മൂല > സുത്തപിടക > ഖുദ്ദകനികായ

[കിമഗ്ഘതീ തണ്ഡുലനാളികാ ച, ബാരാണസീ അന്തരബാഹിരാനി; അസ്സപഞ്ചസതേ താനി, ഏകാ തണ്ഡുലനാളികാതി; (സ്യാ.)] കിമഗ്ഘതി തണ്ഡുലനാളികായ, അസ്സാന മൂലായ വദേഹി രാജ [നാളികാ ച (സീ.), നാളികായ (ക. സീ. അട്ഠ.)];

ബാരാണസിം സന്തരബാഹിരതോ [ബാഹിരന്തം (സീ.)], അയമഗ്ഘതി തണ്ഡുലനാളികാതി [കിമഗ്ഘതീ വണ്ഡുലനാളികാ ച, ബാരാണസീ അന്തരബാഹിരാനി; അസ്സപഞ്ചസതേ താനി, ഏകാ തണ്ഡുലനാളികാതി; (സ്യാ.)].

ഹിരിഓത്തപ്പസമ്പന്നാ ¶ , സുക്കധമ്മസമാഹിതാ;

സന്തോ സപ്പുരിസാ ലോകേ, ദേവധമ്മാതി വുച്ചരേതി.

പുത്തോ ത്യാഹം മഹാരാജ, ത്വം മം പോസ ജനാധിപ;

അഞ്ഞേപി ദേവോ പോസേതി, കിഞ്ച [കിഞ്ചി (ക.)] ദേവോ സകം പജന്തി.

കട്ഠഹാരി [കട്ഠവാഹന (ക.)] ജാതകം സത്തമം.

അപി ¶ ¶ അതരമാനാനം, ഫലാസാവ സമിജ്ഝതി;

വിപക്കബ്രഹ്മചരിയോസ്മി, ഏവം ജാനാഹി ഗാമണീതി.

ഉത്തമങ്ഗരുഹാ മയ്ഹം, ഇമേ ജാതാ വയോഹരാ;

പാതുഭൂതാ ദേവദൂതാ, പബ്ബജ്ജാസമയോ മമാതി.

മഘദേവ [മഖാദേവ (സീ. പീ.), ദേവദൂത (ക.)] ജാതകം നവമം.

യഞ്ച ¶ അഞ്ഞേ ന രക്ഖന്തി, യോ ച അഞ്ഞേ ന രക്ഖതി;

സ വേ രാജ സുഖം സേതി, കാമേസു അനപേക്ഖവാതി.

വരാപണ്ണക വണ്ണുപഥ സേരിവരോ, സുവിചക്ഖണ തണ്ഡുലനാളികസ്സാ;

ഹിരി പുത്തവരുത്തഗാമണിനാ, യോ ച ന രക്ഖതി തേന ദസാതി.

ഹോതി സീലവതം അത്ഥോ, പടിസന്ഥാര [പടിസന്ധാര (ക.)] വുത്തിനം;

ലക്ഖണം പസ്സ ആയന്തം, ഞാതിസങ്ഘപുരക്ഖതം [പുരക്ഖിതം (സ്യാ.), പുരേക്ഖിതം (ക.)];

അഥ പസ്സസിമം കാളം, സുവിഹീനംവ ഞാതിഭീതി.

നിഗ്രോധമേവ ¶ ¶ ¶ സേവേയ്യ, ന സാഖമുപസംവസേ;

നിഗ്രോധസ്മിം മതം സേയ്യോ, യഞ്ചേ സാഖസ്മി [സാഖസ്മിം (സീ. പീ.)] ജീവിതന്തി.

ധിരത്ഥു കണ്ഡിനം സല്ലം, പുരിസം ഗാള്ഹവേധിനം;

ധിരത്ഥു തം ജനപദം, യത്ഥിത്ഥീ പരിണായികാ;

തേ ചാപി ധിക്കിതാ [ധിക്കതാ (?)] സത്താ, യേ ഇത്ഥീനം വസംഗതാതി.

ന കിരത്ഥി രസേഹി പാപിയോ, ആവാസേഹി വ [വാ (സബ്ബത്ഥ)] സന്ഥവേഹി വാ;

വാതമിഗം ഗഹനനിസ്സിതം [ഗേഹനിസ്സിതം (സീ. പീ.)], വസമാനേസി രസേഹി സഞ്ജയോതി.

അട്ഠക്ഖുരം ഖരാദിയേ, മിഗം വങ്കാതിവങ്കിനം;

സത്തഹി ¶ കാലാതിക്കന്തം [സത്തഹി കലാഹ’തിക്കന്തം (സീ.), സത്തകാലേഹ’തിക്കന്തം (സ്യാ.), സത്തഹി കാലാഹ’തിക്കന്തം (പീ.)], ന നം ഓവദിതുസ്സഹേതി.

മിഗം ¶ തിപല്ലത്ഥ [തിപല്ലത്ത (ക.)] മനേകമായം, അട്ഠക്ഖുരം അഡ്ഢരത്താപപായിം [അഡ്ഢരത്താവപായിം (സീ. പീ.)];

ഏകേന സോതേന ഛമാസ്സസന്തോ, ഛഹി കലാഹിതിഭോതി [കലാഹതിഭോതി (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഭാഗിനേയ്യോതി.

കാളേ ¶ വാ യദി വാ ജുണ്ഹേ, യദാ വായതി മാലുതോ;

വാതജാനി ഹി സീതാനി, ഉഭോത്ഥമപരാജിതാതി.

ഏവം ചേ സത്താ ജാനേയ്യും, ദുക്ഖായം ജാതിസമ്ഭവോ;

ന പാണോ പാണിനം ഹഞ്ഞേ, പാണഘാതീ ഹി സോചതീതി.

സചേ ¶ മുച്ചേ [മുഞ്ചേ (സീ. സ്യാ. പീ.)] പേച്ച മുച്ചേ [മുഞ്ചേ (സീ. സ്യാ. പീ.)], മുച്ചമാനോ ഹി ബജ്ഝതി;

ന ഹേവം ധീരാ മുച്ചന്തി, മുത്തി ബാലസ്സ ബന്ധനന്തി.

ദിസ്വാ പദമനുത്തിണ്ണം, ദിസ്വാനോതരിതം പദം;

നളേന വാരിം പിസ്സാമ [പിവിസ്സാമ (സീ. സ്യാ. പീ.)], നേവ [ന ച (ക.)] മം ത്വം വധിസ്സസീതി.

അഥ ¶ ലക്ഖണ സാഖ ധിരത്ഥു പുന, ന കിരത്ഥി രസേഹി ഖരാദിയാ;

അതിഭോതി വര [രസ (സബ്ബത്ഥ)] മാലുത പാണ, മുച്ചേന നളഅവ്ഹയനേന ഭവന്തി ദസാതി.

ഞാതമേതം ¶ കുരുങ്ഗസ്സ, യം ത്വം സേപണ്ണി സിയ്യസി [സേയ്യസി (സീ. സ്യാ. പീ.)];

അഞ്ഞം ¶ സേപണ്ണി ഗച്ഛാമി, ന മേ തേ രുച്ചതേ ഫലന്തി.

യേ കുക്കുരാ രാജകുലമ്ഹി വദ്ധാ, കോലേയ്യകാ വണ്ണബലൂപപന്നാ;

തേമേ ന വജ്ഝാ മയമസ്മ വജ്ഝാ, നായം സഘച്ചാ ദുബ്ബലഘാതികായന്തി.

അപി പസ്സേന സേമാനോ, സല്ലേഭി സല്ലലീകതോ;

സേയ്യോവ വളവാ ഗോജോ [ഭോജ്ജോ (സീ.), ഭോജ്ഝോ (സ്യാ. പീ.)], യുഞ്ജ മഞ്ഞേവ സാരഥീതി.

ഗോജാനീയ [ഭോജാജാനീയ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ജാതകം തതിയം.

യദാ യദാ യത്ഥ യദാ, യത്ഥ യത്ഥ യദാ യദാ;

ആജഞ്ഞോ കുരുതേ വേഗം, ഹായന്തി തത്ഥ വാളവാതി.

അഞ്ഞമഞ്ഞേഹി ¶ ¶ തിത്ഥേഹി, അസ്സം പായേഹി സാരഥി;

അച്ചാസനസ്സ പുരിസോ, പായാസസ്സപി തപ്പതീതി.

പുരാണചോരാന ¶ വചോ നിസമ്മ, മഹിളാമുഖോ പോഥയമന്വചാരീ;

സുസഞ്ഞതാനഞ്ഹി വചോ നിസമ്മ, ഗജുത്തമോ സബ്ബഗുണേസു അട്ഠാതി.

നാലം കബളം പദാതവേ, ന ച പിണ്ഡം ന കുസേ ന ഘംസിതും;

മഞ്ഞാമി അഭിണ്ഹദസ്സനാ, നാഗോ സ്നേഹമകാസി [സിനേഹമകാസി (സീ. സ്യാ. പീ.)] കുക്കുരേതി.

മനുഞ്ഞമേവ ¶ ഭാസേയ്യ, നാമനുഞ്ഞം കുദാചനം;

മനുഞ്ഞം ഭാസമാനസ്സ, ഗരും ഭാരം ഉദദ്ധരി;

ധനഞ്ച നം അലാഭേസി, തേന ചത്തമനോ അഹൂതി.

യതോ യതോ ഗരു ധുരം, യതോ ഗമ്ഭീരവത്തനീ;

തദാസ്സു കണ്ഹം യുഞ്ജന്തി, സ്വാസ്സു തം വഹതേ ധുരന്തി.

മാ ¶ മുനികസ്സ പിഹയി, ആതുരന്നാനി ഭുഞ്ജതി;

അപ്പോസ്സുക്കോ ഭുസം ഖാദ, ഏതം ദീഘായുലക്ഖണന്തി.

കുരുങ്ഗസ്സ ¶ കുക്കുരഗോജവരോ, പുന വാളവസ്സസിരിവ്ഹയനോ [സിരിവയനോ (സബ്ബത്ഥ)];

മഹിളാമുഖനാമനുഞ്ഞവരോ, വഹതേ ധുര മുനികേന ദസാതി.

കുലാവകാ ¶ മാതലി സിമ്ബലിസ്മിം, ഈസാമുഖേന പരിവജ്ജയസ്സു;

കാമം ചജാമ അസുരേസു പാണം, മാ മേ ദിജാ വിക്കുലവാ [മായിമേ ദിജാ വികുലാവാ (സീ. സ്യാ. പീ.)] അഹേസുന്തി.

രുദം മനുഞ്ഞം രുചിരാ ച പിട്ഠി, വേളുരിയവണ്ണൂപനിഭാ [വണ്ണൂപടിഭാ (സ്യാ.), വണ്ണസന്നിഭാ (ക.)] ച ഗീവാ;

ബ്യാമമത്താനി ച പേഖുണാനി, നച്ചേന തേ ധീതരം നോ ദദാമീതി.

സമ്മോദമാനാ ¶ ഗച്ഛന്തി, ജാലമാദായ പക്ഖിനോ;

യദാ തേ വിവദിസ്സന്തി, തദാ ഏഹിന്തി മേ വസന്തി.

ന ¶ മം സീതം ന മം ഉണ്ഹം, ന മം ജാലസ്മി ബാധനം;

യഞ്ച മം മഞ്ഞതേ മച്ഛീ, അഞ്ഞം സോ രതിയാ ഗതോതി.

സന്തി ¶ പക്ഖാ അപതനാ, സന്തി പാദാ അവഞ്ചനാ;

മാതാപിതാ ച നിക്ഖന്താ, ജാതവേദ പടിക്കമാതി.

യം നിസ്സിതാ ജഗതിരുഹം വിഹങ്ഗമാ, സ്വായം അഗ്ഗിം പമുഞ്ചതി;

ദിസാ ഭജഥ വക്കങ്ഗാ [വങ്കങ്ഗാ (സ്യാ.)], ജാതം സരണതോ ഭയന്തി.

യേ വുഡ്ഢ [വദ്ധ (സീ. പീ.)] മപചായന്തി, നരാ ധമ്മസ്സ കോവിദാ;

ദിട്ഠേവ ധമ്മേ പാസംസാ, സമ്പരായേ ച സുഗ്ഗതീതി.

നാച്ചന്തം ¶ നികതിപ്പഞ്ഞോ, നികത്യാ സുഖമേധതി;

ആരാധേതി നികതിപ്പഞ്ഞോ [ആരാധേ നികതിപ്പഞ്ഞോ (പീ.)], ബകോ കക്കടകാമിവാതി.

മഞ്ഞേ ¶ സോവണ്ണയോ രാസി, സോണ്ണമാലാ ച നന്ദകോ;

യത്ഥ ദാസോ ആമജാതോ, ഠിതോ ഥുല്ലാനി [ഥൂലാനി (ക.)] ഗജ്ജതീതി.

കാമം ¶ പതാമി നിരയം, ഉദ്ധംപാദോ അവംസിരോ;

നാനരിയം കരിസ്സാമി, ഹന്ദ പിണ്ഡം പടിഗ്ഗഹാതി.

സിരിമാതലി ധീതര പക്ഖിവരോ, രതിയാഗതോ മാതാപിതാ ച പുന;

ജഗതീരുഹ വുഡ്ഢ സുകക്കടകോ, തഥാ നന്ദകപിണ്ഡവരേന ദസാതി.

യോ ¶ അത്ഥകാമസ്സ ഹിതാനുകമ്പിനോ, ഓവജ്ജമാനോ ന കരോതി സാസനം;

അജിയാ പാദമോലമ്ബ [പാദമോലുമ്ബ (സീ. സ്യാ. പീ.)], മിത്തകോ വിയ സോചതീതി.

യോ ¶ അത്ഥകാമസ്സ ഹിതാനുകമ്പിനോ, ഓവജ്ജമാനോ ന കരോതി സാസനം;

കപോതകസ്സ വചനം അകത്വാ, അമിത്തഹത്ഥത്ഥഗതോവ സേതീതി.

യോ അത്ഥകാമസ്സ ഹിതാനുകമ്പിനോ, ഓവജ്ജമാനോ ന കരോതി സാസനം;

ഏവം സോ നിഹതോ സേതി, വേളുകസ്സ യഥാ പിതാതി.

സേയ്യോ ¶ ¶ അമിത്തോ മതിയാ ഉപേതോ, ന ത്വേവ മിത്തോ മതിവിപ്പഹീനോ;

മകസം വധിസ്സന്തി ഹി ഏളമൂഗോ, പുത്തോ പിതു അബ്ഭിദാ ഉത്തമങ്ഗന്തി.

സേയ്യോ അമിത്തോ മേധാവീ, യഞ്ചേ ബാലാനുകമ്പകോ;

പസ്സ രോഹിണികം ജമ്മിം, മാതരം ഹന്ത്വാന സോചതീതി.

ന വേ അനത്ഥകുസലേന, അത്ഥചരിയാ സുഖാവഹാ;

ഹാപേതി അത്ഥം ദുമ്മേധോ, കപി ആരാമികോ യഥാതി.

ന ¶ വേ അനത്ഥകുസലേന, അത്ഥചരിയാ സുഖാവഹാ;

ഹാപേതി അത്ഥം ദുമ്മേധോ, കോണ്ഡഞ്ഞോ വാരുണിം യഥാതി.

അനുപായേന ¶ യോ അത്ഥം, ഇച്ഛതി സോ വിഹഞ്ഞതി;

ചേതാ ഹനിംസു വേദബ്ബം [വേദബ്ഭം (സീ. പീ.)], സബ്ബേ തേ ബ്യസനമജ്ഝഗൂതി.

വേദബ്ബ [വേദബ്ഭ (സീ. പീ.)] ജാതകം അട്ഠമം.

നക്ഖത്തം ¶ പടിമാനേന്തം, അത്ഥോ ബാലം ഉപച്ചഗാ;

അത്ഥോ അത്ഥസ്സ നക്ഖത്തം, കിം കരിസ്സന്തി താരകാതി.

ദുമ്മേധാനം സഹസ്സേന, യഞ്ഞോ മേ ഉപയാചിതോ;

ഇദാനി ഖോഹം യജിസ്സാമി, ബഹു [ബഹൂ (സീ. പീ.), ബഹും (ക.)] അധമ്മികോ ജനോതി.

അഥ മിത്തക മാതു കപോതവരോ, തഥാ വേളൂക ഏളമൂഗോ രോഹിണീ;

കപി ¶ വാരുണി ചേതചരാ ച പുന, തഥാ താരക യഞ്ഞവരേന ദസാതി.

ആസീസേഥേവ ¶ [ആസിംസേഥേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] പുരിസോ, ന നിബ്ബിന്ദേയ്യ പണ്ഡിതോ;

പസ്സാമി വോഹം അത്താനം, യഥാ ഇച്ഛിം തഥാ അഹൂതി.

വായമേഥേവ പുരിസോ, ന നിബ്ബിന്ദേയ്യ പണ്ഡിതോ;

പസ്സാമി വോഹം അത്താനം, ഉദകാ ഥലമുബ്ഭതന്തി.

തഥേവ ¶ പുണ്ണാ പാതിയോ, അഞ്ഞായം വത്തതേ കഥാ;

ആകാരണേന [ആകാരകേന (സീ. സ്യാ. പീ.)] ജാനാമി, ന ചായം ഭദ്ദികാ സുരാതി.

നായം ¶ രുക്ഖോ ദുരാരുഹോ, നപി ഗാമതോ ആരകാ;

ആകാരണേന ജാനാമി, നായം സാദുഫലോ ദുമോതി.

യോ അലീനേന ചിത്തേന, അലീനമനസോ നരോ;

ഭാവേതി കുസലം ധമ്മം, യോഗക്ഖേമസ്സ പത്തിയാ;

പാപുണേ അനുപുബ്ബേന, സബ്ബസംയോജനക്ഖയന്തി.

യോ ¶ പഹട്ഠേന ചിത്തേന, പഹട്ഠമനസോ നരോ;

ഭാവേതി കുസലം ധമ്മം, യോഗക്ഖേമസ്സ പത്തിയാ;

പാപുണേ അനുപുബ്ബേന, സബ്ബസംയോജനക്ഖയന്തി.

യസ്സേതേ ചതുരോ ധമ്മാ, വാനരിന്ദ യഥാ തവ;

സച്ചം ധമ്മോ ധിതി [ധിതീ (സീ. പീ.)] ചാഗോ, ദിട്ഠം സോ അതിവത്തതീതി.

യസ്സേതേ ¶ ¶ ച [യസ്സ ഏതേ (സീ. പീ.)] തയോ ധമ്മാ, വാനരിന്ദ യഥാ തവ;

ദക്ഖിയം സൂരിയം പഞ്ഞാ, ദിട്ഠം സോ അതിവത്തതീതി.

ധമേ ധമേ നാതിധമേ, അതിധന്തഞ്ഹി പാപകം;

ധന്തേന ഹി സതം ലദ്ധം, അതിധന്തേന നാസിതന്തി.

ധമേ ധമേ നാതിധമേ, അതിധന്തഞ്ഹി പാപകം;

ധന്തേനാധിഗതാ ഭോഗാ, തേ താതോ വിധമീ ധമന്തി.

യഥാ ¶ ഇച്ഛിം തഥാഹുദകാ ഥലാ, സുര സാദുഫലോ ച അലീനമനോ;

സമ്പഹട്ഠമനോ ¶ ചതുരോ ച തയോ, സതലദ്ധക ഭോഗധനേന ദസാതി.

അസാ ലോകിത്ഥിയോ നാമ, വേലാ താസം ന വിജ്ജതി;

സാരത്താ ച പഗബ്ഭാ ച, സിഖീ സബ്ബഘസോ യഥാ;

താ ഹിത്വാ പബ്ബജിസ്സാമി, വിവേകമനുബ്രൂഹയന്തി.

യം ¶ ബ്രാഹ്മണോ അവാദേസി, വീണം സമുഖവേഠിതോ;

അണ്ഡഭൂതാ ഭതാ ഭരിയാ, താസു കോ ജാതു വിസ്സസേതി.

കോധനാ അകതഞ്ഞൂ ച, പിസുണാ മിത്തഭേദികാ [പിസുണാ ച വിഭേദികാ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

ബ്രഹ്മചരിയം ചര ഭിക്ഖു, സോ സുഖം ന വിഹാഹസീതി [പിഹാഹിസീതി (സീ. സ്യാ. പീ.), വിഹായസി (ക.)].

തക്കപണ്ഡിതജാതകം [തക്കജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ. അട്ഠ.)] തതിയം.

മാ ¶ സു നന്ദി ഇച്ഛതി മം, മാ സു സോചി ന മിച്ഛതി [ന ഇച്ഛതി (സീ. സ്യാ. പീ.)];

ഥീനം ഭാവോ ദുരാജാനോ, മച്ഛസ്സേവോദകേ ഗതന്തി.

യഥാ ¶ നദീ ച പന്ഥോ ച, പാനാഗാരം സഭാ പപാ;

ഏവം ലോകിത്ഥിയോ നാമ, നാസം കുജ്ഝന്തി പണ്ഡിതാതി.

ഏകാ ഇച്ഛാ പുരേ ആസി, അലദ്ധാ മുദുലക്ഖണം;

യതോ ലദ്ധാ അളാരക്ഖീ, ഇച്ഛാ ഇച്ഛം വിജായഥാതി.

ഉച്ഛങ്ഗേ ദേവ മേ പുത്തോ, പഥേ ധാവന്തിയാ പതി;

തഞ്ച ദേസം ന പസ്സാമി, യതോ സോദരിയമാനയേതി [സോദരിയം നയേ (ക.)].

യസ്മിം ¶ ¶ മനോ നിവിസതി, ചിത്തഞ്ചാപി [ചിത്തം വാപി (കത്ഥചി)] പസീദതി;

അദിട്ഠപുബ്ബകേ പോസേ, കാമം തസ്മിമ്പി വിസ്സസേതി.

ധിരത്ഥു തം വിസം വന്തം, യമഹം ജീവിതകാരണാ;

വന്തം പച്ചാവമിസ്സാമി [പച്ചാഹരിസ്സാമി (ക.)], മതം മേ ജീവിതാ വരന്തി.

ന തം ജിതം സാധു ജിതം, യം ജിതം അവജീയതി;

തം ഖോ ജിതം സാധു ജിതം, യം ജിതം നാവജീയതീതി.

സിഖീസബ്ബഘസോപി ¶ ച വീണവരോ, പിസുണാ മിത്തഭേദികാ നന്ദീ നദീ;

മുദുലക്ഖണ സോദരിയാ ച മനോ, വിസ സാധുജിതേന ഭവന്തി ദസാതി.

യോ ¶ പുബ്ബേ കരണീയാനി, പച്ഛാ സോ കാതുമിച്ഛതി;

വരുണകട്ഠ [വരണകട്ഠ (സീ. പീ.)] ഭഞ്ജോവ, സ പച്ഛാ മനുതപ്പതീതി.

അകതഞ്ഞുസ്സ ¶ പോസസ്സ, നിച്ചം വിവരദസ്സിനോ;

സബ്ബം ചേ പഥവിം [പഠവിം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ദജ്ജാ, നേവ നം അഭിരാധയേതി.

സച്ചം കിരേവമാഹംസു, നരാ ഏകച്ചിയാ ഇധ;

കട്ഠം നിപ്ലവിതം [വിപ്ലാവിതം (സീ. പീ.)] സേയ്യോ, ന ത്വേവേകച്ചിയോ നരോതി.

സാധൂ സമ്ബഹുലാ ഞാതീ, അപി രുക്ഖാ അരഞ്ഞജാ;

വാതോ ¶ വഹതി ഏകട്ഠം, ബ്രഹന്തമ്പി വനപ്പതിന്തി.

അഭിത്ഥനയ ¶ പജ്ജുന്ന, നിധിം കാകസ്സ നാസയ;

കാകം സോകായ രന്ധേഹി, മഞ്ച സോകാ പമോചയാതി.

അസങ്കിയോമ്ഹി ഗാമമ്ഹി, അരഞ്ഞേ നത്ഥി മേ ഭയം;

ഉജും മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, മേത്തായ കരുണായ ചാതി.

ഉസഭാ ¶ രുക്ഖാ ഗാവിയോ ഗവാ ച, അസ്സോ കംസോ സിങ്ഗാലീ [സിഗാസീ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ച കുമ്ഭോ;

പോക്ഖരണീ ച അപാകചന്ദനം, ലാബൂനി സീദന്തി സിലാ പ്ലവന്തി.

മണ്ഡൂകിയോ കണ്ഹസപ്പേ ഗിലന്തി, കാകം സുപണ്ണാ പരിവാരയന്തി;

തസാ ¶ വകാ ഏളകാനം ഭയാഹി, വിപരിയാസോ [വിപരിയായോ (സ്യാ. ക.)] വത്തതി നയിധ മത്ഥീതി.

ഉഭോ ഖഞ്ജാ ഉഭോ കുണീ, ഉഭോ വിസമചക്ഖുകാ [ചക്ഖുലാ (സീ. പീ.)];

ഉഭിന്നം പിളകാ [പീളകാ (സ്യാ.)] ജാതാ, നാഹം പസ്സാമി ഇല്ലിസന്തി.

യതോ ¶ വിലുത്താ ച ഹതാ ച ഗാവോ, ദഡ്ഢാനി ഗേഹാനി ജനോ ച നീതോ;

അഥാഗമാ പുത്തഹതായ പുത്തോ, ഖരസ്സരം ഡിണ്ഡിമം [ദേണ്ഡിമം (സീ. സ്യാ. പീ.), ഡിന്ദിമം (ക.)] വാദയന്തോതി.

യം തേ പവികത്ഥിതം പുരേ, അഥ തേ പൂതിസരാ സജന്തി പച്ഛാ;

ഉഭയം ¶ ന സമേതി ഭീമസേന, യുദ്ധകഥാ ച ഇദഞ്ച തേ വിഹഞ്ഞന്തി.

വരുണവഗ്ഗോ [വരണവഗ്ഗോ (സീ. പീ.)] അട്ഠമോ.

വരുണാ അകതഞ്ഞൂവരേ തു സച്ചവരം, സവനപ്പതിനാ ച അഭിത്ഥനയ;

കരുണായ സിലാപ്ലവ ഇല്ലിസതോ, പുന ഡിണ്ഡിമപൂതിസരേന ദസാതി.

അപായിമ്ഹ ¶ അനച്ചിമ്ഹ, അഗായിമ്ഹ രുദിമ്ഹ ച;

വിസഞ്ഞികരണിം പിത്വാ [പീത്വാ (സീ. സ്യാ. പീ.)], ദിട്ഠാ നാഹുമ്ഹ വാനരാതി.

അതിക്കമ്മ ¶ ¶ രമണകം, സദാമത്തഞ്ച ദൂഭകം;

സ്വാസി പാസാണമാസീനോ, യസ്മാ ജീവം ന മോക്ഖസീതി.

മിത്തോ ഹവേ സത്തപദേന ഹോതി, സഹായോ പന ദ്വാദസകേന ഹോതി;

മാസഡ്ഢമാസേന ച ഞാതി ഹോതി, തതുത്തരിം അത്തസമോപി ഹോതി;

സോഹം കഥം അത്തസുഖസ്സ ഹേതു, ചിരസന്ഥുതം [ചിരസന്ധവം (ക.), ചിരസത്ഥുനം (പീ.)] കാളകണ്ണിം ജഹേയ്യന്തി.

ആരോഗ്യമിച്ഛേ പരമഞ്ച ലാഭം, സീലഞ്ച വുദ്ധാനുമതം സുതഞ്ച;

ധമ്മാനുവത്തീ ച അലീനതാ ച, അത്ഥസ്സ ദ്വാരാ പമുഖാ ഛളേതേതി.

ആയതിം ¶ ദോസം നാഞ്ഞായ, യോ കാമേ പടിസേവതി;

വിപാകന്തേ ഹനന്തി നം, കിംപക്കമിവ ഭക്ഖിതന്തി.

സീലം ¶ കിരേവ കല്യാണം, സീലം ലോകേ അനുത്തരം;

പസ്സ ഘോരവിസോ നാഗോ, സീലവാതി ന ഹഞ്ഞതീതി.

യസ്സ ¶ മങ്ഗലാ സമൂഹതാസേ [സമൂഹതാ (സീ. സ്യാ. പീ. സു. നി. ൩൬൨], ഉപ്പാതാ [ഉപ്പാദാ (പീ.)] സുപിനാ ച ലക്ഖണാ ച;

സോ [സ (സീ. പീ. ക.)] മങ്ഗലദോസവീതിവത്തോ, യുഗയോഗാധിഗതോ ന ജാതുമേതീതി.

കല്യാണിമേവ മുഞ്ചേയ്യ, ന ഹി മുഞ്ചേയ്യ പാപികം;

മോക്ഖോ കല്യാണിയാ സാധു, മുത്വാ തപ്പതി പാപികന്തി.

വാചാവ ¶ കിര തേ ആസി, സണ്ഹാ സഖിലഭാണിനോ;

തിണമത്തേ അസജ്ജിത്ഥോ, നോ ച നിക്ഖസതം ഹരന്തി.

യോ പുബ്ബേ കതകല്യാണോ, കതത്ഥോ നാവബുജ്ഝതി;

പച്ഛാ കിച്ചേ സമുപ്പന്നേ, കത്താരം നാധിഗച്ഛതീതി.

അപായിമ്ഹ ച ദൂഭകം സത്തപദം, ഛളദ്വര ച ആയതിനാ ച പുന;

അഹിസീലവ മങ്ഗലി പാപികസ്സാ, സതംനിക്ഖ കതത്ഥവരേന ദസാതി.

ലിത്തം ¶ ¶ പരമേന തേജസാ, ഗിലമക്ഖം ¶ പുരിസോ ന ബുജ്ഝതി;

ഗില രേ ഗില പാപധുത്തക, പച്ഛാ തേ കടുകം ഭവിസ്സതീതി.

ഉക്കട്ഠേ സൂരമിച്ഛന്തി, മന്തീസു അകുതൂഹലം;

പിയഞ്ച അന്നപാനമ്ഹി, അത്ഥേ ജാതേ ച പണ്ഡിതന്തി.

ന വിസ്സസേ അവിസ്സത്ഥേ, വിസ്സത്ഥേപി ന വിസ്സസേ;

വിസ്സാസാ ഭയമന്വേതി, സീഹംവ മിഗമാതുകാതി [മിഗമാതുയാ (ക.)].

സോതത്തോ സോസിന്ദോ [സോസീതോ (സീ. സ്യാ. പീ.), സോസിനോ (ക.)] ചേവ, ഏകോ ഭിംസനകേ വനേ;

നഗ്ഗോ ന ചഗ്ഗിമാസീനോ, ഏസനാപസുതോ മുനീതി.

അനിച്ചാ ¶ വത സങ്ഖാരാ, ഉപ്പാദവയധമ്മിനോ;

ഉപ്പജ്ജിത്വാ നിരുജ്ഝന്തി, തേസം വൂപസമോ സുഖോതി.

സമതിത്തികം ¶ അനവസേകം, തേലപത്തം യഥാ പരിഹരേയ്യ;

ഏവം സചിത്തമനുരക്ഖേ, പത്ഥയാനോ ദിസം അഗതപുബ്ബന്തി.

ജീവകഞ്ച ¶ മതം ദിസ്വാ, ധനപാലിഞ്ച ദുഗ്ഗതം;

പന്ഥകഞ്ച വനേ മൂള്ഹം, പാപകോ പുനരാഗതോതി.

സാധു ¶ ഖോ പണ്ഡിതോ നാമ, ന ത്വേവ അതിപണ്ഡിതോ;

അതിപണ്ഡിതേന പുത്തേന, മനമ്ഹി ഉപകൂളിതോതി [ഉപകൂലിതോതി (സീ.), ഉപകുട്ഠിതോതി (സ്യാ.), ഉപകുടിതോ (ക.)].

പരോസഹസ്സമ്പി സമാഗതാനം, കന്ദേയ്യും തേ വസ്സസതം അപഞ്ഞാ;

ഏകോവ സേയ്യോ പുരിസോ സപഞ്ഞോ, യോ ഭാസിതസ്സ വിജാനാതി അത്ഥന്തി.

അസാതം സാതരൂപേന, പിയരൂപേന അപ്പിയം;

ദുക്ഖം സുഖസ്സ രൂപേന, പമത്തമതിവത്തതീതി.

ഗിലമക്ഖകുതൂഹല ¶ ¶ മാതുകസ്സാ, മുനിനാ ച അനിച്ചത പത്തവരം;

ധനപാലിവരോ അതിപണ്ഡിതകോ, സപരോസഹസ്സഅസാതദസാതി.

പരോസതം ¶ ചേപി സമാഗതാനം, ഝായേയ്യും തേ വസ്സസതം അപഞ്ഞാ;

ഏകോവ സേയ്യോ പുരിസോ സപഞ്ഞോ, യോ ഭാസിതസ്സ വിജാനാതി അത്ഥന്തി.

യോ ദുക്ഖഫുട്ഠായ ഭവേയ്യ താണം, സോ മേ പിതാ ദുബ്ഭി [ദൂഭി (സീ. പീ.)] വനേ കരോതി;

സാ കസ്സ കന്ദാമി വനസ്സ മജ്ഝേ, യോ തായിതാ സോ സഹസം [സഹസാ (സീ. സ്യാ. പീ.)] കരോതീതി.

യത്ഥ ¶ വേരീ നിവിസതി [നിവസതി (സീ. ക.)], ന വസേ തത്ഥ പണ്ഡിതോ;

ഏകരത്തം ദിരത്തം വാ, ദുക്ഖം വസതി വേരിസൂതി.

ചതുബ്ഭി അട്ഠജ്ഝഗമാ, അട്ഠാഹിപി ച സോളസ;

സോളസാഹി ച ബാത്തിംസ [ബത്തിംസ (സീ. സ്യാ. പീ.)], അത്രിച്ഛം ചക്കമാസദോ;

ഇച്ഛാഹതസ്സ പോസസ്സ, ചക്കം ഭമതി മത്ഥകേതി.

ബഹുമ്പേതം ¶ ¶ വനേ കട്ഠം, വാതോ ഭഞ്ജതി ദുബ്ബലം;

തസ്സ ചേ ഭായസീ നാഗ, കിസോ നൂന ഭവിസ്സസീതി.

സുഖം വത മം ജീവന്തം [സുഖകം വത ജീവം (ക.)], പചമാനാ ഉദഞ്ചനീ;

ചോരീ ജായപ്പവാദേന, തേലം ലോണഞ്ച യാചതീതി.

സാധു ¶ ഖോ സിപ്പകം നാമ, അപി യാദിസ കീദിസം;

പസ്സ ഖഞ്ജപ്പഹാരേന, ലദ്ധാ ഗാമാ ചതുദ്ദിസാതി.

സിക്ഖേയ്യ സിക്ഖിതബ്ബാനി, സന്തി തച്ഛന്ദിനോ [സച്ഛന്ദിനോ (സീ. പീ.)] ജനാ;

ബാഹിയാ ഹി [പി (സീ. സ്യാ. പീ.)] സുഹന്നേന, രാജാനമഭിരാധയീതി.

യഥന്നോ പുരിസോ ഹോതി, തഥന്നാ തസ്സ ദേവതാ;

ആഹരേതം കുണ്ഡപൂവം [കണം പൂവം (സീ. പീ.)], മാ മേ ഭാഗം വിനാസയാതി.

സബ്ബസംഹാരകോ ¶ ¶ [സബ്ബസാഹാരകോ (ക.)] നത്ഥി, സുദ്ധം കങ്ഗു പവായതി;

അലികം ഭായതിയം ധുത്തീ, സച്ചമാഹ മഹല്ലികാതി.

സപരോസത തായിത വേരീ ¶ പുന, ഭമചക്കഥ നാഗസിരിവ്ഹയനോ;

സുഖകഞ്ച വത സിപ്പക ബാഹിയാ, കുണ്ഡപൂവ മഹല്ലികകാ ച ദസാതി.

ഹംചി [ഹംസി (സീ. സ്യാ.), ഹഞ്ചി (?)] തുവം ഏവമഞ്ഞസി സേയ്യോ, പുത്തേന പിതാതി രാജസേട്ഠ;

ഹന്ദസ്സതരസ്സ തേ അയം, അസ്സതരസ്സ ഹി ഗദ്രഭോ പിതാതി.

യേന സത്തുബിലങ്ഗാ ച, ദിഗുണപലാസോ ച പുപ്ഫിതോ;

യേന ദദാമി [യേനാ’ദാമി (സീ. സ്യാ.)] തേന വദാമി, യേന ന ദദാമി [യേന നാ’ദാമി (സീ. സ്യാ.)] ന തേന വദാമി;

ഏസ ¶ മഗ്ഗോ യവമജ്ഝകസ്സ, ഏതം ഛന്നപഥം വിജാനാഹീതി.

സദ്ദഹാസി ¶ സിങ്ഗാലസ്സ [സിഗാലസ്സ (സീ. സ്യാ. പീ.)], സുരാപീതസ്സ ബ്രാഹ്മണ;

സിപ്പികാനം സതം നത്ഥി, കുതോ കംസസതാ ദുവേതി.

ബഹുചിന്തീ ¶ അപ്പചിന്തീ, ഉഭോ ജാലേ അബജ്ഝരേ;

മിതചിന്തീ പമോചേസീ, ഉഭോ തത്ഥ സമാഗതാതി.

യായഞ്ഞ [യായഞ്ഞേ (ക.)] മനുസാസതി, സയം ലോലുപ്പചാരിനീ;

സായം വിപക്ഖികാ സേതി, ഹതാ ചക്കേന സാസികാതി [സാലികാതി (സീ. സ്യാ. പീ.)].

അതികരമകരാചരിയ ¶ , മയ്ഹമ്പേതം ന രുച്ചതി;

ചതുത്ഥേ ലങ്ഘയിത്വാന, പഞ്ചമായസി ആവുതോതി.

അച്ചുഗ്ഗതാതിലപതാ [അതിബലതാ (സീ. സ്യാ. പീ.), അതിലപകാ (കത്ഥചി)], അതിവേലം പഭാസിതാ;

വാചാ ഹനതി ദുമ്മേധം, തിത്തിരംവാതിവസ്സിതന്തി.

നാചിന്തയന്തോ പുരിസോ, വിസേസമധിഗച്ഛതി;

ചിന്തിതസ്സ ഫലം പസ്സ, മുത്തോസ്മി വധബന്ധനാതി.

അമാതാപിതരസംവദ്ധോ ¶ [പിതരി (സീ. പീ.), പിതു (സ്യാ.)], അനാചേരകുലേ വസം;

നായം കാലം അകാലം വാ, അഭിജാനാതി കുക്കുടോതി.

അബദ്ധാ ¶ ¶ തത്ഥ ബജ്ഝന്തി, യത്ഥ ബാലാ പഭാസരേ;

ബദ്ധാപി തത്ഥ മുച്ചന്തി, യത്ഥ ധീരാ പഭാസരേതി.

ഹംചിവഗ്ഗോ [ഹംസിവഗ്ഗോ (സീ. സ്യാ.)] ദ്വാദസമോ.

അഥ ഗദ്രഭ സത്തുവ കംസസതം, ബഹുചിന്തി സാസികായാതികര;

അതിവേല വിസേസമനാചരിയോവ, ധീരാപഭാസരതേന ദസാതി.

കരേ സരിക്ഖോ അഥ വാപി സേട്ഠോ, നിഹീനകോ വാപി കരേയ്യ ഏകോ;

കരേയ്യുമേതേ [കരേയ്യും തേ (സീ. പീ.)] ബ്യസനേ ഉത്തമത്ഥം, യഥാ അഹം കുസനാളി രുചായന്തി.

യസം ¶ ¶ ലദ്ധാന ദുമ്മേധോ, അനത്ഥം ചരതി അത്തനോ;

അത്തനോ ച പരേസഞ്ച, ഹിംസായ പടിപജ്ജതീതി.

അസബ്ബത്ഥഗാമിം വാചം, ബാലോ സബ്ബത്ഥ ഭാസതി;

നായം ദധിം വേദി ന [ന വേദി (ക.)] നങ്ഗലീസം, ദധിപ്പയം [ദധിമ്പയം (സീ. പീ.)] മഞ്ഞതി നങ്ഗലീസന്തി.

വായമേഥേവ ¶ പുരിസോ, ന നിബ്ബിന്ദേയ്യ പണ്ഡിതോ;

വായാമസ്സ ഫലം പസ്സ, ഭുത്താ അമ്ബാ അനീതിഹന്തി.

ബഹുമ്പി സോ വികത്ഥേയ്യ, അഞ്ഞം ജനപദം ഗതോ;

അന്വാഗന്ത്വാന ദൂസേയ്യ, ഭുഞ്ജ ഭോഗേ കടാഹകാതി.

തദേവേകസ്സ ¶ [തഥേവേകസ്സ (സീ. സ്യാ. പീ. അട്ഠ. മൂലപാഠോ)] കല്യാണം, തദേവേകസ്സ പാപകം;

തസ്മാ സബ്ബം ന കല്യാണം, സബ്ബം വാപി ന പാപകന്തി.

തേ ദേസാ താനി വത്ഥൂനി, അഹഞ്ച വനഗോചരോ;

അനുവിച്ച ഖോ തം ഗണ്ഹേയ്യും, പിവ [പിപ (സീ. പീ.)] ഖീരം കലണ്ഡുകാതി.

യോ ¶ വേ ധമ്മം ധജം [ധമ്മധജം (സ്യാ. പീ. ക.)] കത്വാ, നിഗൂള്ഹോ പാപമാചരേ;

വിസ്സാസയിത്വാ ഭൂതാനി, ബിളാരം നാമ തം വതന്തി.

നായം സിഖാ പുഞ്ഞഹേതു, ഘാസഹേതു അയം സിഖാ;

നാങ്ഗുട്ഠഗണനം യാതി, അലം തേ ഹോതു അഗ്ഗികാതി.

യഥാ ¶ ¶ വാചാ ച ഭുഞ്ജസ്സു, യഥാ ഭുത്തഞ്ച ബ്യാഹര;

ഉഭയം തേ ന സമേതി, വാചാ ഭുത്തഞ്ച കോസിയേതി.

കുസനാളിവഗ്ഗോ [സരിക്ഖവഗ്ഗോ (ക.)] തേരസമോ.

കുസനാളിസിരിവ്ഹയനോ ച യസം, ദധി മമ്ബ കടാഹകപഞ്ചമകോ;

അഥ പാപക ഖീര ബിളാരവതം, സിഖി കോസിയസവ്ഹയനേന ദസാതി.

അസമ്പദാനേനിതരീതരസ്സ, ബാലസ്സ മിത്താനി കലീ ഭവന്തി;

തസ്മാ ഹരാമി ഭുസം അഡ്ഢമാനം, മാ മേ മിത്തി ജീയിത്ഥ സസ്സതായന്തി.

കുസലൂപദേസേ ¶ ¶ ധിതിയാ ദള്ഹായ ച, അനിവത്തിതത്താഭയഭീരുതായ [അവത്ഥിതത്താഭയഭീരുതായ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ച;

ന രക്ഖസീനം വസമാഗമിമ്ഹസേ, സ സോത്ഥിഭാവോ മഹതാ ഭയേന മേതി.

ഭീരുക [പഞ്ചഗരുക (സീ. പീ.), പഞ്ചഭീരുക (സ്യാ.), അഭയഭീരുത§(?)] ജാതകം ദുതിയം.

ഖേമം യഹിം തത്ഥ അരീ ഉദീരിതോ [അരി ഉദ്ധരിതോ (ക.)], ദകസ്സ മജ്ഝേ ജലതേ ഘതാസനോ;

ന അജ്ജ വാസോ മഹിയാ മഹീരുഹേ, ദിസാ ഭജവ്ഹോ സരണാജ്ജ നോ ഭയന്തി.

യേ ¶ സഞ്ഞിനോ തേപി ദുഗ്ഗതാ, യേപി അസഞ്ഞിനോ തേപി ദുഗ്ഗതാ;

ഏതം ഉഭയം വിവജ്ജയ, തം ¶ സമാപത്തിസുഖം അനങ്ഗണന്തി.

ചന്ദാഭം സൂരിയാഭഞ്ച, യോധ പഞ്ഞായ ഗാധതി.

അവിതക്കേന ഝാനേന, ഹോതി ആഭസ്സരൂപഗോതി.

യം ¶ ലദ്ധം തേന തുട്ഠബ്ബം, അതിലോഭോ ഹി പാപകോ;

ഹംസരാജം ഗഹേത്വാന, സുവണ്ണാ പരിഹായഥാതി.

യത്ഥേകോ ലഭതേ ബബ്ബു, ദുതിയോ തത്ഥ ജായതി;

തതിയോ ച ചതുത്ഥോ ച, ഇദം തേ ബബ്ബുകാ ബിലന്തി.

കിം തേ ജടാഹി ദുമ്മേധ, കിം തേ അജിനസാടിയാ;

അബ്ഭന്തരം ¶ തേ ഗഹനം, ബാഹിരം പരിമജ്ജസീതി.

അക്ഖീ ഭിന്നാ പടോ നട്ഠോ, സഖിഗേഹേ ച ഭണ്ഡനം;

ഉഭതോ പദുട്ഠാ കമ്മന്താ [പദുട്ഠകമ്മന്തോ (സീ.), പദുട്ഠോ കമ്മന്തോ (പീ.)], ഉദകമ്ഹി ഥലമ്ഹി ചാതി.

നിച്ചം ¶ ഉബ്ബിഗ്ഗഹദയാ, സബ്ബലോകവിഹേസകാ;

തസ്മാ നേസം വസാ നത്ഥി, കാകാനമ്ഹാക [കാകാനസ്മാക (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഞാതിനന്തി.

ഇതരീതര ¶ രക്ഖസി ഖേമിയോ ച, പരോസതപഞ്ഹേന ആഭസ്സരോ പുന;

അഥ ഹംസവരുത്തമബബ്ബുജടം, പടനട്ഠക കാകവരേന ദസാതി.

ന ¶ പാപജനസംസേവീ, അച്ചന്തസുഖമേധതി;

ഗോധാകുലം [ഗോധക്കുലം (ക.)] കകണ്ടാവ [കകണ്ടകാ (ക.)], കലിം പാപേതി അത്തനന്തി.

ഏതഞ്ഹി തേ ദുരാജാനം, യം സേസി മതസായികം;

യസ്സ തേ കഡ്ഢമാനസ്സ, ഹത്ഥാ ദണ്ഡോ ന മുച്ചതീതി.

ലസീ ച തേ നിപ്ഫലിതാ, മത്ഥകോ ച പദാലിതോ [വിദാലിതോ (സീ. പീ.)];

സബ്ബാ തേ ഫാസുകാ ഭഗ്ഗാ, അജ്ജ ഖോ ത്വം വിരോചസീതി.

ബഹുമ്പേതം ¶ അസബ്ഭി [ബഹുപേതമസബ്ഭി (ക.)] ജാതവേദ, യം തം വാലധിനാഭിപൂജയാമ;

മംസാരഹസ്സ ¶ നത്ഥജ്ജ മംസം, നങ്ഗുട്ഠമ്പി ഭവം പടിഗ്ഗഹാതൂതി.

ന ¶ ത്വം രാധ വിജാനാസി, അഡ്ഢരത്തേ അനാഗതേ;

അബ്യയതം [അബ്യായതം (സീ. സ്യാ. പീ.), അബ്യത്തതം (?)] വിലപസി, വിരത്താ കോസിയായനേതി.

അപി നു ഹനുകാ സന്താ, മുഖഞ്ച പരിസുസ്സതി;

ഓരമാമ ന പാരേമ, പൂരതേവ മഹോദധീതി.

നയിദം ദുക്ഖം അദും ദുക്ഖം, യം മം തുദതി വായസോ;

യം സാമാ പുപ്ഫരത്തേന, കത്തികം നാനുഭോസ്സതീതി.

നാഹം ¶ പുനം ന ച പുനം, ന ചാപി അപുനപ്പുനം;

ഹത്ഥിബോന്ദിം പവേക്ഖാമി, തഥാ ഹി ഭയതജ്ജിതോതി.

ഏകപണ്ണോ അയം രുക്ഖോ, ന ഭൂമ്യാ ചതുരങ്ഗുലോ;

ഫലേന വിസകപ്പേന, മഹായം കിം ഭവിസ്സതീതി.

അസന്തം ¶ ¶ യോ പഗ്ഗണ്ഹാതി, അസന്തം ചൂപസേവതി;

തമേവ ഘാസം കുരുതേ, ബ്യഗ്ഘോ സഞ്ജീവകോ യഥാതി.

കകണ്ടക [പാപസേവന (ക.)] വഗ്ഗോ പന്നരസമോ.

സുഖമേധതി ദണ്ഡവരോ ച പുന, ലസി വാലധി പഞ്ചമരാധവരോ;

സമഹോദധി ¶ കത്തിക ബോന്ദി പുന, ചതുരങ്ഗുലബ്യഗ്ഘവരേന ദസാതി.

(ഉപരിമോ പണ്ണാസകോ.) [( ) സീഹളപോത്ഥകേയേവ ദിസ്സതി]

അപണ്ണകം സീലവഗ്ഗകുരുങ്ഗ, കുലാവകം അത്ഥകാമേന പഞ്ചമം;

ആസീസോ ഇത്ഥിവരുണം അപായി, ലിത്തവഗ്ഗേന തേ ദസ;

പരോസതം ഹംചി കുസനാളി [ഹംസി സരിക്ഖം (സബ്ബത്ഥ)], അസമ്പദം കകണ്ടകവഗ്ഗോ.

ദള്ഹം ¶ ¶ ¶ ദള്ഹസ്സ ഖിപതി, ബല്ലികോ [മല്ലികോ (സീ. പീ.)] മുദുനാ മുദും;

സാധുമ്പി സാധുനാ ജേതി, അസാധുമ്പി അസാധുനാ;

ഏതാദിസോ അയം രാജാ, മഗ്ഗാ ഉയ്യാഹി സാരഥി.

അക്കോധേന ജിനേ കോധം, അസാധും സാധുനാ ജിനേ;

ജിനേ കദരിയം ദാനേന, സച്ചേനാലികവാദിനം;

ഏതാദിസോ അയം രാജാ, മഗ്ഗാ ഉയ്യാഹി സാരഥീതി.

൧൫൨. അസമേക്ഖിതകമ്മന്തം, തുരിതാഭിനിപാതിനം.

സാനി കമ്മാനി തപ്പേന്തി, ഉണ്ഹംവജ്ഝോഹിതം മുഖേ.

സീഹോ ച സീഹനാദേന, ദദ്ദരം അഭിനാദയി;

സുത്വാ സീഹസ്സ നിഗ്ഘോസം, സിങ്ഗാലോ [സിഗാലോ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ദദ്ദരേ വസം;

ഭീതോ സന്താസമാപാദി, ഹദയഞ്ചസ്സ അപ്ഫലീതി.

സിങ്ഗാലജാതകം [സിഗാലജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ദുതിയം.

ചതുപ്പദോ ¶ അഹം സമ്മ, ത്വമ്പി സമ്മ ചതുപ്പദോ;

ഏഹി സമ്മ [സീഹ (സീ. പീ.)] നിവത്തസ്സു, കിം നു ഭീതോ പലായസി.

അസുചി ¶ പൂതിലോമോസി, ദുഗ്ഗന്ധോ വാസി സൂകര;

സചേ യുജ്ഝിതുകാമോസി, ജയം സമ്മ ദദാമി തേതി.

ഇധൂരഗാനം ¶ പവരോ പവിട്ഠോ, സേലസ്സ വണ്ണേന പമോക്ഖമിച്ഛം;

ബ്രഹ്മഞ്ച വണ്ണം [വക്കം (ക.)] അപചായമാനോ, ബുഭുക്ഖിതോ നോ വിതരാമി [വിസഹാമി (ക. സി. സ്യാ. പീ.)] ഭോത്തും.

സോ ബ്രഹ്മഗുത്തോ ചിരമേവ ജീവ, ദിബ്യാ ച തേ പാതുഭവന്തു ഭക്ഖാ;

യോ ബ്രഹ്മവണ്ണം അപചായമാനോ, ബുഭുക്ഖിതോ നോ വിതരാസി [സബ്ബത്ഥപി സമാനം] ഭോത്തുന്തി.

ജീവ ¶ വസ്സസതം ഭഗ്ഗ [ഗഗ്ഗ (സീ. പീ.)], അപരാനി ച വീസതിം [വീസതി (സ്യാ. ക.)];

മാ മം പിസാചാ ഖാദന്തു, ജീവ ത്വം സരദോ സതം.

ത്വമ്പി വസ്സസതം ജീവ, അപരാനി ച വീസതിം;

വിസം പിസാചാ ഖാദന്തു, ജീവ ത്വം സരദോ സതന്തി.

അലീനചിത്തം നിസ്സായ, പഹട്ഠാ മഹതീ ചമൂ;

കോസലം സേനാസന്തുട്ഠം, ജീവഗ്ഗാഹം അഗാഹയി.

ഏവം നിസ്സയസമ്പന്നോ, ഭിക്ഖു ആരദ്ധവീരിയോ;

ഭാവയം കുസലം ധമ്മം, യോഗക്ഖേമസ്സ പത്തിയാ;

പാപുണേ അനുപുബ്ബേന, സബ്ബസംയോജനക്ഖയന്തി.

യേന ¶ കാമം പണാമേതി, ധമ്മോ ബലവതം മിഗീ;

ഉന്നദന്തീ വിജാനാഹി, ജാതം സരണതോ ഭയം.

അപി ¶ ചേപി ദുബ്ബലോ മിത്തോ, മിത്തധമ്മേസു തിട്ഠതി;

സോ ഞാതകോ ച ബന്ധു ച, സോ മിത്തോ സോ ച മേ സഖാ;

ദാഠിനി ¶ മാതിമഞ്ഞിത്ഥോ [മഞ്ഞിവോ (സ്യാ.), മഞ്ഞവ്ഹോ (ക.)], സിങ്ഗാലോ മമ പാണദോതി.

നയിദം വിസമസീലേന, സോണേന സുഹനൂ സഹ;

സുഹനൂപി താദിസോയേവ, യോ സോണസ്സ സഗോചരോ.

പക്ഖന്ദിനാ പഗബ്ഭേന, നിച്ചം സന്ദാനഖാദിനാ;

സമേതി പാപം പാപേന, സമേതി അസതാ അസന്തി.

ഉദേതയം ചക്ഖുമാ ഏകരാജാ, ഹരിസ്സവണ്ണോ പഥവിപ്പഭാസോ [പഠവിപ്പഭാസോ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

തം തം നമസ്സാമി ഹരിസ്സവണ്ണം പഥവിപ്പഭാസം, തയാജ്ജ ഗുത്താ വിഹരേമു ദിവസം.

യേ ബ്രാഹ്മണാ വേദഗൂ സബ്ബധമ്മേ, തേ മേ നമോ തേ ച മം പാലയന്തു;

നമത്ഥു ബുദ്ധാനം [ബുദ്ധാന (?)] നമത്ഥു ബോധിയാ, നമോ വിമുത്താനം [വിമുത്താന (?)] നമോ വിമുത്തിയാ;

ഇമം സോ പരിത്തം കത്വാ, മോരോ ചരതി ഏസനാ.

അപേതയം ¶ ¶ ചക്ഖുമാ ഏകരാജാ, ഹരിസ്സവണ്ണോ പഥവിപ്പഭാസോ;

തം തം നമ്മസ്സാമി ഹരിസ്സവണ്ണം പഥവിപ്പഭാസം, തയാജ്ജ ഗുത്താ വിഹരേമു രത്തിം.

യേ ബ്രാഹ്മണാ വേദഗൂ സബ്ബധമ്മേ, തേ മേ നമോ തേ ച മം പാലയന്തു;

നമത്ഥു ബുദ്ധാനം നമത്ഥു ബോധിയാ, നമോ വിമുത്താനം നമോ വിമുത്തിയാ;

ഇമം സോ പരിത്തം കത്വാ, മോരോ വാസമകപ്പയീതി.

ഏവമേവ നൂന [നു (ക.)] രാജാനം, വേദേഹം മിഥിലഗ്ഗഹം;

അസ്സാ വഹന്തി ആജഞ്ഞാ, യഥാ ഹംസാ വിനീലകം.

വിനീല ¶ ദുഗ്ഗം ഭജസി, അഭൂമിം താത സേവസി;

ഗാമന്തകാനി [ഗാമന്തികാനി (സീ.), ഗാമന്തരാനി (ക.)] സേവസ്സു, ഏതം മാതാലയം തവാതി.

വരബല്ലിക ¶ ദദ്ദര സൂകരകോ, ഉരഗൂത്തമ പഞ്ചമഭഗ്ഗവരോ;

മഹതീചമു യാവ സിങ്ഗാലവരോ, സുഹനുത്തമ മോര വിനീലം ദസാതി.

ന ¶ സന്ഥവം [സന്ധവം (ക.)] കാപുരിസേന കയിരാ, അരിയോ അനരിയേന പജാനമത്ഥം;

ചിരാനുവുത്ഥോപി കരോതി പാപം, ഗജോ യഥാ ഇന്ദസമാനഗോത്തം.

യം ത്വേവ ജഞ്ഞാ സദിസോ മമന്തി, സീലേന പഞ്ഞായ സുതേന ചാപി;

തേനേവ മേത്തിം കയിരാഥ സദ്ധിം, സുഖോ ഹവേ സപ്പുരിസേന സങ്ഗമോതി.

ന ¶ സന്ഥവസ്മാ പരമത്ഥി പാപിയോ, യോ സന്ഥവോ [സന്ധവോ (ക.)] കാപുരിസേന ഹോതി;

സന്തപ്പിതോ സപ്പിനാ പായസേന [പായാസേന (ക.)], കിച്ഛാകതം പണ്ണകുടിം അദയ്ഹി [അദഡ്ഢഹി (സീ. സ്യാ.), അദട്ഠഹി (പീ.), അദദ്ദഹി (?)].

ന സന്ഥവസ്മാ പരമത്ഥി സേയ്യോ, യോ സന്ഥവോ സപ്പുരിസേന ഹോതി;

സീഹസ്സ ബ്യഗ്ഘസ്സ ച ദീപിനോ ച, സാമാ മുഖം ലേഹതി സന്ഥവേനാതി.

കാളാ മിഗാ സേതദന്താ തവീമേ [തവ ഇമേ (സീ. സ്യാ. പീ.)], പരോസതം ഹേമജാലാഭിഛന്നാ [ഹേമജാലാഭിസഞ്ഛന്നാ (സീ.)];

തേ തേ ദദാമീതി സുസീമ ബ്രൂസി, അനുസ്സരം ¶ പേത്തിപിതാമഹാനം.

കാളാ ¶ ¶ മിഗാ സേതദന്താ മമീമേ [മമ ഇമേ (സീ. പീ.)], പരോസതം ഹേമജാലാഭിച്ഛന്നാ;

തേ തേ ദദാമീതി വദാമി മാണവ, അനുസ്സരം പേത്തിപിതാമഹാനന്തി.

യം നു ഗിജ്ഝോ യോജനസതം, കുണപാനി അവേക്ഖതി;

കസ്മാ ജാലഞ്ച പാസഞ്ച, ആസജ്ജാപി ന ബുജ്ഝസി.

യദാ പരാഭവോ ഹോതി, പോസോ ജീവിതസങ്ഖയേ;

അഥ ജാലഞ്ച പാസഞ്ച, ആസജ്ജാപി ന ബുജ്ഝതീതി.

സന്ധിം കത്വാ അമിത്തേന, അണ്ഡജേന ജലാബുജ;

വിവരിയ ദാഠം സേസി [സയസി (സീ. സ്യാ. പീ.)], കുതോ തേ ഭയമാഗതം.

സങ്കേഥേവ [സങ്കതേവ (ക.)] അമിത്തസ്മിം, മിത്തസ്മിമ്പി ന വിസ്സസേ;

അഭയാ ഭയമുപ്പന്നം, അപി മൂലാനി കന്തതീതി [മൂലം നികന്തതീതി (സീ.)].

ഉപസാളകനാമാനി [ഉപസാള്ഹകനാമാനം (സീ. സ്യാ. പീ.)], സഹസ്സാനി ചതുദ്ദസ;

അസ്മിം പദേസേ ദഡ്ഢാനി, നത്ഥി ലോകേ അനാമതം.

യമ്ഹി ¶ സച്ചഞ്ച ധമ്മോ ച, അഹിംസാ സംയമോ ദമോ;

ഏതം അരിയാ സേവന്തി, ഏതം ലോകേ അനാമതന്തി.

അഭുത്വാ ¶ ഭിക്ഖസി ഭിക്ഖു, ന ഹി ഭുത്വാന ഭിക്ഖസി;

ഭുത്വാന ഭിക്ഖു ഭിക്ഖസ്സു, മാ തം കാലോ ഉപച്ചഗാ.

കാലം ¶ വോഹം ന ജാനാമി, ഛന്നോ കാലോ ന ദിസ്സതി;

തസ്മാ അഭുത്വാ ഭിക്ഖാമി, മാ മം കാലോ ഉപച്ചഗാതി.

സേനോ ബലസാ പതമാനോ, ലാപം ഗോചരഠായിനം;

സഹസാ അജ്ഝപ്പത്തോവ, മരണം തേനുപാഗമി.

സോഹം നയേന സമ്പന്നോ, പേത്തികേ ഗോചരേ രതോ;

അപേതസത്തു മോദാമി, സമ്പസ്സം അത്ഥമത്തനോതി.

യോ വേ മേത്തേന ചിത്തേന, സബ്ബലോകാനുകമ്പതി;

ഉദ്ധം ¶ അധോ ച തിരിയം, അപ്പമാണേന സബ്ബസോ.

അപ്പമാണം ഹിതം ചിത്തം, പരിപുണ്ണം സുഭാവിതം;

യം പമാണകതം കമ്മം, ന തം തത്രാവസിസ്സതീതി.

നായം പുരേ ഉണ്ണമതി [ഉന്നമതി (സ്യാ.)], തോരണഗ്ഗേ കകണ്ടകോ;

മഹോസധ വിജാനാഹി, കേന ഥദ്ധോ കകണ്ടകോ.

അലദ്ധപുബ്ബം ലദ്ധാന, അഡ്ഢമാസം കകണ്ടകോ;

അതിമഞ്ഞതി രാജാനം, വേദേഹം മിഥിലഗ്ഗഹന്തി.

അഥ ¶ ഇന്ദസമാന സപണ്ണകുടി, സുസിമുത്തമ ഗിജ്ഝ ജലാബുജകോ;

ഉപസാളക ഭിക്ഖു സലാപവരോ, അഥ മേത്തവരോ ദസപുണ്ണമതീതി.

കല്യാണധമ്മോതി ¶ ¶ യദാ ജനിന്ദ, ലോകേ സമഞ്ഞം അനുപാപുണാതി;

തസ്മാ ന ഹിയ്യേഥ [ഹീയേഥ (സീ.)] നരോ സപഞ്ഞോ, ഹിരിയാപി സന്തോ ധുരമാദിയന്തി.

സായം സമഞ്ഞാ ഇധ മജ്ജ പത്താ, കല്യാണധമ്മോതി ജനിന്ദ ലോകേ;

താഹം സമേക്ഖം ഇധ പബ്ബജിസ്സം, ന ഹി മത്ഥി ഛന്ദോ ഇധ കാമഭോഗേതി.

കോ നു സദ്ദേന മഹതാ, അഭിനാദേതി ദദ്ദരം;

തം സീഹാ നപ്പടിനദന്തി [കിം സീഹാ നപ്പടിനദന്തി (സീ. പീ.), ന സീഹാ പടിനദന്തി (ക.)], കോ നാമേസോ മിഗാധിഭൂ.

അധമോ മിഗജാതാനം, സിങ്ഗാലോ താത വസ്സതി;

ജാതിമസ്സ ജിഗുച്ഛന്താ, തുണ്ഹീ സീഹാ സമച്ഛരേതി.

താത ¶ ¶ മാണവകോ ഏസോ, താലമൂലം അപസ്സിതോ;

അഗാരകഞ്ചിദം അത്ഥി, ഹന്ദ ദേമസ്സഗാരകം.

മാ ഖോ ത്വം താത പക്കോസി, ദൂസേയ്യ നോ അഗാരകം;

നേതാദിസം മുഖം ഹോതി, ബ്രാഹ്മണസ്സ സുസീലിനോതി.

അദമ്ഹ തേ വാരി പഹൂതരൂപം, ഘമ്മാഭിതത്തസ്സ പിപാസിതസ്സ;

സോ ദാനി പിത്വാന [പീത്വാന (സീ. പീ.)] കിരിങ്കരോസി [കികിംകരോസി (സീ. സ്യാ. പീ.)], അസങ്ഗമോ പാപജനേന സേയ്യോ.

കോ തേ സുതോ വാ ദിട്ഠോ വാ, സീലവാ നാമ മക്കടോ;

ഇദാനി ഖോ തം ഓഹച്ഛം [ഊഹച്ച (സീ. പീ.), ഓഹച്ചം (സ്യാ.), ഉഹജ്ജം (ക.)], ഏസാ അസ്മാക ധമ്മതാതി.

സബ്ബേസു ¶ കിര ഭൂതേസു, സന്തി സീലസമാഹിതാ;

പസ്സ സാഖാമിഗം ജമ്മം, ആദിച്ചമുപതിട്ഠതി.

നാസ്സ സീലം വിജാനാഥ, അനഞ്ഞായ പസംസഥ;

അഗ്ഗിഹുത്തഞ്ച ¶ ഉഹന്നം [ഊഹന്തം (സീ.), ഊഹനം (സ്യാ.), ഊഹന്തി (പീ.), ഉഹദം (ക.)], ദ്വേ ച ഭിന്നാ കമണ്ഡലൂതി.

ബാലോ ¶ വതായം ദുമസാഖഗോചരോ, പഞ്ഞാ ജനിന്ദ നയിമസ്സ വിജ്ജതി;

കളായമുട്ഠിം [കലായമുട്ഠിം (സീ. പീ.)] അവകിരിയ കേവലം, ഏകം കളായം പതിതം ഗവേസതി.

ഏവമേവ മയം രാജ, യേ ചഞ്ഞേ അതിലോഭിനോ;

അപ്പേന ബഹും ജിയ്യാമ, കളായേനേവ വാനരോതി.

ധനുഹത്ഥകലാപേഹി, നേത്തിം സവരധാരിഭി;

സമന്താ പരികിണ്ണമ്ഹ, കഥം മോക്ഖോ ഭവിസ്സതി.

അപ്പേവ ബഹുകിച്ചാനം, അത്ഥോ ജായേഥ കോചി നം;

അത്ഥി രുക്ഖസ്സ അച്ഛിന്നം, ഖജ്ജഥഞ്ഞേവ തിന്ദുകന്തി.

ജനിത്തം ¶ മേ ഭവിത്തം മേ, ഇതി പങ്കേ അവസ്സയിം;

തം മം പങ്കോ അജ്ഝഭവി, യഥാ ദുബ്ബലകം തഥാ;

തം തം വദാമി ഭഗ്ഗവ, സുണോഹി വചനം മമ.

ഗാമേ വാ യദി വാ രഞ്ഞേ, സുഖം യത്രാധിഗച്ഛതി;

തം ജനിത്തം ഭവിത്തഞ്ച, പുരിസസ്സ പജാനതോ;

യമ്ഹി ജീവേ തമ്ഹി ഗച്ഛേ, ന നികേതഹതോ സിയാതി.

തഞ്ച ¶ അപ്പഞ്ച ഉച്ഛിട്ഠം, തഞ്ച കിച്ഛേന നോ അദാ;

സോഹം ബ്രാഹ്മണജാതികോ, യം ഭുത്തം തമ്പി ഉഗ്ഗതം.

ഏവം ¶ ധമ്മം നിരംകത്വാ [നിരാകത്വാ (?) നി + ആ + കര + ത്വാ], യോ അധമ്മേന ജീവതി;

സതധമ്മോവ ലാഭേന, ലദ്ധേനപി ന നന്ദതീതി.

ദുദ്ദദം ദദമാനാനം, ദുക്കരം കമ്മ കുബ്ബതം;

അസന്തോ നാനുകുബ്ബന്തി, സതം ധമ്മോ ദുരന്നയോ.

തസ്മാ സതഞ്ച അസതം, നാനാ ഹോതി ഇതോ ഗതി;

അസന്തോ ¶ നിരയം യന്തി, സന്തോ സഗ്ഗപരായണാതി [പരായനാ (സ്യാ. ക.)].

സുസമഞ്ഞമിഗാധിഭൂ മാണവകോ, വാരിപഹൂതരൂപാദിച്ചുപട്ഠാനാ;

സകളായസതിന്ദുകപങ്ക പുന, സതധമ്മ സുദുദ്ദദകേന ദസാതി.

ധനുഗ്ഗഹോ അസദിസോ, രാജപുത്തോ മഹബ്ബലോ;

ദൂരേപാതീ അക്ഖണവേധീ, മഹാകായപ്പദാലനോ.

സബ്ബാമിത്തേ രണം കത്വാ, ന ച കഞ്ചി വിഹേഠയി;

ഭാതരം സോത്ഥിം കത്വാന, സംയമം അജ്ഝുപാഗമീതി.

സങ്ഗാമാവചരോ ¶ ¶ സൂരോ, ബലവാ ഇതി വിസ്സുതോ;

കിം ¶ നു തോരണമാസജ്ജ, പടിക്കമസി കുഞ്ജര.

ഓമദ്ദ ഖിപ്പം പലിഘം, ഏസികാനി ച അബ്ബഹ [ഉബ്ബഹ (സ്യാ.), അബ്ഭുഹ (ക.)];

തോരണാനി ച മദ്ദിത്വാ, ഖിപ്പം പവിസ കുഞ്ജരാതി.

വാലോദകം അപ്പരസം നിഹീനം, പിത്വാ [പീത്വാ (സീ. പീ.)] മദോ ജായതി ഗദ്രഭാനം;

ഇമഞ്ച പിത്വാന രസം പണീതം, മദോ ന സഞ്ജായതി സിന്ധവാനം.

അപ്പം പിവിത്വാന നിഹീനജച്ചോ, സോ മജ്ജതീ തേന ജനിന്ദ പുട്ഠോ [ഫുട്ഠോ (സീ. സ്യാ.), മുട്ഠോ (ക.)];

ധോരയ്ഹസീലീ ച കുലമ്ഹി ജാതോ, ന മജ്ജതീ അഗ്ഗരസം പിവിത്വാതി.

ദൂസിതോ ഗിരിദത്തേന [ഗിരിദന്തേന (പീ.)], ഹയോ സാമസ്സ പണ്ഡവോ;

പോരാണം പകതിം ഹിത്വാ, തസ്സേവാനുവിധിയ്യതി [നുവിധീയതി (സീ. പീ.)].

സചേ ¶ ച തനുജോ പോസോ, സിഖരാകാര [സിങ്ഗാരാകാര (സ്യാ.)] കപ്പിതോ;

ആനനേ നം [തം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഗഹേത്വാന, മണ്ഡലേ പരിവത്തയേ;

ഖിപ്പമേവ പഹന്ത്വാന, തസ്സേവാനുവിധിയ്യതീതി.

യഥോദകേ ¶ ആവിലേ അപ്പസന്നേ, ന പസ്സതി സിപ്പികസമ്ബുകഞ്ച;

സക്ഖരം വാലുകം മച്ഛഗുമ്ബം, ഏവം ആവിലമ്ഹി [ആവിലേ ഹി (സീ.)] ചിത്തേ;

യഥോദകേ ¶ അച്ഛേ വിപ്പസന്നേ, സോ പസ്സതി സിപ്പികസമ്ബുകഞ്ച;

സക്ഖരം വാലുകം മച്ഛഗുമ്ബം, ഏവം അനാവിലമ്ഹി ചിത്തേ;

സോ പസ്സതി അത്തദത്ഥം പരത്ഥന്തി.

വണ്ണഗന്ധരസൂപേതോ ¶ , അമ്ബോയം അഹുവാ പുരേ;

തമേവ പൂജം ലഭമാനോ, കേനമ്ബോ കടുകപ്ഫലോ.

പുചിമന്ദപരിവാരോ, അമ്ബോ തേ ദധിവാഹന;

മൂലം മൂലേന സംസട്ഠം, സാഖാ സാഖാ [സാഖം (സ്യാ. ക.)] നിസേവരേ [നിവീസരേ (ക.)];

അസാതസന്നിവാസേന, തേനമ്ബോ കടുകപ്ഫലോതി.

ഉച്ചേ വിടഭിമാരുയ്ഹ, മന്തയവ്ഹോ രഹോഗതാ;

നീചേ ഓരുയ്ഹ മന്തവ്ഹോ, മിഗരാജാപി സോസ്സതി.

യം സുവണ്ണോ സുവണ്ണേന [യം സുപണ്ണോ സുപണ്ണേന (സീ. സ്യാ. പീ.)], ദേവോ ദേവേന മന്തയേ;

കിം തേത്ഥ ചതുമട്ഠസ്സ, ബിലം പവിസ ജമ്ബുകാതി.

സീഹങ്ഗുലീ ¶ സീഹനഖോ, സീഹപാദപതിട്ഠിതോ;

സോ സീഹോ സീഹസങ്ഘമ്ഹി, ഏകോ നദതി അഞ്ഞഥാ.

മാ ¶ ത്വം നദി രാജപുത്ത, അപ്പസദ്ദോ വനേ വസ;

സരേന ഖോ [മാ (ക.)] തം ജാനേയ്യും, ന ഹി തേ പേത്തികോ സരോതി.

നേതം സീഹസ്സ നദിതം, ന ബ്യഗ്ഘസ്സ ന [ബ്യഗ്ഘസ്സ ന ച (ക.)] ദീപിനോ;

പാരുതോ സീഹചമ്മേന, ജമ്മോ നദതി ഗദ്രഭോ.

ചിരമ്പി ¶ ഖോ തം ഖാദേയ്യ, ഗദ്രഭോ ഹരിതം യവം;

പാരുതോ സീഹചമ്മേന, രവമാനോവ ദൂസയീതി.

പസ്സ സദ്ധായ സീലസ്സ, ചാഗസ്സ ച അയം ഫലം;

നാഗോ നാവായ വണ്ണേന, സദ്ധം വഹതുപാസകം.

സബ്ഭിരേവ സമാസേഥ, സബ്ഭി കുബ്ബേഥ സന്ഥവം;

സതഞ്ഹി സന്നിവാസേന, സോത്ഥിം ഗച്ഛതി ന്ഹാപിതോതി.

ധനുഗ്ഗഹ ¶ കുഞ്ജര അപ്പരസോ, ഗിരിദത്തമനാവിലചിത്തവരം;

ദധിവാഹന ജമ്ബൂക സീഹനഖോ, ഹരിതയവ നാഗവരേന ദസാതി.

അപി ¶ [അമ്ഭോ (സ്യാ. ക. സീ.)] രുഹക ഛിന്നാപി, ജിയാ സന്ധീയതേ പുന;

സന്ധീയസ്സു പുരാണിയാ, മാ കോധസ്സ വസം ഗമി.

വിജ്ജമാനേസു വാകേസു [വിജ്ജമാനാസു മരുവാസു (സീ.), വിജ്ജമാനാസു മരൂദ്വാസു (പീ.)], വിജ്ജമാനേസു കാരിസു;

അഞ്ഞം ജിയം കരിസ്സാമി, അലഞ്ഞേവ പുരാണിയാതി.

ഇത്ഥീ സിയാ രൂപവതീ, സാ ച സീലവതീ സിയാ;

പുരിസോ തം ന ഇച്ഛേയ്യ, സദ്ദഹാസി മഹോസധ.

സദ്ദഹാമി ¶ മഹാരാജ, പുരിസോ ദുബ്ഭഗോ സിയാ;

സിരീ ¶ ച കാളകണ്ണീ ച, ന സമേന്തി കുദാചനന്തി.

അയമേവ സാ അഹമപി [അഹമ്പി (സീ. സ്യാ. പീ.), അഹസ്മി (ക.)] സോ അനഞ്ഞോ, അയമേവ സോ ഹത്ഥച്ഛിന്നോ അനഞ്ഞോ;

യമാഹ ‘‘കോമാരപതീ മമ’’ന്തി, വജ്ഝിത്ഥിയോ നത്ഥി ഇത്ഥീസു സച്ചം.

ഇമഞ്ച ജമ്മം മുസലേന ഹന്ത്വാ, ലുദ്ദം ഛവം പരദാരൂപസേവിം;

ഇമിസ്സാ ച നം പാപപതിബ്ബതായ, ജീവന്തിയാ ഛിന്ദഥ കണ്ണനാസന്തി.

ന ¶ സന്തി ദേവാ പവസന്തി നൂന, ന ഹി നൂന സന്തി ഇധ ലോകപാലാ;

സഹസാ കരോന്താനമസഞ്ഞതാനം, ന ഹി നൂന സന്തീ പടിസേധിതാരോ.

അകാലേ വസ്സതീ തസ്സ, കാലേ തസ്സ ന വസ്സതി;

സഗ്ഗാ ¶ ച ചവതി ഠാനാ, നനു സോ താവതാ ഹതോതി.

പബ്ബതൂപത്ഥരേ [പബ്ബതപത്ഥരേ (സീ. സ്യാ. പീ.)] രമ്മേ, ജാതാ പോക്ഖരണീ സിവാ;

തം സിങ്ഗാലോ അപാപായി [അപാപാസി (സീ. സ്യാ. പീ.)], ജാനം സീഹേന രക്ഖിതം.

പിവന്തി ചേ [പിവന്തി വേ (സീ.), പിവന്തിവ (പീ.), പിവന്തേവ (?)] മഹാരാജ, സാപദാനി മഹാനദിം;

ന തേന അനദീ ഹോതി, ഖമസ്സു യദി തേ പിയാതി.

പബ്ബതൂപത്ഥര [പബ്ബതപത്ഥര (സീ. സ്യാ. പീ.)] ജാതകം പഞ്ചമം.

യേ ന കാഹന്തി ഓവാദം, നരാ ബുദ്ധേന ദേസിതം;

ബ്യസനം തേ ഗമിസ്സന്തി, രക്ഖസീഹിവ വാണിജാ.

യേ ¶ ച കാഹന്തി ഓവാദം, നരാ ബുദ്ധേന ദേസിതം;

സോത്ഥിം പാരം ഗമിസ്സന്തി, വലാഹേനേവ [വാലാഹേനേവ (സീ. പീ.)] വാണിജാതി.

വലാഹകസ്സ [വാലാഹസ്സ (സീ. പീ.)] ജാതകം ഛട്ഠം.

ന നം ഉമ്ഹയതേ ദിസ്വാ, ന ച നം പടിനന്ദതി;

ചക്ഖൂനി ചസ്സ ന ദദാതി, പടിലോമഞ്ച വത്തതി.

ഏതേ ¶ ¶ ഭവന്തി ആകാരാ, അമിത്തസ്മിം പതിട്ഠിതാ;

യേഹി അമിത്തം ജാനേയ്യ, ദിസ്വാ സുത്വാ ച പണ്ഡിതോതി.

പവാസാ ആഗതോ താത, ഇദാനി നചിരാഗതോ;

കച്ചിന്നു താത തേ മാതാ, ന അഞ്ഞമുപസേവതി.

ന ഖോ പനേതം സുഭണം, ഗിരം സച്ചുപസംഹിതം;

സയേഥ പോട്ഠപാദോവ, മുമ്മുരേ [മുമ്മുരേ (സ്യാ.), മം പുരേ (ക.) മുമ്മുരസദ്ദോ ഥുസഗ്ഗിമ്ഹി കുക്കുളേ ച വത്തതീതി സക്കതാഭിധാനേസു] ഉപകൂഥിതോതി [ഉപകൂസിതോതി (സീ. സ്യാ. പീ.), ഉപകൂലിതോ (ക.)].

ഉഭയം മേ ന ഖമതി, ഉഭയം മേ ന രുച്ചതി;

യാചായം കോട്ഠമോതിണ്ണാ, നാദ്ദസം ഇതി ഭാസതി.

തം തം ഗാമപതി ബ്രൂമി, കദരേ അപ്പസ്മി ജീവിതേ;

ദ്വേ മാസേ സങ്ഗരം കത്വാ [കാരം കത്വാന (സീ. പീ.), സംകരം കത്വാ (ക.)], മംസം ജരഗ്ഗവം കിസം;

അപ്പത്തകാലേ ചോദേസി, തമ്പി മയ്ഹം ന രുച്ചതീതി.

സരീരദബ്യം ¶ വുഡ്ഢബ്യം [വദ്ധബ്യം (സീ. പീ.)], സോജച്ചം സാധുസീലിയം;

ബ്രാഹ്മണം തേവ പുച്ഛാമ, കന്നു തേസം വനിമ്ഹസേ [വണിമ്ഹസേ (സീ. പീ.)].

അത്ഥോ ¶ അത്ഥി സരീരസ്മിം, വുഡ്ഢബ്യസ്സ നമോ കരേ;

അത്ഥോ അത്ഥി സുജാതസ്മിം, സീലം അസ്മാക രുച്ചതീതി.

അപിരുഹക ¶ രൂപവതീ മുസലോ, പവസന്തി സപഞ്ചമപോക്ഖരണീ;

അഥ മുത്തിമവാണിജ ഉമ്ഹയതേ, ചിരആഗത കോട്ഠ സരീര ദസാതി.

ന തം ദള്ഹം ബന്ധനമാഹു ധീരാ, യദായസം ദാരുജപബ്ബജഞ്ച [ബബ്ബജഞ്ച (സീ.)];

സാരത്തരത്താ മണികുണ്ഡലേസു, പുത്തേസു ¶ ദാരേസു ച യാ അപേക്ഖാ.

ഏതം ദള്ഹം ബന്ധനമാഹു ധീരാ, ഓഹാരിനം സിഥിലം ദുപ്പമുഞ്ചം;

ഏതമ്പി ഛേത്വാന വജന്തി ധീരാ, അനപേക്ഖിനോ കാമസുഖം പഹായാതി.

ഹംസാ കോഞ്ചാ മയൂരാ ച, ഹത്ഥയോ [ഹത്ഥിനോ (സീ.), ഹത്ഥിയോ (സ്യാ. പീ.)] പസദാ മിഗാ;

സബ്ബേ സീഹസ്സ ഭായന്തി, നത്ഥി കായസ്മി തുല്യതാ.

ഏവമേവ മനുസ്സേസു, ദഹരോ ചേപി പഞ്ഞവാ;

സോ ഹി തത്ഥ മഹാ ഹോതി, നേവ ബാലോ സരീരവാതി.

വിരൂപക്ഖേഹി മേ മേത്തം, മേത്തം ഏരാപഥേഹി മേ;

ഛബ്യാപുത്തേഹി മേ മേത്തം, മേത്തം കണ്ഹാഗോതമകേഹി ച.

അപാദകേഹി ¶ ¶ മേ മേത്തം, മേത്തം ദ്വിപാദകേഹി മേ;

ചതുപ്പദേഹി മേ മേത്തം, മേത്തം ബഹുപ്പദേഹി മേ.

മാ ¶ മം അപാദകോ ഹിംസി, മാ മം ഹിംസി ദ്വിപാദകോ;

മാ മം ചതുപ്പദോ ഹിംസി, മാ മം ഹിംസി ബഹുപ്പദോ.

സബ്ബേ സത്താ സബ്ബേ പാണാ, സബ്ബേ ഭൂതാ ച കേവലാ;

സബ്ബേ ഭദ്രാനി പസ്സന്തു, മാ കഞ്ചി [കിഞ്ചി (സ്യാ. ക.)] പാപമാഗമാ.

അപ്പമാണോ ബുദ്ധോ, അപ്പമാണോ ധമ്മോ;

അപ്പമാണോ സങ്ഘോ, പമാണവന്താനി സരീസപാനി [സിരിസപാനി (സീ. സ്യാ. പീ.)];

അഹിവിച്ഛികസതപദീ, ഉണ്ണനാഭി [ഉണ്ണാനാഭി (സീ. സ്യാ. പീ.)] സരബൂമൂസികാ.

കതാ മേ രക്ഖാ കതാ മേ പരിത്താ, പടിക്കമന്തു ഭൂതാനി;

സോഹം നമോ ഭഗവതോ, നമോ സത്തന്നം സമ്മാസമ്ബുദ്ധാനന്തി.

അപി വീരക പസ്സേസി, സകുണം മഞ്ജുഭാണകം;

മയൂരഗീവസങ്കാസം, പതിം മയ്ഹം സവിട്ഠകം.

ഉദകഥലചരസ്സ പക്ഖിനോ, നിച്ചം ആമകമച്ഛഭോജിനോ;

തസ്സാനുകരം സവിട്ഠകോ, സേവാലേ പലിഗുണ്ഠിതോ മതോതി.

സോഭതി മച്ഛോ ഗങ്ഗേയ്യോ, അഥോ സോഭതി യാമുനോ [സോഭന്തി മച്ഛാ ഗങ്ഗേയ്യാ, അഥോ സോഭന്തി യാമുനാ (സ്യാ. പീ.)];

ചതുപ്പദോയം ¶ പുരിസോ, നിഗ്രോധപരിമണ്ഡലോ;

ഈസകായത [ഈസമായത (ക.)] ഗീവോ ച, സബ്ബേവ അതിരോചതി.

യം ¶ പുച്ഛിതോ ന തം അക്ഖാസി [അക്ഖാ (സീ. സ്യാ. പീ.)], അഞ്ഞം അക്ഖാസി [അക്ഖാതി (സ്യാ. പീ.)] പുച്ഛിതോ;

അത്തപ്പസംസകോ പോസോ, നായം അസ്മാക രുച്ചതീതി.

ഇങ്ഘ ¶ വദ്ധമയം [വദ്ധമയം (സീ. സ്യാ. പീ.)] പാസം, ഛിന്ദ ദന്തേഹി കച്ഛപ;

അഹം തഥാ കരിസ്സാമി, യഥാ നേഹിതി ലുദ്ദകോ.

കച്ഛപോ പാവിസീ വാരിം, കുരുങ്ഗോ പാവിസീ വനം;

സതപത്തോ ദുമഗ്ഗമ്ഹാ, ദൂരേ പുത്തേ അപാനയീതി.

അയമസ്സകരാജേന, ദേസോ വിചരിതോ മയാ;

അനുകാമയ കാമേന [അനുകാമയവനുകാമേന (സീ. പീ.)], പിയേന പതിനാ സഹ.

നവേന സുഖദുക്ഖേന, പോരാണം അപിധീയതി [അപിഥീയതി (സീ. പീ.), അപിഥിയ്യതി (സ്യാ.)];

തസ്മാ അസ്സകരഞ്ഞാവ, കീടോ പിയതരോ മമാതി.

അലം ¶ മേതേഹി അമ്ബേഹി, ജമ്ബൂഹി പനസേഹി ച;

യാനി പാരം സമുദ്ദസ്സ, വരം മയ്ഹം ഉദുമ്ബരോ.

മഹതീ വത തേ ബോന്ദി, ന ച പഞ്ഞാ തദൂപികാ;

സുസുമാര [സുംസുമാര (സീ. സ്യാ. പീ.)] വഞ്ചിതോ മേസി, ഗച്ഛ ദാനി യഥാസുഖന്തി.

ദിട്ഠാ ¶ മയാ വനേ രുക്ഖാ, അസ്സകണ്ണാ വിഭീടകാ [വിഭേദകാ (സ്യാ. ക.)];

ന താനി ഏവം സക്കന്തി, യഥാ ത്വം രുക്ഖ സക്കസി.

പുരാണകുക്കുടോ [കക്കരോ (സീ. സ്യാ. പീ.)] അയം, ഭേത്വാ പഞ്ജരമാഗതോ;

കുസലോ വാളപാസാനം, അപക്കമതി ഭാസതീതി.

കുക്കുട [കക്കര (സീ. സ്യാ. പീ.)] ജാതകം നവമം.

അമ്ഭോ ¶ കോ നാമ യം രുക്ഖോ, സിന്നപത്തോ [സീനപത്തോ (സീ. പീ.)] സകണ്ടകോ;

യത്ഥ ഏകപ്പഹാരേന, ഉത്തമങ്ഗം വിഭിജ്ജിതം [വിസാടികം (സീ. സ്യാ. പീ.), വിഘാടിതം (സീ. നിയ്യ)].

അചാരി വതായം വിതുദം വനാനി, കട്ഠങ്ഗരുക്ഖേസു അസാരകേസു;

അഥാസദാ ¶ ഖദിരം ജാതസാരം [ജാതിസാരം (ക.)], യത്ഥബ്ഭിദാ ഗരുളോ ഉത്തമങ്ഗന്തി.

ദള്ഹബന്ധന ഹംസവരോ ച പുന, വിരൂപക്ഖ സവിട്ഠക മച്ഛവരോ;

സകുരുങ്ഗ സഅസ്സക അമ്ബവരോ, പുന കുക്കുടകോ ഗരുളേന ദസാതി.

അകാസി യോഗ്ഗം ധുവമപ്പമത്തോ, സംവച്ഛരം ബീരണഥമ്ഭകസ്മിം;

ബ്യാകാസി സഞ്ഞം പരിസം വിഗയ്ഹ, ന നിയ്യമോ തായതി അപ്പപഞ്ഞം.

ദ്വയം ¶ യാചനകോ താത, സോമദത്ത നിഗച്ഛതി;

അലാഭം ¶ ധനലാഭം വാ, ഏവം ധമ്മാ ഹി യാചനാതി.

അഞ്ഞോ ഉപരിമോ വണ്ണോ, അഞ്ഞോ വണ്ണോ ച ഹേട്ഠിമോ;

ബ്രാഹ്മണീ ത്വേവ പുച്ഛാമി, കിം ഹേട്ഠാ കിഞ്ച ഉപ്പരി.

അഹം നടോസ്മി ഭദ്ദന്തേ, ഭിക്ഖകോസ്മി ഇധാഗതോ;

അയഞ്ഹി കോട്ഠമോതിണ്ണോ, അയം സോ യം [ത്വം (ക.)] ഗവേസസീതി.

ഇസീനമന്തരം ¶ കത്വാ, ഭരുരാജാതി [കുരുരാജാതി (ക.)] മേ സുതം;

ഉച്ഛിന്നോ സഹ രട്ഠേഹി [രട്ഠേന (സീ. പീ.)], സരാജാ വിഭവങ്ഗതോ.

തസ്മാ ഹി ഛന്ദാഗമനം, നപ്പസംസന്തി പണ്ഡിതാ;

അദുട്ഠചിത്തോ ഭാസേയ്യ, ഗിരം സച്ചുപസംഹിതന്തി.

പുണ്ണം നദിം യേന ച പേയ്യമാഹു, ജാതം ¶ യവം യേന ച ഗുയ്ഹമാഹു;

ദൂരം ഗതം യേന ച അവ്ഹയന്തി, സോ ത്യാഗതോ [ത്യാഭതോ (സ്യാ. ക.) പഹേളിഗാഥാഭാവോ മനസി കാതബ്ബോ] ഹന്ദ ച ഭുഞ്ജ ബ്രാഹ്മണ.

യതോ മം സരതീ രാജാ, വായസമ്പി പഹേതവേ;

ഹംസാ കോഞ്ചാ മയൂരാ ച [ഹംസകോഞ്ചമയൂരാനം (ക. അട്ഠ. പാഠന്തരം)], അസതീയേവ പാപിയാതി.

അവധീ ¶ വത അത്താനം, കച്ഛപോ ബ്യാഹരം ഗിരം [കച്ഛപോവ പബ്യാഹരം (സ്യാ.), കച്ഛപോ സോ പബ്യാഹരം (ക.)];

സുഗ്ഗഹീതസ്മിം കട്ഠസ്മിം, വാചായ സകിയാവധി.

ഏതമ്പി ദിസ്വാ നരവീരിയസേട്ഠ, വാചം പമുഞ്ചേ കുസലം നാതിവേലം;

പസ്സസി ബഹുഭാണേന, കച്ഛപം ബ്യസനം ഗതന്തി.

ന മായമഗ്ഗി തപതി, ന സൂലോ സാധുതച്ഛിതോ;

യഞ്ച മം മഞ്ഞതേ മച്ഛീ, അഞ്ഞം സോ രതിയാ ഗതോ.

സോ ¶ മം ദഹതി രാഗഗ്ഗി, ചിത്തം ചൂപതപേതി മം;

ജാലിനോ മുഞ്ചഥായിരാ മം, ന കാമേ ഹഞ്ഞതേ ക്വചീതി.

സബ്ബോ ¶ ലോകോ അത്തമനോ അഹോസി, അകോവിദാ ഗാമധമ്മസ്സ സേഗ്ഗു;

കോമാരി കോ നാമ [കോമാരികാ നാമ (ക.), കോമാരികോ നാമ (സ്യാ. പീ.)] തവജ്ജ ധമ്മോ, യം ത്വം ഗഹിതാ പവനേ പരോദസി.

യോ ദുക്ഖഫുട്ഠായ ഭവേയ്യ താണം, സോ മേ പിതാ ദുബ്ഭി വനേ കരോതി;

സാ കസ്സ കന്ദാമി വനസ്സ മജ്ഝേ, യോ തായിതാ സോ സഹസം കരോതീതി.

സഠസ്സ ¶ സാഠേയ്യമിദം സുചിന്തിതം, പച്ചോഡ്ഡിതം പടികൂടസ്സ കൂടം;

ഫാലഞ്ചേ ഖാദേയ്യും [അദേയ്യും (സീ. പീ.)] മൂസികാ, കസ്മാ കുമാരം കുലലാ ന [നോ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഹരേയ്യും.

കൂടസ്സ ¶ ഹി സന്തി [സന്തീധ (ക.)] കൂടകൂടാ, ഭവതി [ഭവന്തി (ക.)] ചാപി നികതിനോ നികത്യാ;

ദേഹി പുത്തനട്ഠ ഫാലനട്ഠസ്സ ഫാലം, മാ തേ പുത്തമഹാസി ഫാലനട്ഠോതി.

ഹിരഞ്ഞം മേ സുവണ്ണം മേ, ഏസാ രത്തിം ദിവാ കഥാ;

ദുമ്മേധാനം മനുസ്സാനം, അരിയധമ്മം അപസ്സതം.

ദ്വേ ദ്വേ ഗഹപതയോ ഗേഹേ, ഏകോ തത്ഥ അമസ്സുകോ;

ലമ്ബത്ഥനോ വേണികതോ, അഥോ അങ്കിതകണ്ണകോ;

കീതോ ധനേന ബഹുനാ, സോ തം വിതുദതേ ജനന്തി.

സുഖം ജീവിതരൂപോസി, രട്ഠാ വിവനമാഗതോ;

സോ ഏകകോ രുക്ഖമൂലേ [അരഞ്ഞസ്മിം (സീ. സ്യാ. പീ.)], കപണോ വിയ ഝായസി.

സുഖം ¶ ജീവിതരൂപോസ്മി, രട്ഠാ വിവനമാഗതോ;

സോ ഏകകോ രുക്ഖമൂലേ, കപണോ വിയ ഝായാമി;

അഥ ¶ ബീരണഥമ്ഭവരോ ച നടോ, ഭരുരാജവരുത്തമപുണ്ണനദീ;

ബഹുഭാണി അഗ്ഗിപവനേ മൂസികാ, സഹലമ്ബത്ഥനോ കപണേന ദസാതി.

അനിക്കസാവോ കാസാവം, യോ വത്ഥം പരിദഹിസ്സതി [പരിദഹേസ്സതി (സീ. പീ.)];

അപേതോ ദമസച്ചേന, ന സോ കാസാവമരഹതി.

യോ ച വന്തകസാവസ്സ, സീലേസു സുസമാഹിതോ;

ഉപേതോ ദമസച്ചേന, സ വേ കാസാവമരഹതീതി.

ഇദം ¶ തദാചരിയവചോ, പാരാസരിയോ യദബ്രവി [പോരാണാചരിയോബ്രവി (ക.)];

മാസു ത്വം അകരി [അകരാ (സീ. പീ.)] പാപം, യം ത്വം പച്ഛാ കതം തപേ.

യാനി കരോതി പുരിസോ, താനി അത്തനി പസ്സതി;

കല്യാണകാരീ കല്യാണം, പാപകാരീ ച പാപകം;

യാദിസം വപതേ ബീജം, താദിസം ഹരതേ ഫലന്തി.

നമേ ¶ നമന്തസ്സ ഭജേ ഭജന്തം, കിച്ചാനുകുബ്ബസ്സ കരേയ്യ കിച്ചം;

നാനത്ഥകാമസ്സ കരേയ്യ അത്ഥം, അസമ്ഭജന്തമ്പി ന സമ്ഭജേയ്യ.

ചജേ ¶ ചജന്തം വനഥം ന കയിരാ, അപേതചിത്തേന ന സമ്ഭജേയ്യ;

ദിജോ ദുമം ഖീണഫലന്തി ഞത്വാ, അഞ്ഞം സമേക്ഖേയ്യ മഹാ ഹി ലോകോതി.

യസ്സേതേ ¶ ചതുരോ ധമ്മാ, വാനരിന്ദ യഥാ തവ;

സച്ചം ധമ്മോ ധിതി ചാഗോ, ദിട്ഠം സോ അതിവത്തതി.

യസ്സ ചേതേ ന വിജ്ജന്തി, ഗുണാ പരമഭദ്ദകാ;

സച്ചം ധമ്മോ ധിതി ചാഗോ, ദിട്ഠം സോ നാതിവത്തതീതി.

അത്ഥി മേ പുരിസോ ദേവ, സബ്ബകിച്ചേസു ബ്യാവടോ [വാവടോ (ക.)];

തസ്സ ചേകോപരാധത്ഥി, തത്ഥ ത്വം കിന്തി മഞ്ഞസി.

അമ്ഹാകമ്പത്ഥി പുരിസോ, ഏദിസോ ഇധ വിജ്ജതി;

ദുല്ലഭോ അങ്ഗസമ്പന്നോ, ഖന്തിരസ്മാക രുച്ചതീതി.

കാലേ നിക്ഖമനാ സാധു, നാകാലേ സാധു നിക്ഖമോ;

അകാലേന ഹി നിക്ഖമ്മ, ഏകകമ്പി ബഹുജ്ജനോ;

ന കിഞ്ചി അത്ഥം ജോതേതി, ധങ്കസേനാവ കോസിയം.

ധീരോ ച വിധിവിധാനഞ്ഞൂ, പരേസം വിവരാനുഗൂ;

സബ്ബാമിത്തേ ¶ വസീകത്വാ, കോസിയോവ സുഖീ സിയാതി.

സൂരോ ¶ ¶ സൂരേന സങ്ഗമ്മ, വിക്കന്തേന പഹാരിനാ;

ഏഹി നാഗ നിവത്തസ്സു, കിം നു ഭീതോ പലായസി;

പസ്സന്തു അങ്ഗമഗധാ, മമ തുയ്ഹഞ്ച വിക്കമം.

ന തം പാദാ വധിസ്സാമി, ന ദന്തേഹി ന സോണ്ഡിയാ;

മീള്ഹേന തം വധിസ്സാമി, പൂതി ഹഞ്ഞതു പൂതിനാതി.

തയോ ഗിരിം അന്തരം കാമയാമി, പഞ്ചാലാ കുരുയോ കേകകേ ച [കുരയോ കേകയേ ച (സീ.)];

തതുത്തരിം [തദുത്തരിം (ക.)] ബ്രാഹ്മണ കാമയാമി, തികിച്ഛ മം ബ്രാഹ്മണ കാമനീതം.

കണ്ഹാഹിദട്ഠസ്സ കരോന്തി ഹേകേ, അമനുസ്സപവിട്ഠസ്സ [അമനുസ്സവദ്ധസ്സ (സീ. പീ.), അമനുസ്സവിട്ഠസ്സ (സ്യാ.)] കരോന്തി പണ്ഡിതാ;

ന കാമനീതസ്സ കരോതി കോചി, ഓക്കന്തസുക്കസ്സ ¶ ഹി കാ തികിച്ഛാതി.

ഗജഗ്ഗമേഘേഹി ഹയഗ്ഗമാലിഭി, രഥൂമിജാതേഹി സരാഭിവസ്സേഭി [സരാഭിവസ്സഭി (സ്യാ. സീ. അട്ഠ.), സരാഭിവസ്സിഭി (?)];

ഥരുഗ്ഗഹാവട്ട [ധനുഗ്ഗഹാവട്ട (ക.)] ദള്ഹപ്പഹാരിഭി, പരിവാരിതാ തക്കസിലാ സമന്തതോ.

[അഭിധാവഥാ ച പതഥാ ച, വിവിധവിനദിതാ ച ദന്തിഭി; വത്തതജ്ജ തുമുലോ ഘോസോ, യഥാ വിജ്ജുതാ ജലധരസ്സ ഗജ്ജതോതി; (സീ. പീ. ക.)] അഭിധാവഥ ¶ ചൂപധാവഥ ച [അഭിധാവഥാ ചുപ്പതഥാ ച (സ്യാ.)], വിവിധാ വിനാദിതാ [വിനാദിതത്ഥ (ക.)] വദന്തിഭി;

വത്തതജ്ജ തുമുലോ ഘോസോ യഥാ, വിജ്ജുലതാ ജലധരസ്സ ഗജ്ജതോതി [അഭിധാവഥാ ച പതഥാ ച, വിവിധവിനദിതാ ച ദന്തിഭി; വത്തതജ്ജ തുമുലോ ഘോസോ, യഥാ വിജ്ജുതാ ജലധരസ്സ ഗജ്ജതോതി; (സീ. പീ. ക.)].

ധജമപരിമിതം അനന്തപാരം, ദുപ്പസഹംധങ്കേഹി സാഗരംവ [സാഗരമിവ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

ഗിരിമിവഅനിലേന ദുപ്പസയ്ഹോ [ദുപ്പസഹോ (സീ. പീ. ക.)], ദുപ്പസഹോ അഹമജ്ജതാദിസേന.

മാ ¶ ബാലിയം വിലപി [വിപ്പലപി (ബഹൂസു)] ന ഹിസ്സ താദിസം, വിഡയ്ഹസേ [വിളയ്ഹസേ (സീ. പീ.)] ന ഹി ലഭസേ നിസേധകം;

ആസജ്ജസി ഗജമിവ ഏകചാരിനം, യോ തം പദാ നളമിവ പോഥയിസ്സതീതി.

വരവത്ഥവചോ ¶ ദുമഖീണഫലം, ചതുരോധമ്മവരം പുരിസുത്തമ;

ധങ്കമഗധാ ച തയോഗിരിനാമ, ഗജഗ്ഗവരോ ധജവരേന ദസാതി.

യഥാപി ¶ കീതാ പുരിസസ്സുപാഹനാ, സുഖസ്സ അത്ഥായ ദുഖം ഉദബ്ബഹേ;

ഘമ്മാഭിതത്താ ഥലസാ പപീളിതാ, തസ്സേവ പാദേ പുരിസസ്സ ഖാദരേ.

ഏവമേവ ¶ യോ ദുക്കുലീനോ അനരിയോ, തമ്മാക [തമ്ഹാക (സീ.), തുമ്ഹാക (സ്യാ. പീ.)] വിജ്ജഞ്ച സുതഞ്ച ആദിയ;

തമേവ സോ തത്ഥ സുതേന ഖാദതി, അനരിയോ വുച്ചതി ദുപാഹനൂപമോതി [പാനദൂപമോതി (സീ. പീ.)].

ഏകചിന്തിതോ യമത്ഥോ, ബാലോ അപരിണായകോ;

ന ഹി ഖുജ്ജേന വാമേന, ഭോതി സങ്ഗന്തുമരഹസി.

പുരിസൂസഭം മഞ്ഞമാനാ, അഹം ഖുജ്ജമകാമയിം;

സോയം സംകുടിതോ സേതി, ഛിന്നതന്തി യഥാ വിണാതി [ഥുണാതി (സീ.)].

കാമം യഹിം ഇച്ഛസി തേന ഗച്ഛ, വിദ്ധോസി മമ്മമ്ഹി [മമസ്മി (ക.)] വികണ്ണകേന;

ഹതോസി ഭത്തേന സുവാദിതേന [സവാദിതേന (സീ. സ്യാ. പീ.)], ലോലോ ച മച്ഛേ അനുബന്ധമാനോ.

ഏവമ്പി ¶ ലോകാമിസം ഓപതന്തോ, വിഹഞ്ഞതീ ¶ ചിത്തവസാനുവത്തീ;

സോ ഹഞ്ഞതി ഞാതിസഖാന മജ്ഝേ, മച്ഛാനുഗോ സോരിവ സുംസുമാരോതി [സുസുമാരോ (ക.)].

ത്വമേവ ¶ ദാനിമകര [മകരി (സ്യാ.), മകരാ (ക. സീ.)], യം കാമോ ബ്യഗമാ തയി;

സോയം അപ്പടിസന്ധികോ, ഖരഛിന്നംവ രേനുകം [രേരുകം (സീ. പീ.)].

അത്രിച്ഛം [അത്രിച്ഛാ (സീ. സ്യാ. പീ.)] അതിലോഭേന, അതിലോഭമദേന ച;

ഏവം ഹായതി അത്ഥമ്ഹാ, അഹംവ അസിതാഭുയാതി.

സുഖാ ഘരാ വച്ഛനഖ, സഹിരഞ്ഞാ സഭോജനാ;

യത്ഥ ഭുത്വാ പിവിത്വാ ച, സയേയ്യാഥ അനുസ്സുകോ.

ഘരാ നാനീഹമാനസ്സ, ഘരാ നാഭണതോ മുസാ;

ഘരാ നാദിന്നദണ്ഡസ്സ, പരേസം അനികുബ്ബതോ [അനിക്രുബ്ബതോ (ക.)];

ഏവം ഛിദ്ദം ദുരഭിസമ്ഭവം [ദുരഭിഭവം (സീ. പീ.)], കോ ഘരം പടിപജ്ജതീതി.

ഭദ്ദകോ ¶ വതയം പക്ഖീ, ദിജോ കുമുദസന്നിഭോ;

വൂപസന്തേഹി പക്ഖേഹി, മന്ദമന്ദോവ ഝായതി.

നാസ്സ സീലം വിജാനാഥ, അനഞ്ഞായ പസംസഥ;

അമ്ഹേ ദിജോ ന പാലേതി, തേന പക്ഖീ ന ഫന്ദതീതി.

കോ ¶ നു ഖോ ഭഗവാ ഹേതു, ഏകച്ചേ ഇധ പുഗ്ഗലേ;

അതീവ ഹദയം നിബ്ബാതി, ചിത്തഞ്ചാപി പസീദതി.

പുബ്ബേവ സന്നിവാസേന, പച്ചുപ്പന്നഹിതേന വാ;

ഏവം തം ജായതേ പേമം, ഉപ്പലംവ യഥോദകേതി.

ഇങ്ഘ ¶ ഏകപദം താത, അനേകത്ഥപദസ്സിതം [പദനിസ്സിതം (സീ. പീ.)];

കിഞ്ചി സങ്ഗാഹികം ബ്രൂസി, യേനത്ഥേ സാധയേമസേ.

ദക്ഖേയ്യേകപദം താത, അനേകത്ഥപദസ്സിതം;

തഞ്ച സീലേന സഞ്ഞുത്തം, ഖന്തിയാ ഉപപാദിതം;

അലം ¶ മിത്തേ സുഖാപേതും, അമിത്താനം ദുഖായ ചാതി.

ആസീവിസമ്പി മം [ആസീവിസം മമം (സീ. പീ.)] സന്തം, പവിട്ഠം കുമിനാമുഖം;

രുച്ചതേ ഹരിതാമാതാ, യം മം ഖാദന്തി മച്ഛകാ.

വിലുമ്പതേവ പുരിസോ, യാവസ്സ ഉപകപ്പതി;

യദാ ചഞ്ഞേ വിലുമ്പന്തി, സോ വിലുത്തോ വിലുമ്പതീതി [വിലുപ്പതീതി (?)].

സബ്ബോ ജനോ ഹിംസിതോ പിങ്ഗലേന, തസ്മിം മതേ പച്ചയാ [പച്ചയം (സീ. സ്യാ. പീ.)] വേദയന്തി;

പിയോ നു തേ ആസി അകണ്ഹനേത്തോ, കസ്മാ നു ത്വം രോദസി ദ്വാരപാല.

ന ¶ മേ പിയോ ആസി അകണ്ഹനേത്തോ, ഭായാമി പച്ചാഗമനായ തസ്സ;

ഇതോ ഗതോ ഹിംസേയ്യ മച്ചുരാജം, സോ ഹിംസിതോ ആനേയ്യ പുന ഇധ.

ദഡ്ഢോ വാഹസഹസ്സേഹി, സിത്തോ ഘടസതേഹി സോ;

പരിക്ഖതാ ¶ ച സാ ഭൂമി, മാ ഭായി നാഗമിസ്സതീതി.

വരുപാഹന ഖുജ്ജ വികണ്ണകകോ, അസിതാഭുയ പഞ്ചമവച്ഛനഖോ;

ദിജ പേമവരുത്തമഏകപദം, കുമിനാമുഖ പിങ്ഗലകേന ദസാതി.

സിങ്ഗാലോ ¶ മാനഥദ്ധോ ച, പരിവാരേന അത്ഥികോ;

പാപുണി മഹതിം ഭൂമിം, രാജാസി സബ്ബദാഠിനം.

ഏവമേവ മനുസ്സേസു, യോ ഹോതി പരിവാരവാ;

സോ ഹി തത്ഥ മഹാ ഹോതി, സിങ്ഗാലോ വിയ ദാഠിനന്തി.

ബാലോ ¶ വതായം സുനഖോ, യോ വരത്തം [യോ ച യോത്തം (ക.)] ന ഖാദതി;

ബന്ധനാ ച പമുഞ്ചേയ്യ, അസിതോ ച ഘരം വജേ.

അട്ഠിതം ¶ മേ മനസ്മിം മേ, അഥോ മേ ഹദയേ കതം;

കാലഞ്ച പടികങ്ഖാമി, യാവ പസ്സുപതൂ ജനോ [പസുപതുജ്ജനോ (സ്യാ. ക.)].

സത്തതന്തിം സുമധുരം, രാമണേയ്യം അവാചയിം;

സോ മം രങ്ഗമ്ഹി അവ്ഹേതി, സരണം മേ ഹോഹി കോസിയ.

അഹം തം സരണം സമ്മ [അഹം തേ സരണം ഹോമി (വി. വ. ൩൨൮)], അഹമാചരിയപൂജകോ;

ന തം ജയിസ്സതി സിസ്സോ, സിസ്സമാചരിയ ജേസ്സസീതി.

യം പസ്സതി ന തം ഇച്ഛതി, യഞ്ച ന പസ്സതി തം കിരിച്ഛതി;

മഞ്ഞാമി ചിരം ചരിസ്സതി, ന ഹി തം ലച്ഛതി യം സ ഇച്ഛതി.

യം ലഭതി ന തേന തുസ്സതി, യഞ്ച പത്ഥേതി ലദ്ധം ഹീളേതി;

ഇച്ഛാ ഹി അനന്തഗോചരാ, വിഗതിച്ഛാന [വീതിച്ഛാനം (സീ. പീ.)] നമോ കരോമസേതി.

വിഗതിച്ഛ [വീതിച്ഛ (സീ. പീ.)] ജാതകം ചതുത്ഥം.

കാലോ ¶ ¶ ഘസതി ഭൂതാനി, സബ്ബാനേവ സഹത്തനാ;

യോ ച കാലഘസോ ഭൂതോ, സ ഭൂതപചനിം പചി.

ബഹൂനി നരസീസാനി, ലോമസാനി ബ്രഹാനി ച;

ഗീവാസു പടിമുക്കാനി, കോചിദേവേത്ഥ കണ്ണവാതി.

ഹന്ത്വാ ഛേത്വാ [ഝത്വാ (സീ. പീ.), ഘത്വാ (സ്യാ.)] വധിത്വാ ച, ദേതി ദാനം അസഞ്ഞതോ;

ഏദിസം ഭത്തം ഭുഞ്ജമാനോ, സ പാപമുപലിമ്പതി [സ പാപേന ഉപലിപ്പതി (സീ. പീ.)].

പുത്തദാരമ്പി ¶ ചേ ഹന്ത്വാ, ദേതി ദാനം അസഞ്ഞതോ;

ഭുഞ്ജമാനോപി സപ്പഞ്ഞോ, ന പാപമുപലിമ്പതീതി.

അദ്ധാ പാദഞ്ജലീ സബ്ബേ, പഞ്ഞായ അതിരോചതി;

തഥാ ഹി ഓട്ഠം ഭഞ്ജതി, ഉത്തരിം നൂന പസ്സതി.

നായം ധമ്മം അധമ്മം വാ, അത്ഥാനത്ഥഞ്ച ബുജ്ഝതി;

അഞ്ഞത്ര ¶ ഓട്ഠനിബ്ഭോഗാ, നായം ജാനാതി കിഞ്ചനന്തി.

സബ്ബേഹി കിംസുകോ ദിട്ഠോ, കിംന്വേത്ഥ വിചികിച്ഛഥ;

ന ഹി സബ്ബേസു ഠാനേസു, സാരഥീ പരിപുച്ഛിതോ.

ഏവം സബ്ബേഹി ഞാണേഹി, യേസം ധമ്മാ അജാനിതാ;

തേ വേ ധമ്മേസു കങ്ഖന്തി, കിംസുകസ്മിംവ ഭാതരോതി.

ഏകപുത്തകോ ¶ ഭവിസ്സസി, ത്വഞ്ച നോ ഹേസ്സസി ഇസ്സരോ കുലേ;

ഓരോഹ ദുമസ്മാ സാലക, ഏഹി ദാനി ഘരകം വജേമസേ.

നനു മം സുഹദയോതി [നനു മം ഹദയേതി (സീ. പീ.)] മഞ്ഞസി, യഞ്ച മം ഹനസി വേളുയട്ഠിയാ;

പക്കമ്ബവനേ രമാമസേ, ഗച്ഛ ത്വം ഘരകം യഥാസുഖന്തി.

അയം ¶ ¶ ഇസീ ഉപസമസംയമേ രതോ, സ തിട്ഠതി [സന്തിട്ഠതി (സീ. പീ.)] സിസിരഭയേന അട്ടിതോ;

ഹന്ദ അയം പവിസതുമം അഗാരകം, വിനേതു സീതം ദരഥഞ്ച കേവലം.

നായം ഇസീ ഉപസമസംയമേ രതോ, കപീ അയം ദുമവരസാഖഗോചരോ;

സോ ദൂസകോ രോസകോ ചാപി ജമ്മോ, സചേവജേമമ്പി [സചേ + ആവജേ + ഇമമ്പി] ദൂസേയ്യഗാരന്തി [ദൂസയേ ഘരന്തി (സീ. സ്യാ. പീ.)].

അഥ രാജാ സിങ്ഗാലവരോ സുനഖോ, തഥാ കോസിയ ഇച്ഛതി കാലഘസോ;

അഥ ദാനവരോട്ഠപി സാരഥിനാ, പുനമ്ബവനഞ്ച സിസിരകപി ദസാതി.

ദള്ഹഞ്ച ¶ വഗ്ഗം അപരേന സന്ഥവം, കല്യാണവഗ്ഗാസദിസോ ച രൂഹകം;

നതംദള്ഹ ബീരണഥമ്ഭകം പുന, കാസാവുപാഹന സിങ്ഗാലകേന ദസാതി.

സങ്കപ്പരാഗധോതേന ¶ ¶ ¶ , വിതക്കനിസിതേന ച;

നാലങ്കതേന ഭദ്രേന [നേവാലങ്കതഭദ്രേന (സ്യാ.)], ഉസുകാരാകതേന ച [ന ഉസുകാരകതേന ച (സീ. സ്യാ. പീ.)].

ന കണ്ണായതമുത്തേന, നാപി മോരൂപസേവിനാ;

തേനമ്ഹി ഹദയേ വിദ്ധോ, സബ്ബങ്ഗപരിദാഹിനാ.

ആവേധഞ്ച ന പസ്സാമി, യതോ രുഹിരമസ്സവേ;

യാവ അയോനിസോ ചിത്തം, സയം മേ ദുക്ഖമാഭതന്തി.

അജ്ജാപി മേ തം മനസി [സരസി (ക.)], യം മം ത്വം തിലമുട്ഠിയാ;

ബാഹായ മം ഗഹേത്വാന, ലട്ഠിയാ അനുതാളയി.

നനു ജീവിതേ ന രമസി, യേനാസി ബ്രാഹ്മണാഗതോ;

യം മം ബാഹാ ഗഹേത്വാന, തിക്ഖത്തും അനുതാളയി.

അരിയോ അനരിയം കുബ്ബന്തം [കുബ്ബാനം (സീ. പീ.), കുബ്ബം (സ്യാ.)], യോ ദണ്ഡേന നിസേധതി;

സാസനം തം ന തം വേരം, ഇതി നം പണ്ഡിതാ വിദൂതി.

മമന്നപാനം ¶ വിപുലം ഉളാരം, ഉപ്പജ്ജതീമസ്സ മണിസ്സ ഹേതു;

തം തേ ന ദസ്സം അതിയാചകോസി, ന ചാപി തേ അസ്സമമാഗമിസ്സം.

സുസൂ ¶ ¶ യഥാ സക്ഖരധോതപാണീ, താസേസി മം സേലം യാചമാനോ;

തം തേ ന ദസ്സം അതിയാചകോസി, ന ചാപി തേ അസ്സമമാഗമിസ്സം.

ന തം യാചേ യസ്സ പിയം ജിഗീസേ [ജിഗിംസേ (സീ. സ്യാ. പീ.)], ദേസ്സോ ഹോതി അതിയാചനായ;

നാഗോ മണിം യാചിതോ ബ്രാഹ്മണേന, അദസ്സനംയേവ തദജ്ഝഗമാതി.

൨൫൪. കുണ്ഡകകുച്ഛിസിന്ധവജാതകം (൩-൧-൪)

ഭുത്വാ തിണപരിഘാസം, ഭുത്വാ ആചാമകുണ്ഡകം;

ഏതം തേ ഭോജനം ആസി, കസ്മാ ദാനി ന ഭുഞ്ജസി.

യത്ഥ പോസം ന ജാനന്തി, ജാതിയാ വിനയേന വാ;

ബഹും [പഹൂ (സീ. പീ.), പഹും (സ്യാ. ക.)] തത്ഥ മഹാബ്രമ്ഹേ, അപി ആചാമകുണ്ഡകം.

ത്വഞ്ച ¶ ഖോ മം പജാനാസി, യാദിസായം ഹയുത്തമോ;

ജാനന്തോ ജാനമാഗമ്മ, ന തേ ഭക്ഖാമി കുണ്ഡകന്തി.

കുണ്ഡകകുച്ഛിസിന്ധവജാതകം ചതുത്ഥം.

യാവ സോ മത്തമഞ്ഞാസി, ഭോജനസ്മിം വിഹങ്ഗമോ;

താവ അദ്ധാനമാപാദി, മാതരഞ്ച അപോസയി.

യതോ ച ഖോ ബഹുതരം, ഭോജനം അജ്ഝവാഹരി [അജ്ഝുപാഹരി (സീ. പീ.)];

തതോ തത്ഥേവ സംസീദി, അമത്തഞ്ഞൂ ഹി സോ അഹു.

തസ്മാ മത്തഞ്ഞുതാ സാധു, ഭോജനസ്മിം അഗിദ്ധതാ [അഗിദ്ധിതാ (സ്യാ. ക.)];

അമത്തഞ്ഞൂ ഹി സീദന്തി, മത്തഞ്ഞൂ ച ന സീദരേതി.

ജരൂദപാനം ¶ ഖണമാനാ, വാണിജാ ഉദകത്ഥികാ;

അജ്ഝഗമും അയസം ലോഹം [അജ്ഝഗംസു അയോലോഹം (സീ. സ്യാ. പീ.)], തിപുസീസഞ്ച വാണിജാ;

രജതം ജാതരൂപഞ്ച, മുത്താ വേളൂരിയാ ബഹൂ.

തേ ച തേന അസന്തുട്ഠാ, ഭിയ്യോ ഭിയ്യോ അഖാണിസും;

തേ തത്ഥാസീവിസോ [തത്ഥ ആസീവിസോ (ക.), തത്ഥപാസീവിസോ (സ്യാ.)] ഘോരോ, തേജസ്സീ തേജസാ ഹനി.

തസ്മാ ¶ ¶ ഖണേ നാതിഖണേ, അതിഖാതം [അതിഖണം (ക.)] ഹി പാപകം;

ഖാതേന ച [ഖണേന ച (ക.), ഖണനേന (സ്യാ.)] ധനം ലദ്ധം, അതിഖാതേന [അതിഖണേന (ക.)] നാസിതന്തി.

നായം ഘരാനം കുസലോ, ലോലോ അയം വലീമുഖോ;

കതം കതം ഖോ ദൂസേയ്യ, ഏവംധമ്മമിദം കുലം.

നയിദം ചിത്തവതോ ലോമം, നായം അസ്സാസികോ മിഗോ;

സിട്ഠം [സത്ഥം (സീ. സ്യാ. പീ.)] മേ ജനസന്ധേന, നായം കിഞ്ചി വിജാനതി.

ന മാതരം പിതരം വാ, ഭാതരം ഭഗിനിം സകം;

ഭരേയ്യ താദിസോ പോസോ, സിട്ഠം ദസരഥേന മേതി.

ഗാമണിചന്ദ [ഗാമണിചണ്ഡ (സീ. പീ.)] ജാതകം സത്തമം.

യാവതാ ചന്ദിമസൂരിയാ, പരിഹരന്തി ദിസാ ഭന്തി വിരോചനാ [വിരോചമാനാ (ക.)];

സബ്ബേവ ദാസാ മന്ധാതു, യേ പാണാ പഥവിസ്സിതാ [പഠവിനിസ്സിതാ (സീ. പീ.), പഠവിസ്സിതാ (സ്യാ.)].

ന കഹാപണവസ്സേന, തിത്തി കാമേസു വിജ്ജതി;

അപ്പസ്സാദാ ദുഖാ കാമാ, ഇതി വിഞ്ഞായ പണ്ഡിതോ.

അപി ¶ ദിബ്ബേസു കാമേസു, രതിം സോ നാധിഗച്ഛതി;

തണ്ഹക്ഖയരതോ ¶ ഹോതി, സമ്മാസമ്ബുദ്ധസാവകോതി.

നയിമസ്സ വിജ്ജാമയമത്ഥി കിഞ്ചി, ന ബന്ധവോ നോ പന തേ സഹായോ;

അഥ കേന വണ്ണേന തിരീടവച്ഛോ [തിരീടിവച്ഛോ (സ്യാ. ക.)], തേദണ്ഡികോ ഭുഞ്ജതി അഗ്ഗപിണ്ഡം.

ആപാസു [ആവാസു (ക.)] മേ യുദ്ധപരാജിതസ്സ, ഏകസ്സ കത്വാ വിവനസ്മി ഘോരേ;

പസാരയീ കിച്ഛഗതസ്സ പാണിം, തേനൂദതാരിം ദുഖസംപരേതോ.

ഏതസ്സ ¶ കിച്ചേന ഇധാനുപത്തോ, വേസായിനോ വിസയാ ജീവലോകേ;

ലാഭാരഹോ താത തിരീടവച്ഛോ, ദേഥസ്സ ഭോഗം യജഥഞ്ച [യജതഞ്ച (സീ. പീ.), യജിതഞ്ച (സ്യാ.)] യഞ്ഞന്തി.

യസ്സത്ഥാ ¶ ദൂരമായന്തി, അമിത്തമപി യാചിതും;

തസ്സൂദരസ്സഹം ദൂതോ, മാ മേ കുജ്ഝ [കുജ്ഝി (സീ. പീ.)] രഥേസഭ.

യസ്സ ദിവാ ച രത്തോ ച, വസമായന്തി മാണവാ;

തസ്സൂദരസ്സഹം ദൂതോ, മാ മേ കുജ്ഝ [കുജ്ഝി (സീ. പീ.)] രഥേസഭ.

ദദാമി ¶ തേ ബ്രാഹ്മണ രോഹിണീനം, ഗവം സഹസ്സം സഹ പുങ്ഗവേന;

ദൂതോ ഹി ദൂതസ്സ കഥം ന ദജ്ജം, മയമ്പി തസ്സേവ ഭവാമ ദൂതാതി.

ഉസുകാരവരോ തിലമുട്ഠി മണി, ഹയരാജ വിഹങ്ഗമ ആസിവിസോ;

ജനസന്ധ കഹാപണവസ്സ പുന, തിരിടം പുന ദൂതവരേന ദസാതി.

യഥാ ¶ കേസാ ച മസ്സൂ ച, ഛിന്നം ഛിന്നം വിരൂഹതി;

ഏവം രൂഹതു തേ നാസാ, പദുമം ദേഹി യാചിതോ.

യഥാ സാരദികം ബീജം, ഖേത്തേ വുത്തം വിരൂഹതി;

ഏവം രൂഹതു തേ നാസാ, പദുമം ദേഹി യാചിതോ.

ഉഭോപി പലപന്തേതേ [വിലപന്തേതേ (സ്യാ. ക.)], അപി പദ്മാനി ദസ്സതി;

വജ്ജും വാ തേ ന വാ വജ്ജും, നത്ഥി നാസായ രൂഹനാ;

ദേഹി സമ്മ പദുമാനി, അഹം യാചാമി യാചിതോതി.

പാണി ¶ ചേ മുദുകോ ചസ്സ, നാഗോ ചസ്സ സുകാരിതോ;

അന്ധകാരോ ച വസ്സേയ്യ, അഥ നൂന തദാ സിയാ.

അനലാ ¶ മുദുസമ്ഭാസാ, ദുപ്പൂരാ താ [ദുപ്പൂരത്താ (ക.)] നദീസമാ;

സീദന്തി നം വിദിത്വാന, ആരകാ പരിവജ്ജയേ.

യം ഏതാ ഉപസേവന്തി, ഛന്ദസാ വാ ധനേന വാ;

ജാതവേദോവ സം ഠാനം, ഖിപ്പം അനുദഹന്തി നന്തി.

അഭിജ്ജമാനേ ¶ വാരിസ്മിം, സയം [അയം (ക.)] ആഗമ്മ ഇദ്ധിയാ;

മിസ്സീഭാവിത്ഥിയാ ഗന്ത്വാ, സംസീദസി [സംസീദതി (ക.)] മഹണ്ണവേ.

ആവട്ടനീ മഹാമായാ, ബ്രഹ്മചരിയവികോപനാ;

സീദന്തി നം വിദിത്വാന, ആരകാ പരിവജ്ജയേ.

യം ഏതാ ഉപസേവന്തി, ഛന്ദസാ വാ ധനേന വാ;

ജാതവേദോവ സം ഠാനം, ഖിപ്പം അനുദഹന്തി നന്തി.

ചൂളപലോഭന [ചുല്ലപലോഭന (സീ. സ്യാ. പീ.)] ജാതകം തതിയം.

പനാദോ നാമ സോ രാജാ, യസ്സ യൂപോ സുവണ്ണയോ;

തിരിയം സോളസുബ്ബേധോ [സോളസപബ്ബേധോ (സീ. പീ.)], ഉദ്ധമാഹു [ഉച്ചമാഹു (സീ. സ്യാ. പീ.)] സഹസ്സധാ.

സഹസ്സകണ്ഡോ സതഗേണ്ഡു [സതഭേദോ (സീ. പീ.), സതഭേണ്ഡു (സീ. നിസ്സയ)], ധജാസു ഹരിതാമയോ;

അനച്ചും തത്ഥ ഗന്ധബ്ബാ, ഛ സഹസ്സാനി സത്തധാ.

ഏവമേതം [ഏവമേവ (ക.)] തദാ ആസി, യഥാ ഭാസസി ഭദ്ദജി;

സക്കോ അഹം തദാ ആസിം, വേയ്യാവച്ചകരോ തവാതി.

ദിസ്വാ ¶ ¶ ഖുരപ്പേ ധനുവേഗനുന്നേ, ഖഗ്ഗേ ¶ ഗഹീതേ തിഖിണേ തേലധോതേ;

തസ്മിം ഭയസ്മിം മരണേ വിയൂള്ഹേ, കസ്മാ നു തേ നാഹു ഛമ്ഭിതത്തം.

ദിസ്വാ ഖുരപ്പേ ധനുവേഗനുന്നേ, ഖഗ്ഗേ ഗഹീതേ തിഖിണേ തേലധോതേ;

തസ്മിം ഭയസ്മിം മരണേ വിയൂള്ഹേ, വേദം അലത്ഥം വിപുലം ഉളാരം.

സോ വേദജാതോ അജ്ഝഭവിം അമിത്തേ, പുബ്ബേവ മേ ജീവിതമാസി ചത്തം;

ന ഹി ജീവിതേ ആലയം കുബ്ബമാനോ, സൂരോ കയിരാ സൂരകിച്ചം കദാചീതി.

യേനാസി കിസിയാ പണ്ഡു, യേന ഭത്തം ന രുച്ചതി;

അയം സോ ആഗതോ ഭത്താ [താതോ (സീ. സ്യാ. പീ.)], കസ്മാ ദാനി പലായസി.

സചേ [ന ഖോ (സ്യാ. ക.)] പനാദികേനേവ, സന്ഥവോ നാമ ജായതി;

യസോ ഹായതി ഇത്ഥീനം, തസ്മാ താത പലായഹം [പലായിഹം (സ്യാ.), പലായിതം (ക.)].

യസ്സസ്സിനം കുലേ ജാതം, ആഗതം യാ ന ഇച്ഛതി;

സോചതി ¶ ചിരരത്തായ, വാതഗ്ഗമിവ ഭദ്ദലീതി [കുന്ദലീതി (സീ. പീ.), ഗദ്രഭീതി (സ്യാ.)].

സിങ്ഗീമിഗോ ¶ ആയതചക്ഖുനേത്തോ, അട്ഠിത്തചോ വാരിസയോ അലോമോ;

തേനാഭിഭൂതോ കപണം രുദാമി, മാ ഹേവ മം പാണസമം ജഹേയ്യ [ജഹേയ്യാ (പീ.) ജഹാ’യ്യേ (?)].

അയ്യ ന തം ജഹിസ്സാമി, കുഞ്ജരം സട്ഠിഹായനം [കുഞ്ജര സട്ഠിഹായന (സീ. പീ.)];

പഥബ്യാ ചാതുരന്തായ, സുപ്പിയോ ഹോസി മേ തുവം.

യേ കുളീരാ സമുദ്ദസ്മിം, ഗങ്ഗായ യമുനായ [നമ്മദായ (സീ. പീ.)] ച;

തേസം ത്വം വാരിജോ സേട്ഠോ, മുഞ്ച രോദന്തിയാ പതിന്തി.

യോ ¶ വേ സബ്ബസമേതാനം, അഹുവാ സേട്ഠസമ്മതോ;

തസ്സായം ഏദിസീ പഞ്ഞാ, കിമേവ ഇതരാ പജാ.

ഏവമേവ തുവം ബ്രഹ്മേ, അനഞ്ഞായ വിനിന്ദസി;

കഥം മൂലം അദിസ്വാന [കഥംഹി മൂലം അദിത്വാ (സ്യാ. പീ.)], രുക്ഖം ജഞ്ഞാ പതിട്ഠിതം.

നാഹം ¶ തുമ്ഹേ വിനിന്ദാമി, യേ ചഞ്ഞേ വാനരാ വനേ;

വിസ്സസേനോവ ഗാരയ്ഹോ, യസ്സത്ഥാ രുക്ഖരോപകാതി.

ന ഹി വണ്ണേന സമ്പന്നാ, മഞ്ജുകാ പിയദസ്സനാ;

ഖരവാചാ പിയാ ഹോതി, അസ്മിം ലോകേ പരമ്ഹി ച.

നനു പസ്സസിമം കാളിം, ദുബ്ബണ്ണം തിലകാഹതം;

കോകിലം സണ്ഹവാചേന, ബഹൂനം പാണിനം പിയം.

തസ്മാ ¶ സഖിലവാചസ്സ, മന്തഭാണീ അനുദ്ധതോ;

അത്ഥം ധമ്മഞ്ച ദീപേതി, മധുരം തസ്സ ഭാസിതന്തി.

സബ്ബേഹി കിര ഞാതീഹി, കോസിയോ ഇസ്സരോ കതോ;

സചേ ഞാതീഹി അനുഞ്ഞാതോ [ഞാതീഹനുഞ്ഞാതോ (സീ. പീ.)], ഭണേയ്യാഹം ഏകവാചികം.

ഭണ സമ്മ അനുഞ്ഞാതോ, അത്ഥം ധമ്മഞ്ച കേവലം;

സന്തി ഹി ദഹരാ പക്ഖീ, പഞ്ഞവന്തോ ജുതിന്ധരാ.

ന മേ രുച്ചതി ഭദ്ദം വോ [ഭദന്തേ (ക.)], ഉലൂകസ്സാഭിസേചനം;

അക്കുദ്ധസ്സ ¶ മുഖം പസ്സ, കഥം കുദ്ധോ കരിസ്സതീതി.

പദുമുത്തമ ¶ നാഗസിരിവ്ഹയനോ, സ-മഹണ്ണവ യൂപ ഖുരപ്പവരോ;

അഥ ഭദ്ദലീ കുഞ്ജര രുക്ഖ പുന, ഖരവാച ഉലൂകവരേന ദസാതി.

ആരഞ്ഞികസ്സ ഇസിനോ, ചിരരത്തം തപസ്സിനോ;

കിച്ഛാകതം ഉദപാനം, കഥം സമ്മ അവാഹസി [അവാഹയി (സീ. പീ.), അപാഹസി (സ്യാ.)].

ഏസ ധമ്മോ സിങ്ഗാലാനം, യം പിത്വാ ഓഹദാമസേ;

പിതുപിതാമഹം ധമ്മോ, ന തം [ന നം (സീ. പീ.)] ഉജ്ഝാതുമരഹസി.

യേസം ¶ ¶ വോ ഏദിസോ ധമ്മോ, അധമ്മോ പന കീദിസോ;

മാ വോ ധമ്മം അധമ്മം വാ, അദ്ദസാമ കുദാചനന്തി.

യേന മിത്തേന സംസഗ്ഗാ, യോഗക്ഖേമോ വിഹിയ്യതി;

പുബ്ബേവജ്ഝാഭവം തസ്സ, രുക്ഖേ അക്ഖീവ പണ്ഡിതോ.

യേന മിത്തേന സംസഗ്ഗാ, യോഗക്ഖേമോ പവഡ്ഢതി;

കരേയ്യത്തസമം വുത്തിം, സബ്ബകിച്ചേസു പണ്ഡിതോ.

ഏഥ ബ്യഗ്ഘാ നിവത്തവ്ഹോ, പച്ചുപേഥ [പച്ചമേഥ (സീ. പീ.)] മഹാവനം;

മാ വനം ഛിന്ദി നിബ്യഗ്ഘം, ബ്യഗ്ഘാ മാഹേസു നിബ്ബനാതി.

കോ നു ഉദ്ധിതഭത്തോവ [ഉദ്ദിതഭത്തോവ (സീ.), വഡ്ഢിതഭത്തോവ (സ്യാ.)], പൂരഹത്ഥോവ ബ്രാഹ്മണോ;

കഹം നു ഭിക്ഖം അചരി, കം സദ്ധം ഉപസങ്കമി.

അഹം ¶ കപിസ്മി ദുമ്മേധോ, അനാമാസാനി ആമസിം;

ത്വം മം മോചയ ഭദ്ദന്തേ, മുത്തോ ഗച്ഛേയ്യ പബ്ബതം.

കച്ഛപാ കസ്സപാ ഹോന്തി, കോണ്ഡഞ്ഞാ ഹോന്തി മക്കടാ;

മുഞ്ച കസ്സപ കോണ്ഡഞ്ഞം, കതം മേഥുനകം തയാതി.

കായം ബലാകാ സിഖിനീ, ചോരീ ലങ്ഘിപിതാമഹാ;

ഓരം ¶ ബലാകേ ആഗച്ഛ, ചണ്ഡോ മേ വായസോ സഖാ.

നാഹം ബലാകാ സിഖിനീ, അഹം ലോലോസ്മി വായസോ;

അകത്വാ വചനം തുയ്ഹം, പസ്സ ലൂനോസ്മി ആഗതോ.

പുനപാപജ്ജസീ ¶ സമ്മ, സീലഞ്ഹി തവ താദിസം;

ന ഹി മാനുസകാ ഭോഗാ, സുഭുഞ്ജാ ഹോന്തി പക്ഖിനാതി.

കായം ബലാകാ രുചിരാ, കാകനീളസ്മിമച്ഛതി;

ചണ്ഡോ കാകോ സഖാ മയ്ഹം, യസ്സ [തസ്സ (സീ. പീ.)] ചേതം കുലാവകം.

നനു മം സമ്മ ജാനാസി, ദിജ സാമാകഭോജന;

അകത്വാ വചനം തുയ്ഹം, പസ്സ ലൂനോസ്മി ആഗതോ.

പുനപാപജ്ജസീ സമ്മ, സീലഞ്ഹി തവ താദിസം;

ന ഹി മാനുസകാ ഭോഗാ, സുഭുഞ്ജാ ഹോന്തി പക്ഖിനാതി.

തവ സദ്ധഞ്ച സീലഞ്ച, വിദിത്വാന ജനാധിപ;

വണ്ണം അഞ്ജനവണ്ണേന, കാലിങ്ഗസ്മിം നിമിമ്ഹസേ [വിനിമ്ഹസേ (സ്യാ.), വനിമ്ഹസേ (ക.)].

അന്നഭച്ചാ ¶ ചഭച്ചാ ച, യോധ ഉദ്ദിസ്സ ഗച്ഛതി;

സബ്ബേ തേ അപ്പടിക്ഖിപ്പാ, പുബ്ബാചരിയവചോ ഇദം.

ദദാമി ¶ വോ ബ്രാഹ്മണാ നാഗമേതം, രാജാരഹം രാജഭോഗ്ഗം യസസ്സിനം;

അലങ്കതം ഹേമജാലാഭിഛന്നം, സസാരഥിം ഗച്ഛഥ യേന കാമന്തി.

കുരുധമ്മജാതകം [കുരുധമ്മജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഛട്ഠം.

വസ്സാനി ¶ പഞ്ഞാസ സമാധികാനി, വസിമ്ഹ സേലസ്സ ഗുഹായ രോമക;

അസങ്കമാനാ അഭിനിബ്ബുതത്താ [അഭിനിബ്ബുതചിത്താ (സ്യാ. ക.)], ഹത്ഥത്ത [ഹത്ഥത്ഥ (സ്യാ.)] മായന്തി മമണ്ഡജാ പുരേ.

തേ ദാനി വക്കങ്ഗ കിമത്ഥമുസ്സുകാ, ഭജന്തി അഞ്ഞം ഗിരികന്ദരം ദിജാ;

ന നൂന മഞ്ഞന്തി മമം യഥാ പുരേ, ചിരപ്പവുത്ഥാ അഥ വാ ന തേ ഇമേ.

ജാനാമ തം ന മയം സമ്പമൂള്ഹാ [ന മയ’മസ്മ മൂള്ഹാ (സീ. പീ.)], സോയേവ ത്വം തേ മയമസ്മ നാഞ്ഞേ;

ചിത്തഞ്ച ¶ തേ അസ്മിം ജനേ പദുട്ഠം, ആജീവികാ [ആജീവക (സീ. സ്യാ.), ആജീവിക (പീ.)] തേന തമുത്തസാമാതി.

കിമത്ഥ [കമത്ഥ (സീ. പീ.)] മഭിസന്ധായ, ലഹുചിത്തസ്സ ദുബ്ഭിനോ [ദൂഭിനോ (സീ. പീ.)];

സബ്ബകാമദദസ്സേവ [ദുഹസ്സേവ (സീ. സ്യാ. പീ.), രഹസ്സേവ (ക.)], ഇമം ദുക്ഖം തിതിക്ഖസി.

സിങ്ഗേന നിഹനാഹേതം, പദസാ ച അധിട്ഠഹ;

ഭിയ്യോ [ഭീയോ (സീ.)] ബാലാ പകുജ്ഝേയ്യും, നോ ചസ്സ പടിസേധകോ.

മമേവായം മഞ്ഞമാനോ, അഞ്ഞേപേവം [അഞ്ഞമ്പേവം (സീ. സ്യാ. പീ.)] കരിസ്സതി;

തേ നം തത്ഥ വധിസ്സന്തി, സാ മേ മുത്തി ഭവിസ്സതീതി.

മഹിംസരാജജാതകം [മഹിസജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] അട്ഠമം.

യഥാ ¶ മാണവകോ പന്ഥേ, സിങ്ഗാലിം വനഗോചരിം;

അത്ഥകാമം പവേദേന്തിം [പവദന്തിം (പീ.)], അനത്ഥകാമാതി മഞ്ഞതി;

അനത്ഥകാമം സതപത്തം, അത്ഥകാമോതി മഞ്ഞതി.

ഏവമേവ ഇധേകച്ചോ, പുഗ്ഗലോ ഹോതി താദിസോ;

ഹിതേഹി വചനം വുത്തോ, പടിഗണ്ഹാതി വാമതോ.

യേ ¶ ¶ ച ഖോ നം പസംസന്തി, ഭയാ ഉക്കംസയന്തി വാ [ച (സീ. പീ.)];

തഞ്ഹി സോ മഞ്ഞതേ മിത്തം, സതപത്തംവ മാണവോതി.

അദ്ധാ ഹി നൂന മിഗരാജാ, പുടകമ്മസ്സ കോവിദോ;

തഥാ ഹി പുടം ദൂസേതി, അഞ്ഞം നൂന കരിസ്സതി.

ന മേ മാതാ വാ പിതാ വാ, പുടകമ്മസ്സ കോവിദോ;

കതം കതം ഖോ ദൂസേമ, ഏവം ധമ്മമിദം കുലം.

യേസം വോ ഏദിസോ ധമ്മോ, അധമ്മോ പന കീദിസോ;

മാ വോ ധമ്മം അധമ്മം വാ, അദ്ദസാമ കുദാചനന്തി.

ഉദപാനവഗ്ഗോ [അരഞ്ഞവഗ്ഗോ (സീ. പീ. ക.)] തതിയോ.

ഉദപാനവരം വനബ്യഗ്ഘ കപി, സിഖിനീ ച ബലാക രുചിരവരോ;

സുജനാധിപരോമകദൂസ പുന, സതപത്തവരോ പുടകമ്മ ദസാതി.

അബ്ഭന്തരോ ¶ ¶ നാമ ദുമോ, യസ്സ ദിബ്യമിദം ഫലം;

ഭുത്വാ ദോഹളിനീ നാരീ, ചക്കവത്തിം വിജായതി.

ത്വമ്പി [ത്വഞ്ച (സീ. പീ.), ത്വം ഹി (ക.)] ഭദ്ദേ മഹേസീസി, സാ ചാപി [ചാസി (സീ. പീ.)] പതിനോ പിയാ;

ആഹരിസ്സതി തേ രാജാ, ഇദം അബ്ഭന്തരം ഫലം.

ഭത്തുരത്ഥേ പരക്കന്തോ, യം ഠാനമധിഗച്ഛതി;

സൂരോ അത്തപരിച്ചാഗീ, ലഭമാനോ ഭവാമഹന്തി.

സേയ്യംസോ ¶ സേയ്യസോ ഹോതി, യോ സേയ്യമുപസേവതി;

ഏകേന സന്ധിം കത്വാന, സതം വജ്ഝേ [മച്ചേ (ക.), ബജ്ഝേ (ക. അട്ഠ.)] അമോചയിം.

[കസ്മാ…പേ… സഗ്ഗം ന ഗച്ഛേയ്യ (കത്ഥചി)] തസ്മാ സബ്ബേന ലോകേന, സന്ധിം കത്വാന ഏകതോ [ഏകകോ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

പേച്ച സഗ്ഗം നിഗച്ഛേയ്യ [കസ്മാ…പേ… സഗ്ഗം ന ഗച്ഛേയ്യ (കത്ഥചി)], ഇദം സുണാഥ കാസിയാ [കാസയോ (സീ. പീ.)].

ഇദം വത്വാ മഹാരാജാ, കംസോ ബാരാണസിഗ്ഗഹോ;

ധനും കണ്ഡഞ്ച [തൂണിഞ്ച (സീ. പീ.)] നിക്ഖിപ്പ, സംയമം അജ്ഝുപാഗമീതി.

വരം ¶ വരം ത്വം നിഹനം പുരേ ചരി, അസ്മിം പദേസേ അഭിഭുയ്യ സൂകരേ;

സോ ദാനി ഏകോ ബ്യപഗമ്മ ഝായസി, ബലം നു തേ ബ്യഗ്ഘ ന ചജ്ജ വിജ്ജതി.

ഇമേ ¶ സുദം [ഇമസ്സു താ (സ്യാ. ക.)] യന്തി ദിസോദിസം പുരേ, ഭയട്ടിതാ ലേണഗവേസിനോ പുഥു;

തേ ദാനി സങ്ഗമ്മ വസന്തി ഏകതോ, യത്ഥട്ഠിതാ ദുപ്പസഹജ്ജമേ [ദുപ്പസഹജ്ജിമേ (സ്യാ.)] മയാ.

നമത്ഥു സങ്ഘാന സമാഗതാനം, ദിസ്വാ സയം സഖ്യ വദാമി അബ്ഭുതം;

ബ്യഗ്ഘം മിഗാ യത്ഥ ജിനിംസു ദാഠിനോ, സാമഗ്ഗിയാ ദാഠബലേസു മുച്ചരേതി.

യം ഉസ്സുകാ സങ്ഘരന്തി, അലക്ഖികാ ബഹും ധനം;

സിപ്പവന്തോ അസിപ്പാ ച, ലക്ഖിവാ താനി ഭുഞ്ജതി.

സബ്ബത്ഥ ¶ കതപുഞ്ഞസ്സ, അതിച്ചഞ്ഞേവ പാണിനോ;

ഉപ്പജ്ജന്തി ബഹൂ ഭോഗാ, അപ്പനായതനേസുപി.

കുക്കുടോ [കുക്കുട (സീ. പീ.), കുക്കുടാ (സീ. നിസ്സയ, സദ്ദനീതി)] മണയോ ദണ്ഡോ, ഥിയോ ച പുഞ്ഞലക്ഖണാ;

ഉപ്പജ്ജന്തി അപാപസ്സ, കതപുഞ്ഞസ്സ ജന്തുനോതി.

ദരിയാ ¶ സത്ത വസ്സാനി, തിംസമത്താ വസാമസേ;

ഹഞ്ഞാമ [ഹഞ്ഛേമ (സീ. പീ.), ഹഞ്ഛാമ (?)] മണിനോ ആഭം, ഇതി നോ മന്തനം അഹു.

യാവതാ മണിം ഘംസാമ [യാവ യാവ നിഘംസാമ (സീ. പീ.)], ഭിയ്യോ വോദായതേ മണി;

ഇദഞ്ച ദാനി പുച്ഛാമ, കിം കിച്ചം ഇധ മഞ്ഞസി.

അയം മണി വേളൂരിയോ, അകാചോ വിമലോ [വിപുലോ (ക.)] സുഭോ;

നാസ്സ സക്കാ സിരിം ഹന്തും, അപക്കമഥ സൂകരാതി.

മണിസൂകര [മണിഘംസ (ക.)] ജാതകം പഞ്ചമം.

മാ ¶ സാലൂകസ്സ പിഹയി, ആതുരന്നാനി ഭുഞ്ജതി;

അപ്പോസ്സുക്കോ ഭുസം ഖാദ, ഏതം ദീഘായുലക്ഖണം.

ഇദാനി സോ ഇധാഗന്ത്വാ, അതിഥീ യുത്തസേവകോ;

അഥ ദക്ഖസി സാലൂകം, സയന്തം മുസലുത്തരം.

വികന്തം ¶ [വികത്തം (സീ.), വികന്തിയമാനം ഛിന്ദിയമാനംതി അത്ഥോ] സൂകരം ദിസ്വാ, സയന്തം മുസലുത്തരം;

ജരഗ്ഗവാ വിചിന്തേസും, വരമ്ഹാകം ഭുസാമിവാതി.

നാനുമ്മത്തോ നാപിസുണോ, നാനടോ നാകുതൂഹലോ;

മൂള്ഹേസു ലഭതേ ലാഭം, ഏസാ തേ അനുസാസനീ.

ധിരത്ഥു തം യസലാഭം, ധനലാഭഞ്ച ബ്രാഹ്മണ;

യാ വുത്തി വിനിപാതേന, അധമ്മചരണേന [അധമ്മചരിയായ (സീ. സ്യാ.)] വാ.

അപി ചേ പത്തമാദായ, അനഗാരോ പരിബ്ബജേ;

ഏസാവ ജീവികാ സേയ്യോ [സേയ്യാ (സീ. സ്യാ. പീ.)], യാ ചാധമ്മേന ഏസനാതി.

അഗ്ഘന്തി ¶ മച്ഛാ അധികം സഹസ്സം, ന സോ അത്ഥി യോ ഇമം സദ്ദഹേയ്യ;

മയ്ഹഞ്ച അസ്സു ഇധ സത്ത മാസാ, അഹമ്പി തം മച്ഛുദ്ദാനം കിണേയ്യം.

മച്ഛാനം ഭോജനം ദത്വാ, മമ ദക്ഖിണമാദിസി;

തം ദക്ഖിണം സരന്തിയാ, കതം അപചിതിം തയാ.

പദുട്ഠചിത്തസ്സ ¶ ¶ ന ഫാതി ഹോതി, ന ചാപി തം [നം (സീ. സ്യാ.)] ദേവതാ പൂജയന്തി;

യോ ഭാതരം പേത്തികം സാപതേയ്യം, അവഞ്ചയീ ദുക്കടകമ്മകാരീതി.

നാനാഛന്ദാ മഹാരാജ, ഏകാഗാരേ വസാമസേ;

അഹം ഗാമവരം ഇച്ഛേ, ബ്രാഹ്മണീ ച ഗവം സതം.

പുത്തോ ച ആജഞ്ഞരഥം, കഞ്ഞാ ച മണികുണ്ഡലം;

യാ ചേസാ പുണ്ണികാ ജമ്മീ, ഉദുക്ഖലംഭികങ്ഖതി.

ബ്രാഹ്മണസ്സ ഗാമവരം, ബ്രാഹ്മണിയാ ഗവം സതം;

പുത്തസ്സ ആജഞ്ഞരഥം, കഞ്ഞായ മണികുണ്ഡലം;

യഞ്ചേതം പുണ്ണികം ജമ്മിം, പടിപാദേഥുദുക്ഖലന്തി.

സീലം കിരേവ കല്യാണം, സീലം ലോകേ അനുത്തരം;

പസ്സ ഘോരവിസോ നാഗോ, സീലവാതി ന ഹഞ്ഞതി.

സോഹം സീലം സമാദിസ്സം, ലോകേ അനുമതം സിവം;

അരിയവുത്തിസമാചാരോ ¶ , യേന വുച്ചതി സീലവാ.

ഞാതീനഞ്ച പിയോ ഹോതി, മിത്തേസു ച വിരോചതി;

കായസ്സ ഭേദാ സുഗതിം, ഉപപജ്ജതി സീലവാതി.

ദുമ ¶ ¶ കംസവരുത്തമബ്യഗ്ഘമിഗാ, മണയോ മണി സാലുകമവ്ഹയനോ;

അനുസാസനിയോപി ച മച്ഛവരോ, മണികുണ്ഡലകേന കിരേന ദസാതി.

സബ്ബകാമദദം കുമ്ഭം, കുടം ലദ്ധാന ധുത്തകോ;

യാവ നം അനുപാലേതി, താവ സോ സുഖമേധതി.

യദാ മത്തോ ച ദിത്തോ ച, പമാദാ കുമ്ഭമബ്ഭിദാ;

തദാ നഗ്ഗോ ച പോത്ഥോ ച, പച്ഛാ ബാലോ വിഹഞ്ഞതി.

ഏവമേവ യോ ധനം ലദ്ധാ, പമത്തോ [അമത്താ (സീ.), അമത്തോ (പീ.)] പരിഭുഞ്ജതി;

പച്ഛാ ¶ തപ്പതി ദുമ്മേധോ, കുടം ഭിത്വാവ [കുടം ഭിന്നോവ (സീ. പീ.), കുടഭിന്നോവ (?)] ധുത്തകോതി.

സുരാഘട [ഭദ്രഘട (സീ. പീ.), ഭദ്രഘടഭേദക (സ്യാ.)] ജാതകം പഠമം.

ബാരാണസ്യം [ബാരാണസ്സം (സീ. പീ.)] മഹാരാജ, കാകരാജാ നിവാസകോ [നിവാസികോ (സീ. പീ.)];

അസീതിയാ സഹസ്സേഹി, സുപത്തോ പരിവാരിതോ.

തസ്സ ദോഹളിനീ ഭരിയാ, സുഫസ്സാ ഭക്ഖിതുമിച്ഛതി [മച്ഛമിച്ഛതി (സീ. പീ.)];

രഞ്ഞോ മഹാനസേ പക്കം, പച്ചഗ്ഘം രാജഭോജനം.

തേസാഹം പഹിതോ ദൂതോ, രഞ്ഞോ ചമ്ഹി ഇധാഗതോ;

ഭത്തു അപചിതിം കുമ്മി, നാസായമകരം [മകരിം (സീ. നിസ്സയ)] വണന്തി.

ഫുട്ഠസ്സ ¶ മേ അഞ്ഞതരേന ബ്യാധിനാ, രോഗേന ബാള്ഹം ദുഖിതസ്സ രുപ്പതോ;

പരിസുസ്സതി ഖിപ്പമിദം കളേവരം, പുപ്ഫം യഥാ പംസുനി ആതപേ കതം.

അജഞ്ഞം ¶ ജഞ്ഞസങ്ഖാതം, അസുചിം സുചിസമ്മതം;

നാനാകുണപപരിപൂരം, ജഞ്ഞരൂപം അപസ്സതോ.

ധിരത്ഥുമം ¶ ആതുരം പൂതികായം, ജേഗുച്ഛിയം അസ്സുചിം ബ്യാധിധമ്മം;

യത്ഥപ്പമത്താ അധിമുച്ഛിതാ പജാ, ഹാപേന്തി മഗ്ഗം സുഗതൂപപത്തിയാതി.

കായനിബ്ബിന്ദ [കായവിച്ഛന്ദ (സീ.), കായവിച്ഛിന്ദ (പീ.)] ജാതകം തതിയം.

കോയം ബിന്ദുസ്സരോ വഗ്ഗു, സരവന്താന [പവദന്താന (സീ. പീ.)] മുത്തമോ;

അച്ചുതോ ജമ്ബുസാഖായ, മോരച്ഛാപോവ കൂജതി.

കുലപുത്തോവ ജാനാതി [കുലപുത്തോ പജാനാതി (സ്യാ. ക.)], കുലപുത്തം [കുലപുത്തേ (സീ. പീ.)] പസംസിതും;

ബ്യഗ്ഘച്ഛാപസരീവണ്ണ, ഭുഞ്ജ സമ്മ ദദാമി തേ.

ചിരസ്സം വത പസ്സാമി, മുസാവാദീ സമാഗതേ;

വന്താദം കുണപാദഞ്ച, അഞ്ഞമഞ്ഞം പസംസകേതി.

ഉസഭസ്സേവ തേ ഖന്ധോ, സീഹസ്സേവ വിജമ്ഭിതം;

മിഗരാജ നമോ ത്യത്ഥു, അപി കിഞ്ചി ലഭാമസേ.

കുലപുത്തോവ ജാനാതി, കുലപുത്തം പസംസിതും;

മയൂരഗീവസങ്കാസ, ഇതോ പരിയാഹി വായസ.

മിഗാനം ¶ ¶ സിങ്ഗാലോ [കോത്ഥുകോ (സീ. പീ.), കോട്ഠുകോ (സ്യാ.)] അന്തോ, പക്ഖീനം പന വായസോ;

ഏരണ്ഡോ അന്തോ രുക്ഖാനം, തയോ അന്താ സമാഗതാതി.

കോ നായം [കോ ന്വായം (സ്യാ.)] ലോണതോയസ്മിം, സമന്താ പരിധാവതി;

മച്ഛേ മകരേ ച വാരേതി, ഊമീസു ച വിഹഞ്ഞതി.

അനന്തപായീ സകുണോ, അതിത്തോതി ദിസാസുതോ;

സമുദ്ദം പാതുമിച്ഛാമി, സാഗരം സരിതം പതിം.

സോ ¶ അയം ഹായതി ചേവ, പൂരതേ ച മഹോദധി;

നാസ്സ നായതി പീതന്തോ, അപേയ്യോ കിര സാഗരോതി.

ഉച്ചേ സകുണ ഡേമാന, പത്തയാന വിഹങ്ഗമ;

വജ്ജാസി ഖോ ത്വം വാമൂരും, ചിരം ഖോ സാ കരിസ്സതി [സരിസ്സതി (ക.)].

ഇദം ഖോ സാ ന ജാനാതി, അസിം സത്തിഞ്ച ഓഡ്ഡിതം;

സാ ചണ്ഡീ കാഹതി കോധം, തം മേ തപതി നോ ഇദം [നോ ഇധ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

ഏസ ¶ ഉപ്പലസന്നാഹോ, നിക്ഖഞ്ചുസ്സീസകോഹിതം [നിക്ഖമുസ്സീസകേ കതം (സീ. പീ.), നിക്ഖഞ്ചുസ്സീസകേ കതം (സ്യാ.)];

കാസികഞ്ച മുദും വത്ഥം, തപ്പേതു ധനികാ പിയാതി [ധനകാമിയാതി (സ്യാ. പീ.), ധനകാമികാതി (സീ.)].

ഉദുമ്ബരാ ചിമേ പക്കാ, നിഗ്രോധാ ച കപിത്ഥനാ;

ഏഹി നിക്ഖമ ഭുഞ്ജസ്സു, കിം ജിഘച്ഛായ മിയ്യസി.

ഏവം ¶ സോ സുഹിതോ ഹോതി, യോ വുഡ്ഢമപചായതി;

യഥാഹമജ്ജ സുഹിതോ, ദുമപക്കാനി മാസിതോ.

യം വനേജോ വനേജസ്സ, വഞ്ചേയ്യ കപിനോ കപി;

ദഹരോ കപി [ദഹരോപി തം ന (സീ. പീ.), ദഹരോപി ന (സ്യാ.)] സദ്ധേയ്യ, ന ഹി ജിണ്ണോ ജരാകപീതി.

പുരേ തുവം സീലവതം സകാസേ, ഓക്കന്തികം [ഓക്കന്ദികം (സീ. സ്യാ. പീ.)] കീളസി അസ്സമമ്ഹി;

കരോഹരേ [കരോഹി രേ (ക.)] മക്കടിയാനി മക്കട, ന തം മയം സീലവതം രമാമ.

സുതാ ¶ ഹി മയ്ഹം പരമാ വിസുദ്ധി, കോമാരപുത്തസ്സ ബഹുസ്സുതസ്സ;

മാ ദാനി മം മഞ്ഞി തുവം യഥാ പുരേ, ഝാനാനുയുത്തോ വിഹരാമി [ഝാനാനുയുത്താ വിഹരാമ (സീ. പീ.)] ആവുസോ.

സചേപി സേലസ്മി വപേയ്യ ബീജം, ദേവോ ച വസ്സേ ന ഹി തം വിരൂള്ഹേ [നേവ ഹി തം രുഹേയ്യ (സീ. പീ.), ന ഹി തം വിരൂഹേ (?)];

സുതാ ഹി തേ സാ പരമാ വിസുദ്ധി, ആരാ തുവം മക്കട ഝാനഭൂമിയാതി.

പരപാണരോധാ ¶ [പരപാണഘാതേ (സ്യാ.), പരപാണരോചം (ക.)] ജീവന്തോ, മംസലോഹിതഭോജനോ;

വകോ വതം സമാദായ, ഉപപജ്ജി ഉപോസഥം.

തസ്സ സക്കോ വതഞ്ഞായ, അജരൂപേനുപാഗമി;

വീതതപോ അജ്ഝപ്പത്തോ, ഭഞ്ജി ലോഹിതപോ തപം.

ഏവമേവ ¶ ഇധേകച്ചേ, സമാദാനമ്ഹി ദുബ്ബലാ;

ലഹും കരോന്തി അത്താനം, വകോവ അജകാരണാതി.

വരകുമ്ഭ ¶ സുപത്തസിരിവ്ഹയനോ, സുചിസമ്മത ബിന്ദുസരോ ചുസഭോ;

സരിതംപതി ചണ്ഡി ജരാകപിനാ, അഥ മക്കടിയാ വകകേന ദസാതി.

സങ്കപ്പോ പദുമോ ചേവ, ഉദപാനേന തതിയം;

അബ്ഭന്തരം ഘടഭേദം, തികനിപാതമ്ഹിലങ്കതന്തി.

വിവരഥിമാസം ¶ ¶ ¶ [വിവരഥ ഇമാസം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ദ്വാരം, നഗരം പവിസന്തു [പവിസിതും മയാ; (ക.)] അരുണരാജസ്സ;

സീഹേന സുസിട്ഠേന, സുരക്ഖിതം [സുസത്ഥേന, സുരക്ഖിതം (സീ. പീ.), സുസിട്ഠേന (ക.)] നന്ദിസേനേന.

ജയോ കലിങ്ഗാനമസയ്ഹസാഹിനം, പരാജയോ അനയോ [അജയോ (സ്യാ.), അന്വിതോ (ക.)] അസ്സകാനം;

ഇച്ചേവ തേ ഭാസിതം ബ്രഹ്മചാരി, ന ഉജ്ജുഭൂതാ വിതഥം ഭണന്തി.

ദേവാ മുസാവാദമുപാതിവത്താ, സച്ചം ധനം പരമം തേസു [തഥം പേമകരം നു (ക.), തഥം പരമം കരം നു (സ്യാ.)] സക്ക;

തം തേ മുസാ ഭാസിതം ദേവരാജ, കിം വാ പടിച്ച മഘവാ മഹിന്ദ.

നനു തേ സുതം ബ്രാഹ്മണ ഭഞ്ഞമാനേ, ദേവാ ന ഇസ്സന്തി പുരിസപരക്കമസ്സ;

ദമോ സമാധി മനസോ അഭേജ്ജോ [അദേജ്ജോ (സീ. പീ.), അഭിജ്ജോ (ക.)], അബ്യഗ്ഗതാ ¶ നിക്കമനഞ്ച [നിക്ഖമനഞ്ച (സീ.)] കാലേ;

ദള്ഹഞ്ച വിരിയം പുരിസപരക്കമോ ച, തേനേവ ആസി വിജയോ അസ്സകാനന്തി.

അദേയ്യേസു ദദം ദാനം, ദേയ്യേസു നപ്പവേച്ഛതി;

ആപാസു ബ്യസനം പത്തോ, സഹായം നാധിഗച്ഛതി.

നാദേയ്യേസു ¶ ദദം ദാനം, ദേയ്യേസു യോ പവേച്ഛതി;

ആപാസു ബ്യസനം പത്തോ, സഹായമധിഗച്ഛതി.

സഞ്ഞോഗസമ്ഭോഗവിസേസദസ്സനം, അനരിയധമ്മേസു സഠേസു നസ്സതി;

കതഞ്ച അരിയേസു ച അജ്ജവേസു, മഹപ്ഫലം ഹോതി അണുമ്പി താദിസു.

യോ പുബ്ബേ കതകല്യാണോ, അകാ ലോകേ സുദുക്കരം;

പച്ഛാ കയിരാ ന വാ കയിരാ, അച്ചന്തം പൂജനാരഹോതി.

അനുത്തരേ ¶ ¶ കാമഗുണേ സമിദ്ധേ, ഭുത്വാന പുബ്ബേ വസീ ഏകരാജ;

സോ ദാനി ദുഗ്ഗേ നരകമ്ഹി ഖിത്തോ, നപ്പജ്ജഹേ വണ്ണബലം പുരാണം.

പുബ്ബേവ ഖന്തീ ച തപോ ച മയ്ഹം, സമ്പത്ഥിതാ ദുബ്ഭിസേന [ദബ്ബസേനാ (സീ. പീ.)] അഹോസി;

തം ദാനി ലദ്ധാന കഥം നു രാജ, ജഹേ അഹം വണ്ണബലം പുരാണം.

സബ്ബാ കിരേവം പരിനിട്ഠിതാനി, യസസ്സിനം പഞ്ഞവന്തം വിസയ്ഹ;

യസോ ച ലദ്ധാ പുരിമം ഉളാരം, നപ്പജ്ജഹേ വണ്ണബലം പുരാണം.

പനുജ്ജ ദുക്ഖേന സുഖം ജനിന്ദ, സുഖേന വാ ദുക്ഖമസയ്ഹസാഹി;

ഉഭയത്ഥ സന്തോ അഭിനിബ്ബുതത്താ, സുഖേ ച ദുക്ഖേ ച ഭവന്തി തുല്യാതി.

ഇമാനി ¶ ¶ മം ദദ്ദര താപയന്തി, വാചാദുരുത്താനി മനുസ്സലോകേ;

മണ്ഡൂകഭക്ഖാ ഉദകന്തസേവീ, ആസീവിസം മം അവിസാ സപന്തി.

സകാ രട്ഠാ പബ്ബാജിതോ, അഞ്ഞം ജനപദം ഗതോ;

മഹന്തം കോട്ഠം കയിരാഥ, ദുരുത്താനം [ദുരുത്താനി (ക.)] നിധേതവേ.

യത്ഥ പോസം ന ജാനന്തി, ജാതിയാ വിനയേന വാ;

ന തത്ഥ മാനം കയിരാഥ, വസമഞ്ഞാതകേ ജനേ.

വിദേസവാസം വസതോ, ജാതവേദസമേനപി [ജാതവേദഭയേനപി (ക.)];

ഖമിതബ്ബം സപഞ്ഞേന, അപി ദാസസ്സ തജ്ജിതന്തി.

നത്ഥി ലോകേ രഹോ നാമ, പാപകമ്മം പകുബ്ബതോ;

പസ്സന്തി വനഭൂതാനി, തം ബാലോ മഞ്ഞതീ രഹോ.

അഹം രഹോ ന പസ്സാമി, സുഞ്ഞം വാപി ന വിജ്ജതി;

യത്ഥ അഞ്ഞം [സുഞ്ഞം (സ്യാ. ക.)] ന പസ്സാമി, അസുഞ്ഞം ഹോതി തം മയാ.

ദുജ്ജച്ചോ ച സുജച്ചോ [അജച്ചോ (പീ.)] ച, നന്ദോ ച സുഖവഡ്ഢിതോ [സുഖവച്ഛകോ (സീ.), സുഖവച്ഛനോ (സ്യാ. പീ.)];

വേജ്ജോ ¶ ച അദ്ധുവസീലോ [അഥ സീലോ (ക.)] ച, തേ ധമ്മം ജഹു മത്ഥികാ.

ബ്രാഹ്മണോ ¶ ച കഥം ജഹേ, സബ്ബധമ്മാന പാരഗൂ;

യോ ധമ്മമനുപാലേതി, ധിതിമാ സച്ചനിക്കമോതി.

കിമണ്ഡകാ ¶ ഇമേ ദേവ, നിക്ഖിത്താ കംസമല്ലകേ;

ഉപലോഹിതകാ വഗ്ഗൂ, തം [തേ (പീ.)] മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.

യാനി പുരേ തുവം ദേവി, ഭണ്ഡു നന്തകവാസിനീ;

ഉച്ഛങ്ഗഹത്ഥാ പചിനാസി, തസ്സാ തേ കോലിയം ഫലം.

ഉഡ്ഡയ്ഹതേ ന രമതി, ഭോഗാ വിപ്പജഹന്തി തം [വിപ്പജഹന്തി’മം (?)];

തത്ഥേവിമം പടിനേഥ, യത്ഥ കോലം പചിസ്സതി.

ഹോന്തി ഹേതേ മഹാരാജ, ഇദ്ധിപ്പത്തായ [ഇദ്ധിമത്തായ (ക.)] നാരിയാ;

ഖമ ദേവ സുജാതായ, മാസ്സാ [മാസു (ക.)] കുജ്ഝ രഥേസഭാതി.

അചേതനം ബ്രാഹ്മണ അസ്സുണന്തം, ജാനോ അജാനന്തമിമം പലാസം;

ആരദ്ധവിരിയോ ധുവം അപ്പമത്തോ, സുഖസേയ്യം ¶ പുച്ഛസി കിസ്സ ഹേതു.

ദൂരേ സുതോ ചേവ ബ്രഹാ ച രുക്ഖോ, ദേസേ ഠിതോ ഭൂതനിവാസരൂപോ;

തസ്മാ നമസ്സാമി ഇമം പലാസം, യേ ചേത്ഥ ഭൂതാ തേ [തേ ച (സീ. പീ.)] ധനസ്സ ഹേതു.

സോ തേ കരിസ്സാമി യഥാനുഭാവം, കതഞ്ഞുതം ബ്രാഹ്മണ പേക്ഖമാനോ;

കഥഞ്ഹി ആഗമ്മ സതം സകാസേ, മോഘാനി തേ അസ്സു പരിഫന്ദിതാനി.

യോ ¶ തിന്ദുകരുക്ഖസ്സ പരോ [പുരോ (ക.)] പിലക്ഖോ [പിലക്ഖു (സീ. പീ.), മിലക്ഖു (ക.)], പരിവാരിതോ പുബ്ബയഞ്ഞോ ഉളാരോ;

തസ്സേസ മൂലസ്മിം നിധി നിഖാതോ, അദായാദോ ഗച്ഛ തം ഉദ്ധരാഹീതി.

അകരമ്ഹസ തേ കിച്ചം, യം ബലം അഹുവമ്ഹസേ;

മിഗരാജ നമോ ത്യത്ഥു, അപി കിഞ്ചി ലഭാമസേ.

മമ ¶ ലോഹിതഭക്ഖസ്സ, നിച്ചം ലുദ്ദാനി കുബ്ബതോ;

ദന്തന്തരഗതോ സന്തോ, തം ബഹും യമ്പി ജീവസി.

അകതഞ്ഞുമകത്താരം ¶ , കതസ്സ അപ്പടികാരകം;

യസ്മിം കതഞ്ഞുതാ നത്ഥി, നിരത്ഥാ തസ്സ സേവനാ.

യസ്സ സമ്മുഖചിണ്ണേന, മിത്തധമ്മോ ന ലബ്ഭതി;

അനുസൂയ [അനുസുയ്യ (സീ. പീ.)] മനക്കോസം, സണികം തമ്ഹാ അപക്കമേതി.

സബ്ബമിദം ചരിമം കതം [ചരിമവതം (സീ. പീ.)], ഉഭോ ധമ്മം ന പസ്സരേ;

ഉഭോ പകതിയാ ചുതാ, യോ ചായം മന്തേജ്ഝാപേതി [മന്തജ്ഝായതി (സീ.), സജ്ഝാപയതി (പീ.)];

സാലീനം ഓദനം ഭുഞ്ജേ, സുചിം മംസൂപസേചനം;

തസ്മാ ഏതം ന സേവാമി, ധമ്മം ഇസീഹി സേവിതം.

പരിബ്ബജ മഹാ ലോകോ [മഹാബ്രഹ്മേ (ക.)], പചന്തഞ്ഞേപി പാണിനോ;

മാ തം അധമ്മോ ആചരിതോ, അസ്മാ കുമ്ഭമിവാഭിദാ.

ധിരത്ഥു ¶ തം യസലാഭം, ധനലാഭഞ്ച ബ്രാഹ്മണ;

യാ വുത്തി വിനിപാതേന, അധമ്മചരണേന വാതി.

സസമുദ്ദപരിയായം ¶ , മഹിം സാഗരകുണ്ഡലം;

ന ഇച്ഛേ സഹ നിന്ദായ, ഏവം സേയ്യ [സയ്ഹ (സീ. സ്യാ. പീ.)] വിജാനഹി.

ധിരത്ഥു തം യസലാഭം, ധനലാഭഞ്ച ബ്രാഹ്മണ;

യാ വുത്തി വിനിപാതേന, അധമ്മചരണേന വാ.

അപി ചേ പത്തമാദായ, അനഗാരോ പരിബ്ബജേ;

സായേവ ജീവികാ സേയ്യോ, യാ ചാധമ്മേന ഏസനാ.

അപി ¶ ചേ പത്തമാദായ, അനഗാരോ പരിബ്ബജേ;

അഞ്ഞം അഹിംസയം ലോകേ, അപി രജ്ജേന തം വരന്തി.

സേയ്യജാതകം [സയ്ഹജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ദസമം.

കാലിങ്ഗവഗ്ഗോ [വിവരവഗ്ഗോ (സീ. പീ.)] പഠമോ.

വിവരഞ്ച അദേയ്യ സമിദ്ധവരം, അഥ ദദ്ദര പാപമഹാതിരഹോ;

അഥ കോലി പലാസവരഞ്ച കര, ചരിമം സസമുദ്ദവരേന ദസാതി.

ഉട്ഠേഹി ചോര കിം സേസി, കോ അത്ഥോ സുപനേന [സുപിതേന (സീ.), സുപിനേന (പീ. ക.)] തേ;

മാ ¶ തം ഗഹേസും [ഗണ്ഹേയ്യും (ക.)] രാജാനോ, ഗാമേ കിബ്ബിസകാരകം.

യം ¶ നു [നൂന (സ്യാ.)] ചോരം ഗഹേസ്സന്തി, ഗാമേ കിബ്ബിസകാരകം;

കിം തത്ഥ പുചിമന്ദസ്സ, വനേ ജാതസ്സ തിട്ഠതോ.

ന ത്വം അസ്സത്ഥ ജാനാസി, മമ ചോരസ്സ ചന്തരം;

ചോരം ഗഹേത്വാ രാജാനോ, ഗാമേ കിബ്ബിസകാരകം;

അപ്പേന്തി [അച്ചേന്തി (സ്യാ.)] നിമ്ബസൂലസ്മിം, തസ്മിം മേ സങ്കതേ മനോ.

സങ്കേയ്യ സങ്കിതബ്ബാനി, രക്ഖേയ്യാനാഗതം ഭയം;

അനാഗതഭയാ ധീരോ, ഉഭോ ലോകേ അവേക്ഖതീതി.

അപി കസ്സപ മന്ദിയാ, യുവാ സപതി ഹന്തി [സമ്പടിഹന്തി (ക.)] വാ;

സബ്ബം തം ഖമതേ ധീരോ, പണ്ഡിതോ തം തിതിക്ഖതി.

സചേപി സന്തോ വിവദന്തി, ഖിപ്പം സന്ധീയരേ പുന;

ബാലാ പത്താവ ഭിജ്ജന്തി, ന തേ സമഥമജ്ഝഗൂ.

ഏതേ ¶ ഭിയ്യോ സമായന്തി, സന്ധി തേസം ന ജീരതി;

യോ ചാധിപന്നം ജാനാതി, യോ ച ജാനാതി ദേസനം.

ഏസോ ഹി ഉത്തരിതരോ, ഭാരവഹോ ധുരദ്ധരോ;

യോ പരേസാധിപന്നാനം ¶ , സയം സന്ധാതുമരഹതീതി.

യോ തേ ഹത്ഥേ ച പാദേ ച, കണ്ണനാസഞ്ച ഛേദയി;

തസ്സ കുജ്ഝ മഹാവീര, മാ രട്ഠം വിനസാ [വിനസ്സ (ക. സീ. സ്യാ. ക.)] ഇദം.

യോ മേ ഹത്ഥേ ച പാദേ ച, കണ്ണനാസഞ്ച ഛേദയി;

ചിരം ജീവതു സോ രാജാ, ന ഹി കുജ്ഝന്തി മാദിസാ.

അഹൂ അതീതമദ്ധാനം [അഹു അതീതമദ്ധാനേ (സ്യാ. പീ. ക.)], സമണോ ഖന്തിദീപനോ;

തം ഖന്തിയായേവ ഠിതം, കാസിരാജാ അഛേദയി.

തസ്സ ¶ കമ്മ [കമ്മസ്സ (സീ. പീ.)] ഫരുസസ്സ, വിപാകോ കടുകോ അഹു;

യം കാസിരാജാ വേദേസി, നിരയമ്ഹി സമപ്പിതോതി.

ദുജ്ജീവിതമജീവിമ്ഹ, യേ സന്തേ [യേസം നോ (സ്യാ. ക.)] ന ദദമ്ഹസേ;

വിജ്ജമാനേസു ഭോഗേസു, ദീപം നാകമ്ഹ അത്തനോ.

സട്ഠി [സട്ഠിം (സ്യാ.)] വസ്സസഹസ്സാനി, പരിപുണ്ണാനി സബ്ബസോ;

നിരയേ പച്ചമാനാനം, കദാ അന്തോ ഭവിസ്സതി.

നത്ഥി അന്തോ കുതോ അന്തോ, ന അന്തോ പടിദിസ്സതി;

തദാ ¶ ഹി പകതം പാപം, മമ തുയ്ഹഞ്ച മാരിസാ [മാരിസ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

സോഹം നൂന ഇതോ ഗന്ത്വാ, യോനിം ലദ്ധാന മാനുസിം;

വദഞ്ഞൂ സീലസമ്പന്നോ, കാഹാമി കുസലം ബഹുന്തി.

ഫരുസാ ¶ വത തേ വാചാ, മംസം [സമ്മ (പീ. ക.)] യാചനകോ അസി [ചസി (പീ.)];

കിലോമസദിസീ [കിലോമസ്സ സദിസാ (പീ.)] വാചാ, കിലോമം സമ്മ ദമ്മി തേ.

അങ്ഗമേതം മനുസ്സാനം, ഭാതാ ലോകേ പവുച്ചതി;

അങ്ഗസ്സ സദിസീ വാചാ [അങ്ഗസ്സദിസീ തേ വാചാ (ക.)], അങ്ഗം സമ്മ ദദാമി തേ.

താതാതി പുത്തോ വദമാനോ, കമ്പേതി [സമ്മേതി (ക.)] ഹദയം പിതു;

ഹദയസ്സ സദിസീ [ഹദയസ്സദിസീ (ക.)] വാചാ, ഹദയം സമ്മ ദമ്മി തേ.

യസ്സ ഗാമേ സഖാ നത്ഥി, യഥാരഞ്ഞം തഥേവ തം;

സബ്ബസ്സ സദിസീ വാചാ, സബ്ബം സമ്മ ദദാമി തേതി.

സബ്ബമംസലാഭജാതകം [മംസജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] പഞ്ചമം.

സത്ത ¶ മേ രോഹിതാ മച്ഛാ, ഉദകാ ഥലമുബ്ഭതാ;

ഇദം ബ്രാഹ്മണ മേ അത്ഥി, ഏതം ഭുത്വാ വനേ വസ.

ദുസ്സ മേ ഖേത്തപാലസ്സ, രത്തിഭത്തം അപാഭതം;

മംസസൂലാ ¶ ച ദ്വേ ഗോധാ, ഏകഞ്ച ദധിവാരകം;

ഇദം ബ്രാഹ്മണ മേ അത്ഥി, ഏതം ഭുത്വാ വനേ വസ.

അമ്ബപക്കം ദകം [അമ്ബപക്കോദകം (സീ. പീ.)] സീതം, സീതച്ഛായാ മനോരമാ [സീതച്ഛായം മനോരമം (സീ. സ്യാ. പീ.)];

ഇദം ബ്രാഹ്മണ മേ അത്ഥി, ഏതം ഭുത്വാ വനേ വസ.

ന സസസ്സ തിലാ അത്ഥി, ന മുഗ്ഗാ നപി തണ്ഡുലാ;

ഇമിനാ അഗ്ഗിനാ പക്കം, മമം [മംസം (ക.)] ഭുത്വാ വനേ വസാതി.

മതം മതം ഏവ [മതമതമേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] രോദഥ, ന ഹി തം രോദഥ യോ മരിസ്സതി;

സബ്ബേപി [സബ്ബേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] സരീരധാരിനോ, അനുപുബ്ബേന ജഹന്തി ജീവിതം.

ദേവമനുസ്സാ ചതുപ്പദാ, പക്ഖിഗണാ ഉരഗാ ച ഭോഗിനോ;

സമ്ഹി [യമ്ഹി (സ്യാ.), അസ്മിം (പീ. ക.)] സരീരേ അനിസ്സരാ, രമമാനാവ ജഹന്തി ജീവിതം.

ഏവം ¶ ചലിതം അസണ്ഠിതം, സുഖദുക്ഖം മനുജേസ്വപേക്ഖിയ;

കന്ദിതരുദിതം നിരത്ഥകം, കിം വോ സോകഗണാഭികീരരേ.

ധുത്താ ച സോണ്ഡാ [ധുത്താ സോണ്ഡാ (സീ.), ധുത്താ സോണ്ഡാ ച (സ്യാ.)] അകതാ, ബാലാ സൂരാ അയോഗിനോ [ബാലാ സൂരാ വീരാ അയോഗിനോ (പീ.)];

ധീരം മഞ്ഞന്തി ബാലോതി, യേ ധമ്മസ്സ അകോവിദാതി.

യം ¶ ¶ തം വസന്തസമയേ, കണവേരേസു ഭാണുസു;

സാമം ബാഹായ പീളേസി, സാ തം ആരോഗ്യമബ്രവി.

അമ്ഭോ ന കിര സദ്ധേയ്യം, യം വാതോ പബ്ബതം വഹേ;

പബ്ബതഞ്ചേ വഹേ വാതോ, സബ്ബമ്പി പഥവിം വഹേ;

യത്ഥ സാമാ കാലകതാ [കാലങ്കതാ (ക.)], സാ മം ആരോഗ്യമബ്രവി.

ന ചേവ സാ കാലകതാ, ന ച സാ അഞ്ഞമിച്ഛതി;

ഏകഭത്തികിനീ [ഏകഭത്താ കിര (സീ. സ്യാ.), ഏകഭത്തകിനീ (പീ.)] സാമാ, തമേവ അഭികങ്ഖതി.

അസന്ഥുതം മം ചിരസന്ഥുതേന [അസന്ധതം മം ചിരസന്ധതേന (ക.)], നിമീനി സാമാ അധുവം ധുവേന;

മയാപി സാമാ നിമിനേയ്യ അഞ്ഞം, ഇതോ അഹം ദൂരതരം ഗമിസ്സന്തി.

സുസുഖം വത ജീവാമി, ലഭാമി ചേവ ഭുഞ്ജിതും;

പരിപന്ഥേവ തിട്ഠാമി, കാ നു ഭന്തേ ഗതീ മമ.

മനോ ചേ തേ നപ്പണമതി, പക്ഖി പാപസ്സ കമ്മുനോ;

അബ്യാവടസ്സ ഭദ്രസ്സ, ന പാപമുപലിമ്പതി.

ഞാതകോ നോ നിസിന്നോതി, ബഹു ആഗച്ഛതേ ജനോ;

പടിച്ച ¶ കമ്മം ഫുസതി, തസ്മിം മേ സങ്കതേ മനോ.

ന പടിച്ച കമ്മം ഫുസതി, മനോ ചേ നപ്പദുസ്സതി;

അപ്പോസ്സുക്കസ്സ ഭദ്രസ്സ, ന പാപമുപലിമ്പതീതി.

സുച്ചജം ¶ ¶ വത നച്ചജി, വാചായ അദദം ഗിരിം;

കിം ഹിതസ്സ ചജന്തസ്സ, വാചായ അദദ പബ്ബതം.

യഞ്ഹി കയിരാ തഞ്ഹി വദേ, യം ന കയിരാ ന തം വദേ;

അകരോന്തം ഭാസമാനം, പരിജാനന്തി പണ്ഡിതാ.

രാജപുത്ത നമോ ത്യത്ഥു, സച്ചേ ധമ്മേ ഠിതോ ചസി;

യസ്സ തേ ബ്യസനം പത്തോ, സച്ചസ്മിം രമതേ മനോ.

യാ ദലിദ്ദീ ദലിദ്ദസ്സ, അഡ്ഢാ അഡ്ഢസ്സ കിത്തിമ [കിത്തിമാ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

സാ ഹിസ്സ പരമാ ഭരിയാ, സഹിരഞ്ഞസ്സ ഇത്ഥിയോതി.

അഥ ചോര സകസ്സപ ഖന്തീവരോ, ദുജ്ജീവിതതാ ച വരാ ഫരുസാ;

അഥ ¶ സസ മതഞ്ച വസന്ത സുഖം, സുച്ചജംവതനച്ചജിനാ ച ദസാതി.

മനുസ്സസ്സേവ തേ സീസം, ഹത്ഥപാദാ ച വാനര;

അഥ കേന നു വണ്ണേന, അഗാരം തേ ന വിജ്ജതി.

മനുസ്സസ്സേവ മേ സീസം, ഹത്ഥപാദാ ച സിങ്ഗില [സിങ്ഗാല (ക.), പിങ്ഗല (ടീകാ)];

യാഹു സേട്ഠാ മനുസ്സേസു, സാ മേ പഞ്ഞാ ന വിജ്ജതി.

അനവട്ഠിതചിത്തസ്സ ¶ , ലഹുചിത്തസ്സ ദുബ്ഭിനോ [ദൂഭിനോ (പീ.)];

നിച്ചം അദ്ധുവസീലസ്സ, സുഖഭാവോ [സുചിഭാവോ (സീ.), സുഖഭാഗോ (?)] ന വിജ്ജതി.

സോ ¶ കരസ്സു ആനുഭാവം, വീതിവത്തസ്സു സീലിയം;

സീതവാതപരിത്താണം, കരസ്സു കുടവം [കുടികം (സീ. സ്യാ.)] കപീതി.

കുടിദൂസക [സിങ്ഗാലസകുണ (ക.)] ജാതകം പഠമം.

ദുദ്ദുഭായതി [ദദ്ദഭായതി (സീ. പീ.)] ഭദ്ദന്തേ, യസ്മിം ദേസേ വസാമഹം;

അഹമ്പേതം ന ജാനാമി, കിമേതം ദുദ്ദുഭായതി.

ബേലുവം ¶ പതിതം സുത്വാ, ദുദ്ദുഭന്തി [ദദ്ദഭന്തി (സീ.)] സസോ ജവി;

സസസ്സ വചനം സുത്വാ, സന്തത്താ മിഗവാഹിനീ.

അപ്പത്വാ പദവിഞ്ഞാണം, പരഘോസാനുസാരിനോ;

പനാദപരമാ ബാലാ, തേ ഹോന്തി പരപത്തിയാ.

യേ ച സീലേന സമ്പന്നാ, പഞ്ഞായൂപസമേ രതാ;

ആരകാ വിരതാ ധീരാ, ന ഹോന്തി പരപത്തിയാതി.

ദുദ്ദുഭജാതകം [ദദ്ദഭജാതകം (സീ. പീ.)] ദുതിയം.

ദ്വയം യാചനകോ രാജ, ബ്രഹ്മദത്ത നിഗച്ഛതി;

അലാഭം ധനലാഭം വാ, ഏവം ധമ്മാ ഹി യാചനാ.

യാചനം രോദനം ആഹു, പഞ്ചാലാനം രഥേസഭ;

യോ യാചനം പച്ചക്ഖാതി, തമാഹു പടിരോദനം.

മാ മദ്ദസംസു രോദന്തം, പഞ്ചാലാ സുസമാഗതാ;

തുവം വാ പടിരോദന്തം, തസ്മാ ഇച്ഛാമഹം രഹോ.

ദദാമി ¶ തേ ബ്രാഹ്മണ രോഹിണീനം, ഗവം സഹസ്സം സഹ പുങ്ഗവേന;

അരിയോ ഹി അരിയസ്സ കഥം ന ദജ്ജാ [ദജ്ജേ (സീ.), ദജ്ജം (?)], സുത്വാന ഗാഥാ തവ ധമ്മയുത്താതി.

കല്യാണരൂപോ ¶ വതയം ചതുപ്പദോ, സുഭദ്ദകോ ചേവ സുപേസലോ ച;

യോ ബ്രാഹ്മണം ജാതിമന്തൂപപന്നം, അപചായതി മേണ്ഡവരോ യസസ്സീ.

മാ ¶ ബ്രാഹ്മണ ഇത്തരദസ്സനേന, വിസ്സാസമാപജ്ജി ചതുപ്പദസ്സ;

ദള്ഹപ്പഹാരം അഭികങ്ഖമാനോ [അഭികത്തുകാമോ (സ്യാ.)], അവസക്കതീ ദസ്സതി സുപ്പഹാരം.

ഊരുട്ഠി [ഊരട്ഠി (സീ.)] ഭഗ്ഗം പവട്ടിതോ [പതിതോ (സീ. സ്യാ.)] ഖാരിഭാരോ, സബ്ബഞ്ച ഭണ്ഡം ബ്രാഹ്മണസ്സ [ബ്രാഹ്മണസ്സീധ (ക. സീ. പീ.), ബ്രാഹ്മണസ്സേവ (ക. സീ. സ്യാ. ക.)] ഭിന്നം;

ഉഭോപി ബാഹാ പഗ്ഗയ്ഹ [പഗ്ഗയ്യേവ (സ്യാ.), പഗ്ഗഹീയ (?)] കന്ദതി [ബാഹാ പഗ്ഗയ്യ കന്ദതി (പീ. ക.)], അഭിധാവഥ ഹഞ്ഞതേ ബ്രഹ്മചാരീ.

ഏവം സോ നിഹതോ സേതി, യോ അപൂജം പസംസതി [നമസ്സതി (പീ.)];

യഥാഹമജ്ജ പഹതോ, ഹതോ മേണ്ഡേന ദുമ്മതീതി.

സമണം ¶ തം മഞ്ഞമാനോ, ഉപഗച്ഛിമസഞ്ഞതം;

സോ മം ദണ്ഡേന പാഹാസി, യഥാ അസ്സമണോ തഥാ.

കിം ¶ തേ ജടാഹി ദുമ്മേധ, കിം തേ അജിനസാടിയാ;

അബ്ഭന്തരം തേ ഗഹനം, ബാഹിരം പരിമജ്ജസി.

ഏഹി ഗോധ നിവത്തസ്സു, ഭുഞ്ജ സാലീനമോദനം;

തേലം ലോണഞ്ച മേ അത്ഥി, പഹൂതം മയ്ഹ പിപ്ഫലി.

ഏസ ഭിയ്യോ പവേക്ഖാമി, വമ്മികം സതപോരിസം;

തേലം ലോണഞ്ച കിത്തേസി [കിന്തേസി (സ്യാ. പീ.)], അഹിതം മയ്ഹ പിപ്ഫലീതി.

കായേന യോ നാവഹരേ, വാചായ ന മുസാ ഭണേ;

യസോ ലദ്ധാ ന മജ്ജേയ്യ, സ വേ കക്കാരുമരഹതി.

ധമ്മേന വിത്തമേസേയ്യ, ന നികത്യാ ധനം ഹരേ;

ഭോഗേ ലദ്ധാ ന മജ്ജേയ്യ, സ വേ കക്കാരുമരഹതി.

യസ്സ ചിത്തം അഹാലിദ്ദം, സദ്ധാ ച അവിരാഗിനീ;

ഏകോ സാദും ന ഭുഞ്ജേയ്യ, സ വേ കക്കാരുമരഹതി.

സമ്മുഖാ വാ തിരോക്ഖാ വാ [പരോക്ഖാ വാ (പീ.), പരമ്മുഖാ (ക.)], യോ സന്തേ ന പരിഭാസതി;

യഥാവാദീ ¶ തഥാകാരീ, സ വേ കക്കാരുമരഹതീതി.

വാതി ¶ ചായം [വായം (ക.)] തതോ ഗന്ധോ, യത്ഥ മേ വസതീ പിയാ;

ദൂരേ ഇതോ ഹി കാകവതീ [കാകാതീ (സീ.), കാകാതി (സ്യാ. പീ.)], യത്ഥ മേ നിരതോ മനോ.

കഥം സമുദ്ദമതരീ, കഥം അതരി കേപുകം [കേബുകം (സീ. പീ.)];

കഥം സത്ത സമുദ്ദാനി, കഥം സിമ്ബലിമാരുഹി.

തയാ സമുദ്ദമതരിം, തയാ അതരി കേപുകം [കേബുകം (സീ. പീ.)];

തയാ സത്ത സമുദ്ദാനി, തയാ സിമ്ബലിമാരുഹിം.

ധിരത്ഥുമം ¶ മഹാകായം, ധിരത്ഥുമം അചേതനം;

യത്ഥ ജായായഹം ജാരം, ആവഹാമി വഹാമി ചാതി.

ബഹൂനം വിജ്ജതീ ഭോതീ, തേഹി മേ കിം ഭവിസ്സതി;

തസ്മാ ഏതം ന സോചാമി, പിയം സമ്മില്ലഹാസിനിം.

തം തം ചേ അനുസോചേയ്യ, യം യം തസ്സ ന വിജ്ജതി;

അത്താനമനുസോചേയ്യ, സദാ മച്ചുവസം പതം.

ന ¶ ഹേവ ഠിതം നാസീനം, ന സയാനം ന പദ്ധഗും [പത്ഥഗും (സ്യാ.)];

യാവ ബ്യാതി നിമിസതി, തത്രാപി രസതീ [സരതീ (സീ. സ്യാ. പീ.)] വയോ.

തത്ഥത്തനി വതപ്പദ്ധേ [വത പന്ഥേ (സ്യാ.), വത ബന്ധേ (ക.) വത + പ-അദ്ധേ = വതപ്പദ്ധേ], വിനാഭാവേ അസംസയേ;

ഭൂതം സേസം ദയിതബ്ബം, വീതം അനനുസോചിയന്തി [ചവിതം നാനുസോചിയന്തി (സ്യാ.), മതന്തം നാനുസോചിയം (ക.)].

യം അന്നപാനസ്സ പുരേ ലഭാമ, തം ദാനി സാഖമിഗമേവ ഗച്ഛതി;

ഗച്ഛാമ ദാനി വനമേവ രാധ, അസക്കതാ ചസ്മ ധനഞ്ജയായ [ധനഞ്ചയായ (ക.)].

ലാഭോ അലാഭോ യസോ അയസോ ച, നിന്ദാ പസംസാ ച സുഖഞ്ച ദുക്ഖം;

ഏതേ അനിച്ചാ മനുജേസു ധമ്മാ, മാ സോചി കിം സോചസി പോട്ഠപാദ.

അദ്ധാ ¶ തുവം പണ്ഡിതകോസി രാധ, ജാനാസി അത്ഥാനി അനാഗതാനി;

കഥം ¶ നു സാഖാമിഗം ദക്ഖിസാമ [ദക്ഖിയാമ (ക.), ദക്ഖാമ (സ്യാ.)], നിദ്ധാവിതം [നിദ്ധാപിതം (സീ. സ്യാ.), നിബ്ബാപിതം (പീ.), നിച്ഛദം (ക.)] രാജകുലതോവ ജമ്മം.

ചാലേതി ¶ കണ്ണം ഭകുടിം കരോതി, മുഹും മുഹും ഭായയതേ [ഭായതേ (സ്യാ.), ഭായാപതേ (ക.)] കുമാരേ;

സയമേവ തം കാഹതി കാളബാഹു, യേനാരകാ ഠസ്സതി അന്നപാനാതി.

സീലം കിരേവ കല്യാണം, സീലം ലോകേ അനുത്തരം;

പസ്സ ഘോരവിസോ നാഗോ, സീലവാതി ന ഹഞ്ഞതി.

യാവദേവസ്സഹൂ കിഞ്ചി, താവദേവ അഖാദിസും;

സങ്ഗമ്മ കുലലാ ലോകേ, ന ഹിംസന്തി അകിഞ്ചനം.

സുഖം നിരാസാ സുപതി, ആസാ ഫലവതീ സുഖാ;

ആസം നിരാസം കത്വാന, സുഖം സുപതി പിങ്ഗലാ.

ന സമാധിപരോ അത്ഥി, അസ്മിം ലോകേ പരമ്ഹി ച;

ന പരം നാപി അത്താനം, വിഹിംസതി സമാഹിതോതി.

സമനുസ്സ ¶ -സദുദ്ദുഭ-യാചനകോ, അഥ മേണ്ഡവരുത്തമ-ഗോധവരോ;

അഥ കായസകേപുക ഭോതീവരോ, അഥ രാധസുസീലവരേന ദസാതി.

യോ ¶ വേ കാലേ അസമ്പത്തേ, അതിവേലം പഭാസതി;

ഏവം സോ നിഹതോ സേതി, കോകിലായിവ അത്രജോ.

ന ഹി സത്ഥം സുനിസിതം, വിസം ഹലാഹലാമിവ [ഹലാഹലം ഇവ (പീ.)];

ഏവം നികട്ഠേ [നിക്കഡ്ഢേ (സ്യാ.), നികഡ്ഢേ (ക.)] പാതേതി, വാചാ ദുബ്ഭാസിതാ യഥാ.

തസ്മാ കാലേ അകാലേ വാ [അകാലേ ച (സീ. സ്യാ.)], വാചം രക്ഖേയ്യ പണ്ഡിതോ;

നാതിവേലം പഭാസേയ്യ, അപി അത്തസമമ്ഹി വാ.

യോ ¶ ച കാലേ മിതം ഭാസേ, മതിപുബ്ബോ വിചക്ഖണോ;

സബ്ബേ അമിത്തേ ആദേതി, സുപണ്ണോ ഉരഗാമിവാതി.

കോകിലജാതകം [കോകാലികജാതകം (സബ്ബത്ഥ)] പഠമം.

അപി ഹന്ത്വാ ഹതോ ബ്രൂതി, ജേത്വാ ജിതോതി ഭാസതി;

പുബ്ബവക്ഖായിനോ ¶ [പുബ്ബമക്ഖായിനോ (സീ. സ്യാ.)] രാജ, അഞ്ഞദത്ഥു [ഏകദത്ഥു (സീ. പീ.)] ന സദ്ദഹേ.

തസ്മാ പണ്ഡിതജാതിയോ, സുണേയ്യ ഇതരസ്സപി;

ഉഭിന്നം വചനം സുത്വാ, യഥാ ധമ്മോ തഥാ കരേ.

അലസോ ഗിഹീ കാമഭോഗീ ന സാധു, അസഞ്ഞതോ പബ്ബജിതോ ന സാധു;

രാജാ ന സാധു അനിസമ്മകാരീ, യോ പണ്ഡിതോ കോധനോ തം ന സാധു.

നിസമ്മ ഖത്തിയോ കയിരാ, നാനിസമ്മ ദിസമ്പതി;

നിസമ്മകാരിനോ രാജ [രഞ്ഞോ (സീ. സ്യാ.)], യസോ കിത്തി ച വഡ്ഢതീതി.

തദേവ ¶ മേ ത്വം വിദിതോ, വനമജ്ഝേ രഥേസഭ;

യസ്സ തേ ഖഗ്ഗബദ്ധസ്സ, സന്നദ്ധസ്സ തിരീടിനോ;

അസ്സത്ഥദുമസാഖായ, പക്കാ ഗോധാ പലായഥ.

നമേ നമന്തസ്സ ഭജേ ഭജന്തം, കിച്ചാനുകുബ്ബസ്സ കരേയ്യ കിച്ചം;

നാനത്ഥകാമസ്സ കരേയ്യ അത്ഥം, അസമ്ഭജന്തമ്പി ന സമ്ഭജേയ്യ.

ചജേ ¶ ചജന്തം വനഥം ന കയിരാ, അപേതചിത്തേന ന സമ്ഭജേയ്യ;

ദിജോ ദുമം ഖീണഫലന്തി [ഫലംവ (ക. സീ. സ്യാ. ക.), ദുകനിപാതേ പുടഭത്തജാതകേന സംസന്ദേതബ്ബം] ഞത്വാ, അഞ്ഞം സമേക്ഖേയ്യ മഹാ ഹി ലോകോ.

സോ തേ കരിസ്സാമി യഥാനുഭാവം, കതഞ്ഞുതം ഖത്തിയേ [ഖത്തിയോ (സ്യാ. ക.)] പേക്ഖമാനോ;

സബ്ബഞ്ച തേ ഇസ്സരിയം ദദാമി, യസ്സിച്ഛസീ തസ്സ തുവം ദദാമീതി.

പക്കഗോധജാതകം [ഗോധജാതകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] തതിയം.

ഗവം ചേ തരമാനാനം, ജിമ്ഹം ഗച്ഛതി പുങ്ഗവോ;

സബ്ബാ താ ജിമ്ഹം ഗച്ഛന്തി [സബ്ബാ ഗാവീ ജിമ്ഹം യന്തി (സീ. സ്യാ.)], നേത്തേ ജിമ്ഹം ഗതേ സതി.

ഏവമേവ ¶ മനുസ്സേസു, യോ ഹോതി സേട്ഠസമ്മതോ;

സോ ചേ അധമ്മം ചരതി, പഗേവ ഇതരാ പജാ;

സബ്ബം രട്ഠം ദുഖം സേതി, രാജാ ചേ ഹോതി അധമ്മികോ.

ഗവം ചേ തരമാനാനം, ഉജും ഗച്ഛതി പുങ്ഗവോ;

സബ്ബാ ഗാവീ ഉജും യന്തി [സബ്ബാ താ ഉജും ഗച്ഛന്തി (പീ. അ. നി. ൪.൭൦)], നേത്തേ ഉജും ഗതേ സതി.

ഏവമേവ ¶ മനുസ്സേസു, യോ ഹോതി സേട്ഠസമ്മതോ;

സോ സചേ ധമ്മം ചരതി, പഗേവ ഇതരാ പജാ;

സബ്ബം ¶ രട്ഠം സുഖം സേതി, രാജാ ചേ ഹോതി ധമ്മികോതി.

ബ്രഹാ പവഡ്ഢകായോ സോ, ദീഘദാഠോ ച ജമ്ബുക;

ന ത്വം തത്ഥ കുലേ ജാതോ, യത്ഥ ഗണ്ഹന്തി കുഞ്ജരം.

അസീഹോ സീഹമാനേന, യോ അത്താനം വികുബ്ബതി;

കോത്ഥൂവ [കുട്ഠൂവ (സീ.), കുത്ഥുവ (സ്യാ. പീ)] ഗജമാസജ്ജ, സേതി ഭൂമ്യാ അനുത്ഥുനം.

യസസ്സിനോ ഉത്തമപുഗ്ഗലസ്സ, സഞ്ജാതഖന്ധസ്സ മഹബ്ബലസ്സ;

അസമേക്ഖിയ ഥാമബലൂപപത്തിം, സ സേതി നാഗേന ഹതോയം ജമ്ബുകോ.

യോ ചീധ കമ്മം കുരുതേ പമായ, ഥാമബ്ബലം അത്തനി സംവിദിത്വാ;

ജപ്പേന മന്തേന സുഭാസിതേന, പരിക്ഖവാ സോ വിപുലം ജിനാതീതി.

തിണം തിണന്തി ലപസി, കോ നു തേ തിണമാഹരി;

കിം ¶ നു തേ തിണകിച്ചത്ഥി, തിണമേവ പഭാസസി.

ഇധാഗമാ ബ്രഹ്മചാരീ, ബ്രഹാ ഛത്തോ ബഹുസ്സുതോ;

സോ മേ [സോ വേ (ക.)] സബ്ബം സമാദായ, തിണം നിക്ഖിപ്പ ഗച്ഛതി.

ഏവേതം ഹോതി കത്തബ്ബം, അപ്പേന ബഹുമിച്ഛതാ;

സബ്ബം സകസ്സ ആദാനം, അനാദാനം തിണസ്സ ച. ( ) [(തിണസ്സ ചാടീസു ഗതോ, തത്ഥ കാ പരിദേവനാ) (സീ. സ്യാ.) (ചാടീസു പക്ഖിപിത്വാന, തത്ഥ കാ പരിദേവനാ) (ക.)]

സീലവന്തോ ¶ ¶ ന കുബ്ബന്തി, ബാലോ സീലാനി കുബ്ബതി;

അനിച്ചസീലം ദുസ്സീല്യം [ദുസ്സീലം (പീ.)], കിം പണ്ഡിച്ചം കരിസ്സതീതി.

ന തേ പീഠമദായിമ്ഹാ [മദാസിമ്ഹ (പീ. ക.)], ന പാനം നപി ഭോജനം;

ബ്രഹ്മചാരി ഖമസ്സു മേ, ഏതം പസ്സാമി അച്ചയം.

നേവാഭിസജ്ജാമി ന ചാപി കുപ്പേ, ന ചാപി മേ അപ്പിയമാസി കിഞ്ചി;

അഥോപി മേ ആസി മനോവിതക്കോ, ഏതാദിസോ നൂന കുലസ്സ ധമ്മോ.

ഏസസ്മാകം കുലേ ധമ്മോ, പിതുപിതാമഹോ സദാ;

ആസനം ഉദകം പജ്ജം, സബ്ബേതം നിപദാമസേ.

ഏസസ്മാകം ¶ കുലേ ധമ്മോ, പിതുപിതാമഹോ സദാ;

സക്കച്ചം ഉപതിട്ഠാമ, ഉത്തമം വിയ ഞാതകന്തി.

വിദിതം ഥുസം ഉന്ദുരാനം [ഉന്ദൂരാനം (ക.)], വിദിതം പന തണ്ഡുലം;

ഥുസം ഥുസം [ഥുസം ഥൂലം (സീ.)] വിവജ്ജേത്വാ, തണ്ഡുലം പന ഖാദരേ.

യാ മന്തനാ അരഞ്ഞസ്മിം, യാ ച ഗാമേ നികണ്ണികാ;

യഞ്ചേതം ഇതി ചീതി ച, ഏതമ്പി വിദിതം മയാ.

ധമ്മേന കിര ജാതസ്സ, പിതാ പുത്തസ്സ മക്കടോ;

ദഹരസ്സേവ സന്തസ്സ, ദന്തേഹി ഫലമച്ഛിദാ.

യമേതം പരിസപ്പസി [പരിസബ്ബേസി (ക.)], അജകാണോവ സാസപേ;

യോപായം ഹേട്ഠതോ സേതി [സേസി (സീ.)], ഏതമ്പി വിദിതം മയാതി.

അദസ്സനേന ¶ മോരസ്സ, സിഖിനോ മഞ്ജുഭാണിനോ;

കാകം തത്ഥ അപൂജേസും, മംസേന ച ഫലേന ച.

യദാ ¶ ച സരസമ്പന്നോ, മോരോ ബാവേരുമാഗമാ;

അഥ ¶ ലാഭോ ച സക്കാരോ, വായസസ്സ അഹായഥ.

യാവ നുപ്പജ്ജതീ ബുദ്ധോ, ധമ്മരാജാ പഭങ്കരോ;

താവ അഞ്ഞേ അപൂജേസും, പുഥൂ സമണബ്രാഹ്മണേ.

യദാ ച സരസമ്പന്നോ, ബുദ്ധോ ധമ്മം അദേസയി;

അഥ ലാഭോ ച സക്കാരോ, തിത്ഥിയാനം അഹായഥാതി.

അദാസി ദാനാനി പുരേ വിസയ്ഹ, ദദതോ ച തേ ഖയധമ്മോ അഹോസി;

ഇതോ പരം ചേ ന ദദേയ്യ ദാനം, തിട്ഠേയ്യും തേ സംയമന്തസ്സ ഭോഗാ.

അനരിയമരിയേന സഹസ്സനേത്ത, സുദുഗ്ഗതേനാപി അകിച്ചമാഹു;

മാ വോ ധനം തം അഹു ദേവരാജ [അഹുവാ ജനിന്ദ (ക. സീ. സ്യാ. പീ.)], യം ഭോഗഹേതു വിജഹേമു സദ്ധം.

യേന ഏകോ രഥോ യാതി, യാതി തേനാപരോ രഥോ;

പോരാണം നിഹിതം വത്തം, വത്തതഞ്ഞേവ [വദ്ധം, വദ്ധതഞ്ഞേവ (ക. സീ. പീ.)] വാസവ.

യദി ¶ ഹേസ്സതി ദസ്സാമ, അസന്തേ കിം ദദാമസേ;

ഏവംഭൂതാപി ദസ്സാമ, മാ ദാനം പമദമ്ഹസേതി.

കോകിലവഗ്ഗോ [കോകാലികവഗ്ഗോ (ക.)] ചതുത്ഥോ.

അതിവേലപഭാസതി ¶ ജീതവരോ, വനമജ്ഝ രഥേസഭ ജിമ്ഹഗമോ;

അഥ ജമ്ബു തിണാസനപീഠവരം, അഥ തണ്ഡുല മോര വിസയ്ഹ ദസാതി.

നരാനമാരാമകരാസു നാരിസു, അനേകചിത്താസു അനിഗ്ഗഹാസു ച;

സബ്ബത്ഥ നാപീതികരാപി [സബ്ബ’ത്തനാ’പീതികരാപി (സീ. സ്യാ.)] ചേ സിയാ [സിയും (സ്യാ.)], ന വിസ്സസേ തിത്ഥസമാ ഹി നാരിയോ.

യം ¶ വേ [യഞ്ച (സ്യാ. ക.)] ദിസ്വാ കണ്ഡരീകിന്നരാനം [കിന്നരകിന്നരീനം (സ്യാ.), കിന്നരീകിന്നരാനം (ക.)], സബ്ബിത്ഥിയോ ന രമന്തി അഗാരേ;

തം ¶ താദിസം മച്ചം ചജിത്വാ ഭരിയാ, അഞ്ഞം ദിസ്വാ പുരിസം പീഠസപ്പിം.

ബകസ്സ ച ബാവരികസ്സ [പാവാരികസ്സ (സീ.)] രഞ്ഞോ, അച്ചന്തകാമാനുഗതസ്സ ഭരിയാ;

അവാചരീ [അച്ചാചരി (സ്യാ.), അനാചരി (ക.)] പട്ഠവസാനുഗസ്സ [ബദ്ധവസാനുഗസ്സ (സീ. സ്യാ.), പത്തവസാനുഗതസ്സ (ക.)], കം വാപി ഇത്ഥീ നാതിചരേ തദഞ്ഞം.

പിങ്ഗിയാനീ സബ്ബലോകിസ്സരസ്സ, രഞ്ഞോ പിയാ ബ്രഹ്മദത്തസ്സ ഭരിയാ;

അവാചരീ പട്ഠവസാനുഗസ്സ, തം വാപി സാ നാജ്ഝഗാ കാമകാമിനീതി.

കണ്ഡരീജാതകം [കിന്നരീജാതകം (ക. സീ. ക.), കുണ്ഡലികജാതകം (സ്യാ.)] പഠമം.

അസക്ഖിം ¶ വത അത്താനം, ഉദ്ധാതും ഉദകാ ഥലം;

ന ദാനാഹം പുന തുയ്ഹം, വസം ഗച്ഛാമി വാരിജ.

അലമേതേഹി അമ്ബേഹി, ജമ്ബൂഹി പനസേഹി ച;

യാനി പാരം സമുദ്ദസ്സ, വരം മയ്ഹം ഉദുമ്ബരോ.

യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ന ഖിപ്പമനുബുജ്ഝതി;

അമിത്തവസമന്വേതി ¶ , പച്ഛാ ച അനുതപ്പതി.

യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ഖിപ്പമേവ നിബോധതി;

മുച്ചതേ സത്തുസമ്ബാധാ, ന ച പച്ഛാനുതപ്പതീതി.

അവസിമ്ഹ തവാഗാരേ, നിച്ചം സക്കതപൂജിതാ;

ത്വമേവ ദാനിമകരി, ഹന്ദ രാജ വജാമഹം.

യോ വേ കതേ പടികതേ, കിബ്ബിസേ പടികിബ്ബിസേ;

ഏവം തം സമ്മതീ വേരം, വസ കുന്തിനി മാഗമാ.

ന കതസ്സ ച കത്താ ച, മേത്തി [മേത്തീ (പീ.), മിത്തീ (ക.)] സന്ധീയതേ പുന;

ഹദയം നാനുജാനാതി, ഗച്ഛഞ്ഞേവ രഥേസഭ.

കതസ്സ ചേവ കത്താ ച, മേത്തി സന്ധീയതേ പുന;

ധീരാനം നോ ച ബാലാനം, വസ കുന്തിനി മാഗമാതി.

യോ ¶ നീലിയം മണ്ഡയതി, സണ്ഡാസേന വിഹഞ്ഞതി;

തസ്സ സാ വസമന്വേതു, യാ തേ അമ്ബേ അവാഹരി.

വീസം വാ പഞ്ചവീസം [പണ്ണുവീസം (ക. സീ. പീ.)] വാ, ഊനതിംസം വ ജാതിയാ;

താദിസാ ¶ പതി മാ ലദ്ധാ [പതിം മാ ലദ്ധാ (പീ.), പതി മാ’ലത്ഥ (?)], യാ തേ അമ്ബേ അവാഹരി.

ദീഘം ¶ ഗച്ഛതു അദ്ധാനം, ഏകികാ അഭിസാരികാ;

സങ്കേതേ പതി മാ അദ്ദ [മാ അദ്ദസ (സീ. പീ.)], യാ തേ അമ്ബേ അവാഹരി.

അലങ്കതാ സുവസനാ, മാലിനീ ചന്ദനുസ്സദാ;

ഏകികാ സയനേ സേതു, യാ തേ അമ്ബേ അവാഹരീതി.

അമ്ബജാതകം [അമ്ബചോരജാതകം (ക. സീ. പീ.)] ചതുത്ഥം.

വനം യദഗ്ഗി ദഹതി, പാവകോ കണ്ഹവത്തനീ;

കഥം കരോസി പചലക, ഏവം ദന്ധപരക്കമോ.

ബഹൂനി രുക്ഖഛിദ്ദാനി, പഥബ്യാ വിവരാനി ച;

താനി ചേ നാഭിസമ്ഭോമ, ഹോതി നോ കാലപരിയായോ.

യോ ദന്ധകാലേ തരതി, തരണീയേ ച ദന്ധതി;

സുക്ഖപണ്ണംവ അക്കമ്മ, അത്ഥം ഭഞ്ജതി അത്തനോ.

യോ ദന്ധകാലേ ദന്ധേതി, തരണീയേ ച താരയി;

സസീവ രത്തിം വിഭജം, തസ്സത്ഥോ പരിപൂരതീതി.

മനുസ്സിന്ദം ¶ ജഹിത്വാന, സബ്ബകാമസമിദ്ധിനം;

കഥം നു ഭഗവാ കേസീ, കപ്പസ്സ രമതി അസ്സമേ [രമതസ്സമേ (ക.)].

സാദൂനീ [സാധൂനി (ക. സീ. സ്യാ. ക.)] രമണീയാനി, സന്തി വക്ഖാ മനോരമാ;

സുഭാസിതാനി കപ്പസ്സ, നാരദ രമയന്തി മം.

സാലീനം ഓദനം ഭുഞ്ജേ, സുചിം മംസൂപസേചനം;

കഥം സാമാകനീവാരം, അലോണം ഛാദയന്തി തം.

സാദും ¶ വാ [അസാദും (പീ.)] യദി വാസാദും, അപ്പം വാ യദി വാ ബഹും;

വിസ്സത്ഥോ യത്ഥ ഭുഞ്ജേയ്യ, വിസ്സാസപരമാ രസാതി.

കേസവജാതകം [കേസീജാതകം (ക.)] ഛട്ഠം.

സബ്ബായസം ¶ കൂടമതിപ്പമാണം, പഗ്ഗയ്ഹ യോ [സോ (പീ.)] തിട്ഠസി അന്തലിക്ഖേ;

രക്ഖായ മേ [മം (സീ.)] ത്വം വിഹിതോ നുസജ്ജ, ഉദാഹു മേ ചേതയസേ [വായമസേ (സീ. സ്യാ.)] വധായ.

ദൂതോ അഹം രാജിധ രക്ഖസാനം, വധായ തുയ്ഹം പഹിതോഹമസ്മി;

ഇന്ദോ ¶ ച തം രക്ഖതി ദേവരാജാ, തേനുത്തമങ്ഗം ന തേ [ന ഹി (ക. സീ. പീ.), തേ ന (ക.)] ഫാലയാമി.

സചേ ച മം രക്ഖതി ദേവരാജാ, ദേവാനമിന്ദോ മഘവാ സുജമ്പതി;

കാമം പിസാചാ വിനദന്തു സബ്ബേ, ന സന്തസേ രക്ഖസിയാ പജായ.

കാമം കന്ദന്തു [കന്തന്തു (ക.), കണ്ഡന്തു (സ്യാ.)] കുമ്ഭണ്ഡാ, സബ്ബേ പംസുപിസാചകാ;

നാലം പിസാചാ യുദ്ധായ, മഹതീ സാ വിഭിംസികാതി [വിഭേസികാതി (സ്യാ.), വിഹേസികാതി (പീ.)].

അരഞ്ഞാ ഗാമമാഗമ്മ, കിംസീലം കിംവതം അഹം;

പുരിസം താത സേവേയ്യം, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.

യോ തം വിസ്സാസയേ താത, വിസ്സാസഞ്ച ഖമേയ്യ തേ;

സുസ്സൂസീ ച തിതിക്ഖീ ച, തം ഭജേഹി ഇതോ [തം ഭജേയ്യാസിതോ (ക.)] ഗതോ.

യസ്സ കായേന വാചായ, മനസാ നത്ഥി ദുക്കടം;

ഉരസീവ പതിട്ഠായ, തം ഭജേഹി ഇതോ ഗതോ.

ഹലിദ്ദിരാഗം ¶ കപിചിത്തം, പുരിസം രാഗവിരാഗിനം;

താദിസം ¶ താത മാ സേവി, നിമ്മനുസ്സമ്പി ചേ സിയാതി.

നേവ ഇത്ഥീസു സാമഞ്ഞം, നാപി ഭക്ഖേസു സാരഥി;

അഥസ്സ സന്ധിഭേദസ്സ, പസ്സ യാവ സുചിന്തിതം.

അസി ¶ തിക്ഖോവ മംസമ്ഹി, പേസുഞ്ഞം പരിവത്തതി;

യത്ഥൂസഭഞ്ച സീഹഞ്ച, ഭക്ഖയന്തി മിഗാധമാ.

ഇമം സോ സയനം സേതി, യമിമം [യയിമം (സീ. പീ.), യിമം (ക.)] പസ്സസി സാരഥി;

യോ വാചം സന്ധിഭേദസ്സ, പിസുണസ്സ നിബോധതി.

തേ ജനാ സുഖമേധന്തി, നരാ സഗ്ഗഗതാരിവ;

യേ വാചം സന്ധിഭേദസ്സ, നാവബോധന്തി സാരഥീതി.

ഹന്തി ഹത്ഥേഹി പാദേഹി, മുഖഞ്ച പരിസുമ്ഭതി;

സ വേ രാജ പിയോ ഹോതി, കം തേന ത്വാഭിപസ്സസി [മഭിപസ്സസി (സീ.)].

അക്കോസതി യഥാകാമം, ആഗമഞ്ചസ്സ ഇച്ഛതി;

സ ¶ വേ രാജ പിയോ ഹോതി, കം തേന ത്വാഭിപസ്സസി.

അബ്ഭക്ഖാതി അഭൂതേന, അലികേനാഭിസാരയേ;

സ വേ രാജ പിയോ ഹോതി, കം തേന ത്വാഭിപസ്സസി.

ഹരം അന്നഞ്ച പാനഞ്ച, വത്ഥസേനാസനാനി ച;

അഞ്ഞദത്ഥുഹരാ സന്താ, തേ വേ രാജ പിയാ ഹോന്തി;

നരാനം ¶ അസക്ഖിവസിമ്ഹവരോ, നീലിയമഗ്ഗിവരഞ്ച പുന;

പുന രസായസകൂടവരോ, തഥാരഞ്ഞ സാരഥി ഹന്തി ദസാതി.

കാലിങ്ഗം [വിവരം (ബഹൂസു)] പുചിമന്ദഞ്ച, കുടിദൂസക കോകിലാ [കുടിദൂസം ബഹുഭാണകം (ബഹൂസു)];

ചൂളകുണാലവഗ്ഗോ സോ, പഞ്ചമോ സുപ്പകാസിതോതി.

ജീനോ ¶ ¶ ¶ രഥസ്സം മണികുണ്ഡലേ ച, പുത്തേ ച ദാരേ ച തഥേവ ജീനോ;

സബ്ബേസു ഭോഗേസു അസേസകേസു [അസേസിതേസു (സീ. പീ.), അസേസികേസു (ക.)], കസ്മാ ന സന്തപ്പസി സോകകാലേ.

പുബ്ബേവ മച്ചം വിജഹന്തി ഭോഗാ, മച്ചോ വാ തേ [ച നേ (പീ.), ധനേ (ക.)] പുബ്ബതരം ജഹാതി;

അസസ്സതാ ഭോഗിനോ കാമകാമി, തസ്മാ ന സോചാമഹം സോകകാലേ.

ഉദേതി ആപൂരതി വേതി [പൂരേതി ഖീയതി (സ്യാ.)] ചന്ദോ, അത്ഥം തപേത്വാന [അന്ധം തപേത്വാന (ക.), അത്ഥങ്ഗമേത്വാന (സ്യാ.), ഏത്ഥ ‘‘തപേത്വാന അത്ഥം പലേതീ’’തി സമ്ബന്ധോ] പലേതി സൂരിയോ;

വിദിതാ [വിജിതാ (സ്യാ.)] മയാ സത്തുക ലോകധമ്മാ, തസ്മാ ന സോചാമഹം സോകകാലേ.

അലസോ ഗിഹീ കാമഭോഗീ ന സാധു, അസഞ്ഞതോ ¶ പബ്ബജിതോ ന സാധു;

രാജാ ന സാധു അനിസമ്മകാരീ, യോ പണ്ഡിതോ കോധനോ തം ന സാധു.

നിസമ്മ ഖത്തിയോ കയിരാ, നാനിസമ്മ ദിസമ്പതി;

നിസമ്മകാരിനോ രാജ [രഞ്ഞോ (സീ. സ്യാ.)], യസോ കിത്തി ച വഡ്ഢതീതി.

കിം ¶ നു സന്തരമാനോവ, ലായിത്വാ ഹരിതം തിണം;

ഖാദ ഖാദാതി ലപസി, ഗതസത്തം ജരഗ്ഗവം.

ന ഹി അന്നേന പാനേന, മതോ ഗോണോ സമുട്ഠഹേ;

ത്വഞ്ച തുച്ഛം വിലപസി, യഥാ തം ദുമ്മതീ തഥാ.

തഥേവ തിട്ഠതി സീസം, ഹത്ഥപാദാ ച വാലധി;

സോതാ തഥേവ തിട്ഠന്തി [സോ താത തഥേവ തിട്ഠതി (ക.)], മഞ്ഞേ ഗോണോ സമുട്ഠഹേ.

നേവയ്യകസ്സ സീസഞ്ച [സീസം വാ (സീ. സ്യാ. പീ.)], ഹത്ഥപാദാ ച ദിസ്സരേ;

രുദം മത്തികഥൂപസ്മിം, നനു ത്വഞ്ഞേവ ദുമ്മതി.

ആദിത്തം ¶ വത മം സന്തം, ഘതസിത്തംവ പാവകം;

വാരിനാ വിയ ഓസിഞ്ചം [ഓസിഞ്ചി (ക.)], സബ്ബം നിബ്ബാപയേ ദരം.

അബ്ബഹീ [അബ്ബൂള്ഹം (സീ. സ്യാ.), അബ്ഭൂള്ഹം (ക.)] വത മേ സല്ലം, യമാസി ഹദയസ്സിതം [സോകം ഹദയനിസ്സിതം (സീ. സ്യാ.)];

യോ ¶ മേ സോകപരേതസ്സ, പിതു സോകം അപാനുദി.

സോഹം അബ്ബൂള്ഹസല്ലോസ്മി, വീതസോകോ അനാവിലോ;

ന സോചാമി ന രോദാമി, തവ സുത്വാന മാണവ.

ഏവം കരോന്തി സപ്പഞ്ഞാ, യേ ഹോന്തി അനുകമ്പകാ;

വിനിവത്തേന്തി സോകമ്ഹാ, സുജാതോ പിതരം യഥാതി.

നയിദം നിച്ചം ഭവിതബ്ബം ബ്രഹ്മദത്ത, ഖേമം സുഭിക്ഖം സുഖതാ ച കായേ;

അത്ഥച്ചയേ മാ അഹു സമ്പമൂള്ഹോ, ഭിന്നപ്ലവോ സാഗരസ്സേവ മജ്ഝേ.

യാനി ¶ കരോതി പുരിസോ, താനി അത്തനി പസ്സതി;

കല്യാണകാരീ കല്യാണം, പാപകാരീ ച പാപകം;

യാദിസം വപതേ ബീജം, താദിസം ഹരതേ ഫലം.

ഇദം തദാചരിയവചോ, പാരാസരിയോ യദബ്രവി;

മാ സു [മാ സ്സു (സീ. സ്യാ. പീ.)] ത്വം അകരി പാപം, യം ത്വം പച്ഛാ കതം തപേ.

അയമേവ സോ പിങ്ഗിയ [സോ പിങ്ഗിയോ (സ്യാ.), സോപി ഭിയ്യോ (ക.)] വേനസാഖോ, [ധോനസാഖോ (ക. സീ. പീ.)] യമ്ഹി ¶ ഘാതയിം ഖത്തിയാനം സഹസ്സം;

അലങ്കതേ ചന്ദനസാരാനുലിത്തേ, തമേവ ദുക്ഖം പച്ചാഗതം മമം.

സാമാ ച [സാമാപി (സീ. സ്യാ.)] ഖോ ചന്ദനലിത്തഗത്താ [ഗത്തീ (ക. സീ. സ്യാ. പീ.)], ലട്ഠീവ സോഭഞ്ജനകസ്സ ഉഗ്ഗതാ;

അദിസ്വാ [അദിസ്വാവ (സീ.)] കാലം കരിസ്സാമി ഉബ്ബരിം, തം മേ ഇതോ ദുക്ഖതരം ഭവിസ്സതീതി.

വേനസാഖജാതകം [ധോനസാഖജാതകം (ക. സീ. പീ.)] തതിയം.

ഉരഗോവ തചം ജിണ്ണം, ഹിത്വാ ഗച്ഛതി സം തനും;

ഏവം സരീരേ നിബ്ഭോഗേ, പേതേ കാലങ്കതേ സതി.

ഡയ്ഹമാനോ ന ജാനാതി, ഞാതീനം പരിദേവിതം;

തസ്മാ ഏതം ന സോചാമി, ഗതോ സോ തസ്സ യാ ഗതി.

അനവ്ഹിതോ ¶ തതോ ആഗാ, അനനുഞ്ഞാതോ [നാനുഞ്ഞാതോ (ക.)] ഇതോ ഗതോ;

യഥാഗതോ തഥാ ഗതോ, തത്ഥ കാ പരിദേവനാ.

ഡയ്ഹമാനോ ന ജാനാതി, ഞാതീനം പരിദേവിതം;

തസ്മാ ഏതം ന സോചാമി, ഗതോ സോ തസ്സ യാ ഗതി.

സചേ രോദേ കിസാ [കിസീ (പീ.)] അസ്സം, തസ്സാ മേ കിം ഫലം സിയാ;

ഞാതിമിത്തസുഹജ്ജാനം ¶ , ഭിയ്യോ നോ അരതീ സിയാ.

ഡയ്ഹമാനോ ¶ ന ജാനാതി, ഞാതീനം പരിദേവിതം;

തസ്മാ ഏതം ന സോചാമി, ഗതോ സോ തസ്സ യാ ഗതി.

യഥാപി ദാരകോ ചന്ദം, ഗച്ഛന്തമനുരോദതി;

ഏവം സമ്പദമേവേതം, യോ പേതമനുസോചതി.

ഡയ്ഹമാനോ ന ജാനാതി, ഞാതീനം പരിദേവിതം;

തസ്മാ ഏതം ന സോചാമി, ഗതോ സോ തസ്സ യാ ഗതി.

യഥാപി ഉദകകുമ്ഭോ, ഭിന്നോ അപ്പടിസന്ധിയോ;

ഏവം സമ്പദമേവേതം, യോ പേതമനുസോചതി.

ഡയ്ഹമാനോ ന ജാനാതി, ഞാതീനം പരിദേവിതം;

തസ്മാ ഏതം ന സോചാമി, ഗതോ സോ തസ്സ യാ ഗതീതി.

അഞ്ഞേ സോചന്തി രോദന്തി, അഞ്ഞേ അസ്സുമുഖാ ജനാ;

പസന്നമുഖവണ്ണോസി, കസ്മാ ഘട [ഘത (സീ. പീ.)] ന സോചസി.

നാബ്ഭതീതഹരോ സോകോ, നാനാഗതസുഖാവഹോ;

തസ്മാ ധങ്ക [വംക (പീ.)] ന സോചാമി, നത്ഥി സോകേ ദുതീയതാ [സോകോ ദുതീയകാ (ക.)].

സോചം പണ്ഡു കിസോ ഹോതി, ഭത്തഞ്ചസ്സ ന രുച്ചതി;

അമിത്താ സുമനാ ഹോന്തി, സല്ലവിദ്ധസ്സ രുപ്പതോ.

ഗാമേ ¶ വാ യദി വാരഞ്ഞേ, നിന്നേ വാ യദി വാ ഥലേ;

ഠിതം മം നാഗമിസ്സതി, ഏവം ദിട്ഠപദോ അഹം.

യസ്സത്താ നാലമേകോവ, സബ്ബകാമരസാഹരോ;

സബ്ബാപി പഥവീ തസ്സ, ന സുഖം ആവഹിസ്സതീതി.

ഏകോ ¶ ¶ അരഞ്ഞേ ഗിരികന്ദരായം, പഗ്ഗയ്ഹ പഗ്ഗയ്ഹ സിലം പവേച്ഛസി [പവേജ്ഝസി (സ്യാ. സീ. അട്ഠ.)];

പുനപ്പുനം സന്തരമാനരൂപോ, കോരണ്ഡിയ [കാരണ്ഡിയ (സീ. സ്യാ. പീ.)] കോ നു തവ യിധത്ഥോ.

അഹഞ്ഹിമം സാഗര സേവിതന്തം, സമം കരിസ്സാമി യഥാപി പാണി;

വികിരിയ സാനൂനി ച പബ്ബതാനി ച, തസ്മാ സിലം ദരിയാ പക്ഖിപാമി.

നയിമം മഹിം അരഹതി പാണികപ്പം, സമം മനുസ്സോ കരണായ മേകോ;

മഞ്ഞാമിമഞ്ഞേവ ദരിം ജിഗീസം [ജിഗിംസം (സീ. സ്യാ. പീ.)], കോരണ്ഡിയ ¶ ഹാഹസി [ഹായസി (സ്യാ. ക.)] ജീവലോകം.

സചേ അഹം [അയം (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഭൂതധരം ന സക്കാ [സക്കോ (സ്യാ. ക.)], സമം മനുസ്സോ കരണായ മേകോ;

ഏവമേവ ത്വം ബ്രഹ്മേ ഇമേ മനുസ്സേ, നാനാദിട്ഠികേ നാനയിസ്സസി തേ [നേ (ക.)].

സങ്ഖിത്തരൂപേന ഭവം മമത്ഥം, അക്ഖാസി കോരണ്ഡിയ ഏവമേതം;

യഥാ ന സക്കാ പഥവീ സമായം, കത്തും മനുസ്സേന തഥാ മനുസ്സാതി.

വന്ദാമി തം കുഞ്ജര സട്ഠിഹായനം, ആരഞ്ഞകം യൂഥപതിം യസസ്സിം;

പക്ഖേഹി തം പഞ്ജലികം കരോമി, മാ മേ വധീ പുത്തകേ ദുബ്ബലായ.

വന്ദാമി ¶ തം കുഞ്ജര ഏകചാരിം, ആരഞ്ഞകം പബ്ബതസാനുഗോചരം;

പക്ഖേഹി തം പഞ്ജലികം കരോമി, മാ ¶ മേ വധീ പുത്തകേ ദുബ്ബലായ;

വമിസ്സാമി തേ ലടുകികേ പുത്തകാനി, കിം മേ തുവം കാഹസി ദുബ്ബലാസി;

സതം സഹസ്സാനിപി താദിസീനം, വാമേന പാദേന പപോഥയേയ്യം.

ന ഹേവ സബ്ബത്ഥ ബലേന കിച്ചം, ബലഞ്ഹി ബാലസ്സ വധായ ഹോതി;

കരിസ്സാമി തേ നാഗരാജാ അനത്ഥം, യോ മേ വധീ പുത്തകേ ദുബ്ബലായ.

കാകഞ്ച പസ്സ ലടുകികം, മണ്ഡൂകം നീലമക്ഖികം;

ഏതേ നാഗം അഘാതേസും, പസ്സ വേരസ്സ വേരിനം;

തസ്മാ ഹി വേരം ന കയിരാഥ, അപ്പിയേനപി കേനചീതി.

അഹമേവ ¶ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാ, രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ;

ഏതം മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, ഹത്ഥേ മേ ദേവ ഛേദേഹി.

അഹമേവ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാ, രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ;

ഏതം മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, പാദേ മേ ദേവ ഛേദേഹി.

അഹമേവ ദൂസിയാ ഭൂനഹതാ, രഞ്ഞോ മഹാപതാപസ്സ;

ഏതം ¶ മുഞ്ചതു ധമ്മപാലം, സീസം മേ ദേവ ഛേദേഹി.

ന ഹി [നഹ (സീ. സ്യാ. പീ.) ഏത്ഥ ഹ-കാരോ ഖേദേ] നൂനിമസ്സ രഞ്ഞോ, മിത്താമച്ചാ ച വിജ്ജരേ സുഹദാ;

യേ ന വദന്തി രാജാനം, മാ ഘാതയി ഓരസം പുത്തം.

ന ഹി [നഹ (സീ. സ്യാ. പീ.) ഏത്ഥ ഹ-കാരോ ഖേദേ] നൂനിമസ്സ രഞ്ഞോ, ഞാതീ മിത്താ ച വിജ്ജരേ സുഹദാ;

യേ ന വദന്തി രാജാനം, മാ ഘാതയി അത്രജം പുത്തം.

ചന്ദനസാരാനുലിത്താ ¶ , ബാഹാ ഛിജ്ജന്തി ധമ്മപാലസ്സ;

ദായാദസ്സ പഥബ്യാ, പാണാ മേ ദേവ രുജ്ഝന്തീതി.

വിക്കമ രേ ഹരിപാദ [മഹാമിഗ (സീ. സ്യാ. പീ.)], വിക്കമ രേ മഹാമിഗ [ഹരീപദ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

ഛിന്ദ വാരത്തികം പാസം, നാഹം ഏകാ വനേ രമേ.

വിക്കമാമി ന പാരേമി, ഭൂമിം സുമ്ഭാമി വേഗസാ;

ദള്ഹോ വാരത്തികോ പാസോ, പാദം മേ പരികന്തതി.

അത്ഥരസ്സു പലാസാനി, അസിം നിബ്ബാഹ ലുദ്ദക;

പഠമം മം വധിത്വാന, ഹന പച്ഛാ മഹാമിഗം.

ന മേ സുതം വാ ദിട്ഠം വാ, ഭാസന്തിം മാനുസിം മിഗിം [ന മേ സുതാ വാ ദിട്ഠാ വാ, ഭാസന്തീ മാനുസിം മിഗീ (ടീകാ)];

ത്വഞ്ച ഭദ്ദേ സുഖീ ഹോഹി, ഏസോ ചാപി മഹാമിഗോ.

ഏവം ലുദ്ദക നന്ദസ്സു, സഹ സബ്ബേഹി ഞാതിഭി;

യഥാഹമജ്ജ ¶ നന്ദാമി, മുത്തം ദിസ്വാ മഹാമിഗന്തി.

വാതി ¶ ഗന്ധോ തിമിരാനം, കുസമുദ്ദോ ച [വ (സ്യാ. പീ.)] ഘോസവാ;

ദൂരേ ഇതോ സുയോനന്ദീ [ഇതോ ഹി സുസന്ദീ (സീ. സ്യാ.), ഇതോപി സുസ്സോന്ദീ (പീ.)], തമ്ബകാമാ തുദന്തി മം.

കഥം സമുദ്ദമതരി, കഥം അദ്ദക്ഖി സേദുമം [സേരുമം (സീ. സ്യാ. പീ.)];

കഥം തസ്സാ ച തുയ്ഹഞ്ച, അഹു സഗ്ഗ [അഗ്ഗ (സീ. സ്യാ.)] സമാഗമോ.

കുരുകച്ഛാ [ഭരുകച്ഛാ (സീ. സ്യാ. പീ.)] പയാതാനം, വാണിജാനം ധനേസിനം;

മകരേഹി അഭിദാ [മകരേഹിബ്ഭിദാ (സീ.), മകരേഹി’ഭിദാ (സ്യാ.), മകരേഹി ഭിന്നാ (പീ.)] നാവാ, ഫലകേനാഹമപ്ലവിം.

സാ ¶ മം സണ്ഹേന മുദുനാ, നിച്ചം ചന്ദനഗന്ധിനീ;

അങ്ഗേന [അങ്കേന (പീ. ക.)] ഉദ്ധരീ ഭദ്ദാ, മാതാ പുത്തംവ ഓരസം.

സാ മം അന്നേന പാനേന, വത്ഥേന സയനേന ച;

അത്തനാപി ച മന്ദക്ഖീ, ഏവം തമ്ബ വിജാനാഹീതി.

അഥ ജിനവരോ ഹരിതം തിണകോ, അഥ ¶ ഭിന്നപ്ലവോ ഉരഗോവ ഘടോ;

ദരിയാ പുന കുഞ്ജര ഭൂനഹതാ, മിഗമുത്തമസഗ്ഗവരേന ദസാതി.

വണ്ണാരോഹേന ജാതിയാ, ബലനിക്കമനേന ച;

സുബാഹു ന മയാ സേയ്യോ, സുദാഠ ഇതി ഭാസസി.

വണ്ണാരോഹേന ജാതിയാ, ബലനിക്കമനേന ച;

സുദാഠോ ന മയാ സേയ്യോ, സുബാഹു ഇതി ഭാസസി.

ഏവം ചേ മം വിഹരന്തം, സുബാഹു സമ്മ ദുബ്ഭസി;

ന ദാനാഹം തയാ സദ്ധിം, സംവാസമഭിരോചയേ.

യോ ¶ പരേസം വചനാനി, സദ്ദഹേയ്യ [സദ്ദഹേഥ (സീ. സ്യാ. പീ.)] യഥാതഥം;

ഖിപ്പം ഭിജ്ജേഥ മിത്തസ്മിം, വേരഞ്ച പസവേ ബഹും.

ന ¶ സോ മിത്തോ യോ സദാ അപ്പമത്തോ, ഭേദാസങ്കീ രന്ധമേവാനുപസ്സീ;

യസ്മിഞ്ച സേതീ ഉരസീവ പുത്തോ, സ വേ മിത്തോ യോ അഭേജ്ജോ പരേഹീതി.

സീലം ¶ സേയ്യോ സുതം സേയ്യോ, ഇതി മേ സംസയോ അഹു;

സീലമേവ സുതാ സേയ്യോ, ഇതി മേ നത്ഥി സംസയോ.

മോഘാ ജാതി ച വണ്ണോ ച, സീലമേവ കിരുത്തമം;

സീലേന അനുപേതസ്സ, സുതേനത്ഥോ ന വിജ്ജതി.

ഖത്തിയോ ച അധമ്മട്ഠോ, വേസ്സോ ചാധമ്മനിസ്സിതോ;

തേ പരിച്ചജ്ജുഭോ ലോകേ, ഉപപജ്ജന്തി ദുഗ്ഗതിം.

ഖത്തിയാ ബ്രാഹ്മണാ വേസ്സാ, സുദ്ദാ ചണ്ഡാലപുക്കുസാ;

ഇധ ധമ്മം ചരിത്വാന, ഭവന്തി തിദിവേ സമാ.

ന വേദാ സമ്പരായായ, ന ജാതി നാപി [നോപി (പീ.)] ബന്ധവാ;

സകഞ്ച സീലം സംസുദ്ധം, സമ്പരായായ സുഖായ ചാതി [സുഖാവഹന്തി (സീ. സ്യാ.)].

ഹിരിം തരന്തം വിജിഗുച്ഛമാനം, തവാഹമസ്മീ ഇതി ഭാസമാനം;

സേയ്യാനി കമ്മാനി അനാദിയന്തം, നേസോ മമന്തി ഇതി നം വിജഞ്ഞാ.

യഞ്ഹി കയിരാ തഞ്ഹി വദേ, യം ന കയിരാ ന തം വദേ;

അകരോന്തം ¶ ഭാസമാനം, പരിജാനന്തി പണ്ഡിതാ.

ന ¶ സോ മിത്തോ യോ സദാ അപ്പമത്തോ, ഭേദാസങ്കീ രന്ധമേവാനുപസ്സീ;

യസ്മിഞ്ച സേതീ ഉരസീവ പുത്തോ, സ വേ മിത്തോ യോ അഭേജ്ജോ പരേഹി.

പാമോജ്ജകരണം ഠാനം, പസംസാവഹനം സുഖം;

ഫലാനിസംസോ ഭാവേതി, വഹന്തോ പോരിസം ധുരം.

പവിവേകരസം ¶ പിത്വാ, രസം ഉപസമസ്സ ച;

നിദ്ദരോ ഹോതി നിപ്പാപോ, ധമ്മപ്പീതിരസം പിവന്തി.

കോ നു സന്തമ്ഹി പജ്ജോതേ, അഗ്ഗിപരിയേസനം ചരം;

അദ്ദക്ഖി രത്തി [രത്തിം (സ്യാ.)] ഖജ്ജോതം, ജാതവേദം അമഞ്ഞഥ.

സ്വസ്സ ഗോമയചുണ്ണാനി, അഭിമത്ഥം തിണാനി ച;

വിപരീതായ സഞ്ഞായ, നാസക്ഖി പജ്ജലേതവേ.

ഏവമ്പി അനുപായേന, അത്ഥം ന ലഭതേ മിഗോ [മൂഗോ (സ്യാ.)];

വിസാണതോ ഗവം ദോഹം, യത്ഥ ഖീരം ന വിന്ദതി.

വിവിധേഹി ഉപായേഹി, അത്ഥം പപ്പോന്തി മാണവാ;

നിഗ്ഗഹേന അമിത്താനം, മിത്താനം പഗ്ഗഹേന ച.

സേനാമോക്ഖപലാഭേന ¶ [സേനീ മോക്ഖൂപലാഭേന (സ്യാ.)], വല്ലഭാനം നയേന ച;

ജഗതിം ജഗതിപാലാ, ആവസന്തി വസുന്ധരന്തി.

ധുത്തോമ്ഹി സമ്മ സുമുഖ, ജൂതേ അക്ഖപരാജിതോ;

ഹരേഹി [സേവേഹി (പീ.)] അമ്ബപക്കാനി, വീരിയം തേ ഭക്ഖയാമസേ.

അലികം വത മം സമ്മ, അഭൂതേന പസംസസി;

കോ തേ സുതോ വാ ദിട്ഠോ വാ, സുമുഖോ നാമ മക്കടോ.

അജ്ജാപി ¶ മേ തം മനസി [തേ മം സരസി (ക.)], യം മം ത്വം അഹിതുണ്ഡിക;

ധഞ്ഞാപണം പവിസിത്വാ, മത്തോ [മുത്തോ (ക.)] ഛാതം ഹനാസി മം.

താഹം സരം ദുക്ഖസേയ്യം, അപി രജ്ജമ്പി കാരയേ;

നേവാഹം യാചിതോ ദജ്ജം, തഥാ ഹി ഭയതജ്ജിതോ.

യഞ്ച ജഞ്ഞാ കുലേ ജാതം, ഗബ്ഭേ തിത്തം അമച്ഛരിം;

തേന സഖിഞ്ച മിത്തഞ്ച, ധീരോ സന്ധാതുമരഹതീതി.

മധുവണ്ണം ¶ മധുരസം, മധുഗന്ധം വിസം അഹു;

ഗുമ്ബിയോ ¶ ഘാസമേസാനോ, അരഞ്ഞേ ഓദഹീ വിസം.

മധു ഇതി മഞ്ഞമാനാ [മധൂതി മഞ്ഞമാനായ (ക.)], യേ തം വിസമഖാദിസും [വിസമസായിസും (സീ. സ്യാ.)];

തേസം തം കടുകം ആസി, മരണം തേനുപാഗമും.

യേ ച ഖോ പടിസങ്ഖായ, വിസം തം പരിവജ്ജയും;

തേ ആതുരേസു സുഖിതാ, ഡയ്ഹമാനേസു നിബ്ബുതാ.

ഏവമേവ മനുസ്സേസു, വിസം കാമാ സമോഹിതാ;

ആമിസം ബന്ധനഞ്ചേതം, മച്ചുവേസോ [പച്ചുവസോ (സീ. സ്യാ.)] ഗുഹാസയോ.

ഏവമേവ ഇമേ കാമേ, ആതുരാ പരിചാരികേ [പരിചാരകേ (ക.)];

യേ സദാ പരിവജ്ജേന്തി, സങ്ഗം ലോകേ ഉപച്ചഗുന്തി.

യ്വായം സാളിയ [സാലിയ (സീ. സ്യാ. പീ.), സാളിക (?)] ഛാപോതി, കണ്ഹസപ്പം അഗാഹയി;

തേന സപ്പേനയം ദട്ഠോ, ഹതോ പാപാനുസാസകോ.

അഹന്താര [അഹനന്ത (പീ.), അഹരന്ത (?)] മഹന്താരം, യോ നരോ ഹന്തുമിച്ഛതി;

ഏവം സോ നിഹതോ സേതി, യഥായം പുരിസോ ഹതോ.

അഹന്താര ¶ [അഹനന്ത (സീ. സ്യാ. പീ.), അഹരന്ത (?)] മഘാതേന്തം, യോ നരോ ഹന്തുമിച്ഛതി;

ഏവം സോ നിഹതോ സേതി, യഥായം പുരിസോ ഹതോ.

യഥാ പംസുമുട്ഠിം പുരിസോ, പടിവാതം പടിക്ഖിപേ;

തമേവ ¶ സോ രജോ ഹന്തി, തഥായം പുരിസോ ഹതോ.

യോ അപ്പദുട്ഠസ്സ നരസ്സ ദുസ്സതി, സുദ്ധസ്സ പോസസ്സ അനങ്ഗണസ്സ;

തമേവ ബാലം പച്ചേതി പാപം, സുഖുമോ രജോ പടിവാതംവ ഖിത്തോതി.

അമിത്തഹത്ഥത്ഥഗതാ [ഹത്ഥത്തഗതാ (കത്ഥചി, സീ. നിയ്യ)], തചസാരസമപ്പിതാ;

പസന്നമുഖവണ്ണാത്ഥ, കസ്മാ തുമ്ഹേ ന സോചഥ.

ന ¶ സോചനായ പരിദേവനായ, അത്ഥോവ ലബ്ഭോ [അത്ഥോ ച ലബ്ഭാ (സീ. സ്യാ.), അത്ഥോധ ലബ്ഭാ (അ. നി. ൫.൪൮)] അപി അപ്പകോപി;

സോചന്തമേനം ദുഖിതം വിദിത്വാ, പച്ചത്ഥികാ അത്തമനാ ഭവന്തി.

യതോ ച ഖോ പണ്ഡിതോ ആപദാസു, ന വേധതീ അത്ഥവിനിച്ഛയഞ്ഞൂ;

പച്ചത്ഥികാസ്സ [പച്ചത്ഥികാ തേ (ക.)] ദുഖിതാ ഭവന്തി, ദിസ്വാ മുഖം അവികാരം പുരാണം.

ജപ്പേന മന്തേന സുഭാസിതേന, അനുപ്പദാനേന പവേണിയാ വാ;

യഥാ ¶ യഥാ യത്ഥ ലഭേഥ അത്ഥം, തഥാ തഥാ തത്ഥ പരക്കമേയ്യ.

യതോ ¶ ച ജാനേയ്യ അലബ്ഭനേയ്യോ, മയാ വ [മയാ വാ (സ്യാ. ക.)] അഞ്ഞേന വാ ഏസ അത്ഥോ;

അസോചമാനോ അധിവാസയേയ്യ, കമ്മം ദള്ഹം കിന്തി കരോമി ദാനീതി.

ക്യാഹം ദേവാനമകരം, കിം പാപം പകതം മയാ;

യം മേ സിരസ്മിം ഓഹച്ച [ഉഹച്ച (ക.), ഉഹച്ച (പീ.)], ചക്കം ഭമതി മത്ഥകേ.

അതിക്കമ്മ രമണകം, സദാമത്തഞ്ച ദൂഭകം;

ബ്രഹ്മത്തരഞ്ച പാസാദം, കേനത്ഥേന ഇധാഗതോ.

ഇതോ ബഹുതരാ ഭോഗാ, അത്ര മഞ്ഞേ ഭവിസ്സരേ;

ഇതി ഏതായ സഞ്ഞായ, പസ്സ മം ബ്യസനം ഗതം.

ചതുബ്ഭി അട്ഠജ്ഝഗമാ, അട്ഠാഹിപി ച [അട്ഠാഹി ചാപി (സീ. സ്യാ.), അട്ഠാഭി ചാപി (ക.)] സോളസ;

സോളസാഹി ച ബാത്തിംസ, അത്രിച്ഛം ചക്കമാസദോ;

ഇച്ഛാഹതസ്സ പോസസ്സ, ചക്കം ഭമതി മത്ഥകേ.

ഉപരിവിസാലാ ദുപ്പൂരാ, ഇച്ഛാ വിസടഗാമിനീ [ഉപരി വിസാലം ദുപ്പൂരം, ഇച്ഛാവിസദഗാമിനീ (സീ.)];

യേ ¶ ച തം അനുഗിജ്ഝന്തി, തേ ഹോന്തി ചക്കധാരിനോതി.

ഹംസോ പലാസമവച, നിഗ്രോധോ സമ്മ ജായതി;

അങ്കസ്മിം [അങ്ഗസ്മിം (ക.)] തേ നിസിന്നോവ, സോ തേ മമ്മാനി ഛേച്ഛതി [ഛിജ്ജതി (ക.)].

വഡ്ഢതാമേവ [വദ്ധിതമേവ (ക.)] നിഗ്രോധോ, പതിട്ഠസ്സ ഭവാമഹം;

യഥാ പിതാ ച മാതാ ച [പിതാ വാ മാതാ വാ (പീ.), മാതാ വാ പിതാ വാ (ക.)], ഏവം മേ സോ ഭവിസ്സതി.

യം ¶ ത്വം അങ്കസ്മിം വഡ്ഢേസി, ഖീരരുക്ഖം ഭയാനകം;

ആമന്ത ഖോ തം ഗച്ഛാമ, വുഡ്ഢി മസ്സ ന രുച്ചതി.

ഇദാനി ¶ ഖോ മം ഭായേതി, മഹാനേരുനിദസ്സനം;

ഹംസസ്സ അനഭിഞ്ഞായ, മഹാ മേ ഭയമാഗതം.

ന തസ്സ വുഡ്ഢി കുസലപ്പസത്ഥാ, യോ വഡ്ഢമാനോ ഘസതേ പതിട്ഠം;

തസ്സൂപരോധം പരിസങ്കമാനോ, പതാരയീ മൂലവധായ ധീരോതി.

വണ്ണാരോഹവഗ്ഗോ ദുതിയോ [ഇമസ്സുദ്ദാനം തതിയവഗ്ഗപരിയോസാനേ ഭവിസ്സതി].

ഏവംഭൂതസ്സ തേ രാജ, ആഗതസ്സ വസേ [വസോ (പീ. ക.)] മമ;

അത്ഥി നു കോചി പരിയായോ, യോ തം ദുക്ഖാ പമോചയേ.

ഏവംഭൂതസ്സ ¶ മേ താത, ആഗതസ്സ വസേ തവ;

നത്ഥി നോ കോചി പരിയായോ, യോ മം ദുക്ഖാ പമോചയേ.

നാഞ്ഞം സുചരിതം രാജ, നാഞ്ഞം രാജ സുഭാസിതം;

അക്കോച്ഛി മം അവധി മം, അജിനി മം അഹാസി മേ;

യേ ച തം ഉപനയ്ഹന്തി, വേരം തേസം ന സമ്മതി.

അക്കോച്ഛി മം അവധി മം, അജിനി മം അഹാസി മേ;

യേ ച തം നുപനയ്ഹന്തി, വേരം തേസൂപസമ്മതി.

ന ഹി വേരേന വേരാനി, സമ്മന്തീധ കുദാചനം;

അവേരേന ച സമ്മന്തി, ഏസ ധമ്മോ സനന്തനോതി.

അഗാരാ ¶ പച്ചുപേതസ്സ, അനഗാരസ്സ തേ സതോ;

സമണസ്സ ന തം സാധു, യം പേതമനുസോചസി.

സംവാസേന ¶ ഹവേ സക്ക, മനുസ്സസ്സ മിഗസ്സ വാ;

ഹദയേ ¶ ജായതേ പേമം, ന തം സക്കാ അസോചിതും.

മതം മരിസ്സം രോദന്തി, യേ രുദന്തി ലപന്തി ച;

തസ്മാ ത്വം ഇസി മാ രോദി, രോദിതം മോഘമാഹു സന്തോ.

രോദിതേന ഹവേ ബ്രഹ്മേ, മതോ പേതോ സമുട്ഠഹേ;

സബ്ബേ സങ്ഗമ്മ രോദാമ, അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഞാതകേ.

ആദിത്തം വത മം സന്തം, ഘതസിത്തംവ പാവകം;

വാരിനാ വിയ ഓസിഞ്ചം, സബ്ബം നിബ്ബാപയേ ദരം.

അബ്ബഹി വത മേ സല്ലം, യമാസി ഹദയസ്സിതം;

യോ മേ സോകപരേതസ്സ, പുത്തസോകം അപാനുദി.

സോഹം അബ്ബൂള്ഹസല്ലോസ്മി, വീതസോകോ അനാവിലോ;

ന സോചാമി ന രോദാമി, തവ സുത്വാന വാസവാതി.

കുഹിം ഗതാ കത്ഥ ഗതാ, ഇതി ലാലപ്പതീ ജനോ;

അഹമേവേകോ ജാനാമി, ഉദപാനേ മൂസികാ ഹതാ.

യഞ്ചേതം [യഥേതം (പീ.), യവേതം (ക.), യമേതം (കത്ഥചി)] ഇതി ചീതി ച, ഗദ്രഭോവ നിവത്തസി;

ഉദപാനേ മൂസികം ഹന്ത്വാ, യവം ഭക്ഖേതുമിച്ഛസി.

ദഹരോ ചാസി ദുമ്മേധ, പഠമുപ്പത്തികോ [പഠമുപ്പത്തിതോ (സീ. പീ.)] സുസു;

ദീഘഞ്ചേതം ¶ [ദീഘമേതം (പീ.)] സമാസജ്ജ [സമാപജ്ജ (സ്യാ. ക.)], ന തേ ദസ്സാമി ജീവിതം.

നാന്തലിക്ഖഭവനേന, നാങ്ഗപുത്തപിനേന [നാങ്ഗപുത്തസിരേന (സീ. സ്യാ. പീ.)] വാ;

പുത്തേന ഹി പത്ഥയിതോ, സിലോകേഹി പമോചിതോ.

സബ്ബം ¶ സുതമധീയേഥ, ഹീനമുക്കട്ഠമജ്ഝിമം;

സബ്ബസ്സ അത്ഥം ജാനേയ്യ, ന ച സബ്ബം പയോജയേ;

ഹോതി താദിസകോ കാലോ, യത്ഥ അത്ഥാവഹം സുതന്തി.

സബ്ബം ¶ ഭണ്ഡം സമാദായ, പാരം തിണ്ണോസി ബ്രാഹ്മണ;

പച്ചാഗച്ഛ ലഹും ഖിപ്പം, മമ്പി താരേഹി ദാനിതോ [ദാനിഭോ (സ്യാ.)].

അസന്ഥുതം മം ചിരസന്ഥുതേന, നിമീനി ഭോതീ അദ്ധുവം ധുവേന;

മയാപി ഭോതീ നിമിനേയ്യ അഞ്ഞം, ഇതോ അഹം ദൂരതരം ഗമിസ്സം.

കായം ഏളഗലാഗുമ്ബേ [ഏളഗണഗുമ്ബേ (ക.)], കരോതി അഹുഹാസിയം;

നയീധ നച്ചഗീതം വാ [നയിധ നച്ചം വാ ഗീതം വാ (സീ. സ്യാ. പീ.)], താളം വാ സുസമാഹിതം;

അനമ്ഹികാലേ [അനമ്ഹകാലേ (പീ.)] സുസോണി [സുസ്സോണി (സീ. സ്യാ. പീ.)], കിം നു ജഗ്ഘസി സോഭനേ [സോഭണേ (പീ. ക.)].

സിങ്ഗാല ബാല ദുമ്മേധ, അപ്പപഞ്ഞോസി ജമ്ബുക;

ജീനോ ¶ മച്ഛഞ്ച പേസിഞ്ച, കപണോ വിയ ഝായസി.

സുദസ്സം വജ്ജമഞ്ഞേസം, അത്തനോ പന ദുദ്ദസം;

ജീനാ പതിഞ്ച ജാരഞ്ച, മഞ്ഞേ ത്വഞ്ഞേവ [മമ്പി ത്വഞ്ഞേവ (സീ. സ്യാ.), ത്വമ്പി മഞ്ഞേവ (പീ.)] ഝായസി.

ഏവമേതം മിഗരാജ, യഥാ ഭാസസി ജമ്ബുക;

സാ നൂനാഹം ഇതോ ഗന്ത്വാ, ഭത്തു ഹേസ്സം വസാനുഗാ.

യോ ഹരേ മത്തികം ഥാലം, കംസഥാലമ്പി സോ ഹരേ;

കതഞ്ചേവ [കതംയേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] തയാ പാപം, പുനപേവം കരിസ്സസീതി.

ഇദാനി ഖോമ്ഹി സുഖിതോ അരോഗോ, നിക്കണ്ടകോ നിപ്പതിതോ കപോതോ;

കാഹാമി ദാനീ ഹദയസ്സ തുട്ഠിം, തഥാഹിമം മംസസാകം ബലേതി.

കായം ¶ ബലാകാ സിഖിനോ, ചോരീ ലങ്ഘിപിതാമഹാ;

ഓരം ബലാകേ ആഗച്ഛ, ചണ്ഡോ മേ വായസോ സഖാ.

അലഞ്ഹി തേ ജഗ്ഘിതായേ, മമം ദിസ്വാന ഏദിസം;

വിലൂനം സൂദപുത്തേന, പിട്ഠമണ്ഡേന [പിട്ഠമദ്ദേന (സീ. സ്യാ. പീ.)] മക്ഖിതം.

സുന്ഹാതോ ¶ സുവിലിത്തോസി, അന്നപാനേന തപ്പിതോ;

കണ്ഠേ ¶ ച തേ വേളുരിയോ, അഗമാ നു കജങ്ഗലം.

മാ തേ മിത്തോ അമിത്തോ വാ, അഗമാസി കജങ്ഗലം;

പിഞ്ഛാനി തത്ഥ ലായിത്വാ, കണ്ഠേ ബന്ധന്തി വട്ടനം.

പുനപാപജ്ജസീ സമ്മ, സീലഞ്ഹി തവ താദിസം;

ന ഹി മാനുസകാ ഭോഗാ, സുഭുഞ്ജാ ഹോന്തി പക്ഖിനാതി.

അഥ വണ്ണ സസീല ഹിരി ലഭതേ, സുമുഖാ വിസ സാളിയമിത്തവരോ;

അഥ ചക്ക പലാസ സരാജ സതോ, യവ ബാല കപോതക പന്നരസാതി.

ജീനഞ്ച വണ്ണം അസമംവഗുപ്പരി, സുദേസിതാ ജാതകന്തി സന്തി വീസതി [ജാതക പഞ്ചവീസതി (?)];

മഹേസിനോ ബ്രഹ്മചരിത്തമുത്ത-മവോച ഗാഥാ അത്ഥവതീ സുബ്യഞ്ജനാതി.

മാസു ¶ ¶ ¶ കുജ്ഝ ഭൂമിപതി, മാസു കുജ്ഝ രഥേസഭ;

കുദ്ധം അപ്പടികുജ്ഝന്തോ, രാജാ രട്ഠസ്സ പൂജിതോ.

ഗാമേ വാ യദി വാരഞ്ഞേ, നിന്നേ വാ യദി വാ ഥലേ;

സബ്ബത്ഥ അനുസാസാമി, മാസു കുജ്ഝ [മാസ്സു കുജ്ഝി (സീ. പീ.)] രഥേസഭ.

അവാരിയപിതാ നാമ, അഹു ഗങ്ഗായ നാവികോ;

പുബ്ബേ ജനം താരേത്വാന, പച്ഛാ യാചതി വേതനം;

തേനസ്സ ഭണ്ഡനം ഹോതി, ന ച ഭോഗേഹി വഡ്ഢതി.

അതിണ്ണംയേവ യാചസ്സു, അപാരം താത നാവിക;

അഞ്ഞോ ഹി തിണ്ണസ്സ മനോ, അഞ്ഞോ ഹോതി പാരേസിനോ [തരേസിനോ (സീ. പീ.), തിരേസിനോ (സ്യാ.)].

ഗാമേ വാ യദി വാരഞ്ഞേ, നിന്നേ വാ യദി വാ ഥലേ;

സബ്ബത്ഥ അനുസാസാമി, മാസു കുജ്ഝിത്ഥ നാവിക.

യായേവാനുസാസനിയാ, രാജാ ഗാമവരം അദാ;

തായേവാനുസാസനിയാ, നാവികോ പഹരീ മുഖം.

ഭത്തം ഭിന്നം ഹതാ ഭരിയാ, ഗബ്ഭോ ച പതിതോ ഛമാ;

മിഗോവ ജാതരൂപേന, ന തേനത്ഥം അബന്ധി സൂതി [അവഡ്ഢിതുന്തി (സീ. സ്യാ.), അവഡ്ഢി സൂതി (?)].

മാ ¶ താത കുജ്ഝി ന ഹി സാധു കോധോ, ബഹുമ്പി തേ അദിട്ഠമസ്സുതഞ്ച;

മാതാ പിതാ ദിസതാ [ദിസാ താത (സ്യാ.), ദിസാ താ (പീ.)] സേതകേതു, ആചരിയമാഹു ദിസതം പസത്ഥാ.

അഗാരിനോ ¶ ¶ അന്നദപാനവത്ഥദാ [അന്നപാനവത്ഥദാ (സ്യാ. ക.)], അവ്ഹായികാ തമ്പി ദിസം വദന്തി;

ഏസാ ദിസാ പരമാ സേതകേതു, യം പത്വാ ദുക്ഖീ സുഖിനോ ഭവന്തി.

ഖരാജിനാ ജടിലാ പങ്കദന്താ, ദുമ്മക്ഖരൂപാ [ദുമുക്ഖരൂപാ (സീ. സ്യാ.), ദുമ്മുക്ഖരൂപാ (പീ. ക.)] യേമേ ജപ്പന്തി മന്തേ;

കച്ചി നു തേ മാനുസകേ പയോഗേ, ഇദം വിദൂ പരിമുത്താ അപായാ.

പാപാനി കമ്മാനി കത്വാന രാജ, ബഹുസ്സുതോ ചേ ന [ബഹുസ്സുതോ നേവ (സീ. സ്യാ.)] ചരേയ്യ ധമ്മം;

സഹസ്സവേദോപി ന തം പടിച്ച, ദുക്ഖാ പമുഞ്ചേ ചരണം അപത്വാ.

സഹസ്സവേദോപി ന തം പടിച്ച, ദുക്ഖാ പമുഞ്ചേ ചരണം അപത്വാ;

മഞ്ഞാമി ¶ വേദാ അഫലാ ഭവന്തി, സസംയമം ചരണമേവ [ചരണഞ്ഞേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] സച്ചം.

ന ഹേവ വേദാ അഫലാ ഭവന്തി, സസംയമം ചരണമേവ സച്ചം;

കിത്തിഞ്ഹി പപ്പോതി അധിച്ച വേദേ, സന്തിം പുണേതി [സന്തം പുനേ’തി (സീ. പീ.)] ചരണേന ദന്തോതി.

പങ്കോ ച കാമാ പലിപോ ച കാമാ, ഭയഞ്ച മേതം തിമൂലം പവുത്തം;

രജോ ച ധൂമോ ച മയാ പകാസിതാ, ഹിത്വാ തുവം പബ്ബജ ബ്രഹ്മദത്ത.

ഗധിതോ ¶ [ഗഥിതോ (സീ.)] ച രത്തോ ച അധിമുച്ഛിതോ ച, കാമേസ്വഹം ബ്രാഹ്മണ ഭിംസരൂപം;

തം നുസ്സഹേ ജീവികത്ഥോ പഹാതും, കാഹാമി പുഞ്ഞാനി അനപ്പകാനി.

യോ അത്ഥകാമസ്സ ഹിതാനുകമ്പിനോ, ഓവജ്ജമാനോ ന കരോതി സാസനം;

ഇദമേവ സേയ്യോ ഇതി മഞ്ഞമാനോ, പുനപ്പുനം ¶ ഗബ്ഭമുപേതി മന്ദോ.

സോ ഘോരരൂപം നിരയം ഉപേതി, സുഭാസുഭം മുത്തകരീസപൂരം;

സത്താ സകായേ ന ജഹന്തി ഗിദ്ധാ, യേ ഹോന്തി കാമേസു അവീതരാഗാ.

മീള്ഹേന ലിത്താ രുഹിരേന മക്ഖിതാ, സേമ്ഹേന ലിത്താ ഉപനിക്ഖമന്തി;

യം യഞ്ഹി കായേന ഫുസന്തി താവദേ, സബ്ബം അസാതം ദുഖമേവ കേവലം.

ദിസ്വാ വദാമി ന ഹി അഞ്ഞതോ സവം, പുബ്ബേനിവാസം ബഹുകം സരാമി;

ചിത്രാഹി ഗാഥാഹി സുഭാസിതാഹി, ദരീമുഖോ നിജ്ഝാപയി സുമേധന്തി.

കാകോലാ കാകസങ്ഘാ ച, മയഞ്ച പതതം വരാ [വര (ക.) മയന്തിപദസ്സ ഹി വിസേസനം];

സബ്ബേവ സദിസാ ഹോമ, ഇമം ആഗമ്മ പബ്ബതം.

ഇധ ¶ സീഹാ ച ബ്യഗ്ഘാ ച, സിങ്ഗാലാ ച മിഗാധമാ;

സബ്ബേവ ¶ സദിസാ ഹോന്തി, അയം കോ നാമ പബ്ബതോ.

ഇമം ¶ നേരൂതി [നേരുന്തി (സീ. സ്യാ.)] ജാനന്തി, മനുസ്സാ പബ്ബതുത്തമം;

ഇധ വണ്ണേന സമ്പന്നാ, വസന്തി സബ്ബപാണിനോ.

അമാനനാ യത്ഥ സിയാ, സന്താനം വാ വിമാനനാ;

ഹീനസമ്മാനനാ വാപി, ന തത്ഥ വസതിം വസേ [വസതീ വസേ (സ്യാ.), വസ ദിവസേ (പീ.)].

യത്ഥാലസോ ച ദക്ഖോ ച, സൂരോ ഭീരു ച പൂജിയാ;

ന തത്ഥ സന്തോ വസന്തി, അവിസേസകരേ നരേ [നഗേ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

നായം നേരു വിഭജതി, ഹീനഉക്കട്ഠമജ്ഝിമേ;

അവിസേസകരോ നേരു, ഹന്ദ നേരും ജഹാമസേതി.

ആസാവതീ നാമ ലതാ, ജാതാ ചിത്തലതാവനേ;

തസ്സാ വസ്സസഹസ്സേന, ഏകം നിബ്ബത്തതേ ഫലം.

തം ദേവാ പയിരുപാസന്തി, താവ ദൂരഫലം സതിം;

ആസീസേവ [ആസിംസേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] തുവം രാജ, ആസാ ഫലവതീ സുഖാ.

ആസീസതേവ [ആസിംസേഥേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] സോ പക്ഖീ, ആസീസതേവ [ആസിംസേഥേവ (സീ. സ്യാ. പീ.)] സോ ദിജോ;

തസ്സ ചാസാ [തസ്സേവാസാ (സ്യാ.)] സമിജ്ഝതി, താവ ദൂരഗതാ സതീ;

ആസീസേവ തുവം രാജ, ആസാ ഫലവതീ സുഖാ.

സമ്പേസി ഖോ മം വാചായ, ന ച സമ്പേസി [സംസേസി (ക.)] കമ്മുനാ;

മാലാ ¶ സേരേയ്യകസ്സേവ, വണ്ണവന്താ അഗന്ധികാ.

അഫലം മധുരം വാചം, യോ മിത്തേസു പകുബ്ബതി;

അദദം അവിസ്സജം ഭോഗം, സന്ധി തേനസ്സ ജീരതി.

യഞ്ഹി കയിരാ തഞ്ഹി വദേ, യം ന കയിരാ ന തം വദേ;

അകരോന്തം ഭാസമാനം, പരിജാനന്തി പണ്ഡിതാ.

ബലഞ്ച വത മേ ഖീണം, പാഥേയ്യഞ്ച ന വിജ്ജതി;

സങ്കേ പാണൂപരോധായ, ഹന്ദ ദാനി വജാമഹം.

ഏതദേവ ¶ ¶ ഹി മേ നാമം, യം നാമസ്മി രഥേസഭ;

ആഗമേഹി മഹാരാജ, പിതരം ആമന്തയാമഹന്തി.

ന മേ രുച്ചി മിഗാലോപ, യസ്സ തേ താദിസീ ഗതീ;

അതുച്ചം താത പതസി, അഭൂമിം താത സേവസി.

ചതുക്കണ്ണംവ കേദാരം, യദാ തേ പഥവീ സിയാ;

തതോ താത നിവത്തസ്സു, മാസ്സു ഏത്തോ പരം ഗമി.

സന്തി അഞ്ഞേപി സകുണാ, പത്തയാനാ വിഹങ്ഗമാ;

അക്ഖിത്താ വാതവേഗേന, നട്ഠാ തേ സസ്സതീസമാ.

അകത്വാ അപനന്ദസ്സ [അപരണ്ണസ്സ (സീ. സ്യാ. പീ.)], പിതു വുദ്ധസ്സ സാസനം;

കാലവാതേ ¶ അതിക്കമ്മ, വേരമ്ഭാനം വസം അഗാ [ഗതോ (സീ.)].

തസ്സ പുത്താ ച ദാരാ ച, യേ ചഞ്ഞേ അനുജീവിനോ;

സബ്ബേ ബ്യസനമാപാദും, അനോവാദകരേ ദിജേ.

ഏവമ്പി ഇധ വുദ്ധാനം, യോ വാക്യം നാവബുജ്ഝതി;

അതിസീമചരോ [അതിസീമം ചരോ (സീ. സ്യാ. ക.)] ദിത്തോ, ഗിജ്ഝോവാതീതസാസനോ;

സബ്ബേ ബ്യസനം പപ്പോന്തി, അകത്വാ ബുദ്ധസാസനന്തി.

കാ നു കാളേന വണ്ണേന, ന ചാപി [ന ചാസി (സീ.)] പിയദസ്സനാ;

കാ വാ ത്വം കസ്സ വാ ധീതാ, കഥം ജാനേമു തം മയം.

മഹാരാജസ്സഹം ധീതാ, വിരൂപക്ഖസ്സ ചണ്ഡിയാ;

അഹം കാളീ അലക്ഖികാ, കാളകണ്ണീതി മം വിദൂ;

ഓകാസം യാചിതോ ദേഹി, വസേമു തവ സന്തികേ.

കിംസീലേ ¶ കിംസമാചാരേ, പുരിസേ നിവിസസേ തുവം;

പുട്ഠാ മേ കാളി അക്ഖാഹി, കഥം [യഥാ (സീ. പീ.)] ജാനേമു തം മയം.

മക്ഖീ പളാസീ സാരമ്ഭീ, ഇസ്സുകീ മച്ഛരീ സഠോ;

സോ മയ്ഹം പുരിസോ കന്തോ, ലദ്ധം യസ്സ വിനസ്സതി.

കോധനോ ¶ ഉപനാഹീ ച, പിസുണോ ച വിഭേദകോ;

കണ്ഡകവാചോ [അണ്ഡകവാചോ (ക. സീ. പീ.)] ഫരുസോ, സോ മേ കന്തതരോ തതോ.

അജ്ജ ¶ സുവേതി പുരിസോ, സദത്ഥം നാവബുജ്ഝതി;

ഓവജ്ജമാനോ കുപ്പതി, സേയ്യം സോ അതിമഞ്ഞതി.

ദവപ്പലുദ്ധോ [ദേവപ്പലുദ്ധോ (ക.), ദവപ്പലദ്ധോ (പീ.)] പുരിസോ, സബ്ബമിത്തേഹി ധംസതി;

സോ മയ്ഹം പുരിസോ കന്തോ, തസ്മിം ഹോമി അനാമയാ.

അപേഹി ഏത്തോ ത്വം കാളി, നേതം അമ്ഹേസു വിജ്ജതി;

അഞ്ഞം ജനപദം ഗച്ഛ, നിഗമേ രാജധാനിയോ.

അഹമ്പി ഖോ തം [ചേതം (സീ.)] ജാനാമി, നേതം തുമ്ഹേസു വിജ്ജതി;

സന്തി ലോകേ അലക്ഖികാ, സങ്ഘരന്തി ബഹും ധനം;

അഹം ദേവോ ച മേ ഭാതാ, ഉഭോ നം വിധമാമസേ.

കാ നു ദിബ്ബേന വണ്ണേന, പഥബ്യാ സുപതിട്ഠിതാ;

കാ വാ ത്വം കസ്സ വാ ധീതാ, കഥം ജാനേമു തം മയം.

മഹാരാജസ്സഹം ധീതാ, ധതരട്ഠസ്സ സിരീമതോ [ധതരട്ഠസിരീമതോ (സ്യാ. ക.)];

അഹം സിരീ ച ലക്ഖീ ച, ഭൂരിപഞ്ഞാതി മം വിദൂ;

ഓകാസം യാചിതോ ദേഹി, വസേമു തവ സന്തികേ.

കിംസീലേ കിംസമാചാരേ, പുരിസേ നിവിസസേ തുവം;

പുട്ഠാ മേ ലക്ഖി അക്ഖാഹി, കഥം [യഥാ (സീ. പീ.)] ജാനേമു തം മയം.

യോ ¶ ചാപി സീതേ അഥവാപി ഉണ്ഹേ, വാതാതപേ ഡംസസരീസപേ ച;

ഖുധം [ഖുദ്ദം (സ്യാ. ക.), ഖുദം (പീ.)] പിപാസം അഭിഭുയ്യ സബ്ബം, രത്തിന്തിവം യോ സതതം നിയുത്തോ;

കാലാഗതഞ്ച ¶ ന ഹാപേതി അത്ഥം, സോ മേ മനാപോ നിവിസേ ച തമ്ഹി.

അക്കോധനോ മിത്തവാ ചാഗവാ ച, സീലൂപപന്നോ അസഠോജുഭൂതോ [അസഠോ ഉജ്ജുഭൂതോ (പീ.)];

സങ്ഗാഹകോ സഖിലോ സണ്ഹവാചോ, മഹത്തപത്തോപി നിവാതവുത്തി;

തസ്മിംഹം [തസ്മാഹം (സീ. പീ.)] പോസേ വിപുലാ ഭവാമി, ഊമി സമുദ്ദസ്സ യഥാപി വണ്ണം.

യോ ചാപി മിത്തേ അഥവാ അമിത്തേ, സേട്ഠേ സരിക്ഖേ അഥ വാപി ഹീനേ;

അത്ഥം ചരന്തം അഥവാ അനത്ഥം, ആവീ രഹോ സങ്ഗഹമേവ വത്തേ [വത്തോ (സ്യാ. ക.)].

വാചം ന വജ്ജാ ഫരുസം കദാചി, മതസ്സ ജീവസ്സ ച തസ്സ ഹോമി.

ഏതേസം യോ അഞ്ഞതരം ലഭിത്വാ, കന്താ സിരീ [കന്തസിരിം (കത്ഥചി), കന്തം സിരിം (സ്യാ.) അട്ഠകഥായം ദുതിയതതിയപാഠന്തരാനി] മജ്ജതി അപ്പപഞ്ഞോ;

തം ദിത്തരൂപം വിസമം ചരന്തം, കരീസഠാനംവ [കരീസജാതം വ (സീ. സ്യാ.)] വിവജ്ജയാമി.

അത്തനാ ¶ കുരുതേ ലക്ഖിം, അലക്ഖിം കുരുതത്തനാ;

ന ¶ ഹി ലക്ഖിം അലക്ഖിം വാ, അഞ്ഞോ അഞ്ഞസ്സ കാരകോതി.

സുചിത്തപത്തഛദന ¶ , തമ്ബചൂള വിഹങ്ഗമ;

ഓരോഹ ദുമസാഖായ, മുധാ ഭരിയാ ഭവാമി തേ.

ചതുപ്പദീ ത്വം കല്യാണി, ദ്വിപദാഹം മനോരമേ;

മിഗീ പക്ഖീ അസഞ്ഞുത്താ, അഞ്ഞം പരിയേസ സാമികം.

കോമാരികാ തേ ഹേസ്സാമി, മഞ്ജുകാ പിയഭാണിനീ;

വിന്ദ മം അരിയേന വേദേന, സാവയ മം യദിച്ഛസി.

കുണപാദിനി ലോഹിതപേ, ചോരി കുക്കുടപോഥിനി;

ന ത്വം അരിയേന വേദേന, മമം ഭത്താരമിച്ഛസി.

ഏവമ്പി ചതുരാ [ചാതുരാ (സ്യാ. ക.)] നാരീ, ദിസ്വാന സധനം [പവരം (സീ. സ്യാ. പീ.)] നരം;

നേന്തി സണ്ഹാഹി വാചാഹി, ബിളാരീ വിയ കുക്കുടം.

യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ന ഖിപ്പമനുബുജ്ഝതി;

അമിത്തവസമന്വേതി, പച്ഛാ ച അനുതപ്പതി.

യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ഖിപ്പമേവ നിബോധതി;

മുച്ചതേ ¶ സത്തുസമ്ബാധാ, കുക്കുടോവ ബിളാരിയാതി.

ധമ്മം ചരഥ ഞാതയോ, ധമ്മം ചരഥ ഭദ്ദം വോ [ഭദ്ദ വോ (ക.)];

ധമ്മചാരീ സുഖം സേതി, അസ്മിം ലോകേ പരമ്ഹി ച.

ഭദ്ദകോ വതയം പക്ഖീ, ദിജോ പരമധമ്മികോ;

ഏകപാദേന തിട്ഠന്തോ, ധമ്മമേവാനുസാസതി.

നാസ്സ സീലം വിജാനാഥ, അനഞ്ഞായ പസംസഥ;

ഭുത്വാ അണ്ഡഞ്ച പോതഞ്ച [ഛാപേ ച (സീ. പീ.)], ധമ്മോ ധമ്മോതി ഭാസതി.

അഞ്ഞം ഭണതി വാചായ, അഞ്ഞം കായേന കുബ്ബതി;

വാചായ നോ ച കായേന, ന തം ധമ്മം അധിട്ഠിതോ.

വാചായ ¶ ¶ സഖിലോ മനോവിദുഗ്ഗോ, ഛന്നോ കൂപസയോവ കണ്ഹസപ്പോ;

ധമ്മധജോ ഗാമനിഗമാസുസാധു [ഗാമനിഗമാസു സാധുസമ്മതോ (സീ.), ഗാമനിഗമസാധു (പീ.)], ദുജ്ജാനോ പുരിസേന ബാലിസേന.

ഇമം ¶ തുണ്ഡേഹി പക്ഖേഹി, പാദാ ചിമം വിഹേഠഥ [വിപോഥഥ (പീ.)];

ഛവഞ്ഹിമം വിനാസേഥ, നായം സംവാസനാരഹോതി.

സചേ ബ്രാഹ്മണ ഗച്ഛേസി, സാകേതേ [സാകേതം (സീ. സ്യാ.)] അജ്ജുനം [അഞ്ഝനം (സീ. സ്യാ. പീ.)] വനം;

വജ്ജാസി നന്ദിയം നാമ, പുത്തം അസ്മാകമോരസം;

മാതാ പിതാ ച തേ വുദ്ധാ, തേ തം ഇച്ഛന്തി പസ്സിതും.

ഭുത്താ മയാ നിവാപാനി, രാജിനോ പാനഭോജനം;

തം രാജപിണ്ഡം അവഭോത്തും [അവഭോത്തം (ക.)], നാഹം ബ്രാഹ്മണ മുസ്സഹേ.

ഓദഹിസ്സാമഹം പസ്സം, ഖുരപ്പാനിസ്സ [ഖുരപ്പാണിസ്സ (സീ.), ഖുരപാണിസ്സ (പീ.), ഖുരപ്പപാണിസ്സ (?)] രാജിനോ;

തദാഹം സുഖിതോ മുത്തോ, അപി പസ്സേയ്യ മാതരം.

മിഗരാജാ പുരേ ആസിം, കോസലസ്സ നികേതനേ [നികേതവേ (സീ. സ്യാ. പീ.)];

നന്ദിയോ നാമ നാമേന, അഭിരൂപോ ചതുപ്പദോ.

തം മം വധിതുമാഗച്ഛി, ദായസ്മിം അജ്ജുനേ വനേ;

ധനും ആരജ്ജം [ആരജ്ജും (നിയ്യ), അദേജ്ഝം (സീ. പീ.) അദ്വേധാഭാവം ഏകീഭാവന്തി അത്ഥോ] കത്വാന, ഉസും സന്നയ്ഹ [സന്ധായ (സീ. പീ.)] കോസലോ.

തസ്സാഹം ¶ ഓദഹിം പസ്സം, ഖുരപ്പാനിസ്സ രാജിനോ;

തദാഹം ¶ സുഖിതോ മുത്തോ, മാതരം ദട്ഠുമാഗതോതി.

അഥ കുജ്ഝരഥേസഭ കേതുവരോ, സദരീമുഖ നേരു ലതാ ച പുന;

അപനന്ദ സിരീ ച സുചിത്തവരോ, അഥ ധമ്മിക നന്ദിമിഗേന ദസാതി.

സച്ചം ¶ കിരേവമാഹംസു, വസ്തം [ഭസ്തം (സീ. പീ.), കലകം (സ്യാ.), ഗരം (ക.)] ബാലോതി പണ്ഡിതാ;

പസ്സ ബാലോ രഹോകമ്മം, ആവികുബ്ബം ന ബുജ്ഝതി.

ത്വം ഖോപി [ത്വം നു ഖോ (സീ. സ്യാ.), ത്വഞ്ച ഖോ (പീ.)] സമ്മ ബാലോസി, ഖരപുത്ത വിജാനഹി;

രജ്ജുയാ ഹി [രജ്ജുയാസി (പീ.)] പരിക്ഖിത്തോ, വങ്കോട്ഠോ ഓഹിതോമുഖോ.

അപരമ്പി സമ്മ തേ ബാല്യം [അയമ്പി സമ്മ തേ ബാലോ (ക.)], യോ മുത്തോ ന പലായസി;

സോ ച ബാലതരോ സമ്മ, യം ത്വം വഹസി സേനകം.

യം നു സമ്മ അഹം ബാലോ, അജരാജ വിജാനഹി;

അഥ ¶ കേന സേനകോ ബാലോ, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.

ഉത്തമത്ഥം ലഭിത്വാന, ഭരിയായ യോ പദസ്സതി [ഭയിയാ യോ പദസ്സതി (പീ.), ഭയിയാ ന ഭവിസ്സതി (ക.)];

തേന ജഹിസ്സതത്താനം, സാ ചേവസ്സ ന ഹേസ്സതി.

ന ¶ വേ പിയമ്മേതി [ന പിയമേതി (ക.), ന പിയമേദന്തി (കത്ഥചി)] ജനിന്ദ താദിസോ, അത്തം നിരംകത്വാ പിയാനി സേവതി [സേവയേ (?)];

അത്താവ സേയ്യോ പരമാ ച സേയ്യോ, ലബ്ഭാ പിയാ ഓചിതത്ഥേന പച്ഛാതി.

അകക്കസം അഫരുസം, ഖരധോതം സുപാസിയം;

സുഖുമം തിഖിണഗ്ഗഞ്ച, കോ സൂചിം കേതുമിച്ഛതി.

സുമജ്ജഞ്ച സുപാസഞ്ച, അനുപുബ്ബം [അനുപുബ്ബ (സീ. സ്യാ.)] സുവട്ടിതം;

ഘനഘാതിമം പടിഥദ്ധം, കോ സൂചിം കേതുമിച്ഛതി.

ഇതോ ദാനി പതായന്തി, സൂചിയോ ബളിസാനി ച;

കോയം കമ്മാരഗാമസ്മിം, സൂചിം വിക്കേതുമിച്ഛതി.

ഇതോ സത്ഥാനി ഗച്ഛന്തി, കമ്മന്താ വിവിധാ പുഥൂ;

കോയം കമ്മാരഗാമസ്മിം, സൂചിം വിക്കേതുമിച്ഛതി [മരഹതി (സീ. സ്യാ. പീ.)].

സൂചിം ¶ കമ്മാരഗാമസ്മിം, വിക്കേതബ്ബാ പജാനതാ;

ആചരിയാവ ജാനന്തി [ആചരിയാ സഞ്ജാനന്തി (ക.), ആചരിയാ പജാനന്തി (സ്യാ.), ആചരിയാവ സഞ്ജാനന്തി (പീ.)], കമ്മം സുകതദുക്കടം [ദുക്കതം (സീ. പീ.)].

ഇമം ¶ ചേ [ഇമഞ്ച (സീ. സ്യാ. പീ.)] തേ പിതാ ഭദ്ദേ, സൂചിം ജഞ്ഞാ മയാ കതം;

തയാ ച മം നിമന്തേയ്യ, യഞ്ചത്ഥഞ്ഞം ഘരേ ധനന്തി.

നവഛന്നകേ [നവഛന്ദകേ (സീ. പീ.), നവച്ഛദ്ദകേ (സ്യാ.)] ദാനി [ദോണി (ക.), ദാനം, ദാനേ (കത്ഥചി)] ദിയ്യതി, പുണ്ണായം ദോണി സുവാമിനീ ഠിതാ;

ബഹുകേ ജനേ പാസപാണികേ, നോ ച ഖോ മേ പടിഭാതി ഭുഞ്ജിതും.

തസസി ¶ ഭമസി ലേണമിച്ഛസി, അത്താണോസി കുഹിം ഗമിസ്സസി;

അപ്പോസ്സുക്കോ ഭുഞ്ജ തുണ്ഡില, മംസത്ഥായ ഹി പോസിതാമ്ഹസേ [പോസിയാമസേ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

ഓഗഹ രഹദം അകദ്ദമം, സബ്ബം സേദമലം പവാഹയ;

ഗണ്ഹാഹി നവം വിലേപനം, യസ്സ ¶ ഗന്ധോ ന കദാചി ഛിജ്ജതി.

കതമോ രഹദോ അകദ്ദമോ, കിംസു സേദമലന്തി വുച്ചതി;

കതമഞ്ച നവം വിലേപനം, യസ്സ ഗന്ധോ ന കദാചി ഛിജ്ജതി.

ധമ്മോ രഹദോ അകദ്ദമോ, പാപം സേദമലന്തി വുച്ചതി;

സീലഞ്ച നവം വിലേപനം, തസ്സ ഗന്ധോ ന കദാചി ഛിജ്ജതി.

നന്ദന്തി സരീരഘാതിനോ, ന ച നന്ദന്തി സരീരധാരിനോ;

പുണ്ണായ ച പുണ്ണമാസിയാ, രമമാനാവ ജഹന്തി ജീവിതന്തി.

സിങ്ഗീമിഗോ ആയതചക്ഖുനേത്തോ, അട്ഠിത്തചോ വാരിസയോ അലോമോ;

തേനാഭിഭൂതോ കപണം രുദാമി, ഹരേ സഖാ കിസ്സ നു മം ജഹാസി.

സോ ¶ ¶ പസ്സസന്തോ മഹതാ ഫണേന, ഭുജങ്ഗമോ കക്കടമജ്ഝപത്തോ;

സഖാ സഖാരം പരിതായമാനോ, ഭുജങ്ഗമം കക്കടകോ ഗഹേസി.

ന വായസം നോ പന കണ്ഹസപ്പം, ഘാസത്ഥികോ കക്കടകോ അദേയ്യ;

പുച്ഛാമി തം ആയതചക്ഖുനേത്ത, അഥ കിസ്സ ഹേതുമ്ഹ ഉഭോ ഗഹീതാ.

അയം പുരിസോ മമ അത്ഥകാമോ, യോ മം ഗഹേത്വാന ദകായ നേതി;

തസ്മിം മതേ ദുക്ഖമനപ്പകം മേ, അഹഞ്ച ഏസോ ച ഉഭോ ന ഹോമ.

മമഞ്ച ദിസ്വാന പവദ്ധകായം, സബ്ബോ ജനോ ഹിംസിതുമേവ മിച്ഛേ;

സാദുഞ്ച ഥൂലഞ്ച മുദുഞ്ച മംസം, കാകാപി മം ദിസ്വാന [ദിസ്വ (സീ. പീ.)] വിഹേഠയേയ്യും.

സചേതസ്സ ¶ ഹേതുമ്ഹ ഉഭോ ഗഹീതാ, ഉട്ഠാതു പോസോ വിസമാവമാമി [വിസമാചമാമി (സീ. പീ. ക.)];

മമഞ്ച കാകഞ്ച പമുഞ്ച ഖിപ്പം, പുരേ ¶ വിസം ഗാള്ഹമുപേതി മച്ചം.

സപ്പം പമോക്ഖാമി ന താവ കാകം, പടിബന്ധകോ [പടിബദ്ധകോ (സീ. പീ.)] ഹോഹിതി [ഹോതി ഹി (സ്യാ.)] താവ കാകോ;

പുരിസഞ്ച ദിസ്വാന സുഖിം അരോഗം, കാകം പമോക്ഖാമി യഥേവ സപ്പം.

കാകോ ¶ തദാ ദേവദത്തോ അഹോസി, മാരോ പന കണ്ഹസപ്പോ അഹോസി;

ആനന്ദഭദ്ദോ കക്കടകോ അഹോസി, അഹം തദാ ബ്രാഹ്മണോ ഹോമി സത്ഥാതി [തത്ഥാതി (സീ. പീ.)].

സകുണോ മയ്ഹകോ നാമ, ഗിരിസാനുദരീചരോ;

പക്കം പിപ്ഫലിമാരുയ്ഹ, മയ്ഹം മയ്ഹന്തി കന്ദതി.

തസ്സേവം വിലപന്തസ്സ, ദിജസങ്ഘാ സമാഗതാ;

ഭുത്വാന പിപ്ഫലിം യന്തി, വിലപത്വേവ സോ ദിജോ.

ഏവമേവ ഇധേകച്ചോ, സങ്ഘരിത്വാ ബഹും ധനം;

നേവത്തനോ ന ഞാതീനം, യഥോധിം പടിപജ്ജതി.

ന സോ അച്ഛാദനം ഭത്തം, ന മാലം ന വിലേപനം;

അനുഭോതി ¶ [നാനുഭോതി (സ്യാ. ക.)] സകിം കിഞ്ചി, ന സങ്ഗണ്ഹാതി ഞാതകേ.

തസ്സേവം വിലപന്തസ്സ, മയ്ഹം മയ്ഹന്തി രക്ഖതോ;

രാജാനോ അഥ വാ ചോരാ, ദായദാ യേ വ [യേ ച (സ്യാ. ക.)] അപ്പിയാ;

ധനമാദായ ഗച്ഛന്തി, വിലപത്വേവ സോ നരോ.

ധീരോ [ധീരോ ച (സീ.)] ഭോഗേ അധിഗമ്മ, സങ്ഗണ്ഹാതി ച ഞാതകേ;

തേന സോ കിത്തിം പപ്പോതി, പേച്ച സഗ്ഗേ പമോദതീതി [സഗ്ഗേ ച മോദതീതി (സീ. പീ.)].

ദുബ്ബണ്ണരൂപം തുവമരിയവണ്ണീ, പുരക്ഖത്വാ [പുരക്ഖിത്വാ (സ്യാ. ക.)] പഞ്ജലികോ നമസ്സസി;

സേയ്യോ നു തേ സോ ഉദവാ [ഉദാഹു (സ്യാ. ക.)] സരിക്ഖോ, നാമം പരസ്സത്തനോ ചാപി ബ്രൂഹി.

ന ¶ നാമഗോത്തം ഗണ്ഹന്തി രാജ, സമ്മഗ്ഗതാനുജ്ജുഗതാന [സമഗ്ഗതാനുജ്ജുഗതാന (സ്യാ.), സമുഗ്ഗതാനുജ്ജുഗതാന (ക.)] ദേവാ;

അഹഞ്ച തേ നാമധേയ്യം വദാമി, സക്കോഹമസ്മീ തിദസാനമിന്ദോ.

യോ ¶ ദിസ്വാ ഭിക്ഖും ചരണൂപപന്നം, പുരക്ഖത്വാ പഞ്ജലികോ നമസ്സതി;

പുച്ഛാമി തം ദേവരാജേതമത്ഥം, ഇതോ ¶ ചുതോ കിം ലഭതേ സുഖം സോ.

യോ ദിസ്വാ ഭിക്ഖും ചരണൂപപന്നം, പുരക്ഖത്വാ പഞ്ജലികോ നമസ്സതി;

ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ലഭതേ പസംസം, സഗ്ഗഞ്ച സോ യാതി സരീരഭേദാ.

ലക്ഖീ വത മേ ഉദപാദി അജ്ജ, യം വാസവം ഭൂതപതിദ്ദസാമ;

ഭിക്ഖുഞ്ച ദിസ്വാന തുവഞ്ച സക്ക, കാഹാമി പുഞ്ഞാനി അനപ്പകാനി.

അദ്ധാ ഹവേ സേവിതബ്ബാ സപഞ്ഞാ, ബഹുസ്സുതാ യേ ബഹുഠാനചിന്തിനോ;

ഭിക്ഖുഞ്ച ദിസ്വാന മമഞ്ച രാജ, കരോഹി പുഞ്ഞാനി അനപ്പകാനി.

അക്കോധനോ നിച്ചപസന്നചിത്തോ, സബ്ബാതിഥീയാചയോഗോ ഭവിത്വാ;

നിഹച്ച മാനം അഭിവാദയിസ്സം, സുത്വാന ദേവിന്ദ സുഭാസിതാനീതി.

വിജ്ജാധര [ധജവിഹേഠക (സീ. പീ.), പബ്ബജിതവിഹേഠക (സ്യാ.)] ജാതകം ഛട്ഠം.

യമേതം ¶ ¶ [യമേകം (പീ.)] വാരിജം പുപ്ഫം, അദിന്നം ഉപസിങ്ഘസി;

ഏകങ്ഗമേതം ഥേയ്യാനം, ഗന്ധഥേനോസി മാരിസ.

ന ഹരാമി ന ഭഞ്ജാമി, ആരാ സിങ്ഘാമി വാരിജം;

അഥ കേന നു വണ്ണേന, ഗന്ധഥേനോതി വുച്ചതി.

യോയം ഭിസാനി ഖണതി, പുണ്ഡരീകാനി ഭഞ്ജതി;

ഏവം ആകിണ്ണകമ്മന്തോ, കസ്മാ ഏസോ ന വുച്ചതി.

ആകിണ്ണലുദ്ദോ പുരിസോ, ധാതിചേലംവ മക്ഖിതോ;

തസ്മിം മേ വചനം നത്ഥി, തഞ്ചാരഹാമി വത്തവേ.

അനങ്ഗണസ്സ പോസസ്സ, നിച്ചം സുചിഗവേസിനോ;

വാലഗ്ഗമത്തം പാപസ്സ, അബ്ഭാമത്തംവ ഖായതി.

അദ്ധാ മം യക്ഖ ജാനാസി, അഥോ മം അനുകമ്പസി;

പുനപി യക്ഖ വജ്ജാസി, യദാ പസ്സസി ഏദിസം.

നേവ തം ഉപജീവാമി, നപി തേ ഭതകാമ്ഹസേ [ഭതകമ്ഹസേ (സീ. പീ.), ഭതികമ്ഹസേ (സ്യാ.)];

ത്വമേവ ഭിക്ഖു ജാനേയ്യ, യേന ഗച്ഛേയ്യ സുഗ്ഗതിന്തി.

സിങ്ഘപുപ്ഫ [ഭിസപുപ്ഫ (സീ. പീ.), ഉപസിങ്ഘപുപ്ഫ (സ്യാ.)] ജാതകം സത്തമം.

സുസുഖം ¶ വത ജീവന്തി, യേ ജനാ വിഘാസാദിനോ;

ദിട്ഠേവ ¶ ധമ്മേ പാസംസാ, സമ്പരായേ ച സുഗ്ഗതീ.

സുകസ്സ [സുവസ്സ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഭാസമാനസ്സ, ന നിസാമേഥ പണ്ഡിതാ;

ഇദം സുണാഥ സോദരിയാ, അമ്ഹേവായം പസംസതി.

നാഹം തുമ്ഹേ പസംസാമി, കുണപാദാ സുണാഥ മേ;

ഉച്ഛിട്ഠഭോജിനോ [ഭോജനാ (ക.)] തുമ്ഹേ, ന തുമ്ഹേ വിഘാസാദിനോ.

സത്തവസ്സാ ¶ പബ്ബജിതാ, മേജ്ഝാരഞ്ഞേ [മജ്ഝേരഞ്ഞേ (ക.)] സിഖണ്ഡിനോ;

വിഘാസേനേവ യാപേന്താ, മയം ചേ ഭോതോ ഗാരയ്ഹാ;

തുമ്ഹേ സീഹാനം ബ്യഗ്ഘാനം, വാളാനഞ്ചാവസിട്ഠകം;

ഉച്ഛിട്ഠേനേവ യാപേന്താ, മഞ്ഞിവ്ഹോ വിഘാസാദിനോ.

യേ ബ്രാഹ്മണസ്സ സമണസ്സ, അഞ്ഞസ്സ വാ [അഞ്ഞസ്സ ച (സീ. സ്യാ.), അഞ്ഞസ്സേവ (പീ.)] വനിബ്ബിനോ [വണിബ്ബിനോ (സീ. സ്യാ.)];

ദത്വാവ [ദത്വാന (പീ. ക.)] സേസം ഭുഞ്ജന്തി, തേ ജനാ വിഘാസാദിനോതി.

പണീതം ഭുഞ്ജസേ ഭത്തം, സപ്പിതേലഞ്ച മാതുല;

അഥ കേന നു വണ്ണേന, കിസോ ത്വമസി വായസ.

അമിത്തമജ്ഝേ വസതോ, തേസു ആമിസമേസതോ;

നിച്ചം ഉബ്ബിഗ്ഗഹദയസ്സ, കുതോ കാകസ്സ ദള്ഹിയം.

നിച്ചം ഉബ്ബേഗിനോ [ഉബ്ബിഗ്ഗിനോ (സ്യാ. ക.), ഉബ്ബേധിനോ (സീ.)] കാകാ, ധങ്കാ പാപേന കമ്മുനാ;

ലദ്ധോ ¶ പിണ്ഡോ ന പീണേതി, കിസോ തേനസ്മി വട്ടക.

ലൂഖാനി തിണബീജാനി, അപ്പസ്നേഹാനി ഭുഞ്ജസി;

അഥ കേന നു വണ്ണേന, ഥൂലോ ത്വമസി വട്ടക.

അപ്പിച്ഛാ അപ്പചിന്തായ, അദൂരഗമനേന ച;

ലദ്ധാലദ്ധേന യാപേന്തോ, ഥൂലോ തേനസ്മി വായസ.

അപ്പിച്ഛസ്സ ¶ ഹി പോസസ്സ, അപ്പചിന്തസുഖസ്സ [അപ്പചിന്തിസുഖസ്സ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ച;

സുസങ്ഗഹിതമാനസ്സ [സുസങ്ഗഹിതപമാണസ്സ (സീ. സ്യാ. പീ.)], വുത്തീ സുസമുദാനയാതി.

ചിരസ്സം വത പസ്സാമി, സഹായം മണിധാരിനം;

സുകതാ [സുകതായ (സീ. പീ.)] മസ്സുകുത്തിയാ, സോഭതേ വത മേ സഖാ.

പരൂള്ഹകച്ഛനഖലോമോ ¶ , അഹം കമ്മേസു ബ്യാവടോ;

ചിരസ്സം ന്ഹാപിതം ലദ്ധാ, ലോമം തം അജ്ജം ഹാരയിം [അപഹാരയിം (സീ. പീ.)].

യം നു ലോമം അഹാരേസി, ദുല്ലഭം ലദ്ധ കപ്പകം;

അഥ കിഞ്ചരഹി തേ സമ്മ, കണ്ഠേ കിണികിണായതി [ഇദം കണ്ഠേ കിണായതി (ക.), കണ്ഠേ കിംനികിലായതി (സ്യാ.)].

മനുസ്സസുഖുമാലാനം, മണി കണ്ഠേസു ലമ്ബതി;

തേസാഹം ¶ അനുസിക്ഖാമി, മാ ത്വം മഞ്ഞി ദവാ കതം.

സചേപിമം പിഹയസി, മസ്സുകുത്തിം സുകാരിതം;

കാരയിസ്സാമി തേ സമ്മ, മണിഞ്ചാപി ദദാമി തേ.

ത്വഞ്ഞേവ മണിനാ ഛന്നോ, സുകതായ ച മസ്സുയാ;

ആമന്ത ഖോ തം ഗച്ഛാമി, പിയം മേ തവ ദസ്സനന്തി.

പാരാവതജാതകം [കാകജാതകം (സീ. പീ.), മണിജാതകം (സ്യാ.)] ദസമം.

ഖരപുത്തവഗ്ഗോ [സേനകവഗ്ഗോ (സീ. പീ.), ഖുരപുത്തവഗ്ഗോ (സ്യാ.), സൂചിവഗ്ഗോ (ക.)] ദുതിയോ.

അഥ പസ്സ സസൂചി ച തുണ്ഡിലകോ, മിഗ മയ്ഹകപഞ്ചമപക്ഖിവരോ;

അഥ പഞ്ജലി വാരിജ മേജ്ഝ പുന, അഥ വട്ട കപോതവരേന ദസാതി.

അഥ വഗ്ഗം പകിത്തിസ്സം, ഛനിപാതം വരുത്തമേ;

അവാരിയാ ച ഖരോ ച [സേനക (സീ.), സൂചി ച (സ്യാ. ക.)], ദ്വേ ച വുത്താ സുബ്യഞ്ജനാതി.

ദിയഡ്ഢകുക്കൂ ¶ ¶ ¶ ഉദയേന കണ്ണികാ, വിദത്ഥിയോ അട്ഠ പരിക്ഖിപന്തി നം;

സാ സിംസപാ [സസിംസപാ (സീ. പീ.), സാ സീസപാ (സ്യാ.), യാ സിംസപാ (ക. സീ. നിയ്യ)] സാരമയാ അഫേഗ്ഗുകാ, കുഹിം ഠിതാ ഉപ്പരിതോ [ഉപരിതോ (സീ. സ്യാ. പീ.)] ന ധംസതി.

യാ തിംസതി സാരമയാ അനുജ്ജുകാ, പരികിരിയ [പകിരിയാ (ക.)] ഗോപാണസിയോ സമം ഠിതാ [സമട്ഠിതാ (സീ. സ്യാ.)];

താഹി സുസങ്ഗഹിതാ ബലസാ പീളിതാ [താ സങ്ഗഹിതാ ബലസാ ച പീളിതാ (സീ.), താഹി സുസങ്ഗഹിതാ ബലസാ ച പീളിതാ (സ്യാ.), താഹി സങ്ഗഹീതാ ബലസാ ച പീളിതാ (പീ.)], സമം ഠിതാ ഉപ്പരിതോ ന ധംസതി.

ഏവമ്പി മിത്തേഹി ദള്ഹേഹി പണ്ഡിതോ, അഭേജ്ജരൂപേഹി സുചീഹി മന്തിഭി;

സുസങ്ഗഹീതോ സിരിയാ ന ധംസതി, ഗോപാണസീ ഭാരവഹാവ കണ്ണികാ.

ഖരത്തചം ബേല്ലം യഥാപി സത്ഥവാ, അനാമസന്തോപി കരോതി തിത്തകം;

സമാഹരം സാദും കരോതി പത്ഥിവ, അസാദും കയിരാ തനുബന്ധമുദ്ധരം [തനുവട്ടമുദ്ധരം (സീ. പീ.)].

ഏവമ്പി ¶ ഗാമനിഗമേസു പണ്ഡിതോ, അസാഹസം രാജധനാനി സങ്ഘരം;

ധമ്മാനുവത്തീ പടിപജ്ജമാനോ, സ ഫാതി കയിരാ അവിഹേഠയം പരം.

ഓദാതമൂലം ¶ സുചിവാരിസമ്ഭവം, ജാതം യഥാ പോക്ഖരണീസു അമ്ബുജം;

പദുമം യഥാ അഗ്ഗിനികാസിഫാലിമം, ന കദ്ദമോ ന രജോ ന വാരി ലിമ്പതി.

ഏവമ്പി വോഹാരസുചിം അസാഹസം, വിസുദ്ധകമ്മന്തമപേതപാപകം;

ന ലിമ്പതി കമ്മകിലേസ താദിസോ, ജാതം യഥാ പോക്ഖരണീസു അമ്ബുജന്തി.

യഥാ ചാപോ നിന്നമതി, ജിയാ ചാപി നികൂജതി;

ഹഞ്ഞതേ നൂന മനോജോ, മിഗരാജാ സഖാ മമ.

ഹന്ദ ദാനി വനന്താനി, പക്കമാമി യഥാസുഖം;

നേതാദിസാ സഖാ ഹോന്തി, ലബ്ഭാ മേ ജീവതോ സഖാ.

ന ¶ പാപജനസംസേവീ, അച്ചന്തം സുഖമേധതി;

മനോജം ¶ പസ്സ സേമാനം, ഗിരിയസ്സാനുസാസനീ [അരിയസ്സാനുസാസനീ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

ന പാപസമ്പവങ്കേന, മാതാ പുത്തേന നന്ദതി;

മനോജം പസ്സ സേമാനം, അച്ഛന്നം [സച്ഛന്നം (ക.)] സമ്ഹി ലോഹിതേ.

ഏവമാപജ്ജതേ പോസോ, പാപിയോ ച നിഗച്ഛതി;

യോ വേ ഹിതാനം വചനം, ന കരോതി അത്ഥദസ്സിനം.

ഏവഞ്ച സോ ഹോതി തതോ ച പാപിയോ, യോ ഉത്തമോ അധമജനൂപസേവീ;

പസ്സുത്തമം അധമജനൂപസേവിതം [സേവിം (സ്യാ.)], മിഗാധിപം സരവരവേഗനിദ്ധുതം.

നിഹീയതി ¶ പുരിസോ നിഹീനസേവീ, ന ച ഹായേഥ കദാചി തുല്യസേവീ;

സേട്ഠമുപഗമം [മുപനമം (സീ. പീ. അ. നി. ൩.൨൬)] ഉദേതി ഖിപ്പം, തസ്മാത്തനാ ഉത്തരിതരം [തസ്മാ അത്തനോ ഉത്തരിം (സീ. പീ.), തസ്മാ അത്തനോ ഉത്തരം (സ്യാ.)] ഭജേഥാതി.

രാജാ തേ ഭത്തം പാഹേസി, സുചിം മംസൂപസേചനം;

മഘദേവസ്മിം [മഖാദേവസ്മിം (സീ. പീ.), മാഘദേവസ്മിം (ക.)] അധിവത്ഥേ, ഏഹി നിക്ഖമ്മ ഭുഞ്ജസ്സു.

ഏഹി മാണവ ഓരേന, ഭിക്ഖമാദായ സൂപിതം;

ത്വഞ്ച ¶ മാണവ ഭിക്ഖാ ച [ഭക്ഖോസി (സ്യാ.), ഭക്ഖാവ (ക.)], ഉഭോ ഭക്ഖാ ഭവിസ്സഥ.

അപ്പകേന തുവം യക്ഖ, ഥുല്ലമത്ഥം ജഹിസ്സസി;

ഭിക്ഖം തേ നാഹരിസ്സന്തി, ജനാ മരണസഞ്ഞിനോ.

ലദ്ധായ യക്ഖാ [ലദ്ധായം യക്ഖ (സീ. സ്യാ. പീ.)] തവ നിച്ചഭിക്ഖം, സുചിം പണീതം രസസാ ഉപേതം;

ഭിക്ഖഞ്ച തേ ആഹരിയോ നരോ ഇധ, സുദുല്ലഭോ ഹേഹിതി ഭക്ഖിതേ [ഖാദിതേ (സീ. സ്യാ. പീ.)] മയി.

മമേവ [മമേസ (സീ. പീ.)] സുതനോ അത്ഥോ, യഥാ ഭാസസി മാണവ;

മയാ ത്വം സമനുഞ്ഞാതോ, സോത്ഥിം പസ്സാഹി മാതരം.

ഖഗ്ഗം ഛത്തഞ്ച പാതിഞ്ച, ഗച്ഛമാദായ [ഗച്ഛേവാദായ (സീ. സ്യാ. പീ.)] മാണവ;

സോത്ഥിം പസ്സതു തേ മാതാ, ത്വഞ്ച പസ്സാഹി മാതരം.

ഏവം യക്ഖ സുഖീ ഹോഹി, സഹ സബ്ബേഹി ഞാതിഭി;

ധനഞ്ച മേ അധിഗതം, രഞ്ഞോ ച വചനം കതന്തി.

തേ ¶ ¶ കഥം നു കരിസ്സന്തി, വുദ്ധാ ഗിരിദരീസയാ;

അഹം ബദ്ധോസ്മി പാസേന, നിലീയസ്സ വസം ഗതോ.

കിം ഗിജ്ഝ പരിദേവസി, കാ നു തേ പരിദേവനാ;

ന ¶ മേ സുതോ വാ ദിട്ഠോ വാ, ഭാസന്തോ മാനുസിം ദിജോ.

ഭരാമി മാതാപിതരോ, വുദ്ധേ ഗിരിദരീസയേ;

തേ കഥം നു കരിസ്സന്തി, അഹം വസം ഗതോ തവ.

യം നു ഗിജ്ഝോ യോജനസതം, കുണപാനി അവേക്ഖതി;

കസ്മാ ജാലഞ്ച പാസഞ്ച, ആസജ്ജാപി ന ബുജ്ഝസി.

യദാ പരാഭവോ ഹോതി, പോസോ ജീവിതസങ്ഖയേ;

അഥ ജാലഞ്ച പാസഞ്ച, ആസജ്ജാപി ന ബുജ്ഝതി.

ഭരസ്സു മാതാപിതരോ, വുദ്ധേ ഗിരിദരീസയേ;

മയാ ത്വം സമനുഞ്ഞാതോ, സോത്ഥിം പസ്സാഹി ഞാതകേ.

ഏവം ലുദ്ദക നന്ദസ്സു, സഹ സബ്ബേഹി ഞാതിഭി;

ഭരിസ്സം മാതാപിതരോ, വുദ്ധേ ഗിരിദരീസയേതി.

അനുതീരചാരീ ഭദ്ദന്തേ, സഹായമനുധാവ മം;

മഹാ മേ ഗഹിതോ [രോഹിതോ (ക.)] മച്ഛോ, സോ മം ഹരതി വേഗസാ.

ഗമ്ഭീരചാരീ ഭദ്ദന്തേ, ദള്ഹം ഗണ്ഹാഹി ഥാമസാ;

അഹം തം ഉദ്ധരിസ്സാമി, സുപണ്ണോ ഉരഗാമിവ [ഉരഗമ്മിവ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

വിവാദോ നോ സമുപ്പന്നോ, ദബ്ഭപുപ്ഫ സുണോഹി മേ;

സമേഹി ¶ മേധഗം [മേധകം (പീ.)] സമ്മ, വിവാദോ വൂപസമ്മതം.

ധമ്മട്ഠോഹം പുരേ ആസിം, ബഹൂ അഡ്ഡാ മേ തീരിതാ [ബഹുഅട്ടം മേ തീരിതം (സീ.), ബഹുഅട്ടംവ തീരിതം (സ്യാ.), ബഹു അത്ഥം മേ തീരിതം (പീ.)];

സമേമി മേധഗം സമ്മ, വിവാദോ വൂപസമ്മതം.

അനുതീരചാരി ¶ നങ്ഗുട്ഠം, സീസം ഗമ്ഭീരചാരിനോ;

അച്ചായം [അഥായം (സീ. പീ.)] മജ്ഝിമോ ഖണ്ഡോ, ധമ്മട്ഠസ്സ ഭവിസ്സതി.

ചിരമ്പി ¶ ഭക്ഖോ അഭവിസ്സ, സചേ ന വിവദേമസേ;

അസീസകം അനങ്ഗുട്ഠം, സിങ്ഗാലോ ഹരതി രോഹിതം.

യഥാപി രാജാ നന്ദേയ്യ, രജ്ജം ലദ്ധാന ഖത്തിയോ;

ഏവാഹമജ്ജ നന്ദാമി, ദിസ്വാ പുണ്ണമുഖം പതിം.

കഥം നു ഥലജോ സന്തോ, ഉദകേ മച്ഛം പരാമസി;

പുട്ഠോ മേ സമ്മ അക്ഖാഹി, കഥം അധിഗതം തയാ.

വിവാദേന കിസാ ഹോന്തി, വിവാദേന ധനക്ഖയാ;

ജീനാ ഉദ്ദാ വിവാദേന, ഭുഞ്ജ മായാവി രോഹിതം.

ഏവമേവ മനുസ്സേസു, വിവാദോ യത്ഥ ജായതി;

ധമ്മട്ഠം പടിധാവന്തി, സോ ഹി നേസം വിനായകോ;

ധനാപി തത്ഥ ജീയന്തി, രാജകോസോ പവഡ്ഢതീതി [ച വഡ്ഢതി (പീ.)].

പണ്ണകം [ദസണ്ണകം (സീ. സ്യാ. പീ.)] തിഖിണധാരം, അസിം സമ്പന്നപായിനം;

പരിസായം ¶ പുരിസോ ഗിലതി, കിം ദുക്കരതരം തതോ;

യദഞ്ഞം ദുക്കരം ഠാനം, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.

ഗിലേയ്യ പുരിസോ ലോഭാ, അസിം സമ്പന്നപായിനം;

യോ ച വജ്ജാ ദദാമീതി, തം ദുക്കരതരം തതോ;

സബ്ബഞ്ഞം സുകരം ഠാനം, ഏവം ജാനാഹി മദ്ദവ [മാഗധ (സീ. സ്യാ. പീ.)].

ബ്യാകാസി ആയുരോ പഞ്ഹം, അത്ഥം [അത്ഥ (പീ. സീ. നിയ്യ)] ധമ്മസ്സ കോവിദോ;

പുക്കുസം ദാനി പുച്ഛാമി, കിം ദുക്കരതരം തതോ;

യദഞ്ഞം ദുക്കരം ഠാനം, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.

ന ¶ വാചമുപജീവന്തി, അഫലം ഗിരമുദീരിതം;

യോ ച ദത്വാ അവാകയിരാ, തം ദുക്കരതരം തതോ;

സബ്ബഞ്ഞം സുകരം ഠാനം, ഏവം ജാനാഹി മദ്ദവ.

ബ്യാകാസി പുക്കുസോ പഞ്ഹം, അത്ഥം ധമ്മസ്സ കോവിദോ;

സേനകം ദാനി പുച്ഛാമി, കിം ദുക്കരതരം തതോ;

യദഞ്ഞം ദുക്കരം ഠാനം, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.

ദദേയ്യ ¶ പുരിസോ ദാനം, അപ്പം വാ യദി വാ ബഹും;

യോ ച ദത്വാ നാനുതപ്പേ [തപേ (സീ. പീ.)], തം ദുക്കരതരം തതോ;

സബ്ബഞ്ഞം സുകരം ഠാനം, ഏവം ജാനാഹി മദ്ദവ.

ബ്യാകാസി ആയുരോ പഞ്ഹം, അഥോ പുക്കുസപോരിസോ;

സബ്ബേ ¶ പഞ്ഹേ അതിഭോതി, യഥാ ഭാസതി സേനകോതി.

പണ്ണക [ദസണ്ണക (സീ. സ്യാ. പീ.)] ജാതകം ഛട്ഠം.

വിബ്ഭന്തചിത്തോ കുപിതിന്ദ്രിയോസി, നേത്തേഹി തേ വാരിഗണാ സവന്തി;

കിം തേ നട്ഠം കിം പന പത്ഥയാനോ, ഇധാഗമാ ബ്രഹ്മേ തദിങ്ഘ [ബ്രാഹ്മണ ഇങ്ഘ (സീ. സ്യാ.)] ബ്രൂഹി.

മിയ്യേഥ ഭരിയാ വജതോ മമജ്ജ, അഗച്ഛതോ മരണമാഹ യക്ഖോ;

ഏതേന ദുക്ഖേന പവേധിതോസ്മി, അക്ഖാഹി മേ സേനക ഏതമത്ഥം.

ബഹൂനി ഠാനാനി വിചിന്തയിത്വാ, യമേത്ഥ വക്ഖാമി തദേവ സച്ചം;

മഞ്ഞാമി തേ ബ്രാഹ്മണ സത്തുഭസ്തം, അജാനതോ കണ്ഹസപ്പോ പവിട്ഠോ.

ആദായ ¶ ദണ്ഡം പരിസുമ്ഭ ഭസ്തം, പസ്സേളമൂഗം ഉരഗം ദുജിവ്ഹം [ദിജിവ്ഹം (സീ. പീ.)];

ഛിന്ദജ്ജ കങ്ഖം വിചികിച്ഛിതാനി, ഭുജങ്ഗമം പസ്സ പമുഞ്ച ഭസ്തം.

സംവിഗ്ഗരൂപോ ¶ പരിസായ മജ്ഝേ, സോ ബ്രാഹ്മണോ സത്തുഭസ്തം പമുഞ്ചി;

അഥ നിക്ഖമി ഉരഗോ ഉഗ്ഗതേജോ, ആസീവിസോ സപ്പോ ഫണം കരിത്വാ.

സുലദ്ധലാഭാ ജനകസ്സ രഞ്ഞോ, യോ പസ്സതീ സേനകം സാധുപഞ്ഞം;

വിവട്ടഛദ്ദോ [വിവത്തച്ഛദ്ദോ (സീ.), വിവട്ടച്ഛദോ (സ്യാ.), വിവട്ടച്ഛദ്ദാ (പീ.)] നുസി സബ്ബദസ്സീ, ഞാണം നു തേ ബ്രാഹ്മണ ഭിംസരൂപം.

ഇമാനി മേ സത്തസതാനി അത്ഥി, ഗണ്ഹാഹി സബ്ബാനി ദദാമി തുയ്ഹം;

തയാ ഹി മേ ജീവിതമജ്ജ ലദ്ധം, അഥോപി ഭരിയായ മകാസി സോത്ഥിം.

ന പണ്ഡിതാ വേതനമാദിയന്തി, ചിത്രാഹി ഗാഥാഹി സുഭാസിതാഹി;

ഇതോപി തേ ബ്രഹ്മേ ദദന്തു വിത്തം, ആദായ ത്വം ഗച്ഛ സകം നികേതന്തി.

സത്തുഭസ്തജാതകം [സേനകജാതകം (സ്യാ.)] സത്തമം.

യേമേ ¶ അഹം ന ജാനാമി, അട്ഠിസേന വനിബ്ബകേ;

തേ മം സങ്ഗമ്മ യാചന്തി, കസ്മാ മം ത്വം ന യാചസി.

യാചകോ ¶ അപ്പിയോ ഹോതി, യാചം അദദമപ്പിയോ;

തസ്മാഹം തം ന യാചാമി, മാ മേ വിദേസ്സനാ [വിദ്ദേസനാ (സീ. പീ.)] അഹു.

യോ ¶ വേ യാചനജീവാനോ, കാലേ യാചം ന യാചതി;

പരഞ്ച പുഞ്ഞാ [പുഞ്ഞം (സ്യാ. ക.)] ധംസേതി, അത്തനാപി ന ജീവതി.

യോ ച [യോ വേ (ക.)] യാചനജീവാനോ, കാലേ യാചഞ്ഹി യാചതി [യാചംപി യാചതി (സ്യാ.), യാചാനി യാചതി (പീ.), യാചതി യാചനം (സീ. നിയ്യ), യാചനം യാചതി (ക.)];

പരഞ്ച പുഞ്ഞം ലബ്ഭേതി, അത്തനാപി ച ജീവതി.

ന വേ ദേസ്സന്തി [ന വേ ദുസ്സന്തി (സ്യാ.), ന വേ ദിസ്സന്തി (പീ.), ന വിദേസ്സന്തി (ക. അട്ഠ.)] സപ്പഞ്ഞാ, ദിസ്വാ യാചകമാഗതേ;

ബ്രഹ്മചാരി പിയോ മേസി, വദ ത്വം [വര തം (സീ.), വര ത്വം (പീ.)] ഭഞ്ഞമിച്ഛസി [യഞ്ഞമിച്ഛസി (?)].

ന വേ യാചന്തി സപ്പഞ്ഞാ, ധീരോ ച വേദിതുമരഹതി;

ഉദ്ദിസ്സ അരിയാ തിട്ഠന്തി, ഏസാ അരിയാന യാചനാ.

ദദാമി തേ ബ്രാഹ്മണ രോഹിണീനം, ഗവം സഹസ്സം സഹ പുങ്ഗവേന;

അരിയോ ഹി അരിയസ്സ കഥം ന ദജ്ജാ, സുത്വാന ഗാഥാ തവ ധമ്മയുത്താതി.

യത്ഥ ¶ വേരീ നിവസതി, ന വസേ തത്ഥ പണ്ഡിതോ;

ഏകരത്തം ദിരത്തം വാ, ദുക്ഖം വസതി വേരിസു.

ദിസോ വേ ലഹുചിത്തസ്സ, പോസസ്സാനുവിധീയതോ;

ഏകസ്സ കപിനോ ഹേതു, യൂഥസ്സ അനയോ കതോ.

ബാലോവ [ച (സീ. സ്യാ. പീ.)] പണ്ഡിതമാനീ, യൂഥസ്സ പരിഹാരകോ;

സചിത്തസ്സ വസം ഗന്ത്വാ, സയേഥായം [പസ്സേഥായം (ക.)] യഥാ കപി.

ന സാധു ബലവാ ബാലോ, യൂഥസ്സ പരിഹാരകോ;

അഹിതോ ഭവതി ഞാതീനം, സകുണാനംവ ചേതകോ [ചേടകോ (ക.)].

ധീരോവ ¶ ബലവാ സാധു, യൂഥസ്സ പരിഹാരകോ;

ഹിതോ ഭവതി ഞാതീനം, തിദസാനംവ വാസവോ.

യോ ച സീലഞ്ച പഞ്ഞഞ്ച, സുതഞ്ചത്തനി പസ്സതി;

ഉഭിന്നമത്ഥം ചരതി, അത്തനോ ച പരസ്സ ച.

തസ്മാ തുലേയ്യ മത്താനം, സീലപഞ്ഞാസുതാമിവ [സീലം പഞ്ഞം സുതംപിവ (സ്യാ.)];

ഗണം വാ പരിഹരേ ധീരോ, ഏകോ വാപി പരിബ്ബജേതി.

ദ്വാസത്തതി ¶ ഗോതമ [ഭോ ഗോതമ (ക.)] പുഞ്ഞകമ്മാ, വസവത്തിനോ ¶ ജാതിജരം അതീതാ;

അയമന്തിമാ വേദഗൂ ബ്രഹ്മപത്തി [ബ്രഹ്മുപപത്തി (സ്യാ. ക.)], അസ്മാഭിജപ്പന്തി ജനാ [പജാ (ക.)] അനേകാ.

അപ്പഞ്ഹി ഏതം [അപ്പഞ്ച ഹേതം (സ്യാ.), അപ്പംസി ഏതം (ക.)] ന ഹി ദീഘമായു, യം ത്വം ബക മഞ്ഞസി ദീഘമായും;

സതം സഹസ്സാനി [സഹസ്സാനം (സീ. പീ. സം. നി. ൧.൧൭൫), സഹസ്സാന (സ്യാ. കം.)] നിരബ്ബുദാനം, ആയും പജാനാമി തവാഹ ബ്രഹ്മേ.

അനന്തദസ്സീ ഭഗവാഹമസ്മി, ജാതിജ്ജരം സോകമുപാതിവത്തോ;

കിം മേ പുരാണം വതസീലവത്തം [സീലവന്തം (പീ. ക.)], ആചിക്ഖ മേ തം യമഹം വിജഞ്ഞം.

യം ത്വം അപായേസി ബഹൂ മനുസ്സേ, പിപാസിതേ ഘമ്മനി സമ്പരേതേ;

തം തേ പുരാണം വതസീലവത്തം, സുത്തപ്പബുദ്ധോവ അനുസ്സരാമി.

യം ¶ ഏണികൂലസ്മി ജനം ഗഹീതം, അമോചയീ ഗയ്ഹക നിയ്യമാനം;

തം തേ പുരാണം വതസീലവത്തം, സുത്തപ്പബുദ്ധോവ അനുസ്സരാമി.

ഗങ്ഗായ സോതസ്മിം ഗഹീതനാവം, ലുദ്ദേന ¶ നാഗേന മനുസ്സകപ്പാ;

അമോചയി ത്വം ബലസാ പസയ്ഹ, തം തേ പുരാണം വതസീലവത്തം;

കപ്പോ ച തേ ബദ്ധചരോ [പത്ഥചരോ (സ്യാ.), പട്ഠചരോ (ക.)] അഹോസി, സമ്ബുദ്ധിമന്തം [സമ്ബുദ്ധിവന്തം (സ്യാ. പീ.), സമ്ബുദ്ധവന്തം (ക.)] വതിനം [വതിതം (സ്യാ.), വതിദം (ക.)] അമഞ്ഞം;

തം തേ പുരാണം വതസീലവത്തം, സുത്തപ്പബുദ്ധോവ അനുസ്സരാമി.

അദ്ധാ പജാനാസി മമേതമായും, അഞ്ഞമ്പി ജാനാസി തഥാ ഹി ബുദ്ധോ;

തഥാ ഹി തായം [ത്യായം (സം. നി. ൧.൧൭൫)] ജലിതാനുഭാവോ, ഓഭാസയം തിട്ഠതി ബ്രഹ്മലോകന്തി.

വരകണ്ണിക ചാപവരോ സുതനോ, അഥ ഗിജ്ഝ സരോഹിതമച്ഛവരോ;

പുന പണ്ണക [ദസണ്ണക (സീ. സ്യാ. പീ.)] സേനക യാചനകോ, അഥ വേരി സബ്രഹ്മബകേന ദസാതി.

ഹിത്വാ ¶ ¶ ¶ ഗാമസഹസ്സാനി, പരിപുണ്ണാനി സോളസ;

കോട്ഠാഗാരാനി ഫീതാനി, സന്നിധിം ദാനി കുബ്ബസി.

ഹിത്വാ ഗന്ധാരവിസയം, പഹൂതധനധാരിയം [ധാനിയം (സീ. പീ.), ധഞ്ഞന്തി അത്ഥോ];

പസാസനതോ [പസാസനിതോ (സീ. സ്യാ.), പസാസനാതോ (പീ.)] നിക്ഖന്തോ, ഇധ ദാനി പസാസസി.

ധമ്മം ഭണാമി വേദേഹ, അധമ്മോ മേ ന രുച്ചതി;

ധമ്മം മേ ഭണമാനസ്സ, ന പാപമുപലിമ്പതി.

യേന കേനചി വണ്ണേന, പരോ ലഭതി രുപ്പനം;

മഹത്ഥിയമ്പി ചേ വാചം, ന തം ഭാസേയ്യ പണ്ഡിതോ.

കാമം രുപ്പതു വാ മാ വാ, ഭുസംവ വികിരീയതു;

ധമ്മം മേ ഭണമാനസ്സ, ന പാപമുപലിമ്പതി.

നോ ചേ അസ്സ സകാ ബുദ്ധി, വിനയോ വാ സുസിക്ഖിതോ;

വനേ അന്ധമഹിംസോവ [അന്ധമഹിസോവ (സീ. പീ.)] ചരേയ്യ ബഹുകോ ജനോ.

യസ്മാ ച പനിധേകച്ചേ, ആചേരമ്ഹി [ആചാരമ്ഹി (സീ. പീ.)] സുസിക്ഖിതാ;

തസ്മാ വിനീതവിനയാ, ചരന്തി സുസമാഹിതാതി.

അത്താനം ¶ സങ്കമം കത്വാ, യോ സോത്ഥിം സമതാരയി;

കിം ത്വം തേസം കിമേ [കിമോ (സീ. പീ.), കിം മേ (സ്യാ.)] തുയ്ഹം, ഹോന്തി ഏതേ [ഹേതേ (സ്യാ.), സോ തേ (ക.)] മഹാകപി.

രാജാഹം ഇസ്സരോ തേസം, യൂഥസ്സ പരിഹാരകോ;

തേസം സോകപരേതാനം, ഭീതാനം തേ അരിന്ദമ.

ഉല്ലങ്ഘയിത്വാ [സ ലങ്ഘയിത്വാ (പീ.), സുലങ്ഘയിത്വാ (ക.)] അത്താനം, വിസ്സട്ഠധനുനോ സതം;

തതോ അപരപാദേസു, ദള്ഹം ബന്ധം ലതാഗുണം.

ഛിന്നബ്ഭമിവ ¶ വാതേന, നുണ്ണോ [നുന്നോ (സീ.)] രുക്ഖം ഉപാഗമിം;

സോഹം അപ്പഭവം തത്ഥ, സാഖം ഹത്ഥേഹി അഗ്ഗഹിം.

തം ¶ മം വിയായതം സന്തം, സാഖായ ച ലതായ ച;

സമനുക്കമന്താ പാദേഹി, സോത്ഥിം സാഖാമിഗാ ഗതാ.

തം മം ന തപതേ ബന്ധോ, മതോ [വധോ (സീ. സ്യാ. പീ.)] മേ ന തപേസ്സതി;

സുഖമാഹരിതം തേസം, യേസം രജ്ജമകാരയിം.

ഏസാ തേ ഉപമാ രാജ, തം സുണോഹി അരിന്ദമ [അത്ഥസന്ദസ്സനീ കതാ (പീ.)];

രഞ്ഞാ രട്ഠസ്സ യോഗ്ഗസ്സ, ബലസ്സ നിഗമസ്സ ച;

സബ്ബേസം സുഖമേട്ഠബ്ബം, ഖത്തിയേന പജാനതാതി.

അമ്ബാഹമദ്ദം ¶ വനമന്തരസ്മിം, നീലോഭാസം ഫലിതം [ഫലിനം (പീ.)] സംവിരൂള്ഹം;

തമദ്ദസം ഫലഹേതു വിഭഗ്ഗം, തം ദിസ്വാ ഭിക്ഖാചരിയം ചരാമി.

സേലം സുമട്ഠം നരവീരനിട്ഠിതം [നരവിദ്ദുനിട്ഠിതം (ക.)], നാരീ യുഗം ധാരയി അപ്പസദ്ദം;

ദുതിയഞ്ച ആഗമ്മ അഹോസി സദ്ദോ, തം ദിസ്വാ ഭിക്ഖാചരിയം ചരാമി.

ദിജാ ദിജം കുണപമാഹരന്തം, ഏകം സമാനം ബഹുകാ സമേച്ച;

ആഹാരഹേതൂ പരിപാതയിംസു, തം ദിസ്വാ ഭിക്ഖാചരിയം ചരാമി.

ഉസഭാഹമദ്ദം യൂഥസ്സ മജ്ഝേ, ചലക്കകും വണ്ണബലൂപപന്നം;

തമദ്ദസം കാമഹേതു വിതുന്നം, തം ദിസ്വാ ഭിക്ഖാചരിയം ചരാമി.

കരണ്ഡകോ ¶ [കരണ്ഡുനാമ (സീ. പീ.)] കലിങ്ഗാനം, ഗന്ധാരാനഞ്ച നഗ്ഗജി;

നിമിരാജാ വിദേഹാനം, പഞ്ചാലാനഞ്ച ദുമ്മുഖോ;

ഏതേ രട്ഠാനി ഹിത്വാന, പബ്ബജിംസു അകിഞ്ചനാ.

സബ്ബേപിമേ ¶ ദേവസമാ സമാഗതാ, അഗ്ഗീ യഥാ പജ്ജലിതോ തഥേവിമേ;

അഹമ്പി ഏകോ ചരിസ്സാമി ഭഗ്ഗവി, ഹിത്വാന കാമാനി യഥോധികാനി.

അയമേവ കാലോ ന ഹി അഞ്ഞോ അത്ഥി, അനുസാസിതാ മേ ന ഭവേയ്യ പച്ഛാ;

അഹമ്പി ഏകാ ചരിസ്സാമി ഭഗ്ഗവ, സകുണീവ മുത്താ പുരിസസ്സ ഹത്ഥാ.

ആമം പക്കഞ്ച ജാനന്തി, അഥോ ലോണം അലോണകം;

തമഹം ദിസ്വാന പബ്ബജിം, ചരേവ ത്വം ചരാമഹന്തി.

അഹം ¶ ചേ ദള്ഹധമ്മസ്സ [ദള്ഹധമ്മായ (പീ.)], വഹന്തി നാഭിരാധയിം;

ധരന്തീ ഉരസി സല്ലം, യുദ്ധേ വിക്കന്തചാരിനീ.

നൂന രാജാ ന ജാനാതി [ന ഹ നൂന രാജാ ജാനാതി (സീ. പീ.)], മമ വിക്കമപോരിസം;

സങ്ഗാമേ സുകതന്താനി, ദൂതവിപ്പഹിതാനി ച.

സാ നൂനാഹം മരിസ്സാമി, അബന്ധു അപരായിനീ [അപരായിണീ (സീ.), അപരായണീ (?)];

തദാ ¶ ഹി [തഥാ ഹി (പീ.)] കുമ്ഭകാരസ്സ, ദിന്നാ ഛകണഹാരികാ.

യാവതാസീസതീ പോസോ, താവദേവ പവീണതി;

അത്ഥാപായേ ജഹന്തി നം, ഓട്ഠിബ്യാധിംവ ഖത്തിയോ.

യോ പുബ്ബേ കതകല്യാണോ, കതത്ഥോ നാവബുജ്ഝതി;

അത്ഥാ തസ്സ പലുജ്ജന്തി, യേ ഹോന്തി അഭിപത്ഥിതാ.

യോ ¶ പുബ്ബേ കതകല്യാണോ, കതത്ഥോ മനുബുജ്ഝതി;

അത്ഥാ തസ്സ പവഡ്ഢന്തി, യേ ഹോന്തി അഭിപത്ഥിതാ.

തം വോ വദാമി ഭദ്ദന്തേ [ഭദ്ദം വോ (സീ. സ്യാ. പീ.)], യാവന്തേത്ഥ സമാഗതാ;

സബ്ബേ കതഞ്ഞുനോ ഹോഥ, ചിരം സഗ്ഗമ്ഹി ഠസ്സഥാതി.

യോ മം പുരേ പച്ചുഡ്ഡേതി [പച്ചുദേതി (സീ. സ്യാ. പീ.), പച്ചുട്ഠേതി (ക.)], അരഞ്ഞേ ദൂരമായതോ;

സോ ന ദിസ്സതി മാതങ്ഗോ, സോമദത്തോ കുഹിം ഗതോ.

അയം വാ സോ മതോ സേതി, അല്ലസിങ്ഗംവ വച്ഛിതോ [അല്ലപിങ്കവ ഛിജ്ജിതോ (സീ. പീ.), അല്ലപീതംവ വിച്ഛിതോ (സ്യാ.)];

ഭുമ്യാ നിപതിതോ സേതി, അമരാ വത കുഞ്ജരോ.

അനഗാരിയുപേതസ്സ, വിപ്പമുത്തസ്സ തേ സതോ;

സമണസ്സ ന തം സാധു, യം പേതമനുസോചസി.

സംവാസേന ഹവേ സക്ക, മനുസ്സസ്സ മിഗസ്സ വാ;

ഹദയേ ¶ ജായതേ പേമം, തം ന സക്കാ അസോചിതും.

മതം മരിസ്സം രോദന്തി, യേ രുദന്തി ലപന്തി ച;

തസ്മാ ത്വം ഇസി മാ രോദി, രോദിതം മോഘമാഹു സന്തോ.

കന്ദിതേന ¶ ഹവേ ബ്രഹ്മേ, മതോ പേതോ സമുട്ഠഹേ;

സബ്ബേ സങ്ഗമ്മ രോദാമ, അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഞാതകേ.

ആദിത്തം വത മം സന്തം, ഘതസിത്തംവ പാവകം;

വാരിനാ വിയ ഓസിഞ്ചം, സബ്ബം നിബ്ബാപയേ ദരം.

അബ്ബഹീ വത മേ സല്ലം, യമാസി ഹദയസ്സിതം;

യോ മേ സോകപരേതസ്സ, പുത്തസോകം അപാനുദി.

സോഹം അബ്ബൂള്ഹസല്ലോസ്മി, വീതസോകോ അനാവിലോ;

ന സോചാമി ന രോദാമി, തവ സുത്വാന വാസവാതി.

കാളാനി ¶ കേസാനി പുരേ അഹേസും, ജാതാനി സീസമ്ഹി യഥാപദേസേ;

താനജ്ജ സേതാനി സുസീമ [സുസിമ (ക.)] ദിസ്വാ, ധമ്മം ചര ബ്രഹ്മചരിയസ്സ കാലോ.

മമേവ ദേവ പലിതം ന തുയ്ഹം, മമേവ സീസം മമ ഉത്തമങ്ഗം;

‘‘അത്ഥം ¶ കരിസ്സ’’ന്തി മുസാ അഭാണിം [അഭാസിം (ക.)], ഏകാപരാധം ഖമ രാജസേട്ഠ.

ദഹരോ തുവം ദസ്സനിയോസി രാജ, പഠമുഗ്ഗതോ ഹോസി [ഹോഹി (സീ.), ഹോതി (ക.)] യഥാ കളീരോ;

രജ്ജഞ്ച കാരേഹി മമഞ്ച പസ്സ, മാ കാലികം അനുധാവീ ജനിന്ദ.

പസ്സാമി വോഹം ദഹരിം കുമാരിം, സാമട്ഠപസ്സം സുതനും സുമജ്ഝം;

കാളപ്പവാളാവ പവേല്ലമാനാ, പലോഭയന്തീവ [സാ ലോഭയന്തീവ (പീ.)] നരേസു ഗച്ഛതി.

തമേന പസ്സാമിപരേന നാരിം, ആസീതികം നാവുതികം വ ജച്ചാ;

ദണ്ഡം ഗഹേത്വാന പവേധമാനം, ഗോപാനസീഭോഗ്ഗസമം ചരന്തിം.

സോഹം തമേവാനുവിചിന്തയന്തോ, ഏകോ സയാമി [പസ്സാമി (ക.)] സയനസ്സ മജ്ഝേ;

‘‘അഹമ്പി ഏവം’’ ഇതി പേക്ഖമാനോ, ന ഗഹേ രമേ [ന ഗേഹേ രമേ (സീ.), ഗേഹേ ന രമേ (സ്യാ. ക.)] ബ്രഹ്മചരിയസ്സ കാലോ.

രജ്ജുവാലമ്ബനീ ¶ ചേസാ, യാ ഗേഹേ വസതോ രതി;

ഏവമ്പി ¶ ഛേത്വാന വജന്തി ധീരാ, അനപേക്ഖിനോ കാമസുഖം പഹായാതി.

അഹം ദസസതംബ്യാമം, ഉരഗമാദായ ആഗതോ;

തഞ്ച മഞ്ച മഹാകായം, ധാരയം നപ്പവേധസി [ന പവേധയി (ക.)].

അഥിമം ¶ ഖുദ്ദകം പക്ഖിം, അപ്പമംസതരം മയാ;

ധാരയം ബ്യഥസി [ബ്യാധസേ (സീ.), ബ്യധസേ (പീ.), ബ്യാധസി (ക.)] ഭീതാ [ഭീതോ (സീ. സ്യാ. പീ.)], കമത്ഥം കോടസിമ്ബലി [കോടിസിമ്ബലി (സീ. പീ.)].

മംസഭക്ഖോ തുവം രാജ, ഫലഭക്ഖോ അയം ദിജോ;

അയം നിഗ്രോധബീജാനി, പിലക്ഖുദുമ്ബരാനി ച;

അസ്സത്ഥാനി ച ഭക്ഖിത്വാ, ഖന്ധേ മേ ഓഹദിസ്സതി.

തേ രുക്ഖാ സംവിരൂഹന്തി, മമ പസ്സേ നിവാതജാ;

തേ മം പരിയോനന്ധിസ്സന്തി, അരുക്ഖം മം കരിസ്സരേ.

സന്തി അഞ്ഞേപി രുക്ഖാ സേ, മൂലിനോ ഖന്ധിനോ ദുമാ;

ഇമിനാ സകുണജാതേന, ബീജമാഹരിതാ ഹതാ.

അജ്ഝാരൂഹാഭിവഡ്ഢന്തി [അജ്ഝാരൂള്ഹാഭിവഡ്ഢന്തി (സീ. പീ.)], ബ്രഹന്തമ്പി വനപ്പതിം;

തസ്മാ രാജ പവേധാമി, സമ്പസ്സംനാഗതം ഭയം.

സങ്കേയ്യ സങ്കിതബ്ബാനി, രക്ഖേയ്യാനാഗതം ഭയം;

അനാഗതഭയാ ¶ ധീരോ, ഉഭോ ലോകേ അവേക്ഖതീതി.

രാജാ അപുച്ഛി വിധുരം, ധമ്മകാമോ യുധിട്ഠിലോ;

അപി ബ്രാഹ്മണ ജാനാസി, കോ ഏകോ ബഹു സോചതി.

ബ്രാഹ്മണോ ¶ അജയൂഥേന, പഹൂതേധോ [ബഹൂതേജോ (പീ. ക.), ബഹുതേന്ദോ (സ്യാ.)] വനേ വസം;

ധൂമം അകാസി വാസേട്ഠോ, രത്തിന്ദിവമതന്ദിതോ.

തസ്സ തം ധൂമഗന്ധേന, സരഭാ മകസഡ്ഡിതാ [മകസദ്ദിതാ (സീ. സ്യാ.), മകസട്ടിതാ (പീ. ക.)];

വസ്സാവാസം ഉപാഗച്ഛും, ധൂമകാരിസ്സ സന്തികേ.

സരഭേസു മനം കത്വാ, അജാ സോ നാവബുജ്ഝഥ;

ആഗച്ഛന്തീ വജന്തീ വാ [ആഗച്ഛന്തി വജന്തി വാ (സ്യാ. പീ.), ആഗച്ഛന്തിം വജന്തിം വാ (ക.)], തസ്സ താ വിനസും [വിനസ്സും (സീ.)] അജാ.

പാവിസും ഗിരിദുഗ്ഗാനി, നദീനം പഭവാനി ച.

സരഭേ ച ഗതേ ദിസ്വാ, അജാ ച വിഭവം ഗതാ [അജേ ച വിഭവം ഗതേ (ക.)];

കിസോ ച വിവണ്ണോ ചാസി, പണ്ഡുരോഗീ ച ബ്രാഹ്മണോ.

ഏവം ¶ യോ സം നിരംകത്വാ, ആഗന്തും കുരുതേ പിയം;

സോ ഏകോ ബഹു സോചതി, ധൂമകാരീവ ബ്രാഹ്മണോതി.

കോധ ¶ ജാഗരതം സുത്തോ, കോധ സുത്തേസു ജാഗരോ;

കോ മമേതം വിജാനാതി, കോ തം പടിഭണാതി മേ.

അഹം ജാഗരതം സുത്തോ, അഹം സുത്തേസു ജാഗരോ;

അഹമേതം വിജാനാമി, അഹം പടിഭണാമി തേ.

കഥം ജാഗരതം സുത്തോ, കഥം സുത്തേസു ജാഗരോ;

കഥം ഏതം വിജാനാസി, കഥം പടിഭണാസി മേ.

യേ ധമ്മം നപ്പജാനന്തി, സംയമോതി ദമോതി ച;

തേസു സുപ്പമാനേസു, അഹം ജഗ്ഗാമി ദേവതേ.

യേസം രാഗോ ച ദോസോ ച, അവിജ്ജാ ച വിരാജിതാ;

തേസു ജാഗരമാനേസു, അഹം സുത്തോസ്മി ദേവതേ.

ഏവം ¶ ജാഗരതം സുത്തോ, ഏവം സുത്തേസു ജാഗരോ;

ഏവമേതം വിജാനാമി, ഏവം പടിഭണാമി തേ.

സാധു ജാഗരതം സുത്തോ, സാധു സുത്തേസു ജാഗരോ;

സാധുമേതം വിജാനാസി, സാധു പടിഭണാസി മേതി.

൪൧൫. കുമ്മാസപിണ്ഡിജാതകം (൭-൨-൧൦)

ന കിരത്ഥി അനോമദസ്സിസു, പാരിചരിയാ ബുദ്ധേസു അപ്പികാ [അപ്പകാ (ക.)];

സുക്ഖായ ¶ അലോണികായ ച, പസ്സഫലം കുമ്മാസപിണ്ഡിയാ.

ഹത്ഥിഗവസ്സാ ചിമേ ബഹൂ [ഹത്ഥിഗവാസ്സാ ച മേ ബഹൂ (സീ.), ഹത്ഥീ ഗവാസ്സാ ചിമേ ബഹൂ (സ്യാ.), ഹത്ഥീ ഗവാസ്സാ ച മേ ബഹൂ (പീ.)], ധനധഞ്ഞം പഥവീ ച കേവലാ;

നാരിയോ ചിമാ അച്ഛരൂപമാ, പസ്സഫലം കുമ്മാസപിണ്ഡിയാ.

അഭിക്ഖണം രാജകുഞ്ജര, ഗാഥാ ഭാസസി കോസലാധിപ;

പുച്ഛാമി തം രട്ഠവഡ്ഢന, ബാള്ഹം പീതിമനോ പഭാസസി.

ഇമസ്മിഞ്ഞേവ നഗരേ, കുലേ അഞ്ഞതരേ അഹും;

പരകമ്മകരോ ആസിം, ഭതകോ സീലസംവുതോ.

കമ്മായ ¶ നിക്ഖമന്തോഹം, ചതുരോ സമണേദ്ദസം;

ആചാരസീലസമ്പന്നേ, സീതിഭൂതേ അനാസവേ.

തേസു ചിത്തം പസാദേത്വാ, നിസീദേത്വാ [നിസാദേത്വാ (?)] പണ്ണസന്ഥതേ;

അദം ബുദ്ധാന കുമ്മാസം, പസന്നോ സേഹി പാണിഭി.

തസ്സ ¶ കമ്മസ്സ കുസലസ്സ, ഇദം മേ ഏദിസം ഫലം;

അനുഭോമി ഇദം രജ്ജം, ഫീതം ധരണിമുത്തമം.

ദദം ഭുഞ്ജ മാ ച പമാദോ [ദദ ഭുഞ്ജ ച മാ ച പമാദോ (സീ. പീ.)], ചക്കം വത്തയ കോസലാധിപ;

മാ ¶ രാജ അധമ്മികോ അഹു, ധമ്മം പാലയ കോസലാധിപ.

സോഹം തദേവ പുനപ്പുനം, വടുമം ആചരിസ്സാമി സോഭനേ;

അരിയാചരിതം സുകോസലേ, അരഹന്തോ മേ മനാപാവ പസ്സിതും.

ദേവീ വിയ അച്ഛരൂപമാ, മജ്ഝേ നാരിഗണസ്സ സോഭസി;

കിം കമ്മമകാസി ഭദ്ദകം, കേനാസി വണ്ണവതീ സുകോസലേ.

അമ്ബട്ഠകുലസ്സ ഖത്തിയ, ദാസ്യാഹം പരപേസിയാ അഹും;

സഞ്ഞതാ ച [സഞ്ഞതാ (സീ. പീ.)] ധമ്മജീവിനീ, സീലവതീ ച അപാപദസ്സനാ.

ഉദ്ധടഭത്തം അഹം തദാ, ചരമാനസ്സ അദാസി ഭിക്ഖുനോ;

വിത്താ സുമനാ സയം അഹം, തസ്സ കമ്മസ്സ ഫലം മമേദിസന്തി.

ആഗമിസ്സതി ¶ മേ പാപം, ആഗമിസ്സതി മേ ഭയം;

തദാ ഹി ചലിതാ സാഖാ, മനുസ്സേന മിഗേന വാ.

ഭീരുയാ നൂന മേ കാമോ, അവിദൂരേ വസന്തിയാ;

കരിസ്സതി കിസം പണ്ഡും, സാവ സാഖാ പരന്തപം.

സോചയിസ്സതി ¶ മം കന്താ, ഗാമേ വസമനിന്ദിതാ;

കരിസ്സതി കിസം പണ്ഡും, സാവ സാഖാ പരന്തപം.

തയാ മം അസിതാപങ്ഗി [ഹസിതാപങ്ഗി (സീ. സ്യാ. പീ.)], സിതാനി [മിഹിതാനി (സീ. സ്യാ. പീ.)] ഭണിതാനി ച;

കിസം പണ്ഡും കരിസ്സന്തി, സാവ സാഖാ പരന്തപം.

അഗമാ നൂന സോ സദ്ദോ, അസംസി നൂന സോ തവ;

അക്ഖാതം നൂന തം തേന, യോ തം സാഖമകമ്പയി.

ഇദം ¶ ഖോ തം സമാഗമ്മ, മമ ബാലസ്സ ചിന്തിതം;

തദാ ഹി ചലിതാ സാഖാ, മനുസ്സേന മിഗേന വാ.

തഥേവ ത്വം അവേദേസി, അവഞ്ചി [അവജ്ഝി (ക.)] പിതരം മമ;

ഹന്ത്വാ സാഖാഹി ഛാദേന്തോ, ആഗമിസ്സതി മേ [തേ (സ്യാ. ക.)] ഭയന്തി.

വരഗാമ ¶ മഹാകപി ഭഗ്ഗവ ച, ദള്ഹധമ്മ സകുഞ്ജര കേസവരോ;

ഉരഗോ വിധുരോ പുന ജാഗരതം, അഥ കോസലാധിപ പരന്തപ ചാതി.

അഥ സത്തനിപാതമ്ഹി, വഗ്ഗം മേ ഭണതോ സുണ;

കുക്കു ച പുന ഗന്ധാരോ, ദ്വേവ ഗുത്താ മഹേസിനാതി.

ഓദാതവത്ഥാ ¶ ¶ ¶ സുചി അല്ലകേസാ, കച്ചാനി കിം കുമ്ഭിമധിസ്സയിത്വാ [കുമ്ഭിമപസ്സയിത്വാ (പീ.)];

പിട്ഠാ തിലാ ധോവസി തണ്ഡുലാനി, തിലോദനോ ഹേഹിതി കിസ്സ ഹേതു.

ന ഖോ അയം ബ്രാഹ്മണ ഭോജനത്ഥാ [ഭോജനത്ഥം (സ്യാ.)], തിലോദനോ ഹേഹിതി സാധുപക്കോ;

ധമ്മോ മതോ തസ്സ പഹുത്തമജ്ജ [പഹൂനമജ്ജ (സ്യാ.), പഹൂതമജ്ജ (സീ.), ബഹൂതമജ്ജാ (പീ.)], അഹം കരിസ്സാമി സുസാനമജ്ഝേ.

അനുവിച്ച കച്ചാനി കരോഹി കിച്ചം, ധമ്മോ മതോ കോ നു തവേവ [തവേത (സീ. സ്യാ. പീ.)] സംസി;

സഹസ്സനേത്തോ അതുലാനുഭാവോ, ന മിയ്യതീ ധമ്മവരോ കദാചി.

ദള്ഹപ്പമാണം മമ ഏത്ഥ ബ്രഹ്മേ, ധമ്മോ മതോ നത്ഥി മമേത്ഥ കങ്ഖാ;

യേ യേവ ദാനി പാപാ ഭവന്തി, തേ ¶ തേവ ദാനി സുഖിതാ ഭവന്തി.

സുണിസാ ഹി മയ്ഹം വഞ്ഝാ അഹോസി, സാ മം വധിത്വാന വിജായി പുത്തം;

സാ ദാനി സബ്ബസ്സ കുലസ്സ ഇസ്സരാ, അഹം പനമ്ഹി [വസാമി (സ്യാ.)] അപവിദ്ധാ ഏകികാ.

ജീവാമി ¶ വോഹം ന മതോഹമസ്മി [നാഹം മതോസ്മി (സീ. പീ.)], തവേവ അത്ഥായ ഇധാഗതോസ്മി;

യാ തം വധിത്വാന വിജായി പുത്തം, സഹാവ പുത്തേന കരോമി ഭസ്മം.

ഏവഞ്ച [ഏതഞ്ച (സീ. പീ.)] തേ രുച്ചതി ദേവരാജ, മമേവ അത്ഥായ ഇധാഗതോസി;

അഹഞ്ച പുത്തോ സുണിസാ ച നത്താ, സമ്മോദമാനാ ഘരമാവസേമ.

ഏവഞ്ച തേ രുച്ചതി കാതിയാനി, ഹതാപി സന്താ ന ജഹാസി ധമ്മം;

തുവഞ്ച [ത്വഞ്ച (പീ. ക.)] പുത്തോ സുണിസാ ച നത്താ, സമ്മോദമാനാ ഘരമാവസേഥ.

സാ കാതിയാനീ സുണിസായ സദ്ധിം, സമ്മോദമാനാ ഘരമാവസിത്ഥ;

പുത്തോ ¶ ച നത്താ ച ഉപട്ഠഹിംസു, ദേവാനമിന്ദേന അധിഗ്ഗഹീതാതി.

ഇദം ¶ പുരേ നിന്നമാഹു, ബഹുമച്ഛം മഹോദകം;

ആവാസോ ബകരാജസ്സ, പേത്തികം ഭവനം മമ;

ത്യജ്ജ ഭേകേന [ഭിങ്ഗേന (ക.)] യാപേമ, ഓകം ന വജഹാമസേ [ഓകന്തം ന ജഹാമസേ (ക.)].

കോ ദുതിയം അസീലിസ്സ, ബന്ധരസ്സക്ഖി ഭേച്ഛതി [ഭേജ്ജതി (സീ. സ്യാ. പീ.), ഭിന്ദതി (ക.)];

കോ മേ പുത്തേ കുലാവകം, മഞ്ച സോത്ഥിം കരിസ്സതി.

സബ്ബാ പരിക്ഖയാ ഫേഗ്ഗു, യാവ തസ്സാ ഗതീ അഹു;

ഖീണഭക്ഖോ മഹാരാജ, സാരേ ന രമതീ ഘുണോ.

സാ ¶ നൂനാഹം ഇതോ ഗന്ത്വാ, രഞ്ഞോ മുത്താ നിവേസനാ;

അത്താനം രമയിസ്സാമി, ദുമസാഖനികേതിനീ.

സോ നൂനാഹം ഇതോ ഗന്ത്വാ, രഞ്ഞോ മുത്തോ നിവേസനാ;

അഗ്ഗോദകാനി പിസ്സാമി, യൂഥസ്സ പുരതോ വജം.

തം മം കാമേഹി സമ്മത്തം, രത്തം കാമേസു മുച്ഛിതം;

ആനയീ ഭരതോ [വനതോ (ക.)] ലുദ്ദോ, ബാഹികോ ഭദ്ദമത്ഥു തേ.

അന്ധകാരതിമിസായം, തുങ്ഗേ ഉപരിപബ്ബതേ;

സാ ¶ മം സണ്ഹേന മുദുനാ, മാ പാദം ഖലി [ഖണി (സീ. സ്യാ. പീ.)] യസ്മനി.

അസംസയം ജാതിഖയന്തദസ്സീ, ന ഗബ്ഭസേയ്യം പുനരാവജിസ്സം;

അയമന്തിമാ പച്ഛിമാ ഗബ്ഭസേയ്യാ [അയം ഹി മേ അന്തിമാ ഗബ്ഭസേയ്യാ (സീ. പീ.)], ഖീണോ മേ സംസാരോ പുനബ്ഭവായാതി.

ഇദം സുവണ്ണകായൂരം, മുത്താ വേളുരിയാ ബഹൂ;

സബ്ബം ഹരസ്സു ഭദ്ദന്തേ, മഞ്ച ദാസീതി സാവയ.

ഓരോപയസ്സു കല്യാണി, മാ ബാള്ഹം [ബഹും (സീ. സ്യാ. പീ.)] പരിദേവസി;

ന ചാഹം അഭിജാനാമി, അഹന്ത്വാ ധനമാഭതം.

യതോ സരാമി അത്താനം, യതോ പത്താസ്മി വിഞ്ഞുതം;

ന ചാഹം അഭിജാനാമി, അഞ്ഞം പിയതരം തയാ.

ഏഹി തം ഉപഗൂഹിസ്സം [ഉപഗുയ്ഹിസ്സം (ക.)], കരിസ്സഞ്ച പദക്ഖിണം;

ന ഹി ദാനി പുന അത്ഥി, മമ തുയ്ഹഞ്ച സങ്ഗമോ.

ന ¶ ഹി സബ്ബേസു ഠാനേസു, പുരിസോ ഹോതി പണ്ഡിതോ;

ഇത്ഥീപി പണ്ഡിതാ ഹോതി, തത്ഥ തത്ഥ വിചക്ഖണാ.

ന ¶ ഹി സബ്ബേസു ഠാനേസു, പുരിസോ ഹോതി പണ്ഡിതോ;

ഇത്ഥീപി ¶ പണ്ഡിതാ ഹോതി, ലഹും അത്ഥം വിചിന്തികാ [ലഹുമത്ഥവിചിന്തികാ (സീ. പീ.)].

ലഹുഞ്ച വത ഖിപ്പഞ്ച, നികട്ഠേ സമചേതയി;

മിഗം പുണ്ണായതേനേവ [പുണ്ണായതനേവ (സ്യാ.)], സുലസാ സത്തുകം വധി.

യോധ ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ന ഖിപ്പമനുബുജ്ഝതി;

സോ ഹഞ്ഞതി മന്ദമതി, ചോരോവ ഗിരിഗബ്ഭരേ.

യോ ച ഉപ്പതിതം അത്ഥം, ഖിപ്പമേവ നിബോധതി;

മുച്ചതേ സത്തുസമ്ബാധാ, സുലസാ സത്തുകാമിവാതി.

ഭുസമ്ഹി [ഭുസമ്പി (ക.), ഭുസം ഹി (സീ. നിയ്യ)] കുദ്ധോതി അവേക്ഖിയാന, ന താവ ദണ്ഡം പണയേയ്യ ഇസ്സരോ;

അട്ഠാനസോ അപ്പതിരൂപമത്തനോ, പരസ്സ ദുക്ഖാനി ഭുസം ഉദീരയേ.

യതോ ച ജാനേയ്യ പസാദമത്തനോ, അത്ഥം നിയുഞ്ജേയ്യ പരസ്സ ദുക്കടം;

തദായമത്ഥോതി സയം അവേക്ഖിയ, അഥസ്സ ദണ്ഡം സദിസം നിവേസയേ.

ന ചാപി ഝാപേതി പരം ന അത്തനം, അമുച്ഛിതോ യോ നയതേ നയാനയം;

യോ ¶ ദണ്ഡധാരോ ഭവതീധ ഇസ്സരോ, സ വണ്ണഗുത്തോ സിരിയാ ന ധംസതി.

യേ ഖത്തിയാ സേ അനിസമ്മകാരിനോ, പണേന്തി ദണ്ഡം സഹസാ പമുച്ഛിതാ;

അവണ്ണസംയുതാ [യുത്താവ (ക.)] ജഹന്തി ജീവിതം, ഇതോ വിമുത്താപി ച യന്തി ദുഗ്ഗതിം.

ധമ്മേ ¶ ച യേ അരിയപ്പവേദിതേ രതാ, അനുത്തരാ തേ വചസാ മനസാ കമ്മുനാ ച;

തേ സന്തിസോരച്ചസമാധിസണ്ഠിതാ, വജന്തി ലോകം ദുഭയം തഥാവിധാ.

രാജാഹമസ്മി നരപമദാനമിസ്സരോ, സചേപി കുജ്ഝാമി ഠപേമി അത്തനം;

നിസേധയന്തോ ജനതം തഥാവിധം, പണേമി ദണ്ഡം അനുകമ്പ യോനിസോ.

സിരീ ച ലക്ഖീ ച തവേവ ഖത്തിയ, ജനാധിപ മാ വിജഹി കുദാചനം;

അക്കോധനോ നിച്ചപസന്നചിത്തോ, അനീഘോ തുവം വസ്സസതാനി പാലയ.

ഗുണേഹി ഏതേഹി ഉപേത ഖത്തിയ, ഠിതമരിയവത്തീ [വത്തി (സീ.), വുത്തി (ക.)] സുവചോ അകോധനോ;

സുഖീ ¶ അനുപ്പീള പസാസമേദിനിം [അനുപ്പീളം സഹസമേദനിം (ക.)], ഇതോ വിമുത്തോപി ച യാഹി സുഗ്ഗതിം.

ഏവം ¶ സുനീതേന [സുവിനീതേന (പീ.)] സുഭാസിതേന, ധമ്മേന ഞായേന ഉപായസോ നയം;

നിബ്ബാപയേ സങ്ഖുഭിതം മഹാജനം, മഹാവ മേഘോ സലിലേന മേദിനിന്തി [മേദനിന്തി (സ്യാ. ക.)].

അങ്ഗാരജാതാ പഥവീ, കുക്കുളാനുഗതാ മഹീ;

അഥ ഗായസി വത്താനി [വത്ഥാനി (ക.)], ന തം തപതി ആതപോ.

ഉദ്ധം തപതി ആദിച്ചോ, അധോ തപതി വാലുകാ;

അഥ ഗായസി വത്താനി [വത്ഥാനി (ക.)], ന തം തപതി ആതപോ.

ന ¶ മം തപതി ആതപോ, ആതപാ [ആതപ്പാ (സീ. സ്യാ. പീ.)] തപയന്തി മം;

അത്ഥാ ഹി വിവിധാ രാജ, തേ തപന്തി ന ആതപോ.

അദ്ദസം കാമ തേ മൂലം, സങ്കപ്പാ കാമ ജായസി;

ന തം സങ്കപ്പയിസ്സാമി, ഏവം കാമ ന ഹേഹിസി.

അപ്പാപി കാമാ ന അലം, ബഹൂഹിപി ന തപ്പതി;

അഹഹാ ബാലലപനാ, പരിവജ്ജേഥ [പടിവിജ്ഝേഥ (പീ. സീ. അട്ഠ.)] ജഗ്ഗതോ.

അപ്പസ്സ ¶ കമ്മസ്സ ഫലം മമേദം, ഉദയോ അജ്ഝാഗമാ മഹത്തപത്തം;

സുലദ്ധലാഭോ വത മാണവസ്സ, യോ പബ്ബജീ കാമരാഗം പഹായ.

തപസാ പജഹന്തി പാപകമ്മം, തപസാ ന്ഹാപിതകുമ്ഭകാരഭാവം;

തപസാ അഭിഭുയ്യ ഗങ്ഗമാല, നാമേനാലപസജ്ജ ബ്രഹ്മദത്തം.

സന്ദിട്ഠികമേവ ‘‘അമ്മ’’ പസ്സഥ, ഖന്തീസോരച്ചസ്സ അയം [യോ (സ്യാ. പീ. ക.)] വിപാകോ;

യോ [സോ (സ്യാ. ക.)] സബ്ബജനസ്സ വന്ദിതോഹു, തം വന്ദാമ സരാജികാ സമച്ചാ.

മാ കിഞ്ചി അവചുത്ഥ ഗങ്ഗമാലം, മുനിനം മോനപഥേസു സിക്ഖമാനം;

ഏസോ ഹി അതരി അണ്ണവം, യം തരിത്വാ ചരന്തി വീതസോകാതി.

ധമ്മോ ¶ ഹവേ ഹതോ ഹന്തി, നാഹതോ ഹന്തി കിഞ്ചനം [കഞ്ചിനം (പീ.)];

തസ്മാ ഹി ധമ്മം ന ഹനേ, മാ ത്വം [തം (സ്യാ. പീ.)] ധമ്മോ ഹതോ ഹനി.

അലികം ¶ ¶ ഭാസമാനസ്സ, അപക്കമന്തി ദേവതാ;

പൂതികഞ്ച മുഖം വാതി, സകട്ഠാനാ ച ധംസതി;