📜
നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ
വിനയപിടകേ
ചൂളവഗ്ഗപാളി
൧. കമ്മക്ഖന്ധകം
൧. തജ്ജനീയകമ്മം
൧. തേന ¶ ¶ ¶ ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച [അലമത്ഥതരാ ച (സ്യാ. ക.)]. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി ¶ ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ ¶ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വക്ഖന്തി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം ¶ പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തീ’’തി.
൨. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ¶ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തീ’’തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ¶ ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, ഭിക്ഖവേ, തേസം മോഘപുരിസാനം അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തേ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസാ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വക്ഖന്തി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി? തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തി. നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ. അഥ ഖ്വേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി.
അഥ ഖോ ഭഗവാ തേ [പണ്ഡുകലോഹിതകേ (സ്യാ.)] ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ദുബ്ഭരതായ ദുപ്പോസതായ മഹിച്ഛതായ ¶ അസന്തുട്ഠിതായ [അസന്തുട്ഠതായ (സ്യാ.), അസന്തുട്ഠിയാ (സീ.)] സങ്ഗണികായ കോസജ്ജസ്സ ¶ അവണ്ണം ഭാസിത്വാ അനേകപരിയായേന സുഭരതായ സുപോസതായ അപ്പിച്ഛസ്സ സന്തുട്ഠസ്സ സല്ലേഖസ്സ ധുതസ്സ പാസാദികസ്സ അപചയസ്സ വീരിയാരമ്ഭസ്സ [വിരിയാരമ്ഭസ്സ (സീ.), വീരിയാരബ്ഭസ്സ (ക.)] വണ്ണം ഭാസിത്വാ ഭിക്ഖൂനം തദനുച്ഛവികം തദനുലോമികം ¶ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം കരോതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം. പഠമം പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ ചോദേതബ്ബാ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബാ, സാരേത്വാ ആപത്തിം [ആപത്തി (സീ. സ്യാ.)] ആരോപേതബ്ബാ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൩. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ കലഹകാരകാ വിവാദകാരകാ ഭസ്സകാരകാ സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘മാ ¶ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തി. സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം ¶ തജ്ജനീയകമ്മം കരോതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ ¶ , ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തി. സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം കരോതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ ¶ . ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ അത്തനാ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ, യേപി ചഞ്ഞേ ഭിക്ഖൂ ഭണ്ഡനകാരകാ…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകാ തേ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘മാ ഖോ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, ഏസോ അജേസി. ബലവാബലവം പടിമന്തേഥ. തുമ്ഹേ തേന പണ്ഡിതതരാ ച ബ്യത്തതരാ ച ബഹുസ്സുതതരാ ച അലമത്തതരാ ച. മാ ചസ്സ ഭായിത്ഥ. മയമ്പി തുമ്ഹാകം പക്ഖാ ഭവിസ്സാമാ’തി. തേന അനുപ്പന്നാനി ചേവ ഭണ്ഡനാനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഉപ്പന്നാനി ച ഭണ്ഡനാനി ഭിയ്യോഭാവായ വേപുല്ലായ സംവത്തന്തി. സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം കരോതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം സങ്ഘേന പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൪. ‘‘തീഹി ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച [അധമ്മകമ്മഞ്ചേവ (സ്യാ.)] ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ¶ ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ¶ ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അചോദേത്വാ കതം ¶ ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ ¶ , തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൫. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ¶ ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി ¶ , അദേസിതായ ¶ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ¶ ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന ¶ കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ¶ ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി ¶ സമന്നാഗതം തജ്ജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം
൬. [പരി. ൩൨൩] ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ¶ ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ , ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ. അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം ¶ കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ ¶ . ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, തജ്ജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം നിട്ഠിതം.
അട്ഠാരസവത്തം
൭. ‘‘തജ്ജനീയകമ്മകതേന ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി [സമ്മതി (സ്യാ.)] സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി [ന ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖൂഹി (സ്യാ.)] സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
തജ്ജനീയകമ്മേ അട്ഠാരസവത്തം നിട്ഠിതം.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൮. അഥ ഖോ സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം അകാസി ¶ . തേ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ സമ്മാ വത്തന്തി, ലോമം പാതേന്തി ¶ , നേത്ഥാരം വത്തന്തി, ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘‘മയം, ആവുസോ, സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ സമ്മാ വത്താമ, ലോമം പാതേമ, നേത്ഥാരം വത്താമ, കഥം നു ഖോ അമ്ഹേഹി പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ…. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ദേതി, സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം ¶ നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി, ഓകാസം ¶ കാരേതി, ചോദേതി, സാരേതി, ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി [ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി (സ്യാ.)] – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൯. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ , തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
൧൦. ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേഹി, ഭിക്ഖവേ, പണ്ഡുകലോഹിതകേഹി ഭിക്ഖൂഹി സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘മയം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ ¶ സമ്മാ വത്താമ, ലോമം പാതേമ, നേത്ഥാരം വത്താമ, തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചാമാ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ സമ്മാ വത്തന്തി, ലോമം പാതേന്തി, നേത്ഥാരം വത്തന്തി ¶ , തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചന്തി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ സമ്മാ വത്തന്തി, ലോമം പാതേന്തി, നേത്ഥാരം വത്തന്തി, തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചന്തി. സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ ¶ , ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ സമ്മാ വത്തന്തി, ലോമം പാതേന്തി, നേത്ഥാരം വത്തന്തി, തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചന്തി. സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ പണ്ഡുകലോഹിതകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘേന തജ്ജനീയകമ്മകതാ സമ്മാ വത്തന്തി, ലോമം പാതേന്തി, നേത്ഥാരം വത്തന്തി, തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചന്തി. സങ്ഘോ പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം സങ്ഘേന പണ്ഡുകലോഹിതകാനം ഭിക്ഖൂനം തജ്ജനീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ,
തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
തജ്ജനീയകമ്മം നിട്ഠിതം പഠമം.
൨. നിയസ്സകമ്മം
൧൧. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ സേയ്യസകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ [പകതത്താ (സീ. സ്യാ.)] പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ സേയ്യസകോ ബാലോ ഭവിസ്സതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരിസ്സതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി ¶ ; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ’’തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ¶ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു ബാലോ അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ’’തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, ഭിക്ഖവേ, തസ്സ മോഘപുരിസസ്സ അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ ബാലോ ഭവിസ്സതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരിസ്സതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ. നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം [നിയസകമ്മം (ക.)] കരോതു – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം. പഠമം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു ചോദേതബ്ബോ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബോ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബോ [ആപത്തി ആരോപേതബ്ബാ (സീ. സ്യാ.)], ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ ¶ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൨. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു ബാലോ അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു ബാലോ അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ. സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം കരോതി – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു ബാലോ അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി; അപിസ്സു ഭിക്ഖൂ പകതാ പരിവാസം ദേന്താ മൂലായ പടികസ്സന്താ മാനത്തം ദേന്താ അബ്ഭേന്താ. സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം കരോതി – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ ¶ കരണം – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം സങ്ഘേന സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൧൩. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ ¶ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ¶ ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ…പേ… അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ… ¶ .
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ… ¶ .
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന ¶ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൧൪. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി ¶ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ…പേ… ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ… ¶ .
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ… ¶ .
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം നിയസ്സകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം
൧൫. [പരി. ൩൨൩] ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം ¶ കരേയ്യ. അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ ¶ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ. ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി, അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ¶ ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, നിയസ്സകമ്മം കരേയ്യ.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം നിട്ഠിതം.
അട്ഠാരസവത്തം
൧൬. ‘‘നിയസ്സകമ്മകതേന ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ ¶ സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരാപേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
നിയസ്സകമ്മേ അട്ഠാരസവത്തം നിട്ഠിതം.
൧൭. അഥ ഖോ സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം അകാസി – നിസ്സായ തേ വത്ഥബ്ബന്തി. സോ സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ കല്യാണമിത്തേ ¶ സേവമാനോ ഭജമാനോ പയിരുപാസമാനോ ഉദ്ദിസാപേന്തോ പരിപുച്ഛന്തോ ബഹുസ്സുതോ ഹോതി, ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ. സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദേതി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ…. ‘‘തേന ¶ ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൧൮. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ദേതി, സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി ¶ , ഓകാസം കാരേതി, ചോദേതി, സാരേതി, ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൧൯. ‘‘പഞ്ചഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം ¶ . ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം ¶ പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
൨൦. ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേന, ഭിക്ഖവേ, സേയ്യസകേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി, നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ ¶ . ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സേയ്യസകോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന നിയസ്സകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ¶ ഖമതി സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം സങ്ഘേന സേയ്യസകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയസ്സകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
നിയസ്സകമ്മം നിട്ഠിതം ദുതിയം.
൩. പബ്ബാജനീയകമ്മം
൨൧. [ഇദം വത്ഥു പാരാ. ൪൩൧ ആദയോ] തേന ഖോ പന സമയേന അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ നാമ [നാമ ഭിക്ഖൂ (ക.)] കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസികാ ഹോന്തി അലജ്ജിനോ പാപഭിക്ഖൂ. തേ [ചൂളവ. ൨൯൨ ആദയോ] ഏവരൂപം അനാചാരം ആചരന്തി – മാലാവച്ഛം രോപേന്തിപി രോപാപേന്തിപി, സിഞ്ചന്തിപി സിഞ്ചാപേന്തിപി, ഓചിനന്തിപി ഓചിനാപേന്തിപി, ഗന്ഥേന്തിപി ഗന്ഥാപേന്തിപി ¶ , ഏകതോവണ്ടികമാലം കരോന്തിപി ¶ കാരാപേന്തിപി, ഉഭതോവണ്ടികമാലം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, മഞ്ജരികം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, വിധൂതികം [വിധുതികം (സ്യാ.)] കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, വടംസകം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, ആവേളം കരോന്തിപി ¶ കാരാപേന്തിപി, ഉരച്ഛദം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി. തേ കുലിത്ഥീനം കുലധീതാനം കുലകുമാരീനം കുലസുണ്ഹാനം കുലദാസീനം ഏകതോവണ്ടികമാലം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, ഉഭതോവണ്ടികമാലം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, മഞ്ജരികം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, വിധൂതികം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, വടംസകം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, ആവേളം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, ഉരച്ഛദം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി. തേ കുലിത്ഥീഹി കുലധീതാഹി കുലകുമാരീഹി കുലസുണ്ഹാഹി കുലദാസീഹി സദ്ധിം ഏകഭാജനേപി ഭുഞ്ജന്തി, ഏകഥാലകേപി ¶ പിവന്തി, ഏകാസനേപി നിസീദന്തി, ഏകമഞ്ചേപി തുവട്ടേന്തി, ഏകത്ഥരണാപി തുവട്ടേന്തി, ഏകപാവുരണാപി തുവട്ടേന്തി, ഏകത്ഥരണപാവുരണാപി തുവട്ടേന്തി, വികാലേപി ഭുഞ്ജന്തി, മജ്ജമ്പി പിവന്തി, മാലാഗന്ധവിലേപനമ്പി ധാരേന്തി, നച്ചന്തിപി, ഗായന്തിപി, വാദേന്തിപി, ലാസേന്തിപി; നച്ചന്തിയാപി നച്ചന്തി, നച്ചന്തിയാപി ഗായന്തി, നച്ചന്തിയാപി വാദേന്തി, നച്ചന്തിയാപി ലാസേന്തി; ഗായന്തിയാപി നച്ചന്തി, ഗായന്തിയാപി ഗായന്തി, ഗായന്തിയാപി വാദേന്തി, ഗായന്തിയാപി ലാസേന്തി; വാദേന്തിയാപി നച്ചന്തി, വാദേന്തിയാപി ഗായന്തി, വാദേന്തിയാപി വാദേന്തി, വാദേന്തിയാപി ലാസേന്തി; ലാസേന്തിയാപി നച്ചന്തി, ലാസേന്തിയാപി ഗായന്തി, ലാസേന്തിയാപി വാദേന്തി, ലാസേന്തിയാപി ലാസേന്തി; അട്ഠപദേപി കീളന്തി, ദസപദേപി കീളന്തി, ആകാസേപി കീളന്തി, പരിഹാരപഥേപി കീളന്തി, സന്തികായപി കീളന്തി, ഖലികായപി കീളന്തി, ഘടികായപി കീളന്തി, സലാകഹത്ഥേനപി കീളന്തി, അക്ഖേനപി കീളന്തി, പങ്ഗചീരേനപി കീളന്തി, വങ്കകേനപി കീളന്തി, മോക്ഖചികായപി കീളന്തി, ചിങ്ഗുലകേനപി കീളന്തി, പത്താള്ഹകേനപി കീളന്തി, രഥകേനപി കീളന്തി, ധനുകേനപി കീളന്തി, അക്ഖരികായപി കീളന്തി, മനേസികായപി കീളന്തി, യഥാവജ്ജേനപി കീളന്തി; ഹത്ഥിസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, അസ്സസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, രഥസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, ധനുസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, ഥരുസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി; ഹത്ഥിസ്സപി പുരതോ ധാവന്തി, അസ്സസ്സപി പുരതോ ധാവന്തി, രഥസ്സപി പുരതോ [പുരതോ ധാവന്തി (സ്യാ.)] ധാവന്തിപി ആധാവന്തിപി; ഉസ്സേളേന്തിപി, അപ്ഫോടേന്തിപി ¶ , നിബ്ബുജ്ഝന്തിപി, മുട്ഠീഹിപി യുജ്ഝന്തി; രങ്ഗമജ്ഝേപി സങ്ഘാടിം പത്ഥരിത്വാ നച്ചകിം [നച്ചന്തിം (സീ. സ്യാ.)] ഏവം വദന്തി – ‘‘ഇധ, ഭഗിനി, നച്ചസ്സൂ’’തി; നലാടികമ്പി ദേന്തി; വിവിധമ്പി അനാചാരം ആചരന്തി.
൨൨. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു കാസീസു വസ്സംവുട്ഠോ [വസ്സംവുത്ഥോ (സീ. സ്യാ.)] സാവത്ഥിം ഗച്ഛന്തോ ഭഗവന്തം ദസ്സനായ യേന കീടാഗിരി തദവസരി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ കീടാഗിരിം പിണ്ഡായ പാവിസി പാസാദികേന അഭിക്കന്തേന പടിക്കന്തേന ¶ ആലോകിതേന വിലോകിതേന സമിഞ്ജിതേന [സമ്മിഞ്ജിതേന (സീ. സ്യാ. കം.)] പസാരിതേന, ഓക്ഖിത്തചക്ഖു ഇരിയാപഥസമ്പന്നോ. മനുസ്സാ തം ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ ഏവമാഹംസു – ‘‘ക്വായം അബലബലോ ¶ വിയ മന്ദമന്ദോ വിയ ഭാകുടികഭാകുടികോ വിയ? കോ ഇമസ്സ ഉപഗതസ്സ പിണ്ഡകമ്പി ദസ്സതി? അമ്ഹാകം പന അയ്യാ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ സണ്ഹാ സഖിലാ സുഖസമ്ഭാസാ മിഹിതപുബ്ബങ്ഗമാ ഏഹിസ്വാഗതവാദിനോ അബ്ഭാകുടികാ ഉത്താനമുഖാ പുബ്ബഭാസിനോ. തേസം ഖോ നാമ പിണ്ഡോ ദാതബ്ബോ’’തി.
അദ്ദസാ ഖോ അഞ്ഞതരോ ഉപാസകോ തം ഭിക്ഖും കീടാഗിരിസ്മിം പിണ്ഡായ ചരന്തം; ദിസ്വാന യേന സോ ഭിക്ഖു തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ തം ഭിക്ഖും അഭിവാദേത്വാ ഏതദവോച – ‘‘അപി, ഭന്തേ, പിണ്ഡോ ലബ്ഭതീ’’തി? ‘‘ന ഖോ, ആവുസോ, പിണ്ഡോ ലബ്ഭതീ’’തി. ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, ഘരം ഗമിസ്സാമാ’’തി. അഥ ഖോ സോ ഉപാസകോ തം ഭിക്ഖും ഘരം നേത്വാ ഭോജേത്വാ ഏതദവോച – ‘‘കഹം, ഭന്തേ, അയ്യോ ഗമിസ്സതീ’’തി? ‘‘സാവത്ഥിം ¶ ഖോ അഹം, ആവുസോ, ഗമിസ്സാമി ഭഗവന്തം ദസ്സനായാ’’തി. ‘‘തേന ഹി, ഭന്തേ, മമ വചനേന ഭഗവതോ പാദേ സിരസാ വന്ദ, ഏവഞ്ച വദേഹി – ‘ദുട്ഠോ, ഭന്തേ, കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസോ. അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ നാമ കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസികാ അലജ്ജിനോ പാപഭിക്ഖൂ. തേ ഏവരൂപം അനാചാരം ആചരന്തി – മാലാവച്ഛം രോപേന്തിപി രോപാപേന്തിപി, സിഞ്ചന്തിപി സിഞ്ചാപേന്തിപി, ഓചിനന്തിപി, ഓചിനാപേന്തിപി, ഗന്ഥേന്തിപി ഗന്ഥാപേന്തിപി, ഏകതോവണ്ടികമാലം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, ഉഭതോവണ്ടികമാലം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, മഞ്ജരികം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, വിധൂതികം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, വടംസകം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, ആവേളം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി, ഉരച്ഛദം കരോന്തിപി കാരാപേന്തിപി. തേ കുലിത്ഥീനം കുലധീതാനം കുലകുമാരീനം കുലസുണ്ഹാനം കുലദാസീനം ഏകതോവണ്ടികമാലം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, ഉഭതോവണ്ടികമാലം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, മഞ്ജരികം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, വിധൂതികം ¶ ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, വടംസകം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, ആവേളം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി, ഉരച്ഛദം ഹരന്തിപി ഹരാപേന്തിപി. തേ കുലിത്ഥീഹി കുലധീതാഹി കുലകുമാരീഹി കുലസുണ്ഹാഹി കുലദാസീഹി സദ്ധിം ഏകഭാജനേപി ഭുഞ്ജന്തി, ഏകഥാലകേപി പിവന്തി, ഏകാസനേപി നിസീദന്തി, ഏകമഞ്ചേപി തുവട്ടേന്തി, ഏകത്ഥരണാപി തുവട്ടേന്തി, ഏകപാവുരണാപി തുവട്ടേന്തി, ഏകത്ഥരണപാവുരണാപി തുവട്ടേന്തി, വികാലേപി ഭുഞ്ജന്തി, മജ്ജമ്പി പിവന്തി, മാലാഗന്ധവിലേപനമ്പി ധാരേന്തി, നച്ചന്തിപി, ഗായന്തിപി, വാദേന്തിപി, ലാസേന്തിപി; നച്ചന്തിയാപി ¶ നച്ചന്തി, നച്ചന്തിയാപി ഗായന്തി, നച്ചന്തിയാപി വാദേന്തി, നച്ചന്തിയാപി ലാസേന്തി…പേ… (ചക്കം കാതബ്ബം). ലാസേന്തിയാപി നച്ചന്തി, ലാസേന്തിയാപി ഗായന്തി, ലാസേന്തിയാപി വാദേന്തി, ലാസേന്തിയാപി ലാസേന്തി; അട്ഠപദേപി കീളന്തി, ദസപദേപി കീളന്തി, ആകാസേപി ¶ കീളന്തി, പരിഹാരപഥേപി കീളന്തി, സന്തികായപി കീളന്തി, ഖലികായപി കീളന്തി, ഘടികായപി കീളന്തി, സലാകഹത്ഥേനപി കീളന്തി, അക്ഖേനപി കീളന്തി, പങ്ഗചീരേനപി കീളന്തി, വങ്കകേനപി കീളന്തി, മോക്ഖചികായപി കീളന്തി, ചിങ്ഗുലകേനപി കീളന്തി, പത്താള്ഹകേനപി കീളന്തി, രഥകേനപി കീളന്തി, ധനുകേനപി കീളന്തി, അക്ഖരികായപി കീളന്തി, മനേസികായപി കീളന്തി, യഥാവജ്ജേനപി കീളന്തി; ഹത്ഥിസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, അസ്സസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, രഥസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, ധനുസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി, ഥരുസ്മിമ്പി സിക്ഖന്തി; ഹത്ഥിസ്സപി പുരതോ ധാവന്തി, അസ്സസ്സപി പുരതോ ധാവന്തി, രഥസ്സപി പുരതോ ധാവന്തിപി ആധാവന്തിപി; ഉസ്സേളേന്തിപി, അപ്ഫോടേന്തിപി, നിബ്ബുജ്ഝന്തിപി, മുട്ഠീഹിപി യുജ്ഝന്തി; രങ്ഗമജ്ഝേപി സങ്ഘാടിം പത്ഥരിത്വാ നച്ചകിം ഏവം വദന്തി – ‘ഇധ, ഭഗിനി, നച്ചസ്സൂ’തി; നലാടികമ്പി ദേന്തി; വിവിധമ്പി അനാചാരം ആചരന്തി. യേപി തേ, ഭന്തേ, മനുസ്സാ പുബ്ബേ സദ്ധാ അഹേസും പസന്നാ തേപി ഏതരഹി അസ്സദ്ധാ അപ്പസന്നാ. യാനിപി താനി സങ്ഘസ്സ പുബ്ബേ ദാനപഥാനി താനിപി ഏതരഹി ഉപച്ഛിന്നാനി. രിഞ്ചന്തി പേസലാ ഭിക്ഖൂ ¶ , നിവസന്തി പാപഭിക്ഖൂ. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ കീടാഗിരിം ഭിക്ഖൂ പഹിണേയ്യ, യഥായം കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസോ സണ്ഠഹേയ്യാ’’തി.
‘‘ഏവമാവുസോ’’തി ഖോ സോ ഭിക്ഖു തസ്സ ഉപാസകസ്സ പടിസ്സുണിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ യേന സാവത്ഥി തേന പക്കാമി. അനുപുബ്ബേന യേന സാവത്ഥി ജേതവനം അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ആചിണ്ണം ഖോ പനേതം ബുദ്ധാനം ഭഗവന്താനം ആഗന്തുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം പടിസമ്മോദിതും. അഥ ¶ ഖോ ഭഗവാ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി, ഭിക്ഖു, ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയം, കച്ചിസി അപ്പകിലമഥേന അദ്ധാനം ആഗതോ, കുതോ ച ത്വം ഭിക്ഖു ആഗച്ഛസീ’’തി? ‘‘ഖമനീയം, ഭഗവാ, യാപനീയം ഭഗവാ; അപ്പകിലമഥേന ച അഹം, ഭന്തേ, അദ്ധാനം ആഗതോ. ഇധാഹം, ഭന്തേ, കാസീസു വസ്സംവുട്ഠോ സാവത്ഥിം ആഗച്ഛന്തോ ഭഗവന്തം ദസ്സനായ യേന കീടാഗിരി തദവസരിം. അഥ ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ കീടാഗിരിം പിണ്ഡായ പാവിസിം. അദ്ദസാ ഖോ മം, ഭന്തേ, അഞ്ഞതരോ ഉപാസകോ കീടാഗിരിസ്മിം പിണ്ഡായ ചരന്തം ¶ ; ദിസ്വാന യേനാഹം തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ മം അഭിവാദേത്വാ ഏതദവോച – ‘അപി, ഭന്തേ, പിണ്ഡോ ലബ്ഭതീ’തി. ‘ന ഖോ, ആവുസോ, പിണ്ഡോ ലബ്ഭതീ’തി. ‘ഏഹി, ഭന്തേ, ഘരം ഗമിസ്സാമാ’തി. അഥ ഖോ, ഭന്തേ, സോ ഉപാസകോ മം ഘരം നേത്വാ ഭോജേത്വാ ഏതദവോച – ‘കഹം, ഭന്തേ, അയ്യോ ഗമിസ്സതീ’തി? ‘സാവത്ഥിം ഖോ അഹം, ആവുസോ, ഗമിസ്സാമി ഭഗവന്തം ദസ്സനായാ’തി ¶ . ‘തേന ഹി, ഭന്തേ, മമ വചനേന ഭഗവതോ പാദേ സിരസാ വന്ദ, ഏവഞ്ച വദേഹി – ദുട്ഠോ, ഭന്തേ, കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസോ. അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ നാമ കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസികാ അലജ്ജിനോ പാപഭിക്ഖൂ ¶ . തേ ഏവരൂപം അനാചാരം ആചരന്തി – മാലാവച്ഛം രോപേന്തിപി രോപാപേന്തിപി…പേ… വിവിധമ്പി അനാചാരം ആചരന്തി. യേപി തേ, ഭന്തേ, മനുസ്സാ പുബ്ബേ സദ്ധാ അഹേസും പസന്നാ തേപി ഏതരഹി അസ്സദ്ധാ അപ്പസന്നാ. യാനിപി താനി സങ്ഘസ്സ പുബ്ബേ ദാനപഥാനി താനിപി ഏതരഹി ഉപച്ഛിന്നാനി. രിഞ്ചന്തി പേസലാ ഭിക്ഖൂ, നിവസന്തി പാപഭിക്ഖൂ. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ കീടാഗിരിം ഭിക്ഖൂ പഹിണേയ്യ, യഥായം കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസോ സണ്ഠഹേയ്യാ’തി. തതോ അഹം ഭഗവാ ആഗച്ഛാമീ’’തി.
൨൩. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ നാമ കീടാഗിരിസ്മിം ആവാസികാ അലജ്ജിനോ പാപഭിക്ഖൂ? തേ ഏവരൂപം അനാചാരം ആചരന്തി – മാലാവച്ഛം രോപേന്തിപി…പേ… വിവിധമ്പി അനാചാരം ആചരന്തി? യേപി തേ മനുസ്സാ പുബ്ബേ സദ്ധാ അഹേസും പസന്നാ തേപി ഏതരഹി അസ്സദ്ധാ അപ്പസന്നാ? യാനിപി താനി സങ്ഘസ്സ പുബ്ബേ ദാനപഥാനി താനിപി ഏതരഹി ഉപച്ഛിന്നാനി? രിഞ്ചന്തി പേസലാ ഭിക്ഖൂ നിവസന്തി പാപഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ തേ, ഭിക്ഖവേ ¶ , മോഘപുരിസാ ഏവരൂപം അനാചാരം ¶ ആചരിസ്സന്തി – മാലാവച്ഛം രോപേസ്സന്തിപി രോപാപേസ്സന്തിപി, സിഞ്ചിസ്സന്തിപി സിഞ്ചാപേസ്സന്തിപി, ഓചിനിസ്സന്തിപി ഓചിനാപേസ്സന്തിപി, ഗന്ഥേസ്സന്തിപി ഗന്ഥാപേസ്സന്തിപി, ഏകതോവണ്ടികമാലം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി, ഉഭതോവണ്ടികമാലം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി, മഞ്ജരികം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി, വിധൂതികം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി, വടംസകം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി, ആവേളം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി, ഉരച്ഛദം കരിസ്സന്തിപി കാരാപേസ്സന്തിപി. തേ കുലിത്ഥീനം കുലധീതാനം കുലകുമാരീനം കുലസുണ്ഹാനം കുലദാസീനം ഏകതോവണ്ടികമാലം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി, ഉഭതോവണ്ടികമാലം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി, മഞ്ജരികം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി, വിധൂതികം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി, വടംസകം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി, ആവേളം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി, ഉരച്ഛദം ഹരിസ്സന്തിപി ഹരാപേസ്സന്തിപി. തേ കുലിത്ഥീഹി കുലധീതാഹി കുലകുമാരീഹി കുലസുണ്ഹാഹി കുലദാസീഹി സദ്ധിം ഏകഭാജനേപി ഭുഞ്ജിസ്സന്തി, ഏകഥാലകേപി പിവിസ്സന്തി, ഏകാസനേപി നിസീദിസ്സന്തി, ഏകമഞ്ചേപി തുവട്ടിസ്സന്തി, ഏകത്ഥരണാപി തുവട്ടിസ്സന്തി, ഏകപാവുരണാപി തുവട്ടിസ്സന്തി, ഏകത്ഥരണപാവുരണാപി തുവട്ടിസ്സന്തി, വികാലേപി ഭുഞ്ജിസ്സന്തി, മജ്ജമ്പി പിവിസ്സന്തി, മാലാഗന്ധവിലേപനമ്പി ധാരേസ്സന്തി, നച്ചിസ്സന്തിപി, ഗായിസ്സന്തിപി, വാദേസ്സന്തിപി, ലാസേസ്സന്തിപി; നച്ചന്തിയാപി നച്ചിസ്സന്തി, നച്ചന്തിയാപി ഗായിസ്സന്തി, നച്ചന്തിയാപി വാദേസ്സന്തി, നച്ചന്തിയാപി ലാസേസ്സന്തി; ഗായന്തിയാപി നച്ചിസ്സന്തി ¶ ¶ , ഗായന്തിയാപി ഗായിസ്സന്തി, ഗായന്തിയാപി വാദേസ്സന്തി, ഗായന്തിയാപി ലാസേസ്സന്തി; വാദേന്തിയാപി നച്ചിസ്സന്തി, വാദേന്തിയാപി ഗായിസ്സന്തി, വാദേന്തിയാപി വാദേസ്സന്തി, വാദേന്തിയാപി ലാസേസ്സന്തി; ലാസേന്തിയാപി നച്ചിസ്സന്തി, ലാസേന്തിയാപി ഗായിസ്സന്തി, ലാസേന്തിയാപി വാദേസ്സന്തി; ലാസേന്തിയാപി ലാസേസ്സന്തി; അട്ഠപദേപി കീളിസ്സന്തി, ദസപദേപി കീളിസ്സന്തി, ആകാസേപി കീളിസ്സന്തി, പരിഹാരപഥേപി കീളിസ്സന്തി, സന്തികായപി കീളിസ്സന്തി, ഖലികായപി കീളിസ്സന്തി, ഘടികായപി കീളിസ്സന്തി, സലാകഹത്ഥേനപി കീളിസ്സന്തി, അക്ഖേനപി കീളിസ്സന്തി, പങ്ഗചീരേനപി കീളിസ്സന്തി, വങ്കകേനപി കീളിസ്സന്തി മോക്ഖചികായപി കീളിസ്സന്തി, ചിങ്ഗുലകേനപി കീളിസ്സന്തി, പത്താള്ഹകേനപി കീളിസ്സന്തി, രഥകേനപി കീളിസ്സന്തി, ധനുകേനപി കീളിസ്സന്തി, അക്ഖരികായപി കീളിസ്സന്തി, മനേസികായപി കീളിസ്സന്തി, യഥാവജ്ജേനപി കീളിസ്സന്തി; ഹത്ഥിസ്മിമ്പി സിക്ഖിസ്സന്തി, അസ്സസ്മിമ്പി സിക്ഖിസ്സന്തി, രഥസ്മിമ്പി സിക്ഖിസ്സന്തി, ധനുസ്മിമ്പി സിക്ഖിസ്സന്തി, ഥരുസ്മിമ്പി സിക്ഖിസ്സന്തി; ഹത്ഥിസ്സപി പുരതോ ധാവിസ്സന്തി ¶ , അസ്സസ്സപി പുരതോ ധാവിസ്സന്തി, രഥസ്സപി പുരതോ [പുരതോ ധാവിസ്സന്തി (സ്യാ.)] ധാവിസ്സന്തിപി ആധാവിസ്സന്തിപി; ഉസ്സേളേസ്സന്തിപി, അപ്ഫോടേസ്സന്തിപി, നിബ്ബുജ്ഝിസ്സന്തിപി, മുട്ഠീഹിപി യുജ്ഝിസ്സന്തി; രങ്ഗമജ്ഝേപി സങ്ഘാടിം പത്ഥരിത്വാ നച്ചകിം ഏവം വക്ഖന്തി [വദിസ്സന്തി (ക.)] – ‘ഇധ, ഭഗിനി, നച്ചസ്സൂ’തി; നലാടികമ്പി ദസ്സന്തി; വിവിധമ്പി അനാചാരം ആചരിസ്സന്തി. നേതം ¶ , ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനേ ആമന്തേസി – ‘‘ഗച്ഛഥ തുമ്ഹേ, സാരിപുത്താ, കീടാഗിരിം ഗന്ത്വാ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം കരോഥ, തുമ്ഹാകം ഏതേ സദ്ധിവിഹാരിനോ’’തി.
‘‘കഥം മയം, ഭന്തേ, അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം കരോമ, ചണ്ഡാ തേ ഭിക്ഖൂ ഫരുസാ’’തി? ‘‘തേന ഹി തുമ്ഹേ, സാരിപുത്താ, ബഹുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം ഗച്ഛഥാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം – പഠമം അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ ഭിക്ഖൂ ¶ ചോദേതബ്ബാ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബാ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബാ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൨൪. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ ഭിക്ഖൂ കുലദൂസകാ പാപസമാചാരാ. ഇമേസം പാപകാ സമാചാരാ ദിസ്സന്തി ചേവ സുയ്യന്തി ച. കുലാനി ച ഇമേഹി ദുട്ഠാനി ദിസ്സന്തി ചേവ സുയ്യന്തി ച. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം ¶ കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ ഭിക്ഖൂ കുലദൂസകാ പാപസമാചാരാ. ഇമേസം പാപകാ സമാചാരാ ദിസ്സന്തി ചേവ സുയ്യന്തി ച. കുലാനി ച ഇമേഹി ദുട്ഠാനി ദിസ്സന്തി ചേവ സുയ്യന്തി ച. സങ്ഘോ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം കരോതി – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി. സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ ഭിക്ഖൂ കുലദൂസകാ പാപസമാചാരാ. ഇമേസം പാപകാ സമാചാരാ ദിസ്സന്തി ചേവ സുയ്യന്തി ച. കുലാനി ച ഇമേഹി ദുട്ഠാനി ദിസ്സന്തി ചേവ സുയ്യന്തി ച. സങ്ഘോ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ¶ ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം കരോതി – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം സങ്ഘേന അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൨൫. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… ¶ അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി ¶ …പേ… അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൨൬. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ ¶ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന ¶ കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ¶ ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പബ്ബാജനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനചുദ്ദസകം
൨൭. [പരി. ൩൨൩] ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. കായികേന ദവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, വാചസികേന ദവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, കായികവാചസികേന ദവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. കായികേന അനാചാരേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, വാചസികേന അനാചാരേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, കായികവാചസികേന അനാചാരേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. കായികേന ഉപഘാതികേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, വാചസികേന ഉപഘാതികേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, കായികവാചസികേന ഉപഘാതികേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. കായികേന മിച്ഛാജീവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, വാചസികേന മിച്ഛാജീവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, കായികവാചസികേന ¶ മിച്ഛാജീവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേഹി, ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം ¶ , ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ¶ ഭാസതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം ¶ കരേയ്യ. ഏകോ കായികേന ദവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ വാചസികേന ദവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ കായികവാചസികേന ദവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ കായികേന അനാചാരേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ വാചസികേന അനാചാരേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ കായികവാചസികേന അനാചാരേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ കായികേന ഉപഘാതികേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ വാചസികേന ഉപഘാതികേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ കായികവാചസികേന ഉപഘാതികേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ കായികേന മിച്ഛാജീവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ വാചസികേന മിച്ഛാജീവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി, ഏകോ കായികവാചസികേന മിച്ഛാജീവേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പബ്ബാജനീയകമ്മം കരേയ്യ.
ആകങ്ഖമാനചുദ്ദസകം നിട്ഠിതം.
അട്ഠാരസവത്തം
൨൮. ‘‘പബ്ബാജനീയകമ്മകതേന ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ ¶ , തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
പബ്ബാജനീയകമ്മേ അട്ഠാരസവത്തം നിട്ഠിതം.
൨൯. അഥ ഖോ സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപ്പമുഖോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ കീടാഗിരിം ഗന്ത്വാ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാനം ഭിക്ഖൂനം കീടാഗിരിസ്മാ പബ്ബാജനീയകമ്മം അകാസി – ന അസ്സജിപുനബ്ബസുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി കീടാഗിരിസ്മിം വത്ഥബ്ബന്തി. തേ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതാ ന സമ്മാ വത്തന്തി, ന ലോമം പാതേന്തി, ന നേത്ഥാരം വത്തന്തി; ന ഭിക്ഖൂ ഖമാപേന്തി, അക്കോസന്തി, പരിഭാസന്തി; ഛന്ദഗാമിതാ ദോസഗാമിതാ മോഹഗാമിതാ ഭയഗാമിതാ പാപേന്തി; പക്കമന്തിപി, വിബ്ഭമന്തിപി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതാ ന സമ്മാ വത്തിസ്സന്തി, ന ലോമം പാതേസ്സന്തി, ന ¶ നേത്ഥാരം വത്തിസ്സന്തി; ന ഭിക്ഖൂ ഖമാപേസ്സന്തി, അക്കോസിസ്സന്തി, പരിഭാസിസ്സന്തി; ഛന്ദഗാമിതാ ദോസഗാമിതാ മോഹഗാമിതാ ഭയഗാമിതാ പാപേസ്സന്തി; പക്കമിസ്സന്തിപി, വിബ്ഭമിസ്സന്തിപീ’’തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതാ ന സമ്മാ വത്തന്തി, ന ലോമം പാതേന്തി, ന നേത്ഥാരം വത്തന്തി; ന ഭിക്ഖൂ ഖമാപേന്തി, അക്കോസന്തി, പരിഭാസന്തി; ഛന്ദഗാമിതാ ദോസഗാമിതാ മോഹഗാമിതാ ഭയഗാമിതാ പാപേന്തി; പക്കമന്തിപി, വിബ്ഭമന്തിപീ’’തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം ¶ …പേ… കഥഞ്ഹി നാമ തേ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസാ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതാ ന സമ്മാ വത്തിസ്സന്തി, ന ലോമം പാതേസ്സന്തി, ന നേത്ഥാരം വത്തിസ്സന്തി; ന ഭിക്ഖൂ ഖമാപേസ്സന്തി, അക്കോസിസ്സന്തി, പരിഭാസിസ്സന്തി; ഛന്ദഗാമിതാ ദോസഗാമിതാ മോഹഗാമിതാ ഭയഗാമിതാ പാപേസ്സന്തി; പക്കമിസ്സന്തിപി, വിബ്ഭമിസ്സന്തിപി. നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൩൦. ‘‘പഞ്ചഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ പബ്ബാജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ദേതി, സാമണേരം ¶ ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി, ഓകാസം കാരേതി, ചോദേതി, സാരേതി, ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
പബ്ബാജനീയകമ്മേ നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൩൧. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി ¶ , ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി ¶ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
പബ്ബാജനീയകമ്മേ പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
൩൨. ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേന, ഭിക്ഖവേ, പബ്ബാജനീയകമ്മകതേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി, പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി ¶ യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പബ്ബാജനീയസ്സ ¶ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി. സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ ¶ . അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന പബ്ബാജനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ പബ്ബാജനീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ
തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പബ്ബാജനീയകമ്മം നിട്ഠിതം തതിയം.
൪. പടിസാരണീയകമ്മം
൩൩. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ സുധമ്മോ മച്ഛികാസണ്ഡേ ചിത്തസ്സ ഗഹപതിനോ ആവാസികോ ഹോതി, നവകമ്മികോ ധുവഭത്തികോ. യദാ ചിത്തോ ഗഹപതി സങ്ഘം വാ ഗണം വാ പുഗ്ഗലം വാ നിമന്തേതുകാമോ ഹോതി തദാ ന ആയസ്മന്തം സുധമ്മം അനപലോകേത്വാ സങ്ഘം വാ ഗണം വാ പുഗ്ഗലം വാ നിമന്തേതി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ, ആയസ്മാ ച സാരിപുത്തോ, ആയസ്മാ ച മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ, ആയസ്മാ ച മഹാകച്ചാനോ, ആയസ്മാ ച മഹാകോട്ഠികോ ¶ , ആയസ്മാ ച മഹാകപ്പിനോ, ആയസ്മാ ച മഹാചുന്ദോ, ആയസ്മാ ച അനുരുദ്ധോ, ആയസ്മാ ച രേവതോ, ആയസ്മാ ച ഉപാലി, ആയസ്മാ ച ആനന്ദോ, ആയസ്മാ ച രാഹുലോ, കാസീസു ചാരികം ചരമാനാ യേന മച്ഛികാസണ്ഡോ തദവസരും.
അസ്സോസി ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ഥേരാ കിര ഭിക്ഖൂ മച്ഛികാസണ്ഡം അനുപ്പത്താതി. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി യേന ഥേരാ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമി ¶ , ഉപസങ്കമിത്വാ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ചിത്തം ഗഹപതിം ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി.
അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ആയസ്മതാ സാരിപുത്തേന ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സിതോ സമാദപിതോ സമുത്തേജിതോ സമ്പഹംസിതോ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച ¶ – ‘‘അധിവാസേന്തു മേ, ഭന്തേ, ഥേരാ സ്വാതനായ ആഗന്തുകഭത്ത’’ന്തി. അധിവാസേസും ഖോ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ [അധിവാസേസും ഖോ തേ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ (സ്യാ.)] തുണ്ഹീഭാവേന.
അഥ ¶ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ഥേരാനം ഭിക്ഖൂനം അധിവാസനം വിദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ യേനായസ്മാ സുധമ്മോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം സുധമ്മം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ആയസ്മന്തം സുധമ്മം ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേതു മേ, ഭന്തേ, അയ്യോ സുധമ്മോ സ്വാതനായ ഭത്തം സദ്ധിം ഥേരേഹീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുധമ്മോ ‘പുബ്ബേ ഖ്വായം ചിത്തോ ഗഹപതി യദാ സങ്ഘം വാ ഗണം വാ പുഗ്ഗലം വാ നിമന്തേതുകാമോ ന മം അനപലോകേത്വാ സങ്ഘം വാ ഗണം വാ പുഗ്ഗലം വാ നിമന്തേതി; സോദാനി മം അനപലോകേത്വാ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ നിമന്തേസി; ദുട്ഠോദാനായം ചിത്തോ ഗഹപതി അനപേക്ഖോ വിരത്തരൂപോ മയീ’തി ചിത്തം ഗഹപതിം ഏതദവോച – ‘‘അലം, ഗഹപതി, നാധിവാസേമീ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ… തതിയമ്പി ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ആയസ്മന്തം സുധമ്മം ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേതു മേ, ഭന്തേ, അയ്യോ സുധമ്മോ സ്വാതനായ ഭത്തം സദ്ധിം ഥേരേഹീ’’തി. ‘‘അലം, ഗഹപതി, നാധിവാസേമീ’’തി. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ‘കിം മേ കരിസ്സതി അയ്യോ സുധമ്മോ ¶ അധിവാസേന്തോ വാ അനധിവാസേന്തോ വാ’തി ആയസ്മന്തം സുധമ്മം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമി.
൩൪. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന ഥേരാനം ഭിക്ഖൂനം പണീതം ഖാദനീയം ഭോജനീയം പടിയാദാപേസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുധമ്മോ ‘യംനൂനാഹം ചിത്തസ്സ ഗഹപതിനോ ഥേരാനം ഭിക്ഖൂനം പടിയത്തം ¶ പസ്സേയ്യ’ന്തി പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന ചിത്തസ്സ ഗഹപതിനോ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി യേനായസ്മാ സുധമ്മോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ¶ ആയസ്മന്തം സുധമ്മം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ ചിത്തം ഗഹപതിം ആയസ്മാ സുധമ്മോ ഏതദവോച – ‘‘പഹൂതം ഖോ തേ ഇദം, ഗഹപതി, ഖാദനീയം ഭോജനീയം പടിയത്തം; ഏകാ ച ഖോ ഇധ നത്ഥി യദിദം തിലസങ്ഗുളികാ’’തി. ‘‘ബഹുമ്ഹി വത, ഭന്തേ, രതനേ ബുദ്ധവചനേ [ഭന്തേ ബുദ്ധവചനേ (സ്യാ.)] വിജ്ജമാനേ അയ്യേന സുധമ്മേന യദേവ കിഞ്ചി ഭാസിതം യദിദം തിലസങ്ഗുളികാതി. ഭൂതപുബ്ബം, ഭന്തേ, ദക്ഖിണാപഥകാ വാണിജാ പുരത്ഥിമം ജനപദം അഗമംസു വാണിജ്ജായ. തേ തതോ കുക്കുടിം ആനേസും. അഥ ഖോ സാ, ഭന്തേ, കുക്കുടീ കാകേന സദ്ധിം സംവാസം കപ്പേസി. സാ പോതകം ജനേസി. യദാ ഖോ സോ, ഭന്തേ, കുക്കുടപോതകോ ¶ കാകവസ്സം വസ്സിതുകാമോ ഹോതി, കാകകുക്കുടീതി വസ്സതി; യദാ കുക്കുടിവസ്സം വസ്സിതുകാമോ ഹോതി, കുക്കുടികാകാതി വസ്സതി. ഏവമേവ ഖോ, ഭന്തേ, ബഹുമ്ഹി രതനേ ബുദ്ധവചനേ വിജ്ജമാനേ അയ്യേന സുധമ്മേന യദേവ കിഞ്ചി ഭാസിതം യദിദം തിലസംഗുളികാ’’തി. ‘‘അക്കോസസി മം ത്വം, ഗഹപതി, പരിഭാസസി മം ത്വം, ഗഹപതി. ഏസോ തേ, ഗഹപതി, ആവാസോ, പക്കമിസ്സാമീ’’തി. ‘‘നാഹം, ഭന്തേ, അയ്യം സുധമ്മം അക്കോസാമി, പരിഭാസാമി ¶ [ന പരിഭാസാമി (സീ. സ്യാ.)]. വസതു, ഭന്തേ, അയ്യോ സുധമ്മോ മച്ഛികാസണ്ഡേ. രമണീയം അമ്ബാടകവനം. അഹം അയ്യസ്സ സുധമ്മസ്സ ഉസ്സുക്കം കരിസ്സാമി, ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാന’’ന്തി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ… ¶ തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ സുധമ്മോ ചിത്തം ഗഹപതിം ഏതദവോച – ‘‘അക്കോസസി മം ത്വം, ഗഹപതി, പരിഭാസസി മം ത്വം, ഗഹപതി. ഏസോ തേ, ഗഹപതി, ആവാസോ, പക്കമിസ്സാമീ’’തി. ‘‘കഹം, ഭന്തേ, അയ്യോ സുധമ്മോ ഗമിസ്സതീ’’തി? ‘‘സാവത്ഥിം ഖോ അഹം, ഗഹപതി, ഗമിസ്സാമി ഭഗവന്തം ദസ്സനായാ’’തി. ‘‘തേന ഹി, ഭന്തേ, യഞ്ച അത്തനാ ഭണിതം, യഞ്ച മയാ ഭണിതം തം സബ്ബം ഭഗവതോ ആരോചേഹി. അനച്ഛരിയം ഖോ പനേതം, ഭന്തേ, യം അയ്യോ സുധമ്മോ പുനദേവ മച്ഛികാസണ്ഡം പച്ചാഗച്ഛേയ്യാ’’തി.
൩൫. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുധമ്മോ സേനാസനം സംസാമേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന സാവത്ഥി തേന പക്കാമി. അനുപുബ്ബേന യേന സാവത്ഥി ജേതവനം അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ സുധമ്മോ യഞ്ച അത്തനാ ഭണിതം ¶ യഞ്ച ചിത്തേന ഗഹപതിനാ ഭണിതം തം സബ്ബം ഭഗവതോ ആരോചേസി.
വിഗരഹി ¶ ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, മോഘപുരിസ, അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, ചിത്തം ഗഹപതിം സദ്ധം പസന്നം ദായകം കാരകം സങ്ഘുപട്ഠാകം ഹീനേന ഖുംസേസ്സസി, ഹീനേന വമ്ഭേസ്സസി? നേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനം വാ ¶ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം കരോതു – ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം – പഠമം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു ചോദേതബ്ബോ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബോ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബോ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൩൬. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു ചിത്തം ഗഹപതിം സദ്ധം പസന്നം ദായകം കാരകം സങ്ഘുപട്ഠാകം ഹീനേന ഖുംസേതി, ഹീനേന വമ്ഭേതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ – ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു ചിത്തം ഗഹപതിം സദ്ധം പസന്നം ദായകം കാരകം ¶ സങ്ഘുപട്ഠാകം ഹീനേന ഖുംസേതി, ഹീനേന വമ്ഭേതി. സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം കരോതി – ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു ചിത്തം ഗഹപതിം സദ്ധം പസന്നം ദായകം കാരകം സങ്ഘുപട്ഠാകം ഹീനേന ഖുംസേതി, ഹീനേന വമ്ഭേതി. സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം കരോതി – ചിത്തോ ¶ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം സങ്ഘേന സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം – ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോതി. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൩൭. ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… ¶ അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അസാരേത്വാ കതം ഹോതി ¶ , അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം ¶ പടിസാരണീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
പടിസാരണീയകമ്മേ അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൩൮. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ¶ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം പടിസാരണീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
പടിസാരണീയകമ്മേ ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനചതുക്കം
൩൯. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം ¶ കരേയ്യ. ഗിഹീനം അലാഭായ പരിസക്കതി, ഗിഹീനം അനത്ഥായ പരിസക്കതി, ഗിഹീനം അനാവാസായ [അവാസായ (സീ.)] പരിസക്കതി, ഗിഹീ അക്കോസതി പരിഭാസതി, ഗിഹീ ഗിഹീഹി ¶ ഭേദേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ. ഗിഹീനം ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി ¶ , ഗിഹീനം ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഗിഹീനം സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഗിഹീ ഹീനേന ഖുംസേതി ഹീനേന വമ്ഭേതി, ഗിഹീനം ധമ്മികം പടിസ്സവം ന സച്ചാപേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘പഞ്ചന്നം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഗിഹീനം ¶ അലാഭായ പരിസക്കതി, ഏകോ ഗിഹീനം അനത്ഥായ പരിസക്കതി, ഏകോ ഗിഹീനം അനാവാസായ പരിസക്കതി, ഏകോ ഗിഹീ അക്കോസതി പരിഭാസതി, ഏകോ ഗിഹീ ഗിഹീഹി ഭേദേതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചന്നം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചന്നം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഗിഹീനം ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ഗിഹീനം ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ഗിഹീനം സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ഗിഹീ ഹീനേന ഖുംസേതി ഹീനേന വമ്ഭേതി, ഏകോ ഗിഹീനം ധമ്മികം പടിസ്സവം ന സച്ചാപേതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചന്നം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പടിസാരണീയകമ്മം കരേയ്യ.
ആകങ്ഖമാനചതുക്കം നിട്ഠിതം.
അട്ഠാരസവത്തം
൪൦. ‘‘പടിസാരണീയകമ്മകതേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ ¶ , തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ ¶ , ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
പടിസാരണീയകമ്മേ അട്ഠാരസവത്തം നിട്ഠിതം.
൪൧. അഥ ¶ ഖോ സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം അകാസി – ‘‘ചിത്തോ തേ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോ’’തി. സോ സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മകതോ മച്ഛികാസണ്ഡം ഗന്ത്വാ മങ്കുഭൂതോ നാസക്ഖി ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതും. പുനദേവ സാവത്ഥിം പച്ചാഗഞ്ഛി. ഭിക്ഖൂ ഏവമാഹംസു – ‘‘ഖമാപിതോ തയാ, ആവുസോ സുധമ്മ, ചിത്തോ ഗഹപതീ’’തി? ‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, മച്ഛികാസണ്ഡം ഗന്ത്വാ മങ്കുഭൂതോ നാസക്ഖിം ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതു’’ന്തി. ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ…. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനുദൂതം ദേതു – ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതും. ഏവഞ്ച പന ഭിക്ഖവേ ദാതബ്ബോ – പഠമം ഭിക്ഖു യാചിതബ്ബോ, യാചിത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമം ഭിക്ഖും സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനുദൂതം ദദേയ്യ ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതും. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമം ഭിക്ഖും സുധമ്മസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ അനുദൂതം ദേതി ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതും. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനുദൂതസ്സ ദാനം ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതും, സോ ¶ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനുദൂതോ ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേതും. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൪൨. ‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, സുധമ്മേന ഭിക്ഖുനാ അനുദൂതേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം മച്ഛികാസണ്ഡം ഗന്ത്വാ ചിത്തോ ഗഹപതി ഖമാപേതബ്ബോ – ‘ഖമ, ഗഹപതി, പസാദേമി ത’ന്തി. ഏവഞ്ചേ വുച്ചമാനോ ഖമതി, ഇച്ചേതം കുസലം. നോ ചേ ഖമതി, അനുദൂതേന ഭിക്ഖുനാ വത്തബ്ബോ – ‘ഖമ, ഗഹപതി, ഇമസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ, പസാദേതി ത’ന്തി. ഏവഞ്ചേ വുച്ചമാനോ ഖമതി, ഇച്ചേതം കുസലം. നോ ചേ ഖമതി, അനുദൂതേന ഭിക്ഖുനാ വത്തബ്ബോ – ‘ഖമ, ഗഹപതി, ഇമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, അഹം തം പസാദേമീ’തി. ഏവഞ്ചേ വുച്ചമാനോ ഖമതി, ഇച്ചേതം കുസലം. നോ ചേ ഖമതി, അനുദൂതേന ഭിക്ഖുനാ വത്തബ്ബോ – ‘ഖമ, ഗഹപതി, ഇമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, സങ്ഘസ്സ വചനേനാ’തി. ഏവഞ്ചേ വുച്ചമാനോ ഖമതി, ഇച്ചേതം കുസലം. നോ ചേ ¶ ഖമതി, അനുദൂതേന ഭിക്ഖുനാ സുധമ്മോ ഭിക്ഖു [സുധമ്മം ഭിക്ഖും… സാ ആപത്തി ദേസാപേതബ്ബാതി (സീ. സ്യാ.)] ചിത്തസ്സ ഗഹപതിനോ ദസ്സനൂപചാരം അവിജഹാപേത്വാ സവനൂപചാരം അവിജഹാപേത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കാരാപേത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദാപേത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗണ്ഹാപേത്വാ തം ആപത്തിം ദേസാപേതബ്ബോ’’തി [സുധമ്മം ഭിക്ഖും… സാ ആപത്തി ദേസാപേതബ്ബാതി (സീ. സ്യാ.)].
അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുധമ്മോ അനുദൂതേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം മച്ഛികാസണ്ഡം ഗന്ത്വാ ചിത്തം ഗഹപതിം ഖമാപേസി. സോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദേതി ¶ – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൪൩. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ദേതി, സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി, ഓകാസം കാരേതി, ചോദേതി ¶ , സാരേതി, ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ¶ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം ¶ നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം’’.
പടിസാരണീയകമ്മേ നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം
൪൪. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
പടിസാരണീയകമ്മേ പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബഅട്ഠാരസകം നിട്ഠിതം.
൪൫. ‘‘ഏവഞ്ച ¶ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേന [തേന ഹി (സ്യാ. ക.)], ഭിക്ഖവേ, സുധമ്മേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി, പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ ¶ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചാമീ’തി ¶ . ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… ¶ തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം സുധമ്മോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന പടിസാരണീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം സങ്ഘേന സുധമ്മസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിസാരണീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പടിസാരണീയകമ്മം നിട്ഠിതം ചതുത്ഥം.
൫. ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം
൪൬. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ കോസമ്ബിയം വിഹരതി ഘോസിതാരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഛന്നോ ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പസ്സിതും. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ¶ ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ ഛന്നോ ആപത്തിം ¶ ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛിസ്സതി ആപത്തിം പസ്സിതു’’ന്തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ¶ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പസ്സിതു’’ന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛിസ്സതി ആപത്തിം പസ്സിതും? നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതു – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം – പഠമം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ചോദേതബ്ബോ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബോ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബോ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൪൭. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പസ്സിതും. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പസ്സിതും. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പസ്സിതും. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം ¶ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ¶ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം ¶ സങ്ഘേന ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീതി.
‘‘ആവാസപരമ്പരഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, സംസഥ – ‘ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന ആപത്തിയാ [ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിയാ (സീ. ക.)] അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേനാ’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൪൮. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ¶ ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ ¶ കതം ഹോതി, അധമ്മേന ¶ കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൪൯. ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം…പേ…. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം
൫൦. [പരി. ൩൨൩] ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ ¶ ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ ¶ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി ¶ – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി ¶ , ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
ആകങ്ഖമാനഛക്കം നിട്ഠിതം.
തേചത്താലീസവത്തം
൫൧. ‘‘ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം ¶ . തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ ¶ . ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരോ, സേയ്യാഭിഹാരോ, പാദോദകം, പാദപീഠം പാദകഥലികം, പത്തചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം സാദിതബ്ബം. ന പകതത്തോ ഭിക്ഖു സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ആചാരവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ദിട്ഠിവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ആജീവവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖു ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതബ്ബോ [ന ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതബ്ബാ (സ്യാ.)], ന ഗിഹിദ്ധജോ ധാരേതബ്ബോ, ന തിത്ഥിയദ്ധജോ ധാരേതബ്ബോ, ന തിത്ഥിയാ സേവിതബ്ബാ; ഭിക്ഖൂ സേവിതബ്ബാ, ഭിക്ഖുസിക്ഖായ സിക്ഖിതബ്ബം [ഭിക്ഖുസിക്ഖാ സിക്ഖിതബ്ബാ (സ്യാ.)]. ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ ¶ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം, പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം, ന പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസാദേതബ്ബോ അന്തോ വാ ബഹി വാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ ¶ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
തേചത്താലീസവത്തം നിട്ഠിതം.
൫൨. അഥ ഖോ സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അകാസി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. സോ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ തമ്ഹാ ആവാസാ അഞ്ഞം ആവാസം അഗമാസി. തത്ഥ ഭിക്ഖൂ നേവ അഭിവാദേസും, ന പച്ചുട്ഠേസും, ന അഞ്ജലികമ്മം ന ¶ സാമീചികമ്മം അകംസു, ന സക്കരിംസു, ന ഗരു കരിംസു [ന ഗരുകരിംസു (ക.)], ന മാനേസും, ന പൂജേസും. സോ ഭിക്ഖൂഹി അസക്കരിയമാനോ അഗരുകരിയമാനോ അമാനിയമാനോ അപൂജിയമാനോ അസക്കാരപകതോ തമ്ഹാപി ആവാസാ അഞ്ഞം ആവാസം അഗമാസി. തത്ഥപി ഭിക്ഖൂ നേവ അഭിവാദേസും, ന പച്ചുട്ഠേസും, ന അഞ്ജലികമ്മം ന സാമീചികമ്മം അകംസു, ന ¶ സക്കരിംസു, ന ഗരും കരിംസു, ന മാനേസും, ന പൂജേസും. സോ ഭിക്ഖൂഹി അസക്കരിയമാനോ അഗരുകരിയമാനോ അമാനിയമാനോ അപൂജിയമാനോ അസക്കാരപകതോ തമ്ഹാപി ആവാസാ അഞ്ഞം ആവാസം അഗമാസി. തത്ഥപി ഭിക്ഖൂ നേവ അഭിവാദേസും, ന പച്ചുട്ഠേസും, ന അഞ്ജലികമ്മം ന സാമീചികമ്മം അകംസു, ന സക്കരിംസു, ന ഗരും കരിംസു, ന മാനേസും, ന പൂജേസും. സോ ഭിക്ഖൂഹി അസക്കരിയമാനോ അഗരുകരിയമാനോ അമാനിയമാനോ അപൂജിയമാനോ അസക്കാരപകതോ പുനദേവ കോസമ്ബിം പച്ചാഗഞ്ഛി. സോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദേതി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ…. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബ-തേചത്താലീസകം
൫൩. ‘‘പഞ്ചഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ¶ ദേതി, സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം സാദിയതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണം ¶ , നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം സാദിയതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ ¶ , പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തം ഭിക്ഖും സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ആചാരവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ആജീവവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ഭിക്ഖും [ഭിക്ഖൂ (സീ. സ്യാ.)] ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതി – ഇമേഹി ¶ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഗിഹിദ്ധജം ധാരേതി, തിത്ഥിയദ്ധജം ധാരേതി, തിത്ഥിയേ സേവതി; ഭിക്ഖൂ ന സേവതി, ഭിക്ഖുസിക്ഖായ ന സിക്ഖതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വസതി, ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വസതി, ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വസതി; പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ ന വുട്ഠാതി; പകതത്തം ഭിക്ഖും ആസാദേതി ¶ അന്തോ വാ ബഹി വാ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി, ഓകാസം കാരേതി, ചോദേതി, സാരേതി, ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബ-തേചത്താലീസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബ-തേചത്താലീസകം
൫൪. ‘‘പഞ്ചഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ¶ ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം സാദിയതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം സാദിയതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തം ഭിക്ഖും സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ആചാരവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ദിട്ഠിവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ആജീവവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ഭിക്ഖും ¶ ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഗിഹിദ്ധജം ധാരേതി, ന തിത്ഥിയദ്ധജം ധാരേതി, ന തിത്ഥിയേ സേവതി, ഭിക്ഖൂ സേവതി, ഭിക്ഖുസിക്ഖായ ¶ സിക്ഖതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വസതി, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വസതി, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വസതി, പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതി, ന പകതത്തം ഭിക്ഖും ആസാദേതി അന്തോ വാ ബഹി വാ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം ¶ പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം നിട്ഠിതം.
൫൫. ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഛന്നേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയസ്സ ¶ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി ¶ . യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ ¶ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം സങ്ഘേന ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നിട്ഠിതം പഞ്ചമം.
൬. ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം
൫൬. തേന ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ കോസമ്ബിയം വിഹരതി ഘോസിതാരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഛന്നോ ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പടികാതും. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… ¶ തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ ഛന്നോ ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛിസ്സതി ആപത്തിം പടികാതു’’ന്തി? അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ¶ ¶ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പടികാതു’’ന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛിസ്സതി ആപത്തിം പടികാതും. നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതു – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം – പഠമം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ചോദേതബ്ബോ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബോ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബോ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം ¶ പടികാതും. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പടികാതും. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപജ്ജിത്വാ ന ഇച്ഛതി ആപത്തിം പടികാതും. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം സങ്ഘേന ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീതി.
‘‘ആവാസപരമ്പരഞ്ച ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, സംസഥ – ‘ഛന്നോ ഭിക്ഖു, സങ്ഘേന ആപത്തിയാ [ഛന്നോ ഭിക്ഖു ആപത്തിയാ (സീ. ക.)] അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേനാ’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൫൭. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ ¶ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൫൮. ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ¶ ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… ¶ ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം
൫൯. [പരി. ൩൨൩] ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ ¶ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ ¶ . അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ¶ ഹോതി, ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ ¶ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
ആകങ്ഖമാനഛക്കം നിട്ഠിതം.
തേചത്താലീസവത്തം
൬൦. ‘‘ആപത്തിയാ ¶ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരോ, സേയ്യാഭിഹാരോ, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം സാദിതബ്ബം. ന പകതത്തോ ഭിക്ഖു സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ ¶ , ന ആചാരവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ദിട്ഠിവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ആജീവവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖു ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതബ്ബോ. ന ഗിഹിദ്ധജോ ധാരേതബ്ബോ, ന തിത്ഥിയദ്ധജോ ധാരേതബ്ബോ, ന തിത്ഥിയാ സേവിതബ്ബാ; ഭിക്ഖൂ സേവിതബ്ബാ, ഭിക്ഖുസിക്ഖായ സിക്ഖിതബ്ബം. ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ ¶ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം, പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം, ന പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസാദേതബ്ബോ അന്തോ വാ ബഹി വാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
തേചത്താലീസവത്തം നിട്ഠിതം.
൬൧. അഥ ഖോ സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അകാസി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. സോ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ തമ്ഹാ ആവാസാ അഞ്ഞം ആവാസം അഗമാസി. തത്ഥ ഭിക്ഖൂ നേവ അഭിവാദേസും, ന പച്ചുട്ഠേസും, ന അഞ്ജലികമ്മം ന സാമീചികമ്മം അകംസു, ന സക്കരിംസു, ന ഗരും കരിംസു, ന മാനേസും, ന പൂജേസും. സോ ഭിക്ഖൂഹി അസക്കരിയമാനോ അഗരുകരിയമാനോ അമാനിയമാനോ അപൂജിയമാനോ അസക്കാരപകതോ തമ്ഹാപി ആവാസാ അഞ്ഞം ആവാസം ¶ അഗമാസി. തത്ഥപി ഭിക്ഖൂ നേവ അഭിവാദേസും, ന പച്ചുട്ഠേസും, ന അഞ്ജലികമ്മം ന സാമീചികമ്മം അകംസു, ന സക്കരിംസു, ന ഗരും കരിംസു, ന മാനേസും, ന പൂജേസും. സോ ഭിക്ഖൂഹി അസക്കരിയമാനോ അഗരുകരിയമാനോ അമാനിയമാനോ ¶ അപൂജിയമാനോ അസക്കാരപകതോ തമ്ഹാപി ആവാസാ അഞ്ഞം ആവാസം അഗമാസി. തത്ഥപി ഭിക്ഖൂ നേവ അഭിവാദേസും, ന പച്ചുട്ഠേസും, ന അഞ്ജലികമ്മം ന സാമീചികമ്മം അകംസു, ന സക്കരിംസു, ന ഗരും കരിംസു, ന മാനേസും, ന പൂജേസും. സോ ഭിക്ഖൂഹി അസക്കരിയമാനോ അഗരുകരിയമാനോ അമാനിയമാനോ അപൂജിയമാനോ അസക്കാരപകതോ പുനദേവ കോസമ്ബിം പച്ചാഗഞ്ഛി. സോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദേതി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ…. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം
൬൨. ‘‘പഞ്ചഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ദേതി, സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി…പേ… പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം സാദിയതി…പേ… പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം സാദിയതി…പേ… പകതത്തം ഭിക്ഖും സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ആചാരവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ആജീവവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ഭിക്ഖും ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതി…പേ… ഗിഹിദ്ധജം ധാരേതി, തിത്ഥിയദ്ധജം ധാരേതി, തിത്ഥിയേ സേവതി, ഭിക്ഖൂ ന സേവതി, ഭിക്ഖുസിക്ഖായ ന സിക്ഖതി…പേ… പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വസതി, ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വസതി, ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വസതി, പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ ന വുട്ഠാതി, പകതത്തം ഭിക്ഖും ആസാദേതി അന്തോ വാ ¶ ബഹി വാ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ¶ , ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി, ഓകാസം കാരേതി, ചോദേതി, സാരേതി, ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി ¶ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം
൬൩. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം ¶ ; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി…പേ… ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം സാദിയതി…പേ… ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപ്പടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം സാദിയതി…പേ… ന പകതത്തം ഭിക്ഖും സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ആചാരവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ദിട്ഠിവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ആജീവവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേതി, ന ഭിക്ഖും ഭിക്ഖൂഹി ഭേദേതി…പേ… ന ഗിഹിദ്ധജം ധാരേതി, ന തിത്ഥിയദ്ധജം ധാരേതി, ന തിത്ഥിയേ സേവതി, ഭിക്ഖൂ സേവതി, ഭിക്ഖുസിക്ഖായ സിക്ഖതി…പേ… ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വസതി, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വസതി, ന ഏകച്ഛന്നേ ¶ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വസതി, പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതി, ന പകതത്തം ഭിക്ഖും ആസാദേതി അന്തോ വാ ബഹി വാ – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അട്ഠഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ ¶ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം നിട്ഠിതം.
൬൪. ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേന ഭിക്ഖവേ, ഛന്നേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ , ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ ¶ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഛന്നോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം സങ്ഘേന ഛന്നസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നിട്ഠിതം ഛട്ഠം.
൭. പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം
൬൫. [ഇദം വത്ഥു പാചി. ൪൧൭; മ. നി. ൨൩൪ ആദയോ] തേന ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന അരിട്ഠസ്സ നാമ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ [ഗന്ധബാധിപുബ്ബസ്സ (ക.)] ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം ഹോതി – ‘‘തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി. അസ്സോസും ഖോ സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ അരിട്ഠസ്സ നാമ കിര ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം – ‘‘തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ യേന അരിട്ഠോ ഭിക്ഖു ഗദ്ധബാധിപുബ്ബോ തേനുപസങ്കമിംസു. ഉപസങ്കമിത്വാ അരിട്ഠം ഭിക്ഖും ഗദ്ധബാധിപുബ്ബം ഏതദവോചും – ‘‘സച്ചം കിര തേ, ആവുസോ അരിട്ഠ, ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം – തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി? ‘‘ഏവംബ്യാ ഖോ അഹം, ആവുസോ, ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, യഥാ യേമേ ¶ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി.
‘‘മാവുസോ ¶ അരിട്ഠ, ഏവം അവച. മാ ഭഗവന്തം അബ്ഭാചിക്ഖി. ന ഹി സാധു ഭഗവതോ അബ്ഭക്ഖാനം ¶ [അബ്ഭാചിക്ഖനം (ക.)]. ന ഹി ഭഗവാ ഏവം വദേയ്യ. അനേകപരിയായേനാവുസോ അരിട്ഠ, അന്തരായികാ ധമ്മാ അന്തരായികാ വുത്താ ഭഗവതാ. അലഞ്ച പന തേ പടിസേവതോ അന്തരായായ. അപ്പസ്സാദാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ, ബഹുദുക്ഖാ ബഹുപായാസാ [ബഹൂപായാസാ (സീ. സ്യാ.)], ആദീനവോ ഏത്ഥ ഭിയ്യോ. അട്ഠികങ്കലൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ, ബഹുദുക്ഖാ ബഹൂപായാസാ, ആദീനവോ ഏത്ഥ ഭിയ്യോ. മംസപേസൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ…പേ… തിണുക്കൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ…പേ… അങ്ഗാരകാസൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ… സുപിനകൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ… യാചിതകൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ… രുക്ഖഫലൂപമാ കാമാ വുത്താ ¶ ഭഗവതാ… അസിസൂനൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ… സത്തിസൂലൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ… സപ്പസിരൂപമാ കാമാ വുത്താ ഭഗവതാ, ബഹുദുക്ഖാ ബഹൂപായാസാ, ആദീനവോ ഏത്ഥ ഭിയ്യോ’’തി.
ഏവമ്പി ഖോ അരിട്ഠോ ഭിക്ഖു ഗദ്ധബാധിപുബ്ബോ തേഹി ഭിക്ഖൂഹി വുച്ചമാനോ തഥേവ തം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘‘ഏവംബ്യാ ഖോ അഹം, ആവുസോ, ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി. യതോ ച ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ നാസക്ഖിംസു അരിട്ഠം ഭിക്ഖും ഗദ്ധബാധിപുബ്ബം ഏതസ്മാ പാപകാ ദിട്ഠിഗതാ വിവേചേതും, അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. അഥ ¶ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ അരിട്ഠം ഭിക്ഖും ഗദ്ധബാധിപുബ്ബം പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര തേ, അരിട്ഠ, ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം – തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി? ‘‘ഏവംബ്യാ ഖോ അഹം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാ’’തി.
‘‘കസ്സ ¶ നു ഖോ നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, മയാ ഏവം ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാസി? നനു മയാ, മോഘപുരിസ, അനേകപരിയായേന അന്തരായികാ ധമ്മാ അന്തരായികാ വുത്താ? അലഞ്ച പന തേ പടിസേവതോ അന്തരായായ. അപ്പസ്സാദാ കാമാ വുത്താ മയാ, ബഹുദുക്ഖാ ബഹുപായാസാ, ആദീനവോ ഏത്ഥ ഭിയ്യോ. അട്ഠികങ്കലൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ, ബഹുദുക്ഖാ ബഹുപായാസാ, ആദീനവോ ഏത്ഥ ഭിയ്യോ. മംസപേസൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ…പേ… തിണുക്കൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ… അങ്ഗാരകാസൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ… സുപിനകൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ…പേ… യാചിതകൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ… രുക്ഖഫലൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ… അസിസൂനൂപമാ കാമാ വുത്താ ¶ മയാ… സത്തിസൂലൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ… സപ്പസിരൂപമാ കാമാ വുത്താ മയാ, ബഹുദുക്ഖാ ബഹുപായാസാ, ആദീനവോ ഏത്ഥ ഭിയ്യോ. അഥ ച പന ത്വം, മോഘപുരിസ, അത്തനാ ദുഗ്ഗഹിതേന [ദുഗ്ഗഹിതേന ദിട്ഠിഗതേന (സ്യാ.)] അമ്ഹേ ചേവ അബ്ഭാചിക്ഖസി, അത്താനഞ്ച ഖണസി ¶ , ബഹുഞ്ച അപുഞ്ഞം പസവസി. തഞ്ഹി തേ, മോഘപുരിസ, ഭവിസ്സതി ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ. നേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതു – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഏവഞ്ച പന ഭിക്ഖവേ കാതബ്ബം – പഠമം അരിട്ഠോ ഭിക്ഖു ചോദേതബ്ബോ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബോ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബോ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൬൬. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ¶ ഉപ്പന്നം – തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാതി. സോ തം ദിട്ഠിം ന പടിനിസ്സജ്ജതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം – തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ ¶ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാതി. സോ തം ദിട്ഠിം ന പടിനിസ്സജ്ജതി ¶ . സങ്ഘോ അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം – തഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി യഥാ യേമേ അന്തരായികാ ധമ്മാ വുത്താ ഭഗവതാ തേ പടിസേവതോ നാലം അന്തരായായാതി. സോ തം ദിട്ഠിം ന പടിനിസ്സജ്ജതി. സങ്ഘോ അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരോതി – അസമ്ഭോഗം ¶ സങ്ഘേന. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ കരണം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘കതം സങ്ഘേന അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീതി.
‘‘ആവാസപരമ്പരഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, സംസഥ – ‘അരിട്ഠോ ഭിക്ഖു ഗദ്ധബാധിപുബ്ബോ, സങ്ഘേന പാപികായ [ഗദ്ധബാധിപുബ്ബോ പാപികായ (സീ. ക.)] ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ¶ , ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേനാ’’’തി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൬൭. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ¶ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ¶ അനാപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അചോദേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അസാരേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം അനാരോപേത്വാ കതം ഹോതി, അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ ¶ , തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൬൮. ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി…പേ… സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിപുച്ഛാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ¶ ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ദേസനാഗാമിനിയാ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… അദേസിതായ ആപത്തിയാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ചോദേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… സാരേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി…പേ… ആപത്തിം ആരോപേത്വാ കതം ഹോതി, ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം നിട്ഠിതം.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം
൬൯. [പരി. ൩൨൩] ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ ¶ ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി ¶ , ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേസം ¶ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്കമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ ¶ , തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി ¶ – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം, ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കരേയ്യ.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
ആകങ്ഖമാനഛക്കം നിട്ഠിതം.
തേചത്താലീസവത്തം
൭൦. ‘‘പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ – ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ¶ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ…പേ… ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
തേചത്താലീസവത്തം നിട്ഠിതം.
൭൧. അഥ ഖോ സങ്ഘോ അരിട്ഠസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗദ്ധബാധിപുബ്ബസ്സ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം അകാസി – അസമ്ഭോഗം സങ്ഘേന. സോ സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ വിബ്ഭമി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ അരിട്ഠോ ഭിക്ഖു ഗദ്ധബാധിപുബ്ബോ സങ്ഘേന ¶ , പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ വിബ്ഭമിസ്സതീ’’തി? അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, അരിട്ഠോ ¶ ഭിക്ഖു ഗദ്ധബാധിപുബ്ബോ ¶ സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ വിബ്ഭമതീ’’തി [വിബ്ഭമീതി (സീ. ക.)]? ‘‘സച്ചം ¶ ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ വിബ്ഭമിസ്സതി? നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതു.
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം
൭൨. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ഉപസമ്പാദേതി, നിസ്സയം ദേതി, സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
[പരി. ൪൨൦] ‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം, തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ഗരഹതി, കമ്മികേ ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം…പേ… ¶ .
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, പവാരണം ഠപേതി, സവചനീയം കരോതി, അനുവാദം പട്ഠപേതി, ഓകാസം കാരേതി, ചോദേതി, സാരേതി ¶ , ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
നപ്പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം നിട്ഠിതം.
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം
൭൩. ‘‘പഞ്ചഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന ഉപസമ്പാദേതി, ന നിസ്സയം ദേതി, ന സാമണേരം ഉപട്ഠാപേതി, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതിം സാദിയതി, സമ്മതോപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം ഹോതി തം ആപത്തിം ന ആപജ്ജതി, അഞ്ഞം വാ താദിസികം ¶ , തതോ വാ പാപിട്ഠതരം; കമ്മം ന ഗരഹതി, കമ്മികേ ന ഗരഹതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം…പേ….
‘‘അട്ഠഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥം ഠപേതി, ന പവാരണം ഠപേതി, ന സവചനീയം കരോതി, ന അനുവാദം പട്ഠപേതി, ന ഓകാസം കാരേതി, ന ചോദേതി, ന സാരേതി, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അട്ഠഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം’’.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മേ
പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബതേചത്താലീസകം നിട്ഠിതം.
൭൪. ‘‘ഏവഞ്ച ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, പടിപ്പസ്സമ്ഭേതബ്ബം. തേന, ഭിക്ഖവേ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്താമി, ലോമം പാതേമി, നേത്ഥാരം വത്താമി, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ ¶ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം ¶ യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ¶ , ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സങ്ഘേന, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മകതോ സമ്മാ വത്തതി, ലോമം പാതേതി, നേത്ഥാരം വത്തതി, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധിം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം പടിപ്പസ്സമ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയസ്സ കമ്മസ്സ പടിപ്പസ്സദ്ധി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘പടിപ്പസ്സദ്ധം ¶ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖേപനീയകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പാപികായ ദിട്ഠിയാ അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം നിട്ഠിതം സത്തമം.
കമ്മക്ഖന്ധകോ പഠമോ.
ഇമമ്ഹി ഖന്ധകേ വത്ഥൂ സത്ത.
തസ്സുദ്ദാനം –
പണ്ഡുലോഹിതകാ ¶ ഭിക്ഖൂ, സയം ഭണ്ഡനകാരകാ;
താദിസേ ഉപസങ്കമ്മ, ഉസ്സഹിംസു ച ഭണ്ഡനേ.
അനുപ്പന്നാപി ജായന്തി [അനുപ്പന്നാനി ജായന്തി (സീ. സ്യാ.)], ഉപ്പന്നാനിപി വഡ്ഢരേ [ഉപ്പന്നാനി പവഡ്ഢരേ (സീ.), ഉപ്പന്നാപി പവഡ്ഢന്തി (ക.)];
അപ്പിച്ഛാ പേസലാ ഭിക്ഖൂ, ഉജ്ഝായന്തി പദസ്സതോ [പരീസതോ (സ്യാ.), പരസ്സതോ (സീ.)].
സദ്ധമ്മട്ഠിതികോ ബുദ്ധോ, സയമ്ഭൂ അഗ്ഗപുഗ്ഗലോ;
ആണാപേസി തജ്ജനീയകമ്മം സാവത്ഥിയം ജിനോ.
അസമ്മുഖാപ്പടിപുച്ഛാപ്പടിഞ്ഞായ ¶ കതഞ്ച യം;
അനാപത്തി അദേസനേ, ദേസിതായ കതഞ്ച യം.
അചോദേത്വാ അസാരേത്വാ, അനാരോപേത്വാ ച യം കതം;
അസമ്മുഖാ അധമ്മേന, വഗ്ഗേന ചാപി [വഗ്ഗേനാപി ച (സീ. സ്യാ.)] യം കതം.
അപ്പടിപുച്ഛാ അധമ്മേന, പുന വഗ്ഗേന [വഗ്ഗേനാപി ച (സീ. സ്യാ.)] യം കതം;
അപ്പടിഞ്ഞായ അധമ്മേന, വഗ്ഗേന ചാപി [വഗ്ഗേനാപി ച (സീ. സ്യാ.)] യം കതം.
അനാപത്തി [അനാപത്തിയാ (സീ. സ്യാ.)] അധമ്മേന, വഗ്ഗേന
ചാപി [വഗ്ഗേനാപി ച (സീ. സ്യാ.)] യം കതം.
അദേസനാഗാമിനിയാ, അധമ്മവഗ്ഗമേവ ച.
ദേസിതായ ¶ അധമ്മേന, വഗ്ഗേനാപി തഥേവ ച;
അചോദേത്വാ ¶ അധമ്മേന, വഗ്ഗേനാപി തഥേവ ച.
അസാരേത്വാ അധമ്മേന, വഗ്ഗേനാപി തഥേവ ച;
അനാരോപേത്വാ അധമ്മേന, വഗ്ഗേനാപി തഥേവ ച.
കണ്ഹവാരനയേനേവ, സുക്കവാരം വിജാനിയാ;
സങ്ഘോ ആകങ്ഖമാനോ ച യസ്സ തജ്ജനിയം കരേ.
ഭണ്ഡനം ബാലോ സംസട്ഠോ, അധിസീലേ അജ്ഝാചാരേ;
അതിദിട്ഠിവിപന്നസ്സ, സങ്ഘോ തജ്ജനിയം കരേ.
ബുദ്ധധമ്മസ്സ ¶ ¶ സങ്ഘസ്സ, അവണ്ണം യോ ച ഭാസതി;
തിണ്ണന്നമ്പി ച ഭിക്ഖൂനം, സങ്ഘോ തജ്ജനിയം കരേ.
ഭണ്ഡനം കാരകോ ഏകോ, ബാലോ സംസഗ്ഗനിസ്സിതോ;
അധിസീലേ അജ്ഝാചാരേ, തഥേവ അതിദിട്ഠിയാ.
ബുദ്ധധമ്മസ്സ സങ്ഘസ്സ, അവണ്ണം യോ ച ഭാസതി;
തജ്ജനീയകമ്മകതോ, ഏവം സമ്മാനുവത്തനാ.
ഉപസമ്പദനിസ്സയാ, സാമണേരം ഉപട്ഠനാ;
ഓവാദസമ്മതേനാപി, ന കരേ തജ്ജനീകതോ.
നാപജ്ജേ തഞ്ച ആപത്തിം, താദിസഞ്ച തതോ പരം;
കമ്മഞ്ച കമ്മികേ ചാപി, ന ഗരഹേ തഥാവിധോ.
ഉപോസഥം പവാരണം, പകതത്തസ്സ നട്ഠപേ;
സവചനിം [ന സവചനിയം (സീ. സ്യാ.)] അനുവാദോ, ഓകാസോ ചോദനേന ച.
സാരണം ¶ സമ്പയോഗഞ്ച, ന കരേയ്യ തഥാവിധോ;
ഉപസമ്പദനിസ്സയാ, സാമണേരം ഉപട്ഠനാ.
ഓവാദസമ്മതേനാപി, പഞ്ചഹങ്ഗേഹി [പഞ്ചഅങ്ഗോ (ക.)] ന സമ്മതി;
തഞ്ചാപജ്ജതി ആപത്തിം, താദിസഞ്ച തതോ പരം.
കമ്മഞ്ച കമ്മികേ ചാപി, ഗരഹന്തോ ന സമ്മതി;
ഉപോസഥം ¶ പവാരണം, സവചനീയാ ച നോവാദോ.
ഓകാസോ ചോദനഞ്ചേവ, സാരണാ സമ്പയോജനാ;
ഇമേഹട്ഠങ്ഗേഹി യോ യുത്തോ, തജ്ജനാനുപസമ്മതി.
കണ്ഹവാരനയേനേവ, സുക്കവാരം വിജാനിയാ;
ബാലോ ആപത്തിബഹുലോ, സംസട്ഠോപി ച സേയ്യസോ.
നിയസ്സകമ്മം സമ്ബുദ്ധോ, ആണാപേസി മഹാമുനി;
കീടാഗിരിസ്മിം ദ്വേ ഭിക്ഖൂ, അസ്സജിപുനബ്ബസുകാ.
അനാചാരഞ്ച ¶ വിവിധം, ആചരിംസു അസഞ്ഞതാ;
പബ്ബാജനീയം സമ്ബുദ്ധോ, കമ്മം സാവത്ഥിയം ജിനോ;
മച്ഛികാസണ്ഡേ സുധമ്മോ, ചിത്തസ്സാവാസികോ അഹു.
ജാതിവാദേന ഖുംസേതി, സുധമ്മോ ചിത്തുപാസകം;
പടിസാരണീയകമ്മം, ആണാപേസി തഥാഗതോ.
കോസമ്ബിയം ഛന്നം ഭിക്ഖും, നിച്ഛന്താപത്തിം പസ്സിതും;
അദസ്സനേ ¶ ഉക്ഖിപിതും, ആണാപേസി ജിനുത്തമോ.
ഛന്നോ തംയേവ ആപത്തിം, പടികാതും ന ഇച്ഛതി;
ഉക്ഖേപനാപ്പടികമ്മേ, ആണാപേസി വിനായകോ.
പാപദിട്ഠി ¶ അരിട്ഠസ്സ, ആസി അഞ്ഞാണനിസ്സിതാ;
ദിട്ഠിയാപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ [ദിട്ഠിഅപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ (ക.)], ഉക്ഖേപം ജിനഭാസിതം.
നിയസ്സകമ്മം പബ്ബജ്ജം [പബ്ബാജം (ക.)], തഥേവ പടിസാരണീ;
അദസ്സനാപ്പടികമ്മേ ¶ , അനിസ്സഗ്ഗേ ച ദിട്ഠിയാ.
ദവാനാചാരൂപഘാതി, മിച്ഛാആജീവമേവ ച;
പബ്ബാജനീയകമ്മമ്ഹി, അതിരേകപദാ ഇമേ.
അലാഭാവണ്ണാ ദ്വേ പഞ്ച, ദ്വേ പഞ്ചകാതി നാമകാ [ദ്വേ പഞ്ചകോതി നാമകോ (ക.)];
പടിസാരണീയകമ്മമ്ഹി, അതിരേകപദാ ഇമേ.
തജ്ജനീയം നിയസ്സഞ്ച, ദുവേ കമ്മാപി സാദിസാ [കമ്മേസു സദിസം (ക.)];
പബ്ബജ്ജാ [പബ്ബാജാ (ക.)] പടിസാരീ ച, അത്ഥി പദാതിരിത്തതാ.
തയോ ഉക്ഖേപനാ കമ്മാ, സദിസാ തേ വിഭത്തിതോ;
തജ്ജനീയനയേനാപി, സേസകമ്മം വിജാനിയാതി.
കമ്മക്ഖന്ധകം നിട്ഠിതം.
൨. പാരിവാസികക്ഖന്ധകം
൧. പാരിവാസികവത്തം
൭൫. തേന ¶ ¶ ¶ ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന പാരിവാസികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ പാരിവാസികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം ¶ പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സാദിതബ്ബം പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം ¶ , സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരോ, സേയ്യാഭിഹാരോ, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യോ സാദിയേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികാനം ഭിക്ഖൂനം മിഥു യഥാവുഡ്ഢം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം.
‘‘അനുജാനാമി ¶ , ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികാനം ഭിക്ഖൂനം പഞ്ച യഥാവുഡ്ഢം – ഉപോസഥം, പവാരണം, വസ്സികസാടികം, ഓണോജനം, ഭത്തം. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികാനം ഭിക്ഖൂനം വത്തം പഞ്ഞപേസ്സാമി യഥാ പാരിവാസികേഹി ഭിക്ഖൂഹി വത്തിതബ്ബം ¶ .
൭൬. ‘‘പാരിവാസികേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ –
ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന പരിവാസോ ദിന്നോ ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ ¶ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പുരതോ ഗന്തബ്ബം, ന പുരതോ നിസീദിതബ്ബം. യോ ഹോതി സങ്ഘസ്സ ആസനപരിയന്തോ സേയ്യാപരിയന്തോ വിഹാരപരിയന്തോ സോ തസ്സ പദാതബ്ബോ. തേന ച സോ സാദിതബ്ബോ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ പുരേസമണേന വാ പച്ഛാസമണേന വാ കുലാനി ഉപസങ്കമിതബ്ബാനി, ന ആരഞ്ഞികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം [സമാദിതബ്ബം (ക.)], ന പിണ്ഡപാതികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന ച തപ്പച്ചയാ പിണ്ഡപാതോ നീഹരാപേതബ്ബോ – മാ മം ജാനിംസൂതി.
‘‘പാരിവാസികേന ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ ആഗന്തുകേന ആരോചേതബ്ബം, ആഗന്തുകസ്സ ആരോചേതബ്ബം, ഉപോസഥേ ആരോചേതബ്ബം, പവാരണായ ആരോചേതബ്ബം. സചേ ഗിലാനോ ഹോതി, ദൂതേനപി ആരോചേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ ¶ . ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ¶ ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ¶ ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര ¶ പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന ¶ , അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ. ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര ¶ അന്തരായാ.
൮൦. ‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ ¶ , ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ ¶ , ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ ¶ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
൮൧. ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം. പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം. പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസനേന നിമന്തേതബ്ബോ. ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ [ചങ്കമന്തം (അട്ഠകഥായം സംവണ്ണേതബ്ബപാഠോ)] ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
൮൨. ‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ പാരിവാസികേന വുഡ്ഢതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ¶ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; ന ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം ¶ , ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
[മഹാവ. ൩൯൩] ‘‘പാരിവാസികചതുത്ഥോ ചേ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം ദദേയ്യ, മൂലായ പടികസ്സേയ്യ, മാനത്തം ദദേയ്യ, തംവീസോ അബ്ഭേയ്യ, അകമ്മം [അകമ്മം തം (സ്യാ.)], ന ച കരണീയ’’ന്തി.
ചതുന്നവുതിപാരിവാസികവത്തം നിട്ഠിതം.
൮൩. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി. ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘കതി നു ഖോ, ഭന്തേ, പാരിവാസികസ്സ ഭിക്ഖുനോ രത്തിച്ഛേദാ’’തി? ‘‘തയോ ഖോ, ഉപാലി, പാരിവാസികസ്സ ഭിക്ഖുനോ രത്തിച്ഛേദാ ¶ . സഹവാസോ, വിപ്പവാസോ, അനാരോചനാ – ഇമേ ഖോ, ഉപാലി, തയോ പാരിവാസികസ്സ ഭിക്ഖുനോ രത്തിച്ഛേദാ’’തി.
൮൪. തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയം മഹാഭിക്ഖുസങ്ഘോ സന്നിപതിതോ ഹോതി. ന സക്കോന്തി പാരിവാസികാ ഭിക്ഖൂ പരിവാസം സോധേതും ¶ . ഭഗവതോ [തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ (സ്യാ., ഏവമുപരിപി)] ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം നിക്ഖിപിതും. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, നിക്ഖിപിതബ്ബോ. തേന പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ ഏകം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘പരിവാസം നിക്ഖിപാമീ’തി. നിക്ഖിത്തോ ഹോതി പരിവാസോ. ‘വത്തം നിക്ഖിപാമീ’തി. നിക്ഖിത്തോ ഹോതി പരിവാസോ.
൮൫. തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയാ ഭിക്ഖൂ തഹം തഹം പക്കമിംസു. സക്കോന്തി പാരിവാസികാ ഭിക്ഖൂ പരിവാസം സോധേതും. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം സമാദിയിതും [സമാദാതും (സ്യാ. കം.)]. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, സമാദിയിതബ്ബോ [സമാദിതബ്ബോ (സീ. സ്യാ. കം.)]. തേന പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ ഏകം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ ¶ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ ¶ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘പരിവാസം സമാദിയാമീ’തി. സമാദിന്നോ ഹോതി പരിവാസോ. ‘വത്തം സമാദിയാമീ’തി. സമാദിന്നോ ഹോതി പരിവാസോ’’.
പാരിവാസികവത്തം നിട്ഠിതം.
൨. മൂലായപടികസ്സനാരഹവത്തം
൮൬. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന മൂലായപടികസ്സനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ മൂലായപടികസ്സനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം! നേതം ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സാദിതബ്ബം പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരോ, സേയ്യാഭിഹാരോ, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യോ സാദിയേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹാനം ¶ ഭിക്ഖൂനം മിഥു യഥാവുഡ്ഢം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹാനം ഭിക്ഖൂനം പഞ്ച യഥാവുഡ്ഢം – ഉപോസഥം ¶ , പവാരണം, വസ്സികസാടികം, ഓണോജനം, ഭത്തം. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹാനം ഭിക്ഖൂനം വത്തം പഞ്ഞാപേസ്സാമി യഥാ മൂലായപടികസ്സനാരഹേഹി ഭിക്ഖൂഹി വത്തിതബ്ബം.
൮൭. ‘‘മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ –
ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന മൂലായ പടികസ്സനാരഹോ കതോ ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പുരതോ ഗന്തബ്ബം, ന പുരതോ നിസീദിതബ്ബം. യോ ഹോതി സങ്ഘസ്സ ആസനപരിയന്തോ സേയ്യാപരിയന്തോ വിഹാരപരിയന്തോ സോ തസ്സ പദാതബ്ബോ. തേന ച സോ സാദിതബ്ബോ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ പുരേസമണേന വാ ¶ പച്ഛാസമണേന വാ കുലാനി ഉപസങ്കമിതബ്ബാനി, ന ആരഞ്ഞികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന പിണ്ഡപാതികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന ച തപ്പച്ചയാ പിണ്ഡപാതോ നീഹരാപേതബ്ബോ – മാ മം ജാനിംസൂതി.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ¶ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന ¶ , അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ ¶ , ഭിക്ഖവേ ¶ , മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ ¶ , ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം, പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസനേന നിമന്തേതബ്ബോ; ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ¶ ചങ്കമിതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മൂലായപടികസ്സനാരഹേന വുഡ്ഢതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ ¶ സദ്ധിം…പേ… അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; ന ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
[മഹാവ. ൩൯൩] ‘‘മൂലായപടികസ്സനാരഹചതുത്ഥോ ചേ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം ദദേയ്യ, മൂലായ പടികസ്സേയ്യ, മാനത്തം ദദേയ്യ, തംവീസോ അബ്ഭേയ്യ, അകമ്മം, ന ച കരണീയ’’ന്തി.
മൂലായപടികസ്സനാരഹവത്തം നിട്ഠിതം.
൩. മാനത്താരഹവത്തം
൮൮. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന മാനത്താരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ ¶ …പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ മാനത്താരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹാ ¶ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സാദിതബ്ബം പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യോ സാദിയേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹാനം ഭിക്ഖൂനം മിഥു യഥാവുഡ്ഢം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹാനം ഭിക്ഖൂനം പഞ്ച യഥാവുഡ്ഢം – ഉപോസഥം, പവാരണം, വസ്സികസാടികം, ഓണോജനം, ഭത്തം. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹാനം ഭിക്ഖൂനം വത്തം പഞ്ഞാപേസ്സാമി യഥാ മാനത്താരഹേഹി ഭിക്ഖൂഹി വത്തിതബ്ബം.
൮൯. ‘‘മാനത്താരഹേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ –
ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം…പേ… (യഥാ മൂലായ പടികസ്സനാ, തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബം.) ന ഭിക്ഖൂഹി ¶ സമ്പയോജേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പുരതോ ഗന്തബ്ബം, ന പുരതോ നിസീദിതബ്ബം. യോ ഹോതി സങ്ഘസ്സ ആസനപരിയന്തോ സേയ്യാപരിയന്തോ വിഹാരപരിയന്തോ സോ തസ്സ പദാതബ്ബോ. തേന ച സോ സാദിതബ്ബോ.
‘‘ന ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ പുരേസമണേന വാ പച്ഛാസമണേന വാ കുലാനി ഉപസങ്കമിതബ്ബാനി, ന ആരഞ്ഞികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന പിണ്ഡപാതികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന ച തപ്പച്ചയാ പിണ്ഡപാതോ നീഹരാപേതബ്ബോ – മാ മം ജാനിംസൂതി.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ¶ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ ¶ …പേ… സഭിക്ഖുകോ ¶ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ ¶ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം. പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം. പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസനേന നിമന്തേതബ്ബോ. ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ¶ നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്താരഹേന വുഡ്ഢതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; ന ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
[മഹാവ. ൩൯൩] ‘‘മാനത്താരഹചതുത്ഥോ ¶ ചേ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം ദദേയ്യ, മൂലായ പടികസ്സേയ്യ, മാനത്തം ദദേയ്യ, തംവീസോ അബ്ഭേയ്യ, അകമ്മം, ന ച കരണീയ’’ന്തി.
മാനത്താരഹവത്തം നിട്ഠിതം.
൪. മാനത്തചാരികവത്തം
൯൦. തേന ഖോ പന സമയേന മാനത്തചാരികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരം, സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… ¶ തേ ഉഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ മാനത്തചാരികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സാദിതബ്ബം പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലികമ്മം, സാമീചികമ്മം, ആസനാഭിഹാരോ, സേയ്യാഭിഹാരോ, പാദോദകം പാദപീഠം, പാദകഥലികം, പത്തചീവരപടിഗ്ഗഹണം, നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യോ സാദിയേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികാനം ഭിക്ഖൂനം മിഥു യഥാവുഡ്ഢം അഭിവാദനം, പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികാനം ഭിക്ഖൂനം പഞ്ച യഥാവുഡ്ഢം – ഉപോസഥം, പവാരണം, വസ്സികസാടികം, ഓണോജനം, ഭത്തം. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികാനം ഭിക്ഖൂനം വത്തം പഞ്ഞപേസ്സാമി യഥാ മാനത്തചാരികേഹി ഭിക്ഖൂഹി വത്തിതബ്ബം.
൯൧. ‘‘മാനത്തചാരികേന ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ –
ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ. യായ ആപത്തിയാ സങ്ഘേന മാനത്തം ദിന്നം ഹോതി സാ ആപത്തി ന ആപജ്ജിതബ്ബാ, അഞ്ഞാ വാ താദിസികാ, തതോ വാ പാപിട്ഠതരാ; കമ്മം ന ഗരഹിതബ്ബം, കമ്മികാ ന ഗരഹിതബ്ബാ. ന പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉപോസഥോ ഠപേതബ്ബോ, ന പവാരണാ ഠപേതബ്ബാ, ന സവചനീയം കാതബ്ബം, ന അനുവാദോ പട്ഠപേതബ്ബോ, ന ഓകാസോ കാരേതബ്ബോ, ന ചോദേതബ്ബോ, ന സാരേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പുരതോ ഗന്തബ്ബം, ന പുരതോ നിസീദിതബ്ബം. യോ ഹോതി സങ്ഘസ്സ ആസനപരിയന്തോ സേയ്യാപരിയന്തോ വിഹാരപരിയന്തോ സോ തസ്സ പദാതബ്ബോ. തേന ച സോ സാദിതബ്ബോ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ പുരേസമണേന വാ പച്ഛാസമണേന വാ കുലാനി ഉപസങ്കമിതബ്ബാനി, ന ആരഞ്ഞികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന പിണ്ഡപാതികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം, ന ച തപ്പച്ചയാ പിണ്ഡപാതോ നീഹരാപേതബ്ബോ – മാ മം ജാനിംസൂതി.
‘‘മാനത്തചാരികേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ ആഗന്തുകേന ആരോചേതബ്ബം, ആഗന്തുകസ്സ ആരോചേതബ്ബം, ഉപോസഥേ ആരോചേതബ്ബം, പവാരണായ ആരോചേതബ്ബം ¶ ¶ , ദേവസികം ആരോചേതബ്ബം. സചേ ഗിലാനോ ഹോതി, ദൂതേനപി ആരോചേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന ഭിക്ഖവേ ¶ , മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ¶ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ ഗന്തബ്ബോ ¶ , യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ നാനാസംവാസകാ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഘേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ ¶ , ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ അനാവാസാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ഗന്തബ്ബോ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം. പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം. പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസനേന നിമന്തേതബ്ബോ. ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്തചാരികേന വുഡ്ഢതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; ന ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം ¶ , ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
[മഹാവ. ൩൯൩] ‘‘മാനത്തചാരികചതുത്ഥോ ചേ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം ദദേയ്യ, മൂലായ ¶ പടികസ്സേയ്യ, മാനത്തം ദദേയ്യ, തംവീസോ അബ്ഭേയ്യ, അകമ്മം, ന ച കരണീയ’’ന്തി.
൯൨. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘കതി നു ഖോ, ഭന്തേ, മാനത്തചാരികസ്സ ഭിക്ഖുനോ രത്തിച്ഛേദാ’’തി? ‘‘ചത്താരോ ഖോ ¶ , ഉപാലി, മാനത്തചാരികസ്സ ഭിക്ഖുനോ രത്തിച്ഛേദാ. സഹവാസോ, വിപ്പവാസോ, അനാരോചനാ, ഊനേ ഗണേ ചരണം [ചരണന്തി (ക.)] – ഇമേ ഖോ, ഉപാലി, ചത്താരോ മാനത്തചാരികസ്സ ഭിക്ഖുനോ രത്തിച്ഛേദാ’’തി.
൯൩. തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയം മഹാഭിക്ഖുസങ്ഘോ സന്നിപതിതോ ഹോതി. ന സക്കോന്തി മാനത്തചാരികാ ഭിക്ഖൂ മാനത്തം സോധേതും. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തം നിക്ഖിപിതും. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, നിക്ഖിപിതബ്ബം. തേന മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ ഏകം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘മാനത്തം നിക്ഖിപാമീ’തി. നിക്ഖിത്തം ഹോതി മാനത്തം. ‘വത്തം നിക്ഖിപാമീ’തി. നിക്ഖിത്തം ഹോതി മാനത്ത’’ന്തി.
൯൪. തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയാ ഭിക്ഖൂ തഹം തഹം പക്കമിംസു ¶ . സക്കോന്തി മാനത്തചാരികാ ഭിക്ഖൂ മാനത്തം സോധേതും. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തം സമാദിയിതും. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, സമാദിയിതബ്ബം. തേന മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ ഏകം ഭിക്ഖും ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ, ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘മാനത്തം സമാദിയാമീ’തി. സമാദിന്നം ഹോതി മാനത്തം. ‘വത്തം സമാദിയാമീ’തി. സമാദിന്നം ഹോതി മാനത്ത’’ന്തി.
മാനത്തചാരികവത്തം നിട്ഠിതം.
൫. അബ്ഭാനാരഹവത്തം
൯൫. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന അബ്ഭാനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ അബ്ഭാനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മ’’ന്തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മന്തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ¶ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം…പേ… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹാ ഭിക്ഖൂ സാദിയിസ്സന്തി പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം ¶ ! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സാദിതബ്ബം പകതത്താനം ഭിക്ഖൂനം അഭിവാദനം പച്ചുപട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. യോ സാദിയേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹാനം ഭിക്ഖൂനം മിഥു യഥാവുഡ്ഢം അഭിവാദനം പച്ചുട്ഠാനം…പേ… നഹാനേ പിട്ഠിപരികമ്മം. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹാനം ഭിക്ഖൂനം പഞ്ച യഥാവുഡ്ഢം – ഉപോസഥം, പവാരണം, വസ്സികസാടികം, ഓണോജനം, ഭത്തം. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹാനം ഭിക്ഖൂനം വത്തം പഞ്ഞാപേസ്സാമി യഥാ അബ്ഭാനാരഹേഹി ഭിക്ഖൂഹി വത്തിതബ്ബം.
൯൬. ‘‘അബ്ഭാനാരഹേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ –
ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം…പേ… (യഥാ ഹേട്ഠാ, തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബം,) ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പുരതോ ഗന്തബ്ബം, ന പുരതോ നിസീദിതബ്ബം. യോ ഹോതി സങ്ഘസ്സ ആസനപരിയന്തോ സേയ്യാപരിയന്തോ വിഹാരപരിയന്തോ സോ തസ്സ പദാതബ്ബോ. തേന ച സോ സാദിതബ്ബോ.
‘‘ന ¶ , ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ ¶ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ പുരേസമണേന വാ പച്ഛാസമണേന വാ കുലാനി ഉപസങ്കമിതബ്ബാനി; ന ആരഞ്ഞികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം; ന പിണ്ഡപാതികങ്ഗം സമാദാതബ്ബം; ന ച തപ്പച്ചയാ പിണ്ഡപാതോ നീഹരാപേതബ്ബോ – മാ മം ജാനിംസൂതി.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ അഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ ഗന്തബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര പകതത്തേന, അഞ്ഞത്ര അന്തരായാ…പേ…. (യഥാ ഹേട്ഠാ, തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബാ.)
‘‘ഗന്തബ്ബോ ¶ , ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സഭിക്ഖുകാ ആവാസാ…പേ… അനാവാസാ…പേ… ആവാസാ വാ അനാവാസാ വാ സഭിക്ഖുകോ ¶ ആവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ അനാവാസോ…പേ… സഭിക്ഖുകോ ആവാസോ വാ അനാവാസോ വാ, യത്ഥസ്സു ഭിക്ഖൂ സമാനസംവാസകാ, യം ജഞ്ഞാ സക്കോമി അജ്ജേവ ഗന്തുന്തി.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; പകതത്തം ഭിക്ഖും ദിസ്വാ ആസനാ വുട്ഠാതബ്ബം, പകതത്തോ ഭിക്ഖു ആസനേന നിമന്തേതബ്ബോ; ന പകതത്തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന നീചേ ചങ്കമേ ¶ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ പാരിവാസികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മൂലായപടികസ്സനാരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്താരഹേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… മാനത്തചാരികേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം…പേ… അബ്ഭാനാരഹേന വുഡ്ഢതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വത്ഥബ്ബം, ന ഏകച്ഛന്നേ അനാവാസേ വത്ഥബ്ബം; ന ഏകച്ഛന്നേ ആവാസേ വാ അനാവാസേ വാ വത്ഥബ്ബം; ന ഏകാസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന നീചേ ആസനേ നിസിന്നേ ഉച്ചേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം, ന ഛമായം നിസിന്നേ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; ന ഏകചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം ¶ , ന നീചേ ചങ്കമേ ചങ്കമന്തേ ഉച്ചേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം, ന ഛമായം ചങ്കമന്തേ ചങ്കമേ ചങ്കമിതബ്ബം.
[മഹാവ. ൩൯൩] ‘‘അബ്ഭാനാരഹചതുത്ഥോ ചേ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസം ദദേയ്യ, മൂലായ പടികസ്സേയ്യ, മാനത്തം ദദേയ്യ, തംവീസോ അബ്ഭേയ്യ, അകമ്മം, ന ച കരണീയ’’ന്തി.
അബ്ഭാനാരഹവത്തം നിട്ഠിതം.
പാരിവാസികക്ഖന്ധകോ ദുതിയോ.
ഇമമ്ഹി ഖന്ധകേ വത്ഥൂ പഞ്ച.
തസ്സുദ്ദാനം –
പാരിവാസികാ ¶ സാദേന്തി, പകതത്താന ഭിക്ഖുനം;
അഭിവാദനം പച്ചുട്ഠാനം, അഞ്ജലിഞ്ച സാമീചിയം.
ആസനം ¶ സേയ്യാഭിഹാരം, പാദോ പീഠം കഥലികം;
പത്തം നഹാനേ പരികമ്മം, ഉജ്ഝായന്തി ച പേസലാ.
ദുക്കടം സാദിയന്തസ്സ, മിഥു പഞ്ച യഥാവുഡ്ഢം [പുനാപരേ (ക.)];
ഉപോസഥം പവാരണം, വസ്സികോണോജഭോജനം.
സമ്മാ ച വത്തനാ തത്ഥ, പകതത്തസ്സ ഗച്ഛന്തം;
യോ ച ഹോതി പരിയന്തോ, പുരേ പച്ഛാ തഥേവ ച [ന പുരേ പച്ഛാസമണേന (സീ. സ്യാ.)].
ആരഞ്ഞപിണ്ഡനീഹാരോ, ആഗന്തുകേ ഉപോസഥേ;
പവാരണായ ദൂതേന, ഗന്തബ്ബോ ച സഭിക്ഖുകോ.
ഏകച്ഛന്നേ ¶ ച വുട്ഠാനം, തഥേവ ച നിമന്തയേ;
ആസനേ നീചേ ചങ്കമേ, ഛമായം ചങ്കമേന ച.
വുഡ്ഢതരേന അകമ്മം, രത്തിച്ഛേദാ ച സോധനാ;
നിക്ഖിപനം സമാദാനം, വത്തംവ പാരിവാസികേ [രത്തി വാ പാരിവാസികേ (ക.), ഞാതബ്ബം പാരിവാസികാ (സീ. സ്യാ.)].
മൂലായ ¶ മാനത്താരഹാ, തഥാ മാനത്തചാരികാ;
അബ്ഭാനാരഹേ നയോ ചാപി, സമ്ഭേദം നയതോ [സമ്ഭേദനയതോ (സ്യാ.)] പുന.
പാരിവാസികേസു തയോ, ചതു മാനത്തചാരികേ;
ന സമേന്തി രത്തിച്ഛേദേസു [രത്തിച്ഛേദേ (ഇതിപി), രത്തിച്ഛേദാ (സ്യാ.)], മാനത്തേസു ച ദേവസി;
ദ്വേ കമ്മാ സദിസാ സേസാ, തയോ കമ്മാ സമാസമാതി [സമാ മതാതി (സീ.)].
പാരിവാസികക്ഖന്ധകം നിട്ഠിതം.
൩. സമുച്ചയക്ഖന്ധകം
൧. സുക്കവിസ്സട്ഠി
൯൭. തേന ¶ ¶ ¶ ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഉദായീ ഏകം ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ [തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ (സ്യാ.)] ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബം –
അപ്പടിച്ഛന്നമാനത്തം
൯൮. ‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമി. അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. ദുതിയമ്പി, സോഹം [ദുതിയമ്പി (സീ. ക.)] ഭന്തേ, സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമി. അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. തതിയമ്പി സോഹം [തതിയമ്പി (സീ. ക.)], ഭന്തേ, സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമീ’തി. ‘‘ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൯൯. ‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ¶ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ ¶ ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദിന്നം ¶ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി ¶ .
അപ്പടിച്ഛന്നഅബ്ഭാനം
൧൦൦. സോ ¶ ചിണ്ണമാനത്തോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭേതബ്ബോ –
തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘‘അഹം ഭന്തേ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം, സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം, ഭന്തേ, ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചാമി.
‘‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം ¶ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ ദുതിയമ്പി, ഭന്തേ, സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചാമി.
‘‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ തതിയമ്പി, ഭന്തേ, സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചാമീതി. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ¶ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൦൧. ‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ ¶ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അബ്ഭാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അബ്ഭാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ ¶ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അബ്ഭാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘അബ്ഭിതോ ¶ ¶ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നപരിവാസം
൧൦൨. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഉദായീ ഏകം ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ‘‘ബ്യത്തേന ¶ ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൦൩. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം ദേതി ¶ . യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… ¶ .
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നമാനത്തം
൧൦൪. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബം –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ¶ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം, ഭന്തേ, പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം [യാചിതബ്ബോ (സീ. ഏവമുപരിപി)]. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം [യാചിതബ്ബോ (സീ. ഏവമുപരിപി)]. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൦൫. ‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ¶ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… ¶ .
‘‘ദിന്നം സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നഅബ്ഭാനം
൧൦൬. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം ¶ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭേതബ്ബോ –
‘‘തേന ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ ¶ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം, ഭന്തേ, ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. ബ്യത്തേന ¶ ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൦൭. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ ¶ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഏകാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അബ്ഭാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘അബ്ഭിതോ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നപരിവാസോ
൧൦൮. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഉദായീ ഏകം ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ദ്വീഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… തീഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ ചതൂഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം ¶ സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൦൯. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ¶ ¶ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പാരിവാസികമൂലായപടികസ്സനാ
൧൧൦. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം ¶ . സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ¶ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ ¶ പടികസ്സനം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ [യാചിതബ്ബോ (സീ. ഏവമുപരിപി)]. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ [യാചിതബ്ബോ (സീ. ഏവമുപരിപി)]. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൧൧. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ ¶ , സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… ¶ .
‘‘പടികസ്സിതോ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ [മൂലായ (സ്യാ.)]. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
മാനത്താരഹമൂലായപടികസ്സനാ
൧൧൨. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ¶ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ ¶ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം ¶ സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൧൩. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ¶ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ¶ . സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘പടികസ്സിതോ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
തികാപത്തിമാനത്തം
൧൧൪. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബം –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി…പേ… ¶ സോഹം, ഭന്തേ, പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൧൫. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം ¶ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ¶ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നം സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
മാനത്തചാരികമൂലായപടികസ്സനാ
൧൧൬. സോ മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോഹം മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സിത്വാ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ – തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ ¶ , ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… ¶ സോഹം മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ‘‘ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൧൭. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു…പേ… ¶ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ¶ . യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി…പേ… ¶ പടികസ്സിതോ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീതി.
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഛാരത്തം മാനത്തം ദാതബ്ബം – തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ ¶ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു…പേ… ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി…പേ… ¶ ദിന്നം സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
അബ്ഭാനാരഹമൂലായപടികസ്സനാ
൧൧൮. സോ ¶ ¶ ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സിത്വാ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ…പേ….
‘‘ഏവഞ്ച ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഛാരത്തം മാനത്തം ദാതബ്ബം…പേ….
‘‘ദിന്നം സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
മൂലായപടികസ്സിതഅബ്ഭാനം
൧൧൯. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം ¶ ചിണ്ണമാനത്തോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭേതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ¶ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ¶ അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ ¶ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം, ഭന്തേ, ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചാമീ’’’തി.
‘‘ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൨൦. ‘‘സുണാതു മേ ¶ , ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം ¶ സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പഞ്ചാഹപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ ¶ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം അപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ അപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അബ്ഭാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘അബ്ഭിതോ ¶ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നപരിവാസോ
൧൨൧. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഉദായീ ഏകം ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനോ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൨൨. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ ¶ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പക്ഖപാരിവാസികമൂലായപടികസ്സനാ
൧൨൩. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ¶ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി! ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സിത്വാ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം ¶ അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബാ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൨൪. ‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചി ¶ . സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘പടികസ്സിതോ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനാ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
സമോധാനപരിവാസോ
൧൨൫. ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ – തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ¶ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ¶ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചാമീ’’’തി.
‘‘ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൨൬. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം ¶ . സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ¶ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
മാനത്താരഹമൂലായപടികസ്സനാദി
൧൨൭. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സിത്വാ പുരിമായ ¶ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ…പേ….
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ…പേ… ദേതി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
തികാപത്തിമാനത്തം
൧൨൮. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ¶ ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബം –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം, ഭന്തേ, പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൨൯. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ¶ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ¶ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നം ¶ സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
മാനത്തചാരികമൂലായപടികസ്സനാദി
൧൩൦. സോ മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സിത്വാ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം ദത്വാ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ…പേ….
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ…പേ….
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഛാരത്തം മാനത്തം ദാതബ്ബം…പേ… ദേതി…പേ… ¶ .
‘‘ദിന്നം സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
അബ്ഭാനാരഹമൂലായപടികസ്സനാദി
൧൩൧. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. കഥം നു ഖോ മയാ ¶ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സിത്വാ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം ദത്വാ ഛാരത്തം മാനത്തം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ…പേ….
‘‘ഏവഞ്ച ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ…പേ….
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഛാരത്തം മാനത്തം ദാതബ്ബം…പേ… ദേതി…പേ….
‘‘ദിന്നം സങ്ഘേന ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നഅബ്ഭാനം
൧൩൨. സോ ¶ ¶ ചിണ്ണമാനത്തോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭേതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഉദായിനാ ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ, ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ, വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ, ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ, അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ, ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ¶ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ ¶ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജിം സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ മൂലായ പടികസ്സി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ ¶ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോഹം, ഭന്തേ, ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചാമീ’’’തി.
‘‘ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബം. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൩൩. ‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നായ പക്ഖപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ മാനത്താരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം ¶ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ¶ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ തിസ്സന്നം ആപത്തീനം ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ മാനത്തം ചരന്തോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ ¶ സങ്ഘം [സോ സംഘം (ക.)] അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം ¶ അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ ഏകം ആപത്തിം ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നം. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായപടികസ്സനം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ മൂലായ പടികസ്സി. സോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോ പരിവുത്ഥപരിവാസോ സങ്ഘം അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം ¶ മാനത്തം യാചി. സങ്ഘോ ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരാ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ സഞ്ചേതനികായ സുക്കവിസ്സട്ഠിയാ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായ ഛാരത്തം മാനത്തം അദാസി. സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉദായീ ഭിക്ഖു ഏകം ആപത്തിം ¶ ആപജ്ജി സഞ്ചേതനികം സുക്കവിസ്സട്ഠിം പക്ഖപ്പടിച്ഛന്നം…പേ… സോ ചിണ്ണമാനത്തോ സങ്ഘം അബ്ഭാനം യാചതി. സങ്ഘോ ഉദായിം ഭിക്ഖും അബ്ഭേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉദായിസ്സ ഭിക്ഖുനോ അബ്ഭാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘അബ്ഭിതോ സങ്ഘേന ഉദായീ ഭിക്ഖു. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
സുക്കവിസ്സട്ഠി സമത്താ.
൨. പരിവാസോ
അഗ്ഘസമോധാനപരിവാസോ
൧൩൪. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപന്നോ ഹോതി – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി ദ്വീഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി തീഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി ചതൂഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ¶ ആപത്തി ഛാഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി സത്താഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി അട്ഠാഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി നവാഹപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ഏകാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ ¶ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ഏകാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൩൫. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ¶ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ഏകാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ഏകാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം യാ ¶ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ; തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തി ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ തസ്സാ അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നഅഗ്ഘസമോധാനം
൧൩൬. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപന്നോ ഹോതി – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ ¶ , ദ്വേ ആപത്തിയോ ദ്വീഹപ്പടിച്ഛന്നായോ [ദ്വീഹപ്പടിച്ഛന്നാ (ക. ഏവം യാവദസാഹപ്പടിച്ഛന്നാ)], തിസ്സോ ആപത്തിയോ തീഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, ചതസ്സോ ആപത്തിയോ ചതൂഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, പഞ്ച ആപത്തിയോ പഞ്ചാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, ഛ ആപത്തിയോ ഛാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, സത്ത ആപത്തിയോ സത്താഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, അട്ഠ ആപത്തിയോ അട്ഠാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, നവ ആപത്തിയോ നവാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ, ദസ ആപത്തിയോ ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം, ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ദസ ആപത്തിയോ ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ ¶ . കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം, ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ദസ ആപത്തിയോ ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ‘‘ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൩൭. സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി, ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ദസ ആപത്തിയോ ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ¶ ആപജ്ജി – ഏകാ ആപത്തി ഏകാഹപ്പടിച്ഛന്നാ…പേ… ദസ ആപത്തിയോ ദസാഹപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം യാ ¶ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം യാ ആപത്തിയോ സബ്ബചിരപ്പടിച്ഛന്നായോ താസം അഗ്ഘേന സമോധാനപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
ദ്വേമാസപരിവാസോ
൧൩൮. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപന്നോ ഹോതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’’ന്തി. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ¶ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’’ന്തി.
സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ¶ ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ¶ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ¶ യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യന്തി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ, ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ, വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ, ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ, അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ, ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ ¶ . യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ¶ യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചാമീതി.
‘‘ദുതിയമ്പി ¶ ¶ യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ‘‘ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൩൯. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം ¶ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ¶ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ¶ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ തദുപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബവിധി
൧൪൦. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി ¶ . സോ സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി ¶ – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ഏകിസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ തദുപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൪൧. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ ¶ ; ഏകം ആപത്തിം ജാനാതി, ഏകം ആപത്തിം ന ജാനാതി. സോ സങ്ഘം യം ആപത്തിം ജാനാതി തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ¶ ഇതരമ്പി ആപത്തിം ജാനാതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം ആപത്തിം ജാനിം, ഏകം ആപത്തിം ന ജാനിം. സോഹം സങ്ഘം യം ആപത്തിം ജാനിം തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി ആപത്തിം ജാനാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ¶ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ തദുപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൪൨. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം ആപത്തിം സരതി, ഏകം ആപത്തിം നസ്സരതി. സോ സങ്ഘം യം ആപത്തിം സരതി തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ¶ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി ആപത്തിം സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം ആപത്തിം സരിം, ഏകം ആപത്തിം നസ്സരിം. സോഹം സങ്ഘം യം ആപത്തിം സരിം, തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ¶ യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി ആപത്തിം സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ തദുപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൪൩. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകായ ആപത്തിയാ നിബ്ബേമതികോ, ഏകായ ആപത്തിയാ വേമതികോ. സോ സങ്ഘം യായ ആപത്തിയാ നിബ്ബേമതികോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ നിബ്ബേമതികോ ഹോതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ¶ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകായ ആപത്തിയാ നിബ്ബേമതികോ, ഏകായ ആപത്തിയാ വേമതികോ. സോഹം സങ്ഘം യായ ആപത്തിയാ നിബ്ബേമതികോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ തസ്സാ ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ നിബ്ബേമതികോ. യംനൂനാഹം ¶ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ഇതരിസ്സാപി ആപത്തിയാ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായ ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ തദുപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൪൪. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകാ ആപത്തി ജാനപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി അജാനപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ അഞ്ഞോ ഭിക്ഖു ആഗച്ഛതി ബഹുസ്സുതോ ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ. സോ ഏവം വദേതി – ‘കിം അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ? കിസ്സായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി? തേ ഏവം വദേന്തി – ‘അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകാ ആപത്തി ജാനപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി അജാനപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തായോ അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ, താസായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി. സോ ഏവം വദേതി – ‘യായം, ആവുസോ ¶ , ആപത്തി ജാനപ്പടിച്ഛന്നാ, ധമ്മികം തസ്സാ ആപത്തിയാ പരിവാസദാനം; ധമ്മത്താ രുഹതി. യാ ച ഖ്വായം, ആവുസോ, ആപത്തി അജാനപ്പടിച്ഛന്നാ, അധമ്മികം തസ്സാ ആപത്തിയാ പരിവാസദാനം; അധമ്മത്താ ന രുഹതി. ഏകിസ്സാ, ആവുസോ, ആപത്തിയാ ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ’’’തി.
൧൪൫. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകാ ആപത്തി സരമാനപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി അസ്സരമാനപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ അഞ്ഞോ ഭിക്ഖു ആഗച്ഛതി ബഹുസ്സുതോ ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ ¶ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ. സോ ഏവം വദേതി – ‘കി അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ? കിസ്സായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി? തേ ഏവം വദേന്തി – ‘അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകാ ആപത്തി സരമാനപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി അസ്സരമാനപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തായോ ¶ അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ; താസായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി. സോ ഏവം വദേതി – ‘യായം, ആവുസോ ¶ , ആപത്തി സരമാനപ്പടിച്ഛന്നാ ധമ്മികം തസ്സാ ആപത്തിയാ പരിവാസദാനം; ധമ്മത്താ രുഹതി. യാ ച ഖ്വായം, ആവുസോ, ആപത്തി അസ്സരമാനപ്പടിച്ഛന്നാ, അധമ്മികം തസ്സാ ആപത്തിയാ പരിവാസദാനം; അധമ്മത്താ ന രുഹതി. ഏകിസ്സാ, ആവുസോ, ആപത്തിയാ ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ’’’തി.
൧൪൬. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകാ ആപത്തി നിബ്ബേമതികപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി വേമതികപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ അഞ്ഞോ ഭിക്ഖു ആഗച്ഛതി ബഹുസ്സുതോ ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ. സോ ഏവം വദേതി – ‘കിം അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ? കിസ്സായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി? തേ ഏവം വദേന്തി – ‘അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകാ ആപത്തി നിബ്ബേമതികപ്പടിച്ഛന്നാ, ഏകാ ആപത്തി വേമതികപ്പടിച്ഛന്നാ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തായോ അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ; താസായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി. സോ ഏവം വദേതി – ‘യായം ¶ , ആവുസോ, ആപത്തി നിബ്ബേമതികപ്പടിച്ഛന്നാ, ധമ്മികം തസ്സാ ആപത്തിയാ പരിവാസദാനം; ധമ്മത്താ രുഹതി. യാ ച ഖ്വായം, ആവുസോ, ആപത്തി വേമതികപ്പടിച്ഛന്നാ അധമ്മികം തസ്സാ ആപത്തിയാ പരിവാസദാനം; അധമ്മത്താ ന രുഹതി. ഏകിസ്സാ, ആവുസോ, ആപത്തിയാ ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ’’തി.
൧൪൭. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞത്തരോ ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപന്നോ ഹോതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം ¶ യാചേയ്യ’’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം ¶ യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – ‘‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ¶ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം [ഇതരമ്പി മാസപരിവാസം (സ്യാ. ക. ഏവമുപരിപി)] യാചേയ്യ’’ന്തി.
സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദ്വിന്നം ¶ ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – അഹം, ഭന്തേ, ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ ¶ . തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ¶ ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം ¶ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചാമീതി. ദുതിയമ്പി ¶ യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൪൮. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ¶ ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചതി. യദി ¶ സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം ¶ യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദ്വിന്നം ¶ ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസസ്സ [ഇതരമ്പി മാസപരിവാസസ്സ (ക.), ഇതരസ്സപി മാസപരിവാസസ്സ (സ്യാ.)] ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസോ [ഇതരമ്പി മാസപരിവാസോ (ക.), ഇതരോപി മാസപരിവാസോ (സ്യാ.)]. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ പുരിമം ഉപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൪൯. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി – അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. തസ്സ മേ ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. യംനൂനാഹം ¶ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഏകമാസപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ¶ ഏകമാസപരിവാസം അദാസി. തസ്സ മേ പരിവസന്തസ്സ ലജ്ജീധമ്മോ ഓക്കമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ പുരിമം ഉപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൫൦. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം മാസം ജാനാതി, ഏകം മാസം ന ജാനാതി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം ജാനാതി തം മാസം പരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം ജാനാതി തം മാസം പരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി മാസം ജാനാതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം മാസം ജാനിം, ഏകം മാസം ന ജാനിം. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം ജാനിം തം മാസം പരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം ¶ മാസം ജാനിം തം മാസം പരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി മാസം ജാനാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചതി ¶ . തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ പുരിമം ഉപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൫൧. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം മാസം സരതി, ഏകം മാസം നസ്സരതി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം സരതി തം മാസം പരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം സരതി തം മാസം പരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി മാസം സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം മാസം സരിം, ഏകം മാസം നസ്സരിം. സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം സരിം തം മാസം പരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം സരിം തം മാസം പരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി മാസം സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ¶ ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചതി. തസ്സ ¶ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ പുരിമം ഉപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൫൨. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം മാസം നിബ്ബേമതികോ, ഏകം മാസം വേമതികോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം നിബ്ബേമതികോ തം മാസം പരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം നിബ്ബേമതികോ തം മാസം പരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി മാസം നിബ്ബേമതികോ ഹോതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകം മാസം നിബ്ബേമതികോ, ഏകം മാസം വേമതികോ ¶ . സോഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം യം മാസം നിബ്ബേമതികോ തം മാസം പരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛാന്നാനം യം മാസം നിബ്ബേമതികോ തം മാസം പരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ ഇതരമ്പി മാസം നിബ്ബേമതികോ. യംനൂനാഹം സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ¶ ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചേയ്യ’ന്തി. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ഇതരമ്പി മാസം പരിവാസം ദേതി. തേന, ഭിക്ഖവേ ¶ , ഭിക്ഖുനാ പുരിമം ഉപാദായ ദ്വേ മാസാ പരിവസിതബ്ബാ.
൧൫൩. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകോ മാസോ ജാനപ്പടിച്ഛന്നോ, ഏകോ മാസോ അജാനപ്പടിച്ഛന്നോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ അഞ്ഞോ ഭിക്ഖു ആഗച്ഛതി ബഹുസ്സുതോ ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ. സോ ഏവം വദേതി – ‘കിം അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ? കിസ്സായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി? തേ ഏവം വദേന്തി – ‘അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ. ഏകോ മാസോ ജാനപ്പടിച്ഛന്നോ, ഏകോ മാസോ അജാനപ്പടിച്ഛന്നോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തായോ അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ താസായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി. സോ ഏവം വദേതി – ‘യ്വായം, ആവുസോ, മാസോ ജാനപ്പടിച്ഛന്നോ ധമ്മികം തസ്സ മാസസ്സ പരിവാസദാനം; ധമ്മത്താ രുഹതി. യോ ച ¶ ഖ്വായം, ആവുസോ, മാസോ അജാനപ്പടിച്ഛന്നോ അധമ്മികം തസ്സ മാസസ്സ പരിവാസദാനം; അധമ്മത്താ ന രുഹതി. ഏകസ്സ, ആവുസോ ¶ , മാസസ്സ ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ’തി.
൧൫൪. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകോ മാസോ സരമാനപ്പടിച്ഛന്നോ, ഏകോ മാസോ അസ്സരമാനപ്പടിച്ഛന്നോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ അഞ്ഞോ ഭിക്ഖു ആഗച്ഛതി ബഹുസ്സുതോ ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ ¶ . സോ ഏവം വദേതി – ‘കിം അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ? കിസ്സായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി? തേ ഏവം വദേന്തി – ‘അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകോ മാസോ സരമാനപ്പടിച്ഛന്നോ, ഏകോ മാസോ അസ്സരമാനപ്പടിച്ഛന്നോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തായോ അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ താസായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി. സോ ഏവം വദേതി – ‘യ്വായം, ആവുസോ, മാസോ സരമാനപ്പടിച്ഛന്നോ ധമ്മികം തസ്സ മാസസ്സ പരിവാസദാനം; ധമ്മത്താ രുഹതി. യോ ച ഖ്വായം, ആവുസോ, മാസോ അസ്സരമാനപ്പടിച്ഛന്നോ അധമ്മികം തസ്സ മാസസ്സ പരിവാസദാനം; അധമ്മത്താ ന രുഹതി. ഏകസ്സ, ആവുസോ, മാസസ്സ ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ’തി.
൧൫൫. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകോ മാസോ നിബ്ബേമതികപ്പടിച്ഛന്നോ, ഏകോ മാസോ വേമതികപ്പടിച്ഛന്നോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം ദേതി. തസ്സ പരിവസന്തസ്സ അഞ്ഞോ ഭിക്ഖു ആഗച്ഛതി ബഹുസ്സുതോ ആഗതാഗമോ ധമ്മധരോ വിനയധരോ മാതികാധരോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ലജ്ജീ കുക്കുച്ചകോ സിക്ഖാകാമോ. സോ ഏവം വദേതി – ‘കിം അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ? കിസ്സായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി? തേ ഏവം വദേന്തി – ‘അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ദ്വേ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നായോ; ഏകോ മാസോ നിബ്ബേമതികപ്പടിച്ഛന്നോ, ഏകോ മാസോ വേമതികപ്പടിച്ഛന്നോ. സോ സങ്ഘം ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം യാചി. തസ്സ സങ്ഘോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം ദ്വേമാസപ്പടിച്ഛന്നാനം ദ്വേമാസപരിവാസം അദാസി. തായോ അയം, ആവുസോ, ഭിക്ഖു ആപന്നോ താസായം ഭിക്ഖു പരിവസതീ’തി ¶ . സോ ഏവം വദേതി – ‘യ്വായം, ആവുസോ, മാസോ നിബ്ബേമതികപ്പടിച്ഛന്നോ ധമ്മികം തസ്സ മാസസ്സ പരിവാസദാനം; ധമ്മത്താ രുഹതി. യോ ച ഖ്വായം, ആവുസോ, മാസോ വേമതികപ്പടിച്ഛന്നോ അധമ്മികം തസ്സ മാസസ്സ പരിവാസദാനം; അധമ്മത്താ ന രുഹതി. ഏകസ്സ, ആവുസോ, മാസസ്സ ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ’’തി.
സുദ്ധന്തപരിവാസോ
൧൫൬. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ¶ ആപത്തിയോ ആപന്നോ ഹോതി. സോ ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ. സോ ഭിക്ഖൂനം ആരോചേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം; ആപത്തിപരിയന്തം ¶ ന ജാനാമി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാമി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരാമി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരാമി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ. കഥം നു ഖോ മയാ പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസം ദേതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ –
‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ…പേ… ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം. ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാമി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാമി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരാമി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരാമി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ. സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. ബ്യത്തേന ¶ ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൫൭. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി. ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജി. ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി ¶ , രത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ. സോ സങ്ഘം താസം ¶ ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ താസം ആപത്തീനം സുദ്ധന്തപരിവാസോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൧൫൮. ‘‘ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ; ഏവം ¶ പരിവാസോ ദാതബ്ബോ. കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ? ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ – സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം സരതി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ നിബ്ബേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ – സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം ജാനാതി, ഏകച്ചം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം സരതി, ഏകച്ചം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ ഏകച്ചേ വേമതികോ, ഏകച്ചേ നിബ്ബേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ – സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം ജാനാതി, ഏകച്ചം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം സരതി, ഏകച്ചം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ ഏകച്ചേ വേമതികോ, ഏകച്ചേ നിബ്ബേമതികോ – സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം ജാനാതി, ഏകച്ചം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം ¶ സരതി, രത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം സരതി, ഏകച്ചം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ നിബ്ബേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ ഏകച്ചേ വേമതികോ, ഏകച്ചേ നിബ്ബേമതികോ – സുദ്ധന്തപരിവാസോ ¶ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം ജാനാതി, ഏകച്ചം ന ജാനാതി; രത്തിപരിയന്തം ¶ ഏകച്ചം ജാനാതി, ഏകച്ചം ന ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം സരതി, ഏകച്ചം നസ്സരതി ¶ ; രത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം സരതി, ഏകച്ചം നസ്സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ ഏകച്ചേ വേമതികോ, ഏകച്ചേ നിബ്ബേമതികോ; രത്തിപരിയന്തേ ഏകച്ചേ വേമതികോ, ഏകച്ചേ നിബ്ബേമതികോ – സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ. ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സുദ്ധന്തപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൫൯. ‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ദാതബ്ബോ? ആപത്തിപരിയന്തം ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം സരതി, രത്തിപരിയന്തം സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ നിബ്ബേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ നിബ്ബേമതികോ – പരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം സരതി, ആപത്തിപരിയന്തേ വേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ നിബ്ബേമതികോ – പരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ആപത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം ജാനാതി, ഏകച്ചം ന ജാനാതി, രത്തിപരിയന്തം ജാനാതി; ആപത്തിപരിയന്തം ഏകച്ചം സരതി, ഏകച്ചം നസ്സരതി, രത്തിപരിയന്തം സരതി; ആപത്തിപരിയന്തേ ഏകച്ചേ വേമതികോ, ഏകച്ചേ നിബ്ബേമതികോ, രത്തിപരിയന്തേ നിബ്ബേമതികോ – പരിവാസോ ദാതബ്ബോ. ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
പരിവാസോ നിട്ഠിതോ.
൩. ചത്താലീസകം
൧൬൦. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ വിബ്ഭമി. സോ പുന പച്ചാഗന്ത്വാ ഭിക്ഖൂ ഉപസമ്പദം യാചി. ഭഗവതോ ¶ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ വിബ്ഭമതി. വിബ്ഭന്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഉപസമ്പജ്ജതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ സാമണേരോ ഹോതി. സാമണേരസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഉപസമ്പജ്ജതി, തസ്സ ¶ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ ഉമ്മത്തകോ ഹോതി. ഉമ്മത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന അനുമ്മത്തകോ ഹോതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി. ഖിത്തചിത്തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന ¶ രുഹതി. സോ ചേ പുന അഖിത്തചിത്തോ ഹോതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പുരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ വേദനാട്ടോ ഹോതി. വേദനാട്ടസ്സ ¶ , ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന അവേദനാട്ടോ ഹോതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ, ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി [ഉക്ഖിപിയതി (സ്യാ.), ഉക്ഖിപീയതി (ക.)]. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി [ഓസാരിയതി (സ്യാ.), ഓസാരീയതി (ക.)], തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ, ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ, പാപികായ ദിട്ഠിയാ, അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, പരിവാസോ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ, അവസേസോ പരിവസിതബ്ബോ.
൧൬൧. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മൂലായപടികസ്സനാരഹോ വിബ്ഭമതി. വിബ്ഭന്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ¶ ഉപസമ്പജ്ജതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മൂലായപടികസ്സനാരഹോ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ… ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… പാപികായ ദിട്ഠിയാ, അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, മൂലായപടികസ്സനാ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ.
൧൬൨. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ വിബ്ഭമതി. വിബ്ഭന്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തദാനം ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഉപസമ്പജ്ജതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ. തസ്സ ഭിക്ഖുനോ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ… ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… പാപികായ ദിട്ഠിയാ, അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ ¶ , ഉക്ഖിപിയ്യതി. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തദാനം ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ. തസ്സ ഭിക്ഖുനോ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
൧൬൩. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മാനത്തം ചരന്തോ വിബ്ഭമതി. വിബ്ഭന്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ ¶ , മാനത്തചരിയാ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഉപസമ്പജ്ജതി തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ; യം മാനത്തം ദിന്നം സുദിന്നം, യം മാനത്തം ചിണ്ണം സുചിണ്ണം, അവസേസം ചരിതബ്ബം.
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മാനത്തം ചരന്തോ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ… ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… പാപികായ ദിട്ഠിയാ, അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, മാനത്തചരിയാ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പുരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ; യം മാനത്തം ദിന്നം സുദിന്നം, യം മാനത്തം ചിണ്ണം സുചിണ്ണം, അവസേസം ചരിതബ്ബം.
൧൬൪. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അബ്ഭാനാരഹോ വിബ്ഭമതി. വിബ്ഭന്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനം ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഉപസമ്പജ്ജതി ¶ , തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ; യം മാനത്തം ദിന്നം സുദിന്നം, യം മാനത്തം ചിണ്ണം സുചിണ്ണം. സോ ഭിക്ഖു അബ്ഭേതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അബ്ഭാനാരഹോ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ…
ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… ആപത്തിയാ അദസ്സനേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… ആപത്തിയാ അപ്പടികമ്മേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി…പേ… പാപികായ ദിട്ഠിയാ, അപ്പടിനിസ്സഗ്ഗേ, ഉക്ഖിപിയ്യതി. ഉക്ഖിത്തകസ്സ, ഭിക്ഖവേ, അബ്ഭാനം ¶ ന രുഹതി. സോ ചേ പുന ഓസാരിയ്യതി, തസ്സ തദേവ പുരിമം പരിവാസദാനം. യോ പരിവാസോ ദിന്നോ സുദിന്നോ, യോ പരിവുത്ഥോ സുപരിവുത്ഥോ; യം മാനത്തം ദിന്നം സുദിന്നം, യം മാനത്തം ചിണ്ണം സുചിണ്ണം. സോ ഭിക്ഖു അബ്ഭേതബ്ബോ.
ചത്താലീസകം സമത്തം.
൪. ഛത്തിംസകം
൧൬൫. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ [പരിമാണായോ (സീ. സ്യാ.)] അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ ¶ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി അപരിമാണാ [അപരിമാണായോ (സീ. സ്യാ.)] അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ…പേ… ¶ പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ…പേ… മാനത്തം ചരന്തോ…പേ… (യഥാപരിവാസം തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബം) അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… ¶ പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി…പേ… അപരിമാണാ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… ¶ പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
ഛത്തിംസകം സമത്തം.
൫. മാനത്തസതകം
൧൬൬. ‘‘ഇധ ¶ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന [സോ ചേ പുന (ക.)] ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ ¶ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പച്ഛിമസ്മിം ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിം ആപത്തിക്ഖന്ധേ ¶ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
൧൬൭. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിം ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ ¶ ¶ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
൧൬൮. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി. യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി ¶ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ¶ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിം ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി. യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി. തസ്സ ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ¶ ഛാദേതി. യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ ¶ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
൧൬൯. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിം ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി ¶ . ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ¶ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ ¶ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
൧൭൦. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ ¶ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിം ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി ¶ താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ¶ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ¶ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
൧൭൧. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ… ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… (യഥാ ഹേട്ഠാ തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബം) വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി…പേ… ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി…പേ… ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ¶ ആപത്തിയോ നസ്സരതി…പേ… ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വേദനാട്ടോ ഹോതി. സോ പുന അവേദനാട്ടോ ഹുത്വാ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി ¶ താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ¶ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. തസ്സ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനോ പുരിമസ്മിഞ്ച പച്ഛിമസ്മിഞ്ച ആപത്തിക്ഖന്ധേ യഥാപടിച്ഛന്നേ പരിവാസം ദത്വാ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
മാനത്തസതം നിട്ഠിതം.
൬. സമൂലായസമോധാനപരിവാസചതുസ്സതം
൧൭൨. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ ¶ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി. സോ പുന ഉപസമ്പന്നോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൭൩. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ ¶ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി ¶ അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി; യാ ¶ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ¶ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൭൪. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ ¶ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ¶ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ¶ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി. യാ ആപത്തിയോ ജാനാതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി, യാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ ജാനിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അജാനിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ ജാനിത്വാ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ¶ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൭൫. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ ¶ സരതി താ ആപത്തിയോ ¶ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ ¶ . യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി. യാ ആപത്തിയോ സരതി താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ സരിത്വാ ഛാദേസി ¶ താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ അസ്സരിത്വാ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ സരിത്വാ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ¶ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൭൬. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ ¶ . യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ ¶ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി. ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വിബ്ഭമിത്വാ [സോ ഭിക്ഖു വിബ്ഭമിത്വാ (ക.)] പുന ഉപസമ്പന്നോ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ ¶ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ ¶ . യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൭൭. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ… ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി (യഥാ ഹേട്ഠാ വിത്ഥാരിതം തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബം)…പേ… ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി…പേ… ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി…പേ… ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വേദനാട്ടോ ഹോതി. സോ പുന അവേദനാട്ടോ ഹുത്വാ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി ¶ ; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി ¶ ; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
൧൭൮. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മാനത്താരഹോ…പേ… മാനത്തം ചരന്തോ…പേ… അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി…പേ… (മാനത്താരഹോ ച മാനത്തചാരീ ച അബ്ഭാനാരഹോ ച യഥാ പരിവാസോ വിത്ഥാരിതോ തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബോ).
൧൭൯. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അബ്ഭാനാരഹോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ സാമണേരോ ഹോതി…പേ… ഉമ്മത്തകോ ഹോതി…പേ… ഖിത്തചിത്തോ ഹോതി…പേ… വേദനാട്ടോ ഹോതി…പേ… തസ്സ ഹോന്തി ആപത്തിയോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി ¶ …പേ… ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ജാനാതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ ന ജാനാതി…പേ… ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ സരതി, ഏകച്ചാ ആപത്തിയോ നസ്സരതി…പേ… ഏകച്ചാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ, ഏകച്ചാസു ¶ ആപത്തീസു വേമതികോ. യാസു ആപത്തീസു നിബ്ബേമതികോ താ ആപത്തിയോ ഛാദേതി; യാസു ആപത്തീസു വേമതികോ താ ആപത്തിയോ നച്ഛാദേതി. സോ വേദനാട്ടോ ഹോതി. സോ പുന അവേദനാട്ടോ ഹുത്വാ യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി ¶ താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ നച്ഛാദേതി…പേ… യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി; യാ ആപത്തിയോ പുബ്ബേ വേമതികോ നച്ഛാദേസി താ ആപത്തിയോ പച്ഛാ നിബ്ബേമതികോ ഛാദേതി. സോ ഭിക്ഖു മൂലായ പടികസ്സിതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നാനഞ്ചസ്സ ആപത്തീനം ¶ പുരിമായ ആപത്തിയാ സമോധാനപരിവാസോ ദാതബ്ബോ.
സമൂലായസമോധാനപരിവാസചതുസ്സതം നിട്ഠിതം.
൭. പരിമാണാദിവാരഅട്ഠകം
൧൮൦. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിത്വാ പരിമാണാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… അപരിമാണാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… ഏകനാമാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… ¶ നാനാനാമാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… സഭാഗാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… വിസഭാഗാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… വവത്ഥിതാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ…പേ… സമ്ഭിന്നാ അപ്പടിച്ഛാദേത്വാ വിബ്ഭമതി…പേ… (യഥാ ഹേട്ഠാ തഥാ വിത്ഥാരേതബ്ബം).
പരിമാണാദിവാരഅട്ഠകം നിട്ഠിതം.
൮. ദ്വേഭിക്ഖുവാരഏകാദസകം
൧൮൧. ‘‘ദ്വേ ¶ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ [യഥാപടിച്ഛന്നാനം (സീ.)] ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ¶ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ വേമതികാ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ മിസ്സകദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ഭിക്ഖൂ മിസ്സകം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ മിസ്സകേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ¶ ഭിക്ഖൂ മിസ്സകം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ മിസ്സകേ മിസ്സകദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സുദ്ധകം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സുദ്ധകേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. ഉഭോപി യഥാധമ്മം കാരാപേതബ്ബാ.
‘‘ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സുദ്ധകം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സുദ്ധകേ സുദ്ധകദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. ഉഭോപി യഥാധമ്മം കാരാപേതബ്ബാ.
‘‘ദ്വേ ¶ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകസ്സ ഹോതി ആരോചേസ്സാമീതി, ഏകസ്സ ഹോതി ന ആരോചേസ്സാമീതി. സോ പഠമമ്പി ¶ യാമം ഛാദേതി, ദുതിയമ്പി യാമം ഛാദേതി, തതിയമ്പി യാമം ഛാദേതി – ഉട്ഠിതേ അരുണേ ഛന്നാ ഹോതി ആപത്തി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി ¶ മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ¶ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. തേ ഗച്ഛന്തി ആരോചേസ്സാമാതി. ഏകസ്സ അന്തരാമഗ്ഗേ മക്ഖധമ്മോ ഉപ്പജ്ജതി ന ആരോചേസ്സാമീതി. സോ പഠമമ്പി യാമം ഛാദേതി, ദുതിയമ്പി യാമം ഛാദേതി, തതിയമ്പി യാമം ഛാദേതി – ഉട്ഠിതേ അരുണേ ഛന്നാ ഹോതി ആപത്തി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. തേ ഉമ്മത്തകാ ഹോന്തി. തേ പച്ഛാ അനുമ്മത്തകാ ഹുത്വാ ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
‘‘ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘാദിസേസം ആപന്നാ ഹോന്തി. തേ പാതിമോക്ഖേ ഉദ്ദിസ്സമാനേ ഏവം വദന്തി – ‘ഇദാനേവ ഖോ മയം ജാനാമ – അയമ്പി കിര ധമ്മോ സുത്താഗതോ സുത്തപരിയാപന്നോ അന്വദ്ധമാസം ഉദ്ദേസം ആഗച്ഛതീ’തി. തേ സങ്ഘാദിസേസേ സങ്ഘാദിസേസദിട്ഠിനോ ഹോന്തി. ഏകോ ഛാദേതി, ഏകോ നച്ഛാദേതി. യോ ഛാദേതി സോ ദുക്കടം ദേസാപേതബ്ബോ. യഥാപടിച്ഛന്നേ ചസ്സ പരിവാസം ദത്വാ ഉഭിന്നമ്പി മാനത്തം ദാതബ്ബം.
ദ്വേഭിക്ഖുവാരഏകാദസകം നിട്ഠിതം.
൯. മൂലായഅവിസുദ്ധിനവകം
൧൮൨. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ¶ സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ¶ ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; അധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, അധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി ¶ സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; അധമ്മേന മാനത്തം ¶ ദേതി, അധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, അധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, അധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി അപരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി ¶ …പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോ ¶ . സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ¶ . തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; അധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, അധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; അധമ്മേന ¶ മാനത്തം ദേതി, അധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി ¶ അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന; ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; അധമ്മേന മാനത്തം ദേതി; അധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
മൂലായഅവിസുദ്ധിനവകം [സമൂലാവിസുദ്ധിനവകം (ക.)] നിട്ഠിതം.
൧൦. ദുതിയനവകം [ഇദം നവകം പോരാണപോത്ഥകേസു അവിസുദ്ധിവസേനേവ ആഗതം, വുച്ചമാനതതിയനവകേന ച സംസട്ഠം. തം പടിവിസോധകേഹി അസംസട്ഠം കത്വാ വിസും പതിട്ഠാപിതം. സീഹളസ്യാമപോത്ഥകേസു പന തം വിസുദ്ധിവസേനേവ ആഗതം. തം പനേവം വേദിതബ്ബം –§൧൦- മൂലായവിസുദ്ധിനവക (സീ. സ്യാ.)§൧൮൩. ഇധ പന ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സംഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സംഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി, തസ്സ തസ്സ സംഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി, സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സംഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സംഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി, തം സംഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൧-൩)§ഇധ പന ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സംഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സംഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി, തസ്സ സംഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി, സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സംഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി അപരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സംഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി, തം സംഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീതി. (൪-൬)§ഇധ പന ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സംഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതീ പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സംഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി, തസ്സ സംഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി, സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സംഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സംഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി, തം സംഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൭-൯)§മൂലായ വിസുദ്ധിനവകം നിട്ഠിതം.]
൧൮൩. ‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ ¶ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൧)
ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ¶ ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന ¶ , അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൨)
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൩)
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി, ഏകനാമമ്പി നാനാനാമമ്പി, സഭാഗമ്പി വിസഭാഗമ്പി, വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി ¶ . സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി അപരിമാണാ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ¶ ദേതി; ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൪-൭)
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം ¶ മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൮)
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അവിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി. (൯)
ദുതിയനവകം നിട്ഠിതം.
൧൧. തതിയനവകം
൧൮൪. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ ¶ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം ¶ സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം ¶ മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി ¶ . സോ പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോഹം സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ ¶ . സോഹം തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം പുരിമാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച മൂലായപടികസ്സനം യാചേയ്യം ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം; ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാന’ന്തി. സോ സങ്ഘം പുരിമാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം; ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാനം. തം സങ്ഘോ പുരിമാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി; ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി [അയം പഠമവാരോ സീ സ്യാ. പോത്ഥകേസു പരിപുണ്ണോ ദിസ്സതി].
‘‘ഇധ ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ¶ . തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി, അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ. സോ തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാആപത്തീനം [പുരിമാനം ആപത്തീനം (ക.)] അന്തരാആപത്തിയോ സരതി, അപരാആപത്തീനം ¶ അന്തരാആപത്തിയോ സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോഹം സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സി, അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോ. സോഹം തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം യാചേയ്യം ¶ ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാന’ന്തി. സോ സങ്ഘം പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാനം. തം സങ്ഘോ പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന ¶ കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ¶ ദേതി. സോ പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോഹം സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ ¶ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണാ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോഹം തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം യാചേയ്യം ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാന’ന്തി. സോ സങ്ഘം പുരിമാപത്തീനം അന്തരാ ആപത്തീനഞ്ച, അപരാ ആപത്തീനം അന്തരാ ആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം ¶ യാചതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാനം. തം സങ്ഘോ പുരിമാപത്തീനം അന്തരാ ആപത്തീനഞ്ച, അപരാ ആപത്തീനം അന്തരാ ആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി അപരിമാണായോ അപ്പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോ…പേ… അപരിമാണായോ പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി…പേ… പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം ¶ യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ…പേ… തം സങ്ഘോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി [ഇമേപി ചത്താരോ വാരാ സീ. സ്യാ. പോത്ഥകേസു പരിപുണ്ണാ ദിസ്സന്തി].
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ¶ യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി ¶ അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ¶ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ. സോ തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോഹം സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോ. സോഹം തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാ പത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീന ¶ അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം യാചേയ്യം ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാന’ന്തി. സോ സങ്ഘം പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം യാചതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാനം. തം സങ്ഘോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോ സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചതി. തസ്സ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം ¶ മൂലായപടികസ്സനം ¶ യാചതി. തം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സതി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി. സോ പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ ¶ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജതി പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോ തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരതി. തസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘അഹം ഖോ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണമ്പി അപരിമാണമ്പി…പേ… വവത്ഥിതമ്പി സമ്ഭിന്നമ്പി. സോഹം സങ്ഘം താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം യാചിം. തസ്സ മേ സങ്ഘോ താസം ആപത്തീനം സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസന്തോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോഹം സങ്ഘം അന്തരാആപത്തീനം മൂലായപടികസ്സനം യാചിം. തം മം സങ്ഘോ അന്തരാആപത്തീനം മൂലായ പടികസ്സി അധമ്മികേന കമ്മേന കുപ്പേന അട്ഠാനാരഹേന, അധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം അദാസി. സോഹം പരിവസാമീതി മഞ്ഞമാനോ അന്തരാ സമ്ബഹുലാ സങ്ഘാദിസേസാ ആപത്തിയോ ആപജ്ജിം പരിമാണായോപി അപരിമാണായോപി പടിച്ഛന്നായോപി അപ്പടിച്ഛന്നായോപി. സോഹം തസ്മിം ഭൂമിയം ഠിതോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തിയോ സരാമി. യംനൂനാഹം സങ്ഘം പുരിമാപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായപടികസ്സനം യാചേയ്യം ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന ¶ സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാന’ന്തി. സോ സങ്ഘം പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, അപരാആപത്തീനം അന്തരാആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സനം യാചതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം, ധമ്മേന മാനത്തം, ധമ്മേന അബ്ഭാനം. തം സങ്ഘോ പുരിമാ ആപത്തീനം അന്തരാ ആപത്തീനഞ്ച, അപരാ ആപത്തീനം അന്തരാ ആപത്തീനഞ്ച, മൂലായ പടികസ്സതി ധമ്മികേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന, ധമ്മേന സമോധാനപരിവാസം ദേതി, ധമ്മേന മാനത്തം ദേതി, ധമ്മേന അബ്ഭേതി. സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിസുദ്ധോ താഹി ആപത്തീഹി’’.
തതിയനവകം നിട്ഠിതം.
സമുച്ചയക്ഖന്ധകോ തതിയോ.
തസ്സുദ്ദാനം –
അപ്പടിച്ഛന്നാ ¶ ഏകാഹ-ദ്വീഹ-തീഹ-ചതൂഹ ച;
പഞ്ചാഹപക്ഖദസന്നം, ആപത്തിമാഹ മഹാമുനി.
സുദ്ധന്തോ ¶ ച വിബ്ഭമന്തോ, പരിമാണമുഖം ദ്വേ ഭിക്ഖൂ;
തത്ഥ സഞ്ഞിനോ ദ്വേ യഥാ, വേമതികാ തഥേവ ച.
മിസ്സകദിട്ഠിനോ ¶ ദ്വേ ച, അസുദ്ധകേകദിട്ഠിനോ;
ദ്വേ ചേവ സുദ്ധദിട്ഠിനോ.
തഥേവ ച ഏകോ ഛാദേതി, അഥ മക്ഖമതേന ച;
ഉമ്മത്തകദേസനഞ്ച, മൂലാ അട്ഠാരസ [പന്നരസ (ക.)] വിസുദ്ധതോ.
ആചരിയാനം വിഭജ്ജപദാനം [വിഭജ്ജവാദീനം (സീ.)], തമ്ബപണ്ണിദീപപസാദകാനം;
മഹാവിഹാരവാസീനം, വാചനാ സദ്ധമ്മട്ഠിതിയാതി.
സമുച്ചയക്ഖന്ധകം നിട്ഠിതം.
൪. സമഥക്ഖന്ധകം
൧. സമ്മുഖാവിനയോ
൧൮൫. തേന ¶ ¶ ¶ ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അസമ്മുഖീഭൂതാനം ഭിക്ഖൂനം കമ്മാനി കരോന്തി – തജ്ജനീയമ്പി, നിയസ്സമ്പി, പബ്ബാജനീയമ്പി, പടിസാരണീയമ്പി, ഉക്ഖേപനീയമ്പി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അസമ്മുഖീഭൂതാനം ഭിക്ഖൂനം കമ്മാനി കരിസ്സന്തി – തജ്ജനീയമ്പി, നിയസ്സമ്പി, പബ്ബാജനീയമ്പി, പടിസാരണീയമ്പി, ഉക്ഖേപനീയമ്പീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അസമ്മുഖീഭൂതാനം ഭിക്ഖൂനം കമ്മാനി കരോന്തി – തജ്ജനീയമ്പി, നിയസ്സമ്പി, പബ്ബാജനീയമ്പി, പടിസാരണീയമ്പി, ഉക്ഖേപനീയമ്പീ’’തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, ഭിക്ഖവേ, തേസം മോഘപുരിസാനം അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തേ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസാ അസമ്മുഖീഭൂതാനം ഭിക്ഖൂനം കമ്മാനി കരിസ്സന്തി – തജ്ജനീയമ്പി, നിയസ്സമ്പി, പബ്ബാജനീയമ്പി, പടിസാരണീയമ്പി, ഉക്ഖേപനീയമ്പി! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ന, ഭിക്ഖവേ, അസമ്മുഖീഭൂതാനം ഭിക്ഖൂനം കമ്മം കാതബ്ബം – തജ്ജനീയം വാ, നിയസ്സം വാ, പബ്ബാജനീയം വാ, പടിസാരണീയം വാ, ഉക്ഖേപനീയം വാ. യോ കരേയ്യ ¶ , ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൮൬. ‘‘അധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ അധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ അധമ്മവാദീ സങ്ഘോ. ധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ ധമ്മവാദീ സങ്ഘോ.
കണ്ഹപക്ഖനവകം
൧൮൭. ‘‘അധമ്മവാദീ ¶ പുഗ്ഗലോ ധമ്മവാദിം പുഗ്ഗലം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം ¶ രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലേ സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ ¶ , ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ ധമ്മവാദിം സങ്ഘം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി [ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി (ക.)]. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ ധമ്മവാദിം പുഗ്ഗലം സഞ്ഞാപേന്തി നിജ്ഝാപേന്തി പേക്ഖേന്തി അനുപേക്ഖേന്തി ദസ്സേന്തി അനുദസ്സേന്തി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ ¶ സമ്ബഹുലാ ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലേ സഞ്ഞാപേന്തി നിജ്ഝാപേന്തി പേക്ഖേന്തി അനുപേക്ഖേന്തി ദസ്സേന്തി അനുദസ്സേന്തി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ ധമ്മവാദിം സങ്ഘം സഞ്ഞാപേന്തി നിജ്ഝാപേന്തി പേക്ഖേന്തി അനുപേക്ഖേന്തി ദസ്സേന്തി അനുദസ്സേന്തി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ സങ്ഘോ ധമ്മവാദിം പുഗ്ഗലം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി ¶ അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ സങ്ഘോ ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലേ സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
‘‘അധമ്മവാദീ സങ്ഘോ ധമ്മവാദിം സങ്ഘം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം ¶ സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, അധമ്മേന ¶ വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയപതിരൂപകേന.
കണ്ഹപക്ഖനവകം നിട്ഠിതം.
സുക്കപക്ഖനവകം
൧൮൮. ‘‘ധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ അധമ്മവാദിം പുഗ്ഗലം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ അധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലേ സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ പുഗ്ഗലോ അധമ്മവാദിം സങ്ഘം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ അധമ്മവാദിം പുഗ്ഗലം സഞ്ഞാപേന്തി നിജ്ഝാപേന്തി പേക്ഖേന്തി അനുപേക്ഖേന്തി ദസ്സേന്തി അനുദസ്സേന്തി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി ¶ , ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ അധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലേ സഞ്ഞാപേന്തി നിജ്ഝാപേന്തി പേക്ഖേന്തി അനുപേക്ഖേന്തി ദസ്സേന്തി ¶ അനുദസ്സേന്തി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലാ അധമ്മവാദിം സങ്ഘം സഞ്ഞാപേന്തി നിജ്ഝാപേന്തി പേക്ഖേന്തി അനുപേക്ഖേന്തി ദസ്സേന്തി അനുദസ്സേന്തി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം ¶ , ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ സങ്ഘോ അധമ്മവാദിം പുഗ്ഗലം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ സങ്ഘോ അധമ്മവാദീ സമ്ബഹുലേ സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹഥ, ഇമം രോചേഥാതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേന.
‘‘ധമ്മവാദീ സങ്ഘോ അധമ്മവാദിം സങ്ഘം സഞ്ഞാപേതി നിജ്ഝാപേതി പേക്ഖേതി അനുപേക്ഖേതി ദസ്സേതി അനുദസ്സേതി – അയം ധമ്മോ, അയം വിനയോ, ഇദം സത്ഥുസാസനം, ഇമം ഗണ്ഹാഹി, ഇമം രോചേഹീതി. ഏവഞ്ചേതം അധികരണം വൂപസമ്മതി, ധമ്മേന വൂപസമ്മതി സമ്മുഖാവിനയേനാ’’തി.
സുക്കപക്ഖനവകം നിട്ഠിതം.
൨. സതിവിനയോ
൧൮൯. [ഇദം വത്ഥു പാരാ. ൩൮൦ ആദയോ] തേന ¶ സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മതാ ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന ജാതിയാ സത്തവസ്സേന അരഹത്തം സച്ഛികതം ഹോതി ¶ . യം കിഞ്ചി സാവകേന പത്തബ്ബം സബ്ബം തേന അനുപ്പത്തം ഹോതി. നത്ഥി ചസ്സ കിഞ്ചി ഉത്തരി [ഉത്തരിം (സീ.)] കരണീയം, കതസ്സ വാ പതിചയോ. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ രഹോഗതസ്സ പടിസല്ലീനസ്സ ഏവം ചേതസോ പരിവിതക്കോ ഉദപാദി – ‘‘മയാ ഖോ ജാതിയാ സത്തവസ്സേന അരഹത്തം സച്ഛികതം. യം കിഞ്ചി സാവകേന പത്തബ്ബം സബ്ബം മയാ അനുപ്പത്തം. നത്ഥി ച മേ കിഞ്ചി ഉത്തരികരണീയം, കതസ്സ വാ പതിചയോ. കിം നു ഖോ അഹം സങ്ഘസ്സ വേയ്യാവച്ചം കരേയ്യ’’ന്തി?
അഥ ¶ ഖോ ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യംനൂനാഹം സങ്ഘസ്സ സേനാസനഞ്ച ¶ പഞ്ഞപേയ്യം ഭത്താനി ച ഉദ്ദിസേയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, രഹോഗതസ്സ പടിസല്ലീനസ്സ ഏവം ചേതസോ പരിവിതക്കോ ഉദപാദി – ‘മയാ ഖോ ജാതിയാ സത്തവസ്സേന അരഹത്തം സച്ഛികതം. യം കിഞ്ചി സാവകേന പത്തബ്ബം, സബ്ബം മയാ അനുപ്പത്തം. നത്ഥി ച മേ കിഞ്ചി ഉത്തരികരണീയം, കതസ്സ വാ പതിചയോ. കിം നു ഖോ അഹം സങ്ഘസ്സ വേയ്യാവച്ചം കരേയ്യ’ന്തി ¶ ? തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം സങ്ഘസ്സ സേനാസനഞ്ച പഞ്ഞപേയ്യം ഭത്താനി ച ഉദ്ദിസേയ്യ’ന്തി. ഇച്ഛാമഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘസ്സ സേനാസനഞ്ച പഞ്ഞാപേതും ഭത്താനി ച ഉദ്ദിസിതു’’ന്തി. ‘‘സാധു സാധു, ദബ്ബ. തേന ഹി ത്വം, ദബ്ബ, സങ്ഘസ്സ സേനാസനഞ്ച പഞ്ഞപേഹി ഭത്താനി ച ഉദ്ദിസാഹീ’’തി [ഉദ്ദിസാതി (പാരാ. ൩൮൦)]. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ദബ്ബം മല്ലപുത്തം സേനാസനപഞ്ഞാപകഞ്ച ഭത്തുദ്ദേസകഞ്ച സമ്മന്നതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, സമ്മന്നിതബ്ബോ. പഠമം ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ യാചിതബ്ബോ [ദബ്ബോ യാചിതബ്ബോ (സ്യാ. ക.)]. യാചിത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൯൦. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം സേനാസനപഞ്ഞാപകഞ്ച ഭത്തുദ്ദേസകഞ്ച സമ്മന്നേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. സങ്ഘോ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം സേനാസനപഞ്ഞാപകഞ്ച ഭത്തുദ്ദേസകഞ്ച സമ്മന്നതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സേനാസനപഞ്ഞാപകസ്സ ച ഭത്തുദ്ദേസകസ്സ ച സമ്മുതി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘സമ്മതോ ¶ സങ്ഘേന ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ സേനാസനപഞ്ഞാപകോ ച ഭത്തുദ്ദേസകോ ച. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി ¶ .
൧൯൧. സമ്മതോ ¶ ച പനായസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ സഭാഗാനം ഭിക്ഖൂനം ഏകജ്ഝം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ സുത്തന്തികാ തേസം ഏകജ്ഝം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി – തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം സുത്തന്തം സങ്ഗായിസ്സന്തീതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ വിനയധരാ തേസം ഏകജ്ഝം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി – തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം വിനയം വിനിച്ഛിനിസ്സന്തീതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ ധമ്മകഥികാ തേസം ഏകജ്ഝം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി – തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം ധമ്മം സാകച്ഛിസ്സന്തീതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ ഝായിനോ തേസം ഏകജ്ഝം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി – തേ അഞ്ഞമഞ്ഞം ന ബ്യാബാധിസ്സന്തീതി ¶ . യേ തേ ഭിക്ഖൂ തിരച്ഛാനകഥികാ കായദള്ഹിബഹുലാ [കായദഡ്ഢിബഹുലാ (സീ.)] വിഹരന്തി തേസമ്പി ഏകജ്ഝം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി – ഇമായപിമേ ആയസ്മന്തോ രതിയാ അച്ഛിസ്സന്തീതി. യേപി തേ ഭിക്ഖൂ വികാലേ ആഗച്ഛന്തി തേസമ്പി തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ തേനേവ ആലോകേന സേനാസനം പഞ്ഞപേതി; അപിസു ഭിക്ഖൂ സഞ്ചിച്ച വികാലേ ആഗച്ഛന്തി – മയം ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം പസ്സിസ്സാമാതി.
തേ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘‘അമ്ഹാകം, ആവുസോ ദബ്ബ, സേനാസനം പഞ്ഞപേഹീ’’തി. തേ ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ ഏവം വദേതി – ‘‘കത്ഥ ആയസ്മന്താ ഇച്ഛന്തി കത്ഥ പഞ്ഞപേമീ’’തി? തേ സഞ്ചിച്ച ദൂരേ അപദിസന്തി – ‘‘അമ്ഹാകം, ആവുസോ ദബ്ബ, ഗിജ്ഝകൂടേ പബ്ബതേ സേനാസനം ¶ പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, ചോരപപാതേ സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, ഇസിഗിലിപസ്സേ കാളസിലായം സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, വേഭാരപസ്സേ സത്തപണ്ണിഗുഹായം സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, സീതവനേ സപ്പസോണ്ഡികപബ്ഭാരേ സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, ഗോതമകകന്ദരായം [ഗോമടകന്ദരായം (സ്യാ. കം.)] സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, തിന്ദുകകന്ദരായം സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, തപോദകന്ദരായം [കപോതകന്ദരായം (ക.)] സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, തപോദാരാമേ സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, ജീവകമ്ബവനേ സേനാസനം പഞ്ഞപേഹി. അമ്ഹാകം, ആവുസോ, മദ്ദകുച്ഛിമ്ഹി മിഗദായേ സേനാസനം പഞ്ഞപേഹീ’’തി.
തേസം ¶ ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ അങ്ഗുലിയാ ജലമാനായ പുരതോ പുരതോ ഗച്ഛതി. തേപി തേനേവ ആലോകേന ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ ഗച്ഛന്തി. തേസം ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ ഏവം സേനാസനം പഞ്ഞപേതി – അയം മഞ്ചോ, ഇദം പീഠം ¶ , അയം ഭിസി, ഇദം ബിബ്ബോഹനം [ബിമ്ബോഹനം (സീ. സ്യാ. കം.)], ഇദം വച്ചട്ഠാനം, ഇദം പസ്സാവട്ഠാനം, ഇദം പാനീയം, ഇദം പരിഭോജനീയം, അയം കത്തരദണ്ഡോ, ഇദം സങ്ഘസ്സ കതികസണ്ഠാനം, ഇമം കാലം പവിസിതബ്ബം ¶ , ഇമം കാലം നിക്ഖമിതബ്ബന്തി. തേസം ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ ഏവം സേനാസനം പഞ്ഞപേത്വാ പുനദേവ വേളുവനം പച്ചാഗച്ഛതി.
൧൯൨. തേന ഖോ പന സമയേന മേത്തിയഭൂമജകാ [മേത്തിയഭുമ്മജകാ (സീ. സ്യാ. കം.)] ഭിക്ഖൂ നവകാ ചേവ ഹോന്തി അപ്പപുഞ്ഞാ ച. യാനി സങ്ഘസ്സ ലാമകാനി സേനാസനാനി താനി തേസം പാപുണന്തി ലാമകാനി ച ഭത്താനി. തേന ഖോ പന സമയേന രാജഗഹേ മനുസ്സാ ഇച്ഛന്തി ¶ ഥേരാനം ഭിക്ഖൂനം അഭിസങ്ഖാരികം പിണ്ഡപാതം ദാതും – സപ്പിമ്പി, തേലമ്പി, ഉത്തരിഭങ്ഗമ്പി. മേത്തിയഭൂമജകാനം പന ഭിക്ഖൂനം പാകതികം ദേന്തി – യഥാരന്ധം [യഥാരദ്ധം (സ്യാ.)] കണാജകം ബിലങ്ഗദുതിയം. തേ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപ്പടിക്കന്താ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ പുച്ഛന്തി – ‘‘തുമ്ഹാകം, ആവുസോ, ഭത്തഗ്ഗേ കിം അഹോസി, തുമ്ഹാകം കിം അഹോസീ’’തി [കിം നാഹോസി (സ്യാ. കം.)]? ഏകച്ചേ ഥേരാ ഏവം വദന്തി – ‘‘അമ്ഹാകം, ആവുസോ, സപ്പി അഹോസി, തേലം അഹോസി, ഉത്തരിഭങ്ഗം അഹോസീ’’തി. മേത്തിയഭൂമജകാ പന ഭിക്ഖൂ ഏവം വദന്തി – ‘‘അമ്ഹാകം, ആവുസോ, ന കിഞ്ചി അഹോസി – പാകതികം യഥാരന്ധം കണാജകം ബിലങ്ഗദുതിയ’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന കല്യാണഭത്തികോ ഗഹപതി സങ്ഘസ്സ ചതുക്കഭത്തം ദേതി നിച്ചഭത്തം. സോ ഭത്തഗ്ഗേ സപുത്തദാരോ ഉപതിട്ഠിത്വാ പരിവിസതി – അഞ്ഞേ ഓദനേന പുച്ഛന്തി, അഞ്ഞേ സൂപേന പുച്ഛന്തി, അഞ്ഞേ തേലേന പുച്ഛന്തി, അഞ്ഞേ ഉത്തരിഭങ്ഗേന പുച്ഛന്തി. തേന ഖോ പന സമയേന കല്യാണഭത്തികസ്സ ഗഹപതിനോ ഭത്തം സ്വാതനായ മേത്തിയഭൂമജകാനം ഭിക്ഖൂനം ഉദ്ദിട്ഠം ഹോതി. അഥ ¶ ഖോ കല്യാണഭത്തികോ ഗഹപതി ആരാമം അഗമാസി കേനചിദേവ കരണീയേന. സോ യേനായസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം ¶ നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ കല്യാണഭത്തികം ഗഹപതിം ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി. അഥ ഖോ കല്യാണഭത്തികോ ഗഹപതി ആയസ്മതാ ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സിതോ സമാദപിതോ സമുത്തേജിതോ സമ്പഹംസിതോ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം ഏതദവോച – ‘‘കസ്സ, ഭന്തേ, അമ്ഹാകം ഘരേ സ്വാതനായ ഭത്തം ഉദ്ദിട്ഠ’’ന്തി? ‘‘മേത്തിയഭൂമജകാനം ഖോ, ഗഹപതി, ഭിക്ഖൂനം തുമ്ഹാകം ഘരേ സ്വാതനായ ഭത്തം ഉദ്ദിട്ഠ’’ന്തി. അഥ ഖോ കല്യാണഭത്തികോ ഗഹപതി അനത്തമനോ അഹോസി. കഥഞ്ഹി നാമ പാപഭിക്ഖൂ അമ്ഹാകം ഘരേ ഭുഞ്ജിസ്സന്തീതി ഘരം ഗന്ത്വാ ദാസിം ആണാപേസി – ‘‘യേ, ജേ, സ്വേ ഭത്തികാ ആഗച്ഛന്തി തേ കോട്ഠകേ ആസനം പഞ്ഞപേത്വാ കണാജകേന ബിലങ്ഗദുതിയേന ¶ പരിവിസാ’’തി. ‘‘ഏവം അയ്യാ’’തി ഖോ സാ ദാസീ കല്യാണഭത്തികസ്സ ഗഹപതിനോ പച്ചസ്സോസി.
അഥ ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ – ഹിയ്യോ ഖോ, ആവുസോ, അമ്ഹാകം കല്യാണഭത്തികസ്സ ഗഹപതിനോ ഭത്തം ഉദ്ദിട്ഠം; സ്വേ അമ്ഹേ കല്യാണഭത്തികോ ഗഹപതി സപുത്തദാരോ ഉപതിട്ഠിത്വാ പരിവിസിസ്സതി; അഞ്ഞേ ഓദനേന പുച്ഛിസ്സന്തി, അഞ്ഞേ സൂപേന പുച്ഛിസ്സന്തി, അഞ്ഞേ ¶ തേലേന പുച്ഛിസ്സന്തി, അഞ്ഞേ ഉത്തരിഭങ്ഗേന പുച്ഛിസ്സന്തീതി. തേ തേനേവ സോമനസ്സേന ¶ ന ചിത്തരൂപം രത്തിയാ സുപിംസു. അഥ ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന കല്യാണഭത്തികസ്സ ഗഹപതിനോ നിവേസനം തേനുപസങ്കമിംസു. അദ്ദസാ ഖോ സാ ദാസീ മേത്തിയഭൂമജകേ ഭിക്ഖൂ ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തേ; ദിസ്വാന കോട്ഠകേ ആസനം പഞ്ഞാപേത്വാ മേത്തിയഭൂമജകേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘നിസീദഥ, ഭന്തേ’’തി. അഥ ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാനം ഭിക്ഖൂനം ഏതദഹോസി – ‘‘നിസ്സംസയം ഖോ ന താവ ഭത്തം സിദ്ധം ഭവിസ്സതി യഥാ മയം കോട്ഠകേ നിസീദാപിയാമാ’’തി [നിസീദാപേയ്യാമാതി (ക.)]. അഥ ഖോ സാ ദാസീ കണാജകേന [കാണാജകേന (സ്യാ. കം.)] ബിലങ്ഗദുതിയേന ഉപഗഞ്ഛി – ഭുഞ്ജഥ, ഭന്തേതി. ‘‘മയം ഖോ, ഭഗിനി, നിച്ചഭത്തികാ’’തി. ‘‘ജാനാമി അയ്യാ നിച്ചഭത്തികാതി. അപി ചാഹം ഹിയ്യോവ ഗഹപതിനാ ആണത്താ – ‘യേ, ജേ, സ്വേ ഭത്തികാ ആഗച്ഛന്തി, തേ കോട്ഠകേ ആസനം പഞ്ഞാപേത്വാ കണാജകേന ബിലങ്ഗദുതിയേന പരിവിസാ’തി. ഭുഞ്ജഥ, ഭന്തേ’’തി. അഥ ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ – ഹിയ്യോ ഖോ, ആവുസോ, കല്യാണഭത്തികോ ഗഹപതി ആരാമം അഗമാസി ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ ¶ സന്തികേ. നിസ്സംസയം ഖോ മയം ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന ഗഹപതിനോ അന്തരേ പരിഭിന്നാതി [സന്തികേ പരിഭിന്നാതി (സ്യാ. കം.)]. തേ തേനേവ ദോമനസ്സേന ന ചിത്തരൂപം ഭുഞ്ജിംസു. അഥ ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപ്പടിക്കന്താ ആരാമം ഗന്ത്വാ പത്തചീവരം പടിസാമേത്വാ ബഹാരാമകോട്ഠകേ സങ്ഘാടിപല്ലത്ഥികായ നിസീദിംസു തുണ്ഹീഭൂതാ മങ്കുഭൂതാ പത്തക്ഖന്ധാ അധോമുഖാ പജ്ഝായന്താ ¶ അപ്പടിഭാനാ.
അഥ ഖോ മേത്തിയാ ഭിക്ഖുനീ യേന മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ മേത്തിയഭൂമജകേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘വന്ദാമി അയ്യാ’’തി. ഏവം വുത്തേ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ നാലപിംസു. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ… തതിയമ്പി ഖോ മേത്തിയാ ഭിക്ഖുനീ മേത്തിയഭൂമജകേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘വന്ദാമി അയ്യാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ നാലപിംസു. ‘‘ക്യാഹം അയ്യാനം അപരജ്ഝാമി? കിസ്സ മം അയ്യാ നാലപന്തീ’’തി? ‘‘തഥാ ഹി പന ത്വം, ഭഗിനി, അമ്ഹേ ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന വിഹേഠിയമാനേ അജ്ഝുപേക്ഖസീ’’തി? ‘‘ക്യാഹം, അയ്യാ, കരോമീ’’തി? ‘‘സചേ ഖോ ത്വം, ഭഗിനി, ഇച്ഛേയ്യാസി, അജ്ജേവ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം ¶ മല്ലപുത്തം നാസാപേയ്യാ’’തി. ‘‘ക്യാഹം, അയ്യാ, കരോമി? കിം മയാ സക്കാ കാതു’’ന്തി? ‘‘ഏഹി ത്വം, ഭഗിനി, യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം ഏവം വദേഹി – ‘ഇദം ¶ , ഭന്തേ, നച്ഛന്നം നപ്പതിരൂപം, യായം, ഭന്തേ, ദിസാ അഭയാ അനീതികാ അനുപദ്ദവാ സായം ദിസാ സഭയാ സഈതികാ സഉപദ്ദവാ; യതോ നിവാതം തതോ സവാതം [തതോ പവാതം (സീ. സ്യാ. കം.)]; ഉദകം മഞ്ഞേ ആദിത്തം; അയ്യേനമ്ഹി ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന ദൂസിതാ’’’തി. ‘‘ഏവം അയ്യാ’’തി ഖോ മേത്തിയാ ഭിക്ഖുനീ മേത്തിയഭൂമജകാനം ഭിക്ഖൂനം പടിസ്സുത്വാ [പടിസ്സുണിത്വാ (സ്യാ. കം.)] യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. ഏകമന്തം ഠിതാ ഖോ മേത്തിയാ [സാ മേത്തിയാ (സ്യാ. ക.)] ഭിക്ഖുനീ ഭഗവന്തം ഏതദവോച ¶ – ‘‘ഇദം, ഭന്തേ, നച്ഛന്നം നപ്പതിരൂപം, യായം, ഭന്തേ, ദിസാ അഭയാ അനീതികാ അനുപദ്ദവാ സായം ദിസാ സഭയാ സഈതികാ സഉപദ്ദവാ; യതോ നിവാതം തതോ സവാതം; ഉദകം മഞ്ഞേ ആദിത്തം; അയ്യേനമ്ഹി ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന ദൂസിതാ’’തി.
൧൯൩. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം പടിപുച്ഛി – ‘‘സരസി ത്വം, ദബ്ബ, ഏവരൂപം കത്താ ¶ യഥായം ഭിക്ഖുനീ ആഹാ’’തി? ‘‘യഥാ മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ജാനാതീ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം ഏതദവോച – ‘‘സരസി ത്വം, ദബ്ബ, ഏവരൂപം കത്താ യഥായം ഭിക്ഖുനീ ആഹാ’’തി? ‘‘യഥാ മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ജാനാതീ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം ഏതദവോച – ‘‘സരസി ത്വം, ദബ്ബ, ഏവരൂപം കത്താ യഥായം ഭിക്ഖുനീ ആഹാ’’തി? ‘‘യഥാ മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ജാനാതീ’’തി. ‘‘ന ഖോ, ദബ്ബ, ദബ്ബാ ഏവം നിബ്ബേഠേന്തി. സചേ തയാ കതം കതന്തി വദേഹി. സചേ അകതം അകതന്തി വദേഹീ’’തി. ‘‘യതോഹം, ഭന്തേ, ജാതോ നാഭിജാനാമി സുപിനന്തേനപി മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിതാ, പഗേവ ജാഗരോ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, മേത്തിയം ഭിക്ഖുനിം നാസേഥ. ഇമേ ച ഭിക്ഖൂ അനുയുഞ്ജഥാ’’തി. ഇദം വത്വാ ഭഗവാ ഉട്ഠായാസനാ വിഹാരം പാവിസി.
അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ മേത്തിയം ഭിക്ഖുനിം നാസേസും. അഥ ഖോ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘മാവുസോ, മേത്തിയം ഭിക്ഖുനിം നാസേഥ, ന സാ കിഞ്ചി അപരജ്ഝതി; അമ്ഹേഹി സാ ഉസ്സാഹിതാ കുപിതേഹി അനത്തമനേഹി ചാവനാധിപ്പായേഹീ’’തി. ‘‘കിം പന തുമ്ഹേ, ആവുസോ, ആയസ്മന്തം ദബ്ബം ¶ മല്ലപുത്തം അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേഥാ’’തി? ‘‘ഏവമാവുസോ’’തി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേസ്സന്തീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും ¶ …പേ… ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ ദബ്ബം മല്ലപുത്തം അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേന്തീ’’തി? ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ സതിവിനയം ദേതു. ഏവഞ്ച ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ – ‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ദബ്ബേന മല്ലപുത്തേന സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ, ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ, വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ, ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ, അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ, ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘ഇമേ മം, ഭന്തേ, മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേന്തി. സോഹം, ഭന്തേ, സതിവേപുല്ലപ്പത്തോ സങ്ഘം സതിവിനയം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ – ‘ഇമേ മം, ഭന്തേ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേന്തി. സോഹം ¶ [സോഹം ഭന്തേ (ക.)] സതിവേപുല്ലപ്പത്തോ തതിയമ്പി, ഭന്തേ, സങ്ഘം സതിവിനയം യാചാമീ’തി. ‘‘ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൯൪. സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേന്തി. ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ സതിവേപുല്ലപ്പത്തോ സങ്ഘം സതിവിനയം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ സതിവിനയം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേന്തി. ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ സതിവേപുല്ലപ്പത്തോ സങ്ഘം സതിവിനയം യാചതി. സങ്ഘോ ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ സതിവിനയം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ സതിവിനയസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി – സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. ഇമേ മേത്തിയഭൂമജകാ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം ദബ്ബം മല്ലപുത്തം അമൂലികായ സീലവിപത്തിയാ അനുദ്ധംസേന്തി. ആയസ്മാ ദബ്ബോ മല്ലപുത്തോ സതിവേപുല്ലപ്പത്തോ സങ്ഘം സതിവിനയം യാചതി. സങ്ഘോ ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ സതിവിനയം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ആയസ്മതോ ¶ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ സതിവിനയസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ആയസ്മതോ ദബ്ബസ്സ മല്ലപുത്തസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തസ്സ ¶ സതിവിനയോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൧൯൫. ‘‘പഞ്ചിമാനി, ഭിക്ഖവേ, ധമ്മികാനി സതിവിനയസ്സ ദാനാനി. സുദ്ധോ ഹോതി ഭിക്ഖു അനാപത്തികോ, അനുവദന്തി ച നം, യാചതി ച, തസ്സ സങ്ഘോ സതിവിനയം ദേതി ധമ്മേന സമഗ്ഗേന – ഇമാനി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച ധമ്മികാനി സതിവിനയസ്സ ദാനാനീ’’തി.
൩. അമൂള്ഹവിനയോ
൧൯൬. തേന ¶ ഖോ പന സമയേന ഗഗ്ഗോ ഭിക്ഖു ഉമ്മത്തകോ ഹോതി, ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഹോതി ഭാസിതപരിക്കന്തം. ഭിക്ഖൂ ഗഗ്ഗം ഭിക്ഖും ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന അജ്ഝാചിണ്ണേന ആപത്തിയാ ചോദേന്തി – ‘‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘‘അഹം ഖോ, ആവുസോ ¶ , ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. നാഹം തം സരാമി. മൂള്ഹേന മേ ഏതം കത’’ന്തി. ഏവമ്പി നം വുച്ചമാനാ ചോദേന്തേവ – ‘‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’’തി? യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ..പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഭിക്ഖൂ ഗഗ്ഗം ഭിക്ഖും ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന അജ്ഝാചിണ്ണേന ആപത്തിയാ ചോദേസ്സന്തി – ‘‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി! സോ ഏവം വദേതി ¶ – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. നാഹം തം സരാമി. മൂള്ഹേന മേ ഏതം കത’ന്തി. ഏവമ്പി നം വുച്ചമാനാ ചോദേന്തേവ – ‘‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’’തി? അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ…പേ… സച്ചം ഭഗവാ’’തി…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഗഗ്ഗസ്സ ഭിക്ഖുനോ അമൂള്ഹസ്സ അമൂള്ഹവിനയം ദേതു. ഏവഞ്ച ¶ പന, ഭിക്ഖവേ, ദാതബ്ബോ – ‘‘തേന, ഭിക്ഖവേ, ഗഗ്ഗേന ഭിക്ഖുനാ സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ, ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ, വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ, ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ, അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ, ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. മം ഭിക്ഖൂ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന അജ്ഝാചിണ്ണേന ആപത്തിയാ ചോദേന്തി – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? ത്യാഹം ഏവം വദാമി – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. നാഹം തം സരാമി. മൂള്ഹേന മേ ഏതം കത’ന്തി. ഏവമ്പി മം വുച്ചമാനാ ചോദേന്തേവ ¶ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോഹം ¶ , ഭന്തേ, അമൂള്ഹോ സങ്ഘം അമൂള്ഹവിനയം യാചാമീ’തി. ദുതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ. തതിയമ്പി യാചിതബ്ബോ – ‘അഹം, ഭന്തേ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. മം ഭിക്ഖൂ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന അജ്ഝാചിണ്ണേന ആപത്തിയാ ചോദേന്തി – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? ത്യാഹം ഏവം വദാമി – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. നാഹം തം സരാമി മൂള്ഹേന മേ ഏതം കത’ന്തി. ഏവമ്പി മം വുച്ചമാനാ ചോദേന്തേവ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോഹം അമൂള്ഹോ [സോഹം ഭന്തേ അമൂള്ഹോ (ക.)] തതിയമ്പി, ഭന്തേ, സങ്ഘം അമൂള്ഹവിനയം യാചാമീ’തി. ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൧൯൭. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഗഗ്ഗോ ഭിക്ഖു ഉമ്മത്തകോ അഹോസി ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. ഭിക്ഖൂ ഗഗ്ഗം ഭിക്ഖും ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന അജ്ഝാചിണ്ണേന ആപത്തിയാ ചോദേന്തി – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ¶ ഭാസിതപരിക്കന്തം. നാഹം തം സരാമി, മൂള്ഹേന ¶ മേ ഏതം കത’ന്തി. ഏവമ്പി നം വുച്ചമാനാ ചോദേന്തേവ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ അമൂള്ഹോ സങ്ഘം അമൂള്ഹവിനയം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഗഗ്ഗസ്സ ഭിക്ഖുനോ അമൂള്ഹസ്സ അമൂള്ഹവിനയം ദദേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഗഗ്ഗോ ഭിക്ഖു ഉമ്മത്തകോ അഹോസി ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. ഭിക്ഖൂ ഗഗ്ഗം ഭിക്ഖും ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന അജ്ഝാചിണ്ണേന ആപത്തിയാ ചോദേന്തി – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘അഹം ഖോ, ആവുസോ, ഉമ്മത്തകോ അഹോസിം ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന മേ ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ¶ ഭാസിതപരിക്കന്തം. നാഹം തം സരാമി മൂള്ഹേന മേ ഏതം കത’ന്തി. ഏവമ്പി നം വുച്ചമാനാ ചോദേന്തേവ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ അമൂള്ഹോ സങ്ഘം അമൂള്ഹവിനയം യാചതി. സങ്ഘോ ഗഗ്ഗസ്സ ഭിക്ഖുനോ അമൂള്ഹസ്സ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഗഗ്ഗസ്സ ഭിക്ഖുനോ അമൂള്ഹസ്സ അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘ദിന്നോ സങ്ഘേന ഗഗ്ഗസ്സ ഭിക്ഖുനോ അമൂള്ഹസ്സ അമൂള്ഹവിനയോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ ¶ , ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൧൯൮. ‘‘തീണിമാനി, ഭിക്ഖവേ, അധമ്മികാനി അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനാനി, തീണി ധമ്മികാനി. കമ്മാനി തീണി അധമ്മികാനി അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനാനി?
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ സരമാനോവ ഏവം വദേതി – ‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, സരാമി ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി. തസ്സ സങ്ഘോ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. അധമ്മികം അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ സരമാനോവ ഏവം വദേതി – ‘സരാമി ഖോ അഹം, ആവുസോ, യഥാസുപിനന്തേനാ’തി. തസ്സ സങ്ഘോ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. അധമ്മികം അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ ¶ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ അനുമ്മത്തകോ ഉമ്മത്തകാലയം കരോതി – ‘അഹമ്പി ഖോ ഏവം കരോമി. തുമ്ഹേപി ഏവം കരോഥ. മയ്ഹമ്പി ഏതം കപ്പതി. തുമ്ഹാകമ്പേതം കപ്പതീ’തി. തസ്സ സങ്ഘോ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. അധമ്മികം അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം. ഇമാനി തീണി അധമ്മികാനി അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനാനി.
൧൯൯. ‘‘കതമാനി ¶ ¶ തീണി ധമ്മികാനി അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനാനി?
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഉമ്മത്തകോ ഹോതി ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഹോതി ഭാസിതപരിക്കന്തം. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ അസ്സരമാനോവ ഏവം വദേതി – ‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, സരാമി ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി. തസ്സ സങ്ഘോ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. ധമ്മികം അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഉമ്മത്തകോ ഹോതി ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഹോതി ഭാസിതപരിക്കന്തം. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി ¶ ? സോ അസ്സരമാനോവ ഏവം വദേതി – ‘സരാമി ഖോ അഹം, ആവുസോ, യഥാ സുപിനന്തേനാ’തി. തസ്സ സങ്ഘോ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. ധമ്മികം അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഉമ്മത്തകോ ഹോതി ചിത്തവിപരിയാസകതോ. തേന ഉമ്മത്തകേന ചിത്തവിപരിയാസകതേന ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഹോതി ഭാസിതപരിക്കന്തം. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘സരതായസ്മാ ഏവരൂപിം ആപത്തിം ആപജ്ജിതാ’തി? സോ ഉമ്മത്തകോ ഉമ്മത്തകാലയം കരോതി – ‘അഹമ്പി ഏവം ¶ കരോമി. തുമ്ഹേപി ഏവം കരോഥ. മയ്ഹമ്പി ഏതം കപ്പതി. തുമ്ഹാകമ്പേതം കപ്പതീ’തി. തസ്സ സങ്ഘോ അമൂള്ഹവിനയം ദേതി. ധമ്മികം അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനം. ‘‘ഇമാനി തീണി ധമ്മികാനി അമൂള്ഹവിനയസ്സ ദാനാനീ’’തി.
൪. പടിഞ്ഞാതകരണം
൨൦൦. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അപ്പടിഞ്ഞായ ഭിക്ഖൂനം കമ്മാനി കരോന്തി ¶ – തജ്ജനീയമ്പി, നിയസ്സമ്പി, പബ്ബാജനീയമ്പി, പടിസാരണീയമ്പി, ഉക്ഖേപനീയമ്പി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ അപ്പടിഞ്ഞായ ഭിക്ഖൂനം കമ്മാനി കരിസ്സന്തി – തജ്ജനീയമ്പി, നിയസ്സമ്പി, പബ്ബാജനീയമ്പി, പടിസാരണീയമ്പി, ഉക്ഖേപനീയമ്പീ’’തി! അഥ ഖോ ¶ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ…പേ… ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അപ്പടിഞ്ഞായ ഭിക്ഖൂനം കമ്മം കാതബ്ബം – തജ്ജനീയം വാ, നിയസ്സം വാ, പബ്ബാജനീയം വാ, പടിസാരണീയം വാ, ഉക്ഖേപനീയം വാ. യോ കരേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൨൦൧. ‘‘ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അധമ്മികം ഹോതി പടിഞ്ഞാതകരണം, ഏവം ധമ്മികം. കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അധമ്മികം ഹോതി പടിഞ്ഞാതകരണം?
‘‘ഭിക്ഖു പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘പാരാജികം ആയസ്മാ അജ്ഝാപന്നോ’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ ¶ , സങ്ഘാദിസേസം അജ്ഝാപന്നോ’തി. തം സങ്ഘോ സങ്ഘാദിസേസേന കാരേതി. അധമ്മികം പടിഞ്ഞാതകരണം.
‘‘ഭിക്ഖു പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘പാരാജികം ആയസ്മാ അജ്ഝാപന്നോ’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ, ഥുല്ലച്ചയം…പേ… പാചിത്തിയം…പേ… പാടിദേസനീയം…പേ… ദുക്കടം…പേ… ¶ ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ’തി. തം സങ്ഘോ ദുബ്ഭാസിതേന കാരേതി. അധമ്മികം പടിഞ്ഞാതകരണം.
‘‘ഭിക്ഖു സങ്ഘാദിസേസം…പേ… ഥുല്ലച്ചയം…പേ… പാചിത്തിയം…പേ… പാടിദേസനീയം…പേ… ദുക്കടം…പേ… ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘ദുബ്ഭാസിതം ആയസ്മാ അജ്ഝാപന്നോ’തി ¶ ? സോ ഏവം വദേതി – ‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ, പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ’തി. തം സങ്ഘോ പാരാജികേന കാരേതി. അധമ്മികം പടിഞ്ഞാതകരണം.
‘‘ഭിക്ഖു ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ ¶ വാ – ‘ദുബ്ഭാസിതം ആയസ്മാ അജ്ഝാപന്നോ’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ, സങ്ഘാദിസേസം…പേ… ഥുല്ലച്ചയം…പേ… പാചിത്തിയം…പേ… പാടിദേസനീയം…പേ… ദുക്കടം അജ്ഝാപന്നോ’തി. തം സങ്ഘോ ദുക്കടേന കാരേതി. അധമ്മികം പടിഞ്ഞാതകരണം. ‘‘ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അധമ്മികം ഹോതി പടിഞ്ഞാതകരണം.
‘‘കഥഞ്ച ¶ , ഭിക്ഖവേ, ധമ്മികം ഹോതി പടിഞ്ഞാതകരണം? ഭിക്ഖു പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘പാരാജികം ആയസ്മാ അജ്ഝാപന്നോ’തി? സോ ¶ ഏവം വദേതി – ‘ആമ, ആവുസോ, പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോ’തി. തം സങ്ഘോ പാരാജികേന കാരേതി. ധമ്മികം പടിഞ്ഞാതകരണം.
‘‘ഭിക്ഖു സങ്ഘാദിസേസം…പേ… ഥുല്ലച്ചയം…പേ… പാചിത്തിയം…പേ… പാടിദേസനീയം…പേ… ദുക്കടം…പേ… ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ ഹോതി. തമേനം ചോദേതി സങ്ഘോ വാ, സമ്ബഹുലാ വാ, ഏകപുഗ്ഗലോ വാ – ‘ദുബ്ഭാസിതം ആയസ്മാ അജ്ഝാപന്നോ’തി? സോ ഏവം വദേതി – ‘ആമ, ആവുസോ, ദുബ്ഭാസിതം അജ്ഝാപന്നോ’തി. തം സങ്ഘോ ദുബ്ഭാസിതേന കാരേതി. ധമ്മികം പടിഞ്ഞാതകരണം. ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ധമ്മികം ഹോതി പടിഞ്ഞാതകരണ’’ന്തി.
൫. യേഭുയ്യസികാ
൨൦൨. തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ സങ്ഘമജ്ഝേ ഭണ്ഡനജാതാ കലഹജാതാ വിവാദാപന്നാ അഞ്ഞമഞ്ഞം മുഖസത്തീഹി വിതുദന്താ വിഹരന്തി, ന സക്കോന്തി തം അധികരണം വൂപസമേതും. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഏവരൂപം അധികരണം യേഭുയ്യസികായ വൂപസമേതും. പഞ്ചഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതോ ഭിക്ഖു സലാകഗ്ഗാഹാപകോ സമ്മന്നിതബ്ബോ – യോ ന ഛന്ദാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ന ദോസാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ന മോഹാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ന ഭയാഗതിം ഗച്ഛേയ്യ, ഗഹിതാഗഹിതുഞ്ച ജാനേയ്യ. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, സമ്മന്നിതബ്ബോ. പഠമം ഭിക്ഖു യാചിതബ്ബോ, യാചിത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൨൦൩. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമം ഭിക്ഖും സലാകഗ്ഗാഹാപകം സമ്മന്നേയ്യ. ഏസാ ¶ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമം ഭിക്ഖും സലാകഗ്ഗാഹാപകം സമ്മന്നതി. യസ്സായസ്മതോ ¶ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ സലാകഗ്ഗാഹാപകസ്സ സമ്മുതി, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘സമ്മതോ സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സലാകഗ്ഗാഹാപകോ. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൨൦൪. ‘‘ദസയിമേ ¶ ¶ , ഭിക്ഖവേ, അധമ്മികാ സലാകഗ്ഗാഹാ, ദസ ധമ്മികാ [ദസ ധമ്മികാ സലാകഗ്ഗാഹാ (ക.)]. കതമേ ദസ അധമ്മികാ സലാകഗ്ഗാഹാ? ഓരമത്തകഞ്ച അധികരണം ഹോതി, ന ച ഗതിഗതം ഹോതി, ന ച സരിതസാരിതം ഹോതി, ജാനാതി അധമ്മവാദീ ബഹുതരാതി, അപ്പേവ നാമ അധമ്മവാദീ ബഹുതരാ അസ്സൂതി, ജാനാതി സങ്ഘോ ഭിജ്ജിസ്സതീതി, അപ്പേവ നാമ സങ്ഘോ ഭിജ്ജേയ്യാതി, അധമ്മേന ഗണ്ഹന്തി, വഗ്ഗാ ഗണ്ഹന്തി, ന ച യഥാദിട്ഠിയാ ഗണ്ഹന്തി – ഇമേ ദസ അധമ്മികാ സലാകഗ്ഗാഹാ.
‘‘കതമേ ദസ ധമ്മികാ സലാകഗ്ഗാഹാ? ന ച ഓരമത്തകം അധികരണം ഹോതി, ഗതിഗതഞ്ച ഹോതി, സരിതസാരിതഞ്ച ഹോതി, ജാനാതി ധമ്മവാദീ ബഹുതരാതി, അപ്പേവ നാമ ധമ്മവാദീ ബഹുതരാ അസ്സൂതി, ജാനാതി സങ്ഘോ ന ഭിജ്ജിസ്സതീതി, അപ്പേവ നാമ സങ്ഘോ ന ഭിജ്ജേയ്യാതി, ധമ്മേന ഗണ്ഹന്തി, സമഗ്ഗാ ഗണ്ഹന്തി, യഥാദിട്ഠിയാ ച ഗണ്ഹന്തി – ഇമേ ദസ ധമ്മികാ സലാകഗ്ഗാഹാ’’തി.
൬. തസ്സപാപിയസികാ
൨൦൫. തേന ഖോ പന സമയേന ഉപവാളോ ഭിക്ഖു സങ്ഘമജ്ഝേ ആപത്തിയാ ¶ അനുയുഞ്ജിയമാനോ അവജാനിത്വാ പടിജാനാതി, പടിജാനിത്വാ അവജാനാതി, അഞ്ഞേനഞ്ഞം പടിചരതി, സമ്പജാനമുസാ ഭാസതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഉപവാളോ ഭിക്ഖു സങ്ഘമജ്ഝേ ആപത്തിയാ അനുയുഞ്ജിയമാനോ അവജാനിത്വാ പടിജാനിസ്സതി, പടിജാനിത്വാ അവജാനിസ്സതി, അഞ്ഞേനഞ്ഞം പടിചരിസ്സതി, സമ്പജാനമുസാ ഭാസിസ്സതീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ…പേ… ‘‘സച്ചം ഭഗവാ’’തി…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഘോ ഉപവാളസ്സ ഭിക്ഖുനോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരോതു. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, കാതബ്ബം. പഠമം ¶ ഉപവാളോ ഭിക്ഖു ചോദേതബ്ബോ, ചോദേത്വാ സാരേതബ്ബോ, സാരേത്വാ ആപത്തിം ആരോപേതബ്ബോ, ആപത്തിം ആരോപേത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
൨൦൬. ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉപവാളോ ഭിക്ഖു സങ്ഘമജ്ഝേ ആപത്തിയാ അനുയുഞ്ജിയമാനോ അവജാനിത്വാ പടിജാനാതി, പടിജാനിത്വാ അവജാനാതി, അഞ്ഞേനഞ്ഞം പടിചരതി, സമ്പജാനമുസാ ‘ഭാസതി. യദി ¶ സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഉപവാളസ്സ ഭിക്ഖുനോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അയം ഉപവാളോ ഭിക്ഖു സങ്ഘമജ്ഝേ ആപത്തിയാ അനുയുഞ്ജിയമാനോ അവജാനിത്വാ പടിജാനാതി, പടിജാനിത്വാ ¶ അവജാനാതി, അഞ്ഞേനഞ്ഞം പടിചരതി, സമ്പജാനമുസാ ഭാസതി. സങ്ഘോ ഉപവാളസ്സ ഭിക്ഖുനോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരോതി. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഉപവാളസ്സ ഭിക്ഖുനോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മസ്സ കരണം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദുതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ… തതിയമ്പി ഏതമത്ഥം വദാമി…പേ….
‘‘കതം സങ്ഘേന ഉപവാളസ്സ ഭിക്ഖുനോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൨൦൭. ‘‘പഞ്ചിമാനി ¶ , ഭിക്ഖവേ, ധമ്മികാനി തസ്സപാപിയസികാകമ്മസ്സ കരണാനി. അസുചി ച ഹോതി, അലജ്ജീ ച, സാനുവാദോ ച, തസ്സ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരോതി ധമ്മേന, സമഗ്ഗേന – ഇമാനി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച ധമ്മികാനി തസ്സപാപിയസികാകമ്മസ്സ കരണാനി.
അധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൨൦൮. ‘‘തീഹി, ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തസ്സപാപിയസികാകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച. അസമ്മുഖാ കതം ഹോതി, അപ്പടിപുച്ഛാകതം ഹോതി, അപ്പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി…പേ… അധമ്മേന കതം ഹോതി, വഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തസ്സപാപിയസികാകമ്മം അധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, അവിനയകമ്മഞ്ച, ദുവൂപസന്തഞ്ച.
ധമ്മകമ്മദ്വാദസകം
൨൦൯. ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തസ്സപാപിയസികാകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച. സമ്മുഖാ കതം ഹോതി, പടിപുച്ഛാകതം ഹോതി, പടിഞ്ഞായ കതം ഹോതി…പേ… ¶ ധമ്മേന കതം ഹോതി, സമഗ്ഗേന കതം ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതം തസ്സപാപിയസികാകമ്മം ധമ്മകമ്മഞ്ച ഹോതി, വിനയകമ്മഞ്ച, സുവൂപസന്തഞ്ച.
ആകങ്ഖമാനഛക്കം
൨൧൦. ‘‘തീഹി ¶ , ഭിക്ഖവേ, അങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ. ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി കലഹകാരകോ വിവാദകാരകോ ഭസ്സകാരകോ സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ആകങ്ഖമാനോ ¶ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ. അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേഹിപി, ഭിക്ഖവേ…പേ… ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീഹങ്ഗേഹി സമന്നാഗതസ്സ ഭിക്ഖുനോ ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘തിണ്ണം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ ഭണ്ഡനകാരകോ ഹോതി…പേ… സങ്ഘേ അധികരണകാരകോ; ഏകോ ബാലോ ഹോതി അബ്യത്തോ ആപത്തിബഹുലോ അനപദാനോ; ഏകോ ഗിഹിസംസട്ഠോ വിഹരതി അനനുലോമികേഹി ഗിഹിസംസഗ്ഗേഹി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ.
‘‘അപരേസമ്പി, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം കരേയ്യ. ഏകോ അധിസീലേ സീലവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അജ്ഝാചാരേ ആചാരവിപന്നോ ഹോതി, ഏകോ അതിദിട്ഠിയാ ദിട്ഠിവിപന്നോ ഹോതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ…പേ….
‘‘അപരേസമ്പി ¶ , ഭിക്ഖവേ…പേ… ഏകോ ബുദ്ധസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ ധമ്മസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി, ഏകോ സങ്ഘസ്സ അവണ്ണം ഭാസതി – ഇമേസം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തിണ്ണം ഭിക്ഖൂനം ആകങ്ഖമാനോ സങ്ഘോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം ¶ കരേയ്യ.
അട്ഠാരസവത്തം
൨൧൧. ‘‘തസ്സപാപിയസികാകമ്മകതേന ¶ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനാ സമ്മാ വത്തിതബ്ബം. തത്രായം സമ്മാവത്തനാ –
ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബം, ന നിസ്സയോ ദാതബ്ബോ, ന സാമണേരോ ഉപട്ഠാപേതബ്ബോ, ന ഭിക്ഖുനോവാദകസമ്മുതി സാദിതബ്ബാ, സമ്മതേനപി ഭിക്ഖുനിയോ ന ഓവദിതബ്ബാ…പേ… ന ഭിക്ഖൂഹി സമ്പയോജേതബ്ബ’’ന്തി. അഥ ഖോ സങ്ഘോ ഉപവാളസ്സ ഭിക്ഖുനോ തസ്സപാപിയസികാകമ്മം അകാസി.
൭. തിണവത്ഥാരകം
൨൧൨. തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂനം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഹോതി ഭാസിതപരിക്കന്തം. അഥ ഖോ തേസം ഭിക്ഖൂനം ഏതദഹോസി – ‘‘അമ്ഹാകം ഖോ ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ [കക്ഖളതായ വാളതായ (സ്യാ. കം.)] ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. കഥം നു ഖോ ¶ അമ്ഹേഹി പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഹോതി ഭാസിതപരിക്കന്തം ¶ . തത്ര ചേ ഭിക്ഖൂനം [തത്ര ചേ ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖൂനം (സ്യാ.)] ഏവം ഹോതി – ‘അമ്ഹാകം ഖോ ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം; സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യാ’തി, അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഏവരൂപം അധികരണം തിണവത്ഥാരകേന വൂപസമേതും. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, വൂപസമേതബ്ബം. സബ്ബേഹേവ ഏകജ്ഝം സന്നിപതിതബ്ബം, സന്നിപതിത്വാ ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു ¶ മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം ¶ അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇമം അധികരണം തിണവത്ഥാരകേന വൂപസമേയ്യ, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്ത’’ന്തി. ‘‘ഏകതോപക്ഖികാനം ഭിക്ഖൂനം ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സകോ പക്ഖോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണന്തു മേ ആയസ്മന്താ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ ¶ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. യദായസ്മന്താനം പത്തകല്ലം, അഹം യാ ചേവ ആയസ്മന്താനം ആപത്തി, യാ ച അത്തനോ ആപത്തി, ആയസ്മന്താനഞ്ചേവ അത്ഥായ, അത്തനോ ച അത്ഥായ, സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസേയ്യം, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്ത’’ന്തി.
‘‘അഥാപരേസം ഏകതോപക്ഖികാനം ഭിക്ഖൂനം ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സകോ പക്ഖോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണന്തു മേ ആയസ്മന്താ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. യദായസ്മന്താനം പത്തകല്ലം, അഹം യാ ചേവ ആയസ്മന്താനം ആപത്തി, യാ ച അത്തനോ ആപത്തി, ആയസ്മന്താനഞ്ചേവ അത്ഥായ, അത്തനോ ച അത്ഥായ, സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസേയ്യം, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്ത’’ന്തി.
൨൧൩. ‘‘അഥാപരേസം ഏകതോപക്ഖികാനം ഭിക്ഖൂനം ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. യദി ¶ സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, അഹം യാ ചേവ ¶ ഇമേസം ആയസ്മന്താനം ആപത്തി, യാ ച അത്തനോ ആപത്തി, ഇമേസഞ്ചേവ ആയസ്മന്താനം അത്ഥായ, അത്തനോ ച ¶ അത്ഥായ, സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസേയ്യം, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. അഹം യാ ചേവ ഇമേസം ആയസ്മന്താനം ആപത്തി, യാ ച അത്തനോ ആപത്തി, ഇമേസഞ്ചേവ ആയസ്മന്താനം അത്ഥായ, അത്തനോ ച അത്ഥായ, സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസേമി, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി അമ്ഹാകം ഇമാസം ആപത്തീനം സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസനാ, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദേസിതാ അമ്ഹാകം ഇമാ ആപത്തിയോ സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ¶ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
൨൧൪. ‘‘അഥാപരേസം ഏകതോപക്ഖികാനം ഭിക്ഖൂനം ബ്യത്തേന ഭിക്ഖുനാ പടിബലേന സങ്ഘോ ഞാപേതബ്ബോ –
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം ¶ കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, അഹം യാ ചേവ ഇമേസം ആയസ്മന്താനം ആപത്തി, യാ ച അത്തനോ ആപത്തി, ഇമേസഞ്ചേവ ആയസ്മന്താനം അത്ഥായ, അത്തനോ ച അത്ഥായ, സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസേയ്യം, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം. ഏസാ ഞത്തി.
‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ. അമ്ഹാകം ഭണ്ഡനജാതാനം കലഹജാതാനം വിവാദാപന്നാനം വിഹരതം ബഹും അസ്സാമണകം അജ്ഝാചിണ്ണം ഭാസിതപരിക്കന്തം. സചേ മയം ഇമാഹി ആപത്തീഹി അഞ്ഞമഞ്ഞം കാരേസ്സാമ, സിയാപി തം അധികരണം കക്ഖളത്തായ വാളത്തായ ഭേദായ സംവത്തേയ്യ. അഹം യാ ചേവ ഇമേസം ആയസ്മന്താനം ആപത്തി, യാ ച അത്തനോ ആപത്തി, ഇമേസഞ്ചേവ ആയസ്മന്താനം ¶ ¶ അത്ഥായ, അത്തനോ ച അത്ഥായ, സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസേമി, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം. യസ്സായസ്മതോ ഖമതി അമ്ഹാകം ഇമാസം ആപത്തീനം സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന ദേസനാ, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം, സോ തുണ്ഹസ്സ; യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ.
‘‘ദേസിതാ അമ്ഹാകം ഇമാ ആപത്തിയോ സങ്ഘമജ്ഝേ തിണവത്ഥാരകേന, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം. ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി.
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, തേ ഭിക്ഖൂ താഹി ആപത്തീഹി വുട്ഠിതാ ഹോന്തി, ഠപേത്വാ ഥുല്ലവജ്ജം, ഠപേത്വാ ഗിഹിപ്പടിസംയുത്തം, ഠപേത്വാ ദിട്ഠാവികമ്മം ¶ , ഠപേത്വാ യേ ന തത്ഥ ഹോന്തീ’’തി.
൮. അധികരണം
൨൧൫. തേന ഖോ പന സമയേന (ഭിക്ഖൂപി ഭിക്ഖൂഹി വിവദന്തി,) [( ) നത്ഥി (സീ. സ്യാ. കം.)] ഭിക്ഖൂപി ഭിക്ഖുനീഹി വിവദന്തി, ഭിക്ഖുനിയോപി ഭിക്ഖൂഹി വിവദന്തി, ഛന്നോപി ഭിക്ഖു ഭിക്ഖുനീനം അനുപഖജ്ജ ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം വിവദതി, ഭിക്ഖുനീനം പക്ഖം ഗാഹേതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛന്നോ ഭിക്ഖു ഭിക്ഖുനീനം അനുപഖജ്ജ ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം വിവദിസ്സതി, ഭിക്ഖുനീനം പക്ഖം ഗാഹേസ്സതീതി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ… സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ…പേ… സച്ചം ഭഗവാ’’തി…പേ… വിഗരഹിത്വാ…പേ… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
[പരി. ൨൭൫] ‘‘ചത്താരിമാനി, ഭിക്ഖവേ, അധികരണാനി – വിവാദാധികരണം, അനുവാദാധികരണം, ആപത്താധികരണം, കിച്ചാധികരണം [കിച്ചാധികരണഞ്ച (ക.)].
‘‘തത്ഥ കതമം വിവാദാധികരണം [പരി. ൩൧൪]? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ [ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും (ക.)] വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ, വിനയോതി വാ അവിനയോതി വാ, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ, ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ അപ്പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ, ആപത്തീതി വാ അനാപത്തീതി വാ ¶ , ലഹുകാ ആപത്തീതി വാ ഗരുകാ ആപത്തീതി വാ, സാവസേസാ ആപത്തീതി വാ അനവസേസാ ആപത്തീതി വാ, ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ? യം തത്ഥ ¶ ഭണ്ഡനം കലഹോ വിഗ്ഗഹോ ¶ വിവാദോ നാനാവാദോ അഞ്ഞഥാവാദോ വിപച്ചതായ വോഹാരോ മേധഗം – ഇദം വുച്ചതി വിവാദാധികരണം.
‘‘തത്ഥ കതമം അനുവാദാധികരണം? [പരി. ൩൧൫] ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും അനുവദന്തി സീലവിപത്തിയാ വാ ആചാരവിപത്തിയാ വാ ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ ആജീവവിപത്തിയാ വാ. യോ തത്ഥ അനുവാദോ അനുവദനാ അനുല്ലപനാ അനുഭണനാ അനുസമ്പവങ്കതാ അബ്ഭുസ്സഹനതാ അനുബലപ്പദാനം – ഇദം വുച്ചതി അനുവാദാധികരണം.
‘‘തത്ഥ കതമം ആപത്താധികരണം? പഞ്ചപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്താധികരണം, സത്തപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്താധികരണം – ഇദം വുച്ചതി ആപത്താധികരണം ¶ .
‘‘തത്ഥ കതമം കിച്ചാധികരണം? [പരി. ൩൧൭] യാ സങ്ഘസ്സ കിച്ചയതാ, കരണീയതാ, അപലോകനകമ്മം, ഞത്തികമ്മം, ഞത്തിദുതിയകമ്മം, ഞത്തിചതുത്ഥകമ്മം – ഇദം വുച്ചതി കിച്ചാധികരണം.
൨൧൬. ‘‘വിവാദാധികരണസ്സ കിം മൂലം? ഛ വിവാദമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം. തീണിപി അകുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം, തീണിപി കുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം. [പരി. ൨൭൨; അ. നി. ൨.൩൫-൩൬; മ. നി. ൩.൪൪] കതമാനി ഛ വിവാദമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കോധനോ ഹോതി ഉപനാഹീ. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കോധനോ ഹോതി ഉപനാഹീ, സോ സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ ¶ , സങ്ഘേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ ഹോതി. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി…പേ… സങ്ഘേപി…പേ… സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ, സോ സങ്ഘേ വിവാദം ജനേതി. യോ ഹോതി വിവാദോ ബഹുജനാഹിതായ ബഹുജനാസുഖായ ബഹുനോ ജനസ്സ അനത്ഥായ അഹിതായ ദുക്ഖായ ദേവമനുസ്സാനം. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനായ വായമേയ്യാഥ. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ന സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ¶ ആയതിം അനവസ്സവായ പടിപജ്ജേയ്യാഥ. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവോ ഹോതി.
[പരി.൨൭൨] ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മക്ഖീ ഹോതി പളാസീ…പേ… ഇസ്സുകീ ഹോതി മച്ഛരീ ¶ , സഠോ ഹോതി മായാവീ, പാപിച്ഛോ ഹോതി മിച്ഛാദിട്ഠീ, സന്ദിട്ഠിപരാമാസീ ഹോതി ആധാനഗ്ഗാഹീ ദുപ്പടിനിസ്സഗ്ഗീ. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സന്ദിട്ഠിപരാമാസീ ഹോതി ആധാനഗ്ഗാഹീ ¶ ദുപ്പടിനിസ്സഗ്ഗീ, സോ സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സങ്ഘേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ ഹോതി. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി…പേ… സങ്ഘേപി…പേ… സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ, സോ സങ്ഘേ വിവാദം ജനേതി. യോ ഹോതി വിവാദോ ബഹുജനാഹിതായ ബഹുജനാസുഖായ ബഹുനോ ജനസ്സ അനത്ഥായ അഹിതായ ദുക്ഖായ ദേവമനുസ്സാനം. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനായ വായമേയ്യാഥ. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ന സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവായ പടിപജ്ജേയ്യാഥ. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവോ ഹോതി. ഇമാനി ഛ വിവാദമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘കതമാനി തീണി അകുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ലുദ്ധചിത്താ വിവദന്തി, ദുട്ഠചിത്താ വിവദന്തി, മൂള്ഹചിത്താ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ, വിനയോതി വാ അവിനയോതി വാ, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി ¶ വാ, ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ അപ്പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ, ആപത്തീതി വാ അനാപത്തീതി വാ, ലഹുകാ ആപത്തീതി വാ ഗരുകാ ആപത്തീതി വാ, സാവസേസാ ആപത്തീതി വാ അനവസേസാ ആപത്തീതി വാ, ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. ഇമാനി തീണി അകുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘കതമാനി ¶ തീണി കുസ