📜

ജിനവംസദീപം ¶

നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ

൧.

മഹാദയോ യോ ഹദയോ’ദയോ’ദയോ

ഹിതായ ദുക്ഖാനുഭവേ ഭവേ ഭവേ,

അകാസി സമ്ബോധിപദം പദം പദം

തമാഭിവന്ദാമി ജിനം ജിനം ജിനം; (യമകബന്ധനം)

൨. ¶

പഹായ യത്ഥാ’ഭിരതിം രതിം രതിം

രമന്തി ധമ്മേവ മുനീ മുനീ മുനീ,

വിമുത്തിദം സബ്ബഭവാ ഭവാ’ഭവാ

തമാഭിവന്ദേ മഹിതം ഹിതം ഹിതം; (യമകബന്ധനം)

൩. ¶

നിപീതസദ്ധമ്മരസാ രസാ’രസാ

സുപുഞ്ഞഖേത്തോ’രസതം സതം സതം,

ഗതാ വിധൂതാ വിനയേന യേന യേ

തമാഭിവന്ദേ’സിഗണങ്ഗണ’ങ്ഗണം; (യമകബന്ധനം)

൪. ¶

ജിനാ’നതമ്ഭോരുഹ ഹംസരാജിനീ

ജിനോരസാനം മുഖപഞ്ജരാ’ലി നീ,

സദത്ഥസാരം സരസം വിസൂദ നീ

ഉപേതു മേ മാനസമേവ വാണി നീ;

൫.

കമ്മാവസേസാ വിചിതോ’പജാത്യാ

ഗന്ഥാ’ഹിസങ്ഖാരവിബന്ധകാ മേ,

പണാമ പുഞ്ഞാതിസയേന’നേന

മാ പാകദാനാ’വസരാ ഭവന്തു;

൬.

സുവണ്ണവണ്ണസ്സ ജിനസ്സ വണ്ണം

വണ്ണേയ്യ കപ്പമ്പി കജിതോ സുവണ്ണോ,

കപ്പസ്സി’വോസാന മനത്തതായ

ന പാപുണേ ബുദ്ധഗുണാന മന്തം;

൭. ¶

നിദ്ധന്ത ചാമീകര ചാരു രൂപം

സരസ്സതീ ഭൂസണ ഭാസനംച,

അനഞ്ഞ സാധാരണ ഞാണമസ്സ

അവാവിയാ’ചിന്തിയ മപക്പമേയ്യം;

൮.

കുഹിം അസാധാരണ രൂപ ലീലാ

കുഹിം അസാധാരണ വാണി ലീലാ,

കുഹിം അസാധാരണഞാണ ലീലാ

കുഹിം നു മേ മന്ദമതിസ്സ ലീലാ;

൯. ¶

വിഭാവിമാനീ പരവമ്ഹിനോ യേ

ഇസ്സാ’ഭിമാനേന വിഭഞ്ഞമാനാ,

ഗവേസയന്തീ’ധ പരസ്സ രന്ധം

തേസം പസംസാഗരഹാഹി കിമ്മേ;

൧൦.

പസത്ഥ സത്ഥാഗമ പാരദസ്സീ

യേ സാധവോ സാധു ഗുണപ്പസന്താ,

ഗന്ഥസ്സ നിമ്മാണപരിസ്സമം നോ

ജാനന്തി തേയേവ ഇധപ്പമാണാ;

൧൧.

ആദിച്ചവംസപ്പഭവസ്സ തസ്സ

ജിനസ്സ സത്ഥാഗമകോവിദേഹി,

വുത്തോപി പുബ്ബാചരിയേഹി യേസു

ഗന്ഥേസു സങ്ഖേപവസേന വംസോ;

൧൨.

ന തേഹി സക്കാ സുഗതസ്സ വംസം

കിഞ്ചാപി വിഞ്ഞാതു മസേസയിത്വാ,

സമ്പുണ്ണവംസസ്സ വിഭാവനായ

തസ്മാ സമുസ്സാഹിത മാനസേന;

൧൩. ¶

അഭിപ്പസന്നോ രതനത്തയമ്ഹി

പസത്ഥവംസപ്പഭവോ പഭുനം,

വിഭുസണോ വിസ്സുതകിത്തിഘോസോ

യോ ഭാതി ലങ്കായ മുളാരഭാഗ്യോ;

൧൪.

അമന്ദചാഗാ’ഭിരതസ്സ

പുനന്ദു നാമസ്സ ദയാധനസ്സ,

ബുദ്ധേ പസാദാതിസയസ്സ തസ്സ

അജ്ഝേസനഞ്ചാപി പടിഗ്ഗഹേത്വാ;

൧൫.

നസ്സായ പുബ്ബാചരിയോ’പദേസം

സോതൂന മത്ഥായ മയാ ഹിതായ,

നിരുത്തിയാ മാഗധികായ സമ്മാ

വിധീയതേ’ദം ജിനവംസദീപം;

൧൬. ¶

സദ്ധാസിനേഹാനുഗതായ പഞ്ഞാ-

ദസായ സോതൂഹി മനോവിമാനേ,

പദീപിതോ’യം ജിനവംസദീപ-

ദീപോഹരേപാപതമപ്പബന്ധം;

൧൭.

പുരങ്ഗപുണ്ണാ സിരിജമ്ബുദീപേ

സമ്പത്തിഭാരേന ദിവാ’വതിണ്ണാ,

യാ ദേവരാജസ്സ’മരാവതീ’വാ-

മരാവതീനാമ പുരീ പുരേ’സീ;

൧൮.

വിജ്ജാധരാനഞ്ച വിഹങ്ഗമാനം

വിബന്ധ വേഹാസഗതിം ബഹാസ,

യസ്മിം പുരസ്മിം ജിതവേരി ചക്കം

പാകാരചക്കം വിയ ചക്കവാളം;

൧൯. ¶

സഞ്ചുമ്ബിതമ്ഹോജ രജോ പബന്ധ-

സുപിഞ്ജരാപാ പരിഖാഹിരാമാ,

പുരിത്ഥി പാകാര നിതമ്ബഭാഗേ

സമുബ്ബഹീ കഞ്ചന മേഖലാ’ഭം;

൨൦.

രത്തിന്ദിവാ രത്തമണി’ന്ദനീല-

മണിപ്പഭാരഞ്ജിത രാജധാനി,

ബബന്ധ യാ’മന്ദസുരിന്ദചാപ-

സമുജ്ജലാകാസതലബ്ബിലാസം;

൨൧.

യഹിംവധൂനം വദനമ്ബുജേഹി

കതാവമാനം ഹരിണങ്കബിമ്ബം,

പഭാഹി നീലോപലതോരണാതം

സോകാഭീഭൂതംച വിവണ്ണമാപ;

൨൨. ¶

സരോരുഹ’ന്തീ മണിമന്ദിരാഭാ-

സഞ്ചുമ്ബിതം പുണ്ണസസങ്കബിമ്ബം;

സങ്കായ രാമാജനതാ’ഭിരാമാ

കരേ പസാരേസി പുരമ്ഹി യസ്മിം;

൨൩.

യത്ഥ’ങ്ഗനാനം പടിബിമ്ബിതാനി

ആദാസഭിത്തീസു മുഖമ്ബുജാനി,

ആസും വിഘാതായ മധുബ്ബതാനം

വിലോചനാലീന മനുഗ്ഗഹായ;

൨൪.

സമ്മത്ത മാതങ്ഗ ധരാധരേഹി

യസ്മിം അഭിസ്സന്ദ മദസ്സവന്തി,

തുരങ്ഗ രങ്ഗേഹീ തരങ്ഗ മാലാ

സമാകുലേവാ’സി വിധൂത ധൂലീ;

൨൫. ¶

നിക്ഖിത്തവീണാ മണിനുപുരാനം

വിലാസിനീനം മുദുപാണി പാദേ,

മത്താലിമാലാ കലനാദിനീ കിം

നാലങ്കരും യത്ഥ കതാവകാസാ;

൨൬.

ധവത്ഥിനീനം കുചസാരസേഹി

നേത്താലിഭാരാ’നനനീരജേഹി,

യാ ഹാസവീചീഹി പുരീ രജന്യാ

രരാജ സമഫുല്ലസരോജിനീ’വ;

൨൭.

ചന്ദപ്പഭാ ചുമ്ബിത ചന്ദകന്ത

പാസാണധാരാ മണിചന്ദികാസൂ,

ചന്ദാനനാനം യഹി മങ്ഗനാഹം

പരിസ്സമസ്സോ’പസമായ’ഹേസും;

൨൮. ¶

യസ്മിം പൂരേ ഉദ്ധമധോ വിനദ്ധ-

ജുതിപ്പബന്ധോ മണിമന്ദിരാനം,

സമുബ്ബഹീ ഗേരുക പങ്ക ദിദ്ധ-

വിതാന പച്ചത്ഥരണബ്ബിലാസം

൨൯.

സുവണ്ണ മുത്താ മണി വംസവണ്ണാ-

പവാള രൂപീ വജിരേഹിഞ്ചാ’പി,

യാ സത്തധഞ്ഞേഹി ധനേഹി ഫീതാ

അഹൂ പുരി ധഞ്ഞവതീ’വ നാരീ; (സിലേസബന്ധനം)

൩൦.

പസാരിതാ’നേകദിസാമുഖേസു

വിചിത്തവത്ഥാ’ഭരണാദിപൂരാ,

യത്ഥാ’പണാ നിജ്ജിതകപ്പരുക്ഖാ

കരിംസു ലോകാഭിമതത്ഥസിദ്ധിം;

൩൧. ¶

പരാഗരത്താ മധുപാതിമത്താ

സമ്ഹിന്നവേലാ ഘനനീലവാലാ,

ഹംസാസയാ പഞ്ചസരാഭിരാമാ

യസ്മിം തളാകാ വിയ കാമഭോഗീ; (സിലേസബന്ധനം)

൩൨.

പുരന്തരസ്മിം രതനഗ്ഘികാനം

രംസിപ്പബന്ധേഹി ഹതന്ധകാരേ,

കുന്ദാരവിന്ദബ്ഭുദയേനയസ്മിം

രത്തിന്ദിവാഭേദ മവേദി ലോകോ;

൩൩. ¶

മാതങ്ഗജീമൂതഘടായ ഘണ്ടാ-

ടങ്കാരഗമ്ഭീരരവായ യസ്മിം,

പലമ്ഭീതാ മത്തസിഖണ്ഡിമാലാ

അകാ വികാലേപി അഖണ്ഡകീളം;

൩൪.

പുരമ്ഹി യസ്മിം ചരണമ്ബുജേഹി

വധൂജതോ ബന്ധിതനൂപുരേഹി,

വികാസ കോകാസന സീസ ബദ്ധ

മത്താലി സേസ’മ്ബുജിനീ അജേസി;

൩൫.

രസാതലം നാഗഫണാവനദ്ധം

നഭോതലം വിജ്ജുലതാവനദ്ധം,

യാ ഛാദിതാ രൂപിയജാതരൂപ-

ധജാവലീഹാ’ജിനി രാജധാനീ;

൩൬. ¶

നാനത്ഥസാരം മിതധാതുവണ്ണം

ഛന്ദാരഹം പാണഗണാ’ഭിരാമം,

കവിപ്പസത്ഥം സരസം സിലേസാ-

ലങ്കാരപജ്ജം’വ പുരം യമാസി; (സിലേസബന്ധനം)

൩൭.

പുരമ്ഹി തസ്മിം കരുണാനിധാനോ

ബുദ്ധങ്കുരോ ബ്രാഹ്മണസാരവംസേ,

അസങ്ഖകപ്പാന മിതോ ചതുന്നം

ലക്ഖാദികാനം ഉദപാദി പുബ്ബേ;

൩൮.

ഭോവാദിവംസേ’കദിവാകരസ്സ

പുഞ്ഞാനുഭാവോ’ദയമങ്ഗലേഹി,

ജാതസ്സ ഖോ സമ്പതി ജമ്ബുദീപോ

വിലുമ്പയീ മങ്ഗലവാസലീലം;

൩൯. ¶

ജാതക്ഖണേ തസ്സ സരീരജേന

ഗന്ധേന വണ്ണേന സകേ നികേതേ,

ഹതപ്പഭാ ചന്ദനതേലദീപാ

സണ്ഠാനമത്തേഹി വിജാനിയാസും;

൪൦.

വിമുത്തദോസാഹി സുഖേധിതാഹി

ധാതീഹി കുമ്ഭോരുപയോധരാഹി,

ഭതോ കുമാരോ സുകുമാരകായോ

ഖേപേസി സോ കാനിചി വാസരാനി;

൪൧.

മഹാമഹേചാ’ഥ പവത്തമാനേ

സവേദ വേദങ്ഗ വിദൂ വിദൂഹി,

കാരാപയും തേ പിതരോ’രസസ്സ

നാമം സുമേധോ’തി പദത്ഥസാരം;

൪൨. ¶

ഉളാരഭാഗ്യേന സമം കുമാരേ

സംവദ്ധമാനേ ജനനീ ന തിത്തിം,

പായാസി നീലാമകലലോചനാലിം

മുഖമ്ബുജം തസ്സ’ഭിചുമ്ബമാനാ;

൪൩.

സുഖേധിത’ങ്ഗാവയവോ കുമാരോ

വിമാനഭുമ്യാ മണിനിമ്മിതായ,

പരോദി മാതാപിതരോ’ഭിയാചം

ബിമ്ബം കനിജം ജാനുയുഗേന ഗച്ഛം;

൪൪.

സുവണ്ണബിമ്ബോ’പമചാരുരൂപോ

സമാചരം ധാതിഭുജാ’വലമ്ബം,

വിഞ്ഞാസപാദ’ങ്ഗുലിമഞ്ജരീഹി

സലീലമാവാസമലങ്കരിത്ഥ;

൪൫. ¶

നിജേന തേജേന ച ജിവലോകം

യസേന’പുബ്ബാചരിമം ഫുസന്തോ,

തിരോകരിത്വാ രവിചന്ദസോഭം

സംവഡ്ഢി ധീരോ ഉഭതോ സുജതോ;

൪൬.

സോ സത്തമാ യാവ പിതാമഹസ്സ

യുഗാ സഗബ്ഭാസയസുദ്ധികോ’സി,

നിഹീനജച്ചോ’തി ന ജാതിവാദാ

ഖിത്തോ’പകുട്ഠോ ഭവി വിപ്പസേട്ഠോ;

൪൭.

വേദന്തയം സോ സനിഘണ്ടു സത്ഥം

സകേടുഭം സാക്ഖരഭേദ സത്ഥം,

സാധബ്ബതബ്ബേദി’തിഹാസ സത്ഥം

അവേദി വേദങ്ഗയുതം പ സത്ഥം;

൪൮.

അജ്ഝായകോ മന്തധരോ പവീണോ

കലാസു ലോകായതലക്ഖണേസു,

പപൂരകാരി പദകോ കവീനം

തേതാ’സി വേയ്യാകരണോ ഗണിസോ;

൪൯. ¶

കന്ദപ്പദപ്പാ’നലധുമരാജി-

ലീലാവലമ്ബി നിജമസ്സുരാജി,

ന കേവലം കോമലഗണ്ഡഭാഗം

മനമ്പി ഥീനം മലിനീകരിത്ഥ;

൫൦.

തന്ദേഭവണ്ണായതന’ണ്ണവമ്ഹി

നരൂപതണ്ഹാതരണി നരാനം,

പായാസി ചക്ഖായതനപ്പിയാഹി

തീരന്തരം ചിത്തനിയാമകട്ഠാ;

൫൧.

ദ്വിജോ സുമേധോ സുവിസുദ്ധമേധോ

മാതാപിതുന്നം നിധനാവസാനേ,

പുഞ്ഞാനുഭാവപ്പഭവം അഗാര-

മജ്ഝാവസം കാമസുഖം’നുഭുഞ്ജീ;

൫൨. ¶

നിസജ്ജ പാസാദതലേ’കദാ സോ

പല്ലങ്കമാധായ രഹോഗതോവ,

പുനബ്ഭവുപ്പത്തി സരീരഭേദോ

ദുക്ഖോ’തി ചിന്തേസി സഭാവചിന്തീ;

൫൩.

ജാതോ സ’ഹം ജാതിജരാരുജാദി-

ധമ്മോ’മ്ഹി തസ്മാ ഭവദുക്ഖസുഞ്ഞം,

നിച്ചം അജാതിം അജരം അരോഗം

ഗവേസിതും വട്ടതി നിബ്ബുതി’ന്തി;

൫൪.

യഥാപിദുക്ഖേ സതി ച’ത്ഥിസാതം

തദഞ്ഞമുണ്ഹേ സതി സീതമത്ഥി,

ഭവമ്ഹി സന്തേ വിഭവോ’പി ഏവം

നിബ്ബാണമത്ഥീ തിവിധഗ്ഗിസന്തേ;

൫൫. ¶

സാവജ്ജധമ്മേ ഇഹവിജ്ജമാനേ

സംവിജ്ജതേ ഭോ നിരവജ്ജധമ്മോ,

അജാതി ഹോതി സതി ജാതിയാ’തി

ഏവം വിചിന്തേസി സദത്ഥവിന്തീ;

൫൬.

ദിസ്വാ യഥാ ഗുഥഗതോ തളാകം

ന തസ്സ ദോസോ ന തമോതരേയ്യ,

കിലേസധോവേ അമതമ്ഹി സന്തേ

തഥാ ന സേവേഥ ന തസ്സ ദോസോ;

൫൭.

പാപാരിരുദ്ധോ സതി ഖേമമഗ്ഗേ

ന തസ്സ ദോസോ ന സുഖം വജേയ്യ,

പാപാരിരുദ്ധോ സതി ഖേമമഗ്ഗേ

തഥാ നഗച്ഛേയ്യ ന തസ്സ ദോസോ; (യമകബന്ധനം)

൫൮. ¶

യഥാപി വേജ്ജേ സതി ഘോരരോഗീ

ന തസ്സ ദോസോ ത ലഭേ തികിച്ഛം,

രാഗാദിരോഗീ സതി ബുദ്ധവേജ്ജേ

ധമ്മോസധം നേ’ച്ഛതി കസ്സ ദോസോ;

൫൯.

യോ കണ്ഠബദ്ധം കുണപം പഹായ

യഥാസുഖം ഗച്ഛതി സേരിചാരീ,

തഥേവി’മം കുച്ഛിത പൂതികായം

യംനൂന ഗച്ഛേയ്യമഹം ജഹിത്വാ;

൬൦.

ഉച്ചാരഠാനമ്ഹി ജനാ’നപേക്ഖാ

കത്വാ കരീസാനി കയഥാ വജന്തി,

തഥാ സരീരം കുണപേഹി പൂരം

യംനൂന ഗച്ഛേയ്യമഹം ജഹിത്വാ;

൬൧. ¶

നാവം യഥാ ജജ്ജരമാപഗാഹിം

വജേയ്യ നേതാ അതപേക്ഖകോവ,

തഥാ നവദ്വാരസവം സരീരം

യംനൂന ഗച്ഛേയ്യമഹം ജഹിത്വാ;

൬൨.

ചോരേഹി ഗച്ഛം അവഹാരഭീത്യാ

ഖേമം സുമേധോ പുരമോതരേയ്യ,

തഥാ സരീരം കുസലാവഹാരം

യംനൂന ഗച്ഛേയ്യമഹം ജഹിത്വാ;

൬൩.

നേക്ഖമ്മ സങ്കപ്പ പരോ’പമാഹി

അനുസ്സരിത്വേ’വമുളാരവീരോ,

ഹതോ’രപാരേ തിഭവേ അസാരേ

വിഹാസി ഉക്കണ്ഠിതമാനസോ സോ;

൬൪. ¶

സുവണ്ണ മുത്താ മണി രൂപിയാദി-

ധനേഹി ധഞ്ഞേഹി ച പൂരിതാനി,

അവാപുരിത്വാന,ഥ കോസകോട്ഠാ-

ഗാരാനി തം ദസ്സയി രാസിവഡ്ഢോ;

൬൫.

പിതാമഹാനം പകപിതാമഹാനം

മാതാപിതുന്നം വിഭവാ പനേത്ഥ,

അനപ്പകാഥാവരജങ്ഗമാതേ

സംദിസ്സരേ ധീര സുമേധവിപ്പ;

൬൬.

സോ സത്തമാ യാവ പവേണിവട്ടാ

വിഭാവയിത്വാ വിഭവസ്സരാസിം,

ധനാഗമസ്സാപി ധനബ്ബയസ്സ

പമാണ’മാചീക്ഖിപമാണദസ്സിം;

൬൭.

കുടുമ്ബമേതം പടിപജ്ജമാനോ

കാമേസു ദേവോവിയ ഇന്ദ്രിയാനി,

ഇച്ഛാനുരൂപം പരിചാരയസ്സു

ഇച്ചേവ മാരോചയി രാസിവഡ്ഢോ;

൬൮. ¶

അമും മഹന്തം ധനധഞ്ഞരാസിം

സമാവിനിത്വേ’ക കഹാപണമ്പി,

നാ’ദായ മാതാപിതരോപ്യ’ഹോ തോ

ഗതാ യഥാകമ്മ മിതോ പരത്ഥ;

൬൯.

തബ്ബത്ഥുസാരഗ്ഗഹണാതിസൂരോ

വോസ്സഗ്ഗസന്തോ അഥ സത്തസാരോ,

രഞ്ഞോ സമാരോചിയ ഏതമത്ഥം

ഭേരിം ചരാപേസി സകേ പുരമ്ഹി;

൭൦.

സന്തപ്പയി ഭേരിവിരാവഗന്ധ-

മാഘായ സമ്പത്തജാതാ’ലിജാതം,

ഭോവാദി നാനാരതനാദിഭോഗ-

മധൂഹി സത്താഹ’മനാഥനാഥോ;

൭൧. ¶

തദഗ്ഗ യഞ്ഞാലയ വാരിവാഹ-

ധാരാനിപാതദ്ധനവുട്ഠിഹേതു,

മഹാ ജനസ്സാ’ധികവത്ഥുതണ്ഹാ-

തടാനി ഭിന്നാനി മനോദഹേസു;

൭൨.

സുഖേധിതോ കാമസുഖം പഹായ

ഘരാ’ഭീനിക്ഖമ്മ തതോ സുമേധോ,

അജ്ഝോഗഹേത്വാ ഹിമവന്ത’മാപ

ധമ്മേസകോ ധമ്മകപകബ്ബത’ന്തം;

൭൩.

വിതക്കമഞ്ഞായ’ഥ ദേവരഞ്ഞാ

വ്യാപാരിതോ മാപയി വിസ്സകമ്മോ,

തഹിം വിവേകക്ഖമക മസ്സമഞ്ച

മനോരമം ചങ്കമഭുമിഭാഗം;

൭൪. ¶

തമസ്സമം പബ്ബജിതേഹി സുഞ്ഞം

ഉപേച്ച സോഞ്ചാരമവാപുരിത്വാ,

ഞത്വാ തദന്തോലിഖിത’ക്ഖരാനി

ഖാരിംപരിക്ഖാരഭരംഅവേക്ഖി;

൭൫.

നിവത്ഥവത്ഥംനവവദോസുപേതം

വിവജ്ജിയാവജ്ജിയവജ്ജദസ്സി,

ധാരേസിതംബാരസധാനിസംസ-

മനോജപുപ്ഫത്ഥരവാകചീരം;

൭൬.

പുന്നാഗപുപ്ഫത്ഥരകാ’ഭിരാമം

അംസേ വിധായാ’ജിനചമ്മഖണ്ഡം,

കത്വാ ജടാമണ്ഡല മിത്തമങ്ഗേ

തിവങ്ക മാദായ’ഥ ഖാരികാജം;

൭൭.

ഭുജങ്ഗഭോഗോ’രുഭുജേന ധീരോ

ആദായ ചാലമ്ബനദണ്ഡകോടിം,

സമഗ്ഗഹീ താപസവേസമേവം

വിരത്തചിത്തോക വിഭവേവ ഭവേ’പി;

൭൮. ¶

സോ ചങ്കമീ ചങ്കമമോതരിത്വാ

സിലാതലസ്മിഞ്ച ദിവാ നിസജ്ജി,

സായം പവിട്ഠോ വസി പണ്ണസാലം

നിപജ്ജി കട്ഠത്ഥരസേസമഞ്ചേ;

൭൯.

പചചൂസകാലമ്ഹി പബുജ്ഝിതോ സോ

ആവജ്ജയിത്വാ’ഗമനപ്പവത്തിം,

വിവേകകാമസ്സ മമേ’ത്ഥ വാസോ

കാമം ഘരാവാസസമോ സിയാ’തി;

൮൦.

അദുഞ്ഹി പണ്ണച്ഛദനം കപോത-

പാദാരുണം ബേലുവപക്കവണ്ണാ,

ഭൂമീപി ഭിത്തീ രജതാവദാതാ

മഞ്ചോ’പി ചിത്തത്ഥരവാരുരൂപോ;

൮൧. ¶

സുഭാക മനാപാ മമ പകണ്ണസാലാ

സാദീനവാ ദുപ്പരിഭാരിയാ’യം,

പണീതഭിക്ഖാ പരിയേട്ഠി മൂല-

ദുക്ഖസ്സ നത്ഥി’തി പമാണ മന്തോ;

൮൨.

അഗാരസഞ്ഞായ പടിക്ഖപിത്വാ

തഞ്ച’ട്ഠദോസാ കുലപണ്ണസാലം,

ദസങ്ഗ സാധാരണ രുക്ഖമൂലം

ഫലാഫഖലാഹാര മുപേച്ച ഭോജീ;

൮൩.

സുമേധസോ സോ ദിവസാനി സത്ത

മഹാപധാനം പദഹം സുമേധോ,

പത്തോ അഭിഞ്ഞാസു വസിസു പാരം

സബ്ബംക സമാപത്തിസുഖം അവിന്ദി;

൮൪. ¶

തസ്മിംഖണേ കാനന ദേവതാഹി

സാധൂ’തി നിഗ്ഘോസിതപീതിഘോസോ,

അബ്ഭുഗ്ഗതോ തസ്സ യസേന സദ്ധിം

വിസുദ്ധവിജ്ജാചരണു’ബ്ഭവേന;

൮൫.

വിജ്ജാധരാ തഗ്ഗുണദീപകാനി

മുതിങ്ഗവീണാധനിബന്ധവാനി,

ഗായിംസു ഗീതാനി’വ നച്ചമാനോ

ഹിമാചലോ സമ്പതി സമ്പവേധി;

൮൬.

മുദ്ധങ്കുരം ഭുധരകുടബാഹു-

സതേഹി തന്നിജ്ഝര ചാമരേഹി,

വിധൂയമാനേഹി വിധൂതപാപം

കതോപഹാരേവ മഹാസരാ’പീ;

൮൭. ¶

അകാലമേഘദ്ധനി ഭേരിരാവ-

വ്യാപാരിതാ മത്തസിഖണ്ഡിസണ്ഡാ;

അജ്ഝാവസന്തം വനസണ്ഡമജ്ഝം

മഹിംസുചാ’ഖണ്ഡനതണ്ഡവേന;

൮൮.

മന്ദാ’നിലാ’മന്ദഭുജാ’വലമ്ബ-

സുനീലസാഖാമണിവിജനീഹി,

ലതങ്ഗനാ’ലിങ്ഗിതസാലസാമീ

സംവിജയും വിതദരമ്പി ധീരം;

൯൦. ¶

കപീതനാ’സോക തമാല നീപാ

കപീതനാ’സോക തമാല നീപാ, (സമത്തപാദഭ്യാസ മഹാ യമകം)

കപീതനാ’സോക തമാല നീപാ

കപീതനാ’സോക തമാല നീപാ;

൯൧.

ന വേലലിതാ കിം പസവകാ’വതംസാ

ലതാവിതാനാ മധുപാലിസാലീ,

ലതാവിതാനാ മധുപാ’ലിസാലീ

ന വേല്ലിതാ കിം പകസവാ’വതംസാ;(സമുഗ്ഗഭേദ യമകം)

൯൨. ¶

പുപ്ഫാവലീ കന്ദല പാടലഗ്ഗാ

കലാപിനീ സാ വനരാജിനീലാ,

പുപ്ഫാകുലീ കന്ദന പാടലക്ഖീ

കലാപനീലാ വര രാജിനീവ; (അദ്ധഗോമുത്തികാ ബന്ധനം)

൯൩. ¶

നതാസിരോ മഞ്ജരികാസുരമ്ഹാ

നതാസിരോ പഞ്ജലികാവ രമ്മേ,

വനേ നിബദ്ധം രമിതോ വിഭാസി

വിനേയ്യ ബന്ധൂരചീതോ പഹാരോ; (പാദഗോമുത്തികാ ബന്ധനം)

൯൪.

രജോകിരന്താ’വനതാ ലതാസും

ലാജോകിരന്താ വനിതാ നതാവ,

ദ്വിജോഅരഞ്ഞം വസിതാ പിതാഘോ

ഗജോതരന്തോവ ലതാ വിതാനം; (സിലോകഗോമുത്തികാ ബന്ധനം ആകുലജാലമിതിപി)

൯൫. ¶

മതങ്ഗജിന്ദാ ന മസക്കരിംസു

പാദാനി നത്വാന പദിപധാമം,

പഞ്ഞാധവം പീന തപം ഫലേഹി

ഹിമദ്ദിപാദേ പരിസുത്തമഞ്ഹി; (കബ്ബനാമ ഗബ്ഭ ചക്കം)

൯൬. ¶

മേത്തായ ഛത്തം’വ ഫണം ഫണിന്ദോ

ധാരേസി സീസേ വസിനോ ചചാര,

നഥാമവാ’കാവ’ബലേസു കിഞ്ചി

മേധായ നന്ദോ ഥിരവാചി ഖേമേ; (കവിനാമ ഗബ്ഭ ചക്കം)

൯൭. ¶

നോ’സിതേഹി’സ്സ സന്താസ’നൂ’ന തോസ വതോ ദോ,

ദായതോ വസതോ ന’നുസന്താസസ്സ ഹിതേസിനോ; (ഗാഥദ്ധവിസയ പടിലോമ യമകം)

൯൮.

യോകാ’സാ’വാസ കായോ കാമ’കാമ’മകാമ’കാ,

സകായനാ’നായ’കാസ വാമ നാ ഗ ഗനാ’മവാ; (സബ്ബതോ ഭദ്ദ ബന്ധനം)

൯൯. ¶

ദയായ വസിതോ ദായേ യാപജാസിവ മാസദാ,

യജാരഹം രഞ്ജമാനോ വസിഹംസോ ചിരംവസി; (അദ്ധബ്ഭമ ബന്ധനം)

൧൦൦.

മധുമദ മധുകര വിരുതേ വിരുതേ

മലയജ സുരഹീത പവനേ പവനേ

ഹിമവതി വികസിത പദുമേ പദുമേ

അധിസുഖ മനുഭവി സവസി സവകസി; (പാദന്ത യമകം)

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ ദൂരേനിദാനേ സുമേധബ്രാഹ്മണാപദാനപരിദീപോ.

പഠമോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

(മന്ദാ’ക്കന്താ) മരപുരസിരിം സബ്ബസമ്പത്തിസാരം

ജമ്ബുദ്ദീപാ’സമ സരസിജേ കണ്ണികാ സന്നികാസം,

രമ്മം രമ്മവ്ഹയ പുരവരം പാരമീപാരദസ്സീ

ബുദ്ധോ ദീപങ്കര ദസബലോ സബ്ബലോകേകദീ; ()

തസ്മിം കാലേ വിപുലകരുണാ നാരിസഞ്ചോദിത’ത്തോ

നാനാ ഖീണാസവ പരിവുതോ ചാരികം സഞ്ചരന്തോ,

സംവത്തേന്തോ സുനിപുണതയം ധമ്മചക്കം കമേന

പത്വാ തസ്മിം പടിവസതി സോദസ്സനവ്ഹേ വിഹാരേ; ()

൩. ¶

സുത്വാ ദിപങ്കര ഭഗവതോ നാഗരാ കിത്തിസദ്ദം

സമ്ബുദ്ധോ സോ ഇതിപി അരഹം ത്യാദിനാ’ബ്ഭുഗ്ഗതം തം,

ഗാഹാപേത്വാ തുവടതുവടം വത്ഥഭേസജ്ജ പാനം

തന്നിത്താ’സും പമുദിതമതാ ഗന്ധമകാലാദിഹത്ഥാ; ()

൪.

പത്വാ ദീപങ്കരതരിഹരിം ഗന്ധമാലാദികേഹി

പൂജേത്വാത’ഞജലിമുകുലികാ ഏകമന്തം നിസിന്നാ,

ധമ്മം സുത്വാ സവണസുഭഗം ബുദ്ധപാമോക്ഖസങ്ഘം

സംയാചിത്വാ മുദിതഹദയാ സ്വാത്തയാ’പഗഞ്ജും; ()

൫. ¶

സജ്ജേത്വാ തേ ദുതിയദിവസേ സജ്ജനാ ദാനസാലം

ഉസ്സാപത്താ ധജകദലിയോ പുണ്ണകുമ്ഭേ ഠപേന്നാ,

കുബ്ബന്താ’പി ധവലസുളിനു’ക്ഖേപ ലാജോപഹാരം

ഏവം തസ്സാ’ഗമന മയനം ലങ്കരോന്താ വിഹാസും; ()

൬.

അബ്ഭുഗ്ഗന്ത്വാ അഥ ഹിമവതാ സോ സുമേധോ തപസ്സി

ഗച്ഛം തേസം ഉപരി നഭസാ വാകചീരം ധുനന്നോ,

ദിസ്വാ പീതിപ്പമുദിതജതേ അഞ്ജസം സോധയന്തേ

സഞ്ഝാമേഘോ രിവ പരിലസം ധതരിത്ഥേ’കമന്തം; ()

൭.

സംസോധേന്താ കലലവിസമട്ഠാന സങ്കാരധാനം

കസ്മാ തുമ്ഹേ പടിപഥമിമം’ലങ്കരോഥാ’തി പുച്ഛി,

ഭന്തേ ദീപങ്കരതരഹരി’ദാനി നിസ്സായ രമ്മം

ബുദ്ധോ ഹുത്വാ വിഹരതി മഹാധമ്മസങ്ഖം ധമന്തോ; ()

൮. ¶

സോ സമ്ബുദ്ധോ പരിവുതമഹാഭിക്ഖുസങ്ഘോ യതോ നോ

ഗാമക്ഖേത്തം പവിസതി തതോ’ലങ്കരോമാ’ബ്രുവിംസു,

ബുദ്ധൂപ്പാദോ കിമുത സുതരം ദുല്ലഭോ ബുദ്ധസദ്ദോ

ഇച്ചേവംസോ സുമരിയ അലങ്കത്തുകാമോ’സി മഗ്ഗം; ()

൯.

ഝാനാ’ഭിഞ്ഞാ രതതകവചു’ജ്ജോതമാന’ത്തഭാവോ

സദ്ധായേ’സോ അചലസദിസോ ഇദ്ധിമാ താപസോ’തി,

സല്ലക്ഖേത്വാ കലലവിസമം ദുഗ്ഗമഗ്ഗപ്പദേസം

സജ്ജേതും തേ സപദി മുദിതാ സാധവോ തസ്സ’ദംസു; ()

൧൦. ¶

നാനാപുപ്ഫം ജലജഥലജം ഓചിനിത്വാ വനമ്ഹാ

തേത്വാ ദേവാസുരഭവനതോ കോവിളാരാദിപുപ്ഫേ,

ആനേത്വാ’ഹം ഭുജഗഭവതാ ഫുല്ലകണ്ഡുപ്പലാനി

ഛേകോസ്മീ’തി വിഥരിയ പഥം ഇദ്ധിയാ സംവിധാതും; ()

൧൧.

കത്വേ’വം മേ ഹദയമകുളം തോവികാസേയ്യ തസ്മാ

വേയ്യാവച്ചം വിസദമതിനോ കായികം സംവിധായ,

അജ്ജേവാ’ഹം വിപുലകുസലം സഞ്ചിനിസ്സ’ന്തീ ധീരോ

സംസോധേതും കലലകലുസം അഞ്ജസം ആരഭിത്ഥ; ()

൧൨.

പസ്സന്താനം വിമലനയനോ’ഭാസ ജിമൂതഗബ്ഭേ

ബുദ്ധോബുദ്ധോ’ത്യ’ഭിഹിതവചോ വിജ്ജുരാജീവ ചാരീ,

തസ്മിം പങ്കേ നിജകരതല’മേഭാജപച്ഛിഹി ധീമാ

പംസും ദത്വാ രജതധവലം വാലുകം വോകിരന്തോ; ()

൧൩. ¶

തസ്മി ഠാനേ കല്ലലുലിതേ സുട്ഠു നാ’ലങ്കതേവ

സദ്ധിം ദീപങ്കര’നധിവരോ’നേകഖീണാസവേഹി,

പത്തോ ബ്രഹ്മാ’മരനരഫണിസിദ്ധവിജ്ജാധരാനം

സംവത്തന്തേ സുവിപുലമഹേ പാടിഹീരേ ഉളാരേ; ()

൧൪.

ഹേമ’മ്ഭോജോ’പമസുവദനം മണ്ഡിതം ലക്ഖണ്ഹോ-

സീത്യാ’നുബ്യഞ്ജനവിലസിതം കേതുമാലാവിലാസം,

സത്ഥാരം തം ദിസിദിസി പഭാനിച്ഛരന്ത’ഞ്ജസമ്ഭി

ആഗച്ഛന്തം വിയ മണിതലേ മത്തമാതങ്ഗരാജാ; ()

൧൫. ¶

ഓലോകേത്വാ വിമലനയനഞ്ചന്ദനിലുപ്പലാനി

ഉമ്മിലേത്വാ രതനഫലകം അക്കമന്തോവ പിട്ഠിം,

നാനാഖീണാസവപരിചുതോ കദ്ദമം നാ’ക്കമിത്വാ

സമ്ബുദ്ധോയം വജതു ഇതി മേ ദീഘരത്തം ഹിതായ; ()

൧൬.

സല്ലക്ഖേത്വാ ഖര’ജിനജടാവാകചീരാനി കേസേ

ഓമുഞ്ചിത്വാ വിസമകലലേ പത്ഥരിത്വാ’ത്തഭാവം,

സേതും കത്വാ പരമപണിധീ കോമിനീ ചോദിത’ത്തോ

പഞ്ചാ’ഭിഞ്ഞാരതനമണിമാ സ്വാ’ചകുജ്ജോ നിപജ്ജി; ()

൧൭.

സുത്വാ ഗാഥാപദമ്പി ന മേ ഭാരിയം സംകിലേസേ

വിദ്ധംസേത്വാ വരസിവുരം പത്തുമിച്ഛേ സചാ’ഹം,

സംവിജ്ജന്തേ തിഭവഭവനേ ദുക്ഖിതാ’നന്തസത്തേ

സോ’ഭം ഏകോ കഥമധിഗമേ ധമ്മ മഞ്ഞാതവേസോ;()

൧൮. ¶

യന്നൂനാ’ഹം പരഹിതരതോ സമ്മദഞ്ഞായ ബോധിം

ആരോപേത്വാ നിഖിലജനതം’നുത്തരം ധമ്മനാവം,

ഉത്താരേത്വാ വരസിവപുരം വട്ടദുക്ഖോദധിമ്ഹാ

പച്ഛാ ദീപങ്കരമുനി യഥാ നിബ്ബുതിം പാപുണിസ്സം; ()

൧൯.

ഇച്ചേവം സോ പുമരിയ സമോധാനയിത്വാ’ട്ഠധമ്മേ

സംസാരമ്ഹാ’വതരണമഹാസേതുരൂപോ പജാനം,

മുദ്ധാബദ്ധ’ഞ്ജലിപുടജടോ പങ്കപിട്ഠേ നിപന്നോ

സമ്ബോധത്ഥം പണിധിമകരി താവ തപ്പാദമൂലേ; ()

൨൦. ¶

ഉസ്സിസഠോ സപദി ഭഗവാ പഞ്ചവണ്ണപ്പസാദം

ഉമ്മീലേത്വാ നയനയുഗലം ഫുല്ലനീലുപ്പലാഭം,

ദിസ്വാ നീലോപലമണിമയം വാതപാനഞ്ചയം’വ

ഉഗ്ഘാടേന്തോ ഇസിവരമ്ഹാപങ്കജം പങ്കപിട്ഠേ; ()

൨൧.

ഏതസ്സി’ജഝിസ്സതി ഇതി അയം പത്ഥനാ’നാഗതംസ-

ഞാണം സമ്മാ പതിനിയ ഇതോ കപ്പലക്ഖാധികാനം,

ആവജ്ജേന്തോ ഉപരി ചതുരാസങ്ഖിയാനന്ത്യ’വേദി

പത്വാ ബോധിം അഹമിവ സിയാ ഗോതമോ നാമ ബുദ്ധോ; ()

൨൨.

തുമ്ഹേ സമ്പസ്സഥ ഇതി ഇമം താപസം സങ്ഘമജ്ഝേ

വത്വേ’വം സോ പദമസദിസം ധമ്മരാജാ ദദന്തോ,

സമ്ഹിന്ദിത്ഥാ’ധരകിസലയാ’ലത്തകം നാഗതംയ-

പഞ്ഞാമുദ്ദാ’ങ്കിതപദസതം വത്തസന്ദേസഗബ്ഭം; ()

൨൩. ¶

വാസട്ഠാനം കപിലനഗരം നാമ മാസാമഹേസി

മാതാ സുദ്ധോദനനരപതി തേ പിതാ’ദിച്ചവംസേ,

ബിമ്ബാ ബിമ്ബാ ധരവതി പിയാ ഹേമ ബിമ്ബാ ഭിരാമാ

തസ്മിംകാലേ തനുജരതനം രാഹുലോ ഹേസ്സതേ തേ; ()

൨൪.

ഹേസ്സന്തേ തേ പഠമദുതിയസ്സാവകാ സാരിപുത്ത-

മോഗ്ഗല്ലാനാ ദ്വിജകുലഭവാ ഭുരിപഞ്ഞിദ്ധിമന്തോ,

ആനന്ദാഖ്യോ യതി പതി രുപട്ഠായകോസാവികാനം

ഖേമാഥേരി പരമ യുഗലം ഉപ്പലബ്ബണ്ണഥേരി; ()

൨൫. ¶

അസ്സത്ഥോ തേ വിജയവിടപീ ത്വഞ്ച ഖോ ഗോതമവ്ഹോ

ഛബ്ബസ്സാനീ പദഹിയ ഘരാ നിക്ഖമിത്വാ സകമ്ഹാ,

പായാസഗ്ഗം പരിവിസിയ ഭോ ത്വം സുജാതായ ദിന്നം

ബോധിം ബുജ്ഝിസ്സസി ഇതി ധുവം ബോധിമൂലേ നിസജ്ജ; ()

൨൬.

സത്ഥാ സഞ്ഝാഘനപടലതോ മുത്തവിജ്ജുല്ലതേ,വ

സന്ദസ്സേത്വാ നിജഭുജലതം ചീവരബ്ഭന്തരമ്ഹാ,

പഖ്യാകാസി ജലധരരവാ’കാരഗമ്ഭീരഘോയം

നിച്ഛാരേത്വാ സുരധനുരിവോ’ഭാസ ഛബ്ബണ്ണരംസി; ()

൨൭.

അമ്ഹേ ദീപങ്കരഭഗവതോ സാസനേ നാ’വബുദ്ധാ

ലച്ഛാമാ’തി തവ പരിമുഖേ’വാ’യതിം മോക്ഖധമ്മം,

തസ്മിം പത്താ’ഖീല സുരനരാപത്ഥയും തങ്ഖണേവം

പൂജേത്വാ’തഞ്ജലിസരസിജേ പാദപീഠമ്ഹി തസ്സ; ()

൨൮. ¶

ബുദ്ധോ ബ്രഹ്മാമരനരസിരോ ചുമ്ബിതങ്ഘീ സരോജോ

സമ്പൂജേത്വാ’ട്ഠഹി ജടിലകം പുപ്ഫമുട്ഠീഹി തമ്ഹാ,

പക്കാമി സോ കനകസിഖരീഹാരി കിഞ്ജക്ഖഭാരേ

ഉബ്ഭൂത’മ്ഹോരുഹവനസിരേ അപ്പയന്തോ പദാനി; ()

൨൯.

രമ്മം രമ്മം മഹീയ ജടിലം പുപ്ഫമുട്ഠീഹി കത്വാ

ഖീണാ ഖീണാസവവസിഗണാ ദക്ഖിണം പക്കമിംസു,

ദേവാ’ദേവാ പവുരമകരും വന്ദനാമാനപൂജം

ദീപം ദീപങ്കരദസബലഞ്ചാ’നുഗന്ത്വാ നിവത്താ; ()

൩൦. ¶

തമ്ഹാ ഠാനാ ഗതസതി ജനേ സന്നിസിന്നസ്സ തസ്സ

പല്ലങ്കേനാ’മരനര പരിച്ചന്ത പുപ്ഫാസനമ്ഹി,

ജാതിക്ഖേത്താ തഹിമുപഗതാ ദേവതാ ഏതമത്ഥം

ആരോചേസും മഹിതവരണാ അഞ്ജലിമഞ്ജരീഹിം; ()

൩൧.

പുബ്ബേ പുപ്ഫാസനുപരി സമാരൂള്ഹബുദ്ധങ്കുരാനം

അദ്ധാനേ’വേ’തരഹി ഭവതോചാ’സനാരോഹണമ്ഹി,

ഏകാലോകാ ദസഹി ഗുണിതാ ലോകധാതു സഹസ്സീ

സംവത്തന്തേ ത്വമനവരതം ഹേസ്സസേ തേന ബുദ്ധോ; ()

൩൨.

താസം വാചം സവണമധുരം ദേവതാനം നിസമ്മ

ഭിയ്യോ ചിത്തപ്പഭവവീരിയോ പീതിവിപ്ഫാരിതത്തോ,

പുബ്ബേ സത്തുത്തമപരിചിതാ ബോധിസമ്ഭാരധമ്മാ

ആവജ്ജേസി കതി ഇതി സുധീ ധമ്മധാതും സഹേതും; ()

൩൩. ¶

ഓകുജ്ജിത്വാ ധരണിഠപിതോ പുണ്ണ കുമ്ഭോ സുമേധ

വിസ്സന്ദേത്വാ സലിലമഖിലം കിന്തുപച്ചാഹരേഥ,

ഏവം ദത്വാ ധനസുതകലത്ത’ങ്ഗപച്ചങ്ഗജീവേ

നിബ്ബിന്നോ മാ ഭവി’തി പഠമം പാരമിം’ധിട്ഠഹി സോ; ()

൩൪.

നാ’പേക്ഖിത്വാ യഥരിവ നിജം ജീവിതം ജീവിതം’വ

രക്ഖന്തോ സഞ്ചരതി ചമരി ചാമര ചന്ദികാഭം,

ഏവം സീലം വരസിവപുരദ്വാരമാരക്ഖ ധീര

അജ്ഝിട്ഠാസി ഇതി സദുതിയം പാരമിം സുദ്ധസീലോ; ()

൩൫. ¶

സംവിഗ്ഗോ യോ ചിരപരിവസം ഘോരകാരാഘരമ്ഹി

മുത്തീം തമ്ഹാ’ഗമയതി യഥാ ഹോഹി നേക്ഖമ്മനിത്തോ

നിബ്ബിന്നോ ത്വം തഥരിവ ഭവേ ബന്ധനാഗാരരൂപേ

അജ്ഝിട്ഠാസി തതിയമ്പി സോ പാരമിന്ത്യേ’കചാരീ; ()

൩൬.

ഹീനുക്കട്ഠം കുലമനുഘരം ഭിക്ഖകോ ഭിക്ഖു ഭിക്ഖം

അണ്വാഹിണ്ഡം ലഭതി നചിരം സംവരട്ഠോ യഥേ’വം,

സമ്ബോധത്ഥ ഭജ പടിബലേ പണ്ഡിതേ പുട്ഠപഞ്ഹോ

അജ്ഝിട്ഠാസി ത്വമിതി മതിമാ പാരമിം സോ ചതുത്ഥിം; ()

൩൭.

നിച്ചുസ്സാഹോ വിചരതി യഥാ കേസരീ സേരിചാരീ

ഏവം ഠാനേ ഗമനസയനേചാ’സനേ ത്വം സുമേധ,

ഉസ്സോള്ഹീ ത്യാസിഥിലവീരിയോ ഹോതി സമ്ബോധനത്ഥം

അജ്ഝീട്ഠാസി ഥിരവീരിയവാ പഞ്ചമിം പാരമിം സോ; ()

൩൮. ¶

ഇട്ഠാനിട്ഠം പഥവിരിവ ഭോ സബ്ബമാനാവമാനം

നാപജ്ജിത്വാ മനസിവിക്തിം ത്വം സഹന്തോ ഖമന്തോ,

സമ്ബോധത്ഥം പരവധഖമോ ഹോഹി’തീ ഖന്തിവാദീ

അജ്ഝിട്ഠാസി പരഹിതരതോ ഛട്ഠമിം പാരമിം സോ; ()

൩൯.

വീഥിം നാതിക്കമതി നിയമം ഓസധീതാരകാ’യം

ഏവം സന്തുത്തമ പരിചിതം സച്ചവാചം സുമേധ,

ത്വം മാവിതിക്കമി കരഹചി ബോദ്ധുകാമോ സുബോധിം

അജ്ഝിട്ഠാസി’ത്യ’വിതഥകഥി സത്തമിം പാരമിം സോ; ()

൪൦. ¶

തമ്ഹാഠാനാ ബലവപവനേ വായമാനേ’പി ഥോകം

കപ്പട്ഠാസി തചലതി യഥാ പബ്ബതോ സുപ്പതട്ഠോ,

ത്വം തിട്ഠാഹി തഥരിവ അധിട്ഠാനധമ്മേസു ദള്ഹം

അജ്ഝിട്ഠാസീ’ത്യവലസദിസോ ച’ട്ഠമിം പാരമിം സോ; ()

൪൧.

ഓതിണ്ണേസു ഉദകരഹദോ ഭോ നിഹീനുത്തമേസു

സീതത്തം സമ്ഫരതി ഹി സമം വാരിനാ ഭാവയേനി,

മേത്തായേവം തിഭവഭവനേ സബ്ബസത്തേസു തുല്യം

അജ്ഝിട്ഠാസി സമുതി നവമിം പാരമിം മേത്ത ചിത്തോ; ()

൪൨.

ഇട്ഠാനിട്ഠേ സതി പടിഹതേ വത്ഥുജാതേ യഥാഹി

മജ്ഝത്താ’യം വസുമതിവധൂ ഹോതി ദുക്ഖേ സുഖേക വാ,

ഏവം ഭോ ത്വം ഭവ സമതുലാസന്തിഭോ’പേക്ഖ കോ’തി

അജ്ഝിട്ഠാസി സവസി ദസമിം പാരമിം ഭുരിമേധോ; ()

൪൩. ¶

ആലോലേന്തോ തിദസപമിതം പാരമിസാഗരം സോ

സത്താധിസോ നിസിതമതിമാ ഞാണമത്ഥാ’ചലേന,

ആവജ്ജേസി വസുമതവധു സാധുകാരം’വ ദേന്തി

സംകമ്പി സമ്പതി സതിമതോ ധമ്മതേജേന തേന; ()

൪൪.

ഭീരൂച്ഛമ്ഹീ ഘണപഥവിയാ കമ്പമാതായി’മായ

പത്വാ ദീപങ്കരഭഗവതോ രമ്മവാസീ സമീപം,

സമ്പുച്ഛിംസു വസുമതി ഭുസം കമ്പി തംകിസ്സഹേതു

ആവജ്ജേത്വാ സമുതി മുനിനോ തമ്പവത്തിം കഥേസി; ()

൪൫.

നിക്കങ്ഖാ തേ പുനപി നഗരാ നാഗരാ തം ഉപേച്ച

സമ്പൂജേസും ചരണയുഗലം ഗന്ധമാലാദികേഹി,

കത്വാ തേന’ഞ്ജലിസരസിജേ യേന ദീപങ്കരേ’ണോ

ഉട്ഠാസി സോ പുരിസതിസഹോ സന്നീസിന്നാസനമ്ഹാ; ()

൪൬. ¶

മാ തേ രോഗോ ഭവി പടിഭയം മാ ഭവി ഛമ്ഭിതത്തം

സങ്കപ്പോ തേ പരമപണിധി സിജ്ഝതം ഖിപ്പമേവ,

ഇത്ഥഞ്ചാ’സിഥുതിപദസതം ജാതിഖേത്താ ഗതാ തം

പുപ്ഫാദീഹി മഹീയ ജടിലം നിജ്ജരാ ബ്യാഹരിംസു; ()

൪൭.

അബ്ഭുഗ്ഗന്ത്വാ പവനപദവിം ദേവതാനം മനാനി

ബോധാത്വോ ഹിമവതി സകം അസ്സമം താപസോ സോ,

പത്തോ അത്ഥാചലമുപഗമീ തങ്ഖണേ രംസിമാലീ

സങ്കോചേത്വാ സരസിജവനം സംഹരിത്വാ’ംസുജാലം; ()

൪൮. ¶

രമ്മം ദീപങ്കരഭഗവതോ രമ്മവത്യാ’ഭിധാനം

വാസട്ഠാനം ജനകജനനീ ദ്വേ സുദേവസ്സുമേധാ,

നിച്ചോപട്ഠായകയതിവരോ സാഗതോമങ്ഗലോച

തിസ്സോചാ’സും പഠമദുതിയസ്സാവകാ ഥേരനാഗാ; ()

൪൯.

നാനാഖീണാസവപരിവുതോ ചാ’സി നന്ദാ സുനന്ദാ

തസ്സാ’ഹേസും പഠമദുതിയസ്സാവികാ അഗ്ഗഭൂതാ,

കായോ’സിതിരതനപമിതോ പിപ്ഫലിനാമബോധി

അട്ഠാസി സോ പചുരജനതം താരയം വസ്സലക്ഖം; ()

൫൦.

സത്ഥാ ദീപങ്കരവ്ഹോ സുരനരസരണോദീപദീപോചിരസ്സം

ദീപേവോ ധമ്മദീപം തിഭുവനഭവനേ വീത’വിജ്ജന്ധകാരം

അഗ്ഗിക്ഖന്ധോ’വഭാസം വിഹരിയ പരിനിബ്ബായി ഖീണാസവാ’പി

ഖീണസ്നേഹാപദീപായഥരിവ അരിയാ സാവകാ നിബ്ബുതാ’സും; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിതവംസദീപേ ദൂരേനിദാനേ സുമേധ താപസസ്സ മൂലപണിഠാനട്ഠപനപവത്തി പരിദീപോ ദുതിയോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

ലോകം (’വസന്തതിലകോ) കുമുദാകരം മാ

കോണ്ഡഞ്ഞനാമഭഗവാ’ഥ പബോധയത്തോ,

ജാതോ തദാ വരമതീ വിജിതാവി രാജാ

സമ്പന്ന ചക്കരതനോ’ഭവി ചക്കമത്തി; ()

൨.

സങ്ഘസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ ഉളാരദാനം

ദത്വാ വിധായ പണിധിം വരബോധിയാ സോ,

രജ്ജം പഹായ ജിനസാസനമോതരിത്വാ

ഝാനാന്യ’ലത്ഥ പടിലങ്വരപ്പദാനോ; ()

൩. ¶

തസ്സാ’സി രമ്മവതിനാമ പുരം സുനന്ദോ

രാജാ അഹോസി ജനകോ ജനനീ സുജാതാ,

ഭദ്ദസ്സുഭദ്ദസമണാ വരസാവകാ’സും

തിസ്സോ’പതിസ്സ’സമണി വരസാവികായോ; ()

൪.

ലക്ഖായുകോ വിജയബോധി വിസാലസാല-

കല്യാണി നാമ തദുപട്ഠഹി ചാ’നുരുദ്ധോ,

തസ്സാ’ട്ഠ സീതിരതനപ്പമിതം സരീരം

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൫.

തസ്സാ’പരേന സമയേനി’ഹ’നങ്ഗഭങ്ഗോ

ഉപ്പജ്ജി മങ്ഗലജിനോ ജനമങ്ഗലായ,

ബുദ്ധങ്കുരോ’തിരുചിരോ സുരുചീ സമഞ്ഞോ

ആസി തദാ’വതിസുരോ ദ്വിജവംസകേതു; ()

൬. ¶

ദത്വാ സസാവകജിതസ്സ ദിനാനി സത്ത

പത്ഥേസി ബോധിമസമം ഗവപാനദാനം,

പബ്യാകതോ ഭഗവതാ ഭവനാ’ഹീഗന്ത്വാ

പബ്ബജ്ജിതോ സുഖമവിന്ദി സമാധിജം സോ; ()

൭.

തസ്സു’ന്തരം പുരവരം പിതരോ’ത്തര’വ്ഹാ

ആസും സുദേവസമണോ വസി ധമ്മസേനോ,

തസ്സാ’ഗ്ഗസാവകയുഗം സകസാവികാനം

ഭദ്ദംയുഗം അഭവി സിവലിചാ’പ്യ’സോകാ; ()

൮. ¶

തം പാലിതോ ജിനമുപട്ഠഹി അട്ഠ’സീതി

ഹത്ഥോ’സി തസ്സ വജിരൂപമരൂപകായോ,

ബോധീ’പി നാഗതരു സാവകസന്തിപാതാ

ആസും തയോ നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു; ()

൯.

തസ്സാ’പരേന സുമനോ കരുണാനിധാനോ

നാഥോ മനോജമഥനോ ഉദപാദി ലോകേ,

ബുദ്ധങ്കുരോ’ഭവി തദാ’തുലനാഗരാജാ

തേജ’ഗ്ഗിജാലജലിതോ അതുലിദ്ധിമാ സോ; ()

൧൦.

നാഗോ’പി നാഗഭവനമ്ഹി സസാവകസ്സ

ബുദ്ധസ്സ ദിബ്ബതുരിയേഹി കതുപഹാരോ,

ദത്വാന ദാനമതുലം പണിധിം അകാസി

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സസി തുവന്തി അഹാസി ബുദ്ധോ; ()

൧൧. ¶

ഖേമവ്ഹയം പുരമഹൂ ജനകോ സുദന്തോ

രാജാ ജനേത്തി സിരിമാ നിജസാവകാനം;

അഗ്ഗാ ഭവിംസു സരണോ വസി ഭാവിതത്തോ

സോണാ തദഗ്ഗസമണി’സി തഥു’പസോണാ; ()

൧൨.

തസ്സാ’സി നാഗതരു ബോധി ഉദേനതേരോ-

പട്ഠായകോ നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു,

ഉബ്ബേധതോ നവുതിഹത്ഥമിതം സരീരം

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൧൩.

തസ്സാ’പരേന ഉദപാദി’ഹ രേവതാഖ്യോ

ദേവാദിവന്ദിതപദോ ഭുവി ദേവദേവോ,

സത്തുത്തമോ ഭവി തദാ അതിദേവനാമോ

ഭോവാദിവംസതിലകോ ചതുവേദവേദീ; ()

൧൪. ¶

ബദ്ധഞ്ജലീ സിരസി ധമ്മകഥം നിസമ്മ

ഗന്ത്വാന തം സരണമുത്തരമുത്തരിയം;

ദത്വാ’ഹിപത്ഥയി സുഖോധിമഥോ മഹേസി

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സസി തുവന്തീ വിസാകരിത്ഥ; ()

൧൫.

തസ്സാ’സി ധഞ്ഞവതിനാമ പുരം ജിനസ്സ

മാതാ മഹേസി വിപുലാ വിപുലോ പിതാ’സി,

സബ്രഹ്മദേവവരുണോ ഭവി സങ്ഘമജ്ഝേ

ഭദ്ദാ ച ഭദ്ദയുഗലം ദുവിധം സുഭദ്ദാ; ()

൧൬.

തം സമ്ഭവോ വസി ഉപട്ഠഹി നാഗബോധി

രുക്ഖോപ്യ’സിതിരതനം ഭവി അത്തഭാവോ,

ആയുപ്പമാണമ്പി സട്ഠിസഹസ്സവസ്സം

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാത;

൧൭. ¶

തസ്സാ’പരമ്ഹി സമയേ ജനപാരിജാതോ

ഉപ്പജ്ജി സോഭിതജിനോ ജിതപഞ്ചമാരോ,

അജ്ഝായകോ സകലവേദ മുളാരഭോഗീ

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭവി തദാ’ജിതനാമവപ്പോ;

൧൮.

ധമ്മം നിസമ്മ സരണേസു പതിട്ഠഹിത്വാ

സങ്ഘസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ ഉളാരദാനം,

ദത്വാ പധാനപണിധാന മകാസി ധീരോ

ത്വം ലച്ഛസി’തി വരബോധി മഹാസി സത്ഥാ; ()

൧൯.

രമ്മം സുധമ്മമഹു തസ്സ പുരം സുധമ്മോ

രാജാ അഹോസി ജനകോ ജനികാ സുധമ്മാ

തസ്സാ’ഗ്ഗസാവകയുഗം അസമോ സുനേത്തോ

തസ്സാവികാ’ഗ്ഗയുഗലം നകുലാ സുജാതാ; ()

൨൦. ¶

നാഗസ്സ നാഗതരു ബോധി സരീരമട്ഠ-

പണ്ണാസഹത്ഥപമിതം തമതോമഥേരോ,

സോപട്ഠഹീ നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു

ആസും തയോ അരിയ സാവക സന്നിപാതാ; ()

൨൧.

ഉപ്പജ്ജി തസ്സ അപരേന അനോമദസ്സി

ബുദ്ധോ പബുദ്ധകമലാമലനീലനേത്തോ,

ബുദ്ധങ്കുരോ ജിതസുരാരി തദാനി യക്ഖ-

സേനാപതീ ഭവി മഹിദ്ധിമഹാനുഭാവോ; ()

൨൨.

സമ്ബോധി മഗ്ഗപുരിസോ പണിധാനയം സോ

സങ്ഘസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ ഉളാരദാനം,

പാദാസി തിസു സരണേസു പതിട്ഠഹിത്വാ

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സസി തുവന്തി ജിനോ’ബ്രുവിതം; ()

൨൩. ¶

ഠാനഞ്ഹി ചന്ദവതിനാമ യസോധരാഖ്യാ

മാതാ മഹേസി യസവാ ജനകോ ജനിന്ദോ,

തസ്സ’ഗ്ഗസാവകയുഗം നിസഭോ അതോമോ

ദ്വേ സുന്ദരീ ച സുമനാ ചരസാവികാ’സും; ()

൨൪.

ബോധീ’പി തസ്സ കകുധോ മുനിദേഹമട്ഠ-

പണ്ണാസഹത്ഥപമിതം വരുണാഭിധാനോ,

ഥേരോ ഉപട്ഠഹി ച ലക്ഖപമാണമായു

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൨൫.

തസ്സാ’പരേന പദുമോ ദിപദാനമിന്ദോ

ജാതോ പബുജ്ഝിതമനോപദുമോ പജാനം,

ധീരോ ബഭൂവ വരവാരണകുമ്ഭഭേദീ

സീഹോ തദാ രുചിരകേസരഭാരഗീവോ; ()

൨൬. ¶

ബുദ്ധം നിരോധസുഖവേദിയനം വതമ്ഹി

സത്താഹമക്ഖിപദൂമേഹി തമച്ചയിത്വാ,

ചിത്തം പസാദിയ പുനാ’ഗതസാവകേസു

സീഹോ വിഭാസി പടിലദ്ധവരപ്പദാനോ; ()

൨൭.

തസ്സാ’സി ചമ്പകപുരം പദുമാഭിധാനോ

രാജാ അഹോസി ജനകോ അസമാ ജനേത്തീ,

സാലോപസാലയതയോ വരസാവകാ’സും

രാമാ’പി തസ്സ പരമാസമണി സുരാമാ; ()

൨൮.

നാമേനു’പട്ഠഹി വസി വരുണോ തമട്ഠ-

പണ്ണാസഹത്ഥമിത മസ്സ സരീരമാ’സി,

ബോധി’പി സോണതരു ലക്ഖപമാണമായു

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൨൯. ¶

തസ്സാ’പരേന വരദോ മുനി നാരദവ്ഹോ

പാപന്ധകാരനികരം ഭീദുരോ’ദപാദി,

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭവി തദാ’ഖിലഝാതഭിഞ്ഞാ-

ലാഭീ പവത്തഫലഭോജി തപോധനീസോ; ()

൩൦.

കത്വാനു’ളാരപണിധാന മുളാരവിരോ

ദത്വാ സസാവകജിനസ്സ ഉളാരദാനം,

പൂജേസി തം സുരഭിനാ ഹരിചന്ദനേന

സത്ഥാപി സമ്പതി വിയാകരണം അദാസി; ()

൩൧.

തസ്സാ’സി ധഞ്ഞവതിനാമ പുരം സുമേധോ

രാജാ അഹോസി ജനകോ ജനനീ അനോമാ,

ദ്വേ ഭദ്ദസാലജിതമിത്തവസി വസിന-

മഗ്ഗോ’ന്തരാ സമണി ഫഗ്ഗുണി ഭിക്ഖുനീതം; ()

൩൨. ¶

വാസേട്ഠഭിക്ഖു തദുപട്ഠഹി രൂപകായോ

തസ്സാ’ട്ഠസിതിരതനം മഹസോണസാഖീ,

ബോധിദ്ദുമോ നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്തിപാതാ; ()

൩൩.

തസ്സാ’പരേന പദുമുത്തര ധമ്മരാജാ

ജാതോ തിലോകപദുമോ പദുമപ്പിതങ്ഘീ,

അഡ്ഢോ ഉളാരവിഭവോ മഹരട്ഠിയോ സോ

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭവി തദാ ജടിലാഭിധാനോ;()

൩൪.

സമ്ബോധിയാ’ധിഗമ പച്ചയപത്ഥനം സോ

വിരോവിധായ പദുമുത്തരപാദമൂലേ,

സങ്ഘസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ തിചിവരാനി

പാദാസി തീസുരതനേസു അഭിപ്പസന്നോ; ()

൩൫. ¶

തസ്സാ’സി ഹംസവതിനാമ പുരം ജിനസ്സ

ആനന്ദഭുപതി പിതാ ജനികാ സുജാതാ,

ദ്വേ തസ്സ ദേവലസുജാതവസി വസിനം

അഗ്ഗാ ഭവിംസു സമണിസ്വാമിതാസമാ’ഗ്ഗാ; ()

൩൬.

ലക്ഖായുകോ സജയബോധിക വിസാലസാല

രുക്ഖോ ഉപട്ഠഹി മുനിം സുമനാഭിധാനോ,

തസ്സ’ട്ഠ’സിതിരതനപ്പമിതം സരീരം

ആസും തയോ ഭഗവതോ ഗണസന്നിപാതാ; ()

൩൭.

തസ്സാ’പരേന സമയേന സുമേധനാമോ

ലോകമ്ഹി പാതുഭവി ലോകഹിതായ സത്ഥാ,

ബുദ്ധങ്കുരോ കിര തദാന്യു’ഭതോ സുജാതോ

സ്വാ’സിതികോടിവിഭവോ’ത്തര മാണവോ’സി; ()

൩൮. ¶

വിസ്സജ്ജിയാന വിഭവം തിംസതികോടിം

ദത്വാന ദാനമസ്മം സുഗതേ സസങ്ഘേ,

പബ്ബജ്ജിതോ പരമബോധി മപത്ഥയിത്ഥ

ബ്യാകാസി സോമുനി ത’മിജ്ഝനഭാവ’മദ്ധാ; ()

൩൯.

രമ്മം സുദസ്സനമഹൂ നഗരം സുദന്തോ

തസ്സാ’സി ഭൂപതി പിതാ ജനനീ സുദത്താ,

സങ്ഘേസു’ഹോസു സരണോ വസി സബ്ബകാമോ

രാമാ യമാനി പരമാന്യ’ഭവുംക സുരാമാ; ()

൪൦. ¶

ബോധീ’പി നീപതരു സാഗരനാമഥേരോ

’പട്ഠാസി തം നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു,

തസ്സാ’ഢസിതിരതനു’ഗ്ഗതമാസി ഗത്തം

ആസും തയോ സതിമതോ ഗണസന്തിപാതാ; ()

൪൧.

തസ്സാ’പരേന സമയേന ജനപ്പദീപോ

ജാതോ സുജാതഭഗവാ ജിതപഞ്ചമാരോ,

സമ്പന്നസത്തരതതോ വരചക്കവത്തി

രാജാ ബഭൂവി’ഹ മഹാപുരിസോ തദാസോ; ()

൪൨.

ധമ്മാ’മതേന മുദിതോ രതനദ്വയസ്സ

ദത്വാ സസത്തരതനം ചതുദീപരജ്ജം,

പബ്ബജ്ജി ബോധിപണിധിം പണിധായ ധീമാ

ഞത്വാ മഹാമുനി തമിജ്ഝനഭാവമാഹ;

൪൩. ¶

രമ്മം സുമങ്ഗലമഹൂ പുരമുഗ്ഗതാഖ്യോ

രാജാ പിതാഭവി പഭാവതിനാമ മാതാ,

അഗ്ഗാഭവിംസു ച സുദസ്സനദേവഥേരാ

നാഗാ ഗണസ്സദസി നാഗസമാലഥേരി; ()

൪൪.

തം നാരദോമുനിരു’പട്ഠഹി ച’ത്തഭാവോ

പണ്ണാസഹത്ഥപമിതോ ഭവിവേണുബോധി,

തസ്സാ’ഭവീ നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു

ആസും തയോ ധീതിമതോ ഗണസന്നിപാതാ; ()

൪൫.

തസ്സാ’പരേനി’ഹ നിരൂപമരൂപസാരോ

ജാതോബഭൂവ പിയദസ്സിസമന്തദസ്സി,

ധീരോ തദന്യ’ഭവി കസ്സപമാണവോ സോ

വേദേസു തീസു കുസലോ കുസലം ഗവേസി; ()

൪൬. ¶

സോ കോടിലക്ഖപരിമാണധതബ്ബയേന

സങ്ഗസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ മഹാവിഹാരം,

കത്വാ പദാസി അഭിപത്ഥിതബുദ്ധഭാവോ

ബുദ്ധോ’പി തപ്പണിധിസിദ്ധി സിയാ’ത്യ’ഭാസി; ()

൪൭.

ചന്ദാമഹേസി ജനനീ ജനകോ പുദിന്നോ

രാജാ ബഭൂവ പുരമസ്സ അനോമനാമം,

ആസും തദഗ്ഗയുഗലാനി സുജാതധമ്മ-

ദിന്നാ ഗണസ്സദസി പകാലിതസബ്ബദസ്സി; ()

൪൮.

തം സോതവ്ഹസമണോ സമുപട്ഠഹിത്ഥ

ബോധീ പിയങ്ഗു ഭഗവാ’സി അസിതിഹത്ഥോ,

അട്ഠാസിക സോ നവുതിവസ്സസഹസ്സമ’സ്സ

ആസും തയോ മതിമതോ ഗണസന്നിപാതാ; ()

൪൯. ¶

തസ്സാ’പരേന സമയേനു’ദപാദി ലോകേ

ലോകത്ഥസാധനരതോ മുനിര’ത്ഥദസ്സീ,

സത്തുന്തമോ’പി നിരതിക്കമധമ്മസിമോ

തേജിദ്ധിമാ ഇസി തദാ’സി സുസിമനാമോ; ()

൫൦.

ആനീയ ദിബ്ബഭവനാ കുസുമാനി തസ്സ

മന്ദാരവാനി സുപതിട്ഠിതപാദപീഠേ,

സമ്പൂജിയാന പണിധാനമകാസി സത്ഥാ

ത്വം മാദിസോ’ബ്രുവി ഭവിസ്സസി ചാ’യതിന്തി; ()

൫൧.

തസ്സാ’സി സോഭിതപുരം ഭവിസാഗരവ്ഹോ

രാജാ പിതാ ജനതിദേവി സുദസ്സനാഖ്യാ,

സന്തോപസന്തസമണാ വരസാവകാ’സും

ധമ്മാ തദഗ്ഗസമണിപ്യ’ഭവും സുധമ്മാ; ()

൫൨. ¶

തഞ്ചാ’ഭയോ മുനിരൂപട്ഠഹി സോപ്യ’സീതി-

ഹത്ഥുഗ്ഗതോ സതസഹസ്സപമാണമായു,

ചമ്പേയ്യസാഖി ഭവി ബോധി സുബോധിഹേതു

ആസും തയോ അരിയസവകസന്നിതാ; ()

൫൩.

തസ്സാ’പരേന ഉദപാദി’ഹ ധമ്മദസ്സീ

നിസ്സീമധീ’നധിവരോ ഭവപാരദസ്സി,

സോ താവതിംസഭവതമ്ഹി മഹാനുഭാവോ

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭവി തദാ കിര ദേവരാജാ;()

൫൪.

ദിബ്ബാനി ഗന്ധകുസുമാനി കഥാഗതസ്സ

ചക്കങ്കിതോരുചരണമ്ബുരുഹാസനമ്ഹി,

പൂജേസി ദിബ്ബതുരിയേഹി ച ബുദ്ധഭാവം

സോ പത്ഥയം മുനിതമിജ്ഝ നഭാവമാഹ; ()

൫൫. ¶

ഠാനിയമാസി സരണം സുഗതസ്സ തസ്സ

രാജാ പിതാ’സി സരണോ ജനനി സുനന്ദാ,

അഗ്ഗാഭവിംസു പദുമോവസി ഫുസ്സദേവോ

ഖേമാ ച ഭിക്ഖുസമണിസ്വ’പി സബ്ബനാമാ; ()

൫൬.

ഥേരോ സുനേത്തവിസുതോ തദുപട്ഠഹി സോ

ലക്ഖായുകോ’സി ജയബോധി ഞ്ച ബിമ്ബിജാലോ,

തസ്സാ’പ്യ’സിതിരതനപ്പമിതം സരീരം

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൫൭.

തസ്സാ’പരേന സമയേനി’ഗ സിദ്ധബോധി

സിദ്ധത്ഥനാമവിദിതോ ഉദപാദി സത്ഥാ,

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭവി തദാ’ഖീലങഝാനലാഭീ

ഭോജി പവത്തിതഫലം വസി മങ്ഗലാഖ്യോ; ()

൫൮. ¶

സമ്പന്നഗന്ധരസികം പരിപക്കമേകം

ആനീയ സോ വിപകുലജമ്ബുഭലം വനമ്ഹാ,

പാദാസി തസ്സ പണിധീകതബുദ്ധഭാവോ

തഞ്ചാനുഭുയ ഭഗവാപി വിയാകരിത്ഥ; ()

൫൯.

വേഹാരമാസി നഗരം ജയസേനനാമോ

രാജാ അഹോസി ജനകോ ജനനീ സുഫസ്സാ

ഭിക്ഖൂസു തസ്സ വസി സമ്ബഹുലോ സുമിത്തോ

ദ്വേ സീവലി ഞ്ച സമണീസു വരാ സുരാമാ; ()

൬൦.

തം രേവതോമുനി മുനിന്ദമുട്ഠഹിത്ഥ

ബോധീ’പി തസ്സ കണികാരമഭീരുഹോ’സി,

ലക്ഖായുകോ സ’നരസാരഥി സട്ഠിഹത്ഥോ

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൬൧. ¶

തസ്സാ’പരേനി’ഹ സമുബ്ഭവി നിസ്സനാമോ

സത്ഥാ പസത്ഥചരണോ ചതുരോ’ഘതിണ്ണോ,

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭവി തദാനി സുജാതരാജാ

രാജഞ്ഞമോളിമണിലങ്കതപാദപീഠോ; ()

൬൨.

ഹിത്വാ സ’രജ്ജമിസിവേയധരോ സുധീരോ

ദിബ്ബേഹി’നേകകുസുമേഹി ജിനം വജന്തം,

പൂജേസി മുദ്ധനി തമാപവിതാനസോഭം

സത്ഥാ’പി തപ്പണിധിസിദ്ധി സിയാ’ത്യ’ഭാസി; ()

൬൩.

ഖേമം പുരഞ്ഹി ജനകോ ജനസന്ധനാമോ

രാജാ ജനേത്തി പദുമാ നിജസങ്ഘമജ്ഝേ,

ദ്വേ ബ്രഹ്മദേവുദയ വിസ്സുതഥേരനാഗാ

ഫുസ്സാ ച അഗ്ഗയുഗലാന്യ’ഭവും സുദത്താ; ()

൬൪. ¶

തം സമ്ഭവോവസി വസിന്ദമുപട്ഠഹിത്ഥ

തസ്സാ’സനവ്ഹതരു ബോധി സ’സട്ഠിതത്ഥോ,

അട്ഠാസി വസ്സഗണനായ മഹേസി ലക്ഖം

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൬൫.

തസ്സാ’പരേന ഭവസാഗരപാദസ്സി

ഫുസ്സോ മഹാമുനിരി’ഹകബ്ഭുദപാദി ലോകേ,

ധീരോ തദാനി വിജിതാവി ജിതാരിവഗ്ഗോ

രാജാ ബഭൂവ സുരരാജനിഭോ’രുതേജോ; ()

൬൬.

സമ്ബോധി മഗ്ഗപുരിസോ പണീധായ ഫീതം

രജ്ജം വിവജ്ജിയ സ’പബ്ബജിതോ ജനസ്സ,

അഞ്ഞായ തീണിപിടകാനി കഥേസി ധമ്മം

വ്യാകാസി ഫുസ്സഭഗവാ’പി’വ പുബ്ബബുദ്ധാ; ()

൬൭. ¶

തസ്സാ’സി കാസിനഗരം ജയസേനനാമോ

രാജാ പിതാ’സി ജനതി സിരിമാ മഹേസി,

സങ്ഘേസു’ഭോസു’പി സുരക്ഖിതധമ്മസേതാ

ചാലാ തദഗ്ഗയുഗലാനി തഥൂ’പഞ്ചാലാ; ()

൬൮.

ബോധിദ്ദുമാ’മലകസാഖി സരീരമട്ഠ-

പണ്ണാസഹത്ഥപമിതം സഭിയാഭിധാനോ,

സോപട്ഠഹീ നവുതിവസ്സസഹസ്സമായു

ആസും തയോ ഭകവതോ ഗണസന്നിപാതാ; ()

൬൯.

തസ്സാ’പരേന സനരാമരസത്തസാരോ

സത്ഥാ വിപസ്സി’ഹ സമുബ്ഭവി സബ്ബദസ്സീ,

കമ്മേന കേനചി മഹിദ്ധിമഹാനുഭാവോ

ബുദ്ധങ്കുരോ’ഭവി തദാ’തുലനാഗരാജാ; ()

൭൦. ¶

അങ്ഗീരസസ്സ ഘനകഞ്ചനഹദ്ദപീഠം

പാദാസി തസ്സ ഖവിതം രതനേഹി നാനാ,

സോ ബുദ്ധഭാവമഹിപത്ഥിയ ബോധിസത്തോ

വ്യാകാസി തത്ഥസുനിസജ്ജ ജിനോ വിപസ്സി; ()

൭൧.

തസ്സാ’സി ബന്ധുമതിനാമപുരം തദേവ-

നാമോ പിതാ ജനനി ബന്ധുമതീ മഹേസി,

ദ്വേ ഖണ്ഡതിസ്സവസിനോ വരസാവകാ’സും

ചന്ദാ ച ഭദ്ദയുഗലം ഭവി ചന്ദമിത്താ; ()

൭൨.

ദേഹം അസിതിരതതം തമസോകഥേരോ-

പട്ഠാസി ബോധിവിടപീ ഭവി കണ്ഹവണ്ടാ,

വാസംഅകാ മുനിര’സീതിസഹസ്സവസ്സം

ആസും തയോ അരിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൭൩. ¶

തസ്സാ’പരേന അധിസീലസമാധിപഞ്ഞോ

സത്ഥാ സമുബ്ഭവീ സിഖീ ജനകപ്പസാഖീ,

ധീരോ തദാ’ഭവി അരിന്ദമനാമരാജാ

സദ്ധോ പഹൂതരതതോ രതനത്തയമ്ഹി; ()

൭൪.

ഭിക്ഖഞ്ച സത്തരതനാഭരണാഭിരാമം

ഞത്വാന ഹത്ഥിരതനം സുഗതേ സസങ്ഘേ,

സോ ബുദ്ധഭാവമഹിപത്ഥയി സത്തസാരോ

വ്യാകാസി ലച്ഛസി സുഖോധിപദന്തി സത്ഥാ; ()

൭൫.

ബുദ്ധസ്സ ചാരിണവതീ നഗരം അഹോസി

മാതാ പഭാവതി പിതാ അരുണവ്ഹ രാജാ,

സങ്ഘേസു’ഭോസു അഭിഭുവസി സമ്ഭവോ ച

അഗ്ഗാഭവിംസു മഖിലാപദുമാഭിധാനാ; ()

൭൬. ¶

ഖേമങ്കരോ ജിനമുപട്ഠഹി സത്തതിംസ-

ഹത്ഥുച്ഛിതോ വിജയബോധി ച പുണ്ഡരികോ,

സോ സത്തതിംസതിസഹസ്സ മിതായുകോ’സി

ആസും തയോ തദിയസാവകസന്നിപാതാ; ()

൭൭.

തസ്സാ’പരേനി’ഹ സമുബ്ഭവി കേതുമാലാ-

ബ്യാമപ്പഭാപരിലസം മുനിവേസ്സഭൂ’തി,

ബുദ്ധങ്കുരോ കിര തദാനി സുദസ്സനവ്ഹ-

രാജാ ബഭൂവ പരരാജഗജിന്ദസീഹോ; ()

൭൮.

സങ്ഘസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ സചീവരം സോ

ദത്വാന ദാനമതുലം ജിനസാസനമ്ഹി,

സബ്ബഞ്ഞുബോധിമഭിപത്ഥിയ പബ്ബജിത്ഥ

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സസി ധുവന്തി തമാഹസത്ഥാ; ()

൭൯. ¶

തസ്സാ’പ്യ’നോപമപുരം ഭവി സുപ്പതീതോ

രാജാ പിതാ യസവതീ ജനികാ മഹേസീ,

സോണുത്തരാ ച നിജസാവകസാവികാനം

ദാമാ മതിദ്ധിപരമാ പരമാ സമാലാ; ()

൮൦.

ബോധീ’പി തസ്സ ഭവി സാലമഹീരൂഹോ’പ-

സമ്പന്നഭിക്ഖു തദുപട്ഠഹി സട്ഠിഹത്ഥോ,

സത്ഥാ വിഹാസി സമസട്ഠിസഹസ്സവസ്സം

ആസും തയോ തദിയസാവകസത്തിപാതാ; ()

൮൧.

തസ്സാ’പരേനി’കഹ സമുബ്ഭവി സച്ചസന്ദോ

വേനേയ്യബന്ധു ഭഗവാ കകുസന്ധനാമോ,

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭുവി തദാ’ഭവി ഖേമരാജാ

ദാനപ്പബന്ധജലസേകസുധോതഹത്ഥോ; ()

൮൨. ¶

സോ പത്തചീവരപഭൂതികമന്നപാനം

ദത്വാ സസാവകജിനസ്സ ഘരാ’ഭിഗന്ത്വാ,

പബ്ബജ്ജി ബോധിപണിധിം പണിധായ രാജാ

സത്ഥാസയാ’ത്യ’വച തപ്പണിധാനസിദ്ധി; ()

൮൩.

ഖേമവഹയം നഗരമസ്സ പിതാ’ഗ്ഗിദത്തോ

വിപ്പോ വിഭാവി അഭവി ജനികാ വിസാഖാ,

സഞ്ജിവഥേരദുതിയോ വിധുരോ ച ഥേരോ

സാമാ തദഗ്ഗയുഗലം ഭവി ചമ്പകാഖ്യാ; ()

൮൪. ¶

തം ബുദ്ധിജോ ജിനമുപട്ഠഹി തസ്സ ഗത്തം

താളിസഹത്ഥമിതമാസി സിരിസബോധി,

താളിസഹായനസഹസ്സപമാണമായു

ഏകോ’വ തസ്സ ഭവി സാവകസന്നിപാതോ; ()

൮൫.

തസ്സാ’പരമ്ഹി സമയേ കരുണാനിധാനോ

ലോകാഭിഭൂ കനകഭുധരഹാരിരൂപോ,

ഉപ്പജ്ജി കോണഗമനോമുനി പബ്ബതാഖ്യോ

ഭുമിസ്സരോ ഭവി മഹാപുരിസോ തദാനി; ()

൮൬.

സങ്ഘസ്സ ബുദ്ധപമുഖസ്സ ഉളാരദാനം

ദത്വാ മഹഗ്ഘവരചിവരസാടകേ ച,

സോ പകബ്ബജിത്ഥ അഭിപത്ഥിത ബുദ്ധഭാവോ

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സസി തുവന്തി തമാഹസത്ഥാ; ()

൮൭. ¶

നാമേന സോഭവതി തമ്പുരമുത്തരാഖ്യാ

മാതാ പിതാ’വനിസുരോ ഭവി യഞ്ഞദത്തോ,

ഹീയോസോത്തരവസീ സമണി സമുദ്ദാ

തസ്സോ’ത്തരാ ച പരമാ പരിസാസു’ഭോസു; ()

൮൮.

തം സോത്ഥിജോ ജിനമുപട്ഠഹി തിംസഹത്ഥോ

അങ്ഗീരസോ ഭവി ഉദുമ്ബരസാഖി ബോധി,

സോ തിംസഹായനസഹസ്സമിതായുകോ’സി

ഏകോ’വ തസ്സ ഭവി സാവകസന്തിപാതോ; ()

൮൯.

തസ്സാ’പരേനി’ഹ മഹാമുനി കസ്സപാഖ്യോ

ലോകമ്ഹി പാതുഭവി ഖഗ്ഗവിസാണകപ്പോ,

ബുദ്ധങ്കുരോ ഭുവി തദാ’ഭവി ജോതിപാലോ

വേദേസു തീസു സകലാസു കലാസു ഛേകോ; ()

൯൦. ¶

കല്യാണമിത്തദുതിയോ സുഗതം ഉപേച്ച

സുത്വാന ധമ്മമഥസാസന മോതരിത്വാ,

സബ്ബഞ്ഞുഭാവമ്ഹിപത്ഥയി മാണവോ സോ

വ്യാകാസി കസ്സപമുനീ’പി മുനീ’ച പുബ്ബാ; ()

൯൧.

ബാരാണസി നഗരമാസി പിതാ ച മാതാ

ദ്വേ ബ്രഹ്മദത്തധനവത്യ’ഭിധാനവന്തോ,

ഭിക്ഖുസു തസ്സ സമണിസ്വ’പി തിസ്സഭാര-

ദ്വാജാ ച ഭദ്ദയുഗലാത്യ’നുലോരുവേലാ; ()

൯൨.

തം സബ്ബമിത്തസമണോ സമുപട്ഠഹിത്ഥ

നിഗ്രോധസാഖീ ജയബോധി സ’വീസഹത്ഥോ,

തസ്സാ’സി വിസതിസഹസ്സ പമാണമായു

ഏകോ’വ’ഹൂ അരിയസാവകസന്നീപാതോ; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിതാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദ ദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ ദൂരേനിദാനേ ബോധിസത്തസ്സ സേസപണിധാതട്ഠപന പവത്തി പരിദീപോ തതിയോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

ദീപങ്കരാദിചതുവീസതി ബുദ്ധപാദ-

മൂലേസു ലങപണിധാന മഹാനിധാനോ,

ലക്ഖാധികം ചതുരസങ്ഖിയകപ്പസങ്ഖം

പുഞ്ഞാഭിസന്ദമഭിസങ്ഖരി ബോധിസത്തോ; ()

൨.

ഏത്ഥന്തരേ വിവിധബാഹിരവത്ഥുജാതം

സിസ’ക്ഖിമംസരുധിരാനി ച പുത്തദാരേ,

സോ ജിവിതമ്പി കപണഡികയാചകാനം

വീരോ പരിച്ചജി പജായ ഹിതത്ഥമേവ; ()

൩. ¶

ദാനാധിമുത്തിപരിയേസന വിപ്പവേസോ

പത്വാ തപോവനമകിത്തി തപോധനസ്സ,

തിഹം അലത്ഥ സകടാഹമലോണഡാകം

യസ്സാ’ഭിഭൂതജഠരസ്സ ജിഘച്ഛിതത്താ; () (അകിത്തിചരിയം)

൪.

കന്താരമഗ്ഗ പടിപന്ന മനാതപത്തം

പച്ചേക ബുദ്ധമഹിപസ്സിയ സങക്ഖവിപ്പോ,

ഫുട്ഠം സകിച്ചപസുതോ സൂരിയാതപേന

യോ ഛത്തുപാഹണമദാസി സുധോതപാണി; () (സങ്ഖചരിയം)

൫.

ദുബ്ഭിക്ഖപീളനഭയേന കലിങ്ഗരട്ഠാ

സംയാചതം യദുപഗമ്മ ധനഞ്ജയവ്ഹോ,

സോണ്ഡായ ഗയ്ഹ നിജമഞ്ജന നാഗരാജം

യോ ദക്ഖിണോദക നിസേകമകാസി രാജാ; () (കുരുധമ്മചരിയം)

൬. ¶

ഹുത്വാന യോ മഹസുദസ്സന ചക്കവത്തീ

രാജാ കുസാവതിപുരമ്ഹി ദിവാ ച രത്തോ,

വത്ഥത്തപാനമുപതേസി ചരാപയിത്വാ

ഭേരിംക അസേസകപണ്ഡികയാചകാനം; () (മഹാസുദസ്സനചരിയം)

൭.

യോ സത്തഭുമിഭുജസാസി പുരോഹിതോ’പി

രാജൂഹി ലദ്ധമഖിലം ധനധഞ്ഞരാസിം,

സമ്പത്തയാചകജനസ്സ പരിച്ഛജിത്വാ

പുഞ്ഞപ്പബന്ധമഭിസഞ്ചിനി ബോധിഹേതു; () (മഹാഗോവിന്ദചരിയം)

൮.

ധമ്മാനുസാസി നിമിനാമ മഹീഭുജോ’പി

സാലം വിധായ മിഥിലായ ചതുമ്മുഖം യോ,

അച്ഛിന്നമത്ഥിജനപക്ഖിചതുപ്പദാനം

ദാനം പവത്തയീ പുരാ ദദതം വരിട്ഠോ; () (നിമിരാജചരിയം)

൯. ¶

യോ ഏകരാജസുതചന്ദകുമാരഭൂതോ

മുദ്ധാഭിസേക കരണായ ജനേഹി ഗച്ഛം,

സംവേജിതോ സവിഭവേ തിഭവേ’പി യഞ്ഞാ-

വാടം വിധായ’ഭിപവത്തയി ദാനവട്ടം; () (ചന്ദകുമാരചരിയം)

൧൦.

യോ വത്ഥുസാരഗഹണേന അതിത്തരൂപോ

ഭുമിസ്സരോ’പി സിവിനാമ സുരാധിപസ്സ,

ജച്ചന്ധവേസഗഹിതസ്സ വിലോചനാനി

ഉപ്പാടയിത്വ പദദം ലഭി ദിബ്ബചക്ഖൂ; () (സിവിരാജചരിയം;)

൧൧.

ദാനാധിമുത്തിപരമോ സസപണ്ഡിതോ യോ

മിത്തേനു സാസിയ അധിട്ഠിതുപോസഥങ്ഗോ,

അങ്ഗാരമുദ്ധനി പപാത സജീവിതാസം

ഹിത്വാ ദ്വിജസ്സ തനുമംസപദാതുകാമോ; () (സസപണ്ഡിതചരിയം; ഇതിദാനപാരമീം)

൧൨. ¶

യോ മാതുപോസകകരി ഭിസമുദ്ധരത്തോ

അന്ധായ ഹത്ഥിദമകേന കരേണുകായ,

സോണ്ഡായ സുട്ഠുഗഹിതോ’പ്യ’വികണ്ഡിതസ്സ

സീലസ്സ ഖണ്ഡനഭയാ നജനേസി കോപം; () (മാതുപോസകചരിയം)

൧൩.

യോ ഭുരിദത്തഭുജഗോ’പരിവമ്മികട്ഠോ,

സീലബ്ബതം വിസധരോ സമധിട്ഠഹിത്വാ,

പേളായ ഖിത്തഭുജഗേ അഹിഗുണ്ഠികമ്ഹി

സീലസ്സ കുപ്പനഭയേന ജഹാസി കോപം; () (ഭുരിദത്തചരിയം;)

൧൪.

സീലബ്ബതാദിവിഭവോ ജലിതിദ്ധിമാ യോ

ചമ്പേയ്യനാമഭുജഗോ അഹിഗുണ്ഠികമ്ഹി,

ഇച്ഛാനുരൂപവിചരോ ചമരീ’വ വാലം

സീലം ജുഗോപ നപി തബ്ബധകേ ചുകോപ; () (ചമ്പേയ്യചരിയം;)

൧൫. ¶

യോ ചൂലബോധിവിസുതോ സമദിട്ഠഹത്വാ

സീലബ്ബതം വനമുപേച്ച വസം പിയായ,

തായം പസയ്ഹ ഗഹിതായ’പി കാസിരഞ്ഞാ

സീലബ്ബിസോധനപരോ പജഹിത്ഥ രോസം; () (ചൂലബോധിചരിയം)

൧൬.

യോ ഭിംസരൂപി മഹിസോ’പി വലിമുഖസ്സ

ആഗും തിതിക്ഖമഖീലം പരിസുദ്ധസിലോ,

രുക്ഖട്ഠയക്ഖവചനാനി പടിക്ഖിപിത്വാ

തം സീലഭങ്ഗഭയതോ ഭയതോ മുമോച; ()

൧൭.

യോ വുയ്ഹമാനമപനീയ നദീപവാഹാ

മിത്തദ്ദുഹിം പുതസജീവിതദാനഹേതു,

രഞ്ഞാ മുമോച വധിയം അവികോപനേന

സീലസ്സ രൂരുഹരിണോ’പി ഹരിസ്സവണ്ണോ, () (രൂരുമിഗരാജചരിയം;)

൧൮. ¶

യോ ദന്തകട്ഠസകലേഹി ജടാകുലേഹി

കുദ്ധേന കുടജടിലേന കതാഹിസാപോ,

മാതങ്ഗനാമമുനി സീലധനം ജുഗോപ

സമ്പാതസാപരിപുമിദ്ധിബലേന രക്ഖം; () (മാതങ്ഗചരിയം;)

൧൯.

മഗ്ഗാവതിണ്ണമധമം കല്ഹാഭീലാസാ-

സങ്ഘട്ടിതോഭയരഥങ്ഗമധമ്മയക്ഖം,

കോപഗ്ഗിനാ നപരിഝാപയമിദ്ധിമാ യോ

സീലം രരക്ഖ ഖലു ധമ്മികയക്ഖരാജാ; () (ധമ്മാധമ്മ ദേവപുത്തചരിയം;)

൨൦.

യോ പോരിസാദവസഗസ്സ ജയദ്ദിസസ്സ

രഞ്ഞോ പടിഞ്ഞമധികിച്ച വിജിവിതാസോ,

ഖീത്തായുധോ തദുപഗമ്മ അലീനസത്തോ

യക്ഖം ദമേസി നനു സീലവതം നിദാനാ; () (അലീനസത്തചരിയം;)

൨൧. ¶

യോ സങ്ഖപാലഭുജഗോ നിജഭോഗപൂര-

വ്യാഭങ്ഗിഭാരതരവാഹിതി ഭോജപുത്തേ,

കാരുഞ്ഞമാപ അഭിഗന്തുമപാദതായ

സീലസ്സ ഭങ്ഗഭയതോ’പി ഹുതാസതേജോ; () (സങ്ഖപാലചരിയം; ഇതി സീലപാരമിം;)

൨൨.

സങ്ഖാരധമ്മഖണഭങ്ഗസഭാവദസ്സി

ഉസ്സാവബിന്ദുവിലയം’വ യുധഞ്ജയോ യോ,

രാജാ ജനസ്സ രുദതോ പവിഹായ രജ്ജം

നേക്ഖമ്മപാരമിമപുരയി പബ്ബജിത്വാ; () (യുധഞ്ജയ ചരിയം;)

൨൩.

യോ സോമനസ്സവിസുതോ കുരുരാജപുത്തോ

ദുസ്സീലകുടജടിലബ്ബചനം പടിച്ച,

രഞ്ഞാ നിയോജിതവധോ വധകാവകാസം

ലദ്ധാനുസാസിയ’ഭിനിക്ഖമി ചത്തരജ്ജോ; () (സോമനസ്സ ചരിയം;)

൨൪. ¶

യോ കാസിരാജതനുജോ’പി അയോഘരാഖ്യോ

ഈഹം ഭതോ ചിരമയോഘരവാസഹീരൂ,

രജ്ജം പഹായ പരമം പിതരാ പദത്തം

നേക്ഖമ്മപാരമിപരോ വനമോതരിത്ഥ; () (അയോഘരചരിയം;)

൨൫.

യോ പഞ്ചകാമഗുണദീപനതോ’പദിട്ഠ-

സമ്ഭത്തമിത്തവചനമ്പി പടിക്ഖിപിത്വാ,

നിദ്ധന്തകഞ്ചനനിഭച്ഛവി കഞ്ചനാഖ്യോ

പത്വാ തപോവനമപബ്ബജി ബന്ധവേഹി; () (ഭിസചരിയം;)

൨൬. ¶

പക്ഖിത്തദദ്ദുലനഹാരുരിവാ’നലമ്ഹി

സങ്ഖാരധമ്മവിസയേ പടിവട്ടിതത്തോ,

യോ സോണഭുസുരസുധീ വിഭവം പഹായ

പബ്ബജ്ജിതും സപരിസോ പവനം ജഗാമ; () (സോണപണ്ഡിതചരിയം; ഇതി നേക്ഖമ്മ പാരമി;)

൨൭.

യോ സേണകോ സുധി പസിബ്ബകഗബ്ഭസായിം

വിപ്പസ്സി മോഹകലുസികതമാനസസ്സ,

സപ്പം സുഘോരമുപദസ്സിയ ദീഘദസ്സീ

പഞ്ഞാസുപാരമിമപൂരയി ഭുരിമേധോ; () (സേണകപണ്ഡിത ചരിയം;)

൨൮.

യോ യം മഹോസധസമാഖ്യസുധീ സുധീസോ

ഉമ്മഗ്ഗസംവുതനിസഗ്ഗവതിസമോ’പി,

ഉമ്മഗ്ഗതോ’വ സബലം മിഥിലാധിനാഥം

പഞ്ഞാപജാപതിപതി രിപുതോ മുമോച; () (മഹോസധചരിയം ഇതി പഞ്ഞാ പാരമീ;)

൨൯. ¶

വാലേനു’ളാരവീരിയോ വീരിയേന ഘോരം

സംസാരദുക്ഖമിവ യോ കിസകാലകോ’പി,

ഗമ്ഭീരസാഗരജലം സപജാനുകമ്പീ

ഉസ്സിഞ്ചിതും സതതമാരഹി സത്തസാരോ; () (കാലക ചരിയം)

൩൦.

രാജാമഹാദിജനകോ ജനകുന്ദചന്ദോ

ഗമ്ഭീരഭുരിസലിലം സലിലാകരം യോ,

സൂരോ’രുബാഹുവീരിയോ വീരിയം തതാര

സംസാരസിന്ധുതരണേ തരണീസരൂപോ; () (മഹാജനകചരിയം; ഇതി വീരിയപാരമി;)

൩൧.

യോ ഖന്തിതിന്തഹദയോ യതിഖന്തിവാദീ

ഛേദാപിതേ’പി സകലം സകലത്തഭാവേ,

സമപൂതഖന്തിജലമേവഭൂസം സിസേച

വ്യാപാദപാവകപദിത്തകലാബുരാജേ; () (ഖന്തിവാദീ ചരിയം)

൩൨. ¶

യോ ധമ്മപാലനപരോ സുസു ധമ്മപാലോ

കാരാപിതേ’പി വധകേഹ’സിമാലകമ്മം,

ആസന്നതാപനിരയമ്ഹി പതാപരാജേ

ഖന്തിം പവത്തയി മനപ്പിതഖന്തിമേത്തോ; () (ധമ്മപാല ചരിയം; ഇതി ഖന്തിപാരമീ;)

൩൩.

യോ അന്തരീപഗഭയംകരസുംസുമാര-

മുദ്ധാസമപ്പിതപദോ കപിരാജഭൂതോ,

ദിന്നം പടിഞ്ഞമനുകുബ്ബമനഞ്ഞലബ്ഭം

നജ്ജാ പപാത പരതീരമസച്ചഭീരൂ; () (കപിരാജ ചരിയം)

൩൪. ¶

യോ സച്ചപാരമിപരോ വസി പച്ചനാമോ

സച്ചേന സച്ചമഹീസന്ധിയ സച്ചദസ്സീ,

പോരിം സമഗ്ഗകരണിം സിരിജമ്ബുദീപേ

സമ്പാലയം സകലലോകമവോച വാചം; () (സച്ചസവ്ഭയ ചരിയം;)

൩൫.

യോ വട്ടപോതകദിജോ അവിരൂള്ഹപക്ഖ-

പാദോ’തിഖുദ്ദകകുലാവകഗബ്ഭസായീ,

സച്ചേന സോളസകരിസമിതപ്പദേസേ

ദാവഗ്ഗിനിബ്ബുതിമകാ ഥിരമായുഗന്തം; () (വട്ടപോതക ചരിയം;)

൩൬.

യോ ഗിജ്ഝകാകബകബാണകഭക്ഖഭുത-

ബന്ധു നിദാഘരവിതാപപരിക്ഖയാ’പേ,

രിത്തേ സരമ്ഹി പരിമോചയി മച്ഛരാജാ

സച്ചേന’കാലജലദാഗമപച്ചയേന; () (മച്ഛരാജ ചരിയം;)

൩൭. ¶

ദുട്ഠാഹിദട്ഠവിസവേഗവിമുച്ഛിതം യോ

മണ്ഡബ്ബതാപസവരോ’രസയഞ്ഞദത്തം,

കത്വാന സച്ചകിരിയം കരുണായ കണ്ഹ-

ദീപായനോ മുനി മുമോച തമാപദമ്ഹാ; () (കണ്ഹാദീപായന ചരിയം;)

൩൮.

യോ പോരിസാദവസഗോ സുതസോമരാജാ

രജ്ജേ തിയോജനസതേ സകജീവിതേ’പി,

സച്ചം രരക്ഖ നനു സച്ചപരോ നിരാസോ

ദിന്നം പടിസ്സവമുഭിന്നമപാനുകുബ്ബം; () (സുതസോമചരിയം; ഇതി സച്ചപാരമീ;)

൩൯.

നിബ്ബിന്നരജ്ജവിഭവോ ഭവഭീരൂതായ

യോ മൂഗപക്ഖബധിരാകതി മൂഗപക്ഖോ,

നീതേ നിഖാതുമപകി സീവഥികാവകാസേ

ദള്ഹം അധിട്ഠിതവതം വത നോജഹാസി; () (തേമിയചരിയം; ഇതി അധിട്ഠാന പാരമീ;)

൪൦. ¶

മേത്തവിഹാരപരമോ പിതുരന്ധയട്ഠി

യോ സോമസോമ്മയദയോ’പി സുവണ്ണസാമോ,

വാളേഹി സമ്പരിവുതോ പവനേ വിഹാരി

മേത്താഖ്യപാരമിമപൂരയി പാപഭീരൂ; () (സുവണ്ണസാമചരിയം;)

൪൧.

യോ ഏകരാജവിസുതോ ഭുവി കാസിരാജാ

മേത്താകലത്തദുതിയോ സകജീവിതേ’പി,

അവഛിന്നരജ്ജവിഭാവേ പടിപക്ഖരാജേ

മേത്തായ സമ്ഫരി സമം പരിഭാവിതായ; () (ഏകരാജചരിയം; ഇതി മേത്താ പാരമീ;)

൪൨. ¶

യാ ലോമേഹംസവിസുതോ’പി തുലാസരിക്ഖോ

മാനാവമാനനകരേസു സുഖേ ച ദുക്ഖ,

വാസം ചവട്ഠിപരികിണ്ണസുസാനമജ്ഝേ

വേരം അവേരമനുപേച്ച രരക്ഖു’പേക്ഖം; () (ലോമഹംസചരിയം; ഇതി ഉപേക്ഖാക പകാരമിം)

൪൩.

സോ ബോധിയാ’ഭിനിയതോ പരിപക്കഞാണോ

ബുദ്ധങ്കുരോ’പചിതപാരമിതാബലേന,

നിജ്ഝാമതണ്ഹ’സിതകഞ്ജക്ഖുപ്പിപാസ-

ലോകന്തരോരുനിരയേസു ന ജാതു ജാതോ; ()

൪൪.

നാലത്ഥ പണ്ഡകനപുംസകമൂഗപക്ഖ-

ഛച്ചന്ധജാതിബധിരിത്ഥിജളത്തഭാവം,

സോ മക്ഖികാമകസകുത്ഥകിപില്ലികാദി-

ജാത്യാ നപാതുഭവി കീടപടങ്ഗജാത്യാ; ()

൪൫. ¶

നാലത്ഥ ഗന്ധഗജതോ പുഥുലത്ത ഭാവം

നാലത്ഥ വട്ടസുസുകാ സുഖുമന്ത ഭാവം,

നാലത്ഥ ഉമ്ദനമമ്മനകത്ത ഭാവം

നാലത്ഥ ഏവമതിഹീനതരത്ത ഭാവം;

൪൬.

നാഹോസി മാതുവധകോ പിതുഘാതകോ വാ

നാഹോസി സങ്ഘഭിദുരോ അരഹന്തഘാതോ,

നാഹോസി ദുട്ഠഹദയേന തഥാഗതസ്സ

നാഹോസി സംജനനകോ രുധിരസ്സ കായേ; ()

൪൭.

കമ്മം ഫഖലം തദുഭയം പടിബാഹിനോ യേ

ഉച്ഛേദദിട്ഠിഗതികാ വിഹരിംസു തേസം,

ലദ്ധിം കദാചി നപരാമസി സദ്ദഹാനോ

കമ്മം ഫലം നിയതബോധിപരായണോ സോ; ()

൪൮. ¶

യസ്മിം ഭവേ ഭവതി നാമചതുക്കമത്തം

തത്രാ’പി പുഞ്ഞകരണത്ഥ മസഞ്ഞസത്തേ,

അട്ഠാനതോ നപടിസന്ധിമഗണ്ഹി സുദ്ധാ-

വാസേസു പഞ്ചസു കദാചി പപഞ്ചഭീരൂ; ()

൪൯.

ബുദ്ധങ്കുരോ നിയതബോധിപദോ കദാചി

ദീഘായുകേസു’പിഭവേസു സുഖാനപേഖോ,

കത്വാ’ധിമുത്തിവചനം ഇധ ജീവലോകേ

നിബ്ബത്തി സോ തിദസപാരമിപൂരണത്ഥം; ()

൫൦.

ഇച്ചേവം സോ പുരിസനിസഭോ ദുപ്പവേസസ്സ ബോധി-

പാസാദസ്സാ’വതരണസമത്തിംസതിസ്സേണിരൂപം,

നിപ്ഫാദേന്തോ പരഹിതരതോ പാരമീധമ്മജാതം

സംസാരേ സംസരി ചിരതരം ഘോരദുക്ഖം തിതിക്ഖം; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദ ദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ ദുരേനിദാനേ പാരമിധമ്മാഭിസങ്ഖരണ പവത്തി പരിദീപോ ചതുത്ഥോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

അത്ഥവത്തപദം നാനാവണ്ണമണ്ണവജാന്വിതം,

പത്ഥ്യാവത്തമിവാഹോസി ജേതുത്തരപുരം പുരേ; () (സിലേസ ബന്ധനം;)

൨.

പരിഖാമേഖലാദാമ ബദ്ധപാകാരസോണിനീ,

രരാജ രാജധാനീ സാ വധൂവ പതിമണ്ഡിതാ; ()

൩. ¶

മണിസിങ്ഗംസുമാലാഭി ബാലംസുമാലിവിബ്ഭമം,

സസങ്കമണ്ഡലം തസ്മിം പലമ്ഹേസാ’ഭീസാരികാ; ()

൪.

ഇന്ദിരാമന്ദിരാ’മന്ദമണിമന്ദിരസാലിനീ,

ഹേമദ്ധജാവലി തസ്മിം കിളാപയി കലാപിനോ; ()

൫.

രരാജ നാഗരാജാനം കപ്പിതാഭരണേഹി ച,

ദാഠാഹി ദാനധാരാഹി മേഘവച്ഛന്താ’വ സാ പുരീ; ()

൬.

തുരങ്ഗനികരോണ്ഡുതധുലിധൂസരിതമ്ബരം,

നിവാരിതാതപംരങ്ഗവിതാനസ്സിരിമാഹരി; ()

൭. ¶

നീലസേവാലധമ്മില്ലാ സമ്ഫുല്ലകമലാ’നനാ,

തഹിമുപ്പലലോല’ക്ഖീ ഹംസപീനപയോധരാ; ()

൮.

കിഞ്ജക്ഖരാജിരസാനാരുദ്ധരോധനിതമ്ബിനീ,

ഭിങ്ഗാലിമണിമഞ്ജിരാ നാരീ’വാ’സും സരോജിനീ; () (സിലേസ ബന്ധനം;)

൯.

കേവകലം കപ്പരുക്ഖേഹി വിനാ സാ രാജധാന്യ’ഹു,

വിസാണാരാജധാനീ’വ സബ്ബസമ്പത്തിസാലിനീ; ()

൧൦.

കദാചി പുരിസാജഞ്ഞോ രാജാ’ഹോസി പുരേ തഹിം,

വേസ്സന്തരോ’തിനാമേന വിസ്സുതോ ഭുവനത്തയേ; ()

൧൧. ¶

കുമാരോ’വ സമാനോ സോ ദാനകീളാപരായണോ,

കായൂപഗാനി ധാതീനം രതനാഭരണാനി’പി; ()

൧൨.

ഖണ്ഡാഖണ്ഡം കരിത്വാന നവക്ഖന്തും കപരിച്ചജി,

ഏവം ബാഹിരവത്ഥൂനിദദന്തോ അട്ഠവസ്സികോ; ()

൧൩.

പാസാദമഭിരീഹിത്വാ സോനിസജ്ജാ’ഭിയാചനം,

ദസ്സാമീ’തി വിചിന്തേസി സിസക്ഖിമംസലോഹിതം; ()

൧൪.

സുഖേധിതോ മഹാസത്തോ സുക്കപക്ഖേ’വ ചന്ദിമാ,

പാലേസി ദസധമ്മേന പത്വാ രജ്ജസിരിം പജം; ()

൧൫.

നിസജ്ജോ പരിപാസാദേ സോ രാജാ ഏകദാ രഹോ,

കാമാനം സങ്കിലേസഞ്ച വോകാരാദീനവം സരി; ()

൧൬. ¶

പബ്ബജ്ജാഹിരതോ രാജാ നിബ്ബിന്തോ വിഭവേഭവേ,

സമ്പത്തിസാരമാദായ ഹിത്വാ രജ്ജസിരിം വരം; ()

൧൭.

മത്തമാതങ്ഗരാജാ’വ അഗ്ഗിപജ്ജലകാനനാ,

രുദതോ ഞാതിസങ്ഘസ്സ അഗാരസ്മാ’ഭി നിക്ഖമീ; ()

൧൮.

ചമ്പകാസോകവകുലതരുസണ്ഡസുമണ്ഡിതം,

സിഖണ്ഡിമണ്ഡലാഖണ്ഡകീളം കോകിലകൂജനം; ()

൧൯.

അനേകമിഗപക്ഖീനമാസയം സലിലാസയം,

വീകാസകുസുമാമോദപ്പവാസിതസമീരണം; ()

൨൦.

മധുമത്താ’ലിങ്ധങ്കാരനിബ്ഭര’മ്ബുരുഹാകരം,

സമ്പാതനിജ്ഝരാ’രാവഗമ്ഭീരഭുരിഭൂധരം; ()

൨൧. ¶

പവവേകക്ഖമം വങ്കപബ്ഭാരം ഗിരിഗബ്ഭരം,

ദുപ്പവേസപകഥം വങ്കഗിരിനാമതപോവനം; ()

൨൨.

പത്വാ ലദ്ധേ’സിപബ്ബജ്ജാ കവിലാസോ സോ മഹീഭുജോ,

ചരന്തോ ബ്രഹ്മചരിയം ചിരസ്സം വീതിനാമയി; ()

൨൩.

തസ്സരഞ്ഞോ മഹേസിപി മദ്ദീനാമ സുഖേധിതാ,

പുത്തധീതൂഭിസദ്ധിം തം തപോവനമുപാവിസി; ()

൨൪.

മഹിച്ഛോ പൂജകോവിപ്പോ തദാ ബീഗച്ഛദസ്സനോ,

യേന വേസ്സന്തരോസത്തസാരോ തേനുപസങ്കമി; ()

൨൫. ¶

അത്ഥോ കമ്മകരേഹീ’തി ജരാജജ്ജരിതസ്സ മേ,

പുത്തഞ്ചധീതരം യാചീ ധീരം പത്വാ ദയാപരം; ()

൨൬.

ഉഭോ കണ്ഹാജിനം ജാലിം സസേനഹഭാരഭാജനം,

സമ്മാസമ്ബോധികാമോ സോ തണ്ഹാദാസബ്യമുത്തിയാ; ()

൨൭.

ദക്ഖിണോദകസമ്പുതജൂജക’ഞ്ജലിഭാജനേ,

സമപ്പയിത്ഥ ബന്ധിത്വാ അഗമാ’ദായ നിദ്ദയോ; ()

൨൮.

ദാനാധിമുത്തീവീമംസീ വിപ്പാകപ്പേനു’പാഗതോ,

സംയാചി ദേവരാജാ’ഥ മദ്ദിദേവിം പതിബ്ബതം; ()

൨൯.

ദക്ഖിണോദകനിദ്ധോതഹത്ഥോ സോ ദക്ഖിണോദകം,

കത്വാ ദേവേസവിപ്പസ്സ ദേവിം ദേവോ പരിച്ചജി; ()

൩൦. ¶

സത്തക്ഖത്തും പകമ്പിത്ഥ തസ്സ പാരമിതേജസാ,

സാധുസാധൂതി പത്താനുമോദന്തീ’വ മഹീവധൂ; ()

൩൧.

ഇച്ചേവം പുരിസാരഞ്ഞോ പരിപാചിനപാരമീ,

മണിരംസിസ്മുജ്ജോത പാസാദസതലങ്കതേ; ()

൩൨.

മന്ദമന്ദാനിലോണ്ഡൂത പഞ്ചവണ്ണദ്ധജാലീനം,

മണികിംകിണിജാലാനുരാവസോതരസായനേ; ()

൩൩.

ദിബ്ബേഹി നച്ചഗീതേഹി വാദിതേഹി മനോരമേ,

കന്ദപ്പമണ്ഡപാകാര രങ്ഗമണ്ഡപമണ്ഡിതേ; ()

൩൪.

ദിബ്ബന്തദിബ്ബരാജൂനം ഇന്ദചാപസതേഹി’വ,

ചൂളാമണീമരീചിഹീ സമ്ബാധീകളിത’മ്ബരേ; ()

൩൫. ¶

അച്ഛരാഹി കുചഞ്ചന്ദനമിതങ്ഗീഹി ദൂരതോ,

വിധൂതചന്ദികാരാജി ചാരുചാമര മാരുതേ; ()

൩൬.

സുത്തപ്പബുദ്ധപോസോ’വ തുസിതേ തിദസാലയേ,

തതോ ചവിത്വാ നിബ്ബത്തി ഹുത്വാ സന്തുസിത’വ്ഹയോ; ()

൩൭.

ദിബ്ബേസു പഞ്ചകാമേസു വസന്തോ തുസിതാലയേ,

പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ലോകേകലോചനോ പരിചാരയി; ()

൩൮.

തദാ ദസസഹസ്സേസു ചക്കവാളേസു ദേവതാ,

ഏകത്ഥ സന്നിപതിതാ സുത്വാ ബുദ്ധഹളാഹളം; ()

൩൯.

തേനോ’പസങ്കമിത്വാന യേനാ’സി പുരിസുത്തമോ,

കത്വാ തബ്ബദനമ്ഭോജം നയനാലികുലാലയം; ()

൪൦. ¶

ചൂളാമണിമയുഖമ്ബുതിദ്ധോതചരണാസനേ,

ബദ്ധഞ്ജലിപുടമ്ഭോജമകുലാതി സമപ്പയും; ()

൪൧.

ചക്കവത്തിപദം സക്കമാരബ്രഹ്മപദതയാ,

നഖോ മാരിസ പത്ഥേത്വാ പാരമീ പരിപാചിതാ; ()

൪൨.

വേനേയ്യബന്ധുഭുതേന സമ്മാസമ്ബോധിമിച്ഛതാ,

തയാ മാരിസ കിച്ഛേന പൂരിതാ ദസപാരമീ; ()

൪൩.

സദേവകസ്സ ലോകസ്സ ഹിതായ മാതുകുച്ഛിയം,

ഉപ്പജ്ജതൂതി യാചിംസു തംധീരം കരുണാപരം; ()

൪൪.

സതവസ്സായുഹേട്ഠാപി ഉദ്ധം സഹസഹസ്സതോ,

യസ്മാ അകാലോ ബുദ്ധാനം തസ്മാ കാലം വിപസ്സി സോ; ()

൪൫. ¶

യസ്മാ അഞ്ഞേസു ദീപേസു സമ്ബുദ്ധാ നോപപജ്ജരേ,

ജായന്തി ജമ്ബുദീപസ്മിം തസ്മാ ദീപം വിപസ്സി സോ; ()

൪൬.

യസ്മാ മിലക്ഖദേസേസു നൂപ്പജ്ജന്തി തഥാഗതാ,

ജായരേ മജ്ഝിമേ ദേസേ തസ്മാദേസം വിപസ്സി സോ; ()

൪൭.

യസ്മാ നജായരേ വേസ്സസുദ്ദത്വയേസു ജായരേ,

ഖന്തിയേ ബ്രാഹ്മണേ ബുദ്ധാ കുലം തസ്മാ വിപസ്സി സോ; ()

൪൮.

യസ്മാ അനഞ്ഞവിസയാ കുച്ഛി സമ്ബുദ്ധമാതുയാ,

തസ്മാ ആയുപരിച്ഛേദവസേന പസ്സി മാതരം; ()

൪൯.

ലോകേകലോചനോ ഏവം കത്വാ പഞ്ചാവലോകനം,

താസം പടിഞ്ഞം പാദാസി കരുണാപുണ്ണമാനസോ; ()

൫൦. ¶

തപ്പാദതാമരസചുമ്ബിത മോളിമാലാ

സമ്പത്തദേവപരിസാ’ന്തരധായി താവ,

ഓഗയ്ഹ നന്ദനവനം തുസിതാധിരാജാ

തമ്ഹാ ചവീ മതിദയാദയിനാസഭായോ; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേനയതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദദാനതിദാനേ ജിനവംസദീപേ ദുരേനിദാനേ വേസ്സന്തരചരിയപ്പഭുതിദേവാരാധനാ പവത്തി പരിദീപോ പഞ്ചമോ സഗ്ഗോ.

ജിനവംസദീപേ ദൂരേനിദാന ഭാഗോ പഠമോ.

൧. ¶

യാ സത്തസാരപഭവാ സിരിജമ്ബുദീപേ

ഫീതാ’മരാവതിപുരീ’വ പുരീവതംസാ,

ആദിച്ചവംസികനരിന്ദപവേണി ഭൂമി

ലക്ഖ്യാലയാ കപിലവത്ഥുപുരീ പുരേ’സി; ()

൨.

വണ്ണേഹി കണ്ണസുഖസദ്ദരസേഹി ജാത-

രൂപേഹി അത്ഥവിസരേഹി യതീഹി യുത്താ,

യാ രാജധാനി പുഥുപാണഗണപ്പദേഹി

ആസീ (വസന്തതിലകാ) രചനാ യഥേവ; () (സിലേസ ബന്ധനം;)

൩. ¶

പാചീദിസാഭുജലതായ മഹീയുവത്യാ

സന്നദ്ധസങ്ഖവലയസ്സിരിമാവഹന്തം,

യസ്സാ സുധാസുപരികമ്മകതം രരാജ

പാകാരചക്കമചലം മകുടാനുകാരം; ()

൪.

യസ്സാ രരാജ പരിഖാ നഗരിന്ദിരായ

കിഞ്ജക്ഖിഞ്ജരിതതീരദസാഭിരാമാ,

സംസിബ്ബിതാലിവിത്തീമണിതന്തുപന്തീ

പാകാരസോണിഭരതോ ഗലിതമ്ബരം’വ; ()

൫.

കന്ദപ്പദപ്പമദിരാമദമത്തധുത്താ

മന്ദാനിലേരിതസുനീലലതാവിതാനം,

യസ്മിം വിലോലനയനഞ്ജലിപിയമാനം

ആപാനഭുമിനിഭമോപവനംഭജിംസു; ()

൬. ¶

മത്തങ്ഗനായ നവയോബ്ബനഗബ്ബിതായ

രങ്ഗാലയഗ്ഗമണിദപ്പണബിമ്ബിതേഹി,

യാ രാജധാനി ഘനപീനപയോധരേഹി

സോമ്മാനനേഹി ഭജി മാനസവാപിസോഭം; ()

൭.

സങ്കപ്പിതാഭരണരംസി സതേരതാലീ

ദാഠാബലാകവിസരാ മദവുട്ഠിധാരാ,

യസ്മിം പുരേ ഘരമയൂരകുലം അകാലേ

കീളാപയിംസു വരവാരണവാരിവാഹാ; ()

൮.

പാകാരചക്കബഹിനിഗ്ഗത മുഗ്ഗരാഗം

യസ്മിം തുരങ്ഗനികരുദ്ധടധൂലിജാലം,

രച്ഛാവതാരജനതായ ഖണം ജനേസി

ഭീതിം പദിത്തപലയാനലജാലസോഭം; ()

൯. ¶

യസ്മിം വിമാനമണിസിങ്ഗജുതിപ്പബന്ധ-

സഞ്ചുമ്ബിതം ജിതരവിം ഹരിണ്ഡകബിമ്ബം,

നാരീജനാനനസരോജകതാവമാനം

കോധാഭിഭുതമിവ വണ്ണവികാരമാപ; ()

൧൦.

യത്ഥിസ്സരേഹി സമധിഗ്ഗഹിതാനി തുങ്ഗ-

കേലാസകുടധവലാതി മനോഹരാതി,

നിച്ചം സുധാസുപരികമ്മകതാനി ചാ’സും

ലക്ഖീനികേതനനിഭാനി നികേതനാനി; ()

൧൧.

യത്ഥിന്ദനിലമണിമാപിതമണ്ഡപഗ്ഗേ

ഹേമദ്ധജാവലിപരിബ്ഭമണംക പുരമ്ഹി,

ജീമൂതകൂടപമുഖേ സതവിജ്ജുമാലാ-

ലീലാവഹം വിരഹിനീനമഘം ജനേസി; ()

൧൨. ¶

സഞ്ഝാനുരാഗമണിതോരണദീധിതീഹി

ഭിന്നന്ധകാരനികരാ’ഖിലനാഗരാനം,

യാ രാജധാനി ജനയന്തിപി തുങ്ഗതുട്ഠിം

പീത്യാ നവാസി രജനീസ്മ ഭിസാരികാനം; ()

൧൩.

സേവാലകേസരസമാകുലതീരഭാഗാ

സമ്ഫുല്ലരത്തപദുമുപ്പലകല്ലഹാരാ,

ഹംസാലിസാരസസമോസരണാഭിരാമാ

യസ്മിം സുനിമ്മലജലാ കമലാകരാസും; ()

൧൪.

യസ്മിംപുരേ കുലവധൂവദനമ്ബുജാനം

ലദ്ധും നിരൂപമസിരിം ഭുസമുസ്സഹന്താ,

യാവജ്ജ സേതസരസിരുഹസീതരംസീ

അഞ്ഞോഞ്ഞബദ്ധപടിഘാ’വ വജന്തി നാസം; ()

൧൫. ¶

യസ്മിം സുവണ്ണമകണിരൂപിയവംസവണ്ണ-

മുത്താപവാളചജിരേഹി മഹാരഹേഹി,

നാനാപണാ സുഖുമകാസികസാണഹങ്ഗ-

കോസേയ്യഖോമവസനേഹി’ഭവും പപുണ്ണാ; ()

൧൬.

ചക്കാസിസത്തിധനുകുന്തഗദാദിഭത്ഥാ

സന്നദ്ധഹേമകവചാ വിജിതാരിവഗ്ഗാ,

സങ്ഗാമസാഗരസമുത്തരണാതിസുരാ

യോധാ യഹിം പുരവരേ അകരിംസു രക്ഖം; ()

൧൭.

ഫൂട്ഠാ ക വാടനികടേ മണിമന്ദിരാനം

കപ്പാസപട്ടധവലാ സരദബ്ഭരാജീ,

യസ്മിം ഖണം ജവനികാസിരിമാദധാനാ

ഥീനം ജുഗോപ മധുപേഹി മുഖമ്ബുജാനി; ()

൧൮. ¶

നിബ്ബിദ്ധവീഥിവിസരേഹി സുസജ്ജിതേഹി

നിച്ചുസ്സവായ പുരമുസ്സിതതോരസേഹി,

ഭോഗിന്ദഭോഗനികരേഹി രസാതലം’വ

യം സമ്പസാരിതഫണേഹി ബഭുവ രമ്മം; ()

൧൯.

യസ്മിംപുരേ വിവടമന്ദിരജാലകാനം

ഉദ്ധൂതധുലിമലിനീകളിതാലകാനം,

നാരിനമിന്ദുരുചീരാനന ദപ്പണേസു

ലോകസ്സ ലോചനമണി പടിബിമ്ബിതാ’സും; ()

൨൦.

ഗമ്ഭീരസങ്ഖപടഭദ്ധനിഭൂരിഘോസം

കേലാസകൂടധവലാലയഫേണപിണ്ഡം,

യം പുണ്ണസത്തരതനം പുരഖീരസിന്ധും

ലക്ഖീ അലങ്കരി തുരങ്ഗതരങ്ഗവേഗം; ()

൨൧. ¶

രേണുപ്പബന്ധമലിനം കവനരാജിനീലം

മധവാതിമത്തമധുപം പദുമാഭിരാമം,

യം രാജഹംസഭജിതം അവതിണ്ണലോകം

ആസി പുരം വികചകഞ്ജവനം യഥേവ; () (സിലേസബന്ധനം;)

൨൨.

യസ്മിംപുരമ്ഹി രതനുജ്ജലനീലകണ്ഠാ

രാഗാവമദ്ദിതധരാ’വിവടദ്വിജാലി,

ആസുംപയോധരഭരാ’വിരളപ്പദേസാ

സമ്പത്തവുട്ഠിദിവസാവിയമാതുഗാമാ; () (സിലേസബന്ധനം;)

൨൩. ¶

ധമ്മാനുധമ്മപടിപത്തി പരായണസ്സ

സംസാരഭീരുകജനസ്സ തപോവനാഭാ,

യാ രാജധാനി പചുരന്ധപുഥുജ്ജനാനം

ആപാനഭുമിവ ബഭൂവു’ഭയപ്പകാരാ; ()

൨൪.

ബുദ്ധങ്കുരസ്സ രവിവംസപഭങ്കരസ്സ

സമ്മാ സുഖാനുഭാവനായ സുഭുമിഭുതാ,

ഭോ യാദിസി കപിലവത്ഥുപുരി പുരേ’സി

ധമ്മസ്സഭാവമധുനാ പരിദീപയേ സാ; ()

൨൫.

തസ്മിം ബഭൂവ നഗരേ നഗരാധിരാജേ

രാജാ സുനീതിചതുരോ ചതുസങ്ഗഹേഹി,

ധമ്മേന സബ്ബജനരഞ്ജനകോ കദാചി

സുദ്ധോദനവ്ഹവിസുതോ രവിവംസകേതു; ()

൨൬. ¶

ദിസ്വാ’വതാരകലുസികതമത്തഭാവം

ഉക്കണ്ഠിതേ’വ കമലാ കമലാപതിസ്സ,

ഭൂപാലിപാലിഭജിതം ചരണാരവിന്ദം

സംസേവി യസ്സ രവിവംസധജസ്സ രഞ്ഞോ; ()

൨൭.

യസ്സാ’വനീസകവിനോ കവികണ്ഠഭുസാ

വാണിവധൂ മധുരകോമകലകത്തവാണീ,

പത്വാ ചതുമ്മുഖമുഖമ്ബുജകാനനമ്ഹാ

ഹംസീവ മാനസതളാകമലങ്കരിത്ഥ; ()

൨൮.

സബ്ബാരിദപ്പമഥനോപരി ഏകധത്വാ

അജ്ഝത്തികാരിപരാജിയമപ്പസയ്ഹം,

സംസുദ്ധചിത്തനികസേ നിസിതേന താവ

പഞ്ഞായുധേന അവധിത്ഥ മഹീഭുജോ യോ; ()

൨൯. ¶

യസ്മാ മഹീപതിമഹീധരതോ ഉപേക്ഖാ-

വേളാതലാവധി ദയാസലിലേന പുണ്ണാ,

മേത്താസവന്തി പഭവാ മുദിതുമിമാലാ

അജ്ഝോത്ഥരിത്ഥ ഭുവനത്തയഗംജനോഘം; ()

൩൦.

സമ്പന്നദാനസദനമ്ബുധരേഹി യസ്സ

ദാനാധിമുത്തിപരമസ്സ മനോദഹേസു,

തണ്ഹാതടാനി കപണദ്ധികയാചകാനം

ഹിന്നാനി സത്തരതനമ്ബുനിപാതനേന; ()

൩൧.

യസ്സിന്ദനീലനയനം രജതാവദാത-

ദന്തം സുവണ്ണവദനഞ്ച പവാളസീസം,

മുത്താമയങ്ഗവയവം രതനേഹി നാനാ

ദേഹം സുമാപിതമിവാസി പിതാമഹേന; () (സീലേസബന്ധനം)

൩൨. ¶

യസ്സാതിപണ്ഡരയസോവിസരോ’സധീസോ

സങേക്കാചിതാനനസരോ’രിനരാധിപാനം,

സോകന്ധകാരഭിദുരോ രിപുരാജിനീനം

ആസാഗരന്തപഥവിം പരിധികരിത്ഥ; ()

൩൩.

രാജഞ്ഞഛപ്പദകുലം സകലം പദേസ-

രജ്ജാധിപച്ചമകരന്ദരസാഭിലാസം,

യസ്സത്തഭാവകമലാകരഫുല്ലിതാനി

സംസേവി ചാരുചരണമ്ബൂരുഹാനി ഭത്യാ; ()

൩൪. ¶

സേതാതപത്തമിവ വിസ്സുതകിത്തിപുഞ്ജം

കത്വാ’സിപത്തമിവ പാവകഭീമതേജം,

യസ്മിം സരജ്ജമനുസാസതി സേസഭൂപാ

ഛത്താസിഭൂസിതകരാ സകകിങ്കരാ’വ; ()

൩൫.

ദ്വാരാനി’നേകകപണ്ഡികയാചകാനം

ഉഗ്ഘാടിതോപ്യ’വിരതം രതനാലയേസു,

സദ്ധാദിസത്തധനരക്ഖണതപ്പരോ സം

ദ്വാരത്തയം പിദഹി യോ കപിലാധിനാഥോ; ()

൩൬.

യസ്സുസ്സിതദ്ധനുഏണോ പബലാരിവഗ്ഗം

വിസ്സട്ഠാബാണവിസരബ്ബിസമുബ്ബഹന്തോ,

ഭസ്മികരി കരികരായതപീനബാഹു-

സപ്പോ സുഫോഠിതജിയാപരിഫന്ദജിവ്ഹോ; ()

൩൭. ¶

ലക്ഖീനിധാനനഗരണ്ണവപാതുഭൂതോ

മന്തിന്ദകൂടസിഖരീവലയാവുതോ യോ,

വാലഗ്ഗമത്തമ്പി രാജസിണേരുരാജാ

കോധാനിലേന രിപുരഞ്ഞമകമ്പിയോ’സി; ()

൩൮.

ഭസ്മികതാഖീലവിപക്ഖനരിന്ദകട്ഠോ

കോധാനലോ സരസമീരണഭാവിതോപി,

നിബ്ബായി പഗ്ഘരിതബപ്പജലേഹി യസ്സ

ലോലബ്ബിലോചനഘടേഹി വിപക്ഖഥീനം; ()

൩൯.

സന്നീതിമഗ്ഗജലിതുഗ്ഗമതിപ്പദീപോ

കിത്തിപ്പബന്ധധവലീകതജിവലോകോ,

രാജിന്ദമോളിമണിലങ്കതപാദപീഠോ

ധമ്മേന രജ്ജമനുസാസി ചിരം സരാജാ; ()

൪൦. ¶

തസ്സതിപീവരപയോധരഭദ്ദകുമ്ഭ-

ദ്വന്ദാതിഭാരവിരളീകതമജ്ഝഭാഗാ,

നിദ്ദോസബാലരവിമണ്ഡലചാരുഗണ്ഡാ

ദിബ്ബച്ഛരാജിതവിരാജിതരൂപസോഭാ; ()

൪൧.

സമ്ഫുല്ലനീലകമലാമലനീലനേത്താ

ഓലമ്ബമാനമണികുണ്ഡലലമ്ബകണ്ണാ,

മുത്താവലിവദസനാവലി ഹംസധേനു-

ഹേലാപഹാസഗമനാ മുദുചാരുവാണീ; ()

൪൨.

ബിമ്ബാധരാ ജലധരായതകേസപാസാ

സോവണ്ണദപ്പണനിഭാനനചന്ദബിമ്ബാ,

സന്നീരപുപ്ഫമകുളോപമചാരുജങ്ഘാ

കന്ദപ്പ മങ്ഗലസിലാതലസോണിഭാഗാ; ()

൪൩. ¶

നാഭാലവാളരുഹനീലതമാലവല്ലീ-

ലീലാവിനദ്ധനവകോമലരോമരാജീ,

ലാവണ്ണവാരിധിതരങ്ഗഭുജാ’ഭിനീല-

സുബ്ഭുലതാമകരകേതനചാപരൂപാ; ()

൪൪.

ഭുപാലവംസകമലാകരരാജഭംസി

മായാവധു ഇവ സുജമ്പതിനോ സുജാതാ,

ചന്ദസ്സകോമുദി’വ വിജ്ജുരിവ’മ്ബുദസ്സ

രഞ്ഞോ’തിചാരുചരിതാസി പിയാ മഹേസി; ()

൪൫. ¶

തസ്മിം നഗോപമഘരേ നഗരേ തദാസി

ആസാള്ഹിമങ്ഗലമഹോ ദിവസാനിസത്ത,

മിലാസുഗന്ധപരമം വിഗതാസവം തം

നക്ഖത്തകീളമകരിത്ഥ മഹേസി മായാ; ()

൪൬.

വുട്ഠായ സത്തമദിനാഗതപുണ്ണമായ

പാതോ സുഗന്ധപരിവാസിതവാരിനാ സാ,

കത്വാ സിനാനമതുലം കപണ്ഡികാനം

ദാനം അദാസി ചതുലക്ഖധനബ്ബയേന; ()

൪൭.

വത്ഥാഹതേഹി സുനിവത്ഥസുപാരുതാ സാ

ഭുത്വാ’ഗ്ഗഭോജനമധിട്ഠിതുപോസഥ’ങ്ഗാ,

നിദ്ദാതുരാ സുപിനമോവരകം പവിസ്സ

കല്യാണമദ്ദസ സിരീസയനേ നിപന്നാ; ()

൪൮. ¶

നേത്വാ നിപന്നസയനം ഹിമവന്തപസ്സേ

ഹേട്ഠാ വിസാലതരസാളമഹീരുഹസ്സ,

നം സട്ഠിയോജനകചാരുമനോസിലായം

ആരോപയിംസു ചതുരോ കിര ദേവരാജാ; ()

൪൯.

നേത്വാ മനുസ്സമലസംഹരണായ തമ്ഹാ’

നോതത്തനാമരഹദം സുനഹാപയിത്വാ,

ദേവിത്ഥിയോ സപദി ദിബ്ബമയേഹി നേസം

വത്ഥേഹി ഗന്ധകുസുമേഹി അലങ്കരിത്വാ; ()

൫൦.

തത്ഥുബ്ഭവോ ലസതി രൂപിയപകബ്ബതോ യോ

തസ്സോദരേ’തിരുചിരേ കനകബ്ബിമാനേ,

പാചീനസീസവതി ദിബ്ബമയമ്ഹി സമ്മാ

പഞ്ഞാപിതഗ്ഗസയനമ്ഹി സയാപയിംസു; ()

൫൧.

ഓരുയ്ഹ സേതവരവാരണരാജവേസോ

ബുദ്ധങ്കുരോ രുചിരകഞ്ചനപബ്ബതമ്ഹാ,

ആരുയ്ഹ സജ്ഝുധരണിധരമുത്തരായ

സോണ്ഡായ സേതസരസിരുഹമുബ്ബഹന്തോ; ()

൫൨. ¶

പത്വാ വിമാനവഥകുഞ്ചനദം നദിത്വാ

കത്വാ പദക്ഖിണമലങ്കതമാതുസേയ്യം,

ഭേത്വാന തായപന ദക്ഖിണപസ്സമന്തോ

കുച്ഛിം പവിട്ഠസദിസോ സുപിനേന ദിട്ഠോ; ()

൫൩.

മായായ രാജവധുയാ രുചിരാനനായ

ആസാള്ഹിപുണ്ണമിയമുത്തര’സാള്ഹഭേന,

ബുദ്ധങ്കുരസ്സ പഠമേന മഹാവിപാക-

ചിത്തേന സമ്പതി അഹൂ പടിസന്ധിഗബ്ഭേ; ()

൫൪.

ബുദ്ധങ്കുരസ്സ പടിസന്ധിഗതസ്സ ഗബ്ഭേ

മായായ ചാരുചരിതായ ച ഖഗ്ഗഹത്ഥാ,

നിസ്സേസുപദ്ദവനിരാകരണായ രക്ഖം

ഗണ്ഹിംസു താവ ചതുരോ സുരരാജപുത്താ; ()

൫൫. ¶

മായായ ഭത്തുപരമായ തതോപ്പഭുതി

നൂപ്പജ്ജി കിഞ്ചി പുരിസേസു സരാഗചിത്തം,

സാ പഞ്ചകാമസുഖിനീ അകിലന്തകായാ

ലാഭേനുളാരയസസാപ്യഭിവഡ്ഢിതാസി; ()

൫൬.

പഞ്ഞായി ധോതരതനേ ജനികായ അന്തോ

കുച്ഛിം ഗതോ യഥരിവാവുതപണ്ഡുസുത്തം,

തം കുച്ഛിനാ പരിഹരീ ദസമാസമത്തം

പത്തേന തേലമിവ രാജിനി അപ്പമത്താ; ()

൫൭.

പാതോ’വ പാടിപദഗേ ദിവസേ പബുദ്ധാ

രഞ്ഞോ കഥേസി സുപിനം അഥ സോ നരിന്ദോ,

വേദങ്ഗവേദചതുരേ ചതുസട്ഠമത്തേ

പക്കോസയീ ദ്വിജവരേ ദ്വിജവംസകേതൂ; ()

൫൮. ¶

ലാജുത്തരായ പരിഭണ്ഡകതായ ഭുമ്യാ

പഞ്ഞാപിതേസു സുഖുമത്ഥരണത്ഥതേസു,

ഭദ്ദാസനേസു ഭവനമ്ഹിനിസിന്നകാനം

നേമിത്തികാനമവനീപതി ഭുസുരാനം; ()

൫൯.

പക്ഖിത്തസപ്പിമധുസക്ഖിരഖീരമിസ്സ-

പായാസപുണ്ണഹരിരൂപിയഭാജനേഹി,

വത്ഥാഹതാനി ധനധഞ്ഞചയഞ്ച ധേനൂ

ദത്വാന ദിട്ഠസുപിനസ്സ ഫഖലം അപുച്ഛി; ()

൬൦.

മാചിന്തയിത്ഥ തവ രാജിനിയാ ജനിന്ദ

കുച്ഛിമ്ഹി തമ്പതി പതിട്ഠഹി പുത്തഗബ്ഭോ,

അജ്ഝാവസിസ്സതി സഞ്ചേപന ചക്കവത്തി

രാജാ ഭവിസ്സതി അഗാരമസംസയം സോ; ()

൬൧. ¶

ഹിത്വാ സസത്തരതനം ചതുദീപരജ്ജം

സോ പബ്ബജിസ്സതി സചേ ഭവനാ’ഭിഗന്ത്വാ,

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതി ധുവം ചതുസച്ചബുദ്ധോ

ഇച്ചബ്രുവിംസു സുപിനത്ഥവിദൂ വിദൂ തേ; ()

൬൨.

സാ ഗബ്ഭഭാരവഠരികതമജ്ഝഭാഗാ

ഗന്തും സകം കുലഘരം കുലകഞ്ജഹംസി,

ഇച്ഛാമഹന്തി പടിവേദയി ദേവി രഞ്ഞോ

സോ സമ്പടിച്ഛി വചനം കരവീകവാണ്യാ; ()

൬൩.

തമ്ഹാ മഹാനഗരതോ നഗരങ്ഗപുണ്ണം

സോ യാവ ദേവദഹനാമികരാജധാനീ,

മുത്താ’വദാതപുളിനത്ഥരണേഹി രാജാ

ലാജോപഹാരവിധിനാ കമലുപ്പലേഹി; ()

൬൪. ¶

സന്തീരപുപ്ഫകലസേഹി സമപ്പിതേഹി

മന്ദാതിലേരിതപടാക ധജാവലീഹി,

കാരാപയീ കനകരൂപിയതോരണേഹി

അദ്ധാനമഗ്ഗസമലങ്കരണം’തഖിപ്പം; ()

൬൫.

വന്ദീ’ഭിഗീതഥുതിമങ്ഗലഗീതികാഹി

പഞ്ചങ്ഗികേഹി തുരിയേഹി കതുപഹാരം,

തസ്മിം സുമണ്ഡിതപസാധിതമഞ്ജസമ്ഹി

ദിബ്ബവ്ചരാസിരിവിഡമ്ബനരൂപസോഭം; ()

൬൬.

ദേവിം സുവണ്ണസിവികായ സുസജ്ജിതായ

ആരോപയിത്വ ഖചിതായ മണീഹി നാനാ,

പേസേസി ഭുപതി പുരക്ഖതഞാതിസങ്ഘം

സദ്ധിം സഹസ്സസചിവേഹി സുഖേധിതം സോ; ()

൬൭. ¶

സമ്ഥുല്ലപുപ്ഫഫലപല്ലവവത്തഭാര-

രുക്ഖാകുലം ഘനസുനീലലതാവിതാനം,

ഹിന്താലതാലനളകീചകനാളികേര-

സന്നീരപൂഗതിണപാദപപന്തിസാലിം; ()

൬൮.

സേവാലനീലസലിലാനിലസീതലേഹി

ഓതിണ്ണകഹംസവിസരേഹി സമുല്ലസത്തം,

ഝങ്കാരരാവമുഖരാലികുലാകരാല-

കിഞ്ജക്ഖജാലഭരിതമ്ബുരുഹാകരേഹി; ()

൬൯.

പുപ്ഫാഭിഗന്ധസുരഭീകതഗന്ധവാഹം

അദ്ദക്ഖിസബ്ബജനലോചനപീയമാനം,

നിന്ദന്തനന്ദനവനം വനജായതക്ഖീ

സാ ലുമ്ബിനീവനമനങ്ഗവിമാനഭൂതിം; ()

൭൦. ¶

സാ രാജിനീ നവദലങ്ഗുലിപന്തീചാരു-

സാഖാഭുജോപഹിതമഞ്ജരിചാമരേഹി,

സന്നദ്ധകോമലലതാവനിതാനമഗ്ഗേ

അത്തുപഹാരകരണായ കതാവകാസാ; ()

൭൧.

സേനായ ചാരുചരണമ്ബുരുഹോദ്ധടേഹി

രേണൂഹി ധൂസരിതമഗ്ഗമനക്കമന്തി,

സദ്ധിം സകായ പരിസായ തതോതരിത്വാ

തം ലുമ്ബിനീവനമുപാവിസി രാമണേയ്യം;()

൭൨.

തം രാജിനിം വനവധു ജിതഹംസഗാമിം

ആമോദമന്ദമലയാനിലഹത്ഥഗേഹി,

സമ്ഭാവയിത്ഥ മുഖരാലികുലാഭികിണ്ണ-

രേണുപ്പബന്ധഹരിസങ്ഖസതേഹി മഗ്ഗേ; ()

൭൩. ¶

ഗച്ഛന്തിയാ ചരണനൂപുരനാദപാസ-

ബദ്ധാനമുന്നതസിരോമിഗപോതകാനം,

ഉമ്മീലിതായതവിലോചനപന്തിപക്ഖേ

ദസ്സേസി നീലനലിനീവനരാജിസോഭം; ()

൭൪.

ഉദ്ധം സമഗ്ഗസിഖരേഹി കതാവകാസ-

മഗ്ഗന്തരേഹി കലികാകുസുമാകുലേഹി,

നാനാലതാകുലമഹിരുഹതോരണേഹി

ഉയ്യാനഭുമി ഉപഹാരരതേ’വ ഭുയ; ()

൭൫.

ഉക്ഖിത്തപിഞ്ഛഭരമന്തസിഖണ്ഡിമാലാ-

കീളാഹി കോകിലകുലങനികാഹളേഹി,

ഉയ്യാനഭുമി മകരങജരങ്ഗഭുമി-

ലീലം ഭജിത്ഥ ഭമരദ്ധനിവല്ലകീഹി; ()

൭൬. ¶

നിച്ചം വസന്തസമയസ്സിരിമുബ്ബഹന്തം

തംഖോവനം വനവധൂഹദയാനുതാപീ,

പത്തോ നിദാഘസമയോപി ജനേസി തുട്ഠിം

തസ്സാ സിരിസകുസുമാലികുലാവതംസോ; ()

൭൭.

തസ്മിം നിദാഘസൂരിയാതപതാപിതാമ്ഭം

രിത്താലവാളമിവകാലമകാലമേഘോ,

ചിന്താതുരം ഹദയമത്തസഖീജനോപി

പീണേസി ഗബ്ഭപരിപാകഭരം വാഹന്ത്യാ; ()

൭൮.

കട്ഠാവസിട്ഠതരവോ പരിഹീനപത്താ

തസ്സാധരക്ഖിദസനജ്ജുതിസങ്ഗമേന,

ആസും നവങ്കുരപലാസവികാസപുപ്ഫ-

സംവേല്ലിതാ’വ രമണീയവനപ്പ ദേസേ; ()

൭൯. ¶

ഗിമ്ഹാഭീതാപപരിപീളിതങ്ധല്ലികാനം

ഗമ്ഭീരരാവമുഖരീകതദായരാജി,

ദുക്ഖാതുരബ്ബിരഹിനീപമദാജനസ്സ

ആസി വിലാപബധിരീകളിതേ’വ സാളാ; ()

൮൦.

തസ്മിം വികാസകലികാവലിഹാരിഹാരാ

കിഞ്ചാപി പക്കഫഖലവല്ലരികണ്ഠഭുസാ,

നാസക്ഖി പൂഗതരുപന്തി സുമണ്ഡിതായ

മായായ തായ സിരിമാഭരിതും ഘടന്തീ; ()

൮൧.

ഉയ്യാനമുബ്ഭമിതമത്തമധുബ്ബതേഹി

ചമ്പേയ്യപുപ്ഫമകുലേഹി സമാകുലംതം,

ഉദ്ധുതധുമപടലേഹി മനോഭവസ്സ

ദീപേഹി വാസഭവകനം’വ ലസന്തമാസി; ()

൮൨. ¶

ഗബ്ഭൂപഗം ഭമരകേസകലാപഭാരാ

ബുദ്ധങ്കുരം പരിണതങ്കുരലോമഹംസാ,

വന്ദന്തിയോ വിയ തഹിം ഥബകഞ്ജലീഹി

മന്ദാനിലേരിതലതാവനിതാ കനതാ’സും; ()

൮൩.

ഗബ്ഭൂപഗസ്സ പരിപക്കഫലേഹി നാനാ

പുഞ്ഞാനുഭാവപഭവോതുസമുബ്ഭവേഹി,

മായായ ഗബ്ഭബലികമ്മനി തപ്പരേ’വ

ഉയ്യാനഭുമി ജനതം ഭവി തപ്പയന്തി; ()

൮൪.

ഗബ്ഭൂപഗസ്സ ഹി മഹാപുരിസസ്സ ഗബ്ഭ-

വുട്ഠാനമങ്ഗലമഹുസ്സവവാസരമ്ഹി,

ഉയ്യാനഭുമി സകലോതുസമുബ്ഭവേഹി

ആസി വികാസകുസുമേഹി സമാഭികിണ്ണാ; ()

൮൫. ¶

സാലുമ്ബിനീവനസിരിം കലഹംസഘോസം

സമഫുല്ലപുപ്ഫസുരഭിംഫലസമ്ഭവോജം,

പഞ്ചിന്ദ്രിയേഹി ഗിരിനിജ്ഝരസിതവാതം

പച്ചക്ഖപഞ്ചവിധകാമരസംഅവിന്ദി; ()

൮൬.

നിയ്യാസസാരസുരഹിംഫഖലപല്ലവേഹി

ഝംകാരിതാലികുലകുജിതകോകിലേഹി,

സമ്ഫുല്ലപുപ്ഫനികരേഹി സമാഭികിണ്ണ

മദ്ദക്ഖിസായുവതിമങ്ഗലസാളസാലം; ()

൮൭.

സമ്ഫുല്ലസാളകലികംതയതാലിമാലാ

സഞ്ചുമ്ബിതംകുവലയാമലലോചനായ,

സാഖംസുകോമലകരങ്ഗുലിപല്ലവേഹി

മായാമഹേസിസമലങ്കരി വിതമായാ; ()

൮൮. ¶

ഭാരോനതാ’വ രുചിരങ്ഗുലിപല്ലവാനം

ഝങ്കാരരാവമുഖരാലികുലാഭിരാമാ,

സാഖാ വികാസകുസുമേഹിസമാകുലാ സാ

ഓലമ്ബയട്ഠി ഭവി ഗബ്ഭഭരാതുരായ; ()

൮൯.

തസ്സാ ചലിത്ഥ പവനോ ചലലോചനായ

കമ്മുബ്ഭവോ വരതിരോകരണേഹി താവ,

ദേവിം നിരൂപമസിരിം സുപരിക്ഖിപിത്വാ

തമ്ഹാ പടിക്കമി ജനോ കളിതാവകാസോ; ()

൯൦.

ബ്രഹ്മാമരാസുരനരോരഗപൂജനീയം

ബത്തിംസലക്ഖണസമുജ്ജലരൂപ സാരം

നിദ്ധോതജാതിമണിസന്നിഭസുദ്ധഗത്തം

സത്തുത്തമം സപദി ദേവി ഠിതാ വിജായി; ()

൯൧. ¶

ദുഗ്ഗന്ധമുത്തമലസോണിതമക്ഖിതങ്ഗാ

ജായന്ത്യ’സേസമനുജാ മനുജേസുനേ’വം,

ചങ്ഗോടകമ്ഹി ജിനധാതുരിവാധിവാസോ

ഥൂപമ്ഹി സോണ്ണപടിമാരിവ മാതുഗബ്ഭം; ()

൯൨.

നിസ്സേണിതോവ പുരിസോ രതനാസനമ്ഹാ

ഥേരോവ ധമ്മകഥികോ ഠിതകോ’തരന്തോ,

സമ്മാ പസാരിയ ഉഭോ മുദുപാണിപാദേ

സോ നിക്ഖമിത്ഥ കുണപേഹി അമക്ഖിതങ്ഗോ; ()

൯൩. ¶

തത്രോപഗമ്മ ചതുരോ ചതുരാനനാ തം

ജാലേന കഞ്ചനമയേന വിസുദ്ധചിത്താ,

ആദായ മാതുപുരതോ തനയം ഠപേത്വാ

ചന്ദാനനേ ഭവതു നന്ദമനാ’ത്യ’വോചും; ()

൯൪.

ആദിച്ചവംസകമലാകരഭാകരസ്സ

ബുദ്ധങ്കുരസ്സ സുഭസീതലവാരിധാരാ,

നിക്ഖമ്മ താവ നഭസാ നിജമാതുയാ ച

ഗാഹാപയും ഉതുമുഭോസു കലേബരേസു; ()

൯൫.

തേസം കരേഹി ചതുരോ സുരരാജപുത്താ

ഗണ്ഹിംസു സണ്ഹസുഖുമായ’ജിണപ്പവേണ്യാ,

തേസഞ്ഹി പാണിതലതോ പണിപാതപുബ്ബം

ഗണ്ഹിംസു തം ദുകുലചുമ്ബടകേന’മച്ചാ; ()

൯൬. ¶

തേസം കരേഹി പഥവിതലമോതരിത്വാ

ഠത്വാ പുരത്ഥിമദിസം അസമോ വിപസ്സി,

ഉദ്ധം അധോ ചതുദിസാനുദിസാ ച ഏവം

ഏകങ്ഗനം ഭവിതദാ’ഖിലലോകധാതു; ()

൯൭.

തുമ്ഹേഹി ഉത്തരിതരോ ഭുവസേ തീസു

നത്ഥീതി മത്ഥകജടാമകുടപ്പിതേഹി,

കത്വാനിജഞ്ജലിപുടേഹി നിപച്ചകാരം

ബ്രഹ്മാമരാസുരനരാ തമഭിത്ഥവിംസു; ()

൯൮.

സോച’ത്തനാ സമമദിസ്വ ദിസാസു താസൂ

തപ്പാദവീതിഹരണേന പദാനിസത്ത,

ഗന്ത്വാന ഉത്തരദിസാ’ഭിമുഖോ അവന്യാ

അബ്ഭുഗ്ഗതമ്ബുരുഹമുദ്ധനി തിട്ഠമാനോ; ()

൯൯. ¶

അഗ്ഗോ’ഹമസ്മി അഹമസ്മി ജനസ്സ ജേട്ഠോ

സേട്ഠോ’ഹമസ്മി അയമന്തിമ’ജാതി മയ്ഹം,

ധീരോ മമേതരഹി നത്ഥി പുനബ്ഭവോ’തി

നിച്ഛാരിതാസഭിവചോ നദി സീഹകനാദം; ()

൧൦൦.

വേസാഖേമാസേ സുഹകുജദിനേ പുണ്ണമായം വിസാഖേ

നക്ഖത്തേയോഗേ സുരഗുരുഗതേ സോ കുളീരവ്ഹരാസിം,

സഞ്ജാതോ നാഥോ പരമകരുണാഭാവനാഭാവതത്തോ

മായാകുച്ഛിമ്ഹാ കുസുമിതലതാവേലലിതുയ്യാനഭുമ്യാ; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകല കവിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദുരേനിദാനേ പച്ഛിമഭവിക മഹാബോധി സത്തുപ്പത്തി പവത്തിപരിദീപോ ഛട്ഠോസഗ്ഗോ.

൧. ¶

അഥരമ്മതരാ’സി ജാതിഖേത്ത-

പരിയാപത്ത’വകാസലോകധാതു,

കമലുപ്പല (മാലഭാരിനീ) ഹി

തദുപട്ഠാനഗതാഹി ദേവതാഹി; ()

൨.

കമലാസനദേവദാനവാനം

ഭുവനേ’കത്ഥ സമാഗമോ തദാ’സി,

ജിനചക്കപടിഗ്ഗഹസ്സ ഠാനം

അവിവാദേന സദേവമാനുസാനം; ()

൩.

പടിലാഭനിമിത്തമാദിസന്തീ

വത സബ്ബഞ്ഞുതഞാണസമ്പദായ,

ദസസങ്ഖസഹസ്സിലോകധാതു

അഭികമ്പീ പഹടേ’വ കംസപാതീ; ()

൪. ¶

ജനനുസ്സവവാസരമ്ഹി തസ്മിം

നിജദേഹജ്ജുതിപിഞ്ജരോ’ദപാദി,

ദസസങ്ഖസഹസ്സചക്കവാള-

കുഹരാലോകകരോ മഹാവഭാസോ; ()

൫.

അപതാളിതചമ്മനദ്ധഭേരീ-

വികതീനം സയമേവ വജ്ജനമ്പി,

തദനുത്തരധമ്മദേസനായ

ഭവി ഠാനം അനുസാവണസ്സ ലോകേ; ()

൬.

ഘണകാഹളവംസസങ്ഖവീണാ-

ഭരണാനം സയമേവ വജ്ജനമ്പീ,

അനുപുബ്ബവിഹാരഭാവനാനം

പടിലാഭായ നിബന്ധനം ബഭൂവ; ()

൭. ¶

പരിമുത്തിവരത്തപാസകാരാ-

ഘര,യോസങ്ഖലികാദിബന്ധനേഹി,

മിഗപക്ഖിനരാനമസ്മിമാന-

വിഗമസ്സാ’സി നിദാനമാദിഭുതം; ()

൮.

ഭുവനേസു മഹാജനസ്സ രോഗാ-

പഗമേനാ’ദിസനം അഹോസുഖന്തി,

ചതുരാരിയസച്ചദസ്സനേന

ഭവി ഠാനം ചതുസച്ചദേസനായ; ()

൯.

വിവിധബ്ഭുതരൂപഗോചരാനം

ഭുവി ജച്ചന്ധജനസ്സലോചനാനം,

പഭവോ പഭവോ’സി ദിബ്ബചക്ഖു

പടിലാഭായ തിലോകലോചനസ്സ; ()

൧൦. ¶

ഥുതഗീതിസുധാരസസ്സ പാനം

ബധിരാനം സവണഞ്ജലീപുടേഹി,

അതിമാനുസദിബ്ബസോതധാതു-

പടിവേധായ നിദാനമാസി തസ്സ; ()

൧൧.

ഭുവി ജാതിജളാദിപുഗ്ഗലാനം

തദഹേ’നുസ്സതിയാ സുപാതുഭാവോ,

ഭവി പുബ്ബമുപട്ഠിതസ്സതിസ്സ

സതിപട്ഠാനനിബോധനായ ഠാനം; ()

൧൨.

വിസിഖാചരണം സരോജചാരു-

പദവിഞ്ഞാസവസേന പങ്ഗുലാനം,

പുരിമം ചതുരിദ്ധിപാദവേഗ-

പടിലാഭായ നിമിത്തമാസി ലോകേ; ()

൧൩.

മധുരേന സരേന ജാതിമൂഗാ

ഥുതിഗീതാന്യ’വദിംസു വന്ദിനോ’വ,

ഭുവി ഖുജ്ജജനോ’ജുഗത്തലാഭോ

കുടിലത്താ’പഗമായ ഠാനമാസി; ()

൧൪. ¶

സരണം പുരിസാസഭോ സിയാനോ

ഭവതോ ദുഗ്ഗതിതോ വിമുത്തിയാ’തി,

കരിനോ’പി കരിംസു കുഞ്ചനാദം

തുരഗാ ഹേസമകംസു പീതിയേ’വ; ()

൧൫.

വിസദാ പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ

പടിവിജ്ഝിസ്സതി ചാ’യതിം സചാ’യം,

സകപട്ടനമേവ തന്നിദാനാ

തരണീ സീഘമുപാഗമും വിദേസാ; ()

൧൬.

സയമേവ വിരോചനം തദാനി

രതനാനം ഭുവനാകരുബ്ഭവാനം,

രവിവംസരവിസ്സ ധമ്മരംസീ

വിസരസ്സു’ജ്ജലനായ ഠാനമാസീ; ()

൧൭. ¶

തുരിയാനി സകംസകം നിനാദം

അകരും തഗ്ഗുണദീപകാനിവാ’ത്ര,

വിവടാ വിദിസാദിസാ സകിത്തി-

വിസരോകാസകതേ’വ’ഹിപ്പസത്താ; ()

൧൮.

സകലസ്സ കിലേസപാവകസ്സ

പരിനിബ്ബാനസഭാവദീപനേന,

നിരയേസു ഹുതാസജാലമാലാ

തദഹേ നിബ്ബുതിമാപ ജാതിഖേത്തേ; ()

൧൯.

പരിസാസു വിസാരദസ്സ തസ്സ

ചതുവേസാരദഞാണലാഭഹേതു,

ഭുവനേസു തദാമഹാനദീനം

അനഭിസ്സന്ദനമാസി കുന്നദീനം; ()

൨൦.

ഉദപാദി പഭാ നിരാകരിത്വാ-

ബിലലോകന്തരിയേസു അന്ധകാരം,

ഹതമോഹതമ’ഗ്ഗ മഗ്ഗഞാണ-

ജ്ജുതിലാഭായ നിബന്ധനം തമാസി; ()

൨൧. ¶

സുവിമുത്തിരസോ സിയാ’വ തസ്സ

ചതുരാസിതസഹസ്സധമ്മഖന്ധോ,

മധുരം ചതുരോദധീനമാസി

സലിലം സന്തതരം തരങ്ഗരിത്തം; ()

൨൨.

വിദിസാസു ചതുദ്ദിസാസു ചണ്ഡ-

പവനസ്സാ’പി അവായനം തദാനി,

ഭവി പുബ്ബനിമിത്തമത്തനോ’പി

ഭടദിട്ഠ്യാഭവദട്ഠിഭേദനായ; ()

൨൩.

നവപല്ലവപത്തസേഖരാനം

വിടപീനം കുസുമാഹികിണ്ണഭാവോ,

ഭവി പുബ്ബനിബന്ധനം വിമുത്തി

കുസുമേഹാ’തുമദേഹഭൂസണായ; ()

൨൪. ¶

കുമുദാകരബോധകസ്സ ചന്ദ-

കിരണസ്സാ’തിവിരോചനം തദാസി,

സതിബുദ്ധസുധാകരോ’ദയമ്ഹി

ജനസന്ദോഹമനോപസാദഹേതു; ()

൨൫.

വിമലത്തമനുണ്ഹതാ നിദാഘ-

സൂരിയസ്സൂ’പസമോ നിമിത്തമഗ്ഗം,

ഭവി ചേതസികസ്സ കായികസ്സ

പടിലാഭായ സുഖസ്സ തമ്ഹിജാതേ; ()

൨൬.

ഗഗനാ’ഗനഗാദിതോ’തരിത്വാ

പഥവിസങ്കമണം തദാ ഖഗാനം,

സരണാഗമനസ്സ ഠാനമാസി

ജിനധമ്മം സുനിസമ്മ സജ്ജനാനം; ()

൨൭.

നഭസാ’ഭിപവസ്സനം തദാനി

ചതുദീപേസു അകാലവാരിദാനം,

പരിസാസു അഖണ്ഡധമ്മവുട്ഠി-

പതനസ്സാ’സി നിബന്ധനം ജിനമ്ഹാ; ()

൨൮. ¶

ഛണമങ്ഗലകീളണം തദാനി

തിദസാനമ്പി സകേസകേ വിമാനേ,

ഉപഗമ്മ തഹിംതഹിം ഉദാന

സമുദാനസ്സനിദാനമാ’സി ബോധിം; ()

൨൯.

വിവടാ സയമേവ മന്ദിരാനം

പിഹിതഞ്ചാരകവാടവാതപാനാ,

ഭവദുക്ഖനിരോധഗാമിമഗ്ഗ-

പടിലാഭായ നിമിത്തമാഹരിംസു; ()

൩൦.

തദഹേ മധുരാമിസസ്സ പേത്തീ-

വിസയേസ്വാഹരണം ഖുദാതുരാനം,

ഭവി കായഗതാസതാമതസ്സ

പടിലാഭായ നിമിത്തമത്തനോ’പി; ()

൩൧. ¶

ദിവസേ ജനനുസ്സവേ പിപാസാ-

വിഗമോ ദീനജനസ്സ പേതലോകേ,

സുഖിതത്തസ്സ ഉപേച്ചബുദ്ധഭാവം; ()

൩൨.

പടിപക്ഖജനസ്സ മേത്തിലാഭോ

തദഹേ വായസവായസാരിനമ്പി,

ഭവിഠാനമനന്തസത്തലോക-

വിസയബ്രഹ്മവിഹാരഭാവനായ; ()

൩൩.

സതിമഗ്ഗഫലുബ്ഭവേ യഥേവ

ഭവഭീത്യാപഗമോ തഥാഗതാനം,

സതി ജാതമഹാമഹേ ഭയം വാ

നതിരച്ഛാനഗതാനമാസി താസോ; ()

൩൪.

പിയഭാവുപസങ്കമോ പജാനം

ഹദയാനന്ദകരായ ഖോ ഗിരായ,

ജിനധമ്മകഥായ സാവകാനം

വിയ സാമഗ്ഗിരസസ്സ പാതുഭാവോ; ()

൩൫. ¶

സിതകിത്തിലതായ രോപിതായ

ഭവതോ’സ്മിം ഭുവനാലവാളഗബ്ഭേ,

വിയ നിമ്മിതയന്തവാരിധാരാ

ജലധാരാ ധരണീതലുട്ഠഹിംസു; ()

൩൬.

ഭമരാവലിഭാരപഞ്ചവണ്ണ-

കമലച്ഛന്നമഹീതലം രരാജ,

ജലജം ഥലജം പരാഗഹാരം

ഭുവി സബ്ബത്ഥ അപുപ്ഫി പുപ്ഫജാതം, ()

൩൭.

വിടപീസു ലതാസു ഖന്ധസാഖാ-

സതപത്താനി തദാ സുപുപ്ഫിതാനി,

നരവീര’ഭിരൂപദസ്സനായ

ഭൂസമുമ്മീലിതലോചനാനി’വാസും; ()

൩൮. ¶

ഉപരൂപരി സത്തസത്ത ഹുത്വാ

സതപത്താനി സീലാതലുബ്ഭവാനി,

തവ അബ്ഭുദയോ സുദുല്ലഭോതി

കഥയന്തിവി’ഹ കപാതുഭാവതോ നോ; ()

൩൯.

നിജപാരമിതാലതായ കത്തി-

ലതയാ’ലങ്കതപുപ്ഫഹാസരൂപാ,

സമലങ്കരി യാവതാ ഭവഗ്ഗം

ധജമാലാ ജനനുസ്സവേ തിലോകം; ()

൪൦.

അവകുജ്ജസരോരുഹാഭിരാമം

നഭവമ്ഭോജവനസ്സിരിം ബബന്ധ,

ഭുവി പോക്ഖരവസ്സമീദിസന്തി

വദമാനംവ പവസ്സി ധമ്മവസ്സം; ()

൪൧.

രമണീ രമണീയരൂപസോഭാ

അചരും ധമ്മമനങ്ഗരങ്ഗഭൂമി,

മധുപാ മധുപാനമന്ദിരാനി

തദഹേ നാവസരിംസു ധമ്മകാമാ; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമേകം)

൪൨. ¶

കമലാ കമലാലയാ വിവേസ

ഭുവനം ഭൂരിനവാവതാരഹാരീ,

ധരണീ ധരണീധരാവതംസാ

ഉപഹാരാതിഭരാതുരേവ കമ്പി; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൩.

രുചിരം രുചിരങ്ഗനാ തദാനി

അകരും കീളമനേകചന്ദികാസു,

സുവീരം സുചിരംസികിണ്ണതാരാ-

നികരോ’ഭാസതരോ’സി ഭാകരോ’വ; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൪.

പവനോ’പവനോ’പവായമാനോ

പവിനോദേസി പരിസ്സമം ജനസ്സ,

വനദാ വനദാഹവുപസന്തിം

അകരും സബ്ബധി സസ്സസമ്പദഞ്ച; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൫. ¶

വിസദാ വിസദാ സകിത്തിരാമാ

മുഖരങ്ഗാലയ മാപകോവിദാനം,

സുജനാ’സുജനാ ഭജിംസു തസ്സ

ചരണാന്യങ്കിതചക്കലക്ഖണാനി; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൬.

വസുധം വസുധമ്പതീ സമഗ്ഗാ

ദസധമ്മേന’നുസാസയും തദാനി,

ഹദയം യദയങ്ഗമായ വാണ്യാ

അസതം മിത്തദുഹീ വിധാനയിംസു; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൭.

തിമദാ’തിമദാ ഗജാധിപാപി

മിഗരാജൂഹി തദാ സമാചരിംസു,

പബലാ’പബലാ മിഗാ തദഞ്ഞേ

പടിസത്ഥാരമകംസു അഞ്ഞമഞ്ഞം; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൮. ¶

ഭുവനേ ഭുവനേകലോചനസ്സ

ജനനസ്മിം ദിവസേ സമുജ്ജലാനീ,

നിഹനിതാ’നിഹിതായുധാതി ഭിതിം

ജനയും പാപിമതോവ നേതരേസം; () (അബ്യപേത പഠമദുതിയ പാദാദിയമകം)

൪൯.

പരിവാദിതദിബ്ബഭേരിവീണാ-

തുരിയം ദസ്സിതദിബ്ബനച്ചഭേദം,

ഗഗനം സുരരങ്ഗമണ്ഡലാഭം

തിദസാനം ഉപഹാരസാരമാസി; ()

൫൦. ¶

സോവണ്ണവണ്ണവധുയാ ഗരുഗബ്ഭഗസ്മിം

തംനന്ദനബ്ബനസമാനവനങ്ഗതസ്മിം,

ഭുതബ്ഭുതന്വിതമഹേ നയനഞ്ജനസ്മിം

ജാതമ്ഹി തമ്ഹി തനുജേ ഭവി ഭദ്ദഭത്തി; () (മാലാബന്ധനം)

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദൂരേനിദാനേ വിവിധപുബ്ബനിമിത്തപാതുഭാവപ്പവത്തി പരിദിപോ. സത്തമോസഗ്ഗോ.

൧. ¶

വിസുദ്ധ (വംസട്ഠ) മസേസബന്ധവോ

കുമാരമാദായ തിലോകലോചനം,

അഗംസു തമ്ഹാ കപിലവ്ഹയംപുരം

പുരീവതംസം സമലങ്കതഞ്ജസം; ()

൨.

തദാ അഭിഞ്ഞാസു വസിസു പാരഗോ

സമാധിവിക്ഖമ്ഭിതസബ്ബകിബ്ബിസോ,

വിഹാസി സുദ്ധോദനഭുമിഭത്തുനോ

കുലൂപഗോ ദേവലനാമതാപസോ; ()

൩. ¶

തപോധനോ സോ പവിവേകകാമവാ

ദിവാവിഹാരത്ഥമുപാഗതോ ദിവം,

തമത്ഥമഞ്ഞാതുമപുച്ഛി ദേവതാ-

പവത്തിതം പസ്സിയമങ്ഗലുസ്സവം; ()

൪.

തവേവുപട്ഠായകഭുമിഭത്തുനോ

വരോരസോ മാരിയ മാരവാഹിനിം,

പരാജയം ലച്ഛതി ബോധിമായതിം

മഹുസ്സവോ തമ്പതി വത്തതേ, ബ്രവും; ()

൫.

ഇമായ വുത്തന്തകഥായ ചോദിതോ

തപോധനോ ഇദ്ധിബലേന ഇദ്ധിമാ,

സുരാലയേ അന്തരധാന’നന്തരം

നികേതനേ പാതുരഹോസി രാജിനോ; ()

൬. ¶

കുമാരനിജ്ഝാനമനോരഥോക വസി

തഹിം സുപഞ്ഞത്തമഹാരഹകാസനേ,

നിസജ്ജ സുദ്ധോദനരാജിനോ’ബ്രുവി

തവത്രജം ദട്ഠുമിധാഗതോത്യ’ഹം; ()

൭.

നരിന്ദചൂളാമണിചുമ്ബിതാന്യ’ഥ

പദാനി വന്ദാപയിതു തപസ്സിനോ,

വിഭുസണാലങ്കതമത്തസമ്ഭവം

നരാധിപോ രാജകുമാരമാഹരി; ()

൮.

തദത്തഭാവേന’ഹിവാദനാരഹ-

സ്സ’ഭാവതോ തസ്സ രരാജ സൂനുനോ,

പവട്ടയിത്വാ ജടിലസ്സ സമ്പതി

ജടാസു ചക്കങ്കിതപാദപങ്കജം; ()

൯.

കുമാരമാദായ സമപ്പിതഞ്ജലിം

വിധായ പാദേസ്വനിസമ്മകാരിനോ,

സചേ ഠപേയ്യും ജടിലസ്സ സത്തധാ

ഫലേയ്യ മുദ്ധാ ജടിതോജടായ’പി; ()

൧൦.

സകാസനുട്ഠായ അഥേ’സിഭൂമിയാ

നിഹച്ച സോ ദക്ഖിണജാനുമണ്ഡലം,

അകാ മഹാകാരുണികസ്സ ഗാരവം

സിരോവിരൂള്ഹഞ്ജലി പുപ്ഫമഞ്ജരീ; ()

൧൧.

ഉദിക്ഖമാനോ വസിനാ സമപ്പിതം

തമഞ്ജലിം ഭത്തിഭരേന ഭൂപതി,

അഥോ’നമേത്വാ തനുമീസകം സകം

പവന്ദി പാദമ്ബുരുഹാനി സുനുനോ; ()

൧൨.

സിയാ’വ ബുദ്ധോ പുരിസാസഭോ അയം

നദസ്സനം തസ്സ സിയാ മമന്തീ സോ,

നിരൂപമം രൂപസിരിം സമേക്ഖിയ

പയാസി നിട്ഠം ഉപധാരയം വസി; ()

൧൩. ¶

വവത്ഥയിത്വേവമുളാരബുദ്ധിമാ

വിതിണ്ണകങ്ഖോ ഹസമീസകം രുദം,

നരിന്ദമോരോധപുരക്ഖതം വസീ

തദവസീദാപയി സംസയണ്ണവേ; ()

൧൪.

തമാഹരിത്വാന പകവത്തിമബ്ഭുതം

പുരക്ഖതോ’രോധജനസ്സ രാജിനോ,

യതിസ്സരോ സംസയസല്ലമുദ്ധരം

സബന്ധവേ’നുസ്സരി കാലദേവലോ;()

൧൫.

സകേകുലേ നാളകനാമദാരകോ

സയമ്ഭുനോ ലച്ഛതി ദസ്സനം ഇതി,

തമത്ഥമഞ്ഞാ സമുപേച്ച തംകുലം

ത്വമാഹ പബ്ബജ്ജിതി ഭാഗിനേയ്യകം; ()

൧൬. ¶

നിരാമയം പഞ്ചമവാസരമ്ഹി സോ

വരോരസം വാസിതഗന്ധവാരിനാ,

പവത്തമാനേ ഭവനേ മഹാമഹേ

നഹാപയി ഭൂപതി ബന്ധുമജ്ഝഗോ; ()

൧൭.

പസത്ഥമന്വത്ഥഭിധാന മത്തനോ

കുമാരമാരോപയിതും പരോസതം,

സവേദവേദങ്ഗപഭേദകോവിദേ

ദ്വിജേ നിമന്താപയി സോ നരാധിപോ; ()

൧൮.

സുരിന്ദരൂപോ സുരമന്ദിരോപമം

തമിന്ദിരാധാരനരിന്ദമന്ദിരം,

ജനിന്ദസീഹോ’പഗതാ’വനീസുരേ

അമന്ദപൂജാവിധിനാ’ഭിരാധയി; ()

൧൯.

അനേനസിദ്ധാ സമതിംസപാരമീ-

സദത്ഥസമ്പത്തിപരത്ഥകാരിനാ,

തഥാ’ത്ഥ സങ്ഖാതധനം നിധാനഗം

ഇമമ്ഹി സിദ്ധം സഹജാതിയാ യതോ; (൫)

൨൦. ¶

ദ്വിജേഹി തന്തിബ്ബചനദ്വയാരഹം

സമാസസംഖിത്തപദത്ഥസംഹിതം,

സുതസ്സ സിദ്ധത്ഥ’ഭിധാനമത്തനോ

തതോ’ഭിവോഹാരസുഖായ കാരയി; ()

൨൧.

സുയാമരാമദ്ധജമന്തിലക്ഖണ-

സുഭോജകോണ്ഡഞ്ഞസുദത്തസഞ്ഞിനോ,

ഇമേ ദ്വിജാ രാജസുപൂജിതാ തദാ

വിചക്ഖണാലക്ഖണപാഠകാ’ഭവം; ()

൨൨.

സുഭാസുഭം പസ്സിയ ദേഹലക്ഖണം

വിഭാവയവ്ഹോ ഇതി തേസമബ്രുവി,

സമുക്ഖിപിത്വാ’ങ്ഗുലിപല്ലവദ്വയം

ജനാധിപം സത്തജനാ’ബ്രവും ദ്വിധാ; ()

൨൩. ¶

സചേ മഹാരാജ അഗാരമാവസേ

വരോരസോ തേ പരിചാരിതിന്ദ്രിയോ,

സമങ്ഗിഭുതോ രതനേഹി സത്തഹി

ഭവേയ്യ രാജാ വതചക്കവത്യ’യം; ()

൨൪.

മഹാദയോ’യം കരുണായ ചോദിതോ

ഘരാ’ഭിഗന്ത്വാ യദി പബ്ബജിസ്സതി,

ഭവേയ്യ ബുദ്ധോ’ഖിലഞേയ്യമണ്ഡലം

സയം അഭിഞ്ഞായ നഹേ’ത്ഥസംസയോ; ()

൨൫.

കണിട്ഠഭൂതോ വയസാ തദന്തരേ

പസത്ഥസത്ഥാ’വഗമേന ജേട്ഠകോ,

സമുക്ഖിപിത്വാ’ങ്ഗുലിമേകമബ്രുവി

ഇതീഹ കോണ്ഡഞ്ഞസമഞ്ഞഭുസുരോ; ()

൨൬. ¶

ഇമസ്സ വേനേയ്യജനാകതഞ്ജലീ

സമം ഫുസന്താനി വസുന്ധരാതലം,

സുഭാനി ഭോപാദതലാതി സബ്ബദാ

ഭജന്തി ഭത്യാ കമലാനിവാലിനോ; ()

൨൭.

ഇമസ്സ ഖേമന്തമസേസപാണിനോ

തിപട്ടകന്താരപഥാവതാരണേ,

സുസജ്ജിതം ചക്കയുഗംവ പാരമീ

രഥമ്ഹി പാദങ്കിതചക്കലക്ഖണം; ()

൨൮.

ഇമസ്സ ഭോ കമ്ബലഭേണ്ഡുകോപമം

സുമട്ടവട്ടായതപണ്ഹിമണ്ഡലം,

സദാ പദമ്ഭോജനിവാസലക്ഖിയാ

തനോതി പീനത്ഥനപിണ്ഡവിബ്ഭമം; ()

൨൯. ¶

ഇമസ്സ ദീഘങ്ഗുലിപന്തി വട്ടിത-

മനോസിലാലത്തകവത്തികോപമാ,

വിഭാതി ഭോ ബാഹുലതായ പാരമീ-

ലതായ വാ നൂതനപത്തപന്തിവ; ()

൩൦.

ഇമസ്സ പാരേവടപാദ പാടലാ

സപാണിപാദാ തളുണാതികോമലാ,

ഉളാരപൂജാവിധിസമ്പടിച്ഛനേ

പവാളപാതി’വ സമുല്ലസന്തി ഭോ; ()

൩൧.

ഇമസ്സരൂപസ്സിരിമന്ദിരോദരേ

സമപ്പമാണാഭിനവങ്ഗുലീഹി ഭോ,

പദിസ്സരേ ജാലകവാടസന്തിഭാ

സപാണിപാദാ തതജാലലക്ഖണാ ()

൩൨. ¶

ഇമസ്സ ഉസ്സങ്ഖപദസ്സ ഗോപ്ഫകാ

പദമ്ബുജാനം ചതുരങ്ഗുലോപരി,

പതിട്ഠിതാ പുണ്ണഘടേസുകന്ധരാ-

വിലാസമാലിങ്ഗിയ രാജഭാസരേ; ()

൩൩.

ഇമസ്സ ദേഹജ്ജുതിവാരിപൂരിത-

സരീരകേദാരഭവാ ഫലത്ഥിനോ,

സുരത്തസാല്യോദരസന്നിഭാ സുഭാ

ദുവേണിജങ്ഘാ അഭിപീണയന്തീ ഭോ; ()

൩൪.

ഇമസ്സ ഭോ ജാനുയുഗം പരാമസം

അനോനമന്തോ ഠിതകോ മഹാഭുജോ,

സഹത്തനാ സമ്ഭവബോധിസാഖിനോ

വിസാലസാഖായ വിലാസമാദിസേ; ()

൩൫.

ഇമസ്സ കോസോഹിതവത്ഥഗുയ്ഹകോ

അഭിന്നകോകാസകകോസകോസഗോ,

അനഞ്ഞസാധാരണതാദിനാ’യതിം

അനങ്ഗസങ്ഗാമപരമ്മുഖോ സിയാ; ()

൩൬. ¶

ഇമസ്സ ഭോ ഗോതമഗോത്തകേതുനോ

കലേവരേ കഞ്ചനസത്തിഭത്തചോ,

സുവണ്ണവണ്ണോ ജിനചീവരസ്സപി

തനോതി സോഭം ഘനബുദ്ധരംസിനോ; ()

൩൭.

ഇമസ്സ ജമ്ബോനദീപിഞ്ജരായ ഭോ

സിരിസപുപ്ഫസ്സുകുമാരചാരിയാ

രജോനുമത്തം ഛവിയാ നലിമ്പതേ

സരോജപത്തേരിവ വാരിബിന്ദവോ; ()

൩൮.

ഇമസ്സ ലോമാനി കലേവരേ വരേ

വിസും വിസും കൂപഗതാനി സൂനുനോ,

വിലുമ്പരേ രൂപവിലാസലക്ഖിയാ

മനോരമം ഭോ കമണികഞ്ചുകസ്സിരിം; ()

൩൯. ¶

ഇമസ്സ ഉദ്ധഗ്ഗമുഖം മുഖസ്സിരിം

പദക്ഖിണാവത്ത മപേക്ഖിനോ യഥാ,

തിരോകരേ രോമവിതാന മിന്ദിരാ-

നികേതനിന്ദീവരകാനനസ്സിരിം; ()

൪൦.

ഇമസ്സ ഭോരാജ സരോജയോനിനോ

യഥോജുഗത്തം ഉജുഗത്തമായതിം,

അനഞ്ഞസാമഞ്ഞഗുണാവകാസതോ

പജാഭിപൂജാവിധിഭാജനം സിയാ; ()

൪൧.

ഇമസ്സ സത്തുസ്സദലക്ഖണം സുഭം

സമംസമദ്ദിട്ഠസിരാവലിം സദാ,

ദധാതി ഭോ പാരമിധമ്മസിപക്പിനോ

സുധന്തചാമീകരപിണ്ഡവിബ്ഭമം; ()

൪൨. ¶

ഇമസ്സ പുണ്ണോഭയകായഭാഗിമം

മിഗിന്ദപുബ്ബദ്ധസരീരലക്ഖണം,

കുദിട്ഠിവാദീഭസിരോവിദാരണേ

നരിന്ദസാമത്ഥിയമുബ്ബഹേ നകിം; ()

൪൩.

ഇമസ്സു’പേതോ ഘനമംസവട്ടിയാ

ചിതന്തരംസോ മുദുചാരുപിട്ഠിയം,

ഭവണ്ണവാ കഞ്ചനപച്ചരിസിരം

തനോതി സത്തുത്തരണേ നരാധിപ; ()

൪൪.

ഇമസ്സ നിഗ്രോധമഹീരുഹസ്സിവ

സമപ്പമാണോ പരിമണ്ഡലോപ്യ’യം,

കദാചി ദുക്ഖാതപഖിന്നദേഹിനം

പരിസ്സമം ഭോ പജഹേ ഭവഞ്ജസേ; ()

൪൫. ¶

ഇമസ്സ രാജിത്തയരഞ്ജിതോ’ത്തരിം

കരീയമാനു’ത്തമധമ്മനിസ്സനോ,

സുമട്ടവട്ടോ സമവത്തഖന്ധകോ

മുതിങ്ഗഖന്ധോരിവ രാജ രാജതേ; () (സിലേസ ബന്ധനം)

൪൬.

ഇമസ്സ ഭോ സത്തസഹസ്സസമ്മിതാ

യഥാ’മതജ്ഝോഹരണാഭിലാസിനോ,

രസഗ്ഗസാ സന്തി രസാദനുമ്മുഖാ

രസഗ്ഗസഗ്ഗീ’ത്യ’ഭിധീയതേ തതോ; ()

൪൭.

ഇമസ്സ’നുബ്യഞ്ജനതാരകാകുലേ

അനന്തരൂപായതനമ്ബരോ ദരേ,

വിരോചതേബാരസമീസസിരിവ

നരിന്ദസീഹസ്സഹനൂപമാഹനൂ; ()

൪൮. ¶

ഇമസ്സ താളിസതിദന്തപന്തി ഭോ

പഹൂതജിവ്ഹാരഥികം ചരന്തിയാ,

മനുഞ്ഞവാണിവനിതായ തത്വതേ

പസത്ഥമുത്താവലിലീലമായതിം; ()

൪൯.

ഇമസ്സ ജവ്ഹാവരകണ്ണികാവഹേ

മുഖമ്ബുജേ സച്ചസുഗന്ധവാസിതേ,

സമപ്പമാണാ ദസനാവലീ സുഭാ

വിഭാതി കിഞ്ജക്ഖതതീവ ഭൂപതീ; ()

൫൦.

ഇമസ്സ ഭോ ഖണ്ഡിതസങ്ഖപണ്ഡരാ

ദ്വിജാവലീ നിബ്ബിവരന്തരായതിം,

സമുബ്ഭവായുത്തിലതായ തായതി

മുഖാലവാളേ മുകുലാവലിസ്സിരിം; ()

൫൧. ¶

ഇമസ്സ പീണാനനചന്ദചന്ദികാ

സുസുക്കദാഠാവലി സച്ചവാദിനോ,

പദിസ്സതേ ധമ്മതളാകകീളനേ

കതാഭിലാസാരിവഹംസമാലിനീ; ()

൫൨.

ഇമസ്സ ചാനുത്തരധമ്മദേസനാ-

തരണ്യമാലോലലകാരരൂപിനീ,

പഹൂതജിവ്ഹാ ഭവസാഗരാ’യതിം

നരിന്ദ പാരം ജനതാ’വതാരയേ; ()

൫൩.

ഇമസ്സ ഭോ ബ്രഹ്മസരോപമോ സദാ

സഹസ്സധാ’യം കരവീകരാവതോ,

മനോഹരട്ഠങ്ഗസമങ്ഗിസുസ്സരോ

സസോതകാനം മണികുണ്ഡലായതേ; ()

൫൪. ¶

ഇമസ്സ നീലം നയനുപ്പലഞ്ചയം

നിരൂപമേ രൂപവിലാസമന്ദിരേ,

നിരോപിതം ഭോ മണിസീഹപഞ്ജര-

ദ്വയംവ ഭാസേ കുസലേന കേനചി; ()

൫൫.

ഇമസ്സ പാഠീനയുഗം’വ ദിസ്സതേ

വിസിട്ഠരൂപായതനാപഗാസയം,

സുഭം ഗവച്ഛാപവിലോചനോപമം

മണിപ്പഭം ഗോപഖുമദ്വയം സദാ; ()

൫൬.

ഇമസ്സാ ഉണ്ണാ ഭമുകന്തരുബ്ഭവാ

ളാടമജ്ഝോപഗതാ വിരോചതി,

യദത്ഥി സഞഝാഘനരാജിമജ്ഝഗം

സസങ്കഹീനം സസിമണ്ഡലം തഥാ ()

൫൭. ¶

ഇമസ്സ ഉണ്ഹീസകസീസലക്ഖണം

സധമ്മരജ്ജിസ്സരിയം അനാഗതേ,

കരിയമാനസ്സ ഹി ചക്കവത്തിനോ

ദധാതി ഉണ്ഹീസകസിസവിബ്ഭമം; ()

൫൮.

ഇമസ്സ ഭുമിസ്സര സുപക്പതിട്ഠിത-

പദങ്കിതേ ചക്കയുഗമ്ഹി ദിസ്സരേ,

അരാസഹസ്സാനി ച നേമിനാഭിയോ

തിവട്ടരേഖാ സിരിവച്ഛകാദയോ; ()

൫൯.

ഇമേഹി ബത്തിംസതിലക്ഖണേഹി ഭോ

അസീത്യനുബ്യഞ്ജനലക്ഖണേഹി’പി,

സമുജ്ജലന്തോ പുരിസാസഭോത്യയം

ഭവേയ്യ ബുദ്ധോ ഭവബന്ധനച്ഛിദോ; ()

൬൦. ¶

സസോതമാപാഥഗതായ താവദേ

ദ്വിജസ്സ വിത്ഥാരകഥായ ചോദിതോ,

അപുച്ഛി രാജാ കിമയം സമേക്ഖിയ

അനാഗതേ ബ്രാഹ്മണ പബ്ബജിസ്സതി; ()

൬൧.

കദാചി ഉയ്യാനഗതോ മഹാപഥേ

ജരാരുജാമച്ചുവിരൂപദസ്സനം,

വിധായ നിബ്ബിന്തമനോ ഭവത്തയേ

തപോധനം പസ്സിയ പബ്ബജിസ്സതി; ()

൬൨.

ഇതിഹ വത്വാന സകംസകം ഘരം

തതോ’പഗന്ത്വാ’ദ്ധനിമിത്തപാഠകാ,

മഹല്ലകാ’ദാനി മയന്തി സുനവോ

തമാനുപബ്ബജ്ജിതുമോവദിംസു തേ; ()

൬൩. ¶

ദ്വിജേസു വുദ്ധേസു മതേസു സത്തസു

അയംഹി കോണ്ഡഞ്ഞസമവ്ഹയോ സുധീ,

മഹാപധാനം പുരിസാസഭോ’ധുനാ

കരോതി സുത്വാ കരുണായ ചോദിതോ; ()

൬൪.

സമാനലദ്ധിഹി കുലേസു തേസു ഹി

ചതുഹി വിപ്പേഹി സഹ’ന്തപഞ്ചമോ,

അഥോ’രുവേലം ഉപഗമ്മ പബ്ബജി

ഭവിംസു തേപഞ്ചി’ധ പഞ്ചവഗ്ഗിയാ; ()

൬൫.

കദാചി ലദ്ധാ പരിയന്തസാഗരം

ഇമം ചതുദ്ദീപികരജ്ജമത്രജം,

ജിതാരിവഗ്ഗം വിചരന്തമമ്ബരേ

കരോമി പച്ചക്ഖമഹന്തി ചിന്തിയ; ()

൬൬.

നിമിത്തരൂപക്ഖിപഥപ്പവേസനം

നിവാരണത്ഥം തനിജരാജസൂനുനാ,

നരാധിപോ സോ പുരിസേഹി സബ്ബഥാ

ദിസാസു രക്ഖാവരണം അകാരയി; ()

൬൭. ¶

അയം കുമാരോ യദി ചക്കവത്തിവാ

ഭവേയ്യ സമ്ബോധിപദം ലഭേയ്യവാ,

സകേകുലേ ഖത്തിയബന്ധവേഹി സോ

പുരക്ഖതോയേവ ചരിസ്സതം ഇതി; ()

൬൮.

കുമാരനാമട്ഠപനമ്ഹി വാസരേ

സഹസ്സമത്തേസു കുലേസ്വ’സിതിയാ,

അദാസി പച്ചേകജനോ പടിസ്സവം

പദാതുകാമോവ വിസുംവിസും സുതേ; ()

൬൯.

അസേസദോസാപഗതാ സുഖേധി താ

സുവണ്ണകുമ്ഭോരുപയോധരോ ന താ,

അനേകധാതീ വരവണ്ണഗബ്ബി താ

സപച്ചുപട്ഠാപയി തങ്ഖണേപി താ; ()

൭൦. ¶

തളാകതീരമ്ഹി തരങ്ഗഭാസുരേ

യഥേവ ഹംസ്യാ കലഹംസപോതകം,

മഹേസിയാ’ങ്കേ സയനേ സിതത്ഥരേ

സുവാസരേ ഭുപതി പുത്തമദ്ദസ; ()

൭൧.

അദിട്ഠപുത്താനനപങ്കജാ ചിരം

ലഹും പരിക്ഖീണവയോഗുണാ ഇതോ,

ചുതാ’വ മായാജനനി നിരാമയാ

ഉപാവിസി സത്തമവാസരേ ദിവം; ()

൭൨.

മഹേസിമായാഭഗിനീ തദാ മഹാ-

പജാപതിഗോതമിനാമരാജിനീ,

നിജം കുമാരം ഭരണായ ധാതിനം

വിധായ ഭാരം പടിജഗ്ഗി തം സയം; ()

൭൩. ¶

തദാ’ഭവും ദീപസിഖാ ജഗന്തയേ

കലേബരോ’ഭാസലവേന സുനുനോ,

വിനട്ഠതേജാരിവ രങ്ഗദീപികാ

വിമാനദിപേസു കഥാവകാ’ത്തനോ; ()

൭൪.

വിചിത്തഭുമ്മത്ഥരണേ അഭിക്ഖണം

സജന്നുകേഹാ’ചരി മന്ദിരോദരേ,

മഹാവനസ്മിം മണിവാലുകാതലേ

വിജമ്ഭമാനോരിവ സിഹപോതകോ; ()

൭൫.

സുതസ്സ കീളാപസുതസ്സ മന്ദി രേ

ഭമന്തബിമ്ബം മണിദപ്പണോദ രേ

നിബദ്ധമദ്ദക്ഖി ചരന്തമമ്ബ രേ

യഥേവ ചക്കം രതനം മഹീഭു ജോ; ()

൭൬. ¶

തദങ്ഘിവിഞ്ഞാസവസേന ഭുമിയാ

വജന്തമങ്കോ’പനിധായ ഭുമിപോ,

തദാ’ഭിനിച്ഛാരിത മാസഭിം ഗിരം

ഇദാനി മം സാവയ പുത്തമബ്രുവി; ()

൭൭.

നിബദ്ധമന്തോമണിവേദികാതലേ

മുഖേന്ദുബിമ്ബുദ്ധരണേ പയോജയം,

സയം പലമ്ഭേസി അമച്ചസൂനവോ

വയേന മന്ദോ’പി അമന്ദബുദ്ധിമാ; ()

൭൮.

ഉളാരസോകം പിതുചിത്തസമ്ഭവം

തിലോകദീപോ നിജപുഞ്ഞതേജസാ,

തമോപബന്ധം ഭുവനോ’ദരുബ്ഭവം

നിരാകരി ബാലരവീ’വ രംസിനാ; ()

൭൯.

വികിണ്ണലാജാകുസുമാകുലഞ്ജസേ

വിതാനരങ്ഗദ്ധജനിബ്ഭരമ്ബരേ,

പുരേ തഹിം മങ്ഗലകിച്ചസമ്മതം

കദാചി രഞ്ഞോ ഭവി വപ്പമങ്ഗലം; ()

൮൦. ¶

സുഗന്ധമാലാഭരണാദിമണ്ഡിത-

പസാധിതാ കാപിലവത്ഥവാ നരാ,

സകിങ്കരാ കമ്മകരാ’പി കപ്പിതാ

തതോ തതോ സത്തിപതിംസു തം കുലം; ()

൮൧.

മഹച്ചസേനായപുരക്ഖതോഹിസോ

ഉളാരരാജിദ്ധിസമുജ്ജലംതതോ

പയാസികമ്മന്തപദേസമത്രജം

കുമാരമാദായപുരിന്ദദോപമോ; ()

൮൨.

ഛണമ്ഹി തസ്മിം മനുവംസകേതുനോ

മനോരമം മങ്ഗലനങ്ഗലാദികം,

സുവണ്ണപട്ടേഹി പരിക്ഖടംക മഹാ-

ജനസ്സ’പീ രൂപിയപട്ടഛാദിതം; ()

൮൩. ¶

വിസാലസാഖാകുലജമ്ബുസാഖിനോ

വിധായ ഹേട്ഠാ സയനേ മഹാരഹേ,

നിജം കുമാരം സജനോ ജനാധിപോ

സമാരഹീ സമ്പതി വപ്പമങ്ഗലം; ()

൮൪.

കുമാരരക്ഖാവരണായു’പട്ഠിതാ

തമുസ്സവം ധാതിജനാ വിപസ്സിതും,

അപക്കമിത്വാ ബഹി സാണിതോ ഖണം

പമത്തരൂപാ വിചരിംസ്വി’തോചിതോ; ()

൮൫.

പരിഗ്ഗഹേത്വാ’നമപാന മാസനേ

നിസജ്ജ പല്ലങ്ക മലത്ഥ ബന്ധിയ,

ജിനങ്കുരോ നീവരണേഹി നിസ്സടം

വിവേകജം ഝാനമഗാധബുദ്ധിമാ; ()

൮൬. ¶

വിപസ്സ പുത്തസ്സു’പവേസനം തഹിം

ദുമസ്സ ഛായായ നിവത്തതം തഥാ,

പവന്ദി രാജാ പടിഹാരികാകഥാ-

പചോദിതോപുത്തമുപേച്ച തങ്ഖണേ; ()

൮൭.

കലാസു വുജ്ജാസു ച പുത്തമത്തനോ

വിനേതുകാമോ വിനയക്ഖമം പിതാ;

പസത്ഥസത്ഥന്തരപാരദസ്സിനം

കദാചി വിപ്പാചരിയം കിരാ’നയി; ()

൮൮.

സമപ്പിതം തം ഗുരുനോ കരമ്ബുജേ

സദേവലോകസ്സ ഗുരും സഗാരവം,

മഹീസുരോ സോ ജലബിന്ദുനാ യഥാ

സുദുത്തരാഗാധമഹോദധീരസം; ()

൮൯. ¶

സവണ്ണഭേദം സനിഘണ്ടുകേടുഭം

അഥബ്ബബേദേനി’നിഹാസപഞ്ചമം,

തിവേദമുദ്ദേസപദേന ദുദ്ദസം

തഥാ കലാസിപ്പതം നിബോധയീ; ()

൯൦.

അനഞ്ഞസാധാരണപുഞ്ഞവാസനാ-

വിധൂതസമ്മോഹവിസുദ്ധബുദ്ധിനോ,

സമത്തവിജ്ജാ സകലാകലാ ധിയാ

കലമ്പി നാലം ബഹുഭാസനേന കിം; ()

൯൧.

ന കേവലം തസ്സ കലേബരം ബഹി

വിഭാതി ബത്തിംസതിലക്ഖണേഹി ഭോ,

ഭുസം തദബ്ഭന്തരവത്ഥു ദിപ്പതേ

സുബുദ്ധസത്ഥന്തരലക്ഖണേഹീ’പി; ()

൯൨. ¶

തിലോചനസ്സാ’പി തിലോകചക്ഖുനോ

അയം വിസേസോ നയനേഹി ദിസ്സതേ,

ലലാടനേത്തോ പുരിമോ നസോഭതി

പരോ’വ അബ്ഭത്തരഞാണലോചനോ; ()

൯൩.

അനുബ്ബജന്തോ നവയോബ്ബനസ്സിരിം

യസോപബന്ധേന സകേ നികേതനേ,

പവഡ്ഢി ധീരോ സകലം കലാന്തരം

കലാനിധീ രംസിചയേനി’വ’മ്ബരേ; ()

൯൪.

ഉപഡ്ഢഗണ്ഡാഹിതദാഠികായ സോ

യസോധനോ സോളസവസ്സികോ യദാ,

കപോലഫുട്ഠഞ്ജനദാനരാജിയാ

കരി യഥാ ബാലദസം വ്യതിക്കമി ()

൯൫. ¶

തദാ നരിന്ദോ സുരമന്ദിരോ’പമം

ഉതുത്തയാനുച്ഛവികം മനോരമം,

പയോജയിത്വാന പവിണസിപ്പികേ

സുതായ കാരാപയി മന്ദിരത്തയം; ()

൯൬.

നിസിതസമ്ബാധതലം നിവാരിത-

സരോനിലം ഫസ്സിതസിഹപഞ്ജരം,

മഹിവതംസം നവഭുമികം ഘരം

ബഭുവ രമ്മം ഭുവി രമ്മനാമികം; ()

൯൭.

സസികര’മ്ഭോധരരാവനിബ്ഭര-

വിതാന മുഗ്ഘാടകവാടബന്ധനം,

സുരമ്മനാമം ഹതഘമ്മമിന്ദിരാ-

നിവാസരമ്മം ഭവി പഞ്ചഭൂമികം; ()

൯൮.

അഹിണ്ഹസിതുണ്ഭഗുണേഹി പാവുസേ

സുഖാനുലോമം സമസത്തഭുമികം,

സുഫസ്സിതാ’ഫസ്സിതസിഹപഞ്ജരം

സുഭം സുഭം നാമ നികേതനം ഭവി; ()

൯൯. ¶

വയോനുപത്തസ്സ നരിന്ദസുനുനോ

ഉളാരരാജിദ്ധിവിലാസദസ്സനേ,

കതാ’ഭിലാസോ ജനകോ ജനാധിപോ

പദാതുകാമോ നിജരജ്ജസമ്പദം; ()

൧൦൦.

വസന്തി ചേ യോബ്ബനഹാരിദാരികാ

നരിന്ദസന്ദേസഹരേഹി പേസയി

സ സാകിയാനം സചിവേഹി സാസനേ; ()

൧൦൧.

നിവേദയും യോബ്ബനഗബ്ബിതസ്സ തേ

നകിഞ്ചിസികപ്പായതന’ന്തദസ്സിനോ,

സുതസ്സ ദാരാഭരണായ ധീതരോ

കഥന്നു ദസ്സാമ മയന്തി ഖത്തിയാ; ()

൧൦൨. ¶

സുതേന തം രാജസുതേന ചോദിതോ

പിതാ ചരാപേസി പുരമ്ഹി ഭേരിയോ,

മമ’ത്രജോ കാഹതി സിപ്പദീപനം

ഇതോപരം സത്തമവാസരേ ഇതി; ()

൧൦൩.

വരോ കുമാരോ ഹി കുമാരവിക്കമോ

കലാപസന്നദ്ധ കലേബരോ തദാ,

വിപസ്സതം ബന്ധുജനാനമോസരി

അനപ്പദപ്പോ രണകേളിമണ്ഡലം; ()

൧൦൪.

ധനുദ്ധരോ സോ പഠമം സകേ ഭുജേ

സഹസ്സഥാമം സസരം സരാസനം,

വിധായ പോഠേസി ജിയം വസുന്ധരാ-

വിദാരണാകാരമഹാരവം രവി; ()

൧൦൫. ¶

ചതുദ്ദിസാ’ധരധനുദ്ധരാ മമം

കരോന്തു ലക്ഖം നിജഖാണപത്തിയാ,

ഇതീഹ വത്വാ സരവാരണേന സോ

അഭുതപുബ്ബം സരസിപ്പമാഹരി; ()

൧൦൬.

ചതുദ്ദിസായം ചതുരോ ധനുദ്ധരേ

മമേ’കബാണേന ഹണാമ’ഹം ഇതി,

അകാസി തദദീപയമഞ്ഞഥാ’ബ്ഭുതം

സ ചക്കവേധവ്ഹയസിപ്പദീപനം; ()

൧൦൭.

സരേഹി വേണ്യാ’യതയട്ഠിരജ്ജുകം

സരേഹി ചാ’രോഹണമണ്ഡപാലയം,

സരേഹി പാകാരതളാകപങ്കജം

സരേഹി വസ്സം ഇതിസിപ്പമാഹരി; ()

൧൦൮. ¶

മഹാസത്തോ ലോകപ്പഭവമസമം സിപ്പജാതം ജനാനം

തദാ സംദസ്സേസി മുദിതഹദയാ സാകിയാ ദാരികായോ,

ഉപട്ഠാപേസും താ സുരതിരതിസങ്ഗാമചതുരാ

സഹസ്സാനം താളിസതിപരിമിതാ നാടികാ’സും ഘരേസൂ; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദ ദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദൂരേനിദാനേ ലക്ഖണപടിഗ്ഗഹണ കുമാരസമ്ഭരണാദി പവത്തി പരിദിപോ അട്ഠമോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

ഇതി വിഹിതേ സതി സിപ്പദീപനസ്മിം

തദഭിമുഖേ’തരഖത്തിയാ’തിസൂരാ,

അപഗതമാനമദാഭവിംസുമഞ്ഞോ

(തരുണമിഗിന്ദമുഖേ)വ മത്തദന്തി; ()

൨.

വിജടിത സംസയബന്ധനോ പദാതും

സുമരിയ ദേവദഹമ്ഹി സുപക്പബുദ്ധോ,

നരപവരോ നിജധീതരം കുമാരിം

സുവിമല കോലിയവംസകഞ്ജഹംസിം; ()

൩.

തഹിമഥമന്തിവരേഹി മന്തയിത്വാ

നിഖിലപവത്തിനിവേദനായ ദൂതേ,

പഹിണി കവിവാഹമഹേ വിധിയതന്തി

തവ തനുജേന മമഞ്ഹി ധീതുകഞ്ഞാ; ()

൪. ¶

വലയിതതാരമുപട്ഠിതോ’ദയം തേ

ഹിമകരബിമ്ബമിവോ’പവിട്ഠപീഠം,

പരിവുതമന്തിഗണം പണമ്മ രാജം

കപിലപുരോപഗതാ തമത്ഥമാഹു;

൫.

അഥ പടിലദ്ധപടിസ്സവേനു’ദഗ്ഗാ

പദയുഗമഞ്ജലിപുപ്ഫമഞ്ജരീഹി,

സുമഹിയ തം പടിവേദയിംസു രഞ്ഞോ

സകവിസയം സമുപേച്ച രാജദൂതാ; ()

൬.

ഉഭയകുലമ്ഹി മഹീഭുജാ’ഞ്ഞമഞ്ഞം

പുനരപി മന്തിവരേഹി മന്തയിത്വാ,

വിസദമതീഹി നിമിത്തപാഠകേഹി

നിയമിതമങ്ഗലവാസരമ്ഹിതമ്ഹാ; ()

൭.

കനകവിതാനവിനദ്ധഹാരിഹാരം

കുസുമസമാകുലഹേമപുണ്ണകുമ്ഭം,

തിദിവവിമാനസമാനമുല്ലസന്ന-

രതനവിചിത്തവിവാഹമണ്ഡപഗ്ഗം; ()

൮. ¶

ഗഹിതവിതാനസിതാതപത്തകേതു-

ദ്ധജമണിവിജനിചരുചാമരേഹി,

പചുരജനേഹി കതുപഹാരമഗ്ഗേ

സുപരിവുതം ചതുങ്ഗിരനിധജിന്യാ; (൬)

൯.

വിവിധവിഭൂസണഭുസിതത്തഭാവം

അഭിനവപീനപയോധരാഭിരാമം,

ഹരിസിവികായ യസോധരം കുമാരിം

മണിഖചിതായ വിധായ ചാ’നയിംസു; ()

൧൦.

വലയിതമാലതിദാമഹേമമാലാ

പരിമലഭാവിതകുന്തലപ്പവേണി,

വിരളബകാവലിമപ്പവിജ്ജുരാജിം

ജലധരമാലമജേസി കോമലായ ()

൧൧. ¶

നിരവധിരൂപനഭോതലമ്ഹി തസ്സാ

ജനമനകുന്ദവികാസനം ബഭാസ,

കുടിലതരാലകകാലമേഘരാജി-

ജടിതലലാടതലദ്ധചന്ദബിമ്ബം; ()

൧൨.

മിഗമദകുങ്കുമഗന്ധപങ്കലിത്തോ

കുലവധുയാ തിലകോ ലലാടമജ്ഝേ,

മകരധജേന നിരോപിതോരി’വാ’സി

തിഭുവനഭുതജയായ പുപ്ഫകേതു; ()

൧൩.

ജനനയനഞ്ജനരൂപസമ്പദായ

കുലമപദായ രരാജ നിമ്മദായ,

പരമസിരിം സരുസീരുഹാഭിരാമം

വദനമനങ്ഗസുവണ്ണദപ്പണാഭം; ()

൧൪. ¶

മണിഗണമണ്ഡിതകുണ്ഡലേഹി തസ്സാ

സവണ്യുഗം ഘടിതാവഗണ്ഡഭാഗം,

മനസിജസാകുണികേന ഖിത്തപാസ-

യുഗലമിവക്ഖിവിഭങ്ഗമാനമാസി; ()

൧൫.

സുവിമലകന്തിപബന്ധസന്ദനത്ഥം

നയനനദീനമുഭിന്നമന്തരാളേ,

കനകപണാളിസമപ്പിതേ’വ തായ

വരവദനായ രരാജ തുങ്ഗനാസാ; ()

൧൬.

നിരുപമരൂപവിലാസമന്ദിരസ്മിം

സജവനികാനി’വ സീഹപഞ്ജരാനി,

രുചിരവിലാസിനിയാ ലസിംസു പമ്ഭാ-

വലിസഹിതാനി സുനീലലോചനാനി; ()

൧൭. ¶

കനകകപാലനിഭം മനോഭവസ്സ

വിമലകപോലയുഗം സിനിദ്ധകന്നിം,

നവസസിമണ്ഡലപുണ്ഡരീകസണ്ഡ-

സസിരിമവരുന്ധിമനോഹരാധരായ; (൬)

൧൮.

സുചരിതപാരമിതാലതായ തായ

പരിണതരാഗലതായ ഭൂലതായ,

അധരയുഗം തരുണങ്കുരദ്വയം വാ

കിമിതി വിതക്കഹതോ’യമാസി ലോകോ; ()

൧൯.

കുലവധുയാ വദനാ’ലവാളഗബ്ഭേ

നവകലികാവലിഫുല്ലിതേ’വകിഞ്ചി,

സുമധുരവാണിലതായ മന്ദഹാസ-

ജ്ജുതിധവലി ദസനവലി രരാജ; ()

൨൦. ¶

കുവലയനീലവിലോലലോചനായ

മുഖകമലാ’ലികുലാനുകാരിനീഭു,

നയനമയൂഖഗുണേഹ’പാങ്ഗഭങ്ഗ-

നിസിത്സരേഹി അനങ്ഗചാപരൂപാ; ()

൨൧.

കലരവമഞ്ജുഗിരാ തിവട്ടരാജി

ഘനകുചഭദ്ദഘടായ കമ്ബുഗീവാ,

മധുരഗഭീരവിരാവ രങ്ഗലേഖം

അജിനി സുവണ്ണമുതിങ്ഗഭേരിസങ്ഖം; ()

൨൨.

അഭിനവപിനപയോധരോ’പധാനം

സുഖുമതരച്ഛവികോജവാഭിരാമം,

ഉരസയനം സമലങ്കതം വിയാ’സി

നിജപതിസങ്ഗമമങ്ഗലായ തായ; ()

൨൩. ¶

കുചകനകാ’ചലസമ്ഭവായ നാഭി-

കുഹരതടാഭിമുഖായ കന്തിനജ്ജാ,

ഛഠാരവലിത്തയമിന്ദിരോപമായ

അവഹരി തുങ്ഗതരങ്ഗപന്തികന്തിം; ()

൨൪.

മണിരസനാഗുണമന്ഥരായ തസ്സാ

ഘനകുചഭാരകിസോ കിസോദരായ,

ഹരിസിരിവച്ഛസുഹജ്ജമജ്ഝഭാഗോ

മദധനുമുട്ഠിവിലാസമാഹരിത്ഥ; ()

൨൫.

സരസിജതന്തുപവേസനാവകാസ

മവഹരി പീനപയോധരന്തരാളം,

നിജഗളഭാസുരഹാരനിജ്ഝരേഹി

കനകദരിമുഖവിബ്ഭമം യുവത്യാ; ()

൨൬. ¶

അവികലരൂപവിലാസസിന്ധുവേലാ

വിരലവിലഗ്ഗിനിയാക വിസാലസോണി,

പരിഹരി രാജകുമാരികായ തായ

കുസുമസരാഭവഭുമിഭാഗസോഭം; ()

൨൭.

കുലവധുയാ കമലാമലാനനായ

കുവലയകോമലനിലരോമരാജി,

ഭുസമഭിചുമ്ബി ഗഭിരനാഭിഗബ്ഭം;

കമലവിവായതമത്തഭിങ്ഗരാജി ()

൨൮.

രുചിരതരോരുയുഗം സുവണ്ണ രമ്ഭാ-

കരികരപീവരമിന്ദിരോപമായ,

ഭജി മകരദ്ധജരങ്ഗമന്ദിരസ്മിം

ഹരിമയഥമ്ഭയുഗസ്സിരിം രമായ; ()

൨൯. ¶

മദരയരൂപരസദ്വയം തുലായ

സുപരിമിതായ ചതുമ്മുഖേന തുല്യം,

നിജമിഹജാനുയുഗം പവാളപാതി-

യുഗലവിവാസി അവമ്മുഖോപനീതം; ()

൩൦.

വിസയവിതക്കതമാകുലം യുവത്യാ

മദനുപസങ്കമണേ മനോവിമാനം,

ജിതമദമത്തമയൂരകണ്ഠഭൂതി

ജലിതപദീപസിഖേ’വ ചാരുജങ്ഘാ; ()

൩൧.

മണിമയനൂപുരഭാസുരേഹി തസ്സാ

ചരണതലേഹി പരാജിതാനി ഥീനം,

മുഖപദുമാനിവ സങ്കുചന്തി മഞ്ഞേ

ഭമരഭരമ്ബുരുഹാനി കഞ്ജനീനം; ()

൩൨.

കരചരണങ്ഗുലിപല്ല’വഗ്ഗസാലീ-

ജലലവപന്തിനിഭാ’തികോമലായ,

അഭിനവതമ്ബനഖാവലീ ബഭൂവ

മകരധജസ്സ കതേ’വ പുപ്ഫപൂജാ; ()

൩൩. ¶

സപരിജനോ വനിതായ തായ സദ്ധിം

മണിഗണമണ്ഡിതമണ്ഡപപ്പദേസേ,

ദിനകരവംസധജസ്സ രാജപുത്ത-

സ്സുപഗമനം അപലോകയം നിസീദി; ()

൩൪.

പരിവുതബന്ധുജനേഹി രാജപുത്തോ

യഥരിവ ദേവഗണേഹി ദേവരാജാ,

സപദി തുരങ്ഗരഥം സമാഹിരൂള്ഹോ

തദഭിമുഖോ യസസാ ജലം പയാസി; ()

൩൫.

തഹിമുപഗമ്മ ഠിതസ്സ മണ്ഡപസ്മിം

പരിദഹിതു’ത്തരസാടകേന തസ്സ,

ഹരിമണിമണ്ഡനമണ്ഡിത’ത്തഭാവോ

ഹിമപടലേന ഹിമാചലോ രിവാസി; ()

൩൬. ¶

മണിമകുടേന നിവത്ഥകാസികേന

നരപതിസുനു സുമണ്ഡിതോ രരാജ,

സുരഭവനേന ച ഖീരസാഗരേന

കനകസിണേരുഗിരീ’വ നിച്ചലട്ഠോ; ()

൩൭.

നഭസി സമാകുലതാരകാവലീ’വ

ഉരസി വിരാജിതതാരഹാരപന്തീ,

നരപവരോ പിവി തായ രൂപസാരം

അമതമിവാ’യതലോചന’ഞ്ജലീഹി; ()

൩൮.

തദഹനി രാജകുമാരപുബ്ബസേല-

പ്പഭവവരാനനചന്ദമണ്ഡലേന,

മുകുളിതലോചനനീലനീരജായ

അഭവിമനോകുമുദാകരപ്പബോധോ; ()

൩൯. ¶

യുവതയുവാനമപേക്ഖതം ജനാനം

അനിമിസലോചനനീലകന്തിഗങ്ഗാ,

രുചിരവധൂഹി വിധൂതചാമരേഹി

അനിലവിലോലതരങ്ഗസാലിനീവ; ()

൪൦.

ഗഗനതലോപരി താരകാകുലമ്ഹി

യുവയുവതീനവചന്ദചന്ദികേവ,

നിചിതസുവണ്ണകഹാപണേ വരേജും

അഥമണിമണ്ഡപവേദികാതലമ്ഹി; ()

൪൧.

സകലകലാകുസലോ’പഗമ്മവിപ്പാ-

ചരിയഗണോ ജയമങ്ഗലായ തേസം,

സുപരിസമാപയി സബ്ബപുബ്ബകിച്ചം

സപദി പവസ്സി അഖണ്ഡലാവുജട്ഠി; ()

൪൨. ¶

കരതലതാമരസേസു കുണ്ഡികായ

മണിഖവിതായ പുരോഹിതോ ഉഭിന്നം,

സുഭമഭിസേകജലം നിപാതയം തേ

പുനഹിപയോജയി പാണിപീളണസ്മിം; ()

൪൩.

സുരധനുവിജ്ജുലതേ’വ വാരിവാഹം

രഥമഭിരുയ്ഹ ഗഹീരമന്ദഘോസം,

പരിവുതഖത്തിയബന്ധവേഹി തമ്ഹാ

കപിലപുരാ’ഭിമുഖാഭവും ഉഭോത തേ; ()

൪൪.

അഥ സമലങ്കതവീഥിമജ്ഝിഗാനം

വിവടനികേതനസീഹപഞ്ജരട്ഠാ,

അനിമിസലോചനപങ്കജോപഹാരം

ഭൂസമകരും കപിലങ്ഗനാ പസന്നാ; ()

൪൫. ¶

ഗമനവിലാസമുദിക്ഖതം ജനാനം

രുചിരസിരോപഹിത’ഞ്ജലീഹി ഭത്ത്യാ,

മണികലസപ്പിതപുപ്ഫമഞ്ജരീഹി

രചിതമിവോഭയവീഥിപസ്സമാസി; ()

൪൬.

തിഖിണവിലോചനബാണലക്ഖഭാവം

നിരുപമരൂപിനി കാമിനീഹി നീതേ,

പതിത’നുരാഗസരേഹിയേവ താസം

ഹദയവിദാരണമാസി തപ്ഫലം’വ; ()

൪൭.

കഥമപി കാപിലവത്ഥവാ അഹേസും

തദഹനി നിച്ചലലോചനുപ്പലേഹി,

കപിലപുരം തിദസാലയാവതിണ്ണാ

തിദസഗണാ’വ വിപസ്സനായു’ഭിന്നം; ()

൪൮. ¶

തിദിവപുരാ നിജവേജയന്തനാമ-

സുരഭവനം’വ സുജമ്പതീ സുജാതാ,

കപിലപുരാ പുനരാഗമിംസു തമ്ഹാ

പതിപതിനീ നിജരാജമന്ദിരം ദ്വേ; ()

൪൯.

ധരണിപതിസുതോ പത്തരജ്ജാഭിസേകോ

കപിലപുരവരേ തേസു തിസ്വാലയേസു,

അപരിമിതസുഖം തായ ബിമ്ബായ സദ്ധിം

സുചിരമനുഭവി ചന്ദബിമ്ബാനനായ; ()

൫൦.

വികചകമല (നന്ദീമുഖി) മഞ്ജുഭാണീ

തിവിധവയസി ദിബ്ബച്ഛരാരൂപസോഭാ,

അഗമി ഖയവയം സാ’പി ബിമ്ബാമഹേസി

സരഥ സരഥ സങ്ഖാരധമ്മസ്സഭാവം; ()

ഇതി മ്ബേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദൂരേനിദാനേ പാണിഗ്ഗഹമങ്ഗലുസ്സവപവത്തിപരിദീപോ. നവമോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

ഗുണമണിമണിമാ സോ ദേവരാജാ’വ രാജാ

സുഖമനുഭവമാനോ വാജിയാനേന യേന,

ഭമരഭരിതമാലാ മങ്ഗലുയ്യാനഭൂമി

തദവസരി കദാചി സാലിനീ (മാലിനീ) ഹി; ()

൨.

ഉപഗതസമയോ’തി ബുജ്ഝനത്ഥായ ബോധിം

സുമരിയ സുരപുത്താ ബോധിസത്തേ വജന്തേ,

ഭവവിരതിസമത്ഥം ദസ്സയും മാപയിത്വാ

ജരസകടസരൂപം ജിണ്ണരൂപംക വിരൂപം; ()

൩. ¶

കിമിദമിതിഹപുട്ഠോ ജിണ്ണരൂപം വിപസ്സ

വിമതിപരവസോ സോ സാരഥിം രൂപസാരോ,

നിജഹദയനിധാനേ ദേവതാചോദിതസ്സ

നിദഹി ധനമിവഗ്ഘം തസ്സധമ്മോപദേസം; ()

൪.

ഹരിതനളകലാപം മങ്ഗലുയ്യാനമഗ്ഗേ

യഥരിവ’ഹിമുഖട്ഠാ കുഞ്ജരി ഭഞ്ജമാനാ,

തഥരിവ’ഭിഭവന്തീ സബ്ബയോബ്ബഞ്ഞദപ്പം

ഖരതരജരതാ സാ അത്തപച്ചക്ഖഭൂതാ; ()

൫.

മുഖകുകവലയഗബ്ഭാ ഭട്ഠകിഞ്ജക്ഖസോഭാ

ഭവി കഠിനജരാരിഖണ്ഡദന്തട്ഠിപന്തി,

കുടിലപലിതജാതം തഞ്ജരായാ’ഭിസേകേ

സിരസി രചിതസേതച്ഛത്തസോഭം ബബന്ധ; ()

൬. ¶

അവിരളവലിയോ താ ജിണ്ണരൂപസ്സ ചമ്മേ

പഭവബലവതേജോധാതുവേഗുട്ഠിതാ’സും,

തരലസലിലപിട്ഠേ സേയ്യഥാപോ’ദധിസ്സ

തരലസലിലപിട്ഠേ സേയ്യഥാപോ’ദധിസ്സ

പലയപവനവേഗു’ത്തുങ്ഗകല്ലോലമാലാ ()

൭.

ഠിതമുപവനപന്ഥേ വങ്കഗോപാണസി’വ

അനുജുകമുജുഭുതം ദണ്ഡമോലുബ്ഭ ഭുമ്യാ,

നിജതരുണവിലാസം ലക്ഖമാപാദയന്തം

ധനുമിവ സഗുണം തം രൂപമദ്ദക്ഖി ധീരോ; ()

൮. ¶

ജിനിഅജഗരഭോഗേ ജിണ്ണനിമ്മോകഭാരം

തിലകവിബതചമ്മം തന്തിരോജത്തഭാവേ,

അപഗതഘനമംസോ ഫാസുകട്ഠിപ്പന്ധോ

അജിനിതിരവലേപം കുഡ്ഡദാരുപ്പബന്ധം; ()

൯.

വിഗതബലമദാദിം വിസ്സവന്തം സരീരേ

നവ്ഹി വണമുഖേഹി ഗുഥമുത്താദ്യ’സൂവിം,

വലിവിസമകപോലം കമ്പമാനുത്തമങ്ഗം

സുവിസദമതിനോ തം പസ്സതോ ജിണ്ണരൂപം; ()

൧൦.

ഭുവനമനവസേസം തസ്സു’പട്ഠാസി സമ്പ-

ജ്ജലിതമഥ ജരായാ’ദിത്തഗേഹത്തയം’വ,

അഹമപകി അനതീതോ ധമ്മമേതന്തി വത്വാ

ഭവനവനമഗഞ്ഛി ജാതിയു’ക്കണ്ഠിതത്തോ; ()

൧൧. ¶

പുനരുപവനമഗ്ഗം ഓഗഹന്തസ്സ രഞ്ഞോ

സുഖമനുഭവനത്ഥം ദേവതാമാപയിത്വാ,

പരപരിഹരനീയം ഘോരരോഗാവതിണ്ണം

അപരമപി വിരൂപം ദസ്സയും വ്യാധിരൂപം; ()

൧൨.

വിസദമതി വിമത്യാ സക്യവംസേകകേതു

കിമിമിവപലിപന്നം വച്ചപസ്സാവപങ്കേ,

പഭവബലവദുക്ഖം തം പരാധീനവുത്തിം

കിമിദമിതി പദിസ്വാ പാജിതാരം അപുച്ഛി; ()

൧൩.

വരമതി വരധമ്മം തേന സൂതേന വുത്തം

അമതമിവ പിബന്തോ സോതധാത്വഞ്ജലീഹി,

അഗമപി അനതിതോ ബ്യാധിധമ്മന്തി തമ്ഹാ

നിജഭവനവനം സോപാ’ഗ സംവിഗ്ഗരൂപോ; ()

൧൪. ¶

തദുപവനവിമാനം വാജിയാനേന നാഥേ

വജതി സതി കദാചി മാപയും ദേവതായോ,

സുണഖകുലലഗിജ്ഝാദീഹീവാ ഖജ്ജമാനം

നരകുണപസരീരം ഉദ്ധുമാതം പഠമ്ഹി; ()

൧൫.

പഭവകിമികുലാനം ചാലയം നീലവണ്ണം

വണവിവരമുഖേഹി ലോഹിതം പഗ്ഘരന്തം,

സകുണഗണ്വിതച്ഛിം മക്ഖികാമക്ഖിതങ്ഗം

സുമതി മതസരീരം അദ്ദസാ സാരഹീനം; ()

൧൬.

അഭിഗമി ഗമയന്തോ ഭാരതിം സാരഥിസ്സ

നിജസവണയുഗസ്മിം ഹേമതാഡങ്കസോഭം,

അഹമ്പി മരണം ഭോ നാതിവത്തോതി വത്വാ

വനമിവ മിഗരാജാ സക്യരാജാ വിമാനം; ()

൧൭. ¶

പുനപി സപരിസോ സോ യാനമാരുയ്ഹ ഭദ്രം

കതിപയദിവസാനം അച്ചയേനാ’ധിരാജാ,

കപിലപുരവരമ്ഹാ’നങ്ഗരങ്ഗാലയാഭം

തദുപവനമഗഞ്ഛി പഞ്ചബാണാഭിരൂപോ; ()

൧൮.

ഗുണമണി മണിവണ്ണം പത്തമാദായ പത്ഥേ

പനസസരസരാഗം വീവരംപാരുപിത്വാ,

ഠിതമവികലചക്ഖും നിമ്മിതം ദേവതാഹി

സുമതി സമണരൂപം ബുദ്ധരൂപം’വ പസ്സി; ()

൧൯.

തദഹനി വിബുധാ’ധിട്ഠാനതോ ഭാവനീയോ

യതിപതിരിവ സൂതോ അത്ഥധമ്മാനുസാസി,

സമണഗുണമനേകാദീനവം പഞ്ചകാമേ

തമവദി ഗമനസ്മിം ആനിസംസഞ്ച ഗേഹാ; ()

൨൦. ¶

കുഹനലപനമിച്ഛാജീവമോഹായ കുച്ഛി-

പരഹരണസമത്ഥം മത്തികാപത്തമസ്സ,

കര കമകലഗതം സോ പാരമീചോദിതത്തോ

വിസദമതി പദിസ്വാ സമ്പസാദം ജനേസി; ()

൨൧.

വികസിതകലികാലങ്കാരമുദ്ദാലസാല-

മിവ സമണവിലാസം ചീവരോഭാസമഗ്ഗേ,

നയനമധുകരാനം ഭാരമാധായ ധീരോ

നിജമനസി ജനേസി ചീവരേ സമ്പസാദം; ()

൨൨.

ഖണികമരണദുക്ഖാവട്ടമാബാധരാസി-

മകരനികരഭിമം തം ജരാവീചിവേഗം,

ഭവജലധിമഗാധം ജാതിവേലാവധിം സോ

അയമിവ പടിപന്നാ നിത്തരേയ്യുന്ത്യ’വേദി; ()

൨൩. ¶

സമണവദനപീനച്ചന്ദബിമ്ബോദയേന

വികസിതമനകുന്ദോ നന്ദനുയ്യാനസോഭം,

ഉപവനമഭീഗന്തും സന്ദനം ചാരയേ’തി

തദഹനി മനുജിന്ദോ സന്ദനാചാരിമാഹ; ()

൨൪.

വലയിതനളതാളീതാലഹിന്താലപന്തിം

മലയജതരുജായാസീതലം നിമ്മലാപം,

ഉപവനമവതിണ്ണോ നന്ദനം വാസവോ’വ

അകരി ദിവസഭാഗം സാധുകീളം സരാജാ; ()

൨൫.

ദസസതകിരണസ്മിം യസ്സ കിത്തിപ്പബന്ധ-

സരദജലദരാജിഛാദിതസ്മിം നഭസ്മിം,

ഉപരിസിരസി സേതച്ഛത്തസോഭം ഭജന്തേ

തദിയചരണലക്ഖ്യാ’ലങ്കരി വാപിതീരം; ()

൨൬. ¶

സരസിജവദനേഹി ഹംസപീനത്ഥനേഹി

കുവലയനയനേഹീ നീലികാകുന്തലേഹി,

മധുമദമുദിതാലീനൂപുരേഭാ’വരോധ-

ജനമിവ രമണീയം ഓതരി സോ തളാകം; () (സിലേസബന്ധനം)

൨൭.

വരയുവതിജനാനം കുമ്ഭഗമ്ഭീരനാഭി-

വിവരഗഹിതവാരി വാപി സാ രിത്തരൂപാ,

ഘനഥനജഘനാനം സങ്ഗമേനേ’തരാസം

പുനരഭവി കപപുണ്ണാ പീതിവിപ്ഫാരിനീവ; ()

൨൮.

അഭിനവരമണിനം ജാതുലജ്ജാതുരാനം

വിമുഖനയനമീനേ മീനകേതുപമേന,

ഉപവധിതുമീവഗ്ഗേ ഖിത്തജാലബ്ബിലാസം

ഖണമവഹരി രഞ്ഞാ വിദ്ധഹത്ഥമ്ബുധാരാ; ()

൨൯. ¶

നവജലകണികാലങ്കാരവത്താരവിന്ദാ

ഘനകുചകലഹംസാ കേസസേവാലനീലാ,

പതിമഥിതതരങ്ഗാകിണ്ണസുസ്സോണിവേലാ

സരസി സരസി’വാ’സി തത്ര കീളാതുരേ’കാ; ()

൩൦.

സസിരൂചിരമുഖീനം ഖോമവത്ഥന്തരീയേ

സനികമപനയന്തേ വിചീഹത്ഥേഹി രഞ്ഞാ,

രചിതനയനകന്തീ ബ്യന്ത ഗമ്ഭീരനാഭീ-

സരസിജപരിയന്താ നാളപന്തീരി’വാ’സി; ()

൨൯. ¶

നവജലകണികാലങ്കാരവത്താരവിന്ദാ

ഘനകുചകലഹംസാ കേസസേവാലനീലാ,

പതിമഥിതതരങ്ഗാകിണ്ണസുസ്സോണിവേലാ

സരസി സരസി’വാ’സി തത്ര കീളാതുരേ’കാ; ()

൩൦.

സസിരുചിരമുഖീനം ഖോമവത്ഥന്തരീയേ

സനികമപനയന്തേ വിവിഭണ്ഥേഹി രഞ്ഞാ,

രചിതനയനകന്തീ ബ്യന്ത ഗമ്ഹീരനാഹീ

സരസിജപരിയന്താ നാളപന്തിരി’വാ’സി; ()

൩൧. ¶

പുനരപി കുചകുമ്ഭഞ്ചന്ദഹാരേനിവാ’പേ

നിജഗളപരിമാണേ സന്നിമുഗ്ഗങ്ഗനാനം,

മലിനകമലിനീ സാ ലോചനേഹാ’നനേഹി

അഭവി ഭമരഭാര’മ്ഭോജസണ്ഡാ’കുലേ’ച; ()

൩൨.

മധുമദമധുപേഹി ഗീയമാനേഹി വിചി-

ഭുജസതപഹടാഹി സോണിഭേരീഹി ഥിനം,

ലലിതകമലസീസേ നച്ചമാനിന്ദിരായ

അജിനി ജലജിനീ സാ ദിബ്ബസങ്ഗീതസാലം; ()

൩൩.

തുഹിനകരമുഖീനം തന്തളാക’ന്തലിക്ഖേ

സുലലിതഭുജവല്ലീ വിജ്ജുലേഖാഭിരാമാ,

കുവലയവനരാജി നീലജീമുതരാജി

പതിനയനമയൂരേ കീളയന്തീ രരാജ; ()

൩൪. ¶

ഫുടകുവലയഹത്ഥം രാജഭംസേഹി ഖിത്തം

വിവിധമധുപഭുത്തം ധമ്മവേലാതിവത്തം,

യഥരിവ ഗണികം തം കഞ്ജനിം സോ ജനിന്ദോ

തദഹനി പരിഭുത്വാ’മന്ദമാനന്വ്ദമാപ; () (സിലേസബന്ധനം)

൩൫.

ചരണ’നുവജമാനബ്ബീചിസങ്ഖോഭതീരം

ജഹതി സതി തളാകം സാവരോധേ നരിന്ദേ,

സരസിവിരഹിനീസംരുദ്ധനിസ്സാസരൂപോ

മുദുസുരഭിസമീരോ മന്ദമന്ദം പവായി; ()

൩൬. ¶

പരിഭവി രവിബിമ്ബം തങ്ഖണത്ഥാചലട്ഠം

തഹിമുപലതലട്ഠോ ഭാനുവംസേകഭാനു,

അഥ സരസിവധൂനം കിഞ്ചിസങ്കോവിതാനി

സരസിജവദനാതി സോകദീനാനിവാ’സും; ()

൩൭.

അസിതനഭസി സഞ്ഝാമേഘമാലാവിലാസം

അഭിഭവിയ നിസിന്നേ തത്ര സക്യാധിനാഥേ,

തുവടമുപഗതാ തം കപ്പകാ’നേകവത്ഥാ-

ഭരണവികതിഹത്ഥാ ഭൂപതിം ഭൂസണത്ഥം; ()

൩൮.

രവികുലരവിനോ ഖോ ധമ്മതേജാഭിഭൂതോ

സുരപതി സുരപുത്തം വിസ്സകമ്മാഭിധാനം,

സപദി പഹിണി സമ്മാ ദിബ്ബവത്ഥാദിനാ ഭോ

തിഭുവനസരണം തം ഭൂസയസ്സൂ’തി വത്വാ; ()

൩൯. ¶

ഗഹിതമനുജവേസോ സോ’പസങ്കമ്മ സീസേ

സുഖുമപടസതേഹീ വേഠനഞ്ചാ’പി ദത്വാ,

മണികനകമയേഹി ഭൂസയി ഭൂസണേഹി

തദഹനി ഭവി സക്കോ ദേവരാജാ’വ രാജാ; ()

൪൦.

തിമിരഹമരഭാര’ക്കന്തപാചീനപസ്സം

മുകുലിതസതസഞ്ഝാമേഘപത്താവലീനം,

ഗഗനതലതളാകാധാരമന്ദാരനാളം

കമലമകുലസോഭം ഭാനുബിമ്ബം ബബന്ധ; ()

൪൧.

പഹിണി പിതുനരിന്ദോ സാസനം താവ തസ്സ

നിജതനുജകുമാരു’പ്പത്തിമാരോചയിത്വാ,

പമുദിതഭദയോ സോ ലേഖണാലോകനേന

അവദിതി മമ ജാതം ബന്ധനം രാഹുജാതോ; ()

൪൨. ¶

തദഹനിപിതുരഞ്ഞാ വുത്തവാക്യാനുരൂപം

തഹിമഖിലപദത്ഥം സദ്ദസത്ഥക്കമേന,

കരഹചീ മനുജിന്ദോ അയ്യകോ സങ്ഗഹേത്വാ

അവദിതി മമതത്താ രാഹുലോനാമഹോതം; ()

൪൩.

വനസുരവനിതാനം ലോചനിന്ദീവരേഹി

മഹിതസിരിസരിരോ ഭദ്രമാരുയ്ഹ യാനം,

സഭവനമഭിഗന്തും ഓസരി നാഗരാനം

സുവിമലനയനാലീതോരണാകിണ്ണവീഥിം; ()

൪൪.

വിവടമണികവാടോ’പന്തികട്ഠാ വിമാനേ

ജിതസുരവനിതാ’സി യാ പിതുച്ഛായ ധീതാ,

നയനകരപുടേഹി രൂപസാരം നിപീയ

സമിതരതിപിപാസാ സാ കിസാഗോതമീ ഥീ; ()

൪൫. ¶

ജിതമനസിജരൂപം ഈദിസം യേസമത്ഥി

തനുജരതനമദ്ധാ നിബ്ബുതാ സാ’പി മാതാ,

പിതുജഗതിപതീ സോ നിബ്ബുതോ സീതിഭൂതോ

നിജപിയഭരിയാ’പി നിബ്ബുതാ’ത്യേ’വമാഹ; ()

൪൬.

ഹദയഗതകിലേസേ നിബ്ബുതേ വൂപസന്തേ

യതിപതിരിവ ദിട്ഠോ നിബ്ബുതോ സോ’ഹമസ്മി,

ഇതി വരമതി സുത്വാ തായ ഗാഥം സുഗീതം

വിവിധനയവിഭത്തം തപ്പദത്ഥം അവേദി; ()

൪൭.

അഹമിതിപദമസ്സാ നിബ്ബുതിം സാവിതോ’സ്മി

സുമരിയ ഗരുഭത്യാ തായ ലക്ഖഗ്ഘമഗ്ഗം,

ധവലകിരണഭാരം ഭാസുരം ഹാരിഹാരം

പഹിണിയ ഭവനം സോ പാവിസി സാവരോധോ; ()

൪൮. ¶

മയമിവ വരബോധിം ബുജ്ഝമാനസ്സ ജാതു

മനസി വുപസമേ’തി തുയ്ഹമേകാദസഗ്ഗി,

ഉപഗമുമുപസന്തിം വ്യാകരോന്തീ’വ താവ

അപരദിസി വിനദ്ധാ’നേകസഞ്ഝാഘനാലീ; ()

൪൯.

അതുലധവജഛത്തം ധോതമുത്താവലീഹി

വലയിതമിവ രഞ്ഞോ തസ്സ സിഹാസനസ്മിം,

ഉദയസിഖരിസീസേ താവതാരാവലീഹി

പരിവുതമതിസോഭം ചന്ദബിമ്ബം ബഹാസ; ()

൫൦.

ഘനതരതിമിരേഹാ’വത്ഥരത്തേഹി ലോകേ

മസിമലിനവിലാസം തങ്ഖണേ ദസ്സയന്തി,

രജനികരകരേഹി വിപ്ഫുരത്തേഹി ഫീതാ

കതനവപരികമ്മേ’വാ’സി സാ രാജധാനി; ()

൫൧. ¶

ഹിമകരകരഭാരക്കത്തരത്തന്ധകാര-

ഗലിതതിമിരലേഖാകാരമാവീ കരോന്തി,

ഫുടകുമുദ വനേസു ചാസികുന്ദാടവീസു

സുമധുര മധുമത്താ ഭിങ്ഗമാലാ പമത്താ; ()

൫൨.

ജിതസുരപതിവേസോ ധമ്മചിന്താപരോ സോ

ജലിത മണിപദീപാലോകഭിന്നന്ധകാരേ,

നിജസിരിഭവനസ്മിം ഹേമസീഹാസനസ്മിം

നചിര മഭിനിസജ്ജീ പഞ്ചകാമേ വിരത്തോ; ()

൫൩.

സപദി തുരിയഹത്ഥാ നീലജിമുതകേസാ

കുവലയദലനേത്താ ചന്ദലേഖാലലാടാ,

വികചകമലവത്താ മേഖലാഭാരസോണീ

കുചഹരവിരളങ്ഗീ ചാരുവാമോരുജങ്ഘാ; ()

൫൪. ¶

കുമുദമുദകപോലാ കുണ്ഡലോലമ്ബകണ്ണാ

അവിവരദസനാലിമാലതീദാമലിലാ,

കനകരതനമാലാഭാരഗീവാ, ഭിരാമാ,

അഭിനവവനിതായോ നച്ചഗീതേസു ഛേകാ; ()

൫൫.

രഹദമിവപസന്നം നിച്ചലാസിനമിനം

സുമതിമുപനിസിന്നം സംവുതദ്വാരുപേതം,

തമഭിരതിനിരാസം ബുദ്ധഭാവാഭിലാസം

അഭിരമയിതുകാമാ ഓതരും രങ്ഗഭൂമിം; ()

൫൬. ¶

മണിമയവസുമത്യാ പാദസങ്ഘട്ടനേന

കനകവകലയഘോസം കാചി നിച്ഛാരയന്തീ,

ചലകിസലയലീലാ അങ്ഗുലി ചാലയന്തി

അനുലയമഭിനച്ചും ഹേമവല്ലീവിലാസാ; ()

൫൭.

നരപതിമുഖബിമ്ബംക ലക്ഖമാപാദയന്തീ

നയനഖരസരാനം രങ്ഗസങ്ഗാമഭൂമ്യാ,

ജിതകലരവവാണീ കാചി രാമാ ഭിരാമാ

സവണസുഭഗഗീതം ഗായമാനാ വിഭാസും; ()

൫൮.

ജിതസുരലലനായോകാവി പഞ്ചങ്ഗികാനി

തദഹനി തുരിയാനി വാദയും ലോലപാങ്ഗാ,

സവണമധുരവീണാ ഭേരിനാദേഹി താസം

ഗഗനതല മിവാ,സി പാവുസേ രങ്ഗഭൂമി; ()

൫൯. ¶

വരമതി രമണീനം തം മഹാഭൂതരൂപ-

പ്പഭവമിവവികാരം നച്ചമദ്ദക്ഖി താസം,

വിസമഭവകുടീരേ രാജരോഗാതുരാനം

അസുനിതുരിയരാവം ഗീതമട്ടസ്സരം,വ; ()

൬൦.

ഭുസമനഹിരതോ സോ നച്ചഗീതേസു താസം

സിരിസയനവരസ്മിം സീഹസേയ്യം അകാസി,

ഇതിഗഹിതവിഹേസാ ലദ്ധനിദ്ദാവകാസാ

സപദി മദനപാസാ താ നിപജ്ജിംസുനാരീ; ()

൬൧.

സഹകുമുദിനിയാ സോ സുത്തമത്തപ്പബുദ്ധോ

നിജസിരിസയനസ്മിം സന്നിസിന്നോ രജന്യാ,

ഗഹിതതുരിയഭണ്ഡേ തത്ഥതത്ഥോ, ത്ഥരിത്വാ

യുവതിജനമപസ്സി ദള്ഹനിദ്ദാഭിഭൂതം; ()

൬൨. ¶

അനിലചലകപോ ലാ കാചി ലാലം ഗിലന്തേ

ഗലിതബഹളഖേ ളാ കാചി ഖാദന്തി ദന്തേ,

ഭഗമപഗതചോ ളാ കാചി സംദസ്സയ ന്നേ

ഖലിതവചനമാ ലാ കാചി യംയം ലപന്തേ; ()

൬൩.

ഖിപിതമപി കരോന്തീ കാചി കാസന്തികാചി

ഇതി പചുരവികാരം നിസ്സിരികം അസാരം,

ഭവനമനവസേസം തസ്സു, പട്ഠാസി ദള്ഹം

നരകുണപവികിണ്ണം ആമകാളാഹണംവ; ()

൬൪.

തദഹനി തിഭവം ചാ,ദിത്തഗേഹത്തയം,വ

സുമരിയ വതഭോ, പസ്സട്ഠമോപദ്ദുതം ഭോ,

ഇതി പരമമുദാനം കവത്തയം തബ്ബിമുത്യാ

മനസി പുരിസസൂരോ സൂരഭാവം ജനേസി; ()

൬൫. ¶

സുരതചതുരരാമാരക്ഖസിവാസഭൂതേ

സിരിഭവനവനസ്മിം മോഹയന്തമ്ഹി ബാലേ,

അലമിതി മമ വാസോ ഹന്ദ നിക്ഖമ്മ തമ്ഹാ

തിഭവഭയവിമുത്തിം ഏസയിസ്സാമഹം,തി; ()

൬൬.

ഉപകമിയ വിമാനദ്വാരമുമ്മാരുപന്തേ

സയനുപരി നിപന്നം ഛന്നമുട്ഠാപയിത്വാ,

തമവദി അഭിഗന്തും കപ്പയിത്വം, നയേതി

പബലജവബലഗ്ഗം വാജിരാജം സരാജാ, ()

൬൭.

ഗതസതി ഹയസാളം തങ്ഖണേ ഛന്നമച്ചേ

സകപതിഗമനത്ഥം ഏസമം കപ്പനത്ഥോ,

അഗമിതി സഹജാതോ കത്ഥകോ വാജിരാജാ

അകരി വിപുലഹേസാരാവമാനന്ദഭാരോ; ()

൬൮. ¶

പവിസിയ സിരിഗബ്ഭം തേലദീപുജ്ജലന്തം

രതനഖചിതമഞ്ചേ ഗന്ധപുപ്ഫാഭികിണ്ണേ,

ധരണിപതിനിപന്നം ഹേമബിമ്ബോപമാനം

നിജതനുജകുമാരം പസ്സിബിമ്ബായസദ്ധിം; ()

൬൯.

യദി അഹമപനേത്വാ ദേവിയാ ഹത്ഥപാസം

മമ തനുജകുമാരം അങ്കമാരോപയാമി,

വദനജിതസരോജാ രാജിനീ വുട്ഠഹിത്വാ

വനമഹീഗമനം മേ വാരയേ ദുന്നിവാരം; ()

൭൦.

തനുജമുഖസരോജം ബുദ്ധഭൂതോ സമാനോ

നയനമധുകരാനം ജാതു കാഹാമിഭാരം,

സുമരിയ ചരണം സോ ഉദ്ധരന്തോ,വ മേരും

അവതരി ഭവനമ്ഹാ ഉക്ഖിപിത്വാ പവീരോ; ()

൭൧. ¶

കുവലയദലനേത്തഞ്ചന്ദമമ്ഹോജവത്തം

മദനരഥരഥങ്ഗാകാരസുസ്സോണിഭാരം,

കഥമവതരി ബിമ്ബാനാമദേവിം പഹായ

നരപതി ഭവനമ്ഹാ ഹേമബിമ്ബാഭിരാമം; ()

൭൨.

മരകതപടിമാഭം സമ്ഭവം സക്യവംസേ

സമുപചിതസുപുഞ്ഞം ലക്ഖണാകിണ്ണഗത്തം,

പജഹിയ സുകുമാരം രാഹുലാഖ്യം കുമാരം

കഥമവതരി പാദമന്ദമുക്ഖിപ്പ ധീരോ; ()

൭൩.

രിപുഗജമിഗരാജം ജമ്ബുദീപഗ്ഗരാജം

തദഹനി പിതുരാജം പുത്തസോകണ്ണവമ്ഹി,

കഥമമിതദയോ സോ നിദ്ദയോ പക്ഖിപിത്വാ

അവതരി ഭവനമ്ഹാക ഉദ്ധരിത്വാന പാദേ; ()

൭൪. ¶

സകലപഥവിചക്കം ചക്കവാളാവധിം സോ

അഭിവിജിയ അസത്ഥോ സത്തമേ വാസരമ്ഹി,

നരഹരി കതപുഞ്ഞോ ചക്കവത്തി അഹുത്വാ

കഥമവതരി തമ്ഹാ ഉക്ഖിപിത്വാന പാദേ; ()

൭൫.

അവതരിയ വിമാനാ അജ്ജ മം താരയത്വം

ത്വമപിതിഭവതോ)ഹം ഉത്തരേയ്യ’ന്തി വത്വാ,

തമഭിരുഹി ജനിന്ദോ വാജിരാജിന്ദ’മട്ഠാ-

രസരതനപമാണം ധോതസങ്ഖാവദാതം; ()

൭൬.

പവനതുരിതവേഗോ കന്ഥകോ വാജിരാജാ

യദഹനി പദസദ്ദം ചാ’പി ഹേസം കരേയ്യ,

നനു സകലപുരം സോ യാതി അജ്ഝോത്ഥരിത്വാ

തദഹനി കതസദ്ദം വാരയും ദേവതായോ; ()

൭൭. ¶

കരകമലതലേസു ദേവതാനിമ്മിതേസു

പനിഹിതപദവാരം അസ്സ മാരുയ്ഹ ധീരോ,

ലഹുമുപഗമി ഛന്നം വാലധിം ഗാഹയിത്വാ

ഥിരപിഹിതകവാടദ്വാരപാകാരുപന്തം; ()

൭൮.

യദി പിഹിതകവാടുഗ്ഘാടനം നാ’ഭവിസ്സാ

ഹയവരമപി ഛന്നാമച്ചമാദായ സോഹം,

അസരി പുരിസസിഹോ ഉപ്പതേയ്യന്തി അട്ഠാ-

രസരതതപമാണു’ത്തുങ്ഗപാകാരചക്കം; ()

൭൯.

തഥരിവ ഹയരാജാ ഛന്നനാമോ ച മന്തീ

വീരിയബലസമങ്ഗീ ചീന്തയും താവദേവ,

വിവരി തദധിവത്ഥാ ദേവതാ ചോദിതത്താ

പുരിസദസസതേനു’ഗ്ഘാടിയം ദ്വാരബാഹം; ()

൮൦. ¶

മമ വിസയമസേസം ഏസസിദ്ധത്ഥനാമോ

അഭിഭവിയ സുബോധിം ജാതു ബുജ്ഝിസ്സതീതി,

അഥ സുമരിയ മാരോ പാപിമാ’തീവകുദ്ധോ

പടിപഥമുപഗഞ്ഛി നിക്ഖമിത്വാ വിമാനാ; ()

൮൧.

തുരിതമഹിവജന്തേ മാരവേരിമ്ഹി മാരോ

അസിതനഭസി ഠത്വാ ഇത്ഥമാരോചയിത്ഥ,

വരപുരിസ ഇതോ ഖോ സത്തമേ വാസരമ്ഹി

ത്വമഹിവിജിയ ലോകം ഹേസ്സസേ ചക്കവത്തീ; ()

൮൨.

സുഖമനുഭവമാനോ ചക്കവത്തീ ഭവിത്വാ

ഘരമധിവസ ചക്കം വത്തയം യാവജീവം,

അമിതമതി തുവം മാ നിക്ഖമസ്സൂ’തി മാരോ

അഭിഗമനനിസേധം കാതുമിച്ചാനുസാസി; ()

൮൩. ¶

നമുവിലപിതവാചം സോതധാത്വഞ്ജലീഹി

സവിസമിവ പിബന്തോ തം തുവം കോ’സി പുച്ഛി,

പവനപഥഠിതോ’ഹം ഇസ്സരോ ദേവതാനം

നരവര വസവത്തീ പാപിമാ’ത്യേ’വ മാഹ; ()

൮൪.

സുരനരസരണോ സോ നിബ്ഭയോ ദിബ്ബചദ്ദ-

രതനജനനമദ്ധാ മാരജാനാമഹ’ന്തി,

പടിവചനമദാസി മാദിസോ ദുപ്പസയ്ഹോ

ഭവതി ദസസഹസ്സേഹാ’പി തുമ്ഹാദിസേഹി; ()

൮൫.

യദി മനസി സിയാ തേ കാമദോസബ്ബിഹിംസാ-

പഭുതിപരിവിതക്കോ താവജാനാമ’ഹന്തി,

പടിഘപരവസോ സോ കിഞ്ചിഓതാരപേഖോ

അനുപദമനുബന്ധി തസ്സ ഛായായഥേവ; ()

൮൬. ¶

പുനരഭിവജതോവാ’സാള്ഹിയാ പുണ്ണമായ

കപിലപുരവിഭൂതിം ദട്ഠുകാമമ്ഹി ജാതേ,

വസുമതി പരിവത്തീ ദസ്സയി അസ്സരഞ്ഞോ

പുരവരഭിമുഖട്ഠോ ചേതിയട്ഠാനഭുമിം; ()

൮൭.

സപദി ദസസഹസ്സിചക്കവാളേസു ദേവാ

തിഭുവനസരണസ്സാ’രക്ഖണേ വ്യാവടാസും,

മണികനകമയേഹി ദണ്ഡദീപാദികേഹി

അനിമിസതനയേ’കേ മഗ്ഗമാലോകയിംസു; ()

൮൮.

സുരഭികുസുമദാമോലമ്ബമാനബ്ബിതാന-

കനകകലസസേതച്ഛത്തകേതുദ്ധജേഹി,

തദഹിഗമനമഗ്ഗം ദേവതാ’ലങ്കരിംസു

ഭുവനകുഹരമാസി പുപ്ഫപൂജാഭിരാമം; ()

൮൯. ¶

ഗഗനമസനിഘോസച്ഛന്തമേവട്ഠസട്ഠി-

തുരിയസതസഹസ്സാരവവിപ്ഫാരമാസി,

മഹിതസുരഭിപുപ്ഫാകിണ്ണമഗ്ഗാവതിണ്ണോ

അതുരിതമഭിഗന്ത്വാ യോജനന്തിംസമത്തം; ()

൯൦.

വിമലസലിലപുണ്ണം ഫേണമാലാഭികിണ്ണം

വികചകമലരാജിം തുങ്ഗകല്ലോലരാജിം,

സസിരതരസമീരം വാളുകാകിണ്ണതിരം

സമുപഗമി അനോമാനാമഗങ്ഗം സവീരോ; ()

൯൧.

അസിതമണിതലാഭാ ഛന്ന കാ നാമികാ’യം

ഇതി വരമതി പുച്ഛി സോ അനോമാനദീതി,

തമവദി യദി തീരേ ഏത്ഥ’ഹം പബ്ബജേയ്യം

അതിവിയ സഫഖലാ മേ സാ അനോമാസിയാ’തി; ()

൯൨. ¶

രവികുലതിലകോ സോ പണ്ഹിയാ വാജിരാജം

സജവമദദി സഞ്ഞം തായ അട്ഠോസഭായ,

സുവിമലസലിലായാ’നോമഗങ്ഗായ തീരേ

തരണിരിവ ഠിതോ’സി ഉപ്പതിത്വാ തുരങ്ഗോ; ()

൯൩.

സിതപുലിനതലട്ഠോ തിണ്ഹധാരാ’സിഹത്ഥോ

വിസദമതി സമോളിം ചൂളമാദായ ദള്ഹം,

അലുനി സിരസി സേസാ ദ്വങ്ഗുലാ നീലകേസാ

ന തദുപരി പരൂള്ഹാ ദക്ഖിണാവത്തയിംസു; ()

൯൪.

അഭവി തദനുരൂപം ദാഠികാ മസ്സുചാ’പി

അയമുപരി സചാ’ഹം ഠാതു ബുദ്ധോ ഭവേയ്യം,

നഭസി ഖിപി സിഖം തം ഇച്ചധിട്ഠായ ധീരോ

പരിഭവിയ ഠിതാ സാ മേഘമാലാവിലാസം; ()

൯൫. ¶

സപദി സുരപുരമ്ഹാ ദേവരാജാഭി’ഗന്ത്വാ

തമഭിഹരിയ ചൂളം ചാരിചങ്ഗോടകേന,

രതനമയമുളാരം ചേതിയം മാപയിത്ഥ

സുരഗണമഹനീയം തത്ര ചൂളാമണിന്തി; ()

൯൬.

വിധിരഭവി സഹായോ യോ ഘടികാരനാമോ

അദദി സമണകപ്പംക സോ കപരിക്ഖാരമസ്സ,

ഗഹിതസമണവേസോ പുബ്ബബുദ്ധാ’വ നാഥോ

നഭസി ഖിപി നിവത്ഥം സാടകം സംഹരിത്വാ; ()

൯൭.

തമഭിഹരിയ ദുസ്സം പക്ഖിപിത്വാ സമുഗ്ഗേ

രതനമയമതുല്യം യോജനദ്വാദസുച്ചം,

അകരി പരഹിതത്ഥം ബ്രഹ്മലോകേക വിധാതാ

മകുടമണിമരിചീചുമ്ബിയം ചേതിയംസോ; ()

൯൮. ¶

പിതുനരപതിനോ ത്വം ഭുസണാദീനി ദത്വാ

ഇതി മമ വചനേനാ’രോഗ്യമാരോചയസ്സു,

സചിവമനുപലബ്ഭാ’ ദാനി പബ്ബജ്ജിതും തേ

പഹിണി ഹയസഹായം ഓവദിത്വാന ഛന്നം; ()

൯൯.

പടിപഥമവതിണ്ണോ ഗന്തുകാമോ സരട്ഠം

ധരണിപതിവിയോഗാ സോകനിബ്ബിദ്ധഗത്തോ,

തുരഗപതി ചവിത്വാ കന്ഥകോ ദേവപുത്തോ

ഭവി കനകവിമാനേ തങ്ഖണേതാവതിംസേ; ()

൧൦൦.

സകലവനസുരാനം അഞ്ജലിമഞ്ജരിഹി

മഹിതഞ്ചരണപീഠോ യേന പബ്ബജ്ജിതോ സോ,

തദവസരിഅനോമാനാമനജ്ജാ സമീപേ

വനമനുപിയനാമം അമ്ബരുക്ഖാഭിരാമം; ()

൧൦൧. ¶

സോ നിക്ഖമ്മ അഭിന്നഖത്തിയകുലാ നേക്ഖമ്മ ധമ്മാലയോ

ഭോഗക്ഖന്ധമുളാരചക്കരതനം ഉച്ചാരഭാരം വിയ,

ഓഹായാ’നുപിയമ്ബനാമവിപിനേ സത്താഹമജ്ഝാവസം

പബ്ബജ്ജാപടിലാഭസമ്ഭവസുഖം വേദേസി ബുദ്ധങ്കുരോ; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകല കവിജന ഹദയാനന്ദ ദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദൂരേ നിദാനേ മഹാഭിനിക്ഖമന പവത്തിപരിദീപോ ദസമോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

മന്ദാനിലേരിതതരുസണ്ഡമണ്ഡിതേ

തസ്മിം തപോവനഗഹണേ തപോധനോ,

ഭുത്വാ (പഭാവതി) വനദേവതാ യഥാ

ദിബ്ബം സുഖം സുഖമനഗാരിയം തതോ; ()

൨.

യോ സേനിയോ നരപതി മാഗധോ തദാ

യസ്മിം പുരേ വസതി പുരങ്ഗഭാസുരേ,

രാജഗ്ഗഹം തമഹിപവേസനത്ഥികോ

അദ്ധാനമോസരി സമതിംസയോജനം; ()

൩.

ചക്കങ്കിതസ്സിരിചാരണോ സുസഞ്ഞമോ

ദീഘഞ്ജസം വസി തദഹേന ഖേപയം,

രാജഗ്ഗഹം കപുരവരമിന്ദിരാലയം

സമ്പാവിസി ജിതഗജരാജഗാമി സോ; ()

൪. ¶

ഇന്ദാസുധാവലിവലയികതോ മഹാ-

മഗ്ഗമ്ഹി ജങ്ഗമ്മണിപബ്ബതോരിവ,

ഖത്തിംസലക്ഖണസമലങ്കതോ മഹാ-

വീരോ തപോനിധി യുഗമത്തദസ്സനോ; ()

൫.

ബോധാപയം ബുധജനമാനസമ്ബുജേ

അവ്ഹാപയം പഥികജന’ക്ഖിപക്ഖിനോ,

വിമ്ഹാപയം നിജസിരിയാ സദേവകേ

തസ്മിം പുരേ ചരി സപദാനചാരികം; ()

൬.

പിണ്ഡായ ഗച്ഛതിസതി രൂപദസ്സന-

പബ്യാവടാ’ഖിലജനതായ ഗോതമേ,

സങ്ഘോഭിതാ’സുരമിസരേഹി സാ പുരി

പത്തേ യഥേവ’സുരപുരി പുരിന്ദദേ; ()

൭. ¶

ഖത്തിംസലക്ഖണസുരചാപഭാസുരേ

രൂപമ്ബരേ വരപുരിസസ്സ ഗച്ഛതോ,

ലോകസ്സ ലോചനസകുണാവലിതദാ

അന്തം നപാപുണി പരിസങ്കമന്തീപി; ()

൮.

മഞ്ജീരപിഞ്ജരകര കന്ധരാമണി-

കേയൂരഭാസുരചരണാ സിരിമതോ,

സീമന്തിനീ പരമസിരിം വിപസ്സിതും

ധാവിംസു നിജ്ജിതകലഹംസകാമിനീ; ()

൯.

നാരിജനാ മഹിതുമിവാ’ഭിഗച്ഛതോ

രൂപിന്ദിരായ’ നിമിസലോചനുപ്പലേ,

ധമ്മില്ലവേല്ലിതഭുജചമ്പകാവലീ

ധാവിംസു പീവരകുചഹാരപീളിതാ; ()

൧൦. ¶

നിസ്സാസിനീ സമജലബിന്ദുചുമ്ബിത-

വത്തമ്ബുജാ സിഥിലിതകാസികമ്ബരാ,

കാചിത്ഥിയോ സമണമുദിക്ഖിതും പഥേ

ധാവന്തിയോ കിമുപതിസങ്കിയാ’ഭവും; ()

൧൧.

ഉഗ്ഘാടിതാ’സിതമണിസിഹപഞ്ജരാ

രാമാപസാരിതവദനമ്ബുജാക വസിം,

ദട്ഠും പഭുജനഭവനേസു തങ്ഖണേ

മന്ദാകിനിസരസിവിലാസമാഹരും; ()

൧൨.

ഉച്ഛങ്ഗതോപതിതസുതാ’ഭിരൂപിനോ

രൂപപ്പലമ്ഹിതഹദയാക പൂരീവധൂ,

പസ്സന്തിയോ പഥികജനസ്സഹത്ഥഗേ

നാകംസു കിം അധികരണാ’ധിരോപണം; ()

൧൩. ¶

ഏകേ ജനാ യതിപതിരൂപദസ്സന-

കോതുഹളാ സകപടിഭാനമബ്രവും,

സീമന്തിനീ മനകുമുദാനി ബോധയം

പത്തോ’ത്യ’യം പകതിനിസാപതീനുഖോ; ()

൧൪.

സുത്വാന തം സകലകലാന്തരോപഗം

ബിമ്ബം തദങ്കിതഹരിണങ്കമമ്ബരേ,

തുമ്ഹേ നപസ്സഥ ഹിമരംസിനോ ഇതി

ഗബ്ബാഭിജപ്പിതവചനാ’പരേജനാ; ()

൧൫.

അച്ഛേരപങ്കജവിസരാനി ചിന്തിയ

സഞ്ചുമ്ബിതും പുരലലനാനന’മ്ബുജേ;

വേരോചനോ ഇധുപഗമാ വിരൂപിമാ

ഇച്ചബ്രവും പുനരനിസമ്മകാരിനോ; ()

൧൬.

സുത്വാന തം ഗഗനതലങ്ഗനേ’ധുനാ

വേരോചനസ്സ’ഭിചരതോ നപസ്സഥ,

ചണ്ഡാതപം ഥിരപരിവേസമമ്ബുജ-

പാണിന്തി ഗജ്ജിതവചനാ’പരേജനാ; ()

൧൭. ¶

ഉത്തുങ്ഗമന്ദിരമണിചന്ദികാതലേ

ദിബ്ബച്ഛരാനിഭരമണിഹി വഞ്ചിതോ,

ഏയാ’മരാവതിനഗരിതി ചിന്തിയ

സക്കോ ചരേ നനു സകവാദമപക്പയും; ()

൧൮.

സക്കസ്സ ദാനവവിജയാ’ഭിലാസിനോ

പാണിമ്ഹി ദിസ്സതി വജിരായുധം ഖരം,

സംവിജ്ജരേ ദസസതലോചനാനി’പി

നോതാദിസോ അയമിതി തബ്ബിപക്ഖിനോ; ()

൧൯.

യാ സാലവത്യ’ധിവചനാ’ഭിരൂപിനീ

സഞ്ചോദിതോ ജിതഗിരിജായ തായ ഹോ,

കേലാസപബ്ബതനിഭപണ്ഡവാചല-

ഞത്തം വജം അയമിതിഇസ്സരോ’ബ്രവും; ()

൨൦. ¶

തുമ്ഹേ നപസ്സഥ പരമിസ്സരസ്സ കിം

നഗ്ഗത്തനം പസുസയനോ’പവേസനം,

പാണിം കപാലകമധികക്ഖിമണ്ഡലം

ഇത്ഥം പവേദിതവചനാ’പരേജനാ; ()

൨൧.

ഏസാ’വലമ്ബിതപുരഖീരനീരധിം

ലക്ഖിം സമേക്ഖിയ നിജലക്ഖിസംസയോ,

പീതമ്ബരം പരിദഹിയ’ഞ്ജസേ ചരം

നാരായനോ ഇതി മതിമപ്പയും സകം; ()

൨൨.

നാരായനോ കുവലയനീലവിഗ്ഗഹോ

കോപന്തരോ’രഗസയനിന്ദിരാധനോ,

ചക്കായുധോ’ല്ലസിതകരോ’തിവാമനോ

തബ്ബാദമദ്ദനചതുരേ’തരേ ജനാ; ()

൨൩. ¶

വേദത്തയം വിബുധജനാനമാനനേ

സ്വ’ജ്ഝായതം വസതിനുഖോ സരസ്സതീ,

സഞ്ജാതസംസയ ജടിതോ പിതാമഹോ

തസ്സാഗവേസനപസുതോ’ത്യു’ദീരയും; ()

൨൪.

സുത്വാന തം സരസിജയോനിനോ സദാ

പാണിമ്ഹി വിജ്ജതി വരമത്തപോത്ഥകം,

ചത്താരിചാനനപദുമാനി ദിസ്സരേ

ഗച്ഛം അയംപന പുരിസോ നതാദിസോ; ()

൨൫.

സുദ്ധോദനവ്ഹയവസുധാധിപ’ത്രജോ

ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതി ഇതി വേദകോവിദാ,

കോണ്ഡഞ്ഞഭുസുരപമുഖാ ദ്വിജാ തദാ

പബ്യാകരും തനു ബഹുഭാസണേന കിം; ()

൨൬. ¶

ഉക്കണ്ഠിതോ സകഭവനാ മഹാമതീ

നിക്ഖമ്മ സത്തമദിവസോതി വിസ്സുതോ,

ആപാഥഗം നിജസവണഞ്ജലിഹി ഭോ

തം ബ്യപ്പഥം നപിവഥ കിം യഥാമതം; ()

൨൭.

വേദാഗതം വരപുരിസങ്ഗലക്ഖണം

ദേഹമ്ഹി വിജ്ജതി സമണസ്സ ഗച്ഛതോ,

അന്ധാ’വ ഭോ അപഗതരൂപദസ്സനാ

തുമ്ഹേ’പി കിം തലഹഥ രൂപദസ്സനം; ()

൨൮.

നിക്ഖമ്മ ഛഡ്ഡിതവിഭവോ മഹാകുലാ

സുദ്ധാസയോ സുഗഹിയ പത്തചീവരം,

പബ്ബജ്ജിയാ’നഹിരമിതോ ഭവത്തയേ

അത്ഥാചരം അനുഘരമഞ്ജസേ’ധുനാ; ()

൨൯. ¶

സുദ്ധോദനാവനിപതിനോ വരോരസോ

ഏസോ സമുജ്ജലസതപുഞ്ഞലക്ഖണോ,

വ്യാപാരിതോ കുസലബലേന ബോധിയാ

ഹോതേ’വ ഗോതമസമണോ നസംസയോ; ()

൩൦.

ദിസ്വാ തപോധനമഹിയന്തമഞ്ജസേ

യേ മാനവാ സകസകവാദമപ്പയും,

തബ്ബാദബന്ധനവിനിവേഠനാ പരം

ഇച്ചാഹു പണ്ഡിതപുരിസാ യഥാവതോ; ()

൩൧.

ദുതാ തദാ സുരസി സമപ്പിതഞ്ജലീ

രഞ്ഞോ തമച്ഛരിയപവത്തിമാഹരും,

അദ്ദക്ഖി ഭുപതി ചരമാനമഞ്ജസേ

പിണ്ഡായ’ഥബ്ബിവരിയ സിഹപഞ്ജരം; ()

൩൨.

നാ ഗോ സിയാ പഠമിനിമുജ്ജനം ക രേ

യക്ഖോ സിയാ സഹയമദസ്സനം ക രേ,

ദേ വോ സിയാ ഗഗനതലങ്ഗണഞ്ച രേ

പോസോ സിയാ യദി പടിലദ്ധമാഹ രേ; ()

൩൩. ¶

ദൂതേനു’സാസിയ മഗധാധിപോ ഇതി

വീമംസിതും പകതിമനങ്ഗഹങ്ഗിനോ,

പാഹേസി തേ പദമനുഗമ്മു’പാഗമും

സദ്ധിം മഹാസമണവരേന പണ്ഡവം; ()

൩൪.

വിക്ഖാലയം മുഖകമലം കുലേ കുലേ

ഭിക്ഖാടനേന’ ഭിഹടമിസ്സഭോജനം,

ലദ്ധാ ജിഗുച്ഛിയ വസി പണ്ഡവാചല-

ച്ഛായായ മാരഭി സുനിസജ്ജ ഭുഞ്ജിതും; ()

൩൫.

ഭത്തമ്ഹീ കുക്കുരവമഥൂപമേ മുഹും

അന്തോദരം പവിസതി ധീമതോ സതി,

അന്താനി ബാഹിരകരണാനി’വാ’ഭവും

തംഖോ സഹീ വസിസനിസമ്പജഞ്ഞവാ; ()

൩൬. ¶

പബ്ബജ്ജിതം സുഗഹിതപത്തചീവരം

ദിസ്വാ രതിം പജഹിയ രാജഭോജനേ,

സിദ്ധത്ഥ നോ ത്വമഭിഗമിത്ഥ അത്തനാ

അത്താനമോവദിയ പഭുഞ്ജി ഭോജനം; ()

൩൭.

ദൂതേഹി ചോദിതഹദയോ ദയാധനോ

സോ മാഗധോ നരപതി തേന പാവിസി,

യേനാ’സി പണ്ഡവഗിരി ഭദ്രവാഹനം

ആരുയ്ഹ ദസ്സനരസഘേധലോചനോ; ()

൩൮.

അഞ്ഞായ സാകിയകുലസമ്ഭവം വസിം

രാജാ പസിദിയ അരിയേ’രിയാപഥേ,

മാ കാഹസേ സഖ ഇതി ദുക്കരം ഖരം

രജ്ജേന തംനരപവരം പവാരയി; ()

൩൯. ¶

രജ്ജേന കിം തവ ചതുരണ്ണവാവധിം

രജ്ജം നിജം പജഹിയ ആഗതസ്സ മേ,

ബോധിം പബുജ്ഝിയ പഠമം തഥാസതി

ആഗച്ഛതം മമ വിജിതന്ത്യ’വോച നം; ()

൪൦.

ദത്വാ പടിസ്സവമഥ ഭുമിഭത്തുനോ

ലോകസ്സ ലോചനമണിതോരണാകുലേ,

ദീഘഞ്ജസേ വസി ഠപിതങ്ഘിപങ്കജോ

ആളാരാകം ഇസിപവരം ഉപാവിസി; ()

൪൧.

പത്വാന കിം കുസലഗവേസി സോ വസി

ആളാരകം വിരജമുളാരഝായിനം,

ഇച്ഛാമഹന്തി’സി തവ സന്തികേ’ധുനാ

ധമ്മം സമാചരിതുമിധാഗതോ ബ്രുവി; ()

൪൨. ¶

സുത്വാന തം തതിയമരൂപികം വസി

ഝാനം വിയാകരി പടിലദ്ധമത്തനാ,

ഖിപ്പം തപോനിധിപഗുണം അകാസി തം

ധമ്മം സകാചരിയനയാ’വലമ്ബിയ; ()

൪൩.

നാ’യം വസി തനുതരസദ്ധയാ മമം

ധമ്മം സയം സമധിഗതം വിയാകരേ,

ഗോസാമികോ യഥരിവ പഞ്ചഗോരസം

അദ്ധാഫലം അനുഭവതീതി തിന്തിയ; ()

൪൪.

കാലാമ ദ്വേ അധിഗതഝാനസമ്ഭവം

ത്വം യാവതാസുഖ മനുഭോസി മം വദ,

പുട്ഠസ്സ തസ്സി’തി നചകിഞ്ചി ഭാവിയം

ആകിഞ്ചനം അവച അകിഞ്ചനാലയോ; ()

൪൫. ¶

സംവിജ്ജരേ മമപകി ഇമസ്സി’വേ’സിനോ

സദ്ധാസതീവീരിയസമാധിബുദ്ധിയോ,

ഏവം വിതക്കിയ നചിരം കതുസ്സഹോ

ഝാനം ലഭീ തതീയമരൂപികം വസീ;

൪൬.

യം ഖോ തുവം വിഹരസി ഝാതമപക്പിതോ

സമ്പജ്ജ സമ്പതി വിഹരാമഹന്തി തം,

ആളാരി’സി വരപുരിസേന സാവിതോ

ലാഭാ’വുസോത്യവച സുലദ്ധമാവുസോ;

൪൭.

ജാനാമി പാവചനമഹം യഥാ തുവം

ജാനാസി പാവചനമഹം യഥാ തുവം,

ത്വം താദിസോ അഹമപി യാദിസോ ഭവേ

ത്വം യാദിസോ അഹമപകി താദിസോ ഭവേ;

൪൮. ¶

ഏഹാ’വുസോ സമണ മയം ഉഭോ ജനാ

കാഹാമി’തോ പരിഹരണം ഗണസ്സി’ദം,

വത്വാന ആചരിയസമാനകോ സകം

സിസ്സം അകാ തമസമമത്തനാ സമം; ()

൪൯.

ധമ്മോപ്യ’യം നഭവതി നിബ്ബിദായ വാ

ബോധായവാ നവുപസമായ കേവലം,

ആരുപ്പഭുമിയമുപപത്തിയാ സിയാ

ഇച്ചാനലങ്കരിയ തതോ അപക്കമി; ()

൫൦.

കാലമതോ ഉപരിവിസേസമുദ്ദകോ

ജഞ്ഞാ’ത്യ’യം സുമരിയ രാമപുത്തകോ,

പത്വാ’സ്സമം സമധിഗതം ത്വയാ’പ’ഹം

ധമ്മം സമാചരിതുമിധാഗതോ’ബ്രുവി; ()

൫൧. ¶

ഞത്വാ സകാചരിയമതഞ്ഹി ബുദ്ധിമാ

ധമ്മഞ്ചരേ മമ സമയോ ച താദിസോ,

വത്വേ’വമുദ്ദകവസി ഖിപ്പമത്തനോ

സിക്ഖേസി പാവചനപഥേ തപോധനം; ()

൫൨.

സദ്ധായ മം സകസമയാ’നുസാസകോ

അദ്ധാ സമാധിജഫലമാഹരേ’ത്യ’യം,

ചിന്താപരോ വരപുരിസോ അരൂപികം

ഝാനം വലഞ്ജസി കതമന്ത്യ’പുച്ഛി നം; ()

൫൩.

സുത്വാ തമുദ്ദകവസി സന്തമാനസോ

സന്തംഹി’ദം പരമമിദന്തി ഭാവിയം,

സാമം വലഞ്ജനകമരൂപഭുമികം

ഝാനം ചതുത്ഥകമവികമ്പമാഹരീ; ()

൫൪. ¶

സംവിജ്ജരേ മമപി മനോനികേതനേ

സദ്ധാദിസഗ്ഗുണരതനാനി’മസ്സി’വ,

ഏവംസരം നചിരമരൂപികം വസി

ഝാനം ലഭീ വീരിയബലേനവാ’ന്തമം; ()

൫൫.

ലദ്ധം തയാ യമധിഗതന്തി തമ്മയാ

ആരോചിതേ സമണ വരേ’സിപുങ്ഗവോ,

അമ്ഹേ ഗണം സുപരിഹരാമു’ഭോ’തിമം

വത്വാ തമാചരിയധുരേന മാനയി; ()

൫൬.

നാ’യം പഥോ ഭവപരിമുത്തിയാ സിയാ

അദ്ധാഭവേ മമപകി ഭവഗ്ഗപത്തിയാ,

ഏവം വവത്ഥിതഹദയോ മഹാദയോ

നിബ്ബിജ്ജസോ തദപഗതോ’നലംഇതി; ()

൫൭. ¶

മോക്ഖേസകോ ജിതവരവാരണക്കമോ

ഏകോചരം വസി മഗധേസു ചാരികം,

സേനാനിവിസ്സുന്നിഗമോ യഹിംസിയാ

തം താപസാലയമുരുവേലമോസരി; ()

൫൮.

അദ്ദക്ഖി സോ ഹരിണവിഹങ്ഗമാകുലം

മന്ദാനിലേരിതതരുസണ്ഡമണ്ഡിതം,

നേരഞ്ജരാസലിലപവാഹസിതലം

പാസാദികം പരമതപോവനം തഹിം; ()

൫൯.

അന്തോജടം ജടിലജടാ’ലിവുമ്ബിത-

പാദമ്ബുജോ വിജടയിതും ഘടം വസീ,

അത്താഹിതാപനപടിപത്തിയാ തഹിം

വിജ്ജാധരേ ജടിലവരേ പസാദയീ; ()

൬൦. ¶ സഞ്ചാരിതോ ജനപദചാരികം തദാ

പത്വാ തപോവനമഥ പഞ്ചവഗ്ഗിയാ,

ഭിക്ഖു മഹാപുരിസമുപട്ഠഹിംസു തം

ആരദ്ധദുക്കരകിരിയം യഥാബലം. ()

൬൧. ധീരോ’തിദുക്കരപടിപത്തിപൂരകോ

ദന്താനി വീസതിദസനേഹി വീസതി,

താലും നിരുമ്ഹിയ രസനായ ചേതസാ

ചിത്തം നിപീളയി പരിതാപയി തഹിം. ()

൬൨. പഗ്ഗയ്ഹ മുദ്ധനി ബലവാ’തിദുബ്ബലം

നിപ്ഫീളയേ യഥരിവ ധീമതോ തഥാ,

അത്താഹിതാപനപസുതസ്സ പഗ്ഘരും

കച്ഛാദിനാ’ധീകതരസേദബിന്ദവോ; ()

൬൩. ¶ മഗ്ഗോഭവത്യ’യമിതി ബോധിസിദ്ധിയാ

അപ്പാണകം പടിപദ മാചരം ചിരം,

വാസം അകാ വസി മുഖതോ ച നാസതോ

അസ്സാസമപ്പടിപടിമോ’പരുന്ധിയ; ()

൬൪.

രുദ്ധേസു തേസ്വ’ പിഹിതസോതരന്ധതോ

വാതോ’ഭിനിക്ഖമി അധിമത്തനിസ്സനോ,

കമ്മാരഗഗ്ഗരിമുഖതോ രവോ ഭുസം

നിഗ്ഗച്ഛതേ അഭിധമനേന സേയ്യഥാ; ()

൬൫.

യാവേദനാ ഖരസിഖരേന ജായരേ

സീസസ്സ വിജ്ഝനസമയേ സുഖത്ഥിനോ,

ഏവം തദാ കഠിനസിരോരുജാ’ഭവും

രുദ്ധാനിലസ്സ ഹി മുഖകണ്ണനാസതോ; ()

൬൬. ¶

വാതാഭിഘാതനസമയേ സുധിമതോ

സീസേ’ഭവും പുനരപിസിസവേദനാ,

ദള്ഹേന യോ സിരസി വരത്തകേന യം

ദള്ഹം ദദേ യഥരിവ സിസവേഠനം; ()

൬൭.

സമ്മാ നിരുമ്ഹിതമുഖകണ്ണനാസതോ

ധീരോ സമീരണമുപരുന്ധിചു’ത്തരിം,

ഗബ്ഭന്തരം ഖരതരവേദനാ’തുരം

വാതാ’ഭിമന്ഥിയ പരികന്തയും തതോ; ()

൬൮.

ഗോഘാതകോ ചതുരതരോ വികത്തയേ

കുച്ഛിം ഗവം തിഖിണവികന്തനേന ചേ,

രുദ്ധാതിലേഹ’നരിയമഗ്ഗഗാമിനോ

ജാതാ തഥാ ഖരതര കുച്ഛിവേദനാ; ()

൬൯. ¶

അപ്പാനകം പുനരപി ഝാനമാചരം

വീരോ സമീരണ മുപരുന്ധി സബ്ബഥാ,

ചീന്തുബ്ഭവം സകമുഖകണ്ണനാസഗം

തേനാ’സി കായികദരഥോ ധിതീമതോ; ()

൭൦.

ദള്ഹം ഉഭോ ചരപുരിസാ മഹബ്ബലാ

ബാഹാസു ഗണ്ഹിയ പുരിസം’തിദുബ്ബലം,

അങ്ഗാരകാസുയമഹിതാപയന്തിചേ

സോ താദിസിം അനുഭവി ദുക്ഖവേദനം; ()

൭൧.

ഖിത്തം കലിങ്ഗരമിവകാവിദേവതാ

രുദ്ധാനിലുബ്ഭവഖരവേദനാതുരം,

വീരം വിലോകിയ പതിതം തപോവനേ

പബ്യാകരുംക വരപുരിസോ മതോ ഇതി; ()

൭൨. ¶

കാലംകരോത്യ’യമിതി കാചി ദേവതാ

നോചാഹുകിം തദിതര ദേവതാ വതം,

അസ്സേ’വ ഗോതമസമണസ്സ മാരിസാ

ആരോചയും വിഹരണമീദിസംഇതി; ()

൭൩.

യംനൂന’ഹം പടിപദഹേയ്യമായതിം

ആഹാരയാപനഹരണായ സബ്ബസോ,

ഏവം സചിന്തയി കരുണായ ചോദിതാ

താ ദേവതാ തുവടുമുപേച്ച ഗോതമം; ()

൭൪.

ആരോചയും യദിപന നിച്ചഭോജനോ-

പച്ഛേദനം സമണതുവം കരിസ്സസി,

കാഹാമ തേ മയമിതിലോമകുപതോ

ദിബ്ബോജമോകിരിയ സരിരതപ്പണം; ()

൭൫.

ഘാസസ്സഛേദനവീരിയം കരോമി ചേ

യാപേന്തി താ മധുര സുധാരസേന മം,

തേനാ’ഭിയാപനവിധിമിച്ഛതോ സതോ

തംഖോതപം നഭവതി കിം മുസാ മമം; ()

൭൬. ¶

നാലന്തി സോ കുഹനവസേന ദേവതാ-

വിമ്ഹാപനേതി’ഹ നിജദേഹതപ്പണം,

ഏവം അനുസ്സരിയ’നുവാസരം വസീ

ആഹാരമാഹരി വിരസം പരിത്തകം; ()

൭൭.

സ്വാചേലകോ വിചരികരാപലേഖണോ

ആചാരമുത്ത്യ’ഭവി നചേഹിതിട്ഠികോ,

ഉദ്ദിസ്സകം അഭിഹടകം നിമന്തനം

നാസാദയി പിടകകലോപികുമ്ഭികം; ()

൭൮. ¶

സോ ദണ്ഡമുഗ്ഗരമുസലേ’ളകന്തരം

പായന്തിഗബ്ഭിനിപനിതീഹി ചാ’ഹടം,

സാമക്ഖികാവിസയ മുഹിന്നമേകികം

സങ്കിത്തിനോദനമപി നാഭിസാദയീ; ()

൭൯.

സോവീരകം നപിവി സുരം നമേരയം

സുക്ഖാമകം യദപി തികോവിസുദ്ധികം,

സോ മച്ഛമംസകവികതിം പടിക്ഖിപി

അപ്പേകദാ തപസി നിരാമഗന്ധികോ; ()

൮൦. ¶

സോ സത്തതോപ്പഭുതി കമേന ഹാപയം

യാവേകമാഹരി കബലം ബലത്ഥികോ,

സോ സത്തതോപ്പഭുതി കമേന ഹാപയം

ഏകം കുലം ഉപഗമി യാവ ഭിക്ഖിതും; () (യമകബന്ധനം)

൮൧.

ഏകായ ദീഹിപി തിചതൂഹി പഞ്ചഹി

ദിന്നം പടിഗ്ഗഹി ഛഹി ദത്തിസത്തഹി,

ഏകാഹികപ്പഭുതികമദ്ധമാസികം

മൂലം സയം പതിതഫലം പഭുഞ്ജി സോ; ()

൮൨.

സാമാകതണ്ഡുലമഥസാകമദ്ദകം

നീവാരകുണ്ഡകഹടദദ്ദുലാദികം,

പിഞ്ഞാകഗോമയതിണ ഝാമകോദനം

വീരോ മഹാവികടമപാനുഭുഞ്ജി സോ; ()

൮൩. ¶

ഥോകം പിവി പകസതമിതം ഹരേണുക-

യൂസം തഥാ ചനക കുലത്ഥമുഗ്ഗജം,

സോ അപ്പഭോജനപരമോ സജീവിതം

ഏകേന യാപയി തിലതണ്ഡുലേന’പി; ()

൮൪.

സാണമ്മസാണ?ജിന’ജിനക്ഖിപച്ഛവ-

ദുസ്സം തിരീടകകുസവാകചീരകം,

സോ കേസകമ്ബലമപിവാളകമ്ബല

മോളുകപക്ഖികഫലകാന്യ’ധാരയി; ()

൮൫. ¶

ദുബ്ബണ്ണനത്തകമയമഗ്ഗപുഗ്ഗലോ

അപ്പേകദാ പരിദഹി പംസുകൂലകം,

അത്തന്തപോവരണ പരായണോ ഭവി

സോ മസ്സുകുന്തലതനുലോമലോചകോ; ()

൮൬.

ഉബ്ഭട്ഠകോ’ഭവി പരിവജ്ജിതാസനോ

ഉക്കട്ഠമുക്കുടികവതം അധിട്ഠഹീ,

ഉദ്ധഗ്ഗകണ്ടകവീസമേ അപസ്സയേ

സേയ്യം അകാ തദുപരിഠാനചങ്കമം; ()

൮൭.

സോ സായതതിയകമുദകാവരോഹണ-

യുത്തോ പവാഹയിതുമഘം സമുസ്സ ഹീ,

ആതാപയം ഇതി പരിതാപയം സകം

ദേഹം ചിരം പരിഹരി പാപഭീരുകോ; ()

൮൮. ¶

യോ നേകഹായനഗണികോ’ത്ഥി’തിന്ദുക-

രുക്ഖസ്സ ഖോ പപടികജാതഖാണുകോ,

ഏവം തഥാ പപടികജാതമത്തനോ

ഗത്തഞ്ച സന്നിവിതരജോമലം ഭവി; ()

൮൯.

സോവാ പരോ നതു പരിവജ്ജയീ രജോ-

ജല്ലാനി കജ്ജലമലിനാനി പാണിനാ,

ദേഹം സുഭോജനജഹനേന ജജ്ജരം

തേലം വിലേപിയ രജസാ’ഭിഥൂലയീ; ()

൯൦.

സോ ദ്വേ’കപസ്സയികവതം പപൂരയീ

ആപാനകോ’ ഭവി ഫലകേ’പി ഥണ്ഡിലേ,

സേയ്യം അകാക വിഹരി വിവേകകാമവാ

അജ്ഝോഗഹം അദുതിയകോ മഹാവനം; ()

൯൧. ¶

പാണേ ഇമേ വിസമഗതേ’തിഖുദ്ദകേ

നാ’ഹം വധിസ്സമിതി പടിച്ച’നുദ്ദയം,

ഉസ്സാവമദ്ദനഹിരഭീരുതായ സോ

നാഥോ അഭിക്കമി ച സതോ പടിക്കമി; ()

൯൨.

നിന്നത്ഥലാ വനഗഹനാ വനാസയോ

നിന്നത്ഥലം വനഗഹനം മിഗോ യഥാ,

ഹീതോ വിപസ്സിയ വിപിനോപഗേ ജനേ

താസാഭിഭൂ പപനതി ഏവമേവഖോ; ()

൯൩.

ദിസ്വാന ലുദ്ദകവനകമ്മികാദയോ

ഗോപാലകേ തിണനളകട്ഠഹാരകേ,

മാചദ്ദസം അഹമപി തേത്യ’യംജനോ

മാ മം വിപസ്സതു സമധിട്ഠഹം വതം; ()

൯൪.

ഏകോവസങ്ഗണികവിഹാരഭീതിയാ

നിന്നത്ഥലാ വനഗഹനാ തപോനിധീ,

നിന്നത്ഥലം വനഗഹനം പപാത സോ

തസ്സാസി താദിസി പവിവിത്തതാ തദാ; ()

൯൫. ¶

യസ്മിംവനേ ചരതമവീതരാഗീനം

രോമുഗ്ഗമോ ചരണതലാനി കമ്പരേ,

ദിസ്വാന ഭിംസണകവനം തഥാവിധം

അജ്ഝോഗഹം വസി പവിവേകകാമവാ; ()

൯൬.

ഉസ്സാവപാതതസമയേ’ന്തരട്ഠകേ

ഹേമന്തികേ സിസിരതരായ രത്തിയാ,

അബ്ഭാവകാസിക മഭിപൂരയി വതം

കിച്ഛം വസി വസി വനസണ്ഡഗോ ദിവാ; ()

൯൭.

ഗിമ്ഹോതു പച്ഛിമദിവസന്തരേ ദിവാ

അബ്ഭാവകാസികധുതധമ്മപൂരകോ,

രത്തിം വനേ വിഹരി ജവട്ഠികാന്യു’പ

നിസ്സായ സോ അസയി സുസാനഭൂമിയം; ()

൯൮. ¶

ബുദ്ധങ്കുരം ഉപഗമിയോ’ഠുഭന്തി’പി

ഓമുത്തയന്തിപി രജസോ’കിരന്തി’പി,

ഗോമണ്ഡലാ സവണഖിലേസു ദണ്ഡകം

ദത്വാ വദാപയിതുമുപക്കമന്തി’പി; ()

൯൯.

സോവാധിവാസയി സതിമാ ഉപേക്ഖകോ

തംവേദനം കടുകക മനഞ്ഞവേദിയം,

ദുക്ഖേ സുഖേ സുമതി തുലാസരിക്ഖകോ

ബാലേസു തേസ്വ’പി നവികോപയിമനം; ()

൧൦൦.

ആഹാരതപ്പണവിധിനാ വിസുദ്ധി’തി

ഏകേ വദന്തി’ഹ സമണാഞ്ഞതിത്ഥിയാ,

കോലാദിഭോജനവികതിം തഥാവിധം

അപ്പിച്ഛതായ’നുഭവി സുദ്ധികാമവാ; ()

൧൦൧. ¶

അപ്പോജഭോജനവികതിം പഭുഞ്ജതോ

ഖത്തിംസലക്ഖണസിരിയാ സമുജ്ജലം,

കായോ സുരദ്ദുമരുചിരോ’ധിമത്തക-

സീമാനമട്ഠികതച മാപധീമതോ; ()

പബ്ബാനിവാ അസിതലനാസ്വ’സിതിക-

വല്ലിസു ഉന്നത’വനതാനി സേയ്യഥാ,

ആസും തഥാ കരചരണാദികാനി’പി

തസ്സു’ന്നതോനത’വയവാതി വിഗ്ഗഹേ; ()

൧൦൩.

മോക്ഖേസിനോ കരഭപദംവ നിസ്സിരിം

നിമ്മംസ മാനിസദ മഹൂ സിരിമതോ;

തസ്സു’ന്തതാവനതകപിട്ഠികണ്ടകോ

ആസി യഥാവലയിതവട്ടനാവലി; ()

൧൦൪. ¶

ഗോപാണസി സിഥിലിതബന്ധനാ ജര-

സാളായ ഹേട്ഠുപരിഠിതേ’വ ധീമതോ,

നിമ്മംസലോഹിതകകലേബരേ പ്യ’വ-

ഭഗ്ഗാ ഭവും പവിസമഫാസുകാവലീ; ()

൧൦൫.

അപ്പം കുഭോജനവികതിം പഭുഞ്ജനോ

തസ്സ’ക്ഖികൂപഗയുഗലക്ഖിതാരകാ,

ഓക്കായികാ അഭവു മഗാധഗാ തദാ

ഗമ്ഭീരകുപഗദകതാരകാക വിയ; ()

൧൦൬.

വാതാതപേന’ ഭിഫുസിതോ യഥാ’മക-

ച്ഛിന്നോ’ഭിസമ്ഫുടനി അലാബു തിത്തകോ,

സീസച്ഛവീ സുഖുമഛവിസ്സ ഭോജനോ-

പച്ഛേദനേന’ഭിഫുടിതാ ഠിതം തഥാ; ()

൧൦൭. ¶

തസ്സോദരച്ഛവി പന പിട്ഠികണ്ടകം

അല്ലിയി സോ മുനി മലമുത്തമോചകോ,

ഓകുജ്ജിതോ പരിപതി പൂതിമൂലക-

ലോമാനി തബ്ബപുഗലിതാനി ഭൂമിയം; ()

൧൦൮.

സോ പിട്ഠികണ്ടകമവസങ്ഗപാണിനാ

കുച്ഛിച്ഛവിം ഫുസിതുമിതോ പരാമസി,

സോ പിട്ഠികണ്ടകമവസങ്ഗപാണിനാ

കുച്ഛിച്ഛവിം ഫുസിതുമിതോ പരാമസി; () (യമകബന്ധനം)

൧൦൯.

കാലോനുഖോ വരപുരിസോ’തി നോ തഥാ

സാമോനുഖോ നപി നനുമങ്ഗുരച്ഛവി,

ആസും തദാ കവിമതികഥാപരാ നരാ

ദിസ്വാ മലഗ്ഗഹിതമസോഭനച്ഛവിം; ()

൧൧൦. ¶

യേ സന്തീ സമ്പതീ സമണാ’ഭവും പുരേ

അത്തന്തപാ തപസി അനാഗതേ സിയും,

തേ വേദനം കടുകമിതോധികം കിമു

വേദേന്തി വേദയു മഭിവേദയിസ്സരേ; ()

൧൧൧.

ഈഹായ ദുക്കരകിരിയായി’മായ’പി

നേവ’ജ്ഝഗാ യമരിയഞാണദസ്സനം,

അത്തൂപതാപനകസിരസ്സ കേവലം

ഭാഗീ ഭവി അനരിയമഗ്ഗഗാമിസോ; ()

൧൧൨.

സംസാരേ സാതിസാരേ ബരതരദരഥേ സംസരം സച്ചസന്ധോ

ഖേദേവേദേസി ദേവാസിരനരസരണോഏസയംസത്തസന്തിം,

ധീരോവീരോവരോയോപഭവഭവഭയോപാപതാപബ്ബിപത്തോ

ആയോഗം യോഗിയോഗീ പരിഹരി ഹിരിമാഏവമേവച്ഛവസ്സം; () (മുത്താഹാര ബന്ധനം)

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകല കവിജന ഹകയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദുരേനിദാനേ മഹാബോധിസത്തസ്സ മഹാ പധാനാനുയോഗപ്പവത്തിപരിദീപോ ഏകാദസമോസഗ്ഗോ.

൧. ¶

കാമം കാമസുഖല്ലികാ’നുയോഗോ

ഹീനോ’നത്ഥകരോ’ത്യ’നേ(’കരൂപം),

ചിന്തേത്വാന തപോവനം വിമാനാ

ത്വം സിദ്ധത്ഥു’പഗമ്മ കാഹസേ കിം; ()

൨. ¶

കോനാമ’ന്തു’പതാപനാ’നുയുത്തോ

പത്തോ ഹോതി സുഖപ്പദം കദാചി,

തസ്മാ അത്തു’പതാപനാ’നുയോഗോ

ഹീനോ’നത്ഥകരോ’തി ചിന്തയസ്സു; ()

൩.

അത്താനം സയമേവമോവദിത്വാ

പിണ്ഡായാ’നുഘരം ചരിത്വ ലദ്ധം,

ഭത്തം ഭുത്തവതോ സകമ്ഹി കായേ

ആസും പാകതികാനി ലക്ഖണാനി, ()

൪.

ഹീനന്തദ്വയവജ്ജനേന ജാതു

ഞാണുക്കംസഗതമ്ഹി തമ്ഹി വീരേ,

ബോധായൂ’പസമായ നിബ്ബിദായ

ഉക്കട്ഠം പടിപത്തിമാചരന്തേ; ()

൫. ¶

ഛബ്ബസ്സാന്യ’നിദുക്കരം കരിത്വാ

ബോധിം നാജ്ഝഗതോ സുഭോജനാനി,

ഭുഞ്ജന്തോ കിമു കുബ്ബതേ’ പധാനാ

വിബ്ഭന്തോ ഇതി പഞ്ചവഗ്ഗിയായം; ()

൬.

മദദിത്വാ സികതം സിനേഹലദ്ധാ

കേവാ’സും സമണം ഹി’മം ഉപേച്ച,

കോ മൂള്ഹോ’ധിഗമാധിഗന്തുമിച്ഛേ

ചിന്തേത്വാ മിഗദായമോതരിംസു; ()

൭.

സേനാനീനിഗമേ തദാനി സേട്ഠി-

ധീതാ സാമികുലം അലങ്കതാ’സി,

ഭാരേനാ’വനതങ്ഗിനീ കുചാനം

ഹംസിവാ’ലസഗാമിനീ സുജാതാ; ()

൮. ¶

ജാതേ പത്ഥിതപത്ഥനാസമിദ്ധേ

രുക്ഖാ’ധിഗ്ഗഹിതായ ദേവതായ,

കാതും സാബലികമ്മക മാനയിത്വാ

ധേനൂ ലട്ഠിവനോപഗാ സഹസ്സം; ()

൯.

താസം പഞ്ചസതാനി ദുദ്ധഖീരം

പായേത്വാ കതപുന യാവതാ’ഢധേനൂ,

ഖീരാനം പരിവത്തനം വിധായ

പച്ചൂസമ്ഹി ദുദോഹ താ’ഢധേനൂ; ()

൧൦.

മിസ്സേത്വാ സയമേവവ ദുദ്ധഖീരം

പായാസം പചിതും സമാരഭിത്ഥ,

ദേവാ തത്ഥ സുധാരസം ഖിപിത്വാ

ആരക്ഖാദിമകംസു ഉദ്ധനസ്മിം; ()

൧൧.

തസ്സാ’സി ഹിമാവാചലോ’പധാനം

പല്ലങ്കോ പഥവിതലം അഹൂ ചേ,

ഹത്ഥാ പച്ഛിമപുബ്ബസാഗരേസു

പാദാ ദക്ഖിണസാഗരേ ഭവിംസൂ; ()

൧൨. ¶

ഉഗ്ഗന്ത്വാ തിണജാതി നാഹിരന്ധാ

തസ്സാ’ഹച്ച ഠിതാ നഭം അസേസം,

ഛാദേസും ചരണുട്ഠിതാ’സ്സ കണ്ഹ-

സീസാ’ജാനുയുഗാ’പ്യ’കണ്ഹകീടാ; ()

൧൩.

ചത്താരോ സകുണാ ചതുദ്ദിസാഹി

പത്വാ തപ്പദപഞ്ജരം വിവണ്ണാ,

സേതാ’സും പുഥുമീള്ഹപബ്ബതസ്സ

സീസേ ചങ്കമി സോ അലിമ്പമാനോ; ()

൧൪.

ഇച്ചേവം സുമതി’ട്ഠപാകദാനി

പസ്സിത്വാ സുപിനാനി പഞ്ച നിട്ഠം,

പത്തോ അജ്ജ ഭവാമഹന്തി ബുദ്ധോ

നിഗ്രോധം സമുപേച്ച സന്നിസീദി; ()

൧൫. ¶

സോധേതം സഹിതാ തു പുണ്ണദാസീ

പച്ചൂസേ വടമൂലപുബ്ബസേലേ,

തം ലോകേകരവിം വിരാജമാനം

ദിസ്വാ’വോച സുജാതമേതമത്ഥം; ()

൧൬.

ലക്ഖഗ്ഘം ഹരിപാതിമാഹരിത്വാ

സാ ആവജ്ജയി പക്കഭാജനം സോ,

പായാസോ വിനിവട്ടിതോ ഠിതോ’സി

തായം പോക്ഖരപത്തതോവ’തോയം; ()

൧൭.

സാ അഞ്ഞായ സുവണ്ണപാതിയാ തം

ഛാദേത്വാ മുദിതാ പസന്തചിത്താ

ഗന്ത്വാ മണ്ഡന മണ്ഡിതാ സസീസേ

കത്വാ പൂജയി ഭോജനം സുജാതാ; ()

൧൮.

കാലം ഏത്തകമേവബോധിസത്തം

നാതിക്കമ്മ വിധാതുദിന്നപത്തോ,

സമ്പത്തോ’സി അദസ്സനം തതോ തം

പാതിം സോണ്ണമയം പടിഗ്ഗഹേത്വാ; ()

൧൯. ¶

ഹംസാലിമലിനീകതാരവിന്ദ-

രേണുച്ഛന്നസുനീലനീരപുരാ,

യാ നേരഞ്ജരവിസ്സുതാ’സി തായ

നജ്ജാതീരമഗഞ്ജി സത്തസാരോ; ()

൨൦.

പായാസാമിസപുണ്ണസോണ്ണപാതിം

കാസാവാനി ജിനങ്കുരോ ഠപേത്വാ,

തീരേ തായ സവന്തിയാ നഹാതും

തിത്ഥം ഗന്ധഗജോരിവോ’തരിത്ഥ; ()

൨൧.

രോലമ്ബാകുലനീലനീരജേഹി

സേവാലേഹി നദീജലം സുനിലം,

നിക്ഖന്തജ്ജുതിസഞ്ചയേഹി ദേഹാ

ഓതിണ്ണസ്സ ജഗാമ പിഞ്ജരത്തം; ()

൨൨. ¶

ഗങ്ഗാകാമിനി കഞ്ജരേണുഗന്ധ-

ചുണ്ണം തുങ്ഗതരങ്ഗബാഹുനാ തം,

ഭത്താരം സലിലേന സീതലേന

മക്ഖേത്വാസുനഹാപയന്തീ’വാ’സി; ()

൨൩.

തുല്യം തബ്ബദനമ്ബുജേന ലദ്ധും

ആയന്തം രവിരംസിസങ്ഗമേന,

ഹംസസ്സേണി സരോജകോസരാസിം

സംദൂസേസി ആവാരിയോ ഹി പാകോ; ()

൨൪.

തീരേ സാരസചക്കവാകപക്ഖീ

സോസായ’സ്സവിസാരിതം’സപക്ഖാ,

ഗമ്ഭീരമ്ഭസി മത്തമാഹരിംസു

മഞ്ഞേ നിക്കരുണായ ഏത്തകന്തീ; ()

൨൫. ¶

തുണ്ഡേ മണ്ഡിതപുണ്ഡരീകദണ്ഡോ

പക്ഖേ കേരവപണ്ഡരേ പസാരീ,

നാഥസ്സു’ബ്ബഹി മത്തഹംസരാജാ

സേതച്ഛത്തവിഭുതിമുത്തമങ്ഗേ; ()

൨൬.

വത്തമ്ഹോജപലോഭിതാലിചക്കം

ചക്ഖവാപാഥഗതം ജിനങ്കുരസ്സ,

സംദസ്സേസി പധാനഭുഠിതസ്സ

നിലസ്മിം കസിണമ്ഹി ഭൂതിഭാരം; ()

൨൭.

വേയ്യാവച്ചകരാരിവാപഗായം

സേവാലാദിമലാപനേന മീനാ,

പാദഞ്ചന്ദഗമീനലക്ഖണസ്സ

തസ്സ’ഗ്ഗേ വിമലികരിംസു വാരിം; ()

൨൮. ¶

ഉത്തിണ്ണസ്സ വിസാലസാളസാഖീ-

സാഖാഹത്ഥപുടേഹി പുഞ്ക്നായ,

ഗത്തം മന്ദസുഗന്ധഗന്ധവാഹ-

വത്ഥം സാളവനങ്ഗനാ അദാസി; ()

൨൯.

ലോകിന്ദോ പരിമണ്ഡലം നിവത്ഥോ

ഛാദേത്വാന തിമണ്ഡല’ന്തരിയം,

ബന്ധിത്വോപരി കായബന്ധനമ്പി

കാസാവം പരിധായി പംസുകൂലം; ()

൩൦.

പായാസസ്സ നിരൂദകസ്സ ഊന-

പഞ്ഞാസപ്പമിതേ വിധായ പിണ്ഡേ,

പാചീനാഭിമുഖോ നിസജ്ജ നജ്ജാ

തീരേ തായ അകാസി ഭത്തകിച്ചം; ()

൩൧. ¶

പായാസോ മധുരോ’യമസ്സ സത്ത-

സത്താഹം പടിവിദ്ധബോധിനോ ഹി,

ഓജാസമഫരണായ ഠാനമാസി

തസ്മാ സോ പവിഹാസി നിബ്ബിഹേസം; ()

൩൨.

ബുജ്ഝേയ്യം യദി ബോധിമജ്ജ സോഹം

ഉദ്ധംസോതമയം സുവണ്ണപാതി,

ഗങ്ഗായം ഖിപകി ഗച്ഛതൂതി വത്വാ

ധീമാ ദക്ഖിണഹത്ഥഗം തമഗ്ഘം; ()

൩൩.

സോതം ഭിന്ദിയ സാ സവന്തിമജ്ഝേ

ഠത്വാ പാതി യതോ അസീതിഹത്ഥം,

ഉദ്ധംസോതമുപേച്ച സന്നിമുജ്ജി

തസ്മാ സോ’പി നിമുജ്ജി പീതിനജ്ജം; ()

൩൪.

നാഗാനം ഭവനം ഉപേച്ച തിണ്ണം

ബുദ്ധാനം പനിമമ്ഹി ഭദ്ദകപ്പേ,

സാപാതിപരിഭുത്തസോണ്ണപാതി

ഘട്ടേത്വാന ഠിതാ കതാനുരാവാ; ()

൩൫.

തം ദീഘായുകകാലനാഗരാജാ

സുത്വാ സദ്ദമഥജ്ജപേ’കബുദ്ധോ,

ഉപ്പന്നോതി ജിനം അഭിത്ഥവന്തോ

അട്ഠാസി ഥുതിഗീതികാസതേഹി; ()

൩൬.

ഛായാബദ്ധവിസാലസാളസാലം

പത്വാസാളവനം നദീസമീപേ,

ആജീവട്ഠമസീലസംവരേന

ആദോയേവ വിസുദ്ധകായവാചോ; ()

൩൭.

കത്വാട്ഠാരസപിട്ഠികണ്ടകാനം

കോടീനംപടിപാദനം കമേന,

പല്ലങ്കസ്സനിസജ്ജബന്ധനേന

കമ്മട്ഠാനസതിം ഉപട്ഠപേത്വാ; ()

൩൮. ¶

ആനാപാനസതിംപരിഗ്ഗഹേത്വാ

നിബ്ബത്തേസിമലഗ്ഗഹീതപുബ്ബേ,

രൂപാരൂപസമാധയോ’ട്ഠപഞ്ചാ-

ഭിഞ്ഞായോ വസിതാച സോ വസീസോ ()

൩൯.

ഝാനസ്സാദരതോ ദിവാവിഹാരം

കത്വാ സാളവനേ സുരാസുരേഹി,

ധീരോ മഗ്ഗമലങ്കതം കരീവ

ഗന്തും ഓതരിയത്രബോധിമൂലം; ()

൪൦.

ലാജാദീകുസുമേഹിവിപ്പകിണ്ണോ

മുത്താപണ്ഡരവാളുകാത്ഥതോ സോ,

മഗ്ഗോ തുങ്ഗതരങ്ഗ ഭങ്ഗഹാരി

ലക്ഖീവാസപയോദധീരി’വാ’സി; ()

൪൧. ¶

മജ്ഝാ’രോപിതപങ്കജാഭിരാമം

മുത്താദാമസമാകുലം സമന്താ,

കണ്ണോലമ്ബസുവണ്ണഘണ്ടമസ്സ

ദേടാ ദിബ്ബവിതാന മുക്ഖിപിംസു; ()

൪൨.

ലോകത്ഥം കരണായ ചോദിതസ്മിം

തസ്മിം ലോകദിവാകരേ’കവീരേ,

ഗച്ഛന്തേ സഹജാതബോധിമൂലം

ആലോകോ ഉദപാദി സബ്ബലോകേ; ()

൪൩.

ആയന്തം തിണ്ഹാരകോ പഥമ്ഹി

ദിസ്വാ സോത്ഥിയനാമഭൂസുരോ തം,

പാദാസി തിണമുട്ഠിയോ’ട്ഠമത്താ

നാഥോ താനി തിണാനി സമ്പടിച്ഛി; ()

൪൪. ¶

വത്തത്തേ വരപാടിഹാരിയമ്ഹി

മഗ്ഗേ ഗന്ധഗജോ’ച ജമ്ഹമാനോ,

സമ്പത്തോ കരുണാകലത്തഭത്താ

സമ്ബോധാധിഗമായ ബോധിമൂലം; ()

൪൫.

തസ്സോസീദഠിതം’വ ചക്കവാളം

ഹേട്ഠാ ദക്ഖിണതോ’ത്തരാനനസ്സ,

പഞ്ഞായു’ത്തരചക്കവാളമുദ്ധം

ലങ്ഘിത്വാനഠിതം’വ ആഭവഗ്ഗം; ()

൪൬.

ഏവം പച്ഛിമമുത്തരം ദിസമ്പി

അട്ഠാനന്തി പദക്ഖിണം കരോന്തോ,

ഗന്ത്വാ ഠാനവരം പുരത്ഥിമസ്മിം

അട്ഠാസി വസി പച്ഛിമാനനോ സോ; ()

൪൭. ¶

ധീമാ ദക്ഖിണപാണിപല്ലവേന

അഗ്ഗേ താനി തിണാനി സത്ഥരീ സോ,

തമ്ഹാ ചുദ്ദസഹത്ഥമുപ്പതിത്വാ

പല്ലങ്കോ സമലങ്കരീ ദുമിന്ദം; ()

൪൮.

ദക്ഖോ കാരുപവീണചിത്തകാരോ

കാതും വാ’ലിഖിതും യഥാനസക്കാ,

അട്ഠംസു ഹരിതാനി സന്ഥതാനി

ഏവം താനി തിണാനി ഉപ്പതിത്വാ; ()

൪൯.

മംസാദീ ഉപസുസ്സരേ നഹാരൂ

അട്ഠീചേപ്യവസിസ്സരേ സരീരേ;

മുഞ്ചേയ്യം ചതുരാസവേഹി യാവ

ഭിന്ദിസ്സാമി നതാവിമം അഹന്തി; ()

൫൦. ¶

ദള്ഹം ചിന്തിയ ദള്ഹമാനസോ സോ

പാചീനാഭിമുഖോ ദുമിന്ദബന്ധം;

കത്വാ പിട്ഠിഗതം നിസീദി ബോധി-

പല്ലങ്കമ്ഹി യുഗന്ധരേ രവീ’വ; ()

൫൧.

ലോകേസോ സസിമണ്ഡലാവഭാസം

സേതച്ഛത്തമധാരയീ തദഞ്ഞേ,

സുദ്ധാവാസതലട്ഠദേവതാ തം

പൂജേസും മകുടപ്പിതഞ്ജലീഹി; ()

൫൨.

യേ രൂപാവചരേ വസന്തി ദേവാ

തേ ച’ഞ്ഞത്ര അസഞ്ഞസത്തദേവേ,

സമ്പത്വാ വജിരാസനേ നിസിന്നം

പൂജേസും കുസുമാകുലഞ്ജലീഹി ()

൫൩. ¶

ഏകച്ചേ പരനിമ്മിതാദിലോകാ

പത്വാ ഭത്തിഭരാ’മരാ മഹിംസു,

പൂജാഭണ്ഡസമാഭികിണ്ണഹത്ഥാ

മാരാരിം തഹിമാപ പാപിമാ കിം; ()

൫൪.

യേ നിമ്മാണരതിമ്ഹി നിജ്ജരാ തേ;

പത്വാ ഗന്ധകരണ്ഡമണ്ഡലേഹി,

സമ്പൂജേസുമലങ്കതങ്ഘിപീഠം

നം സേട്ഠം വിജയാസനോപവിട്ഠം; ()

൫൫.

അട്ഠാസി തുസിതാലയാ സസേനോ

പത്വാ സന്തുസിതവ്ഹദേവരാജാ,

വിജേന്തോ ഹരിമോര പിഞ്ഛപുഞ്ജ-

സോഭം കഞ്ചനതാലവണ്ടപന്തിം; ()

൫൬.

പത്വാ യാമസുരാലയാ സസേനോ

സംവിജേസി സുയാമ ദേവരാജാ,

ധീരം സോണ്ണപണാളികാനിപാത-

ധാരാസന്നിഭചാരുചാമരേഹി; ()

൫൭. ¶

ദേവിന്ദോ വിജയുത്തരാഖ്യസങ്ഖം

വീസം ഹത്ഥസതം ധമീതദഞ്ഞേ,

പൂജേസും തമുപേച്ച കോവിളാര-

പുപ്ഫാദീഹി ച താവതിംസദേവാ; ()

൫൮.

യക്ഖാദീഹി പുരക്ഖതാ’പി ദേവ-

രാജാനോ ചതുരോ ചതുദ്ദിസാസു,

രക്ഖം സംവിദഹിംസു ദേവലോകാ

തം പത്വാന വിനട്ഠലോമഹട്ഠം; ()

൫൯.

വാദേന്തോ സരമണ്ഡലം വിധായ

വീണം പഞ്ചസിഖോ’പി ബേളുവാഖ്യം,

തം സമ്പൂജയി കാലനാഗരാജാ

ഥോമേന്തോ ഥുതിഗീതികാസതേഹി; ()

൬൦. ¶

ഏവം കാഹളഭേരിസങ്ഖവീണാ-

ഘണ്ടാവീജനിഛത്തചാമരേഹി,

നച്ചാദീഹിചലാജപഞ്ചമേഹി

ദീപദ്ധുപധജേഹി മാനയും തം; ()

൬൧.

സിദ്ധത്ഥോ പടിസിദ്ധമാരധേയ്യോ

കത്തും അത്തവസേ സദേവലോകം,

സുത്വാ വായമതീതി ബോധിമണ്ഡേ

മാരോ തത്ര സമാരഭിത്ഥഗന്തും; ()

൬൨.

തസ്മിം ഖോ സമയേ ഭയാവഹാനി

മാരസ്സോ’തരണായ കാരണാനി,

ചക്ഖചാപാഥഗതാനി ദുന്നിമിത്ത-

രൂപാദീനി തിലോകലോചനസ്സ; ()

൬൩. ¶

സുക്ഖ’മ്ഹോധരരാവഭേരിരാവ-

വിപ്ഫാരാബധിരീകതമ്ബരമ്പി,

ഭീമം വിജ്ജുലതാ’സിഘട്ടണേഹി

മാരസ്സാ’ഹവമ്ബ്ഡലാഭമാഹ; ()

൬൪.

മാരസ്സാ’ഗമനഞ്ജസേ രജോവ

വാജീനം ഖുരഘട്ടണേന ജാതോ,

ഉക്കാപാതസതം ജനേസി തസ്സ

ചക്ഖവാനിട്ഠഫഖലം ദിസാസു ഡാഹോ; ()

൬൫.

വേഹാസേ വിചരും കബന്ധരൂപാ

കാകോലാ ബലിപുട്ഠവായസാരീ,

ഉന്നാദിംസു ഖരാനിലോ പവായീ

അബ്ഭുട്ഠാസി രജോ ദിസാസു ധൂമോ; ()

൬൬.

ആലോകോ വിഗതോ ഘണന്ധകാരോ

ഓതിണ്ണോ മഹികാസമാഭികിണ്ണോ,

ആകാസോ പഥവി ഭൂസം പകമ്പി

മേഘച്ഛന്നദിനം ദിനം ബഭൂവ; ()

൬൭. ¶

സിദ്ധത്ഥഞ്ഹി അസിദ്ധമത്ഥമേതം

കാതും അസ്സവമാരകിങ്കരാമേ,

വത്വേ’ഥാ’തി പജാപതീ സസേനോ

തത്ഥേവ’ന്തരധായി താവദേവ; ()

൬൮.

സാ സേതാ പുരതോ പജാപതിസ്സ

ആസീ ബാരസയോജനം വിനദ്ധാ,

ഏവം ദക്ഖിണവാമനോ ച ലോക-

ധാത്വന്താവധീമാസി പച്ഛതോ’പി; ()

൬൯.

ഉദ്ധം സാ നവയോജനപ്പമാണാ

സദ്ദോ ഭൂമിവിദാരണോരി’വാ സി,

സോ’പഡ്ഢം സതയോജനം ബഭൂവ

ഉച്ചം സോ ഗിരിമേഖലോ ഗജിന്ദോ; ()

൭൦. ¶

നാഹേസും പരിസാസു നിമ്മിതാസും

ദ്വേയോധാ സദിസായുധാദധാനാ,

തബ്യാസേന അലഞ്ഹി ലോമഹംസോ

യസ്സാ’നുസ്സരണേന ചേ സിയാ മേ; ()

൭൧.

മാപേത്വാ സഹസാ സഹസ്സബാഹും

ഗണ്ഹിത്വാ വിവിധായുധാനി തേഹി,

ആരൂള്ഹോ ഗിരിമേഖലം സസേനോ

മാരോ പാതുരഹോസി ബദ്ധവേരോ; ()

൭൨.

ദേവേസോ യസസാ സമം സകേന

സേതച്ഛത്ത മഗഞ്ഛി സംഹരിത്വാ,

ദേവേസോ യസസാ സമം സകേന

സങക്ഖം പിട്ഠിഗതം വിധായ ധാവീ; () (യമകബന്ധനം)

൭൩. ¶

സങ്കോചാ’നനകാഹലോ ജഗാമ

പാതാലം ഖലു കാലനാഗരാജാ,

വീണാദോണിസഖോ സഖാനപേഖോ

തമ്ഹാ പഞ്ചസിഖോ കലഹും പലായി; ()

൭൪.

ദിസ്വാ മാരബലം സമോസരന്തം

സമ്പത്താ ജനതാ പലായി ഭീതാ,

സോസീഹോ’വ വിഹാസി സക്യസീഹോ

ഏകോ കമാരകരിന്ദകുമ്ഹഭേദീ; ()

൭൫.

പസ്സിത്വാ’ധരകന്തിഭാരമസ്സ

വത്തമ്ഹോരുഹ മിന്ദിരാവിഹാരം,

സിദ്ധത്ഥേന സമോ നചത്ഥി ലോകേ

ഇച്ചേവം കലിമാ’ഹ മാരസേനം; ()

൭൬. ¶

ഏതസസാ’ഭിമുഖാ മയം കദാചി

നോസക്കോമ’ഭിയുജ്ഝിതുന്തി താതാ,

വത്വാ ഉത്തരപസ്സതോ സമാരോ

ഖന്ധാവാരമബന്ധി ബദ്ധവേരോ;

൭൭.

ദിസ്വാ’ജ്ഝോത്ഥരമാനമാരസേനം

ആരക്ഖാവരണം ഥിരം വിധായ,

ഖന്ധാവാരമബന്ധി സോപി വീരോ

ജേതും തം ദസപാരമീ ഭടേഹി; ()

൭൮.

മാരോ ഭുധരമേരുചക്കവാളേ

രുക്ഖാദീനി വിചുണ്ണിതും സമത്ഥം,

ഖോഭേത്വാ ഭുവനത്തയം ദിസാസു

ഉട്ഠാപേസി സമീരണം സുഘോരം; ()

൭൯.

വാതോ പാരമിധാമവാരിതോ സോ

നിത്തേജം പലയാനിലസ്സമോപി,

പത്തോ ചാമരമന്ദമാരുതോവ

തന്ദേഹോതുപരിസ്സമം ജഹാസി; ()

൮൦. ¶

ധാരാവേഗവിഹിന്നഭൂമിഭാഗം

ഗമ്ഭീരാ’സനിരാവനിബ്ഭരാ’ഘം,

മാരോ മാപയി തുങ്ഗവീചഭങ്ഗം

വസ്സോഘം പരിപാതരുക്ഖസേലം; ()

൮൧.

വീരോ പാരമിപാളിബന്ധനേന

രക്ഖം ബന്ധി നിജന്തഭാവഖേത്തേ,

തേനോ’ഘോ വിപഥങ്ഗമോ വിപക്ഖ-

സേനായാ’സി പവാഹണേ നിദാനം; ()

൮൨.

തേജോഖണ്ഡസമാനമത്തനോ സോ

തത്തം പജ്ജലിതം സജോതിഭൂതം,

മാപേത്വോ’പലവസ്സമപ്പസയ്ഹം

ഝാപേതും തമുപക്കമിത്ഥ മാരോ; ()

൮൩. ¶

മാരസ്സേവ പതന്തമുത്തമങ്ഗേ

ഘോരം പാരമിവായുവേഗരുദ്ധം,

തംവസ്സം വജിരാസനൂപചാരേ

പൂജാപുപ്ഫഗുളത്തനം ജഗാമ; ()

൮൪.

അസ്സദ്ധോ വിസദിദ്ധതിണ്ഹധാരം

ആദിത്തം പിഹിതമ്ബരോ’ദരം സോ,

മാപേസി അസിസത്തിതോമരാദി-

വസ്സം സബ്ബദിസാനിപാതമാനം; ()

൮൫.

തസ്മിം പാരമിവമ്മവമ്മിതസ്മിം

വിസ്സട്ഠാ’യുധവുട്ഠി കുണ്ഠിതഗ്ഗാ,

പത്വാ സമ്പതി പുപ്ഫവുട്ഠിഭാവം

തപ്പാദാസനമത്ഥകേ പപാത; ()

൮൬. ¶

മാരോ വിച്ചിടചിച്ചിടായമാനം

സംവട്ടാനലഖണ്ഡവിബ്ഭമം സോ,

വസ്സങ്ഗാരമയം സവിപ്ഫുലിങ്ഗം

ഉട്ഠാപേസി പലാസപകുപ്ഫവണ്ണം; ()

൮൭.

ഖിപ്പംപാരമിമന്തജപ്പനേന

അങ്ഗാരാനിനിവാരിതാനിതാനി,

തംബുദ്ധങ്കുരപുണ്ണചന്ദബിമ്ബം

സേവന്താനിവികിണ്ണഭാനിവാസും; ()

൮൮.

ഭസ്മീകാതുമലന്തിമാരവേരിം

ധൂമാകിണ്ണമനിഗ്ഗതഗ്ഗിജാലം,

മാരോഭേരവരാവമുസ്സദാഭ-

മബ്ഭുട്ഠാപയിഖാരഭസ്മവസ്സം; ()

൮൯.

സേതാമുദ്ധനിവിപ്പകിണ്ണഭസ്മിം

തംവസ്സംചിതപാരമീബലേന,

പത്വാചന്ദനഗന്ധചുണ്ണഭാവം

മാരാരിസ്സപപാതപാദമൂലേ; ()

൯൦. ¶

അസ്മിം ഗുവലയാലവാളഗബ്ഭേ

സമ്പാതാനലദഡ്ഢവണ്ണുധാരം,

ഉത്താസാവഹമത്തനോ’പി കണ്ഹോ

വസ്സാപേസി ഉളാരവണ്ണുവസ്സം; ()

൯൧.

ദിസ്വാ’ങക്ഘീനഖരാലിരംസിഗങ്ഗാ-

തീരുസ്സാരിതവണ്ണുരാസി മസ്സ,

അങ്ഗാരോ’വ’ധികോധപാവകേന

കണ്ഹോ കണ്ഹതരോ’സി ഝാപിതത്തോ; ()

൯൨.

ധൂപായന്തമവീചിമച്ചിമന്തം

സമ്ഫുട്ഠം ഘനഫേണണബുബ്ബുലേഹി,

വസ്സം പങ്കമയം ഭുസം നിമുഗ്ഗോ

മാരോ മാപയി പഞ്ചകാമപങ്കേ; ()

൯൩. ¶

തസ്മിംപാരമിസത്തീസിതിഭൂതേ

പങ്കേ ചന്ദനപങ്കഭാവയാതേ,

മാരോ പസ്സിയ ഫുല്ലപങ്കജാഹം

കോപാ പങ്കഹതാനനോരിവാസി; ()

൯൪.

മാരാരിം ഇമിനാ ഹനാമഹന്തീ

സോ ലോകന്തരിയന്ധകാരഘോരം,

മാരോ സൂവിവിദാരിയം ദിസാസു

ഉട്ഠാപേസിഘനന്ധകാരഖന്ധം; ()

൯൫.

സോ’യം പാരമിജാതരംസിജാല-

ഭിന്നാ’സേസതമോജിനങ്കുരേണോ,

പല്ലങ്കോദയപബ്ബതോദിതോ’സി

കാമം മാരതുസാരസോസനായ; ()

൯൬. ¶

ഏതം ഗണ്ഹഥ ബന്ധഥാ’തി വത്വാ

നിട്ഠം കപ്പമവണ്ണിയം കവീഹി,

സദ്ധിം മാരബലേനു’പാഗതോ സോ

കുദ്ധോ യുദ്ധമകാ പമത്തബന്ധു; ()

൯൭.

തം ദിസ്വാ’ചലനിച്ചലട്ഠമേസ

പല്ലങ്കോ നചപാപുണാതി തുയ്ഹം,

മയ്ഹം ഹേ’സു’പകപക്പതേവ തസ്മാ

അസ്മാ വുട്ഠഹഥാ’വുസോത്യ’വോച; ()

൯൮.

ഏകാ’പീ സമതിംസപാരമീനം

പല്ലങ്കത്ഥമപൂരിതാ തയാ’തി,

വുത്തേ സോ ഖിപി നിജ്ജിതോ’രചക്കം

ചക്കം ചക്കവരങ്കിതസ്സ സീസേ; ()

൯൯.

തം ചക്കായുധമുജ്ഝിതപ്പഭാവം

യുദ്ധേ ലദ്ധജയസ്സ മാരജിസ്സ,

ഉസ്സിസമ്ഹി വരാസനൂപചാരേ

സേതച്ഛന്തമിവുസ്സിതം രരാജ; ()

൧൦൦. ¶

തുയ്ഹം സഞ്ചിനനമ്ഹി പാരമീനം

കോ സക്ഖീ’തി അഹഞ്ച സക്ഖിഹോമി,

സക്ഖീ’ഗന്തി പവത്തമാരസേനാ-

ഘോസോ ഭുമിവിദാരണോരി’വാസി; ()

൧൦൧.

ദാപേന്തോനിജസക്ഖിമുഗ്ഗതേജോ

ബാഹുംതാവപസാരയീ പവിരോ,

സക്ഖീഹന്തീവദം’വ മാരസേനം

തജ്ജേന്തോ’വ ബഭൂവ ഭുമിചാലോ; ()

൧൦൨.

മാതങ്ഗോ ഗിരിമേഖലോ ഛിതാരിം

വന്ദന്തോ’വപപാത ജന്നുകേഹി,

മാരോ ലദ്ധപരാജയോ നിവത്ഥ-

വത്ഥസ്സാ’പി അനിസ്സരോ പലായി; ()

൧൦൩. ¶

ഘോരമാരബലവാരണാധിപ-

മാനദപ്പനിഭകുമ്ഭദാരണോ,

ബോധിമൂലവജിരാസനോപരി

കേസരീവ വിരരാജ മാരജി; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേന യതിനാ വിരചിതേ സകല കവകിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദൂരേ നിദാനേ ദേവപുത്ത മാരബല വിദ്ധംസന പവത്തിപരിദീപോ ദ്വാദസമോ സഗ്ഗോ.

൧.

നിഖിലമാരതുസാരവിസോസിനോ

അഥജിനങ്കുരദീധിതിമാലിനോ,

രവി കതാവസരോ’വ’പരാചലം

(ദുത’വിലമ്ബിത) ഗാമിമുപാഗമീ; ()

൨. ¶

ജലധിവാരിസിനേഹസുപുരിതേ

അഭവി പംസുമഹീതലമല്ലകേ,

പണിഹിതാപരഭുധരവത്തികാ-

ജലിതദീപസിഖേ’വ നഭോമണി; ()

൩.

ഉദയപബ്ബതഗബ്ഭസമുബ്ഭവം

സകയസോപടിബിമ്ബസമംസുഭം,

സപദി തപ്പമുഖേ സസിമണ്ഡലം

കസിണമണ്ഡലവിബ്ഭമമുബ്ബഹി; ()

൪.

അരുണവണ്ണസുധാകര ഭാകരാ

ദിവസസന്ധിവിലാസിനിയാ ഖണം,

പരിഹരിംസു’ദയാപരഭുധര-

സവണഗം മണിമണ്ഡന വിബ്ഭമം; ()

൫. ¶

രവിധുരാ വിധുരാ സരസീവധു

കമലകോമലകോസപുടഞ്ജലീ,

ഉപവനേ പവനേ’രിതഭൂരുഹാ

പനമിതാനമിതാവ തപോധനം; () (യമകബന്ധനം;)

൬.

അപരസാഗരമുദ്ധനി ഭാസുരം

തിമിരജാലപരം രവിമണ്ഡലം,

മുകുലിതമ്ബുരുഹസ്സിരിമാഹരി

ഭമരചക്കഭരം സരസൂപരി; ()

൭.

ലവണവാരിധികാചസരാവകേ

അപരഭൂധര കൂട ഭുജപ്പിതാ,

സൂരിയമണ്ഡലപാതി നിമുജ്ജിയ

പുരിമയാമമുഖംനകിമാഹരി; ()

൮. ¶

മണിപഭാരുണ ഭാകര മണ്ഡലം

തമനുഭുയ മഹമ്ബുധിരാഹുനാ,

മുഖഗതംവമിതം വിയക ലോഹിതം

ജലദരാജി രരാജ ദിനച്ചയേ; ()

൯.

വിതതമേഘപഭാഹി മുഹും മുഹും

കളിത പാടല പല്ലവ സമ്പദം,

വനഘടം വിടപന്തരഗം കമാ

ഫൂടതമോപടലംപരിണാമയീ ()

൧൦.

സുഭജനേഭജനേനിരപേക്ഖിനീ

വിപതിനീ പതിനീവ രജസ്സലാ,

സുമധുപേ മധുപേ പരിവജ്ജയും

കമലിനീമലിനീകതനിരജാ; () (യമകബന്ധനം;)

൧൧. ¶

മധുമദാലികുലാ മകുലാവലീ

അനിലഭങ്ഗ തരങ്ഗ ഭുജേരിതാ,

പദുമിനീ രമണീഹി സിരിമതോ

സുമഹിതാമണികിങ്കിണിസേണിവ; ()

൧൨.

രസികപക്ക ഫലാഫല സാലിസു

തരുസിരേസു സമോസരമാനകാ,

തിമിരഖണ്ഡനിഭാ ബധിരീകരും

രവിപഥം വിരുതേഹി വിഭങ്ഗമാ; ()

൧൩.

കുമുദിനീപമദാ’ഥസുധാകര-

കരസതേഹി പരാമസനാപരം,

കുസുമഹാസവിലാസധരാ ഭുസം

ഭുവനവന്ദിരഗബ്ഭമലങ്കരി; ()

൧൪. ¶

ഹിമകരോ ഹരിണഞ്ജനഹാരിനാ

നിജകരേന നിരാകരി തങ്ഖണേ,

സകലലോക’വിലോചന സമ്ഭവം

ഘനതമോപടലംഹിസജോ യഥാ; () (സിലേസബന്ധനം)

൧൫.

സപദിപാരമിതാരമിതാസയോ

നവമ’നുസ്സതിയാസതിയാ പരം,

അധികതാ’ധി സമാധി സമാഹിതോ

പുരിമജാതിഭവേ തിഭവേ സരി; () (യമകബന്ധനം)

൧൬.

സുമതിപാദക ഝാന സമുട്ഠിതോ

പുരിമഖന്ധസമൂഹമനുക്കമം,

അസരിസോ’പനിസിന്നജയാസന-

പ്പഭുതി യാവസുമേധഭവാവധിം; ()

൧൭. ¶

ഇധഭവേ സമനന്തരജാതിയം

തദിയഖന്ധപബന്ധമനുസ്സരി,

തിചതുപഞ്ചഛസത്ത നവ’ട്ഠപി

ദസപി വിസതിതിംസതി ജാതിയോ; ()

൧൮.

ലഹുമനുസ്സരിതാളിസ ജാതിയോ

പഭവ ഖന്ധവസേന തഹിംതഹിം,

ഭവസതംഭവുപഡ്ഢസതംഭവ-

ദസസതംഭവലക്ഖമഥാപരം ()

൧൯.

അപരിമാണ യുഗന്തഗജാതിയോ

അപരിമാണ വിവട്ടഗജാതിയോ,

അപരിമാണ യുഗന്ത വിവട്ടഗാ

അപരിമാണ ഗുണോ സരിജാതിയോ; ()

൨൦. ¶

ചതുസുയോനിസുസത്തമനട്ഠിതി-

തിഭവപഞ്ചഗതീസുപരിബ്ഭമിം,

കസിരഭാരവഹോ അഹമഞ്ജസേ

സകടഭാരവഹോ ഗവജോയഥാ; ()

൨൧.

ഇതിസമഞ്ഞ ധരോ’സിമമുത്ര’ഹം

ഇതി നിഹീനപസത്ഥ കുലോ ഭവിം,

ഇതി ഭവിം അഭീരൂപവിരൂപിമാ

ഇതിപി ഭത്ത ഫഖലാഫല മാഹരിം; ()

൨൨. ¶

അനുഭവിംകുസലാകുസലാരഹം

വിവിധദുക്ഖമദുക്ഖ മദുക്ഖ ഖം,

ദസസതായു സതായുമിതോഭവിം

ഇതിഭവംതിഭവംസമനുസ്സരി; () (യമകബന്ധനം)

൨൩.

ഇതിഹ യാവസുമേധ ഭവം സുധീ

സുമരിയാ’തിഗതാ’മിതജാതിയോ,

അസരി സോപടിലോമവസാ തതോ-

പ്പഭുതി യാവ ഇതോ തതിയം ഭവം; ()

൨൪.

പുനരമുത്ര തതോഭവതോ ചുതോ

സമുപപജ്ജി മനന്തരജാതിയം,

തഹിമഹംതുസിതേ തിദസാലയേ

ഭവിമതിജ്ജുതി സന്തുസിതാഭിധോ; ()

൨൫. ¶

തുസിതദേവനികായസമത്വയോ

പരമരൂപ വിലാസധരോ’ഭവിം,

സുമധുരാമതമാഹരി മിദിസം

അനുഭവിംസുഖമിന്ദ്രിയ ഗോചരം; ()

൨൬.

സമുപജീവിമമാനുസഹായന-

ചതുസഹസ്സ മഹംതുസിതാലയേ,

മരുഗണമ്ബുരുഹാസനയാചനം

ഇഹ പടിച്ച തതോ ഭവതോ ചുതോ; ()

൨൭.

ജനനിരാജിനിയാ മണിചേതിയേ

സുഗതധാതുമിവാ’സമകുച്ഛിയം,

രവികുലേ പടിസന്ധിമഹം പിത്ര-

നരപതിം അധികിച്ച സമപ്പയിം; ()

൨൮.

ഇതിഹ രൂപമരൂപമനാദികം

വിപരിവത്തതി വത്തതി നാപരം,

വിസതിയാ സതി യാവ ധിയാ’സനം

വിഹതമോഹതമോ’സി ഭവേ സുധീ; () (യമകബന്ധനം;)

൨൯. ¶

ചുതുപപത്തിപബന്ധവസേനഹി

അവസവകത്തനധാതുപരമ്പരാ,

ജലിതദീപസിഖേ’വ പവത്തതി

നയിധപുഗ്ഗലവേദകകാരകോ; ()

൩൦.

പുരിമഖന്ധപബന്ധമനേകധാ

ഇതിവവത്ഥയതോ ഹി കുദിട്ഠിയോ,

അപഗതാ’ത്തനി വീസതിവത്ഥുകാ

തമിഹദിട്ഠിവിസുദ്ധി’തി വുച്ചതി; ()

൩൧. ¶

സതിമതോ രവിമണ്ഡലസന്തിഭാ

സകടമഗ്ഗനിഭാ’യമനുസ്സതി,

പുരിമജാതിസു നാഭിവിരജ്ഝതി

സരവയേ സരഭങ്ഗസരോ യഥാ; ()

൩൨.

അചുതിയാചുതിയാമതി മാസനേ

സുതവതീ’തവതീ’ഹതി ബുജ്ഝിതും,

സമുദിതേ’മുദിതേ കുമുദാനി’മ

നകമലാ കമലാനി അലങ്കരി; () (യമകബന്ധനം;)

൩൩.

രുചിരചന്ദമരിചിവിലേപിനീ

കുമുദസണ്ഡവികാസവിഹാസിനീ,

രജനിമജ്ഝിമയാമവിലാസിനീ

തദധിസീലധനം വിജാഭാസി കിം ()

൩൪. ¶

ഘനസുനീലവിസാലതപോവനം

അനലഭാസുരകീടകുലാകുലം,

രജനിരാജിനിയാ കുസുമാകുലാ-

വിരളകേസകലാപസിരിം ഭജീ; ()

൩൫.

തദുപഹാരരതായി’വ കോമുദീ-

ഭുജലതായ വിഭാവരിഭീരുയാ,

ഗഹിതലാജകഭാജനവിബ്ഭമം

ഫുടിതകേരവകാനന മാഹരി; ()

൩൬.

തിഭുവനേകരവിം രവിഭത്തരി

അപരദീപഗതേ സരസീവധൂ,

രജനിയാ വിഹിതാവസരാ’പി കിം

പരിചരിംസു പതിബ്ബതമബ്ഭുതം; ()

൩൭.

പരിലസിംസു ഭുസം ഭുവനേ’വു ഭോ

രവിപഥേ വിതതാ, വിതതാരകാ,

അനിമിസേ ഹി മഹായ മഹിമതോ

ജലിതദീപസിഖാച മഹീതലേ; ()

൩൮. ¶

മകരതേനകേതനസന്തിഭാ

തുഹിനദീധിതിദീധിതി മജ്ഝിമേ,

നിസി ദദാര സദാരസരാഗിനം

ഹദയകേരവകേരവകാനനം; () (യമകബന്ധനം)

൩൯.

അഥ ഭവാഭവദിട്ഠിവിഭേദ നം

വിമതി മോഹ തമോപുടപാട നം,

ചുതുപപാതപഭുതി വിജാന നം

കഥമലത്ഥ സദിബ്ബവിലോച നം; ()

൪൦.

കുസലകമ്മപഭാവസമുബ്ഭവം

സുഖുമദുരഗതാനി’പി ഗോചരം,

അനിമിസാന പസാദവിലോചനം

രുധിരസേമ്ഭമകലാപഗതംക യഥാ; ()

൪൧. ¶

തഥരിവ’ക്ഖിസമേന സുധാസിനം

വിമതിദിട്ഠിമിസോധനഹേതുനാ,

ഹതമനോപകിലേസമലേന സോ

വിഗതമാനുസകേനഹി ചക്ഖുനാ; ()

൪൨.

കരതലമ്ബുരുഹോപരിചക്ഖുമാ

യഥാരിവാ’മലകീബദരീഫലം,

ചുതുപപത്തിഗതേപി തഥാഗതേ

തിഭുവനമ്ഹി യഥിച്ഛിത മദ്ദസ; ()

൪൩.

നവുപപാതഖണേച ചുതിക്ഖണേ

വിസയഭാവമുപേന്തി തഥാഗതാ,

തദുപചാരവസേനി’ഹദസ്സനം

ഖമതി അട്ഠകഥാചരിയാസഭോ; ()

൪൪. ¶

ഉപധിഹീന’ധിഹനീനതഥാഗതേ

അനപനീതപണീത തഥാഗതേ,

അനഭിരൂപ’ഭിരൂപതഥാഗതേ

സുഗതി ദുഗ്ഗതി ദുഗ്ഗ മുപാഗതേ; () (യമകബന്ധനം;)

൪൫.

തിരിയമുദ്ധമധോപതിതീയ സോ

മതിപഹം അഭിപസ്സി യഥാരഹം,

നിചിതകമ്മപഥേച തഥാഗതേ

ഉപരി പാദകഝാനസമുട്ഠിതോ; ()

൪൬.

അകുസലാനി കരിംസു ഇമേ തിധാ

സുചരിതാനി കരിംസു തിധാ ഇമേ,

അരിയമഗ്ഗഫലേഹിക സമങ്ഗിനോ

നസമണാ’തിപി അന്തിമവത്ഥുനാ; ()

൪൭.

ഗുണനിരാകരണേന അസാധവോ

ഉപവദിംസു നസന്തി ഗുണാ’തി’മേ,

അപിചസപ്പുരിസാ’രിയപുഗ്ഗലേ

തദനുരൂപഗുണേഹി പസംസയും; ()

൪൮.

വിതഥലദ്ധിപരാമസനാ ഇമേ

പരമലദ്ധിപരാമസനാ ഇമേ,

ഗഹിതലദ്ധിവസേന തഹിംതഹിം

നിചിതകമ്മപഥാ ജനതാ അയം; ()

൪൯.

ചതുരപായമപായമപായതിം

ഉപഗതാ സുഗതി സുഗതിംഇതി,

യതി സമാഹിതവാഹിതവാ’ ദ്ദസ

അനിമിസക്ഖിസമക്ഖിസമന്വിതോ; () (യമകബന്ധനം)

൫൦. ¶

സമ്മാസമ്മസതോസതോ സതിമതോ കമ്മാദിഹേതുബ്ഭവം

രൂപാരൂപമനാഗതങ്നി മഹാ മോഹന്ധകാരോ ധിയാ,

അബ്ഭത്ഥങ്ഗമി യായ സോളസവിധാ കങ്ഖാചതേകാലികാ

സാകങ്ഖാതരണബ്ബിസുദ്ധു ദുതിയേയാമേ പവത്താ മതി; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേനയതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദുരേ നിദാനേ പുബ്ബേനിവാസഞാണദിബ്ബചക്ഖുഞാണാധിഗമ പവത്തിപരിദീപോ തേരസമോ സഗ്ഗോ.

൧. ¶

സുധാകരേ വികസിതകേരവാകരേ

കമേനു’ പാസതി സതി പച്ഛിമം ദിസം,

വിഹാവരീ സസിരുചിരാനനം ജിനം

ഭജന്തി പച്ഛിമമഥയാമ മോതരി; ()

൨.

ഖണം നിസാപതി വിരഹാതുരേവ’യം

നിസാവധൂ മലിനപയോധരമ്ബരാ,

ചതുദ്ദിസായതനയനേഹി സമ്പതി

മുമോച സീകരനികരസ്സുബിന്ദവോ; ()

൩.

കിലേസനാസനപസുതോ സമാധിനാ

പുഥുജ്ജനോ തദനുസയം യഥുബ്ബഹേ,

തഥം’സുനാ ഭുവനകലങ്കസോധനോ

നഹേ കലാനിധി സകലങ്ക മുബ്ബഹീ; ()

൪. ¶

പുരത്ഥിമേ നഭസി വികിണ്ണ താരകാ-

പബന്ധനിബ്ഭരതിമിരം വിയാകരീ

നിസാവധു വലയിതഹാരഭാസുര-

സുനീലകോമലനവകുന്തലസ്സിരിം; ()

൫.

വിപസ്സനാബലവിമലീകതന്തരോ

ജിനങ്കുരോ ദുരിതമലംവ ചന്ദിമാ,

മരിചിസഞ്ചയധവലീകതമ്ബരോ

തമോചയം തമനുചരം നിരാകരീ; ()

൬.

പവായി സീതലമലയാനിലോ ഭുസം

ദിസങ്ഗനാ സിസിരതുസാരബിന്ദവോ,

മുമോച സാ വിചരി നിസാ നിസാകര-

മരീചിമഞ്ജരിപരിചുമ്ബിതേ ഭുവി; ()

൭. ¶

നിരങ്ഗണേ നിരുപകിലേസ നിച്ചലേ

മുദുമ്ഹി കമ്മനിയവിസുദ്ധിഭാവഗേ,

സമാഹിതേ മനസി വിപസ്സനാമനം

അഥാസവക്ഖയമതിയാ’ ഭീനീഹരി; ()

൮.

സബാരസങ്ഗികഭവചക്ക മജ്ഝഗാ

അനുക്കമേന’പി പടിലോമതോ സുധീ

വവത്ഥയം യമരിയഞാണദസ്സനം

വിസുദ്ധിയാ വിസദ്ധിയാ തദുച്ചതേ; ()

൯.

ഖണേന യോ സരതി സഹസ്സലോചനോ

യഥാവതോ ദസസതമത്ഥ മസ്സപി,

വിധാതുനോ നിജചരണങ്ഗുലിപ്പഭാ-

വിഭുസിതാ’ഖിലഭുവനോദരസ്സ’പി; ()

൧൦. ¶

അസേസനീവരണതുസാരസോസിനോ

സമാധിസമ്ഭവ’ ഖിലഝാനലാഭിനോ,

ജഗത്തയം കരബദരം’വ ദസ്സിനോ

നയസ്സ കസ്സചി വിസയത്ത മാഗതം; ()

൧൧.

അദിട്ഠ മപ്പടി വിദിതം സയംപുരാ

അനുത്തരംതമരിയഞാണദസ്സനം,

ഇമസ്സ ഗോതമസമണസ്സ സിജ്ഝതേ

ഗരൂപസേവനവിരഹസ്സ അബ്ഭൂതം; ()

൧൨.

ഭവേഭവേ പരിവിതദാനപാരമി-

ബലേന’ഹൂ വിജടിതലോഭബന്ധനോ,

സമേത്തിഖന്ത്യനുഗതസീലപാരമീ-

ജലേന നിബ്ബുതപടിഘാദിപാവകോ; ()

൧൩. ¶

ഭവേഭവേ ഭവി ഥിരഞാണപാരമീ-

പധംസിതാ’ഖിലവിപരീതദസ്സനോ,

വിനായകപ്പഭുതി ഗരൂപസേവന-

വസേന പുച്ഛിയ ഹതമോഹസംസയോ; ()

൧൪.

ഭവേഭവേ ബുധജനപുജനാദിനാ

ഗരൂഭിവാദനബഹുമാനനാദിനാ,

ജനാപചായനവിധിനാ വിനോദയി

സദപ്പ മുന്നതി മഭിമാന മുദ്ധടം; ()

൧൫.

ഭവേഭവേ വിഭവരതിം രതിംഭവേ

അനങ്ഗസങ്ഗമരതി മങ്ഗനാരതിം,

ഘരാ’ഭിനിക്ഖമിയ’നഗാരിയംരതോ

അപാനുദീ പടിലഭി ഝാന മത്തനാ; ()

൧൬. ¶

ഭവേഭവേ സ’വീരിയ സച്ചപാരമീ-

പരായണോ അധികുസലേസു ചാരതിം,

ജഹം വചീദുരിതമലം ചതുബ്ബിധം

വിസോധയീ നിജഹദയഞ്ച പഗ്ഗഹീ; ()

൧൭.

ഭവേ ഭവേ ഇതി സമതിംസപാരമീ-

വിസുജ്ഝിതാ’ കുസലമനോമലിമസോ,

കമേന ഇന്ദ്രിയ പരിപാകതം ഗതോ

നചഞ്ഞസമ്പദ മഹിപത്ഥയീ സുധീ; ()

൧൮.

ഭവേ ഭവേ അഗണിതമേവ ബോധിയാ

ദയായ ചോദിതഹദയോ’ഹി കപത്ഥനം,

അകാ ചതുബ്ബിധഫലസമ്പദാ തതോ

പദിസ്സരേ നിരവസരാ രിവ’ന്തനി; ()

൧൯. ¶

ഭവേ ഭവേ സകപണിധാനസത്തിയാ

തിധാ’ഹിസങ്ഖതകുസലം ഇമസ്സ ഭോ,

നസാധയേ കിമരിയഞാണദസ്സനം

അനഞ്ഞപുഗ്ഗലവിസയം നസംസയോ; ()

൨൦.

അനിച്ചതോ’ദയവയതായ ദുക്ഖതോ

സദുക്ഖതായപി അവിധേയതാദിനാ,

അനത്തതോ വരമതി ഖന്ധപഞ്ചകം

പുനപ്പുനം സമുപപരിക്ഖ മുസ്സഹീ; ()

൨൧.

കലാപസമ്മസനമുഖേന ബാരസ-

വിധേ അനാദികഭവചക്കനിസ്സിതേ,

കമേന സത്തസു അനുപസ്സനാസു സോ

ജിനങ്കുരോ തദവയവേ’ഭിനീഹരി; ()

൨൨. ¶

അനിച്ചതോഭുസമനുപസ്സമുദ്ധരി

അസേസസങ്ഖതഗതനിച്ചസഞ്ഞിതം,

അനത്തതോ സമനുവിപസ്സ ദുക്ഖതോ

സസങ്ഖതേപജഹി സുഖത്തസഞ്ഞിതം; ()

൨൩.

വിനോദയീ സുമതി വിരാഗനിബ്ബിദാ-

വസേന സങ്ഖതഗതരാഗനന്ദിയോ,

നിരോധനിസ്സജനവസാ’നുപസ്സിയ

തഥോദയാദിയനമസേസങ്ഘതേ; ()

൨൪.

വിധായദുബ്ബിധമനുപസ്സതോ കസതോ

അസേസസങ്ഖതമപി നാമരൂപതോ,

നിദാനതോ പുനഖണതോ’ദയബ്ബയം

ഉപട്ഠഹി ദ്വിഗുണിതപഞ്ചവിസധാ; ()

൨൫. ¶

സുധീമതോ തരുണവിപസ്സനായി’മേ

വിപസ്സകസ്സി’തി ദസുപക്കിലേസകാ,

ഭവുംപഭാസതിമതിപീതിനിച്ഛയോ

സുഖീ’ഹനാസമഥനികന്ത്യുപേക്ഖനാ; ()

൨൬. ¶

പസന്നലോഹിത പരിപുണ്ണവിഗ്ഗഹാ

വിനിഗ്ഗതാ നിരവധിലോകധാതുസു,

വിപസ്സനാബലപഭവാ’ഭിപത്ഥരി

സുധന്തകഞ്ചനരസപിഞ്ജരപ്പഭാ; ()

൨൭.

അയംപഥോ നഭവതി തപ്പഭാദയോ

വിസത്തികാപഭുതികിലേസവത്ഥുകാ,

പുനോദയബ്ബയ മനുപസ്സതോ തതോ

പഥോ സമുബ്ഭവി ദസുപക്കിലേസഗം; ()

൨൮.

പഥാപഥം സമുപപരിക്ഖതോഇതി

സുധീമതോ തരുണവിപസ്സകസ്സയാ,

സമുട്ഠിതാ നിസിതവിപസ്സനാമതി

പഥാപഥിക്ഖണകവിസുദ്ധി വുച്ചതേ; ()

൨൯. ¶

നരാസഭോ അധിഗതഞാതതീരണ-

പരിഞ്ഞവാ ഉപരിപഹാണസങ്ഖയാ,

പരിഞ്ഞയാ ഉഭയ വിസുദ്ധിസിദ്ധിയാ

തിസച്ചദസ്സനപസുതോ സമാരഭീ; ()

൩൦.

അനിച്ചലക്ഖണമപകി ദുക്ഖലക്ഖണം

അനത്തലക്ഖണമഥ സബ്ബസങ്ഖതേ,

യഥാവതോ നസമനുപസ്സി സന്തതി-

രിയാപഥേഹിച പിഹിതംഘണേനസോ; ()

൩൧.

വിസോധയം മതിമുദയബ്ബയേ തതോ

ലഹും തിലക്ഖണവിസദത്തഗോ ഭുസം,

വിപസ്സനാപഥപടിപന്ന മത്തനാ

അലത്ഥഭങ്ഗധിഭയഞാണമാദികം; ()

൩൨. ¶

സയമ്ഭുനോ ഉപരിനവാനുപസ്സനാ-

വിഭാവനാ നവഗുണവണ്ണനായിധ,

വിധീയതേ നവവിധഞ്ണഭാവനാ

പവുച്ചതേ സപകടിപദാവിസുദ്ധിതി; ()

൩൩.

മതീഹിതിഹിപി ചതുസച്ചഛാദക-

തമോവിധംസന സമനന്തരം ഥിരം,

നിരോധഗോചരമലഭിത്ഥ ഗോത്രഭു-

മതിം സുധീ അനരിയഗോത്തബാഹിരം; ()

൩൪. ¶

പസത്ഥഗോത്രഭുമതിദിന്നസഞ്ഞകം

സമൂലമുദ്ധടകലുസത്തയം സുധീ,

വിബന്ധദുഗ്ഗതിവിനിപാതനാദികം

അഥാദിമംപടിലഭീ ഞാണദസ്സനം; ()

൩൫.

യദേവനന്തരഫലദന്തി പണ്ഡിതാ

വദന്തിതപ്ഫലമപി പച്ചവേക്ഖണം,

അലത്ഥ സോ പുന ദുതിയായ ഭുമിയാ

വിപസ്സനം സമധിഗമായ ഭാവയീ; ()

൩൬.

ഭുസോവിസോസിത ഭവദുക്ഖകദ്ദമം

അകാലികം തനുകതകിബ്ബിസത്തയം,

അനുത്തരം ദുതിയമലത്ഥ തപ്ഫലം

സപച്ചവേക്ഖണമഥ ഞാണദസ്സനം; ()

൩൭. ¶

വിപസ്സനംപുനരപിഭാവയം സയം

സമുദ്ധടാലയപടിഘം ഭവാപഹം,

സപച്ചവേക്ഖണഫലഞാണമജ്ഝഗാ

അനുത്തരം തതിയക ഞാണദസ്സനം; ()

൩൮.

തിലക്ഖണം ഥിരമതിമാ’ഭിപത്തിയാ

സുഭാവയിക ഉപരി ചതുത്ഥഭുമിയാ,

അവാരിയാസനിരിവ താലമത്ഥകേ

കിലേസമുദ്ധനിരനിഹച്ചചാരിനം; ()

൩൯.

നിവാരിതാഖില ഭവചക്കവിബ്ഭമം

സവാസനാപരിമിത പകാപനാസനം,

അനഞ്ഞഗോചര വരഞാണദസ്സനം

അലത്ഥ തപ്ഫലമപിപച്ചവേക്ഖണം; ()

൪൦. ¶

തദാസവക്ഖയമതിഗ്ഞാണദസ്സന-

വിസുദ്ധിവുച്ചതി അരഹത്തപത്തിയാ,

സഹേവചുദ്ദസവിധ ബുദ്ധബുദ്ധിയോ

ജിനോ ചതുബ്ബിധ പടിസമ്ഭിദാലഭീ; ()

൪൧.

അസാധാരണം ഞാണഛക്കംബലാനി

ദസ’ട്ഠാരസാവേണികാ ബുദ്ധധമ്മാ,

ചതുദ്ധാവിസാരജ്ജമിദ്ധാനുഭാവാ

സമിദ്ധാസഹേചാരഹത്തേന തസ്സ; ()

൪൨.

അഭിഞ്ഞേയ്യധമ്മേ അഭിഞ്ഞായ സാമം

പരിഞ്ഞേയ്യ ധമ്മേ പരിഞ്ഞായ സാമം,

പഹാതബ്ബ ധമ്മേ പഹന്ത്വാന സാമം

സനിബ്ബാനമഗ്ഗപ്ഫലം സച്ഛികത്വാ; ()

൪൩. ¶

സിയായാവതാഞേയ്യ ധമ്മപ്പവത്തി

സിയാതാവതാ തസ്സ ഞാണപ്പവത്തി,

അഭിഞ്ഞായ സബ്ബഞ്ഞുതാഞാണ മാസി

സഹേവാരഹത്തേന സബ്ബഞ്ഞു ബുദ്ധോ; ()

൪൪.

മഹാമോഹനിദ്ദാപഗോമഗ്ഗഞാണ-

പ്പബുദ്ധോ’ഹിസമ്ബോധിയാ സോഭമാനോ,

മുനിന്ദോ ദിനിന്ദം’ സുസന്ദോഹഹാസി-

’ന്ദിരാമന്ദിരിന്ദിവരാഭംഅഹാസി; ()

൪൫.

സുബുദ്ധാഭിസമ്ബോധിപുബ്ബാചലമ്ഭാ

സഹേവാരുണോ ബുദ്ധസൂരോദയേന,

സമുട്ഠാസി വേനേയ്യ ബന്ധൂഹിസദ്ധിം

പബുജ്ഝിംസു അബ്ഭുഗ്ഗതമ്ഹോജകോസാ; ()

൪൬. ¶

ഉളാരാവഭാസോ തദാ ജാതിഖേത്തേ

ഭുസംപാതുഭുതോ മഹീസമ്പവേധി,

സിളാസാളസേളാവതംസാ സുഭാനി

നിമത്താനി ബത്തിംസജാതാതിലോകേ; ()

൪൭.

തമോജാലവിദ്ധംസനാദീനി ലോകേ

കരോന്തോവ ചത്താരികിച്ചാനി’മാനി,

സമുട്ഠാസി തസ്മിംഖണേ രംസിമാലി

രിവാദിച്ചവംസുബ്ഭവോ ബുദ്ധസൂരോ; ()

൪൮.

മഹീലാജവുട്ഠീഹി സഞ്ഛന്നഭുതാ

നഭം കനിബ്ഭരം ഗന്ധധുപദ്ധജേഹി,

ഛണ്ഹോകുലാ കേവലം ലോകധാതു

മഹാമങ്ഗലാവാസ കലീലാവലമ്ബിം ()

൪൯. ¶

തദാതപ്പദമ്ഭോജ പൂജാഗതാനം

സിരോ ഭത്തിഭാരഞ്ജലീനം സുരാനം,

നിരാലമ്ബമാകാസ രന്ധം ബഭാസ

പഭാസാര ചൂളാമണിഹകാ’കരാളം; ()

൫൦.

ഗുണോനാമ സക്ഖന്ധസന്താന സുദ്ധി

സകോസുദ്ധഖന്വ്ധപ്പബന്ധോഹി ബുദ്ധോ,

നമോബുദ്ധഭുതസ്സ നിപ്ഫന്തഞാണ-

പ്പഹാണാനുഭാവാഹിരൂപസ്സതസ്സ; ()

ഇതി മേധാനന്ദാഭിധാനേനയതിനാ വിരചിതേ സകലകവിജന ഹദയാനന്ദദാനനിദാനേ ജിനവംസദീപേ അവിദുരേ നിദാനേ മഹാ ബോധിസത്തസ്സ അരിയമഗ്ഗഞാണാഭിസമ്ബോധി സമധിഗമ പവത്തിപരിദീപോ ചുദ്ദസമോ സഗ്ഗോ.

ജിനവംസദീപേ അവിദുരേ നിദാനഭാഗോ ദുതിയോ.

൧. ¶

അസ്സേവ പകല്ലങ്കവരസ്സകാരണാ

സീസക്ഖിമംസാനി ച ദാരസുനവോ,

ദത്വാ ചിരസ്സം അകരിന്തി ദുക്കരം

സോ (ഇന്ദവംസാ’)ഭിധജോ വിചിന്തയീ; ()

൨.

പല്ലങ്കതോ താവ നവുട്ഠഹം തഹിം

പല്ലങ്കമാധായ നിസജ്ജ സത്തഹം,

സങ്കപ്പപുണ്ണോ’ധിസമാധയോ മുനി

സമ്മാ സമാപജ്ജി അനേകകോടിയോ; ()

൩.

നാ’യം ജഹാതേ വിജയാസനാ’ലയം

യംകിഞ്ചികിച്ചം കരണിയമസ്സഹി,

സംവിജ്ജതേ ദാനിപി കാചി ദേവതാ

സങ്കാഭിഘാ’താഭിവിതക്കയും ഇതി; ()

൪. ¶

താസം വിദിത്വാന വിതക്കമാസനാ

അബ്ഭുട്ഠിതോ സോ ഗഗനങ്ഗണം ഖണം,

സംദസ്സയന്തോ യമപാടിഹാരിയം

നിസ്സംസയോ സംസയസല്ലമുദ്ധരീ; ()

൫.

നിസ്സായ പല്ലങ്കമിമം മഹീരുഹം

സമ്പത്തസമ്ബോധിപദോ’സ്മി ചിന്തിയ,

ഓരുയ്ഹ പകല്ലങ്കഠിതപ്പദേസതോ

പുബ്ബുത്തരാനഞ്ഹി ദിസാന മന്തരാ; ()

൬.

സത്താഹ മിന്ദിവരചാരുലോചന-

പഞ്ചപ്പഭാസാരനിസേചനേന സോ,

സമപൂജയന്തോ ജയബോധിമാസനം

അട്ഠാസി ലോകേകവിലോചനോ ജിനോ; ()

൭. ¶

ഗന്ത്വാ ഠീതട്ഠാനജയാസനന്തരാ

പുബ്ബാപരസ്സം ദിസി സത്തവാസരം,

നിക്ഖിത്തചക്കങ്കിതപാദപങ്കജോ

സോ ചങ്കമീ നിമ്മിതരതനചങ്കമേ; ()

൮.

സോ ബോധിതോ ഉത്തരപച്ഛിമന്തരാ

ദേവേഹി നാനാരതനേഹി നിമ്മിതേ,

സത്താഹമത്തം മണിമന്ദിരേ മുനി

സമ്മാഭിധമ്മം പവിഹാസി സമ്മസം; ()

൯.

മന്ഥാചലേ’നമ്ബുനിധിം’വ കേസവോ

വിഞ്ഞാണകണ്ഡാദിടസാ ചതുബ്ബിധം,

തസ്മിം നിസിന്നോ മുനി ധമ്മസങ്ഗണി-

മാലോലയീ ഞാണബലേന ദുദ്ദസം; ()

൧൦. ¶

വേഭങ്ഗിയം ഖന്ധവിഭങ്ഗമാദികം

ഗമ്ഭീരമട്ഠാരസധാ സുദുബ്ബുധം,

സോ മാരഭങ്ഗോ’ഥ വിഭങ്ഗസാഗരം

സംഖോഭയീ ഞാണയുഗന്തവായുനാ; ()

൧൧.

സോ ധാതുസുഞ്ഞത്തപജാനനോ ജിനോ

നിസ്സത്തനിജ്ജിവസഭാവധാതുയോ,

വിത്ഥാരയന്തോ തദനന്തരം വരം

നാനാനയം ധാതുകഥം വവത്ഥയീ; ()

൧൨.

ഖന്ധാദിപഞ്ഞത്തിവസേന ഛബ്ബിധാ

പഞ്ഞത്തിയോ’തി സുവിഭത്തമാതികം,

പഞ്ഞായ സബ്ബഞ്ഞുജിനോ’ഥ പുഗ്ഗല-

പഞ്ഞത്തി മാലോലയി അഗ്ഗപുഗ്ഗലോ; ()

൧൩. ¶

വാദീഭസീഹോ സകവാദമണ്ഡലം

ഓരുയ്ഹ സമ്മാ പരവാദമണ്ഡലം,

സുത്താനി സങ്ഗയ്ഹ സഹസ്സമട്ഠധാ

സംഖിത്ത മാദോ മുഖവാദയുത്തികം; ()

൧൪.

ഞാണേന വിത്ഥാരിയമാന മത്തനോ

കിഞ്ചാപ്യ’നന്താപരിയന്ത മുത്തമം,

തക്കീഹി നക്കാവചരം നകേഹിചി

നാഥോ കഥാവത്ഥു മഥാ’ഭിസമ്മസി; ()

൧൫.

യം മൂലഖന്ധാദിവസാ ദസബ്ബിധം

ഉദ്ദേസനിദ്ദേസപദാ’നുരൂപതോ,

നിട്ഠാനതോ സംസയതോ വിഭാഗിയം

ഗമ്ഭീരഞാണേന’ഥ സാഗരൂപമം; ()

൧൬. ¶

സന്തം പണിതം നിപുണം സുദുദ്ദസം

ഗുള്ഹം അതക്കാവചരം അചിന്തിയം,

നാനാനയം തം യമകം സുസഞ്ഞമോ

ധമ്മസ്സരോ സമ്മസി നിപ്പദേസതോ; ()

൧൭.

നാനാനയു’ത്തുങ്ഗതരങ്ഗനിബ്ഭരം

നേയ്യത്ഥനീതത്ഥമണിഹി മണ്ഡിതം,

ധമ്മന്തരാവട്ടസതം അഥാപരം

സദ്ധമ്മഖന്ധോദകഖന്ധപൂരിതം; ()

൧൮.

സത്ഥാ ചതുബ്ബിസ തിമത്തപച്ചയ-

വേലം പരിച്ഛേദവിസാലപട്ടനം,

ഗമ്ഭീരപട്ഠാന മഹണ്ണവം കഥം

ആലോലയം സമ്മസി ഞാണമേരുനാ; ()

൧൯. ¶

നിസ്സങ്ഗഞാണോ മുനി ഹേതുപച്ചയോ

ഇച്ചാദിനാ’രോപിതമാതികാരഹം,

നിദ്ദിട്ഠനിദേദസപദം പപഞ്ചിത-

ഞേയ്യം ചതുബ്ബീസവിധം സുദുബ്ബുധം; ()

൨൦.

നിസ്സായ ബാവീസവിധേ തികേ തിക-

പട്ഠാന മന്തോഗധനാമരൂപികേ

നിസ്സായ നിസ്സേസകേ തഥാ ദുക-

പട്ഠാന മന്തോഗധനാമരൂപികേ ()

൨൧.

ബാവിസമത്താ തികമാതികാ ദുകേ

പക്ഖിപ്പ പട്ഠാനവിദം ദുകന്തികം,

ബാവീസമത്തായ തികേ സതംദുകേ

പക്ഖിപ്പ പട്ഠാനമിദംക തികദ്ദുകം; ()

൨൨. ¶

കത്വാ തികേസ്വേ’വ തികേ ദുവീസതി

പട്ഠാന മന്തോഗതികേ തികത്തികം,

കത്വാ ദുകേസ്വേ’വ തഥാ സതംദുകേ

പട്ഠാന മന്താഗേതികേ ദുകദ്ദുകം; ()

൨൩.

ഇച്ചാനുലോമേ ജനയാനി പക്ഖിപം

ഛ പ്പച്ചനീയേ’പി നയാനി പക്ഖിപം,

ഏവം ഖിപിത്വാ അനുലോമപച്ചനി-

യേചാ’പി ഛ പ്പച്ചനിയാ’നുലോമകേ; ()

൨൪.

ഗമ്ഭീരപട്ഠാനമഹോദധിം ഇതി

സങ്ഖോഭയം സമ്മസി ഞാണമേരുനാ,

തം സമ്മസന്തസ്സ സവത്ഥുകം ഛവി-

വണ്ണോ പസന്തോ’സി പസീദി ലോഹിതം; ()

൨൫. ¶

തസ്മിംഖണേ ചത്തജവണ്ണധാതുയോ

അട്ഠംസു ഠാനമ്ഹി അസിതിഹത്ഥകേ,

അഞ്ഞത്ര’ധിട്ഠാനബലം സരീരതോ

ഛബ്ബണ്ണരംസീ വിസരാ’ഹിനിച്ഛരും; ()

൨൬.

സേവാലകാലിന്ദിനദി’ന്ദിരാപതി-

നിലമ്ബരി’ന്ദിവരവണ്ണസന്തിഭാ,

കേസ’ക്ഖിമസ്സൂഹിക വിനിഗ്ഗതാ ഭുസം

നീലപ്പഭാ’സേസദിസാ അലങ്കരും; ()

൨൭.

താസം വസാ’ സേസദിസാവിലാസിനീ

ആസും യഥാ പാരുതനീലകമ്ബലാ,

താ ചക്കവാളാതി പപൂരയന്തിയോ

ധാവിംസു നിലോപലചുണ്ണസന്നിഭാ; ()

൨൮. ¶

നിസ്സേസലോകം ഹരിതാലകുങ്കുമ-

ചുണ്ണേഹി സോവണ്ണരസേഹി മിസ്സകം,

ആലേപയന്തീവിയ പീതരംസിയോ

യാ നിഗ്ഗതാ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചാ; ()

൨൯.

താസം വസേനാ’സി സിണേരുപബ്ബത-

രാജാ വിലിനോ’വ മഹണ്ണവേ ജലം,

സംകപ്പിതാ’വ’ട്ഠ ദിസാഗജാ’ഭവും

നിദ്ധന്തചാമീകരകപ്പനാദിനാ; ()

൩൦.

ലാഖാരസാനം പരിസേചനം വിയ

നിന്ദൂരചുണ്ണോ’കിരണം’വ യാദിസി,

സഞ്ഝാപഭാരത്തസുരത്തരംസിയോ

നിക്ഖമ്മ ധാവിംസു സമംസലോഹിതാ; ()

൩൧.

താസം വസേനാ’ഖിലഭൂമികാമിനീ

ആസീ നിമുഗ്ഗാരിവ ഉത്തരണ്ണവേ,

അമ്ഭോജരാഗേഹി സുനിമ്മിതാനി’വ

സബ്ബാനി ദബ്ബാന്യ’ഭവും ജഗത്തയേ;()

൩൨. ¶

യാകുന്ദസോഗന്ധികചന്ദചന്ദികാ-

കപ്പൂരഖീരോദധിവീചിപണ്ഡരാ,

അട്ഠീഹി ദാഠാഹീ വിതസ്സടാ ഭുസം

ഓദാതരംസീ ധവലീകരും ദിസാ; ()

൩൩.