຕສຣີຣໍ ປສ຺ສິ. ຕສ຺ມິຎ຺ຈ ສຣີເຣ ອງ຺ຄຊາຕສາມນ຺ຕາ ວໂຓ ໂຫຕິ. ໂສ – ‘ເອວໍ ເມ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ອງ຺ຄຊາເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສຕ຺ວາ ວເຓນ ນີຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຕສຣີຣໍ ປສ຺ສິ. ຕສ຺ມິຎ຺ຈ ສຣີເຣ ອງ຺ຄຊາຕສາມນ຺ຕາ ວໂຓ ໂຫຕິ. ໂສ – ‘ເອວໍ ເມ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ວເຓ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕນ ນີຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ເລປຈິຕ຺ຕສ຺ສ ນິມິຕ຺ຕໍ ອງ຺ຄຊາເຕນ ຉຸປິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ທາຣຸຘີຕລິກາຍ ນິມິຕ຺ຕໍ ອງ຺ຄຊາເຕນ ຉຸປິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໗໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສຸນ຺ທໂຣ ນາມ ຠິກ຺ຂຸ ຣາຊຄຫາ ປພ຺ພຊິໂຕ ຣຖິກາຍ [ຣຖິຍາຍ (ກ.)] ຄຈ຺ຉຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ – ‘ມຸຫຸຕ຺ຕໍ [ອິຕ຺ຖີ ຕໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ (ສ຺ຍາ.)], ຠນ຺ເຕ, ອາຄເມຫິ, ວນ຺ທິສ຺ສາມີ’ຕິ ສາ ວນ຺ທນ຺ຕີ ອນ຺ຕຣວາສກໍ ອຸກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ສາທິຍິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ສາທິຍິ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຠຄິນິ, ເນຕໍ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອຫໍ ວາຍມິສ຺ສາມິ, ຕ຺ວໍ ມາ ວາຍມິ, ເອວໍ ເຕ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕຖາ ອກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຠຄິນິ, ເນຕໍ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ ຠນ຺ເຕ, ຕ຺ວໍ ວາຍມ, ອຫໍ ນ ວາຍມິສ຺ສາມິ, ເອວໍ ເຕ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕຖາ ອກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຠຄິນິ, ເນຕໍ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ຆຏ຺ເຏຕ຺ວາ ພຫິ ໂມເຈຫິ…ເປ… ພຫິ ຆຏ຺ເຏຕ຺ວາ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ໂມເຈຫິ, ເອວໍ ເຕ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕຖາ ອກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໗໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສິວຖິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອກ຺ຂາຍິຕໍ ສຣີຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຕສ຺ມິໍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສິວຖິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ອກ຺ຂາຍິຕໍ ສຣີຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຕສ຺ມິໍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສິວຖິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ເຍຠຸຍ຺ເຍນ ຂາຍິຕໍ ສຣີຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຕສ຺ມິໍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສິວຖິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຉິນ຺ນສີສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ວຏ຺ຏກເຕ ມຸເຂ ຉຸປນ຺ຕໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສິວຖິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຉິນ຺ນສີສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ວຏ຺ຏກເຕ ມຸເຂ ອຈ຺ຉຸປນ຺ຕໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣິສ຺ສາ ອິຕ຺ຖິຍາ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ສາ ກາລງ຺ກຕາ [ກາລກຕາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ສຸສາເນ ຉຑ຺ຑິຕາ. ອຏ຺ຐິການິ ວິປ຺ປກິຓ຺ຓານິ ໂຫນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສິວຖິກໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອຏ຺ຐິການິ ສງ຺ກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ນິມິຕ຺ເຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປຏິປາເທສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ນາຄິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ… ຍກ຺ຂິນິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ… ເປຕິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ … ປຓ຺ຑກສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຸປຫຕິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ໂຫຕິ. ໂສ – ‘ນາຫໍ ເວທິຍາມິ [ເວທຍາມິ (ກ.)] ສຸຂໍ ວາ ທຸກ຺ຂໍ ວາ, ອນາປຕ຺ຕິ ເມ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເວທຍິ ວາ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ນ ວາ ເວທຍິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘ອິຕ຺ຖິຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິສ຺ສາມີ’ຕິ, ຉຸປິຕມຕ຺ເຕ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ອໂຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສາ’’ຕິ.

໗໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຠທ຺ທິເຍ ຊາຕິຍາວເນ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ອງ຺ຄມງ຺ຄານິ ວາຕູປຕ຺ຖທ຺ຘານິ ໂຫນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ. ຠິກ຺ຂູ ກິລິນ຺ນໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາກາເຣຫິ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ – ຣາເຄນ, ວຈ຺ເຈນ, ປສ຺ສາເວນ, ວາເຕນ, ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກທຏ຺ເຐນ. ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ. ອຏ຺ຐານເມຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອນວກາໂສ ຍໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣາເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ອສ຺ສ. ອຣຫໍ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາວຕ຺ຖິຍາ ອນ຺ຘວເນ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ໂຄປາລິກາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປເວສນໍ ສາທິຍິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍິ, ຐິຕໍ ສາທິຍິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາວຕ຺ຖິຍາ ອນ຺ຘວເນ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອຊປາລິກາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ… ອຎ຺ຎຕຣາ ກຏ຺ຐຫາຣິກາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ… ອຎ຺ຎຕຣາ ໂຄມຍຫາຣິກາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປເວສນໍ ສາທິຍິ, ປວິຏ຺ຐໍ ສາທິຍິ, ຐິຕໍ ສາທິຍິ, ອຸທ຺ຘຣຓໍ ສາທິຍິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໗໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເວສາລິຍໍ ມຫາວເນ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ກຕ຺ວາ ສາມນ຺ຕາ ຫສມານາ ຐິຕາ ໂຫຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຏິພຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຕຸຍ຺ຫິທໍ ກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອາມ, ມຍ຺ຫໍ ກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ສາທິຍິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອຊານນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

໗໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເວສາລິຍໍ ມຫາວເນ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ຣຸກ຺ຂໍ ອປສ຺ສາຍ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຫສາ ວຸຏ຺ຐາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ສາທິຍິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ສາທິຍິ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເວສາລິຍໍ ມຫາວເນ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ຣຸກ຺ຂໍ ອປສ຺ສາຍ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອກ຺ກມິຕ຺ວາ ປວຕ຺ເຕສິ [ປວຏ຺ເຏສິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ສາທິຍິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ສາທິຍິ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

໗໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເວສາລິຍໍ ມຫາວເນ ກູຏາຄາຣສາລາຍໍ ທິວາວິຫາຣຄໂຕ ທ຺ວາຣໍ ວິວຣິຕ຺ວາ ນິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ອງ຺ຄມງ຺ຄານິ ວາຕູປຕ຺ຖທ຺ຘານິ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຄນ຺ຘຎ຺ຈ ມາລຎ຺ຈ ອາທາຍ ອາຣາມໍ ອາຄມໍສຸ ວິຫາຣເປກ຺ຂິກາໂຍ. ອຖ ໂຂ ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຊາເຕ ອຠິນິສີທິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ກຕ຺ວາ, ປຸຣິສູສໂຠ ວຕາຍນ຺ຕິ ວຕ຺ວາ ຄນ຺ຘຎ຺ຈ ມາລຎ຺ຈ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ປກ຺ກມິໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ກິລິນ຺ນໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາກາເຣຫິ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ – ຣາເຄນ, ວຈ຺ເຈນ, ປສ຺ສາເວນ, ວາເຕນ, ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກທຏ຺ເຐນ. ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ. ອຏ຺ຐານເມຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອນວກາໂສ, ຍໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣາເຄນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ອສ຺ສ. ອຣຫໍ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທິວາ ປຏິສລ຺ລີຍນ຺ເຕນ ທ຺ວາຣໍ ສໍວຣິຕ຺ວາ ປຏິສລ຺ລີຍິຕຸ’’ນ຺ຕິ.

໗໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠາຣຸກຈ຺ຉໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສຸປິນນ຺ເຕ [ສຸປິນນ຺ເຕນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕ຺ວາ – ‘ອສ຺ສມໂຓ ອຫໍ, ວິພ຺ຠມິສ຺ສາມີ’ຕິ, ຠາຣຸກຈ຺ຉໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາມຄ຺ເຄ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປາລິໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ເອວມາຫ – ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ອາວຸໂສ, ສຸປິນນ຺ເຕນາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊຄເຫ ສຸປພ຺ພາ ນາມ ອຸປາສິກາ ມຸຘປ຺ປສນ຺ນາ [ມຸທ຺ຘປ຺ປສນ຺ນາ (ສີ.)] ໂຫຕິ. ສາ ເອວໍທິຏ຺ຐິກາ ໂຫຕິ – ‘‘ຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ເທຕິ ສາ ອຄ຺ຄທານໍ ເທຕີ’’ຕິ. ສາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຠຄິນິ, ເນຕໍ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອູຣຸນ຺ຕຣິກາຍ [ອູຣນ຺ຕຣິກາຍ (ສີ.)] ຆຏ຺ເຏຫິ, ເອວໍ ເຕ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ…ເປ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ນາຠິຍໍ ຆຏ຺ເຏຫິ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອຸທຣວຏ຺ຏິຍໍ ຆຏ຺ເຏຫິ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອຸປກຈ຺ຉເກ ຆຏ຺ເຏຫິ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຄີວາຍໍ ຆຏ຺ເຏຫິ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ກຓ຺ຓຈ຺ຉິທ຺ເທ ຆຏ຺ເຏຫິ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເກສວຏ຺ຏິຍໍ ຆຏ຺ເຏຫິ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອງ຺ຄຸລນ຺ຕຣິກາຍ ຆຏ຺ເຏຫິ… ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ໂມເຈສ຺ສາມິ, ເອວໍ ເຕ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕຖາ ອກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສາ’’ຕິ.

໗໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ສທ຺ຘາ ນາມ ອຸປາສິກາ ມຸຘປ຺ປສນ຺ນາ ໂຫຕິ. ສາ ເອວໍທິຏ຺ຐິກາ ໂຫຕິ – ‘‘ຍາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ເທຕິ ສາ ອຄ຺ຄທານໍ ເທຕີ’’ຕິ. ສາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຠຄິນິ, ເນຕໍ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອູຣຸນ຺ຕຣິກາຍ ຆຏ຺ເຏຫິ…ເປ… ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ໂມເຈສ຺ສາມິ, ເອວໍ ເຕ ອນາປຕ຺ຕິ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕຖາ ອກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສາ’’ຕິ.

໘໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເວສາລິຍໍ ລິຈ຺ຉວິກຸມາຣກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ… ສິກ຺ຂມານາຍ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ… ສາມເຓຣິຍາ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ. ອຸໂຠ ສາທິຍິໍສຸ. ອຸໂຠ ນາເສຕພ຺ພາ. ອຸໂຠ ນ ສາທິຍິໍສຸ. ອຸຠິນ຺ນໍ ອນາປຕ຺ຕິ.

໘໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເວສາລິຍໍ ລິຈ຺ຉວິກຸມາຣກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ຄເຫຕ຺ວາ ເວສິຍາ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ… ປຓ຺ຑເກ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ… ຄິຫິນິຍາ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ. ຠິກ຺ຂຸ ສາທິຍິ. ຠິກ຺ຂຸ ນາເສຕພ຺ໂພ. ຠິກ຺ຂຸ ນ ສາທິຍິ. ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເວສາລິຍໍ ລິຈ຺ຉວິກຸມາຣກາ ຠິກ຺ຂູ ຄເຫຕ຺ວາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວິປ຺ປຏິປາເທສຸໍ. ອຸໂຠ ສາທິຍິໍສຸ. ອຸໂຠ ນາເສຕພ຺ພາ. ອຸໂຠ ນ ສາທິຍິໍສຸ. ອຸຠິນ຺ນໍ ອນາປຕ຺ຕິ.

໘໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ວຸຑ຺ຒປພ຺ພຊິໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ທສ຺ສນໍ ອຄມາສິ. ສາ – ‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ວິພ຺ຠມາ’ຕິ ອຄ຺ຄເຫສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຏິກ຺ກມນ຺ໂຕ ອຸຕ຺ຕາໂນ ປຣິປຕິ. ສາ ອຸພ຺ຠຊິຕ຺ວາ [ອຸພ຺ຠຸຊິຕ຺ວາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອງ຺ຄຊາເຕ [ອງ຺ຄຊາເຕນ (ສີ.)] ອຠິນິສີທິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ …ເປ… ‘‘ສາທິຍິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ສາທິຍິ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

໘໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຣຎ຺ເຎ ວິຫຣຕິ. ມິຄໂປຕໂກ ຕສ຺ສ ປສ຺ສາວຏ຺ຐານໍ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ປສ຺ສາວໍ ປິວນ຺ໂຕ ມຸເຂນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສາທິຍິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ປຐມປາຣາຊິກໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໒. ທຸຕິຍປາຣາຊິກໍ

໘໔. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ຄິຊ຺ຌກູເຏ ປພ຺ພເຕ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ສນ຺ທິຏ຺ຐາ ສມ຺ຠຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູ ອິສິຄິລິປສ຺ເສ ຕິຓກຸຏິໂຍ ກຣິຕ຺ວາ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຈ຺ຉິໍສຸ. ອາຍສ຺ມາປິ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ຕິຓກຸຏິກໍ ກຣິຕ຺ວາ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຈ຺ຉິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐາ ເຕມາສຈ຺ຈເຍນ ຕິຓກຸຏິໂຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ປຏິສາເມຕ຺ວາ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິໍສຸ. ອາຍສ຺ມາ ປນ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ຕຕ຺ເຖວ ວສ຺ສໍ ວສິ, ຕຕ຺ຖ ເຫມນ຺ຕໍ, ຕຕ຺ຖ ຄິມ຺ຫໍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຕິຓຫາຣິໂຍ ກຏ຺ຐຫາຣິໂຍ ຕິຓກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ສໍກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ຕິຓກຸຏິກໍ ອກາສິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຕິຓຫາຣິໂຍ ກຏ຺ຐຫາຣິໂຍ ຕິຓກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ສໍກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ຕິຓກຸຏິກໍ ອກາສິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຕິຓຫາຣິໂຍ ກຏ຺ຐຫາຣິໂຍ ຕິຓກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຍາວຕຕິຍກໍ ໂຂ ເມ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຕິຓຫາຣິໂຍ ກຏ຺ຐຫາຣິໂຍ ຕິຓກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ອຫໍ ໂຂ ປນ ສຸສິກ຺ຂິໂຕ ອນວໂຍ ສເກ ອາຈຣິຍເກ ກຸມ຺ຠກາຣກມ຺ເມ ປຣິໂຍທາຕສິປ຺ໂປ. ຍໍນູນາຫໍ ສາມໍ ຈິກ຺ຂລ຺ລໍ ມທ຺ທິຕ຺ວາ ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍໍ ກຸຏິກໍ ກເຣຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ສາມໍ ຈິກ຺ຂລ຺ລໍ ມທ຺ທິຕ຺ວາ ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍໍ ກຸຏິກໍ ກຣິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ໂຄມຍຎ຺ຈ ສໍກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ຕໍ ກຸຏິກໍ ປຈິ. ສາ ອໂຫສິ ກຸຏິກາ ອຠິຣູປາ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ ໂລຫິຕິກາ [ໂລຫິຕກາ (ສ຺ຍາ.)], ເສຍ຺ຍຖາປິ ອິນ຺ທໂຄປໂກ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ກິງ຺ກຓິກສທ຺ໂທ [ກິງ຺ກິຓິກສທ຺ໂທ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ເອວເມວໍ ຕສ຺ສາ ກຸຏິກາຍ ສທ຺ໂທ ອໂຫສິ.

໘໕. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ສມ຺ພຫຸເລຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສ ຕໍ ກຸຏິກໍ ອຠິຣູປໍ ທສ຺ສນີຍໍ ປາສາທິກໍ ໂລຫິຕິກໍ. ທິສ຺ວານ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ກິໍ ເອຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຠິຣູປໍ ທສ຺ສນີຍໍ ປາສາທິກໍ ໂລຫິຕິກໍ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ອິນ຺ທໂຄປໂກ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕສ຺ສ ໂມຆປຸຣິສສ຺ສ ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍໍ ກຸຏິກໍ ກຣິສ຺ສຕິ! ນ ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕສ຺ສ ໂມຆປຸຣິສສ຺ສ ປາເຓສຸ ອນຸທ຺ທຍາ ອນຸກມ຺ປາ ອວິເຫສາ ຠວິສ຺ສຕິ! ຄຈ຺ຉເຖຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທຖ. ມາ ປຈ຺ຉິມາ ຊນຕາ ປາເຓສຸ ປາຕພ຺ຍຕໍ ອາປຊ຺ຊິ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍາ ກຸຏິກາ ກາຕພ຺ພາ. ໂຍ ກເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ, ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ເຍນ ສາ ກຸຏິກາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ເມ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທຖາ’’ຕິ? ‘‘ຠຄວາ, ອາວຸໂສ, ເຠທາເປຕີ’’ຕິ. ‘‘ຠິນ຺ທຖາວຸໂສ, ສເຈ ຘມ຺ມສ຺ສາມີ ເຠທາເປຕີ’’ຕິ.

໘໖. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຍາວຕຕິຍກໍ ໂຂ ເມ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຕິຓຫາຣິໂຍ ກຏ຺ຐຫາຣິໂຍ ຕິຓກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ຍາປິ ມຍາ ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍາ ກຸຏິກາ ກຕາ ສາປິ ຠຄວຕາ ເຠທາປິຕາ. ອຕ຺ຖິ ຈ ເມ ທາຣຸຄເຫ ຄຓໂກ ສນ຺ທິຏ຺ໂຐ. ຍໍນູນາຫໍ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ທາຣູນິ ຍາຈິຕ຺ວາ ທາຣຸກຸຏິກໍ ກເຣຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ທາຣຸຄເຫ ຄຓໂກ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍາວຕຕິຍກໍ ໂຂ ເມ, ອາວຸໂສ, ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ຕິຓຫາຣິໂຍ ກຏ຺ຐຫາຣິໂຍ ຕິຓກຸຏິກໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ຕິຓຎ຺ຈ ກຏ຺ຐຎ຺ຈ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ຍາປິ ມຍາ ສພ຺ພມຕ຺ຕິກາມຍາ ກຸຏິກາ ກຕາ ສາປິ ຠຄວຕາ ເຠທາປິຕາ. ເທຫິ ເມ, ອາວຸໂສ, ທາຣູນິ. ອິຈ຺ຉາມິ ທາຣຸກຸຏິກໍ [ທາຣຸກຸຑ຺ຑິກໍ ກຸຏິກໍ (ສີ.)] ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ນຕ຺ຖິ, ຠນ຺ເຕ, ຕາທິສານິ ທາຣູນິ ຍານາຫໍ ອຍ຺ຍສ຺ສ ທເທຍ຺ຍໍ. ອຕ຺ຖິ, ຠນ຺ເຕ, ເທວຄຫທາຣູນິ ນຄຣປຏິສງ຺ຂາຣິການິ ອາປທຕ຺ຖາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ. ສເຈ ຕານິ ທາຣູນິ ຣາຊາ ທາເປຕິ ຫຣາເປຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ‘‘ທິນ຺ນານິ, ອາວຸໂສ, ຣຎ຺ຎາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອິເມ ໂຂ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ [ສມ຺ມຈາຣິໂນ (ກ.)] ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ. ຣາຊາປິເມສໍ ອຠິປ຺ປສນ຺ໂນ. ນາຣຫຕິ ອທິນ຺ນໍ ທິນ຺ນນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ທາຣຸຄເຫ ຄຓໂກ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຘນິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຫຣາເປຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ຕານິ ທາຣູນິ ຂຓ຺ຑາຂຓ຺ຑິກໍ ເຉທາເປຕ຺ວາ ສກເຏຫິ ນິພ຺ພາຫາເປຕ຺ວາ ທາຣຸກຸຏິກໍ ອກາສິ.

໘໗. ອຖ ໂຂ ວສ຺ສກາໂຣ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ມຄຘມຫາມຕ຺ໂຕ ຣາຊຄເຫ ກມ຺ມນ຺ເຕ ອນຸສຎ຺ຎາຍມາໂນ ເຍນ ທາຣຸຄເຫ ຄຓໂກ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍານິ ຕານິ, ຠເຓ, ເທວຄຫທາຣູນິ ນຄຣປຏິສງ຺ຂາຣິການິ ອາປທຕ຺ຖາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ກຫໍ ຕານິ ທາຣູນີ’’ຕິ? ‘‘ຕານິ, ສາມິ, ທາຣູນິ ເທເວນ ອຍ຺ຍສ຺ສ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທິນ຺ນານີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ວສ຺ສກາໂຣ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ມຄຘມຫາມຕ຺ໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອໂຫສິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເທໂວ ເທວຄຫທາຣູນິ ນຄຣປຏິສງ຺ຂາຣິການິ ອາປທຕ຺ຖາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ວສ຺ສກາໂຣ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ມຄຘມຫາມຕ຺ໂຕ ເຍນ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຣາຊານໍ ມາຄຘໍ ເສນິຍໍ ພິມ຺ພິສາຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ເທເວນ [ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ເທວ ເທເວນ (ສີ.)] ເທວຄຫທາຣູນິ ນຄຣປຏິສງ຺ຂາຣິການິ ອາປທຕ຺ຖາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ຘນິຍສ຺ສ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທິນ຺ນານີ’’ຕິ? ‘‘ໂກ ເອວມາຫາ’’ຕິ? ‘‘ທາຣຸຄເຫ ຄຓໂກ, ເທວາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ອາຓາເປຫີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ວສ຺ສກາໂຣ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ມຄຘມຫາມຕ຺ໂຕ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ພນ຺ຘໍ [ພທ຺ຘໍ (ສີ.)] ອາຓາເປສິ. ອທ຺ທສ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ພນ຺ຘໍ ນິຍ຺ຍມານໍ. ທິສ຺ວານ ທາຣຸຄເຫ ຄຓກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ພນ຺ໂຘ ນິຍ຺ຍາສີ’’ຕິ? ‘‘ເຕສໍ, ຠນ຺ເຕ, ທາຣູນໍ ກິຈ຺ຈາ’’ຕິ. ‘‘ຄຈ຺ຉາວຸໂສ, ອຫມ຺ປິ ອາຄຈ຺ຉາມີ’’ຕິ. ‘‘ເອຍ຺ຍາສິ, ຠນ຺ເຕ, ປຸຣາຫໍ ຫຎ຺ຎາມີ’’ຕິ.

໘໘. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ຣຎ຺ໂຎ ມາຄຘສ຺ສ ເສນິຍສ຺ສ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ເຍນາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຘນິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຘນິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ມຍາ, ຠນ຺ເຕ, ເທວຄຫທາຣູນິ ນຄຣປຏິສງ຺ຂາຣິການິ ອາປທຕ຺ຖາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ອຍ຺ຍສ຺ສ ທິນ຺ນານີ’’ຕິ? ‘‘ເອວໍ, ມຫາຣາຊາ’’ຕິ. ‘‘ມຍໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ຣາຊາໂນ ນາມ ພຫຸກິຈ຺ຈາ ພຫຸກຣຓີຍາ, ທຕ຺ວາປິ ນ ສເຣຍ຺ຍາມ; ອິງ຺ຆ, ຠນ຺ເຕ, ສຣາເປຫີ’’ຕິ. ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ມຫາຣາຊ, ປຐມາຠິສິຕ຺ໂຕ ເອວຣູປິໍ ວາຈໍ ຠາສິຕາ – ‘‘ທິນ຺ນຎ຺ເຎວ ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓານໍ ຕິຓກຏ຺ໂຐທກໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ຕູ’’ຕິ. ‘‘ສຣາມຫໍ, ຠນ຺ເຕ. ສນ຺ຕິ, ຠນ຺ເຕ, ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓາ ລຊ຺ຊິໂນ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈກາ ສິກ຺ຂາກາມາ. ເຕສໍ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກປິ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ. ເຕສໍ ມຍາ ສນ຺ຘາຍ ຠາສິຕໍ, ຕຎ຺ຈ ໂຂ ອຣຎ຺ເຎ ອປຣິຄ຺ຄຫິຕໍ. ໂສ ຕ຺ວໍ, ຠນ຺ເຕ, ເຕນ ເລເສນ ທາຣູນິ ອທິນ຺ນໍ ຫຣິຕຸໍ ມຎ຺ຎສິ! ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ມາທິໂສ ສມຓໍ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ວາ ວິຊິເຕ ວສນ຺ຕໍ ຫເນຍ຺ຍ ວາ ພນ຺ເຘຍ຺ຍ ວາ ປພ຺ພາເຊຍ຺ຍ ວາ! ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ໂລເມນ ຕ຺ວໍ ມຸຕ຺ໂຕສິ. ມາສ຺ສຸ ປຸນປິ ເອວຣູປໍ ອກາສີ’’ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ອລຊ຺ຊິໂນ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທຸສ຺ສີລາ ມຸສາວາທິໂນ. ອິເມ ຫິ ນາມ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣາຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ! ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ, ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ. ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ, ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ. ກຸໂຕ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ, ກຸໂຕ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ! ອປຄຕາ ອິເມ ສາມຎ຺ຎາ, ອປຄຕາ ອິເມ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎາ. ຣາຊານມ຺ປິ ອິເມ ວຎ຺ເຈນ຺ຕິ, ກິໍ ປນຎ຺ເຎ ມນຸສ຺ເສ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ ລຊ຺ຊິໂນ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈກາ ສິກ຺ຂາກາມາ ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ຘນິໂຍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ໂຕ ຣຎ຺ໂຎ ທາຣູນິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຘນິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຘນິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ຘນິຍ, ຣຎ຺ໂຎ ທາຣູນິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຣຎ຺ໂຎ ທາຣູນິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ; ອຖຂ຺ເວຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣາຓໂວຫາຣິໂກ ມຫາມຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູສຸ ປພ຺ພຊິໂຕ ຠຄວໂຕ ອວິທູເຣ ນິສິນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິຕ຺ຕເກນ ໂຂ ຠິກ຺ຂຸ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ໂຈຣໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຫນຕິ ວາ ພນ຺ຘຕິ ວາ ປພ຺ພາເຊຕິ ວາ’’ຕິ? ‘‘ປາເທນ ວາ, ຠຄວາ, ປາທາຣເຫນ ວາ’’ຕິ [ປາທາຣເຫນວາ ອຕິເຣກປາເທນວາຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊຄເຫ ປຎ຺ຈມາສໂກ ປາໂທ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຘນິຍໍ ກຸມ຺ຠກາຣປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ທຸພ຺ຠຣຕາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໘໙. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອທິນ຺ນໍ ເຖຍ຺ຍສງ຺ຂາຕໍ ອາທິເຍຍ຺ຍ, ຍຖາຣູເປ ອທິນ຺ນາທາເນ ຣາຊາໂນ ໂຈຣໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຫເນຍ຺ຍຸໍ ວາ ພນ຺ເຘຍ຺ຍຸໍ ວາ ປພ຺ພາເຊຍ຺ຍຸໍ ວາ – ‘ໂຈໂຣສິ ພາໂລສິ ມູຬ຺ໂຫສິ ເຖໂນສີ’ຕິ, ຕຖາຣູປໍ ຠິກ຺ຂຸ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍມາໂນ ອຍມ຺ປິ ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໙໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິຕ຺ວາ ອາຣາມໍ ຫຣິຕ຺ວາ ຠາເຊສຸໍ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ມຫາປຸຎ຺ຎຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ. ພຫຸໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຈີວຣໍ ອຸປ຺ປນ຺ນ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ກຸໂຕ ອາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ປຸຎ຺ຎໍ, ອິທານິ ມຍໍ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິມ຺ຫາ’’ຕິ. ‘‘ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ກິສ຺ສ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິຕ຺ຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ຄາເມ, ໂນ ອຣຎ຺ເຎ’’ຕິ. ‘‘ນນຸ, ອາວຸໂສ, ຕເຖເວຕໍ ໂຫຕິ. ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ອາວຸໂສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ອາວຸໂສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ; ອຖຂ຺ເວຕໍ, ອາວຸໂສ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິຕ຺ຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຏິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ; ອຖ ຂ຺ເວຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ທຸພ຺ຠຣຕາຍ…ເປ… ວີຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ ວຓ຺ຓໍ ຠາສິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕທນຸຈ຺ຉວິກໍ ຕທນຸໂລມິກໍ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ…ເປ… ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໙໑. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຄາມາ ວາ ອຣຎ຺ຎາ ວາ ອທິນ຺ນໍ ເຖຍ຺ຍສງ຺ຂາຕໍ ອາທິເຍຍ຺ຍ, ຍຖາຣູເປ ອທິນ຺ນາທາເນ ຣາຊາໂນ ໂຈຣໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຫເນຍ຺ຍຸໍ ວາ ພນ຺ເຘຍ຺ຍຸໍ ວາ ປພ຺ພາເຊຍ຺ຍຸໍ ວາ – ‘ໂຈໂຣສິ ພາໂລສິ ມູຬ຺ໂຫສິ ເຖໂນສີ’ຕິ, ຕຖາຣູປໍ ຠິກ຺ຂຸ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍມາໂນ ອຍມ຺ປິ ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

໙໒. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ຄາໂມ ນາມ ເອກກຸຏິໂກປິ ຄາໂມ, ທ຺ວິກຸຏິໂກປິ ຄາໂມ, ຕິກຸຏິໂກປິ ຄາໂມ, ຈຕຸກຸຏິໂກປິ ຄາໂມ, ສມນຸສ຺ໂສປິ ຄາໂມ, ອມນຸສ຺ໂສປິ ຄາໂມ, ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕປິ ຄາໂມ, ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕປິ ຄາໂມ, ໂຄນິສາທິນິວິຏ຺ໂຐປິ ຄາໂມ, ໂຍປິ ສຕ຺ໂຖ ອຕິເຣກຈຕຸມາສນິວິຏ຺ໂຐ ໂສປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ຄາໂມ.

ຄາມູປຈາໂຣ ນາມ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕສ຺ສ ຄາມສ຺ສ ອິນ຺ທຂີເລ [ອິນ຺ທຂິເລ (ກ.)] ຐິຕສ຺ສ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ເລຑ຺ຑຸປາໂຕ, ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕສ຺ສ ຄາມສ຺ສ ຆຣູປຈາເຣ ຐິຕສ຺ສ ມຊ຺ຌິມສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ເລຑ຺ຑຸປາໂຕ.

ອຣຎ຺ຎໍ ນາມ ຐເປຕ຺ວາ ຄາມຎ຺ຈ ຄາມູປຈາຣຎ຺ຈ ອວເສສໍ ອຣຎ຺ຎໍ ນາມ.

ອທິນ຺ນໍ ນາມໍ ຍໍ ອທິນ຺ນໍ ອນິສ຺ສຏ຺ຐໍ ອປຣິຈ຺ຈຕ຺ຕໍ ຣກ຺ຂິຕໍ ໂຄປິຕໍ ມມາຍິຕໍ ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕໍ. ເອຕໍ ອທິນ຺ນໍ ນາມ.

ເຖຍ຺ຍສງ຺ຂາຕນ຺ຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣຓຈິຕ຺ໂຕ.

ອາທິເຍຍ຺ຍາຕິ ອາທິເຍຍ຺ຍ ຫເຣຍ຺ຍ ອວຫເຣຍ຺ຍ ອິຣິຍາປຖໍ ວິໂກເປຍ຺ຍ ຐານາ ຈາເວຍ຺ຍ ສງ຺ເກຕໍ ວີຕິນາເມຍ຺ຍ.

ຍຖາຣູປໍ ນາມ ປາທໍ ວາ ປາທາຣຫໍ ວາ ອຕິເຣກປາທໍ ວາ.

ຣາຊາໂນ ນາມ ປຖພ຺ຍາຣາຊາ ປເທສຣາຊາ ມຓ຺ຑລິກາ ອນ຺ຕຣໂຠຄິກາ ອກ຺ຂທສ຺ສາ ມຫາມຕ຺ຕາ, ເຍ ວາ ປນ ເຉຊ຺ຊເຠຊ຺ຊໍ ກໂຣນ຺ຕາ ອນຸສາສນ຺ຕິ. ເອເຕ ຣາຊາໂນ ນາມ.

ໂຈໂຣ ນາມ ໂຍ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ອທິນ຺ນໍ ເຖຍ຺ຍສງ຺ຂາຕໍ ອາທິຍຕິ. ເອໂສ ໂຈໂຣ ນາມ.

ຫເນຍ຺ຍຸໍ ວາຕິ ຫຕ຺ເຖນ ວາ ປາເທນ ວາ ກສາຍ ວາ ເວຕ຺ເຕນ ວາ ອຑ຺ຒທຓ຺ຑເກນ ວາ ເຉຊ຺ຊາຍ ວາ ຫເນຍ຺ຍຸໍ.

ພນ຺ເຘຍ຺ຍຸໍ ວາຕິ ຣຊ຺ຊຸພນ຺ຘເນນ ວາ ອນ຺ທຸພນ຺ຘເນນ ວາ ສງ຺ຂລິກພນ຺ຘເນນ ວາ ຆຣພນ຺ຘເນນ ວາ ນຄຣພນ຺ຘເນນ ວາ ຄາມພນ຺ຘເນນ ວາ ນິຄມພນ຺ຘເນນ ວາ ພນ຺ເຘຍ຺ຍຸໍ, ປຸຣິສຄຸຕ຺ຕິໍ ວາ ກເຣຍ຺ຍຸໍ.

ປພ຺ພາເຊຍ຺ຍຸໍ ວາຕິ ຄາມາ ວາ ນິຄມາ ວາ ນຄຣາ ວາ ຊນປທາ ວາ ຊນປທປເທສາ ວາ ປພ຺ພາເຊຍ຺ຍຸໍ.

ໂຈໂຣສິ ພາໂລສິ ມູຬ຺ໂຫສິ ເຖໂນສີຕິ ປຣິຠາໂສ ເອໂສ.

ຕຖາຣູປໍ ນາມ ປາທໍ ວາ ປາທາຣຫໍ ວາ ອຕິເຣກປາທໍ ວາ.

ອາທິຍມາໂນຕິ ອາທິຍມາໂນ ຫຣມາໂນ ອວຫຣມາໂນ ອິຣິຍາປຖໍ ວິໂກປຍມາໂນ ຐານາ ຈາວຍມາໂນ ສງ຺ເກຕໍ ວີຕິນາມຍມາໂນ.

ອຍມ຺ປີຕິ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີຕິ ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ປຓ຺ຑຸປລາໂສ ພນ຺ຘນາ ປວຸຕ຺ໂຕ [ຫຣິຕຕ຺ຕາຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອຠພ຺ໂພ ຫຣິຕຕ຺ຖາຍ [ຫຣິຕຕ຺ຕາຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ເອວເມວ ຠິກ຺ຂຸ ປາທໍ ວາ ປາທາຣຫໍ ວາ ອຕິເຣກປາທໍ ວາ ອທິນ຺ນໍ ເຖຍ຺ຍສງ຺ຂາຕໍ ອາທິຍິຕ຺ວາ ອສ຺ສມໂຓ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີ’ຕິ.

ອສໍວາໂສຕິ ສໍວາໂສ ນາມ ເອກກມ຺ມໍ ເອກຸທ຺ເທໂສ ສມສິກ຺ຂຕາ. ເອໂສ ສໍວາໂສ ນາມ. ໂສ ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ນຕ຺ຖິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ອສໍວາໂສ’ຕິ.

໙໓. ຠູມຏ຺ຐໍ ຖລຏ຺ຐໍ ອາກາສຏ຺ຐໍ ເວຫາສຏ຺ຐໍ ອຸທກຏ຺ຐໍ ນາວຏ຺ຐໍ ຍານຏ຺ຐໍ ຠາຣຏ຺ຐໍ ອາຣາມຏ຺ຐໍ ວິຫາຣຏ຺ຐໍ ເຂຕ຺ຕຏ຺ຐໍ ວຕ຺ຖຸຏ຺ຐໍ ຄາມຏ຺ຐໍ ອຣຎ຺ຎຏ຺ຐໍ ອຸທກໍ ທນ຺ຕໂປຓໍ [ທນ຺ຕໂປນໍ (ສີ. ກ.)] ວນປ຺ປຕິ ຫຣຓກໍ ອຸປນິຘິ ສຸງ຺ກຆາຕໍ ປາໂຓ ອປທໍ ທ຺ວິປທໍ ຈຕຸປ຺ປທໍ ພຫຸປ຺ປທໍ ໂອຈຣໂກ ໂອຓິຣກ຺ໂຂ ສໍວິທາວຫາໂຣ ສງ຺ເກຕກມ຺ມໍ ນິມິຕ຺ຕກມ຺ມນ຺ຕິ.

໙໔. ຠູມຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ຠູມິຍໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ນິຂາຕໍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ຠູມຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ກຸທາລໍ ວາ ປິຏກໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕກໍ ກຏ຺ຐໍ ວາ ລຕໍ ວາ ຉິນ຺ທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ປໍສຸໍ ຂຓຕິ ວາ ພ຺ຍູຫຕິ [ວິຍູຫຕິ (ສ຺ຍາ.)] ວາ ອຸທ຺ຘຣຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ກຸມ຺ຠິໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອຕ຺ຕໂນ ຠາຊນໍ ປເວເສຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ອຕ຺ຕໂນ ຠາຊນຄຕໍ ວາ ກໂຣຕິ ມຸຏ຺ຐິໍ ວາ ຉິນ຺ທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ສຸຕ຺ຕາຣຸຬ຺ຫໍ ຠຓ຺ຑໍ ປາມງ຺ຄໍ ວາ ກຓ຺ຐສຸຕ຺ຕກໍ ວາ ກຏິສຸຕ຺ຕກໍ ວາ ສາຏກໍ ວາ ເວຐນໍ ວາ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ໂກຏິຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາເຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຆໍສນ຺ໂຕ ນີຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ອນ຺ຕມໂສ ເກສຄ຺ຄມຕ຺ຕມ຺ປິ ກຸມ຺ຠິມຸຂາ ໂມເຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ສປ຺ປິໍ ວາ ເຕລໍ ວາ ມຘຸໍ ວາ ຜາຓິຕໍ ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ເອເກນ ປໂຍເຄນ ປິວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕຕ຺ເຖວ ຠິນ຺ທຕິ ວາ ຉຑ຺ເຑຕິ ວາ ຌາເປຕິ ວາ ອປຣິໂຠຄໍ ວາ ກໂຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໙໕. ຖລຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ຖເລ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຖລຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໙໖. ອາກາສຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ອາກາສຄຕໍ ໂຫຕິ. ໂມໂຣ ວາ ກປິຎ຺ຊໂຣ ວາ ຕິຕ຺ຕິໂຣ ວາ ວຏ຺ຏໂກ ວາ, ສາຏກໍ ວາ ເວຐນໍ ວາ ຫິຣຎ຺ຎໍ ວາ ສຸວຓ຺ຓໍ ວາ ຉິຊ຺ຊມານໍ ປຕຕິ. ອາກາສຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຄມນໍ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໙໗. ເວຫາສຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ເວຫາສຄຕໍ ໂຫຕິ. ມຎ຺ເຈ ວາ ປີເຐ ວາ ຈີວຣວໍເສ ວາ ຈີວຣຣຊ຺ຊຸຍາ ວາ ຠິຕ຺ຕິຂິເລ ວາ ນາຄທນ຺ເຕ ວາ ຣຸກ຺ເຂ ວາ ລຄ຺ຄິຕໍ ໂຫຕິ, ອນ຺ຕມໂສ ປຕ຺ຕາຘາຣເກປິ. ເວຫາສຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໙໘. ອຸທກຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ອຸທເກ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ອຸທກຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນິມຸຊ຺ຊຕິ ວາ ອຸມ຺ມຸຊ຺ຊຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕກໍ ອຸປ຺ປລໍ ວາ ປທຸມໍ ວາ ປຸຓ຺ຑຣີກໍ ວາ ຠິສໍ ວາ ມຈ຺ຉໍ ວາ ກຈ຺ຉປໍ ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໙໙. ນາວາ ນາມ ຍາຍ ຕຣຕິ. ນາວຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ນາວາຍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ‘‘ນາວຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນາວໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ພນ຺ຘນໍ ໂມເຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ພນ຺ຘນໍ ໂມເຈຕ຺ວາ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ອຸທ຺ຘໍ ວາ ອໂຘ ວາ ຕິຣິຍໍ ວາ ອນ຺ຕມໂສ ເກສຄ຺ຄມຕ຺ຕມ຺ປິ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໐. ຍານໍ ນາມ ວຍ຺ຫໍ ຣໂຖ ສກຏໍ ສນ຺ທມານິກາ. ຍານຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ຍາເນ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ຍານຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຍານໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໑. ຠາໂຣ ນາມ ສີສຠາໂຣ ຂນ຺ຘຠາໂຣ ກຏິຠາໂຣ ໂອລມ຺ພໂກ. ສີເສ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຂນ຺ຘໍ ໂອໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຂນ຺ເຘ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ກຏິໍ ໂອໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ກຏິຍາ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຫຕ຺ເຖນ ຄຓ຺ຫາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຫຕ຺ເຖ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຠູມິຍໍ ນິກ຺ຂິປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຠູມິໂຕ ຄຓ຺ຫາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໒. ອາຣາໂມ ນາມ ປຸປ຺ຜາຣາໂມ ຜລາຣາໂມ. ອາຣາມຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ອາຣາເມ ຈຕູຫິ ຐາເນຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ຠູມຏ຺ຐໍ ຖລຏ຺ຐໍ, ອາກາສຏ຺ຐໍ, ເວຫາສຏ຺ຐໍ. ອາຣາມຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕກໍ ມູລໍ ວາ ຕຈໍ ວາ ປຕ຺ຕໍ ວາ ປຸປ຺ຜໍ ວາ ຜລໍ ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາຣາມໍ ອຠິຍຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສາມິກສ຺ສ ວິມຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ສາມິໂກ ນ ມຍ຺ຫໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ສາມິກໍ ປຣາເຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ປຣຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

໑໐໓. ວິຫາຣຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ວິຫາເຣ ຈຕູຫິ ຐາເນຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ຠູມຏ຺ຐໍ, ຖລຏ຺ຐໍ, ອາກາສຏ຺ຐໍ, ເວຫາສຏ຺ຐໍ. ວິຫາຣຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ວິຫາຣໍ ອຠິຍຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສາມິກສ຺ສ ວິມຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ສາມິໂກ ນ ມຍ຺ຫໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ສາມິກໍ ປຣາເຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ປຣຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

໑໐໔. ເຂຕ຺ຕໍ ນາມ ຍຕ຺ຖ ປຸພ຺ພຓ຺ຓໍ ວາ ອປຣຓ຺ຓໍ ວາ ຊາຍຕິ. ເຂຕ຺ຕຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ເຂຕ຺ເຕ ຈຕູຫິ ຐາເນຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ຠູມຏ຺ຐໍ, ຖລຏ຺ຐໍ, ອາກາສຏ຺ຐໍ, ເວຫາສຏ຺ຐໍ. ເຂຕ຺ຕຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ, ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕກໍ ປຸພ຺ພຓ຺ຓໍ ວາ ອປຣຓ຺ຓໍ ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ເຂຕ຺ຕໍ ອຠິຍຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສາມິກສ຺ສ ວິມຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ສາມິໂກ ນ ມຍ຺ຫໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ສາມິກໍ ປຣາເຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ປຣຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຂິລໍ ວາ ຣຊ຺ຊຸໍ ວາ ວຕິໍ ວາ ມຣິຍາທໍ ວາ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອກໍ ປໂຍຄໍ ອນາຄເຕ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕສ຺ມິໍ ປໂຍເຄ ອາຄເຕ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໕. ວຕ຺ຖຸ ນາມ ອາຣາມວຕ຺ຖຸ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸ. ວຕ຺ຖຸຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ຈຕູຫິ ຐາເນຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ຠູມຏ຺ຐໍ, ຖລຏ຺ຐໍ, ອາກາສຏ຺ຐໍ, ເວຫາສຏ຺ຐໍ. ວຕ຺ຖຸຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ວຕ຺ຖຸໍ ອຠິຍຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສາມິກສ຺ສ ວິມຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ສາມິໂກ ນ ມຍ຺ຫໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ສາມິກໍ ປຣາເຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ປຣຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຂີລໍ ວາ ຣຊ຺ຊຸໍ ວາ ວຕິໍ ວາ ປາກາຣໍ ວາ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອກໍ ປໂຍຄໍ ອນາຄເຕ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕສ຺ມິໍ ປໂຍເຄ ອາຄເຕ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໖. ຄາມຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ຄາເມ ຈຕູຫິ ຐາເນຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ຠູມຏ຺ຐໍ, ຖລຏ຺ຐໍ, ອາກາສຏ຺ຐໍ, ເວຫາສຏ຺ຐໍ. ຄາມຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໗. ອຣຎ຺ຎໍ ນາມ ຍໍ ມນຸສ຺ສານໍ ປຣິຄ຺ຄຫິຕໍ ໂຫຕິ, ຕໍ ອຣຎ຺ຎໍ. ອຣຎ຺ຎຏ຺ຐໍ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ອຣຎ຺ເຎ ຈຕູຫິ ຐາເນຫິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ຠູມຏ຺ຐໍ, ຖລຏ຺ຐໍ, ອາກາສຏ຺ຐໍ, ເວຫາສຏ຺ຐໍ. ອຣຎ຺ຎຏ຺ຐໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍໍ ວາ ປຣິເຍສຕິ ຄຈ຺ຉຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕຕ຺ຖ ຊາຕກໍ ກຏ຺ຐໍ ວາ ລຕໍ ວາ ຕິຓໍ ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໐໘. ອຸທກໍ ນາມ ຠາຊນຄຕໍ ວາ ໂຫຕິ ໂປກ຺ຂຣຓິຍາ ວາ ຕຬາເກ ວາ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອຕ຺ຕໂນ ຠາຊນໍ ປເວເສຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ອຸທກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ອຕ຺ຕໂນ ຠາຊນຄຕໍ ກໂຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມຣິຍາທໍ ຠິນ຺ທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມຣິຍາທໍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ອຸທກໍ ນິກ຺ຂາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອຕິເຣກມາສກໍ ວາ ອູນປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ອຸທກໍ ນິກ຺ຂາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມາສກໍ ວາ ອູນມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ອຸທກໍ ນິກ຺ຂາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໐໙. ທນ຺ຕໂປຓໍ ນາມ ຉິນ຺ນໍ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ນໍ ວາ. ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໐. ວນປ຺ປຕິ ນາມ ໂຍ ມນຸສ຺ສານໍ ປຣິຄ຺ຄຫິໂຕ ໂຫຕິ ຣຸກ຺ໂຂ ປຣິໂຠໂຄ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຉິນ຺ທຕິ, ປຫາເຣ ປຫາເຣ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອກໍ ປຫາຣໍ ອນາຄເຕ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕສ຺ມິໍ ປຫາເຣ ອາຄເຕ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໑. ຫຣຓກໍ ນາມ ອຎ຺ຎສ຺ສ ຫຣຓກໍ ຠຓ຺ຑໍ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ສຫຠຓ຺ຑຫາຣກໍ ປທສາ ເນສ຺ສາມີຕິ ປຐມໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ທຸຕິຍໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປຕິຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ຄເຫສ຺ສາມີຕິ ປາຕາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຕິຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໒. ອຸປນິຘິ ນາມ ອຸປນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ. ເທຫິ ເມ ຠຓ຺ຑນ຺ຕິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາຫໍ ຄຓ຺ຫາມີຕິ ຠຓຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສາມິກສ຺ສ ວິມຕິໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ສາມິໂກ ນ ມຍ຺ຫໍ ທສ຺ສຕີຕິ ຘຸຣໍ ນິກ຺ຂິປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ສາມິກໍ ປຣາເຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຘມ຺ມໍ ຈຣນ຺ໂຕ ປຣຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

໑໑໓. ສຸງ຺ກຆາຕໍ ນາມ ຣຎ຺ຎາ ຐປິຕໍ ໂຫຕິ ປພ຺ພຕຂຓ຺ເຑ ວາ ນທີຕິຕ຺ເຖ ວາ ຄາມທ຺ວາເຣ ວາ – ‘ອຕ຺ຣ ປວິຏ຺ຐສ຺ສ ສຸງ຺ກໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕູ’ຕິ. ຕຕ຺ຣ ປວິສິຕ຺ວາ ຣາຊຄ຺ຄໍ [ຣາຊຄ຺ຆໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠຓ຺ຑໍ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ປຐມໍ ປາທໍ ສຸງ຺ກຆາຕໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ທຸຕິຍໍ ປາທໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອນ຺ໂຕສຸງ຺ກຆາເຕ ຐິໂຕ ພຫິສຸງ຺ກຆາຕໍ ປາເຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ສຸງ຺ກໍ ປຣິຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໑໔. ປາໂຓ ນາມ ມນຸສ຺ສປາໂຓ ວຸຈ຺ຈຕິ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປທສາ ເນສ຺ສາມີຕິ ປຐມໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ທຸຕິຍໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ອປທໍ ນາມ ອຫິ ມຈ຺ຉາ. ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໕. ທ຺ວິປທໍ ນາມ ມນຸສ຺ສາ, ປກ຺ຂຊາຕາ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປທສາ ເນສ຺ສາມີຕິ ປຐມໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ທຸຕິຍໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໖. ຈຕຸປ຺ປທໍ ນາມ – ຫຕ຺ຖີ ອສ຺ສາ ໂອຏ຺ຐາ ໂຄຓາ ຄທ຺ຣຠາ ປສຸກາ. ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປທສາ ເນສ຺ສາມີຕິ ປຐມໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ທຸຕິຍໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕຕິຍໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຈຕຸຕ຺ຖໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໗. ພຫຸປ຺ປທໍ ນາມ – ວິຈ຺ຉິກາ ສຕປທີ ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກາ. ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປທສາ ເນສ຺ສາມີຕິ ສງ຺ກາເມຕິ, ປເທ ປເທ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ປຈ຺ຉິມໍ ປາທໍ ສງ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໘. ໂອຈຣໂກ ນາມ ຠຓ຺ຑໍ ໂອຈຣິຕ຺ວາ ອາຈິກ຺ຂຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ໂອຓິຣກ຺ໂຂ ນາມ ອາຫຏໍ ຠຓ຺ຑໍ ໂຄເປນ຺ໂຕ ປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສກໍ ວາ ອຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ສໍວິທາວຫາໂຣ ນາມ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍວິທຫິຕ຺ວາ ເອໂກ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໑໙. ສງ຺ເກຕກມ຺ມໍ ນາມ ສງ຺ເກຕໍ ກໂຣຕິ – ‘‘ປຸເຣຠຕ຺ຕໍ ວາ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ວາ ຣຕ຺ຕິໍ ວາ ທິວາ ວາ ເຕນ ສງ຺ເກເຕນ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕນ ສງ຺ເກເຕນ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕໍ ສງ຺ເກຕໍ ປຸເຣ ວາ ປຈ຺ຉາ ວາ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ອວຫາຣກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໒໐. ນິມິຕ຺ຕກມ຺ມໍ ນາມ ນິມິຕ຺ຕໍ ກໂຣຕິ. ອກ຺ຂິໍ ວາ ນິຂຓິສ຺ສາມິ ຠມຸກໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປິສ຺ສາມິ ສີສໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປິສ຺ສາມິ, ເຕນ ນິມິຕ຺ເຕນ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕນ ນິມິຕ຺ເຕນ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕໍ ນິມິຕ຺ຕໍ ປຸເຣ ວາ ປຈ຺ຉາ ວາ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ອວຫາຣກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໒໑. ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ອວຫຣຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ອວຫາຣກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ອວຫຣຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ອວຫາຣກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທ – ‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທຕຸ – ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕູ’’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອິຕຣສ຺ສ ອາໂຣເຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວຫາຣໂກ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທ – ‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທຕຸ – ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕູ’’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອຎ຺ຎໍ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວຫາຣໂກ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ອາຓາປກສ຺ສ ຈ ອວຫາຣກສ຺ສ ຈ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຸນ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉຕິ – ‘‘ນາຫໍ ສກ຺ໂກມິ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ປຸນ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຍທາ ສກ຺ໂກສິ ຕທາ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອາຓາເປຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ນ ສາເວຕິ – ‘‘ມາ ອວຫຣີ’’ຕິ. ໂສ ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອາຓາເປຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ສາເວຕິ – ‘‘ມາ ອວຫຣີ’’ຕິ. ໂສ ‘‘ອາຓຕ຺ໂຕ ອຫໍ ຕຍາ’’ຕິ, ຕໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ອວຫາຣກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອາຓາເປຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ສາເວຕິ – ‘‘ມາ ອວຫຣີ’’ຕິ. ໂສ ‘‘ສາຘູ’’ຕິ [ສຸຏ຺ຐູຕິ (ກ.)]? ໂອຣມຕິ, ອຸຠິນ຺ນໍ ອນາປຕ຺ຕິ.

໑໒໒. ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕສຎ຺ຎີ ຈ, ຄຣຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໒໓. ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ – ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕສຎ຺ຎີ ຈ, ລຫຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ອຕິເຣກມາສໂກ ວາ ອູນປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

໑໒໔. ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕສຎ຺ຎີ ຈ, ລຫຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ມາສໂກ ວາ ອູນມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໒໕. ຉຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ ສກສຎ຺ຎີ, ນ ຈ ວິສ຺ສາສຄ຺ຄາຫີ, ນ ຈ ຕາວກາລິກໍ, ຄຣຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໒໖. ຉຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ນ ຈ ສກສຎ຺ຎີ, ນ ຈ ວິສ຺ສາສຄ຺ຄາຫີ, ນ ຈ ຕາວກາລິກໍ, ລຫຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ ອຕິເຣກມາສໂກ ວາ ອູນປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

໑໒໗. ຉຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ຈ ສກສຎ຺ຎີ, ນ ຈ ວິສ຺ສາສຄ຺ຄາຫີ, ນ ຈ ຕາວກາລິກໍ, ລຫຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ມາສໂກ ວາ ອູນມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໒໘. ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ຈ ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕໍ ໂຫຕິ, ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕສຎ຺ຎີ ຈ, ຄຣຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ ອຕິເຣກປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໒໙. ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ຈ ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕໍ ໂຫຕິ, ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕສຎ຺ຎີ ຈ, ລຫຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ອຕິເຣກມາສໂກ ວາ ອູນປຎ຺ຈມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໓໐. ປຎ຺ຈຫິ ອາກາເຣຫິ ອທິນ຺ນໍ ອາທິຍນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ຈ ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕໍ ໂຫຕິ, ປຣປຣິຄ຺ຄຫິຕສຎ຺ຎີ ຈ, ລຫຸໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂາໂຣ, ມາສໂກ ວາ ອູນມາສໂກ ວາ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິຕໍ ໂຫຕິ. ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຜນ຺ທາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຐານາ ຈາເວຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໓໑. ອນາປຕ຺ຕິ ສສຎ຺ຎິສ຺ສ, ວິສ຺ສາສຄ຺ຄາເຫ, ຕາວກາລິເກ, ເປຕປຣິຄ຺ຄເຫ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຣິຄ຺ຄເຫ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, (ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ) [(ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ) ກຕ຺ຖຈິ ນຕ຺ຖິ] ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ອທິນ຺ນາທານມ຺ຫິ ປຐມຠາຓວາໂຣ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ຣຊເກຫິ ປຎ຺ຈ ອກ຺ຂາຕາ, ຈຕຸໂຣ ອຕ຺ຖຣເຓຫິ ຈ;

ອນ຺ຘກາເຣນ ເວ ປຎ຺ຈ, ປຎ຺ຈ ຫາຣຓເກນ ຈ.

ນິຣຸຕ຺ຕິຍາ ປຎ຺ຈ ອກ຺ຂາຕາ, ວາເຕຫິ ອປເຣ ທຸເວ;

ອສມ຺ຠິນ຺ເນ ກຸສາປາໂຕ, ຊນ຺ຕຄ຺ເຄນ [ຊນ຺ຕາຆເຣນ (ສ຺ຍາ.)] ສຫາ ທສ.

ວິຆາເສຫິ ປຎ຺ຈ ອກ຺ຂາຕາ, ປຎ຺ຈ ເຈວ ອມູລກາ;

ທຸພ຺ຠິກ຺ເຂ ກຸຣມໍສຎ຺ຈ [ກູຣມໍສຎ຺ຈ (ສ຺ຍາ.)], ປູວສກ຺ຂລິໂມທກາ.

ຉປຣິກ຺ຂາຣຖວິກາ, ຠິສິວໍສາ ນ ນິກ຺ຂເມ;

ຂາທນີຍຎ຺ຈ ວິສ຺ສາສໍ, ສສຎ຺ຎາຍປເຣ ທຸເວ.

ສຕ຺ຕ ນາວຫຣາມາຕິ, ສຕ຺ຕ ເຈວ ອວາຫຣຸໍ;

ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຫຣຸໍ ສຕ຺ຕ, ປຸປ຺ເຜຫິ ອປເຣ ທຸເວ.

ຕໂຍ ຈ ວຸຕ຺ຕວາທິໂນ, ມຓິ ຕີຓິ ອຕິກ຺ກເມ;

ສູກຣາ ຈ ມິຄາ ມຈ຺ຉາ, ຍານຎ຺ຈາປິ ປວຕ຺ຕຍິ.

ທຸເວ ເປສີ ທຸເວ ທາຣູ, ປໍສຸກູລໍ ທຸເວ ທກາ;

ອນຸປຸພ຺ພວິຘາເນນ, ຕທຎ຺ໂຎ ນ ປຣິປູຣຍິ.

ສາວຕ຺ຖິຍາ ຈຕຸໂຣ ມຸຏ຺ຐີ, ທ຺ເວ ວິຆາສາ ທຸເວ ຕິຓາ;

ສງ຺ຆສ຺ສ ຠາຊຍຸໍ ສຕ຺ຕ, ສຕ຺ຕ ເຈວ ອສ຺ສາມິກາ.

ທາຣຸທກາ ມຕ຺ຕິກາ ທ຺ເວ ຕິຓານິ;

ສງ຺ຆສ຺ສ ສຕ຺ຕ ອວຫາສິ ເສຍ຺ຍໍ;

ສສ຺ສາມິກໍ ນ ຈາປິ ນີຫເຣຍ຺ຍ;

ຫເຣຍ຺ຍ ສສ຺ສາມິກໍ ຕາວກາລິກໍ.

ຈມ຺ປາ ຣາຊຄເຫ ເຈວ, ເວສາລິຍາ ຈ ອຊ຺ຊຸໂກ;

ພາຣາຓສີ ຈ ໂກສມ຺ພີ, ສາຄລາ ທຬ຺ຫິເກນ ຈາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໑໓໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຣຊກຠຓ຺ຑິກໍ ອວຫຣິໍສຸ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ມຍໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ນາ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມຫຄ຺ຆໍ ທຸສ຺ສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປາເທສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ຈິຕ຺ຕຸປ຺ປາເທ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມຫຄ຺ຆໍ ທຸສ຺ສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມຫຄ຺ຆໍ ທຸສ຺ສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຜນ຺ທາເປສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຣຊກຕ຺ຖຣຓໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມຫຄ຺ຆໍ ທຸສ຺ສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຐານາ ຈາເວສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໓໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ມຫຄ຺ຆໍ ອຸຕ຺ຕຣຕ຺ຖຣຓໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປາເທສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຜນ຺ທາເປສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຐານາ ຈາເວສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໓໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທິວາ ຠຓ຺ຑໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ນິມິຕ຺ຕໍ ອກາສິ – ‘ຣຕ຺ຕິໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີ’ຕິ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ອວຫຣິ…ເປ… ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ອວຫຣິ…ເປ… ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ອວຫຣິ…ເປ… ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທິວາ ຠຓ຺ຑໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ນິມິຕ຺ຕໍ ອກາສິ – ‘‘ຣຕ຺ຕິໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຕ຺ຕໂນ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎສ຺ສ ຠຓ຺ຑໍ ຫຣນ຺ໂຕ ສີເສ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຜນ຺ທາເປສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຂນ຺ຘໍ ໂອໂຣເປສິ…ເປ… ຂນ຺ເຘ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຜນ຺ທາເປສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ກຏິໍ ໂອໂຣເປສິ…ເປ… ກຏິຍາ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອາມສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຜນ຺ທາເປສິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຫຕ຺ເຖນ ອຄ຺ຄເຫສິ…ເປ… ຫຕ຺ເຖ ຠາຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຠູມິຍໍ ນິກ຺ຂິປິ…ເປ… ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຠູມິໂຕ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໓໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຊ຺ໂຌກາເສ ຈີວຣໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘ມາຍິທໍ ຈີວຣໍ ນສ຺ສີ’ຕິ, ປຏິສາເມສິ. ໂສ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ອາວຸໂສ, ມຍ຺ຫໍ ຈີວຣໍ ເກນ ອວຫຏ’’ນ຺ຕິ? ໂສ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍາ ອວຫຏ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ໂສ ຕໍ ອາທິຍິ, ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ…. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນິຣຸຕ຺ຕິປໂຖ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນິຣຸຕ຺ຕິປເຖ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປີເຐ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ. ປີເຐ ນິສີທນໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ… ເຫຏ຺ຐາປີເຐ ປຕ຺ຕໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ມາຍໍ ປຕ຺ໂຕ ນສ຺ສີ’’ຕິ ປຏິສາເມສິ. ໂສ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ອາວຸໂສ, ມຍ຺ຫໍ ປຕ຺ໂຕ ເກນ ອວຫໂຏ’’ຕິ? ໂສ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍາ ອວຫໂຏ’’ຕິ. ‘‘ໂສ ຕໍ ອາທິຍິ, ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນິຣຸຕ຺ຕິປເຖ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ຠິກ຺ຂຸນີ ວຕິຍາ ຈີວຣໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ຠິກ຺ຂຸນີ – ‘ມາຍິທໍ ຈີວຣໍ ນສ຺ສີ’ຕິ ປຏິສາເມສິ. ສາ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ອຍ຺ເຍ, ມຍ຺ຫໍ ຈີວຣໍ ເກນ ອວຫຏ’’ນ຺ຕິ? ສາ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍາ ອວຫຏ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສາ ຕໍ ອາທິຍິ, ອສ຺ສມຓີສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສາ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິຣຸຕ຺ຕິປເຖ’’ຕິ.

໑໓໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ວາຕມຓ຺ຑລິກາຍ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ສາຏກໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ສາມິການໍ ທສ຺ສາມີຕິ, ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ວາຕມຓ຺ຑລິກາຍ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ເວຐນໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’ຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໓໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສຸສານໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອຠິນ຺ເນ ສຣີເຣ ປໍສຸກູລໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ມິຎ຺ຈ ສຣີເຣ ເປໂຕ ອຘິວຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ເປໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມາ, ຠນ຺ເຕ, ມຍ຺ຫໍ ສາຏກໍ ອຄ຺ຄເຫສີ’’ຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອນາທິຍນ຺ໂຕ ອຄມາສິ. ອຖ ໂຂ ຕໍ ສຣີຣໍ ອຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປິຏ຺ຐິໂຕ ປິຏ຺ຐິໂຕ ອນຸພນ຺ຘິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ປວິສິຕ຺ວາ ທ຺ວາຣໍ ຖເກສິ. ອຖ ໂຂ ຕໍ ສຣີຣໍ ຕຕ຺ເຖວ ປຣິປຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຠິນ຺ເນ ສຣີເຣ ປໍສຸກູລໍ ຄເຫຕພ຺ພໍ. ໂສ ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໓໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ຈີວເຣ ຠາຊີຍມາເນ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ກຸສໍ ສງ຺ກາເມຕ຺ວາ ຈີວຣໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໓໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ຊນ຺ຕາຆເຣ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣວາສກໍ ອຕ຺ຕໂນ ມຎ຺ຎມາໂນ ນິວາເສສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ເມ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ອານນ຺ທ, ອນ຺ຕຣວາສກໍ ນິວາເສສີ’’ຕິ? ‘‘ສກສຎ຺ຎີ ອຫໍ, ອາວຸໂສ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສກສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໔໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ຕາ ສີຫວິຆາສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ປຈາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສີຫວິຆາເສ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ຕາ ພ຺ຍຄ຺ຆວິຆາສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ… ທີປິວິຆາສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ… ຕຣຈ຺ຉວິຆາສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ… ໂກກວິຆາສໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ປຈາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕປຣິຄ຺ຄເຫ’’ຕິ.

໑໔໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ໂອທເນ ຠາຊີຍມາເນ – ‘ອປຣສ຺ສ ຠາຄໍ ເທຫີ’ຕິ ອມູລກໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ຂາທນີເຍ ຠາຊິຍມາເນ… ສງ຺ຆສ຺ສ ປູເວ ຠາຊິຍມາເນ… ສງ຺ຆສ຺ສ ອຸຈ຺ຉຸມ຺ຫິ ຠາຊິຍມາເນ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຕິມ຺ພຣູສເກ ຠາຊິຍມາເນ – ‘ອປຣສ຺ສ ຠາຄໍ ເທຫີ’ຕິ ອມູລກໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ…. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໔໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທຸພ຺ຠິກ຺ເຂ ໂອທນີຍຆຣໍ ປວິສິຕ຺ວາ ປຕ຺ຕປູຣໍ ໂອທນໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທຸພ຺ຠິກ຺ເຂ ສູນຆຣໍ [ສູນາຆຣໍ (ສີ. ສ຺ຍາ)] ປວິສິຕ຺ວາ ປຕ຺ຕປູຣໍ ມໍສໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທຸພ຺ຠິກ຺ເຂ ປູວຆຣໍ ປວິສິຕ຺ວາ ປຕ຺ຕປູຣໍ ປູວໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ…ເປ… ປຕ຺ຕປູຣາ ສກ຺ຂລິໂຍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ…ເປ… ປຕ຺ຕປູເຣ ໂມທເກ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໔໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທິວາ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ນິມິຕ຺ຕໍ ອກາສິ – ‘‘ຣຕ຺ຕິໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ອວຫຣິ…ເປ… ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ອວຫຣິ…ເປ… ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ອວຫຣິ…ເປ… ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທິວາ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ນິມິຕ຺ຕໍ ອກາສິ – ‘‘ຣຕ຺ຕິໍ ອວຫຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໔໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປີເຐ ຖວິກໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ – ‘‘ອິໂຕ ຄຓ຺ຫນ຺ໂຕ ປາຣາຊິໂກ ຠວິສ຺ສາມີ’’ຕິ ສຫ ປີຐເກນ ສງ຺ກາເມຕ຺ວາ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ຠິສິໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໔໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຈີວຣວໍເສ ຈີວຣໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາເຣ ຈີວຣໍ ອວຫຣິຕ຺ວາ – ‘‘ອິໂຕ ນິກ຺ຂມນ຺ໂຕ ປາຣາຊິໂກ ຠວິສ຺ສາມີ’’ຕິ ວິຫາຣາ ນ ນິກ຺ຂມິ…ເປ… ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ນິກ຺ຂມິ [ນິກ຺ຂເມຍ຺ຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ວາ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ນ ວາ ນິກ຺ຂມິ [ນິກ຺ຂເມຍ຺ຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໔໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສຫາຍກາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ທຸຕິໂຍ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ຂາທນີເຍ ຠາຊີຍມາເນ ສຫາຍກສ຺ສ ຠາຄໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ວິສ຺ສສນ຺ໂຕ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ໂສ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍ ຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ວິສ຺ສາສຄ຺ຄາໂຫ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວິສ຺ສາສຄ຺ຄາເຫ’’ຕິ.

໑໔໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ຈີວຣກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ສງ຺ຆສ຺ສ ຂາທນີເຍ ຠາຊີຍມາເນ ສພ຺ເພສໍ ປຏິວິສາ ອາຫຣິຕ຺ວາ ອຸປນິກ຺ຂິຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິວິສໍ ອຕ຺ຕໂນ ມຎ຺ຎມາໂນ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ໂສ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ສກສຎ຺ຎີ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສກສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ຈີວຣກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ສງ຺ຆສ຺ສ ຂາທນີເຍ ຠາຊິຍມາເນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຕ຺ເຕນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິວິໂສ ອາຫຣິຕ຺ວາ ອຸປນິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ປຕ຺ຕສາມິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອຕ຺ຕໂນ ມຎ຺ຎມາໂນ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ໂສ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສກສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໔໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອມ຺ພໂຈຣກາ ອມ຺ພໍ ປາເຕຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ໂຈຣເກ ອນຸພນ຺ຘິໍສຸ. ໂຈຣກາ ສາມິເກ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ປາເຕຕ຺ວາ ປລາຍິໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິໂນ ປຏິຄ຺ຄຫາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ກິໍຈິຕ຺ຕາ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ? ‘‘ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິໂນ ມຍໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຊມ຺ພຸໂຈຣກາ… ລພຸຊໂຈຣກາ… ປນສໂຈຣກາ… ຕາລປກ຺ກໂຈຣກາ… ອຸຈ຺ຉຸໂຈຣກາ… ຕິມ຺ພຣູສກໂຈຣກາ ຕິມ຺ພຣູສເກ ອຸຈ຺ຈິນິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ໂຈຣເກ ອນຸພນ຺ຘິໍສຸ. ໂຈຣກາ ສາມິເກ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ປາເຕຕ຺ວາ ປລາຍິໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິໂນ ປຏິຄ຺ຄຫາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອມ຺ພໂຈຣກາ ອມ຺ພໍ ປາເຕຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ໂຈຣເກ ອນຸພນ຺ຘິໍສຸ. ໂຈຣກາ ສາມິເກ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ປາເຕຕ຺ວາ ປລາຍິໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ – ‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຊມ຺ພຸໂຈຣກາ… ລພຸຊໂຈຣກາ… ປນສໂຈຣກາ… ຕາລປກ຺ກໂຈຣກາ… ອຸຈ຺ຉຸໂຈຣກາ… ຕິມ຺ພຣູສກໂຈຣກາ ຕິມ຺ພຣູສເກ ອຸຈ຺ຈິນິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ອາທາຍ ອຄມໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ໂຈຣເກ ອນຸພນ຺ຘິໍສຸ. ໂຈຣກາ ສາມິເກ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑິກໍ ປາເຕຕ຺ວາ ປລາຍິໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ – ‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ສາມິກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ອມ຺ພໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຊມ຺ພຸໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ລພຸຊໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ປນສໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຕາລປກ຺ກໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ອຸຈ຺ຉຸໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຕິມ຺ພຣູສກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໔໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຸປ຺ຜາຣາມໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ໂອຈິຕໍ ປຸປ຺ຜໍ ປຎ຺ຈມາສຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຸປ຺ຜາຣາມໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຸປ຺ຜໍ ໂອຈິນິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມາສຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໕໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄາມກໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ຕຸຍ຺ຫໍ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລໍ ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊມີ’’ຕິ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ເອກໍ ສາຏກໍ ອາຫຣາເປຕ຺ວາ ອຕ຺ຕນາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ໂສ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊມີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ໂຍ ວເທຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄາມກໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ມຍ຺ຫໍ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລໍ ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊຫີ’’ຕິ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຍຸຄສາຏກໍ ອາຫຣາເປຕ຺ວາ ເອກໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ, ເອກໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອທາສິ. ໂສ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊຫີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ໂຍ ວເທຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄາມກໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ຕຸຍ຺ຫໍ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລໍ ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊມີ’’ຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊຫີ’’ຕິ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອາຬ຺ຫກໍ ສປ຺ປິໍ ຕຸລໍ ຄຸຬໍ ໂທຓໍ ຕຓ຺ຑຸລໍ ອາຫຣາເປຕ຺ວາ ອຕ຺ຕນາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ໂສ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊມີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ, ນ ຈ ວຸຕ຺ໂຕ ວຊ຺ເຊຫີຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ໂຍ ວເທຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໕໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ມຫຄ຺ຆໍ ມຓິໍ ອາທາຍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຊານນ຺ຕສ຺ສ ຖວິກາຍ ມຓິໍ ປກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ອຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອຊານນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ມຫຄ຺ຆໍ ມຓິໍ ອາທາຍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຄິລານາລຍໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ຠຓ຺ຑິກໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອທາສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ອຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາຫຣ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຠຓ຺ຑິກໍ; ນາຫໍ ອກລ຺ລໂກ’’ຕິ. ‘‘ກິສ຺ສ ປນ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ເອວຣູປໍ ອກາສີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອຊານນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໕໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສຕ຺ເຖນ ສທ຺ຘິໍ ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາມິເສນ ອຸປລາເປຕ຺ວາ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ມຫຄ຺ຆໍ ມຓິໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອທາສິ – ‘‘ອິມໍ, ຠນ຺ເຕ, ມຓິໍ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ອຕິກ຺ກາເມຫີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ມຓິໍ ສຸງ຺ກຏ຺ຐານໍ ອຕິກ຺ກາເມສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໕໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປາເສ ພນ຺ຘໍ ສູກຣໍ ກາຣຸຎ຺ເຎນ ມຸຎ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ກາຣຸຎ຺ຎາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ກາຣຸຎ຺ຎາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປາເສ ພນ຺ຘໍ ສູກຣໍ – ‘‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ມຸຎ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປາເສ ພນ຺ຘໍ ມິຄໍ ກາຣຸຎ຺ເຎນ ມຸຎ຺ຈິ… ປາເສ ພນ຺ຘໍ ມິຄໍ – ‘‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ມຸຎ຺ຈິ … ກຸມິເນ ພນ຺ເຘ ມຈ຺ເຉ ກາຣຸຎ຺ເຎນ ມຸຎ຺ຈິ… ກຸມິເນ ພນ຺ເຘ ມຈ຺ເຉ – ‘‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ມຸຎ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຍາເນ ຠຓ຺ຑໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ – ‘‘ອິໂຕ ຄຓ຺ຫນ຺ໂຕ ປາຣາຊິໂກ ຠວິສ຺ສາມີ’’ຕິ, ອຕິກ຺ກມິຕ຺ວາ ປວຏ຺ເຏຕ຺ວາ [ປວຕ຺ເຕຕ຺ວາ (ກ.)] ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ກຸລເລນ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ມໍສເປສິໍ – ‘‘ສາມິການໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ກຸລເລນ ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ມໍສເປສິໍ – ‘‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໕໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ມນຸສ຺ສາ ອຸຬຸມ຺ປໍ ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ອຈິຣວຕິຍາ ນທິຍາ ໂອສາເຣນ຺ຕິ. ພນ຺ຘເນ ຉິນ຺ເນ ກຏ຺ຐານິ ວິປ຺ປກິຓ຺ຓານິ ອຄມໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິໂນ ອຸຕ຺ຕາເຣສຸໍ. ສາມິກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ມນຸສ຺ສາ ອຸຬຸມ຺ປໍ ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ອຈິຣວຕິຍາ ນທິຍາ ໂອສາເຣນ຺ຕິ. ພນ຺ຘເນ ຉິນ຺ເນ ກຏ຺ຐານິ ວິປ຺ປກິຓ຺ຓານິ ອຄມໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕາ ອຸຕ຺ຕາເຣສຸໍ. ສາມິກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ໂຄປາລໂກ ຣຸກ຺ເຂ ສາຏກໍ ອາລຄ຺ເຄຕ຺ວາ ອຸຈ຺ຈາຣໍ ອຄມາສິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປໍສຸກູລສຎ຺ຎີ ອຄ຺ຄເຫສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ໂຄປາລໂກ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕສ຺ສ ຣຊການໍ ຫຕ຺ຖໂຕ ມຸຕ຺ຕໍ ສາຏກໍ ປາເທ ລຄ຺ຄໍ ໂຫຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ສາມິການໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕສ຺ສ ຣຊການໍ ຫຕ຺ຖໂຕ ມຸຕ຺ຕໍ ສາຏກໍ ປາເທ ລຄ຺ຄໍ ໂຫຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ປຸເຣ ສາມິກາ ປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ, ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໕໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສປ຺ປິກຸມ຺ຠິໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຖກໍ ໂຖກໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ສໍວິທຫິຕ຺ວາ ອຄມໍສຸ – ‘‘ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິ. ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ນ ມຍໍ ປາຣາຊິກາ. ໂຍ ອວຫໂຏ ໂສ ປາຣາຊິໂກ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ສໍວິທຫິຕ຺ວາ ຠຓ຺ຑໍ ອວຫຣິຕ຺ວາ ຠາເຊສຸໍ. ເຕຫິ ຠາຊີຍມາເນ ເອກເມກສ຺ສ ປຏິວິໂສ ນ ປຎ຺ຈມາສໂກ ປູຣິ. ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ນ ມຍໍ ປາຣາຊິກາ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ທຸພ຺ຠິກ຺ເຂ ອາປຓິກສ຺ສ ຕຓ຺ຑຸລມຸຏ຺ຐິໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ທຸພ຺ຠິກ຺ເຂ ອາປຓິກສ຺ສ ມຸຄ຺ຄມຸຏ຺ຐິໍ… ມາສມຸຏ຺ຐິໍ… ຕິລມຸຏ຺ຐິໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ອນ຺ຘວເນ ໂຈຣກາ ຄາວິໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ ມໍສໍ ຂາທິຕ຺ວາ ເສສກໍ ປຏິສາເມຕ຺ວາ ອຄມໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິໂນ ປຏິຄ຺ຄຫາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ໂຈຣກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ອນ຺ຘວເນ ໂຈຣກາ ສູກຣໍ ຫນ຺ຕ຺ວາ ມໍສໍ ຂາທິຕ຺ວາ ເສສກໍ ປຏິສາເມຕ຺ວາ ອຄມໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິໂນ ປຏິຄ຺ຄຫາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ໂຈຣກາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປໍສຸກູລສຎ຺ຎິສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕິຓກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ລູຕໍ ຕິຓໍ ປຎ຺ຈມາສຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ …ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕິຓກ຺ເຂຕ຺ຕໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕິຓໍ ລາຍິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈມາສຄ຺ຆນກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໕໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຄນ຺ຕຸກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆສ຺ສ ອມ຺ພໍ ຠາຊາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ອາວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ກິໍຈິຕ຺ຕາ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ’’ຕິ? ‘‘ປຣິໂຠຄຕ຺ຖາຍ [ປຣິໂຠຄຕ຺ຖາ (ສີ.)] ມຍໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິໂຠຄຕ຺ຖາຍາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຄນ຺ຕຸກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆສ຺ສ ຊມ຺ພຸໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ລພຸຊໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ປນສໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຕາລປກ຺ກໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ອຸຈ຺ຉຸໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຕິມ຺ພຣູສກໍ ຠາຊາເປຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ອາວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມຓາຕ຺ຖ, ຕຸມ຺ເຫ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິໂຠຄຕ຺ຖາຍາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອມ຺ພປາລກາ ຠິກ຺ຂູນໍ ອມ຺ພຜລໍ ເທນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ໂຄເປຕຸໍ ອິເມ ອິສ຺ສຣາ, ນຍິເມ ທາຕຸ’’ນ຺ຕິ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ຕາ ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂຄປກສ຺ສ ທາເນ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຊມ຺ພຸປາລກາ… ລພຸຊປາລກາ… ປນສປາລກາ… ຕາລປກ຺ກປາລກາ… ອຸຈ຺ຉຸປາລກາ… ຕິມ຺ພຣູສກປາລກາ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕິມ຺ພຣູສກໍ ເທນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ໂຄເປຕຸໍ ອິເມ ອິສ຺ສຣາ, ນຍິເມ ທາຕຸ’’ນ຺ຕິ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ຕາ ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂຄປກສ຺ສ ທາເນ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ທາຣຸໍ ຕາວກາລິກໍ ຫຣິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ວິຫາຣສ຺ສ ກຸຏ຺ຏໍ ອຸປຕ຺ຖມ຺ເຠສິ. ຠິກ຺ຂູ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ຕາວກາລິໂກ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ຕາວກາລິເກ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ອຸທກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ… ສງ຺ຆສ຺ສ ມຕ຺ຕິກໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ… ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸຎ຺ຊກິຕໍ ຕິຓໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ… ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸຎ຺ຊກິຕໍ ຕິຓໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ຌາເປສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ມຎ຺ຈໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ… ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆສ຺ສ ປີຐໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ຠິສິໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ພິພ຺ໂພຫນໍ [ພິມ຺ໂພຫນໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] … ສງ຺ຆສ຺ສ ກວາຏໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ອາໂລກສນ຺ຘິໍ… ສງ຺ຆສ຺ສ ໂຄປານສິໍ ເຖຍ຺ຍຈິຕ຺ໂຕ ອວຫຣິ… ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໑໕໗. [ຈູຬວ. ໓໒໔] ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ອຸປາສກສ຺ສ ວິຫາຣປຣິໂຠຄໍ ເສນາສນໍ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠທນ຺ຕາ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຣິໂຠຄໍ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຣິຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຣິໂຠໂຄ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ໂພ. ໂຍ ປຣິຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

[ຈູຬວ. ໓໒໔] ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ອຸໂປສຖຄ຺ຄມ຺ປິ ສນ຺ນິສຊ຺ຊມ຺ປິ ຫຣິຕຸໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ຕາ ຉມາຍໍ ນິສີທນ຺ຕິ. ຄຕ຺ຕານິປິ ຈີວຣານິປິ ປໍສຸກິຕານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕາວກາລິກໍ ຫຣິຕຸ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຈມ຺ປາຍໍ ຖຸລ຺ລນນ຺ທາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອນ຺ເຕວາສິນີ ຠິກ຺ຂຸນີ ຖຸລ຺ລນນ຺ທາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ – ‘‘ອຍ຺ຍາ ອິຈ຺ຉຕິ ເຕກຏຸລຍາຄຸໍ ປາຕຸ’’ນ຺ຕິ, ປຈາເປຕ຺ວາ ຫຣິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕນາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ສາ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມຓີສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສາ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊຄເຫ ຖຸລ຺ລນນ຺ທາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອນ຺ເຕວາສິນີ ຠິກ຺ຂຸນີ ຖຸລ຺ລນນ຺ທາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ – ‘‘ອຍ຺ຍາ ອິຈ຺ຉຕິ ມຘຸໂຄຬກໍ ຂາທິຕຸ’’ນ຺ຕິ, ປຈາເປຕ຺ວາ ຫຣິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕນາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ. ສາ ຊານິຕ຺ວາ ຕໍ ໂຈເທສິ – ‘‘ອສ຺ສມຓີສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສາ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາວາເທ ປາຈິຕ຺ຕິຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໕໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເວສາລິຍໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຊ຺ຊຸກສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ທ຺ເວ ທາຣກາ ໂຫນ຺ຕິ – ປຸຕ຺ໂຕ ຈ ຠາຄິເນຍ຺ໂຍ ຈ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຊ຺ຊຸກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິມໍ, ຠນ຺ເຕ, ໂອກາສໍ ໂຍ ອິເມສໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທາຣການໍ ສທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປສນ຺ໂນ ຕສ຺ສ ອາຈິກ຺ເຂຍ຺ຍາສີ’’ຕິ [ອາຈິກ຺ເຂຍ຺ຍາສີຕິ ໂສ ກາລມກາສິ (ສ຺ຍາ.)]. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຕສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ຠາຄິເນຍ຺ໂຍ ສທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປສນ຺ໂນ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຊຸໂກ ຕໍ ໂອກາສໍ ຕສ຺ສ ທາຣກສ຺ສ ອາຈິກ຺ຂິ. ໂສ ເຕນ ສາປເຕຍ຺ເຍນ ກຸຏຸມ຺ພຎ຺ຈ ສຓ຺ຐເປສິ ທານຎ຺ຈ ປຏ຺ຐເປສິ. ອຖ ໂຂ ຕສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ປຸຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ໂກ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ ອານນ຺ທ, ປິຕຸໂນ ທາຍຊ຺ໂຊ – ປຸຕ຺ໂຕ ວາ ຠາຄິເນຍ຺ໂຍ ວາ’’ຕິ? ‘‘ປຸຕ຺ໂຕ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ປິຕຸໂນ ທາຍຊ຺ໂຊ’’ຕິ. ‘‘ອຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ອຊ຺ຊຸໂກ ອມ຺ຫາກໍ ສາປເຕຍ຺ຍໍ ອມ຺ຫາກໍ ເມຖຸນກສ຺ສ ອາຈິກ຺ຂີ’’ຕິ. ‘‘ອສ຺ສມໂຓ, ອາວຸໂສ, ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຊຸໂກ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຊຸໂກ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເທຫິ ເມ, ອາວຸໂສ ອານນ຺ທ, ວິນິຈ຺ຉຍ’’ນ຺ຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຊ຺ຊຸກສ຺ສ ປກ຺ໂຂ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ໂຍ ນຸ ໂຂ, ອາວຸໂສ ອານນ຺ທ, ສາມິເກນ ‘ອິມໍ ໂອກາສໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອາຈິກ຺ເຂຍ຺ຍາສີ’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ ຕສ຺ສ ອາຈິກ຺ຂຕິ, ກິໍ ໂສ ອາປຊ຺ຊຕີ’’ຕິ? ‘‘ນ, ຠນ຺ເຕ, ກິຎ຺ຈິ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອນ຺ຕມໂສ ທຸກ຺ກຏມຕ຺ຕມ຺ປີ’’ຕິ. ‘‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຊຸໂກ ສາມິເກນ – ‘ອິມໍ ໂອກາສໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອາຈິກ຺ຂາ’ຕິ ວຸຕ຺ໂຕ ຕສ຺ສ ອາຈິກ຺ຂຕິ; ອນາປຕ຺ຕິ, ອາວຸໂສ, ອາຍສ຺ມໂຕ ອຊ຺ຊຸກສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໕໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ພາຣາຓສິຍໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລໍ ໂຈເຣຫິ ອຸປທ຺ທຸຕໍ ໂຫຕິ. ທ຺ເວ ຈ ທາຣກາ ນີຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ເຕ ທາຣເກ ອິທ຺ຘິຍາ ອາເນຕ຺ວາ ປາສາເທ ຐເປສິ. ມນຸສ຺ສາ ເຕ ທາຣເກ ປສ຺ສິຕ຺ວາ – ‘‘ອຍ຺ຍສ຺ສາຍໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉສ຺ສ ອິທ຺ຘານຸຠາໂວ’’ຕິ, ອາຍສ຺ມນ຺ເຕ ປິລິນ຺ທວຈ຺ເຉ ອຠິປ຺ປສີທິໍສຸ. ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ໂຈເຣຫິ ນີເຕ ທາຣເກ ອາເນສ຺ສຕີ’’ຕິ! ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ [ອິທ຺ຘິມໂຕ (ສີ.), ອິທ຺ຘິມນ຺ຕສ຺ສ (ສ຺ຍາ.)], ອິທ຺ຘິມສ຺ສ ອິທ຺ຘິວິສເຍ’’ຕິ.

໑໖໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສຫາຍກາ ໂຫນ຺ຕິ – ປຓ຺ຑຸໂກ ຈ ກປິໂລ ຈ. ເອໂກ ຄາມເກ ວິຫຣຕິ, ເອໂກ ໂກສມ຺ພິຍໍ. ອຖ ໂຂ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄາມກາ ໂກສມ຺ພິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ອນ຺ຕຣາມຄ຺ເຄ ນທິໍ ຕຣນ຺ຕສ຺ສ ສູກຣິການໍ ຫຕ຺ຖໂຕ ມຸຕ຺ຕາ ເມທວຏ຺ຏິ ປາເທ ລຄ຺ຄາ ໂຫຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ສາມິການໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ອຄ຺ຄເຫສິ. ສາມິກາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈເທສຸໍ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ ຕ຺ວ’’ນ຺ຕິ. ຕໍ ອຸຕ຺ຕິຓ຺ຓໍ ໂຄປາລິກາ [ອຎ຺ຎຕຣາ ໂຄປາລິກາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວາ’’ຕິ. ໂສ – ‘‘ປກຕິຍາປາຫໍ ອສ຺ສມໂຓ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕ຺ວາ ໂກສມ຺ພິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ໂອໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອທິນ຺ນາທາເນ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ເມຖຸນຘມ຺ມສມາໂຍເຄ ປາຣາຊິກສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໖໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາຄລາຍໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ທຬ຺ຫິກສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອນຠິຣຕິຍາ ປີຬິໂຕ ອາປຓິກສ຺ສ ເວຐນໍ ອວຫຣິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທຬ຺ຫິກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ວິພ຺ຠມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ ຕຍາ, ອາວຸໂສ, ກຕ’’ນ຺ຕິ? ໂສ ຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ອາຫຣາເປຕ຺ວາ ອຄ຺ຆາເປສິ. ຕໍ ອຄ຺ຆາເປນ຺ຕໍ ນ ປຎ຺ຈມາສເກ ອຄ຺ຆຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ອາວຸໂສ, ປາຣາຊິກສ຺ສາ’’ຕິ. ຘມ຺ມກຖໍ ອກາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອຠິຣມຕີຕິ [ອຠິຣມີຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)].

ທຸຕິຍປາຣາຊິກໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໓. ຕຕິຍປາຣາຊິກໍ

໑໖໒. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ສໍ. ນິ. ໕.໙໘໕] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ເວສາລິຍໍ ວິຫຣຕິ ມຫາວເນ ກູຏາຄາຣສາລາຍໍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອສຸຠກຖໍ ກເຖຕິ, ອສຸຠາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອສຸຠຠາວນາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາທິສ຺ສ ອາທິສ຺ສ ອສຸຠສມາປຕ຺ຕິຍາ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອທ຺ຘມາສໍ ປຏິສລ຺ລີຍິຕຸໍ. ນມ຺ຫິ ເກນຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ, ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ນາສ຺ສຸຘ ໂກຈິ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນ. ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວາ ໂຂ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອສຸຠກຖໍ ກເຖຕິ, ອສຸຠາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອສຸຠຠາວນາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາທິສ຺ສ ອາທິສ຺ສ ອສຸຠສມາປຕ຺ຕິຍາ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕີ’’ຕິ (ເຕ) [( ) (?) ເອວມຸປຣິປິ ອີທິເສສຸ ຐາເນສຸ] ອເນກາກາຣໂວກາຣໍ ອສຸຠຠາວນານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ເຕ ສເກນ ກາເຍນ ອຏ຺ຏີຍນ຺ຕິ ຫຣາຍນ຺ຕິ ຊິຄຸຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ອິຕ຺ຖີ ວາ ປຸຣິໂສ ວາ ທຫໂຣ ຍຸວາ ມຓ຺ຑນກຊາຕິໂກ ສີສໍນ຺ຫາໂຕ ອຫິກຸຓເປນ ວາ ກຸກ຺ກຸຣກຸຓເປນ ວາ ມນຸສ຺ສກຸຓເປນ ວາ ກຓ຺ເຐ ອາສຕ຺ເຕນ ອຏ຺ຏີເຍຍ຺ຍ ຫຣາເຍຍ຺ຍ ຊິຄຸຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ເອວເມວ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ສເກນ ກາເຍນ ອຏ຺ຏີຍນ຺ຕາ ຫຣາຍນ຺ຕາ ຊິຄຸຈ຺ຉນ຺ຕາ ອຕ຺ຕນາປິ ອຕ຺ຕານໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມ຺ປິ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປນ຺ຕິ, ມິຄລຓ຺ຑິກມ຺ປິ ສມຓກຸຕ຺ຕກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ສາຘຸ ໂນ, ອາວຸໂສ, ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫິ. ອິທໍ ເຕ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ມິຄລຓ຺ຑິໂກ ສມຓກຸຕ຺ຕໂກ ປຕ຺ຕຈີວເຣຫິ ຠໂຏ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕ຺ວາ ໂລຫິຕກໍ [ໂລຫິຕຄຕໍ (ກ.)] ອສິໍ ອາທາຍ ເຍນ ວຄ຺ຄມຸທາ ນທີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ.

໑໖໓. ອຖ ໂຂ ມິຄລຓ຺ຑິກສ຺ສ ສມຓກຸຕ຺ຕກສ຺ສ ໂລຫິຕກໍ ຕໍ ອສິໍ ໂຘວນ຺ຕສ຺ສ ອຫຸເທວ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອຫຸ ວິປ຺ປຏິສາໂຣ – ‘‘ອລາຠາ ວຕ ເມ, ນ ວຕ ເມ ລາຠາ; ທຸລ຺ລທ຺ຘໍ ວຕ ເມ, ນ ວຕ ເມ ສຸລທ຺ຘໍ. ພຫຸໍ ວຕ ມຍາ ອປຸຎ຺ຎໍ ປສຸຕໍ, ໂຍຫໍ ຠິກ຺ຂູ ສີລວນ຺ເຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ເມ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອຎ຺ຎຕຣາ ມາຣກາຍິກາ ເທວຕາ ອຠິຊ຺ຊມາເນ ອຸທເກ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ມິຄລຓ຺ຑິກໍ ສມຓກຸຕ຺ຕກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ ສປ຺ປຸຣິສ, ລາຠາ ເຕ ສປ຺ປຸຣິສ, ສຸລທ຺ຘໍ ເຕ ສປ຺ປຸຣິສ. ພຫຸໍ ຕຍາ ສປ຺ປຸຣິສ ປຸຎ຺ຎໍ ປສຸຕໍ, ຍໍ ຕ຺ວໍ ອຕິຓ຺ເຓ ຕາເຣສີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ມິຄລຓ຺ຑິໂກ ສມຓກຸຕ຺ຕໂກ – ‘‘ລາຠາ ກິຣ ເມ, ສຸລທ຺ຘໍ ກິຣ ເມ, ພຫຸໍ ກິຣ ມຍາ ປຸຎ຺ຎໍ ປສຸຕໍ, ອຕິຓ຺ໂຓ ກິຣາຫໍ ຕາເຣມີ’’ຕິ ຕິຓ຺ຫໍ ອສິໍ ອາທາຍ ວິຫາເຣນ ວິຫາຣໍ ປຣິເວເຓນ ປຣິເວຓໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ໂກ ອຕິຓ຺ໂຓ, ກໍ ຕາເຣມີ’’ຕິ? ຕຕ຺ຖ ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອວີຕຣາຄາ ເຕສໍ ຕສ຺ມິໍ ສມເຍ ໂຫຕິເຍວ ຠຍໍ ໂຫຕິ ຉມ຺ຠິຕຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ໂລມຫໍໂສ. ເຍ ປນ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວີຕຣາຄາ ເຕສໍ ຕສ຺ມິໍ ສມເຍ ນ ໂຫຕິ ຠຍໍ ນ ໂຫຕິ ຉມ຺ຠິຕຕ຺ຕໍ ນ ໂຫຕິ ໂລມຫໍໂສ. ອຖ ໂຂ ມິຄລຓ຺ຑິໂກ ສມຓກຸຕ຺ຕໂກ ເອກມ຺ປິ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ທ຺ເວປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ຕໂຍປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ຈຕ຺ຕາໂຣປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ປຎ຺ຈປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ທສປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ວີສມ຺ປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ຕິໍສມ຺ປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ຈຕ຺ຕາລີສມ຺ປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ປຎ຺ຎາສມ຺ປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ, ສຏ຺ຐິມ຺ປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ.

໑໖໔. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕສ຺ສ ອທ຺ຘມາສສ຺ສ ອຈ຺ຈເຍນ ປຏິສລ຺ລານາ ວຸຏ຺ຐິໂຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອານນ຺ທໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ກິໍ ນຸ ໂຂ, ອານນ຺ທ, ຕນຸຠູໂຕ ວິຍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ’’ຕິ? ‘‘ຕຖາ ຫິ ປນ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອສຸຠກຖໍ ກເຖຕິ, ອສຸຠາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອສຸຠຠາວນາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາທິສ຺ສ ອາທິສ຺ສ ອສຸຠສມາປຕ຺ຕິຍາ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ. ເຕ ຈ, ຠນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂູ – ‘ຠຄວາ ໂຂ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອສຸຠກຖໍ ກເຖຕິ, ອສຸຠາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອສຸຠຠາວນາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາທິສ຺ສ ອາທິສ຺ສ ອສຸຠສມາປຕ຺ຕິຍາ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕີ’ຕິ, ເຕ ອເນກາກາຣໂວກາຣໍ ອສຸຠຠາວນານຸໂຍຄມນຸຍຸຕ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ເຕ ສເກນ ກາເຍນ ອຏ຺ຏີຍນ຺ຕິ ຫຣາຍນ຺ຕິ ຊິຄຸຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ອິຕ຺ຖີ ວາ ປຸຣິໂສ ວາ ທຫໂຣ ຍຸວາ ມຓ຺ຑນກຊາຕິໂກ ສີສໍນ຺ຫາໂຕ ອຫິກຸຓເປນ ວາ ກຸກ຺ກຸຣກຸຓເປນ ວາ ມນຸສ຺ສກຸຓເປນ ວາ ກຓ຺ເຐ ອາສຕ຺ເຕນ ອຏ຺ຏີເຍຍ຺ຍ ຫຣາເຍຍ຺ຍ ຊິຄຸຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ເອວເມວ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ສເກນ ກາເຍນ ອຏ຺ຏີຍນ຺ຕາ ຫຣາຍນ຺ຕາ ຊິຄຸຈ຺ຉນ຺ຕາ ອຕ຺ຕນາປິ ອຕ຺ຕານໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມ຺ປິ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປນ຺ຕິ, ມິຄລຓ຺ຑິກມ຺ປິ ສມຓກຸຕ຺ຕກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ສາຘຸ ໂນ, ອາວຸໂສ, ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫິ. ອິທໍ ເຕ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ມິຄລຓ຺ຑິໂກ ສມຓກຸຕ຺ຕໂກ ປຕ຺ຕຈີວເຣຫິ ຠໂຏ ເອກມ຺ປິ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ…ເປ… ສຏ຺ຐິມ຺ປິ ຠິກ຺ຂູ ເອກາເຫນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ອຎ຺ຎໍ ປຣິຍາຍໍ ອາຈິກ຺ຂຕຸ ຍຖາຍໍ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ອຎ຺ຎາຍ ສຓ຺ຐເຫຍ຺ຍາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນຫານນ຺ທ, ຍາວຕິກາ ຠິກ຺ຂູ ເວສາລິໍ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣນ຺ຕິ ເຕ ສພ຺ເພ ອຸປຏ຺ຐານສາລາຍໍ ສນ຺ນິປາເຕຫີ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ, ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ຠຄວໂຕ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ຍາວຕິກາ ຠິກ຺ຂູ ເວສາລິໍ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣນ຺ຕິ ເຕ ສພ຺ເພ ອຸປຏ຺ຐານສາລາຍໍ ສນ຺ນິປາເຕຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສນ຺ນິປຕິໂຕ, ຠນ຺ເຕ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ; ຍສ຺ສ ທານິ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ກາລໍ ມຎ຺ຎຕີ’’ຕິ.

໑໖໕. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເຍນ ອຸປຏ຺ຐານສາລາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ນິສຊ຺ຊ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອຍມ຺ປິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອານາປານສ຺ສຕິສມາຘິ ຠາວິໂຕ ພຫຸລີກໂຕ ສນ຺ໂຕ ເຈວ ປຓີໂຕ ຈ ອເສຈນໂກ ຈ ສຸໂຂ ຈ ວິຫາໂຣ ອຸປ຺ປນ຺ນຸປ຺ປນ຺ເນ ຈ ປາປເກ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ຐານໂສ ອນ຺ຕຣຘາເປຕິ ວູປສເມຕິ. ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຄິມ຺ຫານໍ ປຈ຺ຉິເມ ມາເສ ອຸຫຕໍ [ອູຫຕໍ (ກ.)] ຣໂຊຊລ຺ລໍ ຕເມນໍ ມຫາ ອກາລເມໂຆ ຐານໂສ ອນ຺ຕຣຘາເປຕິ ວູປສເມຕິ, ເອວເມວ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອານາປານສ຺ສຕິສມາຘິ ຠາວິໂຕ ພຫຸລີກໂຕ ສນ຺ໂຕ ເຈວ ປຓີໂຕ ຈ ອເສຈນໂກ ຈ ສຸໂຂ ຈ ວິຫາໂຣ ອຸປ຺ປນ຺ນຸປ຺ປນ຺ເນ ຈ ປາປເກ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ຐານໂສ ອນ຺ຕຣຘາເປຕິ ວູປສເມຕິ. ກຖໍ ຠາວິໂຕ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ອານາປານສ຺ສຕິສມາຘິ ກຖໍ ພຫຸລີກໂຕ ສນ຺ໂຕ ເຈວ ປຓີໂຕ ຈ ອເສຈນໂກ ຈ ສຸໂຂ ຈ ວິຫາໂຣ ອຸປ຺ປນ຺ນຸປ຺ປນ຺ເນ ຈ ປາປເກ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ຐານໂສ ອນ຺ຕຣຘາເປຕິ ວູປສເມຕິ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອຣຎ຺ຎຄໂຕ ວາ ຣຸກ຺ຂມູລຄໂຕ ວາ ສຸຎ຺ຎາຄາຣຄໂຕ ວາ ນິສີທຕິ ປລ຺ລງ຺ກໍ ອາຠຸຊິຕ຺ວາ ອຸຊຸໍ ກາຍໍ ປຓິຘາຍ ປຣິມຸຂໍ ສຕິໍ ອຸປຏ຺ຐເປຕ຺ວາ. ໂສ ສໂຕວ ອສ຺ສສຕິ ສໂຕ ປສ຺ສສຕິ. ທີຆໍ ວາ ອສ຺ສສນ຺ໂຕ ທີຆໍ ອສ຺ສສາມີຕິ ປຊານາຕິ, ທີຆໍ ວາ ປສ຺ສສນ຺ໂຕ ທີຆໍ ປສ຺ສສາມີຕິ ປຊານາຕິ. ຣສ຺ສໍ ວາ ອສ຺ສສນ຺ໂຕ ຣສ຺ສໍ ອສ຺ສສາມີຕິ ປຊານາຕິ, ຣສ຺ສໍ ວາ ປສ຺ສສນ຺ໂຕ ຣສ຺ສໍ ປສ຺ສສາມີຕິ ປຊານາຕິ. ສພ຺ພກາຍປ຺ປຏິສໍເວທີ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ສພ຺ພກາຍປ຺ປຏິສໍເວທີ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປສ຺ສມ຺ຠຍໍ ກາຍສງ຺ຂາຣໍ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປສ຺ສມ຺ຠຍໍ ກາຍສງ຺ຂາຣໍ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປີຕິປ຺ປຏິສໍເວທີ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປີຕິປ຺ປຏິສໍເວທີ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ສຸຂປ຺ປຏິສໍເວທີ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ສຸຂປ຺ປຏິສໍເວທີ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ຈິຕ຺ຕສງ຺ຂາຣປ຺ປຏິສໍເວທີ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ຈິຕ຺ຕສງ຺ຂາຣປ຺ປຏິສໍເວທີ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປສ຺ສມ຺ຠຍໍ ຈິຕ຺ຕສງ຺ຂາຣໍ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປສ຺ສມ຺ຠຍໍ ຈິຕ຺ຕສງ຺ຂາຣໍ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ຈິຕ຺ຕປ຺ປຏິສໍເວທີ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ຈິຕ຺ຕປ຺ປຏິສໍເວທີ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ອຠິປ຺ປໂມທຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ…ເປ… ສມາທຫໍ ຈິຕ຺ຕໍ…ເປ… ວິໂມຈຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ…ເປ… ອນິຈ຺ຈານຸປສ຺ສີ…ເປ… ວິຣາຄານຸປສ຺ສີ…ເປ… ນິໂຣຘານຸປສ຺ສີ…ເປ… ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄານຸປສ຺ສີ ອສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄານຸປສ຺ສີ ປສ຺ສສິສ຺ສາມີຕິ ສິກ຺ຂຕິ. ເອວໍ ຠາວິໂຕ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອານາປານສ຺ສຕິສມາຘິ ເອວໍ ພຫຸລີກໂຕ ສນ຺ໂຕ ເຈວ ປຓີໂຕ ຈ ອເສຈນໂກ ຈ ສຸໂຂ ຈ ວິຫາໂຣ ອຸປ຺ປນ຺ນຸປ຺ປນ຺ເນ ຈ ປາປເກ ອກຸສເລ ຘມ຺ເມ ຐານໂສ ອນ຺ຕຣຘາເປຕິ ວູປສເມຕີ’’ຕິ.

໑໖໖. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາປິ ອຕ຺ຕານໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມ຺ປິ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປນ຺ຕິ ມິຄລຓ຺ຑິກມ຺ປິ ສມຓກຸຕ຺ຕກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ສາຘຸ ໂນ, ອາວຸໂສ, ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫິ, ອິທໍ ເຕ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ຠວິສ຺ສຕີ’’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຕສໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຏິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາປິ ອຕ຺ຕານໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎມຎ຺ຎມ຺ປິ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສ຺ສນ຺ຕິ, ມິຄລຓ຺ຑິກມ຺ປິ ສມຓກຸຕ຺ຕກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ – ‘ສາຘຸ ໂນ, ອາວຸໂສ, ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫິ, ອິທໍ ເຕ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ຠວິສ຺ສຕີ’ຕິ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໑໖໗. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຍ຺ຍ ສຕ຺ຖຫາຣກໍ ວາສ຺ສ ປຣິເຍເສຍ຺ຍ, ອຍມ຺ປິ ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໑໖໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ປຊາປຕິ ອຠິຣູປາ ໂຫຕິ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ. ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສາ ອິຕ຺ຖິຍາ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ສເຈ ໂຂ ໂສ, ອາວຸໂສ, ອຸປາສໂກ ຊີວິສ຺ສຕິ ນ ມຍໍ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ລຠິສ຺ສາມ. ຫນ຺ທ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຕສ຺ສ ອຸປາສກສ຺ສ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ເຓມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ເຍນ ໂສ ອຸປາສໂກ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ອຸປາສກໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຕ຺ວໍ ໂຂສິ, ອຸປາສກ, ກຕກລ຺ຍາໂຓ ກຕກຸສໂລ ກຕຠີຣຸຕ຺ຕາໂຓ ອກຕປາໂປ ອກຕລຸທ຺ໂທ ອກຕກິພ຺ພິໂສ. ກຕໍ ຕຍາ ກລ຺ຍາຓໍ, ອກຕໍ ຕຍາ ປາປໍ. ກິໍ ຕຸຍ຺ຫິມິນາ ປາປເກນ ທຸຊ຺ຊີວິເຕນ! ມຕໍ ເຕ ຊີວິຕາ ເສຍ຺ໂຍ. ອິໂຕ ຕ຺ວໍ ກາລງ຺ກໂຕ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊິສ຺ສສິ. ຕຕ຺ຖ ທິພ຺ເພຫິ ປຎ຺ຈຫິ ກາມຄຸເຓຫິ ສມປ຺ປິໂຕ ສມງ຺ຄີຠູໂຕ ປຣິຈາເຣສ຺ສສີ’’ຕິ.

໑໖໙. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ໂຂ ອຍ຺ຍາ ອາຫໍສຸ. ອຫຎ຺ຫິ ກຕກລ຺ຍາໂຓ ກຕກຸສໂລ ກຕຠີຣຸຕ຺ຕາໂຓ ອກຕປາໂປ ອກຕລຸທ຺ໂທ ອກຕກິພ຺ພິໂສ. ກຕໍ ມຍາ ກລ຺ຍາຓໍ, ອກຕໍ ມຍາ ປາປໍ. ກິໍ ມຍ຺ຫິມິນາ ປາປເກນ ທຸຊ຺ຊີວິເຕນ! ມຕໍ ເມ ຊີວິຕາ ເສຍ຺ໂຍ. ອິໂຕ ອຫໍ ກາລງ຺ກໂຕ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊິສ຺ສາມິ. ຕຕ຺ຖ ທິພ຺ເພຫິ ປຎ຺ຈຫິ ກາມຄຸເຓຫິ ສມປ຺ປິໂຕ ສມງ຺ຄີຠູໂຕ ປຣິຈາເຣສ຺ສາມີ’’ຕິ, ໂສ ອສປ຺ປາຍານິ ເຈວ ໂຠຊນານິ ຠຸຎ຺ຊິ ອສປ຺ປາຍານິ ຈ ຂາທນີຍານິ ຂາທິ ອສປ຺ປາຍານິ ຈ ສາຍນີຍານິ ສາຍິ ອສປ຺ປາຍານິ ຈ ປານານິ ປິວິ. ຕສ຺ສ ອສປ຺ປາຍານິ ເຈວ ໂຠຊນານິ ຠຸຎ຺ຊໂຕ ອສປ຺ປາຍານິ ຈ ຂາທນີຍານິ ຂາທໂຕ ອສປ຺ປາຍານິ ຈ ສາຍນີຍານິ ສາຍໂຕ ອສປ຺ປາຍານິ ຈ ປານານິ ປິວໂຕ ຂໂຣ ອາພາໂຘ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິ. ໂສ ເຕເນວ ອາພາເຘນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ປຊາປຕິ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ອລຊ຺ຊິໂນ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທຸສ຺ສີລາ ມຸສາວາທິໂນ. ອິເມ ຫິ ນາມ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ! ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ກຸໂຕ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ກຸໂຕ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ອປຄຕາ ອິເມ ສາມຎ຺ຎາ ອປຄຕາ ອິເມ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎາ. ອິເມ ເມ ສາມິກສ຺ສ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ເຓສຸໍ. ອິເມຫິ ເມ ສາມິໂກ ມາຣິໂຕ’’ຕິ. ອຎ຺ເຎປິ ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ອລຊ຺ຊິໂນ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທຸສ຺ສີລາ ມຸສາວາທິໂນ. ອິເມ ຫິ ນາມ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ! ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ກຸໂຕ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ກຸໂຕ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ອປຄຕາ ອິເມ ສາມຎ຺ຎາ ອປຄຕາ ອິເມ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎາ. ອິເມ ອຸປາສກສ຺ສ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ເຓສຸໍ. ອິເມຫິ ອຸປາສໂກ ມາຣິໂຕ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຸປາສກສ຺ສ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ຓິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ!

໑໗໐. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸປາສກສ຺ສ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ເຓຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຏິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອຸປາສກສ຺ສ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ຓິສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໑໗໑. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຍ຺ຍ ສຕ຺ຖຫາຣກໍ ວາສ຺ສ ປຣິເຍເສຍ຺ຍ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ວາ ສໍວຓ຺ເຓຍ຺ຍ ມຣຓາຍ ວາ ສມາທເປຍ຺ຍ – ‘ອມ຺ໂຠ ປຸຣິສ, ກິໍ ຕຸຍ຺ຫິມິນາ ປາປເກນ ທຸຊ຺ຊີວິເຕນ, ມຕໍ ເຕ ຊີວິຕາ ເສຍ຺ໂຍ’ຕິ, ອິຕິ ຈິຕ຺ຕມໂນ ຈິຕ຺ຕສງ຺ກປ຺ໂປ ອເນກປຣິຍາເຍນ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ວາ ສໍວຓ຺ເຓຍ຺ຍ, ມຣຓາຍ ວາ ສມາທເປຍ຺ຍ, ອຍມ຺ປິ ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

໑໗໒. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ສຎ຺ຈິຈ຺ຈາຕິ ຊານນ຺ໂຕ ສຎ຺ຊານນ຺ໂຕ ເຈຈ຺ຈ ອຠິວິຕຣິຕ຺ວາ ວີຕິກ຺ກໂມ.

ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄໂຫ ນາມ ຍໍ ມາຕຸກຸຈ຺ຉິສ຺ມິໍ ປຐມໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ປຐມໍ ວິຎ຺ຎາຓໍ ປາຕຸຠູຕໍ, ຍາວ ມຣຓກາລາ ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ເອໂສ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄໂຫ ນາມ.

ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຍ຺ຍາຕິ ຊີວິຕິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ອຸປໂຣເຘຕິ ສນ຺ຕຕິໍ ວິໂກເປຕິ.

ສຕ຺ຖຫາຣກໍ ວາສ຺ສ ປຣິເຍເສຍ຺ຍາຕິ ອສິໍ ວາ ສຕ຺ຕິໍ ວາ ເຠຓ຺ຑິໍ ວາ [ເຠນ຺ທິໍ ວາ (ກ.)] ລຄຸຬໍ ວາ [ສູລໍວາ ລຄຸຬໍວາ (ສ຺ຍາ.)] ປາສາຓໍ ວາ ສຕ຺ຖໍ ວາ ວິສໍ ວາ ຣຊ຺ຊຸໍ ວາ.

ມຣຓວຓ຺ຓໍ ວາ ສໍວຓ຺ເຓຍ຺ຍາຕິ ຊີວິເຕ ອາທີນວໍ ທສ຺ເສຕິ, ມຣເຓ ວຓ຺ຓໍ ຠຓຕິ.

ມຣຓາຍ ວາ ສມາທເປຍ຺ຍາຕິ ສຕ຺ຖໍ ວາ ອາຫຣ, ວິສໍ ວາ ຂາທ, ຣຊ຺ຊຸຍາ ວາ ອຸພ຺ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ກາລງ຺ກໂຣຫີຕິ.

ອມ຺ໂຠ ປຸຣິສາຕິ ອາລປນາຘິວຈນເມຕໍ.

ກິໍ ຕຸຍ຺ຫິມິນາ ປາປເກນ ທຸຊ຺ຊີວິເຕນາຕິ ປາປກໍ ນາມ ຊີວິຕໍ ອຑ຺ຒານໍ ຊີວິຕໍ ອຸປາທາຍ ທລິທ຺ທານໍ ຊີວິຕໍ ປາປກໍ ລາມກໍ, ສຘນານໍ ຊີວິຕໍ ອຸປາທາຍ ອຘນານໍ ຊີວິຕໍ ປາປກໍ, ເທວານໍ ຊີວິຕໍ ອຸປາທາຍ ມນຸສ຺ສານໍ ຊີວິຕໍ ປາປກໍ.

ທຸຊ຺ຊີວິຕໍ ນາມ ຫຕ຺ຖຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ ປາທຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ ຫຕ຺ຖປາທຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ ກຓ຺ຓຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ ນາສຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ ກຓ຺ຓນາສຈ຺ຉິນ຺ນສ຺ສ, ອິມິນາ ຈ ປາປເກນ ອິມິນາ ຈ ທຸຊ຺ຊີວິເຕນ ມຕໍ ເຕ ຊີວິຕາ ເສຍ຺ໂຍຕິ.

ອິຕິ ຈິຕ຺ຕມໂນຕິ ຍໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຕໍ ມໂນ, ຍໍ ມໂນ ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ.

ຈິຕ຺ຕສງ຺ກປ຺ໂປຕິ ມຣຓສຎ຺ຎີ ມຣຓເຈຕໂນ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ.

ອເນກປຣິຍາເຍນາຕິ ອຸຈ຺ຈາວເຈຫິ ອາກາເຣຫິ.

ມຣຓວຓ຺ຓໍ ວາ ສໍວຓ຺ເຓຍ຺ຍາຕິ ຊີວິເຕ ອາທີນວໍ ທສ຺ເສຕິ, ມຣເຓ ວຓ຺ຓໍ ຠຓຕິ – ‘‘ອິໂຕ ຕ຺ວໍ ກາລງ຺ກໂຕ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ສຸຄຕິໍ ສຄ຺ຄໍ ໂລກໍ ອຸປປຊ຺ຊິສ຺ສສິ, ຕຕ຺ຖ ທິພ຺ເພຫິ ປຎ຺ຈຫິ ກາມຄຸເຓຫິ ສມປ຺ປິໂຕ ສມງ຺ຄີຠູໂຕ ປຣິຈາເຣສ຺ສສີ’’ຕິ.

ມຣຓາຍ ວາ ສມາທເປຍ຺ຍາຕິ ສຕ຺ຖໍ ວາ ອາຫຣ, ວິສໍ ວາ ຂາທ, ຣຊ຺ຊຸຍາ ວາ ອຸພ຺ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ກາລງ຺ກໂຣຫິ, ໂສພ຺ເຠ ວາ ນຣເກ ວາ ປປາເຕ ວາ ປປຕາຕິ.

ອຍມ຺ປີຕິ ປຸຣິເມ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີຕິ ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ປຸຖຸສິລາ ທ຺ວິຘາ ຠິນ຺ນາ [ທ຺ເວຘາ ຠິນ຺ນາ (ສ຺ຍາ.)] ອປ຺ປຏິສນ຺ຘິກາ ໂຫຕິ, ເອວເມວ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕ຺ວາ ອສ຺ສມໂຓ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີ’ຕິ.

ອສໍວາໂສຕິ ສໍວາໂສ ນາມ ເອກກມ຺ມໍ ເອກຸທ຺ເທໂສ ສມສິກ຺ຂຕາ – ເອໂສ ສໍວາໂສ ນາມ. ໂສ ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ນຕ຺ຖິ, ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ ອສໍວາໂສຕິ.

໑໗໓. ສາມໍ, ອຘິຏ຺ຐາຍ, ທູເຕນ, ທູຕປຣໍປຣາຍ, ວິສກ຺ກິເຍນ ທູເຕນ, ຄຕປຈ຺ຈາຄເຕນ ທູເຕນ, ອຣໂຫ ຣໂຫສຎ຺ຎີ, ຣໂຫ ອຣໂຫສຎ຺ຎີ, ອຣໂຫ ອຣໂຫສຎ຺ຎີ, ຣໂຫ ຣໂຫສຎ຺ຎີ ກາເຍນ ສໍວຓ຺ເຓຕິ, ວາຈາຍ ສໍວຓ຺ເຓຕິ, ກາເຍນ ວາຈາຍ ສໍວຓ຺ເຓຕິ, ທູເຕນ ສໍວຓ຺ເຓຕິ, ເລຂາຍ ສໍວຓ຺ເຓຕິ, ໂອປາຕໍ ອປສ຺ເສນໍ, ອຸປນິກ຺ຂິປນໍ, ເຠສຊ຺ຊໍ, ຣູປູປຫາໂຣ, ສທ຺ທູປຫາໂຣ, ຄນ຺ຘູປຫາໂຣ, ຣສູປຫາໂຣ, ໂຜຏ຺ຐພ຺ພູປຫາໂຣ, ຘມ຺ມູປຫາໂຣ, ອາຈິກ຺ຂນາ, ອນຸສາສນີ, ສງ຺ເກຕກມ຺ມໍ, ນິມິຕ຺ຕກມ຺ມນ຺ຕິ.

໑໗໔. ສາມນ຺ຕິ ສຍໍ ຫນຕິ ກາເຍນ ວາ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ວາ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ວາ.

ອຘິຏ຺ຐາຍາຕິ ອຘິຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ເອວໍ ວິຊ຺ຌ, ເອວໍ ປຫຣ, ເອວໍ ຆາເຕຫີ’’ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕ຺ຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ວຘກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ; ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ, ວຘກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທ – ‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທຕຸ – ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕູ’’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອິຕຣສ຺ສ ອາໂຣເຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ວຘໂກ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທ – ‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ປາວທຕຸ – ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕູ’’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອຎ຺ຎໍ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ວຘໂກ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ; ອາຓາປກສ຺ສ ຈ ວຘກສ຺ສ ຈ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຸນ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉຕິ – ‘‘ນາຫໍ ສກ຺ໂກມິ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕຸ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ປຸນ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຍທາ ສກ຺ໂກສິ ຕທາ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອາຓາເປຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ນ ສາເວຕິ – ‘‘ມາ ຆາເຕຫີ’’ຕິ. ໂສ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອາຓາເປຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ສາເວຕິ – ‘‘ມາ ຆາເຕຫີ’’ຕິ. ໂສ – ‘‘ອາຓຕ຺ໂຕ ອຫໍ ຕຍາ’’ຕິ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ. ວຘກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ອາຓາເປຕ຺ວາ ວິປ຺ປຏິສາຣີ ສາເວຕິ – ‘‘ມາ ຆາເຕຫີ’’ຕິ. ໂສ ສາຘູຕິ ໂອຣມຕິ, ອຸຠິນ຺ນໍ ອນາປຕ຺ຕິ.

໑໗໕. ອຣໂຫ ຣໂຫສຎ຺ຎີ ອຸລ຺ລປຕິ – ‘‘ອໂຫ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຫໂຕ ອສ຺ສາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຣໂຫ ອຣໂຫສຎ຺ຎີ ອຸລ຺ລປຕິ – ‘‘ອໂຫ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຫໂຕ ອສ຺ສາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຣໂຫ ອຣໂຫສຎ຺ຎີ ອຸລ຺ລປຕິ – ‘‘ອໂຫ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຫໂຕ ອສ຺ສາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຣໂຫ ຣໂຫສຎ຺ຎີ ອຸລ຺ລປຕິ – ‘‘ອໂຫ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຫໂຕ ອສ຺ສາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ກາເຍນ ສໍວຓ຺ເຓຕິ ນາມ ກາເຍນ ວິກາຣໍ ກໂຣຕິ – ‘‘ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕາຍ ສໍວຓ຺ຓນາຍ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ວາຈາຍ ສໍວຓ຺ເຓຕິ ນາມ ວາຈາຍ ຠຓຕິ – ‘‘ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕາຍ ສໍວຓ຺ຓນາຍ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ກາເຍນ ວາຈາຍ ສໍວຓ຺ເຓຕິ ນາມ ກາເຍນ ຈ ວິກາຣໍ ກໂຣຕິ, ວາຈາຍ ຈ ຠຓຕິ – ‘‘ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕາຍ ສໍວຓ຺ຓນາຍ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ທູເຕນ ສໍວຓ຺ເຓຕິ ນາມ ທູຕສ຺ສ ສາສນໍ ອາໂຣເຈຕິ – ‘‘ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທູຕສ຺ສ ສາສນໍ ສຸຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໗໖. ເລຂາຍ ສໍວຓ຺ເຓຕິ ນາມ ເລຂໍ ຉິນ຺ທຕິ – ‘‘ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອກ຺ຂຣກ຺ຂຣາຍ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເລຂໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ໂອປາຕໍ ນາມ ມນຸສ຺ສໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ໂອປາຕໍ ຂນຕິ – ‘‘ປປຕິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປປຕິເຕ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ອໂນທິສ຺ສ ໂອປາຕໍ ຂນຕິ – ‘‘ໂຍ ໂກຈິ ປປຕິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມນຸສ຺ໂສ ຕສ຺ມິໍ ປປຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປປຕິເຕ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຍກ຺ໂຂ ວາ ເປໂຕ ວາ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄໂຫ ວາ ຕສ຺ມິໍ ປປຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປປຕິເຕ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຕສ຺ມິໍ ປປຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປປຕິເຕ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຈິຕ຺ຕິຍສ຺ສ.

໑໗໗. ອປສ຺ເສນໍ ນາມ ອປສ຺ເສເນ ສຕ຺ຖໍ ວາ ຐເປຕິ ວິເສນ ວາ ມກ຺ເຂຕິ ທຸພ຺ພລໍ ວາ ກໂຣຕິ ໂສພ຺ເຠ ວາ ນຣເກ ວາ ປປາເຕ ວາ ຐເປຕິ – ‘‘ປປຕິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຕ຺ເຖນ ວາ ວິເສນ ວາ ປປຕິເຕນ ວາ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ອຸປນິກ຺ຂິປນໍ ນາມ ອສິໍ ວາ ສຕ຺ຕິໍ ວາ ເຠຓ຺ຑິໍ ວາ ລຄຸຬໍ ວາ ປາສາຓໍ ວາ ສຕ຺ຖໍ ວາ ວິສໍ ວາ ຣຊ຺ຊຸໍ ວາ ອຸປນິກ຺ຂິປຕິ – ‘‘ອິມິນາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ‘‘ເຕນ ມຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ເຠສຊ຺ຊໍ ນາມ ສປ຺ປິໍ ວາ ນວນີຕໍ ວາ ເຕລໍ ວາ ມຘຸໍ ວາ ຜາຓິຕໍ ວາ ເທຕິ – ‘‘ອິມໍ ສາຍິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສາຍິເຕ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໗໘. ຣູປູປຫາໂຣ ນາມ ອມນາປິກໍ ຣູປໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ຠຍານກໍ ເຠຣວໍ – ‘‘ອິມໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມນາປິກໍ ຣູປໍ ອຸປສໍຫຣຕິ [ອຸປສໍຫຣຕິ ເປມນີຍໍ ຫທຍງ຺ຄມໍ (ສ຺ຍາ.)] – ‘‘ອິມໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ສທ຺ທູປຫາໂຣ ນາມ ອມນາປິກໍ ສທ຺ທໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ຠຍານກໍ ເຠຣວໍ – ‘‘ອິມໍ ສຸຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສຸຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມນາປິກໍ ສທ຺ທໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ເປມນີຍໍ ຫທຍງ຺ຄມໍ – ‘‘ອິມໍ ສຸຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສຸຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຄນ຺ຘູປຫາໂຣ ນາມ ອມນາປິກໍ ຄນ຺ຘໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ເຊຄຸຈ຺ຉໍ ປາຏິກຸລ຺ຍໍ [ປຏິກູລໍ (?)] – ‘‘ອິມໍ ຆາຍິຕ຺ວາ ເຊຄຸຈ຺ຉຕາ ປາຏິກຸລ຺ຍຕາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ຆາຍິເຕ ເຊຄຸຈ຺ຉຕາ ປາຏິກຸລ຺ຍຕາ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມນາປິກໍ ຄນ຺ຘໍ ອຸປສໍຫຣຕິ – ‘‘ອິມໍ ຆາຍິຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ຆາຍິຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຣສູປຫາໂຣ ນາມ ອມນາປິກໍ ຣສໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ເຊຄຸຈ຺ຉໍ ປາຏິກຸລ຺ຍໍ [ປຏິກູລໍ (?)] – ‘‘ອິມໍ ສາຍິຕ຺ວາ ເຊຄຸຈ຺ຉຕາ ປາຏິກຸລ຺ຍຕາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສາຍິເຕ ເຊຄຸຈ຺ຉຕາ ປາຏິກຸລ຺ຍຕາ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມນາປິກໍ ຣສໍ ອຸປສໍຫຣຕິ – ‘‘ອິມໍ ສາຍິຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສາຍິຕ຺ວາ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ໂຜຏ຺ຐພ຺ພູປຫາໂຣ ນາມ ອມນາປິກໍ ໂຜຏ຺ຐພ຺ພໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ທຸກ຺ຂສມ຺ຜສ຺ສໍ ຂຣສມ຺ຜສ຺ສໍ – ‘‘ອິມິນາ ຜຸຏ຺ໂຐ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕນ ຜຸຏ຺ຐສ຺ສ ທຸກ຺ຂາ ເວທນາ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ມນາປິກໍ ໂຜຏ຺ຐພ຺ພໍ ອຸປສໍຫຣຕິ ສຸຂສມ຺ຜສ຺ສໍ ມຸທຸສມ຺ຜສ຺ສໍ – ‘‘ອິມິນາ ຜຸຏ຺ໂຐ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕນ ຜຸຏ຺ໂຐ ອລາຠເກນ ສຸສ຺ສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຘມ຺ມູປຫາໂຣ ນາມ ເນຣຍິກສ຺ສ ນິຣຍກຖໍ ກເຖຕິ – ‘‘ອິມໍ ສຸຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕສິຕ຺ວາ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສຸຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ກລ຺ຍາຓກມ຺ມສ຺ສ ສຄ຺ຄກຖໍ ກເຖຕິ – ‘‘ອິມໍ ສຸຕ຺ວາ ອຘິມຸຕ຺ໂຕ ມຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕໍ ສຸຕ຺ວາ ອຘິມຸຕ຺ໂຕ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໑໗໙. ອາຈິກ຺ຂນາ ນາມ ປຸຏ຺ໂຐ ຠຓຕິ – ‘‘ເອວໍ ມຣສ຺ສຸ. ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕາຍ ອາຈິກ຺ຂນາຍ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ອນຸສາສນີ ນາມ ອປຸຏ຺ໂຐ ຠຓຕິ – ‘‘ເອວໍ ມຣສ຺ສຸ. ໂຍ ເອວໍ ມຣຕິ ໂສ ຘນໍ ວາ ລຠຕິ ຍສໍ ວາ ລຠຕິ ສຄ຺ຄໍ ວາ ຄຈ຺ຉຕີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຕາຍ ອນຸສາສນິຍາ ມຣິສ຺ສາມີຕິ ທຸກ຺ຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ມຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ສງ຺ເກຕກມ຺ມໍ ນາມ ສງ຺ເກຕໍ ກໂຣຕິ ປຸເຣຠຕ຺ຕໍ ວາ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ວາ ຣຕ຺ຕິໍ ວາ ທິວາ ວາ – ‘‘ເຕນ ສງ຺ເກເຕນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕນ ສງ຺ເກເຕນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕໍ ສງ຺ເກຕໍ ປຸເຣ ວາ ປຈ຺ຉາ ວາ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ, ວຘກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ນິມິຕ຺ຕກມ຺ມໍ ນາມ ນິມິຕ຺ຕໍ ກໂຣຕິ – ‘‘ອກ຺ຂິໍ ວາ ນິຂຓິສ຺ສາມິ ຠມຸກໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປິສ຺ສາມິ ສີສໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປິສ຺ສາມິ, ເຕນ ນິມິຕ຺ເຕນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕນ ນິມິຕ຺ເຕນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ຕໍ ນິມິຕ຺ຕໍ ປຸເຣ ວາ ປຈ຺ຉາ ວາ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຕິ, ມູລຏ຺ຐສ຺ສ ອນາປຕ຺ຕິ, ວຘກສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ອນາປຕ຺ຕິ ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ອຊານນ຺ຕສ຺ສ ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ [ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ (ສ຺ຍາ.)] ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກມ຺ຫິ ປຐມຠາຓວາໂຣ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ສໍວຓ຺ຓນາ ນິສີທນ຺ໂຕ, ມຸສໂລທຸກ຺ຂເລນ ຈ;

ວຸຑ຺ຒປພ຺ພຊິຕາຠິສນ຺ໂນ, ອຄ຺ຄວີມໍສນາວິສໍ.

ຕໂຍ ຈ ວຕ຺ຖຸກມ຺ເມຫິ, ອິຏ຺ຐກາຫິປເຣ ຕໂຍ;

ວາສີ ໂຄປານສີ ເຈວ, ອຏ຺ຏໂກຕຣຓໍ ປຕິ.

ເສທໍ ນຕ຺ຖຸຎ຺ຈ ສມ຺ພາໂຫ, ນ຺ຫາປນພ຺ຠຎ຺ຊເນນ ຈ;

ອຸຏ຺ຐາເປນ຺ໂຕ ນິປາເຕນ຺ໂຕ, ອນ຺ນປາເນນ ມາຣຓໍ.

ຊາຣຄພ຺ໂຠ ສປຕ຺ຕີ ຈ, ມາຕາ ປຸຕ຺ຕໍ ອຸໂຠ ວຘິ;

ອຸໂຠ ນ ມິຍ຺ຍເຣ ມທ຺ທາ, ຕາປໍ ວຎ຺ຌາ ວິຊາຍິນີ.

ປໂຕທໍ ນິຄ຺ຄເຫ ຍກ຺ໂຂ, ວາຬຍກ຺ຂຎ຺ຈ ປາຫິຓິ;

ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ປຫຣິ, ສຄ຺ຄຎ຺ຈ ນິຣຍໍ ຠເຓ.

ອາຬວິຍາ ຕໂຍ ຣຸກ຺ຂາ, ທາເຍຫິ ອປເຣ ຕໂຍ;

ມາ ກິລເມສິ ນ ຕຸຍ຺ຫໍ, ຕກ຺ກໍ ໂສວີຣເກນ ຈາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໑໘໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ກາຣຸຎ຺ເຎນ ມຣຓວຓ຺ຓໍ ສໍວຓ຺ເຓສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ມຍໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ນາ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ປີຐເກ ປິໂລຕິກາຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ທາຣກໍ ນິສີທນ຺ໂຕ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປຏິເວກ຺ຂິຕ຺ວາ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ໂຍ ນິສີເທຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ອນ຺ຕຣຆເຣ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປນ຺ໂຕ ມຸສເລ ອຸສ຺ສິເຕ ເອກໍ ມຸສລໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ທຸຕິໂຍ ມຸສໂລ ປຣິປຕິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ທາຣກສ຺ສ ມຕ຺ຖເກ ອວຕ຺ຖາສິ. ໂສ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ອນ຺ຕຣຆເຣ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປນ຺ໂຕ ອຸທຸກ຺ຂລຠຓ຺ຑິກໍ ອກ຺ກມິຕ຺ວາ ປວຏ຺ເຏສິ. ອຎ຺ຎຕຣໍ ທາຣກໍ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ປິຕາປຸຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູສຸ ປພ຺ພຊິຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ກາເລ ອາໂຣຈິເຕ ປຸຕ຺ໂຕ ປິຕຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ ຕໍ ປຕິມາເນຕີ’’ຕິ ປິຏ຺ຐິຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປຓາເມສິ. ໂສ ປປຕິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ປິຕາປຸຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູສຸ ປພ຺ພຊິຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ກາເລ ອາໂຣຈິເຕ ປຸຕ຺ໂຕ ປິຕຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ ຕໍ ປຕິມາເນຕີ’’ຕິ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ປິຏ຺ຐິຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປຓາເມສິ. ໂສ ປປຕິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ປິຕາປຸຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູສຸ ປພ຺ພຊິຕາ ໂຫນ຺ຕິ. ກາເລ ອາໂຣຈິເຕ ປຸຕ຺ໂຕ ປິຕຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ ຕໍ ປຕິມາເນຕີ’’ຕິ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ປິຏ຺ຐິຍໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປຓາເມສິ. ໂສ ປປຕິຕ຺ວາ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ມໍສໍ ກຓ຺ເຐ ວິລຄ຺ຄໍ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄີວາຍໍ ປຫາຣໍ ອທາສິ. ສໂລຫິຕໍ ມໍສໍ ປຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ມໍສໍ ກຓ຺ເຐ ວິລຄ຺ຄໍ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄີວາຍໍ ປຫາຣໍ ອທາສິ. ສໂລຫິຕໍ ມໍສໍ ປຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ມໍສໍ ກຓ຺ເຐ ວິລຄ຺ຄໍ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄີວາຍໍ ປຫາຣໍ ອທາສິ. ສໂລຫິຕໍ ມໍສໍ ປຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ວິສຄຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ລຠິຕ຺ວາ ປຏິກ຺ກມນໍ ຫຣິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຄ຺ຄກາຣິກໍ ອທາສິ. ເຕ ຠິກ຺ຂູ ກາລມກໍສຸ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອຊານນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ວີມໍສາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິສໍ ອທາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ວີມໍສາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ [ອາຬວິກາ (ສ຺ຍາ.)] ຠິກ຺ຂູ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ສິລໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິເມນ ຠິກ຺ຂຸນາ ທຸຄ຺ຄຫິຕາ ສິລາ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ອວຕ຺ຖາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ສິລໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ສິລໍ ມຸຎ຺ຈິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ວິຫາຣສ຺ສ ກຸຏ຺ຏໍ ອຸຏ຺ຐາເປນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ອິຏ຺ຐກໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິເມນ ຠິກ຺ຂຸນາ ທຸຄ຺ຄຫິຕາ ອິຏ຺ຐກາ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ອວຕ຺ຖາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ວິຫາຣສ຺ສ ກຸຏ຺ຏໍ ອຸຏ຺ຐາເປນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ອິຏ຺ຐກໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ອິຏ຺ຐກໍ ມຸຎ຺ຈິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ວາສິໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິເມນ ຠິກ຺ຂຸນາ ທຸຄ຺ຄຫິຕາ ວາສີ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ອວຕ຺ຖາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ວາສິໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ວາສິໍ ມຸຎ຺ຈິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ໂຄປານສິໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິເມນ ຠິກ຺ຂຸນາ ທຸຄ຺ຄຫິຕາ ໂຄປານສີ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ອວຕ຺ຖາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຫຏ຺ຐາ ຫຸຕ຺ວາ ໂຄປານສິໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ອຸປຣິໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ເຫຏ຺ຐິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຕ຺ຖເກ ໂຄປານສິໍ ມຸຎ຺ຈິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕາ ອຏ຺ຏກໍ ພນ຺ຘນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ ພນ຺ຘາຫີ’’ຕິ. ໂສ ຕຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ ພນ຺ຘນ຺ໂຕ ປຣິປຕິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕາ ອຏ຺ຏກໍ ພນ຺ຘນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ ພນ຺ຘາຫີ’’ຕິ. ໂສ ຕຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ ພນ຺ຘນ຺ໂຕ ປຣິປຕິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ…ເປ… ປຣິປຕິຕ຺ວາ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ຉາເທຕ຺ວາ ໂອຕຣຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິໂຕ ໂອຕຣາຫີ’’ຕິ. ໂສ ເຕນ ໂອຕຣນ຺ໂຕ ປຣິປຕິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ຉາເທຕ຺ວາ ໂອຕຣຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິໂຕ ໂອຕຣາຫີ’’ຕິ. ໂສ ເຕນ ໂອຕຣນ຺ໂຕ ປຣິປຕິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ…ເປ… ປຣິປຕິຕ຺ວາ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອນຠິຣຕິຍາ ປີຬິໂຕ ຄິຊ຺ຌກູຏໍ ປພ຺ພຕໍ ອຠິຣຸຫິຕ຺ວາ ປປາເຕ ປປຕນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣໍ ວິລີວກາຣໍ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຕ຺ຕານໍ ປາເຕຕພ຺ພໍ. ໂຍ ປາເຕຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຄິຊ຺ຌກູຏໍ ປພ຺ພຕໍ ອຠິຣຸຫິຕ຺ວາ ທວາຍ ສິລໍ ປວິຊ຺ຌິໍສຸ. ສາ ອຎ຺ຎຕຣໍ ໂຄປາລກໍ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ …ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ທວາຍ ສິລາ ປວິຊ຺ຌິຕພ຺ພາ. ໂຍ ປວິຊ຺ເຌຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເສເທສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ເສເທສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ.…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສີສາຠິຕາໂປ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ນຕ຺ຖຸໍ ອທໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສີສາຠິຕາໂປ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ນຕ຺ຖຸໍ ອທໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ສມ຺ພາເຫສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ສມ຺ພາເຫສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂຸ ນ຺ຫາເປສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ນ຺ຫາເປສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເຕເລນ ອພ຺ຠຎ຺ຊິໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ເຕເລນ ອພ຺ຠຎ຺ຊິໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ອຸຏ຺ຐາເປສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ອຸຏ຺ຐາເປສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ນິປາເຕສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ນິປາເຕສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ອນ຺ນໍ ອທໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ອນ຺ນໍ ອທໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸ ປານໍ ອທໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ປານໍ ອທໍສຸ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ປວຸຕ຺ຖປຕິກາ ຊາເຣນ ຄພ຺ຠິນີ ໂຫຕິ. ສາ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠຄິນີ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ອທາສິ. ທາຣໂກ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວ ປຊາປຕິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ – ເອກາ ວຎ຺ຌາ, ເອກາ ວິຊາຍິນີ. ວຎ຺ຌາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສເຈ ສາ, ຠນ຺ເຕ, ວິຊາຍິສ຺ສຕິ ສພ຺ພສ຺ສ ກຸຏຸມ຺ພສ຺ສ ອິສ຺ສຣາ ຠວິສ຺ສຕິ. ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ຊານາຫີ’’ຕິ.‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠຄິນີ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ອທາສິ. ທາຣໂກ ກາລມກາສິ, ມາຕາ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວ ປຊາປຕິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ – ເອກາ ວຎ຺ຌາ, ເອກາ ວິຊາຍິນີ. ວຎ຺ຌາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສເຈ ສາ, ຠນ຺ເຕ, ວິຊາຍິສ຺ສຕິ ສພ຺ພສ຺ສ ກຸຏຸມ຺ພສ຺ສ ອິສ຺ສຣາ ຠວິສ຺ສຕິ. ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠຄິນີ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ອທາສິ. ມາຕາ ກາລມກາສິ, ທາຣໂກ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ທ຺ເວ ປຊາປຕິໂຍ ໂຫນ຺ຕິ – ເອກາ ວຎ຺ຌາ, ເອກາ ວິຊາຍິນີ. ວຎ຺ຌາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສເຈ ສາ, ຠນ຺ເຕ, ວິຊາຍິສ຺ສຕິ ສພ຺ພສ຺ສ ກຸຏຸມ຺ພສ຺ສ ອິສ຺ສຣາ ຠວິສ຺ສຕິ. ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠຄິນີ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ຄພ຺ຠປາຕນໍ ອທາສິ. ອຸໂຠ ກາລມກໍສຸ…ເປ… ອຸໂຠ ນ ກາລມກໍສຸ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ຄພ຺ຠິນີ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ຄພ຺ຠປາຕນໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ມທ຺ທສ຺ສູ’’ຕິ. ສາ ມທ຺ທາເປຕ຺ວາ ຄພ຺ຠໍ ປາເຕສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ຄພ຺ຠິນີ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ຄພ຺ຠປາຕນໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ຕາເປຫີ’’ຕິ. ສາ ຕາເປຕ຺ວາ ຄພ຺ຠໍ ປາເຕສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ວຎ຺ຌາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ເຠສຊ຺ຊໍ ຊານາຫິ ເຍນາຫໍ ວິຊາເຍຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠຄິນີ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ເຠສຊ຺ຊໍ ອທາສິ. ສາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ວິຊາຍິນີ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິງ຺ຆາຍ຺ຍ, ເຠສຊ຺ຊໍ ຊານາຫິ ເຍນາຫໍ ນ ວິຊາເຍຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠຄິນີ’’ຕິ ຕສ຺ສາ ເຠສຊ຺ຊໍ ອທາສິ. ສາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ສຕ຺ຕຣສວຄ຺ຄິຍໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອງ຺ຄຸລິປໂຕທເກນ ຫາເສສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອຸຕ຺ຕນ຺ໂຕ ອນສ຺ສາສໂກ ກາລມກາສິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສາ’’ຕິ [ປາຣາຊິກສ຺ສ, ອາປຕ຺ຕິ ປາຈິຕ຺ຕິຍສ຺ສາຕິ (ສ຺ຍາ.)].

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສຕ຺ຕຣສວຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ກມ຺ມໍ ກຣິສ຺ສາມາຕິ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສຸໍ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠູຕເວຊ຺ຊໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຍກ຺ຂໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ວາຬຍກ຺ຂວິຫາຣໍ ປາເຫສິ. ຕໍ ຍກ຺ຂາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ວາຬຍກ຺ຂວິຫາຣໍ ປາເຫສິ. ຕໍ ຍກ຺ຂາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສຸໍ…ເປ… ຕໍ ຍກ຺ຂາ ຊີວິຕາ ນ ໂວໂຣເປສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ວາຬກນ຺ຕາຣໍ ປາເຫສິ. ຕໍ ວາຬາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ວາຬກນ຺ຕາຣໍ ປາເຫສິ. ຕໍ ວາຬາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສຸໍ…ເປ… ຕໍ ວາຬາ ຊີວິຕາ ນ ໂວໂຣເປສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈຣກນ຺ຕາຣໍ ປາເຫສິ. ຕໍ ໂຈຣາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ໂຈຣກນ຺ຕາຣໍ ປາເຫສິ. ຕໍ ໂຈຣາ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສຸໍ…ເປ… ຕໍ ໂຈຣາ ຊີວິຕາ ນ ໂວໂຣເປສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ…ເປ… ຕໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ…ເປ… ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ…ເປ… ອຎ຺ຎໍ ມຎ຺ຎມາໂນ ອຎ຺ຎໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອມນຸສ຺ເສນ ຄຫິໂຕ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຫາຣໍ ອທາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອມນຸສ຺ເສນ ຄຫິໂຕ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຫາຣໍ ອທາສິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ກລ຺ຍາຓກມ຺ມສ຺ສ ສຄ຺ຄກຖໍ ກເຖສິ. ໂສ ອຘິມຸຕ຺ໂຕ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ກລ຺ຍາຓກມ຺ມສ຺ສ ສຄ຺ຄກຖໍ ກເຖສິ. ໂສ ອຘິມຸຕ຺ໂຕ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ອຘິມຸຕ຺ໂຕ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເນຣຍິກສ຺ສ ນິຣຍກຖໍ ກເຖສິ. ໂສ ອຸຕ຺ຕສິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ເນຣຍິກສ຺ສ ນິຣຍກຖໍ ກເຖສິ. ໂສ ອຸຕ຺ຕສິຕ຺ວາ ກາລມກາສິ…ເປ… ໂສ ອຸຕ຺ຕສິຕ຺ວາ ນ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໘໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕາ ຣຸກ຺ຂໍ ຉິນ຺ທນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ ຉິນ຺ທາຫີ’’ຕິ. ຕໍ ຕຕ຺ຣຏ຺ຐິຕໍ ຉິນ຺ທນ຺ຕໍ ຣຸກ຺ໂຂ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ນວກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕາ ຣຸກ຺ຂໍ ຉິນ຺ທນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຣຓາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອຕ຺ຣຏ຺ຐິໂຕ ຉິນ຺ທາຫີ’’ຕິ. ຕໍ ຕຕ຺ຣຏ຺ຐິຕໍ ຉິນ຺ທນ຺ຕໍ ຣຸກ຺ໂຂ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ມາເຣສິ…ເປ… ຣຸກ຺ໂຂ ໂອຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ນ ມາເຣສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໙໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ທາຍໍ ອາລິມ຺ເປສຸໍ [ອາຬິມ຺ເປສຸໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)]; ມນຸສ຺ສາ ທຑ຺ຒາ ກາລມກໍສຸ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນມຣຓາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ມຣຓາຘິປ຺ປາຍາ ທາຍໍ ອາລິມ຺ເປສຸໍ. ມນຸສ຺ສາ ທຑ຺ຒາ ກາລມກໍສຸ…ເປ… ມນຸສ຺ສາ ທຑ຺ຒາ ນ ກາລມກໍສຸ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໙໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອາຆາຕນໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ໂຈຣຆາຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ມາຍິມໍ ກິລເມສິ. ເອເກນ ປຫາເຣນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ. ‘‘ສຸຏ຺ຐຸ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ເອເກນ ປຫາເຣນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອາຆາຕນໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ໂຈຣຆາຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ມາຍິມໍ ກິລເມສິ. ເອເກນ ປຫາເຣນ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປຫີ’’ຕິ. ໂສ – ‘‘ນາຫໍ ຕຸຍ຺ຫໍ ວຈນໍ ກຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ ຕໍ ຊີວິຕາ ໂວໂຣເປສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໑໙໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ຎາຕິຆເຣ ຫຕ຺ຖປາທຈ຺ຉິນ຺ໂນ ຎາຕເກຫິ ສມ຺ປຣິກິຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ເຕ ມນຸສ຺ເສ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິຈ຺ຉຖ ອິມສ຺ສ ມຣຓ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອາມ, ຠນ຺ເຕ, ອິຈ຺ຉາມາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ ຕກ຺ກໍ ປາເຍຖາ’’ຕິ. ເຕ ຕໍ ຕກ຺ກໍ ປາເຍສຸໍ. ໂສ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ກຸລຆເຣ ຫຕ຺ຖປາທຈ຺ຉິນ຺ໂນ ຎາຕເກຫິ ສມ຺ປຣິກິຓ຺ໂຓ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕຣາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເຕ ມນຸສ຺ເສ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິຈ຺ຉຖ ອິມສ຺ສ ມຣຓ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອາມຍ຺ເຍ, ອິຈ຺ຉາມາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ ໂລຓໂສວີຣກໍ ປາເຍຖາ’’ຕິ. ເຕ ຕໍ ໂລຓໂສວີຣກໍ ປາເຍສຸໍ. ໂສ ກາລມກາສິ. ຕສ຺ສາ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນີ ອາປນ຺ນາ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ຕຕິຍປາຣາຊິກໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໔. ຈຕຸຕ຺ຖປາຣາຊິກໍ

໑໙໓. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ປາຈິ. ໖໗] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ເວສາລິຍໍ ວິຫຣຕິ ມຫາວເນ ກູຏາຄາຣສາລາຍໍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ສນ຺ທິຏ຺ຐາ ສມ຺ຠຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂູ ວຄ຺ຄຸມຸທາຍ ນທິຍາ ຕີເຣ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຈ຺ຉິໍສຸ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ວຊ຺ຊີ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ໂຫຕິ ທ຺ວີຫິຕິກາ ເສຕຏ຺ຐິກາ ສລາກາວຸຕ຺ຕາ, ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ເຕສໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ເອຕຣຫິ ໂຂ ວຊ຺ຊີ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ທ຺ວີຫິຕິກາ ເສຕຏ຺ຐິກາ ສລາກາວຸຕ຺ຕາ, ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ເກນ ນຸ ໂຂ ມຍໍ ອຸປາເຍນ ສມຄ຺ຄາ ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວເສຍ຺ຍາມ, ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລເມຍ຺ຍາມາ’’ຕິ? ເອກຈ຺ເຈ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ຫນ຺ທ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຫີນໍ ກມ຺ມນ຺ຕໍ ອຘິຏ຺ເຐມ, ເອວໍ ເຕ ອມ຺ຫາກໍ ທາຕຸໍ ມຎ຺ຎິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອວໍ ມຍໍ ສມຄ຺ຄາ ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວສິສ຺ສາມ, ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ເອກຈ຺ເຈ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ອລໍ, ອາວຸໂສ, ກິໍ ຄິຫີນໍ ກມ຺ມນ຺ຕໍ ອຘິຏ຺ຐິເຕນ! ຫນ຺ທ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຫີນໍ ທູເຕຍ຺ຍໍ ຫຣາມ, ເອວໍ ເຕ ອມ຺ຫາກໍ ທາຕຸໍ ມຎ຺ຎິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອວໍ ມຍໍ ສມຄ຺ຄາ ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວສິສ຺ສາມ, ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ເອກຈ຺ເຈ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ອລໍ, ອາວຸໂສ, ກິໍ ຄິຫີນໍ ກມ຺ມນ຺ຕໍ ອຘິຏ຺ຐິເຕນ! ກິໍ ຄິຫີນໍ ທູເຕຍ຺ຍໍ ຫເຏນ! ຫນ຺ທ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຫີນໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມສ຺ສ ວຓ຺ຓໍ ຠາສິສ຺ສາມ – ‘ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ທຸຕິຍສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຕຕິຍສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ໂສຕາປນ຺ໂນ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສກທາຄາມີ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອນາຄາມີ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ອຣຫາ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ເຕວິຊ຺ໂຊ, ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຉຬຠິຎ຺ໂຎ’ຕິ. ເອວໍ ເຕ ອມ຺ຫາກໍ ທາຕຸໍ ມຎ຺ຎິສ຺ສນ຺ຕິ. ເອວໍ ມຍໍ ສມຄ຺ຄາ ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວສິສ຺ສາມ, ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ເອໂສເຍວ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ເສຍ຺ໂຍ ໂຍ ອມ຺ຫາກໍ ຄິຫີນໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມສ຺ສ ວຓ຺ໂຓ ຠາສິໂຕ’’ຕິ.

໑໙໔. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຄິຫີນໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມສ຺ສ ວຓ຺ຓໍ ຠາສິໍສຸ – ‘‘ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ…ເປ… ອສຸໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຉຬຠິຎ຺ໂຎ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ມນຸສ຺ສາ – ‘‘ລາຠາ ວຕ ໂນ, ສຸລທ຺ຘໍ ວຕ ໂນ, ເຍສໍ ວຕ ໂນ ເອວຣູປາ ຠິກ຺ຂູ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຕາ; ນ ວຕ ໂນ ອິໂຕ ປຸພ຺ເພ ເອວຣູປາ ຠິກ຺ຂູ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຕາ ຍຖຍິເມ ຠິກ຺ຂູ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ’’ຕິ, ເຕ ນ ຕາທິສານິ ໂຠຊນານິ ອຕ຺ຕນາ ປຣິຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ ມາຕາປິຕູນໍ ເທນ຺ຕິ ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ເທນ຺ຕິ ທາສກມ຺ມກຣໂປຣິສສ຺ສ ເທນ຺ຕິ ມິຕ຺ຕາມຈ຺ຈານໍ ເທນ຺ຕິ ຎາຕິສາໂລຫິຕານໍ ເທນ຺ຕິ, ຍາທິສານິ ຠິກ຺ຂູນໍ ເທນ຺ຕິ. ເຕ ນ ຕາທິສານິ ຂາທນີຍານິ ສາຍນີຍານິ ປານານິ ອຕ຺ຕນາ ຂາທນ຺ຕິ ສາຍນ຺ຕິ ປິວນ຺ຕິ ມາຕາປິຕູນໍ ເທນ຺ຕິ ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ເທນ຺ຕິ ທາສກມ຺ມກຣໂປຣິສສ຺ສ ເທນ຺ຕິ ມິຕ຺ຕາມຈ຺ຈານໍ ເທນ຺ຕິ ຎາຕິສາໂລຫິຕານໍ ເທນ຺ຕິ, ຍາທິສານິ ຠິກ຺ຂູນໍ ເທນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວຓ຺ຓວາ ອເຫສຸໍ ປີຓິນ຺ທ຺ຣິຍາ ປສນ຺ນມຸຂວຓ຺ຓາ ວິປ຺ປສນ຺ນຉວິວຓ຺ຓາ.

ອາຈິຓ຺ຓໍ ໂຂ ປເນຕໍ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍ ອຸປສງ຺ກມິຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐາ ເຕມາສຈ຺ຈເຍນ ເສນາສນໍ ສໍສາເມຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ເຍນ ເວສາລີ ເຕນ ປກ຺ກມິໍສຸ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຍນ ເວສາລີ ມຫາວນໍ ກູຏາຄາຣສາລາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິໍສຸ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ທິສາສຸ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐາ ຠິກ຺ຂູ ກິສາ ໂຫນ຺ຕິ ລູຂາ ທຸພ຺ພຓ຺ຓາ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາຕາ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ຕາ; ວຄ຺ຄຸມຸທາຕີຣິຍາ ປນ ຠິກ຺ຂູ ວຓ຺ຓວາ ໂຫນ຺ຕິ ປີຓິນ຺ທ຺ຣິຍາ ປສນ຺ນມຸຂວຓ຺ຓາ ວິປ຺ປສນ຺ນຉວິວຓ຺ຓາ. ອາຈິຓ຺ຓໍ ໂຂ ປເນຕໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອາຄນ຺ຕຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຏິສມ຺ໂມທິຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ວຄ຺ຄຸມຸທາຕີຣິເຍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຈ຺ຈິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຂມນີຍໍ ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍໍ ກຈ຺ຈິ ສມຄ຺ຄາ ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວສິຕ຺ຖ ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລມິຕ຺ຖາ’’ຕິ? ‘‘ຂມນີຍໍ, ຠຄວາ, ຍາປນີຍໍ, ຠຄວາ. ສມຄ຺ຄາ ຈ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວສິມ຺ຫາ, ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລມິມ຺ຫາ’’ຕິ. ຊານນ຺ຕາປິ ຕຖາຄຕາ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ຊານນ຺ຕາປິ ນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ…ເປ… ທ຺ວີຫາກາເຣຫິ ພຸທ຺ຘາ ຠຄວນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ – ຘມ຺ມໍ ວາ ເທເສສ຺ສາມ, ສາວການໍ ວາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎາເປສ຺ສາມາຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ວຄ຺ຄຸມຸທາຕີຣິເຍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍຖາ ກຖໍ ປນ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມຄ຺ຄາ ສມ຺ໂມທມານາ ອວິວທມານາ ຜາສຸກໍ ວສ຺ສໍ ວສິຕ຺ຖ ນ ຈ ປິຓ຺ຑເກນ ກິລມິຕ຺ຖາ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ – ‘‘ກຈ຺ຈິ ປນ ໂວ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠູຕ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອຠູຕໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອຸທຣສ຺ສ ກາຣຓາ ຄິຫີນໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມສ຺ສ ວຓ຺ຓໍ ຠາສິສ຺ສຖ! ວຣໍ ຕຸມ຺ເຫຫິ, ໂມຆປຸຣິສາ, ຕິຓ຺ເຫນ ໂຄວິກນ຺ຕເນນ [ໂຄວິກຕ຺ຕເນນ (ສີ. ກ.)] ກຸຈ຺ຉິໍ ປຣິກນ຺ໂຕ, ນ ຕ຺ເວວ ອຸທຣສ຺ສ ກາຣຓາ ຄິຫີນໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎສ຺ສ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມສ຺ສ ວຓ຺ໂຓ ຠາສິໂຕ! ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ຕໂຕ ນິທານຎ຺ຫິ, ໂມຆປຸຣິສາ, ມຣຓໍ ວາ ນິຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ມຣຓມຕ຺ຕໍ ວາ ທຸກ຺ຂໍ, ນ ຕ຺ເວວ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ເຊຍ. ອິໂຕ ນິທານຎ຺ຈ ໂຂ, ໂມຆປຸຣິສາ, ກາຍສ຺ສ ເຠທາ ປຣໍ ມຣຓາ ອປາຍໍ ທຸຄ຺ຄຕິໍ ວິນິປາຕໍ ນິຣຍໍ ອຸປປຊ຺ເຊຍ຺ຍ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ’’…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ –

໑໙໕. ‘‘ປຎ຺ຈິເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຫາໂຈຣາ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມານາ ໂລກສ຺ມິໍ. ກຕເມ ປຎ຺ຈ? ອິຘ, ຠິກ຺ຂເວ, ເອກຈ຺ຈສ຺ສ ມຫາໂຈຣສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ກຸທາສ຺ສຸ ນາມາຫໍ ສເຕນ ວາ ສຫສ຺ເສນ ວາ ປຣິວຸໂຕ ຄາມນິຄມຣາຊຘານີສຸ ອາຫິຓ຺ຑິສ຺ສາມິ ຫນນ຺ໂຕ ຆາເຕນ຺ໂຕ ຉິນ຺ທນ຺ໂຕ ເຉທາເປນ຺ໂຕ ປຈນ຺ໂຕ ປາເຈນ຺ໂຕ’ຕິ! ໂສ ອປເຣນ ສມເຍນ ສເຕນ ວາ ສຫສ຺ເສນ ວາ ປຣິວຸໂຕ ຄາມນິຄມຣາຊຘານີສຸ ອາຫິຓ຺ຑຕິ ຫນນ຺ໂຕ ຆາເຕນ຺ໂຕ ຉິນ຺ທນ຺ໂຕ ເຉທາເປນ຺ໂຕ ປຈນ຺ໂຕ ປາເຈນ຺ໂຕ. ເອວເມວ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິເຘກຈ຺ຈສ຺ສ ປາປຠິກ຺ຂຸໂນ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ກຸທາສ຺ສຸ ນາມາຫໍ ສເຕນ ວາ ສຫສ຺ເສນ ວາ ປຣິວຸໂຕ ຄາມນິຄມຣາຊຘານີສຸ ຈາຣິກໍ ຈຣິສ຺ສາມິ ສກ຺ກໂຕ ຄຣຸກໂຕ ມານິໂຕ ປູຊິໂຕ ອປຈິໂຕ ຄຫຏ຺ຐານຎ຺ເຈວ ປພ຺ພຊິຕານຎ຺ຈ, ລາຠີ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣານ’ນ຺ຕິ! ໂສ ອປເຣນ ສມເຍນ ສເຕນ ວາ ສຫສ຺ເສນ ວາ ປຣິວຸໂຕ ຄາມນິຄມຣາຊຘານີສຸ ຈາຣິກໍ ຈຣຕິ ສກ຺ກໂຕ ຄຣຸກໂຕ ມານິໂຕ ປູຊິໂຕ ອປຈິໂຕ ຄຫຏ຺ຐານຎ຺ເຈວ ປພ຺ພຊິຕານຎ຺ຈ, ລາຠີ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣານໍ. ອຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຐໂມ ມຫາໂຈໂຣ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ ໂລກສ຺ມິໍ.

‘‘ປຸນ ຈປຣໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິເຘກຈ຺ໂຈ ປາປຠິກ຺ຂຸ ຕຖາຄຕປ຺ປເວທິຕໍ ຘມ຺ມວິນຍໍ ປຣິຍາປຸຓິຕ຺ວາ ອຕ຺ຕໂນ ທຫຕິ. ອຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸຕິໂຍ ມຫາໂຈໂຣ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ ໂລກສ຺ມິໍ.

‘‘ປຸນ ຈປຣໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິເຘກຈ຺ໂຈ ປາປຠິກ຺ຂຸ ສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໍ ປຣິສຸທ຺ຘໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣນ຺ຕໍ ອມູລເກນ ອພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍນ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ. ອຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕຕິໂຍ ມຫາໂຈໂຣ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ ໂລກສ຺ມິໍ.

‘‘ປຸນ ຈປຣໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິເຘກຈ຺ໂຈ ປາປຠິກ຺ຂຸ ຍານິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ຄຣຸຠຓ຺ຑານິ ຄຣຸປຣິກ຺ຂາຣານິ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ອາຣາໂມ ອາຣາມວຕ຺ຖຸ ວິຫາໂຣ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸ ມຎ຺ໂຈ ປີຐໍ ຠິສິ ພິມ຺ໂພຫນໍ [ພິມ຺ໂພຫນໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ໂລຫກຸມ຺ຠີ ໂລຫຠາຓກໍ ໂລຫວາຣໂກ ໂລຫກຏາຫໍ ວາສີ ປຣສຸ [ຜຣສຸ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ກຸຐາຣີ ກຸທາໂລ ນິຂາທນໍ ວລ຺ລິ ເວຬຸ ມຸຎ຺ຊໍ ປພ຺ພຊໍ ຕິຓໍ ມຕ຺ຕິກາ ທາຣຸຠຓ຺ຑໍ ມຕ຺ຕິກາຠຓ຺ຑໍ, ເຕຫິ ຄິຫີໍ ສງ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ອຸປລາເປຕິ. ອຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຈຕຸຕ຺ໂຖ ມຫາໂຈໂຣ ສນ຺ໂຕ ສໍວິຊ຺ຊມາໂນ ໂລກສ຺ມິໍ.

‘‘ສເທວເກ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂລເກ ສມາຣເກ ສພ຺ຣຫ຺ມເກ ສສ຺ສມຓພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ປຊາຍ ສເທວມນຸສ຺ສາຍ ອຍໍ ອຄ຺ໂຄ ມຫາໂຈໂຣ ໂຍ ອສນ຺ຕໍ ອຠູຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ຕໍ ກິສ຺ສ ເຫຕຸ? ເຖຍ຺ຍາຍ ໂວ, ຠິກ຺ຂເວ, ຣຏ຺ຐປິຓ຺ໂຑ ຠຸຕ຺ໂຕ’’ຕິ.

[ສໍ. ນິ. ໑.໓໕] ອຎ຺ຎຖາ ສນ຺ຕມຕ຺ຕານໍ, ອຎ຺ຎຖາ ໂຍ ປເວທເຍ;

ນິກຈ຺ຈ ກິຕວສ຺ເສວ, ຠຸຕ຺ຕໍ ເຖຍ຺ເຍນ ຕສ຺ສ ຕໍ.

[ຘ. ປ. ໓໐໗ ຘມ຺ມປເທປິ] ກາສາວກຓ຺ຐາ ພຫໂວ, ປາປຘມ຺ມາ ອສຎ຺ຎຕາ;

ປາປາ ປາເປຫິ ກມ຺ເມຫິ, ນິຣຍໍ ເຕ ອຸປປຊ຺ຊເຣ.

[ຘ. ປ. ໓໐໗ ຘມ຺ມປເທປິ] ເສຍ຺ໂຍ ອໂຍຄຸໂຬ ຠຸຕ຺ໂຕ, ຕຕ຺ໂຕ ອຄ຺ຄິສິຂູປໂມ;

ຍຎ຺ເຈ ຠຸຎ຺ເຊຍ຺ຍ ທຸສ຺ສີໂລ, ຣຏ຺ຐປິຓ຺ຑໍ ອສຎ຺ຎໂຕຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເຕ ວຄ຺ຄຸມຸທາຕີຣິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ທຸພ຺ຠຣຕາຍ ທຸປ຺ໂປສຕາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອນຠິຊານໍ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຕ຺ຕຸປນາຍິກໍ ອລມຣິຍຎາຓທສ຺ສນໍ ສມຸທາຈເຣຍ຺ຍ – ‘ອິຕິ ຊານາມິ ອິຕິ ປສ຺ສາມີ’ຕິ, ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອາປນ຺ໂນ ວິສຸທ຺ຘາເປກ຺ໂຂ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຊານເມວໍ, ອາວຸໂສ, ອວຈໍ ຊານາມິ, ອປສ຺ສໍ ປສ຺ສາມິ. ຕຸຈ຺ຉໍ ມຸສາ ວິລປິ’ນ຺ຕິ, ອຍມ຺ປິ ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໑໙໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ອທິຏ຺ເຐ ທິຏ຺ຐສຎ຺ຎິໂນ ອປຕ຺ເຕ ປຕ຺ຕສຎ຺ຎິໂນ ອນຘິຄເຕ ອຘິຄຕສຎ຺ຎິໂນ ອສຈ຺ຉິກເຕ ສຈ຺ຉິກຕສຎ຺ຎິໂນ ອຘິມາເນນ ອຎ຺ຎໍ ພ຺ຍາກຣິໍສຸ. ເຕສໍ ອປເຣນ ສມເຍນ ຣາຄາຍປິ ຈິຕ຺ຕໍ ນມຕິ ໂທສາຍປິ ຈິຕ຺ຕໍ ນມຕິ ໂມຫາຍປິ ຈິຕ຺ຕໍ ນມຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ມຍຎ຺ຈມ຺ຫ ອທິຏ຺ເຐ ທິຏ຺ຐສຎ຺ຎິໂນ ອປຕ຺ເຕ ປຕ຺ຕສຎ຺ຎິໂນ ອນຘິຄເຕ ອຘິຄຕສຎ຺ຎິໂນ ອສຈ຺ຉິກເຕ ສຈ຺ຉິກຕສຎ຺ຎິໂນ, ອຘິມາເນນ ອຎ຺ຎໍ ພ຺ຍາກຣິມ຺ຫາ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ມຍໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ນາ’’ຕິ? ເຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ໂຫນ຺ຕິ ເຍ ເຕ, ອານນ຺ທ [ໂຫນ຺ຕິ ເຍວານນ຺ທ (ສ຺ຍາ.), ໂຫນ຺ຕິ ເຕ ອານນ຺ທ (ສີ.)], ຠິກ຺ຂູ ອທິຏ຺ເຐ ທິຏ຺ຐສຎ຺ຎິໂນ ອປຕ຺ເຕ ປຕ຺ຕສຎ຺ຎິໂນ ອນຘິຄເຕ ອຘິຄຕສຎ຺ຎິໂນ ອສຈ຺ຉິກເຕ ສຈ຺ຉິກຕສຎ຺ຎິໂນ ອຘິມາເນນ ອຎ຺ຎໍ ພ຺ຍາກໂຣນ຺ຕິ. ຕຎ຺ຈ ໂຂ ເອຕໍ ອພ຺ໂພຫາຣິກ’’ນ຺ຕິ.

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໑໙໗. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອນຠິຊານໍ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຕ຺ຕຸປນາຍິກໍ ອລມຣິຍຎາຓທສ຺ສນໍ ສມຸທາຈເຣຍ຺ຍ – ‘ອິຕິ ຊານາມິ ອິຕິ ປສ຺ສາມີ’ຕິ, ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອາປນ຺ໂນ ວິສຸທ຺ຘາເປກ຺ໂຂ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຊານເມວໍ, ອາວຸໂສ, ອວຈໍ ຊານາມິ, ອປສ຺ສໍ ປສ຺ສາມິ. ຕຸຈ຺ຉໍ ມຸສາ ວິລປິ’ນ຺ຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອຘິມານາ, ອຍມ຺ປິ ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

໑໙໘. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ອນຠິຊານນ຺ຕິ ອສນ຺ຕໍ ອຠູຕໍ ອສໍວິຊ຺ຊມານໍ ອຊານນ຺ໂຕ ອປສ຺ສນ຺ໂຕ ອຕ຺ຕນິ ກຸສລໍ ຘມ຺ມໍ – ອຕ຺ຖິ ເມ ກຸສໂລ ຘມ຺ໂມຕິ.

[ປາຈິ. ໗໐] ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ ນາມ ຌານໍ ວິໂມກ຺ໂຂ [ວິໂມກ຺ຂໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ສມາຘິ ສມາປຕ຺ຕິ ຎາຓທສ຺ສນໍ ມຄ຺ຄຠາວນາ ຜລສຈ຺ຉິກິຣິຍາ ກິເລສປ຺ປຫານໍ ວິນີວຣຓຕາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕິ.

ອຕ຺ຕຸປນາຍິກນ຺ຕິ ເຕ ວາ ກຸສເລ ຘມ຺ເມ ອຕ຺ຕນິ ອຸປເນຕິ ອຕ຺ຕານໍ ວາ ເຕສຸ ກຸສເລສຸ ຘມ຺ເມສຸ ອຸປເນຕິ.

ຎາຓນ຺ຕິ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ. ທສ຺ສນນ຺ຕິ ຍໍ ຎາຓໍ ຕໍ ທສ຺ສນໍ. ຍໍ ທສ຺ສນໍ ຕໍ ຎາຓໍ.

ສມຸທາຈເຣຍ຺ຍາຕິ ອາໂຣເຈຍ຺ຍ ອິຕ຺ຖິຍາ ວາ ປຸຣິສສ຺ສ ວາ ຄຫຏ຺ຐສ຺ສ ວາ ປພ຺ພຊິຕສ຺ສ ວາ.

ອິຕິ ຊານາມິ ອິຕິ ປສ຺ສາມີຕິ ຊານາມຫໍ ເອເຕ ຘມ຺ເມ, ປສ຺ສາມຫໍ ເອເຕ ຘມ຺ເມ ອຕ຺ຖິ ຈ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ມຍິ, ອຫຎ຺ຈ ເອເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສນ຺ທິສ຺ສາມີຕິ.

ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນາຕິ ຍສ຺ມິໍ ຂເຓ ສມຸທາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຕໍ ຂຓໍ ຕໍ ລຍໍ ຕໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ວີຕິວຕ຺ເຕ.

ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນຕິ ຍໍ ວຕ຺ຖຸ ປຏິຎ຺ຎາຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ – ‘‘ກິນ຺ເຕ ອຘິຄຕໍ, ກິນ຺ຕິ ເຕ ອຘິຄຕໍ, ກທາ ເຕ ອຘິຄຕໍ, ກຕ຺ຖ ເຕ ອຘິຄຕໍ, ກຕເມ ເຕ ກິເລສາ ປຫີນາ, ກຕເມສໍ ຕ຺ວໍ ຘມ຺ມານໍ ລາຠີ’’ຕິ.

ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນຕິ ນ ເກນຈິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ.

ອາປນ຺ໂນຕິ ປາປິຈ຺ໂຉ ອິຈ຺ຉາປກໂຕ ອສນ຺ຕໍ ອຠູຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປິຕ຺ວາ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ.

ວິສຸທ຺ຘາເປກ຺ໂຂຕິ ຄິຫີ ວາ ໂຫຕຸກາໂມ ອຸປາສໂກ ວາ ໂຫຕຸກາໂມ ອາຣາມິໂກ ວາ ໂຫຕຸກາໂມ ສາມເຓໂຣ ວາ ໂຫຕຸກາໂມ.

ອຊານເມວໍ, ອາວຸໂສ, ອວຈໍ – ຊານາມິ, ອປສ຺ສໍ ປສ຺ສາມີຕິ ນາຫໍ ເອເຕ ຘມ຺ເມ ຊານາມິ, ນາຫໍ ເອເຕ ຘມ຺ເມ ປສ຺ສາມິ, ນຕ຺ຖິ ຈ ເອເຕ ຘມ຺ມາ ມຍິ, ນ ຈາຫໍ ເອເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສນ຺ທິສ຺ສາມີຕິ.

ຕຸຈ຺ຉໍ ມຸສາ ວິລປິນ຺ຕິ ຕຸຈ຺ຉກໍ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ອຠູຕໍ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ອຊານນ຺ເຕນ ມຍາ ຠຓິຕໍ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອຘິມານາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ອຘິມານໍ.

ອຍມ຺ປີຕິ ປຸຣິເມ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີຕິ ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ຕາໂລ ມຕ຺ຖກຈ຺ຉິນ຺ໂນ ອຠພ຺ໂພ ປຸນ ວິຣູຬ຺ຫິຍາ, ເອວເມວ ຠິກ຺ຂຸ ປາປິຈ຺ໂຉ ອິຈ຺ຉາປກໂຕ ອສນ຺ຕໍ ອຠູຕໍ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປິຕ຺ວາ ອສ຺ສມໂຓ ໂຫຕິ ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘‘ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕີ’’ຕິ.

ອສໍວາໂສຕິ ສໍວາໂສ ນາມ ເອກກມ຺ມໍ ເອກຸທ຺ເທໂສ ສມສິກ຺ຂຕາ – ເອໂສ ສໍວາໂສ ນາມ. ໂສ ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ນຕ຺ຖິ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘‘ອສໍວາໂສ’’ຕິ.

໑໙໙. ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ ນາມ ຌານໍ ວິໂມກ຺ໂຂ ສມາຘິ ສມາປຕ຺ຕິ ຎາຓທສ຺ສນໍ ມຄ຺ຄຠາວນາ ຜລສຈ຺ຉິກິຣິຍາ ກິເລສປ຺ປຫານໍ ວິນີວຣຓຕາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕິ.

[ປາຈິ. ໗໐] ຌານນ຺ຕິ ປຐມໍ ຌານໍ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ.

[ປາຈິ. ໗໐] ວິໂມກ຺ໂຂຕິ ສຸຎ຺ຎໂຕ ວິໂມກ຺ໂຂ ອນິມິຕ຺ໂຕ ວິໂມກ຺ໂຂ ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ວິໂມກ຺ໂຂ.

[ປາຈິ. ໗໐] ສມາຘີຕິ ສຸຎ຺ຎໂຕ ສມາຘິ ອນິມິຕ຺ໂຕ ສມາຘິ ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ສມາຘິ.

[ປາຈິ. ໗໐] ສມາປຕ຺ຕີຕິ ສຸຎ຺ຎຕາ ສມາປຕ຺ຕິ ອນິມິຕ຺ຕາ ສມາປຕ຺ຕິ ອປ຺ປຓິຫິຕາ ສມາປຕ຺ຕິ.

[ປາຈິ. ໗໐] ຎາຓທສ຺ສນນ຺ຕິ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ.

[ປາຈິ. ໗໐] ມຄ຺ຄຠາວນາຕິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐານາ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘານາ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິທ຺ຘິປາທາ, ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ, ປຎ຺ຈ ພລານິ, ສຕ຺ຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ, ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ.

[ປາຈິ. ໗໐] ຜລສຈ຺ຉິກິຣິຍາຕິ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລສ຺ສ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາ, ສກທາຄາມິຜລສ຺ສ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາ, ອນາຄາມິຜລສ຺ສ ສຈ຺ຉິກິຣິຍາ, ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ [ອຣຫຕ຺ຕຜລສ຺ສ (ສ຺ຍາ.)] ສຈ຺ຉິກິຣິຍາ.

[ປາຈິ. ໗໐] ກິເລສປ຺ປຫານນ຺ຕິ ຣາຄສ຺ສ ປຫານໍ ໂທສສ຺ສ ປຫານໍ ໂມຫສ຺ສ ປຫານໍ.

[ປາຈິ. ໗໐] ວິນີວຣຓຕາ ຈິຕ຺ຕສ຺ສາຕິ ຣາຄາ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓຕາ, ໂທສາ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓຕາ, ໂມຫາ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓຕາ.

[ປາຈິ. ໗໐] ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕີຕິ ປຐເມນ ຌາເນນ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕິ, ທຸຕິເຍນ ຌາເນນ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕິ, ຕຕິເຍນ ຌາເນນ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕິ, ຈຕຸຕ຺ເຖນ ຌາເນນ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ອຠິຣຕິ.

໒໐໐. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ, ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ.

ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ.

ຉຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ.

ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

໒໐໑. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊາມີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊາມີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ.

ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊາມີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ.

ຉຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊາມີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ.

ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊາມີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

໒໐໒. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປນ຺ໂນຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປນ຺ໂນຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ.

ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປນ຺ໂນຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ.

ຉຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປນ຺ໂນຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ.

ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປນ຺ໂນຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

໒໐໓. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ.

ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ.

ຉຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ.

ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

໒໐໔. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ວສີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ວສີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ.

ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ວສີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ.

ຉຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ວສີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ.

ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ວສີມ຺ຫີຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

໒໐໕. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ.

ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ.

ຉຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ.

ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຍຖາ ອິທໍ ປຐມໍ ຌານໍ ວິຕ຺ຖາຣິຕໍ ຕໍ ສພ຺ພມ຺ປິ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.

໒໐໖. ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ…ເປ… ຕຕິຍໍ ຌານໍ…ເປ… ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

໒໐໗. ຕີຫາກາເຣຫິ ສຸຎ຺ຎຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ອປ຺ປຓິຫິຕສ຺ສ ວິໂມກ຺ຂສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ວິໂມກ຺ໂຂ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ….

ຕີຫາກາເຣຫິ ສຸຎ຺ຎຕໍ ສມາຘິໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ສມາຘິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ສມາຘິໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ອປ຺ປຓິຫິຕສ຺ສ ສມາຘິສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ສມາຘິ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ສຸຎ຺ຎຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ອປ຺ປຓິຫິຕາຍ ສມາປຕ຺ຕິຍາ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ອປ຺ປຓິຫິຕາ ສມາປຕ຺ຕິ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ ສມາປນ຺ໂນ… ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ວິຊ຺ຊານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິທ຺ຘິປາເທ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ຈຕຸນ຺ນໍ ອິທ຺ຘິປາທານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິທ຺ຘິປາທາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ… ປຎ຺ຈ ພລານິ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ … ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ພລານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຎ຺ຈພລານິ ສຈ຺ຉິກຕານິ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ສຕ຺ຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ສຕ຺ຕນ຺ນໍ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ສຕ຺ຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ອຣິຍໍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ອຣິຍສ຺ສ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກສ຺ສ ມຄ຺ຄສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ອຣິໂຍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ… ສກທາຄາມິຜລໍ… ອນາຄາມິຜລໍ… ອຣຫຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ ວສີມ຺ຫິ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຣາໂຄ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂທໂສ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມໂຫ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຣາຄາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂທສາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ …ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ – ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ສຸທ຺ຘິກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໐໘. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ….

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ຕຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອປ຺ປຓິຫິຕສ຺ສ ຈ ວິໂມກ຺ຂສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ຈ ວິໂມກ຺ໂຂ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອປ຺ປຓິຫິຕສ຺ສ ຈ ສມາຘິສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ຈ ສມາຘິ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອປ຺ປຓິຫິຕາຍ ຈ ສມາປຕ຺ຕິຍາ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອປ຺ປຓິຫິຕາ ຈ ສມາປຕ຺ຕິ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ຕິສ຺ສນ຺ນຎ຺ຈ ວິຊ຺ຊານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐາເນ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາເທ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ຈຕຸນ຺ນຎ຺ຈ ອິທ຺ຘິປາທານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາທາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ປຎ຺ຈ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ປຎ຺ຈນ຺ນຎ຺ຈ ພລານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສຈ຺ຉິກຕານິ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໒໐໙. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ສຕ຺ຕນ຺ນຎ຺ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣິຍຎ຺ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອຣິຍສ຺ສ ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກສ຺ສ ມຄ຺ຄສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣິໂຍ ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາ, ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາ, ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໑໐. ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ຕຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາເທ… ປຎ຺ຈ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ… ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ… ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ… ອຣິຍຎ຺ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ… ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ… ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ… ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ… ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາ, ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕ. ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ …ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ປຐມສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ…ເປ… ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ.

ເອວໍ ເອເກກໍ ມູລໍ ກາຕຸນ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ປຣິວຕ຺ຕກໍ ກຕ຺ຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໒໑໑. ຕີຫາກາເຣຫິ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ…ເປ… ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ຕຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ຕຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາ, ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕ. ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ… ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ຕຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ທຸຕິຍສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ…ເປ… ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ… ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ… ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຈ ຌານສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໒໑໒. ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອປ຺ປຓິຫິຕສ຺ສ ຈ ວິໂມກ຺ຂສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ຈ ວິໂມກ຺ໂຂ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອປ຺ປຓິຫິຕສ຺ສ ຈ ສມາຘິສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອປ຺ປຓິຫິໂຕ ຈ ສມາຘິ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອປ຺ປຓິຫິຕາຍ ຈ ສມາປຕ຺ຕິຍາ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອປ຺ປຓິຫິຕາ ຈ ສມາປຕ຺ຕິ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ‘ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຕິສ຺ສນ຺ນຎ຺ຈ ວິຊ຺ຊານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາເທ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຈຕຸນ຺ນຎ຺ຈ ອິທ຺ຘິປາທານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາທາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

໒໑໓. ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ປຎ຺ຈ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ… ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ປຎ຺ຈນ຺ນຎ຺ຈ ພລານໍ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສຈ຺ຉິກຕານິ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ສຕ຺ຕນ຺ນຎ຺ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄານໍ ລາຠີມ຺ຫິ … ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ຄາ ສຈ຺ຉິກຕາ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອຣິຍຎ຺ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອຣິຍສ຺ສ ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກສ຺ສ ມຄ຺ຄສ຺ສ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອຣິໂຍ ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິໂກ ມຄ຺ໂຄ ສຈ຺ຉິກໂຕ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ… ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ… ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ… ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ຈ ລາຠີມ຺ຫິ… ວສີມ຺ຫິ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສຈ຺ຉິກຕໍ ມຍາຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ, ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ. [ເອກມູລກໍ ສງ຺ຂິຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ (ສ຺ຍາ.)]

ຍຖາ ເອກມູລກໍ ວິຕ຺ຖາຣິຕໍ ເອວເມວ ທຸມູລກາທິປິ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ສພ຺ພມູລກໍ

໒໑໔. ຕີຫາກາເຣຫິ …ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐາເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາເທ ປຎ຺ຈ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ອຣິຍຎ຺ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ… ສມາປຊ຺ຊາມິ… ສມາປນ຺ໂນ…ເປ… ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ, ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ, ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕ. ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ, ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ, ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ສພ຺ພມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສຸທ຺ຘິກວາຣກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

໒໑໕. ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ …ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ສຸຎ຺ຎຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ສຸຎ຺ຎຕໍ ສມາຘິໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ສມາຘິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ສມາຘິໍ… ສຸຎ຺ຎຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິທ຺ຘິປາເທ… ປຎ຺ຈິນ຺ທ຺ຣິຍານິ… ປຎ຺ຈ ພລານິ… ສຕ຺ຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ… ອຣິຍໍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ… ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ… ສກທາຄາມິຜລໍ… ອນາຄາມິຜລໍ… ອຣຫຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ…ເປ… ຣາໂຄ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕ. ຣາຄາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂມຫາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ວຕ຺ຖຸວິສາຣກສ຺ສ ເອກມູລກສ຺ສ ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໑໖. ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ຕຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ…ເປ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ວຕ຺ຖຸວິສາຣກສ຺ສ ເອກມູລກສ຺ສ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ.

ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໒໑໗. ຕີຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ໂທສາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ… ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ວຕ຺ຖຸວິສາຣກສ຺ສ ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຍຖາ ເອກມູລກໍ ວິຕ຺ຖາຣິຕໍ ເອວເມວ ທຸມູລກາທິປິ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ສພ຺ພມູລກໍ

໒໑໘. ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐາເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາເທ ປຎ຺ຈ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ອຣິຍຎ຺ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ…ເປ… ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕ. ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ໂມຫາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. [[ ] ເອຕ຺ຖນ຺ຕເຣ ປາຐາ ສ຺ຍາມໂປຕ຺ຖເກ ນຕ຺ຖິ]

໒໑໙. ຕີຫາກາເຣຫິ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ວິໂມກ຺ຂໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາຘິໍ ສຸຎ຺ຎຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ອນິມິຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ອປ຺ປຓິຫິຕຎ຺ຈ ສມາປຕ຺ຕິໍ ຕິສ຺ໂສ ຈ ວິຊ຺ຊາ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສຕິປຏ຺ຐາເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ ຈຕ຺ຕາໂຣ ຈ ອິທ຺ຘິປາເທ ປຎ຺ຈ ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ ປຎ຺ຈ ຈ ພລານິ ສຕ຺ຕ ຈ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ ອຣິຍຎ຺ຈ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລຎ຺ຈ ສກທາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອນາຄາມິຜລຎ຺ຈ ອຣຫຕ຺ຕຎ຺ຈ ສມາປຊ຺ຊິໍ…ເປ… ຣາໂຄ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈ ເມ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕ. ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ…ເປ… ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂມຫາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ ປຐມຎ຺ຈ ຌານໍ ທຸຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຕຕິຍຎ຺ຈ ຌານໍ ຈຕຸຕ຺ຖຎ຺ຈ ຌານໍ…ເປ… ຣາຄາ ຈ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ວຕ຺ຕຸກາໂມ ໂທສາ ເມ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ປາຣາຊິກສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ວຕ຺ຖຸວິສາຣກສ຺ສ ສພ຺ພມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ວຕ຺ຖຸວິສາຣກສ຺ສ ຈກ຺ກເປຍ຺ຍາລໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ວຕ຺ຖຸກາມວາຣກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

໒໒໐. ຕີຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ວິຫາເຣ ວສິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ… ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຈຕູຫາກາເຣຫິ … ປຎ຺ຈຫາກາເຣຫິ… ຉຫາກາເຣຫິ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ວິຫາເຣ ວສິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຐມໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ… ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຐມສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຐມໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ວິຫາເຣ ວສິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ທຸຕິຍໍ ຌານໍ… ຕຕິຍໍ ຌານໍ… ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ… ສຸຎ຺ຎຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ວິໂມກ຺ຂໍ… ສຸຎ຺ຎຕໍ ສມາຘິໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ສມາຘິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ສມາຘິໍ… ສຸຎ຺ຎຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອນິມິຕ຺ຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ອປ຺ປຓິຫິຕໍ ສມາປຕ຺ຕິໍ… ຕິສ຺ໂສ ວິຊ຺ຊາ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ສຕິປຏ຺ຐາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ສມ຺ມປ຺ປຘາເນ… ຈຕ຺ຕາໂຣ ອິທ຺ຘິປາເທ… ປຎ຺ຈ ອິນ຺ທ຺ຣິຍານິ… ປຎ຺ຈ ພລານິ… ສຕ຺ຕ ໂພຊ຺ຌງ຺ເຄ… ອຣິຍໍ ອຏ຺ຐງ຺ຄິກໍ ມຄ຺ຄໍ… ໂສຕາປຕ຺ຕິຜລໍ… ສກທາຄາມິຜລໍ… ອນາຄາມິຜລໍ… ອຣຫຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິ… ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອຣຫຕ຺ຕສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ວິຫາເຣ ວສິ, ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣາໂຄ ຈຕ຺ໂຕ… ໂທໂສ ຈຕ຺ໂຕ… ໂມໂຫ ຈຕ຺ໂຕ ວນ຺ໂຕ ມຸຕ຺ໂຕ ປຫີໂນ ປຏິນິສ຺ສຏ຺ໂຐ ອຸກ຺ເຂຏິໂຕ ສມຸກ຺ເຂຏິໂຕຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ວິຫາເຣ ວສິ, ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣາຄາ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂທສາ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓໍ… ໂມຫາ ຈິຕ຺ຕໍ ວິນີວຣຓນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ວິຫາເຣ ວສິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ປຐມໍ ຌານໍ… ທຸຕິຍໍ ຌານໍ… ຕຕິຍໍ ຌານໍ… ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ … ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ, ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຍຖາ ອິທໍ ວິຕ຺ຖາຣິຕໍ ເອວເມວ ເສສານິປິ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພານິ.

໒໒໑. ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ໂຍ ເຕ ຈີວຣໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ… ໂຍ ເຕ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ… ໂຍ ເຕ ເສນາສນໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ… ໂຍ ເຕ ຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ… ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຕີຫາກາເຣຫິ…ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ເຍນ ເຕ ວິຫາໂຣ ປຣິຠຸຕ຺ໂຕ… ເຍນ ເຕ ຈີວຣໍ ປຣິຠຸຕ຺ຕໍ… ເຍນ ເຕ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ປຣິຠຸຕ຺ໂຕ… ເຍນ ເຕ ເສນາສນໍ ປຣິຠຸຕ຺ຕໍ… ເຍນ ເຕ ຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາໂຣ ປຣິຠຸຕ຺ໂຕ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ… ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ຕີຫາກາເຣຫິ …ເປ… ສຕ຺ຕຫາກາເຣຫິ ຍໍ ຕ຺ວໍ ອາຄມ຺ມ ວິຫາຣໍ ອທາສິ… ຈີວຣໍ ອທາສິ… ປິຓ຺ຑປາຕໍ ອທາສິ… ເສນາສນໍ ອທາສິ… ຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣໍ ອທາສິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສມາປຊ຺ຊິ… ສມາປຊ຺ຊຕິ… ສມາປນ຺ໂນ… ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖສ຺ສ ຌານສ຺ສ ລາຠີ… ວສີ… ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຸຎ຺ຎາຄາເຣ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຌານໍ ສຈ຺ຉິກຕນ຺ຕິ ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ; ນ ປຏິວິຊານນ຺ຕສ຺ສ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຸພ຺ເພວສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓິສ຺ສນ຺ຕິ, ຠຓນ຺ຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ຠຓາມີຕິ, ຠຓິຕສ຺ສ ໂຫຕິ ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕນ຺ຕິ, ວິນິຘາຍ ທິຏ຺ຐິໍ, ວິນິຘາຍ ຂນ຺ຕິໍ, ວິນິຘາຍ ຣຸຈິໍ, ວິນິຘາຍ ຠາວໍ.

ເປຍ຺ຍາລປນ຺ນຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຈ຺ຈຍປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ຕວາຣກຖາ ນິຏ຺ຐິຕາ.

ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມຈກ຺ກເປຍ຺ຍາລໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໒໒. ອນາປຕ຺ຕິ ອຘິມາເນນ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ອຘິມາເນ [ອຘິມາເນນ (ປີ.)] ອຣຎ຺ຎມ຺ຫິ, ປິຓ຺ໂຑປຊ຺ຌາຣິຍາປໂຖ;

ສໍໂຍຊນາ ຣໂຫຘມ຺ມາ, ວິຫາໂຣ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິໂຕ.

ນ ທຸກ຺ກຣໍ ວີຣິຍມໂຖປິ ມຈ຺ຈຸໂນ;

ຠາຍາວຸໂສ ວິປ຺ປຏິສາຣິ ສມ຺ມາ;

ວິຣິເຍນ ໂຍເຄນ ອາຣາຘນາຍ;

ອຖ ເວທນາຍ ອຘິວາສນາ ທຸເວ.

ພ຺ຣາຫ຺ມເຓ ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ, ອຎ຺ຎໍ ພ຺ຍາກຣຓາ ຕໂຍ;

ອຄາຣາວຣຓາ ກາມາ, ຣຕິ ຈາປິ ອປກ຺ກມິ.

ອຏ຺ຐິ ເປສິ ອຸໂຠ ຄາວຆາຕກາ;

ປິຓ຺ໂຑ ສາກຸຓິໂກ ນິຈ຺ຉວິ ໂອຣພ຺ຠິ;

ອສິ ຈ ສູກຣິໂກ ສຕ຺ຕິ ມາຄວິ;

ອຸສຸ ຈ ກາຣຓິໂກ ສູຈິ ສາຣຖິ.

ໂຍ ຈ ສິພ຺ພີຍຕິ ສູຈໂກ ຫິ ໂສ;

ອຓ຺ຑຠາຣິ ອຫຸ ຄາມກູຏໂກ;

ກູເປ ນິມຸຄ຺ໂຄ ຫິ ໂສ ປາຣທາຣິໂກ;

ຄູຖຂາທີ ອຫຸ ທຸຏ຺ຐພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

ນິຈ຺ຉວິຕ຺ຖີ ອຕິຈາຣິນີ ອຫຸ;

ມງ຺ຄຸລິຕ຺ຖີ ອຫຸ ອິກ຺ຂຓິຕ຺ຖິກາ;

ໂອກິລິນີ ຫິ ສປຕ຺ຕງ຺ຄາໂຣກິຣິ;

ສີສຈ຺ຉິນ຺ໂນ ອຫຸ ໂຈຣຆາຕໂກ.

ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸນີ ສິກ຺ຂມານາ;

ສາມເຓໂຣ ອຖ ສາມເຓຣິກາ;

ກສ຺ສປສ຺ສ ວິນຍສ຺ມິໍ ປພ຺ພຊໍ;

ປາປກມ຺ມມກຣິໍສຸ ຕາວເທ.

ຕໂປທາ ຣາຊຄເຫ ຍຸທ຺ຘໍ, ນາຄາໂນຄາຫເນນ ຈ;

ໂສຠິໂຕ ອຣຫໍ ຠິກ຺ຂຸ, ປຎ຺ຈກປ຺ປສຕໍ ສເຣຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໒໒໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຘິມາເນນ ອຎ຺ຎໍ ພ຺ຍາກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອຘິມາເນນາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຓິຘາຍ ອຣຎ຺ເຎ ວິຫຣຕິ – ‘‘ເອວໍ ມໍ ຊໂນ ສມ຺ຠາເວສ຺ສຕີ’’ຕິ. ຕໍ ຊໂນ ສມ຺ຠາເວສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຓິຘາຍ ອຣຎ຺ເຎ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ໂຍ ວເສຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຓິຘາຍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣຕິ – ‘‘ເອວໍ ມໍ ຊໂນ ສມ຺ຠາເວສ຺ສຕີ’’ຕິ. ຕໍ ຊໂນ ສມ຺ຠາເວສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຓິຘາຍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ຈເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເຍ, ອາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກາ ສພ຺ເພວ ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເຍ, ອາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສ ອນ຺ເຕວາສິກາ ສພ຺ເພວ ມຫິທ຺ຘິກາ ມຫານຸຠາວາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຓິຘາຍ ຈງ຺ກມຕິ… ປຓິຘາຍ ຕິຏ຺ຐຕິ… ປຓິຘາຍ ນິສີທຕິ… ປຓິຘາຍ ເສຍ຺ຍໍ ກປ຺ເປຕິ – ‘‘ເອວໍ ມໍ ຊໂນ ສມ຺ຠາເວສ຺ສຕີ’’ຕິ. ຕໍ ຊໂນ ສມ຺ຠາເວສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຓິຘາຍ ເສຍ຺ຍາ ກປ຺ເປຕພ຺ພາ. ໂຍ ກປ຺ເປຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍ຺ຫມ຺ປິ, ອາວຸໂສ, ສໍໂຍຊນາ ປຫີນາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໒໒໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຣໂຫຄໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ປຣຈິຕ຺ຕວິທູ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອປສາເທສິ – ‘‘ມາ, ອາວຸໂສ, ເອວຣູປໍ ອຠຓິ. ນຕ຺ເຖໂສ ຕຸຍ຺ຫ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຣໂຫຄໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ເທວຕາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອປສາເທສິ – ‘‘ມາ, ຠນ຺ເຕ, ເອວຣູປໍ ອຠຓິ. ນຕ຺ເຖໂສ ຕຸຍ຺ຫ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ອຸປາສກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ໂຍ, ອາວຸໂສ, ຕຸຍ຺ຫໍ ວິຫາເຣ ວສຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອຣຫາ’’ຕິ. ໂສ ຈ ຕສ຺ສ ວິຫາເຣ ວສຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ອຸປາສກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍໍ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ອຸປຏ຺ເຐສິ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາເຣນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອຣຫາ’’ຕິ. ໂສ ຈ ຕໍ ອຸປຏ຺ເຐຕິ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາເຣນ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໒໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຕ຺ຖາຍສ຺ມໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ’’ຕິ? ‘‘ນາວຸໂສ, ທຸກ຺ກຣໍ ອຎ຺ຎໍ ພ຺ຍາກາຕຸ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ເຍ ໂຂ ເຕ ຠຄວໂຕ ສາວກາ ເຕ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ. ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ນ ຠຄວໂຕ ສາວໂກ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຕ຺ຖາຍສ຺ມໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ’’ຕິ? ‘‘ອາຣາຘນີໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຘມ຺ໂມ ອາຣທ຺ຘວີຣິເຍນາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ມາ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຠາຍີ’’ຕິ. ນາຫໍ, ອາວຸໂສ, ມຈ຺ຈຸໂນ ຠາຍາມີ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ມາ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຠາຍີ’’ຕິ. ‘‘ໂຍ ນູນາວຸໂສ, ວິປ຺ປຏິສາຣີ ອສ຺ສ ໂສ ຠາເຍຍ຺ຍາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຕ຺ຖາຍສ຺ມໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ’’ຕິ? ‘‘ອາຣາຘນີໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຘມ຺ໂມ ສມ຺ມາປຍຸຕ຺ເຕນາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຕ຺ຖາຍສ຺ມໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ’’ຕິ? ‘‘ອາຣາຘນີໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຘມ຺ໂມ ອາຣທ຺ຘວີຣິເຍນາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຕ຺ຖາຍສ຺ມໂຕ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ໂມ’’ຕິ? ‘‘ອາຣາຘນີໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຘມ຺ໂມ ຍຸຕ຺ຕໂຍເຄນາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກຈ຺ຈາວຸໂສ, ຂມນີຍໍ, ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ນາວຸໂສ, ສກ຺ກາ ເຍນ ວາ ເຕນ ວາ ອຘິວາເສຕຸ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຕໍ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກຈ຺ຈາວຸໂສ ຂມນີຍໍ, ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ນາວຸໂສ, ສກ຺ກາ ປຸຖຸຊ຺ຊເນນ ອຘິວາເສຕຸ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ປາຣາຊິກສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໒໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠິກ຺ຂູ ນິມນ຺ເຕຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາຍນ຺ຕຸ, ໂຠນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ມຍຎ຺ຈມ຺ຫ ນ ອຣຫນ຺ໂຕ [ອນຣຫນ຺ໂຕ (ສີ.)]. ອຍຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອມ຺ເຫ ອຣຫນ຺ຕວາເທນ ສມຸທາຈຣຕິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ອມ຺ເຫຫິ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປສາທຠຎ຺ເຎ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ຠິກ຺ຂູ ນິມນ຺ເຕຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິສີທນ຺ຕຸ, ໂຠນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ… ‘‘ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕຸ, ໂຠນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ… ‘‘ຕປ຺ເປນ຺ຕຸ, ໂຠນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ… ‘‘ຄຈ຺ຉນ຺ຕຸ, ໂຠນ຺ໂຕ ອຣຫນ຺ໂຕ’’ຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ມຍຎ຺ຈມ຺ຫ ນ ອຣຫນ຺ໂຕ. ອຍຎ຺ຈ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອມ຺ເຫ ອຣຫນ຺ຕວາເທນ ສມຸທາຈຣຕິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ອມ຺ເຫຫິ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປສາທຠຎ຺ເຎ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍ຺ຫມ຺ປິ, ອາວຸໂສ, ອາສວາ ປຫີນາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍ຺ຫມ຺ປິ, ອາວຸໂສ, ເອເຕ ຘມ຺ມາ ສໍວິຊ຺ຊນ຺ຕີ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອຸລ຺ລປຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ອຫມ຺ປາວຸໂສ, ເຕສຸ ຘມ຺ເມສຸ ສນ຺ທິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຎາຕກາ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສາ’’ຕິ. ‘‘ອຠພ຺ໂພ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ມາທິໂສ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໒໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຎາຕກາ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ກາເມ ປຣິຠຸຎ຺ຊາ’’ຕິ. ‘‘ອາວຏາ ເມ, ອາວຸໂສ, ກາມາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຎາຕກາ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຠິຣມສິ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ? ‘‘ອຠິຣໂຕ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ປຣມາຍ ອຠິຣຕິຍາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ. ‘‘ເຍ ໂຂ ເຕ ຠຄວໂຕ ສາວກາ ເຕ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ! ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ນ ຠຄວໂຕ ສາວໂກ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ປາຣາຊິກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຫໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ອນຸລ຺ລປນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ກຕິກໍ ກຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ອາວາເສ ວສ຺ສໍ ອຸປຄຈ຺ຉິໍສຸ – ‘‘ໂຍ ອິມມ຺ຫາ ອາວາສາ ປຐມໍ ປກ຺ກມິສ຺ສຕິ ຕໍ ມຍໍ ອຣຫາຕິ ຊານິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ມໍ ອຣຫາຕິ ຊານນ຺ຕູ’’ຕິ, ຕມ຺ຫາ ອາວາສາ ປຐມໍ ປກ຺ກາມິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ປາຣາຊິກ’’ນ຺ຕິ.

໒໒໘. [ອິມານິ ວຕ຺ຖຸນິ ສໍ. ນິ. ໒.໒໐໒ ອາຄຕານິ] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ຈ ລກ຺ຂໂຓ ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຄິຊ຺ຌກູເຏ ປພ຺ພເຕ ວິຫຣນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ເຍນາຍສ຺ມາ ລກ຺ຂໂຓ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ລກ຺ຂຓໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາຍາມາວຸໂສ ລກ຺ຂຓ, ຣາຊຄຫໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິສິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ລກ຺ຂໂຓ ອາຍສ຺ມໂຕ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລານສ຺ສ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ປເທເສ ສິຕໍ ປາຕ຺ວາກາສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ລກ຺ຂໂຓ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລານໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ໂກ ນຸ ໂຂ, ອາວຸໂສ ໂມຄ຺ຄລ຺ລານ, ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ ສິຕສ຺ສ ປາຕຸກມ຺ມາຍາ’’ຕິ? ‘‘ອກາໂລ ໂຂ, ອາວຸໂສ ລກ຺ຂຓ, ເອຕສ຺ສ ປຎ຺ຫສ຺ສ [ປຎ຺ຫສ຺ສ ພ຺ຍາກຣຓາຍ (ສ຺ຍາ.)]. ຠຄວໂຕ ມໍ ສນ຺ຕິເກ ເອຕໍ ປຎ຺ຫໍ ປຸຈ຺ຉາຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຈ ລກ຺ຂໂຓ ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຣາຊຄເຫ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິໍສຸ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ລກ຺ຂໂຓ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລານໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິຘາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ປເທເສ ສິຕໍ ປາຕ຺ວາກາສິ. ໂກ ນຸ ໂຂ, ອາວຸໂສ ໂມຄ຺ຄລ຺ລານ, ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ ສິຕສ຺ສ ປາຕຸກມ຺ມາຍາ’’ຕິ? ‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ອຏ຺ຐິກສງ຺ຂລິກໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໍ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ຜາສຸຬນ຺ຕຣິກາຫິ ວິຕຸເຑນ຺ຕິ [ວິຕຸເທນ຺ຕິ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຣາເຊນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ສາ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ. ຕສ຺ສ ມຍ຺ຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຈ຺ຉຣິຍໍ ວຕ ໂຠ, ອພ຺ຠຸຕໍ ວຕ ໂຠ, ເອວຣູໂປປິ ນາມ ສຕ຺ໂຕ ຠວິສ຺ສຕິ! ເອວຣູໂປປິ ນາມ ຍກ຺ໂຂ ຠວິສ຺ສຕິ! ເອວຣູໂປປິ ນາມ ອຕ຺ຕຠາວປ຺ປຏິລາໂຠ ຠວິສ຺ສຕີ’’’ຕິ! ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອຸລ຺ລປຕີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຈກ຺ຂຸຠູຕາ ວຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາວກາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ຎາຓຠູຕາ ວຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາວກາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ຍຕ຺ຣ ຫິ ນາມ ສາວໂກ ເອວຣູປໍ ຎສ຺ສຕິ ວາ ທກ຺ຂຕິ ວາ ສກ຺ຂິໍ ວາ ກຣິສ຺ສຕິ. ປຸພ຺ເພວ ເມ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ອໂຫສິ. ອປິ ຈາຫໍ ນ ພ຺ຍາກາສິໍ. ອຫຎ຺ເຈຕໍ ພ຺ຍາກເຣຍ຺ຍໍ ປເຣ ຈ ເມ ນ ສທ຺ທເຫຍ຺ຍຸໍ. ເຍ ເມ ນ ສທ຺ທເຫຍ຺ຍຸໍ ເຕສໍ ຕໍ ອສ຺ສ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ອຫິຕາຍ ທຸກ຺ຂາຍ. ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ໂຄຆາຕໂກ ອໂຫສິ. ໂສ ຕສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາເກນ ພຫູນິ ວສ຺ສານິ ພຫູນິ ວສ຺ສສຕານິ ພຫູນິ ວສ຺ສສຫສ຺ສານິ ພຫູນິ ວສ຺ສສຕສຫສ຺ສານິ ນິຣເຍ ປຈ຺ຈິຕ຺ວາ ຕສ຺ເສວ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາກາວເສເສນ ເອວຣູປໍ ອຕ຺ຕຠາວປ຺ປຏິລາຠໍ ປຏິສໍເວເທຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອາຫ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໒໙. ‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ມໍສເປສິໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໍ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ [ວິຕຸເທນ຺ຕິ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຣາເຊນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ສາ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ໂຄຆາຕໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ມໍສປິຓ຺ຑໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ສາກຸຓິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ນິຈ຺ຉວິໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ໂອຣພ຺ຠິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ອສິໂລມໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ເຕ ອສີ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ຕສ຺ເສວ ກາເຍ ນິປຕນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ສູກຣິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ສຕ຺ຕິໂລມໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ຕາ ສຕ຺ຕິໂຍ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ຕສ຺ເສວ ກາເຍ ນິປຕນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ມາຄວິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ອຸສຸໂລມໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ເຕ ອຸສູ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ຕສ຺ເສວ ກາເຍ ນິປຕນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ກາຣຓິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ສູຈິໂລມໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ຕາ ສູຈິໂຍ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປຕິຕ຺ວາ ຕສ຺ເສວ ກາເຍ ນິປຕນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ສາຣຖິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ສູຈິໂລມໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ຕາ ສູຈິໂຍ ສີເສ ປວິສິຕ຺ວາ ມຸຂໂຕ ນິກ຺ຂມນ຺ຕິ; ມຸເຂ ປວິສິຕ຺ວາ ອຸຣໂຕ ນິກ຺ຂມນ຺ຕິ; ອຸເຣ ປວິສິຕ຺ວາ ອຸທຣໂຕ ນິກ຺ຂມນ຺ຕິ; ອຸທເຣ ປວິສິຕ຺ວາ ອູຣູຫິ ນິກ຺ຂມນ຺ຕິ; ອູຣູສຸ ປວິສິຕ຺ວາ ຊງ຺ຆາຫິ ນິກ຺ຂມນ຺ຕິ; ຊງ຺ຆາສຸ ປວິສິຕ຺ວາ ປາເທຫິ ນິກ຺ຂມນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ສູຈໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ກຸມ຺ຠຓ຺ຑໍ ປຸຣິສໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ໂສ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕປິ ເຕວ ອຓ຺ເຑ ຂນ຺ເຘ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ຄຈ຺ຉຕິ, ນິສີທນ຺ໂຕປິ ເຕສ຺ເວວ ອຓ຺ເຑສຸ ນິສີທຕິ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ຄາມກູໂຏ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ປຸຣິສໍ ຄູຖກູເປ ສສີສກໍ ນິມຸຄ຺ຄໍ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ປາຣທາຣິໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ປຸຣິສໍ ຄູຖກູເປ ສສີສກໍ ນິມຸຄ຺ຄໍ ອຸໂຠຫິ ຫຕ຺ເຖຫິ ຄູຖໍ ຂາທນ຺ຕໍ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ທຸຏ຺ຐພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອໂຫສິ. ໂສ ກສ຺ສປສ຺ສ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປາວຈເນ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ຠຕ຺ເຕນ ນິມນ຺ເຕຕ຺ວາ ໂທຓິໂຍ [ໂທຓິໂຍ (ອິຕິປິ)] ຄູຖສ຺ສ ປູຣາເປຕ຺ວາ ກາລໍ ອາໂຣຈາເປຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘ອໂຕ [ອິໂຕ (ສ຺ຍາ.) ອໂຫ (ອິຕິປິ)], ໂຠນ຺ໂຕ, ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕຸ ເຈວ ຫຣນ຺ຕຸ ຈາ’’’ຕິ…ເປ….

໒໓໐. ‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ນິຈ຺ຉວິໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໍ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ. ສາ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິຕ຺ຖີ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ອຕິຈາຣິນີ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ອິຕ຺ຖິໍ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ ມງ຺ຄຸລິໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໍ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ. ສາ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິຕ຺ຖີ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ອິກ຺ຂຓິກາ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ອິຕ຺ຖິໍ ອຸປ຺ປກ຺ກໍ ໂອກິລິນິໍ ໂອກິຣິນິໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໍ. ສາ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິຕ຺ຖີ ກາລິງ຺ຄສ຺ສ ຣຎ຺ໂຎ ອຄ຺ຄມເຫສີ ອໂຫສິ. ສາ ອິສ຺ສາປກຕາ ສປຕ຺ຕິໍ ອງ຺ຄາຣກຏາເຫນ ໂອກິຣິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ອສີສກໍ ກພນ຺ຘໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ອຸເຣ ອກ຺ຂີນິ ເຈວ ໂຫນ຺ຕິ ມຸຂຎ຺ຈ. ຕເມນໍ ຄິຊ຺ຌາປິ ກາກາປິ ກຸລລາປິ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ອນຸປຕິຕ຺ວາ ວິຕຈ຺ເຉນ຺ຕິ ວິຠຊ຺ເຊນ຺ຕິ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຕ຺ໂຕ ອິມສ຺ມິໍເຍວ ຣາຊຄເຫ ຫາຣິໂກ ນາມ ໂຈຣຆາຕໂກ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ຕສ຺ສ ສງ຺ຆາຏິປິ ອາທິຕ຺ຕາ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕາ ສໂຊຕິຠູຕາ, ປຕ຺ໂຕປິ ອາທິຕ຺ໂຕ ສມ຺ປຊ຺ຊລິໂຕ ສໂຊຕິຠູໂຕ, ກາຍພນ຺ຘນມ຺ປິ ອາທິຕ຺ຕໍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕໍ ສໂຊຕິຠູຕໍ, ກາໂຍປິ ອາທິຕ຺ໂຕ ສມ຺ປຊ຺ຊລິໂຕ ສໂຊຕິຠູໂຕ. ໂສ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ…ເປ… ເອໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ກສ຺ສປສ຺ສ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປາວຈເນ ປາປຠິກ຺ຂຸ ອໂຫສິ…ເປ….

‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ໂຕ ອທ຺ທສໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ… ອທ຺ທສໍ ສິກ຺ຂມານໍ… ອທ຺ທສໍ ສາມເຓຣໍ… ອທ຺ທສໍ ສາມເຓຣິໍ ເວຫາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິໍ. ຕສ຺ສາ ສງ຺ຆາຏິປິ ອາທິຕ຺ຕາ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕາ ສໂຊຕິຠູຕາ, ປຕ຺ໂຕປິ ອາທິຕ຺ໂຕ ສມ຺ປຊ຺ຊລິໂຕ ສໂຊຕິຠູໂຕ, ກາຍພນ຺ຘນມ຺ປິ ອາທິຕ຺ຕໍ ສມ຺ປຊ຺ຊລິຕໍ ສໂຊຕິຠູຕໍ, ກາໂຍປິ ອາທິຕ຺ໂຕ ສມ຺ປຊ຺ຊລິໂຕ ສໂຊຕິຠູໂຕ. ສາ ສຸທໍ ອຏ຺ຏສ຺ສຣໍ ກໂຣຕິ. ຕສ຺ສ ມຍ຺ຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຈ຺ຉຣິຍໍ ວຕ ໂຠ, ອພ຺ຠຸຕໍ ວຕ ໂຠ, ເອວຣູໂປປິ ນາມ ສຕ຺ໂຕ ຠວິສ຺ສຕິ! ເອວຣູໂປປິ ນາມ ຍກ຺ໂຂ ຠວິສ຺ສຕິ! ເອວຣູໂປປິ ນາມ ອຕ຺ຕຠາວປ຺ປຏິລາໂຠ ຠວິສ຺ສຕີ’’’ຕິ! ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອຸລ຺ລປຕີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຈກ຺ຂຸຠູຕາ ວຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາວກາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ຎາຓຠູຕາ ວຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາວກາ ວິຫຣນ຺ຕິ. ຍຕ຺ຣ ຫິ ນາມ ສາວໂກ ເອວຣູປໍ ຎສ຺ສຕິ ວາ ທກ຺ຂຕິ ວາ ສກ຺ຂິໍ ວາ ກຣິສ຺ສຕິ! ປຸພ຺ເພວ ເມ ສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາມເຓຣີ ທິຏ຺ຐາ ອໂຫສິ. ອປິ ຈາຫໍ ນ ພ຺ຍາກາສິໍ. ອຫຎ຺ເຈຕໍ ພ຺ຍາກເຣຍ຺ຍໍ ປເຣ ຈ ເມ ນ ສທ຺ທເຫຍ຺ຍຸໍ. ເຍ ເມ ນ ສທ຺ທເຫຍ຺ຍຸໍ ເຕສໍ ຕໍ ອສ຺ສ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ອຫິຕາຍ ທຸກ຺ຂາຍ. ເອສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາມເຓຣີ ກສ຺ສປສ຺ສ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ ປາວຈເນ ປາປສາມເຓຣີ ອໂຫສິ. ສາ ຕສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາເກນ ພຫູນິ ວສ຺ສານິ ພຫູນິ ວສ຺ສສຕານິ ພຫູນິ ວສ຺ສສຫສ຺ສານິ ພຫູນິ ວສ຺ສສຕສຫສ຺ສານິ ນິຣເຍ ປຈ຺ຈິຕ຺ວາ ຕສ຺ເສວ ກມ຺ມສ຺ສ ວິປາກາວເສເສນ ເອວຣູປໍ ອຕ຺ຕຠາວປ຺ປຏິລາຠໍ ປຏິສໍເວເທຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອາຫ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໓໑. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຍຕາຍໍ, ອາວຸໂສ, ຕໂປທາ ສນ຺ທຕິ ໂສ ທໂຫ ອຈ຺ໂຉທໂກ ສີໂຕທໂກ ສາໂຕທໂກ ເສຕໂກ ສຸປ຺ປຕິຕ຺ໂຖ ຣມຓີໂຍ ປຫູຕມຈ຺ຉກຈ຺ຉໂປ ຈກ຺ກມຕ຺ຕານິ ຈ ປທຸມານິ ປຸປ຺ຜນ຺ຕີ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ເອວໍ ວກ຺ຂຕິ – ‘ຍຕາຍໍ, ອາວຸໂສ, ຕໂປທາ ສນ຺ທຕິ ໂສ ທໂຫ ອຈ຺ໂຉທໂກ ສີໂຕທໂກ ສາໂຕທໂກ ເສຕໂກ ສຸປ຺ປຕິຕ຺ໂຖ ຣມຓີໂຍ ປຫູຕມຈ຺ຉກຈ຺ຉໂປ ຈກ຺ກມຕ຺ຕານິ ຈ ປທຸມານິ ປຸປ຺ຜນ຺ຕີ’ຕິ. ອຖ ຈ ປນາຍໍ ຕໂປທາ ກຸຖິຕາ ສນ຺ທຕິ. ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອຸລ຺ລປຕີ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ຍຕາຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕໂປທາ ສນ຺ທຕິ ໂສ ທໂຫ ອຈ຺ໂຉທໂກ ສີໂຕທໂກ ສາໂຕທໂກ ເສຕໂກ ສຸປ຺ປຕິຕ຺ໂຖ ຣມຓີໂຍ ປຫູຕມຈ຺ຉກຈ຺ຉໂປ ຈກ຺ກມຕ຺ຕານິ ຈ ປທຸມານິ ປຸປ຺ຜນ຺ຕິ. ອປິ ຈາຍໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕໂປທາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ມຫານິຣຍານໍ ອນ຺ຕຣິກາຍ ອາຄຈ຺ຉຕິ. ເຕນາຍໍ ຕໂປທາ ກຸຖິຕາ ສນ຺ທຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອາຫ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ລິຈ຺ຉວີຫິ ສທ຺ຘິໍ ສງ຺ຄາເມນ຺ໂຕ ປຠຄ຺ໂຄ ອໂຫສິ. ອຖ ຣາຊາ ປຈ຺ຉາ ເສນໍ ສງ຺ກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ລິຈ຺ຉວໂຍ ປຣາເຊສິ. ສງ຺ຄາເມ ຈ ນນ຺ທິ ຈຣຕິ – ‘‘ຣຎ຺ຎາ ລິຈ຺ຉວີ ປຠຄ຺ຄາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຣາຊາ, ອາວຸໂສ, ລິຈ຺ຉວີຫິ ປຠຄ຺ໂຄ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ເອວໍ ວກ຺ຂຕິ – ‘ຣາຊາ, ອາວຸໂສ, ລິຈ຺ຉວີຫິ ປຠຄ຺ໂຄ’ຕິ! ສງ຺ຄາເມ ຈ ນນ຺ທິໍ ຈຣຕິ – ‘ຣຎ຺ຎາ ລິຈ຺ຉວີ ປຠຄ຺ຄາ’ຕິ! ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອຸລ຺ລປຕີ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ປຐມໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຣາຊາ ລິຈ຺ຉວີຫິ ປຠຄ຺ໂຄ. ອຖ ຣາຊາ ປຈ຺ຉາ ເສນໍ ສງ຺ກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ລິຈ຺ຉວໂຍ ປຣາເຊສິ. ສຈ຺ຈໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອາຫ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໓໒. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ສປ຺ປິນິກາຍ ນທິຍາ ຕີເຣ ອາເນຎ຺ຊໍ ສມາຘິໍ ສມາປນ຺ໂນ ນາຄານໍ ໂອຄຍ຺ຫ ອຸຕ຺ຕຣນ຺ຕານໍ ໂກຎ຺ຈໍ ກໂຣນ຺ຕານໍ ສທ຺ທໍ ອສ຺ໂສສິ’’ນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອາເນຎ຺ຊໍ ສມາຘິໍ ສມາປນ຺ໂນ ສທ຺ທໍ ໂສສ຺ສຕິ! ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອາຍສ຺ມາ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອຸລ຺ລປຕີ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອຕ຺ເຖໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມາຘິ ໂສ ຈ ໂຂ ອປຣິສຸທ຺ໂຘ. ສຈ຺ຈໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ອາຫ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຄ຺ຄລ຺ລານສ຺ສາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ໂສຠິໂຕ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ປຎ຺ຈ ກປ຺ປສຕານິ ອນຸສ຺ສຣາມີ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ໂສຠິໂຕ ເອວໍ ວກ຺ຂຕິ – ‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ປຎ຺ຈ ກປ຺ປສຕານິ ອນຸສ຺ສຣາມີ’ຕິ! ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອາຍສ຺ມາ ໂສຠິໂຕ ອຸລ຺ລປຕີ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອຕ຺ເຖສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂສຠິຕສ຺ສ. ສາ ຈ ໂຂ ເອກາເຍວ ຊາຕິ. ສຈ຺ຈໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂສຠິໂຕ ອາຫ. ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂສຠິຕສ຺ສາຕິ.

ຈຕຸຕ຺ຖປາຣາຊິກໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໒໓໓. ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຂ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຈຕ຺ຕາໂຣ ປາຣາຊິກາ ຘມ຺ມາ, ເຍສໍ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ວາ ອຎ຺ຎຕຣໍ ວາ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ລຠຕິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ສໍວາສໍ, ຍຖາ ປຸເຣ ຕຖາ ປຈ຺ຉາ, ປາຣາຊິໂກ ໂຫຕິ ອສໍວາໂສ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ເຕ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’’? ທຸຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’’? ຕຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’’? ປຣິສຸທ຺ເຘຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

ປາຣາຊິກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ເມຖຸນາທິນ຺ນາທານຎ຺ຈ, ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫຸຕ຺ຕຣິ;

ປາຣາຊິການິ ຈຕ຺ຕາຣິ, ເຉຊ຺ຊວຕ຺ຖູ ອສໍສຍາຕິ.

ປາຣາຊິກກຓ຺ຑໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒. ສງ຺ຆາທິເສສກຓ຺ຑໍ

໑. ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິສິກ຺ຂາປທໍ

ອິເມ ໂຂ ປນາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເຕຣສ ສງ຺ຆາທິເສສາ

ຘມ຺ມາ ອຸທ຺ເທສໍ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ.

໒໓໔. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ເສຍ຺ຍສໂກ ອນຠິຣໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣຕິ. ໂສ ເຕນ ກິໂສ ໂຫຕິ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ. ອທ຺ທສ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ເສຍ຺ຍສກໍ ກິສໍ ລູຂໍ ທຸພ຺ພຓ຺ຓໍ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາຕໍ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ເສຍ຺ຍສກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ເສຍ຺ຍສກ, ກິໂສ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ? ກຈ຺ຈິ ໂນ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ເສຍ຺ຍສກ, ອນຠິຣໂຕ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍໍ ຈຣສີ’’ຕິ? ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ເສຍ຺ຍສກ, ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍ. ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍິຕ຺ວາ ຍທາ ເຕ ອນຠິຣຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຣາໂຄ ຈິຕ຺ຕໍ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ ຕທາ ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ ນຸ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ກປ຺ປຕິ ເອວຣູປໍ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອາມ, ອາວຸໂສ. ອຫມ຺ປິ ເອວໍ ກໂຣມີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ເສຍ຺ຍສໂກ ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊິ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປິ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍິ. ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍິຕ຺ວາ ຍທາ ອນຠິຣຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຣາໂຄ ຈິຕ຺ຕໍ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ ຕທາ ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ເສຍ຺ຍສໂກ ອປເຣນ ສມເຍນ ວຓ຺ຓວາ ອໂຫສິ ປີຓິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ປສນ຺ນມຸຂວຓ຺ໂຓ ວິປ຺ປສນ຺ນຉວິວຓ຺ໂຓ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ສຫາຍກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ເສຍ຺ຍສກໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ປຸພ຺ເພ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ເສຍ຺ຍສກ, ກິໂສ ອໂຫສິ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ. ໂສ ທານິ ຕ຺ວໍ ເອຕຣຫິ ວຓ຺ຓວາ ປີຓິນ຺ທ຺ຣິໂຍ ປສນ຺ນມຸຂວຓ຺ໂຓ ວິປ຺ປສນ຺ນຉວິວຓ຺ໂຓ. ກິໍ ນຸ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ເສຍ຺ຍສກ, ເຠສຊ຺ຊໍ ກໂຣສີ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເຠສຊ຺ຊໍ ກໂຣມິ. ອປິຈາຫໍ ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊາມິ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປາມິ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍາມິ. ຍາວທຕ຺ຖໍ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ສຸປິຕ຺ວາ ຍາວທຕ຺ຖໍ ນ຺ຫາຍິຕ຺ວາ ຍທາ ເມ ອນຠິຣຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຣາໂຄ ຈິຕ຺ຕໍ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ ຕທາ ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈມີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ ປນ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ເສຍ຺ຍສກ, ເຍເນວ ຫຕ຺ເຖນ ສທ຺ຘາເທຍ຺ຍໍ ຠຸຎ຺ຊສິ ເຕເນວ ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈສີ’’ຕິ? ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ເສຍ຺ຍສໂກ ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈສ຺ສຕີ’’ຕິ!

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ເສຍ຺ຍສກໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ເສຍ຺ຍສກໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ເສຍ຺ຍສກ, ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຫຕ຺ເຖນ ອຸປກ຺ກມິຕ຺ວາ ອສຸຈິໍ ໂມເຈສ຺ສສິ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ໂນ ສຣາຄາຍ, ວິສຎ຺ໂຎຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ໂນ ສຎ຺ໂຎຄາຍ, ອນຸປາທານາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ໂນ ສອຸປາທານາຍ! ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມຍາ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສຣາຄາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ, ວິສຎ຺ໂຎຄາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສຎ຺ໂຎຄາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ, ອນຸປາທານາຍ ຘມ຺ເມ ເທສິເຕ ສອຸປາທານາຍ ເຈເຕສ຺ສສິ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ຣາຄວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ, ມທນິມ຺ມທນາຍ ປິປາສວິນຍາຍ ອາລຍສມຸຄ຺ຆາຕາຍ ວຏ຺ຏຸປຈ຺ເຉທາຍ ຕຓ຺ຫກ຺ຂຍາຍ ວິຣາຄາຍ ນິໂຣຘາຍ ນິພ຺ພານາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ? ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ກາມານໍ ປຫານໍ ອກ຺ຂາຕໍ, ກາມສຎ຺ຎານໍ ປຣິຎ຺ຎາ ອກ຺ຂາຕາ, ກາມປິປາສານໍ ປຏິວິນໂຍ ອກ຺ຂາໂຕ, ກາມວິຕກ຺ການໍ ສມຸຄ຺ຆາໂຕ ອກ຺ຂາໂຕ, ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ? ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ. ອຖ ຂ຺ເວຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ, ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ເສຍ຺ຍສກໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ທຸພ຺ຠຣຕາຍ…ເປ… ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

‘‘ສຎ຺ເຈຕນິກາ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິ [ວິສຏ຺ຐິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໒໓໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ປຓີຕໂຠຊນານິ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ມຸຏ຺ຐສ຺ສຕີ ອສມ຺ປຊານາ ນິທ຺ທໍ ໂອກ຺ກມນ຺ຕິ. ເຕສໍ ມຸຏ຺ຐສ຺ສຕີນໍ ອສມ຺ປຊານານໍ ນິທ຺ທໍ ໂອກ຺ກມນ຺ຕານໍ ສຸປິນນ຺ເຕນ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈຕິ. ເຕສໍ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ – ‘ສຎ຺ເຈຕນິກາ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິ ສງ຺ຆາທິເສໂສ’ຕິ. ອມ຺ຫາກຎ຺ຈ ສຸປິນນ຺ເຕນ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈຕິ. ອຕ຺ຖິ ເຈຕ຺ຖ ເຈຕນາ ລພ຺ຠຕິ. ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ມຍໍ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ນາ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອຕ຺ເຖສາ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຈຕນາ; ສາ ຈ ໂຂ ອພ຺ໂພຫາຣິກາຕິ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໒໓໖. ‘‘ສຎ຺ເຈຕນິກາ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສຸປິນນ຺ຕາ ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໒໓໗. ສຎ຺ເຈຕນິກາຕິ ຊານນ຺ໂຕ ສຎ຺ຊານນ຺ໂຕ ເຈຈ຺ຈ ອຠິວິຕຣິຕ຺ວາ ວີຕິກ຺ກໂມ.

ສຸກ຺ກນ຺ຕິ ທສ ສຸກ຺ການິ – ນີລໍ ປີຕກໍ ໂລຫິຕກໍ ໂອທາຕໍ ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ທກວຓ຺ຓໍ ເຕລວຓ຺ຓໍ ຂີຣວຓ຺ຓໍ ທຘິວຓ຺ຓໍ ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ.

ວິສ຺ສຏ຺ຐີຕິ ຐານໂຕ ຈາວນາ ວຸຈ຺ຈຕິ ວິສ຺ສຏ຺ຐີຕິ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສຸປິນນ຺ຕາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ສຸປິນນ຺ຕໍ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ ສງ຺ໂຆວ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສໍ ເທຕິ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ, ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອພ຺ເຠຕິ; ນ ສມ຺ພຫຸລາ, ນ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘‘ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ. ຕສ຺ເສວ ອາປຕ຺ຕິນິກາຍສ຺ສ ນາມກມ຺ມໍ ອຘິວຈນໍ. ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘‘ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

ອຊ຺ຌຕ຺ຕຣູເປ ໂມເຈຕິ, ພຫິທ຺ຘາຣູເປ ໂມເຈຕິ, ອຊ຺ຌຕ຺ຕພຫິທ຺ຘາຣູເປ ໂມເຈຕິ, ອາກາເສ ກຏິໍ ກມ຺ເປນ຺ໂຕ ໂມເຈຕິ; ຣາຄູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ໂມເຈຕິ, ວຈ຺ຈູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ໂມເຈຕິ, ປສ຺ສາວູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ໂມເຈຕິ, ວາຕູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ໂມເຈຕິ, ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກທຏ຺ຐູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ໂມເຈຕິ; ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ສຸຂຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ທານຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ຍຎ຺ຎຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ສຄ຺ຄຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ພີຊຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ວີມໍສຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ, ທວຕ຺ຖາຍ ໂມເຈຕິ; ນີລໍ ໂມເຈຕິ, ປີຕກໍ ໂມເຈຕິ, ໂລຫິຕກໍ ໂມເຈຕິ, ໂອທາຕໍ ໂມເຈຕິ, ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ໂມເຈຕິ, ທກວຓ຺ຓໍ ໂມເຈຕິ, ເຕລວຓ຺ຓໍ ໂມເຈຕິ, ຂີຣວຓ຺ຓໍ ໂມເຈຕິ, ທຘິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈຕິ, ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈຕິ.

໒໓໘. ອຊ຺ຌຕ຺ຕຣູເປຕິ ອຊ຺ຌຕ຺ຕໍ ອຸປາທິນ຺ເນ [ອຸປາທິຓ຺ເຓ (ສີ. ກ.)] ຣູເປ.

ພຫິທ຺ຘາຣູເປຕິ ພຫິທ຺ຘາ ອຸປາທິນ຺ເນ ວາ ອນຸປາທິນ຺ເນ ວາ.

ອຊ຺ຌຕ຺ຕພຫິທ຺ຘາຣູເປຕິ ຕທຸຠເຍ.

ອາກາເສ ກຏິໍ ກມ຺ເປນ຺ໂຕຕິ ອາກາເສ ວາຍມນ຺ຕສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ.

ຣາຄູປຕ຺ຖມ຺ເຠຕິ ຣາເຄນ ປີຬິຕສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ.

ວຈ຺ຈູປຕ຺ຖມ຺ເຠຕິ ວຈ຺ເຈນ ປີຬິຕສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ.

ປສ຺ສາວູປຕ຺ຖມ຺ເຠຕິ ປສ຺ສາເວນ ປີຬິຕສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ.

ວາຕູປຕ຺ຖມ຺ເຠຕິ ວາເຕນ ປີຬິຕສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ.

ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກທຏ຺ຐູປຕ຺ຖມ຺ເຠຕິ ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກທຏ຺ເຐນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ກມ຺ມນິຍໍ ໂຫຕິ.

໒໓໙. ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖາຍາຕິ ອໂຣໂຄ ຠວິສ຺ສາມິ.

ສຸຂຕ຺ຖາຍາຕິ ສຸຂໍ ເວທນໍ ອຸປ຺ປາເທສ຺ສາມິ.

ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖາຍາຕິ ເຠສຊ຺ຊໍ ຠວິສ຺ສຕິ.

ທານຕ຺ຖາຍາຕິ ທານໍ ທສ຺ສາມິ.

ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖາຍາຕິ ປຸຎ຺ຎໍ ຠວິສ຺ສຕິ.

ຍຎ຺ຎຕ຺ຖາຍາຕິ ຍຎ຺ຎໍ ຍຊິສ຺ສາມິ.

ສຄ຺ຄຕ຺ຖາຍາຕິ ສຄ຺ຄໍ ຄມິສ຺ສາມິ.

ພີຊຕ຺ຖາຍາຕິ ພີຊໍ ຠວິສ຺ສຕິ.

ວີມໍສຕ຺ຖາຍາຕິ ນີລໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ປີຕກໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ໂລຫິຕກໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ໂອທາຕໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ທກວຓ຺ຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ເຕລວຓ຺ຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ຂີຣວຓ຺ຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ທຘິວຓ຺ຓໍ ຠວິສ຺ສຕິ, ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ຠວິສ຺ສຕີຕິ.

ທວຕ຺ຖາຍາຕິ ຂິຑ຺ຑາຘິປ຺ປາໂຍ.

໒໔໐. ອຊ຺ຌຕ຺ຕຣູເປ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພຫິທ຺ຘາຣູເປ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຊ຺ຌຕ຺ຕພຫິທ຺ຘາຣູເປ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອາກາເສ ກຏິໍ ກມ຺ເປນ຺ໂຕ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຣາຄູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ວຈ຺ຈູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປສ຺ສາວູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ວາຕູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຸຈ຺ຈາລິງ຺ຄປາຓກທຏ຺ຐູປຕ຺ຖມ຺ເຠ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖາຍ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸຂຕ຺ຖາຍ…ເປ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖາຍ… ທານຕ຺ຖາຍ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖາຍ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖາຍ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖາຍ… ພີຊຕ຺ຖາຍ… ວີມໍສຕ຺ຖາຍ… ທວຕ຺ຖາຍ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນີລໍ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸທ຺ຘິກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກສ຺ສ ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໔໑. ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໒໔໒. ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ … ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ… ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ… ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກສ຺ສ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ… ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຸມູລກສ຺ສ ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ…ເປ… ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຸມູລກສ຺ສ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຸມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຕິມູລກມ຺ປິ ຈຕຸມູລກມ຺ປິ ປຎ຺ຈມູລກມ຺ປິ ຉມູລກມ຺ປິ ສຕ຺ຕມູລກມ຺ປິ ອຏ຺ຐມູລກມ຺ປິ ນວມູລກມ຺ປິ ເອວເມວ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ສພ຺ພມູລກໍ.

໒໔໓. ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສພ຺ພມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໔໔. ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນີລຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ…ເປ… ນີລຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ… ນີລຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ນີລຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ນີລຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ນີລຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ນີລຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ນີລຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກສ຺ສ ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໔໕. ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປີຕກຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ…ເປ… ປີຕກຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ປີຕກຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ປີຕກຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ປີຕກຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ປີຕກຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ປີຕກຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປີຕກຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກສ຺ສ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ.

໒໔໖. ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ໂອທາຕຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ໂອທາຕຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ… ໂອທາຕຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ… ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ…ເປ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ…ເປ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ … ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກສ຺ສ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ… ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຸມູລກສ຺ສ ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ… ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ…ເປ… ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຸມູລກສ຺ສ ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ… ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຸມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຕິມູລກມ຺ປິ ຈຕຸມູລກມ຺ປິ ປຎ຺ຈມູລກມ຺ປິ ຉມູລກມ຺ປິ ສຕ຺ຕມູລກມ຺ປິ ອຏ຺ຐມູລກມ຺ປິ ນວມູລກມ຺ປິ ເອວເມວ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ສພ຺ພມູລກໍ.

໒໔໗. ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສພ຺ພມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໔໘. ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ [ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖໍ ນີລໍ (?)] ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຸຠໂຕ ວຑ຺ຒກໍ ເອວເມວ ວຑ຺ເຒຕພ຺ພໍ.

ອາໂຣຄ຺ຍຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຸຂຕ຺ຖຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ທານຕ຺ຖຎ຺ຈ ປຸຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ຍຎ຺ຎຕ຺ຖຎ຺ຈ ສຄ຺ຄຕ຺ຖຎ຺ຈ ພີຊຕ຺ຖຎ຺ຈ ວີມໍສຕ຺ຖຎ຺ຈ ທວຕ຺ຖຎ຺ຈ ນີລຎ຺ຈ ປີຕກຎ຺ຈ ໂລຫິຕກຎ຺ຈ ໂອທາຕຎ຺ຈ ຕກ຺ກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທກວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຕລວຓ຺ຓຎ຺ຈ ຂີຣວຓ຺ຓຎ຺ຈ ທຘິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ສປ຺ປິວຓ຺ຓຎ຺ຈ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມິສ຺ສກຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໔໙. ນີລໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ປີຕກໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນີລໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂລຫິຕກໍ…ເປ… ໂອທາຕໍ … ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໐. ປີຕກໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂລຫິຕກໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປີຕກໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂອທາຕໍ…ເປ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໒໕໑. ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ນີລໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ປີຕກໍ…ເປ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ … ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ກຸຈ຺ຉິຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໒. ປີຕກໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ນີລໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ໂລຫິຕກໍ…ເປ… ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ນີລໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ປຐມໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໓. ໂລຫິຕກໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ປີຕກໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ໂອທາຕໍ…ເປ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ

… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ປີຕກໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ທຸຕິຍໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໔. ໂອທາຕໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂລຫິຕກໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ…ເປ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ…

ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລໍ … ປີຕກໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂລຫິຕກໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ຕຕິຍໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໕. ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂອທາຕໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທກວຓ຺ຓໍ…ເປ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລໍ… ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ໂອທາຕໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໖. ທກວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເຕລວຓ຺ຓໍ …ເປ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລ…

ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ປຎ຺ຈມໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໗. ເຕລວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ທກວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂີຣວຓ຺ຓໍ…ເປ… ທຘິວຓ຺ຓໍ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລໍ … ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ…

ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ທກວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ຉຏ຺ຐໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໘. ຂີຣວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ເຕລວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຘິວຓ຺ຓໍ…ເປ… ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ… ນີລໍ… ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ເຕລວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ສຕ຺ຕມໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໕໙. ທຘິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ຂີຣວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ…ເປ… ນີລໍ… ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ຂີຣວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ອຏ຺ຐມໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໖໐. ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ທຘິວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນີລໍ…ເປ… ປີຕກໍ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ… ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ທຘິວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ນວມໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໖໑. ນີລໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປີຕກໍ …ເປ… ໂລຫິຕກໍ… ໂອທາຕໍ… ຕກ຺ກວຓ຺ຓໍ… ທກວຓ຺ຓໍ … ເຕລວຓ຺ຓໍ… ຂີຣວຓ຺ຓໍ… ທຘິວຓ຺ຓໍ ໂມເຈສ຺ສາມີຕິ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ສປ຺ປິວຓ຺ຓໍ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກສ຺ສ ທສມໍ ຄມນໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປິຏ຺ຐິຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໖໒. ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ນ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ເຈເຕຕິ ນ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ເຈເຕຕິ ນ ອຸປກ຺ກມຕິ ນ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ນ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ນ ເຈເຕຕິ ອຸປກ຺ກມຕິ ນ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ນ ເຈເຕຕິ ນ ອຸປກ຺ກມຕິ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ນ ເຈເຕຕິ ນ ອຸປກ຺ກມຕິ ນ ມຸຈ຺ຈຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ອນາປຕ຺ຕິ ສຸປິນນ຺ເຕນ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ສຸປິໂນຈ຺ຈາຣປສ຺ສາໂວ, ວິຕກ຺ກຸຓ຺ໂຫທເກນ ຈ;

ເຠສຊ຺ຊໍ ກຓ຺ຑຸວໍ ມຄ຺ໂຄ, ວຕ຺ຖິ ຊນ຺ຕາຆຣຸປກ຺ກໂມ [ຊນ຺ຕຄ຺ຄຸປກ຺ກໂມ (ສີ.), ຊນ຺ຕາຆຣໍ ອູຣຸ (ສ຺ຍາ.)].

ສາມເຓໂຣ ຈ ສຸຕ຺ໂຕ ຈ, ອູຣຸ ມຸຏ຺ຐິນາ ປີຬຍິ;

ອາກາເສ ຖມ຺ຠໍ ນິຊ຺ຌາຍິ, ຉິທ຺ທໍ ກຏ຺ເຐນ ຆຏ຺ຏຍິ.

ໂສໂຕ ອຸທຎ຺ຊລໍ ຘາວໍ, ປຸປ຺ຜາວລິຍໍ ໂປກ຺ຂຣໍ;

ວາລິກາ ກທ຺ທມຸສ຺ເສໂກ [ກທ຺ທໂມເສໂກ (?)], ສຍນງ຺ຄຸຏ຺ຐເກນ ຈາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໒໖໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສຸປິນນ຺ເຕນ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສຸປິນນ຺ເຕນາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸຈ຺ຈາຣໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ໂມຈນາຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປສ຺ສາວໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກາມວິຕກ຺ກໍ ວິຕກ຺ເກນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ວິຕກ຺ເກນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸຓ຺ໂຫທເກນ ນ຺ຫາຍນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ກິໍຈິຕ຺ໂຕ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ໂມຈນາຘິປ຺ປາໂຍ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຸຓ຺ໂຫທເກນ ນ຺ຫາຍນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຸຓ຺ໂຫທເກນ ນ຺ຫາຍນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອງ຺ຄຊາເຕ ວໂຓ ໂຫຕິ. ເຠສຊ຺ເຊນ [ຕສ຺ສ ເຠສຊ຺ເຊນ (?)] ອາລິມ຺ເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອງ຺ຄຊາເຕ ວໂຓ ໂຫຕິ. ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ [ຕສ຺ສ ໂມຈນາມິປ຺ປາຍສ຺ສ (ສ຺ຍາ.)] ເຠສຊ຺ເຊນ ອາລິມ຺ເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຓ຺ຑໍ ກຓ຺ຑຸວນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຓ຺ຑໍ ກຓ຺ຑຸວນ຺ຕສ຺ສ [ກຓ຺ຑູວນ຺ຕສ຺ສ (ສີ.)] ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໖໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມຄ຺ຄໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ມຄ຺ຄໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວຕ຺ຖິໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປສ຺ສາວໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ວຕ຺ຖິໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປສ຺ສາວໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຊນ຺ຕາຆເຣ ອຸທຣວຏ຺ຏິໍ ຕາເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ຊນ຺ຕາຆເຣ ອຸທຣວຏ຺ຏິໍ ຕາເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຊນ຺ຕາຆເຣ ອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ຊນ຺ຕາຆເຣ ອຸປຊ຺ຌາຍສ຺ສ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ກໂຣນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໖໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອູຣຸໍ ຆຏ຺ຏາເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອູຣຸໍ ຆຏ຺ຏາເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ໂມຈນາຘິປ຺ປາໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ສາມເຓຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ ເມ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ສາມເຓຣ, ອງ຺ຄຊາຕໍ ຄຓ຺ຫາຫີ’’ຕິ. ໂສ ຕສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ເສວ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຕ຺ຕສ຺ສ ສາມເຓຣສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຄ຺ຄເຫສິ. ຕສ຺ເສວ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ …ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໖໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອູຣູຫິ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປີເຬນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ມຸຏ຺ຐິນາ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປີເຬນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອາກາເສ ກຏິໍ ກມ຺ເປນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກາຍໍ ຖມ຺ເຠນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ກາຍໍ ຖມ຺ເຠນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິ. ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ນ ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາຣຕ຺ເຕນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ອຸປນິຊ຺ຌາເຍຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໖໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ຕາຬຈ຺ຉິທ຺ທໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ກຏ຺ເຐນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ຆຏ຺ເຏນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິໂສເຕ ນ຺ຫາຍນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ປຏິໂສເຕ ນ຺ຫາຍນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸທຎ຺ຊລໍ ກີຬນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຸທຎ຺ຊລໍ ກີຬນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸທເກ ຘາວນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຸທເກ ຘາວນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸປ຺ຜາວລິຍໍ [ປຸປ຺ຜາວຬິຍໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ກີຬນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ປຸປ຺ຜາວລິຍໍ ກີຬນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໖໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂປກ຺ຂຣວເນ ຘາວນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ໂປກ຺ຂຣວເນ ຘາວນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ວາລິກໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ກທ຺ທມໍ ອງ຺ຄຊາຕໍ ປເວເສນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸທເກນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ໂອສິຎ຺ຈນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອຸທເກນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ໂອສິຎ຺ຈນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ສຍເນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ຆຏ຺ເຏນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂມຈນາຘິປ຺ປາຍສ຺ສ ອງ຺ຄຸຏ຺ເຐນ ອງ຺ຄຊາຕໍ ຆຏ຺ເຏນ຺ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ…ເປ… ອສຸຈິ ນ ມຸຈ຺ຈິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຐມໍ.

໒. ກາຍສໍສຄ຺ຄສິກ຺ຂາປທໍ

໒໖໙. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ອຣຎ຺ເຎ ວິຫຣຕິ. ຕສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ວິຫາໂຣ ອຠິຣູໂປ ໂຫຕິ ທສ຺ສນີໂຍ ປາສາທິໂກ, ມຊ຺ເຌຄພ຺ໂຠ, ສມນ຺ຕາປຣິຍາຄາໂຣ, ສຸປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ມຎ຺ຈປີຐໍ ຠິສິພິມ຺ໂພຫນໍ, ປານີຍໍ ປຣິໂຠຊນີຍໍ ສຸປຏ຺ຐິຕໍ, ປຣິເວຓໍ ສຸສມ຺ມຏ຺ຐໍ. ພຫູ ມນຸສ຺ສາ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ວິຫາຣເປກ຺ຂກາ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣປິ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ສປຊາປຕິໂກ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິຈ຺ຉາມ ມຍໍ ໂຠໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ວິຫາຣໍ ເປກ຺ຂິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓ, ເປກ຺ຂສ຺ສູ’’ຕິ, ອວາປຸຣຓໍ [ອປາປຸຣຓໍ (ສ຺ຍາ.)] ອາທາຍ ຆຏິກໍ ອຸຄ຺ຆາເຏຕ຺ວາ ກວາຏໍ ປຓາເມຕ຺ວາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ. ໂສປິ ໂຂ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ປິຏ຺ຐິໂຕ ປາວິສິ. ສາປິ ໂຂ ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ຕສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ປິຏ຺ຐິໂຕ ປາວິສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເອກຈ຺ເຈ ວາຕປາເນ ວິວຣນ຺ໂຕ ເອກຈ຺ເຈ ວາຕປາເນ ຖເກນ຺ໂຕ ຄພ຺ຠໍ ອນຸປຣິຄນ຺ຕ຺ວາ ປິຏ຺ຐິໂຕ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ຕສ຺ສາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓິຍາ ອງ຺ຄມງ຺ຄານິ ປຣາມສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸທາຍິນາ ສທ຺ຘິໍ ປຏິສມ຺ໂມທິຕ຺ວາ ອຄມາສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອຕ຺ຕມໂນ ອຕ຺ຕມນວາຈໍ ນິຈ຺ຉາເຣສິ – ‘‘ອຸຬາຣາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ເຍ ອິເມ ເອວຣູເປ ອຣຎ຺ເຎ ວິຫຣນ຺ຕິ. ຠວມ຺ປິ ອຸທາຍີ ອຸຬາໂຣ ໂຍ ເອວຣູເປ ອຣຎ຺ເຎ ວິຫຣຕີ’’ຕິ.

ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ສາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ຕໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຸໂຕ ຕສ຺ສ ອຸຬາຣຕ຺ຕຕາ! ຍເຖວ ເມ ຕ຺ວໍ ອງ຺ຄມງ຺ຄານິ ປຣາມສິ ເອວເມວ ເມ ສມໂຓ ອຸທາຍີ ອງ຺ຄມງ຺ຄານິ ປຣາມສີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ອລຊ຺ຊິໂນ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທຸສ຺ສີລາ ມຸສາວາທິໂນ. ອິເມ ຫິ ນາມ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ! ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ກຸໂຕ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ກຸໂຕ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ອປຄຕາ ອິເມ ສາມຎ຺ຎາ ອປຄຕາ ອິເມ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎາ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມໂຓ ອຸທາຍີ ມມ ຠຣິຍາຍ ອງ຺ຄມງ຺ຄານິ ປຣາມສິສ຺ສຕິ! ນ ຫິ ສກ຺ກາ ກຸລິຕ຺ຖີຫິ ກຸລຘີຕາຫິ ກຸລກຸມາຣີຫິ ກຸລສຸຓ຺ຫາຫິ ກຸລທາສີຫິ ອາຣາມໍ ວາ ວິຫາຣໍ ວາ ຄນ຺ຕຸໍ. ສເຈ [ສເຈ ຫິ (ສ຺ຍາ.)] ກຸລິຕ຺ຖິໂຍ ກຸລຘີຕໂຣ [ກຸລຘີຕາໂຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ກຸລກຸມາຣິໂຍ ກຸລສຸຓ຺ຫາໂຍ ກຸລທາສິໂຍ ອາຣາມໍ ວາ ວິຫາຣໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍຸໍ, ຕາປິ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທູເສຍ຺ຍຸ’’ນ຺ຕິ!

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ພ຺ຣາຫ຺ມຓສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ໂນ ສຣາຄາຍ…ເປ… ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໒໗໐. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ໂອຕິຓ຺ໂຓ ວິປຣິຓເຕນ ຈິຕ຺ເຕນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ ຫຕ຺ຖຄ຺ຄາຫໍ ວາ ເວຓິຄ຺ຄາຫໍ ວາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ວາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ວາ ອງ຺ຄສ຺ສ ປຣາມສນໍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໒໗໑. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ໂອຕິຓ຺ໂຓ ນາມ ສາຣຕ຺ໂຕ ອເປກ຺ຂວາ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ.

ວິປຣິຓຕນ຺ຕິ ຣຕ຺ຕມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ. ທຸຏ຺ຐມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ. ມູຬ຺ຫມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ. ອປິຈ, ຣຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປຕໍ ວິປຣິຓຕນ຺ຕິ.

ມາຕຸຄາໂມ ນາມ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ນ ຍກ຺ຂີ ນ ເປຕີ, ນ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ. ອນ຺ຕມໂສ ຕທຫຸຊາຕາປິ ທາຣິກາ, ປເຄວ ມຫຕ຺ຕຣີ.

ສທ຺ຘິນ຺ຕິ ເອກໂຕ.

ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ອຊ຺ຌາຈາໂຣ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຫຕ຺ໂຖ ນາມ ກປ຺ປຣໍ ອຸປາທາຍໍ ຍາວ ອຄ຺ຄນຂາ.

ເວຓີ ນາມ ສຸທ຺ຘເກສາ ວາ, ສຸຕ຺ຕມິສ຺ສາ ວາ, ມາລາມິສ຺ສາ ວາ, ຫິຣຎ຺ຎມິສ຺ສາ ວາ, ສຸວຓ຺ຓມິສ຺ສາ ວາ, ມຸຕ຺ຕາມິສ຺ສາ ວາ, ມຓິມິສ຺ສາ ວາ.

ອງ຺ຄໍ ນາມ ຫຕ຺ຖຎ຺ຈ ເວຓິຎ຺ຈ ຐເປຕ຺ວາ ອວເສສໍ ອງ຺ຄໍ ນາມ.

໒໗໒. ອາມສນາ, ປຣາມສນາ, ໂອມສນາ, ອຸມ຺ມສນາ, ໂອລງ຺ຆນາ, ອຸລ຺ລງ຺ຆນາ, ອາກຑ຺ຒນາ, ປຕິກຑ຺ຒນາ, ອຠິນິຄ຺ຄຓ຺ຫນາ, ອຠິນິປ຺ປີຬນາ, ຄຫຓໍ, ຉຸປນໍ.

ອາມສນາ ນາມ ອາມຏ຺ຐມຕ຺ຕາ.

ປຣາມສນາ ນາມ ອິໂຕຈິໂຕ ຈ ສໍໂຈປນາ.

ໂອມສນາ ນາມ ເຫຏ຺ຐາ ໂອໂຣປນາ.

ອຸມ຺ມສນາ ນາມ ອຸທ຺ຘໍ ອຸຈ຺ຈາຣຓາ.

ໂອລງ຺ຆນາ ນາມ ເຫຏ຺ຐາ ໂອນມນາ.

ອຸລ຺ລງ຺ຆນາ ນາມ ອຸທ຺ຘໍ ອຸຈ຺ຈາຣຓາ.

ອາກຑ຺ຒນາ ນາມ ອາວິຎ຺ຉນາ [ອາວິຎ຺ຊນາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)].

ປຕິກຑ຺ຒນາ ນາມ ປຕິປ຺ປຓາມນາ.

ອຠິນິຄ຺ຄຓ຺ຫນາ ນາມ ອງ຺ຄໍ ຄເຫຕ຺ວາ ນິປ຺ປີຬນາ.

ອຠິນິປ຺ປີຬນາ ນາມ ເກນຈິ ສຫ ນິປ຺ປີຬນາ.

ຄຫຓໍ ນາມ ຄຫິຕມຕ຺ຕໍ.

ຉຸປນໍ ນາມ ຜຸຏ຺ຐມຕ຺ຕໍ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໒໗໓. ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ ຠິກ຺ຂຸ ຈ. ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ ໂອມສຕິ ອຸມ຺ມສຕິ ໂອລງ຺ເຆຕິ ອຸລ຺ລງ຺ເຆຕິ ອາກຑ຺ຒຕິ ປຕິກຑ຺ຒຕິ ອຠິນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ອຠິນິປ຺ປີເຬຕິ ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ເວມຕິໂກ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ເວມຕິໂກ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຈ ໂຫຕິ ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຸຣິສສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຈ ໂຫຕິ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຸຣິໂສ ຈ ໂຫຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ປຸຣິໂສ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ… ປຸຣິໂສ ຈ ໂຫຕິ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຸຣິສສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ ເວມຕິໂກ…ເປ… ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ. ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໗໔. ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ.

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ເວມຕິໂກ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ.

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ…ເປ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ.

ທ຺ເວ ປຓ຺ຑກາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑການໍ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑການໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ.

ທ຺ເວ ປຓ຺ຑກາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑການໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑການໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ທ຺ເວ ປຸຣິສາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ທ຺ເວ ປຸຣິສາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ປຸຣິສານໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ທ຺ເວ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ທ຺ເວ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ … ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

໒໗໕. ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ເວມຕິໂກ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຸຣິໂສ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຸຣິໂສ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ … ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ປຸຣິໂສ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ປຸຣິໂສ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ປຸຣິໂສ ຈ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ປຸຣິໂສ ຈ ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ທຸມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໗໖. ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ …ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາມສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ຠິກ຺ຂຸເປຍ຺ຍາໂລ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

໒໗໗. ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ ໂອມສຕິ ອຸມ຺ມສຕິ ໂອລງ຺ເຆຕິ ອຸລ຺ລງ຺ເຆຕິ ອາກຑ຺ຒຕິ ປຕິກຑ຺ຒຕິ ອຠິນິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ອຠິນິປ຺ປີເຬຕິ ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ ໂອມສນ຺ຕິ ອຸມ຺ມສນ຺ຕິ ໂອລງ຺ເຆນ຺ຕິ ອຸລ຺ລງ຺ເຆນ຺ຕິ ອາກຑ຺ຒນ຺ຕິ ປຕິກຑ຺ຒນ຺ຕິ ອຠິນິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ອຠິນິປ຺ປີເຬນ຺ຕິ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

໒໗໘. ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ ປຣາມສຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫາຕິ ຉຸປຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ກາຍປຏິພທ຺ເຘນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສນ຺ຕິ ປຣາມສນ຺ຕິ…ເປ… ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ຉຸປນ຺ຕິ, ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍໍ ອາມສຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍໍ ອາມສນ຺ຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍໍ ອາມສນ຺ຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສນ຺ຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາມສນ຺ຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖີ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາມສຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອິຕ຺ຖິໂຍ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາມສນ຺ຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ອຸໂຠ ຈ ນໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາມສນ຺ຕິ. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

໒໗໙. ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ນ ຈ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ເສວນາຘິປ຺ປາໂຍ ນ ຈ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ໂມກ຺ຂາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ໂມກ຺ຂາຘິປ຺ປາໂຍ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ໂມກ຺ຂາຘິປ຺ປາໂຍ ນ ຈ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ໂມກ຺ຂາຘິປ຺ປາໂຍ ນ ຈ ກາເຍນ ວາຍມຕິ, ນ ຈ ຜສ຺ສໍ ປຏິວິຊານາຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໒໘໐. ອນາປຕ຺ຕິ ອສຎ຺ຈິຈ຺ຈ, ອສຕິຍາ, ອຊານນ຺ຕສ຺ສ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ມາຕາ ຘີຕາ ຠຄິນີ ຈ, ຊາຍາ ຍກ຺ຂີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ;

ສຸຕ຺ຕາ ມຕາ ຕິຣຈ຺ຉານາ, ທາຣຸຘິຕລິກາຍ ຈ.

ສມ຺ປີເຬ ສງ຺ກໂມ ມຄ຺ໂຄ, ຣຸກ຺ໂຂ ນາວາ ຈ ຣຊ຺ຊຸ ຈ;

ທຓ຺ໂຑ ປຕ຺ຕໍ ປຓາເມສິ, ວນ຺ເທ ວາຍມິ ນຈ຺ຉຸເປຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໒໘໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມາຕຸຍາ ມາຕຸເປເມນ ອາມສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຘີຕຸຍາ ຘີຕຸເປເມນ ອາມສິ…ເປ… ຠຄິນິຍາ ຠຄິນິເປເມນ ອາມສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາຍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຍກ຺ຂິນິຍາ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຕ຺ຕິຕ຺ຖິຍາ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ມຕິຕ຺ຖິຍາ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕິຕ຺ຖິຍາ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທາຣຸຘີຕລິກາຍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໘໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມ຺ປີເຬຕ຺ວາ ພາຫາປຣມ຺ປຣາຍ ອາເນສຸໍ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ສາທິຍິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາຫໍ, ຠຄວາ, ສາທິຍິ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂູ, ອສາທິຍນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິຍາ ອຠິຣູຬ຺ຫໍ ສງ຺ກມໍ ສາຣຕ຺ໂຕ ສຎ຺ຈາເລສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິໍ ປຏິປເຖ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ສາຣຕ຺ໂຕ ອໍສກູເຏນ ປຫາຣໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິຍາ ອຠິຣູຬ຺ຫໍ ຣຸກ຺ຂໍ ສາຣຕ຺ໂຕ ສຎ຺ຈາເລສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິຍາ ອຠິຣູຬ຺ຫໍ ນາວໍ ສາຣຕ຺ໂຕ ສຎ຺ຈາເລສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິຍາ ຄຫິຕໍ ຣຊ຺ຊຸໍ ສາຣຕ຺ໂຕ ອາວິຎ຺ຉິ [ອາວິຎ຺ຊິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິຍາ ຄຫິຕໍ ທຓ຺ຑໍ ສາຣຕ຺ໂຕ ອາວິຎ຺ຉິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖິໍ ປຕ຺ເຕນ ປຓາເມສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິຍາ ວນ຺ທນ຺ຕິຍາ ສາຣຕ຺ໂຕ ປາທໍ ອຸຈ຺ຈາເຣສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ອິຕ຺ຖິໍ ຄເຫສ຺ສາມີຕິ ວາຍມິຕ຺ວາ ນ ຉຸປິ.

ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ກາຍສໍສຄ຺ຄສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທຸຕິຍໍ.

໓. ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລວາຈາສິກ຺ຂາປທໍ

໒໘໓. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ອຣຎ຺ເຎ ວິຫຣຕິ. ຕສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ວິຫາໂຣ ອຠິຣູໂປ ໂຫຕິ ທສ຺ສນີໂຍ ປາສາທິໂກ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ອາຣາມໍ ອາຄມໍສຸ ວິຫາຣເປກ຺ຂິກາໂຍ. ອຖ ໂຂ ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອິຈ຺ຉາມ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ວິຫາຣໍ ເປກ຺ຂິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ວິຫາຣໍ ເປກ຺ຂາເປຕ຺ວາ ຕາສໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ຍາຈຕິປິ ອາຍາຈຕິປິ ປຸຈ຺ຉຕິປິ ປຏິປຸຈ຺ຉຕິປິ ອາຈິກ຺ຂຕິປິ ອນຸສາສຕິປິ ອກ຺ໂກສຕິປິ. ຍາ ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຉິນ຺ນິກາ ຘຸຕ຺ຕິກາ ອຫິຣິກາໂຍ ຕາ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸທາຍິນາ ສທ຺ຘິໍ ອຸຫສນ຺ຕິປິ ອຸລ຺ລປນ຺ຕິປິ ອຸຊ຺ຊຄ຺ຆນ຺ຕິປິ ອຸປ຺ປຓ຺ເຑນ຺ຕິປິ. ຍາ ປນ ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ຫິຣິມນາ ຕາ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອຸຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ – ‘‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ. ສາມິເກນປິ ມຍໍ ເອວໍ ວຸຕ຺ຕາ ນ ອິຈ຺ເຉຍ຺ຍາມ, ກິໍ ປນາຍ຺ເຍນ ອຸທາຍິນາ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິສ຺ສສິ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ໂນ ສຣາຄາຍ…ເປ… ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໒໘໔. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ໂອຕິຓ຺ໂຓ ວິປຣິຓເຕນ ຈິຕ຺ເຕນ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາເສຍ຺ຍ ຍຖາ ຕໍ ຍຸວາ ຍຸວຕິໍ ເມຖຸນຸປສໍຫິຕາຫິ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໒໘໕. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ໂອຕິຓ຺ໂຓ ນາມ ສາຣຕ຺ໂຕ ອເປກ຺ຂວາ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ.

ວິປຣິຓຕນ຺ຕິ ຣຕ຺ຕມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ, ທຸຏ຺ຐມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ ມູຬ຺ຫມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ. ອປິຈ, ຣຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປຕໍ ວິປຣິຓຕນ຺ຕິ.

ມາຕຸຄາໂມ ນາມ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ນ ຍກ຺ຂີ, ນ ເປຕີ, ນ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ. ວິຎ຺ຎູ ປຏິພລາ ສຸຠາສິຕທຸພ຺ຠາສິຕໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ອາຊານິຕຸໍ.

ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາ ນາມ ວາຈາ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄປສ຺ສາວມຄ຺ຄເມຖຸນຘມ຺ມປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ຕາ ວາຈາ.

ໂອຠາເສຍ຺ຍາຕິ ອຊ຺ຌາຈາໂຣ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຍຖາ ຕໍ ຍຸວາ ຍຸວຕິນ຺ຕິ ທຫໂຣ ທຫຣິໍ, ຕຣຸໂຓ ຕຣຸຓິໍ, ກາມໂຠຄີ ກາມໂຠຄິນິໍ.

ເມຖຸນຸປສໍຫິຕາຫີຕິ ເມຖຸນຘມ຺ມປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ຕາຫິ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ …ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

ທ຺ເວ ມຄ຺ເຄ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ, ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ, ຍາຈຕິປິ, ອາຍາຈຕິປິ, ປຸຈ຺ຉຕິປິ, ປຏິປຸຈ຺ຉຕິປິ, ອາຈິກ຺ຂຕິປິ, ອນຸສາສຕິປິ, ອກ຺ໂກສຕິປິ.

ວຓ຺ຓໍ ຠຓຕິ ນາມ ທ຺ເວ ມຄ຺ເຄ ໂຖເມຕິ ວຓ຺ເຓຕິ ປສໍສຕິ.

ອວຓ຺ຓໍ ຠຓຕິ ນາມ ທ຺ເວ ມຄ຺ເຄ ຂຸໍເສຕິ ວມ຺ເຠຕິ ຄຣຫຕິ.

ຍາຈຕິ ນາມ ເທຫິ ເມ, ອຣຫສິ ເມ ທາຕຸນ຺ຕິ.

ອາຍາຈຕິ ນາມ ກທາ ເຕ ມາຕາ ປສີທິສ຺ສຕິ, ກທາ ເຕ ປິຕາ ປສີທິສ຺ສຕິ, ກທາ ເຕ ເທວຕາໂຍ ປສີທິສ຺ສນ຺ຕິ, ກທາ [ກທາ ເຕ (ສ຺ຍາ.)] ສຸຂໂຓ ສຸລໂຍ ສຸມຸຫຸຕ຺ໂຕ ຠວິສ຺ສຕິ, ກທາ ເຕ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ລຠິສ຺ສາມີຕິ.

ປຸຈ຺ຉຕິ ນາມ ກຖໍ ຕ຺ວໍ ສາມິກສ຺ສ ເທສິ, ກຖໍ ຊາຣສ຺ສ ເທສີຕິ?

ປຏິປຸຈ຺ຉຕິ ນາມ ເອວໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ ສາມິກສ຺ສ ເທສິ, ເອວໍ ຊາຣສ຺ສ ເທສີຕິ.

ອາຈິກ຺ຂຕິ ນາມ ປຸຏ຺ໂຐ ຠຓຕິ – ‘‘ເອວໍ ເທຫິ. ເອວໍ ເທນ຺ຕາ ສາມິກສ຺ສ ປິຍາ ຠວິສ຺ສສິ ມນາປາ ຈາ’’ຕິ.

ອນຸສາສຕິ ນາມ ອປຸຏ຺ໂຐ ຠຓຕິ – ‘‘ເອວໍ ເທຫິ. ເອວໍ ເທນ຺ຕາ ສາມິກສ຺ສ ປິຍາ ຠວິສ຺ສຕິ ມນາປາ ຈາ’’ຕິ.

ອກ຺ໂກສຕິ ນາມ ອນິມິຕ຺ຕາສິ, ນິມິຕ຺ຕມຕ຺ຕາສິ, ອໂລຫິຕາສິ, ຘຸວໂລຫິຕາສິ, ຘຸວໂຈຬາສິ, ປຄ຺ຆຣນ຺ຕີສິ, ສິຂຣຓີສິ, ອິຕ຺ຖິປຓ຺ຑກາສິ, ເວປຸຣິສິກາສິ, ສມ຺ຠິນ຺ນາສິ, ອຸຠໂຕພ຺ຍຎ຺ຊນາສີຕິ.

໒໘໖. ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ຍາຈຕິປິ ອາຍາຈຕິປິ ປຸຈ຺ຉຕິປິ ປຏິປຸຈ຺ຉຕິປິ ອາຈິກ຺ຂຕິປິ ອນຸສາສຕິປິ ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓໍປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຘກ຺ຂກໍ ອຸພ຺ຠຊາຓຸມຓ຺ຑລໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຘກ຺ຂກໍ ອຸພ຺ຠຊາຓຸມຓ຺ຑລໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ວຈ຺ຈມຄ຺ຄໍ ປສ຺ສາວມຄ຺ຄໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຘກ຺ຂກໍ ອຸພ຺ຠຊາຓຸມຓ຺ຑລໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ອຸພ຺ຠກ຺ຂກໍ ອໂຘຊາຓຸມຓ຺ຑລໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອຸພ຺ຠກ຺ຂກໍ ອໂຘຊາຓຸມຓ຺ຑລໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ອຸພ຺ຠກ຺ຂກໍ ອໂຘຊາຓຸມຓ຺ຑລໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ກາຍປຏິພທ຺ຘໍ ອາທິສ຺ສ ວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ ອວຓ຺ຓມ຺ປິ ຠຓຕິ…ເປ… ອກ຺ໂກສຕິປິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ….

໒໘໗. ອນາປຕ຺ຕິ ອຕ຺ຖປຸເຣກ຺ຂາຣສ຺ສ, ຘມ຺ມປຸເຣກ຺ຂາຣສ຺ສ, ອນຸສາສນິປຸເຣກ຺ຂາຣສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ໂລຫິຕໍ ກກ຺ກສາກິຓ຺ຓໍ, ຂຣໍ ທີຆຎ຺ຈ ວາປິຕໍ;

ກຈ຺ຈິ ສໍສີທຕິ ມຄ຺ໂຄ, ສທ຺ຘາ ທາເນນ ກມ຺ມຸນາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໒໘໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ນວຣຕ຺ຕໍ ກມ຺ພລໍ ປາຣຸຕາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ໂລຫິຕໍ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ນວຣຕ຺ໂຕ ກມ຺ພໂລ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ຂຣກມ຺ພລໍ ປາຣຸຕາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກກ຺ກສໂລມໍ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ຂຣກມ຺ພລໂກ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ນວາວຸຕໍ ກມ຺ພລໍ ປາຣຸຕາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອາກິຓ຺ຓໂລມໍ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ນວາວຸໂຕ ກມ຺ພໂລ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ຂຣກມ຺ພລໍ ປາຣຸຕາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຂຣໂລມໍ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ຂຣກມ຺ພລໂກ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ປາວາຣໍ [ທີຆປາວາຣໍ (ສ຺ຍາ.)] ປາຣຸຕາ ໂຫຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ທີຆໂລມໍ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ປາວາໂຣ’’ [ທີຆປາວາໂຣ (ສ຺ຍາ.)] ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໒໘໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ເຂຕ຺ຕໍ ວປາເປຕ຺ວາ ອາຄຈ຺ຉຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວາປິຕໍ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນີ’’ຕິ? ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ໂນ ຈ ໂຂ ປຏິວຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິພ຺ພາຊິກໍ ປຏິປເຖ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ປຣິພ຺ພາຊິກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຈ຺ຈິ, ຠຄິນິ, ມຄ຺ໂຄ ສໍສີທຕີ’’ຕິ? ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ‘‘ອາມ ຠິກ຺ຂຸ, ປຏິປຊ຺ຊິສ຺ສສີ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສທ຺ຘາສິ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ. ອປິຈ, ຍໍ ສາມິກສ຺ສ ເທສິ ຕໍ ນາມ຺ຫາກໍ ເທສີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສທ຺ຘາສິ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ. ອປິຈ, ຍໍ ອຄ຺ຄທານໍ ຕໍ ນາມ຺ຫາກໍ ເທສີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຕິຏ຺ຐ, ຠຄິນິ, ອຫໍ ກຣິສ຺ສາມີຕິ…ເປ… ນິສີທ, ຠຄິນິ, ອຫໍ ກຣິສ຺ສາມີຕິ…ເປ… ນິປຊ຺ຊ, ຠຄິນິ, ອຫໍ ກຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ສາ ນ ປຏິວິຊານິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລວາຈາສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຕຕິຍໍ.

໔. ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍສິກ຺ຂາປທໍ

໒໙໐. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ກຸລູປໂກ ໂຫຕິ, ພຫຸການິ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ມຕປຕິກາ ອຠິຣູປາ ໂຫຕິ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ຕສ຺ສາ ອິຕ຺ຖິຍາ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ສາ ອິຕ຺ຖີ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ສາ ອິຕ຺ຖີ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸທາຍິນາ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິຕາ ສມາທປິຕາ ສມຸຕ຺ເຕຊິຕາ ສມ຺ປຫໍສິຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວເທຍ຺ຍາຖ, ຠນ຺ເຕ, ເຍນ ອຕ຺ໂຖ. ປຏິພລາ ມຍໍ ອຍ຺ຍສ຺ສ ທາຕຸໍ ຍທິທໍ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣ’’ນ຺ຕິ.

‘‘ນ ໂຂ ເຕ, ຠຄິນິ, ອມ຺ຫາກໍ ທຸລ຺ລຠາ ຍທິທໍ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣາ. ອປິຈ, ໂຍ ອມ຺ຫາກໍ ທຸລ຺ລໂຠ ຕໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອຕ຺ໂຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ໂຖ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ, ໂອວຣກໍ ປວິສິຕ຺ວາ ສາຏກໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ມຎ຺ຈເກ ອຸຕ຺ຕານາ ນິປຊ຺ຊິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ສາ ອິຕ຺ຖີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ – ‘‘ໂກ ອິມໍ ວສລໍ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ ອາມສິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ນິຏ຺ຐຸຫິຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ. ອຖ ໂຂ ສາ ອິຕ຺ຖີ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ອລຊ຺ຊິໂນ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທຸສ຺ສີລາ ມຸສາວາທິໂນ. ອິເມ ຫິ ນາມ ຘມ຺ມຈາຣິໂນ ສມຈາຣິໂນ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໂນ ສຈ຺ຈວາທິໂນ ສີລວນ຺ໂຕ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມາ ປຏິຊານິສ຺ສນ຺ຕິ! ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຕ຺ຖິ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ນຏ຺ຐໍ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ກຸໂຕ ອິເມສໍ ສາມຎ຺ຎໍ ກຸໂຕ ອິເມສໍ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎໍ, ອປຄຕາ ອິເມ ສາມຎ຺ຎາ ອປຄຕາ ອິເມ ພ຺ຣຫ຺ມຎ຺ຎາ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມໂຓ ອຸທາຍີ ມໍ ສາມໍ ເມຖຸນຘມ຺ມໍ ຍາຈິຕ຺ວາ, ‘ໂກ ອິມໍ ວສລໍ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ ອາມສິສ຺ສຕີ’’ຕິ ນິຏ຺ຐຸຫິຕ຺ວາ ປກ຺ກມິສ຺ສຕິ! ກິໍ ເມ ປາປກໍ ກິໍ ເມ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ, ກສ຺ສາຫໍ ເກນ ຫາຍາມີ’’ຕິ? ອຎ຺ຎາປິ ອິຕ຺ຖິໂຍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ອລຊ຺ຊິໂນ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ທຸສ຺ສີລາ ມຸສາວາທິໂນ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມໂຓ ອຸທາຍີ ອິມິສ຺ສາ ສາມໍ ເມຖຸນຘມ຺ມໍ ຍາຈິຕ຺ວາ, ‘ໂກ ອິມໍ ວສລໍ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ ອາມສິສ຺ສຕີ’ຕິ ນິຏ຺ຐຸຫິຕ຺ວາ ປກ຺ກມິສ຺ສຕິ! ກິໍ ອິມິສ຺ສາ ປາປກໍ ກິໍ ອິມິສ຺ສາ ທຸຄ຺ຄນ຺ຘໍ, ກສ຺ສາຍໍ ເກນ ຫາຍຕີ’’ຕິ? ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕາສໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕີນໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕີນໍ ວິປາເຈນ຺ຕີນໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສິສ຺ສຕີ’’ຕິ!

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສິສ຺ສສິ! ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຣາຄາຍ ຘມ຺ໂມ ເທສິໂຕ ໂນ ສຣາຄາຍ…ເປ… ກາມປຣິຬາຫານໍ ວູປສໂມ ອກ຺ຂາໂຕ? ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໒໙໑. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ໂອຕິຓ຺ໂຓ ວິປຣິຓເຕນ ຈິຕ຺ເຕນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາເສຍ຺ຍ – ‘ເອຕທຄ຺ຄໍ, ຠຄິນິ, ປາຣິຈຣິຍານໍ ຍາ ມາທິສໍ ສີລວນ຺ຕໍ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ມໍ ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິໍ ເອເຕນ ຘມ຺ເມນ ປຣິຈເຣຍ຺ຍາຕິ ເມຖຸນຸປສໍຫິເຕນ’, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໒໙໒. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ໂອຕິຓ຺ໂຓ ນາມ ສາຣຕ຺ໂຕ ອເປກ຺ຂວາ ປຏິພທ຺ຘຈິຕ຺ໂຕ.

ວິປຣິຓຕນ຺ຕິ ຣຕ຺ຕມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕ຺ຕໍ, ທຸຏ຺ຐມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ, ມູຬ຺ຫມ຺ປິ ຈິຕ຺ຕໍ ວິປຣິຓຕໍ. ອປິຈ, ຣຕ຺ຕໍ ຈິຕ຺ຕໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປຕໍ ວິປຣິຓຕນ຺ຕິ.

ມາຕຸຄາໂມ ນາມ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ນ ຍກ຺ຂີ, ນ ເປຕີ, ນ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ. ວິຎ຺ຎູ ປຏິພລາ ສຸຠາສິຕທຸພ຺ຠາສິຕໍ ທຸຏ຺ຐລ຺ລາທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ອາຊານິຕຸໍ.

ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສນ຺ຕິເກຕິ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ, ມາຕຸຄາມສ຺ສ ອວິທູເຣ.

ອຕ຺ຕກາມນ຺ຕິ ອຕ຺ຕໂນ ກາມໍ ອຕ຺ຕໂນ ເຫຕຸໍ ອຕ຺ຕໂນ ອຘິປ຺ປາຍໍ ອຕ຺ຕໂນ ປາຣິຈຣິຍໍ.

ເອຕທຄ຺ຄນ຺ຕິ ເອຕໍ ອຄ຺ຄໍ ເອຕໍ ເສຏ຺ຐໍ ເອຕໍ ໂມກ຺ຂໍ ເອຕໍ ອຸຕ຺ຕມໍ ເອຕໍ ປວຣໍ.

ຍາຕິ ຂຕ຺ຕິຍີ [ຂຕ຺ຕິຍາ (ສ຺ຍາ.)] ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓີ ວາ ເວສ຺ສີ ວາ ສຸທ຺ທີ ວາ.

ມາທິສນ຺ຕິ ຂຕ຺ຕິຍໍ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ວາ ເວສ຺ສໍ ວາ ສຸທ຺ທໍ ວາ.

ສີລວນ຺ຕນ຺ຕິ ປາຓາຕິປາຕາ ປຏິວິຣຕໍ, ອທິນ຺ນາທານາ ປຏິວິຣຕໍ, ມຸສາວາທາ ປຏິວິຣຕໍ.

ພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິນ຺ຕິ ເມຖຸນຘມ຺ມາ ປຏິວິຣຕໍ.

ກລ຺ຍາຓຘມ຺ໂມ ນາມ ເຕນ ຈ ສີເລນ ເຕນ ຈ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິເຍນ ກລ຺ຍາຓຘມ຺ໂມ ໂຫຕິ.

ເອເຕນ ຘມ຺ເມນາຕິ ເມຖຸນຘມ຺ເມນ.

ປຣິຈເຣຍ຺ຍາຕິ ອຠິຣເມຍ຺ຍ.

ເມຖຸນຸປສໍຫິເຕນາຕິ ເມຖຸນຘມ຺ມປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ເຕນ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໒໙໓. ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອິຕ຺ຖີ ຈ ໂຫຕິ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ປຓ຺ຑໂກ ຈ ໂຫຕິ ເວມຕິໂກ…ເປ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ… ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ… ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ປຓ຺ຑກສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຈ ໂຫຕິ…ເປ… ຕິຣຈ຺ຉານຄໂຕ ຈ ໂຫຕິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສຎ຺ຎີ…ເປ… ເວມຕິໂກ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ… ປຓ຺ຑກສຎ຺ຎີ… ປຸຣິສສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ທ຺ເວ ອິຕ຺ຖິໂຍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ…ເປ….

ອິຕ຺ຖີ ຈ ປຓ຺ຑໂກ ຈ ອຸຠິນ຺ນໍ ອິຕ຺ຖິສຎ຺ຎີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຈ. ຠິກ຺ຂຸ ຈ ນໍ ອຸຠິນ຺ນໍ ສນ຺ຕິເກ ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ….

໒໙໔. ອນາປຕ຺ຕິ ‘‘ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາເຣນ ອຸປຏ຺ຐຫາ’’ຕິ ຠຓຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ກຖໍ ວຎ຺ຌາ ລເຠ ປຸຕ຺ຕໍ, ປິຍາ ຈ ສຸຠຄາ ສິຍໍ;

ກິໍ ທຊ຺ຊໍ ເກນຸປຏ຺ເຐຍ຺ຍໍ, ກຖໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍໍ ສຸຄ຺ຄຕິນ຺ຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໒໙໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ວຎ຺ຌາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຖາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ວິຊາເຍຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ອຄ຺ຄທານໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ວິຊາຍິນີ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຖາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຸຕ຺ຕໍ ລເຠຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ອຄ຺ຄທານໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຖາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສາມິກສ຺ສ ປິຍາ ອສ຺ສ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ອຄ຺ຄທານໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຖາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສຸຠຄາ ອສ຺ສ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ອຄ຺ຄທານໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກ຺ຍາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ທຊ຺ຊາມີ’’ຕິ? ‘‘ອຄ຺ຄທານໍ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເກນາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍໍ ອຸປຏ຺ເຐມີ’’ຕິ? ‘‘ອຄ຺ຄທາເນນ, ຠຄິນີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ກຸລູປກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຖາຫໍ,

ຠນ຺ເຕ, ສຸຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠຄິນິ, ອຄ຺ຄທານໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຄ຺ຄທານ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຖຸນຘມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອາປຕ຺ຕິໍ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາປນ຺ໂນ ສງ຺ຆາທິເສສ’’ນ຺ຕິ.

ອຕ຺ຕກາມປາຣິຈຣິຍສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ.

໕. ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທໍ

໒໙໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ກຸລູປໂກ ໂຫຕິ. ພຫຸການິ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມຕິ. ຍຕ຺ຖ ປສ຺ສຕິ ກຸມາຣກໍ ວາ ອປຊາປຕິກໍ, ກຸມາຣິກໍ ວາ ອປຕິກໍ, ກຸມາຣກສ຺ສ ມາຕາປິຕູນໍ ສນ຺ຕິເກ ກຸມາຣິກາຍ ວຓ຺ຓໍ ຠຓຕິ – ‘‘ອມຸກສ຺ສ ກຸລສ຺ສ ກຸມາຣິກາ ອຠິຣູປາ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ ປຓ຺ຑິຕາ ພ຺ຍຕ຺ຕາ ເມຘາວິນີ ທກ຺ຂາ ອນລສາ. ຉນ຺ນາ ສາ ກຸມາຣິກາ ອິມສ຺ສ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ. ເຕ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ເອເຕ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອມ຺ເຫ ນ ຊານນ຺ຕິ – ‘ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ. ສເຈ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ທາເປຍ຺ຍ ອາເນຍ຺ຍາມ ມຍໍ ຕໍ ກຸມາຣິກໍ ອິມສ຺ສ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ. ກຸມາຣິກາຍ ມາຕາປິຕູນໍ ສນ຺ຕິເກ ກຸມາຣກສ຺ສ ວຓ຺ຓໍ ຠຓຕິ – ‘‘ອມຸກສ຺ສ ກຸລສ຺ສ ກຸມາຣໂກ ອຠິຣູໂປ ທສ຺ສນີໂຍ ປາສາທິໂກ ປຓ຺ຑິໂຕ ພ຺ຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ທກ຺ໂຂ ອນລໂສ. ຉນ຺ນາຍໍ ກຸມາຣິກາ ຕສ຺ສ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ [ຉນ຺ໂນ ໂສ ກຸມາຣໂກ ອິມິສ຺ສາ ກຸມາຣິກາຍາຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ເຕ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ເອເຕ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອມ຺ເຫ ນ ຊານນ຺ຕິ – ‘ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ, ກິສ຺ມິໍ ວິຍ ກຸມາຣິກາຍ ວຕ຺ຕຸໍ. ສເຈ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຍາຈາເປຍ຺ຍ ທຊ຺ເຊຍ຺ຍາມ ມຍໍ ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ຕສ຺ສ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ. ເອເຕເນວ ອຸປາເຍນ ອາວາຫານິປິ ກາຣາເປຕິ, ວິວາຫານິປິ ກາຣາເປຕິ, ວາເຣຍ຺ຍານິປິ ກາຣາເປຕິ.

໒໙໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣິສ຺ສາ ປຸຣາຓຄຓກິຍາ ຘີຕາ ອຠິຣູປາ ໂຫຕິ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ. ຕິໂຣຄາມກາ ອາຊີວກສາວກາ ອາຄນ຺ຕ຺ວາ ຕໍ ຄຓກິໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ເທຫາຍ຺ເຍ, ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ອມ຺ຫາກໍ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ. ສາ ເອວມາຫ – ‘‘ອຫໍ ຂ຺ວຍ຺ໂຍ [ຂ຺ວຍ຺ຍາ (ສ຺ຍາ.), ຂ຺ວາຍ຺ໂຍ (ກ.)] ຕຸມ຺ເຫ ນ ຊານາມິ – ‘ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ. ອຍຎ຺ຈ ເມ ເອກຘີຕິກາ, ຕິໂຣຄາໂມ ຈ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ນາຫໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ເຕ ອາຊີວກສາວເກ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕຸມ຺ເຫ, ອຍ຺ໂຍ, ອາຄຕຕ຺ຖາ’’ຕິ? ‘‘ອິຘ ມຍໍ, ອຍ຺ໂຍ, ອມຸກໍ ນາມ ຄຓກິໍ ຘີຕຣໍ ຍາຈິມ຺ຫາ ອມ຺ຫາກໍ ກຸມາຣກສ຺ສ. ສາ ເອວມາຫ – ‘ອຫໍ, ຂ຺ວຍ຺ໂຍ ຕຸມ຺ເຫ ນ ຊານາມິ – ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ. ອຍຎ຺ຈ ເມ ເອກຘີຕິກາ, ຕິໂຣຄາໂມ ຈ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ນາຫໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ກິສ຺ສ ຕຸມ຺ເຫ, ອຍ຺ໂຍ, ຕໍ ຄຓກິໍ ຘີຕຣໍ ຍາຈິຕ຺ຖ? ນນຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ທາເປສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເຕ ອາຊີວກສາວກາ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອິຘ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອມຸກໍ ນາມ ຄຓກິໍ ຘີຕຣໍ ຍາຈິມ຺ຫາ ອມ຺ຫາກໍ ກຸມາຣກສ຺ສ. ສາ ເອວມາຫ – ‘ອຫໍ ຂ຺ວຍ຺ໂຍ ຕຸມ຺ເຫ ນ ຊານາມິ – ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາຕິ. ອຍຎ຺ຈ ເມ ເອກຘີຕິກາ, ຕິໂຣຄາໂມ ຈ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ນາຫໍ ທສ຺ສາມີ’ຕິ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຕໍ ຄຓກິໍ ຘີຕຣໍ ທາເປຕຸ ອມ຺ຫາກໍ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ສາ ຄຓກີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ຄຓກິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສິເມສໍ ຘີຕຣໍ ນ ເທສີ’’ຕິ? ‘‘ອຫໍ ຂ຺ວຍ຺ຍ, ອິເມ ນ ຊານາມິ – ‘ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ. ອຍຎ຺ຈ ເມ ເອກຘີຕິກາ, ຕິໂຣຄາໂມ ຈ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ນາຫໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ເທຫິເມສໍ. ອຫໍ ອິເມ ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ສເຈ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຊານາຕິ, ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຄຓກີ ເຕສໍ ອາຊີວກສາວການໍ ຘີຕຣໍ ອທາສິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ອາຊີວກສາວກາ ຕໍ ກຸມາຣິກໍ ເນຕ຺ວາ ມາສໍເຍວ ສຸຓິສໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ອປເຣນ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ສາ ກຸມາຣິກາ ມາຕຸຍາ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ອຫມ຺ຫິ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ, ນ ສຸຂໍ ລຠາມິ. ມາສໍເຍວ ມໍ ສຸຓິສໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ອປເຣນ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ອາຄຈ຺ຉຕຸ ເມ ມາຕາ, ມໍ ເນສ຺ສຕູ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຄຓກີ ເຍນ ເຕ ອາຊີວກສາວກາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕ ອາຊີວກສາວເກ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມາຍ຺ໂຍ, ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ຖ. ສຸຓິສໂຠເຄນ ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ຠຸຎ຺ຊຖາ’’ຕິ. ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ນຕ຺ຖມ຺ຫາກໍ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອາຫາຣູປຫາໂຣ, ສມເຓນ ສທ຺ຘິໍ ອມ຺ຫາກໍ ອາຫາຣູປຫາໂຣ. ຄຈ຺ຉ ຕ຺ວໍ. ນ ມຍໍ ຕໍ ຊານາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຄຓກີ ເຕຫິ ອາຊີວກສາວເກຫິ ອປສາທິຕາ ປຸນເທວ ສາວຕ຺ຖິໍ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສາ ກຸມາຣິກາ ມາຕຸຍາ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ອຫມ຺ຫິ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ, ນ ສຸຂໍ ລຠາມິ. ມາສໍເຍວ ມໍ ສຸຓິສໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ອປເຣນ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ອາຄຈ຺ຉຕຸ ເມ ມາຕາ, ມໍ ເນສ຺ສຕູ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ຄຓກີ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສາ ກິຣ, ຠນ຺ເຕ, ກຸມາຣິກາ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ, ນ ສຸຂໍ ລຠຕິ. ມາສໍເຍວ ນໍ ສຸຓິສໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ອປເຣນ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ວເທຍ຺ຍາຖ, ຠນ຺ເຕ – ‘ມາຍ຺ໂຍ, ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ຖ. ສຸຓິສໂຠເຄນ ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ຠຸຎ຺ຊິຖາ’’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ເຕ ອາຊີວກສາວກາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕ ອາຊີວກສາວເກ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມາຍ຺ໂຍ, ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຊ຺ຊິຕ຺ຖ. ສຸຓິສໂຠເຄນ ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ຠຸຎ຺ຊຖາ’’ຕິ. ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ນຕ຺ຖມ຺ຫາກໍ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອາຫາຣູປຫາໂຣ, ຄຓກິຍາ ສທ຺ຘິໍ ອມ຺ຫາກໍ ອາຫາຣູປຫາໂຣ. ສມເຓນ ຠວິຕພ຺ພໍ ອພ຺ຍາວເຏນ. ສມໂຓ ອສ຺ສ ສຸສມໂຓ, ຄຈ຺ຉ ຕ຺ວໍ, ນ ມຍໍ ຕໍ ຊານາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕຫິ ອາຊີວກສາວເກຫິ ອປສາທິໂຕ ປຸນເທວ ສາວຕ຺ຖິໍ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສາ ກຸມາຣິກາ ມາຕຸຍາ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ອຫມ຺ຫິ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ, ນ ສຸຂໍ ລຠາມິ. ມາສໍເຍວ ມໍ ສຸຓິສໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ອປເຣນ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ອາຄຈ຺ຉຕຸ ເມ ມາຕາ, ມໍ ເນສ຺ສຕູ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ສາ ຄຓກີ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສາ ກິຣ, ຠນ຺ເຕ, ກຸມາຣິກາ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ, ນ ສຸຂໍ ລຠຕິ. ມາສໍເຍວ ນໍ ສຸຓິສໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ຕໂຕ ອປເຣນ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ. ວເທຍ຺ຍາຖ, ຠນ຺ເຕ – ‘ມາຍ຺ໂຍ, ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ທາສິໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິຕ຺ຖ, ສຸຓິສໂຠເຄນ ອິມໍ ກຸມາຣິກໍ ຠຸຎ຺ຊຖາ’’’ຕິ. ‘‘ປຐມໍປາຫໍ ເຕຫິ ອາຊີວກສາວເກຫິ ອປສາທິໂຕ. ຄຈ຺ຉ ຕ຺ວໍ. ນາຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’’ຕິ.

໒໙໘. ອຖ ໂຂ ສາ ຄຓກີ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ເອວໍ ທຸຄ຺ຄໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂິໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ມາ ສຸຂໍ ລຠຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ຍຖາ ເມ ກຸມາຣິກາ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ ນ ສຸຂໍ ລຠຕິ ປາປິກາຍ ສສ຺ສຸຍາ ປາປເກນ ສສຸເຣນ ປາປເກນ ສາມິເກນາ’’ຕິ. ສາປິ ໂຂ ກຸມາຣິກາ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ເອວໍ ທຸຄ຺ຄໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂິໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ມາ ສຸຂໍ ລຠຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ຍຖາຫໍ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ ນ ສຸຂໍ ລຠາມິ ປາປິກາຍ ສສ຺ສຸຍາ ປາປເກນ ສສຸເຣນ ປາປເກນ ສາມິເກນາ’’ຕິ. ອຎ຺ຎາປິ ອິຕ຺ຖິໂຍ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ ສສ຺ສູຫິ ວາ ສສຸເຣຫິ ວາ ສາມິເກຫິ ວາ, ຕາ ເອວໍ ໂອຍາຈນ຺ຕິ – ‘‘ເອວໍ ທຸຄ຺ຄໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ທຸກ຺ຂິໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ມາ ສຸຂໍ ລຠຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ຍຖາ ມຍໍ ທຸຄ຺ຄຕາ ທຸກ຺ຂິຕາ ນ ສຸຂໍ ລຠາມ ປາປິກາຫິ ສສ຺ສູຫິ ປາປເກຫິ ສສຸເຣຫິ ປາປເກຫິ ສາມິເກຫີ’’ຕິ. ຍາ ປນ ຕາ ອິຕ຺ຖິໂຍ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ ສສ຺ສູຫິ ວາ ສສຸເຣຫິ ວາ ສາມິເກຫິ ວາ ຕາ ເອວໍ ອາຍາຈນ຺ຕິ – ‘‘ເອວໍ ສຸຂິໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ສຊ຺ຊິໂຕ ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ເອວໍ ສຸຂເມໂຘ [ສຸຂເມຘິໂຕ (ສີ. ກ.)] ໂຫຕຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ, ຍຖາ ມຍໍ ສຸຂິຕາ ສຊ຺ຊິຕາ ສຸຂເມຘາ ຠທ຺ທິກາຫິ ສສ຺ສູຫິ ຠທ຺ທເກຫິ ສສຸເຣຫິ ຠທ຺ທເກຫິ ສາມິເກຫີ’’ຕິ.

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເອກຈ຺ຈານໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ໂອຍາຈນ຺ຕີນໍ ເອກຈ຺ຈານໍ ອິຕ຺ຖີນໍ ອາຍາຈນ຺ຕີນໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໒໙໙. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອິຕ຺ຖິຍາ ວາ ປຸຣິສມຕິໍ ປຸຣິສສ຺ສ ວາ ອິຕ຺ຖິມຕິໍ, ຊາຍຕ຺ຕເນ ວາ ຊາຣຕ຺ຕເນ ວາ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໓໐໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຘຸຕ຺ຕາ ອຸຍ຺ຍາເນ ປຣິຈາເຣນ຺ຕາ ອຎ຺ຎຕຣິສ຺ສາ ເວສິຍາ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສຸໍ – ‘‘ອາຄຈ຺ຉຕຸ ອຸຍ຺ຍາເນ, ປຣິຈາເຣສ຺ສາມາ’’ຕິ. ສາ ເອວມາຫ – ‘‘ອຫໍ ຂ຺ວຍ຺ໂຍ ຕຸມ຺ເຫ ນ ຊານາມິ – ‘ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ. ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ພຫຸຠຓ຺ຑາ ພຫຸປຣິກ຺ຂາຣາ, ພຫິນຄຣຎ຺ຈ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ນາຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ທູໂຕ ເຕສໍ ຘຸຕ຺ຕານໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ເຕ ຘຸຕ຺ເຕ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕຸມ຺ເຫ ອຍ຺ໂຍ ເອຕໍ ເວສິໍ ຍາຈິຕ຺ຖ? ນນຸ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ! ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ອຸຍ຺ໂຍເຊສ຺ສຕີ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ຕໍ ປຸຣິສໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມາຍ຺ໂຍ ເອວໍ ອວຈ. ນ ກປ຺ປຕິ ສມຓານໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍານໍ ເອວຣູປໍ ກາຕຸໍ. ນາຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ເອວໍ ກຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ, ‘‘ກຣິສ຺ສຕິ ນ ກຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ ອພ຺ຠຸຕມກໍສຸ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຘຸຕ຺ຕາ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອິຘ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຸຍ຺ຍາເນ ປຣິຈາເຣນ຺ຕາ ອສຸກາຍ ນາມ ເວສິຍາ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປຫິຓິມ຺ຫາ – ‘ອາຄຈ຺ຉຕຸ ອຸຍ຺ຍາເນ, ປຣິຈາເຣສ຺ສາມາ’ຕິ. ສາ ເອວມາຫ – ‘ອຫໍ ຂ຺ວຍ຺ໂຍ ຕຸມ຺ເຫ ນ ຊານາມິ – ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາຕິ, ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ພຫຸຠຓ຺ຑາ ພຫຸປຣິກ຺ຂາຣາ, ພຫິນຄຣຎ຺ຈ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ນາຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’ຕິ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຕໍ ວສິໍ ອຸຍ຺ໂຍເຊຕູ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ສາ ເວສີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ເວສິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສິເມສໍ ນ ຄຈ຺ຉສີ’’ຕິ? ‘‘ອຫໍ ຂ຺ວຍ຺ຍ ອິເມ ນ ຊານາມິ – ‘ເກ ວາ ອິເມ ກສ຺ສ ວາ’ຕິ. ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ພຫຸຠຓ຺ຑາ ພຫຸປຣິກ຺ຂາຣາ, ພຫິນຄຣຎ຺ຈ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ນາຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ຄຈ຺ຉິເມສໍ. ອຫໍ ອິເມ ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ສເຈ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຊານາຕິ ອຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຘຸຕ຺ຕາ ຕໍ ເວສິໍ ອາທາຍ ອຸຍ຺ຍານໍ ອຄມໍສຸ. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ຕງ຺ຂຓິກໍ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ອຸປາສກສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຕງ຺ຂຓິກໍ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ຕງ຺ຂຓິກໍ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຕງ຺ຂຓິກໍ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ? ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໓໐໑. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອິຕ຺ຖິຍາ ວາ ປຸຣິສມຕິໍ ປຸຣິສສ຺ສ ວາ ອິຕ຺ຖິມຕິໍ, ຊາຍຕ຺ຕເນ ວາ ຊາຣຕ຺ຕເນ ວາ, ອນ຺ຕມໂສ ຕງ຺ຂຓິກາຍປິ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໓໐໒. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ອິຕ຺ຖິຍາ ວາ ປຫິໂຕ ປຸຣິສສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ຄຈ຺ຉຕິ, ປຸຣິເສນ ວາ ປຫິໂຕ ອິຕ຺ຖິຍາ ສນ຺ຕິເກ ຄຈ຺ຉຕິ.

ອິຕ຺ຖິຍາ ວາ ປຸຣິສມຕິນ຺ຕິ ປຸຣິສສ຺ສ ມຕິໍ ອິຕ຺ຖິຍາ ອາໂຣເຈຕິ.

ປຸຣິສສ຺ສ ວາ ອິຕ຺ຖິມຕິນ຺ຕິ ອິຕ຺ຖິຍາ ມຕິໍ ປຸຣິສສ຺ສ ອາໂຣເຈຕິ.

ຊາຍຕ຺ຕເນ ວາຕິ ຊາຍາ ຠວິສ຺ສສິ.

ຊາຣຕ຺ຕເນ ວາຕິ ຊາຣີ ຠວິສ຺ສສິ.

ອນ຺ຕມໂສ ຕງ຺ຂຓິກາຍປີຕິ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຠວິສ຺ສສິ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໓໐໓. ທສ ອິຕ຺ຖິໂຍ – ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕາ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕາ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕາ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕາ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕາ ສາຣກ຺ຂາ ສປຣິທຓ຺ຑາ.

ທສ ຠຣິຍາໂຍ – ຘນກ຺ກີຕາ ຉນ຺ທວາສິນີ ໂຠຄວາສິນີ ປຏວາສິນີ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ.

໓໐໔. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ມາຕາ ຣກ຺ຂຕິ ໂຄເປຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕຕິ.

ປິຕຸຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ປິຕາ ຣກ຺ຂຕິ ໂຄເປຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕຕິ.

ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ມາຕາປິຕໂຣ ຣກ຺ຂນ຺ຕິ ໂຄເປນ຺ຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣນ຺ຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕນ຺ຕິ.

ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ຠາຕາ ຣກ຺ຂຕິ ໂຄເປຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕຕິ.

ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ຠຄິນີ ຣກ຺ຂຕິ ໂຄເປຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕຕິ.

ຎາຕິຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ຎາຕກາ ຣກ຺ຂນ຺ຕິ ໂຄເປນ຺ຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣນ຺ຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕນ຺ຕິ.

ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ສໂຄຕ຺ຕາ ຣກ຺ຂນ຺ຕິ ໂຄເປນ຺ຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣນ຺ຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕນ຺ຕິ.

ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕາ ນາມ ສຫຘມ຺ມິກາ ຣກ຺ຂນ຺ຕິ ໂຄເປນ຺ຕິ ອິສ຺ສຣິຍໍ ກາເຣນ຺ຕິ ວສໍ ວຕ຺ເຕນ຺ຕິ.

ສາຣກ຺ຂາ ນາມ ຄພ຺ເຠປິ ປຣິຄ຺ຄຫິຕາ ໂຫຕິ – ມຍ຺ຫໍ ເອສາຕິ. ອນ຺ຕມໂສ ມາລາຄຸຬປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕາປິ.

ສປຣິທຓ຺ຑາ ນາມ ເກຫິຈິ ທຓ຺ໂຑ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ – ໂຍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ຄຈ຺ຉຕິ ເອຕ຺ຕໂກ ທຓ຺ໂຑຕິ.

ຘນກ຺ກີຕາ ນາມ ຘເນນ ກິຓິຕ຺ວາ ວາເສຕິ.

ຉນ຺ທວາສິນີ ນາມ ປິໂຍ ປິຍໍ ວາເສຕິ.

ໂຠຄວາສິນີ ນາມ ໂຠຄໍ ທຕ຺ວາ ວາເສຕິ.

ປຏວາສິນີ ນາມ ປຏໍ ທຕ຺ວາ ວາເສຕິ.

ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ນາມ ອຸທກປຕ຺ຕໍ ອາມສິຕ຺ວາ ວາເສຕິ.

ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ນາມ ຈຸມ຺ພຏໍ ໂອໂຣເປຕ຺ວາ ວາເສຕິ.

ທາສີ ນາມ ທາສີ ເຈວ ໂຫຕິ ຠຣິຍາ ຈ.

ກມ຺ມກາຣີ ນາມ ກມ຺ມກາຣີ ເຈວ ໂຫຕິ ຠຣິຍາ ຈ.

ຘຊາຫຏາ ນາມ ກຣມຣານີຕາ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ນາມ ຕງ຺ຂຓິກາ ວຸຈ຺ຈຕິ.

໓໐໕. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ…ເປ… ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຎາຕິຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ສາຣກ຺ຂໍ ພ຺ຣູຫິ… ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໐໖. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣອຂຕຎ຺ຈ…ເປ…

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໐໗. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ…ເປ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໓໐໘. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ປິຕຸຣອຂຕຎ຺ຈ…ເປ…

ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເອວໍ ທຸມູລກມ຺ປິ ຕິມູລກມ຺ປິ ຍາວ ນວມູລກໍ ກາຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໐໙. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘນກ຺ກີຕາຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓໑໐. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ… ປຏວາສິນີ… ໂອທປຕ຺ຕກິນີ… ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ… ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘຊາຫຏາ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ…ເປ… ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຎາຕິຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ… ສາຣກ຺ຂໍ ພ຺ຣູຫິ… ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໑໑. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ…ເປ… ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໑໒. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ…ເປ… ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໓໑໓. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ…ເປ… ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກາທີນິປິ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພານິ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໑໔. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມຸຫຸຕ຺ຕິກາຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓໑໕. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ… ປຏວາສິນີ… ໂອທປຕ຺ຕກິນີ… ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ… ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘຊາຫຏາ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໑໖. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໑໗. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໓໑໘. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກາທີນິປິ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພານິ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໑໙. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕໍ…ເປ… ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕໍ… ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ… ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕໍ … ຎາຕິຣກ຺ຂິຕໍ… ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕໍ… ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕໍ … ສາຣກ຺ຂໍ… ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ, ປຏວາສິນີ, ໂອທປຕ຺ຕກິນີ, ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ, ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ, ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ, ຘຊາຫຏາ, ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໒໐. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ, ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ, ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກມ຺ປິ ຕິມູລກມ຺ປິ ຍາວ ນວມູລກໍ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ.

໓໒໑. ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ສປຣິທຓ຺ຑໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປຣິທຓ຺ຑາຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຫິ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອວໍ ອຸຠໂຕວຑ຺ຒກໍ ກາຕພ຺ພໍ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຎາຕິຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕຎ຺ຈ ສາຣກ຺ຂຎ຺ຈ ສປຣິທຓ຺ຑຎ຺ຈ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຖ ກິຣ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາໂຍ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຸຠໂຕວຑ຺ຒກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຸຣິສສ຺ສ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ປິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ມາຕາປິຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ຠາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ຠຄິນີ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ຎາຕກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ໂຄຕ຺ຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ…ເປ… ປຸຣິສສ຺ສ ສຫຘມ຺ມິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ…ເປ….

ປຸຣິສສ຺ສ ເປຍ຺ຍາໂລ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ໂພ.

ອຸຠໂຕວຑ຺ຒກໍ ຍຖາ ປຸຣິມນໂຍ ຕເຖວ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.

໓໒໒. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ, ປຏວາສິນີ, ໂອທປຕ຺ຕກິນີ, ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ, ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ, ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ, ຘຊາຫຏາ, ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໒໓. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ, ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໒໔. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ, ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໓໒໕. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກມ຺ປິ ຕິມູລກມ຺ປິ ຍາວ ນວມູລກໍ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໒໖. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມາຕຸຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປິຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ປິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ…ເປ… ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ມາຕາປິຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ… ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕາຍ ຠາຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕາຍ ຠຄິນີ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ຎາຕິຣກ຺ຂິຕາຍ ຎາຕກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ… ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕາຍ ໂຄຕ຺ຕາ [ສໂຄຕ຺ຕາ (?)] ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ… ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕາຍ ສຫຘມ຺ມິກາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓນ຺ຕິ… ສາຣກ຺ຂາຍ ເຍນ ປຣິຄ຺ຄຫິຕາ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ສປຣິທຓ຺ຑາຍ ເຍນ ທຓ຺ໂຑ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປຣິທຓ຺ຑາຍ ເຍນ ທຓ຺ໂຑ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ… ປຏວາສິນີ… ໂອທປຕ຺ຕກິນີ… ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ… ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘຊາຫຏາ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໒໗. ສປຣິທຓ຺ຑາຍ ເຍນ ທຓ຺ໂຑ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໒໘. ສປຣິທຓ຺ຑາຍ ເຍນ ທຓ຺ໂຑ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈາ’’’ ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໓໒໙. ສປຣິທຓ຺ຑາຍ ເຍນ ທຓ຺ໂຑ, ຐປິໂຕ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກມ຺ປິ ຕິມູລກມ຺ປິ ຍາວ ນວມູລກໍ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພໍ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໓໐. ສປຣິທຓ຺ຑາຍ ເຍນ ທຓ຺ໂຑ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫຕຸ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທຓ຺ຑຐປິຕຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ… ປຏວາສິນີ… ໂອທປຕ຺ຕກິນີ… ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ… ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘຊາຫຏາ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໓໑. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໓໒. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກາທີນິປິ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພານິ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໓໓. ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອປຣໍ ມາຕຸຣກ຺ຂິຕາຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປິຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ…ເປ… ມາຕາປິຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ຠາຕຸຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ຠຄິນິຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ຎາຕິຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ໂຄຕ຺ຕຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ຘມ຺ມຣກ຺ຂິຕາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ສາຣກ຺ຂາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ… ສປຣິທຓ຺ຑາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສປຣິທຓ຺ຑາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ…ເປ… ໂຠຄວາສິນີ… ປຏວາສິນີ… ໂອທປຕ຺ຕກິນີ… ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ… ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ… ຘຊາຫຏາ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ນິກ຺ເຂປປທານິ.

໓໓໔. ສປຣິທຓ຺ຑາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຂຓ຺ຑຈກ຺ກໍ.

໓໓໕. ສປຣິທຓ຺ຑາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ…ເປ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ… ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພທ຺ຘຈກ຺ກໍ ມູລໍ ສໍຂິຕ຺ຕໍ.

໓໓໖. ສປຣິທຓ຺ຑາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ…ເປ… ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອກມູລກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ທຸມູລກາທີນິປິ ເອວເມວ ກາຕພ຺ພານິ.

ອິທໍ ທສມູລກໍ

໓໓໗. ສປຣິທຓ຺ຑາ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຫິຓຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ພ຺ຣູຫິ – ‘ໂຫມິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠຣິຍາ ຘນກ຺ກີຕາ ຈ ຉນ຺ທວາສິນີ ຈ ໂຠຄວາສິນີ ຈ ປຏວາສິນີ ຈ ໂອທປຕ຺ຕກິນີ ຈ ໂອຠຏຈຸມ຺ພຏາ ຈ ທາສີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ກມ຺ມກາຣີ ຈ ຠຣິຍາ ຈ ຘຊາຫຏາ ຈ ມຸຫຸຕ຺ຕິກາ ຈາ’’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອປຣໍ ສປຣິທຓ຺ຑາຈກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສພ຺ພໍ ຈກ຺ກເປຍ຺ຍາລໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓໓໘. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ນ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ນ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ນ ວີມໍສຕິ ນ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ນ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ນ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ນ ວີມໍສຕິ ນ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ປຸຣິໂສ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉຖ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສຖາ’’ຕິ. ສພ຺ເພ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ສພ຺ເພ ວີມໍສນ຺ຕິ ສພ຺ເພ ປຈ຺ຈາຫຣນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉຖ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສຖາ’’ຕິ. ສພ຺ເພ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ ສພ຺ເພ ວີມໍສນ຺ຕິ ເອກໍ ປຈ຺ຈາຫຣາເປນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉຖ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສຖາ’’ຕິ. ສພ຺ເພ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ເອກໍ ວີມໍສາເປຕ຺ວາ ສພ຺ເພ ປຈ຺ຈາຫຣນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉຖ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສຖາ’’ຕິ. ສພ຺ເພ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ເອກໍ ວີມໍສາເປຕ຺ວາ ເອກໍ ປຈ຺ຈາຫຣາເປນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສພ຺ເພສໍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສາ’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສາ’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ວີມໍສຕິ ອນ຺ເຕວາສິໍ ປຈ຺ຈາຫຣາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສາ’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ອນ຺ເຕວາສິໍ ວີມໍສາເປຕ຺ວາ ອຕ຺ຕນາ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຸຣິໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປຕິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິ ວິມໍສາ’’ຕິ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ ອນ຺ເຕວາສິໍ ວີມໍສາເປຕິ ອນ຺ເຕວາສີ ວີມໍສິຕ຺ວາ ພຫິທ຺ຘາ ປຈ຺ຈາຫຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ອຸຠິນ຺ນໍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

໓໓໙. ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ສມ຺ປາເທຕິ, ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ວິສໍວາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ວິສໍວາເທຕິ, ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ສມ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ.

ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ສມ຺ປາເທຕິ, ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ສມ຺ປາເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ວິສໍວາເທຕິ, ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ວິສໍວາເທຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໔໐. ອນາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ເຈຕິຍສ຺ສ ວາ ຄິລານສ຺ສ ວາ ກຣຓີເຍນ ຄຈ຺ຉຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸອຸທ຺ທານຄາຖາ

ສຸຕ຺ຕາ ມຕາ ຈ ນິກ຺ຂນ຺ຕາ, ອນິຕ຺ຖີ ອິຕ຺ຖິປຓ຺ຑກາ;

ກລຫໍ ກຕ຺ວານ ສມ຺ໂມທິ, ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕຎ຺ຈ ປຓ຺ຑເກຕິ.

ວິນີຕວຕ຺ຖຸ

໓໔໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປສິ – [ອາຓາເປຕິ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສາ’’ຕິ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມນຸສ຺ເສ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ກຫໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມາ’’ຕິ? ‘‘ສຸຕ຺ຕາ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ, ກຈ຺ຈິ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ’’ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຓາເປສິ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠນ຺ເຕ, ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ອິຕ຺ຖິໍ ວີມໍສາ’’ຕິ. ໂສ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມນຸສ຺ເສ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ກຫໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມາ’’ຕິ? ‘‘ມຕາ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ນິກ຺ຂນ຺ຕາ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ… ‘‘ອນິຕ຺ຖີ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ… ‘‘ອິຕ຺ຖິປຓ຺ຑກາ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣາ ອິຕ຺ຖີ ສາມິເກນ ສຫ ຠຓ຺ຑິຕ຺ວາ ມາຕຸຆຣໍ ອຄມາສິ. ກຸລູປໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ໂມທນີຍໍ ອກາສິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອລໍວຈນີຍາ, ຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ນາລໍວຈນີຍາ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ນາລໍວຈນີຍາຍາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຓ຺ຑເກ ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ສມາປຊ຺ຊິ. ຕສ຺ສ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໍ ອໂຫສິ…ເປ… ‘‘ອນາປຕ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ; ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສາ’’ຕິ.

ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຎ຺ຈມໍ.

໖. ກຸຏິກາຣສິກ຺ຂາປທໍ

໓໔໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຬວກາ ຠິກ຺ຂູ ສຎ຺ຎາຈິກາໂຍ ກຸຏິໂຍ ກາຣາເປນ຺ຕິ ອສ຺ສາມິກາໂຍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສິກາໂຍ ອປ຺ປມາຓິກາໂຍ. ຕາໂຍ ນ ນິຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕ ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣນ຺ຕິ – ‘‘ປຸຣິສໍ ເທຖ, ປຸຣິສຕ຺ຖກຣໍ ເທຖ, ໂຄຓໍ ເທຖ, ສກຏໍ ເທຖ, ວາສິໍ ເທຖ, ປຣສຸໍ ເທຖ, ກຸຐາຣິໍ ເທຖ, ກຸທາລໍ ເທຖ, ນິຂາທນໍ ເທຖ, ວລ຺ລິໍ ເທຖ, ເວຬຸໍ ເທຖ, ມຸຎ຺ຊໍ ເທຖ, ປພ຺ພຊໍ ເທຖ, ຕິຓໍ ເທຖ, ມຕ຺ຕິກໍ ເທຖາ’’ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸປທ຺ທຸຕາ ຍາຈນາຍ ອຸປທ຺ທຸຕາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂູ ທິສ຺ວາ ອຸພ຺ພິຊ຺ຊນ຺ຕິປິ ອຸຕ຺ຕສນ຺ຕິປິ ປລາຍນ຺ຕິປິ ອຎ຺ເຎນປິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎນປິ ມຸຂໍ ກໂຣນ຺ຕິ ທ຺ວາຣມ຺ປິ ຖເກນ຺ຕິ, ຄາວິມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ປລາຍນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂູຕິ ມຎ຺ຎມານາ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ຣາຊຄເຫ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ໂຐ ເຍນ ອາຬວີ ເຕນ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຍນ ອາຬວີ ຕທວສຣິ. ຕຕ຺ຣ ສຸທໍ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ອາຬວິຍໍ ວິຫຣຕິ ອຄ຺ຄາຬເວ ເຈຕິເຍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ອາຬວິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ມນຸສ຺ສາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ມຫາກສ຺ສປໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸພ຺ພິຊ຺ຊນ຺ຕິປິ ອຸຕ຺ຕສນ຺ຕິປິ ປລາຍນ຺ຕິປິ ອຎ຺ເຎນປິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎນປິ ມຸຂໍ ກໂຣນ຺ຕິ ທ຺ວາຣມ຺ປິ ຖເກນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ອາຬວິຍໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປ຺ປຏິກ຺ກນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ປຸພ຺ພາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາຬວີ ສຸຠິກ຺ຂາ ອໂຫສິ ສຸລຠປິຓ຺ຑາ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ; ເອຕຣຫິ ປນາຍໍ ອາຬວີ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ທຸລ຺ລຠປິຓ຺ຑາ, ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸໍ. ໂກ ນຸ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ເຫຕຸ ໂກ ປຈ຺ຈໂຍ, ເຍນາຍໍ ອາຬວີ ທຸພ຺ຠິກ຺ຂາ ທຸລ຺ລຠປິຓ຺ຑາ, ນ ສຸກຣາ ອຸຎ຺ເຉນ ປຄ຺ຄເຫນ ຍາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມໂຕ ມຫາກສ຺ສປສ຺ສ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

໓໔໓. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ຍຖາຠິຣນ຺ຕໍ ວິຫຣິຕ຺ວາ ເຍນ ອາຬວີ ເຕນ ຈາຣິກໍ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ຈາຣິກໍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ອາຬວີ ຕທວສຣິ. ຕຕ຺ຣ ສຸທໍ ຠຄວາ ອາຬວິຍໍ ວິຫຣຕິ ອຄ຺ຄາຬເວ ເຈຕິເຍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ມຫາກສ຺ສໂປ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຬວເກ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຎ຺ຎາຈິກາໂຍ ກຸຏິໂຍ ກາຣາເປຖ ອສ຺ສາມິກາໂຍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສິກາໂຍ ອປ຺ປມາຓິກາໂຍ. ຕາໂຍ ນ ນິຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕ ຕຸມ຺ເຫ ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣຖ – ‘ປຸຣິສໍ ເທຖ ປຸຣິສຕ຺ຖກຣໍ ເທຖ…ເປ… ຕິຓໍ ເທຖ ມຕ຺ຕິກໍ ເທຖາ’ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸປທ຺ທຸຕາ ຍາຈນາຍ ອຸປທ຺ທຸຕາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂູ ທິສ຺ວາ ອຸພ຺ພິຊ຺ຊນ຺ຕິປິ ອຸຕ຺ຕສນ຺ຕິປິ ປລາຍນ຺ຕິປິ ອຎ຺ເຎນປິ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎນປິ ມຸຂໍ ກໂຣນ຺ຕິ ທ຺ວາຣມ຺ປິ ຖເກນ຺ຕິ, ຄາວິມ຺ປິ ທິສ຺ວາ ປລາຍນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂູຕິ ມຎ຺ຎມານາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ສໍຍາຈິກາໂຍ ກຸຏິໂຍ ກາຣາເປສ຺ສຖ ອສ຺ສາມິກາໂຍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສິກາໂຍ ອປ຺ປມາຓິກາໂຍ! ຕາໂຍ ນ ນິຏ຺ຐານໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕ ຕຸມ຺ເຫ ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣິສ຺ສຖ – ‘ປຸຣິສໍ ເທຖ ປຸຣິສຕ຺ຖກຣໍ ເທຖ…ເປ… ຕິຓໍ ເທຖ ມຕ຺ຕິກໍ ເທຖາ’ຕິ! ເນຕໍ ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ…’’ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ –

໓໔໔. ‘‘ຠູຕປຸພ຺ພໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ທ຺ເວ ຠາຕໂຣ ອິສໂຍ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣິໍສຸ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣິຕ຺ວາ ເຍນ ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຠເຄຫິ ປຣິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອຸປຣິມຸທ຺ຘນິ ມຫນ຺ຕໍ ຜຓໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຏ຺ຐາສິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ຠຍາ ກິໂສ ອໂຫສິ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ. ອທ຺ທສ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຊຏ຺ໂຐ ອິສິ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ກິສໍ ລູຂໍ ທຸພ຺ພຓ຺ຓໍ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາຕໍ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ໂຠ, ກິໂສ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ’’ຕິ? ‘‘ອິຘ, ໂຠ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣິຕ຺ວາ ເຍນາຫໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມໍ ສຕ຺ຕກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຠເຄຫິ ປຣິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອຸປຣິມຸທ຺ຘນິ ມຫນ຺ຕໍ ຜຓໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຏ຺ຐາສິ. ຕສ຺ສາຫໍ, ໂຠ, ນາຄສ຺ສ ຠຍາ [ຠຍາມ຺ຫິ (ສີ.)] ກິໂສ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ’’ຕິ. ‘‘ອິຈ຺ຉສິ ປນ ຕ຺ວໍ, ໂຠ, ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ອນາຄມນ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ໂຠ, ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ອນາຄມນ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອປິ ປນ ຕ຺ວໍ, ໂຠ, ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ປສ຺ສສີ’’ຕິ? ‘‘ປສ຺ສາມຫໍ, ໂຠ, ມຓິມສ຺ສ [ມຓິສ຺ສ (ສີ. ກ.)] ກຓ຺ເຐ ປິລນ຺ຘນ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ໂຠ, ຕໍ ນາຄໍ ມຓິໍ ຍາຈ – ‘ມຓິໍ ເມ, ໂຠ, ເທຫິ; ມຓິນາ ເມ ອຕ຺ໂຖ’’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣິຕ຺ວາ ເຍນ ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິຕໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ຐໍ ນາຄຣາຊານໍ ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຓິໍ ເມ, ໂຠ, ເທຫິ; ມຓິນາ ເມ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ – ‘ຠິກ຺ຂຸ ມຓິໍ ຍາຈຕິ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ມຓິນາ ອຕ຺ໂຖ’ຕິ ຂິປ຺ປຎ຺ເຎວ ອຄມາສິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣິຕ຺ວາ ເຍນ ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ເຕນຸປສງ຺ກມິ. ອທ຺ທສ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ມຓິກຓ຺ຐໍ ນາຄຣາຊານໍ ທູຣໂຕວ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ມຓິກຓ຺ຐໍ ນາຄຣາຊານໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຓິໍ ເມ, ໂຠ, ເທຫິ; ມຓິນາ ເມ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ – ‘‘ຠິກ຺ຂຸ ມຓິໍ ຍາຈຕິ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ມຓິນາ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ ຕໂຕວ ປຏິນິວຕ຺ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣຕິ. ອທ຺ທສ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ມຓິກຓ຺ຐໍ ນາຄຣາຊານໍ ຄງ຺ຄໍ ນທິໍ ອຸຕ຺ຕຣນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ມຓິກຓ຺ຐໍ ນາຄຣາຊານໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຓິໍ ເມ, ໂຠ, ເທຫິ; ມຓິນາ ເມ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ຄາຖາຫິ ອຊ຺ຌຠາສິ –

[ຊາ. ໑.໓.໗ ມຓິກຓ຺ຐຊາຕເກປິ] ‘‘ມມນ຺ນປານໍ ວິປຸລໍ ອຸຬາຣໍ,

ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕີມສ຺ສ ມຓິສ຺ສ ເຫຕຸ;

ຕໍ ເຕ ນ ທສ຺ສໍ ອຕິຍາຈໂກສິ;

ນ ຈາປິ ເຕ ອສ຺ສມມາຄມິສ຺ສໍ.

[ຊາ. ໑.໓.໘ ມຓິກຓ຺ຐຊາຕເກປິ] ‘‘ສຸສູ ຍຖາ ສກ຺ຂຣໂຘຕປາຓີ;

ຕາເສສິ ມໍ ເສລມາຍາຈມາໂນ;

ຕໍ ເຕ ນ ທສ຺ສໍ ອຕິຍາຈໂກສິ;

ນ ຈາປິ ເຕ ອສ຺ສມມາຄມິສ຺ສ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ມຓິກຓ຺ໂຐ ນາຄຣາຊາ – ‘‘ຠິກ຺ຂຸ ມຓິໍ ຍາຈຕິ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ມຓິນາ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ ປກ຺ກາມິ. ຕຖາ ປກ຺ກນ຺ໂຕວ [ຕທາປກ຺ກນ຺ໂຕວ (ກ.)] ອໂຫສິ, ນ ປຸນ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ກນິຏ຺ໂຐ ອິສິ ຕສ຺ສ ນາຄສ຺ສ ທສ຺ສນີຍສ຺ສ ອທສ຺ສເນນ ຠິຍ຺ໂຍໂສມຕ຺ຕາຍ ກິໂສ ອໂຫສິ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ, ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ. ອທ຺ທສ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຊຏ຺ໂຐ ອິສິ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ຠິຍ຺ໂຍໂສມຕ຺ຕາຍ ກິສໍ ລູຂໍ ທຸພ຺ພຓ຺ຓໍ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາຕໍ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ໂຠ, ຠິຍ຺ໂຍໂສມຕ຺ຕາຍ ກິໂສ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ’’ຕິ? ‘‘ຕສ຺ສາຫໍ, ໂຠ, ນາຄສ຺ສ ທສ຺ສນີຍສ຺ສ ອທສ຺ສເນນ ຠິຍ຺ໂຍໂສມຕ຺ຕາຍ ກິໂສ ລູໂຂ ທຸພ຺ພຓ຺ໂຓ ອຸປ຺ປຓ຺ຑຸປ຺ປຓ຺ຑຸກຊາໂຕ ຘມນິສນ຺ຖຕຄຕ຺ໂຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຊຏ຺ໂຐ ອິສິ ກນິຏ຺ຐໍ ອິສິໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

[ຊາ. ໑.໓.໙ ມຓິກຓ຺ຐຊາຕເກປິ] ‘‘ນ ຕໍ ຍາເຈ ຍສ຺ສ ປິຍໍ ຊິຄີເສ,

ວິເທສ຺ໂສ [ເທສ຺ໂສ (ສີ.), ເທສ຺ໂສ ຈ (ສ຺ຍາ.)] ໂຫຕິ ອຕິຍາຈນາຍ;

ນາໂຄ ມຓິໍ ຍາຈິໂຕ ພ຺ຣາຫ຺ມເຓນ;

ອທສ຺ສນຎ຺ເຎວ ຕທຊ຺ຌຄມາ’’ຕິ.

ເຕສຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ປາຓານໍ ອມນາປາ ຠວິສ຺ສຕິ ຍາຈນາ ອມນາປາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ກິມງ຺ຄໍ [ກິມງ຺ຄ (ສີ.)] ປນ ມນຸສ຺ສຠູຕານໍ!

໓໔໕. ‘‘ຠູຕປຸພ຺ພໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ຫິມວນ຺ຕປສ຺ເສ ວິຫຣຕິ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ວນສຓ຺ເຑ. ຕສ຺ສ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ວນສຓ຺ຑສ຺ສ ອວິທູເຣ ມຫນ຺ຕໍ ນິນ຺ນໍ ປລ຺ລລໍ. ອຖ ໂຂ,

ວາສາຍ ອຸປຄຈ຺ຉຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ສກຸຓສງ຺ຆສ຺ສ ສທ຺ເທນ ອຸພ຺ພາຬ຺ໂຫ ເຍນາຫໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ອຫໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘ກຈ຺ຈິ, ຠິກ຺ຂຸ, ຂມນີຍໍ ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍໍ ກຈ຺ຈິສິ ອປ຺ປກິລມເຖນ ອທ຺ຘານໍ ອາຄໂຕ? ກຸໂຕ ຈ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອາຄຈ຺ຉສີ’ຕິ? ‘ຂມນີຍໍ, ຠຄວາ, ຍາປນີຍໍ, ຠຄວາ. ອປ຺ປກິລມເຖນ ຈາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອທ຺ຘານໍ ອາຄໂຕ. ອຕ຺ຖິ, ຠນ຺ເຕ, ຫິມວນ຺ຕປສ຺ເສ ມຫາວນສຓ຺ໂຑ. ຕສ຺ສ ໂຂ ປນ, ຠນ຺ເຕ, ວນສຓ຺ຑສ຺ສ ອວິທູເຣ ມຫນ຺ຕໍ ນິນ຺ນໍ ປລ຺ລລໍ. ອຖ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ມຫາສກຸຓສງ຺ໂຆ ຕສ຺ມິໍ ປລ຺ລເລ ທິວສໍ ໂຄຈຣໍ ຈຣິຕ຺ວາ ສາຍໍ ຕໍ ວນສຓ຺ຑໍ ວາສາຍ ອຸປຄຈ຺ຉຕິ. ຕໂຕ ອຫໍ, ຠຄວາ, ອາຄຈ຺ຉາມິ – ຕສ຺ສ ສກຸຓສງ຺ຆສ຺ສ ສທ຺ເທນ ອຸພ຺ພາຬ຺ໂຫ’ຕິ. ‘ອິຈ຺ຉສິ ປນ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ຕສ຺ສ ສກຸຓສງ຺ຆສ຺ສ ອນາຄມນ’ນ຺ຕິ? ‘ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ຠຄວາ, ຕສ຺ສ ສກຸຓສງ຺ຆສ຺ສ ອນາຄມນ’ນ຺ຕິ. ‘ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ຕຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕໍ ວນສຓ຺ຑໍ ອຊ຺ໂຌຄາເຫຕ຺ວາ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຐມໍ ຍາມໍ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວຫິ – ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ ສກຸຓາ, ຍາວຕິກາ ອິມສ຺ມິໍ ວນສຓ຺ເຑ ວາສໍ ອຸປຄຕາ, ປຕ຺ເຕນ ເມ ອຕ຺ໂຖ. ເອເກກໍ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ, ປຕ຺ຕໍ ທທນ຺ຕູ’ຕິ. ຣຕ຺ຕິຍາ ມຊ຺ຌິມໍ ຍາມໍ… ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຉິມໍ ຍາມໍ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວຫິ – ‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ ສກຸຓາ, ຍາວຕິກາ ອິມສ຺ມິໍ ວນສຓ຺ເຑ ວາສໍ ອຸປຄຕາ, ປຕ຺ເຕນ ເມ ອຕ຺ໂຖ. ເອເກກໍ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ, ປຕ຺ຕໍ ທທນ຺ຕູ’ຕິ.

‘‘ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕໍ ວນສຓ຺ຑໍ ອຊ຺ໂຌຄາເຫຕ຺ວາ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຐມໍ ຍາມໍ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວສິ – ‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ ສກຸຓາ, ຍາວຕິກາ ອິມສ຺ມິໍ ວນສຓ຺ເຑ ວາສໍ ອຸປຄຕາ, ປຕ຺ເຕນ ເມ ອຕ຺ໂຖ. ເອເກກໍ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ, ປຕ຺ຕໍ ທທນ຺ຕູ’ຕິ. ຣຕ຺ຕິຍາ ມຊ຺ຌິມ ຍາມໍ… ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຉິມໍ ຍາມໍ ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ສທ຺ທມນຸສ຺ສາເວສິ – ‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ ສກຸຓາ, ຍາວຕິກາ ອິມສ຺ມິໍ ວນສຓ຺ເຑ ວາສໍ ອຸປຄຕາ, ປຕ຺ເຕນ ເມ ອຕ຺ໂຖ. ເອເກກໍ ເມ, ໂຠນ຺ໂຕ, ປຕ຺ຕໍ ທທນ຺ຕູ’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂສ ສກຸຓສງ຺ໂຆ – ‘ຠິກ຺ຂຸ ປຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ປຕ຺ເຕນ ອຕ຺ໂຖ’ຕິ ຕມ຺ຫາ ວນສຓ຺ຑາ ປກ຺ກາມິ. ຕຖາ ປກ຺ກນ຺ໂຕວ ອໂຫສິ ນ ປຸນ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ເຕສຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ປາຓານໍ ອມນາປາ ຠວິສ຺ສຕິ ຍາຈນາ ອມນາປາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິ. ກິມງ຺ຄໍ ປນ ມນຸສ຺ສຠູຕານໍ’’!

໓໔໖. ‘‘ຠູຕປຸພ຺ພໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຣຏ຺ຐປາລສ຺ສ ກຸລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ປິຕາ ຣຏ຺ຐປາລໍ ກຸລປຸຕ຺ຕໍ ຄາຖາຍ ອຊ຺ຌຠາສິ –

‘ອປາຫໍ ເຕ ນ ຊານາມິ, ຣຏ຺ຐປາລ ພຫູ ຊນາ;

[ຊາ. ໑.໗.໕໔] ເຕ ມໍ ສງ຺ຄມ຺ມ ຍາຈນ຺ຕິ, ກສ຺ມາ ມໍ ຕ຺ວໍ ນ ຍາຈສີ’ຕິ.

[ຊາ. ໑.໗.໕໕] ‘ຍາຈໂກ ອປ຺ປິໂຍ ໂຫຕິ, ຍາຈໍ ອທທມປ຺ປິໂຍ;

ຕສ຺ມາຫໍ ຕໍ ນ ຍາຈາມິ, ມາ ເມ ວິເທສ຺ສນາ ອຫູ’ຕິ.

‘‘ໂສ ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ຣຏ຺ຐປາໂລ ກຸລປຸຕ຺ໂຕ ສກໍ ປິຕຣໍ ເອວໍ ວກ຺ຂຕິ. ກິມງ຺ຄໍ ປນ ຊໂນ ຊນໍ!

໓໔໗. ‘‘ຄິຫີນໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ທຸສ຺ສໍຫຣານິ ໂຠຄານິ ສມ຺ຠຕານິປິ ທຸຣກ຺ຂິຍານິ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ເອວໍ ທຸສ຺ສໍຫເຣສຸ ໂຠເຄສຸ ສມ຺ຠເຕສຸປິ ທຸຣກ຺ຂິເຍສຸ ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣິສ຺ສຖ – ‘ປຸຣິສໍ ເທຖ, ປຸຣິສຕ຺ຖກຣໍ ເທຖ, ໂຄຓໍ ເທຖ, ສກຏໍ ເທຖ, ວາສິໍ ເທຖ, ປຣສຸໍ ເທຖ, ກຸຐາຣິໍ ເທຖ, ກຸທາລໍ ເທຖ, ນິຂາທນໍ ເທຖ, ວລ຺ລິໍ ເທຖ, ເວຬຸໍ ເທຖ, ມຸຎ຺ຊໍ ເທຖ, ປພ຺ພຊໍ ເທຖ, ຕິຓໍ ເທຖ, ມຕ຺ຕິກໍ ເທຖາ’’ຕິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໓໔໘. ‘‘ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ກຸຏິໍ ກາຣຍມາເນນ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ ປມາຓິກາ ກາເຣຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຣິທໍ ປມາຓໍ – ທີຆໂສ ທ຺ວາທສ ວິທຕ຺ຖິໂຍ, ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິຍາ; ຕິຣິຍໍ ສຕ຺ຕນ຺ຕຣາ. ຠິກ຺ຂູ ອຠິເນຕພ຺ພາ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍ. ເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຖຸ ເທເສຕພ຺ພໍ – ອນາຣມ຺ຠໍ [ອນາຣພ຺ຠໍ (ກ.)] ສປຣິກ຺ກມນໍ. ສາຣມ຺ເຠ [ສາຣພ຺ເຠ (ກ.)] ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ອປຣິກ຺ກມເນ ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກາເຣຍ຺ຍ, ຠິກ຺ຂູ ວາ ອນຠິເນຍ຺ຍ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍ, ປມາຓໍ ວາ ອຕິກ຺ກາເມຍ຺ຍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໓໔໙. ສຎ຺ຎາຈິກາ ນາມ ສຍໍ ຍາຈິຕ຺ວາ ປຸຣິສມ຺ປິ ປຸຣິສຕ຺ຖກຣມ຺ປິ ໂຄຓມ຺ປິ ສກຏມ຺ປິ ວາສິມ຺ປິ ປຣສຸມ຺ປິ ກຸຐາຣິມ຺ປິ ກຸທາລມ຺ປິ ນິຂາທນມ຺ປິ ວລ຺ລິມ຺ປິ ເວຬຸມ຺ປິ ມຸຎ຺ຊມ຺ປິ ປພ຺ພຊມ຺ປິ ຕິຓມ຺ປິ ມຕ຺ຕິກມ຺ປິ.

ກຸຏິ ນາມ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາ ວາ ໂຫຕິ ອວລິຕ຺ຕາ ວາ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາວລິຕ຺ຕາ ວາ.

ກາຣຍມາເນນາຕິ ກໂຣນ຺ໂຕ ວາ ກາຣາເປນ຺ໂຕ ວາ.

ອສ຺ສາມິກນ຺ຕິ ນ ອຎ຺ໂຎ ໂກຈິ ສາມິໂກ ໂຫຕິ, ອິຕ຺ຖີ ວາ ປຸຣິໂສ ວາ ຄຫຏ຺ໂຐ ວາ ປພ຺ພຊິໂຕ ວາ.

ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສນ຺ຕິ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຖາຍ.

ປມາຓິກາ ກາເຣຕພ຺ພາ. ຕຕ຺ຣິທໍ ປມາຓໍ – ທີຆໂສ ທ຺ວາທສ ວິທຕ຺ຖິໂຍ, ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິຍາຕິ ພາຫິຣິເມນ ມາເນນ.

ຕິຣິຍໍ ສຕ຺ຕນ຺ຕຣາຕິ ອພ຺ຠນ຺ຕຣິເມນ ມາເນນ.

ຠິກ຺ຂູ ອຠິເນຕພ຺ພາ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍາຕິ ເຕນ ກຸຏິກາຣເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂສເຘຕ຺ວາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໂອໂລກນໍ ຍາຈາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ສເຈ ສພ຺ໂພ ສງ຺ໂຆ ອຸສ຺ສຫຕິ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ, ສພ຺ເພນ ສງ຺ເຆນ ໂອໂລເກຕພ຺ພໍ. ໂນ ເຈ ສພ຺ໂພ ສງ຺ໂຆ ອຸສ຺ສຫຕິ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ, ເຍ ຕຕ຺ຖ ໂຫນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂູ ພ຺ຍຕ຺ຕາ ປຏິພລາ ສາຣມ຺ຠໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ ຊານິຕຸໍ ເຕ ຍາຈິຕ຺ວາ ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ພາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓໕໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໂອໂລກນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂູ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໂອໂລກນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂູ ສມ຺ມນ຺ນຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ຠິກ຺ຂູນໍ ສມ຺ມຸຕິ [ສມ຺ມຕິ (ສ຺ຍາ.)] ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມຕາ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໓໕໑. ເຕຫິ ສມ຺ມເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ຕຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ກຸຏິວຕ຺ຖຸ ໂອໂລເກຕພ຺ພໍ, ສາຣມ຺ຠໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ ຊານິຕພ຺ພໍ. ສເຈ ສາຣມ຺ຠໍ ໂຫຕິ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ‘ມາ ອິຘ ກຣີ’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ອນາຣມ຺ຠໍ ໂຫຕິ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ – ‘ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນ’ນ຺ຕິ. ເຕນ ກຸຏິກາຣເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ກຸຏິວຕ຺ຖຸເທສນໍ ຍາຈາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓໕໒. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ກຸຏິວຕ຺ຖຸເທສນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ເທເສຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສຎ຺ຎາຈິກາຍ ກຸຏິໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ອສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ກຸຏິວຕ຺ຖຸເທສນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ເທເສຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸສ຺ສ ເທສນາ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ເທສິຕໍ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໓໕໓. ສາຣມ຺ຠໍ ນາມ ກິປິລ຺ລິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອຸປຈິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອຸນ຺ທຸຣານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອຫີນໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ວິຈ຺ຉິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ສຕປທີນໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖີນໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອສ຺ສານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ສີຫານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ພ຺ຍຄ຺ຆານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ທີປີນໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອຈ຺ຉານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ຕຣຈ຺ຉານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ເຍສໍ ເກສຎ຺ຈິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ປາຓານໍ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ປຸພ຺ພຓ຺ຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອປຣຓ຺ຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອພ຺ຠາຆາຕນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອາຆາຕນນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສຸສານນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອຸຍ຺ຍານນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຣາຊວຕ຺ຖຸນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖິສາລານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອສ຺ສສາລານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ພນ຺ຘນາຄາຣນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ປານາຄາຣນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສູນນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຣຈ຺ຉານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຈຈ຺ຈຣນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສຠານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສໍສຣຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ [ສຎ຺ຈຣຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ (ກ.)] ໂຫຕິ. ເອຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ນາມ.

ອປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ຍຖາຍຸຕ຺ເຕນ ສກເຏນ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ ສມນ຺ຕາ ນິສ຺ເສຓິຍາ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ. ເອຕໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ.

ອນາຣມ຺ຠໍ ນາມ ນ ກິປິລ຺ລິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ນ ອຸປຈິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ນ ອຸນ຺ທຸຣານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ນ ອຫີນໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ນ ວິຈ຺ຉິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ນ ສຕປທີນໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ…ເປ… ນ ສໍສຣຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ. ເອຕໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ນາມ.

ສປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ຍຖາຍຸຕ຺ເຕນ ສກເຏນ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ, ສມນ຺ຕາ ນິສ຺ເສຓິຍາ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ. ເອຕໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ.

ສຎ຺ຎາຈິກາ ນາມ ສຍໍ ຍາຈິຕ຺ວາ ປຸຣິສມ຺ປິ ປຸຣິສຕ຺ຖກຣມ຺ປິ…ເປ… ມຕ຺ຕິກມ຺ປິ.

ກຸຏິ ນາມ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາ ວາ ໂຫຕິ ວາ ອວລິຕ຺ຕາ ວາ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາວລິຕ຺ຕາ ວາ.

ກາເຣຍ຺ຍາຕິ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ.

ຠິກ຺ຂູ ວາ ອນຠິເນຍ຺ຍ, ວຕ຺ຖຸເທສນາຍ ປມາຓໍ ວາ ອຕິກ຺ກາເມຍ຺ຍາຕິ ຎຕ຺ຕິທຸຕິເຍນ ກມ຺ເມນ ກຸຏິວຕ຺ຖຸໍ ນ ເທສາເປຕ຺ວາ, ອາຍາມໂຕ ວາ ວິຕ຺ຖາຣໂຕ ວາ ອນ຺ຕມໂສ ເກສຄ຺ຄມຕ຺ຕມ຺ປິ ອຕິກ຺ກາເມຕ຺ວາ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ປໂຍເຄ ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ເອກໍ ປິຓ຺ຑໍ ອນາຄເຕ ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕສ຺ມິໍ ປິຓ຺ເຑ ອາຄເຕ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໓໕໔. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໕໕. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓິກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ປມາຓິກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ກຸຏິໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໕໖. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໕໗. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ …ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໕໘. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ສາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ສາຣມ຺ຠາ ສປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈາ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ອນາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ອນາຣມ຺ຠາ ສປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ໂຫຕູ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ສາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ສາຣມ຺ຠາ ສປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ອນາຣມ຺ຠາ ໂຫຕູ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ອນາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ສປຣິກ຺ກມນາ ໂຫຕູ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໕໙. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕາ ສາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ປມາຓິກາ ໂຫຕູ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ປມາຓິກາ ສາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ອນາຣມ຺ຠາ ໂຫຕູ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ສປຣິກ຺ກມນາ ໂຫຕູ’’ຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໖໐. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕາ ສາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈາ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ກຸຏິ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ປມາຓິກາ ສາຣມ຺ຠາ ອປຣິກ຺ກມນາ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ອນາຣມ຺ຠາ ໂຫຕູ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ສປຣິກ຺ກມນາ ໂຫຕູ’’ຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ຕິຓ຺ຓໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກາຏນໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ຕິຓ຺ຓໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ປມາຓິກາ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ຈຕຸນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ຕິຓ຺ຓໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ຕິຓ຺ຓໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸກາ ຈ ໂຫຕຸ ປມາຓິກາ ຈ ອນາຣມ຺ຠາ ຈ ສປຣິກ຺ກມນາ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໖໑. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໖໒. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ສງ຺ຆາທິເສສານໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາ ກຸຏິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ພາ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ພາ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກາຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ກຸຏິໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ກຸຏິໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ປມາຓິກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໖໓. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ [ປຣິໂຍສາວາເປຕິ (ກ.)], ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ [ປຣິໂຍສາວາເປຕິ (ກ.)], ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໖໔. ອນາປຕ຺ຕິ ເລເຓ ຄຸຫາຍ ຕິຓກຸຏິກາຍ ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ວາສາຄາຣໍ ຐເປຕ຺ວາ ສພ຺ພຕ຺ຖ, ອນາປຕ຺ຕິ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ກຸຏິກາຣສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຉຏ຺ຐໍ.

໗. ວິຫາຣກາຣສິກ຺ຂາປທໍ

໓໖໕. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ໂກສມ຺ພິຍໍ ວິຫຣຕິ ໂຆສິຕາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ຉນ຺ນສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາໂກ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຉນ຺ນໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ, ຠນ຺ເຕ, ຊານາຫິ ອຍ຺ຍສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກາຣາເປສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂສເຘນ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣໍ ເຈຕິຍຣຸກ຺ຂໍ ເຉທາເປສິ ຄາມປູຊິຕໍ ນິຄມປູຊິຕໍ ນຄຣປູຊິຕໍ ຊນປທປູຊິຕໍ ຣຏ຺ຐປູຊິຕໍ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ເຈຕິຍຣຸກ຺ຂໍ ເຉທາເປສ຺ສນ຺ຕິ ຄາມປູຊິຕໍ ນິຄມປູຊິຕໍ ນຄຣປູຊິຕໍ ຊນປທປູຊິຕໍ ຣຏ຺ຐປູຊິຕໍ! ເອກິນ຺ທ຺ຣິຍໍ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ຊີວໍ ວິເຫເຐນ຺ຕີ’’ [ວິເຫເຐສ຺ສນ຺ຕິ (ກຕ຺ຖຈິ)] ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ເຈຕິຍຣຸກ຺ຂໍ ເຉທາເປສ຺ສຕິ ຄາມປູຊິຕໍ…ເປ… ຣຏ຺ຐປູຊິຕ’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຉນ຺ນໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ຉນ຺ນ, ເຈຕິຍຣຸກ຺ຂໍ ເຉທາເປສິ ຄາມປູຊິຕໍ…ເປ… ຣຏ຺ຐປູຊິຕ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ເຈຕິຍຣຸກ຺ຂໍ ເຉທາເປສ຺ສສິ ຄາມປູຊິຕໍ ນິຄມປູຊິຕໍ ນຄຣປູຊິຕໍ ຊນປທປູຊິຕໍ ຣຏ຺ຐປູຊິຕໍ! ຊີວສຎ຺ຎິໂນ ຫິ, ໂມຆປຸຣິສ, ມນຸສ຺ສາ ຣຸກ຺ຂສ຺ມິໍ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໓໖໖. ‘‘ມຫລ຺ລກໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ວິຫາຣໍ ກາຣຍມາເນນ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ ຠິກ຺ຂູ ອຠິເນຕພ຺ພາ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍ. ເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຖຸ ເທເສຕພ຺ພໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ. ສາຣມ຺ເຠ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ອປຣິກ຺ກມເນ ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກາເຣຍ຺ຍ ຠິກ຺ຂູ ວາ ອນຠິເນຍ຺ຍ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໓໖໗. ມຫລ຺ລໂກ ນາມ ວິຫາໂຣ ສສ຺ສາມິໂກ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ວິຫາໂຣ ນາມ ອຸລ຺ລິຕ຺ໂຕ ວາ ໂຫຕິ ອວລິຕ຺ໂຕ ວາ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາວລິຕ຺ໂຕ ວາ.

ກາຣຍມາເນນາຕິ ກໂຣນ຺ໂຕ ວາ ກາຣາເປນ຺ໂຕ ວາ.

ສສ຺ສາມິກນ຺ຕິ ອຎ຺ໂຎ ໂກຈິ ສາມິໂກ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖີ ວາ ປຸຣິໂສ ວາ ຄຫຏ຺ໂຐ ວາ ປພ຺ພຊິໂຕ ວາ.

ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສນ຺ຕິ ອຕ຺ຕໂນ ອຕ຺ຖາຍ.

ຠິກ຺ຂູ ອຠິເນຕພ຺ພາ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍາຕິ ເຕນ ວິຫາຣກາຣເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂສເຘຕ຺ວາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໂອໂລກນໍ ຍາຈາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ສເຈ ສພ຺ໂພ ສງ຺ໂຆ ອຸສ຺ສຫຕິ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ ສພ຺ເພນ ສງ຺ເຆນ ໂອໂລເກຕພ຺ພໍ. ໂນ ເຈ ສພ຺ໂພ ສງ຺ໂຆ ອຸສ຺ສຫຕິ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ, ເຍ ຕຕ຺ຖ ໂຫນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂູ ພ຺ຍຕ຺ຕາ ປຏິພລາ ສາຣມ຺ຠໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ ຊານິຕຸໍ ເຕ ຍາຈິຕ຺ວາ ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ພາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓໖໘. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໂອໂລກນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໂອໂລກນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂູ ສມ຺ມນ຺ນຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ຠິກ຺ຂູນໍ ສມ຺ມຸຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມຕາ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ໂອໂລເກຕຸໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໓໖໙. ເຕຫິ ສມ຺ມເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ຕຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸ ໂອໂລເກຕພ຺ພໍ; ສາຣມ຺ຠໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ ຊານິຕພ຺ພໍ. ສເຈ ສາຣມ຺ຠໍ ໂຫຕິ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ‘ມາຍິຘ ກຣີ’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ອນາຣມ຺ຠໍ ໂຫຕິ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ – ‘ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນ’ນ຺ຕິ. ເຕນ ວິຫາຣກາຣເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸເທສນໍ ຍາຈາມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓໗໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸເທສນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ເທເສຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ມຫລ຺ລກໍ ວິຫາຣໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ ສສ຺ສາມິກໍ ອຕ຺ຕຸທ຺ເທສໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸເທສນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ເທເສຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸສ຺ສ ເທສນາ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ເທສິຕໍ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໓໗໑. ສາຣມ຺ຠໍ ນາມ ກິປິລ຺ລິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອຸປຈິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ອຸນ຺ທູຣານໍ ວາ…ເປ… ອຫີນໍ ວາ ວິຈ຺ຉິການໍ ວາ ສຕປທີນໍ ວາ ຫຕ຺ຖີນໍ ວາ ອສ຺ສານໍ ວາ ສີຫານໍ ວາ ພ຺ຍຄ຺ຆານໍ ວາ ທີປີນໍ ວາ ອຈ຺ຉານໍ ວາ ຕຣຈ຺ຉານໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ເຍສໍ ເກສຎ຺ຈິ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕານໍ ປາຓານໍ ອາສໂຍ ໂຫຕິ, ປຸພ຺ພຓ຺ຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອປຣຓ຺ຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອພ຺ຠາຆາຕນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອາຆາຕນນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສຸສານນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອຸຍ຺ຍານນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຣາຊວຕ຺ຖຸນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖິສາລານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ອສ຺ສສາລານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ພນ຺ຘນາຄາຣນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ປານາຄາຣນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສູນນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຣຈ຺ຉານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ຈຈ຺ຈຣນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສຠານິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ, ສໍສຣຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ. ເອຕໍ ສາຣມ຺ຠໍ ນາມ.

ອປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ຍຖາຍຸຕ຺ເຕນ ສກເຏນ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ, ສມນ຺ຕາ ນິສ຺ເສຓິຍາ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ. ເອຕໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ.

ອນາຣມ຺ຠໍ ນາມ ນ ກິປິລ຺ລິການໍ ວາ ອາສໂຍ ໂຫຕິ…ເປ… ນ ສໍສຣຓນິສ຺ສິຕໍ ວາ ໂຫຕິ. ເອຕໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ນາມ.

ສປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ຍຖາຍຸຕ຺ເຕນ ສກເຏນ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ, ສມນ຺ຕາ ນິສ຺ເສຓິຍາ ອນຸປຣິຄນ຺ຕຸໍ. ເອຕໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ ນາມ.

ມຫລ຺ລໂກ ນາມ ວິຫາໂຣ ສສ຺ສາມິໂກ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ວິຫາໂຣ ນາມ ອຸລ຺ລິຕ຺ໂຕ ວາ ໂຫຕິ ອວລິຕ຺ໂຕ ວາ ອຸລ຺ລິຕ຺ຕາວລິຕ຺ໂຕ ວາ.

ກາເຣຍ຺ຍາຕິ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ.

ຠິກ຺ຂູ ວາ ອນຠິເນຍ຺ຍ ວຕ຺ຖຸເທສນາຍາຕິ ຎຕ຺ຕິທຸຕິເຍນ ກມ຺ເມນ ວິຫາຣວຕ຺ຖຸໍ ນ ເທສາເປຕ຺ວາ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ເອກໍ ປິຓ຺ຑໍ ອນາຄເຕ, ອາປຕ຺ຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍສ຺ສ. ຕສ຺ມິໍ ປິຓ຺ເຑ ອາຄເຕ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ສງ຺ຆາທິເສໂສ’ຕິ.

໓໗໒. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຠິກ຺ຂຸ ວິຫາຣໍ ກໂຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໗໓. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໗໔. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ນ ຈ ສມາທິສຕິ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໗໕. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ວິຫາໂຣ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ສາຣມ຺ໂຠ ອປຣິກ຺ກມໂນ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ …ເປ… ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ …ເປ… ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ໂຫຕູ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ສາມໍ ວາ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ ທູຕໍ ວາ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ສຸຓາຕິ – ‘‘ວິຫາໂຣ ກິຣ ເມ ກຍິຣຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ສາຣມ຺ໂຠ ອປຣິກ຺ກມໂນ’’ຕິ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ໂຫຕຸ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ…ເປ… ‘‘ອນາຣມ຺ໂຠ ໂຫຕູ’’ຕິ ‘‘ສປຣິກ຺ກມໂນ ໂຫຕູ’’ຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໗໖. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ຕິຓ຺ຓໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ສມາທິສຕິ ຈ – ‘‘ເທສິຕວຕ຺ຖຸໂກ ຈ ໂຫຕຸ ອນາຣມ຺ໂຠ ຈ ສປຣິກ຺ກມໂນ ຈາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ກາຣຸການໍ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໗໗. ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ອເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ໂສ ວິຫາໂຣ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ໂພ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ໂພ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສມາທິສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ – ‘‘ວິຫາຣໍ ເມ ກໂຣຖາ’’ຕິ. ຕສ຺ສ ວິຫາຣໍ ກໂຣນ຺ຕິ ເທສິຕວຕ຺ຖຸກໍ ສາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ. ໂສ ເຈ ວິປ຺ປກເຕ ອາຄຈ຺ຉຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ໂສ ວິຫາໂຣ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທາຕພ຺ໂພ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາຕພ຺ໂພ. ໂນ ເຈ ອຎ຺ຎສ຺ສ ວາ ທເທຍ຺ຍ ຠິນ຺ທິຕ຺ວາ ວາ ປຸນ ກາເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ…ເປ… ສາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ອປຣິກ຺ກມນໍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ…ເປ… ອນາຣມ຺ຠໍ ສປຣິກ຺ກມນໍ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໓໗໘. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໗໙. ອນາປຕ຺ຕິ ເລເຓ ຄຸຫາຍ ຕິຓກຸຏິກາຍ ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ວາສາຄາຣໍ ຐເປຕ຺ວາ ສພ຺ພຕ຺ຖ. ອນາປຕ຺ຕິ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວິຫາຣກາຣສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ສຕ຺ຕມໍ.

໘. ທຸຏ຺ຐໂທສສິກ຺ຂາປທໍ

໓໘໐. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ຈູຬວ. ໑໘໙] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມຕາ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ເສນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ໂຫຕິ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ [ຍຎ຺ຈ ກິຎ຺ຈິ (ສີ. ກ.)] ສາວເກນ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ ສພ຺ພໍ ເຕນ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ນຕ຺ຖິ ຈສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ອຸຕ຺ຕຣິ ກຣຓີຍໍ, ກຕສ຺ສ ວາ ປຕິຈໂຍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘‘ມຍາ ໂຂ ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ເສນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສາວເກນ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ ສພ຺ພໍ ມຍາ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ. ນຕ຺ຖິ ຈ ເມ ກິຎ຺ຈິ ອຸຕ຺ຕຣິ ກຣຓີຍໍ, ກຕສ຺ສ ວາ ປຕິຈໂຍ. ກິນ຺ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈໍ ກເຣຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ?

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍໍ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສາຍນ຺ຫສມຍໍ ປຏິສລ຺ລານາ ວຸຏ຺ຐິໂຕ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິຘ ມຍ຺ຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ ມຍາ ໂຂ ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ເສນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ, ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສາວເກນ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ, ສພ຺ພໍ ມຍາ ອນຸປຕ຺ຕໍ, ນຕ຺ຖິ ຈ ເມ ກິຎ຺ຈິ ອຸຕ຺ຕຣິ ກຣຓີຍໍ, ກຕສ຺ສ ວາ ປຕິຈໂຍ, ກິໍ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈໍ ກເຣຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ຕສ຺ສ ມຍ຺ຫໍ ຠນ຺ເຕ, ເອຕທໂຫສິ ຍໍນູນາຫໍ ‘‘ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍໍ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍນ຺ຕິ. ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຕຸໍ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິສິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ, ທພ຺ພ. ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຫິ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິສາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກຎ຺ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກຎ຺ຈ ສມ຺ມນ຺ນຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ. ປຐມໍ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓໘໑. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກຎ຺ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກຎ຺ຈ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກຎ຺ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກຎ຺ຈ ສມ຺ມນ຺ນຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກສ຺ສ ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກສ຺ສ ຈ ສມ຺ມຸຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມໂຕ ສງ຺ເຆນ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເສນາສນປຎ຺ຎາປໂກ ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສໂກ ຈ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໓໘໒. ສມ຺ມໂຕ ຈ ປນາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສຠາຄານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕິກາ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ‘‘ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕໍ ສງ຺ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວິນຍຘຣາ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ‘‘ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວິນຍໍ ວິນິຈ຺ຉິນິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ [ວິນິຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີຕິ (ກ.)]. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຘມ຺ມກຖິກາ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ‘‘ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ຘມ຺ມໍ ສາກຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຌາຍິໂນ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ‘‘ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ນ ພ຺ຍາພາຘິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ [ນ ພ຺ຍາພາຫິສ຺ສນ຺ຕີຕິ (ກ.)]. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຕິຣຈ຺ຉານກຖິກາ ກາຍທຬ຺ຫິພຫຸລາ [ກາຍທຑ຺ຒິພຫຸລາ (ສີ.)] ວິຫຣນ຺ຕິ ເຕສມ຺ປິ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ‘‘ອິມາຍປິເມ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຣຕິຍາ ອຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ເຍປິ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວິກາເລ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕສມ຺ປິ ເຕໂຊຘາຕຸໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ເຕເນວ ອາໂລເກນ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ. ອປິສຸ ຠິກ຺ຂູ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ວິກາເລ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ – ‘‘ມຍໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ອິທ຺ຘິປາຏິຫາຣິຍໍ ປສ຺ສິສ຺ສາມາ’’ຕິ.

ເຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ ທພ຺ພ, ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫີ’’ຕິ. ເຕ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ກຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ຕາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ, ກຕ຺ຖ ປຎ຺ຎເປມີ’’ຕິ? ເຕ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ທູເຣ ອປທິສນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ ທພ຺ພ, ຄິຊ຺ຌກູເຏ ປພ຺ພເຕ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ໂຈຣປປາເຕ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ອິສິຄິລິປສ຺ເສ ກາຬສິລາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ເວຠາຣປສ຺ເສ ສຕ຺ຕປຓ຺ຓິຄຸຫາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ສີຕວເນ ສປ຺ປໂສຓ຺ຑິກປພ຺ຠາເຣ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ໂຄຕມກກນ຺ທຣາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຕິນ຺ທຸກກນ຺ທຣາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຕໂປທກນ຺ທຣາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຕໂປທາຣາເມ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຊີວກມ຺ພວເນ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ມທ຺ທກຸຈ຺ຉິສ຺ມິໍ ມິຄທາເຍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫີ’’ຕິ.

ເຕສໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເຕໂຊຘາຕຸໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຸລິຍາ ຊລມານາຍ ປຸຣໂຕ ປຸຣໂຕ ຄຈ຺ຉຕິ. ເຕປິ ເຕເນວ ອາໂລເກນ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ປິຏ຺ຐິໂຕ ປິຏ຺ຐິໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕສໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ‘‘ອຍໍ ມຎ຺ໂຈ, ອິທໍ ປີຐໍ, ອຍໍ ຠິສິ, ອິທໍ ພິມ຺ໂພຫນໍ, ອິທໍ ວຈ຺ຈຏ຺ຐານໍ, ອິທໍ ປສ຺ສາວຏ຺ຐານໍ, ອິທໍ ປານີຍໍ, ອິທໍ ປຣິໂຠຊນີຍໍ, ອຍໍ ກຕ຺ຕຣທຓ຺ໂຑ, ອິທໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກສຓ຺ຐານໍ, ອິມໍ ກາລໍ ປວິສິຕພ຺ພໍ, ອິມໍ ກາລໍ ນິກ຺ຂມິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ. ເຕສໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ປຸນເທວ ເວຬຸວນໍ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉຕິ.

໓໘໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ [ຠຸມ຺ມຊກາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠິກ຺ຂູ ນວກາ ເຈວ ໂຫນ຺ຕິ ອປ຺ປປຸຎ຺ຎາ ຈ. ຍານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ລາມການິ ເສນາສນານິ ຕານິ ເຕສໍ ປາປຸຓນ຺ຕິ ລາມການິ ຈ ຠຕ຺ຕານິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊຄເຫ ມນຸສ຺ສາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຖຣານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິສງ຺ຂາຣິກໍ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ທາຕຸໍ ສປ຺ປິມ຺ປິ ເຕລມ຺ປິ ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ຄມ຺ປິ. ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ປນ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາກຕິກໍ ເທນ຺ຕິ ຍຖາຣນ຺ຘໍ ກຓາຊກໍ ພິລງ຺ຄທຸຕິຍໍ. ເຕ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປ຺ປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ເຖເຣ ຠິກ຺ຂູ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ – ‘‘ຕຸມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ກິໍ ອໂຫສິ? ຕຸມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ກິໍ ອໂຫສີ’’ຕິ? ເອກຈ຺ເຈ ເຖຣາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ສປ຺ປິ ອໂຫສິ ເຕລໍ ອໂຫສິ ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ຄໍ ອໂຫສີ’’ຕິ. ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ປນ ຠິກ຺ຂູ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ນ ກິຎ຺ຈິ ອໂຫສິ, ປາກຕິກໍ ຍຖາຣນ຺ຘໍ ກຓາຊກໍ ພິລງ຺ຄທຸຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ຈຕຸກ຺ກຠຕ຺ຕໍ ເທຕິ ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕໍ. ໂສ ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ສປຸຕ຺ຕທາໂຣ ອຸປຕິຏ຺ຐິຕ຺ວາ ປຣິວິສຕິ. ອຎ຺ເຎ ໂອທເນນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ສູເປນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ເຕເລນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ເຄນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ຠຕ຺ຕໍ ສ຺ວາຕນາຍ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອາຣາມໍ ອຄມາສິ ເກນຈິເທວ ກຣຓີເຍນ. ໂສ ເຍນາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກໍ ຄຫປຕິໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມຕາ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິໂຕ ສມາທປິໂຕ ສມຸຕ຺ເຕຊິໂຕ ສມ຺ປຫໍສິໂຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກສ຺ສ, ຠນ຺ເຕ, ອມ຺ຫາກໍ ຆເຣ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ໂຂ, ຄຫປຕິ, ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຆເຣ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອນຕ຺ຕມໂນ ອໂຫສິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ປາປຠິກ຺ຂູ ອມ຺ຫາກໍ ຆເຣ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ຆຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ທາສິໍ ອາຓາເປສິ – ‘‘ເຍ, ເຊ, ສ຺ເວ ຠຕ຺ຕິກາ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕ ໂກຏ຺ຐເກ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ກຓາຊເກນ ພິລງ຺ຄທຸຕິເຍນ ປຣິວິສາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ອຍ຺ຍາ’’ຕິ ໂຂ ສາ ທາສີ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ.

ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຫິຍ຺ໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ຆເຣ ຠຕ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ, ສ຺ເວ ອມ຺ເຫ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ສປຸຕ຺ຕທາໂຣ ອຸປຕິຏ຺ຐິຕ຺ວາ ປຣິວິສິສ຺ສຕິ; ອຎ຺ເຎ ໂອທເນນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ສູເປນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ເຕເລນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ເຄນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ເຕ ເຕເນວ ໂສມນສ຺ເສນ ນ ຈິຕ຺ຕຣູປໍ ຣຕ຺ຕິຍາ ສຸປິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ເຍນ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ສາ ທາສີ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ທູຣໂຕວ ອາຄຈ຺ຉນ຺ເຕ. ທິສ຺ວານ ໂກຏ຺ຐເກ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິສີທຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຂ ນ ຕາວ ຠຕ຺ຕໍ ສິທ຺ຘໍ ຠວິສ຺ສຕິ! ຍຖາ [ຍາວ (ສີ.)] ມຍໍ ໂກຏ຺ຐເກ ນິສີເທຍ຺ຍາມາ’’ຕິ [ນິສີທາປີເຍຍ຺ຍາມາຕິ (ສີ.), ນິສີທາປີຍາມາຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ອຖ ໂຂ ສາ ທາສີ ກຓາຊເກນ ພິລງ຺ຄທຸຕິເຍນ ອຸປຄຈ຺ຉິ – ‘‘ຠຸຎ຺ຊຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ‘‘ມຍໍ ໂຂ, ຠຄິນິ, ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕິກາ’’ຕິ. ‘‘ຊານາມິ ອຍ຺ຍາ ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕິກາຕ຺ຖ. ອປິຈາຫໍ ຫິຍ຺ໂຍວ ຄຫປຕິນາ ອາຓຕ຺ຕາ – ‘ເຍ, ເຊ, ສ຺ເວ ຠຕ຺ຕິກາ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕ ໂກຏ຺ຐເກ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ກຓາຊເກນ ພິລງ຺ຄທຸຕິເຍນ ປຣິວິສາ’ຕິ. ຠຸຎ຺ຊຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຫິຍ຺ໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອາຣາມໍ ອຄມາສິ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ. ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຂ ມຍໍ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ຄຫປຕິໂນ ອນ຺ຕເຣ [ສນ຺ຕິເກ (ສ຺ຍາ. ກໍ. ກ.)] ປຣິຠິນ຺ນາ’’ຕິ. ເຕ ເຕເນວ ໂທມນສ຺ເສນ ນ ຈິຕ຺ຕຣູປໍ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປ຺ປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ອາຣາມໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ປຏິສາເມຕ຺ວາ ພຫາຣາມໂກຏ຺ຐເກ ສງ຺ຆາຏິປລ຺ລຕ຺ຖິກາຍ ນິສີທິໍສຸ ຕຸຓ຺ຫີຠູຕາ ມງ຺ກຸຠູຕາ ປຕ຺ຕກ຺ຂນ຺ຘາ ອໂຘມຸຂາ ປຊ຺ຌາຍນ຺ຕາ ອປ຺ປຏິຠານາ.

ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເຍນ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວນ຺ທາມິ, ອຍ຺ຍາ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ນາລປິໍສຸ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວນ຺ທາມິ, ອຍ຺ຍາ’’ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ນາລປິໍສຸ. ‘‘ກ຺ຍາຫໍ ອຍ຺ຍານໍ ອປຣຊ຺ຌາມິ? ກິສ຺ສ ມໍ ອຍ຺ຍາ ນາລປນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ຕຖາ ຫິ ປນ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ, ອມ຺ເຫ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ວິເຫຐີຍມາເນ ອຊ຺ຌຸເປກ຺ຂສີ’’ຕິ? ‘‘ກ຺ຍາຫໍ, ອຍ຺ຍາ, ກໂຣມີ’’ຕິ? ‘‘ສເຈ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ, ອິຈ຺ເຉຍ຺ຍາສິ ອຊ຺ເຊວ ຠຄວາ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ນາສາເປຍ຺ຍາ’’ຕິ. ‘‘ກ຺ຍາຫໍ, ອຍ຺ຍາ, ກໂຣມິ, ກິໍ ມຍາ ສກ຺ກາ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເອຫິ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ, ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອວໍ ວເທຫິ – ‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ. ຍາຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທິສາ ອຠຍາ ອນີຕິກາ ອນຸປທ຺ທວາ ສາຍໍ ທິສາ ສຠຍາ ສອີຕິກາ ສອຸປທ຺ທວາ. ຍໂຕ ນິວາຕໍ ຕໂຕ ສວາຕໍ [ປວາຕໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ອຸທກໍ ມຎ຺ເຎ ອາທິຕ຺ຕໍ. ອຍ຺ເຍນມ຺ຫິ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ທູສິຕາ’’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ອຍ຺ຍາ’’ຕິ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຏິສ຺ສຸຕ຺ວາ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິຕາ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ. ຍາຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທິສາ ອຠຍາ ອນີຕິກາ ອນຸປທ຺ທວາ ສາຍໍ ທິສາ ສຠຍາ ສອີຕິກາ ສອຸປທ຺ທວາ. ຍໂຕ ນິວາຕໍ ຕໂຕ ສວາຕໍ. ອຸທກໍ ມຎ຺ເຎ ອາທິຕ຺ຕໍ! ອຍ຺ເຍນມ຺ຫິ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ທູສິຕາ’’ຕິ.

໓໘໔. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖາຍໍ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຫາ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖາຍໍ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຫາ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ‘‘ນ ໂຂ, ທພ຺ພ, ທພ຺ພາ ເອວໍ ນິພ຺ເພເຐນ຺ຕິ. ສເຈ ຕຍາ ກຕໍ ກຕນ຺ຕິ ວເທຫິ, ສເຈ ຕຍາ ອກຕໍ ອກຕນ຺ຕິ ວເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ຍໂຕ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຊາໂຕ ນາຠິຊານາມິ ສຸປິນນ຺ເຕນປິ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕາ, ປເຄວ ຊາຄໂຣ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ເມຕ຺ຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ນາເສຖ. ອິເມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອນຸຍຸຎ຺ຊຖາ’’ຕິ. ອິທໍ ວຕ຺ວາ ຠຄວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ.

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເມຕ຺ຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ນາເສສຸໍ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ມາວຸໂສ, ເມຕ຺ຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ນາເສຖ. ນ ສາ ກິຎ຺ຈິ ອປຣຊ຺ຌຕິ. ອມ຺ເຫຫິ ສາ ອຸສ຺ສາຫິຕາ ກຸປິເຕຫິ ອນຕ຺ຕມເນຫິ ຈາວນາຘິປ຺ປາເຍຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ ປນ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລເກນ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສຖາ’’ຕິ? ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລເກນ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລເກນ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລເກນ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໓໘໕. ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ທຸຏ຺ໂຐ ໂທໂສ ອປ຺ປຕີໂຕ ອມູລເກນ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສຍ຺ຍ – ‘ອປ຺ເປວ ນາມ ນໍ ອິມມ຺ຫາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ ຈາເວຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ, ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອມູລກຎ຺ເຈວ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ໂຫຕິ ຠິກ຺ຂຸ ຈ ໂທສໍ ປຕິຏ຺ຐາຕິ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໓໘໖. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ຠິກ຺ຂຸນ຺ຕິ ອຎ຺ຎໍ ຠິກ຺ຂຸໍ.

ທຸຏ຺ໂຐ ໂທໂສຕິ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອນຠິຣທ຺ໂຘ ອາຫຕຈິຕ຺ໂຕ ຂິລຊາໂຕ.

ອປ຺ປຕີໂຕຕິ ເຕນ ຈ ໂກເປນ ເຕນ ຈ ໂທເສນ ຕາຍ ຈ ອນຕ຺ຕມນຕາຍ ຕາຍ ຈ ອນຠິຣທ຺ຘິຍາ ອປ຺ປຕີໂຕ ໂຫຕິ.

ອມູລກໍ ນາມ ອທິຏ຺ຐໍ ອສຸຕໍ ອປຣິສງ຺ກິຕໍ.

ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນາຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ.

ອນຸທ຺ຘໍເສຍ຺ຍາຕິ ໂຈເທຕິ ວາ ໂຈທາເປຕິ ວາ.

ອປ຺ເປວ ນາມ ນໍ ອິມມ຺ຫາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ ຈາເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸຠາວາ ຈາເວຍ຺ຍໍ, ສມຓຘມ຺ມາ ຈາເວຍ຺ຍໍ, ສີລກ຺ຂນ຺ຘາ ຈາເວຍ຺ຍໍ, ຕໂປຄຸຓາ ຈາເວຍ຺ຍໍ.

ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນາຕິ ຍສ຺ມິໍ ຂເຓ ອນຸທ຺ຘໍສິໂຕ ໂຫຕິ ຕໍ ຂຓໍ ຕໍ ລຍໍ ຕໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ວີຕິວຕ຺ເຕ.

ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນຕິ ເຍນ ວຕ຺ຖຸນາ ອນຸທ຺ຘໍສິໂຕ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ.

ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນຕິ ນ ເກນຈິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ.

ອຘິກຣຓໍ ນາມ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຘິກຣຓານິ – ວິວາທາຘິກຣຓໍ, ອນຸວາທາຘິກຣຓໍ, ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ, ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓໍ.

ຠິກ຺ຂຸ ຈ ໂທສໍ ປຕິຏ຺ຐາຕີຕິ ຕຸຈ຺ຉກໍ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ອຠູຕໍ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ອຊານນ຺ເຕນ ມຍາ ຠຓິຕໍ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໓໘໗. ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອສຸຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ສຸໂຕ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອປຣິສງ຺ກິຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ ສຸໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ ປຣິສງ຺ກິໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ ສຸໂຕ ຈ ປຣິສງ຺ກິໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອສຸຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ສຸໂຕ ມຍາ ປຣິສງ຺ກິໂຕ ຈ…ເປ… ສຸໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ຈ…ເປ… ສຸໂຕ ມຍາ ປຣິສງ຺ກິໂຕ ຈ ທິຏ຺ໂຐ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອປຣິສງ຺ກິຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ຈ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ສຸໂຕ ຈ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ຈ ສຸໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ສຸໂຕ ມຍາ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ’’…ເປ… ‘‘ສຸໂຕ ມຍາ ປຣິສງ຺ກິໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ…ເປ… ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ປຣິສງ຺ກິຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ…ເປ… ສຸໂຕ ມຍາ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ…ເປ… ທິຏ຺ໂຐ ມຍາ ສຸໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ທິຏ຺ເຐ ເວມຕິໂກ ທິຏ຺ຐໍ ໂນ ກປ຺ເປຕິ ທິຏ຺ຐໍ ນສ຺ສຣຕິ ທິຏ຺ຐໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ສຸເຕ ເວມຕິໂກ ສຸຕໍ ໂນ ກປ຺ເປຕິ ສຸຕໍ ນສ຺ສຣຕິ ສຸຕໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິເຕ ເວມຕິໂກ ປຣິສງ຺ກິຕໍ ໂນ ກປ຺ເປຕິ ປຣິສງ຺ກິຕໍ ນສ຺ສຣຕິ ປຣິສງ຺ກິຕໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈເທຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ຈ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ສຸໂຕ ຈ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ຈ ສຸໂຕ ຈ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໘໘. ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອສຸຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ…ເປ… ອປຣິສງ຺ກິຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐສິ ສຸໂຕສິ…ເປ… ທິຏ຺ໂຐສິ ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ…ເປ… ທິຏ຺ໂຐສິ ສຸໂຕສິ ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ’’…ເປ… ອສຸຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ…ເປ… ອປຣິສງ຺ກິຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ທິຏ຺ໂຐສິ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ສຸໂຕສິ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ທິຏ຺ໂຐສິ, ສຸໂຕສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ສຸໂຕສິ’’…ເປ… ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ’’…ເປ… ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ສຸໂຕສິ, ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິຕສ຺ສ ໂຫຕິ – ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’’ຕິ. ຕຎ຺ເຈ ‘‘ທິຏ຺ໂຐສິ’’…ເປ… ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ສຸໂຕສິ’’…ເປ… ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ທິຏ຺ໂຐສິ, ສຸໂຕສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ທິຏ຺ຐສ຺ສ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ທິຏ຺ເຐ ເວມຕິໂກ ທິຏ຺ຐໍ ໂນ ກປ຺ເປຕິ ທິຏ຺ຐໍ ນສ຺ສຣຕິ ທິຏ຺ຐໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ສຸເຕ ເວມຕິໂກ ສຸຕໍ ໂນ ກປ຺ເປຕິ ສຸຕໍ ນສ຺ສຣຕິ ສຸຕໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ປຣິສງ຺ກິເຕ ເວມຕິໂກ ປຣິສງ຺ກິຕໍ ໂນ ກປ຺ເປຕິ ປຣິສງ຺ກິຕໍ ນສ຺ສຣຕິ ປຣິສງ຺ກິຕໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ທິຏ຺ໂຐສິ’’…ເປ… ປຣິສງ຺ກິຕໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ ສຸໂຕສິ’’…ເປ… ປຣິສງ຺ກິຕໍ ປມຸຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ຕຎ຺ເຈ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ປຣິສງ຺ກິໂຕສິ, ທິຏ຺ໂຐສິ, ສຸໂຕສິ, ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໘໙. ອສຸທ຺ເຘ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ, ສຸທ຺ເຘ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ, ອສຸທ຺ເຘ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ, ສຸທ຺ເຘ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາເທນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາທສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາເທນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາທສ຺ສ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາເທນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາທສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຈາວນາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ. ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ອໂນກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາເທນ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອນຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ຕຎ຺ເຈ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິ ສມາໂນ ໂອກາສໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອກ຺ໂກສາຘິປ຺ປາໂຍ ວເທຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ໂອມສວາທສ຺ສ.

໓໙໐. ອນາປຕ຺ຕິ ສຸທ຺ເຘ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິສ຺ສ, ອສຸທ຺ເຘ ອສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ທຸຏ຺ຐໂທສສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ອຏ຺ຐມໍ.

໙. ທຸຕິຍທຸຏ຺ຐໂທສສິກ຺ຂາປທໍ

໓໙໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ຄິຊ຺ຌກູຏາ ປພ຺ພຕາ ໂອໂຣຫນ຺ຕາ ອທ຺ທສໍສຸ ຉຄລກໍ [ຉກລກໍ (ສ຺ຍາ.)] ອຊິກາຍ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ຫນ຺ທ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ອິມໍ ຉຄລກໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ນາມ ກໂຣມ. ອິມໍ ອຊິກໍ ເມຕ຺ຕິຍໍ ນາມ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ກໂຣມ. ເອວໍ ມຍໍ ໂວຫຣິສ຺ສາມ. ປຸພ຺ເພ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ສຸເຕນ ອໂວຈຸມ຺ຫາ. ອິທານິ ປນ ອມ຺ເຫຫິ ສາມໍ ທິຏ຺ໂຐ ເມຕ຺ຕິຍາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ. ເຕ ຕໍ ຉຄລກໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ນາມ ອກໍສຸ. ຕໍ ອຊິກໍ ເມຕ຺ຕິຍໍ ນາມ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ອກໍສຸ. ເຕ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສຸໍ – ‘‘ປຸພ຺ເພ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ສຸເຕນ ອໂວຈຸມ຺ຫາ. ອິທານິ ປນ ອມ຺ເຫຫິ ສາມໍ ທິຏ຺ໂຐ ເມຕ຺ຕິຍາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ວິປ຺ປຏິປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ມາວຸໂສ, ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖ. ນາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ກຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖຍິເມ ຠິກ຺ຂູ ອາຫໍສູ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖຍິເມ ຠິກ຺ຂູ ອາຫໍສູ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ‘‘ນ ໂຂ, ທພ຺ພ, ທພ຺ພາ ເອວໍ ນິພ຺ເພເຐນ຺ຕິ. ສເຈ ຕຍາ ກຕໍ ກຕນ຺ຕິ ວເທຫິ, ສເຈ ຕຍາ ອກຕໍ ອກຕນ຺ຕິ ວເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ຍໂຕ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຊາໂຕ ນາຠິຊານາມິ ສຸປິນນ຺ເຕນປິ ເມຖຸນຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕາ, ປເຄວ ຊາຄໂຣ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂຸເວ, ອິເມ ຠິກ຺ຂູ ອນຸຍຸຎ຺ຊຖາ’’ຕິ. ອິທໍ ວຕ຺ວາ ຠຄວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ.

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ອນຸຍຸຎ຺ຊິໍສຸ. ເຕ ຠິກ຺ຂູຫິ ອນຸຍຸຎ຺ຊີຍມານາ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ – ‘‘ກິໍ ປນ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎຠາຄິຍສ຺ສ ອຘິກຣຓສ຺ສ ກິຎ຺ຈິເທສໍ ເລສມຕ຺ຕໍ ອຸປາທາຍ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສຖາ’’ຕິ? ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎຠາຄິຍສ຺ສ ອຘິກຣຓສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ເທສໍ ເລສມຕ຺ຕໍ ອຸປາທາຍ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎຠາຄິຍສ຺ສ ອຘິກຣຓສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ເທສໍ ເລສມຕ຺ຕໍ ອຸປາທາຍ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎຠາຄິຍສ຺ສ ອຘິກຣຓສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ເທສໍ ເລສມຕ຺ຕໍ ອຸປາທາຍ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໓໙໒. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸໍ ທຸຏ຺ໂຐ ໂທໂສ ອປ຺ປຕີໂຕ ອຎ຺ຎຠາຄິຍສ຺ສ ອຘິກຣຓສ຺ສ ກິຎ຺ຈິເທສໍ ເລສມຕ຺ຕໍ ອຸປາທາຍ ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນ ອນຸທ຺ຘໍເສຍ຺ຍ – ‘ອປ຺ເປວ ນາມ ນໍ ອິມມ຺ຫາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາ ຈາເວຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ ວາ ອຎ຺ຎຠາຄິຍຎ຺ເຈວ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ໂຫຕິ ໂກຈິເທໂສ ເລສມຕ຺ໂຕ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ຠິກ຺ຂຸ ຈ ໂທສໍ ປຕິຏ຺ຐາຕິ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໓໙໓. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ຠິກ຺ຂຸນ຺ຕິ ອຎ຺ຎໍ ຠິກ຺ຂຸໍ.

ທຸຏ຺ໂຐ ໂທໂສຕິ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອນຠິຣທ຺ໂຘ ອາຫຕຈິຕ຺ໂຕ ຂິລຊາໂຕ.

ອປ຺ປຕີໂຕຕິ ເຕນ ຈ ໂກເປນ, ເຕນ ຈ ໂທເສນ, ຕາຍ ຈ ອນຕ຺ຕມນຕາຍ, ຕາຍ ຈ ອນຠິຣທ຺ຘິຍາ ອປ຺ປຕີໂຕ ໂຫຕິ.

ອຎ຺ຎຠາຄິຍສ຺ສ ອຘິກຣຓສ຺ສາຕິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ວາ ໂຫຕິ ອຘິກຣຓຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ວາ. ກຖໍ ອຘິກຣຓໍ ອຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ? ວິວາທາຘິກຣຓໍ ອນຸວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ. ອນຸວາທາຘິກຣຓໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓສ຺ສ ວິວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ. ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓສ຺ສ ວິວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ອນຸວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ. ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓໍ ວິວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ອນຸວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ. ເອວໍ ອຘິກຣຓໍ ອຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ.

ກຖໍ ອຘິກຣຓໍ ອຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ? ວິວາທາຘິກຣຓໍ ວິວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ. ອນຸວາທາຘິກຣຓໍ ອນຸວາທາຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ. ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ສິຍາ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ ສິຍາ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ.

ກຖໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ? ເມຖຸນຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ອທິນ຺ນາທານປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອຎ຺ຎຠາຄິຍາ. ອທິນ຺ນາທານປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ເມຖຸນຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອຎ຺ຎຠາຄິຍາ. ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ເມຖຸນຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອທິນ຺ນາທານປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອຎ຺ຎຠາຄິຍາ. ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ເມຖຸນຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອທິນ຺ນາທານປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ອຎ຺ຎຠາຄິຍາ. ເອວໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ອຎ຺ຎຠາຄິຍໍ.

ກຖໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ? ເມຖຸນຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ເມຖຸນຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ຕພ຺ຠາຄິຍາ. ອທິນ຺ນາທານປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ອທິນ຺ນາທານປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ຕພ຺ຠາຄິຍາ. ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ມນຸສ຺ສວິຄ຺ຄຫປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ຕພ຺ຠາຄິຍາ. ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມປາຣາຊິກາປຕ຺ຕິຍາ ຕພ຺ຠາຄິຍາ. ເອວໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ.

ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓໍ ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ. ເອວໍ ອຘິກຣຓໍ ອຘິກຣຓສ຺ສ ຕພ຺ຠາຄິຍໍ.

໓໙໔. ກິຎ຺ຈິ ເທສໍ ເລສມຕ຺ຕໍ ອຸປາທາຍາຕິ ເລໂສ ນາມ ທສ ເລສາ – ຊາຕິເລໂສ, ນາມເລໂສ, ໂຄຕ຺ຕເລໂສ, ລິງ຺ຄເລໂສ, ອາປຕ຺ຕິເລໂສ, ປຕ຺ຕເລໂສ, ຈີວຣເລໂສ, ອຸປຊ຺ຌາຍເລໂສ, ອາຈຣິຍເລໂສ, ເສນາສນເລໂສ.

໓໙໕. ຊາຕິເລໂສ ນາມ ຂຕ຺ຕິໂຍ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ຂຕ຺ຕິຍໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ຂຕ຺ຕິໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ [ເອຕ຺ຖ ‘‘ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ ປາໂຐ ອູໂນ ມຎ຺ເຎ, ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ຫິ ‘‘ຂຕ຺ຕິໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ ທິສ຺ສຕິ]. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ເວສ຺ໂສ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ສຸທ຺ໂທ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ສຸທ຺ທໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ສຸທ຺ໂທ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໙໖. ນາມເລໂສ ນາມ ພຸທ຺ຘຣກ຺ຂິໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ຘມ຺ມຣກ຺ຂິໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ສງ຺ຆຣກ຺ຂິໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ສງ຺ຆຣກ຺ຂິຕໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ສງ຺ຆຣກ຺ຂິໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໙໗. ໂຄຕ຺ຕເລໂສ ນາມ ໂຄຕໂມ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ກຈ຺ຈາຍໂນ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ວາສິຏ຺ໂຐ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ວາສິຏ຺ຐໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ວາສິຏ຺ໂຐ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໙໘. ລິງ຺ຄເລໂສ ນາມ ທີໂຆ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ຣສ຺ໂສ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ກຓ຺ໂຫ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ໂອທາໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ໂອທາຕໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ໂອທາໂຕ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໓໙໙. ອາປຕ຺ຕິເລໂສ ນາມ ລຫຸກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໐. ປຕ຺ຕເລໂສ ນາມ ໂລຫປຕ຺ຕຘໂຣ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ສາຏກປຕ຺ຕຘໂຣ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ສຸມ຺ຠກປຕ຺ຕຘໂຣ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ສຸມ຺ຠກປຕ຺ຕຘຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ສຸມ຺ຠກປຕ຺ຕຘໂຣ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໑. ຈີວຣເລໂສ ນາມ ປໍສຸກູລິໂກ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ…ເປ… ຄຫປຕິຈີວຣຘໂຣ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ຄຫປຕິຈີວຣຘຣໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ຄຫປຕິຈີວຣຘໂຣ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໒. ອຸປຊ຺ຌາຍເລໂສ ນາມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິໂກ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິໂກ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໓. ອາຈຣິຍເລໂສ ນາມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອນ຺ເຕວາສິໂກ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອນ຺ເຕວາສິກໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ອນ຺ເຕວາສິໂກ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ’’…ເປ… ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໔. ເສນາສນເລໂສ ນາມ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມເສນາສນວາສິໂກ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ. ອຎ຺ຎໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມເສນາສນວາສິກໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອິຕ຺ຖນ຺ນາມເສນາສນວາສິໂກ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ. ປາຣາຊິກໍ ຘມ຺ມໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນສິ, ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໕. ປາຣາຊິເກນ ຘມ຺ເມນາຕິ ຈຕຸນ຺ນໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ.

ອນຸທ຺ຘໍເສຍ຺ຍາຕິ ໂຈເທຕິ ວາ ໂຈທາເປຕິ ວາ.

ອປ຺ເປວ ນາມ ນໍ ອິມມ຺ຫາ ພ຺ຣຫ຺ມຈຣິຍາຈາເວຍ຺ຍນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸຠາວາ ຈາເວຍ຺ຍໍ, ສມຓຘມ຺ມາ ຈາເວຍ຺ຍໍ, ສີລກ຺ຂນ຺ຘາ ຈາເວຍ຺ຍໍ, ຕໂປຄຸຓາ ຈາເວຍ຺ຍໍ.

ຕໂຕ ອປເຣນ ສມເຍນາຕິ ຍສ຺ມິໍ ຂເຓ ອນຸທ຺ຘໍສິໂຕ ໂຫຕິ, ຕໍ ຂຓໍ ຕໍ ລຍໍ ຕໍ ມຸຫຸຕ຺ຕໍ ວີຕິວຕ຺ເຕ.

ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນຕິ ເຍນ ວຕ຺ຖຸນາ ອນຸທ຺ຘໍສິໂຕ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນ.

ອສມນຸຄ຺ຄາຫີຍມາໂນຕິ ນ ເກນຈິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ.

ອຘິກຣຓໍ ນາມ ຈຕ຺ຕາຣິ ອຘິກຣຓານິ – ວິວາທາຘິກຣຓໍ, ອນຸວາທາຘິກຣຓໍ, ອາປຕ຺ຕາຘິກຣຓໍ, ກິຈ຺ຈາຘິກຣຓໍ.

ໂກຈິ ເທໂສ ເລສມຕ຺ໂຕ ອຸປາທິນ຺ໂນຕິ ເຕສໍ ທສນ຺ນໍ ເລສານໍ ອຎ຺ຎຕໂຣ ເລໂສ ອຸປາທິນ຺ໂນ ໂຫຕິ.

ຠິກ຺ຂຸ ຈ ໂທສໍ ປຕິຏ຺ຐາຕີຕິ ຕຸຈ຺ຉກໍ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ມຸສາ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ອຠູຕໍ ມຍາ ຠຓິຕໍ, ອຊານນ຺ເຕນ ມຍາ ຠຓິຕໍ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ …ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໔໐໖. ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ສງ຺ຆາທິເສເສ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ…ເປ… ປາຈິຕ຺ຕິຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຏິເທສນີຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸກ຺ກຏທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸພ຺ຠາສິຕທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ…ເປ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍ ປາຈິຕ຺ຕິຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຏິເທສນີຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸກ຺ກຏທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸພ຺ຠາສິຕທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ’’ …ເປ… ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ…ເປ… ປາຏິເທສນີຍໍ… ທຸກ຺ກຏໍ… ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ທຸພ຺ຠາສິເຕ ທຸພ຺ຠາສິຕທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ…ເປ… ທຸພ຺ຠາສິເຕ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຈິຕ຺ຕິຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຏິເທສນີຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸກ຺ກຏທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈເທຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ເອເກກໍ ມູລໍ ກາຕຸນ ຈກ຺ກໍ ພນ຺ຘິຕພ຺ພໍ.

໔໐໗. ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ, ສງ຺ຆາທິເສເສ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ…ເປ… ປາຈິຕ຺ຕິຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຏິເທສນີຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸກ຺ກຏທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸພ຺ຠາສິຕທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ…ເປ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈເຍ ປາຈິຕ຺ຕິຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຏິເທສນີຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸກ຺ກຏທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸພ຺ຠາສິຕທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ’’…ເປ… ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຠິກ຺ຂຸ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ…ເປ… ປາຏິເທສນີຍໍ… ທຸກ຺ກຏໍ… ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ ທິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ ທຸພ຺ຠາສິເຕ ທຸພ຺ຠາສິຕທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ…ເປ… ທຸພ຺ຠາສິເຕ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຈິຕ຺ຕິຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ປາຏິເທສນີຍທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ… ທຸກ຺ກຏທິຏ຺ຐິ ໂຫຕິ. ຕຎ຺ເຈ ປາຣາຊິເກນ ໂຈທາເປຕິ – ‘‘ອສ຺ສມໂຓສິ, ອສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິໂຍສິ, ນຕ຺ຖິ ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ອຸໂປສໂຖ ວາ ປວາຣຓາ ວາ ສງ຺ຆກມ຺ມໍ ວາ’’ຕິ, ເອວມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕຎ຺ຎຠາຄິຍໍ ໂຫຕິ ເລໂສ ຈ ອຸປາທິນ຺ໂນ, ອາປຕ຺ຕິ ວາຈາຍ, ວາຈາຍ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

໔໐໘. ອນາປຕ຺ຕິ ຕຖາສຎ຺ຎີ ໂຈເທຕິ ວາ ໂຈທາເປຕິ ວາ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ທຸຕິຍທຸຏ຺ຐໂທສສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ນວມໍ.

໑໐. ສງ຺ຆເຠທສິກ຺ຂາປທໍ

໔໐໙. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ຈູຬວ. ໓໔໓] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ອຖ ໂຂ ເທວທຕ຺ໂຕ ເຍນ ໂກກາລິໂກ ກຏໂມທກຕິສ຺ສໂກ [ກຏໂມຣກຕິສ຺ສໂກ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຂຓ຺ຑເທວິຍາ ປຸຕ຺ໂຕ ສມຸທ຺ທທຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ໂກກາລິກໍ ກຏໂມທກຕິສ຺ສກໍ ຂຓ຺ຑເທວິຍາ ປຸຕ຺ຕໍ ສມຸທ຺ທທຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຖ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ສມຓສ຺ສ ໂຄຕມສ຺ສ ສງ຺ຆເຠທໍ ກຣິສ຺ສາມ ຈກ຺ກເຠທ’’ນ຺ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ໂກກາລິໂກ ເທວທຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສມໂຓ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ໂຄຕໂມ ມຫິທ຺ຘິໂກ ມຫານຸຠາໂວ. ກຖໍ ມຍໍ ສມຓສ຺ສ ໂຄຕມສ຺ສ ສງ຺ຆເຠທໍ ກຣິສ຺ສາມ ຈກ຺ກເຠທ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເອຖ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ສມຓໍ ໂຄຕມໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ ຍາຈິສ຺ສາມ – ‘ຠຄວາ, ຠນ຺ເຕ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ອປ຺ປິຈ຺ຉສ຺ສ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐສ຺ສ ສລ຺ເລຂສ຺ສ ຘຸຕສ຺ສ ປາສາທິກສ຺ສ ອປຈຍສ຺ສ ວີຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ [ວີຣິຍາຣພ຺ຠສ຺ສ (ກ.)] ວຓ຺ຓວາທີ. ອິມານິ, ຠນ຺ເຕ, ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອປ຺ປິຈ຺ຉຕາຍ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐິຍາ ສລ຺ເລຂາຍ ຘຸຕຕາຍ ປາສາທິກຕາຍ ອປຈຍາຍ ວີຣິຍາຣມ຺ຠາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂູ ຍາວຊີວໍ ອາຣຎ຺ຎິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຄາມນ຺ຕໍ ໂອສເຣຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ປິຓ຺ຑປາຕິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ນິມນ຺ຕນໍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ປໍສຸກູລິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຄຫປຕິຈີວຣໍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ຣຸກ຺ຂມູລິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຉນ຺ນໍ ອຸປຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ມຈ຺ຉມໍສໍ ນ ຂາເທຍ຺ຍຸໍ; ໂຍ ມຈ຺ຉມໍສໍ ຂາເທຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍາ’ຕິ. ອິມານິ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ນານຸຊານິສ຺ສຕິ. ເຕ ມຍໍ ອິເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ວຕ຺ຖູຫິ ຊນໍ ສຎ຺ຎາເປສ຺ສາມາຕິ. ສກ຺ກາ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອິເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ວຕ຺ຖູຫິ ສມຓສ຺ສ ໂຄຕມສ຺ສ ສງ຺ຆເຠໂທ ກາຕຸໍ ຈກ຺ກເຠໂທ. ລູຂປສນ຺ນາ ຫິ, ອາວຸໂສ, ມນຸສ຺ສາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເທວທຕ຺ໂຕ ສປຣິໂສ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ເທວທຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຠຄວາ, ຠນ຺ເຕ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ອປ຺ປິຈ຺ຉສ຺ສ…ເປ… ວີຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ ວຓ຺ຓວາທີ. ອິມານິ, ຠນ຺ເຕ, ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອປ຺ປິຈ຺ຉຕາຍ…ເປ… ວີຣິຍາຣມ຺ຠາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂູ ຍາວຊີວໍ ອາຣຎ຺ຎິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຄາມນ຺ຕໍ ໂອສເຣຍ຺ຍ ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ…ເປ… ຍາວຊີວໍ ມຈ຺ຉມໍສໍ ນ ຂາເທຍ຺ຍຸໍ, ໂຍ ມຈ຺ຉມໍສໍ ຂາເທຍ຺ຍ ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍາ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ເທວທຕ຺ຕ, ໂຍ ອິຈ຺ຉຕິ ອາຣຎ຺ຎິໂກ ໂຫຕຸ, ໂຍ ອິຈ຺ຉຕິ ຄາມນ຺ເຕ ວິຫຣຕຸ; ໂຍ ອິຈ຺ຉຕິ ປິຓ຺ຑປາຕິໂກ ໂຫຕຸ, ໂຍ ອິຈ຺ຉຕິ ນິມນ຺ຕນໍ ສາທິຍຕຸ; ໂຍ ອິຈ຺ຉຕິ ປໍສຸກູລິໂກ ໂຫຕຸ, ໂຍ ອິຈ຺ຉຕິ ຄຫປຕິຈີວຣໍ ສາທິຍຕຸ. ອຏ຺ຐມາເສ ໂຂ ມຍາ, ເທວທຕ຺ຕ, ຣຸກ຺ຂມູລເສນາສນໍ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ, ຕິໂກຏິປຣິສຸທ຺ຘໍ ມຈ຺ຉມໍສໍ – ອທິຏ຺ຐໍ ອສຸຕໍ ອປຣິສງ຺ກິຕ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ເທວທຕ຺ໂຕ – ‘‘ນ ຠຄວາ ອິມານິ ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ ອນຸຊານາຕີ’’ຕິ ຫຏ຺ໂຐ ອຸທຄ຺ໂຄ ສປຣິໂສ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ.

໔໑໐. ອຖ ໂຂ ເທວທຕ຺ໂຕ ສປຣິໂສ ຣາຊຄຫໍ ປວິສິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈຫິ ວຕ຺ຖູຫິ ຊນໍ ສຎ຺ຎາເປສິ – ‘‘ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ສມຓໍ ໂຄຕມໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ ຍາຈິມ຺ຫາ – ‘ຠຄວາ, ຠນ຺ເຕ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ອປ຺ປິຈ຺ຉສ຺ສ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐສ຺ສ ສລ຺ເລຂສ຺ສ ຘຸຕສ຺ສ ປາສາທິກສ຺ສ ອປຈຍສ຺ສ ວີຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ ວຓ຺ຓວາທີ. ອິມານິ, ຠນ຺ເຕ, ປຎ຺ຈ ວຕ຺ຖູນິ ອເນກປຣິຍາເຍນ ອປ຺ປິຈ຺ຉຕາຍ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐິຍາ ສລ຺ເລຂາຍ ຘຸຕຕາຍ ປາສາທິກຕາຍ ອປຈຍາຍ ວີຣິຍາຣມ຺ຠາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂູ ຍາວຊີວໍ ອາຣຎ຺ຎິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຄາມນ຺ຕໍ ໂອສເຣຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ປິຓ຺ຑປາຕິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ນິມນ຺ຕນໍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ປໍສຸກູລິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຄຫປຕິຈີວຣໍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ຣຸກ຺ຂມູລິກາ ອສ຺ສຸ; ໂຍ ຉນ຺ນໍ ອຸປຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍ. ຍາວຊີວໍ ມຈ຺ຉມໍສໍ ນ ຂາເທຍ຺ຍຸໍ; ໂຍ ມຈ຺ຉມໍສໍ ຂາເທຍ຺ຍ, ວຊ຺ຊໍ ນໍ ຜຸເສຍ຺ຍາ’ຕິ. ອິມານິ ສມໂຓ ໂຄຕໂມ ນານຸຊານາຕິ. ເຕ ມຍໍ ອິເມຫິ ປຎ຺ຈຫິ ວຕ຺ຖູຫິ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕາມາ’’ຕິ. ຕຕ຺ຖ ເຍ ເຕ ມນຸສ຺ສາ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ ທຸພ຺ພຸທ຺ຘິໂນ ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ອິເມ ໂຂ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ຘຸຕາ ສລ຺ເລຂວຸຕ຺ຕິໂນ, ສມໂຓ ປນ ໂຄຕໂມ ພາຫຸລ຺ລິໂກ ພາຫຸລ຺ລາຍ ເຈເຕຕີ’’ຕິ. ເຍ ປນ ເຕ ມນຸສ຺ສາ ສທ຺ຘາ ປສນ຺ນາ ປຓ຺ຑິຕາ ພ຺ຍຕ຺ຕາ ພຸທ຺ຘິມນ຺ໂຕ ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເທວທຕ຺ໂຕ ຠຄວໂຕ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິສ຺ສຕິ ຈກ຺ກເຠທາຍາ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເທວທຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິສ຺ສຕິ ຈກ຺ກເຠທາຍາ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເທວທຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ເທວທຕ຺ຕ, ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມສິ ຈກ຺ກເຠທາຍາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິສ຺ສສິ ຈກ຺ກເຠທາຍ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໑໑. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກເມຍ຺ຍ, ເຠທນສໍວຕ຺ຕນິກໍ ວາ ອຘິກຣຓໍ ສມາທາຍ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ມາຍສ຺ມາ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິ, ເຠທນສໍວຕ຺ຕນິກໍ ວາ ອຘິກຣຓໍ ສມາທາຍ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ອຏ຺ຐາສິ. ສເມຕາຍສ຺ມາ ສງ຺ເຆນ. ສມຄ຺ໂຄ ຫິ ສງ຺ໂຆ ສມ຺ໂມທມາໂນ ອວິວທມາໂນ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຜາສຸ ວິຫຣຕີ’ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຕເຖວ ປຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ , ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ຍາວຕຕິຍໍ ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ ຕສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍາວຕຕິຍຎ຺ເຈ ສມນຸຠາສິຍມາໂນ ຕໍ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໔໑໒. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ສມຄ຺ໂຄ ນາມ ສງ຺ໂຆ ສມານສໍວາສໂກ ສມານສີມາຍໍ ຐິໂຕ.

ເຠທາຍ ປຣກ຺ກເມຍ຺ຍາຕິ – ‘‘ກຖໍ ອິເມ ນານາ ອສ຺ສຸ, ວິນາ ອສ຺ສຸ, ວຄ຺ຄາ ອສ຺ສູ’’ຕິ ປກ຺ຂໍ ປຣິເຍສຕິ, ຄຓໍ ພນ຺ຘຕິ.

ເຠທນສໍວຕ຺ຕນິກໍ ວາ ອຘິກຣຓນ຺ຕິ ອຏ຺ຐາຣສເຠທກຣວຕ຺ຖູນິ.

ສມາທາຍາຕິ ອາທາຍ.

ປຄ຺ຄຍ຺ຫາຕິ ທີເປຍ຺ຍ.

ຕິຏ຺ເຐຍ຺ຍາຕິ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ.

ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ໂຍ ໂສ ສງ຺ຆເຠທໂກ ຠິກ຺ຂຸ.

ຠິກ຺ຂູຫີຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ.

ເຍ ປສ຺ສນ຺ຕິ, ເຍ ສຸຓນ຺ຕິ, ເຕຫິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ມາຍສ຺ມາ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິ, ເຠທນສໍວຕ຺ຕນິກໍ ວາ ອຘິກຣຓໍ ສມາທາຍ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ອຏ຺ຐາສິ. ສເມຕາຍສ຺ມາ ສງ຺ເຆນ. ສມຄ຺ໂຄ ຫິ ສງ຺ໂຆ ສມ຺ໂມທມາໂນ ອວິວທມາໂນ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຜາສຸ ວິຫຣຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຸຕ຺ວາ ນ ວທນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ຌມ຺ປິ ອາກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ມາຍສ຺ມາ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິ, ເຠທນສໍວຕ຺ຕນິກໍ ວາ ອຘິກຣຓໍ ສມາທາຍ ປຄ຺ຄຍ຺ຫ ອຏ຺ຐາສິ. ສເມຕາຍສ຺ມາ ສງ຺ເຆນ. ສມຄ຺ໂຄ ຫິ ສງ຺ໂຆ ສມ຺ໂມທມາໂນ ອວິວທມາໂນ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຜາສຸ ວິຫຣຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ – ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໑໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາເສຍ຺ຍ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມຄ຺ຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ເຠທາຍ ປຣກ຺ກມຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມນຸຠຏ຺ໂຐ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໔໑໔. ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ, ກມ຺ມວາຈາປຣິໂຍສາເນ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນ຺ຕິ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໔໑໕. ຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິໂກ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໔໑໖. ອນາປຕ຺ຕິ ອສມນຸຠາສນ຺ຕສ຺ສ, ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ສງ຺ຆເຠທສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທສມໍ.

໑໑. ເຠທານຸວຕ຺ຕກສິກ຺ຂາປທໍ

໔໑໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເທວທຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມຕິ ຈກ຺ກເຠທາຍ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ເທວທຕ຺ໂຕ, ອວິນຍວາທີ ເທວທຕ຺ໂຕ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເທວທຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມິສ຺ສຕິ ຈກ຺ກເຠທາຍາ’’ຕິ! ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ໂກກາລິໂກ ກຏໂມທກຕິສ຺ສໂກ ຂຓ຺ຑເທວິຍາ ປຸຕ຺ໂຕ ສມຸທ຺ທທຕ຺ໂຕ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ມາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖ. ຘມ຺ມວາທີ ເທວທຕ຺ໂຕ, ວິນຍວາທີ ເທວທຕ຺ໂຕ. ອມ຺ຫາກຎ຺ຈ ເທວທຕ຺ໂຕ ຉນ຺ທຎ຺ຈ ຣຸຈິຎ຺ຈ ອາທາຍ ໂວຫຣຕິ ຊານາຕິ ໂນ ຠາສຕິ ອມ຺ຫາກໍເປຕໍ ຂມຕີ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມນ຺ຕສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ວຄ຺ຄວາທກາ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ອນຸວຕ຺ຕເກ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມນ຺ຕສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາ ໂຫນ຺ຕິ ວຄ຺ຄວາທກາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ເທວທຕ຺ຕສ຺ສ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມນ຺ຕສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາ ຠວິສ຺ສນ຺ຕິ ວຄ຺ຄວາທກາ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໑໘. ‘‘ຕສ຺ເສວ ໂຂ ປນ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ຠິກ຺ຂູ ໂຫນ຺ຕິ ອນຸວຕ຺ຕກາ ວຄ຺ຄວາທກາ ເອໂກ ວາ ທ຺ເວ ວາ ຕໂຍ ວາ. ເຕ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ – ‘ມາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ກິຎ຺ຈິ ອວຈຸຕ຺ຖ. ຘມ຺ມວາທີ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ, ວິນຍວາທີ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ. ອມ຺ຫາກຎ຺ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຉນ຺ທຎ຺ຈ ຣຸຈິຎ຺ຈ ອາທາຍ ໂວຫຣຕິ ຊານາຕິ ໂນ ຠາສຕິ ອມ຺ຫາກມ຺ເປຕໍ ຂມຕີ’ຕິ, ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູຫິ ເອວມສ຺ສຸ ວຈນີຍາ – ‘ມາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖ, ນ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຘມ຺ມວາທີ, ນ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວິນຍວາທີ, ມາຍສ຺ມນ຺ຕານມ຺ປິ ສງ຺ຆເຠໂທ ຣຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ, ສເມຕາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ສງ຺ເຆນ, ສມຄ຺ໂຄ ຫິ ສງ຺ໂຆ ສມ຺ໂມທມາໂນ ອວິວທມາໂນ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຜາສຸ ວິຫຣຕີ’ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມານາ ຕເຖວ ປຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍຸໍ, ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູຫິ ຍາວຕຕິຍໍ ສມນຸຠາສິຕພ຺ພາ ຕສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍາວຕຕິຍຎ຺ເຈ ສມນຸຠາສິຍມານາ ຕໍ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ, ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໔໑໙. ຕສ຺ເສວ ໂຂ ປນາຕິ ຕສ຺ສ ສງ຺ຆເຠທກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ.

ຠິກ຺ຂູ ໂຫນ຺ຕີຕິ ອຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ໂຫນ຺ຕິ.

ອນຸວຕ຺ຕກາຕິ ຍໍທິຏ຺ຐິໂກ ໂສ ໂຫຕິ ຍໍຂນ຺ຕິໂກ ຍໍຣຸຈິໂກ ເຕປິ ຕໍທິຏ຺ຐິກາ ໂຫນ຺ຕິ ຕໍຂນ຺ຕິກາ ຕໍຣຸຈິກາ.

ວຄ຺ຄວາທກາຕິ ຕສ຺ສ ວຓ຺ຓາຍ ປກ຺ຂາຍ ຐິຕາ ໂຫນ຺ຕິ.

ເອໂກ ວາ ທ຺ເວ ວາ ຕໂຍ ວາຕິ ເອໂກ ວາ ໂຫຕິ ທ຺ເວ ວາ ຕໂຍ ວາ. ເຕ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍຸໍ – ‘‘ມາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ກິຎ຺ຈິ ອວຈຸຕ຺ຖ, ຘມ຺ມວາທີ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ, ວິນຍວາທີ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ, ອມ຺ຫາກຎ຺ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຉນ຺ທຎ຺ຈ ຣຸຈິຎ຺ຈ ອາທາຍ ໂວຫຣຕິ ຊານາຕິ ໂນ ຠາສຕິ ອມ຺ຫາກໍເປຕໍ ຂມຕີ’ຕິ.

ເຕ ຠິກ຺ຂູຕິ ເຍ ເຕ ອນຸວຕ຺ຕກາ ຠິກ຺ຂູ.

ຠິກ຺ຂູຫີຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ.

ເຍ ປສ຺ສນ຺ຕິ ເຍ ສຸຓນ຺ຕິ ເຕຫິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ‘‘ມາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖ. ນ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຘມ຺ມວາທີ, ນ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວິນຍວາທີ. ມາຍສ຺ມນ຺ຕານມ຺ປິ ສງ຺ຆເຠໂທ ຣຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ. ສເມຕາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ສງ຺ເຆນ. ສມຄ຺ໂຄ ຫິ ສງ຺ໂຆ ສມ຺ໂມທມາໂນ ອວິວທມາໂນ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຜາສຸ ວິຫຣຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຸຕ຺ວາ ນ ວທນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆມຊ຺ຌມ຺ປິ ອາກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ‘‘ມາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ເອວໍ ອວຈຸຕ຺ຖ. ນ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຘມ຺ມວາທີ, ນ ເຈໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວິນຍວາທີ. ມາຍສ຺ມນ຺ຕານມ຺ປິ ສງ຺ຆເຠໂທ ຣຸຈ຺ຈິຕ຺ຖ. ສເມຕາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ສງ຺ເຆນ. ສມຄ຺ໂຄ ຫິ ສງ຺ໂຆ ສມ຺ໂມທມາໂນ ອວິວທມາໂນ ເອກຸທ຺ເທໂສ ຜາສຸ ວິຫຣຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ພາ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຕ ຠິກ຺ຂູ ສມນຸຠາສິຕພ຺ພາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມນຸຠາສິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໒໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ອິຕ຺ຖນາໂມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມນ຺ຕສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາ ວຄ຺ຄວາທກາ. ເຕ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂູ ສມນຸຠາເສຍ຺ຍ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມນ຺ຕສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາ ວຄ຺ຄວາທກາ. ເຕ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂູ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ຠິກ຺ຂູນໍ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສງ຺ຆເຠທາຍ ປຣກ຺ກມນ຺ຕສ຺ສ ອນຸວຕ຺ຕກາ ວຄ຺ຄວາທກາ. ເຕ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມຎ຺ຈ ຠິກ຺ຂູ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຈ ຠິກ຺ຂູນໍ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມນຸຠຏ຺ຐາ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໔໒໑. ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ, ກມ຺ມວາຈາປຣິໂຍສາເນ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ຕານໍ ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນ຺ຕິ. ທ຺ເວ ຕໂຍ ເອກໂຕ ສມນຸຠາສິຕພ຺ພາ, ຕທຸຕ຺ຕຣິ ນ ສມນຸຠາສິຕພ຺ພາ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ‘‘ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໔໒໒. ຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິກາ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິກາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໔໒໓. ອນາປຕ຺ຕິ ອສມນຸຠາສນ຺ຕານໍ, ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕານໍ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕການໍ, ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕານໍ, ເວທນາຏ຺ຏານໍ, ອາທິກມ຺ມິການນ຺ຕິ.

ເຠທານຸວຕ຺ຕກສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ເອກາທສມໍ.

໑໒. ທຸພ຺ພຈສິກ຺ຂາປທໍ

໔໒໔. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ໂກສມ຺ພິຍໍ ວິຫຣຕິ ໂຆສິຕາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ອນາຈຣໍ ອາຈຣຕິ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ມາວຸໂສ, ຉນ຺ນ, ເອວຣູປໍ ອກາສິ. ເນຕໍ ກປ຺ປຕີ’’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ກິໍ ນຸ ໂຂ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ມໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ມຎ຺ຎຖ? ອຫໍ ໂຂ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ ວເທຍ຺ຍໍ. ອມ຺ຫາກໍ ພຸທ຺ໂຘ ອມ຺ຫາກໍ ຘມ຺ໂມ ອມ຺ຫາກໍ ອຍ຺ຍປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ໂມ ອຠິສມິໂຕ. ເສຍ຺ຍຖາປິ ນາມ ມຫາວາໂຕ ວາຍນ຺ໂຕ ຕິຓກຏ຺ຐປຓ຺ຓສຏໍ [ຕິຓກຏ຺ຐປຓ຺ຓກສຏໍ (ກ.)] ເອກໂຕ ອຸສ຺ສາເຣຍ຺ຍ, ເສຍ຺ຍຖາ ວາ ປນ ນທີ ປພ຺ພເຕຍ຺ຍາ ສງ຺ຂເສວາລປຓກໍ ເອກໂຕ ອຸສ຺ສາເຣຍ຺ຍ, ເອວເມວ ຕຸມ຺ເຫ ນານານາມາ ນານາໂຄຕ຺ຕາ ນານາຊຈ຺ຈາ ນານາກຸລາ ປພ຺ພຊິຕາ ເອກໂຕ ອຸສ຺ສຣິຕາ. ກິໍ ນຸ ໂຂ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ມໍ ວຕ຺ຕພ຺ພໍ ມຎ຺ຎຖ? ອຫໍ ໂຂ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ ວເທຍ຺ຍໍ! ອມ຺ຫາກໍ ພຸທ຺ໂຘ ອມ຺ຫາກໍ ຘມ຺ໂມ ອມ຺ຫາກໍ ອຍ຺ຍປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ໂມ ອຠິສມິໂຕ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ຉນ຺ນໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ຉນ຺ນ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກໂຣສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກຣິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໒໕. ‘‘ຠິກ຺ຂຸ ປເນວ ທຸພ຺ພຈຊາຕິໂກ ໂຫຕິ ອຸທ຺ເທສປຣິຍາປນ຺ເນສຸ ສິກ຺ຂາປເທສຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ – ‘ມາ ມໍ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ກິຎ຺ຈິ ອວຈຸຕ຺ຖ ກລ຺ຍາຓໍ ວາ ປາປກໍ ວາ, ອຫໍປາຍສ຺ມນ຺ເຕ ນ ກິຎ຺ຈິ ວກ຺ຂາມິ ກລ຺ຍາຓໍ ວາ ປາປກໍ ວາ, ວິຣມຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ມມ ວຈນາຍາ’ຕິ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ມາຍສ຺ມາ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ອກາສິ, ວຈນີຍເມວາຍສ຺ມາ ອຕ຺ຕານໍ ກໂຣຕຸ, ອາຍສ຺ມາປິ ຠິກ຺ຂູ ວເທຕຸ ສຫຘມ຺ເມນ, ຠິກ຺ຂູປິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ ສຫຘມ຺ເມນ. ເອວໍ ສໍວທ຺ຘາ ຫິ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ປຣິສາ ຍທິທໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວຈເນນ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວຸຏ຺ຐາປເນນາຕິ. ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸໍ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຕເຖວ ປຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ຍາວຕຕິຍໍ ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ ຕສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍາວຕຕິຍຎ຺ເຈ ສມນຸຠາສີຍມາໂນ ຕໍ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໔໒໖. ຠິກ຺ຂູ ປເນວ ທຸພ຺ພຈຊາຕິໂກ ໂຫຕີຕິ ທຸພ຺ພໂຈ ໂຫຕິ ໂທວຈສ຺ສກຣເຓຫິ ຘມ຺ເມຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ອກ຺ຂໂມ ອປ຺ປທກ຺ຂິຓຄ຺ຄາຫີ ອນຸສາສນິໍ.

ອຸທ຺ເທສປຣິຍາປນ຺ເນສຸ ສິກ຺ຂາປເທສູຕິ ປາຕິໂມກ຺ຂປຣິຍາປນ຺ເນສຸ ສິກ຺ຂາປເທສຸ.

ຠິກ຺ຂູຫີຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ.

ສຫຘມ຺ມິກໍ ນາມ ຍໍ ຠຄວຕາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ສິກ຺ຂາປທໍ, ເອຕໍ ສຫຘມ຺ມິກໍ ນາມ.

ເຕນ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ – ‘‘ມາ ມໍ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ກິຎ຺ຈິ ອວຈຸຕ຺ຖ ກລ຺ຍາຓໍ ວາ ປາປກໍ ວາ, ອຫໍປາຍສ຺ມນ຺ເຕ ນ ກິຎ຺ຈິ ວກ຺ຂາມິ ກລ຺ຍາຓໍ ວາ ປາປກໍ ວາ. ວິຣມຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ມມ ວຈນາຍາ’’ຕິ.

ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ໂຍ ໂສ ທຸພ຺ພຈຊາຕິໂກ ຠິກ຺ຂຸ.

ຠິກ຺ຂູຫີຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ. ເຍ ປສ຺ສນ຺ຕິ ເຍ ສຸຓນ຺ຕິ ເຕຫິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ມາຍສ຺ມາ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ອກາສິ. ວຈນີຍເມວ ອາຍສ຺ມາ ອຕ຺ຕານໍ ກໂຣຕຸ. ອາຍສ຺ມາປິ ຠິກ຺ຂູ ວເທຕຸ ສຫຘມ຺ເມນ, ຠິກ຺ຂູປິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ ສຫຘມ຺ເມນ. ເອວໍ ສໍວທ຺ຘາ ຫິ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ປຣິສາ ຍທິທໍ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວຈເນນ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວຸຏ຺ຐາປເນນາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຸຕ຺ວາ ນ ວທນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ຌມ຺ປິ ອາກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ມາຍສ຺ມາ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ອກາສິ…ເປ… ອຎ຺ຎມຎ຺ຎວຸຏ຺ຐາປເນນາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໒໗. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາເສຍ຺ຍ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ສຫຘມ຺ມິກໍ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ອຕ຺ຕານໍ ອວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມນຸຠຏ຺ໂຐ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໔໒໘. ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ, ກມ຺ມວາຈາປຣິໂຍສາເນ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນ຺ຕິ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ…ເປ… ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໔໒໙. ຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິໂກ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໔໓໐. ອນາປຕ຺ຕິ ອສມນຸຠາສນ຺ຕສ຺ສ, ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ທຸພ຺ພຈສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທ຺ວາທສມໍ.

໑໓. ກຸລທູສກສິກ຺ຂາປທໍ

໔໓໑. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ຈູຬວ. ໒໑] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ [ນາມ ຠິກ຺ຂູ (ກ.)] ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ໂຫນ຺ຕິ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ. ເຕ [ຈູຬວ. ໒໙໓] ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປນ຺ຕິປິ, ໂອຈິນນ຺ຕິປິ ໂອຈິນາເປນ຺ຕິປິ, ຄນ຺ເຖນ຺ຕິປິ ຄນ຺ຖາເປນ຺ຕິປິ, ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີນໍ ກຸລຘີຕານໍ ກຸລກຸມາຣີນໍ ກຸລສຸຓ຺ຫານໍ ກຸລທາສີນໍ ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີຫິ ກຸລຘີຕາຫິ ກຸລກຸມາຣີຫິ ກຸລສຸຓ຺ຫາຫິ ກຸລທາສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ເອກຠາຊເນປິ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ, ເອກຖາລເກປິ ປິວນ຺ຕິ, ເອກາສເນປິ ນິສີທນ຺ຕິ, ເອກມຎ຺ເຈປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ວິກາເລປິ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ, ມຊ຺ຊມ຺ປິ ປິວນ຺ຕິ, ມາລາຄນ຺ຘວິເລປນມ຺ປິ ຘາເຣນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິປິ ຄາຍນ຺ຕິປິ ວາເທນ຺ຕິປິ ລາເສນ຺ຕິປິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ. ອຏ຺ຐປເທປິ ກີຬນ຺ຕິ, ທສປເທປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອາກາເສປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປຣິຫາຣປເຖປິ ກີຬນ຺ຕິ, ສນ຺ຕິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຂລິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຆຏິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ສລາກຫຕ຺ເຖນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອກ຺ເຂນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປງ຺ຄຈີເຣນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ວງ຺ກເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ໂມກ຺ຂຈິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຈິງ຺ຄຸລເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປຕ຺ຕາຬ຺ຫເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຣຖເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຘນຸເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອກ຺ຂຣິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ມເນສິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຍຖາວຊ຺ເຊນປິ ກີຬນ຺ຕິ. ຫຕ຺ຖິສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຘນຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຖຣຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຫຕ຺ຖິສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ [ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)] ຘາວນ຺ຕິປິ ອາຘາວນ຺ຕິປິ, ອຸສ຺ເສເຬນ຺ຕິປິ, ອປ຺ໂຜເຏນ຺ຕິປິ, ນິພ຺ພຸຊ຺ຌນ຺ຕິປິ, ມຸຏ຺ຐີຫິປິ ຍຸຊ຺ຌນ຺ຕິ, ຣງ຺ຄມຊ຺ເຌປິ ສງ຺ຆາຏິໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຈກິໍ [ນຈ຺ຈນ຺ຕິໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ອິຘ, ຠຄິນິ, ນຈ຺ຈສ຺ສູຕິ, ນລາຏິກມ຺ປິ ເທນ຺ຕິ, ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ.

໔໓໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ກາສີສຸ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ໂຐ ສາວຕ຺ຖິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍ, ເຍນ ກີຏາຄິຣິ ຕທວສຣິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ກີຏາຄິຣິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ ປາສາທິເກນ ອຠິກ຺ກນ຺ເຕນ ປຏິກ຺ກນ຺ເຕນ ອາໂລກິເຕນ ວິໂລກິເຕນ ສມິຎ຺ຊິເຕນ ປສາຣິເຕນ ໂອກ຺ຂິຕ຺ຕຈກ຺ຂຸ ອິຣິຍາປຖສມ຺ປນ຺ໂນ. ມນຸສ຺ສາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ກ຺ວາຍໍ ອພລພໂລ ວິຍ ມນ຺ທມນ຺ໂທ ວິຍ ຠາກຸຏິກຠາກຸຏິໂກ ວິຍ? ໂກ ອິມສ຺ສ ອຸປຄຕສ຺ສ ປິຓ຺ຑກໍ ທສ຺ສຕິ? ອມ຺ຫາກໍ ປນ ອຍ຺ຍາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ສຓ຺ຫາ ສຂິລາ ສຸຂສມ຺ຠາສາ ມິຫິຕປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ເອຫິສ຺ວາຄຕວາທິໂນ ອພ຺ຠາກຸຏິກາ ອຸຕ຺ຕານມຸຂາ ປຸພ຺ພຠາສິໂນ. ເຕສໍ ໂຂ ນາມ ປິຓ຺ໂຑ ທາຕພ຺ໂພ’’ຕິ.

ອທ຺ທສາ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ເຍນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອປິ, ຠນ຺ເຕ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຆຣໍ ຄມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຆຣໍ ເນຕ຺ວາ ໂຠເຊຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຄມິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ‘‘ສາວຕ຺ຖິໍ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄມິສ຺ສາມິ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ມມ ວຈເນນ ຠຄວໂຕ ປາເທ ສິຣສາ ວນ຺ທ, ເອວຎ຺ຈ ວເທຫິ – ‘ທຸຏ຺ໂຐ, ຠນ຺ເຕ, ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ. ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ. ເຕ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປນ຺ຕິປິ…ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ. ເຍປິ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ອເຫສຸໍ ປສນ຺ນາ ເຕປິ ເອຕຣຫິ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ. ຍານິປິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ທານປຖານິ ຕານິປິ ເອຕຣຫິ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນານິ. ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ, ນິວສນ຺ຕິ ປາປຠິກ຺ຂູ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ກີຏາຄິຣິໍ ຠິກ຺ຂູ ປຫິເຓຍ຺ຍ ຍຖາຍໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ ສຓ຺ຐເຫຍ຺ຍາ’’’ຕິ.

ເອວມາວຸໂສຕິ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ອຸປາສກສ຺ສ ປຏິສ຺ສຸຕ຺ວາ ເຍນ ສາວຕ຺ຖິ ເຕນ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຍນ ສາວຕ຺ຖິ ເຊຕວນໍ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາໂມ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ອາຈິຓ຺ຓໍ ໂຂ ປເນຕໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອາຄນ຺ຕຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຏິສມ຺ໂມທິຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຈ຺ຈິ, ຠິກ຺ຂຸ, ຂມນີຍໍ ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍໍ, ກຈ຺ຈິສິ ອປ຺ປກິລມເຖນ ອທ຺ຘານໍ ອາຄໂຕ, ກຸໂຕ ຈ ຕ຺ວໍ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉສີ’’ຕິ? ‘‘ຂມນີຍໍ, ຠຄວາ, ຍາປນີຍໍ, ຠຄວາ. ອປ຺ປກິລມເຖນ ຈາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອທ຺ຘານໍ ອາຄໂຕ. ອິຘາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ກາສີສຸ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ໂຐ ສາວຕ຺ຖິໍ ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍ ເຍນ ກີຏາຄິຣິ ຕທວສຣິໍ. ອຖ ຂ຺ວາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ກີຏາຄິຣິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິໍ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ເຍນາຫໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘ອປິ, ຠນ຺ເຕ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’ຕິ? ‘ນ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’ຕິ. ‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຆຣໍ ຄມິສ຺ສາມາ’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ໂສ ອຸປາສໂກ ມໍ ຆຣໍ ເນຕ຺ວາ ໂຠເຊຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘ກຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຄມິສ຺ສສີ’ຕິ? ‘ສາວຕ຺ຖິໍ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄມິສ຺ສາມິ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍາ’ຕິ. ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ມມ ວຈເນນ ຠຄວໂຕ ປາເທ ສິຣສາ ວນ຺ທ, ເອວຎ຺ຈ ວເທຫິ – ‘ທຸຏ຺ໂຐ, ຠນ຺ເຕ, ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ. ເຕ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປນ຺ຕິປິ…ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ. ເຍປິ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ອເຫສຸໍ ປສນ຺ນາ ເຕປິ ເອຕຣຫິ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ, ຍານິປິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ທານປຖານິ ຕານິປິ ເອຕຣຫິ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນານິ, ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ ນິວສນ຺ຕິ ປາປຠິກ຺ຂູ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ກີຏາຄິຣິໍ ຠິກ຺ຂູ ປຫິເຓຍ຺ຍ ຍຖາຍໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ ສຓ຺ຐເຫຍ຺ຍາ’ຕິ. ຕໂຕ ອຫໍ, ຠຄວາ, ອາຄຈ຺ຉາມີ’’ຕິ.

໔໓໓. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ ເຕ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປນ຺ຕິປິ …ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ, ເຍປິ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ອເຫສຸໍ ປສນ຺ນາ ເຕປິ ເອຕຣຫິ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ; ຍານິປິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ທານປຖານິ ຕານິປິ ເອຕຣຫິ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນານິ; ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ ນິວສນ຺ຕິ ປາປຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປສ຺ສນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ສຎ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ໂອຈິນິສ຺ສນ຺ຕິປິ ໂອຈິນາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ຄນ຺ຖິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຄນ຺ຖາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີນໍ ກຸລຘີຕານໍ ກຸລກຸມາຣີນໍ ກຸລສຸຓ຺ຫານໍ ກຸລທາສີນໍ ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີຫິ ກຸລຘີຕາຫິ ກຸລກຸມາຣີຫິ ກຸລສຸຓ຺ຫາຫິ ກຸລທາສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ເອກຠາຊເນປິ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກຖາລເກປິ ປິວິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກາສເນປິ ນິສີທິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກມຎ຺ເຈປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ວິກາເລປິ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ມຊ຺ຊມ຺ປິ ປິວິສ຺ສນ຺ຕິ, ມາລາຄນ຺ຘວິເລປນມ຺ປິ ຘາຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິປິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ, ອຏ຺ຐປເທປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ ທສປເທປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ອກາເສປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຣິຫາຣປເຖປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ສນ຺ຕິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຂລິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຆຏິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ສລາກຫຕ຺ເຖນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ເຂນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ປງ຺ຄຈີເຣນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ວງ຺ກເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ໂມກ຺ຂຈິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຈິງ຺ຄຸລເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຕ຺ຕາຬ຺ຫເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຖເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຘນຸເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ຂຣິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ມເນສິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຍຖາວຊ຺ເຊນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຫຕ຺ຖິສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຘນຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຖຣຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຫຕ຺ຖິສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ [ປຸຣໂຕ ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)] ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິປິ ອາຘາວິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸສ຺ເສເຬສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອປ຺ໂຜເຏສ຺ສນ຺ຕິປິ, ນິພ຺ພຸຊ຺ຌິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ມຸຏ຺ຐີຫິປິ ຍຸຊ຺ຌິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣງ຺ຄມຊ຺ເຌປິ ສງ຺ຆາຏິໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຈກິໍ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ ‘‘ອິຘ ຠຄິນິ ນຈ຺ຈສ຺ສູ’’ຕິ ນລາຏິກມ຺ປິ ທສ຺ສນ຺ຕິ, ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣິສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຄຈ຺ຉຖ ຕຸມ຺ເຫ, ສາຣິປຸຕ຺ຕາ, ກີຏາຄິຣິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຖ. ຕຸມ຺ຫາກໍ ເອເຕ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກາ’’ຕິ.

‘‘ກຖໍ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣມ? ຈຓ຺ຑາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຜຣຸສາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ ຕຸມ຺ເຫ, ສາຣິປຸຕ຺ຕາ, ພຫຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ຄຈ຺ຉຖາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ໂຂ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສຸໍ. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ. ປຐມໍ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທຕພ຺ພາ. ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ພາ. ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ໂຣເປຕພ຺ພາ. ອາປຕ຺ຕິໍ ໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໓໔. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ກຸລທູສກາ ປາປສມາຈາຣາ. ອິເມສໍ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈ ອິເມຫິ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ‘ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ກຸລທູສກາ ປາປສມາຈາຣາ. ອິເມສໍ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈ ອິເມຫິ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ສງ຺ໂຆ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ‘ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ‘ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພ’ນ຺ຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ…ເປ… ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ – ‘ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໔໓໕. ອຖ ໂຂ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານປ຺ປມຸໂຂ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ກີຏາຄິຣິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ – ‘ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ນ ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ນ ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູ ຂມາເປນ຺ຕິ, ອກ຺ໂກສນ຺ຕິ ປຣິຠາສນ຺ຕິ ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປນ຺ຕິ, ປກ຺ກມນ຺ຕິປິ, ວິພ຺ຠມນ຺ຕິປິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ໂລມໍ ປາເຕສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູ ຂມາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ໂກສິສ຺ສນ຺ຕິ ປຣິຠາສິສ຺ສນ຺ຕິ, ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປສ຺ສນ຺ຕິ ປກ຺ກມິສ຺ສນ຺ຕິປິ ວິພ຺ຠມິສ຺ສນ຺ຕິປີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ…ເປ… ວິພ຺ຠມນ຺ຕິປີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໓໖. ‘‘ຠິກ຺ຂຸ ປເນວ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຄາມໍ ວາ ນິຄມໍ ວາ ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣຕິ ກຸລທູສໂກ ປາປສມາຈາໂຣ. ຕສ຺ສ ໂຂ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ, ກຸລານິ ຈ ເຕນ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອາຍສ຺ມາ ໂຂ ກຸລທູສໂກ ປາປສມາຈາໂຣ, ອາຍສ຺ມໂຕ ໂຂ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ, ກຸລານິ ຈາຍສ຺ມຕາ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ປກ຺ກມຕາຍສ຺ມາ ອິມມ຺ຫາ ອາວາສາ. ອລໍ ເຕ ອິຘ ວາເສນາ’ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘ຉນ຺ທຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂທສຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂມຫຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຠຍຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຕາທິສິກາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ເອກຈ຺ຈໍ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕິ ເອກຈ຺ຈໍ ນ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕີ’ຕິ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ມາຍສ຺ມາ ເອວໍ ອວຈ. ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຉນ຺ທຄາມິໂນ. ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂທສຄາມິໂນ. ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂມຫຄາມິໂນ. ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຠຍຄາມິໂນ. ອາຍສ຺ມາ ໂຂ ກຸລທູສໂກ ປາປສມາຈາໂຣ. ອາຍສ຺ມໂຕ ໂຂ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈາຍສ຺ມຕາ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ປກ຺ກມຕາຍສ຺ມາ ອິມມ຺ຫາ ອາວາສາ. ອລໍ ເຕ ອິຘ ວາເສນາ’ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຕເຖວ ປຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ, ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ຍາວຕຕິຍໍ ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ ຕສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍາວຕຕິຍຎ຺ເຈ ສມນຸຠາສີຍມາໂນ ຕໍ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ’’ຕິ.

໔໓໗. ຠິກ຺ຂຸ ປເນວ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຄາມໍ ວາ ນິຄມໍ ວາຕິ ຄາໂມປິ ນິຄໂມປິ ນຄຣມ຺ປິ ຄາໂມ ເຈວ ນິຄໂມ ຈ.

ອຸປນິສ຺ສາຍ ວິຫຣຕີຕິ ຕຕ຺ຖ ປຏິພທ຺ຘາ ໂຫນ຺ຕິ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣາ.

ກຸລໍ ນາມ ຈຕ຺ຕາຣິ ກຸລານິ – ຂຕ຺ຕິຍກຸລໍ, ພ຺ຣາຫ຺ມຓກຸລໍ, ເວສ຺ສກຸລໍ, ສຸທ຺ທກຸລໍ.

ກຸລທູສໂກຕິ ກຸລານິ ທູເສຕິ ປຸປ຺ເຜນ ວາ ຜເລນ ວາ ຈຸຓ຺ເຓນ ວາ ມຕ຺ຕິກາຍ ວາ ທນ຺ຕກຏ຺ເຐນ ວາ ເວຬຸຍາ ວາ [ເວຬຸນາ ວາ (ສ຺ຍາ.)] ເວຊ຺ຊິກາຍ ວາ ຊງ຺ຆເປສນິເກນ ວາ.

ປາປສມາຈາໂຣຕິ ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປຕິປິ ໂຣປາເປຕິປິ, ສິຎ຺ຈຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປຕິປິ, ໂອຈິນາຕິປິ ໂອຈິນາເປຕິປິ, ຄນ຺ເຖຕິປິ ຄນ຺ຖາເປຕິປິ.

ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈາຕິ ເຍ ສໍມຸຂາ ເຕ ປສ຺ສນ຺ຕິ, ເຍ ຕິໂຣກ຺ຂາ ເຕ ສຸຓນ຺ຕິ.

ກຸລານິ ຈ ເຕນ ທຸຏ຺ຐານີຕິ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ຫຸຕ຺ວາ ຕໍ ອາຄມ຺ມ ອສ຺ສທ຺ຘາ ໂຫນ຺ຕິ, ປສນ຺ນາ ຫຸຕ຺ວາ ອປ຺ປສນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ.

ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈາຕິ ເຍ ສໍມຸຂາ ເຕ ປສ຺ສນ຺ຕິ, ເຍ ຕິໂຣກ຺ຂາ ເຕ ສຸຓນ຺ຕິ.

ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ໂຍ ໂສ ກຸລທູສໂກ ຠິກ຺ຂຸ.

ຠິກ຺ຂູຫີຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ. ເຍ ປສ຺ສນ຺ຕິ ເຍ ສຸຓນ຺ຕິ. ເຕຫິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອາຍສ຺ມາ ໂຂ ກຸລທູສໂກ ປາປສມາຈາໂຣ. ອາຍສ຺ມໂຕ ໂຂ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈາຍສ຺ມຕາ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ປກ຺ກມຕາຍສ຺ມາ ອິມມ຺ຫາ ອາວາສາ. ອລໍ ເຕ ອິຘ ວາເສນາ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ຉນ຺ທຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ, ໂທສຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ, ໂມຫຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ, ຠຍຄາມິໂນ ຈ ຠິກ຺ຂູ. ຕາທິສິກາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ເອກຈ຺ຈໍ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕິ ເອກຈ຺ຈໍ ນ ປພ຺ພາເຊນ຺ຕີ’’ຕິ.

ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ໂຍ ໂສ ກມ຺ມກໂຕ ຠິກ຺ຂຸ.

ຠິກ຺ຂູຫີຕິ ອຎ຺ເຎຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ. ເຍ ປສ຺ສນ຺ຕິ ເຍ ສຸຓນ຺ຕິ ເຕຫິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ມາຍສ຺ມາ ເອວໍ ອວຈ. ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຉນ຺ທຄາມິໂນ, ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂທສຄາມິໂນ, ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂມຫຄາມິໂນ, ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຠຍຄາມິໂນ. ອາຍສ຺ມາ ໂຂ ກຸລທູສໂກ ປາປສມາຈາໂຣ. ອາຍສ຺ມໂຕ ໂຂ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈາຍສ຺ມຕາ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ປກ຺ກມຕາຍສ຺ມາ ອິມມ຺ຫາ ອາວາສາ. ອລໍ ເຕ ອິຘ ວາເສນາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ.

ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ. ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຸຕ຺ວາ ນ ວທນ຺ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ຌມ຺ປິ ອາກຑ຺ຒິຕ຺ວາ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ມາຍສ຺ມາ ເອວໍ ອວຈ. ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຉນ຺ທຄາມິໂນ, ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂທສຄາມິໂນ, ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ໂມຫຄາມິໂນ, ນ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຠຍຄາມິໂນ. ອາຍສ຺ມາ ໂຂ ກຸລທູສໂກ ປາປສມາຈາໂຣ. ອາຍສ຺ມໂຕ ໂຂ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈາຍສ຺ມຕາ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ປກ຺ກມຕາຍສ຺ມາ ອິມມ຺ຫາ ອາວາສາ. ອລໍ ເຕ ອິຘ ວາເສນາ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ. ໂນ ເຈ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມນຸຠາສິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໓໘. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກໂຕ ຠິກ຺ຂູ ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາເສຍ຺ຍ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກໂຕ ຠິກ຺ຂູ ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປຕິ. ໂສ ຕໍ ວຕ຺ຖຸໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສມນຸຠາສຕິ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສມນຸຠາສນາ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ສມນຸຠຏ຺ໂຐ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ວຕ຺ຖຸສ຺ສ ປຏິນິສ຺ສຄ຺ຄາຍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໔໓໙. ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ, ກມ຺ມວາຈາປຣິໂຍສາເນ ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ. ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ ຎຕ຺ຕິຍາ ທຸກ຺ກຏໍ, ທ຺ວີຫິ ກມ຺ມວາຈາຫິ ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍາ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ຠນ຺ຕິ.

ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ ສງ຺ໂຆວ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສໍ ເທຕິ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ, ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອພ຺ເຠຕິ; ນ ສມ຺ພຫຸລາ, ນ ເອກປຸຄ຺ຄໂລ. ເຕນ ວຸຈ຺ຈຕິ – ‘ສງ຺ຆາທິເສໂສ’ຕິ, ຕສ຺ເສວ ອາປຕ຺ຕິນິກາຍສ຺ສ ນາມກມ຺ມໍ ອຘິວຈນໍ. ເຕນປິ ວຸຈ຺ຈຕິ ສງ຺ຆາທິເສໂສຕິ.

໔໔໐. ຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິໂກ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ສງ຺ຆາທິເສສສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຘມ຺ມກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໔໔໑. ອນາປຕ຺ຕິ ອສມນຸຠາສນ຺ຕສ຺ສ, ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊນ຺ຕສ຺ສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ກຸລທູສກສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ເຕຣສມໍ.

໔໔໒. ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຂ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເຕຣສ ສງ຺ຆາທິເສສາ ຘມ຺ມາ, ນວ ປຐມາປຕ຺ຕິກາ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ຍາວຕຕິຍກາ. ເຍສໍ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎຕຣໍ ວາ ອຎ຺ຎຕຣໍ ວາ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ຍາວຕີຫໍ ຊານໍ ປຏິຈ຺ຉາເທຕິ ຕາວຕີຫໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອກາມາ ປຣິວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາເສນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອຸຕ຺ຕຣິ ຉາຣຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸມານຕ຺ຕາຍ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ຍຕ຺ຖ ສິຍາ ວີສຕິຄໂຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ຕຕ຺ຖ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ. ເອເກນປິ ເຈ ອູໂນ ວີສຕິຄໂຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ, ໂສ ຈ ຠິກ຺ຂຸ ອນພ຺ຠິໂຕ, ເຕ ຈ ຠິກ຺ຂູ ຄາຣຍ຺ຫາ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສາມີຈິ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ເຕ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’? ທຸຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’? ຕຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’? ປຣິສຸທ຺ເຘຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ. ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

ເຕຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ວິສ຺ສຏ຺ຐິ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ, ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ອຕ຺ຕກາມຎ຺ຈ;

ສຎ຺ຈຣິຕ຺ຕໍ ກຸຏີ ເຈວ, ວິຫາໂຣ ຈ ອມູລກໍ.

ກິຎ຺ຈິເລສຎ຺ຈ ເຠໂທ ຈ, ຕສ຺ເສວ ອນຸວຕ຺ຕກາ;

ທຸພ຺ພຈໍ ກຸລທູສຎ຺ຈ, ສງ຺ຆາທິເສສາ ເຕຣສາຕິ.

ສງ຺ຆາທິເສສກຓ຺ຑໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓. ອນິຍຕກຓ຺ຑໍ

໑. ປຐມອນິຍຕສິກ຺ຂາປທໍ

ອິເມ ໂຂ ປນາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ອນິຍຕາ ຘມ຺ມາ

ອຸທ຺ເທສໍ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ.

໔໔໓. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ກຸລູປໂກ ໂຫຕິ, ພຫຸການິ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາກກຸລສ຺ສ ກຸມາຣິກາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ກຸລສ຺ສ ກຸມາຣກສ຺ສ ທິນ຺ນາ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ຕໍ ກຸລໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມນຸສ຺ເສ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ກຫໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມາ’’ຕິ? ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ທິນ຺ນາ, ຠນ຺ເຕ, ອມຸກສ຺ສ ກຸລສ຺ສ ກຸມາຣກສ຺ສາ’’ຕິ. ຕມ຺ປິ ໂຂ ກຸລໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາກໍ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ຕໍ ກຸລໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມນຸສ຺ເສ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ກຫໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມາ’’ຕິ? ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ເອສາຍ຺ຍ, ໂອວຣເກ ນິສິນ຺ນາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຍນ ສາ ກຸມາຣິກາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕສ຺ສາ ກຸມາຣິກາຍ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສິ ກາລຍຸຕ຺ຕໍ ສມຸລ຺ລປນ຺ໂຕ ກາລຍຸຕ຺ຕໍ ຘມ຺ມໍ ຠຓນ຺ໂຕ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ພຫຸປຸຕ຺ຕາ ໂຫຕິ ພຫຸນຕ຺ຕາ ອໂຣຄປຸຕ຺ຕາ ອໂຣຄນຕ຺ຕາ ອຠິມງ຺ຄລສມ຺ມຕາ. ມນຸສ຺ສາ ຍຎ຺ເຎສຸ ຉເຓສຸ ອຸສ຺ສເວສຸ ວິສາຂໍ ມິຄາຣມາຕຣໍ ປຐມໍ ໂຠເຊນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ນິມນ຺ຕິຕາ ຕໍ ກຸລໍ ອຄມາສິ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ຕສ຺ສາ ກຸມາຣິກາຍ ສທ຺ຘິໍ ເອກໍ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສິນ຺ນໍ. ທິສ຺ວານ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ ຍໍ ອຍ຺ໂຍ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ອນຕ຺ຖິໂກ ເຕນ ຘມ຺ເມນ, ອປິຈ ທຸສ຺ສທ຺ຘາປຍາ ອປ຺ປສນ຺ນາ ມນຸສ຺ສາ’’ຕິ. ເອວມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ວິສາຂາຍ ມິຄາຣມາຕຸຍາ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາທິຍິ. ອຖ ໂຂ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໔໔. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຍ຺ຍ, ຕເມນໍ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ ທິສ຺ວາ ຕິຓ຺ຓໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ວເທຍ຺ຍ – ປາຣາຊິເກນ ວາ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ, ນິສຊ຺ຊໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຏິຊານມາໂນ ຕິຓ຺ຓໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ກາເຣຕພ຺ໂພ – ປາຣາຊິເກນ ວາ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ ເຍນ ວາ ສາ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ ວເທຍ຺ຍ, ເຕນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ອຍໍ ຘມ຺ໂມ ອນິຍໂຕ’’ຕິ.

໔໔໕. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ມາຕຸຄາໂມ ນາມ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ນ ຍກ຺ຂີ ນ ເປຕີ ນ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ. ອນ຺ຕມໂສ ຕທຫຸຊາຕາປິ ທາຣິກາ, ປເຄວ ມຫຕ຺ຕຣີ.

ສທ຺ຘິນ຺ຕິ ເອກໂຕ.

ເອໂກ ເອກາຍາຕິ ຠິກ຺ຂຸ ເຈວ ໂຫຕິ ມາຕຸຄາໂມ ຈ.

ຣໂຫ ນາມ ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ຣໂຫ, ໂສຕສ຺ສ ຣໂຫ. ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ຣໂຫນາມ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ອກ຺ຂິໍ ວາ ນິຂຓີຍມາເນ ຠມຸກໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປີຍມາເນ ສີສໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປີຍມາເນ ປສ຺ສິຕຸໍ. ໂສຕສ຺ສ ຣໂຫນາມ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ປກຕິກຖາ ໂສຕຸໍ.

ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ນາມ ອາສນໍ ກຸຏ຺ເຏນ ວາ [ກຸຑ຺ເຑນ ວາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ກວາເຏນ ວາ ກິລຎ຺ເຊນ ວາ ສາຓິປາກາເຣນ ວາ ຣຸກ຺ເຂນ ວາ ຖມ຺ເຠນ ວາ ໂກຕ຺ຖຬິຍາ ວາ ເຍນ ເກນຈິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ໂຫຕິ.

ອລໍກມ຺ມນິເຍຕິ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕຸໍ.

ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຍ຺ຍາຕິ ມາຕຸຄາເມ ນິສິນ຺ເນ ຠິກ຺ຂຸ ອຸປນິສິນ຺ໂນ ວາ ໂຫຕິ ອຸປນິປນ຺ໂນ ວາ. ຠິກ຺ຂຸ ນິສິນ຺ເນ ມາຕຸຄາໂມ ອຸປນິສິນ຺ໂນ ວາ ໂຫຕິ ອຸປນິປນ຺ໂນ ວາ. ອຸໂຠ ວາ ນິສິນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ ອຸໂຠ ວາ ນິປນ຺ນາ.

ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ນາມ ອາຄຕຜລາ ອຠິສເມຕາວິນີ ວິຎ຺ຎາຕສາສນາ.

ອຸປາສິກາ ນາມ ພຸທ຺ຘໍ ສຣຓໍ ຄຕາ, ຘມ຺ມໍ ສຣຓໍ ຄຕາ, ສງ຺ຆໍ ສຣຓໍ ຄຕາ.

ທິສ຺ວາຕິ ປສ຺ສິຕ຺ວາ.

ຕິຓ຺ຓໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ວເທຍ຺ຍ – ປາຣາຊິເກນ ວາ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ. ນິສຊ຺ຊໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຏິຊານມາໂນ ຕິຓ຺ຓໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ກາເຣຕພ຺ໂພ – ປາຣາຊິເກນ ວາ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ. ເຍນ ວາ ສາ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ ວເທຍ຺ຍ ເຕນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໔໖. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ສຈ຺ຈາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ໂນ ຈ ໂຂ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ’’ນ຺ຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິປນ຺ໂນ’’ຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕ’’ຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໔໗. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິປນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິປນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ສຈ຺ຈາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ໂນ ຈ ໂຂ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິ’’ນ຺ຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິປນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິສິນ຺ໂນ’’ຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິປນ຺ໂນ ມາຕຸຄາມສ຺ສ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕ’’ຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໔໘. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຈ຺ຈາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂນ ຈ ໂຂ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ ອປິຈ ໂຂ ນິປນ຺ໂນຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິປນ຺ໂນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຈ຺ຈາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ໂນ ຈ ໂຂ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິສິນ຺ໂນຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໔໙. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສິນ຺ໂນ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ ອປິຈ ໂຂ ນິປນ຺ໂນຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໕໐. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິປນ຺ໂນ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິສິນ຺ໂນຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ອນິຍໂຕຕິ ນ ນິຍໂຕ, ປາຣາຊິກໍ ວາ ສງ຺ຆາທິເສໂສ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ວາ.

໔໕໑. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ

ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພຕິ.

ປຐໂມ ອນິຍໂຕ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

໒. ທຸຕິຍອນິຍຕສິກ຺ຂາປທໍ

໔໕໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ – ‘‘ຠຄວຕາ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ອາສເນ ອລໍກມ຺ມນິເຍ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຕຸ’’ນ຺ຕິ ຕສ຺ສາເຍວ ກຸມາຣິກາຍ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສິ ກາລຍຸຕ຺ຕໍ ສມຸລ຺ລປນ຺ໂຕ ກາລຍຸຕ຺ຕໍ ຘມ຺ມໍ ຠຓນ຺ໂຕ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ນິມນ຺ຕິຕາ ຕໍ ກຸລໍ ອຄມາສິ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ຕສ຺ສາເຍວ ກຸມາຣິກາຍ ສທ຺ຘິໍ ເອກໍ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສິນ຺ນໍ. ທິສ຺ວານ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ ຍໍ ອຍ຺ໂຍ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຕິ. ກິຎ຺ຈາປິ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ອນຕ຺ຖິໂກ ເຕນ ຘມ຺ເມນ, ອປິຈ ທຸສ຺ສທ຺ຘາປຍາ ອປ຺ປສນ຺ນາ ມນຸສ຺ສາ’’ຕິ. ເອວມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ວິສາຂາຍ ມິຄາຣມາຕຸຍາ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາທິຍິ. ອຖ ໂຂ ວິສາຂາ ມິຄາຣມາຕາ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ …ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໕໓. ‘‘ນ ເຫວ ໂຂ ປນ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ອາສນໍ ໂຫຕິ ນາລໍ ກມ຺ມນິຍໍ, ອລຎ຺ຈ ໂຂ ໂຫຕິ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິຕຸໍ. ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຕຖາຣູເປ ອາສເນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຍ຺ຍ, ຕເມນໍ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ ທິສ຺ວາ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ວເທຍ຺ຍ – ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ. ນິສຊ຺ຊໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຏິຊານມາໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ກາເຣຕພ຺ໂພ – ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ. ເຍນ ວາ ສາ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ ວເທຍ຺ຍ ເຕນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ອຍມ຺ປິ ຘມ຺ໂມ ອນິຍໂຕ’’ຕິ.

໔໕໔. ນ ເຫວ ໂຂ ປນ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ອາສນໍ ໂຫຕີຕິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ໂຫຕິ ກຸຏ຺ເຏນ ວາ ກວາເຏນ ວາ ກິລຎ຺ເຊນ ວາ ສາຓິປາກາເຣນ ວາ ຣຸກ຺ເຂນ ວາ ຖມ຺ເຠນ ວາ ໂກຕ຺ຖຬິຍາ ວາ ເຍນ ເກນຈິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ ໂຫຕິ.

ນາລໍ ກມ຺ມນິຍນ຺ຕິ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕຸໍ.

ອລຎ຺ຈ ໂຂ ໂຫຕິ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິຕຸນ຺ຕິ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິຕຸໍ.

ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ຕຖາຣູເປ ອາສເນຕິ ເອວຣູເປ ອາສເນ.

ມາຕຸຄາໂມ ນາມ ມນຸສ຺ສິຕ຺ຖີ, ນ ຍກ຺ຂີ ນ ເປຕີ ນ ຕິຣຈ຺ຉານຄຕາ, ວິຎ຺ຎູ ປຏິພລາ ສຸຠາສິຕທຸພ຺ຠາສິຕໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາທຸຏ຺ຐຸລ຺ລໍ ອາຊານິຕຸໍ.

ສທ຺ຘິນ຺ຕິ ເອກໂຕ.

ເອໂກ ເອກາຍາຕິ ຠິກ຺ຂຸ ເຈວ ໂຫຕິ ມາຕຸຄາໂມ ຈ.

ຣໂຫ ນາມ ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ຣໂຫ, ໂສຕສ຺ສ ຣໂຫ. ຈກ຺ຂຸສ຺ສ ຣໂຫ ນາມ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ອກ຺ຂິໍ ວາ ນິຂຓີຍມາເນ ຠມຸກໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປີຍມາເນ ສີສໍ ວາ ອຸກ຺ຂິປີຍມາເນ ປສ຺ສິຕຸໍ. ໂສຕສ຺ສ ຣໂຫ ນາມ ນ ສກ຺ກາ ໂຫຕິ ປກຕິກຖາ ໂສຕຸໍ.

ນິສຊ຺ຊໍ ກປ຺ເປຍ຺ຍາຕິ ມາຕຸຄາເມ ນິສິນ຺ເນ ຠິກ຺ຂຸ ອຸປນິສິນ຺ໂນ ວາ ໂຫຕິ ອຸປນິປນ຺ໂນ ວາ. ຠິກ຺ຂຸ ນິສິນ຺ເນ ມາຕຸຄາໂມ ອຸປນິສິນ຺ໂນ ວາ ໂຫຕິ ອຸປນິປນ຺ໂນ ວາ. ອຸໂຠ ວາ ນິສິນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ ອຸໂຠ ວາ ນິປນ຺ນາ.

ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ນາມ ອາຄຕຜລາ ອຠິສເມຕາວິນີ ວິຎ຺ຎາຕສາສນາ.

ອຸປາສິກາ ນາມ ພຸທ຺ຘໍ ສຣຓໍ ຄຕາ, ຘມ຺ມໍ ສຣຓໍ ຄຕາ, ສງ຺ຆໍ ສຣຓໍ ຄຕາ.

ທິສ຺ວາຕິ ປສ຺ສິຕ຺ວາ.

ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ວເທຍ຺ຍ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ. ນິສຊ຺ຊໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຏິຊານມາໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ຘມ຺ມານໍ ອຎ຺ຎຕເຣນ ກາເຣຕພ຺ໂພ – ສງ຺ຆາທິເສເສນ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິເຍນ ວາ. ເຍນ ວາ ສາ ສທ຺ເຘຍ຺ຍວຈສາ ອຸປາສິກາ ວເທຍ຺ຍ, ເຕນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໕໕. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິສິນ຺ໂນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ສຈ຺ຈາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ໂນ ຈ ໂຂ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິ’’ນ຺ຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິປນ຺ໂນຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ນິປນ຺ໂນ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊນ຺ໂຕ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຈ຺ຈາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ໂນ ຈ ໂຂ ກາຍສໍສຄ຺ຄໍ ສມາປຊ຺ຊິນ຺ຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິສິນ຺ໂນຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ …ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ຍສ຺ສ ມຍາ ສຸຕໍ ນິສິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ຍສ຺ສ ມຍາ ສຸຕໍ ນິສິນ຺ນສ຺ສ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ, ໂສ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ສຈ຺ຈາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ໂນ ຈ ໂຂ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິ’’ນ຺ຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິປນ຺ໂນຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ຍສ຺ສ ມຍາ ສຸຕໍ ນິປນ຺ນສ຺ສ ມາຕຸຄາມໍ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສນ຺ຕສ຺ສາ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຈ຺ຈາຫໍ ນິປນ຺ໂນ ໂນ ຈ ໂຂ ທຸຏ຺ຐຸລ຺ລາຫິ ວາຈາຫິ ໂອຠາສິນ຺ຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິສິນ຺ໂນຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

໔໕໖. ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິສິນ຺ໂນ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິປນ຺ໂນຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິສິນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ສາ ເຈ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຍ຺ໂຍ ມຍາ ທິຏ຺ໂຐ ມາຕຸຄາເມນ ສທ຺ຘິໍ ເອໂກ ເອກາຍ ຣໂຫ ນິປນ຺ໂນ’’ຕິ, ໂສ ຈ ຕໍ ປຏິຊານາຕິ, ນິປຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ນິສິນ຺ໂນຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ…ເປ… ນາຫໍ ນິປນ຺ໂນ, ອປິຈ ໂຂ ຐິໂຕຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ອຍມ຺ປີຕິ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ອນິຍໂຕຕິ ນ ນິຍໂຕ, ສງ຺ຆາທິເສໂສ ວາ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ວາ.

໔໕໗. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພ.

ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິຊານາຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນິສຊ຺ຊາຍ ກາເຣຕພ຺ໂພ. ຄມນໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ນິສຊ຺ຊໍ ນ ປຏິຊານາຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ປຏິຊານາຕິ, ນ ກາເຣຕພ຺ໂພຕິ.

ທຸຕິໂຍ ອນິຍໂຕ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

໔໕໘. ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຂ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ທ຺ເວ ອນິຍຕາ ຘມ຺ມາ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ເຕ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’’? ທຸຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’’? ຕຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’’? ປຣິສຸທ຺ເຘຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ; ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ອລໍ ກມ຺ມນິຍຎ຺ເຈວ, ຕເຖວ ຈ ນເຫວ ໂຂ;

ອນິຍຕາ ສຸປຎ຺ຎຕ຺ຕາ, ພຸທ຺ຘເສຏ຺ເຐນ ຕາທິນາຕິ.

ອນິຍຕກຓ຺ຑໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໔. ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍກຓ຺ຑໍ

໑. ຈີວຣວຄ຺ໂຄ

໑. ປຐມກຖິນສິກ຺ຂາປທໍ

ອິເມ ໂຂ ປນາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຕິໍສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍາ ປາຈິຕ຺ຕິຍາ

ຘມ຺ມາ ອຸທ຺ເທສໍ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ.

໔໕໙. ເຕເນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ເວສາລິຍໍ ວິຫຣຕິ ໂຄຕມເກ ເຈຕິເຍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕິຈີວຣໍ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ໂຫຕິ. ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ຕິຈີວຣໍ ອນຸຎ຺ຎາຕ’’ນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎເນວ ຕິຈີວເຣນ ຄາມໍ ປວິສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎນ ຕິຈີວເຣນ ອາຣາເມ ອຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎນ ຕິຈີວເຣນ ນຫານໍ ໂອຕຣນ຺ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໖໐. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໔໖໑. [ມຫາວ. ໓໔໗] ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ໂຫຕິ. ອາຍສ຺ມາ ຈ ອານນ຺ໂທ ຕໍ ຈີວຣໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທາຕຸກາໂມ ໂຫຕິ. ອາຍສ຺ມາ ຈ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ສາເກເຕ ວິຫຣຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ – ‘ນ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣຕພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ອິທຎ຺ຈ ເມ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ. ອຫຎ຺ຈິມໍ ຈີວຣໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທາຕຸກາໂມ. ອາຍສ຺ມາ ຈ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ສາເກເຕ ວິຫຣຕິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ກີວຈິຣໍ ປນານນ຺ທ, ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອາຄຈ຺ຉິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ‘‘ນວມໍ ວາ, ຠຄວາ, ທິວສໍ ທສມໍ ວາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທສາຫປຣມໍ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໖໒. ‘‘ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິໍ ຠິກ຺ຂຸນາ ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນ ທສາຫປຣມໍ ອຕິເຣກຈີວຣໍ ຘາເຣຕພ຺ພໍ. ຕໍ ອຕິກ຺ກາມຍໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໔໖໓. ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຈີວຣໍ ກຕໍ ວາ ໂຫຕິ ນຏ຺ຐໍ ວາ ວິນຏ຺ຐໍ ວາ ທຑ຺ຒໍ ວາ ຈີວຣາສາ ວາ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນາ.

ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນຕິ ອຏ຺ຐນ຺ນໍ ມາຕິການໍ ອຎ຺ຎຕຣາຍ ມາຕິກາຍ ອຸພ຺ຠຕໍ ໂຫຕິ, ສງ຺ເຆນ ວາ ອນ຺ຕຣາ ອຸພ຺ຠຕໍ ໂຫຕິ.

ທສາຫປຣມນ຺ຕິ ທສາຫປຣມຕາ ຘາເຣຕພ຺ພໍ.

ອຕິເຣກຈີວຣໍ ນາມ ອນຘິຏ຺ຐິຕໍ ອວິກປ຺ປິຕໍ.

ຈີວຣໍ ນາມ ຉນ຺ນໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ, ວິກປ຺ປນຸປຄໍ ປຈ຺ຉິມໍ.

ຕໍ ອຕິກ຺ກາມຍໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕີ [ໂຫຕີຕິ ອິທໍ ປທໍ ສພ຺ພໂປຕ຺ຖເກສຸ ອຕ຺ຖິ, ສິກ຺ຂາປເທ ປນ ນຕ຺ຖິ, ເອວມຸປຣິປິ] ຕິ ເອກາທເສ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມເນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ, ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ນິສ຺ສຏ຺ຐຈີວຣໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໔໖໔. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິທໍ ຈີວຣໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຏ຺ຐໍ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິມໍ ຈີວຣໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທເທຍ຺ຍາ’’ຕິ.

໔໖໕. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສຸ ວຈນີຍາ – ‘‘ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ນິສ຺ສຏ຺ຐຈີວຣໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໔໖໖. ‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ. ອິທໍ ຈີວຣໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ນິສ຺ສຏ຺ຐໍ. ຍທາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ ອິມໍ ຈີວຣໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທເທຍ຺ຍຸ’’ນ຺ຕິ.

໔໖໗. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອິທໍ ເມ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣໍ ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ນິສ຺ສຏ຺ຐຈີວຣໍ ທາຕພ຺ພໍ – ‘‘ອິມໍ ຈີວຣໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີ’’ຕິ.

໔໖໘. ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຘິຏ຺ຐິເຕ ອຘິຏ຺ຐິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິກປ຺ປິເຕ ວິກປ຺ປິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອທຑ຺ເຒ ທຑ຺ຒສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ຈີວຣໍ ອນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທສາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທສາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທສາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໔໖໙. ອນາປຕ຺ຕິ ອນ຺ໂຕທສາຫໍ ອຘິຏ຺ເຐຕິ, ວິກປ຺ເປຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຑຍ຺ຫຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

໔໗໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ນິສ຺ສຏ຺ຐຈີວຣໍ ນ ເທນ຺ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຏ຺ຐຈີວຣໍ ນ ທາຕພ຺ພໍ. ໂຍ ນ ທເທຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ກຖິນສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຐມໍ.

໒. ອຸໂທສິຕສິກ຺ຂາປທໍ

໔໗໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູນໍ ຫຕ຺ເຖ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສນ຺ຕຣຸຕ຺ຕເຣນ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມນ຺ຕິ. ຕານິ ຈີວຣານິ ຈິຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານິ ກຓ຺ຓກິຕານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຕານິ ຠິກ຺ຂູ ໂອຕາເປນ຺ຕິ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເສນາສນຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ໂຕ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຕານິ ຈີວຣານິ ໂອຕາເປນ຺ເຕ. ທິສ຺ວານ ເຍນ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກສ຺ສິມານິ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣານິ ກຓ຺ຓກິຕານີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູນໍ ຫຕ຺ເຖ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສນ຺ຕຣຸຕ຺ຕເຣນ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູນໍ ຫຕ຺ເຖ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສນ຺ຕຣຸຕ຺ຕເຣນ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ຠິກ຺ຂູນໍ ຫຕ຺ເຖ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສນ຺ຕຣຸຕ຺ຕເຣນ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໗໒. ‘‘ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິໍ ຠິກ຺ຂຸນາ ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນ ເອກຣຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ຕິຈີວເຣນ ວິປ຺ປວເສຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໔໗໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ໂກສມ຺ພິຍໍ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຎາຕກາ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສຸໍ – ‘‘ອາຄຈ຺ຉຕຸ ຠທນ຺ໂຕ, ມຍໍ, ອຸປຏ຺ຐຫິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູປິ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ຄຈ຺ຉາວຸໂສ, ຎາຕກາ ຕໍ ອຸປຏ຺ຐຫິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ໂສ ເອວມາຫ – ‘‘ຠຄວຕາວຸໂສ, ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ – ‘ນ ຕິຈີວເຣນ ວິປ຺ປວສິຕພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກມິ ຕິຈີວຣໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ນາຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຄິລານສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິໍ ທາຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ພາ. ເຕນ ຄິລາເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກມິ ຕິຈີວຣໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໗໔. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກຕິ ຕິຈີວຣໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກຕິ ຕິຈີວຣໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິຍາ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທິນ຺ນາ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິຈີວເຣນ ອວິປ຺ປວາສສມ຺ມຸຕິ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໗໕. ‘‘ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິໍ ຠິກ຺ຂຸນາ ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນ ເອກຣຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ຕິຈີວເຣນ ວິປ຺ປວເສຍ຺ຍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໔໗໖. ‘‘ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຈີວຣໍ ກຕໍ ວາ ໂຫຕິ ນຏ຺ຐໍ ວາ ວິນຏ຺ຐໍ ວາ ທຑ຺ຒໍ ວາ ຈີວຣາສາ ວາ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນາ.

ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນຕິ ອຏ຺ຐນ຺ນໍ ມາຕິການໍ ອຎ຺ຎຕຣາຍ ມາຕິກາຍ ອຸພ຺ຠຕໍ ໂຫຕິ, ສງ຺ເຆນ ວາ ອນ຺ຕຣາ ອຸພ຺ຠຕໍ ໂຫຕິ.

ເອກຣຕ຺ຕມ຺ປິ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ຕິຈີວເຣນ ວິປ຺ປວເສຍ຺ຍາຕິ ສງ຺ຆາຏິຍາ ວາ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ເຄນ ວາ ອນ຺ຕຣວາສເກນ ວາ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕີຕິ ສຫ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມນາ [ອຣຸຓຸຄ຺ຄມເນນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ຣຕ຺ຕິວິປ຺ປວຸຕ຺ຖໍ [ຣຕ຺ຕິໍ ວິປ຺ປວຸຕ຺ຖໍ (ສີ.)] ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ, ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໔໗໗. ຄາໂມ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ນິເວສນໍ ເອກູປຈາຣໍ ນານູປຈາຣໍ. ອຸໂທສິໂຕ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ອຏ຺ໂຏ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ມາໂຬ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ປາສາໂທ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ຫມ຺ມິຍໍ ເອກູປຈາຣໍ ນານູປຈາຣໍ. ນາວາ ເອກູປຈາຣາ ນານູປຈາຣາ. ສຕ຺ໂຖ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ເຂຕ຺ຕໍ ເອກູປຈາຣໍ ນານູປຈາຣໍ. ຘຎ຺ຎກຣຓໍ ເອກູປຈາຣໍ ນານູປຈາຣໍ. ອາຣາໂມ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ວິຫາໂຣ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ. ຣຸກ຺ຂມູລໍ ເອກູປຈາຣໍ ນານູປຈາຣໍ. ອຊ຺ໂຌກາໂສ ເອກູປຈາໂຣ ນານູປຈາໂຣ.

໔໗໘. ຄາໂມ ເອກູປຈາໂຣ ນາມ ເອກກຸລສ຺ສ ຄາໂມ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ. ອນ຺ໂຕຄາເມ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕຄາເມ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ຆເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຆເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໗໙. ນານາກຸລສ຺ສ ຄາໂມ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ. ຍສ຺ມິໍ ຆເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຆເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ສຠາເຍ ວາ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ສຠາຍໍ ຄຈ຺ຉນ຺ເຕນ ຫຕ຺ຖປາເສ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສຠາເຍ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ສຠາເຍ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ສຠາເຍ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ຆເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຆເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໐. ເອກກຸລສ຺ສ ນິເວສນໍ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ອນ຺ໂຕນິເວສເນ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕນິເວສເນ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໑. ນານາກຸລສ຺ສ ນິເວສນໍ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໒. ເອກກຸລສ຺ສ ອຸໂທສິໂຕ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ອນ຺ໂຕອຸໂທສິເຕ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕອຸໂທສິເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໓. ນານາກຸລສ຺ສ ອຸໂທສິໂຕ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໔. ເອກກຸລສ຺ສ ອຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ, ອນ຺ໂຕອຏ຺ເຏ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕອຏ຺ເຏ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ອຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໕. ເອກກຸລສ຺ສ ມາໂຬ ໂຫຕິ, ອນ຺ໂຕມາເຬ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕມາເຬ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ມາໂຬ ໂຫຕິ ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ, ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໖. ເອກກຸລສ຺ສ ປາສາໂທ ໂຫຕິ, ອນ຺ໂຕປາສາເທ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕປາສາເທ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ປາສາໂທ ໂຫຕິ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໗. ເອກກຸລສ຺ສ ຫມ຺ມິຍໍ ໂຫຕິ. ອນ຺ໂຕຫມ຺ມິເຍ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕຫມ຺ມິເຍ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ຫມ຺ມິຍໍ ໂຫຕິ, ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ຍສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ຄພ຺ເຠ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໘. ເອກກຸລສ຺ສ ນາວາ ໂຫຕິ. ອນ຺ໂຕນາວາຍ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕນາວາຍ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ນາວາ ໂຫຕິ ນານາຄພ຺ຠາ ນານາໂອວຣກາ. ຍສ຺ມິໍ ໂອວຣເກ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ໂອວຣເກ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໘໙. ເອກກຸລສ຺ສ ສຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ. ສຕ຺ເຖ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ປຸຣໂຕ ວາ ປຈ຺ຉໂຕ ວາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພາ, ປສ຺ສໂຕ ອພ຺ຠນ຺ຕຣໍ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ສຕ຺ໂຖ ໂຫຕິ, ສຕ຺ເຖ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໙໐. ເອກກຸລສ຺ສ ເຂຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອນ຺ໂຕເຂຕ຺ເຕ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕເຂຕ຺ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ເຂຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອນ຺ໂຕເຂຕ຺ເຕ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໙໑. ເອກກຸລສ຺ສ ຘຎ຺ຎກຣຓໍ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອນ຺ໂຕຘຎ຺ຎກຣເຓ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕຘຎ຺ຎກຣເຓ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ຘຎ຺ຎກຣຓໍ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕຎ຺ຈ. ອນ຺ໂຕຘຎ຺ຎກຣເຓ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໙໒. ເອກກຸລສ຺ສ ອາຣາໂມ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ. ອນ຺ໂຕອາຣາເມ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕອາຣາເມ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ອາຣາໂມ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ. ອນ຺ໂຕອາຣາເມ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໙໓. ເອກກຸລສ຺ສ ວິຫາໂຣ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ. ອນ຺ໂຕວິຫາເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕວິຫາເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ວິຫາໂຣ ໂຫຕິ ປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ຈ. ຍສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ ທ຺ວາຣມູເລ ວາ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ. ອປຣິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຍສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ຕສ຺ມິໍ ວິຫາເຣ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ຫຕ຺ຖປາສາ ວາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

໔໙໔. ເອກກຸລສ຺ສ ຣຸກ຺ຂມູລໍ ໂຫຕິ, ຍໍ ມຊ຺ຌນ຺ຫິເກ ກາເລ ສມນ຺ຕາ ຉາຍາ ຜຣຕິ, ອນ຺ໂຕຉາຍາຍ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອນ຺ໂຕຉາຍາຍ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ນານາກຸລສ຺ສ ຣຸກ຺ຂມູລໍ ໂຫຕິ, ຫຕ຺ຖປາສາ ນ ວິຊຫິຕພ຺ພໍ.

ອຊ຺ໂຌກາໂສ ເອກູປຈາໂຣ ນາມ ອຄາມເກ ອຣຎ຺ເຎ ສມນ຺ຕາ ສຕ຺ຕພ຺ຠນ຺ຕຣາ ເອກູປຈາໂຣ, ຕໂຕ ປຣໍ ນານູປຈາໂຣ.

໔໙໕. ວິປ຺ປວຸຕ຺ເຖ ວິປ຺ປວຸຕ຺ຖສຎ຺ຎີ ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ວິປ຺ປວຸຕ຺ເຖ ເວມຕິໂກ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ວິປ຺ປວຸຕ຺ເຖ ອວິປ຺ປວຸຕ຺ຖສຎ຺ຎີ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອປ຺ປຈ຺ຈຸທ຺ຘເຏ ປຈ຺ຈຸທ຺ຘຏສຎ຺ຎີ…ເປ… ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ… ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອທຑ຺ເຒ ທຑ຺ຒສຎ຺ຎີ…ເປ… ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ຈີວຣໍ ອນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວິປ຺ປວຸຕ຺ເຖ ວິປ຺ປວຸຕ຺ຖສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວິປ຺ປວຸຕ຺ເຖ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວິປ຺ປວຸຕ຺ເຖ ອວິປ຺ປວຸຕ຺ຖສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໔໙໖. ອນາປຕ຺ຕິ ອນ຺ໂຕອຣຸເຓ ປຈ຺ຈຸທ຺ຘຣຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຑຍ຺ຫຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ອຸໂທສິຕສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທຸຕິຍໍ.

໓. ຕຕິຍກຖິນສິກ຺ຂາປທໍ

໔໙໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອກາລຈີວຣໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ຕໍ ຈີວຣໍ ກຍິຣມານໍ ນປ຺ປໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕໍ ຈີວຣໍ ອຸສ຺ສາເປຕ຺ວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ ວິມຊ຺ຊຕິ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ຠຄວາ ເສນາສນຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຕໍ ຈີວຣໍ ອຸສ຺ສາເປຕ຺ວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ ວິມຊ຺ຊນ຺ຕໍ. ທິສ຺ວານ ເຍນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອິມໍ ຈີວຣໍ ອຸສ຺ສາເປຕ຺ວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ ວິມຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ອກາລຈີວຣໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ. ກຍິຣມານໍ ນປ຺ປໂຫຕິ. ເຕນາຫໍ ອິມໍ ຈີວຣໍ ອຸສ຺ສາເປຕ຺ວາ ປຸນປ຺ປຸນໍ ວິມຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ‘‘ອຕ຺ຖິ ປນ ເຕ, ຠິກ຺ຂຸ, ຈີວຣປຈ຺ຈາສາ’’ຕິ? ‘‘ອຕ຺ຖິ, ຠຄວາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ, ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອກາລຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຈີວຣປຈ຺ຈາສາ ນິກ຺ຂິປິຕຸ’’ນ຺ຕິ.

໔໙໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ອກາລຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຈີວຣປຈ຺ຈາສາ ນິກ຺ຂິປິຕຸ’’ນ຺ຕິ ອກາລຈີວຣານິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ອຕິເຣກມາສໍ ນິກ຺ຂິປນ຺ຕິ. ຕານິ ຈີວຣານິ ຈີວຣວໍເສ ຠຓ຺ຑິກາພທ຺ຘານິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເສນາສນຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ໂຕ ຕານິ ຈີວຣານິ ຈີວຣວໍເສ ຠຓ຺ຑິກາພທ຺ຘານິ ຕິຏ຺ຐນ຺ເຕ. ທິສ຺ວານ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ກສ຺ສິມານິ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣານິ ຈີວຣວໍເສ ຠຓ຺ຑິກາພທ຺ຘານິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ອກາລຈີວຣານິ ຈີວຣປຈ຺ຈາສາ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານີ’’ຕິ. ‘‘ກີວຈິຣໍ ປນາວຸໂສ, ອິມານິ ຈີວຣານິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານີ’’ຕິ? ‘‘ອຕິເຣກມາສໍ, ອາວຸໂສ’’ຕິ. ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ອກາລຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ອຕິເຣກມາສໍ ນິກ຺ຂິປິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ອກາລຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ອຕິເຣກມາສໍ ນິກ຺ຂິປນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ອກາລຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ອຕິເຣກມາສໍ ນິກ຺ຂິປິສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໔໙໙. ‘‘ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິໍ ຠິກ຺ຂຸນາ ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປເນວ ອກາລຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອາກງ຺ຂມາເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພໍ. ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຂິປ຺ປເມວ ກາເຣຕພ຺ພໍ. ໂນຈສ຺ສ ປາຣິປູຣິ, ມາສປຣມໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ຕໍ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ ອູນສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາ ສຕິຍາ ປຈ຺ຈາສາຍ. ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ [ອຸຕ຺ຕຣິໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍ, ສຕິຍາປິ ປຈ຺ຈາສາຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໐໐. ນິຏ຺ຐິຕຈີວຣສ຺ມິນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຈີວຣໍ ກຕໍ ວາ ໂຫຕິ ນຏ຺ຐໍ ວາ ວິນຏ຺ຐໍ ວາ ທຑ຺ຒໍ ວາ ຈີວຣາສາ ວາ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນາ.

ອຸພ຺ຠຕສ຺ມິໍ ກຖິເນຕິ ອຏ຺ຐນ຺ນໍ ມາຕິການໍ ອຎ຺ຎຕຣາຍ ມາຕິກາຍ ອຸພ຺ຠຕໍ ໂຫຕິ, ສງ຺ເຆນ ວາ ອນ຺ຕຣາ ອຸພ຺ຠຕໍ ໂຫຕິ.

ອກາລຈີວຣໍ ນາມ ອນຕ຺ຖເຕ ກຖິເນ ເອກາທສມາເສ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ, ອຕ຺ຖເຕ ກຖິເນ ສຕ຺ຕມາເສ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ, ກາເລປິ ອາທິສ຺ສ ທິນ຺ນໍ, ເອຕໍ ອກາລຈີວຣໍ ນາມ.

ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ ສງ຺ຆໂຕ ວາ ຄຓໂຕ ວາ ຎາຕິໂຕ ວາ ມິຕ຺ຕໂຕ ວາ ປໍສຸກູລໍ ວາ ອຕ຺ຕໂນ ວາ ຘເນນ.

ອາກງ຺ຂມາເນນາຕິ ອິຈ຺ຉມາເນນ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພໍ.

ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຂິປ຺ປເມວ ກາເຣຕພ຺ພນ຺ຕິ ທສາຫາ ກາເຣຕພ຺ພໍ.

ໂນ ຈສ຺ສ ປາຣິປູຣີຕິ ກຍິຣມານໍ ນປ຺ປໂຫຕິ.

ມາສປຣມໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ຕໍ ຈີວຣໍ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພນ຺ຕິ ມາສປຣມຕາ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ.

ອູນສ຺ສ ປາຣິປູຣິຍາຕິ ອູນສ຺ສ ປາຣິປູຣຕ຺ຖາຍ.

ສຕິຍາ ປຈ຺ຈາສາຍາຕິ ປຈ຺ຈາສາ ໂຫຕິ ສງ຺ຆໂຕ ວາ ຄຓໂຕ ວາ ຎາຕິໂຕ ວາ ມິຕ຺ຕໂຕ ວາ ປໍສຸກູລໍ ວາ ອຕ຺ຕໂນ ວາ ຘເນນ.

ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍ ສຕິຍາປິ ປຈ຺ຈາສາຍາຕິ ຕທຫຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ທສາຫາ ກາເຣຕພ຺ພໍ. ທ຺ວີຫຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ທສາຫາ ກາເຣຕພ຺ພໍ. ຕີຫຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ…ເປ… ຈຕູຫຸປ຺ປນ຺ເນ… ປຎ຺ຈາຫຸປ຺ປນ຺ເນ… ຉາຫຸປ຺ປນ຺ເນ… ສຕ຺ຕາຫຸປ຺ປນ຺ເນ… ອຏ຺ຐາຫຸປ຺ປນ຺ເນ … ນວາຫຸປ຺ປນ຺ເນ… ທສາຫຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ທສາຫາ ກາເຣຕພ຺ພໍ. ເອກາທເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ…ເປ… ທ຺ວາທເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ເຕຣເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ຈຸທ຺ທເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ປນ຺ນຣເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ໂສຬເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ສຕ຺ຕຣເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ອຏ຺ຐາຣເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ເອກູນວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ທສາຫາ ກາເຣຕພ຺ພໍ. ເອກວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ນວາຫາ ກາເຣຕພ຺ພໍ. ທ຺ວາວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ…ເປ… ເຕວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ຈຕຸວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ປຎ຺ຈວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ຉພ຺ພີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ສຕ຺ຕວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ອຏ຺ຐວີເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ… ເອກູນຕິໍເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ເອກາຫໍ ກາເຣຕພ຺ພໍ… ຕິໍເສ ອຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕທເຫວ ອຘິຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ ວິກປ຺ເປຕພ຺ພໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕພ຺ພໍ. ໂນ ເຈ ອຘິຏ຺ເຐຍ຺ຍ ວາ ວິກປ຺ເປຍ຺ຍ ວາ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ ວາ, ເອກຕິໍເສ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມເນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ອກາລຈີວຣໍ ມາສາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ, ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

ວິສຠາເຄ ອຸປ຺ປນ຺ເນ ມູລຈີວເຣ ປຈ຺ຈາສາຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຣຕ຺ຕິໂຍ ຈ ເສສາ ໂຫນ຺ຕິ, ນ ອກາມາ ກາເຣຕພ຺ພໍ.

໕໐໑. ມາສາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ມາສາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ມາສາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຘິຏ຺ຐິເຕ ອຘິຏ຺ຐິຕສຎ຺ຎີ…ເປ… ອວິກປ຺ປິເຕ ວິກປ຺ປິຕສຎ຺ຎີ… ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ… ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອທຑ຺ເຒ ທຑ຺ຒສຎ຺ຎີ… ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ຈີວຣໍ ອນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມາສານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມາສານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ມາສານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໐໒. ອນາປຕ຺ຕິ ອນ຺ໂຕມາເສ ອຘິຏ຺ເຐຕິ, ວິກປ຺ເປຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຑຍ຺ຫຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຕຕິຍກຖິນສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໔. ປຸຣາຓຈີວຣສິກ຺ຂາປທໍ

໕໐໓. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ປຸຣາຓທຸຕິຍິກາ ຠິກ຺ຂຸນີສຸ ປພ຺ພຊິຕາ ໂຫຕິ. ສາ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ອຠິກ຺ຂຓໍ ອາຄຈ຺ຉຕິ. ອາຍສ຺ມາປິ ອຸທາຍີ ຕສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ສນ຺ຕິເກ ອຠິກ຺ຂຓໍ ຄຈ຺ຉຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຕສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ສນ຺ຕິເກ ຠຕ຺ຕວິສ຺ສຄ຺ຄໍ ກໂຣຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ສາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣໂຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ວິວຣິຕ຺ວາ ອາສເນ ນິສີທິ. ສາປິ ໂຂ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸທາຍິສ຺ສ ປຸຣໂຕ ອງ຺ຄຊາຕໍ ວິວຣິຕ຺ວາ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ສາຣຕ຺ໂຕ ຕສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອງ຺ຄຊາຕໍ ອຸປນິຊ຺ຌາຍິ. ຕສ຺ສ ອສຸຈິ ມຸຈ຺ຈິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຄຈ຺ຉ, ຠຄິນິ, ອຸທກໍ ອາຫຣ, ອນ຺ຕຣວາສກໍ ໂຘວິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ອາຫຣຍ຺ຍ, ອຫເມວ ໂຘວິສ຺ສາມີ’’ຕິ ຕໍ ອສຸຈິໍ ເອກເທສໍ ມຸເຂນ ອຄ຺ຄເຫສິ ເອກເທສໍ ອງ຺ຄຊາເຕ ປກ຺ຂິປິ. ສາ ເຕນ ຄພ຺ຠໍ ຄຓ຺ຫິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ອພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິນີ ອຍໍ ຠິກ຺ຂຸນີ, ຄພ຺ຠິນີ’’ຕິ. ‘‘ນາຫໍ, ອຍ຺ເຍ, ອພ຺ຣຫ຺ມຈາຣິນີ’’ຕິ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ຕາ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕິກາ ເຕ, ອຸທາຍິ, ອຎ຺ຎາຕິກາ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕິກາ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ນ ຊານາຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ປາສາທິກໍ ວາ ອປາສາທິກໍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໐໔. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປຍ຺ຍ ວາ ຣຊາເປຍ຺ຍ ວາ ອາໂກຏາເປຍ຺ຍ ວາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໐໕. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ອຎ຺ຎາຕິກາ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ຘາ.

ຠິກ຺ຂຸນີ ນາມ ອຸຠໂຕສງ຺ເຆ ອຸປສມ຺ປນ຺ນາ.

ປຸຣາຓຈີວຣໍ ນາມ ສກິໍ ນິວຕ຺ຖມ຺ປິ ສກິໍ ປາຣຸຕມ຺ປິ.

ໂຘວາຕິ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂຘຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ຣຊາຕິ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຣຕ຺ຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ອາໂກເຏຫີຕິ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສກິໍ ປາຓິປ຺ປຫາຣໍ ວາ ມຸຄ຺ຄຣປ຺ປຫາຣໍ ວາ ທິນ຺ເນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ປຸຣາຓຈີວຣໍ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ໂຘວາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໐໖. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປຕິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປຕິ ອາໂກຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປຕິ ຣຊາເປຕິ ອາໂກຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ຣຊາເປຕິ ອາໂກຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ຣຊາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ຣຊາເປຕິ ອາໂກຏາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ອາໂກຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ອາໂກຏາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ອາໂກຏາເປຕິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ອາໂກຏາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຎາຕິກສຎ຺ຎີ…ເປ… ອຎ຺ຎສ຺ສ ປຸຣາຓຈີວຣໍ ໂຘວາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນິສີທນປຈ຺ຈຕ຺ຖຣຓໍ ໂຘວາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອກໂຕອຸປສມ຺ປນ຺ນາຍ ໂຘວາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ຎາຕິກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໐໗. ອນາປຕ຺ຕິ ຎາຕິກາຍ ໂຘວນ຺ຕິຍາ ອຎ຺ຎາຕິກາ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ, ອວຸຕ຺ຕາ ໂຘວຕິ, ອປຣິຠຸຕ຺ຕໍ ໂຘວາເປຕິ, ຈີວຣໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຎ຺ຎໍ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ໂຘວາເປຕິ, ສິກ຺ຂມານາຍ, ສາມເຓຣິຍາ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ປຸຣາຓຈີວຣສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ.

໕. ຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓສິກ຺ຂາປທໍ

໕໐໘. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ. ອຖ ໂຂ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ສາວຕ຺ຖິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ສາວຕ຺ຖິຍໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປ຺ປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ເຍນ ອນ຺ຘວນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ ທິວາວິຫາຣາຍ. ອນ຺ຘວນໍ ອຊ຺ໂຌຄາເຫຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ຣຸກ຺ຂມູເລ ທິວາວິຫາຣໍ ນິສີທິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ໂຈຣາ ກຕກມ຺ມາ ຄາວິໍ ວຘິຕ຺ວາ ມໍສໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອນ຺ຘວນໍ ປວິສິໍສຸ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ໂຈຣຄາມຓິໂກ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ມິໍ ຣຸກ຺ຂມູເລ ທິວາວິຫາຣໍ ນິສິນ຺ນໍ. ທິສ຺ວານສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ສເຈ ເມ ປຸຕ຺ຕຠາຕຸກາ ປສ຺ສິສ຺ສນ຺ຕິ ວິເຫຐິສ຺ສນ຺ຕິ ອິມໍ ຠິກ຺ຂຸນິ’’ນ຺ຕິ ອຎ຺ເຎນ ມຄ຺ເຄນ ອຄມາສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ໂຈຣຄາມຓິໂກ ມໍເສ ປກ຺ເກ ວຣມໍສານິ ຄເຫຕ຺ວາ ປຓ຺ຓປຸຏໍ [ປຓ຺ເຓນ ປຸຏໍ (ສ຺ຍາ.)] ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ອວິທູເຣ ຣຸກ຺ເຂ ອາລຄ຺ເຄຕ຺ວາ – ‘‘ໂຍ ປສ຺ສຕິ ສມໂຓ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ ທິນ຺ນໍເຍວ ຫຣຕູ’’ຕິ, ວຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ສມາຘິມ຺ຫາ ວຸຏ຺ຐຫິຕ຺ວາ ຕສ຺ສ ໂຈຣຄາມຓິກສ຺ສ ອິມໍ ວາຈໍ ຠາສມານສ຺ສ. ອຖ ໂຂ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຕໍ ມໍສໍ ຄເຫຕ຺ວາ ອຸປສ຺ສຍໍ ອຄມາສິ. ອຖ ໂຂ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຕສ຺ສາ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຈ຺ຈເຍນ ຕໍ ມໍສໍ ສມ຺ປາເທຕ຺ວາ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ເຄນ ຠຓ຺ຑິກໍ ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ເວຫາສໍ ອພ຺ຠຸຄ຺ຄນ຺ຕ຺ວາ ເວຬຸວເນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐາສິ [ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐາສິ (?)].

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠຄວາ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປວິຏ຺ໂຐ ໂຫຕິ. ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ໂອຫິຍ຺ຍໂກ ໂຫຕິ ວິຫາຣປາໂລ. ອຖ ໂຂ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ’’ຕິ? ‘‘ປວິຏ຺ໂຐ, ຠຄິນິ, ຠຄວາ ຄາມໍ ປິຓ຺ຑາຍາ’’ຕິ. ‘‘ອິມໍ, ຠນ຺ເຕ, ມໍສໍ ຠຄວໂຕ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ສນ຺ຕປ຺ປິໂຕ ຕຍາ, ຠຄິນິ, ຠຄວາ ມໍເສນ. ສເຈ ເມ ຕ຺ວໍ ອນ຺ຕຣວາສກໍ ທເທຍ຺ຍາສິ, ເອວໍ ອຫມ຺ປິ ສນ຺ຕປ຺ປິໂຕ ຠເວຍ຺ຍໍ ອນ຺ຕຣວາສເກນາ’’ຕິ. ‘‘ມຍໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ມາຕຸຄາມາ ນາມ ກິຈ຺ຉລາຠາ. ອິທຎ຺ຈ ເມ ອນ຺ຕິມໍ ປຎ຺ຈມໍ ຈີວຣໍ. ນາຫໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ເສຍ຺ຍຖາປິ, ຠຄິນິ, ປຸຣິໂສ ຫຕ຺ຖິໍ ທຕ຺ວາ ກຈ຺ເຉ ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ [ວິສ຺ສຊ຺ເຊຍ຺ຍ (ສ຺ຍາ.)] ເອວເມວ ໂຂ ຕ຺ວໍ ຠຄິນິ ຠຄວໂຕ ມໍສໍ ທຕ຺ວາ ມຍິ ອນ຺ຕຣວາສເກ ສຊ຺ຊສີ’’ຕິ [ອນ຺ຕຣວາສກໍ ນ ສຊ຺ຊສີຕິ (ກ.), ມຍ຺ຫໍ ອນ຺ຕຣວາສກໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຫີຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ອຖ ໂຂ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸທາຍິນາ ນິປ຺ປີຬິຍມານາ ອນ຺ຕຣວາສກໍ ທຕ຺ວາ ອຸປສ຺ສຍໍ ອຄມາສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິໂຍ ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກຫໍ ເຕ, ອຍ຺ເຍ, ອນ຺ຕຣວາສໂກ’’ຕິ? ອຸປ຺ປລວຓ຺ຓາ ຠິກ຺ຂຸນີ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ໂຍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສ຺ສຕິ ກິຈ຺ຉລາໂຠ ມາຕຸຄາໂມ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຕາ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທາຍິໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸທາຍິ, ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕິກາ ເຕ, ອຸທາຍິ, ອຎ຺ຎາຕິກາ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕິກາ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ນ ຊານາຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ສນ຺ຕໍ ວາ ອສນ຺ຕໍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຫຕ຺ຖໂຕ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສ຺ສສິ! ເນຕໍ ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໐໙. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຫຕ຺ຖໂຕ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໕໑໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ຕາ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ປາຣິວຕ຺ຕກຈີວຣໍ ນ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ຍາ ອມ຺ຫາກໍ ປາຣິວຕ຺ຕກຈີວຣໍ ນ ປຏິຄ຺ຄເຫສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕາສໍ ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕີນໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕີນໍ ວິປາເຈນ຺ຕີນໍ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ປາຣິວຕ຺ຕກໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ – ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ, ຠິກ຺ຂຸນິຍາ, ສິກ຺ຂມານາຍ, ສາມເຓຣສ຺ສ, ສາມເຓຣິຍາ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິເມສໍ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ປາຣິວຕ຺ຕກໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ.

໕໑໑. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຫຕ຺ຖໂຕ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໑໒. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ອຎ຺ຎາຕິກາ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ຘາ.

ຠິກ຺ຂຸນີ ນາມ ອຸຠໂຕສງ຺ເຆ ອຸປສມ຺ປນ຺ນາ.

ຈີວຣໍ ນາມ ຉນ຺ນໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ວິກປ຺ປນຸປຄໍ ປຈ຺ຉິມໍ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ປາຣິວຕ຺ຕກໍ.

ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ຫຕ຺ຖໂຕ ປຏິຄ຺ຄຫິຕໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໑໓. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ເວມຕິໂກ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ເອກໂຕອຸປສມ຺ປນ຺ນາຍ ຫຕ຺ຖໂຕ ຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປາຣິວຕ຺ຕກາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ຎາຕິກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໑໔. ອນາປຕ຺ຕິ ຎາຕິກາຍ, ປາຣິວຕ຺ຕກໍ ປຣິຕ຺ເຕນ ວາ ວິປຸລໍ, ວິປຸເລນ ວາ ປຣິຕ຺ຕໍ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ຕາວກາລິກໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ຈີວຣໍ ຐເປຕ຺ວາ ອຎ຺ຎໍ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ຄຓ຺ຫາຕິ, ສິກ຺ຂມານາຍ, ສາມເຓຣິຍາ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຎ຺ຈມໍ.

໖. ອຎ຺ຎາຕກວິຎ຺ຎຕ຺ຕິສິກ຺ຂາປທໍ

໕໑໕. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຏ຺ໂຏ [ປຏ຺ໂຐ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ໂຫຕິ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກາຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ໂຕ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ຕໍ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸປນນ຺ເທນ ສກ຺ຍປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິໂຕ ສມາທປິໂຕ ສມຸຕ຺ເຕຊິໂຕ ສມ຺ປຫໍສິໂຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວເທຍ຺ຍາຖ, ຠນ຺ເຕ, ເຍນ ອຕ຺ໂຖ. ປຏິພລາ ມຍໍ ອຍ຺ຍສ຺ສ ທາຕຸໍ ຍທິທໍ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສເຈ ເມ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ທາຕຸກາໂມສິ, ອິໂຕ ເອກໍ ສາຏກໍ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ອມ຺ຫາກໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ກຸລປຸຕ຺ຕານໍ ກິສ຺ມິໍ ວິຍ ເອກສາຏກໍ ຄນ຺ຕຸໍ. ອາຄເມຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຍາວ ຆຣໍ ຄຈ຺ຉາມິ. ຆຣໍ ຄໂຕ ອິໂຕ ວາ ເອກໍ ສາຏກໍ ປຫິຓິສ຺ສາມິ ອິໂຕ ວາ ສຸນ຺ທຣຕຣ’’ນ຺ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ ‘‘ສເຈ ເມ ຕ຺ວໍ ອາວຸໂສ ທາຕຸກາໂມສິ ອິໂຕ ເອກໍ ສາຏກໍ ເທຫີ’’ຕິ. ອມ຺ຫາກໍ ໂຂ ຠນ຺ເຕ ກຸລປຸຕ຺ຕານໍ ກິສ຺ມິໍ ວິຍ ເອກສາຏກໍ ຄນ຺ຕຸໍ, ອາຄເມຫິ ຠນ຺ເຕ ຍາວ ຆຣໍ ຄຈ຺ຉາມິ, ຆຣໍ ຄໂຕ ອິໂຕ ວາ ເອກໍ ສາຏກໍ ປຫິຓິສ຺ສາມິ ອິໂຕ ວາ ສຸນ຺ທຣຕຣນ຺ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ ‘‘ສເຈ ເມ ຕ຺ວໍ ອາວຸໂສ ທາຕຸກາໂມສິ, ອິໂຕ ເອກໍ ສາຏກໍ ເທຫີ’’ຕິ. ອມ຺ຫາກໍ ໂຂ ຠນ຺ເຕ ກຸລປຸຕ຺ຕານໍ ກິສ຺ມິໍ ວິຍ ເອກສາຏກໍ ຄນ຺ຕຸໍ, ອາຄເມຫິ ຠນ຺ເຕ ຍາວ ຆຣໍ ຄຈ຺ຉາມິ, ຆຣໍ ຄໂຕ ອິໂຕ ວາ ເອກໍ ສາຏກໍ ປຫິຓິສ຺ສາມິ ອິໂຕ ວາ ສຸນ຺ທຣຕຣນ຺ຕິ. ‘‘ກິໍ ປນ ຕຍາ, ອາວຸໂສ, ອທາຕຸກາເມນ ປວາຣິເຕນ ຍໍ ຕ຺ວໍ ປວາເຣຕ຺ວາ ນ ເທສີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸປນນ຺ເທນ ສກ຺ຍປຸຕ຺ເຕນ ນິປ຺ປີຬິຍມາໂນ ເອກໍ ສາຏກໍ ທຕ຺ວາ ອຄມາສິ. ມນຸສ຺ສາ ຕໍ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ ອຍ຺ໂຍ ເອກສາຏໂກ ອາຄຈ຺ຉສີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ໂສ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ໂຕ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ມຫິຈ຺ຉາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ. ນຍິເມສໍ ສຸກຣາ ຘມ຺ມນິມນ຺ຕນາປິ ກາຕຸໍ [ນຍິເມ ສຸກຣາ ຘມ຺ມນິມນ຺ຕນາຍປິ ກາຕຸໍ (ສ຺ຍາ.)]. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ມນິມນ຺ຕນາຍ ກຍິຣມານາຍ ສາຏກໍ ຄເຫສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕໂກ ເຕ, ອຸປນນ຺ທ, ອຎ຺ຎາຕໂກ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕກສ຺ສ ນ ຊານາຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ສນ຺ຕໍ ວາ ອສນ຺ຕໍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕກໍ ເສຏ຺ຐິປຸຕ຺ຕໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໑໖. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕານິໍ ວາ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໕໑໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ສາເກຕາ ສາວຕ຺ຖິໍ ໒ ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ອນ຺ຕຣາມຄ຺ເຄ ໂຈຣາ ນິກ຺ຂມິຕ຺ວາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອຈ຺ຉິນ຺ທິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕານິໍ ວາ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ຕາ ນ ວິຎ຺ຎາເປສຸໍ. ຍຖານຄ຺ຄາວ ສາວຕ຺ຖິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອຠິວາເທນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ສຸນ຺ທຣາ ໂຂ ອິເມ, ອາວຸໂສ, ອາຊີວກາ ເຍ ອິເມ ຠິກ຺ຂູສຸ ອຠິວາເທນ຺ຕີ’’ຕິ. ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ນ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາຊີວກາ, ຠິກ຺ຂູ ມຍ’’ນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປາລິໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອິງ຺ຆາວຸໂສ ອຸປາລິ, ອິເມ ອນຸຍຸຎ຺ຊາຫີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸປາລິນາ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຍມານາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຠິກ຺ຂູ ອິເມ, ອາວຸໂສ. ເທຖ ເນສໍ ຈີວຣານີ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ນຄ຺ຄາ ອາຄຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ! ນນຸ ນາມ ຕິເຓນ ວາ ປຓ຺ເຓນ ວາ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອາຄນ຺ຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣສ຺ສ ວາ ນຏ຺ຐຈີວຣສ຺ສ ວາ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕານິໍ ວາ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕຸໍ. ຍໍ ອາວາສໍ ປຐມໍ ອຸປຄຈ຺ຉຕິ, ສເຈ ຕຕ຺ຖ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ວິຫາຣຈີວຣໍ ວາ ອຸຕ຺ຕຣຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ຠູມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ຠິສິຈ຺ຉວິ ວາ, ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ປາຣຸປິຕຸໍ ລຠິຕ຺ວາ ໂອທຫິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ໂນ ເຈ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ວິຫາຣຈີວຣໍ ວາ ອຸຕ຺ຕຣຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ຠຸມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ຠິສິຈ຺ຉວິ ວາ ຕິເຓນ ວາ ປຓ຺ເຓນ ວາ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ອາຄນ຺ຕພ຺ພໍ; ນ ຕ຺ເວວ ນຄ຺ເຄນ ອາຄນ຺ຕພ຺ພໍ. ໂຍ ອາຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໑໘. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕານິໍ ວາ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຍ຺ຍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ຕຕ຺ຖາຍໍ ສມໂຍ – ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວໂຣ ວາ ໂຫຕິ ຠິກ຺ຂຸ ນຏ຺ຐຈີວໂຣ ວາ. ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສມໂຍ’’ຕິ.

໕໑໙. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ອຎ຺ຎາຕໂກ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ໂຘ.

ຄຫປຕິ ນາມ ໂຍ ໂກຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຄຫປຕານີ ນາມ ຍາ ກາຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຈີວຣໍ ນາມ ຉນ຺ນໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ວິກປ຺ປນຸປຄໍ ປຈ຺ຉິມໍ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ສມຍໍ.

ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວໂຣ ນາມ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ຈີວຣໍ ອຈ຺ຉິນ຺ນໍ ໂຫຕິ ຣາຊູຫິ ວາ ໂຈເຣຫິ ວາ ຘຸຕ຺ເຕຫິ ວາ, ເຍຫິ ເກຫິຈິ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ນໍ ໂຫຕິ.

ນຏ຺ຐຈີວໂຣ ນາມ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ຈີວຣໍ ອຄ຺ຄິນາ ວາ ທຑ຺ຒໍ ໂຫຕິ, ອຸທເກນ ວາ ວຸຬ຺ຫໍ ໂຫຕິ, ອຸນ຺ທູເຣຫິ ວາ ອຸປຈິກາຫິ ວາ ຂາຍິຕໍ ໂຫຕິ, ປຣິໂຠຄຊິຓ຺ຓໍ ວາ ໂຫຕິ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິກໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາ ວິຎ຺ຎາປິຕໍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໒໐. ອຎ຺ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາ, ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາ, ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສມຍາ, ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໒໑. ອນາປຕ຺ຕິ ສມເຍ, ຎາຕການໍ, ປວາຣິຕານໍ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ອຎ຺ຎາຕກວິຎ຺ຎຕ຺ຕິສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຉຏ຺ຐໍ.

໗. ຕຕຸຕ຺ຕຣິສິກ຺ຂາປທໍ

໕໒໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣເກ ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ຠຄວຕາ, ອາວຸໂສ, ອນຸຎ຺ຎາຕໍ – ‘ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣສ຺ສ ວາ ນຏ຺ຐຈີວຣສ຺ສ ວາ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິໍ ວາ ຄຫປຕານິໍ ວາ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕຸໍ’; ວິຎ຺ຎາເປຖ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອລໍ, ອາວຸໂສ, ລທ຺ຘໍ ອມ຺ເຫຫິ ຈີວຣ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ມຍໍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ວິຎ຺ຎາເປມາ’’ຕິ. ‘‘ວິຎ຺ຎາເປຖ, ອາວຸໂສ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣກາ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂູ ອາຄຕາ. ເທຖ ເນສໍ ຈີວຣານີ’’ຕິ, ພຫຸໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສຸໍ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ສຠາຍໍ ນິສິນ຺ໂນ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປຸຣິສໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣກາ ອຍ຺ໂຍ ຠິກ຺ຂູ ອາຄຕາ. ເຕສໍ ມຍາ ຈີວຣໍ ທິນ຺ນ’’ນ຺ຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍາປິ ທິນ຺ນ’’ນ຺ຕິ. ອປໂຣປິ ເອວມາຫ – ‘‘ມຍາປິ ທິນ຺ນ’’ນ຺ຕິ. ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫຸໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ທຸສ຺ສວາຓິຊ຺ຊໍ ວາ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຄ຺ຄາຫິກສາລໍ [ປຏຄ຺ຄາຫິກສາລໍ (?)] ວາ ປສາເຣສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫຸໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫຸໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫຸໍ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໒໓. ‘‘ຕຎ຺ເຈ ອຎ຺ຎາຕໂກ ຄຫປຕິ ວາ ຄຫປຕານີ ວາ ພຫູຫິ ຈີວເຣຫິ ອຠິຫຏ຺ຐຸໍ ປວາເຣຍ຺ຍ ສນ຺ຕຣຸຕ຺ຕຣປຣມໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ຕໂຕ ຈີວຣໍ ສາທິຕພ຺ພໍ. ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໒໔. ຕຎ຺ເຈຕິ ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ.

ອຎ຺ຎາຕໂກ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ໂຘ.

ຄຫປຕິ ນາມ ໂຍ ໂກຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຄຫປຕານີ ນາມ ຍາ ກາຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ພຫູຫິ ຈີວເຣຫີຕິ ພຫຸເກຫິ ຈີວເຣຫິ.

ອຠິຫຏ຺ຐຸໍ ປວາເຣຍ຺ຍາຕິ ຍາວຕກໍ ອິຈ຺ຉສິ ຕາວຕກໍ ຄຓ຺ຫາຫີຕິ.

ສນ຺ຕຣຸຕ຺ຕຣປຣມໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ຕໂຕ ຈີວຣໍ ສາທິຕພ຺ພນ຺ຕິ ສເຈ ຕີຓິ ນຏ຺ຐານິ ໂຫນ຺ຕິ ທ຺ເວ ສາທິຕພ຺ພານິ, ທ຺ເວ ນຏ຺ຐານິ ເອກໍ ສາທິຕພ຺ພໍ, ເອກໍ ນຏ຺ຐໍ ນ ກິຎ຺ຈິ ສາທິຕພ຺ພໍ.

ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ສາທິເຍຍ຺ຍາຕິ ຕຕຸຕ຺ຕຣິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕຕຸຕ຺ຕຣິ ວິຎ຺ຎາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໒໕. ອຎ຺ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ ຕຕຸຕ຺ຕຣິ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ ຕຕຸຕ຺ຕຣິ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ ຕຕຸຕ຺ຕຣິ ຈີວຣໍ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໒໖. ອນາປຕ຺ຕິ – ‘‘ເສສກໍ ອາຫຣິສ຺ສາມີ’’ຕິ ຫຣນ຺ໂຕ ຄຈ຺ຉຕິ, ‘‘ເສສກໍ ຕຸຍ຺ເຫວ ໂຫຕູ’’ຕິ ເທນ຺ຕິ, ນ ອຈ຺ຉິນ຺ນກາຣຓາ ເທນ຺ຕິ, ນ ນຏ຺ຐກາຣຓາ ເທນ຺ຕິ, ຎາຕການໍ, ປວາຣິຕານໍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຕຕຸຕ຺ຕຣິສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ສຕ຺ຕມໍ.

໘. ອຸປກ຺ຂຏສິກ຺ຂາປທໍ

໕໒໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ປຊາປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອິມໍ ວາຈໍ ຠາສມານສ຺ສ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຫາປຸຎ຺ໂຎສິ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ອຸປນນ຺ທ, ອມຸກສ຺ມິໍ ໂອກາເສ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ປຊາປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’’ຕິ. ‘‘ອຕ຺ຖາວຸໂສ, ມໍ ໂສ ອຸປຏ຺ຐາໂກ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ໂສ ປຸຣິໂສ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ປຸຣິສໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ມໍ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາໂມສີ’’ຕິ? ‘‘ອປິ ເມຍ຺ຍ, ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’’ຕິ. ‘‘ສເຈ ໂຂ ມໍ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາໂມສິ, ເອວຣູເປນ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຫິ. ກ຺ຍາຫໍ ເຕນ ອຈ຺ຉນ຺ໂນປິ ກຣິສ຺ສາມິ ຍາຫໍ ນ ປຣິຠຸຎ຺ຊິສ຺ສາມີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ມຫິຈ຺ຉາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ. ນຍິເມ ສຸກຣາ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຕຸໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ໂຍ ອຸປນນ຺ໂທ ມຍາ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ມໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍ຺ຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ …ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕໂກ ເຕ, ອຸປນນ຺ທ, ອຎ຺ຎາຕໂກ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕກສ຺ສ ນ ຊານາຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ສນ຺ຕໍ ວາ ອສນ຺ຕໍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໒໘. ‘‘ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອຎ຺ຎາຕກສ຺ສ ຄຫປຕິສ຺ສ ວາ ຄຫປຕານິຍາ ວາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ [ຈີວຣເຈຕາປນໍ (ສ຺ຍາ.)] ອຸປກ຺ຂຏໍ ໂຫຕິ – ‘ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’ຕິ; ຕຕ຺ຣ ເຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ – ‘ສາຘຸ ວຕ ມໍ ອາຍສ຺ມາ ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນ ເອວຣູປໍ ວາ ເອວຣູປໍ ວາ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອຈ຺ຉາເທຫີ’ຕິ, ກລ຺ຍາຓກມ຺ຍຕໍ ອຸປາທາຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໒໙. ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສາຕິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຣິຕ຺ວາ, ຠິກ຺ຂຸໍ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາໂມ.

ອຎ຺ຎາຕໂກ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ໂຘ.

ຄຫປຕິ ນາມ ໂຍ ໂກຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຄຫປຕານີ ນາມ ຍາ ກາຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ນາມ ຫິຣຎ຺ຎໍ ວາ ສຸວຓ຺ຓໍ ວາ ມຸຕ຺ຕາ ວາ ມຓິ ວາ ປວາໂຬ ວາ ຜລິໂກ ວາ ປຏໂກ ວາ ສຸຕ຺ຕໍ ວາ ກປ຺ປາໂສ ວາ.

ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນາຕິ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິເຕນ.

ເຈຕາເປຕ຺ວາຕິ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ.

ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີຕິ ທສ຺ສາມິ.

ຕຕ຺ຣ ເຈ ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ຍໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ອຸປກ຺ຂຏໍ ໂຫຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ.

ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕຕິ ປຸພ຺ເພ ອວຸຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ – ‘‘ກີທິເສນ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວເຣນ ອຕ຺ໂຖ, ກີທິສໍ ເຕ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປມີ’’ຕິ?

ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາຕິ ຆຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ .

ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ອາຍຕໍ ວາ ໂຫຕຸ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ສຓ຺ຫໍ ວາ.

ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນາຕິ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິເຕນ.

ເອວຣູປໍ ວາ ເອວຣູປໍ ວາຕິ. ອາຍຕໍ ວາ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ສຓ຺ຫໍ ວາ.

ເຈຕາເປຕ຺ວາຕິ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ.

ອຈ຺ຉາເທຫີຕິ ທຊ຺ເຊຫິ.

ກລ຺ຍາຓກມ຺ຍຕໍ ອຸປາທາຍາຕິ ສາຘຕ຺ຖິໂກ [ສາຘຸຕ຺ຖິໂກ (ສ຺ຍາ.)] ມຫຄ຺ຆຕ຺ຖິໂກ. ຕສ຺ສ ວຈເນນ ອາຍຕໍ ວາ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ສຓ຺ຫໍ ວາ ເຈຕາເປຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຎ຺ຎາຕກໍ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ, ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໓໐. ອຎ຺ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໓໑. ອນາປຕ຺ຕິ ຎາຕການໍ, ປວາຣິຕານໍ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ມຫຄ຺ຆໍ ເຈຕາເປຕຸກາມສ຺ສ ອປ຺ປຄ຺ຆໍ ເຈຕາເປຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ອຸປກ຺ຂຏສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ອຏ຺ຐມໍ.

໙. ທຸຕິຍອຸປກ຺ຂຏສິກ຺ຂາປທໍ

໕໓໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປຸຣິສໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘‘ອຫມ຺ປິ ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ເຕສໍ ປຸຣິສານໍ ອິມໍ ກຖາສລ຺ລາປໍ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຫາປຸຎ຺ໂຎສິ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ອຸປນນ຺ທ. ອມຸກສ຺ມິໍ ໂອກາເສ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ອຎ຺ຎຕຣໍ ປຸຣິສໍ ເອຕທໂວຈ – ‘ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’ຕິ. ໂສປິ ເອວມາຫ – ‘ອຫມ຺ປິ ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’’ຕິ. ‘‘ອຕ຺ຖາວຸໂສ, ມໍ ເຕ ອຸປຏ຺ຐາກາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ເຕ ປຸຣິສາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຕ ປຸຣິເສ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ມໍ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣຫິ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາມາຕ຺ຖາ’’ຕິ? ‘‘ອປິ ນຍ຺ຍ, ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣຫິ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມາ’’’ຕິ. ‘‘ສເຈ ໂຂ ມໍ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣຫິ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາມາຕ຺ຖ, ເອວຣູເປນ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຖ, ກ຺ຍາຫໍ ເຕຫິ ອຈ຺ຉນ຺ໂນປິ ກຣິສ຺ສາມິ, ຍານາຫໍ ນ ປຣິຠຸຎ຺ຊິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ປຸຣິສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ມຫິຈ຺ຉາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ. ນຍິເມ ສຸກຣາ ຈີວເຣຫິ ອຈ຺ຉາເທຕຸໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ໂຍ ອຸປນນ຺ໂທ ອມ຺ເຫຫິ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ!

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ປຸຣິສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕກາ ເຕ, ອຸປນນ຺ທ, ອຎ຺ຎາຕກາ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕກາ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕການໍ ນ ຊານາຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ສນ຺ຕໍ ວາ ອສນ຺ຕໍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຎ຺ຎາຕເກ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໓໓. ‘‘ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອຸຠິນ຺ນໍ ອຎ຺ຎາຕການໍ ຄຫປຕີນໍ ວາ ຄຫປຕານີນໍ ວາ ປຈ຺ເຈກຈີວຣເຈຕາປນ຺ນານິ ອຸປກ຺ຂຏານິ ໂຫນ຺ຕິ – ‘ອິເມຫິ ມຍໍ ປຈ຺ເຈກຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນຫິ ປຈ຺ເຈກຈີວຣານິ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຈີວເຣຫິ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມາ’ຕິ; ຕຕ຺ຣ ເຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ – ‘ສາຘຸ ວຕ ມໍ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ອິເມຫິ ປຈ຺ເຈກຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນຫິ ເອວຣູປໍ ວາ ເອວຣູປໍ ວາ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອຈ຺ຉາເທຖ, ອຸໂຠວ ສນ຺ຕາ ເອເກນາ’ຕິ, ກລ຺ຍາຓກມ຺ຍຕໍ ອຸປາທາຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໓໔. ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສາຕິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຣິຕ຺ວາ, ຠິກ຺ຂຸໍ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາມາ.

ອຸຠິນ຺ນນ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ.

ອຎ຺ຎາຕກາ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ຘາ.

ຄຫປຕີ ນາມ ເຍ ເກຈິ ອຄາຣ ອຊ຺ຌາວສນ຺ຕິ.

ຄຫປຕານິໂຍ ນາມ ຍາ ກາຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສນ຺ຕິ.

ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນານິ ນາມ ຫິຣຎ຺ຎາ ວາ ສຸວຓ຺ຓາ ວາ ມຸຕ຺ຕາ ວາ ມຓີ ວາ ປວາຬາ ວາ ຜລິກາ ວາ ປຏກາ ວາ ສຸຕ຺ຕາ ວາ ກປ຺ປາສາ ວາ.

ອິເມຫິ ປຈ຺ເຈກຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນຫິຕິ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິເຕຫິ.

ເຈຕາເປຕ຺ວາຕິ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ.

ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມາຕິ ທສ຺ສາມ.

ຕຕ຺ຣ ເຈ ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ຍໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນານິ ອຸປກ຺ຂຏານິ ໂຫນ຺ຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ.

ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕຕິ ປຸພ຺ເພ ອວຸຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ – ‘‘ກີທິເສນ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວເຣນ ອຕ຺ໂຖ, ກີທິສໍ ເຕ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປມາ’’ຕິ.

ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາຕິ ຆຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ.

ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ອາຍຕໍ ວາ ໂຫຕຸ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ສຓ຺ຫໍ ວາ.

ອິເມຫິ ປຈ຺ເຈກຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນຫີຕິ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິເຕຫິ.

ເອວຣູປໍ ວາ ເອວຣູປໍ ວາຕິ ອາຍຕໍ ວາ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ສຓ຺ຫໍ ວາ.

ເຈຕາເປຕ຺ວາຕິ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ.

ອຈ຺ຉາເທຖາຕິ ທຊ຺ເຊຖ.

ອຸໂຠວ ສນ຺ຕາ ເອເກນາຕິ ທ຺ເວປິ ຊນາ ເອເກນ.

ກລ຺ຍາຓກມ຺ຍຕໍ ອຸປາທາຍາຕິ ສາຘຕ຺ຖິໂກ ມຫຄ຺ຆຕ຺ຖິໂກ.

ຕສ຺ສ ວຈເນນ ອາຍຕໍ ວາ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ສຓ຺ຫໍ ວາ ເຈຕາເປນ຺ຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຎ຺ຎາຕເກ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໓໕. ອຎ຺ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໓໖. ອນາປຕ຺ຕິ – ຎາຕການໍ, ປວາຣິຕານໍ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ມຫຄ຺ຆໍ ເຈຕາເປຕຸກາມານໍ ອປ຺ປຄ຺ຆໍ ເຈຕາເປຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ທຸຕິຍອຸປກ຺ຂຏສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ນວມໍ.

໑໐. ຣາຊສິກ຺ຂາປທໍ

໕໓໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາໂກ ມຫາມຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທູເຕນ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປາເຫສິ – ‘‘ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຫີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ທູໂຕ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ອາຠຕໍ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕຸ ອາຍສ຺ມາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນ’’ນ຺ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ທູຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນ ໂຂ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ, ຈີວຣຎ຺ຈ ໂຂ ມຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ ກາເລນ ກປ຺ປິຍ’’ນ຺ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ໂສ ທູໂຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຕ຺ຖິ ປນາຍສ຺ມໂຕ ໂກຈິ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ’’ຕິ? ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ອາຣາມໍ ອຄມາສິ ເກນຈິເທວ ກຣຓີເຍນ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ທູຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອໂສ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸປາສໂກ ຠິກ຺ຂູນໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ທູໂຕ ຕໍ ອຸປາສກໍ ສຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຍໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກຣໍ ນິທ຺ທິສິ ສຎ຺ຎຕ຺ໂຕ ໂສ ມຍາ. ອຸປສງ຺ກມຕຸ ອາຍສ຺ມາ ກາເລນ, ຈີວເຣນ ຕໍ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ໂສ ມຫາມຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ປຣິຠຸຎ຺ຊຕຸ ອຍ຺ໂຍ ຕໍ ຈີວຣໍ, ອິຈ຺ຉາມ ມຍໍ ອຍ຺ເຍນ ຕໍ ຈີວຣໍ ປຣິຠຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ອຸປາສກໍ ນ ກິຎ຺ຈິ ອວຈາສິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ໂສ ມຫາມຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ປຣິຠຸຎ຺ຊຕຸ ອຍ຺ໂຍ ຕໍ ຈີວຣໍ, ອິຈ຺ຉາມ ມຍໍ ອຍ຺ເຍນ ຕໍ ຈີວຣໍ ປຣິຠຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ອຸປາສກໍ ນ ກິຎ຺ຈິ ອວຈາສິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ໂສ ມຫາມຕ຺ໂຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ປຣິຠຸຎ຺ຊຕຸ ອຍ຺ໂຍ ຕໍ ຈີວຣໍ, ອິຈ຺ຉາມ ມຍໍ ອຍ຺ເຍນ ຕໍ ຈີວຣໍ ປຣິຠຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເນຄມສ຺ສ ສມໂຍ ໂຫຕິ. ເນຄເມນ ຈ ກຕິກາ ກຕາ ໂຫຕິ – ‘‘ໂຍ ປຈ຺ຉາ ອາຄຈ຺ຉຕິ ປຎ຺ຎາສໍ ພທ຺ໂຘ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ໂສ ອຸປາສໂກ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ອຸປາສກໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຕ຺ໂຖ ເມ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣນາ’’ຕິ. ‘‘ອຊ຺ຊຓ຺ໂຫ, ຠນ຺ເຕ, ອາຄເມຫິ, ອຊ຺ຊ ເນຄມສ຺ສ ສມໂຍ. ເນຄເມນ ຈ ກຕິກາ ກຕາ ໂຫຕິ – ‘ໂຍ ປຈ຺ຉາ ອາຄຈ຺ຉຕິ ປຎ຺ຎາສໍ ພທ຺ໂຘ’’’ຕິ. ‘‘ອຊ຺ເຊວ ເມ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣໍ ເທຫີ’’ຕິ ໂອວຏ຺ຏິກາຍ ປຣາມສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸປນນ຺ເທນ ສກ຺ຍປຸຕ຺ເຕນ ນິປ຺ປີຬິຍມາໂນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ປຈ຺ຉາ ອຄມາສິ. ມນຸສ຺ສາ ຕໍ ອຸປາສກໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ອຍ຺ໂຍ, ປຈ຺ຉາ ອາຄໂຕ, ປຎ຺ຎາສໍ ຊີໂນສີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ມຫິຈ຺ຉາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ. ນຍິເມສໍ ສຸກຣໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈມ຺ປິ ກາຕຸໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ອຸປາສເກນ – ‘ອຊ຺ຊຓ຺ໂຫ, ຠນ຺ເຕ, ອາຄເມຫີ’ຕິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາຄເມສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ອຸປາສເກນ – ‘ອຊ຺ຊຓ຺ໂຫ, ຠນ຺ເຕ, ອາຄເມຫີ’ຕິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາຄເມສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ອຸປາສເກນ – ‘ອຊ຺ຊຓ຺ໂຫ, ຠນ຺ເຕ, ອາຄເມຫີ’ຕິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາຄເມສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຸປາສເກນ – ‘ອຊ຺ຊຓ຺ໂຫ, ຠນ຺ເຕ, ອາຄເມຫີ’ຕິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ນາຄເມສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໓໘. ‘‘ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຣາຊາ ວາ ຣາຊໂຠຄ຺ໂຄ ວາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ວາ ຄຫປຕິໂກ ວາ ທູເຕນ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປຫິເຓຍ຺ຍ – ‘ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນ ຈີວຣໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຫີ’ຕິ. ໂສ ເຈ ທູໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອິທໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ອາຠຕໍ, ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕຸ ອາຍສ຺ມາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນ’ນ຺ຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ໂສ ທູໂຕ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ນ ໂຂ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ. ຈີວຣຎ຺ຈ ໂຂ ມຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ, ກາເລນ ກປ຺ປິຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ທູໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘ອຕ຺ຖິ ປນາຍສ຺ມໂຕ ໂກຈິ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ’ຕິ, ຈີວຣຕ຺ຖິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ ອາຣາມິໂກ ວາ ອຸປາສໂກ ວາ – ‘ເອໂສ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂູນໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ’ຕິ. ໂສ ເຈ ທູໂຕ ຕໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກຣໍ ສຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘ຍໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກຣໍ ນິທ຺ທິສິ ສຎ຺ຎຕ຺ໂຕ ໂສ ມຍາ, ອຸປສງ຺ກມຕຸ ອາຍສ຺ມາ ກາເລນ, ຈີວເຣນ ຕໍ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສຕີ’ຕິ, ຈີວຣຕ຺ຖິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ທ຺ວຕ຺ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈເທຕພ຺ໂພ ສາເຣຕພ຺ໂພ – ‘ອຕ຺ໂຖ ເມ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣນາ’ຕິ. ທ຺ວຕ຺ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທຍມາໂນ ສາຣຍມາໂນ ຕໍ ຈີວຣໍ ອຠິນິປ຺ຜາເທຍ຺ຍ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ອຠິນິປ຺ຜາເທຍ຺ຍ, ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຉກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣມໍ ຕຸຓ຺ຫີຠູເຕນ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຐາຕພ຺ພໍ. ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ປຎ຺ຈກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຉກ຺ຂຕ຺ຕຸປຣມໍ ຕຸຓ຺ຫີຠູໂຕ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຕິຏ຺ຐມາໂນ ຕໍ ຈີວຣໍ ອຠິນິປ຺ຜາເທຍ຺ຍ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ວາຍມມາໂນ ຕໍ ຈີວຣ ອຠິນິປ຺ຜາເທຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ໂນ ເຈ ອຠິນິປ຺ຜາເທຍ຺ຍ, ຍຕສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ອາຠຕໍ, ຕຕ຺ຖ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘ຍໍ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປຫິຓິຕ຺ຖ, ນ ຕໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກິຎ຺ຈິ ອຕ຺ຖໍ ອນຸໂຠຕິ, ຍຸຎ຺ຊນ຺ຕາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ສກໍ, ມາ ໂວ ສກໍ ວິນສ຺ສາ’ຕິ, ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສາມີຈີ’’ຕິ.

໕໓໙. ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສາຕິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຣິຕ຺ວາ, ຠິກ຺ຂຸໍ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາໂມ.

ຣາຊາ ນາມ ໂຍ ໂກຈິ ຣຊ຺ຊໍ ກາເຣຕິ.

ຣາຊໂຠຄ຺ໂຄ ນາມ ໂຍ ໂກຈິ ຣຎ຺ໂຎ ຠຕ຺ຕເວຕນາຫາໂຣ.

ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ ນາມ ຊາຕິຍາ ພ຺ຣາຫ຺ມໂຓ.

ຄຫປຕິໂກ ນາມ ຐເປຕ຺ວາ ຣາຊໍ ຣາຊໂຠຄ຺ຄໍ ພ຺ຣາຫ຺ມຓໍ ອວເສໂສ ຄຫປຕິໂກ ນາມ.

ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ນາມ ຫິຣຎ຺ຎໍ ວາ ສຸວຓ຺ຓໍ ວາ ມຸຕ຺ຕາ ວາ ມຓິ ວາ.

ອິມິນາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ເນນາຕິ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐິເຕນ.

ເຈຕາເປຕ຺ວາຕິ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ.

ອຈ຺ຉາເທຫີຕິ ທຊ຺ເຊຫິ.

ໂສ ເຈ ທູໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອິທໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ອາຠຕໍ. ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕຸ ອາຍສ຺ມາ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນ’’ນ຺ຕິ, ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ໂສ ທູໂຕ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ນ ໂຂ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ. ຈີວຣຎ຺ຈ ໂຂ ມຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ, ກາເລນ ກປ຺ປິຍ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ເຈ ທູໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ອຕ຺ຖິ ປນາຍສ຺ມໂຕ ໂກຈິ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ’’ຕິ? ຈີວຣຕ຺ຖິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ ນິທ຺ທິສິຕພ຺ໂພ ອາຣາມິໂກ ວາ ອຸປາສໂກ ວາ – ‘‘ເອໂສ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂູນໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ’’ຕິ. ນ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ຕສ຺ສ ເທຫີຕິ ວາ, ໂສ ວາ ນິກ຺ຂິປິສ຺ສຕິ, ໂສ ວາ ປຣິວຕ຺ເຕສ຺ສຕິ, ໂສ ວາ ເຈຕາເປສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ໂສ ເຈ ທູໂຕ ຕໍ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກຣໍ ສຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ – ‘‘ຍໍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ອາຍສ຺ມາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກຣໍ ນິທ຺ທິສິ ສຎ຺ຎຕ຺ໂຕ ໂສ ມຍາ. ອຸປສງ຺ກມຕຸ ອາຍສ຺ມາ ກາເລນ, ຈີວເຣນ ຕໍ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສຕີ’’ຕິ, ຈີວຣຕ຺ຖິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈກໂຣ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ທ຺ວຕ຺ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈເທຕພ຺ໂພ ສາເຣຕພ຺ໂພ – ‘‘ອຕ຺ໂຖ ເມ, ອາວຸໂສ, ຈີວເຣນາ’’ຕິ. ນ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ເທຫິ ເມ ຈີວຣໍ, ອາຫຣ ເມ ຈີວຣໍ, ປຣິວຕ຺ເຕຫິ ເມ ຈີວຣໍ, ເຈຕາເປຫິ ເມ ຈີວຣ’’ນ຺ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ອຠິນິປ຺ຜາເທຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ອຠິນິປ຺ຜາເທຕິ, ຕຕ຺ຖ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕຸຓ຺ຫີຠູເຕນ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຐາຕພ຺ພໍ. ນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ. ນ ອາມິສໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພໍ. ນ ຘມ຺ໂມ ຠາສິຕພ຺ໂພ. ‘‘ກິໍ ກາຣຓາ ອາຄໂຕສີ’’ຕິ ປຸຈ຺ຉິຍມາໂນ ‘‘ຊານາຫິ, ອາວຸໂສ’’ຕິ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ. ສເຈ ອາສເນ ວາ ນິສີທຕິ, ອາມິສໍ ວາ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ຘມ຺ມໍ ວາ ຠາສຕິ, ຐານໍ ຠຎ຺ຊຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຐາຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຐາຕພ຺ພໍ. ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈເທຕ຺ວາ ຈຕຸກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາຕພ຺ພໍ. ປຎ຺ຈກ຺ຂຕຸໍ ໂຈເທຕ຺ວາ ທ຺ວິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາຕພ຺ພໍ. ຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈເທຕ຺ວາ ນ ຐາຕພ຺ພໍ. ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ວາຍມມາໂນ ຕໍ ຈີວຣໍ ອຠິນິປ຺ຜາເທຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ອຕິເຣກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອຕິເຣກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ອຠິນິປ຺ຜາທິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

ໂນ ເຈ ອຠິນິປ຺ຜາເທຍ຺ຍ, ຍຕສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ອາຠຕໍ ຕຕ຺ຖ ສາມໍ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ ທູໂຕ ວາ ປາເຫຕພ຺ໂພ – ‘‘ຍໍ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣເຈຕາປນ຺ນໍ ປຫິຓິຕ຺ຖ ນ ຕໍ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ກິຎ຺ຈິ ອຕ຺ຖໍ ອນຸໂຠຕິ. ຍຸຎ຺ຊນ຺ຕາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ສກໍ, ມາ ໂວ ສກໍ ວິນສ຺ສາ’’ຕິ.

ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສາມີຈີຕິ ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ອນຸຘມ຺ມຕາ.

໕໔໐. ອຕິເຣກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອຕິເຣກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ ອຠິນິປ຺ຜາເທຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອຕິເຣກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ເວມຕິໂກ ອຠິນິປ຺ຜາເທຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອຕິເຣກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ອູນກສຎ຺ຎີ ອຠິນິປ຺ຜາເທຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອູນກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອູນກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອູນກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ ອູນກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ ອູນກສຎ຺ຎີ ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໔໑. ອນາປຕ຺ຕິ – ຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ, ຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ, ອູນກຕິກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ໂຈທນາຍ, ອູນກຉກ຺ຂຕ຺ຕຸໍ ຐາເນນ, ອໂຈທິຍມາໂນ ເທຕິ, ສາມິກາ ໂຈເທຕ຺ວາ ເທນ຺ຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຣາຊສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທສມໍ.

ກຖິນວຄ຺ໂຄ ປຐໂມ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ອຸພ຺ຠຕໍ ກຖິນໍ ຕີຓິ, ໂຘວນຎ຺ຈ ປຏິຄ຺ຄໂຫ;

ອຎ຺ຎາຕການິ ຕີເຓວ, ອຸຠິນ຺ນໍ ທູຕເກນ ຈາຕິ.

໒. ໂກສິຍວຄ຺ໂຄ

໑. ໂກສິຍສິກ຺ຂາປທໍ

໕໔໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ອາຬວິຍໍ ວິຫຣຕິ ອຄ຺ຄາຬເວ ເຈຕິເຍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ໂກສິຍກາຣເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ພຫູ, ອາວຸໂສ, ໂກສກາຣເກ ປຈຖ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ທສ຺ສຖ, ມຍມ຺ປິ ອິຈ຺ຉາມ ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ. ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອມ຺ເຫ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ – ‘ພຫູ, ອາວຸໂສ, ໂກສກາຣເກ ປຈຖ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ທສ຺ສຖ, ມຍມ຺ປິ ອິຈ຺ຉາມ ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຕຸ’ນ຺ຕິ! ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ອລາຠາ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ທຸລ຺ລທ຺ຘໍ, ເຍ ມຍໍ ອາຊີວສ຺ສ ເຫຕຸ ປຸຕ຺ຕທາຣສ຺ສ ກາຣຓາ ພຫູ ຂຸທ຺ທເກ ປາເຓ ສງ຺ຆາຕໍ ອາປາເທມາ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ໂກສິຍກາຣເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ – ‘ພຫູ, ອາວຸໂສ, ໂກສກາຣເກ ປຈຖ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ທສ຺ສຖ, ມຍມ຺ປິ ອິຈ຺ຉາມ ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຕຸ’’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂກສິຍກາຣເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຖ – ‘ພຫູ, ອາວຸໂສ, ໂກສກາຣເກ ປຈຖ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ທສ຺ສຖ, ມຍມ຺ປິ ອິຈ຺ຉາມ ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຕຸ’’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ໂກສິຍກາຣເກ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວກ຺ຂຖ – ພຫູ, ອາວຸໂສ, ໂກສກາຣເກ ປຈຖ, ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ທສ຺ສຖ, ມຍມ຺ປິ ອິຈ຺ຉາມ ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຕຸນ຺ຕິ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໔໓. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໔໔. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ສນ຺ຖຕໍ ນາມ ສນ຺ຖຣິຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ ອວາຍິມໍ.

ກາຣາເປຍ຺ຍາຕິ ເອເກນປິ ໂກສິຍໍສຸນາ ມິສ຺ສິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ໂກສິຍມິສ຺ສກໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໔໕. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ເຎນ ກຕໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໕໔໖. ອນາປຕ຺ຕິ ວິຕານໍ ວາ ຠູມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ສາຓິປາກາຣໍ ວາ ຠິສິໍ ວາ ພິພ຺ໂພຫນໍ ວາ ກໂຣຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ໂກສິຍສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຐມໍ.

໒. ສຸທ຺ຘກາຬກສິກ຺ຂາປທໍ

໕໔໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ເວສາລິຍໍ ວິຫຣຕິ ມຫາວເນ ກູຏາຄາຣສາລາຍໍ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ວິຫາຣຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ຕາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ຄິຫີ ກາມໂຠຄິໂນ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໔໘. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໔໙. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ກາຬກໍ ນາມ ທ຺ເວ ກາຬການິ – ຊາຕິຍາ ກາຬກໍ ວາ ຣຊນກາຬກໍ ວາ.

ສນ຺ຖຕໍ ນາມ ສນ຺ຖຣິຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ ອວາຍິມໍ.

ກາຣາເປຍ຺ຍາຕິ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ …ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໕໐. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ເຎນ ກຕໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໕໕໑. ອນາປຕ຺ຕິ ວິຕານໍ ວາ ຠູມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ສາຓິປາກາຣໍ ວາ ຠິສິໍ ວາ ພິພ຺ໂພຫນໍ ວາ ກໂຣຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ສຸທ຺ຘກາຬກສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທຸຕິຍໍ.

໓. ທ຺ເວຠາຄສິກ຺ຂາປທໍ

໕໕໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ, ເຕ ໂຖກໍເຍວ ໂອທາຕໍ ອນ຺ເຕ ອາທິຍິຕ຺ວາ ຕເຖວ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປນ຺ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ໂຖກໍເຍວ ໂອທາຕໍ ອນ຺ເຕ ອາທິຍິຕ຺ວາ ຕເຖວ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂຖກໍເຍວ ໂອທາຕໍ ອນ຺ເຕ ອາທິຍິຕ຺ວາ ຕເຖວ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ໂຖກໍເຍວ ໂອທາຕໍ ອນ຺ເຕ ອາທິຍິຕ຺ວາ ຕເຖວ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໕໓. ‘‘ນວໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣຍມາເນນ ທ຺ເວ ຠາຄາ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ອາທາຕພ຺ພາ ຕຕິຍໍ ໂອທາຕານໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ໂຄຈຣິຍານໍ. ອນາທາ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ຠາເຄ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ຕຕິຍໍ ໂອທາຕານໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ໂຄຈຣິຍານໍ ນວໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໕໔. ນວໍ ນາມ ກຣຓໍ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ສນ຺ຖຕໍ ນາມ ສນ຺ຖຣິຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ ອວາຍິມໍ.

ກາຣຍມາເນນາຕິ ກໂຣນ຺ໂຕ ວາ ກາຣາເປນ຺ໂຕ ວາ.

ທ຺ເວ ຠາຄາ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ອາທາຕພ຺ພາຕິ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ທ຺ເວ ຕຸລາ ອາທາຕພ຺ພາ.

ຕຕິຍໍ ໂອທາຕານນ຺ຕິ ຕຸລໍ ໂອທາຕານໍ.

ຈຕຸຕ຺ຖໍ ໂຄຈຣິຍານນ຺ຕິ ຕຸລໍ ໂຄຈຣິຍານໍ.

ອນາທາ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ຠາເຄ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ຕຕິຍໍ ໂອທາຕານໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ ໂຄຈຣິຍານນ຺ຕິ. ອນາທິຍິຕ຺ວາ ທ຺ເວ ຕຸເລ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ຕຸລໍ ໂອທາຕານໍ ຕຸລໍ ໂຄຈຣິຍານໍ ນວໍ ສນ຺ຖຕໍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ, ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສນ຺ຖຕໍ ອນາທິຍິຕ຺ວາ ທ຺ເວ ຕຸເລ ສຸທ຺ຘກາຬການໍ ເອຬກໂລມານໍ ຕຸລໍ ໂອທາຕານໍ ຕຸລໍ ໂຄຈຣິຍານໍ ກາຣາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໕໕. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ເຎນ ກຕໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໕໕໖. ອນາປຕ຺ຕິ ຕຸລໍ ໂອທາຕານໍ ຕຸລໍ ໂຄຈຣິຍານໍ ອາທິຍິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ພຫຸຕຣໍ ໂອທາຕານໍ ພຫຸຕຣໍ ໂຄຈຣິຍານໍ ອາທິຍິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ສຸທ຺ຘໍ ໂອທາຕານໍ ສຸທ຺ຘໍ ໂຄຈຣິຍານໍ ອາທິຍິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ວິຕານໍ ວາ ຠູມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ສາຓິປາກາຣໍ ວາ ຠິສິໍ ວາ ພິພ຺ໂພຫນໍ ວາ ກໂຣຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ທ຺ເວຠາຄສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຕຕິຍໍ.

໔. ຉພ຺ພສ຺ສສິກ຺ຂາປທໍ

໕໕໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ອນຸວສ຺ສໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປນ຺ຕິ. ເຕ ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣນ຺ຕິ – ‘‘ເອຬກໂລມານິ ເທຖ. ເອຬກໂລເມຫິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອນຸວສ຺ສໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ‘ເອຬກໂລມານິ ເທຖ, ເອຬກໂລເມຫິ ອຕ຺ໂຖ’’’ຕິ! ອມ຺ຫາກໍ ປນ ສກິໍ ກຕານິ ສນ຺ຖຕານິ ປຎ຺ຈປິ ຉປິ ວສ຺ສານິ ໂຫນ຺ຕິ, ເຍສໍ ໂນ ທາຣກາ ອຸຫທນ຺ຕິປິ ອຸມ຺ມິຫນ຺ຕິປິ ອຸນ຺ທູເຣຫິປິ ຂຊ຺ຊນ຺ຕິ. ອິເມ ປນ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອນຸວສ຺ສໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປນ຺ຕິ, ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣນ຺ຕິ – ‘‘ເອຬກໂລມານິ ເທຖ, ເອຬກໂລເມຫິ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ!

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ອນຸວສ຺ສໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ‘ເອຬກໂລມານິ ເທຖ, ເອຬກໂລເມຫິ ອຕ຺ໂຖ’’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ອນຸວສ຺ສໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປນ຺ຕິ, ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣນ຺ຕິ – ‘ເອຬກໂລມານິ ເທຖ, ເອຬກໂລເມຫິ ອຕ຺ໂຖ’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ອນຸວສ຺ສໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ຍາຈນພຫຸລາ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິພຫຸລາ ວິຫຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ‘ເອຬກໂລມານິ ເທຖ, ເອຬກໂລເມຫິ ອຕ຺ໂຖ’ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໕໘. ‘‘ນວໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ຘາເຣຕພ຺ພໍ. ໂອເຣນ ເຈ ຉນ຺ນໍ ວສ຺ສານໍ ຕໍ ສນ຺ຖຕໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ວາ ອວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ວາ ອຎ຺ຎໍ ນວໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໕໕໙. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ໂກສມ຺ພິຍໍ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ. ຎາຕກາ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສຸໍ – ‘‘ອາຄຈ຺ຉຕຸ, ຠທນ຺ໂຕ ມຍໍ ອຸປຏ຺ຐຫິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູປິ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ຄຈ຺ຉາວຸໂສ, ຎາຕກາ ຕໍ ອຸປຏ຺ຐຫິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ. ໂສ ເອວມາຫ – ‘‘ຠຄວຕາ, ອາວຸໂສ, ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ – ‘ນວໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ຘາເຣຕພ຺ພ’ນ຺ຕິ. ອຫຎ຺ຈມ຺ຫິ ຄິລາໂນ, ນ ສກ຺ໂກມິ ສນ຺ຖຕໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ມຍ຺ຫຎ຺ຈ ວິນາ ສນ຺ຖຕາ ນ ຜາສຸ ໂຫຕິ. ນາຫໍ ຄມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຄິລານສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິໍ ທາຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ພາ. ເຕນ ຄິລາເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກມິ ສນ຺ຖຕໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໕໖໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກຕິ ສນ຺ຖຕໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຄິລາໂນ. ນ ສກ຺ໂກຕິ ສນ຺ຖຕໍ ອາທາຍ ປກ຺ກມິຕຸໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິຍາ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທິນ຺ນາ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສນ຺ຖຕສມ຺ມຸຕິ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໖໑. ‘‘ນວໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ຘາເຣຕພ຺ພໍ. ໂອເຣນ ເຈ ຉນ຺ນໍ ວສ຺ສານໍ ຕໍ ສນ຺ຖຕໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ວາ ອວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາ ວາ ອຎ຺ຎໍ ນວໍ ສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຍ຺ຍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໖໒. ນວໍ ນາມ ກຣຓໍ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ສນ຺ຖຕໍ ນາມ ສນ຺ຖຣິຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ ອວາຍິມໍ.

ກາຣາເປຕ຺ວາຕິ ກຣິຕ຺ວາ ວາ ກາຣາເປຕ຺ວາ ວາ.

ຉພ຺ພສ຺ສານິ ຘາເຣຕພ຺ພນ຺ຕິ ຉພ຺ພສ຺ສປຣມຕາ ຘາເຣຕພ຺ພໍ.

ໂອເຣນ ເຈ ຉນ຺ນໍ ວສ຺ສານນ຺ຕິ ອູນກຉພ຺ພສ຺ສານິ.

ຕໍ ສນ຺ຖຕໍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາຕິ ອຎ຺ເຎສໍ ທຕ຺ວາ.

ອວິສ຺ສຊ຺ເຊຕ຺ວາຕິ ນ ກສ຺ສຈິ ທຕ຺ວາ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິໍ ອຎ຺ຎໍ ນວໍ ສນ຺ຖຕໍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສນ຺ຖຕໍ ອູນກຉພ຺ພສ຺ສານິ ກາຣາປິຕໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໖໓. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

໕໖໔. ອນາປຕ຺ຕິ ຉພ຺ພສ຺ສານິ ກໂຣຕິ, ອຕິເຣກຉພ຺ພສ຺ສານິ ກໂຣຕິ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ອຎ຺ເຎນ ກຕໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ວິຕານໍ ວາ ຠູມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ສາຓິປາກາຣໍ ວາ ຠິສິໍ ວາ ພິພ຺ໂພຫນໍ ວາ ກໂຣຕິ, ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຉພ຺ພສ຺ສສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ.

໕. ນິສີທນສນ຺ຖຕສິກ຺ຂາປທໍ

໕໖໕. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຕມາສໍ ປຏິສລ຺ລີຍິຕຸໍ. ນມ຺ຫິ ເກນຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ,’’ຕິ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ນາສ຺ສຸຘ ໂກຈິ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ເຆນ ກຕິກາ ກຕາ ໂຫຕິ – ‘‘ອິຈ຺ຉຕາວຸໂສ, ຠຄວາ ເຕມາສໍ ປຏິສລ຺ລີຍິຕຸໍ. ນ ຠຄວາ ເກນຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນ. ໂຍ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມຕິ ໂສ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປເສໂນ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ໂຕ, ສປຣິໂສ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ອາຈິຓ຺ຓໍ ໂຂ ປເນຕໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອາຄນ຺ຕຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຏິສມ຺ໂມທິຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປເສນໍ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຈ຺ຈິ ໂວ, ອຸປເສນ, ຂມນີຍໍ ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍໍ, ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ອປ຺ປກິລມເຖນ ອທ຺ຘານໍ ອາຄຕາ’’ຕິ? ‘‘ຂມນີຍໍ, ຠຄວາ, ຍາປນີຍໍ, ຠຄວາ. ອປ຺ປກິລມເຖນ ຈ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອທ຺ຘານໍ ອາຄຕາ’’ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປເສນສ຺ສ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສທ຺ຘິວິຫາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຠຄວໂຕ ອວິທູເຣ ນິສິນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມນາປານິ ເຕ, ຠິກ຺ຂຸ, ປໍສຸກູລານີ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ມນາປານິ ປໍສຸກູລານີ’’ຕິ. ‘‘ກິສ຺ສ ປນ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ປໍສຸກູລິໂກ’’ຕິ? ‘‘ອຸປຊ຺ຌາໂຍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ປໍສຸກູລິໂກ. ເອວໍ ອຫມ຺ປິ ປໍສຸກູລິໂກ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປເສນໍ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ປາສາທິກາ ໂຂ ຕ຺ຍາຍໍ, ອຸປເສນ, ປຣິສາ. ກຖໍ ຕ຺ວໍ, ອຸປເສນ, ປຣິສໍ ວິເນສີ’’ຕິ? ‘‘ໂຍ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຸປສມ຺ປທໍ ຍາຈຕິ ຕມຫໍ [ຕາຫໍ (ກ.)] ເອວໍ ວທາມິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອາຣຎ຺ຎິໂກ ປິຓ຺ຑປາຕິໂກ ປໍສຸກູລິໂກ. ສເຈ ຕ຺ວມ຺ປິ ອາຣຎ຺ຎິໂກ ຠວິສ຺ສສິ ປິຓ຺ຑປາຕິໂກ ປໍສຸກູລິໂກ, ເອວາຫໍ ຕໍ ອຸປສມ຺ປາເທສ຺ສາມີ’ຕິ. ສເຈ ເມ ປຏິສ຺ສຸຓາຕິ ອຸປສມ຺ປາເທມິ, ໂນ ເຈ ເມ ປຏິສ຺ສຸຓາຕິ ນ ອຸປສມ຺ປາເທມິ. ໂຍ ມໍ ນິສ຺ສຍໍ ຍາຈຕິ ຕມຫໍ [ຕາຫໍ (ກ.)] ເອວໍ ວທາມິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອາຣຎ຺ຎິໂກ ປິຓ຺ຑປາຕິໂກ ປໍສຸກູລິໂກ. ສເຈ ຕ຺ວມ຺ປິ ອາຣຎ຺ຎິໂກ ຠວິສ຺ສສິ ປິຓ຺ຑປາຕິໂກ ປໍສຸກູລິໂກ, ເອວາຫໍ ເຕ ນິສ຺ສຍໍ ທສ຺ສາມີ’ຕິ. ສເຈ ເມ ປຏິສ຺ສຸຓາຕິ ນິສ຺ສຍໍ ເທມິ, ໂນ ເຈ ເມ ປຏິສ຺ສຸຓາຕິ ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທມິ. ເອວໍ ໂຂ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຣິສໍ ວິເນມີ’’ຕິ.

‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ, ອຸປເສນ. ສາຘຸ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ອຸປເສນ, ປຣິສໍ ວິເນສິ. ຊານາສິ ປນ ຕ຺ວໍ, ອຸປເສນ, ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຊານາມິ ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສາວຕ຺ຖິຍາ ໂຂ, ອຸປເສນ, ສງ຺ເຆນ ກຕິກາ ກຕາ – ‘ອິຈ຺ຉຕາວຸໂສ, ຠຄວາ ເຕມາສໍ ປຏິສລ຺ລີຍິຕຸໍ. ນ ຠຄວາ ເກນຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນ. ໂຍ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມຕິ ໂສ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ’ຕິ. ‘‘ປຎ຺ຎາຍິສ຺ສຕິ, ຠນ຺ເຕ, ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ໂຆ ສກາຍ ກຕິກາຍ, ນ ມຍໍ ອປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ວາ ນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິສ຺ສາມ, ຍຖາປຎ຺ຎຕ຺ເຕສຸ ສິກ຺ຂາປເທສຸ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ, ອຸປເສນ, ອປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ນ ປຎ຺ຎເປຕພ຺ພໍ, ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ວາ ນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິຕພ຺ພໍ, ຍຖາປຎ຺ຎຕ຺ເຕສຸ ສິກ຺ຂາປເທສຸ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ອນຸຊານາມິ, ອຸປເສນ, ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຣຎ຺ຎິກາ ປິຓ຺ຑປາຕິກາ ປໍສຸກູລິກາ ຍຖາສຸຂໍ ມໍ ທສ຺ສນາຍ ອຸປສງ຺ກມນ຺ຕູ’’ຕິ.

໕໖໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ພຫິທ຺ວາຣໂກຏ຺ຐເກ ຐິຕາ ໂຫນ຺ຕິ – ‘‘ມຍໍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປເສນໍ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ຕໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ເທສາເປສ຺ສາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປເສໂນ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ໂຕ ສປຣິໂສ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປເສນໍ ວງ຺ຄນ຺ຕປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ຊານາສິ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ອຸປເສນ, ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ຠຄວາປິ ມໍ, ອາວຸໂສ, ເອວມາຫ – ‘ຊານາສິ ປນ ຕ຺ວໍ, ອຸປເສນ, ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກ’ນ຺ຕິ? ນ ໂຂ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຊານາມິ ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສາວຕ຺ຖິຍາ ໂຂ, ອຸປເສນ, ສງ຺ເຆນ ກຕິກາ ກຕາ – ອິຈ຺ຉຕາວຸໂສ, ຠຄວາ ເຕມາສໍ ປຏິສລ຺ລີຍິຕຸໍ. ນ ຠຄວາ ເກນຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ເອເກນ ປິຓ຺ຑປາຕນີຫາຣເກນ. ໂຍ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມຕິ ໂສ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ’’ຕິ. ‘‘ປຎ຺ຎາຍິສ຺ສຕິ, ຠນ຺ເຕ, ສາວຕ຺ຖິຍາ ສງ຺ໂຆ ສກາຍ ກຕິກາຍ, ນ ມຍໍ ອປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ວາ ນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິສ຺ສາມ, ຍຖາປຎ຺ຎຕ຺ເຕສຸ ສິກ຺ຂາປເທສຸ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕິສ຺ສາມາຕິ. ອນຸຎ຺ຎາຕາວຸໂສ, ຠຄວຕາ – ‘ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຣຎ຺ຎິກາ ປິຓ຺ຑປາຕິກາ ປໍສຸກູລິກາ ຍຖາສຸຂໍ ມໍ ທສ຺ສນາຍ ອຸປສງ຺ກມນ຺ຕູ’’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປເສໂນ ອາຫ – ‘ນ ອປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎເປຕພ຺ພໍ, ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ວາ ນ ສມຸຈ຺ຉິນ຺ທິຕພ຺ພໍ, ຍຖາປຎ຺ຎຕ຺ເຕສຸ ສິກ຺ຂາປເທສຸ ສມາທາຍ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພ’’’ນ຺ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ອນຸຎ຺ຎາຕາ ກິຣ ຠຄວຕາ – ‘ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຣຎ຺ຎິກາ ປິຓ຺ຑປາຕິກາ ປໍສຸກູລິກາ ຍຖາສຸຂໍ ມໍ ທສ຺ສນາຍ ອຸປສງ຺ກມນ຺ຕູ’’’ຕິ. ເຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນໍ ປິເຫນ຺ຕາ [ທສ຺ສນາຍ ປິຫຍມານາ (ສ຺ຍາ.)] ສນ຺ຖຕານິ ອຸຊ຺ຌິຕ຺ວາ ອາຣຎ຺ຎິກງ຺ຄໍ ປິຓ຺ຑປາຕິກງ຺ຄໍ ປໍສຸກູລິກງ຺ຄໍ ສມາທິຍິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ສມ຺ພຫຸເລຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ເສນາສນຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ໂຕ ອທ຺ທສ ສນ຺ຖຕານິ ຕຫໍ ຕຫໍ ອຸຊ຺ຌິຕານິ. ປສ຺ສິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ກສ຺ສິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສນ຺ຖຕານິ ຕຫໍ ຕຫໍ ອຸຊ຺ຌິຕານີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມິ ທສ ອຕ຺ຖວເສ ປຏິຈ຺ຈ – ສງ຺ຆສຸຏ຺ຐຸຕາຍ, ສງ຺ຆຜາສຸຕາຍ,…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໖໗. ‘‘ນິສີທນສນ຺ຖຕໍ ປນ ຠິກ຺ຂຸນາ ກາຣຍມາເນນ ປຸຣາຓສນ຺ຖຕສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິ ອາທາຕພ຺ພາ ທຸພ຺ພຓ຺ຓກຣຓາຍ, ອນາທາ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ປຸຣາຓສນ຺ຖຕສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິໍ ນວໍ ນິສີທນສນ຺ຖຕໍ ກາຣາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໖໘. ນິສີທນໍ ນາມ ສທສໍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ສນ຺ຖຕໍ ນາມ ສນ຺ຖຣິຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ ອວາຍິມໍ.

ກາຣຍມາເນນາຕິ ກໂຣນ຺ໂຕ ວາ ກາຣາເປນ຺ໂຕ ວາ.

ປຸຣາຓສນ຺ຖຕໍ ນາມ ສກິໍ ນິວຕ຺ຖມ຺ປິ ສກິໍ ປາຣຸຕມ຺ປິ.

ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິ ອາທາຕພ຺ພາ ທຸພ຺ພຓ຺ຓກຣຓາຍາຕິ ຖິຣຠາວາຍ ວຏ຺ຏໍ ວາ ຈຕຸຣສ຺ສໍ ວາ ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ເອກເທເສ ວາ ສນ຺ຖຣິຕພ຺ພໍ ວິຊເຏຕ຺ວາ ວາ ສນ຺ຖຣິຕພ຺ພໍ.

ອນາທາ ເຈ ຠິກ຺ຂຸ ປຸຣາຓສນ຺ຖຕສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິນ຺ຕິ ອນາທິຍິຕ຺ວາ ປຸຣາຓສນ຺ຖຕສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິໍ ນວໍ ນິສີທນສນ຺ຖຕໍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ, ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ນິສີທນສນ຺ຖຕໍ ອນາທິຍິຕ຺ວາ ປຸຣາຓສນ຺ຖຕສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິໍ ກາຣາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໖໙. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕ຺ຕນາ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ອຕ຺ຕນາ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ປເຣຫິ ວິປ຺ປກຕໍ ປເຣຫິ ປຣິໂຍສາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ ກໂຣຕິ ວາ ກາຣາເປຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໕໗໐. ອນາປຕ຺ຕິ – ປຸຣາຓສນ຺ຖຕສ຺ສ ສາມນ຺ຕາ ສຸຄຕວິທຕ຺ຖິໍ ອາທິຍິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ອລຠນ຺ໂຕ ໂຖກຕຣໍ ອາທິຍິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ອລຠນ຺ໂຕ ອນາທິຍິຕ຺ວາ ກໂຣຕິ, ອຎ຺ເຎນ ກຕໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ວິຕານໍ ວາ ຠູມຕ຺ຖຣຓໍ ວາ ສາຓິປາກາຣໍ ວາ ຠິສິໍ ວາ ພິພ຺ໂພຫນໍ ວາ ກໂຣຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ນິສີທນສນ຺ຖຕສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຎ຺ຈມໍ.

໖. ເອຬກໂລມສິກ຺ຂາປທໍ

໕໗໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂກສເລສຸ ຊນປເທ ສາວຕ຺ຖິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ ອນ຺ຕຣາມຄ຺ເຄ ເອຬກໂລມານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕານິ ເອຬກໂລມານິ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ເຄນ ຠຓ຺ຑິກໍ ພນ຺ຘິຕ຺ວາ ອຄມາສິ. ມນຸສ຺ສາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸປ຺ປຓ຺ເຑສຸໍ – ‘‘ກິຕ຺ຕເກນ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ກີຕານິ? ກິຕ຺ຕໂກ ອຸທໂຍ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຕຫິ ມນຸສ຺ເສຫິ ອຸປ຺ປຓ຺ຑິຍມາໂນ ມງ຺ກຸ ອໂຫສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ສາວຕ຺ຖິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕານິ ເອຬກໂລມານິ ຐິຕໂກວ ອາສຸມ຺ຠິ. ຠິກ຺ຂູ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ອິມານິ ເອຬກໂລມານິ ຐິຕໂກວ ອາສຸມ຺ຠສີ’’ຕິ? ‘‘ຕຖາ ຫິ ປນາຫໍ, ອາວຸໂສ, ອິເມສໍ ເອຬກໂລມານໍ ກາຣຓາ ມນຸສ຺ເສຫິ ອຸປ຺ປຓ຺ຑິໂຕ’’ຕິ. ‘‘ກີວ ທູຣໂຕ ປນ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ອິມານິ ເອຬກໂລມານິ ອາຫຣີ’’ຕິ? ‘‘ອຕິເຣກຕິໂຍຊນໍ, ອາວຸໂສ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂຸ ອຕິເຣກຕິໂຍຊນໍ ເອຬກໂລມານິ ອາຫຣິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ຠິກ຺ຂຸ, ອຕິເຣກຕິໂຍຊນໍ ເອຬກໂລມານິ ອາຫຣີຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຕິເຣກຕິໂຍຊນໍ ເອຬກໂລມານິ ອາຫຣິສ຺ສສິ! ເນຕໍ ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໗໒. ‘‘ຠິກ຺ຂຸໂນ ປເນວ ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ນສ຺ສ ເອຬກໂລມານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຍ຺ຍຸໍ. ອາກງ຺ຂມາເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພານິ. ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຕິໂຍຊນປຣມໍ ສຫຕ຺ຖາ ຫຣິຕພ຺ພານິ [ຫາເຣຕພ຺ພານິ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກ.)], ອສນ຺ເຕ ຫາຣເກ. ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ຫເຣຍ຺ຍ, ອສນ຺ເຕປິ ຫາຣເກ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໗໓. ຠິກ຺ຂຸໂນ ປເນວ ອທ຺ຘານມຄ຺ຄປ຺ປຏິປນ຺ນສ຺ສາຕິ ປນ຺ຖໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕສ຺ສ.

ເອຬກໂລມານິ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸນ຺ຕິ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍຸໍ ສງ຺ຆໂຕ ວາ ຄຓໂຕ ວາ ຎາຕິໂຕ ວາ ມິຕ຺ຕໂຕ ວາ ປໍສຸກູລໍ ວາ ອຕ຺ຕໂນ ວາ ຘເນນ.

ອາກງ຺ຂມາເນນາຕິ ອິຈ຺ຉມາເນນ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພານິ.

ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຕິໂຍຊນປຣມໍ ສຫຕ຺ຖາ ຫຣິຕພ຺ພານີຕິ ຕິໂຍຊນປຣມຕາ ສຫຕ຺ຖາ ຫຣິຕພ຺ພານິ.

ອສນ຺ເຕ ຫາຣເກຕິ ນາຎ຺ໂຎ ໂກຈິ ຫາຣໂກ ໂຫຕິ ອິຕ຺ຖີ ວາ ປຸຣິໂສ ວາ ຄຫຏ຺ໂຐ ວາ ປພ຺ພຊິໂຕ ວາ.

ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ຫເຣຍ຺ຍ, ອສນ຺ເຕປິ ຫາຣເກຕິ ປຐມໍ ປາທໍ ຕິໂຍຊນໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທຸຕິຍໍ ປາທໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ອນ຺ໂຕຕິໂຍຊເນ ຐິໂຕ ພຫິຕິໂຍຊນໍ ປາເຕຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ອຎ຺ຎສ຺ສ ຍາເນ ວາ ຠຓ຺ເຑ ວາ ອຊານນ຺ຕສ຺ສ ປກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ຕິໂຍຊນໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພານິ…ເປ… ອິມານິ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ເອຬກໂລມານິ ຕິໂຍຊນໍ ອຕິກ຺ກາມິຕານິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ. ອິມານາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໗໔. ອຕິເຣກຕິໂຍຊເນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ ອຕິກ຺ກາເມຕິ [ຕິໂຍຊນໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ (ສ຺ຍາ.)], ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກຕິໂຍຊເນ ເວມຕິໂກ ອຕິກ຺ກາເມຕິ [ຕິໂຍຊນໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ (ສ຺ຍາ.)], ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກຕິໂຍຊເນ ອູນກສຎ຺ຎີ ອຕິກ຺ກາເມຕິ [ຕິໂຍຊນໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ (ສ຺ຍາ.)], ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອູນກຕິໂຍຊເນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຕິໂຍຊເນ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຕິໂຍຊເນ ອູນກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໗໕. ອນາປຕ຺ຕິ ຕິໂຍຊນໍ ຫຣຕິ, ອູນກຕິໂຍຊນໍ ຫຣຕິ, ຕິໂຍຊນໍ ຫຣຕິປິ, ປຈ຺ຈາຫຣຕິປິ, ຕິໂຍຊນໍ ວາສາຘິປ຺ປາໂຍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຕໂຕ ປຣໍ ຫຣຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ນໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ຫຣຕິ, ນິສ຺ສຏ຺ຐໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ຫຣຕິ, ອຎ຺ຎໍ ຫຣາເປຕິ ກຕຠຓ຺ຑໍ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ເອຬກໂລມສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຉຏ຺ຐໍ.

໗. ເອຬກໂລມໂຘວາປນສິກ຺ຂາປທໍ

໕໗໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສກ຺ເກສຸ ວິຫຣຕິ ກປິລວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ນິຄ຺ໂຣຘາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປນ຺ຕິປິ ຣຊາເປນ຺ຕິປິ ວິຊຏາເປນ຺ຕິປິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວນ຺ຕິໂຍ ຣຊນ຺ຕິໂຍ ວິຊເຏນ຺ຕິໂຍ ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ອຸທ຺ເທສໍ ປຣິປຸຈ຺ຉໍ ອຘິສີລໍ ອຘິຈິຕ຺ຕໍ ອຘິປຎ຺ຎໍ. ອຖ ໂຂ ມຫາປຊາປຕິ ໂຄຕມີ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິຕໍ ໂຂ ມຫາປຊາປຕິໍ ໂຄຕມິໍ ຠຄວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຈ຺ຈິ, ໂຄຕມິ, ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ອປ຺ປມຕ຺ຕາ ອາຕາປິນິໂຍ ປຫິຕຕ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ກຸໂຕ, ຠນ຺ເຕ, ຠິກ຺ຂຸນີນໍ ອປ຺ປມາໂທ! ອຍ຺ຍາ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປນ຺ຕິປິ ຣຊາເປນ຺ຕິປິ ວິຊຏາເປນ຺ຕິປິ. ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວນ຺ຕິໂຍ ຣຊນ຺ຕິໂຍ ວິຊເຏນ຺ຕິໂຍ ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ອຸທ຺ເທສໍ ປຣິປຸຈ຺ຉໍ ອຘິສີລໍ ອຘິຈິຕ຺ຕໍ ອຘິປຎ຺ຎ’’ນ຺ຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ມຫາປຊາປຕິໍ ໂຄຕມິໍ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ມຫາປຊາປຕິ ໂຄຕມີ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິຕາ ສມາທປິຕາ ສມຸຕ຺ເຕຊິຕາ ສມ຺ປຫໍສິຕາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຖປິ ຣຊາເປຖປິ ວິຊຏາເປຖປີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕິກາໂຍ ຕຸມ຺ຫາກໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຎ຺ຎາຕິກາໂຍ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕິກາໂຍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕກາ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອຎ຺ຎາຕິການໍ ນ ຊານນ຺ຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ປາສາທິກໍ ວາ ອປາສາທິກໍ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອຎ຺ຎາຕິກາຫິ ຠິກ຺ຂຸນີຫິ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປສ຺ສຖປິ ຣຊາເປສ຺ສຖປິ ວິຊຏາເປສ຺ສຖປິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໗໗. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຍ຺ຍ ວາ ຣຊາເປຍ຺ຍ ວາ ວິຊຏາເປຍ຺ຍ ວາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໗໘. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ອຎ຺ຎາຕິກາ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ຘາ.

ຠິກ຺ຂຸນີ ນາມ ອຸຠໂຕສງ຺ເຆ ອຸປສມ຺ປນ຺ນາ.

ໂຘວາຕິ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ໂຘຕານິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ. ຣຊາຕິ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຣຕ຺ຕານິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ. ວິຊເຏຫີຕິ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ວິຊຏິຕານິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ ໂຫນ຺ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພານິ…ເປ… ອິມານິ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ເອຬກໂລມານິ ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຠິກ຺ຂຸນິຍາ ໂຘວາປິຕານິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍານິ. ອິມານາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໗໙. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຕິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຕິ ວິຊຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຕິ ຣຊາເປຕິ ວິຊຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ຣຊາເປຕິ ວິຊຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ຣຊາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ຣຊາເປຕິ ວິຊຏາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ວິຊຏາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ວິຊຏາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ວິຊຏາເປຕິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ ເອຬກໂລມານິ ວິຊຏາເປຕິ ໂຘວາເປຕິ ຣຊາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິເຍນ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວິນ຺ນໍ ທຸກ຺ກຏານໍ.

໕໘໐. ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ເວມຕິໂກ…ເປ… ອຎ຺ຎາຕິກາຍ ຎາຕິກສຎ຺ຎີ…ເປ… ອຎ຺ຎສ຺ສ ເອຬກໂລມານິ ໂຘວາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອກໂຕ ອຸປສມ຺ປນ຺ນາຍ ໂຘວາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ອຎ຺ຎາຕິກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕິກາຍ ຎາຕິກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໘໑. ອນາປຕ຺ຕິ ຎາຕິກາຍ ຘາວນ຺ຕິຍາ ອຎ຺ຎາຕິກາ ທຸຕິຍາ ໂຫຕິ, ອວຸຕ຺ຕາ ໂຘວຕິ, ອປຣິຠຸຕ຺ຕໍ ກຕຠຓ຺ຑໍ ໂຘວາເປຕິ, ສິກ຺ຂມານາຍ ສາມເຓຣິຍາ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ເອຬກໂລມໂຘວາປນສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ສຕ຺ຕມໍ.

໘. ຣູປິຍສິກ຺ຂາປທໍ

໕໘໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ກຸລສ຺ສ ກຸລູປໂກ ໂຫຕິ ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕິໂກ. ຍໍ ຕສ຺ມິໍ ກຸເລ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ຂາທນີຍໍ ວາ ໂຠຊນີຍໍ ວາ ຕໂຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິໂສ ຐປິຍ຺ຍຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາຍໍ ຕສ຺ມິໍ ກຸເລ ມໍສໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ໂຫຕິ. ຕໂຕ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ປຏິວິໂສ ຐປິໂຕ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ກຸລສ຺ສ ທາຣໂກ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຈູສສມຍໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐາຍ ໂຣທຕິ – ‘‘ມໍສໍ ເມ ເທຖາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ປຊາປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຍ຺ຍສ຺ສ ປຏິວິສໍ ທາຣກສ຺ສ ເທຫິ. ອຎ຺ຎໍ ເຈຕາເປຕ຺ວາ ອຍ຺ຍສ຺ສ ທສ຺ສາມາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ເຍນ ຕໍ ກຸລໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຫິຍ຺ໂຍ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ສາຍໍ ມໍສໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ອໂຫສິ. ຕໂຕ ອຍ຺ຍສ຺ສ ປຏິວິໂສ ຐປິໂຕ. ອຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທາຣໂກ ຣຕ຺ຕິຍາ ປຈ຺ຈູສສມຍໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐາຍ ໂຣທຕິ – ‘ມໍສໍ ເມ ເທຖາ’ຕິ. ອຍ຺ຍສ຺ສ ປຏິວິໂສ ທາຣກສ຺ສ ທິນ຺ໂນ. ກຫາປເຓນ, ຠນ຺ເຕ, ກິໍ ອາຫຣິຍ຺ຍຕູ’’ຕິ? ‘‘ປຣິຈ຺ຈຕ຺ໂຕ ເມ, ອາວຸໂສ, ກຫາປໂຓ’’ຕິ? ‘‘ອາມ, ຠນ຺ເຕ, ປຣິຈ຺ຈຕ຺ໂຕ’’ຕິ. ‘‘ຕຎ຺ເຎວ ເມ, ອາວຸໂສ, ກຫາປຓໍ ເທຫີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ກຫາປຓໍ ທຕ຺ວາ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ຕເຖວ ມຍໍ ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາມ ເອວເມວິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫນ຺ຕີ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສີ’’ຕິ [ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາສີຕິ (ສ຺ຍາ.)]? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໘໓. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຊາຕຣູປຣຊຕໍ ອຸຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ ວາ ອຸຄ຺ຄຓ຺ຫາເປຍ຺ຍ ວາ ອຸປນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ວາ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໘໔. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ຊາຕຣູປໍ ນາມ ສຕ຺ຖຸວຓ຺ໂຓ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ຣຊຕໍ ນາມ ກຫາປໂຓ ໂລຫມາສໂກ ທາຣຸມາສໂກ ຊຕຸມາສໂກ ເຍ ໂວຫາຣໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ.

ອຸຄ຺ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍາຕິ ສຍໍ ຄຓ຺ຫາຕິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ (ສ຺ຍາ.)].

ອຸຄ຺ຄຓ຺ຫາເປຍ຺ຍາຕິ ອຎ຺ຎໍ ຄາຫາເປຕິ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ (ສ຺ຍາ.)].

ອຸປນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ວາ ສາທິເຍຍ຺ຍາຕິ ອິທໍ ອຍ຺ຍສ຺ສ ໂຫຕູຕິ ອຸປນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ສາທິຍຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ – ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄເຫສິໍ. ອິທໍ ເມ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ສເຈ ຕຕ຺ຖ ອາຄຈ຺ຉຕິ ອາຣາມິໂກ ວາ ອຸປາສໂກ ວາ ໂສ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິມໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ສເຈ ໂສ ຠຓຕິ – ‘‘ອິມິນາ ກິໍ ອາຫຣິຍ຺ຍຕູ’’ຕິ, ນ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອິມໍ ວາ ອິມໍ ວາ ອາຫຣາ’’ຕິ. ກປ຺ປິຍໍ ອາຈິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ – ສປ຺ປິ ວາ ເຕລໍ ວາ ມຘຸ ວາ ຜາຓິຕໍ ວາ. ສເຈ ໂສ ເຕນ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ ກປ຺ປິຍໍ ອາຫຣຕິ ຣູປິຍປ຺ປຏິຄ຺ຄາຫກໍ ຐເປຕ຺ວາ ສພ຺ເພເຫວ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ລເຠຖ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ລເຠຖ, ໂສ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິມໍ ຉຑ຺ເຑຫີ’’ຕິ. ສເຈ ໂສ ຉຑ຺ເຑຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ຉຑ຺ເຑຕິ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ຣູປິຍຉຑ຺ຑໂກ ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ – ໂຍ ນ ຉນ຺ທາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂທສາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂມຫາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ຠຍາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ຉຑ຺ຑິຕາຉຑ຺ຑິຕຎ຺ຈ ຊາເນຍ຺ຍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ. ປຐມໍ ຠິກ຺ຂຸ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໕໘໕. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຣູປິຍຉຑ຺ຑກໍ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຣູປິຍຉຑ຺ຑກໍ ສມ຺ມນ຺ນຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣູປິຍຉຑ຺ຑກສ຺ສ ສມ຺ມຸຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມໂຕ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຣູປິຍຉຑ຺ຑໂກ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເຕນ ສມ຺ມເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອນິມິຕ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ປາເຕຕພ຺ພໍ. ສເຈ ນິມິຕ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ປາເຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໕໘໖. ຣູປິເຍ ຣູປິຍສຎ຺ຎີ ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ຣູປິເຍ ເວມຕິໂກ ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ຣູປິເຍ ອຣູປິຍສຎ຺ຎີ ຣູປິຍໍ ປຏິຄ຺ຄຓ຺ຫາຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຣູປິເຍ ຣູປິຍສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຣູປິເຍ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຣູປິເຍ ອຣູປິຍສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ອນາປຕ຺ຕິ ອຊ຺ຌາຣາເມ ວາ ອຊ຺ຌາວສເຖ ວາ ອຸຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ວາ ອຸຄ຺ຄຫາເປຕ຺ວາ ວາ ນິກ຺ຂິປຕິ – ຍສ຺ສ ຠວິສ຺ສຕິ ໂສ ຫຣິສ຺ສຕີຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຣູປິຍສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ອຏ຺ຐມໍ.

໙. ຣູປິຍສໍໂວຫາຣສິກ຺ຂາປທໍ

໕໘໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ຊນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ຄິຫີ ກາມໂຠຄິໂນ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ຊຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໘໘. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໘໙. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ນານປ຺ປກາຣກໍ ນາມ ກຕມ຺ປິ ອກຕມ຺ປິ ກຕາກຕມ຺ປິ. ກຕໍ ນາມ ສີສູປຄໍ ຄີວູປຄໍ ຫຕ຺ຖູປຄໍ ປາທູປຄໍ ກຏູປຄໍ. ອກຕໍ ນາມ ຆນກຕໍ ວຸຈ຺ຈຕິ. ກຕາກຕໍ ນາມ ຕທຸຠຍໍ.

ຣູປິຍໍ ນາມ ສຕ຺ຖຸວຓ຺ໂຓ ກຫາປໂຓ, ໂລຫມາສໂກ, ທາຣຸມາສໂກ, ຊຕຸມາສໂກ ເຍ ໂວຫາຣໍ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ.

ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ກເຕນ ກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ກເຕນ ອກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ກເຕນ ກຕາກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອກເຕນ ກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອກເຕນ ອກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອກເຕນ ກຕາກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ກຕາກເຕນ ກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ກຕາກເຕນ ອກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ກຕາກເຕນ ກຕາກຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ນານປ຺ປກາຣກໍ ຣູປິຍສໍໂວຫາຣໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ. ອິທໍ ເມ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ສເຈ ຕຕ຺ຖ ອາຄຈ຺ຉຕິ ອາຣາມິໂກ ວາ ອຸປາສໂກ ວາ ໂສ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິມໍ ຊານາຫີ’’ຕິ. ສເຈ ໂສ ຠຓຕິ – ‘‘ອິມິນາ ກິໍ ອາຫຣິຍ຺ຍຕູ’’ຕິ, ນ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອິມໍ ວາ ອິມໍ ວາ ອາຫຣາ’’ຕິ. ກປ຺ປິຍໍ ອາຈິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ – ສປ຺ປິ ວາ ເຕລໍ ວາ ມຘຸ ວາ ຜາຓິຕໍ ວາ. ສເຈ ໂສ ເຕນ ປຣິວຕ຺ເຕຕ຺ວາ ກປ຺ປິຍໍ ອາຫຣຕິ, ຣູປິຍເຈຕາປກໍ ຐເປຕ຺ວາ, ສພ຺ເພເຫວ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ລເຠຖ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ລເຠຖ, ໂສ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ອາວຸໂສ, ອິມໍ ຉຑ຺ເຑຫີ’’ຕິ. ສເຈ ໂສ ຉຑ຺ເຑຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ; ໂນ ເຈ ຉຑ຺ເຑຕິ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ຣູປິຍຉຑ຺ຑໂກ ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ – ໂຍ ນ ຉນ຺ທາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂທສາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂມຫາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ຠຍາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ຉຑ຺ຑິຕາຉຑ຺ຑິຕຎ຺ຈ ຊາເນຍ຺ຍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ. ປຐມໍ ຠິກ຺ຂຸ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໕໙໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຣູປິຍຉຑ຺ຑກໍ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຣູປິຍຉຑ຺ຑກໍ ສມ຺ມນ຺ນຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣູປິຍຉຑ຺ຑກສ຺ສ ສມ຺ມຸຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມໂຕ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຣູປິຍຉຑ຺ຑໂກ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເຕນ ສມ຺ມເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອນິມິຕ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ປາເຕຕພ຺ພໍ. ສເຈ ນິມິຕ຺ຕໍ ກຕ຺ວາ ປາເຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໕໙໑. ຣູປິເຍ ຣູປິຍສຎ຺ຎີ ຣູປິຍໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ຣູປິເຍ ເວມຕິໂກ ຣູປິຍໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ຣູປິເຍ ອຣູປິຍສຎ຺ຎີ ຣູປິຍໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຣູປິເຍ ຣູປິຍສຎ຺ຎີ ຣູປິຍໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຣູປິເຍ ເວມຕິໂກ ຣູປິຍໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຣູປິເຍ ອຣູປິຍສຎ຺ຎີ ຣູປິຍໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຣູປິເຍ ຣູປິຍສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຣູປິເຍ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອຣູປິເຍ ອຣູປິຍສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໙໒. ອນາປຕ຺ຕິ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຣູປິຍສໍໂວຫາຣສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ນວມໍ.

໑໐. ກຍວິກ຺ກຍສິກ຺ຂາປທໍ

໕໙໓. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ ຈີວຣກມ຺ມໍ ກາຕຸໍ. ໂສ ປຏປິໂລຕິການໍ ສງ຺ຆາຏິໍ ກຣິຕ຺ວາ ສຸຣຕ຺ຕໍ ສຸປຣິກມ຺ມກຕໍ ກຕ຺ວາ ປາຣຸປິ. ອຖ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ມຫຄ຺ຆໍ ປຏໍ ປາຣຸປິຕ຺ວາ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຸນ຺ທຣາ ໂຂ ຕ຺ຍາຍໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ຆາຏິ; ເທຫິ ເມ ປເຏນາ’’ຕິ. ‘‘ຊານາຫິ, ອາວຸໂສ’’ຕິ. ‘‘ອາມາວຸໂສ, ຊານາມີ’’ຕິ. ‘‘ຫນ຺ທາວຸໂສ’’ຕິ, ອທາສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ຕໍ ສງ຺ຆາຏິໍ ປາຣຸປິຕ຺ວາ ປຣິພ຺ພາຊກາຣາມໍ ອຄມາສິ. ປຣິພ຺ພາຊກາ ຕໍ ປຣິພ຺ພາຊກໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ສຸນ຺ທຣາ ໂຂ ຕ຺ຍາຍໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ຆາຏິ; ກຸໂຕ ຕຍາ ລທ຺ຘາ’’ຕິ? ‘‘ເຕນ ເມ, ອາວຸໂສ, ປເຏນ ປຣິວຕ຺ຕິຕາ’’ຕິ. ‘‘ກຕິຫິປິ ຕ຺ຍາຍໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ຆາຏິ ຠວິສ຺ສຕິ, ໂສເຍວ ເຕ ປໂຏ ວໂຣ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ປຣິພ຺ພາຊໂກ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ໂຂ ປຣິພ຺ພາຊກາ ອາຫໍສຸ – ‘ກຕິຫິປິ ມ຺ຍາຍໍ ສງ຺ຆາຏິ ຠວິສ຺ສຕິ! ໂສເຍວ ເມ ປໂຏ ວໂຣ’’’ຕິ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຫນ຺ທ ເຕ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ຆາຏິ [ສງ຺ຆາຏິໍ (ສ຺ຍາ. ກ.)]; ເທຫິ ເມ ປຏ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ນນຸ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ມຍາ ວຸຕ຺ໂຕ – ‘ຊານາຫິ, ອາວຸໂສ’ຕິ! ນາຫ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຣິພ຺ພາຊໂກ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ຄິຫີປິ ນໍ ຄິຫິສ຺ສ ວິປ຺ປຏິສາຣິສ຺ສ ເທນ຺ຕິ, ກິໍ ປນ ປພ຺ພຊິໂຕ ປພ຺ພຊິຕສ຺ສ ນ ທສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ປຣິພ຺ພາຊກສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຣິພ຺ພາຊເກນ ສທ຺ຘິໍ ກຍວິກ຺ກຍໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ປຣິພ຺ພາຊເກນ ສທ຺ຘິໍ ກຍວິກ຺ກຍໍ ສມາປຊ຺ຊສີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ປຣິພ຺ພາຊເກນ ສທ຺ຘິໍ ກຍວິກ຺ກຍໍ ສມາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໙໔. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ນານປ຺ປກາຣກໍ ກຍວິກ຺ກຍໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໕໙໕. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ນານປ຺ປກາຣກໍ ນາມ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣາ, ອນ຺ຕມໂສ ຈຸຓ຺ຓປິຓ຺ໂຑປິ ທນ຺ຕກຏ຺ຐມ຺ປິ ທສິກສຸຕ຺ຕມ຺ປິ.

ກຍວິກ຺ກຍໍ ສມາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ ອິມິນາ ອິມໍ ເທຫິ, ອິມິນາ ອິມໍ ອາຫຣ, ອິມິນາ ອິມໍ ປຣິວຕ຺ເຕຫິ, ອິມິນາ ອິມໍ ເຈຕາເປຫີຕິ. ອຊ຺ຌາຈຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຍໂຕ ກຍິຕຎ຺ຈ ໂຫຕິ ວິກ຺ກຍິຕຎ຺ຈ ອຕ຺ຕໂນ ຠຓ຺ຑໍ ປຣຫຕ຺ຖຄຕໍ ປຣຠຓ຺ຑໍ ອຕ຺ຕໂນ ຫຕ຺ຖຄຕໍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ນານປ຺ປກາຣກໍ ກຍວິກ຺ກຍໍ ສມາປຊ຺ຊິໍ. ອິທໍ ເມ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໕໙໖. ກຍວິກ຺ກເຍ ກຍວິກ຺ກຍສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ກຍວິກ຺ກເຍ ເວມຕິໂກ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ກຍວິກ຺ກເຍ ນກຍວິກ຺ກຍສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນກຍວິກ຺ກເຍ ກຍວິກ຺ກຍສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນກຍວິກ຺ກເຍ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ນກຍວິກ຺ກເຍ ນກຍວິກ຺ກຍສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໕໙໗. ອນາປຕ຺ຕິ – ອຄ຺ຆໍ ປຸຈ຺ຉຕິ, ກປ຺ປິຍກາຣກສ຺ສ ອາຈິກ຺ຂຕິ, ‘‘ອິທໍ ອມ຺ຫາກໍ ອຕ຺ຖິ, ອມ຺ຫາກຎ຺ຈ ອິມິນາ ຈ ອິມິນາ ຈ ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ ຠຓຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ກຍວິກ຺ກຍສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທສມໍ.

ໂກສິຍວຄ຺ໂຄ ທຸຕິໂຍ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ໂກສິຍາ ສຸທ຺ຘທ຺ເວຠາຄາ, ຉພ຺ພສ຺ສານິ ນິສີທນໍ;

ທ຺ເວ ຈ ໂລມານິ ອຸຄ຺ຄຓ຺ເຫ, ອຸໂຠ ນານປ຺ປກາຣກາຕິ.

໓. ປຕ຺ຕວຄ຺ໂຄ

໑. ປຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທໍ

໕໙໘. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ສນ຺ນິຈຍໍ ກໂຣນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ວິຫາຣຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ຕາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ສນ຺ນິຈຍໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຕ຺ຕວາຓິຊ຺ຊໍ ວາ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ ອາມຕ຺ຕິກາປຓໍ ວາ ປສາເຣສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຕິເຣກປຕ຺ຕໍ ຘາເຣສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຕິເຣກປຕ຺ຕໍ ຘາເຣຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອຕິເຣກປຕ຺ຕໍ ຘາເຣສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ …ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໕໙໙. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອຕິເຣກປຕ຺ຕໍ ຘາເຣຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເອວຎ຺ຈິທໍ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ.

໖໐໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ອຕິເຣກປຕ຺ໂຕ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອາຍສ຺ມາ ຈ ອານນ຺ໂທ ຕໍ ປຕ຺ຕໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທາຕຸກາໂມ ໂຫຕິ. ອາຍສ຺ມາ ຈ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ສາເກເຕ ວິຫຣຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຠຄວຕາ ສິກ຺ຂາປທໍ ປຎ຺ຎຕ຺ຕໍ – ‘ນ ອຕິເຣກປຕ຺ໂຕ ຘາເຣຕພ຺ໂພ’ຕິ. ອຍຎ຺ຈ ເມ ອຕິເຣກປຕ຺ໂຕ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ. ອຫຎ຺ຈິມໍ ປຕ຺ຕໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ສາຣິປຸຕ຺ຕສ຺ສ ທາຕຸກາໂມ. ອາຍສ຺ມາ ຈ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ສາເກເຕ ວິຫຣຕິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ‘‘ກີວຈິຣໍ ປນານນ຺ທ, ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ອາຄຈ຺ຉິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ‘‘ນວມໍ ວາ, ຠຄວາ, ທິວສໍ ທສມໍ ວາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ທສາຫປຣມໍ ອຕິເຣກປຕ຺ຕໍ ຘາເຣຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໐໑. ‘‘ທສາຫປຣມໍ ອຕິເຣກປຕ຺ໂຕ ຘາເຣຕພ຺ໂພ. ຕໍ ອຕິກ຺ກາມຍໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໐໒. ທສາຫປຣມນ຺ຕິ ທສາຫປຣມຕາ ຘາເຣຕພ຺ໂພ.

ອຕິເຣກປຕ຺ໂຕ ນາມ ອນຘິຏ຺ຐິໂຕ ອວິກປ຺ປິໂຕ.

ປຕ຺ໂຕ ນາມ ທ຺ເວ ປຕ຺ຕາ ອໂຍປຕ຺ໂຕ ມຕ຺ຕິກາປຕ຺ໂຕຕິ.

ຕໂຍ ປຕ຺ຕສ຺ສ ວຓ຺ຓາ ອຸກ຺ກຏ຺ໂຐ ປຕ຺ໂຕ ມຊ຺ຌິໂມ ປຕ຺ໂຕ ໂອມໂກ ປຕ຺ໂຕ. ອຸກ຺ກຏ຺ໂຐ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ອຑ຺ຒາຬ຺ຫໂກທນໍ ຄຓ຺ຫາຕິ ຈຕຸຠາຄໍ ຂາທນໍ ຕທຸປິຍໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ. ມຊ຺ຌິໂມ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ນາຬິໂກທນໍ ຄຓ຺ຫາຕິ ຈຕຸຠາຄໍ ຂາທນໍ ຕທຸປິຍໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ. ໂອມໂກ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ປຕ຺ໂຖທນໍ ຄຓ຺ຫາຕິ ຈຕຸຠາຄໍ ຂາທນໍ ຕທຸປິຍໍ ພ຺ຍຎ຺ຊນໍ. ຕໂຕ ອຸກ຺ກຏ຺ໂຐ ອປຕ຺ໂຕ, ໂອມໂກ ອປຕ຺ໂຕ.

ຕໍ ອຕິກ຺ກາມຍໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ ໂຫຕີຕິ ເອກາທເສ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມເນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ໂພ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຍໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ປຕ຺ໂຕ ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ, ນິສ຺ສຏ຺ຐປຕ຺ໂຕ ທາຕພ຺ໂພ.

໖໐໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ປຕ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຏ຺ໂຐ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິມໍ ປຕ຺ຕໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທເທຍ຺ຍາ’’ຕິ.

໖໐໔. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ພຫຸເລ ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສຸ ວຈນີຍາ – ‘‘ອຍໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ປຕ຺ໂຕ ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ. ອິມາຫໍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ, ນິສ຺ສຏ຺ຐປຕ຺ໂຕ ທາຕພ຺ໂພ.

໖໐໕. ‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ. ອຍໍ ປຕ຺ໂຕ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ນິສ຺ສຏ຺ໂຐ. ຍທາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ ອິມໍ ປຕ຺ຕໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທເທຍ຺ຍຸ’’ນ຺ຕິ.

໖໐໖. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຍໍ ເມ, ອາວຸໂສ, ປຕ຺ໂຕ ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ. ອິມາຫໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ, ນິສ຺ສຏ຺ຐປຕ຺ໂຕ ທາຕພ຺ໂພ – ‘‘ອິມໍ ປຕ຺ຕໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີ’’ຕິ.

໖໐໗. ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ທສາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຘິຏ຺ຐິເຕ ອຘິຏ຺ຐິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິກປ຺ປິເຕ ວິກປ຺ປິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຠິນ຺ເນ ຠິນ຺ນສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປຕ຺ຕໍ ອນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທສາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທສາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ທສາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໐໘. ອນາປຕ຺ຕິ ອນ຺ໂຕທສາຫໍ ອຘິຏ຺ເຐຕິ, ວິກປ຺ເປຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຠິຊ຺ຊຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ນິສ຺ສຏ຺ຐປຕ຺ຕໍ ນ ເທນ຺ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຏ຺ຐປຕ຺ໂຕ ນ ທາຕພ຺ໂພ. ໂຍ ນ ທເທຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

ປຕ຺ຕສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຐມໍ.

໒. ອູນປຎ຺ຈພນ຺ຘນສິກ຺ຂາປທໍ

໖໐໙. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສກ຺ເກສຸ ວິຫຣຕິ ກປິລວຕ຺ຖຸສ຺ມິໍ ນິຄ຺ໂຣຘາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕເຣນ ກຸມ຺ຠກາເຣນ ຠິກ຺ຂູ ປວາຣິຕາ ໂຫນ຺ຕິ – ‘‘ເຍສໍ ອຍ຺ຍານໍ ປຕ຺ເຕນ ອຕ຺ໂຖ ອຫໍ ປຕ຺ເຕນາ’’ຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ. ເຍສໍ ຂຸທ຺ທກາ ປຕ຺ຕາ ເຕ ມຫນ຺ເຕ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ. ເຍສໍ ມຫນ຺ຕາ ປຕ຺ຕາ ເຕ ຂຸທ຺ທເກ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ກຸມ຺ຠກາໂຣ ຠິກ຺ຂູນໍ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ກໂຣນ຺ໂຕ ນ ສກ຺ໂກຕິ ອຎ຺ຎໍ ວິກ຺ກາຍິກໍ ຠຓ຺ຑໍ ກາຕຸໍ, ອຕ຺ຕນາປິ ນ ຍາເປຕິ, ປຸຕ຺ຕທາຣາປິສ຺ສ ກິລມນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕິ! ອຍໍ ອິເມສໍ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ກໂຣນ຺ໂຕ ນ ສກ຺ໂກຕິ ອຎ຺ຎໍ ວິກ຺ກາຍິກໍ ຠຓ຺ຑໍ ກາຕຸໍ, ອຕ຺ຕນາປິ ນ ຍາເປຕິ, ປຸຕ຺ຕທາຣາປິສ຺ສ ກິລມນ຺ຕີ’’ຕິ.

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປນ຺ຕີຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຕ຺ໂຕ ວິຎ຺ຎາເປຕພ຺ໂພ. ໂຍ ວິຎ຺ຎາເປຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສາ’’ຕິ.

໖໑໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຕ຺ໂຕ ຠິນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ຠຄວຕາ ປຏິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ປຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ໂຕ ນ ວິຎ຺ຎາເປຕິ. ຫຕ຺ເຖສຸ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣຕິ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ຫຕ຺ເຖສຸ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣິສ຺ສນ຺ຕິ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ຕິຕ຺ຖິຍາ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ນຏ຺ຐປຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ຠິນ຺ນປຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ປຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ.

໖໑໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ນຏ຺ຐປຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ຠິນ຺ນປຕ຺ຕສ຺ສ ວາ ປຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຠິນ຺ເນນ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຂຓ຺ເຑນ ວິລິຂິຕມຕ຺ເຕນປິ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ກຸມ຺ຠກາໂຣ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕເຖວ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ກໂຣນ຺ໂຕ ນ ສກ຺ໂກຕິ ອຎ຺ຎໍ ວິກ຺ກາຍິກໍ ຠຓ຺ຑໍ ກາຕຸໍ, ອຕ຺ຕນາປິ ນ ຍາເປຕິ, ປຸຕ຺ຕທາຣາປິສ຺ສ ກິລມນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ຕເຖວ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ນ ມຕ຺ຕໍ ຊານິຕ຺ວາ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕິ! ອຍໍ ອິເມສໍ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ກໂຣນ຺ໂຕ ນ ສກ຺ໂກຕິ ອຎ຺ຎໍ ວິກ຺ກາຍິກໍ ຠຓ຺ຑໍ ກາຕຸໍ, ອຕ຺ຕນາປິ ນ ຍາເປຕິ, ປຸຕ຺ຕທາຣາປິສ຺ສ ກິລມນ຺ຕີ’’ຕິ.

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຠິນ຺ເນນ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຂຓ຺ເຑນ ວິລິຂິຕມຕ຺ເຕນປິ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຠິນ຺ເນນ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຂຓ຺ເຑນ ວິລິຂິຕມຕ຺ເຕນປິ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຠິນ຺ເນນ ອປ຺ປມຕ຺ຕເກນປິ ຂຓ຺ເຑນ ວິລິຂິຕມຕ຺ເຕນປິ ພຫູ ປຕ຺ເຕ ວິຎ຺ຎາເປສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໑໒. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ອູນປຎ຺ຈພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອຎ຺ຎໍ ນວໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ໂສ ປຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸປຣິສາຍ ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ໂພ. ໂຍ ຈ ຕສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸປຣິສາຍ ປຕ຺ຕປຣິຍນ຺ໂຕ ໂສ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປທາຕພ຺ໂພ – ‘ອຍໍ ເຕ, ຠິກ຺ຂຸ, ປຕ຺ໂຕ ຍາວ ເຠທນາຍ ຘາເຣຕພ຺ໂພ’ຕິ. ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສາມີຈີ’’ຕິ.

໖໑໓. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ອູນປຎ຺ຈພນ຺ຘໂນ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ອພນ຺ຘໂນ ວາ ເອກພນ຺ຘໂນ ວາ ທ຺ວິພນ຺ຘໂນ ວາ ຕິພນ຺ຘໂນ ວາ ຈຕຸພນ຺ຘໂນ ວາ. ອພນ຺ຘໂນກາໂສ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ຍສ຺ສ ທ຺ວງ຺ຄຸລາ ຣາຊິ ນ ໂຫຕິ. ພນ຺ຘໂນກາໂສ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ຍສ຺ສ ທ຺ວງ຺ຄຸລາ ຣາຊິ ໂຫຕິ. ນໂວ ນາມ ປຕ຺ໂຕ ວິຎ຺ຎຕ຺ຕິໍ ອຸປາທາຍ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ເຈຕາເປຍ຺ຍາຕິ ວິຎ຺ຎາເປຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ ໂຫຕິ. ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ໂພ. ສພ຺ເພເຫວ ອຘິຏ຺ຐິຕປຕ຺ຕໍ ຄເຫຕ຺ວາ ສນ຺ນິປຕິຕພ຺ພໍ. ນ ລາມໂກ ປຕ຺ໂຕ ອຘິຏ຺ຐາຕພ຺ໂພ – ‘‘ມຫຄ຺ຆໍ ປຕ຺ຕໍ ຄເຫສ຺ສາມີ’’ຕິ. ສເຈ ລາມກໍ ປຕ຺ຕໍ ອຘິຏ຺ເຐຕິ – ‘‘ມຫຄ຺ຆໍ ປຕ຺ຕໍ ຄເຫສ຺ສາມີ’’ຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຍໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ປຕ຺ໂຕ ອູນປຎ຺ຈພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ເຈຕາປິໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິໂຍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິ ເທເສຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ອາປຕ຺ຕິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພາ. ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ປຕ຺ຕຄ຺ຄາຫາປໂກ ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ – ໂຍ ນ ຉນ຺ທາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂທສາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂມຫາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ຠຍາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ຄາຫິຕາຄາຫິຕຎ຺ຈ ຊາເນຍ຺ຍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ. ປຐມໍ ຠິກ຺ຂຸ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໖໑໔. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຕ຺ຕຄ຺ຄາຫາປກໍ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປຕ຺ຕຄ຺ຄາຫາປກໍ ສມ຺ມນ຺ນຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຕ຺ຕຄ຺ຄາຫາປກສ຺ສ ສມ຺ມຸຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມໂຕ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ປຕ຺ຕຄ຺ຄາຫາປໂກ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໖໑໕. ເຕນ ສມ຺ມເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຕ຺ໂຕ ຄາເຫຕພ຺ໂພ. ເຖໂຣ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘‘ຄຓ຺ຫາຕຸ, ຠນ຺ເຕ, ເຖໂຣ ປຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ສເຈ ເຖໂຣ ຄຓ຺ຫາຕິ, ເຖຣສ຺ສ ປຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍສ຺ສ ຄາເຫຕພ຺ໂພ. ນ ຈ ຕສ຺ສ ອນຸທ຺ທຍຕາຍ ນ ຄເຫຕພ຺ໂພ. ໂຍ ນ ຄຓ຺ເຫຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອປຕ຺ຕກສ຺ສ ນ ຄາເຫຕພ຺ໂພ. ເອເຕເນວ ອຸປາເຍນ ຍາວ ສງ຺ຆນວກາ ຄາເຫຕພ຺ພາ. ໂຍ ຈ ຕສ຺ສາ ຠິກ຺ຂຸປຣິສາຍ ປຕ຺ຕປຣິຍນ຺ໂຕ, ໂສ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປທາຕພ຺ໂພ – ‘‘ອຍໍ ເຕ, ຠິກ຺ຂຸ, ປຕ຺ໂຕ ຍາວ ເຠທນາຍ ຘາເຣຕພ຺ໂພ’’ຕິ.

ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ໂສ ປຕ຺ໂຕ ນ ອເທເສ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ໂພ, ນ ອໂຠເຄນ ຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ໂພ, ນ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕພ຺ໂພ – ‘‘ກຖາຍໍ ປຕ຺ໂຕ ນສ຺ເສຍ຺ຍ ວາ ວິນສ຺ເສຍ຺ຍ ວາ ຠິຊ຺ເຊຍ຺ຍ ວາ’’ຕິ? ສເຈ ອເທເສ ວາ ນິກ຺ຂິປຕິ ອໂຠເຄນ ວາ ຠຸຎ຺ຊຕິ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ສາມີຈີຕິ ອຍໍ ຕຕ຺ຖ ອນຸຘມ຺ມຕາ.

໖໑໖. ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ເອກພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ເອກພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ເອກພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ເອກພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ເອກພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ທ຺ວິພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ທ຺ວິພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຕິພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຈຕຸພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ເອກພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ທ຺ວິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ … ຕິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ເອກພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ເອກພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ທ຺ວິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ທ຺ວິພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຕິພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຈຕຸພນ຺ຘເນນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ເອກພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ທ຺ວິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອພນ຺ຘໂນກາເສນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອພນ຺ຘໂນກາເສນ ປຕ຺ເຕນ ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາເສນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາເສນ ປຕ຺ເຕນ ເອກພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ທ຺ວິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘນໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອພນ຺ຘໂນກາເສນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ເອກພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ທ຺ວິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາເສນ ປຕ຺ເຕນ ອພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ…ເປ… ເອກພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ທ຺ວິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຕິພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ… ຈຕຸພນ຺ຘໂນກາສໍ ປຕ຺ຕໍ ເຈຕາເປຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

໖໑໗. ອນາປຕ຺ຕິ ນຏ຺ຐປຕ຺ຕສ຺ສ, ຠິນ຺ນປຕ຺ຕສ຺ສ, ຎາຕການໍ ປວາຣິຕານໍ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ອູນປຎ຺ຈພນ຺ຘນສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທຸຕິຍໍ.

໓. ເຠສຊ຺ຊສິກ຺ຂາປທໍ

໖໑໘. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ມຫາວ. ໒໗໐] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຣາຊຄເຫ ປພ຺ຠາຣໍ ໂສຘາເປຕິ ເລຓໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ. ອຖ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ເຍນາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິໍ, ຠນ຺ເຕ, ເຖໂຣ ກາຣາເປຕີ’’ຕິ? ‘‘ປພ຺ຠາຣໍ ມຫາຣາຊ, ໂສຘາເປມິ ເລຓໍ ກຕ຺ຕຸກາໂມ’’ຕິ. ‘‘ອຕ຺ໂຖ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ອາຣາມິເກນາ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ, ມຫາຣາຊ, ຠຄວຕາ ອາຣາມິໂກ ອນຸຎ຺ຎາໂຕ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວນ຺ຕໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິຕ຺ວາ ມມ ອາໂຣເຈຍ຺ຍາຖາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ມຫາຣາຊາ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຣຎ຺ໂຎ ມາຄຘສ຺ສ ເສນິຍສ຺ສ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຣາຊານໍ ມາຄຘໍ ເສນິຍໍ ພິມ຺ພິສາຣໍ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ອາຍສ຺ມຕາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ເຉນ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິໂຕ ສມາທປິໂຕ ສມຸຕ຺ເຕຊິໂຕ ສມ຺ປຫໍສິໂຕ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ.

໖໑໙. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຠຄວໂຕ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ຣາຊາ, ຠນ຺ເຕ, ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ອາຣາມິກໍ ທາຕຸກາໂມ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາຣາມິກ’’ນ຺ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ເຍນາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທິວຈ຺ໂຉ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອນຸຎ຺ຎາໂຕ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວຕາ ອາຣາມິໂກ’’ຕິ? ‘‘ເອວໍ, ມຫາຣາຊາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ອາຣາມິກໍ ທມ຺ມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ອາຍສ຺ມໂຕ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉສ຺ສ ອາຣາມິກໍ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ວິສ຺ສຣິຕ຺ວາ ຈິເຣນ ສຕິໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ອຎ຺ຎຕຣໍ ສພ຺ພຕ຺ຖກໍ ມຫາມຕ຺ຕໍ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ໂຍ ມຍາ, ຠເຓ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ອາຣາມິໂກ ປຏິສ຺ສຸໂຕ, ທິນ຺ໂນ ໂສ ອາຣາມິໂກ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ, ເທວ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ອາຣາມິໂກ ທິນ຺ໂນ’’ຕິ. ‘‘ກີວຈິຣໍ ນຸ ໂຂ, ຠເຓ, ອິໂຕ ຫິ ຕໍ ໂຫຕີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ໂສ ມຫາມຕ຺ໂຕ ຣຕ຺ຕິໂຍ ຄເຓຕ຺ວາ [ວິຄເຓຕ຺ວາ (ກ.)] ຣາຊານໍ ມາຄຘໍ ເສນິຍໍ ພິມ຺ພິສາຣໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ປຎ຺ຈ, ເທວ, ຣຕ຺ຕິສຕານີ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠເຓ, ອຍ຺ຍສ຺ສ ປຎ຺ຈ ອາຣາມິກສຕານິ ເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ເທວາ’’ຕິ ໂຂ ໂສ ມຫາມຕ຺ໂຕ ຣຎ຺ໂຎ ມາຄຘສ຺ສ ເສນິຍສ຺ສ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມໂຕ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉສ຺ສ ປຎ຺ຈ ອາຣາມິກສຕານິ ປາທາສິ [ອທາສິ (ສ຺ຍາ.)], ປາຏິເຍກ຺ໂກ ຄາໂມ ນິວິສິ. ອາຣາມິກຄາມໂກຕິປິ ນໍ ອາຫໍສຸ, ປິລິນ຺ທຄາມໂກຕິປິ ນໍ ອາຫໍສຸ.

໖໒໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຕສ຺ມິໍ ຄາມເກ ກຸລູປໂກ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ປິລິນ຺ທຄາມກໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຕສ຺ມິໍ ຄາມເກ ອຸສ຺ສໂວ ໂຫຕິ. ທາຣກາ ອລງ຺ກຕາ ມາລາກິຕາ ກີຬນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ປິລິນ຺ທຄາມເກ ສປທານໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ອາຣາມິກສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຕສ຺ສາ ອາຣາມິກິນິຍາ ຘີຕາ ອຎ຺ເຎ ທາຣເກ ອລງ຺ກເຕ ມາລາກິເຕ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຣທຕິ – ‘‘ມາລໍ ເມ ເທຖ, ອລງ຺ກາຣໍ ເມ ເທຖາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຕໍ ອາຣາມິກິນິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສາຍໍ ທາຣິກາ ໂຣທຕີ’’ຕິ? ‘‘ອຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທາຣິກາ ອຎ຺ເຎ ທາຣເກ ອລງ຺ກເຕ ມາລາກິເຕ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ໂຣທຕິ – ‘ມາລໍ ເມ ເທຖ, ອລງ຺ກາຣໍ ເມ ເທຖາ’ຕິ. ກຸໂຕ ອມ຺ຫາກໍ ທຸຄ຺ຄຕານໍ ມາລາ ກຸໂຕ, ອລງ຺ກາໂຣ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຕິຓຓ຺ຑຸປກໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຕໍ ອາຣາມິກິນິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ຫນ຺ທິມໍ ຕິຓຓ຺ຑຸປກໍ ຕສ຺ສາ ທາຣິກາຍ ສີເສ ປຏິມຸຎ຺ຈາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ອາຣາມິກິນີ ຕໍ ຕິຓຓ຺ຑຸປກໍ ຄເຫຕ຺ວາ ຕສ຺ສາ ທາຣິກາຍ ສີເສ ປຏິມຸຎ຺ຈິ. ສາ ອໂຫສິ ສຸວຓ຺ຓມາລາ ອຠິຣູປາ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ. ນຕ຺ຖິ ຕາທິສາ ຣຎ຺ໂຎປິ ອນ຺ເຕປຸເຣ ສຸວຓ຺ຓມາລາ. ມນຸສ຺ສາ ຣຎ຺ໂຎ ມາຄຘສ຺ສ ເສນິຍສ຺ສ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ອາໂຣເຈສຸໍ – ‘‘ອມຸກສ຺ສ, ເທວ, ອາຣາມິກສ຺ສ ຆເຣ ສຸວຓ຺ຓມາລາ ອຠິຣູປາ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ. ນຕ຺ຖິ ຕາທິສາ ເທວສ຺ສາປິ ອນ຺ເຕປຸເຣ ສຸວຓ຺ຓມາລາ. ກຸໂຕ ຕສ຺ສ ທຸຄ຺ຄຕສ຺ສ! ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຈຣິກາຍ ອາຠຕາ’’ຕິ!! ອຖ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ຕໍ ອາຣາມິກກຸລໍ ພນ຺ຘາເປສິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ອາທາຍ ປິລິນ຺ທຄາມກໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ. ປິລິນ຺ທຄາມເກ ສປທານໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣມາໂນ ເຍນ ຕສ຺ສ ອາຣາມິກສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຏິວິສ຺ສເກ ປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ກຫໍ ອິມໍ ອາຣາມິກກຸລໍ ຄຕ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເອຕິສ຺ສາ, ຠນ຺ເຕ, ສຸວຓ຺ຓມາລາຍ ກາຣຓາ ຣຎ຺ຎາ ພນ຺ຘາປິຕ’’ນ຺ຕິ.

໖໒໑. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ເຍນ ຣຎ຺ໂຎ ມາຄຘສ຺ສ ເສນິຍສ຺ສ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ ເຍນາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ຣາຊານໍ ມາຄຘໍ ເສນິຍໍ ພິມ຺ພິສາຣໍ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກິສ຺ສ, ມຫາຣາຊ, ອາຣາມິກກຸລໍ ພນ຺ຘາປິຕ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ຕສ຺ສ, ຠນ຺ເຕ, ອາຣາມິກສ຺ສ ຆເຣ ສຸວຓ຺ຓມາລາ ອຠິຣູປາ ທສ຺ສນີຍາ ປາສາທິກາ. ນຕ຺ຖິ ຕາທິສາ ອມ຺ຫາກມ຺ປິ ອນ຺ເຕປຸເຣ ສຸວຓ຺ຓມາລາ. ກຸໂຕ ຕສ຺ສ ທຸຄ຺ຄຕສ຺ສ! ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຈຣິກາຍ ອາຠຕາ’’ຕິ!! ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ຣຎ຺ໂຎ ມາຄຘສ຺ສ ເສນິຍສ຺ສ ພິມ຺ພິສາຣສ຺ສ ປາສາທໍ ສຸວຓ຺ຓນ຺ຕິ ອຘິມຸຈ຺ຈິ. ໂສ ອໂຫສິ ສພ຺ພໂສວຓ຺ຓມໂຍ. ‘‘ອິທໍ ປນ ເຕ, ມຫາຣາຊ, ຕາວ ພຫຸໍ ສຸວຓ຺ຓໍ ກຸໂຕ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍສ຺ເສເວໂສ ອິທ຺ຘານຸຠາໂວ’’ຕິ. ຕໍ ອາຣາມິກກຸລໍ ມຸຎ຺ຈາເປສິ. ມນຸສ຺ສາ – ‘‘ອຍ຺ເຍນ ກິຣ ປິລິນ຺ທວຈ຺ເຉນ ສຣາຊິກາຍ ປຣິສາຍ ອຸຕ຺ຕຣິມນຸສ຺ສຘມ຺ມໍ ອິທ຺ຘິປາຏິຫາຣິຍໍ ທສ຺ສິຕ’’ນ຺ຕິ, ອຕ຺ຕມນາ ອຠິປ຺ປສນ຺ນາ ອາຍສ຺ມໂຕ ປິລິນ຺ທວຈ຺ຉສ຺ສ ປຎ຺ຈ ເຠສຊ຺ຊານິ ອຠິຫຣິໍສຸ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ສປ຺ປິ ນວນີຕໍ ເຕລໍ ມຘຸ ຜາຓິຕໍ. ປກຕິຍາປິ ຈ ອາຍສ຺ມາ ປິລິນ຺ທວຈ຺ໂຉ ລາຠີ ໂຫຕິ ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ເຠສຊ຺ຊານໍ. ລທ຺ຘໍ ລທ຺ຘໍ ປຣິສາຍ ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ. ປຣິສາ ຈສ຺ສ ໂຫຕິ ພາຫຸລ຺ລິກາ. ລທ຺ຘໍ ລທ຺ຘໍ ໂກລມ຺ເພປິ ຆເຏປິ ປູເຣຕ຺ວາ ປຏິສາເມຕິ, ປຣິສ຺ສາວນານິປິ ຖວິກາໂຍປິ ປູເຣຕ຺ວາ ວາຕປາເນສຸ ລຄ຺ເຄຕິ. ຕານິ ໂອລີນວິລີນານິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ອຸນ຺ທູເຣຫິປິ ວິຫາຣາ ໂອກິຓ຺ຓວິກິຓ຺ຓາ ໂຫນ຺ຕິ. ມນຸສ຺ສາ ວິຫາຣຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ຕາ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ອນ຺ໂຕໂກຏ຺ຐາຄາຣິກາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ, ເສຍ຺ຍຖາປິ ຣາຊາ ມາຄໂຘ ເສນິໂຍ ພິມ຺ພິສາໂຣ’’ຕິ! ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ເອວຣູປາຍ ພາຫຸລ຺ລາຍ ເຈເຕສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ເອວຣູປາຍ ພາຫຸລ຺ລາຍ ເຈເຕນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ເອວຣູປາຍ ພາຫຸລ຺ລາຍ ເຈເຕສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໒໒. ‘‘ຍານິ ໂຂ ປນ ຕານິ ຄິລານານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຏິສາຍນີຍານິ ເຠສຊ຺ຊານິ, ເສຍ຺ຍຖິທໍ – ສປ຺ປິ ນວນີຕໍ ເຕລໍ ມຘຸ ຜາຓິຕໍ, ຕານິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ສຕ຺ຕາຫປຣມໍ ສນ຺ນິຘິກາຣກໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພານິ. ຕໍ ອຕິກ຺ກາມຍໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໒໓. ຍານິ ໂຂ ປນ ຕານິ ຄິລານານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຏິສາຍນີຍານິ ເຠສ຺ສຊ຺ຊານີຕິ ສປ຺ປິ ນາມ ໂຄສປ຺ປິ ວາ ອຊິກາສປ຺ປິ ວາ ມຫິໍສສປ຺ປິ [ມຫິສສປ຺ປິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ວາ ເຍສໍ ມໍສໍ ກປ຺ປຕິ ເຕສໍ ສປ຺ປິ. ນວນີຕໍ ນາມ ເຕສໍ ເຍວ ນວນີຕໍ. ເຕລໍ ນາມ ຕິລເຕລໍ ສາສປເຕລໍ ມຘຸກເຕລໍ ເອຣຓ຺ຑເຕລໍ ວສາເຕລໍ. ມຘຸ ນາມ ມກ຺ຂິກາມຘຸ. ຜາຓິຕໍ ນາມ ອຸຈ຺ຉຸມ຺ຫາ ນິພ຺ພຕ຺ຕໍ.

ຕານິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ສຕ຺ຕາຫປຣມໍ ສນ຺ນິຘິກາຣກໍ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພານີຕິ ສຕ຺ຕາຫປຣມຕາ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພານິ.

ຕໍ ອຕິກ຺ກາມຍໂຕ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕີຕິ ອຏ຺ຐເມ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມເນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ເຠສຊ຺ຊໍ ສຕ຺ຕາຫາຕິກ຺ກນ຺ຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ, ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໒໔. ສຕ຺ຕາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ສຕ຺ຕາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ສຕ຺ຕາຫາຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຘິຏ຺ຐິເຕ ອຘິຏ຺ຐິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອທຑ຺ເຒ ທຑ຺ຒສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຏ຺ຐໍ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ນ ກາຍິເກນ ປຣິໂຠເຄນ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພໍ, ນ ອຊ຺ໂຌຫຣິຕພ຺ພໍ, ປທີເປ ວາ ກາຬວຓ຺ເຓ ວາ ອຸປເນຕພ຺ພໍ, ອຎ຺ເຎນ ຠິກ຺ຂຸນາ ກາຍິເກນ ປຣິໂຠເຄນ ປຣິຠຸຎ຺ຊິຕພ຺ພໍ, ນ ອຊ຺ໂຌຫຣິຕພ຺ພໍ.

ສຕ຺ຕາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຕ຺ຕາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສຕ຺ຕາຫານຕິກ຺ກນ຺ເຕ ອນຕິກ຺ກນ຺ຕສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໒໕. ອນາປຕ຺ຕິ ອນ຺ໂຕສຕ຺ຕາຫໍ ອຘິຏ຺ເຐຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຑຍ຺ຫຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ອນຸປສມ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈຕ຺ເຕນ ວນ຺ເຕນ ມຸຕ຺ເຕນ ອນເປກ຺ໂຂ ທຕ຺ວາ ປຏິລຠິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ເຠສຊ຺ຊສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຕຕິຍໍ.

໔. ວສ຺ສິກສາຏິກສິກ຺ຂາປທໍ

໖໒໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠຄວຕາ ຠິກ຺ຂູນໍ ວສ຺ສິກສາຏິກາ ອນຸຎ຺ຎາຕາ ໂຫຕິ. ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ວສ຺ສິກສາຏິກາ ອນຸຎ຺ຎາຕາ’’ຕິ, ປຏິກຈ຺ເຈວ [ປຏິຄຈ຺ເຈວ (ສີ.)] ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສນ຺ຕິ, ປຏິກຈ຺ເຈວ ກຕ຺ວາ ນິວາເສນ຺ຕິ, ຊິຓ຺ຓາຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ນຄ຺ຄາ ກາຍໍ ໂອວສ຺ສາເປນ຺ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິກຈ຺ເຈວ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຏິກຈ຺ເຈວ ກຕ຺ວາ ນິວາເສສ຺ສນ຺ຕິ, ຊິຓ຺ຓາຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ນຄ຺ຄາ ກາຍໍ ໂອວສ຺ສາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິກຈ຺ເຈວ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຖ? ປຏິກຈ຺ເຈວ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຖ? ຊິຓ຺ຓາຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ນຄ຺ຄາ ກາຍໍ ໂອວສ຺ສາເປຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ ໂມຆປຸຣິສາ, ປຏິກຈ຺ເຈວ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສິສ຺ສຖ, ປຏິກຈ຺ເຈວ ກຕ຺ວາ ນິວາເສສ຺ສຖ, ຊິຓ຺ຓາຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ນຄ຺ຄາ ກາຍໍ ໂອວສ຺ສາເປສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໒໗. ‘‘ມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸນາ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພໍ; ‘ອທ຺ຘມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕພ຺ພໍ. ‘ໂອເຣນ ເຈ ມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍເສຍ຺ຍ, ‘ໂອເຣນທ຺ຘມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໒໘. ‘ມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ຠິກ຺ຂຸນາ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສິຕພ຺ພນ຺ຕິ. ເຍ ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພປິ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ເທນ຺ຕິ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສຸ ວຈນີຍາ – ‘‘ກາໂລ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ, ສມໂຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ, ອຎ຺ເຎປິ ມນຸສ຺ສາ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ເທນ຺ຕີ’’ຕິ. ນ ວຕ຺ຕພ຺ພາ – ‘‘ເທຖ ເມ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ, ອາຫຣຖ ເມ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ, ປຣິວຕ຺ເຕຖ ເມ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ, ເຈຕາເປຖ ເມ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣ’’ນ຺ຕິ.

‘ອທ຺ຘມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕພ຺ພນ຺ຕິ. ອທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕພ຺ພໍ.

‘ໂອເຣນ ເຈ ມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ອຕິເຣກມາເສ ເສສ ຄິມ຺ຫາເນ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

‘ໂອເຣນທ຺ຘມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ອຕິເຣກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ອຕິເຣກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ປຣິຍິຏ຺ຐໍ ອຕິເຣກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ກຕ຺ວາ ປຣິທຫິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ.…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໒໙. ອຕິເຣກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ເວມຕິໂກ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອູນກສຎ຺ຎີ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຕິເຣກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ເວມຕິໂກ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອູນກສຎ຺ຎີ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ສຕິຍາ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ນຄ຺ໂຄ ກາຍໍ ໂອວສ຺ສາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອູນກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

ອູນກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກທ຺ຘມາເສ ເສເສ ຄິມ຺ຫາເນ ອູນກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໓໐. ອນາປຕ຺ຕິ ‘ມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຕິ, ‘ອທ຺ຘມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕິ, ‘ອູນກມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ວສ຺ສິກສາຏິກຈີວຣໍ ປຣິເຍສຕິ, ‘ອູນກທ຺ຘມາໂສ ເສໂສ ຄິມ຺ຫານ’ນ຺ຕິ ກຕ຺ວາ ນິວາເສຕິ, ປຣິຍິຏ຺ຐາຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ວສ຺ສໍ ອຸກ຺ກຑ຺ຒິຍ຺ຍຕິ, ນິວຕ຺ຖາຍ ວສ຺ສິກສາຏິກາຍ ວສ຺ສໍ ອຸກ຺ກຑ຺ຒິຍ຺ຍຕິ, ໂຘວິຕ຺ວາ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ; ສມເຍ ນິວາເສຕພ຺ພໍ, ອຈ຺ຉິນ຺ນຈີວຣສ຺ສ, ນຏ຺ຐຈີວຣສ຺ສ, ອາປທາສຸ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ວສ຺ສິກສາຏິກສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ.

໕. ຈີວຣອຈ຺ຉິນ຺ທນສິກ຺ຂາປທໍ

໖໓໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຠາຕຸໂນ ສທ຺ຘິວິຫາຣິກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫາວຸໂສ, ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ນາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຄມິສ຺ສາມິ; ທຸພ຺ພລຈີວໂຣມ຺ຫີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫາວຸໂສ, ອຫໍ ເຕ ຈີວຣໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ ຕສ຺ສ ຈີວຣໍ ອທາສິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ – ‘‘ຠຄວາ ກິຣ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສຕີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ນ ທານາຫໍ ອາຍສ຺ມຕາ ອຸປນນ຺ເທນ ສກ຺ຍປຸຕ຺ເຕນ ສທ຺ຘິໍ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສາມິ, ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ເອຫິ ທານິ, ອາວຸໂສ, ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ‘‘ນາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຕຍາ ສທ຺ຘິໍ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສາມິ, ຠຄວຕາ ສທ຺ຘິໍ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ຍມ຺ປິ ຕ຺ຍາຫໍ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣໍ ອທາສິໍ, ມຍາ ສທ຺ຘິໍ ຊນປທຈາຣິກໍ ປກ຺ກມິສ຺ສຕີ’’ຕິ, ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສາມໍ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສາມໍ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສາມໍ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໓໒. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສາມໍ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ເທຍ຺ຍ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຍ຺ຍ ວາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໓໓. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ຠິກ຺ຂຸສ຺ສາຕິ ອຎ຺ຎສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ.

ສາມນ຺ຕິ ສຍໍ ທຕ຺ວາ.

ຈີວຣໍ ນາມ ຉນ຺ນໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ, ວິກປ຺ປນຸປຄໍ ປຈ຺ຉິມໍ.

ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນຕິ ອນຠິຣທ຺ໂຘ ອາຫຕຈິຕ຺ໂຕ ຂິລຊາໂຕ.

ອຈ຺ຉິນ຺ເທຍ຺ຍາຕິ ສຍໍ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ (ສ຺ຍາ.)].

ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຍ຺ຍາຕິ ອຎ຺ຎໍ ອາຓາເປຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ສກິໍ ອາຓຕ຺ໂຕ ພຫຸກມ຺ປິ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສ ສາມໍ ທຕ຺ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ …ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໓໔. ອຸປສມ຺ປນ຺ເນ ອຸປສມ຺ປນ຺ນສຎ຺ຎີ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຕິ ວາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຸປສມ຺ປນ຺ເນ ເວມຕິໂກ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຕິ ວາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຸປສມ຺ປນ຺ເນ ອນຸປສມ຺ປນ຺ນສຎ຺ຎີ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຕິ ວາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອຎ຺ຎໍ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸປສມ຺ປນ຺ນສ຺ສ ຈີວຣໍ ວາ ອຎ຺ຎໍ ວາ ປຣິກ຺ຂາຣໍ ທຕ຺ວາ ກຸປິໂຕ ອນຕ຺ຕມໂນ ອຈ຺ຉິນ຺ທຕິ ວາ ອຈ຺ຉິນ຺ທາເປຕິ ວາ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸປສມ຺ປນ຺ເນ ອຸປສມ຺ປນ຺ນສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸປສມ຺ປນ຺ເນ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸປສມ຺ປນ຺ເນ ອນຸປສມ຺ປນ຺ນສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໖໓໕. ອນາປຕ຺ຕິ – ໂສ ວາ ເທຕິ, ຕສ຺ສ ວາ ວິສ຺ສສນ຺ໂຕ ຄຓ຺ຫາຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ຈີວຣອຈ຺ຉິນ຺ທນສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຎ຺ຈມໍ.

໖. ສຸຕ຺ຕວິຎ຺ຎຕ຺ຕິສິກ຺ຂາປທໍ

໖໓໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຈີວຣກາຣສມເຍ ພຫຸໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປສຸໍ. ກເຕປິ ຈີວເຣ ພຫຸໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອວສິຏ຺ຐໍ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຫນ຺ທ ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ອຎ຺ຎມ຺ປິ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຎ຺ຎມ຺ປິ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປສຸໍ. ວີເຕປິ ຈີວເຣ ພຫຸໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອວສິຏ຺ຐໍ ໂຫຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຎ຺ຎມ຺ປິ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປສຸໍ. ວີເຕປິ ຈີວເຣ ພຫຸໍ ສຸຕ຺ຕໍ ອວສິຏ຺ຐໍ ໂຫຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອຎ຺ຎມ຺ປິ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປສຸໍ. ມນຸສ຺ສາ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ສາມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ!

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ເຕສໍ ມນຸສ຺ສານໍ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕານໍ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕານໍ ວິປາເຈນ຺ຕານໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ສາມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ສາມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ສາມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໓໗. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ສາມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໓໘. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍໍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

ສາມນ຺ຕິ ສຍໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ.

ສຸຕ຺ຕໍ ນາມ ຉ ສຸຕ຺ຕານິ – ໂຂມໍ ກປ຺ປາສິກໍ ໂກເສຍ຺ຍໍ ກມ຺ພລໍ ສາຓໍ ຠງ຺ຄໍ.

ຕນ຺ຕວາເຍຫີຕິ ເປສກາເຣຫິ ວາຍາເປຕິ, ປໂຍເຄ ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ [ວາຍາເປຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ (ສ຺ຍາ.)]. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ສາມໍ ສຸຕ຺ຕໍ ວິຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ວາຍາປິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໓໙. ວາຍາປິເຕ ວາຍາປິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ວາຍາປິເຕ ເວມຕິໂກ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ວາຍາປິເຕ ອວາຍາປິຕສຎ຺ຎີ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ອວາຍາປິເຕ ວາຍາປິຕສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວາຍາປິເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອວາຍາປິເຕ ອວາຍາປິຕສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໔໐. ອນາປຕ຺ຕິ – ຈີວຣໍ ສິພ຺ເພຕຸໍ, ອາໂຍເຄ, ກາຍພນ຺ຘເນ, ອໍສພນ຺ຘເກ [ອໍສວຏ຺ຏເກ (ສີ.)], ປຕ຺ຕຕ຺ຖວິກາຍ, ປຣິສ຺ສາວເນ, ຎາຕການໍ, ປວາຣິຕານໍ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ສຸຕ຺ຕວິຎ຺ຎຕ຺ຕິສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຉຏ຺ຐໍ.

໗. ມຫາເປສກາຣສິກ຺ຂາປທໍ

໖໔໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ປວາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ປຊາປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຸຕ຺ຕໍ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ອມຸກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາຍສ຺ສ ເທຫິ, ຈີວຣໍ ວາຍາເປຕ຺ວາ ນິກ຺ຂິປ, ອາຄໂຕ ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປິຓ຺ຑຈາຣິໂກ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອິມໍ ວາຈໍ ຠາສມານສ຺ສ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ມຫາປຸຎ຺ໂຎສິ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ ອຸປນນ຺ທ, ອມຸກສ຺ມິໍ ໂອກາເສ ອຎ຺ຎຕໂຣ ປຸຣິໂສ ປວາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ປຊາປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຸຕ຺ຕໍ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ອມຸກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາຍສ຺ສ ເທຫິ, ຈີວຣໍ ວາຍາເປຕ຺ວາ ນິກ຺ຂິປ, ອາຄໂຕ ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ອຕ຺ຖາວຸໂສ, ມໍ ໂສ ອຸປຏ຺ຐາໂກ’’ຕິ. ໂສປິ ໂຂ ຕນ຺ຕວາໂຍ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ອຸປຏ຺ຐາໂກ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ໂສ ຕນ຺ຕວາໂຍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ຕນ຺ຕວາຍໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣໍ ມໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ວິຍ຺ຍຕິ; ອາຍຕຎ຺ຈ ກໂຣຫິ ວິຕ຺ຖຕຎ຺ຈ. ອປ຺ປິຕຎ຺ຈ ສຸວີຕຎ຺ຈ ສຸປ຺ປວາຍິຕຎ຺ຈ ສຸວິເລຂິຕຎ຺ຈ ສຸວິຕຈ຺ຉິຕຎ຺ຈ ກໂຣຫີ’’ຕິ. ‘‘ເອເຕ ໂຂ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສຸຕ຺ຕໍ ຘາຣຍິຕ຺ວາ ອທໍສຸ; ອິມິນາ ສຸຕ຺ເຕນ ຈີວຣໍ ວິນາຫີ’’ຕິ. ‘‘ນ, ຠນ຺ເຕ, ສກ຺ກາ ອາຍຕໍ ວາ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ກາຕຸໍ. ສກ຺ກາ ຈ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ສຸວີຕຎ຺ຈ ສຸປ຺ປວາຍິຕຎ຺ຈ ສຸວິເລຂິຕຎ຺ຈ ສຸວິຕຈ຺ຉິຕຎ຺ຈ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອິງ຺ຆ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ອາຍຕຎ຺ຈ ກໂຣຫິ ວິຕ຺ຖຕຎ຺ຈ ອປ຺ປິຕຎ຺ຈ. ນ ເຕນ ສຸຕ຺ເຕນ ປຏິພທ຺ຘໍ ຠວິສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ໂສ ຕນ຺ຕວາໂຍ ຍຖາຠຕໍ ສຸຕ຺ຕໍ ຕນ຺ເຕ ອຸປເນຕ຺ວາ ເຍນ ສາ ອິຕ຺ຖີ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ອິຕ຺ຖິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຸຕ຺ເຕນ, ອຍ຺ເຍ, ອຕ຺ໂຖ’’ຕິ. ‘‘ນນຸ ຕ຺ວໍ ອຍ຺ໂຍ [ອຍ຺ຍ (ສ຺ຍາ.)] ມຍາ ວຸຕ຺ໂຕ – ‘ອິມິນາ ສຸຕ຺ເຕນ ຈີວຣໍ ວິນາຫີ’’’ຕິ. ‘‘ສຈ຺ຈາຫໍ, ອຍ຺ເຍ, ຕຍາ ວຸຕ຺ໂຕ – ‘ອິມິນາ ສຸຕ຺ເຕນ ຈີວຣໍ ວິນາຫີ’ຕິ. ອປິຈ, ມໍ ອຍ຺ໂຍ ອຸປນນ຺ໂທ ເອວມາຫ – ‘ອິງ຺ຆ ຕ຺ວໍ, ອາວຸໂສ, ອາຍຕຎ຺ຈ ກໂຣຫິ ວິຕ຺ຖຕຎ຺ຈ ອປ຺ປິຕຎ຺ຈ, ນ ເຕນ ສຸຕ຺ເຕນ ປຏິພທ຺ຘໍ ຠວິສ຺ສຕີ’’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ອິຕ຺ຖີ ຍຕ຺ຕກໍເຍວ ສຸຕ຺ຕໍ ປຐມໍ ອທາສິ ຕຕ຺ຕກໍ ປຈ຺ຉາ ອທາສິ. ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ – ‘‘ໂສ ກິຣ ປຸຣິໂສ ປວາສໂຕ ອາຄໂຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຍນ ຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ເຍນາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ປຊາປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວີຕໍ ຕໍ ຈີວຣ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ອາມາຍ຺ຍ, ວີຕໍ ຕໍ ຈີວຣ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ອາຫຣ, ອຍ຺ຍໍ ອຸປນນ຺ທໍ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ສາ ອິຕ຺ຖີ ຕໍ ຈີວຣໍ ນີຫຣິຕ຺ວາ ສາມິກສ຺ສ ທຕ຺ວາ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປຸຣິໂສ ອາຍສ຺ມໂຕ ອຸປນນ຺ທສ຺ສ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຈີວຣໍ ທຕ຺ວາ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ມຫິຈ຺ຉາ ອິເມ ສມຓາ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕິຍາ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐາ. ນຍິເມ ສຸກຣາ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທຕຸໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຍ຺ໂຍ ອຸປນນ຺ໂທ ມຍາ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຕນ຺ຕວາເຍ [ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ (ກ.)] ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ.

ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ປຸຣິສສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ອຸປນນ຺ໂທ ສກ຺ຍປຸຕ຺ໂຕ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ອຸປນນ຺ທໍ ສກ຺ຍປຸຕ຺ຕໍ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕ຺ວໍ, ອຸປນນ຺ທ, ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ຎາຕໂກ ເຕ, ອຸປນນ຺ທ, ອຎ຺ຎາຕໂກ’’ຕິ? ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ຠຄວາ’’ຕິ. ‘‘ອຎ຺ຎາຕໂກ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຎ຺ຎາຕກສ຺ສ ນ ຊານາຕິ ປຕິຣູປໍ ວາ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ວາ ສນ຺ຕໍ ວາ ອສນ຺ຕໍ ວາ. ຕຕ຺ຖ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຎ຺ຎາຕກສ຺ສ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊິສ຺ສສິ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໔໒. ‘‘ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ອຎ຺ຎາຕໂກ ຄຫປຕິ ວາ ຄຫປຕານີ ວາ ຕນ຺ຕວາເຍຫິ ຈີວຣໍ ວາຍາເປຍ຺ຍ, ຕຕ຺ຣ ເຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍ – ‘ອິທໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣໍ ມໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ວິຍ຺ຍຕິ. ອາຍຕຎ຺ຈ ກໂຣຖ ວິຕ຺ຖຕຎ຺ຈ. ອປ຺ປິຕຎ຺ຈ ສຸວີຕຎ຺ຈ ສຸປ຺ປວາຍິຕຎ຺ຈ ສຸວິເລຂິຕຎ຺ຈ ສຸວິຕຈ຺ຉິຕຎ຺ຈ ກໂຣຖ. ອປ຺ເປວ ນາມ ມຍມ຺ປິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ກິຎ຺ຈິມຕ຺ຕໍ ອນຸປທຊ຺ເຊຍ຺ຍາມາ’ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວຕ຺ວາ ກິຎ຺ຈິມຕ຺ຕໍ ອນຸປທຊ຺ເຊຍ຺ຍ ອນ຺ຕມໂສ ປິຓ຺ຑປາຕມຕ຺ຕມ຺ປິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໔໓. ຠິກ຺ຂຸໍ ປເນວ ອຸທ຺ທິສ຺ສາຕິ ຠິກ຺ຂຸສ຺ສຕ຺ຖາຍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາຣມ຺ມຓໍ ກຣິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຈ຺ຉາເທຕຸກາໂມ.

ອຎ຺ຎາຕໂກ ນາມ ມາຕິໂຕ ວາ ປິຕິໂຕ ວາ ຍາວ ສຕ຺ຕມາ ປິຕາມຫຍຸຄາ ອສມ຺ພທ຺ໂຘ.

ຄຫປຕິ ນາມ ໂຍ ໂກຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຄຫປຕານີ ນາມ ຍາ ກາຈິ ອຄາຣໍ ອຊ຺ຌາວສຕິ.

ຕນ຺ຕວາເຍຫີຕິ ເປສກາເຣຫິ.

ຈີວຣໍ ນາມ ຉນ຺ນໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ວິກປ຺ປນຸປຄໍ ປຈ຺ຉິມໍ.

ວາຍາເປຍ຺ຍາຕິ ວິນາເປຕິ.

ຕຕ຺ຣ ເຈ ໂສ ຠິກ຺ຂູຕິ ຍໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ຈີວຣໍ ວິຍ຺ຍຕິ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ.

ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕຕິ ປຸພ຺ເພ ອວຸຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ – ‘‘ກີທິເສນ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວເຣນ ອຕ຺ໂຖ, ກີທິສໍ ເຕ ຈີວຣໍ ວາຍາເປມີ’’ຕິ?

ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາຕິ ຆຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຍຕ຺ຖ ກຕ຺ຖຈິ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ.

ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ – ‘‘ອິທໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣໍ ມໍ ອຸທ຺ທິສ຺ສ ວິຍ຺ຍຕິ, ອາຍຕຎ຺ຈ ກໂຣຖ ວິຕ຺ຖຕຎ຺ຈ. ອປ຺ປິຕຎ຺ຈ ສຸວີຕຎ຺ຈ ສຸປ຺ປວາຍິຕຎ຺ຈ ສຸວິເລຂິຕຎ຺ຈ ສຸວິຕຈ຺ຉິຕຎ຺ຈ ກໂຣຖ. ອປ຺ເປວ ນາມ ມຍມ຺ປິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ກິຎ຺ຈິມຕ຺ຕໍ ອນຸປທຊ຺ເຊຍ຺ຍາມາ’’ຕິ.

ເອວຎ຺ຈ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວຕ຺ວາ ກິຎ຺ຈິມຕ຺ຕໍ ອນຸປທຊ຺ເຊຍ຺ຍ ອນ຺ຕມໂສ ປິຓ຺ຑປາຕມຕ຺ຕມ຺ປີຕິ. ປິຓ຺ຑປາໂຕ ນາມ ຍາຄຸປິ ຠຕ຺ຕມ຺ປິ ຂາທນີຍມ຺ປິ ຈຸຓ຺ຓປິຓ຺ໂຑປິ ທນ຺ຕກຏ຺ຐມ຺ປິ ທສິກສຸຕ຺ຕມ຺ປິ, ອນ຺ຕມໂສ ຘມ຺ມມ຺ປິ ຠຓຕິ.

ຕສ຺ສ ວຈເນນ ອາຍຕໍ ວາ ວິຕ຺ຖຕໍ ວາ ອປ຺ປິຕໍ ວາ ກໂຣຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ອຎ຺ຎາຕກສ຺ສ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປນ຺ນໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໔໔. ອຎ຺ຎາຕເກ ອຎ຺ຎາຕກສຎ຺ຎີ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຎ຺ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ ປຸພ຺ເພ ອປ຺ປວາຣິໂຕ ຄຫປຕິກສ຺ສ ຕນ຺ຕວາເຍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຈີວເຣ ວິກປ຺ປໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ຎາຕເກ ອຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ຎາຕເກ ຎາຕກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໔໕. ອນາປຕ຺ຕິ – ຎາຕການໍ, ປວາຣິຕານໍ, ອຎ຺ຎສ຺ສຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຘເນນ, ມຫຄ຺ຆໍ ວາຍາເປຕຸກາມສ຺ສ ອປ຺ປຄ຺ຆໍ ວາຍາເປຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ມຫາເປສກາຣສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ສຕ຺ຕມໍ.

໘. ອຈ຺ເຈກຈີວຣສິກ຺ຂາປທໍ

໖໔໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ມຫາມຕ຺ໂຕ ປວາສໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູນໍ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປາເຫສິ – ‘‘ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕຸ ຠທນ຺ຕາ ວສ຺ສາວາສິກໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ. ຠິກ຺ຂູ – ‘ວສ຺ສໍວຸຏ຺ຐານໍ ຠຄວຕາ ວສ຺ສາວາສິກໍ ອນຸຎ຺ຎາຕ’ນ຺ຕິ, ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈາຍນ຺ຕາ ນາຄມໍສຸ. ອຖ ໂຂ ໂສ ມຫາມຕ຺ໂຕ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠທນ຺ຕາ ມຍາ ທູເຕ ປຫິເຕ ນາຄຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ! ອຫຎ຺ຫິ ເສນາຍ ຄຈ຺ຉາມິ. ທຸຊ຺ຊານໍ ຊີວິຕໍ ທຸຊ຺ຊານໍ ມຣຓ’’ນ຺ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ຠິກ຺ຂູ ຕສ຺ສ ມຫາມຕ຺ຕສ຺ສ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕສ຺ສ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕສ຺ສ ວິປາເຈນ຺ຕສ຺ສ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ນິກ຺ຂິປິຕຸ’’ນ຺ຕິ.

໖໔໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ນິກ຺ຂິປິຕຸ’’ນ຺ຕິ, ອຈ຺ເຈກຈີວຣານິ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມນ຺ຕິ. ຕານິ ຈີວຣານິ ຈີວຣວໍເສ ຠຓ຺ຑິກາພທ຺ຘານິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕິ. ອທ຺ທສ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເສນາສນຈາຣິກໍ ອາຫິຓ຺ຑນ຺ໂຕ ຕານິ ຈີວຣານິ ຈີວຣວໍເສ ຠຓ຺ຑິກາພທ຺ຘານິ. ຕິຏ຺ຐນ຺ເຕ ທິສ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກສ຺ສິມານິ, ອາວຸໂສ, ຈີວຣານິ ຈີວຣວໍເສ ຠຓ຺ຑິກາພທ຺ຘານິ ຕິຏ຺ຐນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ອຈ຺ເຈກຈີວຣານີ’’ຕິ. ‘‘ກີວຈິຣໍ ປນາວຸໂສ, ອິມານິ ຈີວຣານິ ນິກ຺ຂິຕ຺ຕານີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມໂຕ ອານນ຺ທສ຺ສ ຍຖານິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ອຸຊ຺ຌາຍຕິ ຂິຍ຺ຍຕິ ວິປາເຈຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອານນ຺ໂທ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສິ…ເປ… – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໔໘. ‘‘ທສາຫານາຄຕໍ ກຕ຺ຕິກເຕມາສິກປຸຓ຺ຓມໍ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປເນວ ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ອຸປ຺ປຊ຺ເຊຍ຺ຍ, ອຈ຺ເຈກໍ ມຎ຺ຎມາເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພໍ, ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຍາວ ຈີວຣກາລສມຍໍ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ. ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໔໙. ທສາຫານາຄຕນ຺ຕິ ທສາຫານາຄຕາຍ ປວາຣຓາຍ.

ກຕ຺ຕິກເຕມາສິກປຸຓ຺ຓມນ຺ຕິ ປວາຣຓາ ກຕ຺ຕິກາ ວຸຈ຺ຈຕິ.

ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ນາມ ເສນາຍ ວາ ຄນ຺ຕຸກາໂມ ໂຫຕິ, ປວາສໍ ວາ ຄນ຺ຕຸກາໂມ ໂຫຕິ, ຄິລາໂນ ວາ ໂຫຕິ, ຄພ຺ຠິນີ ວາ ໂຫຕິ, ອສ຺ສທ຺ຘສ຺ສ ວາ ສທ຺ຘາ ອຸປ຺ປນ຺ນາ ໂຫຕິ, ອປ຺ປສນ຺ນສ຺ສ ວາ ປສາໂທ ອຸປ຺ປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ໂສ ເຈ ຠິກ຺ຂູນໍ ສນ຺ຕິເກ ທູຕໍ ປຫິເຓຍ຺ຍ – ‘‘ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕຸ ຠທນ຺ຕາ ວສ຺ສາວາສິກໍ ທສ຺ສາມີ’’ຕິ, ເອຕໍ ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ນາມ.

ອຈ຺ເຈກໍ ມຎ຺ຎມາເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິຄ຺ຄເຫຕພ຺ພໍ ປຏິຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ຍາວ ຈີວຣກາລສມຍໍ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພນ຺ຕິ ສຎ຺ຎາຓໍ ກຕ຺ວາ ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ – ‘‘ອິທໍ ອຈ຺ເຈກຈີວຣ’’ນ຺ຕິ.

ຈີວຣກາລສມໂຍ ນາມ ອນຕ຺ຖເຕ ກຖິເນ ວສ຺ສານສ຺ສ ປຈ຺ຉິໂມ ມາໂສ, ອຕ຺ຖເຕ ກຖິເນ ປຎ຺ຈມາສາ.

ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍາຕິ ອນຕ຺ຖເຕ ກຖິເນ ວສ຺ສານສ຺ສ ປຈ຺ຉິມໍ ທິວສໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ [ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ (ສ຺ຍາ.)]. ອຕ຺ຖເຕ ກຖິເນ ກຖິນຸທ຺ຘາຣທິວສໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ອຈ຺ເຈກຈີວຣໍ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາມິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໕໐. ອຈ຺ເຈກຈີວເຣ ອຈ຺ເຈກຈີວຣສຎ຺ຎີ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຈ຺ເຈກຈີວເຣ ເວມຕິໂກ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຈ຺ເຈກຈີວເຣ ອນຈ຺ເຈກຈີວຣສຎ຺ຎີ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອນຘິຏ຺ຐິເຕ ອຘິຏ຺ຐິຕສຎ຺ຎີ …ເປ… ອວິກປ຺ປິເຕ ວິກປ຺ປິຕສຎ຺ຎີ… ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ… ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອທຑ຺ເຒ ທຑ຺ຒສຎ຺ຎີ… ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ ຈີວຣກາລສມຍໍ ອຕິກ຺ກາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ຈີວຣໍ ອນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຈ຺ເຈກຈີວເຣ ອຈ຺ເຈກຈີວຣສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຈ຺ເຈກຈີວເຣ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຈ຺ເຈກຈີວເຣ ອນຈ຺ເຈກຈີວຣສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໕໑. ອນາປຕ຺ຕິ – ອນ຺ໂຕສມເຍ ອຘິຏ຺ເຐຕິ, ວິກປ຺ເປຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຑຍ຺ຫຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ອຈ຺ເຈກຈີວຣສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ອຏ຺ຐມໍ.

໙. ສາສງ຺ກສິກ຺ຂາປທໍ

໖໕໒. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ວຸຕ຺ຖວສ຺ສາ ອາຣຎ຺ຎເກສຸ ເສນາສເນສຸ ວິຫຣນ຺ຕິ. ກຕ຺ຕິກໂຈຣກາ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ລທ຺ຘລາຠາ’’ຕິ ປຣິປາເຕນ຺ຕິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອາຣຎ຺ຎເກສຸ ເສນາສເນສຸ ວິຫຣນ຺ເຕນ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິປິຕຸ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ – ‘‘ຠຄວຕາ ອນຸຎ຺ຎາຕໍ ອາຣຎ຺ຎເກສຸ ເສນາສເນສຸ ວິຫຣນ຺ເຕນ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິປິຕຸ’’ນ຺ຕິ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສນ຺ຕິ. ຕານິ ຈີວຣານິ ນສ຺ສນ຺ຕິປິ ວິນສ຺ສນ຺ຕິປິ ຑຍ຺ຫນ຺ຕິປິ ອຸນ຺ທູເຣຫິປິ ຂຊ຺ຊນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ທຸຈ຺ໂຈຬາ ໂຫນ຺ຕິ ລູຂຈີວຣາ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ກິສ຺ສ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ທຸຈ຺ໂຈຬາ ລູຂຈີວຣາ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສິສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສນ຺ຕີຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິປິຕ຺ວາ ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສິສ຺ສນ຺ຕິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໕໓. ‘‘ອຸປວສ຺ສໍ ໂຂ ປນ ກຕ຺ຕິກປຸຓ຺ຓມໍ ຍານິ ໂຂ ປນ ຕານິ ອາຣຎ຺ຎການິ ເສນາສນານິ ສາສງ຺ກສມ຺ມຕານິ ສປ຺ປຏິຠຍານິ ຕຖາຣູເປສຸ ຠິກ຺ຂຸ ເສນາສເນສຸ ວິຫຣນ຺ໂຕ ອາກງ຺ຂມາໂນ ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣໍ ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍ, ສິຍາ ຈ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂກຈິເທວ ປຈ຺ຈໂຍ ເຕນ ຈີວເຣນ ວິປ຺ປວາສາຍ. ຉາຣຕ຺ຕປຣມໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເຕນ ຈີວເຣນ ວິປ຺ປວສິຕພ຺ພໍ. ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ວິປ຺ປວເສຍ຺ຍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໕໔. ອຸປວສ຺ສໍ ໂຂ ປນາຕິ ວຸຏ຺ຐວສ຺ສານໍ.

ກຕ຺ຕິກປຸຓ຺ຓມນ຺ຕິ ກຕ຺ຕິກຈາຕຸມາສິນີ ວຸຈ຺ຈຕິ.

[ປາຈິ. ໕໗໓] ຍານິ ໂຂ ປນ ຕານິ ອາຣຎ຺ຎການິ ເສນາສນານີຕິ ອາຣຎ຺ຎກໍ ນາມ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຈຘນຸສຕິກໍ ປຈ຺ຉິມໍ.

[ປາຈິ. ໕໗໓] ສາສງ຺ກໍ ນາມ ອາຣາເມ ອາຣາມູປຈາເຣ ໂຈຣານໍ ນິວິຏ຺ໂຐກາໂສ ທິສ຺ສຕິ, ຠຸຕ຺ໂຕກາໂສ ທິສ຺ສຕິ, ຐິໂຕກາໂສ ທິສ຺ສຕິ, ນິສິນ຺ໂນກາໂສ ທິສ຺ສຕິ, ນິປນ຺ໂນກາໂສ ທິສ຺ສຕິ.

[ປາຈິ. ໕໗໓] ສປ຺ປຏິຠຍໍ ນາມ ອາຣາເມ ອາຣາມູປຈາເຣ ໂຈເຣຫິ ມນຸສ຺ສາ ຫຕາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ວິລຸຕ຺ຕາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ, ອາໂກຏິຕາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ.

[ປາຈິ. ໕໗໓] ຕຖາຣູເປສຸ ຠິກ຺ຂຸ ເສນາສເນສຸ ວິຫຣນ຺ໂຕຕິ ເອວຣູເປສຸ ຠິກ຺ຂຸ ເສນາສເນສຸ ວິຫຣນ຺ໂຕ.

ອາກງ຺ຂມາໂນຕິ ອິຈ຺ຉມາໂນ.

ຕິຓ຺ຓໍ ຈີວຣານໍ ອຎ຺ຎຕຣໍ ຈີວຣນ຺ຕິ ສງ຺ຆາຏິໍ ວາ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ວາ ອນ຺ຕຣວາສກໍ ວາ.

ອນ຺ຕຣຆເຣ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍາຕິ ສມນ຺ຕາ ໂຄຈຣຄາເມ ນິກ຺ຂິເປຍ຺ຍ.

ສິຍາ ຈ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ໂກຈິເທວ ປຈ຺ຈໂຍ ເຕນ ຈີວເຣນ ວິປ຺ປວາສາຍາຕິ ສິຍາ ປຈ຺ຈໂຍ ສິຍາ ກຣຓີຍໍ.

ຉາຣຕ຺ຕປຣມໍ ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເຕນ ຈີວເຣນ ວິປ຺ປວສິຕພ຺ພນ຺ຕິ ຉາຣຕ຺ຕປຣມຕາ ວິປ຺ປວສິຕພ຺ພໍ.

ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາຕິ ຐເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິໍ.

ຕໂຕ ເຈ ອຸຕ຺ຕຣິ ວິປ຺ປວເສຍ຺ຍາຕິ ສຕ຺ຕເມ ອຣຸຓຸຄ຺ຄມເນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ. ‘‘ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຈີວຣໍ ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວຸຏ຺ຐໍ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີ’’ຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໕໕. ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ເຕ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ ວິປ຺ປວສຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ເຕ ເວມຕິໂກ ວິປ຺ປວສຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອຕິເຣກຉາຣຕ຺ເຕ ອູນກສຎ຺ຎີ ວິປ຺ປວສຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ. ອປ຺ປຈ຺ຈຸທ຺ຘເຏ ປຈ຺ຈຸທ຺ຘຏສຎ຺ຎີ…ເປ… ອວິສ຺ສຊ຺ຊິເຕ ວິສ຺ສຊ຺ຊິຕສຎ຺ຎີ… ອນຏ຺ເຐ ນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອວິນຏ຺ເຐ ວິນຏ຺ຐສຎ຺ຎີ… ອທຑ຺ເຒ ທຑ຺ຒສຎ຺ຎີ … ອວິລຸຕ຺ເຕ ວິລຸຕ຺ຕສຎ຺ຎີ ວິປ຺ປວສຕິ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ຈີວຣໍ ອນິສ຺ສຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິຠຸຎ຺ຊຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຉາຣຕ຺ເຕ ອຕິເຣກສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຉາຣຕ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອູນກຉາຣຕ຺ເຕ ອູນກສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໕໖. ອນາປຕ຺ຕິ – ຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສຕິ, ອູນກຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສຕິ, ຉາຣຕ຺ຕໍ ວິປ຺ປວສິຕ຺ວາ ປຸນ ຄາມສີມໍ ໂອກ຺ກມິຕ຺ວາ ວສິຕ຺ວາ ປກ຺ກມຕິ, ອນ຺ໂຕ ຉາຣຕ຺ຕໍ ປຈ຺ຈຸທ຺ຘຣຕິ, ວິສ຺ສຊ຺ເຊຕິ, ນສ຺ສຕິ, ວິນສ຺ສຕິ, ຑຍ຺ຫຕິ, ອຈ຺ຉິນ຺ທິຕ຺ວາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວິສ຺ສາສໍ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂຸສມ຺ມຸຕິຍາ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ສາສງ຺ກສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ນວມໍ.

໑໐. ປຣິຓຕສິກ຺ຂາປທໍ

໖໕໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ອຎ຺ຎຕຣສ຺ສ ປູຄສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ ສຈີວຣຠຕ຺ຕໍ ປຏິຍຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ – ‘‘ໂຠເຊຕ຺ວາ ຈີວເຣນ ອຈ຺ຉາເທສ຺ສາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ເຍນ ໂສ ປູໂຄ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ; ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ປູຄໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ເທຖາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ອິມານິ ຈີວຣານີ’’ຕິ. ‘‘ນ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທສ຺ສາມ. ອມ຺ຫາກໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ອນຸວສ຺ສໍ ສຈີວຣຠິກ຺ຂາ ປຎ຺ຎຕ຺ຕາ’’ຕິ. ‘‘ພຫູ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ຆສ຺ສ ທາຍກາ, ພຫູ ສງ຺ຆສ຺ສ ຠຕ຺ຕາ [ຠທ຺ທາ (ກ.)]. ມຍໍ ຕຸມ຺ເຫ ນິສ຺ສາຍ ຕຸມ຺ເຫ ສມ຺ປສ຺ສນ຺ຕາ ອິຘ ວິຫຣາມ. ຕຸມ຺ເຫ ເຈ ອມ຺ຫາກໍ ນ ທສ຺ສຖ, ອຖ ໂກ ຈຣຫິ ອມ຺ຫາກໍ ທສ຺ສຕິ? ເທຖາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ອິມານິ ຈີວຣານີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ປູໂຄ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ນິປ຺ປີຬິຍມາໂນ ຍຖາປຏິຍຕ຺ຕໍ ຈີວຣໍ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ທຕ຺ວາ ສງ຺ຆໍ ຠຕ຺ເຕນ ປຣິວິສິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຊານນ຺ຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ສຈີວຣຠຕ຺ຕໍ ປຏິຍຕ຺ຕໍ, ນ ຈ ຊານນ຺ຕິ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ທິນ຺ນນ຺ຕິ, ເຕ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ໂອໂຓເຊຖາວຸໂສ, ສງ຺ຆສ຺ສ ຈີວຣ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ນຕ຺ຖິ, ຠນ຺ເຕ. ຍຖາປຏິຍຕ຺ຕໍ ຈີວຣໍ ອຍ຺ຍາ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມສຸ’’ນ຺ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຊານໍ ສງ຺ຆິກໍ ລາຠໍ ປຣິຓຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຉພ຺ພຄ຺ຄິເຍ ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ຕຸມ຺ເຫ, ຠິກ຺ຂເວ, ຊານໍ ສງ຺ຆິກໍ ລາຠໍ ປຣິຓຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມຖາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ, ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕຸມ຺ເຫ, ໂມຆປຸຣິສາ, ຊານໍ ສງ຺ຆິກໍ ລາຠໍ ປຣິຓຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມສ຺ສຖ! ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສາ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອິມໍ ສິກ຺ຂາປທໍ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍາຖ –

໖໕໘. ‘‘ໂຍ ປນ ຠິກ຺ຂຸ ຊານໍ ສງ຺ຆິກໍ ລາຠໍ ປຣິຓຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມຍ຺ຍ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

໖໕໙. ໂຍ ປນາຕິ ໂຍ ຍາທິໂສ…ເປ… ຠິກ຺ຂູຕິ…ເປ… ອຍ ອິມສ຺ມິໍ ອຕ຺ເຖ ອຘິປ຺ເປໂຕ ຠິກ຺ຂູຕິ.

[ປາຈິ. ໔໙໑] ຊານາຕິ ນາມ ສາມໍ ວາ ຊານາຕິ ອຎ຺ເຎ ວາ ຕສ຺ສ ອາໂຣເຈນ຺ຕິ ໂສ ວາ ອາໂຣເຈຕິ.

[ປາຈິ. ໔໙໑] ສງ຺ຆິກໍ ນາມ ສງ຺ຆສ຺ສ ທິນ຺ນໍ ໂຫຕິ ປຣິຈ຺ຈຕ຺ຕໍ.

[ປາຈິ. ໔໙໑] ລາໂຠ ນາມ ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣາ. ອນ຺ຕມໂສ ຈຸຓ຺ຓປິຓ຺ໂຑປິ, ທນ຺ຕກຏ຺ຐມ຺ປິ, ທສິກສຸຕ຺ຕມ຺ປິ.

[ປາຈິ. ໔໙໑] ປຣິຓຕໍ ນາມ ທສ຺ສາມ ກຣິສ຺ສາມາຕິ ວາຈາ ຠິນ຺ນາ ໂຫຕິ.

ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມຕິ, ປໂຍເຄ ທຸກ຺ກຏໍ. ປຏິລາເຠນ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ໂຫຕິ. ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ຄຓສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິສ຺ສຊ຺ຊິຕພ຺ພໍ…ເປ… ອິທໍ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ຊານໍ ສງ຺ຆິກໍ ລາຠໍ ປຣິຓຕໍ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາມິຕໍ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ. ອິມາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ນິສ຺ສຊ຺ຊາມີຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍາຕິ…ເປ… ທເທຍ຺ຍຸນ຺ຕິ…ເປ… ອາຍສ຺ມໂຕ ທມ຺ມີຕິ.

໖໖໐. ປຣິຓເຕ ປຣິຓຕສຎ຺ຎີ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມຕິ, ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍໍ ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ.

ປຣິຓເຕ ເວມຕິໂກ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຣິຓເຕ ອປຣິຓຕສຎ຺ຎີ ອຕ຺ຕໂນ ປຣິຓາເມຕິ, ອນາປຕ຺ຕິ. ສງ຺ຆສ຺ສ ປຣິຓຕໍ ອຎ຺ຎສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ເຈຕິຍສ຺ສ ວາ ປຣິຓາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ເຈຕິຍສ຺ສ ປຣິຓຕໍ ອຎ຺ຎເຈຕິຍສ຺ສ ວາ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ ປຣິຓາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ປຣິຓຕໍ ອຎ຺ຎປຸຄ຺ຄລສ຺ສ ວາ ສງ຺ຆສ຺ສ ວາ ເຈຕິຍສ຺ສ ວາ ປຣິຓາເມຕິ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອປຣິຓເຕ ປຣິຓຕສຎ຺ຎີ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອປຣິຓເຕ ເວມຕິໂກ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອປຣິຓເຕ ອປຣິຓຕສຎ຺ຎີ, ອນາປຕ຺ຕິ.

໖໖໑. ອນາປຕ຺ຕິ ກຕ຺ຖ ເທມາຕິ ປຸຈ຺ຉິຍມາໂນ ຍຕ຺ຖ ຕຸມ຺ຫາກໍ ເທຍ຺ຍຘມ຺ໂມ ປຣິໂຠຄໍ ວາ ລເຠຍ຺ຍ ປຏິສງ຺ຂາຣໍ ວາ ລເຠຍ຺ຍ ຈິຣຏ຺ຐິຕິໂກ ວາ ອສ຺ສ ຍຕ຺ຖ ວາ ປນ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຈິຕ຺ຕໍ ປສີທຕິ ຕຕ຺ຖ ເທຖາຕິ ຠຓຕິ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ອາທິກມ຺ມິກສ຺ສາຕິ.

ປຣິຓຕສິກ຺ຂາປທໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທສມໍ.

ປຕ຺ຕວຄ຺ໂຄ ຕຕິໂຍ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ທ຺ເວ ຈ ປຕ຺ຕານິ ເຠສຊ຺ຊໍ, ວສ຺ສິກາ ທານປຎ຺ຈມໍ;

ສາມໍ ວາຍາປນຈ຺ເຈໂກ, ສາສງ຺ກໍ ສງ຺ຆິເກນ ຈາຕິ.

໖໖໒. ອຸທ຺ທິຏ຺ຐາ ໂຂ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ຕິໍສ ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍາ ປາຈິຕ຺ຕິຍາ ຘມ຺ມາ. ຕຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ເຕ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’? ທຸຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’? ຕຕິຍມ຺ປິ ປຸຈ຺ຉາມິ – ‘ກຈ຺ຈິຕ຺ຖ ປຣິສຸທ຺ຘາ’? ປຣິສຸທ຺ເຘຕ຺ຖາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

ນິສ຺ສຄ຺ຄິຍກຓ຺ຑໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປາຣາຊິກປາຬິ ນິຏ຺ຐິຕາ.