📜
നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ
അഭിധമ്മപിടകേ
ധമ്മസങ്ഗണീപാളി
മാതികാ
൧. തികമാതികാ
(ഖ) അകുസലാ ധമ്മാ.
(ഗ) അബ്യാകതാ ധമ്മാ.
൨. (ക) സുഖായ ¶ വേദനായ സമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) ദുക്ഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഗ) അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) വിപാകധമ്മധമ്മാ.
(ഗ) നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മാ.
൪. (ക) ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയാ [ഉപാദിന്നുപാദാനിയാ (സ്യാ.)] ധമ്മാ.
(ഖ) അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയാ ധമ്മാ.
(ഗ) അനുപാദിണ്ണഅനുപാദാനിയാ [അനുപാദിന്നാനുപാദാനിയാ (സ്യാ.)] ധമ്മാ.
൫. (ക) സംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ ധമ്മാ.
(ഖ) അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ ധമ്മാ.
(ഗ) അസംകിലിട്ഠഅസംകിലേസികാ [അസംകിലിട്ഠാസംകിലേസികാ (സ്യാ.)] ധമ്മാ.
൬. (ക) സവിതക്കസവിചാരാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അവിതക്കവിചാരമത്താ ധമ്മാ.
(ഗ) അവിതക്കഅവിചാരാ [അവിതക്കാവിചാരാ (സ്യാ.)] ധമ്മാ.
(ഖ) സുഖസഹഗതാ ധമ്മാ.
(ഗ) ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ധമ്മാ.
൮. (ക) ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
(ഖ) ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
(ഗ) നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
൯. (ക) ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഖ) ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഗ) നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഖ) അപചയഗാമിനോ ധമ്മാ.
(ഗ) നേവാചയഗാമിനാപചയഗാമിനോ [നേവാചയഗാമിനോ നാപചയഗാമിനോ (സ്യാ.)] ധമ്മാ.
(ഖ) അസേക്ഖാ ധമ്മാ.
(ഗ) നേവസേക്ഖനാസേക്ഖാ [നേവസേക്ഖാനാസേക്ഖാ (സീ. സ്യാ.)] ധമ്മാ.
(ഖ) മഹഗ്ഗതാ ധമ്മാ.
(ഗ) അപ്പമാണാ ധമ്മാ.
(ഖ) മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ ¶ ധമ്മാ.
(ഗ) അപ്പമാണാരമ്മണാ ധമ്മാ.
൧൪. (ക) ഹീനാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) മജ്ഝിമാ ധമ്മാ.
(ഗ) പണീതാ ധമ്മാ.
(ഖ) സമ്മത്തനിയതാ ധമ്മാ.
(ഗ) അനിയതാ ധമ്മാ.
(ഖ) മഗ്ഗഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഗ) മഗ്ഗാധിപതിനോ ധമ്മാ.
(ഖ) അനുപ്പന്നാ ധമ്മാ.
(ഗ) ഉപ്പാദിനോ ധമ്മാ.
൧൮. (ക) അതീതാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അനാഗതാ ധമ്മാ.
(ഗ) പച്ചുപ്പന്നാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനാഗതാരമ്മണാ ധമ്മാ.
(ഗ) പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ ധമ്മാ.
(ഖ) ബഹിദ്ധാ ധമ്മാ.
(ഗ) അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ ധമ്മാ.
(ഖ) ബഹിദ്ധാരമ്മണാ ധമ്മാ.
(ഗ) അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാരമ്മണാ ധമ്മാ.
൨൨. (ക) സനിദസ്സനസപ്പടിഘാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനിദസ്സനസപ്പടിഘാ ധമ്മാ.
(ഗ) അനിദസ്സനഅപ്പടിഘാ [അനിദസ്സനാപ്പടിഘാ (സ്യാ.)] ധമ്മാ.
തികമാതികാ.
൨. ദുകമാതികാ
ഹേതുഗോച്ഛകം
൧. (ക) ഹേതൂ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) ന ഹേതൂ ധമ്മാ.
൨. (ക) സഹേതുകാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഖ) ഹേതുവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൪. (ക) ഹേതൂ ചേവ ധമ്മാ സഹേതുകാ ച.
(ഖ) സഹേതുകാ ചേവ ധമ്മാ ന ച ഹേതൂ.
൫. (ക) ഹേതൂ ചേവ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) ഹേതുസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ ന ച ഹേതൂ.
൬. (ക) ന ഹേതൂ ഖോ പന ധമ്മാ സഹേതുകാപി.
(ഖ) അഹേതുകാപി.
ഹേതുഗോച്ഛകം.
ചൂളന്തരദുകം
(ഖ) അപ്പച്ചയാ ധമ്മാ.
(ഖ) അസങ്ഖതാ ധമ്മാ.
൯. (ക) സനിദസ്സനാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അനിദസ്സനാ ധമ്മാ.
൧൦. (ക) സപ്പടിഘാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അപ്പടിഘാ ധമ്മാ.
൧൧. (ക) രൂപിനോ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അരൂപിനോ ധമ്മാ.
൧൨. (ക) ലോകിയാ ധമ്മാ ¶ .
(ഖ) ലോകുത്തരാ ധമ്മാ.
൧൩. (ക) കേനചി വിഞ്ഞേയ്യാ ധമ്മാ.
(ഖ) കേനചി ന വിഞ്ഞേയ്യാ ധമ്മാ.
ചൂളന്തരദുകം.
ആസവഗോച്ഛകം
(ഖ) നോ ആസവാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനാസവാ ധമ്മാ.
(ഖ) ആസവവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൧൭. (ക) ആസവാ ചേവ ധമ്മാ സാസവാ ച.
(ഖ) സാസവാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ആസവാ.
൧൮. (ക) ആസവാ ¶ ചേവ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) ആസവസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ആസവാ.
൧൯. (ക) ആസവവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ സാസവാപി.
(ഖ) അനാസവാപി.
ആസവഗോച്ഛകം.
സംയോജനഗോച്ഛകം
(ഖ) നോ സംയോജനാ ധമ്മാ.
൨൧. (ക) സംയോജനിയാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അസംയോജനിയാ ധമ്മാ.
൨൨. (ക) സംയോജനസമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) സംയോജനവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൨൩. (ക) സംയോജനാ ചേവ ധമ്മാ സംയോജനിയാ ച.
(ഖ) സംയോജനിയാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച സംയോജനാ.
൨൪. (ക) സംയോജനാ ചേവ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) സംയോജനസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച സംയോജനാ.
൨൫. (ക) സംയോജനവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ സംയോജനിയാപി.
(ഖ) അസംയോജനിയാപി.
സംയോജനഗോച്ഛകം.
ഗന്ഥഗോച്ഛകം
൨൬. (ക) ഗന്ഥാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ഗന്ഥാ ധമ്മാ.
(ഖ) അഗന്ഥനിയാ ധമ്മാ.
(ഖ) ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൨൯. (ക) ഗന്ഥാ ചേവ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ ച.
(ഖ) ഗന്ഥനിയാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ഗന്ഥാ.
൩൦. (ക) ഗന്ഥാ ചേവ ധമ്മാ ¶ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ഗന്ഥാ.
൩൧. (ക) ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ¶ ¶ ഖോ പന ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാപി.
(ഖ) അഗന്ഥനിയാപി.
ഗന്ഥഗോച്ഛകം.
ഓഘഗോച്ഛകം
(ഖ) നോ ഓഘാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനോഘനിയാ ധമ്മാ.
൩൪. (ക) ഓഘസമ്പയുത്താ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) ഓഘവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൩൫. (ക) ഓഘാ ചേവ ധമ്മാ ഓഘനിയാ ച.
(ഖ) ഓഘനിയാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ഓഘാ.
൩൬. (ക) ഓഘാ ചേവ ധമ്മാ ഓഘസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) ഓഘസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ഓഘാ.
൩൭. (ക) ഓഘവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ ഓഘനിയാപി.
(ഖ) അനോഘനിയാപി.
ഓഘഗോച്ഛകം.
യോഗഗോച്ഛകം
(ഖ) നോ യോഗാ ധമ്മാ.
(ഖ) അയോഗനിയാ ധമ്മാ.
(ഖ) യോഗവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൪൧. (ക) യോഗാ ¶ ചേവ ധമ്മാ യോഗനിയാ ച.
(ഖ) യോഗനിയാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച യോഗാ.
൪൨. (ക) യോഗാ ¶ ചേവ ധമ്മാ യോഗസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) യോഗസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച യോഗാ.
൪൩. (ക) യോഗവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ യോഗനിയാപി.
(ഖ) അയോഗനിയാപി.
യോഗഗോച്ഛകം.
നീവരണഗോച്ഛകം
(ഖ) നോ നീവരണാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനീവരണിയാ ധമ്മാ.
൪൬. (ക) നീവരണസമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) നീവരണവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൪൭. (ക) നീവരണാ ചേവ ധമ്മാ നീവരണിയാ ച.
(ഖ) നീവരണിയാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച നീവരണാ.
൪൮. (ക) നീവരണാ ചേവ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) നീവരണസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച നീവരണാ.
൪൯. (ക) നീവരണവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ നീവരണിയാപി.
(ഖ) അനീവരണിയാപി ¶ .
നീവരണഗോച്ഛകം.
പരാമാസഗോച്ഛകം
(ഖ) നോ പരാമാസാ ധമ്മാ.
(ഖ) അപരാമട്ഠാ ധമ്മാ.
൫൨. (ക) പരാമാസസമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) പരാമാസവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൫൩. (ക) പരാമാസാ ചേവ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ ച.
(ഖ) പരാമട്ഠാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച പരാമാസാ.
൫൪. (ക) പരാമാസവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ പരാമട്ഠാപി.
(ഖ) അപരാമട്ഠാപി.
പരാമാസഗോച്ഛകം.
മഹന്തരദുകം
(ഖ) അനാരമ്മണാ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) അചേതസികാ ധമ്മാ.
൫൮. (ക) ചിത്തസമ്പയുത്താ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) ചിത്തവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) ചിത്തവിസംസട്ഠാ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്തസമുട്ഠാനാ ധമ്മാ.
൬൧. (ക) ചിത്തസഹഭുനോ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്തസഹഭുനോ ധമ്മാ.
൬൨. (ക) ചിത്താനുപരിവത്തിനോ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ ധമ്മാ.
൬൩. (ക) ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ ധമ്മാ.
൬൪. (ക) ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ ധമ്മാ.
൬൫. (ക) ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ ധമ്മാ.
(ഖ) ബാഹിരാ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ഉപാദാ ധമ്മാ.
൬൮. (ക) ഉപാദിണ്ണാ ¶ [ഉപാദിന്നാ (സീ. സ്യാ.)] ധമ്മാ.
(ഖ) അനുപാദിണ്ണാ ധമ്മാ.
മഹന്തരദുകം.
ഉപാദാനഗോച്ഛകം
൬൯. (ക) ഉപാദാനാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ ഉപാദാനാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനുപാദാനിയാ ധമ്മാ.
൭൧. (ക) ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൭൨. (ക) ഉപാദാനാ ചേവ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ ച.
(ഖ) ഉപാദാനിയാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ഉപാദാനാ.
൭൩. (ക) ഉപാദാനാ ¶ ചേവ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച ഉപാദാനാ.
൭൪. (ക) ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ¶ ഖോ പന ധമ്മാ ഉപാദാനിയാപി.
(ഖ) അനുപാദാനിയാപി.
ഉപാദാനഗോച്ഛകം.
കിലേസഗോച്ഛകം
൭൫. (ക) കിലേസാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) നോ കിലേസാ ധമ്മാ.
(ഖ) അസംകിലേസികാ ധമ്മാ.
(ഖ) അസംകിലിട്ഠാ ധമ്മാ.
൭൮. (ക) കിലേസസമ്പയുത്താ ധമ്മാ.
(ഖ) കിലേസവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ.
൭൯. (ക) കിലേസാ ചേവ ധമ്മാ സംകിലേസികാ ച.
(ഖ) സംകിലേസികാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച കിലേസാ.
൮൦. (ക) കിലേസാ ചേവ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ ച.
(ഖ) സംകിലിട്ഠാ ചേവ ധമ്മാ നോ ച കിലേസാ.
൮൧. (ക) കിലേസാ ചേവ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ ച.
(ഖ) കിലേസസമ്പയുത്താ ചേവ ധമ്മാ നോ ച കിലേസാ.
൮൨. (ക) കിലേസവിപ്പയുത്താ ഖോ പന ധമ്മാ സംകിലേസികാപി.
(ഖ) അസംകിലേസികാപി.
കിലേസഗോച്ഛകം.
പിട്ഠിദുകം
൮൩. (ക) ദസ്സനേന ¶ ¶ പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
൮൪. (ക) ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ ധമ്മാ.
൮൫. (ക) ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
൮൬. (ക) ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ ധമ്മാ.
(ഖ) അവിതക്കാ ധമ്മാ.
(ഖ) അവിചാരാ ധമ്മാ.
൮൯. (ക) സപ്പീതികാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അപ്പീതികാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന പീതിസഹഗതാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന സുഖസഹഗതാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ധമ്മാ.
൯൩. (ക) കാമാവചരാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) ന കാമാവചരാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന രൂപാവചരാ ധമ്മാ.
(ഖ) ന അരൂപാവചരാ ധമ്മാ.
൯൬. (ക) പരിയാപന്നാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അപരിയാപന്നാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനിയ്യാനികാ ധമ്മാ.
൯൮. (ക) നിയതാ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അനിയതാ ധമ്മാ.
(ഖ) അനുത്തരാ ധമ്മാ.
(ഖ) അരണാ ധമ്മാ.
പിട്ഠിദുകം.
അഭിധമ്മദുകമാതികാ.
സുത്തന്തികദുകമാതികാ
൧൦൧. (ക) വിജ്ജാഭാഗിനോ ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) അവിജ്ജാഭാഗിനോ ധമ്മാ.
(ഖ) വജിരൂപമാ ധമ്മാ.
(ഖ) പണ്ഡിതാ ധമ്മാ.
(ഖ) സുക്കാ ധമ്മാ.
(ഖ) അതപനീയാ ധമ്മാ.
(ഖ) അധിവചനപഥാ ധമ്മാ.
൧൦൭. (ക) നിരുത്തി ¶ ധമ്മാ.
(ഖ) നിരുത്തിപഥാ ധമ്മാ.
(ഖ) പഞ്ഞത്തിപഥാ ധമ്മാ.
(ഖ) രൂപഞ്ച.
(ഖ) ഭവതണ്ഹാ ച.
൧൧൧. (ക) ഭവദിട്ഠി ¶ ച.
(ഖ) വിഭവദിട്ഠി ച.
(ഖ) ഉച്ഛേദദിട്ഠി ച.
(ഖ) അനന്തവാ ദിട്ഠി ച.
(ഖ) അപരന്താനുദിട്ഠി ച.
(ഖ) അനോത്തപ്പഞ്ച.
(ഖ) ഓത്തപ്പഞ്ച.
(ഖ) പാപമിത്തതാ ച.
(ഖ) കല്യാണമിത്തതാ ച.
(ഖ) ആപത്തിവുട്ഠാനകുസലതാ ച.
(ഖ) സമാപത്തിവുട്ഠാനകുസലതാ ച.
൧൨൧. (ക) ധാതുകുസലതാ ¶ ച.
(ഖ) മനസികാരകുസലതാ ¶ ച.
൧൨൨. (ക) ആയതനകുസലതാ ¶ ച.
(ഖ) പടിച്ചസമുപ്പാദകുസലതാ ച.
(ഖ) അട്ഠാനകുസലതാ ച.
(ഖ) മദ്ദവോ ച.
(ഖ) സോരച്ചഞ്ച.
(ഖ) പടിസന്ഥാരോ ച [പടിസന്ധാരോ ച (ക.)].
൧൨൭. (ക) ഇന്ദ്രിയേസു അഗുത്തദ്വാരതാ ച.
(ഖ) ഭോജനേ അമത്തഞ്ഞുതാ ച.
൧൨൮. (ക) ഇന്ദ്രിയേസു ഗുത്തദ്വാരതാ ച.
(ഖ) ഭോജനേ മത്തഞ്ഞുതാ ച.
(ഖ) അസമ്പജഞ്ഞഞ്ച.
(ഖ) സമ്പജഞ്ഞഞ്ച.
(ഖ) ഭാവനാബലഞ്ച.
൧൩൨. (ക) സമഥോ ¶ ച.
(ഖ) വിപസ്സനാ ച.
൧൩൩. (ക) സമഥനിമിത്തഞ്ച ¶ .
(ഖ) പഗ്ഗാഹനിമിത്തഞ്ച.
൧൩൪. (ക) പഗ്ഗാഹോ ¶ ച.
(ഖ) അവിക്ഖേപോ ച.
(ഖ) ദിട്ഠിവിപത്തി ച.
(ഖ) ദിട്ഠിസമ്പദാ ച.
(ഖ) ദിട്ഠിവിസുദ്ധി ച.
൧൩൮. (ക) ദിട്ഠിവിസുദ്ധി ഖോ പന.
(ഖ) യഥാദിട്ഠിസ്സ ച പധാനം.
൧൩൯. (ക) സംവേഗോ ച സംവേജനിയേസു ഠാനേസു.
(ഖ) സംവിഗ്ഗസ്സ ച യോനിസോ പധാനം.
൧൪൦. (ക) അസന്തുട്ഠിതാ ച കുസലേസു ധമ്മേസു.
(ഖ) അപ്പടിവാനിതാ ച പധാനസ്മിം.
(ഖ) വിമുത്തി ച.
(ഖ) അനുപ്പാദേ ഞാണന്തി.
സുത്തന്തികദുകമാതികാ [സുത്തന്തമാതികാ (സ്യാ.)].
മാതികാ നിട്ഠിതാ.
൧. ചിത്തുപ്പാദകണ്ഡം
കാമാവചരകുസലം
പദഭാജനീ
൧. കതമേ ¶ ¶ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം [വിരിയിന്ദ്രിയം (സീ. സ്യാ.)] ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി, സമ്മാസതി ഹോതി, സമ്മാസമാധി ഹോതി, സദ്ധാബലം ഹോതി, വീരിയബലം [വിരിയബലം (സീ. സ്യാ.)] ഹോതി, സതിബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, പഞ്ഞാബലം ഹോതി, ഹിരിബലം ഹോതി, ഓത്തപ്പബലം ഹോതി, അലോഭോ ഹോതി, അദോസോ ഹോതി, അമോഹോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാ ഹോതി, അബ്യാപാദോ ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, ഹിരീ ഹോതി, ഓത്തപ്പം ഹോതി, കായപസ്സദ്ധി [കായപ്പസ്സദ്ധി (സ്യാ.)] ഹോതി, ചിത്തപസ്സദ്ധി [ചിത്തപ്പസ്സദ്ധി (സ്യാ.)] ഹോതി, കായലഹുതാ ഹോതി, ചിത്തലഹുതാ ഹോതി, കായമുദുതാ ഹോതി, ചിത്തമുദുതാ ഹോതി, കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, കായുജുകതാ [കായുജ്ജുകതാ (സീ. ക.)] ഹോതി, ചിത്തുജുകതാ ¶ [ചിത്തുജ്ജുകതാ (സീ. ക.)] ഹോതി, സതി ഹോതി, സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, വിപസ്സനാ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨. കതമോ ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം ¶ സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൪. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം [സഞ്ചേതയിതത്തം (സ്യാ.)] – അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൬. കതമം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ ¶ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ സമ്മാസങ്കപ്പോ – അയം തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പീതി പാമോജ്ജം ആമോദനാ പമോദനാ ഹാസോ പഹാസോ വിത്തി ഓദഗ്യം അത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി.
൧൦. കതമം ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി.
൧൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൧൨. കതമം തസ്മിം സമയേ സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ ¶ സദ്ധാ സദ്ധിന്ദ്രിയം സദ്ധാബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൩. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ [വിരിയാരമ്ഭോ (സീ. സ്യാ.)] നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ¶ ഉസ്സോള്ഹീ [ഉസ്സോള്ഹി (സീ.)] ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൪. കതമം തസ്മിം സമയേ സതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൫. കതമം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൬. കതമം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ ¶ ¶ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൭. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം ¶ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൮. കതമം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ [ഇരീയനാ (സീ.)] ¶ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൦. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി.
൨൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ സമ്മാസങ്കപ്പോ – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി.
൨൨. കതമോ ¶ ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ സമ്മാവായാമോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാവായാമോ ഹോതി.
൨൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസതി ഹോതി.
൨൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസമാധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസമാധി ഹോതി.
൨൫. കതമം തസ്മിം സമയേ സദ്ധാബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ സദ്ധാ സദ്ധിന്ദ്രിയം സദ്ധാബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സദ്ധാബലം ഹോതി.
൨൬. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ ¶ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – ഇദം ¶ തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി.
൨൭. കതമം തസ്മിം സമയേ സതിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സതിബലം ഹോതി.
൨൮. കതമം തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി.
൨൯. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ ¶ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാബലം ഹോതി.
൩൦. കതമം തസ്മിം സമയേ ഹിരിബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഹിരിബലം ഹോതി.
൩൧. കതമം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പതി ¶ ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പബലം ഹോതി.
൩൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അലോഭോ ഹോതി.
൩൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം [അദൂസനാ അദൂസിതത്തം (സ്യാ.)] അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അദോസോ ഹോതി?
൩൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ അമോഹോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ ¶ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി അമോഹോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അമോഹോ ഹോതി.
൩൫. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ അനഭിജ്ഝാ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ ¶ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അനഭിജ്ഝാ ഹോതി.
൩൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ അബ്യാപാദോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ ¶ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അബ്യാപാദോ ഹോതി.
൩൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി.
൩൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഹിരീ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഹിരീ ഹോതി.
൩൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പം ഹോതി.
൪൦. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായപസ്സദ്ധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ പസ്സദ്ധി പടിപസ്സദ്ധി [പടിപ്പസ്സദ്ധി (സീ. സ്യാ.)] പസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭനാ [പടിപ്പസ്സമ്ഭനാ (സീ. സ്യാ.)] പടിപസ്സമ്ഭിതത്തം [പടിപ്പസ്സമ്ഭിതത്തം (സീ. സ്യാ.)] – അയം തസ്മിം സമയേ കായപസ്സദ്ധി ഹോതി.
൪൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി? യാ ¶ തസ്മിം സമയേ ¶ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ പസ്സദ്ധി പടിപസ്സദ്ധി പസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി.
൪൨. കതമാ ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ കായലഹുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ കായലഹുതാ ഹോതി.
൪൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തലഹുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തലഹുതാ ഹോതി.
൪൪. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായമുദുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ കായമുദുതാ ഹോതി.
൪൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തമുദുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തമുദുതാ ഹോതി.
൪൬. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം കമ്മഞ്ഞഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി.
൪൭. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം കമ്മഞ്ഞഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി.
൪൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ പഗുണതാ പഗുണത്തം പഗുണഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി.
൪൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ പഗുണതാ പഗുണത്തം പഗുണഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി.
൫൦. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ കായുജുകതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ ¶ ഉജുതാ ഉജുകതാ അജിമ്ഹതാ അവങ്കതാ അകുടിലതാ – അയം തസ്മിം സമയേ കായുജുകതാ ഹോതി.
൫൧. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തുജുകതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉജുതാ ഉജുകതാ അജിമ്ഹതാ അവങ്കതാ അകുടിലതാ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തുജുകതാ ഹോതി.
൫൨. കതമാ തസ്മിം സമയേ സതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – അയം തസ്മിം സമയേ സതി ഹോതി.
൫൩. കതമം തസ്മിം സമയേ സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ ¶ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി.
൫൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമഥോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ സമഥോ ഹോതി.
൫൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ വിപസ്സനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം തസ്മിം സമയേ വിപസ്സനാ ഹോതി.
൫൬. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ പഗ്ഗാഹോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ ¶ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ¶ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – അയം തസ്മിം സമയേ പഗ്ഗാഹോ ഹോതി.
൫൭. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ അവിക്ഖേപോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ അവിക്ഖേപോ ഹോതി.
യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
പദഭാജനീയം.
പഠമഭാണവാരോ.
കോട്ഠാസവാരോ
൫൮. തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, പഞ്ചങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി, ഏകാ വേദനാ ഹോതി, ഏകാ സഞ്ഞാ ഹോതി, ഏകാ ചേതനാ ഹോതി, ഏകം ചിത്തം ഹോതി, ഏകോ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകം മനായതനം ഹോതി, ഏകം മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൫൯. കതമേ ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ.
൬൦. കതമോ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം ¶ വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൬൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൬൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം ¶ വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാസങ്കപ്പോ സമ്മാവായാമോ സമ്മാസതി സമ്മാസമാധി സദ്ധാബലം വീരിയബലം സതിബലം സമാധിബലം പഞ്ഞാബലം ഹിരിബലം ഓത്തപ്പബലം അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ അനഭിജ്ഝാ അബ്യാപാദോ സമ്മാദിട്ഠി ഹിരീ ഓത്തപ്പം കായപസ്സദ്ധി ചിത്തപസ്സദ്ധി കായലഹുതാ ചിത്തലഹുതാ കായമുദുതാ ചിത്തമുദുതാ കായകമ്മഞ്ഞതാ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ കായപാഗുഞ്ഞതാ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ കായുജുകതാ ചിത്തുജുകതാ സതി സമ്പജഞ്ഞം സമഥോ വിപസ്സനാ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ [ഥപേത്വാ (ക.)] വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൬൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി ¶ ? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – അയം തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി.
ഇമേ തസ്മിം സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി.
൬൪. കതമാനി തസ്മിം സമയേ ദ്വായതനാനി ഹോന്തി? മനായതനം ധമ്മായതനം.
൬൫. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ മനായതനം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനായതനം ഹോതി.
൬൬. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ധമ്മായതനം ഹോതി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ധമ്മായതനം ഹോതി.
ഇമാനി തസ്മിം സമയേ ദ്വായതനാനി ഹോന്തി.
൬൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി? മനോവിഞ്ഞാണധാതു, ധമ്മധാതു.
൬൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – അയം തസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി.
൬൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ ധമ്മധാതു ഹോതി? വേദനാക്ഖന്ധോ, ¶ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – അയം തസ്മിം സമയേ ധമ്മധാതു ഹോതി.
ഇമാ തസ്മിം സമയേ ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി.
൭൦. കതമേ തസ്മിം സമയേ തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി? ഫസ്സാഹാരോ, മനോസഞ്ചേതനാഹാരോ ¶ , വിഞ്ഞാണാഹാരോ.
൭൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സാഹാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സാഹാരോ ഹോതി.
൭൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ മനോസഞ്ചേതനാഹാരോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ മനോസഞ്ചേതനാഹാരോ ഹോതി.
൭൩. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണാഹാരോ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – അയം തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണാഹാരോ ഹോതി.
ഇമേ തസ്മിം സമയേ തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി.
൭൪. കതമാനി ¶ തസ്മിം സമയേ അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി? സദ്ധിന്ദ്രിയം, വീരിയിന്ദ്രിയം, സതിന്ദ്രിയം, സമാധിന്ദ്രിയം, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം, മനിന്ദ്രിയം, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം, ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൭൫. കതമം തസ്മിം സമയേ സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ സദ്ധാ സദ്ധിന്ദ്രിയം സദ്ധാബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൭൬. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൭൭. കതമം തസ്മിം സമയേ സതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ ¶ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൭൮. കതമം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം ¶ സമ്മാസമാധി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൭൯. കതമം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ ¶ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൮൦. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൮൧. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൮൨. കതമം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി ¶ .
ഇമാനി തസ്മിം സമയേ അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി.
൮൩. കതമം തസ്മിം സമയേ പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി? വിതക്കോ, വിചാരോ, പീതി, സുഖം, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ.
൮൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ സമ്മാസങ്കപ്പോ – അയം തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൮൫. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൮൬. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി? യാ ¶ തസ്മിം സമയേ പീതി പാമോജ്ജം ആമോദനാ പമോദനാ ഹാസോ പഹാസോ വിത്തി ഓദഗ്യം അത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി.
൮൭. കതമം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി.
൮൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി.
൮൯. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ പഞ്ചങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി? സമ്മാദിട്ഠി, സമ്മാസങ്കപ്പോ, സമ്മാവായാമോ, സമ്മാസതി, സമ്മാസമാധി.
൯൦. കതമാ തസ്മിം ¶ സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി.
൯൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ സമ്മാസങ്കപ്പോ – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി.
൯൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാവായാമോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ ¶ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാവായാമോ ഹോതി.
൯൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ ¶ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസതി ഹോതി.
൯൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസമാധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി ¶ – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസമാധി ഹോതി.
അയം തസ്മിം സമയേ പഞ്ചങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി.
൯൫. കതമാനി ¶ തസ്മിം സമയേ സത്ത ബലാനി ഹോന്തി? സദ്ധാബലം, വീരിയബലം, സതിബലം, സമാധിബലം, പഞ്ഞാബലം, ഹിരിബലം, ഓത്തപ്പബലം.
൯൬. കതമം തസ്മിം സമയേ സദ്ധാബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ സദ്ധാ സദ്ധിന്ദ്രിയം സദ്ധാബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സദ്ധാബലം ഹോതി.
൯൭. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി.
൯൮. കതമം തസ്മിം സമയേ സതിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സതിബലം ഹോതി.
൯൯. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി.
൧൦൦. കതമം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ ¶ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ ¶ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാബലം ഹോതി.
൧൦൧. കതമം തസ്മിം സമയേ ഹിരിബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഹിരിബലം ഹോതി.
൧൦൨. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പബലം ഹോതി.
ഇമാനി തസ്മിം സമയേ സത്ത ബലാനി ഹോന്തി.
൧൦൩. കതമേ തസ്മിം സമയേ തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ.
൧൦൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അലോഭോ ഹോതി.
൧൦൫. കതമോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം ¶ അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അദോസോ ഹോതി.
൧൦൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ അമോഹോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… ¶ അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം തസ്മിം സമയേ അമോഹോ ഹോതി.
ഇമേ തസ്മിം സമയേ തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി.
൧൦൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി.
൧൦൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഏകാ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകാ വേദനാ ഹോതി.
൧൦൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഏകാ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ ¶ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകാ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൧൧൦. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ഏകാ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകാ ചേതനാ ഹോതി.
൧൧൧. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ഏകം ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഏകം ചിത്തം ഹോതി.
൧൧൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഏകോ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകോ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൧൩. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഏകോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൧൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഏകോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാസങ്കപ്പോ സമ്മാവായാമോ സമ്മാസതി സമ്മാസമാധി സദ്ധാബലം വീരിയബലം സതിബലം സമാധിബലം പഞ്ഞാബലം ഹിരിബലം ഓത്തപ്പബലം അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ അനഭിജ്ഝാ അബ്യാപാദോ സമ്മാദിട്ഠി ഹിരീ ഓത്തപ്പം കായപസ്സദ്ധി ചിത്തപസ്സദ്ധി കായലഹുതാ ചിത്തലഹുതാ കായമുദുതാ ചിത്തമുദുതാ കായകമ്മഞ്ഞതാ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ കായപാഗുഞ്ഞതാ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ കായുജുകതാ ചിത്തുജുകതാ സതി സമ്പജഞ്ഞം സമഥോ വിപസ്സനാ ¶ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൧൫. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഏകോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം ¶ വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൧൬. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ഏകം മനായതനം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഏകം മനായതനം ഹോതി.
൧൧൭. കതമം തസ്മിം സമയേ ഏകം മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഏകം മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൧൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ ¶ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി.
൧൧൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ¶ , സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി.
൧൨൦. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – അയം തസ്മിം സമയേ ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി.
യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
കോട്ഠാസവാരോ.
സുഞ്ഞതവാരോ
൧൨൧. തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ധമ്മാ ഹോന്തി, ഖന്ധാ ഹോന്തി, ആയതനാനി ഹോന്തി, ധാതുയോ ഹോന്തി, ആഹാരാ ഹോന്തി, ഇന്ദ്രിയാനി ¶ ഹോന്തി, ഝാനം ഹോതി, മഗ്ഗോ ഹോതി, ബലാനി ഹോന്തി, ഹേതൂ ഹോന്തി, ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി, മനായതനം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ധമ്മായതനം ഹോതി, ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൨൨. കതമേ തസ്മിം സമയേ ധമ്മാ ഹോന്തി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ തസ്മിം സമയേ ധമ്മാ ഹോന്തി.
൧൨൩. കതമേ ¶ തസ്മിം സമയേ ഖന്ധാ ഹോന്തി? വേദനാക്ഖന്ധോ, ¶ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ¶ , സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ തസ്മിം സമയേ ഖന്ധാ ഹോന്തി.
൧൨൪. കതമാനി തസ്മിം സമയേ ആയതനാനി ഹോന്തി? മനായതനം, ധമ്മായതനം – ഇമാനി തസ്മിം സമയേ ആയതനാനി ഹോന്തി.
൧൨൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ധാതുയോ ഹോന്തി? മനോവിഞ്ഞാണധാതു, ധമ്മധാതു – ഇമാ തസ്മിം സമയേ ധാതുയോ ഹോന്തി.
൧൨൬. കതമേ തസ്മിം സമയേ ആഹാരാ ഹോന്തി? ഫസ്സാഹാരോ, മനോസഞ്ചേതനാഹാരോ, വിഞ്ഞാണാഹാരോ – ഇമേ തസ്മിം സമയേ ആഹാരാ ഹോന്തി.
൧൨൭. കതമാനി തസ്മിം സമയേ ഇന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി? സദ്ധിന്ദ്രിയം, വീരിയിന്ദ്രിയം, സതിന്ദ്രിയം, സമാധിന്ദ്രിയം, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം, മനിന്ദ്രിയം, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം, ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇമാനി തസ്മിം സമയേ ഇന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി.
൧൨൮. കതമം തസ്മിം സമയേ ഝാനം ഹോതി? വിതക്കോ, വിചാരോ, പീതി, സുഖം, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഝാനം ഹോതി.
൧൨൯. കതമോ തസ്മിം സമയേ മഗ്ഗോ ഹോതി? സമ്മാദിട്ഠി, സമ്മാസങ്കപ്പോ, സമ്മാവായാമോ, സമ്മാസതി, സമ്മാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ മഗ്ഗോ ഹോതി.
൧൩൦. കതമാനി ¶ തസ്മിം സമയേ ബലാനി ഹോന്തി? സദ്ധാബലം, വീരിയബലം, സതിബലം, സമാധിബലം, പഞ്ഞാബലം, ഹിരിബലം, ഓത്തപ്പബലം – ഇമാനി തസ്മിം സമയേ ബലാനി ഹോന്തി.
൧൩൧. കതമേ ¶ തസ്മിം സമയേ ഹേതൂ ഹോന്തി? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ – ഇമേ തസ്മിം സമയേ ഹേതൂ ഹോന്തി.
൧൩൨. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൧൩൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൧൩൪. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൧൩൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി?
൧൩൬. കതമം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി…പേ… ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൧൩൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൩൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൩൯. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൪൦. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി.
൧൪൧. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ മനായതനം ഹോതി…പേ… ഇദം തസ്മിം സമയേ മനായതനം ഹോതി.
൧൪൨. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൧൪൩. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി…പേ… അയം തസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി.
൧൪൪. കതമം തസ്മിം സമയേ ധമ്മായതനം ഹോതി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ധമ്മായതനം ഹോതി.
൧൪൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ധമ്മധാതു ഹോതി? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – അയം തസ്മിം സമയേ ധമ്മധാതു ഹോതി.
യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
സുഞ്ഞതവാരോ.
പഠമം ചിത്തം.
൧൪൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം ¶ സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ദുതിയം ചിത്തം.
൧൪൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ¶ ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി ¶ , മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി, സമ്മാസതി ഹോതി, സമ്മാസമാധി ഹോതി, സദ്ധാബലം ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സതിബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, ഹിരിബലം ഹോതി, ഓത്തപ്പബലം ഹോതി, അലോഭോ ഹോതി, അദോസോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാ ഹോതി, അബ്യാപാദോ ഹോതി, ഹിരീ ഹോതി, ഓത്തപ്പം ഹോതി, കായപസ്സദ്ധി ഹോതി, ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി, കായലഹുതാ ഹോതി, ചിത്തലഹുതാ ഹോതി, കായമുദുതാ ഹോതി, ചിത്തമുദുതാ ഹോതി, കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, കായുജുകതാ ഹോതി, ചിത്തുജുകതാ ഹോതി, സതി ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, സത്തിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി ¶ , പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ഛ ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൪൮. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാസങ്കപ്പോ സമ്മാവായാമോ സമ്മാസതി സമ്മാസമാധി സദ്ധാബലം വീരിയബലം സതിബലം സമാധിബലം ഹിരിബലം ഓത്തപ്പബലം അലോഭോ അദോസോ അനഭിജ്ഝാ അബ്യാപാദോ ഹിരീ ഓത്തപ്പം കായപസ്സദ്ധി ചിത്തപസ്സദ്ധി കായലഹുതാ ചിത്തലഹുതാ കായമുദുതാ ചിത്തമുദുതാ കായകമ്മഞ്ഞതാ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ കായപാഗുഞ്ഞതാ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ കായുജുകതാ ചിത്തുജുകതാ സതി സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
തതിയം ചിത്തം.
൧൪൯. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം ¶ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതുത്ഥം ചിത്തം.
൧൫൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി, സമ്മാസതി ഹോതി, സമ്മാസമാധി ഹോതി, സദ്ധാബലം ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സതിബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, പഞ്ഞാബലം ഹോതി, ഹിരിബലം ഹോതി, ഓത്തപ്പബലം ഹോതി, അലോഭോ ഹോതി, അദോസോ ഹോതി, അമോഹോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാ ഹോതി, അബ്യാപാദോ ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, ഹിരീ ഹോതി, ഓത്തപ്പം ഹോതി, കായപസ്സദ്ധി ഹോതി, ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി, കായലഹുതാ ഹോതി, ചിത്തലഹുതാ ഹോതി, കായമുദുതാ ഹോതി, ചിത്തമുദുതാ ഹോതി, കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി കായപാഗുഞ്ഞതാ ¶ ഹോതി, ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, കായുജുകതാ ഹോതി, ചിത്തുജുകതാ ഹോതി, സതി ഹോതി, സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, വിപസ്സനാ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൫൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൧൫൨. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ¶ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി…പേ….
൧൫൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി…പേ….
൧൫൪. കതമം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി ¶ , ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, പഞ്ചങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൫൫. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാസങ്കപ്പോ സമ്മാവായാമോ സമ്മാസതി സമ്മാസമാധി സദ്ധാബലം വീരിയബലം സതിബലം സമാധിബലം പഞ്ഞാബലം ഹിരിബലം ഓത്തപ്പബലം അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ അനഭിജ്ഝാ അബ്യാപാദോ സമ്മാദിട്ഠി ഹിരീ ഓത്തപ്പം കായപസ്സദ്ധി ചിത്തപസ്സദ്ധി കായലഹുതാ ചിത്തലഹുതാ കായമുദുതാ ചിത്തമുദുതാ കായകമ്മഞ്ഞതാ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ കായപാഗുഞ്ഞതാ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ കായുജുകതാ ചിത്തുജുകതാ സതി സമ്പജഞ്ഞം സമഥോ വിപസ്സനാ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ.
യേ ¶ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ¶ ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
പഞ്ചമം ചിത്തം.
൧൫൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ഛട്ഠം ചിത്തം.
൧൫൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി, സമ്മാസതി ഹോതി, സമ്മാസമാധി ഹോതി, സദ്ധാബലം ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സതിബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, ഹിരിബലം ഹോതി, ഓത്തപ്പബലം ഹോതി, അലോഭോ ഹോതി, അദോസോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാ ഹോതി, അബ്യാപാദോ ഹോതി, ഹിരീ ഹോതി, ഓത്തപ്പം ഹോതി, കായപസ്സദ്ധി ഹോതി, ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി, കായലഹുതാ ഹോതി, ചിത്തലഹുതാ ഹോതി, കായമുദുതാ ഹോതി, ചിത്തമുദുതാ ഹോതി, കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി ¶ , ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, കായുജുകതാ ഹോതി, ചിത്തുജുകതാ ഹോതി, സതി ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി ¶ , സത്തിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി ¶ , ഛ ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൫൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാസങ്കപ്പോ സമ്മാവായാമോ സമ്മാസതി സമ്മാസമാധി സദ്ധാബലം വീരിയബലം സതിബലം സമാധിബലം ഹിരിബലം ഓത്തപ്പബലം അലോഭോ അദോസോ അനഭിജ്ഝാ അബ്യാപാദോ ഹിരീ ഓത്തപ്പം കായപസ്സദ്ധി ചിത്തപസ്സദ്ധി കായലഹുതാ ചിത്തലഹുതാ കായമുദുതാ ചിത്തമുദുതാ കായകമ്മഞ്ഞതാ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ കായപാഗുഞ്ഞതാ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ കായുജുകതാ ചിത്തുജുകതാ സതി സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ.
യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ ¶ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
സത്തമം ചിത്തം.
൧൫൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അട്ഠമം ചിത്തം.
അട്ഠ കാമാവചരമഹാകുസലചിത്താനി.
ദുതിയഭാണവാരോ.
രൂപാവചരകുസലം
ചതുക്കനയോ
൧൬൦. കതമേ ¶ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം [പഠമജ്ഝാനം (സീ.)] ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൬൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ അജ്ഝത്തം സമ്പസാദനം ചേതസോ ഏകോദിഭാവം ¶ അവിതക്കം അവിചാരം സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം [ദുതിയജ്ഝാനം (സീ.)] ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, തിവങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൬൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി ¶ പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ ¶ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ ¶ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൬൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം ¶ സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി പീതിയാ ച വിരാഗാ ഉപേക്ഖകോ ച വിഹരതി സതോ ച സമ്പജാനോ സുഖഞ്ച കായേന പടിസംവേദേതി, യം തം അരിയാ ആചിക്ഖന്തി – ‘‘ഉപേക്ഖകോ സതിമാ സുഖവിഹാരീ’’തി തതിയം ഝാനം [തതിയജ്ഝാനം (സീ.)] ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ദുവങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൬൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ¶ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൬൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സുഖസ്സ ച പഹാനാ ദുക്ഖസ്സ ച പഹാനാ പുബ്ബേവ സോമനസ്സദോമനസ്സാനം അത്ഥങ്ഗമാ അദുക്ഖമസുഖം ഉപേക്ഖാസതിപാരിസുദ്ധിം ചതുത്ഥം ഝാനം ¶ [ചതുത്ഥജ്ഝാനം (സീ.)] ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി ¶ , വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ¶ ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ദുവങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി ¶ , തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൬൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതുക്കനയോ.
പഞ്ചകനയോ
൧൬൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം ¶ – തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൬൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അവിതക്കം വിചാരമത്തം സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ¶ ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൬൯. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൭൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി ¶ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി ¶ , സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, തിവങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൭൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം ¶ വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ ¶ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൭൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി പീതിയാ ച വിരാഗാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ¶ ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ദുവങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൭൩. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ¶ ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൭൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം [പഞ്ചമജ്ഝാനം (സീ.)] ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി…പേ… പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, അട്ഠിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ദുവങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ ¶ പന തസ്മിം സമയേ ¶ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൭൫. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാവായാമോ…പേ… പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
പഞ്ചകനയോ.
ചതസ്സോ പടിപദാ
൧൭൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം [ദുക്ഖാപടിപദം (ബഹൂസു)] ദന്ധാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൭൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൭൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ¶ [സുഖാപടിപദം (ബഹൂസു)] ദന്ധാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൭൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ¶ പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൧൮൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പഥവീകസിണം – തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതസ്സോ പടിപദാ.
ചത്താരി ആരമ്മണാനി
൧൮൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ¶ ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം – തസ്മിം സമയേ ¶ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചത്താരി ആരമ്മണാനി.
സോളസക്ഖത്തുകം
൧൮൬. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം ¶ പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൮൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ¶ പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി ¶ …പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ¶ ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ¶ അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൯൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം ¶ പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ¶ ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ¶ പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം ¶ പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം പഥവീകസിണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം പഥവീകസിണം – തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
സോളസക്ഖത്തുകം.
അട്ഠകസിണം സോളസക്ഖത്തുകം
൨൦൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ആപോകസിണം…പേ… തേജോകസിണം…പേ… വായോകസിണം…പേ… നീലകസിണം…പേ… പീതകസിണം…പേ… ലോഹിതകസിണം…പേ… ഓദാതകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അട്ഠകസിണം സോളസക്ഖത്തുകം.
അഭിഭായതനാനി പരിത്താനി
൨൦൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി താനി ¶ അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം ¶ …പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ¶ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതസ്സോ പടിപദാ
൨൦൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ¶ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൦൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ¶ …പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതസ്സോ പടിപദാ.
ദ്വേ ആരമ്മണാനി
൨൧൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ¶ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം…പേ… അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ദ്വേ ആരമ്മണാനി.
അട്ഠക്ഖത്തുകം
൨൧൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ¶ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ¶ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം ¶ പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… ¶ പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൧൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ¶ ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ¶ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി ¶ പസ്സതി പരിത്താനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം പരിത്താരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം പരിത്താരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അട്ഠക്ഖത്തുകം.
ഇദമ്പി അട്ഠക്ഖത്തുകം
൨൨൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി സുവണ്ണദുബ്ബണ്ണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ¶ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പരിത്താനി സുവണ്ണദുബ്ബണ്ണാനി ¶ , താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ഇദമ്പി അട്ഠക്ഖത്തുകം.
അപ്പമാണാനി
൨൨൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതസ്സോ പടിപദാ
൨൨൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ¶ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ¶ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ¶ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൨൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… ¶ തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതസ്സോ പടിപദാ.
ദ്വേ ആരമ്മണാനി
൨൩൨. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ¶ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ദ്വേ ആരമ്മണാനി.
അപരമ്പി അട്ഠക്ഖത്തുകം
൨൩൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം ¶ അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ¶ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൩൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ¶ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം ¶ സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ ¶ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ¶ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം പരിത്തം അപ്പമാണാരമ്മണം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പമാണം ¶ അപ്പമാണാരമ്മണം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അപരമ്പി അട്ഠക്ഖത്തുകം.
ഇദമ്പി അട്ഠക്ഖത്തുകം
൨൪൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി സുവണ്ണദുബ്ബണ്ണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി അപ്പമാണാനി സുവണ്ണദുബ്ബണ്ണാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ഇദമ്പി അട്ഠക്ഖത്തുകം.
൨൪൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി നീലാനി നീലവണ്ണാനി നീലനിദസ്സനാനി നീലനിഭാസാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ ¶ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ¶ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി പീതാനി പീതവണ്ണാനി പീതനിദസ്സനാനി പീതനിഭാസാനി…പേ… ലോഹിതകാനി ലോഹിതകവണ്ണാനി ലോഹിതകനിദസ്സനാനി ലോഹിതകനിഭാസാനി…പേ… ഓദാതാനി ഓദാതവണ്ണാനി ഓദാതനിദസ്സനാനി ഓദാതനിഭാസാനി, താനി അഭിഭുയ്യ ജാനാമി പസ്സാമീതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ഇമാനിപി അഭിഭായതനാനി സോളസക്ഖത്തുകാനി.
തീണി വിമോക്ഖാനി സോളസക്ഖത്തുകാനി
൨൪൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം ¶ സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി രൂപീ രൂപാനി പസ്സതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൪൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സുഭന്തി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ¶ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ഇമാനിപി തീണി വിമോക്ഖാനി സോളസക്ഖത്തുകാനി.
ചത്താരി ബ്രഹ്മവിഹാരഝാനാനി സോളസക്ഖത്തുകാനി
൨൫൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി പീതിയാ ച വിരാഗാ…പേ… തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി അവിതക്കം വിചാരമത്തം ¶ സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ¶ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി പീതിയാ ച ¶ വിരാഗാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മേത്താസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി കരുണാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൫൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി കരുണാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മുദിതാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… പഠമം ¶ ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി മുദിതാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചത്താരി ബ്രഹ്മവിഹാരഝാനാനി [ബ്രഹ്മവിഹാരജ്ഝാനാനി (സീ. സ്യാ.)] സോളസക്ഖത്തുകാനി.
അസുഭഝാനം സോളസക്ഖത്തുകം
൨൬൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഉദ്ധുമാതകസഞ്ഞാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി വിനീലകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… വിപുബ്ബകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… വിച്ഛിദ്ദകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… വിക്ഖായിതകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… വിക്ഖിത്തകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… ഹതവിക്ഖിത്തകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… ലോഹിതകസഞ്ഞാസഹഗതം…പേ… പുളവകസഞ്ഞാസഹഗതം [പുളുവകസഞ്ഞാസഹഗതം (ക.)] …പേ… അട്ഠികസഞ്ഞാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അസുഭഝാനം [അസുഭജ്ഝാനം (സീ. സ്യാ.)] സോളസക്ഖത്തുകം.
രൂപാവചരകുസലം.
അരൂപാവചരകുസലം
ചത്താരി അരൂപഝാനാനി [അരൂപജ്ഝാനാനി (സീ. സ്യാ.)] സോളസക്ഖത്തുകാനി
൨൬൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ആകാസാനഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം ¶ സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൬൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചത്താരി അരൂപഝാനാനി സോളസക്ഖത്തുകാനി.
അരൂപാവചരകുസലം.
തേഭൂമകകുസലം
കാമാവചരകുസലം
൨൬൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം ¶ ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൭൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ… ¶ സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം…പേ… സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ¶ ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ¶ അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
കാമാവചരകുസലം.
രൂപാവചരകുസലം
൨൭൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൭൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ¶ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
രൂപാവചരകുസലം.
അരൂപാവചരകുസലം
൨൭൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം ¶ അമനസികാരാ ആകാസാനഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ¶ ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൭൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ¶ ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ¶ വീരിയാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൭൫. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൭൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം…പേ… ഛന്ദാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ¶ വീരിയാധിപതേയ്യം ¶ ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം ഹീനം…പേ… മജ്ഝിമം…പേ… പണീതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അരൂപാവചരകുസലം.
ലോകുത്തരകുസലം
സുദ്ധികപടിപദാ
൨൭൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി, സമ്മാവാചാ ഹോതി, സമ്മാകമ്മന്തോ ഹോതി, സമ്മാആജീവോ ഹോതി, സമ്മാവായാമോ ഹോതി, സമ്മാസതി ഹോതി, സമ്മാസമാധി ഹോതി, സദ്ധാബലം ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സതിബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, പഞ്ഞാബലം ഹോതി, ഹിരിബലം ഹോതി, ഓത്തപ്പബലം ഹോതി, അലോഭോ ഹോതി, അദോസോ ഹോതി, അമോഹോ ¶ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാ ഹോതി, അബ്യാപാദോ ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, ഹിരീ ഹോതി, ഓത്തപ്പം ഹോതി, കായപസ്സദ്ധി ഹോതി, ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി, കായലഹുതാ ഹോതി, ചിത്തലഹുതാ ഹോതി, കായമുദുതാ ഹോതി, ചിത്തമുദുതാ ഹോതി, കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി, കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി, കായുജുകതാ ഹോതി, ചിത്തുജുകതാ ഹോതി, സതി ഹോതി, സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, വിപസ്സനാ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ¶ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൨൭൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൨൭൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ¶ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൨൮൦. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൨൮൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൨൮൨. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൨൮൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ സമ്മാസങ്കപ്പോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൨൮൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൨൮൫. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പീതി പാമോജ്ജം ആമോദനാ പമോദനാ ഹാസോ പഹാസോ വിത്തി ഓദഗ്യം അത്തമനതാ ചിത്തസ്സ പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ – അയം തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി.
൨൮൬. കതമം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി.
൨൮൭. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ¶ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൨൮൮. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ സദ്ധാ സദ്ധിന്ദ്രിയം സദ്ധാബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സദ്ധിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൮൯. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൦. കതമം തസ്മിം സമയേ സതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൧. കതമം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ ¶ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ ¶ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൨. കതമം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ ¶ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൩. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൪. കതമം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം ¶ തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൫. കതമം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ¶ ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൬. കതമം തസ്മിം സമയേ അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തേസം ധമ്മാനം അനഞ്ഞാതാനം അദിട്ഠാനം അപ്പത്താനം അവിദിതാനം അസച്ഛികതാനം സച്ഛികിരിയായ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ ¶ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൨൯൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ ¶ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി.
൨൯൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ¶ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ സമ്മാസങ്കപ്പോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഹോതി.
൨൯൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാവാചാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചതൂഹി വചീദുച്ചരിതേഹി ആരതി വിരതി പടിവിരതി വേരമണീ അകിരിയാ അകരണം അനജ്ഝാപത്തി വേലാഅനതിക്കമോ സേതുഘാതോ സമ്മാവാചാ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാവാചാ ഹോതി.
൩൦൦. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സമ്മാകമ്മന്തോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തീഹി കായദുച്ചരിതേഹി ആരതി വിരതി പടിവിരതി വേരമണീ അകിരിയാ അകരണം അനജ്ഝാപത്തി വേലാഅനതിക്കമോ സേതുഘാതോ സമ്മാകമ്മന്തോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാകമ്മന്തോ ഹോതി.
൩൦൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാആജീവോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാആജീവാ ആരതി വിരതി പടിവിരതി വേരമണീ അകിരിയാ അകരണം അനജ്ഝാപത്തി വേലാഅനതിക്കമോ സേതുഘാതോ സമ്മാആജീവോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാആജീവോ ഹോതി.
൩൦൨. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സമ്മാവായാമോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ ¶ വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാവായാമോ ഹോതി.
൩൦൩. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസതി ഹോതി.
൩൦൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമ്മാസമാധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാസമാധി ഹോതി.
൩൦൫. കതമം തസ്മിം സമയേ സദ്ധാബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ സദ്ധാ സദ്ധിന്ദ്രിയം സദ്ധാബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സദ്ധാബലം ഹോതി.
൩൦൬. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി.
൩൦൭. കതമം ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ സതിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ ¶ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സതിബലം ഹോതി.
൩൦൮. കതമം തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി.
൩൦൯. കതമം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ ¶ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാബലം ഹോതി.
൩൧൦. കതമം തസ്മിം സമയേ ഹിരിബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഹിരിബലം ഹോതി.
൩൧൧. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പബലം ഹോതി.
൩൧൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അലോഭോ ഹോതി.
൩൧൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അദോസോ ഹോതി.
൩൧൪. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ അമോഹോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ ¶ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ അമോഹോ ഹോതി.
൩൧൫. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ അനഭിജ്ഝാ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അനഭിജ്ഝാ ഹോതി.
൩൧൬. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ അബ്യാപാദോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അബ്യാപാദോ ഹോതി.
൩൧൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി.
൩൧൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഹിരീ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഹിരീ ഹോതി.
൩൧൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഓത്തപ്പം ഹോതി.
൩൨൦. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ കായപസ്സദ്ധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ പസ്സദ്ധി പടിപസ്സദ്ധി പസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭിതത്തം പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ ¶ – അയം തസ്മിം സമയേ കായപസ്സദ്ധി ഹോതി.
൩൨൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ¶ പസ്സദ്ധി പടിപസ്സദ്ധി പസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭനാ പടിപസ്സമ്ഭിതത്തം പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തപസ്സദ്ധി ഹോതി.
൩൨൨. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായലഹുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ കായലഹുതാ ഹോതി.
൩൨൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തലഹുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ ¶ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തലഹുതാ ഹോതി.
൩൨൪. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായമുദുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ കായമുദുതാ ഹോതി.
൩൨൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തമുദുതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തമുദുതാ ഹോതി.
൩൨൬. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം ¶ കമ്മഞ്ഞഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ കായകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി.
൩൨൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം കമ്മഞ്ഞഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ ഹോതി.
൩൨൮. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ പഗുണതാ പഗുണത്തം പഗുണഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ കായപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി.
൩൨൯. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ പഗുണതാ പഗുണത്തം പഗുണഭാവോ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ ഹോതി.
൩൩൦. കതമാ തസ്മിം സമയേ കായുജുകതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വേദനാക്ഖന്ധസ്സ സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ ഉജുതാ ഉജുകതാ അജിമ്ഹതാ അവങ്കതാ അകുടിലതാ – അയം തസ്മിം സമയേ കായുജുകതാ ഹോതി.
൩൩൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തുജുകതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉജുതാ ഉജുകതാ അജിമ്ഹതാ അവങ്കതാ അകുടിലതാ – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തുജുകതാ ഹോതി.
൩൩൨. കതമാ തസ്മിം സമയേ സതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസ്സനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം സമ്മാസതി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം ¶ മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സതി ഹോതി.
൩൩൩. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമ്പജഞ്ഞം ഹോതി.
൩൩൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമഥോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ സമഥോ ഹോതി.
൩൩൫. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ വിപസ്സനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ ¶ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം ¶ അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ വിപസ്സനാ ഹോതി.
൩൩൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ പഗ്ഗാഹോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം സമ്മാവായാമോ വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ പഗ്ഗാഹോ ഹോതി.
൩൩൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ അവിക്ഖേപോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം സമ്മാസമാധി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം തസ്മിം സമയേ അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, നവിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, സത്ത ബലാനി ഹോന്തി, തയോ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി, ഏകാ വേദനാ ഹോതി, ഏകാ സഞ്ഞാ ഹോതി, ഏകാ ചേതനാ ഹോതി, ഏകം ചിത്തം ഹോതി, ഏകോ വേദനാക്ഖന്ധോ ¶ ഹോതി, ഏകോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ഹോതി, ഏകം മനായതനം ഹോതി, ഏകം മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൩൩൮. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ¶ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ സദ്ധിന്ദ്രിയം വീരിയിന്ദ്രിയം സതിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം പഞ്ഞിന്ദ്രിയം ¶ ജീവിതിന്ദ്രിയം അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയം സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാസങ്കപ്പോ സമ്മാവാചാ സമ്മാകമ്മന്തോ സമ്മാആജീവോ സമ്മാവായാമോ സമ്മാസതി സമ്മാസമാധി സദ്ധാബലം വീരിയബലം സതിബലം സമാധിബലം പഞ്ഞാബലം ഹിരിബലം ഓത്തപ്പബലം അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ അനഭിജ്ഝാ അബ്യാപാദോ സമ്മാദിട്ഠി ഹിരീ ഓത്തപ്പം കായപസ്സദ്ധി ചിത്തപസ്സദ്ധി കായലഹുതാ ചിത്തലഹുതാ കായമുദുതാ ചിത്തമുദുതാ കായകമ്മഞ്ഞതാ ചിത്തകമ്മഞ്ഞതാ കായപാഗുഞ്ഞതാ ചിത്തപാഗുഞ്ഞതാ കായുജുകതാ ചിത്തുജുകതാ സതി സമ്പജഞ്ഞം സമഥോ വിപസ്സനാ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൩൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി ¶ നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ ¶ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ ¶ …പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
സുദ്ധികപടിപദാ.
സുഞ്ഞതം
൩൪൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി ¶ നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം ¶ വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
സുഞ്ഞതം.
സുഞ്ഞതമൂലകപടിപദാ
൩൪൫. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൭. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ¶ ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൪൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം ¶ പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
സുഞ്ഞതമൂലകപടിപദാ.
അപ്പണിഹിതം
൩൫൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൫൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ¶ ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അപ്പണിഹിതം.
അപ്പണിഹിതമൂലകപടിപദാ
൩൫൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ¶ ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൫൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൫൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൫൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൫൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ¶ ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ¶ അപ്പണിഹിതം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അപ്പണിഹിതമൂലകപടിപദാ.
വീസതി മഹാനയാ
൩൫൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം മഗ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സതിപട്ഠാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമ്മപ്പധാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഇദ്ധിപാദം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഇന്ദ്രിയം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബലം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സച്ചം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമഥം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധമ്മം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഖന്ധം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആയതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധാതും ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആഹാരം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഫസ്സം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം വേദനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സഞ്ഞം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചേതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചിത്തം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ ¶ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
വീസതി മഹാനയാ.
അധിപതി
൩൫൮. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൫൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം ¶ സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം ¶ …പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൩൬൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം മഗ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സതിപട്ഠാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമ്മപ്പധാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഇദ്ധിപാദം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഇന്ദ്രിയം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബലം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ¶ സച്ചം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമഥം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധമ്മം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഖന്ധം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആയതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധാതും ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആഹാരം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഫസ്സം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം വേദനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സഞ്ഞം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചേതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചിത്തം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… ¶ പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
അധിപതി.
പഠമോ മഗ്ഗോ.
൩൬൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം കാമരാഗബ്യാപാദാനം തനുഭാവായ ദുതിയായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ദുതിയോ മഗ്ഗോ.
൩൬൨. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം കാമരാഗബ്യാപാദാനം അനവസേസപ്പഹാനായ തതിയായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
തതിയോ മഗ്ഗോ.
൩൬൩. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം രൂപരാഗഅരൂപരാഗമാനഉദ്ധച്ചഅവിജ്ജായ അനവസേസപ്പഹാനായ ചതുത്ഥായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ¶ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ…പേ….
൩൬൪. കതമം തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തേസം ധമ്മാനം ഞാതാനം ദിട്ഠാനം പത്താനം വിദിതാനം സച്ഛികതാനം സച്ഛികിരിയായ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ ¶ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം, ഇദം തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
ചതുത്ഥോ മഗ്ഗോ.
ലോകുത്തരം ചിത്തം.
ദ്വാദസ അകുസലാനി
൩൬൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, മിച്ഛാസമാധി ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സമാധിബലം ¶ ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി, അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, ലോഭോ ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, അഭിജ്ഝാ ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി ¶ , അനോത്തപ്പം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി ¶ ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൩൬൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൩൬൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൩൬൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൩൬൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൩൭൦. കതമം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം ¶ പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൩൭൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ¶ – അയം തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൩൭൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ ¶ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൩൭൩. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പീതി പാമോജ്ജം ആമോദനാ പമോദനാ ഹാസോ പഹാസോ വിത്തി ഓദഗ്യം അത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി.
൩൭൪. കതമം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി.
൩൭൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം മിച്ഛാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൩൭൬. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം മിച്ഛാവായാമോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൩൭൭. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ¶ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം മിച്ഛാസമാധി – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി?
൩൭൮. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൩൭൯. കതമം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൩൮൦. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ ¶ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൩൮൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ [പടിഗ്ഗാഹോ (സീ. സ്യാ.)] അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ [വിപരിയേസഗാഹോ (ക.)] – അയം തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി.
൩൮൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ¶ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ മിച്ഛാസങ്കപ്പോ – അയം തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി.
൩൮൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ ¶ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം മിച്ഛാവായാമോ – അയം തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി.
൩൮൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാസമാധി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം മിച്ഛാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാസമാധി ഹോതി.
൩൮൫. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം മിച്ഛാവായാമോ – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയബലം ഹോതി.
൩൮൬. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സമാധിബലം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം മിച്ഛാസമാധി – ഇദം തസ്മിം ¶ സമയേ സമാധിബലം ഹോതി.
൩൮൭. കതമം തസ്മിം സമയേ അഹിരികബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ന ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ അഹിരികബലം ഹോതി.
൩൮൮. കതമം തസ്മിം സമയേ അനോത്തപ്പബലം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ന ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ അനോത്തപ്പബലം ഹോതി.
൩൮൯. കതമോ തസ്മിം സമയേ ലോഭോ ഹോതി? യോ ¶ തസ്മിം സമയേ ലോഭോ ലുബ്ഭനാ ലുബ്ഭിതത്തം സാരാഗോ സാരജ്ജനാ സാരജ്ജിതത്തം അഭിജ്ഝാ ലോഭോ അകുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ ലോഭോ ഹോതി.
൩൯൦. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ മോഹോ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞാണം അദസ്സനം അനഭിസമയോ അനനുബോധോ അസമ്ബോധോ അപ്പടിവേധോ അസംഗാഹനാ അപരിയോഗാഹനാ അസമപേക്ഖനാ അപച്ചവേക്ഖനാ അപച്ചക്ഖകമ്മം ദുമ്മേജ്ഝം ബാല്യം അസമ്പജഞ്ഞം മോഹോ പമോഹോ സമ്മോഹോ അവിജ്ജാ അവിജ്ജോഘോ അവിജ്ജായോഗോ അവിജ്ജാനുസയോ അവിജ്ജാപരിയുട്ഠാനം അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ മോഹോ ഹോതി.
൩൯൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ അഭിജ്ഝാ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ലോഭോ ലുബ്ഭനാ ലുബ്ഭിതത്തം സാരാഗോ സാരജ്ജനാ സാരജ്ജിതത്തം അഭിജ്ഝാ ലോഭോ അകുസലമൂലം – അയം തസ്മിം സമയേ അഭിജ്ഝാ ഹോതി.
൩൯൨. കതമാ തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ¶ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ ¶ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം തസ്മിം സമയേ മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി.
൩൯൩. കതമം തസ്മിം സമയേ അഹിരികം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ന ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന ന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ അഹിരികം ഹോതി.
൩൯൪. കതമം തസ്മിം സമയേ അനോത്തപ്പം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ന ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന ന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ അനോത്തപ്പം ഹോതി.
൩൯൫. കതമോ തസ്മിം സമയേ സമഥോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം മിച്ഛാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ സമഥോ ഹോതി.
൩൯൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ പഗ്ഗാഹോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ ¶ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം മിച്ഛാവായാമോ – അയം തസ്മിം സമയേ പഗ്ഗാഹോ ഹോതി.
൩൯൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ അവിക്ഖേപോ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ¶ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം മിച്ഛാസമാധി – അയം തസ്മിം സമയേ അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ചത്താരി ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ¶ ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൩൯൮. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാദിട്ഠി മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ മിച്ഛാസമാധി വീരിയബലം സമാധിബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം ലോഭോ മോഹോ അഭിജ്ഝാ മിച്ഛാദിട്ഠി അഹിരികം അനോത്തപ്പം സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ¶ ധമ്മാ അകുസലാ.
൩൯൯. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൦൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, മിച്ഛാസമാധി ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി, അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, ലോഭോ ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, അഭിജ്ഝാ ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി, അനോത്തപ്പം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ¶ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി ¶ , ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, പഞ്ചങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, തിവങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ചത്താരി ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ¶ ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൪൦൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ മിച്ഛാസമാധി വീരിയബലം സമാധിബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം ലോഭോ മോഹോ അഭിജ്ഝാ അഹിരികം അനോത്തപ്പം സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൦൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൦൩. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ¶ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, മിച്ഛാസമാധി ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി, അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, ലോഭോ ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, അഭിജ്ഝാ ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി, അനോത്തപ്പം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൦൪. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൦൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം ¶ വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി…പേ….
൪൦൬. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം ¶ വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി…പേ….
൪൦൭. കതമം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ¶ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ചതുരങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ചത്താരി ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൪൦൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാദിട്ഠി മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ മിച്ഛാസമാധി വീരിയബലം സമാധിബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം ലോഭോ മോഹോ അഭിജ്ഝാ മിച്ഛാദിട്ഠി അഹിരികം അനോത്തപ്പം സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം ¶ – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൦൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൧൦. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി ¶ , ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, മിച്ഛാസമാധി ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി, അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, ലോഭോ ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, അഭിജ്ഝാ ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി, അനോത്തപ്പം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
തസ്മിം ¶ ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി ¶ , ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, തിവങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ചത്താരി ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൪൧൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ മിച്ഛാസമാധി വീരിയബലം സമാധിബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം ലോഭോ മോഹോ അഭിജ്ഝാ അഹിരികം അനോത്തപ്പം സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ¶ ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൧൨. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൧൩. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ¶ ഹോതി ദോമനസ്സസഹഗതം പടിഘസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ദുക്ഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, മിച്ഛാസമാധി ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി, അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, ദോസോ ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, ബ്യാപാദോ ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി, അനോത്തപ്പം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം ¶ സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൧൪. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൧൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം അസാതം ചേതസികം ദുക്ഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി…പേ….
൪൧൬. കതമം തസ്മിം സമയേ ദുക്ഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം അസാതം ചേതസികം ദുക്ഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം ¶ ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ ¶ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ദുക്ഖം ഹോതി…പേ….
൪൧൭. കതമം തസ്മിം സമയേ ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം അസാതം ചേതസികം ദുക്ഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ….
൪൧൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ ദോസോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ദോസോ ദുസ്സനാ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം തസ്മിം സമയേ ദോസോ ഹോതി…പേ….
൪൧൯. കതമോ തസ്മിം സമയേ ബ്യാപാദോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ദോസോ ദുസ്സനാ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം തസ്മിം സമയേ ബ്യാപാദോ ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, തിവങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ചത്താരി ബലാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ഹേതൂ ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി ¶ , ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൪൨൦. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ ¶ മിച്ഛാസമാധി വീരിയബലം സമാധിബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം ദോസോ മോഹോ ബ്യാപാദോ അഹിരികം അനോത്തപ്പം സമഥോ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൨൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ദോമനസ്സസഹഗതം പടിഘസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൨൨. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം വിചികിച്ഛാസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ¶ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി, അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, വിചികിച്ഛാ ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി, അനോത്തപ്പം ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൨൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ….
൪൨൪. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി…പേ….
൪൨൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ വിചികിച്ഛാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ കങ്ഖാ കങ്ഖായനാ കങ്ഖായിതത്തം വിമതി വിചികിച്ഛാ ദ്വേള്ഹകം ദ്വേധാപഥോ സംസയോ അനേകംസഗ്ഗാഹോ ആസപ്പനാ പരിസപ്പനാ അപരിയോഗാഹനാ ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചികിച്ഛാ ഹോതി…പേ… ¶ യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, ചത്താരി ഇന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി ¶ , ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, ദുവങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, തീണി ബലാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഹേതു ഹോതി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി ¶ , ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൪൨൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ വീരിയബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം വിചികിച്ഛാ മോഹോ അഹിരികം അനോത്തപ്പം പഗ്ഗാഹോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൨൭. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഉദ്ധച്ചസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ… യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി, മിച്ഛാസങ്കപ്പോ ഹോതി, മിച്ഛാവായാമോ ഹോതി, മിച്ഛാസമാധി ഹോതി, വീരിയബലം ഹോതി, സമാധിബലം ഹോതി, അഹിരികബലം ഹോതി ¶ , അനോത്തപ്പബലം ഹോതി, ഉദ്ധച്ചം ഹോതി, മോഹോ ഹോതി, അഹിരികം ഹോതി, അനോത്തപ്പം ഹോതി, സമഥോ ഹോതി, പഗ്ഗാഹോ ഹോതി, അവിക്ഖേപോ ഹോതി; യേ ¶ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൪൨൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ….
൪൨൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ഉദ്ധച്ചം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഉദ്ധച്ചം അവൂപസമോ ചേതസോ വിക്ഖേപോ ഭന്തത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ¶ ഉദ്ധച്ചം ഹോതി ¶ …പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ചതുരങ്ഗികം ഝാനം ഹോതി, തിവങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഹോതി, ചത്താരി ബലാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഹേതു ഹോതി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ…പേ….
൪൩൦. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം മിച്ഛാസങ്കപ്പോ മിച്ഛാവായാമോ മിച്ഛാസമാധി വീരിയബലം സമാധിബലം അഹിരികബലം അനോത്തപ്പബലം ഉദ്ധച്ചം മോഹോ അഹിരികം അനോത്തപ്പം സമഥോ ¶ പഗ്ഗാഹോ അവിക്ഖേപോ; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
ദ്വാദസ അകുസലചിത്താനി.
അബ്യാകതവിപാകോ
കുസലവിപാകപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി
൪൩൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രൂപാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൪൩൨. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൩൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൪൩൪. കതമാ ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൪൩൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൪൩൬. കതമം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൪൩൭. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി.
൪൩൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൪൩൯. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൪൦. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ¶ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൪൧. കതമം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ¶ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൪൪൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ ¶ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൪൪൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ ¶ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം സദ്ദാരമ്മണം…പേ… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഗന്ധാരമ്മണം…പേ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രസാരമ്മണം…പേ… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി സുഖസഹഗതം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സുഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൪൪൪. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൪൫. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം കായികം സാതം കായികം സുഖം കായസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൪൪൬. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൪൪൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം ¶ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൪൪൮. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൪൪൯. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ കായികം സാതം കായികം സുഖം കായസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി.
൪൫൦. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൪൫൧. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൫൨. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ സുഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ കായികം സാതം കായികം സുഖം കായസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൫൩. കതമം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ ¶ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ കായവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൪൫൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ ¶ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കുസലവിപാകാനി പഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി.
കുസലവിപാകമനോധാതു
൪൫൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി ¶ , ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി ¶ , ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൪൫൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൫൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൪൫൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൪൫൯. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൪൬൦. കതമം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൪൬൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ – അയം ¶ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൪൬൨. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൪൬൩. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി? യം ¶ തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി.
൪൬൪. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൪൬൫. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൬൬. കതമം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൬൭. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ ¶ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൪൬൮. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ¶ ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കുസലവിപാകാ മനോധാതു.
കുസലവിപാകമനോവിഞ്ഞാണധാതുസോമനസ്സസഹഗതാ
൪൬൯. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ ¶ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ¶ ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൪൭൦. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൭൧. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൪൭൨. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൪൭൩. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി. യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൪൭൪. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൪൭൫. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ ¶ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൪൭൬. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൪൭൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ പീതി പാമോജ്ജം ആമോദനാ പമോദനാ ഹാസോ പഹാസോ വിത്തി ഓദഗ്യം അത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം തസ്മിം സമയേ പീതി ഹോതി.
൪൭൮. കതമം ¶ ¶ തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സുഖം ഹോതി.
൪൭൯. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൪൮൦. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൮൧. കതമം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ¶ ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൮൨. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൪൮൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ¶ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കുസലവിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു സോമനസ്സസഹഗതാ.
കുസലവിപാകമനോവിഞ്ഞാണധാതുഉപേക്ഖാസഹഗതാ
൪൮൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ¶ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൪൮൫. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൪൮൬. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി.
൪൮൭. കതമാ തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ സഞ്ഞാ ഹോതി.
൪൮൮. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ ചേതയിതത്തം – അയം ¶ തസ്മിം സമയേ ചേതനാ ഹോതി.
൪൮൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ ചിത്തം ഹോതി.
൪൯൦. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ തക്കോ വിതക്കോ സങ്കപ്പോ അപ്പനാ ബ്യപ്പനാ ചേതസോ അഭിനിരോപനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിതക്കോ ഹോതി.
൪൯൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചാരോ വിചാരോ അനുവിചാരോ ഉപവിചാരോ ചിത്തസ്സ അനുസന്ധാനതാ അനുപേക്ഖനതാ – അയം തസ്മിം സമയേ വിചാരോ ഹോതി.
൪൯൨. കതമാ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖാ ഹോതി.
൪൯൩. കതമാ ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൪൯൪. കതമം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം ¶ തസ്മിം സമയേ ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം തസ്മിം സമയേ മനിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൯൫. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൪൯൬. കതമം ¶ തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തേസം അരൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തസ്മിം സമയേ ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൪൯൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കുസലവിപാകാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു.
അട്ഠമഹാവിപാകാ
൪൯൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന ¶ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി ¶ …പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ… അലോഭോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… അദോസോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അട്ഠമഹാവിപാകാ.
രൂപാവചരവിപാകാ
൪൯൯. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ¶ ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ രൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ രൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
രൂപാവചരവിപാകാ.
അരൂപാവചരവിപാകാ
൫൦൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ആകാസാനഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ¶ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ അരൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ആകാസാനഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ¶ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ അരൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ അരൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ ¶ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ¶ സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൪. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ¶ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ അരൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ ¶ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അരൂപാവചരവിപാകാ.
ലോകുത്തരവിപാക-പഠമമഗ്ഗവിപാകാ
സുദ്ധികപടിപദാ
൫൦൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ ¶ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ ¶ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ ¶ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ¶ ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൮. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൦൯. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ¶ അനിമിത്തന്തി ¶ വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
സുദ്ധികപടിപദാ.
സുദ്ധികസുഞ്ഞതം
൫൧൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ അനിമിത്തം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം ¶ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ¶ ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ…പേ… സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
സുദ്ധികസുഞ്ഞതം.
സുഞ്ഞതപടിപദാ
൫൧൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി ¶ …പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ ¶ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ ¶ ¶ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൧൮. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ ¶ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ¶ …പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ ¶ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
സുഞ്ഞതപടിപദാ.
സുദ്ധികഅപ്പണിഹിതം
൫൧൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അനിമിത്തം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം ¶ സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ¶ ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ…പേ… അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… ¶ അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
സുദ്ധികഅപ്പണിഹിതം.
അപ്പണിഹിതപടിപദാ
൫൨൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ ¶ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൪. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… ¶ പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ¶ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ¶ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ¶ ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൨൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അപ്പണിഹിതപടിപദാ.
വീസതി മഹാനയാ
൫൨൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം മഗ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സതിപട്ഠാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമ്മപ്പധാനം ഭാവേതി…പേ… ¶ ലോകുത്തരം ഇദ്ധിപാദം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഇന്ദ്രിയം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബലം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സച്ചം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമഥം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധമ്മം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഖന്ധം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആയതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധാതും ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആഹാരം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഫസ്സം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം വേദനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സഞ്ഞം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചേതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചിത്തം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി ¶ …പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… അനിമിത്തം ¶ …പേ… അപ്പണിഹിതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
വീസതി മഹാനയാ.
ഛന്ദാധിപതേയ്യസുദ്ധികപടിപദാ
൫൨൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ ¶ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ¶ ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ ¶ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി ¶ നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ¶ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
ഛന്ദാധിപതേയ്യസുദ്ധികപടിപദാ.
ഛന്ദാധിപതേയ്യസുദ്ധികസുഞ്ഞതാ
൫൩൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ¶ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… അനിമിത്തം ¶ ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
ഛന്ദാധിപതേയ്യസുദ്ധികസുഞ്ഞതാ.
൫൩൮. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൩൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി ¶ നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ¶ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ¶ ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ ¶ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം ¶ …പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി ¶ വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൪. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ¶ ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ ¶ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം ¶ …പേ… അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൮. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൪൯. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൫൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൫൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… സുഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ¶ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അനിമിത്തം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി ¶ വിപാകോ…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി കുസലം…പേ… സുഖപടിപദം ഖിപ്പാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം ഛന്ദാധിപതേയ്യന്തി വിപാകോ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ¶ അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൫൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം മഗ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സതിപട്ഠാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമ്മപ്പധാനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ¶ ഇദ്ധിപാദം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഇന്ദ്രിയം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബലം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സച്ചം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സമഥം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധമ്മം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഖന്ധം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആയതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ധാതും ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ആഹാരം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ഫസ്സം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം വേദനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം സഞ്ഞം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചേതനം ഭാവേതി…പേ… ലോകുത്തരം ചിത്തം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം ഛന്ദാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം…പേ… അനിമിത്തം…പേ… അപ്പണിഹിതം ഛന്ദാധിപതേയ്യം…പേ… വീരിയാധിപതേയ്യം…പേ… ചിത്താധിപതേയ്യം…പേ… വീമംസാധിപതേയ്യം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
പഠമമഗ്ഗവിപാകോ.
ദുതിയാദിമഗ്ഗവിപാകോ
൫൫൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം കാമരാഗബ്യാപാദാനം ¶ തനുഭാവായ ദുതിയായ ¶ ഭൂമിയാ പത്തിയാ…പേ… കാമരാ ഗബ്യാപാദാനം ¶ ¶ അനവസേസപ്പഹാനായ തതിയായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ…പേ… രൂപരാഗഅരൂപരാഗമാനഉദ്ധച്ചഅവിജ്ജായ അനവസേസപ്പഹാനായ ചതുത്ഥായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ. തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അഞ്ഞാതാവിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൫൪. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ….
൫൫൫. കതമം തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞാതാവിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തേസം അഞ്ഞാതാവീനം ധമ്മാനം അഞ്ഞാ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം ¶ അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – ഇദം തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞാതാവിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
ദുതിയാദിമഗ്ഗവിപാകോ.
ലോകുത്തരവിപാകോ.
അകുസലവിപാകഅബ്യാകതം
അകുസലവിപാകപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി
൫൫൬. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രൂപാരമ്മണം…പേ… സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം സദ്ദാരമ്മണം…പേ… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഗന്ധാരമ്മണം ¶ …പേ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രസാരമ്മണം…പേ… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ദുക്ഖസഹഗതം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, ദുക്ഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ദുക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൫൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി.
൫൫൮. കതമാ തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതുസമ്ഫസ്സജം ¶ കായികം അസാതം കായികം ദുക്ഖം കായസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – അയം തസ്മിം സമയേ വേദനാ ഹോതി…പേ….
൫൫൯. കതമം തസ്മിം സമയേ ദുക്ഖം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ കായികം അസാതം കായികം ദുക്ഖം കായസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ദുക്ഖം ഹോതി…പേ….
൫൬൦. കതമം തസ്മിം സമയേ ദുക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി? യം തസ്മിം സമയേ കായികം അസാതം കായികം ദുക്ഖം കായസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ ¶ – ഇദം തസ്മിം സമയേ ദുക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ¶ ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ കായവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൫൬൧. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ¶ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അകുസലവിപാകപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി.
അകുസലവിപാകമനോധാതു
൫൬൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ¶ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൫൬൩. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം ¶ – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അകുസലവിപാകാ മനോധാതു.
അകുസലവിപാകമനോവിഞ്ഞാണധാതു
൫൬൪. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി ¶ , ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൫൬൫. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ¶ ഠപേത്വാ ¶ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അകുസലവിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു.
വിപാകാ അബ്യാകതാ.
അഹേതുകകിരിയാഅബ്യാകതം
കിരിയാമനോധാതു
൫൬൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, തീണിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൫൬൭. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ ¶ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ¶ ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കിരിയാ മനോധാതു.
കിരിയാമനോവിഞ്ഞാണധാതുസോമനസ്സസഹഗതാ
൫൬൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ ¶ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ സോമനസ്സസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, പീതി ഹോതി, സുഖം ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി, മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൬൯. കതമോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഫുസനാ സംഫുസനാ സംഫുസിതത്തം – അയം തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ….
൫൭൦. കതമാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം – അയം തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ഹോതി.
൫൭൧. കതമം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി? യോ തസ്മിം സമയേ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ നിക്കമോ പരക്കമോ ഉയ്യാമോ ¶ വായാമോ ഉസ്സാഹോ ഉസ്സോള്ഹീ ഥാമോ ധിതി അസിഥിലപരക്കമതാ ¶ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ധുരസമ്പഗ്ഗാഹോ വീരിയം വീരിയിന്ദ്രിയം വീരിയബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി.
൫൭൨. കതമം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി? യാ തസ്മിം സമയേ ചിത്തസ്സ ഠിതി സണ്ഠിതി അവട്ഠിതി അവിസാഹാരോ അവിക്ഖേപോ അവിസാഹടമാനസതാ സമഥോ സമാധിന്ദ്രിയം സമാധിബലം – ഇദം തസ്മിം സമയേ സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി…പേ… യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ¶ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൫൭൩. കതമോ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ പീതി ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ ¶ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കിരിയാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു സോമനസ്സസഹഗതാ.
കിരിയാമനോവിഞ്ഞാണധാതുഉപേക്ഖാസഹഗതാ
൫൭൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി, വേദനാ ഹോതി, സഞ്ഞാ ഹോതി, ചേതനാ ഹോതി, ചിത്തം ഹോതി, വിതക്കോ ഹോതി, വിചാരോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാ ഹോതി, ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ ¶ ഹോതി, വീരിയിന്ദ്രിയം ഹോതി, സമാധിന്ദ്രിയം ഹോതി മനിന്ദ്രിയം ഹോതി, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം ഹോതി, ജീവിതിന്ദ്രിയം ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
തസ്മിം ഖോ പന സമയേ ചത്താരോ ഖന്ധാ ഹോന്തി, ദ്വായതനാനി ഹോന്തി, ദ്വേ ധാതുയോ ഹോന്തി, തയോ ആഹാരാ ഹോന്തി, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഹോന്തി, ഏകോ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… ഏകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഹോതി, ഏകം ധമ്മായതനം ഹോതി, ഏകാ ധമ്മധാതു ഹോതി; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ….
൫൭൫. കതമോ ¶ തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി? ഫസ്സോ ചേതനാ വിതക്കോ വിചാരോ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാ വീരിയിന്ദ്രിയം സമാധിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം; യേ വാ പന തസ്മിം സമയേ അഞ്ഞേപി അത്ഥി പടിച്ചസമുപ്പന്നാ അരൂപിനോ ധമ്മാ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ സഞ്ഞാക്ഖന്ധം ഠപേത്വാ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധം – അയം തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
കിരിയാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപേക്ഖാസഹഗതാ.
അഹേതുകാ കിരിയാ അബ്യാകതാ.
സഹേതുകകാമാവചരകിരിയാ
൫൭൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി ¶ …പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ… അലോഭോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… അദോസോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
സഹേതുകാ കാമാവചരകിരിയാ.
രൂപാവചരകിരിയാ
൫൭൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം ¶ സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൭൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ… ദുതിയം ഝാനം…പേ… തതിയം ഝാനം…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം…പേ… പഠമം ഝാനം…പേ… പഞ്ചമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
രൂപാവചരകിരിയാ.
അരൂപാവചരകിരിയാ
൫൭൯. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ആകാസാനഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം ¶ സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൮൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ ¶ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ¶ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൮൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ¶ , തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൫൮൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ… അവിക്ഖേപോ ഹോതി…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ…പേ… അലോഭോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… അദോസോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… അമോഹോ അബ്യാകതമൂലം…പേ… ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
അരൂപാവചരകിരിയാ.
കിരിയാ അബ്യാകതാ.
ചിത്തുപ്പാദകണ്ഡം നിട്ഠിതം.
൨. രൂപകണ്ഡം
ഉദ്ദേസോ
൫൮൩. കതമേ ¶ ¶ ¶ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകാ കാമാവചരാ രൂപാവചരാ അരൂപാവചരാ അപരിയാപന്നാ വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, യേ ച ധമ്മാ കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
മാതികാ
ഏകകം
൫൮൪. തത്ഥ കതമം സബ്ബം രൂപം? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, ചതുന്നഞ്ച മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ രൂപം – ഇദം വുച്ചതി സബ്ബം രൂപം. സബ്ബം രൂപം ന ഹേതു, അഹേതുകം, ഹേതുവിപ്പയുത്തം, സപ്പച്ചയം ¶ , സങ്ഖതം, രൂപം [രൂപിയം (സീ.)], ലോകിയം, സാസവം, സംയോജനിയം, ഗന്ഥനിയം, ഓഘനിയം, യോഗനിയം, നീവരണിയം, പരാമട്ഠം, ഉപാദാനിയം, സംകിലേസികം, അബ്യാകതം, അനാരമ്മണം, അചേതസികം, ചിത്തവിപ്പയുത്തം, നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മം, അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികം, ന സവിതക്കസവിചാരം, ന അവിതക്കവിചാരമത്തം, അവിതക്കഅവിചാരം, ന പീതിസഹഗതം, ന സുഖസഹഗതം, ന ഉപേക്ഖാസഹഗതം, നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബം, നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകം, നേവ ആചയഗാമി ന അപചയഗാമി, നേവസേക്ഖനാസേക്ഖം, പരിത്തം, കാമാവചരം, ന രൂപാവചരം, ന ¶ അരൂപാവചരം, പരിയാപന്നം, നോ അപരിയാപന്നം, അനിയതം, അനിയ്യാനികം, ഉപ്പന്നം, ഛഹി വിഞ്ഞാണേഹി വിഞ്ഞേയ്യം, അനിച്ചം, ജരാഭിഭൂതം.
ഏവം ഏകവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ഏകകം.
ദുകം
അത്ഥി രൂപം ഉപാദാ, അത്ഥി രൂപം നോ ഉപാദാ.
അത്ഥി രൂപം ഉപാദിണ്ണം, അത്ഥി രൂപം അനുപാദിണ്ണം.
അത്ഥി രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, അത്ഥി രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
അത്ഥി രൂപം സനിദസ്സനം, അത്ഥി രൂപം അനിദസ്സനം.
അത്ഥി രൂപം സപ്പടിഘം, അത്ഥി രൂപം അപ്പടിഘം.
അത്ഥി രൂപം ഇന്ദ്രിയം, അത്ഥി രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം.
അത്ഥി രൂപം മഹാഭൂതം, അത്ഥി രൂപം ന മഹാഭൂതം.
അത്ഥി രൂപം വിഞ്ഞത്തി, അത്ഥി രൂപം ന വിഞ്ഞത്തി.
അത്ഥി രൂപം ചിത്തസമുട്ഠാനം, അത്ഥി രൂപം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം.
അത്ഥി രൂപം ചിത്തസഹഭു, അത്ഥി രൂപം ന ചിത്തസഹഭു.
അത്ഥി രൂപം ചിത്താനുപരിവത്തി, അത്ഥി രൂപം ന ചിത്താനുപരിവത്തി.
അത്ഥി രൂപം അജ്ഝത്തികം, അത്ഥി രൂപം ബാഹിരം.
അത്ഥി രൂപം ഓളാരികം, അത്ഥി രൂപം സുഖുമം.
അത്ഥി രൂപം ദൂരേ, അത്ഥി രൂപം സന്തികേ.
അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു. അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ ¶ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
അത്ഥി രൂപം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ¶ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു. അത്ഥി രൂപം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ ¶ …പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ നാരമ്മണം.
അത്ഥി രൂപം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ¶ ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. അത്ഥി രൂപം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ നാരമ്മണം.
അത്ഥി രൂപം ചക്ഖായതനം, അത്ഥി രൂപം ന ചക്ഖായതനം. അത്ഥി രൂപം സോതായതനം…പേ… ഘാനായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം…പേ… കായായതനം, അത്ഥി രൂപം ന കായായതനം.
അത്ഥി രൂപം രൂപായതനം, അത്ഥി രൂപം ന രൂപായതനം. അത്ഥി രൂപം സദ്ദായതനം…പേ… ഗന്ധായതനം…പേ… രസായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം, അത്ഥി രൂപം ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
അത്ഥി രൂപം ചക്ഖുധാതു, അത്ഥി രൂപം ന ചക്ഖുധാതു. അത്ഥി രൂപം സോതധാതു…പേ… ഘാനധാതു…പേ… ജിവ്ഹാധാതു…പേ… കായധാതു, അത്ഥി രൂപം ന കായധാതു.
അത്ഥി രൂപം രൂപധാതു, അത്ഥി രൂപം ന രൂപധാതു. അത്ഥി രൂപം സദ്ദധാതു…പേ… ഗന്ധധാതു…പേ… രസധാതു…പേ… ഫോട്ഠബ്ബധാതു, അത്ഥി രൂപം ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
അത്ഥി ¶ രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം, അത്ഥി രൂപം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം. അത്ഥി രൂപം സോതിന്ദ്രിയം…പേ… ഘാനിന്ദ്രിയം…പേ… ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം, അത്ഥി രൂപം ന കായിന്ദ്രിയം.
അത്ഥി രൂപം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം, അത്ഥി രൂപം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
അത്ഥി രൂപം പുരിസിന്ദ്രിയം, അത്ഥി രൂപം ന പുരിസിന്ദ്രിയം.
അത്ഥി രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം, അത്ഥി രൂപം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം.
അത്ഥി രൂപം കായവിഞ്ഞത്തി, അത്ഥി രൂപം ന കായവിഞ്ഞത്തി.
അത്ഥി രൂപം വചീവിഞ്ഞത്തി, അത്ഥി രൂപം ന വചീവിഞ്ഞത്തി.
അത്ഥി രൂപം ആകാസധാതു, അത്ഥി രൂപം ന ആകാസധാതു.
അത്ഥി രൂപം ¶ ആപോധാതു, അത്ഥി രൂപം ന ആപോധാതു.
അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ലഹുതാ, അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ.
അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ മുദുതാ, അത്ഥി രൂപം ¶ രൂപസ്സ ന മുദുതാ.
അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ, അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ.
അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ഉപചയോ, അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ.
അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ സന്തതി, അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ന സന്തതി.
അത്ഥി ¶ രൂപം രൂപസ്സ ജരതാ, അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ന ജരതാ.
അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, അത്ഥി രൂപം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ.
അത്ഥി രൂപം കബളീകാരോ ആഹാരോ, അത്ഥി രൂപം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ.
ഏവം ദുവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ദുകം.
തികം
തിവിധേന ¶ രൂപസങ്ഗഹോ –
൫൮൫. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ഉപാദാ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഉപാദാ, അത്ഥി നോ ഉപാദാ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ഉപാദിണ്ണം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഉപാദിണ്ണം, അത്ഥി അനുപാദിണ്ണം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, അത്ഥി അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അനിദസ്സനം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി സനിദസ്സനം, അത്ഥി അനിദസ്സനം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം സപ്പടിഘം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ഇന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഇന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന ഇന്ദ്രിയം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന മഹാഭൂതം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം, അത്ഥി ന മഹാഭൂതം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന വിഞ്ഞത്തി. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി വിഞ്ഞത്തി, അത്ഥി ന വിഞ്ഞത്തി.
യം ¶ ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ചിത്തസമുട്ഠാനം, അത്ഥി ന ചിത്തസമുട്ഠാനം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ചിത്തസഹഭു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ¶ ചിത്തസഹഭു, അത്ഥി ന ചിത്തസഹഭു.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ചിത്താനുപരിവത്തി. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ചിത്താനുപരിവത്തി, അത്ഥി ന ചിത്താനുപരിവത്തി.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ഓളാരികം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം സന്തികേ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ.
യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ¶ അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി കായസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി കായവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു, അത്ഥി കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
യം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ¶ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ നാരമ്മണം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി കായസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി കായസമ്ഫസ്സസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ¶ , തം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ നാരമ്മണം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി കായവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം, അത്ഥി കായവിഞ്ഞാണസ്സ നാരമ്മണം.
യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ന ചക്ഖായതനം. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി ചക്ഖായതനം, അത്ഥി ന ചക്ഖായതനം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ന സോതായതനം…പേ… ന ഘാനായതനം…പേ… ന ജിവ്ഹായതനം…പേ… ന കായായതനം. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി കായായതനം, അത്ഥി ന കായായതനം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന രൂപായതനം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപായതനം, അത്ഥി ന രൂപായതനം ¶ . യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന സദ്ദായതനം…പേ… ന ഗന്ധായതനം…പേ… ന രസായതനം…പേ… ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഫോട്ഠബ്ബായതനം, അത്ഥി ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ന ചക്ഖുധാതു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി ചക്ഖുധാതു, അത്ഥി ന ചക്ഖുധാതു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ന സോതധാതു…പേ… ന ഘാനധാതു…പേ… ന ജിവ്ഹാധാതു…പേ… ന കായധാതു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി കായധാതു, അത്ഥി ന കായധാതു.
യം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന രൂപധാതു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപധാതു, അത്ഥി ന രൂപധാതു. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന സദ്ദധാതു…പേ… ന ഗന്ധധാതു…പേ… ന ¶ രസധാതു…പേ… ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഫോട്ഠബ്ബധാതു, അത്ഥി ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി ചക്ഖുന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം ന സോതിന്ദ്രിയം…പേ… ന ഘാനിന്ദ്രിയം…പേ… ന ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം…പേ… ന കായിന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം അത്ഥി കായിന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന കായിന്ദ്രിയം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ഇത്ഥിന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന പുരിസിന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി പുരിസിന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന പുരിസിന്ദ്രിയം.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ജീവിതിന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന ജീവിതിന്ദ്രിയം.
യം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന കായവിഞ്ഞത്തി. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി കായവിഞ്ഞത്തി, അത്ഥി ന കായവിഞ്ഞത്തി.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന വചീവിഞ്ഞത്തി. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി വചീവിഞ്ഞത്തി, അത്ഥി ന വചീവിഞ്ഞത്തി.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ആകാസധാതു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ആകാസധാതു, അത്ഥി ന ആകാസധാതു.
യം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന ആപോധാതു. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി ആപോധാതു, അത്ഥി ന ആപോധാതു.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ ലഹുതാ, അത്ഥി രൂപസ്സ ന ലഹുതാ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന മുദുതാ. യം തം രൂപം ¶ ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ മുദുതാ, അത്ഥി രൂപസ്സ ന മുദുതാ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ, അത്ഥി രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ ഉപചയോ, അത്ഥി ¶ രൂപസ്സ ന ഉപചയോ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന സന്തതി. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ സന്തതി, അത്ഥി രൂപസ്സ ന സന്തതി.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന ജരതാ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ ജരതാ, അത്ഥി രൂപസ്സ ന ജരതാ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, അത്ഥി രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ.
യം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം, തം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ. യം തം രൂപം ബാഹിരം, തം അത്ഥി കബളീകാരോ ആഹാരോ, അത്ഥി ന കബളീകാരോ ആഹാരോ.
ഏവം തിവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
തികം.
ചതുക്കം
൫൮൬. യം തം രൂപം ഉപാദാ, തം അത്ഥി ഉപാദിണ്ണം, അത്ഥി അനുപാദിണ്ണം. യം തം രൂപം നോ ഉപാദാ, തം അത്ഥി ഉപാദിണ്ണം, അത്ഥി അനുപാദിണ്ണം.
യം തം രൂപം ഉപാദാ, തം അത്ഥി ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, അത്ഥി അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം. യം തം രൂപം നോ ഉപാദാ, തം അത്ഥി ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, അത്ഥി അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
യം തം രൂപം ഉപാദാ, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം. യം തം രൂപം നോ ഉപാദാ, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം.
യം തം രൂപം ഉപാദാ, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം. യം തം രൂപം നോ ഉപാദാ, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം.
യം തം രൂപം ഉപാദാ, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ. യം തം രൂപം നോ ഉപാദാ, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി സനിദസ്സനം, അത്ഥി അനിദസ്സനം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി സനിദസ്സനം, അത്ഥി അനിദസ്സനം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം അത്ഥി അപ്പടിഘം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം, അത്ഥി ¶ ന മഹാഭൂതം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം ¶ , അത്ഥി ന മഹാഭൂതം.
യം ¶ തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ.
യം ¶ തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി സനിദസ്സനം, അത്ഥി അനിദസ്സനം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി സനിദസ്സനം, അത്ഥി അനിദസ്സനം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം, അത്ഥി ന മഹാഭൂതം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം, അത്ഥി ന മഹാഭൂതം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം.
യം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ. യം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ.
യം തം രൂപം സപ്പടിഘം, തം അത്ഥി ഇന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന ഇന്ദ്രിയം. യം തം രൂപം അപ്പടിഘം, തം അത്ഥി ഇന്ദ്രിയം, അത്ഥി ന ഇന്ദ്രിയം.
യം തം രൂപം സപ്പടിഘം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം, അത്ഥി ന മഹാഭൂതം. യം തം രൂപം അപ്പടിഘം, തം അത്ഥി മഹാഭൂതം, അത്ഥി ന മഹാഭൂതം.
യം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം. യം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം.
യം ¶ തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ. യം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ.
യം തം രൂപം മഹാഭൂതം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം. യം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം, തം അത്ഥി ഓളാരികം, അത്ഥി സുഖുമം.
യം തം രൂപം മഹാഭൂതം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി ¶ സന്തികേ. യം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം, തം അത്ഥി ദൂരേ, അത്ഥി സന്തികേ.
ദിട്ഠം സുതം മുതം വിഞ്ഞാതം രൂപം.
ഏവം ചതുബ്ബിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ചതുക്കം.
പഞ്ചകം
൫൮൭. പഥവീധാതു, ആപോധാതു, തേജോധാതു, വായോധാതു, യഞ്ച രൂപം ഉപാദാ.
ഏവം പഞ്ചവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
പഞ്ചകം.
ഛക്കം
ഛബ്ബിധേന രൂപസങ്ഗഹോ –
൫൮൮. ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യം ¶ രൂപം, സോതവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഘാനവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, മനോവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം.
ഏവം ഛബ്ബിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ഛക്കം.
സത്തകം
സത്തവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ –
൫൮൯. ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സോതവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഘാനവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, മനോധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, മനോവിഞ്ഞാണധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം.
ഏവം സത്തവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
സത്തകം.
അട്ഠകം
അട്ഠവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ –
൫൯൦. ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സോതവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഘാനവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, അത്ഥി സുഖസമ്ഫസ്സം, അത്ഥി ദുക്ഖസമ്ഫസ്സം, മനോധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, മനോവിഞ്ഞാണധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം.
ഏവം അട്ഠവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
അട്ഠകം.
നവകം
൫൯൧. ചക്ഖുന്ദ്രിയം, സോതിന്ദ്രിയം, ഘാനിന്ദ്രിയം, ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം കായിന്ദ്രിയം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം, പുരിസിന്ദ്രിയം, ജീവിതിന്ദ്രിയം, യഞ്ച രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം.
ഏവം നവവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
നവകം.
ദസകം
ദസവിധേന ¶ രൂപസങ്ഗഹോ –
൫൯൨. ചക്ഖുന്ദ്രിയം, സോതിന്ദ്രിയം, ഘാനിന്ദ്രിയം, ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം കായിന്ദ്രിയം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം, പുരിസിന്ദ്രിയം, ജീവിതിന്ദ്രിയം, ന ഇന്ദ്രിയം രൂപം അത്ഥി സപ്പടിഘം, അത്ഥി അപ്പടിഘം.
ഏവം ദസവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ദസകം.
ഏകാദസകം
ഏകാദസവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ –
൫൯൩. ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, രൂപായതനം, സദ്ദായതനം ¶ , ഗന്ധായതനം, രസായതനം, ഫോട്ഠബ്ബായതനം, യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനഅപ്പടിഘം [അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം (സീ. സ്യാ.)] ധമ്മായതനപരിയാപന്നം.
ഏവം ഏകാദസവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ഏകാദസകം.
മാതികാ.
രൂപവിഭത്തി
ഏകകനിദ്ദേസോ
൫൯൪. സബ്ബം ¶ രൂപം ന ഹേതുമേവ, അഹേതുകമേവ, ഹേതുവിപ്പയുത്തമേവ, സപ്പച്ചയമേവ, സങ്ഖതമേവ, രൂപമേവ, ലോകിയമേവ, സാസവമേവ, സംയോജനിയമേവ, ഗന്ഥനിയമേവ, ഓഘനിയമേവ, യോഗനിയമേവ, നീവരണിയമേവ, പരാമട്ഠമേവ, ഉപാദാനിയമേവ, സംകിലേസികമേവ, അബ്യാകതമേവ, അനാരമ്മണമേവ, അചേതസികമേവ, ചിത്തവിപ്പയുത്തമേവ, നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മമേവ, അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികമേവ, ന സവിതക്കസവിചാരമേവ, ന അവിതക്കവിചാരമത്തമേവ, അവിതക്കഅവിചാരമേവ ¶ , ന പീതിസഹഗതമേവ, ന സുഖസഹഗതമേവ, ന ഉപേക്ഖാസഹഗതമേവ, നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബമേവ, നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകമേവ, നേവ ആചയഗാമി ന അപചയഗാമിമേവ, നേവസേക്ഖനാസേക്ഖമേവ, പരിത്തമേവ, കാമാവചരമേവ, ന രൂപാവചരമേവ, ന അരൂപാവചരമേവ, പരിയാപന്നമേവ, നോ അപരിയാപന്നമേവ, അനിയതമേവ, അനിയ്യാനികമേവ, ഉപ്പന്നം ഛഹി വിഞ്ഞാണേഹി വിഞ്ഞേയ്യമേവ, അനിച്ചമേവ, ജരാഭിഭൂതമേവ.
ഏവം ഏകവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ഏകകനിദ്ദേസോ.
ദുകനിദ്ദേസോ
ഉപാദാഭാജനീയം
൫൯൫. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം ഉപാദാ? ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, രൂപായതനം, സദ്ദായതനം, ഗന്ധായതനം, രസായതനം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം, പുരിസിന്ദ്രിയം, ജീവിതിന്ദ്രിയം, കായവിഞ്ഞത്തി, വചീവിഞ്ഞത്തി, ആകാസധാതു, രൂപസ്സ ലഹുതാ, രൂപസ്സ മുദുതാ, രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ, രൂപസ്സ ഉപചയോ, രൂപസ്സ സന്തതി, രൂപസ്സ ജരതാ, രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, കബളീകാരോ ആഹാരോ.
൫൯൬. കതമം ¶ തം രൂപം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു [ചക്ഖും (സീ. സ്യാ.)] ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യേന ചക്ഖുനാ അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന രൂപം സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം പസ്സി വാ പസ്സതി വാ പസ്സിസ്സതി വാ പസ്സേ വാ, ചക്ഖും പേതം ചക്ഖായതനം പേതം ചക്ഖുധാതു പേസാ ചക്ഖുന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം നേത്തം പേതം നയനം പേതം ഓരിമം ¶ തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോപേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖായതനം.
൫൯൭. കതമം തം രൂപം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി ചക്ഖുമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി രൂപം സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ചക്ഖും പേതം ചക്ഖായതനം പേതം ചക്ഖുധാതു പേസാ ചക്ഖുന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം നേത്തം പേതം നയനം പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖായതനം.
൫൯൮. കതമം തം രൂപം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ചക്ഖു അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം രൂപമ്ഹി സനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ചക്ഖും പേതം ചക്ഖായതനം പേതം ചക്ഖുധാതു പേസാ ചക്ഖുന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ ¶ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം നേത്തം പേതം നയനം പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖായതനം.
൫൯൯. കതമം തം രൂപം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ചക്ഖും ¶ നിസ്സായ രൂപം ആരബ്ഭ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ചക്ഖും നിസ്സായ രൂപം ആരബ്ഭ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ¶ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ചക്ഖും നിസ്സായ രൂപാരമ്മണോ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ചക്ഖും നിസ്സായ രൂപാരമ്മണാ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ¶ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, ചക്ഖും പേതം ചക്ഖായതനം പേതം ചക്ഖുധാതു പേസാ ചക്ഖുന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം നേത്തം പേതം നയനം പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖായതനം.
൬൦൦. കതമം തം രൂപം സോതായതനം? യം സോതം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യേന സോതേന അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന സദ്ദം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം സുണി വാ സുണാതി വാ സുണിസ്സതി വാ സുണേ വാ, സോതം പേതം സോതായതനം പേതം സോതധാതു പേസാ സോതിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം സോതായതനം.
൬൦൧. കതമം തം രൂപം സോതായതനം? യം സോതം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി സോതമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി സദ്ദോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, സോതം പേതം സോതായതനം പേതം സോതധാതു പേസാ സോതിന്ദ്രിയം പേതം ¶ ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം സോതായതനം.
൬൦൨. കതമം ¶ തം രൂപം സോതായതനം? യം സോതം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം സോതം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം സദ്ദമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, സോതം പേതം സോതായതനം പേതം സോതധാതു പേസാ സോതിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം സോതായതനം.
൬൦൩. കതമം തം രൂപം സോതായതനം? യം ¶ സോതം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം സോതം നിസ്സായ സദ്ദം ആരബ്ഭ സോതസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി ¶ വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം സോതം നിസ്സായ സദ്ദം ആരബ്ഭ സോതസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം സോതം നിസ്സായ സദ്ദാരമ്മണോ സോതസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം സോതം നിസ്സായ സദ്ദാരമ്മണാ സോതസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, സോതം പേതം സോതായതനം പേതം സോതധാതു പേസാ സോതിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ ¶ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം സോതായതനം.
൬൦൪. കതമം തം രൂപം ഘാനായതനം? യം ഘാനം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യേന ഘാനേന അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന ഗന്ധം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം ഘായി വാ ഘായതി വാ ഘായിസ്സതി വാ ഘായേ വാ, ഘാനം പേതം ഘാനായതനം പേതം ഘാനധാതു പേസാ ഘാനിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ഘാനായതനം.
൬൦൫. കതമം തം രൂപം ഘാനായതനം? യം ഘാനം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി ഘാനമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി ഗന്ധോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ഘാനം ¶ പേതം ഘാനായതനം പേതം ഘാനധാതു പേസാ ഘാനിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ഘാനായതനം.
൬൦൬. കതമം തം രൂപം ഘാനായതനം? യം ഘാനം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ഘാനം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം ഗന്ധമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ഘാനം പേതം ഘാനായതനം പേതം ¶ ഘാനധാതു പേസാ ഘാനിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ ¶ പേസോ ¶ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോപേസോ – ഇദം തം രൂപം ഘാനായതനം.
൬൦൭. കതമം തം രൂപം ഘാനായതനം? യം ഘാനം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ഘാനം നിസ്സായ ഗന്ധം ആരബ്ഭ ഘാനസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഘാനം നിസ്സായ ഗന്ധം ആരബ്ഭ ഘാനസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഘാനം നിസ്സായ ഗന്ധാരമ്മണോ ഘാനസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഘാനം നിസ്സായ ഗന്ധാരമ്മണാ ഘാനസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, ഘാനം പേതം ഘാനായതനം പേതം ഘാനധാതു പേസാ ഘാനിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ഘാനായതനം.
൬൦൮. കതമം തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം? യാ ജിവ്ഹാ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യായ ജിവ്ഹായ അനിദസ്സനായ സപ്പടിഘായ രസം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം സായി വാ സായതി വാ സായിസ്സതി വാ സായേ വാ, ജിവ്ഹാ പേസാ ജിവ്ഹായതനം പേതം ജിവ്ഹാധാതു പേസാ ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ ¶ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം.
൬൦൯. കതമം ¶ തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം? യാ ജിവ്ഹാ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യായ ജിവ്ഹായ അനിദസ്സനായ സപ്പടിഘായ രസോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ജിവ്ഹാ പേസാ ജിവ്ഹായതനം പേതം ജിവ്ഹാധാതു പേസാ ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം.
൬൧൦. കതമം ¶ തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം? യാ ജിവ്ഹാ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യാ ¶ ജിവ്ഹാ അനിദസ്സനാ സപ്പടിഘാ രസമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ജിവ്ഹാ പേസാ ജിവ്ഹായതനം പേതം ജിവ്ഹാധാതു പേസാ ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം.
൬൧൧. കതമം തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം? യാ ജിവ്ഹാ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ജിവ്ഹം നിസ്സായ രസം ആരബ്ഭ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ജിവ്ഹം നിസ്സായ രസം ആരബ്ഭ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ¶ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ജിവ്ഹം നിസ്സായ രസാരമ്മണോ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ജിവ്ഹം നിസ്സായ രസാരമ്മണാ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, ജിവ്ഹാ പേസാ ജിവ്ഹായതനം പേതം ജിവ്ഹാധാതു പേസാ ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ജിവ്ഹായതനം.
൬൧൨. കതമം തം രൂപം കായായതനം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യേന കായേന അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന ഫോട്ഠബ്ബം അനിദസ്സനസപ്പടിഘം ¶ ഫുസി വാ ഫുസതി വാ ഫുസിസ്സതി വാ ഫുസേ വാ, കായോ പേസോ കായായതനം പേതം കായധാതു പേസാ കായിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം കായായതനം.
൬൧൩. കതമം തം രൂപം കായായതനം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി കായമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി ഫോട്ഠബ്ബോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി ¶ വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, കായോ പേസോ കായായതനം പേതം കായധാതു പേസാ കായിന്ദ്രിയം ¶ പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം ¶ വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം കായായതനം.
൬൧൪. കതമം തം രൂപം കായായതനം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യോ കായോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ഫോട്ഠബ്ബമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, കായോ പേസോ കായായതനം പേതം കായധാതു പേസാ കായിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം കായായതനം.
൬൧൫. കതമം തം രൂപം കായായതനം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ അത്തഭാവപരിയാപന്നോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം കായം നിസ്സായ ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ കായസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം കായം നിസ്സായ ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ കായസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം കായം നിസ്സായ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണോ കായസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം കായം നിസ്സായ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ കായസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി ¶ വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, കായോ പേസോ കായായതനം പേതം കായധാതു പേസാ കായിന്ദ്രിയം പേതം ലോകോ പേസോ ദ്വാരാ ¶ പേസാ സമുദ്ദോ പേസോ പണ്ഡരം പേതം ഖേത്തം പേതം വത്ഥും പേതം ഓരിമം തീരം പേതം സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം കായായതനം.
൬൧൬. കതമം തം രൂപം രൂപായതനം? യം രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം നീലം പീതകം ലോഹിതകം ഓദാതം കാളകം മഞ്ജിട്ഠകം [മഞ്ജേട്ഠകം (സീ. സ്യാ.)] ഹരി ഹരിവണ്ണം അമ്ബങ്കുരവണ്ണം ദീഘം രസ്സം അണും ഥൂലം വട്ടം പരിമണ്ഡലം ചതുരംസം [ചതുരസ്സം (സീ. ക.)] ഛളംസം അട്ഠംസം സോളസംസം നിന്നം ഥലം ഛായാ ആതപോ ആലോകോ അന്ധകാരോ അബ്ഭാ മഹികാ ധൂമോ രജോ ചന്ദമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ സൂരിയമണ്ഡലസ്സ [സുരിയമണ്ഡലസ്സ (സീ. സ്യാ.)] വണ്ണനിഭാ താരകരൂപാനം ¶ വണ്ണനിഭാ ആദാസമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ മണിസങ്ഖമുത്താവേളുരിയസ്സ വണ്ണനിഭാ ജാതരൂപരജതസ്സ വണ്ണനിഭാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം, യം രൂപം സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം ചക്ഖുനാ അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന പസ്സി വാ പസ്സതി വാ പസ്സിസ്സതി വാ പസ്സേ വാ, രൂപം പേതം രൂപായതനം പേതം രൂപധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രൂപായതനം.
൬൧൭. കതമം ¶ തം രൂപം രൂപായതനം? യം രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം നീലം പീതകം ലോഹിതകം ഓദാതം കാളകം മഞ്ജിട്ഠകം ഹരി ഹരിവണ്ണം അമ്ബങ്കുരവണ്ണം ദീഘം രസ്സം അണും ഥൂലം വട്ടം പരിമണ്ഡലം ചതുരംസം ഛളംസം അട്ഠംസം സോളസംസം നിന്നം ഥലം ഛായാ ആതപോ ആലോകോ അന്ധകാരോ ¶ അബ്ഭാ മഹികാ ധൂമോ രജോ ചന്ദമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ സൂരിയമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ താരകരൂപാനം വണ്ണനിഭാ ആദാസമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ മണിസങ്ഖമുത്താവേളുരിയസ്സ വണ്ണനിഭാ ജാതരൂപരജതസ്സ വണ്ണനിഭാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം, യമ്ഹി രൂപമ്ഹി സനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി ചക്ഖും അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, രൂപം പേതം രൂപായതനം പേതം രൂപധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രൂപായതനം.
൬൧൮. കതമം തം രൂപം രൂപായതനം? യം രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം നീലം പീതകം ലോഹിതകം ഓദാതം കാളകം മഞ്ജിട്ഠകം ഹരി ഹരിവണ്ണം അമ്ബങ്കുരവണ്ണം ദീഘം രസ്സം അണും ഥൂലം വട്ടം പരിമണ്ഡലം ചതുരംസം ഛളംസം അട്ഠംസം സോളസംസം നിന്നം ഥലം ഛായാ ആതപോ ആലോകോ അന്ധകാരോ അബ്ഭാ മഹികാ ധൂമോ രജോ ചന്ദമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ സൂരിയമണ്ഡലസ്സ ¶ വണ്ണനിഭാ താരകരൂപാനം വണ്ണനിഭാ ആദാസമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ മണിസങ്ഖമുത്താവേളുരിയസ്സ വണ്ണനിഭാ ജാതരൂപരജതസ്സ വണ്ണനിഭാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം, യം രൂപം സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം ചക്ഖുമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, രൂപം പേതം രൂപായതനം പേതം രൂപധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രൂപായതനം.
൬൧൯. കതമം ¶ തം രൂപം രൂപായതനം? യം ¶ രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം നീലം പീതകം ലോഹിതകം ഓദാതം കാളകം മഞ്ജിട്ഠകം ഹരി ഹരിവണ്ണം അമ്ബങ്കുരവണ്ണം ദീഘം രസ്സം അണും ഥൂലം വട്ടം പരിമണ്ഡലം ചതുരംസം ഛളംസം അട്ഠംസം സോളസംസം നിന്നം ഥലം ഛായാ ആതപോ ആലോകോ അന്ധകാരോ അബ്ഭാ മഹികാ ധൂമോ രജോ ചന്ദമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ സൂരിയമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ താരകരൂപാനം വണ്ണനിഭാ ആദാസമണ്ഡലസ്സ വണ്ണനിഭാ മണിസങ്ഖമുത്താവേളുരിയസ്സ വണ്ണനിഭാ ജാതരൂപരജതസ്സ വണ്ണനിഭാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ സനിദസ്സനം സപ്പടിഘം, യം രൂപം ആരബ്ഭ ചക്ഖും നിസ്സായ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം രൂപം ആരബ്ഭ ചക്ഖും നിസ്സായ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം രൂപാരമ്മണോ ചക്ഖും നിസ്സായ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം രൂപാരമ്മണാ ചക്ഖും നിസ്സായ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, രൂപം പേതം രൂപായതനം പേതം രൂപധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രൂപായതനം.
൬൨൦. കതമം തം രൂപം സദ്ദായതനം? യോ സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ ¶ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ഭേരിസദ്ദോ മുദിങ്ഗസദ്ദോ സങ്ഖസദ്ദോ പണവസദ്ദോ ഗീതസദ്ദോ വാദിതസദ്ദോ സമ്മസദ്ദോ പാണിസദ്ദോ സത്താനം നിഗ്ഘോസസദ്ദോ ധാതൂനം സന്നിഘാതസദ്ദോ വാതസദ്ദോ ഉദകസദ്ദോ മനുസ്സസദ്ദോ അമനുസ്സസദ്ദോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം സദ്ദം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം സോതേന അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന സുണി വാ ¶ സുണാതി വാ സുണിസ്സതി വാ സുണേ വാ, സദ്ദോ പേസോ സദ്ദായതനം പേതം സദ്ദധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം സദ്ദായതനം.
൬൨൧. കതമം തം രൂപം സദ്ദായതനം? യോ ¶ സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ഭേരിസദ്ദോ മുദിങ്ഗസദ്ദോ സങ്ഖസദ്ദോ പണവസദ്ദോ ഗീതസദ്ദോ വാദിതസദ്ദോ സമ്മസദ്ദോ പാണിസദ്ദോ സത്താനം നിഗ്ഘോസസദ്ദോ ധാതൂനം സന്നിഘാതസദ്ദോ വാതസദ്ദോ ഉദകസദ്ദോ മനുസ്സസദ്ദോ അമനുസ്സസദ്ദോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ¶ ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി സദ്ദമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി സോതം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, സദ്ദോ പേസോ സദ്ദായതനം പേതം സദ്ദധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം സദ്ദായതനം.
൬൨൨. കതമം തം രൂപം സദ്ദായതനം? യോ സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ഭേരിസദ്ദോ മുദിങ്ഗസദ്ദോ സങ്ഖസദ്ദോ പണവസദ്ദോ ഗീതസദ്ദോ വാദിതസദ്ദോ സമ്മസദ്ദോ പാണിസദ്ദോ സത്താനം നിഗ്ഘോസസദ്ദോ ധാതൂനം സന്നിഘാതസദ്ദോ വാതസദ്ദോ ഉദകസദ്ദോ ¶ മനുസ്സസദ്ദോ അമനുസ്സസദ്ദോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യോ സദ്ദോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ സോതമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, സദ്ദോ പേസോ സദ്ദായതനം പേതം സദ്ദധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം സദ്ദായതനം.
൬൨൩. കതമം തം രൂപം സദ്ദായതനം? യോ സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ഭേരിസദ്ദോ മുദിങ്ഗസദ്ദോ സങ്ഖസദ്ദോ പണവസദ്ദോ ഗീതസദ്ദോ വാദിതസദ്ദോ സമ്മസദ്ദോ പാണിസദ്ദോ സത്താനം നിഗ്ഘോസസദ്ദോ ധാതൂനം സന്നിഘാതസദ്ദോ വാതസദ്ദോ ഉദകസദ്ദോ മനുസ്സസദ്ദോ അമനുസ്സസദ്ദോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി സദ്ദോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം സദ്ദം ആരബ്ഭ സോതം നിസ്സായ സോതസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം സദ്ദം ആരബ്ഭ സോതം നിസ്സായ സോതസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം സദ്ദാരമ്മണോ സോതം നിസ്സായ സോതസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം സദ്ദാരമ്മണാ ¶ സോതം നിസ്സായ സോതസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, സദ്ദോ പേസോ സദ്ദായതനം പേതം സദ്ദധാതു പേസാ – ഇദം ¶ തം രൂപം സദ്ദായതനം.
൬൨൪. കതമം തം രൂപം ഗന്ധായതനം? യോ ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലഗന്ധോ സാരഗന്ധോ തചഗന്ധോ പത്തഗന്ധോ പുപ്ഫഗന്ധോ ഫലഗന്ധോ ആമകഗന്ധോ വിസ്സഗന്ധോ സുഗന്ധോ ദുഗ്ഗന്ധോ ¶ , യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ഗന്ധം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം ഘാനേന അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന ഘായി വാ ഘായതി വാ ഘായിസ്സതി വാ ഘായേ വാ, ഗന്ധോ പേസോ ഗന്ധായതനം പേതം ഗന്ധധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഗന്ധായതനം.
൬൨൫. കതമം തം രൂപം ഗന്ധായതനം? യോ ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലഗന്ധോ സാരഗന്ധോ തചഗന്ധോ പത്തഗന്ധോ പുപ്ഫഗന്ധോ ഫലഗന്ധോ ആമകഗന്ധോ വിസ്സഗന്ധോ സുഗന്ധോ ദുഗ്ഗന്ധോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി ഗന്ധമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി ഘാനം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ ¶ വാ, ഗന്ധോ പേസോ ഗന്ധായതനം പേതം ഗന്ധധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഗന്ധായതനം.
൬൨൬. കതമം തം രൂപം ഗന്ധായതനം? യോ ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലഗന്ധോ സാരഗന്ധോ തചഗന്ധോ പത്തഗന്ധോ പുപ്ഫഗന്ധോ ഫലഗന്ധോ ആമകഗന്ധോ വിസ്സഗന്ധോ സുഗന്ധോ ദുഗ്ഗന്ധോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യോ ¶ ഗന്ധോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ഘാനമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ഗന്ധോ പേസോ ഗന്ധായതനം പേതം ഗന്ധധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഗന്ധായതനം.
൬൨൭. കതമം തം രൂപം ഗന്ധായതനം? യോ ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലഗന്ധോ സാരഗന്ധോ തചഗന്ധോ പത്തഗന്ധോ പുപ്ഫഗന്ധോ ഫലഗന്ധോ ആമകഗന്ധോ വിസ്സഗന്ധോ സുഗന്ധോ ദുഗ്ഗന്ധോ, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി ഗന്ധോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ ¶ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം ഗന്ധം ആരബ്ഭ ഘാനം നിസ്സായ ഘാനസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഗന്ധം ആരബ്ഭ ഘാനം നിസ്സായ ഘാനസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഗന്ധാരമ്മണോ ഘാനം നിസ്സായ ഘാനസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി ¶ വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഗന്ധാരമ്മണാ ഘാനം നിസ്സായ ഘാനസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, ഗന്ധോ പേസോ ഗന്ധായതനം പേതം ഗന്ധധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഗന്ധായതനം.
൬൨൮. കതമം തം രൂപം രസായതനം? യോ രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലരസോ ഖന്ധരസോ തചരസോ പത്തരസോ പുപ്ഫരസോ ¶ ഫലരസോ അമ്ബിലം മധുരം തിത്തകം കടുകം ലോണികം ഖാരികം ലമ്ബിലം [ലപിലകം (സീ.)] കസാവോ സാദു അസാദു, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം രസം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം ജിവ്ഹായ അനിദസ്സനായ സപ്പടിഘായ സായി വാ സായതി വാ സായിസ്സതി വാ സായേ വാ, രസോ പേസോ രസായതനം പേതം രസധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രസായതനം.
൬൨൯. കതമം തം രൂപം രസായതനം? യോ രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലരസോ ഖന്ധരസോ തചരസോ പത്തരസോ പുപ്ഫരസോ ഫലരസോ അമ്ബിലം മധുരം തിത്തകം കടുകം ലോണികം ഖാരികം ലമ്ബിലം കസാവോ സാദു അസാദു, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യമ്ഹി രസമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി ജിവ്ഹാ അനിദസ്സനാ സപ്പടിഘാ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, രസോ പേസോ രസായതനം പേതം രസധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രസായതനം.
൬൩൦. കതമം ¶ തം രൂപം രസായതനം? യോ രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലരസോ ഖന്ധരസോ തചരസോ പത്തരസോ പുപ്ഫരസോ ഫലരസോ അമ്ബിലം മധുരം തിത്തകം കടുകം ലോണികം ഖാരികം ലമ്ബിലം കസാവോ സാദു അസാദു, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യോ രസോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ ജിവ്ഹായ ¶ അനിദസ്സനായ സപ്പടിഘായ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ ¶ പടിഹഞ്ഞേ വാ, രസോ പേസോ രസായതനം പേതം രസധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രസായതനം.
൬൩൧. കതമം ¶ തം രൂപം രസായതനം? യോ രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ മൂലരസോ ഖന്ധരസോ തചരസോ പത്തരസോ പുപ്ഫരസോ ഫലരസോ അമ്ബിലം മധുരം തിത്തകം കടുകം ലോണികം ഖാരികം ലമ്ബിലം കസാവോ സാദു അസാദു, യോ വാ പനഞ്ഞോപി അത്ഥി രസോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ, യം രസം ആരബ്ഭ ജിവ്ഹം നിസ്സായ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം രസം ആരബ്ഭ ജിവ്ഹം നിസ്സായ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം രസാരമ്മണോ ജിവ്ഹം നിസ്സായ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം രസാരമ്മണാ ജിവ്ഹം നിസ്സായ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, രസോ പേസോ രസായതനം പേതം രസധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രസായതനം.
൬൩൨. കതമം തം രൂപം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം? യം ഇത്ഥിയാ ഇത്ഥിലിങ്ഗം ഇത്ഥിനിമിത്തം ഇത്ഥികുത്തം ഇത്ഥാകപ്പോ ഇത്ഥത്തം ഇത്ഥിഭാവോ [ഇത്ഥിത്തം ഇത്ഥീഭാവോ (സ്യാ.)] – ഇദം തം രൂപം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
൬൩൩. കതമം ¶ തം രൂപം പുരിസിന്ദ്രിയം? യം പുരിസസ്സ പുരിസലിങ്ഗം പുരിസനിമിത്തം പുരിസകുത്തം പുരിസാകപ്പോ പുരിസത്തം പുരിസഭാവോ – ഇദം തം രൂപം പുരിസിന്ദ്രിയം.
൬൩൪. കതമം തം രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം? യോ തേസം രൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൬൩൫. കതമം തം രൂപം കായവിഞ്ഞത്തി? യാ കുസലചിത്തസ്സ വാ അകുസലചിത്തസ്സ വാ അബ്യാകതചിത്തസ്സ വാ അഭിക്കമന്തസ്സ വാ പടിക്കമന്തസ്സ വാ ആലോകേന്തസ്സ വാ വിലോകേന്തസ്സ വാ സമിഞ്ജേന്തസ്സ വാ പസാരേന്തസ്സ വാ കായസ്സ ഥമ്ഭനാ സന്ഥമ്ഭനാ സന്ഥമ്ഭിതത്തം വിഞ്ഞത്തി വിഞ്ഞാപനാ വിഞ്ഞാപിതത്തം – ഇദം തം രൂപം കായവിഞ്ഞത്തി.
൬൩൬. കതമം ¶ തം രൂപം വചീവിഞ്ഞത്തി? യാ കുസലചിത്തസ്സ വാ അകുസലചിത്തസ്സ വാ അബ്യാകതചിത്തസ്സ വാ വാചാ ഗിരാ ബ്യപ്പഥോ ഉദീരണം ഘോസോ ഘോസകമ്മം വാചാ വചീഭേദോ ¶ – അയം വുച്ചതി വാചാ. യാ തായ വാചായ വിഞ്ഞത്തി വിഞ്ഞാപനാ വിഞ്ഞാപിതത്തം – ഇദം തം രൂപം വചീവിഞ്ഞത്തി.
൬൩൭. കതമം ¶ തം രൂപം ആകാസധാതു? യോ ആകാസോ ആകാസഗതം അഘം അഘഗതം വിവരോ വിവരഗതം അസമ്ഫുട്ഠം ചതൂഹി മഹാഭൂതേഹി – ഇദം തം രൂപം ആകാസധാതു.
൬൩൮. കതമം ¶ തം രൂപം രൂപസ്സ ലഹുതാ? യാ രൂപസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ലഹുതാ.
൬൩൯. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ മുദുതാ? യാ രൂപസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ മുദുതാ.
൬൪൦. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ? യാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം കമ്മഞ്ഞഭാവോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ.
൬൪൧. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ഉപചയോ? യോ ആയതനാനം ആചയോ, സോ രൂപസ്സ ഉപചയോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ഉപചയോ.
൬൪൨. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ സന്തതി? യോ രൂപസ്സ ഉപചയോ, സാ രൂപസ്സ സന്തതി – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ സന്തതി.
൬൪൩. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ജരതാ? യാ രൂപസ്സ ജരാ ജീരണതാ ഖണ്ഡിച്ചം പാലിച്ചം വലിത്തചതാ ആയുനോ സംഹാനി ഇന്ദ്രിയാനം പരിപാകോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ജരതാ.
൬൪൪. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ? യോ രൂപസ്സ ഖയോ വയോ ഭേദോ പരിഭേദോ അനിച്ചതാ അന്തരധാനം – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ.
൬൪൫. കതമം ¶ തം രൂപം കബളീകാരോ ആഹാരോ? ഓദനോ കുമ്മാസോ സത്തു മച്ഛോ മംസം ഖീരം ദധി സപ്പി നവനീതം തേലം മധു ഫാണിതം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം യമ്ഹി യമ്ഹി ജനപദേ തേസം തേസം ¶ സത്താനം മുഖാസിയം ദന്തവിഖാദനം ഗലജ്ഝോഹരണീയം കുച്ഛിവിത്ഥമ്ഭനം, യായ ഓജായ സത്താ യാപേന്തി – ഇദം തം രൂപം കബളീകാരോ ആഹാരോ.
ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ.
ഉപാദാഭാജനീയം.
രൂപകണ്ഡേ പഠമഭാണവാരോ.
൬൪൬. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം നോ ഉപാദാ? ഫോട്ഠബ്ബായതനം, ആപോധാതു.
൬൪൭. കതമം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു തേജോധാതു വായോധാതു കക്ഖളം മുദുകം സണ്ഹം ഫരുസം സുഖസമ്ഫസ്സം ദുക്ഖസമ്ഫസ്സം ഗരുകം ലഹുകം, യം ഫോട്ഠബ്ബം അനിദസ്സനം സപ്പടിഘം കായേന അനിദസ്സനേന സപ്പടിഘേന ഫുസി വാ ഫുസതി വാ ഫുസിസ്സതി വാ ഫുസേ വാ ഫോട്ഠബ്ബോ പേസോ ഫോട്ഠബ്ബായതനം പേതം ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൬൪൮. കതമം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു തേജോധാതു വായോധാതു കക്ഖളം മുദുകം സണ്ഹം ഫരുസം സുഖസമ്ഫസ്സം ദുക്ഖസമ്ഫസ്സം ഗരുകം ലഹുകം, യമ്ഹി ഫോട്ഠബ്ബമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി സപ്പടിഘമ്ഹി കായോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ഫോട്ഠബ്ബോ പേസോ ഫോട്ഠബ്ബായതനം പേതം ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൬൪൯. കതമം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു തേജോധാതു വായോധാതു കക്ഖളം മുദുകം സണ്ഹം ഫരുസം സുഖസമ്ഫസ്സം ദുക്ഖസമ്ഫസ്സം ഗരുകം ലഹുകം, യോ ഫോട്ഠബ്ബോ അനിദസ്സനോ സപ്പടിഘോ കായമ്ഹി അനിദസ്സനമ്ഹി ¶ സപ്പടിഘമ്ഹി പടിഹഞ്ഞി വാ പടിഹഞ്ഞതി വാ പടിഹഞ്ഞിസ്സതി വാ പടിഹഞ്ഞേ വാ, ഫോട്ഠബ്ബോ പേസോ ഫോട്ഠബ്ബായതനം പേതം ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൬൫൦. കതമം ¶ തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു തേജോധാതു വായോധാതു കക്ഖളം മുദുകം സണ്ഹം ഫരുസം സുഖസമ്ഫസ്സം ദുക്ഖസമ്ഫസ്സം ഗരുകം ലഹുകം, യം ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ കായം നിസ്സായ കായസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഫോട്ഠബ്ബം ആരബ്ഭ കായം നിസ്സായ കായസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണോ കായം നിസ്സായ കായസമ്ഫസ്സോ ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ…പേ… യം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ കായം നിസ്സായ കായസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ…പേ… സഞ്ഞാ…പേ… ചേതനാ…പേ… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പജ്ജി വാ ഉപ്പജ്ജതി വാ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി വാ ഉപ്പജ്ജേ വാ, ഫോട്ഠബ്ബോ പേസോ ഫോട്ഠബ്ബായതനം പേതം ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൬൫൧. കതമം ¶ തം രൂപം ആപോധാതു? യം ¶ ആപോ ആപോഗതം സിനേഹോ സിനേഹഗതം ബന്ധനത്തം രൂപസ്സ – ഇദം തം രൂപം ആപോധാതു.
ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ.
൬൫൨. കതമം ¶ തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം? ചക്ഖായതനം സോതായതനം ഘാനായതനം ജിവ്ഹായതനം കായായതനം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം.
൬൫൩. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം.
൬൫൪. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം ¶ പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൬൫൫. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ, രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ¶ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൬൫൬. കതമം തം രൂപം സനിദസ്സനം? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം സനിദസ്സനം.
൬൫൭. കതമം ¶ തം രൂപം അനിദസ്സനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനിദസ്സനം.
൬൫൮. കതമം ¶ തം രൂപം സപ്പടിഘം? ചക്ഖായതനം സോതായതനം ഘാനായതനം ജിവ്ഹായതനം കായായതനം രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം സപ്പടിഘം.
൬൫൯. കതമം തം രൂപം അപ്പടിഘം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അപ്പടിഘം.
൬൬൦. കതമം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം? ചക്ഖുന്ദ്രിയം സോതിന്ദ്രിയം ഘാനിന്ദ്രിയം ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം കായിന്ദ്രിയം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം.
൬൬൧. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം.
൬൬൨. കതമം തം രൂപം മഹാഭൂതം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം മഹാഭൂതം.
൬൬൩. കതമം ¶ തം രൂപം ന മഹാഭൂതം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം.
൬൬൪. കതമം തം രൂപം വിഞ്ഞത്തി? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇദം തം രൂപം വിഞ്ഞത്തി.
൬൬൫. കതമം തം രൂപം ന വിഞ്ഞത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന വിഞ്ഞത്തി.
൬൬൬. കതമം തം രൂപം ചിത്തസമുട്ഠാനം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി യം ¶ വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ചിത്തസമുട്ഠാനം.
൬൬൭. കതമം തം രൂപം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന ചിത്തജം ന ചിത്തഹേതുകം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം രൂപായതനം സദ്ദായതനം ¶ ഗന്ധായതനം ¶ രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം.
൬൬൮. കതമം തം രൂപം ചിത്തസഹഭു? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇദം തം രൂപം ചിത്തസഹഭു.
൬൬൯. കതമം തം രൂപം ന ചിത്തസഹഭു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ചിത്തസഹഭു.
൬൭൦. കതമം തം രൂപം ചിത്താനുപരിവത്തി? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇദം തം രൂപം ചിത്താനുപരിവത്തി.
൬൭൧. കതമം ¶ തം രൂപം ന ചിത്താനുപരിവത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ചിത്താനുപരിവത്തി.
൬൭൨. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം.
൬൭൩. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം.
൬൭൪. കതമം ¶ തം രൂപം ഓളാരികം? ചക്ഖായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഓളാരികം.
൬൭൫. കതമം തം രൂപം സുഖുമം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം സുഖുമം.
൬൭൬. കതമം തം രൂപം ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ദൂരേ.
൬൭൭. കതമം തം രൂപം സന്തികേ? ചക്ഖായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം സന്തികേ.
൬൭൮. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു? ചക്ഖായതനം – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു.
൬൭൯. കതമം ¶ തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു? സോതായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
൬൮൦. കതമം ¶ തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ ¶ …പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു? ചക്ഖായതനം – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു.
൬൮൧. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു? സോതായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
൬൮൨. കതമം തം രൂപം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു? കായായതനം – ഇദം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു.
൬൮൩. കതമം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
൬൮൪. കതമം ¶ തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു? കായായതനം – ഇദം തം രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു.
൬൮൫. കതമം തം രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
൬൮൬. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം.
൬൮൭. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം.
൬൮൮. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം.
൬൮൯. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം.
൬൯൦. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ ¶ …പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം.
൬൯൧. കതമം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം.
൬൯൨. കതമം തം രൂപം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ¶ കായവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം.
൬൯൩. കതമം തം രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം.
൬൯൪. കതമം തം രൂപം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖായതനം.
൬൯൫. കതമം തം രൂപം ന ചക്ഖായതനം? സോതായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ചക്ഖായതനം.
൬൯൬. കതമം തം രൂപം സോതായതനം…പേ… ഘാനായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം…പേ… കായായതനം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം കായായതനം.
൬൯൭. കതമം തം രൂപം ന കായായതനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന കായായതനം.
൬൯൮. കതമം ¶ തം രൂപം രൂപായതനം? യം രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ…പേ… രൂപധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം രൂപായതനം.
൬൯൯. കതമം തം രൂപം ന രൂപായതനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന രൂപായതനം.
൭൦൦. കതമം തം രൂപം സദ്ദായതനം…പേ… ഗന്ധായതനം ¶ …പേ… രസായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു…പേ… ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൭൦൧. കതമം തം രൂപം ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം ¶ ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൭൦൨. കതമം ¶ തം രൂപം ചക്ഖുധാതു? ചക്ഖായതനം – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുധാതു.
൭൦൩. കതമം തം രൂപം ന ചക്ഖുധാതു? സോതായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ചക്ഖുധാതു.
൭൦൪. കതമം തം രൂപം സോതധാതു…പേ… ഘാനധാതു…പേ… ജിവ്ഹാധാതു…പേ… കായധാതു? കായായതനം – ഇദം തം രൂപം കായധാതു.
൭൦൫. കതമം തം രൂപം ന കായധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന കായധാതു.
൭൦൬. കതമം തം രൂപം രൂപധാതു? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം രൂപധാതു.
൭൦൭. കതമം തം രൂപം ന രൂപധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന രൂപധാതു.
൭൦൮. കതമം ¶ തം രൂപം സദ്ദധാതു…പേ… ഗന്ധധാതു…പേ… രസധാതു…പേ… ഫോട്ഠബ്ബധാതു? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
൭൦൯. കതമം തം രൂപം ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
൭൧൦. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം.
൭൧൧. കതമം തം രൂപം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം? സോതായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം.
൭൧൨. കതമം ¶ തം രൂപം സോതിന്ദ്രിയം…പേ… ഘാനിന്ദ്രിയം…പേ… ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം കായിന്ദ്രിയം.
൭൧൩. കതമം തം രൂപം ന കായിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന കായിന്ദ്രിയം.
൭൧൪. കതമം തം രൂപം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം? യം ¶ ഇത്ഥിയാ ഇത്ഥിലിങ്ഗം ഇത്ഥിനിമിത്തം ഇത്ഥികുത്തം ഇത്ഥാകപ്പോ ഇത്ഥത്തം ഇത്ഥിഭാവോ – ഇദം തം രൂപം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
൭൧൫. കതമം ¶ തം രൂപം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
൭൧൬. കതമം ¶ തം രൂപം പുരിസിന്ദ്രിയം? യം പുരിസസ്സ പുരിസലിങ്ഗം പുരിസനിമിത്തം പുരിസകുത്തം പുരിസാകപ്പോ പുരിസത്തം പുരിസഭാവോ – ഇദം തം രൂപം പുരിസിന്ദ്രിയം.
൭൧൭. കതമം തം രൂപം ന പുരിസിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന പുരിസിന്ദ്രിയം.
൭൧൮. കതമം തം രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം? യോ തേസം രൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൭൧൯. കതമം തം രൂപം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൭൨൦. കതമം തം രൂപം കായവിഞ്ഞത്തി? യാ കുസലചിത്തസ്സ വാ അകുസലചിത്തസ്സ വാ അബ്യാകതചിത്തസ്സ വാ അഭിക്കമന്തസ്സ വാ പടിക്കമന്തസ്സ വാ ആലോകേന്തസ്സ വാ വിലോകേന്തസ്സ വാ സമിഞ്ജേന്തസ്സ ¶ വാ പസാരേന്തസ്സ വാ കായസ്സ ഥമ്ഭനാ സന്ഥമ്ഭനാ സന്ഥമ്ഭിതത്തം വിഞ്ഞത്തി വിഞ്ഞാപനാ വിഞ്ഞാപിതത്തം – ഇദം തം രൂപം കായവിഞ്ഞത്തി.
൭൨൧. കതമം തം രൂപം ന കായവിഞ്ഞത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന കായവിഞ്ഞത്തി.
൭൨൨. കതമം തം രൂപം വചീവിഞ്ഞത്തി? യാ കുസലചിത്തസ്സ വാ അകുസലചിത്തസ്സ വാ അബ്യാകതചിത്തസ്സ വാ വാചാ ഗിരാ ബ്യപ്പഥോ ഉദീരണം ഘോസോ ഘോസകമ്മം വാചാ വചീഭേദോ, അയം വുച്ചതി വാചാ. യാ തായ വാചായ വിഞ്ഞത്തി വിഞ്ഞാപനാ വിഞ്ഞാപിതത്തം – ഇദം തം രൂപം വചീവിഞ്ഞത്തി.
൭൨൩. കതമം തം രൂപം ന വചീവിഞ്ഞത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന വചീവിഞ്ഞത്തി.
൭൨൪. കതമം തം രൂപം ആകാസധാതു? യോ ആകാസോ ആകാസഗതം അഘം അഘഗതം വിവരോ വിവരഗതം അസമ്ഫുട്ഠം ചതൂഹി മഹാഭൂതേഹി – ഇദം തം രൂപം ആകാസധാതു.
൭൨൫. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം ന ആകാസധാതു? ചക്ഖായതനം ¶ …പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ആകാസധാതു.
൭൨൬. കതമം തം രൂപം ആപോധാതു? യം ആപോ ആപോഗതം സിനേഹോ സിനേഹഗതം ബന്ധനത്തം രൂപസ്സ – ഇദം തം രൂപം ആപോധാതു.
൭൨൭. കതമം തം രൂപം ന ആപോധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ആപോധാതു.
൭൨൮. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ലഹുതാ? യാ രൂപസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ലഹുതാ ¶ .
൭൨൯. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ.
൭൩൦. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ മുദുതാ? യാ രൂപസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ മുദുതാ.
൭൩൧. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന മുദുതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന മുദുതാ.
൭൩൨. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ? യാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം കമ്മഞ്ഞഭാവോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ.
൭൩൩. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ.
൭൩൪. കതമം ¶ തം രൂപം രൂപസ്സ ഉപചയോ? യോ ആയതനാനം ആചയോ, സോ രൂപസ്സ ഉപചയോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ഉപചയോ.
൭൩൫. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ.
൭൩൬. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ സന്തതി? യോ രൂപസ്സ ഉപചയോ, സാ രൂപസ്സ സന്തതി – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ സന്തതി.
൭൩൭. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന സന്തതി? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന സന്തതി.
൭൩൮. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം രൂപസ്സ ജരതാ? യാ രൂപസ്സ ജരാ ജീരണതാ ഖണ്ഡിച്ചം പാലിച്ചം വലിത്തചതാ ആയുനോ സംഹാനി ഇന്ദ്രിയാനം പരിപാകോ ¶ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ജരതാ.
൭൩൯. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന ജരതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന ജരതാ.
൭൪൦. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ? യോ രൂപസ്സ ഖയോ വയോ ഭേദോ പരിഭേദോ അനിച്ചതാ അന്തരധാനം – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ.
൭൪൧. കതമം തം രൂപം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ.
൭൪൨. കതമം തം രൂപം കബളീകാരോ ആഹാരോ? ഓദനോ കുമ്മാസോ സത്തു മച്ഛോ മംസം ഖീരം ദധി സപ്പി നവനീതം തേലം മധു ഫാണിതം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം യമ്ഹി യമ്ഹി ജനപദേ തേസം തേസം സത്താനം മുഖാസിയം ദന്തവിഖാദനം ഗലജ്ഝോഹരണീയം കുച്ഛിവിത്ഥമ്ഭനം, യായ ഓജായ സത്താ യാപേന്തി – ഇദം തം രൂപം കബളീകാരോ ആഹാരോ.
൭൪൩. കതമം ¶ തം രൂപം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ? ചക്ഖായതനം…പേ… രൂപസ്സ അനിച്ചതാ – ഇദം തം രൂപം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ.
ഏവം ദുവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ദുകനിദ്ദേസോ.
തികനിദ്ദേസോ
൭൪൪. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഉപാദാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഉപാദാ.
൭൪൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ഉപാദാ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഉപാദാ.
൭൪൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം നോ ഉപാദാ? ഫോട്ഠബ്ബായതനം ¶ ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം നോ ഉപാദാ.
൭൪൭. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഉപാദിണ്ണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഉപാദിണ്ണം.
൭൪൮. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ഉപാദിണ്ണം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഉപാദിണ്ണം.
൭൪൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം അനുപാദിണ്ണം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ¶ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം അനുപാദിണ്ണം.
൭൫൦. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം. ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൭൫൧. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൭൫൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ¶ ? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൭൫൩. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം അനിദസ്സനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം അനിദസ്സനം.
൭൫൪. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം സനിദസ്സനം? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം സനിദസ്സനം.
൭൫൫. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം അനിദസ്സനം? സദ്ദായതനം ¶ …പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം അനിദസ്സനം.
൭൫൬. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം സപ്പടിഘം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം സപ്പടിഘം.
൭൫൭. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം സപ്പടിഘം? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം സപ്പടിഘം.
൭൫൮. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം അപ്പടിഘം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം അപ്പടിഘം.
൭൫൯. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഇന്ദ്രിയം? ചക്ഖുന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഇന്ദ്രിയം.
൭൬൦. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ഇന്ദ്രിയം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഇന്ദ്രിയം.
൭൬൧. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഇന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ¶ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഇന്ദ്രിയം.
൭൬൨. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന മഹാഭൂതം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന മഹാഭൂതം.
൭൬൩. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം മഹാഭൂതം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം മഹാഭൂതം.
൭൬൪. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന മഹാഭൂതം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന മഹാഭൂതം.
൭൬൫. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന വിഞ്ഞത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന വിഞ്ഞത്തി?
൭൬൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം വിഞ്ഞത്തി? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം വിഞ്ഞത്തി.
൭൬൭. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന വിഞ്ഞത്തി? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന വിഞ്ഞത്തി.
൭൬൮. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം.
൭൬൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചിത്തസമുട്ഠാനം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചിത്തസമുട്ഠാനം.
൭൭൦. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം ¶ വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന ചിത്തജം ന ചിത്തഹേതുകം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചിത്തസമുട്ഠാനം.
൭൭൧. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചിത്തസഹഭു? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചിത്തസഹഭു.
൭൭൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചിത്തസഹഭു? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചിത്തസഹഭു.
൭൭൩. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചിത്തസഹഭു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചിത്തസഹഭു?
൭൭൪. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചിത്താനുപരിവത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചിത്താനുപരിവത്തി.
൭൭൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചിത്താനുപരിവത്തി? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചിത്താനുപരിവത്തി.
൭൭൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചിത്താനുപരിവത്തി? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചിത്താനുപരിവത്തി.
൭൭൭. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഓളാരികം? ചക്ഖായതനം ¶ …പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ഓളാരികം.
൭൭൮. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ഓളാരികം? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഓളാരികം.
൭൭൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം സുഖുമം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ¶ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം സുഖുമം.
൭൮൦. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം സന്തികേ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം സന്തികേ.
൭൮൧. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ദൂരേ.
൭൮൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം സന്തികേ? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം സന്തികേ.
൭൮൩. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
൭൮൪. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു? ചക്ഖായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു.
൭൮൫. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു? സോതായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
൭൮൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
൭൮൭. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു? ചക്ഖായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു.
൭൮൮. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു? സോതായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു?
൭൮൯. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
൭൯൦. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു? കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായസമ്ഫസ്സസ്സ വത്ഥു.
൭൯൧. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു? ചക്ഖായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന വത്ഥു.
൭൯൨. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
൭൯൩. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു? കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായവിഞ്ഞാണസ്സ വത്ഥു.
൭൯൪. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു? ചക്ഖായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന വത്ഥു.
൭൯൫. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം.
൭൯൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം.
൭൯൭. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം? സദ്ദായതനം…പേ… ¶ കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം.
൭൯൮. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം.
൭൯൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം.
൮൦൦. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം? സദ്ദായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം.
൮൦൧. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം സോതസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ഘാനസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സസ്സ…പേ… കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… ¶ കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം.
൮൦൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ആരമ്മണം.
൮൦൩. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായസമ്ഫസ്സസ്സ ന ആരമ്മണം.
൮൦൪. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായസമ്ഫസ്സജായ വേദനായ…പേ… സഞ്ഞായ…പേ… ചേതനായ…പേ… കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം? ചക്ഖായതനം…പേ… ¶ കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം.
൮൦൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം ¶ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ആരമ്മണം.
൮൦൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞാണസ്സ ന ആരമ്മണം.
൮൦൭. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചക്ഖായതനം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചക്ഖായതനം.
൮൦൮. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖായതനം.
൮൦൯. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചക്ഖായതനം? സോതായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചക്ഖായതനം.
൮൧൦. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന സോതായതനം…പേ… ന ഘാനായതനം…പേ… ന ജിവ്ഹായതനം…പേ… ന കായായതനം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന കായായതനം.
൮൧൧. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായായതനം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായായതനം.
൮൧൨. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായായതനം? ചക്ഖായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായായതനം.
൮൧൩. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന രൂപായതനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം ¶ – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന രൂപായതനം.
൮൧൪. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപായതനം? യം രൂപം ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ വണ്ണനിഭാ…പേ… രൂപധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപായതനം.
൮൧൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന രൂപായതനം? സദ്ദായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന രൂപായതനം.
൮൧൬. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന സദ്ദായതനം…പേ… ¶ ന ഗന്ധായതനം…പേ… ന രസായതനം…പേ… ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൮൧൭. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു…പേ… ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൮൧൮. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൮൧൯. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന ചക്ഖുധാതു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചക്ഖുധാതു.
൮൨൦. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുധാതു? ചക്ഖായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുധാതു.
൮൨൧. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചക്ഖുധാതു? സോതായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചക്ഖുധാതു.
൮൨൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന സോതധാതു…പേ… ന ഘാനധാതു…പേ… ന ജിവ്ഹാധാതു…പേ… ന കായധാതു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന കായധാതു.
൮൨൩. കതമം ¶ തം രൂപം ¶ അജ്ഝത്തികം കായധാതു? കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായധാതു.
൮൨൪. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായധാതു.
൮൨൫. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന രൂപധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന രൂപധാതു.
൮൨൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപധാതു? രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപധാതു.
൮൨൭. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന രൂപധാതു? സദ്ദായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന രൂപധാതു.
൮൨൮. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന സദ്ദധാതു…പേ… ¶ ന ഗന്ധധാതു…പേ… ന രസധാതു ¶ …പേ… ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
൮൨൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ഫോട്ഠബ്ബധാതു? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
൮൩൦. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഫോട്ഠബ്ബധാതു.
൮൩൧. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം.
൮൩൨. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുന്ദ്രിയം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ചക്ഖുന്ദ്രിയം.
൮൩൩. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം? സോതായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ചക്ഖുന്ദ്രിയം.
൮൩൪. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന സോതിന്ദ്രിയം…പേ… ന ഘാനിന്ദ്രിയം…പേ… ന ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം…പേ… ന കായിന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന കായിന്ദ്രിയം.
൮൩൫. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായിന്ദ്രിയം? യോ കായോ ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം കായിന്ദ്രിയം.
൮൩൬. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായിന്ദ്രിയം.
൮൩൭. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
൮൩൮. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം? യം ഇത്ഥിയാ ഇത്ഥിലിങ്ഗം ഇത്ഥിനിമിത്തം ഇത്ഥികുത്തം ഇത്ഥാകപ്പോ ഇത്ഥത്തം ഇത്ഥിഭാവോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
൮൩൯. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ഇത്ഥിന്ദ്രിയം.
൮൪൦. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന പുരിസിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന പുരിസിന്ദ്രിയം.
൮൪൧. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം പുരിസിന്ദ്രിയം? യം പുരിസസ്സ പുരിസലിങ്ഗം പുരിസനിമിത്തം പുരിസകുത്തം പുരിസാകപ്പോ പുരിസത്തം പുരിസഭാവോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം പുരിസിന്ദ്രിയം.
൮൪൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന പുരിസിന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന പുരിസിന്ദ്രിയം.
൮൪൩. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം ¶ – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൮൪൪. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ജീവിതിന്ദ്രിയം? യോ തേസം രൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൮൪൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൮൪൬. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായവിഞ്ഞത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കായവിഞ്ഞത്തി.
൮൪൭. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞത്തി? യാ കുസലചിത്തസ്സ വാ അകുസലചിത്തസ്സ വാ അബ്യാകതചിത്തസ്സ വാ അഭിക്കമന്തസ്സ വാ പടിക്കമന്തസ്സ വാ ആലോകേന്തസ്സ വാ വിലോകേന്തസ്സ വാ സമിഞ്ജേന്തസ്സ വാ പസാരേന്തസ്സ വാ കായസ്സ ഥമ്ഭനാ സന്ഥമ്ഭനാ സന്ഥമ്ഭിതത്തം വിഞ്ഞത്തി വിഞ്ഞാപനാ വിഞ്ഞാപിതത്തം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കായവിഞ്ഞത്തി.
൮൪൮. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന കായവിഞ്ഞത്തി? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന കായവിഞ്ഞത്തി.
൮൪൯. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന വചീവിഞ്ഞത്തി? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന വചീവിഞ്ഞത്തി.
൮൫൦. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം വചീവിഞ്ഞത്തി? യാ കുസലചിത്തസ്സ വാ അകുസലചിത്തസ്സ വാ അബ്യാകതചിത്തസ്സ വാ വാചാ ഗിരാ ബ്യപ്പഥോ ഉദീരണം ധോസോ ഘോസകമ്മം വാചാ വചീഭേദോ, അയം വുച്ചതി വാചാ. യാ തായ വാചായ വിഞ്ഞത്തി വിഞ്ഞാപനാ വിഞ്ഞാപിതത്തം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം വചീവിഞ്ഞത്തി ¶ .
൮൫൧. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന വചീവിഞ്ഞത്തി? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന വചീവിഞ്ഞത്തി.
൮൫൨. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ആകാസധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ആകാസധാതു.
൮൫൩. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ആകാസധാതു? യോ ആകാസോ ആകാസഗതം അഘം അഘഗതം വിവരോ വിവരഗതം അസമ്ഫുട്ഠം ചതൂഹി മഹാഭൂതേഹി – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ആകാസധാതു.
൮൫൪. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന ആകാസധാതു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ആകാസധാതു.
൮൫൫. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ആപോധാതു? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന ആപോധാതു.
൮൫൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ആപോധാതു? യം ആപോ ആപോഗതം സിനേഹോ സിനേഹഗതം ബന്ധനത്തം രൂപസ്സ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ആപോധാതു.
൮൫൭. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം ന ആപോധാതു? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന ആപോധാതു.
൮൫൮. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ.
൮൫൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ലഹുതാ? യാ രൂപസ്സ ലഹുതാ ലഹുപരിണാമതാ അദന്ധനതാ അവിത്ഥനതാ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ലഹുതാ.
൮൬൦. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന ലഹുതാ.
൮൬൧. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന മുദുതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന മുദുതാ.
൮൬൨. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ മുദുതാ? യാ ¶ രൂപസ്സ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ മുദുതാ.
൮൬൩. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന മുദുതാ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന മുദുതാ.
൮൬൪. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ.
൮൬൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ? യാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ കമ്മഞ്ഞത്തം കമ്മഞ്ഞഭാവോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ.
൮൬൬. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന കമ്മഞ്ഞതാ.
൮൬൭. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ.
൮൬൮. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ഉപചയോ? യോ ആയതനാനം ആചയോ, സോ രൂപസ്സ ഉപചയോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ഉപചയോ.
൮൬൯. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന ഉപചയോ.
൮൭൦. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന സന്തതി? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന സന്തതി.
൮൭൧. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ സന്തതി? യോ രൂപസ്സ ഉപചയോ, സാ രൂപസ്സ സന്തതി – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ സന്തതി.
൮൭൨. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന സന്തതി? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന സന്തതി.
൮൭൩. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന ജരതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന ജരതാ.
൮൭൪. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ജരതാ? യാ രൂപസ്സ ജരാ ജീരണതാ ഖണ്ഡിച്ചം പാലിച്ചം വലിത്തചതാ ആയുനോ സംഹാനി ഇന്ദ്രിയാനം പരിപാകോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ജരതാ.
൮൭൫. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന ജരതാ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന ജരതാ.
൮൭൬. കതമം ¶ തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ.
൮൭൭. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ? യോ രൂപസ്സ ഖയോ വയോ ഭേദോ പരിഭേദോ അനിച്ചതാ അന്തരധാനം – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ അനിച്ചതാ.
൮൭൮. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം രൂപസ്സ ന അനിച്ചതാ.
൮൭൯. കതമം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം – ഇദം തം രൂപം അജ്ഝത്തികം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ ¶ .
൮൮൦. കതമം തം രൂപം ബാഹിരം കബളീകാരോ ആഹാരോ? ഓദനോ കുമ്മാസോ സത്തു മച്ഛോ മംസം ഖീരം ദധി സപ്പി നവനീതം തേലം മധു ഫാണിതം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം യമ്ഹി യമ്ഹി ¶ ജനപദേ തേസം തേസം സത്താനം മുഖാസിയം ദന്തവിഖാദനം ഗലജ്ഝോഹരണീയം കുച്ഛിവിത്ഥമ്ഭനം യായ ഓജായ സത്താ യാപേന്തി – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം കബളീകാരോ ആഹാരോ.
൮൮൧. കതമം ¶ തം രൂപം ബാഹിരം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ? രൂപായതനം…പേ… രൂപസ്സ അനിച്ചതാ – ഇദം തം രൂപം ബാഹിരം ന കബളീകാരോ ആഹാരോ.
ഏവം തിവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
തികനിദ്ദേസോ.
ചതുക്കം
൮൮൨. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണം.
൮൮൩. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ¶ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണം.
൮൮൪. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണം? കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം ¶ തം രൂപം നോ ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണം.
൮൮൫. കതമം ¶ തം രൂപം നോ ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണം? ന കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണം.
൮൮൬. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൮൮൭. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ¶ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൮൮൮. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം? കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൮൮൯. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം? ന കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം.
൮൯൦. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ സപ്പടിഘം? ചക്ഖായതനം…പേ… രസായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ സപ്പടിഘം.
൮൯൧. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ ¶ അപ്പടിഘം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ അപ്പടിഘം.
൮൯൨. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ സപ്പടിഘം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ സപ്പടിഘം.
൮൯൩. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം നോ ഉപാദാ അപ്പടിഘം? ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ അപ്പടിഘം.
൮൯൪. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ ഓളാരികം? ചക്ഖായതനം…പേ… രസായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ ഓളാരികം.
൮൯൫. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ സുഖുമം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ സുഖുമം.
൮൯൬. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ഓളാരികം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ഓളാരികം.
൮൯൭. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ സുഖുമം? ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ സുഖുമം.
൮൯൮. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ ദൂരേ.
൮൯൯. കതമം ¶ തം രൂപം ഉപാദാ സന്തികേ? ചക്ഖായതനം…പേ… രസായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ സന്തികേ.
൯൦൦. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ദൂരേ? ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ ദൂരേ.
൯൦൧. കതമം തം രൂപം നോ ഉപാദാ സന്തികേ? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം നോ ഉപാദാ സന്തികേ.
൯൦൨. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സനിദസ്സനം? കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സനിദസ്സനം.
൯൦൩. കതമം ¶ തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം അനിദസ്സനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ¶ ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം അനിദസ്സനം.
൯൦൪. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സനിദസ്സനം? ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സനിദസ്സനം.
൯൦൫. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം അനിദസ്സനം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ ¶ , യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം അനിദസ്സനം.
൯൦൬. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സപ്പടിഘം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സപ്പടിഘം.
൯൦൭. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം അപ്പടിഘം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം അപ്പടിഘം.
൯൦൮. കതമം ¶ തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സപ്പടിഘം? സദ്ദായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സപ്പടിഘം.
൯൦൯. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം അപ്പടിഘം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി ¶ രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി ¶ അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം അപ്പടിഘം.
൯൧൦. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം മഹാഭൂതം? കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം മഹാഭൂതം.
൯൧൧. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം ന മഹാഭൂതം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം ന മഹാഭൂതം.
൯൧൨. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം മഹാഭൂതം? ന കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം മഹാഭൂതം.
൯൧൩. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം ന മഹാഭൂതം? സദ്ദായതനം ¶ കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം ന മഹാഭൂതം.
൯൧൪. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം ഓളാരികം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ¶ ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം ഓളാരികം.
൯൧൫. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സുഖുമം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ¶ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സുഖുമം.
൯൧൬. കതമം ¶ തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം ഓളാരികം? സദ്ദായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം ഓളാരികം.
൯൧൭. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സുഖുമം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സുഖുമം.
൯൧൮. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം ദൂരേ.
൯൧൯. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സന്തികേ? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണം സന്തികേ.
൯൨൦. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം ദൂരേ? കായവിഞ്ഞത്തി ¶ വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ ¶ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം ദൂരേ.
൯൨൧. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സന്തികേ? സദ്ദായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണം സന്തികേ.
൯൨൨. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സനിദസ്സനം? കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സനിദസ്സനം.
൯൨൩. കതമം ¶ ¶ തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം അനിദസ്സനം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം അനിദസ്സനം.
൯൨൪. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സനിദസ്സനം? ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സനിദസ്സനം.
൯൨൫. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം അനിദസ്സനം? സദ്ദായതനം കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു ¶ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം അനിദസ്സനം.
൯൨൬. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സപ്പടിഘം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം ¶ രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സപ്പടിഘം.
൯൨൭. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം അപ്പടിഘം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം അപ്പടിഘം.
൯൨൮. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സപ്പടിഘം? സദ്ദായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സപ്പടിഘം.
൯൨൯. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം അപ്പടിഘം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ ¶ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം അപ്പടിഘം.
൯൩൦. കതമം ¶ തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം മഹാഭൂതം? കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം മഹാഭൂതം ¶ .
൯൩൧. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ന മഹാഭൂതം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ന മഹാഭൂതം.
൯൩൨. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം മഹാഭൂതം? ന കമ്മസ്സ കതത്താ ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം മഹാഭൂതം.
൯൩൩. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ന മഹാഭൂതം? സദ്ദായതനം ¶ കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ആകാസധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ന മഹാഭൂതം.
൯൩൪. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ഓളാരികം? ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ഓളാരികം.
൯൩൫. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സുഖുമം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ¶ സുഖുമം.
൯൩൬. കതമം ¶ തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ഓളാരികം? സദ്ദായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ഓളാരികം.
൯൩൭. കതമം ¶ തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സുഖുമം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സുഖുമം.
൯൩൮. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം ദൂരേ.
൯൩൯. കതമം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സന്തികേ ചക്ഖായതനം…പേ… കായായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയം സന്തികേ.
൯൪൦. കതമം ¶ തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ദൂരേ? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ജരതാ രൂപസ്സ അനിച്ചതാ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി ¶ കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം ദൂരേ.
൯൪൧. കതമം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സന്തികേ? സദ്ദായതനം, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ രൂപായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയം സന്തികേ.
൯൪൨. കതമം തം രൂപം സപ്പടിഘം ഇന്ദ്രിയം? ചക്ഖുന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം സപ്പടിഘം ഇന്ദ്രിയം.
൯൪൩. കതമം ¶ തം രൂപം സപ്പടിഘം ന ഇന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം സപ്പടിഘം ന ഇന്ദ്രിയം.
൯൪൪. കതമം തം രൂപം അപ്പടിഘം ഇന്ദ്രിയം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം അപ്പടിഘം ഇന്ദ്രിയം.
൯൪൫. കതമം ¶ തം രൂപം അപ്പടിഘം ന ഇന്ദ്രിയം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അപ്പടിഘം ന ഇന്ദ്രിയം.
൯൪൬. കതമം തം രൂപം സപ്പടിഘം മഹാഭൂതം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം സപ്പടിഘം മഹാഭൂതം.
൯൪൭. കതമം തം രൂപം സപ്പടിഘം ന മഹാഭൂതം? ചക്ഖായതനം…പേ… രസായതനം – ഇദം തം രൂപം സപ്പടിഘം ന മഹാഭൂതം.
൯൪൮. കതമം തം രൂപം അപ്പടിഘം മഹാഭൂതം? ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം അപ്പടിഘം മഹാഭൂതം.
൯൪൯. കതമം തം രൂപം അപ്പടിഘം ന മഹാഭൂതം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അപ്പടിഘം ന മഹാഭൂതം.
൯൫൦. കതമം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം ഓളാരികം? ചക്ഖുന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം ഓളാരികം.
൯൫൧. കതമം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം സുഖുമം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം ¶ പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം ¶ സുഖുമം.
൯൫൨. കതമം ¶ തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം ഓളാരികം? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം ഓളാരികം.
൯൫൩. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം സുഖുമം? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം സുഖുമം.
൯൫൪. കതമം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം പുരിസിന്ദ്രിയം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം ദൂരേ.
൯൫൫. കതമം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം സന്തികേ? ചക്ഖുന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ഇന്ദ്രിയം സന്തികേ.
൯൫൬. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം ദൂരേ? കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം ദൂരേ.
൯൫൭. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം സന്തികേ? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം സന്തികേ.
൯൫൮. കതമം തം രൂപം മഹാഭൂതം ഓളാരികം? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം മഹാഭൂതം ഓളാരികം.
൯൫൯. കതമം ¶ തം രൂപം മഹാഭൂതം സുഖുമം? ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം മഹാഭൂതം സുഖുമം.
൯൬൦. കതമം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം ഓളാരികം? ചക്ഖായതനം…പേ… രസായതനം – ഇദം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം ഓളാരികം.
൯൬൧. കതമം ¶ തം രൂപം ന മഹാഭൂതം സുഖുമം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം സുഖുമം.
൯൬൨. കതമം തം രൂപം മഹാഭൂതം ദൂരേ? ആപോധാതു – ഇദം തം രൂപം മഹാഭൂതം ദൂരേ.
൯൬൩. കതമം തം രൂപം മഹാഭൂതം സന്തികേ? ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം മഹാഭൂതം സന്തികേ.
൯൬൪. കതമം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം ദൂരേ? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… ¶ കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം ദൂരേ.
൯൬൫. കതമം ¶ തം രൂപം ന മഹാഭൂതം സന്തികേ? ചക്ഖായതനം…പേ… രസായതനം – ഇദം തം രൂപം ന മഹാഭൂതം സന്തികേ.
൯൬൬. രൂപായതനം ദിട്ഠം, സദ്ദായതനം സുതം, ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം മുതം, സബ്ബം രൂപം മനസാ വിഞ്ഞാതം രൂപം.
ഏവം ചതുബ്ബിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ചതുക്കം.
പഞ്ചകം
൯൬൭. കതമം തം രൂപം പഥവീധാതു? യം കക്ഖളം ഖരഗതം [ഖരിഗതം (ക.)] കക്ഖളത്തം കക്ഖളഭാവോ അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ഉപാദിണ്ണം വാ അനുപാദിണ്ണം വാ – ഇദം തം രൂപം പഥവീധാതു.
൯൬൮. കതമം ¶ തം രൂപം ആപോധാതു? യം ആപോ ആപോഗതം സിനേഹോ സിനേഹഗതം ബന്ധനത്തം രൂപസ്സ അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ഉപാദിണ്ണം വാ അനുപാദിണ്ണം വാ – ഇദം തം രൂപം ആപോധാതു.
൯൬൯. കതമം ¶ തം രൂപം തേജോധാതു? യം തേജോ തേജോഗതം ഉസ്മാ ഉസ്മാഗതം ഉസുമം ഉസുമഗതം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ഉപാദിണ്ണം വാ അനുപാദിണ്ണം വാ – ഇദം തം രൂപം തേജോധാതു.
൯൭൦. കതമം തം രൂപം വായോധാതു? യം വായോ വായോഗതം ഥമ്ഭിതത്തം രൂപസ്സ അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ഉപാദിണ്ണം വാ അനുപാദിണ്ണം വാ – ഇദം തം രൂപം വായോധാതു.
൯൭൧. കതമം തം രൂപം ഉപാദാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ഉപാദാ.
ഏവം പഞ്ചവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
പഞ്ചകം.
ഛക്കം
൯൭൨. രൂപായതനം ¶ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സദ്ദായതനം സോതവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഗന്ധായതനം ഘാനവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, രസായതനം ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഫോട്ഠബ്ബായതനം കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സബ്ബം രൂപം മനോവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം.
ഏവം ഛബ്ബിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ഛക്കം.
സത്തകം
൯൭൩. രൂപായതനം ¶ ¶ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സദ്ദായതനം സോതവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഗന്ധായതനം ഘാനവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, രസായതനം ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഫോട്ഠബ്ബായതനം കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം മനോധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സബ്ബം രൂപം മനോവിഞ്ഞാണധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം.
ഏവം സത്തവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
സത്തകം.
അട്ഠകം
൯൭൪. രൂപായതനം ¶ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സദ്ദായതനം സോതവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, ഗന്ധായതനം ഘാനവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, രസായതനം ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, മനാപിയോ ഫോട്ഠബ്ബോ സുഖസമ്ഫസ്സോ കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, അമനാപിയോ ഫോട്ഠബ്ബോ ദുക്ഖസമ്ഫസ്സോ കായവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം മനോധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം, സബ്ബം രൂപം മനോവിഞ്ഞാണധാതുവിഞ്ഞേയ്യം രൂപം.
ഏവം അട്ഠവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
അട്ഠകം.
നവകം
൯൭൫. കതമം തം രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം ¶ .
൯൭൬. കതമം തം രൂപം സോതിന്ദ്രിയം…പേ… ഘാനിന്ദ്രിയം…പേ… ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം ¶ …പേ… ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… പുരിസിന്ദ്രിയം…പേ… ജീവിതിന്ദ്രിയം? യോ തേസം രൂപീനം ധമ്മാനം ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൯൭൭. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം? രൂപായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം.
ഏവം നവവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
നവകം.
ദസകം
൯൭൮. കതമം ¶ തം രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖുന്ദ്രിയം.
൯൭൯. കതമം തം രൂപം സോതിന്ദ്രിയം…പേ… ഘാനിന്ദ്രിയം…പേ… ജിവ്ഹിന്ദ്രിയം…പേ… കായിന്ദ്രിയം…പേ… ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… പുരിസിന്ദ്രിയം…പേ… ജീവിതിന്ദ്രിയം? യോ തേസം രൂപീനം ധമ്മാനം ¶ ആയു ഠിതി യപനാ യാപനാ ഇരിയനാ വത്തനാ പാലനാ ജീവിതം ജീവിതിന്ദ്രിയം – ഇദം തം രൂപം ജീവിതിന്ദ്രിയം.
൯൮൦. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം സപ്പടിഘം? രൂപായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം സപ്പടിഘം.
൯൮൧. കതമം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം അപ്പടിഘം? കായവിഞ്ഞത്തി…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം ന ഇന്ദ്രിയം അപ്പടിഘം.
ഏവം ദസവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ദസകം.
ഏകാദസകം
൯൮൨. കതമം ¶ തം രൂപം ചക്ഖായതനം? യം ചക്ഖു ചതുന്നം മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ പസാദോ…പേ… സുഞ്ഞോ ഗാമോ പേസോ – ഇദം തം രൂപം ചക്ഖായതനം ¶ .
൯൮൩. കതമം തം രൂപം സോതായതനം…പേ… ഘാനായതനം…പേ… ജിവ്ഹായതനം…പേ… കായായതനം…പേ… രൂപായതനം…പേ… സദ്ദായതനം…പേ… ഗന്ധായതനം…പേ… രസായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം? പഥവീധാതു…പേ… ഫോട്ഠബ്ബധാതു പേസാ – ഇദം തം രൂപം ഫോട്ഠബ്ബായതനം.
൯൮൪. കതമം തം രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം? ഇത്ഥിന്ദ്രിയം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇദം തം രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം.
ഏവം ഏകാദസവിധേന രൂപസങ്ഗഹോ.
ഏകാദസകം.
അട്ഠമഭാണവാരോ.
രൂപവിഭത്തി.
രൂപകണ്ഡം നിട്ഠിതം.
൩. നിക്ഖേപകണ്ഡം
തികനിക്ഖേപം
൯൮൫. കതമേ ¶ ¶ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? തീണി കുസലമൂലാനി – അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൯൮൬. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? തീണി അകുസലമൂലാനി – ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൯൮൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യേ ച ധമ്മാ കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൯൮൮. കതമേ ധമ്മാ സുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ? സുഖഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ, സുഖം വേദനം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ.
൯൮൯. കതമേ ധമ്മാ ദുക്ഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ? ദുക്ഖഭൂമിയം കാമാവചരേ, ദുക്ഖം വേദനം ¶ ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ദുക്ഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ ¶ .
൯൯൦. കതമേ ധമ്മാ അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ? അദുക്ഖമസുഖഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ, അരൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ, അദുക്ഖമസുഖം വേദനം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ.
൯൯൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ വിപാകാ? കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ വിപാകാ.
൯൯൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ വിപാകധമ്മധമ്മാ? കുസലാകുസലാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ വിപാകധമ്മധമ്മാ.
൯൯൩. കതമേ ധമ്മാ നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മാ? യേ ച ധമ്മാ കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മാ.
൯൯൪. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യഞ്ച രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയാ.
൯൯൫. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യേ ച ധമ്മാ കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ; യഞ്ച രൂപം ന കമ്മസ്സ ¶ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയാ.
൯൯൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണഅനുപാദാനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണഅനുപാദാനിയാ.
൯൯൭. കതമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ? തീണി അകുസലമൂലാനി – ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ.
൯൯൮. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ? സാസവാ കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ, വേദനാക്ഖന്ധോ ¶ , സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ.
൯൯൯. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠഅസംകിലേസികാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠഅസംകിലേസികാ.
൧൦൦൦. കതമേ ധമ്മാ സവിതക്കസവിചാരാ? സവിതക്കസവിചാരഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ ¶ , വിതക്കവിചാരേ ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സവിതക്കസവിചാരാ.
൧൦൦൧. കതമേ ധമ്മാ അവിതക്കവിചാരമത്താ? അവിതക്കവിചാരമത്തഭൂമിയം രൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ, വിചാരം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ അവിതക്കവിചാരമത്താ.
൧൦൦൨. കതമേ ധമ്മാ അവിതക്കഅവിചാരാ? അവിതക്കഅവിചാരഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ ¶ , അരൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അവിതക്കഅവിചാരാ.
൧൦൦൩. കതമേ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ? പീതിഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ ¶ , പീതിം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ.
൧൦൦൪. കതമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ? സുഖഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ, സുഖം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ.
൧൦൦൫. കതമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ? ഉപേക്ഖാഭൂമിയം കാമാവചരേ, രൂപാവചരേ, അരൂപാവചരേ, അപരിയാപന്നേ, ഉപേക്ഖം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ.
൧൦൦൬. കതമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ? തീണി സംയോജനാനി – സക്കായദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, സീലബ്ബതപരാമാസോ.
൧൦൦൭. തത്ഥ ¶ കതമാ സക്കായദിട്ഠി? ഇധ അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം. വേദനം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വേദനാവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ വേദനം, വേദനായ വാ അത്താനം. സഞ്ഞം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, സഞ്ഞാവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ സഞ്ഞം, സഞ്ഞായ ¶ വാ അത്താനം. സങ്ഖാരേ അത്തതോ ¶ സമനുപസ്സതി, സങ്ഖാരവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ സങ്ഖാരേ, സങ്ഖാരേസു വാ അത്താനം. വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം. യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം [ദിട്ഠിവിസൂകായിതം (സീ.)] ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പടിഗ്ഗാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സക്കായദിട്ഠി.
൧൦൦൮. തത്ഥ കതമാ വിചികിച്ഛാ? സത്ഥരി കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ധമ്മേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സങ്ഘേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സിക്ഖായ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്തേ കങ്ഖതി ¶ വിചികിച്ഛതി, അപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്താപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി. യാ ഏവരൂപാ കങ്ഖാ കങ്ഖായനാ കങ്ഖായിതത്തം വിമതി വിചികിച്ഛാ ദ്വേള്ഹകം ദ്വേധാപഥോ സംസയോ അനേകംസഗ്ഗാഹോ ആസപ്പനാ പരിസപ്പനാ അപരിയോഗാഹനാ ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – അയം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാ.
൧൦൦൯. തത്ഥ കതമോ സീലബ്ബതപരാമാസോ? ഇതോ ബഹിദ്ധാ സമണബ്രാഹ്മണാനം ‘സീലേന സുദ്ധി, വതേന സുദ്ധി, സീലബ്ബതേന സുദ്ധീ’തി യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പടിഗ്ഗാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം ¶ വുച്ചതി സീലബ്ബതപരാമാസോ.
൧൦൧൦. ഇമാനി ¶ തീണി സംയോജനാനി; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം വചീകമ്മം മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ.
൧൦൧൧. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? അവസേസോ ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൦൧൨. കതമേ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ¶ ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൦൧൩. കതമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ? തീണി സംയോജനാനി – സക്കായദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, സീലബ്ബതപരാമാസോ.
൧൦൧൪. തത്ഥ കതമാ സക്കായദിട്ഠി…പേ… അയം വുച്ചതി സക്കായദിട്ഠി.
൧൦൧൫. തത്ഥ ¶ കതമാ വിചികിച്ഛാ…പേ… അയം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാ.
൧൦൧൬. തത്ഥ കതമോ സീലബ്ബതപരാമാസോ…പേ… അയം വുച്ചതി സീലബ്ബതപരാമാസോ.
൧൦൧൭. ഇമാനി തീണി സംയോജനാനി; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ. തീണി സംയോജനാനി – സക്കായദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, സീലബ്ബതപരാമാസോ ¶ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ. തദേകട്ഠോ ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതൂ. തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൦൧൮. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? അവസേസോ ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതൂ. തദേകട്ഠാ ¶ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൦൧൯. കതമേ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൦൨൦. കതമേ ധമ്മാ ആചയഗാമിനോ? സാസവാ കുസലാകുസലാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ആചയഗാമിനോ.
൧൦൨൧. കതമേ ധമ്മാ അപചയഗാമിനോ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ അപചയഗാമിനോ.
൧൦൨൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ നേവ ആചയഗാമി ന അപചയഗാമിനോ? കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ ¶ ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യേ ച ധമ്മാ കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നേവ ആചയഗാമി ന അപചയഗാമിനോ.
൧൦൨൩. കതമേ ധമ്മാ സേക്ഖാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ഹേട്ഠിമാനി ച തീണി സാമഞ്ഞഫലാനി – ഇമേ ധമ്മാ സേക്ഖാ.
൧൦൨൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അസേക്ഖാ? ഉപരിട്ഠിമം [ഉപരിമം (സ്യാ.)] അരഹത്തഫലം – ഇമേ ധമ്മാ അസേക്ഖാ.
൧൦൨൫. കതമേ ധമ്മാ നേവസേക്ഖനാസേക്ഖാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ, അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നേവസേക്ഖനാസേക്ഖാ.
൧൦൨൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ പരിത്താ? സബ്ബേവ കാമാവചരാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പരിത്താ.
൧൦൨൭. കതമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാ? രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാ.
൧൦൨൮. കതമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാ.
൧൦൨൯. കതമേ ധമ്മാ പരിത്താരമ്മണാ? പരിത്തേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ പരിത്താരമ്മണാ.
൧൦൩൦. കതമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ? മഹഗ്ഗതേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ¶ ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ.
൧൦൩൧. കതമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാരമ്മണാ? അപ്പമാണേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാരമ്മണാ.
൧൦൩൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഹീനാ? തീണി അകുസലമൂലാനി – ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ഹീനാ.
൧൦൩൩. കതമേ ധമ്മാ മജ്ഝിമാ? സാസവാ കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ മജ്ഝിമാ.
൧൦൩൪. കതമേ ധമ്മാ പണീതാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ പണീതാ.
൧൦൩൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ മിച്ഛത്തനിയതാ? പഞ്ച കമ്മാനി ആനന്തരികാനി, യാ ച മിച്ഛാദിട്ഠിനിയതാ – ഇമേ ധമ്മാ മിച്ഛത്തനിയതാ.
൧൦൩൬. കതമേ ധമ്മാ സമ്മത്തനിയതാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ സമ്മത്തനിയതാ.
൧൦൩൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ അനിയതാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ, അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനിയതാ.
൧൦൩൮. കതമേ ധമ്മാ മഗ്ഗാരമ്മണാ? അരിയമഗ്ഗം ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗാരമ്മണാ.
൧൦൩൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ മഗ്ഗഹേതുകാ? അരിയമഗ്ഗസമങ്ഗിസ്സ മഗ്ഗങ്ഗാനി ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗഹേതുകാ. അരിയമഗ്ഗസമങ്ഗിസ്സ ¶ സമ്മാദിട്ഠി മഗ്ഗോ ചേവ ഹേതു ച, സമ്മാദിട്ഠിം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗഹേതുകാ. അരിയമഗ്ഗസമങ്ഗിസ്സ അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗഹേതൂ. തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗഹേതുകാ.
൧൦൪൦. കതമേ ധമ്മാ മഗ്ഗാധിപതിനോ? അരിയമഗ്ഗം അധിപതിം കരിത്വാ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗാധിപതിനോ. അരിയമഗ്ഗസമങ്ഗിസ്സ വീമംസാധിപതേയ്യം മഗ്ഗം ഭാവയന്തസ്സ വീമംസം ഠപേത്വാ; തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ മഗ്ഗാധിപതിനോ.
൧൦൪൧. കതമേ ധമ്മാ ഉപ്പന്നാ? യേ ധമ്മാ ജാതാ ഭൂതാ സഞ്ജാതാ നിബ്ബത്താ അഭിനിബ്ബത്താ പാതുഭൂതാ ഉപ്പന്നാ സമുപ്പന്നാ ഉട്ഠിതാ സമുട്ഠിതാ ഉപ്പന്നാ ഉപ്പന്നംസേന സങ്ഗഹിതാ, രൂപം [രൂപാ (ബഹൂസു)], വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ ഉപ്പന്നാ.
൧൦൪൨. കതമേ ധമ്മാ അനുപ്പന്നാ? യേ ധമ്മാ അജാതാ അഭൂതാ അസഞ്ജാതാ അനിബ്ബത്താ അനഭിനിബ്ബത്താ അപാതുഭൂതാ ¶ അനുപ്പന്നാ അസമുപ്പന്നാ അനുട്ഠിതാ അസമുട്ഠിതാ അനുപ്പന്നാ അനുപ്പന്നംസേന സങ്ഗഹിതാ, രൂപം, വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ അനുപ്പന്നാ.
൧൦൪൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപ്പാദിനോ? കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം അവിപക്കവിപാകാനം വിപാകാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യഞ്ച രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപ്പജ്ജിസ്സതി – ഇമേ ധമ്മാ ഉപ്പാദിനോ.
൧൦൪൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അതീതാ? യേ ധമ്മാ അതീതാ നിരുദ്ധാ വിഗതാ വിപരിണതാ അത്ഥങ്ഗതാ അബ്ഭത്ഥങ്ഗതാ ഉപ്പജ്ജിത്വാ വിഗതാ അതീതാ അതീതംസേന സങ്ഗഹിതാ, രൂപം, വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ അതീതാ.
൧൦൪൫. കതമേ ധമ്മാ അനാഗതാ? യേ ധമ്മാ അജാതാ അഭൂതാ അസഞ്ജാതാ അനിബ്ബത്താ അനഭിനിബ്ബത്താ ¶ അപാതുഭൂതാ അനുപ്പന്നാ അസമുപ്പന്നാ അനുട്ഠിതാ അസമുട്ഠിതാ അനാഗതാ അനാഗതംസേന സങ്ഗഹിതാ, രൂപം, വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ അനാഗതാ.
൧൦൪൬. കതമേ ധമ്മാ പച്ചുപ്പന്നാ? യേ ധമ്മാ ജാതാ ഭൂതാ സഞ്ജാതാ നിബ്ബത്താ അഭിനിബ്ബത്താ പാതുഭൂതാ ഉപ്പന്നാ സമുപ്പന്നാ ഉട്ഠിതാ സമുട്ഠിതാ പച്ചുപ്പന്നാ പച്ചുപ്പന്നംസേന സങ്ഗഹിതാ, രൂപം, വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ പച്ചുപ്പന്നാ.
൧൦൪൭. കതമേ ധമ്മാ അതീതാരമ്മണാ? അതീതേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അതീതാരമ്മണാ.
൧൦൪൮. കതമേ ധമ്മാ അനാഗതാരമ്മണാ? അനാഗതേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ¶ ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അനാഗതാരമ്മണാ.
൧൦൪൯. കതമേ ധമ്മാ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ? പച്ചുപ്പന്നേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ.
൧൦൫൦. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്താ? യേ ധമ്മാ തേസം തേസം സത്താനം അജ്ഝത്തം പച്ചത്തം നിയതാ പാടിപുഗ്ഗലികാ ഉപാദിണ്ണാ, രൂപം, വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്താ.
൧൦൫൧. കതമേ ധമ്മാ ബഹിദ്ധാ? യേ ധമ്മാ തേസം തേസം പരസത്താനം പരപുഗ്ഗലാനം അജ്ഝത്തം ¶ പച്ചത്തം നിയതാ പാടിപുഗ്ഗലികാ ഉപാദിണ്ണാ, രൂപം, വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ, വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ ബഹിദ്ധാ.
൧൦൫൨. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ? തദുഭയം – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ.
൧൦൫൩. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്താരമ്മണാ? അജ്ഝത്തേ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്താരമ്മണാ.
൧൦൫൪. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ ബഹിദ്ധാരമ്മണാ? ബഹിദ്ധാ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ ബഹിദ്ധാരമ്മണാ.
൧൦൫൫. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാരമ്മണാ? അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ ധമ്മേ ആരബ്ഭ യേ ഉപ്പജ്ജന്തി ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാരമ്മണാ.
൧൦൫൬. കതമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനസപ്പടിഘാ? രൂപായതനം – ഇമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനസപ്പടിഘാ.
൧൦൫൭. കതമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനസപ്പടിഘാ? ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, സദ്ദായതനം, ഗന്ധായതനം ¶ , രസായതനം, ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനസപ്പടിഘാ.
൧൦൫൮. കതമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനഅപ്പടിഘാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം; അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനഅപ്പടിഘാ.
തികം.
ദുകനിക്ഖേപം
ഹേതുഗോച്ഛകം
൧൦൫൯. കതമേ ധമ്മാ ഹേതൂ? തയോ കുസലഹേതൂ, തയോ അകുസലഹേതൂ, തയോ അബ്യാകതഹേതൂ, നവ കാമാവചരഹേതൂ ഛ രൂപാവചരഹേതൂ, ഛ അരൂപാവചരഹേതൂ, ഛ അപരിയാപന്നഹേതൂ.
൧൦൬൦. തത്ഥ കതമേ തയോ കുസലഹേതൂ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ.
൧൦൬൧. തത്ഥ ¶ കതമോ അലോഭോ? യോ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അലോഭോ.
൧൦൬൨. തത്ഥ ¶ കതമോ അദോസോ? യോ ¶ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം മേത്തി മേത്തായനാ മേത്തായിതത്തം അനുദ്ദാ അനുദ്ദായനാ അനുദായിതത്തം ഹിതേസിതാ അനുകമ്പാ അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അദോസോ.
൧൦൬൩. തത്ഥ കതമോ അമോഹോ? ദുക്ഖേ ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ ഞാണം, പുബ്ബന്തേ ഞാണം, അപരന്തേ ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ഞാണം, യാ ഏവരൂപാ പഞ്ഞാ ¶ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി അമോഹോ.
ഇമേ തയോ കുസലഹേതൂ.
൧൦൬൪. തത്ഥ കതമേ തയോ അകുസലഹേതൂ? ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ.
൧൦൬൫. തത്ഥ കതമോ ലോഭോ? യോ രാഗോ സാരാഗോ അനുനയോ അനുരോധോ നന്ദീ നന്ദീരാഗോ [നന്ദിരാഗോ (സീ.)] ചിത്തസ്സ സാരാഗോ ഇച്ഛാ മുച്ഛാ അജ്ഝോസാനം ഗേധോ പലിഗേധോ സങ്ഗോ പങ്കോ ഏജാ മായാ ജനികാ സഞ്ജനനീ സിബ്ബിനീ [സിബ്ബനീ (സീ.)] ജാലിനീ സരിതാ വിസത്തികാ സുത്തം വിസടാ ആയൂഹിനീ [ആയൂഹനീ (സീ. സ്യാ.)] ദുതിയാ പണിധി ഭവനേത്തി വനം വനഥോ സന്ഥവോ സിനേഹോ അപേക്ഖാ പടിബന്ധു ആസാ ആസിസനാ ആസിസിതത്തം [ആസിംസനാ ആസിംസിതത്തം (സീ. സ്യാ.)] രൂപാസാ സദ്ദാസാ ഗന്ധാസാ രസാസാ ഫോട്ഠബ്ബാസാ ലാഭാസാ ധനാസാ പുത്താസാ ജീവിതാസാ ജപ്പാ പജപ്പാ അഭിജപ്പാ ജപ്പാ ജപ്പനാ ജപ്പിതത്തം ലോലുപ്പം ലോലുപ്പായനാ ലോലുപ്പായിതത്തം പുച്ഛഞ്ജികതാ [പുഞ്ചികതാ (സ്യാ.) പുച്ഛികതാ (സീ.)] സാധുകമ്യതാ അധമ്മരാഗോ വിസമലോഭോ നികന്തി നികാമനാ പത്ഥനാ പിഹനാ സമ്പത്ഥനാ കാമതണ്ഹാ ഭവതണ്ഹാ വിഭവതണ്ഹാ രൂപതണ്ഹാ അരൂപതണ്ഹാ നിരോധതണ്ഹാ രൂപതണ്ഹാ സദ്ദതണ്ഹാ ഗന്ധതണ്ഹാ ¶ രസതണ്ഹാ ഫോട്ഠബ്ബതണ്ഹാ ധമ്മതണ്ഹാ ¶ ഓഘോ യോഗോ ഗന്ഥോ ഉപാദാനം ആവരണം നീവരണം ഛാദനം ബന്ധനം ഉപക്കിലേസോ അനുസയോ പരിയുട്ഠാനം ലതാ വേവിച്ഛം ദുക്ഖമൂലം ദുക്ഖനിദാനം ¶ ദുക്ഖപ്പഭവോ മാരപാസോ മാരബളിസം മാരവിസയോ തണ്ഹാനദീ തണ്ഹാജാലം തണ്ഹാഗദ്ദുലം തണ്ഹാസമുദ്ദോ അഭിജ്ഝാ ലോഭോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ലോഭോ.
൧൦൬൬. തത്ഥ ¶ കതമോ ദോസോ? അനത്ഥം മേ അചരീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരതീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, പിയസ്സ മേ മനാപസ്സ അനത്ഥം അചരി…പേ… അനത്ഥം ചരതി…പേ… അനത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അപ്പിയസ്സ മേ അമനാപസ്സ അത്ഥം അചരി…പേ… അത്ഥം ചരതി…പേ… അത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അട്ഠാനേ വാ പന ആഘാതോ ജായതി. യോ ഏവരൂപോ ചിത്തസ്സ ആഘാതോ പടിഘാതോ പടിഘം പടിവിരോധോ കോപോ പകോപോ സമ്പകോപോ ദോസോ പദോസോ സമ്പദോസോ ചിത്തസ്സ ബ്യാപത്തി മനോപദോസോ കോധോ കുജ്ഝനാ കുജ്ഝിതത്തം ദോസോ ദുസ്സനാ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം വുച്ചതി ദോസോ.
൧൦൬൭. തത്ഥ കതമോ മോഹോ? ദുക്ഖേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്തേ അഞ്ഞാണം, അപരന്തേ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ അഞ്ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു അഞ്ഞാണം, യം ഏവരൂപം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം അനഭിസമയോ ¶ അനനുബോധോ അസമ്ബോധോ അപ്പടിവേധോ അസംഗാഹനാ അപരിയോഗാഹനാ അസമപേക്ഖനാ അപച്ചവേക്ഖണാ അപച്ചക്ഖകമ്മം ദുമ്മേജ്ഝം ബാല്യം അസമ്പജഞ്ഞം മോഹോ പമോഹോ സമ്മോഹോ അവിജ്ജാ അവിജ്ജോഘോ അവിജ്ജായോഗോ അവിജ്ജാനുസയോ അവിജ്ജാപരിയുട്ഠാനം അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി മോഹോ.
ഇമേ തയോ അകുസലഹേതൂ.
൧൦൬൮. തത്ഥ കതമേ തയോ അബ്യാകതഹേതൂ? കുസലാനം വാ ധമ്മാനം വിപാകതോ കിരിയാബ്യാകതേസു വാ ധമ്മേസു അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ – ഇമേ തയോ അബ്യാകതഹേതൂ.
൧൦൬൯. തത്ഥ ¶ കതമേ നവ കാമാവചരഹേതൂ? തയോ കുസലഹേതൂ, തയോ അകുസലഹേതൂ, തയോ അബ്യാകതഹേതൂ – ഇമേ നവ കാമാവചരഹേതൂ.
൧൦൭൦. തത്ഥ ¶ കതമേ ഛ രൂപാവചരഹേതൂ? തയോ കുസലഹേതൂ, തയോ അബ്യാകതഹേതൂ – ഇമേ ഛ രൂപാവചരഹേതൂ.
൧൦൭൧. തത്ഥ കതമേ ഛ അരൂപാവചരഹേതൂ? തയോ ¶ കുസലഹേതൂ, തയോ അബ്യാകതഹേതൂ – ഇമേ ഛ അരൂപാവചരഹേതൂ.
൧൦൭൨. തത്ഥ കതമേ ഛ അപരിയാപന്നഹേതൂ? തയോ കുസലഹേതൂ, തയോ അബ്യാകതഹേതൂ – ഇമേ ഛ അപരിയാപന്നഹേതൂ.
൧൦൭൩. തത്ഥ കതമേ തയോ കുസലഹേതൂ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ.
൧൦൭൪. തത്ഥ കതമോ അലോഭോ? യോ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അലോഭോ.
൧൦൭൫. തത്ഥ കതമോ അദോസോ? യോ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം…പേ… അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അദോസോ.
൧൦൭൬. തത്ഥ കതമോ അമോഹോ ¶ ? ദുക്ഖേ ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ ഞാണം, പുബ്ബന്തേ ഞാണം, അപരന്തേ ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ഞാണം, യാ ഏവരൂപാ പഞ്ഞാ പജാനനാ വിചയോ പവിചയോ ധമ്മവിചയോ സല്ലക്ഖണാ ഉപലക്ഖണാ പച്ചുപലക്ഖണാ പണ്ഡിച്ചം കോസല്ലം നേപുഞ്ഞം വേഭബ്യാ ചിന്താ ഉപപരിക്ഖാ ഭൂരീ മേധാ പരിണായികാ വിപസ്സനാ സമ്പജഞ്ഞം പതോദോ പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയം പഞ്ഞാബലം പഞ്ഞാസത്ഥം പഞ്ഞാപാസാദോ പഞ്ഞാആലോകോ പഞ്ഞാഓഭാസോ പഞ്ഞാപജ്ജോതോ പഞ്ഞാരതനം അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം വുച്ചതി അമോഹോ.
ഇമേ തയോ കുസലഹേതൂ.
൧൦൭൭. തത്ഥ ¶ ¶ കതമേ തയോ അബ്യാകതഹേതൂ? കുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകതോ അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ – ഇമേ തയോ അബ്യാകതഹേതൂ. ഇമേ ഛ അപരിയാപന്നഹേതൂ – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതൂ.
൧൦൭൮. കതമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ, അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ.
൧൦൭൯. കതമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സഹേതുകാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ ¶ .
൧൦൮൦. കതമേ ധമ്മാ അഹേതുകാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ അഹേതുകാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അഹേതുകാ.
൧൦൮൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ.
൧൦൮൨. കതമേ ധമ്മാ ഹേതുവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതുവിപ്പയുത്താ.
൧൦൮൩. കതമേ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ സഹേതുകാ ച? ലോഭോ മോഹേന ഹേതു ചേവ സഹേതുകോ ച, മോഹോ ലോഭേന ഹേതു ചേവ സഹേതുകോ ച, ദോസോ മോഹേന ഹേതു ചേവ സഹേതുകോ ച, മോഹോ ദോസേന ഹേതു ചേവ സഹേതുകോ ച; അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ, തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം ഹേതൂ ചേവ സഹേതുകാ ച – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ സഹേതുകാ ച.
൧൦൮൪. കതമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ ചേവ ന ച ഹേതൂ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സഹേതുകാ തേ ¶ ധമ്മേ ഠപേത്വാ, വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ ചേവ ന ച ഹേതൂ.
൧൦൮൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്താ ച? ലോഭോ മോഹേന ഹേതു ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്തോ ച, മോഹോ ലോഭേന ഹേതു ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്തോ ച, ദോസോ മോഹേന ഹേതു ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്തോ ച, മോഹോ ദോസേന ഹേതു ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്തോ ച; അലോഭോ അദോസോ അമോഹോ ¶ , തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം ഹേതൂ ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്താ ച – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്താ ച.
൧൦൮൬. കതമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ ചേവ ന ച ഹേതൂ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ, വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ ചേവ ന ച ഹേതൂ.
൧൦൮൭. കതമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ സഹേതുകാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ സഹേതുകാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ സഹേതുകാ.
൧൦൮൮. കതമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ അഹേതുകാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ അഹേതുകാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ അഹേതുകാ.
ചൂളന്തരദുകം
൧൦൮൯. കതമേ ധമ്മാ സപ്പച്ചയാ? പഞ്ചക്ഖന്ധാ – രൂപക്ഖന്ധോ, വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ ¶ , സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സപ്പച്ചയാ.
൧൦൯൦. കതമേ ധമ്മാ അപ്പച്ചയാ? അസങ്ഖതാ ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പച്ചയാ.
൧൦൯൧. കതമേ ധമ്മാ സങ്ഖതാ? യേവ തേ ധമ്മാ സപ്പച്ചയാ, തേവ തേ ധമ്മാ സങ്ഖതാ.
൧൦൯൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ അസങ്ഖതാ? യോ ഏവ സോ ധമ്മോ അപ്പച്ചയോ, സോ ഏവ സോ ധമ്മോ അസങ്ഖതോ.
൧൦൯൩. കതമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനാ? രൂപായതനം – ഇമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനാ ¶ .
൧൦൯൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ അനിദസ്സനാ? ചക്ഖായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം, വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനാ.
൧൦൯൫. കതമേ ധമ്മാ സപ്പടിഘാ? ചക്ഖായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇമേ ധമ്മാ സപ്പടിഘാ.
൧൦൯൬. കതമേ ധമ്മാ അപ്പടിഘാ? വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പടിഘാ.
൧൦൯൭. കതമേ ധമ്മാ രൂപിനോ? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ ചതുന്നഞ്ച മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ രൂപിനോ.
൧൦൯൮. കതമേ ധമ്മാ അരൂപിനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അരൂപിനോ.
൧൦൯൯. കതമേ ധമ്മാ ലോകിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ലോകിയാ.
൧൧൦൦. കതമേ ധമ്മാ ലോകുത്തരാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ലോകുത്തരാ.
൧൧൦൧. കതമേ ധമ്മാ കേനചി വിഞ്ഞേയ്യാ, കേനചി ന വിഞ്ഞേയ്യാ? യേ ¶ തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ ¶ , ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ¶ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ¶ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ ¶ തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന ¶ തേ ധമ്മാ സോതവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ. യേ തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ ¶ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ; യേ വാ പന തേ ധമ്മാ ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ, ന തേ ധമ്മാ കായവിഞ്ഞേയ്യാ. ഇമേ ധമ്മാ കേനചി വിഞ്ഞേയ്യാ കേനചി ന വിഞ്ഞേയ്യാ.
ആസവഗോച്ഛകം
൧൧൦൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ ആസവാ? ചത്താരോ ആസവാ – കാമാസവോ, ഭവാസവോ, ദിട്ഠാസവോ, അവിജ്ജാസവോ.
൧൧൦൩. തത്ഥ ¶ കതമോ കാമാസവോ? യോ കാമേസു കാമച്ഛന്ദോ കാമരാഗോ കാമനന്ദീ കാമതണ്ഹാ കാമസിനേഹോ കാമപരിളാഹോ കാമമുച്ഛാ കാമജ്ഝോസാനം – അയം വുച്ചതി കാമാസവോ.
൧൧൦൪. തത്ഥ കതമോ ഭവാസവോ? യോ ഭവേസു ഭവഛന്ദോ [ഭവച്ഛന്ദോ (സീ. സ്യാ.)] ഭവരാഗോ ഭവനന്ദീ ഭവതണ്ഹാ ഭവസിനേഹോ ഭവപരിളാഹോ ഭവമുച്ഛാ ഭവജ്ഝോസാനം – അയം വുച്ചതി ഭവാസവോ.
൧൧൦൫. തത്ഥ കതമോ ദിട്ഠാസവോ? സസ്സതോ ലോകോതി വാ, അസസ്സതോ ലോകോതി വാ, അന്തവാ ലോകോതി വാ, അനന്തവാ ലോകോതി വാ, തം ജീവം തം സരീരന്തി വാ, അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരന്തി വാ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ; യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പടിഗ്ഗാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ദിട്ഠാസവോ. സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ദിട്ഠാസവോ.
൧൧൦൬. തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാസവോ? ദുക്ഖേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ അഞ്ഞാണം ¶ , പുബ്ബന്തേ അഞ്ഞാണം, അപരന്തേ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ അഞ്ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു അഞ്ഞാണംः യം ഏവരൂപം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം അനഭിസമയോ അനനുബോധോ അസമ്ബോധോ അപ്പടിവേധോ അസംഗാഹനാ അപരിയോഗാഹനാ അസമപേക്ഖനാ അപച്ചവേക്ഖണാ അപച്ചക്ഖകമ്മം ദുമ്മേജ്ഝം ബാല്യം അസമ്പജഞ്ഞം ¶ മോഹോ പമോഹോ സമ്മോഹോ അവിജ്ജാ അവിജ്ജോഘോ അവിജ്ജായോഗോ അവിജ്ജാനുസയോ ¶ അവിജ്ജാപരിയുട്ഠാനം അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അവിജ്ജാസവോ.
ഇമേ ധമ്മാ ആസവാ.
൧൧൦൭. കതമേ ധമ്മാ നോ ആസവാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ ¶ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ആസവാ.
൧൧൦൮. കതമേ ധമ്മാ സാസവാ? കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സാസവാ.
൧൧൦൯. കതമേ ധമ്മാ അനാസവാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനാസവാ.
൧൧൧൦. കതമേ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ¶ ആസവസമ്പയുത്താ.
൧൧൧൧. കതമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ.
൧൧൧൨. കതമേ ധമ്മാ ആസവാ ചേവ സാസവാ ച? തേയേവ ആസവാ ആസവാ ചേവ സാസവാ ച.
൧൧൧൩. കതമേ ധമ്മാ സാസവാ ചേവ നോ ച ആസവാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സാസവാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ ¶ , അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സാസവാ ചേവ നോ ച ആസവാ.
൧൧൧൪. കതമേ ധമ്മാ ആസവാ ചേവ ആസവസമ്പയുത്താ ച? കാമാസവോ അവിജ്ജാസവേന ആസവോ ചേവ ആസവസമ്പയുത്തോ ച, അവിജ്ജാസവോ കാമാസവേന ആസവോ ചേവ ആസവസമ്പയുത്തോ ച, ഭവാസവോ അവിജ്ജാസവേന ആസവോ ചേവ ആസവസമ്പയുത്തോ ച, അവിജ്ജാസവോ ഭവാസവേന ആസവോ ചേവ ആസവസമ്പയുത്തോ ച, ദിട്ഠാസവോ അവിജ്ജാസവേന ആസവോ ചേവ ആസവസമ്പയുത്തോ ച, അവിജ്ജാസവോ ¶ ദിട്ഠാസവേന ആസവോ ചേവ ആസവസമ്പയുത്തോ ച – ഇമേ ധമ്മാ ആസവാ ചേവ ആസവസമ്പയുത്താ ച.
൧൧൧൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ആസവാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ആസവാ.
൧൧൧൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ സാസവാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ സാസവാ.
൧൧൧൭. കതമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ അനാസവാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ അനാസവാ.
നിക്ഖേപകണ്ഡേ പഠമഭാണവാരോ.
സംയോജനഗോച്ഛകം
൧൧൧൮. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനാ? ദസ സംയോജനാനി – കാമരാഗസംയോജനം, പടിഘസംയോജനം ¶ , മാനസംയോജനം, ദിട്ഠിസംയോജനം, വിചികിച്ഛാസംയോജനം, സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം, ഭവരാഗസംയോജനം, ഇസ്സാസംയോജനം, മച്ഛരിയസംയോജനം, അവിജ്ജാസംയോജനം.
൧൧൧൯. തത്ഥ കതമം കാമരാഗസംയോജനം? യോ കാമേസു കാമച്ഛന്ദോ കാമരാഗോ കാമനന്ദീ കാമതണ്ഹാ കാമസിനേഹോ കാമപരിളാഹോ കാമമുച്ഛാ കാമജ്ഝോസാനം – ഇദം വുച്ചതി കാമരാഗസംയോജനം.
൧൧൨൦. തത്ഥ കതമം പടിഘസംയോജനം? അനത്ഥം മേ അചരീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരതീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, പിയസ്സ മേ മനാപസ്സ അനത്ഥം അചരി…പേ… അനത്ഥം ചരതി…പേ… അനത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അപ്പിയസ്സ മേ അമനാപസ്സ അത്ഥം അചരി…പേ… അത്ഥം ചരതി…പേ… അത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ¶ ജായതി, അട്ഠാനേ വാ പന ¶ ആഘാതോ ജായതി. യോ ഏവരൂപോ ചിത്തസ്സ ആഘാതോ പടിഘാതോ പടിഘം പടിവിരോധോ കോപോ പകോപോ സമ്പകോപോ ദോസോ പദോസോ സമ്പദോസോ ചിത്തസ്സ ബ്യാപത്തി മനോപദോസോ കോധോ കുജ്ഝനാ കുജ്ഝിതത്തം ദോസോ ദുസ്സനാ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി പടിഘസംയോജനം.
൧൧൨൧. തത്ഥ കതമം മാനസംയോജനം? സേയ്യോഹമസ്മീതി മാനോ, സദിസോഹമസ്മീതി മാനോ, ഹീനോഹമസ്മീതി ¶ മാനോ. യോ ഏവരൂപോ മാനോ മഞ്ഞനാ മഞ്ഞിതത്തം ഉന്നതി ഉന്നമോ [ഉണ്ണതി ഉണ്ണാമോ (സ്യാ.)] ധജോ സമ്പഗ്ഗാഹോ കേതുകമ്യതാ ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി മാനസംയോജനം.
൧൧൨൨. തത്ഥ കതമം ദിട്ഠിസംയോജനം? സസ്സതോ ലോകോതി വാ, അസസ്സതോ ലോകോതി വാ, അന്തവാ ലോകോതി വാ, അനന്തവാ ലോകോതി വാ, തം ജീവം തം സരീരന്തി വാ, അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരന്തി വാ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ; യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പടിഗ്ഗാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം ¶ തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി ദിട്ഠിസംയോജനം. ഠപേത്വാ സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ¶ ദിട്ഠിസംയോജനം.
൧൧൨൩. തത്ഥ കതമം വിചികിച്ഛാസംയോജനം? സത്ഥരി കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ധമ്മേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സങ്ഘേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സിക്ഖായ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, അപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്താപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതിः യാ ഏവരൂപാ കങ്ഖാ കങ്ഖായനാ കങ്ഖായിതത്തം വിമതി വിചികിച്ഛാ ദ്വേള്ഹകം ദ്വേധാപഥോ സംസയോ അനേകംസഗ്ഗാഹോ ആസപ്പനാ പരിസപ്പനാ അപരിയോഗാഹനാ ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – ഇദം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാസംയോജനം.
൧൧൨൪. തത്ഥ ¶ കതമം സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം? ഇതോ ബഹിദ്ധാ സമണബ്രാഹ്മണാനം സീലേന സുദ്ധി വതേന സുദ്ധി സീലബ്ബതേന സുദ്ധീതി; യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം.
൧൧൨൫. തത്ഥ കതമം ഭവരാഗസംയോജനം? യോ ഭവേസു ഭവഛന്ദോ ഭവരാഗോ ഭവനന്ദീ ഭവതണ്ഹാ ഭവസിനേഹോ ഭവപരിളാഹോ ഭവമുച്ഛാ ഭവജ്ഝോസാനം – ഇദം വുച്ചതി ഭവരാഗസംയോജനം.
൧൧൨൬. തത്ഥ കതമം ഇസ്സാസംയോജനം? യാ പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ഇസ്സാ ഇസ്സായനാ ¶ ഇസ്സായിതത്തം ഉസൂയാ ഉസൂയനാ ¶ ഉസൂയിതത്തം [ഉസ്സുയാ ഉസ്സുയനാ ഉസ്സുയിതത്തം (ക.)] – ഇദം വുച്ചതി ഇസ്സാസംയോജനം.
൧൧൨൭. തത്ഥ കതമം മച്ഛരിയസംയോജനം? പഞ്ച മച്ഛരിയാനി – ആവാസമച്ഛരിയം, കുലമച്ഛരിയം, ലാഭമച്ഛരിയം, വണ്ണമച്ഛരിയം, ധമ്മമച്ഛരിയം. യം ഏവരൂപം മച്ഛേരം മച്ഛരായനാ മച്ഛരായിതത്തം വേവിച്ഛം കദരിയം കടുകഞ്ചുകതാ അഗ്ഗഹിതത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി മച്ഛരിയസംയോജനം.
൧൧൨൮. തത്ഥ ¶ കതമം അവിജ്ജാസംയോജനം? ദുക്ഖേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്തേ അഞ്ഞാണം, അപരന്തേ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ അഞ്ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു അഞ്ഞാണംः യം ഏവരൂപം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം അനഭിസമയോ അനനുബോധോ അസമ്ബോധോ അപ്പടിവേധോ അസംഗാഹനാ അപരിയോഗാഹനാ അസമപേക്ഖനാ അപച്ചവേക്ഖണാ അപച്ചക്ഖകമ്മം ദുമ്മേജ്ഝം ബാല്യം അസമ്പജഞ്ഞം മോഹോ പമോഹോ സമ്മോഹോ അവിജ്ജാ അവിജ്ജോഘോ അവിജ്ജായോഗോ അവിജ്ജാനുസയോ അവിജ്ജാപരിയുട്ഠാനം അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – ഇദം വുച്ചതി അവിജ്ജാസംയോജനം.
ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനാ.
൧൧൨൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ സംയോജനാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ സംയോജനാ.
൧൧൩൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ സംയോജനിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ.
൧൧൩൧. കതമേ ധമ്മാ അസംയോജനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അസംയോജനിയാ.
൧൧൩൨. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ.
൧൧൩൩. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ.
൧൧൩൪. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ സംയോജനാ ചേവ സംയോജനിയാ ച? താനേവ സംയോജനാനി സംയോജനാ ചേവ സംയോജനിയാ ച.
൧൧൩൫. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ ചേവ നോ ച സംയോജനാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ ചേവ നോ ച സംയോജനാ.
൧൧൩൬. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനാ ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്താ ച? കാമരാഗസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം കാമരാഗസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ ¶ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, പടിഘസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം പടിഘസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ ¶ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, മാനസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം മാനസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, ദിട്ഠിസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം ദിട്ഠിസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, വിചികിച്ഛാസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം വിചികിച്ഛാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, ഭവരാഗസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം ഭവരാഗസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, ഇസ്സാസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം ഇസ്സാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, മച്ഛരിയസംയോജനം അവിജ്ജാസംയോജനേന സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാസംയോജനം മച്ഛരിയസംയോജനേന ¶ സംയോജനഞ്ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്തഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനാ ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്താ ച.
൧൧൩൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച സംയോജനാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ ¶ സമ്പയുത്താ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച സംയോജനാ.
൧൧൩൮. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ സംയോജനിയാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ സംയോജനിയാ.
൧൧൩൯. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ അസംയോജനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ അസംയോജനിയാ.
ഗന്ഥഗോച്ഛകം
൧൧൪൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഗന്ഥാ? ചത്താരോ ഗന്ഥാ – അഭിജ്ഝാ കായഗന്ഥോ, ബ്യാപാദോ കായഗന്ഥോ, സീലബ്ബതപരാമാസോ കായഗന്ഥോ, ഇദം സച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ.
൧൧൪൧. തത്ഥ കതമോ അഭിജ്ഝാ കായഗന്ഥോ? യോ രാഗോ സാരാഗോ അനുനയോ അനുരോധോ നന്ദീ നന്ദീരാഗോ ചിത്തസ്സ സാരാഗോ ഇച്ഛാ മുച്ഛാ അജ്ഝോസാനം ഗേധോ പലിഗേധോ സങ്ഗോ പങ്കോ ഏജാ മായാ ജനികാ സഞ്ജനനീ സിബ്ബിനീ ജാലിനീ സരിതാ വിസത്തികാ സുത്തം ¶ വിസടാ ആയൂഹിനീ ദുതിയാ പണിധി ഭവനേത്തി വനം വനഥോ സന്ഥവോ സിനേഹോ അപേക്ഖാ പടിബന്ധു ആസാ ആസിസനാ ആസിസിതത്തം രൂപാസാ സദ്ദാസാ ഗന്ധാസാ രസാസാ ഫോട്ഠബ്ബാസാ ലാഭാസാ ധനാസാ പുത്താസാ ജീവിതാസാ ജപ്പാ പജപ്പാ അഭിജപ്പാ ജപ്പാ ജപ്പനാ ജപ്പിതത്തം ലോലുപ്പം ലോലുപ്പായനാ ലോലുപ്പായിതത്തം പുച്ഛഞ്ജികതാ സാധുകമ്യതാ അധമ്മരാഗോ വിസമലോഭോ നികന്തി നികാമനാ പത്ഥനാ പിഹനാ സമ്പത്ഥനാ കാമതണ്ഹാ ഭവതണ്ഹാ വിഭവതണ്ഹാ രൂപതണ്ഹാ അരൂപതണ്ഹാ നിരോധതണ്ഹാ രൂപതണ്ഹാ സദ്ദതണ്ഹാ ഗന്ധതണ്ഹാ രസതണ്ഹാ ഫോട്ഠബ്ബതണ്ഹാ ധമ്മതണ്ഹാ ഓഘോ യോഗോ ഗന്ഥോ ഉപാദാനം ആവരണം നീവരണം ഛാദനം ബന്ധനം ഉപക്കിലേസോ അനുസയോ പരിയുട്ഠാനം ലതാ വേവിച്ഛം ദുക്ഖമൂലം ദുക്ഖനിദാനം ദുക്ഖപ്പഭവോ മാരപാസോ മാരബളിസം മാരവിസയോ തണ്ഹാനദീ തണ്ഹാജാലം തണ്ഹാഗദ്ദുലം തണ്ഹാസമുദ്ദോ അഭിജ്ഝാ ലോഭോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അഭിജ്ഝാ കായഗന്ഥോ.
൧൧൪൨. തത്ഥ ¶ കതമോ ബ്യാപാദോ കായഗന്ഥോ? അനത്ഥം മേ അചരീ തി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരതീതി ആഘാതോ ¶ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, പിയസ്സ മേ മനാപസ്സ അനത്ഥം അചരി…പേ… അനത്ഥം ചരതി…പേ… അനത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അപ്പിയസ്സ മേ അമനാപസ്സ അത്ഥം അചരി…പേ… അത്ഥം ചരതി…പേ… അത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അട്ഠാനേ വാ ¶ പന ആഘാതോ ജായതി. യോ ഏവരൂപോ ചിത്തസ്സ ആഘാതോ പടിഘാതോ പടിഘം പടിവിരോധോ കോപോ പകോപോ സമ്പകോപോ ദോസോ പദോസോ സമ്പദോസോ ചിത്തസ്സ ബ്യാപത്തി മനോപദോസോ കോധോ കുജ്ഝനാ കുജ്ഝിതത്തം ദോസോ ദുസ്സനാ ¶ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം വുച്ചതി ബ്യാപാദോ കായഗന്ഥോ.
൧൧൪൩. തത്ഥ കതമോ സീലബ്ബതപരാമാസോ കായഗന്ഥോ? ഇതോ ബഹിദ്ധാ സമണബ്രാഹ്മണാനം സീലേന സുദ്ധി, വതേന സുദ്ധി, സീലബ്ബതേന സുദ്ധീതിः യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സീലബ്ബതപരാമാസോ കായഗന്ഥോ.
൧൧൪൪. തത്ഥ കതമോ ഇദംസച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ? സസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; അസസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; അന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; അനന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; തം ജീവം തം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; ഹോതി ച ന ¶ ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാ; നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി വാः യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ഇദംസച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ. ഠപേത്വാ സീലബ്ബതപരാമാസം കായഗന്ഥം സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ഇദംസച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ.
ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ.
൧൧൪൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ഗന്ഥാ? തേ ¶ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ഗന്ഥാ.
൧൧൪൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ.
൧൧൪൭. കതമേ ധമ്മാ അഗന്ഥനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അഗന്ഥനിയാ.
൧൧൪൮. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ¶ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ.
൧൧൪൯. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ.
൧൧൫൦. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥനിയാ ച? തേവ ഗന്ഥാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥനിയാ ച.
൧൧൫൧. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ.
൧൧൫൨. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ച? സീലബ്ബതപരാമാസോ കായഗന്ഥോ അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥേന ഗന്ഥോ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്തോ ച, അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥോ സീലബ്ബതപരാമാസേന കായഗന്ഥേന ഗന്ഥോ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്തോ ച, ഇദംസച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥേന ഗന്ഥോ ¶ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്തോ ച, അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥോ ഇദംസച്ചാഭിനിവേസേന കായഗന്ഥേന ഗന്ഥോ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്തോ ച – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ച.
൧൧൫൩. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ? തേഹി ¶ ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ¶ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ.
൧൧൫൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ഗന്ഥനിയാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ഗന്ഥനിയാ.
൧൧൫൫. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ അഗന്ഥനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ അഗന്ഥനിയാ.
ഓഘഗോച്ഛകം
൧൧൫൬. കതമേ ധമ്മാ ഓഘാ? ചത്താരോ ഓഘാ…പേ… ഇമേ ധമ്മാ ഓഘവിപ്പയുത്താ ഓഘനിയാ.
യോഗഗോച്ഛകം
൧൧൫൭. കതമേ ധമ്മാ യോഗാ? ചത്താരോ യോഗാ…പേ… ഇമേ ധമ്മാ യോഗവിപ്പയുത്താ യോഗനിയാ.
നീവരണഗോച്ഛകം
൧൧൫൮. കതമേ ധമ്മാ നീവരണാ? ഛ നീവരണാ [നീവരണാനി (സ്യാ.)] – കാമച്ഛന്ദനീവരണം, ബ്യാപാദനീവരണം, ഥിനമിദ്ധനീവരണം, ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചനീവരണം, വിചികിച്ഛാനീവരണം, അവിജ്ജാനീവരണം.
൧൧൫൯. തത്ഥ ¶ കതമം കാമച്ഛന്ദനീവരണം? യോ കാമേസു കാമച്ഛന്ദോ കാമരാഗോ കാമനന്ദീ കാമതണ്ഹാ കാമസിനേഹോ കാമപരിളാഹോ കാമമുച്ഛാ കാമജ്ഝോസാനം – ഇദം വുച്ചതി കാമച്ഛന്ദനീവരണം.
൧൧൬൦. തത്ഥ കതമം ബ്യാപാദനീവരണം? അനത്ഥം മേ അചരീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരതീതി ആഘാതോ ജായതി; അനത്ഥം മേ ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി; പിയസ്സ മേ മനാപസ്സ അനത്ഥം അചരി…പേ… അനത്ഥം ചരതി…പേ… അനത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അപ്പിയസ്സ ¶ മേ അമനാപസ്സ അത്ഥം അചരി…പേ… അത്ഥം ചരതി…പേ… ¶ അത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അട്ഠാനേ വാ പന ആഘാതോ ജായതി. യോ ഏവരൂപോ ചിത്തസ്സ ആഘാതോ പടിഘാതോ പടിഘം പടിവിരോധോ കോപോ പകോപോ സമ്പകോപോ ദോസോ പദോസോ സമ്പദോസോ ചിത്തസ്സ ബ്യാപത്തി മനോപദോസോ കോധോ കുജ്ഝനാ കുജ്ഝിതത്തം ദോസോ ദുസ്സനാ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ബ്യാപാദനീവരണം.
൧൧൬൧. തത്ഥ കതമം ഥിനമിദ്ധനീവരണം? അത്ഥി ഥിനം, അത്ഥി മിദ്ധം.
൧൧൬൨. തത്ഥ കതമം ഥിനം? യാ ചിത്തസ്സ അകല്ലതാ അകമ്മഞ്ഞതാ ഓലീയനാ സല്ലീയനാ ലീനം ലീയനാ ¶ ലീയിതത്തം ഥിനം ഥിയനാ ഥിയിതത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ഥിനം.
൧൧൬൩. തത്ഥ കതമം മിദ്ധം? യാ കായസ്സ അകല്ലതാ അകമ്മഞ്ഞതാ ഓനാഹോ പരിയോനാഹോ അന്തോസമോരോധോ മിദ്ധം സോപ്പം പചലായികാ സോപ്പം സുപനാ സുപിതത്തം – ഇദം വുച്ചതി മിദ്ധം. ഇതി ഇദഞ്ച ഥിനം, ഇദഞ്ച മിദ്ധം – ഇദം വുച്ചതി ഥിനമിദ്ധനീവരണം.
൧൧൬൪. തത്ഥ കതമം ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചനീവരണം? അത്ഥി ഉദ്ധച്ചം, അത്ഥി കുക്കുച്ചം.
൧൧൬൫. തത്ഥ കതമം ഉദ്ധച്ചം? യം ചിത്തസ്സ ഉദ്ധച്ചം അവൂപസമോ ചേതസോ വിക്ഖേപോ ഭന്തത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ഉദ്ധച്ചം.
൧൧൬൬. തത്ഥ ¶ കതമം കുക്കുച്ചം? അകപ്പിയേ കപ്പിയസഞ്ഞിതാ, കപ്പിയേ അകപ്പിയസഞ്ഞിതാ, അവജ്ജേ വജ്ജസഞ്ഞിതാ, വജ്ജേ അവജ്ജസഞ്ഞിതാ. യം ഏവരൂപം കുക്കുച്ചം കുക്കുച്ചായനാ കുക്കുച്ചായിതത്തം ചേതസോ വിപ്പടിസാരോ മനോവിലേഖോ ¶ – ഇദം വുച്ചതി കുക്കുച്ചം. ഇതി ഇദഞ്ച ഉദ്ധച്ചം, ഇദഞ്ച കുക്കുച്ചം – ഇദം വുച്ചതി ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചനീവരണം.
൧൧൬൭. തത്ഥ കതമം വിചികിച്ഛാനീവരണം? സത്ഥരി കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ധമ്മേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സങ്ഘേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സിക്ഖായ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, അപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്താപരന്തേ ¶ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി. യാ ഏവരൂപാ കങ്ഖാ കങ്ഖായനാ കങ്ഖായിതത്തം വിമതി വിചികിച്ഛാ ദ്വേള്ഹകം ദ്വേധാപഥോ സംസയോ അനേകംസഗ്ഗാഹോ ആസപ്പനാ പരിസപ്പനാ അപരിയോഗാഹനാ ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – ഇദം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാനീവരണം.
൧൧൬൮. തത്ഥ കതമം അവിജ്ജാനീവരണം? ദുക്ഖേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്തേ അഞ്ഞാണം, അപരന്തേ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ അഞ്ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു അഞ്ഞാണംः യം ഏവരൂപം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം അനഭിസമയോ അനനുബോധോ അസമ്ബോധോ അപ്പടിവേധോ അസംഗാഹനാ അപരിയോഗാഹനാ അസമപേക്ഖനാ അപച്ചവേക്ഖണാ അപച്ചക്ഖകമ്മം ദുമ്മേജ്ഝം ബാല്യം അസമ്പജഞ്ഞം മോഹോ പമോഹോ സമ്മോഹോ അവിജ്ജാ അവിജ്ജോഘോ അവിജ്ജായോഗോ അവിജ്ജാനുസയോ അവിജ്ജാപരിയുട്ഠാനം അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – ഇദം വുച്ചതി അവിജ്ജാനീവരണം.
ഇമേ ധമ്മാ നീവരണാ.
൧൧൬൯. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ നോ നീവരണാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ നീവരണാ.
൧൧൭൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ നീവരണിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണിയാ.
൧൧൭൧. കതമേ ധമ്മാ അനീവരണിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനീവരണിയാ.
൧൧൭൨. കതമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ.
൧൧൭൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ.
൧൧൭൪. കതമേ ധമ്മാ നീവരണാ ചേവ നീവരണിയാ ച? താനേവ നീവരണാനി നീവരണാ ചേവ നീവരണിയാ ച.
൧൧൭൫. കതമേ ധമ്മാ നീവരണിയാ ചേവ നോ ച നീവരണാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ നീവരണിയാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണിയാ ചേവ നോ ച നീവരണാ.
൧൧൭൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ നീവരണാ ചേവ നീവരണസമ്പയുത്താ ച? കാമച്ഛന്ദനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം കാമച്ഛന്ദനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ബ്യാപാദനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം ബ്യാപാദനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഥിനമിദ്ധനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം ഥിനമിദ്ധനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ ¶ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, കുക്കുച്ചനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ ¶ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം കുക്കുച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, വിചികിച്ഛാനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം വിചികിച്ഛാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, കാമച്ഛന്ദനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം കാമച്ഛന്ദനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ബ്യാപാദനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം ബ്യാപാദനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഥിനമിദ്ധനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം ഥിനമിദ്ധനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, കുക്കുച്ചനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം ¶ കുക്കുച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, വിചികിച്ഛാനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ ¶ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം വിചികിച്ഛാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, അവിജ്ജാനീവരണം ഉദ്ധച്ചനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചനീവരണം അവിജ്ജാനീവരണേന നീവരണഞ്ചേവ നീവരണസമ്പയുത്തഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണാ ചേവ നീവരണസമ്പയുത്താ ച.
൧൧൭൭. കതമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച നീവരണാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച നീവരണാ.
൧൧൭൮. കതമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ നീവരണിയാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ നീവരണിയാ.
൧൧൭൯. കതമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ അനീവരണിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ അനീവരണിയാ.
പരാമാസഗോച്ഛകം
൧൧൮൦. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ പരാമാസാ? ദിട്ഠിപരാമാസോ.
൧൧൮൧. തത്ഥ കതമോ ദിട്ഠിപരാമാസോ? സസ്സതോ ലോകോതി വാ, അസസ്സതോ ലോകോതി വാ, അന്തവാ ലോകോതി വാ, അനന്തവാ ലോകോതി വാ, തം ജീവം തം ¶ സരീരന്തി വാ, അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരന്തി വാ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാः യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ദിട്ഠിപരാമാസോ. സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ദിട്ഠിപരാമാസോ.
ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസാ.
൧൧൮൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ പരാമാസാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ പരാമാസാ.
൧൧൮൩. കതമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ.
൧൧൮൪. കതമേ ധമ്മാ അപരാമട്ഠാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അപരാമട്ഠാ.
൧൧൮൫. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ¶ പരാമാസസമ്പയുത്താ.
൧൧൮൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ.
൧൧൮൭. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസാ ചേവ പരാമട്ഠാ ച? സ്വേവ പരാമാസോ പരാമാസോ ചേവ പരാമട്ഠോ ച.
൧൧൮൮. കതമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ ചേവ നോ ച പരാമാസാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ ¶ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ ചേവ നോ ച പരാമാസാ.
൧൧൮൯. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ പരാമട്ഠാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ പരാമട്ഠാ.
൧൧൯൦. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ അപരാമട്ഠാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ അപരാമട്ഠാ.
മഹന്തരദുകം
൧൧൯൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ സാരമ്മണാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സാരമ്മണാ.
൧൧൯൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ അനാരമ്മണാ? സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനാരമ്മണാ.
൧൧൯൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ചിത്താ? ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം, സോതവിഞ്ഞാണം, ഘാനവിഞ്ഞാണം, ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം, കായവിഞ്ഞാണം, മനോധാതു, മനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്താ.
൧൧൯൪. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താ.
൧൧൯൫. കതമേ ധമ്മാ ചേതസികാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചേതസികാ.
൧൧൯൬. കതമേ ധമ്മാ അചേതസികാ? ചിത്തഞ്ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അചേതസികാ.
൧൧൯൭. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസമ്പയുത്താ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസമ്പയുത്താ.
൧൧൯൮. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തവിപ്പയുത്താ? സബ്ബഞ്ച ¶ രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തവിപ്പയുത്താ. ചിത്തം ന വത്തബ്ബം – ചിത്തേന സമ്പയുത്തന്തിപി, ചിത്തേന വിപ്പയുത്തന്തിപി.
൧൧൯൯. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠാ.
൧൨൦൦. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തവിസംസട്ഠാ? സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തവിസംസട്ഠാ. ചിത്തം ന വത്തബ്ബം – ചിത്തേന സംസട്ഠന്തിപി, ചിത്തേന വിസംസട്ഠന്തിപി.
൧൨൦൧. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ ചിത്തസമുട്ഠാനാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ; കായവിഞ്ഞത്തി വചീവിഞ്ഞത്തി; യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ലഹുതാ ¶ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസമുട്ഠാനാ.
൧൨൦൨. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസമുട്ഠാനാ? ചിത്തഞ്ച, അവസേസഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസമുട്ഠാനാ.
൧൨൦൩. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസഹഭുനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, കായവിഞ്ഞത്തി, വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസഹഭുനോ.
൧൨൦൪. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസഹഭുനോ? ചിത്തഞ്ച, അവസേസഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസഹഭുനോ.
൧൨൦൫. കതമേ ധമ്മാ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, കായവിഞ്ഞത്തി, വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ.
൧൨൦൬. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ? ചിത്തഞ്ച, അവസേസഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ.
൧൨൦൭. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ.
൧൨൦൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ? ചിത്തഞ്ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ.
൧൨൦൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ.
൧൨൧൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ? ചിത്തഞ്ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ.
൧൨൧൧. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ.
൧൨൧൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ? ചിത്തഞ്ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ.
൧൨൧൩. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തികാ? ചക്ഖായതനം…പേ… മനായതനം – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തികാ.
൧൨൧൪. കതമേ ധമ്മാ ബാഹിരാ? രൂപായതനം…പേ… ധമ്മായതനം – ഇമേ ധമ്മാ ബാഹിരാ.
൧൨൧൫. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാ.
൧൨൧൬. കതമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാ.
൧൨൧൭. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണാ? സാസവാ കുസലാകുസലാനം ധമ്മാനം വിപാകാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യഞ്ച രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണാ ¶ .
൧൨൧൮. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണാ? സാസവാ ¶ കുസലാകുസലാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; യേ ച ധമ്മാ കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ, യഞ്ച രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ, അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണാ.
ഉപാദാനഗോച്ഛകം
൧൨൧൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദാനാ? ചത്താരി ഉപാദാനാനി – കാമുപാദാനം, ദിട്ഠുപാദാനം, സീലബ്ബതുപാദാനം, അത്തവാദുപാദാനം [കാമൂപാദാനം ദിട്ഠൂപാദാനം സീലബ്ബതൂപാദാനം അത്തവാദൂപാദാനം (സീ.)].
൧൨൨൦. തത്ഥ ¶ കതമം കാമുപാദാനം? യോ കാമേസു കാമച്ഛന്ദോ കാമരാഗോ കാമനന്ദീ കാമതണ്ഹാ കാമസിനേഹോ കാമപരിളാഹോ കാമമുച്ഛാ കാമജ്ഝോസാനം – ഇദം വുച്ചതി കാമുപാദാനം.
൧൨൨൧. തത്ഥ കതമം ദിട്ഠുപാദാനം? നത്ഥി ദിന്നം, നത്ഥി യിട്ഠം, നത്ഥി ഹുതം, നത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, നത്ഥി അയം ലോകോ, നത്ഥി പരോ ലോകോ, നത്ഥി മാതാ, നത്ഥി പിതാ, നത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, നത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ [സമഗ്ഗതാ (ക.)] സമ്മാപടിപന്നാ, യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീതി – യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം ¶ തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി ദിട്ഠുപാദാനം. ഠപേത്വാ സീലബ്ബതുപാദാനഞ്ച അത്തവാദുപാദാനഞ്ച സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ദിട്ഠുപാദാനം.
൧൨൨൨. തത്ഥ കതമം സീലബ്ബതുപാദാനം? ഇതോ ബഹിദ്ധാ സമണബ്രാഹ്മണാനം സീലേന സുദ്ധി, വതേന സുദ്ധി, സീലബ്ബതേന സുദ്ധീതി – യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി സീലബ്ബതുപാദാനം.
൧൨൨൩. തത്ഥ കതമം അത്തവാദുപാദാനം? ഇധ അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി ¶ വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം. വേദനം…പേ… സഞ്ഞം…പേ… സങ്ഖാരേ…പേ… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം. യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ¶ ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ¶ ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി അത്തവാദുപാദാനം.
ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ.
൧൨൨൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ഉപാദാനാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാനാ.
൧൨൨൫. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ.
൧൨൨൬. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദാനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദാനിയാ.
൧൨൨൭. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ.
൧൨൨൮. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ.
൧൨൨൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനിയാ ച? താനേവ ഉപാദാനാനി ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനിയാ ച.
൧൨൩൦. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ ¶ , തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ.
൧൨൩൧. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ച? ദിട്ഠുപാദാനം ¶ കാമുപാദാനേന ഉപാദാനഞ്ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്തഞ്ച, കാമുപാദാനം ദിട്ഠുപാദാനേന ഉപാദാനഞ്ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്തഞ്ച, സീലബ്ബതുപാദാനം കാമുപാദാനേന ഉപാദാനഞ്ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്തഞ്ച, കാമുപാദാനം സീലബ്ബതുപാദാനേന ഉപാദാനഞ്ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്തഞ്ച ¶ , അത്തവാദുപാദാനം കാമുപാദാനേന ഉപാദാനഞ്ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്തഞ്ച, കാമുപാദാനം അത്തവാദുപാദാനേന ഉപാദാനഞ്ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്തഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ച.
൧൨൩൨. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ.
൧൨൩൩. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ഉപാദാനിയാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ ¶ , രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ഉപാദാനിയാ.
൧൨൩൪. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ അനുപാദാനിയാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ അനുപാദാനിയാ.
നിക്ഖേപകണ്ഡേ ദുതിയഭാണവാരോ.
കിലേസഗോച്ഛകം
൧൨൩൫. കതമേ ധമ്മാ കിലേസാ? ദസ കിലേസവത്ഥൂനി – ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ, മാനോ, ദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, ഥിനം, ഉദ്ധച്ചം, അഹിരീകം, അനോത്തപ്പം.
൧൨൩൬. തത്ഥ ¶ കതമോ ലോഭോ? യോ രാഗോ സാരാഗോ അനുനയോ അനുരോധോ നന്ദീ നന്ദീരാഗോ ചിത്തസ്സ സാരാഗോ ഇച്ഛാ മുച്ഛാ അജ്ഝോസാനം ഗേധോ പലിഗേധോ സങ്ഗോ പങ്കോ ഏജാ മായാ ജനികാ സഞ്ജനനീ സിബ്ബിനീ ജാലിനീ സരിതാ വിസത്തികാ സുത്തം വിസടാ ആയൂഹിനീ ദുതിയാ പണിധി ഭവനേത്തി വനം വനഥോ സന്ഥവോ സിനേഹോ അപേക്ഖാ പടിബന്ധു ആസാ ആസിസനാ ആസിസിതത്തം രൂപാസാ സദ്ദാസാ ഗന്ധാസാ രസാസാ ¶ ഫോട്ഠബ്ബാസാ ലാഭാസാ ധനാസാ പുത്താസാ ജീവിതാസാ ജപ്പാ പജപ്പാ അഭിജപ്പാ ജപ്പാ ജപ്പനാ ജപ്പിതത്തം ലോലുപ്പം ലോലുപ്പായനാ ലോലുപ്പായിതത്തം പുച്ഛഞ്ജികതാ സാധുകമ്യതാ അധമ്മരാഗോ വിസമലോഭോ നികന്തി നികാമനാ പത്ഥനാ പിഹനാ സമ്പത്ഥനാ കാമതണ്ഹാ ഭവതണ്ഹാ വിഭവതണ്ഹാ രൂപതണ്ഹാ അരൂപതണ്ഹാ നിരോധതണ്ഹാ രൂപതണ്ഹാ സദ്ദതണ്ഹാ ഗന്ധതണ്ഹാ രസതണ്ഹാ ഫോട്ഠബ്ബതണ്ഹാ ¶ ധമ്മതണ്ഹാ ഓഘോ യോഗോ ഗന്ഥോ ഉപാദാനം ആവരണം നീവരണം ഛാദനം ¶ ബന്ധനം ഉപക്കിലേസോ അനുസയോ പരിയുട്ഠാനം ലതാ വേവിച്ഛം ദുക്ഖമൂലം ദുക്ഖനിദാനം ദുക്ഖപ്പഭവോ മാരപാസോ മാരബളിസം മാരവിസയോ തണ്ഹാനദീ തണ്ഹാജാലം തണ്ഹാഗദ്ദുലം തണ്ഹാസമുദ്ദോ അഭിജ്ഝാ ലോഭോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ലോഭോ.
൧൨൩൭. തത്ഥ കതമോ ദോസോ? അനത്ഥം മേ അചരീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരതീതി ആഘാതോ ജായതി, അനത്ഥം മേ ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, പിയസ്സ മേ മനാപസ്സ അനത്ഥം അചരി…പേ… അനത്ഥം ചരതി…പേ… അനത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അപ്പിയസ്സ മേ അമനാപസ്സ അത്ഥം അചരി…പേ… അത്ഥം ചരതി…പേ… അത്ഥം ചരിസ്സതീതി ആഘാതോ ജായതി, അട്ഠാനേ വാ പന ആഘാതോ ജായതി. യോ ഏവരൂപോ ചിത്തസ്സ ആഘാതോ പടിഘാതോ പടിഘം പടിവിരോധോ കോപോ പകോപോ സമ്പകോപോ ദോസോ പദോസോ സമ്പദോസോ ചിത്തസ്സ ബ്യാപത്തി മനോപദോസോ കോധോ കുജ്ഝനാ കുജ്ഝിതത്തം ദോസോ ദുസ്സനാ ദുസ്സിതത്തം ബ്യാപത്തി ബ്യാപജ്ജനാ ബ്യാപജ്ജിതത്തം വിരോധോ പടിവിരോധോ ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം വുച്ചതി ദോസോ.
൧൨൩൮. തത്ഥ കതമോ മോഹോ? ദുക്ഖേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്തേ അഞ്ഞാണം, അപരന്തേ അഞ്ഞാണം, പുബ്ബന്താപരന്തേ അഞ്ഞാണം, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു അഞ്ഞാണം ¶ . യം ഏവരൂപം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം അനഭിസമയോ അനനുബോധോ അസമ്ബോധോ അപ്പടിവേധോ അസംഗാഹനാ അപരിയോഗാഹനാ അസമപേക്ഖനാ അപച്ചവേക്ഖണാ അപച്ചക്ഖകമ്മം ദുമ്മേജ്ഝം ബാല്യം അസമ്പജഞ്ഞം മോഹോ ¶ പമോഹോ സമ്മോഹോ അവിജ്ജാ അവിജ്ജോഘോ അവിജ്ജായോഗോ അവിജ്ജാനുസയോ അവിജ്ജാപരിയുട്ഠാനം അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി മോഹോ.
൧൨൩൯. തത്ഥ ¶ കതമോ മാനോ? സേയ്യോഹമസ്മീതി മാനോ, സദിസോഹമസ്മീതി മാനോ, ഹീനോഹമസ്മീതി മാനോ; യോ ഏവരൂപോ മാനോ മഞ്ഞനാ മഞ്ഞിതത്തം ഉന്നതി ഉന്നമോ ധജോ സമ്പഗ്ഗാഹോ കേതുകമ്യതാ ചിത്തസ്സ – അയം വുച്ചതി മാനോ.
൧൨൪൦. തത്ഥ കതമാ ദിട്ഠി? സസ്സതോ ലോകോതി വാ, അസസ്സതോ ലോകോതി വാ, അന്തവാ ലോകോതി വാ, അനന്തവാ ലോകോതി വാ, തം ജീവം തം സരീരന്തി വാ, അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരന്തി വാ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ന ഹോതി ¶ തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാതി വാः യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ദിട്ഠി. സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ദിട്ഠി.
൧൨൪൧. തത്ഥ ¶ കതമാ വിചികിച്ഛാ? സത്ഥരി കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ധമ്മേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, സങ്ഘേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി സിക്ഖായ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, അപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, പുബ്ബന്താപരന്തേ കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി, ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതിः യാ ഏവരൂപാ കങ്ഖാ കങ്ഖായനാ കങ്ഖായിതത്തം വിമതി വിചികിച്ഛാ ദ്വേള്ഹകം ദ്വേധാപഥോ സംസയോ, അനേകംസഗ്ഗാഹോ ആസപ്പനാ പരിസപ്പനാ അപരിയോഗാഹനാ ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – അയം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാ.
൧൨൪൨. തത്ഥ കതമം ഥിനം? യാ ചിത്തസ്സ അകല്ലതാ അകമ്മഞ്ഞതാ ഓലീയനാ സല്ലീയനാ ലീനം ലീയനാ ലീയിതത്തം ഥിനം ഥിയനാ ഥിയിതത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ഥിനം.
൧൨൪൩. തത്ഥ കതമം ഉദ്ധച്ചം? യം ചിത്തസ്സ ഉദ്ധച്ചം അവൂപസമോ ചേതസോ വിക്ഖേപോ ഭന്തത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ഉദ്ധച്ചം.
൧൨൪൪. തത്ഥ ¶ കതമം അഹിരികം? യം ന ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന, ന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം വുച്ചതി അഹിരികം.
൧൨൪൫. തത്ഥ ¶ കതമം അനോത്തപ്പം? യം ന ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന, ന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം വുച്ചതി അനോത്തപ്പം.
ഇമേ ധമ്മാ കിലേസാ.
൧൨൪൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ കിലേസാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ ¶ …പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ നോ കിലേസാ.
൧൨൪൭. കതമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ.
൧൨൪൮. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലേസികാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലേസികാ.
൧൨൪൯. കതമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ? തീണി അകുസലമൂലാനി – ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ; തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ.
൧൨൫൦. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠാ? കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠാ.
൧൨൫൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ.
൧൨൫൨. കതമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ ¶ ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ.
൧൨൫൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ സംകിലേസികാ ച? തേവ കിലേസാ കിലേസാ ചേവ സംകിലേസികാ ച.
൧൨൫൪. കതമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ ചേവ നോ ച കിലേസാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ ചേവ നോ ച കിലേസാ.
൧൨൫൫. കതമേ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ സംകിലിട്ഠാ ച? തേവ കിലേസാ കിലേസാ ചേവ സംകിലിട്ഠാ ച.
൧൨൫൬. കതമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ ചേവ നോ ച കിലേസാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ, തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ ചേവ നോ ച കിലേസാ.
൧൨൫൭. കതമേ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച? ലോഭോ മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, മോഹോ ലോഭേന ¶ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ദോസോ മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, മോഹോ ദോസേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, മാനോ മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, മോഹോ മാനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ദിട്ഠി മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, മോഹോ ദിട്ഠിയാ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച ¶ , വിചികിച്ഛാ മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, മോഹോ വിചികിച്ഛായ ¶ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ഥിനം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ ഥിനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ഉദ്ധച്ചം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അഹിരികം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അനോത്തപ്പം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ലോഭോ ഉദ്ധച്ചേന ¶ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ഉദ്ധച്ചം ലോഭേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ദോസോ ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ഉദ്ധച്ചം ദോസേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ഉദ്ധച്ചം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മാനോ ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, ഉദ്ധച്ചം മാനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ദിട്ഠി ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, ഉദ്ധച്ചം ദിട്ഠിയാ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, വിചികിച്ഛാ ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, ഉദ്ധച്ചം വിചികിച്ഛായ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഥിനം ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചം ഥിനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അഹിരികം ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചം അഹിരികേന ¶ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അനോത്തപ്പം ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചം അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ലോഭോ അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അഹിരികം ലോഭേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ദോസോ അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അഹിരികം ദോസേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അഹിരികം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മാനോ അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച ¶ , അഹിരികം മാനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ദിട്ഠി അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, അഹിരികം ദിട്ഠിയാ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, വിചികിച്ഛാ അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, അഹിരികം വിചികിച്ഛായ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഥിനം അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അഹിരികം ഥിനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചം അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അഹിരികം ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അനോത്തപ്പം അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അഹിരികം അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ലോഭോ അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അനോത്തപ്പം ലോഭേന ¶ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച ¶ , ദോസോ അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അനോത്തപ്പം ദോസേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മോഹോ അനോത്തപ്പേന ¶ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അനോത്തപ്പം മോഹേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, മാനോ അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തോ ച, അനോത്തപ്പം മാനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ദിട്ഠി അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, അനോത്തപ്പം ദിട്ഠിയാ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, വിചികിച്ഛാ അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച, അനോത്തപ്പം വിചികിച്ഛായ കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഥിനം അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അനോത്തപ്പം ഥിനേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, ഉദ്ധച്ചം അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അനോത്തപ്പം ഉദ്ധച്ചേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അഹിരികം അനോത്തപ്പേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച, അനോത്തപ്പം അഹിരികേന കിലേസോ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്തഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച.
൧൨൫൮. കതമേ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച കിലേസാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ സമ്പയുത്താ തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച കിലേസാ.
൧൨൫൯. കതമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ സംകിലേസികാ? തേഹി ധമ്മേഹി യേ ധമ്മാ വിപ്പയുത്താ സാസവാ കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… ¶ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ സംകിലേസികാ.
൧൨൬൦. കതമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ അസംകിലേസികാ ¶ ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ അസംകിലേസികാ.
പിട്ഠിദുകം
൧൨൬൧. കതമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ? തീണി സംയോജനാനി – സക്കായദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, സീലബ്ബതപരാമാസോ.
൧൨൬൨. തത്ഥ ¶ ¶ കതമാ സക്കായദിട്ഠി? ഇധ അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം. വേദനം…പേ… സഞ്ഞം…പേ… സങ്ഖാരേ…പേ… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം. യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സക്കായദിട്ഠി.
൧൨൬൩. തത്ഥ കതമാ വിചികിച്ഛാ? സത്ഥരി കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി…പേ… ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – അയം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാ.
൧൨൬൪. തത്ഥ കതമോ സീലബ്ബതപരാമാസോ? ഇതോ ബഹിദ്ധാ സമണബ്രാഹ്മണാനം സീലേന സുദ്ധി വതേന സുദ്ധി സീലബ്ബതേന സുദ്ധീതി – യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സീലബ്ബതപരാമാസോ. ഇമാനി ¶ തീണി സംയോജനാനി, തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം വചീകമ്മം മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ.
൧൨൬൫. കതമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ.
൧൨൬൬. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? അവസേസോ ലോഭോ ദോസോ മോഹോ, തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൨൬൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ ¶ …പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൨൬൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ? തീണി സംയോജനാനി – സക്കായദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, സീലബ്ബതപരാമാസോ.
൧൨൬൯. തത്ഥ കതമാ സക്കായദിട്ഠി? ഇധ അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ ¶ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം. വേദനം…പേ… സഞ്ഞം…പേ… സങ്ഖാരേ…പേ… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം. യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സക്കായദിട്ഠി.
൧൨൭൦. തത്ഥ കതമാ വിചികിച്ഛാ? സത്ഥരി കങ്ഖതി വിചികിച്ഛതി…പേ… ഥമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ – അയം വുച്ചതി വിചികിച്ഛാ.
൧൨൭൧. തത്ഥ കതമോ സീലബ്ബതപരാമാസോ? ഇതോ ബഹിദ്ധാ സമണബ്രാഹ്മണാനം സീലേന സുദ്ധി വതേന സുദ്ധി സീലബ്ബതേന സുദ്ധീതി – യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സീലബ്ബതപരാമാസോ. ഇമാനി തീണി സംയോജനാനി, തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ. തീണി സംയോജനാനി – സക്കായദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, സീലബ്ബതപരാമാസോ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ. തദേകട്ഠോ ലോഭോ ദോസോ മോഹോ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതൂ. തദേകട്ഠാ ച കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൨൭൨. കതമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ ¶ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ¶ ധമ്മാ കാമാവചരാ ¶ , രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൨൭൩. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? അവസേസോ ലോഭോ ദോസോ മോഹോ – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതൂ. തദേകട്ഠാ ¶ ച കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൨൭൪. കതമേ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൨൭൫. കതമേ ധമ്മാ സവിതക്കാ? സവിതക്കഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ, വിതക്കം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സവിതക്കാ.
൧൨൭൬. കതമേ ധമ്മാ അവിതക്കാ? അവിതക്കഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അരൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; വിതക്കോ ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അവിതക്കാ.
൧൨൭൭. കതമേ ധമ്മാ സവിചാരാ? സവിചാരഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ ¶ അപരിയാപന്നേ, വിചാരം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സവിചാരാ.
൧൨൭൮. കതമേ ധമ്മാ അവിചാരാ? അവിചാരഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അരൂപാവചരേ ¶ അപരിയാപന്നേ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; വിചാരോ ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അവിചാരാ.
൧൨൭൯. കതമേ ധമ്മാ സപ്പീതികാ? സപ്പീതികഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ ¶ , പീതിം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സപ്പീതികാ.
൧൨൮൦. കതമേ ധമ്മാ അപ്പീതികാ? അപ്പീതികഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അരൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; പീതി ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പീതികാ.
൧൨൮൧. കതമേ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ? പീതിഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ, പീതിം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ.
൧൨൮൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ ന പീതിസഹഗതാ? ന പീതിഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അരൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; പീതി ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന പീതിസഹഗതാ.
൧൨൮൩. കതമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ? സുഖഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ, സുഖം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ.
൧൨൮൪. കതമേ ധമ്മാ ¶ ന സുഖസഹഗതാ? ന സുഖഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അരൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ; സുഖഞ്ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന സുഖസഹഗതാ.
൧൨൮൫. കതമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ? ഉപേക്ഖാഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അരൂപാവചരേ ¶ അപരിയാപന്നേ, ഉപേക്ഖം ഠപേത്വാ, തംസമ്പയുത്തോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ.
൧൨൮൬. കതമേ ധമ്മാ ന ഉപേക്ഖാസഹഗതാ? ന ഉപേക്ഖാഭൂമിയം കാമാവചരേ രൂപാവചരേ അപരിയാപന്നേ, വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, ഉപേക്ഖാ ച, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ന ഉപേക്ഖാസഹഗതാ.
൧൨൮൭. കതമേ ധമ്മാ കാമാവചരാ? ഹേട്ഠതോ അവിചിനിരയം പരിയന്തം കരിത്വാ, ഉപരിതോ പരനിമ്മിതവസവത്തീ ¶ ദേവേ [പരനിമ്മിതവസവത്തിദേവേ (സീ. ക.)] അന്തോ കരിത്വാ, യം ഏതസ്മിം അന്തരേ ഏത്ഥാവചരാ ഏത്ഥ പരിയാപന്നാ ഖന്ധധാതു ആയതനാ, രൂപം വേദനാ സഞ്ഞാ സങ്ഖാരാ വിഞ്ഞാണം – ഇമേ ധമ്മാ കാമാവചരാ.
൧൨൮൮. കതമേ ധമ്മാ ന കാമാവചരാ? രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ ന കാമാവചരാ.
൧൨൮൯. കതമേ ധമ്മാ രൂപാവചരാ? ഹേട്ഠതോ ബ്രഹ്മലോകം പരിയന്തം കരിത്വാ, ഉപരിതോ അകനിട്ഠേ ദേവേ [അകനിട്ഠദേവേ (സീ. ക.)] അന്തോ കരിത്വാ, യം ഏതസ്മിം അന്തരേ ഏത്ഥാവചരാ ഏത്ഥ പരിയാപന്നാ സമാപന്നസ്സ വാ ഉപപന്നസ്സ വാ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരിസ്സ [ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരസ്സ (ക.)] വാ ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ രൂപാവചരാ ¶ .
൧൨൯൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ ന രൂപാവചരാ? കാമാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ ന രൂപാവചരാ.
൧൨൯൧. കതമേ ധമ്മാ അരൂപാവചരാ? ഹേട്ഠതോ ആകാസാനഞ്ചായതനുപഗേ ദേവേ പരിയന്തം കരിത്വാ, ഉപരിതോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനുപഗേ ദേവേ അന്തോ കരിത്വാ, യം ഏതസ്മിം അന്തരേ ഏത്ഥാവചരാ ഏത്ഥ പരിയാപന്നാ സമാപന്നസ്സ വാ ഉപപന്നസ്സ വാ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരിസ്സ വാ ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അരൂപാവചരാ.
൧൨൯൨. കതമേ ധമ്മാ ന അരൂപാവചരാ? കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ ന അരൂപാവചരാ.
൧൨൯൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ പരിയാപന്നാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ പരിയാപന്നാ.
൧൨൯൪. കതമേ ധമ്മാ അപരിയാപന്നാ? മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അപരിയാപന്നാ.
൧൨൯൫. കതമേ ധമ്മാ നിയ്യാനികാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ നിയ്യാനികാ.
൧൨൯൬. കതമേ ധമ്മാ അനിയ്യാനികാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനിയ്യാനികാ.
൧൨൯൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ നിയതാ? പഞ്ച കമ്മാനി ആനന്തരികാനി, യാ ¶ ച മിച്ഛാദിട്ഠി നിയതാ, ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ നിയതാ.
൧൨൯൮. കതമേ ധമ്മാ അനിയതാ? തേ ധമ്മേ ഠപേത്വാ അവസേസാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനിയതാ.
൧൨൯൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ സഉത്തരാ? സാസവാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ; രൂപക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ സഉത്തരാ.
൧൩൦൦. കതമേ ധമ്മാ അനുത്തരാ? അപരിയാപന്നാ മഗ്ഗാ ച, മഗ്ഗഫലാനി ച, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അനുത്തരാ.
൧൩൦൧. കതമേ ധമ്മാ സരണാ? തീണി അകുസലമൂലാനി ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ; തദേകട്ഠാ ച ¶ കിലേസാ, തംസമ്പയുത്തോ വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, തംസമുട്ഠാനം കായകമ്മം, വചീകമ്മം, മനോകമ്മം – ഇമേ ധമ്മാ സരണാ.
൧൩൦൨. കതമേ ധമ്മാ അരണാ? കുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ; വേദനാക്ഖന്ധോ…പേ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, സബ്ബഞ്ച രൂപം, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇമേ ധമ്മാ അരണാ.
അഭിധമ്മദുകം.
സുത്തന്തികദുകനിക്ഖേപം
൧൩൦൩. കതമേ ധമ്മാ വിജ്ജാഭാഗിനോ? വിജ്ജായ സമ്പയുത്തകാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ വിജ്ജാഭാഗിനോ.
൧൩൦൪. കതമേ ധമ്മാ അവിജ്ജാഭാഗിനോ? അവിജ്ജായ ¶ സമ്പയുത്തകാ ധമ്മാ – ഇമേ ധമ്മാ അവിജ്ജാഭാഗിനോ.
൧൩൦൫. കതമേ ധമ്മാ വിജ്ജൂപമാ? ഹേട്ഠിമേസു തീസു അരിയമഗ്ഗേസു പഞ്ഞാ – ഇമേ ധമ്മാ വിജ്ജൂപമാ.
൧൩൦൬. കതമേ ധമ്മാ വജിരൂപമാ? ഉപരിട്ഠിമേ ¶ അരഹത്തമഗ്ഗേ പഞ്ഞാ – ഇമേ ധമ്മാ വജിരൂപമാ.
൧൩൦൭. കതമേ ധമ്മാ ബാലാ? അഹിരീകഞ്ച അനോത്തപ്പഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ബാലാ. സബ്ബേപി അകുസലാ ധമ്മാ ബാലാ.
൧൩൦൮. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ പണ്ഡിതാ? ഹിരീ ച ഓത്തപ്പഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ പണ്ഡിതാ. സബ്ബേപി കുസലാ ധമ്മാ പണ്ഡിതാ.
൧൩൦൯. കതമേ ധമ്മാ കണ്ഹാ? അഹിരീകഞ്ച അനോത്തപ്പഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ കണ്ഹാ. സബ്ബേപി അകുസലാ ധമ്മാ കണ്ഹാ.
൧൩൧൦. കതമേ ധമ്മാ സുക്കാ? ഹിരീ ച ഓത്തപ്പഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ സുക്കാ? സബ്ബേപി കുസലാ ധമ്മാ സുക്കാ.
൧൩൧൧. കതമേ ധമ്മാ തപനീയാ? കായദുച്ചരിതം, വചീദുച്ചരിതം, മനോദുച്ചരിതം – ഇമേ ധമ്മാ തപനീയാ. സബ്ബേപി അകുസലാ ധമ്മാ തപനീയാ.
൧൩൧൨. കതമേ ധമ്മാ അതപനീയാ? കായസുചരിതം, വചീസുചരിതം, മനോസുചരിതം – ഇമേ ധമ്മാ അതപനീയാ. സബ്ബേപി കുസലാ ധമ്മാ അതപനീയാ.
൧൩൧൩. കതമേ ധമ്മാ അധിവചനാ? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം സങ്ഖാ സമഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി വോഹാരോ നാമം നാമകമ്മം നാമധേയ്യം നിരുത്തി ബ്യഞ്ജനം അഭിലാപോ – ഇമേ ധമ്മാ അധിവചനാ. സബ്ബേവ ധമ്മാ അധിവചനപഥാ.
൧൩൧൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ നിരുത്തി? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം സങ്ഖാ സമഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി വോഹാരോ നാമം നാമകമ്മം നാമധേയ്യം നിരുത്തി ബ്യഞ്ജനം അഭിലാപോ – ഇമേ ധമ്മാ നിരുത്തി. സബ്ബേവ ധമ്മാ നിരുത്തിപഥാ.
൧൩൧൫. കതമേ ധമ്മാ പഞ്ഞത്തി? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം സങ്ഖാ സമഞ്ഞാ പഞ്ഞത്തി വോഹാരോ നാമം നാമകമ്മം നാമധേയ്യം നിരുത്തി ബ്യഞ്ജനം അഭിലാപോ – ഇമേ ധമ്മാ പഞ്ഞത്തി. സബ്ബേവ ധമ്മാ പഞ്ഞത്തിപഥാ.
൧൩൧൬. തത്ഥ ¶ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ, അസങ്ഖതാ ച ധാതു – ഇദം വുച്ചതി നാമം.
൧൩൧൭. തത്ഥ ¶ കതമം രൂപം? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, ചതുന്നഞ്ച മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ രൂപം – ഇദം വുച്ചതി രൂപം.
൧൩൧൮. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അവിജ്ജാ.
൧൩൧൯. തത്ഥ ¶ കതമാ ഭവതണ്ഹാ? യോ ഭവേസു ഭവഛന്ദോ…പേ… ഭവജ്ഝോസാനം – അയം വുച്ചതി ഭവതണ്ഹാ.
൧൩൨൦. തത്ഥ കതമാ ഭവദിട്ഠി? ഭവിസ്സതി അത്താ ച ലോകോ ചാതി, യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ഭവദിട്ഠി.
൧൩൨൧. തത്ഥ കതമാ വിഭവദിട്ഠി? ന ഭവിസ്സതി അത്താ ച ലോകോ ചാതി, യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി വിഭവദിട്ഠി.
൧൩൨൨. തത്ഥ ¶ കതമാ സസ്സതദിട്ഠി? സസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ചാതി, യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി സസ്സതദിട്ഠി.
൧൩൨൩. തത്ഥ കതമാ ഉച്ഛേദദിട്ഠി? ഉച്ഛിജ്ജിസ്സതി അത്താ ച ലോകോ ചാതി, യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ഉച്ഛേദദിട്ഠി.
൧൩൨൪. തത്ഥ കതമാ അന്തവാ ദിട്ഠി? അന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ചാതി, യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി അന്തവാ ദിട്ഠി.
൧൩൨൫. തത്ഥ ¶ കതമാ അനന്തവാ ദിട്ഠി? അനന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ചാതി, യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി അനന്തവാ ദിട്ഠി.
൧൩൨൬. തത്ഥ കതമാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠി? പുബ്ബന്തം ആരബ്ഭ യാ ഉപ്പജ്ജതി ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി പുബ്ബന്താനുദിട്ഠി.
൧൩൨൭. തത്ഥ കതമാ അപരന്താനുദിട്ഠി? അപരന്തം ആരബ്ഭ യാ ഉപ്പജ്ജതി ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി അപരന്താനുദിട്ഠി.
൧൩൨൮. തത്ഥ കതമം അഹിരികം? യം ന ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന, ന ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം വുച്ചതി അഹിരികം.
൧൩൨൯. തത്ഥ കതമം അനോത്തപ്പം? യം ¶ ന ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന, ന ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം വുച്ചതി അനോത്തപ്പം.
൧൩൩൦. തത്ഥ ¶ ¶ കതമാ ഹിരീ? യം ഹിരീയതി ഹിരിയിതബ്ബേന, ഹിരീയതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – അയം വുച്ചതി ഹിരീ.
൧൩൩൧. തത്ഥ കതമം ഓത്തപ്പം? യം ഓത്തപ്പതി ഓത്തപ്പിതബ്ബേന, ഓത്തപ്പതി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം സമാപത്തിയാ – ഇദം വുച്ചതി ഓത്തപ്പം.
൧൩൩൨. തത്ഥ കതമാ ദോവചസ്സതാ? സഹധമ്മികേ വുച്ചമാനേ ദോവചസ്സായം ദോവചസ്സിയം ദോവചസ്സതാ വിപ്പടികൂലഗ്ഗാഹിതാ വിപച്ചനീകസാതതാ അനാദരിയം അനാദരതാ അഗാരവതാ അപ്പടിസ്സവതാ – അയം വുച്ചതി ദോവചസ്സതാ.
൧൩൩൩. തത്ഥ കതമാ പാപമിത്തതാ? യേ തേ പുഗ്ഗലാ അസ്സദ്ധാ ദുസ്സീലാ അപ്പസ്സുതാ മച്ഛരിനോ ദുപ്പഞ്ഞാ, യാ തേസം സേവനാ നിസേവനാ സംസേവനാ ഭജനാ സമ്ഭജനാ ഭത്തി സമ്ഭത്തി തംസമ്പവങ്കതാ – അയം വുച്ചതി പാപമിത്തതാ.
൧൩൩൪. തത്ഥ ¶ കതമാ സോവചസ്സതാ? സഹധമ്മികേ വുച്ചമാനേ സോവചസ്സായം സോവചസ്സിയം സോവചസ്സതാ അപ്പടികൂലഗ്ഗാഹിതാ അവിപച്ചനീകസാതതാ സഗാരവതാ സാദരിയം സാദരതാ സപ്പടിസ്സവതാ – അയം വുച്ചതി സോവചസ്സതാ.
൧൩൩൫. തത്ഥ കതമാ കല്യാണമിത്തതാ? യേ തേ പുഗ്ഗലാ സദ്ധാ സീലവന്തോ ബഹുസ്സുതാ ചാഗവന്തോ പഞ്ഞവന്തോ, യാ തേസം സേവനാ നിസേവനാ സംസേവനാ ഭജനാ സമ്ഭജനാ ഭത്തി സമ്ഭത്തി തംസമ്പവങ്കതാ – അയം വുച്ചതി കല്യാണമിത്തതാ.
൧൩൩൬. തത്ഥ കതമാ ആപത്തികുസലതാ? പഞ്ചപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്തിയോ, സത്തപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്തിയോ. യാ താസം ആപത്തീനം ആപത്തികുസലതാ ¶ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ആപത്തികുസലതാ.
൧൩൩൭. തത്ഥ കതമാ ആപത്തിവുട്ഠാനകുസലതാ? യാ താഹി ആപത്തീഹി വുട്ഠാനകുസലതാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ആപത്തിവുട്ഠാനകുസലതാ.
൧൩൩൮. തത്ഥ ¶ കതമാ സമാപത്തികുസലതാ? അത്ഥി ¶ സവിതക്കസവിചാരാ സമാപത്തി, അത്ഥി അവിതക്കവിചാരമത്താ സമാപത്തി, അത്ഥി അവിതക്കഅവിചാരാ സമാപത്തി. യാ താസം സമാപത്തീനം സമാപത്തികുസലതാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി സമാപത്തികുസലതാ.
൧൩൩൯. തത്ഥ കതമാ സമാപത്തിവുട്ഠാനകുസലതാ? യാ താഹി സമാപത്തീഹി വുട്ഠാനകുസലതാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി സമാപത്തിവുട്ഠാനകുസലതാ.
൧൩൪൦. തത്ഥ കതമാ ധാതുകുസലതാ? അട്ഠാരസ ധാതുയോ ചക്ഖുധാതു രൂപധാതു ചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതു, സോതധാതു സദ്ദധാതു സോതവിഞ്ഞാണധാതു, ഘാനധാതു ഗന്ധധാതു ഘാനവിഞ്ഞാണധാതു, ജിവ്ഹാധാതു രസധാതു ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണധാതു, കായധാതു ഫോട്ഠബ്ബധാതു കായവിഞ്ഞാണധാതു, മനോധാതു ധമ്മധാതു ¶ മനോവിഞ്ഞാണധാതു. യാ താസം ധാതൂനം ധാതുകുസലതാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ധാതുകുസലതാ.
൧൩൪൧. തത്ഥ കതമാ മനസികാരകുസലതാ? യാ താസം ധാതൂനം മനസികാരകുസലതാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ ¶ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി മനസികാരകുസലതാ.
൧൩൪൨. തത്ഥ കതമാ ആയതനകുസലതാ? ദ്വാദസായതനാനി – ചക്ഖായതനം, രൂപായതനം, സോതായതനം, സദ്ദായതനം, ഘാനായതനം, ഗന്ധായതനം, ജിവ്ഹായതനം, രസായതനം, കായായതനം, ഫോട്ഠബ്ബായതനം, മനായതനം, ധമ്മായതനം. യാ തേസം ആയതനാനം ആയതനകുസലതാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ആയതനകുസലതാ.
൧൩൪൩. തത്ഥ കതമാ പടിച്ചസമുപ്പാദകുസലതാ? അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരാ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം, സളായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ സമ്ഭവന്തി; ഏവമേതസ്സ ¶ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീതി. യാ തത്ഥ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി പടിച്ചസമുപ്പാദകുസലതാ.
൧൩൪൪. തത്ഥ ¶ കതമാ ഠാനകുസലതാ? യേ യേ ധമ്മാ യേസം യേസം ധമ്മാനം ഹേതൂ പച്ചയാ ഉപ്പാദായ [ഉപാദായ (സീ. ക.)] തം തം ഠാനന്തി, യാ തത്ഥ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ഠാനകുസലതാ.
൧൩൪൫. തത്ഥ കതമാ അട്ഠാനകുസലതാ? യേ യേ ധമ്മാ യേസം യേസം ധമ്മാനം ന ഹേതൂ ന പച്ചയാ ഉപ്പാദായ തം തം അട്ഠാനന്തി, യാ തത്ഥ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ¶ – അയം വുച്ചതി അട്ഠാനകുസലതാ.
൧൩൪൬. തത്ഥ ¶ കതമോ അജ്ജവോ? യാ അജ്ജവതാ അജിമ്ഹതാ അവങ്കതാ അകുടിലതാ – അയം വുച്ചതി അജ്ജവോ.
൧൩൪൭. തത്ഥ കതമോ മദ്ദവോ? യാ മുദുതാ മദ്ദവതാ അകക്ഖളതാ അകഥിനതാ നീചചിത്തതാ – അയം വുച്ചതി മദ്ദവോ.
൧൩൪൮. തത്ഥ കതമാ ഖന്തി? യാ ഖന്തി ഖമനതാ അധിവാസനതാ അചണ്ഡിക്കം അനസുരോപോ അത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – അയം വുച്ചതി ഖന്തി.
൧൩൪൯. തത്ഥ കതമം സോരച്ചം? യോ കായികോ അവീതിക്കമോ, വാചസികോ അവീതിക്കമോ, കായികവാചസികോ അവീതിക്കമോ – ഇദം വുച്ചതി സോരച്ചം. സബ്ബോപി സീലസംവരോ സോരച്ചം.
൧൩൫൦. തത്ഥ കതമം സാഖല്യം? യാ സാ വാചാ അണ്ഡകാ കക്കസാ പരകടുകാ പരാഭിസജ്ജനീ കോധസാമന്താ അസമാധിസംവത്തനികാ, തഥാരൂപിം വാചം പഹായ യാ സാ വാചാ നേളാ കണ്ണസുഖാ പേമനീയാ ഹദയങ്ഗമാ പോരീ ബഹുജനകന്താ ബഹുജനമനാപാ തഥാരൂപിം വാചം ഭാസിതാ ഹോതി; യാ തത്ഥ സണ്ഹവാചതാ സഖിലവാചതാ അഫരുസവാചതാ – ഇദം വുച്ചതി സാഖല്യം.
൧൩൫൧. തത്ഥ ¶ കതമോ പടിസന്ഥാരോ? ദ്വേ പടിസന്ഥാരാ – ആമിസപടിസന്ഥാരോ ച ധമ്മപടിസന്ഥാരോ ച. ഇധേകച്ചോ പടിസന്ഥാരകോ ഹോതി ആമിസപടിസന്ഥാരേന വാ ധമ്മപടിസന്ഥാരേന വാ – അയം വുച്ചതി പടിസന്ഥാരോ.
൧൩൫൨. തത്ഥ കതമാ ഇന്ദ്രിയേസു അഗുത്തദ്വാരതാ? ഇധേകച്ചോ ചക്ഖുനാ ¶ രൂപം ദിസ്വാ നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി അനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ. യത്വാധികരണമേനം ചക്ഖുന്ദ്രിയം ¶ അസംവുതം വിഹരന്തം അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവേയ്യും, തസ്സ സംവരായ ന പടിപജ്ജതി, ന രക്ഖതി ചക്ഖുന്ദ്രിയം, ചക്ഖുന്ദ്രിയേ ന സംവരം ആപജ്ജതി. സോതേന സദ്ദം സുത്വാ…പേ… ഘാനേന ഗന്ധം ഘായിത്വാ…പേ… ജിവ്ഹായ രസം സായിത്വാ…പേ… കായേന ഫോട്ഠബ്ബം ഫുസിത്വാ…പേ… മനസാ ധമ്മം വിഞ്ഞായ നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി അനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ. യത്വാധികരണമേനം ¶ മനിന്ദ്രിയം അസംവുതം വിഹരന്തം അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവേയ്യും, തസ്സ സംവരായ ന പടിപജ്ജതി, ന രക്ഖതി മനിന്ദ്രിയം, മനിന്ദ്രിയേ ന സംവരം ആപജ്ജതി. യാ ഇമേസം ഛന്നം ഇന്ദ്രിയാനം അഗുത്തി അഗോപനാ അനാരക്ഖോ അസംവരോ – അയം വുച്ചതി ഇന്ദ്രിയേസു അഗുത്തദ്വാരതാ.
൧൩൫൩. തത്ഥ കതമാ ഭോജനേ അമത്തഞ്ഞുതാ? ഇധേകച്ചോ അപ്പടിസങ്ഖാ അയോനിസോ ആഹാരം ആഹാരേതി ദവായ മദായ മണ്ഡനായ വിഭൂസനായ. യാ തത്ഥ അസന്തുട്ഠിതാ അമത്തഞ്ഞുതാ അപ്പടിസങ്ഖാ ഭോജനേ – അയം വുച്ചതി ഭോജനേ അമത്തഞ്ഞുതാ.
൧൩൫൪. തത്ഥ കതമാ ഇന്ദ്രിയേസു ഗുത്തദ്വാരതാ? ഇധേകച്ചോ ചക്ഖുനാ രൂപം ദിസ്വാ ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി ന അനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ. യത്വാധികരണമേനം ചക്ഖുന്ദ്രിയം അസംവുതം വിഹരന്തം അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവേയ്യും, തസ്സ സംവരായ പടിപജ്ജതി, രക്ഖതി ചക്ഖുന്ദ്രിയം, ചക്ഖുന്ദ്രിയേ സംവരം ആപജ്ജതി. സോതേന സദ്ദം സുത്വാ…പേ… ¶ ഘാനേന ഗന്ധം ഘായിത്വാ…പേ… ജിവ്ഹായ രസം സായിത്വാ…പേ… കായേന ഫോട്ഠബ്ബം ഫുസിത്വാ…പേ… മനസാ ധമ്മം വിഞ്ഞായ ന നിമിത്തഗ്ഗാഹീ ഹോതി നാനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹീ. യത്വാധികരണമേനം മനിന്ദ്രിയം അസംവുതം വിഹരന്തം അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവേയ്യും, തസ്സ സംവരായ പടിപജ്ജതി, രക്ഖതി മനിന്ദ്രിയം, മനിന്ദ്രിയേ സംവരം ആപജ്ജതി. യാ ഇമേസം ഛന്നം ഇന്ദ്രിയാനം ഗുത്തി ഗോപനാ ആരക്ഖോ സംവരോ – അയം വുച്ചതി ഇന്ദ്രിയേസു ഗുത്തദ്വാരതാ.
൧൩൫൫. തത്ഥ ¶ കതമാ ഭോജനേ മത്തഞ്ഞുതാ? ഇധേകച്ചോ പടിസങ്ഖാ യോനിസോ ആഹാരം ആഹാരേതി – നേവ ദവായ ന മദായ ന മണ്ഡനായ ന വിഭൂസനായ യാവദേവ ഇമസ്സ കായസ്സ ഠിതിയാ യാപനായ വിഹിംസൂപരതിയാ ബ്രഹ്മചരിയാനുഗ്ഗഹായ ¶ , ഇതി പുരാണഞ്ച വേദനം പടിഹങ്ഖാമി, നവഞ്ച വേദനം ന ഉപ്പാദേസ്സാമി, യാത്രാ ച മേ ഭവിസ്സതി അനവജ്ജതാ ച ഫാസുവിഹാരോ ചാതി. യാ തത്ഥ സന്തുട്ഠിതാ മത്തഞ്ഞുതാ പടിസങ്ഖാ ഭോജനേ – അയം വുച്ചതി ഭോജനേ മത്തഞ്ഞുതാ.
൧൩൫൬. തത്ഥ കതമം മുട്ഠസച്ചം? യാ അസതി അനനുസ്സതി അപ്പടിസ്സതി അസതി അസരണതാ അധാരണതാ പിലാപനതാ സമ്മുസനതാ – ഇദം വുച്ചതി മുട്ഠസച്ചം.
൧൩൫൭. തത്ഥ ¶ കതമം അസമ്പജഞ്ഞം? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – ഇദം വുച്ചതി അസമ്പജഞ്ഞം.
൧൩൫൮. തത്ഥ കതമാ സതി? യാ സതി അനുസ്സതി പടിസ്സതി സതി സരണതാ ധാരണതാ അപിലാപനതാ അസമ്മുസനതാ സതി സതിന്ദ്രിയം സതിബലം ¶ സമ്മാസതി – അയം വുച്ചതി സതി.
൧൩൫൯. തത്ഥ കതമം സമ്പജഞ്ഞം? യാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം വുച്ചതി സമ്പജഞ്ഞം.
൧൩൬൦. തത്ഥ കതമം പടിസങ്ഖാനബലം? യാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – ഇദം വുച്ചതി പടിസങ്ഖാനബലം.
൧൩൬൧. തത്ഥ കതമം ഭാവനാബലം? യാ കുസലാനം ധമ്മാനം ആസേവനാ ഭാവനാ ബഹുലീകമ്മം – ഇദം വുച്ചതി ഭാവനാബലം. സത്തപി ബോജ്ഝങ്ഗാ ഭാവനാബലം.
൧൩൬൨. തത്ഥ കതമോ സമഥോ? യാ ചിത്തസ്സ ഠിതി…പേ… സമ്മാസമാധി – അയം വുച്ചതി സമഥോ.
൧൩൬൩. തത്ഥ കതമാ വിപസ്സനാ? യാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി വിപസ്സനാ.
൧൩൬൪. തത്ഥ ¶ കതമം സമഥനിമിത്തം? യാ ചിത്തസ്സ ഠിതി…പേ… സമ്മാസമാധി – ഇദം വുച്ചതി സമഥനിമിത്തം.
൧൩൬൫. തത്ഥ കതമം പഗ്ഗാഹനിമിത്തം? യോ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ…പേ… സമ്മാവായാമോ – ഇദം വുച്ചതി പഗ്ഗാഹനിമിത്തം.
൧൩൬൬. തത്ഥ ¶ കതമോ പഗ്ഗാഹോ? യോ ¶ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ…പേ… സമ്മാവായാമോ – അയം വുച്ചതി പഗ്ഗാഹോ.
൧൩൬൭. തത്ഥ കതമോ അവിക്ഖേപോ? യാ ചിത്തസ്സ ഠിതി…പേ… സമ്മാസമാധി – അയം വുച്ചതി അവിക്ഖേപോ.
൧൩൬൮. തത്ഥ കതമാ സീലവിപത്തി? യോ കായികോ വീതിക്കമോ, വാചസികോ വീതിക്കമോ ¶ , കായികവാചസികോ വീതിക്കമോ – അയം വുച്ചതി സീലവിപത്തി. സബ്ബമ്പി ദുസ്സില്യം സീലവിപത്തി.
൧൩൬൯. തത്ഥ കതമാ ദിട്ഠിവിപത്തി? നത്ഥി ദിന്നം, നത്ഥി യിട്ഠം, നത്ഥി ഹുതം, നത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, നത്ഥി അയം ലോകോ, നത്ഥി പരോ ലോകോ, നത്ഥി മാതാ, നത്ഥി പിതാ, നത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, നത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീതിः യാ ഏവരൂപാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ… വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – അയം വുച്ചതി ദിട്ഠിവിപത്തി. സബ്ബാപി മിച്ഛാദിട്ഠി ദിട്ഠിവിപത്തി.
൧൩൭൦. തത്ഥ കതമാ സീലസമ്പദാ? യോ കായികോ അവീതിക്കമോ, വാചസികോ അവീതിക്കമോ, കായികവാചസികോ അവീതിക്കമോ – അയം വുച്ചതി സീലസമ്പദാ. സബ്ബോപി സീലസംവരോ സീലസമ്പദാ.
൧൩൭൧. തത്ഥ കതമാ ദിട്ഠിസമ്പദാ? അത്ഥി ദിന്നം, അത്ഥി യിട്ഠം, അത്ഥി ഹുതം, അത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, അത്ഥി അയം ലോകോ, അത്ഥി പരോ ലോകോ, അത്ഥി മാതാ, അത്ഥി പിതാ, അത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, അത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീതിः യാ ഏവരൂപാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ദിട്ഠിസമ്പദാ. സബ്ബാപി സമ്മാദിട്ഠി ദിട്ഠിസമ്പദാ.
൧൩൭൨. തത്ഥ ¶ ¶ കതമാ സീലവിസുദ്ധി? യോ കായികോ അവീതിക്കമോ, വാചസികോ അവീതിക്കമോ, കായികവാചസികോ അവീതിക്കമോ – അയം വുച്ചതി സീലവിസുദ്ധി. സബ്ബോപി ¶ സീലസംവരോ സീലവിസുദ്ധി.
൧൩൭൩. തത്ഥ കതമാ ദിട്ഠിവിസുദ്ധി? കമ്മസ്സകതഞാണം സച്ചാനുലോമികഞാണം മഗ്ഗസമങ്ഗിസ്സ ഞാണം ഫലസമങ്ഗിസ്സ ഞാണം.
൧൩൭൪. ദിട്ഠിവിസുദ്ധി ¶ ഖോ പനാതി – യാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി.
൧൩൭൫. യഥാദിട്ഠിസ്സ ച പധാനന്തി – യോ ചേതസികോ വീരിയാരമ്ഭോ…പേ… സമ്മാവായാമോ.
൧൩൭൬. സംവേഗോതി – ജാതിഭയം ജരാഭയം ബ്യാധിഭയം മരണഭയം. സംവേജനിയം [സംവേജനീയം (സീ.)] ഠാനന്തി – ജാതി ജരാ ബ്യാധി മരണം.
൧൩൭൭. സംവിഗ്ഗസ്സ ച യോനിസോ പധാനന്തി – ഇധ ഭിക്ഖു അനുപ്പന്നാനം പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം അനുപ്പാദായ ഛന്ദം ജനേതി വായമതി വീരിയം ആരഭതി ചിത്തം പഗ്ഗണ്ഹാതി പദഹതി, ഉപ്പന്നാനം പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം പഹാനായ ഛന്ദം ജനേതി വായമതി വീരിയം ആരഭതി ചിത്തം പഗ്ഗണ്ഹാതി പദഹതി, അനുപ്പന്നാനം കുസലാനം ധമ്മാനം ഉപ്പാദായ ഛന്ദം ജനേതി വായമതി വീരിയം ആരഭതി ചിത്തം പഗ്ഗണ്ഹാതി പദഹതി, ഉപ്പന്നാനം കുസലാനം ധമ്മാനം ഠിതിയാ അസമ്മോസായ ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ ഭാവനായ പാരിപൂരിയാ ഛന്ദം ജനേതി വായമതി വീരിയം ആരഭതി ചിത്തം പഗ്ഗണ്ഹാതി പദഹതി.
൧൩൭൮. അസന്തുട്ഠിതാ ച കുസലേസു ധമ്മേസൂതി – യാ കുസലാനം ധമ്മാനം ഭാവനായ അസന്തുട്ഠസ്സ ഭിയ്യോകമ്യതാ.
൧൩൭൯. അപ്പടിവാനിതാ ച പധാനസ്മിന്തി – യാ കുസലാനം ധമ്മാനം ഭാവനായ സക്കച്ചകിരിയതാ ¶ സാതച്ചകിരിയതാ അട്ഠിതകിരിയതാ അനോലീനവുത്തിതാ അനിക്ഖിത്തഛന്ദതാ അനിക്ഖിത്തധുരതാ ആസേവനാ ¶ ഭാവനാ ബഹുലീകമ്മം.
൧൩൮൦. വിജ്ജാതി ¶ – തിസ്സോ വിജ്ജാ – പുബ്ബേനിവാസാനുസ്സതി ഞാണം വിജ്ജാ, സത്താനം ചുതൂപപാതേ ഞാണം വിജ്ജാ, ആസവാനം ഖയേ ഞാണം വിജ്ജാ.
൧൩൮൧. വിമുത്തീതി – ദ്വേ വിമുത്തിയോ – ചിത്തസ്സ [ചിത്തസ്സ ച (സീ. സ്യാ.)] അധിമുത്തി, നിബ്ബാനഞ്ച.
൧൩൮൨. ഖയേ ഞാണന്തി – മഗ്ഗസമങ്ഗിസ്സ ഞാണം.
൧൩൮൩. അനുപ്പാദേ ഞാണന്തി – ഫലസമങ്ഗിസ്സ ഞാണം.
നിക്ഖേപകണ്ഡം നിട്ഠിതം.
൪. അട്ഠകഥാകണ്ഡം
തികഅത്ഥുദ്ധാരോ
൧൩൮൪. കതമേ ¶ ¶ ¶ ധമ്മാ കുസലാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
൧൩൮൫. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? ദ്വാദസ അകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ.
൧൩൮൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ.
൧൩൮൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ സുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ചത്താരോ കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച പഞ്ച, രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം സുഖം വേദനം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ.
൧൩൮൮. കതമേ ധമ്മാ ദുക്ഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ? ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദുക്ഖസഹഗതം കായവിഞ്ഞാണം, ഏത്ഥുപ്പന്നം ദുക്ഖം വേദനം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ദുക്ഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ.
൧൩൮൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഉപേക്ഖാസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ഛ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ദസ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ഛ, കിരിയതോ ഛ, രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ അരൂപാവചരാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരം ചതുത്ഥം ¶ ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം അദുക്ഖമസുഖം വേദനം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താ. തിസ്സോ ച വേദനാ, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ¶ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ സുഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താതിപി, ദുക്ഖായ വേദനായ സമ്പയുത്താതിപി, യ വേദനായ സമ്പയുത്താതിപി.
൧൩൯൦. കതമേ ധമ്മാ വിപാകാ? ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ – ഇമേ ധമ്മാ വിപാകാ.
൧൩൯൧. കതമേ ധമ്മാ വിപാകധമ്മധമ്മാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ വിപാകധമ്മധമ്മാ.
൧൩൯൨. കതമേ ധമ്മാ നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മാ? തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നേവവിപാകനവിപാകധമ്മധമ്മാ.
൧൩൯൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയാ? തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, യഞ്ച രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണുപാദാനിയാ.
൧൩൯൪. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം ¶ , യഞ്ച രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണുപാദാനിയാ.
൧൩൯൫. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണഅനുപാദാനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണഅനുപാദാനിയാ.
൧൩൯൬. കതമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ? ദ്വാദസാകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ.
൧൩൯൭. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ¶ ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠസംകിലേസികാ.
൧൩൯൮. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠഅസംകിലേസികാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠഅസംകിലേസികാ.
൧൩൯൯. കതമേ ധമ്മാ സവിതക്കസവിചാരാ? കാമാവചരം കുസലം, അകുസലം, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഏകാദസ ചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ദ്വേ, കിരിയതോ ഏകാദസ, രൂപാവചരം പഠമം ഝാനം ¶ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരം പഠമം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നേ വിതക്കവിചാരേ ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സവിതക്കസവിചാരാ.
൧൪൦൦. കതമേ ധമ്മാ അവിതക്കവിചാരമത്താ? രൂപാവചരപഞ്ചകനയേ ദുതിയം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരപഞ്ചകനയേ ദുതിയം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം വിചാരം ഠപേത്വാ, വിതക്കോ ച – ഇമേ ധമ്മാ അവിതക്കവിചാരമത്താ.
൧൪൦൧. കതമേ ധമ്മാ അവിതക്കഅവിചാരാ? ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി, രൂപാവചരതികതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച ലോകുത്തരതികതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച പഞ്ചകനയേ ദുതിയേ ഝാനേ [ദുതിയജ്ഝാനേ (സീ.)], ഉപ്പന്നോ ച വിചാരോ രൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അവിതക്കഅവിചാരാ. വിതക്കസഹജാതോ വിചാരോ ന വത്തബ്ബോ സവിതക്കസവിചാരോതിപി, അവിതക്കവിചാരമത്തോതിപി, അവിതക്കഅവിചാരോതിപി.
൧൪൦൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ ¶ ¶ , അകുസലതോ ചത്താരോ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ പഞ്ച, കിരിയതോ പഞ്ച, രൂപാവചരദുകതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരദുകതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം പീതിം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ.
൧൪൦൩. കതമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ചത്താരോ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഛ, കിരിയതോ പഞ്ച, രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം സുഖം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ.
൧൪൦൪. കതമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഉപേക്ഖാസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ഛ, കാമാവചരകുസലസ്സ ¶ വിപാകതോ ദസ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ഛ, കിരിയതോ ഛ, രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം ഉപേക്ഖം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ. പീതി ന പീതിസഹഗതാ, സുഖസഹഗതാ, ന ഉപേക്ഖാസഹഗതാ. സുഖം ന സുഖസഹഗതം, സിയാ പീതിസഹഗതം, ന ഉപേക്ഖാസഹഗതം, സിയാ ന വത്തബ്ബം പീതിസഹഗതന്തി. ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദുക്ഖസഹഗതകായവിഞ്ഞാണം, യാ ച വേദനാ ഉപേക്ഖാ ¶ , രൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ പീതിസഹഗതാതിപി, സുഖസഹഗതാതിപി, ഉപേക്ഖാസഹഗതാതിപി.
൧൪൦൫. കതമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ.
൧൪൦൬. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ. ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്താ ലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ സിയാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൪൦൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? ചതൂസു ¶ ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൪൦൮. കതമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഏത്ഥുപ്പന്നം മോഹം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൪൦൯. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഏത്ഥുപ്പന്നം മോഹം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ. ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്താ ലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ, സിയാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൪൧൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ¶ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? വിചികിച്ഛാസഹഗതോ മോഹോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നേവ ദസ്സനേന ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൪൧൧. കതമേ ധമ്മാ ആചയഗാമിനോ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ ആചയഗാമിനോ.
൧൪൧൨. കതമേ ധമ്മാ അപചയഗാമിനോ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ അപചയഗാമിനോ.
൧൪൧൩. കതമേ ധമ്മാ നേവാചയഗാമിനാപചയഗാമിനോ? ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നേവാചയഗാമിനാപചയഗാമിനോ.
൧൪൧൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ സേക്ഖാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ഹേട്ഠിമാനി ച തീണി സാമഞ്ഞഫലാനി – ഇമേ ധമ്മാ സേക്ഖാ.
൧൪൧൫. കതമേ ധമ്മാ അസേക്ഖാ? ഉപരിട്ഠിമം അരഹത്തഫലം – ഇമേ ധമ്മാ അസേക്ഖാ.
൧൪൧൬. കതമേ ധമ്മാ നേവസേക്ഖനാസേക്ഖാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നേവസേക്ഖനാസേക്ഖാ.
൧൪൧൭. കതമേ ധമ്മാ പരിത്താ? കാമാവചരകുസലം ¶ , അകുസലം, സബ്ബോ കാമാവചരസ്സ വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ പരിത്താ.
൧൪൧൮. കതമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാ? രൂപാവചരാ, അരൂപാവചരാ, കുസലാബ്യാകതാ – ഇമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാ.
൧൪൧൯. കതമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാ? ചത്താരോ ¶ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാ.
൧൪൨൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ പരിത്താരമ്മണാ? സബ്ബോ കാമാവചരസ്സ വിപാകോ, കിരിയാമനോധാതു, കിരിയാഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതു സോമനസ്സസഹഗതാ – ഇമേ ധമ്മാ പരിത്താരമ്മണാ.
൧൪൨൧. കതമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ? വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം – ഇമേ ധമ്മാ മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ.
൧൪൨൨. കതമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാരമ്മണാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പമാണാരമ്മണാ. കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഞാണവിപ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, കിരിയതോ ചത്താരോ ഞാണവിപ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, സബ്ബം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ പരിത്താരമ്മണാ, സിയാ മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ, ന അപ്പമാണാരമ്മണാ, സിയാ ന വത്തബ്ബാ പരിത്താരമ്മണാതിപി, മഹഗ്ഗതാരമ്മണാതിപി. കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഞാണസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, കിരിയതോ ചത്താരോ ഞാണസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച കിരിയതോ ച, കിരിയാഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപേക്ഖാസഹഗതാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ പരിത്താരമ്മണാ, സിയാ മഹഗ്ഗതാരമ്മണാ, സിയാ അപ്പമാണാരമ്മണാ, സിയാ ന വത്തബ്ബാ പരിത്താരമ്മണാതിപി ¶ , മഹഗ്ഗതാരമ്മണാതിപി, അപ്പമാണാരമ്മണാതിപി. രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ വിപാകോ, ആകാസാനഞ്ചായതനം ¶ , ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം – ഇമേ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ പരിത്താരമ്മണാതിപി, മഹഗ്ഗതാരമ്മണാതിപി, അപ്പമാണാരമ്മണാതിപി. രൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച അനാരമ്മണാ.
൧൪൨൩. കതമേ ധമ്മാ ഹീനാ? ദ്വാദസ അകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ ഹീനാ.
൧൪൨൪. കതമേ ധമ്മാ മജ്ഝിമാ? തീസു ¶ ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ മജ്ഝിമാ.
൧൪൨൫. കതമേ ധമ്മാ പണീതാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ പണീതാ.
൧൪൨൬. കതമേ ധമ്മാ മിച്ഛത്തനിയതാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ മിച്ഛത്തനിയതാ, സിയാ അനിയതാ.
൧൪൨൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ സമ്മത്തനിയതാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ സമ്മത്തനിയതാ.
൧൪൨൮. കതമേ ധമ്മാ അനിയതാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനിയതാ.
൧൪൨൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ മഗ്ഗാരമ്മണാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഞാണസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, കിരിയതോ ചത്താരോ ഞാണസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ മഗ്ഗാരമ്മണാ, ന മഗ്ഗഹേതുകാ; സിയാ മഗ്ഗാധിപതിനോ, സിയാ ന വത്തബ്ബാ മഗ്ഗാരമ്മണാതിപി, മഗ്ഗാധിപതിനോതിപി ¶ . ചത്താരോ അരിയമഗ്ഗാ ന മഗ്ഗാരമ്മണാ, മഗ്ഗഹേതുകാ; സിയാ മഗ്ഗാധിപതിനോ, സിയാ ന വത്തബ്ബാ മഗ്ഗാധിപതിനോതി. രൂപാവചരചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച കിരിയതോ ച, കിരിയാഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപേക്ഖാസഹഗതാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ മഗ്ഗാരമ്മണാ; ന മഗ്ഗഹേതുകാ, ന മഗ്ഗാധിപതിനോ; സിയാ ന വത്തബ്ബാ മഗ്ഗാരമ്മണാതി. കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഞാണവിപ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, സബ്ബം അകുസലം, സബ്ബോ കാമാവചരസ്സ വിപാകോ, കിരിയതോ ഛ ചിത്തുപ്പാദാ, രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ വിപാകോ, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി – ഇമേ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ മഗ്ഗാരമ്മണാതിപി, മഗ്ഗഹേതുകാതിപി, മഗ്ഗാധിപതിനോതിപി. രൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച അനാരമ്മണാ.
൧൪൩൦. കതമേ ധമ്മാ ഉപ്പന്നാ? ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, യഞ്ച രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ¶ ധമ്മാ സിയാ ഉപ്പന്നാ, സിയാ ഉപ്പാദിനോ; ന വത്തബ്ബാ അനുപ്പന്നാതി. ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, യഞ്ച രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ ഉപ്പന്നാ, സിയാ അനുപ്പന്നാ, ന വത്തബ്ബാ ഉപ്പാദിനോതി. നിബ്ബാനം ന വത്തബ്ബം ഉപ്പന്നന്തിപി, അനുപ്പന്നന്തിപി, ഉപ്പാദിനോതിപി.
൧൪൩൧. നിബ്ബാനം ഠപേത്വാ സബ്ബേ ധമ്മാ സിയാ അതീതാ, സിയാ അനാഗതാ, സിയാ പച്ചുപ്പന്നാ. നിബ്ബാനം ന വത്തബ്ബം അതീതന്തിപി, അനാഗതന്തിപി ¶ , പച്ചുപ്പന്നന്തിപി.
൧൪൩൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ അതീതാരമ്മണാ? വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം – ഇമേ ധമ്മാ അതീതാരമ്മണാ.
൧൪൩൩. നിയോഗാ അനാഗതാരമ്മണാ നത്ഥി.
൧൪൩൪. കതമേ ധമ്മാ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ? ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി, തിസ്സോ ച മനോധാതുയോ ¶ – ഇമേ ധമ്മാ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ. കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ദസ ചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപേക്ഖാസഹഗതാ, കിരിയാഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതു സോമനസ്സസഹഗതാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ അതീതാരമ്മണാ, സിയാ അനാഗതാരമ്മണാ, സിയാ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ. കാമാവചരകുസലം, അകുസലം, കിരിയതോ നവ ചിത്തുപ്പാദാ, രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച കിരിയതോ ച – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ അതീതാരമ്മണാ, സിയാ അനാഗതാരമ്മണാ, സിയാ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാ; സിയാ ന വത്തബ്ബാ അതീതാരമ്മണാതിപി, അനാഗതാരമ്മണാതിപി, പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാതിപി. രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ വിപാകോ, ആകാസാനഞ്ചായതനം, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം, ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി – ഇമേ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ അതീതാരമ്മണാതിപി, അനാഗതാരമ്മണാതിപി, പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണാതിപി. രൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച അനാരമ്മണാ.
൧൪൩൫. അനിന്ദ്രിയബദ്ധരൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച ഠപേത്വാ, സബ്ബേ ധമ്മാ സിയാ അജ്ഝത്താ, സിയാ ബഹിദ്ധാ, സിയാ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ. അനിന്ദ്രിയബദ്ധരൂപഞ്ച ¶ നിബ്ബാനഞ്ച ബഹിദ്ധാ.
൧൪൩൬. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്താരമ്മണാ? വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്താരമ്മണാ.
൧൪൩൭. കതമേ ധമ്മാ ബഹിദ്ധാരമ്മണാ? രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ ¶ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ വിപാകോ, ആകാസാനഞ്ചായതനം, ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി – ഇമേ ധമ്മാ ബഹിദ്ധാരമ്മണാ. രൂപം ഠപേത്വാ, സബ്ബേവ കാമാവചരാ കുസലാകുസലാബ്യാകതാ ധമ്മാ, രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച കിരിയതോ ച – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ അജ്ഝത്താരമ്മണാ, സിയാ ¶ ബഹിദ്ധാരമ്മണാ, സിയാ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാരമ്മണാ. ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ന വത്തബ്ബം അജ്ഝത്താരമ്മണന്തിപി, ബഹിദ്ധാരമ്മണന്തിപി, അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാരമ്മണന്തിപി. രൂപഞ്ച നിബ്ബാനഞ്ച അനാരമ്മണാ.
൧൪൩൮. കതമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനസപ്പടിഘാ? രൂപായതനം – ഇമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനസപ്പടിഘാ.
൧൪൩൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ അനിദസ്സനസപ്പടിഘാ? ചക്ഖായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനസപ്പടിഘാ.
൧൪൪൦. കതമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനഅപ്പടിഘാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനഅപ്പടിഘാ.
തികം.
ദുകഅത്ഥുദ്ധാരോ
ഹേതുഗോച്ഛകം
൧൪൪൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഹേതൂ? തയോ കുസലഹേതൂ, തയോ അകുസലഹേതൂ, തയോ അബ്യാകതഹേതൂ. അലോഭോ കുസലഹേതു, അദോസോ കുസലഹേതു, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലേസു ഉപ്പജ്ജന്തി. അമോഹോ കുസലഹേതു, കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഞാണവിപ്പയുത്തേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി.
ലോഭോ അട്ഠസു ലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ദോസോ ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. മോഹോ സബ്ബാകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി.
അലോഭോ വിപാകഹേതു അദോസോ വിപാകഹേതു, കാമാവചരസ്സ വിപാകതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകേസു ഉപ്പജ്ജന്തി. അമോഹോ വിപാകഹേതു, കാമാവചരസ്സ വിപാകതോ അഹേതുകേ ¶ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, ചത്താരോ ഞാണവിപ്പയുത്തേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകേസു ഉപ്പജ്ജതി.
അലോഭോ ¶ കിരിയഹേതു അദോസോ കിരിയഹേതു, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയേസു ഉപ്പജ്ജന്തി ¶ . അമോഹോ കിരിയഹേതു, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, ചത്താരോ ഞാണവിപ്പയുത്തേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയേസു ഉപ്പജ്ജതി – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതൂ.
൧൪൪൨. കതമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ? ഠപേത്വാ ഹേതൂ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ.
൧൪൪൩. കതമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ? വിചികിച്ഛാസഹഗതം ഉദ്ധച്ചസഹഗതം മോഹം ഠപേത്വാ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, കാമാവചരസ്സ ¶ വിപാകതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം – ഇമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ.
൧൪൪൪. കതമേ ധമ്മാ അഹേതുകാ? വിചികിച്ഛാസഹഗതോ മോഹോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി, തിസ്സോ ച മനോധാതുയോ, പഞ്ച ച അഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതുയോ, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അഹേതുകാ.
൧൪൪൫. കതമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ? വിചികിച്ഛാസഹഗതം ഉദ്ധച്ചസഹഗതം മോഹം ഠപേത്വാ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, കാമാവചരസ്സ വിപാകതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ.
൧൪൪൬. കതമേ ധമ്മാ ഹേതുവിപ്പയുത്താ? വിചികിച്ഛാസഹഗതോ മോഹോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി തിസ്സോ ച മനോധാതുയോ പഞ്ച ച അഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതുയോ, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതുവിപ്പയുത്താ.
൧൪൪൭. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ സഹേതുകാ ച? യത്ഥ ദ്വേ തയോ ഹേതൂ ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ സഹേതുകാ ച.
൧൪൪൮. കതമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ ചേവ ന ച ഹേതൂ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, കാമാവചരസ്സ വിപാകതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ ചതൂസു ഭൂമീസു ¶ വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, ഏത്ഥുപ്പന്നേ ഹേതൂ ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സഹേതുകാ ചേവ ന ച ഹേതൂ. അഹേതുകാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഹേതൂ ചേവ സഹേതുകാ ചാതിപി, സഹേതുകാ ചേവ ന ച ഹേതൂതിപി.
൧൪൪൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദ്വേ തയോ ഹേതൂ ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതൂ ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്താ ച.
൧൪൫൦. കതമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ ചേവ ന ച ഹേതൂ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, കാമാവചരസ്സ വിപാകതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, ഏത്ഥുപ്പന്നേ ഹേതൂ ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഹേതുസമ്പയുത്താ ചേവ ന ച ഹേതൂ. ഹേതുവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഹേതൂ ചേവ ഹേതുസമ്പയുത്താ ചാതിപി, ഹേതുസമ്പയുത്താ ചേവ ന ച ഹേതൂതിപി.
൧൪൫൧. കതമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ സഹേതുകാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, കാമാവചരസ്സ വിപാകതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയതോ അഹേതുകേ ചിത്തുപ്പാദേ ഠപേത്വാ തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, ഏത്ഥുപ്പന്നേ ഹേതൂ ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ സഹേതുകാ.
൧൪൫൨. കതമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ അഹേതുകാ? ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി, തിസ്സോ ച മനോധാതുയോ, പഞ്ച ച അഹേതുകമനോവിഞ്ഞാണധാതുയോ, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ഹേതൂ അഹേതുകാ ¶ . ഹേതൂ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ന ഹേതൂ സഹേതുകാതിപി, ന ഹേതൂ അഹേതുകാതിപി.
ചൂളന്തരദുകം
൧൪൫൩. കതമേ ¶ ¶ ധമ്മാ സപ്പച്ചയാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സപ്പച്ചയാ.
൧൪൫൪. കതമേ ധമ്മാ അപ്പച്ചയാ? നിബ്ബാനം – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പച്ചയാ.
൧൪൫൫. കതമേ ധമ്മാ സങ്ഖതാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സങ്ഖതാ.
൧൪൫൬. കതമേ ധമ്മാ അസങ്ഖതാ? നിബ്ബാനം – ഇമേ ധമ്മാ അസങ്ഖതാ.
൧൪൫൭. കതമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനാ? രൂപായതനം – ഇമേ ധമ്മാ സനിദസ്സനാ.
൧൪൫൮. കതമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനാ? ചക്ഖായതനം ¶ …പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനിദസ്സനാ.
൧൪൫൯. കതമേ ധമ്മാ സപ്പടിഘാ? ചക്ഖായതനം…പേ… ഫോട്ഠബ്ബായതനം – ഇമേ ധമ്മാ സപ്പടിഘാ.
൧൪൬൦. കതമേ ധമ്മാ അപ്പടിഘാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, യഞ്ച രൂപം അനിദസ്സനം അപ്പടിഘം ധമ്മായതനപരിയാപന്നം, നിബ്ബാനഞ്ച ¶ – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പടിഘാ.
൧൪൬൧. കതമേ ധമ്മാ രൂപിനോ? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, ചതുന്നഞ്ച മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ രൂപിനോ.
൧൪൬൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ അരൂപിനോ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അരൂപിനോ.
൧൪൬൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ലോകിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ലോകിയാ.
൧൪൬൪. കതമേ ധമ്മാ ലോകുത്തരാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ലോകുത്തരാ. സബ്ബേ [സബ്ബേവ (സ്യാ.)] ധമ്മാ കേനചി വിഞ്ഞേയ്യാ, കേനചി ന വിഞ്ഞേയ്യാ.
ആസവഗോച്ഛകം
൧൪൬൫. കതമേ ധമ്മാ ആസവാ? ചത്താരോ ആസവാ – കാമാസവോ, ഭവാസവോ, ദിട്ഠാസവോ, അവിജ്ജാസവോ. കാമാസവോ അട്ഠസു ലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി ഭവാസവോ ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി ദിട്ഠാസവോ ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. അവിജ്ജാസവോ സബ്ബാകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി – ഇമേ ധമ്മാ ആസവാ.
൧൪൬൬. കതമേ ധമ്മാ നോ ആസവാ? ഠപേത്വാ ആസവേ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം ¶ , ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ¶ ധമ്മാ നോ ആസവാ.
൧൪൬൭. കതമേ ധമ്മാ സാസവാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സാസവാ.
൧൪൬൮. കതമേ ധമ്മാ അനാസവാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനാസവാ.
൧൪൬൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ? ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ ഏത്ഥുപ്പന്നം മോഹം ഠപേത്വാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതം ഉദ്ധച്ചസഹഗതം മോഹം ഠപേത്വാ, അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ.
൧൪൭൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ? ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നോ മോഹോ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ മോഹോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ.
൧൪൭൧. കതമേ ധമ്മാ ആസവാ ചേവ സാസവാ ച? തേവ ആസവാ ആസവാ ചേവ സാസവാ ച.
൧൪൭൨. കതമേ ധമ്മാ സാസവാ ചേവ നോ ച ആസവാ? ഠപേത്വാ ആസവേ, അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സാസവാ ചേവ നോ ച ആസവാ. അനാസവാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ആസവാ ചേവ സാസവാ ചാതിപി, സാസവാ ചേവ നോ ച ആസവാതിപി.
൧൪൭൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ആസവാ ചേവ ആസവസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദ്വേ തയോ ആസവാ ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ആസവാ ചേവ ആസവസമ്പയുത്താ ച.
൧൪൭൪. കതമേ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ആസവാ? ഠപേത്വാ ആസവേ, അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ ആസവസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ആസവാ. ആസവവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ആസവാ ചേവ ആസവസമ്പയുത്താ ചാതിപി, ആസവസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ആസവാതിപി.
൧൪൭൫. കതമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ സാസവാ? ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നോ മോഹോ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ മോഹോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, തീസു ഭൂമീസു ¶ ¶ കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ സാസവാ.
൧൪൭൬. കതമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ അനാസവാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ആസവവിപ്പയുത്താ അനാസവാ. ആസവസമ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ആസവവിപ്പയുത്താ സാസവാതിപി, ആസവവിപ്പയുത്താ അനാസവാതിപി.
സംയോജനഗോച്ഛകം
൧൪൭൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ സംയോജനാ? ദസ സംയോജനാനി – കാമരാഗസംയോജനം, പടിഘസംയോജനം, മാനസംയോജനം, ദിട്ഠിസംയോജനം, വിചികിച്ഛാസംയോജനം, സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം, ഭവരാഗസംയോജനം, ഇസ്സാസംയോജനം, മച്ഛരിയസംയോജനം, അവിജ്ജാസംയോജനം. കാമരാഗസംയോജനം അട്ഠസു ¶ ലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. പടിഘസംയോജനം ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. മാനസംയോജനം ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ദിട്ഠിസംയോജനം ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. വിചികിച്ഛാസംയോജനം വിചികിച്ഛാസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. സീലബ്ബതപരാമാസസംയോജനം ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ഭവരാഗസംയോജനം ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ഇസ്സാസംയോജനഞ്ച മച്ഛരിയസംയോജനഞ്ച ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജന്തി. അവിജ്ജാസംയോജനം സബ്ബാകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനാ.
൧൪൭൮. കതമേ ധമ്മാ നോ സംയോജനാ. ഠപേത്വാ സംയോജനേ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ സംയോജനാ.
൧൪൭൯. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ.
൧൪൮൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ അസംയോജനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അസംയോജനിയാ.
൧൪൮൧. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതം ¶ മോഹം ഠപേത്വാ അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ.
൧൪൮൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ.
൧൪൮൩. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനാ ചേവ സംയോജനിയാ ച? താനേവ സംയോജനാനി സംയോജനാ ചേവ സംയോജനിയാ ച.
൧൪൮൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ സംയോജനിയാ ചേവ നോ ച സംയോജനാ? ഠപേത്വാ സംയോജനേ അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനിയാ ചേവ നോ ച സംയോജനാ. അസംയോജനിയാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – സംയോജനാ ചേവ സംയോജനിയാ ചാതിപി, സംയോജനിയാ ചേവ നോ ച സംയോജനാതിപി.
൧൪൮൫. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനാ ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദ്വേ തീണി സംയോജനാനി ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനാ ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്താ ച.
൧൪൮൬. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച സംയോജനാ? ഠപേത്വാ സംയോജനേ, അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച സംയോജനാ. സംയോജനവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – സംയോജനാ ചേവ സംയോജനസമ്പയുത്താ ചാതിപി, സംയോജനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച സംയോജനാതിപി.
൧൪൮൭. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ സംയോജനിയാ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, തീസു ഭൂമീസു ¶ കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ¶ ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ സംയോജനിയാ.
൧൪൮൮. കതമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ അസംയോജനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ സംയോജനവിപ്പയുത്താ അസംയോജനിയാ. സംയോജനസമ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – സംയോജനവിപ്പയുത്താ സംയോജനിയാതിപി, സംയോജനവിപ്പയുത്താ അസംയോജനിയാതിപി.
ഗന്ഥഗോച്ഛകം
൧൪൮൯. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ? ചത്താരോ ¶ ഗന്ഥാ – അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥോ, ബ്യാപാദോ കായഗന്ഥോ, സീലബ്ബതപരാമാസോ കായഗന്ഥോ, ഇദംസച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ. അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥോ അട്ഠസു ലോഭസഹഗതേസു ¶ ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ബ്യാപാദോ കായഗന്ഥോ ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. സീലബ്ബതപരാമാസോ കായഗന്ഥോ ച ഇദംസച്ചാഭിനിവേസോ കായഗന്ഥോ ച ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ.
൧൪൯൦. കതമേ ധമ്മാ നോ ഗന്ഥാ? ഠപേത്വാ ഗന്ഥേ, അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ഗന്ഥാ.
൧൪൯൧. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ.
൧൪൯൨. കതമേ ധമ്മാ അഗന്ഥനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ ¶ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അഗന്ഥനിയാ.
൧൪൯൩. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ ¶ , ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ഏത്ഥുപ്പന്നം ലോഭം ഠപേത്വാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ഏത്ഥുപ്പന്നം പടിഘം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ.
൧൪൯൪. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ? ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നോ ലോഭോ, ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നം പടിഘം, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ.
൧൪൯൫. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥനിയാ ച? തേവ ഗന്ഥാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥനിയാ ച.
൧൪൯൬. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ? ഠപേത്വാ ഗന്ഥേ അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥനിയാ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ. അഗന്ഥനിയാ ¶ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥനിയാ ചാതിപി, ഗന്ഥനിയാ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാതിപി.
൧൪൯൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദിട്ഠി ച ലോഭോ ച ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ¶ ച.
൧൪൯൮. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ? അട്ഠ ലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ഏത്ഥുപ്പന്നേ ഗന്ഥേ ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാ. ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഗന്ഥാ ചേവ ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചാതിപി, ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഗന്ഥാതിപി.
൧൪൯൯. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ഗന്ഥനിയാ? ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നോ ലോഭോ, ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നം പടിഘം, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ¶ ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ഗന്ഥനിയാ.
൧൫൦൦. കതമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ അഗന്ഥനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ അഗന്ഥനിയാ. ഗന്ഥസമ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ ഗന്ഥനിയാതിപി, ഗന്ഥവിപ്പയുത്താ അഗന്ഥനിയാതിപി.
ഓഘഗോച്ഛകം
യോഗഗോച്ഛകം
നീവരണഗോച്ഛകം
൧൫൦൩. കതമേ ധമ്മാ നീവരണാ? ഛ നീവരണാ – കാമച്ഛന്ദനീവരണം, ബ്യാപാദനീവരണം, ഥിനമിദ്ധനീവരണം, ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചനീവരണം, വിചികിച്ഛാനീവരണം, അവിജ്ജാനീവരണം ¶ . കാമച്ഛന്ദനീവരണം അട്ഠസു ലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ¶ ഉപ്പജ്ജതി, ബ്യാപാദനീവരണം ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി, ഥിനമിദ്ധനീവരണം സസങ്ഖാരികേസു അകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി, ഉദ്ധച്ചനീവരണം ഉദ്ധച്ചസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി, കുക്കുച്ചനീവരണം ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി, വിചികിച്ഛാനീവരണം വിചികിച്ഛാസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി, അവിജ്ജാനീവരണം ¶ സബ്ബാകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണാ.
൧൫൦൪. കതമേ ധമ്മാ നോ നീവരണാ? ഠപേത്വാ നീവരണേ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ നീവരണാ.
൧൫൦൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ നീവരണിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണിയാ.
൧൫൦൬. കതമേ ധമ്മാ അനീവരണിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനീവരണിയാ.
൧൫൦൭. കതമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ? ദ്വാദസ അകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ.
൧൫൦൮. കതമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ.
൧൫൦൯. കതമേ ധമ്മാ നീവരണാ ചേവ നീവരണിയാ ച? താനേവ നീവരണാനി ¶ നീവരണാ ചേവ നീവരണിയാ ച.
൧൫൧൦. കതമേ ധമ്മാ നീവരണിയാ ചേവ നോ ച നീവരണാ? ഠപേത്വാ നീവരണേ, അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണിയാ ചേവ നോ ച നീവരണാ. അനീവരണിയാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – നീവരണാ ചേവ നീവരണിയാ ചാതിപി, നീവരണിയാ ചേവ നോ ച നീവരണാതിപി.
൧൫൧൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ നീവരണാ ചേവ നീവരണസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദ്വേ തീണി നീവരണാനി ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണാ ചേവ നീവരണസമ്പയുത്താ ച.
൧൫൧൨. കതമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച നീവരണാ? ഠപേത്വാ നീവരണേ, അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച നീവരണാ. നീവരണവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – നീവരണാ ചേവ നീവരണസമ്പയുത്താ ¶ ചാതിപി, നീവരണസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച നീവരണാതിപി.
൧൫൧൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ നീവരണിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ നീവരണിയാ.
൧൫൧൪. കതമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ അനീവരണിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നീവരണവിപ്പയുത്താ അനീവരണിയാ. നീവരണസമ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – നീവരണവിപ്പയുത്താ നീവരണിയാതിപി, നീവരണവിപ്പയുത്താ അനീവരണിയാതിപി.
പരാമാസഗോച്ഛകം
൧൫൧൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ പരാമാസാ? ദിട്ഠിപരാമാസോ ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസാ.
൧൫൧൬. കതമേ ധമ്മാ നോ പരാമാസാ? ഠപേത്വാ പരാമാസം അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ പരാമാസാ.
൧൫൧൭. കതമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ.
൧൫൧൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ അപരാമട്ഠാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അപരാമട്ഠാ.
൧൫൧൯. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസസമ്പയുത്താ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, ഏത്ഥുപ്പന്നം പരാമാസം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസസമ്പയുത്താ.
൧൫൨൦. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ ¶ , ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ. പരാമാസോ ന വത്തബ്ബോ – പരാമാസസമ്പയുത്തോതിപി, പരാമാസവിപ്പയുത്തോതിപി.
൧൫൨൧. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസാ ചേവ പരാമട്ഠാ ച? സോ ¶ ഏവ പരാമാസോ ¶ പരാമാസോ ചേവ പരാമട്ഠോ ച.
൧൫൨൨. കതമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ ചേവ നോ ച പരാമാസാ? ഠപേത്വാ പരാമാസം അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ പരാമട്ഠാ ചേവ നോ ച പരാമാസാ. അപരാമട്ഠാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – പരാമാസാ ചേവ പരാമട്ഠാ ചാതിപി, പരാമട്ഠാ ചേവ നോ ച പരാമാസാതിപി.
൧൫൨൩. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ പരാമട്ഠാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ പരാമട്ഠാ.
൧൫൨൪. കതമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ അപരാമട്ഠാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ പരാമാസവിപ്പയുത്താ അപരാമട്ഠാ. പരാമാസാ ച പരാമാസസമ്പയുത്താ ച ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – പരാമാസവിപ്പയുത്താ പരാമട്ഠാതിപി, പരാമാസവിപ്പയുത്താ അപരാമട്ഠാതിപി.
മഹന്തരദുകം
൧൫൨൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ സാരമ്മണാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം – ഇമേ ധമ്മാ സാരമ്മണാ.
൧൫൨൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ അനാരമ്മണാ? രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ¶ ധമ്മാ അനാരമ്മണാ.
൧൫൨൭. കതമേ ധമ്മാ ചിത്താ? ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം, സോതവിഞ്ഞാണം, ഘാനവിഞ്ഞാണം, ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം, കായവിഞ്ഞാണം, മനോധാതു, മനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്താ.
൧൫൨൮. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താ.
൧൫൨൯. കതമേ ധമ്മാ ചേതസികാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചേതസികാ.
൧൫൩൦. കതമേ ധമ്മാ അചേതസികാ? ചിത്തഞ്ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അചേതസികാ.
൧൫൩൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ ചിത്തസമ്പയുത്താ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസമ്പയുത്താ.
൧൫൩൨. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തവിപ്പയുത്താ? രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തവിപ്പയുത്താ. ചിത്തം ന വത്തബ്ബം – ചിത്തേന സമ്പയുത്തന്തിപി, ചിത്തേന വിപ്പയുത്തന്തിപി.
൧൫൩൩. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠാ.
൧൫൩൪. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തവിസംസട്ഠാ? രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തവിസംസട്ഠാ. ചിത്തം ന വത്തബ്ബം – ചിത്തേന സംസട്ഠന്തിപി, ചിത്തേന വിസംസട്ഠന്തിപി.
൧൫൩൫. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസമുട്ഠാനാ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, കായവിഞ്ഞത്തി, വചീവിഞ്ഞത്തി, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ¶ ചിത്തസമുട്ഠാനം ¶ – രൂപായതനം സദ്ദായതനം ഗന്ധായതനം ¶ രസായതനം ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആകാസധാതു ആപോധാതു രൂപസ്സ ലഹുതാ രൂപസ്സ മുദുതാ രൂപസ്സ കമ്മഞ്ഞതാ രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതി കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസമുട്ഠാനാ.
൧൫൩൬. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസമുട്ഠാനാ? ചിത്തഞ്ച, അവസേസഞ്ച രൂപം, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസമുട്ഠാനാ.
൧൫൩൭. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസഹഭുനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, കായവിഞ്ഞത്തി, വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസഹഭുനോ.
൧൫൩൮. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസഹഭുനോ? ചിത്തഞ്ച, അവസേസഞ്ച രൂപം, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസഹഭുനോ.
൧൫൩൯. കതമേ ധമ്മാ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, കായവിഞ്ഞത്തി, വചീവിഞ്ഞത്തി – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ.
൧൫൪൦. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ? ചിത്തഞ്ച, അവസേസഞ്ച രൂപം, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്താനുപരിവത്തിനോ.
൧൫൪൧. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ? വേദനാക്ഖന്ധോ ¶ , സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ.
൧൫൪൨. കതമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ? ചിത്തഞ്ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാ.
൧൫൪൩. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ.
൧൫൪൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ? ചിത്തഞ്ച, രൂപഞ്ച ¶ , നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനസഹഭുനോ.
൧൫൪൫. കതമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇമേ ധമ്മാ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ.
൧൫൪൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ? ചിത്തഞ്ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ചിത്തസംസട്ഠസമുട്ഠാനാനുപരിവത്തിനോ.
൧൫൪൭. കതമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തികാ? ചക്ഖായതനം…പേ… മനായതനം – ഇമേ ധമ്മാ അജ്ഝത്തികാ.
൧൫൪൮. കതമേ ധമ്മാ ബാഹിരാ? രൂപായതനം…പേ… ധമ്മായതനം – ഇമേ ധമ്മാ ബാഹിരാ.
൧൫൪൯. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാ? ചക്ഖായതനം…പേ… കബളീകാരോ ആഹാരോ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാ.
൧൫൫൦. കതമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാ.
൧൫൫൧. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണാ? തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, യഞ്ച രൂപം കമ്മസ്സ കതത്താ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദിണ്ണാ.
൧൫൫൨. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണാ? തീസു ¶ ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, യഞ്ച രൂപം ന കമ്മസ്സ കതത്താ, ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദിണ്ണാ.
ഉപാദാനഗോച്ഛകം
൧൫൫൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദാനാ? ചത്താരി ഉപാദാനാനി – കാമുപാദാനം ¶ , ദിട്ഠുപാദാനം, സീലബ്ബതുപാദാനം, അത്തവാദുപാദാനം. കാമുപാദാനം അട്ഠസു ലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ദിട്ഠുപാദാനഞ്ച സീലബ്ബതുപാദാനഞ്ച അത്തവാദുപാദാനഞ്ച ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ.
൧൫൫൪. കതമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാനാ? ഠപേത്വാ ഉപാദാനേ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ ഉപാദാനാ.
൧൫൫൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ.
൧൫൫൬. കതമേ ധമ്മാ അനുപാദാനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനുപാദാനിയാ.
൧൫൫൭. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ഏത്ഥുപ്പന്നം ലോഭം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ.
൧൫൫൮. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ? ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നോ ലോഭോ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ¶ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ.
൧൫൫൯. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനിയാ ച? താനേവ ഉപാദാനാനി ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനിയാ ച.
൧൫൬൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ? ഠപേത്വാ ഉപാദാനേ അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനിയാ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ ¶ . അനുപാദാനിയാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനിയാ ചാതിപി, ഉപാദാനിയാ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാതിപി.
൧൫൬൧. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദിട്ഠി ച ലോഭോ ച ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ച.
൧൫൬൨. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ? അട്ഠ ലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ഏത്ഥുപ്പന്നേ ഉപാദാനേ ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാ. ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഉപാദാനാ ചേവ ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചാതിപി, ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച ഉപാദാനാതിപി.
൧൫൬൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ഉപാദാനിയാ? ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പന്നോ ലോഭോ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ¶ ഉപാദാനിയാ.
൧൫൬൪. കതമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ അനുപാദാനിയാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ അനുപാദാനിയാ. ഉപാദാനസമ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ ഉപാദാനിയാതിപി, ഉപാദാനവിപ്പയുത്താ അനുപാദാനിയാതിപി.
കിലേസഗോച്ഛകം
൧൫൬൫. കതമേ ധമ്മാ കിലേസാ? ദസ കിലേസവത്ഥൂനി – ലോഭോ, ദോസോ, മോഹോ, മാനോ, ദിട്ഠി, വിചികിച്ഛാ, ഥിനം, ഉദ്ധച്ചം, അഹിരികം, അനോത്തപ്പം. ലോഭോ അട്ഠസു ലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ¶ ഉപ്പജ്ജതി. ദോസോ ദ്വീസു ദോമനസ്സസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. മോഹോ സബ്ബാകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി. മാനോ ചതൂസു ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ദിട്ഠി ചതൂസു ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. വിചികിച്ഛാ വിചികിച്ഛാസഹഗതേസു ചിത്തുപ്പാദേസു ഉപ്പജ്ജതി. ഥിനം സസങ്ഖാരികേസു അകുസലേസു ഉപ്പജ്ജതി. ഉദ്ധച്ചഞ്ച അഹിരികഞ്ച അനോത്തപ്പഞ്ച സബ്ബാകുസലേസു ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസാ.
൧൫൬൬. കതമേ ധമ്മാ നോ കിലേസാ? ഠപേത്വാ ¶ കിലേസേ അവസേസം അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ നോ കിലേസാ.
൧൫൬൭. കതമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ¶ ധമ്മാ സംകിലേസികാ.
൧൫൬൮. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലേസികാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലേസികാ.
൧൫൬൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ? ദ്വാദസ അകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ.
൧൫൭൦. കതമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അസംകിലിട്ഠാ.
൧൫൭൧. കതമേ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ? ദ്വാദസ അകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ.
൧൫൭൨. കതമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ.
൧൫൭൩. കതമേ ¶ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ സംകിലേസികാ ച? തേവ കിലേസാ കിലേസാ ചേവ സംകിലേസികാ ച.
൧൫൭൪. കതമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ ചേവ നോ ച കിലേസാ? ഠപേത്വാ കിലേസേ അവസേസം അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലേസികാ ചേവ നോ ച കിലേസാ. അസംകിലേസികാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – കിലേസാ ചേവ സംകിലേസികാ ചാതിപി, സംകിലേസികാ ചേവ നോ ച കിലേസാതിപി.
൧൫൭൫. കതമേ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ സംകിലിട്ഠാ ച? തേവ കിലേസാ കിലേസാ ചേവ സംകിലിട്ഠാ ച.
൧൫൭൬. കതമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ ചേവ നോ ച കിലേസാ? ഠപേത്വാ കിലേസേ അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ സംകിലിട്ഠാ ചേവ നോ ച കിലേസാ ¶ . അസംകിലിട്ഠാ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – കിലേസാ ചേവ സംകിലിട്ഠാ ചാതിപി, സംകിലിട്ഠാ ചേവ നോ ച കിലേസാതിപി.
൧൫൭൭. കതമേ ¶ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച? യത്ഥ ദ്വേ തയോ കിലേസാ ഏകതോ ഉപ്പജ്ജന്തി – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസാ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ച.
൧൫൭൮. കതമേ ¶ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച കിലേസാ? ഠപേത്വാ കിലേസേ അവസേസം അകുസലം – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച കിലേസാ. കിലേസവിപ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – കിലേസാ ചേവ കിലേസസമ്പയുത്താ ചാതിപി, കിലേസസമ്പയുത്താ ചേവ നോ ച കിലേസാതിപി.
൧൫൭൯. കതമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ സംകിലേസികാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ സംകിലേസികാ.
൧൫൮൦. കതമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ അസംകിലേസികാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ ¶ , ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ കിലേസവിപ്പയുത്താ അസംകിലേസികാ. കിലേസസമ്പയുത്താ ധമ്മാ ന വത്തബ്ബാ – കിലേസവിപ്പയുത്താ സംകിലേസികാതിപി, കിലേസവിപ്പയുത്താ അസംകിലേസികാതിപി.
പിട്ഠിദുകം
൧൫൮൧. കതമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ. ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ ¶ സിയാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ, സിയാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ.
൧൫൮൨. കതമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബാ.
൧൫൮൩. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ. ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ, സിയാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൫൮൪. കതമേ ¶ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബാ.
൧൫൮൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഏത്ഥുപ്പന്നം മോഹം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ. ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ, സിയാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൫൮൬. കതമേ ¶ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ? വിചികിച്ഛാസഹഗതോ മോഹോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ¶ ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ദസ്സനേന പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൫൮൭. കതമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഏത്ഥുപ്പന്നം മോഹം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ. ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ, സിയാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൫൮൮. കതമേ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ മോഹോ, ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ഭാവനായ പഹാതബ്ബഹേതുകാ.
൧൫൮൯. കതമേ ധമ്മാ സവിതക്കാ? കാമാവചരകുസലം, അകുസലം, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഏകാദസ ചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ദ്വേ, കിരിയതോ ഏകാദസ, രൂപാവചരം പഠമം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച ലോകുത്തരം പഠമം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം വിതക്കം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സവിതക്കാ.
൧൫൯൦. കതമേ ¶ ധമ്മാ അവിതക്കാ? ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി, രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ അരൂപാവചരാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരതികചതുക്കജ്ഝാനാ ¶ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, വിതക്കോ ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അവിതക്കാ.
൧൫൯൧. കതമേ ധമ്മാ സവിചാരാ? കാമാവചരകുസലം ¶ , അകുസലം, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഏകാദസ ചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ദ്വേ കിരിയതോ ഏകാദസ, രൂപാവചരഏകകദുകജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരഏകകദുകജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം വിചാരം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സവിചാരാ.
൧൫൯൨. കതമേ ¶ ധമ്മാ അവിചാരാ? ദ്വേപഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി, രൂപാവചരതികതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരതികതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, വിചാരോ ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അവിചാരാ.
൧൫൯൩. കതമേ ധമ്മാ സപ്പീതികാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ചത്താരോ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ പഞ്ച, കിരിയതോ പഞ്ച, രൂപാവചരദുകതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരദുകതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം പീതിം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ സപ്പീതികാ.
൧൫൯൪. കതമേ ധമ്മാ അപ്പീതികാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഉപേക്ഖാസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ അട്ഠ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഏകാദസ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ സത്ത, കിരിയതോ ഛ, രൂപാവചരദുകദുകജ്ഝാനാ കുസലതോ ¶ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരദുകദുകജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച പീതി ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അപ്പീതികാ.
൧൫൯൫. കതമേ ¶ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ചത്താരോ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ പഞ്ച, കിരിയതോ പഞ്ച, രൂപാവചരദുകതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരദുകതികജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം പീതിം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ പീതിസഹഗതാ.
൧൫൯൬. കതമേ ധമ്മാ ന പീതിസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഉപേക്ഖാസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ അട്ഠ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഏകാദസ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ സത്ത, കിരിയതോ ഛ, രൂപാവചരദുകദുകജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച ¶ വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരദുകദുകജ്ഝാനാ ¶ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, പീതി ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന പീതിസഹഗതാ.
൧൫൯൭. കതമേ ധമ്മാ സുഖസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ചത്താരോ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഛ, കിരിയതോ പഞ്ച, രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച ലോകുത്തരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം സുഖം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ¶ സുഖസഹഗതാ.
൧൫൯൮. കതമേ ധമ്മാ ന സുഖസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഉപേക്ഖാസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ അട്ഠ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ദസ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ സത്ത, കിരിയതോ ഛ, രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച ലോകുത്തരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, സുഖഞ്ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന സുഖസഹഗതാ.
൧൫൯൯. കതമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ ഉപേക്ഖാസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ഛ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ദസ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ഛ, കിരിയതോ ഛ ¶ , രൂപാവചരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരം ചതുത്ഥം ഝാനം കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഏത്ഥുപ്പന്നം ഉപേക്ഖം ഠപേത്വാ – ഇമേ ധമ്മാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ.
൧൬൦൦. കതമേ ധമ്മാ ന ഉപേക്ഖാസഹഗതാ? കാമാവചരകുസലതോ ചത്താരോ സോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, അകുസലതോ ഛ, കാമാവചരകുസലസ്സ വിപാകതോ ഛ, അകുസലസ്സ വിപാകതോ ഏകോ, കിരിയതോ പഞ്ച, രൂപാവചരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച, ലോകുത്തരതികചതുക്കജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച, ഉപേക്ഖാ ച, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ ന ഉപേക്ഖാസഹഗതാ.
൧൬൦൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ കാമാവചരാ? കാമാവചരകുസലം, അകുസലം, സബ്ബോ ¶ കാമാവചരസ്സ വിപാകോ, കാമാവചരകിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ കാമാവചരാ.
൧൬൦൨. കതമേ ധമ്മാ ന കാമാവചരാ? രൂപാവചരാ ¶ , അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ ന കാമാവചരാ.
൧൬൦൩. കതമേ ധമ്മാ രൂപാവചരാ? രൂപാവചരചതുക്കപഞ്ചകജ്ഝാനാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച – ഇമേ ധമ്മാ രൂപാവചരാ.
൧൬൦൪. കതമേ ധമ്മാ ന രൂപാവചരാ? കാമാവചരാ, അരൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ ന രൂപാവചരാ.
൧൬൦൫. കതമേ ധമ്മാ അരൂപാവചരാ? ചത്താരോ ആരുപ്പാ കുസലതോ ച വിപാകതോ ച കിരിയതോ ച – ഇമേ ധമ്മാ അരൂപാവചരാ.
൧൬൦൬. കതമേ ധമ്മാ ന അരൂപാവചരാ? കാമാവചരാ, രൂപാവചരാ, അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ ന അരൂപാവചരാ.
൧൬൦൭. കതമേ ധമ്മാ പരിയാപന്നാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ പരിയാപന്നാ.
൧൬൦൮. കതമേ ധമ്മാ അപരിയാപന്നാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അപരിയാപന്നാ.
൧൬൦൯. കതമേ ¶ ധമ്മാ നിയ്യാനികാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ നിയ്യാനികാ.
൧൬൧൦. കതമേ ധമ്മാ അനിയ്യാനികാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു ¶ വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനിയ്യാനികാ.
൧൬൧൧. കതമേ ¶ ധമ്മാ നിയതാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തചിത്തുപ്പാദാ, ദ്വേ ദോമനസ്സസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സിയാ നിയതാ സിയാ അനിയതാ. ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ – ഇമേ ധമ്മാ നിയതാ.
൧൬൧൨. കതമേ ധമ്മാ അനിയതാ? ചത്താരോ ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദാ, വിചികിച്ഛാസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, ഉദ്ധച്ചസഹഗതോ ചിത്തുപ്പാദോ, തീസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനിയതാ.
൧൬൧൩. കതമേ ധമ്മാ സഉത്തരാ? തീസു ഭൂമീസു കുസലം, അകുസലം, തീസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ¶ ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, സബ്ബഞ്ച രൂപം – ഇമേ ധമ്മാ സഉത്തരാ.
൧൬൧൪. കതമേ ധമ്മാ അനുത്തരാ? ചത്താരോ മഗ്ഗാ അപരിയാപന്നാ, ചത്താരി ച സാമഞ്ഞഫലാനി, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അനുത്തരാ.
൧൬൧൫. കതമേ ധമ്മാ സരണാ? ദ്വാദസ അകുസലചിത്തുപ്പാദാ – ഇമേ ധമ്മാ സരണാ.
൧൬൧൬. കതമേ ധമ്മാ അരണാ? ചതൂസു ഭൂമീസു കുസലം, ചതൂസു ഭൂമീസു വിപാകോ, തീസു ഭൂമീസു കിരിയാബ്യാകതം, രൂപഞ്ച, നിബ്ബാനഞ്ച – ഇമേ ധമ്മാ അരണാ.
അത്ഥുദ്ധാരോ നിട്ഠിതോ.
ധമ്മസങ്ഗണീപകരണം നിട്ഠിതം.