📜

ນໂມ ຕສ຺ສ ຠຄວໂຕ ອຣຫໂຕ ສມ຺ມາສມ຺ພຸທ຺ຘສ຺ສ

ວິນຍປິຏເກ

ຈູຬວຄ຺ຄປາຬິ

໑. ກມ຺ມກ຺ຂນ຺ຘກໍ

໑. ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ

໑. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ [ອລມຕ຺ຖຕຣາ ຈ (ສ຺ຍາ. ກ.)]. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕີ’’ຕິ.

໒. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຕສໍ ໂມຆປຸຣິສານໍ ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ? ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ ປສນ຺ນານໍ ວາ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ. ອຖ ຂ຺ເວຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານຎ຺ເຈວ ອປ຺ປສາທາຍ ປສນ຺ນານຎ຺ຈ ເອກຈ຺ຈານໍ ອຎ຺ຎຖຕ຺ຕາຍາ’’ຕິ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເຕ [ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕເກ (ສ຺ຍາ.)] ຠິກ຺ຂູ ອເນກປຣິຍາເຍນ ວິຄຣຫິຕ຺ວາ ທຸພ຺ຠຣຕາຍ ທຸປ຺ໂປສຕາຍ ມຫິຈ຺ຉຕາຍ ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐິຕາຍ [ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐຕາຍ (ສ຺ຍາ.), ອສນ຺ຕຸຏ຺ຐິຍາ (ສີ.)] ສງ຺ຄຓິກາຍ ໂກສຊ຺ຊສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສິຕ຺ວາ ອເນກປຣິຍາເຍນ ສຸຠຣຕາຍ ສຸໂປສຕາຍ ອປ຺ປິຈ຺ຉສ຺ສ ສນ຺ຕຸຏ຺ຐສ຺ສ ສລ຺ເລຂສ຺ສ ຘຸຕສ຺ສ ປາສາທິກສ຺ສ ອປຈຍສ຺ສ ວີຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ [ວິຣິຍາຣມ຺ຠສ຺ສ (ສີ.), ວີຣິຍາຣພ຺ຠສ຺ສ (ກ.)] ວຓ຺ຓໍ ຠາສິຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕທນຸຈ຺ຉວິກໍ ຕທນຸໂລມິກໍ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ. ປຐມໍ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທຕພ຺ພາ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ພາ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ [ອາປຕ຺ຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອາໂຣເປຕພ຺ພາ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ ກລຫກາຣກາ ວິວາທກາຣກາ ຠສ຺ສກາຣກາ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ອຕ຺ຕນາ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ, ເຍປິ ຈຎ຺ເຎ ຠິກ຺ຂູ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣກາ ເຕ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ມາ ໂຂ ຕຸມ຺ເຫ, ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ, ເອໂສ ອເຊສິ. ພລວາພລວໍ ປຏິມນ຺ເຕຖ. ຕຸມ຺ເຫ ເຕນ ປຓ຺ຑິຕຕຣາ ຈ ພ຺ຍຕ຺ຕຕຣາ ຈ ພຫຸສ຺ສຸຕຕຣາ ຈ ອລມຕ຺ຕຕຣາ ຈ. ມາ ຈສ຺ສ ຠາຍິຕ຺ຖ. ມຍມ຺ປິ ຕຸມ຺ຫາກໍ ປກ຺ຂາ ຠວິສ຺ສາມາ’ຕິ. ເຕນ ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ເຈວ ຠຓ຺ຑນານິ ອຸປ຺ປຊ຺ຊນ຺ຕິ, ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ຈ ຠຓ຺ຑນານິ ຠິຍ຺ໂຍຠາວາຍ ເວປຸລ຺ລາຍ ສໍວຕ຺ຕນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໔. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ [ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ເຈວ (ສ຺ຍາ.)] ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໕. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ

໖. [ປຣິ. ໓໒໓] ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ

໗. ‘‘ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ [ສມ຺ມຕິ (ສ຺ຍາ.)] ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ [ນ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູຫິ (ສ຺ຍາ.)] ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ເມ ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໘. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ. ເຕ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ມຍໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມ, ໂລມໍ ປາເຕມ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມ, ກຖໍ ນຸ ໂຂ ອມ຺ເຫຫິ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ…. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ [ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ (ສ຺ຍາ.)] – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໙. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໑໐. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມ, ໂລມໍ ປາເຕມ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມ, ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມາ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈນ຺ຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກຕາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈນ຺ຕິ. ສງ຺ໂຆ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ປຓ຺ຑຸກໂລຫິຕການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ,

ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຐມໍ.

໒. ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ

໑໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ເສຍ຺ຍສໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ [ປກຕຕ຺ຕາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ເສຍ຺ຍສໂກ ພາໂລ ຠວິສ຺ສຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣິສ຺ສຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ພາໂລ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕສ຺ສ ໂມຆປຸຣິສສ຺ສ ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ພາໂລ ຠວິສ຺ສຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣິສ຺ສຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ [ນິຍສກມ຺ມໍ (ກ.)] ກໂຣຕຸ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ. ປຐມໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ໂພ [ອາປຕ຺ຕິ ອາໂຣເປຕພ຺ພາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໒. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ພາໂລ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ພາໂລ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ. ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ພາໂລ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ; ອປິສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ປກຕາ ປຣິວາສໍ ເທນ຺ຕາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນ຺ຕາ ມານຕ຺ຕໍ ເທນ຺ຕາ ອພ຺ເຠນ຺ຕາ. ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໑໓. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໑໔. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ

໑໕. [ປຣິ. ໓໒໓] ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ, ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ

໑໖. ‘‘ນິຍສ຺ສກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາຣາເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ນິຍສ຺ສກມ຺ເມ ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໑໗. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ອກາສິ – ນິສ຺ສາຍ ເຕ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ກລ຺ຍາຓມິຕ຺ເຕ ເສວມາໂນ ຠຊມາໂນ ປຍິຣຸປາສມາໂນ ອຸທ຺ທິສາເປນ຺ໂຕ ປຣິປຸຈ຺ຉນ຺ໂຕ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ໂຫຕິ, ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ…. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໑໘. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໑໙. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໐. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ເສຍ຺ຍສເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ, ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ເສຍ຺ຍສໂກ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ເສຍ຺ຍສກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ທຸຕິຍໍ.

໓. ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ

໒໑. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ປາຣາ. ໔໓໑ ອາທໂຍ] ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ [ນາມ ຠິກ຺ຂູ (ກ.)] ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ໂຫນ຺ຕິ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ. ເຕ [ຈູຬວ. ໒໙໒ ອາທໂຍ] ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປນ຺ຕິປິ, ໂອຈິນນ຺ຕິປິ ໂອຈິນາເປນ຺ຕິປິ, ຄນ຺ເຖນ຺ຕິປິ ຄນ຺ຖາເປນ຺ຕິປິ, ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ [ວິຘຸຕິກໍ (ສ຺ຍາ.)] ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີນໍ ກຸລຘີຕານໍ ກຸລກຸມາຣີນໍ ກຸລສຸຓ຺ຫານໍ ກຸລທາສີນໍ ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີຫິ ກຸລຘີຕາຫິ ກຸລກຸມາຣີຫິ ກຸລສຸຓ຺ຫາຫິ ກຸລທາສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ເອກຠາຊເນປິ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ, ເອກຖາລເກປິ ປິວນ຺ຕິ, ເອກາສເນປິ ນິສີທນ຺ຕິ, ເອກມຎ຺ເຈປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ວິກາເລປິ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ, ມຊ຺ຊມ຺ປິ ປິວນ຺ຕິ, ມາລາຄນ຺ຘວິເລປນມ຺ປິ ຘາເຣນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິປິ, ຄາຍນ຺ຕິປິ, ວາເທນ຺ຕິປິ, ລາເສນ຺ຕິປິ; ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ; ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ; ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ; ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ; ອຏ຺ຐປເທປິ ກີຬນ຺ຕິ, ທສປເທປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອາກາເສປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປຣິຫາຣປເຖປິ ກີຬນ຺ຕິ, ສນ຺ຕິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຂລິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຆຏິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ສລາກຫຕ຺ເຖນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອກ຺ເຂນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປງ຺ຄຈີເຣນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ວງ຺ກເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ໂມກ຺ຂຈິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຈິງ຺ຄຸລເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປຕ຺ຕາຬ຺ຫເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຣຖເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຘນຸເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອກ຺ຂຣິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ມເນສິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຍຖາວຊ຺ເຊນປິ ກີຬນ຺ຕິ; ຫຕ຺ຖິສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຘນຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຖຣຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ; ຫຕ຺ຖິສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ [ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)] ຘາວນ຺ຕິປິ ອາຘາວນ຺ຕິປິ; ອຸສ຺ເສເຬນ຺ຕິປິ, ອປ຺ໂຜເຏນ຺ຕິປິ, ນິພ຺ພຸຊ຺ຌນ຺ຕິປິ, ມຸຏ຺ຐີຫິປິ ຍຸຊ຺ຌນ຺ຕິ; ຣງ຺ຄມຊ຺ເຌປິ ສງ຺ຆາຏິໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຈກິໍ [ນຈ຺ຈນ຺ຕິໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອິຘ, ຠຄິນິ, ນຈ຺ຈສ຺ສູ’’ຕິ; ນລາຏິກມ຺ປິ ເທນ຺ຕິ; ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ.

໒໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ກາສີສຸ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ໂຐ [ວສ຺ສໍວຸຕ຺ໂຖ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ສາວຕ຺ຖິໍ ຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍ ເຍນ ກີຏາຄິຣິ ຕທວສຣິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ກີຏາຄິຣິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິ ປາສາທິເກນ ອຠິກ຺ກນ຺ເຕນ ປຏິກ຺ກນ຺ເຕນ ອາໂລກິເຕນ ວິໂລກິເຕນ ສມິຎ຺ຊິເຕນ [ສມ຺ມິຎ຺ຊິເຕນ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ປສາຣິເຕນ, ໂອກ຺ຂິຕ຺ຕຈກ຺ຂຸ ອິຣິຍາປຖສມ຺ປນ຺ໂນ. ມນຸສ຺ສາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ປສ຺ສິຕ຺ວາ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ກ຺ວາຍໍ ອພລພໂລ ວິຍ ມນ຺ທມນ຺ໂທ ວິຍ ຠາກຸຏິກຠາກຸຏິໂກ ວິຍ? ໂກ ອິມສ຺ສ ອຸປຄຕສ຺ສ ປິຓ຺ຑກມ຺ປິ ທສ຺ສຕິ? ອມ຺ຫາກໍ ປນ ອຍ຺ຍາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ສຓ຺ຫາ ສຂິລາ ສຸຂສມ຺ຠາສາ ມິຫິຕປຸພ຺ພງ຺ຄມາ ເອຫິສ຺ວາຄຕວາທິໂນ ອພ຺ຠາກຸຏິກາ ອຸຕ຺ຕານມຸຂາ ປຸພ຺ພຠາສິໂນ. ເຕສໍ ໂຂ ນາມ ປິຓ຺ໂຑ ທາຕພ຺ໂພ’’ຕິ.

ອທ຺ທສາ ໂຂ ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣນ຺ຕໍ; ທິສ຺ວານ ເຍນ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອປິ, ຠນ຺ເຕ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ? ‘‘ນ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’’ຕິ. ‘‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຆຣໍ ຄມິສ຺ສາມາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ໂສ ອຸປາສໂກ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຆຣໍ ເນຕ຺ວາ ໂຠເຊຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຄມິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ‘‘ສາວຕ຺ຖິໍ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄມິສ຺ສາມິ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ມມ ວຈເນນ ຠຄວໂຕ ປາເທ ສິຣສາ ວນ຺ທ, ເອວຎ຺ຈ ວເທຫິ – ‘ທຸຏ຺ໂຐ, ຠນ຺ເຕ, ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ. ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ. ເຕ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປນ຺ຕິປິ, ໂອຈິນນ຺ຕິປິ, ໂອຈິນາເປນ຺ຕິປິ, ຄນ຺ເຖນ຺ຕິປິ ຄນ຺ຖາເປນ຺ຕິປິ, ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ກໂຣນ຺ຕິປິ ກາຣາເປນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີນໍ ກຸລຘີຕານໍ ກຸລກຸມາຣີນໍ ກຸລສຸຓ຺ຫານໍ ກຸລທາສີນໍ ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ຫຣນ຺ຕິປິ ຫຣາເປນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີຫິ ກຸລຘີຕາຫິ ກຸລກຸມາຣີຫິ ກຸລສຸຓ຺ຫາຫິ ກຸລທາສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ເອກຠາຊເນປິ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ, ເອກຖາລເກປິ ປິວນ຺ຕິ, ເອກາສເນປິ ນິສີທນ຺ຕິ, ເອກມຎ຺ເຈປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ເຏນ຺ຕິ, ວິກາເລປິ ຠຸຎ຺ຊນ຺ຕິ, ມຊ຺ຊມ຺ປິ ປິວນ຺ຕິ, ມາລາຄນ຺ຘວິເລປນມ຺ປິ ຘາເຣນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິປິ, ຄາຍນ຺ຕິປິ, ວາເທນ຺ຕິປິ, ລາເສນ຺ຕິປິ; ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ…ເປ… (ຈກ຺ກໍ ກາຕພ຺ພໍ). ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ວາເທນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ລາເສນ຺ຕິ; ອຏ຺ຐປເທປິ ກີຬນ຺ຕິ, ທສປເທປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອາກາເສປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປຣິຫາຣປເຖປິ ກີຬນ຺ຕິ, ສນ຺ຕິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຂລິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຆຏິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ສລາກຫຕ຺ເຖນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອກ຺ເຂນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປງ຺ຄຈີເຣນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ວງ຺ກເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ໂມກ຺ຂຈິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຈິງ຺ຄຸລເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ປຕ຺ຕາຬ຺ຫເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຣຖເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຘນຸເກນປິ ກີຬນ຺ຕິ, ອກ຺ຂຣິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ມເນສິກາຍປິ ກີຬນ຺ຕິ, ຍຖາວຊ຺ເຊນປິ ກີຬນ຺ຕິ; ຫຕ຺ຖິສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຘນຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ, ຖຣຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂນ຺ຕິ; ຫຕ຺ຖິສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວນ຺ຕິປິ ອາຘາວນ຺ຕິປິ; ອຸສ຺ເສເຬນ຺ຕິປິ, ອປ຺ໂຜເຏນ຺ຕິປິ, ນິພ຺ພຸຊ຺ຌນ຺ຕິປິ, ມຸຏ຺ຐີຫິປິ ຍຸຊ຺ຌນ຺ຕິ; ຣງ຺ຄມຊ຺ເຌປິ ສງ຺ຆາຏິໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຈກິໍ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ອິຘ, ຠຄິນິ, ນຈ຺ຈສ຺ສູ’ຕິ; ນລາຏິກມ຺ປິ ເທນ຺ຕິ; ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ. ເຍປິ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ອເຫສຸໍ ປສນ຺ນາ ເຕປິ ເອຕຣຫິ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ. ຍານິປິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ທານປຖານິ ຕານິປິ ເອຕຣຫິ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນານິ. ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ, ນິວສນ຺ຕິ ປາປຠິກ຺ຂູ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ກີຏາຄິຣິໍ ຠິກ຺ຂູ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ຍຖາຍໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ ສຓ຺ຐເຫຍ຺ຍາ’’ຕິ.

‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ ໂຂ ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ຕສ຺ສ ອຸປາສກສ຺ສ ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເຍນ ສາວຕ຺ຖິ ເຕນ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຍນ ສາວຕ຺ຖິ ເຊຕວນໍ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາໂມ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ອາຈິຓ຺ຓໍ ໂຂ ປເນຕໍ ພຸທ຺ຘານໍ ຠຄວນ຺ຕານໍ ອາຄນ຺ຕຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ປຏິສມ຺ໂມທິຕຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຈ຺ຈິ, ຠິກ຺ຂຸ, ຂມນີຍໍ, ກຈ຺ຈິ ຍາປນີຍໍ, ກຈ຺ຈິສິ ອປ຺ປກິລມເຖນ ອທ຺ຘານໍ ອາຄໂຕ, ກຸໂຕ ຈ ຕ຺ວໍ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉສີ’’ຕິ? ‘‘ຂມນີຍໍ, ຠຄວາ, ຍາປນີຍໍ ຠຄວາ; ອປ຺ປກິລມເຖນ ຈ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອທ຺ຘານໍ ອາຄໂຕ. ອິຘາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ກາສີສຸ ວສ຺ສໍວຸຏ຺ໂຐ ສາວຕ຺ຖິໍ ອາຄຈ຺ຉນ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍ ເຍນ ກີຏາຄິຣິ ຕທວສຣິໍ. ອຖ ຂ຺ວາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ກີຏາຄິຣິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ປາວິສິໍ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຎ຺ຎຕໂຣ ອຸປາສໂກ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ປິຓ຺ຑາຍ ຈຣນ຺ຕໍ; ທິສ຺ວານ ເຍນາຫໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ມໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘ອປິ, ຠນ຺ເຕ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’ຕິ. ‘ນ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ປິຓ຺ໂຑ ລພ຺ຠຕີ’ຕິ. ‘ເອຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຆຣໍ ຄມິສ຺ສາມາ’ຕິ. ອຖ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ໂສ ອຸປາສໂກ ມໍ ຆຣໍ ເນຕ຺ວາ ໂຠເຊຕ຺ວາ ເອຕທໂວຈ – ‘ກຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ຄມິສ຺ສຕີ’ຕິ? ‘ສາວຕ຺ຖິໍ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຄມິສ຺ສາມິ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍາ’ຕິ. ‘ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ມມ ວຈເນນ ຠຄວໂຕ ປາເທ ສິຣສາ ວນ຺ທ, ເອວຎ຺ຈ ວເທຫິ – ທຸຏ຺ໂຐ, ຠນ຺ເຕ, ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ. ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ. ເຕ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປນ຺ຕິປິ…ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ. ເຍປິ ເຕ, ຠນ຺ເຕ, ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ອເຫສຸໍ ປສນ຺ນາ ເຕປິ ເອຕຣຫິ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ. ຍານິປິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ທານປຖານິ ຕານິປິ ເອຕຣຫິ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນານິ. ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ, ນິວສນ຺ຕິ ປາປຠິກ຺ຂູ. ສາຘຸ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ກີຏາຄິຣິໍ ຠິກ຺ຂູ ປຫິເຓຍ຺ຍ, ຍຖາຍໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາໂສ ສຓ຺ຐເຫຍ຺ຍາ’ຕິ. ຕໂຕ ອຫໍ ຠຄວາ ອາຄຈ຺ຉາມີ’’ຕິ.

໒໓. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ນາມ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ອາວາສິກາ ອລຊ຺ຊິໂນ ປາປຠິກ຺ຂູ? ເຕ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປນ຺ຕິປິ…ເປ… ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣນ຺ຕິ? ເຍປິ ເຕ ມນຸສ຺ສາ ປຸພ຺ເພ ສທ຺ຘາ ອເຫສຸໍ ປສນ຺ນາ ເຕປິ ເອຕຣຫິ ອສ຺ສທ຺ຘາ ອປ຺ປສນ຺ນາ? ຍານິປິ ຕານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຸພ຺ເພ ທານປຖານິ ຕານິປິ ເອຕຣຫິ ອຸປຈ຺ຉິນ຺ນານິ? ຣິຎ຺ຈນ຺ຕິ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ ນິວສນ຺ຕິ ປາປຠິກ຺ຂູ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ເອວຣູປໍ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ມາລາວຈ຺ຉໍ ໂຣເປສ຺ສນ຺ຕິປິ ໂຣປາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ສິຎ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິປິ ສິຎ຺ຈາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ໂອຈິນິສ຺ສນ຺ຕິປິ ໂອຈິນາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ຄນ຺ເຖສ຺ສນ຺ຕິປິ ຄນ຺ຖາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ກາຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີນໍ ກຸລຘີຕານໍ ກຸລກຸມາຣີນໍ ກຸລສຸຓ຺ຫານໍ ກຸລທາສີນໍ ເອກໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຠໂຕວຓ຺ຏິກມາລໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ມຎ຺ຊຣິກໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວິຘູຕິກໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວຏໍສກໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອາເວຬໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອຸຣຈ຺ຉທໍ ຫຣິສ຺ສນ຺ຕິປິ ຫຣາເປສ຺ສນ຺ຕິປິ. ເຕ ກຸລິຕ຺ຖີຫິ ກຸລຘີຕາຫິ ກຸລກຸມາຣີຫິ ກຸລສຸຓ຺ຫາຫິ ກຸລທາສີຫິ ສທ຺ຘິໍ ເອກຠາຊເນປິ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກຖາລເກປິ ປິວິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກາສເນປິ ນິສີທິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກມຎ຺ເຈປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ເອກຕ຺ຖຣຓປາວຸຣຓາປິ ຕຸວຏ຺ຏິສ຺ສນ຺ຕິ, ວິກາເລປິ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕິ, ມຊ຺ຊມ຺ປິ ປິວິສ຺ສນ຺ຕິ, ມາລາຄນ຺ຘວິເລປນມ຺ປິ ຘາເຣສ຺ສນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວາເທສ຺ສນ຺ຕິປິ, ລາເສສ຺ສນ຺ຕິປິ; ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ, ນຈ຺ຈນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ; ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ, ຄາຍນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ; ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ, ວາເທນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ; ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ນຈ຺ຈິສ຺ສນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕິ, ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ວາເທສ຺ສນ຺ຕິ; ລາເສນ຺ຕິຍາປິ ລາເສສ຺ສນ຺ຕິ; ອຏ຺ຐປເທປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ທສປເທປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ອາກາເສປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຣິຫາຣປເຖປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ສນ຺ຕິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຂລິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຆຏິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ສລາກຫຕ຺ເຖນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ເຂນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ປງ຺ຄຈີເຣນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ວງ຺ກເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ ໂມກ຺ຂຈິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຈິງ຺ຄຸລເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຕ຺ຕາຬ຺ຫເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຖເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຘນຸເກນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ຂຣິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ມເນສິກາຍປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ, ຍຖາວຊ຺ເຊນປິ ກີຬິສ຺ສນ຺ຕິ; ຫຕ຺ຖິສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຘນຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ, ຖຣຸສ຺ມິມ຺ປິ ສິກ຺ຂິສ຺ສນ຺ຕິ; ຫຕ຺ຖິສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິ, ອສ຺ສສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິ, ຣຖສ຺ສປິ ປຸຣໂຕ [ປຸຣໂຕ ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິ (ສ຺ຍາ.)] ຘາວິສ຺ສນ຺ຕິປິ ອາຘາວິສ຺ສນ຺ຕິປິ; ອຸສ຺ເສເຬສ຺ສນ຺ຕິປິ, ອປ຺ໂຜເຏສ຺ສນ຺ຕິປິ, ນິພ຺ພຸຊ຺ຌິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ມຸຏ຺ຐີຫິປິ ຍຸຊ຺ຌິສ຺ສນ຺ຕິ; ຣງ຺ຄມຊ຺ເຌປິ ສງ຺ຆາຏິໍ ປຕ຺ຖຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຈກິໍ ເອວໍ ວກ຺ຂນ຺ຕິ [ວທິສ຺ສນ຺ຕິ (ກ.)] – ‘ອິຘ, ຠຄິນິ, ນຈ຺ຈສ຺ສູ’ຕິ; ນລາຏິກມ຺ປິ ທສ຺ສນ຺ຕິ; ວິວິຘມ຺ປິ ອນາຈາຣໍ ອາຈຣິສ຺ສນ຺ຕິ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລາເນ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ຄຈ຺ຉຖ ຕຸມ຺ເຫ, ສາຣິປຸຕ຺ຕາ, ກີຏາຄິຣິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຖ, ຕຸມ຺ຫາກໍ ເອເຕ ສທ຺ຘິວິຫາຣິໂນ’’ຕິ.

‘‘ກຖໍ ມຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣມ, ຈຓ຺ຑາ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຜຣຸສາ’’ຕິ? ‘‘ເຕນ ຫິ ຕຸມ຺ເຫ, ສາຣິປຸຕ຺ຕາ, ພຫຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ສທ຺ຘິໍ ຄຈ຺ຉຖາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ໂຂ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານາ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ – ປຐມໍ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ໂຈເທຕພ຺ພາ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ພາ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ພາ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໒໔. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ກຸລທູສກາ ປາປສມາຈາຣາ. ອິເມສໍ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈ ອິເມຫິ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ກຸລທູສກາ ປາປສມາຈາຣາ. ອິເມສໍ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈ ອິເມຫິ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ສງ຺ໂຆ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ. ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ກຸລທູສກາ ປາປສມາຈາຣາ. ອິເມສໍ ປາປກາ ສມາຈາຣາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ກຸລານິ ຈ ອິເມຫິ ທຸຏ຺ຐານິ ທິສ຺ສນ຺ຕິ ເຈວ ສຸຍ຺ຍນ຺ຕິ ຈ. ສງ຺ໂຆ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໒໕. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ …ເປ… ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໒໖. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຈຸທ຺ທສກໍ

໒໗. [ປຣິ. ໓໒໓] ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ກາຍິເກນ ທເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ວາຈສິເກນ ທເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ກາຍິກວາຈສິເກນ ທເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ກາຍິເກນ ອນາຈາເຣນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ວາຈສິເກນ ອນາຈາເຣນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ກາຍິກວາຈສິເກນ ອນາຈາເຣນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ກາຍິເກນ ອຸປຆາຕິເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ວາຈສິເກນ ອຸປຆາຕິເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ກາຍິກວາຈສິເກນ ອຸປຆາຕິເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ກາຍິເກນ ມິຈ຺ຉາຊີເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ວາຈສິເກນ ມິຈ຺ຉາຊີເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ກາຍິກວາຈສິເກນ ມິຈ຺ຉາຊີເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ, ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ກາຍິເກນ ທເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ວາຈສິເກນ ທເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ກາຍິກວາຈສິເກນ ທເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ກາຍິເກນ ອນາຈາເຣນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ວາຈສິເກນ ອນາຈາເຣນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ກາຍິກວາຈສິເກນ ອນາຈາເຣນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ກາຍິເກນ ອຸປຆາຕິເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ວາຈສິເກນ ອຸປຆາຕິເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ກາຍິກວາຈສິເກນ ອຸປຆາຕິເກນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ກາຍິເກນ ມິຈ຺ຉາຊີເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ວາຈສິເກນ ມິຈ຺ຉາຊີເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ, ເອໂກ ກາຍິກວາຈສິເກນ ມິຈ຺ຉາຊີເວນ ສມນ຺ນາຄໂຕ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອາກງ຺ຂມານຈຸທ຺ທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ

໒໘. ‘‘ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ເມ ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒໙. ອຖ ໂຂ ສາຣິປຸຕ຺ຕໂມຄ຺ຄລ຺ລານປ຺ປມຸໂຂ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ກີຏາຄິຣິໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກີຏາຄິຣິສ຺ມາ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ – ນ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ວຕ຺ຖພ຺ພນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ນ ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ນ ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ; ນ ຠິກ຺ຂູ ຂມາເປນ຺ຕິ, ອກ຺ໂກສນ຺ຕິ, ປຣິຠາສນ຺ຕິ; ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປນ຺ຕິ; ປກ຺ກມນ຺ຕິປິ, ວິພ຺ຠມນ຺ຕິປິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ໂລມໍ ປາເຕສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ; ນ ຠິກ຺ຂູ ຂມາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ໂກສິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຣິຠາສິສ຺ສນ຺ຕິ; ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປສ຺ສນ຺ຕິ; ປກ຺ກມິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວິພ຺ຠມິສ຺ສນ຺ຕິປີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ, ນ ໂລມໍ ປາເຕນ຺ຕິ, ນ ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕນ຺ຕິ; ນ ຠິກ຺ຂູ ຂມາເປນ຺ຕິ, ອກ຺ໂກສນ຺ຕິ, ປຣິຠາສນ຺ຕິ; ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປນ຺ຕິ; ປກ຺ກມນ຺ຕິປິ, ວິພ຺ຠມນ຺ຕິປີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ …ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກຕາ ນ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ໂລມໍ ປາເຕສ຺ສນ຺ຕິ, ນ ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕິສ຺ສນ຺ຕິ; ນ ຠິກ຺ຂູ ຂມາເປສ຺ສນ຺ຕິ, ອກ຺ໂກສິສ຺ສນ຺ຕິ, ປຣິຠາສິສ຺ສນ຺ຕິ; ຉນ຺ທຄາມິຕາ ໂທສຄາມິຕາ ໂມຫຄາມິຕາ ຠຍຄາມິຕາ ປາເປສ຺ສນ຺ຕິ; ປກ຺ກມິສ຺ສນ຺ຕິປິ, ວິພ຺ຠມິສ຺ສນ຺ຕິປິ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໓໐. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ເມ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໓໑. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ເມ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓໒. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ, ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ. ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ

ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຕຕິຍໍ.

໔. ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ

໓໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ເຑ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ອາວາສິໂກ ໂຫຕິ, ນວກມ຺ມິໂກ ຘຸວຠຕ຺ຕິໂກ. ຍທາ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ສງ຺ຆໍ ວາ ຄຓໍ ວາ ປຸຄ຺ຄລໍ ວາ ນິມນ຺ເຕຕຸກາໂມ ໂຫຕິ ຕທາ ນ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸຘມ຺ມໍ ອນປໂລເກຕ຺ວາ ສງ຺ຆໍ ວາ ຄຓໍ ວາ ປຸຄ຺ຄລໍ ວາ ນິມນ຺ເຕຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສມ຺ພຫຸລາ ເຖຣາ ຠິກ຺ຂູ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາໂມຄ຺ຄລ຺ລາໂນ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາກຈ຺ຈາໂນ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາໂກຏ຺ຐິໂກ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາກປ຺ປິໂນ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ມຫາຈຸນ຺ໂທ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ອນຸຣຸທ຺ໂຘ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ເຣວໂຕ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ອຸປາລິ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ອານນ຺ໂທ, ອາຍສ຺ມາ ຈ ຣາຫຸໂລ, ກາສີສຸ ຈາຣິກໍ ຈຣມານາ ເຍນ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ໂຑ ຕທວສຣຸໍ.

ອສ຺ໂສສິ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ເຖຣາ ກິຣ ຠິກ຺ຂູ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ຑໍ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕາຕິ. ອຖ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ເຍນ ເຖຣາ ຠິກ຺ຂູ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເຖເຣ ຠິກ຺ຂູ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ອາຍສ຺ມາ ສາຣິປຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ.

ອຖ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມຕາ ສາຣິປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິໂຕ ສມາທປິໂຕ ສມຸຕ຺ເຕຊິໂຕ ສມ຺ປຫໍສິໂຕ ເຖເຣ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຘິວາເສນ຺ຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ເຖຣາ ສ຺ວາຕນາຍ ອາຄນ຺ຕຸກຠຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ອຘິວາເສສຸໍ ໂຂ ເຖຣາ ຠິກ຺ຂູ [ອຘິວາເສສຸໍ ໂຂ ເຕ ເຖຣາ ຠິກ຺ຂູ (ສ຺ຍາ.)] ຕຸຓ຺ຫີຠາເວນ.

ອຖ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ເຖຣານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຘິວາສນໍ ວິທິຕ຺ວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ເຖເຣ ຠິກ຺ຂູ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ເຍນາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸຘມ຺ມໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິໂຕ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸຘມ຺ມໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຘິວາເສຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ສຸຘມ຺ໂມ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ເຖເຣຫີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ‘ປຸພ຺ເພ ຂ຺ວາຍໍ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ຍທາ ສງ຺ຆໍ ວາ ຄຓໍ ວາ ປຸຄ຺ຄລໍ ວາ ນິມນ຺ເຕຕຸກາໂມ ນ ມໍ ອນປໂລເກຕ຺ວາ ສງ຺ຆໍ ວາ ຄຓໍ ວາ ປຸຄ຺ຄລໍ ວາ ນິມນ຺ເຕຕິ; ໂສທານິ ມໍ ອນປໂລເກຕ຺ວາ ເຖເຣ ຠິກ຺ຂູ ນິມນ຺ເຕສິ; ທຸຏ຺ໂຐທານາຍໍ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ອນເປກ຺ໂຂ ວິຣຕ຺ຕຣູໂປ ມຍີ’ຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອລໍ, ຄຫປຕິ, ນາຘິວາເສມີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸຘມ຺ມໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອຘິວາເສຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ສຸຘມ຺ໂມ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ສທ຺ຘິໍ ເຖເຣຫີ’’ຕິ. ‘‘ອລໍ, ຄຫປຕິ, ນາຘິວາເສມີ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ‘ກິໍ ເມ ກຣິສ຺ສຕິ ອຍ຺ໂຍ ສຸຘມ຺ໂມ ອຘິວາເສນ຺ໂຕ ວາ ອນຘິວາເສນ຺ໂຕ ວາ’ຕິ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸຘມ຺ມໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ປທກ຺ຂິຓໍ ກຕ຺ວາ ປກ຺ກາມິ.

໓໔. ອຖ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ຕສ຺ສາ ຣຕ຺ຕິຍາ ອຈ຺ຈເຍນ ເຖຣານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຓີຕໍ ຂາທນີຍໍ ໂຠຊນີຍໍ ປຏິຍາທາເປສິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ‘ຍໍນູນາຫໍ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ເຖຣານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຏິຍຕ຺ຕໍ ປສ຺ເສຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ປຎ຺ຎຕ຺ເຕ ອາສເນ ນິສີທິ. ອຖ ໂຂ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ເຍນາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ສຸຘມ຺ມໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ປຫູຕໍ ໂຂ ເຕ ອິທໍ, ຄຫປຕິ, ຂາທນີຍໍ ໂຠຊນີຍໍ ປຏິຍຕ຺ຕໍ; ເອກາ ຈ ໂຂ ອິຘ ນຕ຺ຖິ ຍທິທໍ ຕິລສງ຺ຄຸຬິກາ’’ຕິ. ‘‘ພຫຸມ຺ຫິ ວຕ, ຠນ຺ເຕ, ຣຕເນ ພຸທ຺ຘວຈເນ [ຠນ຺ເຕ ພຸທ຺ຘວຈເນ (ສ຺ຍາ.)] ວິຊ຺ຊມາເນ ອຍ຺ເຍນ ສຸຘມ຺ເມນ ຍເທວ ກິຎ຺ຈິ ຠາສິຕໍ ຍທິທໍ ຕິລສງ຺ຄຸຬິກາຕິ. ຠູຕປຸພ຺ພໍ, ຠນ຺ເຕ, ທກ຺ຂິຓາປຖກາ ວາຓິຊາ ປຸຣຕ຺ຖິມໍ ຊນປທໍ ອຄມໍສຸ ວາຓິຊ຺ຊາຍ. ເຕ ຕໂຕ ກຸກ຺ກຸຏິໍ ອາເນສຸໍ. ອຖ ໂຂ ສາ, ຠນ຺ເຕ, ກຸກ຺ກຸຏີ ກາເກນ ສທ຺ຘິໍ ສໍວາສໍ ກປ຺ເປສິ. ສາ ໂປຕກໍ ຊເນສິ. ຍທາ ໂຂ ໂສ, ຠນ຺ເຕ, ກຸກ຺ກຸຏໂປຕໂກ ກາກວສ຺ສໍ ວສ຺ສິຕຸກາໂມ ໂຫຕິ, ກາກກຸກ຺ກຸຏີຕິ ວສ຺ສຕິ; ຍທາ ກຸກ຺ກຸຏິວສ຺ສໍ ວສ຺ສິຕຸກາໂມ ໂຫຕິ, ກຸກ຺ກຸຏິກາກາຕິ ວສ຺ສຕິ. ເອວເມວ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ພຫຸມ຺ຫິ ຣຕເນ ພຸທ຺ຘວຈເນ ວິຊ຺ຊມາເນ ອຍ຺ເຍນ ສຸຘມ຺ເມນ ຍເທວ ກິຎ຺ຈິ ຠາສິຕໍ ຍທິທໍ ຕິລສໍຄຸຬິກາ’’ຕິ. ‘‘ອກ຺ໂກສສິ ມໍ ຕ຺ວໍ, ຄຫປຕິ, ປຣິຠາສສິ ມໍ ຕ຺ວໍ, ຄຫປຕິ. ເອໂສ ເຕ, ຄຫປຕິ, ອາວາໂສ, ປກ຺ກມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ນາຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ຍໍ ສຸຘມ຺ມໍ ອກ຺ໂກສາມິ, ປຣິຠາສາມິ [ນ ປຣິຠາສາມິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)]. ວສຕຸ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ສຸຘມ຺ໂມ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ເຑ. ຣມຓີຍໍ ອມ຺ພາຏກວນໍ. ອຫໍ ອຍ຺ຍສ຺ສ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ອຸສ຺ສຸກ຺ກໍ ກຣິສ຺ສາມິ, ຈີວຣປິຓ຺ຑປາຕເສນາສນຄິລານປ຺ປຈ຺ຈຍເຠສຊ຺ຊປຣິກ຺ຂາຣານ’’ນ຺ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອກ຺ໂກສສິ ມໍ ຕ຺ວໍ, ຄຫປຕິ, ປຣິຠາສສິ ມໍ ຕ຺ວໍ, ຄຫປຕິ. ເອໂສ ເຕ, ຄຫປຕິ, ອາວາໂສ, ປກ຺ກມິສ຺ສາມີ’’ຕິ. ‘‘ກຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຍ຺ໂຍ ສຸຘມ຺ໂມ ຄມິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ‘‘ສາວຕ຺ຖິໍ ໂຂ ອຫໍ, ຄຫປຕິ, ຄມິສ຺ສາມິ ຠຄວນ຺ຕໍ ທສ຺ສນາຍາ’’ຕິ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠນ຺ເຕ, ຍຎ຺ຈ ອຕ຺ຕນາ ຠຓິຕໍ, ຍຎ຺ຈ ມຍາ ຠຓິຕໍ ຕໍ ສພ຺ພໍ ຠຄວໂຕ ອາໂຣເຈຫິ. ອນຈ຺ຉຣິຍໍ ໂຂ ປເນຕໍ, ຠນ຺ເຕ, ຍໍ ອຍ຺ໂຍ ສຸຘມ຺ໂມ ປຸນເທວ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ຑໍ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ເຉຍ຺ຍາ’’ຕິ.

໓໕. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ເສນາສນໍ ສໍສາເມຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ສາວຕ຺ຖິ ເຕນ ປກ຺ກາມິ. ອນຸປຸພ຺ເພນ ເຍນ ສາວຕ຺ຖິ ເຊຕວນໍ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາໂມ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ຍຎ຺ຈ ອຕ຺ຕນາ ຠຓິຕໍ ຍຎ຺ຈ ຈິຕ຺ເຕນ ຄຫປຕິນາ ຠຓິຕໍ ຕໍ ສພ຺ພໍ ຠຄວໂຕ ອາໂຣເຈສິ.

ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ສທ຺ຘໍ ປສນ຺ນໍ ທາຍກໍ ກາຣກໍ ສງ຺ຆຸປຏ຺ຐາກໍ ຫີເນນ ຂຸໍເສສ຺ສສິ, ຫີເນນ ວມ຺ເຠສ຺ສສິ? ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕຸ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ – ປຐມໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ໂພ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໓໖. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ສທ຺ຘໍ ປສນ຺ນໍ ທາຍກໍ ກາຣກໍ ສງ຺ຆຸປຏ຺ຐາກໍ ຫີເນນ ຂຸໍເສຕິ, ຫີເນນ ວມ຺ເຠຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ສທ຺ຘໍ ປສນ຺ນໍ ທາຍກໍ ກາຣກໍ ສງ຺ຆຸປຏ຺ຐາກໍ ຫີເນນ ຂຸໍເສຕິ, ຫີເນນ ວມ຺ເຠຕິ. ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ສທ຺ຘໍ ປສນ຺ນໍ ທາຍກໍ ກາຣກໍ ສງ຺ຆຸປຏ຺ຐາກໍ ຫີເນນ ຂຸໍເສຕິ, ຫີເນນ ວມ຺ເຠຕິ. ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ – ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພຕິ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໓໗. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໓໘. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຈຕຸກ຺ກໍ

໓໙. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຄິຫີນໍ ອລາຠາຍ ປຣິສກ຺ກຕິ, ຄິຫີນໍ ອນຕ຺ຖາຍ ປຣິສກ຺ກຕິ, ຄິຫີນໍ ອນາວາສາຍ [ອວາສາຍ (ສີ.)] ປຣິສກ຺ກຕິ, ຄິຫີ ອກ຺ໂກສຕິ ປຣິຠາສຕິ, ຄິຫີ ຄິຫີຫິ ເຠເທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຄິຫີນໍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຄິຫີນໍ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຄິຫີນໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຄິຫີ ຫີເນນ ຂຸໍເສຕິ ຫີເນນ ວມ຺ເຠຕິ, ຄິຫີນໍ ຘມ຺ມິກໍ ປຏິສ຺ສວໍ ນ ສຈ຺ຈາເປຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ປຎ຺ຈນ຺ນໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຄິຫີນໍ ອລາຠາຍ ປຣິສກ຺ກຕິ, ເອໂກ ຄິຫີນໍ ອນຕ຺ຖາຍ ປຣິສກ຺ກຕິ, ເອໂກ ຄິຫີນໍ ອນາວາສາຍ ປຣິສກ຺ກຕິ, ເອໂກ ຄິຫີ ອກ຺ໂກສຕິ ປຣິຠາສຕິ, ເອໂກ ຄິຫີ ຄິຫີຫິ ເຠເທຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຄິຫີນໍ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຄິຫີນໍ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຄິຫີນໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຄິຫີ ຫີເນນ ຂຸໍເສຕິ ຫີເນນ ວມ຺ເຠຕິ, ເອໂກ ຄິຫີນໍ ຘມ຺ມິກໍ ປຏິສ຺ສວໍ ນ ສຈ຺ຈາເປຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອາກງ຺ຂມານຈຕຸກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ

໔໐. ‘‘ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ເມ ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໔໑. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ – ‘‘ຈິຕ຺ໂຕ ເຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພ’’ຕິ. ໂສ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກໂຕ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ຑໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມງ຺ກຸຠູໂຕ ນາສກ຺ຂິ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸໍ. ປຸນເທວ ສາວຕ຺ຖິໍ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ຠິກ຺ຂູ ເອວມາຫໍສຸ – ‘‘ຂມາປິໂຕ ຕຍາ, ອາວຸໂສ ສຸຘມ຺ມ, ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕີ’’ຕິ? ‘‘ອິຘາຫໍ, ອາວຸໂສ, ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ຑໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ມງ຺ກຸຠູໂຕ ນາສກ຺ຂິໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸ’’ນ຺ຕິ. ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ…. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນຸທູຕໍ ເທຕຸ – ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ທາຕພ຺ໂພ – ປຐມໍ ຠິກ຺ຂຸ ຍາຈິຕພ຺ໂພ, ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນຸທູຕໍ ທເທຍ຺ຍ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸໍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນຸທູຕໍ ເທຕິ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸໍ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນຸທູຕສ຺ສ ທານໍ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນຸທູໂຕ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປຕຸໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໔໒. ‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸຘມ຺ເມນ ຠິກ຺ຂຸນາ ອນຸທູເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ຑໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຈິຕ຺ໂຕ ຄຫປຕິ ຂມາເປຕພ຺ໂພ – ‘ຂມ, ຄຫປຕິ, ປສາເທມິ ຕ’ນ຺ຕິ. ເອວຎ຺ເຈ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຂມຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ. ໂນ ເຈ ຂມຕິ, ອນຸທູເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘ຂມ, ຄຫປຕິ, ອິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປສາເທຕິ ຕ’ນ຺ຕິ. ເອວຎ຺ເຈ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຂມຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ. ໂນ ເຈ ຂມຕິ, ອນຸທູເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘ຂມ, ຄຫປຕິ, ອິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອຫໍ ຕໍ ປສາເທມີ’ຕິ. ເອວຎ຺ເຈ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຂມຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ. ໂນ ເຈ ຂມຕິ, ອນຸທູເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ວຕ຺ຕພ຺ໂພ – ‘ຂມ, ຄຫປຕິ, ອິມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ສງ຺ຆສ຺ສ ວຈເນນາ’ຕິ. ເອວຎ຺ເຈ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຂມຕິ, ອິຈ຺ເຈຕໍ ກຸສລໍ. ໂນ ເຈ ຂມຕິ, ອນຸທູເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ [ສຸຘມ຺ມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ… ສາ ອາປຕ຺ຕິ ເທສາເປຕພ຺ພາຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຈິຕ຺ຕສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ທສ຺ສນູປຈາຣໍ ອວິຊຫາເປຕ຺ວາ ສວນູປຈາຣໍ ອວິຊຫາເປຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກາຣາເປຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທາເປຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄຓ຺ຫາເປຕ຺ວາ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ’’ຕິ [ສຸຘມ຺ມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ… ສາ ອາປຕ຺ຕິ ເທສາເປຕພ຺ພາຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)].

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ສຸຘມ຺ໂມ ອນຸທູເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ຑໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ຈິຕ຺ຕໍ ຄຫປຕິໍ ຂມາເປສິ. ໂສ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໔໓. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ’’.

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ເມ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ

໔໔. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ເມ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພອຏ຺ຐາຣສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໔໕. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕນ [ເຕນ ຫິ (ສ຺ຍາ. ກ.)], ຠິກ຺ຂເວ, ສຸຘມ຺ເມນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ, ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ສຸຘມ຺ໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ສຸຘມ຺ມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຈຕຸຕ຺ຖໍ.

໕. ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ

໔໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ໂກສມ຺ພິຍໍ ວິຫຣຕິ ໂຆສິຕາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉິສ຺ສຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉິສ຺ສຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸໍ? ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕຸ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ – ປຐມໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ໂພ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໔໗. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸໍ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸໍ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸໍ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

‘‘ອາວາສປຣມ຺ປຣຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ສໍສຖ – ‘ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ ອາປຕ຺ຕິຍາ [ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິຍາ (ສີ. ກ.)] ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນາ’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໔໘. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໔໙. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ…ເປ…. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ

໕໐. [ປຣິ. ໓໒໓] ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເຕຈຕ຺ຕາລີສວຕ຺ຕໍ

໕໑. ‘‘ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາໂຣ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາໂຣ, ປາໂທທກໍ, ປາທປີຐໍ ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປ຺ປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ສາທິຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ອາຈາຣວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ທິຏ຺ຐິວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ອາຊີວວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕພ຺ໂພ [ນ ຠິກ຺ຂູ ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕພ຺ພາ (ສ຺ຍາ.)], ນ ຄິຫິທ຺ຘໂຊ ຘາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຕິຕ຺ຖິຍທ຺ຘໂຊ ຘາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຕິຕ຺ຖິຍາ ເສວິຕພ຺ພາ; ຠິກ຺ຂູ ເສວິຕພ຺ພາ, ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາຍ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ [ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພາ (ສ຺ຍາ.)]. ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ, ນ ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສາເທຕພ຺ໂພ ອນ຺ໂຕ ວາ ພຫິ ວາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ເຕຈຕ຺ຕາລີສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໕໒. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ໂສ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ຕມ຺ຫາ ອາວາສາ ອຎ຺ຎໍ ອາວາສໍ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖ ຠິກ຺ຂູ ເນວ ອຠິວາເທສຸໍ, ນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐສຸໍ, ນ ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ ນ ສາມີຈິກມ຺ມໍ ອກໍສຸ, ນ ສກ຺ກຣິໍສຸ, ນ ຄຣຸ ກຣິໍສຸ [ນ ຄຣຸກຣິໍສຸ (ກ.)], ນ ມາເນສຸໍ, ນ ປູເຊສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສກ຺ກຣິຍມາໂນ ອຄຣຸກຣິຍມາໂນ ອມານິຍມາໂນ ອປູຊິຍມາໂນ ອສກ຺ກາຣປກໂຕ ຕມ຺ຫາປິ ອາວາສາ ອຎ຺ຎໍ ອາວາສໍ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖປິ ຠິກ຺ຂູ ເນວ ອຠິວາເທສຸໍ, ນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐສຸໍ, ນ ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ ນ ສາມີຈິກມ຺ມໍ ອກໍສຸ, ນ ສກ຺ກຣິໍສຸ, ນ ຄຣຸໍ ກຣິໍສຸ, ນ ມາເນສຸໍ, ນ ປູເຊສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສກ຺ກຣິຍມາໂນ ອຄຣຸກຣິຍມາໂນ ອມານິຍມາໂນ ອປູຊິຍມາໂນ ອສກ຺ກາຣປກໂຕ ຕມ຺ຫາປິ ອາວາສາ ອຎ຺ຎໍ ອາວາສໍ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖປິ ຠິກ຺ຂູ ເນວ ອຠິວາເທສຸໍ, ນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐສຸໍ, ນ ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ ນ ສາມີຈິກມ຺ມໍ ອກໍສຸ, ນ ສກ຺ກຣິໍສຸ, ນ ຄຣຸໍ ກຣິໍສຸ, ນ ມາເນສຸໍ, ນ ປູເຊສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສກ຺ກຣິຍມາໂນ ອຄຣຸກຣິຍມາໂນ ອມານິຍມາໂນ ອປູຊິຍມາໂນ ອສກ຺ກາຣປກໂຕ ປຸນເທວ ໂກສມ຺ພິໍ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ໂສ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ…. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພ-ເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໕໓. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ ສາທິຍຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປ຺ປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ສາທິຍຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ອາຈາຣວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ທິຏ຺ຐິວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ອາຊີວວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ຠິກ຺ຂຸໍ [ຠິກ຺ຂູ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຄິຫິທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ຕິຕ຺ຖິຍທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ຕິຕ຺ຖິເຍ ເສວຕິ; ຠິກ຺ຂູ ນ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາຍ ນ ສິກ຺ຂຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວສຕິ, ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວສຕິ, ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວສຕິ; ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ນ ວຸຏ຺ຐາຕິ; ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາສາເທຕິ ອນ຺ໂຕ ວາ ພຫິ ວາ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພ-ເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພ-ເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໕໔. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ ສາທິຍຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປ຺ປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ສາທິຍຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ອາຈາຣວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ທິຏ຺ຐິວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ອາຊີວວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໍ ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ຄິຫິທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ນ ຕິຕ຺ຖິຍທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ນ ຕິຕ຺ຖິເຍ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂູ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາຍ ສິກ຺ຂຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວສຕິ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວສຕິ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວສຕິ, ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕິ, ນ ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາສາເທຕິ ອນ຺ໂຕ ວາ ພຫິ ວາ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໕໕. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉນ຺ເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ປຎ຺ຈມໍ.

໖. ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ

໕໖. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ໂກສມ຺ພິຍໍ ວິຫຣຕິ ໂຆສິຕາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອາຍສ຺ມາ ຉນ຺ໂນ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉິສ຺ສຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸ’’ນ຺ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉິສ຺ສຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸໍ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕຸ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ – ປຐມໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ໂພ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸໍ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸໍ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ນ ອິຈ຺ຉຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ ປຏິກາຕຸໍ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

‘‘ອາວາສປຣມ຺ປຣຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ສໍສຖ – ‘ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ, ສງ຺ເຆນ ອາປຕ຺ຕິຍາ [ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິຍາ (ສີ. ກ.)] ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນາ’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໕໗. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໕໘. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ

໕໙. [ປຣິ. ໓໒໓] ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເຕຈຕ຺ຕາລີສວຕ຺ຕໍ

໖໐. ‘‘ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາໂຣ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາໂຣ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປ຺ປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ສາທິຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ອາຈາຣວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ທິຏ຺ຐິວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ອາຊີວວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸ ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕພ຺ໂພ. ນ ຄິຫິທ຺ຘໂຊ ຘາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຕິຕ຺ຖິຍທ຺ຘໂຊ ຘາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຕິຕ຺ຖິຍາ ເສວິຕພ຺ພາ; ຠິກ຺ຂູ ເສວິຕພ຺ພາ, ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາຍ ສິກ຺ຂິຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ, ນ ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສາເທຕພ຺ໂພ ອນ຺ໂຕ ວາ ພຫິ ວາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ເຕຈຕ຺ຕາລີສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໖໑. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ໂສ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ຕມ຺ຫາ ອາວາສາ ອຎ຺ຎໍ ອາວາສໍ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖ ຠິກ຺ຂູ ເນວ ອຠິວາເທສຸໍ, ນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐສຸໍ, ນ ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ ນ ສາມີຈິກມ຺ມໍ ອກໍສຸ, ນ ສກ຺ກຣິໍສຸ, ນ ຄຣຸໍ ກຣິໍສຸ, ນ ມາເນສຸໍ, ນ ປູເຊສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສກ຺ກຣິຍມາໂນ ອຄຣຸກຣິຍມາໂນ ອມານິຍມາໂນ ອປູຊິຍມາໂນ ອສກ຺ກາຣປກໂຕ ຕມ຺ຫາປິ ອາວາສາ ອຎ຺ຎໍ ອາວາສໍ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖປິ ຠິກ຺ຂູ ເນວ ອຠິວາເທສຸໍ, ນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐສຸໍ, ນ ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ ນ ສາມີຈິກມ຺ມໍ ອກໍສຸ, ນ ສກ຺ກຣິໍສຸ, ນ ຄຣຸໍ ກຣິໍສຸ, ນ ມາເນສຸໍ, ນ ປູເຊສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສກ຺ກຣິຍມາໂນ ອຄຣຸກຣິຍມາໂນ ອມານິຍມາໂນ ອປູຊິຍມາໂນ ອສກ຺ກາຣປກໂຕ ຕມ຺ຫາປິ ອາວາສາ ອຎ຺ຎໍ ອາວາສໍ ອຄມາສິ. ຕຕ຺ຖປິ ຠິກ຺ຂູ ເນວ ອຠິວາເທສຸໍ, ນ ປຈ຺ຈຸຏ຺ເຐສຸໍ, ນ ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ ນ ສາມີຈິກມ຺ມໍ ອກໍສຸ, ນ ສກ຺ກຣິໍສຸ, ນ ຄຣຸໍ ກຣິໍສຸ, ນ ມາເນສຸໍ, ນ ປູເຊສຸໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູຫິ ອສກ຺ກຣິຍມາໂນ ອຄຣຸກຣິຍມາໂນ ອມານິຍມາໂນ ອປູຊິຍມາໂນ ອສກ຺ກາຣປກໂຕ ປຸນເທວ ໂກສມ຺ພິໍ ປຈ຺ຈາຄຎ຺ຉິ. ໂສ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ຠິກ຺ຂູ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ…. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໖໒. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ…ເປ… ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ ສາທິຍຕິ…ເປ… ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປ຺ປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ສາທິຍຕິ…ເປ… ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ອາຈາຣວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ທິຏ຺ຐິວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ອາຊີວວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ຠິກ຺ຂຸໍ ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕິ…ເປ… ຄິຫິທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ຕິຕ຺ຖິຍທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ຕິຕ຺ຖິເຍ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂູ ນ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາຍ ນ ສິກ຺ຂຕິ…ເປ… ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວສຕິ, ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວສຕິ, ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວສຕິ, ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ນ ວຸຏ຺ຐາຕິ, ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາສາເທຕິ ອນ຺ໂຕ ວາ ພຫິ ວາ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໖໓. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ…ເປ… ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ ສາທິຍຕິ…ເປ… ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປ຺ປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ ສາທິຍຕິ…ເປ… ນ ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ອາຈາຣວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ທິຏ຺ຐິວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ອາຊີວວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໍ ຠິກ຺ຂູຫິ ເຠເທຕິ…ເປ… ນ ຄິຫິທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ນ ຕິຕ຺ຖິຍທ຺ຘຊໍ ຘາເຣຕິ, ນ ຕິຕ຺ຖິເຍ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂູ ເສວຕິ, ຠິກ຺ຂຸສິກ຺ຂາຍ ສິກ຺ຂຕິ…ເປ… ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວສຕິ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວສຕິ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວສຕິ, ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕິ, ນ ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອາສາເທຕິ ອນ຺ໂຕ ວາ ພຫິ ວາ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໖໔. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕນ ຠິກ຺ຂເວ, ຉນ຺ເນນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຉນ຺ໂນ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ຉນ຺ນສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ຉຏ຺ຐໍ.

໗. ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ

໖໕. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ປາຈິ. ໔໑໗; ມ. ນິ. ໒໓໔ ອາທໂຍ] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ນາມ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ [ຄນ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ (ກ.)] ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ ໂຫຕິ – ‘‘ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ. ອສ຺ໂສສຸໍ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ຠິກ຺ຂູ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ນາມ ກິຣ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ – ‘‘ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຍນ ອຣິຏ຺ໂຐ ຠິກ຺ຂຸ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ໂພ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອຣິຏ຺ຐໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພໍ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ເຕ, ອາວຸໂສ ອຣິຏ຺ຐ, ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ – ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ? ‘‘ເອວໍພ຺ຍາ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ.

‘‘ມາວຸໂສ ອຣິຏ຺ຐ, ເອວໍ ອວຈ. ມາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂິ. ນ ຫິ ສາຘຸ ຠຄວໂຕ ອພ຺ຠກ຺ຂານໍ [ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂນໍ (ກ.)]. ນ ຫິ ຠຄວາ ເອວໍ ວເທຍ຺ຍ. ອເນກປຣິຍາເຍນາວຸໂສ ອຣິຏ຺ຐ, ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ. ອລຎ຺ຈ ປນ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ອນ຺ຕຣາຍາຍ. ອປ຺ປສ຺ສາທາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ, ພຫຸທຸກ຺ຂາ ພຫຸປາຍາສາ [ພຫູປາຍາສາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອາທີນໂວ ເອຕ຺ຖ ຠິຍ຺ໂຍ. ອຏ຺ຐິກງ຺ກລູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ, ພຫຸທຸກ຺ຂາ ພຫູປາຍາສາ, ອາທີນໂວ ເອຕ຺ຖ ຠິຍ຺ໂຍ. ມໍສເປສູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ…ເປ… ຕິຓຸກ຺ກູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ…ເປ… ອງ຺ຄາຣກາສູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ… ສຸປິນກູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ… ຍາຈິຕກູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ… ຣຸກ຺ຂຜລູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ… ອສິສູນູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ… ສຕ຺ຕິສູລູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ… ສປ຺ປສິຣູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ, ພຫຸທຸກ຺ຂາ ພຫູປາຍາສາ, ອາທີນໂວ ເອຕ຺ຖ ຠິຍ຺ໂຍ’’ຕິ.

ເອວມ຺ປິ ໂຂ ອຣິຏ຺ໂຐ ຠິກ຺ຂຸ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ໂພ ເຕຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຸຈ຺ຈມາໂນ ຕເຖວ ຕໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ຖາມສາ ປຣາມາສາ ອຠິນິວິສ຺ສ ໂວຫຣຕິ – ‘‘ເອວໍພ຺ຍາ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ. ຍໂຕ ຈ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ນາສກ຺ຂິໍສຸ ອຣິຏ຺ຐໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພໍ ເອຕສ຺ມາ ປາປກາ ທິຏ຺ຐິຄຕາ ວິເວເຈຕຸໍ, ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອຣິຏ຺ຐໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ ເຕ, ອຣິຏ຺ຐ, ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ – ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ? ‘‘ເອວໍພ຺ຍາ ໂຂ ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ, ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາ’’ຕິ.

‘‘ກສ຺ສ ນຸ ໂຂ ນາມ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ມຍາ ເອວໍ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາສິ? ນນຸ ມຍາ, ໂມຆປຸຣິສ, ອເນກປຣິຍາເຍນ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ວຸຕ຺ຕາ? ອລຎ຺ຈ ປນ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ອນ຺ຕຣາຍາຍ. ອປ຺ປສ຺ສາທາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ, ພຫຸທຸກ຺ຂາ ພຫຸປາຍາສາ, ອາທີນໂວ ເອຕ຺ຖ ຠິຍ຺ໂຍ. ອຏ຺ຐິກງ຺ກລູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ, ພຫຸທຸກ຺ຂາ ພຫຸປາຍາສາ, ອາທີນໂວ ເອຕ຺ຖ ຠິຍ຺ໂຍ. ມໍສເປສູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ…ເປ… ຕິຓຸກ຺ກູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ… ອງ຺ຄາຣກາສູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ… ສຸປິນກູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ…ເປ… ຍາຈິຕກູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ… ຣຸກ຺ຂຜລູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ… ອສິສູນູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ… ສຕ຺ຕິສູລູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ… ສປ຺ປສິຣູປມາ ກາມາ ວຸຕ຺ຕາ ມຍາ, ພຫຸທຸກ຺ຂາ ພຫຸປາຍາສາ, ອາທີນໂວ ເອຕ຺ຖ ຠິຍ຺ໂຍ. ອຖ ຈ ປນ ຕ຺ວໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອຕ຺ຕນາ ທຸຄ຺ຄຫິເຕນ [ທຸຄ຺ຄຫິເຕນ ທິຏ຺ຐິຄເຕນ (ສ຺ຍາ.)] ອມ຺ເຫ ເຈວ ອພ຺ຠາຈິກ຺ຂສິ, ອຕ຺ຕານຎ຺ຈ ຂຓສິ, ພຫຸຎ຺ຈ ອປຸຎ຺ຎໍ ປສວສິ. ຕຎ຺ຫິ ເຕ, ໂມຆປຸຣິສ, ຠວິສ຺ສຕິ ທີຆຣຕ຺ຕໍ ອຫິຕາຍ ທຸກ຺ຂາຍ. ເນຕໍ, ໂມຆປຸຣິສ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕຸ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ເອວຎ຺ຈ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ກາຕພ຺ພໍ – ປຐມໍ ອຣິຏ຺ໂຐ ຠິກ຺ຂຸ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ໂພ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໖໖. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ – ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາຕິ. ໂສ ຕໍ ທິຏ຺ຐິໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ – ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາຕິ. ໂສ ຕໍ ທິຏ຺ຐິໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ ເອວຣູປໍ ປາປກໍ ທິຏ຺ຐິຄຕໍ ອຸປ຺ປນ຺ນໍ – ຕຖາຫໍ ຠຄວຕາ ຘມ຺ມໍ ເທສິຕໍ ອາຊານາມິ ຍຖາ ເຍເມ ອນ຺ຕຣາຍິກາ ຘມ຺ມາ ວຸຕ຺ຕາ ຠຄວຕາ ເຕ ປຏິເສວໂຕ ນາລໍ ອນ຺ຕຣາຍາຍາຕິ. ໂສ ຕໍ ທິຏ຺ຐິໍ ນ ປຏິນິສ຺ສຊ຺ຊຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

‘‘ອາວາສປຣມ຺ປຣຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ສໍສຖ – ‘ອຣິຏ຺ໂຐ ຠິກ຺ຂຸ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ໂພ, ສງ຺ເຆນ ປາປິກາຍ [ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ໂພ ປາປິກາຍ (ສີ. ກ.)] ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນາ’’’ຕິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໖໗. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອນາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໖໘. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິປຸຈ຺ຉາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ເທສນາຄາມິນິຍາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອເທສິຕາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ໂຈເທຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ສາເຣຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ

໖໙. [ປຣິ. ໓໒໓] ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ກມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ, ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ເຕຈຕ຺ຕາລີສວຕ຺ຕໍ

໗໐. ‘‘ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ – ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ…ເປ… ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ເຕຈຕ຺ຕາລີສວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໗໑. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ພສ຺ສ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ອກາສິ – ອສມ຺ໂຠຄໍ ສງ຺ເຆນ. ໂສ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ວິພ຺ຠມິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຣິຏ຺ໂຐ ຠິກ຺ຂຸ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ໂພ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ວິພ຺ຠມິສ຺ສຕີ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຣິຏ຺ໂຐ ຠິກ຺ຂຸ ຄທ຺ຘພາຘິປຸພ຺ໂພ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ວິພ຺ຠມຕີ’’ຕິ [ວິພ຺ຠມີຕິ (ສີ. ກ.)]? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິໂສ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ວິພ຺ຠມິສ຺ສຕິ? ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕຸ.

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໗໒. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

[ປຣິ. ໔໒໐] ‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ…ເປ….

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ໂຈເທຕິ, ສາເຣຕິ, ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ນປ຺ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໗໓. ‘‘ປຎ຺ຈຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕິ, ນ ນິສ຺ສຍໍ ເທຕິ, ນ ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐາເປຕິ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິໍ ສາທິຍຕິ, ສມ຺ມໂຕປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ກຕໍ ໂຫຕິ ຕໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ອາປຊ຺ຊຕິ, ອຎ຺ຎໍ ວາ ຕາທິສິກໍ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣໍ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫຕິ, ກມ຺ມິເກ ນ ຄຣຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ…ເປ….

‘‘ອຏ຺ຐຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສຖໍ ຐເປຕິ, ນ ປວາຣຓໍ ຐເປຕິ, ນ ສວຈນີຍໍ ກໂຣຕິ, ນ ອນຸວາທໍ ປຏ຺ຐເປຕິ, ນ ໂອກາສໍ ກາເຣຕິ, ນ ໂຈເທຕິ, ນ ສາເຣຕິ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຏ຺ຐຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ’’.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ເມ

ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພເຕຈຕ຺ຕາລີສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໗໔. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕພ຺ພໍ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕາມິ, ໂລມໍ ປາເຕມິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕາມິ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ເຆນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມກໂຕ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕຕິ, ໂລມໍ ປາເຕຕິ, ເນຕ຺ຖາຣໍ ວຕ຺ຕຕິ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ປຏິປ຺ປສ຺ສມ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍສ຺ສ ກມ຺ມສ຺ສ ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ປຏິປ຺ປສ຺ສທ຺ຘໍ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ ອຸກ຺ເຂປນີຍກມ຺ມໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ ສຕ຺ຕມໍ.

ກມ຺ມກ຺ຂນ຺ຘໂກ ປຐໂມ.

ອິມມ຺ຫິ ຂນ຺ຘເກ ວຕ຺ຖູ ສຕ຺ຕ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ປຓ຺ຑຸໂລຫິຕກາ ຠິກ຺ຂູ, ສຍໍ ຠຓ຺ຑນກາຣກາ;

ຕາທິເສ ອຸປສງ຺ກມ຺ມ, ອຸສ຺ສຫິໍສຸ ຈ ຠຓ຺ຑເນ.

ອນຸປ຺ປນ຺ນາປິ ຊາຍນ຺ຕິ [ອນຸປ຺ປນ຺ນານິ ຊາຍນ຺ຕິ (ສີ. ສ຺ຍາ.)], ອຸປ຺ປນ຺ນານິປິ ວຑ຺ຒເຣ [ອຸປ຺ປນ຺ນານິ ປວຑ຺ຒເຣ (ສີ.), ອຸປ຺ປນ຺ນາປິ ປວຑ຺ຒນ຺ຕິ (ກ.)];

ອປ຺ປິຈ຺ຉາ ເປສລາ ຠິກ຺ຂູ, ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ປທສ຺ສໂຕ [ປຣີສໂຕ (ສ຺ຍາ.), ປຣສ຺ສໂຕ (ສີ.)].

ສທ຺ຘມ຺ມຏ຺ຐິຕິໂກ ພຸທ຺ໂຘ, ສຍມ຺ຠູ ອຄ຺ຄປຸຄ຺ຄໂລ;

ອາຓາເປສິ ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມໍ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ຊິໂນ.

ອສມ຺ມຸຂາປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕຎ຺ຈ ຍໍ;

ອນາປຕ຺ຕິ ອເທສເນ, ເທສິຕາຍ ກຕຎ຺ຈ ຍໍ.

ອໂຈເທຕ຺ວາ ອສາເຣຕ຺ວາ, ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ຈ ຍໍ ກຕໍ;

ອສມ຺ມຸຂາ ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນ ຈາປິ [ວຄ຺ເຄນາປິ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຍໍ ກຕໍ.

ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາ ອຘມ຺ເມນ, ປຸນ ວຄ຺ເຄນ [ວຄ຺ເຄນາປິ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຍໍ ກຕໍ;

ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນ ຈາປິ [ວຄ຺ເຄນາປິ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຍໍ ກຕໍ.

ອນາປຕ຺ຕິ [ອນາປຕ຺ຕິຍາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນ

ຈາປິ [ວຄ຺ເຄນາປິ ຈ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ຍໍ ກຕໍ.

ອເທສນາຄາມິນິຍາ, ອຘມ຺ມວຄ຺ຄເມວ ຈ.

ເທສິຕາຍ ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນາປິ ຕເຖວ ຈ;

ອໂຈເທຕ຺ວາ ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນາປິ ຕເຖວ ຈ.

ອສາເຣຕ຺ວາ ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນາປິ ຕເຖວ ຈ;

ອນາໂຣເປຕ຺ວາ ອຘມ຺ເມນ, ວຄ຺ເຄນາປິ ຕເຖວ ຈ.

ກຓ຺ຫວາຣນເຍເນວ, ສຸກ຺ກວາຣໍ ວິຊານິຍາ;

ສງ຺ໂຆ ອາກງ຺ຂມາໂນ ຈ ຍສ຺ສ ຕຊ຺ຊນິຍໍ ກເຣ.

ຠຓ຺ຑນໍ ພາໂລ ສໍສຏ຺ໂຐ, ອຘິສີເລ ອຊ຺ຌາຈາເຣ;

ອຕິທິຏ຺ຐິວິປນ຺ນສ຺ສ, ສງ຺ໂຆ ຕຊ຺ຊນິຍໍ ກເຣ.

ພຸທ຺ຘຘມ຺ມສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ, ອວຓ຺ຓໍ ໂຍ ຈ ຠາສຕິ;

ຕິຓ຺ຓນ຺ນມ຺ປິ ຈ ຠິກ຺ຂູນໍ, ສງ຺ໂຆ ຕຊ຺ຊນິຍໍ ກເຣ.

ຠຓ຺ຑນໍ ກາຣໂກ ເອໂກ, ພາໂລ ສໍສຄ຺ຄນິສ຺ສິໂຕ;

ອຘິສີເລ ອຊ຺ຌາຈາເຣ, ຕເຖວ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ.

ພຸທ຺ຘຘມ຺ມສ຺ສ ສງ຺ຆສ຺ສ, ອວຓ຺ຓໍ ໂຍ ຈ ຠາສຕິ;

ຕຊ຺ຊນີຍກມ຺ມກໂຕ, ເອວໍ ສມ຺ມານຸວຕ຺ຕນາ.

ອຸປສມ຺ປທນິສ຺ສຍາ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐນາ;

ໂອວາທສມ຺ມເຕນາປິ, ນ ກເຣ ຕຊ຺ຊນີກໂຕ.

ນາປຊ຺ເຊ ຕຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິໍ, ຕາທິສຎ຺ຈ ຕໂຕ ປຣໍ;

ກມ຺ມຎ຺ຈ ກມ຺ມິເກ ຈາປິ, ນ ຄຣເຫ ຕຖາວິໂຘ.

ອຸໂປສຖໍ ປວາຣຓໍ, ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ນຏ຺ຐເປ;

ສວຈນິໍ [ນ ສວຈນິຍໍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອນຸວາໂທ, ໂອກາໂສ ໂຈທເນນ ຈ.

ສາຣຓໍ ສມ຺ປໂຍຄຎ຺ຈ, ນ ກເຣຍ຺ຍ ຕຖາວິໂຘ;

ອຸປສມ຺ປທນິສ຺ສຍາ, ສາມເຓຣໍ ອຸປຏ຺ຐນາ.

ໂອວາທສມ຺ມເຕນາປິ, ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ [ປຎ຺ຈອງ຺ໂຄ (ກ.)] ນ ສມ຺ມຕິ;

ຕຎ຺ຈາປຊ຺ຊຕິ ອາປຕ຺ຕິໍ, ຕາທິສຎ຺ຈ ຕໂຕ ປຣໍ.

ກມ຺ມຎ຺ຈ ກມ຺ມິເກ ຈາປິ, ຄຣຫນ຺ໂຕ ນ ສມ຺ມຕິ;

ອຸໂປສຖໍ ປວາຣຓໍ, ສວຈນີຍາ ຈ ໂນວາໂທ.

ໂອກາໂສ ໂຈທນຎ຺ເຈວ, ສາຣຓາ ສມ຺ປໂຍຊນາ;

ອິເມຫຏ຺ຐງ຺ເຄຫິ ໂຍ ຍຸຕ຺ໂຕ, ຕຊ຺ຊນານຸປສມ຺ມຕິ.

ກຓ຺ຫວາຣນເຍເນວ, ສຸກ຺ກວາຣໍ ວິຊານິຍາ;

ພາໂລ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ, ສໍສຏ຺ໂຐປິ ຈ ເສຍ຺ຍໂສ.

ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ອາຓາເປສິ ມຫາມຸນິ;

ກີຏາຄິຣິສ຺ມິໍ ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ, ອສ຺ສຊິປຸນພ຺ພສຸກາ.

ອນາຈາຣຎ຺ຈ ວິວິຘໍ, ອາຈຣິໍສຸ ອສຎ຺ຎຕາ;

ປພ຺ພາຊນີຍໍ ສມ຺ພຸທ຺ໂຘ, ກມ຺ມໍ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ຊິໂນ;

ມຈ຺ຉິກາສຓ຺ເຑ ສຸຘມ຺ໂມ, ຈິຕ຺ຕສ຺ສາວາສິໂກ ອຫຸ.

ຊາຕິວາເທນ ຂຸໍເສຕິ, ສຸຘມ຺ໂມ ຈິຕ຺ຕຸປາສກໍ;

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມໍ, ອາຓາເປສິ ຕຖາຄໂຕ.

ໂກສມ຺ພິຍໍ ຉນ຺ນໍ ຠິກ຺ຂຸໍ, ນິຈ຺ຉນ຺ຕາປຕ຺ຕິໍ ປສ຺ສິຕຸໍ;

ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ຂິປິຕຸໍ, ອາຓາເປສິ ຊິນຸຕ຺ຕໂມ.

ຉນ຺ໂນ ຕໍເຍວ ອາປຕ຺ຕິໍ, ປຏິກາຕຸໍ ນ ອິຈ຺ຉຕິ;

ອຸກ຺ເຂປນາປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອາຓາເປສິ ວິນາຍໂກ.

ປາປທິຏ຺ຐິ ອຣິຏ຺ຐສ຺ສ, ອາສິ ອຎ຺ຎາຓນິສ຺ສິຕາ;

ທິຏ຺ຐິຍາປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ [ທິຏ຺ຐິອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ (ກ.)], ອຸກ຺ເຂປໍ ຊິນຠາສິຕໍ.

ນິຍສ຺ສກມ຺ມໍ ປພ຺ພຊ຺ຊໍ [ປພ຺ພາຊໍ (ກ.)], ຕເຖວ ປຏິສາຣຓີ;

ອທສ຺ສນາປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອນິສ຺ສຄ຺ເຄ ຈ ທິຏ຺ຐິຍາ.

ທວານາຈາຣູປຆາຕິ, ມິຈ຺ຉາອາຊີວເມວ ຈ;

ປພ຺ພາຊນີຍກມ຺ມມ຺ຫິ, ອຕິເຣກປທາ ອິເມ.

ອລາຠາວຓ຺ຓາ ທ຺ເວ ປຎ຺ຈ, ທ຺ເວ ປຎ຺ຈກາຕິ ນາມກາ [ທ຺ເວ ປຎ຺ຈໂກຕິ ນາມໂກ (ກ.)];

ປຏິສາຣຓີຍກມ຺ມມ຺ຫິ, ອຕິເຣກປທາ ອິເມ.

ຕຊ຺ຊນີຍໍ ນິຍສ຺ສຎ຺ຈ, ທຸເວ ກມ຺ມາປິ ສາທິສາ [ກມ຺ເມສຸ ສທິສໍ (ກ.)];

ປພ຺ພຊ຺ຊາ [ປພ຺ພາຊາ (ກ.)] ປຏິສາຣີ ຈ, ອຕ຺ຖິ ປທາຕິຣິຕ຺ຕຕາ.

ຕໂຍ ອຸກ຺ເຂປນາ ກມ຺ມາ, ສທິສາ ເຕ ວິຠຕ຺ຕິໂຕ;

ຕຊ຺ຊນີຍນເຍນາປິ, ເສສກມ຺ມໍ ວິຊານິຍາຕິ.

ກມ຺ມກ຺ຂນ຺ຘກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒. ປາຣິວາສິກກ຺ຂນ຺ຘກໍ

໑. ປາຣິວາສິກວຕ຺ຕໍ

໗໕. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ປາຣິວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ປາຣິວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາທິຕພ຺ພໍ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາໂຣ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາໂຣ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ໂຍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມິຖຸ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ.

‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຎ຺ຈ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ – ອຸໂປສຖໍ, ປວາຣຓໍ, ວສ຺ສິກສາຏິກໍ, ໂອໂຓຊນໍ, ຠຕ຺ຕໍ. ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມິ ຍຖາ ປາຣິວາສິເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ.

໗໖. ‘‘ປາຣິວາສິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ –

ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣໂຕ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ, ນ ປຸຣໂຕ ນິສີທິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ອາສນປຣິຍນ຺ໂຕ ເສຍ຺ຍາປຣິຍນ຺ໂຕ ວິຫາຣປຣິຍນ຺ໂຕ ໂສ ຕສ຺ສ ປທາຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຈ ໂສ ສາທິຕພ຺ໂພ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸເຣສມເຓນ ວາ ປຈ຺ຉາສມເຓນ ວາ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ພານິ, ນ ອາຣຎ຺ຎິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ [ສມາທິຕພ຺ພໍ (ກ.)], ນ ປິຓ຺ຑປາຕິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ນີຫຣາເປຕພ຺ໂພ – ມາ ມໍ ຊານິໍສູຕິ.

‘‘ປາຣິວາສິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ອາຄນ຺ຕຸເກນ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ອາຄນ຺ຕຸກສ຺ສ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ອຸໂປສເຖ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ປວາຣຓາຍ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ. ສເຈ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ, ທູເຕນປິ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ. ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

໘໐. ‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

໘໑. ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສເນນ ນິມນ຺ເຕຕພ຺ໂພ. ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ [ຈງ຺ກມນ຺ຕໍ (ອຏ຺ຐກຖາຍໍ ສໍວຓ຺ເຓຕພ຺ພປາໂຐ)] ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

໘໒. ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປາຣິວາສິເກນ ວຸຑ຺ຒຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ນ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

[ມຫາວ. ໓໙໓] ‘‘ປາຣິວາສິກຈຕຸຕ຺ໂຖ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ, ຕໍວີໂສ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ, ອກມ຺ມໍ [ອກມ຺ມໍ ຕໍ (ສ຺ຍາ.)], ນ ຈ ກຣຓີຍ’’ນ຺ຕິ.

ຈຕຸນ຺ນວຸຕິປາຣິວາສິກວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໘໓. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ. ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຕິ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ປາຣິວາສິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ’’ຕິ? ‘‘ຕໂຍ ໂຂ, ອຸປາລິ, ປາຣິວາສິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ. ສຫວາໂສ, ວິປ຺ປວາໂສ, ອນາໂຣຈນາ – ອິເມ ໂຂ, ອຸປາລິ, ຕໂຍ ປາຣິວາສິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ’’ຕິ.

໘໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ມຫາຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ສນ຺ນິປຕິໂຕ ໂຫຕິ. ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ປາຣິວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ປຣິວາສໍ ໂສເຘຕຸໍ. ຠຄວໂຕ [ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ (ສ຺ຍາ., ເອວມຸປຣິປິ)] ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ນິກ຺ຂິປິຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ໂພ. ເຕນ ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ປຣິວາສໍ ນິກ຺ຂິປາມີ’ຕິ. ນິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ປຣິວາໂສ. ‘ວຕ຺ຕໍ ນິກ຺ຂິປາມີ’ຕິ. ນິກ຺ຂິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ ປຣິວາໂສ.

໘໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຕຫໍ ຕຫໍ ປກ຺ກມິໍສຸ. ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ປາຣິວາສິກາ ຠິກ຺ຂູ ປຣິວາສໍ ໂສເຘຕຸໍ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ສມາທິຍິຕຸໍ [ສມາທາຕຸໍ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)]. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມາທິຍິຕພ຺ໂພ [ສມາທິຕພ຺ໂພ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ.)]. ເຕນ ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ປຣິວາສໍ ສມາທິຍາມີ’ຕິ. ສມາທິນ຺ໂນ ໂຫຕິ ປຣິວາໂສ. ‘ວຕ຺ຕໍ ສມາທິຍາມີ’ຕິ. ສມາທິນ຺ໂນ ໂຫຕິ ປຣິວາໂສ’’.

ປາຣິວາສິກວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒. ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫວຕ຺ຕໍ

໘໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ! ເນຕໍ ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາທິຕພ຺ພໍ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາໂຣ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາໂຣ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ໂຍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມິຖຸ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຎ຺ຈ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ – ອຸໂປສຖໍ, ປວາຣຓໍ, ວສ຺ສິກສາຏິກໍ, ໂອໂຓຊນໍ, ຠຕ຺ຕໍ. ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎາເປສ຺ສາມິ ຍຖາ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ.

໘໗. ‘‘ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ –

ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນາຣໂຫ ກໂຕ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣໂຕ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ, ນ ປຸຣໂຕ ນິສີທິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ອາສນປຣິຍນ຺ໂຕ ເສຍ຺ຍາປຣິຍນ຺ໂຕ ວິຫາຣປຣິຍນ຺ໂຕ ໂສ ຕສ຺ສ ປທາຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຈ ໂສ ສາທິຕພ຺ໂພ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸເຣສມເຓນ ວາ ປຈ຺ຉາສມເຓນ ວາ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ພານິ, ນ ອາຣຎ຺ຎິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ປິຓ຺ຑປາຕິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ນີຫຣາເປຕພ຺ໂພ – ມາ ມໍ ຊານິໍສູຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ, ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສເນນ ນິມນ຺ເຕຕພ຺ໂພ; ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ວຸຑ຺ຒຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ນ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

[ມຫາວ. ໓໙໓] ‘‘ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫຈຕຸຕ຺ໂຖ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ, ຕໍວີໂສ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ, ອກມ຺ມໍ, ນ ຈ ກຣຓີຍ’’ນ຺ຕິ.

ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣຫວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓. ມານຕ຺ຕາຣຫວຕ຺ຕໍ

໘໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ມານຕ຺ຕາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ …ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ມານຕ຺ຕາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາທິຕພ຺ພໍ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ໂຍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມິຖຸ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຎ຺ຈ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ – ອຸໂປສຖໍ, ປວາຣຓໍ, ວສ຺ສິກສາຏິກໍ, ໂອໂຓຊນໍ, ຠຕ຺ຕໍ. ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎາເປສ຺ສາມິ ຍຖາ ມານຕ຺ຕາຣເຫຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ.

໘໙. ‘‘ມານຕ຺ຕາຣເຫນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ –

ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ…ເປ… (ຍຖາ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນາ, ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ.) ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣໂຕ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ, ນ ປຸຣໂຕ ນິສີທິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ອາສນປຣິຍນ຺ໂຕ ເສຍ຺ຍາປຣິຍນ຺ໂຕ ວິຫາຣປຣິຍນ຺ໂຕ ໂສ ຕສ຺ສ ປທາຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຈ ໂສ ສາທິຕພ຺ໂພ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸເຣສມເຓນ ວາ ປຈ຺ຉາສມເຓນ ວາ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ພານິ, ນ ອາຣຎ຺ຎິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ປິຓ຺ຑປາຕິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ນີຫຣາເປຕພ຺ໂພ – ມາ ມໍ ຊານິໍສູຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມນຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ …ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສເນນ ນິມນ຺ເຕຕພ຺ໂພ. ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ວຸຑ຺ຒຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ນ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

[ມຫາວ. ໓໙໓] ‘‘ມານຕ຺ຕາຣຫຈຕຸຕ຺ໂຖ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ, ຕໍວີໂສ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ, ອກມ຺ມໍ, ນ ຈ ກຣຓີຍ’’ນ຺ຕິ.

ມານຕ຺ຕາຣຫວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໔. ມານຕ຺ຕຈາຣິກວຕ຺ຕໍ

໙໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາຣໍ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ –

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາທິຕພ຺ພໍ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິກມ຺ມໍ, ສາມີຈິກມ຺ມໍ, ອາສນາຠິຫາໂຣ, ເສຍ຺ຍາຠິຫາໂຣ, ປາໂທທກໍ ປາທປີຐໍ, ປາທກຖລິກໍ, ປຕ຺ຕຈີວຣປຏິຄ຺ຄຫຓໍ, ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ໂຍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມິຖຸ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ອຠິວາທນໍ, ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຎ຺ຈ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ – ອຸໂປສຖໍ, ປວາຣຓໍ, ວສ຺ສິກສາຏິກໍ, ໂອໂຓຊນໍ, ຠຕ຺ຕໍ. ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎເປສ຺ສາມິ ຍຖາ ມານຕ຺ຕຈາຣິເກຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ.

໙໑. ‘‘ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ –

ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ. ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສງ຺ເຆນ ມານຕ຺ຕໍ ທິນ຺ນໍ ໂຫຕິ ສາ ອາປຕ຺ຕິ ນ ອາປຊ຺ຊິຕພ຺ພາ, ອຎ຺ຎາ ວາ ຕາທິສິກາ, ຕໂຕ ວາ ປາປິຏ຺ຐຕຣາ; ກມ຺ມໍ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພໍ, ກມ຺ມິກາ ນ ຄຣຫິຕພ຺ພາ. ນ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອຸໂປສໂຖ ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ປວາຣຓາ ຐເປຕພ຺ພາ, ນ ສວຈນີຍໍ ກາຕພ຺ພໍ, ນ ອນຸວາໂທ ປຏ຺ຐເປຕພ຺ໂພ, ນ ໂອກາໂສ ກາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ນ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣໂຕ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ, ນ ປຸຣໂຕ ນິສີທິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ອາສນປຣິຍນ຺ໂຕ ເສຍ຺ຍາປຣິຍນ຺ໂຕ ວິຫາຣປຣິຍນ຺ໂຕ ໂສ ຕສ຺ສ ປທາຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຈ ໂສ ສາທິຕພ຺ໂພ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸເຣສມເຓນ ວາ ປຈ຺ຉາສມເຓນ ວາ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ພານິ, ນ ອາຣຎ຺ຎິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ປິຓ຺ຑປາຕິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ, ນ ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ນີຫຣາເປຕພ຺ໂພ – ມາ ມໍ ຊານິໍສູຕິ.

‘‘ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ອາຄນ຺ຕຸເກນ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ອາຄນ຺ຕຸກສ຺ສ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ອຸໂປສເຖ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ປວາຣຓາຍ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ, ເທວສິກໍ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ. ສເຈ ຄິລາໂນ ໂຫຕິ, ທູເຕນປິ ອາໂຣເຈຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ນານາສໍວາສກາ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ສງ຺ເຆນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອນາວາສາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ. ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສເນນ ນິມນ຺ເຕຕພ຺ໂພ. ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ວຸຑ຺ຒຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ນ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

[ມຫາວ. ໓໙໓] ‘‘ມານຕ຺ຕຈາຣິກຈຕຸຕ຺ໂຖ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ, ຕໍວີໂສ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ, ອກມ຺ມໍ, ນ ຈ ກຣຓີຍ’’ນ຺ຕິ.

໙໒. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ອຸປາລິ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກຕິ ນຸ ໂຂ, ຠນ຺ເຕ, ມານຕ຺ຕຈາຣິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ’’ຕິ? ‘‘ຈຕ຺ຕາໂຣ ໂຂ, ອຸປາລິ, ມານຕ຺ຕຈາຣິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ. ສຫວາໂສ, ວິປ຺ປວາໂສ, ອນາໂຣຈນາ, ອູເນ ຄເຓ ຈຣຓໍ [ຈຣຓນ຺ຕິ (ກ.)] – ອິເມ ໂຂ, ອຸປາລິ, ຈຕ຺ຕາໂຣ ມານຕ຺ຕຈາຣິກສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ’’ຕິ.

໙໓. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ມຫາຠິກ຺ຂຸສງ຺ໂຆ ສນ຺ນິປຕິໂຕ ໂຫຕິ. ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ ຠິກ຺ຂູ ມານຕ຺ຕໍ ໂສເຘຕຸໍ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕໍ ນິກ຺ຂິປິຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ນິກ຺ຂິປິຕພ຺ພໍ. ເຕນ ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ມານຕ຺ຕໍ ນິກ຺ຂິປາມີ’ຕິ. ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ມານຕ຺ຕໍ. ‘ວຕ຺ຕໍ ນິກ຺ຂິປາມີ’ຕິ. ນິກ຺ຂິຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ ມານຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

໙໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ສາວຕ຺ຖິຍາ ຠິກ຺ຂູ ຕຫໍ ຕຫໍ ປກ຺ກມິໍສຸ. ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ ຠິກ຺ຂູ ມານຕ຺ຕໍ ໂສເຘຕຸໍ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕໍ ສມາທິຍິຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມາທິຍິຕພ຺ພໍ. ເຕນ ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ເອກໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ, ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ມານຕ຺ຕໍ ສມາທິຍາມີ’ຕິ. ສມາທິນ຺ນໍ ໂຫຕິ ມານຕ຺ຕໍ. ‘ວຕ຺ຕໍ ສມາທິຍາມີ’ຕິ. ສມາທິນ຺ນໍ ໂຫຕິ ມານຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

ມານຕ຺ຕຈາຣິກວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໕. ອພ຺ຠານາຣຫວຕ຺ຕໍ

໙໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອພ຺ຠານາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອພ຺ຠານາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມ’’ນ຺ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມນ຺ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ…ເປ… ກຖຎ຺ຫິ ນາມ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣຫາ ຠິກ຺ຂູ ສາທິຍິສ຺ສນ຺ຕິ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສາທິຕພ຺ພໍ ປກຕຕ຺ຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸປຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ໂຍ ສາທິເຍຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ມິຖຸ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ…ເປ… ນຫາເນ ປິຏ຺ຐິປຣິກມ຺ມໍ. ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຎ຺ຈ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ – ອຸໂປສຖໍ, ປວາຣຓໍ, ວສ຺ສິກສາຏິກໍ, ໂອໂຓຊນໍ, ຠຕ຺ຕໍ. ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣຫານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ວຕ຺ຕໍ ປຎ຺ຎາເປສ຺ສາມິ ຍຖາ ອພ຺ຠານາຣເຫຫິ ຠິກ຺ຂູຫິ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ.

໙໖. ‘‘ອພ຺ຠານາຣເຫນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ –

ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ…ເປ… (ຍຖາ ເຫຏ຺ຐາ, ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ,) ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣໂຕ ຄນ຺ຕພ຺ພໍ, ນ ປຸຣໂຕ ນິສີທິຕພ຺ພໍ. ໂຍ ໂຫຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ອາສນປຣິຍນ຺ໂຕ ເສຍ຺ຍາປຣິຍນ຺ໂຕ ວິຫາຣປຣິຍນ຺ໂຕ ໂສ ຕສ຺ສ ປທາຕພ຺ໂພ. ເຕນ ຈ ໂສ ສາທິຕພ຺ໂພ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸເຣສມເຓນ ວາ ປຈ຺ຉາສມເຓນ ວາ ກຸລານິ ອຸປສງ຺ກມິຕພ຺ພານິ; ນ ອາຣຎ຺ຎິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ; ນ ປິຓ຺ຑປາຕິກງ຺ຄໍ ສມາທາຕພ຺ພໍ; ນ ຈ ຕປ຺ປຈ຺ຈຍາ ປິຓ຺ຑປາໂຕ ນີຫຣາເປຕພ຺ໂພ – ມາ ມໍ ຊານິໍສູຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ ອຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ປກຕຕ຺ເຕນ, ອຎ຺ຎຕ຺ຣ ອນ຺ຕຣາຍາ…ເປ…. (ຍຖາ ເຫຏ຺ຐາ, ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພາ.)

‘‘ຄນ຺ຕພ຺ໂພ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສຠິກ຺ຂຸກາ ອາວາສາ…ເປ… ອນາວາສາ…ເປ… ອາວາສາ ວາ ອນາວາສາ ວາ ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອນາວາໂສ…ເປ… ສຠິກ຺ຂຸໂກ ອາວາໂສ ວາ ອນາວາໂສ ວາ, ຍຕ຺ຖສ຺ສຸ ຠິກ຺ຂູ ສມານສໍວາສກາ, ຍໍ ຊຎ຺ຎາ ສກ຺ໂກມິ ອຊ຺ເຊວ ຄນ຺ຕຸນ຺ຕິ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ປກຕຕ຺ຕໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ທິສ຺ວາ ອາສນາ ວຸຏ຺ຐາຕພ຺ພໍ, ປກຕຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ອາສເນນ ນິມນ຺ເຕຕພ຺ໂພ; ນ ປກຕຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປາຣິວາສິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕາຣເຫນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ມານຕ຺ຕຈາຣິເກນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ…ເປ… ອພ຺ຠານາຣເຫນ ວຸຑ຺ຒຕເຣນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສທ຺ຘິໍ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ, ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອນາວາເສ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ນ ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ອາວາເສ ວາ ອນາວາເສ ວາ ວຕ຺ຖພ຺ພໍ; ນ ເອກາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ອາສເນ ນິສິນ຺ເນ ອຸຈ຺ເຈ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ນິສິນ຺ເນ ອາສເນ ນິສີທິຕພ຺ພໍ; ນ ເອກຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ອຸຈ຺ເຈ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ, ນ ຉມາຍໍ ຈງ຺ກມນ຺ເຕ ຈງ຺ກເມ ຈງ຺ກມິຕພ຺ພໍ.

[ມຫາວ. ໓໙໓] ‘‘ອພ຺ຠານາຣຫຈຕຸຕ຺ໂຖ ເຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ, ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ, ຕໍວີໂສ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ, ອກມ຺ມໍ, ນ ຈ ກຣຓີຍ’’ນ຺ຕິ.

ອພ຺ຠານາຣຫວຕ຺ຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ປາຣິວາສິກກ຺ຂນ຺ຘໂກ ທຸຕິໂຍ.

ອິມມ຺ຫິ ຂນ຺ຘເກ ວຕ຺ຖູ ປຎ຺ຈ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ປາຣິວາສິກາ ສາເທນ຺ຕິ, ປກຕຕ຺ຕານ ຠິກ຺ຂຸນໍ;

ອຠິວາທນໍ ປຈ຺ຈຸຏ຺ຐານໍ, ອຎ຺ຊລິຎ຺ຈ ສາມີຈິຍໍ.

ອາສນໍ ເສຍ຺ຍາຠິຫາຣໍ, ປາໂທ ປີຐໍ ກຖລິກໍ;

ປຕ຺ຕໍ ນຫາເນ ປຣິກມ຺ມໍ, ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຈ ເປສລາ.

ທຸກ຺ກຏໍ ສາທິຍນ຺ຕສ຺ສ, ມິຖຸ ປຎ຺ຈ ຍຖາວຸຑ຺ຒໍ [ປຸນາປເຣ (ກ.)];

ອຸໂປສຖໍ ປວາຣຓໍ, ວສ຺ສິໂກໂຓຊໂຠຊນໍ.

ສມ຺ມາ ຈ ວຕ຺ຕນາ ຕຕ຺ຖ, ປກຕຕ຺ຕສ຺ສ ຄຈ຺ຉນ຺ຕໍ;

ໂຍ ຈ ໂຫຕິ ປຣິຍນ຺ໂຕ, ປຸເຣ ປຈ຺ຉາ ຕເຖວ ຈ [ນ ປຸເຣ ປຈ຺ຉາສມເຓນ (ສີ. ສ຺ຍາ.)].

ອາຣຎ຺ຎປິຓ຺ຑນີຫາໂຣ, ອາຄນ຺ຕຸເກ ອຸໂປສເຖ;

ປວາຣຓາຍ ທູເຕນ, ຄນ຺ຕພ຺ໂພ ຈ ສຠິກ຺ຂຸໂກ.

ເອກຈ຺ຉນ຺ເນ ຈ ວຸຏ຺ຐານໍ, ຕເຖວ ຈ ນິມນ຺ຕເຍ;

ອາສເນ ນີເຈ ຈງ຺ກເມ, ຉມາຍໍ ຈງ຺ກເມນ ຈ.

ວຸຑ຺ຒຕເຣນ ອກມ຺ມໍ, ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ ຈ ໂສຘນາ;

ນິກ຺ຂິປນໍ ສມາທານໍ, ວຕ຺ຕໍວ ປາຣິວາສິເກ [ຣຕ຺ຕິ ວາ ປາຣິວາສິເກ (ກ.), ຎາຕພ຺ພໍ ປາຣິວາສິກາ (ສີ. ສ຺ຍາ.)].

ມູລາຍ ມານຕ຺ຕາຣຫາ, ຕຖາ ມານຕ຺ຕຈາຣິກາ;

ອພ຺ຠານາຣເຫ ນໂຍ ຈາປິ, ສມ຺ເຠທໍ ນຍໂຕ [ສມ຺ເຠທນຍໂຕ (ສ຺ຍາ.)] ປຸນ.

ປາຣິວາສິເກສຸ ຕໂຍ, ຈຕຸ ມານຕ຺ຕຈາຣິເກ;

ນ ສເມນ຺ຕິ ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉເທສຸ [ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉເທ (ອິຕິປິ), ຣຕ຺ຕິຈ຺ເຉທາ (ສ຺ຍາ.)], ມານຕ຺ເຕສຸ ຈ ເທວສິ;

ທ຺ເວ ກມ຺ມາ ສທິສາ ເສສາ, ຕໂຍ ກມ຺ມາ ສມາສມາຕິ [ສມາ ມຕາຕິ (ສີ.)].

ປາຣິວາສິກກ຺ຂນ຺ຘກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໓. ສມຸຈ຺ຈຍກ຺ຂນ຺ຘກໍ

໑. ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິ

໙໗. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ [ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ (ສ຺ຍາ.)] ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ພໍ –

ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນມານຕ຺ຕໍ

໙໘. ‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມິ. ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ທຸຕິຍມ຺ປິ, ໂສຫໍ [ທຸຕິຍມ຺ປິ (ສີ. ກ.)] ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມິ. ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂສຫໍ [ຕຕິຍມ຺ປິ (ສີ. ກ.)], ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ‘‘ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໙໙. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນອພ຺ຠານໍ

໑໐໐. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ –

ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘‘ອຫໍ ຠນ຺ເຕ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ, ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈາມິ.

‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ທຸຕິຍມ຺ປິ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈາມິ.

‘‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ຕຕິຍມ຺ປິ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈາມີຕິ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໐໑. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອພ຺ຠານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອພ຺ຠານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອພ຺ຠານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ອພ຺ຠິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນປຣິວາສໍ

໑໐໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ‘‘ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໐໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນມານຕ຺ຕໍ

໑໐໔. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ພໍ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ [ຍາຈິຕພ຺ໂພ (ສີ. ເອວມຸປຣິປິ)]. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ [ຍາຈິຕພ຺ໂພ (ສີ. ເອວມຸປຣິປິ)]. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໐໕. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນອພ຺ຠານໍ

໑໐໖. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໐໗. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ເອກາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອພ຺ຠານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ອພ຺ຠິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນປຣິວາໂສ

໑໐໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ທ຺ວີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ຕີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ຈຕູຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໐໙. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປາຣິວາສິກມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ

໑໑໐. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ [ຍາຈິຕພ຺ໂພ (ສີ. ເອວມຸປຣິປິ)]. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ [ຍາຈິຕພ຺ໂພ (ສີ. ເອວມຸປຣິປິ)]. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໑໑. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ປຏິກສ຺ສິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ [ມູລາຍ (ສ຺ຍາ.)]. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ມານຕ຺ຕາຣຫມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ

໑໑໒. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໑໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ປຏິກສ຺ສິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ຕິກາປຕ຺ຕິມານຕ຺ຕໍ

໑໑໔. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ພໍ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ…ເປ… ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໑໕. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ມານຕ຺ຕຈາຣິກມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ

໑໑໖. ໂສ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕ຺ວາ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ – ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ‘‘ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໑໗. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ…ເປ… ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ…ເປ… ປຏິກສ຺ສິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີຕິ.

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ – ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ…ເປ… ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ…ເປ… ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອພ຺ຠານາຣຫມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ

໑໑໘. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕ຺ວາ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ…ເປ….

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ມູລາຍປຏິກສ຺ສິຕອພ຺ຠານໍ

໑໑໙. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈາມີ’’’ຕິ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໒໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຎ຺ຈາຫປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອພ຺ຠານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ອພ຺ຠິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນປຣິວາໂສ

໑໒໑. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມາ ອຸທາຍີ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໒໒. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປກ຺ຂປາຣິວາສິກມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ

໑໒໓. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ! ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕ຺ວາ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພາ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໒໔. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ເສຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ປຏິກສ຺ສິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ສໂມຘານປຣິວາໂສ

໑໒໕. ‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ – ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’’’ຕິ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໒໖. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ມານຕ຺ຕາຣຫມູລາຍປຏິກສ຺ສນາທິ

໑໒໗. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕ຺ວາ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ…ເປ….

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ…ເປ… ເທຕິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ຕິກາປຕ຺ຕິມານຕ຺ຕໍ

໑໒໘. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ພໍ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໒໙. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ມານຕ຺ຕຈາຣິກມູລາຍປຏິກສ຺ສນາທິ

໑໓໐. ໂສ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕ຺ວາ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ…ເປ….

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ…ເປ….

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ…ເປ… ເທຕິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ອພ຺ຠານາຣຫມູລາຍປຏິກສ຺ສນາທິ

໑໓໑. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕ຺ວາ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ…ເປ….

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ…ເປ….

‘‘ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ…ເປ… ເທຕິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ນໍ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນອພ຺ຠານໍ

໑໓໒. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຸທາຍິນາ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ, ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ, ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ, ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ, ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ, ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິໍ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈາມີ’’’ຕິ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ພໍ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໓໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປກ຺ຂປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕິສ຺ສນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ [ໂສ ສໍຆໍ (ກ.)] ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສ ປຣິວຸຕ຺ຖປຣິວາໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ຍາຈິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອນ຺ຕຣາ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສຎ຺ເຈຕນິກາຍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິຍາ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ຉາຣຕ຺ຕໍ ມານຕ຺ຕໍ ອທາສິ. ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິ ສຎ຺ເຈຕນິກໍ ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິໍ ປກ຺ຂປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນໍ…ເປ… ໂສ ຈິຓ຺ຓມານຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ອພ຺ຠານໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸທາຍິໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອພ຺ເຠຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸທາຍິສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອພ຺ຠານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ອພ຺ຠິໂຕ ສງ຺ເຆນ ອຸທາຍີ ຠິກ຺ຂຸ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ສຸກ຺ກວິສ຺ສຏ຺ຐິ ສມຕ຺ຕາ.

໒. ປຣິວາໂສ

ອຄ຺ຆສໂມຘານປຣິວາໂສ

໑໓໔. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ທ຺ວີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ຕີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ຈຕູຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ຉາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ສຕ຺ຕາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ອຏ຺ຐາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ນວາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໓໕. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ; ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຕສ຺ສາ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນອຄ຺ຆສໂມຘານໍ

໑໓໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ທ຺ເວ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ທ຺ວີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ [ທ຺ວີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ (ກ. ເອວໍ ຍາວທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ)], ຕິສ຺ໂສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຕີຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ຈຕສ຺ໂສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຈຕູຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ປຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຎ຺ຈາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ຉ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ສຕ຺ຕ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຕ຺ຕາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ອຏ຺ຐ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອຏ຺ຐາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ນວ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນວາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ, ທສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ທສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ທສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ‘‘ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໓໗. ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ທສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ – ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເອກາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ…ເປ… ທສ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ທສາຫປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສພ຺ພຈິຣປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ ຕາສໍ ອຄ຺ເຆນ ສໂມຘານປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

ທ຺ເວມາສປຣິວາໂສ

໑໓໘. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ.

ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ, ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ, ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ, ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ, ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ, ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈາມີຕິ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ‘‘ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໓໙. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຕທຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພວິຘິ

໑໔໐. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ເອກິສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຕທຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໔໑. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ຊານາຕິ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ຊານາຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຍໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ຊານາຕິ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕິໍ ຊານາຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ຊານິໍ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນ ຊານິໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຍໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ຊານິໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕິໍ ຊານາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຕທຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໔໒. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ສຣຕິ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນສ຺ສຣຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຍໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ສຣຕິ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕິໍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ສຣິໍ, ເອກໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ນສ຺ສຣິໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຍໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ສຣິໍ, ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ອາປຕ຺ຕິໍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຕທຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໔໓. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ເວມຕິໂກ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ເວມຕິໂກ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຍາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອິຕຣິສ຺ສາປິ ອາປຕ຺ຕິຍາ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາຍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ຕທຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໔໔. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ອຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ອຎ຺ໂຎ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉຕິ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ກິໍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ? ກິສ຺ສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ? ເຕ ເອວໍ ວເທນ຺ຕິ – ‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ອຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕາໂຍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ, ຕາສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ຍາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິ ຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສທານໍ; ຘມ຺ມຕ຺ຕາ ຣຸຫຕິ. ຍາ ຈ ຂ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິ ອຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ອຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສທານໍ; ອຘມ຺ມຕ຺ຕາ ນ ຣຸຫຕິ. ເອກິສ຺ສາ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ’’’ຕິ.

໑໔໕. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ອສ຺ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ອຎ຺ໂຎ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉຕິ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ກິ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ? ກິສ຺ສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ? ເຕ ເອວໍ ວເທນ຺ຕິ – ‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ອສ຺ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕາໂຍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ; ຕາສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ຍາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິ ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສທານໍ; ຘມ຺ມຕ຺ຕາ ຣຸຫຕິ. ຍາ ຈ ຂ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິ ອສ຺ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ອຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສທານໍ; ອຘມ຺ມຕ຺ຕາ ນ ຣຸຫຕິ. ເອກິສ຺ສາ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ’’’ຕິ.

໑໔໖. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ນິພ຺ເພມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເວມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ອຎ຺ໂຎ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉຕິ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ກິໍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ? ກິສ຺ສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ? ເຕ ເອວໍ ວເທນ຺ຕິ – ‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ນິພ຺ເພມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ເອກາ ອາປຕ຺ຕິ ເວມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕາໂຍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ; ຕາສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ຍາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິ ນິພ຺ເພມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ, ຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສທານໍ; ຘມ຺ມຕ຺ຕາ ຣຸຫຕິ. ຍາ ຈ ຂ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິ ເວມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ອຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສາ ອາປຕ຺ຕິຍາ ປຣິວາສທານໍ; ອຘມ຺ມຕ຺ຕາ ນ ຣຸຫຕິ. ເອກິສ຺ສາ, ອາວຸໂສ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ’’ຕິ.

໑໔໗. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕ຺ຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ [ອິຕຣມ຺ປິ ມາສປຣິວາສໍ (ສ຺ຍາ. ກ. ເອວມຸປຣິປິ)] ຍາເຈຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ.

ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈາມີຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໔໘. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສສ຺ສ [ອິຕຣມ຺ປິ ມາສປຣິວາສສ຺ສ (ກ.), ອິຕຣສ຺ສປິ ມາສປຣິວາສສ຺ສ (ສ຺ຍາ.)] ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາໂສ [ອິຕຣມ຺ປິ ມາສປຣິວາໂສ (ກ.), ອິຕໂຣປິ ມາສປຣິວາໂສ (ສ຺ຍາ.)]. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໔໙. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ – ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຕສ຺ສ ເມ ເອຕທໂຫສິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ເອກມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕສ຺ສ ເມ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ລຊ຺ຊີຘມ຺ໂມ ໂອກ຺ກມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໕໐. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ມາສໍ ຊານາຕິ, ເອກໍ ມາສໍ ນ ຊານາຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ຊານາຕິ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ຊານາຕິ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ຊານາຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ມາສໍ ຊານິໍ, ເອກໍ ມາສໍ ນ ຊານິໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ຊານິໍ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ຊານິໍ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ຊານາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໕໑. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ມາສໍ ສຣຕິ, ເອກໍ ມາສໍ ນສ຺ສຣຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ສຣຕິ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ສຣຕິ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ມາສໍ ສຣິໍ, ເອກໍ ມາສໍ ນສ຺ສຣິໍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ສຣິໍ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ສຣິໍ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໕໒. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກໍ ມາສໍ ເວມຕິໂກ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ໂຫຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອກໍ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກໍ ມາສໍ ເວມຕິໂກ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉານ຺ນານໍ ຍໍ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕໍ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ນິພ຺ເພມຕິໂກ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາເຈຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ອິຕຣມ຺ປິ ມາສໍ ປຣິວາສໍ ເທຕິ. ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ປຸຣິມໍ ອຸປາທາຍ ທ຺ເວ ມາສາ ປຣິວສິຕພ຺ພາ.

໑໕໓. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອໂກ ມາໂສ ຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ເອໂກ ມາໂສ ອຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ອຎ຺ໂຎ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉຕິ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ກິໍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ? ກິສ຺ສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ? ເຕ ເອວໍ ວເທນ຺ຕິ – ‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ເອໂກ ມາໂສ ຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ເອໂກ ມາໂສ ອຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕາໂຍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ ຕາສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ຍ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ມາໂສ ຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ ຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສ ມາສສ຺ສ ປຣິວາສທານໍ; ຘມ຺ມຕ຺ຕາ ຣຸຫຕິ. ໂຍ ຈ ຂ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ມາໂສ ອຊານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ ອຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສ ມາສສ຺ສ ປຣິວາສທານໍ; ອຘມ຺ມຕ຺ຕາ ນ ຣຸຫຕິ. ເອກສ຺ສ, ອາວຸໂສ, ມາສສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ’ຕິ.

໑໕໔. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອໂກ ມາໂສ ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ເອໂກ ມາໂສ ອສ຺ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ອຎ຺ໂຎ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉຕິ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ກິໍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ? ກິສ຺ສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ? ເຕ ເອວໍ ວເທນ຺ຕິ – ‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອໂກ ມາໂສ ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ເອໂກ ມາໂສ ອສ຺ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕາໂຍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ ຕາສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ຍ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ມາໂສ ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ ຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສ ມາສສ຺ສ ປຣິວາສທານໍ; ຘມ຺ມຕ຺ຕາ ຣຸຫຕິ. ໂຍ ຈ ຂ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ມາໂສ ອສ຺ສຣມານປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ ອຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສ ມາສສ຺ສ ປຣິວາສທານໍ; ອຘມ຺ມຕ຺ຕາ ນ ຣຸຫຕິ. ເອກສ຺ສ, ອາວຸໂສ, ມາສສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ’ຕິ.

໑໕໕. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອໂກ ມາໂສ ນິພ຺ເພມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ເອໂກ ມາໂສ ເວມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຕສ຺ສ ປຣິວສນ຺ຕສ຺ສ ອຎ຺ໂຎ ຠິກ຺ຂຸ ອາຄຈ຺ຉຕິ ພຫຸສ຺ສຸໂຕ ອາຄຕາຄໂມ ຘມ຺ມຘໂຣ ວິນຍຘໂຣ ມາຕິກາຘໂຣ ປຓ຺ຑິໂຕ ວິຍຕ຺ໂຕ ເມຘາວີ ລຊ຺ຊີ ກຸກ຺ກຸຈ຺ຈໂກ ສິກ຺ຂາກາໂມ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ກິໍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ? ກິສ຺ສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ? ເຕ ເອວໍ ວເທນ຺ຕິ – ‘ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ທ຺ເວ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ; ເອໂກ ມາໂສ ນິພ຺ເພມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ, ເອໂກ ມາໂສ ເວມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ຍາຈິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ທ຺ວິນ຺ນໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ທ຺ເວມາສປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ ທ຺ເວມາສປຣິວາສໍ ອທາສິ. ຕາໂຍ ອຍໍ, ອາວຸໂສ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປນ຺ໂນ ຕາສາຍໍ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສຕີ’ຕິ. ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ຍ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ມາໂສ ນິພ຺ເພມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ ຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສ ມາສສ຺ສ ປຣິວາສທານໍ; ຘມ຺ມຕ຺ຕາ ຣຸຫຕິ. ໂຍ ຈ ຂ຺ວາຍໍ, ອາວຸໂສ, ມາໂສ ເວມຕິກປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ໂນ ອຘມ຺ມິກໍ ຕສ຺ສ ມາສສ຺ສ ປຣິວາສທານໍ; ອຘມ຺ມຕ຺ຕາ ນ ຣຸຫຕິ. ເອກສ຺ສ, ອາວຸໂສ, ມາສສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ’’ຕິ.

ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ

໑໕໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ໂສ ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ. ໂສ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາໂຣເຈສິ – ‘‘ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາມິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາມິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣາມິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣາມິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ມຍາ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ –

‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ…ເປ… ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ. ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາມິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາມິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣາມິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣາມິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໕໗. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ. ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິ. ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາສສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໑໕໘. ‘‘ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ; ເອວໍ ປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ. ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ? ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ – ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ – ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເອກຈ຺ເຈ ເວມຕິໂກ, ເອກຈ຺ເຈ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ – ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເອກຈ຺ເຈ ເວມຕິໂກ, ເອກຈ຺ເຈ ນິພ຺ເພມຕິໂກ – ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເອກຈ຺ເຈ ເວມຕິໂກ, ເອກຈ຺ເຈ ນິພ຺ເພມຕິໂກ – ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນ ຊານາຕິ; ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນສ຺ສຣຕິ; ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນສ຺ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເອກຈ຺ເຈ ເວມຕິໂກ, ເອກຈ຺ເຈ ນິພ຺ເພມຕິໂກ; ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເອກຈ຺ເຈ ເວມຕິໂກ, ເອກຈ຺ເຈ ນິພ຺ເພມຕິໂກ – ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ສຸທ຺ຘນ຺ຕປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໕໙. ‘‘ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ? ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ນິພ຺ເພມຕິໂກ – ປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ສຣຕິ, ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເວມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ນິພ຺ເພມຕິໂກ – ປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນ ຊານາຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ຊານາຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ເອກຈ຺ຈໍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈໍ ນສ຺ສຣຕິ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ຕໍ ສຣຕິ; ອາປຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ເອກຈ຺ເຈ ເວມຕິໂກ, ເອກຈ຺ເຈ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ຣຕ຺ຕິປຣິຍນ຺ເຕ ນິພ຺ເພມຕິໂກ – ປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ. ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

ປຣິວາໂສ ນິຏ຺ຐິໂຕ.

໓. ຈຕ຺ຕາລີສກໍ

໑໖໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຎ຺ຎຕໂຣ ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ວິພ຺ຠມິ. ໂສ ປຸນ ປຈ຺ຈາຄນ຺ຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອຸປສມ຺ປທໍ ຍາຈິ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ວິພ຺ຠມຕິ. ວິພ຺ຠນ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ. ສາມເຓຣສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ. ອຸມ຺ມຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອນຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ. ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຸຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ. ເວທນາຏ຺ຏສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ [ອຸກ຺ຂິປິຍຕິ (ສ຺ຍາ.), ອຸກ຺ຂິປີຍຕິ (ກ.)]. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ [ໂອສາຣິຍຕິ (ສ຺ຍາ.), ໂອສາຣີຍຕິ (ກ.)], ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ, ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ, ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ, ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຣິວາໂສ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ, ອວເສໂສ ປຣິວສິຕພ຺ໂພ.

໑໖໑. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣໂຫ ວິພ຺ຠມຕິ. ວິພ຺ຠນ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາຣໂຫ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ, ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນາ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ.

໑໖໒. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ວິພ຺ຠມຕິ. ວິພ຺ຠນ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕທານໍ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ, ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕທານໍ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ. ຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໑໖໓. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ວິພ຺ຠມຕິ. ວິພ຺ຠນ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈຣິຍາ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕິ ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ; ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ທິນ຺ນໍ ສຸທິນ຺ນໍ, ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈິຓ຺ຓໍ ສຸຈິຓ຺ຓໍ, ອວເສສໍ ຈຣິຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ, ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ມານຕ຺ຕຈຣິຍາ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຸຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ; ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ທິນ຺ນໍ ສຸທິນ຺ນໍ, ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈິຓ຺ຓໍ ສຸຈິຓ຺ຓໍ, ອວເສສໍ ຈຣິຕພ຺ພໍ.

໑໖໔. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ວິພ຺ຠມຕິ. ວິພ຺ຠນ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານໍ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ອຸປສມ຺ປຊ຺ຊຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ; ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ທິນ຺ນໍ ສຸທິນ຺ນໍ, ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈິຓ຺ຓໍ ສຸຈິຓ຺ຓໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ…

ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອທສ຺ສເນ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ອາປຕ຺ຕິຍາ ອປ຺ປຏິກມ຺ເມ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ…ເປ… ປາປິກາຍ ທິຏ຺ຐິຍາ, ອປ຺ປຏິນິສ຺ສຄ຺ເຄ, ອຸກ຺ຂິປິຍ຺ຍຕິ. ອຸກ຺ຂິຕ຺ຕກສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ອພ຺ຠານໍ ນ ຣຸຫຕິ. ໂສ ເຈ ປຸນ ໂອສາຣິຍ຺ຍຕິ, ຕສ຺ສ ຕເທວ ປຸຣິມໍ ປຣິວາສທານໍ. ໂຍ ປຣິວາໂສ ທິນ຺ໂນ ສຸທິນ຺ໂນ, ໂຍ ປຣິວຸຕ຺ໂຖ ສຸປຣິວຸຕ຺ໂຖ; ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ທິນ຺ນໍ ສຸທິນ຺ນໍ, ຍໍ ມານຕ຺ຕໍ ຈິຓ຺ຓໍ ສຸຈິຓ຺ຓໍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ອພ຺ເຠຕພ຺ໂພ.

ຈຕ຺ຕາລີສກໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໔. ຉຕ຺ຕິໍສກໍ

໑໖໕. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ [ປຣິມາຓາໂຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ອປຣິມາຓາ [ອປຣິມາຓາໂຍ (ສີ. ສ຺ຍາ.)] ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ…ເປ… ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ…ເປ… (ຍຖາປຣິວາສໍ ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ) ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

ຉຕ຺ຕິໍສກໍ ສມຕ຺ຕໍ.

໕. ມານຕ຺ຕສຕກໍ

໑໖໖. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ [ໂສ ເຈ ປຸນ (ກ.)] ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິໍ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິໍ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໑໖໗. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິໍ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໑໖໘. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິໍ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໑໖໙. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິໍ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໑໗໐. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິໍ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

໑໗໑. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… (ຍຖາ ເຫຏ຺ຐາ ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ) ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ. ໂສ ປຸນ ອເວທນາຏ຺ໂຏ ຫຸຕ຺ວາ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ຕສ຺ສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸໂນ ປຸຣິມສ຺ມິຎ຺ຈ ປຈ຺ຉິມສ຺ມິຎ຺ຈ ອາປຕ຺ຕິກ຺ຂນ຺ເຘ ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

ມານຕ຺ຕສຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໖. ສມູລາຍສໂມຘານປຣິວາສຈຕຸສ຺ສຕໍ

໑໗໒. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ. ໂສ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໗໓. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໗໔. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ, ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອຊານິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ຊານິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໗໕. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ. ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ອສ຺ສຣິຕ຺ວາ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ສຣິຕ຺ວາ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໗໖. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ. ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ [ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ວິພ຺ຠມິຕ຺ວາ (ກ.)] ປຸນ ອຸປສມ຺ປນ຺ໂນ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໗໗. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ (ຍຖາ ເຫຏ຺ຐາ ວິຕ຺ຖາຣິຕໍ ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ)…ເປ… ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ. ໂສ ປຸນ ອເວທນາຏ຺ໂຏ ຫຸຕ຺ວາ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

໑໗໘. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ມານຕ຺ຕາຣໂຫ…ເປ… ມານຕ຺ຕໍ ຈຣນ຺ໂຕ…ເປ… ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ…ເປ… (ມານຕ຺ຕາຣໂຫ ຈ ມານຕ຺ຕຈາຣີ ຈ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ຈ ຍຖາ ປຣິວາໂສ ວິຕ຺ຖາຣິໂຕ ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ໂພ).

໑໗໙. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອພ຺ຠານາຣໂຫ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ສາມເຓໂຣ ໂຫຕິ…ເປ… ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ຂິຕ຺ຕຈິຕ຺ໂຕ ໂຫຕິ…ເປ… ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ…ເປ… ຕສ຺ສ ໂຫນ຺ຕິ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ …ເປ… ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຊານາຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນ ຊານາຕິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ເອກຈ຺ຈາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນສ຺ສຣຕິ…ເປ… ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ, ເອກຈ຺ຈາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ. ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ຉາເທຕິ; ຍາສຸ ອາປຕ຺ຕີສຸ ເວມຕິໂກ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂສ ເວທນາຏ຺ໂຏ ໂຫຕິ. ໂສ ປຸນ ອເວທນາຏ຺ໂຏ ຫຸຕ຺ວາ ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ…ເປ… ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ; ຍາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຸພ຺ເພ ເວມຕິໂກ ນຈ຺ຉາເທສິ ຕາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ປຈ຺ຉາ ນິພ຺ເພມຕິໂກ ຉາເທຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂຸ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານຎ຺ຈສ຺ສ ອາປຕ຺ຕີນໍ ປຸຣິມາຍ ອາປຕ຺ຕິຍາ ສໂມຘານປຣິວາໂສ ທາຕພ຺ໂພ.

ສມູລາຍສໂມຘານປຣິວາສຈຕຸສ຺ສຕໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໗. ປຣິມາຓາທິວາຣອຏ຺ຐກໍ

໑໘໐. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ປຣິມາຓາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ເອກນາມາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ນານານາມາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ສຠາຄາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ວິສຠາຄາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ…ເປ… ສມ຺ຠິນ຺ນາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉາເທຕ຺ວາ ວິພ຺ຠມຕິ…ເປ… (ຍຖາ ເຫຏ຺ຐາ ຕຖາ ວິຕ຺ຖາເຣຕພ຺ພໍ).

ປຣິມາຓາທິວາຣອຏ຺ຐກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໘. ທ຺ເວຠິກ຺ຂຸວາຣເອກາທສກໍ

໑໘໑. ‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ [ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ນານໍ (ສີ.)] ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ເວມຕິກາ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ມິສ຺ສກທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ມິສ຺ສກໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ມິສ຺ສເກ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ມິສ຺ສກໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ມິສ຺ສເກ ມິສ຺ສກທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສຸທ຺ຘກໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສຸທ຺ຘເກ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ອຸໂຠປິ ຍຖາຘມ຺ມໍ ກາຣາເປຕພ຺ພາ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສຸທ຺ຘກໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສຸທ຺ຘເກ ສຸທ຺ຘກທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ອຸໂຠປິ ຍຖາຘມ຺ມໍ ກາຣາເປຕພ຺ພາ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອກສ຺ສ ໂຫຕິ ອາໂຣເຈສ຺ສາມີຕິ, ເອກສ຺ສ ໂຫຕິ ນ ອາໂຣເຈສ຺ສາມີຕິ. ໂສ ປຐມມ຺ປິ ຍາມໍ ຉາເທຕິ, ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາມໍ ຉາເທຕິ, ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາມໍ ຉາເທຕິ – ອຸຏ຺ຐິເຕ ອຣຸເຓ ຉນ຺ນາ ໂຫຕິ ອາປຕ຺ຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ອາໂຣເຈສ຺ສາມາຕິ. ເອກສ຺ສ ອນ຺ຕຣາມຄ຺ເຄ ມກ຺ຂຘມ຺ໂມ ອຸປ຺ປຊ຺ຊຕິ ນ ອາໂຣເຈສ຺ສາມີຕິ. ໂສ ປຐມມ຺ປິ ຍາມໍ ຉາເທຕິ, ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາມໍ ຉາເທຕິ, ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາມໍ ຉາເທຕິ – ອຸຏ຺ຐິເຕ ອຣຸເຓ ຉນ຺ນາ ໂຫຕິ ອາປຕ຺ຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ປຈ຺ຉາ ອນຸມ຺ມຕ຺ຕກາ ຫຸຕ຺ວາ ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

‘‘ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອາປນ຺ນາ ໂຫນ຺ຕິ. ເຕ ປາຕິໂມກ຺ເຂ ອຸທ຺ທິສ຺ສມາເນ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘ອິທາເນວ ໂຂ ມຍໍ ຊານາມ – ອຍມ຺ປິ ກິຣ ຘມ຺ໂມ ສຸຕ຺ຕາຄໂຕ ສຸຕ຺ຕປຣິຍາປນ຺ໂນ ອນ຺ວທ຺ຘມາສໍ ອຸທ຺ເທສໍ ອາຄຈ຺ຉຕີ’ຕິ. ເຕ ສງ຺ຆາທິເສເສ ສງ຺ຆາທິເສສທິຏ຺ຐິໂນ ໂຫນ຺ຕິ. ເອໂກ ຉາເທຕິ, ເອໂກ ນຈ຺ຉາເທຕິ. ໂຍ ຉາເທຕິ ໂສ ທຸກ຺ກຏໍ ເທສາເປຕພ຺ໂພ. ຍຖາປຏິຈ຺ຉນ຺ເນ ຈສ຺ສ ປຣິວາສໍ ທຕ຺ວາ ອຸຠິນ຺ນມ຺ປິ ມານຕ຺ຕໍ ທາຕພ຺ພໍ.

ທ຺ເວຠິກ຺ຂຸວາຣເອກາທສກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໙. ມູລາຍອວິສຸທ຺ຘິນວກໍ

໑໘໒. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ອຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ອຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ອຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ອປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ …ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ອຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ອຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ອຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ; ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ອຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ; ອຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

ມູລາຍອວິສຸທ຺ຘິນວກໍ [ສມູລາວິສຸທ຺ຘິນວກໍ (ກ.)] ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໑໐. ທຸຕິຍນວກໍ [ອິທໍ ນວກໍ ໂປຣາຓໂປຕ຺ຖເກສຸ ອວິສຸທ຺ຘິວເສເນວ ອາຄຕໍ, ວຸຈ຺ຈມານຕຕິຍນວເກນ ຈ ສໍສຏ຺ຐໍ. ຕໍ ປຏິວິໂສຘເກຫິ ອສໍສຏ຺ຐໍ ກຕ຺ວາ ວິສຸໍ ປຕິຏ຺ຐາປິຕໍ. ສີຫຬສ຺ຍາມໂປຕ຺ຖເກສຸ ປນ ຕໍ ວິສຸທ຺ຘິວເສເນວ ອາຄຕໍ. ຕໍ ປເນວໍ ເວທິຕພ຺ພໍ –§໑໐- ມູລາຍວິສຸທ຺ຘິນວກ (ສີ. ສ຺ຍາ.)§໑໘໓. ອິຘ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສໍຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ, ຕສ຺ສ ຕສ຺ສ ສໍໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສໍຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ, ຕໍ ສໍໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໑-໓)§ອິຘ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສໍຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ, ຕສ຺ສ ສໍໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ອປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສໍຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ, ຕໍ ສໍໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຕິ. (໔-໖)§ອິຘ ປນ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕີ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສໍຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ, ຕສ຺ສ ສໍໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສໍຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສໍຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ, ຕໍ ສໍໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໗-໙)§ມູລາຍ ວິສຸທ຺ຘິນວກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.]

໑໘໓. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໑)

ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໒)

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໓)

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ, ເອກນາມມ຺ປິ ນານານາມມ຺ປິ, ສຠາຄມ຺ປິ ວິສຠາຄມ຺ປິ, ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ອປຣິມາຓາ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໔-໗)

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໘)

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ. (໙)

ທຸຕິຍນວກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໑໑. ຕຕິຍນວກໍ

໑໘໔. ‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາເຈຍ຺ຍໍ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານໍ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປຸຣິມາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ; ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ [ອຍໍ ປຐມວາໂຣ ສີ ສ຺ຍາ. ໂປຕ຺ຖເກສຸ ປຣິປຸຓ຺ໂຓ ທິສ຺ສຕິ].

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ, ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາອາປຕ຺ຕີນໍ [ປຸຣິມານໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ (ກ.)] ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສິ, ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາເຈຍ຺ຍໍ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານໍ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສຫໍ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາເຈຍ຺ຍໍ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານໍ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ອປຣິມາຓາໂຍ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ…ເປ… ອປຣິມາຓາໂຍ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ…ເປ… ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ…ເປ… ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ [ອິເມປິ ຈຕ຺ຕາໂຣ ວາຣາ ສີ. ສ຺ຍາ. ໂປຕ຺ຖເກສຸ ປຣິປຸຓ຺ຓາ ທິສ຺ສນ຺ຕິ].

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍ. ໂສຫໍ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາເຈຍ຺ຍໍ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານໍ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ. ໂສ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊຕິ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣຕິ. ຕສ຺ສ ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓມ຺ປິ ອປຣິມາຓມ຺ປິ…ເປ… ວວຕ຺ຖິຕມ຺ປິ ສມ຺ຠິນ຺ນມ຺ປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ຍາຈິໍ. ຕສ຺ສ ເມ ສງ຺ໂຆ ຕາສໍ ອາປຕ຺ຕີນໍ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສນ຺ໂຕ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສຫໍ ສງ຺ຆໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈິໍ. ຕໍ ມໍ ສງ຺ໂຆ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສິ ອຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ກຸປ຺ເປນ ອຏ຺ຐານາຣເຫນ, ອຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ອທາສິ. ໂສຫໍ ປຣິວສາມີຕິ ມຎ຺ຎມາໂນ ອນ຺ຕຣາ ສມ຺ພຫຸລາ ສງ຺ຆາທິເສສາ ອາປຕ຺ຕິໂຍ ອາປຊ຺ຊິໍ ປຣິມາຓາໂຍປິ ອປຣິມາຓາໂຍປິ ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາໂຍປິ. ໂສຫໍ ຕສ຺ມິໍ ຠູມິຍໍ ຐິໂຕ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕິໂຍ ສຣາມິ. ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍປຏິກສ຺ສນໍ ຍາເຈຍ຺ຍໍ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານ’ນ຺ຕິ. ໂສ ສງ຺ຆໍ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສນໍ ຍາຈຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ຠານໍ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປຸຣິມາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ອປຣາ ອາປຕ຺ຕີນໍ ອນ຺ຕຣາ ອາປຕ຺ຕີນຎ຺ຈ, ມູລາຍ ປຏິກສ຺ສຕິ ຘມ຺ມິເກນ ກມ຺ເມນ ອກຸປ຺ເປນ ຐານາຣເຫນ, ຘມ຺ເມນ ສໂມຘານປຣິວາສໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ມານຕ຺ຕໍ ເທຕິ, ຘມ຺ເມນ ອພ຺ເຠຕິ. ໂສ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ວິສຸທ຺ໂຘ ຕາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ’’.

ຕຕິຍນວກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສມຸຈ຺ຈຍກ຺ຂນ຺ຘໂກ ຕຕິໂຍ.

ຕສ຺ສຸທ຺ທານໍ –

ອປ຺ປຏິຈ຺ຉນ຺ນາ ເອກາຫ-ທ຺ວີຫ-ຕີຫ-ຈຕູຫ ຈ;

ປຎ຺ຈາຫປກ຺ຂທສນ຺ນໍ, ອາປຕ຺ຕິມາຫ ມຫາມຸນິ.

ສຸທ຺ຘນ຺ໂຕ ຈ ວິພ຺ຠມນ຺ໂຕ, ປຣິມາຓມຸຂໍ ທ຺ເວ ຠິກ຺ຂູ;

ຕຕ຺ຖ ສຎ຺ຎິໂນ ທ຺ເວ ຍຖາ, ເວມຕິກາ ຕເຖວ ຈ.

ມິສ຺ສກທິຏ຺ຐິໂນ ທ຺ເວ ຈ, ອສຸທ຺ຘເກກທິຏ຺ຐິໂນ;

ທ຺ເວ ເຈວ ສຸທ຺ຘທິຏ຺ຐິໂນ.

ຕເຖວ ຈ ເອໂກ ຉາເທຕິ, ອຖ ມກ຺ຂມເຕນ ຈ;

ອຸມ຺ມຕ຺ຕກເທສນຎ຺ຈ, ມູລາ ອຏ຺ຐາຣສ [ປນ຺ນຣສ (ກ.)] ວິສຸທ຺ຘໂຕ.

ອາຈຣິຍານໍ ວິຠຊ຺ຊປທານໍ [ວິຠຊ຺ຊວາທີນໍ (ສີ.)], ຕມ຺ພປຓ຺ຓິທີປປສາທການໍ;

ມຫາວິຫາຣວາສີນໍ, ວາຈນາ ສທ຺ຘມ຺ມຏ຺ຐິຕິຍາຕິ.

ສມຸຈ຺ຈຍກ຺ຂນ຺ຘກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໔. ສມຖກ຺ຂນ຺ຘກໍ

໑. ສມ຺ມຸຂາວິນໂຍ

໑໘໕. ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ສາວຕ຺ຖິຍໍ ວິຫຣຕິ ເຊຕວເນ ອນາຖປິຓ຺ຑິກສ຺ສ ອາຣາເມ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອສມ຺ມຸຂີຠູຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມານິ ກໂຣນ຺ຕິ – ຕຊ຺ຊນີຍມ຺ປິ, ນິຍສ຺ສມ຺ປິ, ປພ຺ພາຊນີຍມ຺ປິ, ປຏິສາຣຓີຍມ຺ປິ, ອຸກ຺ເຂປນີຍມ຺ປິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອສມ຺ມຸຂີຠູຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມານິ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ຕຊ຺ຊນີຍມ຺ປິ, ນິຍສ຺ສມ຺ປິ, ປພ຺ພາຊນີຍມ຺ປິ, ປຏິສາຣຓີຍມ຺ປິ, ອຸກ຺ເຂປນີຍມ຺ປີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອສມ຺ມຸຂີຠູຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມານິ ກໂຣນ຺ຕິ – ຕຊ຺ຊນີຍມ຺ປິ, ນິຍສ຺ສມ຺ປິ, ປພ຺ພາຊນີຍມ຺ປິ, ປຏິສາຣຓີຍມ຺ປິ, ອຸກ຺ເຂປນີຍມ຺ປີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ. ວິຄຣຫິ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ – ‘‘ອນນຸຈ຺ຉວິກໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ເຕສໍ ໂມຆປຸຣິສານໍ ອນນຸໂລມິກໍ ອປ຺ປຕິຣູປໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອກປ຺ປິຍໍ ອກຣຓີຍໍ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເຕ, ຠິກ຺ຂເວ, ໂມຆປຸຣິສາ ອສມ຺ມຸຂີຠູຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມານິ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ຕຊ຺ຊນີຍມ຺ປິ, ນິຍສ຺ສມ຺ປິ, ປພ຺ພາຊນີຍມ຺ປິ, ປຏິສາຣຓີຍມ຺ປິ, ອຸກ຺ເຂປນີຍມ຺ປິ! ເນຕໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປສນ຺ນານໍ ວາ ປສາທາຍ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອສມ຺ມຸຂີຠູຕານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ – ຕຊ຺ຊນີຍໍ ວາ, ນິຍສ຺ສໍ ວາ, ປພ຺ພາຊນີຍໍ ວາ, ປຏິສາຣຓີຍໍ ວາ, ອຸກ຺ເຂປນີຍໍ ວາ. ໂຍ ກເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໑໘໖. ‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ອຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ. ຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ.

ກຓ຺ຫປກ຺ຂນວກໍ

໑໘໗. ‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ຘມ຺ມວາທິໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸເລ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ຘມ຺ມວາທິໍ ສງ຺ຆໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ [ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ (ກ.)]. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ຘມ຺ມວາທິໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ສຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ ນິຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ ເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ອນຸເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ທສ຺ເສນ຺ຕິ ອນຸທສ຺ເສນ຺ຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸເລ ສຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ ນິຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ ເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ອນຸເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ທສ຺ເສນ຺ຕິ ອນຸທສ຺ເສນ຺ຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ຘມ຺ມວາທິໍ ສງ຺ຆໍ ສຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ ນິຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ ເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ອນຸເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ທສ຺ເສນ຺ຕິ ອນຸທສ຺ເສນ຺ຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ ຘມ຺ມວາທິໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸເລ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

‘‘ອຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ ຘມ຺ມວາທິໍ ສງ຺ຆໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ອຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນຍປຕິຣູປເກນ.

ກຓ຺ຫປກ຺ຂນວກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

ສຸກ຺ກປກ຺ຂນວກໍ

໑໘໘. ‘‘ຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຘມ຺ມວາທິໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸເລ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ປຸຄ຺ຄໂລ ອຘມ຺ມວາທິໍ ສງ຺ຆໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ອຘມ຺ມວາທິໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ສຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ ນິຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ ເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ອນຸເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ທສ຺ເສນ຺ຕິ ອນຸທສ຺ເສນ຺ຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸເລ ສຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ ນິຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ ເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ອນຸເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ທສ຺ເສນ຺ຕິ ອນຸທສ຺ເສນ຺ຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸລາ ອຘມ຺ມວາທິໍ ສງ຺ຆໍ ສຎ຺ຎາເປນ຺ຕິ ນິຊ຺ຌາເປນ຺ຕິ ເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ອນຸເປກ຺ເຂນ຺ຕິ ທສ຺ເສນ຺ຕິ ອນຸທສ຺ເສນ຺ຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ ອຘມ຺ມວາທິໍ ປຸຄ຺ຄລໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ ອຘມ຺ມວາທີ ສມ຺ພຫຸເລ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫຖ, ອິມໍ ໂຣເຈຖາຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນ.

‘‘ຘມ຺ມວາທີ ສງ຺ໂຆ ອຘມ຺ມວາທິໍ ສງ຺ຆໍ ສຎ຺ຎາເປຕິ ນິຊ຺ຌາເປຕິ ເປກ຺ເຂຕິ ອນຸເປກ຺ເຂຕິ ທສ຺ເສຕິ ອນຸທສ຺ເສຕິ – ອຍໍ ຘມ຺ໂມ, ອຍໍ ວິນໂຍ, ອິທໍ ສຕ຺ຖຸສາສນໍ, ອິມໍ ຄຓ຺ຫາຫິ, ອິມໍ ໂຣເຈຫີຕິ. ເອວຎ຺ເຈຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສມ຺ມຕິ, ຘມ຺ເມນ ວູປສມ຺ມຕິ ສມ຺ມຸຂາວິນເຍນາ’’ຕິ.

ສຸກ຺ກປກ຺ຂນວກໍ ນິຏ຺ຐິຕໍ.

໒. ສຕິວິນໂຍ

໑໘໙. [ອິທໍ ວຕ຺ຖຸ ປາຣາ. ໓໘໐ ອາທໂຍ] ເຕນ ສມເຍນ ພຸທ຺ໂຘ ຠຄວາ ຣາຊຄເຫ ວິຫຣຕິ ເວຬຸວເນ ກລນ຺ທກນິວາເປ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອາຍສ຺ມຕາ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ເສນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ ໂຫຕິ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສາວເກນ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ ສພ຺ພໍ ເຕນ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ ໂຫຕິ. ນຕ຺ຖິ ຈສ຺ສ ກິຎ຺ຈິ ອຸຕ຺ຕຣິ [ອຸຕ຺ຕຣິໍ (ສີ.)] ກຣຓີຍໍ, ກຕສ຺ສ ວາ ປຕິຈໂຍ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘‘ມຍາ ໂຂ ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ເສນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສາວເກນ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ ສພ຺ພໍ ມຍາ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ. ນຕ຺ຖິ ຈ ເມ ກິຎ຺ຈິ ອຸຕ຺ຕຣິກຣຓີຍໍ, ກຕສ຺ສ ວາ ປຕິຈໂຍ. ກິໍ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈໍ ກເຣຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ?

ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍໍ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສາຍນ຺ຫສມຍໍ ປຏິສລ຺ລານາ ວຸຏ຺ຐິໂຕ ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ໂນ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິຘ ມຍ຺ຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຣໂຫຄຕສ຺ສ ປຏິສລ຺ລີນສ຺ສ ເອວໍ ເຈຕໂສ ປຣິວິຕກ຺ໂກ ອຸທປາທິ – ‘ມຍາ ໂຂ ຊາຕິຍາ ສຕ຺ຕວສ຺ເສນ ອຣຫຕ຺ຕໍ ສຈ຺ຉິກຕໍ. ຍໍ ກິຎ຺ຈິ ສາວເກນ ປຕ຺ຕພ຺ພໍ, ສພ຺ພໍ ມຍາ ອນຸປ຺ປຕ຺ຕໍ. ນຕ຺ຖິ ຈ ເມ ກິຎ຺ຈິ ອຸຕ຺ຕຣິກຣຓີຍໍ, ກຕສ຺ສ ວາ ປຕິຈໂຍ. ກິໍ ນຸ ໂຂ ອຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເວຍ຺ຍາວຈ຺ຈໍ ກເຣຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ? ຕສ຺ສ ມຍ຺ຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ເອຕທໂຫສິ – ‘ຍໍນູນາຫໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຍ຺ຍໍ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິເສຍ຺ຍ’ນ຺ຕິ. ອິຈ຺ຉາມຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎາເປຕຸໍ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິສິຕຸ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ສາຘຸ ສາຘຸ, ທພ຺ພ. ເຕນ ຫິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ສງ຺ຆສ຺ສ ເສນາສນຎ຺ຈ ປຎ຺ຎເປຫິ ຠຕ຺ຕານິ ຈ ອຸທ຺ທິສາຫີ’’ຕິ [ອຸທ຺ທິສາຕິ (ປາຣາ. ໓໘໐)]. ‘‘ເອວໍ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ ໂຂ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຠຄວໂຕ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກຎ຺ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກຎ຺ຈ ສມ຺ມນ຺ນຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ. ປຐມໍ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຍາຈິຕພ຺ໂພ [ທພ຺ໂພ ຍາຈິຕພ຺ໂພ (ສ຺ຍາ. ກ.)]. ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໙໐. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກຎ຺ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກຎ຺ຈ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກຎ຺ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກຎ຺ຈ ສມ຺ມນ຺ນຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ເສນາສນປຎ຺ຎາປກສ຺ສ ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສກສ຺ສ ຈ ສມ຺ມຸຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມໂຕ ສງ຺ເຆນ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເສນາສນປຎ຺ຎາປໂກ ຈ ຠຕ຺ຕຸທ຺ເທສໂກ ຈ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໑໙໑. ສມ຺ມໂຕ ຈ ປນາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສຠາຄານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕິກາ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ສຸຕ຺ຕນ຺ຕໍ ສງ຺ຄາຍິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວິນຍຘຣາ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ວິນຍໍ ວິນິຈ຺ຉິນິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຘມ຺ມກຖິກາ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ຘມ຺ມໍ ສາກຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຌາຍິໂນ ເຕສໍ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ເຕ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ນ ພ຺ຍາພາຘິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຕິຣຈ຺ຉານກຖິກາ ກາຍທຬ຺ຫິພຫຸລາ [ກາຍທຑ຺ຒິພຫຸລາ (ສີ.)] ວິຫຣນ຺ຕິ ເຕສມ຺ປິ ເອກຊ຺ຌໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ອິມາຍປິເມ ອາຍສ຺ມນ຺ໂຕ ຣຕິຍາ ອຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເຍປິ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ວິກາເລ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕສມ຺ປິ ເຕໂຊຘາຕຸໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ເຕເນວ ອາໂລເກນ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ; ອປິສຸ ຠິກ຺ຂູ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ວິກາເລ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ – ມຍໍ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ອິທ຺ຘິປາຏິຫາຣິຍໍ ປສ຺ສິສ຺ສາມາຕິ.

ເຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ ທພ຺ພ, ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫີ’’ຕິ. ເຕ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ກຕ຺ຖ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ກຕ຺ຖ ປຎ຺ຎເປມີ’’ຕິ? ເຕ ສຎ຺ຈິຈ຺ຈ ທູເຣ ອປທິສນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ ທພ຺ພ, ຄິຊ຺ຌກູເຏ ປພ຺ພເຕ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ໂຈຣປປາເຕ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ອິສິຄິລິປສ຺ເສ ກາຬສິລາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ເວຠາຣປສ຺ເສ ສຕ຺ຕປຓ຺ຓິຄຸຫາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ສີຕວເນ ສປ຺ປໂສຓ຺ຑິກປພ຺ຠາເຣ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ໂຄຕມກກນ຺ທຣາຍໍ [ໂຄມຏກນ຺ທຣາຍໍ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຕິນ຺ທຸກກນ຺ທຣາຍໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຕໂປທກນ຺ທຣາຍໍ [ກໂປຕກນ຺ທຣາຍໍ (ກ.)] ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຕໂປທາຣາເມ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຊີວກມ຺ພວເນ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫິ. ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ມທ຺ທກຸຈ຺ຉິມ຺ຫິ ມິຄທາເຍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຫີ’’ຕິ.

ເຕສໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເຕໂຊຘາຕຸໍ ສມາປຊ຺ຊິຕ຺ວາ ອງ຺ຄຸລິຍາ ຊລມານາຍ ປຸຣໂຕ ປຸຣໂຕ ຄຈ຺ຉຕິ. ເຕປິ ເຕເນວ ອາໂລເກນ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ປິຏ຺ຐິໂຕ ປິຏ຺ຐິໂຕ ຄຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕສໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕິ – ອຍໍ ມຎ຺ໂຈ, ອິທໍ ປີຐໍ, ອຍໍ ຠິສິ, ອິທໍ ພິພ຺ໂພຫນໍ [ພິມ຺ໂພຫນໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ.)], ອິທໍ ວຈ຺ຈຏ຺ຐານໍ, ອິທໍ ປສ຺ສາວຏ຺ຐານໍ, ອິທໍ ປານີຍໍ, ອິທໍ ປຣິໂຠຊນີຍໍ, ອຍໍ ກຕ຺ຕຣທຓ຺ໂຑ, ອິທໍ ສງ຺ຆສ຺ສ ກຕິກສຓ຺ຐານໍ, ອິມໍ ກາລໍ ປວິສິຕພ຺ພໍ, ອິມໍ ກາລໍ ນິກ຺ຂມິຕພ຺ພນ຺ຕິ. ເຕສໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເອວໍ ເສນາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ປຸນເທວ ເວຬຸວນໍ ປຈ຺ຈາຄຈ຺ຉຕິ.

໑໙໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ [ເມຕ຺ຕິຍຠຸມ຺ມຊກາ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ຠິກ຺ຂູ ນວກາ ເຈວ ໂຫນ຺ຕິ ອປ຺ປປຸຎ຺ຎາ ຈ. ຍານິ ສງ຺ຆສ຺ສ ລາມການິ ເສນາສນານິ ຕານິ ເຕສໍ ປາປຸຓນ຺ຕິ ລາມການິ ຈ ຠຕ຺ຕານິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຣາຊຄເຫ ມນຸສ຺ສາ ອິຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຖຣານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຠິສງ຺ຂາຣິກໍ ປິຓ຺ຑປາຕໍ ທາຕຸໍ – ສປ຺ປິມ຺ປິ, ເຕລມ຺ປິ, ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ຄມ຺ປິ. ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ປນ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາກຕິກໍ ເທນ຺ຕິ – ຍຖາຣນ຺ຘໍ [ຍຖາຣທ຺ຘໍ (ສ຺ຍາ.)] ກຓາຊກໍ ພິລງ຺ຄທຸຕິຍໍ. ເຕ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປ຺ປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ເຖເຣ ຠິກ຺ຂູ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ – ‘‘ຕຸມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ກິໍ ອໂຫສິ, ຕຸມ຺ຫາກໍ ກິໍ ອໂຫສີ’’ຕິ [ກິໍ ນາໂຫສິ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)]? ເອກຈ຺ເຈ ເຖຣາ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ສປ຺ປິ ອໂຫສິ, ເຕລໍ ອໂຫສິ, ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ຄໍ ອໂຫສີ’’ຕິ. ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ປນ ຠິກ຺ຂູ ເອວໍ ວທນ຺ຕິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ, ອາວຸໂສ, ນ ກິຎ຺ຈິ ອໂຫສິ – ປາກຕິກໍ ຍຖາຣນ຺ຘໍ ກຓາຊກໍ ພິລງ຺ຄທຸຕິຍ’’ນ຺ຕິ.

ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ ຈຕຸກ຺ກຠຕ຺ຕໍ ເທຕິ ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕໍ. ໂສ ຠຕ຺ຕຄ຺ເຄ ສປຸຕ຺ຕທາໂຣ ອຸປຕິຏ຺ຐິຕ຺ວາ ປຣິວິສຕິ – ອຎ຺ເຎ ໂອທເນນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ສູເປນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ເຕເລນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ເຄນ ປຸຈ຺ຉນ຺ຕິ. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ຠຕ຺ຕໍ ສ຺ວາຕນາຍ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ ໂຫຕິ. ອຖ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອາຣາມໍ ອຄມາສິ ເກນຈິເທວ ກຣຓີເຍນ. ໂສ ເຍນາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ນິສີທິ. ເອກມນ຺ຕໍ ນິສິນ຺ນໍ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກໍ ຄຫປຕິໍ ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ເສສິ ສມາທເປສິ ສມຸຕ຺ເຕເຊສິ ສມ຺ປຫໍເສສິ. ອຖ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອາຍສ຺ມຕາ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ຘມ຺ມິຍາ ກຖາຍ ສນ຺ທສ຺ສິໂຕ ສມາທປິໂຕ ສມຸຕ຺ເຕຊິໂຕ ສມ຺ປຫໍສິໂຕ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ກສ຺ສ, ຠນ຺ເຕ, ອມ຺ຫາກໍ ຆເຣ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ໂຂ, ຄຫປຕິ, ຠິກ຺ຂູນໍ ຕຸມ຺ຫາກໍ ຆເຣ ສ຺ວາຕນາຍ ຠຕ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອນຕ຺ຕມໂນ ອໂຫສິ. ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ປາປຠິກ຺ຂູ ອມ຺ຫາກໍ ຆເຣ ຠຸຎ຺ຊິສ຺ສນ຺ຕີຕິ ຆຣໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ທາສິໍ ອາຓາເປສິ – ‘‘ເຍ, ເຊ, ສ຺ເວ ຠຕ຺ຕິກາ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ ເຕ ໂກຏ຺ຐເກ ອາສນໍ ປຎ຺ຎເປຕ຺ວາ ກຓາຊເກນ ພິລງ຺ຄທຸຕິເຍນ ປຣິວິສາ’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ອຍ຺ຍາ’’ຕິ ໂຂ ສາ ທາສີ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ປຈ຺ຈສ຺ໂສສິ.

ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ – ຫິຍ຺ໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອມ຺ຫາກໍ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ຠຕ຺ຕໍ ອຸທ຺ທິຏ຺ຐໍ; ສ຺ເວ ອມ຺ເຫ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ສປຸຕ຺ຕທາໂຣ ອຸປຕິຏ຺ຐິຕ຺ວາ ປຣິວິສິສ຺ສຕິ; ອຎ຺ເຎ ໂອທເນນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ສູເປນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ເຕເລນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕິ, ອຎ຺ເຎ ອຸຕ຺ຕຣິຠງ຺ເຄນ ປຸຈ຺ຉິສ຺ສນ຺ຕີຕິ. ເຕ ເຕເນວ ໂສມນສ຺ເສນ ນ ຈິຕ຺ຕຣູປໍ ຣຕ຺ຕິຍາ ສຸປິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ປຸພ຺ພຓ຺ຫສມຍໍ ນິວາເສຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣມາທາຍ ເຍນ ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິກສ຺ສ ຄຫປຕິໂນ ນິເວສນໍ ເຕນຸປສງ຺ກມິໍສຸ. ອທ຺ທສາ ໂຂ ສາ ທາສີ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ທູຣໂຕວ ອາຄຈ຺ຉນ຺ເຕ; ທິສ຺ວານ ໂກຏ຺ຐເກ ອາສນໍ ປຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ນິສີທຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຂ ນ ຕາວ ຠຕ຺ຕໍ ສິທ຺ຘໍ ຠວິສ຺ສຕິ ຍຖາ ມຍໍ ໂກຏ຺ຐເກ ນິສີທາປິຍາມາ’’ຕິ [ນິສີທາເປຍ຺ຍາມາຕິ (ກ.)]. ອຖ ໂຂ ສາ ທາສີ ກຓາຊເກນ [ກາຓາຊເກນ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ພິລງ຺ຄທຸຕິເຍນ ອຸປຄຎ຺ຉິ – ຠຸຎ຺ຊຖ, ຠນ຺ເຕຕິ. ‘‘ມຍໍ ໂຂ, ຠຄິນິ, ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕິກາ’’ຕິ. ‘‘ຊານາມິ ອຍ຺ຍາ ນິຈ຺ຈຠຕ຺ຕິກາຕິ. ອປິ ຈາຫໍ ຫິຍ຺ໂຍວ ຄຫປຕິນາ ອາຓຕ຺ຕາ – ‘ເຍ, ເຊ, ສ຺ເວ ຠຕ຺ຕິກາ ອາຄຈ຺ຉນ຺ຕິ, ເຕ ໂກຏ຺ຐເກ ອາສນໍ ປຎ຺ຎາເປຕ຺ວາ ກຓາຊເກນ ພິລງ຺ຄທຸຕິເຍນ ປຣິວິສາ’ຕິ. ຠຸຎ຺ຊຖ, ຠນ຺ເຕ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ – ຫິຍ຺ໂຍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ກລ຺ຍາຓຠຕ຺ຕິໂກ ຄຫປຕິ ອາຣາມໍ ອຄມາສິ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສນ຺ຕິເກ. ນິສ຺ສໍສຍໍ ໂຂ ມຍໍ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ຄຫປຕິໂນ ອນ຺ຕເຣ ປຣິຠິນ຺ນາຕິ [ສນ຺ຕິເກ ປຣິຠິນ຺ນາຕິ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)]. ເຕ ເຕເນວ ໂທມນສ຺ເສນ ນ ຈິຕ຺ຕຣູປໍ ຠຸຎ຺ຊິໍສຸ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ປຈ຺ຉາຠຕ຺ຕໍ ປິຓ຺ຑປາຕປ຺ປຏິກ຺ກນ຺ຕາ ອາຣາມໍ ຄນ຺ຕ຺ວາ ປຕ຺ຕຈີວຣໍ ປຏິສາເມຕ຺ວາ ພຫາຣາມໂກຏ຺ຐເກ ສງ຺ຆາຏິປລ຺ລຕ຺ຖິກາຍ ນິສີທິໍສຸ ຕຸຓ຺ຫີຠູຕາ ມງ຺ກຸຠູຕາ ປຕ຺ຕກ຺ຂນ຺ຘາ ອໂຘມຸຂາ ປຊ຺ຌາຍນ຺ຕາ ອປ຺ປຏິຠານາ.

ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເຍນ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວນ຺ທາມິ ອຍ຺ຍາ’’ຕິ. ເອວໍ ວຸຕ຺ເຕ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ນາລປິໍສຸ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊເກ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ວນ຺ທາມິ ອຍ຺ຍາ’’ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ນາລປິໍສຸ. ‘‘ກ຺ຍາຫໍ ອຍ຺ຍານໍ ອປຣຊ຺ຌາມິ? ກິສ຺ສ ມໍ ອຍ຺ຍາ ນາລປນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ຕຖາ ຫິ ປນ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ, ອມ຺ເຫ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ວິເຫຐິຍມາເນ ອຊ຺ຌຸເປກ຺ຂສີ’’ຕິ? ‘‘ກ຺ຍາຫໍ, ອຍ຺ຍາ, ກໂຣມີ’’ຕິ? ‘‘ສເຈ ໂຂ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ, ອິຈ຺ເຉຍ຺ຍາສິ, ອຊ຺ເຊວ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ນາສາເປຍ຺ຍາ’’ຕິ. ‘‘ກ຺ຍາຫໍ, ອຍ຺ຍາ, ກໂຣມິ? ກິໍ ມຍາ ສກ຺ກາ ກາຕຸ’’ນ຺ຕິ? ‘‘ເອຫິ ຕ຺ວໍ, ຠຄິນິ, ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອວໍ ວເທຫິ – ‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ, ຍາຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທິສາ ອຠຍາ ອນີຕິກາ ອນຸປທ຺ທວາ ສາຍໍ ທິສາ ສຠຍາ ສອີຕິກາ ສອຸປທ຺ທວາ; ຍໂຕ ນິວາຕໍ ຕໂຕ ສວາຕໍ [ຕໂຕ ປວາຕໍ (ສີ. ສ຺ຍາ. ກໍ.)]; ອຸທກໍ ມຎ຺ເຎ ອາທິຕ຺ຕໍ; ອຍ຺ເຍນມ຺ຫິ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ທູສິຕາ’’’ຕິ. ‘‘ເອວໍ ອຍ຺ຍາ’’ຕິ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ ຠິກ຺ຂຸນີ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປຏິສ຺ສຸຕ຺ວາ [ປຏິສ຺ສຸຓິຕ຺ວາ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ເຍນ ຠຄວາ ເຕນຸປສງ຺ກມິ, ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ ຠຄວນ຺ຕໍ ອຠິວາເທຕ຺ວາ ເອກມນ຺ຕໍ ອຏ຺ຐາສິ. ເອກມນ຺ຕໍ ຐິຕາ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍາ [ສາ ເມຕ຺ຕິຍາ (ສ຺ຍາ. ກ.)] ຠິກ຺ຂຸນີ ຠຄວນ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ອິທໍ, ຠນ຺ເຕ, ນຈ຺ຉນ຺ນໍ ນປ຺ປຕິຣູປໍ, ຍາຍໍ, ຠນ຺ເຕ, ທິສາ ອຠຍາ ອນີຕິກາ ອນຸປທ຺ທວາ ສາຍໍ ທິສາ ສຠຍາ ສອີຕິກາ ສອຸປທ຺ທວາ; ຍໂຕ ນິວາຕໍ ຕໂຕ ສວາຕໍ; ອຸທກໍ ມຎ຺ເຎ ອາທິຕ຺ຕໍ; ອຍ຺ເຍນມ຺ຫິ ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ທູສິຕາ’’ຕິ.

໑໙໓. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ເອຕສ຺ມິໍ ນິທາເນ ເອຕສ຺ມິໍ ປກຣເຓ ຠິກ຺ຂຸສງ຺ຆໍ ສນ຺ນິປາຕາເປຕ຺ວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ປຏິປຸຈ຺ຉິ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖາຍໍ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຫາ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖາຍໍ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຫາ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ຕຕິຍມ຺ປິ ໂຂ ຠຄວາ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ເອຕທໂວຈ – ‘‘ສຣສິ ຕ຺ວໍ, ທພ຺ພ, ເອວຣູປໍ ກຕ຺ຕາ ຍຖາຍໍ ຠິກ຺ຂຸນີ ອາຫາ’’ຕິ? ‘‘ຍຖາ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ຠຄວາ ຊານາຕີ’’ຕິ. ‘‘ນ ໂຂ, ທພ຺ພ, ທພ຺ພາ ເອວໍ ນິພ຺ເພເຐນ຺ຕິ. ສເຈ ຕຍາ ກຕໍ ກຕນ຺ຕິ ວເທຫິ. ສເຈ ອກຕໍ ອກຕນ຺ຕິ ວເທຫີ’’ຕິ. ‘‘ຍໂຕຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ຊາໂຕ ນາຠິຊານາມິ ສຸປິນນ຺ເຕນປິ ເມຖຸນໍ ຘມ຺ມໍ ປຏິເສວິຕາ, ປເຄວ ຊາຄໂຣ’’ຕິ. ອຖ ໂຂ ຠຄວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ເມຕ຺ຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ນາເສຖ. ອິເມ ຈ ຠິກ຺ຂູ ອນຸຍຸຎ຺ຊຖາ’’ຕິ. ອິທໍ ວຕ຺ວາ ຠຄວາ ອຸຏ຺ຐາຍາສນາ ວິຫາຣໍ ປາວິສິ.

ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເມຕ຺ຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ນາເສສຸໍ. ອຖ ໂຂ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ເອຕທໂວຈຸໍ – ‘‘ມາວຸໂສ, ເມຕ຺ຕິຍໍ ຠິກ຺ຂຸນິໍ ນາເສຖ, ນ ສາ ກິຎ຺ຈິ ອປຣຊ຺ຌຕິ; ອມ຺ເຫຫິ ສາ ອຸສ຺ສາຫິຕາ ກຸປິເຕຫິ ອນຕ຺ຕມເນຫິ ຈາວນາຘິປ຺ປາເຍຫີ’’ຕິ. ‘‘ກິໍ ປນ ຕຸມ຺ເຫ, ອາວຸໂສ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສຖາ’’ຕິ? ‘‘ເອວມາວຸໂສ’’ຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສສ຺ສນ຺ຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ …ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ, ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສນ຺ຕີ’’ຕິ? ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ –

‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນຍໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ – ‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທພ຺ເພນ ມລ຺ລປຸຕ຺ເຕນ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ, ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ, ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ, ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ, ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ, ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອິເມ ມໍ, ຠນ຺ເຕ, ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສນ຺ຕິ. ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ສຕິວິນຍໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ – ‘ອິເມ ມໍ, ຠນ຺ເຕ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສນ຺ຕິ. ໂສຫໍ [ໂສຫໍ ຠນ຺ເຕ (ກ.)] ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ໂຕ ຕຕິຍມ຺ປິ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ສຕິວິນຍໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ‘‘ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໙໔. ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສນ຺ຕິ. ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ສຕິວິນຍໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນຍໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສນ຺ຕິ. ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ສຕິວິນຍໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນຍໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນຍສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ – ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອິເມ ເມຕ຺ຕິຍຠູມຊກາ ຠິກ຺ຂູ ອາຍສ຺ມນ຺ຕໍ ທພ຺ພໍ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕໍ ອມູລິກາຍ ສີລວິປຕ຺ຕິຍາ ອນຸທ຺ຘໍເສນ຺ຕິ. ອາຍສ຺ມາ ທພ຺ໂພ ມລ຺ລປຸຕ຺ໂຕ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ໂຕ ສງ຺ຆໍ ສຕິວິນຍໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນຍໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນຍສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ອາຍສ຺ມໂຕ ທພ຺ພສ຺ສ ມລ຺ລປຸຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິເວປຸລ຺ລປ຺ປຕ຺ຕສ຺ສ ສຕິວິນໂຍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໑໙໕. ‘‘ປຎ຺ຈິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຘມ຺ມິການິ ສຕິວິນຍສ຺ສ ທານານິ. ສຸທ຺ໂຘ ໂຫຕິ ຠິກ຺ຂຸ ອນາປຕ຺ຕິໂກ, ອນຸວທນ຺ຕິ ຈ ນໍ, ຍາຈຕິ ຈ, ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ສຕິວິນຍໍ ເທຕິ ຘມ຺ເມນ ສມຄ຺ເຄນ – ອິມານິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈ ຘມ຺ມິການິ ສຕິວິນຍສ຺ສ ທານານີ’’ຕິ.

໓. ອມູຬ຺ຫວິນໂຍ

໑໙໖. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຄຄ຺ໂຄ ຠິກ຺ຂຸ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ, ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຠິກ຺ຂູ ຄຄ຺ຄໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ເຓນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ໂຈເທນ຺ຕິ – ‘‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ນາຫໍ ຕໍ ສຣາມິ. ມູຬ຺ເຫນ ເມ ເອຕໍ ກຕ’’ນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ນໍ ວຸຈ຺ຈມານາ ໂຈເທນ຺ເຕວ – ‘‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’’ຕິ? ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ..ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຠິກ຺ຂູ ຄຄ຺ຄໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ເຓນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ໂຈເທສ຺ສນ຺ຕິ – ‘‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ! ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ນາຫໍ ຕໍ ສຣາມິ. ມູຬ຺ເຫນ ເມ ເອຕໍ ກຕ’ນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ນໍ ວຸຈ຺ຈມານາ ໂຈເທນ຺ເຕວ – ‘‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’’ຕິ? ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ –

‘‘ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ຄຄ຺ຄສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອມູຬ຺ຫສ຺ສ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ທາຕພ຺ໂພ – ‘‘ເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຄຄ຺ເຄນ ຠິກ຺ຂຸນາ ສງ຺ຆໍ ອຸປສງ຺ກມິຕ຺ວາ, ເອກໍສໍ ອຸຕ຺ຕຣາສງ຺ຄໍ ກຣິຕ຺ວາ, ວຸຑ຺ຒານໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ປາເທ ວນ຺ທິຕ຺ວາ, ອຸກ຺ກຸຏິກໍ ນິສີທິຕ຺ວາ, ອຎ຺ຊລິໍ ປຄ຺ຄເຫຕ຺ວາ, ເອວມສ຺ສ ວຈນີໂຍ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ມໍ ຠິກ຺ຂູ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ເຓນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ໂຈເທນ຺ຕິ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ຕ຺ຍາຫໍ ເອວໍ ວທາມິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ນາຫໍ ຕໍ ສຣາມິ. ມູຬ຺ເຫນ ເມ ເອຕໍ ກຕ’ນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ມໍ ວຸຈ຺ຈມານາ ໂຈເທນ຺ເຕວ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອມູຬ຺ໂຫ ສງ຺ຆໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ທຸຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ. ຕຕິຍມ຺ປິ ຍາຈິຕພ຺ໂພ – ‘ອຫໍ, ຠນ຺ເຕ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ມໍ ຠິກ຺ຂູ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ເຓນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ໂຈເທນ຺ຕິ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ຕ຺ຍາຫໍ ເອວໍ ວທາມິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ນາຫໍ ຕໍ ສຣາມິ ມູຬ຺ເຫນ ເມ ເອຕໍ ກຕ’ນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ມໍ ວຸຈ຺ຈມານາ ໂຈເທນ຺ເຕວ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສຫໍ ອມູຬ຺ໂຫ [ໂສຫໍ ຠນ຺ເຕ ອມູຬ຺ໂຫ (ກ.)] ຕຕິຍມ຺ປິ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ຆໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ຍາຈາມີ’ຕິ. ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໑໙໗. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຄຄ຺ໂຄ ຠິກ຺ຂຸ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຠິກ຺ຂູ ຄຄ຺ຄໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ເຓນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ໂຈເທນ຺ຕິ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ນາຫໍ ຕໍ ສຣາມິ, ມູຬ຺ເຫນ ເມ ເອຕໍ ກຕ’ນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ນໍ ວຸຈ຺ຈມານາ ໂຈເທນ຺ເຕວ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ອມູຬ຺ໂຫ ສງ຺ຆໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ຍາຈຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ຄຄ຺ຄສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອມູຬ຺ຫສ຺ສ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ທເທຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ຄຄ຺ໂຄ ຠິກ຺ຂຸ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຠິກ຺ຂູ ຄຄ຺ຄໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ເຓນ ອາປຕ຺ຕິຍາ ໂຈເທນ຺ຕິ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ອຫໍ ໂຂ, ອາວຸໂສ, ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອໂຫສິໍ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ເມ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ນາຫໍ ຕໍ ສຣາມິ ມູຬ຺ເຫນ ເມ ເອຕໍ ກຕ’ນ຺ຕິ. ເອວມ຺ປິ ນໍ ວຸຈ຺ຈມານາ ໂຈເທນ຺ເຕວ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ອມູຬ຺ໂຫ ສງ຺ຆໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ຍາຈຕິ. ສງ຺ໂຆ ຄຄ຺ຄສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອມູຬ຺ຫສ຺ສ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ຄຄ຺ຄສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອມູຬ຺ຫສ຺ສ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ທິນ຺ໂນ ສງ຺ເຆນ ຄຄ຺ຄສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອມູຬ຺ຫສ຺ສ ອມູຬ຺ຫວິນໂຍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໑໙໘. ‘‘ຕີຓິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຘມ຺ມິການິ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານານິ, ຕີຓິ ຘມ຺ມິການິ. ກມ຺ມານິ ຕີຓິ ອຘມ຺ມິການິ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານານິ?

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ສຣມາໂນວ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສຣາມິ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ສຣມາໂນວ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ສຣາມິ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຍຖາສຸປິນນ຺ເຕນາ’ຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ອນຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກາລຍໍ ກໂຣຕິ – ‘ອຫມ຺ປິ ໂຂ ເອວໍ ກໂຣມິ. ຕຸມ຺ເຫປິ ເອວໍ ກໂຣຖ. ມຍ຺ຫມ຺ປິ ເອຕໍ ກປ຺ປຕິ. ຕຸມ຺ຫາກມ຺ເປຕໍ ກປ຺ປຕີ’ຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ. ອິມານິ ຕີຓິ ອຘມ຺ມິການິ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານານິ.

໑໙໙. ‘‘ກຕມານິ ຕີຓິ ຘມ຺ມິການິ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານານິ?

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ອສ຺ສຣມາໂນວ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ສຣາມິ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ຘມ຺ມິກໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ອສ຺ສຣມາໂນວ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ສຣາມິ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ຍຖາ ສຸປິນນ຺ເຕນາ’ຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ຘມ຺ມິກໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ໂຫຕິ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກໂຕ. ເຕນ ອຸມ຺ມຕ຺ຕເກນ ຈິຕ຺ຕວິປຣິຍາສກເຕນ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ສຣຕາຍສ຺ມາ ເອວຣູປິໍ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາປຊ຺ຊິຕາ’ຕິ? ໂສ ອຸມ຺ມຕ຺ຕໂກ ອຸມ຺ມຕ຺ຕກາລຍໍ ກໂຣຕິ – ‘ອຫມ຺ປິ ເອວໍ ກໂຣມິ. ຕຸມ຺ເຫປິ ເອວໍ ກໂຣຖ. ມຍ຺ຫມ຺ປິ ເອຕໍ ກປ຺ປຕິ. ຕຸມ຺ຫາກມ຺ເປຕໍ ກປ຺ປຕີ’ຕິ. ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ອມູຬ຺ຫວິນຍໍ ເທຕິ. ຘມ຺ມິກໍ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານໍ. ‘‘ອິມານິ ຕີຓິ ຘມ຺ມິການິ ອມູຬ຺ຫວິນຍສ຺ສ ທານານີ’’ຕິ.

໔. ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ

໒໐໐. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມານິ ກໂຣນ຺ຕິ – ຕຊ຺ຊນີຍມ຺ປິ, ນິຍສ຺ສມ຺ປິ, ປພ຺ພາຊນີຍມ຺ປິ, ປຏິສາຣຓີຍມ຺ປິ, ອຸກ຺ເຂປນີຍມ຺ປິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ຉພ຺ພຄ຺ຄິຍາ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມານິ ກຣິສ຺ສນ຺ຕິ – ຕຊ຺ຊນີຍມ຺ປິ, ນິຍສ຺ສມ຺ປິ, ປພ຺ພາຊນີຍມ຺ປິ, ປຏິສາຣຓີຍມ຺ປິ, ອຸກ຺ເຂປນີຍມ຺ປີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ‘‘ນ, ຠິກ຺ຂເວ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ຠິກ຺ຂູນໍ ກມ຺ມໍ ກາຕພ຺ພໍ – ຕຊ຺ຊນີຍໍ ວາ, ນິຍສ຺ສໍ ວາ, ປພ຺ພາຊນີຍໍ ວາ, ປຏິສາຣຓີຍໍ ວາ, ອຸກ຺ເຂປນີຍໍ ວາ. ໂຍ ກເຣຍ຺ຍ, ອາປຕ຺ຕິ ທຸກ຺ກຏສ຺ສ.

໒໐໑. ‘‘ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຘມ຺ມິກໍ ໂຫຕິ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ, ເອວໍ ຘມ຺ມິກໍ. ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຘມ຺ມິກໍ ໂຫຕິ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ?

‘‘ຠິກ຺ຂຸ ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ປາຣາຊິກໍ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ, ສງ຺ຆາທິເສສໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ສງ຺ຆາທິເສເສນ ກາເຣຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ.

‘‘ຠິກ຺ຂຸ ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ປາຣາຊິກໍ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ, ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍໍ…ເປ… ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ…ເປ… ປາຏິເທສນີຍໍ…ເປ… ທຸກ຺ກຏໍ…ເປ… ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ທຸພ຺ຠາສິເຕນ ກາເຣຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ.

‘‘ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆາທິເສສໍ…ເປ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍໍ…ເປ… ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ…ເປ… ປາຏິເທສນີຍໍ…ເປ… ທຸກ຺ກຏໍ…ເປ… ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ, ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປາຣາຊິເກນ ກາເຣຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ.

‘‘ຠິກ຺ຂຸ ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ນ ໂຂ ອຫໍ, ອາວຸໂສ, ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ, ສງ຺ຆາທິເສສໍ…ເປ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍໍ…ເປ… ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ…ເປ… ປາຏິເທສນີຍໍ…ເປ… ທຸກ຺ກຏໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ທຸກ຺ກເຏນ ກາເຣຕິ. ອຘມ຺ມິກໍ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ. ‘‘ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຘມ຺ມິກໍ ໂຫຕິ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ.

‘‘ກຖຎ຺ຈ, ຠິກ຺ຂເວ, ຘມ຺ມິກໍ ໂຫຕິ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ? ຠິກ຺ຂຸ ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ປາຣາຊິກໍ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ອາມ, ອາວຸໂສ, ປາຣາຊິກໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ປາຣາຊິເກນ ກາເຣຕິ. ຘມ຺ມິກໍ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ.

‘‘ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆາທິເສສໍ…ເປ… ຖຸລ຺ລຈ຺ຈຍໍ…ເປ… ປາຈິຕ຺ຕິຍໍ…ເປ… ປາຏິເທສນີຍໍ…ເປ… ທຸກ຺ກຏໍ…ເປ… ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ ໂຫຕິ. ຕເມນໍ ໂຈເທຕິ ສງ຺ໂຆ ວາ, ສມ຺ພຫຸລາ ວາ, ເອກປຸຄ຺ຄໂລ ວາ – ‘ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອາຍສ຺ມາ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ? ໂສ ເອວໍ ວເທຕິ – ‘ອາມ, ອາວຸໂສ, ທຸພ຺ຠາສິຕໍ ອຊ຺ຌາປນ຺ໂນ’ຕິ. ຕໍ ສງ຺ໂຆ ທຸພ຺ຠາສິເຕນ ກາເຣຕິ. ຘມ຺ມິກໍ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓໍ. ເອວໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຘມ຺ມິກໍ ໂຫຕິ ປຏິຎ຺ຎາຕກຣຓ’’ນ຺ຕິ.

໕. ເຍຠຸຍ຺ຍສິກາ

໒໐໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູ ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ຠຓ຺ຑນຊາຕາ ກລຫຊາຕາ ວິວາທາປນ຺ນາ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ມຸຂສຕ຺ຕີຫິ ວິຕຸທນ຺ຕາ ວິຫຣນ຺ຕິ, ນ ສກ຺ໂກນ຺ຕິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ວູປສເມຕຸໍ. ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ. ‘‘ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ເອວຣູປໍ ອຘິກຣຓໍ ເຍຠຸຍ຺ຍສິກາຍ ວູປສເມຕຸໍ. ປຎ຺ຈຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄໂຕ ຠິກ຺ຂຸ ສລາກຄ຺ຄາຫາປໂກ ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ – ໂຍ ນ ຉນ຺ທາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂທສາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ໂມຫາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ນ ຠຍາຄຕິໍ ຄຈ຺ເຉຍ຺ຍ, ຄຫິຕາຄຫິຕຸຎ຺ຈ ຊາເນຍ຺ຍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ສມ຺ມນ຺ນິຕພ຺ໂພ. ປຐມໍ ຠິກ຺ຂຸ ຍາຈິຕພ຺ໂພ, ຍາຈິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໒໐໓. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສລາກຄ຺ຄາຫາປກໍ ສມ຺ມນ຺ເນຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ສງ຺ໂຆ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມໍ ຠິກ຺ຂຸໍ ສລາກຄ຺ຄາຫາປກໍ ສມ຺ມນ຺ນຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອິຕ຺ຖນ຺ນາມສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ສລາກຄ຺ຄາຫາປກສ຺ສ ສມ຺ມຸຕິ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ສມ຺ມໂຕ ສງ຺ເຆນ ອິຕ຺ຖນ຺ນາໂມ ຠິກ຺ຂຸ ສລາກຄ຺ຄາຫາປໂກ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໒໐໔. ‘‘ທສຍິເມ, ຠິກ຺ຂເວ, ອຘມ຺ມິກາ ສລາກຄ຺ຄາຫາ, ທສ ຘມ຺ມິກາ [ທສ ຘມ຺ມິກາ ສລາກຄ຺ຄາຫາ (ກ.)]. ກຕເມ ທສ ອຘມ຺ມິກາ ສລາກຄ຺ຄາຫາ? ໂອຣມຕ຺ຕກຎ຺ຈ ອຘິກຣຓໍ ໂຫຕິ, ນ ຈ ຄຕິຄຕໍ ໂຫຕິ, ນ ຈ ສຣິຕສາຣິຕໍ ໂຫຕິ, ຊານາຕິ ອຘມ຺ມວາທີ ພຫຸຕຣາຕິ, ອປ຺ເປວ ນາມ ອຘມ຺ມວາທີ ພຫຸຕຣາ ອສ຺ສູຕິ, ຊານາຕິ ສງ຺ໂຆ ຠິຊ຺ຊິສ຺ສຕີຕິ, ອປ຺ເປວ ນາມ ສງ຺ໂຆ ຠິຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ, ອຘມ຺ເມນ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ວຄ຺ຄາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ນ ຈ ຍຖາທິຏ຺ຐິຍາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ – ອິເມ ທສ ອຘມ຺ມິກາ ສລາກຄ຺ຄາຫາ.

‘‘ກຕເມ ທສ ຘມ຺ມິກາ ສລາກຄ຺ຄາຫາ? ນ ຈ ໂອຣມຕ຺ຕກໍ ອຘິກຣຓໍ ໂຫຕິ, ຄຕິຄຕຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ສຣິຕສາຣິຕຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ຊານາຕິ ຘມ຺ມວາທີ ພຫຸຕຣາຕິ, ອປ຺ເປວ ນາມ ຘມ຺ມວາທີ ພຫຸຕຣາ ອສ຺ສູຕິ, ຊານາຕິ ສງ຺ໂຆ ນ ຠິຊ຺ຊິສ຺ສຕີຕິ, ອປ຺ເປວ ນາມ ສງ຺ໂຆ ນ ຠິຊ຺ເຊຍ຺ຍາຕິ, ຘມ຺ເມນ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ສມຄ຺ຄາ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ, ຍຖາທິຏ຺ຐິຍາ ຈ ຄຓ຺ຫນ຺ຕິ – ອິເມ ທສ ຘມ຺ມິກາ ສລາກຄ຺ຄາຫາ’’ຕິ.

໖. ຕສ຺ສປາປິຍສິກາ

໒໐໕. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ອຸປວາໂຬ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ອາປຕ຺ຕິຍາ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຍມາໂນ ອວຊານິຕ຺ວາ ປຏິຊານາຕິ, ປຏິຊານິຕ຺ວາ ອວຊານາຕິ, ອຎ຺ເຎນຎ຺ຎໍ ປຏິຈຣຕິ, ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠາສຕິ. ເຍ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ອປ຺ປິຈ຺ຉາ…ເປ… ເຕ ອຸຊ຺ຌາຍນ຺ຕິ ຂິຍ຺ຍນ຺ຕິ ວິປາເຈນ຺ຕິ – ‘‘ກຖຎ຺ຫິ ນາມ ອຸປວາໂຬ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ອາປຕ຺ຕິຍາ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຍມາໂນ ອວຊານິຕ຺ວາ ປຏິຊານິສ຺ສຕິ, ປຏິຊານິຕ຺ວາ ອວຊານິສ຺ສຕິ, ອຎ຺ເຎນຎ຺ຎໍ ປຏິຈຣິສ຺ສຕິ, ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠາສິສ຺ສຕີ’’ຕິ! ອຖ ໂຂ ເຕ ຠິກ຺ຂູ ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ກິຣ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ‘‘ສຈ຺ຈໍ ຠຄວາ’’ຕິ…ເປ… ວິຄຣຫິຕ຺ວາ…ເປ… ຘມ຺ມິໍ ກຖໍ ກຕ຺ວາ ຠິກ຺ຂູ ອາມນ຺ເຕສິ – ເຕນ ຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ສງ຺ໂຆ ອຸປວາຬສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກໂຣຕຸ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ກາຕພ຺ພໍ. ປຐມໍ ອຸປວາໂຬ ຠິກ຺ຂຸ ໂຈເທຕພ຺ໂພ, ໂຈເທຕ຺ວາ ສາເຣຕພ຺ໂພ, ສາເຣຕ຺ວາ ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕພ຺ໂພ, ອາປຕ຺ຕິໍ ອາໂຣເປຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

໒໐໖. ‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸປວາໂຬ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ອາປຕ຺ຕິຍາ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຍມາໂນ ອວຊານິຕ຺ວາ ປຏິຊານາຕິ, ປຏິຊານິຕ຺ວາ ອວຊານາຕິ, ອຎ຺ເຎນຎ຺ຎໍ ປຏິຈຣຕິ, ສມ຺ປຊານມຸສາ ‘ຠາສຕິ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອຸປວາຬສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອສາ ຎຕ຺ຕິ.

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອຍໍ ອຸປວາໂຬ ຠິກ຺ຂຸ ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ອາປຕ຺ຕິຍາ ອນຸຍຸຎ຺ຊິຍມາໂນ ອວຊານິຕ຺ວາ ປຏິຊານາຕິ, ປຏິຊານິຕ຺ວາ ອວຊານາຕິ, ອຎ຺ເຎນຎ຺ຎໍ ປຏິຈຣຕິ, ສມ຺ປຊານມຸສາ ຠາສຕິ. ສງ຺ໂຆ ອຸປວາຬສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ. ຍສ຺ສາຍສ຺ມໂຕ ຂມຕິ ອຸປວາຬສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓໍ, ໂສ ຕຸຓ຺ຫສ຺ສ; ຍສ຺ສ ນກ຺ຂມຕິ, ໂສ ຠາເສຍ຺ຍ.

‘‘ທຸຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ… ຕຕິຍມ຺ປິ ເອຕມຕ຺ຖໍ ວທາມິ…ເປ….

‘‘ກຕໍ ສງ຺ເຆນ ອຸປວາຬສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ. ຂມຕິ ສງ຺ຆສ຺ສ, ຕສ຺ມາ ຕຸຓ຺ຫີ, ເອວເມຕໍ ຘາຣຍາມີ’’ຕິ.

໒໐໗. ‘‘ປຎ຺ຈິມານິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຘມ຺ມິການິ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓານິ. ອສຸຈິ ຈ ໂຫຕິ, ອລຊ຺ຊີ ຈ, ສານຸວາໂທ ຈ, ຕສ຺ສ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກໂຣຕິ ຘມ຺ເມນ, ສມຄ຺ເຄນ – ອິມານິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ປຎ຺ຈ ຘມ຺ມິການິ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມສ຺ສ ກຣຓານິ.

ອຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໒໐໘. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ອສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິປຸຈ຺ຉາກຕໍ ໂຫຕິ, ອປ຺ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ອຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ວຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ອຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ອວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ທຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ຘມ຺ມກມ຺ມທ຺ວາທສກໍ

໒໐໙. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ. ສມ຺ມຸຂາ ກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິປຸຈ຺ຉາກຕໍ ໂຫຕິ, ປຏິຎ຺ຎາຍ ກຕໍ ໂຫຕິ…ເປ… ຘມ຺ເມນ ກຕໍ ໂຫຕິ, ສມຄ຺ເຄນ ກຕໍ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕໍ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ຘມ຺ມກມ຺ມຎ຺ຈ ໂຫຕິ, ວິນຍກມ຺ມຎ຺ຈ, ສຸວູປສນ຺ຕຎ຺ຈ.

ອາກງ຺ຂມານຉກ຺ກໍ

໒໑໐. ‘‘ຕີຫິ, ຠິກ຺ຂເວ, ອງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ ກລຫກາຣໂກ ວິວາທກາຣໂກ ຠສ຺ສກາຣໂກ ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣຫິປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມຫິ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕີຫງ຺ເຄຫິ ສມນ຺ນາຄຕສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ຕິຓ຺ຓໍ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ຠຓ຺ຑນກາຣໂກ ໂຫຕິ…ເປ… ສງ຺ເຆ ອຘິກຣຓກາຣໂກ; ເອໂກ ພາໂລ ໂຫຕິ ອພ຺ຍຕ຺ໂຕ ອາປຕ຺ຕິພຫຸໂລ ອນປທາໂນ; ເອໂກ ຄິຫິສໍສຏ຺ໂຐ ວິຫຣຕິ ອນນຸໂລມິເກຫິ ຄິຫິສໍສຄ຺ເຄຫິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ. ເອໂກ ອຘິສີເລ ສີລວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຊ຺ຌາຈາເຣ ອາຈາຣວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ, ເອໂກ ອຕິທິຏ຺ຐິຍາ ທິຏ຺ຐິວິປນ຺ໂນ ໂຫຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ….

‘‘ອປເຣສມ຺ປິ, ຠິກ຺ຂເວ…ເປ… ເອໂກ ພຸທ຺ຘສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ຘມ຺ມສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ, ເອໂກ ສງ຺ຆສ຺ສ ອວຓ຺ຓໍ ຠາສຕິ – ອິເມສໍ ໂຂ, ຠິກ຺ຂເວ, ຕິຓ຺ຓໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ອາກງ຺ຂມາໂນ ສງ຺ໂຆ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ກເຣຍ຺ຍ.

ອຏ຺ຐາຣສວຕ຺ຕໍ

໒໑໑. ‘‘ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມກເຕນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂຸນາ ສມ຺ມາ ວຕ຺ຕິຕພ຺ພໍ. ຕຕ຺ຣາຍໍ ສມ຺ມາວຕ຺ຕນາ –

ນ ອຸປສມ຺ປາເທຕພ຺ພໍ, ນ ນິສ຺ສໂຍ ທາຕພ຺ໂພ, ນ ສາມເຓໂຣ ອຸປຏ຺ຐາເປຕພ຺ໂພ, ນ ຠິກ຺ຂຸໂນວາທກສມ຺ມຸຕິ ສາທິຕພ຺ພາ, ສມ຺ມເຕນປິ ຠິກ຺ຂຸນິໂຍ ນ ໂອວທິຕພ຺ພາ…ເປ… ນ ຠິກ຺ຂູຫິ ສມ຺ປໂຍເຊຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ. ອຖ ໂຂ ສງ຺ໂຆ ອຸປວາຬສ຺ສ ຠິກ຺ຂຸໂນ ຕສ຺ສປາປິຍສິກາກມ຺ມໍ ອກາສິ.

໗. ຕິຓວຕ຺ຖາຣກໍ

໒໑໒. ເຕນ ໂຂ ປນ ສມເຍນ ຠິກ຺ຂູນໍ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ອຖ ໂຂ ເຕສໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ເອຕທໂຫສິ – ‘‘ອມ຺ຫາກໍ ໂຂ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ສເຈ ມຍໍ ອິມາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ກາເຣສ຺ສາມ, ສິຍາປິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ກກ຺ຂຬຕ຺ຕາຍ ວາຬຕ຺ຕາຍ [ກກ຺ຂຬຕາຍ ວາຬຕາຍ (ສ຺ຍາ. ກໍ.)] ເຠທາຍ ສໍວຕ຺ເຕຍ຺ຍ. ກຖໍ ນຸ ໂຂ ອມ຺ເຫຫິ ປຏິປຊ຺ຊິຕພ຺ພ’’ນ຺ຕິ? ຠຄວໂຕ ເອຕມຕ຺ຖໍ ອາໂຣເຈສຸໍ.

‘‘ອິຘ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ຠິກ຺ຂູນໍ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ໂຫຕິ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ຕຕ຺ຣ ເຈ ຠິກ຺ຂູນໍ [ຕຕ຺ຣ ເຈ ຠິກ຺ຂເວ ຠິກ຺ຂູນໍ (ສ຺ຍາ.)] ເອວໍ ໂຫຕິ – ‘ອມ຺ຫາກໍ ໂຂ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ; ສເຈ ມຍໍ ອິມາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ກາເຣສ຺ສາມ, ສິຍາປິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ກກ຺ຂຬຕ຺ຕາຍ ວາຬຕ຺ຕາຍ ເຠທາຍ ສໍວຕ຺ເຕຍ຺ຍາ’ຕິ, ອນຸຊານາມິ, ຠິກ຺ຂເວ, ເອວຣູປໍ ອຘິກຣຓໍ ຕິຓວຕ຺ຖາຣເກນ ວູປສເມຕຸໍ. ເອວຎ຺ຈ ປນ, ຠິກ຺ຂເວ, ວູປສເມຕພ຺ພໍ. ສພ຺ເພເຫວ ເອກຊ຺ຌໍ ສນ຺ນິປຕິຕພ຺ພໍ, ສນ຺ນິປຕິຕ຺ວາ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອມ຺ຫາກໍ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ສເຈ ມຍໍ ອິມາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ກາເຣສ຺ສາມ, ສິຍາປິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ກກ຺ຂຬຕ຺ຕາຍ ວາຬຕ຺ຕາຍ ເຠທາຍ ສໍວຕ຺ເຕຍ຺ຍ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ສງ຺ໂຆ ອິມໍ ອຘິກຣຓໍ ຕິຓວຕ຺ຖາຣເກນ ວູປສເມຍ຺ຍ, ຐເປຕ຺ວາ ຖຸລ຺ລວຊ຺ຊໍ, ຐເປຕ຺ວາ ຄິຫິປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ. ‘‘ເອກໂຕປກ຺ຂິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສໂກ ປກ຺ໂຂ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ. ອມ຺ຫາກໍ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ສເຈ ມຍໍ ອິມາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ກາເຣສ຺ສາມ, ສິຍາປິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ກກ຺ຂຬຕ຺ຕາຍ ວາຬຕ຺ຕາຍ ເຠທາຍ ສໍວຕ຺ເຕຍ຺ຍ. ຍທາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ອຫໍ ຍາ ເຈວ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ອາປຕ຺ຕິ, ຍາ ຈ ອຕ຺ຕໂນ ອາປຕ຺ຕິ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕານຎ຺ເຈວ ອຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຈ ອຕ຺ຖາຍ, ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ຕິຓວຕ຺ຖາຣເກນ ເທເສຍ຺ຍໍ, ຐເປຕ຺ວາ ຖຸລ຺ລວຊ຺ຊໍ, ຐເປຕ຺ວາ ຄິຫິປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

‘‘ອຖາປເຣສໍ ເອກໂຕປກ຺ຂິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສໂກ ປກ຺ໂຂ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓນ຺ຕຸ ເມ ອາຍສ຺ມນ຺ຕາ. ອມ຺ຫາກໍ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ສເຈ ມຍໍ ອິມາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ກາເຣສ຺ສາມ, ສິຍາປິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ກກ຺ຂຬຕ຺ຕາຍ ວາຬຕ຺ຕາຍ ເຠທາຍ ສໍວຕ຺ເຕຍ຺ຍ. ຍທາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ອຫໍ ຍາ ເຈວ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ອາປຕ຺ຕິ, ຍາ ຈ ອຕ຺ຕໂນ ອາປຕ຺ຕິ, ອາຍສ຺ມນ຺ຕານຎ຺ເຈວ ອຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຈ ອຕ຺ຖາຍ, ສງ຺ຆມຊ຺ເຌ ຕິຓວຕ຺ຖາຣເກນ ເທເສຍ຺ຍໍ, ຐເປຕ຺ວາ ຖຸລ຺ລວຊ຺ຊໍ, ຐເປຕ຺ວາ ຄິຫິປ຺ປຏິສໍຍຸຕ຺ຕ’’ນ຺ຕິ.

໒໑໓. ‘‘ອຖາປເຣສໍ ເອກໂຕປກ຺ຂິການໍ ຠິກ຺ຂູນໍ ພ຺ຍຕ຺ເຕນ ຠິກ຺ຂຸນາ ປຏິພເລນ ສງ຺ໂຆ ຎາເປຕພ຺ໂພ –

‘‘ສຸຓາຕຸ ເມ, ຠນ຺ເຕ, ສງ຺ໂຆ. ອມ຺ຫາກໍ ຠຓ຺ຑນຊາຕານໍ ກລຫຊາຕານໍ ວິວາທາປນ຺ນານໍ ວິຫຣຕໍ ພຫຸໍ ອສ຺ສາມຓກໍ ອຊ຺ຌາຈິຓ຺ຓໍ ຠາສິຕປຣິກ຺ກນ຺ຕໍ. ສເຈ ມຍໍ ອິມາຫິ ອາປຕ຺ຕີຫິ ອຎ຺ຎມຎ຺ຎໍ ກາເຣສ຺ສາມ, ສິຍາປິ ຕໍ ອຘິກຣຓໍ ກກ຺ຂຬຕ຺ຕາຍ ວາຬຕ຺ຕາຍ ເຠທາຍ ສໍວຕ຺ເຕຍ຺ຍ. ຍທິ ສງ຺ຆສ຺ສ ປຕ຺ຕກລ຺ລໍ, ອຫໍ ຍາ ເຈວ ອິເມສໍ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ອາປຕ຺ຕິ, ຍາ ຈ ອຕ຺ຕໂນ ອາປຕ຺ຕິ, ອິເມສຎ຺ເຈວ ອາຍສ຺ມນ຺ຕານໍ ອຕ຺ຖາຍ, ອຕ຺ຕໂນ ຈ ອ