တီကာ > အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) > အဘိဓမ္မမာတိကာပါဠိ

ကုသလာ ဓမ္မာ (ဓ။ သ။ တိကမာတိကာ ၁-၂၂)၊ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ဝိပါကာ ဓမ္မာ၊ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ။ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ ¶ ဓမ္မာ၊ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ ဓမ္မာ၊ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ ဓမ္မာ။ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ ဓမ္မာ၊ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ ဓမ္မာ၊ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာ ဓမ္မာ။ သဝိတက္ကသဝိစာရာ ဓမ္မာ၊ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ ဓမ္မာ၊ အဝိတက္ကအဝိစာရာ ဓမ္မာ။ ပီတိသဟဂတာ ဓမ္မာ၊ သုခသဟဂတာ ဓမ္မာ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဓမ္မာ။ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ၊ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ၊ နေဝ ဒဿနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ။ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ၊ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ၊ နေဝ ဒဿနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ ¶ ။ အာစယဂါမိနော ဓမ္မာ၊ အပစယဂါမိနော ဓမ္မာ၊ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနော ဓမ္မာ။ သေက္ခာ ဓမ္မာ၊ အသေက္ခာ ဓမ္မာ၊ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ ဓမ္မာ။ ပရိတ္တာ ဓမ္မာ၊ မဟဂ္ဂတာ ဓမ္မာ၊ အပ္ပမာဏာ ဓမ္မာ။ ပရိတ္တာရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ ဓမ္မာ။ ဟီနာ ဓမ္မာ၊ မဇ္ဈိမာ ဓမ္မာ၊ ပဏီတာ ဓမ္မာ။ မိစ္ဆတ္တနိယတာ ဓမ္မာ၊ သမ္မတ္တနိယတာ ဓမ္မာ၊ အနိယတာ ဓမ္မာ။ မဂ္ဂါရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ မဂ္ဂဟေတုကာ ဓမ္မာ၊ မဂ္ဂါဓိပတိနော ဓမ္မာ။ ဥပ္ပန္နာ ဓမ္မာ၊ အနုပ္ပန္နာ ဓမ္မာ၊ ဥပ္ပာဒိနော ဓမ္မာ။ အတီတာ ဓမ္မာ၊ အနာဂတာ ဓမ္မာ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာ ဓမ္မာ။ အတီတာရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ အနာဂတာရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ ဓမ္မာ။ အဇ္ဈတ္တာ ဓမ္မာ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ဓမ္မာ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဓမ္မာ။ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ ဓမ္မာ။ သနိဒဿနသပ္ပဋိဃာ ဓမ္မာ၊ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာ ဓမ္မာ၊ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ ဓမ္မာ (ဓ။ သ။ တိကမာတိကာ ၁-၂၂)။

ဟေတူ ဓမ္မာ၊ န ဟေတူ ဓမ္မာ။ သဟေတုကာ ဓမ္မာ၊ အဟေတုကာ ဓမ္မာ။ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ဟေတူ စေဝ ဓမ္မာ သဟေတုကာ စ၊ သဟေတုကာ စေဝ ဓမ္မာ န စ ဟေတူ။ ဟေတူ စေဝ ¶ ဓမ္မာ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စ၊ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ န စ ဟေတူ။ န ဟေတူ ခေါ ပန ဓမ္မာ သဟေတုကာပိ၊ အဟေတုကာပိ။ ဟေတုဂေါစ္ဆကံ။

သပ္ပစ္စယာ ဓမ္မာ၊ အပ္ပစ္စယာ ဓမ္မာ။ သင်္ခတာ ဓမ္မာ၊ အသင်္ခတာ ဓမ္မာ။ သနိဒဿနာ ဓမ္မာ၊ အနိဒဿနာ ဓမ္မာ။ သပ္ပဋိဃာ ဓမ္မာ၊ အပ္ပဋိဃာ ¶ ဓမ္မာ။ ရူပိနော ဓမ္မာ၊ အရူပိနော ဓမ္မာ။ လောကိယာ ဓမ္မာ၊ လောကုတ္တရာ ဓမ္မာ။ ကေနစိ ဝိညေယျာ ဓမ္မာ၊ ကေနစိ န ဝိညေယျာ ဓမ္မာ။ စူဠန္တရဒုကံ။

အာသဝါ ဓမ္မာ၊ နော အာသဝါ ဓမ္မာ။ သာသဝါ ဓမ္မာ၊ အနာသဝါ ဓမ္မာ။ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ အာသဝါ စေဝ ဓမ္မာ သာသဝါ စ၊ သာသဝါ စေဝ ဓမ္မာ နော စ အာသဝါ။ အာသဝါ စေဝ ဓမ္မာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စ၊ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ အာသဝါ။ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ သာသဝါပိ၊ အနာသဝါပိ။ အာသဝဂေါစ္ဆကံ။

သညောဇနာ ဓမ္မာ၊ နော သညောဇနာ ဓမ္မာ။ သညောဇနိယာ ဓမ္မာ၊ အသညောဇနိယာ ဓမ္မာ။ သညောဇနသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ သညောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ သညောဇနာ စေဝ ဓမ္မာ သညောဇနိယာ စ၊ သညောဇနိယာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ သညောဇနာ။ သညောဇနာ စေဝ ဓမ္မာ သညောဇနသမ္ပယုတ္တာ စ၊ သညောဇနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ သညောဇနာ။ သညောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ သညောဇနိယာပိ၊ အသညောဇနိယာပိ။ သညောဇနဂေါစ္ဆကံ။

ဂန္ထာ ဓမ္မာ၊ နော ဂန္ထာ ဓမ္မာ။ ဂန္ထနိယာ ဓမ္မာ၊ အဂန္ထနိယာ ဓမ္မာ။ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ဂန္ထာ စေဝ ဓမ္မာ ဂန္ထနိယာ စ၊ ဂန္ထနိယာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ဂန္ထာ ¶ ။ ဂန္ထာ စေဝ ဓမ္မာ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စ၊ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ဂန္ထာ။ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ ဂန္ထနိယာပိ၊ အဂန္ထနိယာပိ။ ဂန္ထဂေါစ္ဆကံ။

ဩဃာ ¶ ဓမ္မာ၊ နော ဩဃာ ဓမ္မာ။ ဩဃနိယာ ဓမ္မာ၊ အနောဃနိယာ ဓမ္မာ။ ဩဃသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ဩဃဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ဩဃာ စေဝ ဓမ္မာ ဩဃနိယာ စ၊ ဩဃနိယာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ဩဃာ။ ဩဃာ စေဝ ဓမ္မာ ဩဃသမ္ပယုတ္တာ စ၊ ဩဃသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ဩဃာ။ ဩဃဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ ဩဃနိယာပိ၊ အနောဃနိယာပိ။ ဩဃဂေါစ္ဆကံ။

ယောဂါ ဓမ္မာ၊ နော ယောဂါ ဓမ္မာ။ ယောဂနိယာ ဓမ္မာ၊ အယောဂနိယာ ဓမ္မာ။ ယောဂသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ယောဂဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ယောဂါ စေဝ ဓမ္မာ ယောဂနိယာ စ၊ ယောဂနိယာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ယောဂါ။ ယောဂါ စေဝ ဓမ္မာ ယောဂသမ္ပယုတ္တာ စ၊ ယောဂသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ယောဂါ။ ယောဂဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ ယောဂနိယာပိ၊ အယောဂနိယာပိ။ ယောဂဂေါစ္ဆကံ။

နီဝရဏာ ဓမ္မာ၊ နော နီဝရဏာ ဓမ္မာ။ နီဝရဏိယာ ဓမ္မာ၊ အနီဝရဏိယာ ဓမ္မာ။ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ နီဝရဏာ စေဝ ဓမ္မာ နီဝရဏိယာ စ၊ နီဝရဏိယာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ နီဝရဏာ။ နီဝရဏာ စေဝ ဓမ္မာ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စ၊ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ နီဝရဏာ။ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ နီဝရဏိယာပိ၊ အနီဝရဏိယာပိ။ နီဝရဏဂေါစ္ဆကံ။

ပရာမာသာ ဓမ္မာ၊ နော ပရာမာသာ ဓမ္မာ။ ပရာမဋ္ဌာ ဓမ္မာ၊ အပရာမဋ္ဌာ ဓမ္မာ။ ပရာမာသသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ပရာမာသာ စေဝ ဓမ္မာ ¶ ပရာမဋ္ဌာ စ၊ ပရာမဋ္ဌာစေဝ ¶ ဓမ္မာ နော စ ပရာမာသာ။ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ ပရာမဋ္ဌာပိ၊ အပရာမဋ္ဌာပိ။ ပရာမာသဂေါစ္ဆကံ။

သာရမ္မဏာ ဓမ္မာ၊ အနာရမ္မဏာ ဓမ္မာ။ စိတ္တာ ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တာ ဓမ္မာ။ စေတသိကာ ဓမ္မာ၊ အစေတသိကာ ဓမ္မာ။ စိတ္တသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ စိတ္တသံသဋ္ဌာ ဓမ္မာ၊ စိတ္တဝိသံသဋ္ဌာ ဓမ္မာ။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ ဓမ္မာ။ စိတ္တသဟဘုနော ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တသဟဘုနော ဓမ္မာ။ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော ဓမ္မာ။ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ ဓမ္မာ။ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘုနော ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘုနော ဓမ္မာ။ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိနော ဓမ္မာ၊ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိနော ဓမ္မာ။ အဇ္ဈတ္တိကာ ဓမ္မာ၊ ဗာဟိရာ ဓမ္မာ။ ဥပါဒါ ဓမ္မာ၊ နော ဥပါဒါ ဓမ္မာ။ ဥပါဒိဏ္ဏာ ဓမ္မာ၊ အနုပါဒိဏ္ဏာ ဓမ္မာ။ မဟန္တရဒုကံ။

ဥပါဒါနာ ဓမ္မာ၊ နော ဥပါဒါနာ ဓမ္မာ။ ဥပါဒါနိယာ ဓမ္မာ၊ အနုပါဒါနိယာ ဓမ္မာ။ ဥပါဒါနသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ဥပါဒါနာ စေဝ ဓမ္မာ ဥပါဒါနိယာ စ၊ ဥပါဒါနိယာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ဥပါဒါနာ။ ဥပါဒါနာ စေဝ ဓမ္မာ ဥပါဒါနသမ္ပယုတ္တာ စ၊ ဥပါဒါနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ဥပါဒါနာ။ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ ဥပါဒါနိယာပိ၊ အနုပါဒါနိယာပိ။ ဥပါဒါနဂေါစ္ဆကံ။

ကိလေသာ ဓမ္မာ၊ နော ကိလေသာ ဓမ္မာ။ သံကိလေသိကာ ဓမ္မာ၊ အသံကိလေသိကာ ဓမ္မာ။ သံကိလိဋ္ဌာ ဓမ္မာ၊ အသံကိလိဋ္ဌာ ဓမ္မာ။ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ၊ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ ကိလေသာ ¶ စေဝ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ စ၊ သံကိလေသိကာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ကိလေသာ။ ကိလေသာ စေဝ ဓမ္မာ သံကိလိဋ္ဌာ စ၊ သံကိလိဋ္ဌာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ကိလေသာ။ ကိလေသာ စေဝ ဓမ္မာ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ ¶ စ၊ ကိလေသသမ္ပယုတ္တာ စေဝ ဓမ္မာ နော စ ကိလေသာ။ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တာ ခေါ ပန ဓမ္မာ သံကိလေသိကာပိ၊ အသံကိလေသိကာပိ။ ကိလေသဂေါစ္ဆကံ။

ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ၊ န ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ။ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ၊ န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ ဓမ္မာ။ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ၊ န ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ။ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ၊ န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ ဓမ္မာ။ သဝိတက္ကာ ဓမ္မာ၊ အဝိတက္ကာ ဓမ္မာ။ သဝိစာရာ ဓမ္မာ၊ အဝိစာရာ ဓမ္မာ။ သပ္ပီတိကာ ဓမ္မာ၊ အပ္ပီတိကာ ဓမ္မာ။ ပီတိသဟဂတာ ဓမ္မာ၊ န ပီတိသဟဂတာ ဓမ္မာ။ သုခသဟဂတာ ဓမ္မာ၊ န သုခသဟဂတာ ဓမ္မာ။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဓမ္မာ၊ န ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဓမ္မာ။ ကာမာဝစရာ ဓမ္မာ၊ န ကာမာဝစရာ ဓမ္မာ။ ရူပါဝစရာ ဓမ္မာ၊ န ရူပါဝစရာ ဓမ္မာ။ အရူပါဝစရာ ဓမ္မာ၊ န အရူပါဝစရာ ဓမ္မာ။ ပရိယာပန္နာ ဓမ္မာ၊ အပရိယာပန္နာ ဓမ္မာ။ နိယျာနိကာ ဓမ္မာ၊ အနိယျာနိကာ ဓမ္မာ။ နိယတာ ဓမ္မာ၊ အနိယတာ ဓမ္မာ။ သဥတ္တရာ ဓမ္မာ၊ အနုတ္တရာ ဓမ္မာ။ သရဏာ ဓမ္မာ၊ အရဏာ ဓမ္မာ။ ပိဋ္ဌိဒုကံ။

ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော ဓမ္မာ၊ အဝိဇ္ဇာဘာဂိနော ဓမ္မာ။ ဝိဇ္ဇူပမာ ဓမ္မာ၊ ဝဇိရူပမာ ဓမ္မာ။ ဗာလာ ဓမ္မာ၊ ပဏ္ဍိတာ ဓမ္မာ။ ကဏှာ ဓမ္မာ ¶ ၊ သုက္ကာ ဓမ္မာ။ တပနီယာ ဓမ္မာ၊ အတပနီယာ ဓမ္မာ။ အဓိဝစနာ ဓမ္မာ၊ အဓိဝစနပထာ ဓမ္မာ။ နိရုတ္တိ ဓမ္မာ၊ နိရုတ္တိပထာ ဓမ္မာ။ ပညတ္တိ ဓမ္မာ၊ ပညတ္တိပထာ ဓမ္မာ။ နာမဉ္စ၊ ရူပဉ္စ။ အဝိဇ္ဇာ စ၊ ဘဝတဏှာ စ။ ဘဝဒိဋ္ဌိ စ၊ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိ စ။ သဿတဒိဋ္ဌိ စ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ စ။ အန္တဝါ ဒိဋ္ဌိ စ၊ အနန္တဝါ ဒိဋ္ဌိ စ။ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိ စ၊ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိ စ။ အဟိရိကဉ္စ၊ အနောတ္တပ္ပဉ္စ။ ဟိရီ စ၊ ဩတ္တပ္ပဉ္စ။ ဒေါဝစဿတာ စ၊ ပါပမိတ္တတာ စ။ သောဝစဿတာ စ၊ ကလျာဏမိတ္တတာ စ။ အာပတ္တိကုသလတာ စ၊ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနကုသလတာ စ။ သမာပတ္တိကုသလတာ စ၊ သမာပတ္တိဝုဋ္ဌာနကုသလတာ စ။ ဓာတုကုသလတာ စ၊ မနသိကာရကုသလတာ ¶ စ။ အာယတနကုသလတာ စ၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒကုသလတာ စ။ ဌာနကုသလတာ စ၊ အဋ္ဌာနကုသလတာ စ။ အဇ္ဇဝေါ စ၊ မဒ္ဒဝေါ စ။ ခန္တိ စ၊ သောရစ္စဉ္စ။ သာခလျဉ္စ၊ ပဋိသန္ထာရော စ။ ဣန္ဒြိယေသု အဂုတ္တဒွါရတာ စ၊ ဘောဇနေ အမတ္တညုတာ စ။ ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရတာ စ၊ ဘောဇနေ မတ္တညုတာ စ။ မုဋ္ဌဿစ္စဉ္စ၊ အသမ္ပဇညဉ္စ။ သတိ စ၊ သမ္ပဇညဉ္စ။ ပဋိသင်္ခါနဗလဉ္စ၊ ဘာဝနာဗလဉ္စ။ သမထော စ၊ ဝိပဿနာ စ။ သမထနိမိတ္တဉ္စ၊ ပဂ္ဂါဟနိမိတ္တဉ္စ။ ပဂ္ဂါဟော စ၊ အဝိက္ခေပေါ စ။ သီလဝိပတ္တိ စ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ စ။ သီလသမ္ပဒါ စ၊ ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒါ စ။ သီလဝိသုဒ္ဓိ စ၊ ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိ စ။ ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိ ခေါ ပန၊ ယထာဒိဋ္ဌိဿ စ ပဓာနံ။ သံဝေဂေါ စ သံဝေဇနိယေသု ဌာနေသု၊ သံဝိဂ္ဂဿ စ ယောနိသော ပဓာနံ။ အသန္တုဋ္ဌိတာ စ ကုသလေသု ဓမ္မေသု၊ အပ္ပဋိဝါနိတာ စ ပဓာနသ္မိံ။ ဝိဇ္ဇာ စ၊ ဝိမုတ္တိ စ။ ခယေ ဉာဏံ၊ အနုပ္ပာဒေ ဉာဏန္တိ။

ပဉ္စက္ခန္ဓာ ¶ – (ဝိဘ။ ၁) ရူပက္ခန္ဓော ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓောတိ။ ခန္ဓဝိဘင်္ဂံ။

ဒွါဒသာယတနာနိ (ဝိဘ။ ၁၅၄) – စက္ခာယတနံ ရူပါယတနံ သောတာယတနံ သဒ္ဒါယတနံ ဃာနာယတနံ ဂန္ဓာယတနံ ဇိဝှာယတနံ ရသာယတနံ ကာယာယတနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနာယတနံ ဓမ္မာယတနန္တိ။ အာယတနဝိဘင်္ဂံ။

အဋ္ဌာရသ ¶ ဓာတုယော (ဝိဘ။ ၁၈၃) – စက္ခုဓာတု ရူပဓာတု စက္ခုဝိညာဏဓာတု၊ သောတဓာတု သဒ္ဒဓာတု သောတဝိညာဏဓာတု၊ ဃာနဓာတု ဂန္ဓဓာတု ဃာနဝိညာဏဓာတု၊ ဇိဝှာဓာတု ရသဓာတု ဇိဝှာဝိညာဏဓာတု၊ ကာယဓာတု ဖောဋ္ဌဗ္ဗဓာတု ကာယဝိညာဏဓာတု၊ မနောဓာတု ဓမ္မဓာတု မနောဝိညာဏဓာတူတိ။ ဓာတုဝိဘင်္ဂံ။

စတ္တာရိ အရိယသစ္စာနိ (ဝိဘ။ ၁၈၉) – ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ၊ ဒုက္ခသမုဒယံ အရိယသစ္စံ၊ ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စံ၊ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စန္တိ။ သစ္စဝိဘင်္ဂံ။

ဗာဝီသတိန္ဒြိယာနိ (ဝိဘ။ ၂၁၉) – စက္ခုန္ဒြိယံ သောတိန္ဒြိယံ ဃာနိန္ဒြိယံ ဇိဝှိန္ဒြိယံ ကာယိန္ဒြိယံ မနိန္ဒြိယံ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ပုရိသိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ သုခိန္ဒြိယံ ¶ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ သောမနဿိန္ဒြိယံ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ သတိန္ဒြိယံ သမာဓိန္ဒြိယံ ပညိန္ဒြိယံ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ အညိန္ဒြိယံ အညာတာဝိန္ဒြိယန္တိ။ ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂံ။

အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ (ဝိဘ။ ၂၂၅)၊ သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ၊ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ၊ သဠာယတနပစ္စယာ ဖဿော၊ ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏှာ၊ တဏှာပစ္စယာ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ၊ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ၊ ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ သမ္ဘဝန္တိ၊ ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ သမုဒယော ဟောတိ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဝိဘင်္ဂံ။

စတ္တာရော ¶ သတိပဋ္ဌာနာ (ဝိဘ။ ၃၅၅) – ဣဓ ဘိက္ခု အဇ္ဈတ္တံ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။

အဇ္ဈတ္တံ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။

အဇ္ဈတ္တံ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။

အဇ္ဈတ္တံ ¶ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။ သတိပဋ္ဌာနဝိဘင်္ဂံ။

စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ (ဝိဘ။ ၃၉၀) – ဣဓ ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပာဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။

ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။

အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပာဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။

ဥပ္ပန္နာနံ ¶ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ သမ္မပ္ပဓာနဝိဘင်္ဂံ။

စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ (ဝိဘ။ ၄၃၀) – ဣဓ ဘိက္ခု ဆန္ဒသမာဓိပဓာနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ၊ ဝီရိယသမာဓိပဓာနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ၊ စိတ္တသမာဓိပဓာနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ၊ ဝီမံသာသမာဓိပဓာနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ။ ဣဒ္ဓိပါဒဝိဘင်္ဂံ။

သတ္တ ¶ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ (ဝိဘ။ ၄၆၆) – သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ။ ဗောဇ္ဈင်္ဂဝိဘင်္ဂံ။

အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ (ဝိဘ။ ၄၈၆)။ သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။ မဂ္ဂင်္ဂဝိဘင်္ဂံ။

ဣဓ ဘိက္ခု ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ (ဝိဘ။ ၅၀၈) အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဘောဇနေ မတ္တညူ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဇာဂရိယာနုယောဂမနုယုတ္တော သာတစ္စံ နေပက္ကံ ဗောဓိပက္ခိကာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တော။

သော ¶ အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ သမိဉ္ဇိတေ ပသာရိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ အသိတေ ပီတေ ခါယိတေ သာယိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ၊ ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏှီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ။

သော ¶ ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ အပ္ပသဒ္ဒံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ ဝိဇနဝါတံ မနုဿရာဟဿေယျကံ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပံ။

သော အရညဂတော ဝါ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ သုညာဂါရဂတော ဝါ နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ၊ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ၊ အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဗျာပါဒပဒေါသံ ပဟာယ အဗျာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ၊ ဗျာပါဒပဒေါသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓါ ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော၊ ထိနမိဒ္ဓါ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော၊ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု၊ ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။

သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ၊ ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ ‘‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’’တိ၊ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

သဗ္ဗသော ¶ ¶ ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘‘အနန္တော အာကာသော’’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘‘အနန္တံ ဝိညာဏ’’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဈာနဝိဘင်္ဂံ။

စတဿော အပ္ပမညာယော (ဝိဘ။ ၆၄၂) – ဣဓ ဘိက္ခု မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ၊ တထာ ဒုတိယံ၊ တထာ တတိယံ၊ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။

ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ၊ တထာ ဒုတိယံ၊ တထာ တတိယံ၊ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိသဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။

မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ၊ တထာ ဒုတိယံ၊ တထာ တတိယံ၊ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။

ဥပေက္ခာသဟဂတေန ¶ စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ၊ တထာ ဒုတိယံ၊ တထာ တတိယံ၊ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ အပ္ပမညာဝိဘင်္ဂံ။

ပဉ္စ ¶ သိက္ခာပဒါနိ (ဝိဘ။ ၇၀၃) – ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ သိက္ခာပဒံ၊ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ သိက္ခာပဒံ၊ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ သိက္ခာပဒံ၊ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ သိက္ခာပဒံ၊ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ဝေရမဏီ သိက္ခာပဒံ။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂံ။

စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ (ဝိဘ။ ၇၁၈) – အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါ ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါ။ ပဋိသမ္ဘိဒါဝိဘင်္ဂံ။

ဧကဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု (ဝိဘ။ ၇၅၁) – ပဉ္စ ဝိညာဏာ န ဟေတူ၊ အဟေတုကာ၊ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာ၊ သပ္ပစ္စယာ၊ သင်္ခတာ၊ အရူပါ၊ လောကိယာ၊ သာသဝါ၊ သံယောဇနိယာ၊ ဂန္ထနိယာ၊ ဩဃနိယာ၊ ယောဂနိယာ၊ နီဝရဏိယာ၊ ပရာမဋ္ဌာ၊ ဥပါဒါနိယာ၊ သံကိလေသိကာ၊ အဗျာကတာ၊ သာရမ္မဏာ၊ အစေတသိကာ၊ ဝိပါကာ၊ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ၊ န သဝိတက္ကသဝိစာရာ၊ န အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ၊ အဝိတက္ကအဝိစာရာ၊ န ပီတိသဟဂတာ၊ နေဝ ဒဿနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ၊ နေဝ ဒဿနေန န ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ၊ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနော၊ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ၊ ပရိတ္တာ၊ ကာမာဝစရာ၊ န ¶ ရူပါဝစရာ၊ န အရူပါဝစရာ၊ ပရိယာပန္နာ၊ နော အပရိယာပန္နာ၊ အနိယတာ၊ အနိယျာနိကာ။

ဥပ္ပန္နဝတ္ထုကာ၊ ဥပ္ပန္နာရမ္မဏာ၊ ပုရေဇာတဝတ္ထုကာ၊ ပုရေဇာတာရမ္မဏာ၊ အဇ္ဈတ္တိကဝတ္ထုကာ၊ ဗာဟိရာရမ္မဏာ၊ အသမ္ဘိန္နဝတ္ထုကာ၊ အသမ္ဘိန္နာရမ္မဏာ၊ နာနာဝတ္ထုကာ၊ နာနာရမ္မဏာ၊ န အညမညဿ ဂေါစရဝိသယံ ပစ္စနုဘောန္တိ၊ န အသမန္နာဟာရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န အမနသိကာရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န အဗ္ဗောကိဏ္ဏာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န အညမညဿ သမနန္တရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

ပဉ္စ ဝိညာဏာ အနာဘောဂါ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န ကဉ္စိ ဓမ္မံ ပဋိဝိဇာနာတိ၊ အညတြ ¶ အဘိနိပါတမတ္တာ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န ကဉ္စိ ဓမ္မံ ပဋိဝိဇာနာတိ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န ကဉ္စိ ဣရိယာပထံ ကပ္ပေတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န ကဉ္စိ ဣရိယာပထံ ကပ္ပေတိ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န ကာယကမ္မံ န ဝစီကမ္မံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န ကာယကမ္မံ န ဝစီကမ္မံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န ကုသလာကုသလံ ဓမ္မံ သမာဒိယတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န ကုသလာကုသလံ ဓမ္မံ သမာဒိယတိ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န သမာပဇ္ဇတိ န ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န သမာပဇ္ဇတိ န ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န စဝတိ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န စဝတိ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န သုပတိ န ပဋိဗုဇ္ဈတိ န သုပိနံ ပဿတိ၊ ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပိ န သုပတိ န ပဋိဗုဇ္ဈတိ န သုပိနံ ပဿတိ၊ ယာထာဝကဝတ္ထုဝိဘာဝနာ ပညာ။ ဧဝံ ဧကဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

ဒုဝိဓေန ¶ ဉာဏဝတ္ထု – လောကိယာ ပညာ၊ လောကုတ္တရာ ပညာ။ ကေနစိ ဝိညေယျာ ပညာ၊ ကေနစိ န ဝိညေယျာ ပညာ။ သာသဝါ ပညာ၊ အနာသဝါ ပညာ။ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ သာသဝါ ပညာ၊ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ အနာသဝါ ပညာ။ သံယောဇနိယာ ပညာ၊ အသံယောဇနိယာ ပညာ။ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ သံယောဇနိယာ ပညာ၊ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ အသံယောဇနိယာ ပညာ။ ဂန္ထနိယာ ပညာ၊ အဂန္ထနိယာ ပညာ။ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ ဂန္ထနိယာ ပညာ၊ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ အဂန္ထနိယာ ပညာ။

ဩဃနိယာ ပညာ၊ အနောဃနိယာ ပညာ။ ဩဃဝိပ္ပယုတ္တာ ဩဃနိယာ ပညာ၊ ဩဃဝိပ္ပယုတ္တာ အနောဃနိယာ ပညာ။ ယောဂနိယာ ပညာ၊ အယောဂနိယာ ပညာ။ ယောဂဝိပ္ပယုတ္တာ ယောဂနိယာ ပညာ၊ ယောဂဝိပ္ပယုတ္တာ အယောဂနိယာ ပညာ။ နီဝရဏိယာ ပညာ၊ အနီဝရဏိယာ ပညာ။ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ နီဝရဏိယာ ပညာ၊ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ အနီဝရဏိယာ ပညာ။ ပရာမဋ္ဌာ ပညာ၊ အပရာမဋ္ဌာ ပညာ။ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ ပရာမဋ္ဌာ ပညာ၊ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ အပရာမဋ္ဌာ ပညာ။ ဥပါဒိဏ္ဏာ ပညာ၊ အနုပါဒိဏ္ဏာ ပညာ။ ဥပါဒါနိယာ ပညာ၊ အနုပါဒါနိယာ ပညာ။ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ ဥပါဒါနိယာ ပညာ၊ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ အနုပါဒါနိယာ ပညာ။

သံကိလေသိကာ ပညာ၊ အသံကိလေသိကာ ပညာ။ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တာ သံကိလေသိကာ ပညာ၊ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တာ ¶ အသံကိလေသိကာ ပညာ။ သဝိတက္ကာ ပညာ၊ အဝိတက္ကာ ပညာ။ သဝိစာရာ ပညာ၊ အဝိစာရာ ပညာ။ သပ္ပီတိကာ ပညာ၊ အပ္ပီတိကာ ပညာ။ ပီတိသဟဂတာ ပညာ၊ န ပီတိသဟဂတာ ပညာ။ သုခသဟဂတာ ပညာ၊ န သုခသဟဂတာ ပညာ။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ပညာ၊ န ဥပေက္ခာသဟဂတာ ပညာ ¶ ။ ကာမာဝစရာ ပညာ၊ န ကာမာဝစရာ ပညာ။ ရူပါဝစရာ ပညာ၊ န ရူပါဝစရာ ပညာ။ အရူပါဝစရာ ပညာ၊ န အရူပါဝစရာ ပညာ။ ပရိယာပန္နာ ပညာ၊ အပရိယာပန္နာ ပညာ။ နိယျာနိကာ ပညာ၊ အနိယျာနိကာ ပညာ။ နိယတာ ပညာ၊ အနိယတာ ပညာ။ သဥတ္တရာ ပညာ၊ အနုတ္တရာ ပညာ။ အတ္ထဇာပိကာ ပညာ၊ ဇာပိတတ္ထာ ပညာ။ ဧဝံ ဒုဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

တိဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – စိန္တာမယာ ပညာ၊ သုတမယာ ပညာ၊ ဘာဝနာမယာ ပညာ။ ဒါနမယာ ပညာ၊ သီလမယာ ပညာ၊ ဘာဝနာမယာ ပညာ။ အဓိသီလေ ပညာ၊ အဓိစိတ္တေ ပညာ၊ အဓိပညာယ ပညာ။ အာယကောသလ္လံ၊ အပါယကောသလ္လံ၊ ဥပါယကောသလ္လံ။

ဝိပါကာ ပညာ၊ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ ပညာ၊ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ ပညာ။ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ ပညာ၊ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ ပညာ၊ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ ပညာ။ သဝိတက္ကသဝိစာရာ ပညာ၊ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ ပညာ၊ အဝိတက္ကအဝိစာရာ ပညာ။ ပီတိသဟဂတာ ပညာ၊ သုခသဟဂတာ ပညာ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ပညာ။ အာစယဂါမိနီ ပညာ၊ အပစယဂါမိနီ ပညာ၊ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနီ ပညာ။ သေက္ခာ ပညာ၊ အသေက္ခာ ပညာ၊ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ ပညာ။ ပရိတ္တာ ပညာ၊ မဟဂ္ဂတာ ပညာ၊ အပ္ပမာဏာ ပညာ။ ပရိတ္တာရမ္မဏာ ပညာ၊ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ ပညာ၊ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ ပညာ။ မဂ္ဂါရမ္မဏာ ပညာ၊ မဂ္ဂဟေတုကာ ပညာ၊ မဂ္ဂါဓိပတိနီ ပညာ။ ဥပ္ပန္နာ ပညာ၊ အနုပ္ပန္နာ ပညာ၊ ဥပ္ပာဒိနီ ပညာ။ အတီတာ ပညာ၊ အနာဂတာ ပညာ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာ ပညာ။ အတီတာရမ္မဏာ ပညာ၊ အနာဂတာရမ္မဏာ ပညာ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ ပညာ။ အဇ္ဈတ္တာ ပညာ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ပညာ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ပညာ။ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ ပညာ၊ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ ပညာ၊ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ ပညာ။

သဝိတက္ကသဝိစာရာ ¶ ပညာ အတ္ထိ ဝိပါကာ၊ အတ္ထိ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ အတ္ထိ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ။ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ ¶ ။ အတ္ထိ ပီတိသဟဂတာ၊ အတ္ထိ သုခသဟဂတာ၊ အတ္ထိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ။ အတ္ထိ အာစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ အပစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနီ။ အတ္ထိ သေက္ခာ၊ အတ္ထိ အသေက္ခာ၊ အတ္ထိ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂါဓိပတိနီ။ အတ္ထိ ဥပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ အနုပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ ဥပ္ပာဒိနီ။ အတ္ထိ အတီတာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာ။ အတ္ထိ အတီတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ။

အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ ပညာ အတ္ထိ ဝိပါကာ၊ အတ္ထိ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ အတ္ထိ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ။ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ။ အတ္ထိ အာစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ အပစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနီ။ အတ္ထိ သေက္ခာ၊ အတ္ထိ အသေက္ခာ၊ အတ္ထိ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။ အတ္ထိ ဥပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ အနုပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ ဥပ္ပာဒိနီ။ အတ္ထိ အတီတာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ။

အဝိတက္ကအဝိစာရာ ပညာ အတ္ထိ ဝိပါကာ၊ အတ္ထိ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ အတ္ထိ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ။ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ။ အတ္ထိ ပီတိသဟဂတာ၊ အတ္ထိ သုခသဟဂတာ၊ အတ္ထိ ¶ ဥပေက္ခာသဟဂတာ။ အတ္ထိ အာစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ အပစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနီ။ အတ္ထိ သေက္ခာ၊ အတ္ထိ အသေက္ခာ၊ အတ္ထိ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂါဓိပတိနီ။ အတ္ထိ ဥပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ အနုပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ ဥပ္ပာဒိနီ။ အတ္ထိ အတီတာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာ။ အတ္ထိ အတီတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ။

ပီတိသဟဂတာ ပညာ၊ သုခသဟဂတာ ပညာ အတ္ထိ ဝိပါကာ၊ အတ္ထိ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ အတ္ထိ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ ¶ ။ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ။ အတ္ထိ သဝိတက္ကသဝိစာရာ၊ အတ္ထိ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ၊ အတ္ထိ အဝိတက္ကအဝိစာရာ။ အတ္ထိ အာစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ အပစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနီ။ အတ္ထိ သေက္ခာ၊ အတ္ထိ အသေက္ခာ၊ အတ္ထိ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂါဓိပတိနီ။ အတ္ထိ ဥပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ အနုပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ ဥပ္ပာဒိနီ။ အတ္ထိ အတီတာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာ။ အတ္ထိ အတီတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ။

ဥပေက္ခာသဟဂတာ ပညာ အတ္ထိ ဝိပါကာ၊ အတ္ထိ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ အတ္ထိ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ။ အတ္ထိ ဥပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ ¶ ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏုပါဒါနိယာ၊ အတ္ထိ အနုပါဒိဏ္ဏအနုပါဒါနိယာ။ အတ္ထိ အာစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ အပစယဂါမိနီ၊ အတ္ထိ နေဝါစယဂါမိနာပစယဂါမိနီ။ အတ္ထိ သေက္ခာ၊ အတ္ထိ အသေက္ခာ၊ အတ္ထိ နေဝသေက္ခနာသေက္ခာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာ။ အတ္ထိ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ အတ္ထိ မဂ္ဂါဓိပတိနီ။ အတ္ထိ ဥပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ အနုပ္ပန္နာ၊ အတ္ထိ ဥပ္ပာဒိနီ။ အတ္ထိ အတီတာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာ။ အတ္ထိ အတီတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အနာဂတာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ။ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ၊ အတ္ထိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ။ ဧဝံ တိဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

စတုဗ္ဗိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – ကမ္မဿကတဉာဏံ၊ သစ္စာနုလောမိကံ ဉာဏံ၊ မဂ္ဂသမင်္ဂိဿ ဉာဏံ၊ ဖလသမင်္ဂိဿ ဉာဏံ။ ဒုက္ခေ ဉာဏံ၊ ဒုက္ခသမုဒယေ ဉာဏံ၊ ဒုက္ခနိရောဓေ ဉာဏံ၊ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ဉာဏံ။ ကာမာဝစရာ ပညာ၊ ရူပါဝစရာ ပညာ၊ အရူပါဝစရာ ပညာ၊ အပရိယာပန္နာ ပညာ။ ဓမ္မေ ဉာဏံ၊ အနွယေ ဉာဏံ၊ ပရိစ္စေ ဉာဏံ၊ သမ္မုတိ ဉာဏံ။ အတ္ထိ ပညာ အာစယာယ၊ နော အပစယာယ၊ အတ္ထိ ပညာ အပစယာယ၊ နော အာစယာယ၊ အတ္ထိ ပညာ အာစယာယ စေဝ၊ အပစယာယ စ၊ အတ္ထိ ပညာ နေဝါစယာယ၊ နော အပစယာယ။ အတ္ထိ ပညာ နိဗ္ဗိဒါယ၊ နော ပဋိဝေဓာယ၊ အတ္ထိ ပညာ ပဋိဝေဓာယ၊ နော နိဗ္ဗိဒါယ ¶ ၊ အတ္ထိ ပညာ နိဗ္ဗိဒါယ စေဝ၊ ပဋိဝေဓာယ စ၊ အတ္ထိ ပညာ နေဝ နိဗ္ဗိဒါယ၊ နော ပဋိဝေဓာယ။ ဟာနဘာဂိနီ ပညာ၊ ဌိတိဘာဂိနီ ပညာ၊ ဝိသေသဘာဂိနီ ပညာ၊ နိဗ္ဗေဓဘာဂိနီ ပညာ။

စတဿော ¶ ပဋိသမ္ဘိဒါ။ စတဿော ပဋိပဒါ။ စတ္တာရိ အာရမ္မဏာနိ။ ဇရာမရဏေ ဉာဏံ၊ ဇရာမရဏသမုဒယေ ဉာဏံ၊ ဇရာမရဏနိရောဓေ ဉာဏံ၊ ဇရာမရဏနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ဉာဏံ။ ဇာတိယာ ဉာဏံ…ပေ… ဘဝေ ဉာဏံ…ပေ… ဥပါဒါနေ ဉာဏံ…ပေ… တဏှာယ ဉာဏံ…ပေ… ဝေဒနာယ ဉာဏံ…ပေ… ဖဿေ ဉာဏံ…ပေ… သဠာယတနေ ဉာဏံ…ပေ… နာမရူပေ ဉာဏံ…ပေ… ဝိညာဏေ ဉာဏံ…ပေ… သင်္ခါရေသု ဉာဏံ၊ သင်္ခါရသမုဒယေ ဉာဏံ၊ သင်္ခါရနိရောဓေ ဉာဏံ၊ သင်္ခါရနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ဉာဏံ။ ဧဝံ စတုဗ္ဗိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

ပဉ္စဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – ပဉ္စင်္ဂိကော သမ္မာသမာဓိ၊ ပဉ္စဉာဏိကော သမ္မာသမာဓိ။ ဧဝံ ပဉ္စဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

ဆဗ္ဗိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – ဆသု အဘိညာသု ပညာ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

သတ္တဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – သတ္တသတ္တတိ ဉာဏဝတ္ထူနိ။ ဧဝံ သတ္တဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

အဋ္ဌဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – စတူသု မဂ္ဂေသု၊ စတူသု ဖလေသု ပညာ။ ဧဝံ အဋ္ဌဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

နဝဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – နဝသု အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တီသု ပညာ။ ဧဝံ နဝဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

ဒသဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု – ဒသ တထာဂတဿ တထာဂတဗလာနိ၊ ယေဟိ ဗလေဟိ သမန္နာဂတော တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။ ကတမာနိ ဒသ? ဣဓ တထာဂတော ဌာနဉ္စ ဌာနတော အဋ္ဌာနဉ္စ အဋ္ဌာနတော ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော ဌာနဉ္စ ဌာနတော အဋ္ဌာနဉ္စ အဋ္ဌာနတော ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ¶ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ¶ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ကမ္မသမာဒါနာနံ ဌာနသော ဟေတုသော ဝိပါကံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ယမ္ပိ တထာဂတော အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ကမ္မသမာဒါနာနံ ဌာနသော ဟေတုသော ဝိပါကံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော သဗ္ဗတ္ထဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော သဗ္ဗတ္ထဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော အနေကဓာတုနာနာဓာတုလောကံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော အနေကဓာတုနာနာဓာတုလောကံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော သတ္တာနံ နာနာဓိမုတ္တိကတံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော သတ္တာနံ နာနာဓိမုတ္တိကတံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော ပရသတ္တာနံ ¶ ပရပုဂ္ဂလာနံ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော ဈာနဝိမောက္ခသမာဓိသမာပတ္တီနံ သံကိလေသံ ဝေါဒါနံ ဝုဋ္ဌာနံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော ဈာနဝိမောက္ခသမာဓိသမာပတ္တီနံ သံကိလေသံ ဝေါဒါနံ ဝုဋ္ဌာနံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ ¶ ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော သတ္တာနံ စုတူပပါတံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော သတ္တာနံ စုတူပပါတံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ပုန စပရံ တထာဂတော အာသဝါနံ ခယံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ယမ္ပိ တထာဂတော အာသဝါနံ ခယံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ ဟောတိ။ ယံ ဗလံ အာဂမ္မ တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။

ဣမာနိ ¶ ဒသ တထာဂတဿ တထာဂတဗလာနိ။ ယေဟိ ဗလေဟိ သမန္နာဂတော တထာဂတော အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတိ၊ ပရိသာသု သီဟနာဒံ နဒတိ၊ ဗြဟ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတိ။ ဧဝံ ဒသဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထု။

ဇာတိမဒေါ (ဝိဘ။ ၈၃၂)၊ ဂေါတ္တမဒေါ၊ အာရောဂျမဒေါ၊ ယောဗ္ဗနမဒေါ၊ ဇီဝိတမဒေါ၊ လာဘမဒေါ၊ သက္ကာရမဒေါ၊ ဂရုကာရမဒေါ၊ ပုရေက္ခာရမဒေါ၊ ပရိဝါရမဒေါ၊ ဘောဂမဒေါ၊ ဝဏ္ဏမဒေါ၊ သုတမဒေါ ¶ ၊ ပဋိဘာနမဒေါ၊ ရတ္တညုမဒေါ၊ ပိဏ္ဍပါတိကမဒေါ၊ အနဝညာတမဒေါ၊ ဣရိယာပထမဒေါ၊ ဣဒ္ဓိမဒေါ၊ ယသမဒေါ၊ သီလမဒေါ၊ ဈာနမဒေါ၊ သိပ္ပမဒေါ၊ အာရောဟမဒေါ၊ ပရိဏာဟမဒေါ၊ သဏ္ဌာနမဒေါ၊ ပါရိပူရိမဒေါ၊ မဒေါ၊ ပမာဒေါ၊ ထမ္ဘော၊ သာရမ္ဘော၊ အတြိစ္ဆတာ၊ မဟိစ္ဆတာ၊ ပါပိစ္ဆတာ၊ သိင်္ဂံ၊ တိန္တိဏံ၊ စာပလျံ၊ အသဘာဂဝုတ္တိ၊ အရတိ၊ တန္ဒီ၊ ဝိဇမ္ဘိတာ၊ ဘတ္တသမ္မဒေါ၊ စေတသော စ လီနတ္တံ၊ ကုဟနာ၊ လပနာ၊ နေမိတ္တိကတာ၊ နိပ္ပေသိကတာ၊ လာဘေန လာဘံ နိဇိဂီသနတာ၊ ‘‘သေယျောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ ‘‘သဒိသောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ ‘‘ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ မာနော။ သေယျဿ ‘‘သေယျောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ သေယျဿ ‘‘သဒိသောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ သေယျဿ ‘‘ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ သဒိသဿ ‘‘သေယျောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ သဒိသဿ ‘‘သဒိသောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ သဒိသဿ ‘‘ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ ဟီနဿ ‘‘သေယျောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ ဟီနဿ ¶ ‘‘သဒိသောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ ဟီနဿ ‘‘ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ မာနော၊ မာနော၊ အတိမာနော၊ မာနာတိမာနော၊ ဩမာနော၊ အဓိမာနော၊ အသ္မိမာနော၊ မိစ္ဆာမာနော၊ ဉာတိဝိတက္ကော၊ ဇနပဒဝိတက္ကော၊ အမရဝိတက္ကော၊ ပရာနုဒ္ဒယတာပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော၊ လာဘသက္ကာရသိလောကပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော၊ အနဝညတ္တိပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော (ဝိဘ။ ၈၃၂)။ ဧကကံ။

ကောဓော စ ဥပနာဟော စ၊ မက္ခော စ ပဠာသော စ၊ ဣဿာ စ မစ္ဆရိယဉ္စ၊ မာယာ စ သာဌေယျဉ္စ၊ အဝိဇ္ဇာ စ ဘဝတဏှာ စ၊ ဘဝဒိဋ္ဌိ စ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိ စ၊ သဿတဒိဋ္ဌိ စ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ စ၊ အန္တဝါဒိဋ္ဌိ စ အနန္တဝါဒိဋ္ဌိ စ၊ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိ စ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိ စ၊ အဟိရိကဉ္စ အနောတ္တပ္ပဉ္စ၊ ဒေါဝစဿတာ စ ပါပမိတ္တတာ စ၊ အနဇ္ဇဝေါ စ အမဒ္ဒဝေါ စ၊ အက္ခန္တိ စ အသောရစ္စဉ္စ၊ အသာခလျဉ္စ အပ္ပဋိသန္ထာရော စ၊ ဣန္ဒြိယေသု အဂုတ္တဒွါရတာ စ ဘောဇနေ အမတ္တညုတာ စ၊ မုဋ္ဌဿစ္စဉ္စ အသမ္ပဇညဉ္စ၊ သီလဝိပတ္တိ စ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ စ၊ အဇ္ဈတ္တသံယောဇနဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါသံယောဇနဉ္စ။ ဒုကံ။

တီဏိ အကုသလမူလာနိ၊ တယော အကုသလဝိတက္ကာ၊ တိဿော အကုသလသညာ၊ တိဿော အကုသလဓာတုယော၊ တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ၊ တယော အာသဝါ၊ တီဏိ သံယောဇနာနိ၊ တိဿော တဏှာ၊ အပရာပိ တိဿော တဏှာ၊ အပရာပိ တိဿော တဏှာ၊ တိဿော ဧသနာ၊ တိဿော ဝိဓာ၊ တီဏိ ဘယာနိ ¶ ၊ တီဏိ တမာနိ၊ တီဏိ တိတ္ထာယတနာနိ၊ တယော ကိဉ္စနာ၊ တီဏိ အင်္ဂဏာနိ၊ တီဏိ မလာနိ၊ တီဏိ ဝိသမာနိ၊ အပရာနိပိ တီဏိ ဝိသမာနိ၊ တယော အဂ္ဂီ၊ တယော ကသာဝါ၊ အပရေပိ တယော ကသာဝါ။

အဿာဒဒိဋ္ဌိ ¶ အတ္တာနုဒိဋ္ဌိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ အရတိ ဝိဟေသာ အဓမ္မစရိယာ၊ ဒေါဝစဿတာ ပါပမိတ္တတာ နာနတ္တသညာ၊ ဥဒ္ဓစ္စံ ကောသဇ္ဇံ ပမာဒေါ၊ အသန္တုဋ္ဌိတာ အသမ္ပဇညတာ မဟိစ္ဆတာ၊ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ ပမာဒေါ၊ အနာဒရိယံ ဒေါဝစဿတာ ပါပမိတ္တတာ၊ အဿဒ္ဓိယံ အဝဒညုတာ ကောသဇ္ဇံ၊ ဥဒ္ဓစ္စံ အသံဝရော ဒုဿီလျံ၊ အရိယာနံ အဒဿနကမျတာ သဒ္ဓမ္မံ အသောတုကမျတာ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတာ၊ မုဋ္ဌဿစ္စံ အသမ္ပဇညံ စေတသော ဝိက္ခေပေါ၊ အယောနိသော မနသိကာရော ကုမ္မဂ္ဂသေဝနာ စေတသော စ လီနတ္တံ။ တိကံ။

စတ္တာရော အာသဝါ၊ စတ္တာရော ဂန္ထာ၊ စတ္တာရော ဩဃာ၊ စတ္တာရော ယောဂါ၊ စတ္တာရိ ဥပါဒါနာနိ၊ စတ္တာရော တဏှုပ္ပာဒါ၊ စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ၊ စတ္တာရော ဝိပရိယာသာ၊ စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ၊ အပရေပိ စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ၊ စတ္တာရိ ဒုစ္စရိတာနိ၊ အပရာပိ စတ္တာရိ ဒုစ္စရိတာနိ၊ စတ္တာရိ ဘယာနိ၊ (အပရာနိပိ စတ္တာရိ ဘယာနိ၊) စတဿော ဒိဋ္ဌိယော။ စတုက္ကံ။

ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ၊ ပဉ္စုဒ္ဓမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ၊ ပဉ္စ မစ္ဆရိယာနိ၊ ပဉ္စ သင်္ဂါ၊ ပဉ္စ သလ္လာ၊ ပဉ္စ စေတောခိလာ၊ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ၊ ပဉ္စ နီဝရဏာနိ၊ ပဉ္စ ကမ္မာနိ အာနန္တရိကာနိ၊ ပဉ္စ ဒိဋ္ဌိယော၊ ပဉ္စ ဝေရာ၊ ပဉ္စ ဗျသနာ၊ ပဉ္စ အက္ခန္တိယာ အာဒီနဝါ၊ ပဉ္စ ဘယာနိ၊ ပဉ္စ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒါ။ ပဉ္စကံ။

ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ၊ ဆ ဆန္ဒရာဂါ ဓမ္မာ၊ ဆ ဝိရောဓဝတ္ထူနိ၊ ဆ တဏှာကာယာ၊ ဆ အဂါရဝါ၊ ဆ ပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ၊ အပရေပိ ¶ ဆ ပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ၊ ဆ သောမနဿုပဝိစာရာ၊ ဆ ¶ ဒေါမနဿုပဝိစာရာ၊ ဆ ဥပေက္ခုပဝိစာရာ၊ ဆ ဂေဟသိတာနိ သောမနဿာနိ၊ ဆ ဂေဟသိတာနိ ဒေါမနဿာနိ၊ ဆ ဂေဟသိတာ ဥပေက္ခာ၊ ဆ ဒိဋ္ဌိယော။ ဆက္ကံ။

သတ္တ အနုသယာ၊ သတ္တ သံယောဇနာနိ၊ သတ္တ ပရိယုဋ္ဌာနာနိ၊ သတ္တ အသဒ္ဓမ္မာ၊ သတ္တ ဒုစ္စရိတာနိ၊ သတ္တ မာနာ၊ သတ္တ ဒိဋ္ဌိယော။ သတ္တကံ။

အဋ္ဌ ကိလေသဝတ္ထူနိ၊ အဋ္ဌ ကုသီတဝတ္ထူနိ၊ အဋ္ဌသု လောကဓမ္မေသု စိတ္တဿ ပဋိဃာတော၊ အဋ္ဌ အနရိယဝေါဟာရာ၊ အဋ္ဌ မိစ္ဆတ္တာ၊ အဋ္ဌ ပုရိသဒေါသာ၊ အဋ္ဌ အသညိဝါဒါ၊ အဋ္ဌ နေဝသညိနာသညိဝါဒါ။ အဋ္ဌကံ။

နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ၊ နဝ ပုရိသမလာနိ၊ နဝဝိဓာ မာနာ၊ နဝ တဏှာမူလကာ ဓမ္မာ၊ နဝ ဣဉ္ဇိတာနိ၊ နဝ မညိတာနိ၊ နဝ ဖန္ဒိတာနိ၊ နဝ ပပဉ္စိတာနိ၊ နဝ သင်္ခတာနိ။ နဝကံ။

ဒသ ကိလေသဝတ္ထူနိ၊ ဒသ အာဃာတဝတ္ထူနိ၊ ဒသ အကုသလကမ္မပထာ၊ ဒသ သံယောဇနာနိ၊ ဒသ မိစ္ဆတ္တာ၊ ဒသဝတ္ထုကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ ဒသဝတ္ထုကာ အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိ။ ဒသကံ။

အဋ္ဌာရသ တဏှာဝိစရိတာနိ အဇ္ဈတ္တိကဿ ဥပါဒါယ၊ အဋ္ဌာရသ တဏှာဝိစရိတာနိ ဗာဟိရဿ ဥပါဒါယ၊ တဒေကဇ္ဈံ အဘိသညုဟိတွာ အဘိသင်္ခိပိတွာ ဆတ္တိံသ တဏှာဝိစရိတာနိ ဟောန္တိ ¶ ၊ ဣတိ အတီတာနိ ဆတ္တိံသ တဏှာဝိစရိတာနိ၊ အနာဂတာနိ ဆတ္တိံသ တဏှာဝိစရိတာနိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာနိ ဆတ္တိံသ တဏှာဝိစရိတာနိ၊ တဒေကဇ္ဈံ အဘိသညုဟိတွာ အဘိသင်္ခိပိတွာ အဋ္ဌ တဏှာဝိစရိတသတံ ဟောတိ၊ ယာနိ စ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဗြဟ္မဇာလေ ဝေယျာကရဏေ ဝုတ္တာနိ ဘဂဝတာ။

ကတိ ¶ ခန္ဓာ၊ ကတိ အာယတနာနိ၊ ကတိ ဓာတုယော၊ ကတိ သစ္စာနိ၊ ကတိ ဣန္ဒြိယာနိ၊ ကတိ ဟေတူ၊ ကတိ အာဟာရာ၊ ကတိ ဖဿာ၊ ကတိ ဝေဒနာ၊ ကတိ သညာ၊ ကတိ စေတနာ၊ ကတိ စိတ္တာနိ (ဝိဘ။ ၉၇၈)?

ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ဒွါဒသာယတနာနိ၊ အဋ္ဌာရသ ဓာတုယော၊ စတ္တာရိ သစ္စာနိ၊ ဗာဝီသတိန္ဒြိယာနိ၊ နဝ ဟေတူ၊ စတ္တာရော အာဟာရာ၊ သတ္တ ဖဿာ၊ သတ္တ ဝေဒနာ၊ သတ္တ သညာ၊ သတ္တ စေတနာ၊ သတ္တ စိတ္တာနိ (ဝိဘ။ ၉၇၈)။

သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော (ဓာတု။ ၁)။ သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတံ။ အသင်္ဂဟိတေန သင်္ဂဟိတံ။ သင်္ဂဟိတေန သင်္ဂဟိတံ။ အသင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတံ။ သမ္ပယောဂေါ ဝိပ္ပယောဂေါ။ သမ္ပယုတ္တေန ဝိပ္ပယုတ္တံ။ ဝိပ္ပယုတ္တေန သမ္ပယုတ္တံ။ သမ္ပယုတ္တေန သမ္ပယုတ္တံ။ ဝိပ္ပယုတ္တေန ¶ ဝိပ္ပယုတ္တံ။ သင်္ဂဟိတေန သမ္ပယုတ္တံ ဝိပ္ပယုတ္တံ။ သမ္ပယုတ္တေန သင်္ဂဟိတံ အသင်္ဂဟိတံ။ အသင်္ဂဟိတေန သမ္ပယုတ္တံ ဝိပ္ပယုတ္တံ။ ဝိပ္ပယုတ္တေန သင်္ဂဟိတံ အသင်္ဂဟိတံ။

ပဉ္စက္ခန္ဓာ။ ဒွါဒသာယတနာနိ။ အဋ္ဌာရသ ဓာတုယော။ စတ္တာရိ သစ္စာနိ။ ဗာဝီသတိန္ဒြိယာနိ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေါ။ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ။ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ။ စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ ¶ ။ စတ္တာရိ ဈာနာနိ။ စတဿော အပ္ပမညာယော။ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ။ ပဉ္စ ဗလာနိ။ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ။ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တံ အဓိမောက္ခော မနသိကာရော။

တီဟိ သင်္ဂဟော။ တီဟိ အသင်္ဂဟော။ စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ။ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ။

သဗ္ဗာပိ ဓမ္မသင်္ဂဏီ ဓာတုကထာယ မာတိကာတိ။

ဆ ပညတ္တိယော (ပု။ ပ။ မာတိကာ ၁) – ခန္ဓပညတ္တိ အာယတနပညတ္တိ ဓာတုပညတ္တိ သစ္စပညတ္တိ ဣန္ဒြိယပညတ္တိ ပုဂ္ဂလပညတ္တီတိ။

ပုဂ္ဂလပညတ္တိမာတိကာ နိဋ္ဌိတာ။

သုဒ္ဓသစ္စိကဋ္ဌအနုလောမပစ္စနီကံ

ပုဂ္ဂလော ¶ ¶ ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ (ကထာ။ ၁)၊ အာမန္တာ။ ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ ¶ ပဋိကမ္မံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ ¶ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

တွံ စေ ပန မညသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ။ တေန တဝ တတ္ထ ဟေတာယ ပဋိညာယ ဟေဝံ ပဋိဇာနန္တံ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ၊ အထ တံ နိဂ္ဂဏှာမ၊ သုနိဂ္ဂဟိတော စ ဟောသိ –

ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော ¶ စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာ။

ဧသေ ¶ စေ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတေ ဟေဝမေဝံ တတ္ထ ဒက္ခ၊ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ နော စ မယံ တယာ တတ္ထ ဟေတာယ ပဋိညာယ ဟေဝံ ပဋိဇာနန္တာ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ၊ အထ မံ နိဂ္ဂဏှာသိ၊ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတာ စ ဟောမ –

ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာ။

န ¶ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ၊ တေန ဟိ ယံ နိဂ္ဂဏှာသိ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

သုဒ္ဓသစ္စိကဋ္ဌပစ္စနီကာနုလောမံ

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ¶ ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ ¶ ပဋိကမ္မံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

တွံ ¶ စေ ပန မညသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ။ တေန တဝ တတ္ထ ဟေတာယ ပဋိညာယ ဟေဝံ ပဋိဇာနန္တံ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ၊ အထ တံ နိဂ္ဂဏှာမ၊ သုနိဂ္ဂဟိတော စ ဟောသိ –

ဧသေ ¶ စေ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတေ ဟေဝမေဝံ တတ္ထ ဒက္ခ၊ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ နော စ မယံ တယာ တတ္ထ ဟေတာယ ပဋိညာယ ဟေဝံ ပဋိဇာနန္တာ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ၊ အထ မံ နိဂ္ဂဏှာသိ၊ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတာ စ ဟောမ –

ဟဉ္စိ ¶ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

န ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ၊ တေန ဟိ ယံ နိဂ္ဂဏှာသိ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော ပရမတ္ထော၊ တတော သော ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

ဩကာသသစ္စိကဋ္ဌအနုလောမပစ္စနီကံ

ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ…ပေ…။

ကာလသစ္စိကဋ္ဌအနုလောမပစ္စနီကံ

ပုဂ္ဂလော ¶ ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ ¶ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ…ပေ…။

အဝယဝသစ္စိကဋ္ဌအနုလောမပစ္စနီကံ

ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ? မိစ္ဆာ။

နော ¶ စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ…ပေ…။

ဩကာသသစ္စိကဋ္ဌပစ္စနီကာနုလောမံ

ပုဂ္ဂလော ¶ နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗတ္ထ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ…ပေ…။

ကာလသစ္စိကဋ္ဌပစ္စနီကာနုလောမံ

ပုဂ္ဂလော ¶ နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော ¶ စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗဒါ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ…ပေ…။

အဝယဝသစ္စိကဋ္ဌပစ္စနီကာနုလောမံ

ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟံ – ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ။

နော ¶ စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ၊ နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ ‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန’၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဗ္ဗေသု ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’’တိ၊ မိစ္ဆာ…ပေ…။

ယေ ¶ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ (ယမ။ ၁။မူလယမက။၁ အာဒယော)၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန ဧကမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလမူလေန ဧကမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန အညမညမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန အညမညမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ¶ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန ဧကမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလမူလေန ဧကမူလမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန အညမညမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန အညမညမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန ဧကမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ¶ ကေစိ ကုသလမူလေန ဧကမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန အညမညမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန အညမညမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန ဧကမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ ကုသလမူလေန ဧကမူလမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန အညမညမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန အညမညမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ¶ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန ဧကမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန ဧကမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလမူလေန ဧကမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန အညမညမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန အညမညမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန ဧကမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန ဧကမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ¶ ကေစိ အကုသလမူလေန ဧကမူလမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန အညမညမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန အညမညမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန ဧကမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန ဧကမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလမူလေန ဧကမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန အညမညမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန အညမညမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ¶ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန ဧကမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန ဧကမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အကုသလမူလေန ဧကမူလမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန အညမညမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အကုသလမူလေန အညမညမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အကုသလာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ¶ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန ဧကမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန အညမညမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန အညမညမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန အညမညမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန အညမညမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ¶ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန ဧကမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန အညမညမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန အညမညမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ¶ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန အညမညမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန အဗျာကတမူလေန အညမညမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန ဧကမူလာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန ဧကမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ¶ ကေစိ နာမမူလေန ဧကမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန အညမညမူလာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန အညမညမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန ဧကမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန ဧကမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမမူလေန ဧကမူလမူလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန အညမညမူလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန အညမညမူလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ¶ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန ဧကမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန ဧကမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမမူလေန ဧကမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန အညမညမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန အညမညမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန ဧကမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန ဧကမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ¶ ကေစိ နာမမူလေန ဧကမူလမူလကာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန အညမညမူလမူလကာ။ ယေ ဝါ ပန နာမမူလေန အညမညမူလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ နာမာ။

ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလဟေတူ…ပေ… ကုသလနိဒါနာ…ပေ… ကုသလသမ္ဘဝါ…ပေ… ကုသလပ္ပဘဝါ…ပေ… ကုသလသမုဋ္ဌာနာ…ပေ… ကုသလာဟာရာ…ပေ… ကုသလာရမ္မဏာ…ပေ… ကုသလပစ္စယာ…ပေ… ကုသလသမုဒယာ…ပေ…။

မူလံ ဟေတု နိဒါနဉ္စ၊ သမ္ဘဝေါ ပဘဝေန စ၊

သမုဋ္ဌာနာဟာရာရမ္မဏာ၊ ပစ္စယော သမုဒယေန စာတိ။

ပဉ္စက္ခန္ဓာ (ယမ။ ၁။ခန္ဓယမက။၁ အာဒယော) – ရူပက္ခန္ဓော ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

ရူပံ ¶ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓော ရူပံ။

ဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဝေဒနာ။

သညာ သညာက္ခန္ဓော၊ သညာက္ခန္ဓော သညာ။

သင်္ခါရာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော သင်္ခါရာ။

ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓော ဝိညာဏံ။

န ¶ ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ရူပက္ခန္ဓော န ရူပံ။

န ဝေဒနာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော န ဝေဒနာ။

န သညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ န သညာက္ခန္ဓော န သညာ။

န သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော န သင်္ခါရာ။

န ဝိညာဏံ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော န ဝိညာဏံ။

ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓော။

ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

ဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ရူပက္ခန္ဓော။

ဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓော။

ဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

ဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

သညာ ¶ သညာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ရူပက္ခန္ဓော။

သညာ သညာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

သညာ သညာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

သညာ သညာက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

သင်္ခါရာ ¶ သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ရူပက္ခန္ဓော။

သင်္ခါရာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

သင်္ခါရာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓော။

သင်္ခါရာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ရူပက္ခန္ဓော။

ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သညာက္ခန္ဓော။

ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာက္ခန္ဓော။

န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

န ဝေဒနာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပက္ခန္ဓော။

န ဝေဒနာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာက္ခန္ဓော။

န ဝေဒနာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

န ဝေဒနာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

န သညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပက္ခန္ဓော။

န သညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

န သညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

န သညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

န ¶ ¶ သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပက္ခန္ဓော။

န သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

န သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာက္ခန္ဓော။

န သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော။

န ဝိညာဏံ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပက္ခန္ဓော။

န ဝိညာဏံ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော။

န ဝိညာဏံ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာက္ခန္ဓော။

န ဝိညာဏံ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော။

သင်္ခါရာ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရာ။

န ရူပံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပံ။

န ဝေဒနာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာ။

န သင်္ခါရာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရာ။

န ဝိညာဏံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏံ။

ဝေဒနာ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရာ။

သင်္ခါရာ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာ။

သင်္ခါရာ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝိညာဏံ။

ဝိညာဏံ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ သင်္ခါရာ။

န ¶ ရူပံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာ။

န ရူပံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရာ။

န ရူပံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏံ။

န ဝေဒနာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပံ။

န ဝေဒနာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာ။

န ဝေဒနာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရာ။

န ဝေဒနာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏံ။

န ¶ သညာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပံ။

န သညာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာ။

န သညာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရာ။

န သညာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏံ။

န သင်္ခါရာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပံ။

န သင်္ခါရာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာ။

န သင်္ခါရာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာ။

န သင်္ခါရာ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝိညာဏံ။

န ဝိညာဏံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပံ။

န ဝိညာဏံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာ။

န ဝိညာဏံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သညာ။

န ဝိညာဏံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န သင်္ခါရာ။

ဒွါဒသာယတနာနိ ¶ (ယမ။ ၁။အာယတနယမက။၁ အာဒယော) – စက္ခာယတနံ သောတာယတနံ ဃာနာယတနံ ဇိဝှာယတနံ ကာယာယတနံ ရူပါယတနံ သဒ္ဒါယတနံ ဂန္ဓာယတနံ ရသာယတနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနာယတနံ ဓမ္မာယတနံ။

စက္ခု စက္ခာယတနံ၊ စက္ခာယတနံ စက္ခု။

သောတံ သောတာယတနံ၊ သောတာယတနံ သောတံ။

ဃာနံ ဃာနာယတနံ၊ ဃာနာယတနံ ဃာနံ။

ဇိဝှာ ¶ ဇိဝှာယတနံ၊ ဇိဝှာယတနံ ဇိဝှာ။

ကာယော ကာယာယတနံ၊ ကာယာယတနံ ကာယော။

ရူပံ ရူပါယတနံ၊ ရူပါယတနံ ရူပံ။

သဒ္ဒေါ သဒ္ဒါယတနံ၊ သဒ္ဒါယတနံ သဒ္ဒေါ။

ဂန္ဓော ဂန္ဓာယတနံ၊ ဂန္ဓာယတနံ ဂန္ဓော။

ဖောဋ္ဌဗ္ဗော ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗော။

ဓမ္မော ဓမ္မာယတနံ၊ ဓမ္မာယတနံ ဓမ္မော။

န ¶ စက္ခု န စက္ခာယတနံ၊ န စက္ခာယတနံ န စက္ခု။

န သောတံ န သောတာယတနံ၊ န သောတာယတနံ န သောတံ။

န ဃာနံ န ဃာနာယတနံ၊ န ဃာနာယတနံ န ဃာနံ။

န ဇိဝှာ န ဇိဝှာယတနံ၊ န ဇိဝှာယတနံ န ဇိဝှာ။

န ကာယော န ကာယာယတနံ၊ န ကာယာယတနံ န ကာယော။

န ရူပံ န ရူပါယတနံ၊ န ရူပါယတနံ န ရူပံ။

န သဒ္ဒေါ န သဒ္ဒါယတနံ၊ န သဒ္ဒါယတနံ န သဒ္ဒေါ။

န ဂန္ဓော န ဂန္ဓာယတနံ၊ န ဂန္ဓာယတနံ န ဂန္ဓော။

န ရသော န ရသာယတနံ၊ န ရသာယတနံ န ရသော။

န ဖောဋ္ဌဗ္ဗော န ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ၊ န ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ န ဖောဋ္ဌဗ္ဗော။

န မနော န မနာယတနံ၊ န မနာယတနံ န မနော။

န ဓမ္မော န ဓမ္မာယတနံ၊ န ဓမ္မာယတနံ န ဓမ္မော။

စက္ခု ¶ စက္ခာယတနံ၊ အာယတနာ သောတာယတနံ။

စက္ခု စက္ခာယတနံ၊ အာယတနာ ဃာနာယတနံ။

စက္ခု စက္ခာယတနံ၊ အာယတနာ ဇိဝှာယတနံ…ပေ…။

စက္ခု စက္ခာယတနံ၊ အာယတနာ ဓမ္မာယတနံ။

သောတံ သောတာယတနံ၊ အာယတနာ စက္ခာယတနံ။

သောတံ သောတာယတနံ၊ အာယတနာ ဃာနာယတနံ…ပေ…။

သောတံ သောတာယတနံ၊ အာယတနာ ဓမ္မာယတနံ။

ဃာနံ ¶ ဃာနာယတနံ၊ အာယတနာ စက္ခာယတနံ…ပေ…။

ဃာနံ ဃာနာယတနံ၊ အာယတနာ ဓမ္မာယတနံ…ပေ…။

ဓမ္မော ဓမ္မာယတနံ၊ အာယတနာ စက္ခာယတနံ။

ဓမ္မော ဓမ္မာယတနံ၊ အာယတနာ သောတာယတနံ…ပေ…။

ဓမ္မော ဓမ္မာယတနံ၊ အာယတနာ မနာယတနံ။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

န စက္ခု န စက္ခာယတနံ၊ နာယတနာ န သောတာယတနံ။

န စက္ခု န စက္ခာယတနံ၊ နာယတနာ န ဃာနာယတနံ…ပေ…။

န စက္ခု န စက္ခာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မာယတနံ။

န သောတံ န သောတာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခာယတနံ…ပေ…။

န သောတံ န သောတာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မာယတနံ။

န ဃာနံ န ဃာနာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခာယတနံ…ပေ…။

န ဃာနံ န ဃာနာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မာယတနံ…ပေ…။

န ဓမ္မော န ဓမ္မာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခာယတနံ။

န ဓမ္မော န ဓမ္မာယတနံ၊ နာယတနာ န သောတာယတနံ…ပေ…။

န ဓမ္မော န ဓမ္မာယတနံ၊ နာယတနာ န မနာယတနံ။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

စက္ခု ¶ ¶ အာယတနံ၊ အာယတနာ စက္ခု။

သဒ္ဒေါ အာယတနံ၊ အာယတနာ သဒ္ဒေါ။

ဂန္ဓော အာယတနံ၊ အာယတနာ ဂန္ဓော။

ဖောဋ္ဌဗ္ဗော အာယတနံ၊ အာယတနာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗော။

ဓမ္မော အာယတနံ၊ အာယတနာ ဓမ္မော။

န စက္ခု နာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခု။

န သောတံ နာယတနံ၊ နာယတနာ န သောတံ။

န ဇိဝှာ နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဇိဝှာ။

န ကာယော နာယတနံ၊ နာယတနာ န ကာယော။

န သဒ္ဒေါ နာယတနံ၊ နာယတနာ န သဒ္ဒေါ။

န ဂန္ဓော နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဂန္ဓော။

န ¶ ဖောဋ္ဌဗ္ဗော နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဖောဋ္ဌဗ္ဗော။

န ဓမ္မော နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မော။

စက္ခု ¶ အာယတနံ၊ အာယတနာ သောတံ…ပေ…။

သောတံ အာယတနံ၊ အာယတနာ စက္ခု…ပေ…။

ဃာနံ အာယတနံ၊ အာယတနာ စက္ခု…ပေ…။

ဃာနံ အာယတနံ၊ အာယတနာ ဓမ္မော…ပေ…။

ဓမ္မော အာယတနံ၊ အာယတနာ သောတံ…ပေ…။

ဓမ္မော အာယတနံ၊ အာယတနာ မနော။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

န စက္ခု နာယတနံ၊ နာယတနာ န သောတံ…ပေ…။

န စက္ခု နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မော။

န သောတံ နာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခု…ပေ…။

န သောတံ နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မော။

န ¶ ဃာနံ နာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခု…ပေ…။

န ဃာနံ နာယတနံ၊ နာယတနာ န ဓမ္မော…ပေ…။

န ဓမ္မော နာယတနံ၊ နာယတနာ န စက္ခု။

န ဓမ္မော နာယတနံ၊ နာယတနာ န သောတံ…ပေ…။

န ဓမ္မော နာယတနံ၊ နာယတနာ န မနော။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

အဋ္ဌာရသ ¶ ဓာတုယော (ယမ။ ၁။ဓာတုရမက။၁ အာဒယော) – စက္ခုဓာတု သောတဓာတု ဃာနဓာတု ဇိဝှာဓာတု ကာယဓာတု ရူပဓာတု သဒ္ဒဓာတု ဂန္ဓဓာတု ရသဓာတု ဖောဋ္ဌဗ္ဗဓာတု စက္ခုဝိညာဏဓာတု သောတဝိညာဏဓာတု ဃာနဝိညာဏဓာတု ဇိဝှာဝိညာဏဓာတု ကာယဝိညာဏဓာတု မနောဓာတု မနောဝိညာဏဓာတု ဓမ္မဓာတု။

စက္ခု စက္ခုဓာတု၊ စက္ခုဓာတု စက္ခု။

သောတံ သောတဓာတု၊ သောတဓာတု သောတံ…ပေ…။

စက္ခုဝိညာဏံ စက္ခုဝိညာဏဓာတု၊ စက္ခုဝိညာဏဓာတု စက္ခုဝိညာဏံ…ပေ…။

မနော မနောဓာတု၊ မနောဓာတု မနော။

မနောဝိညာဏံ ¶ မနောဝိညာဏဓာတု၊ မနောဝိညာဏဓာတု မနောဝိညာဏံ။

ဓမ္မော ဓမ္မဓာတု၊ ဓမ္မဓာတု ဓမ္မော။

န စက္ခု န စက္ခုဓာတု၊ န စက္ခုဓာတု န စက္ခု။

န သောတံ န သောတဓာတု၊ န သောတဓာတု န သောတံ…ပေ…။

န စက္ခုဝိညာဏံ န စက္ခုဝိညာဏဓာတု၊ န စက္ခုဝိညာဏဓာတု န စက္ခုဝိညာဏံ…ပေ…။

န မနော န မနောဓာတု၊ န မနောဓာတု န မနော။

န ¶ မနောဝိညာဏံ န မနောဝိညာဏဓာတု၊ န မနောဝိညာဏဓာတု န မနောဝိညာဏံ။

န ဓမ္မော န ဓမ္မဓာတု၊ န ဓမ္မဓာတု န ဓမ္မော။

စက္ခု စက္ခုဓာတု၊ ဓာတူ သောတဓာတု…ပေ…။

စက္ခု စက္ခုဓာတု၊ ဓာတူ ဓမ္မဓာတု။ (ယထာ အာယတနယမကေ စက္ကံ ဗန္ဓိတံ၊ ဧဝမိဓ စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

န စက္ခု န စက္ခုဓာတု၊ န ဓာတူ န သောတဓာတု။

န စက္ခု န စက္ခုဓာတု၊ န ဓာတူ န ဃာနဓာတု…ပေ…။

န စက္ခု န စက္ခုဓာတု၊ န ဓာတူ န ဓမ္မဓာတု…ပေ…။

န ဓမ္မော န ဓမ္မဓာတု၊ န ဓာတူ န စက္ခုဓာတု…ပေ…။

န ဓမ္မော န ဓမ္မဓာတု၊ န ဓာတူ န မနောဝိညာဏဓာတု။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

စက္ခုဝိညာဏံ ဓာတု၊ ဓာတူ စက္ခုဝိညာဏံ…ပေ…။

မနောဝိညာဏံ ဓာတု၊ ဓာတူ မနောဝိညာဏံ။

န စက္ခု န ဓာတု၊ န ဓာတူ န စက္ခု…ပေ…။

န စက္ခုဝိညာဏံ န ဓာတု၊ န ဓာတူ န စက္ခုဝိညာဏံ…ပေ…။

န ¶ မနောဝိညာဏံ န ဓာတု၊ န ဓာတူ န မနောဝိညာဏံ။

န ဓမ္မော န ဓာတု၊ န ဓာတူ န ဓမ္မော။

ဓမ္မော ဓာတု၊ ဓာတူ မနောဝိညာဏံ။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။)

န ¶ စက္ခု န ဓာတု၊ န ဓာတူ န သောတံ…ပေ…။

န စက္ခု န ဓာတု၊ န ဓာတူ န ဓမ္မော…ပေ…။

န ဓမ္မော န ဓာတု၊ န ဓာတူ န စက္ခု…ပေ…။

န ဓမ္မော န ဓာတု၊ န ဓာတူ န မနောဝိညာဏံ။ (စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ )

စတ္တာရိ သစ္စာနိ (ယမ။ ၁။သစ္စယမက။၁ အာဒယော) – ဒုက္ခသစ္စံ သမုဒယသစ္စံ နိရောဓသစ္စံ မဂ္ဂသစ္စံ။

ဒုက္ခံ ¶ ဒုက္ခသစ္စံ၊ ဒုက္ခသစ္စံ ဒုက္ခံ။

သမုဒယော သမုဒယသစ္စံ၊ သမုဒယသစ္စံ သမုဒယော။

နိရောဓော နိရောဓသစ္စံ၊ နိရောဓသစ္စံ နိရောဓော။

မဂ္ဂေါ မဂ္ဂသစ္စံ၊ မဂ္ဂသစ္စံ မဂ္ဂေါ။

န ¶ ဒုက္ခံ န ဒုက္ခသစ္စံ၊ န ဒုက္ခသစ္စံ န ဒုက္ခံ။

န သမုဒယော န သမုဒယသစ္စံ၊ န သမုဒယသစ္စံ န သမုဒယော။

န နိရောဓော န နိရောဓသစ္စံ၊ န နိရောဓသစ္စံ န နိရောဓော။

န မဂ္ဂေါ န မဂ္ဂသစ္စံ၊ န မဂ္ဂသစ္စံ န မဂ္ဂေါ။

ဒုက္ခံ ဒုက္ခသစ္စံ၊ သစ္စာ သမုဒယသစ္စံ။

ဒုက္ခံ ဒုက္ခသစ္စံ၊ သစ္စာ နိရောဓသစ္စံ။

ဒုက္ခံ ဒုက္ခသစ္စံ၊ သစ္စာ မဂ္ဂသစ္စံ။

သမုဒယော သမုဒယသစ္စံ၊ သစ္စာ ဒုက္ခသစ္စံ။

သမုဒယော သမုဒယသစ္စံ၊ သစ္စာ နိရောဓသစ္စံ။

သမုဒယော သမုဒယသစ္စံ၊ သစ္စာ မဂ္ဂသစ္စံ။

နိရောဓော နိရောဓသစ္စံ၊ သစ္စာ ဒုက္ခသစ္စံ။

နိရောဓော နိရောဓသစ္စံ၊ သစ္စာ သမုဒယသစ္စံ။

နိရောဓော နိရောဓသစ္စံ၊ သစ္စာ မဂ္ဂသစ္စံ။

မဂ္ဂေါ မဂ္ဂသစ္စံ၊ သစ္စာ ဒုက္ခသစ္စံ။

မဂ္ဂေါ မဂ္ဂသစ္စံ၊ သစ္စာ သမုဒယသစ္စံ။

မဂ္ဂေါ မဂ္ဂသစ္စံ၊ သစ္စာ နိရောဓသစ္စံ။

န ¶ ¶ ဒုက္ခံ န ဒုက္ခသစ္စံ၊ န သစ္စာ န သမုဒယသစ္စံ။

န ဒုက္ခံ န ဒုက္ခသစ္စံ၊ န သစ္စာ န နိရောဓသစ္စံ။

န ဒုက္ခံ န ဒုက္ခသစ္စံ၊ န သစ္စာ န မဂ္ဂသစ္စံ။

န သမုဒယော န သမုဒယသစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခသစ္စံ။

န သမုဒယော န သမုဒယသစ္စံ၊ န သစ္စာ န နိရောဓသစ္စံ။

န သမုဒယော န သမုဒယသစ္စံ၊ န သစ္စာ န မဂ္ဂသစ္စံ။

န နိရောဓော န နိရောဓသစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခသစ္စံ။

န နိရောဓော န နိရောဓသစ္စံ၊ န သစ္စာ န သမုဒယသစ္စံ။

န နိရောဓော န နိရောဓသစ္စံ၊ န သစ္စာ န မဂ္ဂသစ္စံ။

န မဂ္ဂေါ န မဂ္ဂသစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခသစ္စံ။

န မဂ္ဂေါ န မဂ္ဂသစ္စံ၊ န သစ္စာ န သမုဒယသစ္စံ။

န မဂ္ဂေါ န မဂ္ဂသစ္စံ၊ န သစ္စာ န နိရောဓသစ္စံ။

သမုဒယော သစ္စံ၊ သစ္စာ သမုဒယော။

နိရောဓော သစ္စံ၊ သစ္စာ နိရောဓော။

န ¶ ဒုက္ခံ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခံ။

န သမုဒယော န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န သမုဒယော။

န နိရောဓော န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န နိရောဓော။

န မဂ္ဂေါ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န မဂ္ဂေါ။

ဒုက္ခံ ¶ သစ္စံ၊ သစ္စာ သမုဒယော။

ဒုက္ခံ သစ္စံ၊ သစ္စာ နိရောဓော။

သမုဒယော သစ္စံ၊ သစ္စာ ဒုက္ခံ…ပေ… သစ္စာ မဂ္ဂေါ။

နိရောဓော သစ္စံ၊ သစ္စာ ဒုက္ခံ…ပေ… သစ္စာ မဂ္ဂေါ။

မဂ္ဂေါ သစ္စံ၊ သစ္စာ နိရောဓော။

န ဒုက္ခံ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န သမုဒယော။

န ဒုက္ခံ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န နိရောဓော။

န ဒုက္ခံ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န မဂ္ဂေါ။

န ¶ သမုဒယော န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခံ…ပေ… န သစ္စာ န မဂ္ဂေါ။

န နိရောဓော န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခံ…ပေ… န သစ္စာ န မဂ္ဂေါ။

န မဂ္ဂေါ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န ဒုက္ခံ။

န မဂ္ဂေါ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န သမုဒယော။

န မဂ္ဂေါ န သစ္စံ၊ န သစ္စာ န နိရောဓော။

တယော ¶ သင်္ခါရာ (ယမ။ ၂။သင်္ခါရယမက။၁ အာဒယော) – ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော။ အဿာသပဿာသာ ကာယသင်္ခါရော၊ ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရော၊ သညာ စ ဝေဒနာ စ စိတ္တသင်္ခါရော၊ ဌပေတွာ ဝိတက္ကဝိစာရေ သဗ္ဗေပိ စိတ္တသမ္ပယုတ္တကာ ဓမ္မာ စိတ္တသင်္ခါရော။

ကာယော ကာယသင်္ခါရော၊ ကာယသင်္ခါရော ကာယော။

ဝစီ ဝစီသင်္ခါရော၊ ဝစီသင်္ခါရော ဝစီ။

စိတ္တံ စိတ္တသင်္ခါရော၊ စိတ္တသင်္ခါရော စိတ္တံ။

န ¶ ကာယော န ကာယသင်္ခါရော၊ န ကာယသင်္ခါရော န ကာယော။

န ဝစီ န ဝစီသင်္ခါရော၊ န ဝစီသင်္ခါရော န ဝစီ။

န စိတ္တံ န စိတ္တသင်္ခါရော၊ န စိတ္တသင်္ခါရော န စိတ္တံ။

ကာယော ကာယသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ ဝစီသင်္ခါရော။

ကာယော ကာယသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ စိတ္တသင်္ခါရော။

ဝစီ ဝစီသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော။

ဝစီ ဝစီသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ စိတ္တသင်္ခါရော။

စိတ္တံ ¶ စိတ္တသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ ကာယသင်္ခါရော။

စိတ္တံ စိတ္တသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ ဝစီသင်္ခါရော။

န ကာယော န ကာယသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န ဝစီသင်္ခါရော။

န ကာယော န ကာယသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န စိတ္တသင်္ခါရော။

န ဝစီ န ဝစီသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န ကာယသင်္ခါရော။

န ဝစီ န ဝစီသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န စိတ္တသင်္ခါရော။

န စိတ္တံ န စိတ္တသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န ကာယသင်္ခါရော။

န စိတ္တံ န စိတ္တသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န ဝစီသင်္ခါရော။

ကာယသင်္ခါရော ¶ ဝစီသင်္ခါရော၊ ဝစီသင်္ခါရော ကာယသင်္ခါရော။

ကာယသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော၊ စိတ္တသင်္ခါရော ကာယသင်္ခါရော။

ဝစီသင်္ခါရော စိတ္တသင်္ခါရော၊ စိတ္တသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော။

န ကာယသင်္ခါရော န ဝစီသင်္ခါရော၊ န ဝစီသင်္ခါရော န ကာယသင်္ခါရော။

န ကာယသင်္ခါရော န စိတ္တသင်္ခါရော၊ န စိတ္တသင်္ခါရော န ကာယသင်္ခါရော။

န ဝစီသင်္ခါရော န စိတ္တသင်္ခါရော၊ န စိတ္တသင်္ခါရော န ဝစီသင်္ခါရော။

သတ္တာနုသယာ ¶ (ယမ။ ၂။အနုသယယမက။၁) – ကာမရာဂါနုသယော ပဋိဃာနုသယော မာနာနုသယော ဒိဋ္ဌာနုသယော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော ဘဝရာဂါနုသယော အဝိဇ္ဇာနုသယော။

၁။ ဥပ္ပာဒနိရောဓကာလသမ္ဘေဒဝါရော

ယဿ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ (ယမ။ ၂။စိတ္တယမက။၁ အာဒယော)၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ¶ ¶ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ။

ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ။

ယဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နော စ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နော စ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ဥပ္ပန္နံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပန္နံ။

န ဥပ္ပန္နံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ န ဥပ္ပန္နံ။

နိရုဒ္ဓံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ နိရုဒ္ဓံ။

န နိရုဒ္ဓံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ န နိရုဇ္ဈမာနံ န နိရုဒ္ဓံ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ စိတ္တံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ စိတ္တံ။

ယဿ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ န နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ စိတ္တံ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ စိတ္တံ။

၁။ ဥပ္ပာဒနိရောဓကာလသမ္ဘေဒဝါရော

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယံ ¶ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ။

ယံ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ။

ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ။

ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။

ယံ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နော စ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယံ ¶ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နော စ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ဥပ္ပန္နံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပန္နံ။

န ဥပ္ပန္နံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ န ဥပ္ပန္နံ။

နိရုဒ္ဓံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ နိရုဒ္ဓံ။

န နိရုဒ္ဓံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ န နိရုဇ္ဈမာနံ န နိရုဒ္ဓံ။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တံ စိတ္တံ။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တံ စိတ္တံ။

ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ န နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တံ စိတ္တံ။ ယံ ဝါ ¶ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တံ စိတ္တံ။

၁။ ဥပ္ပာဒနိရောဓကာလသမ္ဘေဒဝါရော

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ။

ယဿ ¶ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နော စ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နော စ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ တံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ဥပ္ပန္နံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပန္နံ။

န ဥပ္ပန္နံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ န ဥပ္ပန္နံ။

နိရုဒ္ဓံ ¶ ¶ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ နိရုဒ္ဓံ။

န နိရုဒ္ဓံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ န နိရုဇ္ဈမာနံ န နိရုဒ္ဓံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ တံ စိတ္တံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ တံ စိတ္တံ။

ယဿ ယံ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ န နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ တံ စိတ္တံ။ ယဿ ဝါ ပန ယံ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ န ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ တဿ တံ စိတ္တံ။

ယဿ သရာဂံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ယဿ ဝီတရာဂံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သဒေါသံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝီတဒေါသံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သမောဟံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝီတမောဟံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သံခိတ္တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ မဟဂ္ဂတံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သဥတ္တရံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ အနုတ္တရံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သမာဟိတံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ အသမာဟိတံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝိမုတ္တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ အဝိမုတ္တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ယဿ ¶ ¶ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ယဿ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ အဗျာကတံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

(ဧတေန ဥပါယေန ယာဝ သရဏအရဏာ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာ။)

ယဿ အရဏံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ အရဏံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန အရဏံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ အရဏံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ။

ကုသလာ ကုသလာ ဓမ္မာ (ယမ။ ၃။ဓမ္မယမက။၁ အာဒယော)။ ကုသလာ ဓမ္မာ ကုသလာ။

အကုသလာ အကုသလာ ဓမ္မာ။ အကုသလာ ဓမ္မာ အကုသလာ။

အဗျာကတာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ အဗျာကတာ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

န ¶ ကုသလာ န ကုသလာ ဓမ္မာ။ န ကုသလာ ဓမ္မာ န ကုသလာ။

န ¶ အကုသလာ န အကုသလာ ဓမ္မာ။ န အကုသလာ ဓမ္မာ န အကုသလာ။

န အဗျာကတာ န အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ န အဗျာကတာ ဓမ္မာ န အဗျာကတာ။

ကုသလာ ကုသလာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ အကုသလာ ဓမ္မာ။

ကုသလာ ကုသလာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ။

အကုသလာ အကုသလာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ ကုသလာ ဓမ္မာ။

အကုသလာ အကုသလာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ။

အဗျာကတာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ ကုသလာ ဓမ္မာ။

အဗျာကတာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ အကုသလာ ဓမ္မာ။

န ကုသလာ န ကုသလာ ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အကုသလာ ဓမ္မာ။

န ကုသလာ န ကုသလာ ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အဗျာကတာ ဓမ္မာ။

န အကုသလာ န အကုသလာ ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န ကုသလာ ဓမ္မာ။

န အကုသလာ န အကုသလာ ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အဗျာကတာ ဓမ္မာ။

န အဗျာကတာ န အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န ကုသလာ ဓမ္မာ။

န အဗျာကတာ န အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အကုသလာ ဓမ္မာ။

အဗျာကတာ ဓမ္မာ။ ဓမ္မာ အဗျာကတာ။

န ကုသလာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န ကုသလာ။

န အကုသလာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အကုသလာ။

န အဗျာကတာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အဗျာကတာ။

န ¶ ကုသလာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အကုသလာ။

န ကုသလာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အဗျာကတာ။

န အကုသလာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န ကုသလာ။

န အကုသလာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အဗျာကတာ။

န အဗျာကတာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န ကုသလာ။

န အဗျာကတာ န ဓမ္မာ။ န ဓမ္မာ န အကုသလာ။

ဗာဝီသတိန္ဒြိယာနိ ¶ (ယမ။ ၃။ဣန္ဒြိယယမက။၁ အာဒယော) – စက္ခုန္ဒြိယံ သောတိန္ဒြိယံ ဃာနိန္ဒြိယံ ဇိဝှိန္ဒြိယံ ကာယိန္ဒြိယံ မနိန္ဒြိယံ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ပုရိသိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ သုခိန္ဒြိယံ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ သောမနဿိန္ဒြိယံ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ သတိန္ဒြိယံ သမာဓိန္ဒြိယံ ပညိန္ဒြိယံ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ အညိန္ဒြိယံ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

စက္ခု ¶ စက္ခုန္ဒြိယံ၊ စက္ခုန္ဒြိယံ စက္ခု။

သောတံ သောတိန္ဒြိယံ၊ သောတိန္ဒြိယံ သောတံ။

ဃာနံ ဃာနိန္ဒြိယံ၊ ဃာနိန္ဒြိယံ ဃာနံ။

ဇိဝှာ ဇိဝှိန္ဒြိယံ၊ ဇိဝှိန္ဒြိယံ ဇိဝှာ။

ကာယော ကာယိန္ဒြိယံ၊ ကာယိန္ဒြိယံ ကာယော။

မနော မနိန္ဒြိယံ၊ မနိန္ဒြိယံ မနော။

ဣတ္ထီ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ဣတ္ထီ။

ပုရိသော ပုရိသိန္ဒြိယံ၊ ပုရိသိန္ဒြိယံ ပုရိသော။

ဇီဝိတံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဇီဝိတံ။

သုခံ သုခိန္ဒြိယံ၊ သုခိန္ဒြိယံ သုခံ။

ဒုက္ခံ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ၊ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ ဒုက္ခံ။

သောမနဿံ သောမနဿိန္ဒြိယံ၊ သောမနဿိန္ဒြိယံ သောမနဿံ။

ဒေါမနဿံ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ ဒေါမနဿံ။

ဥပေက္ခာ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ၊ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ ဥပေက္ခာ။

သဒ္ဓါ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ သဒ္ဓါ။

ဝီရိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ၊ ဝီရိယိန္ဒြိယံ ဝီရိယံ။

သတိ ¶ သတိန္ဒြိယံ၊ သတိန္ဒြိယံ သတိ။

သမာဓိ သမာဓိန္ဒြိယံ၊ သမာဓိန္ဒြိယံ သမာဓိ။

ပညာ ပညိန္ဒြိယံ၊ ပညိန္ဒြိယံ ပညာ။

အနညာတညဿာမီတိ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ၊ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ အနညာတညဿာမီတိ။

အညံ အညိန္ဒြိယံ၊ အညိန္ဒြိယံ အညံ။

အညာတာဝီ အညာတာဝိန္ဒြိယံ၊ အညာတာဝိန္ဒြိယံ အညာတာဝီ။

န ¶ စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န စက္ခုန္ဒြိယံ န စက္ခု။

န သောတံ န သောတိန္ဒြိယံ၊ န သောတိန္ဒြိယံ န သောတံ။

န ဃာနံ န ဃာနိန္ဒြိယံ၊ န ဃာနိန္ဒြိယံ န ဃာနံ။

န ဇိဝှာ န ဇိဝှိန္ဒြိယံ၊ န ဇိဝှိန္ဒြိယံ န ဇိဝှာ။

န ကာယော န ကာယိန္ဒြိယံ၊ န ကာယိန္ဒြိယံ န ကာယော။

န မနော န မနိန္ဒြိယံ၊ န မနိန္ဒြိယံ န မနော။

န ဣတ္ထီ န ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ န ဣတ္ထိန္ဒြိယံ န ဣတ္ထီ။

န ပုရိသော န ပုရိသိန္ဒြိယံ၊ န ပုရိသိန္ဒြိယံ န ပုရိသော။

န ဇီဝိတံ န ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ န ဇီဝိတိန္ဒြိယံ န ဇီဝိတံ။

န သုခံ န သုခိန္ဒြိယံ၊ န သုခိန္ဒြိယံ န သုခံ။

န ဒုက္ခံ န ဒုက္ခိန္ဒြိယံ၊ န ဒုက္ခိန္ဒြိယံ န ဒုက္ခံ။

န သောမနဿံ န သောမနဿိန္ဒြိယံ၊ န သောမနဿိန္ဒြိယံ န သောမနဿံ။

န ဒေါမနဿံ န ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ န ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ န ဒေါမနဿံ။

န ဥပေက္ခာ န ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ၊ န ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ န ဥပေက္ခာ။

န သဒ္ဓါ န သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ န သဒ္ဓိန္ဒြိယံ န သဒ္ဓါ။

န ဝီရိယံ န ဝီရိယိန္ဒြိယံ၊ န ဝီရိယိန္ဒြိယံ န ဝီရိယံ။

န သတိ န သတိန္ဒြိယံ၊ န သတိန္ဒြိယံ န သတိ။

န သမာဓိ န သမာဓိန္ဒြိယံ၊ န သမာဓိန္ဒြိယံ န သမာဓိ။

န ¶ ပညာ န ပညိန္ဒြိယံ၊ န ပညိန္ဒြိယံ န ပညာ။

န အနညာတညဿာမီတိ န အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ၊ န အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ န အနညာတညဿာမီတိ။

န အညံ န အညိန္ဒြိယံ၊ န အညိန္ဒြိယံ န အညံ။

န အညာတာဝီ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ၊ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ န အညာတာဝီ။

စက္ခု ¶ စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သောတိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဃာနိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဇိဝှိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ကာယိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ မနိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ပုရိသိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သုခိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သောမနဿိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဝီရိယိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သတိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သမာဓိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ပညိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညိန္ဒြိယံ။

စက္ခု စက္ခုန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

သောတံ ¶ ¶ သောတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

သောတံ သောတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဃာနံ ဃာနိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဃာနံ ဃာနိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဇိဝှာ ဇိဝှိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဇိဝှာ ဇိဝှိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ကာယော ကာယိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ကာယော ကာယိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

မနော မနိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

မနော မနိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဣတ္ထီ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဣတ္ထီ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ပုရိသော ပုရိသိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ပုရိသော ပုရိသိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဇီဝိတံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဇီဝိတံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

သုခံ သုခိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

သုခံ သုခိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဒုက္ခံ ¶ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဒုက္ခံ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

သောမနဿံ သောမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

သောမနဿံ သောမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဒေါမနဿံ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဒေါမနဿံ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဥပေက္ခာ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဥပေက္ခာ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

သဒ္ဓါ ¶ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

သဒ္ဓါ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ဝီရိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ဝီရိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

သတိ သတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

သတိ သတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

သမာဓိ သမာဓိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

သမာဓိ သမာဓိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

ပညာ ပညိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

ပညာ ပညိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

အနညာတညဿာမီတိ ¶ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

အနညာတညဿာမီတိ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

အညံ အညိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

အညံ အညိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

အညာတာဝီ အညာတာဝိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ…။

အညာတာဝီ အညာတာဝိန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သောတိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဃာနိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဇိဝှိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ကာယိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န မနိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဣတ္ထိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ပုရိသိန္ဒြိယံ။

န ¶ စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သုခိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဒုက္ခိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သောမနဿိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သဒ္ဓိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဝီရိယိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သတိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သမာဓိန္ဒြိယံ။

န ¶ စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ပညိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အညိန္ဒြိယံ။

န စက္ခု န စက္ခုန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န သောတံ န သောတိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဃာနံ န ဃာနိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဇိဝှာ န ဇိဝှိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ကာယော န ကာယိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န မနော န မနိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဣတ္ထီ န ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ¶ ပုရိသော န ပုရိသိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဇီဝိတံ န ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ¶ သုခံ န သုခိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဒုက္ခံ န ဒုက္ခိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န သောမနဿံ န သောမနဿိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဒေါမနဿံ န ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဥပေက္ခာ န ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န သဒ္ဓါ န သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ဝီရိယံ န ဝီရိယိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န သတိ န သတိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န သမာဓိ န သမာဓိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ပညာ န ပညိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န အနညာတညဿာမီတိ န အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န ¶ ¶ အညံ န အညိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ။

န အညာတာဝီ န အညာတာဝိန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခုန္ဒြိယံ…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညိန္ဒြိယံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု။

သောတံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သောတံ။

ဃာနံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဃာနံ။

ဇိဝှာ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဇိဝှာ။

ကာယော ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ကာယော။

မနော ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ မနော။

ဣတ္ထီ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဣတ္ထီ။

ပုရိသော ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ပုရိသော။

ဇီဝိတံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဇီဝိတံ။

သုခံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သုခံ။

ဒုက္ခံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဒုက္ခံ။

သောမနဿံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သောမနဿံ။

ဒေါမနဿံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဒေါမနဿံ။

ဥပေက္ခာ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဥပေက္ခာ။

သဒ္ဓါ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သဒ္ဓါ။

ဝီရိယံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဝီရိယံ။

သမာဓိ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သမာဓိ။

အနညာတညဿာမီတိ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အနညာတညဿာမီတိ။

အညာတာဝီ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု။

န သောတံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သောတံ။

န ဃာနံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဃာနံ။

န ဇိဝှာ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဇိဝှာ။

န ကာယော န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ကာယော။

န မနော န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န မနော။

န ဣတ္ထီ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဣတ္ထီ။

န ပုရိသော န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ပုရိသော။

န ဇီဝိတံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဇီဝိတံ။

န သုခံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သုခံ။

န ဒုက္ခံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဒုက္ခံ။

န သောမနဿံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သောမနဿံ။

န ဒေါမနဿံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဒေါမနဿံ။

န ဥပေက္ခာ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဥပေက္ခာ။

န သဒ္ဓါ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သဒ္ဓါ။

န ဝီရိယံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဝီရိယံ။

န သတိ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သတိ။

န သမာဓိ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သမာဓိ။

န ပညာ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ပညာ။

န အနညာတညဿာမီတိ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အနညာတညဿာမီတိ။

န အညံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အညံ။

န အညာတာဝီ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

စက္ခု ¶ ¶ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သောတံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဃာနံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဇိဝှာ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ကာယော။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ မနော။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဣတ္ထီ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ပုရိသော။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဇီဝိတံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သုခံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဒုက္ခံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သောမနဿံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဒေါမနဿံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဥပေက္ခာ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သဒ္ဓါ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ဝီရိယံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သတိ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ သမာဓိ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ ပညာ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အနညာတညဿာမီတိ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညံ။

စက္ခု ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

သောတံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဃာနံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဇိဝှာ ¶ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ကာယော ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

မနော ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဣတ္ထီ ¶ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ပုရိသော ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဇီဝိတံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

သုခံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဒုက္ခံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

သောမနဿံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဒေါမနဿံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဥပေက္ခာ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

သဒ္ဓါ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ဝီရိယံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

သတိ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

သမာဓိ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

ပညာ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

အနညာတညဿာမီတိ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

အညံ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညာတာဝီ။

အညာတာဝီ ဣန္ဒြိယံ၊ ဣန္ဒြိယာ စက္ခု…ပေ… ဣန္ဒြိယာ အညံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သောတံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဃာနံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဇိဝှာ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ကာယော။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န မနော။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဣတ္ထီ။

န ¶ စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ပုရိသော။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဇီဝိတံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သုခံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဒုက္ခံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သောမနဿံ။

န ¶ စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဒေါမနဿံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဥပေက္ခာ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သဒ္ဓါ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ဝီရိယံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သတိ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န သမာဓိ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န ပညာ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အနညာတညဿာမီတိ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အညံ။

န စက္ခု န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န သောတံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ဃာနံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ဇိဝှာ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ကာယော န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န မနော န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ဣတ္ထီ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ပုရိသော န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ဇီဝိတံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န သုခံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ¶ ဒုက္ခံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န သောမနဿံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ¶ ဒေါမနဿံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ဥပေက္ခာ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န သဒ္ဓါ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ဝီရိယံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န သတိ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န သမာဓိ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န ပညာ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န အနညာတညဿာမီတိ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န အညံ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညာတာဝီ။

န အညာတာဝီ န ဣန္ဒြိယံ၊ န ဣန္ဒြိယာ န စက္ခု…ပေ… န ဣန္ဒြိယာ န အညံ။

ဟေတုပစ္စယော ¶ အာရမ္မဏပစ္စယော အဓိပတိပစ္စယော အနန္တရပစ္စယော သမနန္တရပစ္စယော သဟဇာတပစ္စယော အညမညပစ္စယော နိဿယပစ္စယော ဥပနိဿယပစ္စယော ပုရေဇာတပစ္စယော ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော အာသေဝနပစ္စယော ကမ္မပစ္စယော ဝိပါကပစ္စယော အာဟာရပစ္စယော ဣန္ဒြိယပစ္စယော ဈာနပစ္စယော မဂ္ဂပစ္စယော သမ္ပယုတ္တပစ္စယော ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယော အတ္ထိပစ္စယော နတ္ထိပစ္စယော ဝိဂတပစ္စယော အဝိဂတပစ္စယောတိ (ပဋ္ဌာ။ ၁။၁။ပစ္စယုဒ္ဒေသ)။

သတ္တပ္ပကရဏနာမတော ¶ ¶ ၊ အဘိဓမ္မမဒေသယိ၊

ဒေဝါတိဒေဝေါ ဒေဝါနံ၊ ဒေဝလောကမှိ တံ ပုရေ။

တဿာယံ မာတိကာ သဗ္ဗာ၊ သကလဿာပိ ဥဒ္ဓရာ၊

စိရဋ္ဌိတတ္ထံ ဓမ္မဿ၊ တံ ပဂ္ဂဏှန္တု သာဓဝေါ။

ဒွါဝီသတိ တိကာ စေဝ၊ တထေဝ ဟေတုဂေါစ္ဆကံ၊

စူဠန္တရဒုကာ သတ္တ၊ ဂေါစ္ဆကာ စ တတော ပရံ။

မဟန္တရဒုကာ စာပိ၊ တတော စုဒ္ဒသ နိဒ္ဒိသေ၊

ဂေါစ္ဆကာနိ ဒုဝေ ပိဋ္ဌိ-ဒုကာနိဋ္ဌာရသေဒိသာ။

ဒွါစတ္တာလီသ သုတ္တန္တ-ဒုကာ တေဝန္တိ ပဉ္စဓာ၊

သတ္တပ္ပကရဏိကာ ဘိန္နာ၊ ဓမ္မသင်္ဂဏိမာတိကာ။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

၁။ ကာရုညဘာဝိတံ ¶ ¶ ယဿ၊ ဉာဏစက္ခု မဟောဒယံ။

အန္ဓဘူတဿ လောကဿ၊ ဇာတံ သာမညလောစနံ။

၂။ တံ ဗုဒ္ဓံ သုဂတံ ဓီရံ၊ သသဒ္ဓမ္မံ သသာဝကံ။

ဝန္ဒိတွာနုဿရိတွာ စ၊ ထောမေတွာ စ ဝိနာယကံ။

၃။ ထေရေ စ ထိရသီလာဒိ-ဂုဏာလင်္ကာရသောဘိတေ။

သာသနုဇ္ဇောတကေ ဓီရေ၊ ပုဗ္ဗကေ ဝံသပါလကေ။

၄။ ဝိသုဒ္ဓိဒေဝဒေဝေါ ¶ ယံ၊ ဒေဝါနံ တိဒသာလယေ။

ပညာယ ဒေသယီ တဿ၊ အဘိဓမ္မဿ မာတိကာ။

၅။ ယာ တဿာ ဝိပုလတ္ထာယ၊ ဓမ္မသင်္ဂဏိအာဒိဟိ။

အနေကေဟိ ပကာရေဟိ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာဟိ စ။

၇။ သမာသေနာဘိဓမ္မတ္ထံ၊ မာတိကာမုခတောခိလံ။

ဉာတုကာမေဟိ သုဒ္ဓေဟိ၊ အန္တေဝါသီဟိ ယာစိတော။

၈။ သင်္ကဍ္ဎိတွာန ¶ နယတော၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာဂတံ။

အတ္ထံ ဝိနိစ္ဆယဉ္စေဝ၊ သမာသေန နိရာကုလံ။

၉။ သာမတ္ထိယဂတံ အတ္ထံ၊ နိကာယန္တရနိဿဋံ။

မဟာဝိဟာရဝါသီနံ၊ ကမာဘတနယာနုဂံ။

၁၀။ ဒီပယန္တော နယညူနံ၊ သဒါ သမ္မောဒကာရိနိံ။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိံ နာမ၊ ကရိဿာမတ္ထဝဏ္ဏနန္တိ။

တတ္ထ ¶ ¶ အဘိဓမ္မဿ မာတိကာတိ ဧတ္ထ ကေနဋ္ဌေန အဘိဓမ္မော? ဓမ္မာတိရေကဓမ္မဝိသေသဋ္ဌေန။ အတိရေကဝိသေသတ္ထဒီပကော ဟိ ဧတ္ထ အဘိ-သဒ္ဒေါ ‘‘ဗာဠှာ မေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ အဘိက္ကမန္တိ၊ နော ပဋိက္ကမန္တိ (သံ။ နိ။ ၄။၈၇၊ ၅။၁၉၅၊ ၁၀၂၂၊ မ။ နိ။ ၃။၃၈၄၊ ၃၈၉)၊ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ’’တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၁။၁၊ ခု။ ပါ။ ၅။၁၊ သု။ နိ။ မင်္ဂလသုတ္တ၊ ဝိ။ ဝ။ ၈၅၇) ဝိယ၊ တသ္မာ ယထာ သမုဿိတေသု ဗဟူသု ဆတ္တေသု စေဝ ဓဇေသု စ ယံ အတိရေကပ္ပမာဏံ၊ ဝိသေသဝဏ္ဏသဏ္ဌာနဉ္စ ဆတ္တံ၊ တံ အတိစ္ဆတ္တံ၊ ယော အတိရေကပ္ပမာဏော၊ ဝိသေသဝဏ္ဏသဏ္ဌာနော စ ဓဇော၊ သော အတိဒ္ဓဇောတိ စ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝမေဝ အယမ္ပိ ဓမ္မော ဓမ္မာတိရေကဓမ္မဝိသေသဋ္ဌေန ‘‘အဘိဓမ္မော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဘဂဝတာ ဟိ သုတ္တန္တံ ပတွာ ခန္ဓာယတနဓာတုသစ္စဣန္ဒြိယပစ္စယာကာရာဒယော ဓမ္မာ ဧကဒေသေန ဝိဘတ္တာ၊ န နိပ္ပဒေသေန၊ အဘိဓမ္မံ ပတွာ ပန အနေကေဟိ နယဝိသေသေဟိ နိပ္ပဒေသတောဝ ဝိဘတ္တာ။ ဧဝံ ဓမ္မာတိရေကဓမ္မဝိသေသဋ္ဌေန ‘‘အဘိဓမ္မော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ကေနဋ္ဌေန မာတိကာ? မာတုသမဋ္ဌေန။ မာတာ ဝိယာတိ ဟိ မာတိကာ ယထာ ပဒုမိကံ မုခန္တိ။ ယထာ ဟိ မာတာ နာနာဝိဓေ ပုတ္တေ ပသဝတိ၊ တေ ပါလေတိ၊ ပေါသေတိ စ၊ ဧဝမယမ္ပိ နာနာဝိဓေ ဓမ္မေ၊ အတ္ထေ စ ပသဝတိ၊ တေ စ အဝိနဿမာနေ ပါလေတိ၊ ပေါသေတိ စ၊ တသ္မာ ‘‘မာတိကာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ မာတိကံ ဟိ နိဿာယ ဓမ္မသင်္ဂဏီအာဒိသတ္တပ္ပကရဏဝသေန ဝိတ္ထာရိယမာနာ အနန္တာပရိမာဏာ ဓမ္မာ၊ အတ္ထာ စ တာယ ပသုတာ၊ ပါလိတာ၊ ပေါသိတာ ဝိယ စ ဟောန္တိ။ တထာ ဟိ ဓမ္မသင်္ဂဏိပ္ပကရဏေ စတဿော ဝိဘတ္တိယော စိတ္တဝိဘတ္တိ ရူပဝိဘတ္တိ နိက္ခေပရာသိ အတ္ထုဒ္ဓါရောတိ ¶ ။ တတ္ထ နာနာနယေဟိ ဧကူနနဝုတိစိတ္တဝိဘာဝိနီ ¶ စိတ္တဝိဘတ္တိ ဝိတ္ထာရိယမာနာ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရာ ဟောတိ၊ တဒနန္တရံ ဧကဝိဓာဒိနာ ရူပဝိဘာဝိနီ ရူပဝိဘတ္တိ ဝိတ္ထာရိယမာနာ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရာ ဟောတိ၊ တဒနန္တရံ မူလခန္ဓဒွါရာဒီနိ နိက္ခိပိတွာ ဒေသိတော နိက္ခေပရာသိ ဝိတ္ထာရိယမာနော အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရော ဟောတိ၊ တဒနန္တရံ တေပိဋကဿ ဗုဒ္ဓဝစနဿ အဋ္ဌကထာဘူတော အတ္ထုဒ္ဓါရော ဝိတ္ထာရိယမာနော အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရော ဟောတိ။ ဧဝမိဒံ ဓမ္မသင်္ဂဏိပ္ပကရဏံ ဝါစနာမဂ္ဂတော အတိရေကတေရသမတ္တဘာဏဝါရမ္ပိ သမာနံ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။

တထာ ဝိဘင်္ဂပ္ပကရဏေ ခန္ဓဝိဘင်္ဂေါ အာယတနဓာတုသစ္စဣန္ဒြိယပစ္စယာကာရသတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓာနဣဒ္ဓိပါဒဗောဇ္ဈင်္ဂမဂ္ဂင်္ဂဈာနအပ္ပမညာသိက္ခာပဒပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏခုဒ္ဒကဝတ္ထုဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂါတိ အဋ္ဌာရသ ဝိဘင်္ဂါ ဝိဘတ္တာ၊ တေ သုတ္တန္တဘာဇနီယအဘိဓမ္မဘာဇနီယာဒိနာနာနယေဟိ ဝိတ္ထာရိယမာနာ ပစ္စေကံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရာ ဟောန္တိ။ ဧဝမိဒံ ဝိဘင်္ဂပ္ပကရဏံ ဝါစနာမဂ္ဂတော ပဉ္စတိံသမတ္တဘာဏဝါရမ္ပိ သမာနံ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။

တထာ ဓာတုကထာပကရဏံ ‘‘သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော’’တိအာဒိနာ စုဒ္ဒသဝိဓေန ဝိဘတ္တံ ဝါစနာမဂ္ဂတော အတိရေကဆဘာဏဝါရမတ္တမ္ပိ သမာနံ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။

တထာ ပုဂ္ဂလပညတ္တိပ္ပကရဏံ ခန္ဓပညတ္တိ အာယတနဓာတုသစ္စဣန္ဒြိယပုဂ္ဂလပညတ္တီတိ ဆဗ္ဗိဓေန ဝိဘတ္တံ ဝါစနာမဂ္ဂတော အတိရေကပဉ္စဘာဏဝါရမတ္တမ္ပိ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။

တထာ ¶ ကထာဝတ္ထုပ္ပကရဏံ သကဝါဒေ ပဉ္စ သုတ္တသတာနိ၊ ပရဝါဒေ ပဉ္စ သုတ္တသတာနီတိ သုတ္တသဟဿံ သမောဓာနေတွာ ဝိဘတ္တံ ဝါစနာမဂ္ဂတော သင်္ဂီတိအာရောပိတနယေန ဒီဃနိကာယပ္ပမာဏမ္ပိ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။

တထာ ယမကပ္ပကရဏံ မူလယမကံ ခန္ဓာယတနဓာတုသစ္စသင်္ခါရအနုသယစိတ္တဓမ္မဣန္ဒြိယယမကန္တိ ဒသဝိဓေန ဝိဘတ္တံ ဝါစနာမဂ္ဂတော ဝီသဘာဏဝါရသတမ္ပိ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။

ပဋ္ဌာနပ္ပကရဏံ ¶ ဟေတုပစ္စယအာရမ္မဏပစ္စယာဒိစတုဝီသတိပစ္စယေ ဂဟေတွာ တိကပဋ္ဌာနာဒိစတုဝီသတိဝိဓေန ဝိဘတ္တံ ပစ္စေကံ ကတိပယဘာဏဝါရမ္ပိ ဝိတ္ထာရိယမာနံ အနန္တာပရိမာဏဘာဏဝါရံ ဟောတိ။ ဧဝံ အနန္တာပရိမာဏာနံ ဓမ္မာနံ၊ အတ္ထာနဉ္စ ပသဝနတော၊ ပါလနတော၊ ပေါသနတော စ ‘‘မာတာ ဝိယာတိ မာတိကာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ပါလနပေါသနဉ္စေတ္ထ သမ္မုဋ္ဌာနံ၊ ဝိရဒ္ဓါနဉ္စ ပါဠိအတ္ထာနံ မာတိကာနုသာရေန သလ္လက္ခေတွာ သမာနယနတော၊ ရက္ခဏတော စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သာ ပနာယံ ပရိစ္ဆေဒတော ဓမ္မသင်္ဂဏီမာတိကာ ဝိဘင်္ဂမာတိကာ ဓာတုကထာမာတိကာ ပုဂ္ဂလပညတ္တိမာတိကာ ကထာဝတ္ထုမာတိကာ ယမကမာတိကာ ပဋ္ဌာနမာတိကာတိ သတ္တန္နံ ပကရဏာနံ အာဒိမှိ ဌပိတာ သတ္တဝိဓာ ဟောတိ။

တတ္ထ ဓမ္မသင်္ဂဏီမာတိကာ အာဒိ၊ သာပိ တိကမာတိကာ ဒုကမာတိကာတိ ဒုဝိဓာ။ တတ္ထ ဒွါဝီသတိ တိကာ တိကမာတိကာ နာမ။ ဒွေစတ္တာလီသသတဒုကာ ဒုကမာတိကာ နာမ၊ သာ ပုန အာဟစ္စဘာသိတာ သာဝကဘာသိတာတိ ဒုဝိဓာ။ တတ္ထ ဒွါဝီသတိ တိကာ စေဝ၊ ‘‘ဟေတူ ဓမ္မာ န ဟေတူ ဓမ္မာ…ပေ… သရဏာ ဓမ္မာ အရဏာ ဓမ္မာ’’တိ ဣမေ စ သတံ ¶ ဒုကာတိ အယံ အာဟစ္စဘာသိတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဒေသိတာ သတ္တန္နံ ပကရဏာနံ မာတိကာ နာမ၊ တဒနန္တရာ ‘‘ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော ဓမ္မာ အဝိဇ္ဇာဘာဂိနော ဓမ္မာ…ပေ… ခယေဉာဏံ အနုပ္ပာဒေဉာဏ’’န္တိ ဣမေ ဒွါစတ္တာလီသ သုတ္တန္တိကဒုကာ ဓမ္မသေနာပတိသာရိပုတ္တတ္ထေရေန ဌပိတတ္တာ သာဝကဘာသိတာ နာမ။ ဣမေ ဌပေန္တော ပန ထေရော န သာမုက္ကံသိကေန အတ္တနော ဉာဏေန ဌပေသိ၊ ဧကုတ္တရိယံ ပန ဧကကနိပါတဒုကနိပါတသင်္ဂီတိသုတ္တဒသုတ္တရသုတ္တေဟိ သမောဓာနေတွာ အာဘိဓမ္မိကတ္ထေရာနံ သုတ္တန္တံ ပတွာ အကိလမနတ္ထံ ဌပေသိ။

သာ ပုန သပ္ပဒေသနိပ္ပဒေသဝသေန ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ ဟောန္တိ။ ဧတ္ထ ဟိ နဝ တိကာ၊ ဧကသတ္တတိ စ ဒုကာ သပ္ပဒေသာနံ သာဝသေသာနံ နာမရူပါနံ ပရိဂ္ဂဟိတတ္တာ သပ္ပဒေသာ နာမ၊ အဝသေသာ တေရသ တိကာ၊ ဧကသတ္တတိ စ ဒုကာ နိပ္ပဒေသာနံ နိရဝသေသာနံ နာမရူပါနံ ဂဟိတတ္တာ နိပ္ပဒေသာ နာမ။ တေသံ ဝိဘာဂေါ တတ္ထ တတ္ထေဝ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ တထာ နာမလာဘဝသေန ဒွိဓာ။ သဗ္ဗေဝ ဟိ ဧတေ တိကဒုကာ အာဒိပဒဝသေန၊ သဗ္ဗပဒဝသေန စာတိ ဒွိဓာ နာမံ လဘန္တိ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ၊ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ အဗျာကတာ ဓမ္မာ’’တိ အယံ တာဝ အာဒိပဒဝသေန လဒ္ဓနာမော ကုသလတ္တိကော နာမ။ ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ…ပေ… ဓမ္မာ’’တိ အယံ သဗ္ဗပဒဝသေန လဒ္ဓနာမော ဝေဒနာတ္တိကော နာမ။ ဧဝံ သဗ္ဗေသမ္ပိ တိကဒုကာနံ နာမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သာ ပနေသာ ပဉ္စဒသဟိ ပရိစ္ဆေဒေဟိ ဝဝတ္ထိတာ။ တိကာနံ ဟိ ဧကော ပရိစ္ဆေဒေါ၊ ဒုကာနံ စုဒ္ဒသ ¶ ။ ‘‘ဟေတူ ဓမ္မာ နဟေတူ ဓမ္မာ’’တိအာဒယော ဟိ ဆ ဒုကာ ဂန္ထတော စ အတ္ထတော စ အညမညသမ္ဗန္ဓေန ကဏ္ဏိကာ ဝိယ၊ ဃဋာ ဝိယ စ ဟုတွာ ဌိတတ္တာ ‘‘ဟေတုဂေါစ္ဆကော’’တိ ဝုစ္စတိ။ တတော အပရေ ‘‘သပ္ပစ္စယာ ဓမ္မာ’’တိအာဒယော သတ္တ ဒုကာ အညမညံ အသမ္ဗန္ဓာ ¶ ကေဝလံ ဒုကသာမညေန ဥစ္စိနိတွာ ဂေါစ္ဆကန္တရေ ဌပိတတ္တာ၊ အညေဟိ စ အန္တရဒုကေဟိ စူဠကတ္တာ ‘‘စူဠန္တရဒုကာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတော ပရံ အာသဝဒုကာဒီနံ ဆန္နံ ဒုကာနံ ဝသေန အာသဝဂေါစ္ဆကော နာမ။ တတော သံယောဇနဒုကာဒီနံ ဆန္နံ ဝသေန သံယောဇနဂေါစ္ဆကော နာမ။ တထာ ဂန္ထဩဃယောဂနီဝရဏဒုကာဒီနံ ဆန္နံ ဆန္နံ ဝသေန ဂန္ထဩဃယောဂနီဝရဏဂေါစ္ဆကာ နာမ။ ပရာမာသဒုကာဒီနံ ပဉ္စန္နံ ဝသေန ပရာမာသဂေါစ္ဆကော နာမ။ တတော ပရံ သာရမ္မဏဒုကာဒယော စတုဒ္ဒသ ဒုကာ မဟန္တရဒုကာ နာမ။ တတော ပရံ ဥပါဒါနဒုကာဒယော ဆ ဒုကာ ဥပါဒါနဂေါစ္ဆကော နာမ။ တတော ကိလေသဒုကာဒယော အဋ္ဌဒုကာ ကိလေသဂေါစ္ဆကော နာမ။ တတော ပရံ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဒုကာဒယော အဋ္ဌာရသ ဒုကာ အဘိဓမ္မမာတိကာယ ပရိယောသာနေ ဌပိတတ္တာ ပိဋ္ဌိဒုကာ နာမ။ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယဒုကာဒယော ပန ဒွါစတ္တာလီသ ဒုကာ သုတ္တန္တိကဒုကာ နာမ။ ဧဝမေတိဿာ ပဉ္စဒသဟိ ပရိစ္ဆေဒေဟိ ဝဝတ္ထိတာယ တာဝ အယံ အတ္ထဝဏ္ဏနာ ဘဝိဿတိ။

ယသ္မာ ပနေတ္ထ တိကမာတိကာ အာဒိ၊ တတ္ထာပိ ကုသလတ္တိကော အာဒိ၊ တသ္မာ ကုသလတ္တိကဿ တာဝ –

အတ္ထတော ဘူမိဘေဒါ စ၊ ပစ္စေကံ သမ္ပယောဂတော၊

ဥဒ္ဒေသတော စ ဓမ္မာနံ၊ လက္ခဏာဒိဝိဘာဂတော။

သင်္ဂဟာ သုညတော စေဝ၊ ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော၊

ယထာနုရူပံ သဗ္ဗတ္ထ၊ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ အတ္ထတော တာဝ ကုသလာ ဓမ္မာတိ ဧတ္ထ ကုသလသဒ္ဒေါ အာရောဂျာနဝဇ္ဇဆေကသုခဝိပါကေသု ဒိဿတိ။ အယံ ဟိ ¶ ‘‘ကစ္စိ နု ဘောတော ကုသလံ၊ ကစ္စိ ဘောတော အနာမယ’’န္တိအာဒီသု (ဇာ။ ၁။၁၅။၂၄၆၊ ၂။၂၀။၁၂၉) အာရောဂျေ ဒိဿတိ။ ‘‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ၊ ကာယသမာစာရော ကုသလော ¶ ? ယော ခေါ၊ မဟာရာဇ၊ ကာယသမာစာရော အနဝဇ္ဇော’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၂။၃၆၁) အနဝဇ္ဇေ။ ‘‘ကုသလော တွံ ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါန’’န္တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၂။၈၇) ဆေကေ။ ‘‘ကုသလဿ ကမ္မဿ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ’’တိအာဒီသု (ဓ။ သ။ ၄၃၁) သုခဝိပါကေ။ သွာယမိဓ အာရောဂျေပိ အနဝဇ္ဇေပိ သုခဝိပါကေပိ ဝတ္တတိ။ ယထေဝ ဟိ ရူပကာယေ နိဗျာဓိတာယ အာရောဂျဋ္ဌေန ကုသလံ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ အရူပဓမ္မေပိ ကိလေသဗျာဓိနော အဘာဝေန အာရောဂျဋ္ဌေန ကုသလံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကိလေသဝဇ္ဇဿ ပန အဘာဝါ အနဝဇ္ဇဋ္ဌေန ကုသလံ။

ဓမ္မ-သဒ္ဒေါ ပနာယံ ပရိယတ္တိဟေတုဂုဏနိဿတ္တနိဇ္ဇီဝတာဒီသု ဒိဿတိ။ အယံ ဟိ ‘‘ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ သုတ္တံ ဂေယျ’’န္တိအာဒီသု (အ။ နိ။ ၄။၁၀၂) ပရိယတ္တိယံ ဒိဿတိ။ ‘‘ဟေတုမှိ ဉာဏံ ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါ’’တိအာဒီသု (ဝိဘ။ ၇၂၀) ဟေတုမှိ။ ‘‘န ဟိ ဓမ္မော အဓမ္မော စ၊ ဥဘော သမဝိပါကိနော’’တိအာဒီသု (ထေရဂါ။ ၃၀၄) ဂုဏေ။ ‘‘ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတီ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၇၃) နိဿတ္တနိဇ္ဇီဝတာယံ၊ သွာယမိဓာပိ နိဿတ္တနိဇ္ဇီဝတာယမေဝ ဝဋ္ဋတိ။

ဝစနတ္ထော ပနေတ္ထ – ကုစ္ဆိတေ ပါပဓမ္မေ သလယန္တိ စလယန္တိ ကမ္ပေန္တိ ဝိဒ္ဓံသေန္တီတိ ကုသလာ။ ကုစ္ဆိတေန ဝါ အာကာရေန သယန္တီတိ ကုသာ၊ တေ ကုသေ လုနန္တိ ဆိန္ဒန္တီတိ ကုသလာ။ ကုစ္ဆိတာနံ ဝါ သာနတော တနုကရဏတော ဉာဏံ ကုသံ နာမ၊ တေန ကုသေန လာတဗ္ဗာ ပရိဝတ္တေတဗ္ဗာတိ ကုသလာ။ အထ ဝါ ကောသလ္လံ ဝုစ္စတိ ပညာ၊ တတော ကောသလ္လတော သမ္ဘူတတ္တာ ကုသလာ။ ဣဒံ ပန အနန္တရေ ဝုတ္တဉ္စာတိ နိဗ္ဗစနဒွယံ ကိဉ္စာပိ နိပ္ပရိယာယတော ဉာဏသမ္ပယုတ္တာနမေဝ ¶ ယုဇ္ဇတိ၊ ရုဠှီဝသေန ပန တံသဒိသတာယ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာနမ္ပီတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ယထာ ဝါ ကုသာ ဥဘယဘာဂဂတံ ဟတ္ထပ္ပဒေသံ လုနန္တိ၊ ဧဝမိမေပိ ဥပ္ပန္နာနုပ္ပန္နဘာဝေန ဥဘယဘာဂဂတံ သံကိလေသပက္ခံ လုနန္တိ၊ တသ္မာ ကုသာ ဝိယ လုနန္တီတိ ကုသလာ။ အတ္တနော ပန သဘာဝံ ဓာရေန္တီတိ ဓမ္မာ၊ ဓာရီယန္တိ ဝါ ပစ္စယေဟိ၊ ဓာရီယန္တိ ဝါ ယထာသဘာဝတော အာဓာရီယန္တီတိပိ ဓမ္မာ။ န ကုသလာ အကုသလာ၊ မိတ္တပဋိပက္ခာ အမိတ္တာ ဝိယ ကုသလပဋိပက္ခာတိ အတ္ထော။ န ဗျာကတာတိ အဗျာကတာ၊ ကုသလာကုသလဘာဝေန အကထိတာတိ အတ္ထော။ တေသု အနဝဇ္ဇသုခဝိပါကလက္ခဏာ ကုသလာ၊ သာဝဇ္ဇဒုက္ခဝိပါကလက္ခဏာ အကုသလာ၊ အဝိပါကလက္ခဏာ အဗျာကတာ။

ကိံ ပနေတာနိ ကုသလာတိ ဝါ ဓမ္မာတိ ဝါတိအာဒီနိ ဧကတ္ထာနိ၊ ဥဒါဟု နာနတ္ထာနီတိ? ကိဉ္စေတ္ထ ¶ ယဒိ တာဝ ဧကတ္ထာနိ၊ ‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ’’တိ ဣဒံ ‘‘ကုသလာ ကုသလာ’’တိ ဝုတ္တသဒိသံ ဟောတိ။ အထ နာနတ္ထာနိ၊ တိကဒုကာနံ ဆက္ကစတုက္ကဘာဝေါ အာပဇ္ဇတိ၊ ပဒါနဉ္စ အသမ္ဗန္ဓော ‘‘ကုသလာ ရူပံ စက္ခုမာ’’တိအာဒီနံ ဝိယ။ အထာပိ ယဒိ ဧတာနိ ဧကတ္ထာနိ၊ ကုသလာကုသလာဗျာကတပဒါနံ တိဏ္ဏမ္ပိ ဓမ္မာနံ ဓမ္မသဘာဝေန ဧကတ္တာ ကုသလာဒီနမ္ပိ ဧကတ္တံ အာပဇ္ဇတိ။ အထ ‘‘ကုသလပဒတော အကုသလာဒိပဒဿ အညတ္တံ သိယာ’’တိ ဝဒထ၊ န ဧတာနိ ဧကတ္ထာနိ။ တဒါ ဓမ္မော နာမ ဘာဝေါ။ ဘာဝတော စ အညော အဘာဝေါတိ။ ဧဝံ အညောညာပေက္ခာယ အဘာဝတ္တမာပန္နေဟိ ဓမ္မေဟိ အနညေ ကုသလာဒယောပိ အဘာဝါ ဧဝ သိယုန္တိ? သဗ္ဗမေတံ အကာရဏံ၊ ကသ္မာ? ယထာနုမတိဝေါဟာရသိဒ္ဓိတော၊ န ဟိ ‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ’’တိအာဒီနိ ပဒါနိ ယထာ ကုသလာ ကုသလာတိ၊ ဧဝံ အတ္ထဝိသေသာဘာဝေန ပဏ္ဍိတေဟိ ¶ အနုမတာနိ၊ နာပိ ကုသလာ ရူပံ စက္ခုမာ-သဒ္ဒါ ဝိယ အညမညံ အနောလောကိတတ္ထဘာဝေန၊ အထ ခေါ အနဝဇ္ဇဣဋ္ဌဝိပါကတ္တာဒိသင်္ခါတဿ အတ္ထဝိသေသဿ၊ သဘာဝသာဓာရဏာဒိအတ္ထသာမညဿ စ ဇောတကတ္တေန ယထာက္ကမံ အနုမတာနိ။ ကုသလ-သဒ္ဒေါ ဟိ ဓမ္မ-သဒ္ဒဿ ပုရတော ဝုစ္စမာနော ကုသလာကုသလာဒိသဗ္ဗသာဓာရဏသာမညတ္ထဒီပကံ ဓမ္မ-သဒ္ဒံ အကုသလာဒိတော နိဝတ္တေတွာ အတ္တနော အတ္တနော အတ္ထဝိသေသဝိသိဋ္ဌတ္ထဒီပကံ ကရောတိ။ ဧဝံ ပစ္စေကံ ဘိန္နဝိသယာနမ္ပိ နေသံ ဝိသေသနဝိသေသိတဗ္ဗဘာဝေန ပဝတ္တိယံ ဧကတ္ထတာယ ပဏ္ဍိတာနုမတတာယ ယထာဝုတ္တဒေါသာရောပနေ ကာရဏံ ဝုတ္တံ၊ သဗ္ဗမေတံ အကာရဏံ။ ဧဝံ တတော ပရေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ ယထာနုရူပတော ဉာတဗ္ဗံ။ အယံ တာဝ ပဒတ္ထတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဘူမိဘေဒါတိ တေသု ကုသလာကုသလာဗျာကတေသု ဓမ္မေသု ကုသလာ တာဝ ဓမ္မာ ဘူမိဘေဒတော စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ – ကာမာဝစရာ ရူပါဝစရာ အရူပါဝစရာ လောကုတ္တရာတိ။ အယံ ဘူမိဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော။

သမ္ပယောဂတောတိ ဧဝံ ဘူမိဘေဒတော စတုဗ္ဗိဓာနမ္ပိ နေသံ ပစ္စေကံ သမ္ပယောဂတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ကာမာဝစရာ တာဝ သမ္ပယောဂတော အဋ္ဌဝိဓာ ဟောန္တိ။ သေယျထိဒံ? သောမနဿသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ။ သောမနဿသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရန္တိ။ တတ္ထ ဣဋ္ဌာရမ္မဏတာ၊ သဒ္ဓါဗာဟုလ္လတာ၊ ဝိသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိတာ၊ အာနိသံသဒဿာဝိတာ စ ဧကာဒသ ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂကာရဏာနိ စာတိ ¶ ဣမေဟိ တာဝ ကာရဏေဟိ သောမနဿသဟဂတဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဉာဏသမ္ပတ္တိံ ပန ¶ ပတ္ထေတွာ ကတကမ္မတော၊ ဗြဟ္မာဒိဥပပတ္တိတော၊ ပညာဒသကဝသေန ဣန္ဒြိယပရိပါကတော၊ ဝိက္ခမ္ဘနေန ကိလေသဒူရိဘာဝတော စ သတ္တဝိဓဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂကာရဏတော စ ဉာဏသမ္ပယုတ္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အတ္တနော ဝါ ပရေသံ ဝါ ဝသေန ပဝတ္တော ပုဗ္ဗပယောဂေါ သင်္ခါရော နာမ။

တေန ဥပ္ပန္နံ သသင်္ခါရံ၊ တဒဘာဝါ အသင်္ခါရဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတေသု ဟိ ယထာဝုတ္တသောမနဿဉာဏဟေတုံ အာဂမ္မ ပဟဋ္ဌော ‘‘အတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိ အာဒိနယပ္ပဝတ္တံ သမ္မာဒိဋ္ဌိံ ပုရက္ခတွာ အသံသီဒန္တော၊ ပရေဟိ စ အနုဿာဟိတော ဒါနာဒီနိ ပုညာနိ ကရောတိ၊ တဒါဿ သောမနဿသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ ပဌမံ ကုသလံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဒါ ပန ဝုတ္တနယေန ဟဋ္ဌတုဋ္ဌော သမ္မာဒိဋ္ဌိံ ပုရက္ခတွာ အမုတ္တစာဂိတာဒိဝသေန သံသီဒမာနော၊ အတ္တနော ပဋိသင်္ခါရေန ဝါ ပရေဟိ ဝါ ဥဿာဟိတော ကရောတိ၊ တဒါဿ တဒေဝ သသင်္ခါရံ ဒုတိယံ ကုသလံ ဟောတိ။ ယဒါ ပန ဉာတိဇနာဒိပဋိပတ္တိဒဿနေန ဇာတပရိစယာ ဗာလဒါရကာဒယော ဘိက္ခုအာဒိဒဿနေန သောမနဿဇာတာ သဟသာ ဒါနဝန္ဒနာဒီနိ ကရောန္တိ၊ တဒါ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ တတိယံ ကုသလံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဒါ ပန ဉာတိအာဒီဟိ ဥဿာဟိတာ ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇန္တိ၊ တဒါ တဒေဝ စတုတ္ထံ သသင်္ခါရစိတ္တံ ဟောတိ။ ယဒါ ပန သောမနဿဟေတုနော အဘာဝေန ဝိသုံ စတူသုပိ ဝိကပ္ပေသု သောမနဿရဟိတာ ဟောန္တိ၊ တဒါ သေသာနိ စတ္တာရိ ဥပေက္ခာသဟဂတာနိ ကုသလာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဧဝံ ပစ္စေကံ သမ္ပယောဂတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဥဒ္ဒေသတော စ ဓမ္မာနန္တိ ဧဝံ သမ္ပယောဂတော အဋ္ဌဝိဓေသု ကုသလေသု ပစ္စေကံ ဓမ္မာနံ ဥဒ္ဒေသတောပိ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ပဌမကုသလေ တာဝ ပါဠိယာ သရူပေန အာဂတာ တိံသ ဓမ္မာ၊ ယေဝါပနကာ နဝါတိ ဧကူနစတ္တာလီသ ဓမ္မာ ¶ ဟောန္တိ။ သေယျထိဒံ – ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တံ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ပီတိ ဝီရိယံ စိတ္တေကဂ္ဂတာ ဇီဝိတံ သဒ္ဓါ သတိ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပံ အလောဘော အဒေါသော အမောဟော ကာယပဿဒ္ဓိ စိတ္တပဿဒ္ဓိ ကာယလဟုတာ စိတ္တလဟုတာ ကာယမုဒုတာ စိတ္တမုဒုတာ ကာယကမ္မညတာ စိတ္တကမ္မညတာ ကာယပါဂုညတာ စိတ္တပါဂုညတာ ကာယုဇုကတာ စိတ္တုဇုကတာတိ ဣမေ သရူပေန အာဂတာ တိံသဓမ္မာ။ ဆန္ဒော အဓိမောက္ခော မနသိကာရော တတြမဇ္ဈတ္တတာ ကရုဏာ မုဒိတာ ကာယဒုစ္စရိတဝိရတိ ဝစီဒုစ္စရိတဝိရတိ မိစ္ဆာဇီဝဝိရတီတိ ဣမေ ယေဝါပနကာ နဝါတိ။

‘‘ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ…ပေ… တသ္မိံ သမယေ ဖဿော ဟောတိ၊ ဝေဒနာ…ပေ… သညာ စေတနာ စိတ္တံ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ပီတိ သုခံ စိတ္တဿေကဂ္ဂတာ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ သတိန္ဒြိယံ သမာဓိန္ဒြိယံ ပညိန္ဒြိယံ မနိန္ဒြိယံ သောမနဿိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ သဒ္ဓါဗလံ ဝီရိယဗလံ သတိဗလံ သမာဓိဗလံ ပညာဗလံ ဟိရိဗလံ ဩတ္တပ္ပဗလံ အလောဘော အဒေါသော အမောဟော အနဘိဇ္ဈာ အဗျာပါဒေါ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပံ ကာယပဿဒ္ဓိ စိတ္တပဿဒ္ဓိ ကာယလဟုတာ စိတ္တလဟုတာ ကာယမုဒုတာ စိတ္တမုဒုတာ ကာယကမ္မညတာ စိတ္တကမ္မညတာ ကာယပါဂုညတာ စိတ္တပါဂုညတာ ကာယုဇုကတာ စိတ္တုဇုကတာ သတိ သမ္ပဇညံ သမထော ဝိပဿနာ ပဂ္ဂါဟော အဝိက္ခေပေါ ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁) –

ဧဝံ သရူပတော ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ဆပညာသ ဓမ္မာ ‘‘ယေ ဝါ ပန တသ္မိံ သမယေ အညေပိ အတ္ထိ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ အရူပိနော ဓမ္မာ’’တိ ¶ (ဓ။ သ။ ၁) ဧဝံ ယေဝါပနကဝသေန သာမညတော ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ အဋ္ဌကထာယံ စဿာ တေသု တေသု သုတ္တပ္ပဒေသေသု အာဂတေ ဂဟေတွာ သရူပတော နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဆန္ဒာဒယော နဝါတိ ပဉ္စသဋ္ဌိ ဓမ္မာ အာဂတာ။ ယသ္မာ ပန တေသု သရူပေန အာဂတာ ဈာနင်္ဂဣန္ဒြိယမဂ္ဂင်္ဂဗလမူလာဒီနံ ဝသေန ဧကဿေဝ ဗဟုကိစ္စတာဒဿနတ္ထံ ပုနပ္ပုနံ ဂဟေတွာ ပရိယာယေန ဆပညာသဝိဓေန ဒေသိတာပိ အဂဟိတဂ္ဂဟဏေန ယထာဝုတ္တာ သမတိံသေဝ ဓမ္မာ ဟောန္တိ၊ တေ ပန သဝိဘတ္တိကာ အဝိဘတ္တိကာတိ ဒုဝိဓာ။ တတ္ထ ဖဿာဒယော အဋ္ဌာရသ ဧကကတ္တာ အဝိဘတ္တိကာ။ ဝေဒနာဒယော ဒွါဒသ ဓမ္မာ အဋ္ဌတိံသပ္ပဘေဒေန ယထာယောဂံ ဝိဘတ္တတ္တာ သဝိဘတ္တိကာ၊ ယေဝါပနကာ ပန အဝိဘတ္တိကာ ဧဝ။ တသ္မာ တေ သဗ္ဗေပိ နိပ္ပရိယာယေန ဧကူနစတ္တာလီသ ဓမ္မာဝ ဟောန္တိ။ ဟောန္တိ စေတ္ထ –

ဖဿာဒိပဉ္စကံ ပဉ္စဈာနင်္ဂါနိန္ဒြိယဋ္ဌကံ၊

မဂ္ဂင်္ဂပဉ္စကံ သတ္တဗလံ မူလတ္တိကမ္ပိ စ။

ကမ္မပထတ္တိကဉ္စေဝ ¶ ၊ လောကပါလဒုကံ တထာ၊

ပဿဒ္ဓိအာဒီ ဆ ဒုကာ၊ တီဏိ ပိဋ္ဌိဒုကာနိတိ။

သတ္တရသဟိ ရာသီဟိ၊ ဆပညာသေဝ ပါဠိယံ၊

ဝုတ္တာ သဘာဝတော တိံသ၊ ဓမ္မာ အဂဟိတဂ္ဂဟေ။

ဖဿော ဇီဝိတသညာ စ၊ စေတနာ စာရပီတိယော၊

ဆ ဒုကာ ကာယပဿဒ္ဓိ-ပမုခါဋ္ဌာရသေကကာ။

စိတ္တံ ဝိတက္ကော သဒ္ဓါ စ၊ ဟိရိဩတ္တပ္ပိယမ္ပိ စ၊

အလောဘော စ အဒေါသော စ၊ သတ္တ ဒွိဓာ ဝိဘာဝိတာ။

ဝေဒနာ တိဝိဓာ ဝီရိယံ၊ သတိ စ စတုဓာ မတာ၊

ဆဒ္ဓါ ဧကဂ္ဂတာ ပညာ၊ သတ္တဓာဝ ဝိဘာဝိတာ။

ဝိရတီ ¶ အပ္ပမညာယော၊ မနက္ကာရော ဆန္ဒမဇ္ဈတ္တာ၊

ဓိမောက္ခော ယေဝါပနကာ၊ နဝေတေ ပဌမေ မနေ။

ပဉ္စသဋ္ဌိဝိဓေနေဝ၊ ပရိယာယေန ဒေသိတာ၊

နဝါဓိကာ စ တေတ္တိံသ၊ ဓမ္မာဝ ပရမတ္ထတောတိ။

ဧတ္ထ စ သရူပေန အာဂတာ တိံသ ဓမ္မာ၊ ယေဝါပနကေသု စတ္တာရော စာတိ စတုတ္တိံသ ဓမ္မာ ဧကက္ခဏေ နိယတာ လဗ္ဘန္တိ၊ သေသာ ပန ကရုဏာဒယော ပဉ္စ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂမုဒိတာပုဗ္ဗဘာဂဝသေန၊ ကာယဒုစ္စရိတဝစီဒုစ္စရိတမိစ္ဆာဇီဝေဟိ ဝိရမဏဝသေန စ စိတ္တဿ ပဝတ္တိကာလေသု ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ အညထာနုပ္ပဇ္ဇနတော အနိယတာ။ တေ စ ယသ္မာ ဒုက္ခိတသုခိတသတ္တဝသေန၊ ကာယဒုစ္စရိတာဒိတ္တယဝသေန စ ပစ္စေကံ ဘိန္နဝိသယတ္တာ ဧကတော န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂါဒိဝသေန ပဝတ္တေသု ပဉ္စသု စိတ္တက္ခဏေသု နိယတာ စတုတ္တိံသ၊ ကရုဏာဒီသု ¶ ဧကန္တိ ပဉ္စတိံသ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကေဝလံ ပန ဒါနာဒိဝသေန ပဝတ္တိယံ နိယတာ စတုတ္တိံသေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယံ ဓမ္မုဒ္ဒေသတော ဝိနိစ္ဆယော။

လက္ခဏာဒိဝိဘာဂတောတိ ဧဝံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနံ ဓမ္မာနံ လက္ခဏရသာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဖုသတီတိ ဖဿော။ သွာယံ ဖုသနလက္ခဏော၊ သင်္ဃဋ္ဋနရသော၊ သန္နိပါတပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ အာပါထဂတဝိသယပဒဋ္ဌာနော။ အယံ ဟိ အရူပဓမ္မောပိ သမာနော အာရမ္မဏေ ဖုသနာကာရေန ပဝတ္တတီတိ ဖုသနလက္ခဏော၊ သာ စဿ ဖုသနာကာရပ္ပဝတ္တိ အမ္ဗိလာဒိဒဿနေ ခေဠုပ္ပာဒါဒိနာ ဉာတဗ္ဗာ။ ဧကဒေသေန ပန အနလ္လီယမာနောပိ ရူပံ ဝိယ စက္ခုံ၊ သဒ္ဒေါ ဝိယ စ သောတံ စိတ္တမာရမ္မဏဉ္စ သင်္ဃဋ္ဋေတီတိ သင်္ဃဋ္ဋနရသော။ တိကသန္နိပါတသင်္ခါတဿ ပန အတ္တနော ကာရဏဿ ဝသေန ပဝေဒိတတ္တာ သန္နိပါတပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ ဖလဋ္ဌေန ပစ္စုပဋ္ဌာနေန ပနေသ ဝေဒနာပစ္စုပဋ္ဌာနော နာမ ဟောတိ။ တဇ္ဇာသမန္နာဟာရေန စေဝ ¶ ဣန္ဒြိယေန စ ပရိက္ခတေ ဝိသယေ အနန္တရာယေန ဥပ္ပဇ္ဇနတော အာပါထဂတဝိသယပဒဋ္ဌာနောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝေဒနာဓိဋ္ဌာနဘာဝတော ပနေသ နိစ္စမ္မာ ဂါဝီ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ လက္ခဏာဒီသု စ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ သဘာဝေါ ဝါ သာမညံ ဝါ လက္ခဏံ နာမ၊ ကိစ္စံ ဝါ သမ္ပတ္တိ ဝါ ရသော နာမ၊ ဥပဋ္ဌာနာကာရော ဝါ ဖလံ ဝါ ပစ္စုပဋ္ဌာနံ နာမ၊ အာသန္နကာရဏံ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗတ္ထ လက္ခဏာဒီနံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဝေဒယတီတိ ဝေဒနာ၊ သာ ဝေဒယိတလက္ခဏာ၊ သဘာဝဘေဒတော ပနေသာ ပဉ္စဝိဓာ ဟောတိ – သုခံ ဒုက္ခံ သောမနဿံ ဒေါမနဿံ ဥပေက္ခာတိ။ တတ္ထ ဣဋ္ဌဖောဋ္ဌဗ္ဗာနုဘဝနလက္ခဏံ သုခံ၊ သမ္ပယုတ္တာနံ ဥပဗြူဟနရသံ၊ ကာယိကအဿာဒပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ကာယိန္ဒြိယပဒဋ္ဌာနံ။ အနိဋ္ဌဖောဋ္ဌဗ္ဗာနုဘဝနလက္ခဏံ ဒုက္ခံ၊ သမ္ပယုတ္တာနံ မိလာပနရသံ၊ ကာယိကာဗာဓပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ကာယိန္ဒြိယပဒဋ္ဌာနံ။ ဣဋ္ဌာရမ္မဏာနုဘဝနလက္ခဏံ သောမနဿံ၊ ယထာ တထာ ဝါ ဣဋ္ဌာကာရသမ္ဘောဂရသံ၊ သမ္ပယုတ္တာနံ ဥပဗြူဟနရသံ ဝါ၊ စေတသိကအဿာဒပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ဣဋ္ဌာကာရဒဿနပဒဋ္ဌာနံ။ အနိဋ္ဌာရမ္မဏာနုဘဝနလက္ခဏံ ဒေါမနဿံ၊ ယထာ တထာ ဝါ အနိဋ္ဌာကာရသမ္ဘောဂရသံ၊ သမ္ပယုတ္တာနံ မိလာပနရသံ ဝါ၊ စေတသိကာဗာဓပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ဧကန္တေန ဟဒယဝတ္ထုပဒဋ္ဌာနံ။ မဇ္ဈတ္တဝေဒယိတလက္ခဏာ ဥပေက္ခာ၊ သမ္ပယုတ္တာနံ နာတိဥပဗြူဟနမိလာပနရသာ၊ သန္တဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ နိပ္ပီတိကစိတ္တပဒဋ္ဌာနာ။ ဧတ္ထ စ သုခံ၊ ဒုက္ခဉ္စ ဧကန္တမဗျာကတံ၊ ဒေါမနဿမေကန္တမကုသလံ၊ သောမနဿုပေက္ခာ ပန သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ။ ဣဓ ပန ကုသလာ သောမနဿဝေဒနာ အဓိပ္ပေတာ။

နီလာဒိဘေဒံ ¶ အာရမ္မဏံ သဉ္ဇာနာတီတိ သညာ။ သာ သဉ္ဇာနနလက္ခဏာ၊ ပစ္စာဘိညာဏရသာ၊ ပုနသဉ္ဇာနနပစ္စယနိမိတ္တကရဏရသာ ဝါ ဒါရုအာဒီသု တစ္ဆကာဒယော ဝိယ၊ ယထာဂဟိတနိမိတ္တဝသေန ¶ အဘိနိဝေသကရဏပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဟတ္ထိဒဿကအန္ဓာ ဝိယ၊ အာရမ္မဏေ အနောဂါဠှဝုတ္တိတာယ အစိရဋ္ဌာနပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ ဝိဇ္ဇု ဝိယ၊ ယထာဥပဋ္ဌိတဝိသယပဒဋ္ဌာနာ တိဏပုရိသေသု မိဂပေါတကာနံ ပုရိသာတိ ဥပ္ပန္နသညာ ဝိယ။

စေတေတီတိ စေတနာ၊ သဒ္ဓိံ အတ္တနာ သမ္ပယုတ္တဓမ္မေ အာရမ္မဏေ အဘိသန္ဒဟတီတိ အတ္ထော။ သာ စေတနာဘာဝလက္ခဏာ၊ အာယူဟနရသာ၊ သာ စ ကုသလာကုသလေသု ဧဝ ဟောတိ။ ဣတရေသု ပန တံသဒိသတာယ သံဝိဒဟနပစ္စုပဋ္ဌာနာ သကိစ္စပရကိစ္စသာဓကာ ဇေဋ္ဌသိဿမဟာဝဍ္ဎကိအာဒယော ဝိယ။ အစ္စာယိကကမ္မာနုဿရဏာဒီသု ပနာယံ သမ္ပယုတ္တေသု ဥဿာဟနဘာဝေန ပဝတ္တမာနာ ပါကဋာ ဟောတိ။

အာရမ္မဏံ စိန္တေတီတိ စိတ္တံ၊ ဝိညာဏံ။ ဝိတ္ထာရတော ပနဿ ဝစနတ္ထော စိတ္တဒုကေ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ တဒေတံ ဝိဇာနနလက္ခဏံ စိတ္တံ၊ ပုဗ္ဗင်္ဂမရသံ၊ နိရန္တရပ္ပဝတ္တိတော သန္ဓာနပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ နာမရူပပဒဋ္ဌာနံ။

ဝိတက္ကေတိ ဦဟေတိ၊ ဝိတက္ကနမတ္တမေဝ ဝါ သောတိ ဝိတက္ကော။ သွာယမာရမ္မဏေ စိတ္တဿ အဘိရောပနလက္ခဏော၊ အာဟနနပရိယာဟနနရသော၊ အာရမ္မဏေ စိတ္တဿ အာနယနပစ္စုပဋ္ဌာနော။

အာရမ္မဏေ တေန စိတ္တံ ဝိစရတိ၊ ဝိစရဏမတ္တမေဝ ဝါ သောတိ ဝိစာရော။ သွာယမာရမ္မဏာနုမဇ္ဇနလက္ခဏော၊ တတ္ထ သဟဇာတာနုယောဇနရသော၊ စိတ္တဿ အနုပ္ပဗန္ဓနပစ္စုပဋ္ဌာနော။ အဘိနိရောပနာနုမဇ္ဇနဝသေန ပနေသံ ယထာက္ကမံ ဩဠာရိကသုခုမတာယ ဃဏ္ဋာဘိဃာတော ဝိယ စေတသော ပဌမာဘိနိပါတော ဝိတက္ကော၊ ဃဏ္ဋာနုရဝေါ ဝိယ အနုပ္ပဗန္ဓော ဝိစာရော။ ဝိပ္ဖာရဝါ စေတ္ထ ဝိတက္ကော အာကာသေ ဥပ္ပတိတုကာမပက္ခိနော ပက္ခဝိက္ခေပေါ ဝိယ၊ သန္တဝုတ္တိ ဝိစာရော အာကာသေ ¶ ဥပ္ပတိတဿ ပက္ခိနော ပက္ခပသာရဏံ ဝိယ။ သော ပန နေသံ ဝိသေသော ပဌမဒုတိယဇ္ဈာနေသု ပါကဋော ဟောတိ။ ဥဘောပိ ပနေတေ သမ္ပယုတ္တဓမ္မပဒဋ္ဌာနာ။

ပိဏယတီတိ ပီတိ။ သာ သမ္ပိယာယနလက္ခဏာ၊ ကာယစိတ္တပီဏနရသာ၊ ဖရဏရသာ ဝါ၊ ဩဒဂျပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ သောမနဿသဟဂတစိတ္တပဒဋ္ဌာနာ။

ဝီရာနံ ¶ ဘာဝေါ၊ ကမ္မံ ဝါ ဝီရိယံ၊ ဝိဝိဓေန ဝါ ဥပါယေန ဤရယိတဗ္ဗံ ပဝတ္တယိတဗ္ဗန္တိ ဝီရိယံ။ တဉ္စ ဥဿာဟလက္ခဏံ၊ သဟဇာတာနံ ဥပတ္ထမ္ဘနရသံ၊ အသံသီဒနဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ‘‘သံဝိဂ္ဂေါ ယောနိသော ပဒဟတီ’’တိ (အ။ နိ။ ၄။၁၁၃) ဝစနတော သံဝေဂပဒဋ္ဌာနံ၊ ဝီရိယာရမ္ဘဝတ္ထုပဒဋ္ဌာနံ ဝါ။ ဣဒံ ပန ကုသလပက္ခေ ပဒဋ္ဌာနံ၊ အကုသလာဒိပက္ခေ ပန သာဓာရဏဝသေန ယထာ တထာ ဝါ ဒုက္ခဝိနောဒနကာမတာပဒဋ္ဌာနံ၊ သမ္ပယုတ္တဓမ္မပဒဋ္ဌာနံ ဝါ။ တံ သမာရဒ္ဓံ သဗ္ဗာသံ သမ္ပတ္တီနံ မူလံ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဧကော အဂ္ဂေါ ဝိသယော အဿာတိ ဧကဂ္ဂံ၊ စိတ္တံ၊ တဿ ဘာဝေါ ဧကဂ္ဂတာ၊ စိတ္တဿ ဧကဂ္ဂတာ စိတ္တေကဂ္ဂတာ၊ သမာဓိဿေတံ နာမံ။ သာ အဝိသာရဏလက္ခဏာ၊ သဟဇာတာနံ သမ္ပိဏ္ဍနရသာ နဟာနီယစုဏ္ဏာနံ ဥဒကံ ဝိယ၊ ဥပသမပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ဉာဏပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ၊ သုခပဒဋ္ဌာနာ၊ အကုသလာဒိသာဓာရဏဝသေန ပနေတ္ထာပိ ပစ္စုပဋ္ဌာနပဒဋ္ဌာနာနိ ဝုတ္တနယေန ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗာနိ။ နိဝါတေ ဒီပစ္စီနံ ဌိတိ ဝိယ စေတသော ဌိတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ အာရမ္မဏံ ဘိန္ဒိတွာ အနုပဝိသန္တာ ဝိယ ကုသလပက္ခေ စတ္တာရော ဓမ္မာ အာရမ္မဏံ ဩဂါဟန္တိ သဒ္ဓါ သတိ ဧကဂ္ဂတာ ပညာတိ၊ တေနေဝ သဒ္ဓါ ‘‘ဩကပ္ပနာ’’တိ ဝုတ္တာ၊ သတိ စ ‘‘အပိလာပနာ’’တိ၊ ဧကဂ္ဂတာ ‘‘အဝဋ္ဌိတီ’’တိ၊ ပညာ ¶ ‘‘ပရိယောဂါဟနာ’’တိ စ ဝုတ္တာ။ အကုသလပက္ခေ စ တယော တဏှာ ဒိဋ္ဌိ အဝိဇ္ဇာတိ။ တေန တေ ဧဝ ‘‘ဩဃာ’’တိ ဝုတ္တာ။ တထာပိ နေသံ လက္ခဏာဒိတော နာနတ္တမ္ပိ သိဒ္ဓမေဝ။ အကုသလပက္ခေ ပန ဧကဂ္ဂတာ ဥဒ္ဓစ္စသမာဂတတ္တာ ‘‘ဩဂါဟနာ’’တိ န ဝုတ္တာ။ အကုသလဓမ္မာ ဟိ ဧကဝိသယေ သမ္ပိဏ္ဍနကိစ္စေန သမာဓိနာ ယုတ္တာပိ ဥဒကသိတ္တရဇုဋ္ဌာနံ ဝိယ တင်္ခဏညေဝ ဝိကိရဏသဘာဝါ ဟောန္တိ။ တေနေဝ ဟေတ္ထ ဥပစာရပ္ပနာပ္ပတ္တိ န ဟောတိ၊ ကုသလဓမ္မာ ပန ယသ္မာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတွာ အာသိဉ္စိတွာ အာကောဋနမဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ဥပလိတ္တဋ္ဌာနံ ဝိယ သကလမ္ပိ ဒိဝသံ နိစ္စလပဝတ္တနသမတ္ထာတိ ဥပစာရပ္ပနာပ္ပတ္တာပိ ဟောတိ၊ တသ္မာ တတ္ထ ဩဂါဟနာတိ ဝုတ္တာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဇီဝန္တိ တေန၊ ဇီဝနမတ္တံ ဝါ တန္တိ ဇီဝိတံ၊ တံ သဟဇာတာနုပါလနလက္ခဏံ၊ တေသံ ပဝတ္တနရသံ၊ တေသညေဝ ဌပနပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ယာပယိတဗ္ဗဓမ္မပဒဋ္ဌာနံ။ အတ္တနော ဌိတိက္ခဏေ ဧဝ စေတံ တေ ဓမ္မေ အနုပါလေတိ ဥဒကံ ဝိယ ဥပ္ပလာဒီနိ၊ န ဘင်္ဂက္ခဏေ။ သယံ ဘိဇ္ဇမာနတ္တာ သယံ ပဝတ္တိတဓမ္မသမ္ဗန္ဓေနေဝ ပဝတ္တတိ နိယာမကော ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

သဒ္ဒဟန္တိ ¶ ဧတာယ၊ သယံ ဝါ သဒ္ဒဟတိ၊ သဒ္ဒဟနမတ္တံ ဝါ ဧသာတိ သဒ္ဓါ။ သာ သဒ္ဒဟနလက္ခဏာ၊ ဩကပ္ပနလက္ခဏာ ဝါ၊ ပသာဒနရသာ ဥဒကပ္ပသာဒကမဏိ ဝိယ၊ ပက္ခန္ဒနရသာ ဝါ ဩဃုတ္တာရကဝီရပုရိသော ဝိယ၊ အကာလုသိယပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ အဓိမုတ္တိပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ၊ သဒ္ဓေယျဝတ္ထုပဒဋ္ဌာနာ၊ သဒ္ဓမ္မသဝနာဒိသောတာပတ္တိယင်္ဂပဒဋ္ဌာနာ ဝါ၊ ဟတ္ထဝိတ္တဗီဇာနိ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

သရန္တိ တာယ၊ သယံ ဝါ သရတိ၊ သရဏမတ္တမေဝ ဝါ ဧသာတိ သတိ။ သာ အပိလာပနလက္ခဏာ၊ အသမ္မောသနရသာ၊ အာရက္ခပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ဝိသယာဘိမုခဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ၊ ထိရသညာပဒဋ္ဌာနာ၊ ကာယာဒိသတိပဋ္ဌာနပဒဋ္ဌာနာ ဝါ။ အာရမ္မဏေ ¶ ဒဠှပတိဋ္ဌိတတ္တာ ပန ဧသိကာ ဝိယ၊ စက္ခုဒွါရာဒိရက္ခဏတော ဒေါဝါရိကော ဝိယ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ ဟိရီယတီတိ ဟိရီ၊ လဇ္ဇာယေတံ အဓိဝစနံ။ တေဟိယေဝ ဩတ္တပ္ပတီတိ ဩတ္တပ္ပံ၊ ပါပတော ဥဗ္ဗေဂဿေတံ အဓိဝစနံ။ တတ္ထ ပါပတော ဇိဂုစ္ဆနလက္ခဏာ ဟိရီ၊ ဥတ္တာသလက္ခဏံ ဩတ္တပ္ပံ။ လဇ္ဇနာကာရေန ပါပကာနံ အကရဏရသာ ဟိရီ၊ ဥတ္တာသာကာရေန ဩတ္တပ္ပံ။ အသုစိမက္ခိတဿ၊ အဂ္ဂိသန္တတ္တဿ စ အယောဂုဠဿ ဂဟေတုံ အဝိသဟနံ ဝိယ ဧတေသံ ယထာက္ကမံ ဇိဂုစ္ဆနသန္တာသာကာရေဟိ ပါပါကရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝုတ္တာကာရေနေဝ စ ပါပတော သံကောစနပစ္စုပဋ္ဌာနာနိ ဧတာနိ၊ အတ္တပရဂါရဝပဒဋ္ဌာနာနိ ကုလဝဓူဝေသိယာ ဘာဝေါ ဝိယ၊ လောကပါလကာနိ စာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ဥဘိန္နမ္ပိ ပနေသံ သမုဋ္ဌာနံ အဓိပတိ သဘာဝေါ လက္ခဏေန စာတိ မာတိကံ ဌပေတွာ ယထာက္ကမံ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါသမုဋ္ဌာနတာ၊ အတ္တလောကာဓိပတိတာ၊ လဇ္ဇာဘယသဘာဝသဏ္ဌိတတာ၊ သပ္ပတိဿဝဝဇ္ဇဘယဒဿာဝိတာလက္ခဏတာ စ အဋ္ဌသာလိနိယံ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁ ဗလရာသိဝဏ္ဏနာ) ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာ၊ အတ္ထိကေဟိ တံ တတ္ထေဝ ဂဟေတဗ္ဗံ။

န လုဗ္ဘတိ ဧတေန၊ သယံ ဝါ န လုဗ္ဘတိ၊ အလုဗ္ဘနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ အလောဘော။ အဒေါသာမောဟေသုပိ ဧသေဝ နယော။ တေသု အလောဘော အာရမ္မဏေ စိတ္တဿ အဂေဓလက္ခဏော၊ အလဂ္ဂဘာဝလက္ခဏော ဝါ ကမလဒလေ ဇလဗိန္ဒု ဝိယ၊ အပရိဂ္ဂဟရသော မုတ္တဘိက္ခု ဝိယ၊ အနလ္လီနဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော အသုစိမှိ ပတိတပုရိသော ဝိယ။

အဒေါသော အစဏ္ဍိက္ကလက္ခဏော၊ အဝိရောဓလက္ခဏော ဝါ အနုကူလမိတ္တော ဝိယ၊ အာဃာတဝိနယနရသော၊ ပရိဠာဟဝိနယနရသော ဝါ စန္ဒနံ ဝိယ၊ သောမ္မဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော ပုဏ္ဏစန္ဒော ဝိယ။

အမောဟော ¶ ¶ ယထာသဘာဝပ္ပဋိဝေဓလက္ခဏော၊ အက္ခလိတပ္ပဋိဝေဓလက္ခဏော ဝါ ကုသလိဿာသက္ခိတ္တဥသုပ္ပဋိဝေဓော ဝိယ၊ ဝိသယောဘာသနရသော အနုဒ္ဓဋော ပဒီပေါ ဝိယ၊ အသမ္မောဟပစ္စုပဋ္ဌာနော အရညဂတသုဒေသကော ဝိယ။ တယောပိ စေတေ သဗ္ဗကုသလာနံ မူလဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

အပိစ အလောဘော စေတ္ထ ဒါနဟေတု၊ အဒေါသော သီလဟေတု၊ အမောဟော ဘာဝနာဟေတု။ တီဟိပိ စေတေဟိ ယထာပဋိပါဋိယာ နေက္ခမ္မသညာ အဗျာပါဒသညာ အဝိဟိံသာသညာ ဟောန္တိ၊ တထာ အဓိကဦနဝိပရီတဂ္ဂဟဏာနံ အဘာဝေါ၊ တထာ ပိယဝိပ္ပယောဂအပ္ပိယသမ္ပယောဂဣစ္ဆိတာလာဘဒုက္ခာနံ၊ ဇာတိဇရာမရဏဒုက္ခာနံ၊ ပေတနိရယတိရစ္ဆာနဂတိဒုက္ခာနဉ္စ အဘာဝေါ၊ တထာ ဘောဂမိတ္တအတ္တသမ္ပတ္တိပစ္စယဘာဝေါ၊ တထာ ကာမသုခပရိစ္စာဂအတ္တကိလမထပရိစ္စာဂမဇ္ဈိမပဋိပတ္တီနံ သမ္ဘဝေါ၊ တထာ အသုဘအပ္ပမာဏဓာတုသညာနံ၊ အနိစ္စဒုက္ခအနတ္တသညာနံ၊ ဒိဗ္ဗဗြဟ္မအရိယဝိဟာရာနဉ္စ သမ္ဘဝေါ ဟောတီတိ ဧဝမာဒီဟိ နယေဟိ တေသံ ဝိတ္ထာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဧတ္ထ စ အမောဟော နာမ ပညာ၊ သာ ပဇာနနလက္ခဏာ။ ဝိညာဏံ ဝိဇာနနလက္ခဏံ။ သညာ သဉ္ဇာနနလက္ခဏာ။ ကိံ ပနေတာသံ သညာဝိညာဏပညာနံ နာနတ္တန္တိ? သဉ္ဇာနနဝိဇာနနပဇာနနမေဝ။ ဧတာသံ ဟိ သမာနေပိ ဇာနနဘာဝေ သညာယ ‘‘နီလံ ပီတ’’န္တိအာဒိနာ ပုန သညုပ္ပာဒကမတ္တေန အာကာရေန သဉ္ဇာနနမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ အဇာတဗုဒ္ဓိဒါရကဿ ဝိယ စိတ္တဝဋ္ဋာဒိဘာဝမတ္တာကာရေန ကဟာပဏာဒိဒဿနံ၊ န တတော ဥဒ္ဓံ။ ဝိညာဏဿ ပန ယထာဝုတ္တေန စ တတော ဝိသိဋ္ဌေန စ အနိစ္စာဒိနာ အာကာရေန ဇာနနံ ဟောတိ၊ ဂါမိကပုရိသဿ ဝိယ ယထာဝုတ္တေန စေဝ ဥပဘောဂါရဟတာဒိနာ စ အာကာရေန ကဟာပဏာဒိဒဿနံ၊ န တတော ဥဒ္ဓံ။ ပညာယ ပန တေဟိ စ ယထာဝုတ္တေဟိ နာနပ္ပကာရေဟိ စ ¶ မဂ္ဂပါတုဘာဝါဒိဟေတူဟိ သဗ္ဗေဟိ အာကာရေဟိ ပဇာနနံ ဟောတိ၊ ဟေရညိကဿ ဝိယ ယထာဝုတ္တေဟိ စေဝ ဆေကကူဋအဒ္ဓသာရာဒိသဗ္ဗေဟိ အာကာရေဟိ စ ကဟာပဏာဒိဒဿနံ။ ပညာယ ဟိ အဇာနိတဗ္ဗံ နာမ နတ္ထိ။ ဧဝံ သဉ္ဇာနနဝိဇာနနပဇာနနာကာရေဟိ ဧတာသံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ စက္ခုဝိညာဏာဒီနိ ဝိတက္ကဝီရိယာဒိသဟဇာတပစ္စယဝိရဟတော ရူပါဒီသု သညာကိစ္စတော အဓိကဝိဇာနနကိစ္စံ ကာတုံ န သက္ကောန္တိ၊ ဗလပရိဏာယကာနိ ဝိယ သေနင်္ဂါနိ ပညာနုဝတ္တကာနေဝ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘ပဉ္စဟိ ဝိညာဏေဟိ န ကဉ္စိ ဓမ္မံ ပဋိဝိဇာနာတိ အညတြ အဘိနိပါတမတ္တာ’’တိအာဒိ (ဝိဘ။ ၇၆၆)။

ကာယပဿမ္ဘနံ ¶ ကာယပဿဒ္ဓိ။ စိတ္တပဿမ္ဘနံ စိတ္တပဿဒ္ဓိ။ ကာယောတိ ပနေတ္ထ ဝေဒနာဒယော တယော ခန္ဓာ။ ဥဘောပိ ပနေတာ ကာယစိတ္တဒရထဝူပသမလက္ခဏာ၊ ကာယစိတ္တဒရထနိမ္မဒ္ဒနရသာ၊ ကာယစိတ္တာနံ အပရိပ္ဖန္ဒသီတိဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ကာယစိတ္တပဒဋ္ဌာနာ။ ကာယစိတ္တာနဉ္စ အဝူပသမကရဥဒ္ဓစ္စာဒိကိလေသပဋိပက္ခဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကာယလဟုဘာဝေါ ကာယလဟုတာ။ စိတ္တလဟုဘာဝေါ စိတ္တလဟုတာ။ ဧဝံ ဥပရိပိ ပဒတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ကာယစိတ္တာနံ ဂရုဘာဝဝူပသမလက္ခဏာ ကာယလဟုတာ၊ စိတ္တလဟုတာ စ၊ တေသံ ဂရုဘာဝနိမ္မဒ္ဒနရသာ၊ တေသံ အဒန္ဓတာပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ တေသံ ဂရုဘာဝကရထိနမိဒ္ဓါဒိကိလေသပဋိပက္ခဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကာယစိတ္တာနံ ထဒ္ဓဘာဝဝူပသမလက္ခဏာ ကာယမုဒုတာ၊ စိတ္တမုဒုတာ စ၊ တေသံ ထဒ္ဓဘာဝနိမ္မဒ္ဒနရသာ၊ အပ္ပဋိဃာတပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ကာယစိတ္တပဒဋ္ဌာနာ၊ တေသံ ထဒ္ဓဘာဝကရဒိဋ္ဌိမာနာဒိကိလေသပဋိပက္ခဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကာယစိတ္တာနံ ¶ အကမ္မညဘာဝဝူပသမလက္ခဏာ ကာယကမ္မညတာ၊ စိတ္တကမ္မညတာ စ၊ တေသံ အကမ္မညဘာဝနိမ္မဒ္ဒနရသာ၊ ကာယစိတ္တာနံ အာရမ္မဏကရဏသမ္ပတ္တိပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ တေသံ အကမ္မညဘာဝကရာဝသေသနီဝရဏပဋိပက္ခဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ပသာဒနီယဝတ္ထူသု ပသာဒါဝဟာ၊ ဟိတကိရိယာသု ဝိနိယောဂက္ခမဘာဝါဝဟာ သုဝဏ္ဏဝိသုဒ္ဓိ ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ကာယစိတ္တာနံ အဂေလညဘာဝလက္ခဏာ ကာယပါဂုညတာ၊ စိတ္တပါဂုညတာ စ၊ တေသံ ဂေလညနိမ္မဒ္ဒနရသာ၊ နိရာဒီနဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ တေသံ ဂေလညကရအဿဒ္ဓိယာဒိကိလေသပဋိပက္ခဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ကာယစိတ္တာနံ အဇ္ဇဝလက္ခဏာ ကာယုဇုကတာ၊ စိတ္တုဇုကတာ စ၊ တေသံ ကုဋိလဘာဝနိမ္မဒ္ဒနရသာ၊ အဇိမှတာပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ တေသံ ကုဋိလဘာဝကရမာယာသာဌေယျာဒိပဋိပက္ခဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ သဗ္ဗေပေတေ ပဿဒ္ဓိအာဒယော ဓမ္မာ ကာယစိတ္တပဒဋ္ဌာနာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ကိံ ပနေတ္ထ ပဿဒ္ဓါဒယော ဓမ္မာ ဥဒ္ဓစ္စာဒိံ ဝိနောဒေတုံ န သက္ကောန္တိ၊ ယေန ဣမေ ပဿဒ္ဓါဒယော ဓမ္မာ န ဝိသုံ ဝိဘတ္တာတိ? နော န သက္ကောန္တိ၊ ဣမေ ပန သဟိတာ ဧဝ သက္ကောန္တိ၊ ဣတရထာ တေသံ ဥပ္ပတ္တိယာ ဧဝ အသမ္ဘဝတော။ ယထာ ဝါ ပဿဒ္ဓါဒီသု ဝိဇ္ဇမာနေသု မောဟာဟိရိကာဒီနံ ဥဇုပဋိပက္ခဘာဝေန ¶ အမောဟဟိရိအာဒယော ဟောန္တိ၊ ဧဝမေတေပိ ဥဒ္ဓစ္စာဒိဥဇုပဋိပက္ခဘာဝေန ဣစ္ဆိတဗ္ဗာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ယသ္မာ စေတ္ထ ဒွီဟိ ဒွီဟိ ဧဝ ယထာသကံ ပဋိပက္ခာ ဟရိတဗ္ဗာ၊ တသ္မာ တေ ဧတေ ဧဝ ဒွိဓာ ဝိဘတ္တာ၊ န အမောဟာဒယောတိ ဉာတဗ္ဗာ။

ယေဝါပနကေသု ဆန္ဒောတိ ကတ္တုကာမတာယေတံ အဓိဝစနံ၊ တသ္မာ သော ကတ္တုကာမတာလက္ခဏော၊ အာရမ္မဏပရိယေသနရသော၊ အာရမ္မဏေန အတ္ထိကတာပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ တဒေဝဿ ¶ ပဒဋ္ဌာနံ။ အာရမ္မဏဂ္ဂဟဏေ စာယံ စေတသော ဟတ္ထပ္ပသာရဏံ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ အယဉ္စ ယသ္မာ ဝိရဇ္ဇိတဗ္ဗာဒီသုပိ နေက္ခမ္မာဒိနာ သဟ လောဘဝိသဒိသေန ကတ္တုကာမတာကာရေန ပဝတ္တတိ၊ တသ္မာ အသေခါနမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ လောဘော ပန သုဘသုခါဒိဝိပလ္လာသပုဗ္ဗကေန အဘိသင်္ဂါကာရေနေဝ ပဝတ္တတီတိ အယမေတေသံ ဝိသေသော။ ဧဝံ မေတ္တာကရုဏာဒီနမ္ပိ လောဘာဒီဟိ ဝိသေသော ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗော။

အဓိမုစ္စနံ အဓိမောက္ခော။ သော သန္နိဋ္ဌာနလက္ခဏော၊ အသံသပ္ပနရသော၊ နိစ္ဆယပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ သန္နိဋ္ဌာတဗ္ဗဓမ္မပဒဋ္ဌာနော၊ အာရမ္မဏေ နိစ္စလဘာဝေန ဣန္ဒခီလော ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ နနု စ သဒ္ဓါပိ အဓိမောက္ခောတိ ဝုစ္စတိ။ တထာ ဟိ အဓိမောက္ခလက္ခဏေ ဣန္ဒဋ္ဌံ ကာရေတီတိ သဒ္ဓိန္ဒြိယန္တိ ဝုစ္စတီတိ? သစ္စံ၊ သာ စ ခေါ သမ္ပသာဒနဘာဝေန အဓိမောက္ခော၊ အယံ ပန ယထာ တထာ ဝါ နိစ္ဆယဘာဝေနာတိ န ကောစိ ဝိရောဓော။

ကိရိယာ ကာရော၊ မနသ္မိံ ကာရော မနသိကာရော၊ ပုရိမမနတော ဝိသဒိသံ မနံ ကရောတီတိပိ မနသိကာရော၊ သွာယံ အာရမ္မဏပဋိပါဒကော ဝီထိပဋိပါဒကော ဇဝနပဋိပါဒကောတိ တိပ္ပကာရော၊ တတ္ထ အာရမ္မဏပဋိပါဒကော ဣဓ မနသိကာရော။ သော သာရဏလက္ခဏော၊ သမ္ပယုတ္တာနံ အာရမ္မဏေသု ပယောဇနရသော၊ အာရမ္မဏာဘိမုခဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ အာရမ္မဏပဒဋ္ဌာနော၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နော။ အာရမ္မဏပဋိပါဒကတ္တေန သမ္ပယုတ္တာနံ သာရထိ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဝီထိပဋိပါဒကောတိ ပန ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇနဿေတံ အဓိဝစနံ။ ဇဝနပဋိပါဒကောတိ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနဿ၊ န တေ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ ဧတ္ထ စာယံ မနသိကာရော သမန္နာဟာရမတ္တာကာရေန အာရမ္မဏေ သမ္ပယုတ္တာနံ ပယောဇကော၊ စေတနာ စေတောကိရိယာဘာဝေန၊ ဝိတက္ကော ပန သင်္ကပ္ပာကာရေန၊ ဥပနိဇ္ဈာယနာကာရေန စ အဘိနိရောပကော။ တေနေဝ ဟေတ္ထ ပဒဘာဇနီယေ ‘‘တက္ကော ¶ သင်္ကပ္ပောတိ စ၊ ဈာနင်္ဂ’’န္တိ စ ဝုစ္စတီတိ အယမေတေသံ ဝိသေသော။

တေသု ¶ တေသု ဓမ္မေသု မဇ္ဈတ္တတာ တတြမဇ္ဈတ္တတာ။ သာ စိတ္တစေတသိကာနံ သမဝါဟိတလက္ခဏာ၊ ဦနာဓိကတာနိဝါရဏရသာ၊ ပက္ခပါတုပစ္ဆေဒနရသာ ဝါ၊ မဇ္ဈတ္တဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ သမပ္ပဝတ္တသမ္ပယုတ္တဓမ္မပဒဋ္ဌာနာ။ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ အဇ္ဈုပေက္ခဏေန သမပ္ပဝတ္တာနံ အာဇာနီယာနံ အဇ္ဈုပေက္ခကသာရထိ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ပရဒုက္ခေ သတိ သာဓူနံ ဟဒယကမ္ပနံ ကရောတီတိ ကရုဏာ၊ ကိရတိ ဝါ ပရဒုက္ခံ ဟိံသတိ စ၊ ကိရီယတိ ဝါ ဒုက္ခိတေသု ပသာရီယတီတိ ကရုဏာ။ သာ ပရဒုက္ခာပနယနာကာရပ္ပဝတ္တိလက္ခဏာ၊ ပရဒုက္ခာသဟနရသာ၊ အဝိဟိံသာပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ဒုက္ခာဘိဘူတာနံ အနာထဘာဝဒဿနပဒဋ္ဌာနာ။ မောဒန္တိ တာယ တံသမင်္ဂိနော၊ သယံ ဝါ မောဒတိ၊ မောဒနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ မုဒိတာ။ သာ ပမောဒလက္ခဏာ၊ အနိဿာယနရသာ၊ အရတိဝိဃာတပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ သတ္တာနံ သမ္ပတ္တိဒဿနပဒဋ္ဌာနာ။

ကသ္မာ ပနေတ္ထ မေတ္တုပေက္ခာ န ဝုတ္တာတိ? ပုဗ္ဗေ ဂဟိတတ္တာ။ အဒေါသော ဧဝ ဟိ သတ္တေသု ဟိတဖရဏဝသေန ပဝတ္တိယံ မေတ္တာ။ တတြမဇ္ဈတ္တတာ ဧဝ စ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌသတ္တေသု မဇ္ဈတ္တာကာရေန ပဝတ္တိယံ ဥပေက္ခာ။ တေ စ ဓမ္မာ နိယတာ၊ ကေဝလံ ပန နေသံ သတ္တေသု မေတ္တုပေက္ခာဘာဝေန ပဝတ္တိ အနိယတာတိ။ ကာယဒုစ္စရိတတော ဝိရတိ ကာယဒုစ္စရိတဝိရတိ။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ လက္ခဏာဒိတော ပနေတာ တိဿောပိ ကာယဒုစ္စရိတာဒိဝတ္ထူနံ အဝီတိက္ကမလက္ခဏာ၊ တတော သံကောစနရသာ၊ တေသံ အကိရိယပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ သဒ္ဓါဟိရောတ္တပ္ပအပ္ပိစ္ဆတာဒိဂုဏပဒဋ္ဌာနာ၊ ပါပကိရိယတော စိတ္တဿ ဝိမုခဘာဝဘူတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဧဝံ လက္ခဏာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

သင်္ဂဟာတိ ¶ ဧဝံ ယေ ဣမေ ဣမသ္မိံ ကာမာဝစရပဌမကုသလေ ဝိဘတ္တာ ဧကူနစတ္တာလီသ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေတေ ခန္ဓတော စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ – ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓောတိ။ တတ္ထ ရာသဋ္ဌေန သောမနဿဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော၊ တထာ သညာ သညာက္ခန္ဓော၊ စိတ္တံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ အဝသေသာ ဖဿာဒယော ဆတ္တိံသ ဓမ္မာ သင်္ခါရက္ခန္ဓောတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

နနု စ ယဒိ ရာသဋ္ဌေန ခန္ဓော၊ ဖဿာဒီနံ တာဝ အနေကတ္တာ သင်္ခါရက္ခန္ဓတာ ယုတ္တာ၊ ကထံ ပန ဝေဒနာဒီနံ တိဏ္ဏံ ခန္ဓတာတိ? ဥပစာရတော။ ပစ္စေကံ ဟိ အတီတာဒိဘေဒဘိန္နေသု ဝေဒနာသညာဝိညာဏေသု နိရုဠှောပိ ခန္ဓ-သဒ္ဒေါ တဒေကဒေသေသု ဧကေကဝေဒနာဒီသုပိ သမုဒါယောပစာရေန ¶ ဝေါဟရီယတီတိ တဒေကဒေသေပိ တဗ္ဗောဟာရော၊ ယထာ ရုက္ခဿ သာခါယ ဆိဇ္ဇမာနာယ ‘‘ရုက္ခော ဆိဇ္ဇတီ’’တိအာဒီသု ဝိယာတိ။ ဧဝံ ခန္ဓတော စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ။

တေ ပုန အာယတနတော ဒုဝိဓာ ဟောန္တိ – မနာယတနံ ဓမ္မာယတနန္တိ။ သဉ္ဇာတိသမောသရဏဋ္ဌာနဋ္ဌေန ဟေတ္ထ စိတ္တံ မနာယတနံ၊ သေသာ ပန အဋ္ဌတိံသ ဓမ္မာ ဓမ္မာယတနန္တိ။ ဧဝံ အာယတနတော ဒုဝိဓာ ဟောန္တိ။ တေ ပုန ဓာတုဝသေန ဒုဝိဓာ မနောဝိညာဏဓာတု ဓမ္မဓာတူတိ။ နိဿတ္တနိဇ္ဇီဝဋ္ဌေန ဟေတ္ထ စိတ္တံ မနောဝိညာဏဓာတု၊ သေသာ ဓမ္မဓာတူတိ။ ဧဝံ ဓာတုဝသေန ဒုဝိဓာ။

တထာ အာဟာရာနာဟာရဝသေန။ တတ္ထ ဖဿော စေတနာ စိတ္တန္တိ ဣမေ တယော ဓမ္မာ ဝိသေသပစ္စယတ္တေန ယထာက္ကမံ ‘‘ဖဿာဟာရော မနောသဉ္စေတနာဟာရော ဝိညာဏာဟာရော’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ အဝသေသာ န အာဟာရာတိ။ ကိံ ပနေတေ ပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ ယေ န အာဟာရာတိ ဝုစ္စေယျုန္တိ? နော န ဟောန္တိ၊ ဝိသေသပစ္စယာ ပန န ဟောန္တိ၊ ဖဿာဒယော ပန တေသံ ဓမ္မာနံ ဝိသေသပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ ဝိသေသတော ဝေဒနာဒယော ¶ စ အာဟရန္တိ။ ဖဿာဟာရော ဟိ တိဿော ဝေဒနာယော အာဟရတိ၊ မနောသဉ္စေတနာဟာရော တယော ဘဝေ၊ ဝိညာဏာဟာရော ပဋိသန္ဓိနာမရူပံ။ နနု စ သော ဝိပါကော၊ ဣဒံ ပန ကုသလဝိညာဏန္တိ? ကိဉ္စာပိ ဧဝံ၊ တံသရိက္ခတာယ ပန ဝိညာဏာဟာရောတွေဝ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ဝါ ဣမေ ‘‘အရူပိနော အာဟာရာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ အာဟာရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ (ပဋ္ဌာ။ ၁။၁။၁၅) ဝစနတော ကဗဠီကာရာဟာရော ဝိယ ရူပကာယဿ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန နာမကာယဿ အာဟာရပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ဣမေဝ ‘‘အာဟာရာ’’တိ ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ အာဟာရာနာဟာရဝသေန ဒုဝိဓာ။

တထာ ဣန္ဒြိယာနိန္ဒြိယတော။ တတ္ထ သဒ္ဓါ ဝီရိယံ သတိ ဧကဂ္ဂတာ အမောဟော စိတ္တံ သောမနဿဝေဒနာ ဇီဝိတန္တိ ဣမေ အဋ္ဌ ဓမ္မာ အဓိပတိယဋ္ဌေန ယထာက္ကမံ ‘‘သဒ္ဓိန္ဒြိယံ ဝီရိယိန္ဒြိယံ သတိန္ဒြိယံ သမာဓိန္ဒြိယံ ပညိန္ဒြိယံ မနိန္ဒြိယံ သောမနဿိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယ’’န္တိ ဝုစ္စန္တိ၊ အဝသေသာ န ‘‘ဣန္ဒြိယာနီ’’တိ။ ဧဝံ ဣန္ဒြိယာနိန္ဒြိယတော ဒုဝိဓာ။

တထာ ဈာနင်္ဂါဈာနင်္ဂဝသေန။ တတ္ထ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ပီတိ သောမနဿံ ဧကဂ္ဂတာတိ ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ ဥပနိဇ္ဈာယနဋ္ဌေန ‘‘ဈာနင်္ဂါနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ ‘‘အဈာနင်္ဂါနီ’’တိ။ ဧဝံ ဈာနင်္ဂါဈာနင်္ဂဝသေန ဒုဝိဓာ။

တထာ ¶ မဂ္ဂင်္ဂါမဂ္ဂင်္ဂဝသေန။ တတ္ထ အမောဟော ဝိတက္ကော ဝိရတိတ္တယံ ဝီရိယံ သတိ ဧကဂ္ဂတာတိ ဣမေ အဋ္ဌ ဓမ္မာ နိယျာနဋ္ဌေန၊ ဝိမောက္ခဋ္ဌေန စ ယထာက္ကမံ ‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓီ’’တိ နာမေန ‘‘မဂ္ဂင်္ဂါနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ ‘‘အမဂ္ဂင်္ဂါနီ’’တိ။ ပါဠိယံ ပန လောကိယစိတ္တေ ဝိရတီနံ ¶ အနိယတတ္တာ၊ ယေဝါပနကတ္တာ စ တာ ဝဇ္ဇေတွာ ‘‘ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၅၈၊ ၁၂၁) ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ မဂ္ဂင်္ဂါမဂ္ဂင်္ဂဝသေန ဒုဝိဓာ။

တထာ ဗလာဗလဝသေန။ တတ္ထ သဒ္ဓါဝီရိယံ သတိ သမာဓိ ပညာ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပန္တိ ဣမေ သတ္တ ဓမ္မာ အကမ္ပိယဋ္ဌေန ဗလာနီတိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ အဗလာနီတိ။ ဧဝံ ဗလာဗလဝသေန ဒုဝိဓာ။

တထာ ဟေတုနဟေတုဝသေန။ တတ္ထ အလောဘော အဒေါသော အမောဟောတိ ဣမေ တယော ဓမ္မာ မူလဋ္ဌေန ဟေတူတိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ နဟေတူတိ။ ဧဝံ ဟေတုနဟေတုဝသေန ဒုဝိဓာ။ ဧဝံ ဖဿာဖဿဝေဒနာဝေဒနာ သညာသညာစိတ္တာစိတ္တာဒိဝသေနပိ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ယထာယောဂံ သင်္ဂဟဝိဘာဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ပဒဘာဇနီယသင်္ဂဟဝါရေ (ဓ။ သ။ ၁၀၃ အာဒယော)၊ တဒဋ္ဌကထာယဉ္စ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၅၈-၁၂၀) ဂဟေတဗ္ဗော။ ဧဝံ သင်္ဂဟတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

သုညတော စေဝါတိ ဧဝံ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟိတေသု တေသု ဓမ္မေသု တဗ္ဗိနိမုတ္တော ကာရကဝေဒကာဒိသဘာဝေါ အတ္တာ ဝါ သဿတော ဝါ ဘာဝေါ န ဥပလဗ္ဘတိ။ သုညာ တေ ဓမ္မာ အတ္တေန ဝါ အတ္တနိယေန ဝါ၊ ကေဝလံ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ၊ သလက္ခဏဓာရဏတော ဓမ္မမတ္တာ၊ နိစ္စသုခါဒိသာရဝိရဟတော အသာရာ၊ ပဝတ္တကနိယာမကာဘာဝတော အပရိဏာယကာ အနိစ္စာ၊ ဒုက္ခာ၊ အနတ္တာ၊ အနတ္တနိယာ စ ဟုတွာ ပဝတ္တန္တီတိ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ပဒဘာဇနီယသုညတဝါရေ၊ တဒဋ္ဌကထာယဉ္စ ဂဟေတဗ္ဗောတိ။ ဧဝံ သုညတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

နိဋ္ဌိတာ ပဌမကုသလဿ အတ္ထဝဏ္ဏနာ။

ဒုတိယာဒီသုပိ ¶ ပဌမကုသလေ ဝုတ္တနယေန ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိနာ သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ န ကေဝလဉ္စ ဧတ္ထေဝ၊ ဣတော ပရေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တသဒိသာနံ ပဒါနံ၊ ဓမ္မာနဉ္စ အတ္ထော၊ သဗ္ဗော စ ဝိနိစ္ဆယော ¶ ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣတော ပရံ ပန အပုဗ္ဗမေဝ ဝဏ္ဏယိဿာမ။ ဒုတိယစိတ္တေ တာဝ သသင်္ခါရဘာဝမတ္တမေဝ ပဌမစိတ္တတော ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ဒုတိယကုသလံ။

တတိယေပိ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ အမောဟာဘာဝါ ဣန္ဒြိယမဂ္ဂင်္ဂဗလမူလသင်္ဂဟေသု ပညိန္ဒြိယသမ္မာဒိဋ္ဌိမဂ္ဂင်္ဂပညာဗလအမောဟမူလာနံ ပရိဟာနိယာ သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒီနံ ဘာဝေါဝ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ တထာ စတုတ္ထေ သသင်္ခါရဘာဝမတ္တမေဝ ဝိသေသော။ တတိယစတုတ္ထာနိ။

ပဉ္စမဆဋ္ဌသတ္တမဋ္ဌမေသု ပန သုခသောမနဿဋ္ဌာနေသု ဥပေက္ခာဘာဝေါ၊ ပီတိယာ စ အဘာဝေါ။ တေနေဝ ဈာနင်္ဂသင်္ဂဟဝါရေ စတုရင်္ဂဇ္ဈာနတာဝ ဝိသေသော၊ သေသံ ပဌမဒုတိယတတိယစတုတ္ထစိတ္တသဒိသမေဝ။ ဥပေက္ခာသဟဂတေသု စေတ္ထ စတူသု ကရုဏာမုဒိတာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ကေစိ ဝဒန္တိ၊ ပရိကမ္မဘူတာနံ ပနေတ္ထ တာသံ ဥပ္ပတ္တိယာ မဟာအဋ္ဌကထာယံ အနုညာတတ္တာ ဥပစာရပ္ပတ္တာ ပန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န ဣတရာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပဉ္စမဆဋ္ဌသတ္တမဋ္ဌမာနိ။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတောတိ ဧဝံ ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိနာ ဝိဘတ္တာနိ အဋ္ဌ ကာမာဝစရကုသလာနိ အာရမ္မဏဝိဘာဂတော ပစ္စေကံ ဆဗ္ဗိဓာနိ ဟောန္တိ ရူပါရမ္မဏံ…ပေ… ဓမ္မာရမ္မဏန္တိ။ တတ္ထ နီလာဒိဘေဒဘိန္နာ၊ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နအဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရဩဠာရိကသုခုမာဒိဘေဒဘိန္နာ စ ဝဏ္ဏဓာတု ရူပါရမ္မဏံ နာမ။ ဧဝံ သဒ္ဒါရမ္မဏာဒီသုပိ ယထာနုရူပံ ဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဧတ္ထ ¶ စ ဖောဋ္ဌဗ္ဗန္တိ အာပေါဓာတုဝဇ္ဇိတဘူတတ္တယံ၊ ဓမ္မာရမ္မဏန္တိ ပဉ္စာရမ္မဏာနိ ဝဇ္ဇေတွာ အဝသေသာ ရူပါရူပပညတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ကေစိ ပနေတ္ထ ‘‘စက္ခုဝိညာဏာဒီနမာပါထဂတာနိ ဧတာနာရမ္မဏာနိ ရူပါရမ္မဏာဒိဝေါဟာရံ လဘန္တိ၊ အနာပါထဂတာနိ ပန အတီတာနာဂတဒူရသုခုမာဒိဘေဒဘိန္နာနိ ဓမ္မာရမ္မဏာနေဝါ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တံ န ယုတ္တံ ဒိဗ္ဗစက္ခာဒီနံ ရူပါရမ္မဏတာဒိဝစနတော။

အနာပါထဂတာ ဧဝ ဟိ တာနိ ဒိဗ္ဗစက္ခုအာဒီနံ အာရမ္မဏံ၊ န စ တာနိ ဓမ္မာရမ္မဏာနိ။ ရူပါဒယော ဟိ ပဉ္စ ပစ္စေကံ ဒွီသု ဒွီသု ဒွါရေသု ဧကသ္မိံ ခဏေ အာပါထမာဂန္တွာ တံတံဒွါရိကဇဝနာနံ၊ တဒနန္တရေ မနောဒွါရိကာနဉ္စ အပရဘာဂေ စ ဒိဋ္ဌသုတာဒိဝသေနာနုဿရန္တဿ သုဒ္ဓမနောဒွါရိကာနဉ္စ အာရမ္မဏာနိ ဟောန္တိ။ တထာ ဟိ နာနာဝဏ္ဏဝိစိတ္တစေတိယာဒိဒဿနံ ကရောန္တဿ၊ ဓမ္မံ ¶ သုဏန္တဿ၊ ဘေရိသဒ္ဒါဒီဟိ ဝါ ပူဇာဒိံ ကရောန္တဿ စ ဂန္ဓမာလာဒီနိ ဃာယိတွာ၊ ခါဒနီယဘောဇနီယာဒိဉ္စ သာယိတွာ၊ သုခသမ္ဖဿာနိ အတ္ထရဏပါဝုရဏာဒီနိ စ ဖုသိတွာ မနာပဘာဝံ ဉတွာ တေဟိ စေတိယပူဇံ ကရောန္တဿ၊ တတ္ထ တတ္ထ အကုသလံ ဝါ ဥပ္ပာဒေန္တဿ၊ တသ္မိံ တသ္မိံ ခဏေ ဂယှမာနာနိ ရူပါဒိပဉ္စာရမ္မဏာနိ သာခါယ အက္ကမနံ၊ ပထဝိယံ ဆာယာဖရဏဉ္စ ဧကက္ခဏေ ကုရုမာနံ ရုက္ခဂ္ဂေ နိလီယမာနံ ပက္ခိနော သရီရံ ဝိယ ယထာသကံ ပသာဒဉ္စ ဃဋ္ဋေတွာ တသ္မိံယေဝ ခဏေ ဘဝင်္ဂစလနပစ္စယဘာဝေန မနောဒွါရေပိ အာပါထမာဂန္တွာ တတော ဘဝင်္ဂံ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဥပ္ပန္နာနံ အာဝဇ္ဇနာဒိဝေါဋ္ဌဗ္ဗနပရိယောသာနာနံ၊ ဝီထိစိတ္တာနံ၊ တဒနန္တရာနဉ္စ ကုသလာကုသလာဒိဇဝနာနံ အာရမ္မဏံ ဟုတွာ တဒနန္တရာသု မနောဒွါရဝီထီသု စ အပရဘာဂေ တထာရူပံ ပစ္စယံ အာဂမ္မ အတ္တနာ ပူဇာဒိကရဏကာလေသု၊ ဒိဋ္ဌသုတဃာယိတသာယိတဖုဋ္ဌဝသေနာနုဿရန္တဿ၊ ပစ္စက္ခတော အနုဘုယျမာနာနိ ဝိယ မနောဒွါရေ စ အာရမ္မဏာနိ ဟောန္တိ။

အထာပိ ¶ ပဉ္စဟိ ဒွါရေဟိ အဂဟိတပုဗ္ဗာနိ ဗုဒ္ဓရူပါဒီနိ၊ ဒိဗ္ဗရူပါဒီနိ စ ပဉ္စာရမ္မဏာနိ သဝနဝသေန သလ္လက္ခေတွာ ဇဝနက္ခဏေ ဝါ အပရဘာဂေ သုတဝသေနေဝ အနုဿရိတွာ ဝါ ပသာဒံ၊ ကမ္မဖလသဒ္ဓါဒိံ၊ လောဘာဒိဉ္စ ဥပ္ပာဒေန္တဿာပိ မနောဒွါရေ အာပါထမာဂစ္ဆန္တိ။ အဘိညာနံ ပန သုဒ္ဓမနောဒွါရေ ဧဝ၊ တသ္မာ ဧဝံ ပဉ္စဒွါရေ၊ မနောဒွါရေ၊ သုဒ္ဓမနောဒွါရေ စ အာပါထဂတာနိ အတီတာဒိဘေဒဘိန္နာနိ သဗ္ဗာနိပိ ပဉ္စာရမ္မဏာနိ ကဒါစိပိ ဓမ္မာရမ္မဏံ န ဟောန္တိ၊ တဒိတရာ နာမရူပပညတ္တိယော ဓမ္မာရမ္မဏန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ နနု စေတာနိ ဣဋ္ဌကန္တမနာပါနိ အာရမ္မဏာနိ လောဘဿ ဝတ္ထု၊ ကထမေတ္ထ ကုသလံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? နိယမာဒိကာရဏတော။ စိတ္တံ ဟိ ‘‘ကုသလမေဝ မယာ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ပုဗ္ဗေ နိယမိတဝသေန သဗ္ဗတ္ထ အကုသလပ္ပဝတ္တိံ နိဝတ္တေတွာ ကုသလေ ပရိဏာမနဝသေန စ အဘိဏှံ အာသေဝိတကုသလသမုဒါစာရဝသေန စ သပ္ပုရိသူပနိဿယာဒိဥပနိဿယဝသေန စ ယောနိသောအာဘုဇိတဝသေန စာတိ ဣမေဟိ ကာရဏေဟိ ကုသလံ ဟုတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝမိမေသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ဥပ္ပဇ္ဇနတော ပစ္စေကံ ဆဗ္ဗိဓာနိ ဟောန္တိ။ အာရမ္မဏဝဝတ္ထာနကထာ။

ဧဝံ အာရမ္မဏဘေဒဘိန္နေသု ရူပါရမ္မဏံ တာဝ ကုသလံ ဒသပုညကိရိယဝတ္ထုဝသေန ဒသဝိဓံ ဟောတိ။ တတ္ထ ဧကေကံ ပန ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ မနောကမ္မန္တိ တိဝိဓံ။ တတ္ထ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တံ ကာယကမ္မံ၊ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တံ ဝစီကမ္မံ၊ မနောဒွါရေ ပဝတ္တံ မနောကမ္မံ။ တတ္ထ ကာယဒွါရန္တိ ကာယဝိညတ္တိ။ ဝစီဒွါရန္တိ ဝစီဝိညတ္တိ။ တာသံ ဝိဘာဂေါ ရူပဝိဘတ္တိယံ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ မနောဒွါရန္တိ ¶ သဗ္ဗံ စေတနာသမ္ပယုတ္တံ စိတ္တံ ဝုစ္စတိ၊ ဝိသေသတော ကုသလာကုသလံ။ တံ ဟိ သဟဇာတာနံ စေတနာနံ၊ ကာယင်္ဂဝါစင်္ဂစောပနံ အသမ္ပာပုဏိတွာ ပဝတ္တာနံ သုဒ္ဓမနောကမ္မာနံ ပဝတ္တိဩကာသဒါနတော ဒွါရန္တိ ဝုစ္စတိ၊ ဣမေသု ပန တီသု ¶ ဒွါရေသု ပဝတ္တာ စေတနာ ကာယကမ္မာဒယော နာမ။ အပိစ ပါဏာတိပါတာဒယော၊ ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိအာဒယော စ ကာယကမ္မံ နာမ၊ မုသာဝါဒါဒယော၊ မုသာဝါဒါဝေရမဏိအာဒယော စ ဝစီကမ္မံ နာမ၊ အဘိဇ္ဈာဒယော၊ အနဘိဇ္ဈာဒယော စ မနောကမ္မံ နာမ။

ကုသလပက္ခေ ပန ဒါနာဒိဒသပုညကိရိယဝတ္ထူနိ စ ယထာရဟံ ကာယဝစီမနောကမ္မာနိ ဟောန္တိ။ ဧဝံ ယေဘုယျဝုတ္တိတော စေသ ကာယကမ္မာဒိဘာဝေါ ဝုတ္တော ပါဏာတိပါတာဒီနမ္ပိ ဝစီဒွါရာဒီသု ပဝတ္တိတော ကေသဉ္စိ ပုရိသာနံ ဝနစရကာဒိဘာဝေါ ဝိယ၊ ဒွါရာနဉ္စ ကာယကမ္မဒွါရာဒိဘာဝေါ ကေသဉ္စိ ဂါမာနံ ဗြာဟ္မဏဂါမာဒိဘာဝေါ ဝိယ။ အကုသလေ တာဝ ဧတ္ထ ပါဏာတိပါတာဒိကာယကမ္မံ ကာယဒွါရေ၊ ဝစီဒွါရေ စ ယထာရဟံ သမုဋ္ဌာတိ၊ နော မနောဒွါရေ။ တထာ မုသာဝါဒါဒိဝစီကမ္မံ။ ပါဏာတိပါတာဒိနိပ္ဖာဒနတ္ထံ ဟိ မနောဒွါရေ ဧဝ စိန္တေန္တဿ စေတနာဗျာပါဒါဒီသု ကမ္မပထပ္ပတ္တေသု ဝါ ကမ္မပထံ အပ္ပတ္တေသု ဝါ မနောကမ္မေသု ဧဝ ပဝိသနတော ကာယကမ္မာဒိဘာဝံ န ပါပုဏာတိ။ နနု ဝိဇ္ဇာမယေနာပိ ကေဝလံ မနောကမ္မေန ပါဏာတိပါတာဒိံ ကရောန္တီတိ? န အလောဏဘောဇနဒဗ္ဘသယနမန္တပရိဇပ္ပနာဒိကာယဝစီပယောဂံ ဝိနာ တဿာသိဇ္ဈနတော။ အဘိဇ္ဈာဒိမနောကမ္မံ ပန တီသုပိ ဒွါရေသု သမုဋ္ဌာတိ။ အဘိဇ္ဈာယ ဟိ ကာယေန ပရဘဏ္ဍဂ္ဂါဟာဒီနံ၊ ဗျာပါဒေန ဒဏ္ဍပရာမသနာဒီနံ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ တိတ္ထိယဝန္ဒနာဒီနံ ကရဏကာလေ၊ ဝါစာယ ပရသမ္ပတ္တိပတ္ထနာယ ‘‘ဟညန္တု ဗဇ္ဈန္တူ’’တိ အနတ္ထပတ္ထနာယ စ တိတ္ထိယတ္ထုတိတဒတ္ထဒီပနာဒီနဉ္စ ယထာက္ကမံ ပဝတ္တိကာလေ စ တဿ မနောကမ္မဿ ကာယဝါစာသု ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ကာမာဝစရကုသလံ ပန ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိအာဒိကံ ကာယဝစီမနောကမ္မံ ပစ္စေကံ ဒွါရတ္တယေပိ ပဝတ္တတိ။ တတ္ထ ပါဏာတိပါတာဒီဟိ ¶ သမ္ဖပ္ပလာပပရိယောသာနေဟိ သတ္တဟိ ဝိရမန္တဿ တာဝ ဟတ္ထမုဒ္ဒါယ၊ ဝစီဘေဒေန စ သမာဒိယနကာလေ၊ မနသာ ဝိရမဏကာလေ စ တေသံ ကာယဝစီကမ္မာနံ တီသု ဒွါရေသု ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အနဘိဇ္ဈာဒီဟိ သဟဂတေန စေတသာ တဇ္ဇဿ ကာယပယောဂဿ၊ ‘‘ပရဝိတ္တုပကရဏံ စိရဋ္ဌိတိကံ ဟောတု၊ သဗ္ဗေ သတ္တာ အဝေရာ ဟောန္တု၊ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’တိအာဒိနာ ဝစီပယောဂဿ၊ ကေဝလံ မနောပယောဂဿ စ ကရဏကာလေ မနောကမ္မဿ တီသုပိ ဒွါရေသု ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထ စ ပဉ္စဒွါရေ ဥပ္ပန္နာနိ ဇဝနာနိ ကာယဝစီကမ္မာနိ ¶ န ဟောန္တိ၊ မနောကမ္မာနိ ဧဝ။ တာနိ စ န ကမ္မပထပ္ပတ္တာနိ၊ ကေဝလံ ကုသလာဒီနိ ဟောန္တိ။ မနောဒွါရေ ပဋုတရပ္ပဝတ္တာနိ ဧဝ ဟိ ကမ္မပထပ္ပတ္တာနိ မနောကမ္မာနိ ဟောန္တိ၊ ရူပါရူပဇဝနာနိ ပန ဧကန္တံ ဘာဝနာမယံ မနောကမ္မမေဝ မနောဒွါရေ ဧဝ စ ပဝတ္တန္တိ။

ကိဉ္စာပိ အဘိညာဉာဏာနိ ဝိညတ္တိဒွယဇနကာနိ၊ တထာပိ ကာယဝစီကမ္မဝေါဟာရံ န လဘန္တိ၊ လောကုတ္တရကုသလံ ပန ကာယဝစီဒွါရေသု အနုပ္ပဇ္ဇမာနမ္ပိ မိစ္ဆာဝါစာကမ္မန္တာဇီဝါနံ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနကာရီနံ ဝိရတီနံ ဝသေန ကာယဝစီကမ္မမ္ပိ ဟောတိ၊ တဒိတရမဂ္ဂင်္ဂဝသေန မနောကမ္မမ္ပီတိ ဧကက္ခဏေ တီဏိပိ ကမ္မာနိ ဟောန္တိ၊ တဉ္စ ဘာဝနာမယံ၊ ဒွါရံ ပနဿ မနောဒွါရမေဝ။ ယထာ စ ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိယာဒီနံ ဝသေန ကုသလဿ ဒွါရတ္တယေ ပဝတ္တိ ဝုတ္တာ၊ ဧဝံ ဒသပုညကိရိယဝတ္ထူနမ္ပိ ဝသေန ဝတ္တဗ္ဗာ။ အဋ္ဌကထာသု ပန န ဝိစာရိတာ၊ တထာပိ နယတော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တေသု ဒါနံ ကာယကမ္မမေဝ၊ ဝစီကမ္မမ္ပိ ဝါ။ ပတ္တာနုပ္ပဒါနံ၊ အဗ္ဘနုမောဒနံ၊ ဒေသနာ ဝစီကမ္မမေဝ။ သီလံ အပစိတိသဟဂတံ၊ ဝေယျာဝစ္စသဟဂတဉ္စ ကာယကမ္မမ္ပိ အတ္ထိ၊ ဝစီကမ္မမ္ပိ အတ္ထိ။ တတ္ထ သီလဿ ကာယဝစီကမ္မဘာဝေါ သိဒ္ဓါ ဧဝ။ အပစိတိယာ ပန ¶ ပုပ္ဖပူဇာဒိနာ၊ ဝန္ဒနာဒိနာ ဝါ ပဝတ္တိကာလေ ကာယကမ္မဘာဝေါ၊ ထုတိမယပူဇာဒိနာ ပဝတ္တိကာလေ ဝစီကမ္မဘာဝေါ စ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝေယျာဝစ္စဿာပိ သဟတ္ထာ ကရဏကာလေ ကာယကမ္မဘာဝေါ၊ ဂိလာနာဒီနံ စတုပစ္စယသမာဒါပနာဒိဝသေန၊ ဂရူဟိ အာဏတ္တသဒ္ဒေန အာရောစနပက္ကောသနာဒိဝသေန ဝစီကမ္မဘာဝေါ စ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဘာဝနာ၊ သဝနံ၊ ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မဉ္စ မနောကမ္မမေဝ၊ အဗ္ဘနုမောဒနမ္ပီတိ ကေစိ။ သဝနမ္ပိ ဟိ သောတဒွါရာနုသာရေန မနောဒွါရေ ဧဝ ဓမ္မတ္ထသလ္လက္ခဏဝသေန ပဝတ္တိကာလေ မနောကမ္မမေဝ။

တတ္ထ ဒါနံ အပစိတိ ဝေယျာဝစ္စံ ပတ္တာနုပ္ပဒါနံ ဒေသနာတိ ဣမာနိ ပဉ္စ ကာယဝစီဒွါရေသု ဧဝ ပဝတ္တန္တိ၊ န မနောဒွါရေ။ ဧတ္ထ စ ပတ္တာနုပ္ပဒါနဒေသနာနံ ကာယဝိကာရေန ပတ္တိံ ဒေန္တဿ၊ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ စ ကာယဒွါရေပိ ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သီလံ ဘာဝနာ အဗ္ဘနုမောဒနံ သဝနံ ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မန္တိ ဣမာနိ ပန ပဉ္စ တီသုပိ ဒွါရေသု ပဝတ္တန္တိ၊ ‘‘န ပုနေဝံ ကရိဿာမီ’’တိ စေတ္ထ မနသာဝ ဒုစ္စရိတတော ဝိရမန္တဿ၊ အဗ္ဘနုမောဒန္တဿ စ ဝသေန သီလဗ္ဘနုမောဒနာနံ မနောဒွါရေပိ ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယံ ပန အဋ္ဌသာလိနိယံ ‘‘ဒါနမယံ ကာယဝစီမနောကမ္မဝသေန တိဝိဓံ ¶ ဟောတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ တံ ပုဗ္ဗစေတနာဝသေန မနောဒွါရေ ပဝတ္တံ ဂဟေတွာ ပရိယာယတော ဝုတ္တံ၊ နိပ္ပရိယာယတော ကာယဝစီဒွါရပ္ပဝတ္တာ သန္နိဋ္ဌာနစေတနာဝ။ တေနေဝ ဟိ တတ္ထေဝ ဝုတ္တံ ‘‘ဝိနယပရိယာယံ ပတွာ ဟိ ‘ဒဿာမိ ကရိဿာမီ’တိ ဝါစာ ဘိန္နာ ဟောတီတိ။ ဣမိနာ လက္ခဏေန ဒါနံ နာမ ဟောတိ၊ အဘိဓမ္မပရိယာယံ ပတွာ ပန ဝိဇ္ဇမာနကဝတ္ထုံ အာရဗ္ဘ မနသာ စိန္တိတကာလတော ပဋ္ဌာယ ကုသလံ ဟောတိ။ အပရဘာဂေ ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ကတ္တဗ္ဗံ ကရိဿတီ’’တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁)။ ဣတရထာ ‘‘ဒဿာမီ’’တိ စိန္တိတမတ္တေနာပိ ဒါနံ ¶ နာမ ဘဝေယျ၊ တထာ စ တာဒိသံ ဝတ္ထုံ ယထာစိန္တိတနိယာမေန အဒေန္တဿ ဓုရနိက္ခေပေ အဒိန္နာဒါနမ္ပိ သိယာ။ ဧဝံ မနသာ ပါဏာတိပါတာဒယောပိ သိယုံ၊ တဉ္စ န ယုတ္တံ၊ တသ္မာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အထ ဝါ ‘‘သဗ္ဗံ သာပတေယျံ ဒိန္နညေဝ ဟရတူ’’တိ ပရိစ္စဇနသမ္ဘဝတော ဒါနဿ မနောဒွါရေပိ ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဧတ္ထ စ ဒါနသီလာဒိကာယကမ္မာနံ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တိယံ ကမ္မံ ကာယကမ္မမေဝ၊ ဒွါရမ္ပိ ကာယဒွါရမေဝ။ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တိယံ ကမ္မံ ကာယကမ္မမေဝ၊ ဒွါရံ ပန ဝစီဒွါရံ။ မနောဒွါရေ ပဝတ္တိယမ္ပိ ကမ္မံ ကာယကမ္မံ၊ ဒွါရံ ပန မနောဒွါရံ။ ဒေသနာဗ္ဘနုမောဒနာဒီနံ ဝစီကမ္မာနံ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တိယံ ကမ္မမ္ပိ ဝစီကမ္မံ၊ ဒွါရမ္ပိ ဝစီဒွါရမေဝ။ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တိယမ္ပိ ကမ္မံ ဝစီကမ္မမေဝ၊ ဒွါရံ ပန ကာယဒွါရံ။ မနောဒွါရေ ပဝတ္တိယမ္ပိ ကမ္မံ ဝစီကမ္မံ၊ ဒွါရံ ပန မနောဒွါရံ။ ဘာဝနာဒိမနောကမ္မာနံ မနောဒွါရေ ပဝတ္တိယံ ကမ္မမ္ပိ မနောကမ္မံ၊ ဒွါရမ္ပိ မနောဒွါရမေဝ။ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တိယမ္ပိ ကမ္မံ မနောကမ္မမေဝ၊ ဒွါရံ ပန ကာယဒွါရံ။ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တိယမ္ပိ ကမ္မံ မနောကမ္မမေဝ၊ ဒွါရံ ပန ဝစီဒွါရံ။ ဧဝံ ပါဏာတိပါတာဒီနံ၊ ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိအာဒီနဉ္စ ဝုတ္တာနုသာရေန ကမ္မဝဝတ္ထာနံ၊ ဒွါရဝဝတ္ထာနဉ္စ ယထာနုရူပံ ယောဇေတွာ အသင်္ကရတော ဉာတဗ္ဗံ။

ဒွါရကမ္မဝဝတ္ထာနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒါနိ ယသ္မာ ဒသဝိဓာနိ စေတာနိ ပုညကိရိယဝတ္ထူနိ တီသု ဧဝံ သင်္ဂယှန္တိ ဒါနမယေ သီလမယေ ဘာဝနာမယေတိ။ ပတ္တာနုပ္ပဒါနံ ဟိ ဒါနမယေ သင်္ဂယှတိ၊ ‘‘အဗ္ဘနုမောဒနမ္ပီ’’တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁၅၆-၁၅၉ ပုညကိရိယဝတ္ထာဒိကထာ) အဋ္ဌကထာယံ။ အပစိတိဝေယျာဝစ္စာနိ သီလမယေ။ ဒေသနာသဝနဒိဋ္ဌိဇုကမ္မာနိ ဘာဝနာမယေ၊ တသ္မာ ရူပါရမ္မဏဿ ကုသလဿ ¶ ဒါနသီလဘာဝနာဝသေန ဒွါရတ္တယပ္ပဝတ္တိံ ယောဇေတွာ ဒဿေဿာမ။ တဒနုသာရေနေဝ ဣတရေသံ ဝသေနာပိ သက္ကာ ဉာတုန္တိ။ ကုသလံ ဟိ ဝဏ္ဏာရမ္မဏံ ဟုတွာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဒါနသီလဘာဝနာဝသေနေဝ တီသု ဒွါရေသု ¶ ပဝတ္တတိ။ ကထံ? ယဒါ ဟိ နီလပီတာဒိဝဏ္ဏဝိစိတ္တံ ပုပ္ဖဝတ္ထာဒိဒေယျဓမ္မံ လဘိတွာ ‘‘ဝဏ္ဏဒါနံ မေ ဘဝိဿတီ’’တိ ဝဏ္ဏဝသေန အာဘုဇိတွာ စေတိယာဒီသု သဟတ္ထေန ပူဇေတိ၊ တဒါ ရူပါရမ္မဏံ ဒါနမယံ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တတိ၊ တဉ္စ ပုဗ္ဗစေတနာ သန္နိဋ္ဌာနစေတနာ အပရစေတနာတိ တိဝိဓံ ဟောတိ။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗဝါရေသု တိဝိဓတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယဒါ ပန တဒေဝ ယထာဝုတ္တဝတ္ထုံ ဝါစာယ အာဏာပေတွာ ပုတ္တဒါရာဒီဟိ ဒါပေတိ၊ တဒါရူပါရမ္မဏံ ဒါနမယံ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တတိ။ ယဒါ ပန တဒေဝ ဝိဇ္ဇမာနကဝတ္ထုံ ‘‘ဒဿာမီ’’တိ စိန္တေတိ၊ ပစ္စာသီသတိ၊ ယထာဓိပ္ပာယံ နိပ္ဖာဒေဿတိ၊ တဒါ ပုဗ္ဗစေတနာဝသေန ပရိယာယတော ဒါနမယံ မနောဒွါရေ ပဝတ္တတိ နာမ။ ဧဝံ ရူပါရမ္မဏံ ဒါနမယံ ဒွါရဝသေန တိဝိဓံ ဟောတိ။

ယဒါ ပန ဝုတ္တပ္ပကာရဝဏ္ဏံ ဒေယျဓမ္မံ လဘိတွာ ‘‘ဧဝံ မနာပဝဏ္ဏာနံ ပရိစ္စဇနံ နာမ မယှံ ကုလဝံသာဂတဝတ္တမေတ’’န္တိ သဟတ္ထာ ပူဇေတိ၊ တာဒိသဝဏ္ဏဝန္တံ ဝါ ပရပရိဂ္ဂဟိတာဒိဘောဂသမ္ပတ္တိံ ပရိစ္စဇိတွာ သီလံ ရက္ခတိ၊ တဒါ ရူပါရမ္မဏံ သီလံ ကာယဒွါရေ စ ပဝတ္တတိ။ ယဒါ ပန ဝုတ္တပ္ပကာရဝဏ္ဏံ ဒေယျဓမ္မံ ကုလဝံသာဒိဝသေန ဝါစာယ အာဏာပေတွာ ပရေဟိ ဒါပေတိ၊ တာဒိသံ ဝါ ပရပရိဂ္ဂဟိတာဒိံ ဝါစာယ အပနေတွာ သီလံ ရက္ခတိ၊ တဒါ ရူပါရမ္မဏံ သီလံ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တတိ။ ယဒါ ပန တာဒိသံ ဝိဇ္ဇမာနကဝတ္ထုံ ကုလဝံသာဒိဝသေန ‘‘ဒဿာမီ’’တိ၊ တာဒိသံ ပရပရိဂ္ဂဟိတာဒိကံ အနာမသိတွာ ‘‘သီလံ ရက္ခိဿာမီ’’တိ ဝါ စိန္တေတိ၊ တဒါ ရူပါရမ္မဏံ သီလံ မနောဒွါရေ ပဝတ္တတိ။ ဧဝံ ရူပါရမ္မဏံ သီလမယံ ဒွါရဝသေန တိဝိဓံ ဟောတိ။

ယဒါ ¶ ပန ဝုတ္တပ္ပကာရံ ဝဏ္ဏဝန္တံ ဒတွာ တဒေဝ ဝဏ္ဏံ၊ သဗ္ဗံ ဝါ ရူပါယတနံ စင်္ကမန္တော အနိစ္စာဒိတော ဝိပဿတိ၊ တဒါ ရူပါရမ္မဏံ ဘာဝနာမယံ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တတိ။ တဒေဝ ဝစီဘေဒံ ကတွာ သမ္မသန္တဿ ရူပါရမ္မဏံ ဘာဝနာမယံ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တတိ။ တဒေဝ ကာယင်္ဂဝါစင်္ဂံ အစောပေတွာ သမ္မသန္တဿ ရူပါရမ္မဏံ ဘာဝနာမယံ မနောဒွါရေ ပဝတ္တတိ။ ဧဝံ ရူပါရမ္မဏံ ဘာဝနာမယံ ဒွါရဝသေန တိဝိဓံ ဟောတိ။ ဣတိ ရူပါရမ္မဏဿ ကုသလဿ တိဝိဓပုညကိရိယဝတ္ထုဝသေန နဝသု ကမ္မဒွါရေသု ပဝတ္တိဝိဘာဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣမိနာဝ နယေန ရူပါရမ္မဏဿ ကုသလဿ ဒသပုညကိရိယဝတ္ထုဝသေနာပိ တိံသာယ ကမ္မဒွါရေသု ပဝတ္တိဝိဘာဂေါ ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ ယထာ စ ရူပါရမ္မဏဿ၊ ဧဝံ သဒ္ဒါရမ္မဏာဒီနမ္ပိ ပဉ္စန္နံ ကုသလာနံ ပုညကိရိယဝတ္ထုဒွါရေဟိ ဝိဘာဂေါ၊ ယောဇနာနယော စ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗော။

အပိစ ¶ သဒ္ဒံ နာမ ကန္ဒမူလံ ဝိယ ဟတ္ထေန ဂဟေတွာ ဒါတုံ န သက္ကာ။ ယဒါ ပန ‘‘သဒ္ဒဒါနံ မေ’’တိ အာဘုဇိတွာ ဘေရိအာဒိတူရိယေ တိဏ္ဏံ ရတနာနံ ဒေတိ၊ တေဟိ ဥပဟာရံ ဝါ ကရောတိ၊ ဓမ္မကထိကာဒီနံ သရဘေသဇ္ဇာဒိံ ဒေတိ၊ ဓမ္မဿဝနံ ဃောသေတိ၊ သရဘညဓမ္မကထာဒိံ ဝါ ကရောတိ၊ တဒါ ကုသလံ သဒ္ဒါရမ္မဏံ ဟောတိ။ ဧဝံ ဂန္ဓာဒိဝတ္ထုပရိစ္စာဂေပိ ဂန္ဓာဒိအာရမ္မဏံ။ ဓမ္မာရမ္မဏံ ပန ဩဇာဇီဝိတိန္ဒြိယတဒါယတ္တာနံ ဝသေန ဉာတဗ္ဗံ။ ယဒါ ဟိ ဩဇဝန္တာနိ အန္နပါနသပ္ပိနဝနီတာဒီနိ ‘‘ဩဇဒါနံ မေ ဘဝိဿတီ’’တိ ဒေတိ၊ ဂိလာနာနံ ဘေသဇ္ဇံ ဝါ ဝေဇ္ဇံ ဝါ ဥပနေတွာ၊ ပါဏောပရောဓကံ အာဝုဓဇာလကုမိနာဒိံ ဝိနာသေတွာ ဝါ၊ ဝဇ္ဈပ္ပတ္တေ ပါဏိနော မောစေတွာ ဝါ ‘‘ဇီဝိတဒါနံ မေ ဘဝိဿတိ ဇီဝိတာယတ္တဝုတ္တိတာယ၊ ပဉ္စပသာဒသောဠသသုခုမရူပစိတ္တစေတသိကာနံ ဝသေန ပသာဒါဒိဒါနံ မေ ဘဝိဿတီ’’တိ စ မနသိ ကရောတိ၊ တဒါ ကုသလံ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဟောတိ။ သေသံ တာဒိသမေဝ။

အယံ ¶ နာနာဝတ္ထူသု ဌိတာရမ္မဏာနံ ယောဇနာ။ ဧကဝတ္ထုသ္မိမ္ပိ ဆာရမ္မဏံ လဗ္ဘတေဝ။ ပိဏ္ဍပါတသ္မိံ ဟိ မနာပေါ ဝဏ္ဏော၊ ခါဒနကာလေ မုရုမုရာယနသဒ္ဒေါ၊ ဂန္ဓော၊ ရသော၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဩဇာ၊ တဒါယတ္တာ ဝါ ဇီဝိတပသာဒါဒယော၊ တဗ္ဗိသယာနိ စ ဝိညာဏာဒီနီတိ ဆာရမ္မဏမ္ပိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ စီဝရာဒီသု စေဝ ဝတ္ထာဒီသု စ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထပိ ဒါနသီလဘာဝနာမယတာ၊ ကာယဝစီမနောကမ္မဘာဝေါ စ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ စ ကုသလာနံ၊ ဧဝံ အကုသလာနမ္ပိ အာရမ္မဏကမ္မဒွါရဝဝတ္ထာနံ၊ အပုညကိရိယဝတ္ထူသု ယောဇနာနယော စ ဝုတ္တာနုသာရေန ယထာယောဂံ ဉာတဗ္ဗော။

ဧဝံ အာရမ္မဏတော၊ ပုညကိရိယဝတ္ထုတော၊ ကမ္မတော၊ ဒွါရတော စ အနေကသဟဿပ္ပဘေဒေသု စေတေသု ကုသလေသု ဥပဍ္ဎာနိ ပန ဉာဏသမ္ပယုတ္တာနိ စတုန္နံ အဓိပတီနံ ဝသေန ပစ္စေကံ စတုဗ္ဗိဓာနိ၊ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာနိ ပန ဥပဍ္ဎာနိ ဝီမံသာဓိပတိဝဇ္ဇိတာဓိပတိတ္တယဝသေန ပစ္စေကံ တိဝိဓာနိ၊ တဒုဘယာနိ ပုန ဟီနတ္တိကဝသေန ပစ္စေကံ တိဝိဓာနိ၊ တာနိ ပုန အပရိမာဏေသု ပန စက္ကဝါဠေသု ပစ္စေကံ အပရိမာဏေသု သတ္တေသု ဧကေကသ္မိံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နဩဠာရိကသုခုမတာဒီဟိ အနန္တေဟိ ပကာရေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇနတော အနန္တာပရိမာဏာနိ ဟောန္တိ။ တာနိ သဗ္ဗာနိ သမ္ဗုဒ္ဓါ အနန္တေန ဗုဒ္ဓဉာဏေန မဟာတုလာယ တုလယမာနော ဝိယ၊ မဟာတုမ္ဗေ ပက္ခိပိတွာ မိနယမာနော ဝိယ သဗ္ဗာကာရတော ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ မဟာကရုဏာယ ကာမာဝစရဋ္ဌေန သရိက္ခတာယ ဧကတ္တံ ဥပနေတွာ၊ ပုန သောမနဿုပေက္ခာသဟဂတဋ္ဌေန၊ ဉာဏသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တဋ္ဌေန၊ အသင်္ခါရိကသသင်္ခါရိကဋ္ဌေန ¶ စ ကောဋ္ဌာသေ ကတွာ ဒေသေသိ၊ ယထာ တံ လောကဝိဒူ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနန္တိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဓမ္မသင်္ဂဏိယာ (ဓ။ သ။ ၁)၊ တဒဋ္ဌကထာယ စ အဋ္ဌသာလိနိယာ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁) သဗ္ဗာကာရတော ¶ ဉာတဗ္ဗောတိ။ ဧဝံ ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ရူပါဝစရဓမ္မာ ပန ကုသလာ ဈာနင်္ဂသမ္ပယောဂဘေဒတော ပဉ္စဝိဓာ ဟောန္တိ။ သေယျထိဒံ – ဝိတက္ကဝိစာရပီတိသုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ ပဌမဇ္ဈာနိကံ၊ တတော ဝူပသန္တံ အတိက္ကန္တဝိတက္ကံ ဝိစာရပီတိသုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ ဒုတိယဇ္ဈာနိကံ၊ တတော ဝူပသန္တံ အတိက္ကန္တဝိစာရံ ပီတိသုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ တတိယဇ္ဈာနိကံ၊ တတော ဝူပသန္တံ ဝိရတ္တပီတိကံ သုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကံ၊ တတော ဝူပသန္တံ အတ္ထင်္ဂတသုခံ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကန္တိ။ ဧဝံ သမ္ပယောဂဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတော ပန ပဌမဇ္ဈာနေ တာဝ ကာမာဝစရပဌမကုသလေ ဝုတ္တေသု ဌပေတွာ ဝိရတိတ္တယံ သေသာ ဆတ္တိံသ ဓမ္မာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ဆန္ဒာဒယော စတ္တာရော၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ စာတိ ဆ ယေဝါပနကာ။ သေသံ သုညတဝါရပရိယောသာနံ သဗ္ဗံ ကာမာဝစရပဌမကုသလေ ဝုတ္တသဒိသမေဝ။ ကေဝလံ ဟိ ဝိရတီနံ အဘာဝေါ၊ သင်္ဂဟဝါရေ ပဉ္စမဂ္ဂင်္ဂဘာဝေါ၊ ဘူမန္တရဝသေန ရူပါဝစရဘာဝေါ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ပဌမဇ္ဈာနံ။

တထာ ဒုတိယဇ္ဈာနေပိ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ဝိတက္ကာဘာဝေါ၊ သင်္ဂဟဝါရေ စတုက္ကဇ္ဈာနင်္ဂမဂ္ဂင်္ဂဘာဝေါ စ ဝိသေသော၊ သေသံ ပဌမသဒိသမေဝ။ ဒုတိယံ။

တထာ တတိယဇ္ဈာနေပိ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ဝိစာရာဘာဝေါ၊ သင်္ဂဟဝါရေ တိဝင်္ဂိကဇ္ဈာနတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ ဒုတိယသဒိသမေဝ။ တတိယံ။

တထာ ¶ စတုတ္ထေ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ပီတိယာ အဘာဝေါ၊ ကောဋ္ဌာသဝါရေ ဒုဝင်္ဂိကဇ္ဈာနဘာဝေါ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တတိယသဒိသမေဝ။ စတုတ္ထံ။

တထာ ¶ ပဉ္စမေ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ကရုဏာမုဒိတာဒီနံ အဘာဝေါ၊ သောမနဿဋ္ဌာနေ ဥပေက္ခာဘာဝေါ၊ ကောဋ္ဌာသဝါရေ ဈာနိန္ဒြိယေသု ဥပေက္ခာဈာနင်္ဂဘာဝေါ၊ ဥပေက္ခိန္ဒြိယဘာဝေါ စ ဝိသေသော၊ သေသံ စတုတ္ထသမမေဝ။ ပဉ္စမံ။

ပဒဘာဇနီယေ ပန ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ ဒုတိယံ၊ ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ တတိယံ၊ သောမနဿဿ စ အတ္ထင်္ဂမာ စတုတ္ထန္တိ စတုက္ကနယောပိ အာဂတော၊ သော တိက္ခပညာနံ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ ဝိတက္ကဝိစာရသမတိက္ကမသမ္ဘဝတော ဝုတ္တော။ တတ္ထ ဒုတိယာဒီနံ သဗ္ဗသော ပဉ္စကနယေ တတိယာဒိသမတ္တာ တတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော တတ္ထေဝ အန္တောဂဓဘာဝေါ စာတိ။ စတုက္ကနယော။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ပန ဝိနိစ္ဆယံ ပဉ္စကနယေနေဝ ဝက္ခာမ၊ တဒနုသာရတော ဧဝ စတုက္ကနယဝသေနာပိ သက္ကာ ဉာတုန္တိ။ ဧဝံ ဥပရိ လောကုတ္တရေပိ။ ပဉ္စဝိဓာပိ စေတေ ရူပါဝစရကုသလဓမ္မာ ကသိဏာရမ္မဏဘေဒတော ပစ္စေကံ အဋ္ဌဝိဓာ ဟောန္တိ ပထဝီကသိဏံ အာပေါတေဇောဝါယောနီလပီတလောဟိတောဒါတကသိဏဉ္စာတိ၊ အာလောကာကာသကသိဏေဟိ သဒ္ဓိံ ဒသဝိဓာ ဟောန္တိ။ ပဒဘာဇနီယေ (ဓ။ သ။ ၂၀၂) ပန အာလောကကသိဏဿ ဩဒါတကသိဏေန သင်္ဂဟိတတ္တာ အဂ္ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ အာကာသကသိဏဿ ပန ဥဂ္ဃာဋနာသမ္ဘဝတော အနာရုပ္ပဇ္ဈာနိကတ္တာ။ တံ ဟိ ပုနပ္ပုနံ ဥဂ္ဃာဋိယမာနမ္ပိ အာကာသမေဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ တတ္ထုပ္ပန္နံ ရူပါဝစရပဉ္စမဇ္ဈာနံ ဘဝဝိသေသာယ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာယ စ သံဝတ္တတိ၊ အဘိညာယ၊ ဝိပဿနာယ စ ပါဒကမ္ပိ ဟောတိ၊ အနာရုပ္ပတ္တာ ပန ¶ နိရောဓပါဒကံ န ဟောတိ။ သေသာနိ ပန နဝ ကသိဏာနိ နိရောဓပါဒကာနိပီတိ အယမေတေသံ ဝိသေသော။ အာနာပါနဇ္ဈာနဿာပိ ပနေတ္ထ ဝါယောကသိဏေ သင်္ဂဟော ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ။ ကသိဏကထာ။

ဧဝံ ကသိဏဝသေန အဋ္ဌဝိဓာ စေတေ အဘိဘာယတနဝသေန ပန ပစ္စေကံ အဋ္ဌဝိဓာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတာ ဟိ –

‘‘အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ ပရိတ္တာနိ၊ တာနိ အဘိဘုယျ…ပေ… အပ္ပမာဏာနိ။ တာနိ အဘိဘုယျ ¶ …ပေ… ပရိတ္တာနိ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ…ပေ… အပ္ပမာဏာနိ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ သုဝိသုဒ္ဓံ နီလံ ပီတံ လောဟိတံ ဩဒါတ’’န္တိ (ဓ။ သ။ ၂၁၁ အာဒယော) –

အဋ္ဌ အဘိဘာယတနာနိ ဒေသိတာနိ၊ တာနိ စ ကသိဏေသွေဝ အဘိဘဝိတွာ သမာပဇ္ဇနဝသေန ဈာနုပ္ပတ္တိဝိသေသတော၊ အနာရမ္မဏဝိသေသတော။ တတ္ထ ဟိ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီတိ အလာဘိတာယ ဝါ အနတ္ထိကတာယ ဝါ အဇ္ဈတ္တရူပေ ကသိဏဝသေန ပရိကမ္မသညာဝိရဟိတောဝ။ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတီတိ ဗဟိဒ္ဓါ အဋ္ဌ ကသိဏရူပါနိ ပရိကမ္မဝသေန စေဝ အပ္ပနာဝသေန စ ပဿတိ။ ပရိတ္တာနီတိ ခုဒ္ဒကပရိမာဏာနိ၊ တာနိ အဘိဘုယျ ပဿန္တော စ သမ္ပန္နဂဟဏိကော ကဋစ္ဆုမတ္တံ ဘတ္တံ လဘိတွာ ‘‘ကိံ ဧတ္ထ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ အတ္ထီ’’တိ သင်္ကဍ္ဎိတွာ သဗ္ဗံ ဧကကဗဠမေဝ ကရောတိ၊ ဧဝမေဝ ဉာဏုတ္တရိကော ‘‘ကိမေတ္ထ ပရိတ္တကေ အာရမ္မဏေ သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ အတ္ထိ၊ နာယံ မမ ဘာရော’’တိ တာနိ အဘိဘဝိတွာ သဟ နိမိတ္တုပ္ပာဒေနေဝ အပ္ပနံ နိဗ္ဗတ္တေတိ၊ တသ္မာ တံ ဈာနံ ‘‘အဘိဘာယတန’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ အပ္ပမာဏာနီတိ မဟန္တာနိ။ တာနိ အဘိဘုယျာတိ မဟဂ္ဃသော ဧကံ ဘတ္တပါတိံ လဘိတွာ ဝိယ ဉာဏုတ္တရော အပ္ပမာဏံ လဘိတွာ ‘‘ဧတံ ဝါ ဟောတု အညံ ဝါ၊ ကိမေတ္ထ သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ အပ္ပနံ နိဗ္ဗတ္တေတိ။ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနီတိ ပရိသုဒ္ဓါပရိသုဒ္ဓဝဏ္ဏာနိ ¶ ။ ပရိသုဒ္ဓါနိ ဟိ နီလာဒီနိ၊ အပရိသုဒ္ဓါနိ စ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနီတိ ဣဓ အဓိပ္ပေတာနိ၊ ဧတာနိပိ ‘‘သုဝဏ္ဏာနိ ဝါ ဟောန္တု ဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ ဝါ၊ ပရိတ္တအပ္ပမာဏဝသေနေဝ အဘိဘာယတနာနီ’’တိ အာဂမဋ္ဌကထာသု (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဋ။ ၂။၁၇၃၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၂၄၉၊ အ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၈။၆၅) ဝဏ္ဏိတာနိ။ ဝဏ္ဏာဘောဂဿ ဟိ အတ္ထိတာယ ပုရိမာနိ အဘိဘာယတနာနိ ဝဏ္ဏာဘောဂရဟိတသဟိတတာယ ဧတ္ထ ကေဝလတော ဝိသေသသဗ္ဘာဝါ စတုဓာ ဝုတ္တာနိ၊ နီလာဒီနိ ပန စတ္တာရိ သုဝိသုဒ္ဓဝဏ္ဏဝသေန သုခါရောဟတာယ ဉာဏုတ္တရိကော အဘိဘဝိတွာ အပ္ပနံ နိဗ္ဗတ္တေတိ၊ တသ္မာ အာရမ္မဏဝိသေသာဘာဝေပိ ဈာနုပ္ပတ္တိဝိသေသတော ဣမေသံ အဋ္ဌန္နံ အဘိဘာယတနာနံ ဝသေန ပစ္စေကံ အဋ္ဌဝိဓာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အဘိဘာယတနကထာ။

တာနိ ပုန ယထာ စ အဘိဘာယတနဝသေန၊ ဧဝံ ဝိမောက္ခဝသေနာပိ ပစ္စေကံ တိဝိဓာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတာ ဟိ ‘‘ရူပီ ရူပါနိ ပဿတိ၊ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ၊ သုဘန္တွေဝ အဓိမုတ္တော ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၂၄၀ အာဒယော၊ ဒီ။ နိ။ ၃။၃၃၉၊ ၃၅၈၊ အ။ နိ။ ၈။၆၆) တယော ဝိမောက္ခာ ဒေသိတာ။ တေ စ ကသိဏေသွေဝ အဓိမုစ္စနဝသေန ဈာနုပ္ပတ္တိဝိသေသတော၊ ဘာဝနာရမ္မဏဝိသေသတော ကိမိဒံ အဓိမုစ္စနံ နာမ? ပစ္စနီကဓမ္မေဟိ ¶ သုဋ္ဌု ဝိမုစ္စနံ၊ အာရမ္မဏေသု စ သုဋ္ဌု အဘိရတိ၊ ပိတု မာတု အင်္ကေ ဝိဿဋ္ဌင်္ဂပစ္စင်္ဂဿ ဒါရကဿ သယနံ ဝိယ အနိဂ္ဂဟိတဘာဝေန နိရာသင်္ကတာယ အာရမ္မဏေ ပဝတ္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တတ္ထ ရူပီတိ အဇ္ဈတ္တံ ကေသာဒီသု ဥပ္ပာဒိတံ ရူပဇ္ဈာနံ ရူပံ နာမ၊ တဒဿ အတ္ထီတိ ရူပီ။ အဇ္ဈတ္တမ္ပိ ဟိ ကေသာဒီသု နီလံ၊ မေဒါဒီသု ပီတံ၊ မံသာဒီသု လောဟိတံ၊ ဒန္တာဒီသု ဩဒါတဉ္စ ဝဏ္ဏကသိဏဝသေန အာဘုဇိတွာ ပရိကမ္မံ ကရောန္တဿ ရူပဇ္ဈာနာနိ၊ ကသိဏံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ စ အရူပဇ္ဈာနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ¶ ။ ရူပါနိ ပဿတီတိ ဗဟိဒ္ဓါပိ နီလကသိဏာဒိရူပါနိ ဈာနစက္ခုနာ ပဿတိ၊ ဣမိနာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓဝတ္ထုကေသု ကသိဏေသု ဈာနပ္ပဋိလာဘော ဒဿိတော။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီတိ အတ္တနော ကေသာဒီသု အနုပ္ပာဒိတရူပါဝစရဇ္ဈာနော၊ ဣမိနာ ဗဟိဒ္ဓါ ပဋိလဒ္ဓဇ္ဈာနတာ ဒဿိတာ။ သုဘန္တွေဝ အဓိမုတ္တော ဟောတီတိ ဣမိနာ သုဝိသုဒ္ဓေသု နီလာဒိဝဏ္ဏကသိဏေသု ‘‘သုဘ’’န္တိ အဓိမုတ္တိဝသေန ပဋိလဒ္ဓဇ္ဈာနတာ ဒဿိတာ။ ဧဝံ အာရမ္မဏဝိသေသာဘာဝေပိ အဓိမုတ္တိဝသေန ဈာနုပ္ပတ္တိဝိသေသတော ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ဝိမောက္ခာနံ ဝသေန ပစ္စေကံ တိဝိဓာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝိမောက္ခကထာ။

ယထာ စ ဝိမောက္ခတော၊ ဧဝံ ပဋိပဒါဘေဒတော ပစ္စေကံ စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ၊ ဒုက္ခပဋိပဒံ ခိပ္ပာဘိညံ၊ သုခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ၊ သုခပဋိပဒံ ခိပ္ပာဘိညန္တိ။ တတ္ထ ပဌမသမန္နာဟာရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဥပစာရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တာဝ ပဝတ္တာ ဈာနဘာဝနာ ‘‘ပဋိပဒါ’’တိ ဝုစ္စတိ။ သာ ဧကစ္စဿ ဒုက္ခာ နီဝရဏာဒိပစ္စနီကဓမ္မသမုဒါစာရဂဟနတာယ အသုခသေဝနာ ဟောတိ၊ ဧကစ္စဿ တဒဘာဝတော သုခါ။ ဥပစာရတော ပန ပဋ္ဌာယ ယာဝ အပ္ပနာ၊ တာဝ ပဝတ္တာ ပညာ ‘‘အဘိညာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ သာ ဧကစ္စဿ ဒန္ဓာ အသီဃပ္ပဝတ္တိနီ၊ ဧကစ္စဿ ခိပ္ပာ။ အသပ္ပာယသေဝိနော ဒုက္ခာ ပဋိပဒါ ဟောတိ ဒန္ဓာ စ အဘိညာ၊ သပ္ပာယသေဝိနော သုခါ ပဋိပဒါ ဟောတိ ခိပ္ပာ စ အဘိညာ။ ပုဗ္ဗာပရကာလေသု သပ္ပာယာသပ္ပာယသေဝနဝသေန ဝေါမိဿတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တထာ ပလိဗောဓုပစ္ဆေဒါဒိကံ ပုဗ္ဗကိစ္စံ အသမ္ပာဒေန္တဿ ပဋိပဒါ ဒုက္ခာ၊ သမ္ပာဒေန္တဿ သုခါ ပဋိပဒါ။ အပ္ပနာကောသလ္လံ အသမ္ပာဒေန္တဿ ဒန္ဓာဘိညာ၊ သမ္ပာဒေန္တဿ ခိပ္ပာ။ ကိလေသိန္ဒြိယာနံ ဝါ တိက္ခမုဒုတာယ ပဌမာ၊ ဝိပရိယာယေန စတုတ္ထာ၊ ဝေါမိဿတာယ မဇ္ဈိမာ ဒွေတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တဏှာဝိဇ္ဇာဘိဘဝနာနဘိဘဝနဝသေန ဝါ သမထဝိပဿနာသု ကတာဓိကာရာကတာဓိကာရတာဝသေန ဝါပိ ¶ ဧတာသံ ပဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပဌမဇ္ဈာနာဒိအာဂမနဝသေနာပိ ဒုတိယာဒီနံ ပဋိပဒါဘိညာဘေဒေါ ဟောတိယေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧဝံ ပဋိပဒါဝသေန ပစ္စေကံ စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပဋိပဒါကထာ။

ယထာ ¶ စ ပဋိပဒါဟိ၊ ဧဝံ အာရမ္မဏဘေဒတောပိ ပစ္စေကံ စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ ပရိတ္တံ ပရိတ္တာရမ္မဏံ၊ ပရိတ္တံ အပ္ပမာဏာရမ္မဏံ၊ အပ္ပမာဏံ ပရိတ္တာရမ္မဏံ၊ အပ္ပမာဏံ အပ္ပမာဏာရမ္မဏန္တိ။ တတ္ထ ယံ အပ္ပဂုဏံ၊ ဥပရိဇ္ဈာနဿ ပစ္စယော ဘဝိတုံ န သက္ကောတိ၊ ဣဒံ ပရိတ္တံ။ ယံ ပန အဝဍ္ဎိတေ အာရမ္မဏေ ပဝတ္တံ၊ တံ ပရိတ္တံ အာရမ္မဏံ အဿာတိ ပရိတ္တာရမ္မဏံ။ ဝိပရိယာယတော အပ္ပမာဏံ အပ္ပမာဏာရမ္မဏံ။ တဒုဘယဝေါမိဿတာယ မဇ္ဈေ ဣတရဒွယံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ အာရမ္မဏဘေဒတော စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အာရမ္မဏကထာ။

ယထာ စ ပဋိပဒါရမ္မဏေဟိ၊ ဧဝံ အဓိပတီနံ ဝသေန ပစ္စေကံ စတုဗ္ဗိဓတာ၊ ဟီနတ္တိကဝသေန ပုန တိဝိဓတာ စ ယောဇေတွာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ယထာ ကသိဏမူလေသု၊ ဧဝံ ဗြဟ္မဝိဟာရမူလေသုပိ ယထာယောဂံ ဝိဘာဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော – မေတ္တာကရုဏာမုဒိတာဝသေန ဟိ အာဒိတော စတ္တာရိ ဈာနာနိ ပစ္စေကံ တိဝိဓာ ဟောန္တိ မေတ္တာသဟဂတံ၊ ကရုဏာသဟဂတံ၊ မုဒိတာသဟဂတန္တိ။ ပဉ္စမဇ္ဈာနံ ပန ဥပေက္ခာဗြဟ္မဝိဟာရဝသေန ဧကဝိဓံ ဥပေက္ခာသဟဂတန္တိ။ ပုရိမေသု ဟိ တီသု ပဉ္စမဇ္ဈာနံ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ ကသ္မာ? သောမနဿာဝိပ္ပယောဂတော၊ သောမနဿသမုဋ္ဌိတာနံ ဗျာပါဒဝိဟိံသာရတီနံ ယထာက္ကမံ နိဿရဏတ္တာ၊ ပစ္ဆိမေ စ တိကစတုက္ကဇ္ဈာနံ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ ကသ္မာ? ဥပေက္ခာဝေဒနာသမ္ပယောဂတော၊ တဿာ စ ပဋိဃာနုနယနိဿရဏတော မဇ္ဈတ္တာကာရေန ပဝတ္တိတော၊ တာနိ ပုန ပဋိပဒါရမ္မဏာဓိပတိဟီနတ္တိကဘေဒေဟိ ပုဗ္ဗေ ¶ ဝုတ္တနယေန ယောဇေတွာ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဧတ္ထ စ အပ္ပသတ္တာရမ္မဏဝသေန ပရိတ္တာရမ္မဏတာ၊ ဗဟုသတ္တာရမ္မဏဝသေန အပ္ပမာဏာရမ္မဏတာ စ ဧကသ္မိံ သတ္တေ အပ္ပနံ ပါပေတွာ အနုက္ကမေန ဧကာဝါသဧကဝီထိဂါမာဒိဂတသတ္တေသု ပါပနဝသေန ဝဍ္ဎနာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ပနေတ္ထ ကရုဏာသဟဂတေ မုဒိတာဝိရဟိတာ ပဉ္စတိံသ ဓမ္မာ၊ တေသု ဆန္ဒာဒယော စတ္တာရော၊ ကရုဏာ စာတိ ပဉ္စေဝ ယေဝါပနကာ၊ ကရုဏာ စ နိယတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ မုဒိတာသဟဂတေပိ။ ကေဝလံ ကရုဏာဝိရဟိတာ မုဒိတာ နိယတာ ပဝတ္တာတိ အယမေတ္ထ ဝိသေသော။ အဝသေသဗြဟ္မဝိဟာရဒွယေ၊ ပန ကသိဏာသုဘာဒီသု စ သဗ္ဗတ္ထ ကရုဏာမုဒိတာဝိရဟိတာ စ စတုတ္တိံသ ဓမ္မာ၊ တတ္ထ စ ဆန္ဒာဒယော စတ္တာရောဝ ယေဝါပနကာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ ဗြဟ္မဝိဟာရမူလဝိဘာဂကထာ။

အသုဘဘေဒတော ¶ ပန ပဌမဇ္ဈာနမေဝေကံ ဒသဝိဓံ ဟောတိ ဥဒ္ဓုမာတကသညာသဟဂတံ ဝိနီလကဝိပုဗ္ဗကဝိစ္ဆိဒ္ဒကဝိက္ခာယိတကဝိက္ခိတ္တကဟတဝိက္ခိတ္တကလောဟိတကပုဠဝကအဋ္ဌိကသညာသဟဂတန္တိ၊ ဒသဝိဓေပိ စေတသ္မိံ အသုဘေ ပဋိကူလတ္တာ၊ ဒုဗ္ဗလတ္တာ စ ဝိတက္ကဗလေနေဝ ဈာနံ တိဋ္ဌတိ၊ န ဝိနာ ဝိတက္ကေန သီဃသောတာယ နဒိယာ အရိတ္တဗလေနေဝ နာဝါ ဝိယ၊ တသ္မာ ပဌမဇ္ဈာနမေဝေတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သမထဝိပဿနာဒိအာနိသံသဒဿာဝိတာယ၊ ပနေတ္ထ နီဝရဏပ္ပဟာနေန စ ပီတိသောမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဗဟုဝေတနလာဘဒဿနေန ပုပ္ဖဆဍ္ဍကဿ ဂူထရာသိမှိ ဝိယ၊ ဥပသန္တဗျာဓိဒုက္ခဿ စ ရောဂိနော ဝမနဝိရေစနပ္ပဝတ္တိယံ ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တံ ပန ဒသဝိဓမ္ပိ ပဌမဇ္ဈာနံ ပဋိပဒါရမ္မဏာဓိပတိဟီနတ္တိကဝသေန ပစ္စေကံ ယောဇေတွာ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ အသုဘာရမ္မဏဿ အဝဍ္ဎနီယတာယ ခုဒ္ဒကေ ဥဒ္ဓုမာတကာဒိဋ္ဌာနေ ဥပ္ပန္နံ နိမိတ္တံ ပရိတ္တာရမ္မဏံ၊ မဟန္တေ အပ္ပမာဏာရမ္မဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတေသု ပန ¶ ဒသသု အသုဘေသု သာမညတော ဒွတ္တိံသာကာရဝသေန၊ နဝသိဝထိကပဗ္ဗဝသေန စ ပဝတ္တာ ကာယဂတာသတိ သင်္ဂဟိတာ၊ ဝဏ္ဏကသိဏေသု စ ကေသာဒီနံ ကောဋ္ဌာသာနံ နီလာဒိဝဏ္ဏာရမ္မဏာ၊ စတုက္ကပဉ္စကဇ္ဈာနဝသေန ဥပ္ပန္နာ ကာယဂတာသတိ စ သင်္ဂဟိတာ။ ပဒဘာဇနီယေ ဝိသုံ န ဝုတ္တာ၊ တသ္မာ တေသံ ဝသေနာပိ ဝိဘာဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အသုဘမူလဝိဘာဂကထာ။

ဧဝံ အာရမ္မဏာဒိဘေဒတော စ ဘိန္နာနံ ရူပါဝစရကုသလဓမ္မာနံ ကာလဒေသာဒိဘေဒေန အနန္တတာ၊ ဘဂဝတာ စ ဧကတ္တံ ဥပနေတွာ ဒေသိတဘာဝေါ၊ ဝိတ္ထာရနယာတိဒေသော စ ကာမာဝစရကုသလေ ဝုတ္တာနုသာရေန ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗော။ ဣတော ပရံ အရူပါဝစရာဒီသုပိ ဝိသေသမတ္တမေဝ ဝက္ခာမ။ ဧဝံ ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

အရူပါဝစရာ ပန ကုသလဓမ္မာ သမ္ပယောဂတော န ဘိန္နာ၊ သဗ္ဗေပိ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တာဝ၊ ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတောပိ သဗ္ဗသော ရူပါဝစရပဉ္စမဇ္ဈာနသဒိသာ။ အရူပါဝစရဘာဝေါ ဧဝ ဟေတ္ထ ဝိသေသော။ ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတောတိ ဧတ္ထ ပန အာရမ္မဏတော တေ စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ။ သေယျထိဒံ – အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ အာကိဉ္စညာယတနံ နေဝသညာနာသညာယတနန္တိ။ တတ္ထ ဟိ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသေ ‘‘အနန္တော အာကာသော’’တိ ပဝတ္တံ ပဌမံ၊ တသ္မိံ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏေ ‘‘အနန္တံ ဝိညာဏ’’န္တိ ပဝတ္တံ ဒုတိယံ၊ တဿ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏဿ အဘာဝေ ‘‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’’တိ ပဝတ္တံ ¶ တတိယံ၊ တသ္မိံ တတိယေ ‘‘သန္တမေတံ ပဏီတမေတ’’န္တိ ပဝတ္တံ စတုတ္ထံ။ ပုရိမပုရိမေဟိ ပစ္ဆိမပစ္ဆိမံ သန္တသန္တတရသန္တတမန္တိ စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

နနု ¶ ရူပါဝစရေသု ဝိတက္ကာဒိအင်္ဂသမတိက္ကမတော ဥပရူပရိဈာနာနံ သန္တတရာဒိဘာဝေါ ဝုတ္တော၊ အင်္ဂါတိက္ကမရဟိတေသု ပန အာရုပ္ပေသု ကထန္တိ? အာရမ္မဏာတိက္ကမတော။ ဧတေသု ဟိ ကသိဏရူပသမတိက္ကမတော ပဌမံ ဈာနံ ရူပါဝစရပဉ္စမဇ္ဈာနတော သန္တံ၊ တတောပိ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသာတိက္ကမတော ဒုတိယံ၊ တတောပိ အာကာသေ ပဝတ္တဝိညာဏာတိက္ကမတော တတိယံ၊ တတောပိ အာကာသေ ပဝတ္တဝိညာဏဿ သမတိက္ကမတော စတုတ္ထန္တိ။ ဧဝံ အင်္ဂသမတ္တေပိ ထူလထူလာတိက္ကမေန သုခုမသုခုမာရမ္မဏတာယ ဥပရူပရိဇ္ဈာနာနံ သန္တတရာဒိဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော သမာယာမဝိတ္ထာရာနမ္ပိ ဝတ္ထာနံ သုတ္တသုခုမတရာဒိဘာဝေါ ဝိယ။ နနု အဘာဝါရမ္မဏတာယ တတိယာရုပ္ပံ သန္တပဏီတတော မနသိ ကရောန္တဿ စတုတ္ထာရုပ္ပဿ ကထံ တတ္ထ နိကန္တိပရိယာဒါနံ၊ ကထံ စ သမတိက္ကမော ဝါ ဟောတီတိ? အသမာပဇ္ဇိတုကာမတာယ၊ သာ စ အတ္တနော သန္တပဏီတတာယ။ ယထာ ဟိ ရာဇာ ဒန္တကာရာဒိသိပ္ပိကာနံ အတိသုခုမမနာပသိပ္ပံ ဒိသွာ ‘‘ဆေကာ ဝတိမေ အာစရိယာ’’တိ တေသံ ဆေကတာယ တုဿန္တောပိ န တံ သိပ္ပိကဘာဝံ ပတ္ထေတိ၊ တံ သမတိက္ကမ္မ ရာဇဘာဝေ ဧဝ တိဋ္ဌတိ၊ ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧဝံ အာရမ္မဏဘေဒတော စတုဗ္ဗိဓာနမ္ပေတေသံ ပုန ပဋိပဒါရမ္မဏာဓိပတိဟီနတ္တိကဘေဒေဟိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပစ္စေကံ ဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဧတ္ထ စ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနနိကန္တိ ပရိယာဒါနဒုက္ခတာယ ပဌမာရုပ္ပဿ၊ ပဌမာရုပ္ပာဒိနိကန္တိပရိယာဒါနဒုက္ခတာယ ဒုတိယာရုပ္ပာဒီနဉ္စ ဒုက္ခပဋိပဒတာ၊ ပရိယာဒိဏ္ဏနိကန္တိကဿ တဒပ္ပနာပရိဝါသဒန္ဓတာယ ဒန္ဓာဘိညတာ၊ ဝိပရိယာယေန ဣတရာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပရိတ္တကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသမူလကာနံ ပန စတုန္နံ ပရိတ္တာရမ္မဏတာ၊ ဝိပရိယာယာနံ အပ္ပမာဏာရမ္မဏတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ရူပါရူပါဝစရာ ပနေတ္ထ အဓိပတိသဟိတာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န ဝိနာ အဓိပတီဟိ။ ကာမာဝစရာ တု အဓိပတိရဟိတာပိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ¶ ၊ တေ စ အာရမ္မဏာဓိပတိ သဟဇာတာဓိပတီတိ ဒွေပိ လဗ္ဘန္တိ။ ရူပါရူပါဝစရာ ပန သဟဇာတာဓိပတိမေဝ၊ နေတရံ။ တတ္ထ စ ဆန္ဒာဓိပတိနာ သဟဇာတာ ဓမ္မာ ဆန္ဒာဓိပတေယျာ၊ ဆန္ဒော ပန အဓိပတိ ဧဝ၊ န ဆန္ဒာဓိပတေယျော။ ဣတရေ ပန အဓိပတေယျာဝ၊ နာဓိပတယော အညဿ အတ္တနာ သဟဇာတဿ ဆန္ဒဿ၊ ဣတရေသဉ္စ အဓိပတိယတ္ထဿ အဘာဝါ။ ဧကသ္မိံ ဟိ စိတ္တုပ္ပာဒေ ဆန္ဒာဒီသု စတူသုပိ ဝိဇ္ဇမာနေသု ယထာပစ္စယံ သဟဇာတာဓိပတိ ¶ ဧကောဝ လဗ္ဘတိ။ ဧဝံ ဝီရိယာဓိပတိယာဒီသုပိ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော ဉာတဗ္ဗော။

လောကုတ္တရာ ပန ကုသလာ မဂ္ဂသမ္ပယောဂဘေဒတော စတုဗ္ဗိဓာ။ သေယျထိဒံ – သောတာပတ္တိမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တံ သကဒါဂါမိမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တံ အနာဂါမိမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တံ အရဟတ္တမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တန္တိ။ နနု စတူသုပိ စေတေသု မဂ္ဂသမ္ပယောဂေါ သမာနော အဋ္ဌန္နမ္ပိ မဂ္ဂင်္ဂါနံ သဗ္ဗတ္ထ ဥပ္ပတ္တိတော ကထံ တတ္ထ ဘေဒေါတိ? အနုသယပ္ပဟာနသင်္ခါတဿ မဂ္ဂကိစ္စဿ ဘေဒတော။ အနုသယေ မာရေန္တော ဂစ္ဆတီတိ ဟိ မဂ္ဂေါ။ မဂ္ဂါ ဟိ ယထာသကံ အနုသယေ ပဇဟန္တိ ဧဝ၊ နိမိတ္တာ ဝုဋ္ဌဟန္တိ၊ ပဝတ္တဉ္စ ဆိန္ဒန္တိ နာမာတိ ဝုစ္စန္တိ။ နိမိတ္တန္တိ စ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ပဝတ္တန္တိပိ တေ ဧဝ။ တံ ဒုဝိဓံ ဥပါဒိန္နကံ၊ အနုပါဒိန္နကဉ္စ။

တတ္ထပိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါ ဒိဋ္ဌာနုသယံ၊ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ၊ တဒေကဋ္ဌေ စ ကိလေသေ၊ တံသဟဇာတာနိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တာနိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တဉ္စာတိ ပဉ္စာကုသလစိတ္တာနိ စ ဥပ္ပဇ္ဇမာနောဝ သမုဂ္ဃာတေတိ၊ သမုဂ္ဃာတေန္တော စ အပါယဘဝတော စေဝ သုဂတိဘဝတော စ ဌပေတွာ သတ္တ ဘဝေ တဒဝသေသတော ဝုဋ္ဌာတိ ¶ ။ တတ္ထ ယဒေတံ ပဌမမဂ္ဂါနုပ္ပတ္တိယံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာရဟံ ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တပဉ္စစိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ၊ တံ ရူပက္ခန္ဓော၊ တာနိ ပဉ္စ စိတ္တာနိ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ တံသမ္ပယုတ္တာ ဝေဒနာဒယော ဣတရေ တယော ခန္ဓာ။ ဣမေ အနုပါဒိန္နပဉ္စက္ခန္ဓာ အနုပါဒိန္နနိမိတ္တံ၊ အနုပါဒိန္နပ္ပဝတ္တံ နာမ။ တတော ပဌမမဂ္ဂေါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ တံ ဆိန္ဒတိ နာမ။ ယဒေတံ အပါယဘဝေ၊ သုဂတိယဉ္စ ဌပေတွာ သတ္တ ဘဝေ တဒဝသေသေ စ ပဌမမဂ္ဂါနုပ္ပတ္တိယံ အာယတိံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာရဟံ ကမ္မဇက္ခန္ဓပဉ္စကံ၊ တံ ဥပါဒိန္နနိမိတ္တံ၊ ဥပါဒိန္နပ္ပဝတ္တံ နာမ။ တတော ပဌမမဂ္ဂေါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ တဉ္စ ဆိန္ဒတိ နာမ။ တတောဝ ပဌမမဂ္ဂေါ အနုသယံ ပဇဟန္တောဝ နိမိတ္တာ ဝုဋ္ဌဟတိ၊ ပဝတ္တဉ္စ ဆိန္ဒတိ နာမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဣတရမဂ္ဂေသုပိ ဥပါဒိန္နာနုပါဒိန္နနိမိတ္တပ္ပဝတ္တံ ဝုဋ္ဌာနံ ဆိန္ဒနံ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။

သကဒါဂါမိမဂ္ဂေါ ပန ဩဠာရိကကာမရာဂါနုသယံ၊ ပဋိဃာနုသယံ၊ တဒေကဋ္ဌေ စ ကိလေသေ၊ တံသဟဇာတာနိ စ တထာ ပဝတ္တာနိ စတ္တာရိ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ ဒွေ စ ဒေါမနဿသဟဂတာနီတိ ဆ အကုသလစိတ္တာနိ ¶ စ ဥပ္ပဇ္ဇမာနောဝ သမုဂ္ဃာတေတိ၊ သမုဂ္ဃာတေန္တော စ ကာမသုဂတိတော ဌပေတွာ ဧကဘဝံ တဒဝသေသတော ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပတနုဘူတာဝ တံသမင်္ဂိနော ကာမရာဂဗျာပါဒါ အဓိမတ္တာ၊ တေ စ ကဒါစိ ဝိရဠာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

အနာဂါမိမဂ္ဂေါပိ တာနေဝ တနုသဟဂတကာမရာဂပ္ပဋိဃာနုသယဝသေန ဥပ္ပန္နာနိ ဆ စိတ္တာနိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနောဝ သမုဂ္ဃာတေတိ၊ သမုဂ္ဃာတေန္တော စ ကာမဘဝတော ဝုဋ္ဌာတိ။ အရဟတ္တမဂ္ဂေါ ပန ရူပရာဂအရူပရာဂမာနာဝိဇ္ဇာနုသယေ၊ ဥဒ္ဓစ္စံ၊ တဒေကဋ္ဌေ သဗ္ဗေ ကိလေသေ စ တံသဟဇာတာနိ စတ္တာရိ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတဉ္စာတိ ပဉ္စာကုသလစိတ္တာနိ စ ဥပ္ပဇ္ဇမာနောဝ သမုဂ္ဃာတေတိ၊ သမုဂ္ဃာတေန္တော စ ရူပါရူပတော၊ သဗ္ဗဘဝတောပိ ¶ ဝုဋ္ဌာတိ။ သေသံ ပဌမမဂ္ဂေ ဝုတ္တာနုသာရတော ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ အနုသယပ္ပဟာနသင်္ခါတကိစ္စဘေဒတော စတုန္နံ မဂ္ဂါနံ ဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

တဒေဝံ မဂ္ဂသမ္ပယောဂဘေဒတော စတုဗ္ဗိဓံ၊ ပုန ဈာနင်္ဂသမ္ပယောဂဘေဒတော ပစ္စေကံ ပဉ္စဝိဓာ ဟောန္တိ။ ကထံ? ပဌမမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တံ တာဝ ဝိတက္ကဝိစာရပီတိသုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ ပဌမဇ္ဈာနိကံ၊ ဝိစာရပီတိသုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ ဒုတိယဇ္ဈာနိကံ၊ ပီတိသုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ တတိယဇ္ဈာနိကံ၊ သုခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကံ၊ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာသမ္ပယုတ္တံ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကဉ္စာတိ ပဉ္စဝိဓံ ဟောတိ။ ဧဝံ ဒုတိယမဂ္ဂါဒိသမ္ပယုတ္တာ စာတိ ဝီသတိဝိဓာ ဟောန္တိ၊ ဧတ္ထ စ စတုက္ကနယဝသေန သောဠသဝိဓတာပိ ယောဇေတဗ္ဗာ။ ကိံ ပနေတ္ထ ဧဝံ ဈာနင်္ဂယောဂဘေဒဿ နိယာမကံ ကာရဏန္တိ? သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏံ။ တသ္မိံ ဟိ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိဝိပဿနာဘူတေ သောမနဿသဟဂတေ အရိယမဂ္ဂါ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ သောမနဿသဟဂတာ စတုက္ကဇ္ဈာနိကာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတေ စ စတုက္ကဇ္ဈာနိကာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

နနု စေတ္ထ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏံ သောမနဿုပေက္ခာသဟဂတတ္တာ စတုက္ကပဉ္စမဇ္ဈာနိကာနံ သောမနဿုပေက္ခာသဟဂတဘာဝဿ နိယာမကဟေတု၊ ဝိတက္ကာဒိအင်္ဂသမတိက္ကမတော ပန နေသံ ဒုတိယာဒိဇ္ဈာနဘာဝဿ နိယာမကေန အညေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ န ဟိ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏံ ဝိတက္ကာဒိဝိကလံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယေန တံ နိယာမကံ ဘဝေယျ၊ ကိံ တံ နိယာမကကာရဏန္တိ? ပါဒကဇ္ဈာနံ၊ သမ္မသိတဇ္ဈာနံ ဝါ။ ရူပါရူပါဝစရေသု ဟိ ယံ ယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိတွာ တတုဋ္ဌာယ ယေ ကေစိ ပကိဏ္ဏကသင်္ခါရေ သမ္မသိတွာ ယေ မဂ္ဂေ ဥပ္ပာဒေတိ၊ တေ သဗ္ဗေ တံတံဈာနသဒိသာဝ ဟောန္တိ။ ယံ ¶ ယံ ဝါ ပန ဈာနံ၊ တံသမ္ပယုတ္တေ စ အနိစ္စာဒိတော ဝိပဿိတွာ ယေ ¶ ယေ မဂ္ဂေ ဥပ္ပာဒေတိ၊ တေ စ တံတံဈာနသဒိသာဝ ဟောန္တိ ဘူမိဝဏ္ဏသဒိသဝဏ္ဏာ ဂေါဓာ ဝိယ။ တတ္ထ စ သုက္ခဝိပဿကဿ ဥပ္ပန္နမဂ္ဂါပိ၊ သမာပတ္တိလာဘိနာ ဈာနံ ပါဒကံ အကတွာ အသမ္မသိတွာဝ ဥပ္ပာဒိတမဂ္ဂါပိ ပဌမဇ္ဈာနံ ပါဒကံ ကတွာ တံ တံ ဝါ သမ္မသိတွာ ဥပ္ပာဒိတမဂ္ဂါပိ သဗ္ဗေ ဧကသဒိသာ ပဌမဇ္ဈာနိကာဝ ဟောန္တိ။ န ဟိ လောကုတ္တရမဂ္ဂေါ အပ္ပနံ အပ္ပတ္တော နာမ အတ္ထိ။ ဒုတိယတတိယစတုတ္ထဇ္ဈာနာနိ ပါဒကာနိ ကတွာ ဝါ တတ္ထ ဂတေ ဓမ္မေ သမ္မသိတွာ ဝါ ဥပ္ပာဒိတမဂ္ဂါ ယထာက္ကမံ စတုရင်္ဂိကာ၊ တိဝင်္ဂိကာ၊ ဒုဝင်္ဂိကာ စ ဟောန္တိ။ ပဉ္စမဇ္ဈာနံ၊ ပန အာရုပ္ပဇ္ဈာနာနိ စ ပါဒကံ ကတွာ ဝါ တတ္ထ ဂတေ ဓမ္မေ သမ္မသိတွာ ဝါ ဥပ္ပာဒိတမဂ္ဂါ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာဝသေန ဒုဝင်္ဂိကာဝ ဟောန္တိ။ ဧတေသဉ္စ ပဉ္စန္နံ ဈာနိကာနမ္ပိ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဝိပဿနာ သောမနဿသဟဂတာပိ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာပိ၊ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနီ ပန ဝိပဿနာ စတုက္ကဇ္ဈာနိကာနံ သောမနဿသဟဂတာ ဟောတိ။ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကာနံ ပန ဥပေက္ခာသဟဂတာဝါတိ တဒေဝ ပါဒကဇ္ဈာနံ၊ သမ္မသိတဇ္ဈာနံ ဝါ နိယာမကကာရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ သမ္ပယောဂတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတော ပန ပဌမဇ္ဈာနိကေသု တာဝ စတူသု ကာမာဝစရပဌမကုသလေ ဝုတ္တဓမ္မေသု ဌပေတွာ ကရုဏာမုဒိတာ သတ္တတိံသ ဓမ္မာ ဟောန္တိ။ ဝိရတိယော ပနေတ္ထ နိယတာ၊ ပါဠိယဉ္စ (ဓ။ သ။ ၂၇၇) ရူပေန နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ဆန္ဒာဒယော စ စတ္တာရော ယေဝါပနကာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

သင်္ဂဟဝါရေ ပန ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မေသု ပုဗ္ဗေ သင်္ဂဟိတာဝသေသာနံ သတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓာနဣဒ္ဓိပါဒဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ ဝသေန အတိရေကာ စတ္တာရော သင်္ဂဟာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပဌမဇ္ဈာနိကမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တေသု ဟိ ဓမ္မေသု သတိ ဥပဋ္ဌာနဋ္ဌေန သတိပဋ္ဌာနံ၊ သာ ဝိသယဘေဒေန စတုဗ္ဗိဓာ၊ ဣတရေ အဿတိပဋ္ဌာနာတိ သဗ္ဗေဝ ¶ တေ ဒွိဓာ ဟောန္တိ။ တထာ ဝီရိယံ ပဒဟနဋ္ဌေန သမ္မပ္ပဓာနံ၊ တံ ကိစ္စဘေဒေန စတုဗ္ဗိဓံ၊ ဣတရေ အသမ္မပ္ပဓာနာတိ။ တထာ ဆန္ဒော ဝီရိယံ စိတ္တံ အမောဟောတိ စတ္တာရော ဓမ္မာ ဣဇ္ဈနကဋ္ဌေန ယထာက္ကမံ ‘‘ဆန္ဒိဒ္ဓိပါဒေါ ဝီရိယစိတ္တဝီမံသိဒ္ဓိပါဒေါ’’တိ နာမေန ‘‘ဣဒ္ဓိပါဒါ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ ‘‘အနိဒ္ဓိပါဒါ’’တိ။ တထာ သတိ အမောဟော ဝီရိယံ ပီတိ ပဿဒ္ဓိ သမာဓိ တတြမဇ္ဈတ္တတာတိ ဣမေ သတ္တ ဓမ္မာ ဗုဇ္ဈနဋ္ဌေန ယထာက္ကမံ ‘‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ဝီရိယပီတိပဿဒ္ဓိသမာဓိဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဣတရေ အဗောဇ္ဈင်္ဂါတိ ဧဝံ စတ္တာရော သင်္ဂဟာ။

သေသံ သဗ္ဗံ လက္ခဏာဒိတော ပဋ္ဌာယ သုညတဝါရပရိယောသာနံ ကာမာဝစရပဌမကုသလေ ဝုတ္တသဒိသမေဝ ¶ ၊ ကေဝလံ ပန မဂ္ဂင်္ဂသင်္ဂဟေ ‘‘အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၃၃၇) ပဒဘာဇနီယေ သရူပေနေဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ ဣန္ဒြိယသင်္ဂဟေ ပညိန္ဒြိယဋ္ဌာနေ ပဌမမဂ္ဂဿ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ ဂဟေတွာ ဣတရမဂ္ဂါနံ အညိန္ဒြိယံ ဂဟေတွာဝ အဋ္ဌိန္ဒြိယန္တိ အဋ္ဌိန္ဒြိယတာ၊ သဗ္ဗတ္ထ လောကုတ္တရတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ပဌမဇ္ဈာနိကာ စတ္တာရော မဂ္ဂါ။

တထာ ဒုတိယဇ္ဈာနိကေသုပိ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ဝိတက္ကာဘာဝေါ၊ သင်္ဂဟဝါရေ စတုရင်္ဂဇ္ဈာနတာ၊ သတ္တင်္ဂမဂ္ဂတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ ပဌမဇ္ဈာနိကသဒိသမေဝ။ ဒုတိယဇ္ဈာနိကမဂ္ဂါ။

တထာ တတိယဇ္ဈာနိကေသုပိ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ဝိစာရာဘာဝေါ၊ သင်္ဂဟဝါရေ တိဝင်္ဂိကဇ္ဈာနတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ ဒုတိယဇ္ဈာနိကသဒိသမေဝ။ တတိယဇ္ဈာနိကမဂ္ဂါ။

တထာ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကေသုပိ ကေဝလံ ဓမ္မုဒ္ဒေသေ ပီတိယာ အဘာဝေါ၊ ကောဋ္ဌာသဝါရေ ဒုဝင်္ဂိကဇ္ဈာနတာ၊ ဆဠင်္ဂိကဗောဇ္ဈင်္ဂတာ ¶ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တတိယဇ္ဈာနိကသဒိသမေဝ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကမဂ္ဂါ။

တထာ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကေသုပိ ကေဝလံ သဗ္ဗတ္ထ ဝေဒနာပရိဝတ္တနမေဝ ဝိသေသော၊ သေသံ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကသဒိသမေဝ။ ပဉ္စမဇ္ဈာနိကမဂ္ဂါ။ ဧဝံ ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ပန သဗ္ဗေပိ လောကုတ္တရကုသလာ အာရမ္မဏတော နိဗ္ဗာနာရမ္မဏာဝ၊ တသ္မာ န တတော နေသံ ဘေဒေါ၊ ပဋိပဒါဒိဘေဒတော ပန ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေန ပစ္စေကံ ဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတ္ထ စ ယော နာမရူပပရိဂ္ဂဟတော ပဋ္ဌာယ ကိလမန္တော ဝိပဿနံ အာရဘိတွာ ဒုက္ခေန ကသိရေန ကိလေသေ ဝိက္ခမ္ဘေတိ၊ တဿ ဒုက္ခာ ပဋိပဒါ ဟောတိ။ ယော ပန ဝိက္ခမ္ဘိတကိလေသော၊ သော ဝိပဿနာပရိဝါသံ ဝါသေန္တော စိရေန မဂ္ဂပါတုဘာဝံ ပါပုဏာတိ၊ တဿ ဒန္ဓာဘိညာ ဟောတိ။ ဣမိနာ နယေန ဣတရာ တိဿောပိ ပဋိပဒါဘိညာယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ စ ပဋိပဒါဒိဘေဒတော၊ ဧဝံ ဝိမောက္ခဘေဒတောပိ ပစ္စေကံ ဒွိဓာ ဟောန္တိ – သုညတဝိမောက္ခော အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခောတိ။

တတ္ထ သုညတန္တိ၊ အပ္ပဏိဟိတန္တိ စ လောကုတ္တရမဂ္ဂဿ နာမံ။ သော ဟိ အာဂမနတော သဂုဏတော အာရမ္မဏတောတိ တီဟိ ကာရဏေဟိ နာမံ လဘတိ။ ကထံ? ဣဓ ဘိက္ခု ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာနိကော အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ‘‘အနိစ္စံ ဒုက္ခမနတ္တာ’’တိ တိဝိဓံ အနုပဿနံ အာရောပေတွာ ¶ သမ္မသန္တော ဝိစရတိ၊ သစဿ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိဝိပဿနာ တေဘူမကေ သင်္ခါရေ အနတ္တတော ဝိပဿတိ၊ အယံ အတ္တသုညတာဒဿနဋ္ဌေန သုညတာ နာမ ဟောတိ။ သစေ ဒုက္ခတော ဝိပဿတိ၊ အယံ တဏှာပဏိဓိရဟိတဋ္ဌေန အပ္ပဏိဟိတာ နာမ ဟောတိ၊ တာ ဥဘောပိ အာဂမနီယဋ္ဌာနေ ဌတွာ အတ္တနော အတ္တနော မဂ္ဂဿ ယထာက္ကမံ သုညတမဂ္ဂေါ ¶ အပ္ပဏိဟိတမဂ္ဂေါတိ နာမံ ဒေန္တိ။ ဧဝံ အာဂမနတော နာမလာဘော ဝေဒိတဗ္ဗော။ နနု သုတ္တန္တေသု သစေ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိဝိပဿနာ အနိစ္စတော ပဿတိ၊ တဿာ ဝသေန မဂ္ဂေါ အနိမိတ္တဝိမောက္ခော ဟောတီတိ ကတွာ တယော ဝိမောက္ခာ ကထိတာတိ? သစ္စံ၊ အပိ စ ခေါ ပရိယာယတော ကထိတာ၊ နိပ္ပရိယာယတော ပန သယမ္ပိ သနိမိတ္တာ အတ္တနော မဂ္ဂဿ အနိမိတ္တနာမံ ဒါတုံ အသက္ကုဏေယျတာယ ဒွေ ဧဝ ဝိမောက္ခာ ဟောန္တီတိ။ တိဿောပိ ဟိ ဝိပဿနာ နိစ္စနိမိတ္တံ၊ သုခနိမိတ္တဉ္စ ဥဂ္ဃာဋနေန အနိမိတ္တဝေါဟာရံ လဘန္တိ၊ တိဿောပိ နိမိတ္တဘူတေသု ခန္ဓေသု စရဏတော သနိမိတ္တာဝ၊ တသ္မာ သယံ အာဂမနီယဋ္ဌာနေ ဌတွာ အတ္တနော မဂ္ဂဿ နိပ္ပရိယာယတော အနိမိတ္တနာမံ ဒါတုံ န သက္ကောန္တိ။ ယသ္မာ ပန မဂ္ဂေါ သယံ ရာဂါဒီဟိ သုညော၊ ရာဂါဒိနိမိတ္တပဏိဓိရဟိတော စ၊ တသ္မာ သဂုဏေနေဝ သုညတနာမံ၊ အပ္ပဏိဟိတနာမဉ္စ လဘတိ။ ဧဝမဿ သဂုဏတော နာမလာဘော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယသ္မာ ပန နိဗ္ဗာနံ ရာဂါဒီဟိ၊ သင်္ခါရေဟိ စ သုညတ္တာ၊ ရာဂါဒိနိမိတ္တပဏိဓိရဟိတတ္တာ စ ‘‘သုညတံ၊ အနိမိတ္တံ၊ အပ္ပဏိဟိတ’’န္တိ စ ဝုစ္စတိ၊ တသ္မာ တံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဥပ္ပန္နမဂ္ဂေါပိ ‘‘သုညတော၊ အနိမိတ္တော၊ အပ္ပဏိဟိတော’’တိ စ နာမံ လဘတိ။ ဧဝံ အာရမ္မဏတော နာမလာဘော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တေသု ဣဓ အာဂမနတောဝ မဂ္ဂေါ နာမံ လဘတိ၊ န သဂုဏတော၊ နာပိ အာရမ္မဏတော၊ သဂုဏာရမ္မဏတော နာမလာဘဿ သုတ္တန္တေသု ပရိယာယဒေသိတတ္တာ။ တေနေဝ ဟေတ္ထ မဂ္ဂါနံ သဂုဏာရမ္မဏတောပိ အနိမိတ္တဝိမောက္ခတံ အဂ္ဂဟေတွာ သုညတအပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခတာဝ အာဂမနတော ဝုတ္တာ၊ တဉ္စာဂမနံ ဒုဝိဓံ ဝိပဿနာဂမနံ၊ မဂ္ဂါဂမနဉ္စ။ တတ္ထ ဝိပဿနာဂမနတော မဂ္ဂေါ စ သုညတာဒိနာမံ လဘတိ၊ မဂ္ဂါဂမနတော စ လဘတေဝ၊ ဣဓ ပန မဂ္ဂဿ အဓိပ္ပေတတ္တာ ¶ ဝိပဿနာဂမနတောဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဝိမောက္ခဘေဒတော ပစ္စေကံ ဒွိဓာ ဟောန္တိ။ ဧဝံ ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော။

လောကုတ္တရကုသလဓမ္မာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတာ စ မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ နာမ

‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ’’တိ ပဒဿ အတ္ထဝဏ္ဏနာ။

အကုသလာ ¶ ပန ဓမ္မာ ဘူမိတော ဧကဝိဓာ ကာမာဝစရာဝ၊ သမ္ပယောဂတော ပန မူလဝသေန တိဝိဓာ ဟောန္တိ လောဘမူလာ ဒေါသမူလာ မောဟမူလာတိ။ တတ္ထ လောဘမူလာ အဋ္ဌဝိဓာ သောမနဿသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ၊ သောမနဿသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရန္တိ။

တတ္ထ ဣဋ္ဌာရမ္မဏေ လောဘဗဟုလတာဒီဟိ ကာရဏေဟိ သောမနဿသဟဂတတာ၊ အသဒ္ဓမ္မသဝနအကလျာဏမိတ္တတာဒီဟိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယဒါ ဟိ ‘‘နတ္ထိ ကာမေသု အာဒီနဝေါ’’တိအာဒိနာ နယေန မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ပုရက္ခတွာ ဟဋ္ဌတုဋ္ဌော ကာမေ ဝါ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ ဒိဋ္ဌမင်္ဂလာဒီနိ ဝါ သာရတော ပစ္စေတိ သဘာဝတိက္ခေနေဝ အနုဿာဟိတေန စိတ္တေန၊ တဒါ ပဌမံ အကုသလစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဒါ မန္ဒေန သမုဿာဟိတေန၊ တဒါ ဒုတိယံ။ ယဒါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ အပုရက္ခတွာ ကေဝလံ ဟဋ္ဌတုဋ္ဌော မေထုနံ ဝါ သေဝတိ၊ ပရသမ္ပတ္တိံ ¶ ဝါ အဘိဇ္ဈာယတိ၊ ပရဘဏ္ဍံ ဝါ ဟရတိ သဘာဝတိက္ခေနာနုဿာဟိတေန၊ တဒါ တတိယံ။ ယဒါ သမုဿာဟိတေန၊ တဒါ စတုတ္ထံ။ ယဒါ ပန ကာမာနံ ဝါ အသမ္ပတ္တိံ အာဂမ္မ၊ အညေသံ ဝါ သောမနဿဟေတူနံ အဘာဝေန စတူသုပိ ဝိကပ္ပေသု သောမနဿရဟိတတာ ဟောတိ၊ တဒါ သေသာနိ စတ္တာရိ ဥပေက္ခာသဟဂတာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အယံ သမ္ပယောဂတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဓမ္မုဒ္ဒေသတော ပန ပဌမာကုသလေ တာဝ နိယတာ ပါဠိယံ သရူပေနာဂတာ သောဠသ၊ ယေဝါပနကဝသေန စတ္တာရောတိ ဝီသတိ ဓမ္မာ ဟောန္တိ။ ကထံ? ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တံ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ပီတိ ဝီရိယံ ဧကဂ္ဂတာ ဇီဝိတံ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ လောဘော မောဟော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ ဣမေ သရူပေနာဂတာ သောဠသ ဓမ္မာ၊ ဆန္ဒော အဓိမောက္ခော မနသိကာရော ဥဒ္ဓစ္စန္တိ ဣမေ ယေဝါပနကာ စတ္တာရောတိ။ ပဒဘာဇနီယေ ပန ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ‘‘ဖဿပဉ္စကံ ဈာနင်္ဂပဉ္စကံ ဝီရိယသမာဓိမနောသောမနဿဇီဝိတဝသေန ဣန္ဒြိယာနိ ပဉ္စ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသင်္ကပ္ပဝါယာမသမာဓိဝသေန မဂ္ဂင်္ဂါနိ စတ္တာရိ၊ ဝီရိယသမာဓိအဟိရိကာနောတ္တပ္ပဝသေန ဗလာနိ စတ္တာရိ၊ လောဘော မောဟောတိ ဒွေ မူလာနိ၊ အဘိဇ္ဈာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ ဒွေ ကမ္မပထာနိ၊ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပန္တိ ¶ လောကနာသဒုကံ၊ သမထော ပဂ္ဂါဟော အဝိက္ခေပေါ စာတိ ဧဝံ သရူပေနာဂတာနံ ဒွတ္တိံသဓမ္မာနံ သောဠသသု ဧဝ သမဝရောဓော၊ သဝိဘတ္တိကာဝိဘတ္တိကဘေဒေါ စ ကာမာဝစရပဌမကုသလေ ဝုတ္တာနုသာရတော ဉာတဗ္ဗော။ အယံ ဓမ္မုဒ္ဒေသတော ဝိနိစ္ဆယော။

လက္ခဏာဒိဝိဘာဂတော ပန န ဟိရီယတီတိ အဟိရိကော၊ အဟိရိကဿ ဘာဝေါ အဟိရိက္ကံ၊ န ဩတ္တပ္ပံ အနောတ္တပ္ပံ။ တေသု အဟိရိက္ကံ ကာယဒုစ္စရိတာဒီဟိ အဇိဂုစ္ဆနလက္ခဏံ၊ အလဇ္ဇာလက္ခဏံ ဝါ၊ အနောတ္တပ္ပံ တေဟေဝ အသာရဇ္ဇနလက္ခဏံ၊ အနုတ္တာသလက္ခဏံ ¶ ဝါ၊ သေသံ ဟိရိဩတ္တပ္ပာနံ ဝုတ္တပ္ပဋိပက္ခဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။

လုဗ္ဘတိ တေန၊ သယံ ဝါ လုဗ္ဘတိ၊ လုဗ္ဘနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ လောဘော။ သော အာရမ္မဏဂဟဏလက္ခဏော မက္ကဋာလေပေါ ဝိယ၊ အဘိသင်္ဂရသော တတ္တကပါလေ ခိတ္တမံသပေသိ ဝိယ၊ အပရိစ္စာဂပစ္စုပဋ္ဌာနော တေလဉ္ဇနရာဂေါ ဝိယ၊ သညောဇနီယဓမ္မေသု အဿာဒဒဿနပဒဋ္ဌာနော။ တဏှာနဒိဘာဝေန ဝဍ္ဎမာနော သီဃသောတာ နဒီ ဝိယ မဟာသမုဒ္ဒံ အပါယမေဝ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

မုယှန္တိ တေန၊ သယံ ဝါ မုယှတိ၊ မုယှနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ မောဟော။ သော စိတ္တဿ အန္ဓကာရလက္ခဏော၊ အညာဏလက္ခဏော ဝါ၊ အသမ္ပဋိဝေဓရသော၊ အာရမ္မဏသဘာဝစ္ဆာဒနရသော ဝါ၊ အသမ္မာပဋိပတ္တိပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ အန္ဓကာရပစ္စုပဋ္ဌာနော ဝါ၊ အယောနိသောမနသိကာရပဒဋ္ဌာနော၊ သဗ္ဗာကုသလာနံ မူလန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

မိစ္ဆာ ပဿန္တိ တာယ၊ သယံ ဝါ မိစ္ဆာ ပဿတိ၊ မိစ္ဆာဒဿနမတ္တမေဝ ဝါ ဧသာတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ သာ အယောနိသော အဘိနိဝေသလက္ခဏာ၊ ပရာမာသရသာ၊ မိစ္ဆာဘိနိဝေသပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ အရိယာနံ အဒဿနကာမတာဒိပဒဋ္ဌာနာ၊ ပရမံ ဝဇ္ဇန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ဥဒ္ဓတဘာဝေါ ဥဒ္ဓစ္စံ။ တံ အဝူပသမလက္ခဏံ၊ အနဝဋ္ဌာနရသံ၊ ဘန္တတာပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ အယောနိသောမနသိကာရပဒဋ္ဌာနံ၊ စိတ္တဝိက္ခေပေါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသော ပနေတ္ထ သုညတဝါရပရိယောသာနော သဗ္ဗောပိ ဝိနိစ္ဆယော ကုသလာဓိကာရေ ဝုတ္တာနုသာရတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကေဝလံ သင်္ဂဟဝါရေ ပါဠိယံ အာဂတဝသေန ¶ ပဉ္စိန္ဒြိယတာ၊ စတုရင်္ဂမဂ္ဂတာ၊ စတုဗ္ဗိဓဗလတာ၊ ဒွေဟေတုတာ၊ သဗ္ဗတ္ထ အကုသလဘာဝေါ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ပဌမာကုသလံ နိဋ္ဌိတံ။

ယထာ ¶ စ ပဌမေ၊ ဧဝံ ဒုတိယေပိ သသင်္ခါရတာ၊ ယေဝါပနကေသု ထိနမိဒ္ဓါနံ သမ္ဘဝေါ၊ နိယတတာ စ ဝိသေသော။ တတ္ထ ထိနနတာ ထိနံ၊ မိဒ္ဓနတာ မိဒ္ဓံ၊ အနုဿာဟနသံသီဒနတာ၊ သတ္တိဝိဃာတော စာတိ အတ္ထော။ တတ္ထ ထိနံ အနုဿာဟလက္ခဏံ၊ ဝီရိယဝိနောဒနရသံ၊ သံသီဒနပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ မိဒ္ဓံ အကမ္မညတာလက္ခဏံ၊ ဩနဟနရသံ၊ လီနတာပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ပစလာယိကာနိဒ္ဒါပစ္စုပဋ္ဌာနံ ဝါ၊ ဥဘယမ္ပိ အရတိတန္ဒိဝိဇမ္ဘိကာဒီသု အယောနိသောမနသိကာရပဒဋ္ဌာနံ။ ဒုတိယံ။

တတိယေ သဗ္ဗောပိ ဝိနိစ္ဆယော ပဌမာကုသလေ ဝုတ္တနယောဝ။ ကေဝလံ ဒိဋ္ဌိယာ အဘာဝေါ၊ ယေဝါပနကေသု မာနဿ သမ္ဘဝေါ၊ အနိယတတာ စ၊ သင်္ဂဟဝါရေ တိဝင်္ဂိကမဂ္ဂတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ တတ္ထ မညတီတိ မာနော။ သော ဥဏ္ဏတိလက္ခဏော၊ သမ္ပဂ္ဂဟရသော၊ ကေတုကမျတာပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တလောဘပဒဋ္ဌာနော၊ ဥမ္မာဒေါ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တတိယံ။

ယထာ စ တတိယေ၊ ဧဝံ စတုတ္ထေပိ။ ထိနမိဒ္ဓဉ္စေတ္ထ သသင်္ခါရတာ စ အဓိကာ၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ စတုတ္ထံ။

ပဉ္စမဆဋ္ဌသတ္တမဋ္ဌမေသု သောမနဿဋ္ဌာနေ ဥပေက္ခာသမ္ဘဝေါ၊ ပီတိယာ စ အဘာဝေါ၊ တတော ဧဝ သင်္ဂဟဝါရေ စတုရင်္ဂဇ္ဈာနတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ သဗ္ဗံ ပဌမဒုတိယတတိယစတုတ္ထစိတ္တသဒိသမေဝ။

ဒေါသမူလာ ပန ဒွိဓာ ဒေါမနဿသဟဂတံ ပဋိဃသမ္ပယုတ္တံ အသင်္ခါရံ၊ တထာ သသင်္ခါရံ။ ဧဝံ သမ္ပယောဂတော။ ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတော ပန ပဌမေ တာဝ ပဌမာကုသလေ ဝုတ္တေသု ပီတိလောဘဒိဋ္ဌိယော ဝဇ္ဇေတွာ ဒေါသံ ¶ ၊ ယေဝါပနကေသု အနိယတာနိ ¶ ဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စာနိ၊ သောမနဿဋ္ဌာနေ ဒေါမနဿဉ္စ ပက္ခိပိတွာ ဧကဝီသတိ ဓမ္မာ ဟောန္တိ။ ယေဝါပနကာ စေတ္ထ သတ္တ။ တတ္ထ ဒုဿန္တိ တေန၊ သယံ ဝါ ဒုဿတိ၊ ဒုဿနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ ဒေါသော။ သော စဏ္ဍိက္ကလက္ခဏော ပဟဋာသီဝိသော ဝိယ၊ ဝိသပ္ပနရသော ဝိသနိပါတော ဝိယ၊ အတ္တနော နိဿယဒဟနရသော ဝါ ဒါဝဂ္ဂိ ဝိယ၊ ဒုဿနပစ္စုပဋ္ဌာနော လဒ္ဓါကာသော ဝိယ သပတ္တော၊ အာဃာတဝတ္ထုပဒဋ္ဌာနော၊ ဝိသသံသဋ္ဌပူတိမုတ္တံ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဣဿာယနာ ဣဿာ။ သာ ပရသမ္ပတ္တီနံ ဥသူယနလက္ခဏာ၊ တတ္ထေဝ အနဘိရတိရသာ၊ တတော ဝိမုခဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ပရသမ္ပတ္တိပဒဋ္ဌာနာ၊ သညောဇနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ မစ္ဆေရဘာဝေါ မစ္ဆရိယံ။ တံ လဒ္ဓါနံ ဝါ လဘိတဗ္ဗာနံ ဝါ အတ္တနော သမ္ပတ္တီနံ နိဂူဟနလက္ခဏံ၊ တာသညေဝ ပရေဟိ သာဓာရဏဘာဝအက္ခမနရသံ၊ သင်္ကောစနပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ကဋုကဉ္စုကတာပစ္စုပဋ္ဌာနံ ဝါ၊ အတ္တသမ္ပတ္တိပဒဋ္ဌာနံ၊ စေတသော ဝိရူပဘာဝေါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကုစ္ဆိတံ ကတံ ကုကတံ၊ တဿ ဘာဝေါ ကုက္ကုစ္စံ။ တံ ပစ္ဆာနုတာပလက္ခဏံ၊ ကတာကတာနုသောစနရသံ၊ ဝိပ္ပဋိသာရပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ကတာကတပဒဋ္ဌာနံ၊ ဒါသဗျမိဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သင်္ဂဟဝါရေ ဒုက္ခေန သဒ္ဓိံ စတုရင်္ဂဇ္ဈာနတာ၊ ဒေါမနဿေန ပဉ္စိန္ဒြိယတာ၊ တိဝင်္ဂိကမဂ္ဂတာ၊ ဒေါသမောဟဝသေန ဒွိဟေတုကတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသော ပန သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော ပဌမာကုသလေ ဝုတ္တသဒိသော ဧဝ။ ယထာ စ ပဌမေ၊ ဧဝံ ဒုတိယေပိ၊ သသင်္ခါရတာ ပန ထိနမိဒ္ဓေဟိ သဒ္ဓိံ နဝယေဝါပနကတာ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။

မောဟမူလာပိ ဒွိဓာ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တံ၊ တထာ ဥဒ္ဓစ္စသမ္ပယုတ္တန္တိ။ တတ္ထ ပဌမေ ဓမ္မုဒ္ဒေသတော တာဝ ဖဿပဉ္စကံ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ဝီရိယံ ဧကဂ္ဂတာ ဇီဝိတံ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ မောဟော ဝိစိကိစ္ဆာတိ သရူပေနာဂတာ စုဒ္ဒသ ¶ ၊ ဥဒ္ဓစ္စံ မနသိကာရောတိ ယေဝါပနကာ ဒွေ စာတိ သောဠသ ဓမ္မာ ဟောန္တိ၊ ဧကဂ္ဂတာ စေတ္ထ စိတ္တဋ္ဌိတိမတ္တာ၊ ဣန္ဒြိယမဂ္ဂဗလဘာဝံ န သမ္ပာပုဏာတိ။ တတော ဧဝ သင်္ဂဟဝါရေ သမာဓိံ ဝဇ္ဇေတွာ ဥပေက္ခာယ သဒ္ဓိံ စတ္တာရိ ဣန္ဒြိယာနိ၊ ဒွေ ¶ မဂ္ဂင်္ဂါနိ၊ တီဏိ ဗလာနိ ဟောန္တိ။ မောဟော ပနေတ္ထ ဧကောဝ ဟေတု။ သေသော ပနေတ္ထ သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော ဝုတ္တနယော ဧဝ။

တတ္ထ ဝိဂတာ စိကိစ္ဆာ ဧတိဿာတိ ဝိစိကိစ္ဆာ။ သာ သံသယလက္ခဏာ၊ ကမ္ပနရသာ၊ အနိစ္ဆယပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ အနေကံသဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ၊ အယောနိသောမနသိကာရပဒဋ္ဌာနာ၊ ပဋိပတ္တိအန္တရာယကရာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ယထာ စ ဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တေ၊ ဧဝံ ဥဒ္ဓစ္စသမ္ပယုတ္တေပိ။ ကေဝလံ ဝိစိကိစ္ဆာယ အဘာဝေါ၊ အဓိမောက္ခဿ စ ဘာဝေါ၊ တတော ဧဝ ဗလဝတရသမာဓိတာ၊ တေနေဝ သင်္ဂဟဝါရေ သမာဓိနာ သဒ္ဓိံ ပဉ္စိန္ဒြိယတာ၊ တိဝင်္ဂိကမဂ္ဂတာ၊ စတုဗ္ဗလတာ စ ဟောတိ။ ဥဒ္ဓစ္စဉ္စေတ္ထ သရူပေနေဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ အဓိမောက္ခမနသိကာရာ ဒွေ ယေဝါပနကဝသေနာတိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ဣမာနိ ပန ဒွေ စိတ္တာနိ နာနာဝိသယေ၊ ဧကဝိသယေ စ အသဏ္ဌဟနတော ပဝဋ္ဋနကာနိ။ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတံ ဟိ လဒ္ဓါဓိမောက္ခတာယ လဒ္ဓပတိဋ္ဌံ ဧကာရမ္မဏေယေဝ ပတိဋ္ဌာယ ပတိဋ္ဌာယ ပဝဋ္ဋတိ စတုရဿမဏိ ဝိယ၊ ဣတရံ နာနာရမ္မဏေသု ဝဋ္ဋမဏိ ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတဉ္စ ဌပေတွာ သေသာ ဧကာဒသ ပဋိသန္ဓိံ ဇနေန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ပနေတေ ဒွါဒသပိ ဝတ္ထာရမ္မဏဝသေန တာဝ ဆဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ။ တေသု လောဘမောဟမူလာ ပန ဒသ ပဉ္စဒွါရေ ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယေဝ၊ မနောဒွါရေ နိဿာယ ဝါ အနိဿာယ ဝါ ဇဝနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ဆဗ္ဗိဓာ။ တထာ ဒေါသမူလာ နိဿာယေဝ ပန ပဝတ္တန္တိ။ လောဘမူလာ ပန ¶ အဒိန္နာဒါနကာမမိစ္ဆာစာရမုသာဝါဒပေသုညသမ္ဖပ္ပလာပါဘိဇ္ဈာသင်္ခါတာနံ ဆန္နံ ကမ္မပထာနံ ဝသေန ဆဗ္ဗိဓာ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တာ ပနေတ္ထ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဝသေနာပီတိ သတ္တဝိဓာ ဟောန္တိ။ ဒေါသမူလာ ပန ပါဏာဘိပါတာဒိန္နာဒါနမုသာဝါဒပေသုညဖရုသသမ္ဖပ္ပလာပဗျာပါဒဝသေန သတ္တဝိဓာ ဟောန္တိ။ ဒသန္နမ္ပိ ပနေသံ ဒွါရကမ္မဝသေန စေဝ ဝီမံသာဝဇ္ဇိတာဓိပတိတ္တယဝသေန စ ကုသလေ ဝုတ္တနယေန ဝိဘာဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧကန္တဟီနတ္တာ ဟီနတ္တိကဘေဒေါ နတ္ထိ။ အာရမ္မဏာဓိပတိ ပနေတ္ထ လောဘမူလေသု ဧဝ၊ န ဣတရေသု၊ မောဟမူလေသု ပန သဟဇာတာဓိပတိပိ နတ္ထိ၊ တထာ ကမ္မပထဘေဒေါပိ။ န ဟိ ပဝဋ္ဋမာနံ ကဉ္စိ အဓိပတိံ ကရောတိ။ ဒေါသော ဝါ သဝိသယံ၊ ဝိစိကိစ္ဆာစိတ္တဉ္စ ပဋိပတ္တိမန္တရာယကရတ္တေန ဒုစ္စရိတဟေတုဘူတမ္ပိ ပါဏာတိပါတာဒီနံ ဒေါသလောဘမူလစိတ္တေဟေဝ သန္နိဋ္ဌာပနိယတော ကမ္မပထဘေဒံ န ဂစ္ဆတိ၊ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဧဝ ပန ဟေတု ဟောတိ။ တေနေဝဿ အပါယဟေတုတာ ပဌမမဂ္ဂဝဇ္ဈတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အတီတာဒိဘေဒတော ပန ဒွါဒသန္နံ ပစ္စေကမနန္တတာ၊ သေသော စ ဝိနိစ္ဆယော ကုသလာဓိကာရေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။

အဗျာကတာ ¶ ပန ဓမ္မာ ဇာတိတော စတုဗ္ဗိဓာ ဝိပါကကိရိယရူပနိဗ္ဗာနဝသေန။ တတ္ထ ဝိပါကာဗျာကတာ ဓမ္မာ ဇာတိတော စ ဒွိဓာ ဟောန္တိ ကုသလာကုသလဝိပါကဝသေန။ တတ္ထ ကုသလဝိပါကာ ဘူမိတော စတုဗ္ဗိဓာ ကာမရူပါရူပါဝစရလောကုတ္တရဝိပါကဝသေန။ တတ္ထ ကာမာဝစရဝိပါကာ အဟေတုကာ သဟေတုကာတိ ဒုဝိဓာ။ တတ္ထ အလောဘာဒိသဟဇာတဟေတုဝိရဟိတာ အဟေတုကာ။ တေ သမ္ပယောဂဝတ္ထာရမ္မဏာဒိဘေဒတော ¶ အဋ္ဌဝိဓာ။ သေယျထိဒံ – ဥပေက္ခာသဟဂတံ စက္ခုဝိညာဏံ၊ တထာ သောတဃာနဇိဝှာဝိညာဏံ၊ သုခသဟဂတံ ကာယဝိညာဏံ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတာ မနောဓာတု၊ သောမနဿသဟဂတာ မနောဝိညာဏဓာတု၊ တထာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ စာတိ။ စက္ခုဝိညာဏာဒီနိ ဟိ စတ္တာရိ စက္ခုပသာဒါဒီသု စတူသု ဥပါဒါယရူပေသု ဥပါဒါယရူပါနံ ဃဋ္ဋနာနိဃံသဿ ပိစုပိဏ္ဍေ ပိစုပိဏ္ဍဿေဝါတိဒုဗ္ဗလတာယ ဥပေက္ခာဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာနေဝ ဟောန္တိ။ ကာယဝိညာဏံ ပန ကာယိန္ဒြိယေ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဘူတတ္တယဃဋ္ဋနာနိဃံသဿ အဓိကရဏိမတ္ထကေ ဌပိတပိစုပိဏ္ဍေ ကူဋပဟာရဿေဝ ဗလဝတာယ ပသာဒနိဿယေသုပိ ဘူတေသု ပဋိဃာတသမ္ဘဝတော သုခသဟဂတံ ဟောတိ၊ မနောဓာတု အတ္တနော ဂဟဏဒုဗ္ဗလတာယ အတိဣဋ္ဌေပိ ဥပေက္ခာသဟဂတာဝ၊ မနောဝိညာဏဓာတု ပန အတိဣဋ္ဌေ သောမနဿသဟဂတာ၊ ဣဋ္ဌမဇ္ဈတ္တေ ဥပေက္ခာသဟဂတာတိ အယံ သမ္ပယောဂတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတော ပန စက္ခုဝိညာဏေ တာဝ ဖဿပဉ္စကံ၊ ဧကဂ္ဂတာ၊ ဇီဝိတန္တိ သရူပေနာဂတာ သတ္တ၊ ယေဝါပနကဝသေန မနသိကာရော ဧကော စာတိ အဋ္ဌ ဓမ္မာ ဟောန္တိ။ သင်္ဂဟတော ပနေတ္ထ ခန္ဓာယတနဓာတုအာဟာရိန္ဒြိယဝသေန ပဉ္စေဝသင်္ဂဟာ။ တတ္ထ စက္ခုဝိညာဏဓာတုဓမ္မဓာတုဝသေန ဓာတုသင်္ဂဟော၊ မနော ဥပေက္ခာဇီဝိတိန္ဒြိယဝသေန ဣန္ဒြိယသင်္ဂဟော စ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဧတ္ထ စ ဝိဇ္ဇမာနာပိ ဝေဒနာ ဈာနင်္ဂတံ န ဂစ္ဆတိ၊ ဣန္ဒြိယံ ပန ဟောတိ။ ဧကဂ္ဂတာ ဣန္ဒြိယမဂ္ဂင်္ဂဗလဘာဝမ္ပိ န ဂစ္ဆတိ အတိဒုဗ္ဗလတ္တာ။ ဝိတက္ကပစ္ဆိမကံ ဟိ ဈာနံ၊ ဟေတုပစ္ဆိမကော မဂ္ဂေါ၊ ဗလဉ္စ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ သောတဃာနဇိဝှာကာယဝိညာဏေသုပိ။ ကေဝလံ ပန သင်္ဂဟဝါရေ သောတဝိညာဏဓာတုအာဒိဝသေန ဓာတုသင်္ဂဟော၊ ကာယဝိညာဏေ ဝေဒနာပရိဝတ္တနဉ္စ ဝိသေသော။ ယထာ ¶ စေတ္ထ၊ ဧဝံ မနောဓာတုယာပိ။ ကေဝလံ ပန ဝိတက္ကဝိစာရာ ဒွေ ယေဝါပနကာ စ အဓိမောက္ခောတိ တယော ဓမ္မာ အဓိကာ။ သင်္ဂဟဝါရေ မနောဓာတုဓမ္မဓာတုဝသေန ဓာတုသင်္ဂဟော၊ ဝိတက္ကဝိစာရုပေက္ခေကဂ္ဂတာဟိ စတူဟိ ဈာနင်္ဂသင်္ဂဟော စ ဝိသေသော။ ပါဠိယံ ပနေတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဈာနင်္ဂသင်္ဂဟော ¶ န ဥဒ္ဓဋော၊ တထာပိ သဝိတက္ကေသု နိယမေန ဈာနင်္ဂတာသမ္ဘဝတော ဂဟေတဗ္ဗောဝ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ မနောဝိညာဏဓာတုဒွယေပိ။ သောမနဿသဟဂတတာယ ပနေတ္ထ ပီတိ အဓိကာ၊ သင်္ဂဟဝါရေ စ ပဉ္စင်္ဂဇ္ဈာနတာ၊ ဝေဒနာပရိဝတ္တနံ၊ ဥဘယတ္ထာပိ မနောဝိညာဏဓာတုဓမ္မဓာတုဝသေန ဓာတုသင်္ဂဟော စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ပန စက္ခုဝိညာဏာဒီနိ ပဉ္စ ယထာက္ကမံ စက္ခာဒိဧကေကမေဝ ဝတ္ထုံ နိဿာယ ပစ္စုပ္ပန္နေ၊ ဣဋ္ဌေ စ ရူပါဒိဧကေကာရမ္မဏေ ဧဝ ကိရိယမနောဓာတုအနန္တရံ အာလောကာကာသဝါယုဇလပထဝီသဟကာရီနိ ပသာဒကာဒီနိ ဒဿနသဝနဃာယနသာယနဖုသနကိစ္စာနိ သာဓယမာနာနိ စက္ခုဒွါရာဒီသု ဧကေကသ္မိံ ဧဝ ဝိပစ္စန္တိ။ ဧဝမေတေသံ ဝတ္ထုဒွါရာရမ္မဏကိစ္စာနိ ဝိသုံ နိယတာနိ။ ဌာနံ ပန တေသံ ပဉ္စန္နမ္ပိ ဧကမေဝ၊ တေန နေသံ န ဘေဒေါ။ မနောဓာတု ပန ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယေဝ ပစ္စုပ္ပန္နေသု ရူပါဒီသု ပဉ္စသုပိ အာရမ္မဏေသု ပဉ္စဝိညာဏာနန္တရံ သမ္ပဋိစ္ဆနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ပဉ္စသုပိ ဒွါရေသု ပဝတ္တတိ၊ သောမနဿသဟဂတာ မနောဝိညာဏဓာတု ပန ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယေဝ အတိဣဋ္ဌေ ပစ္စုပ္ပန္နေ ပဉ္စာရမ္မဏေ ဝိပါကမနောဓာတုအနန္တရံ သန္တီရဏကိစ္စံ၊ ဆသုပိ ဒွါရေသု ဆသု ဗလဝကာမာဝစရာရမ္မဏေသု အတီတာဒီသု ဇဝနာနန္တရံ တဒါရမ္မဏကိစ္စဉ္စ သာဓယမာနာ ဝိပစ္စတိ။ ဧဝမေတိဿာ ဒွါရာရမ္မဏကိစ္စဋ္ဌာနာနိ အနိဗဒ္ဓါနိ၊ တတော တေဟိ ဘေဒေါ ဟောတိ၊ ဝတ္ထု ပန တတ္ထေဝ နိဗဒ္ဓံ၊ တတော န ဘေဒေါ၊ ဧဝမုပေက္ခာသဟဂတာယပိ။ ကေဝလံ ¶ ပနေသာ ဒွါရဝိနိမုတ္တာပိ ဟုတွာ သုဂတိယံ ဇစ္စန္ဓဗဓိရဇစ္စုမ္မတ္တကာဒီနံ ပဋိသန္ဓိကာလေ ပုရိမစုတိစိတ္တာနန္တရံ ကမ္မဗလေနောပဋ္ဌိတံ ကမ္မကမ္မနိမိတ္တဂတိနိမိတ္တေသု အညတရံ အတီတာဒိဘေဒံ ဆဗ္ဗိဓမ္ပိ ကာမာဝစရာရမ္မဏမာရဗ္ဘ ပဋိသန္ဓိကိစ္စံ၊ တဒနန္တရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝတာယုကံ ဘဝင်္ဂကိစ္စံ၊ အန္တေ စုတိကိစ္စဉ္စ၊ ဝုတ္တနယေန သန္တီရဏတဒါရမ္မဏကိစ္စာနိ စ သာဓယမာနာ ဣမေသု ပဉ္စသု ဌာနေသု ဝိပစ္စတီတိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။

ဧတ္ထ စ ဝဓဗန္ဓာဒိဝသပ္ပဝတ္တေ အနိဋ္ဌာရမ္မဏေ ခန္တိပဋိသင်္ခါနာဒိဝသေန ကုသလုပ္ပတ္တိတော တန္နိဗ္ဗတ္တာနံ ပဋိသန္ဓိအာဒိဝိညာဏာနံ ကမ္မနိမိတ္တဉ္စေ အာရမ္မဏံ ဟောတိ၊ အနိဋ္ဌေနေဝ တေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဣဋ္ဌဝိသယေ ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလဝိပါကာနံ အနိဋ္ဌာရမ္မဏေသု အနုပ္ပတ္တိတော ကမ္မဂတိနိမိတ္တမေဝ တေသံ အာရမ္မဏံ ဟောတီတိ ဝိညာယတိ။ ဝိစာရေတွာ ယထာ အဝိရောဓော ဟောတိ၊ တထာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဣဋ္ဌဝိသယေ ဥပ္ပန္နကုသလတော နိဗ္ဗတ္တာနမ္ပိ ပဋိသန္ဓိအာဒိဝိညာဏာနံ ကမ္မနိမိတ္တာရမ္မဏတာယ ¶ အဝိရောဓော ဉာတဗ္ဗော။ အတီတာဒိဘေဒတော ပန အဋ္ဌန္နမ္ပိ ပစ္စေကမနန္တရတာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ဂဟေတဗ္ဗာ။

အလောဘာဒိဝိပါကဟေတုသမ္ပယုတ္တာ ပန သဟေတုကာ၊ တေ သမ္ပယောဂတော ကာမာဝစရကုသလာ ဝိယ အဋ္ဌဝိဓာ။ သောမနဿဉာဏာဒိသမ္ပယောဂေါ ပနေတ္ထ အာဂမနာဒိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တိဟေတုကံ ဟိ ကာမာဝစရကုသလံ တိဟေတုကဒွိဟေတုကပဋိသန္ဓိယော ဒတွာ ပဝတ္တေ ဆသု ဒွါရေသု သောဠသ ဝိပါကာနိ ဒေတိ၊ ဒုဟေတုကံ ပန ကုသလံ ဒုဟေတုကာဟေတုကပဋိသန္ဓိယော ဒတွာ ပဝတ္တေ ဆသု ဒွါရေသု တိဟေတုကရဟိတာနိ ¶ ဒွါဒသ ဝိပါကာနိ ဒေတိ။ အသင်္ခါရိကသသင်္ခါရိကဘာဝေါ ပနေတ္ထ ပစ္စယဝိသေသတောပိ ဟောတိ။ ဗလဝပစ္စယေနာပိ ဟိ ဥပ္ပန္နံ အသင်္ခါရိကံ ဟောတိ၊ ဒုဗ္ဗလေနာပိ ဣတရံ။ ကေစိ ပန အသင်္ခါရိကေန သသင်္ခါရဝိပါကာနံ၊ သသင်္ခါရိကေန စ အသင်္ခါရိကာနံ ဥပ္ပတ္တိံ န ဣစ္ဆန္တိ။ ယသ္မာ ပနေတာနိ ပဋိသန္ဓိဒါယကတော အညေနာပိ ကမ္မေန ပဝတ္တေ အကုသလဝိပါကာနိ ပဝတ္တန္တိ၊ ပဋ္ဌာနေ စ ‘‘သဟေတုကံ ဘဝင်္ဂံ အဟေတုကဿ ဘဝင်္ဂဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ (ပဋ္ဌာ။ ၃။၁။၁၀၂) ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ အဟေတုကပဋိသန္ဓိကဿ ပုဂ္ဂလဿ သုဂတိယံ ပဝတ္တေ သဟေတုကာနိပိ ဝိပါကာနိ ပဝတ္တန္တိ။ ဒုဂ္ဂတိယံ၊ ပန ရူပါဝစရဘူမိယဉ္စ အဟေတုကာနေဝ ပဝတ္တန္တိ။ တေသုပိ အတိဣဋ္ဌေ အာရမ္မဏေ သောမနဿသဟဂတာနိ၊ ဣဋ္ဌမဇ္ဈတ္တေ ဥပေက္ခာသဟဂတာနီတိ ဧဝံ အာဂမနာဒိတော သမ္ပယောဂဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဓမ္မုဒ္ဒေသာဒိတော ပန ယာဝ သုညတဝါရပရိယောသာနာ ကာမာဝစရကုသလသဒိသောဝ သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော၊ ကေဝလဉ္စေတ္ထ ယေဝါပနကေသု ကရုဏာမုဒိတာ န သန္တိ သတ္တာရမ္မဏတ္တာ။ ဧကန္တပရိတ္တာရမ္မဏာ ဟိ ကာမာဝစရဝိပါကာ။ ဝိရတိယောပေတ္ထ လောကိယေသု ဧကန္တကုသလသဘာဝတ္တာ န သန္တိ။ ‘‘ပဉ္စသိက္ခာပဒါ ကုသလာ ဧဝါ’’တိ (ဝိဘ။ ၇၁၅ အာဒယော) ဟိ ဝုတ္တံ။ ဖဿာဒယော စေတ္ထ ¶ ဝိပါကတ္တာ အာဒါသေ မုခနိမိတ္တံ ဝိယ နိရုဿာဟသန္တာ၊ ကုသလာ ပန မုခံ ဝိယ သဥဿာဟာ။ သင်္ဂဟဝါရေ စ ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဟောတိ၊ အယံ ဝိသေသော။ သေသံ တာဒိသမေဝ။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ပန ယွာယံ ကုသလေသု ကမ္မဒွါရပုညကိရိယာဓိပတီဟိ ဘေဒေါ ဝုတ္တော၊ သော ဣဓ နတ္ထိ အဝိညတ္တိဇနကတော၊ အဝိပါကဓမ္မတော၊ တထာ အပ္ပဝတ္တိတော စ။ ဟီနတ္တိကဘေဒေါ ပန အတ္ထိ ဟီနမဇ္ဈိမပ္ပဏီတာနံ ကုသလာနံ ဝိပါကတ္တာ ¶ ၊ တထာ ဒွါရာရမ္မဏာဒိဘေဒေါ။ ဧတေ ဟိ ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယ ဒွါရဝိနိမုတ္တာ ဟုတွာ ဒေဝမနုဿေသု ဒွိဟေတုကတိဟေတုကာနံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂစုတိကိစ္စာနိ၊ ဆဒွါရေ ဆသု အာရမ္မဏေသု တဒါရမ္မဏကိစ္စဉ္စ သာဓယမာနာ ဧဝံ စတူသု ဌာနေသု ဝိပစ္စန္တိ။ ဧဝမေတေသံ ဒွါရာရမ္မဏကိစ္စဋ္ဌာနာနိ အနိဗဒ္ဓါနိ၊ တတော တေဟိ ဘေဒေါ ဟောတိ။ ဝတ္ထု ပန တတ္ထေဝ နိဗဒ္ဓံ၊ တတော န ဘေဒေါ။ အတီတာဒိဘေဒတော ပနေတ္ထာပိ အနန္တတာ ဝုတ္တနယာ ဧဝါတိ။

ကာမာဝစရသဟေတုကကုသလဝိပါကာ နိဋ္ဌိတာ။

ရူပါဝစရဝိပါကာပိ သမ္ပယောဂဘေဒတော အတ္တနော ကုသလာ ဝိယ ပဉ္စဝိဓာ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗော စေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယဘေဒေါ ကုသလေ ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ဝိပါကဘာဝတော ပနေတ္ထ ယထာ ဟတ္ထိအာဒီနံ ဆာယာ တံသဒိသာ၊ ဧဝံ ကုသလာဂမနတော စ ဈာနင်္ဂါဒိသမ္ပယုတ္တဓမ္မသမာယောဂေါ၊ ပဋိပဒါဒိဘေဒေါ စ ဟောတိ။ အပိစေတ္ထ တိဝိဓာယ ပဌမဇ္ဈာနဘူမိယာ ပဌမဇ္ဈာနဝိပါကာ၊ တထာ ဒုတိယဇ္ဈာနဘူမိယာ ဒုတိယဇ္ဈာနဝိပါကာ တတိယဇ္ဈာနဝိပါကာ စ၊ တတိယဇ္ဈာနဘူမိယာ စတုတ္ထဇ္ဈာနဝိပါကာ၊ ဝေဟပ္ဖလပဉ္စသုဒ္ဓါဝါသဝသေန ဆဗ္ဗိဓာယ စတုတ္ထဇ္ဈာနဘူမိယာ ပဉ္စမဇ္ဈာနဝိပါကာ စ ဝုတ္တနယေန ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂစုတိကိစ္စာနိ သာဓယမာနာ ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယ ဒွါရဝိနိမုတ္တာဝ ကမ္မနိမိတ္တသင်္ခါတပညတ္တာရမ္မဏာ ဟုတွာ ဝိပစ္စန္တီတိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။

ဧဝံ ¶ အရူပါဝစရဝိပါကာပိ အာရမ္မဏဘေဒတော အတ္တနော ကုသလာ ဝိယ စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ။ ဝိနိစ္ဆယော စ သဗ္ဗော ကုသလေ ¶ ဝုတ္တနယောဝ။ ကုသလတော စေတ္ထ ဝိသေသော ရူပါဝစရဝိပါကေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ ကမ္မနိမိတ္တဘူတပညတ္တာရမ္မဏော အာကာသာနဉ္စာယတနဝိပါကော ပဌမာရုပ္ပဘူမိယံ၊ တထာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏော ဝိညာဏဉ္စာယတနဝိပါကော ဒုတိယာရုပ္ပဘူမိယံ၊ ကမ္မနိမိတ္တဘူတပညတ္တာရမ္မဏော အာကိဉ္စညာယတနဝိပါကော တတိယာရုပ္ပဘူခိယံ၊ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏော နေဝသညာနာသညာယတနဝိပါကော စတုတ္ထာရုပ္ပဘူမိယဉ္စ အဝတ္ထုကာ ဝုတ္တနယေန ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂစုတိကိစ္စာနိ သာဓယမာနာဝ ပဝတ္တန္တီတိ အယမေဝ ဝိသေသော။

တထာ လောကုတ္တရဝိပါကာပိ အတ္တနော ကုသလာ ဝိယ တံတံမဂ္ဂဖလတ္တာ စတုဗ္ဗိဓာ၊ ဈာနင်္ဂယောဂဘေဒတော ပစ္စေကံ ပဉ္စ ပဉ္စ ကတွာ ဝီသတိဝိဓာဝ ဟောန္တိ။ ဝိနိစ္ဆယော စေတ္ထ ကုသလေ ဝုတ္တနယောဝ။ ကေဝလံ သင်္ဂဟဝါရေ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဖလံ သကဒါဂါမိမဂ္ဂဖလံ အနာဂါမိမဂ္ဂဖလန္တိ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ အညိန္ဒြိယံ၊ အရဟတ္တဖလဿ စ အညာတာဝိန္ဒြိယံ ပညိန္ဒြိယဋ္ဌာနေ ဂဟေတွာ အဋ္ဌိန္ဒြိယတာ၊ ဗောဇ္ဈင်္ဂမဂ္ဂင်္ဂါဒိဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာ၊ ပဋိပဒါဒိဘေဒေါ စ မဂ္ဂါဂမနဝသေနေဝ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အဓိပတိဘေဒေါပေတ္ထ လဗ္ဘတိ။ လောကုတ္တရကုသလာ ဟိ အတ္တနော ဖလာနံ အနန္တရုပ္ပတ္တိတော၊ ဇဝနဝုတ္တိတော စ အဓိပတိံ ဝိဓာတုံ သက္ကောန္တိ၊ လောကိယာ ပန ဝိပရီတတော န သက္ကောန္တိ။ တေနာဟု ပေါရာဏာ ‘‘ဝိပါကေ အဓိပတီ နတ္ထိ ဌပေတွာ လောကုတ္တရ’’န္တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၅၀၅)။ ဝိမောက္ခဘေဒတော ပနေတေ မဂ္ဂါဂမနတော တိဝိဓာ ဟောန္တိ သုညတအနိမိတ္တအပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခဝသေန။ မဂ္ဂါ ဟိ ဝိပဿနာဂမနတော ‘‘သုညတော အပ္ပဏိဟိတော’’တိ ဒွေ နာမာနိ လဘိတွာ သဂုဏာရမ္မဏတော ပရိယာယေန ¶ အနိမိတ္တာတိပိ ဝုစ္စန္တိ၊ တသ္မာ သယံ အာဂမနီယဋ္ဌာနေ ဌတွာ အတ္တနော အတ္တနော အနန္တရဖလာနံ နိပ္ပရိယာယတော တီဏိပိ နာမာနိ ဒေန္တိ။ အပရဘာဂေ ပန ဖလသမာပတ္တိဘူတာနံ န ဒေန္တိ။ တတ္ထ ဝိပဿနာဂမနတောဝ မဂ္ဂေ ဝုတ္တနယေန ¶ ဒုဝိဓော နာမလာဘော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေ စ န မဂ္ဂါ ဝိယ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာ၊ မဂ္ဂဝီထိယံ ပန ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ၊ ဖလသမာပတ္တိဝီထိယံ သကလမ္ပိ ဒိဝသံ အပ္ပနာဇဝနဝသေနေဝ နိရန္တရံ မဟဂ္ဂတဇဝနာနိ ဝိယ ပဝတ္တန္တီတိ အယံ ဝိသေသော။

အကုသလဝိပါကာ ပန ကာမာဝစရာဝ၊ လောဘာဒိသမ္ပယုတ္တဟေတု အဘာဝတော အဟေတုကာ ဧဝ စ ဟောန္တိ။ တေ သမ္ပယောဂတော ဥပေက္ခာသဟဂတံ စက္ခုဝိညာဏံ၊ တထာ သောတဃာနဇိဝှာဝိညာဏာနိ၊ တထာ ဒုက္ခသဟဂတံ ကာယဝိညာဏံ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတာ မနောဓာတု၊ တထာ မနောဝိညာဏဓာတူတိ သတ္တဝိဓာ။ ဝိနိစ္ဆယော ပနေသ သဗ္ဗတ္ထ တာဒိသာဟေတုကကုသလဝိပါကေသု ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ကေဝလံ ပနာနိဋ္ဌာရမ္မဏတာ၊ ကာယဝိညာဏဿ ဒုက္ခသဟဂတတာ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတမနောဝိညာဏဓာတုယာ ဥဒ္ဓစ္စဝဇ္ဇိတာကုသလပစ္စယာ စတူသု အပါယေသု ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂစုတိကိစ္စာနိ၊ သုဂတိယဉ္စ သန္တီရဏတဒါရမ္မဏကိစ္စာနိ စ သာဓနဝသေန ပဝတ္တိ စ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။

ကိရိယာဗျာကတာ ပန ကာမရူပါရူပါဝစရဝသေန တိဝိဓာ။ တတ္ထ ကာမာဝစရကိရိယာ အဟေတုကာ သဟေတုကာတိ ဒုဝိဓာ။ တတ္ထ သဟဇာတဟေတုဝိရဟိတာ အဟေတုကာ။ တာ ¶ သမ္ပယောဂါဒိတော တိဝိဓာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ မနောဓာတု၊ သောမနဿသဟဂတာ မနောဝိညာဏဓာတု၊ တထာ ဥပေက္ခာသဟဂတာတိ။ ကိရိယာတိ ကရဏမတ္တံ၊ ကိစ္စမတ္တန္တိ အတ္ထော။ သဗ္ဗေသုယေဝ ဟိ ကိရိယစိတ္တေသု ယံ အာဝဇ္ဇနကိစ္စဒွယံ၊ တံ အဇဝနဝုတ္တိတော မောဃပုပ္ဖံ ဝိယ။ ယံ ဇဝနဝုတ္တိကံ၊ တံ နိရာနုသယသန္တာနပ္ပဝတ္တိတော ဆိန္နမူလရုက္ခပုပ္ဖံ ဝိယ အဖလံ ဟောတိ။ တံတံအာဝဇ္ဇနဇဝနကိစ္စသာဓနဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ပန ကိစ္စမတ္တတံ ဥပါဒါယ ‘‘ကိရိယာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ မနောဓာတုယာ ဝိပါကမနောဓာတုယံ ဝုတ္တနယေန ¶ သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကေဝလံ ပန ပဉ္စဒွါရေ ဣဋ္ဌေသု ဝါ အနိဋ္ဌေသု ဝါ ပဉ္စာရမ္မဏေသု ပဉ္စပသာဒေ ဃဋ္ဋိတေသု ဥပ္ပန္နဘဝင်္ဂုပစ္ဆေဒါနန္တရံ တမေဝ ပဉ္စာရမ္မဏမာရဗ္ဘ ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယေဝါဝဇ္ဇနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ပဉ္စသုပိ ဒွါရေသု ပဝတ္တတီတိ အယံ ဝိသေသော။

မနောဝိညာဏဓာတုဒွယမ္ပိ ယထာက္ကမံ ကုသလဝိပါကာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုဒွယသဒိသံ၊ ဝီရိယံ ပနေတ္ထ အဓိကံ၊ ဝီရိယူပတ္ထမ္ဘောဝ သမာဓိ ဗလဝါ ဟောတိ။ တတော ဧဝေတ္ထ သင်္ဂဟဝါရေ ဝီရိယသမာဓိမနောသောမနဿဇီဝိတိန္ဒြိယာနံ ပဉ္စန္နံ ဝသေန ဣန္ဒြိယသင်္ဂဟော ဟောတိ၊ ဣဓာပိ ဗလသင်္ဂဟော နတ္ထေဝ။ ယံ ပနေတ္ထ ပဒဘာဇနီယေ သမာဓိဝီရိယာနံ နိဒ္ဒေသေ ‘‘သမာဓိဗလံ ဝီရိယဗလ’’န္တိ (ဓ။ သ။ ၅၇၀-၅၇၂) ဗလဝေဝစနံ ဝုတ္တံ၊ တံ ဣတရာဟေတုကစိတ္တသမ္ပယုတ္တေဟိ ဣမေသံ ဗလဝတရတာဒဿနတ္ထံ ပရိယာယတော ဝုတ္တံ။ တတော ဧဝ ဟိ သင်္ဂဟဝါရေ ‘‘ဒွေ ဗလာနိ ဟောန္တီ’’တိ န ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ အဟေတုကေသု နိပ္ပရိယာယတော ဗလံ နတ္ထိ ဧဝါတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဝိသယာဒိပ္ပဘေဒတော ပနေတ္ထ သောမနဿသဟဂတာ တာဝ ဟဒယဝတ္ထုညေဝ နိဿာယ ပဉ္စဒွါရေ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနကိစ္စာယ စ၊ မနောဒွါရေ အနုဠာရေသု ဆသု ကာမာဝစရာရမ္မဏေသု အာဝဇ္ဇနကိစ္စာယ ¶ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ အနန္တရံ ဇဝနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ခီဏာသဝါနညေဝ ဟသိတံ ဥပ္ပာဒေန္တီ ပဝတ္တတိ။ ဟသိတံ ဟိ သောမနဿသဟဂတကာမာဝစရေဟေဝ ဇဝနေဟိ၊ တေသု အသေခါနံ ပဉ္စဟိ ကိရိယာဇဝနေဟိ၊ သေခါနံ ပန ကုသလေဟိ စေဝ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တလောဘမူလေဟိ စာတိ ဆဟိ၊ ပုထုဇ္ဇနာနံ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တေဟိ စာတိ အဋ္ဌဟီတိ တေရသဟိ စိတ္တေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ပန ပဉ္စဒွါရေ ဟဒယဝတ္ထုညေဝ နိဿာယ သန္တီရဏကိစ္စာယ ဝိပါကမနောဝိညာဏဓာတုယာ အနန္တရံ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနကိစ္စံ၊ မနောဒွါရေ သဗ္ဗေသု ဆသုပိ အာရမ္မဏေသု သဝတ္ထုကာ၊ အဝတ္ထုကာ ဝါ ဘဝင်္ဂစလနာနန္တရံ အာဝဇ္ဇနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ပဝတ္တတိ။ အယံ ဟိ တီသု ဘဝေသု ကဿစိ သစိတ္တကပုဂ္ဂလဿ န ကိသ္မိဉ္စိ ဝိသယေ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗညုတညာဏသဒိသံ မဟာဂမနံ နာမေတံ စိတ္တန္တိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။

အလောဘာဒိကိရိယာဟေတုသမ္ပယုတ္တာ ¶ ပန သဟေတုကာ၊ တေ သမ္ပယောဂတော ကုသလာ ဝိယ အဋ္ဌဝိဓာ။ သဗ္ဗောပေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ကုသလေသု ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ ဝိရတိယော န သန္တိ၊ ကုသလာ စ သေခပုထုဇ္ဇနာနံ ဝုတ္တနယေန ဆသု ဒွါရေသု ဝတ္ထုံ နိဿာယ ဝါ အနိဿာယ ဝါ ဇဝနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ပဝတ္တန္တိ၊ ဣမေ ပန အသေခါနန္တိ အယံ ဝိသေသော။ ကာမာဝစရကိရိယာ။

ရူပါဝစရကိရိယာ စ ကုသလာ ဝိယ ပဉ္စဝိဓာ။ ဝိနိစ္ဆယော စ တတ္ထ ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ကေဝလံ ဟိ ကုသလာ သေခပုထုဇ္ဇနာနံ ပညတ္တာရမ္မဏာ ¶ ၊ အဘိညာဝသေန ပဝတ္တံ ပဉ္စမဇ္ဈာနံ သဗ္ဗာရမ္မဏဉ္စ ဟုတွာ မနောဒွါရေ ဟဒယဝတ္ထုညေဝ နိဿာယ ဇဝနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ပဝတ္တန္တိ၊ ဣမေ ပန အသေခါနန္တိ အယမေဝ ဝိသေသော။ ရူပါဝစရကိရိယာ။

အရူပါဝစရကိရိယာ စ ကုသလာ ဝိယ စတုဗ္ဗိဓာ။ ဝိနိစ္ဆယော စ တတ္ထ ဝုတ္တနယော ဧဝ။ ကေဝလံ ဟိ ကုသလာ သေခပုထုဇ္ဇနာနံ သဝတ္ထုကာ၊ အဝတ္ထုကာ ဝါ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ယထာယောဂံ ပညတ္တိမဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ မနောဒွါရေ ဇဝနကိစ္စံ သာယေမာနာ ပဝတ္တန္တိ၊ ဣမေ ပန အသေခါနန္တိ အယံ ဝိသေသော။ အရူပါဝစရကိရိယာ။

ဧတ္ထ ¶ ဌတွာ သဗ္ဗေ စိတ္တစေတသိကဓမ္မေ ဇာတိသင်္ဂဟာဒိတော သမောဓာနေတွာ ပကိဏ္ဏကကထာ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ယထာဝုတ္တာနိ ဟိ စိတ္တာနိ ကုသလာနိ ဧကဝီသတိ၊ အကုသလာနိ ဒွါဒသ၊ ဝိပါကာနိ ဆတ္တိံသ၊ ကိရိယာနိ ဝီသတိ စာတိ သဗ္ဗာနိပိ ဧကူနနဝုတိဝိဓာနိ၊ လောကုတ္တရာနံ ဈာနင်္ဂယောဂဘေဒတော စတ္တာလီသဝိဓတ္တာ ဧကဝီသသတံ ဝါ ဟောန္တိ။ တေသု ကာမာဝစရာနိ စတုပညာသ၊ ရူပါဝစရာနိ ပန္နရသ၊ အရူပါဝစရာနိ ဒွါဒသ၊ လောကုတ္တရာနိ အဋ္ဌ၊ စတ္တာလီသံ ဝါ။ ကာမာဝစရေသု စ ကုသလာနိ အဋ္ဌ၊ ဝိပါကာနိ တေဝီသတိ၊ ကိရိယာနိ ဧကာဒသ၊ အဟေတုကာနိ အဋ္ဌာရသ။ သေသာနိ ပန စတုဘူမကာနိပိ သဟေတုကာနိ။ တေသု စ ဇာတိတော စိတ္တဂဏနာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာဝ ¶ ။ စေတသိကာ ပန သဒ္ဓါ သတိ ဟိရီဩတ္တပ္ပံ အလောဘော အဒေါသော ကာယပဿဒ္ဓါဒယော ဒွါဒသ၊ တတြမဇ္ဈတ္တတာ အမောဟော အပ္ပမညာဒွယံ၊ ဝိရတိတ္တယဉ္စ မောဟော အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ ဥဒ္ဓစ္စဉ္စ လောဘော ဒိဋ္ဌိ ဒေါသော ဝိစိကိစ္ဆာ စ မာနော ဣဿာ မစ္ဆရိယံ ကုက္ကုစ္စံ ထိနံ မိဒ္ဓဉ္စ ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ ဧကဂ္ဂတာ ဇီဝိတိန္ဒြိယဉ္စ မနသိကာရော စ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ပီတိ ဝီရိယံ ဆန္ဒော အဓိမောက္ခော စာတိ ဒွေပညာသ ဟောန္တိ။

တတ္ထ တတြမဇ္ဈတ္တတာ၊ အပ္ပမညာဒွယံ၊ မာနာဒီနိ ဆ၊ မနသိကာရော ဆန္ဒော အဓိမောက္ခော စာတိ ဒွါဒသ ဓမ္မာ ယထာဌာနေ ယေဝါပနကာ ဧဝ၊ ဝိရတိတ္တယံ၊ ဥဒ္ဓစ္စဉ္စ ကတ္ထစိ ယေဝါပနကာ။ တေသု စ တတြမဇ္ဈတ္တတာ မနသိကာရော ဆန္ဒော အဓိမောက္ခော ဥဒ္ဓစ္စံ ဝိရတိယောတိ ဣမေ ဌပေတွာ သေသာ အဋ္ဌ ယထာဌာနေ အနိယတာ ဧဝ၊ ဝိရတိယော ပန ကတ္ထစိ အနိယတာ၊ ဣမေ ပန ဧကာဒသ ဌပေတွာ သေသာ ဧကစတ္တာလီသ ဓမ္မာ နိယတာ ဧဝ။ တတ္ထ သဒ္ဓါဒယော ပဉ္စဝီသတိ ဓမ္မာ ကုသလာဗျာကတာယေဝ၊ မောဟာဒယော စုဒ္ဒသ အကုသလာ ဧဝ၊ ဖဿာဒယော တေရသ ကုသလာကုသလာဗျာကတာ တိဇာတိကာ။ ဧကန္တတော ဟိ ကုသလာ ဝါ အဗျာကတာ ဝါ ဓမ္မာ နတ္ထိ၊ ကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တသမယေ ပန ကုသလာ၊ အဗျာကတစိတ္တသမ္ပယုတ္တသမယေ အဗျာကတာ စ ဟောန္တိ။ မောဟာဒယော ပန သရူပေနေဝ အကုသလာ၊ ဣတရေ စ တံသမ္ပယောဂေန သဗ္ဗေပိ စေတေ အတ္ထနာ သမ္ပယုတ္တစိတ္တဘေဒေန ဘေဒဝန္တောဝ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တေသု ဟိ သဒ္ဓါဒယော ဧကူနဝီသတိ သဗ္ဗေသု ကုသလေသု စေဝ သဟေတုကာဗျာကတေသု စာတိ ဧကူနသဋ္ဌိစိတ္တေသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတော ပစ္စေကံ ဧကူနသဋ္ဌိပ္ပဘေဒါ စ ဟောန္တိ။ ဧဝမညေပိ ဉာတဗ္ဗာ ¶ ။ အမောဟော တေသု ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာနိ ဒွါဒသ ¶ ဌပေတွာ သေသေသု၊ အပ္ပမညာ ပန ကာမာဝစရေသု သဟေတုကကိရိယကုသလေသု စေဝ ပဉ္စမဇ္ဈာနဝဇ္ဇိတရူပါဝစရေသု စာတိ အဋ္ဌဝီသတိစိတ္တေသု၊ ဝိရတိယော ပန ကာမာဝစရကုသလေသု၊ လောကုတ္တရေသု စာတိ သောဠသသု။ ဧဝမေတေ ပဉ္စဝီသတိ ဓမ္မာ ကုသလာဗျာကတေသု ဥပ္ပဇ္ဇနတော ကုသလာဗျာကတာ နာမ ဇာတာ။ အကုသလေသု ပန မောဟာဒယော စတ္တာရော ဒွါဒသသုပိ အကုသလစိတ္တေသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ လောဘော အဋ္ဌသု လောဘမူလေသု၊ ဒိဋ္ဌိ တတ္ထ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တေသု၊ မာနော ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တေသု၊ ဒေါသော ဣဿာ မစ္ဆရိယံ ကုက္ကုစ္စံ ပဋိဃသမ္ပယုတ္တေသု၊ ထိနမိဒ္ဓံ ပဉ္စသု သသင်္ခါရိကေသု၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တေ ဧဝါတိ။ ဧဝမေတေ စုဒ္ဒသပိ သယံ အကုသလတ္တာ၊ အကုသလေသွေဝ ဥပ္ပဇ္ဇနတော စ အကုသလာ နာမ။

ဣတရေသု စ ဖဿာဒယော သတ္တ ဓမ္မာ သဗ္ဗစိတ္တေသု၊ န ဟိ တံ စိတ္တမတ္ထိ၊ ယံ ဣမေသု ဧကေနာပိ ဝိနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗတ္ထကာ ဟိ ဧတေ။ ဝိတက္ကာဒယော ပန ယထာယောဂိကာ။ တေသု ဟိ ဝိတက္ကော တာဝ ဒွိပဉ္စဝိညာဏဝဇ္ဇိတကာမာဝစရေသု စေဝ ဧကာဒသသု ပဌမဇ္ဈာနိကရူပါဝစရလောကုတ္တရေသု စာတိ ပဉ္စပညာသစိတ္တေသု ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဝိစာရော ပန တေသု စေဝ တထာ ဒုတိယဇ္ဈာနိကစိတ္တေသု စာတိ ဆသဋ္ဌိစိတ္တေသု။ ပီတိ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကဝဇ္ဇိတသောမနဿသဟဂတေသု။ ဝီရိယံ ဒွိပဉ္စဝိညာဏမနောဓာတုသန္တီရဏတ္တိကဝဇ္ဇိတေသု။ ဆန္ဒော အဟေတုကမောမူဟဝဇ္ဇိတေသု။ အဓိမောက္ခော ဒွိပဉ္စဝိညာဏဝိစိကိစ္ဆာယုတ္တဝဇ္ဇိတေသု။ ဧဝမေတေ တေရသ ကုသလာကုသလာဗျာကတေသု ဥပ္ပဇ္ဇနတော တိဇာတိကာ နာမ ဇာတာ။ သမ္ပယုတ္တစိတ္တဘေဒေန စေသံ ပစ္စေကံ ဂဏနာဘေဒေါပိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ ဟိ စိတ္တံ သလက္ခဏတော ဧကဝိဓမ္ပိ သမ္ပယောဂါဝတ္ထာဒိဘေဒေနေဝ ဘိန္နံ၊ တထာ စေတသိကာပိ ပစ္စေကန္တိ ဉာတဗ္ဗာ၊ ဝိသေသံ ပန နေသံ ဝက္ခာမ။

ဝတ္ထုသင်္ဂဟေ ¶ ပန နေသံ စိတ္တေသု တာဝ ကာမာဝစရဝိပါကမနောဓာတုဟသိတာနိ၊ ဒေါသသမ္ပယုတ္တပဋိဃရူပါဝစရပဌမမဂ္ဂါနိ စာတိ တေစတ္တာလီသ စိတ္တာနိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ယထာသကံ ဝတ္ထူနိ နိဿာယေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ အရူပါဝစရဝိပါကာနိ ပန အနိဿာယေဝ၊ သေသာနိ ဒွေစတ္တာလီသ နိဿာယပိ၊ အာရုပ္ပေသုပိ ဥပ္ပဇ္ဇနတော အနိဿာယပိ။ အရူပီနံ ဟိ ဆပိ ဝတ္ထူနိ န သန္တိ၊ ရူပီနံ ပန ဃာနာဒီနိ တီဏိ၊ သဗ္ဗတ္ထ စ တံတံဝတ္ထုရဟိတာနံ သဗ္ဗတ္ထ နိယတဝိညာဏာနိပိ၊ အသညီနံ ပန သဗ္ဗာနိပိ ဝတ္ထုဝိညာဏာနိ န သန္တိ။ တေသံ ဟိ ဇီဝိတနဝကမေဝ ရူပံ ပဋိသန္ဓိ၊ ပဝတ္တိယံ ဘဝင်္ဂံ၊ မရဏကာလေ စုတိ စ ဟုတွာ ပဝတ္တတိ။ ယထာ စေတ္ထ စိတ္တာနံ၊ ဧဝံ တံသမ္ပယုတ္တစေတသိကာနမ္ပိ ဝတ္ထုတော သင်္ဂဟဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ ပန ဝိသေသော – တေသု ဟိ ဒေါသော ဣဿာ ¶ မစ္ဆရိယံ ကုက္ကုစ္စဉ္စ ဟဒယဝတ္ထုံ နိဿာယ ကာမလောကေ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ကရုဏာမုဒိတာ ပန ရူပလောကေပိ၊ န အရူပေ။ တတ္ထ ဟိ ရူပါဝစရပုဗ္ဗဘာဂါနိပိ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ သေသာ ပန သဗ္ဗေ နိဿာယပိ အနိဿာယပိ တီသုပိ ဘဝေသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တတ္ထ ဟိ ဖဿာဒယော သတ္တ ဆပိ ဝတ္ထူနိ၊ ဣတရေ ပန ဟဒယမေဝါတိ၊ သေသံ စိတ္တသမံ။

ကိစ္စဒွါရသင်္ဂဟေ ပန နေသံ စိတ္တံ ယထာ စ စုဒ္ဒသဟိ ကိစ္စေဟိ ဆဒွါရိကဒွါရဝိနိမုတ္တဘာဝေန၊ ဧဝံ ပဝတ္တိက္ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယဒါ ဟိ ကုသလာကုသလဗလေန တီသု ဘူမီသု သတ္တာ နိဗ္ဗတ္တန္တိ၊ တဒါ တေသံ မရဏကာလေ ယေဘုယျေန ဆန္နံ ဒွါရာနမညတရသ္မိံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ကမ္မကမ္မနိမိတ္တဂတိနိမိတ္တာနမညတရံ ဂဟေတွာ ဥပေက္ခာသဟဂတဝိပါကာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုဒွယဉ္စေဝ အဋ္ဌ မဟာဝိပါကာနိ၊ နဝ ရူပါရူပဝိပါကာနိ စေတိ ဧကူနဝီသတိ စိတ္တာနိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ယထာသကဘူမီသု ပဋိသန္ဓိ ဟုတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တာနေဝ ဘဝင်္ဂစုတိဝသေန ဒွါရဝိနိမုတ္တာနိ နာမ ဟောန္တိ။ မရဏကာလေ ဟိ ¶ သတ္တာနံ အသညိသတ္တဝိရဟိတာနံ ဘဝန္တရေ ပဋိသန္ဓိဇနကံ အတီတံ ကမ္မံ ဝါ တံကမ္မကရဏကာလေ ဝိသယောပကရဏာဒိဘူတံ ရူပါဒိဆဗ္ဗိဓမ္ပိ အတီတာဒိဘေဒံ ကာလဝိနိမုတ္တဉ္စ ကမ္မနိမိတ္တံ ဝါ ဥပပဇ္ဇမာနဘဝါနုရူပံ ကပ္ပရုက္ခမာတုကုစ္ဆိနိရယဂ္ဂိဇာလာဒိဂတိနိမိတ္တံ ဝါ ကမ္မဗလေန ယထာရဟံ ဆန္နံ ဒွါရာနမညတရသ္မိံ သာယနှေ ပဗ္ဗတစ္ဆာယာ ပထဝိယံ ဝိယ စိတ္တသန္တာနေ အလ္လီယမာနံ ဥပဋ္ဌာတိ။ ဧဝံ ဥပဋ္ဌိတေ စ တသ္မိံ အာရမ္မဏေ ကမ္မဗလေန နိရန္တရံ ပဝတ္တမာနစိတ္တသန္တာနဿ အာယုက္ခယကမ္မက္ခယဥဘယက္ခယဥပစ္ဆေဒကကမ္မာနမညတရေန ပစ္စာသန္နမရဏဿ တဿ တဿ ဝီထိစိတ္တဘဝင်္ဂါနန္တရံ စုတိစိတ္တံ ဟောတိ၊ တဒနန္တရံ ကမ္မကမ္မနိမိတ္တာဒီသု ယထာဂဟိတံ အာရဗ္ဘ ယထာရဟံ တီသု ဘဝေသု ယံ ကိဉ္စိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တံ ဘဝန္တရေ ပဌမစိတ္တံ ဟုတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

တတ္ထ စ ဒုဟေတုကာဟေတုကစုတိယာနန္တရံ ဒသ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိယောဝ ဟောန္တိ၊ န ဣတရာ၊ ကာမာဝစရတိဟေတုကာယ စုတိယာ သဗ္ဗာပိ ဟောန္တိ၊ ရူပါဝစရာယ ပန စုတိယာပိ အဟေတုကပဋိသန္ဓိရဟိတာ၊ အရူပါဝစရာယ စုတိယာ ဟေဋ္ဌိမဝဇ္ဇိတာရုပ္ပပဋိသန္ဓိယော စေဝ ကာမာဝစရတိဟေတုကပဋိသန္ဓိယော စ၊ အသညီနံ ပန ရူပစုတိတော ဘဝန္တရေ ဂဟိတပုဗ္ဗံ ကမ္မာဒိမေဝါရဗ္ဘ အဟေတုကရဟိတာ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိယောဝ ဟောန္တိ၊ န ဣတရာ။ ပုထုဇ္ဇနာနံ၊ ပန သောတာပန္နသကဒါဂါမီနဉ္စ စုတိယာ သုဒ္ဓါဝါသေသု ပဋိသန္ဓိ န ဟောတိ၊ သေခါနံ ဒွိဟေတုကာဟေတုကာသညိပဋိသန္ဓိယော၊ အသေခါနံ ပန သဗ္ဗာပိ ပဋိသန္ဓိယော န ဟောန္တိ။ တေ ဟိ စုတိတော ¶ နိရုပဓိသေသနိဗ္ဗာနေန အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနပ္ပတ္တာ နာမ ဟောန္တိ။ ဧဝံ ဂဟိတပဋိသန္ဓိနိရောဓတော ပရံ တဒေဝ စိတ္တံ တသ္မိညေဝါရမ္မဏေ ဘဝင်္ဂံ ဟုတွာ စုတိပရိယောသာနံ အသတိ ဝီထိစိတ္တုပ္ပာဒေ သုပိနမ္ပိ အဒိသွာ နိဒ္ဒေါက္ကမနကာလာဒီသု ¶ အပရိမာဏသင်္ခမ္ပိ နဒီသောတံ ဝိယ နိရန္တရံ ပဝတ္တတိ။ ဧဝံ ဧကူနဝီသတိဝိညာဏာနံ ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂစုတိဝသေန ပဝတ္တိက္ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဧဝံ ပန ဝတ္တမာနေ ဘဝင်္ဂသန္တာနေ ယဒါ ဣန္ဒြိယပရိပါကမာဂမ္မ သဘာဂပစ္စယန္တရသဟိတံ အတိမဟန္တံ ရူပါရမ္မဏံ စက္ခုဒွါရေ ဃဋ္ဋေတိ၊ တဒါ ဃဋ္ဋနာနုဘာဝေန ဒွိက္ခတ္တုံ တတ္ထ ဘဝင်္ဂစလနံ ဟောတိ၊ တဒနန္တရံ ဘဝင်္ဂံ ဝေါစ္ဆိန္ဒိတွာ တသ္မိံ ရူပါရမ္မဏေ ကိရိယမနောဓာတု အာဝဇ္ဇနကိစ္စံ သာဓယမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈတိ၊ တထာ တဒနန္တရံ စက္ခုဝိညာဏဒွယေ ယထာရဟမေကံ ဒဿနကိစ္စံ၊ တဒနန္တရံ ဝိပါကမနောဓာတုဒွယာ အညတရံ သမ္ပဋိစ္ဆနကိစ္စံ၊ တဒနန္တရံ ဝိပါကမနောဝိညာဏဓာတုတ္တယာ အညတရံ သန္တီရဏကိစ္စံ၊ တဒနန္တရံ ဥပေက္ခာသဟဂတကိရိယာဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတု ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနကိစ္စံ၊ တဒနန္တရံ ဧကူနတိံသကာမာဝစရဇဝနေသု ယံ ကိဉ္စိ ယထာရဟံ သတ္တက္ခတ္တုံ၊ ဆက္ခတ္တုံ၊ မရဏကာလာဒီသု ပဉ္စက္ခတ္တုမေဝ ဝါ ဇဝနကိစ္စံ သာဓယမာနံ၊ တဒနန္တရံ ဧကာဒသသု တဒါရမ္မဏကိစ္စေသု မဟာဝိပါကသန္တီရဏေသု ယထာရဟမေကံ သကိံ၊ ဒွိက္ခတ္တုံ ဝါ တဒါရမ္မဏကိစ္စံ သာဓယမာနံ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဒနန္တရံ ဘဝင်္ဂသန္တတိ ဧဝ ပဝတ္တတိ။ ဧဝံ စက္ခုဒွါရေ သတ္တကိစ္စာနိ ဆစတ္တာလီသ စိတ္တာနိ သမ္ဘဝန္တိ။

ယဒါ ပန ဝုတ္တနယေန သဒ္ဒါရမ္မဏာဒီနိ သောတဒွါရာဒီသု ဃဋ္ဋေန္တိ၊ တဒါပိ စက္ခုဒွါရေ ဝိယ ပစ္စေကဉ္စ ဆစတ္တာလီသေဝ ဘဝန္တိ။ ကေဝလံ ဟေတ္ထ အာဝဇ္ဇနာနန္တရံ စက္ခုဝိညာဏဋ္ဌာနေ သောတဝိညာဏာဒိဒွယာနိ ယထာက္ကမံ သဝနာဒိကိစ္စာနိ သာဓယမာနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ။ ဧဝံ ပဉ္စဒွါရေ အတိမဟန္တေ ပဉ္စာရမ္မဏေ စတုပညာသ ကာမာဝစရစိတ္တာနေဝ သမ္ဘဝန္တိ။ ကေစိ ပနေတ္ထ ‘‘သသင်္ခါရိကဇဝနာနိ ပဉ္စဒွါရေ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ပုဗ္ဗပ္ပယောဂါသမ္ဘဝါ၊ မနောဒွါရေယေဝေတာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိ ဝဒန္တိ။

မဟန္တေ ¶ ပန တဒါရမ္မဏဝဇ္ဇိတာနိ။ ဝိသယဿ ဇဝနသမကာလမေဝ အတီတတ္တာ ဇဝနာဝသာနေ ဘဝင်္ဂံ ဟောတိ။ ပရိတ္တေ ပန ဇဝနမ္ပိ နတ္ထိ။ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနံ ဟေတ္ထ ဇဝနဋ္ဌာနေ ဌတွာ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ ပဝတ္တိတွာ နိရုဇ္ဈတိ၊ တတော ပရံ ဘဝင်္ဂံ ဟောတိ။ အယံ ပန ဝါရော ‘‘ဒိဋ္ဌံ ဝိယ မေ ¶ ၊ သုတံ ဝိယ မေ’’တိအာဒိကထနကာလေ လဗ္ဘတိ။ အတိပရိတ္တေ ပန ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနပ္ပာဒါ အသဏ္ဌဟနတော ဘဝင်္ဂစလနမတ္တမေဝ၊ န အာဝဇ္ဇနာဒီနိ။ အာဝဇ္ဇနေန ဟိ ဘဝင်္ဂေ အာဝဋ္ဋိတေ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနံ အပ္ပတွာ အန္တရာ စက္ခုဝိညာဏာနန္တရံ စိတ္တံ ဘဝင်္ဂံ ဩတရိဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ၊ နာပိ အပ္ပဝတ္တမာနေ ဝိသယေ ပဉ္စဒွါရိကဝီထိစိတ္တာနိ ပဝတ္တန္တီတိ။ အယံ ပဉ္စဒွါရေ ဝိသယပ္ပဝတ္တိဘေဒေန စိတ္တပ္ပဝတ္တိနိယမော။

မနောဒွါရေ ပန ဆသု အာရမ္မဏေသု အာပါထဂတေသု ဝုတ္တနယေန ဘဝင်္ဂစလနမနောဒွါရာဝဇ္ဇနာနန္တရံ ကုသလာကုသလဖလနာဝဇ္ဇနကိရိယစိတ္တေသု ပဉ္စပညာသဇဝနကိစ္စေသု ယံ ကိဉ္စိ ကာမာဝစရာရမ္မဏမာရဗ္ဘ ပဝတ္တတိ၊ တတော ပဘုတိ ကာမာဝစရာရမ္မဏေ တဒါရမ္မဏံ ဟောတိ။ အပ္ပနာဇဝနေ အယံ ပဝတ္တိက္ကမော – သမထဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာနိကာနံ ဟိ ယထာသကဝိသယေ ဥပ္ပာဒိတပုဗ္ဗဘာဂဘာဝနာနံ ‘‘ဣဒါနိ အပ္ပနာ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိ ဘဝင်္ဂစလနာဝဇ္ဇနာဝသာနေ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရဇဝနေသု အညတရသ္မိံ ယထာရဟံ ပရိကမ္မောပစာရာနုလောမဂေါတြဘုနာမေန စတုက္ခတ္တုံ၊ တိက္ခတ္တုမေဝ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဒ္ဓေ စတုတ္ထံ၊ ပဉ္စမံ ဝါ မဟဂ္ဂတဇဝနေသု ယံ ကိဉ္စိ ပဌမကပ္ပနာဘိညာဘူတံ ဧကဝါရမေဝ၊ ဈာနသမာပတ္တိဘူတံ အနန္တဝါရမ္ပိ ဇဝတိ။ လောကုတ္တရဇဝနေသု ပန ကုသလာနိ ဧကသန္တာနေ ဧကဝါရမေဝ ဇဝန္တိ၊ တဒနန္တရံ ယထာသကံ ဖလစိတ္တဉ္စ ဒွတ္တိဝါရံ၊ ဖလသမာပတ္တိဝီထိယံ ဖလမေဝ အနန္တဝါရမ္ပိ ဇဝတိ၊ နိရောဓသမာပတ္တိယံ ပန အနုပုဗ္ဗနိရောဓဝသေန ¶ ပဌမဇ္ဈာနတော ယာဝါကိဉ္စညာယတနာ ယထာက္ကမံ အာဝဇ္ဇနပရိကမ္မာဒိဝသေနေဝ သမာပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌိတဿ ဂေါတြဘုတော အနန္တရံ စတုတ္ထာရုပ္ပဇဝနေ ဒွိက္ခတ္တုံ ဇဝိတွာ နိရုဒ္ဓေ ယထာပရိစ္ဆိန္နကာလဉ္စ စိတ္တံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဝုဋ္ဌာနကာလေ စ အာဝဇ္ဇနပရိကမ္မစိတ္တနိယာမေန အနာဂါမိဖလံ၊ အရဟတ္တဖလံ ဝါ ယထာရဟမေကဝါရမေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တတ္ထ စ ကုသလဂေါတြဘုတော အနန္တရံ ကုသလဉ္စေဝ အာဒိတော ဖလတ္တယဉ္စ အပ္ပေတိ၊ ကိရိယာဂေါတြဘုတော ကိရိယံ၊ အရဟတ္တဖလဉ္စ။ တတ္ထာပိ သောမနဿသဟဂတတော သောမနဿသဟဂတမေဝ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတတော စ ဥပေက္ခာသဟဂတမေဝ အပ္ပေတိ။ အသေခါနမေဝ စေတ္ထ အရဟတ္တဖလကိရိယာဇဝနာနိ၊ ယထာသကံ သေခါနမေဝ သေသလောကုတ္တရာနိ၊ သေခပုထုဇ္ဇနာနမေဝ ကုသလာကုသလာနိ၊ တိဟေတုကာနမေဝ အပ္ပနာ ဟောန္တိ၊ အယံ ဇဝနနိယမော။

အပ္ပနာဇဝနတော ပရံ ပန တဒါရမ္မဏံ နတ္ထိ။ ဇဝနာရမ္မဏေသု ဟိ ကာမာဝစရဘူတေသွေဝ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိကာနမေဝ အတိမဟန္တေ၊ ဝိဘူတေ စ ဝိသယေ တဒါရမ္မဏမုပ္ပဇ္ဇတိ။ အတိဣဋ္ဌေ ပနာရမ္မဏေ ¶ သန္တီရဏကိရိယာဇဝနတဒါရမ္မဏာနိ သောမနဿသဟဂတာနိ၊ ဣဋ္ဌမဇ္ဈတ္တေ၊ အနိဋ္ဌေ စ ဥပေက္ခာသဟဂတာနိ ဟောန္တိ။ ယဒါ ပန ဒေါမနဿာနန္တရံ သောမနဿဿ ပဋ္ဌာနေ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ သောမနဿပဋိသန္ဓိကဿ အတိဣဋ္ဌာဒီသု ပဋိဃေ ဇဝိတေ တဒါရမ္မဏဘဝင်္ဂါနိ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဒါ အညံ ပရိစိတပုဗ္ဗံ ပရိတ္တာရမ္မဏမာရဗ္ဘ အနာဝဇ္ဇနမ္ပိ နိရောဓတော ဝုဋ္ဌဟန္တဿ သာမညဖလံ ဝိယ အန္တရာ ဥပေက္ခာသဟဂတသန္တီရဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တမနန္တရိတွာ ဘဝင်္ဂံ ဟောတီတိ အယံ တဒါရမ္မဏနိယမော။

ဧဝံ ပန ဘဝင်္ဂါနန္တရံ ဆဒွါရေ အာဝဇ္ဇနာဒီနိ ဝီထိစိတ္တာနိ။ ဣတိ ယာဝတာယုကံ ဣမိနာဝ ကမေန စိတ္တနိယာမတော ဝိညာဏာနိ ပဝတ္တန္တိ။ ဝီထိစိတ္တာနန္တရံ၊ ပန ဘဝင်္ဂါနန္တရံ ဝါ သဗ္ဗပစ္ဆိမံ ¶ တံ ဧကူနဝီသတိဝိဓံ ဘဝင်္ဂမေဝ တသ္မိညေဝါရမ္မဏေ စုတိကိစ္စဉ္စ သာဓယမာနံ ပဝတ္တတိ၊ တသ္မိံ နိရုဒ္ဓေ သတ္တော စုတော နာမ ဟောတိ။ တတောပိ စုတိတော ပုန ပဋိသန္ဓိဘဝင်္ဂဝီထိစုတိယောတိ ဧဝံ ပုနပ္ပုနံ စိတ္တသန္တာနံ ယန္တယုတ္တဂေါဏော ဝိယ ဘဝါဒီသု ယာဝါနုပါဒါယ အာသဝေဟိ န ဝိမုစ္စတိ၊ တာဝါဝိစ္ဆိန္နံ ပဝတ္တတိ ဧဝ။ ဧဝံ ပဝတ္တမာနေ စ စိတ္တသန္တာနေ ‘‘တွံ ဘဝင်္ဂံ နာမ ဟောတိ၊ တွံ တဒနန္တရံ အာဝဇ္ဇနံ…ပေ… တွံ တဒနန္တရံ တဒါရမ္မဏံ နာမ ဟောတိ၊ တွံ ပန ဘဝင်္ဂ’’န္တိအာဒိနာ နိယာမကော ကတ္တာ နာမ နတ္ထိ၊ စိတ္တနိယာမေနေဝေတံ ပဝတ္တတိ။

ပဉ္စဝိဓော ဟိ နိယာမော – ဗီဇနိယာမော ဥတုနိယာမော ကမ္မနိယာမော ဓမ္မနိယာမော စိတ္တနိယာမောတိ၊ တတ္ထ အင်္ကုရပဏ္ဏဒဏ္ဍပုပ္ဖဖလာဒိက္ကမေန တေသံ တေသံ ဗီဇာနံ အညောညဝိသဒိသရုက္ခတိဏဂစ္ဆလတာဒိသန္တာနေ အတ္တနာ သဒိသဖလဒါနံ ဗီဇနိယာမော နာမ။ တသ္မိံ တသ္မိံ သမယေ တေသံ တေသံ ရုက္ခာနံ ဧကပ္ပဟာရေန ပုပ္ဖဖလပလ္လဝါနံ ဂဟဏံ ဥတုနိယာမော နာမ။ တဿ တဿ ဝါ ကုသလာကုသလကမ္မဿ တံတံသဒိသာသဒိသရူပါရူပဝိပါကဒါနံ၊ ကမ္မသရိက္ခကဝိပါကဒါနဉ္စ ကမ္မနိယာမော နာမ။ ဗောဓိသတ္တာနံ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏေ၊ မာတုကုစ္ဆိတော အဘိနိက္ခမနေ၊ အဘိသမ္ဗောဓိဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနာဒီသု စ ဒွတ္တိံသ ပုဗ္ဗနိမိတ္တာနိ ဓမ္မနိယာမော နာမ။ ယထာဝုတ္တေန ဘဝင်္ဂါဝဇ္ဇနာဒိကိစ္စက္ကမေနေဝ စိတ္တပ္ပဝတ္တိ စိတ္တနိယာမော နာမ။ ဣမိနာ ပန စိတ္တနိယာမေန ယထာက္ကမံ ကိစ္စဝန္တေသု စေတေသု စိတ္တေသု ဒွိပဉ္စဝိညာဏမနောဓာတုဇဝနာနိ ယထာသမ္ဘဝံ ဧကကိစ္စဋ္ဌာနာနိ၊ သေသာနိ ပန ဒွိတိစတုပဉ္စကိစ္စဋ္ဌာနာနိ၊ တာနိ စ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနိ၊ သုဝိညေယျာနိ စ။ ဧဝံ ဧကဒွါရိကာဒီနိ စ။ ယထာ စ စိတ္တာနံ၊ ဧဝံ တံသမ္ပယုတ္တစေတသိကာနမ္ပိ ¶ ကိစ္စဒွါရဝသေန သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ ပန ဝိသေသော – ကိစ္စတော ဟိ သဗ္ဗတ္ထကာ တာဝ သတ္တ စိတ္တံ ဝိယ စုဒ္ဒသ ကိစ္စာနိ ကရောန္တိ။ ဝိတက္ကဝိစာရာဓိမောက္ခာ ¶ ပန တယော ဒဿနာဒိပဉ္စကိစ္စာနိ ဝဇ္ဇေတွာ နဝ၊ ဝီရိယံ တတော သမ္ပဋိစ္ဆနသန္တီရဏာနိ ဝဇ္ဇေတွာ သတ္တ၊ ပီတိ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနာဝဇ္ဇနာနိပိ ဝဇ္ဇေတွာ သန္တီရဏေန သဒ္ဓိံ ဆ၊ ဝိရတိအပ္ပမညာဝဇ္ဇိတာ ပန ဝီသတိ ကုသလာဗျာကတာ စေဝ ဆန္ဒော စ သန္တီရဏမ္ပိ ဝဇ္ဇေတွာ ပဉ္စ၊ တတော အပ္ပမညာ တဒါရမ္မဏမ္ပိ ဝဇ္ဇေတွာ စတ္တာရိ၊ ဝိရတိယော ပန ကုသလာ ဇဝနကိစ္စမေဝ ကရောန္တိ။ ဒွါရတော စ ဝိရတိယော မနောဒွါရိကာ ဧဝ၊ တထာ ကရုဏာမုဒိတာ၊ ဒွါရဝိနိမုတ္တာ စ ပန ဟောန္တိ။ မနောဒွါရေ ဧဝ ဟိ ဒုစ္စရိတဝိရမဏံ သတ္တပညတ္တိဂ္ဂဟဏဉ္စ ဟောတိ။ အကုသလာ ပန ဆဒွါရိကာ၊ တတ္ထာပိ မာနဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စာနိ မနောဒွါရိကာနေဝါတိ ကေစိ။ အဝသေသာ ဆဒွါရိကာ စေဝ ဒွါရဝိနိမုတ္တာ စ။ သေသံ စိတ္တသဒိသမေဝ။ အာရမ္မဏသင်္ဂဟော ပန နေသံ ပရိတ္တာရမ္မဏတ္တိကေ အာဝိ ဘဝိဿတီတိ။ အယံ ပကိဏ္ဏကကထာ။

စိတ္တုပ္ပာဒကဏ္ဍဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဗျာကတပဒံ ပန နေဝ တာဝ နိဋ္ဌိတံ။ အဗျာကတေသု ဟိ ဝိပါကာဗျာကတံ၊ ကိရိယာဗျာကတဉ္စ ဝိဘတ္တံ၊ ရူပါဗျာကတံ၊ ပန နိဗ္ဗာနာဗျာကတဉ္စ အဝသိဋ္ဌံ။ တတ္ထ ရူပါဗျာကတံ တာဝ ဘူမိတော ကာမာဝစရမေဝ၊ န ဘိန္နံ၊ တထာ သမ္ပယောဂတောပိ အသမ္ဘဝေါ ဧဝ။ သာရမ္မဏဓမ္မာနမေဝ၊ ဟိ အညမညသမ္ပယောဂေါ၊ န ဣတရေသန္တိ။ ဓမ္မုဒ္ဒေသတော ပနေတံ အဋ္ဌဝီသတိဝိဓံ ဟောတိ။ သေယျထိဒံ – ပထဝီဓာတု အာပေါဓာတု တေဇောဓာတု ဝါယောဓာတု စက္ခု သောတံ ဃာနံ ဇိဝှာ ကာယော ရူပံ သဒ္ဒေါ ဂန္ဓော ရသော ဣတ္ထိန္ဒြိယံ ပုရိသိန္ဒြိယံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဟဒယဝတ္ထု ကာယဝိညတ္တိ ဝစီဝိညတ္တိ အာကာသော ရူပဿ လဟုတာ မုဒုတာ ကမ္မညတာ ရူပဿ ဥပစယော သန္တတိ ဇရတာ အနိစ္စတာ ကဗဠီကာရော အာဟာရောတိ။ ပဒဘာဇနီယေ ပနေတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဟဒယဝတ္ထု န အာဂတံ၊ ဥပရိ ပန ပဋ္ဌာနပါဠိယံ ¶ ‘‘ယံ ရူပံ နိဿာယ မနောဓာတု စ မနောဝိညာဏဓာတု စ ဝတ္တန္တီ’’တိအာဒိနာ (ပဋ္ဌာ။ ၁။၁။၈) သရူပေနေဝ အာဂမိဿတီတိ တံ ဣဓ ဂဟိတံ။ ကေစိ ပန မိဒ္ဓရူပံ ဗလရူပံ သမ္ဘဝရူပံ ဇာတိရူပံ ရောဂရူပန္တိ ဣမာနိပိ ပဉ္စ ဂဟေတွာ ‘‘တေတ္တိံသ ရူပါနိ ဟောန္တီ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေ တေသံ အဘာဝံ၊ အန္တောဂဓဘာဝဉ္စ ဝတွာ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ။ ဣမေသု ဟိ မိဒ္ဓံ ရူပမေဝ န ဟောတိ အရူပဓမ္မတ္တာ နီဝရဏာနံ။ မိဒ္ဓေနေဝ ဟိ ပစလာယိကာကာရေန ရူပပ္ပဝတ္တိ ဟောတိ၊ ဗလရူပံ ပန ဝါယောဓာတုယာ အန္တောဂဓံ တံသဘာဝတ္တာ၊ သမ္ဘဝရူပံ အာပေါဓာတုယာ၊ ဇာတိရူပံ ¶ ဥပစယသန္တတီသု၊ ရောဂရူပဉ္စ ဇရတာအနိစ္စတာသု ပဝိသတိ သပ္ပစ္စယသမုဋ္ဌိတရူပဝိကာရဘေဒေသု ရောဂဗျပဒေသတောတိ သဗ္ဗံ ရူပံ အဋ္ဌဝီသတိဝိဓမေဝ ဟောတိ။ အယံ ဓမ္မုဒ္ဒေသတော ဝိနိစ္ဆယော။

လက္ခဏာဒိတော ပနေတ္ထ ကက္ခဠတ္တလက္ခဏာ ပထဝီဓာတု၊ ပတိဋ္ဌာနရသာ၊ သမ္ပဋိစ္ဆနပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ ပဂ္ဃရဏလက္ခဏာ အာပေါဓာတု၊ ဗြူဟနရသာ၊ သင်္ဂဟပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ ဥဏှတ္တလက္ခဏာ တေဇောဓာတု၊ ပရိပါစနရသာ၊ မဒ္ဒဝါနုပ္ပဒါနပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏာ ဝါယောဓာတု၊ သမုဒီရဏရသာ၊ အဘိနီဟာရပစ္စုပဋ္ဌာနာ။ စတဿောပိ စေတာ သေသဘူတတ္တယပဒဋ္ဌာနာ။ ရူပါဘိဃာတာရဟဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏံ၊ ဒဋ္ဌုကာမတာနိဒါနကမ္မသမုဋ္ဌာနဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏံ ဝါ စက္ခု၊ ရူပေသု အာဝိဉ္ဆနရသံ၊ စက္ခုဝိညာဏဿ အာဓာရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ဒဋ္ဌုကာမတာနိဒါနကမ္မဇဘူတပဒဋ္ဌာနံ။ ဣဒံ ပန ယဒေတံ အက္ခိကူပကေ ပတိဋ္ဌိတံ နဟာရုသုတ္တကေန မတ္ထလုင်္ဂေန အာဗဒ္ဓမံသယုတ္တံ၊ ယတ္ထ သေတမ္ပိ အတ္ထိ ကဏှမ္ပိ လောဟိတမ္ပိ စတ္တာရိပိ မဟာဘူတာနိ၊ ယဉ္စ သေမှုဿဒတ္တာ သေတံ၊ ပိတ္တုဿဒတ္တာ ကဏှံ၊ ရုဟိရုဿဒတ္တာ လောဟိတကံ၊ ပထဝုဿဒတ္တာ ပတ္ထိဏ္ဏံ ဟောတိ၊ အာပုဿဒတ္တာ ပဂ္ဃရတိ၊ တေဇုဿဒတ္တာ ¶ ပရိဒယှတိ၊ ဝါယုဿဒတ္တာ ပရိဗ္ဘမတိ၊ ယဉ္စ လောကေ နီလပခုမသမာကိဏ္ဏံ ကဏှသုက္ကမဏ္ဍလဝိစိတ္တံ နီလုပ္ပလဒလသန္နိဘံ ဒီဃံ ပုထုလံ စက္ခူတိ ဝုစ္စတိ၊ တဿ သသမ္ဘာရစက္ခုနော သေတမဏ္ဍလပရိက္ခိတ္တဿ ကဏှမဏ္ဍလဿ မဇ္ဈေ အဘိမုခေ ဌိတာနံ သရီရသဏ္ဌာနုပ္ပတ္တိဒေသေ သတ္တသု ပိစုပဋလေသု အာသိတ္တတေလံ ပိစုပဋလာနိ ဝိယ သတ္တ အက္ခိပဋလာနိ ဗျာပေတွာ ဓာရဏနဟာပနမဏ္ဍနဗီဇနကိစ္စာဟိ စတူဟိ ဓာတီဟိ ခတ္တိယကုမာရော ဝိယ သန္ဓာရဏာဗန္ဓနပရိပါစနသမုဒီရဏကိစ္စာဟိ စတူဟိ ဓာတူဟိ ကတူပကာရံ အာယုနာ အနုပါလိယမာနံ ဝဏ္ဏဂန္ဓရသာဒီဟိ ပရိဝုတံ ဥတုစိတ္တာဟာရေဟိ ဥပတ္ထမ္ဘိယမာနံ ပမာဏတော ဦကာသိရမတ္တံ စက္ခုဝိညာဏာဒီနံ ယထာရဟံ ဝတ္ထုဒွါရဘာဝံ သာဓယမာနံ တိဋ္ဌတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘ယေန စက္ခုပသာဒေန၊ ရူပါနိ မနုပဿတိ၊

ပရိတ္တံ သုခုမံ ဧတံ၊ ဦကာသိရသမူပမ’’န္တိ။

သဒ္ဒါဘိဃာတာရဟဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏံ၊ သောတုကာမတာနိဒါနကမ္မသမုဋ္ဌာနဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏံ ဝါ သောတံ၊ သဒ္ဒေသု အာဝိဉ္ဆနရသံ၊ သောတဝိညာဏဿ အာဓာရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ သောတုကာမတာနိဒါနကမ္မဇဘူတပဒဋ္ဌာနံ ¶ ။ ဣဒံ ပန သသမ္ဘာရသောတဗိလဿ အန္တော တနုတမ္ဗလောမာစိတေ အင်္ဂုလိဝေဓကသဏ္ဌာနေ ပဒေသေ ဝုတ္တပ္ပကာရာဟိ ဓာတုအာဒီဟိ ကတူပကာရာနုပါလနပရိဝါရောပတ္ထမ္ဘံ သောတဝိညာဏာဒီနံ ယထာရဟံ ဝတ္ထုဒွါရဘာဝံ သာဓယမာနံ တိဋ္ဌတိ။

ဂန္ဓာဘိဃာတာရဟဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏံ၊ ဃာယိတုကာမတာနိဒါနကမ္မသမုဋ္ဌာနဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏံ ဝါ ဃာနံ၊ ဂန္ဓေသု အာဝိဉ္ဆနရသံ၊ ဃာနဝိညာဏဿ အာဓာရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ဃာယိတုကာမတာနိဒါနကမ္မဇဘူတပဒဋ္ဌာနံ ¶ ။ ဣဒဉ္စ သသမ္ဘာရဃာနဗိလဿ အန္တော အဇပဒသဏ္ဌာနေ ပဒေသေ ဝုတ္တပ္ပကာရောပကာရာနုပါလနပရိဝါရောပတ္ထမ္ဘံ ဃာနဝိညာဏာဒီနံ ယထာရဟံ ဝတ္ထုဒွါရဘာဝံ သာဓယမာနံ တိဋ္ဌတိ။

ရသာဘိဃာတာရဟဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏာ၊ သာယိတုကာမတာနိဒါနကမ္မသမုဋ္ဌာနဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏာ ဝါ ဇိဝှာ၊ ရသေသု အာဝိဉ္ဆနရသာ၊ ဇိဝှာဝိညာဏဿ အာဓာရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ သာယိတုကာမတာနိဒါနကမ္မဇဘူတပဒဋ္ဌာနာ။ ဧသာ စ သသမ္ဘာရဇိဝှာမဇ္ဈဿ ဥပရိ ဥပ္ပလဒလဂ္ဂသဏ္ဌာနေ ပဒေသေ ဝုတ္တပ္ပကာရောပကာရာနုပါလနပရိဝါရောပတ္ထမ္ဘာ ဇိဝှာဝိညာဏာဒီနံ ယထာရဟံ ဝတ္ထုဒွါရဘာဝံ သာဓယမာနာ တိဋ္ဌတိ။

ဖောဋ္ဌဗ္ဗာဘိဃာတာရဟဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏော၊ ဖုသိတုကာမတာနိဒါနကမ္မသမုဋ္ဌာနဘူတပ္ပသာဒလက္ခဏော ဝါ ကာယော၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသု အာဝိဉ္ဆနရသော၊ ကာယဝိညာဏဿ အာဓာရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ ဖုသိတုကာမတာနိဒါနကမ္မဇဘူတပဒဋ္ဌာနော။ အယံ ပန ဣမသ္မိံ ကာယေ ယာဝတာ ဥပါဒိန္နာ ပထဝီအာပေါကောဋ္ဌာသာ ဟောန္တိ၊ တတ္ထ သဗ္ဗတ္ထ ကပ္ပာသပဋလေ သ္နေဟော ဝိယ အနုဂတော ဝုတ္တပ္ပကာရောပကာရာနုပါလနပရိဝါရောပတ္ထမ္ဘော ကာယဝိညာဏာဒီနံ ယထာရဟံ ဝတ္ထုဒွါရဘာဝံ သာဓယမာနော တိဋ္ဌတိ။ ကေစိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၆၀၀) ပန ‘‘တေဇာဓိကာနံ ဘူတာနံ ပသာဒေါ စက္ခု၊ ဝိဝရဝါယုအာပပထဝိအဓိကာနံ သောတဃာနဇိဝှာကာယာ’’တိ ဝဒန္တိ။ အပရေ (ဓ။ သ။ အ။ ၆၀၀) ‘‘တေဇောသဘာဝံ စက္ခု၊ အာကာသပထဝိအာပဝါယုသဘာဝါ သောတဃာနဇိဝှာကာယာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘တေဇာဒိသဟကာရိတ္တာ၊ တေဇာဒိဂုဏရူပါဒိဝိသယတ္တာ စာ’’တိ ကာရဏဉ္စ ယထာက္ကမံ ဝဒန္တိ။ တေ စ ဝတ္တဗ္ဗာ – ကော ပနေဝမာဟ ‘‘သဟကာရိသဘာဝေဟေဝ ဣန္ဒြိယေဟိ ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ၊ ‘‘ရူပါဒယော ဝါ တေဇာဒီနံ ¶ ဂုဏာ’’တိ။ အဝိနိဗ္ဘောဂေသု ဟိ ဘူတေသု ‘‘အယံ ဣမဿ ဂုဏော၊ အယံ ဣမဿ ဂုဏော’’တိ န လဗ္ဘာ ဝတ္တုန္တိ။ အထာပိ ဝဒေယျုံ ‘‘တေဇာဒိအဓိကေသု သမ္ဘာရေသု ရူပါဒီနံ အဓိကဘာဝဒဿနတော ¶ ဣစ္ဆိတဗ္ဗမေတံ ‘ရူပါဒယော တေဇာဒီနံ ဂုဏာ’’’တိ၊ တေ ဝတ္တဗ္ဗာ ဣစ္ဆေယျာမ၊ ယဒိ အာပါဓိကဿ အာသဝဿ ဂန္ဓတော ပထဝိအဓိကေ ကပ္ပာသေ ဂန္ဓော အဓိကတရော သိယာ၊ တေဇာဓိကဿ စ ဥဏှောဒကဿ ဝဏ္ဏတောပိ သီတူဒကဿ ဝဏ္ဏော ပရိဟာယေထ။ ယသ္မာ ပနေတံ ဥဘယမ္ပိ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ပဟာယေထ တမေတေသံ နိဿယဘူတာနံ ဝိသေသကပ္ပနံ။ ယထာ အဝိသေသေပိ ဧကကလာပေ ဘူတာနံ ရူပရသာဒယော အညမညံ ဝိသဒိသာ ဟောန္တိ၊ ဧဝံ စက္ခုပသာဒါဒယောပီတိ ဂဟေတဗ္ဗမေတံ။ ကိံ ပနေသံ ဝိသေသကာရဏံ နတ္ထီတိ? နော နတ္ထိ။ ကိံ ပန တန္တိ? ကမ္မမေဝ နေသံ အသာဓာရဏံ ကာရဏံ ဇနကတဏှာဇနိတာနံ ဘူတာနံ ဝိသေသတော။ ဘူတဝိသေသေ ဟိ သတိ ပသာဒေါဝ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ သမာနာနံ ဟိ ဘူတာနံ ပသာဒေါ၊ န ဝိသမာနာနန္တိ ပေါရာဏာ။ ဧဝံ ကမ္မဝိသေသတော ဝိသေသဝန္တေသု စေတေသု စက္ခုသောတာနိ အသမ္ပတ္တဝိသယဂ္ဂါဟကာနိ အတ္တနော နိဿယံ အနလ္လီနနိဿယေဝ ဝိသယေ ဝိညာဏဟေတုတ္တာ။ ဃာနဇိဝှာကာယာ ပန သမ္ပတ္တဝိသယဂ္ဂါဟကာ နိဿယဝသေန စေဝ သယဉ္စ အတ္တနော နိဿယံ အလ္လီနေ ဧဝ ဝိသယေ ဝိညာဏဟေတုတ္တာ။

ကေစိ ပန ‘‘စက္ခုသောတာနိပိ သမ္ပတ္တဝိသယဂ္ဂါဟကာနေဝ၊ ဒူရေ ဌိတေသုပိ စန္ဒရူပါဒီသု သီဃယာယိနယနရံသိသညောဂေန၊ သဒ္ဒါနဉ္စ ပရမ္ပရာယာဂန္တွာ သောတဗိလေ ဃဋ္ဋနေန ဝိညာဏုပ္ပတ္တိတော။ တေနေဝ ဟိ ကုဋ္ဋာဒိအန္တရိတေသု၊ ဝိစ္ဆိဒ္ဒပဗ္ဗတလေဏာဒိဂတေသု စ ရူပသဒ္ဒေသု ဝိညာဏံ န ¶ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ တေသမ္ပိ ဟိ စက္ခုနော ဒူရာသန္နေသု စန္ဒရုက္ခာဒီသု အနုပလက္ခိတကာလဘေဒေန ရံသိသမာယောဇနသာမတ္ထိယံ၊ သဒ္ဒါနမ္ပိ ဒူရာသန္နာနံ အဝိဒိတတာဘေဒံ အာဂန္တွာ သောတဗိလဃဋ္ဋနသာမတ္ထိယံ ဝိညာဏုပ္ပတ္တိဟေတုဘူတံ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ တတော ပရံ တတ္ထေဝ ဌိတာနညေဝ ဝိညာဏုပ္ပာဒနသာမတ္ထိယောပဂမနံ။ ကုဋ္ဋလေဏာဒိအန္တရိတာနဉ္စ ရူပသဒ္ဒါနံ သဟကာရိပစ္စယဝိရဟတော အနာပါထဂမနံ။ ဣတရထာ တေသမ္ပိ တာဒိသေသု ဣန္ဒြိယသညောဂံ န ဓာဝိတဗ္ဗံ။ ဂမနနိဝါရဏမ္ပိ ဥပ္ပတ္တိနိဝါရဏမေဝ၊ တထေဝ သဟကာရိပစ္စယဝိရဟတော ယာဒိသေဝ တေသံ ဣန္ဒြိယသညောဂေါ ဟောတိ၊ တာဒိသေ ဝိညာဏုပ္ပတ္တိ ဟောတီတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

စက္ခု တာဝ ဒူရေ ဌိတာနံ စန္ဒာဒီနမ္ပိ ဂဟဏတော အသမ္ပတ္တဂ္ဂါဟကံ ဟောတု၊ သောတံ ပန ဒူရေ ရုက္ခံ ဆိန္ဒန္တာနံ၊ ဝတ္ထံ ဓောဝန္တာနဉ္စ ဒူရတောဝ ပညာယမာနကာယဝိကာရာဒိနာ သဒ္ဓိံ သဒ္ဒံ ဂဟေတုံ အသမတ္ထတာယ ကထံ သဏိကံ ဝဝတ္ထာပယမာနံ တံ အသမ္ပတ္တဂ္ဂါဟကံ ဟောတီတိ? တတ္ထာပိ စ ကုဌာရိဝတ္ထာဒီနံ ပဌမနိပါတသဒ္ဒါနံ မန္ဒတာယ ယထာ ဟတ္ထဆိဇ္ဇမာနသာခါပလာသစလနာဒိသမုဋ္ဌိတမန္ဒသဒ္ဒါနံ ပရမ္ပရာယာဂမနံ နတ္ထိ၊ တထာ အနာပါထဂမနမ္ပိ၊ ပစ္ဆာ ပန ဃဋ္ဋနာနိဃံသဿ ဗလဝတာယ ¶ ဥပ္ပန္နမဟာသဒ္ဒါနံ အာဂမနံ ဝိယ တတ္ထေဝ ဌိတာနညေဝ အာပါထဂမနံ ဟောတိ၊ ဣတရထာ ဒူရာသန္နာဒိဝဝတ္ထာနာနိ န သိယုံ ဂန္ဓာဒီနံ ဝိယ၊ တသ္မာ အသမ္ပတ္တဂေါစရာနေဝေတာနိ၊ ဃာနာဒီနိ စ သမ္ပတ္တဂေါစရာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

အဟိသုံသုမာရပက္ခိကုက္ကုရသိင်္ဂါလသဒိသာနိ စေတာနိ။ ယထာ ဟိ အဟိ နာမ ဗဟိသိတ္တသမ္မဋ္ဌဋ္ဌာနေ နာဘိရမတိ၊ တံ ဝိဟာယ တိဏပဏ္ဏဂဟနဝမ္မိကာဒိဝိသမဇ္ဈာသယောဝ ဟောတိ၊ ဧဝံ ¶ စက္ခုပိ သမ္မဋ္ဌဘိတ္တိအာဒိံ ဝိဟာယ ဣတ္ထိပုရိသပုပ္ဖလတာစိတ္တာဒိဝိသမဇ္ဈာသယံ ဟောတိ။ ယထာ စ သုံသုမာရောပိ ဗဟိ စရဏံ ဝိဟာယ ဥဒကေ ဗိလဇ္ဈာသယော ဟောတိ၊ ဧဝံ သောတမ္ပိ ဝါတပါနစ္ဆိဒ္ဒါဒိဗိလဇ္ဈာသယံ ဟောတိ။ ယထာ ဟိ ဂိဇ္ဈာဒိပက္ခီပိ ဘူမိရုက္ခာဒိံ ဝိဟာယ အာကာသေ ပက္ခန္ဒနဇ္ဈာသယော ဟောတိ၊ ဧဝံ ဃာနမ္ပိ ဥဒ္ဓဂ္ဂံ ဟုတွာ ဂန္ဓပဝေသကဝါတာကဍ္ဎနတ္ထံ အာကာသဇ္ဈာသယံ ဟောတိ။ ယထာ ကုက္ကုရော ဗဟိဂါမစာရံ ဝိဟာယ အာမိသဂဝေသီ ဂါမဇ္ဈာသယော မဟာနသာဒိနိန္နစိတ္တော ဟောတိ၊ ဧဝံ ဇိဝှာပိ အာပဇ္ဈာသယာ ဟောတိ။ ယထာ စ သိင်္ဂါလော ဗဟိသုသာနစာရံ ဝိဟာယ မံသဂဝေသီ သုသာနဇ္ဈာသယော ဟောတိ၊ ဧဝံ ကာယောပိ အနုပါဒိန္နံ သုခသမ္ဖဿသယနာဒိံ လဘိတွာပိ ဥပါဒိန္နဇ္ဈာသယော ဟောတိ။ အညံ ဟိ ဥပါဒိန္နကံ အလဘမာနာ သတ္တာ အတ္တနော ဇဏ္ဏုကာနိ ဥရန္တရံ ပဝေသေတွာ ဟတ္ထတလေ သီသံ ကတွာပိ နိပဇ္ဇန္တိ။ အာလောကဝိဝရဝါယုဇလပထဝိပစ္စယာနိ စေတာနိ ဝိညာဏုပ္ပာဒကာနိ။ ဧဝမေတေသံ ပဉ္စန္နံ ပသာဒါနံ လက္ခဏရသပစ္စုပဋ္ဌာနပဒေသနိဿယဂေါစရဇ္ဈာသယပ္ပစ္စယဘေဒေန ဝဝတ္ထာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

စက္ခုပဋိဟနနလက္ခဏံ ရူပံ၊ စက္ခုဝိညာဏဿ ဝိသယဘာဝရသံ၊ တဿေဝ ဂေါစရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ စတုမဟာဘူတပဒဋ္ဌာနံ၊ ယထာ စေတဿ၊ ဧဝံ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဥပါဒါရူပါနံ ပဒဋ္ဌာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဝိသေသံ ပန ဝက္ခာမ။ တယိဒံ ရူပံ နီလပီတလောဟိတောဒါတကာဠမဉ္ဇိဋ္ဌသာမဆာယာတပအာလောကန္ဓကာရာဒိဝသေန အနေကဝိဓံ။ ကေစိ ပန ‘‘အန္ဓကာရော နာမ အာလောကာဘာဝမတ္တော ဧဝ၊ တတော ဧဝ တတ္ထ ဂတရူပါနိ န ဒိဿန္တီ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တံ န ယုတ္တံ။ ယထာ ဟိ နီလမေဃမဏိအာဒီနံ ဆာယာ အာလောကဝိသဒိသာ ဝဏ္ဏာယတနဘူတာ ဟောတိ၊ ဧဝံ ဘိတ္တိစ္ဆဒနဘူမိပဗ္ဗတာဒိစ္ဆာယာ စ ဃနီဘူတာ ဃဋရူပါဒိစ္ဆာဒနတော အာလောကဝိသဒိသော အန္ဓကာရောတိ ¶ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ သောတပဋိဟနနလက္ခဏော သဒ္ဒေါ၊ သောတဝိညာဏဿ ဝိသယဘာဝရသော၊ တဿေဝ ဂေါစရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော။ သော ဂီတဘေရိသဒ္ဒါဒိဝသေန အနေကဝိဓော။ ဃာနပဋိဟနနလက္ခဏော ဂန္ဓော၊ ဃာနဝိညာဏဿ ဝိသယဘာဝရသော၊ တဿေဝ ဂေါစရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော။ သော မူလဂန္ဓသာရဂန္ဓာဒိဝသေန အနေကဝိဓော ¶ ။ ဇိဝှာပဋိဟနနလက္ခဏော ရသော၊ ဇိဝှာဝိညာဏဿ ဝိသယဘာဝရသော၊ တဿေဝ ဂေါစရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော။ သော မူလရသတစရသာဒီနံ ဝသေန အနေကဝိဓော။

ဣတ္ထိဘာဝလက္ခဏံ ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ ဣတ္ထီတိ ပကာသနရသံ၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂနိမိတ္တကုတ္တာကပ္ပာနံ ကာရဏဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ ပုရိသဘာဝလက္ခဏံ ပုရိသိန္ဒြိယံ၊ ပုရိသောတိ ပကာသနရသံ၊ ပုရိသလိင်္ဂနိမိတ္တကုတ္တာကပ္ပာနံ ကာရဏဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ ဥဘိန္နမ္ပေသံ ဣတ္ထိပုရိသလိင်္ဂါဒီနံ ကာရဏဘာဝေါ န သရသတော အတ္ထိ ကေနစိ ပစ္စယေန နေသံ ပစ္စယဘာဝဿ ပဋ္ဌာနေ အနာဂတတ္တာ၊ အတ္တနော ပန ဇနကပစ္စယဘူတအာဂမနတောဝ။ ဣတ္ထိပုရိသာနံ ပဋိနိယတလိင်္ဂနိမိတ္တကုတ္တာကပ္ပဘာဝါနုဂုဏရူပါနမ္ပိ နိယမေန ဥပ္ပဇ္ဇနတော၊ လိင်္ဂနိမိတ္တာဒိဝေါဟာရာနဉ္စ တပ္ပဓာနတော ပစ္စယဘာဝေါ၊ ဣန္ဒြိယဘာဝေါ စ ပရိယာယတော ဝုတ္တော။ တေနေဝ ဟိ ဣတ္ထိဥဘတောဗျဉ္ဇနကဿ ပုရိသိန္ဒြိယာဘာဝေပိ ပုရိသလိင်္ဂနိမိတ္တာဒိဗျဉ္ဇနံ၊ ပုရိသဥဘတောဗျဉ္ဇနကဿ ဣတ္ထိန္ဒြိယာဘာဝေပိ ဣတ္ထိလိင်္ဂနိမိတ္တာဒိဗျဉ္ဇနဉ္စ ပုရိမကမ္မတော ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဒိ ဟိ နေသံ တံတံဣန္ဒြိယေနေဝ ပဋိနိယတဗျဉ္ဇနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ ဒုတိယဗျဉ္ဇနဿ အဘာဝေါ အာပဇ္ဇတိ။ န ဟိ တေသံ ဘာဝဒွယံ အတ္ထိ။ ယဒိ သိယာ၊ သဗ္ဗဒါပိ ဗျဉ္ဇနဒွယဿ ဘာဝပ္ပသင်္ဂေါ သိယာ။ ဣတ္ထိဥဘတောဗျဉ္ဇနကဿ ဟိ ဣတ္ထိန္ဒြိယမေဝ ဝိဇ္ဇတိ၊ န ဣတရံ။ တဿ ပန ယဒါ ဣတ္ထိယံ ရာဂစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဒါ ပုရိသဗျဉ္ဇနံ ပါတုဘဝတိ၊ ဣတ္ထိဗျဉ္ဇနံ ပဋိစ္ဆန္နံ ဟောတိ။ တထာ ဣတရဿ ဣတရံ။ ယသ္မာ ပနေသံ ဧကမေဝ ဣန္ဒြိယံ နိယတံ ¶ ၊ တသ္မာ ဣတ္ထိဥဘတောဗျဉ္ဇနကော သယမ္ပိ ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ၊ ပရမ္ပိ ဂဏှာပေတိ။ ပုရိသဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ပရံ ဂဏှာပေတိ၊ သယံ ပန န ဂဏှာတိ။ ယထာ တေသံ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကာနံ ကမ္မသဟာယံ ရာဂစိတ္တမေဝ ဗျဉ္ဇနကာရဏံ၊ န ဘာဝေါ၊ ဧဝံ ပကတိတ္ထိပုရိသာနမ္ပိ ဘာဝဒွယဇနကကမ္မာဒိပစ္စယော ဧဝ တံတံလိင်္ဂနိမိတ္တာဒိကာရဏန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဥဘယမ္ပိ စေတံ ပဌမကပ္ပိကာနံ ပဝတ္တေ သမုဋ္ဌာတိ၊ တတော အပရဘာဂေ ပဋိသန္ဓိယမေဝ၊ သဗ္ဗေသံ ပန ပဝတ္တေ ဧဝ ပရိဝတ္တတိ။ ဣမေသု စ ပုရိသလိင်္ဂံ ဥတ္တမံ၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂံ ဟီနံ၊ တသ္မာ ပုရိသလိင်္ဂံ ဗလဝအကုသလေန အန္တရဓာယတိ၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂံ ဒုဗ္ဗလကုသလေန ပတိဋ္ဌာတိ။ ဣတ္ထိလိင်္ဂံ ပန အန္တရဓာယန္တံ ဒုဗ္ဗလာကုသလေန အန္တရဓာယတိ၊ ဣတရံ ဗလဝကုသလေန ပတိဋ္ဌာတိ။ ဧဝံ ဥဘယမ္ပိ သုဂတိယံ အကုသလေနေဝ အန္တရဓာယတိ၊ ကုသလေနေဝ ပတိဋ္ဌာတိ။ ကာယပ္ပသာဒေါ ဝိယ စ သကလသရီရဗျာပကမေဝ၊ န စ ကာယပ္ပသာဒါဒီနံ ဌိတောကာသေ တိဋ္ဌတိ။

ယဒိ ဧဝံ န သဗ္ဗတ္ထ ကာယဘာဝိန္ဒြိယာနီတိ? နေဝံ ပရမတ္ထတော သဗ္ဗတ္ထ၊ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ပနေသံ ¶ ဩကာသဘေဒံ ပညာပေတုံ န သက္ကာ ရူပရသာဒီနံ ဝိယ။ န ဟိ ပရမတ္ထတော ရူပေ ရသော အတ္ထိ။ ယဒိ သိယာ၊ ရူပဂ္ဂဟဏေနေဝ ဂဟဏံ ဂစ္ဆေယျ။ ဧဝံ ကာယဘာဝိန္ဒြိယာနိ ပရမတ္ထတော န သဗ္ဗတ္ထ၊ န စ သဗ္ဗတ္ထ နတ္ထိ ဝိဝေစေတုံ အသက္ကုဏေယျတာယ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တလက္ခဏာဒိဝဝတ္ထာနတောပိ စေသံ အသမ္မိဿတာ ဒေသတော န ဝိဝေကာဘာဝေပိ။ န ကေဝလဉ္စ ဣမာနေဝ၊ သဗ္ဗာနိပိ ရူပါနိ အသမ္မိဿာနေဝ ဟောန္တိ။ ယထာ ဟိ ပဉ္စဝဏ္ဏေန ကပ္ပာသေန ဝဋ္ဋိံ ကတွာ ဒီပေ ဇလိတေ ကိဉ္စာပိ ဇာလာ ဧကာဗဒ္ဓါ ဝိယ ဟောန္တိ၊ တဿ တဿ ပန အံသုနော ပါဋိယေက္ကံ ဇာလာ အညမညံ အသမ္မိဿာဝ။ ဧဝံ ကာယဘာဝိန္ဒြိယာဒီနိ ဧကသ္မိံ ဌာနေ သမောသဋာနိပိ ဘိန္နဋ္ဌာနေသု ဟေဋ္ဌုပရိယာဒိဝသေန နတ္ထိ၊ တာနိပိ အသမ္မိဿာနေဝ ဟောန္တိ။

သဟဇရူပါနံ ¶ အနုပါလနလက္ခဏံ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ တေသံ ပဝတ္တနရသံ၊ တေသံယေဝ ဌပနပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ ယာပယိတဗ္ဗဓမ္မပဒဋ္ဌာနံ။ အတ္ထိက္ခဏေ ဧဝ စေတံ သဟဇရူပါနိ အနုပါလေတိ ဥဒကံ ဝိယ ဥပ္ပလာဒီနိ၊ န ဘင်္ဂက္ခဏေ သယံ ဘိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ ယထာသကံ ပစ္စယုပ္ပန္နေပိ စ ဓမ္မေ ပါလေတိ ဓာတီ ဝိယ ကုမာရံ၊ သယံပဝတ္တိတဓမ္မသမ္ဗန္ဓေနေဝ စ ပဝတ္တတိ နိယာမကော ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

မနောဓာတုမနောဝိညာဏဓာတူနံ နိဿယလက္ခဏံ ဟဒယဝတ္ထု၊ တာသညေဝ ဓာတူနံ ဓာရဏရသံ၊ ဥဗ္ဗဟနပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ ဣဒံ ပန ဟဒယဝတ္ထု ယဒေတံ အန္တောသရီရေ ဒွိန္နံ ထနာနံ မဇ္ဈေ ဗာဟိရပတ္တာနိ အပနေတွာ အဓောမုခဋ္ဌပိတရတ္တပဒုမမကုလသဏ္ဌာနံ ဗဟိ မဋ္ဌံ၊ အန္တော ကောသာတကီဖလဿ အဗ္ဘန္တရသဒိသံ၊ ပညဝန္တာနံ ထောကံ ဝိကသိတံ၊ မန္ဒပညာနံ မကုဠိတံ၊ ဟဒယမံသယမကံ ပရိက္ခိပိတွာ ဝက္ကယကနကိလောမကပိဟကာဒယော တိဋ္ဌန္တိ။ တဿ သသမ္ဘာရဟဒယမံသဿ အန္တော ပုန္နာဂဋ္ဌိပတိဋ္ဌာနမတ္တေ အာဝါဋကေ သဏ္ဌိတံ အဒ္ဓပသတမတ္တလောဟိတံ သဏ္ဌာတိ။ တဉ္စ ရာဂစရိတဿ ရတ္တံ၊ ဒေါသစရိတဿ ကာဠကံ၊ မောဟစရိတဿ မံသဓောဝနဥဒကသဒိသံ၊ ဝိတက္ကစရိတဿ ကုလတ္ထယူသဝဏ္ဏံ၊ သဒ္ဓါစရိတဿ ကဏိကာရပုပ္ဖဝဏ္ဏံ၊ ဗုဒ္ဓိစရိတဿ အစ္ဆံ ဝိပ္ပသန္နံ အနာဝိလံ ပဏ္ဍရံ ပရိသုဒ္ဓံ နိဒ္ဓါတဇာတိမဏိ ဝိယ ဇုတိမန္တံ ဟောတိ၊ ဗျာပေတွာ သန္ဓာရဏာဒိကိစ္စေဟိ ဘူတေဟိ ကတူပကာရံ အာယုနာ အနုပါလိယမာနံ ဝဏ္ဏာဒိပရိဝုတံ ဥတုစိတ္တာဟာရေဟိ ဥပတ္ထမ္ဘိယမာနံ မနောဓာတုမနောဝိညာဏဓာတူနဉ္စေဝ တံသမ္ပယုတ္တာနဉ္စ ဝတ္ထုဘာဝံ သာဓယမာနံ တိဋ္ဌတိ။

အဘိက္ကမာဒိပ္ပဝတ္တကစိတ္တသမုဋ္ဌာနဝါယောဓာတုယာ သဟဇရူပကာယသန္ထမ္ဘနသန္ဓာရဏစလနဿ ပစ္စယာကာရဝိကာရလက္ခဏာ ကာယဝိညတ္တိ၊ အဓိပ္ပာယပ္ပကာသနရသာ၊ ကာယဝိပ္ဖန္ဒနဟေတုဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ ¶ ၊ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဝါယောဓာတုပဒဋ္ဌာနာ။ ဝစီဘေဒပ္ပဝတ္တကစိတ္တသမုဋ္ဌာနပထဝီဓာတုယာ ဥပါဒိန္နဃဋ္ဋနဿ ¶ ပစ္စယာကာရဝိကာရလက္ခဏာ ဝစီဝိညတ္တိ၊ အဓိပ္ပာယပ္ပကာသနရသာ၊ ဝစီဃောသဿ ဟေတုဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ စိတ္တသမုဋ္ဌာနပထဝီဓာတုပဒဋ္ဌာနာ။ ဥဘောပေတာ ကာယဝိပ္ဖန္ဒနဝစီဃောသေဟိ သယံ ဝိညေယျတ္တာ၊ အဓိပ္ပာယဝိညာပနတော စ ‘‘ကာယဝစီဝိညတ္တိယော’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ စက္ခုသောတပထသ္မိံ ဟိ ဌတွာ ကေနစိ ဟတ္ထဝိကာရသီသုက္ခိပနာဒိကာယဝိကာရေ၊ သဒ္ဒေ ဝါ ကတေ တထာပဝတ္တရူပသဒ္ဒါယတနာနိ စက္ခုသောတဝိညေယျာနိ၊ န တာနိ ဝိညတ္တိယော၊ စိတ္တသမုဋ္ဌိတကလာပဂတာယ ပန ဝါယောဓာတုယာ သဟဇာတရူပကာယသန္ဓာရဏစလနာဒီနံ ပစ္စယဘူတော ဝိကာရော ကာယဝိညတ္တိ၊ တထာ စိတ္တသမုဋ္ဌိတပထဝီဓာတုယာ ဥပါဒိန္နဃဋ္ဋနဿ ပစ္စယဘူတော အာကာရဝိကာရော ဝစီဝိညတ္တိ။ န စ တာ စက္ခုသောတဝိညေယျာ၊ တာ ပန မနောဒွါရိကဇဝနေဟိ တာလပဏ္ဏာဒိသညာယ ဥဒပါနာဒီနိ ဝိယ ယထာဂဟိတကာယဝိကာရဝစီဃောသာနုသာရေန တိရစ္ဆာနာနမ္ပိ ဝိညေယျာ၊ တဒနုသာရေနေဝ ‘‘ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ဧသ ကာရေတိ၊ ဝဒတိ စာ’’တိ အဓိပ္ပာယော စ ဝိညေယျော ဟောတိ၊ တသ္မာ သယံ ဝိညေယျတော၊ အဓိပ္ပာယဝိညာပနတော စ ‘‘ဝိညတ္တိယော’’တိ ဝုစ္စန္တိ။

တတ္ထ စ မနောဒွါရိကဇဝနဝီထိယံ သတ္တသု ကာမာဝစရဇဝနေသု ကာယဝိညတ္တိဇနကေသု ပုရိမေဟိ ဆဟိ ဇဝနေဟိ သမုဋ္ဌိတဝါယောဓာတုယော ဥပတ္ထမ္ဘနသန္ဓာရဏကိစ္စမေဝ ကာတုံ သက္ကောန္တိ၊ အဘိက္ကမာဒိံ ပန နိပ္ဖာဒေတုံ န သက္ကောန္တိ။ သတ္တမဇဝနသမုဋ္ဌိတာ ပန ဟေဋ္ဌာ ဆဟိ ဇဝနေဟိ သမုဋ္ဌိတဝါယောဓာတုယောပတ္ထမ္ဘံ လဘိတွာ သတ္တဟိ ယုဂေဟိ အာကဍ္ဎိတဗ္ဗဘာရံ သကဋံ သတ္တမယုဂယုတ္တဂေါဏော ဝိယ ဣတရဆယုဂယုတ္တဂေါဏောပတ္ထမ္ဘံ လဘိတွာ ရူပကာယဿ အဘိက္ကမပဋိက္ကမာဒိံ ကာရေတုံ သက္ကောတိ၊ ဧဝံ ဝစီဝိညတ္တိဇနကေပိ သတ္တမဇဝနေဟိ သမုဋ္ဌိတာယ ပထဝီဓာတုယာပိ ဥပါဒိန္နဃဋ္ဋနဿ ¶ ပစ္စယဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဓ ပန ပုရိမဇဝနသမုဋ္ဌိတာယ ဥပတ္ထမ္ဘကတ္တံ၊ သတ္တမဇဝနသမုဋ္ဌိတာယ စလနပစ္စယတ္တဉ္စ နတ္ထိ တေသံ ဝါယောဓာတုကိစ္စတ္တာ၊ ပုရိမသဟဂတာ ပန ပစ္ဆိမာ ပထဝီဓာတု ဥပါဒိန္နဃဋ္ဋနသမတ္ထာ ဟောတိ၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ စိတ္တသမုဋ္ဌိတကာယေ ပန ဝါယောဓာတုယာ စလန္တေ တဒုပတ္ထမ္ဘိတတေသမုဋ္ဌာနိကာနမ္ပိ စလနတော သကလကာယဿ အဘိက္ကမာဒယော ဟောန္တိ ဥဒကေ ဂစ္ဆန္တေ တတ္ထ ပတိတတိဏပဏ္ဏာနိ ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ရူပပရိစ္ဆေဒလက္ခဏာ အာကာသဓာတု၊ ရူပပရိယန္တပ္ပကာသနရသာ၊ ရူပမရိယာဒပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ အသမ္ဖုဋ္ဌဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ဆိဒ္ဒဝိဝရဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝါ၊ ပရိစ္ဆိန္နရူပပဒဋ္ဌာနာ၊ ယာယ ပရိစ္ဆိန္နေသု ရူပေသု ‘‘ဣဒမိတော ဥဒ္ဓံ၊ အဓော၊ တိရိယ’’န္တိ စ ဟောတိ။

အဒန္ဓတာလက္ခဏာ ¶ ရူပဿလဟုတာ၊ ရူပါနံ ဂရုဘာဝဝိနောဒနရသာ၊ လဟုပရိဝတ္တိတာပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ လဟုရူပပဒဋ္ဌာနာ။ အထဒ္ဓတာလက္ခဏာ ရူပဿမုဒုတာ၊ ရူပါနံ ထဒ္ဓဘာဝဝိနောဒနရသာ၊ သဗ္ဗကိရိယာသု အဝိရောဓိတာပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ မုဒုရူပပဒဋ္ဌာနာ။ သရီရကိရိယာနုကူလကမ္မညဘာဝလက္ခဏာ ရူပဿကမ္မညတာ၊ အကမ္မညတာဝိနောဒနရသာ၊ အဒုဗ္ဗလဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ကမ္မညတာရူပပဒဋ္ဌာနာ။ ဧတာ ပန တိဿောပိ အညမညံ န ဝိဇဟန္တိ၊ ဂရုထဒ္ဓအကမ္မညရူပပဋိပက္ခဘာဝေန စ သမုဋ္ဌိတာနံ ဥတုစိတ္တာဟာရဇာနံ လဟုမုဒုကမ္မညဘူတာနံ ရူပါနံ ဝိကာရတာယ စ ပရိယာယတော ဂရုထဒ္ဓါကမ္မညဘာဝဝိနောဒနကိစ္စာ ဝုတ္တာ၊ န ပန သဘာဝတော သယံ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ။

အာစယလက္ခဏော ရူပဿဥပစယော၊ ပုဗ္ဗန္တတော ရူပါနံ ဥမ္မုဇ္ဇာပနရသော၊ နိယျာတနပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ ပရိပုဏ္ဏဘာဝပစ္စုပဋ္ဌာနော ဝါ၊ ဥပစိတရူပပဒဋ္ဌာနော။ ပဝတ္တိလက္ခဏာ ရူပဿသန္တတိ၊ အနုပ္ပဗန္ဓနရသာ၊ အနုပစ္ဆေဒပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ အနုပ္ပဗန္ဓကရူပပဒဋ္ဌာနာ ¶ ။ ဥဘယမ္ပေတံ ဇာတိရူပဿေဝါဓိဝစနံ။ သမ္ပိဏ္ဍိတာနံ ဟိ စတုသမုဋ္ဌာနိကရူပါနံ ပဌမုပ္ပတ္တိ ဥပစယော နာမ၊ ဥပရူပရုပ္ပတ္တိ သန္တတိ နာမ။ တေနေဝ တာသံ ပဒဘာဇနီယေ ‘‘ယော ရူပဿ ဥပစယော၊ သာ ရူပဿ သန္တတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၆၄၂) ဝုတ္တံ၊ အာကာရနာနတ္တတော ပန ဝိသုံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ။

ရူပပရိပါကလက္ခဏာ ရူပဿဇရတာ၊ ဥပနယနရသာ၊ သဘာဝါနပဂမေပိ နဝဘာဝါပဂမပစ္စုပဋ္ဌာနာ ဝီဟိပုရာဏဘာဝေါ ဝိယ၊ ပရိပစ္စမာနရူပပဒဋ္ဌာနာ။ ခဏေ ခဏေ ဘိဇ္ဇမာနာပိ စေသာ ဥပါဒိန္နေသု ခဏ္ဍဒန္တာဒိတော၊ အနုပါဒိန္နေသု ရုက္ခလတာဒီသု ဝဏ္ဏဝိကာရာဒိတော စ အန္တရန္တရာ စ သုဝိညေယျဝိကာရတ္တာ ‘‘ပါကဋဇရာ၊ သဝီစိဇရာ’’တိ စ ဝုစ္စတိ၊ မဏိကနကစန္ဒသူရိယာဒီသု ဒုဝိညေယျတ္တာ၊ နိရန္တရတ္တာ စ ‘‘အပါကဋဇရာ၊ အဝီစိဇရာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဤဒိသေသု ဟိ ကပ္ပဝိနာသာဒိကာလေ ဝိကာရတော ဇရာ ပညာယေယျ။ သဗ္ဗဒါပိ ပန အပညာယမာနဝိကာရတ္တာ အရူပဓမ္မေသု ဇရာ ပဋိစ္ဆန္နဇရာ နာမ။ န စ တတ္ထ ဝဏ္ဏဝိကာရာဒယော ဇရာ တေသံ စက္ခုဝိညေယျတော။ န ဟိ ဇရာ စက္ခုဝိညေယျာ၊ မနောဝိညေယျာ ပန ဟောတိ။ ယထာ ဩဃေန ပရိဘိန္နဘူမိအာဒိဒဿနေန အဒိဋ္ဌောပိ ဩဃော သုဝိညေယျော ဟောတိ၊ ဧဝံ ဝိကာရဒဿနေန ဇရာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ပရိဘေဒလက္ခဏာ ရူပဿအနိစ္စတာ၊ သံသီဒနရသာ၊ ခယဝယပစ္စုပဋ္ဌာနာ၊ ပရိဘိဇ္ဇမာနရူပပဒဋ္ဌာနာ။ န ကေဝလဉ္စေတာနိ ဥပစယာဒိစတူဟိ ဂဟိတာနိ ဇာတိဇရာမရဏာနိ ရူပဓမ္မာနမေဝ ¶ ၊ အရူပဓမ္မာနမ္ပိ ဟောန္တိယေဝ။ ဧတာနိ စ ဣမေသံ သတ္တာနံ အရညပ္ပဝေသကပဝိဋ္ဌပရိပါတကပတိတဃာတကစောရေဟိ ယထာက္ကမံ သဒိသာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။

ဩဇာလက္ခဏော ¶ ကဗဠီကာရော အာဟာရော၊ ရူပါဟရဏရသော၊ ဥပတ္ထမ္ဘနပစ္စုပဋ္ဌာနော၊ ကဗဠံ ကတွာ အာဟရိတဗ္ဗဝတ္ထုပဒဋ္ဌာနော။ အယံ လက္ခဏာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော။

သင်္ဂဟတော ပန သဗ္ဗမ္ပေတံ ရူပံ ခန္ဓတော ဧကဝိဓံ ရူပက္ခန္ဓောဝ ဟောတိ၊ တထာ အဟေတုကံ သပ္ပစ္စယံ သင်္ခတံ လောကိယံ သာသဝံ သညောဇနီယံ ဩဃနီယံ ယောဂနီယံ နီဝရဏီယံ ပရာမဋ္ဌံ သံကိလေသိကံ အနာရမ္မဏံ အပ္ပဟာတဗ္ဗန္တိအာဒိနာ စ ဧကဝိဓံ၊ တံ ပုန ဘူတောပါဒါယဝသေန ဒုဝိဓံ၊ တထာ နိပ္ဖန္နာနိပ္ဖန္နာဒိဝသေန စ။ တတ္ထ ပထဝီအာဒီနိ စတ္တာရိ မဟာဘူတာနိ ဘူတရူပံ နာမ၊ သေသံ ဥပါဒါရူပံ နာမ။ ပထဝီအာဒယော သတ္တရသ၊ ကဗဠီကာရော အာဟာရော စေတိ အဋ္ဌာရသဝိဓမ္ပိ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ နိပ္ဖန္နရူပံ နာမ၊ ဣတရံ အနိပ္ဖန္နရူပံ နာမ။ စက္ခာဒယော ပဉ္စ ပသာဒါ၊ ဘာဝဒွယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယန္တိ အဋ္ဌဝိဓမ္ပိ ဣန္ဒြိယရူပံ နာမ၊ ဣတရံ အနိန္ဒြိယံ။ တာနိ ဣန္ဒြိယာနိ စေဝ ဟဒယဉ္စာတိ နဝဝိဓမ္ပိ ဥပါဒိန္နံ၊ ဣတရံ အနုပါဒိန္နံ၊ ပဉ္စ ပသာဒါ၊ စတ္တာရော ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသာ၊ အာပေါဓာတုဝိဝဇ္ဇိတဘူတတ္တယဉ္စာတိ ဒွါဒသဝိဓမ္ပိ ဩဠာရိကရူပံ၊ သန္တိကေရူပံ၊ သပ္ပဋိဃရူပဉ္စ၊ သေသံ သုခုမရူပံ၊ ဒူရေရူပံ၊ အပ္ပဋိဃရူပဉ္စ။ ပသာဒါ၊ ဟဒယဉ္စ ဝတ္ထုရူပံ၊ ဣတရံ အဝတ္ထုရူပံ။ ပသာဒါ၊ ဝိညတ္တိဒွယဉ္စ ဒွါရရူပံ၊ ဣတရံ အဒွါရံ။ ပသာဒါ အဇ္ဈတ္တိကရူပံ၊ ဂေါစရဂ္ဂါဟိကရူပဉ္စ၊ ဣတရံ ဗာဟိရံ၊ အဂေါစရဂ္ဂါဟိကရူပဉ္စ။ စတ္တာရိ ဘူတရူပါနိ၊ ရူပဂန္ဓရသဩဇာ စာတိ ဣဒံ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ အဝိနိဗ္ဘောဂရူပံ နာမ၊ ဣတရံ ဝိနိဗ္ဘောဂရူပံ။

စက္ခု နစက္ခူတိ ဧဝမာဒိဝသေန စ ဒုဝိဓံ ဟောတိ။ ပုန တံ သနိဒဿနတ္တိကဝသေန တိဝိဓံ ဟောတိ။ တတ္ထ ရူပါယတနံ သနိဒဿနသပ္ပဋိဃံ၊ သေသမောဠာရိကရူပံ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃံ၊ သဗ္ဗမ္ပိ သုခုမရူပံ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃံ။ တထာ ကမ္မဇာဒိတ္တိကဝသေန။ တတ္ထ နဝဝိဓံ ဥပါဒိန္နရူပံ၊ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ အာကာသော စ ကမ္မဇံ နာမ၊ ဝိညတ္တိဒွယံ၊ လဟုတာဒိတ္တယဉ္စ သဒ္ဒေါ ¶ စ အကမ္မဇံ နာမ၊ ဥပစယာဒိစတုဗ္ဗိဓံ လက္ခဏရူပံ အဇံ နာမ။ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ အာကာသော၊ ဝိညတ္တိဒွယံ၊ လဟုတာဒိတ္တယံ၊ သဒ္ဒေါ စ စိတ္တဇံ နာမ၊ တဒဝသေသံ လက္ခဏရူပဝိရဟိတံ အစိတ္တဇံ နာမ၊ လက္ခဏရူပံ အဇံ နာမ။ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ အာကာသော၊ လဟုတာဒိတ္တယဉ္စ အာဟာရဇံ နာမ၊ သေသံ လက္ခဏဝဇ္ဇိတံ ¶ အနာဟာရဇံ နာမ၊ လက္ခဏံ အဇံ နာမ။ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ အာကာသော၊ လဟုတာဒိတ္တယံ၊ သဒ္ဒေါ စ ဥတုဇံ နာမ၊ သေသံ လက္ခဏဝိရဟိတံ အနုတုဇံ နာမ၊ လက္ခဏံ အဇံ နာမ။ လက္ခဏာနိ ဟိ ဇာယမာနဇီယမာနပရိဘိဇ္ဇမာနဓမ္မာနံ သဘာဝတာယ ကုတောစိ ဇာတိဝေါဟာရံ န လဘန္တိ ဘေသမ္ပိ ဇာတိအာဒိပ္ပသင်္ဂတော။ န ဟိ ‘‘ဇာတိ ဇာယတိ၊ ဇရာ ဇီရတိ၊ မရဏံ မီယတီ’’တိ ဝေါဟရိတုံ ယုတ္တံ အနဝဋ္ဌာနတော။ တဒဝသေသာနံ ပန အာကာသဝိညတ္တာဒိအနိပ္ဖန္နာနံ ယဒိပိ ပရမတ္ထတော အဝိဇ္ဇမာနတာယ န ကုတောစိ ဥပ္ပတ္တိ အတ္ထိ၊ တထာပိ တထာ တထာ ပဝတ္တရူပံ ဥပါဒါယ နေသံ ဝိဇ္ဇမာနဝေါဟာရဿေဝ ဟေတုသမုပ္ပန္နဝေါဟာရဿာပိ ဝိရောဓာဘာဝတော သဟေတုကတာ ဝုတ္တာ။ ယံ ပန ပါဠိယံ ‘‘ရူပါယတနံ…ပေ… ရူပဿ ဥပစယော ရူပဿ သန္တတိ ကဗဠီကာရော အာဟာရော။ ဣမေ ဓမ္မာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ’’တိအာဒီသု (ဓ။ သ။ ၁၂၀၂) ဇာတိယာပိ ကုတောစိ ဇာတတ္တံ ဝုတ္တံ၊ တံ ရူပဇနကပစ္စယာနံ ကိစ္စာနုဘာဝလက္ခဏေ ဒိဋ္ဌတ္တာ ရူပုပ္ပတ္တိက္ခဏေ ဝိဇ္ဇမာနတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ဇရာမရဏာနံ ပန ရူပုပ္ပတ္တိက္ခဏေ အဘာဝတော န ဝုတ္တံ။ ‘‘ဇရာမရဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနိစ္စံ သင်္ခတံ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္န’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၂။၂၀) ဣဒံ ပန ဇရာမရဏသီသေန တထာပဝတ္တဝိညာဏနာမရူပါဒီနမေဝ ဂဟိတတ္တာ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယံ တံ ရူပံ အဇ္ဈတ္တိကံ၊ တံ ဥပါဒါ၊ ယံ တံ ရူပံ ဗာဟိရံ၊ တံ အတ္ထိ ဥပါဒါ၊ အတ္ထိ နော ဥပါဒါတိ ဧဝမာဒိနာ နယေနာပိ တိဝိဓံ ဟောတိ။

ပုန ¶ တံ သဗ္ဗံ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဝသေန စတုဗ္ဗိဓံ ဟောတိ။ တတ္ထ ရူပါယတနံ ဒိဋ္ဌံ နာမ၊ သဒ္ဒေါ သုတံ နာမ၊ ဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာနိ ပတွာဝ ဂဟေတဗ္ဗတော မုတံ နာမ၊ သေသံ မနသာ ဝိညာတဗ္ဗတော ဝိညာတံ နာမ။ တထာ ရူပရူပစတုက္ကာဒိဝသေန စတုဗ္ဗိဓံ၊ တတ္ထ အဋ္ဌာရသဝိဓံ နိပ္ဖန္နံ ရူပရူပံ နာမ၊ အာကာသော ပရိစ္ဆေဒရူပံ နာမ၊ ဝိညတ္တိဒွယံ၊ လဟုတာဒိတ္တယဉ္စ ဝိကာရရူပံ နာမ၊ ဥပစယာဒိစတုဗ္ဗိဓံ လက္ခဏရူပံ နာမ။ တထာ ဟဒယဝတ္ထု ဝတ္ထု၊ န ဒွါရံ နာမ၊ ဝိညတ္တိဒွယံ ဒွါရံ၊ န ဝတ္ထု နာမ၊ စက္ခာဒယော ပဉ္စ ပသာဒါ ဝတ္ထု စေဝ ဒွါရဉ္စ နာမ၊ သေသံ နေဝ ဝတ္ထု န ဒွါရံ နာမာတိ ဧဝမာဒိနာ နယေန စတုဗ္ဗိဓံ။

တံ ပုန ဧကဇာဒိဝသေန ပဉ္စဝိဓံ။ နဝဝိဓံ ဟိ ဥပါဒိန္နရူပံ ကမ္မေနေဝ၊ ဝိညတ္တိဒွယဉ္စ စိတ္တေနေဝ ဥပ္ပဇ္ဇနတော ဧကဇံ နာမ၊ သဒ္ဒေါ ဥတုစိတ္တေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇနတော ဒွိဇံ နာမ၊ လဟုတာဒိတ္တယံ ဥတုစိတ္တာဟာရေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇနတော တိဇံ နာမ၊ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ အာကာသော စ စတူဟိပိ ဥပ္ပဇ္ဇနတော စတုဇ္ဇံ နာမ၊ လက္ခဏာနိ အဇံ နာမ။ ဧဝမာဒိနာ ပဉ္စဝိဓံ ဟောတိ။

တံ ပုန စက္ခုသောတဃာနဇိဝှာကာယမနဣန္ဒြိယဝိညေယျဝသေန ဆဗ္ဗိဓံ။ သတ္တဝိညာဏဓာတုဝိညေယျဝသေန ¶ သတ္တဝိဓံ။ တဒေဝ မနောဝိညာဏဓာတုဝိညေယျံ ဘူတောပါဒါယဝသေန ဒွိဓာ ကတွာ အဋ္ဌဝိဓံ ဟောတိ။ တတ္ထ ဟိ အာပေါဓာတု မနောဝိညာဏေနေဝ ဝိညေယျံ ဘူတရူပံ နာမ၊ ဣတရံ ပသာဒသဟိတသုခုမရူပံ မနောဝိညာဏဝိညေယျောပါဒါယရူပံ နာမ။ တဒေဝ ပုန မနောဝိညာဏဝိညေယျောပါဒါယရူပံ ဣန္ဒြိယာနိန္ဒြိယဝသေန ဒွိဓာ ကတွာ နဝဝိဓံ ဟောတိ။ တံ ပုန ပသာဒဝိသယအာပေါဓာတုဘာဝဟဒယဇီဝိတပရိစ္ဆေဒဝိကာရလက္ခဏအာဟာရဝသေန ဒသဝိဓံ ဟောတိ။

တဒေဝ ပုန စက္ခာယတနံ သောတာယတနံ ဃာနာယတနံ ဇိဝှာယတနံ ကာယာယတနံ ရူပါယတနံ သဒ္ဒါယတနံ ဂန္ဓာယတနံ ¶ ရသာယတနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ဓမ္မာယတနန္တိ ဧဝံ အာယတနတော ဧကာဒသဝိဓံ ဟောတိ၊ တထာ ဓာတုဝသေန။ တတ္ထ အာပေါဓာတုဝိဝဇ္ဇိတဘူတတ္တယံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဓာတု ‘‘ကာယဝိညေယျံ၊ ကာယဝိညာဏဝိညေယျ’’န္တိ စ ဝုစ္စတိ၊ သုခုမရူပံ ဓမ္မာယတနံ ဓမ္မဓာတူတိ၊ တဒေဝ ပသာဒသဟိတံ ‘‘မနောဝိညေယျံ၊ မနောဝိညာဏဝိညေယျ’’န္တိ စ ဝုတ္တံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

ကသ္မာ ပနေတ္ထ အာပေါဓာတုဝိဝဇ္ဇိတာနညေဝ ဘူတာနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတာ ဝုတ္တာ၊ နနု အာပေါဓာတုပိ သီတဝသေန ဖုသိတွာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ? န သီတဿာပိ တေဇောဓာတုတ္တာ။ ဥဏှမေဝ ဟိ သီတန္တိ ဗျပဒိဿတိ။ ကဌိနာကဌိနတံ ဥပါဒါယ ရုက္ခာဒိဝိရဠစ္ဆာယာ ဝိယ၊ တံ ဝါ ဥပါဒါယ သန္ဒစ္ဆာယာဒိ၊ အညထာ ကဿေတံ သီတတ္တံ သဘာဝံ သိယာ။ ‘‘အာပေါဓာတုယာ’’ ဣတိ စေ။ ယဒိ ဧဝံ ဥဏှောဒကာဒီသု အာပတ္တံ န သိယာ အာပေါတေဇာနဉ္စ သဟပဝတ္တာနံ ဝိရုဒ္ဓလက္ခဏတ္တာ၊ န စ သာ တေဇောသန္နိဓာနေ သီတတ္တံ ဝိဟာယ တိဋ္ဌတိ။ န ဟိ သဘာဝါ ကေနစိ သဟဘာဝေန တံသဘာဝံ ဇဟန္တိ အဘာဝါပတ္တိတော၊ နာပိဿာ သီတဘာဝံ မုဉ္စိတွာ အပရသဘာဝေါ အတ္ထိ၊ ယေန သဟဘာဝေါ ယုဇ္ဇေယျ။ ယဒိ သိယာ ‘‘အာပေါ သီတတ္တ’’န္တိ၊ ဘာဝဒွယံ သိယာ အညောညဝိလက္ခဏသဘာဝတ္တာ ဘာဝဿ၊ အထာပိ န သီတတ္တံ၊ အာပေါဓာတုယာ သရူပံ သီတဂုဏော၊ သော စ ဥဏှသန္နိဓာနေ ဝိဂစ္ဆတိ၊ ဂုဏီရူပမေဝ တိဋ္ဌတီတိ စေ? တဒါ တဟိံ သယံ အဖောဋ္ဌဗ္ဗာဝ အာပေါဓာတု၊ န နိယတဖဿဝတီတိ စ သိယာ၊ ယော စ သီတဖဿော ဂုဏောတိ သုဝုတ္တော၊ သော အမှေဟိ တေဇောဓာတုဝိသေသောတိ။

အယမေဝ ဝိသေသောတိ စေ၊ နနု သီတတ္တံ၊ ဥဏှတ္တဉ္စ အညောညဝိရုဒ္ဓံ၊ ကထံ တေဇောဓာတုယာ သဘာဝံ သိယာတိ? နာယံ ဒေါသော ဧကကလာပေ တေသံ သမ္ဘဝါဘာဝတော၊ ဘိန္နကလာပေသု ¶ ပန ပဝတ္တိယံ အာလောကန္ဓကာရနီလပီတာဒီနံ ဝဏ္ဏာယတနတာ ဝိယ တေဇောဓာတုတ္တံ န ဝိရုဇ္ဈတီတိ။ ယဒိ အာပေါဓာတုယာ န သီတတ္တံ သရူပံ၊ ကိံ ပနဿာ သရူပန္တိ? ဒြဝတာ။ ယဒိ ဧဝံ ဒြဝတာပိ ဖုသိတွာ ¶ ဉာတဗ္ဗတော ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ သိယာတိ? န သီတာဒိံ ဖုသိတွာ မနသာဝ ဝဏ္ဏံ ဒိသွာ ဉာတဗ္ဗတော။ အန္ဓကာရေ သယန္တာ ဟိ အတိသီတလတာယ ပတ္တာဒိံ ဖုသိတွာ ‘‘ဥဒကံ ဧတ္ထာ’’တိ အာသင်္ကိတာ ဟောန္တိ၊ ဥဒကံ ဝါ ဖုသိတွာ သပ္ပာဒိသညိနော၊ တသ္မာ အဖောဋ္ဌဗ္ဗမေဝ အာပေါဓာတု၊ ဣတရဘူတတ္တယမေဝ ဖောဋ္ဌဗ္ဗန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ကိံ ပနေတံ ဘူတတ္တယံ ဧကတော အာရမ္မဏံ ကတွာ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ သက္ကောတိ၊ န သက္ကောတီတိ? န သက္ကောတိ။ ကသ္မာ? အာဘုဇိတဝသေန ဝါ ဥဿဒဝသေန ဝါ တေသု ဧကမေဝါရမ္မဏံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇနတော။ အာဘုဇိတဝသေန ဟိ ဩဒနထာလိယံ သိတ္ထံ ဂဟေတွာ ထဒ္ဓမုဒုဘာဝံ ဝီမံသန္တဿ၊ ဥဏှောဒကဘာဇနေ ဝါ ဟတ္ထံ ဩတာရေတွာ ဥဏှဘာဝံ ဝီမံသန္တဿ၊ ဥဏှသမယေ ဝါ ဝါတပါနံ ဝိဝရိတွာ ဝါတေန သရီရံ ပဟရာပေန္တဿ စ တတ္ထ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဣတရံ ဘူတတ္တယမ္ပိ အတ္ထိ၊ ယထာဘုဇိတံ ပန တံတံပထဝီတေဇောဝါယောဓာတုမေဝ ယထာက္ကမံ အာရဗ္ဘ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ အာဘုဇိတဝသေန အာရမ္မဏံ ကရောတိ နာမ။ ဥဿဒဝသေန ပန ဘုဉ္ဇနသမယေ သက္ခရံ ဍံသန္တဿ၊ မဂ္ဂေ ဝါ အဂ္ဂိံ အက္ကမန္တဿ၊ ဗလဝဝါတေန ဝါ ကဏ္ဏသက္ခလိယမ္ပိ ပဟရန္တဿ စ တတ္ထ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဣတရဘူတတ္တယမ္ပိ အတ္ထိ၊ ယထာဥဿဒံ ပန တံတံပထဝီတေဇောဝါယောဓာတုမေဝါရဗ္ဘ ယထာက္ကမံ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အဂ္ဂိမှိ ဝါ နိမုဂ္ဂသကလသရီရဿ ယဒိပိ ဧကပ္ပဟာရေန အဂ္ဂိနာ ကာယော ဃဋ္ဋီယတိ၊ ယသ္မိံ ယသ္မိံ ပန ဌာနေ ကာယပ္ပသာဒေါ ဥဿန္နော ဟောတိ၊ ယတ္ထ ယတ္ထ ဝါ ပန ဝိသယဃဋ္ဋနာနိဃံသော ဗလဝါ ဟောတိ၊ တတ္ထ တတ္ထေဝ ပဌမံ ကာယဝိညာဏံ ¶ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပစ္ဆာ ဣတရဋ္ဌာနေသု။ ခဏပရိတ္တတာယ ပန သဟသာ ပရိဝတ္တိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇနဝသေန ဧကပ္ပဟာရေန သကလသရီရံ ဍယှမာနံ ဝိယ ခါယတိ။ န ဟိ ဧကသ္မိံ ခဏေ ဗဟူနိ ဝိညာဏာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဗျာပေတွာ ဝါ ဧကံ။ ဧကေကသ္မိံ ပန အဝိနိဗ္ဘောဂေ ကာယဒသကေ ဧကမေဝ ကာယဝိညာဏံ ဥဿဒဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ ဣတရဝတ္ထူသုပိ ဝိညာဏာနံ အဝိနိဗ္ဘောဂေ ပဒေသေ ဧကေကာနမေဝ ဥပ္ပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ဥဿဒဝသေန အာရမ္မဏံ ကရောတိ နာမ။

ကေန ပန စိတ္တဿ အာရမ္မဏသင်္ကန္တိ ဟောတီတိ? အဇ္ဈာသယတော၊ ဝိသယာဓိမတ္တတော ဝါ။ နာနာဌာနေသု ဟိ စိတ္တပဋိမာဒီနိ ပဿိတုကာမဿ ပဌမံ ဧကဋ္ဌာနေ ဒိသွာ တတော ဣတရဋ္ဌာနေသု စ ရူပါနိ ပဿိတုံ သရသေနာဝဇ္ဇနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ အဇ္ဈာသယတော သင်္ကန္တိ ဟောတိ။ ရူပါရမ္မဏံ ပန မဟန္တမ္ပိ ပဿန္တဿ သဗ္ဗတူရိယနိဂ္ဃောသေ ဥဋ္ဌိတေ တံ ဝါ သုဏန္တဿ မနုညာမနုညေ အဓိမတ္တဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ¶ ဣန္ဒြိယေသု ဃဋ္ဋိတေ ဣတရိတရေ စိတ္တံ သင်္ကမတိ၊ ဧဝံ ဝိသယာဓိမတ္တတော သင်္ကန္တိ ဟောတီတိ အယမေတ္ထ သင်္ဂဟတော ဝိနိစ္ဆယော။ သုညတော၊ ပန အတီတာဒိဝသေန ပစ္စေကံ အနန္တပ္ပဘေဒတော စ ဝိနိစ္ဆယော စိတ္တဝိဘတ္တိယံ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ယထာနုရူပံ ဝေဒိတဗ္ဗော။

သမုဋ္ဌာနတော၊ ပနေတ္ထ ဘဝယောနီသု ပဝတ္တိက္ကမတော စ ပကိဏ္ဏကကထာ ဝေဒိတဗ္ဗာ – စတုသမုဋ္ဌာနိကာနိ ဟိ ရူပါနိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနိ ဒွီသု ဘဝေသု စတူသု ယောနီသု ဒသကာဒိကလာပဝသေနေဝ ပဋိသန္ဓိပ္ပဝတ္တီသု ယထာသမ္ဘဝံ သမုပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တတ္ထ ကမ္မဇေသု တာဝ ဝီသတိယာ ကာမာဝစရကုသလာကုသလေဟိ ကာမလောကေယေဝ သံသေဒဇာနံ၊ ဩပပါတိကာနဉ္စ ဆ ဝတ္ထူနိ၊ ဘာဝဒွယေ အညတရံ၊ ဇီဝိတဉ္စာတိ အဋ္ဌ ရူပါနိ ယထာသမ္ဘဝံ ပဋိသန္ဓိတော ပဋ္ဌာယ ပါတုဘဝန္တိ။ တာနိ စ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ ဇီဝိတဉ္စ ဇီဝိတနဝကံ၊ တဒေဝ နဝကံ စက္ခုနာ သဟ ¶ စက္ခုဒသကံ၊ သောတေန သောတဒသကံ၊ ဃာနေန ဃာနဒသကံ၊ ဇိဝှာယ ဇိဝှာဒသကံ၊ ကာယေန ကာယဒသကံ၊ ဟဒယဝတ္ထုနာ ဝတ္ထုဒသကံ၊ ဘာဝညတရေန ဘာဝဒသကဉ္စာတိ နဝ ကလာပါ ဟုတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ နပုံသကာနံ ပနေတ္ထ ဘာဝဒသကံ နတ္ထိ၊ တထာ ဇစ္စန္ဓာဒီနံ စက္ခုသောတဃာနဒသကာနိ။ ဧဝံ အဏ္ဍဇဇလာဗုဇာနမ္ပိ၊ တေသံ ပန ပဋိသန္ဓိစိတ္တေန သဟ ကာယဝတ္ထုဘာဝဒသကာနေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတော ပဝတ္တိကာလေ ဇီဝိတနဝကစက္ခုဒသကာဒီနိ ယထာနုရူပံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ရူပဘဝေ ပန ဃာနဒသကာဒိတ္တယံ၊ ဘာဝဒသကဒွယံ၊ ဥဒရဂ္ဂိနဝကဉ္စ နတ္ထိ၊ သေသာနိ ပဉ္စဟိ ရူပါဝစရကုသလကမ္မေဟိ ပဋိသန္ဓိတော ပဘုတိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ အညညီနံ ပန ပဉ္စမဇ္ဈာနကုသလေန ဇီဝိတနဝကမေဝ။ ဧဝံ ကာမရူပါဝစရကမ္မသမုဋ္ဌိတာ နဝ ရူပကလာပါ ဒွီသု ဘဝေသု စတူသု ယောနီသု ယထာသမ္ဘဝံ ပဋိသန္ဓိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ စုတိစိတ္တောပရိသတ္တရသမစိတ္တဿ ဌိတိ၊ တာဝ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒဌိတိဘင်္ဂသင်္ခါတေသု တီသု ခဏေသု နိရန္တရံ အဇ္ဈတ္တသန္တာနေ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတော ပဘုတိ အနုပ္ပဇ္ဇိတွာ စုတိစိတ္တေန သဟ နိရုဇ္ဈန္တိ။

စိတ္တဇာနိ ပန ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ ဒွိပဉ္စဝိညာဏအာရုပ္ပဝိပါကဝဇ္ဇိတပဉ္စသတ္တတိစိတ္တေဟိ အတ္တနော အတ္တနော ဥပ္ပတ္တိက္ခဏေ ဧဝ သမုဋ္ဌာပိတာနိ ပဌမဘဝင်္ဂမုပါဒါယ စုတိစိတ္တပရိယောသာနံ အဇ္ဈတ္တသန္တာနေ ဧဝ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ တဒေဝ ကာယဝိညတ္တိယာ သဟ ကာယဝိညတ္တိနဝကံ၊ ဝစီဝိညတ္တိသဒ္ဒေဟိ ဝစီဝိညတ္တိဒသကံ၊ လဟုတာဒိတ္တယေန လဟုတာဒေကာဒသကံ၊ ကာယဝိညတ္တိလဟုတာဒီဟိ ဒွါဒသကံ၊ ဝစီဝိညတ္တိသဒ္ဒလဟုတာဒီဟိ တေရသကဉ္စာတိ ဆ ကလာပါ ဟုတွာ ယထာယောဂံ ပဝတ္တန္တိ။ ရူပဇနကစိတ္တေသု စေတ္ထ သောမနဿသဟဂတကာမာဝစရဇဝနာနိ ဣရိယာပထဝိညတ္တိဟသနသဟိတံ ¶ သဗ္ဗံ စိတ္တဇရူပံ သမုဋ္ဌာပေန္တိ၊ သေသကာမာဝစရဇဝနာဘိညာဝေါဋ္ဌဗ္ဗနာနိ ဟသနဝဇ္ဇံ၊ အပ္ပနာဇဝနာနိ စ ဣရိယာပထာဒိဝိရဟိတမေဝ၊ ယထာပဝတ္တံ ပန ဣရိယာပထံ ¶ အဝိနဿမာနံ ဥပတ္ထမ္ဘေန္တိ။ သေသာနိ ပန ရူပါဝစရဝိပါကမနောဓာတုတဒါရမ္မဏာနိ ဧကူနဝီသတိ တမ္ပိ န ကရောန္တိ၊ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ သဒ္ဒနဝကံ၊ လဟုတာဒေကာဒသကံ၊ သဒ္ဒလဟုတာဒိဒွါဒသကဉ္စာတိ စတ္တာရော ကလာပေ ဥပ္ပာဒေန္တိ၊ တတ္ထာပိ သဗ္ဗေသမ္ပိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ၊ အရဟန္တာနံ စုတိစိတ္တာနိ၊ အရူပဘဝူပပန္နာနိ စ န ကိဉ္စိ ရူပံ သမုဋ္ဌာပေန္တိ၊ အာရုပ္ပဝိပါကဒွိပဉ္စဝိညာဏာနိ သဗ္ဗထာ န ဥပ္ပာဒေန္တီတိ။

အာဟာရဇာနိ ပန ကာမဘဝေ ဧဝ အဇ္ဈောဟဋာဟာရေ ဌိတေန ဌိတိပ္ပတ္တေန ဩဇာသင်္ခါတေန အာဟာရေန သမုဋ္ဌိတာနိ အဇ္ဈတ္တသန္တာနေ ဧဝ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ လဟုတာဒေကာဒသကဉ္စာတိ ဒွေ ကလာပါ ဟုတွာ ယာဝတာယုကံ ပဝတ္တန္တိ၊ န ရူပဘူမိယံ။ ဥတုဇာနိ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေန တေဇောဓာတုသင်္ခါတေန ဌိတိပ္ပတ္တေန ဥတုနာ အဇ္ဈတ္တသန္တာနေ သမုဋ္ဌိတာနိ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ သဒ္ဒနဝကံ၊ လဟုတာဒေကာဒသကံ၊ သဒ္ဒလဟုတာဒေကာဒသကံ၊ သဒ္ဒလဟုတာဒိဒွါဒသကဉ္စာတိ စတ္တာရော ကလာပါ ဟုတွာ ယာဝတာယုကံ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ပန ပထဝီပဗ္ဗတဒေဝဗြဟ္မဝိမာနာဒီသု သုဒ္ဓဋ္ဌကံ၊ သမုဒ္ဒဃောသာဒိသဒ္ဒနဝကဉ္စာတိ ဒွေ ကလာပါဝ ဟုတွာ ပဝတ္တန္တိ။ အာကာသလက္ခဏာနိ စေတ္ထ သဗ္ဗကလာပေသု ဝိဇ္ဇမာနာနိပိ ကလာပသင်္ဂဟေ ဝေါဟာရာဘာဝါ န ဂဏီယန္တိ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ စေတ္ထ ဥတုစိတ္တာဟာရဇာနိ န ဟောန္တိ၊ န သဗ္ဗတ္ထာပိ ဥပ္ပတ္တိက္ခဏေ ဇရာမရဏာနီတိ ဧဝံ စတုသမုဋ္ဌာနိကရူပဿ ဘဝယောနီသု၊ ပဋိသန္ဓိပ္ပဝတ္တီသု စ ပဝတ္တိက္ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။

အပိစ ဒွါစတ္တာလီသာယ ကောဋ္ဌာသာနံ ဝသေနာပိ စေတ္ထ တဿ အဇ္ဈတ္တံ၊ မဟာဘူတာဒိဝသေန ဗဟိဒ္ဓါ စ ပဝတ္တိ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗာ – အဇ္ဈတ္တိကာ ဟိ ကေသာ လောမာ…ပေ… ကရီသံ မတ္ထလုင်္ဂန္တိ ဣမေ ဝီသတိ ပထဝါဓိကကောဋ္ဌာသာ၊ ပိတ္တံ…ပေ… မုတ္တန္တိ ဣမေ ဒွါဒသ အာပါဓိကကောဋ္ဌာသာ၊ ယေန စ သန္တပ္ပတိ၊ ယေန ¶ စ ဇီရတိ၊ ယေန စ ပရိဍယှတိ၊ ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သမ္မာပရိဏာမံ ဂစ္ဆတီတိ ဣမေ စတ္တာရော တေဇာဓိကကောဋ္ဌာသာ၊ ဥဒ္ဓံဂမော အဓောဂမော ကုစ္ဆိသယော ကောဋ္ဌာသယော အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရီ အဿာသပဿာသော စာတိ ဣမေ ဆ ဝါယုအဓိကကောဋ္ဌာသာတိ ဒွေစတ္တာလီသ ကောဋ္ဌာသာ ဟောန္တိ။ တေသု ဥဒရိယံ ကရီသံ ပုဗ္ဗော မုတ္တန္တိ ဣမေ စတ္တာရော ကောဋ္ဌာသာ ဥတုဇာ။ ဧဝမေတေသု ဧကေကံ ဥတုဇဋ္ဌကမေဝ ဟောတိ၊ သေဒေါ အဿု ခေဠော သိင်္ဃာဏိကာတိ ဣမေ စတ္တာရော ဥတုစိတ္တဇာ၊ တေသု ဧကေကသ္မိံ ဒွေ ဒွေ အဋ္ဌကာ ဟောန္တိ။ အသိတာဒိပရိပါစကော ¶ တေဇော ကမ္မဇောဝ၊ တတ္ထ ဇီဝိတနဝကမေဝ။ အဿာသပဿာသော ပန စိတ္တဇောဝ၊ တတ္ထ စိတ္တဇသဒ္ဒနဝကမေဝ။ ဣမေ ဒသ ကောဋ္ဌာသေ ဌပေတွာ သေသာ ဒွတ္တိံသ စတုဇာ။

တတ္ထ အဋ္ဌသု တေဇောဝါယောကောဋ္ဌာသေသု ဧကေကသ္မိံ ဇီဝိတနဝကဉ္စေဝ တီဏိ စ ဥတုစိတ္တာဟာရဇဋ္ဌကာနိ ဟောန္တိ၊ ဝါယောကောဋ္ဌာသေသု စေတ္ထ ဥတုစိတ္တဇသဒ္ဒနဝကမ္ပိ ဟောတိ၊ သေသေသု စတုဝီသတိယာ ကောဋ္ဌာသေသု ကေသလောမနခဒန္တာနံ မံသဝိနိမုတ္တဋ္ဌာနံ ဌပေတွာ သဗ္ဗတ္ထ ဒွေ ကာယဘာဝဒသကာနိ၊ တီဏိ စ အဋ္ဌကာနိ၊ မံသမုတ္တေသု ပန ကေသာဒီသု ဥတုဇဋ္ဌကမေဝ ဟောတိ။ တာနိ စ ယထာဝုတ္တဒသကနဝကဋ္ဌကာနိ သကလသရီရဗျာပီသု တစမံသရုဟိရာဒီသု၊ အဗျာပီသု စ ကေသာဒီသု ကောဋ္ဌာသေသု အဝိနိဗ္ဘောဂေ ဧကသ္မိံ အဏုပဒေသေ ဟောန္တီတိ ပစ္စေကံ အနန္တာပရိမာဏာ၊ အနန္တဓာတုပစ္စယတ္တာ တေသံ သရီရသ္မိံ ဟိ ပရမာဏုဘေဒသဉ္စုဏ္ဏာနိ အနန္တာနိ စတ္တာရိ မဟာဘူတာနိ စေဝ သဥပါဒါရူပါနိ စ အညောညပစ္စယဘူတာနိ အဇ္ဈတ္တံ ဒွါစတ္တာလီသကောဋ္ဌာသသရီရာရောဟပရိဏာဟသဏ္ဌာနာဒိနာ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စ ပထဝီပဗ္ဗတာဒိနာ စ အာကာရေန ယထာပစ္စယံ သမုပ္ပန္နာနိ။ မာယာကာရာဒယော ဝိယ န ဗာလဇနပ္ပဗောဓကာနိ ဟောန္တိ။

ပထဝီဓာတု ¶ စေတ္ထ သုခုမသဉ္စုဏ္ဏာ ရဇဘူတာ ဧဝ အာပေါဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ၊ တေဇောဓာတုယာ အနုပါလိတာ၊ ဝါယောဓာတုယာ ဝိတ္ထမ္ဘိတာ၊ ဝဏ္ဏာဒီဟိ ပရိဝါရိတာ န ဝိကိရိယမာနာ အဇ္ဈတ္တံ ဣတ္ထိပုရိသမိဂပက္ခိဒေဝဗြဟ္မာဒိသရီရဘာဝံ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စ ပထဝီပဗ္ဗတရုက္ခဒေဝဗြဟ္မလောကစန္ဒသူရိယနက္ခတ္တမဏိကနကာဒိဘာဝဉ္စ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ယူသဂတာ ဗန္ဓနဘူတာ ပနေတ္ထ အာပေါဓာတု ပထဝီပတိဋ္ဌိတာ။ အဝသေသာနုပါလနဝိတ္ထမ္ဘနပရိပါစနပရိဝါရိတာ န ပဂ္ဃရတိ၊ အပဂ္ဃရမာနာ ပီဏိတဘာဝံ ဒဿေတိ၊ ဥသုမတ္တဂတာ တေဇောဓာတု သေသဓာတုပတိဋ္ဌာနသင်္ဂဟဝိတ္ထမ္ဘနပရိဝါရိတာ ဣမံ ကာယံ ပရိပါစေတိ၊ ဝဏ္ဏသမ္ပတ္တိဉ္စဿ အပူတိဘာဝဉ္စ သာဓေတိ၊ ဝါယောဓာတု ဝိတ္ထမ္ဘနသမုဒီရဏသဘာဝါ သေသဓာတုပတိဋ္ဌာနသင်္ဂဟာနုပါလနပရိဝါရိတာ ဝိတ္ထမ္ဘေတိ စာလေတိ၊ သရီရဝိမာနာဒီနံ ဂမနာဒိပဒဝီတိဟရဏာဒီနံ ဌိတိဉ္စ သမ္ပာဒေတိ။ စတဿောပိ စေတာ သမ္ဘူယ ပထဝီအဓိကတာယ ကေသာဒိဘာဝံ၊ ပထဝီပဗ္ဗတာဒိဘာဝဉ္စ၊ အာပါဓိကတာယ ပိတ္တာဒိဘာဝံ၊ သမုဒ္ဒဇလာဒိဘာဝဉ္စ၊ ဝါယုအဓိကတာယ ဥဒ္ဓင်္ဂမဝါတာဒိဘာဝံ၊ ပထဝီသန္ဓာရကဝါတာဒိဘာဝဉ္စ၊ တေဇာဓိကတာယ ပရိပါစကဂ္ဂိအာဒိဘာဝံ၊ နရကဂ္ဂိအာဒိဘာဝဉ္စ သာဓေန္တိ၊ ယာသံ ပကောပေန ရောဂဇရာမရဏဉ္စေဝ ကပ္ပဝိနာသာဒယော စ ဟောန္တိ။ ဧဝမေတာသံ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏာနံ ဓာတူနံ သဉ္စယတ္တာ ပစ္စေကံ ¶ အနန္တာပရိမာဏာ ကလာပါ ဧဝ အဇ္ဈတ္တိကကောဋ္ဌာသာ ဟောန္တိ၊ တထာ ဗာဟိရာနိ ရူပါနိ။ တာနိ စ တေန တေန ပစ္စယေန တထာတထာကာရေန သမုဒိတာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စေဝ ဥပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ စ။

ယဒိ ပဌမံ ဓာတုယော အဏုရူပေန ဌတွာ ပစ္ဆာ သံယုဇ္ဇန္တိ၊ တထာ ဌာနေ ဝိနိယောဂါဘာဝတော အပရေနာပိ ပရိယာယေန စေတ္ထ ကမ္မဇံ ကမ္မပစ္စယံ ကမ္မပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ၊ အာဟာရဇံ ¶ အာဟာရပစ္စယံ အာဟာရပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ၊ ဥတုဇံ ဥတုပစ္စယံ ဥတုပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ၊ စိတ္တဇံ စိတ္တပစ္စယံ စိတ္တပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနန္တိ ဧဝံ သမုဋ္ဌာနဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဥပါဒိန္နရူပံ ကမ္မဇံ နာမ၊ မံသမုတ္တကေသလောမဒန္တသိင်္ဃာဏိကာဒိ ကမ္မပစ္စယံ နာမ၊ သမ္ပတ္တိကရမဟာမေဃပထဝီပဗ္ဗတာဒိ၊ စက္ကရတနဒေဝဝိမာနာဒိ စ ကမ္မပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ နာမ။ အာဟာရတော သမုဋ္ဌိတံ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ အာဟာရဇံ နာမ၊ ကဗဠီကာရော အာဟာရော အာဟာရဇဿ ဇနကော ဟုတွာ ကမ္မဇဿ အနုပါလကော ဟောတီတိ တဒနုပါလိတံ ကမ္မဇရူပံ အာဟာရပစ္စယံ နာမ၊ ဝိသဘာဂါဟာရံ သေဝိတွာ အာတပေ ဂစ္ဆန္တဿ ကာဠကုဋ္ဌာဒီနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဣဒံ အာဟာရပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ နာမ။ ကမ္မဇဥတုတော သမုဋ္ဌိတံ သုဒ္ဓဋ္ဌကံ ဥတုဇံ နာမ၊ တသ္မိံ ဥတု အညံ အဋ္ဌကံ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ ဣဒံ ဥတုပစ္စယံ နာမ၊ တသ္မိမ္ပိ ဥတု အညံ အဋ္ဌကံ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ ဣဒံ ဥတုပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ နာမ။ ဧဝံ ဥပါဒိန္နကေ တိဿော ဧဝ သန္တတိယော ဃဋ္ဋေတုံ သက္ကောန္တိ၊ အနုပါဒိန္နကေ ပန ဝလာဟကော ဥတုဇံ နာမ၊ ဝုဋ္ဌိဓာရာ ဥတုပစ္စယံ နာမ၊ ဒေဝေ ပန ဝုဋ္ဌေ ပထဝီ ဂန္ဓံ မုဉ္စတိ၊ ဗီဇာနိ ဝိရုဟန္တီတိ ဧဝံ ယံ အနန္တံ သန္တတိဝသေန ပဝတ္တံ၊ ဧတံ ဥတုပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ နာမ။ စိတ္တတော သမုဋ္ဌိတံ သုဒ္ဓဋ္ဌကာဒိ စိတ္တဇံ နာမ၊ စိတ္တေန ပစ္ဆာဇာတပစ္စယဘာဝေန ဥပတ္ထမ္ဘိတော ကာယော စိတ္တပစ္စယံ နာမ၊ အဘိညာစိတ္တေန ဗဟိဒ္ဓါ သမုဋ္ဌာပိတဟတ္ထိအဿာဒိကံ စိတ္တပစ္စယဥတုသမုဋ္ဌာနံ နာမ။ ပကိဏ္ဏကကထာ။

နိဗ္ဗာနာဗျာကတံ ပန ဘူမိတော လောကုတ္တရမေဝ၊ ဓမ္မတောပိ စ ဧကမေဝ၊ ဘေဒေါ နတ္ထိ၊ လက္ခဏာဒိတော ပန သန္တိလက္ခဏံ ¶ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဝတ္တိလက္ခဏံ၊ အသင်္ခတလက္ခဏံ ဝါ၊ အစ္စုတိရသံ ¶ ၊ အနိမိတ္တပစ္စုပဋ္ဌာနံ၊ အသင်္ခတတာယ ပနဿ ကာရကဟေတုဝိရဟတော ပဒဋ္ဌာနံ နတ္ထိ၊ ပါပကဟေတုဝသေန ပနေတံ ‘‘ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိပဋိပဒါ’’တိအာဒိဝစနတော (ဝိဘ။ ၂၀၆) ‘‘အရိယမဂ္ဂပဒဋ္ဌာန’’န္တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ သင်္ဂဟတော ပန ဘေဒါဘာဝါ ခန္ဓေသု သင်္ဂဟံ န ဂစ္ဆတိ၊ အာယတနာဒီသု ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ သုညတော ပန အတ္တသုညံ၊ သလက္ခဏဓာရဏတော အနတ္တကံ ဓမ္မမတ္တံ၊ အသင်္ခတတာယ ဝါ အစ္စန္တတ္တာ စ အနိစ္စတာသုညံ၊ ဒုက္ခတာသုညံ၊ ရာဂါဒိသုညံ၊ နိမိတ္တသုညန္တိ ပဝတ္တံ သုညန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဘေဒတော ပန သန္တိလက္ခဏာဒိသဘာဝတော ဧကဝိဓမ္ပိ ကာရဏပရိယာယတော သဥပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတု၊ အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတု စေတိ ဒုဝိဓံ ဟောတိ။ သရသဝသေန ပန ပရိကပ္ပိတာကာရဘေဒတော သုညတံ အနိမိတ္တံ အပ္ပဏိဟိတန္တိ တိဝိဓံ ဟောတိ။ သင်္ခတဓမ္မဘေဒမုပါဒါယ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာကာရတော န စိတ္တံ၊ န စေတသိကံ၊ န ရူပံ၊ န အတီတံ၊ န အနာဂတံ၊ န ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ န မဂ္ဂေါ၊ န ဖလန္တိအာဒိနာ အနန္တပ္ပကာရံ ဟောတိ။

ဧဝံ ဣမသ္မိံ ကုသလတ္တိကေ အဝုတ္တော သဘာဝဓမ္မော နာမ နတ္ထိ။ အသဘာဝဓမ္မေသု ပနေတ္ထ ကိဉ္စာပိ ရူပဓမ္မာနံ ပရိစ္ဆေဒါကာသလက္ခဏာနိ ဧဝ ဝုတ္တာနိ၊ ကသိဏာဒိပဋိဘာဂနိမိတ္တာနိ ပန ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသော၊ ဝိညာဏာဘာဝေါ၊ နိရောဓသမာပတ္တိ၊ တိဿော နာမပုဂ္ဂလဥပါဒါပညတ္တိယော၊ အရူပဓမ္မာနံ အနိစ္စတာဒိလက္ခဏာဒယော စ န ဝုတ္တာ၊ တထာပိ တေသမ္ပိ သဘာဝဓမ္မဗျတိရေကာဘာဝတော ဂဟဏံ ဟောတိ၊ တသ္မာ အယံ တိကော နိပ္ပဒေသတ္တိကောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော ¶ ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ ဣတော ပရေသုပိ တိကဒုကေသု ပညတ္တိဂ္ဂဟဏာဘာဝေပိ နိရဝသေသပရမတ္ထဂ္ဂဟဏေနေဝ နိပ္ပဒေသတာ၊ ဝိပရိယာယတော သပ္ပဒေသတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယတ္ထ ပန သမ္မုတိဂ္ဂဟဏံ အတ္ထိ၊ တတ္ထ ဝက္ခာမ။

ဣဒါနိ ¶ ကုသလတ္တိကာနန္တရံ ဝေဒနာတ္တိကာဒီနံ အတ္ထဝဏ္ဏနာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ယသ္မာ ပန ယွာယံ ကုသလတ္တိကဿ –

‘‘အတ္ထတော ဘူမိဘေဒါ စ၊ ပစ္စေကံ သမ္ပယောဂတော၊

ဥဒ္ဒေသတော စ ဓမ္မာနံ၊ လက္ခဏာဒိဝိဘာဂတော’’တိ။ –

အာဒိနာ မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ‘‘ကုသလာ တာဝ ဓမ္မာ ဘူမိတော စတုဗ္ဗိဓာ ဟောန္တိ ကာမာဝစရာ…ပေ… လောကုတ္တရာ’’တိဧဝမာဒိနာ ဝိနိစ္ဆယနယော ဝုတ္တော၊ သော ဧဝ သေသတ္တိကဒုကာနမ္ပိ ယထာယောဂံ ဟောတိ။ ယထာ ဟိ ဧတ္ထ၊ ဧဝံ ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ တာဝ ဓမ္မာ ဘူမိတော တိဝိဓာ ဟောန္တိ ကာမာဝစရာ ရူပါဝစရာ လောကုတ္တရာ’’တိအာဒိနာ အနုက္ကမေန သဗ္ဗတ္တိကဒုကာနမ္ပိ ပဏ္ဍိတေဟိ သက္ကာ ဝိနိစ္ဆယနယံ သလ္လက္ခေတုံ၊ တသ္မာ တံ ဝိတ္ထာရနယံ ဝဇ္ဇေတွာ နိက္ခေပကဏ္ဍေ၊ အတ္ထုဒ္ဓါရကဏ္ဍေ စ ဝုတ္တာနုသာရတော နာတိသင်္ခေပဝိတ္ထာရနယေန ဝေဒနာတ္တိကာဒီနံ တိကဒုကာနံ –

ပဒတ္ထာ တံသရူပါ စ၊ နဝတ္တဗ္ဗဝိဘာဂတော၊

ဝိနိစ္ဆယော ဝိဇာနီယော၊ တတ္ထ တတ္ထ ယထာရဟံ။

တတ္ထ ¶ ဝေဒနာတ္တိကေ ပဒတ္ထတော တာဝ ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယာ’’တိအာဒီသု သုခ-သဒ္ဒေါ သုခဝေဒနာသုခမူလသုခါရမ္မဏသုခဟေတုသုခပစ္စယဋ္ဌာနအဗျာဗဇ္ဈနိဗ္ဗာနာဒီသု ဒိဿတိ။ အယံ ဟိ ‘‘သုခဿ စ ပဟာနာ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၃၂၊ ဓ။ သ။ ၁၆၅၊ ဝိဘ။ ၅၉၄) သုခဝေဒနာယ ဒိဿတိ။ ‘‘သုခေါ ဗုဒ္ဓါနမုပ္ပာဒေါ’’တိအာဒီသု (ဓ။ ပ။ ၁၉၄) သုခမူလေ။ ‘‘ယသ္မာ စ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ရူပံ သုခံ သုခါနုပတိတံ သုခါဝက္ကန္တ’’န္တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၃။၆၀) သုခါရမ္မဏေ။ ‘‘သုခဿေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိဝစနံ၊ ယဒိဒံ ပုညာနီ’’တိအာဒီသု (အ။ နိ။ ၇။၆၂၊ ဣတိဝု။ ၂၂) သုခဟေတုမှိ။ ‘‘ယာဝဉ္စိဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ န သုကရံ အက္ခာနေန ပါပုဏိတုံ၊ ယာဝ သုခါ သဂ္ဂါ (မ။ နိ။ ၃။၂၅၅)။ န တေ သုခံ ပဇာနန္တိ၊ ယေ န ပဿန္တိ နန္ဒန’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၁။၁၁) အာဒီသု သုခပစ္စယဋ္ဌာနေ။ ‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာ ¶ ဧတေ ဓမ္မာ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၁။၈၂) အဗျာဗဇ္ဈေ။ ‘‘နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခ’’န္တိအာဒီသု (ဓ။ ပ။ ၂၀၃-၂၀၄၊ မ။ နိ။ ၂၁၅၊ ၂၁၇) နိဗ္ဗာနေ။ ဣဓ ပနာယံ သုခဝေဒနာယမေဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ဝေဒနာ-သဒ္ဒေါ ‘‘ဝိဒိတာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၃။၂၀၈) ဝေဒယိတသ္မိံ ယေဝ ဝတ္တတိ။ ဒုက္ခ-သဒ္ဒေါ ဒုက္ခဝေဒနာဒုက္ခဝတ္ထုဒုက္ခာရမ္မဏဒုက္ခပစ္စယဒုက္ခပစ္စယဋ္ဌာနာဒီသု ဒိဿတိ။ အယံ ဟိ ‘‘ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၃၂၊ ဓ။ သ။ ၁၆၅၊ ဝိဘ။ ၅၉၄) ဒုက္ခဝေဒနာယံ ဒိဿတိ။ ‘‘ဇာတိပိ ဒုက္ခာ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၈၇၊ ဝိဘ။ ၁၉၀) ဒုက္ခဝတ္ထုသ္မိံ။ ‘‘ယသ္မာ စ ခေါ၊ မဟာလိ၊ ရူပံ ဒုက္ခံ ဒုက္ခာနုပတိတံ ဒုက္ခာဝက္ကန္တ’’န္တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၃။၆၀) ဒုက္ခာရမ္မဏေ။ ‘‘ဒုက္ခော ပါပဿ ဥစ္စယော’’တိအာဒီသု (ဓ။ ပ။ ၁၁၇) ဒုက္ခပစ္စယေ။ ‘‘ယာဝဉ္စိဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ န သုကရံ အက္ခာနေန ပါပုဏိတုံ၊ ယာဝ ဒုက္ခာ နိရယာ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၃။၂၅၀) ဒုက္ခပစ္စယဋ္ဌာနေ။ ဣဓ ပနာယံ ဒုက္ခဝေဒနာယမေဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ဝစနတ္ထော ¶ ပနေတ္ထ – သုခယတိ သတ္တံ၊ သုဋ္ဌု ဝါ ခါဒတိ၊ ခနတိ စ ကာယစိတ္တာဗာဓန္တိ သုခါ၊ ကာယိကစေတသိကာနံ သုခသောမနဿာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ဒုက္ခယတီတိ ဒုက္ခာ၊ ကာယိကစေတသိကာနံ ဒုက္ခဒေါမနဿာနမေတံ အဓိဝစနံ။ န ဒုက္ခာ န သုခါတိ အဒုက္ခမသုခါ၊ ဥပေက္ခာယေတံ အဓိဝစနံ။ မ-ကာရော ပဒသန္ဓိကရော။ ဧဝံ တီဟိ ပဒေဟိ ပဉ္စဝိဓာပိ ဝေဒနာ ဂဟိတာ။ သဗ္ဗာပိ အာရမ္မဏရသံ ဝေဒိယန္တိ အနုဘဝန္တီတိ ဝေဒနာ။ ယော ပနာယံ တီသုပိ ပဒေသု သမ္ပယုတ္တ-သဒ္ဒေါ၊ တဿတ္ထော – သမံ ပကာရေဟိ ယုတ္တာတိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ကတရေဟိ ပကာရေဟီတိ? ‘‘အတ္ထိ ကေစိ ဓမ္မာ ကေဟိစိ ဓမ္မေဟိ သဟဂတာ သဟဇာတာ သံသဋ္ဌာ ဧကုပ္ပာဒါ ဧကနိရောဓာ ဧကဝတ္ထုကာ ဧကာရမ္မဏာ’’တိ (ကထာ။ ၄၇၃) ဧဝံ ဝုတ္တေဟိ ဣမေဟိ ဧကုပ္ပာဒတာဒီဟိ စတူဟိ ပကာရေဟိ။ ဥက္ကဋ္ဌနိဒ္ဒေသော စေသ။ အာရုပ္ပေ ဟိ ဝိနာပိ ဧကဝတ္ထုကဘာဝံ သမ္ပယောဂေါ လဗ္ဘတီတိ။ သေသံ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထတော ဝိနိစ္ဆယော။

တံသရူပါတိ တဿ ပဒတ္ထဿ သရူပမတ္တဒဿနတော။ တတ္ထ သုခသဟဂတံ ကာယဝိညာဏံ၊ သောမနဿသဟဂတာနိ အဋ္ဌာရသ ကာမာဝစရစိတ္တာနိ၊ ပဌမဒုတိယတတိယစတုတ္ထဇ္ဈာနိကာနိ စတုစတ္တာလီသ ရူပါဝစရလောကုတ္တရစိတ္တာနိ စာတိ တေသဋ္ဌိ စိတ္တာနိ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ နာမ ¶ ။ တထာ ဒုက္ခသဟဂတံ ကာယဝိညာဏံ၊ ဒွေ ဒေါမနဿသဟဂတာနိ စာတိ တီဏိ စိတ္တာနိ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ နာမ။ သေသာနိ ဥပေက္ခာသဟဂတာနိ ပဉ္စပညာသ စိတ္တာနိ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ နာမ။ ယထာ စ စိတ္တာနံ သုခါဒိသမ္ပယောဂေါ၊ ဧဝံ တံစိတ္တသမ္ပယုတ္တာနံ စေတသိကာနမ္ပိ။ န ကေဝလဉ္စ ဧတ္ထေဝ၊ ဣတော ပရေသုပိ တိကဒုကေသု စိတ္တဝသေနေဝ တံသမ္ပယုတ္တစေတသိကာနမ္ပိ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော ¶ ။ ယတ္ထ ပန ဝိသေသော ဟောတိ၊ တတ္ထ ဝက္ခာမ။ ဣဓ ပန စေတသိကေသု သပ္ပီတိကာနိ ဝေဒနာဝဇ္ဇိတာနိ ဆ စေတသိကာနိ ဧဝ ပဉ္စဟိပိ ဝေဒနာဟိ သမ္ပယုတ္တာနိ၊ ဣတရာနိ ပန ကာယိကသုခဒုက္ခဝဇ္ဇိတာဟိ တီဟေဝ။ တေသု စ ပီတိဝဇ္ဇိတာ ပဉ္စ ယထာယောဂိကာ စေဝ မောဟော အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ ဥဒ္ဓစ္စံ ထိနံ မိဒ္ဓဉ္စာတိ ဣမေ ဧကာဒသ ယထာယောဂံ တီဟိပိ။ တတ္ထာပိ ဝိတက္ကဝိစာရာ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရဘူတာယ သုခါယ ဧဝ၊ ပီတိ ပန သဗ္ဗတ္ထ သုခါယ ဧဝ၊ ဒေါသဣဿာမစ္ဆေရကုက္ကုစ္စာနိ ဒုက္ခာယ ဧဝ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဥပေက္ခာယ ဧဝ၊ သေသာနိ အဋ္ဌဝီသတိသောမနဿုပေက္ခာဟိ ဧဝ ဝေဒနာဟိ သမ္ပယုတ္တာနိ၊ တတ္ထာပိ ကရုဏာမုဒိတာ မဟဂ္ဂတဘူတာယ သုခါယ ဧဝါတိ အယံ ဝိသေသော။ သေသံ စိတ္တသမ္ပယောဂသဒိသံ။ အယံ သရူပတော ဝိနိစ္ဆယော။

နဝတ္တဗ္ဗဝိဘာဂတောတိ ဣမသ္မိံ တိကေ သဗ္ဗာ ဝေဒနာ သဗ္ဗံ ရူပံ နိဗ္ဗာနံ သမ္မုတိယောတိ ဣမေ ဓမ္မာ ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိ ဝါ ‘‘ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိ ဝါ ‘‘အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ န ဟိ ဝေဒနာ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ ဟောတိ ရူပါဒယော ဝါ၊ တသ္မာ ဣမေ ဣမသ္မိံ တိကေ န လဗ္ဘန္တိ။ အယဉ္စ သပ္ပဒေသတ္တိကော ဟောတိ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ ဣတော ပရေသုပိ တိကဒုကေသု နဝတ္တဗ္ဗယောဇနာ။ ယံ ယသ္မိဉ္စ န ဝုတ္တံ အတ္ထိ၊ တဿ သပ္ပဒေသတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣတော ပရံ ပန ယတ္ထ အသင်္ဂဟိတာ ဓမ္မာ ဟောန္တိ၊ တတ္ထ တေသံ ဝိဘာဂံ ဒဿေတွာ ‘‘ဣမေ နဝတ္တဗ္ဗာ’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝက္ခာမ၊ တေနဿ သပ္ပဒေသတာပိ ဉာတဗ္ဗာ။ ယတ္ထ ပန အသင်္ဂဟိတာ နတ္ထိ၊ တံ နိပ္ပဒေသန္တိ ဝက္ခာမ။ တေန တတ္ထ နဝတ္တဗ္ဗာဘာဝေါပိ ဝိညာတဗ္ဗော။ သဗ္ဗတ္ထ ပန မာတိကံ အနုဒ္ဓရိတွာဝ ပဒတ္ထံ၊ တံသရူပဝိဘာဂဉ္စ ဝက္ခာမ။ အယံ နဝတ္တဗ္ဗဝိဘာဂတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဝိပါကတ္တိကေ ¶ အညမညဝိသိဋ္ဌာနံ ကုသလာကုသလာနံ ပါကာတိ ဝိပါကာ၊ ဝိပက္ကဘာဝမာပန္နာနံ အရူပဓမ္မာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ကိဉ္စာပိ အရူပဓမ္မာ ဝိယ ရူပဓမ္မာပိ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာ ¶ အတ္ထိ၊ အနာရမ္မဏတ္တာ ပန တေ ကမ္မသရိက္ခကာ န ဟောန္တီတိ သာရမ္မဏာ အရူပဓမ္မာဝ ကမ္မသရိက္ခတ္တာ ဝိပါကာတိ ဝုတ္တာ ဗီဇသရိက္ခကံ ဖလံ ဝိယ။ ယထာ ဟိ သာလိဗီဇတော နိက္ခန္တသီသမေဝ သာလိဖလန္တိ ဝုစ္စတိ၊ န အင်္ကုရာဒီနိ၊ တာနိ ပန ‘‘သာလိဇာတာနိ၊ သာလိနိဗ္ဗတ္တာနိ စာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဧဝံ ကမ္မသဒိသာ အရူပဓမ္မာဝ ‘‘ဝိပါကာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ရူပဓမ္မာ ပန ကမ္မဇာ ‘‘ဥပါဒိန္နာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာတိ ဝိပါကသဘာဝါ ဓမ္မာ။ ယထာ ဟိ ဇာတိဇရာသဘာဝါ သတ္တာ ‘‘ဇာတိဓမ္မာ ဇရာဓမ္မာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ ဧဝံ ဝိပါကဇနကဋ္ဌေန ဝိပါကသဘာဝါ ဝိပါကပကတိကာ ဓမ္မာတိ အတ္ထော။ တတိယပဒံ ဥဘယသဘာဝပဋိက္ခေပဝသေန ဝုတ္တံ၊ အယံ ပဒတ္ထော။

တတ္ထ စတူသု ဘူမီသု ဆတ္တိံသ ဝိပါကစိတ္တာနိ ဝိပါကာ နာမ၊ တထာ ဧကဝီသတိ ကုသလာနိ၊ ဒွါဒသ အကုသလာနိ စာတိ တေတ္တိံသ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ နာမ၊ တီသု ဘူမီသု ဝီသတိ ကိရိယစိတ္တာနိ၊ သဗ္ဗဉ္စ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စာတိ ဣမေ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန စုဒ္ဒသ အကုသလာ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ ဧဝ၊ ဝိရတိယော သိယာ ဝိပါကာ၊ သိယာ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ တဒဝသေသာ ပန သိယာ ဝိပါကာ၊ သိယာ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ သိယာ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာတိ စိတ္တံ ဝိယ တိဝိဓာ ဟောန္တီတိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ စိတ္တသမံ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အာရမ္မဏကရဏဝသေန တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ဥပေတေန ကမ္မုနာ အာဒိန္နာ ဖလဘာဝေန ဂဟိတာတိ ဥပါဒိန္နာ၊ အာရမ္မဏဘာဝံ ဥပဂန္တွာ ဥပါဒါနသမ္ဗန္ဓေန ဥပါဒါနာနံ ဟိတာတိ ဥပါဒါနိယာ၊ ဥပါဒါနဿ အာရမ္မဏပစ္စယဘူတာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ဥပါဒိန္နာ စ ¶ တေ ဥပါဒါနိယာ စာတိ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ သာသဝကမ္မနိဗ္ဗတ္တာနံ ရူပါရူပဓမ္မာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ဣမိနာ နယေန သေသပဒဒွယေပိ ပဋိသေဓသဟိတော အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတ္ထ ဒွတ္တိံသ လောကိယဝိပါကစိတ္တာနိ၊ နဝ ကမ္မဇကလာပါ စ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယာ နာမ။ အဝသေသလောကိယစိတ္တာနိ စေဝ အကမ္မဇရူပကလာပါ စ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယာ နာမ။ လောကုတ္တရစိတ္တနိဗ္ဗာနာနိ အနုပါဒိန္နအနုပါဒါနိယာ နာမ။ ကိဉ္စာပိ ခီဏာသဝါနံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ¶ ‘‘အမှာကံ မာတုလတ္ထေရော’’တိအာဒိနာ ဝဒန္တာနံ ပရေသံ ဥပါဒါနဿ အာရမ္မဏပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနာနိ ပန ဒိဝသံ သန္တတ္တအယောဂုဠော ဝိယ မက္ခိကာဟိ တေဇုဿဒတ္တာ ဥပါဒါနေဟိ အနုပါဒိန္နာနေဝ။ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကေသုပိ ဧသေဝ နယော။ စေတသိကေသု ပန ကုသလာ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယာ ဧဝ၊ ကရုဏာမုဒိတာ သိယာ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ သိယာ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယာ ဝိရတိယော ပန သိယာ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ သိယာ အနုပါဒိန္နအနုပါဒါနိယာ၊ သေသာ စိတ္တံ ဝိယ တိဝိဓာ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယတ္တိကံ။

သံကိလေသေတီတိ သံကိလေသော၊ ဝိဗာဓတိ ဥပတာပေတီတိ အတ္ထော။ သံကိလေသေန သမ္ပယုတ္တာ သံကိလိဋ္ဌာ၊ သံကိလေသသဟဂတာတိ အတ္ထော။ အတ္တာနံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တနေန သံကိလေသံ အရဟန္တိ၊ သံကိလေသေ ဝါ နိယုတ္တာ တဿ အာရမ္မဏဘာဝံ အနတိက္ကမနတောတိ သံကိလေသိကာ၊ သံကိလေသဿ အာရမ္မဏပစ္စယဘူတာနမေတံ အဓိဝစနံ။ သံကိလိဋ္ဌာ စ တေ သံကိလေသိကာ စာတိ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ။ သေသပဒဒွယံ ပုရိမတ္တိကေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

တတ္ထ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ နာမ။ သေသလောကိယစိတ္တာနိ စေဝ သဗ္ဗံ ရူပဉ္စ ¶ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ နာမ။ လောကုတ္တရစိတ္တာနိ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာဝ၊ ကရုဏာမုဒိတာ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာဝ၊ သေသကုသလာဗျာကတာ သိယာ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ၊ သိယာ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကာ၊ သိယာ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာတိ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ သံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကတ္တိကံ။

သမ္ပယောဂဝသေန ဝတ္တမာနေန သဟ ဝိတက္ကေန သဝိတက္ကာ၊ တထာ သဟ ဝိစာရေန သဝိစာရာ၊ သဝိတက္ကာ စ တေ သဝိစာရာ စာတိ သဝိတက္ကသဝိစာရာ။ ဥဘယရဟိတာ အဝိတက္ကအဝိစာရာ။ ဝိတက္ကဝိစာရေသု ဝိစာရောဝ မတ္တာ ပမာဏမေတေသန္တိ ဝိစာရမတ္တာ၊ ဝိစာရတော ဥတ္တရိံ ဝိတက္ကေန သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဂံ န ဂစ္ဆန္တီတိ အတ္ထော။ အဝိတက္ကာ စ တေ ဝိစာရမတ္တာ စာတိ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ။

တတ္ထ ဒွိပဉ္စဝိညာဏဝဇ္ဇိတကာမာဝစရစိတ္တာနိ စေဝ ဧကာဒသ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရပဌမဇ္ဈာနိကစိတ္တာနိ ¶ စ တံသမ္ပယုတ္တေသု ဝိတက္ကဝိစာရေ ဌပေတွာ သေသာ စ သဝိတက္ကသဝိစာရာ နာမ။ တေသု ဝိတက္ကော ဧကာဒသ ဒုတိယဇ္ဈာနိကမဟဂ္ဂတလောကုတ္တရာနိ စ တံသမ္ပယုတ္တေသု ဝိစာရံ ဌပေတွာ သေသာ စ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တာ နာမ။ ဒုတိယဇ္ဈာနိကေသု ဝိစာရော၊ သေသာ ပဉ္စစတ္တာလီသ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရစိတ္တာနိ၊ ဒွိပဉ္စဝိညာဏာနိ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ စ သဗ္ဗဉ္စ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ အဝိတက္ကအဝိစာရာ နာမ။ အပိစ ကုသလစေတသိကာ သဝိတက္ကသဝိစာရာဝ၊ ဝိတက္ကော အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တောဝ၊ ဝိစာရော ပန ဒုတိယဇ္ဈာနိကေသု သိယာ အဝိတက္ကအဝိစာရော၊ သဝိတက္ကစိတ္တေသု သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ အဝသေသာ ပန သဗ္ဗေ စေတသိကာ ဓမ္မာ တိဓာပိ ဟောန္တိ။ ဣမသ္မိံ ပန တိကေ ဝိတက္ကသဟဇာတော ဝိစာရောဝ န ဝတ္တဗ္ဗော။ ဝိတက္ကတ္တိကံ။

ပီတိယာ ¶ သဟ ဧကုပ္ပာဒါဒိဘာဝံ ဂတာတိ ပီတိသဟဂတာ၊ ပီတိသမ္ပယုတ္တာတိ အတ္ထော။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ ဥပေက္ခာတိ စေတ္ထ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ။ သာ ဟိ သုခဒုက္ခာကာရပ္ပဝတ္တိံ ဥပေက္ခတိ မဇ္ဈတ္တာကာရသဏ္ဌိတတ္တာ တေနာကာရေန ပဝတ္တတီတိ ဥပေက္ခာ။ ဣတိ ဝေဒနာတ္တိကတော ပဒဒွယမေဝ ဂဟေတွာ နိပ္ပီတိကသုခဿ သပ္ပီတိကသုခတော ဝိသေသဒဿနဝသေန အယံ တိကော ဝုတ္တော။

တတ္ထ ပီတိ ပဉ္စဝိဓာ ခုဒ္ဒိကာ ခဏိကာ ဩက္ကန္တိကာ ဥဗ္ဗေဂါ ဖရဏာတိ။ တတ္ထ ခုဒ္ဒိကာ ပီတိ သရီရေ လောမဟံသနမတ္တမေဝ ကာတုံ သက္ကောတိ။ ခဏိကာ ပီတိ ခဏေ ခဏေ ဝိဇ္ဇုပ္ပာဒသဒိသာ ဟောတိ။ ဩက္ကန္တိကာ ပီတိ သမုဒ္ဒတီရံ ဝီစိ ဝိယ ကာယံ ဩက္ကမိတွာ ဩက္ကမိတွာ ဘိဇ္ဇတိ။ ဥဗ္ဗေဂါ ပီတိ ဗလဝတီ ဟောတိ ကာယံ ဥဒ္ဓဂ္ဂံ ကတွာ အာကာသေ လင်္ဃာပနပ္ပမာဏပ္ပတ္တာ။ ဖရဏာယ ပီတိယာ ပန ဥပ္ပန္နာယ သကလသရီရံ ဓမိတွာ ပူရိတဝတ္ထိ ဝိယ၊ မဟတာ ဥဒကောဃေန ပက္ခန္ဒပဗ္ဗတကုစ္ဆိ ဝိယ စ အနုပရိပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ တတ္ထ ဖရဏာ ရူပါဝစရလောကုတ္တရာဝ၊ သေသာ ကာမာဝစရာဝ။

သုခံ ပန ကာယိကံ၊ စေတသိကဉ္စေတိ ဒုဝိဓံ ဟောတိ။ သတိပိ စ နေသံ ကတ္ထစိ အဝိပ္ပယောဂေ ဣဋ္ဌာရမ္မဏပဋိလာဘတုဋ္ဌိ ပီတိ၊ ပဋိလဒ္ဓရသာနုဘဝနံ သုခံ။ ယတ္ထ ပီတိ၊ တတ္ထ သုခံ။ ယတ္ထ သုခံ၊ တတ္ထ န နိယမတော ပီတိ။ သင်္ခါရက္ခန္ဓသင်္ဂဟိတာ ပီတိ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓသင်္ဂဟိတံ သုခံ။ ကန္တာရခိန္နဿ ဝနန္တောဒကဒဿနသဝနေသု ဝိယ ပီတိ၊ ဝနစ္ဆာယာပဝေသနဥဒကပရိဘောဂေသု ဝိယ သုခံ။ တသ္မိံ တသ္မိံ သမယေ ပါကဋဘာဝတော စေတံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

တတ္ထ ¶ သုခသဟဂတာ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတာ စ ဝေဒနာတ္တိကေ ဝုတ္တာဝ၊ သုခသဟဂတံ ပန ကာယဝိညာဏံ၊ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရစတုတ္ထဇ္ဈာနိကစိတ္တေ စ ဝဇ္ဇေတွာ သေသာ ပီတိသဟဂတာ နာမ၊ တတ္ထ ပီတိ န ပီတိသဟဂတာ၊ သုခသဟဂတာဝ ဟောတိ ¶ ၊ သုခံ ပန ပီတိသဟဂတံ နာမ သိယာ န ပီတိသုခသဟဂတာ။ ဣမသ္မိံ တိကေ ဒွေ ဒေါမနဿသဟဂတစိတ္တုပ္ပာဒါ၊ ဒုက္ခသဟဂတံ ကာယဝိညာဏံ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ နဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန ပီတိ သုခသဟဂတာဝ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဥပေက္ခာသဟဂတာဝ၊ လောဘဒိဋ္ဌိမာနာ၊ ပဉ္စဝီသတိ ကုသလာဗျာကတာ စ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ စေတသိကသုခံ သိယာ ပီတိသဟဂတံ၊ ပဌမဒုတိယတတိယဇ္ဈာနိကေသု စတုတ္ထဇ္ဈာနိကေသု သိယာ နဝတ္တဗ္ဗံ၊ ကာယိကံ ပန သုခံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ သဗ္ဗာ စ ဥပေက္ခာ ဒေါသော ဣဿာ မစ္ဆရိယံ ကုက္ကုစ္စဉ္စ နဝတ္တဗ္ဗာဝ၊ သေသာ သတ္တရသ ဓမ္မာ သိယာ တိဓာပိ ဟောန္တိ နဝတ္တဗ္ဗာပိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပီတိတ္တိကံ။

ဒဿနေနာတိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန။ သော ဟိ ပဌမံ နိဗ္ဗာနဒဿနတော ‘‘ဒဿန’’န္တိ ဝုတ္တော။ ဂေါတြဘု ပန ကိဉ္စာပိ ပဌမတရံ ပဿတိ၊ ယထာ ပန ရညော သန္တိကံ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန အာဂတော ပုရိသော ဒူရတောဝ ရထိကာယ စရန္တံ ဟတ္ထိက္ခန္ဓဂတံ ရာဇာနံ ဒိသွာပိ ‘‘ဒိဋ္ဌော တေ ရာဇာ’’တိ ပုဋ္ဌော ဒိသွာပိ ကာတဗ္ဗကိစ္စဿ အကတတ္တာ ‘‘န ပဿာမီ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧဝမေဝ နိဗ္ဗာနံ ဒိသွာ ကတ္တဗ္ဗဿ ကိလေသပ္ပဟာနဿ အဘာဝါ ‘‘ဒဿန’’န္တိ န ဝုစ္စတိ။ တံ ဟိ ဉာဏံ မဂ္ဂဿ အာဝဇ္ဇနဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ။ ဘာဝနာယာတိ သေသမဂ္ဂတ္တယေန။ သေသမဂ္ဂတ္တယံ ဟိ ပဌမမဂ္ဂေန ဒိဋ္ဌသ္မိံယေဝ ဓမ္မေ ဘာဝနာဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အဒိဋ္ဌပုဗ္ဗံ ကဉ္စိ န ပဿတိ၊ တသ္မာ ‘‘ဘာဝနာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ တတိယပဒံ ဥဘယပဋိက္ခေပဝသေန ဝုတ္တံ။

တတ္ထ စတ္တာရော ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တစိတ္တုပ္ပာဒါ၊ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတော စာတိ ပဉ္စ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာဝ၊ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတော ဘာဝနာယ ဧဝ ပဟာတဗ္ဗော၊ အဝသေသာ ဆ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါ အပါယဟေတုဘာဝေန ပဝတ္တိတော၊ အပ္ပဝတ္တိတော စ သိယာ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗာ၊ သိယာ ဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗာ၊ အကုသလဝဇ္ဇိတာ ¶ ပန သဗ္ဗေ စိတ္တုပ္ပာဒါ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ဣဿာ မစ္ဆရိယံ ကုက္ကုစ္စံ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗာဝ၊ သေသာ အကုသလာ သိယာ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗာ၊ သိယာ ဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗာတိ တိဇာတိကာ တေရသဝိဓာ ဟောန္တိ၊ ဝုတ္တာဝသေသာ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗာဝ။ ယံ ပန ‘‘သောတာပတ္တိမဂ္ဂဉာဏေန အဘိသင်္ခါရဝိညာဏဿ နိရောဓေန သတ္တ ဘဝေ ¶ ဌပေတွာ အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ ယေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ၊ ဧတ္ထေတေ နိရုဇ္ဈန္တီ’’တိအာဒိနာ (စူဠနိ။ အဇိတမာဏဝပုစ္ဆာနိဒ္ဒေသ ၆) နယေန ကုသလာဗျာကတာနမ္ပိ ပဟာနံ အနုညာတံ၊ တံ တေသံ မဂ္ဂါနံ အဘာဝိတတ္တာ ယေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ တေ ဥပနိဿယပစ္စယာနံ ကိလေသာနံ ပဟီနတ္တာ ပဟီနာတိ ဣမံ ပရိယာယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗတ္တိကံ။

ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗော ဟေတု ဧတေသန္တိ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။ ဒုတိယပဒေပိ ဧသေဝ နယော။ တတိယပဒေ ပန နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗော ဟေတု ဧတေသန္တိ ဧဝမတ္ထံ အဂ္ဂဟေတွာ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗော ဟေတု ဧတေသံ အတ္ထီတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ဣတရထာ ဟိ အဟေတုကာနံ အဂ္ဂဟဏံ ဘဝေယျ။ ဟေတု ဧဝ ဟိ တေသံ နတ္ထိ၊ ယော ဒဿနဘာဝနာဟိ ပဟာတဗ္ဗော သိယာ။ သဟေတုကေသုပိ ဟေတုဝဇ္ဇာနံ ပဟာနံ အာပဇ္ဇတိ၊ န ဟေတူနံ။ ဟေတုယေဝ ဟိ ဧတေသံ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗောတိ ဝုတ္တော၊ န တေ ဓမ္မာ။ ဥဘယမ္ပိ စေတံ အနဓိပ္ပေတံ၊ တသ္မာ ဝုတ္တနယေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ဣတော ပရံ သဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော အနန္တရတ္တိကသဒိသောဝ။ ကေဝလံ စေတသိကေသု ဝိစိကိစ္ဆုဒ္ဓစ္စသမ္ပယုတ္တော မောဟော ဒဿနဘာဝနာဟိ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကေသု န ပဝိသတိ သဟဇာတဿ အညဿ ဟေတုနော အဘာဝါ၊ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗဟေတုကေသု ¶ ပန ပဝိသတိ။ လောဘဒေါသမူလစိတ္တေသု ပန ဟေတူသု မောဟော လောဘေန စေဝ ဒေါသေန စ သဟေတုကော၊ လောဘဒေါသာ စ မောဟေနေဝါတိ ဣမေ ပဟာတဗ္ဗဟေတုကပဒေ ပဝိဋ္ဌာတိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဟေတုကတ္တိကံ။

ကမ္မကိလေသေဟိ အာစီယတီတိ အာစယော၊ ပဋိသန္ဓိစုတိဂတိပဝတ္တိသင်္ခါတာနံ ဥပါဒိန္နက္ခန္ဓာနမေတံ အဓိဝစနံ။ တဿ ကာရဏံ ဟုတွာ နိပ္ဖာဒနဘာဝေန တံ အာစယံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ယဿ ဝါ ပဝတ္တန္တိ၊ တံ ပုဂ္ဂလံ ယထာဝုတ္တမေဝ အာစယံ ဂမေန္တီတိ အာစယဂါမိနော။ တတော ဧဝ အာစယသင်္ခါတာ စယာ အပေတတ္တာ နိဗ္ဗာနံ အပေတံ စယာတိ အပစယော၊ တံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တနတော အပစယံ ဂစ္ဆန္တီတိ အပစယဂါမိနော။ အပိစ ပါကာရံ ဣဋ္ဌကဝဍ္ဎကီ ဝိယ ပဝတ္တံ အာစိနန္တာ ဂစ္ဆန္တီတိ အာစယဂါမိနော။ တေနေဝ ဝဍ္ဎကိနာ စိတံ စိတံ ဝိဒ္ဓံသယမာနော ပုရိသော ဝိယ တဒေဝ ပဝတ္တံ အပစိနန္တာ ဂစ္ဆန္တီတိ အပစယဂါမိနော။ တတိယပဒံ ဥဘယပဋိက္ခေပေန ဝုတ္တံ။

တတ္ထ လောကိယကုသလာကုသလာနိ အာစယဂါမိနော နာမ၊ စတ္တာရိ မဂ္ဂါနိ အပစယဂါမိနော နာမ ¶ ၊ သဗ္ဗာနိ ဝိပါကဖလကိရိယာနိ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ နေဝအာစယဂါမိနော န အပစယဂါမိနော နာမ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ အာစယဂါမိနော ဧဝ၊ ကရုဏာ မုဒိတာ သိယာ အာစယဂါမိနော၊ သိယာ နေဝါစယဂါမိနော န အပစယဂါမိနော နာမ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ အာစယဂါမိတ္တိကံ။

တီသု သိက္ခာသု ဇာတာ၊ သတ္တန္နံ ဝါ သေခါနံ ဧတေတိပိ သေခါ၊ အပရိယောသိတသိက္ခတ္တာ သယမေဝ သိက္ခန္တီတိပိ သေခါ။ ဥပရိ သိက္ခိတဗ္ဗာဘာဝတော န သေခါတိ အသေခါ၊ ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တာ ဝါ သေခါတိပိ အသေခါ။ တတိယပဒံ ဥဘယပဋိက္ခေပေန ဝုတ္တံ။

တတ္ထ ¶ စတ္တာရိ လောကုတ္တရကုသလာနိ၊ ဟေဋ္ဌိမာနိ စ တီဏိ သာမညဖလာနီတိ သတ္တ သေခါ နာမ၊ အရဟတ္တဖလံ အသေခါ နာမ၊ လောကိယစိတ္တာနိ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ နေဝသေခါ နာသေခါ နာမ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ စ အပ္ပမညာ စ နေဝသေခါ နာသေခါ ဧဝ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ သေခတ္တိကံ။

သမန္တတော ခဏ္ဍိတတ္တာ အပ္ပမတ္တကံ ပရိတ္တန္တိ ဝုစ္စတိ ‘‘ပရိတ္တံ ဂေါမယပိဏ္ဍ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၃။၉၆) အာဒီသု ဝိယ။ ကာမာဝစရဓမ္မာ ဟိ အပ္ပာနုဘာဝတာယ ပရိတ္တာ ဝိယာတိ ပရိတ္တာ။ ကိလေသဝိက္ခမ္ဘနသမတ္ထတာယ၊ မဟန္တဝိပုလဖလတာယ၊ ဒီဃသန္တာနတာယ စ မဟန္တဘာဝံ ဂတာ၊ မဟန္တေဟိ ဝါ ဥဠာရစ္ဆန္ဒဝီရိယစိတ္တပညေဟိ ဂတာ ပဋိပန္နာတိပိ မဟဂ္ဂတာ။ ပမာဏကရာ ဓမ္မာ ရာဂါဒယော ပမာဏံ နာမ၊ အာရမ္မဏတော ဝါ သမ္ပယောဂတော ဝါ နတ္ထိ ဧတေသံ ပမာဏံ၊ ပမာဏဿ စ ပဋိပက္ခာတိ အပ္ပမာဏာ။

တတ္ထ စတုပညာသ ကာမာဝစရစိတ္တာနိ၊ ရူပဉ္စ ပရိတ္တာ နာမ၊ သတ္တဝီသတိ ရူပါရူပါဝစရစိတ္တာနိ မဟဂ္ဂတာ နာမ၊ လောကုတ္တရစိတ္တာနိ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ အပ္ပမာဏာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ ပရိတ္တာ ဧဝ၊ အပ္ပမညာ ပရိတ္တမဟဂ္ဂတာ ဧဝ၊ ဝိရတိယော ပရိတ္တအပ္ပမာဏာ ဧဝ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ ပရိတ္တတ္တိကံ။

ပရိတ္တံ အာရမ္မဏံ ဧတေသန္တိ ပရိတ္တာရမ္မဏာ။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ သယံ ပရိတ္တာ ဝါ ဟောန္တု မဟဂ္ဂတာ ဝါ၊ ပရိတ္တာဒိဓမ္မေ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တာ တဒါရမ္မဏာတိ ဝုစ္စန္တိ။

တတ္ထ ¶ တေဝီသတိ ကာမာဝစရဝိပါကာ၊ ကိရိယာမနောဓာတုအဟေတုကဇဝနဉ္စ ပရိတ္တာရမ္မဏာဝ၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနနေဝသညာနာသညာယတနကုသလဝိပါကကိရိယာနိ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာဝ၊ အဋ္ဌ လောကုတ္တရစိတ္တာနိ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာဝ၊ အကုသလစိတ္တာနိ ¶ စ အဋ္ဌ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တဇဝနာနိ စ သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ သိယာ မဟဂ္ဂတာရမ္မဏာ၊ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏတာယ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ န ကဒါစိ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ၊ အဋ္ဌ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရဇဝနာနိ၊ အဘိညာ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနဉ္စာတိ ဧကာဒသ တိဓာပိ ဟောန္တိ နဝတ္တဗ္ဗာပိ။ တေသု စ ကုသလာနိ ပဉ္စ အရဟတ္တမဂ္ဂဖလဝဇ္ဇိတသဗ္ဗာရမ္မဏာနိ။ တတ္ထာပိ တံတံသေခါနမေဝ ယထာသကံ မဂ္ဂဖလာနိ အာရမ္မဏာနိ ဟောန္တိ၊ ကိရိယာနိ ဆ သဗ္ဗထာပိ သဗ္ဗာရမ္မဏာနိ၊ အဘိညာဝဇ္ဇိတရူပါဝစရာနိ စေဝ ဆ အာကာသာနဉ္စာယတနအာကိဉ္စညာယတနစိတ္တာနိ စ နိယမေန ပညတ္တာရမ္မဏတာယ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနဉ္စ အနာရမ္မဏတာယ သဗ္ဗထာ နဝတ္တဗ္ဗာတိ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ အကုသလစိတ္တသဒိသာဝ၊ ဝိရတိယော သိယာ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ သိယာ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ၊ ကရုဏာမုဒိတာ နဝတ္တဗ္ဗာဝ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပရိတ္တာရမ္မဏတ္တိကံ။

ဟီနာတိ လာမကာ၊ အကုသလာ ဓမ္မာ။ ဟီနပဏီတာနံ မဇ္ဈေ ဘဝါတိ မဇ္ဈိမာ၊ အဝသေသာ တေဘူမကာ ရူပါရူပဓမ္မာဝ။ ဥတ္တမဋ္ဌေန၊ အတပ္ပကဋ္ဌေန စ ပဏီတာ၊ လောကုတ္တရစိတ္တနိဗ္ဗာနာနိ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ ဟီနာဝ၊ ကရုဏာမုဒိတာ မဇ္ဈိမာဝ၊ သေသကုသလာဗျာကတာ မဇ္ဈိမပဏီတာဝ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ဟီနတ္တိကံ။

‘‘ဟိတသုခါဝဟာ မေ ဘဝိဿန္တီ’’တိ ဧဝံ အာသီသိတာပိ တထာ အဘာဝတော၊ အသုဘာဒီသုယေဝ သုဘန္တိအာဒိဝိပရီတပ္ပဝတ္တိတော စ မိစ္ဆာ သဘာဝါတိ မိစ္ဆတ္တာ၊ ဝိပါကဒါနေ သတိ ခန္ဓဘေဒါနန္တရမေဝ ဝိပါကဒါနတော နိယတာ၊ မိစ္ဆတ္တာ စ တေ နိယတာ စာတိ မိစ္ဆတ္တနိယတာ။ ဝုတ္တဝိပရီတေန အတ္ထေန သမ္မာ သဘာဝါတိ သမ္မတ္တာ၊ သမ္မတ္တာ စ တေ နိယတာ စာတိ သမ္မတ္တနိယတာ။ ဥဘယထာပိ န နိယတာတိ အနိယတာ။

အာနန္တရိကဘာဝေန ¶ ပဝတ္တိယံ သိယာ မိစ္ဆတ္တနိယတာ၊ အညထာ ပဝတ္တိယံ သိယာ အနိယတာ။ အဟေတုကအကိရိယနတ္ထိကဒိဋ္ဌီသု ဟိ အညတရာ ဒိဋ္ဌိ ယဿ နိယတာ၊ တံ ဗုဒ္ဓသတမ္ပိ ဝိဗောဓေတုံ ¶ န သက္ကောတိ။ ယေန စ အနန္တရေ ဧဝ အတ္တဘာဝေ ဖလဒါနတော အာနန္တရိကေသု မာတုဃာတကပိတုဃာတကအရဟန္တဃာတကသင်္ဃဘေဒကလောဟိတုပ္ပာဒကသင်္ခါတေသု ပဉ္စသု ကမ္မေသု ဧကမ္ပိ ကမ္မံ ပဋိဃစိတ္တေန ကတံ ဟောတိ၊ သော သိနေရုပ္ပမာဏေပိ သုဝဏ္ဏထူပေ ကတွာ သကလစက္ကဝါဠံ ပူရေတွာ နိသိန္နသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ သင်္ဃံ ယာဝဇီဝံ စတူဟိ ပစ္စယေဟိ ဥပဋ္ဌဟိတွာပိ တေန ကုသလေန အာနန္တရိကဿ ဝိပါကံ ပဋိဗာဟိတုံ န သက္ကောတိ၊ အာနန္တရိကေန ပန အဓိကေန အာနန္တရိကံ ပဋိဗာဟတိ၊ တသ္မာ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အာနန္တရိကာ စ မဂ္ဂဖလာနံ၊ မဟဂ္ဂတာနဉ္စ ပဋိဗာဟကတာယ အနန္တရမေဝ နိရယေ ဝိပါကဒါနတော မိစ္ဆတ္တနိယတာ စ ဇာတာ၊ စတ္တာရော ပန မဂ္ဂါ သမ္မတ္တနိယတာ နာမ၊ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ အနိယတာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန မောဟော အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ ဥဒ္ဓစ္စံ လောဘော ဒိဋ္ဌိ ဒေါသော ထိနံ မိဒ္ဓန္တိ ဣမေ နဝ သိယာ မိစ္ဆတ္တနိယတာ၊ သိယာ အနိယတာ၊ သေသအကုသလာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ စ အနိယတာ ဧဝ၊ သေသကုသလာဗျာကတာ သိယာ သမ္မတ္တနိယတာ၊ သိယာ အနိယတာ၊ တိဇာတိကာ ပန တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကန္တိ။ မိစ္ဆတ္တတ္တိကံ။

နိဗ္ဗာနံ မဂ္ဂတိ၊ ကိလေသေ ဝါ မာရေန္တော ဂစ္ဆတီတိ မဂ္ဂေါ၊ အရိယမဂ္ဂေါ၊ သော အာရမ္မဏမေတေသန္တိ မဂ္ဂါရမ္မဏာ။ လောကိယော အဋ္ဌင်္ဂိကောပိ မဂ္ဂေါ ပစ္စယဋ္ဌေန ဧတေသံ ဟေတူတိ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာ။ မဂ္ဂေ ဝါ ဟေတူတိ မဂ္ဂဟေတူ၊ အလောဘာဒယော။ တေ ဧတေသံ ဟေတူတိ မဂ္ဂဟေတုကာ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ သယံ မဂ္ဂေါ စေဝ ဟေတု စ၊ ဣတိ မဂ္ဂဘူတော ဟေတု ဧတေသန္တိ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ လောကုတ္တရာဝ ¶ ။ အဘိဘဝိတွာ ပဝတ္တနဋ္ဌေန မဂ္ဂေါ အဓိပတိ အာရမ္မဏဘူတော၊ သဟဇာတော ဝါ ဧတေသန္တိ မဂ္ဂါဓိပတိနော၊ တဒုဘယံ။

တတ္ထ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနကုသလကိရိယာ စ အဘိညာဘူတာ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနဉ္စ သိယာ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာ၊ အရိယာနံ ဟိ စေတောပရိယအနာဂတံသဉာဏာနိ ပရေသညေဝ မဂ္ဂစိတ္တဿ ဇာနနကာလေ မဂ္ဂါရမ္မဏာနိ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏမနောဒွါရာဝဇ္ဇနာနိ ပန အတ္တနော၊ ပရေသဉ္စာပိ တဒညာရမ္မဏကာလေ ပန နဝတ္တဗ္ဗာနိ၊ စေတောပရိယဉာဏဿ ပန နိယမေန ပရစိတ္တဝိသယတ္တာ တေန အတ္တနာ အဓိဂတမဂ္ဂံ အရိယာ အာလမ္ဗိတုံ န သက္ကောန္တိ၊ အနာဂတံသဉာဏေန ပန အတ္တနော အနာဂတေ ဥပ္ပဇ္ဇနကဿ ဥပရိမဂ္ဂဿ အဝိသယတ္တာ န သက္ကောန္တိ။ အရိယာ ဟိ ယထာသကံ၊ ဟေဋ္ဌိမဉ္စ မဂ္ဂဖလံ ဇာနိတုံ သက္ကောန္တိ၊ န ဥပရိမံ။ တာနိ ပန အဘိညာဇဝနာနိ မဂ္ဂေန အသဟဇာတတ္တာ န မဂ္ဂဟေတုကာနိ။ မဂ္ဂံ ဂရုံကတွာ အပ္ပဝတ္တနတော ¶ န မဂ္ဂါဓိပတီနိ။ န ဟိ တာနိ ကိဉ္စိ အာရမ္မဏံ အဓိပတိံ ကရောန္တိ၊ အန္တမသော လောကုတ္တရမပိ။ ကသ္မာ? အတ္တနော မဟဂ္ဂတတာယ ရာဇာနံ ဒိသွာ တဿ မာတာပိတရော ဝိယ၊ မနောဒွါရာဝဇ္ဇနံ ပန အတ္တနော အဟေတုကတာယ ရာဇာနံ ဒိသွာ ခုဇ္ဇစေဋကာဒယော ဝိယ။ စတ္တာရိ မဂ္ဂဋ္ဌစိတ္တာနိ သဗ္ဗဒါ မဂ္ဂဟေတုကာ ဧဝ၊ တာနေဝ စ ဝီမံသာဝီရိယာနံ အဓိပတိဘာဝေန ပဝတ္တိယံ သိယာ မဂ္ဂါဓိပတိနော၊ ဣတရေသံ ဆန္ဒစိတ္တာနံ အဓိပတိဘာဝေန ပဝတ္တိယံ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာ၊ အဋ္ဌ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရဇဝနာနိ သိယာ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ သိယာ မဂ္ဂါဓိပတိနော၊ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာ။ တာနိ ဟိ အတ္တနာ၊ ပရေဟိ စ ပဋိဝိဒ္ဓမဂ္ဂပစ္စဝေက္ခဏကာလေ မဂ္ဂါရမ္မဏာ၊ အတ္တနော မဂ္ဂံ ဂရုံကတွာ ပစ္စဝေက္ခဏကာလေ မဂ္ဂါဓိပတိနော စ တထာအပ္ပဝတ္တိယံ နဝတ္တဗ္ဗာ စ ဟောန္တိ။ အရိယာ ဟိ ပရေသံ မဂ္ဂဖလာနိ ပစ္စဝေက္ခန္တာ ¶ ဂရုံ ကရောန္တာပိ အတ္တနော မဂ္ဂဖလာနိ ဝိယ ဂရုံ န ကရောန္တိ၊ အပိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါနံ။ တေသု သောတာပန္နော သောတာပန္နာနမေဝ မဂ္ဂဖလာနိ ဇာနိတုံ သက္ကောတိ၊ နာညေသံ၊ သကဒါဂါမီ ပန သကဒါဂါမီနမ္ပိ၊ န အနာဂါမိအရဟန္တာနံ၊ အနာဂါမီ ပန အနာဂါမီနမ္ပိ၊ န အရဟန္တာနံ၊ အရဟာ ပန သဗ္ဗေသမ္ပိ မဂ္ဂဖလာနိ ဇာနာတိ၊ သောဘနလောကိယစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ နဝတ္တဗ္ဗာနေဝ။ စေတသိကေသု ပန ဝိရတိယော လောကုတ္တရကုသလေ မဂ္ဂသဒိသာဝ၊ အညတ္ထ နဝတ္တဗ္ဗာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ အကုသလာ စ နဝတ္တဗ္ဗာ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ နဝတ္တဗ္ဗာ စ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။ မဂ္ဂါရမ္မဏတ္တိကံ။

ဥပ္ပန္နာတိ ဧတ္ထ ဝတ္တမာနဘူတာပဂတဩကာသကတဘူမိလဒ္ဓဝသေန ဥပ္ပန္နာ အနေကပ္ပဘေဒါ ဟောန္တိ။ တတ္ထ သဗ္ဗမ္ပိ ဥပ္ပာဒဇရာဘင်္ဂသမင်္ဂီသင်္ခါတံ သင်္ခတံ ဝတ္တမာနုပ္ပန္နံ နာမ၊ အာရမ္မဏရသံ အနုဘဝိတွာ နိရုဒ္ဓံ အနုဘူတာပဂတသင်္ခါတံ ကုသလာကုသလဉ္စ ဥပ္ပာဒါဒိတ္တယံ အနုပ္ပတွာ နိရုဒ္ဓံ ဘူတာပဂတသင်္ခါတံ၊ သေသသင်္ခတဉ္စ ဘူတာပဂတုပ္ပန္နံ နာမ၊ ‘‘ယာနိဿ တာနိ ပုဗ္ဗေကတာနိ ကမ္မာနီ’’တိ ဧဝမာဒိနာ နယေန ဝုတ္တံ ကမ္မံ အတီတမ္ပိ သမာနံ အညံ ဝိပါကံ ပဋိဗာဟိတွာ အတ္တနော ဝိပါကဿောကာသံ ကတွာ ဌိတတ္တာ၊ တထာကတောကာသဉ္စ ဝိပါကံ အနုပ္ပန္နမ္ပိ ဧကံသေန ဥပ္ပဇ္ဇနကတော ဩကာသကတုပ္ပန္နံ နာမ၊ တာသု တာသု ဘူမီသု အသမူဟတံ အကုသလံ ဘူမိလဒ္ဓုပ္ပန္နံ နာမ။ ဧတ္ထ စ ဝိပဿနာယ အာရမ္မဏဘူတာ တေဘူမကာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ဘူမိ နာမ၊ တေသု ခန္ဓေသု ဥပ္ပတ္တာရဟကိလေသဇာတာ ဘူမိလဒ္ဓံ နာမ၊ တေဟိ ကိလေသေဟိ သာ ဘူမိ လဒ္ဓါ ဟောတီတိ ဧဝမေတေသု ဥပ္ပန္နေသု ဣဓ ဝတ္တမာနုပ္ပန္နာ အဓိပ္ပေတာ။

တတြာယံ ဝစနတ္ထော – ပုဗ္ဗန္တတော ဥပ္ပာဒတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဘင်္ဂါ ပန္နာ ဂတာ ပဝတ္တာတိ ဥပ္ပန္နာ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာတိ ¶ အတ္ထော ¶ ။ န ဥပ္ပန္နာတိ အနုပ္ပန္နာ။ ပရိနိဋ္ဌိတကာရဏေကဒေသတ္တာ အဝဿံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿန္တီတိ ဥပ္ပာဒိနော၊ ဥဘယေနာပိ အနာဂတာဝ ဒဿိတာ။ အယံ ဟိ တိကော ဒွိန္နံ အဒ္ဓါနံ ဝသေန ပူရေတွာ ဒဿိတော။ လဒ္ဓါကာသဿ ဟိ ကမ္မဿ ဝိပါကော ဥပ္ပာဒီ နာမ။ ယဒိ ပန အာယူဟိတကုသလာကုသလံ ကမ္မံ သဗ္ဗံ ဝိပါကံ ဒဒေယျ၊ အဿ ဩကာသော န ဘဝေယျ။ တံ ပန ဒုဝိဓံ ဟောတိ ဓုဝဝိပါကံ၊ အဒ္ဓုဝဝိပါကဉ္စ။ တတ္ထ ပဉ္စာနန္တရိကအဋ္ဌသမာပတ္တိစတုတ္ထမဂ္ဂါဒိ ဓုဝဝိပါကံ နာမ။ တံ ပန ကမ္မံ ခဏပ္ပတ္တမ္ပိ အတ္ထိ အပ္ပတ္တမ္ပိ။ တတ္ထ ခဏပ္ပတ္တံ ဥပ္ပန္နံ နာမ၊ အပ္ပတ္တံ အနုပ္ပန္နံ နာမ။ တဿ ဒုဝိဓဿ စ ဝိပါကော ဒုဝိဓော ဟောတိ ခဏပ္ပတ္တော စ အပ္ပတ္တော စ။ တတ္ထ ခဏပ္ပတ္တော ဥပ္ပန္နော နာမ၊ အပ္ပတ္တော စိတ္တာနန္တရေ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတု၊ ကပ္ပသတသဟဿာတိက္ကမေ ဝါ ဓုဝပစ္စယဋ္ဌေန ဥပ္ပာဒီ နာမ ဟောတိ။ မေတ္တေယျဿ ဗောဓိသတ္တဿ မဂ္ဂေါ အနုပ္ပန္နော နာမ ဟောတိ၊ ဖလံ ဥပ္ပာဒီ နာမ။ တတ္ထ စတူသု ဘူမီသု ဝိပါကော၊ ကမ္မဇရူပဉ္စ ဝတ္တမာနုပ္ပန္နာ နာမ၊ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟာ ဥပ္ပာဒိနော နာမ၊ န ပန ဝတ္တဗ္ဗာ ‘‘အနုပ္ပန္နာ’’တိ။ ကုသလာကုသလကိရိယာ၊ ကမ္မဇရူပဉ္စ သိယာ ဥပ္ပန္နာ၊ သိယာ အနုပ္ပန္နာ၊ န ပန ဝတ္တဗ္ဗာ ‘‘ဥပ္ပာဒိနော’’တိ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ အကုသလစိတ္တသဒိသာဝ၊ သေသာ ဒုဝိဓာပိ ဟောန္တိ၊ အတီတာ၊ ပနေတ္ထ နိဗ္ဗာနဉ္စ နဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။ ဥပ္ပန္နတ္တိကံ။

အတ္တနော သဘာဝံ၊ ဥပ္ပာဒါဒိက္ခဏံ ဝါ ပတွာ တံ အတိက္ကမိတွာ ဣတာ ဂတာ ပတ္တာတိ အတီတာ။ တဒုဘယမ္ပိ န အာဂတာတိ အနာဂတာ။ တံ တံ ကာရဏံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာတိ ပစ္စုပ္ပန္နာ၊ သဗ္ဗေ သင်္ခတာ နာမရူပဓမ္မာ။ န သင်္ခတဓမ္မေသု တေကာလိကဘာဝံ အပ္ပတ္တော နာမ အတ္ထိ၊ သဗ္ဗေပိ တေ တိဓာ ဟောန္တိ။ နိဗ္ဗာနံ ပနေတ္ထ နဝတ္တဗ္ဗန္တိ။ အတီတတ္တိကံ။

အတီတံ အာရမ္မဏံ ဧတေသန္တိ အတီတာရမ္မဏာ။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။

တတ္ထ ¶ ကုသလဝိပါကကိရိယာဝသေန ဆဗ္ဗိဓာနိ ဝိညာဏဉ္စာယတနနေဝသညာနာသညာယတနာနိ ဟေဋ္ဌာ အတီတသမာပတ္တိံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တိတော အတီတာရမ္မဏာနိ၊ ဒွိပဉ္စဝိညာဏမနောဓာတုယော ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာဝ၊ သေသာ ဧကာဒသ ကာမာဝစရဝိပါကာ၊ အဟေတုကဟသနစိတ္တဉ္စ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ သေသကာမာဝစရကိရိယကုသလာကုသလာ စ အဘိညာဘူတရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနကုသလကိရိယာ စ တိဓာပိ ဟောန္တိ နဝတ္တဗ္ဗာ စ။ တေသု ကာမာဝစရာနံ အတီတာဒီသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ပဝတ္တိဝိဘာဂေါ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တောဝ။ နဝတ္တဗ္ဗတာ ပန တေသု ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တဇဝနကုသလာနံ ¶ ပညတ္တာရမ္မဏဝသေနေဝ၊ န နိဗ္ဗာနာရမ္မဏဝသေန၊ တေသုပိ တိဟေတုကဇဝနာဝဇ္ဇနာနံ မဂ္ဂဖလရူပါရူပဇ္ဈာနာနံ၊ ပုရေစာရိကဘာဝေနာပိ နိဗ္ဗာနစတုက္ကဇ္ဈာနဝိသယာနဉ္စ ပစ္စဝေက္ခဏဘာဝေနာပိ နဝတ္တဗ္ဗတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ အဘိညာနံ ပန ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏဿ တာဝ ကာယဝသေန စိတ္တံ ပရိဏာမေတွာ ကာယသန္နိဿိတံ ကတွာ ဒိဿမာနေန ကာယေန ဂစ္ဆန္တဿ အတီတံ ပါဒကဇ္ဈာနစိတ္တံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တနတော အတီတာရမ္မဏံ၊ ‘‘အနာဂတေသု ရူပါနိ ဧဝံ ဟောန္တူ’’တိ အဓိဋ္ဌဟန္တဿ အနာဂတာရမ္မဏံ၊ ကာယံ ပန စိတ္တသန္နိဿိတံ ကတွာ အဒိဿမာနေန ကာယေန ဂမနကာလေ၊ အဇ္ဈတ္တံ ကုမာရဝဏ္ဏာဒီနံ၊ ဗဟိဒ္ဓါပါသာဒကူဋာဂါရာဒီနဉ္စ ပစ္စုပ္ပန္နာနံ နိမ္မာနကာလေ စ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏဉ္စ တာဝ ဟောတီတိ ဧဝံ ဣဒ္ဓိဝိဓဿ ဆဗ္ဗိဓမ္ပိ အဇ္ဈတ္တိကံ၊ ဗာဟိရဉ္စ တေကာလိကံ အာရမ္မဏံ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဒိဗ္ဗသောတဿ ကုစ္ဆိဂတံ အဇ္ဈတ္တိကံ၊ ဗာဟိရဉ္စ ပစ္စုပ္ပန္နံ သဒ္ဒါယတနမေဝါရမ္မဏံ။ စေတောပရိယဉာဏဿ အတီတေ သတ္တဒိဝသဗ္ဘန္တရေ၊ အနာဂတေ သတ္တဒိဝသဗ္ဘန္တရေ စ ပရေသညေဝ စိတ္တံ အတီတဉ္စ အနာဂတဉ္စာရမ္မဏံ ဟောတိ။ သတ္တဒိဝသာတိက္ကမေ ပနေတံ ပရစိတ္တံ ဇာနိတုံ န သက္ကောတိ။ အတီတံသအနာဂတံသဉာဏာနံ ¶ ဟိ ဧသ ဝိသယော၊ န ဧတဿ။ ပစ္စုပ္ပန္နစိတ္တဇာနနကာလေ ပနဿ ပစ္စုပ္ပန္နမာရမ္မဏံ ဟောတိ။

ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ နာမေတံ တိဝိဓံ ခဏပစ္စုပ္ပန္နံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နဉ္စာတိ။ တတ္ထ ဥပ္ပာဒဋ္ဌိတိဘင်္ဂပ္ပတ္တံ ခဏပစ္စုပ္ပန္နံ နာမ။ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ ပန ဒုဝိဓံ ရူပါရူပဝသေန။ တတ္ထ အာတပဋ္ဌာနာ အာဂန္တွာ ဂဗ္ဘံ ပဝိဋ္ဌဿ ယာဝ အန္ဓကာရဘာဝေါ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ အန္တောဂဗ္ဘေ ဝါ ဝသိတွာ ဒိဝါ အာတပဋ္ဌာနံ ဩလောကေန္တဿ ယာဝ အက္ခီနံ ဖန္ဒနဘာဝေါ န ဝူပသမ္မတိ၊ အယံ ရူပသန္တတိ နာမ။ ဒွေ တယော ဇဝနဝါရာ အရူပသန္တတိ နာမ၊ တဒုဘယံ သန္တတိပစ္စုပ္ပန္နန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧကဘဝပရိစ္ဆိန္နံ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နံ နာမ။ ဣမသ္မိံ ပန စေတောပရိယဉာဏဝိသယေ ကတိပယဇဝနဝါရာ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နံ နာမ။ တတ္ထ ခဏပစ္စုပ္ပန္နံ စိတ္တံ စေတောပရိယဉာဏဿ အာရမ္မဏံ န ဟောတိ အာဝဇ္ဇနေန သဒ္ဓိံ နိရုဇ္ဈနတော။ န ဟိ အာဝဇ္ဇနဇဝနာနံ ဧတ္ထ ဘိန္နာရမ္မဏတာ ယုတ္တာ။ ရူပသန္တတိပစ္စုပ္ပန္နံ ပန ကတိပယဇဝနဝါရပရိစ္ဆိန္နံ အဒ္ဓါပစ္စုပ္ပန္နံ အဿ အာရမ္မဏံ ဟောတိ။ ဣဒ္ဓိမာ ဟိ ပရဿ စိတ္တံ ဇာနိတုကာမော အာဝဇ္ဇေတိ၊ တံ အာဝဇ္ဇိတက္ခဏေ ပစ္စုပ္ပန္နစိတ္တမာရမ္မဏံ ကတွာ တေနေဝ သဟ နိရုဇ္ဈတိ။ တတော တဒေဝ နိရုဒ္ဓံ စိတ္တမာလမ္ဗိတွာ စတ္တာရိ၊ ပဉ္စ ဝါ ဇဝနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တေသံ ပစ္ဆိမံ ဣဒ္ဓိစိတ္တံ၊ သေသာနိ ကာမာဝစရဇဝနာနိ ¶ ။ တေသဉ္စ ဧကာရမ္မဏတ္တေပိ ဣဒ္ဓိစိတ္တမေဝ ပရဿ စိတ္တံ ဇာနာတိ၊ န ဣတရာနိ။ ယထာ စက္ခုဒွါရဝီထိယံ စက္ခုဝိညာဏမေဝ ရူပံ ပဿတိ၊ န ဣတရာနိ၊ တေသု စ အာဝဇ္ဇနမေဝ နိပ္ပရိယာယတော ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏံ၊ ဣတရာနိ ပန အဒ္ဓါသန္တတိဝသေန ပရိယာယတောတိ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ဧဝမေတဿ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ စိတ္တမေဝါရမ္မဏံ ဟောတိ၊ တဉ္စ ခေါ ပရဿေဝ၊ န အတ္တနော။

ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏံ ပန နာမဂေါတ္တကသိဏပညတ္တာဒိအနုဿရဏေ၊ နိဗ္ဗာနာနုဿရဏေ စ နဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏံ၊ သင်္ခတဓမ္မာနုဿရဏေ ¶ အတီတာရမ္မဏမေဝ။ တဿ ဟိ အတီတေသု သာသဝါနာသဝေသု၊ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေသု စ ဓမ္မေသု အနာရမ္မဏံ နာမ နတ္ထိ၊ ဗုဒ္ဓါနံ သဗ္ဗညုတညာဏသမဂတိကံ ဟောတိ။ ယထာကမ္မူပဂဉာဏဿ အဇ္ဈတ္တိကံ၊ ဗာဟိရဉ္စ အတီတံ ကုသလာကုသလစေတနာမတ္တမေဝ။ ‘‘စေတောပရိယဉာဏဿ စိတ္တမေဝါရမ္မဏံ ဟောတိ၊ န တံသမ္ပယုတ္တဓမ္မာ’’တိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ၊ ပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ကုသလာ ခန္ဓာ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏဿ စေတောပရိယဉာဏဿ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏဿ ယထာကမ္မူပဂဉာဏဿ အနာဂတံသဉာဏဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ (ပဋ္ဌာ။ ၁။၁။၄၀၄) ဝုတ္တတ္တာ စေတောပရိယဉာဏယထာကမ္မူပဂဉာဏာနံ စိတ္တသမ္ပယုတ္တာပိ စေတနာသမ္ပယုတ္တာပိ စတ္တာရော ခန္ဓာ အာရမ္မဏံ ဟောန္တိ ဧဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏဿ ပန အဇ္ဈတ္တိကံ၊ ဗာဟိရဉ္စ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဝဏ္ဏာယတနမေဝါရမ္မဏံ။ အနာဂတံသဉာဏဿ ဆဗ္ဗိဓမ္ပိ အနာဂတမေဝ အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဗာဟိရဉ္စာရမ္မဏံ၊ ဣဒမ္ပိ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉာဏံ ဝိယ အနာဂတေ သဗ္ဗညုတညာဏသဒိသန္တိ။ ဧဝံ အဘိညာနံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသု၊ နဝတ္တဗ္ဗေသု စ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ယထာယောဂံ ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသာနိ ပန္နရသ ရူပါဝစရစိတ္တာနိ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနအာကိဉ္စညာယတနကုသလဝိပါကကိရိယာနိ၊ အဋ္ဌ လောကုတ္တရစိတ္တာနိ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ နဝတ္တဗ္ဗာနိ။ စေတသိကေသု ပန အပ္ပမညာ နဝတ္တဗ္ဗာဝ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အတီတာရမ္မဏတ္တိကံ။

‘‘ဧဝံ ပဝတ္တမာနာ မယံ အတ္တာတိ ဂဟဏံ ဂမိဿာမာ’’တိ ဣမိနာ ဝိယ အဓိပ္ပာယေန အတ္တာနံ အဓိကာရံ ကတွာ ပဝတ္တာတိ အဇ္ဈတ္တာ။ အဇ္ဈတ္တ-သဒ္ဒေါ ပနာယံ ဂေါစရဇ္ဈတ္တေ နိယကဇ္ဈတ္တေ အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တေ ဝိသယဇ္ဈတ္တေတိ စတူသု အတ္ထေသု ဒိဿတိ။ ‘‘အဇ္ဈတ္တရတော ¶ သမာဟိတော’’တိအာဒီသု (ဓ။ ပ။ ၃၆၂) ဟိ အယံ ဂေါစရဇ္ဈတ္တေ ဒိဿတိ။ ‘‘အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတီ’’တိအာဒီသု ¶ (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၇၃) နိယကဇ္ဈတ္တေ။ ‘‘ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနီ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၃။၃၀၄) အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တေ။ ‘‘အဇ္ဈတ္တံ သုညတံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၃။၁၈၇) ဝိသယဇ္ဈတ္တေ၊ ဣဿရိယဋ္ဌာနေတိ အတ္ထော။ ဖလသမာပတ္တိ ဟိ ဗုဒ္ဓါနံ ဣဿရိယဋ္ဌာနံ နာမ။ ဣဓ ပနာယံ နိယကဇ္ဈတ္တေ ဝတ္တတိ၊ တသ္မာ အတ္တနော သန္တာနေ ပဝတ္တာ ပါဋိပုဂ္ဂလိကာ ရူပါရူပဓမ္မာ ဣဓ အဇ္ဈတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတော ဗဟိဘူတာ ဣန္ဒြိယဗဒ္ဓါ ဝါ အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓါ ဝါ ရူပါရူပပညတ္တိယော ဗဟိဒ္ဓါ နာမ၊ တတိယပဒံ တဒုဘယဝသေန ဝုတ္တံ။

တတ္ထ သဗ္ဗာနိ စိတ္တစေတသိကာနိ ဣန္ဒြိယဗဒ္ဓရူပံ တိဓာ ဟောန္တိ၊ အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓရူပံ၊ နိဗ္ဗာနပညတ္တိယော စ ဗဟိဒ္ဓါဝ။ ဣမသ္မိံ ဟိ တိကေ ကုသလတ္တိကေ အလဗ္ဘမာနာ ပညတ္တိယောပိ လဗ္ဘန္တိ ဌပေတွာ အာကိဉ္စညာယတနာရမ္မဏံ၊ တဒေဝ ဣဓ နဝတ္တဗ္ဗံ။ တေနေဝ ဟိ ဘဂဝတာ အနန္တရတ္တိကေ ‘‘ကသိဏာဒိပညတ္တာရမ္မဏာနိ ကာမရူပါဝစရာဒိစိတ္တာနိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာနိ၊ အာကိဉ္စညာယတနဉ္စ နဝတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကံ။ အဇ္ဈတ္တတ္တိကံ။

ယထာဝုတ္တေ အဇ္ဈတ္တာဒိကေ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တာနံ ဝသေန အယံ တိကော ဝုတ္တော။ တတ္ထ ဆဗ္ဗိဓာနိ ဝိညာဏဉ္စာယတနနေဝသညာနာသညာယတနစိတ္တာနိ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏာနေဝ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနတ္တယံ၊ ရူပါဝစရလောကုတ္တရစိတ္တာနိ စ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာနေဝ၊ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနဝဇ္ဇိတာ အဟေတုကမဟာဝိပါကာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ အဝသေသာ ပန အာကိဉ္စညာယတနဝဇ္ဇိတာနိ အာဝဇ္ဇနဇဝနာနိ၊ အဘိညာ စ သိယာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ အာကိဉ္စညာယတနာရမ္မဏဿ အာဝဇ္ဇနပရိကမ္မပစ္စဝေက္ခဏာဒိဘာဝပ္ပဝတ္တိယံ သိယာ နဝတ္တဗ္ဗာတိ။ တေသံ ¶ အဇ္ဈတ္တာဒိအာရမ္မဏတာ အနန္တရတ္တိကေ၊ ဟေဋ္ဌာ စ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ဉာတဗ္ဗာ၊ အာကိဉ္စညာယတနတ္တယံ၊ ပန ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ နဝတ္တဗ္ဗာဝ။ စေတသိကေသု ပန အပ္ပမညာဝိရတီ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာဝ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ နဝတ္တဗ္ဗာ စ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏတ္တိကံ။

ဒဋ္ဌဗ္ဗဘာဝသင်္ခါတေန သဟ နိဒဿနေနာတိ သနိဒဿနာ၊ ပဋိဟနနဘာဝသင်္ခါတေန သဟ ပဋိဃေနာတိ သပ္ပဋိဃာ၊ သနိဒဿနာ စ တေ သပ္ပဋိဃာ စာတိ သနိဒဿနသပ္ပဋိဃာ၊ ရူပါယတနမေဝ။ နီလာဒိဘေဒမုပါဒါယ ပန ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော။ နတ္ထိ ဧတေသံ ဒဋ္ဌဗ္ဗဘာဝသင်္ခါတံ နိဒဿနန္တိ အနိဒဿနာ၊ အနိဒဿနာ စ တေ ဝုတ္တနယေန သပ္ပဋိဃာ စာတိ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာ၊ ¶ သေသာနိ ဩဠာရိကရူပါနိ။ တတိယပဒံ ဥဘယပဋိက္ခေပေန ဝုတ္တံ၊ သုခုမရူပစိတ္တစေတသိကနိဗ္ဗာနာနိ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ နာမ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသတ္တိကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သနိဒဿနတ္တိကံ။

ဒုကမာတိကာယ ပန ဟေဋ္ဌာ အနာဂတပဒတ္ထဝဏ္ဏနံယေဝ ကရိဿာမ။ ဟေတုဂေါစ္ဆကေ တာဝ ဟေတူ ဓမ္မာတိ ဧတ္ထ ဟေတုဟေတု ပစ္စယဟေတု ဥတ္တမဟေတု သာဓာရဏဟေတူတိ စတုဗ္ဗိဓာ ဟေတူ။ တတ္ထ အလောဘာဒယော ဆ ဓမ္မာ ဟေတုဟေတူ နာမ၊ ဥပါဒါရူပါဒီနံ မဟာဘူတာဒယော ပစ္စယဟေတူ နာမ၊ ဝိပါကုပ္ပတ္တိယံ ကုသလာကုသလံ၊ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌာရမ္မဏဉ္စ ဥတ္တမဟေတူ နာမ၊ သင်္ခါရာဒီနံ အဝိဇ္ဇာဒယော သာဓာရဏဟေတူ နာမ။ ဣဓ ပန ဟေတုဟေတု အဓိပ္ပေတော။ ဟေတူ ဓမ္မာတိ မူလဋ္ဌေန ဟေတုသင်္ခါတာ ဓမ္မာ၊ ‘‘ဟေတုဓမ္မာ’’တိပိ ပါဌော၊ သောယေဝတ္ထော။ န ဟေတူတိ တေသညေဝ ပဋိက္ခေပဝစနံ။

တတ္ထ ¶ အလောဘော အဒေါသော အမောဟောတိ ကုသလာဗျာကတာ တယော၊ လောဘော ဒေါသော မောဟောတိ အကုသလာ တယော စာတိ ဣမေ ဆ ဓမ္မာ ဟေတူ နာမ။ ဣမေ ဌပေတွာ အဝသေသာ စေတသိကာ၊ သဗ္ဗာနိ စ စိတ္တာနိ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စာတိ ဣမေ ဓမ္မာ န ဟေတူ နာမ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသဒုကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဟေတုဒုကံ ပဌမံ။

သမ္ပယောဂတော ပဝတ္တေန သဟ ဟေတုနာတိ သဟေတုကာ။ တထေဝ ပဝတ္တော နတ္ထိ ဧတေသံ ဟေတူတိ အဟေတုကာ။

တတ္ထ အဟေတုကစိတ္တဝဇ္ဇိတာနိ ဧကသတ္တတိ စိတ္တာနိ သဟေတုကာ နာမ။ တေသု ဒွေ မောဟမူလာနိ မောဟေနေဝ သဟေတုကာနိ၊ အဋ္ဌ လောဘမူလာနိ လောဘမောဟေဟိ ဒွီဟိ၊ ဒွေ ဒေါသမူလာနိ ဒေါသမောဟေဟိ၊ ဒွါဒသ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တကုသလာဗျာကတာနိ အလောဘာဒေါသေဟိ၊ သေသာနိ သတ္တစတ္တာလီသ အလောဘာဒီဟိ တီဟိပိ သဟေတုကာနီတိ၊ မောဟမူလေသု ပန မောဟော၊ ဒွိပဉ္စဝိညာဏံ၊ မနောဓာတု၊ သန္တီရဏတ္တယံ၊ ဝေါဋ္ဌဗ္ဗနံ၊ ဟသိတုပ္ပာဒကာနိ အဋ္ဌာရသ စိတ္တာနိ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စာတိ ဣမေ ဓမ္မာ အဟေတုကာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန လောဘဒေါသာ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ စ မောဟေနေဝ သဟေတုကာ၊ ဒိဋ္ဌိမာနော ¶ လောဘမောဟေဟိ ဒွီဟိ၊ ဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စာနိ ဒေါသမောဟေဟိ၊ မောဟော ပန သိယာ လောဘေန၊ သိယာ ဒေါသေနာတိ ဒွီဟိ သဟေတုကောပိ မောဟမူလေသု အဟေတုကောပိ၊ ထိနမိဒ္ဓါနိ သိယာ လောဘမောဟေဟိ၊ သိယာ ဒေါသမောဟေဟီတိ တီဟိပိ သဟေတုကာနိ၊ အဟိရိကာနောတ္တပ္ပဥဒ္ဓစ္စာနိ တထာ စ ကေဝလမောဟေန စ၊ အမောဟော ပန အလောဘာဒေါသေဟေဝ ဒွီဟိ၊ အလောဘော သိယာ အဒေါသာမောဟေဟိ၊ သိယာ အဒေါသေနာတိ ¶ ဒွီဟိ၊ အဒေါသော သိယာ အလောဘာမောဟေဟိ၊ သိယာ အလောဘေနာတိ ဒွီဟိ၊ သေသာ ပန ဒွါဝီသတိ ကုသလာဗျာကတာ သိယာ တီဟိ၊ သိယာ ဒွီဟိပိ ဟေတူဟိ သဟေတုကာ၊ ဆန္ဒော ပန ယထာယောဂံ တီဟိ၊ ပီတိဒေါသဝဇ္ဇိတေဟိ ပဉ္စဟိ သိယာ သဟေတုကာပိ အဟေတုကာပိ၊ သေသာ ဧကာဒသ တိဇာတိကာ ဆဟိ ဟေတူဟိ သဟေတုကာပိ အဟေတုကာပိ၊ ဝေဒနာ စေတ္ထ ဒေါမနဿဘူတာ ဒွိဟေတုကာဝ၊ သောမနဿဥပေက္ခာ ယထာယောဂံ ဒေါသဝဇ္ဇိတေဟိ ပဉ္စဟိ သဟေတုကာပိ အဟေတုကာပိ၊ သုခဒုက္ခဘူတာ အဟေတုကာဝ၊ ဣဒဉ္စ နိပ္ပဒေသဒုကန္တိ။ ဒုတိယံ။

ဧကုပ္ပာဒါဒိတာယ ဟေတုနာ သမ္ပယုတ္တာတိ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာ။ ဟေတုနာ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာ။ အယံ ဟေတုသမ္ပယုတ္တဒုကော အနန္တရေ ဝုတ္တသဟေတုကဒုကေန အတ္ထတော နိန္နာနာကရဏော။ သဟေတုကဒုကော ဧဝ ဟိ ဘဂဝတာ ဒေသနာဝိလာသေန၊ တထာ ဗုဇ္ဈနကပုဂ္ဂလာနံ ဝါ အဇ္ဈာသယဝသေန ဟေတုသမ္ပယုတ္တဒုကဘာဝေနာပိ ဝုတ္တော။ ဧဝံ ဥပရိပိ သမာနတ္ထဒုကာနံ ဝစနေ ကာရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတိယံ။

စတုတ္ထာဒယော ပန ယသ္မာ ပဌမဒုကဒုတိယတတိယဒုကေသု ပဌမပဒေန ယောဇေတွာ ဒွေ ဒုကာ၊ ပဌမဒုကေ စ ပစ္ဆိမပဒံ ဒုတိယဒုကေန ယောဇေတွာ ဧကံ ဒုကန္တိ တယော ဒုကာ ဒေသိတာ၊ တသ္မာ တေသံ ပဒတ္ထော ဝုတ္တနယောဝ။

တတ္ထ စ ယထေဝ ‘‘ဟေတူ စေဝ ဓမ္မာ သဟေတုကာ စ၊ သဟေတုကာ စေဝ ဓမ္မာ န စ ဟေတူ’’တိ အယံ ဒုကော သမ္ဘဝတိ၊ တထာ ‘‘ဟေတူ စေဝ ဓမ္မာ အဟေတုကာ စ၊ အဟေတုကာ စေဝ ဓမ္မာ န စ ဟေတူ’’တိ အယမ္ပိ သမ္ဘဝတိ။ ဣမိနာ နယေန ဟေတုသမ္ပယုတ္တဒုကေန ယောဇနာယပိ ဧကော ¶ လဗ္ဘတိ။ ယထာ စ ‘‘န ဟေတူ ခေါ ပန ဓမ္မာ သဟေတုကာပိ၊ အဟေတုကာပီ’’တိ အယံ လဗ္ဘတိ၊ တထာ ‘‘ဟေတူ ခေါ ပန ဓမ္မာ သဟေတုကာပိ၊ အဟေတုကာပီ’’တိ အယမ္ပိ။ ယထာ စေတ္ထ သဟေတုကဒုကေ ဒွေ ဒုကာ၊ ဧဝံ ဟေတုသမ္ပယုတ္တဒုကေပိ ‘‘န ဟေတူ ခေါ ပန ဓမ္မာ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာပိ၊ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာပီ’’တိ စ ‘‘ဟေတူ ခေါ ပန ဓမ္မာ ဟေတုသမ္ပယုတ္တာပိ၊ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တာပီ’’တိ စ ဒွေ ဒုကာ လဗ္ဘန္တီတိ အပရေပိ ပဉ္စ ဒုကာ ဟေတုဂေါစ္ဆကေ ယောဇေတုံ သက္ကာ။ တေ ပန ဘဂဝတာ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ သက္ကာ ဉာတုန္တိ ဆသု ဧဝ ¶ သင်္ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ ယေ တာဝ ဧကသ္မိံ စိတ္တေ ဒွေ တယော ဟေတူ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တေ ဟေတူ စေဝ အညောညာပေက္ခာယ သဟေတုကာ စ နာမ။ သဟေတုကစိတ္တေသု ပန ဟေတုံ ဌပေတွာ သေသာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ သဟေတုကာ စေဝ န စ ဟေတူ နာမ။ ဣမသ္မိံ ဒုကေ သဗ္ဗေ အဟေတုကဓမ္မာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန ဟေတုဝဇ္ဇိတာ အကုသလာ စေဝ ကုသလာဗျာကတာ စ၊ ဆန္ဒော စ သဟေတုကော စေဝ န ဟေတု ဧဝ၊ သေသာ တိဇာတိကာ၊ တထာ နဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ မောဟော ပန ဟေတု စေဝ သဟေတုကော စ နဝတ္တဗ္ဗော စ။ စတုတ္ထံ။

အနန္တရဒုကောပိ ဣမိနာ ဒုကေန သဗ္ဗထာပိ သဒိသောဝါတိ။ ပဉ္စမံ။

သဟေတုကစိတ္တေသု ဟေတုဝဇ္ဇိတာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ နဟေတူ သဟေတူ နာမ၊ အဟေတုကစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ နဟေတူ အဟေတုကာ နာမ။ ဣမသ္မိံ ပန ဒုကေ ဆ ဟေတူ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။ ဆဋ္ဌံ။

သတ္တသု ¶ စူဠန္တရဒုကေသု အတ္တနော နိပ္ဖာဒကေန သဟ ပစ္စယေနာတိ သပ္ပစ္စယာ၊ စိတ္တစေတသိကရူပါနိ။ နတ္ထိ ဧတေသံ ဥပ္ပာဒေ ဝါ ဌိတိယံ ဝါ ပစ္စယော အဟုတွာ ဘဝနဿေဝါဘာဝါတိ အပ္ပစ္စယာ၊ နိဗ္ဗာနမေဝ။ ဒေသနာယ ပနေတ္ထ ပရမတာယ သောတပတိတဝသေန ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော ကတော။ ဧဝံ သနိဒဿနာဒီသုပိ။ ဣဒဉ္စ ဣတော ပရာနိ ဆ စ နိပ္ပဒေသဒုကာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တတော ပရဉ္စ ယတ္ထ ‘‘ဣမေ န ဝတ္တဗ္ဗာ’’တိ န ဝက္ခာမ၊ တံ နိပ္ပဒေသန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သပ္ပစ္စယဒုကံ။

ပစ္စယေဟိ သမာဂန္တွာ ကတာတိ သင်္ခတာ။ န သင်္ခတာတိ အသင်္ခတာ။ ဣဒဉ္စ သဗ္ဗထာ သပ္ပစ္စယဒုကသဒိသမေဝ။ သပ္ပစ္စယသင်္ခတဥဘယဒုကံ သဗ္ဗထာ သဒိသမေဝ။ သင်္ခတဒုကံ။

ရူပါယတနံ သနိဒဿနံ နာမ။ သေသရူပစိတ္တစေတသိကနိဗ္ဗာနာနိ အနိဒဿနာ နာမ။ သနိဒဿနဒုကံ။

ပသာဒဝိသယရူပါနိ ¶ ဒွါဒသ သပ္ပဋိဃာ နာမ။ သေသရူပစိတ္တစေတသိကနိဗ္ဗာနာနိ အပ္ပဋိဃာ နာမ။ သပ္ပဋိဃဒုကံ။

အဝိနိဗ္ဘောဂဝသေန ရူပံ ဧတေသံ အတ္ထီတိ ရူပိနော၊ ရုပ္ပနလက္ခဏံ ဝါ ရူပံ၊ တံ ဧတေသံ အတ္ထီတိ ရူပိနော၊ ဘူတောပါဒါယရူပမေဝ။ န ရူပိနော အရူပိနော၊ စိတ္တစေတသိကနိဗ္ဗာနာနိ။ ရူပိဒုကံ။

လောကော ဝုစ္စတိ လုဇ္ဇနပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန ဝဋ္ဋံ၊ တသ္မိံ ပရိယာပန္နဘာဝေန လောကေ နိယုတ္တာတိ လောကိယာ၊ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ။ တတော လောကတော တတ္ထ အပရိယာပန္နဘာဝေန ဥတ္တိဏ္ဏာတိ လောကုတ္တရာ၊ အရိယမဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနာနိ။ စေတသိကေသု ပနေတ္ထ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ အသေခတ္တိကေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ လောကိယဒုကံ။

ကေနစိ ¶ ဝိညေယျာတိ စက္ခုဝိညာဏာဒီသု ကေနစိ ဧကေန စက္ခုဝိညာဏေန ဝါ သောတဝိညာဏာဒိနာ ဝါ ဝိဇာနိတဗ္ဗာ။ ကေနစိ န ဝိညေယျာတိ တေနေဝ စက္ခုဝိညာဏေန ဝါ သောတဝိညာဏာဒိနာ ဝါ န ကေနစိ ဝိဇာနိတဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ ဟိ သတိ ဒွိန္နမ္ပိ ပဒါနံ အတ္ထနာနတ္တတော ဒုကော ဟောတိ။ ပဒဘာဇနီယသ္မိမ္ပိ ‘‘ယေ တေ ဓမ္မာ စက္ခုဝိညေယျာ၊ န တေ ဓမ္မာ သောတဝိညေယျာ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၁၀၁) ဧတ္တကံ ဧကဒုကန္တိ အဂ္ဂဟေတွာ ‘‘ယေ တေ ဓမ္မာ စက္ခုဝိညေယျာ၊ န တေ ဓမ္မာ သောတဝိညေယျာ၊ ယေ ဝါ ပန တေ ဓမ္မာ သောတဝိညေယျာ၊ န တေ ဓမ္မာ စက္ခုဝိညေယျာ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၁၀၁) အယမေကော ဒုကောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တဿ ပန ရူပံ စက္ခုဝိညေယျံ၊ သဒ္ဒေါ န စက္ခုဝိညေယျောတိ အယမတ္ထော။ ဧဝံ သေသေသုပိ ဒုကပရိစ္ဆေဒေါ ဉာတဗ္ဗော။ တတ္ထ ရူပါယတနံ စက္ခုနာ ဝါ စက္ခုဝိညာဏေန ဝါ ဝိညေယျံ နာမ။ သေသရူပါရူပဓမ္မာ တေနေဝ စက္ခုနာ ဝါ စက္ခုဝိညာဏေန ဝါ ကေနစိ နဝိညေယျာ။ ဧဝံ သောတဃာနဇိဝှာကာယတဗ္ဗိညာဏမူလိကာသုပိ စတူသု ယောဇနာသု ဝိဘာဂေါ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗော။ ရူပါဒယော ပန ပဉ္စဝိသယာ မနောဓာတုတ္တယေန ကေနစိ ဝိညေယျာ။ သေသရူပါရူပဓမ္မာ တေနေဝ မနောဓာတုတ္တယေန ကေနစိ နဝိညေယျာ။ ကိဉ္စာပိ သာမညတော မနောဝိညာဏေန အဝိညေယျဿ အဘာဝတော ပါဠိယံ မနောဝိညာဏဝိညေယျဝသေန ဒုကော န ဝုတ္တော၊ တထာပိ ဝိသေသတော ဝတ္တဗ္ဗောဝ။ တထာ ဟိ ဆဗ္ဗိဓာပိ ကာမာဝစရဓမ္မာ ကာမာဝစရဝိပါကာဒိနာ မနောဝိညာဏေန ကေနစိ ဝိညေယျာ၊ ရူပါရူပါဝစရလောကုတ္တရပညတ္တိယော တေနေဝ ကေနစိ နဝိညေယျာ။ တထာ ကာမရူပါရူပါဝစရပညတ္တိယော အကုသလာဒိနာ ¶ ကေနစိ ဝိညေယျာ၊ လောကုတ္တရာ တေနေဝ ကေနစိ နဝိညေယျာ။ တထာ နိဗ္ဗာနံ လောကုတ္တရေန ကေနစိ ဝိညေယျံ ¶ ၊ သေသလောကိယလောကုတ္တရာ တေနေဝ ကေနစိ နဝိညေယျာတိ ဣမိနာ နယေန ရူပါရူပါဝစရာဒိဘေဒေန မနောဝိညာဏေန ကေနစိ ဝိညေယျာဝိညေယျဓမ္မာ ယထာယောဂံ ယောဇေတဗ္ဗာ။ ဧဝံ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ ကေနစိ ဝိညေယျာ၊ ကေနစိ န ဝိညေယျာ နာမ။ ဣမသ္မိဉ္စ ဒုကေ ပညတ္တိယောပိ လဗ္ဘန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ ကေနစိဝိညေယျဒုကံ။

အာသဝဂေါစ္ဆကေ အာသမန္တတော သဝန္တီတိ အာသဝါ၊ စက္ခုတောပိ…ပေ… မနတောပိ သဝန္တိ၊ ပဝတ္တန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဓမ္မတော ယာဝဂေါတြဘုံ၊ ဩကာသတော ယာဝဘဝဂ္ဂါ သဝန္တီတိ ဝါ အာသဝါ၊ ဧတေ ဓမ္မေ၊ ဧတဉ္စ ဩကာသံ အန္တောကရိတွာ ပဝတ္တန္တီတိ အတ္ထော။ အန္တောကရဏတ္ထော ဟိ အယံ အာ-ကာရော။ စိရပါရိဝါသိယဋ္ဌေန မဒိရာဒိအာသဝါ ဝိယာတိပိ အာသဝါ။ ယဒိ စ စိရပါရိဝါသိယဋ္ဌေန အာသဝါ၊ ဧတေ ဧဝ ဘဝိတုံ အရဟန္တိ။ အနာဒိတ္တာ အာယတံ ဝါ သံသာရဒုက္ခံ သဝန္တိ ပသဝန္တီတိပိ အာသဝါ။ တတော အညေ နော အာသဝါ နာမ။

တတ္ထ ကာမာသဝေါ ဘဝါသဝေါ ဒိဋ္ဌာသဝေါ အဝိဇ္ဇာသဝေါတိ ဣမေ စတ္တာရော အာသဝါ နာမ။ တတ္ထ အဋ္ဌသု လောဘသဟဂတစိတ္တေသု ဥပ္ပန္နော သဗ္ဗောပိ လောဘော ကာမာသဝေါ နာမ။ အဋ္ဌသာလိနိယံ ပန ‘‘ပဉ္စကာမဂုဏိကော ရာဂေါ ကာမာသဝေါ’’တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁၁၀၂) စ၊ ‘‘ဒိဋ္ဌိသဟဇာတော ရာဂေါ ကာမာသဝေါ န ဟောတိ၊ ဒိဋ္ဌိရာဂေါ နာမ ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁၁၀၅) စ၊ ‘‘ယော ဗြဟ္မာနံ ဝိမာနကပ္ပရုက္ခာဘရဏေသု ဆန္ဒရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သော ကာမာသဝေါ န ဟောတိ ပဉ္စကာမဂုဏိကဿ ရာဂဿ ဣဓေဝ ပဟီနတ္တာ’’တိ စ ဝုတ္တံ။ ပါဠိယံ ပန ‘‘ကာမာသဝေါ အဋ္ဌသု လောဘသဟဂတေသု ¶ စိတ္တုပ္ပာဒေသု ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၄၆၅) စ၊ ‘‘ကာမာသဝံ ပဋိစ္စ ဒိဋ္ဌာသဝေါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ’’တိ (ပဋ္ဌာ။ ၃။၃။၁) စ ဝုတ္တတ္တာ ဘဝါသဝံ ဌပေတွာ အဝသေသော သဗ္ဗောပိ လောဘော ကာမာသဝေါတိ ပညာယတိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တရာဂဿ၊ ဗြဟ္မာနံ ဝတ္ထာဘရဏာဒီသု ရာဂဿ စ ဘဝါသဝတ္တာဘာဝါ။ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တရာဂေါ ဧဝ ဟိ ရူပါရူပဘဝပတ္ထနာဝသေန ပဝတ္တိယံ ဘဝါသဝေါ ဟောတိ ‘‘ရူပဓာတုယာ အရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီ’’တိအာဒိဝစနတော (ယမ။ ၂။အနုသယယမက။၂)၊ န စ ကာမာသဝဘဝါသဝဝိနိမုတ္တော လောဘော အတ္ထိ။ ယဒိ သိယာ၊ ‘‘လောဘော သိယာ အာသဝေါ၊ သိယာ နော အာသဝေါ’’တိ ပါဠိယံ ဝတ္တဗ္ဗော ဘဝေယျ၊ ‘‘ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တလောဘေန သမ္ပယုတ္တော ¶ အဝိဇ္ဇာသဝေါ သိယာ အာသဝသမ္ပယုတ္တော၊ သိယာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တော’’တိ စ ဝတ္တဗ္ဗော သိယာ။ ပဒဘာဇနီယေ စ ကာမာသဝနိဒ္ဒေသေ အာဂတဿ ‘‘ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၁၀၃) ဣမဿ ပဒဿ အဋ္ဌသာလိနိယံ ‘‘ပဉ္စကာမဂုဏေသု ကာမစ္ဆန္ဒော’’တိ (ဓ။ သ။ အ။ ၁၁၀၃) အတ္ထော ဝုတ္တော၊ တဿ ပန ပဒဿ ဝတ္ထုကာမေသု ကိလေသကာမောတိပိ အတ္ထယောဇနာ သက္ကာ ကာတုံ တေဘုမကဿ ဓမ္မဿ ဝတ္ထုကာမတ္တာ၊ တတ္ထ သဗ္ဗတ္ထ ရာဂဿ စ ကိလေသကာမတ္တာ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ဓမ္မသေနာပတိနာ မဟာနိဒ္ဒေသေ –

‘‘ကတမေ ဝတ္ထုကာမာ? မနာပိကာ ရူပါ…ပေ… သဗ္ဗေပိ ကာမာဝစရာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေပိ ရူပါဝစရာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေပိ အရူပါဝစရာ ဓမ္မာ…ပေ… ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ဝတ္ထုကာမာ။

‘‘ကတမေ ကိလေသကာမာ? ဆန္ဒော ကာမော ရာဂေါ ကာမော…ပေ… ယော ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ကာမရာဂေါ ¶ ကာမနန္ဒီ ကာမတဏှာ ကာမသ္နေဟော ကာမပရိဠာဟော ကာမမုစ္ဆာ ကာမဇ္ဈောသာနံ ကာမောဃော ကာမယောဂေါ ကာမုပါဒါနံ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ…ပေ… ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ကိလေသကာမာ’’တိ (မဟာနိ။ ၁)။

အပိစေတ္ထ ‘‘ကာမောဃော ကာမယောဂေါ’’တိအာဒိနာ ကိလေသကာမဿ ကာမောဃာဒိဘာဝံ ဝဒတာ ဓမ္မသေနာပတိနာ ဝတ္ထုကာမတ္တဝိသယဿ ရာဂဿ အာသဝါဒိဘာဝေါ အနုညာတော၊ န ပဉ္စကအာမဂုဏိကဿေဝ ရာဂဿ။ န စ ဩဃာသဝေသု ကောစိ ဝိသေသော အတ္ထိ။ အဋ္ဌသာလိနိယမ္ပိ ဟိ ဥပါဒါနဂေါစ္ဆကဿ ပဒဘာဇနီယေ ‘‘ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၂၂၀) ဣမဿ ‘‘ဝတ္ထုကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော’’တိ (ဓ။ သ။ အ။ ၁၂၂၀) အယမေဝတ္ထော ဝုတ္တော။ တတော အညေသု ဟေတုဂန္ထကိလေသဂေါစ္ဆကေသု လောဘဿေဝ အနဝသေသပရိယာဒါနံ ဝုတ္တံ၊ န ဣတရဂေါစ္ဆကေသု။ တေသု စ လောဘဿ ပါဠိအနုသာရတော ဩလောကိယမာနေ ကိလေသကာမမတ္တကော။ အနဝသေသလောဘပရိယာဒါနံ ပညာယတိ။ ဝီမံသိတွာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

စတူသု ပန ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တေသု ဥပ္ပန္နော ရူပါရူပဘဝေသု ဆန္ဒရာဂဘာဝေန၊ ကာမဇ္ဈောသာနနိကန္တိဘာဝေန ¶ စ ပဝတ္တော လောဘော ဘဝါသဝေါ နာမ။ အဋ္ဌသာလိနိယံ ပန ‘‘သဿတဒိဋ္ဌိသဟဇာတော ရာဂေါ ဘဝါသဝေါ’’တိ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁၁၀၂) ဝုတ္တံ။ ပါဠိယံ ပန ‘‘ဘဝါသဝေါ စတူသု ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တလောဘသဟဂတေသူ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၄၆၅) နိယမိတတ္တာ န သက္ကာ ဂဟေတုံ၊ အဓိပ္ပာယော ပန ဂဝေသိတဗ္ဗော။ ဒွါသဋ္ဌိပဘေဒါ သဗ္ဗာပိ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌာသဝေါ နာမ။ အဋ္ဌဝတ္ထုကော သဗ္ဗောပိ မောဟော အဝိဇ္ဇာသဝေါ နာမ။ တေသု ဒိဋ္ဌာသဝေါ ပဌမေန မဂ္ဂေန ပဟီယတိ၊ ကာမာသဝေါ ¶ စတူဟိပီတိ ဝတ္တုံ ယုတ္တံ၊ ‘‘တတိယေနာ’’တိ ပန ဝုတ္တံ။ ဘဝါသဝေါ၊ အဝိဇ္ဇာသဝေါ စ စတုတ္ထေန ပဟီယတိ။ ဣမေသဉ္စ ကာမာသဝဘဝါသဝါနံ လောဘသဘာဝတ္တာ သဘာဝတော တယော ဓမ္မာ ဝိဘာဂတော စတ္တာရော အာသဝါ နာမ ဇာတာ။ ဣမေ ဌပေတွာ သေသာ လောကိယလောကုတ္တရာ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ နော အာသဝါ နာမ။ အာသဝဒုကံ ပဌမံ။

အတ္တာနံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တေဟိ သဟ အာသဝေဟီတိ သာသဝါ၊ သဗ္ဗေ လောကိယဓမ္မာ။ ဧဝံ ပဝတ္တမာနာ နတ္ထိ ဧတေသံ အာသဝါတိ အနာသဝါ၊ နဝ လောကုတ္တရဓမ္မာဝ။ စေတသိကာ ပနေတ္ထ လောကိယဒုကေ ဝုတ္တသဒိသာဝ။ သာသဝဒုကံ ဒုတိယံ။

တတိယာဒီနံ စတုန္နံ ဒုကာနံ ပဒတ္ထော ဝုတ္တနယောဝ။ သေသမေတ္ထ ဟေတုဂေါစ္ဆကေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယံ ပန ဝိသေသော – ယထာ တတ္ထ ‘‘န ဟေတူ ခေါ ပန ဓမ္မာ သဟေတုကာပိ၊ အဟေတုကာပီ’’တိ အယံ ဩသာနဒုကော ပဌမဒုကေ ဒုတိယပဒံ ဒုတိယဒုကေန ယောဇေတွာ ဝုတ္တော၊ ဧဝမိဓ ‘‘နော အာသဝါ ခေါ ပန ဓမ္မာ သာသဝါပိ၊ အနာသဝါပီ’’တိ န ဝုတ္တော။ အယဉ္စ တတ္ထ တတ္ထ ဝုတ္တနယေန ဣဟ သင်္ဂဟိတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ သညောဇနဂေါစ္ဆကာဒီသုပိ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။

တတ္ထ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ နာမ။ ဒေါသမောဟမူလစိတ္တေသု မောဟော၊ ကုသလာဗျာကတစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန မောဟံ ဌပေတွာ သေသာ အကုသလာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာဝ၊ မောဟော ပန တိဇာတိကော စ ဒွိဓာပိ ဟောတိ၊ သေသာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ ဧဝါတိ။ တတိယံ။

စတ္တာရော ¶ အာသဝါ အာသဝါ စေဝ သာသဝါ စ နာမ။ တဒဝသေသာ လောကိယဓမ္မာ သာသဝါ စေဝ နော စ အာသဝါ နာမ။ ဣဓ ပန လောကုတ္တရာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန အာသဝါတိ ဝုတ္တေဟိ ¶ သေသာ အကုသလာ၊ ကရုဏာမုဒိတာ စ သာသဝါ စေဝ နော စ အာသဝါ ဧဝ၊ သေသာ တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ စတုတ္ထံ။

ယေ ပန လောဘမူလေသု လောဘမောဟာ၊ လောဘဒိဋ္ဌိမောဟော စာတိ ဒွေ တယော ဧကတော ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တေ အာသဝါ စေဝ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စ နာမ။ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တာနိ စေဝ အာသဝဝဇ္ဇိတာ တံသမ္ပယုတ္တာ စ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝါ နာမ။ ဣဓ ပန အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန အာသဝဝဇ္ဇိတာ အကုသလာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝါ ဧဝ၊ မောဟော သိယာ အာသဝေါ စေဝ အာသဝသမ္ပယုတ္တော စ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ တိဇာတိကာ သိယာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝါ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ကုသလာဗျာကတာ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပဉ္စမံ။

လောကုတ္တရဝဇ္ဇိတာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ သာသဝါ နာမ။ လောကုတ္တရာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ အနာသဝါ နာမ။ ဣဓ ပန အာသဝသမ္ပယုတ္တာ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ။ စေတသိကေသု ပန ကရုဏာမုဒိတာ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တာ သာသဝါ ဧဝ၊ မောဟော တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ၊ သေသကုသလာဗျာကတာ ဒွိဓာပိ ဟောန္တိ၊ တိဇာတိကာ ဒွိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ၊ မောဟဝဇ္ဇိတာ ပန အကုသလာ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ။ ဆဋ္ဌံ။

သံယောဇနဂေါစ္ဆကေ ¶ ယဿ သံဝိဇ္ဇန္တိ၊ တံ ပုဂ္ဂလံ ဝဋ္ဋသ္မိံ သံယောဇေန္တိ ဗန္ဓန္တီတိ သံယောဇနာ။ တတော အညေ နော သံယောဇနာ။

တတ္ထ ကာမရာဂသံယောဇနံ ဘဝရာဂပဋိဃမာနဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသီလဗ္ဗတပရာမာသဣဿာမစ္ဆရိယအဝိဇ္ဇာသံယောဇနန္တိ ဣမေ ဒသ ဓမ္မာ သံယောဇနာ နာမ။ တေသု ကာမဘဝဒိဋ္ဌိအဝိဇ္ဇာသံယောဇနာနိ အာသဝဂေါစ္ဆကေ ဝုတ္တနယာနေဝ။ ‘‘အနတ္ထံ မေ အစရိ၊ စရတိ၊ စရိဿတိ၊ ပိယဿ မေ အနတ္ထံ အစရိ၊ စရတိ၊ စရိဿတိ၊ အပ္ပိယဿ မေ အတ္ထံ အစရိ၊ စရတိ၊ စရိဿတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၀၆၆) ဧဝံ ဝုတ္တေဟိ နဝဟိ အာကာရေဟိ သတ္တေသု၊ အဋ္ဌာနကောပဝသေန သင်္ခါရေသု စ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော သဗ္ဗောပိ ဒေါသော ပဋိဃသံယောဇနံ နာမ။

‘‘သေယျောဟမသ္မိ ¶ ၊ သဒိသောဟမသ္မိ၊ ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ ဧဝံ တီဟိ အာကာရေဟိ ပဝတ္တော သဗ္ဗော မာနော မာနသံယောဇနံ နာမ။ တတ္ထ သေယျဿေဝ သတော ပုဂ္ဂလဿ ‘‘သေယျောဟမသ္မိ၊ သဒိသော၊ ဟီနော’’တိ စ တိဓာ မာနော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တထာ သဒိသဟီနာနမ္ပိ။ တတ္ထ သေယျဿ သေယျမာနောဝ ယာထာဝမာနော။ တထာ သဒိသဿ သဒိသမာနော၊ ဟီနဿ ဟီနမာနော စ။ တိဏ္ဏမ္ပိ ဣတရေ ဒွေ ဒွေ မာနာ အယာထာဝမာနာတိ ဉာတဗ္ဗာ။

သတ္ထုဓမ္မသင်္ဃသိက္ခာသု၊ ပုဗ္ဗန္တာပရန္တတဒုဘယပဋိစ္စသမုပ္ပန္နေသု စ ကင်္ခတာဝသေန ပဝတ္တာ သဗ္ဗာပိ ဝိစိကိစ္ဆာ ဝိစိကိစ္ဆာသံယောဇနံ နာမ။

ဂေါသီလဂေါဝတာဒီဟိ သုဒ္ဓီတိ ဂဟဏာကာရပ္ပဝတ္တာ ဒိဋ္ဌိ ဧဝ သီလဗ္ဗတပရာမာသသံယောဇနံ နာမ။

တဒဝသေသာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ပရလာဘသက္ကာရဂရုကာရမာနနဝန္ဒနပူဇနာဒီသု ¶ အသဟနာကာရေန ပဝတ္တာ ဣဿာ ဣဿာသံယောဇနံ နာမ။ အာဝါသမစ္ဆရိယံ ကုလလာဘဝဏ္ဏဓမ္မမစ္ဆရိယန္တိ ပဉ္စဝိဓံ မစ္ဆရိယံ မစ္ဆရိယသံယောဇနံ နာမ။ သကလာရာမေပိ ဟိ ပရိဝေဏောဝရကာဒီသု ဝါ ဝသန္တော တတ္ထ အညဿ ဝတ္တသမ္ပန္နဿ ပေသလဿ ဘိက္ခုနော အာဂမနံ န ဣစ္ဆတိ၊ အာဂတဿာပိ ခိပ္ပံ ဂမနညေဝ ဣစ္ဆတိ၊ ဣဒံ အာဝါသမစ္ဆရိယံ နာမ။ ဘဏ္ဍနကာရကာဒီနံ ပန တတ္ထ ဝါသံ အနိစ္ဆတော အာဝါသမစ္ဆရိယံ နာမ န ဟောတိ။

အတ္တနော ပန ဥပဋ္ဌာကကုလေ ဝါ ဉာတိကုလေ ဝါ အညဿ ပေသလဿ ဥပသင်္ကမနံ အနိစ္ဆတော ကုလမစ္ဆရိယံ ဟောတိ၊ ပါပပုဂ္ဂလဿ အနိစ္ဆတော ပန န ဟောတိ။ သော ဟိ တေသံ ပသာဒဘေဒါယ ပဋိပဇ္ဇတီတိ။

အတ္တနာ လဘနဋ္ဌာနေ စတုပစ္စယံ လဘန္တေ သီလဝန္တေ ဒိသွာ ‘‘မာ လဘန္တူ’’တိ စိန္တေန္တဿ လာဘမစ္ဆရိယံ ဟောတိ။ ယော ပန သဒ္ဓါဒေယျံ ဝိနိပါတေတိ၊ ပူတိဘာဝမ္ပိ ဂစ္ဆန္တံ အညဿ န ဒေတိ ¶ ၊ တံ လဘန္တံ ဒိသွာ ‘‘သစေ ဣမံ အညော သီလဝါ လဘေယျ၊ ပရိဘောဂံ ဂစ္ဆေယျာ’’တိ စိန္တေန္တဿ မစ္ဆရိယံ နာမ နတ္ထိ။

ဝဏ္ဏော နာမ အတ္တနာ သဒိသော သရီရဝဏ္ဏောပိ ဂုဏဝဏ္ဏောပိ။ တတ္ထ ‘‘ရူပဝါ ပါသာဒိကော’’တိ ပရဿ သရီရဝဏ္ဏံ၊ ‘‘သီလဝါ၊ ဓုတဝါ’’တိအာဒိနာ ဂုဏဝဏ္ဏဉ္စ အတ္တနော ဝဏ္ဏဘဏနဋ္ဌာနေ ဝုစ္စမာနံ အသဟန္တဿ ဒုဝိဓံ ဝဏ္ဏမစ္ဆရိယံ နာမ ဟောတိ၊ အပေသလံ ပန ဝိပန္နံ ပသံသိတွာ ပရိသာသု ဥပတ္ထမ္ဘေန္တံ ဒိသွာ ပါပဂရဟိတာယ အသဟန္တဿ န ဟောတိ။

ဓမ္မောတိ ပရိယတ္တိယေဝ၊ န ပဋိဝေဓော အရိယာနံ တတ္ထ မစ္ဆရိယာဘာဝါ။ ပရိယတ္တိံ ပန ဂုဠှဂန္ထံ အညေသံ အကထေတုကာမဿ ဓမ္မမစ္ဆရိယံ နာမ ဟောတိ၊ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန ပန လောလဿ ¶ ၊ ကာလေန သမဏော၊ ကာလေန နိဂဏ္ဌာဒိ စ ဟုတွာ ဝိစရန္တဿ ပဝေဏိအာဂတံ တန္တိံ ‘‘သဏှသုခုမံ ဓမ္မန္တရံ ဘိန္ဒိတွာ အာလုဠိဿတိ၊ အမှာကံ သမယံ ဘိန္ဒိဿတီ’’တိ စ န ဒေန္တဿ၊ ပုဂ္ဂလာနုဂ္ဂဟေန ဝါ ပကတိယာ သဌဿ မာယာဝိနော ‘‘သဏှသုခုမဓမ္မံ ဥဂ္ဂဏှိတွာ အညံ ဗျာကရိတွာ နဿိဿတီ’’တိ န ဒေန္တဿ စ ဓမ္မမစ္ဆရိယံ န ဟောတိ။ ယထာ စ ဘိက္ခူနံ၊ ဧဝံ ဂဟဋ္ဌာနမ္ပိ ပဉ္စဝိဓံ မစ္ဆရိယံ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။ သင်္ခေပတော ပန ဂဟဋ္ဌပဗ္ဗဇိတာနံ အတ္တသမ္ပတ္တိနိဂူဟနလက္ခဏံ မစ္ဆရိယံ နာမာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဣမေသု စ သံယောဇနေသု ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသီလဗ္ဗတပရာမာသဣဿာမစ္ဆရိယာနိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန ပဟီယန္တိ၊ ပဋိဃော အနာဂါမိမဂ္ဂေန၊ ကာမရာဂေါ စတူဟိပီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ‘‘တတိယေနာ’’တိ ပန ဝုတ္တံ။ မာနဘဝရာဂအဝိဇ္ဇာ အရဟတ္တမဂ္ဂေန။ တတ္ထ စ အယာထာဝမာနော ပဌမမဂ္ဂေန ပဟီယတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဣမေသံ ကာမရာဂဘဝရာဂါနံ လောဘသဘာဝတ္တာ ဒိဋ္ဌိသီလဗ္ဗတပရာမာသာနံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသဘာဝတ္တာ သဘာဝတော အဋ္ဌေဝ ဓမ္မာ ဒသ သံယောဇနာ နာမ ဇာတာ။ ဣမေ ဒသ ဌပေတွာ သေသာ လောကိယလောကုတ္တရဓမ္မာ နော သံယောဇနာ နာမ။ သေသံ အာသဝဒုကသဒိသံ။ သံယောဇနဒုကံ ပဌမံ။

အာရမ္မဏဘာဝံ ဥပဂန္တွာ သံယောဇနသံဝဍ္ဎနေန သံယောဇနာနံ ဟိတာတိ သံယောဇနိယာ၊ သာသဝဓမ္မာ ဧဝ။ တထာ နီဝရဏိယာတိ ဧတ္ထာပိ။ န သံယောဇနိယာ အသံယောဇနိယာ၊ အနာသဝါ။ သေသံ သာသဝဒုကသဒိသမေဝ။ ဒုတိယံ။

တတိယာဒယောပိ ¶ အာသဝဂေါစ္ဆကေ တတိယာဒိသဒိသာ ဧဝ၊ ဝိသေသမတ္တမေဝေတ္ထ ဝက္ခာမ။ တတ္ထ ဟိ ဒွါဒသာကုသလစိတ္တာနိ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ နာမ၊ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတော မောဟော၊ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ သံယောဇနဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ။ သေသံ သမမေဝ။ တတိယံ။

ဒသ ¶ သံယောဇနာနိ သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနိယာ စ နာမ။ တဒဝသေသလောကိယဓမ္မာ သံယောဇနိယာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ နာမ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ စတုတ္ထံ။

ယေ ပန ဥဒ္ဓစ္စဝိရဟိတေသု ဧကာဒသသု အကုသလစိတ္တေသု ဝိစိကိစ္ဆာမောဟာ ဒေါသမောဟာ ဒေါသဣဿာမောဟာ ဒေါသမစ္ဆရိယမောဟာ လောဘမာနမောဟာ လောဘဒိဋ္ဌိမောဟာ စာတိ ဒွေ တယော ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တေ သံယောဇနာ စေဝ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စ နာမ။ ဒွါဒသာကုသလစိတ္တာနိ စေဝ သံယောဇနဝဇ္ဇိတတံသမ္ပယုတ္တာ စ သံယောဇနသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ သံယောဇနာ နာမ။ သေသမိဓ အနန္တရဒုကဉ္စ အာသဝဂေါစ္ဆကေ ပဉ္စမဆဋ္ဌဒုကသဒိသမေဝ။ ကေဝလံ အာသဝပဒဋ္ဌာနေ သံယောဇနပဒမေဝ ဝိသေသော။ ပဉ္စမဆဋ္ဌဒုကာနိ။

ဂန္ထဂေါစ္ဆကေ ယဿ သံဝိဇ္ဇန္တိ၊ တံ စုတိပဋိသန္ဓိဝသေန ဝဋ္ဋသ္မိံ ဂန္ထေန္တိ ဃဋေန္တီတိ ဂန္ထာ။ တတော အညေ နော ဂန္ထာ။

တတ္ထ အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော၊ ဗျာပါဒေါ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသော၊ ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသော ကာယဂန္ထောတိ ဣမေ စတ္တာရော ဓမ္မာ ဂန္ထာ နာမ။ တတ္ထ အဘိဇ္ဈာ ဧဝ နာမကာယံ ဝုတ္တနယေန ဂန္ထေတီတိ အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထော။ ဧဝံ သေသေသုပိ။ သဗ္ဗညုဘာသိတမ္ပိ ပဋိက္ခိပိတွာ ‘‘သဿတော လောကော၊ ဣဒမေဝ သစ္စံ၊ မောဃမည’’န္တိ ဣမိနာ အာကာရေန အဘိနိဝိသနတော သီလဗ္ဗတပရာမာသဝိရဟိတာ သဗ္ဗာပိ ဒိဋ္ဌိ ဣဒံသစ္စာဘိနိဝေသော နာမ။ သေသာ ဝုတ္တတ္ထာဝ။ ဣမေသု စ ပစ္ဆိမာ ဒွေ ဂန္ထာ ပဌမေန မဂ္ဂေန ပဟီယန္တိ၊ ဗျာပါဒေါ တတိယေန၊ အဘိဇ္ဈာ စတူဟိပိ။ ဣမေ စ သဘာဝတော တယော ဓမ္မာ စတ္တာရော ¶ ဂန္ထာ နာမ ဇာတာ။ ဣမေ ပန ဌပေတွာ သေသာ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ နော ဂန္ထာ နာမ။ ဂန္ထဒုကံ ပဌမံ။

အာရမ္မဏကရဏဝသေန ¶ ဂန္ထေဟိ ဂန္ထိတဗ္ဗာတိ ဂန္ထနိယာ။ န ဂန္ထနိယာ အဂန္ထနိယာ။ သေသံ သာသဝဒုကသဒိသမေဝ။ ဒုတိယံ။

မောဟမူလဝဇ္ဇိတာနိ ဒသ အကုသလစိတ္တာနိ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တေသု လောဘံ၊ ဒေါသမူလေသု စ ဒေါသံ ဌပေတွာ တံသမ္ပယုတ္တာ စ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ နာမ။ ယထာဝုတ္တော လောဘော၊ ဒေါသော၊ မောဟမူလာနိ၊ ကုသလာဗျာကတာနိ စိတ္တာနိ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန ဒိဋ္ဌိမာနဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စထိနမိဒ္ဓါနိ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ ဧဝ။ ဒေါသဝိစိကိစ္ဆာ၊ ကုသလာဗျာကတာ စ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ ဧဝ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ ဟောန္တိ။ တတိယံ။

စတ္တာရော ဂန္ထာ ဂန္ထာ စေဝ ဂန္ထနိယာ စ နာမ။ တဒဝသေသာ လောကိယာ ဂန္ထနိယာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ နာမ။ တထာ စေတသိကေသု ဂန္ထဝဇ္ဇိတာ အကုသလာ၊ အပ္ပမညာ စ၊ သေသာ စေတသိကာ ပန တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ ဣဓ ပန လောကုတ္တရာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စတုတ္ထံ။

ဒိဋ္ဌိ ဂန္ထာစေဝ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စ နာမ။ လောဘော တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ၊ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တေသု ဂန္ထေ ဌပေတွာ သေသာ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ နာမ။ ဣဓ ပန ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန မာနဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စထိနမိဒ္ဓါနိ ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ ဂန္ထာ ဧဝ၊ မောဟာဟိရိကာနောတ္တပ္ပဥဒ္ဓစ္စာနိ တိဇာတိကာ စ သိယာ၊ တထာ နဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ သေသာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပဉ္စမံ။

လောကုတ္တရဝဇ္ဇိတာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ ဂန္ထနိယာ နာမ။ လောကုတ္တရာ ပန ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ အဂန္ထနိယာ နာမ။ ဣဓ ပန ဂန္ထသမ္ပယုတ္တာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန ဒေါသော ဝိစိကိစ္ဆာ ¶ ကရုဏာ မုဒိတာ ဂန္ထဝိပ္ပယုတ္တာ ဂန္ထနိယာ ဧဝ၊ မောဟာဟိရိကာနောတ္တပ္ပဥဒ္ဓစ္စလောဘာ တထာ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ သေသာ ကုသလာဗျာကတာ ဒွိဓာပိ ဟောန္တိ၊ တိဇာတိကာ ပန ဒွိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ သေသာ အကုသလာပိ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ ဆဋ္ဌံ။

ဩဃယောဂဂေါစ္ဆကာနိ သဗ္ဗထာ အာသဝဂေါစ္ဆကသဒိသာနိ။ ပဒတ္ထမတ္တမေဝ၊ ဟေတ္ထ နာမမတ္တဉ္စ ဝိသေသော ¶ ။ တတ္ထ ယဿ သံဝိဇ္ဇန္တိ၊ တံ ဝဋ္ဋသ္မိံ ဩဟနန္တိ ဩသီဒါပေန္တီတိ ဩဃာ။ အာရမ္မဏံ ကတွာ အတိက္ကမနီယတော ဩဃေဟိ အတိက္ကမိတဗ္ဗာတိ ဩဃနိယာ။ တထာ ယောဂနိယာတိ ဧတ္ထာပိ။ ဝဋ္ဋသ္မိံ ယောဇေန္တီတိ ယောဂါ။ သေသံ တာဒိသမေဝ။

ဩဃယောဂဂေါစ္ဆကာနိ နိဋ္ဌိတာနိ။

နီဝရဏဂေါစ္ဆကေ စိတ္တံ နီဝရန္တိ ပရိယောနန္ဓန္တီတိ နီဝရဏာ။ တတ္ထ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ ဗျာပါဒနီဝရဏံ ထိနမိဒ္ဓနီဝရဏံ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စနီဝရဏံ ဝိစိကိစ္ဆာနီဝရဏံ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏန္တိ ဣမေ ဆ နီဝရဏာ နာမ။ တတ္ထ ထိနန္တိ သပ္ပိပိဏ္ဍော ဝိယ အဝိပ္ဖာရိကတာယ စိတ္တဿ ဃနဘာဝေါ၊ ထဒ္ဓတာတိ အတ္ထော။ မေဓတီတိ မိဒ္ဓံ၊ အကမ္မညဘာဝေါ၊ ပစလာယိကဘာဝကရောတိ အတ္ထော။ ဣဒဉ္စ သေခပုထုဇ္ဇနာနံ နိဒ္ဒါယ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ အပရဘာဂေ စ ပစလာယနဟေတုကံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န နိဒ္ဒေါက္ကမနကာလေ။ ခီဏာသဝါနမ္ပိ ဟိ ကရဇကာယဿ ဒုဗ္ဗလဘာဝေန အသမ္မိဿဘဝင်္ဂသန္တတိဝသေန နိဒ္ဒေါက္ကမနံ ဟောတိ၊ တံ ပန တေသံ ထိနမိဒ္ဓဟေတုကံ န ဟောတိ၊ ဣတရေသမေဝ ဟောတိ။

ကေစိ ¶ ပန ရူပမေဝ ‘‘မိဒ္ဓ’’န္တိ ဝဒန္တိ၊ တံ န ယုတ္တံ၊ ‘‘ထိနမိဒ္ဓနီဝရဏံ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏေန နီဝရဏဉ္စေဝ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တဉ္စာ’’တိ အရူပဓမ္မေဟိ သမ္ပယောဂဝစနတော အရူပမေဝ။ အကုသလဉ္စ ‘‘ထိနမိဒ္ဓနီဝရဏဿ ပဟီနတ္တာ’’တိအာဒိပဟာနဝစနတော။ အကုသလာ ဧဝ ဟိ ပဟာတဗ္ဗာ၊ တသ္မာ အာရုပ္ပေပိ စေတံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ‘‘နီဝရဏံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နီဝရဏော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ န ပုရေဇာတပစ္စယာ’’တိ (ပဋ္ဌာ။ ၃။၈။၈) ဧတဿ ဝိဘင်္ဂေ ‘‘အာရုပ္ပေ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ ပဋိစ္စ ထိနမိဒ္ဓဥဒ္ဓစ္စအဝိဇ္ဇာနီဝရဏ’’န္တိ (ပဋ္ဌာ။ ၃။၈။၈) သဗ္ဗံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။ ‘‘သောပ္ပံ ပစလာယိကာ’’တိ (ဓ။ သ။ ၁၁၆၃) ပဒဘာဇနီယေ ပနဿ ဖလူပစာရေန ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ထိနံ မိဒ္ဓဉ္စာတိ ဣဒံ ဒွယံ နီဝရဏဋ္ဌာနေ ဧကနီဝရဏံ ဝုတ္တံ၊ တထာ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဉ္စာတိ ဣဒံ ဒွယံ။ တတ္ထ ကုက္ကုစ္စန္တိ ‘‘အကတံ ဝတ မေ ကလျာဏံ၊ ကတံ ပါပ’’န္တိအာဒိနာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဝိပ္ပဋိသာရော။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနီယေ ‘‘စေတသော ဝိပ္ပဋိသာရော မနောဝိလေခေါ’’တိ စ ဝုတ္တံ။ ‘‘အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာ’’တိအာဒိ ပန ကုက္ကုစ္စမူလဒဿနတ္ထံ။ ဧဝံသညိတာယ ဟိ ကတေ ဝီတိက္ကမေ ပစ္ဆာ ‘‘ဒုဋ္ဌု မယာ ကတ’’န္တိ သုဒိန္နာဒီနံ ဝိယ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယံ ပန ဝိနယေ ‘‘အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော…ပေ… ကုက္ကုစ္စာယန္တော န ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ (ပါစိ။ ၂၀၄) ကုက္ကုစ္စံ အာဂတံ၊ တံ နီဝရဏကုက္ကုစ္စံ ¶ ။ န ဟိ အရဟတော နီဝရဏံ အတ္ထိ၊ နီဝရဏဝတိရူပကံ ပန ‘‘ကပ္ပတိ၊ န ကပ္ပတီ’’တိ ဝီမံသနသင်္ခါတံ ဝိနယကုက္ကုစ္စံ နာမေတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသနီဝရဏာနိ ဝုတ္တတ္ထာနိ ဧဝ။ ဣမေသု စ ကုက္ကုစ္စဝိစိကိစ္ဆာ ပဌမေန မဂ္ဂေန ပဟီယန္တိ၊ ဗျာပါဒေါ တတိယေန၊ ထိနမိဒ္ဓုဒ္ဓစ္စာဝိဇ္ဇာ စတုတ္ထေန၊ ကာမစ္ဆန္ဒော စတူဟိပီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ‘‘တတိယေနာ’’တိ ပန ဝုတ္တံ။ ဣမေ စ သဘာဝတော အဋ္ဌ ဓမ္မာ ဆ နီဝရဏာ နာမ ဇာတာ၊ ဣမေ ပန ဌပေတွာ သေသာ နော နီဝရဏာ နာမ။ နီဝရဏဒုကံ ပဌမံ။

ဒုတိယံ ¶ သာသဝဒုကသဒိသမေဝ။ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တာနိ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ နာမ။ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ။ စေတသိကေသု အကုသလာ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာဝ၊ ကုသလာဗျာကတာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာဝ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ ဟောန္တိ။ တတိယံ။

ဆ နီဝရဏာ နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏိယာ စ နာမ။ သေသာ လောကိယာ နီဝရဏိယာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ နာမ။ လောကုတ္တရာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ အာသဝဂေါစ္ဆကေ စတုတ္ထသဒိသမေဝ။ စတုတ္ထံ။

ဆ နီဝရဏာ နီဝရဏာ စေဝ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စ နာမ။ တဒညေ နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ ပန နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ နီဝရဏာ နာမ။ တထာ စေတသိကေသု နီဝရဏဝိရဟိတာ အကုသလာ၊ တိဇာတိကာ ပန တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ ကုသလာဗျာကတာ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ။ ဣဓ ပန နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ သဗ္ဗေ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ပဉ္စမံ။

လောကုတ္တရဝဇ္ဇိတာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ နီဝရဏိယာ နာမ။ လောကုတ္တရာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ အနီဝရဏိယာ နာမ။ ဣဓ ပန နီဝရဏသမ္ပယုတ္တာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ စေတသိကေသု ပန ကရုဏာမုဒိတာ နီဝရဏဝိပ္ပယုတ္တာ နီဝရဏိယာဝ၊ ကုသလာဗျာကတာ ဒွိဓာပိ ဟောန္တိ၊ တိဇာတိကာ တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ အကုသလာ ပန န ဝတ္တဗ္ဗာဝ။ ဆဋ္ဌံ။

ပရာမာသဂေါစ္ဆကေ ဓမ္မာနံ ယထာဘူတံ အနိစ္စာဒိအာကာရံ အတိက္ကမိတွာ ‘‘နိစ္စ’’န္တိအာဒိဝသေန ¶ ပဝတ္တမာနာ ပရတော အာမသန္တီတိ ပရာမာသာ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသေ ကာရဏံ ဝုတ္တမေဝ။ တဒညေ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ နော ပရာမာသာ နာမ။ ပရာမာသဒုကံ ပဌမံ။

ပရာမာသေဟိ ¶ အာရမ္မဏကရဏဝသေန ပရာမဋ္ဌတ္တာ ပရာမဋ္ဌာ။ သေသံ အာသဝဒုကသဒိသမေဝ။ ဒုတိယံ။

ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တစိတ္တေသု ဒိဋ္ဌိဝိရဟိတာ ဓမ္မာ ပရာမာသသမ္ပယုတ္တာ နာမ။ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ။ ဣဓ ပန ဒိဋ္ဌိ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ သေသစေတသိကေသု ပန မာနဒေါသဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စဝိစိကိစ္ဆာ၊ ကုသလာဗျာကတာ စ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ ဧဝ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ ဟောန္တိ။ တတိယံ။

ဒိဋ္ဌိ ဧဝ ပရာမာသာ စေဝ ပရာမဋ္ဌာ စ နာမ။ သေသလောကိယာ ပရာမဋ္ဌာ စေဝ နော စ ပရာမာသာ နာမ။ ဣဓ ပန လောကုတ္တရာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ စတုတ္ထံ။

ဣမသ္မိံ ပန ဂေါစ္ဆကေ ‘‘ပရာမာသာ စေဝ ဓမ္မာ ပရာမာသသမ္ပယုတ္တာ စာ’’တိ အယံ ဒုကော န လဗ္ဘတိ။ န ဟိ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိယာ သမ္ပယုဇ္ဇတိ။ ပစ္ဆိမဒုကေ လောကုတ္တရဝဇ္ဇိတာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ ပရာမဋ္ဌာ နာမ။ လောကုတ္တရာ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တာ အပရာမဋ္ဌာ နာမ။ ဣဓ ပန ပရာမာသော၊ တံသမ္ပယုတ္တာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

မဟန္တရဒုကေသု အာရမ္မဏံ အဂ္ဂဟေတွာ အပ္ပဝတ္တိတော သဟ အာရမ္မဏေနာတိ သာရမ္မဏာ၊ စိတ္တစေတသိကာ။ နတ္ထိ အာရမ္မဏမေတေသန္တိ အနာရမ္မဏာ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ။ သာရမ္မဏဒုကံ။

စိန္တနဋ္ဌေန စိတ္တံ၊ စိတ္တတာယ ဝါ စိတ္တံ။ တံ ဟိ ဝတ္ထုဒွါရာရမ္မဏကိစ္စာဒိဘေဒတော၊ အတီတာဒိဘေဒတော စ အတ္တနော ဝိစိတ္တတာယ စိတ္တန္တိ ဝုစ္စတိ စိတ္တကရဏတာယ ဝါ။ လောကသ္မိံ ဟိ စိတ္တကမ္မတော ဥတ္တရိတရံ စိတ္တံ နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မိမ္ပိ စရဏံ ¶ နာမ စိတ္တံ အတိစိတ္တံ ဟောတိ။ ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ လောကေ သိပ္ပဇာတံ၊ သဗ္ဗံ တံ စိတ္တေနေဝ ကရီယတိ။ ဧဝံ တဿ တဿ စိတ္တဿ နိပ္ဖာဒကံ ¶ စိတ္တမ္ပိ တထေဝ စိတ္တံ ဟောတိ။ ယထာ စိန္တိတဿ ဝါ အနဝသေသဿ အနိပ္ဖဇ္ဇနတော တတောပိ စိတ္တမေဝ စိတ္တတရံ၊ တထာ ယဒေတံ ဒေဝမနုဿနိရယတိရစ္ဆာနဘေဒါသု ဂတီသု ကုသလာကုသလကမ္မနာနတ္တံ၊ တေန တာသု ဂတီသု အပဒဒွိပဒါဒိဥစ္စတ္တနီစတ္တာဒိနာနတ္တံ၊ တသ္မိံ တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ ဒီဃရဿထူလာထူလသုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာဒိလာဘာလာဘာဒိ စာတိ ဧဝမာဒိ အဇ္ဈတ္တံ စိတ္တံ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စ ပထဝီပဗ္ဗတတိဏရုက္ခလတာဒိဒေဝဗြဟ္မဝိမာနကပ္ပရုက္ခာဒိဘူတံ ကမ္မပစ္စယံ စိတ္တံ၊ တမ္ပိ စိတ္တေနေဝ ကတံ၊ တတော စိတ္တမေဝ စိတ္တတရံ စိန္တိတနိယာမေန သဗ္ဗာကာရဿ အသမ္ဘဝတော။ ဧဝံ စိန္တနဋ္ဌေန၊ စိတ္တဝိစိတ္တဋ္ဌေန၊ စိတ္တကရဏဋ္ဌေန စ ‘‘စိတ္တ’’န္တိ ဝိညာဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ တဒေဝ ဝိညာဏံ စိတ္တံ နာမ။ စေတသိကရူပနိဗ္ဗာနာနိ နော စိတ္တာ နာမ။ စိတ္တဒုကံ။

အဝိပ္ပယောဂဝသေန စေတသိ နိယုတ္တာ စေတသိကာ၊ ဖဿာဒယော ဒွိပညာသ ဓမ္မာ။ စိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ အစေတသိကာ နာမ။ စေတသိကဒုကံ။

စေတသိကာ ဧဝ စိတ္တသမ္ပယုတ္တာ နာမ။ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ၊ ဣဓ ပန စိတ္တံ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ စိတ္တသမ္ပယုတ္တဒုကံ။

နိရန္တရဘာဝူပဂမနတာယ ဥပ္ပာဒတော ယာဝ ဘင်္ဂါစိတ္တေန သံသဋ္ဌာတိ စိတ္တသံသဋ္ဌာ။ ဧကတော ဝတ္တမာနာပိ နိရန္တရဘာဝံ အနုပဂမနတာယ စိတ္တေန ဝိသံသဋ္ဌာတိ စိတ္တဝိသံသဋ္ဌာ။ သေသံ အနန္တရဒုကသဒိသမေဝ။ စိတ္တသံသဋ္ဌဒုကံ။

သမုဋ္ဌဟန္တိ ဧတေနာတိ သမုဋ္ဌာနံ၊ စိတ္တံ သမုဋ္ဌာနံ ဧတေသန္တိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ၊ စေတသိကာနိ စေဝ စိတ္တဇရူပကလာပါ စ ¶ ။ စိတ္တံ၊ ပန အစိတ္တဇရူပကလာပါ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ နော စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ နာမ။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဒုကံ။

သဟ ဘဝန္တီတိ သဟဘုနော၊ စိတ္တေန သဟဘုနော စိတ္တသဟဘုနော၊ စေတသိကာနိ စေဝ ကာယဝစီဝိညတ္တိယော စ။ စိတ္တံ၊ ပန ဝိညတ္တိဝဇ္ဇိတရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ နော စိတ္တသဟဘုနော နာမ။ စိတ္တသဟဘုဒုကံ။

အနုပရိဝတ္တန္တီတိ ¶ အနုပရိဝတ္တိနော၊ ကိံ အနုပရိဝတ္တန္တိ? စိတ္တံ၊ စိတ္တဿ အနုပရိဝတ္တိနော စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော။ သေသံ အနန္တရဒုကသဒိသမေဝ။ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိဒုကံ။

ဣတော ပရေ ပန တယော ဒုကာ စေတသိကဒုကသဒိသာဝ၊ ကေဝလံ ပဒတ္ထမတ္တမေဝ ဝိသေသော။ တတ္ထ စိတ္တသံသဋ္ဌာ စ တေ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ ဧဝ စာတိ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ။ စိတ္တသံသဋ္ဌာ စ တေ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ စ စိတ္တသဟဘုနော ဧဝ စာတိ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနသဟဘုနော၊ စိတ္တသံသဋ္ဌာ စ တေ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ စ စိတ္တာနုပရိဝတ္တိနော ဧဝ စာတိ စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာနုပရိဝတ္တိနော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

တဒနန္တရေ ပန အဇ္ဈတ္တိကဒုကေ အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တံ အဇ္ဈတ္တတ္တိကေ ဝုတ္တဝသေန အဇ္ဈတ္တာဝ အဇ္ဈတ္တိကာ။ ပသာဒရူပစိတ္တသင်္ခါတာနိ ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနိ။ တတော ဗဟိဘူတာ ဗာဟိရာ။ သေသရူပစေတသိကနိဗ္ဗာနပညတ္တိသင်္ခါတာနိ ဆ ဗာဟိရာယတနာနိ၊ ဣဓ ပန ပညတ္တိယောပိ လဗ္ဘန္တိ။ အဇ္ဈတ္တိကဒုကံ။

ဥပါဒိယန္တေဝ ဘူတာနိ၊ န ဘူတာ ဝိယ ဥပါဒိယန္တီတိ ဥပါဒါ၊ စတုဝီသတိ ဥပါဒါရူပါနိ ဧဝ။ န ဥပါဒိယန္တီတိ နော ဥပါဒါ၊ စတုမဟာဘူတစိတ္တစေတသိကနိဗ္ဗာနာနိ။ ဥပါဒါဒုကံ။

ဒွတ္တိံသ လောကိယဝိပါကစိတ္တာနိ၊ ကမ္မဇရူပဉ္စ ဥပါဒိန္နာ နာမ။ သေသလောကိယလောကုတ္တရာနိ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ အနုပါဒိန္နာ နာမ ¶ ။ သေသံ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယတ္တိကေ ဝုတ္တာနုသာရေန ဉာတဗ္ဗံ။ ဥပါဒိန္နဒုကံ။

ဥပါဒါနဂေါစ္ဆကေဘုသံ အာဒိယန္တီတိ ဥပါဒါနာ၊ ဒဠှဂ္ဂါဟံ ဂဏှန္တီတိ အတ္ထော။ ဒဠှတ္ထော ဟိ ဧတ္ထ ဥပ-သဒ္ဒေါ ‘‘ဥပါယာသော’’တိအာဒီသု ဝိယ။ တတော အညေ နော ဥပါဒါနာ။ တတ္ထ ကာမုပါဒါနံ ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ သီလဗ္ဗတုပါဒါနံ အတ္တဝါဒုပါဒါနန္တိ ဣမေ ဥပါဒါနာ နာမ။ တတ္ထ ဝတ္ထုကာမေသု ဥပ္ပန္နော ကိလေသကာမောဝ ဝုတ္တနယေန ဥပါဒါနန္တိ ကာမုပါဒါနံ။ ဧဝံ သေသေသုပိ။ တတ္ထ ဝီသတိဝတ္ထုကာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ အတ္တဝါဒုပါဒါနံ နာမ။ သေသာနိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနေဝ။ ပစ္ဆိမာနိ ပနေတ္ထ တီဏိ ဥပါဒါနာနိ တထာပဝတ္တဒိဋ္ဌိ ဧဝ။ တာနိ စ ပဌမေန မဂ္ဂေန ပဟီယန္တိ၊ ကာမုပါဒါနံ စတူဟိပိ ¶ ။ ဣမေ စ သဘာဝတော ဒွေ ဓမ္မာ ဝိဘာဂတော စတုရုပါဒါနာ နာမ ဇာတာ။ ဣမေ ပန ဌပေတွာ သေသာ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ နော ဥပါဒါနာ နာမ။ ဥပါဒါနဒုကံ ပဌမံ။

ဥပါဒါနိယဒုကော သံယောဇနိယဒုကသဒိသောဝ။ ဒုတိယံ။

အဋ္ဌလောဘသဟဂတစိတ္တာနိ၊ တံသမ္ပယုတ္တေသု ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တလောဘံ ဌပေတွာ သေသာ စ ဥပါဒါနသမ္ပယုတ္တာ နာမ။ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တလောဘဒေါသမောဟမူလာနိ၊ ကုသလာဗျာကတာနိ စ စိတ္တာနိ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန ဒိဋ္ဌိမာနာ ဥပါဒါနသမ္ပယုတ္တာဝ၊ ဒေါသဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စဝိစိကိစ္ဆာ၊ ကုသလာဗျာကတာ စ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ ဧဝ။ သေသာ ဒုဝိဓာပိ ဟောန္တိ။ တတိယံ။

စတ္တာရိ ဥပါဒါနာနိ ဥပါဒါနာ စေဝ ဥပါဒါနိယာ စ နာမ။ တဒဝသေသာ လောကိယာ ဥပါဒါနိယာ စေဝ နော စ ¶ ဥပါဒါနာ နာမ။ ဣဓ ပန လောကုတ္တရာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ စတုတ္ထံ။

ပဉ္စမဆဋ္ဌဒုကာ ပါဌတော ဂန္ထဂေါစ္ဆကေ ပဉ္စမဆဋ္ဌဒုကသဒိသာဝ၊ ကေဝလံ ပဉ္စမဒုကေ ‘‘စေတသိကေသု မာနော ဥပါဒါနသမ္ပယုတ္တော စေဝ နော စ ဥပါဒါနော ဧဝ၊ မောဟာဟိရိကာနောတ္တပ္ပဥဒ္ဓစ္စထိနမိဒ္ဓါနိ တိဇာတိကာနိ တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စာ’’တိ ဣဒဉ္စ၊ ဆဋ္ဌဒုကေ ‘‘စေတသိကေသု ဒေါသဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စဝိစိကိစ္ဆာ အပ္ပမညာ ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တာ ဥပါဒါနိယာ ဧဝ၊ မောဟာဟိရိကာနောတ္တပ္ပဥဒ္ဓစ္စလောဘထိနမိဒ္ဓါနိ တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာနိ စာ’’တိ ဧတ္တကမေဝ ပါဌတော ဝိသေသော၊ အတ္ထတော ပန နာမမတ္တကောဝ ဝိသေသော။ သေသော သုဝိညေယျောဝ။ ပဉ္စမဆဋ္ဌာနိ။

ကိလေသဂေါစ္ဆကေ သံကိလိဋ္ဌတ္တိကေ ဝုတ္တနယေန ပဒတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ လောဘော ဒေါသော မောဟော မာနော ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ထိနံ ဥဒ္ဓစ္စံ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပန္တိ ဣမေ ဒသ ဓမ္မာ ကိလေသာ နာမ။ ဣမေ စ ဝုတ္တတ္ထာ ဧဝ၊ ဣဓ ပန လောဘော၊ ဟေတုဂန္ထနီဝရဏဥပါဒါနဂေါစ္ဆကေသု လောဘော စ နိပ္ပဒေသတော စတုမဂ္ဂဝဇ္ဈောပိ ဧကေနေဝ ကောဋ္ဌာသေန ဌိတော၊ သေသဂေါစ္ဆကေသု သော သဗ္ဗောပိ လောဘော ‘‘ကာမာသဝေါ ဘဝါသဝေါ’’တိအာဒိနာ ¶ ဒွေ ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ ဟုတွာ ဌိတော၊ ဣမိနာ ပန အဋ္ဌကထာဝစနေနာပိ ဘဝါသဝါဒိဗျတိရိတ္တော သဗ္ဗော စတုမဂ္ဂဝဇ္ဈောပိ ရာဂေါ ကာမာသဝါဒီသု သင်္ဂဟိတော။ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ ပန ဘဝရာဂေါပိ န ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂမတ္တောဝါတိ ပညာယတိ၊ ‘‘အာရုပ္ပေ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ ပဋိစ္စ ထိနမိဒ္ဓနီဝရဏ’’န္တိအာဒိပါဠိတော (ပဋ္ဌာ။ ၃။၈။၈) စေတံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂဿ ရူပါရူပဘူမီသု အနုပ္ပဇ္ဇနတော။ ဣမေသု ¶ စ ကိလေသေသု ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာ ပဌမေန မဂ္ဂေန ပဟီယန္တိ၊ ဒေါသော တတိယေန၊ လောဘာဒယော စတူဟိပိ။ ဣမေ ပန ဒသ ဓမ္မေ ဌပေတွာ သေသာ နော ကိလေသာ နာမ။ ကိလေသဒုကံ ပဌမံ။

သံကိလေသိကဒုကော သာသဝဒုကသဒိသောဝ။ ဒုတိယံ။

သံကိလိဋ္ဌဒုကော၊ ကိလေသသမ္ပယုတ္တဒုကော စာတိ ဒွေပိ သမာနတ္ထာဝ။ တေ စ နီဝရဏဂေါစ္ဆကေ တတိယဒုကသဒိသာဝ။ တတိယစတုတ္ထာနိ။

ဒသ ကိလေသာ ကိလေသာ စေဝ သံကိလေသိကာ စ နာမ။ သေသာ လောကိယဓမ္မာ သံကိလေသိကာ စေဝ နော စ ကိလေသာ နာမ။ ဣဓ ပန လောကုတ္တရာ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ သေသံ နီဝရဏဂေါစ္ဆကေ စတုတ္ထဒုကသဒိသမေဝ။ ပဉ္စမံ။

ဆဋ္ဌသတ္တမဒုကာနိပိ အညမညံ သမာနတ္ထာနေဝ။ တာနိ ဆဋ္ဌသတ္တမာနိ နီဝရဏဂေါစ္ဆကေ ယထာက္ကမံ ပါဌတော ပဉ္စမဆဋ္ဌဒုကသဒိသာနိ၊ အတ္ထတော ပန နာမမတ္တကောဝ ဝိသေသော။ သေသော သုဝိညေယျော။ ဆဋ္ဌသတ္တမအဋ္ဌမာနိ။

ပိဋ္ဌိဒုကေသု အာဒိတော စတ္တာရော ဒုကာ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗတ္တိကေ၊ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဟေတုကေ စ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကေဝလံ ပန တတ္ထ ပဌမတ္တိကေ ဝုတ္တေသု ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗေ ဓမ္မေ ဌပေတွာ သေသာ ဣဓ ပဌမဒုကဿ ဒုတိယပဒေ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗေသု ပဝိသန္တိ၊ ဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗေ ဌပေတွာ သေသာ ဣဓ ဒုတိယဒုကေ နဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗေသု ပဝိသန္တိ။ တတ္ထ စ ဒုတိယတ္တိကေ ဝုတ္တေသု ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဟေတုကေ ဌပေတွာ ¶ သေသာ ဣဓ တတိယဒုကေ နဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဟေတုကေ၊ ဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗဟေတုကေ စ ဌပေတွာ သေသာ ဣဓ စတုတ္ထဒုကေ နဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗဟေတုကေသု ပဝိသန္တိ။

ပဒတ္ထော ¶ စ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗော ဟေတု ဧတေသံ အတ္ထီတိ ဒဿနေနပဟာတဗ္ဗဟေတုကာ။ ဧဝံ ဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗဟေတုကာတိ ဧတ္ထာပိ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ဟိ သတိ အဟေတုကာနံ အဂ္ဂဟဏံ သိယာတိ ဧတ္တကမေဝ ဝိသေသော။ တိကဒွယမေဝ ဟိ ဘဂဝါ ဒေသနာဝိလာသေန စတ္တာရော ဒုကေ ကတွာ ဒေသေသိ။ သေသံ တာဒိသမေဝ။ စတ္တာရော ဒုကာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စပညာသသဝိတက္ကစိတ္တေသု ဝိတက္ကဝိရဟိတာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ သဝိတက္ကာ နာမ။ ဝိတက္ကော၊ ပန သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ အဝိတက္ကာ နာမ။ ပဉ္စမံ။

ဆသဋ္ဌိယာ သဝိစာရစိတ္တေသု ဝိစာရဝိရဟိတာ ဓမ္မာ သဝိစာရာ နာမ။ ဝိစာရော၊ ပန သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ အဝိစာရာ နာမ။ သေသံ ဣဓ၊ အနန္တရေ ဝုတ္တဒုကေ စ ဝိတက္ကတ္တိကေ ဝုတ္တာနုသာရေန ဉာတဗ္ဗံ။ ဆဋ္ဌံ။

ဣတော ပရေသု သပ္ပီတိကဒုကော၊ ပီတိသဟဂတဒုကော စ သမာနတ္ထာဝ၊ တေ စ သုခသဟဂတဥပေက္ခာသဟဂတဒုကာ စာတိ စတ္တာရောပိ ဒုကာ ပီတိတ္တိကေ ဝုတ္တနယာဝ။ ကေဝလံ ပနေတေသံ ဒုကာနံ ပဌမံ ပဒံ တတ္ထ ပဝိသတိ၊ ပီတိတ္တိကေ ဣတရီတရပဒဒွယသင်္ဂဟိတာ၊ အသင်္ဂဟိတာ စ သဗ္ဗေ အတ္ထာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေတ္ထ ဒုကာနံ ဒုတိယပဒေသု အတ္ထတော သင်္ဂဟိတာ၊ ဣမေ စ နိပ္ပဒေသဒုကာတိ အယမေဝ ဝိသေသော။ သတ္တမအဋ္ဌမနဝမဒသမာ။

တဒနန္တရေသု ကာမာဝစရာတိ ဧတ္ထ ‘‘ဟေဋ္ဌတော အဝီစိနိရယံ ပရိယန္တံ ကရိတွာ ဥပရိတော ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ ဒေဝေ အန္တော ကရိတွာ ယံ တသ္မိံ အန္တရေ ဧတ္ထာဝစရာ ဧတ္ထ ပရိယာပန္နာ’’တိ ဧဝံ (ဓ။ သ။ ၁၂၈၇) ပါဠိယံ ပရိစ္ဆိန္နာနံ စတုန္နံ အပါယာနံ၊ မနုဿာနံ၊ ဆန္နံ ဒေဝလောကာနဉ္စ ဝသေန ဩကာသတော ဧကာဒသဝိဓော ကာမဘဝေါ ¶ ‘‘ကာမော’’တိ ဝုစ္စတိ ဥတ္တရပဒလောပေန ယထာ ‘‘ရူပူပပတ္တိယာ’’တိအာဒီသု ရူပဘဝေါ ‘‘ရူပ’’န္တိ။ တသ္မိံ ကာမေ အဝစရန္တိ ပဝတ္တန္တီတိ ကာမာဝစရာ။ ယေဘုယျတော စေတံ ဝုတ္တံ ရူပါရူပေသု စေတေသဉ္စ ဣဓ ပဝတ္တိတော ‘‘ထလစရာ’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ကာမဘဝသင်္ခါတေ ဝါ ကာမေ ပဋိသန္ဓိံ အဝစာရေန္တီတိပိ ကာမာဝစရာ၊ ကုသလာကုသလာနိ ¶ ။ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတစိတ္တံ ပန အဗျာကတစိတ္တသဒိသံ။ တဒါယတ္တတာယ၊ အာရမ္မဏကရဏဝသေန ဝါ ကိလေသကာမော ဧတ္ထ အဝစရတီတိပိ ကာမာဝစရံ။ ကာမဉ္စေသ ရူပါရူပါဝစရဓမ္မေသုပိ အဝစရတိ၊ ရုဠှိတော ပန ‘‘ဝဒတီတိ ဝစ္ဆော’’တိအာဒီသု ဝိယ ဣမေ ဧဝ ‘‘ကာမာဝစရာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ အပိစ ကာမတဏှာ ရူပတဏှာ အရူပတဏှာတိ ဧတ္ထ ဝုတ္တကာမတဏှာသင်္ခါတော ကာမော ဧတ္ထ အဝစရတီတိပိ ကာမာဝစရာ။ ဧဝံ ဗြဟ္မာနံ ဝိမာနာဘရဏာဒီသု ဆန္ဒရာဂဿာပိ ကာမတဏှာဘာဝေါ သိဒ္ဓါ၊ ရူပတဏှာဝိသယာနမ္ပိ စ ဗြဟ္မာနံ ကမ္မဇရူပါဒီနံ ကာမတဏှာယပိ ဝိသယတာယ ကာမာဝစရတာ သိဒ္ဓါ ဟောတိ။ န ရူပါရူပါဝစရာနံ တဒဘာဝတော တဒညေ န ကာမာဝစရာ။ ဣမိနာ နယေန ရူပါဝစရာဒိဒုကာနမ္ပိ ပဒတ္ထော ယထာရဟံ ဉာတဗ္ဗော။ တတ္ထ စတုပညာသ ကာမာဝစရစိတ္တာနိ၊ သဗ္ဗဉ္စ ရူပံ ကာမာဝစရာ နာမ။ သေသစိတ္တနိဗ္ဗာနာနိ န ကာမာဝစရာ နာမ။ စေတသိကေသု ဝတ္တဗ္ဗံ ပရိယာပန္နဒုကေ ဧဝ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ ဧကာဒသမံ။

ပန္နရသ ရူပါဝစရစိတ္တာနိ ရူပါဝစရာ နာမ။ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ န ရူပါဝစရာ နာမ။ ဒွါဒသမံ။

ဒွါဒသ အရူပါဝစရစိတ္တာနိ အရူပါဝစရာ နာမ။ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ န အရူပါဝစရာ နာမ။ တေရသမံ။

တေဘူမကဝဋ္ဋေ ပရိယာပန္နာ အန္တောဂဓာတိ ပရိယာပန္နာ၊ လောကိယဓမ္မာဝ။ တတ္ထ န ပရိယာပန္နာတိ အပရိယာပန္နာ၊ လောကုတ္တရာ။ စေတသိကေသု ပန ကာမာဝစရာဒိဒုကာနံ စတုန္နမ္ပိ ¶ သာဓာရဏော ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော – အကုသလစေတသိကာ ကာမာဝစရာဝ၊ အပ္ပမညာ ကာမရူပါဝစရာ၊ ဝိရတိယော ပန ကာမာဝစရပရိယာပန္နာ၊ ဝိတက္ကဝိစာရပီတိယော ပန ကာမရူပါဝစရပရိယာပန္နာ၊ သေသာ စတုဘူမကာတိ။ စုဒ္ဒသမံ။

ဝဋ္ဋမူလံ ဆိန္ဒန္တာ နိဗ္ဗာနံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဝဋ္ဋတော နီယန္တီတိ နိယျာနိကာ၊ စတ္တာရိ လောကုတ္တရမဂ္ဂစိတ္တာနိ။ ဣမိနာ လက္ခဏေန န နိယျန္တီတိ အနိယျာနိကာ၊ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပဉ္စဒသမံ။

စုတိယာ ¶ ဝါ အတ္တနော ဝါ ပဝတ္တိယာ အနန္တရံ ဖလဒါနေ နိယတတ္တာ နိယတာ၊ မိစ္ဆတ္တနိယတာ၊ သမ္မတ္တနိယတာ စ။ တထာ အနိယတတ္တာ အနိယတာ၊ သေသဓမ္မာ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ သောဠသမံ။

အညေ ဓမ္မေ ဥတ္တရန္တိ အတိက္ကမန္တီတိ ဥတ္တရာ၊ အတ္တာနံ ဥတ္တရိတုံ သမတ္ထေဟိ သဟ ဥတ္တရေဟီတိ သဥတ္တရာ၊ လောကိယာဝ။ နတ္ထိ ဧတေသံ ဥတ္တရာတိ အနုတ္တရာ၊ လောကုတ္တရာ။ သတ္တရသမံ။

ရဏန္တိ ကန္ဒန္တိ ဧတေဟီတိ ရဏာ၊ ယေဟိ အဘိဘူတာ သတ္တာ နာနပ္ပကာရတော ပရိဒေဝန္တိ၊ တေသံ အကုသလမူလာနံ ဧတံ အဓိဝစနံ၊ တေဟိ သမ္ပယောဂဝသေန၊ ပဟာနေကဋ္ဌတာဝသေန စ သဟ ရဏေဟီတိ သရဏာ။ ဧတေနာကာရေန နတ္ထိ ဧတေသံ ရဏာတိ အရဏာ။

တတ္ထ ဒွါဒသ အကုသလစိတ္တာနိ သရဏာ နာမ။ သရဏဓမ္မေသု စေတ္ထ လောဘဒေါသမောဟာ ရဏာ စေဝ သရဏာ စ၊ တေသု လောဘဒေါသာ မောဟေနေဝ သမ္ပယောဂတော သရဏာ၊ တထာ ဝိစိကိစ္ဆုဒ္ဓစ္စသဟဂတစိတ္တံ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ စ။ မောဟော ပန တေသု သမ္ပယောဂတော သရဏော၊ ဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တရာဂေန၊ ပန ဘဝရာဂေန စ ရဏဘူတေန ပဟာနေကဋ္ဌတာဝသေနေဝ သရဏော ¶ ။ လောဘဒေါသမောဟမူလသမ္ပယုတ္တေသု ပန မောဟော လောဘေန စေဝ ဒေါသေန စ၊ သေသာ လောဘမောဟေန စေဝ ဒေါသမောဟေန စ သမ္ပယောဂတော သရဏာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗာနိ ကုသလာဗျာကတစိတ္တာနိ၊ ရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ အရဏာ နာမ။ စေတသိကေသု ပန အကုသလာ သရဏာဝ၊ ကုသလာဗျာကတာ အရဏာဝ၊ တိဇာတိကာ ပန ဒွိဓာပိ ဟောန္တီတိ။ အဋ္ဌာရသမံ။

အဘိဓမ္မဒုကမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သုတ္တန္တိကဒုကမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

သုတ္တန္တိကဒုကေသု ဝေဒေတိ၊ ဝိဝိဓေန ဝါ အာကာရေန ဇာနာတီတိ ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိပဿနာဉာဏမနောမယိဒ္ဓိဆအဘိညာဝသပ္ပဝတ္တာ ပညာ၊ တသ္မိံ ဝိဇ္ဇာဘာဂေ ဝိဇ္ဇာကောဋ္ဌာသေ ဝိဇ္ဇာသဘာဝေ ¶ ဝတ္တန္တီတိ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော။ တာ ဧဝ ဝိဇ္ဇာ၊ တံ ဝါ ဝိဇ္ဇံ သမ္ပယောဂဝသေန ဘဇန္တီတိပိ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော၊ အဋ္ဌဝိဓဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တဓမ္မာ။ တာသု ယာ ကာစိ ဧကာ ဝိဇ္ဇာ ဝိဇ္ဇာ၊ သေသာ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနောတိ ဧဝံ ဝိဇ္ဇာပိ ဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနောတွေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဣဓ ပန ဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တာ ဓမ္မာဝ အဓိပ္ပေတာ။ န ဝိဇာနာတီတိ အဝိဇ္ဇာ၊ စတုသစ္စစ္ဆာဒကဝသေန စတုဗ္ဗိဓော မောဟော၊ တသ္မိံ အဝိဇ္ဇာဘာဂေ အဝိဇ္ဇာကောဋ္ဌာသေ အဝိဇ္ဇာသဘာဝေ ဝတ္တန္တီတိ အဝိဇ္ဇာဘာဂိနော။ တာ ဧဝ အဝိဇ္ဇာ၊ တံ ဝါ အဝိဇ္ဇံ သမ္ပယောဂဝသေန ဘဇန္တီတိပိ အဝိဇ္ဇာဘာဂိနော၊ အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တဓမ္မာ။ ဧဝံ အဝိဇ္ဇာပိ အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ အဝိဇ္ဇာဘာဂိနောတွေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဣဓ ပန အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တဓမ္မာဝ အဓိပ္ပေတာ။

တတ္ထ အရဟတ္တမဂ္ဂစိတ္တံ၊ ပညာဝိရဟိတတံသမ္ပယုတ္တာ စ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော စ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကာမာဝစရဇဝနာနိ၊ ဉာဏဝိရဟိတတံသမ္ပယုတ္တာ ¶ စ ဝိပဿနာဘာဝေန ပဝတ္တိယံ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော၊ အညဒါ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနိကဇဝနစိတ္တာနိ၊ ပညာဝိရဟိတတံသမ္ပယုတ္တာ စ မနောမယိဒ္ဓိဘာဝေန စ ပဉ္စာဘိညာဘာဝေန စ ပဝတ္တိယံ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော၊ အညဒါ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတ္ထ ဒွါဒသာကုသလစိတ္တာနိ၊ အဝိဇ္ဇာဝိရဟိတတံသမ္ပယုတ္တာ စ အဝိဇ္ဇာဘာဂိနောဝ၊ ဣဓ ပန အဝိဇ္ဇာ၊ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ။ စေတသိကေသု ပန မောဟအပ္ပမညာ န ဝတ္တဗ္ဗာဝ၊ သေသာ ကုသလာဗျာကတာ သိယာ ဝိဇ္ဇာဘာဂိနော၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ တိဇာတိကာ ဒွိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပဌမံ။

ပုန အနဇ္ဈောတ္ထရဏဝသေန ကိလေသန္ဓကာရံ ဝိဒ္ဓံသေတုံ အသမတ္ထတာယ ဝိဇ္ဇု ဥပမာ ဧတေသန္တိ ဝိဇ္ဇူပမာ၊ အာဒိတော တီသု မဂ္ဂေသု ဉာဏံဝ။ နိဿေသံ ဝိဒ္ဓံသနသမတ္ထတာယ ဝဇိရံ ဥပမာ ဧတေသန္တိ ဝဇိရူပမာ၊ အရဟတ္တမဂ္ဂေ ဉာဏံ။ ယထာ ဟိ မေဃန္ဓကာရေ မဂ္ဂပဋိပန္နဿ ပဋိစ္ဆာဒနအန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ ဝိဇ္ဇုယာ ဥပ္ပန္နက္ခဏေ စာတုဒိသာ မဂ္ဂါ ပါကဋာ ဟောန္တိ၊ ဝိဇ္ဇုယာ နိရုဒ္ဓါယ ပုန အန္ဓကာရော ဩတ္ထရိတွာ မဂ္ဂံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ ဧဝံ ဝိပဿနာယာနိကဿ ယထာသကံ သစ္စစ္ဆာဒကကိလေသန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ တီသု မဂ္ဂေသု ယထာက္ကမံ ဥပ္ပန္နေသု စတ္တာရိ သစ္စာနိ ပါကဋာနိ ဟောန္တိ၊ တေသု နိရုဒ္ဓေသု ပုန အဝသိဋ္ဌကိလေသန္ဓကာရော စတုသစ္စံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ တသ္မာ တီသု မဂ္ဂေသု ပညာ ဝိဇ္ဇူပမာ ဝုတ္တာ။ ယထာ ပန ဝဇိရဿ အဘေဇ္ဇော ပါသာဏော နာမ နတ္ထိ၊ တဉ္စ နိဿေသတော ဝဇိရံ ခေပေတိ၊ ဝဇိရေန စ ဂတမဂ္ဂေ ပါသာဏဿ ပုန ¶ ပါကတိကဘာဝေါ နတ္ထိ၊ ဧဝံ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏဿ အဝဇ္ဈကိလေသော နာမ နတ္ထိ၊ တဉ္စ နိဿေသတော အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏံ ခေပေတိ၊ တေန စ ခေပိတေ ကိလေသေ အဝသိဋ္ဌကိလေသာဘာဝတော တဿ ပုန ပစ္စုဒါဝတ္တနံ နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ¶ စတုတ္ထမဂ္ဂေ ပညာ ဝဇိရူပမာ ဝုတ္တာ။ ပညာ ဧဝ ဟေတ္ထ သိယာ ဝိဇ္ဇူပမာ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ ဟောတိ။ သေသစေတသိကစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ ပန သဗ္ဗာနိ န ဝတ္တဗ္ဗာနေဝ။ ဒုတိယံ။

ဗာလေသု ဌိတတ္တာ၊ ယတ္ထ ဌိတာ တဒုပစာရေန ဗာလာ၊ ဗာလကရတ္တာ ဝါ ဗာလာ၊ ဒွါဒသာကုသလစိတ္တာနိ။ ဣဓ ပန အဟိရိကဉ္စ အနောတ္တပ္ပဉ္စ ဗာလာ နာမ။ ပဏ္ဍိတေသု ဌိတတ္တာ ပဏ္ဍိတာ၊ ပဏ္ဍိတကရတ္တာ ဝါ ပဏ္ဍိတာ၊ ဧကဝီသတိ ကုသလစိတ္တာနိ။ ဣဓ ပန ဟိရီ စ ဩတ္တပ္ပဉ္စ ပဏ္ဍိတာ နာမ။ သေသစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ န ဝတ္တဗ္ဗာနိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ တတိယံ။

ကဏှာတိ ကာဠကာ၊ စိတ္တဿ အပဘဿရဘာဝကရဏာ။ သုက္ကာတိ ဩဒါတာ၊ ပဘဿရဘာဝကရဏာ။ သေသံ သဗ္ဗံ ဗာလဒုကသဒိသမေဝ။ စတုတ္ထံ။

ဣဓ စေဝ သမ္ပရာယေ စ တပေန္တီတိ တပနီယာ။ န တပနီယာ အတပနီယာ။ သေသံ ဗာလဒုကသဒိသမေဝ။ ပဉ္စမံ။

‘‘သိရိဝဍ္ဎကော ဓနဝဍ္ဎကော’’တိအာဒယော ဝိယ ဝစနမတ္တမေဝ အဓိကာရံ ကတွာ ပဝတ္တာ အဓိဝစနာ နာမ။ နာမဓေယျန္တိ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ နာမာနိ။ တာနိ စတုဗ္ဗိဓာနိ သာမညနာမံ ဂုဏနာမံ ကိတ္တိမနာမံ ဩပပါတိကနာမန္တိ။ တတ္ထ ပဌမကပ္ပိကေသု မဟာဇနေန သမ္မန္နိတွာ ဌပိတတ္တာ ‘‘မဟာသမ္မတော’’တိ ရညော နာမန္တိ ဧဝရူပံ သာမညနာမံ နာမ။ ‘‘ဓမ္မကထိကော ပံသုကူလိကော ကာဠော ရဿော’’တိ ဧဝရူပံ ဂုဏတော အာဂတံ၊ ‘‘ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’တိအာဒီနိပိ တထာဂတဿ အနေကာနိ နာမသတာနိ ဂုဏနာမံ နာမ။ ယံ ပန ဇာတဿ ကုမာရဿ ဉာတကာ ကပ္ပေတွာ ပကပ္ပေတွာ ‘‘အယံ အသုကော နာမာ’’တိ နာမံ ကရောန္တိ၊ ဣဒံ ကိတ္တိမနာမံ ¶ နာမ။ ယာ ပန ပုရိမပညတ္တိ အပရပညတ္တိယံ နိပတတိ၊ သေယျထိဒံ – ပုရိမကပ္ပေပိ စန္ဒော စန္ဒော ဧဝ၊ ဧတရဟိပိ အနာဂတေပိ စန္ဒော ဧဝ။ တထာ ‘‘သူရိယော သမုဒ္ဒေါ ပထဝီ ရူပံ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏံ နိဗ္ဗာန’’န္တိဧဝမာဒိ ဩပပါတိကနာမံ နာမ။ တာနိ ပုန ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ ဝိဇ္ဇမာနေနအဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ အဝိဇ္ဇမာနေနဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ ¶ ဝိဇ္ဇမာနေနဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ အဝိဇ္ဇမာနေနအဝိဇ္ဇမာနပညတ္တီတိ ဧဝံ နာမပညတ္တိဝသေန ဆဗ္ဗိဓာနိ ဟောန္တိ။

တတ္ထ ပရမတ္ထတော ဥပလဗ္ဘမာနာ ယထာဝုတ္တဒွါသတ္တတိဝိဓာ နာမရူပဓမ္မာ ဝိဇ္ဇမာနာ နာမ၊ တေသံ ပကာရေဟိ ဉာပနတော ပညတ္တိ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ၊ ‘‘စိတ္တံ ဖဿော ပထဝီ ရူပံ နိဗ္ဗာန’’န္တိအာဒယော ပရမတ္ထဝါစကာ သဒ္ဒါ။ ဥပါဒိန္နနာမရူပဓမ္မေ ပန ဥပါဒါယ ပညတ္တာ သတ္တပုဂ္ဂလဣတ္ထိပုရိသဒေဝမနုဿတိရစ္ဆာနာဒိဘေဒါ၊ အနုပါဒိန္နရူပဓမ္မေ ဥပါဒါယ ပညတ္တာ ဘူမိပဗ္ဗတရုက္ခသကဋစန္ဒသူရိယနက္ခတ္တဒိသာကာလကသိဏာဒိဘေဒါ စ ပရမတ္ထတော အနုပလဗ္ဘမာနာ အဝိဇ္ဇမာနာ နာမ၊ တေသံ ပညတ္တိ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ တထာ ‘‘အတ္တာ ဘူမီ’’တိအာဒယော အတ္ထပညတ္တိဝါစကာ သဒ္ဒါ စ စိတ္တသန္တတိဝဏ္ဏုပဂန္တိအာဒိ ဝိဇ္ဇမာနတ္ထဝါစကာ သဒ္ဒါ ဝိဇ္ဇမာနေနအဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ ‘‘ပုရိသဿ စိတ္တံ၊ မေဃဝဏ္ဏော’’တိအာဒီသု အဝိဇ္ဇမာနေနဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ ‘‘စိတ္တလဟုတာ ပထဝီဂန္ဓော’’တိအာဒိ ဝိဇ္ဇမာနေနဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ ‘‘မနုဿသရီရံ ရုက္ခသာခါ’’တိအာဒိ အဝိဇ္ဇမာနေနအဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ နာမ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗိဓာပိ စေတာ အဓိပ္ပာယံ ဝိညာပေတုကာမတာစိတ္တသမုဋ္ဌာပိတသဝိညတ္တိသဒ္ဒါနုသာရေန ဉာတသင်္ကေတဿ သောတဝိညာဏဝီထိအနန္တရံ ဥပ္ပန္နေဟိ မနောဒွါရိကဝိညာဏေဟိ ‘‘ဣမဿေဒံ နာမ’’န္တိ အနေကသဒ္ဒေသု ဧကတ္တမာရောပေတွာ ဝဝတ္ထာပိတာ အတ္ထာဘိမုခံ နမနတော ပကာရေဟိ အတ္ထဿ ဉာပနတော ‘‘နာမပညတ္တီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ တေသံ ¶ အဓိဝစနာနံ ပထာ အတ္ထာ အဓိဝစနပထာ၊ သမ္မုတိပရမတ္ထဘေဒါ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ သဒ္ဒဝစနီယသဘာဝါ။ ဆဋ္ဌံ။

ဣတော ပရံ ဒွေ ဒုကာ အဓိဝစနဒုကသဒိသာဝ၊ ကေဝလံ ပဒတ္ထမတ္တမေဝ ဝိသေသော။ တတ္ထ အဘိသင်္ခရောန္တီတိ သင်္ခါရာတိ ဧဝံ နိဒ္ဓါရေတွာ သဟေတုကံ ကတွာ ဝုစ္စမာနာ နိရုတ္တိ နာမ၊ ‘‘တက္ကော ဝိတက္ကော သင်္ကပ္ပော’’တိ ဧဝံ တေန တေန ပကာရေန ဉာပနတော ပညတ္တိ နာမ၊ ယထာဝုတ္တနာမပညတ္တိယောဝ။ န ဟိ အဓိဝစနနိရုတ္တိပညတ္တီသု အတ္ထတော ကောစိပိ ဘေဒေါ အတ္ထိ၊ နိဗ္ဗတ္တိနိမိတ္တဘေဒဒဿနတ္ထံ ပန နေသံ ဝိဘာဂေန ပဒတ္ထော ဒဿိတော။ ဣမေသု စ တီသု ဒုကေသု ပညတ္တိသဟိတာ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ လဗ္ဘန္တိ၊ အနန္တရေ နာမရူပဒုကေ ပညတ္တိရဟိတာတိ ဣမေ စတ္တာရော ဒုကာ ဣမေသု သုတ္တန္တိကဒုကေသု နိပ္ပဒေသာ၊ သေသာ ပန အဋ္ဌတိံသာပိ သပ္ပဒေသာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သတ္တမဋ္ဌမာနိ။

နာမကရဏဋ္ဌေန၊ နမနဋ္ဌေန၊ နာမနဋ္ဌေန စ နာမံ၊ အရူပက္ခန္ဓနိဗ္ဗာနာနိ။ တာနိ ဟိ သဗ္ဗဒါပိ ¶ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏံ နိဗ္ဗာနန္တိ ဩပပါတိကနာမဝသေန အတ္တနော နာမံ ကရောန္တာဝ ပဝတ္တန္တိ စန္ဒသူရိယာဒယော ဝိယ။ န ဟိ တေသံ သာမညဂုဏကိတ္တိမဝသေန နာမကရဏကိစ္စံ အတ္ထီတိ။ ဧဝံ နာမကရဏဋ္ဌေန နာမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာရမ္မဏာဘိမုခံ ပန နမနဋ္ဌေန၊ အညမညံ တတ္ထ နာမနဋ္ဌေန စ စတ္တာရော အရူပက္ခန္ဓာဝ နာမံ။ နိဗ္ဗာနံ ပန အာရမ္မဏာဓိပတိပစ္စယတာယ အတ္တနိ အနဝဇ္ဇဓမ္မာနံ နာမနဋ္ဌေနေဝ နာမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ရုပ္ပနဋ္ဌေန ရူပံ၊ ရူပက္ခန္ဓော။ နဝမံ။

အဝိဇ္ဇာတိ ဒုက္ခာဒိပဋိစ္ဆာဒကော သဗ္ဗော မောဟော။ ဘဝတဏှာတိ ဘဝပတ္ထနာဝသေန ပဝတ္တော လောဘော။ တထာ အပ္ပဝတ္တော ပနေတ္ထ လောဘော၊ သေသစေတသိကစိတ္တရူပနိဗ္ဗာနာနိ စ န ဝတ္တဗ္ဗာနိ။ ဣတော ပရံ ပန ဧဝံ နဝတ္တဗ္ဗဝိဘာဂံ အဒဿေတွာ ပဒတ္ထသရူပမတ္တမေဝ ဒဿယိဿာမ၊ ဒဿိတာဝသေသာ န ဝတ္တဗ္ဗာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဒသမံ။

ဘဝေါ ¶ ဝုစ္စတိ သဿတံ။ ‘‘ဘဝိဿတိ အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ သဿတဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇနကဒိဋ္ဌိ ဘဝဒိဋ္ဌိ နာမ။ ဝိဘဝေါ ဝုစ္စတိ ဥစ္ဆေဒေါ။ ‘‘န ဘဝိဿတိ အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ ဥစ္ဆေဒဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇနကဒိဋ္ဌိ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိ နာမ။ ဥဘယေနာပိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဂဟိတာ။ တထာ အနန္တရေသုပိ တီသု ဒုကေသု။ ဧကာဒသမံ။

ခန္ဓပဉ္စကံ ‘‘အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ ဂဟေတွာ ‘‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ ပဝတ္တာ ဒိဋ္ဌိ သဿတဒိဋ္ဌိ နာမ။ တထာ ‘‘ဥစ္ဆိဇ္ဇိဿတီ’’တိ ပဝတ္တာ ဒိဋ္ဌိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ နာမ။ ‘‘အန္တဝါ’’တိ ပဝတ္တာ အန္တဝါဒိဋ္ဌိ နာမ။ ‘‘အနန္တဝါ’’တိ ပဝတ္တာ အနန္တဝါဒိဋ္ဌိ နာမ။ ပုဗ္ဗန္တံ အနုဂတာ ဗြဟ္မဇာလေ ဝုတ္တနယေန အတီတကောဋ္ဌာသံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တာ အဋ္ဌာရသဝိဓာ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိ နာမ။ အပရန္တံ အနုဂတာ တတ္ထေဝ အာဂတနယေန အနာဂတကောဋ္ဌာသံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တာ စတုစတ္တာလီသဝိဓာ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိ နာမ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဗြဟ္မဇာလေ (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၈)၊ တဒဋ္ဌကထာယ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၈) စ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဒွါဒသမတေရသမစုဒ္ဒသမာနိ။

အဟိရိကဒုကံ၊ ဟိရိဒုကဉ္စ သုဝိညေယျမေဝ။ ပဉ္စဒသမသောဠသမာနိ။

ဒုက္ခံ ¶ ဝစော ဧတသ္မိံ ဝိပ္ပဋိကူလဂါဟိမှိ ဝိပစ္စနီကသာတေ အနာဒရေ ပုဂ္ဂလေတိ ဒုဗ္ဗစော၊ သဟဓမ္မိကံ ဒဿေတွာ ဩဝဒိယမာနေ အနာဒရကာရကော ပုဂ္ဂလော၊ တဿ ကမ္မံ ဒေါဝစဿံ၊ တဿ ဘာဝေါ ဒေါဝစဿတာ၊ အနာဒရဝသေန ပဝတ္တာ ဒွေ ပဋိဃစိတ္တာ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ စ။ ပါပါ အဿဒ္ဓါဒယော ပုဂ္ဂလာ ဧတဿ မိတ္တာတိ ပါပမိတ္တော၊ တဿ ဘာဝေါ ပါပမိတ္တတာ၊ ပါပပုဂ္ဂလေသု ဒဠှဘတ္တိဝသေန၊ ကာယစိတ္တေဟိ တံသေဝနာတန္နိန္နတာဝသေန စ ပဝတ္တာနိ အဋ္ဌ လောဘစိတ္တာနိ။ သတ္တရသမံ။

သောဝစဿတာ ¶ ၊ ကလျာဏမိတ္တတာ စ ဝုတ္တပဋိပက္ခဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အတ္ထတော ပန တထာပဝတ္တာနိ သဟေတုကကာမာဝစရကုသလကိရိယစိတ္တာနိ။ အဋ္ဌာရသမံ။

ပဉ္စသု၊ သတ္တသု ဝါ အာပတ္တီသု ကုသလဘာဝေါ အာပတ္တိကုသလတာ၊ သဟ ဝတ္ထုနာ တာသံ အာပတ္တီနံ အာပဇ္ဇနပရိစ္ဆေဒဇာနနဝသေန ပဝတ္တာ ကာမာဝစရဇဝနပညာ။ အာပတ္တီဟိ ဝုဋ္ဌာနေ ကုသလဘာဝေါ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနကုသလတာ၊ ဝုဋ္ဌာနဝိဓာနေန သဒ္ဓိံ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနပရိစ္ဆေဒဇာနနဝသေန ပဝတ္တာ ယထာဝုတ္တစိတ္တသမ္ပယုတ္တပညာဝ။ ဧကူနဝီသတိမံ။

သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗတော သမာပတ္တိ၊ တာသု လောကိယလောကုတ္တရာသု သဝိတက္ကသဝိစာရာဒီသု သမာပတ္တီသု ကုသလတာ သမာပတ္တိကုသလတာ၊ သဟ ပရိကမ္မေန အပ္ပနာပရိစ္ဆေဒဇာနနဝသေန ပဝတ္တာ ပညာ။ သမာပတ္တီဟိ ဝုဋ္ဌာနေ ကုသလဘာဝေါ သမာပတ္တိဝုဋ္ဌာနကုသလတာ၊ ယထာပရိစ္ဆိန္နကာလေယေဝ တာဟိ ဝုဋ္ဌာနကပညာ ကာမာဝစရဇဝနပညာဝ။ ဝီသတိမံ။

အဋ္ဌာရသသု ဓာတူသု ကုသလဘာဝေါ ဓာတုကုသလတာ၊ သဝနဓာရဏပဋိဝေဓပစ္စဝေက္ခဏပညာ။ တာသညေဝ ဓာတူနံ မနသိကာရေ ကုသလဘာဝေါ မနသိကာရကုသလတာ၊ တာသံ သမ္မသနပဋိဝေဓပစ္စဝေက္ခဏပညာ။ ဧသ နယော အာယတနကုသလတာယပိ။ တတ္ထ ဟိ သဝနဓာရဏပစ္စဝေက္ခဏာ ကာမာဝစရာဝ၊ ပဋိဝေဓော လောကုတ္တရောဝ၊ သမ္မသနံ ကာမာဝစရလောကုတ္တရံ။ အညမညံ ပဋိစ္စ သဟိတံ ဖလံ ဥပ္ပာဒေတီတိ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေါ၊ အဝိဇ္ဇာဒီဟိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော ပစ္စယသမူဟော၊ တသ္မိံ ဒွါဒသင်္ဂေ အနုလောမပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေ ကုသလဘာဝေါ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒကုသလတာ၊ ‘‘ဣမိနာ ပစ္စယေန ဣဒံ ဟောတီ’’တိ ဇာနနဝသေန ပဝတ္တာ လောကိယဇဝနပညာဝ။ ဧကဝီသတိမဒွါဝီသတိမာနိ။

တိဋ္ဌတိ ¶ ¶ ဧတ္ထ ဖလံ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယာတိ ဌာနံ၊ ကာရဏံ၊ တသ္မိံ ဌာနေ ကုသလတာ ဌာနကုသလတာ။ န ဌာနေ ကုသလတာ အဋ္ဌာနကုသလတာ။ တေဝီသတိမံ။

ဥဇုဘာဝေါ အဇ္ဇဝေါ။ မုဒုဘာဝေါ မဒ္ဒဝေါ။ ကာယစိတ္တုဇုကတာမုဒုကတာဒွယံ။ စတုဝီသတိမံ။

အဓိဝါသနသင်္ခါတာ ခမနံ ခန္တိ၊ တထာပဝတ္တကာမာဝစရဇဝနာနိ။ ပါပတော သုဋ္ဌု ဩရတော ဝိရတောတိ သောရတော၊ တဿ ဘာဝေါ သောရစ္စံ။ ကာယဝစီမနောသံဝရသီလသင်္ခါတာနိ လောကိယလောကုတ္တရဇဝနာနိ။ ပဉ္စဝီသတိမံ။

သမ္မောဒကပိယဝါဒိတာသင်္ခါတော သခိလဘာဝေါ သာခလျံ၊ ယထာ ပရေဟိ သဒ္ဓိံ အတ္တနော ဆိဒ္ဒံ ဝိဝရံ န ဟောတိ၊ ဧဝံ ဓမ္မာမိသေဟိ ပဋိသန္ထရဏံ ပဋိစ္ဆာဒနံ ပဋိသန္ထာရော။ အာဂန္တုကဿ ဟိ ပစ္စုဂ္ဂမနပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏအာသနဒါနဗီဇနပါဒဓောဝနမက္ခနာဒိနာ၊ ပါနီယေန အာပုစ္ဆနေန၊ ကာလေ အာဂတဿ ယာဂုအာဒီနံ၊ ဝိကာလေ ပါနကာဒီနဉ္စ ဒါနေန၊ ပုနဒိဝသေ ပိဏ္ဍာယ စရဏဋ္ဌာနဒဿနပဝေသနနိက္ခမနကာလာရောစနာဒိနာ စ ပဗ္ဗဇိတာ၊ ဂဟဋ္ဌာနဉ္စ ဝိနယေ အာဂတနယေန ယထာနုရူပံ အာမိသပဋိသန္ထာရော ကာတဗ္ဗော။ အာဂန္တုကံ ပန ဥပသင်္ကမိတွာ ‘‘တုမှေ ကတရဘာဏကာ’’တိ အပုစ္ဆိတွာ ‘‘အာစရိယုပဇ္ဈာယာ ဝေါ ကတရံ ဂန္ထံ ဝဠဉ္ဇေန္တီ’’တိ ပုစ္ဆိတွာ တဿ ဝိသယေ ပဉှပုစ္ဆနေန သစေ န သက္ကောတိ၊ သယံ ကထေတွာ ဒါနေန၊ ဓမ္မကထနပဉှဝိဿဇ္ဇနကမ္မဋ္ဌာနကထနကုက္ကုစ္စဒိဋ္ဌိဝိနောဒနာဒိနာ၊ ပရိဝါသာဒိဝိနယကမ္မကရဏေန၊ ပဗ္ဗာဇနဥပသမ္ပဒါဒိနာ စ ဓမ္မပဋိသန္ထာရော ကာတဗ္ဗော။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရတော ပနာယံ သဒ္ဓိံ အာနိသံသဒီပကဝတ္ထူဟိ အဋ္ဌသာလိနိယံ (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ၁၃၅၁) ဉာတဗ္ဗော။ ဧတသ္မိံ ဒုဝိဓေ ပဋိသန္ထာရေ ကုသလဘာဝေါ ပဋိသန္ထာရကုသလတာ၊ တထာပဝတ္တကာမာဝစရဇဝနာနိ ဧဝ။ ဆဗ္ဗီသတိမံ။

ဣန္ဒြိယေသု ¶ မနစ္ဆဋ္ဌေသု အာပါထဂတရူပါဒီသု အာရမ္မဏေသု နိမိတ္တဂဟဏာဒိနာ ဣန္ဒြိယသံဝရဘေဒသင်္ခါတော အဂုတ္တဒွါရဘာဝေါ ဣန္ဒြိယေသု အဂုတ္တဒွါရတာ။ ပဋိဂ္ဂဟဏပရိဘောဂဝသေန ဘောဇနေ မတ္တံ အဇာနနဘာဝေါ ဘောဇနေ အမတ္တညုတာ၊ တထာပဝတ္တအကုသလစိတ္တာနိ။ သတ္တဝီသတိမံ။

အနန္တရဒုကေပိ ¶ ဝုတ္တပဋိပက္ခဝသေန ကာမာဝစရသဟေတုကကုသလကိရိယစိတ္တာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အဋ္ဌဝီသတိမံ။

သတိဝိပ္ပဝါသသင်္ခါတော မုဋ္ဌသတိဘာဝေါ မုဋ္ဌဿစ္စံ၊ သဗ္ဗေ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ အသမ္ပဇာနနဘာဝေါ အသမ္ပဇညံ၊ မောဟော။ ဧကူနတိံသတိမံ။

အနန္တရဒုကေ စတုဘူမိကာ သတိပညာဝ ဝုတ္တာ။ တိံသတိမံ။

အပ္ပဋိသင်္ခါနေ အပ္ပဋိဝါနသင်္ခါတေ အကမ္ပိယဋ္ဌေန ယောနိသောဒဿနသင်္ခါတံ ပဋိသင်္ခါနမေဝ ဗလန္တိ ပဋိသင်္ခါနဗလံ၊ ကာမာဝစရပညာဝ။ သတ္တဗောဇ္ဈင်္ဂါဒိဘာဝနာဝသေန ပဝတ္တာ စတုဘူမကဓမ္မာ ဘာဝနာဗလံ။ ဧကတိံသတိမံ။

ပစ္စနီကဓမ္မေ သမေတီတိ သမထော၊ သော တိဝိဓော စိတ္တသမထော အဓိကရဏသမထော သဗ္ဗသင်္ခါရသမထောတိ။ တတ္ထ စ ပုဗ္ဗဘာဂါသု အဋ္ဌသမာပတ္တီသု ဧကဂ္ဂတာ စိတ္တသမထော နာမ၊ သမ္မုခါဝိနယာဒိ သတ္တဝိဓော အဓိကရဏသမထော နာမ၊ နိဗ္ဗာနံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော နာမ။ ဣဓ ပန စတုဘူမကော သမာဓိ အဓိပ္ပေတော။ အနိစ္စာဒိဝသေန ဝိဝိဓေနာကာရေန ပဿတီတိ ဝိပဿနာ၊ လောကိယလောကုတ္တရာ ဝိပဿနာပညာဝ။ ဗာတ္တိံသတိမံ။

သမထောဝ တံ အာကာရံ ဂဟေတွာ ပုန ပဝတ္တေတဗ္ဗဿ သမထဿ နိမိတ္တန္တိ သမထနိမိတ္တံ။ ပဂ္ဂါဟနိမိတ္တေပိ ဧသေဝ နယော။ စတုဘူမကသမာဓိဝီရိယာနိ ဧဝ။ တေတ္တိံသတိမံ။

အနန္တရဒုကေပိ ¶ ဝီရိယသမာဓီ ဧဝ ဝုတ္တာ။ စတုတ္တိံသတိမံ။

သီလဝိနာသိကာ အသံဝရသင်္ခါတာ သီလဿ ဝိပတ္တီတိ သီလဝိပတ္တိ၊ တထာပဝတ္တာ အကုသလဓမ္မာ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ဝိပတ္တိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဧဝ။ ပဉ္စတိံသတိမံ။

သောရစ္စမေဝ သီလဿ သမ္ပာဒနတော သီလပရိပူရဏတော သီလဿ သမ္ပဒါတိ သီလသမ္ပဒါ။ ဒိဋ္ဌိပါရိပူရိဘူတံ ¶ ဉာဏမေဝ ဒိဋ္ဌိယာ သမ္ပဒါတိ ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒါ။ စတုဘူမကာ သီလပညာဝ။ တထာ အနန္တရဒုကေပိ။ ဆတ္တိံသတိမံ။

ဝိသုဒ္ဓိဘာဝံ သမ္ပတ္တာ သီလသင်္ခါတာ သီလဿ ဝိသုဒ္ဓိ သီလဝိသုဒ္ဓိ။ နိဗ္ဗာနသင်္ခါတံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပါပေတုံ သမတ္ထာ ဒဿနသင်္ခါတာ ဒိဋ္ဌိယာ ဝိသုဒ္ဓိ ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိ။ သတ္တတ္တိံသတိမံ။

ကမ္မဿကတာသစ္စာနုလောမိကမဂ္ဂဖလသမ္ပယုတ္တပညာ ဒိဋ္ဌိ ဝိသုဒ္ဓိ နာမ။ ယထာဒိဋ္ဌိဿ တဒနုရူပံ ပဓာနံ ယထာဒိဋ္ဌိဿ စ ပဓာနံ နာမ။ အဋ္ဌတိံသတိမံ။

သံဝေဂဇနကာနိ ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏသင်္ခါတာနိ ကာရဏာနိ သံဝေဇနီယဋ္ဌာနာနိ နာမ၊ တေသု ဇာတိအာဒိပဋိစ္စသမုပ္ပန္နဘယသင်္ခါတံ သံဝိဇနံ သံဝေဂေါ နာမ၊ တထာပဝတ္တကုသလာဒိ ဧဝ။ ဧဝံ သံဝေဂဇာတဿ ယောနိသော ဥပါယေန ပဓာနံ သံဝိဂ္ဂဿ ယောနိသော ပဓာနံ၊ လောကိယလောကုတ္တရဝီရိယမေဝ။ ဧကူနစတ္တာလီသတိမံ။

ကုသလဓမ္မပူရဏေ အသန္တုဋ္ဌိဘာဝေါ အသန္တုဋ္ဌိတာ။ ယော ပန ဒါနံ ဒတွာ တတော တေန အသန္တုဋ္ဌော ဟုတွာ သရဏဂမနံ အာကင်္ခတိ၊ တတော ပဉ္စသီလာဒိံ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ ဗုဒ္ဓဝစနာနံ ဥဂ္ဂဏှနံ၊ သမထဝိပဿနံ၊ တတော တေနာပိ အသန္တုဋ္ဌော အနုက္ကမေန အရဟတ္တံ ဂဏှာတိ၊ အယံ အသန္တုဋ္ဌိတာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ အဓိကုသလဓမ္မာနံ ဘာဝနာယ ဥက္ကဏ္ဌမာနော ပဓာနံ ပဋိဝါပေတိ နိဝတ္တာပေတီတိ ပဋိဝါနိ၊ န ပဋိဝါနိ ¶ အပ္ပဋိဝါနိ၊ တဿ ဘဝေါ အပ္ပဋိဝါနိတာ။ အရဟတ္တံ အပ္ပတွာ ပဓာနသ္မိံ အနိဝတ္တနတာ အနောသက္ကနတာ၊ တထာပဝတ္တလောကိယလောကုတ္တရကုသလာ ဓမ္မာ။ စတ္တာလီသတိမံ။

ဝိဇာနနတော ဝိဇ္ဇာ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသစုတူပပါတအာသဝက္ခယဉာဏာနိ။ ဝိမုစ္စနတော ဝိမုတ္တိ၊ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော ဟိ အာရမ္မဏေ အဓိမုစ္စနတော၊ သယံ ဝိက္ခမ္ဘိတကိလေသေဟိ ဝိမုစ္စနဋ္ဌေန စ ဝိမုတ္တီတိ ဝုတ္တာ၊ နိဗ္ဗာနံ ပန သဗ္ဗကိလေသေဟိ အစ္စန္တဝိမုစ္စနဋ္ဌေန။ ဧကစတ္တာလီသတိမံ။

ကိလေသက္ခယကရေသု ¶ စတူသု အရိယမဂ္ဂေသု ဉာဏံ ခယေ ဉာဏံ နာမ။ ပဋိသန္ဓိဝသေန အနုပ္ပာဒဘူတေ တံတံမဂ္ဂဝဇ္ဈကိလေသာနံ အနုပ္ပာဒပရိယောသာနေ ဥပ္ပန္နအရိယဖလေ ဉာဏံ အနုပ္ပာဒေ ဉာဏံ နာမ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ သုဝိညေယျမေဝ။ ဒွါစတ္တာလီသတိမံ။

သုတ္တန္တိကဒုကမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ဓမ္မသင်္ဂဏီမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒါနိ ¶ ¶ ဓမ္မသင်္ဂဏီမာတိကာနန္တရံ ဝိဘင်္ဂမာတိကာယ အတ္ထဝဏ္ဏနာ အနုပ္ပတ္တာ။ တဿာ ပန –

အတ္ထတော ဓမ္မဘေဒေန၊ ဝိဘင်္ဂနယဒဿနာ၊

ပါဠိမုတ္တနယာ စာပိ၊ ဟောတိ သံဝဏ္ဏနာနယော။

သာ ပနေသာ အဋ္ဌာရသန္နံ ဝိဘင်္ဂါနံ အာဒိမှိ ဌပိတာ အဋ္ဌာရသဝိဓာ ဟောတိ – ခန္ဓဝိဘင်္ဂမာတိကာ-အာယတန-ဓာတု-သစ္စ-ဣန္ဒြိယ-ပစ္စယာကာရ-သတိပဋ္ဌာန-သမ္မပ္ပဓာန-ဣဒ္ဓိပါဒဗောဇ္ဈင်္ဂ-မဂ္ဂင်္ဂဈာန-အပ္ပမညာ-သိက္ခာပဒ-ပဋိသမ္ဘိဒါ-ဉာဏ-ခုဒ္ဒကဝတ္ထု-ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂမာတိ

တတ္ထ အာဒိဘူတာယ ခန္ဓဝိဘင်္ဂမာတိကာယ အတ္ထတော တာဝ – ပဉ္စက္ခန္ဓာတိ ဧတ္ထ ပဉ္စာတိ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ၊ တေန န တတော ဟေဋ္ဌာ၊ န ဥဒ္ဓန္တိ ဒဿေတိ။ ခန္ဓာတိ ပရိစ္ဆိန္နဓမ္မနိဒဿနံ။ တတြာယံ ခန္ဓ-သဒ္ဒေါ သမ္ဗဟုလေသု ဌာနေသု နိပတတိ ရာသိမှိ ဂုဏေ ပဏ္ဏတ္တိယံ ရုဠှိယန္တိ။ တတ္ထ ‘‘မဟာဥဒကက္ခန္ဓော’’တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၅။၁၀၃၇၊ အ။ နိ။ ၄။၅၁၊ ၅။၄၅၊ ၆။၃၇) ဟိ ရာသိတော ခန္ဓော နာမ။ ‘‘သီလက္ခန္ဓော သမာဓိက္ခန္ဓော’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၃။၃၅၅) ဂုဏတော။ ‘‘အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ မဟန္တံ ဒါရုက္ခန္ဓ’’န္တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၄။၂၄၁) ပဏ္ဏတ္တိတော။ ‘‘ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော’’တိအာဒီသု (ဓ။ သ။ ၆၃) ဧကမ္ပိ စိတ္တံ ရုဠှိတော ခန္ဓော နာမ၊ သွာယမိဓ ရာသိတော အဓိပ္ပေတော။ ရာသဋ္ဌော ဟိ ခန္ဓ-သဒ္ဒေါ၊ ကောဋ္ဌာသဋ္ဌောတိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ လောကသ္မိံ ဟိ ဣဏံ ဂဟေတွာ စောဒိယမာနာ ‘‘ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ ဒဿာမ ¶ ၊ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဒဿာမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တသ္မာ ခန္ဓောတိ ကောဋ္ဌာသောတိ ဝုတ္တံ ¶ ဟောတိ။ ရူပက္ခန္ဓောတိ ဧတ္ထ ရုပ္ပတီတိ ရူပံ၊ သီတုဏှာဒီဟိ ပသိဒ္ဓါကာရေန ရုပ္ပတိ ဃဋ္ဋီယတိ၊ ပီဠိယတီတိ အတ္ထော။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘ရုပ္ပတီတိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တသ္မာ ရူပန္တိ ဝုစ္စတိ။ ကေန ရုပ္ပတိ? သီတေနပိ ရုပ္ပတိ၊ ဥဏှေနပိ ရုပ္ပတိ၊ ဇိဃစ္ဆာယပိ ရုပ္ပတိ၊ ပိပါသာယပိ ရုပ္ပတီ’’တိအာဒိ (သံ။ နိ။ ၃။၇၉)။

ရူပဉ္စ တံ ခန္ဓော စာတိ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပရာသိ ရူပကောဋ္ဌာသောတိ အတ္ထော။ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒီသုပိ ဧသေဝ နယောတိ အယံ တာဝေတ္ထ အတ္ထတော သံဝဏ္ဏနာနယော။

ဓမ္မဘေဒတော ပနေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ကုသလတ္တိကေ ဝိဘတ္တာ အတီတာဒိဘေဒဘိန္နာ သဗ္ဗေ ရူပဓမ္မာ ရူပက္ခန္ဓော နာမ။ တထာ စတုဘူမကာ ဝေဒနာသညာယော ဝေဒနာက္ခန္ဓော နာမ၊ သညာက္ခန္ဓော နာမ။ ဝေဒနာသညာ ပန ဌပေတွာ သေသာ ဖဿာဒယော ပညာသ စေတသိကာ သင်္ခါရက္ခန္ဓော နာမ။ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု နိဗ္ဗာနမေဝ အသင်္ဂဟိတံ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု ပန သဗ္ဗေ လောကုတ္တရဓမ္မာ။ အယမေဝ ဟိ ခန္ဓေဟိ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ ဝိသေသော။ ခန္ဓာ အဝိသေသတော ဝုတ္တာ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ သာသဝေါပါဒါနိယဘာဝေန ဝိသေသေတွာ။ ဣဓ ပန အဝိသေသေန ဝုတ္တတ္တာ နိဗ္ဗာနံ ဌပေတွာ အဝသေသာ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီတိ အယံ ဓမ္မဘေဒတော သံဝဏ္ဏနာနယော။

ဝိဘင်္ဂနယဒဿနာတိ ဝိဘင်္ဂပါဠိယာ အာဂတအတ္ထနယဒဿနတော။ ဝိဘင်္ဂပါဠိယံ ဟိ သုတ္တန္တဘာဇနီယံ အဘိဓမ္မဘာဇနီယံ ပဉှာပုစ္ဆကန္တိ တီဟိ နယေဟိ ခန္ဓဝိဘင်္ဂေါ ဝိဘတ္တော။ တထာ အာယတနဝိဘင်္ဂါဒယော။ ကေဝလံ ဟိ ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂေ၊ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေ စ သုတ္တန္တဘာဇနီယံ နတ္ထိ။ ပစ္စယာကာရဝိဘင်္ဂေ ပဉှာပုစ္ဆကံ နတ္ထိ။ ဉာဏဝိဘင်္ဂါဒီသု ပန တီသု တယောပိ နယာ ¶ န သန္တိ။ တေသု ဟိ ဉာဏဝိဘင်္ဂေါ ဧကဝိဓတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဒသဝိဓာ ဝိဘတ္တော၊ ခုဒ္ဒကဝတ္ထုဝိဘင်္ဂေါ ဧကဝိဓတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဒွါသဋ္ဌိပဘေဒါ ဝိဘတ္တော၊ ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂေါ ပန သဗ္ဗသင်္ဂဟာဒီဟိ ဒသဟိ ဝါရေဟိ ဝိဘတ္တော၊ တသ္မာ တေသံ တေသံ နယာနံ မုခမတ္တဒဿနဝသေန တတ္ထ တတ္ထ သံဝဏ္ဏနာ ဘဝိဿန္တိ။ တတြိဒံ ခန္ဓဝိဘင်္ဂေ တိဏ္ဏံ နယာနံ မုခမတ္တဒဿနံ။ သေယျထိဒံ – သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ ရူပက္ခန္ဓော –

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမော ရူပက္ခန္ဓော? ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ၊ တဒေကဇ္ဈံ အဘိသညူဟိတွာ အဘိသင်္ခိပိတွာ အယံ ဝုစ္စတိ ရူပက္ခန္ဓော’’တိ (ဝိဘ။ ၂) –

ဧဝံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တော၊ တထာ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒယောပိ။ တတ္ထ နိယကဇ္ဈတ္တံ နာမ အဇ္ဈတ္တရူပံ အဇ္ဈတ္တံ နာမ၊ တတော အညံ ပရပုဂ္ဂလဂတံ၊ အဝိညာဏဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါ နာမ၊ တထာ ဝေဒနာဒယောပိ။ ပသာဒဝိသယရူပံ ပန ဩဠာရိကံ နာမ၊ သေသံ သုခုမံ နာမ။ အနိဋ္ဌရူပံ ဟီနံ နာမ၊ ဣဋ္ဌရူပံ ပဏီတံ နာမ။

နနု ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌံ နာမ ပါဋေက္ကံ ပဋိဝိဘတ္တံ နာမ နတ္ထိ၊ ဧကံ ဧကစ္စဿ ဣဋ္ဌံ ဟောတိ မနာပံ၊ တဒေဝ အညဿ စ အနိဋ္ဌံ ဟောတိ။ ဝတ္ထာဒီနိ ဟိ သူကရာဒီနံ နပ္ပိယာနိ ဟောန္တိ၊ န မနုဿာဒီနံ၊ တေသဉ္စ ဝတ္ထာဘရဏာဒီနိ ပိယာနိ၊ န သူကရာဒီနန္တိ၊ တသ္မာ ရုစိဝသေနေဝ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌတာ ဂဟေတဗ္ဗာ? န၊ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌာနံ ပါဋေက္ကံ ဝိဘတ္တတ္တာ။ ကုသလကမ္မဇံ ဟိ ကုသလဝိပါကဝိသယောဝ ဣဋ္ဌံ နာမ၊ အကုသလကမ္မဇံ အကုသလဝိပါကဝိသယောဝ အနိဋ္ဌံ နာမ၊ သညာဝိပလ္လာသေန ပန ကောစိ ¶ ဣဋ္ဌမေဝ ဗုဒ္ဓရူပါဒိံ ဇဝနက္ခဏေ အနိဋ္ဌတော မနသိ ကရောတိ၊ အနိဋ္ဌဉ္စ နိရယဂ္ဂိသတ္ထဝိသာဒိံ ဣဋ္ဌတော မနသိ ကရောတိ။ ဇဝနေဟိ ဧဝ ဝိပလ္လာသဘာဝေါ၊ န ဝိပါကေဟီတိ ဝိပါကဝသေန ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌံ နိယတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ပန ဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာယ –

‘‘သုခသမ္ဖဿံ ဟိ ဂူထကလလံ စက္ခုဒွါရဃာနဒွါရေသု အနိဋ္ဌံ၊ ကာယဒွါရေ ဣဋ္ဌံ ဟောတိ။ စက္ကဝတ္တိနော မဏိရတနေန ပေါထိယမာနဿ၊ သုဝဏ္ဏသူလေ ဥတ္တာသိယမာနဿ စ မဏိရတနသုဝဏ္ဏသူလာနိ စက္ခုဒွါရေ ဣဋ္ဌာနိ ဟောန္တိ၊ ကာယဒွါရေ အနိဋ္ဌာနီ’’တိ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၆) –

ဧဝံ ဒွါရဝသေန ဧကဿေဝ ဝတ္ထုနော ဣဋ္ဌတာ၊ အနိဋ္ဌတာ စ ဝုတ္တာ။ သာ စ ဧကက္ခဏေ န ယုတ္တာ ဧကကလာပဂတဘူတောပါဒါယရူပါနံ ဧကသာမဂ္ဂိယမုပ္ပတ္တိတော။ န ဟိ ဘူတေသု အကုသလဝသေန အနိဋ္ဌေသု ¶ ဥပ္ပဇ္ဇန္တေသု တဒုပါဒါယရူပါဒိကုသလေန ဣဋ္ဌာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဘိန္နက္ခဏေ ပန ဣဋ္ဌာနိ မဏိရတနာဒီနိ တေဟိ ပေါထိယမာနဿ အကုသလပစ္စယေန ဥတုနာ အနိဋ္ဌာနိ ဝိပရိဏမန္တိ၊ ကုသလပစ္စယေန အနိဋ္ဌာနိ ဂူထကလလာဒီနိ ဣဋ္ဌာနီတိ၊ အယံ နော အတ္တနောမတိ။ ဧဝံ ဝိဘတ္တေသု စ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေသု တံ တံ ရူပံ ဥပါဒါယုပါဒါယ ဟီနံ၊ ပဏီတဉ္စ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သုခုမံ ပန ရူပံ ဒူရေရူပံ နာမ၊ ဩဠာရိကံ သန္တိကေရူပံ နာမ။ တံ တံ ဝါ ပန ရူပံ ဥပါဒါယုပါဒါယ ရူပံ ဒူရေ သန္တိကေ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

ဝေဒနာဒီသု ပန အကုသလာ ဝေဒနာ ဩဠာရိကာ၊ ဣတရာ သုခုမာ။ ကုသလာကုသလာ ဩဠာရိကာ၊ အဗျာကတာ သုခုမာ။ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဩဠာရိကာ၊ ဣတရာ သုခုမာ။ သုခဒုက္ခာ ဝါ ဩဠာရိကာ၊ ဣတရာ သုခုမာ။ အသမာပန္နဿ ဝါ ဝေဒနာ ဩဠာရိကာ၊ သမာပန္နဿ သုခုမာ။ သာသဝါ ဩဠာရိကာ ¶ ၊ အနာသဝါ သုခုမာ။ တံ တံ ဝါ ပန ဝေဒနံ ဥပါဒါယုပါဒါယ ဩဠာရိကသုခုမတာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ အကုသလာ ဝေဒနာ ကုသလာဗျာကတာဟိ ဒူရေ၊ တာ စ တာယ ဒူရေတိ ဧဝံ ဇာတိသဘာဝပုဂ္ဂလဘူမိဘေဒတော ဝုတ္တနယေန ဒူရေဝေဒနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ ကုသလာ ဝေဒနာ ကုသလာယ သန္တိကေတိ ဧဝံ ဇာတိအာဒိသာမညတော သန္တိကေဝေဒနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ တံ တံ ဝါ ပန ဝေဒနံ ဥပါဒါယုပါဒါယ ဝေဒနာ ဒူရေသန္တိကေ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဧဝံ သညာက္ခန္ဓာဒီသုပိ ယထာနုရူပံ ဩဠာရိကသုခုမတာဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဝိဘင်္ဂပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ဝိဘ။ ၈ အာဒယော၊ ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၈ အာဒယော) ဂဟေတဗ္ဗောတိ အယံ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယော။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယေ ရူပက္ခန္ဓဿ တာဝ ဧကဝိဓာဒိတော ယာဝ ဧကာဒသဝိဓာ ရူပကဏ္ဍေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ပန ဧကဝိဓော ဖဿသမ္ပယုတ္တော၊ ဒုဝိဓော သဟေတုကဒုကဝသေန၊ တိဝိဓော ကုသလတ္တိကဝသေန၊ စတုဗ္ဗိဓော စတုဘူမကဝသေန၊ ပဉ္စဝိဓော သဘာဝဘေဒေန၊ ဆဗ္ဗိဓော ဆဒွါရိကဝသေန၊ သတ္တဝိဓော သတ္တဝိညာဏသမ္ပယောဂဝသေန၊ အဋ္ဌဝိဓော တေသု ကာယဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ သုခဒုက္ခဝသေန ဒွိဓာ ဘိန္ဒိတွာ၊ နဝဝိဓော တေသု မနောဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ ကုသလတ္တိကဝသေန တိဓာ ဘိန္ဒိတွာ၊ ဒသဝိဓော တေသု ကာယဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ ဒုဝိဓာ၊ မနောဝိညာဏသမ္ပယုတ္တဉ္စ တိဓာ ဘိန္ဒိတွာတိ ဧဝံ သဟေတုကဒုကမူလံ ပဌမဝါရံ ဝတွာ ပုန ကုသလတ္တိကဋ္ဌာနေ ဝေဒနာတ္တိကပီတိတ္တိကသနိဒဿနတ္တိကဝဇ္ဇိတေ သဗ္ဗတ္တိကေ ယောဇေတွာ ယာဝ ဒသဝိဓာ၊ အပရေပိ အဋ္ဌာရသ ဝါရာ ဝုတ္တာ။ ယထာ စေတ္ထ သဟေတုကဒုကမူလိကာ သဗ္ဗတ္တိကယောဇနာ၊ ဧဝံ ဟေတုသမ္ပယုတ္တဒုကာဒီသု အနုရူပဒုကမူလိကာပိ သရဏဒုကပရိယောသာနာ ပစ္စေကံ သဗ္ဗတ္တိကယောဇနာပိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ ¶ အယံ ဒုကမူလကော ယောဇနာနယော။ ယထာ စ ဧကေကဒုကေန သဗ္ဗတ္တိကယောဇနာဝသေန ဒုကမူလကော ¶ နယော ဝုတ္တော၊ ဧဝံ ဧကေကတ္တိကေန ယထာနုရူပံ သဗ္ဗဒုကယောဇနာဝသေန တိကမူလကော၊ တဒုဘယမိဿကဝသေန ဥဘတောဝဍ္ဎနကော စ နယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ စေတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓေ၊ ဧဝံ သညာက္ခန္ဓာဒီသုပိ ယထာရဟံ ဒုကမူလကာဒိနယာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယံ အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယော။

ပဉှာပုစ္ဆကနယေ ပန ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ ကတိ ကုသလာ၊ ကတိ အကုသလာ၊ ကတိ အဗျာကတာ၊ ကတိ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ…ပေ… ကတိ သရဏာ၊ ကတိ အရဏာတိ? ရူပက္ခန္ဓော အဗျာကတော၊ စတ္တာရော ခန္ဓာ သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ၊ ရူပံ၊ ဝေဒနာ စ ဝေဒနာတ္တိကေ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ ရူပံ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မံ၊ သိယာ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယံ၊ သိယာ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယံ၊ အသံကိလိဋ္ဌသံကိလေသိကံ၊ သေသာ စတ္တာရော ခန္ဓာ တီဟိ တိကေဟိ တိဓာပိ ဟောန္တိ။ ရူပံ အဝိတက္ကအဝိစာရံ၊ တယော ခန္ဓာ တိဓာပိ ဟောန္တိ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော တိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ။ ရူပံ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဝေဒနာ သိယာ ပီတိသဟဂတာ၊ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ တယော တိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ ရူပံ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗံ၊ နဒဿနေနနဘာဝနာယပဟာတဗ္ဗဟေတုကံ၊ နေဝါစယဂါမိနအပစယဂါမိ၊ နေဝသေခံနာသေခံ၊ ပရိတ္တံ၊ သေသာ တိဓာပိ ဟောန္တိ။ ပရိတ္တာရမ္မဏတ္တိကေ ရူပံ အနာရမ္မဏံ၊ သေသာ တိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ ရူပံ မဇ္ဈိမံ၊ အနိယတံ၊ သေသာ တိဓာပိ။ မဂ္ဂါရမ္မဏတ္တိကေ စ ရူပံ အနာရမ္မဏံ၊ သေသာ တိဓာပိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဥပ္ပန္နာတီတတ္တိကေသု ပဉ္စပိ တိဓာ ဟောန္တိ။ အတီတာရမ္မဏတ္တိကေ ရူပံ အနာရမ္မဏံ၊ သေသာ တိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ အဇ္ဈတ္တတ္တိကေ ပဉ္စပိ တိဓာ ဟောန္တိ။ အဇ္ဈတ္တာရမ္မဏတ္တိကေ ရူပံ အနာရမ္မဏံ၊ သေသာ တိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ စတ္တာရော ခန္ဓာ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ၊ ရူပက္ခန္ဓော တိဓာပိ ဟောတိ။

စတ္တာရော ¶ ခန္ဓာ နဟေတူ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော သိယာ ဟေတု၊ သိယာ န ဟေတု။ ရူပံ အဟေတုကံ၊ ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တံ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ တယော ခန္ဓာ သိယာ သဟေတုကာ စေဝ န စ ဟေတူ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဒွိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ၊ ရူပံ န ဝတ္တဗ္ဗမေဝ။ တထာ အနန္တရဒုကေပိ။ ရူပံ နဟေတုအဟေတုကံ၊ တယော ဒွိဓာပိ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဒွိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ။ ပဉ္စပိ သပ္ပစ္စယာ၊ သင်္ခတာ၊ စတ္တာရော အနိဒဿနာ၊ အပ္ပဋိဃာ၊ ရူပံ ဒွိဓာပိ။ ရူပံ ရူပီ၊ သေသာ အရူပိနော။ ရူပံ လောကိယံ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ ပဉ္စပိ ကေနစိ ဝိညေယျာ၊ န စ ကေနစိ ဝိညေယျာ စ။ စတ္တာရော နော အာသဝါ၊ သင်္ခါရာ ဒွိဓာပိ၊ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ ရူပံ သာသဝေါ၊ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တော ¶ ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ ရူပံ သာသဝါ စေဝ နော စ အာသဝါ၊ တယော တထာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ သင်္ခါရော ဒွိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ။ ရူပံ န ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ တယော သိယာ အာသဝသမ္ပယုတ္တာ စေဝ နော စ အာသဝါ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ သင်္ခါရော ဒွိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗော စ။ ရူပံ အာသဝဝိပ္ပယုတ္တံ သာသဝဉ္စ၊ သေသာ ဒွိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ။ ဣမိနာ နယေန သံယောဇနဂေါစ္ဆကာဒီသုပိ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကေဝလံ ဟိ ပရာမာသသမ္ပယုတ္တဒုကေ ရူပံ ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တံ၊ တယော ဒွိဓာပိ၊ သင်္ခါရော ဒွိဓာပိ၊ ဒိဋ္ဌိဝသေန န ဝတ္တဗ္ဗော စ။ တတိယေ ဧတ္တကမေဝ ဝိသေသော။ ရူပံ အနာရမ္မဏံ၊ သေသာ သာရမ္မဏာ။ ဝိညာဏံ စိတ္တံ၊ သေသာ နော စိတ္တာ။ တယော စေတသိကာ၊ ဒွေ အစေတသိကာ။ တယော စိတ္တသမ္ပယုတ္တာ၊ ရူပံ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တံ။ ဝိညာဏံ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ တထာ စိတ္တသံသဋ္ဌဒုကေပိ။ တယော စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ၊ ဝိညာဏံ နော စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ။ ရူပံ ဒွိဓာပိ။ တထာ အနန္တရဒုကဒွယေပိ။ တယော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ၊ ဒွေ နော စိတ္တသံသဋ္ဌသမုဋ္ဌာနာ။ တထာ အနန္တရဒုကဒွယေပိ။ ဝိညာဏံ အဇ္ဈတ္တိကံ၊ တယော ဗာဟိရာ၊ ရူပံ ဒွိဓာပိ။ စတ္တာရော နော ဥပါဒါ။ ရူပံ ဒွိဓာပိ။ ပဉ္စပိ သိယာ ဥပါဒိန္နာ၊ သိယာ အနုပါဒိန္နာ၊ နော ဥပါဒါနာ။

ကိလေသဂေါစ္ဆကော ¶ ဝုတ္တနယောဝ။ ရူပံ နေဝဒဿနေနနဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗံ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ ဧဝံ ယာဝပီတိဒုကာ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ရူပံ န ဝေဒနာ၊ န သုခါ၊ န သုခသဟဂတာ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ တထာ အနန္တရဒုကေပိ။ ရူပံ ကာမာဝစရံ၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ ဧဝံ ယာဝ သရဏဒုကာ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယံ ပဉှာပုစ္ဆကနယော။

ဣမေ ပန နယာ ဝိတ္ထာရတော ပါဠိအဋ္ဌကထာဟိ ဉာတဗ္ဗာ။ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော စ နေသံ ဓမ္မသင်္ဂဏီမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာယ ဝုတ္တာနုသာရေန ဉာတဗ္ဗော။ ဣတော ပရံ အတိရေကံ အဝတွာ အပုဗ္ဗမေဝ ဝဏ္ဏယိဿာမာတိ အယံ ဝိဘင်္ဂနယဒဿနတော သံဝဏ္ဏနာနယော။

ကမတောနူနာဓိကတော၊ ဒဋ္ဌဗ္ဗသမဘေဒတော၊

ပါဠိမုတ္တနယော ဉေယျော၊ ခန္ဓကောသလ္လမိစ္ဆတာ။

တတ္ထ ¶ ကမတောတိ ဧတ္ထ ဥပ္ပတ္တိက္ကမော ပဟာနက္ကမော ပဋိပတ္တိက္ကမော ဘူမိက္ကမော ဒေသနာက္ကမောတိ ဗဟုဝိဓေသု ကမေသု ခန္ဓာနံ ဒေသနာက္ကမောဝ ယုဇ္ဇတိ၊ န ဣတရေ၊ အသမ္ဘဝါ။ အဘေဒေန ဟိ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု အတ္တဂ္ဂါဟပတိတံ ဝေနေယျဇနံ သမူဟဃနဝိနိဗ္ဘောဂဒဿနေန အတ္တဂ္ဂါဟတော မောစေတုကာမော ဘဂဝါ ဟိတကာမော တဿ တဿ ဇနဿ သုခဂ္ဂဟဏတ္ထံ စက္ခုအာဒီနံ ဝိသယဘူတံ ဩဠာရိကံ ပဌမံ ရူပက္ခန္ဓံ ဒေသေသိ၊ တတော ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌဝိသယသံဝေဒကံ ဩဠာရိကံ ဝေဒနံ၊ ယံ ဝေဒေတိ၊ တံ သဉ္ဇာနာတီတိ ဧဝံ ဝေဒနာဝိသယဿ အာကာရဂ္ဂါဟိကံ သညံ၊ သညာဝသေနာဘိသင်္ခါရကေ သင်္ခါရေ၊ တေသံ ဝေဒနာဒီနံ နိဿယာဓိပတိဘူတံ ဝိညာဏန္တိ အယံ တာဝေတ္ထ ကမော။

အနူနာဓိကတောတိ ¶ ကသ္မာ ပန ဘဂဝတာ ပဉ္စေဝ ခန္ဓာ ဝုတ္တာ အနူနာ အနဓိကာတိ? သဗ္ဗသင်္ခတသဘာဂေကသင်္ဂဟတော၊ အတ္တတ္တနိယဂ္ဂါဟဝတ္ထုဿ ဧတပ္ပရမတော၊ အညေသဉ္စ တဒဝရောဓတော။ အနေကပ္ပဘေဒေသု ဟိ သင်္ခတဓမ္မေသု သဘာဂဝသေန သင်္ဂယှမာနေသု ရူပံ ရူပသဘာဂေကသင်္ဂဟဝသေန ဧကော ခန္ဓော ဟောတိ၊ ဝေဒနာ ဝေဒနာသဘာဂေကသင်္ဂဟဝသေန ဧကော ခန္ဓော ဟောတိ။ ဧသ နယော သညာဒီသုပိ၊ တသ္မာ သဗ္ဗသင်္ခတသဘာဂေကသင်္ဂဟတော ပဉ္စေဝ ဝုတ္တာ။ ဧတပရမဉ္စေတံ အတ္တတ္တနိယဂ္ဂါဟဝတ္ထု၊ ယဒိဒံ ရူပါဒယော ပဉ္စ၊ တသ္မာ အတ္တတ္တနိယဂ္ဂါဟဝတ္ထုဿ ဧတပရမတောပိ ပဉ္စေဝ ဝုတ္တာ။ ယေပိ စညေ သီလာဒယော ပဉ္စ ဓမ္မက္ခန္ဓာ ဝုတ္တာ၊ တေပိ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နတ္တာ ဧတ္ထေဝ အဝရောဓံ ဂစ္ဆန္တိ၊ တသ္မာ အညေသံ တဒဝရောဓတောပိ ပဉ္စေဝ ဝုတ္တာတိ အယံ အနူနာဓိကတော။

ဒဋ္ဌဗ္ဗသမဘေဒတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗဘေဒတော၊ ဥပမာဘေဒတော စ။ တတ္ထ ဒဋ္ဌဗ္ဗဘေဒတော တာဝ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ သာမညတော ဥက္ခိတ္တာသိကပစ္စတ္ထိကတော၊ ဘာရတော၊ ခါဒကတော၊ အနိစ္စဒုက္ခအနတ္တသင်္ခါတဝဓကတော စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဝိသေသတော ပန ဖေဏပိဏ္ဍံ ဝိယ ရူပံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဥဒကဗုဗ္ဗုဠမရီစိကကဒလိက္ခန္ဓမာယာ ဝိယ ယထာက္ကမံ ဝေဒနာဒယော ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ယထာ ဟိ ဖေဏပိဏ္ဍော ဝိမဒ္ဒါသဟော၊ သော စ ပတ္တထာလကာဒိအတ္ထံ ဂဟိတောပိ တမတ္ထံ န သာဓေတိ၊ ဘိဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ ရူပမ္ပိ ဝိမဒ္ဒါသဟံ၊ တဉ္စ သုဘာဒိဝသေန ဂဟိတမ္ပိ န တထာ တိဋ္ဌတိ၊ အသုဘာဒိယေဝ ဟောတိ။

ယထာ ဝါ ဖေဏပိဏ္ဍော အနေကသန္ဓိဃဋိတော ဗဟုန္နံ ဥဒကသပ္ပာဒိပါဏကာနံ အာဝါသော၊ အာဒိတော စေသ ဗဒရပက္ကမတ္တော ဟုတွာ အနုပုဗ္ဗဝဍ္ဎနကော ဥဋ္ဌိတမတ္တောပိ စေသ ဘိဇ္ဇတိ၊ ထောကံ ဂန္တွာပိ၊ သမုဒ္ဒံ ပတွာ ပန အဝဿမေဝ ဘိဇ္ဇတိ ¶ ၊ ဧဝံ ရူပမ္ပိ ဆိဒ္ဒါဝဆိဒ္ဒံ အနေကသန္ဓိဃဋိတံ ¶ အသီတိကိမိကုလဝေါကိဏ္ဏံ၊ အာဒိတော စေတံ ကလလမတ္တံ ဟုတွာ အနုပုဗ္ဗဝဍ္ဎနကံ၊ ကလလမတ္တေပိ စေတံ ဘိဇ္ဇတိ၊ အဗ္ဗုဒါဒိဘာဝေပိ အာယုက္ခယံ ပတွာ အဝဿမေဝ ဘိဇ္ဇတိ။ ဧဝံ ဖေဏပိဏ္ဍသဒိသံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ယထာ ပန ဗုဗ္ဗုဠော မုဟုတ္တရမဏီယော အဂယှုပဂေါ န စိရဋ္ဌိတိကောဝ၊ ဧဝံ ဝေဒနာပိ။ ယထာ စ ဗုဗ္ဗုဠော ဥဒကတလံ၊ ဥဒကဗိန္ဒုံ၊ ဥဒကဇလ္လကံ သင်္ကဍ္ဎိတွာ ပုဋံ ကတွာ ဂဟဏဝါတဉ္စာတိ စတ္တာရိ ကာရဏာနိ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ ဝေဒနာပိ ဝတ္ထုံ၊ အာရမ္မဏံ၊ ကိလေသဇလ္လံ၊ ဖဿသင်္ဃဋ္ဋနဉ္စာတိ စတ္တာရိ ကာရဏာနိ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ သာ ဗုဗ္ဗုဠသဒိသာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

ယထာ ပန မရီစိကာ ဇလာသယာဒိဘာဝေန ဝိပ္ပလမ္ဘိကာ၊ ဧဝံ သညာပိ နိစ္စာဒိဘာဝေနာတိ မရီစိသဒိသာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ယထာ ပန ကဒလိက္ခန္ဓော အဂယှုပဂေါ ဗဟုဝဋ္ဋိသမောဓာနော၊ ဧဝံ သင်္ခါရက္ခန္ဓောပိ အဂယှုပဂေါနိစ္စာဒိသာရဝိရဟိတော၊ ဖဿာဒိဗဟုဓမ္မသမောဓာနော စ ဟောတီတိ သော ကဒလိက္ခန္ဓသဒိသော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယထာ ပန မာယာ အသုဝဏ္ဏရဇတာဒိရူပါနိပိ တထာ ဂါဟာပေတွာ မဟာဇနံ ဝဉ္စေတိ၊ ဧဝံ ဝိညာဏမ္ပိ အနိစ္စာဒိရူပံ တေနေဝ စိတ္တေန အာဂစ္ဆန္တံ ဝိယ နိစ္စာဒိတော စ ဂါဟာပေတွာ ဝဉ္စေတီတိ တံ မာယာသဒိသံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ဖေဏပိဏ္ဍူပမံ ရူပံ၊ ဝေဒနာ ဗုဗ္ဗုဠူပမာ၊

မရီစိကူပမာ သညာ၊ သင်္ခါရာ ကဒလူပမာ၊

မာယူပမဉ္စ ဝိညာဏံ၊ ဒေသိတာဒိစ္စဗန္ဓုနာ’’တိ။ (သံ။ နိ။ ၃။၉၅)၊

ဥပမာဘေဒတော စ ပန ဂိလာနသာလူပမော ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဂေလညူပမော ဝေဒနုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဂေလညသမုဋ္ဌာနူပမော သညုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ အသပ္ပာယသေဝနူပမော သင်္ခါရုပါဒါနက္ခန္ဓော ¶ ၊ ဂိလာနူပမော ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော။ အပိစ စာရကကာရဏအပရာဓကာရဏကာရကအပရာဓိကူပမာ ဧတေ ဘာဇနဘောဇနဗျဉ္ဇနပရိဝေသကဘုဉ္ဇကူပမာ စာတိ အယမေတ္ထ ဥပမာဘေဒေါ။ ဧဝံ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယနယော ဉေယျော။

ခန္ဓဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အာယတနဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ပန အတ္ထတော တာဝ – ဒွါဒသာယတနာနီတိ ဧတ္ထ အာယတနတော၊ အာယာနံ တနနတော၊ အာယတဿ စ နယနတော အာယတနာနိ။ စက္ခုရူပါဒီသု ဟိ တံတံဒွါရာရမ္မဏာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ သေန သေန အနုဘဝနာဒိနာ ကိစ္စေန အာယတန္တိ ဥပဋ္ဌဟန္တိ ဃဋေန္တိ ဝါယမန္တိ၊ တေ စ ပန အာယဘူတေ ဓမ္မေ ဧတာနိ တနောန္တိ ဝိတ္ထာရေန္တိ၊ ဣဒဉ္စ အတီဝ အာယတံ သံသာရဒုက္ခံ နယန္တေဝ၊ ပဝတ္တယန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘အာယတနာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။

အပိစ နိဝါသဋ္ဌာနဋ္ဌေန၊ အာကရဋ္ဌေန၊ သမောသရဏဋ္ဌာနဋ္ဌေန၊ သဉ္ဇာဘိဒေသဋ္ဌေန၊ ကာရဏဋ္ဌေန စ သာသနေ၊ လောကေ စ ‘‘အာယတန’’န္တိ ဝုစ္စန္တိ။ စက္ခုအာဒီသု ဟိ တေ တေ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယ နိဝသန္တိ၊ တေသု စ အာကရဘူတေသု အာကိဏ္ဏာ ဝတ္ထာရမ္မဏဝသေန စ သမောသရန္တိ၊ စက္ခာဒယောဝ နေသံ သဉ္ဇာတိဒေသော၊ ကာရဏဉ္စ၊ တသ္မာ နိဝါသဋ္ဌာနာဒိနာ အတ္ထေန စက္ခာဒီနိ အာယတနာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

စက္ခာယတနန္တိအာဒီသု စက္ခတီတိ စက္ခု၊ ရူပံ အဿာဒေတိ၊ ဝိဘာဝေတိ စာတိ အတ္ထော။ ရူပယတီတိ ရူပံ။ ဝဏ္ဏဝိကာရံ အာပဇ္ဇမာနံ ¶ ဟဒယင်္ဂတဘာဝံ ပကာသေတီတိ အတ္ထော။ သုဏာတီတိ သောတံ။ သပ္ပတီတိ သဒ္ဒေါ၊ ဥဒါဟရီယတီတိ အတ္ထော။ ဃာယတီတိ ဃာနံ။ ဂန္ဓယတီတိ ဂန္ဓော၊ အတ္တနော ဝတ္ထုံ သူစယတီတိ အတ္ထော။ ဇီဝိတံ အဝှာယတီတိ ဇိဝှာ။ ရသန္တိ တံ သတ္တာတိ ရသော၊ အဿာဒေန္တီတိ အတ္ထော။ ကုစ္ဆိတာနံ သာသဝဓမ္မာနံ အာယောတိ ကာယော၊ ဥပ္ပတ္တိဒေသော။ ဖုသီယတီတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ။ မနတီတိ မနော။ အတ္တနော လက္ခဏံ ဓာရေန္တီတိ ဓမ္မာ။ စက္ခု စ တံ ယထာဝုတ္တေနတ္ထေန အာယတနဉ္စာတိ စက္ခာယတနံ…ပေ… ဓမ္မာ စ တေ အာယတနဉ္စာတိ ဓမ္မာယတနန္တိ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒတော ပနေတ္ထ သဗ္ဗမ္ပိ ဝိညာဏံ မနာယတနံ နာမ။ စေတသိကသုခုမရူပနိဗ္ဗာနာနိ ဓမ္မာယတနံ နာမ။ သေသာနိ သုဝိညေယျာနိ။ ဣမေသု စ အာယတနေသု အတီတာဒိဘေဒဘိန္နာ၊ ကာလဝိနိမုတ္တာ စ လောကိယလောကုတ္တရာ သဗ္ဗေ နာမရူပဓမ္မာ၊ ပညတ္တိယော စ သင်္ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ‘‘ဇာတိ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ’’တိအာဒိဝစနတော (ဓာတု။ ၇၁) ဟိ ¶ ရူပါရူပလက္ခဏာနံ ဇာတိဇရာဘင်္ဂါနံ သင်္ခါရက္ခန္ဓဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု သင်္ဂဟိတတ္တာ ဣတရာသမ္ပိ ပညတ္တီနံ ယထာရဟံ တတ္ထ သင်္ဂဟိတဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယမေတ္ထ ဓမ္မဘေဒေါ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ ‘‘စက္ခုံ အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ။ ရူပါ အနိစ္စာ ဒုက္ခာ အနတ္တာ ဝိပရိဏာမဓမ္မာ…ပေ… ဓမ္မာ အနိစ္စာ ဒုက္ခာ အနတ္တာ ဝိပရိဏာမဓမ္မာ’’တိ (ဝိဘ။ ၁၅၄) ဧဝံ ဝိသယိဝိသယာယတနဝသေန အာယတနာနိ ဝုတ္တာနီတိ အယံ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယော။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပန ပသာဒဝိသယာယတနာနိ တာဝ ‘‘တတ္ထ ကတမံ စက္ခာယတနံ? ယံ စက္ခု စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယ ¶ ပသာဒေါ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၁၅၆) ရူပကဏ္ဍေ (ဓ။ သ။ ၅၉၇) ဝုတ္တနယေန ဝိဘတ္တာနိ။ မနာယတနံ ပန ဧကဝိဓတော ပဋ္ဌာယ ယာဝဒသဝိဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓေ ဝုတ္တနယေန ဝိဘတ္တံ။ ဓမ္မာယတနံ ပန ‘‘တတ္ထ ကတမံ ဓမ္မာယတနံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ ယဉ္စ ရူပံ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃံ ဓမ္မာယတနပရိယာပန္နံ အသင်္ခတာ စ ဓာတူ’’တိ (ဝိဘ။ ၁၆၇) ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၁၆၇) ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒီသု ဝုတ္တနယေန ဝိဘတ္တံ။ သုခုမရူပနိဗ္ဗာနာနိ ရူပကဏ္ဍေ ဝုတ္တနယာနေဝါတိ အယံ အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယော။

ပဉှာပုစ္ဆကနယံ ပန ဣတော ပရံ ဝိတ္ထာရတော အဒဿေတွာ တိကဒုကာနံ အာဒိအန္တေဟိ စေဝ ဝိသေသတ္ထဒီပကေဟိ စ တိကဒုကေဟိ ယောဇေတွာ ဒဿယိဿာမ၊ သေသေဟိပိ တိကဒုကေဟိ ယောဇနာနယော ခန္ဓေ ဝုတ္တနယေန သက္ကာ ဉာတုန္တိ။ ကထံ ဒွါဒသန္နံ အာယတနာနံ ကတိ ကုသလာ…ပေ… ကတိ အရဏာတိ? ဒသာယတနာ အဗျာကတာ၊ ဒွါယတနာ သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ။ ဝေဒနာတ္တိကေ ဒသာယတနာနိ န ဝတ္တဗ္ဗာနိ၊ မနာယတနံ တိဓာပိ၊ ဓမ္မာယတနံ တိဓာ န ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ…ပေ… ရူပါယတနံ သနိဒဿနသပ္ပဋိဃံ၊ နဝါယတနာနိ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာနိ၊ မနာယတနဓမ္မာယတနာနိ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာနိ၊ ဧကာဒသာယတနာနိ န ဟေတူ၊ ဓမ္မာယတနံ သိယာ ဟေတု၊ သိယာ န ဟေတု…ပေ… ဧကာဒသာယတနာနိ သပ္ပစ္စယာနိ၊ ဓမ္မာယတနံ သိယာ သပ္ပစ္စယံ၊ သိယာ အပ္ပစ္စယံ…ပေ… ဒသာယတနာနိ ရူပံ၊ မနာယတနံ အရူပံ၊ ဓမ္မာယတနံ ဒွိဓာပိ…ပေ… ဒသာယတနာနိ အရဏာနိ၊ ဒွါယတနာနိ သိယာ သရဏာနိ၊ သိယာ အရဏာနီတိ အယံ ပဉှာပုစ္ဆကနယော။

ကမတော တာဝတ္တတော စ၊ တေသံ ဒဋ္ဌဗ္ဗဘေဒတော၊

ပါဠိမုတ္တနယေနေတ္ထ၊ ဝိညာတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ¶ ကမတောတိ ဣဓာပိ ဒေသနာက္ကမောဝ ယုဇ္ဇတိ။ အဇ္ဈတ္တိကေသု ဟိ အာယတနေသု သနိဒဿနသပ္ပဋိဃဝိသယတ္တာ စက္ခာယတနံ ပါကဋန္တိ ပဌမံ ဒေသိတံ၊ တတော အနိဒဿနသပ္ပဋိဃဝိသယာနိ သောတာယတနာဒီနိ။ အထ ဝါ ဒဿနာနုတ္တရိယသဝနာနုတ္တရိယဟေတုဘာဝတော ဗဟူပကာရတ္တာ စက္ခုသောတာယတနာနိ ပဌမံ ဒေသိတာနိ၊ တတော ဃာနာယတနာဒီနိ တီဏိ၊ ပဉ္စန္နမ္ပိ ပန ဂေါစရဝိသယတ္တာ အန္တေ မနာယတနံ၊ စက္ခာယတနာဒီနံ ဂေါစရတ္တာ တေသံ အနန္တရံ ရူပါယတနာဒီနိ။ အပိစ ဝိညာဏုပ္ပတ္တိကာရဏဝဝတ္ထာနတောပိ အယမေတေသံ ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ‘‘စက္ခုဉ္စ ပဋိစ္စ ရူပေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စက္ခုဝိညာဏံ…ပေ… မနဉ္စ ပဋိစ္စ ဓမ္မေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ မနောဝိညာဏ’’န္တိ (မ။ နိ။ ၃။၄၂၁၊ သံ။ နိ။ ၄။၆၀၊ ၁၁၃၊ မဟာနိ။ ၁၀၇) အယံ တာဝေတ္ထ ကမော။

တာဝတ္တတောတိ တာဝဘာဝတော။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – စက္ခာဒယောပိ ဟိ ဓမ္မာ ဧဝ၊ ဧဝံ သတိ ဓမ္မာယတနမိစ္စေဝ အဝတွာ ကသ္မာ ဒွါဒသာယတနာနိ ဝုတ္တာနီတိ စေ? ဆဝိညာဏကာယုပ္ပတ္တိယာ ဒွါရာရမ္မဏဝဝတ္ထာနတော အယမေတေသံ ဘေဒေါ ဟောတီတိ ဒွါဒသ ဝုတ္တာနိ။ စက္ခုဝိညာဏဝီထိပရိယာပန္နဿ ဟိ ဝိညာဏကာယဿ စက္ခာယတနမေဝ ဥပ္ပတ္တိဒွါရံ၊ ရူပါယတနမေဝါရမ္မဏံ။ တထာ ဣတရာနိ ဣတရေသံ။ ဆဋ္ဌဿ ပန ဘဝင်္ဂမနသင်္ခါတော မနာယတနေကဒေသောဝ ဥပ္ပတ္တိဒွါရံ၊ အသာဓာရဏဉ္စ ဓမ္မာယတနံ အာရမ္မဏန္တိ။ ဣတိ ဆန္နံ ဝိညာဏကာယာနံ ဥပ္ပတ္တိဒွါရာရမ္မဏဝဝတ္ထာနတော ဒွါဒသ ဝုတ္တာနီတိ အယမေတ္ထ တာဝတ္တတာ။

ဒဋ္ဌဗ္ဗဘေဒတောတိ ဧတ္ထ ပန သဗ္ဗာနိ စေတာနိ အာယတနာနိ အနာဂမနတော၊ အနိဂ္ဂမနတော စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ န ဟိ တာနိ ပုဗ္ဗေ ဥဒယာ ကုတောစိ အာဂစ္ဆန္တိ၊ နပိ ဥဒ္ဓံ ဝယာ ကုဟိဉ္စိ ဂစ္ဆန္တိ ¶ ၊ အထ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဥဒယာ အပ္ပဋိလဒ္ဓသဘာဝါနိ ဥဒ္ဓံ ဝယာ ပရိဘိန္နသဘာဝါနိ၊ ပုဗ္ဗန္တာပရန္တဝေမဇ္ဈေ ပစ္စယာယတ္တဝုတ္တိတာယ အဝသာနိ ပဝတ္တန္တိ၊ တသ္မာ အနာဂမနတော၊ အနိဂ္ဂမနတော စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ တထာ နိရီဟတော၊ အဗျာပါရတော စ။ န ဟိ စက္ခုရူပါဒီနံ ဧဝံ ဟောတိ ¶ ‘‘အဟော ဝတ အမှာကံ သာမဂ္ဂိယံ ဝိညာဏံ နာမ ဥပ္ပဇ္ဇေယျာ’’တိ၊ န စ တာနိ ဝိညာဏုပ္ပာဒနတ္ထံ ဒွါရဘာဝေန၊ ဝတ္ထုဘာဝေန၊ အာရမ္မဏဘာဝေန ဝါ ဗျာပါရမာပဇ္ဇန္တိ၊ အထ ခေါ ဓမ္မတာဝေသာ ယံ စက္ခုရူပါဒိသာမဂ္ဂိယံ စက္ခုဝိညာဏာဒီနိ သမ္ဘဝန္တိ၊ တသ္မာ နိရီဟတော၊ အဗျာပါရတော စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ အပိစ အဇ္ဈတ္တိကာနိ သုညော ဂါမော ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ ဓုဝသုဘသုခတ္တဘာဝဝိရဟိတတ္တာ၊ ဗာဟိရာနိ ဂါမဃာတကစောရာ ဝိယ။ တထာ အဇ္ဈတ္တိကာနိ ဆပါဏကာ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ၊ ဗာဟိရာနိ တေသံ ဂေါစရာ ဝိယာတိ အယမေတ္ထ ဒဋ္ဌဗ္ဗဘေဒေါ။ ဧဝံ ပါဠိမုတ္တနယေနေတ္ထ ဝိညာတဗ္ဗော ဝိနိစ္ဆယော။

အာယတနဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဓာတုဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – အဋ္ဌာရသ ဓာတုယောတိ ဧတ္ထ ဝိဒဟတိ၊ ဓီယတေ၊ ဝိဓာနံ၊ ဝိဓီယတေ ဧတာယ၊ ဧတ္ထ ဝါ ဓီယတီတိ ဓာတု။ လောကိယာ ဟိ ဓာတုယော ကာရဏဘာဝေန ဝဝတ္ထိတာ။ အနေကပ္ပကာရံ သံသာရဒုက္ခံ ဝိဒဟန္တိ နိပ္ဖာဒေန္တိ၊ သတ္တေဟိ စ ဓီယန္တေ ဓာရီယန္တိ၊ ဒုက္ခဝိဓာနမတ္တမေဝ စေတာ၊ ဧတာဟိ စ ကာရဏဘူတာဟိ သံသာရဒုက္ခံ သတ္တေဟိ အနုဝိဓီယတိ၊ ယထာဝိဟိတဉ္စ ဒုက္ခံ ဧတာသွေဝ ဓီယတိ ဌပီယတီတိ ဧတေဟိ အတ္ထေဟိ ယထာသမ္ဘဝံ ‘‘ဓာတုယော’’တိ ဝုစ္စန္တိ။

ယထာ ¶ ဝါ သရီရသင်္ခါတဿ သမုဒါယဿ အဝယဝဘူတေသု ရသသောဏိတာဒီသု အညမညံ ဝိသဘာဂလက္ခဏပရိစ္ဆိန္နေသု ဓာတုသမညာ၊ ဧဝမေတေသုပိ ပဉ္စက္ခန္ဓသင်္ခါတဿ အတ္တဘာဝဿ စက္ခာဒီသု ဓာတုသမညာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ လောကိယလောကုတ္တရသာဓာရဏတ္ထဝသေန ပန အတ္တနော သဘာဝံ ဓာရေန္တီတိ ဓာတုယော။ နိဇ္ဇီဝမတ္တာနမေတံ အဓိဝစနံ၊ တသ္မာ ယထာဝုတ္တေနတ္ထေန စက္ခု စ တံ ဓာတု စာတိ စက္ခုဓာတု။ ဧဝံ သေသေသုပီတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒတော ပနေတ္ထ အာယတနေသု ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ အပိစ ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇနသမ္ပဋိစ္ဆနဒွယဝိညာဏံ ¶ မနောဓာတု နာမ။ ပဉ္စဝိညာဏမနောဓာတုဝဇ္ဇိတံ ပန သဗ္ဗမ္ပိ ဝိညာဏံ မနောဝိညာဏဓာတု နာမ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ – ‘‘ပထဝီဓာတု အာပေါ တေဇော ဝါယော အာကာသဝိညာဏဓာတူ’’တိ ဆ ဓာတုယော ဥဒ္ဒိသိတွာ အာဒိတော ပဉ္စ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရဝသေန၊ ပစ္ဆိမာ စ ဆ ဝိညာဏဝသေန ဝိဘတ္တာ၊ အပရာပိ ‘‘သုခဓာတု ဒုက္ခသောမနဿဒေါမနဿုပေက္ခာအဝိဇ္ဇာဓာတူ’’တိ ဆ ဓာတုယော ဥဒ္ဒိသိတွာ တထာ တထာ ဝိဘတ္တာ၊ ပုန အပရာပိ ‘‘ကာမဓာတု ဗျာပါဒဝိဟိံသာနေက္ခမ္မအဗျာပါဒအဝိဟိံသာဓာတူ’’တိ ဆ ဓာတုယော ဥဒ္ဒိသိတွာ၊ ဧဝံ တီဟိ ဆက္ကေဟိ ပစ္စေကံ တေဘူမကာ အဋ္ဌာရသ ဓာတုယော သရူပတော၊ လက္ခဏာဟာရတော၊ နိဿယဝိသယပယောဂဝိနာဘာဝါဒိတော စ ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယံ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယော။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပန သရူပေနေဝ အဋ္ဌာရသ ဓာတုယော ဥဒ္ဒိသိတွာ ပသာဒဝိသယဓာတုယော အာယတနေ ဝုတ္တနယေန ဝိဘတ္တာ၊ သတ္တ ဝိညာဏဓာတုယော ပန –

‘‘တတ္ထ ကတမာ စက္ခုဝိညာဏဓာတု? စက္ခုဉ္စ ပဋိစ္စ ရူပေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စိတ္တံ…ပေ… စက္ခုဝိညာဏဓာတု။ အယံ ဝုစ္စတိ စက္ခုဝိညာဏဓာတု…ပေ… ကာယဝိညာဏဓာတု။

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမာ မနောဓာတု? စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… နိရုဒ္ဓသမနန္တရာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စိတ္တံ…ပေ… သဗ္ဗဓမ္မေသု ဝါ ပန ပဌမသမန္နာဟာရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ စိတ္တံ…ပေ… အယံ ဝုစ္စတိ မနောဓာတု။

‘‘တတ္ထ ကတမာ ဓမ္မဓာတု? ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ ယဉ္စ ရူပံ အနိဒဿနံ အပ္ပဋိဃံ ဓမ္မာယတနပရိယာပန္နံ၊ အသင်္ခတာ စ ဓာတု…ပေ… အယံ ဝုစ္စတိ ဓမ္မဓာတု။

‘‘တတ္ထ ကတမာ မနောဝိညာဏဓာတု…ပေ… မနောဓာတုယာပိ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဒ္ဓသမနန္တရာ ¶ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စိတ္တံ…ပေ… မနဉ္စ ပဋိစ္စ ဓမ္မေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စိတ္တံ…ပေ… အယံ ဝုစ္စတိ မနောဝိညာဏဓာတူ’’တိ (ဝိဘ။ ၁၈၄) –

ဧဝံ ဝိဘတ္တာ။ တတ္ထ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဝါ ပန ပဌမသမန္နာဟာရောတိ ဧတ္ထ ပဉ္စဝိညာဏဝိသယေသု သဗ္ဗဓမ္မေသူတိ ဧဝံ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ မနောဓာတုယာပိ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဒ္ဓသမနန္တရာတိ ဧတ္ထ ပန ပိ-ကာရော သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော၊ တသ္မာ မနောဓာတုယာပိ သန္တီရဏဝေါဋ္ဌဗ္ဗနာဒိမနောဝိညာဏဓာတုယာပီတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ မနဉ္စ ပဋိစ္စာတိအာဒီသု မနောဒွါရေ ဘဝင်္ဂမနဉ္စေဝ စတုဘူမကဓမ္မာရမ္မဏဉ္စ ပဋိစ္စ သဟာဝဇ္ဇနကဇဝနံ နိဗ္ဗတ္တတီတိ အတ္ထော။ အယံ အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယော။

ပဉှာပုစ္ဆကနယေ ပန အဋ္ဌာရသန္နံ ဓာတူနံ ကတိ ကုသလာ…ပေ… ကတိ အရဏာတိ? သောဠသ ဓာတုယော အဗျာကတာ၊ ဒွေ ဓာတုယော တိဓာပိ ဟောန္တိ…ပေ… ဒသ ဓာတုယော နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ ပဉ္စ ဓာတုယော ဝိပါကာ၊ မနောဓာတု သိယာ ဝိပါကာ၊ သိယာ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ ဒွေ ဓာတုယော တိဓာပိ ¶ ဟောန္တိ။ ဒသ ဓာတုယော ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ သဒ္ဒဓာတုယော အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ ပဉ္စ ဓာတုယော သိယာ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ သိယာ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယာ၊ ဒွေ ဓာတုယော တိဓာပိ…ပေ… ဒသ ဓာတုယော သိယာ ဥပ္ပန္နာ၊ သိယာ ဥပ္ပာဒိနော၊ သဒ္ဒဓာတု သိယာ ဥပ္ပန္နာ၊ သိယာ အနုပ္ပန္နာ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ ဥပ္ပာဒိနောတိ၊ ဆ ဓာတုယော တိဓာပိ။ ဓမ္မဓာတု တိဓာဝ…ပေ… ရူပဓာတု သနိဒဿနသပ္ပဋိဃာ၊ နဝ ဓာတုယော အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာ၊ အဋ္ဌ ဓာတုယော အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ။ သတ္တရသ ဓာတုယော န ဟေတူ၊ ဓမ္မဓာတု ဒွိဓာဝ…ပေ… သောဠသ ဓာတုယော အရဏာ၊ ဒွေ ဓာတုယော ဒွိဓာပီတိ အယံ ပဉှာပုစ္ဆကနယော။

ကမတာဝတ္တတော ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ ပစ္စယာနံ ဝိဘာဂတော၊

ဓာတူနမိဓ ဝိညေယျော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ကမတော တာဝ ဣဓာပိ ဒေသနာက္ကမောဝ ယုဇ္ဇတိ။ သော စ ပနာယံ ဟေတုဖလာနုပုဗ္ဗဝဝတ္ထာနဝသေန ¶ ဝုတ္တော။ စက္ခုဓာတု ရူပဓာတူတိ ဣဒံ ဟိ ဒွယံ ဟေတု၊ စက္ခုဝိညာဏဓာတူတိ ဣဒံ ဖလံ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။ အယံ တာဝေတ္ထ ကမော။

တာဝတ္တတော ပန ယာ ဣဓ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တီဟိ ဆက္ကေဟိ ဝုတ္တာ ဓာတုယော စေဝ၊ တေသု တေသု သုတ္တာဘိဓမ္မပဒေသေသု ‘‘အာဘာဓာတု…ပေ… အနေကဓာတုနာနာဓာတုလောကော’’တိအာဒိနာ အာဂတာ စာတိ အညာပိ ဗဟုဓာတုယော ဒိဿန္တိ၊ တာသမ္ပိ ဝသေန ပရိစ္ဆေဒံ အဝတွာ ကသ္မာ အဋ္ဌာရသေဝ ဝုတ္တာတိ? တာသမ္ပိ တဒန္တောဂဓတ္တာ။

အပိစ ဝိဇာနနသဘာဝေ ဝိညာဏေ ဇီဝသညီနံ တဿာ စက္ခုဝိညာဏာဒိဘေဒေန အနေကတံ၊ စက္ခုရူပါဒိပစ္စယာယတ္တဝုတ္တိတာယ အနိစ္စတဉ္စ ပကာသေတွာ တသ္မိံ ဒီဃရတ္တာနုသယိတဇီဝသညာသမူဟနနတ္ထဉ္စ အဋ္ဌာရသေဝ ဝုတ္တာ။ ကိဉ္စ ဘိယျော ¶ – ဝေနေယျဇ္ဈာသယဝသေန စ။ ဝေနေယျာ ဟိ အရူပမူဠှော ရူပမူဠှော ဥဘယမူဠှောတိ တိဝိဓာ ဟောန္တိ။ တေသံ တိဏ္ဏမ္ပိ ယထာက္ကမံ နာတိသင်္ခေပဝိတ္ထာရတော အရူပဘေဒဝိဘာဝိနီ ခန္ဓဒေသနာ၊ ရူပဘေဒဝိဘာဝိနီ အာယတနဒေသနာ၊ တဒုဘယဘေဒဝိဘာဝိနီ ဓာတုဒေသနာ သပ္ပာယာတိ ဝေနေယျဇ္ဈာသယဝသေန အဋ္ဌာရသေဝ ဝုတ္တာတိ။ ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘သင်္ခေပဝိတ္ထာရနယေန တထာ တထာ ဟိ၊

ဝေနေယျသတ္တဟဒယေသု တမော ပယာတီ’’တိ။ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၁၈၃)၊

ဒဋ္ဌဗ္ဗတော ပနေတာ သဗ္ဗာပိ သင်္ခတာ ဓာတုယော ပုဗ္ဗန္တာပရန္တဝိဝိတ္တတော၊ ဓုဝသုဘသုခတ္တဘာဝသုညတော၊ ပစ္စယာယတ္တဝုတ္တိတော စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဝိသေသတော ပနေတ္ထ ဘေရိတလံ ဝိယ စက္ခုဓာတု ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ ဒဏ္ဍော ဝိယ ရူပဓာတု၊ သဒ္ဒေါ ဝိယ စက္ခုဝိညာဏဓာတု။ တထာ တိဿောပိ စေတာ ယထာက္ကမံ အာဒါသတလမုခမုခနိမိတ္တာနိ ဝိယ။ တထာ တိလယန္တစက္ကတေလာနိ ဝိယ၊ အဓရာရဏီဥတ္တရာရဏီအဂ္ဂီ ဝိယ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဧသ နယော သောတဓာတုအာဒီသုပိ။ မနောဓာတု ပန ယထာသမ္ဘဝတော စက္ခုဝိညာဏဓာတုအာဒီနံ ပုရေစရာနုစရာ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဓမ္မဓာတုယံ ပန ဝေဒနာ သလ္လသူလမိဝ ¶ ၊ သညာ ရိတ္တမုဋ္ဌိ ဝိယ၊ သင်္ခါရာ ဝိသရုက္ခမိဝ၊ သုခုမရူပံ ခုရစက္ကံ ဝိယ၊ အသင်္ခတာ ဓာတု ခေမန္တဘူမိ ဝိယ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မနောဝိညာဏဓာတု ပန မက္ကဋော ဝိယ၊ အဿခဠုင်္ကော ဝိယ၊ ယတ္ထကာမနိပါတိတော ဝေဟာသက္ခိတ္တဒဏ္ဍော ဝိယ၊ ရင်္ဂနဋော ဝိယ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ အယမေတ္ထ ဒဋ္ဌဗ္ဗတာ။

ပစ္စယာနံ ¶ ဝိဘာဂတော ပနေတ္ထ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ စက္ခု နိဿယပစ္စယော၊ ရူပံ အာရမ္မဏပစ္စယော၊ ကိရိယာမနောဓာတု အနန္တရပစ္စယော၊ တယော အရူပိနော ခန္ဓာ သဟဇာတပစ္စယော။ ဧဝံ သောတဝိညာဏာဒီသုပိ။ မနောဝိညာဏဓာတုယာ ပန မနောဓာတု အနန္တရပစ္စယော၊ ဓမ္မဓာတု အာရမ္မဏပစ္စယော၊ သမ္ပယုတ္တနိဿယသဟဇာတာဒိပစ္စယောတိ အယံ ပစ္စယဝိဘာဂေါ။ ဧဝံ ဝိညေယျော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

ဓာတုဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သစ္စဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – စတ္တာရိ အရိယသစ္စာနီတိ ဧတ္ထာယံ သစ္စ-သဒ္ဒေါ အနေကေသု အတ္ထေသု ဒိဿတိ။ သေယျထိဒံ – ‘‘သစ္စံ ဘဏေ န ကုဇ္ဈေယျာ’’တိအာဒီသု (ဓ။ ပ။ ၂၂၄) ဝါစာသစ္စေ။ ‘‘သစ္စေ ဌိတာ သမဏဗြာဟ္မဏာ’’တိအာဒီသု (ဇာ။ ၂။၂၁။၄၃၃) ဝိရတိသစ္စေ။ ‘‘ကသ္မာ နု သစ္စာနိ ဝဒန္တိ နာနာ၊ ပဝါဒိယာသေ ကုသလာဝဒါနာ’’တိအာဒီသု (သု။ နိ။ ၈၉၁) ဒိဋ္ဌိသစ္စေ။ ‘‘ဧကံ ဟိ သစ္စံ၊ န ဒုတိယမတ္ထီ’’တိအာဒီသု (သု။ နိ။ ၈၉၀) ပရမတ္ထသစ္စေ၊ နိဗ္ဗာနေ စေဝ မဂ္ဂေ စ။ ‘‘စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ ကတိ ကုသလာ’’တိအာဒီသု (ဝိဘ။ ၂၁၆) အရိယသစ္စေ။ သွာယမိဓာပိ အရိယသစ္စေ ဝတ္တတိ။ ကေနဋ္ဌေန သစ္စာနိ? တထဋ္ဌေန။ ကောယံ တထဋ္ဌော နာမ? ယော ပညာစက္ခုနာ ဥပပရိက္ခမာနာနံ မာယာဝ ဝိပရီတော၊ မရီစီဝ ဝိသံဝါဒကော၊ တိတ္ထိယာနံ အတ္ထာ ဝိယ အနုပလဗ္ဘမာနသဘာဝေါ စ န ဟောတိ၊ အထ ခေါ ဗာဓနပ္ပဘဝသန္တိနိယျာနဘူတေန တစ္ဆာဝိပရီတဘူတဘာဝေန အရိယဉာဏဿ ဂေါစရော ဟောတိ။ အယံ တထဋ္ဌော သစ္စဋ္ဌောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ဣတိ ¶ ¶ တစ္ဆာဝိပလ္လာသဘူတဘာဝံ စတူသုပိ၊

ဒုက္ခာဒီသွဝိသေသေန၊ သစ္စဋ္ဌံ အာဟု ပဏ္ဍိတာ’’တိ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၁၈၉၊ သာရတ္ထ။ ဋီ။ မဟာဝဂ္ဂ ၃။၁၄)။

အရိယာနိ စ တာနိ သစ္စာနိ စာတိ အရိယသစ္စာနိ။ အရိယာနီတိ ဥတ္တမာနိ၊ အဝိသံဝါဒကာနီတိ အတ္ထော။ အရိယေဟိ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ပဋိဝိဇ္ဈိတဗ္ဗာနိ သစ္စာနိ၊ အရိယဿ ဝါ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ သန္တကာနိ သစ္စာနိ တေန ဥပ္ပာဒိတတ္တာ၊ ပကာသိတတ္တာ စ၊ အရိယဘာဝကရာနိ ဝါ သစ္စာနိ တေသံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓတ္တာ အရိယဘာဝသိဒ္ဓိတောတိ အရိယသစ္စာနိ။ ‘‘ဒုက္ခံ အရိယသစ္စ’’န္တိအာဒီသု ပန ဒု-ဣတိ အယံ သဒ္ဒေါ ကုစ္ဆိတေ ဒိဿတိ။ ကုစ္ဆိတံ ဟိ ပုတ္တံ ‘‘ဒုပုတ္တော’’တိ ဝဒန္တိ။ ခံ-သဒ္ဒေါ ပန တုစ္ဆေ။ တုစ္ဆံ ဟိ အာကာသံ ‘‘ခ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဒဉ္စ ပဌမသစ္စံ ကုစ္ဆိတံ အနေကောပဒ္ဒဝါဓိဋ္ဌာနတော၊ တုစ္ဆံ ဗာလဇနပရိကပ္ပိတဓုဝသုဘသုခတ္တဘာဝဝိရဟိတတော၊ တသ္မာ ကုစ္ဆိတတ္တာ၊ တုစ္ဆတ္တာ စ ‘‘ဒုက္ခ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ သံ-ဣတိ စ အယံ သဒ္ဒေါ ‘‘သမာဂမော၊ သမေတ’’န္တိအာဒီသု သံယောဂံ ဒီပေတိ။ ဥ-ဣတိ အယံ သဒ္ဒေါ ‘‘ဥပ္ပန္နံ ဥဒိတ’’န္တိအာဒီသု ဥပ္ပတ္တိံ။ အယ-သဒ္ဒေါ ပန ကာရဏံ ဒီပေတိ။ ဣဒဉ္စ ဒုတိယသစ္စံ အဝသေသပစ္စယသမာယောဂေ သတိ ဒုက္ခဿုပ္ပတ္တိကာရဏန္တိ ‘‘ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ ဝုစ္စတိ။

တတိယသစ္စံ ပန ယသ္မာ နိ-သဒ္ဒေါ အဘာဝံ၊ ရောဓ-သဒ္ဒေါ စာရကံ ဒီပေတိ၊ တသ္မာ အဘာဝေါ ဧတ္ထ၊ ဧတသ္မိံ ဝါ အဓိဂတေ သံသာရစာရကသင်္ခါတဿ ဒုက္ခနိရောဓဿ သဗ္ဗဂတိသုညတ္တာ၊ တပ္ပဋိပက္ခတ္တာ စာတိ ‘‘ဒုက္ခနိရောဓ’’န္တိ ဝုစ္စတိ၊ ဒုက္ခဿ ဝါ အနုပ္ပာဒနိရောဓပစ္စယတ္တာ။ စတုတ္ထံ ပန ယသ္မာ ဧတံ ဒုက္ခနိရောဓံ ဂစ္ဆတိ၊ သတ္တံ ဝါ တံ ဂမယတိ အာရမ္မဏဝသေန တဒဘိမုခတ္တာ၊ ပဋိပဒါ စ ဟောတိ ဒုက္ခနိရောဓပ္ပတ္တိယာ၊ တသ္မာ ‘‘ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ ဝုစ္စတိ။

အပိစ ¶ ဒုက္ခာဒီနံ စတ္တာရော စတ္တာရော အတ္ထာ ဝိဘတ္တာ တထာ အဝိတထာ အနညထာ၊ ယေ ဒုက္ခာဒီနိ အဘိသမေန္တေဟိ အဘိသမေတဗ္ဗာ။ ယထာဟ –

‘‘ဒုက္ခဿ ပီဠနဋ္ဌော သင်္ခတဋ္ဌော သန္တာပဋ္ဌော ဝိပရိဏာမဋ္ဌော၊ ဣမေ စတ္တာရော ဒုက္ခဿ ဒုက္ခဋ္ဌာ တထာ အဝိတထာ အနညထာ။ သမုဒယဿ အာယူဟနဋ္ဌော နိဒါနဋ္ဌော သံယောဂဋ္ဌော ပလိဗောဓဋ္ဌော ¶ …ပေ… နိရောဓဿ နိဿရဏဋ္ဌော ဝိဝေကဋ္ဌော အသင်္ခတဋ္ဌော အမတဋ္ဌော…ပေ… မဂ္ဂဿ နိယျာနဋ္ဌော ဟေတွဋ္ဌော ဒဿနဋ္ဌော အာဓိပတေယျဋ္ဌော…ပေ… အနညထာ’’တိ (ပဋိ။ မ။ ၂။၈)။

ဧဝံ ဝိဘတ္တာနံ စတုန္နံ စတုန္နံ အတ္ထာနံ ဝသေန ဒုက္ခာဒီနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒတော ပန တဏှာဝဇ္ဇိတာ သဗ္ဗလောကိယဓမ္မာ၊ သံကိလေသိကဝဇ္ဇိတာ ဝါ ဒုက္ခသစ္စံ နာမ၊ တဏှာ ပန သဗ္ဗာ အကုသလာ ဝါ လောကိယကုသလာ ဝါ ဓမ္မာ သမုဒယသစ္စံ နာမ၊ နိဗ္ဗာနံ နိရောဓသစ္စံ နာမ၊ လောကုတ္တရကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တာနိ အဋ္ဌမဂ္ဂင်္ဂါနိ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ နာမ။ ဣမေဟိ ပန မဂ္ဂင်္ဂေဟိ သမ္ပယုတ္တာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ စေဝ သာမညဖလာနိ စေတ္ထ အသင်္ဂဟိတာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တာနိ ဟိ ‘‘ယဒနိစ္စံ တံ ဒုက္ခ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၃။၁၅) ဝစနတော သင်္ခါရဒုက္ခသင်္ဂဟိတာနိပိ။ ယာယ ပရိညာယ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ ဝုဿတိ တထတ္တေန န ဟောန္တိ၊ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စန္တိ န ဝုစ္စန္တိ၊ တာနိ ဌပေတွာ သဗ္ဗေ လောကိယလောကုတ္တရဓမ္မာ သင်္ဂဟိတာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ အယံ ဓမ္မဘေဒေါ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ ဒုက္ခသစ္စံ တာဝ –

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ? ဇာတိပိ ဒုက္ခာ၊ ဇရာပိ ဒုက္ခာ၊ မရဏမ္ပိ ဒုက္ခံ၊ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာပိ ဒုက္ခာ၊ အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော၊ ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော၊ ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ၊ တမ္ပိ ဒုက္ခံ၊ သံခိတ္တေန ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ ဒုက္ခာ’’တိ (ဝိဘ။ ၁၉၀) –

ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိဘတ္တံ။ တတ္ထ ဒုက္ခံ တိဝိဓံ ဟောတိ ဒုက္ခဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဒုက္ခံ သင်္ခါရဒုက္ခန္တိ။ တတ္ထ ဒုက္ခဒုက္ခံ ဒုဝိဓံ ပရိယာယဒုက္ခံ နိပ္ပရိယာယဒုက္ခန္တိ။ တတ္ထ ကာယိကစေတသိကဒုက္ခဒေါမနဿဝေဒနာ နိပ္ပရိယာယဒုက္ခံ နာမ၊ တဒဝသေသာ ပန ဒုက္ခဒုက္ခဿ ဝတ္ထုဘူတာ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ ပရိယာယဒုက္ခံ နာမ။ သုခသောမနဿဝေဒနာ ဝိပရိဏာမဒုက္ခံ နာမ။ သဗ္ဗေ ပန ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ သဗ္ဗသင်္ခတာ ဝါ သင်္ခါရဒုက္ခံ နာမ။ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ခာနံ ဝသေန ယထာယောဂံ တီသု ¶ ဘဝေသု ဇာတိအာဒီနံ ဒုက္ခဒုက္ခတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကာမဘဝသ္မိံ ဟိ ဇာတိ တာဝ သယံ န ဒုက္ခာ၊ အပါယဂတိမနုဿဂတိအာဒီသု ပန နိရယဂ္ဂိသန္တာပါဒိမူလကံ၊ ဂဗ္ဘောက္ကန္တိကာဒိမူလကံ၊ ဇိဃစ္ဆာပိပါသာဒိမူလကဉ္စ ဒုက္ခံ တဿ သဗ္ဗဿ ကာယိကစေတသိကဒုက္ခဿ ဝတ္ထုဘာဝေန ပရိယာယတော ဒုက္ခန္တိ။ တထာ ဇရာမရဏာဒယောပိ။ ကေဝလံ ဇရာ ကာယဒုဗ္ဗလတာမူလဿ၊ ပုတ္တဒါရာဒိပရိဘဝမူလဿ စ၊ မရဏံ ပန မာရဏန္တိကဝေဒနာဘူတဿ၊ နိရယာဒိဂတိနိမိတ္တဒဿနမူလဿ စ ဒုက္ခဿ ဝတ္ထုဘာဝတော၊ သောကာဒယော သောကာဒိမူလဿ ကာယိကစေတသိကဒုက္ခဿ ဝတ္ထုဘာဝတ္တာ စေဝ သယံ ဒုက္ခတ္တာ စ ဒုက္ခာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝိပရိဏာမဒုက္ခသင်္ခါရဒုက္ခတာ စေသံ ပသိဒ္ဓါယေဝ။ ဧဝံ ကာမဘဝေ ဇာတိအာဒီနံ တီဟိပိ ဒုက္ခေဟိ ဒုက္ခတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ရူပါရူပဘဝေသု ပန ယသ္မာ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ န သန္တိ၊ တသ္မာ တတ္ထ ဇာတိအာဒီနံ ¶ ဝိပရိဏာမဒုက္ခသင်္ခါရဒုက္ခဝသေန စ ဒုက္ခတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ န ဒုက္ခဒုက္ခဝသေနာတိ အယံ ဒုက္ခသစ္စေ နယော။

သမုဒယသစ္စံ ပန ‘‘ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၀၃) တတ္တကမေဝ ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘သာ ခေါ ပနေသာ တဏှာ ကတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၀၃) ပုစ္ဆိတွာ ဆန္နံ ဆန္နံ ဣန္ဒြိယဝိသယဝိညာဏဖဿဝေဒနာသညာစေတနာတဏှာဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝိသယဘူတာနံ ဝသေန တဏှာယ ‘‘ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဧဝံ ဥပ္ပတ္တိံ ပကာသေတွာ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တံ။

နိရောဓသစ္စံ ပန ‘‘တဿာ ဧဝ တဏှာယ အသေသဝိရာဂနိရောဓော စာဂေါ ပဋိနိဿဂ္ဂေါ မုတ္တိ အနာလယော’’တိ (ဝိဘ။ ၂၀၄) ဝတွာ ပုန ‘‘သာ ခေါ ပနေသာ တဏှာ ကတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၀၄) ပုစ္ဆိတွာ သမုဒယသစ္စေ ဝုတ္တဣန္ဒြိယာဒီနံ ဝသေန ပဋိလောမတော တဏှာယ နိရောဓံ ပကာသေတွာ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တံ။ တတ္ထ အသေသဝိရာဂနိရောဓောတိအာဒီနိ ပဒါနိ နိဗ္ဗာနဝေဝစနာနိ။ နိဗ္ဗာနံ ဟိ အာဂမ္မ တဏှာ အသေသာ ဝိရဇ္ဇတိ၊ နိရုဇ္ဈတိ၊ စဇီယတိ၊ ပဋိနိဿဇ္ဇီယတိ၊ မုစ္စတိ၊ န အလ္လီယတိ၊ တသ္မာ ‘‘အသေသဝိရာဂနိရောဓော စာဂေါ ပဋိနိဿဂ္ဂေါ မုတ္တိ အနာလယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဧကမေဝ ဟိ နိဗ္ဗာနံ၊ နာမာနိ ပနဿ သဗ္ဗသင်္ခတာနံ နာမပဋိပက္ခဝသေန အနေကာနိ ဟောန္တိ။

နနု ပါဋေက္ကံ နိဗ္ဗာနံ နာမ နတ္ထိ၊ ကိလေသက္ခယမတ္တမေဝ နိဗ္ဗာနံ၊ တေနေဝ စ တာသု တာသု ¶ သုတ္တာဘိဓမ္မဒေသနာသု ‘‘ရာဂက္ခယော ဒေါသက္ခယော’’တိအာဒိနာ (သံ။ နိ။ ၄။၃၁၄) ဝုတ္တန္တိ စေ? န၊ အရဟတ္တနိဗ္ဗာနာနံ ဧကတာပဇ္ဇနတော။ အရဟတ္တမ္ပိ ဟိ ‘‘ယော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ရာဂက္ခယော ဒေါသက္ခယော မောဟက္ခယော၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ အရဟတ္တ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၄။၃၁၄) ရာဂါဒီနံ ပရိက္ခယန္တေ ဥပ္ပန္နတ္တာ ဥပစာရေန ¶ အရဟတ္တံ ရာဂက္ခယာဒိဘာဝေန ဝုစ္စတိ၊ တထာ ရာဂါဒီနံ ခယဟေတုတ္တာ နိဗ္ဗာနမ္ပိ ရာဂက္ခယာဒိဘာဝေန ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဣတရထာ နိဗ္ဗာနဿ ဗဟုတ္တံ အာပဇ္ဇတိ ရာဂါဒီနံ ဗဟုန္နံ ခယဿာပိ ဗဟုတ္တာ။ သဗ္ဗကိလေသာနမ္ပိ ခယဿ ဧကတ္တေန ပဌမမဂ္ဂေန ဒိဋ္ဌိအာဒီနံ ခယေ သဗ္ဗကိလေသက္ခယော အာပဇ္ဇတိ၊ ဩဠာရိကတ္တဉ္စဿ သိယာ တိရစ္ဆာနာနမ္ပိ ဥပ္ပန္နရာဂက္ခယဿ ပါကဋတ္တေန နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တိတော၊ ဂေါတြဘူက္ခဏေပိ စ ရာဂါဒိက္ခယော ဟောတိ ဂေါတြဘုနော နိဗ္ဗာနဝိသယတ္တာ၊ မဂ္ဂဿ ပန နိဗ္ဗာနာရမ္မဏတာအပ္ပသင်္ဂေါ။ န ဟိ အတ္တနာ ခေပိယမာနကိလေသက္ခယမာရဗ္ဘ မဂ္ဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အဘာဝေါ စဿ အာပဇ္ဇတိ ရာဂါဒိက္ခယဘူတဿ ပန အဘာဝဿ ပက္ခဝသေန တုစ္ဆရူပတ္တာ၊ တဿာပိ ဘာဝတ္တာဘာဝါဝ ဝိဝေကလက္ခဏံ န သိယာ၊ သင်္ခတတာ စဿ သိယာ။ န ဟိ ကဒါစိ ဥပလဗ္ဘမာနံ အသင်္ခတံ ဘဝိတုမရဟတိ သဗ္ဗေသမ္ပိ အဟေတုကတ္တာပတ္တိတော၊ သင်္ခတတ္တေပိ စဿ န နိဗ္ဗာနတ္တံ ဥပ္ပတ္တိဇရာဘင်္ဂသမင်္ဂိတာယ ဒုက္ခတ္တာ၊ တထာ စ အဘာဝဿာပိ အဘာဝေါ၊ အနဝဋ္ဌာနဉ္စ ခီဏာနမ္ပိ ရာဂါဒီနံ ပုန ဥပ္ပဇ္ဇနံ ယေသံ တေသမေဝ အဘာဝေါ အဘာဝဿ ဝိနဋ္ဌတ္တာ။

အပိစ ကာရဏန္တရေန ဝါ ဘာဝေ ဥပ္ပန္နေ ရာဂါဒီနံ န ကာစိ ဟာနိ ဟောတိ။ န ဟိ အညဿုပ္ပတ္တိယံ အညံ ဝိဂစ္ဆတိ။ အဘာဝေါ ဘာဝဿ ဝိရောဓိ၊ ဝိရောဓိသန္နိဓာနေ စ ဣတရံ ဝိဂစ္ဆတီတိ စေ? ကိမိဒံ ဝိဂမနံ နာမ။ ယဒိ တမ္ပိ ဘာဝရူပံ၊ သမာနဒေါသတာ စဿ သိယာ အနဝဋ္ဌာနဉ္စ၊ န စ အတ္ထသိဒ္ဓိ။ ယဒိ တုစ္ဆရူပံ၊ ကိံ ပဌမမေဝဿ တုစ္ဆရူပတာယ ဥပဂတာယ ဒူရမ္ပိ ဂန္တွာ ဥပဂန္တဗ္ဗာတိ သိဒ္ဓါ၊ ရာဂါဒိက္ခယဘူတဿ နိဗ္ဗာနဿ တုစ္ဆရူပတာယ အဘာဝေါ၊ န စ အဘာဝေါ ဧဝ နိဗ္ဗာနံ။ အတီတာနာဂတဒေါသာနမဘာဝေ နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော ဝတ္တမာနာနဉ္စ ¶ အဘာဝေါ နာမ။ အဘာဝေါ နာမ န ကိလေသဝိဂမမတ္တော၊ အပိ တု အနုပ္ပတ္တိဘာဝေန။ အစ္စန္တဝိဂမော နိဗ္ဗာနေနာပိ သမ္ပာဒီယတီတိ စေ? န၊ တဿ ကာရဏဘာဝါ။ ဝိပဿနာ ကာရဏမိတိ စေ? န၊ အတ္တာဒိဝိကပ္ပဇနကသင်္ခတဓမ္မဒဿနေန ဝိနာ အနတ္တာဒိဝိကပ္ပဘူတာယ ဝိပဿနာယ အနုပ္ပတ္တိတော။ ယဒိ ဟိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ တာယ သဗ္ဗေပိ သတ္တာ ဝိမုတ္တာ ဧဝ သိယုံ၊ နော စ ကဒါစိ န ပုစ္ဆေယျ ဝိရုဒ္ဓဓမ္မဒဿနာဘာဝါ။ န ဟိ ဒဿနံ ဝိနာ ဝိကပ္ပော သမ္ဘဝတိ၊ န စ အတ္တာတိ ဝိကပ္ပဇနကရူပါဒိဒဿနမေဝ တဗ္ဗိရုဒ္ဓဝိကပ္ပဇနကံ ¶ ဟောတိ။ ဗုဒ္ဓါနဉ္စ ပရမ္ပရောပဒေသေန ရူပါဒီသု ဝိပဿနာဝိကပ္ပော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ စေ? န၊ တေသမ္ပိ ဝိရုဒ္ဓဒဿနာဘာဝေန ဝိပဿနာဝိကပ္ပာနုပ္ပတ္တိတော။ န ဟိ ယာဒိသာယ ကာရဏသာမဂ္ဂိယာ ယာဒိသံ ကာရိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တာဒိသာယ ဧဝ တဗ္ဗိရုဒ္ဓံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဟေတုကတ္တပ္ပသင်္ဂတော။ န စ ဝိရုဒ္ဓဒဿနာဘာဝေန ဧကဿ ဝိပဿနာဝိကပ္ပဇနကသာမတ္ထိယာဘာဝတော တာဒိသာနံ ပရမ္ပရာယပိ တဗ္ဘာဝေါ၊ တဒုပဒေသော စ သမ္ဘဝတိ။ တိလက္ခဏူပဒေသနာနန္တရိကတာယ ပန ဗုဒ္ဓါနံ နိဗ္ဗာနသစ္ဆိကိရိယာ သိဒ္ဓိ၊ တေနေဝဿ ကိလေသာနမစ္စန္တပ္ပဟာနဿ၊ ဝိပဿနောပဒေသသာမတ္ထိယဿ စ သိဒ္ဓီတိ နိဗ္ဗာနမေဝ တဒုဘယကာရဏံ၊ နာညန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ကသ္မာ ပန နိဗ္ဗာနဒဿနေန ရာဂါဒီနံ အစ္စန္တပ္ပဟာနံ၊ တိလက္ခဏဉ္စ ဟောတိ။ န ဟိ အညဿ ဒဿနေန ဣတရရာဂပ္ပဟာနံ၊ တိလက္ခဏဉာဏဉ္စ ယုတ္တန္တိ? န၊ အသင်္ခတဒဿနေန သင်္ခတဿ ဝါ ဒေါသဿ ဝါ ပါကဋတ္တာ။ ဒိဋ္ဌအစ္စန္တသုခါနံ ဟိ ဝဋ္ဋသုခေ၊ တန္နိဿယာရမ္မဏာဒီသု စ သုခါဘိမာနော၊ ဝဋ္ဋာဘိရတိ စ ပဟီယတိ ဒိဋ္ဌပရတီရဿ နာဝိကဿ နာဝါယေကဒေသေ သုခါဘိမာနာဘိရတိယော ဝိယ။ အပိစ သင်္ခတဓမ္မေသု အလ္လိနာ ရာဂါဒယော အသင်္ခတဓမ္မေ သဏ္ဌာတုံ န ¶ သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိက္ခန္ဓေ ဝိယ မက္ခိကာ၊ ထလေ ဝိယ စ ဇလစရာ၊ နိဗ္ဗာနဒဿနေန ပဟီနဒေါသဿ စိတ္တဿ ယာထာဝတော တေသု သင်္ခတေသု တိလက္ခဏဒဿနံ သမ္ဘဝတိ ဘေသဇ္ဇာလေပေန ဝိဟတကာစတိမိရာဒိဒေါသဿ စက္ခုနော ဃဋာဒိရူပဒဿနံ ဝိယ၊ ဒိဋ္ဌဒေါသေသု စဿ သင်္ခါရေသု န ပုန ရာဂါဒီနမုပ္ပတ္တိ ဉာတာ သုစိဘာဝေ ဝိယ ဝစ္စကူပေတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ကသ္မာ ပန ကေသဉ္စိ သတ္တာနံ ဧဝ နိဗ္ဗာနသစ္ဆိကိရိယာသမ္ဘဝေါ၊ န သဗ္ဗေသန္တိ? အနာဒိဗုဒ္ဓပရမ္ပရောပဒေသသာပေက္ခတ္တာ၊ တေသဉ္စ ဥပဒေသကာနံ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗဒါ အဘာဝတော၊ သောတူနဉ္စ ခဏသမ္ပတ္တိယာ အစ္စန္တဒုလ္လဘတ္တာ၊ စက္ကဝါဠာနဉ္စ အနန္တတ္တာ၊ တသ္မာ ကေစိ ဧဝ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒကာလေ တိလက္ခဏောပဒေသလာဘေန နိဗ္ဗာနံ သစ္ဆိကရောန္တိ၊ န သဗ္ဗေတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ကထံ ပနေတ္ထ ရာဂါဒီနံ အစ္စန္တဝိဂမော နိဗ္ဗာနေန သာဓီယတီတိ? န တာဝ သော၊ အတီတာနာဂတာနံ တေသမိဒါနိ အဘာဝါ၊ ပုဗ္ဗေ စ တဿ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ ဝတ္တမာနာနံ သရသနိရောဓတော။ ကထဉ္စဿ တုစ္ဆရူပဿ နိဗ္ဗာနဿ ဟေတုတ္တေ ယထာဝုတ္တဒေါသာနမဝသရောတိ စေ? န၊ တဿ ဘာဝရူပတ္တာ။ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပတ္တိယာ ဟိ နိဗ္ဗာနမာရဗ္ဘ အနုသယာဇနနဘာဝေန ဥပ္ပန္နမဂ္ဂါ ဧဝ ¶ ကိလေသာနမနုပ္ပာဒနိရောဓော တဒုပ္ပတ္တိယာ အာယတိံ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟာနံ အနုပ္ပတ္တိတော အဂ္ဂိသန္နိဓာနေ အင်္ကုရာဇနကဘာဝေန ဥပ္ပန္နသာလိက္ခန္ဓဿ ဗီဇတာဘာဝရူပတာ ဝိယ။ န ဟိ အဘာဝေါ နာမ ကောစိ ပရမတ္ထတော အတ္ထိ၊ ယော ကာရဏေန ဇနီယတိ တဗ္ဗိရုဒ္ဓက္ခဏုပ္ပာဒနဘာဝေါဝုပ္ပာဒနံ အနေကက္ခဏုပ္ပာဒနေန ခန္ဓကာရာဘာဝုပ္ပာဒနံ ဝိယ၊ တသ္မာ ကိလေသာနံ အနုပ္ပတ္တိနိရောဓသင်္ခါတဿ အရိယမဂ္ဂဿ ဥပနိဿယတ္တာ ဥပနိဿယောပစာရေန နိဗ္ဗာနံ ‘‘အသေသဝိရာဂနိရောဓော’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တံ။ သရူပေနေဝ ကသ္မာ န ဝုတ္တန္တိ စေ? အဘိသုခုမတ္တာ၊ အနုပလဒ္ဓပုဗ္ဗတ္တာ စ၊ သုခုမတာ စဿ ဘဂဝတော ¶ အပ္ပောဿုက္ကတာဝစနတော၊ အရိယေန စက္ခုနာ ပဿိတဗ္ဗတော စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဧတ္ထ ပန ပရဝါဒီ အာဟ – ‘‘နတ္ထေဝ နိဗ္ဗာနံ အနုပလဗ္ဘနီယတော’’တိ။ န အနုပလဗ္ဘနီယံ တဿ သိဒ္ဓတ္တာ။ ဥပလဗ္ဘတိ ဟိ တံ တဒနုရူပပဋိပတ္တိယာ အရိယေဟိ။ အပိစ နိဗ္ဗာနံ နတ္ထီတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဝိရုဒ္ဓဓမ္မာနံ ဘာဝေန အပဝဂ္ဂါဘာဝပ္ပသင်္ဂတော။ န စ တံ ယုတ္တံ ဥဏှာဒိပဋိပက္ခဿ သီတာဒိနော ဝိယ ဘဝပဋိပက္ခဿ နိဗ္ဗာနဿပိ အဝဿံဘာဝါ။ ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ယထာပိ ဥဏှေ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ အပရံ ဝိဇ္ဇတိ သီတလံ၊

ဧဝံ တိဝိဓဂ္ဂိ ဝိဇ္ဇန္တေ၊ နိဗ္ဗာနံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗက’’န္တိ။ (ဗု။ ဝံ။ ၂။၁၁) –

အာဒိ။ အစ္စန္တနိရောဓဟေတုနော ဝိပဿနောပဒေသဿ ဒဿနတော စ အတ္ထေဝ နိဗ္ဗာနံ တံ ဝိနာ တဿာသမ္ဘဝတောတိ ဝုတ္တောဝါယမတ္ထော။ တဒေတံ ပုရိမာယ ကောဋိယာ အဘာဝတော အပ္ပဘဝံ၊ တတောဝ အဇရာမရဏံ၊ နိစ္စဉ္စ ဟောတီတိ အဏုအာဒီနမ္ပိ နိစ္စဘာဝပတ္တိ နိဗ္ဗာနဿေဝ နိစ္စတ္တာတိ စေ? န၊ ဘိန္နာဓိကရဏတ္တေန ဟေတုလက္ခဏဿာနုပပတ္တိတော။ အဏုအာဒီနမ္ပိ အသင်္ခတတာ ဣတိ စေ? န၊ အသင်္ခတတာသိဒ္ဓိတော အသင်္ခတာနဉ္စာနေကတ္တာနုပပတ္တိတော။ ယဒိ ဟိ အသင်္ခတံ နာမ ဘဝေယျ၊ ဧကေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗံ ဒေသကာလသဘာဝဘေဒဿ ကာရဏဘေဒကတ္တာ၊ ဘိန္နသဘာဝါနမ္ပိ အဟေတုကတ္တေ အတိပ္ပသင်္ဂတော။

သင်္ခတေဟိ သဘာဝဘိန္နဿ နိဗ္ဗာနဿ ကထံ အဟေတုကတာတိ စေ? အသင်္ခတသဘာဝေန သင်္ခတသဘာဝေဟိ ဘိန္နဿ ကာရဏာနပေက္ခတ္တာ။ အသင်္ခတတ္တေ ဟိ သမာနေ ဘဝသဘာဝဘေဒေါ ¶ ကာရဏဘေဒံ သူစယတိ ¶ ၊ တသ္မာ ဧကမေဝ နိစ္စံ ဘဝိတုမရဟတိ၊ တဉ္စ ယထာဝုတ္တယုတ္တိတော၊ သဗ္ဗညုဝစနတော စ ပရမတ္ထတော ဝိဇ္ဇမာနံ နိဗ္ဗာနမေဝ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ဘဂဝတာ ‘‘အတ္ထိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဇာတံ အဘူတံ အကတံ အသင်္ခတ’’န္တိ (ဣတိဝု။ ၄၃)။ အယံ ဒုက္ခနိရောဓသစ္စေ နယော။

ဣတရံ ပန ‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိ…ပေ… သမ္မာသမာဓီ’’တိ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တံ။ ဝိနိစ္ဆယော ပနေတ္ထ မဂ္ဂင်္ဂဝိဘင်္ဂေ အာဝိ ဘဝိဿတီတိ အယံ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယော။

‘‘စတ္တာရိ သစ္စာနိ ဒုက္ခံ ဒုက္ခသမုဒယော ဒုက္ခနိရောဓော ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ။ တတ္ထ တဏှာ ဒုက္ခသမုဒယော။ အဝသေသာ သာသဝဓမ္မာ…ပေ… ဒုက္ခံ။ တဏှာယ ပဟာနံ ဒုက္ခနိရောဓော။ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၀၆) –

ဝတွာ အဋ္ဌ မဂ္ဂင်္ဂါနိ ဝိတ္ထာရတော နိဒ္ဒိသိတွာ ‘‘အဝသေသာ ဓမ္မာ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ သမ္ပယုတ္တာ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၀၆ အာဒယော) ဧဝံ ပဌမဝါရေ စတ္တာရိ သစ္စာနိ ဝိဘတ္တာနိ။ တာနိ ပုန အပရေဟိပိ ‘‘တဏှာ၊ အဝသေသာ စ ကိလေသာ သမုဒယော၊ တထာ တဏှာ၊ အဝသေသာ စ ကိလေသာ၊ အဝသေသာ စ အကုသလာ သမုဒယော၊ တထာ တဏှာ၊ အဝသေသာ စ ကိလေသာ၊ အဝသေသာ စ အကုသလာ၊ တီဏိ စ ကုသလမူလာနိ၊ သာသဝါနိ သမုဒယော၊ တထာ တဏှာ၊ အဝသေသာ စ ကိလေသာ၊ အဝသေသာ စ အကုသလာ၊ တီဏိ စ ကုသလမူလာနိ၊ သာသဝါနိ၊ အဝသေသာ စ သာသဝကုသလဓမ္မာ သမုဒယော။ အဝသေသာ သာသဝဓမ္မာ ဒုက္ခံ၊ တဿ တဿ သမုဒယဿ ပဟာနံ နိရောဓော၊ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ပဋိပဒါ’’တိ ¶ ဣမေဟိ ဝါရေဟိ ဝိဘတ္တာနိ။ တတ္ထ ‘‘အရိယသစ္စာနီ’’တိ အဝတွာ နိပ္ပဒေသတော ပစ္စယသင်္ခါတံ သမုဒယံ ဒဿေတုံ ‘‘သစ္စာနီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အရိယသစ္စေသု ဟိ တဏှာဝ သမုဒယော၊ န ဣတရေ။ န စ ကေဝလံ တဏှာဝ ဒုက္ခံ သမုဒါနေတိ၊ အဝသေသာ ကုသလာကုသလာပိ ပစ္စယံ သမုဒါနေန္တိယေဝါတိ တေပိ သမုဒယတော ဒဿေတုံ ‘‘သစ္စာနိ’’တွေဝ ဝုတ္တံ။ တတော ပရံ ယသ္မာ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါဝ ပဋိပဒါတိ။ သမ္ပယုတ္တာ ပန ဖဿာဒယော သဗ္ဗေပိ ဓမ္မာ ပဋိပဒါ ဧဝ၊ တသ္မာ တံ နယံ ဒဿေတုံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝါရေပိ သဗ္ဗာနိ ဝိဘတ္တာနိ ¶ ။ ဧတ္ထ ဟိ အရိယဓနာနေဝ သင်္ဂဟိတာနိ။ သေသံ သဒိသမေဝါတိ အယံ အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယော။

ပဉှာပုစ္ဆကနယေ ပန စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ ကတိ ကုသလာ…ပေ… ကတိ အရဏာ? သမုဒယသစ္စံ အကုသလံ၊ နိရောဓသစ္စံ အဗျာကတံ၊ ဒုက္ခသစ္စံ တိဓာပိ။ သမုဒယော သဝိတက္ကသဝိစာရော၊ နိရောဓော အဝိတက္ကအဝိစာရော၊ မဂ္ဂေါ တိဓာပိ၊ ဒုက္ခံ တိဓာပိ၊ န ဝတ္တဗ္ဗံ စ။ တီဏိ သစ္စာနိ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာနိ၊ ဒုက္ခံ တိဓာပိ။ သမုဒယော ဟေတု၊ နိရောဓော န ဟေတု၊ သေသာ ဒွိဓာပိ။ ဒွေ သစ္စာနိ လောကိယာနိ၊ မဂ္ဂနိရောဓာ လောကုတ္တရာ။ သမုဒယသစ္စံ သရဏံ၊ ဒွေ သစ္စာနိ အရဏာနိ၊ ဒုက္ခံ ဒုဝိဓာပိ။ အယံ ပဉှာပုစ္ဆကနယော။ ဣဒါနိ ပနေတ္ထ –

ကမတောနူနာဓိကတော၊ လက္ခဏာဒီဟိ သုညတော၊

ဉာဏကိစ္စောပမာ ဉေယျော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ကမတော တာဝ ဣဓာပိ ဒေသနာက္ကမောဝ ယုဇ္ဇတိ။ ဧတ္ထ ဩဠာရိကတ္တာ၊ သဗ္ဗသတ္တသာဓာရဏတ္တာ စ သုဝိညေယျန္တိ ဒုက္ခသစ္စံ ပဌမံ ဝုတ္တံ၊ တတော တဿေဝ ဟေတုဒဿနတ္ထံ သမုဒယသစ္စံ၊ တတော ‘‘ဟေတုနိရောဓာ ဘဝနိရောဓော’’တိ ဉာပနတ္ထံ နိရောဓသစ္စံ၊ တဒဓိဂမုပါယဒဿနတ္ထံ အန္တေ မဂ္ဂသစ္စံ။ ဘဝသုခဿာဒဂဓိတာနံ သံဝေဂဇနနတ္ထံ ပဌမံ ဒုက္ခမာဟ၊ တတော ‘‘ဘဝံ ¶ နေဝ အဟေတုကံ အာဂစ္ဆတိ၊ န ဣဿရနိမ္မာနာဒိနာ ဟောတိ၊ ဣတော ပန ဟောတီ’’တိ ဉာပနတ္ထံ သမုဒယသစ္စံ၊ တတော သဟေတုကေန ဒုက္ခေန အဘိဘူတတ္တာ သံဝိဂ္ဂမာနသာနံ တန္နိဿရဏဒဿနေန အဿာသဇနနတ္ထံ နိရောဓံ၊ တတော နိရောဓသမ္ပာပကံ မဂ္ဂန္တိ အယမေတ္ထ ကမော။

အနူနာဓိကတော ပန ကသ္မာ စတ္တာရိ ဧဝ သစ္စာနီတိ စေ? တတော အညဿ အသမ္ဘဝတော၊ အညတရဿ စ အနပနေယျတော။ အပိစ ပဝတ္တိမာစိက္ခန္တော ဘဂဝါ သဟေတုကံ အာစိက္ခတိ၊ နိဝတ္တိဉ္စ သဥပါယံ။ ဣတိ ပဝတ္တိနိဝတ္တိတဒုဘယဟေတူနံ ဧတပရမတော စတ္တာရိ ဧဝ ဝုတ္တာနီတိ အယမေတ္ထာနူနာဓိကတော။

လက္ခဏာဒီဟိ ပနေတ္ထ လက္ခဏတော ဗာဓနလက္ခဏံ ဒုက္ခသစ္စံ၊ သန္တာပနရသံ၊ ပဝတ္တိပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ ပဘဝလက္ခဏံ သမုဒယသစ္စံ၊ အနုပစ္ဆေဒကရဏရသံ၊ ပလိဗောဓပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ သန္တိလက္ခဏံ ¶ နိရောဓသစ္စံ၊ အစ္စုတိရသံ၊ အနိမိတ္တပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ နိယျာနလက္ခဏံ မဂ္ဂသစ္စံ၊ ကိလေသပဟာနကရဏရသံ၊ ဝုဋ္ဌာနပစ္စုပဋ္ဌာနံ။ အပိစ ပဝတ္တိပဝတ္တကနိဝတ္တိနိဝတ္တကလက္ခဏာနိ ပဋိပါဋိယာ၊ တထာ သင်္ခတတဏှာအသင်္ခတဒဿနလက္ခဏာနိ စာတိ ဣမာနေတ္ထ လက္ခဏာနိ။

သုညတော ပနေတာနိ ယထာက္ကမံ ဝေဒကကာရကနိဗ္ဗုတဂမကာဘာဝတော သုညာနိ။ ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ဒုက္ခမေဝ ဟိ၊ န ကောစိ ဒုက္ခိတော၊

အတ္ထိ နိဗ္ဗုတိ၊ န နိဗ္ဗုတော ပုမာ၊

မဂ္ဂမတ္ထိ၊ ဂမကော န ဝိဇ္ဇတီ’’တိ။ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၁၈၉)၊

မဂ္ဂေါ ဣတိ သုညတော တေသု။ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၁၈၉)၊

နိရောဓသုညာနိ ဝါ တီဏိ။ နိရောဓော စ သေသတ္တယသုညော။ ဖလသုညော ဝါ ဟေတ္ထ ဟေတု သမုဒယမဂ္ဂေသု ဒုက္ခနိရောဓာနံ အဘာဝါ ပကတိဝါဒီနံ ပကတိ ဝိယ။ ဟေတုသုညဉ္စ ဖလံ ဒုက္ခသမုဒယာနံ၊ နိရောဓမဂ္ဂါနဉ္စ အသမဝါယာ၊ န ဟေတုသမဝေတံ ဟေတုဖလံ။ ဟေတုဖလသမဝါယဝါဒီနံ ဒွိအဏုကာဒီနိ ဝိယာတိ အယမေတ္ထ သုညတာ။

ဉာဏကိစ္စတောတိ ဧတ္ထ ဒုဝိဓံ သစ္စဉာဏံ အနုဗောဓဉာဏံ၊ ပဋိဝေဓဉာဏဉ္စ။ တတ္ထ အနုဗောဓဉာဏံ လောကိယံ၊ တံ အနုဿဝါဒိဝသေန နိရောဓေ၊ မဂ္ဂေ စ ပဝတ္တတိ။ ပဋိဝေဓဉာဏံ လောကုတ္တရံ၊ တံ သစ္စာဝဗောဓပဋိပက္ခကိလေသေ ခေပေန္တံ နိရောဓမာရမ္မဏံ ကတွာ ကိစ္စတော စတ္တာရိပိ သစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတိ။ ယံ ပနေတံ လောကိယံ၊ တတ္ထ ဒုက္ခဉာဏံ ပရိယုဋ္ဌာနာဘိဘဝနဝသေန ပဝတ္တမာနံ သက္ကာယဒိဋ္ဌိံ နိဝတ္တေတိ၊ သမုဒယဉာဏံ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိံ၊ နိရောဓဉာဏံ သဿတဒိဋ္ဌိံ၊ မဂ္ဂဉာဏံ ¶ အကိရိယဒိဋ္ဌိံ။ ဒုက္ခဉာဏံ ဝါ တေသု ဓုဝသုဘသုခတ္တဘာဝရဟိတေသု ခန္ဓေသု ဓုဝသုဘသုခတ္တဘာဝသညာသင်္ခါတံ ဖလေ ဝိပ္ပဋိပတ္တိံ၊ သမုဒယဉာဏံ ‘‘ဣဿရပဓာနကာလသဘာဝါဒီဟိ လောကော ပဝတ္တတီ’’တိ အကာရဏေ ကာရဏာဘိမာနပ္ပဝတ္တံ ဟေတုမှိ ဝိပ္ပဋိပတ္တိံ၊ နိရောဓဉာဏံ အရူပလောကာဒီသု အပဝဂ္ဂဂ္ဂါဟဘူတံ နိရောဓေ ဝိပ္ပဋိပတ္တိံ၊ မဂ္ဂဉာဏံ ကာမသုခလ္လိကအတ္တကိလမထာနုယောဂပ္ပဘေဒေ အဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဂ္ဂါဟဝသေန ပဝတ္တံ ဥပါယေ ဝိပ္ပဋိပတ္တိံ နိဝတ္တေတိ။ ဣဒမေတ္ထ ဉာဏကိစ္စံ။

ဥပမာတော ¶ ပနေတ္ထ ဘာရော ဝိယ ဟိ ဒုက္ခသစ္စံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဘာရာဒါနမိဝ သမုဒယသစ္စံ၊ ဘာရနိက္ခေပနမိဝ နိရောဓသစ္စံ၊ ဘာရနိက္ခေပနုပါယော ဝိယ မဂ္ဂသစ္စံ။ အပိစ ရောဂတန္နိဒါနတဒုပသမဘေသဇ္ဇေဟိ၊ ဩရိမတီရမဟောဃပါရိမတီရတံသမ္ပာပကောပါယေဟိ စာတိ ဧဝမာဒီဟိ ယထာက္ကမံ ယောဇေတွာပိ ဧတာနိ ဥပမာတော ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အယမေတ္ထ ဥပမာ။ ဧဝံ ဉေယျော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

သစ္စဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – ဒွါဝီသတိ ဣန္ဒြိယာနီတိ ဧတ္ထ ဣန္ဒြိယဋ္ဌသမ္ဘဝတော ဣန္ဒြိယာနိ။ ကော ပနေသ ဣန္ဒြိယဋ္ဌော နာမာတိ? ဣန္ဒလိင်္ဂဋ္ဌော၊ ဣန္ဒဒေသိတဋ္ဌော၊ ဣန္ဒဒိဋ္ဌဋ္ဌော၊ ဣန္ဒသိဋ္ဌဋ္ဌော၊ ဣန္ဒဇုဋ္ဌဋ္ဌော စ၊ သော သဗ္ဗောပိ ဣဓ ယထာယောဂံ ယုဇ္ဇတိ။ ကုသလာကုသလံ ကမ္မံ ဣန္ဒော နာမ ကမ္မေသု ကဿစိ ဣဿရိယာဘာဝတော၊ တေနေဝေတ္ထ ကမ္မသဉ္ဇနိတာနိ တာဝ ဣန္ဒြိယာနိ အတ္တနော ဇနကကမ္မံ ဥလ္လိင်္ဂေန္တိ၊ တေန စ သိဋ္ဌာနီတိ ဣန္ဒလိင်္ဂဋ္ဌေန၊ ဣန္ဒသိဋ္ဌဋ္ဌေန စ ဣန္ဒြိယာနိ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ပန ပရမိဿရိယဘာဝတော ဣန္ဒော၊ တတော သဗ္ဗာနိပေတာနိ ဣန္ဒြိယာနိ ဘဂဝတာ ယထာဘူတတော ပကာသိတာနိ၊ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါနိ စာတိ ဣန္ဒဒေသိတဋ္ဌေန၊ ဣန္ဒဒိဋ္ဌဋ္ဌေန စ ဣန္ဒြိယာနိ။ တေနေဝ ဘဂဝတာ ကာနိစိ ဂေါစရာသေဝနာယ၊ ကာနိစိ ဘာဝနာသေဝနာယ သေဝိတာနီတိ ဣန္ဒဇုဋ္ဌဋ္ဌေနပိ ဣန္ဒြိယာနိ။ အပိစ အာဓိပစ္စသင်္ခါတေန ဣဿရိယဋ္ဌေနာပိ ဧတာနိ ဣန္ဒြိယာနိ။

စက္ခုန္ဒြိယန္တိအာဒီသု ¶ စက္ခာဒီနံ ပဒတ္ထော ဟေဋ္ဌာ ပကာသိတော။ ပစ္ဆိမေသု ပန တီသု ပုဗ္ဗဘာဂေ အနညာတံ အမတံ ပဒံ၊ စတုသစ္စဓမ္မံ ဝါ ဇာနိဿာမီတိ ဧဝံ ပဋိပန္နဿ ဥပ္ပဇ္ဇနတော ¶ ၊ ဣန္ဒြိယဋ္ဌသမ္ဘဝတော စ အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ။ အာဇာနနတော အညာ ဧဝ ဣန္ဒြိယန္တိ အညိန္ဒြိယံ။ အညာတာဝိနော စတူသု သစ္စေသု နိဋ္ဌိတဉာဏကိစ္စဿ ခီဏာသဝဿ ဣန္ဒြိယန္တိ အညာတာဝိန္ဒြိယံ။ တတ္ထ စ ပသာဒိန္ဒြိယာနန္တရံ စက္ခုဝိညာဏာဒိဝီထိစိတ္တပ္ပဝတ္တိယံ ရူပါဒီနံ နိယတဘာဝဿ၊ အတ္တနော တိက္ခမန္ဒတာနုဝိဓာနဿ စ အာပါဒနတော အာဓိပစ္စံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မနိန္ဒြိယာဒီနံ ပန အတ္တနော အတ္တနော ဝိဇာနနာဒိလက္ခဏေ အာဓိပစ္စံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒတော ပနေတ္ထ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ရူပါရူပဝသေန ဒွိဓာ။ သုခိန္ဒြိယာဒီနိ ပဉ္စ ဝေဒနာဘာဝတော ဧကဓမ္မော၊ တထာ ပညိန္ဒြိယာဒီနိ စတ္တာရိ အမောဟဘာဝတော။ သေသာနိ ပန ဣန္ဒြိယာနိ ဧကေကဓမ္မာ ဧဝါတိ ဧဝံ ပရမတ္ထတော သောဠသ ဓမ္မာဝ ဒွါဝီသတိန္ဒြိယဘာဝေန ဒေသိတာနိ။ သေသာနိ ပနေတ္ထ စေတသိကရူပနိဗ္ဗာနာနိ အသင်္ဂဟိတာနီတိ အယံ ဓမ္မဘေဒေါ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယံ နာမ န ဂဟိတံ။ ကသ္မာ? သုတ္တန္တေ ဣမာယ ပဋိပါဋိယာ ဒွါဝီသတိယာ ဣန္ဒြိယာနံ အနာဂတတ္တာ။ သုတ္တန္တသ္မိံ ဟိ ကတ္ထစိ ဒွေ ဣန္ဒြိယာနိ ကထိတာနိ၊ ကတ္ထစိ တီဏိ၊ ကတ္ထစိ ပဉ္စ၊ ဧဝံ ပန နိရန္တရံ ဒွါဝီသတိ အာဂတာနိ နာမ နတ္ထိ။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေပိ ဝိသေသော နတ္ထိ။

ပဉှာပုစ္ဆကနယေ ပန ဒွါဝီသတိယာ ဣန္ဒြိယာနံ ကတိ ကုသလာ…ပေ… ကတိ အရဏာတိ? အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ ကုသလံ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ အကုသလံ၊ သဒ္ဓါသတိပညာအညိန္ဒြိယာနိ စတ္တာရိ ကုသလာဗျာကတာနိ၊ မနဇီဝိတသောမနဿဥပေက္ခာဝီရိယသမာဓိန္ဒြိယာနိ ဆ တိဓာပိ၊ သေသာနိ ဒသ အဗျာကတာနိ။ ဆ ဣန္ဒြိယာနိ သိယာ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ၊ သိယာ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာတိ၊ တီဏိ တိဓာပိ၊ ဇီဝိတံ တိဓာ စ န ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ၊ ဒွါဒသိန္ဒြိယာနိ န ဝတ္တဗ္ဗာနိ ¶ ဧဝ။ တီဏိ ဝိပါကာနိ၊ ဒွေ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာနိ၊ ရူပိန္ဒြိယာနိ သတ္တ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာနိ၊ အညိန္ဒြိယံ သိယာ ဝိပါကံ၊ သိယာ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မံ၊ နဝိန္ဒြိယာနိ တိဓာပိ။ နဝိန္ဒြိယာနိ ဥပါဒိန္နုပါဒါနိယာနိ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ အနုပါဒိန္နုပါဒါနိယံ၊ တီဏိ အနုပါဒိန္နအနုပါဒါနိယာနိ၊ နဝ တိဓာပိ။ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ သဝိတက္ကသဝိစာရံ၊ ဥပေက္ခိန္ဒြိယံ ¶ တထာ စ အဝိတက္ကအဝိစာရဉ္စ၊ နဝ အဝိတက္ကအဝိစာရာနိ၊ ဧကာဒသ တိဓာပိ။ သတ္တ ရူပိန္ဒြိယာနိ စေဝ သုခဒုက္ခဒေါမနဿိန္ဒြိယာနိ စာတိ ဒသ ပရိတ္တာနိ၊ ပစ္ဆိမာနိ တီဏိ အပ္ပမာဏာနိ၊ သေသာနိ နဝ တိဓာဝ။ တတ္ထ စ သောမနဿိန္ဒြိယံ ရူပါဝစရဝသေနေဝ မဟဂ္ဂတံ၊ တဒဝသေသာနိ အရူပါဝစရဝသေနာပီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာနိ၊ သတ္တရသ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာနေဝ။

ပညိန္ဒြိယာဒီနိ စတ္တာရိ ဟေတူ၊ သေသာ န ဟေတူ…ပေ… ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ သရဏံ၊ မနဇီဝိတသောမနဿဥပေက္ခာဝီရိယသမာဓိန္ဒြိယာနိ ဒွိဓာပိ၊ သေသာနိ ပန္နရသ အရဏာနေဝါတိ အယံ ပဉှာပုစ္ဆကနယော။

ဣန္ဒြိယေသု ပနေတေသု၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော၊

ကမတော ဒါနိ ဝိညေယျော၊ တတ္ထ ကောသလ္လမိစ္ဆတာ။

ကမတောတိ အယမ္ပိ ဒေသနာက္ကမောဝ။ တတ္ထ အဇ္ဈတ္တဓမ္မေ ပရိညာယ အရိယဘူမိပဋိလာဘော ဟောတီတိ အတ္တဘာဝပရိယာပန္နာနိ စက္ခုန္ဒြိယာဒီနိ ပဌမံ ဒေသိတာနိ။ သော မနုဿတ္တဘာဝေါ ယံ ဓမ္မံ ဥပါဒါယ ‘‘ဣတ္ထီ’’တိ ဝါ ‘‘ပုရိသော’’တိ ဝါ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ၊ ‘‘အယံ သော’’တိ နိဒဿနတ္ထံ တတော ဣတ္ထိန္ဒြိယံ၊ ပုရိသိန္ဒြိယဉ္စ။ သော ဒုဝိဓောပိ ဇီဝိတိန္ဒြိယပဋိဗဒ္ဓဝုတ္တီတိ ဉာပနတ္ထံ တတော ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ ယာဝ တဿ ပဝတ္တိ၊ တာဝ ဧတေသံ ဝေဒယိတာနံ အနိဝတ္တိ။ ယဉ္စ ကိဉ္စိ ဝေဒယိတံ၊ သဗ္ဗံ တံ သုခံ ဒုက္ခန္တိ ဉာပနတ္ထံ တတော သုခိန္ဒြိယာဒီနိ။ တန္နိရောဓတ္ထံ ပန ဧတေ ဓမ္မာ ဘာဝေတဗ္ဗာတိ ပဋိပတ္တိဒဿနတ္ထံ တတော သဒ္ဓါဒီနိ။ ‘‘ဣမာယ ပဋိပတ္တိယာ ဧသ ဓမ္မော ပဌမံ အတ္တနိ ပါတုဘဝတီ’’တိ ပဋိပတ္တိယာ ¶ အမောဃဘာဝဒဿနတ္ထံ တတော အနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယံ။ တဿေဝ ဖလတ္တာ၊ တတော အနန္တရံ ဘာဝေတဗ္ဗတ္တာ စ တတော အညိန္ဒြိယံ။ ဣတော ပရံ ဘာဝနာယ ဣမဿ အဓိဂမော၊ အဓိဂတေ စ ပန ဣမသ္မိံ နတ္ထိ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိ ကရဏီယန္တိ ဉာပနတ္ထံ အန္တေ ပရမဿာသဘူတံ အညာတာဝိန္ဒြိယံ ဒေသိတန္တိ ဧဝံ ကမတော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယနယော ဝိညေယျော။

ဣန္ဒြိယဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပစ္စယာကာရဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ပစ္စယာကာရဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ပန အတ္ထတော တာဝ – အဝိဇ္ဇာပစ္စယာတိအာဒီသု အဝိန္ဒိယံ ကာယဒုစ္စရိတာဒိံ ဝိန္ဒတိ ပဋိလဘတိ၊ ဝိန္ဒိယံ ဝါ ကာယသုစရိတာဒိံ န ဝိန္ဒတိ၊ ဓမ္မာနံ ဝါ ယထာသဘာဝံ အဝိဒိတံ ကရောတိ၊ အန္တဝိရဟိတေ ဝါ သံသာရေ သတ္တေ ဇဝါပေတိ၊ အဝိဇ္ဇမာနေသု ဝါ ဇဝတိ၊ ဝိဇ္ဇမာနေသု ဝါ န ဇဝတီတိ အဝိဇ္ဇာ။ ပဋိစ္စ ဖလမေတိ ဧတသ္မာတိ ပစ္စယော၊ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပတ္တိယာ၊ ဌိတိယာ စ ဥပကာရကော ဓမ္မော။ အဝိဇ္ဇာ စ သာ ပစ္စယော စာတိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယော၊ တသ္မာ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ။ သင်္ခတမဘိသင်္ခရောန္တီတိ သင်္ခါရာ။

ဣတော ပရံ သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏန္တိအာဒီသု ဝုတ္တံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အဝုတ္တေသု ပန ဝိဇာနာတီတိ ဝိညာဏံ။ နမတီတိ နာမံ၊ ရုပ္ပတီတိ ရူပံ၊ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ နာမရူပဉ္စ နာမရူပန္တိ ဧကဒေသသရူပေကသေသနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာယေ တနောတိ၊ အာယတဉ္စ နယတီတိ အာယတနံ၊ ဆဋ္ဌာယတနဉ္စ သဠာယတနဉ္စ သဠာယတနန္တိ ဧကသေသနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဖုသတီတိ ဖဿော။ ဝေဒယတီတိ ဝေဒနာ။ ပရိတဿတီတိ တဏှာ။ ဥပါဒိယတီတိ ဥပါဒါနံ။ ဘဝတိ၊ ဘာဝယတိ စာတိ ဘဝေါ။ ဇနနံ ဇာတိ။ ဇီရဏံ ဇရာ။ မရန္တိ ဧတေနာတိ ¶ မရဏံ။ သောစနံ သောကော။ ပရိဒေဝနံ ပရိဒေဝေါ။ ဒုက္ခယတိ၊ ဥပ္ပာဒဋ္ဌိတိဝသေန ဒွိဓာ ခဏတီတိပိ ဒုက္ခံ။ ဒုမ္မနဿ ဘာဝေါ ဒေါမနဿံ။ ဘုသော အာယာသော ဥပါယာသော။ သမ္ဘဝန္တီတိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ န ကေဝလဉ္စ သောကာဒီဟေဝ၊ အထ ခေါ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ သမ္ဘဝန္တီတိအာဒိနာ သဗ္ဗပဒေဟိပိ သမ္ဘဝန္တိ-သဒ္ဒဿ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ဟိ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဝဝတ္ထာနံ ကတံ ဟောတိ။

ဧဝန္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌနယနိဒဿနံ၊ တေန အဝိဇ္ဇာဒီဟေဝ ကာရဏေဟိ၊ န ဣဿရနိမ္မာနာဒီဟီတိ ဒဿေတိ။ ဧတဿာတိ ယထာဝုတ္တဿ။ ကေဝလဿာတိ အသမ္မိဿဿ၊ သကလဿ ဝါ၊ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿာတိ ဒုက္ခသမူဟဿ၊ န သတ္တဿ၊ န သုခသုဘာဒီနံ။ သမုဒယောတိ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ဟောတီတိ သမ္ဘဝတိ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒတော ပနေတ္ထ အဝိဇ္ဇာတိ သုတ္တန္တပရိယာယေန ဒုက္ခာဒီသု စတူသု၊ အဘိဓမ္မပရိယာယေန ပုဗ္ဗန္တာဒီဟိ သဒ္ဓိံ အဋ္ဌသု ဝါ ဌာနေသု အညာဏံ။ သင်္ခါရာ ပန ပုညာပုညာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရာ တယော၊ ကာယဝစီစိတ္တသင်္ခါရာ တယော စာတိ ဆဗ္ဗိဓာ။ တတ္ထ အဋ္ဌ ကာမာဝစရကုသလစေတနာ၊ ပဉ္စ ရူပါဝစရကုသလစေတနာ ¶ စေတိ တေရသ စေတနာ ပုညာဘိသင်္ခါရော နာမ။ ဒွါဒသ အကုသလစေတနာ အပုညာဘိသင်္ခါရော နာမ။ စတဿော အရူပါဝစရကုသလစေတနာ အာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရော နာမ။ ဣမေသံ ပန တိဏ္ဏံ သင်္ခါရာနံ ဧဝ ဒွါရတော ပဝတ္တိဒဿနတ္ထံ အယံ သင်္ခါရာဒိတ္တိကော ဝုတ္တော။

အဋ္ဌ ကာမာဝစရကုသလစေတနာ စေဝ ဒွါဒသာကုသလစေတနာ စ ကာယဒွါရေ ပဝတ္တိယံ ကာယသင်္ခါရော၊ ဝစီဒွါရေ ပဝတ္တိယံ ဝစီသင်္ခါရော၊ ဧတာ စေဝ မနောဒွါရေ ပဝတ္တိယံ၊ မနောဒွါရေ ဧဝ ပဝတ္တနကာ ရူပါရူပကုသလစေတနာ စ စိတ္တသင်္ခါရောတိ ဝုစ္စန္တိ။ အဘိညာစေတနာ၊ ပနေတ္ထ ဥဒ္ဓစ္စစေတနာ စ ပရတော ပဋိသန္ဓိဝိညာဏပစ္စယဘာဝေ အပနေတဗ္ဗာပိ ¶ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သမ္ဘဝတော ဣဓ ဂဟေတဗ္ဗာဝါတိ အယံ တိကော ပုရိမတ္တိကမေဝ ပဝိသတီတိ အတ္ထတော လောကိယကုသလာကုသလစေတနာဝ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဒဉ္စ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယေန၊ အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယေန ပန လောကိယလောကုတ္တရေ ဧကေကစိတ္တက္ခဏေ ဒွါဒသင်္ဂဿ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဿ ဂဟဏတော သဗ္ဗာပိ စေတနာ သင်္ခါရာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဝိညာဏနာမရူပါဒီသုပိ သဗ္ဗစိတ္တသမ္ပယုတ္တဝသေန စ ဓမ္မဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယေနေဝ ပန ဒဿယိဿာမ။

သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏဉ္စ စက္ခုဝိညာဏာဒိဆဗ္ဗိဓံ ဗာတ္တိံသလောကိယဝိပါကဝိညာဏမေဝ ဟောတိ၊ လောကုတ္တရာနိ ပန ဝဋ္ဋကထာယ န ယုဇ္ဇန္တီတိ န ဂဟိတာနိ။ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ပန သဗ္ဗလောကိယဝိညာဏသမ္ပယုတ္တာ တယော အရူပိနော ခန္ဓာ။ ရူပံ သဗ္ဗာနိ ဘူတုပါဒါယရူပါနိ။ သဠာယတနံ မနစ္ဆဋ္ဌာနိ ဣန္ဒြိယာနိ။ ဖဿော စက္ခုသမ္ဖဿာဒိကော ဆဝိပါကဖဿော၊ တထာ ဝေဒနာပိ။ တဏှာ ရူပတဏှာဒိဘေဒတော ဆဗ္ဗိဓော လောဘော။ ဥပါဒါနံ ကာမုပါဒါနာဒိတော စတုဗ္ဗိဓာ လောဘဒိဋ္ဌိယောဝ။ ဘဝေါ ပန ဒုဝိဓော ကမ္မဘဝေါ၊ ဥပပတ္တိဘဝေါတိ။ တတ္ထ ကမ္မဘဝေါ တေဘူမကကုသလာကုသလစေတနာ စ တံသမ္ပယုတ္တာ အဘိဇ္ဈာဒယော စ။ ဥပပတ္တိဘဝေါ ပန ကမ္မာဘိနိဗ္ဗတ္တာ ပဉ္စပိ ခန္ဓာ။ သော ပဘေဒတော ကာမရူပါရူပဘဝါ တယော၊ သညာ အသညာ နေဝသညာနာသညာ ဘဝါ တယော၊ ဧကစတုပဉ္စဝေါကာရဘဝါ တယောတိ နဝဝိဓော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဇာတိအာဒီနိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနိ။ တေသု ဇာတိဂ္ဂဟဏေန ဝိညာဏနာမရူပသဠာယတနဖဿဝေဒနာဝ ဂဟိတာ တဒဝိနာဘာဝတော။ တထာ ဇရာမရဏဂ္ဂဟဏေနာပိ တေသညေဝ ပါကဘေဒတ္တာ။ သောကာဒယော ပန ဇရာမရဏေန ဒွါဒသမေန အင်္ဂေန ဧကသင်္ခေပံ ကတွာ ဝုတ္တာ၊ န ဝိသုံ အင်္ဂဘာဝေန။ ကိမတ္ထန္တိ စေ? ဘဝစက္ကဿ အဝိစ္ဆေဒဒဿနတ္ထံ။ သောကာဒိတော ¶ ဟိ အဝိဇ္ဇာ သိဒ္ဓါ ဟောတိ အဝိဇ္ဇာဝိပ္ပယောဂတော ¶ ၊ အဝိဇ္ဇာသမုပ္ပတ္တိတော စ။ ဇရာမရဏဗ္ဘာဟတဿ ဟိ ဗာလဿေဝ တေ သမ္ဘဝန္တိ၊ တေဟိ စ အဝိဇ္ဇာယ သိဒ္ဓါယ ပုန အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာတိ ဧဝံ ဟေတုဖလပရမ္ပရာယ ဘဝစက္ကံ အဝိစ္ဆိန္နံ၊ အနာဒိကံ၊ အပရိယန္တံ၊ အပရိယောသာနဉ္စ ဟောတိ။

ယဒိ ဧဝံ၊ ကသ္မာ အဝိဇ္ဇာ အာဒိတော ဝုတ္တာတိ? ပဓာနဒဿနတ္ထံ ပန အာဒိတော ဝုတ္တာ။ တိဏ္ဏံ ဟိ ဝဋ္ဋာနံ အဝိဇ္ဇာ ပဓာနော ဟေတု တဿာ ဘာဝေ ဘာဝတော၊ နိရောဓေန စ နိရုဇ္ဈနတော။ ဧဝံ အဝိဇ္ဇာဒီဟိ ဒွါဒသဟိ အင်္ဂေဟိ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယေန သဗ္ဗေ လောကိယဓမ္မာဝ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝေန ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အဘိဓမ္မပရိယာယေန ပန လောကုတ္တရာပီတိ အယမေတ္ထ ဓမ္မဘေဒေါ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ ပဉှာပုစ္ဆကနယော နတ္ထိ၊ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယာပိ ဓမ္မဘေဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပန –

‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ၊ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ၊ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖဿော၊ ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏှာ၊ တဏှာပစ္စယာ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ၊ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ၊ ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ၊ ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ သမုဒယော ဟောတိ။

‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော…ပေ… ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ၊ နာမပစ္စယာ ဖဿော…ပေ… သမုဒယော ဟောတိ။

‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ…ပေ… ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ၊ နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ၊ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖဿော…ပေ… သမုဒယော ဟောတိ။

‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ ¶ …ပေ… ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ၊ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ၊ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖဿော…ပေ… သမုဒယော ဟောတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၄၃) –

ဧဝံ ပစ္စယစတုက္ကံ၊ ပုန ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၂၄၄) ဝုတ္တနယေနေဝ ¶ ဟေတုစတုက္ကံ၊ ပုန ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၂၄၅) သမ္ပယုတ္တစတုက္ကံ၊ ပုန ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၂၄၆) အညမညပစ္စယစတုက္ကန္တိ ဧဝံ အဝိဇ္ဇာမူလကာနိ စတ္တာရိ စတုက္ကာနိ ဝုတ္တာနိ။ ဧဝံ ‘‘သင်္ခါရပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ’’တိအာဒိနာ သင်္ခါရာဒိမူလကာဒိဥပါဒါနမူလကပရိယောသာနာနိ အဋ္ဌသု ပဒေသု စတ္တာရိ စတ္တာရိ စတုက္ကာနီတိ ဗာတ္တိံသ စတုက္ကာနိ မာတိကံ ကတွာ နိက္ခိပိတွာ ပုန အကုသလကုသလဝိပါကကိရိယစိတ္တေသု လောကိယလောကုတ္တရေသု ဧကေကသ္မိံ စိတ္တေ ယထာနိက္ခိတ္တေဟိ ဆတ္တိံသဗာတ္တိံသမာတိကာစတုက္ကေဟိ ဝိတ္ထာရတော ယထာနုရူပံ ပစ္စယာကာရော ဝိဘတ္တော။ ဣဒဉ္စ ယသ္မာ န ကေဝလံ အယံ ပစ္စယာကာရော နာနာစိတ္တေသု ဧဝ ဟောတိ၊ ဧကစိတ္တေပိ ဟောတိယေဝ။ နာပိ ဝဋ္ဋစိတ္တေ ဧဝ ဟောတိ၊ တဏှာဘာဝတော ဝိဝဋ္ဋစိတ္တေပိ၊ တသ္မာ တံ နိပ္ပဒေသတော ဧကစိတ္တက္ခဏိကံ ပစ္စယာကာရံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။ တေနေဝ ဟေတ္ထ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ’’တိ အဝတွာ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော’’တိ ဧကဝစနေန ဝုတ္တံ ဧကစိတ္တက္ခဏေ ဗဟုစေတနာဘာဝါ။ တတ္ထ ယဒေတံ ပဌမစတုက္ကံ၊ တတ္ထ ပဌမဝါရော နာမရူပဋ္ဌာနေ နာမံ၊ သဠာယတနဋ္ဌာနေ ဆဋ္ဌာယတနဉ္စ ဂဟေတွာ ရူပါရူပါဒိသဗ္ဗဘဝသာဓာရဏဝသေန၊ ဧကစိတ္တက္ခဏပရိယာပန္နဓမ္မဂ္ဂဟဏဝသေန စ ရူပံ ဆဍ္ဍေတွာ ဝုတ္တော ရူပဿ သဗ္ဗဘဝါသာဓာရဏတ္တာ၊ ဗဟုစိတ္တက္ခဏိကတ္တာ စ။ ဒုတိယော နာမရူပဋ္ဌာနေ နာမံ၊ ‘‘နာမပစ္စယာ ဖဿော’’တိ သဠာယတနဋ္ဌာနေ ဖဿမေဝ ¶ ဂဟေတွာ ဖဿဿ သဠာယတနံ ဝိနာပိ ပစ္စယဝိသေသသမ္ဘဝဒဿနဝသေန စေဝ မဟာနိဒါနသုတ္တနယဒဿနဝသေန (ဒီ။ နိ။ ၂။၉၅ အာဒယော) စ ဝုတ္တော။ တတိယော သဠာယတနဋ္ဌာနေ ဆဋ္ဌာယတနမေဝ ဂဟေတွာ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ အပရိပုဏ္ဏာယတနာနံ၊ ရူပဘဝိကာဒီနဉ္စ ဝသေန ဝုတ္တော။ စတုတ္ထော ‘‘နာမပစ္စယာ သဠာယတနံ၊ သဠာယတနပစ္စယာ ဖဿော’’တိ ဧဝံ ဣတရာယတနေဟိပိ သဠာယတနဿ ဝိသေသတော ဖဿပစ္စယတံဝ ဒဿေတွာ ဩပပါတိကာနံ၊ ပရိပုဏ္ဏာယတနာနံ ကာမဘဝိကာနဉ္စ ဝသေန ဝုတ္တော။ ဧဝံ ဒုတိယစတုက္ကာဒီသုပိ။

သဗ္ဗတ္ထာပိ စေတ္ထ ယသ္မာ သောကာဒယော သဗ္ဗေ ဧကစိတ္တက္ခဏေ န သမ္ဘဝန္တိ၊ သဗ္ဗသ္မိဉ္စ စိတ္တေ၊ ဘဝေ စ နပ္ပဝတ္တန္တိ၊ တသ္မာ န ဂဟိတာ။ ဇာတိဇရာမရဏာနိ ပနေတ္ထ အရူပဓမ္မာနံ လက္ခဏမတ္တာနိ၊ တာနိ စ အစိတ္တက္ခဏမတ္တာနိပိ သမာနာနိ စိတ္တက္ခဏေ အန္တောဂဓတ္တာ ပရိယာယတော ပစ္စယုပ္ပန္နေ ကတွာ အင်္ဂပရိပူရဏတ္ထံ ဂဟိတာနိ။ ဘဝေါတိ စေတ္ထ ဥပါဒါနာဒိပစ္စယဝိရဟိတာ စတ္တာရော အရူပိနော ခန္ဓာ၊ တဏှာပစ္စယာ ဥပါဒါနန္တိ ဧတ္ထ ကာမုပါဒါနံ ဝဇ္ဇေတွာ တီဏိ ဥပါဒါနာနိ ဧဝ ဂဟေတဗ္ဗာနိ ¶ ။ ဒွိန္နမ္ပိ ဧကလက္ခဏာနံ ဓမ္မာနံ ဧကက္ခဏေ အသမ္ဘဝါ လောဘမူလဝိရဟိတေသု ဒေါသမောဟမူလေသု စေဝ ကုသလာဗျာကတေသု စ စိတ္တေသု ဝေဒနာပစ္စယာ ပဋိဃံ ဝိစိကိစ္ဆာ ဥဒ္ဓစ္စန္တိ ဧဝံ တဏှာဌာနေ ယထာယောဂံ ပဋိဃာဒယော တယော။ တေသု ဝိစိကိစ္ဆာဝဇ္ဇိတေသု စေဝ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တေသု စ ဥပါဒါနဋ္ဌာနေ အဓိမောက္ခော ဂဟိတော။ ဝိစိကိစ္ဆာယ ပန သဒ္ဓိံ အဓိမောက္ခဿာပိ အသမ္ဘဝါ ဝိစိကိစ္ဆာပစ္စယာ ဘဝေါတိ စ ဂဟိတော။ ဥပါဒါနဋ္ဌာနေ စ အဓိမောက္ခော စ ဂဟိတော။ လောကိယာနဉ္စေတ္ထ ကုသလာဗျာကတာနံ ဥပနိဿယဝသေန အဝိဇ္ဇာပစ္စယတာ ဝုတ္တာ။ လောကုတ္တရာနံ ပန ယသ္မာ အပ္ပဟီနာဝိဇ္ဇော အဝိဇ္ဇာယ ပဟာနတ္ထံ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘနတ္ထဉ္စ လောကုတ္တရံ ¶ ဘာဝေတိ၊ တသ္မာ သမတိက္ကမနဝသေန အဝိဇ္ဇာပစ္စယတာ ဝုတ္တာ၊ န သဟဇာတဝသေန။ တေနေဝ တေသံ နိဒ္ဒေသဝါရေသု ‘‘တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ’’တိ အဝိဘဇိတွာ ‘‘တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရော’’တိ (ဝိဘ။ ၂၄၀) ဝိဘတ္တံ။ ကိရိယဓမ္မာနံ ပန ကေနစိ ပရိယာယေန အဝိဇ္ဇာမူလကတ္တံ နတ္ထီတိ ‘‘သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏ’’န္တိအာဒိနာ သင်္ခါရမူလကာဒိကော နယော ဝုတ္တော၊ န အဝိဇ္ဇာမူလကော။ အပိစ လောကိယကုသလာဒီသု တေသံ ဓမ္မာနံ ဒုက္ခသစ္စပရိယာပန္နတ္တာ ‘‘ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၂၂၅) ဧဝံ အပ္ပနာ ကတာ၊ လောကုတ္တရကုသလာဒီသု ‘‘ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာန’’န္တိ။ အယံ လောကိယတော လောကုတ္တရာနံ ဒေသနာယ ဝိသေသောတိ အယံ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ နယော။

ဣဒါနိ ပစ္စယနယာ၊ ကာရကာဒီဟိ သုညတော၊

မူလဒ္ဓသန္ဓိသင်္ခေပါကာရဝဋ္ဋဝိဘာဂတော။

ဝါရဏောပမတောပေတ္ထ၊ ဂမ္ဘီရနယဘေဒတော၊

ယထာရဟံ ဝိဇာနီယော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ပစ္စယနယော သာမညတော၊ ဝိသေသတော စာတိ ဒုဝိဓော ဟောတိ။ တတ္ထ တဗ္ဘာဝဘာဝိမတ္တတာပကာသကော သာမညတော ပစ္စယနယော။ ဝိသေသတော ပန ပဋ္ဌာနေ အာဂတေသု ဟေတုပစ္စယာဒိစတုဝီသတိယာ ပစ္စယေသု ယထာနုရူပံ ပစ္စယဝိသေသုပ္ပန္နမတ္တတာပကာသကော။ သာ စ နေသံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝိဘာဂတာ ပဋ္ဌာနမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာယ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ တတ္ထ သာမညတော သင်္ခါရာဒယော အဝိဇ္ဇာဒိပစ္စယဘာဝေ ဧဝ ဘာဝိနောတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယဿ ဟိ စတူသု သစ္စေသု၊ ပုဗ္ဗန္တာဒီသု စ အဝိဇ္ဇာ အပ္ပဟီနာ ဟောတိ၊ သော ဒုက္ခေ တာဝ ပုဗ္ဗန္တာဒီသု စ အညာဏေန ¶ တီသု ¶ ဘဝေသု ဇာတိဇရာရောဂမရဏာဒိအနေကာဒီနဝဝေါကိဏ္ဏံ ပုညဖလသင်္ခါတံ သင်္ခါရဝိပရိဏာမဒုက္ခံ ဒုက္ခတော အဇာနန္တော သုခသညာယ ပတ္ထေတွာ တီဟိ ဒွါရေဟိ ပုညာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရေ အာရဘတိ။ သမုဒယေ အညာဏေန ဒုက္ခဟေတုဘူတေသုပိ တဏှာပရိက္ခာရေသု ဒုက္ခဟေတုကံ အာပါယိကာဒိဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခဟေတုဘူတေသု ကာမူပသေဝနာဒီသု စ အာဒီနဝံ အပဿန္တော သုခဟေတုသညာယ စေဝ ကိလေသာဘိဘူတတာယ စ တိဝိဓေပိ သင်္ခါရေ အာရဘတိ။ နိရောဓေ၊ ပန မဂ္ဂေ စ အညာဏေန အနိရောဓဘူတေ ဂတိဝိသေသေ နိရောဓသညီ၊ နိရောဓဿ စ ဝါ အမဂ္ဂဘူတေသုပိ ယညာမရတပါဒီသုပိ နိရောဓမဂ္ဂသညီ ဟုတွာ တိဝိဓေပိ သင်္ခါရေ အာရဘတိ။ ဣဒပ္ပစ္စယတာပဋိစ္စသမုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု အညာဏေန ‘‘အဟေတူ အပ္ပစ္စယာ သတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န ဟောန္တိ ပရံ မရဏာ’’တိ ဝါ ‘‘အတ္တာဝ ဇာနာတိ ဝါ န ဇာနာတိ ဝါ၊ သောဝ သင်္ခါရေ သင်္ခရောတိ၊ သောဝ ပဋိသန္ဓိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ အဏုဣဿရာဒယော ကလလာဒိဘာဝေန သရီရံ သဏ္ဌာပေန္တာ ဣန္ဒြိယာနိ သမ္ပာဒေန္တိ၊ သောဝ ဣန္ဒြိယသမ္ပန္နော ဖုသတိ၊ ဝေဒယတိ၊ တဏှိယတိ၊ ဥပါဒါနာဒီနိ စ ကရောတီ’’တိ ဝါ ‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ နိယတိသင်္ဂတိဘဝပရိဏတာ’’တိ ဝါ ဝိကပ္ပေတိ။ သော ဧဝံ အဝိဇ္ဇာယ အန္ဓီကတော –

‘‘ယထာပိ နာမ ဇစ္စန္ဓော၊ နရော အပရိဏာယကော၊

ဧကဒါ ယာတိ မဂ္ဂေန၊ ဥမ္မဂ္ဂေနာပိ ဧကဒါ။

‘‘သံသာရေ သံသရံ ဗာလော၊ တထာ အပရိဏာယကော၊

ကရောတိ ဧကဒါ ပုညံ၊ အပုညမပိ ဧကဒါ’’တိ။ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၂၂၆ သင်္ဂါရပဒနိဒ္ဒေသ) –

ဝုတ္တနယေန တိဝိဓေ သင်္ခါရေ အဘိသင်္ခရောတီတိ။ ကိံ ပနေတ္ထ ဧကာဝ အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတိ၊ နနု ဧကသ္မာ ¶ ကာရဏာ ဧကံဝ ကာရိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အနေကံ ကာရိယံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အနေကသ္မာ ဝါ ဧကန္တိ၊ အနေကသ္မာ ကာရဏာ အနေကံ ကာရိယံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သစ္စံ၊ ပဓာနတ္တပါကဋတ္တအသာဓာရဏတ္တဒီပနတ္ထံ ပနေတ္ထ အနေကေသု ကာရဏေသုပိ ဧကာ အဝိဇ္ဇာ ဧဝ ပစ္စယဘာဝေန နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ‘‘ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာ (ဥဒါ။ ၃)၊ သေမှသမုဋ္ဌာနာ အာဗာဓာ’’တိအာဒီသု (အ။ နိ။ ၁၀။၆၀၊ မဟာနိ။ ၅၊ စူဠနိ။ ခဂ္ဂဝိသာဏသုတ္တနိဒ္ဒေသ ၁၂၈) ဝိယ။ အဝိဇ္ဇာ ဟိ ပဓာနော ဟေတု၊ သင်္ခါရာနံ ပါကဋော၊ အသာဓာရဏော စ တဏှာဒိဟေတူနမ္ပိ ဟေတုတ္တာ၊ န ဝတ္ထာရမ္မဏာဒီနိ ¶ ခီဏာသဝဿ တေသံ သမ္ဘဝေပိ သင်္ခါရာနံ အဘာဝါတိ။ ဧဝံ တာဝေတ္ထ ဝဋ္ဋသင်္ခါရာနံ အဝိဇ္ဇာယ ဧဝ ဘာဝေ ဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တထာ ဝိညာဏဿာပိ ဥပစိတကမ္မာဘာဝေ အဘာဝတော၊ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗေသဉ္စ သဗ္ဗဝိပါကဝိညာဏုပ္ပတ္တိပ္ပသင်္ဂတော စ သင်္ခါရာနံ ဧဝ ဘာဝေ ဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ ဥပရိပိ နာမရူပါဒီနံ ဝိညာဏာဒိဘာဝေ ဘာဝေါ ယထာနုရူပံ အနုဘဝယုတ္တီဟိ ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ သာမညတော ပစ္စယနယော။

ဝိသေသတော ပန အဝိဇ္ဇာ ပုညာဘိသင်္ခါရာနံ တာဝ အာရမ္မဏပစ္စယေန၊ ဥပနိဿယပစ္စယေန စာတိ ဒွိဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ သာ ဟိ အဝိဇ္ဇံ အာရဗ္ဘ သမ္မသနာဒိဝသေန ဥပ္ပတ္တိယံ ကာမာဝစရာနံ၊ အဘိညာစိတ္တေန သမောဟစိတ္တဿ ဇာနနကာလေ ရူပါဝစရာနဉ္စ ပုညာဘိသင်္ခါရာနံ တာဝ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ၊ အဝိဇ္ဇာသမတိက္ကမနတ္ထာယ ပန အဝိဇ္ဇာသမ္မူဠှတာယ ကာမရူပဘဝသမ္ပတ္တိယော ပတ္ထေတွာဝ ကာမရူပါဝစရပုညာနိ ကရောန္တဿ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ။ အပုညာဘိသင်္ခါရာနံ ပနေသာ အဝိဇ္ဇံ အာရဗ္ဘ ရာဂါဒီနံ ဥပ္ပဇ္ဇနကာလေ အာရမ္မဏာဒိပစ္စယေန အဝိဇ္ဇာသမ္မူဠှတာယ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ကရောန္တဿ နိဿယပစ္စယေန၊ ဒုတိယဇဝနာဒီနံ ¶ အနန္တရူပနိဿယာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယေဟိ ယံ ကိဉ္စိ အကုသလံ ကရောန္တဿ ဟေတုသဟဇာတအညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယေဟီတိ ဧဝံ အနေကဓာ ပစ္စယော ဟောတိ၊ အာနေဉ္ဇာဘိသင်္ခါရာနံ ပန ဧကေန ဥပနိဿယပစ္စယေနေဝ ပစ္စယော ဟောတိ။

သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏပဒေ ပန တယောပိ သင်္ခါရာ ဝိညာဏဿ ယထာရဟံ တီသု ဘဝေသု ပဋိသန္ဓိပဝတ္တီသု ကမ္မပစ္စယေန စေဝ ဥပနိဿယပစ္စယေန စာတိ ဒွိဓာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယနယေန သဟဇာတဿ ဝိညာဏဿ သဟဇာတအညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တကမ္မတ္ထိအဝိဂတာဒိပစ္စယေဟိ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။

ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပပဒေ ပန ဝိညာဏံ ဝိပါကဘူတံ၊ အဝိပါကဘူတဉ္စ နာမဿ ကေဝလဿ ဝါ ရူပမိဿကဿ ဝါ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တီသု သဟဇာတအညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တဝိပါကအာဟာရဣန္ဒြိယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယေဟိ ယထာရဟံ နဝဓာ၊ အဋ္ဌဓာ ဝါ ပစ္စယော ဟောတိ။ ပဋိသန္ဓိယံ ဝိပါကဝိညာဏံ ဝတ္ထုရူပဿ သဟဇာတအညမညနိဿယဝိပါကအာဟာရဣန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိ အဝိဂတပစ္စယေဟိ နဝဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဌပေတွာ ပန ဝတ္ထုရူပံ သေသရူပဿ တေဟေဝ အညမညပစ္စယရဟိတေဟိ အဋ္ဌဟိ ပစ္စယော ဟောတိ။ အဘိသင်္ခါရဝိညာဏံ ပန ဧကဝေါကာရပဉ္စဝေါကာရဘဝေသု ¶ ကမ္မဇရူပဿ သုတ္တန္တိကပရိယာယေန ဥပနိဿယဝသေန ပစ္စယော ဟောတိ။ ပဝတ္တိယံ ပန သဗ္ဗမ္ပိ ဝိညာဏံ တဿ တဿ နာမရူပဿ ယထာရဟံ ပစ္စယော ဟောတိ။ တတ္ထ အရူပဘဝေ ဝိညာဏံ နာမဿေဝ၊ အသညိဘဝေ ရူပဿေဝ၊ ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ နာမရူပဿ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ နာမရူပဉ္စ နာမရူပန္တိ နိဗ္ဗစနံ ကတန္တိ။

နာမရူပပစ္စယာ ¶ သဠာယတနပဒေ ပန နာမံ ဝိပါကဘူတံ၊ အဝိပါကဘူတဉ္စ အရူပဘဝေ ဆဋ္ဌာယတနဿ အဝကံသတော သဟဇာတအညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တဝိပါကအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ယထာရဟံ သတ္တဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဣတရေသံ ပနေတံ ပဉ္စန္နံ စက္ခာယတနာဒီနံ ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ ပဋိသန္ဓိယံ စတုမဟာဘူတသဟာယံ ဟုတွာ သဟဇာတနိဿယဝိပါကဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ဆဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ကိဉ္စိ ပနေတ္ထ ဟေတုပစ္စယေန၊ ကိဉ္စိ အာဟာရပစ္စယေန စာတိ တေသံ ဝသေန သဗ္ဗဝါရေသု ဥက္ကံသာဝကံသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပဝတ္တေ ပန စက္ခာဒီနံ ပဉ္စန္နံ ဝိပါကမဝိပါကမ္ပိ နာမံ ပစ္ဆာဇာတဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန စတုဓာ ပစ္စယော ဟောတီတိ။ ဧဝံ တာဝ နာမမေဝ သဠာယတနဿ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ရူပံ ပန ဝတ္ထုဘူတံ ပဋိသန္ဓိယံ ဆဋ္ဌာယတနဿ သဟဇာတအညမညနိဿယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ဆဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ စတုမဟာဘူတရူပံ စက္ခာဒီနံ ပဉ္စန္နံ ပဋိသန္ဓိယံ၊ ပဝတ္တေ စ သဟဇာတနိဿယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယေဟိ စတုဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ ပန ဣန္ဒြိယအတ္ထိအဝိဂတဝသေန တိဝိဓာ။ တထာ အာဟာရော အာဟာရတ္ထိအဝိဂတဝသေန။ သော စ အာဟာရူပဇီဝီနံ ပဝတ္တေယေဝ၊ နော ပဋိသန္ဓိယံ။ တာနိ ပန ပဉ္စ စက္ခာယတနာဒီနိ ပဉ္စဝိညာဏသင်္ခါတဿ ဆဋ္ဌဿ မနာယတနဿ နိဿယပုရေဇာတဣန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ဆဓာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ပဝတ္တေယေဝ၊ နော ပဋိသန္ဓိယံ။ တထာ ပဉ္စဝိညာဏဝိရဟိတမနာယတနဿ ဝတ္ထုရူပံ နိဿယပုရေဇာတဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ပဉ္စဓာ ပစ္စယော ဟောတီတိ။ ဧဝံ ရူပမေဝ ဆဋ္ဌာယတနဿ၊ သဠာယတနဿ စ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ခန္ဓတ္တယဝတ္ထုရူပသင်္ခါတံ ပန နာမရူပံ ဆဋ္ဌာယတနဿ ပဋိသန္ဓိယံ သဟဇာတအညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တဝိပါကအတ္ထိအဝိဂတာဒိဝသေန ယထာရဟံ ပစ္စယော ဟောတီတိ။ ဧဝံ ¶ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ နာမရူပဉ္စ ယထာရဟံ ဆဋ္ဌာယတနဿ၊ သဠာယတနဿ စ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သဠာယတနပစ္စယာ ဖဿပဒေ ပန ဆဋ္ဌာယတနံ ဝိပါကံ၊ အဝိပါကဉ္စ သဗ္ဗတ္ထ သမ္ပယုတ္တဖဿဿ ¶ သဟဇာတာဒိဝသေန နဝဓာ၊ အဋ္ဌဓာ ဝါ ပစ္စယော ဟောတိ။ စက္ခာယတနာဒီနိ ပဉ္စ ယထာက္ကမံ ပဝတ္တေ စက္ခုသမ္ဖဿာဒီနံ ပဉ္စန္နံ နိဿယပုရေဇာတဣန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ဆဓာ၊ ရူပါယတနာဒီနိ ပဉ္စ တေသံ အာရမ္မဏပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတဝသေန တိဓာ။ မနောသမ္ဖဿဿ ပန တာနိ၊ ဓမ္မာရမ္မဏဉ္စ တထာ စ အာရမ္မဏာဓိပတိမတ္တေန စာတိ ဗဟုဓာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဧဝံ ဆဋ္ဌာယတနဉ္စ သဠာယတနဉ္စ ဆဗ္ဗိဓဿာပိ ဖဿဿ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာပဒေ သဗ္ဗောပိ ဖဿော သဟဇာတာနံ ဝေဒနာနံ သဟဇာတအညမညနိဿယဝိပါကအာဟာရသမ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန အဋ္ဌဓာ၊ သတ္တဓာ ဝါ ပစ္စယော ဟောတိ၊ အသဟဇာတာနံ ဥပနိဿယဝသေနေဝါတိ။

ဝေဒနာပစ္စယာ တဏှာပဒေ ဝိပါကဝေဒနာ အနုသယပတိတာယ တဏှာယ ဥပနိဿယဝသေန၊ သဟဇာတာဒိဝသေန စ ပစ္စယော ဟောတိ။ ယသ္မာ ပန –

ဒုက္ခီ သုခံ ပတ္ထယတိ၊ သုခီ ဘိယျောပိ ဣစ္ဆတိ၊

ဥပေက္ခာ ပန သန္တတ္တာ၊ သုခမိစ္စေဝ ဘာသိတာ၊

တဏှာယ ပစ္စယာ တသ္မာ၊ ဟောန္တိ တိဿောပိ ဝေဒနာတိ။ (ဝိသုဒ္ဓိ။ ၂။၆၄၄)၊

တဏှာပစ္စယာ ဥပါဒါနပဒေ တဏှာ အသဟဇာတာ စတုန္နမ္ပိ ဥပါဒါနာနံ ဥပနိဿယဝသေန စေဝ အနန္တရာဒိဝသေန စ၊ သဟဇာတာ ပန ကာမုပါဒါနဝဇ္ဇိတာနံ တိဏ္ဏံ ဟေတုသဟဇာတ အညမညနိဿယသမ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန သတ္တဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။

ဥပါဒါနပစ္စယာ ¶ ဘဝပဒေ စတုဗ္ဗိဓမ္ပိ ဥပါဒါနံ အသဟဇာတဿ သဗ္ဗကမ္မဘဝဿ စေဝ ဥပပတ္တိဘဝဿ စ ဥပနိဿယဝသေနေဝ ပစ္စယော ဟောတိ၊ သဟဇာတဿ ပန ကမ္မဘဝဿ ဟေတုသဟဇာတာဒိဝသေန ပစ္စယော ဟောတိ။

ဘဝပစ္စယာ ¶ ဇာတိပဒေ ဘဝေါတိ ကမ္မဘဝေါဝ အဓိပ္ပေတော၊ သော စ ဇာတိယာ ကမ္မပစ္စယဥပနိဿယပစ္စယဝသေန ဒွိဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။

ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏာဒိပဒေ ဇာတိ ပန ဇရာမရဏာနံ၊ သောကာဒီနဉ္စ တဗ္ဘာဝဘာဝီဘာဝမတ္တတော သုတ္တန္တိကနယေန ဥပနိဿယကောဋိယာဝ ပစ္စယော ဟောတီတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပစ္စယနယော။

ကာရကာဒီဟိ သုညတော ပနေတေ အဝိဇ္ဇာဒယော ဒွါဒသ ဓမ္မာ ယသ္မာ ဧဝံ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝေန အညမညံ ပဋိဗဒ္ဓါ အညနိရပေက္ခာ ဟုတွာ အဝိစ္ဆိန္နာ အနာဒိကာ ပဝတ္တန္တိ၊ တသ္မာ တတော အညေန ဗြဟ္မာဒိနာ ကာရကေန၊ ပကတိအဏုကာလာဒိဟေတုနာ ဝါ ကာရကဝေဒကရူပေန ပရပရိကပ္ပိတေန အတ္တနာ ဝါ ရဟိတာ။ န စေတေ အတ္တာ၊ န အတ္တနိ၊ န အတ္တဝန္တော၊ သုညာ ဧတေ အတ္တေန ဝါ အတ္တနိယေန ဝါ ဓုဝဘာဝေန ဝါ သုဘဘာဝေန ဝါ သုခဘာဝေန ဝါတိ အယံ ကာရကာဒီဟိ သုညတာ။

မူလဒ္ဓသန္ဓိသင်္ခေပါကာရဝဋ္ဋဝိဘာဂတောတိ ဧတ္ထ မူလတော တာဝ အဝိဇ္ဇာ၊ တဏှာ စာတိ ဒွေ ဓမ္မာ မူလန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အဒ္ဓတော ပနေတ္ထ အဝိဇ္ဇာ၊ သင်္ခါရာတိ ဒွေ အင်္ဂါနိ အတီတော အဒ္ဓါ၊ ဝိညာဏာဒီနိ ဘဝါဝသာနာနိ အဋ္ဌ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါ၊ ဇာတိ စေဝ ဇရာမရဏဉ္စာတိ ဒွေ အနာဂတော အဒ္ဓါတိ တယော အဒ္ဓါ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သန္ဓိတော ပန သင်္ခါရာနံ၊ ပဋိသန္ဓိဝိညာဏဿ စ အန္တရာ ဧကော ဟေတုဖလသန္ဓိ၊ ဝေဒနာယ စ တဏှာယ စ အန္တရာ ဧကော ဖလဟေတုသန္ဓိ၊ ဘဝဿ ¶ စ ဇာတိယာ စ အန္တရာ ဧကော ဟေတုဖလသန္ဓိ စာတိ တယော သန္ဓီ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သင်္ခေပတော ပန သန္ဓီနံ အာဒိပရိယောသာနဝဝတ္ထိတာ စတ္တာရော သင်္ခေပါ ဟောန္တိ။ သေယျထိဒံ – အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာ ဧကော သင်္ခေပေါ၊ ဝိညာဏနာမရူပသဠာယတနဖဿဝေဒနာ ဒုတိယော၊ တဏှုပါဒါနဘဝါ တတိယော၊ ဇာတိဇရာမရဏာနိ စတုတ္ထောတိ ဧဝံ စတ္တာရော သင်္ခေပါ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

အတီတေ ဟေတုယော ပဉ္စ၊ ဣဒါနိ ဖလပဉ္စကံ၊

ဣဒါနိ ဟေတုယော ပဉ္စ၊ အာယတိံ ဖလပဉ္စကန္တိ။ –

ဧတ္ထ ဟိ သရူပတော ဝုတ္တာ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာ၊ တေသံ ဂဟဏေန တဒဝိနာဘာဝတော ဂဟိတာ တဏှုပါဒါနဘဝါတိ ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ အတီတေ ဟေတုယော နာမ၊ သရူပတော ဝုတ္တာ ဝိညာဏာဒယော ပဉ္စ ဓမ္မာ ဣဒါနိ ဖလပဉ္စကံ နာမ၊ သရူပတော ပန ဝုတ္တာ တဏှုပါဒါနဘဝါ၊ တေသံ ဂဟဏေန တဒဝိနာဘာဝတော ဂဟိတာ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာတိ ဣမေ ပဉ္စ ဣဒါနိ ဟေတုယော နာမ။ ဇာတိအာဒိအပဒေသေန ဝုတ္တာ ဝိညာဏာဒယော ပဉ္စ ဓမ္မာ အာယတိံ ဖလပဉ္စကံ နာမာတိ ဧဝံ ဝီသတိ အာကာရာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝဋ္ဋတော ပနေတ္ထ သင်္ခါရဘဝါ ကမ္မဝဋ္ဋံ၊ အဝိဇ္ဇာတဏှုပါဒါနာ ကိလေသဝဋ္ဋံ၊ သေသာနိ ဝိပါကဝဋ္ဋန္တိ တီဏိ ဝဋ္ဋာနိ ဟောန္တိ။ ယာဝ စ တေသု ကိလေသဝဋ္ဋံ အရိယမဂ္ဂေန န ဥပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ တာဝ ဣဒံ ဘဝစက္ကံ အနုပစ္ဆိန္နံ ပဝတ္တတီတိ အယမေတ္ထ မူလဒ္ဓသန္ဓိသင်္ခေပါကာရဝဋ္ဋဝိဘာဂေါ။

ဝါရဏောပမတောတိ ¶ ဧတ္ထ ဝါရဏတော တာဝ – ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ’’တိ ဣဒမဟေတုကဝိသမဟေတုကဒဿနနိဝါရဏံ၊ ‘‘သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏ’’န္တိ ဥစ္ဆေဒအတ္တသင်္ကန္တိဒဿနနိဝါရဏံ၊ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပ’’န္တိ အတ္တာတိ ပရိကပ္ပိတဝတ္ထုဘေဒဒဿနတော ဃနသညာနိဝါရဏံ၊ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတန’’န္တိအာဒိ အတ္တာ ပဿတိ…ပေ… ဝိဇာနာတိ ဖုသတိ၊ ဝေဒယတိ၊ တဏှိယတိ၊ ဥပါဒိယတိ၊ ဘဝတိ၊ ဇာယတိ၊ ဇီယတိ၊ မီယတီတိ ဧဝမာဒိဒဿနနိဝါရဏန္တိ ဣဒမေတ္ထ မိစ္ဆာဒဿနနိဝါရဏံ။

ဥပမာတော ပနေတ္ထ အန္ဓော ဝိယ အဝိဇ္ဇာ၊ တဿ ဥပက္ခလနံ ဝိယ သင်္ခါရာ၊ ပတနံ ဝိယ ဝိညာဏံ၊ တေန ဂဏ္ဍပါတုဘာဝေါ ဝိယ နာမရူပံ၊ တဿ ဂဏ္ဍဘေဒပီဠကာ ဝိယ သဠာယတနံ၊ တဿ သင်္ဃဋ္ဋနံ ဝိယ ဖဿော၊ တဇ္ဇနိတဒုက္ခံ ဝိယ ဝေဒနာ၊ ဒုက္ခဿ ပဋိကာရာဘိလာသော ဝိယ တဏှာ၊ အသပ္ပာယဂ္ဂဟဏံ ဝိယ ဥပါဒါနံ၊ အသပ္ပာယာလေပနံ ဝိယ ဘဝေါ၊ တေန ဂဏ္ဍဝိကာရပါတုဘာဝေါ ဝိယ ဇာတိ၊ တဗ္ဗိကာရဘေဒေါ ဝိယ ဇရာမရဏံ။ ယထာသဘာဝဒဿနနိဝါရဏာဒိတော ဝါ ဧတေ အဝိဇ္ဇာဒယော အက္ခိပဋလာဒိ ဥပမာဟိပိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယမေတ္ထ ဥပမာ။

ဂမ္ဘီရနယဘေဒတောတိ ဧတ္ထ ဂမ္ဘီရဘေဒေါ တာဝ ဣမေသံ အဝိဇ္ဇာဒီနံ ပစ္စေကံ ဓမ္မတ္ထဒေသနာပဋိဝေဓဂမ္ဘီရတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣမေ ဟိ အဝိဇ္ဇာဒယော ဓမ္မာ ယေနာကာရေန ယဒဝတ္ထာ စ သင်္ခါရာဒီနံ ¶ ဖလာနံ ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ သော နေသံ ပစ္စယဋ္ဌော ဒုရဝဗောဓတော ဂမ္ဘီရောတိ အယမေတ္ထ ဓမ္မဂမ္ဘီရတာ။ ဓမ္မောတိ ဟေတု ‘‘ဟေတုမှိ ဉာဏံ ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါ’’တိ (ဝိဘ။ ၇၂၀) ဝစနတော။ ဇရာမရဏာဒီနံ ဖလာနံ ဇာတိအာဒီဟိ ပစ္စယေဟိ သမ္ဘူတသမုဒါဂတဋ္ဌော ဒုရဝဗောဓတော ဂမ္ဘီရောတိ အယံ အတ္ထဂမ္ဘီရတာ။ အတ္ထောတိ ဖလံ ‘‘ဟေတုဖလေ ဉာဏံ ¶ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ’’တိ (ဝိဘ။ ၇၂၀) ဝစနတော။ တေသံ ပန ဟေတူနံ၊ ဖလာနဉ္စ တေန တေနာကာရေန အဝိပရီတတော ဒေသနာပိ သဗ္ဗညုတညာဏဿေဝ ဂေါစရတော ဂမ္ဘီရာတိ အယံ ဒေသနာဂမ္ဘီရတာ။ ယော ပနေသံ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာဒီနံ အဒဿနာယူဟနာဒိသဘာဝေါ၊ သော မန္ဒပညေဟိ ဒုပ္ပရိယောဂါဟတ္တာ ဂမ္ဘီရောတိ အယံ ပဋိဝေဓဂမ္ဘီရတာတိ အယမေတ္ထ ဂမ္ဘီရဘေဒေါ။

နယဘေဒေါ ပနေတ္ထ ဧကတ္တနယော နာနတ္တနယော အဗျာပါရနယော ဧဝံဓမ္မတာနယောတိ ဣမေသံ စတုန္နံ အတ္ထနယာနံ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဟိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏ’’န္တိ ဧဝံ ဗီဇဿ အင်္ကုရာဒိဘာဝေန ရုက္ခဘာဝပ္ပတ္တိ ဝိယ သန္တာနာနုပစ္ဆေဒေါ ဧကတ္တနယော နာမ။ ယံ သမ္မာ ပဿန္တော ဟေတုဖလသမ္ဗန္ဓေန သန္တာနာနုပစ္ဆေဒါဝဗောဓတော ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ မိစ္ဆာ ပဿန္တော ဟေတုဖလသမ္ဗန္ဓေန ပဝတ္တမာနဿ သန္တာနာနုပစ္ဆေဒဿ ဧကတ္တဂ္ဂဟဏတော သဿတဒိဋ္ဌိံ ဥပါဒိယတိ။

အဝိဇ္ဇာဒီနံ ပန ယထာသကံ လက္ခဏဝဝတ္ထာနံ နာနတ္တနယော နာမ။ ယံ သမ္မာ ပဿန္တော နဝနဝါနံ ဥပ္ပာဒဒဿနတော သဿတဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ မိစ္ဆာ ပဿန္တော ဧကသန္တာနပတိတဿ ဘိန္နသန္တာနဿေဝ နာနတ္တဂ္ဂဟဏတော ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိံ ဥပါဒိယတိ။

အဝိဇ္ဇာယ ပန ‘‘သင်္ခါရာ မယာ ဥပ္ပာဒေတဗ္ဗာ၊ သင်္ခါရာနံ ဝါ ဝိညာဏံ အမှေဟီ’’တိ ဧဝမာဒိဗျာပါရာဘာဝေါ အဗျာပါရနယော နာမ။ ယံ သမ္မာ ပဿန္တောကာရကဿ အဘာဝါဝဗောဓတော အတ္တဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ မိစ္ဆာ ပဿန္တော ယော အသတိပိ ဗျာပါရေ အဝိဇ္ဇာဒီနံ သဘာဝနိယမသိဒ္ဓါ ဟေတုဘာဝေါ၊ တဿ အဂ္ဂဟဏတော အကိရိယဒိဋ္ဌိံ ဥပါဒိယတိ။

အဝိဇ္ဇာဒီဟိ ¶ ပန ကာရဏေဟိ သင်္ခါရာဒီနံယေဝ သမ္ဘဝေါ ခီရာဒီဟိ ဒဓိအာဒီနံ ဝိယ၊ န အညေသန္တိ အယံ ဧဝံဓမ္မတာနယော နာမ။ ယံ သမ္မာ ပဿန္တော ပစ္စယာနုရူပတော ဖလာဝဗောဓတော အဟေတုကဒိဋ္ဌိံ၊ အကိရိယဒိဋ္ဌိဉ္စ ပဇဟတိ၊ မိစ္ဆာ ပဿန္တော ပစ္စယာနုရူပံ ဖလပ္ပဝတ္တိံ အဂ္ဂဟေတွာ ¶ ယတော ကုတောစိ ယဿ ကဿစိ အသမ္ဘဝဂ္ဂဟဏတော အဟေတုကဒိဋ္ဌိံ စေဝ နိယတဝါဒဉ္စ ဥပါဒိယတီတိ အယမေတ္ထ နယဘေဒေါတိ ဧဝံ ဝိဇာနီယော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

ပစ္စယာကာရဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သတိပဋ္ဌာနဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

သတိပဋ္ဌာနဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – စတ္တာရောတိ ဂဏနပရိစ္ဆေဒေါ၊ တေန န တတော ဟေဋ္ဌာ၊ န ဥဒ္ဓန္တိ ဒီပေတိ။ သတိပဋ္ဌာနာတိ ဧတ္ထ ဒွေ သတိပဋ္ဌာနာ သတိဂေါစရောပိ သတိပိ။ ‘‘စတုန္နံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတိပဋ္ဌာနာနံ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ ဒေသေဿာမီ’’တိအာဒီသု (သံ။ နိ။ ၅။၄၀၈) ဟိ သတိဂေါစရော ‘‘သတိပဋ္ဌာန’’န္တိ ဝုစ္စတိ၊ တဿတ္ထော ပတိဋ္ဌာတိ တသ္မိန္တိ ပဋ္ဌာနံ၊ ကာ ပတိဋ္ဌာတိ? သတိ။ သတိယာ ပဋ္ဌာနံ သတိပဋ္ဌာနံ။ ပဓာနံ ဌာနန္တိ ဝါ ပဋ္ဌာနံ၊ သတိယာ ပဋ္ဌာနံ သတိပဋ္ဌာနံ။ ‘‘စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ ပရိပူရေန္တီ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၃။၁၄၇) ပန သတိ။ တဿတ္ထော ပတိဋ္ဌာတီတိ ပဋ္ဌာနံ၊ ဥပဋ္ဌာတိ ဩက္ကန္တိတွာ ပက္ခန္ဒိတွာ ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ သတိယေဝ ပဋ္ဌာနတ္ထေန သတိပဋ္ဌာနံ။ အထ ဝါ သရဏဋ္ဌေန သတိ၊ သာ စ ဥပဋ္ဌာနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနန္တိ သတိပဋ္ဌာနံ၊ ဣဒမိဓ အဓိပ္ပေတံ။ ယဒိ ဧဝံ၊ ကသ္မာ သတိပဋ္ဌာနာတိ ဗဟုဝစနံ ကတံ? သတိယာ ဗဟုတ္တာ။ အာရမ္မဏဘေဒေန ဟိ ဗဟုကာ တာ သတိယော။

ဣဓာတိ ¶ ဣမသ္မိံ သာသနေ၊ တေန အဇ္ဈတ္တာဒိဝသေန သဗ္ဗပ္ပကာရစတုစတ္တာလီသဝိဓသတိပဋ္ဌာနနိဗ္ဗတ္တကဿ ပုဂ္ဂလဿ နိဿယဘူတံ သာသနမေဝ၊ နာညံ သာသနန္တိ ဒီပေတိ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ‘‘ဣဓေဝ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမဏော…ပေ… သုညာ ပရပ္ပဝါဒါ သမဏေဟိ အညေဟီ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၂။၂၁၄၊ မ။ နိ။ ၁။၁၃၉၊ အ။ နိ။ ၄။၂၄၁)။

ဘိက္ခူတိ သံသာရေ ဘယံ ဣက္ခနကော။ တေန ကိဉ္စာပိ ဘဂဝတော ဒေဝလောကေ နိသီဒိတွာ သတိပဋ္ဌာနံ ဒေသေန္တဿ သန္တိကေ ဒေဝဂဏံ မုဉ္စိတွာ ဧကဘိက္ခုပိ နိသိန္နော နာမ နတ္ထိ၊ တထာပိ ဒေဝေါ ဝါ ဟောတု မနုဿော ဝါ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ၊ သံသာရေ ဘယန္တိ သမ္မာ ဣက္ခမာနော ယထာနုသိဋ္ဌံ ¶ ပဋိပဇ္ဇမာနောဝ ဘိက္ခု နာမ ဟောတိ၊ နာညောတိ ဒဿေတိ။ ယထာဟ ‘‘အလင်္ကတော စေပီ’’တိ (ဓ။ ပ။ ၁၄၂)။

အဇ္ဈတ္တန္တိ နိယကဇ္ဈတ္တံ။ ကာယေတိ ဧတ္ထ အာယန္တိ တတောတိ အာယော။ ကေ အာယန္တိ? ကုစ္ဆိတာ ကေသာဒယော၊ ဣတိ ကုစ္ဆိတာနံ အာယောတိ ကာယော။ အထ ဝါ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနံ၊ ကေသာဒီနဉ္စ သမူဟဋ္ဌေနပိ ကာယော၊ ရူပကာယော၊ တသ္မိံ အတ္တနော ကာယေတိ အတ္ထော။ ကာယာနုပဿီတိ ကာယံ အနုပဿနသီလော။ ‘‘ကာယေ’’တိ စ ဝတွာ ပုန ‘‘ကာယာနုပဿီ’’တိ ဒုတိယကာယ-ဂ္ဂဟဏံ ‘‘ဧဝံ န ကာယေ အင်္ဂပစ္စင်္ဂဝိနိမုတ္တဧကဓမ္မာနုပဿီ၊ နာပိ ကေသလောမာဒိဝိနိမုတ္တဣတ္ထိပုရိသာနုပဿီ၊ န စ ဘူတုပါဒါယဝိနိမုတ္တဧကဓမ္မာနုပဿီ၊ အထ ခေါ ရထသမ္ဘာရနဂရာဝယဝကဒလိက္ခန္ဓဝိဘာဂါနုပဿကော ဝိယ ယထာက္ကမံ အင်္ဂပစ္စင်္ဂကေသာဒိဘူတုပါဒါယသမူဟာနုပဿီ ဧဝါ’’တိ ဒဿနတ္ထံ ကတံ။ တထာ ဟေတ္ထ ယထာဝုတ္တဓမ္မသမူဟဝိနိမုတ္တော ဣတ္ထိပုရိသာဒိကော၊ အညော ဝါ ကောစိ ဓမ္မော န ဒိဿတိ၊ ယထာဝုတ္တဓမ္မသမူဟမတ္တေယေဝ ပန ဗာလာ တထာ တထာ သုဘာဒိတော စ မိစ္ဆာဘိနိဝေသံ ကရောန္တိ၊ အယံ ¶ ပန ယောဂီ တတ္ထ ကာယာနုပဿီ ဧဝ အနိစ္စဒုက္ခအနတ္တာသုဘာနုပဿီ ဧဝါတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အထ ဝါ ယွာယံ မဟာသတိပဋ္ဌာနေ အဿာသပဿာသာဒိကော စုဒ္ဒသဝိဓော ကာယော ဝုတ္တော၊ တဿ သဗ္ဗဿ ဣမသ္မိံယေဝ ကာယေ အနုပဿနတော ‘‘ကာယေ ကာယာနုပဿီ’’တိ ဧဝမာဒိနာပိ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ဝိဟရတီတိ ဣရိယတိ၊ စတူသု ဣရိယာပထေသု ဧကေနာဂတံ သရီရဗာဓနံ အညေန ဣရိယာပထေန ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ အပတမာနံ အတ္တဘာဝံ ဟရတိ၊ ပဝတ္တေတီတိ အတ္ထော။ ဗဟိဒ္ဓါ ကာယေတိ ပရဿ ကာယေ။ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ကာယေတိ ကာလေန အတ္တနော၊ ကာလေန ပရဿ ကာယေ။ ကာလေန ဟိ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါကာယေသုပိ ဧကသ္မိံ ခဏေ ကာယာနုပဿနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပဂုဏကမ္မဋ္ဌာနဿ ပန အပရာပရံ သဉ္စရဏကာလော ဧတ္ထ ကထိတော။ အာတာပီတိ ကာယပရိဂ္ဂါဟကဝီရိယေန ဝီရိယဝါ။ သော ဟိ ယသ္မာ ကိလေသာနံ အာတာပနတော အာတာပေါ ဝုစ္စတိ ဝီရိယံ၊ သော စဿ အတ္ထိ၊ တသ္မာ အာတာပီတိ ဝုစ္စတိ။ သမ္ပဇာနောတိ ကာယပရိဂ္ဂါဟကေန သမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော။ သတိမာတိ ကာယပရိဂ္ဂါဟိကာယ သတိယာ သမန္နာဂတော။ အယံ ပန ယသ္မာ သတိယာ အာရမ္မဏံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ပညာယ အနုပဿတိ၊ ဝီရိယေန စ အန္တရာ ဝေါသာနံ နာပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ယေသံ ဓမ္မာနံ အာနုဘာဝေန တံ သတိပဋ္ဌာနံ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ တေသံ ဒဿနတ္ထံ ‘‘အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ’’တိ ဣဒံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဣတိ ¶ ကာယာနုပဿနာသတိပဋ္ဌာနံ၊ သမ္ပယောဂင်္ဂဉ္စ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ပဟာနင်္ဂံ ဒဿေတုံ ‘‘ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဝိနေယျာတိ တဒင်္ဂဝိနယေန ဝါ ဝိက္ခမ္ဘနဝိနယေန ဝါ ဝိနယိတွာ။ လောကေတိ ယွာယံ အဇ္ဈတ္တာဒိဘေဒေါ ကာယော ဝုတ္တော၊ သွေဝ ဣဓ လုဇ္ဇနပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန လောကော နာမ။ ဝိဘင်္ဂေ ပန ယသ္မာ ရူပကာယေ ¶ ပဟီနအဘိဇ္ဈာဒယော ဝေဒနာဒီသုပိ ပဟီယန္တိ ဧဝ၊ တသ္မာ ပဉ္စပိ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ‘‘လောကော’’တိ ဝုတ္တံ။ တသ္မိံ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿသင်္ခါတံ ကာမစ္ဆန္ဒဗျာပါဒံ ဝိနေယျာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣမဿ စ နီဝရဏေသု ဗလဝဓမ္မဒွယဿ ပဟာနဒဿနေန သေသနီဝရဏာနမ္ပိ ပဟာနံ ဝုတ္တံယေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝိသေသေန စေတ္ထ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿဝိနယေန ယထာက္ကမံ ကာယသမ္ပတ္တိဝိပတ္တိမူလာနံ အနုရောဓဝိရောဓာနံ၊ အတ္တအဘိရတိတဒသုဘာကာရာဒိဘာဝနာနဘိရတီနံ၊ အဘူတဂုဏပက္ခေပဘူတဒေါသာပနယနာနဉ္စ ပဟာနံ ဝုတ္တံ၊ တေန ယောဂါဝစရဿ ယောဂါနုဘာဝနိဗ္ဗတ္တဖလံ၊ ယောဂသမတ္ထတာ စ ဒီပိတာ ဟောတိ။

အဇ္ဈတ္တံ ဝေဒနာသူတိအာဒီသုပိ အဇ္ဈတ္တာဒီနိ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဧတ္ထ ပန ဝေဒနာတိ တိဿော ဝေဒနာ လောကိယာ၊ တထာ စိတ္တံ၊ ဓမ္မာ စ၊ တေသံ ဝိဘာဂေါ ဝိဘင်္ဂနယေ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ ယထာ ဝေဒနာဒယော အနုပဿန္တော ဝေဒနာဒိအနုပဿီ နာမ ဟောတိ၊ သော နယော ဒဿေတဗ္ဗော။ သေယျထိဒံ – ဝေဒနာသု တာဝ သုခါ ဝေဒနာ ဒုက္ခတော၊ ဒုက္ခာ သလ္လတော၊ ဣတရာ စ အနိစ္စတော အနုပဿိတဗ္ဗာ။ ယထာဟ –

‘‘ယော သုခံ ဒုက္ခတော အဒ္ဒ၊ ဒုက္ခမဒ္ဒက္ခိ သလ္လတော၊

အဒုက္ခမသုခံ သန္တံ၊ အဒ္ဒက္ခိ နံ အနိစ္စတော’’တိ (သံ။ နိ။ ၄။၂၅၃၊ ဣတိဝု။ ၅၃)။

သဗ္ဗာ ဧဝ ဧတာ ဒုက္ခတော အနုပဿိတဗ္ဗာ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ ဝေဒယိတံ၊ တံ ဒုက္ခသ္မိန္တိ ဝဒါမီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၄။၂၅၉) ဝစနတော။ ဧဝံ အနုပဿန္တော ပန အနိစ္စာဒိသတ္တာနုပဿနာဝသေန ဝါ အနုပဿန္တောပိ ‘‘ဣမံ ဝေဒနံ ကော ဝေဒယတိ၊ ကဿာယံ ဝေဒနာ၊ ကိံ ကာရဏာယံ ဝေဒနာ’’တိ ဥပပရိက္ခိတွာ ‘‘န ကောစိ သတ္တာဒိကော ဝေဒယတိ၊ န ကေသဉ္စိ သတ္တာဒီနံ ဝေဒနာ၊ ဝတ္ထာရမ္မဏာဒိကာရဏာ ¶ ပနာယံ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ အနုပဿန္တောပိ ဝေဒနာနုပဿီ နာမ ဟောတိ။ အထ ဝါ သုခါဒီနံ ဥပ္ပတ္တိက္ခဏေ ဒုက္ခာဒီနံ အသမ္ဘဝါ အနိစ္စာ အဒ္ဓုဝါ ဝိပရိဏာမဓမ္မာတိ ဧဝံ ဝါ အနုပဿန္တော ဝေဒနာနုပဿီ နာမ ဟောတိ။ ဣမိနာဝ နယေန ပါဠိနယာနုသာရေန ¶ သေသစိတ္တဓမ္မာနမ္ပိ အနုပဿနာကာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝိသေသတော ပနေတ္ထ စိတ္တေသု အနိစ္စတာဝသေန၊ ဓမ္မေသု အနတ္တတာဝသေန စ အနုပဿန္တော စိတ္တာနုပဿီ၊ ဓမ္မာနုပဿီ စ နာမ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ပနေတ္ထ နတ္ထိ၊ သရဏဝသေန စ ဧကာဝ သတိ အာရမ္မဏဝသေန ‘‘စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ’’တိ ဝုတ္တာတိ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါတဒုဘယကာယေ ကေသာဒိကောဋ္ဌာသဘာဝနာဝသေန ပဌမံ သတိပဋ္ဌာနံ ဝိတ္ထာရိတံ။ တထာ အဇ္ဈတ္တာဒီသု ပစ္စေကံ သာမိသနိရာမိသဝသေန ဒုဝိဓာနံ သုခဒုက္ခအဒုက္ခမသုခဝေဒနာနံ ဝသေန ဒုတိယံ၊ သရာဂဝီတရာဂသဒေါသဝီတဒေါသသမောဟဝီတမောဟသံခိတ္တဝိက္ခိတ္တမဟဂ္ဂတအမဟဂ္ဂတသဥတ္တရာနုတ္တရသမာဟိတာသမာဟိတဝိမုတ္တာဝိမုတ္တဘေဒတော သောဠသဝိဓေဟိ စိတ္တပဇာနနဝသေန တတိယံ၊ ပဉ္စနီဝရဏာနံ၊ သတ္တဗောဇ္ဈင်္ဂါနဉ္စ သမ္ဘဝါသမ္ဘဝဥပ္ပာဒပဟာနပဟီနာနုပ္ပတ္တိဘာဝနာပါရိပူရိဟေတုဇ္ဈာနဝသေန စတုတ္ထံ သတိပဋ္ဌာနံ ဝိတ္ထာရိတံ။ အယံ သုတ္တန္တဘာဇနီယနယော။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပန တာဝ ‘‘စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ။ ဣဓ ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ ဝေဒနာသု…ပေ… ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၃၈၀) ဧဝံ မာတိကံ ဌပေတွာ ဓမ္မသင်္ဂဏိယံ ဝုတ္တနယဿ ဝိတ္ထာရေသု အဋ္ဌသု လောကုတ္တရစိတ္တေသု သမ္ပယုတ္တသတိဝသေနေဝ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာ။

ပဉှာပုစ္ဆကနယေပိ ¶ စတုန္နံ သတိပဋ္ဌာနာနံ ကတိ ကုသလာ…ပေ… ကတိ အရဏာ? သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ…ပေ… အနုပါဒိန္နအနုပါဒါနိယာဝ၊ အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိကာဝ…ပေ… အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာဝ။ န ဟေတူ အဟေတုကာဝ…ပေ… အနုတ္တရာ အရဏာဝါတိ လောကုတ္တရဝသေနေဝ ဝိဘတ္တာ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဟိ သုတ္တန္တဘာဇနီယသ္မိညေဝ လောကိယလောကုတ္တရမိဿကာ သတိပဋ္ဌာနာ ကထိတာ၊ အဘိဓမ္မဘာဇနီယပဉှာပုစ္ဆကေသု ပန လောကုတ္တရာယေဝ။ တေသု စ လောကိယာ နာနာစိတ္တေသု ဧဝ လဗ္ဘန္တိ။ အညေနေဝ ဟိ စိတ္တေန ကာယံ ပဂ္ဂဏှန္တိ၊ အညေန ဝေဒနာဒယောတိ။ လောကုတ္တရာ ပန စတ္တာရောပိ မဂ္ဂက္ခဏေ ဧကစိတ္တေယေဝ လဗ္ဘန္တိ။ ဧကသ္မိဉှိ မဂ္ဂစိတ္တက္ခဏေ အာရမ္မဏတော နိဗ္ဗာနာရမ္မဏာ ဧကာဝ သတိ ကာယာဒီသု သုဘသုခနိစ္စအတ္တဝိပလ္လာသသမုစ္ဆေဒကတာယ ¶ စတုကိစ္စသာဓနဋ္ဌေန စတ္တာရိပိ နာမာနိ လဘတီတိ အယမေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယော။

ကမတော သတိပဋ္ဌာနေ၊ အနူနာဓိကတောပိ စ၊

ပါဠိမုတ္တနယော ဉေယျော၊ တတ္ထ ကောသလ္လမိစ္ဆတာ။

တတ္ထ ကမတော တာဝ အယမ္ပိ ဒေသနာက္ကမောဝ၊ သောပိ ပါကဋာပါကဋဝသေန ဝုတ္တော။ ဣမာသု ဟိ ရူပကမ္မဋ္ဌာနံ ပါကဋန္တိ ပဌမံ ကာယာနုပဿနာ ဝုတ္တာ။ တတော အရူပကမ္မဋ္ဌာနံ။ တတ္ထာပိ အာရမ္မဏံ အနုဘဝန္တီ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဝေဒနာ ပါကဋာတိ အနန္တရာ ဝေဒနာနုပဿနာ၊ တတော အာရမ္မဏံ ဝိဇာနန္တံ ဝိညာဏံ ပါကဋန္တိ စိတ္တာနုပဿနာ၊ စိတ္တေ ပါကဋေ တန္နိဿိတာ သုခုမာပိ ဓမ္မာ ပါကဋာ ဟောန္တီတိ အန္တေ ဓမ္မာနုပဿနာ ဝုတ္တာ။ အယံ တာဝေတ္ထ ကမော။

အနူနာဓိကတောတိ ဧတ္ထ ပန ကသ္မာ ဘဂဝတာ စတ္တာရောဝ သတိပဋ္ဌာနာ ဝုတ္တာ၊ အနူနာ အနဓိကာတိ? တဏှာစရိတဒိဋ္ဌိစရိတသမထယာနိကဝိပဿနာယာနိကာနံ မန္ဒတိက္ခဝသေန ဒွိဓာ ပဝတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဝသေန။ မန္ဒဿ ဟိ တဏှာစရိတဿ ဩဠာရိကံ ¶ ကာယာနုပဿနာသတိပဋ္ဌာနံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ၊ တိက္ခဿ သုခုမံ ဝေဒနာနုပဿနာသတိပဋ္ဌာနံ၊ ဒိဋ္ဌိစရိတဿာပိ မန္ဒဿ နာတိပ္ပဘေဒဂတံ စိတ္တာနုပဿနာသတိပဋ္ဌာနံ၊ တိက္ခဿ အတိပ္ပဘေဒဂတံ ဓမ္မာနုပဿနာသတိပဋ္ဌာနံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ။ သမထယာနိကဿ စ မန္ဒဿ အကိစ္ဆေန အဓိဂန္တဗ္ဗနိမိတ္တံ ပဌမံ သတိပဋ္ဌာနံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ၊ တိက္ခဿ ဒုတိယံ၊ ဝိပဿနာယာနိကဿာပိ မန္ဒဿ တတိယံ၊ တိက္ခဿ စတုတ္ထံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေါတိ ဝေနေယျဇ္ဈာသယတော စတ္တာရော ဝုတ္တာ။ သုဘသုခနိစ္စအတ္တဘာဝဝိပလ္လာသပ္ပဟာနတ္ထံ ဝါ စတုရောဃယောဂါသဝဂန္ထဥပါဒါနအဂတိပ္ပဟာနတ္ထမ္ပိ စတုဗ္ဗိဓာဟာရပရိညတ္ထဉ္စ စတ္တာရောဝ ဝုတ္တာ၊ အနူနာ အနဓိကာတိ အယမေတ္ထ အနူနာဓိကတာ။ ဧဝံ ပါဠိမုတ္တနယော ဉေယျော။

သတိပဋ္ဌာနဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမ္မပ္ပဓာနဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

သမ္မပ္ပဓာနဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ပန အတ္ထတော တာဝ – သမ္မပ္ပဓာနာတိ ကာရဏပ္ပဓာနာ ဥပါယပ္ပဓာနာ။ ယောနိသော ပဒဟနတော ပရမံ ဓာနံ ပဓာနံ၊ ပဓာနဝီရိယာနီတိ အတ္ထော။ ဣဓ ဘိက္ခူတိ ဣမသ္မိံ သာသနေ ပဋိပန္နကော ဘိက္ခု။ အနုပ္ပန္နာနန္တိ အနိဗ္ဗတ္တာနံ။ ပါပကာနန္တိ လာမကာနံ။ အကုသလာနံ ဓမ္မာနန္တိ အကောသလ္လသမ္ဘူတာနံ ဓမ္မာနံ။ အနုပ္ပာဒါယာတိ န ဥပ္ပာဒနတ္ထာယ။ ဆန္ဒံ ဇနေတီတိ ကတ္တုကမျတာသင်္ခါတံ ကုသလစ္ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဥပ္ပာဒေတိ။ ဝါယမတီတိ ပယောဂံ ပရက္ကမံ ကရောတိ။ ဝီရိယံ အာရဘတီတိ ကာယိကစေတသိကဝီရိယံ ကရောတိ။ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတီတိ တေနေဝ သဟဇာတဝီရိယေန စိတ္တံ ဥက္ခိပတိ။ ပဒဟတီတိ ပဓာနဝီရိယံ ကရောတိ။ ပဋိပါဋိယာ ပနေတာနိ စတ္တာရိပိ ပဒါနိ ဝီရိယဿေဝ အာသေဝနာဘာဝနာဗဟုလီကမ္မသာတစ္စကိရိယာဟိ ယောဇေတဗ္ဗာနိ။

ဥပ္ပန္နာနန္တိ ¶ အနုပ္ပန္နာတိ အဝတ္တဗ္ဗတံ အာပန္နာနံ။ ပဟာနာယာတိ ပဇဟနတ္ထာယ။ အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနန္တိ အနိဗ္ဗတ္တာနံ ကောသလ္လသမ္ဘူတာနံ ဓမ္မာနံ။ ဥပ္ပာဒါယာတိ ဥပ္ပာဒနတ္ထာယ။ ဥပ္ပန္နာနန္တိ နိဗ္ဗတ္တာနံ။ ဌိတိယာတိ ဌိတတ္ထာယ။ အသမ္မောသာယာတိ အနဿနတ္ထံ။ ဘိယျောဘာဝါယာတိ ပုနပ္ပုနံ ဘဝနာယ။ ဝေပုလ္လာယာတိ ဝိပုလဘာဝါယ။ ဘာဝနာယာတိ ဝဍ္ဎိယာ။ ပါရိပူရိယာတိ ပရိပူရဏတ္ထာယ။ သေသံ ပဒတော ဥတ္တာနမေဝ။

အတ္ထတော ပနေတ္ထ ‘‘အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာန’’န္တိအာဒီသု အသမုဒါစာရဝသေန ဝါ အနနုဘူတာရမ္မဏဝသေန ဝါ ကိလေသာနံ အနုပ္ပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အညထာ ဟိ အနမတဂ္ဂေ သံသာရေ အနုပ္ပန္နာ အကုသလဓမ္မာ နာမ နတ္ထိ။ ကုသလဓမ္မေသု ပန ရတနတ္တယပ္ပသာဒဝိပဿနာဒိဝိဝဋ္ဋူပနိဿယကုသလာဒိဝသေန အနုပ္ပန္နာပိ အတ္ထိ။ တေသမ္ပိ ဥပ္ပန္နပုဗ္ဗတ္တေ သတိ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဣတော ပုဗ္ဗေ စ အာသဝက္ခယပ္ပသင်္ဂတော။ ဧကန္တပ္ပဝတ္တသာဓကာ တေသံ။ တတ္ထ ဧကစ္စဿ ဝတ္တဂန္ထဓုတင်္ဂသမာဓိဝိပဿနာနဝကမ္မေသု အညတရသ္မိံ နိစ္စပ္ပယုတ္တဿ၊ ဃဋတော၊ ဝါယမတော စ ဗြဟ္မလောကာ အာဂတတ္တာ ဘဝဝသေန ကိလေသေသု အလဒ္ဓါသေဝနဿ သတ္တဿ ကိလေသာ န သမုဒါစရန္တိ၊ အပရဘာဂေ ပနဿ ဝတ္တာဒီနိ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ကုသီတဿ စရတော စေဝ အကလျာဏမိတ္တာဒိတော ကိလေသေသု လဒ္ဓါသေဝနဿ စ အယောနိသောမနသိကာရံ၊ သတိဝေါဿဂ္ဂဉ္စ အာဂမ္မ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဧဝံ တာဝ အသမုဒါစာရဝသေန ကိလေသာနံ အနုပ္ပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဧကစ္စဿ ¶ ပန တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ အနနုဘူတပုဗ္ဗံ ဒိဗ္ဗာဒိဘေဒံ မနာပိယံ အာရမ္မဏံ လဘိတွာ တတ္ထ အယောနိသောမနသိကာရသတိဝေါဿဂ္ဂေ အာဂမ္မ ကိလေသာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ အလဘိတွာ ဧဝံ အနနုဘူတာရမ္မဏဝသေန ကိလေသာနံ အနုပ္ပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

‘‘ဥပ္ပန္နာနံ ¶ ပါပကာန’’န္တိ ဧတ္ထ ပန စတုဗ္ဗိဓံ ဥပ္ပန္နံ ဝတ္တမာနဘူတာပဂတဩကာသကတဘူမိလဒ္ဓဝသေန၊ တေသံ ဝိဘာဂေါ ဥပ္ပန္နတ္တိကေ ဝုတ္တောဝ။ အပရမ္ပိ စတုဗ္ဗိဓံ ဥပ္ပန္နံ သမုဒါစာရအာရမ္မဏာဓိဂ္ဂဟိတအဝိက္ခမ္ဘိတအသမုဂ္ဃာတိတဝသေန။ တတ္ထ သမ္ပတိ ဝတ္တမာနံယေဝ သမုဒါစာရုပ္ပန္နံ နာမ။ သေသံ ပါကဋမေဝ။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ ဣမေသု ဥပ္ပန္နေသု ဝတ္တမာနဘူတာပဂတဩကာသကတသမုဒါစာရသင်္ခါတံ စတုဗ္ဗိဓံ ဥပ္ပန္နံ န မဂ္ဂါဒိဝဇ္ဈံ၊ တသ္မာ ဘူမိလဒ္ဓအာရမ္မဏာဓိဂ္ဂဟိတအသမုဂ္ဃာတိတသင်္ခါတံ စတုဗ္ဗိဓံ ဥပ္ပန္နံ သန္ဓာယေတ္ထ ‘‘ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ ပဟာနာယာ’’တိ ဝုတ္တံ။

ကထံ ပန မဂ္ဂက္ခဏေ အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဥပ္ပာဒါယ ဝါယာမော ဟောတိ၊ ကထဉ္စ ဥပ္ပန္နာနံ ဌိတိယာတိ? မဂ္ဂပ္ပဝတ္တိယာ ဧဝ။ မဂ္ဂေါ ဟိ ပဝတ္တမာနော ပုဗ္ဗေ အနုပ္ပန္နပုဗ္ဗတ္တာ အနုပ္ပန္နော နာမ ဝုစ္စတိ။ ယာ စဿ ပဝတ္တိ၊ အယမေဝ ဌိတိ နာမာတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ပနေတ္ထာပိ ဧကဿေဝ ဝီရိယဿ ကိစ္စဘေဒတော စတုဓာ ဝုတ္တာတိ အယမေတ္ထ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပန သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ လောကိယလောကုတ္တရကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တဝီရိယဝသေန အကုသလာဒိပဒေဟိ သဒ္ဓိံ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာ။ အဘိဓမ္မဘာဇနီယပဉှာပုစ္ဆကေသု ပနေတေ လောကုတ္တရကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တဝသေနေဝ ဝိဘတ္တာ၊ ဖလစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ ပန န ဂဟိတာ။ တေနေဝ ပဉှာပုစ္ဆကေ ‘‘ကုသလာ ဧဝ၊ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ ဧဝ၊ အပစယဂါမိနောဝ၊ သေခါဝါ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တာ။ သေသော ပနေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော သတိပဋ္ဌာနေ ဝုတ္တနယာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗော။

သမ္မပ္ပဓာနဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒ္ဓိပါဒဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဣဒ္ဓိပါဒဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ¶ ပန စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါတိ ဧတ္ထ ဣဇ္ဈတီတိ ဣဒ္ဓိ၊ သမိဇ္ဈတိ နိပ္ဖဇ္ဇတီတိ အတ္ထော၊ ဣဒ္ဓိ ဧဝ ပါဒေါ ဣဒ္ဓိပါဒေါ၊ ဣဒ္ဓိကောဋ္ဌာသောတိ အတ္ထော။ ဣဇ္ဈန္တိ ဝါ ဧတာယ သတ္တာ ဣဒ္ဓါ ဝုဒ္ဓါ ဥက္ကံသဂတာ ဟောန္တီတိပိ ဣဒ္ဓိ၊ ပဇ္ဇန္တိ ဧတေနာတိ ပါဒေါ၊ ပတိဋ္ဌာ အဓိဂမူပါယောတိ အတ္ထော၊ ဣဒ္ဓိယာ ပါဒေါ ဣဒ္ဓိပါဒေါ။ ဆန္ဒသမာဓိပဓာနသင်္ခါရသမန္နာဂတန္တိ ဧတ္ထ ဆန္ဒဟေတုကော၊ ဆန္ဒာဓိကော ဝါ သမာဓိ ဆန္ဒသမာဓိ၊ ကတ္တုကမျတာဆန္ဒံ အဓိပတိံ ကရိတွာ ပဋိလဒ္ဓသမာဓိဿေတံ အဓိဝစနံ။ ပဓာနဘူတာ သင်္ခါရာ ပဓာနသင်္ခါရာ၊ စတုကိစ္စသာဓကဿ သမ္မပ္ပဓာနဝီရိယဿေတံ အဓိဝစနံ။ သမန္နာဂတန္တိ တေန ဆန္ဒသမာဓိနာ၊ ပဓာနသင်္ခါရေန စ ဥပေတံ။ ဣဒ္ဓိပါဒန္တိ ယထာဝုတ္တတ္ထေန ‘‘ဣဒ္ဓီ’’တိ သင်္ချံ ဂတာနံ ဥပစာရဇ္ဈာနာဒိကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တာနံ ဆန္ဒသမာဓိပဓာနသင်္ခါရာနံ အဓိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ပါဒဘူတသေသစိတ္တစေတသိကရာသိံ။ ဘာဝေတီတိ ဝဍ္ဎေတိ၊ အတ္တနော သန္တာနေ ပုနပ္ပုနံ ဇနေတီတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ နယေန သေသေသုပိ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဝီမံသာတိ ပညာ။ သေသံ ပဒတော သုဝိညေယျမေဝ။

အတ္ထတော ပနေတ္ထ တေန ကိံ ကထိတံ? စတုန္နံ ဘိက္ခူနံ မတ္ထကပ္ပတ္တံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ကထိတံ။ ယထာ ဟိ စတူသု အမစ္စပုတ္တေသု ဌာနန္တရံ ပတ္ထေတွာ ဝိစရန္တေသု ဧကော ဥပဋ္ဌာနေန၊ ဧကော သူရဘာဝေန၊ ဧကော ဇာတိသမ္ပတ္တိယာ၊ ဧကော မန္တဗလေနာတိ ဧဝံ တေ ပစ္စေကကာရဏေန ရာဇာနံ အာရာဓေတွာ ဌာနန္တရံ ပါပုဏန္တိ၊ ဧဝံ ဘိက္ခူပိ ဆန္ဒဝီရိယစိတ္တဝီမံသာသု ဧကေကံ ဇေဋ္ဌံ ဓုရံ ပုဗ္ဗင်္ဂမံ ကတွာ လောကုတ္တရဓမ္မနိဗ္ဗတ္တကာ ဟောန္တိ။ ဧတ္ထ စ ဆန္ဒော သမာဓိ ပဓာနသင်္ခါရောတိ တယော ဓမ္မာ ဣဒ္ဓီပိ ဟောန္တိ ဣဒ္ဓိပါဒါပိ၊ သေသာ ပန သမ္ပယုတ္တာ စတ္တာရော ခန္ဓာ ဣဒ္ဓိပါဒါ ဧဝ။ ဧဝံ သေသာဓိပတိယုတ္တစိတ္တေသုပိ ဣဒ္ဓိပါဒါတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

အပိစ ¶ ဈာနဝိပဿနာသု ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဣဒ္ဓိပါဒေါ။ ယော ပဋိလာဘော၊ သာ ဣဒ္ဓိ။ ပဌမဇ္ဈာနာဒီနံ ဟိ ပုဗ္ဗဘာဂပရိကမ္မာနိ ဣဒ္ဓိပါဒေါ နာမ၊ ပဌမဇ္ဈာနာဒယော ဣဒ္ဓိ နာမ။ ပဌမမဂ္ဂါဒီနံ ပုဗ္ဗဘာဂဝိပဿနာ ဣဒ္ဓိပါဒေါ နာမ၊ ပဌမမဂ္ဂါဒယော ဣဒ္ဓိ နာမ။ ပဋိလာဘဝသေနာပိ ဒီပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပဌမဇ္ဈာနာဒယော ဟိ ပဌမမဂ္ဂါဒယော စ ဣဒ္ဓိပါဒေါ နာမ၊ ဒုတိယဇ္ဈာနာဒယော၊ ဒုတိယမဂ္ဂါဒယော စ ဣဒ္ဓိ နာမာတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ¶ ပနေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယေနေဝ ပါကဋော ဘဝိဿတိ။ တတ္ထ ဟိ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ ဆန္ဒာဒီနံ ပဒါနံ ဝိဘင်္ဂံ ဝတွာ အန္တေ ‘‘ဣဒ္ဓိပါဒေါတိ တထာဘူတဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော…ပေ… ဝိညာဏက္ခန္ဓော။ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတီတိ တေ ဓမ္မေ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ၊ တေန ဝုစ္စတိ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၄၃၄) ဧဝံ သဗ္ဗေ လောကိယလောကုတ္တရဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပါဒေါတိ ဝုတ္တာ။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပန ဆန္ဒာဒီနိ ပဒါနိ ဝိဘဇိတွာ အန္တေ ‘‘ဣဒ္ဓိပါဒေါတိ တထာဘူတဿ ဖဿော…ပေ… ပဂ္ဂါဟော အဝိက္ခေပေါ’’တိ (ဝိဘ။ ၄၄၇) ဧဝံ သဗ္ဗေ လောကုတ္တရကုသလဓမ္မာ ဣဒ္ဓိပါဒါတိ ဝတွာ ပုန ‘‘ဆန္ဒိဒ္ဓိပါဒေါ ဝီရိယိဒ္ဓိပါဒေါ စိတ္တိဒ္ဓိပါဒေါ ဝီမံသိဒ္ဓိပါဒေါ’’တိ (ဝိဘ။ ၄၅၇) မာတိကံ ဌပေတွာ ‘‘တတ္ထ ကတမော ဆန္ဒိဒ္ဓိပါဒေါ? ဣဓ ဘိက္ခု ယသ္မိံ သမယေ လောကုတ္တရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ…ပေ… ယော တသ္မိံ သမယေ ဆန္ဒော ဆန္ဒိကတာ…ပေ… အယံ ဝုစ္စတိ ဆန္ဒိဒ္ဓိပါဒေါ’’တိအာဒိနာ လောကုတ္တရကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တဆန္ဒဝီရိယစိတ္တဝီမံသာ ဧဝ ဣဒ္ဓိပါဒါတိ ဝုတ္တာ။ တထာ ပဉှာပုစ္ဆကေပိ ကုသလာ ဧဝ၊ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ ဧဝ၊ ဝီမံသိဒ္ဓိပါဒေါ ဟေတု၊ သေသာ န ဟေတူ…ပေ… စိတ္တိဒ္ဓိပါဒေါ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ သေသာ စိတ္တသမ္ပယုတ္တာ…ပေ… အနုတ္တရာဝ၊ အရဏာဝါတိ။ သေသမေတ္ထ သတိပဋ္ဌာနေ ဝုတ္တသဒိသမေဝ။ ပါဠိမုတ္တကနယော ပနေတ္ထာပိ န ဥဒ္ဓဋောတိ။

ဣဒ္ဓိပါဒဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဗောဇ္ဈင်္ဂဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဗောဇ္ဈင်္ဂဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ပန အတ္ထတော တာဝ – သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါတိ ဧတ္ထ ဗောဓိယာ၊ ဗောဓိဿ ဝါ အင်္ဂါတိ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ယာယ ဧဝ ဓမ္မသာမဂ္ဂိယာ မဂ္ဂက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာယ လီနုဒ္ဓစ္စာဒိအနေကေသံ ဥပဒ္ဒဝါနံ ပဋိပက္ခဘူတာယ သတိဓမ္မဝိစယာဒိသတ္တဝိဓာယ ဓမ္မသာမဂ္ဂိယာ အရိယသာဝကော ဗုဇ္ဈတိ၊ ကိလေသနိဒ္ဒါယ ဥဋ္ဌဟတိ၊ သစ္စာနိ ဝါ ပဋိဝိဇ္ဈတိ၊ တဿာ ဓမ္မသာမဂ္ဂိသင်္ခါတာယ ဗောဓိယာ အင်္ဂါတိ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ ဈာနင်္ဂမဂ္ဂင်္ဂါနိ ဝိယ။ ယော ပနေသ ယထာဝုတ္တပ္ပကာရာယ ဧတာယ ဓမ္မသာမဂ္ဂိယာ ဗုဇ္ဈတီတိ ကတွာ အရိယသာဝကော ‘‘ဗောဓီ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တဿ ဗောဓိဿ အင်္ဂါတိ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ သေနင်္ဂရထင်္ဂါဒယော ဝိယ။ အပိစ ‘‘ဗောဓာယ သံဝတ္တန္တီတိ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ’’တိအာဒိနာ ¶ ပဋိသမ္ဘိဒါနယေနာပိ ဗောဇ္ဈင်္ဂတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပသတ္ထော၊ သုန္ဒရော ဝါ ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ သမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ သတိယေဝ သမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ။ ဧဝံ သေသေသုပိ။ တတ္ထ ဓမ္မေ ဝိစိနာတိ အနိစ္စာဒိတော ပရိဝီမံသတိ ဇာနာတိ၊ ဓမ္မေ ဝါ ဧတေန သတ္တာ ဝိစိနန္တီတိ ဓမ္မဝိစယော၊ ပညာ။ ဥပေက္ခတိ သမရသာနံ ဓမ္မာနံ ဟာပနဝဍ္ဎနေ အဝါဝဋတာယ ပဋိသင်္ခါနာကာရေန မဇ္ဈတ္တာ ဟောတီတိ ဥပေက္ခာ၊ တတြမဇ္ဈတ္တတာ။ ပဋိသင်္ခါနလက္ခဏော ဟိ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။ ဓမ္မဘေဒေါပေတ္ထ သုဝိညေယျောဝ။

ဝိဘင်္ဂနယတော ပနေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယေ တာဝ လောကိယလောကုတ္တရဝသေန သေသေသု လောကုတ္တရကုသလဝိပါကဝသေန ဝိဘတ္တာ။ ပဉှာပုစ္ဆကေ ပန သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ၊ ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တောဝ၊ သေသာ ဒွီဟိ…ပေ… ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ သုခသဟဂတောဝ၊ သေသာ တိဓာပိ၊ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ၊ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ¶ ဟေတု၊ သေသာ န ဟေတူ…ပေ… ရူပါဝစရာဝ၊ အရဏာဝါတိ။ သေသံ သတိပဋ္ဌာနေ ဝုတ္တနယမေဝ။ အယမေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယော။

ကမတော တာဝတ္တတော စ၊ ဟေတုဘူမိဝိဘာဂတော၊

ဝိဝေကတော စ ဝိညေယျော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ကမတော တာဝ အယမ္ပိ ဒေသနာက္ကမောဝ။ သဗ္ဗေသံ ဟိ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ ဥပကာရတ္တာ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ပဌမံ ဝုတ္တော၊ တတော ယသ္မာ ဥပဋ္ဌိတသတိကော ဓမ္မေ ပညာယ ပဝိစိနာတိ၊ ပဝိစိတဓမ္မော ဝီရိယံ အာရဘတိ၊ အာရဒ္ဓဝီရိယဿ ပီတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပီတိမနဿ ကာယောပိ စိတ္တမ္ပိ ပဿမ္ဘတိ၊ ပဿဒ္ဓကာယဿ သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ၊ သမာဟိတစိတ္တော တံ စိတ္တံ သာဓုကံ အဇ္ဈုပေက္ခိတာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂါဒယော ယထာက္ကမံ ဝုတ္တာတိ အယံ တာဝေတ္ထ ကမော။

တာဝတ္တတော ပန ကသ္မာ တေ သတ္တေဝ ဝုတ္တာ၊ အနူနာ အနဓိကာတိ? လီနုဒ္ဓစ္စပဋိပက္ခတော၊ သဗ္ဗတ္တိကတော စ။ ဧတ္ထ ဟိ တယော ဗောဇ္ဈင်္ဂါ လီနဿ ပဋိပက္ခာ။ ယထာဟ – ‘‘ယသ္မိံ စ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမယေ လီနံ စိတ္တံ ဟောတိ၊ ကာလော တသ္မိံ သမယေ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ၊ ကာလော ¶ ဝီရိယ…ပေ… ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယာ’’တိ (သံ။ နိ။ ၅။၂၃၄)။ တယော ဥဒ္ဓစ္စဿ ပဋိပက္ခာ။ ယထာဟ – ‘‘ယသ္မိံ စ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမယေ ဥဒ္ဓတံ စိတ္တံ ဟောတိ၊ ကာလော တသ္မိံ သမယေ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ၊ ကာလော သမာဓိ…ပေ… ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယာ’’တိ (သံ။ နိ။ ၅။၂၃၄)။ ဧကော ပနေတ္ထ လောဏဓူပနံ ဝိယ သဗ္ဗဗျဉ္ဇနေသု သဗ္ဗဗောဇ္ဈင်္ဂေသု ဣစ္ဆိတဗ္ဗော။ ယထာဟ – ‘‘သတိဉ္စ ¶ ခွာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဗ္ဗတ္ထိကံ ဝဒါမီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၅။၂၃၄)။ ဧဝံ လီနုဒ္ဓစ္စပဋိပက္ခတော စ သဗ္ဗတ္ထိကတော စ သတ္တေဝ ဝုတ္တာတိ အယံ တာဝတ္တတော။

ဟေတုဘူမိဝိဘာဂတောတိ ဧတ္ထ ဟေတုဝိဘာဂတော တာဝ – စတ္တာရော သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပာဒါယ သံဝတ္တန္တိ သတိသမ္ပဇညံ မုဋ္ဌဿတိပုဂ္ဂလပရိဝဇ္ဇနတာ ဥပဋ္ဌိတဿတိပုဂ္ဂလသေဝနတာ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ တထာ သတ္တ ဓမ္မာ ဒုတိယဿ ပရိပုစ္ဆကတာ ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ ဣန္ဒြိယသမတ္တပဋိပါဒနာ ဒုပ္ပညပုဂ္ဂလပရိဝဇ္ဇနာ ပညဝန္တပုဂ္ဂလသေဝနာ ဂမ္ဘီရဉာဏစရိယပစ္စဝေက္ခဏတာ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ တတ္ထ အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရာနံ သရီရပရိက္ခာရဘူတာနံ ဝတ္ထူနံ ဝိသဒဘာဝကရဏံ ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ နာမ။ တထာ ဧကာဒသ ဓမ္မာ တတိယဿ အပါယဘယဂမနဝီထိဒါယဇ္ဇမဟတ္တသတ္ထုမဟတ္တဇာတိမဟတ္တသဗြဟ္မစာရိမဟတ္တာနံ ပစ္စဝေက္ခဏတာ အာနိသံသဒဿာဝိတာ ပိဏ္ဍပါတာပစာယနတာ ကုသီတပုဂ္ဂလပရိဝဇ္ဇနတာ အာရဒ္ဓဝီရိယပုဂ္ဂလသေဝနတာ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ တတ္ထ ‘‘ဗုဒ္ဓါဒီဟိ ဂတမဂ္ဂေါ မယာ ဂန္တဗ္ဗော’’တိ ပစ္စဝေက္ခဏာ ဝီထိပစ္စဝေက္ခဏာ နာမ။ ‘‘ဒါယကေဟိ ဒိန္နပိဏ္ဍပါတဿ မဟပ္ဖလတံ သမ္ပာဒေဿာမီ’’တိ အတ္တာနံ ဒမနံ ပိဏ္ဍပါတာပစာယနံ နာမ။ တထာ ဧကာဒသ ဓမ္မာ စတုတ္ထဿ ဗုဒ္ဓဓမ္မသင်္ဃသီလစာဂဒေဝတောပသမာနုဿတိယော သတ္တ၊ လူခပုဂ္ဂလပရိဝဇ္ဇနတာ သိနိဒ္ဓပုဂ္ဂလသေဝနတာ ပသာဒနီယသုတ္တန္တပစ္စဝေက္ခဏတာ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ တထာ သတ္တ ဓမ္မာ ပဉ္စမဿ ပဏီတဘောဇနသေဝနတာ၊ ဥတုသုခဣရိယာပထသုခသေဝနတာ ဒွေ မဇ္ဈတ္တပ္ပယောဂတာ သာရဒ္ဓကာယပုဂ္ဂလပရိဝဇ္ဇနတာ သန္တကာယပုဂ္ဂလသေဝနတာ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ ဧကာဒသ ဓမ္မာ ဆဋ္ဌဿ ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ ဣန္ဒြိယသမတ္တပဋိပါဒနာ နိမိတ္တကုသလတာ သမယေ စိတ္တဿ ပဂ္ဂဟနိဂ္ဂဟသမ္ပဟံသနဇ္ဈုပေက္ခနာ စတဿော ¶ ၊ အသမာဟိတသမာဟိတပုဂ္ဂလာနံ ပရိဝဇ္ဇနသေဝနတာ ဒွေ၊ ဈာနဝိမောက္ခပစ္စဝေက္ခဏတာ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ တတ္ထ ကသိဏာဒိနိမိတ္တာနံ ဥဂ္ဂဟဏကုသလတာ နိမိတ္တကုသလတာ နာမ။ ပဉ္စ ဓမ္မာ သတ္တမဿ သတ္တသင်္ခါရကေလာယနမဇ္ဈတ္တပုဂ္ဂလာနံ ပရိဝဇ္ဇနသေဝနတာ ¶ ဒွေ ဒွေ၊ တဒဓိမုတ္တတာတိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန သမ္မောဟဝိနောဒနိယာ ဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာယ ဂဟေတဗ္ဗောတိ အယမေတ္ထ ဟေတုဝိဘာဂေါ။

ဘူမိဝိဘာဂတော ပနေတေ ကာမာဝစရာ၊ လောကုတ္တရာ ဝါ ဟောန္တိ၊ ကာမာဝစရေသု ဗလဝဝိပဿနာဒီသု ဧဝ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ လဗ္ဘန္တိ၊ န ဣတရေသု။ လောကုတ္တရေသု ပန သဗ္ဗတ္ထ လဗ္ဘန္တိ၊ ရူပါဝစရာရူပါဝစရစိတ္တေသု သဗ္ဗထာ န လဗ္ဘန္တိ အဗောဓိပက္ခိကတ္တာ။ ကေစိ ပန ထေရာ ဝိပဿနာပါဒကေသု ကသိဏာသုဘဗြဟ္မဝိဟာရဇ္ဈာနေသုပိ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ ဥဒ္ဓရန္တိ၊ န စ တေ ပဋိသိဒ္ဓါ အဋ္ဌကထာစရိယေဟိ၊ တသ္မာ တေသံ မတေန ရူပါဝစရာပိ ဟောန္တိ၊ န ကေနစိ ပရိယာယေန အရူပါဝစရာတိ အယမေတ္ထ ဘူမိဝိဘာဂေါ။

ဝိဝေကတောတိ ဧတ္ထ ဝိဝေကောတိ ဝိဝိတ္တတာ၊ သွာယံ ပဉ္စဝိဓော တဒင်္ဂဝိက္ခမ္ဘနသမုစ္ဆေဒပဋိပဿဒ္ဓိနိဿရဏဝိဝေကဝသေန။ တဒင်္ဂဝိဝေကောတိ ဝိပဿနာ၊ ဝိက္ခမ္ဘနဝိဝေကောတိ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော၊ သမုစ္ဆေဒဝိဝေကောတိ မဂ္ဂေါ၊ ပဋိပဿဒ္ဓိဝိဝေကောတိ ဖလံ၊ နိဿရဏဝိဝေကောတိ သဗ္ဗနိမိတ္တနိဿဋံ နိဗ္ဗာနံ။ တတြိမေ တဒင်္ဂသမုစ္ဆေဒပဋိပဿဒ္ဓိနိဿရဏဝိဝေကနိဿိတာ ဟောန္တိ။ တထာ ဟေတေ ဝိပဿနာက္ခဏေ ကိစ္စတော တဒင်္ဂဝိဝေကနိဿိတာ၊ အဇ္ဈာသယတော နိဿရဏဝိဝေကနိဿိတာ။ မဂ္ဂကာလေ ပန ကိစ္စတော သမုစ္ဆေဒဝိဝေကနိဿိတာ၊ အာရမ္မဏတော နိဿရဏဝိဝေကနိဿိတာ၊ ဖလက္ခဏေ ကိစ္စတော ပဋိပဿဒ္ဓိဝိဝေကနိဿိတာ။ အာရမ္မဏတော နိဿရဏဝိဝေကနိဿိတာ ¶ စ ဟောန္တိ။ ကေသဉ္စိ ထေရာနံ မတေ ဝိပဿနာပါဒကရူပါဝစရဇ္ဈာနက္ခဏေ ဝိက္ခမ္ဘနဝိဝေကနိဿိတာဝါတိ ပဉ္စဝိဝေကနိဿိတာပိ ဟောန္တီတိ အယမေတ္ထ ဝိဝေကော။ ဧဝံ ဝိညေယျော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

ဗောဇ္ဈင်္ဂဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

မဂ္ဂင်္ဂဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

မဂ္ဂင်္ဂဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – အရိယောတိ တံတံမဂ္ဂဝဇ္ဈကိလေသေဟိ အာရကတ္တာ ¶ ၊ အရိယဘာဝကရတ္တာ စ အရိယော၊ အဋ္ဌ အင်္ဂါနိ အဿာတိ အဋ္ဌင်္ဂိကော၊ နိဗ္ဗာနတ္ထိကေဟိ မဂ္ဂီယတိ၊ နိဗ္ဗာနံ ဝါ မဂ္ဂတိ၊ ကိလေသေ ဝါ မာရေန္တော ဂစ္ဆတီတိ မဂ္ဂေါ။ သေယျထိဒန္တိ သော ကတမောတိ စေ၊ ဣဒါနိ သွာယံ မဂ္ဂေါ စတုရင်္ဂိနီ ဝိယ သေနာ အင်္ဂမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ အင်္ဂဝိနိမုတ္တော နတ္ထီတိ ဒဿေန္တော ‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိ…ပေ… သမ္မာသမာဓီ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ သမ္မာ ပဿတီတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ ပညာ။ သမ္မာ သင်္ကပ္ပေတိ တက္ကေတီတိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော၊ ဝိတက္ကော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ တတော ဓမ္မဘေဒေါပိ ဝိဘင်္ဂနယောပိ ဗောဇ္ဈင်္ဂေသု ဝုတ္တသဒိသော။

အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပန ဝိရတိတ္တယဝဇ္ဇိတော ပဉ္စင်္ဂိကောပိ မဂ္ဂေါ ဝိဘတ္တော၊ တဉ္စ ပဉ္စန္နံ အင်္ဂါနံ ကိစ္စာဓိကတံ၊ ဝိရတီနဉ္စ အဝုတ္တသိဒ္ဓတံ သန္ဓာယ၊ ဝိရတိဝဇ္ဇိတဿ ပန လောကုတ္တရမဂ္ဂဿ အဘာဝါ သောပိ အဋ္ဌင်္ဂိကောဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဉှာပုစ္ဆကေပိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တောဝ၊ သေသာ ဒွီဟိ။ သမ္မာသင်္ကပ္ပော အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တော၊ ပီတိသဟဂတော သုခသဟဂတောဝ၊ န ဥပေက္ခာသဟဂတော၊ သေသာ တိဓာပိ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟေတု၊ သေသာ နဟေတူတိ အယံ ဝိသေသော။ သေသံ သမမေဝ။ ဣဒါနိ ပန –

ကမတော ¶ ကိစ္စဘေဒတော၊ ဘူမိဘေဒဝိဝေကတော၊

မဂ္ဂင်္ဂေသု ဝိဇာနီယော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ကမတော တာဝ အယမ္ပိ ဒေသနာက္ကမောဝ။ ဘဂဝတာ ဟိ နိဗ္ဗာနာဓိဂမာယ ပဋိပန္နဿ ပညာပဇ္ဇောတပညာသတ္ထတာယ အဝိဇ္ဇန္ဓကာရဝိဓမနတော ဗဟူပကာရတ္တာ ပဌမံ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဒေသိတာ။ တတော ဟေရညိကဿ ကဟာပဏပရိဝတ္တကဟတ္ထော ဝိယ ယထာသဘာဝဒဿနဿ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ ဗဟူပကာရတ္တာ သမ္မာသင်္ကပ္ပော။ သွာယံ ယထာ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ၊ ဧဝံ သမ္မာဝါစာယပိ ဥပကာရကော။ ယထာဟ ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ တက္ကေတွာ ဝိစာရေတွာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတီ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၃)၊ တသ္မာ တဒနန္တရံ သမ္မာဝါစာ။ ယသ္မာ ပန ဝါစာယ သံဝိဒဟိတွာ လောကေ ကမ္မန္တေ ပယောဇေန္တိ၊ တသ္မာ တဒနန္တရံ သမ္မာကမ္မန္တော။ ကာယဝစီဒုစ္စရိတံ ပဟာယ ဥဘယသုစရိတံ ပူရေန္တဿေဝ ယသ္မာ အာဇီဝဋ္ဌမကံ သီလံ ပူရတိ၊ န ဣတရဿ၊ တသ္မာ တဒုဘယာနန္တရံ သမ္မာအာဇီဝေါ ဝုတ္တော။ ဧဝံ ‘‘ဝိသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိသီလေနာပိ ဧတ္တာဝတာ ပရိတောသံ အကတွာ ဣဒံ ဝီရိယံ အာရဘိတဗ္ဗ’’န္တိ ဒဿေတုံ တဒနန္တရံ သမ္မာဝါယာမော။ အာရဒ္ဓဝီရိယေနာပိ ကာယာဒီသု သတိ သူပဋ္ဌိတာ ကာတဗ္ဗာတိ ဒဿနတ္ထံ တဒနန္တရံ ¶ သမ္မာသတိ။ သူပဋ္ဌိတာယ သတိယာ ဧကတ္တာရမ္မဏေ စိတ္တံ သမာဓာတုံ သက္ကာတိ တဒနန္တရံ သမ္မာသမာဓိ ဝုတ္တောတိ အယံ တာဝေတ္ထ ကမော။

ကိစ္စတော ပနေသံ ဧကေကဿ တီဏိ တီဏိ ကိစ္စာနိ၊ သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ တာဝ အညေဟိပိ အတ္တနော ပစ္စနီကကိလေသေဟိ သဒ္ဓိံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ၊ အာရမ္မဏတော နိရောဓသစ္စံ သစ္ဆိကရောတိ၊ အသမ္မောဟတော သေသသစ္စာနိ ပဋိဝိဇ္ဈတိ။ ဧဝံ သမ္မာသင်္ကပ္ပာဒီနံ မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပပဇဟနာဒိဝသေန ယထာနုရူပန္တိ ကိစ္စတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝိသေသတော ပနေတ္ထ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သဟဇာတဓမ္မေ အဘိနိရောပေတိ၊ သမ္မာဝါစာ ပရိဂ္ဂဏှာတိ ¶ ၊ သမ္မာကမ္မန္တော သမုဋ္ဌာပေတိ၊ သမ္မာအာဇီဝေါ ဝေါဒါပေတိ၊ သမ္မာဝါယာမော ပဂ္ဂဏှာတိ၊ သမ္မာသတိ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ သမ္မာသမာဓိ သမာဒဟတီတိ ဣဒမေတ္ထ ကိစ္စံ။

ဘေဒတော ပန ပုဗ္ဗဘာဂေ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ‘‘ဒုက္ခေ ဉာဏ’’န္တိအာဒိနာ စတူသု သစ္စေသု ဉာဏဝသေန နာနက္ခဏာ နာနာရမ္မဏာ နာနာနာမာ ဟောတိ၊ ဒုတိယော ပန နေက္ခမ္မအဗျာပါဒအဝိဟိံသာသင်္ကပ္ပဝသေန၊ ဝိရတိယော စတုဗ္ဗိဓဝစီဒုစ္စရိတတိဝိဓကာယဒုစ္စရိတမိစ္ဆာဇီဝဝိရမဏသင်္ခါတစေတနာဝသေနပိ ဝိရတိဝသေနပိ၊ ဆဋ္ဌသတ္တမာ စတုဗ္ဗိဓသမ္မပ္ပဓာနသတိပဋ္ဌာနဝသေန နာနက္ခဏာ နာနာရမ္မဏာ နာနာနာမာ ဟောန္တိ။ မဂ္ဂကာလေ ပနေတေ သမ္မာဒိဋ္ဌိအာဒယော ဧကက္ခဏာ ဧကာရမ္မဏာ။ ကိစ္စတော ပန တာနိ ပုဗ္ဗဘာဂေ နာနာနာမာနိ လဘန္တိ၊ သမ္မာသမာဓိ ပန ပုဗ္ဗဘာဂေပိ မဂ္ဂက္ခဏေပိ စတုက္ကပဉ္စကဇ္ဈာနဝသေန နာနက္ခဏော နာနာနာမော၊ မဂ္ဂက္ခဏေ ပန ဧကာရမ္မဏော ဟောတိ။ ဧကဿ ဟိ ပဌမမဂ္ဂေါ ပါဒကဇ္ဈာနာဒိနိယမတော ပဌမဇ္ဈာနာဒိကော ဝါ ဒုတိယဇ္ဈာနာဒီသု အညတရဇ္ဈာနိကော ဝါ၊ ဒုတိယမဂ္ဂါဒယောပိဿ ပဌမမဂ္ဂသဒိသဇ္ဈာနိကာ ဝါ ဝိသဒိသဇ္ဈာနိကာ ဝါတိ သော မဂ္ဂကာလေပိ နာနက္ခဏော နာနာနာမော ဝါတိ အယမေတ္ထ ဘေဒေါ။

ဘူမိတော စ ဝိဝေကတော စ ဝိနိစ္ဆယော ဗောဇ္ဈင်္ဂေသု ဝုတ္တာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ဧဝံ ဝိဇာနီယော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

မဂ္ဂင်္ဂဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဈာနဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ပန အတ္ထတော တာဝ – ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတောတိအာဒီသု ပါတိမောက္ခန္တိ သိက္ခာပဒသီလံ။ တံ ဟိ ယော နံ ပါတိ ရက္ခတိ၊ တံ မောက္ခေတိ မောစေတိ အာပါယိကာဒီဟိ ¶ ဒုက္ခေဟိ၊ တသ္မာ ‘‘ပါတိမောက္ခ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ သံဝရဏံ၊ သံဝရန္တိ ဝါ တေနာတိ သံဝရော၊ ပါတိမောက္ခမေဝ သံဝရော ပါတိမောက္ခသံဝရော၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ဣဇ္ဈနကဿ အတ္ထတော စေတနာဒိရူပဿ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလဿေဝေတံ အဓိဝစနံ။ တေန သံဝုတော ပိဟိတကာယဝစီပယောဂေါတိ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော။ ဝိဟရတီတိ ဣရိယတိ ပဝတ္တေတိ။ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နောတိ ဧတ္ထ အာစရိတဗ္ဗတော အာစာရော၊ ဂါဝေါ စရန္တိ ဧတ္ထာတိ ဂေါစရော၊ ဂုန္နံ စရဏဋ္ဌာနံ။ တံသဒိသတာယ ပန သဗ္ဗောပိ ပဝတ္တိဝိသယော ဂေါစရောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေသံ ဝိဘာဂေါ နိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နောတိ အတ္ထိ အာစာရော၊ အတ္ထိ အနာစာရော။ တတ္ထ ကတမော အနာစာရော? ကာယိကော ဝီတိက္ကမော၊ ဝါစသိကော ဝီတိက္ကမော၊ ကာယိကဝါစသိကော ဝီတိက္ကမော၊ အယံ ဝုစ္စတိ အနာစာရော၊ သဗ္ဗမ္ပိ ဒုဿီလျံ အနာစာရော၊ ဣဓေကစ္စော ဝေဠုဒါနေန ဝါ ပတ္တ…ပေ… ပုပ္ဖဖလသိနာနဒန္တကဋ္ဌဒါနေန ဝါ စာဋုကမျတာယ ဝါ မုဂ္ဂသုပျတာယ ဝါ ပါရိဘဋုတာယ ဝါ ဇင်္ဃပေသနိကေန ဝါ အညတရညတရေန ဝါ ဗုဒ္ဓပတိကုဋ္ဌေန မိစ္ဆာအာဇီဝေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ အနာစာရော။

‘‘တတ္ထ ကတမော အာစာရော? ကာယိကော အဝီတိက္ကမော’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၅၁၃) –

ဝုတ္တဝိပရိယာယေန အာစာရော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။

‘‘ဂေါစရောတိ ¶ အတ္ထိ ဂေါစရော၊ အတ္ထိ အဂေါစရော။ တတ္ထ ကတမော အဂေါစရော? ဣဓေကစ္စော ဝေသိယာဂေါစရော ဝါ ဟောတိ၊ ဝိဓဝါ…ပေ… ထုလ္လကုမာရီပဏ္ဍကဘိက္ခုနီပါနာဂါရဂေါစရော ¶ ဝါ၊ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ ရာဇူဟိ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ အနနုလောမိကေန သံသဂ္ဂေန၊ ယာနိ ဝါ ပန တာနိ ကုလာနိ အဿဒ္ဓါနိ အပ္ပသန္နာနိ…ပေ… တထာရူပါနိ ကုလာနိ သေဝတိ ဘဇတိ ပယိရုပါသတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ အဂေါစရော။

‘‘တတ္ထ ကတမော ဂေါစရော? ဣဓေကစ္စော န ဝေသိယာဂေါစရော ဟောတီ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၅၁၄) –

ဝုတ္တဝိပရိယာယေန ဂေါစရော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။

အပိစေတ္ထ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပုရတော ဂမနနိသီဒနစင်္ကမနဃဋ္ဋနာဘိဘဝနာဒိကာယိကာစိတ္တီကာရကိရိယာနဉ္စေဝ ထေရေ ဘိက္ခူ အနာပုစ္ဆာ ဓမ္မကထနခုံသနာဒိဝါစသိကာစိတ္တီကာရကိရိယာနဉ္စ အနာစာရာနံ ပဋိပက္ခဝသေန ကာယိကဝါစသိကော အာစာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အပိစ ဘိက္ခု သဂါရဝေါ သပ္ပတိဿော ဟိရောတ္တပ္ပသမ္ပန္နော သုနိဝတ္ထော သုပါရုတော ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တာဒိနာ ဩက္ခိတ္တစက္ခု ဣရိယာပထသမ္ပန္နော အာဘိသမာစာရိကေသု သက္ကစ္စကာရီ ဂရုစိတ္တီကာရဗဟုလော ဝိဟရတိ၊ အယံ ဝုစ္စတိ အာစာရော။ ဂေါစရော ပန တိဝိဓော ဥပနိဿယဂေါစရော အာရက္ခဂေါစရော ဥပနိဗန္ဓဂေါစရောတိ။ တတ္ထ ဒသကထာဝတ္ထုဂုဏသမန္နာဂတော ကလျာဏမိတ္တော ဥပနိဿယဂေါစရော နာမ။ အန္တရဃရာဒီသု ဩက္ခိတ္တစက္ခုတာဒီဟိ ဒိသာ ဝိဒိသာ အနောလောကေတွာ ဂမနံ အာရက္ခဂေါစရော နာမ။ စတ္တာရော ပန သတိပဋ္ဌာနာ ဥပနိဗန္ဓဂေါစရော နာမ။ ယတ္ထ စိတ္တံ ဥပနိဗန္ဓတိ၊ အယံ တိဝိဓောပေတ္ထ ¶ ဂေါစရောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣမိနာတိ ဣမိနာ အာစာရေန၊ ဂေါစရေန စ သမန္နာဂတော အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော နာမ။

အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသူတိ အဏုပ္ပမာဏေသု ဒေါသေသု။ ဘယဒဿာဝီတိ ဘယဒဿနသီလော၊ အဏုမတ္တံ ရေဏုံ သိနေရုသဒိသံ ပဿန္တော ဝိယ သဗ္ဗလဟုကမ္ပိ ဒုက္ကဋဒုဗ္ဘာသိတမတ္တံ ပါရာဇိကသဒိသံ ကတွာ ဝဇ္ဇတော ဘယတော ဒဿနသီလောတိ အတ္ထော။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသူတိ ယံ ကိဉ္စိ သိက္ခာပဒေသု သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ တံ သုဋ္ဌု အာဒါယ ဂဟေတွာ သိက္ခတိ။

ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရောတိ မနစ္ဆဋ္ဌေသု ဣန္ဒြိယေသု ရူပါဒိအာရမ္မဏနိမိတ္တာဒီနံ အဂ္ဂဟဏသင်္ခါတသတိသံဝရေန ¶ ပိဟိတဒွါရော။ ဘောဇနေ မတ္တညူတိ ပိဏ္ဍပါတေ ပဋိဂ္ဂဟဏပရိဘောဂေသု ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏဝသေန စေဝ အပ္ပိစ္ဆတာဒီဟိ စ မတ္တဇာနနကော၊ ပိဏ္ဍပါတဝသေန စေတ္ထ စတုန္နံ ပစ္စယာနံ ဂဟဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အထ ဝါ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ဘောဇနန္တိ စတုန္နံ ပစ္စယာနံ ဂဟဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တန္တိ ဧတ္ထ အဍ္ဎရတ္တိသင်္ခါတာယ ရတ္တိယာ ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗရတ္တံ၊ ဣမိနာ ပဌမယာမဉ္စေဝ ပစ္ဆာဘတ္တဉ္စ ဂဏှာတိ။ ရတ္တိယာ ပစ္ဆာ အပရရတ္တံ၊ ဣမိနာ ပစ္ဆိမယာမဉ္စေဝ ပုရေဘတ္တဉ္စ ဂဏှာတိ။ ပစ္ဆိမယာမော ပနဿ ဘိက္ခုနော နိဒ္ဒါကိလမထဝိနောဒနောကာသောတိ န ဂဟိတော။

ဇာဂရိယာနုယောဂမနုယုတ္တောတိ အသုဘဘာဝနာသင်္ခါတဿ ဘာဝနာရာမဿ အနုယောဂသင်္ခါတံ အာသေဝနဘာဝနံ အနုယုတ္တော စင်္ကမနနိသဇ္ဇာဟိ ယောနိသောမနသိကာရေန အာဝရဏီယေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တပရိသောဓနေ ယုတ္တပ္ပယုတ္တောတိ အတ္ထော။ သာတစ္စံ နေပက္ကန္တိ သတတံ ပဝတ္တယိတဗ္ဗတော သာတစ္စသင်္ခါတံ ဝီရိယံ၊ ပရိပါကဂတတ္တာ နေပက္ကသင်္ခါတဉ္စ ပညံ အနုယုတ္တောတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣမိနာ ဝီရိယပညာဟိ ယုတ္တဿေဝ ဇာဂရိယာနုယောဂသိဒ္ဓီတိ ဒဿေတိ။

ဣဒါနိ ¶ တံ ဇာဂရိယာနုယောဂံ သရူပတော ဒဿေန္တော ‘‘ဗောဓိပက္ခိကာနံ ဓမ္မာန’’န္တိအာဒိမာဟ။ ဗောဓိပက္ခိကာနံ ဓမ္မာနန္တိ စတုသစ္စာဝဗောဓသင်္ခါတဿ မဂ္ဂဉာဏဿ ပက္ခေ ဘဝါနံ စတုသစ္စသတိပဋ္ဌာနာဒိသတ္တတိံသဓမ္မာနံ။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ လောကိယဘာဝနာယ ဝိသေသဗောဓိပက္ခိယဓမ္မေ ဧကာရမ္မဏေ ပဝတ္တနသမတ္ထတာယ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ ဧဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ။ တေသံ ဂဟဏေန ပန သေသာနမ္ပိ တတ္ထ ဂဟဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သော အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေတိအာဒီသု အဘိက္ကန္တံ ဝုစ္စတိ ပုရတော ဂမနံ၊ ပဋိက္ကန္တံ နိဝတ္တနံ၊ တဒုဘယဉ္စ ဌာနနိသဇ္ဇာသယနေသုပိ ပုရတော၊ ပစ္ဆတော စ ကာယဿ အဘိဂမနအပဂမနဝသေန လဗ္ဘတိ။ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတီတိ သမ္ပဇညေန သဗ္ဗကိစ္စကာရီ၊ သမ္ပဇညဿေဝ ဝါ ကာရီ၊ သမ္ပဇည-ဂ္ဂဟဏေန စေတ္ထ အဝိပ္ပယောဂတော သတိပိ ဂဟိတာဝ ဟောတိ။ တေနေဝဿ နိဒ္ဒေသေ ‘‘သတော သမ္ပဇာနော အဘိက္ကမတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

အာလောကိတေတိအာဒီသု အာလောကိတံ နာမ ပုရတော ပေက္ခနံ။ ဝိလောကိတံ နာမ အနုဒိသာပေက္ခနံ။ ဣမေသံ ပန ဒွိန္နံ ဂဟဏေန ဟေဋ္ဌာ ဥပရိ ပစ္ဆတော ပေက္ခနသင်္ခါတာနိ ဩလောကိတုလ္လောကိတာပလောကိတာနိပိ ဂဟိတာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

သမိဉ္ဇိတေ ¶ ပသာရိတေတိ ပဗ္ဗာနံ သမိဉ္ဇနေ၊ ပသာရဏေ စ။ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓာရဏေတိ ဧတ္ထ သင်္ဃာဋိစီဝရာနံ နိဝါသနပါရုပနဝသေန၊ ပတ္တဿ ဘိက္ခာပဋိဂ္ဂဟဏာဒိဝသေန စ ပရိဘောဂေါ ဓာရဏံ နာမ။ အသိတေတိ ပိဏ္ဍပါတာဒိဘောဇနေ။ ပီတေတိ ယာဂုအာဒိပါနေ။ ခါယိတေတိ ပိဋ္ဌခဇ္ဇာဒိခါဒနေ။ သာယိတေတိ မဓုဖာဏိတာဒိသာယိတေ။ ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မေတိ ဥစ္စာရဿ စ ပဿာဝဿ စ ကရဏေ။ ဂတေတိ ဂမနေ။ ဌိတေတိ ဌာနေ။ နိသိန္နေတိ နိသဇ္ဇာယ။ သုတ္တေတိ သယနေ။ ဇာဂရိတေတိ ဇာဂရဏေ။ ဧတ္ထ စ ဘိက္ခာစာရဂမနာဒိဝသေန ¶ ‘‘အဘိက္ကန္တေ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဝိဟာရေ ပန စင်္ကမနာဒိဣရိယာပထဝသေနေဝ ‘‘ဂတေ’’တိအာဒိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဘာသိတေတိ ကထနေ။ တုဏှီဘာဝေတိ အကထနေ။

သဗ္ဗေသု ပန တေသု အဘိက္ကန္တာဒီသု ပစ္စေကံ သာတ္ထကသမ္ပဇညံ သပ္ပာယသမ္ပဇညံ ဂေါစရသမ္ပဇညံ အသမ္မောဟသမ္ပဇညန္တိ စတုဗ္ဗိဓံ သမ္ပဇညံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ အဘိက္ကမိတုကာမတာဒိစိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ စိတ္တဝသေနေဝ ဂမနာဒိံ အကတွာ ‘‘ကိံ နု မေ တတ္ထ ဂတေန အတ္ထော’’တိ ပရိဂ္ဂဏှိတွာ စေတိယဒဿနာဒိနော တဿ တဿ အတ္ထဿ ပရိဂ္ဂဏှနံ သာတ္ထကသမ္ပဇညံ နာမ။ သာတ္ထကေသု ပနေတေသု ဂမနာဒီသု ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယာနဉ္စေဝ သလ္လေခပဋိပတ္တိဝိဃာတကရာနံ ကာယိကစေတသိကပရိက္ကိလေသာနဉ္စ သဗ္ဗေသာနံ သဗ္ဘာဝါဘာဝံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပာယပရိဂ္ဂဏှနံ သပ္ပာယသမ္ပဇညံ နာမ။ ဧဝံ ပရိဂ္ဂဟိတသာတ္ထကသပ္ပာယဿ ပန အဋ္ဌတိံသာယ ကမ္မဋ္ဌာနေသု၊ ဝိပဿနာယ ဝါ အတ္တနော အဘိရုစိတံ ကမ္မဋ္ဌာနသင်္ခါတံ ဂေါစရံ အဝိဿဇ္ဇေတွာဝ အဘိက္ကမာဒီနံ ကရဏံ ဂေါစရသမ္ပဇညံ နာမ။ အဘိက္ကမာဒီသု ပန အန္ဓဗာလပုထုဇ္ဇနာ ‘‘အတ္တာ အဘိက္ကမာဒီနိ ကရောတိ၊ အဟံ ကရောမီ’’တိ ဝါ သမ္မုယှန္တိ၊ တထာ အသမ္မုယှိတွာ ‘‘အဘိက္ကမိတုကာမတာဒိစိတ္တကိရိယဝါယောဓာတု ဝိပ္ဖာရာဒိကာရဏသာမဂ္ဂိယာ အယံ ကာယသင်္ခါတော အဋ္ဌိသင်္ဃာဋော အဘိက္ကမာဒီနိ ကရောတိ၊ တတော အညော အဗ္ဘန္တရေ အတ္တာ ဝါ သတ္တော ဝါ အဘိက္ကမန္တော ဝါ ပဋိက္ကမန္တော ဝါ…ပေ… တုဏှီ ဘဝန္တော ဝါ နတ္ထီ’’တိ ဧဝမာဒိနာ ယာထာဝတော ဇာနနဝသေန ပညာယ ပဝတ္တနံ အသမ္မောဟသမ္ပဇညံ နာမ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန သမ္မောဟဝိနောဒနိယံ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၅၀၈) ဂဟေတဗ္ဗော။

ဣဒါနိ ယသ္မာ ယဿ အဗ္ဘန္တရေ ယထာဝုတ္တာ ဧတ္တကာ ဂုဏာ နတ္ထိ၊ တဿ အရညဝါသော ပန မက္ကဋာဒီနံ ဝိယ အနုစ္ဆဝိကော ¶ န ဟောတိ၊ ဥပစာရမတ္တမ္ပိဿ ဈာနံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ပန သန္တိ၊ တဿ အရညဝါသော အနုစ္ဆဝိကော ဟောတိ။ သော ဟိ တတ္ထ သဗ္ဗပ္ပကာရဇ္ဈာနံ နိဗ္ဗတ္တေတုံ ¶ သက္ကောတိ၊ အရညဝါသဉ္စေဝ အာရညကေ စ ဥပသောဘေတိ၊ သကလဉ္စ သာသနံ ပသာဒေတိ၊ တသ္မာ ဧဝရူပဿ ဘိက္ခုနော ဥပါသနဋ္ဌာနယောဂပထံ သပ္ပာယသေနာသနံ ဒဿေန္တော ‘‘သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝိဝိတ္တန္တိ သုညံ။ သေတိ စေဝ အာသတိ စ ဧတ္ထာတိ သေနာသနံ၊ မဉ္စာဒိ၊ ဝိဟာရာဒိ စ။ တေနေဝဿ နိဒ္ဒေသေ ‘‘မဉ္စော ပီဌ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

ဣဒါနိ အညမ္ပိဿ ပဘေဒံ ဒဿေတုံ ‘‘အရည’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အရညန္တိ ဝိနယပရိယာယေန တာဝ ဌပေတွာ ဂါမဉ္စ ဂါမူပစာရဉ္စ အဝသေသံ၊ သုတ္တန္တပရိယာယေန စ အာရညကံ ဘိက္ခုံ သန္ဓာယ ပဉ္စဓနုသတိကံ ပစ္ဆိမံ အရညန္တိ ဝုတ္တံ၊ အဘိဓမ္မပရိယာယေန ပန ဂါမဒွါရဿ ဣန္ဒခီလတော ဗဟိ သဗ္ဗံ ‘‘အရည’’န္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘နိက္ခမိတွာ ဗဟိ ဣန္ဒခီလာ’’တိ (ဝိဘ။ ၅၂၉) ဟိ ဝုတ္တံ။ ကန္ဒရန္တိ ကံ ဝုစ္စတိ ဥဒကံ၊ တေန ဒရိတံ ဥဒကေန ဘိန္နံ ပဗ္ဗတပဒေသံ၊ ယံ ‘‘နိတုမ္ဗ’’န္တိပိ ‘‘နဒီကုဉ္ဇ’’န္တိပိ ဝဒန္တိ။ တတ္ထ ဟိ ရဇတပဋ္ဋသဒိသဝါလိကာပုလိနေ မဏိဝိတာနသဒိသေ သန္ဒစ္ဆာယေ ဝနဂဟနေ နိသီဒိတွာ မဏိက္ခန္ဓသဒိသေ ဥဒကေ သန္ဒမာနေ သီတေန ဝါတေန ဗီဇိယမာနဿ သမဏဓမ္မံ ကရောတော စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ ဟောတိ။ ဂိရိဂုဟန္တိ ဒွိန္နံ ပဗ္ဗတာနမန္တရံ၊ ဧကသ္မိညေဝ ဝါ ဥမင်္ဂသဒိသံ မဟာဝိဝရံ။ ဝနပတ္ထန္တိ ဂါမန္တံ အတိက္ကမိတွာ မနုဿာနံ အနုပစာရဋ္ဌာနံ၊ ယတ္ထ န ကသန္တိ န ဝပန္တိ။ တေနေဝဿ နိဒ္ဒေသေ ‘‘ဝနပတ္ထန္တိ ဒူရာနမေတံ သေနာသနာနံ အဓိဝစန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။

အဗ္ဘောကာသန္တိ အစ္ဆန္နံ။ အာကင်္ခမာနော ပနေတ္ထ စီဝရကုဋိံ ကတွာ ဝသတိ။ ပလာလပုဉ္ဇန္တိ ပလာလရာသိံ။ မဟာပလာလပုဉ္ဇတော ¶ ဟိ ပလာလံ နိက္ကဍ္ဎိတွာ ပဗ္ဘာရလေဏသဒိသေ အာလယေ ကရောန္တိ၊ ဂစ္ဆဂုမ္ဗာဒီနမ္ပိ ဥပရိ ပလာလံ ပက္ခိပိတွာ ဟေဋ္ဌာ နိသီဒန္တိ၊ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ အပ္ပသဒ္ဒန္တိအာဒီသု ဝစနသဒ္ဒေန ဝိရဟိတတ္တာ အပ္ပသဒ္ဒံ။ နဂရနိဂ္ဃောသသဒ္ဒေန စေဝ မိဂပက္ခိနိဂ္ဃောသေန စ ရဟိတတ္တာ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ။ ဝိဇနဝါတန္တိ အနုသဉ္စရကဇနဿ သရီရဝါတေန ဝိရဟိတတ္တာ ဝိဇနဝါတံ၊ ‘‘ဝိဇနဝါဒ’’န္တိပိ ပါဌော။ သေနာသနဿ အန္တော ဇနဝါဒသဒ္ဒေန ရဟိတန္တိ အတ္ထော။ မနုဿာနံ ရဟဿ ကိရိယာရဟတ္တာ မနုဿရာဟဿေယျကံ၊ တတော တတော ပဋိနိဝတ္တိတွာ သမ္မဒေဝ ကမ္မဋ္ဌာနေ စိတ္တဿ လီယနတော ပဋိသလ္လာနသင်္ခါတဿ ဝိဝေကဿ ဘာဝနာရာမဿ အနုရူပတ္တာ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပံ။ ဘဇတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ အရညဂတောတိအာဒီသု အရညံ၊ ရုက္ခမူလဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသံ သဗ္ဗမ္ပိ သေနာသနံ သုညာဂါရေန သင်္ဂဟိတံ။

ပလ္လင်္ကံ ¶ အာဘုဇိတွာတိ သမန္တတော ဦရုဗဒ္ဓါသနံ ဗန္ဓိတွာ။ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယာတိ ဥပရိမကာယံ ဥဇုံ ဌပေတွာ၊ အဋ္ဌာရသ ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကေ ကောဋိယာ ကောဋိံ ပဋိပါဒေတွာ။ ဧဝံ နိသိန္နဿ ဟိ စမ္မမံသနဟာရူနိ န ပဏမန္တိ၊ အထဿ တေသံ အပဏမနပစ္စယာ ခဏေ ခဏေ ဝေဒနာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတော စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ ဟောတိ၊ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဝုဒ္ဓိံ ဥပဂစ္ဆတိ။ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာတိ ကမ္မဋ္ဌာနာဘိမုခံ သတိံ ပဋ္ဌပေတွာ၊ မုခသမီပေ ဝါ ကတွာ။ တေနေဝဿ နိဒ္ဒေသေ ‘‘အယံ သတိ ဥပဋ္ဌိတာ ဟောတိ သူပဋ္ဌိတာ၊ နာသိကဂ္ဂေ ဝါ မုခနိမိတ္တေ ဝါ’’တိ (ဝိဘ။ ၅၃၇) ဝုတ္တံ။ မုခနိမိတ္တန္တိ စေတ္ထ ဥတ္တရောဋ္ဌဿ ဝေမဇ္ဈပဒေသော၊ ယတ္ထ နာသိကာဝါတော ပဋိဟညတိ။ အထ ဝါ ‘‘ပရီတိ ပရိဂ္ဂဟဋ္ဌော၊ မုခန္တိ နိယျာနဋ္ဌော၊ သတီတိ ဥပဋ္ဌာနဋ္ဌော၊ တေန ဝုစ္စတိ ပရိမုခံ သတိ’’န္တိ (ပဋိ။ မ။ ၁။၁၆၄) ဝံ ပဋိသမ္ဘိဒါယံ ဝုတ္တနယေနပေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တတြာယံ သင်္ခေပတ္ထော ‘‘ပရိဂ္ဂဟိတနိယျာနံ သတိံ ကတွာ’’တိ။

အဘိဇ္ဈံ ¶ လောကေတိအာဒီသု အဘိမုခံ ဈာယတိ စိန္တေတီတိ အဘိဇ္ဈာ၊ ရာဂေါ။ လုဇ္ဇနပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန လောကော၊ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ။ တေသု ကာမစ္ဆန္ဒံ ဝိက္ခမ္ဘေတွာတိ အတ္ထော။ ဝိက္ခမ္ဘနဝသေနေဝ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန၊ န စက္ခုဝိညာဏာဒိသဒိသေနာတိ အတ္ထော။ စေတသာတိ စိတ္တေန၊ ဣတ္ထမ္ဘူတော ဝိဟရတီတိ အတ္ထော။ အဘိဇ္ဈာယာတိ အဘိဇ္ဈာတော။ စိတ္တံ ပရိသောဓေတီတိ ယထာ နံ သာ မုဉ္စိတွာ န ပုန ဂဏှာတိ၊ ဧဝံ ပရိမောစေတီတိ အတ္ထော။ ဗျာပဇ္ဇတိ ဣမိနာ စိတ္တံ ပူတိကုမ္မာသာဒယော ဝိယ ပကတိံ ဇဟာတီတိ ဗျာပါဒေါ။ ဝိကာရပ္ပတ္တိယာ ပဒုဿတိ၊ ပရံ ဝါ ပဒူသေတိ ဝိနာသေတီတိ ပဒေါသော၊ ဥဘယမ္ပေတံ ကောဓဿေဝါဓိဝစနံ။ ယသ္မာ စေတံ သဗ္ဗကမ္မဋ္ဌာနသာဓာရဏဝသေန ဒေသီယတိ၊ တသ္မာ ‘‘သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ’’တိ ဧဝံ မေတ္တာဝသေန အဝတွာ ‘‘အဗျာပန္နစိတ္တော’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။

ထိနံ စိတ္တဿ ဂေလညံ၊ မိဒ္ဓံ စေတသိကာနံ။ အာလောကသညီတိ ရတ္တိယမ္ပိ ဒိဝါပိ ဒိဋ္ဌအာလောကသဉ္ဇာနနသညာယ သမန္နာဂတော၊ တာယ ပန အာလောကသညာယ ထိနမိဒ္ဓဝိနောဒနဿ ဝိသေသတော သတိသမ္ပဇညံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘သတော သမ္ပဇာနော’’တိ။

အနုဒ္ဓတောတိ အဝိက္ခိတ္တော တထာ ဧဝ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော။ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆောတိ ဝိစိကိစ္ဆံ အတိက္ကမိတွာ ဌိတော။ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ အနဝဇ္ဇဓမ္မေသု ‘‘ကထံ ဣမေ၊ ကထံ ဣမေ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တနတော ကထံကထီသင်္ခါတာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ ဝိရဟိတော။ ဧဝံ ပဉ္စနီဝရဏပ္ပဟာနံ ¶ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ယသ္မာ အပ္ပဟီနနီဝရဏဿ ဈာနံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န ဟိ ကာမစ္ဆန္ဒာဒီဟိ နာနာဝိသယဝိက္ခိတ္တစိတ္တံ ဧကတ္တာရမ္မဏေ သမာဓိယတိ၊ န ကာမဓာတုသမတိက္ကမနာယ ဝါ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ‘‘သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ¶ သောတိ ယော ယထာဝုတ္တသီလာဒိဂုဏေ ပတိဋ္ဌာယ အရညာဒိအနုရူပသေနာသနဂတော အတ္တနော စရိယာနုကုလကမ္မဋ္ဌာနေ လီနုဒ္ဓစ္စရဟိတာယ သာတစ္စကိရိယာယ ဥပ္ပာဒိတုပစာရဇ္ဈာနေန ပဟီနပဉ္စနီဝရဏော ပဌမဇ္ဈာနာဓိဂမာယ ဝါယမတိ၊ သောတိ အတ္ထော။

စေတသော ဥပက္ကိလေသေတိ စိတ္တဿ အပ္ပဘဿရဘာဝကရဏေ။ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေတိ ယသ္မာ ဣမေ နီဝရဏာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ အနုပ္ပန္နာယ လောကိယလောကုတ္တရာယ ပညာယ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ န ဒေန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာယ ပန လောကိယအဋ္ဌသမာပတ္တိယာ၊ အဘိညာဘူတာယ ဝါ မူလံ ဥပစ္ဆိန္ဒိတွာ ပါတေန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီတိအာဒီသု ကာမေဟီတိ ဝတ္ထုကာမကိလေသကာမေဟိ။ ဝိဝိစ္စေဝါတိ ဝိဝိစ္စိတွာ ဝိနာ ဟုတွာ၊ အပက္ကမိတွာတိ အတ္ထော။ နိယမတ္ထေန ပနေတ္ထ ဧဝ-ကာရေန ဈာနပဋိပက္ခဘူတာနံ ကာမာနံ ပရိစ္စာဂေနေဝ ပဌမဇ္ဈာနာဓိဂမော၊ အန္ဓကာရပရိစ္စာဂေနေဝ ဒီပပ္ပဝတ္တိ ဝိယာတိ ဒဿေတိ။ ဥတ္တရပဒေပိ စေသ ဧဝ-ကာရော အာနေတွာ ‘‘ဝိဝိစ္စေဝ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ’’တိ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗော။ န ဟိ သက္ကာ ကာမတော အညေဟိ နီဝရဏသင်္ခါတေဟိ အကုသလဓမ္မေဟိ အဝိဝိစ္စာပိ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတုံ။ ပဒဒွယေပိ ပန ‘‘ဝိဝိစ္စာ’’တိ ဣမိနာ ကာယဝိဝေကာဒီသု၊ တဒင်္ဂဝိဝေကာဒီသု စ တဒင်္ဂနိဿရဏဝိဝေကဝဇ္ဇိတာ သဗ္ဗေပိ ဝိဝေကာ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ ဝတ္ထုကာမဝိဝေကဝစနတော ဟိ ကာယဝိဝေကော ဝုတ္တော၊ ကိလေသကာမေဟိ ပန သေသာကုသလေဟိ စ ဝိဝေကဝစနတော စိတ္တဥပဓိဝိဝေကာ၊ ဝိက္ခမ္ဘနာဒိဝိဝေကာ စ ဝုတ္တာ။ လောကုတ္တရဇ္ဈာနမ္ပိ သင်္ဂဟိတတ္တာ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဧဝမေတေန ပဒဒွယေန ယထာက္ကမံ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏသေသနီဝရဏဝိက္ခမ္ဘနာဒိကော ဝုတ္တော။ ဧဝံ ဩဃာဒီသုပိ ယထာရဟံ ယောဇေတဗ္ဗံ။

ဧတ္တာဝတာ စ ပဌမဿ ဈာနဿ ပဟာနင်္ဂံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ သမ္ပယောဂင်္ဂံ ဒဿေတုံ ‘‘သဝိတက္ကံ သဝိစာရ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ ¶ ။ တတ္ထ ဝိတက္ကေန စ ဝိစာရေန စ သဟ ဝတ္တတိ ရုက္ခော ဝိယ ပုပ္ဖေန၊ ဖလေန စာတိ ဣဒံ ဈာနံ ‘‘သဝိတက္ကံ သဝိစာရ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဝိဝေကဇန္တိ ဧတ္ထ ဝိဝိတ္တိ ဝိဝေကော၊ နီဝရဏဝိဂမောတိ အတ္ထော။ ဝိဝိတ္တောတိ ဝါ ဝိဝေကော၊ နီဝရဏဝိဝိတ္တော ဈာနသမ္ပယုတ္တဓမ္မရာသီတိ အတ္ထော၊ တသ္မာ ဝိဝေကတော၊ တသ္မိံ ဝါ ဝိဝေကေ ဇာတန္တိ ဝိဝေကဇံ။ ပီတိသုခန္တိ ဧတ္ထ ပီတီတိ အပ္ပနာပ္ပတ္တာ ဖရဏာပီတိ၊ သုခဉ္စ တံသမ္ပယုတ္တံ၊ ဣတိ အယဉ္စ ပီတိ ¶ ဣဒဉ္စ သုခံ အဿ ဈာနဿ၊ အသ္မိံ ဝါ အတ္ထီတိ ဣဒံ ဈာနံ ‘‘ပီတိသုခ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ အထ ဝါ ပီတိ စ သုခဉ္စ ပီတိသုခံ၊ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ အဿ၊ အသ္မိံ ဝါတိ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ၊ ဧဝံ ဧကပဒဝသေန ‘‘ဝိဝေကဇပီတိသုခ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ နိဂ္ဂဟီတာဂမံ ကတွာ ‘‘ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခ’’န္တိပိ ဝတ္တုံ ယုဇ္ဇတိ။ ယထေဝ ဟိ ဈာနံ၊ ဧဝံ ပီတိသုခမ္ပိ ဝိဝေကဇမေဝ ဟောတီတိ။ ပဌမံ ဈာနန္တိ ဂဏနာနုပုဗ္ဗတော ပဌမံ၊ ပဌမံ ဥပ္ပတ္တိတောပိ ပဌမံ။ အာရမ္မဏူပနိဇ္ဈာနတော၊ ပစ္စနီကဈာပနတော ဝါ ဈာနံ၊ ဣမိနာ နယေန ဥပရိ ‘‘ဒုတိယံ ဈာန’’န္တိအာဒီသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီတိ ဧဝံ ပဉ္စင်္ဂဝိပ္ပဟီနံ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ တိဝိဓကလျာဏံ ဒသလက္ခဏသမ္ပန္နံ ပဌမံ ဈာနံ အဓိဂန္တွာ တဒနုရူပေန ဣရိယာပထဝိဟာရေန ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထ စ စိတ္တေကဂ္ဂတာ ကိဉ္စာပိ ‘‘သဝိတက္ကသဝိစာရ’’န္တိ ဣမသ္မိံ ပါဌေ န နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ တထာပိ ဝိဘင်္ဂေ ‘‘ဈာနန္တိ ဝိတက္ကော ဝိစာရော ပီတိ သုခံ စိတ္တဿေကဂ္ဂတာ’’တိ (ဝိဘ။ ၅၆၉) ဝုတ္တတ္တာ အင်္ဂမေဝ။

ဧဝံ ပဌမဇ္ဈာနာဓိဂမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တဒနန္တရံ အဓိဂတပဌမဇ္ဈာနဿ တံ အာဝဇ္ဇနသမာပဇ္ဇနဝုဋ္ဌာနာဓိဋ္ဌာနပစ္စဝေက္ခဏသင်္ခါတာဟိ ပဉ္စဟိ ဝသီဟိ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတော ဝုဋ္ဌာယ တတ္ထ အာသန္နနီဝရဏပစ္စတ္ထိကတာယ စေဝ ဩဠာရိကဝိတက္ကဝိစာရက္ခောဘသမင်္ဂိတာယ စ ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ ဝိတက္ကာဒိဘေဒေါဠာရိကင်္ဂပ္ပဟာနာယ၊ ပီတိအာဒိသန္တင်္ဂပဋိလာဘာယ ¶ စ တဒေဝ ကမ္မဋ္ဌာနံ ပုနပ္ပုနံ မနသိကရောတော ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တပ္ပာဒကဉ္စ လောကုတ္တရဇ္ဈာနံ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနေန ဒဿေတုံ ‘‘ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝူပသမာတိ သမတိက္ကမာ၊ ဒုတိယဇ္ဈာနက္ခဏေ အပါတုဘာဝါတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တန္တိ အတ္တနိ ဇာတံ၊ အတ္တသန္တာနေ နိဗ္ဗတ္တန္တိ အတ္ထော။ သမ္ပသာဒနန္တိ သဒ္ဓါသင်္ခါတသမ္ပသာဒနယောဂတော ဈာနမ္ပိ သမ္ပသာဒနံ နီလဝဏ္ဏယောဂတော နီလဝတ္ထံ ဝိယ။ ဧကောဒိဘာဝန္တိ ဧတ္ထ ဝိတက္ကဝိစာရေဟိ အနဇ္ဈာရုဠှတ္တာ ဧကော အဂ္ဂေါ သေဋ္ဌော ဥဒေတီတိ ဧကောဒိ၊ သမာဓိ။ တံ ဘာဝေတိ ဝဍ္ဎေတီတိ ဒုတိယဇ္ဈာနံ ဧကောဒိဘာဝံ။ သော ပနာယံ ဧကောဒိ ယသ္မာ စေတသော၊ န သတ္တဿ၊ န ဇီဝဿ၊ တသ္မာ ဧတံ ‘‘စေတသော ဧကောဒိဘာဝ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

နနု စာယံ သဒ္ဓါ ပဌမဇ္ဈာနေပိ အတ္ထိ၊ အယဉ္စ ဧကောဒိနာမကော သမာဓိ၊ အထ ကသ္မာ ဣဒမေဝ ဧဝံ ဝုတ္တန္တိ? ဝုစ္စတေ – ဣမသ္မိဉှိ ဈာနေ ဝိတက္ကဝိစာရက္ခောဘာဘာဝေန ဗလဝတီ သဒ္ဓါ၊ သမာဓိ စ၊ တသ္မာ ဣဒမေဝ ဧဝံ ဝုတ္တန္တိ။ အဝိတက္ကံ အဝိစာရန္တိ ဘာဝနာယ ပဟီနတ္တာ နတ္ထိ ¶ ဧတသ္မိံ၊ ဧတဿ ဝါ ဝိတက္ကော ဝိစာရော၊ န တတိယဇ္ဈာနာဒိ ဝိယ၊ စက္ခုဝိညာဏာဒိ ဝိယ စ အဘာဝပ္ပတ္တိတော၊ တသ္မာ ဣမဿ ‘‘ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ’’တိ ဣဒံ ကာရဏဝစနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သမာဓိဇန္တိ ပဌမဇ္ဈာနသမာဓိတော၊ သမ္ပယုတ္တသမာဓိတော ဝါ ဇာတံ၊ ဝိတက္ကာဒိက္ခောဘာဘာဝေန စေတဿ ဝဏ္ဏဘဏနတ္ထံ ဣဒမေဝ ‘‘သမာဓိဇ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီတိ ဧဝံ ဒုဝင်္ဂဝိပ္ပဟီနံ တိဝင်္ဂသမန္နာဂတံ တိဝိဓကလျာဏာဒိယုတ္တံ ဒုတိယံ ဈာနံ အဓိဂန္တွာ ဝုတ္တနယေန ဝတ္တတီတိ အတ္ထော။

ဧဝံ ဒုတိယဇ္ဈာနာဓိဂမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တဒနန္တရံ အဓိဂတဒုတိယဇ္ဈာနဿ တံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတ္ထ ¶ အာသန္နဝိတက္ကဝိစာရပစ္စတ္ထိကတာယ စေဝ ဩဠာရိကပီတင်္ဂသမင်္ဂိတာယ စ ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ တဒေါဠာရိကင်္ဂပ္ပဟာနာယ သေသသန္တင်္ဂပဋိလာဘာယ တဒေဝါရမ္မဏံ ပုနပ္ပုနံ မနသိကရောတော တတိယံ ဈာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တပ္ပာဒကဉ္စ လောကုတ္တရံ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝိရဇ္ဇနံ ဝိရာဂေါ၊ သမတိက္ကမော၊ တသ္မာ ဝိရာဂါ။ စ-ကာရေန ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမံ သမ္ပိဏ္ဍေတိ ‘‘ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ၊ ဝိတက္ကဝိစာရာနဉ္စ ဝူပသမာ’’တိ။ ဣဒဉ္စေတဿ အာဂမနမဂ္ဂပရိဒီပနတ္ထံ၊ ဝဏ္ဏဘဏနတ္ထဉ္စ ဝုတ္တံ။ ဥပေက္ခကော ဝိဟရတီတိ ဧတ္ထ ဥပပတ္တိတော ဣက္ခတိ အပက္ခပတိတာ ဟုတွာ ပဿတီတိ ဥပေက္ခာ၊ တတြမဇ္ဈတ္တတာ။ တာယ ဝိသဒါယ ပီတိဝိရာဂပဒဋ္ဌာနာယ ထာမဂတာယ သမန္နာဂတတ္တာ တတိယဇ္ဈာနသမင်္ဂီ ‘‘ဥပေက္ခကော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဝိတက္ကာဒိက္ခောဘာဘာဝေန ပနေသာ ဧတ္ထေဝ ပရိဗျတ္တကိစ္စာ ဇာတာ၊ န ပဌမဇ္ဈာနာဒီသူတိ။ သတော စ သမ္ပဇာနောတိ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနေန သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ ဝုတ္တံ၊ ဣဒဉ္စ သတိသမ္ပဇညဗလေနေဝ ဌိတံ တံပီတိသဟစရိတံ သုခံ၊ တတော အပနီတံ ဝစ္ဆော ဝိယ ဗန္ဓနဗလေန ဓေနုံ ပီတိံ န ဥပဂစ္ဆတိ၊ ဣမသ္မိဉ္စ သတိ အတိမဓုရေ သုခေ ယောဂိနော န သာရဇ္ဇန္တိ၊ နော အညထာတိ ဣမမ္ပိ အတ္ထဝိသေသံ ဒဿေတုံ ဣဓေဝ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတီတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ တတိယဇ္ဈာနသမင်္ဂိနော သုခပဋိသံဝေဒနာဘောဂေါ နတ္ထိ၊ ဧဝံ သန္တေပိ ယသ္မာ တဿ နာမကာယေန သမ္ပယုတ္တံ အတိပဏီတံ သုခံ၊ တံသမုဋ္ဌိတေန တဿ အတိပဏီတေန ရူပေန ရူပကာယော ဖုဋ္ဌော၊ ယဿ ဖုဋ္ဌတ္တာ ဈာနာ ဝုဋ္ဌိတောပိ ကာယိကသုခံ ပဋိသံဝေဒေယျ၊ တသ္မာ ဧတမတ္ထံ ဒဿေန္တော ‘‘သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတီ’’တိ အာဟ။ ယံ တန္တိအာဒီသု ယန္တိ ယသ္မာ၊ ယံ ¶ ဈာနဟေတူတိ အတ္ထော။ တန္တိ တံ တတိယဇ္ဈာနသမင်္ဂိပုဂ္ဂလံ ဗုဒ္ဓါဒယော အရိယာ အာစိက္ခန္တိ ပသံသန္တိ။ ကိန္တိ? ‘‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’’တိ။ ဧဝံ ဧကင်္ဂဝိပ္ပဟီနံ ဒုဝင်္ဂသမန္နာဂတံ တိဝိဓကလျာဏာဒိယုတ္တံ ¶ တတိယံ ဈာနံ အဓိဂန္တွာ ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ယံ ပန ဈာနံ ဝိဘင်္ဂေ ‘‘ဈာနန္တိ ဥပေက္ခာ သတိ သမ္ပဇညံ သုခံ စိတ္တဿေကဂ္ဂတာ’’တိ (ဝိဘ။ ၅၉၁) ဝုတ္တံ၊ တံ သပရိက္ခာရံ ဈာနံ ဒဿေတုံ ပရိယာယေန ဝုတ္တံ။ ဥပနိဇ္ဈာနလက္ခဏာနံ ပန သုခစိတ္တေကဂ္ဂတာနံ ဝသေန ဒုဝင်္ဂိကမေဝေတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယထာဟ – ‘‘ဒုဝင်္ဂိကံ ဈာနံ ဟောတီ’’တိအာဒိ (ဝိဘ။ ၆၂၄)။

ဧဝံ တတိယဇ္ဈာနာဓိဂမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တဒနန္တရံ အဓိဂတတတိယဇ္ဈာနဿ တံ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတော ဝုဋ္ဌာယ တတ္ထ ဝုတ္တနယေန ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ ဩဠာရိကသုခင်္ဂပ္ပဟာနာယ၊ ဥပေက္ခေကဂ္ဂတာသင်္ခါတသေသသန္တင်္ဂပဋိလာဘာယ စ တဒေဝ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တပ္ပာဒကဉ္စ လောကုတ္တရံ၊ တံ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနေန ဒဿေတုံ ‘‘သုခဿ စ ပဟာနာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာတိ ကာယိကဿ သုခဿ၊ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ။ ပုဗ္ဗေဝါတိ တဉ္စ ခေါ ပုဗ္ဗေဝ၊ န စတုတ္ထဇ္ဈာနက္ခဏေတိ အတ္ထော။ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာတိ စေတသိကဿ သုခဿ၊ ဒုက္ခဿ စ ပုဗ္ဗေဝ ပဟာနာ။ ကဒါ ပန တေသံ ပဟာနံ ဟောတီတိ? စတုန္နံ ဈာနာနံ ဥပစာရက္ခဏေ။ ဒုက္ခဒေါမနဿသုခသောမနဿာနိ ဟိ ယထာက္ကမံ ပဌမာဒိစတုန္နံ ဈာနာနံ ဥပစာရက္ခဏေ ဧဝ ပဟီယန္တိ။ ယဒိ ဧဝံ၊ ကသ္မာ ပနေသ ‘‘ဝိဝိစ္စေဝ…ပေ… ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဧတ္ထုပ္ပန္နံ ဒုက္ခိန္ဒြိယံ အပရိသေသံ နိရုဇ္ဈတိ…ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဧတ္ထုပ္ပန္နံ သောမနဿိန္ဒြိယံ အပရိသေသံ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၅။၅၁၀) ဧဝံ ဈာနေသွေဝ နိရောဓော ဝုတ္တောတိ? အတိသယနိရောဓဿ ¶ ဝုတ္တတ္တာ။ ဥပစာရက္ခဏေသု ဟိ ယော နိရောဓော၊ သော နိရောဓော ဧဝ၊ နာတိသယနိရောဓော၊ သော ပန ဈာနက္ခဏေသု ဧဝ။ တတော ဧဝ ဟိ တတ္ထ တတ္ထ အပရိသေသဂ္ဂဟဏံ ကတန္တိ၊ တတ္ထ တတ္ထ ပန ပဟီနာပိ ဧတာ ဝေဒနာ ဧတ္ထ ဒုဝိညေယျလက္ခဏာယ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ ဒုက္ခာဒိဗျတိရေကေန သုခဂ္ဂဟဏတ္ထံ၊ ဝဏ္ဏဘဏနတ္ထဉ္စဿ ဈာနဿ သမာဟဋာ၊ ပစ္စယဒဿနတ္ထဉ္စဿ။ ယထာဟ – ‘‘စတ္တာရော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ပစ္စယာ အဒုက္ခမသုခါယ စေတောဝိမုတ္တိယာ သမာပတ္တိယာ၊ ဣဓာဝုသော၊ ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ’’တိအာဒိ (မ။ နိ။ ၁။၄၅၈)။

ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိန္တိ တတြမဇ္ဈတ္တတာသင်္ခါတာယ ဥပေက္ခာယ ဇနိတသတိယာ ပါရိသုဒ္ဓိ။ နိရုပက္လေသတာယ ဟိ တံ ပရိသုဒ္ဓတ္တံ။ န ကေဝလဉ္စေတ္ထ ဥပေက္ခာယ သတိ ဧဝ ပရိသုဒ္ဓါ၊ အပိစ ခေါ သဗ္ဗေပိ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာ၊ သတိသီသေန ပနာယံ ဒေသနာ ကတာတိ။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီတိ ဧဝံ ဧကင်္ဂဝိပ္ပဟီနံ ¶ ဒုဝင်္ဂသမန္နာဂတံ တိဝိဓကလျာဏာဒိယုတ္တံ စတုတ္ထံ ဈာနံ အဓိဂန္တွာ တဒနုရူပေန ဣရိယာပထဝိဟာရေန ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။

ဧဝံ ရူပါဝစရလောကုတ္တရစတုက္ကဇ္ဈာနံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အရူပါဝစရဇ္ဈာနံ ဒဿေန္တော ယံ တတ္ထ ပဌမံ၊ ဧဝံ အဓိဂတရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနဿ ကရဇရူပေ ဒဏ္ဍာဒါနာဒီနဉ္စေဝ စက္ခုရောဂါဒိအာဗာဓာနဉ္စ ဝသေန ဒိဋ္ဌာဒီနဝဿ ကရဇရူပဿ သမတိက္ကမာယ အာကာသကသိဏဝိရဟိတေသု နဝသု ကသိဏေသု အညတရသ္မိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပ္ပာဒေတွာ တဿာရမ္မဏဘူတံ ကသိဏပဋိဘာဂရူပမ္ပိ ကရဇရူပပဋိဘာဂတာယ၊ အရညေ သပ္ပာနုဗန္ဓဿ ဘယေန ပလာယတော ရဇ္ဇုတာလပဏ္ဏာဒိံ သပ္ပပဋိဘာဂတာယ ဝိယ သမတိက္ကမိတုကာမဿ ပဉ္စဟာကာရေဟိ တံ ဈာနံ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတော ဝုဋ္ဌာယ တတ္ထ ¶ နိဗ္ဗေဇနီယရူပပဋိဘာဂါရမ္မဏတာယ၊ အာသန္နသောမနဿပစ္စတ္ထိကတာယ စ ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ အင်္ဂေသု သမတိက္ကမိတဗ္ဗာဘာဝေန အာရမ္မဏသမတိက္ကမဘူတံ အာကာသာနဉ္စာယတနံ သန္တတော မနသိကရိတွာ စက္ကဝါဠပရိယန္တံ ဝါ ယတ္တကံ ဝါ ဣစ္ဆတိ၊ တတ္တကံ ကသိဏံ ပတ္ထရိတွာ ဝါ ကသိဏံ အမနသိကရိတွာ တေန ဖုဋ္ဌောကာသံ ‘‘အာကာသော အာကာသော’’တိ ဝါ ‘‘အနန္တော အာကာသော’’တိ ဝါ မနသိကာရေန ကသိဏံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ ဝါ တံ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသနိမိတ္တံ ‘‘အာကာသော’’တိ ပုနပ္ပုနံ မနသိကရောတော အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ တာဝ ဒဿေတုံ ‘‘သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ’’တိအာဒိမာဟ။

တတ္ထ သဗ္ဗသောတိ သဗ္ဗာကာရေန၊ သဗ္ဗာသံ ဝါ အနဝသေသာနန္တိ အတ္ထော။ ရူပသညာနန္တိ သညာသီသေန ဝုတ္တာနံ ကုသလဝိပါကကိရိယဝသေန ပဉ္စဒသရူပါဝစရဇ္ဈာနာနဉ္စေဝ တဒါရမ္မဏာနဉ္စ။ ရူပဇ္ဈာနမ္ပိ ဟိ ‘‘ရူပေ သညာ ရူပသညာ’’တိ ဧဝံ သညာသီသေန ဝုစ္စတိ၊ တဒါရမ္မဏကသိဏမ္ပိ ရူပန္တိ သညာ နာမမဿာတိ ‘‘ရူပသည’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ သမတိက္ကမာတိ ဝိရာဂါ၊ နိရောဓာ စ။ ဝိဘင်္ဂေ ပန သညာသု သမတိက္ကန္တာသု အာရမ္မဏံ သမတိက္ကန္တမေဝ ဟောတီတိ ‘‘သမာပန္နဿ ဝါ ဥပပန္နဿ ဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရိဿ ဝါ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၆၀၂) သညာနမေဝ သမတိက္ကမော ဝုတ္တော၊ အာရမ္မဏေ အဝိရတ္တဿ သညာသမတိက္ကမော နတ္ထေဝါတိ တံ သမတိက္ကမဝသေနာပိ အတ္ထဝဏ္ဏနာ ကာတဗ္ဗာဝ။

ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာတိ စက္ခာဒီနံ ဝတ္ထူနံ၊ ရူပါဒီနဉ္စ အာရမ္မဏာနံ ပဋိဃာတေန သမုပ္ပန္နာ ¶ ဒွိပဉ္စဝိညာဏသညာ ပဋိဃသညာ၊ တာသံ အတ္ထင်္ဂမာ။ ကိဉ္စာပိ တာ ရူပါဝစရဇ္ဈာနသမာပန္နဿာပိ န သန္တိ၊ အထ ခေါ န ပဟီနတ္တာ န သန္တိ။ န ဟိ ရူပဝိရာဂါယ ရူပါဝစရဘာဝနာ သံဝတ္တတိ၊ ရူပါယတ္တာဝ ဧတာသံ ¶ ပဝတ္တိ၊ အယံ ပန ဘာဝနာ ရူပဝိရာဂါယ သံဝတ္တတိ၊ တသ္မာ တာ ဧတ္ထ ပဟီနာတိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာတိ နာနတ္တေ ဂေါစရေ ပဝတ္တာနံ၊ နာနတ္တာနံ ဝါ မနောဝိညာဏဓာတုဝသေန ပဝတ္တာနဉ္စ စတုစတ္တာလီသကာမာဝစရသညာနံ အမနသိကာရာ အနာဝဇ္ဇနာ။ ဧတ္ထ စ ရူပပဋိဃသညာနံ ဣမိနာ ဈာနေန နိဗ္ဗတ္တဘဝေပိ အနုပ္ပတ္တိတော ‘‘သမတိက္ကမာ အတ္ထင်္ဂမာ’’တိ ဧဝံ အဘာဝေါ ဧဝ ဝုတ္တော။ ‘‘နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ’’တိ အဋ္ဌကာမာဝစရကုသလာနံ နဝကိရိယာနံ ဒသာကုသလာနံ ဝသေန သတ္တဝီသတိသညာနံ အရူပဘဝေပိ မနသိကာရေန ဥပ္ပတ္တိသမ္ဘဝတော တာသံ အမနသိကာရာ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အနန္တော အာကာသောတိ ဧတ္ထ နာဿ ဥပ္ပာဒန္တော ဝါ ဝယန္တော ဝါ ပညာယတီတိ အနန္တော။ အာကာသောတိ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသော ဝုစ္စတိ၊ မနသိကာရဝသေနပေတ္ထ အနန္တတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တေနေဝ ဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တံ ‘‘တသ္မိံ အာကာသေ စိတ္တံ ဌပေတိ…ပေ… အနန္တံ ဖရတိ၊ တေန ဝုစ္စတိ အနန္တော အာကာသော’’တိ (ဝိဘ။ ၆၀၅)။ ဣဒံ ပနဿ ဘာဝနာကာရဒဿနံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနန္တိ ဧတ္ထ နာဿ အန္တောတိ အနန္တံ အာကာသမေဝ အနန္တံ အာကာသာနန္တံ၊ အာကာသာနန္တမေဝ အာကာသာနဉ္စံ၊ တဒေဝ အာကာသာနဉ္စံ အဓိဋ္ဌာနဋ္ဌေန၊ သဉ္ဇာတိသမောသရဏဋ္ဌေန စ အာယတနံ၊ တံ အာရမ္မဏမဿ သသမ္ပယုတ္တဓမ္မဿ ဈာနဿာတိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ တံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝုတ္တနယေန ဝိဟရတီတိ အတ္ထော။

ဧဝံ အာကာသာနဉ္စာယတနာဓိဂမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ယံ တဒနန္တရံ အဓိဂတပဌမာရုပ္ပဿ တံ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတ္ထ အာသန္နရူပဇ္ဈာနပစ္စတ္ထိကတာယ၊ ရူပပဋိဘာဂါကာသာရမ္မဏတာယ စ ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ တံ သမတိက္ကမာယ အာကာသံ ဖရိတွာ ပဝတ္တံ ဝိညာဏံ ‘‘အနန္တံ ဝိညာဏ’’န္တိ ပုနပ္ပုနံ ¶ မနသိကရောတော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေန ဈာနမ္ပိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ အာရမ္မဏမ္ပိ။ အာရမ္မဏမ္ပိ ဟိ ပုရိမနယေန အာကာသာနဉ္စဉ္စ တံ ပဌမာရုပ္ပဿ အာရမ္မဏတ္တာ ဝုတ္တနယေန အာယတနဉ္စာတိ ‘‘အာကာသာနဉ္စာယတန’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣတိ ဥဘယဿာပိ အပ္ပဝတ္တိကရဏေန၊ အမနသိကရဏေန စ ဧကဇ္ဈံ ကတွာ ‘‘အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မာ’’တိ ဣဒံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အနန္တံ ¶ ဝိညာဏန္တိ တညေဝ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏံ အာကာသံ အနန္တတော ဖရိတွာ ပဝတ္တံ ‘‘အနန္တံ ဝိညာဏ’’န္တိ ဧဝံ မနသိကရောတောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ မနသိကာရဝသေန ဝါ အနန္တံ။ ဝိဘင်္ဂေပိ ဟိ ‘‘အနန္တံ ဖရတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၆၁၀) ဝုတ္တံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနန္တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေန အနန္တမေဝ အာနဉ္စံ၊ ဝိညာဏဉ္စ တံ အာနဉ္စဉ္စာတိ ဝိညာဏာနန္တန္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ရုဠှိတော ‘‘ဝိညာဏဉ္စ’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ တဒေဝ အာယတနမာရမ္မဏမဿာတိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

ဧဝံ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ယံ တဒနန္တရံ အဓိဂတဒုတိယာရုပ္ပဿ တံ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတ္ထ အာသန္နာကာသာနဉ္စာယတနပစ္စတ္ထိကတာယ၊ တဒါရမ္မဏတာယ စ ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ တံ သမတိက္ကမာယ ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏာဘာဝံ ‘‘နတ္ထိ နတ္ထီ’’တိ ဝါ ‘‘သုညံ သုည’’န္တိ ဝါ ‘‘ဝိဝိတ္တံ ဝိဝိတ္တ’’န္တိ ဝါ ပုနပ္ပုနံ မနသိကရောတော အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘သဗ္ဗသော’’တိအာဒိမာဟ။ ဣဓာပိ ဝုတ္တနယေန ဈာနဿ၊ တဒါရမ္မဏဿ စ ဝိညာဏဉ္စာယတနဿ သမတိက္ကမောဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ ‘‘နတ္ထိ နတ္ထိ၊ သုညံ သုညံ၊ ဝိဝိတ္တံ ဝိဝိတ္တ’’န္တိ ဧဝံ မနသိကရောတောတိ အတ္ထော။

အာကိဉ္စညာယတနန္တိ ¶ ဧတ္ထ နာဿ ကိဉ္စနန္တိ အကိဉ္စနံ၊ အန္တမသော ဘင်္ဂမတ္တမ္ပိဿ အဝသိဋ္ဌံ နတ္ထီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ အကိဉ္စနဿ ဘာဝေါ အာကိဉ္စညံ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနဝိညာဏာပဂမဿေတံ အဓိဝစနံ၊ အာကိဉ္စညံ အာယတနမာရမ္မဏမဿာတိ အာကိဉ္စညာယတနံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

ဧဝံ အာကိဉ္စညာယတနာဓိဂမံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ယံ တဒနန္တရံ အဓိဂတတတိယာရုပ္ပဿ တံ ဝသီဘူတံ ကတွာ တတ္ထ အာသန္နဝိညာဏဉ္စာယတနပစ္စတ္ထိကတာယ ဒေါသံ ဒိသွာ နိကန္တိံ ပရိယာဒါယ တံ သမတိက္ကမာယ တဒေဝ အာကိဉ္စညာယတနံ ‘‘သန္တံ သန္တ’’န္တိ ပုနပ္ပုနံ မနသိကရောတော နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘သဗ္ဗသော’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ နေဝသညာနာသညာယတနန္တိ ဩဠာရိကာယ သညာယ အဘာဝတော၊ သုခုမာယ စ ဘာဝတော နေဝဿ သသမ္ပယုတ္တဓမ္မဿ ဈာနဿ သညာ နာသညာတိ နေဝသညာနာသညံ၊ တဒေဝ ဓမ္မာယတနမနာယတနပရိယာပန္နတ္တာ အာယတနန္တိ နေဝသညာနာသညာယတနံ။

အထ ဝါ ယာယမေတ္ထ သညာ၊ သာ ပဋုသညာကိစ္စံ ကာတုံ အသမတ္ထတာယ နေဝသညာ၊ သင်္ခါရာဝသေသသုခုမဘာဝေန ¶ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ နာသညာတိ နေဝသညာနာသညာ၊ နေဝသညာနာသညာ စ သာ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ အဓိဋ္ဌာနဋ္ဌေန အာယတနဉ္စာတိ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ န ကေဝလဉ္စေတ္ထ သညာဝ ဧဒိသီ၊ အပိ တု ဖဿောပိ နေဝဖဿော နာဖဿော၊ စိတ္တမ္ပိ နေဝစိတ္တံ နာစိတ္တံ၊ ဧဝံ သေသသမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ၊ သညာသီသေန ပနာယံ ဒေသနာ ကတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ သင်္ခါရာဝသေသသုခုမဘာဝေနာတိ အစ္စန္တသုခုမဘာဝပ္ပတ္တသင်္ခါရဘာဝေန။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။

အယံ ပနေတ္ထ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ပိဏ္ဍတ္ထပ္ပကာသနာ – ‘‘ဣဓ ဘိက္ခု ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော’’တိအာဒိနာ သာသနေ လောကိယလောကုတ္တရဇ္ဈာနနိဗ္ဗတ္တကပုဂ္ဂလဿ ¶ ပတိဋ္ဌာဘူတသီလေသု ပါတိမောက္ခသံဝရသီလဝိသုဒ္ဓိံ ဥပဒိသတိ။ ‘‘ဝိဟရတီ’’တိ ဣမိနာ တဒနုရူပဝိဟာရသမင်္ဂိဘာဝံ။ ‘‘အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော’’တိ ဣမိနာ အာဇီဝပါရိသုဒ္ဓိသီလံ၊ တဒုပကာရကေ စ ဓမ္မေ။ ‘‘အဏုမတ္တေသူ’’တိအာဒိနာ ယထာဝုတ္တသီလေဟိ အစဝနံ၊ တေသဉ္စ အနဝသေသတော သမာဒါနံ။ ‘‘ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော’’တိ ဣမိနာ ဣန္ဒြိယသံဝရသီလံ။ ‘‘ဘောဇနေ မတ္တညူ’’တိ ဣမိနာ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလံ၊ သန္တောသာဒိဂုဏဉ္စ။ ‘‘ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တ’’န္တိအာဒိနာ သီလဓုတင်္ဂေသု ပတိဋ္ဌိတဿ ဘာဝနာရာမဿ တဒုပကာရကေ ဓမ္မေ။ ‘‘ဗောဓိပက္ခိကာန’’န္တိအာဒိနာ ပဋိပတ္တိယာ နိဗ္ဗေဓဘာဂိယတံ။ ‘‘သော အဘိက္ကန္တေ’’တိအာဒိနာ ယထာဝုတ္တဂုဏာနံ အပရိဟာနာယ၊ ဝက္ခမာနာနဉ္စ ပဋိလာဘာယ သတိသမ္ပယောဂံ။ ‘‘သော ဝိဝိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ ဘာဝနာနုရူပသေနာသနပရိဂ္ဂဟံ။ ‘‘သော အရညဂတော’’တိအာဒိနာ ဈာနဘာဝနာရမ္ဘပ္ပကာရံ။ ‘‘သော အဘိဇ္ဈ’’န္တိအာဒိနာ ဈာနဘာဝနာဘိယောဂေန ပဟီနပဉ္စနီဝရဏဿ ဥပစာရဇ္ဈာနုပ္ပတ္တိံ။ ‘‘သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ’’တိအာဒိနာ တဿ ဥပရူပရိ ဝါယမတော ရူပါရူပဇ္ဈာနုပ္ပတ္တိက္ကမံ ဥပဒိသတိ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ပနေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယေ ပါကဋော ဘဝိဿတိ။ တီသု ဟိ နယေသု မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရာ ကုသလဝိပါကကိရိယစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ ဝိတက္ကဝိစာရပီတိသုခဥပေက္ခာဧကဂ္ဂတာသင်္ခါတာ ဈာနဓမ္မာ နာနာနယေဟိ ဝိဘတ္တာ၊ ဈာနသမ္ပယုတ္တာ ပန သေသကာမာဝစရဓမ္မာဝ ဣဓ သင်္ဂဟိတာ။ ကိဉ္စာပိ ပနေတ္ထ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလာဒယောပိ ဝုတ္တာ၊ တထာပိ တေ ဈာနာနံ ပုဗ္ဗဘာဂပ္ပဋိပတ္တိဒဿနဝသေန စေဝ ဈာနသမ္ပယုတ္တဓမ္မဝသေန စ ဝုတ္တာ၊ ဣဓ ပန န သင်္ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ပဉှာပုစ္ဆကေ ပန သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ၊ တီဏိ ဈာနာနိ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ၊ စတုတ္ထံ အဒုက္ခမသုခါယ ¶ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ၊ ဥပေက္ခာ ပနေတ္ထ ဝေဒနာ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ သိယာ ¶ ဝိပါကာ၊ သိယာ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ ပဌမဇ္ဈာနံ ဝိတက္ကဝိစာရဝဇ္ဇိတံ သဝိတက္ကသဝိစာရံ၊ ဝိတက္ကော ပနေတ္ထ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တော၊ ဝိစာရော န ဝတ္တဗ္ဗော၊ တီဏိ ဈာနာနိ အဝိတက္ကအဝိစာရာ၊ ဒွေ ဈာနာနိ ပီတိဝဇ္ဇိတာနိ ပီတိသဟဂတာနိ၊ တီဏိ သုခဝဇ္ဇိတာနိ သုခသဟဂတာနိ၊ စတုတ္ထံ ဥပေက္ခာဝဇ္ဇိတံ ဥပေက္ခာသဟဂတံ၊ တတိယဇ္ဈာနေ သုခံ၊ ဥပေက္ခာ စ ဣဓ န ဝတ္တဗ္ဗံ…ပေ… သိယာ မဟဂ္ဂတာ၊ သိယာ အပ္ပမာဏာ၊ တီဏိ သိယာ အပ္ပမာဏာရမ္မဏာ၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ စတုတ္ထံ တိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ၊ တီဏိ သိယာ မဂ္ဂဟေတုကာ၊ သိယာ မဂ္ဂါဓိပတိနော၊ သိယာ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ စတုတ္ထံ တိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ…ပေ… ပီတိ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာနိ၊ စတုတ္ထံ တိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ…ပေ… အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ န ဟေတူ…ပေ… နောစိတ္တစေတသိကာ အရဏာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပါဠိမုတ္တနယော ပနေတ္ထ နတ္ထိ၊ ဣတော ပရံ ပန ဧတ္တကမ္ပိ အဝတွာ ဝိဇ္ဇမာနဋ္ဌာနေ ဧဝ ဝက္ခာမ။

ဈာနဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အပ္ပမညာဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

အပ္ပမညာဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – စတဿော အပ္ပမညာယောတိအာဒီသု ဖရဏအပ္ပမာဏဝသေန အပ္ပမညာယော။ ဧတာ ဟိ အာရမ္မဏဝသေန အပ္ပမာဏေ ဝါ သတ္တေ ဖရန္တိ၊ ဧကသတ္တမှိ ဝါ အနဝသေသဖရဏဝသေန အပ္ပမာဏတော ဖရန္တီတိ ဧဝံ ဖရဏအပ္ပမာဏဝသေန ‘‘အပ္ပမညာယော’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ သတ္တ အပ္ပမာဏဝသေနာပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ မေတ္တာသဟဂတေနာတိ မေတ္တာယ သမန္နာဂတေန။ ဧကံ ဒိသန္တိ ပုရတ္ထိမာဒီသု စတူသု ဒိသာသု ယံ ကိဉ္စိ ဧကံ ဒိသံ၊ တံဒိသာပရိယာပန္နသတ္တဖရဏဝသေန စေတံ ဝုတ္တံ။ ဖရိတွာတိ ဖုသိတွာ အာရမ္မဏံ ¶ ကတွာ။ ဝိဟရတီတိ ပဝတ္တေတိ။ တထာ ဒုတိယန္တိအာဒီသု။ ယထာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ၊ တထေဝ တဒနန္တရံ ဒုတိယံ၊ တတိယံ၊ စတုတ္ထဉ္စာတိ အတ္ထော။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယန္တိ ဧတေနေဝ နယေန ဥပရိမံ ဒိသံ၊ ဟေဋ္ဌိမံ ဒိသံ၊ အနုဒိသဉ္စ အနုက္ကမေန မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဖရိတွာ ဝိဟရတီတိ အတ္ထော။ ဧတ္တာဝတာ ဧကမေကံ ဒိသံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဩဓိသော မေတ္တာဖရဏတံ ဒဿိတံ။

သဗ္ဗဓီတိအာဒိ ¶ ပန အနောဓိသော ဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ သဗ္ဗဓီတိ သဗ္ဗတ္ထ။ သဗ္ဗတ္တတာယာတိ သဗ္ဗေသု ဟီနမဇ္ဈိမုက္ကဋ္ဌမိတ္တသပတ္တမဇ္ဈတ္တာဒိပ္ပဘေဒေသု အတ္တတာယ၊ တေသု ဝိဘာဂံ အကတွာ အတ္တသမတာယာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အထ ဝါ သဗ္ဗတ္တတာယာတိ သဗ္ဗေန စိတ္တဘာဝေန၊ ဤသကမ္ပိ ဗဟိ အဝိက္ခေပမာနောတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗာဝန္တန္တိ သဗ္ဗသတ္တဝန္တံ၊ သဗ္ဗသတ္တယုတ္တန္တိ အတ္ထော။ လောကန္တိ သတ္တလောကံ။ ပုန ‘‘မေတ္တာသဟဂတေနာ’’တိ ဣဒံ ‘‘ဝိပုလေနာ’’တိအာဒီဟိ ဝိသေသနေဟိ သမ္ဗန္ဓဒဿနဝသေန ဝါ ဝုတ္တံ၊ နိဂမနဝသေန ဝါ။ တတ္ထ ဖရဏဝသေန ဝိပုလတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဘူမိဝသေန ပန မဟဂ္ဂတတာ။ ပဂုဏဝသေန၊ အပ္ပမာဏသတ္တာရမ္မဏဝသေန စ အပ္ပမာဏတာ။ ဗျာပါဒပစ္စတ္ထိကပ္ပဟာနေန အဝေရတာ။ ဒေါမနဿပ္ပဟာနေန နိဒ္ဒုက္ခတာ၊ သင်္ခတတာ၊ အဗျာပဇ္ဇတာ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဧဝံ ကရုဏာသဟဂတေနာတိအာဒီသုပိ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ပနေတ္ထ သုဝိညေယျောဝ။ ဝိဘင်္ဂနယေန ပန တီသု ရူပါဝစရကုသလဝိပါကကိရိယာစိတ္တေသု သမ္ပယုတ္တာ သတ္တေသု မေတ္တာဒိဗြဟ္မဝိဟာရဘူတာ အဒေါသော ကရုဏာ မုဒိတာ တတြမဇ္ဈတ္တတာတိ စတ္တာရော ဓမ္မာ နာနာနယေဟိ ဝိဘတ္တာ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ ပန ကာမာဝစရဘူတာ စ ဧတာ ဣဓ န ဂဟိတာ။ အရူပါဝစရလောကုတ္တရေသု ပနေတာ အပ္ပမညာ နတ္ထေဝါတိ။ ပဉှာပုစ္ဆကေ ပနေတာ တာဝ သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ ¶ အဗျာကတာ။ တိဿော သုခါယ၊ စတုတ္ထာ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ။ ဝိပါကတ္တိကေ တိဓာပိ၊ ဥပေက္ခာ အဝိတက္ကအဝိစာရာ၊ သေသာ တိဓာပိ၊ မဟဂ္ဂတာဝ၊ ပရိတ္တာရမ္မဏအတီတာရမ္မဏတ္တိကေသု န ဝတ္တဗ္ဗာဝ၊ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာဝ၊ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာဝ၊ မေတ္တာ ဟေတု၊ သေသာ န ဟေတူ၊ နော စိတ္တာ၊ စေတသိကာ၊ ရူပါဝစရာ၊ သဥတ္တရာဝ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ။

အပ္ပမညာဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန အတ္ထတော တာဝ – သိက္ခာပဒါနီတိ သိက္ခိတဗ္ဗပဒါနိ၊ သိက္ခာကောဋ္ဌာသာတိ အတ္ထော။ အပိစ သဗ္ဗေပိ ကုသလာ ဓမ္မာ သိက္ခိတဗ္ဗတော သိက္ခာ၊ တာသံ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ¶ ပဒံ၊ ပဉ္စသု ပန သီလင်္ဂေသု ယံ ကိဉ္စိ အင်္ဂံ။ ပါဏာတိပါတာဒီသု ပါဏဿ အတီဝ ပါတော ပါဏာတိပါတော၊ ပါဏဝဓောတိ အတ္ထော။ ပါဏောတိ စေတ္ထ ဝေါဟာရတော သတ္တော၊ ပရမတ္ထတော ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ တသ္မိံ ပန ပါဏေ ပါဏသညိနော ဇီဝိတိန္ဒြိယုပစ္ဆေဒကဥပက္ကမသမုဋ္ဌာပိကာ ကာယဝစီဒွါရာနံ အညတရဒွါရပ္ပဝတ္တာ ဝဓကစေတနာ ပါဏာတိပါတော၊ တသ္မာ ပါဏာတိပါတာ။ ဝေရမဏီတိ ဝိရတိ၊ သာ ဧဝ ဝုတ္တနယေန သိက္ခာပဒန္တိ ဝေရမဏိသိက္ခာပဒံ။ အဒိန္နန္တိ န ဒိန္နံ၊ ပရပရိဂ္ဂဟိတံ၊ ပရပရိဂ္ဂဟိတဿ အဒိန္နဿ အာဒါနံ အဒိန္နာဒါနံ။ ပရဿ ဟရဏံ ထေယျံ စောရိကာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အတ္ထတော ပန ပရပရိဂ္ဂဟိတေ တထာသညိနော တဒါဒါယကဥပက္ကမသမုဋ္ဌာပိကာ ထေယျစေတနာ အဒိန္နာဒါနံ။ ကာမေသူတိ ဝတ္ထုကာမေသု။ မိစ္ဆာစာရာတိ ကိလေသကာမဝသေန လာမကာစာရာ၊ ပုရိသဿ မာတုရက္ခိတာဒိသင်္ခါတာသု၊ ဣတ္ထိယာ အတ္တနော ¶ နိယမိတပုရိသတော ပရပုရိသသင်္ခါတေသု စ အဂမနီယဋ္ဌာနေသု ဝီတိက္ကမာစာရာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အတ္ထတော ပန အဂမနီယဝတ္ထူသု မဂ္ဂေနမဂ္ဂပ္ပဋိပါဒနောပက္ကမသမုဋ္ဌာပိကာ၊ အဓိဝါသနာကာရပ္ပဝတ္တာ ဝါ မေထုနစေတနာ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော။ မုသာတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ ဝတ္ထု၊ ဝါဒေါတိ တဿ အဘူတတံ ဉတွာဝ ဘူတတော တစ္ဆတော ဝိညာပနံ။ လက္ခဏတော ပန အတထံ ဝတ္ထုံ ဉတွာ တထတော ပရံ ဝိညာပေတုကာမဿ အတ္ထဘဉ္ဇကကာယဝစီပယောဂသမုဋ္ဌာပိကာ စေတနာ မုသာဝါဒေါ။ သုရာတိ ပိဋ္ဌသုရာ ပူဝသုရာ ဩဒနသုရာ ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာ သမ္ဘာရသံယုတ္တာတိ ပဉ္စ သုရာ။ မေရယန္တိ ပုပ္ဖာသဝေါ ဖလာသဝေါ ဂုဠာသဝေါ မဓွာသဝေါ သမ္ဘာရသံယုတ္တောတိ ပဉ္စ အာသဝါ။ တဒုဘယမ္ပိ မဒနီယဋ္ဌေန မဇ္ဇံ၊ ယာယ စေတနာယ တံ မဇ္ဇံ ပိဝတိ၊ သာ ပမာဒကာရဏတ္တာ ပမာဒဋ္ဌာနံ၊ တသ္မာ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ပန ဝိဘင်္ဂနယေ ပါကဋော ဘဝိဿတိ။ ဧဝံ ဥပရိပိ။ ဝိဘင်္ဂနယေသု စေတ္ထ သုတ္တန္တဘာဇနီယံ နတ္ထိ၊ အဘိဓမ္မဘာဇနီယေ ပနေတာနိ ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ ကာမာဝစရကုသလစိတ္တသမ္ပယုတ္တာနံ ဝိရတီနံ ဝသေန နာနပ္ပကာရတော ပဌမဝါရေ ဝိဘတ္တာနိ၊ တထာ ဒုတိယဝါရေ စေတနာဝသေန၊ ဝိရတိစေတနာသမ္ပယုတ္တာ ပနေတ္ထ ဓမ္မာ န သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပဒသမ္ပယုတ္တာ ပန ဟောန္တိ၊ တထာ တတိယနယေ ဖဿာဒီနံ သဗ္ဗေသံ ဓမ္မာနံ ဝသေန နာနပ္ပကာရတော ဝိဘတ္တာတိ။

ပဉှာပုစ္ဆကေ ပန စေတနာယ၊ ဖဿာဒီနဉ္စ ပရိယာယသိက္ခာပဒတ္တာ နိပ္ပရိယာယသိက္ခာပဒဘူတာနံ ဝိရတီနံ ဝသေနေဝ ဝိဘတ္တာနိ။ တတ္ထ ဟိ ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ ကုသလာ ဧဝ၊ သိယာ ¶ သုခါယ၊ သိယာ အဒုက္ခမသုခါယ သမ္ပယုတ္တာ…ပေ… ပရိတ္တာရမ္မဏာဝ၊ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာဝ၊ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာဝ၊ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာဝ၊ န ဟေတူ၊ သဟေတုကာ၊ နော စိတ္တာ၊ စေတသိကာ၊ ကာမာဝစရာ ¶ ၊ သဥတ္တရာဝ၊ အရဏာဝါတိ။ ဧတ္ထ စ ယာနိ သိက္ခာပဒါနိ သတ္တာရမ္မဏာနိ ဝုတ္တာနိ၊ တာနိ စ ဝိရတိသဘာဝတ္တာ ယသ္မာ ‘‘သတ္တော’’တိ သင်္ခံ ဂတေ ပရိတ္တဓမ္မေ ဧဝ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဧဝ ဓမ္မေ အာရမ္မဏံ ကရောန္တိ၊ တသ္မာ ပရိတ္တာရမ္မဏာတိ စ ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣဒါနိ ဝိရမိတဗ္ဗပါဏာတိပါတာဒီနံ –

ဓမ္မကမ္မပထာလမ္ဗ-ဝေဒနာမူလကမ္မတော၊

သာဝဇ္ဇင်္ဂါဒိတော ဉေယျော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ဓမ္မတော တာဝ – ပဉ္စပေတေ ပါဏာတိပါတာဒယော စေတနာသဘာဝါဝ ဟောန္တိ။ ကမ္မပထတော ပဉ္စ ကမ္မပထာဝ။ အာရမ္မဏတော ပန ပါဏာတိပါတော ဇီဝိတိန္ဒြိယာရမ္မဏော၊ အဒိန္နာဒါနံ သတ္တာရမ္မဏံ၊ သင်္ခါရာရမ္မဏံ ဝါ၊ တထာ မုသာဝါဒေါ၊ မိစ္ဆာစာရော ဣတ္ထိပုရိသာရမ္မဏော၊ သုရာပါနံ သင်္ခါရာရမ္မဏံ။ ဝေဒနာတော ပန ပါဏာတိပါတော ဒုက္ခဝေဒနော၊ အဒိန္နာဒါနံ တိဝေဒနံ၊ တထာ မုသာဝါဒေါ၊ မိစ္ဆာစာရော ပန သုခမဇ္ဈတ္တဝသေန ဒွိဝေဒနော၊ တထာ သုရာပါနံ။ မူလတော ပန ပဌမော ဒေါသမောဟမူလော၊ ဒုတိယံ သိယာ လောဘမောဟမူလံ၊ သိယာ ဒေါသမောဟမူလံ၊ တထာ မုသာဝါဒေါ၊ မိစ္ဆာစာရော ပန လောဘမောဟမူလောဝ၊ တထာ သုရာပါနံ။ ကမ္မတော ပနေတ္ထ မုသာဝါဒေါ ဝစီကမ္မံ၊ သေသာ ကာယကမ္မမေဝ။

သာဝဇ္ဇတော ပန ပါဏာတိပါတော တာဝ အမနုဿကေ ပါဏေ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ မနုဿကေ မဟာသာဝဇ္ဇော။ တေသု စ ခုဒ္ဒကသရီရေ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ မဟာသရီရေ မဟာသာဝဇ္ဇော။ ကသ္မာ? ပယောဂမဟန္တတာယ။ ပယောဂသမတ္တေပိ အပ္ပဂုဏေ အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ မဟာဂုဏေ မဟာသာဝဇ္ဇော။ သရီရဂုဏာနံ သမဘာဝေ သတိ ကိလေသာနံ၊ ဥပက္ကမာနဉ္စ မုဒုတိဗ္ဗတာယ အပ္ပမဟာသာဝဇ္ဇော ဟောတိ၊ ခီဏာသဝေ ပန မဟာသာဝဇ္ဇတရောတိ။ အဒိန္နာဒါနံ ဝတ္ထုနော ဟီနပ္ပဏီတတာယ စေဝ ဂုဏဝိရဟိတတဗ္ဗန္တသန္တကတာယ ¶ စ။ တတ္ထာပိ တံ တံ ဥပါဒါယုပါဒါယ စ အပ္ပမဟာသာဝဇ္ဇံ၊ ခီဏာသဝသန္တကေ မဟာသာဝဇ္ဇတရန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မိစ္ဆာစာရော ဒုဿီလသီလဝန္တဝတ္ထုဝီတိက္ကမနေန။ တတ္ထာပိ တံ တံ ဥပါဒါယုပါဒါယ စ အပ္ပမဟာသာဝဇ္ဇော၊ ခီဏာသဝဝတ္ထုဝီတိက္ကမနေ မဟာသာဝဇ္ဇတရောတိ စ ဝေဒိတဗ္ဗော။ မုသာဝါဒေါ ယမတ္ထံ ဘဉ္ဇတိ၊ တဿ အပ္ပမဟန္တတံ၊ ဝတ္ထုသာမိနော ဂုဏဝိရဟိတတံ၊ တဗ္ဗန္တတဉ္စ ဥပါဒါယုပါဒါယ အပ္ပမဟာသာဝဇ္ဇော ဟောတိ။ အပိစ အတ္တနော ¶ သန္တကံ အဒါတုကာမတာယ၊ ဟသာဓိပ္ပာယေန ဝါ ‘‘နတ္ထေတ’’န္တိအာဒိနယပ္ပဝတ္တော အပ္ပသာဝဇ္ဇော၊ အဒိဋ္ဌံ ‘‘ဒိဋ္ဌ’’န္တိအာဒိနာ ကူဋသက္ခိအာဒိဘာဝေန ဝါ ပဝတ္တော မဟာသာဝဇ္ဇော၊ မုသာ ဝတွာ ပန သင်္ဃဘေဒနေ မဟာသာဝဇ္ဇတရော။ သုရာပါနံ ဗိန္ဒုမတ္တတော ပဋ္ဌာယ တံ တံ ဥပါဒါယုပါဒါယ အပ္ပသာဝဇ္ဇံ၊ ဗဟုကေ မဟာသာဝဇ္ဇံ၊ ကာယဝိကာရဇနနပဟောနကပါနေ ပန မဟာသာဝဇ္ဇတရမေဝ။

အင်္ဂါဒိတော ပန ပါဏာတိပါတဿ ပါဏော ပါဏသညိတာ ဝဓကစိတ္တံ ဥပက္ကမော တေန မရဏန္တိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သာဟတ္ထိကော အာဏတ္တိကော နိဿဂ္ဂိကော ထာဝရော ဝိဇ္ဇာမယော ဣဒ္ဓိမယောတိ ဆ ပယောဂါ။ အဒိန္နာဒါနဿ ပရပရိဂ္ဂဟိတတာ တထာသညိတာ ထေယျစိတ္တံ ဥပက္ကမော တေန ဟရဏန္တိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ။ သာဟတ္ထိကာဒယော ဆ ဧဝ ပယောဂါ။ တေ စ ခေါ ယထာနုရူပံ ထေယျာဝဟာရာဒီနံ ဝသေန ပဝတ္တာ။ မိစ္ဆာစာရဿ အဂမနီယဝတ္ထုတာ သေဝနစိတ္တံ မဂ္ဂေန မဂ္ဂပ္ပဋိပတ္တီတိ တီဏိ အင်္ဂါနိ။ သာဟတ္ထိကော ဧကောဝ ပယောဂေါ။ ဧဝံ သေသာနမ္ပိ ပယောဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ မုသာဝါဒဿ အတထံ ဝတ္ထု၊ ဝိသံဝါဒနစိတ္တံ၊ တဇ္ဇော ဝါယာမော၊ ပရဿ တဒတ္ထဝိဇာနနန္တိ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ။ သုရာပါနဿ သုရာဒီနံ အညတရတာ အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဒွေ အင်္ဂါနီတိ။

ဧဝံ ¶ ပါဏာတိပါတာဒီနံ ဓမ္မာဒိတော ဝိနိစ္ဆယံ ဉတွာ ဣဒါနိ ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိအာဒီနံ ပဉ္စန္နမ္ပိ –

ဓမ္မကမ္မပထာလမ္ဗ-သမာဒါနပယောဂတော၊

ခဏ္ဍတော စ ဝိဇာနီယော၊ ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ဓမ္မကမ္မပထတော ဝိနိစ္ဆယော ဝုတ္တနယောဝ။ အာရမ္မဏတော ပနေတာနိ ဇီဝိတိန္ဒြိယာဒိတံတံဝီတိက္ကမိတဗ္ဗဝတ္ထာရမ္မဏာနိ။ သမာဒါနတော ဧကဿ သန္တိကေ ဝါ သယမေဝ ဝါ ‘‘ပဉ္စ သီလာနိ အဓိဋ္ဌဟာမီ’’တိ ဧကတော ဝါ ပါဋိဧက္ကံ ဝါ သမာဒိယန္တေန ဧတာနိ သမာဒိန္နာနေဝ ဟောန္တိ။ ပယောဂတော ပန သဗ္ဗာနိပိ သာဟတ္ထိကပယောဂါနေဝ။ ခဏ္ဍတော ဂဟဋ္ဌာ ယံ ယံ ဝီတိက္ကမန္တိ၊ တံ တဒေဝ ခဏ္ဍံ ဟောတိ၊ နေတရေ။ ဂဟဋ္ဌာ အနိဗဒ္ဓသီလာ ဟောန္တိ၊ ယံ ယံ သက္ကောန္တိ၊ တံ တဒေဝ ဂေါပေန္တိ။ သာမဏေရာနံ ပန ဧကသ္မိံ ဝီတိက္ကမိတေ သဗ္ဗာနိပိ ဘိဇ္ဇန္တီတိ ဧဝံ ဝိဇာနီယော ပါဠိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော။

သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဋိသမ္ဘိဒါဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ပဋိသမ္ဘိဒါဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ အတ္ထတော တာဝ – စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါတိ စတ္တာရော ပဘေဒါ။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘အတ္ထေ ဉာဏံ အတ္ထပ္ပဋိသမ္ဘိဒါ’’တိအာဒိနာ (ဝိဘ။ ၇၁၈) ဉာဏဝသေန နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ ဉာဏဿေဝ၊ န အညဿ ကဿစီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါတိ အတ္ထဝိသယဉာဏပ္ပဘေဒါ၊ အတ္ထပ္ပဘေဒသလ္လက္ခဏဝိဘာဝနဝဝတ္ထာနကရဏသမတ္ထတာဝသေန အတ္ထေ ပဘေဒဂတံ ဉာဏန္တိ အတ္ထော။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧတ္ထ စ အတ္ထောတိ ဟေတုဖလံ။ သော ဟိ ဟေတုဝသေန အရဏီယတော ဂန္တဗ္ဗတော၊ ဥပ္ပာဒေတဗ္ဗတော စ ‘‘အတ္ထော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ပဘေဒတော ¶ ပနေသောပိ ပဉ္စဝိဓော ဟောတိ ယံ ကိဉ္စိ ပစ္စယုပ္ပန္နံ၊ နိဗ္ဗာနံ၊ ဘာသိတတ္ထော၊ ဝိပါကော၊ ကိရိယာတိ။

ဓမ္မောတိ ပစ္စယော၊ သော ဟိ ဖလံ ဝိဒဟတိ ပဝတ္တေတိ ဥပ္ပာဒေတိ စေဝ ပါပေတိ စာတိ ‘‘ဓမ္မော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ပဘေဒတော ပနေသောပိ ပဉ္စဝိဓော ဟောတိ ယော ကောစိ ဖလနိဗ္ဗတ္တကော ဟေတု၊ အရိယမဂ္ဂေါ၊ ဘာသိတံ၊ ကုသလံ၊ အကုသလန္တိ။

နိရုတ္တီတိ ယထာဝုတ္တာနံ ဓမ္မာနံ၊ အတ္ထာနဉ္စ ဝါစကော သဘာဝနိရုတ္တိသင်္ခါတော သဒ္ဒေါ။ ဣမာ ဓမ္မတ္ထနိရုတ္တိယော အာရမ္မဏံ ကတွာ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ တတ္ထ တတ္ထ ပဘေဒဂတံ ဉာဏံ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါ နာမ။

ဧတ္ထ စ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါ သဒ္ဒါရမ္မဏာ၊ န ပညတ္တာရမ္မဏာ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟိ ‘‘ဖဿော ဝေဒနာ’’တိအာဒိကံ သဒ္ဒံ သုတွာ ‘‘အယံ သဘာဝနိရုတ္တီ’’တိ ဇာနာတိ၊ ‘‘ဖဿာ ဝေဒနော’’တိအာဒိကံ ပန ‘‘န သဘာဝနိရုတ္တီ’’တိ ဇာနာတိ။ သဘာဝနိရုတ္တီတိ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၇၁၈) စ မာဂဓိကာ ဘာသာ၊ ယာယ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ တန္တိံ အာရောပေန္တိ၊ ဗြဟ္မာနော စ အဂါမကေ အရညေ ကိဉ္စိ ဝစနံ အသုတွာ ဝဍ္ဎိတဒါရကာ စ အတ္တနော ဓမ္မတာယ ဘာသန္တိ၊ ယာ စ အပါယေသု မနုဿေ ဒေဝလောကေ စေဝ မာဂဓဘာသာ ဥဿန္နာ၊ ပစ္ဆာ စ တတော အန္ဓကယောနကဒမိဠာဒိဒေသဘာသာ စေဝ သက္ကတာဒိအဋ္ဌာရသမဟာဘာသာ စ နိဗ္ဗတ္တာ၊ သာ ဟိ ယသ္မာ ဣတရာသု ဘာသာသု ပရိဝတ္တန္တာသုပိ န ပရိဝတ္တတိ၊ သဗ္ဗကာလံ အတ္တနော သဘာဝေ ဧဝ တိဋ္ဌတိ၊ တသ္မာ ‘‘သဘာဝနိရုတ္တီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ယာ ဗြဟ္မဝေါဟာရော၊ အရိယဝေါဟာရောတိ စ ဝုစ္စတိ၊ တာယ ပန မာဂဓဘာသာယ တန္တိံ အာရုဠှဿ ဗုဒ္ဓဝစနဿ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တာနံ သောတပထာဂမနမေဝ ပပဉ္စော ¶ ¶ ။ သောတေ ပန သင်္ဃဋ္ဋိတမတ္တေ ဧဝ နယသတေန နယသဟဿေန အတ္ထော ဥပဋ္ဌာတိ။ အညာယ ပန ဘာသာယ တန္တိံ အာရုဠှံ တံ တေသံ စိတ္တံ သဟသာ နာရောဟတိ၊ ကိစ္ဆေန ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ပုထုဇ္ဇနာနဉ္စ သကလံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဥဂ္ဂဟေတွာပိ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တိ နာမ နတ္ထိ၊ အရိယသာဝကော နော ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော နာမ နတ္ထိ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော အညံ သဒ္ဒံ နာမာချာတောပသဂ္ဂနိပါတဘေဒတော ဇာနာတိ၊ န ဇာနာတီတိ? ယဒဂ္ဂေန သဒ္ဒံ သုတွာ ‘‘အယံ သဘာဝနိရုတ္တိ၊ အယံ န သဘာဝနိရုတ္တီ’’တိ ဇာနာတိ၊ တဒဂ္ဂေန ဧတမ္ပိ ဇာနိဿတိ၊ န စေတံ ပဋိသမ္ဘိဒါကိစ္စန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပဋိဘာနန္တိ ဓမ္မတ္ထာဒိဝိသယံ သဗ္ဗတ္ထကဉာဏံ၊ တံ ဉာဏံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ပဘေဒဂတံ ဉာဏံ ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါ နာမ၊ ဣမာ စတဿောပိ ပဋိသမ္ဘိဒါ အဓိဂမေန ပရိယတ္တိဥဂ္ဂဟဏေန သက္ကစ္စဓမ္မဿဝနေန အတ္ထပရိပုစ္ဆာယ ပုဗ္ဗယောဂေနာတိ ပဉ္စဟိ ကာရဏေဟိ ဝိသဒါ ဟောန္တိ၊ သေခဘူမိယံ၊ အသေခဘူမိယဉ္စာတိ ဒွီသု ဌာနေသု ပဘေဒံ ဂစ္ဆန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထော။

ဓမ္မဘေဒေါ ပနေတ္ထာပိ ဝိဘင်္ဂနယေ ပါကဋော ဘဝိဿတိ။ ဝိဘင်္ဂနယေသု ဟိ တီသုပိ ဓမ္မနိရုတ္တိပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါ တိဿောပိ ကာမာဝစရဇဝနသမ္ပယုတ္တဉာဏာနံ ဝသေန တဗ္ဗိသယပ္ပဘေဒေန သဒ္ဓိံ နာနပ္ပကာရတော ဝိဘတ္တာ။ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ ပန တေသံ ဉာဏာနဉ္စေဝ အဋ္ဌလောကုတ္တရစိတ္တသမ္ပယုတ္တာနဉ္စ ဝသေန တဗ္ဗိသယပ္ပဘေဒေန သဒ္ဓိံ။ လောကုတ္တရဉာဏာနိပိ ဟိ မဂ္ဂပ္ပတ္တဗ္ဗတာယ အတ္ထဘူတနိဗ္ဗာနာရမ္မဏတ္တာ ‘‘အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ’’တိ ဝုစ္စတိ။

ပဉှာပုစ္ဆကေ ပန သိယာ ကုသလာ၊ သိယာ အဗျာကတာ၊ တိဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ သိယာ ဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ သိယာ နေဝဝိပါကနဝိပါကဓမ္မဓမ္မာ၊ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ တိဓာပိ၊ တိဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ ပရိတ္တာ၊ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ သိယာ ပရိတ္တာ၊ သိယာ အပ္ပမာဏာ ¶ ၊ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ ဗဟိဒ္ဓါရမ္မဏာ စ၊ သေသာ တိဓာပိ၊ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါ ပစ္စုပ္ပန္နာရမ္မဏာဝ၊ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ တိဓာပိ န ဝတ္တဗ္ဗာ စ၊ အနိဒဿနအပ္ပဋိဃာ၊ ဟေတူ၊ သဟေတုကာ၊ တိဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ သဥတ္တရာ၊ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါ ဒွိဓာပိ၊ အရဏာ စာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

ပဋိသမ္ဘိဒါဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဉာဏဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ပန အတ္ထတော တာဝ – ဧကဝိဓေနာတိ ဧကပ္ပကာရေန၊ ဧကကောဋ္ဌာသေန ဝါ။ ဉာဏဝတ္ထူတိ ဧတ္ထ ပန ဉာဏဉ္စ တံ ဝတ္ထု စ နာနပ္ပကာရာနံ သမ္ပတ္တီနန္တိ ဉာဏဝတ္ထု။ ပဉ္စ ဝိညာဏာတိ စက္ခုဝိညာဏာဒီနိ ပဉ္စ။ န ဟေတူ အဟေတုကာတိအာဒီသု ဟေဋ္ဌာ ဟေတုဒုကာဒီသု ဝုတ္တနယာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အပိစ ဟေတုဒုကာဒီသု ပဉ္စ ဝိညာဏာ ဟေတူ ဓမ္မာတိ ဝါ သဟေတုကာ ဓမ္မာတိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဧကန္တေန ပန န ဟေတူ ဧဝ၊ အဟေတုကာ ဧဝါတိ။ ဧဝံ ‘‘ယာထာဝကဝတ္ထုဝိဘာဝနာ ပညာ’’တိ ဣမိနာ ဥပရိ ဧကဝိဓပရိစ္ဆေဒါဝသာနေ ဝက္ခမာနေန သမ္ဗန္ဓောတိ။ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗတ္ထ ယထာနုရူပံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ စ အစေတသိကာတိ စိတ္တာနိ ဧဝ ပဉ္စဝိညာဏသမ္ပယုတ္တာနံ ဣဓ အပရာမဋ္ဌတ္တာ။

ဥပ္ပန္နဝတ္ထုကာ ဥပ္ပန္နာရမ္မဏာတိ ခဏပစ္စုပ္ပန္နဝသေန အနာဂတပဋိက္ခေပေါ။ န ဟိ တာနိ အနာဂတေသု ပဉ္စသု ဝတ္ထာရမ္မဏေသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ပုရေဇာတဝတ္ထုကာ ပုရေဇာတာရမ္မဏာတိ သဟုပ္ပတ္တိပဋိက္ခေပေါ။ န ဟိ တာနိ သဟုပ္ပန္နံ ဝတ္ထာရမ္မဏံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ အဇ္ဈတ္တိကဝတ္ထုကာတိ အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တဘူတေ ပဉ္စ ပသာဒေ ဝတ္ထုံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇနကာ။ ဧတ္ထ စ ပဉ္စ ဝိညာဏာ သယမ္ပိ အဇ္ဈတ္တိကာ၊ အဇ္ဈတ္တိကဝတ္ထုကာ စ၊ မနောဝိညာဏံ ¶ ဟဒယနိဿိတံ အဇ္ဈတ္တိကံ၊ ဗာဟိရဝတ္ထုကံ၊ ပဉ္စဝိညာဏသမ္ပယုတ္တာ တယော ခန္ဓာ ဗာဟိရာ၊ အဇ္ဈတ္တိကဝတ္ထုကာ၊ မနောဝိညာဏသမ္ပယုတ္တာ တယော ခန္ဓာ ဗာဟိရာ၊ ဗာဟိရဝတ္ထုကာတိ ဧဝံ စတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အသမ္ဘိန္နဝတ္ထုကာ အသမ္ဘိန္နာရမ္မဏာတိ အနိရုဒ္ဓဝတ္ထာရမ္မဏာ။ န ဟိ တာနိ နိရုဒ္ဓဝတ္ထာရမ္မဏံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ နာနာဝတ္ထုကာ နာနာရမ္မဏာတိ တာနိ ယထာက္ကမံ စက္ခုရူပါဒိနိယတေကေကဝတ္ထာရမ္မဏတာယ အညမညံ ဘိန္နဝတ္ထုကာ၊ ဘိန္နာရမ္မဏာ စ။ န ဟိ စက္ခုဝိညာဏံ စက္ခုံ မုဉ္စိတွာ သောတာဒီသု အညတရံ ဝတ္ထုံ ကတွာ ရူပံ မုဉ္စိတွာ သဒ္ဒါဒီသု အညတရာရမ္မဏံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န ဣတရာနိ စေတရာနိ။ န အညမညဿ ဂေါစရဝိသယံ ပစ္စနုဘောန္တီတိ ဣမိနာ စ နေသံ နာနာရမ္မဏတံယေဝ ဝိဘာဝေတိ။ န အသမန္နာဟာရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အနာဝဇ္ဇနေ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇနေန အနာဝဇ္ဇိတေ ဝိသယေ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အတ္ထော။ န အမနသိကာရာတိ တမေဝေတ္ထ ပရိယာယန္တရေန ဝိဘာဝေတိ။ န အဗ္ဗောကိဏ္ဏာတိ အညမညံ နိရန္တရာ ဟုတွာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ န အပုဗ္ဗံ အစရိမန္တိ ဧကက္ခဏေပိ သဟ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ န ¶ ကေဝလဉ္စ ဧတာနိ၊ အညာနိပိ ဝိညာဏာနိ ဒွေ ဝါ တဒုတ္တရိံ ဝါ ဧကတော န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဧကေကမေဝ ပန ဝိညာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယထာဟ – ‘‘အညံ ဥပ္ပဇ္ဇတေ စိတ္တံ၊ အညံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတီ’’တိအာဒိ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၁၄၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁၀၉၊ သံ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၃။၅။၃၆၈၊ ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၅၂၃)။ န အညမညဿ သမနန္တရာတိ ဣမိနာ အနဗ္ဗောကိဏ္ဏတာယ ဧဝ ဝိဘာဝနာ။

အနာဘောဂါတိ အနာဝဇ္ဇနဘူတာ အာဝဇ္ဇနဋ္ဌာနေ ဌတွာ အာဝဇ္ဇနကိစ္စံ ကာတုံ န သမတ္ထာတိ အတ္ထော။ န ကဉ္စိ ဓမ္မံ ပဋိဝိဇာနာတီတိ ‘‘မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ’’တိ (ဓ။ ပ။ ၁-၂) ဧဝံ ဝုတ္တံ ဧကမ္ပိ ကုသလာကုသလံ ဓမ္မံ ကောစိပိ ပုဂ္ဂလော န ပဋိဝိဇာနာတိ၊ တေဟိ ဝိညာဏေဟိ န သာဓေတီတိ အတ္ထော။ အညတြ ¶ အဘိနိပါတမတ္တာတိ ဌပေတွာ ရူပါဒိအာရမ္မဏာနံ အဘိနိပါတမတ္တံ အာပါထဂမနမတ္တံ၊ ဗျတ္တတရောပိ ပုဂ္ဂလော ပဉ္စဝိညာဏေဟိ အာပါထဂတာရမ္မဏပဋိဝိဇာနနမတ္တတော အညံ ကုသလာကုသလပဋိဝိဇာနနံ ကာတုံ န သက္ကောတီတိ အတ္ထော။

ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ သမနန္တရာပီတိ မနောဓာတုယာပိ။ အပိ-သဒ္ဒေါ စေတ္ထ သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော၊ တေန န ကေဝလံ မနောဓာတုယာဝ၊ တတော ပရေဟိပိ ပဉ္စဒွါရိကဝိညာဏေဟိ တဒါရမ္မဏပရိယောသာနေဟိ န ကိဉ္စိ ကုသလာကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိဝိဇာနာတီတိ အယမတ္ထော ဒဿိတောတိ ဂဟေတဗ္ဗော။ ကိဉ္စာပိ ပဉ္စဒွါရေ ကုသလာကုသလာဒီနိ ဇဝနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တထာပိ တာနိ မောဃပုပ္ဖာနိ ဝိယ အဗ္ဗောဟာရိကာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ န ကဉ္စိ ဣရိယာပထံ ကပ္ပေတီတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ န ဟိ ပဉ္စဒွါရိကဝိညာဏေဟိ ဂမနာဒီသု ကဉ္စိ ဣရိယာပထံ ကပ္ပေတိ၊ န ကာယဝစီကမ္မံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဝိညတ္တိံ ဝါ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ န ကုသလာကုသလံ ဓမ္မံ သမာဒိယတိ၊ န လောကိယလောကုတ္တရံ သမာဓိံ သမာပဇ္ဇတိ၊ န တတော ဝုဋ္ဌာတိ၊ န ဘဝတော စဝတိ၊ န ဘဝန္တရေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗမ္ပေတံ ကိစ္စံ မနောဒွါရိကစိတ္တေနေဝ ဟောတိ။ ယထာ စေတေသံ ဧတာနိ ကိစ္စာနိ နတ္ထိ၊ ဧဝံ နိယာမောက္ကမနာဒီနိပိ။ န ဟိ ကောစိ ပဉ္စဒွါရိကဇဝနေဟိ မိစ္ဆတ္တနိယာမံ၊ သမ္မတ္တနိယာမံ ဝါ ဩက္ကမတိ၊ န စေတာနိ နာမဂေါတ္တံ ဝါ ကသိဏာဒိပညတ္တိံ ဝါ တိလက္ခဏာဒိံ ဝါ အာရဗ္ဘ ဘဝန္တိ။ န သုပတီတိအာဒီသု သဗ္ဗေဟိ ပဉ္စဒွါရိကစိတ္တေဟိ န နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတိ၊ န ကိဉ္စိ သုပိနံ ပဿတိ။ နိဒ္ဒါယန္တဿ ဟိ ဣန္ဒြိယေသု မဟာပဒီပတုရိယသဒ္ဒါဒိဩဠာရိကေဟိပိ ရူပါဒိပဉ္စာရမ္မဏေဟိ ဃဋ္ဋိတေသု ပဌမံ ပဉ္စဒွါရိကာနိ အာဝဇ္ဇနာနိ ဘဝင်္ဂံ အာဝဋ္ဋေတုံ န သက္ကောန္တိ၊ မနောဒွါရိကမေဝ အာဝဇ္ဇနံ သက္ကောတိ၊ တသ္မိဉ္စ ဥပ္ပန္နေ မနောဒွါရိကဇဝနံ ဇဝိတွာ ဘဝင်္ဂံ ¶ ဩတရတိ။ ဒုတိယဝါရေ ပန ပဉ္စဒွါရိကအာဝဇ္ဇနေသု ယံ ကိဉ္စိ ယထာရဟံ ¶ ဘဝင်္ဂံ အာဝဋ္ဋေတိ၊ တတော တဒါရမ္မဏပရိယောသာနာနိ တံတံဒွါရိကဝီထိစိတ္တာနိ ယထာက္ကမံ ပဝတ္တိတွာ ဘဝင်္ဂံ ဩတရန္တိ။ တတိယဝါရေ ပန မနောဒွါရိကာဝဇ္ဇနဇဝနာနိ ပဝတ္တန္တိ၊ တသ္မိံ ခဏေ ရူပါဒိပဉ္စာရမ္မဏဝဝတ္ထာနံ ဟောတိ၊ သတ္တော စ နိဒ္ဒါယ ပဋိဗုဒ္ဓါတိ၊ ဧဝံ မနောဒွါရိကစိတ္တေနေဝ ပဋိဗုဇ္ဈတိ။

သုပိနမ္ပိ ဟိ တေနေဝ ပဿတိ၊ န ပဉ္စဒွါရိကေန၊ တဉ္စ ပနေတံ သုပိနံ ပဿန္တော စတူဟိ ကာရဏေဟိ ပဿတိ ဓာတုက္ခောဘတော ဝါ အနုဘူတပုဗ္ဗတော ဝါ ဒေဝတောပသံဟာရတော ဝါ ပုဗ္ဗနိမိတ္တတော ဝါ။ ဣမေသံ ပန သံသဂ္ဂသန္နိပါတတောပိ ဗဟုဓာ ပပဉ္စေန္တိ။ တတ္ထ ယံ ဝါတပိတ္တာဒိဓာတုက္ခောဘတော၊ အနုဘူတပုဗ္ဗတော စ သုပိနံ ပဿတိ၊ န တံ သစ္စံ။ ယံ ဒေဝတောပသံဟာရတော ပဿတိ၊ တံ သစ္စံ ဝါ ဟောတိ အလိကံ ဝါ။ ကုဒ္ဓါ ဟိ ဒေဝတာ ဝိပရီတမ္ပိ ကတွာ ဒဿေန္တိ။ ယံ ပုဗ္ဗနိမိတ္တတော ပဿတိ၊ တံ ဧကန္တသစ္စမေဝ ဗောဓိသတ္တကောသလရာဇာဒီနံ ပဉ္စသောဠသမဟာသုပိနာနိ ဝိယ။ တဉ္စ ပနေတံ စတုဗ္ဗိဓံ သုပိနံ သေခပုထုဇ္ဇနာဝ ပဿန္တိ၊ န အသေခါ ပဟီနဝိပလ္လာသတ္တာ။ ကိံ ပနေတံ ပဿန္တော သုတ္တော ပဿတိ ပဋိဗုဒ္ဓါ ဝါ? ကိဉ္စေတ္ထ၊ ယဒိ သုတ္တော ပဿတိ၊ သုပိနဿ ကုသလာဒိသဘာဝတော၊ ဘဝင်္ဂဿ စ တဒဘာဝါ အဘိဓမ္မဝိရောဓော အာပဇ္ဇတိ။ အထ ပဋိဗုဒ္ဓါ၊ သုပိနံ ပဿန္တေန ကတဿ အဗ္ဗောဟာရိကဿာပိ ဝီတိက္ကမဿ သဗ္ဗောဟာရိကဿေဝ ဧကန္တသာဝဇ္ဇတ္တာ အနာပတ္တိ န သိယာတိ ဝိနယဝိရောဓော အာပဇ္ဇတိ။ ပကာရန္တရော စ နတ္ထိ၊ ယေန သုပိနံ ပဿေယျာတိ သုပိနဿ အဘာဝေါဝ အာပဇ္ဇတီတိ? နာပဇ္ဇတိ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ ကပိမိဒ္ဓပရေတော ပဿတိ ‘‘ကပိမိဒ္ဓပရေတော ခေါ၊ မဟာရာဇ၊ သုပိနံ ပဿတီ’’တိ (မိ။ ပ။ ၅။၃။၅) ဝစနတော၊ ယာ ပန နိဒ္ဒါ မက္ကဋနိဒ္ဒါ ဝိယ ပုနပ္ပုနံ ကုသလာဒိစိတ္တဝေါကိဏ္ဏတ္တာ လဟုပရိဝတ္တာ၊ တံ ကပိမိဒ္ဓံ၊ တေန ¶ သုတ္တော သုပိနံ ပဿတိ၊ တသ္မာ သုပိနော ကုသလောပိ ဟောတိ အကုသလောပိ၊ အာဝဇ္ဇနတဒါရမ္မဏဝသေန အဗျာကတောပိ၊ သုပိနေ စ ကတံ ကုသလာကုသလဒုဗ္ဗလတာယ ပဋိသန္ဓိံ အာကဍ္ဎိတုံ န သက္ကောတိ၊ ပဝတ္တေ ဝေဒနီယံ ပန ဟောတိ။ ‘‘ယာထာဝကဝတ္ထုဝိဘာဝနာ ပညာ’’တိ ဧတ္ထ ယော ပဉ္စန္နံ ဝိညာဏာနံ ယထာဝုတ္တော န ဟေတုကဋ္ဌော၊ အဟေတုကဋ္ဌော…ပေ… န သုပိနံ ပဿနဋ္ဌော၊ သော ယာထာဝဋ္ဌော၊ တံတံယာထာဝတ္ထုံ ဝိဘာဝေတီတိ ယာထာဝကဝတ္ထုဝိဘာဝနာ ပညာ။ ဧဝံ ဧကဝိဓေန ဉာဏဝတ္ထူတိ ဧဝံ ဝုတ္တေန ဧကေန ပကာရေန ဧကေန အာကာရေန၊ ဧကကောဋ္ဌာသေန ဉာဏဝတ္ထု ဟောတီတိ။

ဒုကေသု ¶ အတ္ထဇာပိကာတိ ဧတ္ထ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တေသု ပဉ္စသု အတ္ထေသု ယထာနုရူပံ အတ္ထံ ဇာပေတိ ဇနေတိ ပဝတ္တေတီတိ အတ္ထဇာပိကာ၊ စတုဘူမကကုသလစိတ္တေသု စေဝ အသေခါနံ အဘိညာသမာပတ္တီနံ ပရိကမ္မာဒိဘူတကာမာဝစရကိရိယာစိတ္တေသု စ သမ္ပယုတ္တာ ပညာ။ တာသု ဟိ ယသ္မာ ကုသလသမ္ပယုတ္တာဝ ပညာ အတ္တနော အတ္တနော ဘူမိပရိယာပန္နံ ဝိပါကသင်္ခါတံ အတ္ထံ ဇာပေတိ ဇနေတိ။ ကာမာဝစရကိရိယာသမ္ပယုတ္တာ ပန ပရိကမ္မာဒိဘူတာ အဘိညာသမာပတ္တိကိရိယာ အရဟတ္တဖလသင်္ခါတံ အတ္ထံ ဇာပေတိ ဇနေတိ၊ တသ္မာ ဧတာ အတ္ထဇာပိကာတိ ဝုတ္တာ။ အဋ္ဌကထာသု ပန ပါဠိယံ အဝုတ္တာပိ တီသု ဘူမီသု ကိရိယဇဝနပညာ အနန္တရာဒိပစ္စယဝသေန အတ္တနော အနန္တရံ ကိရိယတ္ထံ ဇာပေတီတိ ‘‘အတ္ထဇာပိကာ’’တွေဝ ဝုတ္တာ။ ဇာပိတတ္ထာ ပညာတိ သဟဇာတံ ဝိပါကတ္ထံ ဇာပေတွာ ဌိတာ၊ အတ္တနော ဝါ ကာရဏေဟိ ဇာပိတာ ဇနိတာ ပဝတ္တိတာ သယမ္ပိ အတ္ထဘူတာတိ ဇာပိတတ္ထာ။ စတုဘူမကဝိပါကေသု စ ကိရိယာဘိညာသမာပတ္တီသု စ သမ္ပယုတ္တာ ပညာ။ အဋ္ဌကထာသု ပန ပါဠိယံ အဝုတ္တာ သေသကိရိယာသမ္ပယုတ္တာပိ ပညာ ယထာသကံ ကာရဏေဟိ ဇာပိတာ၊ သယဉ္စ အတ္ထဘူတာတိ ¶ ‘‘ဇာပိတတ္ထာ’’တွေဝ ဝုတ္တာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

တိကေသု ပန စိန္တာမယတ္တိကေ ပရတော အဒိသွာ အသုတွာဝ အတ္တနော ဓမ္မတာယ ‘‘ဧဝံ သတိ ဧဝံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ စိန္တာမယအနုဗုဒ္ဓိယာ ဥပ္ပာဒိတာ အနဝဇ္ဇကမ္မာယတနသိပ္ပာယတနဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနေသု ပညာ စေဝ ကမ္မဿကတဉာဏံ၊ သစ္စာနုလောမိကဉာဏဉ္စ စိန္တာမယာ နာမ ပညာ။ တတ္ထ ဝဍ္ဎကိကမ္မပုပ္ဖဆဍ္ဍကကမ္မာဒိ ဟီနဉ္စေဝ ကသိဝါဏိဇ္ဇာဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ ကမ္မမေဝ ကမ္မာယတနံ။ နဠကာရပေသကာရသိပ္ပာဒိ ဟီနဉ္စေဝ မုဒ္ဒါဂဏနာလေခါဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ သိပ္ပမေဝ သိပ္ပာယတနံ။ နာဂမဏ္ဍလပရိတ္တာဒိ ဓမ္မိကဝိဇ္ဇာဝ ဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနံ။ တေသု စိန္တာဗလေနေဝ ဥပ္ပန္နာ ပညာ။ ဗောဓိသတ္တာဒယော ဟိ သတ္တဟိတာယ အဒိဋ္ဌံ အသုတံ တံတံအနဝဇ္ဇကမ္မသိပ္ပတဒုပကရဏကရဏပ္ပကာရဉ္စ ဉာဏဗလေန စိန္တေတွာ နိပ္ဖာဒေန္တိ။ နာဂမဏ္ဍလပရိတ္တာဒိဝိဇ္ဇမ္ပိ ဥပ္ပာဒေန္တိ၊ ဧဝံ ကတာနိပိ တာနိ ပုဗ္ဗေ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ကရောန္တေဟိ ကတသိပ္ပသဒိသာနေဝ ဟောန္တိ။ ကမ္မဿကတဉာဏံ နာမ ကုသလကမ္မံ သတ္တာနံ သကံ၊ အကုသလံ နော သကန္တိ ဧဝံ ဇာနနပညာ။ အထ ဝါ ကုသလကမ္မမေဝ သတ္တာနံ သကံ တဒါယတ္ထဝုတ္တိတာယ၊ နာညန္တိ ဧဝံ ဇာနနပညာပိ။ သစ္စာနုလောမိကံ ဉာဏန္တိ ဝိပဿနာဉာဏံ။ တံ ဟိ မဂ္ဂသစ္စဿ ပရမတ္ထသစ္စဿ အနုလောမနတော ‘‘သစ္စာနုလောမိက’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဒမ္ပိ ဟိ ဉာဏဒွယံ ပရတော အသုတွာ စိန္တာဗလေန ဥပ္ပာဒိတံ စိန္တာမယဉာဏမေဝ ဟောတိ။ ဣဒဉ္စ န ယေသံ ကေသဉ္စိ သတ္တာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အဘိညာတာနံ ပန ပုညဝန္တာနံ မဟာသတ္တာနမေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တတ္ထာပိ သစ္စာနုလောမိကဉာဏံ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ ဒွိန္နညေဝ ဗောဓိသတ္တာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သုတမယာ ပညာတိ ပရတော သုတွာ သုတဝသေန ဥပ္ပာဒိတာ ယထာဝုတ္တကမ္မာယတနာဒိပညာဝ။ ပရတော အသုတွာ ¶ ပန ကမ္မာယတနာဒိ ပရေန ကယိရမာနံ၊ ကတံ ဝါ ဒိသွာ ¶ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဝါ ပဋိလဒ္ဓါပိ ပညာ ‘‘သုတမယာ’’တွေဝ ဝုစ္စတိ။ တဒုဘယာပိ စိန္တာမယာ၊ သုတမယာ စ ကာမာဝစရာဝ။ ဘာဝနာမယာ ပန ပညာ စိန္တာမယဝသေန၊ သုတမယဝသေန ဝါ ပဝတ္တိတကာမာဝစရပုဗ္ဗဘာဂဘာဝနာနိပ္ဖတ္တိယာ သမုပ္ပန္နာ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရဇဝနပညာ။

ဒါနမယတ္တိကေ ဒေယျဓမ္မပရိစ္စာဂဝသေန ပဝတ္တာ ဒါနမယာ၊ သီလပူရဏဝသေန ပဝတ္တာ သီလမယာ၊ တဒုဘယာပိ ကာမာဝစရာဝ။ ဘာဝနာမယာ ပနေတ္ထ သမထဝိပဿနာဝသေန ပဝတ္တာ စတုဘူမကပညာ။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ကိဉ္စာပိ ‘‘သမာပန္နဿ ပညာ’’တိ (ဝိဘ။ ၇၆၈) ဧဝံ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရပညာဝ ဝုတ္တာ၊ တထာပိ တံ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ။ ကာမာဝစရာနံ ပန ပုဗ္ဗဘာဂဘာဝနာနံ၊ အနုဿတိဥပစာရဘာဝနာနဉ္စ ဘာဝနာမယေ သင်္ဂဟောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပုရိမတ္တိကေ ပနေတာသံ စိန္တာမယေ သင်္ဂဟိတတ္တာ ဘာဝနာမယေ အသင်္ဂဟော၊ တတ္ထာပိ ဘာဝနာဗလနိပ္ဖန္နာနမေဝ သင်္ဂဟော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

အဓိသီလတ္တိကေ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလံ ဝိပဿနာဟေတုတ္တာ သေသသီလတော အဓိကံ သီလန္တိ အဓိသီလံ၊ တသ္မိံ သမ္ပယုတ္တာ ပညာ အဓိသီလေ ပညာ။ ဝိပဿနာပါဒိကာ ပန အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော သေသစိတ္တေဟိ အဓိကတ္တာ အဓိစိတ္တံ၊ တသ္မိံ ပညာ အဓိစိတ္တေ ပညာ၊ စိတ္တသီသေန စေတ္ထ သမာဓိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ သဝိပဿနာ ပန မဂ္ဂဖလပညာ သေသာဟိ အဓိကတ္တာ အဓိပညာ နာမ။ သာ စ အဓိပညာယ ပညာတိ ဒေသနာယ သမရသတာယ ဝုတ္တာ။ သီလာဒယော ‘‘သီလံ စိတ္တံ ပညာ၊ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပညာ’’တိ ပစ္စေကံ ဒုဝိဓာ ဟောန္တိ။ တေသု ပုရိမာ ပဉ္စသီလဒသသီလာနိ၊ ဝဋ္ဋပါဒိကအဋ္ဌသမာပတ္တိယော၊ နိဗ္ဗေဓဘာဂိယကမ္မဿကတပညာ စ ယထာက္ကမံ ဟောန္တိ။ တေ စ ဓမ္မာ အနုပ္ပန္နေပိ တထာဂတေ ဗောဓိသတ္တာနံ၊ တာပသပရိဗ္ဗာဇကာနံ၊ စက္ကဝတ္တိရာဇာဒီနဉ္စ ¶ ကာလေ ပဝတ္တန္တိ၊ ပစ္ဆိမာ ပန ဝုတ္တာဝသေသာ ဥပ္ပန္နေ ဧဝ တထာဂတေ ဝိတ္ထာရိကာ ဟောန္တိ၊ နော အနုပ္ပန္နေတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတ္ထ စ ရတနတ္တယေ ဒါနာပစာယနာဒိဝသေန၊ သရဏဂမနသဒ္ဓမ္မသဝနာဒိဝသေန စ ပဝတ္တာ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယဘူတာ ကုသလဓမ္မာပိ အဓိသီလအဓိပညာသု ဂဟိတာ ဧဝါတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။

အာယကောသလ္လတ္တိကေ ¶ အာယောတိ ဝဍ္ဎိ၊ သာ အကုသလာဒိအနတ္ထဟာနိတော၊ ကုသလာဒိအတ္ထုပ္ပတ္တိတော စ ဒုဝိဓာ။ အပါယောတိ အဝဍ္ဎိ၊ သာပိ ကုသလာဒိအတ္ထဟာနိတော၊ အကုသလာဒိအနတ္ထုပ္ပတ္တိတော စ ဒုဝိဓာ။ တေသု ကောသလ္လံ၊ ကုသလသဘာဝါ ပညာ။ အပါယကောသလ္လံ ပညဝတော ဧဝ ‘‘ဧဝံ မနသိကာရာဒိပ္ပဝတ္တိယံ အဝဍ္ဎိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဝဍ္ဎိ ပရိဟာယတီ’’တိ ဉတွာ တဒုဘယပဋိပတ္တိသမ္ဘဝတော။ ဥပါယကောသလ္လန္တိ အတြ ဥပါယော အစ္စာယိကကိစ္စာဒီသု ဌာနုပ္ပတ္တိကဥပါယဇာနနပညာ၊ တိဝိဓာပိ စေတာ ကာမာဝစရပညာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

စတုက္ကေသု ပန ပဌမေ ကမ္မဿကတဉာဏံ သစ္စာနုလောမိကံ ဉာဏဉ္စ ဝုတ္တမေဝ၊ ဣဓ ပန ဌပေတွာ သစ္စာနုလောမိကဉာဏံ သဗ္ဗာပိ သာသဝါ ကုသလာ ပညာ ကမ္မဿကတဉာဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ စတူသု မဂ္ဂေသု၊ ဖလေသု စ ပညာဝ မဂ္ဂသမင်္ဂိဿ ဉာဏံ၊ ဖလသမင်္ဂိဿ ဉာဏဉ္စာတိ။

သစ္စစတုက္ကေ အရိယမဂ္ဂဖလပညာဝ စတူသု သစ္စေသု ဧကပဋိဝေဓဝသေန ‘‘ဒုက္ခေ ဉာဏ’’န္တိအာဒိနာ စတူသု ဌာနေသု ဂဟိတာ။ ကိဉ္စာပိ ဟိ ကာမာဝစရဉာဏမ္ပိ စတူသု သစ္စေသု အာရမ္မဏဝသေန ပဝတ္တတိ၊ ပဋိဝေဓကိစ္စဝသေန ပန ဣဓာဓိပ္ပေတတ္တာ ပါဠိယံ တံ န ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဓမ္မစတုက္ကေ မဂ္ဂဖလေသု ပညာ ဓမ္မေ ဉာဏံ နာမ။ တေသု ဟိ မဂ္ဂဉာဏံ တာဝ စတုသစ္စဓမ္မာနံ ဧကပဋိဝေဓဝသေန ဇာနနတော ‘‘ဓမ္မေ ¶ ဉာဏ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဖလဉာဏံ ပန နိရောဓသစ္စဝသေန ဓမ္မေ ဉာဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မဂ္ဂါနုဘာဝနိဗ္ဗတ္တံ ပန အတီတာနာဂတေသု သစ္စပဋိဝေဓနယသင်္ဂဟဏဝသေန ပဝတ္တံ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ အနွယေ ဉာဏံ နာမ။ တဿ စ ယေဟိ နယေဟိ အရိယာ အတီတမဒ္ဓါနံ စတုသစ္စဓမ္မံ ဇာနိံသု၊ တေပိ ဣမညေဝ စတုသစ္စံ ဧဝမေဝ ဇာနိံသု၊ အနာဂတမဒ္ဓါနမ္ပိ ဇာနိဿန္တီတိ ဧဝံ ဇာနနဝသေန ပဝတ္တိ အာကာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သရာဂါဒိဝသေန ပရစိတ္တပရိစ္ဆေဒဉာဏံ ပရိယေ ဉာဏံ နာမ။ ဓမ္မနွယပရိယဉာဏာနိ ပန ဌပေတွာ သဗ္ဗလောကိယပညာဉာဏန္တိ သမ္မတတ္တာ သမ္မုတိမှိ ဉာဏန္တိ သမ္မုတိဉာဏံ နာမ။

အာစယစတုက္ကေ ကာမာဝစရကုသလေ ပညာ အာစယာယ နော အပစယာယ။ သာ ဟိ စုတိပဋိသန္ဓိံ ¶ အာစိနောတိ ဧဝ၊ နော အပစိနောတိ။ မဂ္ဂပညာ ပန အပစယာယ နော အာစယာယ။ ရူပါရူပကုသလပညာ အာစယာယ စေဝ အပစယာယ စ။ သာ ဟိ ဝိက္ခမ္ဘနဝသေန ကိလေသေ စ တမ္မူလကေ စ ဝိပါကဓမ္မေ အပစိနောတိ။ သေသာ အဗျာကတာ ပညာ နေဝါစယာယ နော အပစယာယ။

နိဗ္ဗိဒါစတုက္ကေ ရူပါဝစရပဌမဇ္ဈာနပညာ နိဗ္ဗိဒါယ နော ပဋိဝေဓာယ။ သာ ဟိ ကာမဝိဝေကေန ပတ္တဗ္ဗတ္တာ ကိလေသနိဗ္ဗိဒါယ ပဝတ္တတိ၊ အဘိညာပါဒကဘာဝံ ပန အပ္ပတ္တတာယ နေဝါဘိညာပဋိဝေဓာယ သံဝတ္တတိ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနပညာ ပဋိဝေဓာယ နော နိဗ္ဗိဒါယ။ သာ ဟိ အဘိညာပါဒကဘာဝေနာပိ အဘိညာဘာဝပ္ပတ္တိယာပိ ပဋိဝေဓာယ သံဝတ္တတိ။ ပဌမဇ္ဈာနက္ခဏေ ဧဝ နီဝရဏနိဗ္ဗိန္ဒနတ္တာ နော နိဗ္ဗိဒါယ။ ဒုတိယတတိယဇ္ဈာနပညာ ပန သောမနဿသဟဂတတာယ ပဌမဇ္ဈာနသန္နိဿိတာ ဝါ အဝိတက္ကတာယ စတုတ္ထဇ္ဈာနသန္နိဿိတာ ဝါ ကာတဗ္ဗာ။ မဂ္ဂပညာ ပန နိဗ္ဗိဒါယ စေဝ ပဋိဝေဓာယ စ။ ဧတ္ထ ဟိ စတုသစ္စပဋိဝေဓဝသေန နိဗ္ဗိဒါယ စေဝေတာသံ ဆဠဘိညာပ္ပတ္တိယာ ပဋိဝေဓာယ စ သံဝတ္တနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသာ လောကိယလောကုတ္တရာ ¶ ပညာ နေဝ နိဗ္ဗိဒါယ နော ပဋိဝေဓာယ။

ဟာနဘာဂိယစတုက္ကေ ဟာနံ ဘဇတီတိ ဟာနဘာဂိနီ၊ ဧဝံ သေသေသုပိ။ နိဗ္ဗေဓောတိ စေတ္ထ အရိယမဂ္ဂေါ တန္နိဗ္ဗတ္တကဝိပဿနာပါဒကတ္တာ။ နိဗ္ဗေဓဘာဂိနီတိ စတူသုပိ ဌာနေသု ရူပါရူပကုသလပညာဝ ဝုတ္တာ။ တာနိ ဟိ အတ္တနော သဘာဝါ ပရိဟာယိတွာ ဟေဋ္ဌာ ဩရောဟဏပစ္စယဘူတာ ဟာနဘာဂိနီ။ ဥပနိဇ္ဈာနပစ္စယဘူတာ ဝိသေသဘာဂိနီ၊ တံ ပန ဈာနနိကန္တိယာ ဗလဝတာယ ဝိသေသံ၊ ဟာနိံ ဝါ အနုဿုက္ကိတွာ ဌိတိကောဋ္ဌာသိကာ ဌိတိဘာဂိနီ၊ အရိယမဂ္ဂပဒဋ္ဌာနဝိပဿနာပါဒကဘူတာဝ နိဗ္ဗေဓဘာဂိနီ စ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါတိ အတ္ထဓမ္မနိရုတ္တိပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါဝ။ စတဿော ပဋိပဒါတိ ဒုက္ခာပဋိပဒါဒန္ဓာဘိညာဒယော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာဝ။ စတ္တာရိ အာရမ္မဏာနီတိ ပရိတ္တာ၊ ပရိတ္တာရမ္မဏာတိအာဒိကာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယာဝ။ ဇရာမရဏာဒိစတုက္ကေသုပိ မဂ္ဂဉာဏဝသေနေဝ စတဿော ယောဇနာ ဝုတ္တာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

ပဉ္စကေသု ¶ ပန ပဉ္စင်္ဂိကော သမ္မာသမာဓီတိ ပီတိဖရဏတာ သုခဖရဏတာ စေတောဖရဏတာ အာလောကဖရဏတာ ပစ္စဝေက္ခဏနိမိတ္တန္တိ ဧဝံ ပါဠိယံ ဝုတ္တေဟိ ပဉ္စဟိ ဉာဏင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သမာဓိ။ တတ္ထ ပီတိံ ဖရမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဒွီသု ဈာနေသု ပညာ ပီတိဖရဏတာ နာမ၊ သုခံ ဖရမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ တီသု ဈာနေသု ပညာ သုခဖရဏတာ နာမ။ ပရေသံ စေတောဖရမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ စေတောပရိယဉာဏံ စေတောဖရဏတာ နာမ။ အာလောကဖရဏေ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏံ အာလောကဖရဏတာ နာမ။ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ ပစ္စဝေက္ခဏနိမိတ္တံ နာမ။ ဧတ္ထ စ ပီတိဖရဏတာ၊ သုခဖရဏတာ စ ဒွေ ပါဒါ ဝိယ၊ စေတောဖရဏတာ၊ အာလောကဖရဏတာ စ ဒွေ ¶ ဟတ္ထာ ဝိယ၊ ပစ္စဝေက္ခဏနိမိတ္တံ သီသံ ဝိယ၊ အဘိညာပါဒကဇ္ဈာနံ မဇ္ဈိမကာယော ဝိယ။ ဣတိ ဘဂဝါ ပဉ္စင်္ဂိကံ သမ္မာသမာဓိံ အင်္ဂပစ္စင်္ဂသမ္ပန္နံ ပုရိသံ ဝိယ ကတွာ ဒဿေတိ။ ဣမိနာ စ သမာဓိနာ အင်္ဂါနိ ပဉ္စ ဉာဏင်္ဂါနိ ဝုတ္တာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

‘‘‘အယံ သမာဓိ ပစ္စုပ္ပန္နသုခေါ စေဝ အာယတိဉ္စ သုခဝိပါကော’တိ ပစ္စတ္တညေဝ ဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ‘အယံ သမာဓိ အရိယော နိရာမိသော’တိ…ပေ… ‘မဟာပုရိသသေဝိတော’တိ…ပေ… ‘သန္တော ပဏီတော ပဋိပဿဒ္ဓိလဒ္ဓါ ဧကောဒိဘာဝါဓိဂတော န သသင်္ခါရနိဂ္ဂယှဝါရိတဂတော’တိ…ပေ… ‘သော ခေါ ပနာဟံ ဣမံ သမာဓိံ သတောဝ သမာပဇ္ဇာမိ၊ သတော ဝုဋ္ဌဟာမီ’တိ ပစ္စတ္တညေဝ ဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၈၀၄) –

ဧဝံ ပါဠိယံ ဝုတ္တေဟိ ပဉ္စဟိ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏေဟိ ယုတ္တော အရဟတ္တဖလသင်္ခါတော သမာပတ္တိဖလသမာဓိ။ သော ဧဝံ ဟိ အပ္ပိတပ္ပိတက္ခဏေ သုခတ္တာ ပစ္စုပ္ပန္နသုခေါ၊ ပုရိမော ပုရိမော ပစ္ဆိမဿ ပစ္ဆိမဿ သမာဓိသုခဿ စေဝ အတ္တနာ သမုဋ္ဌာပိတမ္ပိ ပဏီတရူပေန ဖုဋ္ဌသကလကာယတာယ ဖလသမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌိတကာလေ အတိပဏီတံ ကာယဝိညာဏသုခဿ ပစ္စယတ္တာ အာယတိံ သုခဝိပါကော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဣမိနာပိ ပရိယာယေန အာယတိံ သုခဝိပါကောတိ ဧကံ အင်္ဂံ၊ ကိလေသေဟိ အာရကတ္တာ အရိယော ကာမာမိသဝဋ္ဋာမိသလောကာမိသာနံ အဘာဝါ နိရာမိသောတိ ဧကံ၊ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ မဟာပုရိသေဟိ သေဝိတတ္တာ အကာပုရိသသေဝိသောတိ ဧကံ၊ အင်္ဂါရမ္မဏေ သန္တတာယ၊ သဗ္ဗကိလေသဒရထသန္တတာယ စ သန္တော အတပ္ပနီယဋ္ဌေန ပဏီတော ¶ ကိလေသပဋိပဿဒ္ဓိဘာဝဿ လဒ္ဓတ္တာ ပဋိပဿဒ္ဓလဒ္ဓါ ¶ ဧကောဒိဘာဝေန စ အဓိဂတော အပ္ပဂုဏသာသဝသမာဓိ ဝိယ သသင်္ခါရေန သပ္ပယောဂေန ပစ္စနီကဓမ္မေ နိဂ္ဂယှ ကိလေသေ ဝါရေတွာ အနဓိဂတတ္တာ န သသင်္ခါရနိဂ္ဂယှဝါရိတဂတော။ ပုဂ္ဂလဿာယံ သမာဓီတိ ဧဝံ ခီဏာသဝဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တိယာ ယထာပရိစ္ဆိန္နကာလဝသေန ဣမံ သမာဓိံ သတောဝ သမာပဇ္ဇတိ၊ ဥဋ္ဌဟတိ စာတိ ဧကမင်္ဂန္တိ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ အင်္ဂေဟိ သဗ္ဗာကာရတော ယုတ္တတ္တာ ‘‘ပဉ္စဉာဏိကော သမ္မာသမာဓီ’’တိ ဝုစ္စတိ။

ဆက္ကေ ဆသု အဘိညာသု ပညာတိ ဣဒ္ဓိဝိဓေ ဉာဏံ၊ ဒိဗ္ဗသောတဓာတုယာ ဉာဏံ၊ စေတောပရိယေ ဉာဏံ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိယံ ဉာဏံ၊ စုတူပပါတေ ဉာဏံ၊ အာသဝါနံ ခယေ ဉာဏန္တိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ ဆဠဘိညာစိတ္တသမ္ပယုတ္တာနိ ဉာဏာနိ။ တေသု ပစ္ဆိမံ လောကုတ္တရံ၊ သေသာနိ ရူပါဝစရပဉ္စမဇ္ဈာနိကာနီတိ။

သတ္တကေ သတ္တသတ္တတိ ဉာဏဝတ္ထူနီတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ’’တိ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ ဧကံ၊ ‘‘အသတိ အဝိဇ္ဇာယ နတ္ထိ သင်္ခါရာ’’တိ ဧကန္တိ ဒွေ ဉာဏာနိ၊ ဧဝံ အတီတေပိ ဒွေ၊ အနာဂတေပိ ဒွေတိ ဆ၊ တံ ဆဗ္ဗိဓမ္ပိ ဉာဏံ ‘‘ခယဓမ္မ’’န္တိအာဒိနာ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏေန သဒ္ဓိံ သတ္တ ဉာဏာနိ။ ဧဝံ သေသေသုပိ ဇာတိပရိယောသာနေသု စာတိ ဧဝံ ဧကာဒသသု ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒင်္ဂေသု ပစ္စေကံ ကာလတ္တယေပိ အနွယဗျတိရေကဉာဏံ တေသံ ဝယဒဿနဉာဏဿ စ ဝသေန သတ္တ သတ္တ ကတွာ သတ္တသတ္တတိ ဉာဏာနိ။

နဝကေ နဝသု အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တီသု ပညာတိ နိရောဓသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇန္တဿ အနုပဋိပါဋိယာ ဝိဟာတဗ္ဗတော ဥပ္ပာဒေတဗ္ဗတော အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသင်္ခါတာသု ရူပါရူပသမာပတ္တီသု ¶ သမ္ပယုတ္တာ ¶ အဋ္ဌ ပညာ စေဝ တဒနန္တရံ နိရောဓံ ဖုသိတွာ ဝုဋ္ဌိတဿ နိရောဓံ သန္တတော ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏဉ္စာတိ နဝ။

ဒသကေ တထာဂတဿာတိ ယထာ ဝိပဿီအာဒယော ပုဗ္ဗကာ ဣသယော အာဂတာ၊ တထာ အာဂတဿ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ တထာဂတဗလာနီတိ အညေဟိ အသာဓာရဏာနိ တထာဂတဿေဝ ဗလာနိ၊ ယထာ ဝါ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓါနံ ဗလာနိ ပုညုဿယသမ္ပတ္တိယာ အာဂတာနိ၊ တထာ အာဂတာနိ ဗလာနီတိပိ အတ္ထော။ တတ္ထ ဒုဝိဓံ တထာဂတဿ ဗလံ ကာယဗလံ၊ ဉာဏဗလဉ္စ။ တေသု ကာယဗလံ ဟတ္ထိကုလာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ပေါရာဏေဟိ –

‘‘ကာဠာဝကဉ္စ ဂင်္ဂေယျံ၊ ပဏ္ဍရံ တမ္ဗပိင်္ဂလံ၊

ဂန္ဓမင်္ဂလဟေမဉ္စ၊ ဥပေါသထဆဒ္ဒန္တိမေ ဒသာ’’တိ။ (ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၇၆၀၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁၄၈၊ သံ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၂။၂၂၊ အ။ နိ။ ၁၀။၂၁၊ ဥဒါ။ အဋ္ဌ။ ၇၅၊ ဗု။ ဝံ။ အဋ္ဌ။ ၁။၃၉၊ ပဋိ။ မ။ အဋ္ဌ။ ၂။၂။၄၄၊ စူဠနိ။ အဋ္ဌ။ ၈၁)၊

ဣမာနိ ဟိ ဒသ ဟတ္ထိကုလာနိ။ တတ္ထ ကာဠာဝကန္တိ ပကတိဟတ္ထိကုလံ၊ ယံ ဒသန္နံ ပုရိသာနံ ကာယဗလံ၊ တံ ဧကဿ ကာဠာဝကဟတ္ထိနော ဗလံ၊ ယံ တေသံ ဒသန္နံ ဗလံ၊ တံ ဧကဿ ဂင်္ဂေယျဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ ပဏ္ဍရဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ တမ္ဗဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ ပိင်္ဂလဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ ဂန္ဓဟတ္ထိနော၊ တေသံ ဒသန္နံ မင်္ဂလဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ ဟေမဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ ဥပေါသထဿ၊ တေသံ ဒသန္နံ ဗလံ ဆဒ္ဒန္တဿ၊ ယံ ဒသန္နံ ဆဒ္ဒန္တာနံ ဗလံ၊ တံ တထာဂတဿ နာရာယဏဗလန္တိ ဝုစ္စတိ။ တဒေတံ ပကတိဟတ္ထိဂဏနာယ ဟတ္ထီနံ ကောဋိသဟဿံ၊ ပုရိသဂဏနာယ ဒသန္နံ ပုရိသကောဋိသဟဿာနံ ဗလံ ဟောတိ။ ဣဒံ တာဝ တထာဂတဿ ကာယဗလံ။ ယာနိ ပန ဒသဗလစတုဝေသာရဇ္ဇာဒီနိ အနေကာနိ ဉာဏသဟဿာနိ၊ ဧတံ ဉာဏဗလံ နာမ။ ဣဓာပိ ဉာဏဗလမေဝ အဓိပ္ပေတံ။ ဉာဏဉှိ အကမ္ပိယဋ္ဌေန၊ ဥပတ္ထမ္ဘနဋ္ဌေန စ ဗလန္တိ ဝုတ္တံ။

ယေဟိ ¶ ဗလေဟိ သမန္နာဂတောတိ ယေဟိ ဒသဟိ ဉာဏဗလေဟိ ဥပေတော။ အာသဘဏ္ဌာနန္တိ သေဋ္ဌဋ္ဌာနံ။ အပိစ ¶ ဂဝသတဇေဋ္ဌကော ဥသဘော၊ ဂဝသဟဿဇေဋ္ဌကော ဝသဘော။ ဝဇသတဇေဋ္ဌကော ဝါ ဥသဘော၊ ဝဇသဟဿဇေဋ္ဌကော ဝသဘော၊ သဗ္ဗဂဝသေဋ္ဌော နိသဘော၊ သေတော ပါသာဒိကော မဟာဘာရဝဟော သဗ္ဗပရိဿယသဟော အသနိသတသဒ္ဒေဟိပိ အကမ္ပနီယော နိသဘော၊ သော ဣဓ ဥသဘောတိ အဓိပ္ပေတော။ ဣဒမ္ပိ ဟိ တဿ ပရိယာယဝစနံ။ ဥသဘဿ ဣဒန္တိ အာသဘံ။ ဌာနန္တိ တဿ နိသဘဗလသမန္နာဂတဿ စတူဟိ ပါဒေဟိ ပထဝိံ ဥပ္ပီဠေတွာ အစလဋ္ဌာနံ၊ ဣဒံ ပန အာသဘံ ဝိယာတိ အာသဘံ။ ယထေဝ ဟိ နိသဘသင်္ခါတော ဥသဘော ဥသဘဗလေန သမန္နာဂတော စတူဟိ ပါဒေဟိ ပထဝိံ ဥပ္ပီဠေတွာ အစလဋ္ဌာနေန တိဋ္ဌတိ၊ ဧဝံ တထာဂတောပိ ဟိ ဒသဗလသမန္နာဂတော စတုဝေသာရဇ္ဇပါဒေဟိ အဋ္ဌပရိသပထဝိံ ဥပ္ပီဠေတွာ သဒေဝကေ လောကေ ကေနစိ အပ္ပဓံသိယော အစလေန ဌာနေန တိဋ္ဌတိ၊ တဉ္စေသ ပဋိဇာနာတိ ဥပဂစ္ဆတိ န ပစ္စက္ခာတိ အတ္တနိ အာရောပေတိ၊ တေန ဝုတ္တံ ‘‘အာသဘံ ဌာနံ ပဋိဇာနာတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၇၆၀)။

ပရိသာသူတိ အဋ္ဌသု ပရိသာသု။ သီဟနာဒံ နဒတီတိ သေဋ္ဌနာဒံ အဘီတနာဒံ၊ သီဟနာဒသဒိသံ ဝါ နာဒံ နဒတိ။ အယမတ္ထော သီဟနာဒသုတ္တေန ဒီပေတဗ္ဗော။ ယထာ ဝါ သီဟော သဟနတော စ ဟနနတော စ ‘‘သီဟော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝံ တထာဂတောပိ လောကဓမ္မာနံ သဟနတော၊ ပရပ္ပဝါဒါနဉ္စ ဟနနတော ‘‘သီဟော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ တဿ နာဒံ နဒတိ။

ဗြဟ္မစက္ကန္တိအာဒီသု ဗြဟ္မန္တိ ဥတ္တမံ ဝိသုဒ္ဓံ။ စက္က-သဒ္ဒေါ ပနာယံ ‘‘စတ္တာရိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စက္ကာနိ၊ ယေဟိ သမန္နာဂတာနံ ဒေဝမနုဿာန’’န္တိအာဒီသု (အ။ နိ။ ၄။၃၁) သမ္ပတ္တိယံ ဒိဿတိ။ ‘‘ပါဒတလေသု စက္ကာနိ ¶ ဇာတာနီ’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၂။၃၅၊ ၃။၂၀၄၊ မ။ နိ။ ၂။၃၈၆) လက္ခဏေ။ ‘‘စက္ကံဝ ဝဟတော ပဒ’’န္တိ (ဓ။ ပ။ ၁) ဧတ္ထ ရထင်္ဂေ။ ‘‘စတုစက္ကံ နဝဒွါရ’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၁။၂၉) ဧတ္ထ ဣရိယာပထေ။ ‘‘စက္ကံ ပဝတ္တယ သဗ္ဗပါဏိန’’န္တိ (ဇာ။ ၁။၇။၁၄၉) ဧတ္ထ ဒါနေ။ ‘‘ဒိဗ္ဗံ စက္ကရတနံ ပါတုရဟောသီ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၃။၈၅) ဧတ္ထ ရတနစက္ကေ။ ‘‘ဣစ္ဆာဟတဿ ပေါသဿ၊ စက္ကံ ဘမတိ မတ္ထကေ’’တိ (ဇာ။ ၁။၁။၁၀၄၊ ၁။၅။၁၀၃) ဧတ္ထ ဥရစက္ကေ။ ‘‘ခုရပရိယန္တေန စေပိ စက္ကေနာ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၁။၁၆၆) ဧတ္ထ ပဟရဏစက္ကေ။ ‘‘အသနိစက္က’’န္တိ (ဒီ။ နိ။ ၃။၆၁၊ သံ။ နိ။ ၂။၁၆၂) ဧတ္ထ အသနိမဏ္ဍလေ။ ‘‘မယာ ပဝတ္တိတံ စက္က’’န္တိ (သု။ နိ။ ၅၆၂) ဧတ္ထ ဓမ္မစက္ကေ။ ဣဓ ပန ဓမ္မစက္ကေ ပဝတ္တတိ။

ဓမ္မစက္ကဉ္စ ¶ ဒုဝိဓံ ဟောတိ ပဋိဝေဓဉာဏဉ္စ ဒေသနာဉာဏဉ္စ။ တတ္ထ ပညာပဘာဝိတံ အတ္တနော အရိယဖလာဝဟံ လောကုတ္တရံ ပဋိဝေဓဉာဏံ၊ ကရုဏာပဘာဝိတံ သာဝကာနံ အရိယဖလာဝဟံ ကာမာဝစရံ ဒေသနာဉာဏံ၊ ဥဘယမ္ပိ ပနေတံ အညေဟိ အသာဓာရဏံ ဗုဒ္ဓါနညေဝ ဩရသဉာဏံ၊ တံ ပဝတ္တေတိ ဥပ္ပာဒေတိ ဝိဘာဝေတိ ဝိတ္ထာရိကံ ကရောတီတိ အတ္ထော။

ဣဒါနိ ယာနိ ဒသ ဉာဏာနိ အာဒိတော ‘‘တထာဂတဗလာနီ’’တိ နိက္ခိတ္တာနိ၊ တာနိ ဝိတ္ထာရေတုံ ‘‘ကတမာနိ ဒသ? ဣဓ တထာဂတော’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဌာနဉ္စ ဌာနတောတိ ကာရဏဉ္စ ကာရဏတော။ ကာရဏံ ဟိ ယသ္မာ တတ္ထ ဖလံ တိဋ္ဌတိ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ ပဝတ္တတိ စ၊ တသ္မာ ဌာနန္တိ ဝုစ္စတိ။ အဋ္ဌာနဉ္စ အဋ္ဌာနတောတိ အကာရဏဉ္စ အကာရဏတော။ ယမ္ပီတိ ယေန ဉာဏေန ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဣဒမ္ပိ ဌာနာဌာနဉာဏံ တထာဂတဿ တထာဂတဗလံ နာမ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကထံ ပနေတ္ထ ဘဂဝါ ဌာနဉ္စ ဌာနတော၊ အဋ္ဌာနဉ္စ အဋ္ဌာနတော ¶ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီတိ? အဋ္ဌာနမေတံ အနဝကာသော၊ ယံ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ကဉ္စိ သင်္ခါရံ နိစ္စတော ဥပဂစ္ဆေယျ…ပေ… ကဉ္စိ ဓမ္မံ အတ္တတော ဥပဂစ္ဆေယျ၊ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ၊ ပိတရံ…ပေ… အရဟန္တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ၊ ပဒုဋ္ဌစိတ္တေန တထာဂတဿ လောဟိတံ ဥပ္ပာဒေယျ၊ သင်္ဃံ ဘိန္ဒေယျ၊ အညံ သတ္ထာရံ ဥဒ္ဒိသေယျ၊ အဋ္ဌမံ ဘဝံ နိဗ္ဗတ္တေယျ၊ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ၊ ပုထုဇ္ဇနော ပနေတံ သဗ္ဗံ ကရေယျာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတီတိ ပဇာနာတိ၊ တထာ ယံ ဧကိဿာ လောကဓာတုယာ ဒွေ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ တထာ ဒွေ ရာဇာနော စက္ကဝတ္တီ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ၊ ဧကော ပန ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတီတိ ပဇာနာတိ၊ တထာ ယံ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ တိဏ္ဏံ ဒုစ္စရိတာနံ ဣဋ္ဌော ဝိပါကော၊ သုစရိတာနဉ္စ အနိဋ္ဌော ဝိပါကော နိဗ္ဗတ္တေယျာတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ၊ တဗ္ဗိပရီတော ပန နေသံ ဝိပါကော နိဗ္ဗတ္တေယျာတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတီတိ၊ ယေ ယေ ဓမ္မာ ယေသံ ယေသံ ဓမ္မာနံ ဟေတူ ပစ္စယာ ဥပ္ပာဒါယ၊ တံ တံ ဌာနံ၊ ဣတရေ အဋ္ဌာနန္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ၊ ဧတ္ထ ပနာယံ သင်္ခေပတော အဋ္ဌကထာဝိနိစ္ဆယော။ ‘‘သုခတော ဥပဂစ္ဆေယျာ’’တိ ဣဒံ ‘‘ဧကန္တသုခီ အတ္တာ’’တိအာဒိနာ (မ။ နိ။ ၃။၂၇) ဒိဋ္ဌိဝိပလ္လာသဝသေန သုခတော ဂါဟံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ သညာစိတ္တဝိပလ္လာသဝသေန ပန အရိယသာဝကောပိ ကိလေသပရိဠာဟာဘိဘူတော မတ္တဟတ္ထိပရိတာသိတော ဝိယ၊ သုစိကာမော ဂူထကူပံ ဝိယ ကဉ္စိ သင်္ခါရံ သုခတော ဥပဂစ္ဆတိ၊ အတ္တတော ဥပဂမနဝါရေ ကသိဏာဒိပဏ္ဏတ္တိယာ၊ နိဗ္ဗာနဿ စ သင်္ဂဏှနတ္ထံ ‘‘သင်္ခါရ’’န္တိ အဝတွာ ‘‘ကဉ္စိ ဓမ္မ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

မာတရန္တိအာဒီသု ¶ ကိဉ္စာပိ အရိယသာဝကော သီသစ္ဆေဒံ ပါပုဏန္တောပိ ကုန္ထကိပိလ္လိကံ ဥပါဒါယ ပါဏာတိပါတံ၊ အဒိန္နာဒါနာဒီသု ဝါ ယံကိဉ္စိ ဒုစ္စရိတံ အပါယဟေတုဘူတံ ကာတုံ ဘဝန္တရေပိ ¶ န သက္ကောတိ၊ ပုထုဇ္ဇနဘာဝဿ ပန မဟာသာဝဇ္ဇတာဒဿနတ္ထမေတ္ထ ပဉ္စာနန္တရိယာနေဝ ဥဒ္ဓဋာနိ။ သာဝဇ္ဇော ဟိ ပုထုဇ္ဇနဘာဝေါ၊ ယတြ ဟိ နာမ အာနန္တရိယာနိပိ ကရိဿတီတိ။ ဧတ္ထ စ မနုဿဘူတဿေဝ မနုဿဘူတံ ဇနိကံ မာတရံ၊ ပိတရံ ဝါ အပိ ပရိဝတ္တလိင်္ဂံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တဿ ကမ္မံ အာနန္တရိယံ ဟောတိ။ တိရစ္ဆာနဘူတံ ပန မာတရံ၊ ပိတရံ ဝါ သယံ ဝါ တိရစ္ဆာနဘူတော မနုဿဘူတံ၊ တိရစ္ဆာနဘူတံ ဝါ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော အာနန္တရိယံ န ဖုသတိ၊ ကမ္မံ ပန ဘာရိယံ၊ အာနန္တရိယံ အာဟစ္စေဝ တိဋ္ဌတိ။ အရဟန္တမ္ပိ မနုဿဘူတမေဝ ဃာတေန္တော အာနန္တရိယံ ဖုသတိ။ တဿ စ ပုထုဇ္ဇနကာလေ ပဟာရံ ဒတွာ အရဟတ္တံ ပတွာ တသ္မိံ တေနေဝ ရောဂေန မတေပိ အရဟန္တဃာတကော ဟောတိ၊ န ယက္ခဘူတံ အရဟန္တံ၊ သေသအရိယပုဂ္ဂလေ ဝါ မနုဿဘူတေပိ ဃာတေန္တော၊ ကမ္မံ ပန အာနန္တရိယသဒိသံ ဟောတိ။ ယံ ပန ပုထုဇ္ဇနကာလေ ဒိန္နံ ဒါနံ အရဟတ္တံ ပတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ ပုထုဇ္ဇနဿေဝ တံ ဒိန္နံ ဟောတိ၊ သေသအရိယပုဂ္ဂလေ မာရေန္တဿ အာနန္တရိယံ နတ္ထိ၊ ကမ္မံ ပန ဂရုကံ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ဧဠကာဒိစတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ‘‘ဧဠကံ မာရေမီ’’တိ ဟိ အဘိသန္ဓိနာ ဧဠကဋ္ဌာနေ နိပန္နံ မာတရံ၊ ပိတရံ၊ အရဟန္တံ ဝါ မာရေန္တော အာနန္တရိယံ ဖုသတိ၊ ဧဠကာဘိသန္ဓိနာ ဝါ မာတာဒိအဘိသန္ဓိနာ ဝါ ဧဠကံ မာရေန္တော အာနန္တရိယံ န ဖုသတိ၊ မာတာဒိအဘိသန္ဓိနာ တေ ဧဝ မာရေန္တော ဖုသတေဝ။ ဧသ နယော စောရစတုက္ကာဒီသုပိ။

လောဟိတုပ္ပာဒေ တထာဂတဿ အဘေဇ္ဇကာယတာယ ကုဒ္ဓစိတ္တဿ ပရဿ ဥပက္ကမေန စမ္မစ္ဆေဒေါ၊ လောဟိတပဂ္ဃရဏံ ဝါ နတ္ထိ၊ ဒေဝဒတ္တေန ပန ပဝိဒ္ဓသိလာတော ဘိဇ္ဇိတွာ ဂတသက္ခလိကပ္ပဟာရေန ဝိယ သရီရဿ အန္တောယေဝ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ယထာ ခုဒ္ဒိကမက္ခိကာပိဝနမတ္တမ္ပိ လောဟိတံ ဝိသမံ သမောသရတိ၊ တထာ ကရောန္တဿ အာနန္တရိယံ ဟောတိ၊ န ပန ဇီဝကဿေဝ မုဒုစိတ္တေန ဒုဋ္ဌလောဟိတံ နီဟရိတွာ ဖာသုကံ ကရောန္တဿ ¶ ၊ ပုညမေဝ ပနဿ ဟောတိ၊ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ စေတိယံ ဘိန္ဒန္တဿ၊ ဗောဓိံ ဆိန္ဒန္တဿ၊ ဓာတူသု ဥပက္ကမန္တဿ စ အာနန္တရိယံ န ဟောတိ၊ ကမ္မံ ပန အာနန္တရိယသဒိသံ ဟောတိ။ ဗောဓိရုက္ခဿ ပန ထူပံ ဝါ သဓာတုကံ ပဋိမံ ဝါ ဗာဓယမာနံ သာခံ၊ စေတိယဝတ္ထုံ ဘိန္ဒိတွာ ဂစ္ဆန္တံ ဗောဓိမူလဉ္စ ဆိန္ဒိတွာ ဟရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိ သာခါယ နိလီနာ သကုဏာ စေတိယေ ဝစ္စံ ပါတေန္တိ၊ ဆိန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပရိဘောဂစေတိယတော ဟိ သရီရစေတိယမေဝ မဟန္တတရံ။ ဓာတုနိဓာနရဟိတံ ပဋိမာဃရံ ဝါ ဗောဓိဃရံ ဝါ ဗာဓေန္တံ ¶ သာခံ ဆိန္ဒိတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဩဇောဟရဏသာခံ၊ ပနဿ ပူတိဋ္ဌာနံ ဝါ ဆိန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သရီရပဋိဇဂ္ဂနေ ဝိယ ပုညမေဝ ဟောတိ။

သင်္ဃဘေဒေ သမာနသံဝါသသီမာယ သမာနသံဝါသကေ သင်္ဃေ ဧကတော ဌိတေ ဝိသုံ ဝဂ္ဂသင်္ဃံ ဂဟေတွာ ပဉ္စဟိ ကာရဏေဟိ သင်္ဃံ ဘိန္ဒန္တဿ သင်္ဃဘေဒေါ ဟောတိ အာနန္တရိယကမ္မဉ္စ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဥပါလိ၊ အာကာရေဟိ သင်္ဃော ဘိဇ္ဇတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကမ္မေန ဥဒ္ဒေသေန ဝေါဟရန္တော အနုဿာဝနေန သလာကဂ္ဂါဟေနာ’’တိ (ပရိ။ ၄၅၈)။ တတ္ထ ကမ္မေနာတိ အပလောကနာဒီသု စတူသု အညတရေန ကမ္မေန။ ဥဒ္ဒေသေနာတိ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသေန။ ဝေါဟရန္တော ကထယန္တော တာဟိ တာဟိ ဥပပတ္တီဟိ ‘‘အဓမ္မံ ဓမ္မော’’တိအာဒီနိ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တော။ အနုဿာဝနေနာတိ ‘‘နနု တုမှေ ဇာနာထ မယှံ ဗဟုဿုတာဒိဘာဝံ၊ ကထံ ဟိ နာမ မာဒိသော ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယံ သတ္ထုသာသနံ ဂါဟေယျ၊ ကိမဟံ အပါယတော န ဘာယာမီ’’တိအာဒိနာ နယေန ကဏ္ဏမူလေ ဝစီဘေဒံ ကတွာ အနုဿာဝနေန။ သလာကဂ္ဂါဟေနာတိ ဧဝံ ဝေါဟာရာနုဿာဝနေဟိ တေသံ စိတ္တံ ဥပတ္ထမ္ဘေတွာ အနိဝတ္တိဓမ္မံ ကတွာ ‘‘ဂဏှထ ဣမံ သလာက’’န္တိ သလာကဂ္ဂါဟေန။

ဧတ္ထ ¶ စ ကမ္မမေဝ ဥဒ္ဒေသော ဝါ ပမာဏံ၊ ဝေါဟာရာနုဿာဝနသလာကဂ္ဂါဟာ ပန ပုဗ္ဗဘာဂါ။ တေသု နိပ္ဖန္နေသုပိ အဘိန္နောဝ ဟောတိ သင်္ဃော။ ယဒါ ပန ဝေါဟာရာနုဿာဝနေဟိ စတ္တာရော ဝါ အတိရေကေ ဝါ ဘိက္ခူ သလာကံ ဂါဟေတွာ ဝဂ္ဂံ သင်္ဃံ ဂဟေတွာ ဝိသုံ ကမ္မံ ဝါ ဥဒ္ဒေသံ ဝါ ကရောတိ၊ တဒါ သင်္ဃော ဘိန္နော နာမ ဟောတိ။ အဘေဒပုရေက္ခာရဿ ပန သမဂ္ဂသညာယ ဝဋ္ဋတိ။ သမဂ္ဂသညာယ ဟိ ကရောန္တဿ နေဝ ဘေဒေါ ဟောတိ၊ န အာနန္တရိယံ၊ တထာ တတော ဦနပရိသာယ ကရောန္တဿ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ‘‘ဧကတော၊ ဥပါလိ၊ စတ္တာရော ဟောန္တိ ဧကတော စတ္တာရော၊ နဝမော အနုဿာဝေတီ’’တိအာဒိ (စူဠဝ။ ၃၅၁)။

ဣမေသု ပန ပဉ္စသု အာနန္တရိယေသု သင်္ဃဘေဒေါ ဝစီကမ္မံ၊ သေသာနိ ကာယကမ္မာနိ၊ သဗ္ဗာနေဝ ခေါ တာနိ ကာယဒွါရတောပိ ဝစီဒွါရတောပိ သမုဋ္ဌဟန္တိ။ သင်္ဃဘေဒေါပိ ဟိ ဟတ္ထမုဒ္ဒါယ ဘေဒံ ကရောန္တဿ ကာယဒွါရတောပိ သမုဋ္ဌာတိ၊ သင်္ဃဘေဒေါ စေတ္ထ ကပ္ပဋ္ဌိတိယော။ ကပ္ပဝိနာသေ ဧဝ ဟိ သင်္ဃဘေဒတော မုစ္စတိ၊ သေသာနံ ပန တထာ နိယမော နတ္ထိ။ ယေန စ ပဉ္စပေတာနိ ကမ္မာနိ ကတာနိ ဟောန္တိ၊ တဿ သင်္ဃဘေဒေါဝ နိရယေ ဝိပစ္စတိ၊ သေသာနိ ‘‘အဟောသိ ကမ္မံ နာဟောသိ ကမ္မဝိပါကော’’တိ ဧဝမာဒီသု သင်္ချံ ဂစ္ဆန္တိ။ သင်္ဃဘေဒါဘာဝေ လောဟိတုပ္ပာဒေါ၊ တဒဘာဝေ အရဟန္တဃာတော ¶ ၊ တဒဘာဝေ မာတုဃာတော၊ ပိတုဃာတော ဝါ၊ တသ္မိမ္ပိ သီလသမ္ပန္နတရေ။ ပုရိမာနိ စေတ္ထ စတ္တာရိ သဗ္ဗေသံ ဂဟဋ္ဌပဗ္ဗဇိတာနံ သာဓာရဏာနိ၊ သင်္ဃဘေဒေါ ပန ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနောဝ၊ အသာဓာရဏော အညေသံ၊ ဘိက္ခုနီပိ ဟိ သင်္ဃံ န ဘိန္ဒတိ၊ ပဂေဝ ဣတရေ။ ပဉ္စပိ စေတာနိ ဒုက္ခဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာနိ၊ ဒေါသမူလာနိ စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

အဋ္ဌမံ ဘဝံ နိဗ္ဗတ္တေယျာတိ ဧတ္ထ အရိယသာဝကဿ အဋ္ဌမဘဝါဂဟဏံ ကေန နိယာမိတန္တိ? ဝိပဿနာယ။ ယဿ ဟိ သာ ¶ တိက္ခာ၊ သော ဧကံ ဧဝ ဘဝံ နိဗ္ဗတ္တိတွာ အရဟတ္တံ ပတွာ ဧကဗီဇီ နာမ ဟောတိ။ ယဿ မန္ဒာ၊ သော ဒုတိယေ…ပေ… ဆဋ္ဌေ ဝါ ဘဝေ အရဟတ္တံ ပတွာ ကောလံကောလော နာမ ဟောတိ။ ယဿ ပန အတိမန္ဒာ၊ သော သတ္တမံ ဘဝံ နာတိက္ကမတိ၊ တတ္ထ နိယမေန အရဟတ္တံ ပါပုဏိတွာ သတ္တက္ခတ္တုပရမော နာမ ဟောတိ။ သစေပိ ဟိဿ သတ္တမေ ဘဝေ နိဒ္ဒံ ဩက္ကန္တဿ မတ္ထကေ အသနိ ဝါ ပဗ္ဗတကူဋော ဝါ ပတေယျ၊ တသ္မိမ္ပိ ကာလေ အရဟတ္တံ ပတွာဝ ပရိနိဗ္ဗာတိ။ ဥတ္တမကောဋိယာ ဟိ သတ္တမဘဝါနတိက္ကမနညေဝ သန္ဓာယေဝ ‘‘နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၆၆၊ ၂။၁၆၉၊ သံ။ နိ။ ၅။၉၉၈) ဝုတ္တောတိ။

ဧကိဿာ လောကဓာတုယာ ဒွေ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါတိအာဒီသု ဒသသဟဿစက္ကဝါဠသင်္ခါတံ ဇာတိခေတ္တံ ဧကာ လောကဓာတု နာမ အာဏာဝိသယခေတ္တေသု ဗုဒ္ဓုပ္ပတ္တိသင်္ကာယ ဧဝါဘာဝတော။ တတ္ထ ဒွိန္နံ ဗုဒ္ဓါနံ ဥပ္ပတ္တိပဋိသေဓံ အကတွာ ဇာတိခေတ္တေ ဧဝ ကတော။ ဌပေတွာ ဣမံ စက္ကဝါဠံ အညသ္မိံ စက္ကဝါဠေ ဗုဒ္ဓါ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဗုဒ္ဓတ္တဟေတူနံ အနာဒိဗုဒ္ဓပရမ္ပရာဒီနံ တထာဘာဝါ။ တတော ဧဝ ဟိ သတ္တာ နိရဝသေသတော နိဗ္ဗုတိံ န ပါပုဏန္တိ။ ယဒိ ဟိ သဗ္ဗစက္ကဝါဠေသု ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ သဗ္ဗေ သတ္တာ ဣတော ပုဗ္ဗေ နိရဝသေသတော နိဗ္ဗုတိံ ပါပုဏေယျုံ၊ န စ တံ အတ္ထိ၊ တသ္မာ အနာဒိဗုဒ္ဓပရမ္ပရာယ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယသမ္ပန္နာနံ နိဝါသဘူတေ ဣမသ္မိံ စက္ကဝါဠေ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တေ စေတ္ထာပိ ဒုလ္လဘာ၊ တေသံ ဒုလ္လဘတ္တာ ဧဝေတ္ထ ကပ္ပာနံ အသင်္ချေယျမ္ပိ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒရဟိတံ ဟောတိ။ ယဒိ စ တေ သုလဘာ ဘဝေယျုံ၊ ဧကသ္မိံ ဝိဝဋ္ဋဋ္ဌာယိအသင်္ချေယျေ စတုသဋ္ဌိဗုဒ္ဓါနမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ သက္ကာ ဘဝေယျ အန္တရကပ္ပဿ ဗုဒ္ဓန္တရတ္တာ။ ဘဒ္ဒကပ္ပေသု စေတ္ထ ပဉ္စ ဗုဒ္ဓါ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ကထံ ပနေတ္ထာပိ ဒုလ္လဘတရာ စက္ကဝါဠန္တရေသု ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ ဗုဒ္ဓါနဉ္စ ဒုလ္လဘတာ ကာရဏဒုလ္လဘတာယ၊ တသ္မာ ဣမသ္မိညေဝ ¶ စက္ကဝါဠေ ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ? ဧတ္ထာပိ န ဒေဝဗြဟ္မလောကေသု၊ မနုဿလောကေ ဧဝ ပန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဧတ္ထေဝ သဗ္ဗသော တိဝိဓသဒ္ဓမ္မာဓာရဿ သင်္ဃရတနဿ ပါတုဘာဝတော၊ ဣတရလောကေသု နိရဝသေသတော ပကာရာသမ္ဘဝတော စ။

ယဒိ ¶ ဟိ ဗုဒ္ဓါ ဒေဝလောကာဒီသု ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ၊ မနုဿာ ဘယေန ဥပသင်္ကမိတုမေဝ န သက္ကောန္တိ၊ ပဂေဝ ဓမ္မသဝနပဗ္ဗဇ္ဇာဒိံ ကာတုံ၊ တေနေဝ အမှာကံ ဗောဓိသတ္တော အတ္တနော ရူပကာယာနုဘာဝါဒိသမ္ပတ္တိယာ ဥပ္ပန္နအမနုဿသင်္ကာကုတူဟလံ ဇနံ နိဇ္ဈာပေတုံ ဥတ္တာနသေယျကာဒိနိယာမေန ဝဍ္ဎိတွာ ဒါရပရိဂ္ဂဟာဒိံ အကာသိ၊ ဧဝံ ကတွာ ပဗ္ဗဇိတမ္ပိ နံ ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတွာ ပဏ္ဍဝပဗ္ဗတပဿေ နိသီဒိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ပရိဘုဉ္ဇန္တံ ဗိမ္ဗိသာရော နာနပ္ပကာရတော မနုဿဘာဝံ ဝိစိနိတွာဝ ဥပသင်္ကမိတုံ ဝိသဟိ၊ နော အညထာ။ လောကနိတ္ထာရဏတ္ထာယ ဟိ ဗုဒ္ဓါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န အတ္တနော သက္ကာရာဒိအတ္ထာယ၊ တသ္မာ မနုဿေသု ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထာပိ ဣမသ္မိံ ဇမ္ဗုဒီပေ ဧဝ၊ တတ္ထာပိ ဣမသ္မိံ မဇ္ဈိမပဒေသေ ဧဝ။ န ကေဝလဉ္စ ဗုဒ္ဓါဝ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ၊ အဂ္ဂသာဝကမဟာသာဝကာ စ စက္ကဝတ္တိအာဒယော စ အညေပိ ပုညဝန္တသတ္တာ ဧတ္ထေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

အပုဗ္ဗံ အစရိမန္တိ ဧတ္ထ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏတော ပုရေ ပုဗ္ဗံ နာမ၊ ဓာတုအန္တရဓာနတော ပစ္ဆာ စရိမံ နာမ၊ ဥဘိန္နမန္တရာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ နာမ။ ဧတ္ထန္တရေ အညဿ ဗုဒ္ဓဿ ဥပ္ပတ္တိ နိဝါရိတာ၊ ဓာတုအန္တရဓာနေ ပန ဇာတေ အညဿ ဥပ္ပတ္တိ န နိဝါရိတာ။ ကိဉ္စာပိ န နိဝါရိတာ၊ အန္တရကပ္ပံ ပန ခေပေတွာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပဉ္စ ဟိ အန္တရဓာနာနိ နာမ အဓိဂမအန္တရဓာနံ ပဋိပတ္တိအန္တရဓာနံ ပရိယတ္တိအန္တရဓာနံ လိင်္ဂအန္တရဓာနံ ဓာတုအန္တရဓာနန္တိ။ တတ္ထ အဓိဂမောတိ မဂ္ဂဖလာဘိညာပဋိသမ္ဘိဒါယော၊ သော ¶ ပရိဟာယမာနော ပဋိသမ္ဘိဒါတော ပဋ္ဌာယ ပရိဟာယတိ။ ပရိနိဗ္ဗာနတော ဟိ ဝဿသဟဿမေဝ ပဋိသမ္ဘိဒါ နိဗ္ဗတ္တေတုံ သက္ကောန္တိ၊ တတော ပရံ အဘိညာ၊ တာပိ နိဗ္ဗတ္တေတုံ အသက္ကောန္တာ သုက္ခဝိပဿကခီဏာသဝါ ဟောန္တိ၊ တတော အနာဂါမိနော၊ တတော သကဒါဂါမိနော၊ သောတာပန္နာ စ ဟောန္တိ၊ တေသု ဓရန္တေသုပိ အဓိဂမော အနန္တရဟိတောဝ ဟောတိ၊ ပစ္ဆိမကဿ ပန သောတာပန္နဿ ဇီဝိတက္ခယေန အဓိဂမော အန္တရဟိတော နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ အဓိဂမအန္တရဓာနံ။

တတော မဂ္ဂဖလာနိ နိဗ္ဗတ္တေတုံ အသက္ကောန္တာ ‘‘နတ္ထိ ဒါနိ နော အရိယဓမ္မပဋိဝေဓော’’တိ ဈာနဝိပဿနာသု ဝေါသာနံ အာပဇ္ဇိတွာ ကောသဇ္ဇဗဟုလာ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလမတ္တံ ရက္ခန္တော အညမညံ န စောဒေန္တိ၊ န သာရေန္တိ၊ အကုက္ကုစ္စကာ ဟောန္တိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ မဒ္ဒန္တိ၊ တတော ဂရုကာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ပါရာဇိကမတ္တမေဝ ရက္ခန္တိ၊ တေသု ဓရန္တေသုပိ ပဋိပတ္တိ ¶ အနန္တရဟိတာဝ ဟောတိ၊ ပစ္ဆိမကဿ ပန ဘိက္ခုနော သီလဘေဒေန ဝါ ဇီဝိတက္ခယေန ဝါ ပဋိပတ္တိ အန္တရဟိတာ နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ ပဋိပတ္တိအန္တရဓာနံ နာမ။

ပရိယတ္တီတိ သာဋ္ဌကထံ တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ အဓမ္မိကေဟိ ကလိယုဂရာဇာဒီဟိ ဝိပန္နသဿာဒိသမ္ပတ္တိတာယ ပစ္စယဒါယကာ ဒုဂ္ဂတာ ဟောန္တိ၊ ဘိက္ခူ စ ပစ္စယေဟိ ကိလမန္တာ အန္တေဝါသိကေ ဂဟေတုံ န သက္ကောန္တိ။ တတော အဋ္ဌကထာ ပရိဟာယတိ၊ ပါဠိဝသေနေဝ ပရိယတ္တိံ ဓာရေန္တိ၊ တတော ပါဠိံ သကလံ ဓာရေတုံ န သက္ကောန္တိ၊ ပဌမံ အဘိဓမ္မပိဋကံ ပရိဟာယတိ၊ တဉ္စဿ ပရိဟာယနံ မတ္ထကတော ပဌာယ။ ပဌမမေဝ ဟိ မဟာပကရဏံ ပရိဟာယတိ၊ တတော ယမကံ ကထာဝတ္ထု ပုဂ္ဂလပညတ္တိ ဓာတုကထာ ဝိဘင်္ဂေါ ဓမ္မသင်္ဂဟော စ အနုက္ကမေန ပရိဟာယန္တိ၊ တတော မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ သုတ္တန္တပိဋကံ ပရိဟာယတိ၊ ပဌမံ ဟိ အင်္ဂုတ္တရနိကာယော ¶ ဧကာဒသကနိပါတတော ပဋ္ဌာယ ယာဝဧကကနိပါတာ ပရိဟာယတိ၊ တတော မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ သံယုတ္တနိကာယော၊ ပဌမံ ဟိ မဟာဝဂ္ဂေါ ပရိဟာယတိ၊ တတော သဠာယတနဝဂ္ဂေါ ခန္ဓကဝဂ္ဂေါ နိဒါနဝဂ္ဂေါ သဂါထာဝဂ္ဂေါတိ၊ ဧဝံ မဇ္ဈိမနိကာယဒီဃနိကာယာဒယော စ မတ္ထကတော ပဋ္ဌာယ ပရိဟာယန္တိ၊ တတော ဝိနယပိဋကမေဝ တိဋ္ဌတိ၊ တမ္ပိ ပရိဝါရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ မဟာဝိဘင်္ဂါ ပရိဟာယတိ၊ တတော ဥပေါသထက္ခန္ဓကတော မာတိကာမတ္တမေဝ ဓာရေန္တိ၊ တဒါပိ ယာဝ စတုပ္ပဒိကာပိ ဂါထာ မနုဿေသု ပဝတ္တတိ၊ တာဝ ပရိယတ္တိ အနန္တရဟိတာဝ ဟောတိ၊ တာယ အန္တရဟိတာယ ပရိယတ္တိ အန္တရဟိတာ နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ ပရိယတ္တိအန္တရဓာနံ နာမ။

ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တေ ကာလေ ပတ္တစီဝရဂ္ဂဟဏာဒိအာကပ္ပံ န ပါသာဒိကံ ဟောတိ၊ နိဂဏ္ဌာဒယော ဝိယ အလာဗုပတ္တာဒိံ အဂ္ဂဗာဟာယ ပက္ခိပိတွာပိ ဩလမ္ဗိတွာပိ သိက္ကာယ ဩလဂ္ဂေတွာပိ ဝိစရန္တိ၊ စီဝရရဇနမ္ပိ န သာရုပ္ပံ၊ ဩဋ္ဌဋ္ဌိကဝဏ္ဏံ ကတွာ ဓာရေန္တိ၊ တတော ရဇနမ္ပိ ဩဝဋ္ဋိကဝိဇ္ဈနမ္ပိ န ဟောတိ၊ ဒသာ ဆေတွာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဝိယ ကာသာဝမတ္တမေဝ ဓာရေန္တိ၊ တတော ပရိက္ခီဏေ ကာလေ ခုဒ္ဒကကာသာဝခဏ္ဍံ ဟတ္ထေ ဝါ ဂီဝါယ ဝါ ဗန္ဓိတွာ ကသိကမ္မာဒီနိ ကတွာ ဒါရဘရဏာဒိံ ကရောန္တိ၊ တဒါ ဒက္ခိဏံ ဒေန္တော ဇနော သင်္ဃံ ဥဒ္ဒိဿ ဧတေသံ ဒေတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ ‘‘ဘဝိဿန္တိ ခေါ ပနာနန္ဒ၊ အနာဂတမဒ္ဓါနံ ဂေါတြဘုနော ကာသာဝကဏ္ဌာ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ၊ တေသု ဒုဿီလေသု သင်္ဃံ ဥဒ္ဒိဿ ဒါနံ ဒဿန္တိ၊ တဒါပဟံ၊ အာနန္ဒ၊ သင်္ဃဂတံ ဒက္ခိဏံ အသင်္ချေယျံ အပ္ပမေယျံ ဝဒါမီ’’တိ (မ။ နိ။ ၃။၃၈၀)။ တတော ‘‘ပပဉ္စော ဧသ၊ ကိံ ဣမိနာ အမှာက’’န္တိ ¶ တံ ကာသာဝခဏ္ဍံ ဆိန္ဒိတွာ အရညေ ခိပန္တိ၊ ဧတသ္မိံ ¶ ကာလေ လိင်္ဂံ အန္တရဟိတံ နာမ ဟောတိ။ ဣဒံ လိင်္ဂအန္တရဓာနံ နာမ။

တတော တတ္ထ တတ္ထ သက္ကာရသမ္မာနံ အလဘမာနာ ဓာတုယော ဗုဒ္ဓါနံ အဓိဋ္ဌာနဗလေန သက္ကာရသမ္မာနလဗ္ဘမာနကဋ္ဌာနံ ဂမိဿန္တိ၊ တတော သဗ္ဗတ္ထ အလဘမာနာ သဗ္ဗဓာတုယော မဟာဗောဓိမဏ္ဍမေဝ ဂမိဿန္တိ။ သာသပမတ္တာပိ ဟိ ဓာတု န အန္တရာ နဿိဿတိ၊ တာ ပန ဗောဓိမဏ္ဍေ ပလ္လင်္ကေန နိသိန္နဗုဒ္ဓသရီရသိရိံ၊ ယမကပါဋိဟာရိယဉ္စ ဒဿေဿန္တိ၊ တတော ဓာတုသရီရတော တေဇော သမုဋ္ဌာယ တံ သရီရံ အပဏ္ဏတ္တိကဘာဝံ ဂမေတိ၊ တဒါ ဒသသဟဿစက္ကဝါဠေ ဒေဝတာ ပရိနိဗ္ဗာနဒိဝသေ ဝိယ ပရိဒေဝိတွာ ပူဇာသက္ကာရံ ကတွာ ပက္ကမန္တိ။ ဣဒံ ဓာတုအန္တရဓာနံ နာမ။

ဣမဿ ပဉ္စဝိဓဿ အန္တရဓာနဿ ပရိယတ္တိအန္တရဓာနမေဝ မူလံ။ ပရိယတ္တိယံ ဟိ သတိ ပဋိဝေဓာဒယောပိ နဋ္ဌာ နာမ န ဟောန္တိ၊ အသတိ နဋ္ဌာတိ။ ယထာ စ နိဓိကုမ္ဘိယာ ဇာနနတ္ထာယ ပါသာဏပိဋ္ဌေ ဥပနိဗဒ္ဓအက္ခရေသု ဓရန္တေသု နိဓိကုမ္ဘိ နဋ္ဌာ နာမ န ဟောတိ၊ အက္ခရေသု ပန နဋ္ဌေသု နဋ္ဌာ၊ ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယထာဟ –

ယောဂက္ခေမာ န ဓံသတီ’’တိ၊ (အ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁။၁၃၀၊ သာရတ္ထ။ ဋီ။ ပါစိတ္တိယ ၃။၄၃၈)၊

ဧဝမိမေသု ပဉ္စသု အန္တရဓာနေသု ဓာတုအန္တရဓာနတော ပစ္ဆာ စရိမံ နာမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ကသ္မာ ပန ဒွေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? နိရတ္ထကတောဝ။ ဧကောဝ ဟိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ အနန္တေသု စက္ကဝါဠေသု သဗ္ဗသတ္တာနမ္ပိ ယဒိ ဥပနိဿယော ဘဝေယျ၊ ဧကက္ခဏေ သပါဋိဟာရိယံ သဗ္ဗာနုကူလံ ဓမ္မံ ဒေသေတွာ တေ ဝိနေတုံ သက္ကောတိ၊ ကိမင်္ဂံ ပန နာနက္ခဏေသု၊ တသ္မာ ဧကသ္မိံ ကာလေ အနေကေသံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါနံ ဥပ္ပတ္တိ နိရတ္ထိကာဝ။ အနတ္ထကတာ ပန အနစ္ဆရိယအဂါရဝဝိဝါဒါဒိဒေါသတော စေဝ မဟာပထဝိယာ ဒွိန္နံ ဗုဒ္ဓါနံ ဓာရဏေ အသမတ္ထတာယ ဝိကိရဏာဒိဒေါသတော စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ စက္ကဝတ္တိနော ပန ဧကသ္မိံ စက္ကဝါဠေ ဒွေ ဧကတော န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဧကောဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ နာနာစက္ကဝါဠေသု ပန ဗဟူပိ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထ ဟိ ‘‘ဧကိဿာ လောကဓာတုယာ’’တိ ဧတဿ ဧကသ္မိံ စက္ကဝါဠေတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ အပုဗ္ဗံ အစရိမဉ္စေတ္ထ စက္ကရတနပါတုဘာဝအန္တရဓာနာနံ ဝေမဇ္ဈံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အန္တရဓာနဉ္စဿ စက္ကဝတ္တိနော ကာလကိရိယတော၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာတော ဝါ သတ္တမေ ဒိဝသေ ဟောတိ၊ တဿ စ အာနုဘာဝေန ဒွိန္နံ ဧကတ္ထ သဟအနုပ္ပတ္တိ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ဌာနာဌာနဉာဏဗလံ ပဌမံ။

ဒုတိယေ ကမ္မသမာဒါနာနန္တိ သမာဒိယိတွာ ကတာနံ ကုသလာကုသလာနံ၊ ကမ္မမေဝ ဝါ ကမ္မသမာဒါနံ။ ဌာနသော ဟေတုသောတိ ပစ္စယတော စေဝ ဟေတုသင်္ခါတကာရဏတော စ ¶ ။ တတ္ထ ဂတိဥပဓိကာလပယောဂါ ဝိပါကဿ ပစ္စယာ၊ ကမ္မံ ဟေတု။ တဒုဘယတော ကမ္မဝိပါကံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ကထံ? ဘဂဝါ ဟိ ‘‘ဧကစ္စဿ ဗဟူနိ ပါပကမ္မာနိ ဂတိဥပဓိကာလပယောဂါနံ သမ္ပတ္တိယာ ပဋိဗာဟိတာနိ န ဝိပစ္စန္တိ၊ တေသံ ဝိပတ္တိံ အာဂမ္မ ဝိပစ္စန္တိ၊ ဧကစ္စဿ ဗဟူနိ ကလျာဏကမ္မာနိ တေသံ ဝိပတ္တိယာ ပဋိဗာဟိတာနိ န ဝိပစ္စန္တိ၊ တေသံ သမ္ပတ္တိံ အာဂမ္မ ဝိပစ္စန္တီ’’တိ ပဇာနာတိ။

တတ္ထ ဂတိဝိပတ္တီတိ စတ္တာရော အပါယာ။ ဂတိသမ္ပတ္တီတိ မနုဿဒေဝဂတိယော။ ဥပဓီတိ အတ္တဘာဝေါ ¶ ။ တဿ သမိဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ နာမ၊ အသမိဒ္ဓိ ဝိပတ္တိ နာမ။ ကာလသမ္ပတ္တီတိ သုရာဇသုမနုဿကာလသင်္ခါတော သမ္ပန္နကာလော၊ တပ္ပဋိပက္ခော ကာလဝိပတ္တိ နာမ။ တဿ တဿ ပန ကမ္မဿ သမ္မာပယောဂေါ ပယောဂသမ္ပတ္တိ၊ မိစ္ဆာပယောဂေါ ပယောဂဝိပတ္တိ နာမ။ တတ္ထ ဟိ ဧကစ္စဿ ကုသလကမ္မေန ဒေဝဂတိအာဒီသု ဂတိယံ နိဗ္ဗတ္တဿ တံ ဂတိသမ္ပတ္တိံ အာဂမ္မ ကုသလာနိ ဧဝ ဝိပစ္စန္တိ။ တာယ ပန ဂတိသမ္ပတ္တိယာ ပဋိဗာဟိတာနိ အကုသလာနိ တတ္ထ ဝိပစ္စိတုံ န သက္ကောန္တိ။ တာနိ ပုန နိရယာဒီသု အပါယေသု နိဗ္ဗတ္တဿ တံ ဂတိဝိပတ္တိံ အာဂမ္မ ယထာသုခံ ဝိပစ္စန္တိ။ တာယ ပန ဂတိဝိပတ္တိယာ ပဋိဗာဟိတာနိ ကုသလာနိ တတ္ထ ဝိပစ္စိတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဧကစ္စဿ ဒဿနီယေနာဘိရူပေန ကာယေန သမန္နာဂတဿ ယဒိပိ သော ဒါသော ဝါ ဟောတိ ဟီနဇစ္စော ဝါ၊ တံ ဥပဓိသမ္ပတ္တိံ အာဂမ္မ ကုသလာနိ ဧဝဿ ဝိပစ္စန္တိ။ တာဒိသံ ဟိ သုရူပံ ‘‘အယံ ကိလိဋ္ဌကမ္မဿ နာနုစ္ဆဝိကော’’တိ ဥစ္စေသု အမစ္စာဒိဋ္ဌာနေသု ဌပေန္တိ၊ စဏ္ဍာလိမ္ပိ သုရူပံ အဂ္ဂမဟေသိအာဒိဋ္ဌာနေသု ဌပေန္တိ။ တာယ ပန ဥပဓိသမ္ပတ္တိယာ ပဋိဗာဟိတာနိ အကုသလာနဿ ဝိပစ္စိတုံ န သက္ကောန္တိ။ တာနိ ပန ဥပဓိဝိပတ္တိယံ စ ဌိတဿ ယထာသုခံ ဝိပစ္စန္တိ။ ရာဇကုလာဒီသု ဟိ ဥပ္ပန္နမ္ပိ ဒုရူပံ ဟီနေသု ဌပေန္တိ။ ဧကစ္စဿ ပန ပဌမကပ္ပိကာနံ ဝါ စက္ကဝတ္တိရညော ဝါ ဗုဒ္ဓါနံ ဝါ သုရာဇသုမနုဿာနံ ¶ သမ္ပန္နေ ကာလေ နိဗ္ဗတ္တဿ တံ ကာလသမ္ပတ္တိံ အာဂမ္မ ကုသလာနိ ဧဝ ဝိပစ္စန္တိ၊ န အကုသလာနိ။ တာနိ ပုန ဒုရာဇဒုမနုဿာနံ ဝိပန္နေ ကာလေ တံ ကာလဝိပတ္တိံ အာဂမ္မ ဝိပစ္စန္တိ၊ န ပန ကုသလာနိ တာယ ကာလဝိပတ္တိယာ ပဋိဗာဟိတတ္တာ။ ဧကစ္စဿ ပန သီလသံယမာဒိအနဝဇ္ဇပယောဂေန စေဝ သာဝဇ္ဇေန ဝါ အနဝဇ္ဇေန ဝါ ဒေသကာလာနုသာရေန အာယုဓသိပ္ပာဒိပယောဂသာမတ္ထိယေန စ သမန္နာဂတဿ တံ ပယောဂသမ္ပတ္တိံ အာဂမ္မ ကုသလာနိ ဧဝ ဝိပစ္စန္တိ၊ န အကုသလာနိ။ တာနိ ပုန ယထာဝုတ္တဝိပရီတပယောဂဝိပတ္တိံ အာဂမ္မ ဝိပစ္စန္တိ၊ န ပန ကုသလာနိ တာယ ပဋိဗာဟိတတ္တာ။ ယုဒ္ဓါဒီသု ဟိ ပါဏာတိပါတာဒိအကုသလံ ကရောန္တာပိ တံတံအာယုဓသိပ္ပာဒိပယောဂသမ္ပတ္တိံ နိဿာယေဝ သေနာပတိဋ္ဌာနာဒိမဟာသမ္ပတ္တိံ လဘန္တိ၊ န ပန တံ အကုသလံ နိဿာယ။ ယထာ ဒါနဝေယျာဝစ္စာဒီသု ကုသလံ ကရောန္တာပိ အဓိမတ္တဝါယာမာဒိပယောဂဝိပတ္တိံ နိဿာယ အနယဗျသနမ္ပိ ပါပုဏန္တိ၊ န ပန တံ ကုသလံ နိဿာယ။ ဧဝမေတာဟိ စတူဟိ သမ္ပတ္တီဟိ၊ ဝိပတ္တီဟိ စ ကုသလာကုသလာနံ ဝိပစ္စနာဝိပစ္စနဝိဘာဂံ ဘဂဝါ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ အယံ တာဝေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယေန ဒုတိယဗလဿ ဝိဘာဝနာ။

‘‘အဟောသိ ¶ ကမ္မံ အဟောသိ ကမ္မဝိပါကော၊ အဟောသိ ကမ္မံ နာဟောသိ ကမ္မဝိပါကော၊ အဟောသိ ကမ္မံ အတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော၊ အဟောသိ ကမ္မံ နတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော၊ အဟောသိ ကမ္မံ ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော၊ အဟောသိ ကမ္မံ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော၊ အတ္ထိ ကမ္မံ နတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော၊ အတ္ထိ ကမ္မံ နတ္ထိ ကမ္မဝိပါကော၊ အတ္ထိ ကမ္မံ ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော၊ အတ္ထိ ကမ္မံ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော၊ ဘဝိဿတိ ကမ္မံ ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော ¶ ၊ ဘဝိဿတိ ကမ္မံ န ဘဝိဿတိ ကမ္မဝိပါကော’’တိ (ပဋိ။ မ။ ၁။၂၃၄) –

ဣမိနာ ပဋိသမ္ဘိဒါယံ ဝုတ္တေနာပိ နယေန ဝိဘာဝနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ ယံ အတီတတ္တဘာဝေ အာယူဟိတံ ကမ္မံ ဝုတ္တံ၊ ဟေတုပစ္စယံ အာဂမ္မ တတ္ထေဝ ဝိပါကံ အဒါသိ။ ဣဒံ သန္ဓာယ ‘‘အဟောသိ ကမ္မံ အဟောသိ ကမ္မဝိပါကော’’တိ ပဌမံ ပဒံ ဝုတ္တံ။ ယံ အတီတေသု ပန ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယာဒီသု ဗဟူသု ဧကံ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ လဒ္ဓပစ္စယံ ဝိပါကံ ဒေတိ၊ သေသာနိ အဝိပါကာနိ။ ဧကံ ဥပပဇ္ဇဝေဒနီယံ ပန ပဋိသန္ဓိံ အာကဍ္ဎတိ၊ ဧကံ အာနန္တရိယံ နိရယပဋိသန္ဓိံ ဒေတိ၊ သေသာနိ အဝိပါကာနိ။ အဋ္ဌသု သမာပတ္တီသု ဧကာယ ဗြဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တတိ၊ သေသာ အဝိပါကာ။ ဣဒံ သန္ဓာယ ‘‘အဟောသိ ကမ္မံ နာဟောသိ ကမ္မဝိပါကော’’တိ ဒုတိယံ ပဒံ ဝုတ္တံ။ ယံ အတီတံ ကမ္မံ ဧတရဟိ ဝိပါကံ ဒေတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ တတိယံ။ ယံ ပုရိမနယေန န ဝိပစ္စတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ စတုတ္ထံ။ ယံ အနာဂတေ ဝိပါကံ ဒဿတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ ပဉ္စမံ။ ယံ န ဝိပစ္စတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ ဆဋ္ဌံ။ ယံ ဧတရဟိ အာယူဟိတံ ကမ္မံ ဧတရဟေဝ ဝိပါကံ ဒေတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ သတ္တမံ။ ယံ န ဝိပစ္စတိ၊ ဣဒံ သန္ဓာယ အဋ္ဌမံ။ ဣမိနာ နယေန သေသပဒါနမ္ပိ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဣဒံ တထာဂတဿာတိ ဣဒံ သဗ္ဗေဟိ ဧတေဟိ ပကာရေဟိ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာနံ ကမ္မန္တရဝိပါကန္တရာနံ ယထာဘူတတော ဇာနနဉာဏန္တိ အတ္ထော။ ဒုတိယဗလံ။

တတိယေ သဗ္ဗတ္ထဂါမိနိန္တိ သဗ္ဗဂတိဂါမိနိဉ္စ အဂတိဂါမိနိဉ္စ။ ပဋိပဒန္တိ မဂ္ဂံ။ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီတိ ဗဟူသုပိ မနုဿေသု ပါဏာတိပါတာဒီသု ဧကမေဝ အကုသလံ ဧကတော ကရောန္တေသု ဣမဿ စေတနာ နိရယဂါမိနီ ဘဝိဿတိ၊ ဣမဿ တိရစ္ဆာနယောနိဂါမိနီ၊ ဣမဿ ပေတ္တိဝိသယဂါမိနီ၊ နိရယာဒီသုပိ ပနေသာ ဧဝရူပေ ဧဝရူပေ ဌာနေ ဧဝဉ္စေဝဉ္စ ဝိပါကံ ဒဿတိ၊ ဣမဿ ပဋိသန္ဓိံ အာကဍ္ဎိတုံ န သက္ကောတိ၊ အညေန ကမ္မေန ¶ ဒိန္နပဋိသန္ဓိကဿ ဒုဗ္ဗလံ ဥပဓိဝေပက္ကံ ဘဝိဿတိ။ ဗဟူသု ဝါ ဧကတော ဒါနာဒိကုသလံ၊ ဝိပဿနံ ဝါ ပဋ္ဌပေန္တေသု ဣမဿ ¶ စေတနာ မနုဿဂတိဂါမိနီ ဘဝိဿတိ၊ ဣမဿ ဒေဝဂတိဂါမိနီ၊ တတ္ထာပိ ဧဝဉ္စေဝဉ္စ ဝိပါကံ ဒဿတိ၊ ဣမဿ ဝါ ဝိပဿနာ ဧကံ မဂ္ဂံ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ စတ္တာရော ဝါ ပဋိသမ္ဘိဒါဒိသဟိတေ ဝါ ရဟိတေ ဝါ နိပ္ဖာဒေဿတိ၊ ဣမဿ န ကဉ္စိ ပဋိဝေဓံ သာဓေဿတီတိအာဒိနာ အနန္တေဟိ အာကာရေဟိ ဧကဝတ္ထုသ္မိမ္ပိ ဥပ္ပန္နံ ကုသလာကုသလသင်္ခါတံ သဗ္ဗတ္ထဂါမိနိပဋိပဒံ အဝိပရီတတော ပဇာနာတီတိ။ တတိယဗလံ။

စတုတ္ထေ အနေကဓာတုန္တိ စက္ခုဓာတုအာဒီဟိ၊ ကာမဓာတုအာဒီဟိ ဝါ ဗဟုဓာတုံ။ နာနာဓာတုန္တိ တာသညေဝ ဓာတူနံ ဝိလက္ခဏတ္တာ နာနပ္ပကာရံ ဓာတုံ။ လောကန္တိ ခန္ဓာယတနဓာတုလောကံ။ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီတိ တာသံ တာသံ ဓာတူနံ ခန္ဓာယတနဓာတုဝိဘင်္ဂါဒီသု ဝုတ္တနယေန အနန္တပ္ပဘေဒံ နာနတ္တံ အဝိပရီတတော ပဇာနာတိ။ န ကေဝလဉ္စ တထာဂတော ဥပါဒိန္နကသင်္ခါရလောကဿေဝ နာနတ္တံ ပဇာနာတိ၊ အထ ခေါ အနုပါဒိန္နကသင်္ခါရလောကဿာပိ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါဒီဟိ ပဋိဝိဇ္ဈိတုံ အသက္ကုဏေယျံ နာနတ္တံ ပဇာနာတိယေဝ။ တေဟိ ဥပါဒိန္နကလောကဿာပိ နာနတ္တံ ဧကဒေသတောဝ ဇာနန္တိ၊ အနုပါဒိန္နဿ ပန နေဝ ဇာနန္တိ၊ သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓဿေဝေတံ ဝိသယော။ ဧဝံ ဟိ ဣမာယ နာမ ဓာတုယာ ဥဿန္နာယ ဣမေသံ ရုက္ခဂစ္ဆလတာဒီနံ၊ ခန္ဓဒဏ္ဍဝလ္လိတစပတ္တပုပ္ဖဖလာဒိနော သဏ္ဌာနဝဏ္ဏဂန္ဓရသဩဇာဟိ၊ ဒေသကာလေဟိ စ အနန္တပ္ပဘေဒံ နာနတ္တံ၊ ပထဝီပဗ္ဗတာဒီနဉ္စ နာနတ္တံ ဟောတီတိ အနန္တေဟိ အာကာရေဟိ ဇာနိတုံ သက္ကောတိ၊ နာညေတိ။ စတုတ္ထဗလံ။

ပဉ္စမေ နာနာဓိမုတ္တိကန္တိ ဟီနာဒီဟိ အဓိမုတ္တီဟိ နာနာဓိမုတ္တိကဘာဝံ။ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီတိ တီသုပိ ကာလေသု ဟီနာဓိမုတ္တိကာ ဟီနာဓိမုတ္တိကေ ဧဝ သေဝန္တိ၊ ပဏီတာဓိမုတ္တိကာ စ ပဏီတာဓိမုတ္တိကေ။ တတ္ထာပိ အဿဒ္ဓါ အဿဒ္ဓေ၊ ဒုဿီလာ ¶ ဒုဿီလေ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကေ၊ သဒ္ဓါ သဒ္ဓေ၊ သီလသုတစာဂပညာဒိသမ္ပန္နာ စ တေ တေ ဧဝ သေဝန္တီတိ နာနပ္ပကာရတော ဇာနာတိ။ သဒ္ဓါသီလာဒိသမ္ပန္နာ ဟိ တဗ္ဗိရဟိတေ အတ္တနော အာစရိယုပဇ္ဈာယေပိ န သေဝန္တိ၊ တေပိ ဣတရေ၊ အတ္တနာ အတ္တနာ ပန သဒိသေ ဧဝ သေဝန္တီတိ။ ပဉ္စမဗလံ။

ဆဋ္ဌေ ပရသတ္တာနန္တိ ပဓာနသတ္တာနံ။ ပရပုဂ္ဂလာနန္တိ တတော ပရေသံ ဟီနသတ္တာနံ။ ဧကတ္ထမေဝ ဝါ ဧတံ ပဒဒွယံ ဝေနေယျဝသေန ဒွိဓာ ဝုတ္တံ။ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တန္တိ သဒ္ဓါဒီနံ ဣန္ဒြိယာနံ ပရဘာဝဉ္စ အပရဘာဝဉ္စ၊ ဝုဒ္ဓိဉ္စ ဟာနိဉ္စာတိ အတ္ထော။ ယထာဘူတန္တိ သဗ္ဗေသံ သတ္တာနံ အာသယာနုသယစရိတာဓိမုတ္တိအာဒီဟိ သဒ္ဓါဒိ တိက္ခိန္ဒြိယမုဒိန္ဒြိယတံ သဗ္ဗာကာရတော ဇာနာတိ။ တတ္ထ အာသယောတိ ¶ နိဝါသဋ္ဌာနံ၊ ယတ္ထ သတ္တာနံ စိတ္တသန္တာနံ နိစ္စံ နိဝသတိ။ သော ဒုဝိဓော ဝဋ္ဋာသယော ဝိဝဋ္ဋာသယော စ။ တတ္ထ သဿတုစ္ဆေဒဝသေန ပဝတ္တံ သဗ္ဗံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဝဋ္ဋာသယော နာမ။ သပ္ပစ္စယနာမရူပပရိဂ္ဂဟတော ပဋ္ဌာယ သဗ္ဗံ ဝိပဿနာဉာဏံ၊ မဂ္ဂဉာဏဉ္စ ဝိဝဋ္ဋာသယော နာမ။ မဂ္ဂဉာဏမ္ပိ ဟိ ‘‘ဒသယိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိယာဝါသာ၊ ယဒရိယာ အာဝသိံသူ’’တိအာဒိဝစနတော (အ။ နိ။ ၁၀။၁၉) အာသယောဝ။ ဣမံ ပန ဘဂဝါ သတ္တာနံ အာသယံ ဇာနန္တော ဥဘိန္နံ ဒိဋ္ဌိဉာဏာနံ အပ္ပဝတ္တိက္ခဏေပိ ဇာနာတိ ဧဝ။ ကာမရာဂါဒိကိလေသာဓိမုတ္တညေဝ ဟိ ပုဂ္ဂလံ ဘဂဝါ တထေဝ ဇာနာတိ။ ‘‘အယံ နေက္ခမ္မာဒိအဘိရတော ဝိဝဋ္ဋာသယော’’တိ နေက္ခမ္မာဒိံ သေဝန္တညေဝ ဇာနာတိ၊ ‘‘အယံ ကာမာဒိအဘိရတော ဝဋ္ဋာသယော’’တိ အနုသယစရိတာဒိဇာနနေပိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ အနုသယော ကာမရာဂါနုသယာဒိတော သတ္တဝိဓော။ စရိတန္တိ တီဟိ ဒွါရေဟိ အဘိသင်္ခတလောကိယကုသလာကုသလံ။ အဓိမုတ္တီတိ အဇ္ဈာသယော။ ဧဝမေတ္ထ အာသယာနုသယဉာဏံ၊ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တဉာဏဉ္စာတိ ဒွေ ဉာဏာနိ ဧကတော ဟုတွာ ဧကံ ဗလဉာဏံ နာမ ဇာတန္တိ။ ဆဋ္ဌဗလံ။

သတ္တမေ ¶ ဈာနဝိမောက္ခသမာဓိသမာပတ္တီနန္တိ ပဌမာဒီနံ စတုန္နံ ဈာနာနံ၊ ‘‘ရူပီ ရူပါနိ ပဿတီ’’တိအာဒီနံ အဋ္ဌန္နံ ဝိမောက္ခာနံ၊ သဝိတက္ကသဝိစာရာဒီနံ တိဏ္ဏံ သမာဓီနံ၊ ပဌမဇ္ဈာနသမာပတ္တိအာဒီနံ နဝန္နံ အနုပုဗ္ဗသမာပတ္တီနံ။ သံကိလေသန္တိ ဟာနဘာဂိယဓမ္မံ။ ဝေါဒါနန္တိ ဝိသေသဘာဂိယံ ဓမ္မံ။ ဝုဋ္ဌာနန္တိ ယေန ကာရဏေန ဈာနာဒီဟိ ဝုဋ္ဌဟန္တိ၊ တံ ကာရဏံ။ တံ ပန ဒုဝိဓံ ဝေါဒါနမ္ပိ ဘဝင်္ဂမ္ပိ။ ဟေဋ္ဌိမံ ဟိ ပဂုဏံ ဈာနံ အတ္တနော ဝေါဒါနဝသေန ဥပရိမဿ ဈာနဿ ပဒဋ္ဌာနတော ‘‘ဝုဋ္ဌာန’’န္တိ ဝုစ္စတိ၊ တမှာ တမှာ ပန သမာဓိမှာ ဘဝင်္ဂဝသေနေဝ ဝုဋ္ဌာနတော ဘဝင်္ဂမ္ပိ။ နိရောဓတော ပန ဖလသမာပတ္တိယာဝ ဝုဋ္ဌဟန္တိ။ ဣဒံ ပါဠိမုတ္တကဝုဋ္ဌာနံ နာမ၊ တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝါ ယထာဘူတံ သဗ္ဗာကာရေန ပဇာနာတိ။ သတ္တမဗလံ။

အဋ္ဌမေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတီတိ ပုဗ္ဗေနိဝုတ္ထက္ခန္ဓာနုဿရဏံ၊ တံ နာမဂေါတ္တဝဏ္ဏာဟာရသုခဒုက္ခာဒီဟိ တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဇ္ဇမာနေဟိ အနန္တေဟိ အာကာရေဟိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီတိ။ အဋ္ဌမဗလံ။

နဝမေ စုတူပပါတန္တိ စုတိဉ္စ ဥပပါတဉ္စ၊ တံ စဝမာနဥပပဇ္ဇမာနဟီနပဏီတသုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာဒိတော အနန္တပဘေဒေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏေန ဝဏ္ဏာယတနဂ္ဂဟဏမုခေန ဒိသွာ သဗ္ဗာကာရတော ပဇာနာတီတိ။ နဝမဗလံ။

ဒသမေ ¶ အာသဝါနံ ခယန္တိ အာသဝနိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ၊ တံ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏေန စတုသစ္စပဋိဝေဓတော ပဇာနာတီတိ။ ဒသမဗလံ။

ဣမာနီတိ ယာနိ ဟေဋ္ဌာ ‘‘တထာဂတဿ ဒသ တထာဂတဗလာနီ’’တိ အဝေါစ၊ ဣမာနိ တာနီတိ အပ္ပနံ ကရောတိ။ ယသ္မာ စေတောပရိယဉာဏာဒီနိ သာဝကာဒီနမ္ပိ ယထာရဟံ ဝိဇ္ဇမာနာနိပိ သဝိသယံ ကိဉ္စိဒေဝ ဇာနန္တိ၊ န စ သဗ္ဗာကာရတော။ ဗုဒ္ဓါနံ ¶ ပန သဗ္ဗညုတညာဏံ ဝိယ သဗ္ဗဓမ္မေသု ယထာသကံ ဝိသယေ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗာကာရတော ဧကက္ခဏေ အပ္ပဋိဟတံ ပဝတ္တတိ၊ တသ္မာ ‘‘တထာဂတဗလာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ယဒိ ဧဝံ သဗ္ဗညုတညာဏဿေဝါယံ ပဘေဒေါ ဟောတိ၊ ကသ္မာ ပန ‘‘ဒသဗလဉာဏာနီ’’တိ ဝိသုံ ဝိဘတ္တာနီတိ? ဝိသယကိစ္စဘူမိဘေဒတော နေသံ အညတ္တာ။ ဒသဗလဉာဏေသု ဟိ ပဌမံ ကာရဏာကာရဏမေဝ ဇာနာတိ၊ ဒုတိယံ ကမ္မန္တရဝိပါကန္တရမေဝ ဇာနာတိ၊ တတိယံ ကမ္မပရိစ္ဆေဒမေဝ၊ စတုတ္ထံ နာနတ္တကာရဏမေဝ၊ ပဉ္စမံ သတ္တာနံ အဇ္ဈာသယာဓိမုတ္တိမေဝ၊ ဆဋ္ဌံ ဣန္ဒြိယာနံ တိက္ခမုဒုဘာဝမေဝ၊ သတ္တမံ ဈာနာဒီဟိ သဒ္ဓိံ တေသံ သံကိလေသာဒိမေဝ၊ အဋ္ဌမံ ပုဗ္ဗေနိဝုတ္ထက္ခန္ဓသန္တတိမေဝ၊ နဝမံ သတ္တာနံ စုတိပဋိသန္ဓိမေဝ၊ ဒသမံ သစ္စပရိစ္ဆေဒမေဝ၊ နာညံ။

သဗ္ဗညုတညာဏံ ပန ဧတေဟိ ဇာနိတဗ္ဗဉ္စ တတော ဥတ္တရိဉ္စ သဗ္ဗံ အတီတာဒိဘေဒံ ဧကက္ခဏေ သဗ္ဗာကာရတော ဇာနာတိ၊ ဧတေသံ ပန ကိစ္စံ န သဗ္ဗံ ကရောတိ။ တံ ဟိ ဈာနံ ဟုတွာ အပ္ပေတုံ၊ ဣဒ္ဓိ ဟုတွာ ဝိကုဗ္ဗိတုံ၊ မဂ္ဂေါ ဟုတွာ ကိလေသေ ခေပေတုံ န သက္ကောတိ။ ဒသဗလဉာဏာနိ ပန တံ သဗ္ဗံ ယထာရဟံ ကာတုံ သက္ကောန္တိ။ တေသု စ ပဋိပါဋိယာ သတ္တ ဉာဏာနိ ကာမာဝစရာနိ၊ တတော ဒွေ ရူပါဝစရာနိ၊ အဝသာနေ ဧကံ လောကုတ္တရံ။ သဗ္ဗညုတညာဏံ ပန ကာမာဝစရမေဝါတိ ဧဝံ ဝိသယကိစ္စဘူမိဘေဒတော အညမေဝ ဒသဗလဉာဏံ။ အညံ သဗ္ဗညုတညာဏန္တိ။ အယံ တာဝ ပဒတ္ထာနုသာရတော ဝိနိစ္ဆယော။ ဓမ္မဘေဒါဒိတော ပန သဗ္ဗောပိ ဝိနိစ္ဆယော ဧကဝိဓကောဋ္ဌာသတော ပဋ္ဌာယ ဧတ္ထ ဝုတ္တာနုသာရတောဝ ဉာတဗ္ဗော၊ သုတ္တန္တဘာဇနီယာဒယော ဟိ ဝိဘင်္ဂနယဘေဒါ ဧတ္ထ၊ ဣတော ပရေသု စ ဝိဘင်္ဂေသု နတ္ထီတိ။

ဉာဏဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ¶ ¶ ပနာယံ နိက္ခေပပရိစ္ဆေဒေန သဒ္ဓိံ အတ္ထတော ဝိနိစ္ဆယော။ မာတိကာယ ဟိ အာဒိတော တာဝ – ဇာတိမဒေါတိအာဒယော တေသတ္တတိ ဧကကာ နိက္ခိတ္တာ၊ တတော ကောဓော စ ဥပနာဟော စာတိအာဒယော အဋ္ဌာရသ ဒုကာ၊ အကုသလမူလာဒယော ပဉ္စတိံသ တိကာ၊ အာသဝစတုက္ကာဒယော စုဒ္ဒသ စတုက္ကာ၊ ဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇနာဒယော ပန္နရသ ပဉ္စကာ၊ ဝိဝါဒမူလာဒယော စုဒ္ဒသ ဆက္ကာ၊ အနုသယာဒယော သတ္တ သတ္တကာ၊ ကိလေသဝတ္ထုအာဒယော အဋ္ဌ အဋ္ဌကာ၊ အာဃာတဝတ္ထုအာဒယော နဝ နဝကာ၊ ကိလေသဝတ္ထုအာဒယော သတ္တ ဒသကာ၊ ဆန္နံ အဋ္ဌာရသကာနံ ဝသေန အဋ္ဌသတတဏှာဝိစရိတာနိ စ ယထာက္ကမံ နိက္ခိပိတွာ အန္တေ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဗြဟ္မဇာလသုတ္တေ အတိဒဿိတာနီတိ သဗ္ဗာနိပိ တေသဋ္ဌိအဓိကာနိ အဋ္ဌကိလေသသတာနိ နိက္ခိတ္တာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အယံ တာဝ နိက္ခေပပရိစ္ဆေဒေါ။

အတ္ထတော ပန ‘‘ဇာတိမဒေါ’’တိအာဒီသု ဇာတိဥစ္စာကုလီနတံ နိဿာယ ‘‘ခတ္တိယာဒီနံ စတုန္နမ္ပိ ဝဏ္ဏာနံ အဟံ ဥတ္တမဇာတိကော၊ ဣမေ န ဥတ္တမဇာတိကာ’’တိ ဧဝံ အတ္တုက္ကံသနပရဝမ္ဘနဝသေန ဥပ္ပန္နော မဇ္ဇနာကာရပ္ပဝတ္တော မာနော ဇာတိမဒေါ နာမ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ တတ္ထ အာဒိစ္စဂေါတ္တကဿပဂေါတ္တာဒိဥတ္တမဂေါတ္တံ နိဿာယ ဂေါတ္တမဒေါ။ နိရာဗာဓတံ၊ ယောဗ္ဗညံ၊ ‘‘စိရံ သုခံ ဇီဝိံ ဇီဝါမိ ဇီဝိဿာမီ’’တိ ဧဝံ ဇီဝိတံ၊ ဗဟုလာဘဉ္စ နိဿာယ ယထာက္ကမံ အာရောဂျမဒါဒယော ဝုတ္တာ။ သုကတပဏီတပစ္စယလာဘံ၊ မာနနဝန္ဒနာဒိဂရုကာရံ မညေဝ ပမုခံ ကတွာ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တိ၊ ပရိဝါရေတွာ ဂစ္ဆန္တီတိ ဧဝံ ပုရေက္ခာရံ၊ မဟာပရိဝါရံ၊ သုစိပရိဝါရဉ္စ နိဿာယ ယထာက္ကမံ သက္ကာရမဒါဒယော စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဘောဂေါ ပန ကိဉ္စာပိ လာဘဂ္ဂဟဏေနေဝ ဂဟိတော၊ နိဟိတဓနဝသေန ပနေတ္ထ ¶ လာဘော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ‘‘အန္နပါနဝတ္ထာဘရဏမာလာဂန္ဓာဒိဥပဘောဂသမိဒ္ဓိဝသေနာပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိပိ ဝဒန္တိ။ သရီရဝဏ္ဏံ၊ ဂုဏဝဏ္ဏဉ္စ နိဿာယ ဝဏ္ဏမဒေါ။ ဗာဟုသစ္စံ၊ ပဋိဘာနံ၊ ‘‘ဝဏ္ဏံ ဗုဒ္ဓဝံသံ ရာဇဝံသံ ဇနပဒဝံသံ ဂါမဝံသံ ရတ္တိန္ဒိဝပရိစ္ဆေဒံ နက္ခတ္တမုဟုတ္တယောဂံ ဇာနာမီ’’တိ ဧဝံ ရတ္တညုတံ ဝါ နိဿာယ ယထာက္ကမံ သုတမဒါဒယော စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဇာတိပိဏ္ဍပါတိကတံ၊ အနဝညာတတံ၊ ဣရိယာပထပါသာဒိကတံ၊ မဟိဒ္ဓိကတဉ္စ နိဿာယ ယထာက္ကမံ ပိဏ္ဍပါတိကမဒါဒယော။ ကိဉ္စာပိ ပရိဝါရ-ဂ္ဂဟဏေန ယသော ဂဟိတော။ ပရိဝါရဿ ပန သဝသဝတ္တကဘာဝေန ပတ္ထဋတံ ကိတ္တိယသညေဝ ဝါ နိဿာယ ယသမဒေါ။ ပရိသုဒ္ဓသီလံ ¶ ၊ ဥပစာရပ္ပနာဈာနံ၊ သိပ္ပကောသလ္လံ၊ သရီရဿ အာရောဟသမ္ပဒံ၊ ပရိဏာဟသမ္ပဒံ၊ အနူနနိဒ္ဒေါသအင်္ဂပစ္စင်္ဂတာယ သရီရပါရိပူရိဉ္စ နိဿာယ သီလမဒါဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဣမိနာ ဧတ္တကေန ဌာနေန သဝတ္ထုကံ မာနံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အဝတ္ထုကမေဝ သာမညတော မာနံ ဒဿေန္တော ‘‘မဒေါ’’တိ အာဟ။ ပမာဒေါတိအာဒီသု ပဉ္စကာမဂုဏေသု စိတ္တဝေါဿဂ္ဂသင်္ခါတော သုစရိတာသေဝနာယ၊ ဒုစ္စရိတသေဝနာယ စ ဟေတုဘူတော ပမဇ္ဇနာကာရပ္ပဝတ္တော အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒေါ ပမာဒေါ နာမ၊ သွာယံ သတိဝေါဿဂ္ဂလက္ခဏော။ ဝါတဘရိတဘတ္တာ ဝိယ မာတာပိတူသုပိ အနောဏတဘာဝသင်္ခါတော ကက္ခဠမာနော ထမ္ဘော နာမ၊ သွာယံ စိတ္တဿ ဥဒ္ဓုမာတဘာဝလက္ခဏော။ အညေသံ ဂေဟာဒိဥပကရဏသမ္ပဒံ၊ ဝိဇ္ဇာသမ္ပဒံ ဝါ ဒိသွာ တဒ္ဒိဂုဏသမာရမ္ဘနဝသပ္ပဝတ္တော အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒေါ သာရမ္ဘော နာမ။ ဂန္ထောပိ ဟိ သာရမ္ဘဝသေန ဥဂ္ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ အကုသလမေဝ ဟောတိ။ သွာယံ ကရဏုတ္တရိယလက္ခဏော။

အတြ ¶ အတြ ဝိသယေ ဣစ္ဆာ အဿာတိ အတြိစ္ဆော၊ ပုဂ္ဂလော၊ တဿ ဘာဝေါ အတြိစ္ဆတာ။ ဧဝံ မဟိစ္ဆတာဒီသုပိ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ယံ ယံ လဒ္ဓံ၊ တေန တေန အသန္တုဿိတွာ အပရဿ အပရဿ ပတ္ထနာဝသေန ပဝတ္တော လောဘော အတြိစ္ဆတာ။ ယာယ အတ္တနာ လဒ္ဓံ ပဏီတမ္ပိ လာမကံ ဝိယ ခါယတိ၊ ပရေန လဒ္ဓံ လာမကမ္ပိ ပဏီတံ ဝိယ ခါယတိ။ သာယံ အပရာပရလာဘပတ္ထနာလက္ခဏာ။ သန္တဂုဏဝိဘာဝနာဝသပ္ပဝတ္တော စေဝ တဒုပ္ပန္နေဟိ အတိမဟန္တေဟိပိ ဝတ္ထူဟိ အသန္တုဿနာကာရပ္ပဝတ္တော စ လောဘော မဟိစ္ဆတာ။ ယာယ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ပစ္စယေဟိ ဒုပ္ပူရော အဂ္ဂိ ဝိယ ဥပါဒါနေန၊ သမုဒ္ဒေါ ဝိယ စ ဥဒကေန။ ယာ စာယံ သန္တဂုဏသမ္ဘာဝနတာ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏေ စ ပရိဘောဂေ စ အမတ္တညုတာ၊ ဧတံ မဟိစ္ဆတာလက္ခဏံ။

အသန္တာနံ ပန သဒ္ဓါသီလာနံ၊ မဂ္ဂဖလာဒီနဉ္စ လောကိယလောကုတ္တရာနံ ဂုဏာနံ ဝိဘာဝနာဝသပ္ပဝတ္တော စေဝ တဒုပ္ပန္နေဟိ အတိမဟန္တေဟိပိ ပစ္စယေဟိ အသန္တုဿနာကာရပ္ပဝတ္တော စ လောဘော ပါပိစ္ဆတာ။ ယာ စာယံ အသန္တဂုဏသမ္ဘာဝနတာ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏေ စ ပရိဘောဂေ စ အမတ္တညုတာ ဧတံ ပါပိစ္ဆတာလက္ခဏံ။

သိင်္ဂန္တိ ဝိဇ္ဈနဋ္ဌေန သိင်္ဂံ၊ နာဂရိကဘာဝသင်္ခါတဿ ကိလေသသိင်္ဂဿေတံ အဓိဝစနံ၊ တံ အတ္ထတော သိင်္ဂါရကရဏဝသပ္ပဝတ္တော လောဘောဝ။ တိန္တိဏန္တိ ခီယနံ၊ တံ အတ္ထတော နိဝါသဋ္ဌာနေ သုနခါနံ ¶ ဝိယ အညမညံ သတ္တာနံ ‘‘တဝ သန္တကံ၊ မမ သန္တက’’န္တိ ခိယျနာကာရပ္ပဝတ္တော ဒေါသောဝ။ စာပလျန္တိ စပလတာ၊ တံ ပတ္တစီဝရာဒိပရိက္ခာရာနံ၊ အတ္တဘာဝဿ စ မဏ္ဍနဝိဘူသနကေဠာယနဝသပ္ပဝတ္တော ရာဂေါဝ၊ ယေန သမန္နာဂတော ဇိဏ္ဏောပိ ဒဟရော ဝိယ ဟောတိ။ အသဘာဂဝုတ္တီတိ ဝိသဘာဂဝုတ္တိ ဝိသဘာဂကိရိယာ၊ သာ ဂရုဋ္ဌာနိယေသုပိ အနာဒရဝသေန ဝိပစ္စနီကဂ္ဂါဟိတာဝသပ္ပဝတ္တော ဒေါသောဝ ¶ ၊ ယာယ သမန္နာဂတော ဂိလာနေပိ မာတာပိတုအာစရိယုပဇ္ဈာယာဒိကေ န ဩလောကေတိ၊ တေဟိ သဒ္ဓိံ လာဘသက္ကာရကာရဏာ ကလဟံ ကရောတိ၊ တေသု ဟိရောတ္တပ္ပံ၊ စေတိယာဒီသု စိတ္တီကာရဉ္စ န ပစ္စုပဋ္ဌပေတိ။ အရတီတိ ပန္တေသု သေနာသနေသု၊ သမထဝိပဿနာသု စ အနဘိရမဏာ ဥက္ကဏ္ဌိတတာ၊ သာ တထာပဝတ္တော အကုသလစိတ္တုပ္ပာဒေါ။ တန္ဒီတိ အာလသျံ။ ဝိဇမ္ဘိတာတိ ကာယဿ အာနမနာဒိအာကာရေန ဖန္ဒနာ ဝိဇမ္ဘနာ။ ဘတ္တသမ္မဒေါတိ ဘတ္တမုစ္ဆာယ ကာယဿ အကမ္မညတာ။ စေတသော စ လီနတ္တန္တိ စိတ္တသင်္ကောစော။ အတ္ထတော ပနေတာနိ သဗ္ဗာနိပိ ထိနမိဒ္ဓဝသေန စိတ္တဿ ဂိလာနာကာရောဝ။

ကုဟနာတိအာဒီသု လာဘသက္ကာရသိလောကသန္နိဿိတဿ ပါပိစ္ဆဿ တေန တေန ဥပါယေန ဝိမှာပနာ ကုဟနာ နာမ။ သာ တိဝိဓာ ပစ္စယပဋိသေဝနသာမန္တဇပ္ပနဣရိယာပထသဏ္ဌာပနဝသေန။ တတ္ထ စီဝရာဒီဟိ နိမန္တိတဿ တဒတ္ထိကဿေဝ သတော ပါပိစ္ဆတံ နိဿာယ ပဋိက္ခိပနေန၊ တေ စ ဂဟပတိကေ အတ္တနိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတသဒ္ဓေ ဉတွာ ပုန တေသံ ‘‘အဟော အယျော အပ္ပိစ္ဆော န ကိဉ္စိ ပဋိဂ္ဂဏှိတုံ ဣစ္ဆတိ၊ သုလဒ္ဓံ ဝတ နော အဿ၊ သစေ အပ္ပမတ္တကံ ကိဉ္စိ ပဋိဂ္ဂဏှေယျာ’’တိ နာနာဝိဓေဟိ ဥပါယေဟိ ပဏီတာနိ စီဝရာဒီနိ ဥပနာမေန္တာနံ တဒနုဂ္ဂဟကာမတညေဝ အာဝိကတွာ ပဋိဂ္ဂဟဏေန စ တတော ပဘုတိ အပိ သကဋဘာရေဟိ ဥပနာမနဟေတုဘူတံ ဝိမှာပနံ ပစ္စယပဋိသေဝနသင်္ခါတာ ကုဟနာ နာမ။ ပါပိစ္ဆဿေဝ ပန သတော ‘‘ယော ဧဝရူပံ စီဝရံ ဓာရေတိ၊ သော သမဏော မဟေသက္ခော’’တိအာဒိနာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မာဓိဂမပရိဒီပနဝါစာယ တထာ တထာ ဝိမှာပနံ သာမန္တဇပ္ပနသင်္ခါတာ ကုဟနာ နာမ။ ပါပိစ္ဆဿေဝ ပန သတော သမာဟိတဿေဝ သမ္ဘာဝနာဓိပ္ပာယကတေန ပဏိဓာယ သဏ္ဌပိတေန ဂမနာဒိဣရိယာပထေန ဝိမှာပနံ ဣရိယာပထသဏ္ဌပနသင်္ခါတာ ကုဟနာ နာမ။

အာလပနာတိအာဒိနာ ¶ ပန ဝုတ္တပစ္စယပဋိသံယုတ္တာ ဝါစာယေဝ ဒဿိတာ။ အနုပ္ပိယဘာဏိတာ၊ စာဋုကမျတာ၊ မုဂ္ဂသူပျတာ၊ ပါရိဘဋယတာ စ အာလပနာ နာမ။ တတ္ထ အာလပနာတိအာဒိတောဝ လပနာ။ အနုပ္ပိယဘာဏိတာတိ သစ္စာနုရူပံ၊ ဓမ္မာနုရူပံ ဝါ အနပလောကေတွာ ပုနပ္ပုနံ ပိယဘဏနံ။ စာဋုကမျတာတိ ¶ နီစဝုတ္တိတာ၊ အတ္တာနံ ဟေဋ္ဌတော ဌပေတွာ ပဝတ္တနံ။ မုဂ္ဂသူပျတာတိ မုဂ္ဂသူပသဒိသတာ၊ အပက္ကမုဂ္ဂသဒိသေန အပ္ပသစ္စေန သမန္နာဂတဝစနတာ။ ပါရိဘဋယတာတိ ကုလဒါရကာနံ အင်္ကေန ပရိဟရဏာဒိကံ ပရိဘဋဿ ကိစ္စံ။ ဧဝမယံ သဗ္ဗောပိ ကိရိယာဘေဒေါ ‘‘လပနာ’’တွေဝ ဝုစ္စတိ။ ပရေသံ ပန ပစ္စယဒါနသညာဇနကံ ကာယဝစီကမ္မံ နေမိတ္တိကတာ နာမ၊ ယာ ‘‘ပရိကထောဘာသနိမိတ္တကမ္မ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ အက္ကောသနဝမ္ဘနဂရဟဏာဒီဟိ ယထာ ဒါယကော အဝဏ္ဏံ ဘာယတိ၊ ဧဝံ တံ နိပ္ပီဠနံ နိပ္ပေသိကတာ နာမ။ အယံ ဟိ ယသ္မာ ဝေဠုပေသိကာယ ဝိယ အဗ္ဘင်္ဂံ ဣမာယ ပရဿ ဂုဏံ နိပ္ပေသေတိ နိပုဉ္ဆတိ၊ ယသ္မာ ဝါ ဂန္ဓဇာတံ ပိသိတွာ ဂန္ဓမဂ္ဂနာ ဝိယ ပရဂုဏေ နိပ္ပိသိတွာ ဝိစုဏ္ဏေတွာ ဧသာ လာဘမဂ္ဂနာ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘နိပ္ပေသိကတာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဧကသ္မိံ ပန ကုလေ လဒ္ဓါမိသံ အညတ္ထ ဒါနဝသေန လာဘေန လာဘဿ ပတ္ထနာ လာဘေန လာဘံ နိဇိဂီသနာ နာမ။ ဣမေ စ ကုဟနာဒယော ပဉ္စပိ တထာ တထာ ပဝတ္တာ လောဘာဒိအကုသလစိတ္တုပ္ပာဒါတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ‘‘သေယျောဟမသ္မီ’’တိအာဒယော ဒွါဒသ မာနာ ဟေဋ္ဌာ သံယောဇနဂေါစ္ဆကေ ဝုတ္တာနုသာရေန သုဝိညေယျာဝ။ တတ္ထ စ အာဒိတော တယော မာနာ ပုဂ္ဂလံ အနိဿာယ ဇာတိဂေါတ္တရူပဘောဂသိပ္ပသုတာဒိမာနဝတ္ထုဝသေနေဝ ကထိတာ၊ တတော ပရံ ပန နဝ မာနာ သေယျသဒိသဟီနပုဂ္ဂလေ နိဿာယ ကထိတာ။

ဧဝမေတေဟိ ဒွါဒသဟိ ပဒေဟိ သဝတ္ထုကေ မာနေ ကထေတွာ ဣဒါနိ အဝတ္ထုကံ ဒဿေတုံ ‘‘မာနော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတော ¶ ပရံ အတိမာနောတိအာဒီသု ‘‘ဇာတိအာဒီဟိ မယာ သဒိသော နတ္ထီ’’တိ အတိက္ကမိတွာ မညနာဝသေန ပဝတ္တော မာနော အတိမာနော နာမ။ ‘‘ဣမေ မယာ ပုဗ္ဗေ သဒိသာ၊ ဣဒါနိ အဟံ သေဋ္ဌော၊ ဣမေ ဟီနတရာ’’တိ ဥပ္ပန္နော မာနော ဘာရာတိဘာရော ဝိယ မာနာတိမာနော နာမ။ အတ္တာနံ ပန အဝမညနာဝသေန ပဝတ္တော မာနော ဩမာနော နာမ၊ သော ‘‘ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ ပဝတ္တဟီနမာနသဒိသောဝ။ အနဓိဂတေသု အရိယဓမ္မေသု ‘‘အဓိဂတာ မယာ’’တိ ဥပ္ပန္နော မာနော အဓိကမာနတ္တာ အဓိမာနော နာမ၊ အယံ ပန သောတာပန္နာဒိအရိယသာဝကာနံ ‘‘အဟံ သကဒါဂါမီ’’တိအာဒိနာ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ တေသံ မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနပဟီနကိလေသာဝသိဋ္ဌကိလေသပစ္စဝေက္ခဏေန အရိယဂုဏပဋိဝေဓေ နိက္ကင်္ခတ္တာ။ ဒုဿီလဿ ပန န ဥပ္ပဇ္ဇတေဝ၊ သီလဝတောပိ ပရိစ္စတ္တကမ္မဋ္ဌာနဿ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပရိသုဒ္ဓသီလဿေဝ ပန သုဒ္ဓသမထလာဘိနော၊ သုဒ္ဓဝိပဿနာလာဘိနော၊ တဒုဘယလာဘိနော ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တေသု တဒုဘယလာဘီ အရဟတ္တေ ဧဝ အဓိမညိတွာ ပတိဋ္ဌာတိ သုဝိက္ခမ္ဘိတကိလေသတ္တာ၊ ပရိမဒ္ဒိတသင်္ခါရတ္တာ စ၊ ဣတရေ သောတာပန္နာဒီသုပီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပဉ္စသု ပန ခန္ဓေသု ‘‘အဟမသ္မီ’’တိအာဒိနာ ပဝတ္တော မာနော အသ္မိမာနော ¶ နာမ။ ပါပကေန ပန ပရူပဃာတကေန ကမ္မာယတနသိပ္ပာယတနဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနာဒိနာ အတ္တာနံ သေယျာဒိတော ဇပ္ပနဝသေန ပဝတ္တော မာနော မိစ္ဆာမာနော နာမ။

ဉာတိဝိတက္ကောတိအာဒီသု ‘‘မယှံ ဉာတကာ သုခဇီဝိနော သမ္ပတ္တိယုတ္တာ’’တိ ဧဝံ ဂေဟသိတပေမေန ဉာတကေ ဥဒ္ဒိဿ ဥပ္ပန္နော ဝိတက္ကော ဉာတိဝိတက္ကော နာမ၊ ‘‘ဉာတကာ ခယံ ဂတာ ဝယံ ဂတာ သဒ္ဓါ ပသန္နာ’’တိအာဒိနာ ပန နေက္ခမ္မသိတော ဉာတိဝိတက္ကော နာမ န ဟောတိ။ ဧဝံ ဇနပဒဝိတက္ကေပိ၊ တဿ ပန ‘‘အမှာကံ ဇနပဒေါ သုဘိက္ခော သုန္ဒရော’’တိအာဒိနာ ပဝတ္တိအာကာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အမရတ္ထာယ ဝိတက္ကော၊ အမရော ¶ ဝါ ဝိတက္ကောတိ အမရဝိတက္ကော။ တတ္ထ ယော ဥက္ကုဋိကပ္ပဓာနာဒီဟိ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သမ္ပရာယေ အတ္တာ သုခီ အမရော ဟောတီတိ ဧဝံ ပဝတ္တော၊ သော အမရတ္ထာယ ဝိတက္ကော နာမ။ ယော ပန ဒိဋ္ဌိဂတိကဿ ဧကသ္မိံ ပက္ခေ အသဏ္ဌဟိတွာ ‘‘ဧဝမ္ပိ မေ နော၊ တထာပိ မေ နော၊ အညထာပိ မေ နော’’တိအာဒိနာ အမရမစ္ဆော ဝိယ ဂဟေတုံ အသက္ကုဏေယျတာယ ပဝတ္တော၊ သော အမရော ဝိတက္ကော နာမ။ တံ ဒုဝိဓမ္ပိ ဧကတော ကတွာ ဣဓ ‘‘အမရဝိတက္ကော’’တိ ဝုတ္တော။

အနုဒ္ဒယတာ ပတိရူပကေန ပန ဂိဟီဟိ သဟသောကိသဟနန္ဒိတာဒိဝသေန ဂေဟသိတပေမေန ယုတ္တော ပရာနုဒ္ဒယတာပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော နာမ။ လာဘေန စေဝ သက္ကာရေန စ ကိတ္တိသဒ္ဒေန စ သဒ္ဓိံ အာရမ္မဏကရဏဝသေန ယုတ္တော ဂေဟသိတော ဝိတက္ကော လာဘသက္ကာရသိလောကပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော နာမ၊ တဿ ပန ‘‘အဟော ဝတ မေ လာဘာဒယော ဥပ္ပဇ္ဇေယျု’’န္တိအာဒိနာ ပဝတ္တိအာကာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘အဟော ဝတ မံ ပရေ န အဝဇာနေယျု’’န္တိ ဥပ္ပန္နော ဂေဟသိတော ဝိတက္ကော အနဝညတ္တိပဋိသံယုတ္တော ဝိတက္ကော နာမ။ ဧကကံ။

ဒုကာဒီသု ကောဓာဒယော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တတ္ထေ ဝဇ္ဇေတွာ အဝသေသာနညေဝ ဝဏ္ဏနာ ဟောတိ။ တတ္ထ ဒုကေသု တာဝ ဥပနာဟောတိအာဒီသု ပုဗ္ဗဘာဂေ ကောဓော ‘‘အက္ကောစ္ဆိမ’’န္တိအာဒိနာ အာသေဝနေန အပရကာလေ ဝေရစိတ္တေ ဒဠှတရံ အာဗဒ္ဓါ ဥပနာဟော နာမ၊ ယေန သမန္နာဂတော ဝေရံ နိဿဇ္ဇိတုံ န သက္ကောတိ ဝသာတေလမက္ခိတပိလောတိကာ ဝိယ၊ သောဓိယမာနမ္ပိဿ စိတ္တံ န ပရိသုဇ္ဈတိ၊ သွာယံ ဝေရုပနိဗန္ဓနလက္ခဏော။

ပရဂုဏံ ပန ဝိနာသေတွာ တတ္ထ ဒေါသမက္ခနဝသေန ပဝတ္တော ကောဓော မက္ခော နာမ။ အယံ ဟိ ပဌမတရံ ¶ အတ္တနော စိတ္တံ ဂူထော ဝိယ ဂူထဂ္ဂါဟကံ ဟတ္ထံ မက္ခေတိ၊ ပစ္ဆာ ¶ ပရန္တိ ‘‘မက္ခော’’တိ ဝုတ္တော၊ သွာယံ ပရဂုဏမက္ခနလက္ခဏော။ ပဠာသေတီတိ ပဠာသော၊ ပရဿ ဂုဏေ ဒဿေတွာ အတ္တနော ဂုဏေဟိ သမေ ကရောတီတိ အတ္ထော။ တထာပဝတ္တော လောဘော၊ သွာယံ ယုဂဂ္ဂါဟလက္ခဏော။

ဒွါရတ္တယေပိ ဝိဇ္ဇမာနဿေဝ ဒေါသဿ ပဋိစ္ဆာဒနတော စက္ခုမောဟနမာယာ ဝိယာတိ မာယာ၊ သာ ကတဒေါသပဋိစ္ဆာဒနလက္ခဏာ။ သဌဿ ဘာဝေါ၊ ကမ္မံ ဝါ သာဌေယျံ၊ ကေရာဋိယံ၊ တံ အဝိဇ္ဇမာနဂုဏပ္ပကာသနလက္ခဏံ။

အနဇ္ဇဝါဒယော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တအဇ္ဇဝါဒိပဋိပက္ခအကုသလဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အဇ္ဈတ္တသံယောဇနန္တိအာဒီသု အဇ္ဈတ္တန္တိ ကာမဘဝေါ၊ တတ္ထ သတ္တေ ဗန္ဓနဝသေန ပဝတ္တာနိ ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယသံယောဇနာနိ အဇ္ဈတ္တသံယောဇနံ နာမ။ ဗဟိဒ္ဓါတိ ရူပါရူပဘဝေါ။ တတ္ထ ဗန္ဓနဝသေန ပဝတ္တာနိ ပဉ္စ ဥဒ္ဓမ္ဘာဂိယသံယောဇနာနိ ဗဟိဒ္ဓါသံယောဇနံ နာမ။ ကာမဘဝေ ဟိ သတ္တာနံ အာလယော ဗဟုကော၊ န ဣတရေသု၊ တသ္မာ သော အဇ္ဈတ္တံ ဣတရေ စ ဗဟိဒ္ဓါတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဒုကံ။

တိကေသု ပန လောဘာဒီနိ တီဏိ အကုသလမူလာနိ နာမ။ ကာမဗျာပါဒဝိဟိံသာသမ္ပယုတ္တာ ဝိတက္ကာ တယော အကုသလဝိတက္ကာ နာမ။ တေ ဧဝ သညာသီသေန တိဿော အကုသလသညာ။ သဘာဝဋ္ဌေန တိဿော အကုသလဓာတုယောတိ စ ဝုစ္စန္တိ။ ကာယဝစီမနောဒုစ္စရိတာနိ တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ နာမ၊ တာနိ ဒွါရတ္တယပ္ပဝတ္တာနံ ပါဏာတိပါတာဒီနံ၊ သဗ္ဗာကုသလာနံ ဝါ ဝသေန ယောဇေတဗ္ဗာနိ။ သုတ္တန္တပရိယာယေန ပန ဒိဋ္ဌာသဝဝဇ္ဇိတာ ကာမာသဝါဒယော တယော အာသဝါ နာမ။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသီလဗ္ဗတပရာမာသာ တီဏိ သံယောဇနာနိ နာမ။

ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ စ တိဿော တဏှာ နာမ။ တတ္ထ သဿတဒိဋ္ဌိသဟဂတော ရာဂေါ ဘဝတဏှာ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသဟဂတော ¶ ရာဂေါ ဝိဘဝတဏှာ၊ အဝသေသာ ပန သဗ္ဗာပိ တဏှာ ကာမတဏှာ။ ကာမဓာတုပဋိသံယုတ္တော ဝါ ရာဂေါ ကာမတဏှာ၊ ရူပါရူပဓာတုပဋိသံယုတ္တော ဘဝတဏှာ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသဟဂတော ဝိဘဝတဏှာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကာမတဏှာ ရူပတဏှာ အရူပတဏှာ စ အပရာပိ တိဿော တဏှာ နာမ။ ရူပတဏှာ အရူပတဏှာ နိရောဓတဏှာ စ ပုန အပရာပိ တိဿော တဏှာ နာမ။ တတ္ထ နိရောဓတဏှာတိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသဟဂတော။ ကာမေသနာ ဘဝေသနာ ဗြဟ္မစရိယေသနာ စ တိဿော ဧသနာ နာမ။ တတ္ထ ဗြဟ္မစရိယေသနာတိ သဿတုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသင်္ခါတဗြဟ္မစရိယဿ ဂဝေသနာ။ ‘‘သေယျောဟမသ္မီတိ ¶ ဝိဓာ၊ သဒိသောဟမသ္မီတိ ဝိဓာ၊ ဟီနောဟမသ္မီတိ ဝိဓာ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တမာနဝိဓာ တိဿော ဝိဓာ နာမ။ မာနော ဟိ သေယျာဒိဝသေန ဝိဒဟနတော မညနတော ‘‘ဝိဓာ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဇာတိဇရာမရဏာနိ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာနိ ဘယာနိ တီဏိ ဘယာနိ နာမ။ ‘‘အတီတံ ဝါ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘာ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တာနိ တီဏိ၊ ဗုဒ္ဓါဒီသု ကင်္ခနဝိစိကိစ္ဆနဝသေန ပဝတ္တာ တိဿော အဝိဇ္ဇာ တီဏိ တမာနိ နာမ။ ဝိစိကိစ္ဆာသီသေန တဿ ဝိဘင်္ဂေ တံသမ္ပယုတ္တာ အဝိဇ္ဇာဝ ဝုတ္တာ၊ တဿာ ဧဝ ပဋိစ္ဆာဒကတ္တေနပိ တမဘာဝတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ယံ ကိဉ္စိ ပန သတ္တဿ သုခါဒိကံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ သဗ္ဗံ ပုဗ္ဗေကတဟေတူတိ ဧကံ တိတ္ထာယတနံ၊ ဣဿရနိမ္မာနဟေတူတိ ဒုတိယံ၊ အဟေတုအပ္ပစ္စယာတိ တတိယန္တိ ဣမာနိ တီဏိ တိတ္ထာယတနာနိ နာမ။ တတ္ထ ပဌမဝါဒီ ကုသလာကုသလကိရိယဥတုစိတ္တာဟာရာဒိကံ၊ ဂတိဥပဓိအာဒိကံ၊ သပ္ပုရိသူပနိဿယသဒ္ဓမ္မဿဝနာဒိကဉ္စ သဗ္ဗံ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နံ ပဋိက္ခိပိတွာ ဧကံ ကမ္မဝိပါကမေဝ သမ္ပဋိစ္ဆတိ၊ ဣတရေ ပန ဒွေပိ သဗ္ဗံ ဟေတုံ ပဋိက္ခိပိတွာ ဣဿရဟေတုကံ၊ အဟေတုကဉ္စ သမ္ပဋိစ္ဆန္တိ၊ တေသံ တိဏ္ဏံ ဝါဒါနံ ဝသေနေဝ ပယောဇနာဘာဝါဒိတော ယထာနုရူပံ ဒေါသော ဉာတဗ္ဗော။ ဂန္ထဝိတ္ထာရဘယေန ပနေတ္ထ န ဝိတ္ထာရယိမှ။

ရာဂဒေါသမောဟာ ¶ ပန တယော ပလိဗောဓဋ္ဌေန ကိဉ္စနာ နာမ။ တေ ဧဝ ဟိ ကိလေသဋ္ဌေန အင်္ဂဏာနိ၊ မလီနဘာဝကရဏဋ္ဌေန မလာနိ၊ ပက္ခလနပါတဟေတုတော ဝိသမာနိ စ ဟောန္တိ။ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ကာယဝစီမနောဝိသမာနိ အပရာနိပိ တီဏိ ဝိသမာနိ နာမ။ ရာဂဒေါသမောဟာ အနုဒဟနဋ္ဌေန တယော အဂ္ဂီ၊ ကသဋနိရောဇဋ္ဌေန ကသာဝါ စ ဟောန္တိ။ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ကာယကသာဝါဒယော ပန အပရေပိ တယော ကသာဝါ နာမ။ အဿာဒဒိဋ္ဌိတ္တိကေ ကာမပရိဘောဂေ ‘‘နတ္ထိ ကာမေသု ဒေါသော’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ သဿတဒိဋ္ဌိ အဿာဒဒိဋ္ဌိ နာမ။ ဝီသတိဝတ္ထုကာ ပန အတ္တဒိဋ္ဌိ အတ္တာနံ အနုဂတတ္တာ အတ္တာနုဒိဋ္ဌိ နာမ။ တဿာ ပန ‘‘ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတိ၊ ရူပဝန္တံ ဝါ အတ္တာနံ၊ အတ္တနိ ဝါ ရူပံ၊ ရူပသ္မိံ ဝါ အတ္တာနံ သမနုပဿတီ’’တိ ဧဝံ ရူပက္ခန္ဓေ စတဿော ဒိဋ္ဌိယော။ ဧဝံ သေသက္ခန္ဓေသုပီတိ ဝီသတိဝတ္ထုကတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တတ္ထ စ ရူပံ အတ္တတောဒိအာဒိနာ ပဉ္စက္ခန္ဓေ အတ္တတော ဂဟဏဝသေန ပဝတ္တာ ပဉ္စ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယော၊ သေသာ ပန သဿတဒိဋ္ဌိယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ‘‘နတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိအာဒိနယပ္ပဝတ္တာ ပန နတ္ထိကဒိဋ္ဌိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ နာမ၊ လာမကဒိဋ္ဌီတိ အတ္ထော။ အရတိတ္တိကေ ပါဏိလေဍ္ဍုဒဏ္ဍာဒီဟိ သတ္တာနံ ¶ ဝိဟိံသနာ ဝိဟေသာ နာမ။ ဒွါရတ္တယပ္ပဝတ္တအကုသလဓမ္မဿ စရိယာ အဓမ္မစရိယာ နာမ။ ဒေါဝစဿတာတိကေ သာဝ ကာမဗျာပါဒဝိဟိံသာသညာ နာနာရမ္မဏေသု ပဝတ္တိတော၊ နာနာဘူတတ္တာ စ နာနတ္တသညာ နာမ။ ဥဒ္ဓစ္စတ္တိကေ ကုသီတဿ ဘာဝေါ ကောသဇ္ဇံ၊ ပမာဒေါဝ။ အနာဒရိယတ္တိကေ ဩဝါဒဿ အနာဒိယနဝသပ္ပဝတ္တော ကောဓော အနာဒရိယံ နာမ။ အဿဒ္ဓိယတ္တိကေ ရတနတ္တယကမ္မဖလာနံ အသဒ္ဒဟနဝသပ္ပဝတ္တာ အကုသလဓမ္မာ အဿဒ္ဓိယံ နာမ။ ပဉ္စဝိဓမစ္ဆရိယဝသေန ‘‘ဒေဟီ’’တိ ဝစနဿ အဇာနနာ အဝဒညုတာ နာမ။

ဥဒ္ဓစ္စတ္တိကေ ¶ မနစ္ဆဋ္ဌေသု ဣန္ဒြိယေသု အဂုတ္တဒွါရတာ အသံဝရော နာမ။ ကာယိကဝါစသိကဝီတိက္ကမော ဒုဿီလျံ နာမ။ အရိယတ္တိကေ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓသာဝကာနံ ဒဿနောပါသနာဒီသု အနိစ္ဆာ အရိယာနံ အဒဿနကမျတာ နာမ။ ဗောဓိပက္ခိကသဒ္ဓမ္မဿ သဝနဓာရဏာဒီသု အနိစ္ဆာ သဒ္ဓမ္မံ အသောတုကမျတာ နာမ။ ပရဿ ဒေါသာရောပနေ ရန္ဓဂဝေသိတာသင်္ခါတော ဥပါရမ္ဘောဝ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတာ နာမ။ မုဋ္ဌဿစ္စတ္တိကေ ဥဒ္ဓစ္စံ စေတသော ဝိက္ခေပေါ နာမ။ အယောနိသောမနသိကာရတ္တိကေ ‘‘အနိစ္စေ နိစ္စ’’န္တိအာဒိနာ၊ သစ္စပဋိပက္ခဝသေန ဝါ အနုပါယမနသိကာရသင်္ခါတံ အာဝဇ္ဇနစိတ္တံ အယောနိသောမနသိကာရော နာမ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမိစ္ဆာသင်္ကပ္ပာဒယော အဋ္ဌ မိစ္ဆာမဂ္ဂါ ကုမ္မဂ္ဂေါ နာမ၊ မိစ္ဆာမဂ္ဂဿ အာသေဝနာ ကုမ္မဂ္ဂသေဝနာ နာမ။ ထိနမိဒ္ဓံ စေတသော စ လီနတ္တံ နာမ။ တိကံ။

စတုက္ကေသု စီဝရာဒီသု စတူသု ပစ္စယေသု ‘‘ကတ္ထ မနာပံ လဘိဿာမီ’’တိ တဏှာယ ဥပ္ပာဒေါ စတ္တာရော တဏှုပ္ပာဒါ နာမ။ န ဂစ္ဆန္တိ ဧတာဟိ အရိယာတိ အဂတိယော၊ ဆန္ဒဒေါသမောဟဘယာ။ တာ ဟိ အဂန္တဗ္ဗမဂ္ဂဂမနာနိ အကတ္တဗ္ဗကရဏာနိ စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ နာမ။ တတ္ထ ဆန္ဒောတိ ပက္ခပါတရာဂေါ။ ဘယန္တိ တထာပဝတ္တော ဒေါသော။ အနိစ္စာဒီသု ‘‘နိစ္စံ သုခံ အတ္တာ သုဘ’’န္တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ စတ္တာရော ဝိပရိယာသာ ဝိပရီတတော ဓမ္မေ ဧသနတော။ တေသု ဝါ အာသနတော ပဝိသနတော စတ္တာရော ဝိပရိယာသာ နာမ။ တေ သညာစိတ္တဒိဋ္ဌိဝိပရိယာသဝသေန ပစ္စေကံ တယော တယော ဟုတွာ ဒွါဒသ ဟောန္တိ။ တေသု အနိစ္စေ နိစ္စံ၊ အနတ္တနိ အတ္တာတိ သညာစိတ္တဒိဋ္ဌိဝိပရိယာသာ ဆ၊ ဒုက္ခေ သုခံ၊ အသုဘေ သုဘန္တိ ဒိဋ္ဌိဝိပရိယာသာ ဒွေ စာတိ အဋ္ဌ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန ပဟီယန္တိ၊ အသုဘေ သုဘန္တိ သညာစိတ္တဝိပရိယာသာ ဒွေ အနာဂါမိမဂ္ဂေန၊ ဒုက္ခေ သုခန္တိ သညာစိတ္တဝိပရိယာသာ ဒွေ အရဟတ္တမဂ္ဂေနာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

အဒိဋ္ဌေ ¶ ¶ ဒိဋ္ဌံ၊ အသုတေ သုတံ၊ အမုတေ မုတံ၊ အဝိညာတေ ဝိညာတန္တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ နာမ။ ဒိဋ္ဌာဒီသု ပန အဒိဋ္ဌံ အသုတံ အမုတံ အဝိညာတန္တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ အပရေပိ စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ နာမ။ ဣမေ စ ပုရိမေဟိ သဒ္ဓိံ အဋ္ဌ အနရိယဝေါဟာရာတိပိ ဝုစ္စန္တိ။ ပါဏာတိပါတအဒိန္နာဒါနကာမေသုမိစ္ဆာစာရမုသာဝါဒါ စတ္တာရိ ဒုစ္စရိတာနိ နာမ။ မုသာဝါဒါဒိဝစီဒုစ္စရိတာနိ အပရာနိပိ စတ္တာရိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ နာမ။ ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏဘယာနိ စတ္တာရိ ဘယာနိ နာမ။ ရာဇစောရအဂ္ဂိဥဒကဘယာနိ စတ္တာရိ၊ သမုဒ္ဒံ ဩရောဟန္တဿ ပန ဥပ္ပဇ္ဇနကာနိ ဦမိကုမ္ဘီလအာဝဋ္ဋသုသုကာဘယာနိ စ စတ္တာရိ၊ အတ္တာနုဝါဒပရာနုဝါဒဒဏ္ဍဒုဂ္ဂတိဘယာနိ စတ္တာရိ စာတိ ဣမာနိ ဝါ အပရာနိ တီဏိ စတုက္ကာနိ စတ္တာရိ ဘယာနိ နာမ။ တတ္ထ သုသုကာတိ စဏ္ဍမစ္ဆာ။ သဗ္ဗာနိပိ စေတာနိ ဘယာနိ ပဋိဃစိတ္တာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ သဗ္ဗံ သုခဒုက္ခာဒိကံ သယံကတံ ပရံကတံ ဥဘယကတံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နန္တိ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဣမာ စတဿော ဒိဋ္ဌိယော နာမ။ စတုက္ကံ။

ပဉ္စကေသု ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာတိအာဒီသု ဩရံ ဝုစ္စတိ ကာမဓာတု ဟေဋ္ဌာဘာဝတော၊ တတ္ထ ဥပပတ္တိနိပ္ဖာဒနတော တံ ဩရံ ဘဇန္တီတိ သက္ကာယဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသီလဗ္ဗတပရာမာသကာမရာဂပဋိဃာ ပဉ္စ ဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇနာနိ နာမ။ ဥဒ္ဓန္တိ ရူပါရူပဓာတု ဥပရိဘာဝတော၊ တံ ဝုတ္တနယေန ဘဇန္တီတိ ရူပရာဂအရူပရာဂမာနဥဒ္ဓစ္စအဝိဇ္ဇာ ပဉ္စ ဥဒ္ဓမ္ဘာဂိယသံယောဇနာနိ နာမ။ ရာဂဒေါသမောဟမာနဒိဋ္ဌိယော ပဉ္စ လဂ္ဂနဋ္ဌေန သင်္ဂါ နာမ။ တေ ဧဝ ပဉ္စ အနုပဝိသနဋ္ဌေန၊ တုဒနဋ္ဌေန စ ပဉ္စ သလ္လာ နာမ။ သတ္ထုဓမ္မသင်္ဃသိက္ခာသု ကင်္ခနာနိ စတ္တာရိ၊ သဗြဟ္မစာရီသု ကုပိတစိတ္တတာ စာတိ ဣမေ ပဉ္စ စိတ္တဿ ထဒ္ဓကစဝရခါဏုကဘာဝကရဏတ္တာ စေတောခိလာ နာမ။ ကာမေသု အဝီတရာဂေါ။ ကာယေ…ပေ… ရူပေ…ပေ… ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတွာ သေယျသုခံ ¶ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ၊ အညတရံ ဒေဝနိကာယံ ပဏိဓာယ ဗြဟ္မစရိယံ စရတီတိ ဧဝံ ပဝတ္တာ ပဉ္စ ဓမ္မာ စိတ္တံ ဗန္ဓိတွာ မုဋ္ဌိယံ ကတွာ ဝိယ ဂဟဏတော စေတသောဝိနိဗန္ဓာ နာမ။ တတ္ထ ကာယေတိ အဇ္ဈတ္တိကေ ကာယေ၊ ရူပေတိ ဗဟိဒ္ဓါရူပေ။ သညီ အတ္တာ၊ အသညီ အတ္တာ၊ နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ၊ သံဝိဇ္ဇမာနော ပန အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနံ ဝါ ပါပုဏာတီတိ ဧဝံ ပဝတ္တာ ပဉ္စ ဒိဋ္ဌိယော နာမ။

ပါဏာတိပါတာဒိမဇ္ဇပါနပရိယောသာနာ ပဉ္စ ဝေရကရဏဋ္ဌေန ဝေရာ နာမ။ ဉာတိဘောဂရောဂသီလဒိဋ္ဌိဗျသနာနိ ပဉ္စ ဗျသနာ နာမ။ တတ္ထ ဗျသနာတိ ဝိနာသသဟဇာတာ၊ တတော ဥပ္ပန္နာ အကုသလာ ¶ ။ ဗဟုဇနဿ အပ္ပိယတာ၊ ဝေရဗဟုလတာ၊ ဝဇ္ဇဗဟုလတာ၊ သမ္မူဠှမရဏံ၊ အပါယဂမနန္တိ ဣမေ ပဉ္စ အက္ခန္တိယာ အာဒီနဝါ၊ အနဓိဝါသနာယ ဒေါသာတိ အတ္ထော။ အာဇီဝကဘယံ အသိလောကဘယံ ပရိသသာရဇ္ဇဘယံ မရဏဘယံ ဒုဂ္ဂတိဘယန္တိ ဣမာနိ ပဉ္စ ဘယာနိ နာမ။ ယာဝဒတ္ထံ ပဉ္စကာမဂုဏပရိဘောဂေန စေဝ ပဌမဇ္ဈာနာဒီဟိ စတူဟိ ဈာနေဟိ စာတိ ပဉ္စဟိ ကာရဏေဟိ အတ္တာ ပရမဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနပ္ပတ္တော ဟောတီတိ ပဝတ္တာ ဝါဒါ ပဉ္စ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒါ နာမ။ ပဉ္စကံ။

ဆက္ကေသု ပန ကောဓော မက္ခော ဣဿာ သာဌေယျံ ပါပိစ္ဆတာ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိတာတိ ဣမာနိ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ။ မနာပိယေသု ရူပါဒီသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ဆန္ဒရာဂေါတိ ဣမေ ဆ ဆန္ဒရာဂါ ဂေဟသိတာ ဓမ္မာ နာမ။ အမနာပိယေသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ပဋိဃော ဆ ဝိရောဓဝတ္ထူနိ နာမ။ ဝိရောဓော ဧဝ ဝတ္ထု ဝိရောဓဝတ္ထု။ ဆသု အာရမ္မဏေသု တဏှာဝ ဆ တဏှာကာယာ နာမ။ သတ္ထုဓမ္မသင်္ဃသိက္ခာသု၊ အပ္ပမာဒေ၊ ပဋိသန္ထာရေ စ အဂါရဝါ ဆ အဂါရဝါ နာမ။ ကမ္မာရာမတာ၊ ဘဿနိဒ္ဒါသင်္ဂဏိကသံသဂ္ဂပပဉ္စာရာမတာ စ ဆ ပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ နာမ၊ ပရိဟာနိကရာတိ အတ္ထော။ တတ္ထ သဝနဒဿနသမုလ္လပနပရိဘောဂကာယသံသဂ္ဂေသု ¶ ပဉ္စသု ယုတ္တပယုတ္တတာ သံသဂ္ဂါရာမတာ။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိပပဉ္စေသု ယုတ္တပယုတ္တတာ ပပဉ္စာရာမတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကမ္မဘဿနိဒ္ဒါသင်္ဂဏိကာရာမတာ စတ္တာရော၊ ဒေါဝစဿတာ၊ ပါပမိတ္တတာ ဒွေ စာတိ ဣမေ အပရေပိ ဆ ပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ နာမ။

သောမနဿဋ္ဌာနိယေသု ရူပါဒီသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ဥပ္ပန္နာ ဂေဟသိတသောမနဿသမ္ပယုတ္တာ ဝိစာရာ သောမနဿုပဝိစာရာ နာမ၊ ဝိတက္ကာဒယော ဓမ္မာ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ စာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဧသ နယော ဣတရဒွယေပိ။ အညာဏသဟိတာ ပနေတ္ထ ဝေဒနုပေက္ခာ ဥပေက္ခာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ယာ ‘‘အညာဏုပေက္ခာ’’တိပိ ဝုစ္စတိ။ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌမဇ္ဈတ္တေသု ဆသု အာရမ္မဏေသု ယထာက္ကမံ ဥပ္ပန္နာ ဝေဒနာ ‘‘ဆ ဂေဟသိတာနိ သောမနဿာနီ’’တိအာဒိနာ ဆက္ကတ္တယေန ဝုတ္တာ။ ‘‘အတ္ထိ မေ အတ္တာ’’တိ ဝါ၊ ‘‘နတ္ထိ မေ အတ္တာ’’တိ ဝါ၊ ‘‘အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’’တိ ဝါ၊ ‘‘အတ္တနာ ဝါ အနတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’’တိ ဝါ၊ ‘‘အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’’တိ ဝါ၊ ‘‘သော မေ အယံ အတ္တာ ကာရကော ဝေဒကော နိစ္စော ဓုဝေါ’’တိ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဣမာ ဆ ဒိဋ္ဌိယော နာမ။ တတ္ထ အတ္ထီတိ သဿတဒိဋ္ဌိ။ နတ္ထီတိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ။ ပဉ္စပိ ခန္ဓေ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟေတွာ သညာက္ခန္ဓေန သေသာနံ ဇာနနဝသေန အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီတိ ဒိဋ္ဌိ၊ သညာက္ခန္ဓံ ပန ‘‘အတ္တာ’’တိ၊ ဣတရေ စ ‘‘အနတ္တာ’’တိ ဂဟေတွာ အတ္တနာ ဝါ အနတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီတိ ဒိဋ္ဌိ၊ သညာက္ခန္ဓံ ¶ ပန ‘‘အနတ္တာ’’တိ၊ ဣတရေ စ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟေတွာ အနတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီတိ ဒိဋ္ဌိ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဆက္ကံ။

သတ္တကေသု ပန ကာမရာဂပဋိဃမာနဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာဘဝရာဂအဝိဇ္ဇာ သတ္တ ထာမဂတဋ္ဌေန၊ အပ္ပဟီနဋ္ဌေန စ စိတ္တသန္တာနေ အနု အနု သယနတော အနုသယာ နာမ။ တေ ဧဝ သတ္တေ ဝဋ္ဋသ္မိံ သံယောဇနတော သံယောဇနာနိ။ သမုဒါစာရဝသေန ပရိယုဋ္ဌာနတော ပရိယုဋ္ဌာနာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အဿဒ္ဓိယံ ¶ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ အပ္ပဿုတတာ ကောသဇ္ဇံ မုဋ္ဌဿစ္စံ ဒုပ္ပညတာတိ ဣမေ သတ္တ အသတံ အသပ္ပုရိသာနံ၊ အသန္တာ ဝါ လာမကာ ဓမ္မာတိ အသဒ္ဓမ္မာ နာမ။ ပါဏာတိပါတာဒယော ကာယဝစီဒုစ္စရိတာနိ သတ္တ ဒုစ္စရိတာနိ နာမ။ မာနော အတိမာနော မာနာတိမာနော ဩမာနော အဓိမာနော အသ္မိမာနော မိစ္ဆာမာနောတိ ဣမေ သတ္တ မာနာ နာမ။ ‘‘မနုဿလောကေ မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝေါ အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ တထာ ဆသု ဒေဝလောကေသု ဒိဗ္ဗော ကဗဠီကာရဘက္ခော အတ္တာ၊ ရူပလောကေ ရူပီ မနောမယော အတ္တာ၊ စတူသု အရူပဘဝေသု စတုဗ္ဗိဓော အရူပီ အတ္တာ တတ္ထ တတ္ထ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ သတ္တ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယော သတ္တ ဒိဋ္ဌိယော နာမ။ ဧတ္ထ စ အာဒိတော တိဿော ဒိဋ္ဌိယော ရူပက္ခန္ဓံ အတ္တတော ဂဟေတွာ ပဝတ္တာ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယော၊ သေသာ စတဿော အရူပက္ခန္ဓေတိ ဉာတဗ္ဗာ။ သတ္တကံ။

အဋ္ဌကေသု ပန လောဘော ဒေါသော မောဟော မာနော ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ထိနံ ဥဒ္ဓစ္စဉ္စာတိ အဋ္ဌ ကိလေသဝတ္ထူနိ နာမ။ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ ကမ္မံ ကတ္တဗ္ဗံ မေ’’တိ ဧကံ၊ တထာ ‘‘ကတံ မေ’’တိ၊ ‘‘မဂ္ဂေါ မေ ဂန္တဗ္ဗော’’တိ၊ ‘‘ဂတော’’တိ၊ ‘‘အပ္ပကံ မေ ဘုတ္တ’’န္တိ၊ ‘‘သုဘုတ္တ’’န္တိ၊ ‘‘အာဗာဓော မေ ဥပ္ပန္နော’’တိ၊ ‘‘အစိရဝုဋ္ဌိတော ဂေလညာ’’တိ ဧကန္တိ ဣမာနိ အဋ္ဌ ကုသီတဝတ္ထူနိ နာမ၊ ကုသီတဿ ကောသဇ္ဇကာရဏာနီတိ အတ္ထော။ လာဘေ အလာဘေ စ ယသေ အယသေ စ ပသံသာယ နိန္ဒာယ စ သုခေ ဒုက္ခေ စ ယထာက္ကမံ ရာဂဒေါသေဟိ စိတ္တဿ ပဋိဟနနံ အဋ္ဌသု လောကဓမ္မေသု စိတ္တဿ ပဋိဃာတော နာမ။ ဟေဋ္ဌာ ဒွီဟိ စတုက္ကေဟိ ဝုတ္တာ အဋ္ဌ အနရိယဝေါဟာရာ နာမ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမိစ္ဆာသင်္ကပ္ပာဒယော အဋ္ဌ မိစ္ဆတ္တာ နာမ။ ဘိက္ခူဟိ ဝိဇ္ဇမာနာယ အာပတ္တိယာ စောဒိယမာနဿ ‘‘န သရာမီ’’တိ နိဗ္ဗေဌနံ ဧကံ၊ ‘‘တွံ ဗာလော’’တိအာဒိနာ ¶ စောဒကပဋိပ္ဖရဏံ ဧကံ၊ တထာ ‘‘တုဝံ စေတမာပန္နော’’တိ စောဒကဿ ပစ္စာရောပနံ၊ အညေနညံ ပဋိစရဏံ၊ သင်္ဃေ ဗာဟာဝိက္ခေပဘဏနံ၊ တုဏှီဘာဝေန ဝိဟေဌနံ၊ သင်္ဃံ၊ စောဒကဉ္စ အနာဒိယိတွာ ပက္ကမနံ၊ စောဒနာဘယာ သိက္ခာပစ္စက္ခာနန္တိ ဣမေ အဋ္ဌ ပုရိသဒေါသာ နာမ။ အသညီ အတ္တာ ရူပီ၊ အရူပီ ¶ ၊ ရူပီ စ အရူပီ စ၊ နေဝရူပီနာရူပီ၊ အန္တဝါ၊ အနန္တဝါ၊ အန္တဝါ စ အနန္တဝါ စ၊ နေဝန္တဝါနာနန္တဝါတိ ဧဝံ ပဝတ္တာ အဋ္ဌ အသညီဝါဒါ နာမ။ နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ ရူပီ အရူပီတိအာဒိနာ ပဝတ္တာ အဋ္ဌ နေဝသညီနာသညီဝါဒါ နာမ။ အဋ္ဌကံ။

နဝကေသု ပန ‘‘အနတ္ထံ မေ အစရိ၊ စရတိ၊ စရိဿတိ၊ ပိယဿ မေ အနတ္ထံ အစရိ၊ စရတိ၊ စရိဿတိ၊ အပ္ပိယဿ မေ အတ္ထံ အစရိ၊ စရတိ၊ စရိဿတီ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ နဝ အာဃာတာ ဧဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ နာမ။ ကောဓော မက္ခော ဣဿာ မစ္ဆရိယံ မာယာ သာဌေယျံ မုသာဝါဒေါ ပါပိစ္ဆတာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီတိ ဣမာနိ နဝ ပုရိသမလာနိ နာမ။ ‘‘သေယျဿ သေယျောဟမသ္မီ’’တိအာဒယော နဝဝိဓာ မာနာ နာမ။ ‘‘တဏှံ ပဋိစ္စ ပရိယေသနာ၊ ပရိယေသနံ ပဋိစ္စ လာဘော၊ တံ ပဋိစ္စ ဝိနိစ္ဆယော၊ တံ ပဋိစ္စ ဆန္ဒရာဂေါ၊ တံ ပဋိစ္စ အဇ္ဈောသာနံ၊ တထာ ပရိဂ္ဂဟော၊ မစ္ဆရိယံ၊ အာရက္ခော၊ အာရက္ခာဓိကရဏံ ဒဏ္ဍာဒါနသတ္ထာဒါနကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒါဒိအနေကေ ပါပကာ ဓမ္မာ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တာ ဣမေ နဝ တဏှာမူလကာ ဓမ္မာ နာမ။ တတ္ထ ဝိနိစ္ဆယောတိ ဉာဏတဏှာဒိဋ္ဌိဝိတက္ကဝသေန စတူသု ဝိနိစ္ဆယေသု ဝိတက္ကဝိနိစ္ဆယော ဣဓ အဓိပ္ပေတော။ လာဘံ ဟိ လဘိတွာ ‘‘ဣဒံ ရူပါရမ္မဏတ္ထာယ၊ ဣဒံ သဒ္ဒါရမ္မဏာဒိအတ္ထာယာ’’တိ ဧဝံ ဝိတက္ကေနေဝ ဝိနိစ္ဆယော။ ဆန္ဒရာဂေါ ဒုဗ္ဗလရာဂေါ၊ အဇ္ဈောသာနန္တိ ဗလဝသန္နိဋ္ဌာနံ။ ပရိဂ္ဂဟောတိ တဏှာဒိဋ္ဌိဝသေန ပရိဂ္ဂဟကရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘အသ္မီ’’တိ၊ ‘‘အဟမသ္မီ’’တိ၊ ‘‘အယမဟမသ္မီ’’တိ၊ ‘‘ဘဝိဿ’’န္တိ၊ ‘‘ရူပီ ဘဝိဿ’’န္တိ၊ ‘‘အရူပီ ဘဝိဿ’’န္တိ၊ ‘‘သညီ ဘဝိဿ’’န္တိ၊ ‘‘အသညီ ¶ ဘဝိဿ’’န္တိ၊ ‘‘နေဝသညီနာသညီ ဘဝိဿ’’န္တိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ ဣမာနိ နဝ စလနဋ္ဌေန ဣဉ္ဇိတာနိ နာမ။ ဣမာနေဝ မညနဋ္ဌေန မညိတာနိ၊ ဝိပ္ဖန္ဒနတော ဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ၊ ပပဉ္စနတော ပပဉ္စိတာနိ၊ တာနေဝ တေဟိ တေဟိ ကာရဏေဟိ သင်္ခတတ္တာ သင်္ခတာနိ စ နာမ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗေဟိ တေဟိ ပဉ္စဟိ နဝကေဟိ မာနော ဧဝ ကထိတော။ သောပိ ဟိ ‘‘အသ္မီ’’တိအာဒီဟိ သညီဟိ စ အာကာရေဟိ ဒိဋ္ဌိ ဝိယ ပဝတ္တတီတိ။ နဝကံ။

ဒသကေသု ပန လောဘော ဒေါသော မောဟော မာနော ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ထိနံ ဥဒ္ဓစ္စံ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပန္တိ ဣမေ ဒသ ကိလေသာ ဧဝ ကိလေသဝတ္ထူနိ နာမ။ ‘‘အနတ္ထံ မေ အစရီ’’တိအာဒယော နဝ ခါဏုကဏ္ဋကာဒီသု အဋ္ဌာနအာဃာတေန သဒ္ဓိံ ဒသ အာဃာတဝတ္ထူနိ နာမ။ ပါဏာတိပါတာဒယော ဒသ အကုသလကမ္မပထာ နာမ။ ကာမရာဂသံယောဇနံ ပဋိဃမာနဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာသီလဗ္ဗတပရာမာသဘဝရာဂဣဿာမစ္ဆရိယအဝိဇ္ဇာသံယောဇနန္တိ ဣမာနိ ဒသ သံယောဇနာနိ နာမ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမိစ္ဆာသင်္ကပ္ပာဒယော ¶ အဋ္ဌ၊ မိစ္ဆာဉာဏမိစ္ဆာဝိမုတ္တီဟိ သဒ္ဓိံ ဒသ မိစ္ဆတ္တာ နာမ။ တတ္ထ မိစ္ဆာဉာဏန္တိ ပါပကိရိယာသု ဥပါယစိန္တာဝသေန စေဝ ပါပကံ ကတွာ ‘‘သုကတံ မယာ’’တိ ပစ္စဝေက္ခဏဝသေန စ ပဝတ္တော မောဟော။ မိစ္ဆာဝိမုတ္တီတိ အဝိမုတ္တဿေဝ သတော ဝိမုတ္တသညိတာ။ ‘‘နတ္ထိ ဒိန္နံ၊ နတ္ထိ ယိဋ္ဌ’’န္တိအာဒီဟိ ဒသဟိ အာကာရေဟိ ပဝတ္တံ နတ္ထိကဒဿနံ ဒသဝတ္ထုကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ နာမ။ ‘‘သဿတော လောကော၊ တထာ အသဿတော၊ အန္တဝါ၊ အနန္တဝါ၊ တံ ဇီဝံ တံ သရီရ’’န္တိ ဝါ၊ ‘‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’’န္တိ ဝါ၊ ‘‘ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ’’တိ ဝါ၊ ‘‘န ဟောတိ…ပေ… ဟောတိ စ န ဟောတိ စ၊ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ’’တိ ဝါ ဧဝံ ပဝတ္တာ ဒသဝတ္ထုကာ အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိ နာမ။ တတ္ထ လောကောတိ ခန္ဓာဒယော၊ ‘‘အန္တဝါ’’တိ ဣဒံ ပရိတ္တံ ကသိဏဇ္ဈာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ‘‘အနန္တဝါ’’တိ ဣဒံ ဝိပုလန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တထာဂတောတိ သတ္တော။ ဒသကံ။

အဋ္ဌာရသကေသု ¶ တဏှာဝိစရိတာနီတိ တဏှာသမုဒါစာရာ တဏှာပဝတ္တိယော။ အဇ္ဈတ္တိကဿုပါဒါယာတိ အဇ္ဈတ္တိကံ ခန္ဓပဉ္စကံ ဥပါဒါယ။ ဣဒံ ဟိ ဥပယောဂတ္ထေ သာမိဝစနံ။ တတ္ထ ‘‘အသ္မီတိ ဟောတိ၊ ဣတ္ထသ္မီတိ ဟောတိ၊ ဧဝသ္မီတိ ဟောတိ၊ အညထာသ္မီတိ ဟောတိ၊ တထာ ဘဝိဿန္တိ၊ ဣတ္ထံ ဘဝိဿန္တိ၊ ဧဝံ ဘဝိဿန္တိ၊ အညထာ ဘဝိဿန္တိ ဟောတိ၊ တထာ အသ္မီတိ၊ သာတသ္မီတိ ဟောတိ၊ တထာ သိယန္တိ၊ ဣတ္ထံ သိယန္တိ၊ ဧဝံ သိယန္တိ၊ အညထာ သိယန္တိ ဟောတိ၊ တထာ အပါဟံ သိယန္တိ၊ အပါဟံ ဣတ္ထံ သိယန္တိ၊ အပါဟံ ဧဝံ သိယန္တိ၊ အပါဟံ အညတာ သိယန္တိ ဟောတီ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တာနိ ဣမာနိ အဇ္ဈတ္တိကဿုပါဒါယ အဋ္ဌာရသ တဏှာဝိစရိတာနိ နာမ။

တတ္ထ အသ္မီတိ ဟောတီတိ အဇ္ဈတ္တိကေသု ခန္ဓပဉ္စကေသု သမူဟတော ‘‘အဟမသ္မီ’’တိ ဂဟဏေ သတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပန ဂဟဏေ သတိ တတော ပရံ အနုပနိဓာယ၊ ဥပနိဓာယ ဝါတိ ဒွိဓာ ဂဟဏံ ဟောတိ။ တတ္ထ အနုပနိဓာယာတိ အညံ အာကာရံ အနုပနိဓာယ အနုပဂမ္မ သကဘာဝမေဝါရမ္မဏံ ကတွာ ဣတ္ထသ္မီတိ ဟောတိ။ တဿ ‘‘ခတ္တိယာဒီသု ဣဒံပကာရော အဟ’’န္တိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန ဂဟဏံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဥပနိဓာယ ဂဟဏံ ပန ဒုဝိဓံ ဟောတိ သမတော စ အသမတော စ။ တတ္ထ သမတော ဂဟဏံ ဧဝသ္မီတိ ဣဒံ၊ တဿ ယထာ အယံ ခတ္တိယော၊ ဗြာဟ္မဏာဒယော ဝါ ဒေဝမနုဿရူပီအရူပိအာဒယော ဝါ၊ ဧဝမဟမသ္မီတိ အတ္ထော။ အညထာသ္မီတိ ဣဒံ ပန အသမတော ဂဟဏံ၊ တဿ ယထာ ဣမေ ခတ္တိယာဒယော၊ တတော အညထာ အဟံ ဟီနော ဝါ အဓိကော ဝါတိ အတ္ထော။ ဣမာနိ တာဝ ပစ္စုပ္ပန္နဝသေန စတ္တာရိ တဏှာဝိစရိတာနိ၊ ဘဝိဿန္တိအာဒီနိ ပန စတ္တာရိ အနာဂတဝသေန ¶ ဝုတ္တာနိ။ တေသံ ပုရိမစတုက္ကေ ဝုတ္တနယဝသေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ အသ္မီတိအာဒိဒွယံ သဿတုစ္ဆေဒဂ္ဂါဟဝသေန ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဟိ အသ္မီတိ သဿတံ၊ သီဒတီတိ သာတံ၊ အသဿတံ၊ ဣတော ပရာနိ ¶ သိယန္တိအာဒီနိ စတ္တာရိ သံသယပရိဝိတက္ကဝသေန ဝုတ္တာနိ။ အပါဟံ သိယန္တိအာဒီနိ စတ္တာရိ ‘‘အပိ နာမာဟံ ဘဝေယျ’’န္တိ ဧဝံ ပဝတ္တပတ္ထနာကပ္ပနဝသေန ဝုတ္တာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဋ္ဌာရသကံ ပဌမံ။

ဒုတိယေ ဗာဟိရဿုပါဒါယာတိ ဗာဟိရံ ခန္ဓပဉ္စကံ ဥပါဒါယ။ တတ္ထ ‘‘ဣမိနာ အသ္မီတိ ဟောတိ၊ ဣမိနာ ဣတ္ထသ္မီတိ ဟောတိ၊ ဣမိနာ ဧဝသ္မီတိ ဟောတိ၊ ဣမိနာ အညထာသ္မီတိ ဟောတီ’’တိအာဒိနာ အနန္တရေ ဝုတ္တနယေန ဗာဟိရဿုပါဒါယ အဋ္ဌာရသ တဏှာဝိစရိတာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ‘‘ဣမိနာ’’တိ ပဒမတ္တမေဝ ဟေတ္ထ ပုရိမေဟိ ဝိသေသော။ တတ္ထ ဣမိနာတိ ဣမိနာ ဗာဟိရေန ရူပေန ဝါ…ပေ… ဝိညာဏေန ဝါတိ အတ္ထော။ တတ္ထ စ ဆတ္တခဂ္ဂဗီဇနိအန္နပါနဓနဓညာဒိဥပကရဏဝသေန ဗာဟိရံ ရူပံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဒါသဒါသိဉာတိပရိဇနဟတ္ထိအဿာဒိဥပကရဏဝသေန ဝေဒနာဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣမေဟိ ဗာဟိရေဟိ ရူပါဒီဟိ ‘‘ဣတ္ထသ္မီတိ ဧဝသ္မီ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌာရသကံ ဒုတိယံ။

ဣတရေသု ပန တဒေကဇ္ဈံ အဘိသံယူဟိတွာတိအာဒီသု တဒုဘယံ အဋ္ဌာရသကံ ဧကတော ယောဇေတွာ ဆတ္တိံသတဏှာဝိစရိတာနိ ဟောန္တိ၊ ဧဝံ ဧကေကဿ ပုဂ္ဂလဿ အတီတကာလေ ဒွိန္နံ အဋ္ဌာရသကာနံ ဝသေန ဆတ္တိံသ၊ တထာ အနာဂတေ ဆတ္တိံသ ဟောန္တိ။ ပစ္စုပ္ပန္နေ ပန ဧကဿ ယထာလာဘဝသေန တာနိပိ လဗ္ဘန္တိ၊ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဝသေန ပစ္စုပ္ပန္နေပိ ဆတ္တိံသ လဗ္ဘန္တိ။ ဣတိ ဧဝံ ဝုတ္တေန ပကာရေန တံ သဗ္ဗံ ဧကတော ကတွာ သဗ္ဗသတ္တာနံ ကာလတ္တယေပိ ဆန္နံ အဋ္ဌာရသကာနံ ဝသေန အဋ္ဌသတံ တဏှာဝိစရိတာနိ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ အဋ္ဌတဏှာဝိစရိတသတံ ဟောတီတိ ဧတ္ထာပိ ဧဝမေဝ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ယာနိ စာတိအာဒီသု ယာနိ စေတ္ထ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဝတ္တဗ္ဗာနိ၊ တာနိ ဗြဟ္မဇာလနာမကေ ဒီဃနိကာယဿ ပဌမသုတ္တန္တေ ¶ (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၉ အာဒယော) သတ္ထာရာ သယံ အာဟစ္စ ဘာသိတာနီတိ အတ္ထော။ ဗြဟ္မဇာလေ ဟိ စတ္တာရော သဿတဝါဒါ၊ စတ္တာရော ဧကစ္စသဿတိကာ၊ စတ္တာရော အန္တာနန္တိကာ၊ စတ္တာရော အမရာဝိက္ခေပိကာ၊ ဒွေ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နိကာ၊ သောဠသ သညီဝါဒါ၊ အဋ္ဌ အသညီဝါဒါ ¶ ၊ အဋ္ဌ နေဝသညီနာသညီဝါဒါ၊ သတ္တ ဥစ္ဆေဒဝါဒါ၊ ပဉ္စ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒါတိ ဣမာနိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ သနိဒါနာနိ နာနာနယတော ဝုတ္တာနိ၊ တတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ နေသံ ဝိဘာဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ တာဝေတ္ထ ပဒတ္ထာနုသာရတော ဝိနိစ္ဆယော၊ သေသောပေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ပဒတ္ထေ ဝုတ္တာနုသာရတောဝ သုဝိညေယျောတိ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂမာတိကာယ ပန ပဒတ္ထာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တောဝ။ ယသ္မာ ပန ဘဂဝတာ ဟေဋ္ဌာ နာနာနယတော ဝိဘတ္တာနညေဝ ခန္ဓာယတနာဒီနံ ဒွါဒသန္နံ ဓမ္မကောဋ္ဌာသာနံ ပုန သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကစတုဘူမုပ္ပတ္တိတပ္ပရိယာပန္နတာဒီဟိ ဒသဟိ ဝါရေဟိ အပုဗ္ဗနယသဟဿဝိဘာဝကေဟိ သဗ္ဗဓမ္မာဓိပ္ပာယသင်္ခါတေဟိ ဓမ္မဟဒယေဟိ ဝိဘာဂဒဿနတ္ထမေဝါယံ ဝိဘင်္ဂေါ ဝုတ္တော၊ တသ္မာ ဝိဘင်္ဂနယတော စေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ။ ဝိဘင်္ဂေ ဟိ ပဌမံ ‘‘ကတိ ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ သပုစ္ဆကံ ဒွါဒသပဒိကံ မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ စတုဘူမကသာမညတော သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝါရော နာမ ဝိဘတ္တော၊ တတ္ထ သတ္တ ဖဿာဒယော သတ္တန္နံ ဝိညာဏဓာတူနံ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဒုတိယော ¶ ပန ဝါရော တေသံ စတူသု ဘူမီသု စတူဟိ ကောဋ္ဌာသေဟိ ဥပ္ပတ္တာနုပ္ပတ္တိဒဿနဝသေန ပဝတ္တော။ တတ္ထ ပဌမကောဋ္ဌာသေ တာဝ –

‘‘ကာမဓာတုယာ ကတိ ခန္ဓာ…ပေ… ကတိ စိတ္တာနိ? ကာမဓာတုယာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ဒွါဒသာယတနာနိ၊ အဋ္ဌာရသ ဓာတုယော၊ တီဏိ သစ္စာနိ၊ ဗာဝီသတိန္ဒြိယာနိ၊ နဝ ဟေတူ၊ စတ္တာရော အာဟာရာ၊ သတ္တ ဖဿာ၊ ဝေဒနာ၊ သညာ၊ စေတနာ၊ စိတ္တာနီ’’တိ –

မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ တတ္ထ ယသ္မာ စတုဘူမကာပိ ဓမ္မာ ယေဘုယျေန ကာမာဝစရသတ္တာနံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ¶ ၊ န ကာမာဝစရာဝ။ တေနေတ္ထ ‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ စတုဘူမကာပိ ဝုတ္တာ။ တတ္ထုပ္ပဇ္ဇနကဓမ္မာ ဟေတ္ထ အဓိပ္ပေတာ၊ န တံဘူမိပရိယာပန္နာဝ။ ရူပဓာတုအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဧတ္ထ စ တီဏိ သစ္စာနီတိ ဣဒံ နိရောဓသစ္စဿ ဒေသဝိနိမုတ္တတာယ ကတ္ထစိ ဒေသေ အနိဒ္ဒိသိတဗ္ဗတော တံ ဝဇ္ဇေတွာ ဝုတ္တံ။ ကာရဏသာပေက္ခာ ဟိ ဓမ္မာ အတ္တနော နိဿယကာရဏဘူတံ ဒေသံ သမာဝသန္တိ အကာရဏဿ အနိဿယတ္တာ၊ ယထာ ဝါ ကဒါစိ ဥပလဗ္ဘမာနာ ဓမ္မာ ကာလနိယတတာယ အတ္တနော သင်္ခတတ္တံဝ သူစေန္တိ။ အညထာ ဣတရကာလေသုပိ ဘာဝဿ စ ပသင်္ဂတော၊ ဧတရဟိပိ ဝါ အဘာဝဿ၊ ဧဝံ ကွစိ ဒေသေ ဥပလဗ္ဘမာနာပီတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သဗ္ဗဒေသအဗျာပိတာ ပန အသင်္ခတဿ၊ သင်္ခတဿ ဝါ အသမ္ဘဝတော ဧဝ နောပပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ဒေသကာလဝိနိမုတ္တမေဝ အသင်္ခတန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ရူပဓာတုယာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ဆ အာယတနာနိ၊ နဝ ဓာတုယော၊ တီဏိ သစ္စာနိ၊ စုဒ္ဒသိန္ဒြိယာနိ၊ အဋ္ဌ ဟေတူ၊ တယော ¶ အာဟာရာ၊ စတ္တာရော ဖဿာ…ပေ… စတ္တာရိ စိတ္တာနီ’’တိ –

မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ ယသ္မာ ပန ရူပီနံ ဃာနာဒီနံ အဘာဝေန ဝိဇ္ဇမာနာနိပိ ဂန္ဓာယတနာဒီနိ အာယတနာဒိကိစ္စံ န ကရောန္တိ၊ တသ္မာ တေ ဝဇ္ဇေတွာ ‘‘ဆ အာယတနာနိ၊ နဝ ဓာတုယော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ န တေသံ အဘာဝါ။ ကေစိ ပန ‘‘ရူပလောကေ ဂန္ဓရသာ ကဗဠီကာရော အာဟာရော စ မဟာဘူတာနဉ္စ ဖောဋ္ဌဗ္ဗကိစ္စတာ နတ္ထိ၊ တေနေဝ ပါဠိယံ န ဥဒ္ဓဋာ’’တိ ဝတွာ တံ သာဓေတုံ ဗဟုံ ဟေတုပဋိရူပကံ ဝတွာ ပပဉ္စေန္တိ၊ တံ တေသံ မတိမတ္တမေဝါတိ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဂန္ဓာဒီနံ အဝိနိဗ္ဘောဂတ္တာ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတ္တာ၊ ဓာတုသဘာဝတ္တာ စ ဃာနာဒိတ္တယဘာဝဒွယသုခဒုက္ခဒေါမနဿိန္ဒြိယာနိ၊ ပန ဒေါမနဿဟေတုကဗဠီကာရာဟာရဃာနာဒိတ္တယသမ္ဖဿာဒီနိ စ ဝဇ္ဇေတွာ စုဒ္ဒသိန္ဒြိယာဒိဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘အရူပဓာတုယာ ¶ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ ဒွေ အာယတနာနိ၊ ဒွေ ဓာတုယော၊ တီဏိ သစ္စာနိ၊ ဧကာဒသိန္ဒြိယာနိ၊ အဋ္ဌ ဟေတူ၊ တယော အာဟာရာ၊ ဧကော ဖဿော…ပေ… ဧကံ စိတ္တ’’န္တိ –

မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ ဧတ္ထ စ စက္ခုသောတအနညာတညဿာမီတိန္ဒြိယာနမ္ပိ အဘာဝါ ဧကာဒသိန္ဒြိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

‘‘အပရိယာပန္နေ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ ဒွေ အာယတနာနိ၊ ဒွေ ဓာတုယော၊ ဒွေ သစ္စာနိ၊ ဒွါဒသိန္ဒြိယာနိ၊ ဆ ဟေတူ၊ တယော အာဟာရာ၊ ဧကော ဖဿော…ပေ… ဧကံ စိတ္တ’’န္တိ –

မာတိကံ ¶ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ ယသ္မာ စ ဩကာသဝသေန ဝါ သတ္တုပ္ပတ္တိဝသေန ဝါ အပရိယာပန္နဓာတု နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ‘‘အပရိယာပန္နဓာတုယာ’’တိ အဝတွာ နိဗ္ဗတ္တိတလောကုတ္တရမေဝ ဒဿေတုံ ‘‘အပရိယာပန္နေ စတ္တာရော ခန္ဓာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ စတူဟိ ကောဋ္ဌာသေဟိ ဒုတိယော ဝါရော ဝေဒိတဗ္ဗော။

‘‘ရူပက္ခန္ဓော ကာမဓာတုပရိယာပန္နော၊ စတ္တာရော ခန္ဓာ သိယာ ကာမဓာတုပရိယာပန္နာ၊ သိယာ န ကာမဓာတုပရိယာပန္နာ’’တိအာဒိနာ –

စတူသု ဘူမီသု စတူဟိ ကောဋ္ဌာသေဟိ တံတံဘူမိပရိယာပန္နဓမ္မဒဿနဝသေန ပဝတ္တော၊ သော စ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေန သက္ကာ ဉာတုန္တိ န ဝိတ္ထာရိတော။ တတ္ထ စ ကာမဓာတုပရိယာပန္နောတိ ကာမာဝစရဘာဝေန တတ္ထ အန္တောဂဓော ကာမာဝစရောတိ အတ္ထော။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။

စတုတ္ထော ပန ဝါရော တီသု ဘူမီသု စတူဟိ ကောဋ္ဌာသေဟိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇနကာနုပ္ပဇ္ဇနကဓမ္မဒဿနဝသေန ပဝတ္တော။ တတ္ထ ပဌမကောဋ္ဌာသေ တာဝ –

‘‘ကာမဓာတုယာ ¶ ဥပပတ္တိက္ခဏေ သဗ္ဗေသံ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ပါတုဘဝန္တိ၊ ကဿစိ ဧကာဒသာယတနာနိ ပါတုဘဝန္တိ၊ ကဿစိ ဒသာယတနာနိ ပါတုဘဝန္တိ၊ ကဿစိ အပရာနိ ဒသ၊ ကဿစိ နဝ၊ ကဿစိ သတ္တ၊ ကဿစိ ဧကာဒသ ဓာတုယော…ပေ… သတ္တ ဓာတုယော။ သဗ္ဗေသံ ဧကံ သစ္စံ ပါတုဘဝတိ။ ကဿစိ စုဒ္ဒသိန္ဒြိယာနိ၊ ကဿစိ တေရသ၊ ကဿစိ အပရာနိ တေရသ၊ ကဿစိ ဒွါဒသ၊ ကဿစိ ဒသ၊ ကဿစိ နဝ၊ ကဿစိ အပရာနိ နဝ၊ ကဿစိ အဋ္ဌ၊ ကဿစိ အပရာနိ အဋ္ဌ၊ ကဿစိ သတ္တ ¶ ၊ ကဿစိ ပဉ္စ၊ ကဿစိ စတ္တာရိန္ဒြိယာနိ ပါတုဘဝန္တိ၊ ကဿစိ တယော ဟေတူ ပါတုဘဝန္တိ၊ ကဿစိ ဒွေ၊ ကဿစိ အဟေတုကာ ပါတုဘဝန္တိ။ သဗ္ဗေသံ စတ္တာရော အာဟာရာ၊ ဧကော ဖဿော…ပေ… ဧကံ စိတ္တံ ပါတုဘဝတီ’’တိ –

မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ တတ္ထ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ကာမာဝစရာနံ ဩပပါတိကာနံ၊ အာပါယိကာနံ၊ ဒေဝမနုဿာနံ ပရိပုဏ္ဏာယတနာနံ သဒ္ဒါယတနဝဇ္ဇိတာနိ ဧကာဒသာယတနာနိ ပါတုဘဝန္တိ၊ တာနေဝ ဧကာဒသ ဓာတုယော ဟောန္တိ။ သဒ္ဒေါ ဟိ ဧကန္တေန ပဋိသန္ဓိယံ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တေသညေဝ ပန ဇစ္စန္ဓာနံ ဒသ၊ ဇစ္စဗဓိရာနံ အပရာနိ ဒသ၊ ဇစ္စန္ဓဗဓိရာနံ နဝ၊ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ ရူပဂန္ဓရသကာယဖောဋ္ဌဗ္ဗမနောဓမ္မဝသေန သတ္တ အာယတနဓာတုယော ပါတုဘဝန္တိ။ ဩပပါတိကာနံ တိဟေတုကာနံ မနစ္ဆဋ္ဌာနိ ဣန္ဒြိယာနိ၊ ဘာဝဒွယေ ဧကံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ သောမနဿုပေက္ခိန္ဒြိယေသု ဧကံ၊ သဒ္ဓါဒီနိ ပဉ္စာတိ စုဒ္ဒသိန္ဒြိယာနိ၊ တေသံ ဒွိဟေတုကာနံ ပညိန္ဒြိယံ ဝဇ္ဇေတွာ တေရသ၊ ပဌမကပ္ပိကာနံ မနုဿာနံ တိဟေတုကာနံ ဘာဝိန္ဒြိယံ ဝဇ္ဇေတွာ အပရာနိပိ တေရသ၊ တေသညေဝ ဒုဟေတုကာနံ ဒွါဒသ၊ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ ပန တိဟေတုကာနံ ပုရိမေသု စုဒ္ဒသသု စက္ခာဒီနိ စတ္တာရိ ဝဇ္ဇေတွာ ဒသ၊ တေသံ ဒုဟေတုကာနံ နဝ၊ ဩပပါတိကာနံ အဟေတုကာနံ ပရိပုဏ္ဏာယတနာနံ ပုရိမေသု စုဒ္ဒသသု သဒ္ဒါဒီနိ ဝဇ္ဇေတွာ အပရာနိ နဝ၊ တေသညေဝ ဇစ္စန္ဓာနံ အဋ္ဌ၊ တထာ ဗဓိရာနံ၊ အန္ဓဗဓိရာနံ ပန သတ္တ၊ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ ပန အဟေတုကာနံ ကာယမနောဘာဝဇီဝိတဥပေက္ခိန္ဒြိယာနိ ပဉ္စ၊ တေသညေဝ နပုံသကာနံ စတ္တာရိ ပါတုဘဝန္တိ။ အဟေတုကစိတ္တေသု ဟိ ဝိဇ္ဇမာနာပိ ဧကဂ္ဂတာ သမာဓိန္ဒြိယတံ န ဂစ္ဆတိ၊ မနောဝိညာဏဓာတုဝသေန ပန ‘‘ဧကော ဖဿော’’တိအာဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။

‘‘ရူပဓာတုယာ ¶ ဥပပတ္တိက္ခဏေ ဌပေတွာ အသညသတ္တာနံ ဒေဝါနံ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ပါတုဘဝန္တိ။ ပဉ္စာယတနာနိ၊ ပဉ္စ ဓာတုယော၊ ဧကံ သစ္စံ၊ ဒသိန္ဒြိယာနိ၊ တယော ဟေတူ၊ တယော အာဟာရာ၊ ဧကော ဖဿော…ပေ… ဧကံ စိတ္တ’’န္တိ –

မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ တတ္ထ စက္ခုရူပသောတမနောဓမ္မာနံ ဝသေန ပဉ္စာယတနဓာတုယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထာပိ ဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာနံ အဂ္ဂဟဏေ ကာရဏံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တမေဝ။ စက္ခုသောတမနောဇီဝိတိန္ဒြိယာနိ၊ သောမနဿုပေက္ခာနံ အညတရံ၊ သဒ္ဓါဒီနိ ပဉ္စာတိ ဒသိန္ဒြိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

‘‘အသညသတ္တာနံ ဒေဝါနံ ဥပပတ္တိက္ခဏေ ဧကော ခန္ဓော ပါတုဘဝတိ ရူပက္ခန္ဓော၊ ဒွေ အာယတနာနိ ရူပါယတနံ ဓမ္မာယတနံ၊ ဒွေ ဓာတုယော ရူပဓာတု ဓမ္မဓာတု၊ ဧကံ ဒုက္ခသစ္စံ၊ ဧကံ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ အသညသတ္တာ ဒေဝါ အဟေတုကာ၊ အနာဟာရာ၊ အဖဿကာ…ပေ… အစိတ္တကာ’’တိ –

သနိဒ္ဒေသမာတိကာ နိက္ခိတ္တာ။ ဧတ္ထ စ ရူပမ္ပိ ကိဉ္စာပိ တေသံ အာယတနာဒိကိစ္စံ န ကရောတိ၊ သဝိညာဏကရူပီသု ပန ဂဟိတတ္တာ ဣဓာပိ ဂဟိတံ။ ဂန္ဓာဒယော ပန တတ္ထ န ဂဟိတတ္တာ ဣဓာပိ န ဂဟိတာ၊ နော အဝိဇ္ဇမာနတာယ။ ဧကတလဝါသိကာနံ ဝါ သေသဗြဟ္မာနံ စက္ခုဝိသယတ္တာ ဣဓာပိ ရူပါယတနံ ဥဒ္ဓဋံ၊ အသညီနံ ပန ပဉ္စာယတနာနိ၊ ဧကော အာဟာရော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

‘‘အရူပဓာတုယာ ဥပပတ္တိက္ခဏေ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ ဒွေ အာယတနာနိ၊ ဒွေ ဓာတုယော၊ ဧကံ သစ္စံ၊ အဋ္ဌိန္ဒြိယာနိ ¶ ၊ တယော ဟေတူ၊ တယော အာဟာရာ၊ ဧကော ဖဿော…ပေ… ဧကံ စိတ္တ’’န္တိ –

မာတိကာပဒါနိ နိက္ခိပိတွာ ဝိဘတ္တာ။ ဧတ္ထ စ မနောဇီဝိတဥပေက္ခိန္ဒြိယာနိ၊ သဒ္ဓါဒီနိ ပဉ္စာတိ ¶ အဋ္ဌိန္ဒြိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ဧဝံ စတူဟိ ကောဋ္ဌာသေဟိ စတုတ္ထော ဝါရော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဉ္စမော ပန ဝါရော တေသံ ဓမ္မာနံ ဘူမန္တရဝသေန ‘‘ကာမာဝစရဓမ္မာ၊ န ကာမာဝစရာ…ပေ… ပရိယာပန္နာ’’တိ စတ္တာရော ဒုကေ မာတိကာဝသေန နိက္ခိပိတွာ ဝိဘဇနဝသေန ပဝတ္တော၊ သော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တတ္ထောဝ။

ဆဋ္ဌော ပန ဝါရော သမ္မုတိဒေဝဥပပတ္တိဒေဝဝိသုဒ္ဓိဒေဝေ နိဒ္ဒိသိတွာ မနုဿဒေဝဂတီသု ဥပ္ပာဒကကမ္မအာယုပ္ပမာဏဒဿနဝသေန ဝုတ္တော။ တတ္ထာယံ သင်္ခေပတ္ထော – သတ္တာ ဟိ ဒါနသီလာဒိကာမာဝစရကုသလံ ကတွာ မနုဿလောကေ ခတ္တိယမဟာသာလာဒိကုလေသု စေဝ စာတုမဟာရာဇိကတာဝတိံသယာမတုသိတနိမ္မာနရတိပရနိမ္မိတဝသဝတ္တိသင်္ခါတေသု ဆသု ဒေဝလောကေသု စ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ သိနေရုပဗ္ဗတဝေမဇ္ဈပရိဘဏ္ဍပဗ္ဗတတော ပဋ္ဌာယ ဟေဋ္ဌာ ယာဝ ဘူမိ တိရိယံ စက္ကဝါဠပဗ္ဗတံ အာဟစ္စ ဧတ္ထန္တရေ ပဗ္ဗတအာကာသရုက္ခပထဝိနိဿိတာ စာတုမဟာရာဇစန္ဒသူရိယာ သဗ္ဗေ စာတုမဟာရာဇိကာ။ တတော ဥဒ္ဓံ စက္ကဝါဠပရိယန္တံ တာဝတိံသာဒယော ယထာက္ကမံ ဥပရူပရိ ဌိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဒေဝလောကောပိ ပရမ္ပရစက္ကဝါဠပဗ္ဗတံ အပ္ပတ္တော နာမ နတ္ထိ။

ပဌမဇ္ဈာနံ ပန ပရိတ္တံ ဘာဝေတွာ ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇေသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဇ္ဈိမံ ဘာဝေတွာ ဗြဟ္မပုရောဟိတေသု၊ ပဏီတံ ဘာဝေတွာ မဟာဗြဟ္မေသု၊ ဣမေ တယောပိ ဇနာ ပဌမဇ္ဈာနဘူမိယံ ဧကတလေ ¶ ဝသန္တိ။ အာယုအာဘာဒိဘေဒေန ပနေသံ ဘေဒေါ၊ ဧဝံ ဥပရိပိ။

စတုက္ကနယေ ပန ဒုတိယဇ္ဈာနံ၊ ပဉ္စကနယေ ဒုတိယတတိယဇ္ဈာနဉ္စ ပရိတ္တံ၊ မဇ္ဈိမံ၊ ပဏီတဉ္စ ဘာဝေတွာ ပရိတ္တာဘာအပ္ပမာဏာဘာအာဘဿရေသု ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တတိယဇ္ဈာနံ ပရိတ္တာဒိဝသေန ဘာဝေတွာ ပရိတ္တသုဘအပ္ပမာဏသုဘသုဘကိဏှေသု။ စတုတ္ထဇ္ဈာနံ ပန ဘာဝေတွာ အာရမ္မဏမနသိကာရဆန္ဒာဓိမုတ္တိအာဒိနာနတ္တတော ကေစိ အသညီသု၊ ကေစိ ဝေဟပ္ဖလေသု၊ ကေစိ အဝိဟေသု၊ အတပ္ပေသု၊ သုဒဿေသု၊ သုဒဿီသု၊ ကေစိ အကနိဋ္ဌေသု၊ အာကာသာနဉ္စာယတနာဒီသု စတူသု စ ယထာက္ကမံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တတ္ထ ဟိ ဧကစ္စေ တိတ္ထိယာ ‘‘စိတ္တံ နိဿာယ ရဇ္ဇနဒုဿနာဒယော၊ တန္နိဒါနာနိ စ ဒုက္ခာနိ သမုပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိ စိတ္တေ ဒေါသံ ဒိသွာ ‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနမေတ’’န္တိ သညာဝိရာဂံ ¶ ဇနေတွာ တတြူပပတ္တိယာ ဈာနံ ဘာဝေတွာ ရူပကာယမတ္တာ ဌိတာ ဝါ နိသိန္နာ ဝါ နိပန္နာ ဝါ ဟုတွာ နိဗ္ဗတ္တိတွာ တတ္ထေဝ ပဉ္စကပ္ပသတာနိ တိဋ္ဌန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

အဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီနံ ကတရံ ဈာနံ ဝိပစ္စတီတိ? ပဂုဏံ၊ သဗ္ဗေသု ပဂုဏေသု ယဿ ဝိပါကဘူမိံ ပတ္ထေတိ၊ တံပတ္ထနာယ စ အသတိ ယံ မရဏသမယေ သမာပဇ္ဇတိ၊ တံ၊ တသ္မိမ္ပိ အသတိ ဥတ္တမဝသေန နေဝသညာနာသညာယတနံ ဝိပစ္စတိ။ သုဒ္ဓါဝါသေသု စ အဝိဟာဒီသု အနာဂါမိဝဇ္ဇိတာ သတ္တာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ အနာဂါမိနော ပန အသညီဝဇ္ဇိတဗြဟ္မလောကေသု သဗ္ဗတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ လဘန္တိ။ သဗ္ဗေသမ္ပိ စ အရိယာနံ တတြူပပတ္တိတော ဥပရူပပတ္တိပိ၊ န ဟေဋ္ဌူပပတ္တိ။ တေ ဟိ ပဌမဇ္ဈာနဘူမိယံ နိဗ္ဗတ္တာ အနာဂါမိနော နဝ ဗြဟ္မလောကေ သောဓေတွာ မတ္ထကေ ဝေဟပ္ဖလေသု ဌိတာ ပရိနိဗ္ဗန္တိ၊ န နိဝတ္တန္တိ အရိယာနံ ဟေဋ္ဌူပပတ္တိအဘာဝါ။ ဝေဟပ္ဖလအကနိဋ္ဌနေဝသညာနာသညာယတနဘဝါ တယောပိ သေဋ္ဌဘဝါ နာမ။ ဣမေသု တီသု ဌာနေသု နိဗ္ဗတ္တာ အနာဂါမိနော နေဝ ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆန္တိ၊ န အဓော။ တတ္ထေဝ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ ¶ ။ မနုဿလောကေ စ သေခါ ဂိဟိဘာဝေ ယာဝဇီဝံ တိဋ္ဌန္တိ၊ န အသေခါ။ တေ ဟိ အရဟတ္တံ ပတ္တဒိဝသေ ပဗ္ဗဇန္တိ ဝါ၊ ပရိနိဗ္ဗန္တိ ဝါ။ ဘုမ္မဒေဝေသု ပန ခီဏာသဝါပိ ယာဝဇီဝံ တိဋ္ဌန္တိ။ ဆသု ကာမာဝစရဒေဝေသု သောတာပန္နသကဒါဂါမိနောဝ တိဋ္ဌန္တိ၊ အနာဂါမိနော ပန တဒဟေဝ ရူပဘဝံ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ ခီဏာသဝေန ပရိနိဗ္ဗာတုန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဣမာသု သတ္တဝီသတိယာ ဘူမီသု ပရိယာပန္နမနုဿဒေဝဗြဟ္မလောကေသု နိဗ္ဗတ္တသတ္တေသု မနုဿာနံ တာဝ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေဝ ဝဿသတံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ အပ္ပံ ဝါ ဘိယျော။ အာပါယိကာနံ၊ ဘုမ္မဒေဝါနဉ္စ ကဒါစိ အာယုပရိစ္ဆေဒေါ နတ္ထိ၊ ကမ္မမေဝ ပမာဏံ။ တေ ဟိ သတ္တာဟေနပိ မရန္တိ၊ ကပ္ပမ္ပိ တိဋ္ဌန္တီတိ။

စာတုမဟာရာဇိကာနံ ပန မာနုသကာနိ ပညာသ ဝဿာနိ ဧကံ ရတ္တိန္ဒိဝံ၊ တာယ ရတ္တိယာ တိံသ ရတ္တိယော မာသော၊ တေန မာသေန ဒွါဒသမာသိယော သံဝစ္ဆရော၊ တေန သံဝစ္ဆရေန ဒိဗ္ဗာနိ ပဉ္စဝဿသတာနိ အာယုပ္ပမာဏံ။ တာနိ မနုဿဂဏနာယ နဝုတိဝဿသတသဟဿာနိ ဟောန္တိ။ တာဝတိံသာနံ မာနုသကံ ဝဿသတံ ဧကံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ကတွာ ဧဝမာဂတံ ဒိဗ္ဗံ ဝဿသဟဿံ။ ဧဝံ ယာမာဒီနံ ဝဿဂဏနဉ္စ ဒိဂုဏံ ကတွာ ဟေဋ္ဌိမတော ဒိဂုဏစတုဂ္ဂုဏံ အာယုပ္ပမာဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဗြဟ္မေသု ပန ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇာနံ ကပ္ပဿ တတိယော ဘာဂေါ အာယုပ္ပမာဏံ၊ ဗြဟ္မပုရောဟိတာနံ ဥပဍ္ဎကပ္ပော ¶ ၊ မဟာဗြဟ္မာနံ ဧကော ကပ္ပော၊ ပရိတ္တာဘာနံ ဒွေ ကပ္ပာတိ ဧဝံ ဥပရူပရိ ဒိဂုဏံ ကတွာ ယာဝ သုဘကိဏှာ ယောဇေတဗ္ဗံ။ သုဘကိဏှာနံ ဟိ စတုသဋ္ဌိကပ္ပံ အာယုပ္ပမာဏံ၊ အသညီနံ၊ ဝေဟပ္ဖလာနဉ္စ ပဉ္စကပ္ပသတာနိ၊ အဝိဟာနံ ကပ္ပသဟဿန္တိ ဥပရူပရိ ဒိဂုဏဝသေန ယာဝ အကနိဋ္ဌာ ယောဇေတဗ္ဗံ။ အကနိဋ္ဌာနံ ဟိ သောဠသကပ္ပသဟဿာနိ၊ အရူပါနံ စတုန္နံ ယထာက္ကမံ ဝီသတိ၊ စတ္တာရိ၊ သဋ္ဌိ၊ စတုရာသီတိ ကပ္ပသဟဿာနိ အာယုပ္ပမာဏန္တိ။

ဥက္ခိတ္တာ ¶ ပုညတေဇေန၊ ကာမရူပဂတိံ ဂတာ၊

ဘဝဂ္ဂတမ္ပိ သမ္ပတ္တာ၊ ပုနာဂစ္ဆန္တိ ဒုဂ္ဂတိံ။

တာဝ ဒီဃာယုကာ သတ္တာ၊ စဝန္တိ အာယုသင်္ခယာ၊

နတ္ထိ ကောစိ ဘဝေါ နိစ္စော၊ ဣတိ ဝုတ္တံ မဟေသိနာ။

တသ္မာ ဟိ ဓီရာ နိပကာ၊ နိပုဏာ အတ္ထစိန္တကာ၊

ဇရာမရဏမောက္ခာယ၊ ဘာဝေန္တိ မဂ္ဂမုတ္တမံ။

ဘာဝယိတွာ သုစိံ မဂ္ဂံ၊ နိဗ္ဗာနောဂဓဂါမိနံ၊

သဗ္ဗာသဝေ ပရိညာယ၊ ပရိနိဗ္ဗန္တိ အနာသဝါတိ။ (ဝိဘ။ ၁၀၂၉)၊

သတ္တမော ပန ဝါရော တေသံ ခန္ဓာဒီနံ အဘိညေယျာဒိဘာဝဝိဘာဝနဝသေန ပဝတ္တော။ တတ္ထ ဟိ –

‘‘ရူပက္ခန္ဓော အဘိညေယျော၊ ပရိညေယျော၊ န ပဟာတဗ္ဗော၊ န ဘာဝေတဗ္ဗော၊ န သစ္ဆိကာတဗ္ဗော။ စတ္တာရော ခန္ဓာ အဘိညေယျာ ပရိညေယျာ၊ သိယာ ပဟာတဗ္ဗာ၊ သိယာ ဘာဝေတဗ္ဗာ၊ သိယာ သစ္ဆိကာတဗ္ဗာ၊ သိယာ န ပဟာတဗ္ဗာ န ဘာဝေတဗ္ဗာ န သစ္ဆိကာတဗ္ဗာ’’တိအာဒိနာ –

ဒွါဒသပိ ကောဋ္ဌာသာ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာ။ တတ္ထ လက္ခဏပရိဂ္ဂါဟိကာယ ပညာယ ခန္ဓာဒယော သဗ္ဗေ ဓမ္မာ ¶ အဘိညေယျာ။ ဉာတတီရဏပဟာနပရိညာသု ယထာယောဂံ ယာယ ကာယစိ ပရိညာယ ဝသေန သဗ္ဗေပိ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ။ လောကုတ္တရဓမ္မာပိ ဉာတပရိညေယျာဝ။ အကုသလာ ပန ပဟာတဗ္ဗာ။ မဂ္ဂေါ ဘာဝေတဗ္ဗော၊ ဖလံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ သစ္ဆိကာတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဉာတတီရဏဝသေန ပရိညေယျော။ ဝိပဿနာဝိသယေ ဟိ သဗ္ဗံ တီရဏပရိညာယ ပရိညေယျန္တိ။ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗတ္ထ အဘိညေယျာဒိဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

အဋ္ဌမော ¶ ပန ဝါရော တေသံ သာရမ္မဏတာဝိဘာဝနဝသေန ပဝတ္တော၊ နဝမော ပနေသံ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတေသု သင်္ဂဟဒဿနဝသေန။ ဒသမော ကုသလတ္တိကာဒီဟိ သရဏဒုကပရိယောသာနေဟိ တိကဒုကေဟိ ဝိဘာဂဒဿနဝသေန ပဝတ္တော၊ တေပိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယာဝါတိ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပနေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တောယေဝ။ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဘင်္ဂပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ဝိဘ။ ၉၇၈ အာဒယော၊ ဝိဘ။ အဋ္ဌ။ ၉၇၈ အာဒယော) ဂဟေတဗ္ဗောတိ။

ဓမ္မဟဒယဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ဝိဘင်္ဂမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒါနိ ¶ ¶ ဝိဘင်္ဂမာတိကာနန္တရံ –

အယံ ဓာတုကထာဒီနံ၊ သမ္ပတ္တာ အတ္ထဝဏ္ဏနာ၊

မာတိကာနံ ယတော တသ္မာ၊ ပဉ္စန္နမ္ပိ ယထာရဟံ။

အနုတ္တာနတ္ထတော စေဝ၊ သင်္ခေပေနတ္ထနိစ္ဆယာ၊

ဝိဘင်္ဂနယတော စေဝ၊ ဟောတိ သံဝဏ္ဏနာနယော။

တတ္ထ ဓာတုကထာမာတိကာယ တာဝ သံဝဏ္ဏနာ ဟောတိ။ သာ ပနေသာ နိက္ခေပတော ပဉ္စဓာ ဌိတာ – နယမာတိကာ အဗ္ဘန္တရမာတိကာ နယမုခမာတိကာ လက္ခဏမာတိကာ ဗာဟိရမာတိကာတိ။ တတ္ထ ‘‘သင်္ဂဟော၊ အသင်္ဂဟော…ပေ… ဝိပ္ပယုတ္တေန သင်္ဂဟိတံ အသင်္ဂဟိတ’’န္တိ အယံ စုဒ္ဒသဟိ ပဒေဟိ နိက္ခိတ္တာ သင်္ဂဟာဒိကေန နယေန ဓာတုကထာယ ဓမ္မာ ဝိဘတ္တာတိ ဒဿေတုံ ဌပိတတ္တာ နယမာတိကာ နာမ၊ ယာ ‘‘မူလမာတိကာ’’တိပိ ဝုစ္စတိ။

‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓာ…ပေ… မနသိကာရော’’တိ အယံ ပဉ္စဝီသာဓိကေန ပဒသတေန နိက္ခိတ္တာ သင်္ဂဟာဒိနယေန ဝိဘဇိတဗ္ဗဘာဝေန ဓာတုကထာယ အဗ္ဘန္တရေ ဧဝ ဌပိတတ္တာ အဗ္ဘန္တရမာတိကာ နာမ၊ ယာ ‘‘ဓာတုကထာမာတိကာ’’တိပိ ဝုစ္စတိ။

‘‘တီဟိ သင်္ဂဟော၊ တီဟိ အသင်္ဂဟော၊ စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ’’တိ အယံ စတူဟိ ပဒေဟိ နိက္ခိတ္တာ ခန္ဓာဒီသု စ ကုသလတ္တိကာဒီသု စ မာတိကာဓမ္မေသု တီဟိ ခန္ဓာယတနဓာတုပဒေဟေဝ ¶ သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော စ၊ တထာ စတူဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဝိပ္ပယောဂေါ စာတိ ဣမေသံ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟာဒီနံ နယာနံ မုခါနီတိ ဒဿေတုံ ဌပိတတ္တာ နယမုခမာတိကာ နာမ။

‘‘သဘာဂေါ ¶ ဝိသဘာဂေါ’’တိ အယံ ဒွီဟိ ပဒေဟိ နိက္ခိတ္တာ သဘာဂဝိသဘာဂလက္ခဏဝသေနေဝ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟနယာ စေဝ သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂနယာ စ ဟောန္တီတိ ဒဿေတုံ ဌပိတတ္တာ လက္ခဏမာတိကာ နာမ။ သဗ္ဗာပိ ဓမ္မသင်္ဂဏီ ဓာတုကထာယ မာတိကာတိ အယံ ဆသဋ္ဌိ တိကပဒါနိ၊ ဒွေ စ ဒုကပဒသတာနိ သင်္ခိပိတွာ နိက္ခိတ္တာ ဓာတုကထာ မာတိကာတော ဗဟိ ဌပိတတ္တာ ဗာဟိရမာတိကာ နာမ။ ဧဝမေတိဿာ ပဉ္စဝိဓာယ မာတိကာယ အယမနုတ္တာနတ္ထဝဏ္ဏနာ။

သင်္ဂဟောတိအာဒီသု ဟိ သင်္ဂဟော တာဝ ဇာတိသဉ္ဇာတိကိရိယာဂဏနဝသေန စတုဗ္ဗိဓော။ တတ္ထ ‘‘သဗ္ဗေ ခတ္တိယာ အာဂစ္ဆန္တု၊ ယာ စာဝုသော ဝိသာခ၊ သမ္မာဝါစာ၊ ယော စ သမ္မာကမ္မန္တော၊ ယော စ သမ္မာအာဇီဝေါ၊ ဣမေ ဓမ္မာ သီလက္ခန္ဓေ သင်္ဂဟိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၂) အယံ ဇာတိသင်္ဂဟော နာမ။ ‘‘သဗ္ဗေ ကောသလကာ အာဂစ္ဆန္တု၊ ယော စာဝုသော ဝိသာခ၊ သမ္မာဝါယာမော၊ ယာ စ သမ္မာသတိ၊ ယော စ သမ္မာသမာဓိ၊ ဣမေ ဓမ္မာ သမာဓိက္ခန္ဓေ သင်္ဂဟိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၂) အယံ သဉ္ဇာတိသင်္ဂဟော နာမ၊ ဧကဋ္ဌာနေ ဇာတိသမ္ဗန္ဓဘာဝေန သင်္ဂဟောတိ အတ္ထော။ ‘‘သဗ္ဗေ ဟတ္ထာရောဟာ အာဂစ္ဆန္တု၊ ယာ စာဝုသော ဝိသာခ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ ယော စ သမ္မာသင်္ကပ္ပော၊ ဣမေ ဓမ္မာ ပညာက္ခန္ဓေ သင်္ဂဟိတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၂) အယံ ကိရိယာသင်္ဂဟော နာမ။ ‘‘ဟဉ္စိ စက္ခာယတနံ ရူပက္ခန္ဓဂဏနံ ဂစ္ဆတိ၊ တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘စက္ခာယတနံ ရူပက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတ’’’န္တိ (ကထာ။ ၄၇၁) အယံ ဂဏနသင်္ဂဟော နာမ၊ အယမိဓ အဓိပ္ပေတော။ တပ္ပဋိပက္ခေန အသင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေသံ ဝိကပ္ပတော သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတာဒီနိ၊ ဧကုပ္ပာဒေကနိရောဓဧကဝတ္ထုကဧကာရမ္မဏတာဝသေန သမ္ပယောဂေါ၊ တပ္ပဋိပက္ခတော ဝိပ္ပယောဂေါ၊ တေသံ ဝိကပ္ပတော သမ္ပယုတ္တေန ဝိပ္ပယုတ္တာဒီနိ၊ တဒုဘယသံသဂ္ဂဝိကပ္ပတော သင်္ဂဟိတေန သမ္ပယုတ္တံ ဝိပ္ပယုတ္တန္တိအာဒီနိ စ ¶ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ သေသံ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။ အယံ တာဝေတ္ထ အနုတ္တာနပဒတ္ထော။

အတ္ထဝိနိစ္ဆယတော ပန ယသ္မာ အဗ္ဘန္တရမာတိကာယ ရူပက္ခန္ဓာဒီနိ၊ ဗာဟိရမာတိကာယ ကုသလာဒီနိ စ ‘‘သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော’’တိအာဒိကေဟိ နယမာတိကာပဒေဟိ ‘‘တီဟိ သင်္ဂဟော၊ တီဟိ အသင်္ဂဟော’’တိအာဒိနယမုခမာတိကာဝသေန ¶ ယထာရဟံ နိဒ္ဒေသတ္ထာယ ဘဂဝတာ ဌပိတာနိ၊ တသ္မာ ခန္ဓာဒီနံ သင်္ဂဟာဒီနံ ပါဠိယံ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ သင်္ခေပတော အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ။ ဣမိနာ နယေန ဝိဘင်္ဂနယော သက္ကာ ဉာတုန္တိ တံ ဝိသုံ န ဝက္ခာမ။

တတ္ထ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟဝါရေ ခန္ဓာနံ တာဝ အယံ နိဒ္ဒေသေ နယော – ရူပက္ခန္ဓော ဧကေန ခန္ဓေန ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ ဧကာဒသဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတော။ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတော။ တတ္ထ ဧကာဒသဟီတိ မနာယတနဝဇ္ဇေဟိ။ ဓမ္မာယတနေနာပိ ဟိ ကေစိ ရူပဓမ္မာ သင်္ဂဟိတာ။ ဧကာဒသဟီတိ သတ္တဝိညာဏဓာတုဝဇ္ဇာဟိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။

ဝေဒနာဒယော တယော ခန္ဓာ ယထာသကံ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ၊ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ သတ္တရသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တထာ ဝိညာဏက္ခန္ဓောပိ။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ သတ္တဟိ ဝိညာဏဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတော၊ ဧကာဒသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတောတိ ဧတ္တကမေဝ ဝိသေသော။ တတ္ထ ဟိ ဝေဒနာဒီနံ တိဏ္ဏံ ခန္ဓာနံ ဧကေန ဓမ္မာယတနေန စ ဧကာယ ဓမ္မဓာတုယာ စ သင်္ဂဟိတတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပါဠိယံ ပနေတ္ထ ခန္ဓပဒနိဒ္ဒေသေ၊ ဥပရိ အာယတနာဒိနိဒ္ဒေသေသု စ ‘‘ရူပက္ခန္ဓော စ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟာယတနေဟိ ဧကာဒသဟိ ¶ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ’’တိအာဒိနာ (ဓာတု။ ၁၅) ဒွိမူလကာဒိနယေနာပိ ဝိတ္ထာရနယော ဝိဘတ္တော၊ သောပိ ဣမိနာ ဧကမူလနယာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ သုဝိညေယျောတိ န ဝိတ္ထာရယိမှာ။ အယံ ခန္ဓပဒနိဒ္ဒေသနယော။

အာယတနဓာတုပဒါနမ္ပိ ခန္ဓပဒေ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ တီဟိ သင်္ဂဟော၊ တီဟိ အသင်္ဂဟော စ ယထာယောဂံ ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ ကေဝလံ ပနေတ္ထ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု အသင်္ခတဿ ခန္ဓသင်္ဂဟာဘာဝါ တံ ဌပေတွာ သေသာနံ ခန္ဓေသု သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။

သစ္စေသု ဒုက္ခသစ္စံ သဗ္ဗေဟိ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ။ သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ စ သင်္ဂဟိတာနိ။ နိရောဓသစ္စံ ခန္ဓေန အသင်္ဂဟိတံ၊ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ ဧဝ သင်္ဂဟိတံ။

ဣန္ဒြိယေသု ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဒွီဟိ ရူပက္ခန္ဓသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ။ သုခိန္ဒြိယာဒီနိ ပဉ္စ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ¶ ၊ သဒ္ဓါဒီနိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ သဗ္ဗာနိ စေတာနိ ဇီဝိတိန္ဒြိယာဒီနိ၊ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယာဒီနိပိ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာနိ။ သေသိန္ဒြိယာနိ သုဝိညေယျာနိ။

ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေသု နာမရူပံ ဝိညာဏဝဇ္ဇိတေဟိ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ၊ ဧကာဒသဟိ အာယတနဓာတူဟိ စ သင်္ဂဟိတံ။ ဧတ္ထ ဟိ ပဝတ္တိယံ နာမရူပဿာပိ ဂဟိတတ္တာ သဒ္ဒါယတနမ္ပိ ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သဠာယတနံ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ၊ ပသာဒဝိညာဏဘူတေဟိ ဆဟိ အာယတနေဟိ၊ ဒွါဒသဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတံ။ ဥပပတ္တိဘဝေါ ပန ကာမဘဝဘူတော ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ၊ သဒ္ဒါယတနဝဇ္ဇိတေဟိ ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ၊ သတ္တရသဟိ ဓာတူဟိ။ ရူပဘဝေါ ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ၊ သဒ္ဒါဒိစတုက္ကဃာနာဒိတ္တယတဗ္ဗိညာဏဝဇ္ဇေဟိ ပဉ္စဟာယတနေဟိ၊ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ ¶ သင်္ဂဟိတော။ အသညီဘဝေါ ဧကေန ရူပက္ခန္ဓေန၊ ရူပဓမ္မဝသေန ဒွီဟိ အာယတနဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတော။ ဃာနာဒိတ္တယံ ပနေတ္ထ အာယတနာဒိကိစ္စာကရဏတော အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတမ္ပိ ရူပက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဘဝဿ စ ဧကန္တမုပါဒိန္နတ္တာ ပဝတ္တိဝိပါကာနံ စက္ခုဝိညာဏာဒီနံ ဂဟဏေပိ အနုပါဒိန္နသဒ္ဒါယတနဿ ဣဓ အဂ္ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အရူပဘဝေါ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟိ အာယတနဓာတူဟိ။ ဇာတိဇရာမရဏာနိ နာမရူပဓမ္မာနံ လက္ခဏတ္တာ ဒွီဟိ ရူပက္ခန္ဓသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ။ သောကဒုက္ခဒေါမနဿာနိ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန။ ဥပါယာသော သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ စ သင်္ဂဟိတော။ ပရိဒေဝေါ ရူပက္ခန္ဓသဒ္ဒါယတနသဒ္ဒဓာတူဟိ။ သေသာနိ ပနေတ္ထ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒင်္ဂါနိ၊ သတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓာနာ စ သုဝိညေယျာဝ။

ဣဒ္ဓိပါဒါ ဒွီဟိ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ။ ဧတ္ထ စ စိတ္တိဒ္ဓိပါဒဿ ဓမ္မဓာတုမနောဝိညာဏဓာတုနိယမတော သောဠသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဈာနာနိ ဒွီဟိ ဝေဒနာသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ၊ ဧကေနာယတနေန၊ ဧကာယ ဓာတုယာ စ သင်္ဂဟိတာနိ။ အပ္ပမညာ ဧကေန ခန္ဓေန၊ ဧကေန အာယတနေန၊ ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ။ ဧဝံ ပဉ္စိန္ဒြိယာဒီနိပိ။ ကေဝလံ ပန စိတ္တံ သတ္တဟိ ဝိညာဏဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတန္တိ ဧတ္တကမေဝ ဝိသေသော။ သဗ္ဗေသမ္ပိ စေသ ဝုတ္တာဝသေသေဟိ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဣမိနာ နယေန ဗာဟိရမာတိကာယပိ ‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ၊ အကုသလာ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ၊ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ။ အဗျာကတာ ပန အသင်္ခတံ ခန္ဓတော ဌပေတွာ ပဉ္စဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွါဒသဟိ အာယတနေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ’’တိအာဒိနာ ယောဇေတွာ သင်္ဂဟာသင်္ဂဟော ဉာတဗ္ဗောတိ ¶ ¶ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဓာတုကထာပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ဓာတု။ ၇၇ အာဒယော၊ ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၇၇) ဂဟေတဗ္ဗောတိ။

နိဋ္ဌိတော ‘‘သင်္ဂဟော အသင်္ဂဟော’’တိ ပဒဿ

သင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ သဗ္ဗေသံ ရူပက္ခန္ဓာဒိပဒါနံ နိဒ္ဒေသော န သမ္ဘဝတိ။ ယာနိ ပနေတ္ထ ပဒါနိ ရူပေကဒေသံ၊ အရူပေန အသမ္မိဿံ ဝိညာဏေကဒေသဉ္စ အညေန အသမ္မိဿံ ဒီပေန္တိ၊ တေသမိဓ နိဒ္ဒေသော။ တာနိ ပန မနာယတနဓမ္မာယတနဝဇ္ဇိတာနံ ဒသာယတနာနံ၊ ဓမ္မဓာတုဝဇ္ဇိတာနံ သတ္တရသန္နံ ဓာတူနံ၊ သတ္တရူပိန္ဒြိယာနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န ရူပက္ခန္ဓာဒီနံ။ တေနေဝ ပါဠိယံ –

သတ္တိန္ဒြိယာ အသညာဘဝေါ ဧကဝေါကာရဘဝေါ၊

အနိဒဿနံ ပုနဒေဝ သပ္ပဋိဃံ ဥပါဒါ’’တိ။ (ဓာတု။ ၁၇၈) –

ဧဝံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ ဝုတ္တာ။ ရူပက္ခန္ဓေန ဟိ ရူပက္ခန္ဓောဝ သင်္ဂဟိတော၊ ဧဝံ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒီဟိ စ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒယောဝ။ တေပိ စ ယေဟိ ကေဟိစိ အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ နာမ နတ္ထီတိ တေသံ သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတတ္တာဘာဝါ ယထာဝုတ္တာယတနာနံ ဝသေနေဝေတ္ထ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ ခန္ဓပဒေန သင်္ဂဟိတံ ဟုတွာ အာယတနဓာတုပဒေဟိ အသင်္ဂဟိတံ၊ ခန္ဓာယတနပဒေဟိ ဝါ သင်္ဂဟိတံ ဟုတွာ ဓာတုပဒေန အသင်္ဂဟိတံ၊ တဿ ခန္ဓာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟော ¶ ဝုစ္စတိ။ ကထံ? စက္ခာယတနေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနသင်္ဂဟေန၊ ဓာတုသင်္ဂဟေန စ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ကတိဟိ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ? တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ ¶ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဧဝံ ရူပါယတနာဒီသုပိ ပသာဒဝိသယဘူတေသု ဓာတူသု၊ ရူပိန္ဒြိယာဒီသု စ ယောဇနက္ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတြာယံ နယော – စက္ခာယတနေန ယေ ရူပဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန ရူပက္ခန္ဓောတိ သင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေန စက္ခာယတနေန အသင်္ဂဟိတာ၊ စက္ခုဓာတုယာ အသင်္ဂဟိတာ၊ စက္ခာယတနစက္ခုဓာတူဟိ ဧကဿေဝေတဿ စက္ခုဿ ဝိသုံ အာယတနဓာတူသု သင်္ဂဟိတတ္တာ တေ စက္ခာယတနဝိရဟိတာ သဗ္ဗေ ရူပဓမ္မာ စတူဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ စက္ခာယတနံ မနာယတနန္တိ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ စက္ခုဓာတု သတ္တဝိညာဏဓာတူတိ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဥပရိ ရူပါယတနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဣမသ္မိံ ဟိ ဝါရေ စက္ခာယတနဿ အတ္တနော တီဟိပိ ခန္ဓာယတနဓာတုသင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတတာယ အသင်္ဂဟိတတ္တာဘာဝါ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတံ၊ အာယတနသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတံ၊ ဓာတုသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတန္တိ ဧဝံ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတဝိသေသနေဟိ ဝိသိဋ္ဌဿေဝ ‘‘ကတိဟိ ခန္ဓေဟီ’’တိအာဒိနာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟဿ ဝုစ္စမာနတ္တာ စ အရူပက္ခန္ဓေဟိ သဟ ဗဟိဘူတတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ စေတ္ထ စက္ခာယတနေန ဥပလက္ခိတာနံ ရူပဓမ္မာနံယေဝ သင်္ဂဟိတေန အသင်္ဂဟိတတာ၊ န စက္ခာယတနဿ၊ ဧဝံ ဥပရိ ရူပါယတနာဒီဟိ ဥပလက္ခိတဝါရေပိ ယထာရဟံ ဉာတဗ္ဗာ။

သေသေသု ပန စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ၊ ဓာတုသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟိ အာယတနေဟိ ¶ ဒွါဒသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဧဝံ သေသဝိညာဏဓာတူသုပိ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒင်္ဂေသု အသညီဘဝေန ယေ ဓမ္မာ…ပေ… တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒသဟာယတနေဟိ သောဠသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဥပါဒါဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ…ပေ… တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကာဒသဟာယတနေဟိ သတ္တရသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ ဣမေ စတ္တာရော ဝါရာ အပုဗ္ဗဝိသေသာ သမာယေဝ။ တတ္ထ စက္ခုဝိညာဏဝါရေ ဒွါဒသဟီတိ ဆ ဝိညာဏဓာတုယော ဝဇ္ဇေတွာ အဝသေသာဟိ ဓာတူဟိ သေသာ ဆ ဝိညာဏဓာတုယောဝ ခန္ဓာယတနသင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ဓာတုသင်္ဂဟေနေဝ အသင်္ဂဟိတာ။ အဝသေသာဟိ ဒွါဒသဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ။ ဧသ နယော သေသဝိညာဏဓာတူသုပိ။

ဒုတိယေ တီဟာယတနေဟီတိ ရူပါယတနဓမ္မာယတနမနာယတနေဟိ။ အသညိဗြဟ္မလောကေ ဟိ ရူပါယတနဓမ္မာယတနဝသေန ဒွေ အာယတနာနိ ဥပပတ္တိဘဝဘာဝေန ပါဠိယံ အာဂတာနိ၊ တေ ပန ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာနိ၊ အာယတနဓာတူသု အသင်္ဂဟိတာနိ။ တဒဝသေသာနိ နဝ ရူပါယတနာနိ၊ တာနိ တေဟေဝ ¶ စ ဒွီဟိ မနာယတနဓမ္မာယတနေဟိ စ အသင်္ဂဟိတာနိ နာမ ဟောန္တိ။ နဝဟိ ဓာတူဟီတိ ရူပဓာတုဓမ္မဓာတူဟိ သဒ္ဓိံ သတ္တဟိ ဝိညာဏဓာတူဟိ။

တတိယေ ဒသဟီတိ ရူပါယတနဓမ္မာယတနဝဇ္ဇေဟိ။ သောဠသဟီတိ ရူပဓာတုဓမ္မဓာတုဝဇ္ဇာဟိ။ အနိဒဿနသပ္ပဋိဃာနိ နာမ နဝ ဩဠာရိကာယတနာနိ၊ တာနိ တေဟိ ခန္ဓသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာနိ၊ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေဟိ စ အသင်္ဂဟိတာနိ၊ ရူပါယတနဓမ္မာယတနာနိ ဒွေပိ သေသေဟိ အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာနိ နာမ ဟောန္တိ။

စတုတ္ထေ ဧကာဒသဟီတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနဝဇ္ဇေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနဿ ဥပါဒါဓမ္မေဟိ အာယတနာဒီသု အသင်္ဂဟိတတ္တာ။ သေသံ ¶ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။

အသင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

အသင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ ဝိညာဏေန ဝါ ဩဠာရိကရူပေန ဝါ အသမ္မိဿံ ဓမ္မာယတနေကဒေသံ ဒီပေန္တိ၊ တာနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ၊ တာနိ ပန ဝေဒနာဒီနံ တိဏ္ဏံ ခန္ဓာနံ၊ ဒုက္ခသစ္စဝဇ္ဇိတာနံ တိဏ္ဏံ သစ္စာနံ၊ ပသာဒမနောဝဇ္ဇိတာနံ သောဠသန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ၊ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရဖဿဝေဒနာတဏှုပါဒါနကမ္မဘဝဇာတိဇရာမရဏသောကဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသဝသေန စုဒ္ဒသပစ္စယာကာရပဒါနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န ရူပက္ခန္ဓာဒီနံ။ တေနေဝ အဋ္ဌကထာယံ –

‘‘တယော ခန္ဓာ တထာ သစ္စာ၊ ဣန္ဒြိယာနိ စ သောဠသ၊

ပဒါနိ ပစ္စယာကာရေ၊ စုဒ္ဒသူပရိ စုဒ္ဒသ။

‘‘သမတိံသ ပဒါ ဟောန္တိ၊ ဂေါစ္ဆကေသု ဒသသွထ၊

ဒုဝေ စူဠန္တရဒုကာ၊ အဋ္ဌ ဟောန္တိ မဟန္တရာ’’တိ။ (ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၁၇၉) –

ဧဝံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ ဝုတ္တာ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ ခန္ဓပဒေန အသင်္ဂဟိတံ၊ အာယတနဓာတုပဒေဟိ သင်္ဂဟိတံ၊ တဿေဝ တီဟိ ဝိသေသနေဟိ ဝိသိဋ္ဌဿ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော ဝုစ္စတိ။ ကထံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ကတိဟိ ¶ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ၊ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ? တေ ဓမ္မာ အသင်္ခတံ ခန္ဓတော ဌပေတွာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာတိ။

တတြာယံ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ဟိ နိဗ္ဗာနံ၊ သုခုမရူပံ၊ သညာသင်္ခါရာ စ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ ဟုတွာ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတုသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာ။ တေသု နိဗ္ဗာနံ ခန္ဓသင်္ဂဟံ န ¶ ဂစ္ဆတိ၊ သေသာ တီဟိ ရူပသညာသင်္ခါရက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အာယတနဓာတုယော ပနေတ္ထ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူနံ ဝသေနေဝ သဗ္ဗတ္ထ ဝေဒိတဗ္ဗာ ဣတရာသံ အသမ္ဘဝါ၊ ဣမေသု စ နိဗ္ဗာနမ္ပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ တေနေဝ ဟိ ‘‘အသင်္ခတံ ခန္ဓတော ဌပေတွာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တဿာယမတ္ထော – ခန္ဓသင်္ဂဟေ ဧဝ အသင်္ခတံ ဌပေတွာ၊ န ဣတရသင်္ဂဟေသူတိ ဧဝံ သညာက္ခန္ဓာဒီသုပိ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယံ ပန ဝိသေသော – ဇီဝိတိန္ဒြိယေန ယေ ဓမ္မာ…ပေ… တေ ဓမ္မာ ဒွီဟိ ဝေဒနာသညာက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ရူပါရူပဇီဝိတိန္ဒြိယေဟိ နိဗ္ဗာနဝေဒနာသညာဝိညာဏက္ခန္ဓာ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ တေသု စ နိဗ္ဗာနဝေဒနာသညာဝ အာယတနဓာတုသင်္ဂဟေန သင်္ဂဟိတာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ အသင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။

သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ သင်္ခါရေကဒေသံ အညေန အသမ္မိဿံ ဒီပေန္တိ ဝေဒနေကဒေသံ ဝါ သုခုမရူပံ ဝါ သဒ္ဒေကဒေသံ ဝါ၊ တာနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ခန္ဓာယတနဓာတူသု ဧကမ္ပိ ကောဋ္ဌာသံ သကလေန ဂဟေတွာ ဌိတပဒါနိ န ယုဇ္ဇန္တိ။ တာနိ ပန ဒွိန္နံ သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနံ၊ ပန္နရသိန္ဒြိယာနံ၊ ဧကာဒသပဋိစ္စပဒါဒီနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ အတ္တနာ ခန္ဓာဒိဝသေန သင်္ဂဟိတေဟိ ခန္ဓာဒိတော သင်္ဂဟိတံ၊ တဿေဝ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒဿ ပုန ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ အာဒိပဒေ နယော – သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိ သင်္ဂဟေဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ¶ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာတိ။ သမုဒယသစ္စေန ဟိ တဏှာဝဇ္ဇာ သေသာ သင်္ခါရာ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ပုန တေဟိ စ တဏှာဝ သင်္ဂဟိတာ၊ သာ စ ပုန သင်္ခါရက္ခန္ဓဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူဟိ ¶ သင်္ဂဟိတာ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။

အသင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

အသင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ ပဉ္စက္ခန္ဓဂါဟကေဟိ ဒုက္ခသစ္စာဒီဟိ၊ ဝိညာဏေန သဒ္ဓိံ သုခုမရူပဂါဟကေဟိ အစေတသိကာဒီဟိ စ ပဒေဟိ ဝိဝဇ္ဇိတာနိ ရူပက္ခန္ဓာဒီနိ၊ တာနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယံ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋေန ရူပက္ခန္ဓာဒိပဒေန ခန္ဓာဒိတော အသင်္ဂဟိတံ၊ ယံ တေဟိ အသင်္ဂဟိတံ၊ တဿေဝ ပုန ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟော ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ ဧကပဒယောဇနာ – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ အသင်္ဂဟေဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ရူပက္ခန္ဓေန ဟိ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ ခန္ဓသင်္ဂဟေန အသင်္ဂဟိတာ၊ အာယတနာဒီဟိ ပန ဝိညာဏမေဝ ဌပေတွာ ဝေဒနာဒယော ဓမ္မာယတနေန ရူပက္ခန္ဓေကဒေသေန သင်္ဂဟိတာတိ ဝိညာဏမေဝ တီဟိပိ ခန္ဓသင်္ဂဟာဒီဟိ ရူပက္ခန္ဓေန အသင်္ဂဟိတံ နာမ။ တေန ပုန ဝိညာဏေန သဒ္ဓိံ သနိဗ္ဗာနာ စတ္တာရော ခန္ဓာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ သဗ္ဗေပိ ပုန ဝိညာဏဘူတေန ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ။ အယံ အသင်္ဂဟိတေနအသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။

သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂပဒေ ¶ ပန ယာနိ ပဒါနိ နိဗ္ဗာနေန၊ ရူပေန ဝါ မိဿေသု သတ္တသု ဝိညာဏဓာတူသု ဧကာယပိ အဝိပ္ပယုတ္တေ အရူပဓမ္မေ ပကာသေန္တိ၊ တေသံ ဓမ္မာယတနဒုက္ခသစ္စာဒီနံ နိဒ္ဒေသော န သမ္ဘဝတိ။ ကာဟိစိ ပန ဝိညာဏဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာနံ ရူပမိဿာရူပဓမ္မာနံ၊ ကေဝလာနာရမ္မဏာနံ ဝါ သကလရူပက္ခန္ဓာနံ ဝါ ပကာသကာနံ ရူပဘဝရူပက္ခန္ဓကုသလာဒိပဒါနံ သမ္ပယောဂပဒေ ဧဝ နိဒ္ဒေသော န သမ္ဘဝတိ၊ ဝိပ္ပယောဂပဒေ ပန သမ္ဘဝတိ။ အရူပက္ခန္ဓာနံ ပန ပစ္စေကံ၊ ဒွိန္နံ၊ တိဏ္ဏံ၊ တဒေကဒေသာနံ ဝါ တဒုဘယေပိ သမ္ဘဝတိ။ ‘‘စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ၊ သဘာဂေါ ဝိသဘာဂေါ’’တိ ဟိ ဝစနတော စတူဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟေဝ သဘာဂါနံ ဧကသန္တာနေ ဧကက္ခဏေဝ ဥပ္ပန္နာနံ အရူပက္ခန္ဓာနံ ဧဝ အညမညံ သမ္ပယောဂေါ လဗ္ဘတိ။ ရူပဓမ္မာနံ ¶ ပန ရူပေန၊ နိဗ္ဗာနေန ဝါ၊ နိဗ္ဗာနဿ စ ရူပေန သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဂေါ နာမ နတ္ထိ၊ တထာ ရူပနိဗ္ဗာနာနံ အရူပက္ခန္ဓေဟိ။ ဝိသဘာဂါ ဟိ တေ တေသံ ယထာ အရူပက္ခန္ဓာနံ ရူပနိဗ္ဗာနေဟိ၊ ဧဝံ ဘိန္နသန္တာနိကေဟိ နာနက္ခဏိကေဟိ အရူပဓမ္မေဟိပိ သဒ္ဓိံ နတ္ထိယေဝ။ တေပိ ဟိ တေသံ သန္တာနက္ခဏဝိသဘာဂတာယ ဝိသဘာဂါ ဧဝ။ အယံ ပန ဝိသဘာဂတာ ဣဓ သာမညတော န ဂဟိတာ တေသံ အဝိသေသေန သမ္ပယောဂဿာပိ သမ္ဘဝါ။ ယတ္ထ ပန ဝိသေသေတွာ စက္ခုဝိညာဏတံသမ္ပယုတ္တာဒယော နိက္ခိတ္တာ၊ တတ္ထာယမ္ပိ ဝိသဘာဂတာ ဂဟိတာ။ ယတ္ထ ပန ယေ အနိဒ္ဓါရိတဝိသေသနာ၊ တတ္ထာပိ သဗ္ဗထာ သမ္ပယောဂလက္ခဏံ န သမ္ဘဝတိ။ သော စ တဿ ဧကန္တေန ဝိသဘာဂေါတိ ဣဓ ဂယှတိ။

တတြာယံ နယော – ရူပက္ခန္ဓော ကေနစိ သမ္ပယုတ္တောတိ? နတ္ထိ။ ကတိဟိ ဝိပ္ပယုတ္တော? စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ¶ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တော၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တော။ ဧသ နယော စက္ခာယတနာဒိအနာရမ္မဏေသုပိ။ သာရမ္မဏေသု ပန ဝေဒနာက္ခန္ဓော တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ သမ္ပယုတ္တော၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တော။ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟိ အာယတနေဟိ ဒသဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တော၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တော။ ဧသ နယော သညာက္ခန္ဓာဒီသုပိ။

တတ္ထ ဧကေနာတိ မနာယတနေန။ သတ္တဟီတိ ဝိညာဏဓာတူဟိ။ ကေဟိစီတိ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတုပရိယာပန္နေဟိ ဝေဒနာသညာသင်္ခါရေဟိ။ ဒုတိယနယေ တီဟီတိ အတ္တာနံ ဌပေတွာ သေသေဟိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ။ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တောတိ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု သညာသင်္ခါရေဟိ။ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တောတိ ရူပနိဗ္ဗာနေဟိ။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗတ္ထ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။ အယံ ပန ဝိသေသော ‘‘သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာဒယော ဧကာယ မနောဝိညာဏဓာတုယာ သမ္ပယုတ္တာ၊ အဓိမောက္ခော ပန မနောဓာတုမနောဝိညာဏဓာတူဟိ ဒွီဟေဝါ’’တိ။ အယံ သမ္ပယောဂဝိပ္ပယောဂပဒေ နယော။

သမ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သမ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ပန သမ္ပယောဂါရဟပဒေသု ယာနိ ပဒါနိ ဓမ္မဓာတုယာ သမ္ပယုတ္တေ ဓမ္မေ၊ ဝိညာဏဉ္စ အညေန အသမ္မိဿံ ဒီပေန္တိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော။ တာနိ ပန စတုန္နံ အရူပက္ခန္ဓပဒါနံ၊ မနာယတနဿ၊ သတ္တန္နံ ဝိညာဏဓာတူနံ၊ မနောပေက္ခာဝသေန ဒွိန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ၊ ဝိညာဏဖဿဝေဒနာနံ ¶ တိဏ္ဏံ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒပဒါနံ၊ ဖဿသတ္တကဿ၊ အဒုက္ခမသုခသဝိတက္ကသဝိစာရဥပေက္ခာသဟဂတာနံ ဝသေန တိဏ္ဏံ တိကပဒါနံ၊ သတ္တမဟန္တရဒုကပဒါဒီနဉ္စ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န ဣတရေသံ အသမ္ဘဝါ။ တေနေဝ အဋ္ဌကထာယံ –

‘‘စတ္တာရော ¶ ခန္ဓာယတနဉ္စ ဧကံ၊

ယုတ္တံ ဥပေက္ခာယ စ ဧကမေဝါ’’တိ။ (ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၃၀၆) –

ဥဒ္ဒါနဂါထာ ဝုတ္တာ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ န ကေဟိစိ ခန္ဓာယတနေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကာယ ပန ဓာတုယာ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တတ္ထ တေ ဓမ္မာတိ ရူပနိဗ္ဗာနဓမ္မာ၊ တေ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဧကေနာတိ မနာယတနေန။ ဒုတိယနယေ တေ ဓမ္မာတိ သပ္ပီတိကာ တေ ဓမ္မာ။ န ကေဟိစီတိ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုံ ဌပေတွာ သေသာ ဆဝိညာဏဓာတူ၊ တံသမ္ပယုတ္တာ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ တေဟိ သဗ္ဗေသံ ခန္ဓာယတနာနံ သင်္ဂဟိတတ္တာ န ကေဟိစိ ခန္ဓေဟိ၊ အာယတနေဟိ ဝါ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ န ဟိ သယံ အတ္တနာ ဝိပ္ပယုဇ္ဇတိ၊ သမ္ပယုဇ္ဇတိ ဝါတိ။ ဧကာယာတိ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သမ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။

ဝိပ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဝိပ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ ¶ ¶ ပန ဝိပ္ပယုတ္တေန သမ္ပယုတ္တော နာမ ဓမ္မော နတ္ထိ၊ ဒေသနာသမ္ပဒမတ္တာယ ပန မောဃမ္ပေတံ ပဒံ ဥဒ္ဓဋံ၊ တေနေဝ ပါဠိယံ သဗ္ဗဝါရေသုပိ ‘‘နတ္ထိ နတ္ထိ’’ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ။ ရူပက္ခန္ဓာဒိအနာရမ္မဏဓမ္မေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ တေသဉ္စ အညေဟိ သမ္ပယောဂေါ နတ္ထိ။ ဝေဒနာဒီဟိပိ ရူပနိဗ္ဗာနာဒီနိ ဝိပ္ပယုတ္တာနိ၊ တေသဉ္စ ကေနစိ သမ္ပယောဂေါဝ နတ္ထီတိ။ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ နယော။

သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ ရူပေန အသမ္မိဿံ အရူပက္ခန္ဓေကဒေသမေဝ ဒီပေန္တိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော၊ န ရူပါရူပသမ္မိဿာနံ၊ သဗ္ဗရူပက္ခန္ဓဒီပကာနံ တေသံ သမ္ပယုတ္တတာယောဂါဘာဝါ။ သဗ္ဗာရူပက္ခန္ဓေနာပိ ဟိ ကုသလာဒိနာ အညော သမ္ပယုတ္တော နာမ နတ္ထိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋာ၊ အတ္တနာ သမ္ပယုတ္တေန ပုန သမ္ပယုတ္တာ၊ တေသညေဝ ခန္ဓာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန…ပေ… ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ။ သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ မနောဝိညာဏဓာတုယာ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ နယော။

ဝိပ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဝိပ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ¶ ပန သမ္ပယောဂပဒေ ဝုတ္တပဒါနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန ဝိပ္ပယုတ္တေဟိ ပုန ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ ¶ နယော – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန…ပေ… ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေဟိ ဓမ္မေဟိ ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟာယတနေဟိ ဒသဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန…ပေ… ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တေနဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။

သင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ပန သင်္ဂဟိတေနသင်္ဂဟိတပဒေ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ သမုဒယသစ္စာဒိပဒါနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဝိပ္ပယောဂေါ စ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ နယော – သမုဒယသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ။ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟာယတနဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဣတ္ထိန္ဒြိယေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ ¶ န ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ၊ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန…ပေ… ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာတိ။

တတ္ထ ဧကေနာတိ မနာယတနေန။ ဧကေန ခန္ဓေနာတိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန။ ကေဟိစီတိ သင်္ခါရက္ခန္ဓေ တဏှာယ ဓမ္မာယတနဓမ္မဓာတူသု တဏှာဝေဒနာသညာဟိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။

သမ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

သမ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ ပန သမ္ပယုတ္တေနသမ္ပယုတ္တပဒေ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒိပဒါနေဝ နိဒ္ဒိသီယန္တိ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန သမ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော၊ အသင်္ဂဟော စ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ ¶ နယော – ဝေဒနာက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟိ အာယတနေဟိ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ သေသေဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ သမ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ သင်္ဂဟိတာ၊ သေသေဟိ အသင်္ဂဟိတာတိ။

တတ္ထ တီဟီတိ သညာက္ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိ။ တေဟိ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တာ။ ဒွီဟီတိ ဓမ္မာယတနမနာယတနေဟိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ သမ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။

အသင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

အသင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ ပန ယာနိ ပဒါနိ သုခုမရူပံ အဝိညာဏံ၊ အရူပံ သဝိညာဏံ ဝါ၊ ကေဝလံ အရူပံ ဝါ ထူလရူပဿပိ ကေဝလံ ဝါ၊ သုခုမရူပံ ဒီပေန္တိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော ¶ ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋဓမ္မေဟိ ခန္ဓာဒီဟိ တီဟိပိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဝိပ္ပယောဂေါ စ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ နယော – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ ဓမ္မာ တီဟိ ခန္ဓေဟိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ သမ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟိ အာယတနဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဧဝံ ဓမ္မာယတနဣတ္ထိန္ဒြိယာဒီသုပိ ယောဇနာ။

အရူပဘဝေန ယေ ဓမ္မာ ခန္ဓာဒီဟိ အသင်္ဂဟိတာ၊ တေ သမ္ပယုတ္တာတိ နတ္ထိ။ တေ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဧကေနာယတနေန သတ္တဟိ ဓာတူဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ ဧကေနာယတနေန ဧကာယ ဓာတုယာ ကေဟိစိ ဝိပ္ပယုတ္တာ။ ဧဝံ ဣဒ္ဓိပါဒကုသလာဒိပဒေသုပိ ယောဇနာ။

တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓေန ဝိညာဏဿေဝ တီဟိပိ အသင်္ဂဟိတတ္တာ တဿ တီဟိ ဝေဒနာဒီဟိ သမ္ပယောဂေါ၊ ဣတရေဟိ စ ဝိပ္ပယောဂေါ ဉာတဗ္ဗော။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ အသင်္ဂဟိတေနသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တပဒေ နယော။

ဝိပ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒတ္ထဝဏ္ဏနာ

ဝိပ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ ¶ ပန ယာနိ ပဒါနိ ကေဝလာနံ သာရမ္မဏာနံ၊ အနာရမ္မဏာနံ ဝါ ဓမ္မာနံ ပကာသကာနိ စ သဘာဝဇာတိဘူမိကာလသန္တာနဝသေန ဘိန္နတာယ ကေဟိစိ အရူပက္ခန္ဓေဟိ ဝိပ္ပယုတ္တာနံ အနာရမ္မဏဓမ္မမိဿာရူပက္ခန္ဓာနံ ပကာသကာနိ ဒုက္ခသစ္စအဗျာကတပရိတ္တအတီတအဇ္ဈတ္တာဒိပဒါနိ၊ တေသမေဝ နိဒ္ဒေသော ဣတရေသံ ဓမ္မာယတနဇီဝိတိန္ဒြိယနာမရူပသဠာယတနဇာတိဇရာမရဏအဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါအနိဒဿနအပ္ပဋိဃနဟေတုအာဒီနံ တေသံ ကေနစိ ဝိပ္ပယောဂါသမ္ဘဝါ။ ဣဒံ ဟေတ္ထ လက္ခဏံ – ယေ ဓမ္မာ ပဌမံ ဥဒ္ဓဋပဒေန ¶ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေသံ ခန္ဓာဒီဟိ သင်္ဂဟော၊ အသင်္ဂဟော စ ဝုစ္စတိ။

တတြာယံ နယော – ရူပက္ခန္ဓေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟာယတနေဟိ အဋ္ဌဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ ဧကေန ခန္ဓေန ဒသဟိ အာယတနဓာတူဟိ အသင်္ဂဟိတာ။ ဒုက္ခသစ္စေန ယေ ဓမ္မာ ဝိပ္ပယုတ္တာ၊ တေ ဓမ္မာ စတူဟိ ခန္ဓေဟိ ဒွီဟာယတနေဟိ ဒွီဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာ။ တတ္ထ ဒုက္ခသစ္စေန ဝိပ္ပယုတ္တာ နာမ လောကုတ္တရစိတ္တစေတသိကာနိ၊ တေ စ ဓမ္မာ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒိစတုက္ခန္ဓေဟိ မနောဝိညာဏဓမ္မဓာတုဝသေန ဒွီဟိ ဓာတူဟိ သင်္ဂဟိတာတိ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တေနသင်္ဂဟိတာသင်္ဂဟိတပဒေ နယော။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပတော ဝိဘင်္ဂနယေန သဒ္ဓိံ အတ္ထနိစ္ဆယော၊ ဝိတ္ထာရော ပန ဓာတုကထာပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ဓာတု။ ၁၂၊ ဓာတု။ အဋ္ဌ။ ၁-၂) ဂဟေတဗ္ဗောတိ။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ဓာတုကထာမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒါနိ ¶ ¶ ပုဂ္ဂလပညတ္တိမာတိကာသံဝဏ္ဏနာနယော ဟောတိ။ တတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထတော တာဝ ဆ ပညတ္တိယောတိ ဧတ္ထ ‘‘အာစိက္ခတိ ဒေသေတိ ပညပေတိ ပဋ္ဌပေတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၂။၂၀) အာဂတဋ္ဌာနေ သန္ဒဿနာ ပကာသနာ ပညတ္တိ နာမ။ ‘‘သုပညတ္တံ မဉ္စပီဌ’’န္တိ (ပါရာ။ ၂၆၉) အာဂတဋ္ဌာနေ ဌပနာ နိက္ခိပနာ ပညတ္တိ နာမ၊ ဣဓ ဥဘယမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဆ ပညတ္တိယောတိ ဟိ ဆ ပညာပနာ ဆ သန္ဒဿနာ ပကာသနာတိပိ၊ ဆ ဌပနာ နိက္ခိပနာတိပိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နာမပညတ္တိယေဝ ဟိ တေ တေ ဝိဇ္ဇမာနာဝိဇ္ဇမာနေ ဓမ္မေ သန္ဒဿေတီတိပိ။ တေန တေန ကောဋ္ဌာသေန ဌပေတီတိပိ။ ခန္ဓပညတ္တီတိအာဒိ ပန သင်္ခေပတော တာသံ ပညတ္တီနံ သရူပဒဿနံ။ တတ္ထ ခန္ဓာနံ ‘‘ခန္ဓာ’’တိ ပညာပနာ သန္ဒဿနာ ပကာသနာ စ ဌပနာ နိက္ခိပနာ စ ခန္ဓပညတ္တိ နာမ…ပေ… ပုဂ္ဂလာနံ ‘‘ပုဂ္ဂလာ’’တိ ပညာပနာ သန္ဒဿနာ ပကာသနာ စ ဌပနာ နိက္ခိပနာ စ ပုဂ္ဂလပညတ္တိ နာမ။ ဣမာ ဧဝ ဆ ပညတ္တိယော ဝိဇ္ဇန္တိ။ အညာသမ္ပိ သမ္မုတိပရမတ္ထကထာနံ ပညတ္တီနံ အနန္တတ္တာ၊ ဥပလက္ခဏဝသေန ပန ပဓာနဘာဝတော စ ဧတာဝ ဝုတ္တာ။ ပါဠိမုတ္တကနယေန ပန သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကာ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိအာဒယော ဆ နာမပညတ္တိယော အဋ္ဌကထာသု (ပု။ ပ။ အဋ္ဌ။ မာတိကာဝဏ္ဏနာ ၁) အာဂတာ၊ တာ စ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာတိ ဣဓ န ဝုတ္တာ။ တာသု ဣဓ ပုဂ္ဂလပညတ္တိပဒေန အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ၊ သေသေဟိ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိ စာတိ ဒွေ ဧဝ လဗ္ဘန္တိ။

အဋ္ဌကထာမုတ္တကေန ပန အာစရိယနယေန အပရာပိ ဆ ပညတ္တိယော – ဥပါဒါပညတ္တိ ဥပနိဓာပညတ္တိ သမောဓာနပညတ္တိ ဥပနိက္ခိတ္တပညတ္တိ တဇ္ဇာပညတ္တိ သန္တတိပညတ္တီတိ၊ ယာ ‘‘အတ္ထပညတ္တီ’’တိ ¶ ဝုစ္စတိ။ တတ္ထ ယာ ခန္ဓပဉ္စကံ ဥပါဒါယ နိဿာယ သမ္မတာ ¶ သတ္တာဒိကာ၊ အင်္ဂါနိ ဥပါဒါယ ရထာဒိကာ၊ စန္ဒာဒိပရိဝတ္တာဒယော ဥပါဒါယ ကာလဒိသာဒိကာ၊ တံတံဘူတနိမိတ္တံ၊ ဘာဝနာဝိသေသဉ္စ ဥပါဒါယ ကသိဏာဒိဥဂ္ဂဟပဋိဘာဂနိမိတ္တာဒိကာတိ အယံ ဧဝရူပါ သဘာဝဓမ္မေဟိ ဧကတ္တေန ဝါ သစ္ဆိကဋ္ဌပရမတ္ထေန အနုပလဗ္ဘသဘာဝါ ဥပါဒါပညတ္တိ နာမ။ ပညာပေတဗ္ဗဋ္ဌေန စေသာ ပညတ္တိ ဝုတ္တာ၊ န ပန ပညာပနဋ္ဌေန။ ယာ တဿ တဿတ္ထဿ ပညာပနာ၊ သာ အဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိယေဝ။

ယာ ပန အညံ ပဌမာဒိံ ဥပနိဓာယ အပေက္ခိတွာ ဒုတိယံ ရဿံ ဒီဃံ ဒူရံ သန္တိကန္တိအာဒိကာ တဒညာပေက္ခူပနိဓာ၊ ဆတ္တပါဏီတိအာဒိကာ ဟတ္ထဂတူပနိဓာ၊ ကုဏ္ဍလီတိအာဒိကာ သမ္ပယုတ္တူပနိဓာ၊ ဓညသကဋန္တိ အာဒိကာ သမာရောပိတူပနိဓာ၊ ဣန္ဒသာလဂုဟာတိအာဒိကာ အဝိဒူရဂတူပနိဓာ၊ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏောတိအာဒိကာ ပဋိဘာဂူပနိဓာ၊ ဗြာဟ္မဏဂါမောတိအာဒိကာ တဗ္ဗဟုလူပနိဓာ၊ မဏိကဋကန္တိအာဒိကာ တဗ္ဗိသိဋ္ဌူပနိဓာတိ ဧဝမာဒိ အနေကပ္ပကာရာ ပညာပနာ၊ အယံ ဥပနိဓာပညတ္တိ နာမ။

ဓညရာသီတိအာဒိကာ ပန သမောဓာနပညတ္တိ နာမ။ ပုရိမဿ ပုရိမဿ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒွေ တီဏီတိအာဒိကာ ဥပနိက္ခိတ္တပညတ္တိ နာမ။ တံတံသဘာဝနိဿိတာ ပထဝီအာဒိကာ တဇ္ဇာပညတ္တိ နာမ။ အာသီတိကောတိအာဒိကာ ပန သန္တတိပညတ္တိ နာမ။

အဋ္ဌကထာမုတ္တကေနေဝ အာစရိယနယေန အပရာပိ ဓမ္မကထိကာဒိကာ ကိစ္စပညတ္တိ၊ ကိသထူလာဒိကာ သဏ္ဌာနပညတ္တိ၊ ဣတ္ထိပုရိသာဒိကာ လိင်္ဂပညတ္တိ၊ ကာမာဝစရာဒိကာ၊ ကောသလကာဒိကာ စ ဘူမိပညတ္တိ၊ တိဿော နာဂေါတိအာဒိကာ ပစ္စတ္တပညတ္တိ၊ နိရောဓာဒိကာ အသင်္ခတပညတ္တိ စာတိ ဆ ပညတ္တိယော။

ဧတာသု ¶ ပန ဒွါဒသသု တဇ္ဇာပညတ္တိ၊ ဧကစ္စာ ဘူမိပညတ္တိ၊ အသင်္ခတပညတ္တိ စ ဝိဇ္ဇမာနပညတ္တိသင်္ခါတာ နာမပညတ္တိ၊ တဒညာ ပရမတ္ထာဝသေသာ၊ ပန အတ္ထပညတ္တီတိ ဒီပိတာ အဝိဇ္ဇမာနာဒိပညတ္တိယော စာတိ။ အယံ တာဝေတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထတော သံဝဏ္ဏနာ။

အတ္ထနိစ္ဆယော ပနေတ္ထာပိ ပါဠိနယေနေဝ သဒ္ဓိံ ဟောတိ၊ န ဝိနာ ပါဠိံ တဿ ဝတ္တုမသက္ကုဏေယျတ္တာ ¶ ။ ပါဠိယဉ္စ ယသ္မာ အာဒိတော ပဉ္စ ပညတ္တိယော၊ တဒတ္ထဘူတာ ခန္ဓာဒယော စ ဟေဋ္ဌာ ဝိဘင်္ဂပ္ပကရဏေ နိပ္ပဒေသတော ကထိတာတိ တာ ဣဓ ‘‘ကိတ္တာဝတာ ခန္ဓာနံ ခန္ဓပညတ္တိ၊ ယာဝတာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ရူပက္ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ သင်္ခေပေနေဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ တာ စေတ္ထာပိ ဝုတ္တတ္ထာ။ ပုဂ္ဂလပညတ္တိ ပန ဟေဋ္ဌာ န ဝုတ္တာတိ ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပုဂ္ဂလာနံ ပုဂ္ဂလပညတ္တိ? သမယဝိမုတ္တော၊ အသမယဝိမုတ္တော’’တိအာဒိနာ ဧကကာဒိဘေဒေန ယာဝ ဒသကာ ဒသဓာ မာတိကံ ဌပေတွာ ဝိတ္ထာရေနေဝ ဝိဘတ္တာ၊ သာ စ ဉာတဗ္ဗပဘေဒတော အဝုစ္စမာနာ ဒုဗ္ဗိညေယျာ၊ တသ္မာ ပုဂ္ဂလပညတ္တိယာ ဧဝ စေတ္ထ ပါဠိနယာနုသာရေန သင်္ခေပတော အတ္ထနိစ္ဆယော ဟောတိ၊ သော စေတ္ထ မာတိကာယံ ဝုတ္တေ သဗ္ဗပုဂ္ဂလေ အနုဒ္ဓရိတွာ ဉာတဗ္ဗာနံ ဒုဗ္ဗိညေယျာနံ ပုဂ္ဂလာနံ ဧကကာဒိဘေဒတောဝ မာတိကံ ဥဒ္ဓရိတွာ ဝိဘဇနဝသေန သင်္ခေပတောဝ ဟောတိ။ ကထံ? ‘‘သမယဝိမုတ္တော အသမယဝိမုတ္တော၊ ကုပ္ပဓမ္မော အကုပ္ပဓမ္မော၊ စေတနာဘဗ္ဗော အနုရက္ခဏာဘဗ္ဗော၊ ဘယူပရတော အဘယူပရတော၊ ဘဗ္ဗာဂမနော အဘဗ္ဗာဂမနော၊ နိယတော အနိယတော၊ ပဋိပန္နကော ဖလေ ဌိတော၊ သမသီသီ ဌိတကပ္ပီ၊ သောတာပန္နော သတ္တက္ခတ္တုပရမော ကောလံကောလော ဧကဗီဇီ၊ သကဒါဂါမီ၊ အနာဂါမီ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ၊ အရဟာ’’တိ ဧကကမာတိကာ။

တတ္ထ ¶ ယော အပ္ပနံ နိဗ္ဗတ္တေတုံ ယုတ္တပတ္တကာလေ ရူပါရူပသမာပတ္တိသင်္ခါတေဟိ အဋ္ဌဟိ ဝိမောက္ခေဟိ ပစ္စနီကဓမ္မတော ဝိမုစ္စိတွာ တီသု မဂ္ဂေသု ယေန ကေနစိ ယထာသကံ အာသဝေ ခေပေတွာ ဝုဋ္ဌိတော၊ အယံ သမယဝိမုတ္တော နာမ။ ‘‘ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ’’တိအာဒိဝစနတော (ပု။ ပ။ ၁) ဟိ အဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီ ပုထုဇ္ဇနော ဝါ ခီဏာသဝေါ ဝါ ဣဓ န ဂဟိတော၊ သမာပတ္တိလာဘိနော ပန ဖလဋ္ဌသေခါဝ ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သုက္ခဝိပဿကခီဏာသဝေါ၊ သဗ္ဗေပိ စ အရိယာ မဂ္ဂဝိမောက္ခံ သန္ဓာယ အသမယဝိမုတ္တာ နာမ။ ဗာဟိရာနဉှိ အဋ္ဌန္နံ သမာပတ္တီနံ သမာပဇ္ဇန္တဿ ပဝိဝေကဋ္ဌာနလာဘာဒိသမယောပိ အတ္ထိ၊ ဝတ္တကရဏကာလာဒိအသမယောပိ အတ္ထိ။ မဂ္ဂဝိမောက္ခေန ဝိမုစ္စနဿ ပန တာဒိသော သမယော ဝါ အသမယော ဝါ နတ္ထိ၊ ယဿ သဒ္ဓါ ဗလဝတီ၊ ဝိပဿနာ စ အာရဒ္ဓါ၊ တဿ ဂစ္ဆန္တဿ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဝါ မဂ္ဂဖလပဋိဝေဓော နာမ န ဟောတီတိ နတ္ထိ၊ တသ္မာ သဗ္ဗေ အရိယာ အရိယဝိမောက္ခေ အသမယဝိမုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပုရိမပဒေပိ လောကိယသမာပတ္တိညေဝ သန္ဓာယ သေခါ သမယဝိမုတ္တာ နာမ ဇာတာ။

အဝသိဘာဝါ အဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီ ပန ပုထုဇ္ဇနော၊ သောတာပန္နသကဒါဂါမိနော ဒွေ သေခါ အဋ္ဌသမာပတ္တိံ ¶ သန္ဓာယ ကုပ္ပဓမ္မော နာမ။ ပရိဟာနဓမ္မောတိပိ ဒုဝိဓာ ဧဝ။ အနာဂါမိအာဒယော သုပ္ပဟီနသမာဓိပါရိပန္ထိကတ္တာ ဝသိဘာဝါ သမာပတ္တိလာဘီ ပုထုဇ္ဇနော၊ အရိယာ စ လောကုတ္တရဓမ္မေပိ သန္ဓာယ အကုပ္ပဓမ္မော နာမ။ အပရိဟာနဓမ္မောတိ တေ ဧဝ။ စေတနာဘဗ္ဗောတိ စေတနာသင်္ခါတေန ဈာနသမာပတ္တိဝဠဉ္ဇနေန အပရိဟာနိံ အာပဇ္ဇိတုံ ဘဗ္ဗော။ ယော ဟိ ရူပါရူပဇ္ဈာနေသု အာစိဏ္ဏဝသိတာယ စေတနာသင်္ခါတာယ ဈာနသမာပတ္တိယာ နိရန္တရံ ဝဠဉ္ဇမာနော တေဟိ န ပရိဟာယတိ၊ အဝဠဉ္ဇမာနော စ ပရိဟာယတိ၊ အယံ ဝဠဉ္ဇမာနော စေတနာဘဗ္ဗော ¶ နာမ။ အနုရက္ခဏာဘဗ္ဗောတိ ဈာနဿ ဥပကာရာနုပကာရဓမ္မေ ဇာနိတွာ အနုရက္ခဏာယ အဝဠဉ္ဇမာနောပိ အပရိဟာနိံ အာပဇ္ဇိတုံ ဘဗ္ဗော၊ ဧသော စ ပုရိမတော ဗလဝတရော၊ အာစိဏ္ဏဝသိနော ပညာသမ္ပဒါယ ဥပကာရာနုပကာရဓမ္မေ ဇာနိတွာ တဒနုရူပံ ပဋိပဇ္ဇနတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဘယူပရတောတိ ဘယေန ပါပတော ဥပရတော ဝိရတော သေခေါ၊ ကလျာဏပုထုဇ္ဇနော စ။ တေသု ပစ္ဆိမော ဒုဂ္ဂတိဝဋ္ဋကိလေသဥပဝါဒသင်္ခါတေဟိ စတူဟိ ဘယေဟိ ပါပတော ဩရမတိ၊ သေခေါ ဒုဂ္ဂတိဝဇ္ဇေဟိ၊ အပါယေဟိ မုတ္တတ္တာ။ ခီဏာသဝေါ ပန အဘယူပရတော နာမ သမုစ္ဆိန္နဘယတ္တာ၊ ဥပဝါဒတော ပန ဩရမိတဗ္ဗော။

အဘဗ္ဗာဂမနောတိ သမ္မတ္တနိယာမာဂမနဿ အဘဗ္ဗော၊ ယေ အာနန္တရိယသင်္ခါတေန ကမ္မာဝရဏေန၊ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသင်္ခါတေန ကိလေသာဝရဏေန၊ အဟေတုကဒုဟေတုကပဋိသန္ဓိသင်္ခါတေန ဝိပါကာဝရဏေန စ သမန္နာဂတာ၊ ဗုဒ္ဓါဒီသု စ သဒ္ဓါရဟိတာ၊ မဂ္ဂဘာဝနာယ စ ဥတ္တရကုရုကာဒယော ဝိယ အစ္ဆန္ဒိကာ၊ ပုဗ္ဗူပနိဿယရဟိတာ စ၊ သဗ္ဗေတေ အဘဗ္ဗာဂမနာ နာမ။ ဝိပရီတာ ဘဗ္ဗာဂမနာ နာမ။ ပဉ္စာနန္တရိယနိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ နိရယဂမနေ၊ အဋ္ဌ အရိယပုဂ္ဂလာ အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနာဒီသု နိယတာ နာမ။ အဝသေသပုဂ္ဂလာ အနိဗဒ္ဓဂတိကတာယ အနိယတာ နာမ၊ ဥတ္တရကုရုကာ ပန သုဂတိနိယတာပိ မိစ္ဆတ္တသမ္မတ္တနိယာမဿေဝ ဣဓာဓိပ္ပေတတ္တာ ‘‘နိယတာ’’တိ န ဝုတ္တာ။ မဂ္ဂသမင်္ဂီ ပုဂ္ဂလော မဂ္ဂက္ခဏေ ဖလတ္ထာယ ပဋိပန္နကော နာမ၊ ဖလသမင်္ဂီ ဖလာနုပ္ပတ္တိယမ္ပိ ဖလေ ဌိတော နာမ။

ယဿ ပန အပုဗ္ဗာစရိမံ အာသဝပရိယာဒါနဉ္စ ဟောတိ ဇီဝိတပရိယာဒါနဉ္စ၊ အယံ သမသီသီ နာမ။ သော စ တိဝိဓော ဟောတိ ဣရိယာပထသမသီသီ ရောဂသမသီသီ ဇီဝိတသမသီသီတိ။ တတ္ထ ယော စတူသု ဣရိယာပထေသု ဧကသ္မိံ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ ¶ အရဟတ္တံ ပတွာ တသ္မိညေဝ ဣရိယာပထေ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယံ ဣရိယာပထသမသီသီ နာမ။ ယော ပန ဧကံ ရောဂံ ပတွာ အန္တောရောဂေ ဧဝ ¶ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ အရဟတ္တံ ပတွာ တေနေဝ ရောဂေန ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယံ ရောဂသမသီသီ နာမ။ ယဿ ပန ကိလေသသီသသင်္ခါတာ အဝိဇ္ဇာ၊ အရဟတ္တမဂ္ဂေန ပဝတ္တသီသသင်္ခါတံ ဇီဝိတိန္ဒြိယဉ္စ စုတိစိတ္တေန သမံ ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆတိ၊ အယံ ဇီဝိတသမသီသီ နာမ။ ကထမိဒံ သမံ ဟောတီတိ? ဝါရသမတာယ။ ယသ္မိံ ဟိ ဝါရေ မဂ္ဂေန ကိလေသေ ခေပိတေ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏာနိ ပဝတ္တန္တိ၊ တဿာနန္တရမေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတော ဣမာယ ဝါရသမတာယ ဣဒံ ဥဘယသီသပရိယာဒါနမ္ပိ သမံ ဟောတိ နာမ၊ အယမေဝ ဇီဝိတသမသီသီ ဣဓာဓိပ္ပေတော။

ဌိတကပ္ပီတိ ဌိတော ကပ္ပော ဌိတကပ္ပော၊ သွာဿ အတ္ထီတိ ဌိတကပ္ပီ၊ ကပ္ပမှိ ဝိနဿမာနမှိ ကပ္ပံ ဌပေတုံ သမတ္ထောတိ အတ္ထော။

သစေ ဟိ ယေသံ မဂ္ဂသမင်္ဂိက္ခဏေ ကပ္ပဝိနာသော ဘဝေယျ၊ နေဝ တာဝ ကပ္ပော ဝိနဿေယျ၊ ယာဝါယံ ယထာသကံ ဖလံ န သစ္ဆိကရောတီတိ တေ ဝိနဿမာနမ္ပိ ကပ္ပံ ဌပေန္တီတိ ဌိတကပ္ပိနော နာမ ဇာတာတိ။ ကိဉ္စာပိ ကပ္ပဝိနာသနကာလေ သာသနံ နတ္ထိ၊ ဂတကောဋိကေ ဟိ ကာလေ ကပ္ပဝိနာသော ဟောတိ၊ ဧဝံ သန္တေပိ မဂ္ဂါနန္တရဖလဿ အနန္တရာယံ ဒီပေတုံ ဣဒံ အဘူတမ္ပိ ကာရဏံ အာဟဋံ။

သောတာပန္နောတိ နိဗ္ဗာနသမုဒ္ဒနိန္နတာယ သောတသင်္ခါတဿ မဂ္ဂဿ ပဌမသမင်္ဂီ ဝုစ္စတိ၊ ဣဓ ပန ဖလဋ္ဌော အဓိပ္ပေတော။ တဿေဝ စ ပဘေဒဒဿနတ္ထံ ‘‘သတ္တက္ခတ္တုပရမော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သတ္တဝါရာ ပရမာ အဿ ဘဝူပပတ္တီတိ သတ္တက္ခတ္တုပရမော၊ တတော ပရံ အဋ္ဌမံ ဘဝံ နာဒိယတီတိ အတ္ထော။ သောတာပန္နော ဟိ ယော သတ္တက္ခတ္တုံ ဒေဝေသု၊ မနုဿေသု စ ပဋိသန္ဓိံ ¶ ဂဟေတွာ သတ္တမေ ဘဝေ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ၊ အယံ သတ္တက္ခတ္တုပရမော နာမ။ ကုလတော ကုလံ ဘဝတော ဘဝံ ဂစ္ဆတီတိ ကောလံကောလော။ သော ဟိ ဒေဝမနုဿဝသေန ဒွေ ဂတိယော ဘဝေ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ၊ အယံ ကောလံကောလော နာမ။ ကမ္မပဋိသန္ဓိယာ ဧကံ ကမ္မံ ကိလေသဗီဇံ အဿာတိ ဧကဗီဇီ။ သော ဟိ ဧကသ္မိညေဝ ဘဝေ ခီဏာသဝေါ ဟောတိ။ ကိံ ပနဿ ဘေဒဿ နိယာမကန္တိ? ဝိပဿနာဘိညာဘေဒါ။ သောတာပန္နေသု ဟိ ယော ဝိပဿနာယ ပမတ္တော၊ သော သတ္တက္ခတ္တုပရမော ဟောတိ။ ယော ကိဉ္စိ အပ္ပမတ္တော၊ သော ကောလံကောလော။ ယော ပန ဝိပဿနာယ အတိဝိယ အပ္ပမတ္တော၊ သော ဧကဗီဇီ ဟောတိ။ ယေ ပန အဘိဝိယ ပမတ္တာ ဝဋ္ဋဇ္ဈာသယာ အနာထပိဏ္ဍိကဝိသာခါသက္ကာဒယော၊ တေ ပုနပ္ပုနံ ဝဋ္ဋသ္မိံယေဝ ဝိစရန္တာ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဆ ဒေဝလောကေ ဩသာပေတွာ ဗြဟ္မလောကေသုပိ ယထာက္ကမံ နိဗ္ဗတ္တိတွာ အကနိဋ္ဌေ ဌတွာ ပရိနိဗ္ဗန္တိ၊ န တေ ဣဓ ဂဟိတာ။ တေ ဟိ မနုဿဂတိံ ပုနပ္ပုနံ ¶ အာဒိယန္တိ။ ယေ ပန မနုဿဂတိယမ္ပိ ဘဝံ အာဒိယန္တိ၊ တေသံ ဝသေန သတ္တက္ခတ္တုပရမော ကောလံကောလော မာနုသိကဘဝနိဗ္ဗတ္တကော ဧဝ ဧကဗီဇီ ဂဟိတော။ တေ ပန သဒ္ဓါဓုရေန အာဂတာ တယော၊ ပညာဓုရေန အာဂတာ တယောတိ သောတာပန္နော ဆဗ္ဗိဓော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဋိသန္ဓိဝသေန ပန သကိံ ဣမံ မနုဿဂတိံ အာဂစ္ဆတီတိ သကဒါဂါမီ၊ ဒုတိယမဂ္ဂဖလသမင်္ဂီ။ ဣမိနာ ပဉ္စသု သကဒါဂါမီသု စတ္တာရော ဝဇ္ဇေတွာ ဧကောဝ ဂဟိတော။ ဧကစ္စော ဟိ သကဒါဂါမိဖလေ ဌတွာ ပုန ဒုတိယဘဝေ ဣဓေဝ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ ဧကစ္စော ဣဓ ပတွာ ဒေဝလောကေ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ ဧကစ္စော ဒေဝလောကေ ပတွာ ဒုတိယဘဝေ တတ္ထေဝ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ ဧကစ္စော ဒေဝလောကေ ပတွာ ဣဓူပပဇ္ဇိတွာ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ ဣမေ စတ္တာရောပိ ဣဓ န ဂဟိတာ။ ယော ပန ဣဓ ပတွာ ဒေဝလောကေ ¶ နိဗ္ဗတ္တိတွာ ပုန ဣဓူပပဇ္ဇိတွာ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယမေကောဝ ဣဓ ဂဟိတော။ ဣမဿ စ ဒွေ ပဋိသန္ဓိယော၊ ဧကဗီဇိဿ ပန ဧကာဝါတိ ဣဒံ တေသံ နာနာကရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပဋိသန္ဓိဝသေန ကာမဘဝံ နာဂစ္ဆတီတိ အနာဂါမီ၊ တတိယမဂ္ဂဖလသမင်္ဂီ။ တဿေဝ ပန ပဘေဒဒဿနတ္ထံ ‘‘အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီတိ အာယုဝေမဇ္ဈဿ အန္တရာ ဧဝ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဥပ္ပာဒေတွာ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗာယနသီလော ဧကော အနာဂါမီ။ သော စ ဥပ္ပန္နသမနန္တရံ ပရိနိဗ္ဗာယီ၊ အာယုဝေမဇ္ဈံ အပ္ပတွာ ပရိနိဗ္ဗာယီ၊ အာယုဝေမဇ္ဈံ ပတွာ ပရိနိဗ္ဗာယီတိ တိဝိဓော ဟောတိ။ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီတိ အာယုဝေမဇ္ဈံ ဥပဟစ္စ အတိက္ကမိတွာ၊ မရဏသမယံ ဝါ ဥပဟစ္စ ဥပဂန္တွာ ပရိနိဗ္ဗာယီ၊ အာယုဝေမဇ္ဈံ အတိက္ကမိတွာ ယာဝ မရဏသမယာ ပရိနိဗ္ဗာယီတိ အတ္ထော။ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီတိ အသင်္ခါရေန အပ္ပဒုက္ခေန အဓိမတ္တပ္ပယောဂံ အကတွာ ပရိနိဗ္ဗာယနသီလော။ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီတိ သသင်္ခါရေန ဒုက္ခေန ကသိရေန အဓိမတ္တပ္ပယောဂေန ပရိနိဗ္ဗာယနသီလော။ ဥဒ္ဓံသောတောတိ ဥဒ္ဓံဝါဟိဘာဝေန ဥဒ္ဓမဿ တဏှာသောတံ ဝဋ္ဋသောတဉ္စ၊ ဥဒ္ဓံ ဝါ ဂန္တွာ ပဋိလဘိတဗ္ဗတော ဥဒ္ဓံ မဂ္ဂသောတမဿာတိပိ ဥဒ္ဓံသောတော။ အကနိဋ္ဌံ ဂစ္ဆတီတိ အကနိဋ္ဌဂါမီ။ ဣမေသံ ပန အနာဂါမီနံ ပဘေဒဒဿနတ္ထမ္ပေတ္ထ ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီတိအာဒိ စတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

တတ္ထ ယော အဝိဟတော ပဋ္ဌာယ စတူသု ယထာက္ကမံ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ယာဝတာယုကံ ဌတွာ စုတော အကနိဋ္ဌေ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယံ ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ။ ယော ပန အကနိဋ္ဌံ အပ္ပတွာ အန္တရာ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယံ ဥဒ္ဓံသောတော န အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ။ ယော မနုဿလောကော အကနိဋ္ဌမေဝ ¶ ဂန္တွာ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယံ န ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ။ ယော ပန ဟေဋ္ဌာ စတူသု သုဒ္ဓါဝါသေသု အညတရသ္မိံ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ တတ္ထေဝ ပရိနိဗ္ဗာတိ၊ အယံ န ဥဒ္ဓံသောတော န အကနိဋ္ဌဂါမီ နာမ ¶ ။ ဧဝမေတေ အနာဂါမိနော အဋ္ဌစတ္တာလီသဝိဓာ ဟောန္တိ။ ကထံ? အဝိဟေသု တာဝ တယော အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယိနော၊ ဧကော ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ၊ ဧကော ဥဒ္ဓံသောတောတိ ပဉ္စ၊ တေ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယိသသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယိဝသေန ဒသ ဟောန္တိ၊ ဧဝံ အတပ္ပသုဒဿသုဒဿီသူတိ စတ္တာလီသံ၊ အကနိဋ္ဌေ ပန ဥဒ္ဓံသောတော နတ္ထိ၊ တသ္မာ တတ္ထ တံ သသင်္ခါရာသင်္ခါရဝသေန ဒုဝိဓံ ဥဒ္ဓံသောတံ ဝဇ္ဇေတွာ အဋ္ဌ စာတိ အဋ္ဌစတ္တာလီသ ဟောန္တိ။

အရဟာတိ ကိလေသာရီနံ ဟတတ္တာဒိနာ ခီဏာသဝေါ အရဟာ နာမ။ သော သုညတာဒိဝိမောက္ခတ္တယဝသေန တိဝိဓော ဟုတွာ ပုန ပစ္စေကံ ပဋိပဒါစတုက္ကဝသေန ဒွါဒသဝိဓာ ဟောန္တိ။ ယထာ စ အရဟာ ဒွါဒသဝိဓော၊ ဧဝံ ဒွါဒသေဝ သကဒါဂါမိနော၊ စတုဝီသတိ သောတာပန္နာ အဋ္ဌစတ္တာလီသ အနာဂါမိနောဝ ပစ္စေကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣမေ စ သဗ္ဗေ အရိယာ ဣမသ္မိံ သာသနေ ဧဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ နော ဗဟိဒ္ဓါတိ။ ဧကကနယော။

ဒုကာဒီသု ‘‘ဒွေ ပုဂ္ဂလာ – ကောဓနော စ ဥပနာဟီ စ မက္ခီ စ ပဠာသီ စာ’’တိအာဒိနာ ဒုကဉ္စ၊ ‘‘တယော ပုဂ္ဂလာ – နိရာသော အာသံသော ဝိဂတာသော’’တိအာဒိနာ တိကဉ္စ၊ ‘‘စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ – အသပ္ပုရိသော၊ အသပ္ပုရိသေနအသပ္ပုရိသတရော၊ သပ္ပုရိသော၊ သပ္ပုရိသေနသပ္ပုရိသတရော’’တိအာဒိနာ စတုက္ကဉ္စ၊ ‘‘ပဉ္စ ပုဂ္ဂလာ – အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော အာရဘတိ စ ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတိ၊ တဉ္စ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ယတ္ထဿ တေ ဥပ္ပန္နာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော အာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတိ…ပေ… အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော နာရဘတိ ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတိ…ပေ… အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ။ အတ္ထေကစ္စော ¶ ပုဂ္ဂလော နာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ…ပေ… အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တီ’’တိအာဒိနာ ပဉ္စကဉ္စ ဝိတ္ထာရတော မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ သဗ္ဗေပိ တေ ပုဂ္ဂလာ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ဣဓ ပန တေ ဂန္ထဝိတ္ထာရဘယေန သဗ္ဗေ န ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ပါဠိယာ ဧဝ ဉာတဗ္ဗာတိ။

တတ္ထ ¶ တိကေ နိရာသောတိ အရဟတ္တာသာယ ဝိရဟိတော ဒုဿီလော။ တဿ ဟိ အတ္တနော အဘဗ္ဗတာယ ဘဗ္ဗသဟာယကဿ သီလဝတော အရဟတ္တပ္ပတ္တိံ သုတွာ၊ စဏ္ဍာလပုတ္တဿ ဝိယ ကဿစိ ရာဇပုတ္တဿ ရဇ္ဇာဘိသေကံ သုတွာ အဘိသေကပ္ပတ္တိယံ၊ ‘‘ကုဒါဿု နာမာဟမ္ပိ အရဟတ္တံ ပါပုဏေယျ’’န္တိ အရဟတ္တပ္ပတ္တိယံ ပတ္ထနာပိ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အာသံသောတိ အရဟတ္တံ အာသီသမာနော ပတ္ထယမာနော သီလဝါ။ တဿ ဟိ အရဟတ္တပတ္ထနာယ သီလသမ္ပတ္တိယာ ဌိတတ္တာ ကဿစိ အရဟတ္တပ္ပတ္တိံ သုတွာ၊ ဥဘတောသုဇာတဿ ရာဇကုမာရဿ ဝိယ တာဒိသဿ ကဿစိ ရဇ္ဇာဘိသေကံ သုတွာ အဘိသေကပ္ပတ္တိယံ၊ အရဟတ္တပ္ပတ္တိယံ ပတ္ထနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဝိဂတာသောတိ အရဟာ။ သော ဟိ ပတ္တအရဟတ္တတာယ တတ္ထ ဝိဂတာသော ဟောတိ ပတ္တာဘိသေကော ဝိယ ခတ္တိယော အဘိသေကပ္ပတ္တိယန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

စတုက္ကေ ပန ပါဏာတိပါတာဒိအကုသလကမ္မပထသမန္နာဂတော အသပ္ပုရိသော နာမ။ ယော ပန သယမ္ပိ ပါဏာတိပါတာဒီနိ ကတွာ ပရဉ္စ တတ္ထ သမာဒပေတိ၊ အယံ အသပ္ပုရိသေနအသပ္ပုရိသတရော၊ အသပ္ပုရိသတောပိ အသပ္ပုရိသတရောတိ အတ္ထော။ ဝုတ္တပဋိပက္ခကုသလဝသေန သပ္ပုရိသော၊ သပ္ပုရိသေနသပ္ပုရိသတရော စ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဉ္စကေ အာရဘတိ စ ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတီတိ ဧတ္ထ အာရမ္ဘ-သဒ္ဒေါ အာပတ္တိဝီတိက္ကမေ ဝတ္တတိ၊ တသ္မာ အာပတ္တိဝီတိက္ကမဝသေန အာရဘတိ စေဝ တပ္ပစ္စယာ စ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတီတိ အတ္ထော။ စေတောဝိမုတ္တိန္တိ ဖလသမ္ပယုတ္တသမာဓိံ။ ပညာဝိမုတ္တိန္တိ ဖလသမ္ပယုတ္တဉာဏံ။ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတီတိ အနဓိဂတတ္တာ ¶ ယထာသဘာဝတော နပ္ပဇာနာတိ။ ယတ္ထဿာတိ ယသ္မိံ အရဟတ္တဖလသင်္ခါတေ ဈာနေ အဓိဂတေ အဿ ပုဂ္ဂလဿ သဗ္ဗေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ နိရဝသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ တေ နပ္ပဇာနာတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ကိဉ္စာပိ တေ မဂ္ဂက္ခဏေ ဧဝ နိရုဇ္ဈန္တိ နာမ၊ ဖလက္ခဏေ ပန နိရုဒ္ဓါ နာမ ဟောန္တိ၊ ဣဓ ပန မဂ္ဂကိစ္စဝသေန ‘‘ဖလက္ခဏေ နိရုဇ္ဈန္တီ’’တိ ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

အာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတီတိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ပန ဒေသေတုံ သဘာဂပုဂ္ဂလံ ပရိယေသတိ၊ ဝုဋ္ဌာပေတိ ဝါ၊ တသ္မာ န ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ။ နာရဘတိ ဝိပ္ပဋိသာရီ စ ဟောတီတိ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ၊ ဝိနယပညတ္တိယံ ပန အကောဝိဒတ္တာ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညိတာယ ဝုဋ္ဌိတာယပိ တံ အာပတ္တိယာ ဝိပ္ပဋိသာရံ ဝိနောဒေတုံ အသက္ကုဏေယျတာယ ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ။ နာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတီတိ နာရဘတိ နေဝ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ န ဝိပ္ပဋိသာရီ ဟောတိ။ အရဟတ္တဉ္စ ¶ န ပါပုဏာတိ။ ကတရော ပနေသ ပုဂ္ဂလောတိ? သီလဝါ ဩဿဋ္ဌဝီရိယော ပုဂ္ဂလော။ သော ဟိ ‘‘ကိံ မေ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓကာလေ ပရိနိဗ္ဗာနေန၊ အနာဂတေ မေတ္တေယျသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓကာလေ ပရိနိဗ္ဗာယိဿာမီ’’တိ ဝိသုဒ္ဓသီလောပိ ပဋိပတ္တိံ န ပူရေတိ။ ဣမေ စတ္တာရောပိ ပုဂ္ဂလာ တထာ တထာ ဩဝဒိတွာ အာသဝက္ခယေ ပတိဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ။ ဧဝံ ဟိ တေပိ ယွာယံ ပဉ္စမော ပုဂ္ဂလော နာရဘတိ န ဝိပ္ပဋိသာရီ အာရဒ္ဓဝီရိယော အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ၊ တေန သမသမာဝ ဘဝိဿန္တီတိ။

‘‘ဆ ပုဂ္ဂလာ – အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု သာမံ သစ္စာနိ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ တတ္ထ စ သဗ္ဗညုတံ ပါပုဏာတိ ဗလေသု စ ဝသီဘာဝံ။ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော…ပေ… အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ န စ တတ္ထ သဗ္ဗညုတံ ¶ ပါပုဏာတိ၊ န စ ဗလေသု ဝသိဘာဝံ။ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော…ပေ… အနဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ၊ သာဝကပါရမိဉ္စ ပါပုဏာတိ။ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော…ပေ… ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ၊ န စ သာဝကပါရမိံ ပါပုဏာတိ။ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော…ပေ… အနဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ န စ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ၊ အနာဂါမီ ဟောတိ အနာဂန္တာ ဣတ္ထတ္တံ။ အတ္ထေကစ္စော ပုဂ္ဂလော…ပေ… အနဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ န စ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ၊ အာဂါမီ ဟောတိ အာဂန္တာ ဣတ္ထတ္တ’’န္တိ –

ဆက္ကံ၊ ‘‘သတ္တ ပုဂ္ဂလာ – သတ္တ ဥဒကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သကိံ နိမုဂ္ဂေါ နိမုဂ္ဂေါဝ ဟောတိ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ နိမုဇ္ဇတိ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ဌိတော ဟောတိ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ဝိပဿတိ ဝိလောကေတိ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ပတရတိ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ပဋိဂါဓပ္ပတ္တော ဟောတိ၊ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ တိဏ္ဏော ဟောတိ ပါရင်္ဂတော၊ ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗြာဟ္မဏော’’တိအာဒိနာ သတ္တကံ၊ ‘‘အဋ္ဌ ပုဂ္ဂလာ – စတ္တာရော မဂ္ဂသမင်္ဂိနော၊ စတ္တာရော ဖလသမင်္ဂိနော ပုဂ္ဂလာ’’တိ အဋ္ဌကံ၊ ‘‘နဝ ပုဂ္ဂလာ – သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓါ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ပညာဝိမုတ္တော ကာယသက္ခီ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော သဒ္ဓါဝိမုတ္တော ဓမ္မာနုသာရီ သဒ္ဓါနုသာရီ’’တိ နဝကံ၊ ‘‘ဒသ ပုဂ္ဂလာ – ပဉ္စန္နံ ဣဓ နိဋ္ဌာ၊ ပဉ္စန္နံ ဣဓ ဝိဟာယ နိဋ္ဌာ’’တိ ဒသကဉ္စ မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ပါဠိယံ နိဒ္ဒေသော ကတော။ တတ္ထ ဆက္ကေ ပဌမေန ပဒေန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သော ဟိ အနာစရိယကော အတ္တနာ ဥပ္ပာဒိတေန သဗ္ဗညုတညာဏပဒဋ္ဌာနေန အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏေန သဗ္ဗာကာရတော သစ္စာနိ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈိတွာ သဗ္ဗညုတံ ပါပုဏိ၊ ဒသဉာဏဗလေသု ¶ စ ဝသိဘာဝန္တိ။ ဒုတိယေန ပန ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တတိယေန အဂ္ဂသာဝကော၊ စတုတ္ထေန အဝသေသာ အရဟန္တော ¶ ၊ ပဉ္စမေန အနာဂါမီ၊ ဆဋ္ဌေန သောတာပန္နသကဒါဂါမိနော ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ တေ ဟိ ‘‘အာဂန္တာ ဣတ္ထတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တာတိ။

သတ္တကေ ပဌမေန ပဒေန သာသနေ အနိဝိဋ္ဌသဒ္ဓါ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဓမ္မေဟိ ဧကန္တကာဠကေဟိ သမန္နာဂတော ဂဟိတော။ သော ဟိ သမုဒ္ဒေ ဥဒကဘီရုကပုရိသော ဝိယ သံသာရေ အပါယေ နိမုဂ္ဂေါ နိမုဂ္ဂေါဝ ဟောတိ၊ န ပုန ဘဝတော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အနန္တမ္ပိ ကာလံ ဘဝေ ဧဝ ဝိစရတိ သာသနသမာယောဂါဘာဝါ။ ဒုတိယေန ပဒေန သာသနေ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓါပိ ဒေဝဒတ္တာဒယော ဝိယ သဒ္ဓါဒိပရိဟာနိယံ ဌိတော ဒုဿီလော ဂဟိတော။ သော ဟိ သမုဒ္ဒေ ကေနစိ ကာရဏေန ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ပုန နိမုဂ္ဂေါ ဝိယ သာသနသဒ္ဓါယ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာပိ အပါယေ နိမုဇ္ဇတိ ဧဝ၊ အယံ ပန စိရကာလာတိက္ကမေန ဗုဒ္ဓါဒီဟိ၊ အတ္တနာ ဧဝ ဝါ ပစ္စေကဗောဓိဉာဏေန ဘဝတော ဥဒ္ဓရဏီယော ဟောတိ သာသနေ သကိံ ဥပ္ပန္နာယပိ သဒ္ဓါယ မောက္ခဘာဝေန နိယမေန နိဗ္ဗာနာဝဟတ္တာ။ အယမေဝ ဟိဿ ပုရိမပုဂ္ဂလတော ဝိသေသော၊ ဣတရထာ တဿ ဝိသုံ ဂဟဏေ ပယောဇနမေဝ န သိယာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တတိယေန သာသနေ ဥပ္ပန္နသဒ္ဓါ ဌိတိဘာဂိယေဟိ သီလာဒိဂုဏေဟိ သမန္နာဂတော ဂဟိတော။ သော ဟိ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ တီရံ အဒိသွာဝ သမုဒ္ဒမဇ္ဈေ နာဝါဒိအာဂမနံ ဩလောကေန္တော ပုန အနိမုဇ္ဇိတွာ ဥဏ္ဏတပ္ပဒေသေ ဌိတော ဝိယ သာသနသဒ္ဓါယ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ နိဗ္ဗာနံ အဒိသွာဝ ဗုဒ္ဓါဒိံ ဩလောကယမာနော သဂ္ဂေ၊ သီလာဒိမှိ ဌိတော ဟောတိ။ စတုတ္ထေန ပန သောတာပန္နော ဂဟိတော။ သော ဟိ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ဌိတော တီရံ ဒိသွာ ဥတ္တရဏူပါယံ ဝိလောကယမာနော ဝိယ လောကုတ္တရသဒ္ဓါယ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ နိဗ္ဗာနတီရံ ဒိသွာ ဥတ္တရဏောပါယံ ဝိလောကေတိ။ ပဉ္စမေန သကဒါဂါမီ ဂဟိတော။ သော ဟိ သမုဒ္ဒေ တီရံ ဒိသွာ တဒဘိမုခံ ¶ ပတရမာနော ဝိယ ပဌမမဂ္ဂေန နိဗ္ဗာနတီရံ ဒိသွာ တဒဘိမုခံ ဒုတိယမဂ္ဂေန ပတရတိ နာမ။ ဆဋ္ဌေန အနာဂါမီ ဂဟိတော။ သော ဟိ ပတရိတွာ တီရံ ဥပဂ္ဂမ္မ ကဋိပ္ပမာဏေ ဥဒကေ ဌိတော ဝိယ အရဟတ္တသမီပေ သတိကဝါဋပတိတ္ထေ အနာဝတ္တိဓမ္မတာယ တတိယမဂ္ဂေန တိဋ္ဌတိ။ သတ္တမေန ပန အရဟာ ဂဟိတော၊ သော ဟိ တရိတွာ ပါရံ ပတွာ ဌိတပုရိသော ဝိယ စတ္တာရော ဩဃေ တရိတွာ နိဗ္ဗာနတ္ထလေ ဌိတော ခီဏာသဝဗြာဟ္မဏော နာမ ဟောတီတိ။

နဝကေ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တောတိ ရူပါရူပသမာပတ္တိယာ ဝိက္ခမ္ဘနဝိမောက္ခေန၊ အရိယမဂ္ဂေန သမုစ္ဆေဒဝိမောက္ခေန ကိလေသတော ဝိမုတ္တော၊ အရူပသမာပတ္တိယာ ဝါ ရူပကာယတော၊ မဂ္ဂေန စ နာမကာယတောတိ ဣမေဟိ ဥဘတောဘာဂေဟိ ဝိမုတ္တောတိပိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော၊ သော စတုန္နံ အရူပသမာပတ္တီနံ ¶ ဧကေကတော ဝုဋ္ဌာယ သင်္ခါရေ သမ္မသိတွာ အရဟတ္တပ္ပတ္တာနံ စတုန္နံ၊ နိရောဓာ ဝုဋ္ဌာယ အရဟတ္တပ္ပတ္တအနာဂါမိနော စ ဝသေန ပဉ္စဝိဓော၊ တေသု ပစ္ဆိမောဝ နိပ္ပရိယာယတော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော နာမ၊ သေသာ ပရိယာယေန။ ဧတ္ထ စ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနံ ကိလေသကာယတော ဝိမုတ္တမ္ပိ ရူပကာယတော အဝိမုတ္တံ၊ အရူပါဝစရံ ပန တဒဘယတောပိ ဝိမုတ္တံ၊ တသ္မာ တဒေဝ ပါဒကံ ကတွာ အရဟတ္တပ္ပတ္တောဝ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဟောတိ၊ န ရူပါဝစရန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပညာဝိမုတ္တောတိ အရဟတ္တမဂ္ဂပညာယ အာသဝေဟိ ဝိမုတ္တော။ သော ဟိ သုက္ခဝိပဿကော၊ စတူဟိ ရူပါဝစရဇ္ဈာနေဟိ ဝုဋ္ဌာယ အရဟတ္တပ္ပတ္တာ စတ္တာရော စာတိ ပဉ္စဝိဓော။ အရူပါဝစရဇ္ဈာနေသု ဟိ ဧကသ္မိမ္ပိ သတိ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တောဝ နာမ ဟောတိ။

ကာယသက္ခီတိ ရူပါရူပဇ္ဈာနလာဘီ အရိယော။ သော ဟိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌဝဇ္ဇိတာနံ ဆန္နံ သေခါနံ ဝသေန ဆဗ္ဗိဓော။ တေနေဝ ¶ ဟိဿ ‘‘ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ’’တိ နိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တံ။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌဿ စ န ကေစိပိ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာတိ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ပရိက္ခီယိဿန္တီတိ ပန ဝတ္တဗ္ဗာ၊ အရဟတော ပန သဗ္ဗေပိ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ၊ န ဧကစ္စေတိ။ သော ဟိ ဖုဋ္ဌန္တံ သစ္ဆိကရောတီတိ ကာယသက္ခီ၊ ဖုဋ္ဌာနံ ပဋိလဒ္ဓါနံ ဈာနာနံ အနန္တရံ နာမကာယေန နိရောဓံ သစ္ဆိကရောတီတိပိ ကာယသက္ခီ၊ ကာယေနာတိ စေတ္ထ ‘‘နာမကာယေန စေဝ ပရမတ္ထသစ္စံ သစ္ဆိကရောတိ၊ ပညာယ စ အတိဝိဇ္ဈ ပဿတီ’’တိ ဝစနတော အရဟတ္တဖလံ ဌပေတွာ သေသမဂ္ဂဖလာနမေတံ အဓိဝစနံ၊ တေန ကာယေန ပဌမဇ္ဈာနာနန္တရံ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကရဏတောပိ ကာယသက္ခီတိ ကေစိ။ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တောတိ သုက္ခဝိပဿကော၊ ရူပဇ္ဈာနလာဘီ စ ယထာဝုတ္တော ဆဗ္ဗိဓော သေခေါ စ၊ အယံ ဒိဋ္ဌန္တပ္ပတ္တောတိ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော။ ဒဿနံ ဒိဋ္ဌိ၊ ပဌမမဂ္ဂေါ၊ တဿ အနန္တရံ နိရောဓပ္ပတ္တောတိ အတ္ထော။ ဒိဋ္ဌပ္ပတ္တောတိပိ ပါဌော၊ တဿ ပဌမမဂ္ဂေန ဒိဋ္ဌံ နိဗ္ဗာနံ ပုန ပတ္တောတိ အတ္ထော။

သဒ္ဓါဝိမုတ္တောတိ သုက္ခဝိပဿကော၊ ရူပဇ္ဈာနလာဘီ စ ယထာဝုတ္တော ဆဗ္ဗိဓော သေခေါ စ။ အယံ ဟိ သဒ္ဒဟန္တော ဝိမုတ္တောတိ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော။ ကထံ ပနေတဿ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တတော နာနတ္တန္တိ? အာဂမနီယပဋိပဒါယ။ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော ဟိ ပညာသမ္ပဒါယ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဝိပဿနာယ ကိလေသေ အပ္ပဒုက္ခေန ဝိက္ခမ္ဘေန္တော အာဂတော၊ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော ပန သဒ္ဓါဗဟုလတာယ ကိလေသေ ဒုက္ခေန ဝိက္ခမ္ဘေန္တော အာဂတော။ ဧတမေဝ ဟိ ဘေဒံ သန္ဓာယ နိဒ္ဒေသေ ‘‘ဧကစ္စေ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ၊ နော စ ခေါ ယထာဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တဿာ’’တိ ဝုတ္တံ။

ဓမ္မာနုသာရီတိ ¶ ယဿ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ ပညိန္ဒြိယံ အဓိမတ္တံ ဟောတိ၊ အယံ ပညာသင်္ခါတေန ဓမ္မေန သရတိ အနုဿရတီတိ ဓမ္မာနုသာရီ၊ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌဿေတံ နာမံ။ ဖလေ ပန ပတ္တေ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော နာမ ဟောတိ။ သဒ္ဓါနုသာရီတိ ယဿ ¶ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ သဒ္ဓိန္ဒြိယံ အဓိမတ္တံ ဟောတိ၊ အယံ သဒ္ဓါယ သရတိ အနုဿရတီတိ သဒ္ဓါနုသာရီ၊ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌဿေတံ နာမံ။ ဖလေ ပန ပတ္တေ သဒ္ဓါဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ။

လောကုတ္တရဓမ္မံ ဟိ နိဗ္ဗတ္တေန္တာနံ ဒွေ ဓုရာနိ နာမ၊ ဒွေ အဘိနိဝေသာ နာမ၊ ဒွေ သီသာနိ နာမ။ တတ္ထ သဒ္ဓါဓုရံ ပညာဓုရန္တိ ဒွေ ဓုရာနိ နာမ။ ဧကော ပန သမထာဘိနိဝေသော၊ ဧကော ဝိပဿနာဘိနိဝေသောတိ ဒွေ အဘိနိဝေသာ။ ဧကော စ အရဟတ္တံ မတ္ထကံ ပါပုဏန္တော ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဟောတိ၊ ဧကော ပညာဝိမုတ္တောတိ ဣမာနိ ဒွေ သီသာနိ နာမ။ ယေ ဟိ ကေစိ လောကုတ္တရံ ဓမ္မံ နိဗ္ဗတ္တေန္တိ၊ သဗ္ဗေ တေ ဒွေ ဣမေ ဓမ္မေ ဓုရံ ကတွာ ဣမေသု ဒွီသု ဌာနေသု အဘိနိဝိသိတွာ ဣမေဟိ ဒွီဟိ ဌာနေဟိ ဝိမုစ္စန္တိ။ တေသု ယော ဘိက္ခု အဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီ ပညံ ဓုရံ ကတွာ သမထဝသေန အဘိနိဝိဋ္ဌော အညတရံ အရူပသမာပတ္တိံ ပဒဋ္ဌာနံ ကတွာ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ၊ အယံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ ဓမ္မာနုသာရီ နာမ။ ပရတော ပန ဆသု ဌာနေသု ကာယသက္ခီ နာမ။ အရဟတ္တဖလံ ပတ္တေ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော နာမ။

အပရော ပညမေဝ ဓုရံ ကတွာ ဝိပဿနာဝသေန အဘိနိဝိဋ္ဌော သုဒ္ဓသင်္ခါရေ ဝါ ရူပါဝစရဇ္ဈာနေသု ဝါ အညတရံ သမ္မသိတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ၊ အယမ္ပိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ ဓမ္မာနုသာရီ နာမ။ ပရတော ပန ဆသု ဌာနေသု ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော နာမ၊ အရဟတ္တံ ပတ္တေ ပညာဝိမုတ္တော နာမ။

အပရော ပန အဋ္ဌသမာပတ္တိလာဘီ သဒ္ဓံ ဓုရံ ကတွာ သမာဓိဝသေန အဘိနိဝိဋ္ဌော အညတရံ အရူပသမာပတ္တိံ ပဒဋ္ဌာနံ ကတွာ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ၊ အယံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ သဒ္ဓါနုသာရီ နာမ၊ ပရတော ဆသု ဌာနေသု ကာယသက္ခီယေဝ ¶ နာမ။ အရဟတ္တံ ပတ္တေ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တောယေဝ နာမ။ အပရော သဒ္ဓမေဝ ဓုရံ ကတွာ ဝိပဿနာဝသေန အဘိနိဝိဋ္ဌော သုဒ္ဓသင်္ခါရေ ဝါ ရူပါဝစရဇ္ဈာနေသု ဝါ အညတရံ သမ္မသိတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ၊ အယမ္ပိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ သဒ္ဓါနုသာရီ နာမ၊ ပရတော ဆသု ဌာနေသု သဒ္ဓါဝိမုတ္တော နာမ။ အရဟတ္တပ္ပတ္တေ ပညာဝိမုတ္တော နာမ။ ဣမေ သတ္တ ပုဂ္ဂလာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေဟိ သဒ္ဓိံ နဝ လောကေ အဂ္ဂဒက္ခိဏေယျာ နာမာတိ။

ဒသကေ ¶ ပဉ္စန္နံ ဣဓ နိဋ္ဌာတိ သတ္တက္ခတ္တုပရမော၊ ကောလံကောလော၊ ဧကဗီဇီ၊ သကဒါဂါမီ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိကော၊ အရဟာ စာတိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဣဓ ကာမာဝစရဘူမိယညေဝ အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနသင်္ခါတာ နိဋ္ဌာတိ အတ္ထော။ ကာမာဝစရတ္တဘာဝေ ဧဝ ဟိ ဧတေ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ၊ နာညသ္မိံ။ ပဉ္စန္နံ ဣဓ ဝိဟာယ နိဋ္ဌာတိ အန္တရာပရိနိဗ္ဗာယီ ဥပဟစ္စပရိနိဗ္ဗာယီ အသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ သသင်္ခါရပရိနိဗ္ဗာယီ ဥဒ္ဓံသောတော အကနိဋ္ဌဂါမီ စာတိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဣဓ ကာမာဝစရေ အတ္တဘာဝံ ဝိဟာယ ဝိဇဟိတွာ ဗြဟ္မတ္တဘာဝေ ဌိတာနညေဝ နိဋ္ဌာတိ အတ္ထော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝါတိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပတော ပါဠိနယေန သဒ္ဓိံ အတ္ထနိစ္ဆယော၊ ဝိတ္ထာရော ပန ပုဂ္ဂလပညတ္တိပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ပု။ ပ။ မာတိကာ ၁ အာဒယော၊ ပု။ ပ။ အဋ္ဌ။ မာတိကာဝဏ္ဏနာ ၁) ဂဟေတဗ္ဗောတိ။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ပုဂ္ဂလပညတ္တိမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒါနိ ¶ ¶ ကထာဝတ္ထုမာတိကာယ အတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော ဟောတိ။ တတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထတော တာဝ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ အယံ ပုစ္ဆာ၊ ‘‘အာမန္တာ’’တိ အယံ ပဋိဇာနနာ။ ကဿ ပနာယံ ပုစ္ဆာ၊ ကဿ ပဋိဇာနနာတိ? ‘‘အသုကဿာ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ န ဟိ ဘဂဝါ ပရဝါဒီဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဂ္ဂါဟိကကထံ ကထေန္တော ဣမံ မာတိကံ ဌပေသိ၊ ပုဂ္ဂလပညတ္တိဒေသနာဒိံ ပန နိဿာယ ‘‘ပရမတ္ထတော အတ္တာ နာမ အတ္ထီ’’တိအာဒိနာ အနာဂတေ ဝိပလ္လာသဂါဟိဘိက္ခူနံ၊ ပရဝါဒီနဉ္စ နာနပ္ပကာရဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနဝိသောဓနတ္ထံ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿတ္ထေရဿ ဝါဒနယဒဿနဝသေန ပုဂ္ဂလဝါဒမေတံ အာရဗ္ဘ တန္တိဝသေန မာတိကံ ဌပေန္တော သကဝါဒိပရဝါဒီနံ ပုစ္ဆာဝိသဇ္ဇနဒေါသာရောပနနိဂ္ဂဟပါပနာဒိဝစနပဋိဝစနဝသေနေဝ ဌပေသိ၊ တသ္မာ တဒတ္ထဿ သုခါဝဓာရဏတ္ထံ သကဝါဒီပုစ္ဆာ ပရဝါဒီပုစ္ဆာ သကဝါဒီပဋိညာ ပရဝါဒီပဋိညာတိ ဧဝံ ဝိဘာဂံ ဒဿေတွာ အတ္ထဝဏ္ဏနံ ကရိဿာမ။

‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိ အယံ သကဝါဒီပုစ္ဆာ၊ တာယ စ ‘‘ယေ ‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော’တိ ဧဝံလဒ္ဓိကာ ပုဂ္ဂလဝါဒိနော၊ တေ ဧဝံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ’’တိ ဒီပေတိ။ ကေ ပန တေ ပုဂ္ဂလဝါဒိနောတိ? သာသနေ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ စေဝ သမ္မိတိယာ စ ဗဟိဒ္ဓါ ဗဟူ အညတိတ္ထိယာ စ။ ကဒါ ပနေတေ သာသနေ ဥပ္ပန္နာတိ? ပရိနိဗ္ဗာနတော ဒုတိယေ ဝဿသတေ။ ဘဂဝတိ ကိရ ပရိနိဗ္ဗုတေ မဟာကဿပတ္ထေရေန သမုဿာဟိတေဟိ တပ္ပမုခေဟိ ဝသိဂဏေဟိ သုဘဒ္ဒဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတာဒီနံ ပါပဘိက္ခူနံ ပဝေသောကာသနိသေဓနတ္ထံ အဇာတသတ္တုရာဇာနံ သဟာယံ လဘိတွာ ဓမ္မဝိနယသရီရံ သင်္ဂဟံ အာရောပေတွာ သာသနေ အစလေ ပဝတ္တာပိတေ တတော ဝဿသတဿ အစ္စယေန ဝေသာလိယံ ဝဇ္ဇိပုတ္တကေဟိ ဒီပိတာနိ ¶ ဒသ ဝတ္ထူနိ မဒ္ဒိတွာ တေ စ ဘိက္ခူ ¶ နိဂ္ဂဟေတွာ ယသတ္ထေရသမုဿာဟိတေဟိ ဝသိဂဏေဟိ ပုန ဓမ္မဝိနယသင်္ဂဟေ ကတေ တေဟိ နိဂ္ဂဟိတာ ဒသသဟဿာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ကဉ္စိ ဒုဗ္ဗလရာဇာနံ ဗလံ လဘိတွာ မူလသင်္ဂဟံ ဘိန္ဒိတွာ အတ္တနော အနာစာရာနုကူလဝစနံ ပက္ခိပိတွာ ဗုဒ္ဓဝစနဉ္စ ဆဍ္ဍေတွာ မဟာသင်္ဂီတီဟိ ဝိသုံ ဓမ္မဝိနယသင်္ဂဟံ ကတွာ မဟာသင်္ဃိကာစရိယကုလံ နာမ အကံသု။ ပရိသုဒ္ဓသာသနံ ပန ထေရေဟိ ပရိပါလိတတ္တာ ‘‘ထေရဝါဒေါ’’တိ ပညာယိ၊ ဣမေသု ပန ဒွီသု ဝါဒေသု မဟာသင်္ဃိကတော ဘိဇ္ဇိတွာ ဧကဗျောဟာရိကာ၊ ဂေါကုလိကာ စ၊ တတော ပဏ္ဏတ္တိဝါဒါ၊ ဗဟုလိယာ၊ စေတိယဝါဒါ စာတိ ပဉ္စ ဝါဒါ၊ မဟာသင်္ဃိကေဟိ ပန သဒ္ဓိံ ဆ အာစရိယကုလာနိ နာမ ဇာတာနိ။ တထာ ထေရဝါဒတော ဘိဇ္ဇိတွာ မဟိသာသကာ၊ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ စ၊ တတော ဓမ္မုတ္တရိယာ၊ ဘဒြယာနိကာ၊ ဆန္နာဂါရိကာ၊ သမ္မိတိယာ စ၊ မဟိသာသကတော ဓမ္မဂုတ္တိကာ၊ သဗ္ဗတ္ထိကာ စ၊ တတော ကဿပိကာ၊ တတော သင်္ကန္တိကာ၊ တတော သုတ္တဝါဒါ စာတိ ဣမေ ဧကာဒသ ဝါဒါ ဇာတာ။ တေ ပုရိမေဟိ ဆဟိ သဒ္ဓိံ သတ္တရသ ဘိန္နဝါဒါ ဒုတိယေ ဝဿသတေ ဥပ္ပန္နာ၊ ထေရဝါဒေါ ပန ဧကောဝ အသမ္ဘိန္နကော၊ တေန သဒ္ဓိံ သာသနေ အဋ္ဌာရသ နိကာယာ ဇာတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ယေ ‘‘အဋ္ဌာရသာစရိယကုလာနီ’’တိ ပဝုစ္စန္တိ။ ဣမေသံ ပန အဋ္ဌာရသန္နံ အာစရိယဝါဒါနံ ဝသေန အာယတိံ သာသနဿ အာလုဠနံ ဉတွာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဒွိန္နံ ဝဿသတာနံ အစ္စယေန သာသနေ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓေန အသောကေန ဓမ္မရညာ ဗာဟိရကေ အနောလောကေတွာ သာသနေ ဧဝ လာဘသက္ကာရေ ပဝတ္တန္တေ လာဘသက္ကာရတ္ထာယ သာသနဝေသံ ဂဟေတွာ သကာနိ သကာနိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ တထတော ဒီပေန္တေသု ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိဂတိကေသု ယထာဝုတ္တသတ္တရသာစရိယကုလေသု စ သမယကုသလတာယ ဝိစိနိတွာ သေတကာနိ ဒတွာ ဥပ္ပဗ္ဗာဇိတေသု ပရိသုဒ္ဓေ မဟာဘိက္ခုသင်္ဃေ နိသီဒိတွာ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿတ္ထေရဿ ယာနိ တဒါ ဥပ္ပန္နာနိ ဝတ္ထူနိ၊ ယာနိ စ အာယတိံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ၊ သဗ္ဗာနိပိ ¶ တာနိ အတ္တနော သတ္ထာရာ ဒိန္နမာတိကာမုခမတ္တေန ပဋိဗာဟိတွာ သုတ္တသဟဿပဋိမဏ္ဍိတံ ပရပ္ပဝါဒမထနံ အာယတိလက္ခဏံ ကထာဝတ္ထုပ္ပကရဏံ မာတိကာဝိဘဇနဝသေန ဘာသိတွာ တံ တတိယသင်္ဂီတိယံ သင်္ဂဟံ အာရောပေတွာ အာလုဠိတံ သာသနံ ပဂ္ဂဟေတုံ သမတ္ထဘာဝံ ဘိက္ခုသင်္ဃေ ပကာသနတ္ထံ အာယတိဝါဒပ္ပဋိဗာဟနနယဒဿနဝသေန ဣမံ ကထာဝတ္ထုမာတိကံ ဝတွာ ထေရဿ ဩကာသံ ဌပေန္တော တဿာ ဝိဘင်္ဂံ န အဝေါစာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

တတ္ထ ပုဂ္ဂလောတိ အတ္တာ ဇီဝေါ သတ္တော။ ဥပလဗ္ဘတီတိ ပညာယ ဥပဂန္တွာ လဗ္ဘတိ၊ ဉာယတီတိ အတ္ထော။ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာတိ ဧတ္ထ သစ္စိကဋ္ဌောတိ မာယာမရီစိအာဒယော ဝိယ အဘူတာကာရေန အဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဘူတဋ္ဌော။ ပရမတ္ထောတိ အနုဿဝါဒိဝသေန အဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဥတ္တမတ္ထော။ ဥဘယေနာပိ ယထာ ရူပဝေဒနာဒယော ¶ ဓမ္မာ ဘူတေန သဘာဝေန ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ ဧဝံ တာဝ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ ပရဝါဒီ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဇာနာတိ။ ပဋိဇာနနဉှိ ကတ္ထစိ ‘‘အာမ ဘန္တေ’’တိ အာဂစ္ဆတိ၊ ကတ္ထစိ ‘‘အာမော’’တိ အာဂစ္ဆတိ၊ ဣဓ ပန ‘‘အာမန္တာ’’တိ အာဂတံ။ တတြာယံ အဓိပ္ပာယော – ပရဝါဒီ ဟိ ယသ္မာ ဘဂဝတာ ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိအာဒိနာ (အ။ နိ။ ၄။၉၅-၉၆) ပုဂ္ဂလော ပကာသိတော၊ ဘဂဝါ စ အဝိတထဝါဒီ၊ တသ္မာ သော ‘‘သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနေဝ အတ္ထီ’’တိ လဒ္ဓိံ ဂဟေတွာ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဇာနာတိ။

အထဿ တာဒိသဿ လေသဝစနဿ ဆလဝါဒဿ ဩကာသံ အဒဒမာနော သကဝါဒီ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော’’တိအာဒိမာဟ။ တတြာယံ အဓိပ္ပာယော – ယွာယံ ဟေဋ္ဌာ ရူပဝေဒနာဒိကော ဓမ္မပ္ပဘေဒေါ အာဂတော၊ န သမ္မုတိသစ္စဝသေန၊ နာပိ အနုဿဝါဒိဝသေန ဂဟေတဗ္ဗော၊ အတ္တနော ပန ဘူတတာယ ဧဝ သစ္စိကဋ္ဌော၊ အတ္တပစ္စက္ခတာယ စ ပရမတ္ထော၊ သော ¶ တထာပဋိညာတော ပုဂ္ဂလော တတော တေန သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန အာကာရေန ဥပလဗ္ဘတိ၊ ယထာ ရုပ္ပနာနုဘဝနာဒိနာ သကိယေနာကာရေန ပုန သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထော ဥပလဗ္ဘတိ၊ ကိံ တဝ ပုဂ္ဂလောပိ ဧဝံ ဥပလဗ္ဘတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေတိ အဝဇာနနာ ပရဝါဒိဿ။ သော ဟိ တထာရူပံ ပုဂ္ဂလံ အနိစ္ဆန္တော အဝဇာနာတိ။ န ဟိ အတ္တာ နာမ ခန္ဓာဒိဝိမုတ္တော ကောစိ ဒိဿတိ အညတြ ဗျာမောဟမတ္တာ။ တတြာယံ ပဒစ္ဆေဒေါ – န ဟိ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗေတိ။ ‘‘န ဟ ဧဝ’’န္တိပိ ပဌန္တိ၊ ဒွိန္နမ္ပိ ဧဝံ န ဝတ္တဗ္ဗောတိ အတ္ထော။

အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟန္တိ သကဝါဒိဝစနံ။ ယသ္မာ တေ ပုရိမာယ ဝတ္တဗ္ဗပဋိညာယ ပစ္ဆိမာ နဝတ္တဗ္ဗပဋိညာ၊ ပစ္ဆိမာယ စ ပုရိမာ န သန္ဓီယတိ၊ တသ္မာ နိဂ္ဂဟံ ပတ္တော၊ တံ နိဂ္ဂဟံ ဒေါသံ အပရာဓံ အာဇာနာဟိ၊ သမ္ပဋိစ္ဆာဟီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ နိဂ္ဂဟံ အာဇာနာပေတွာ ဣဒါနိ တံ ဌပနာယ စေဝ အနုလောမပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာနဉ္စ ဝသေန ပါကဋံ ကရောန္တော ‘‘ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဟဉ္စီတိ ယဒိ၊ သစေ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ အတ္ထော။ အယံ တာဝ ပရဝါဒီပက္ခဿ အနုဝဒနေန ဌပနတော နိဂ္ဂဟပတိဋ္ဌာပနတော နိဂ္ဂဟပါပနာရောပနာနံ လက္ခဏဘူတာ အနုလောမဋ္ဌပနာ နာမ။ တေန ဝတ ရေတိအာဒိ အနုလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ ပါပိကတ္တာ အနုလောမပါပနာ နာမ။ တတ္ထ တေနာတိ ကာရဏဝစနံ။ ဝတာတိ ဩကပ္ပနဝစနံ နိယမဝစနံ။ ရေတိ အာမန္တနဝစနံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ ဝတ ရေ ဟမ္ဘော ဘဒြမုခ တေန ကာရဏေန ဝတ္တဗ္ဗော ဧဝါတိ အတ္ထော။ ယံ တတ္ထ ဝဒေသီတိအာဒိ အနုလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ အာရောပိတတ္တာ အနုလောမရောပနာ နာမ။ ယဉ္စဿ ပရိယောသာနေ ‘‘မိစ္ဆာ’’တိ ပဒံ၊ တဿ ပုရတော ‘‘ဣဒံ ¶ တေ’’တိ အာဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ အယဉှေတ္ထ အတ္ထော။ ဧဝံ ဥပရိပိ ¶ ။ ပရတော ပါဠိယမ္ပိ ဧတံ အာဂတမေဝ။ နော စေ ပန ဝတ္တဗ္ဗေတိအာဒိ ‘‘န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ’’တိ ပဋိက္ခိတ္တပက္ခဿ အနုဝဒနေန ဌပိတတ္တာ ပဋိလောမတော နိဂ္ဂဟပါပနာရောပနာနံ လက္ခဏဘူတာ ပဋိလောမဋ္ဌပနာ နာမ။ နော စ ဝတ ရေတိအာဒိ ပဋိလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ ပါပိတတ္တာ ပဋိလောမပါပနာ နာမ။ ပုန ယံ တတ္ထ ဝဒေသီတိအာဒိ ပဋိလောမပက္ခေ နိဂ္ဂဟဿ အာရောပိတတ္တာ ပဋိလောမရောပနာ နာမ။

တတြာယံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ သင်္ခေပတ္ထော – ယဒိ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ တေန ဝတ ဘော သော ဥပလဗ္ဘတီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယံ ပန တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗော ခေါ ပုရိမပဉှေ ‘သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန ဥပလဗ္ဘတီ’တိ နော စ ဝတ္တဗ္ဗော ဒုတိယပဉှေ ‘တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’’တိ၊ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဧဝံ တာဝ အနုလောမတော ဌပနာပါပနာရောပနာ ဟောန္တိ။

အထ န ဝတ္တဗ္ဗော ဒုတိယပဉှေ ‘‘တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’တိ၊ ပုရိမပဉှေပိ န ဝတ္တဗ္ဗောဝ။ ယံ ပန တတ္ထ ဝဒေသိ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗော ခေါ ပုရိမပဉှေ ‘သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန ဥပလဗ္ဘတီ’တိ၊ နော စ ဝတ္တဗ္ဗော ဒုတိယပဉှေ ‘တတော သော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’’တိ၊ ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဧဝံ ပဋိလောမတော ဌပနာပါပနာရောပနာ ဟောန္တိ။ ဧဝမေတံ နိဂ္ဂဟဿ စ အနုလောမတော ဒွိန္နံ၊ ပဋိလောမတော ဒွိန္နန္တိ စတုန္နံ ပါပနာရောပနာနဉ္စ ဝုတ္တတ္တာ ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိကံ အနုလောမပဉ္စကံ နာမ။ ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ အနုလောမတော ပါပနာရောပနာဟိ ဧကော၊ ပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာဟိ ဧကောတိ ဒွေ နိဂ္ဂဟာ ကတာ၊ အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟန္တိ ဧတဿေဝ ပန ပဌမဿ နိဂ္ဂဟဿ ဒွီဟာကာရေဟိ အာရောပိတတ္တာ ဧကောဝါယံ နိဂ္ဂဟောတိ ဂဟေတဗ္ဗော။ ပဌမော နိဂ္ဂဟော။

ဣဒါနိ ¶ ပစ္စနီကနယော ဟောတိ။ တတ္ထ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီတိ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ။ သကဝါဒီ ယထာ ရူပဝေဒနာဒယော ဓမ္မာ ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ ဧဝံ အနုပလဗ္ဘနီယတော ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဇာနာတိ။ ပုန ဣတရော အတ္တနာ အဓိပ္ပေတံ သစ္စိကဋ္ဌံယေဝ သန္ဓာယ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော’’တိအာဒိမာဟ။ သမ္မုတိသစ္စပရမတ္ထသစ္စာနိ ဝါ ဧကတော ကတွာပိ ပရဝါဒီ ဧဝမာဟ။ သကဝါဒီ ပုဂ္ဂလော ဟိ ဥပါဒါယပညတ္တိသဗ္ဘာဝတောပိ ဒွိန္နံ သစ္စာနံ ဧကတော ကတွာ ပုစ္ဆိတတ္တာပိ ‘‘န ဟေဝ’’န္တိ ပဋိက္ခိပတိ။ ဣဒါနိ ကိဉ္စာပိ တေန ပဌမံ ပရမတ္ထသစ္စဝသေန နုပလဗ္ဘနီယတာ သမ္ပဋိစ္ဆိတာ၊ ပစ္ဆာ ပန သမ္မုတိသစ္စဝသေန ဝါ ဝေါမိဿကဝသေန ဝါ ပဋိက္ခိတ္တာ။ ပရဝါဒီ ပန ¶ ‘‘နုပလဗ္ဘတီ’’တိ ဝစနသာမညမတ္တံ ဆလဝါဒံ နိဿာယ ‘‘ယံ တယာ ပဌမံ ပဋိညာတံ၊ တံ ပစ္ဆာ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ ဘဏ္ဍနဿ ပဋိဘဏ္ဍနံ ဝိယ အတ္တနော ကတဿ နိဂ္ဂဟကမ္မဿ ပဋိကမ္မံ ကရောန္တော ‘‘အာဇာနာဟိ ပဋိကမ္မ’’န္တိ အာဟ။ ဣဒါနိ ယထာဿ အနုလောမပဉ္စကေ သကဝါဒိနာ ဝါဒဋ္ဌပနံ ကတွာ အနုလောမပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာဟိ ပရဝါဒိနိဂ္ဂဟော ပါကဋော ကတော၊ ဧဝံ ပဋိကမ္မံ ပါကဋံ ကရောန္တော ‘‘ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော’’တိအာဒိမာဟ။ တံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထတော ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ ဌပနာ နာမ ပရဝါဒိပက္ခဿ ဌပနတော ‘‘အယံ တဝ ဒေါသော’’တိ ဒဿေတုံ ဌပနမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ န နိဂ္ဂဟဿ ဝါ ပဋိကမ္မဿ ဝါ ပါကဋီဘာဝကရဏံ၊ ပါပနာရောပနာဟိ ပနဿ ပါကဋီကရဏံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဣဒံ အနုလောမပဋိလောမတော ပါပနာရောပနာနံ ဝသေန စတူဟာကာရေဟိ ပဋိကမ္မဿ ကတတ္တာ ပဋိကမ္မစတုက္ကံ နာမာတိ ဧကံ စတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဧဝံ ပဋိကမ္မံ ကတွာ ဣဒါနိ ယွာဿ အနုလောမပဉ္စကေ သကဝါဒိနာ နိဂ္ဂဟော ကတော၊ တဿ တမေဝ ဆလဝါဒံ နိဿာယ ဒုက္ကဋဘာဝံ ဒဿေန္တော ‘‘တွံ စေ ပန မညသီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ တွံ စေ ပန မညသီတိ ယဒိ တွံ မညသိ။ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ¶ ခေါ’’တိ ဣဒံ ပစ္စနီကေ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဇာနနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ‘‘နော စ ဝတ္တဗ္ဗေ’’တိ ဣဒံ ပန ‘‘န ဟေဝါ’’တိ အဝဇာနနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တေန တဝ တတ္ထာတိ တေန ကာရဏေန တွံယေဝ တသ္မိံ ‘‘ယော နုပလဗ္ဘတီ’’တိ ပက္ခေ ဟေဝံ ပဋိဇာနန္တိ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဧဝံ ပဋိဇာနန္တော။ ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေတိ ပုန ‘‘န ဟေဝါ’’တိ အဝဇာနန္တော ဧဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ အထ တံ နိဂ္ဂဏှာမာတိ အထေဝံ နိဂ္ဂဏှနာရဟံ တံ နိဂ္ဂဏှာမ၊ သုနိဂ္ဂဟိတော စ ဟောသီတိ သကေန မတေန နိဂ္ဂဟိတတ္တာ သုနိဂ္ဂဟိတော စ ဘဝသိ။ ဧဝမဿ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗဘာဝံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တံ နိဂ္ဂဏှန္တော ‘‘ဟဉ္စီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဌပနာပါပနာရောပနာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပရိယောသာနေ ပန ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဣဒံ တဝ ဝစနံ မိစ္ဆာ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဣဒံ ဆလဝါဒေန စတူဟိ အာကာရေဟိ နိဂ္ဂဟဿ ကတတ္တာ နိဂ္ဂဟစတုက္ကံ နာမ။

ဧဝံ နိဂ္ဂဟံ ကတွာပိ ဣဒါနိ ‘‘ယဒိ အယံ မယာ တဝ မတေန ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော၊ ယောပိ မမ တယာ ဟေဋ္ဌာ အနုလောမပဉ္စကေ ကတော နိဂ္ဂဟော၊ သောပိ ဒုန္နိဂ္ဂဟော’’တိ ဒဿေန္တော ‘‘ဧသေ စေ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဧသေ စေ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတေတိ ဧသော စေ တဝ ဝါဒေါ မယာ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတော၊ အထ ဝါ ဧသော စေ တဝ မယာ ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော။ ဟေဝမေဝံ တတ္ထ ဒက္ခာတိ တတ္ထာပိ တယာ မမ ဟေဋ္ဌာ ကတေ နိဂ္ဂဟေ ဧဝမေဝံ ပဿ။ ဣဒါနိ ယွာဿ ဟေဋ္ဌာ သကဝါဒိနာ နိဂ္ဂဟော ¶ ကတော၊ တံ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗေ ခေါ’’တိအာဒိဝစနေန ဒဿေတွာ ပုန တံ နိဂ္ဂဟံ အနိဂ္ဂဟဘာဝံ ဥပနေန္တော ‘‘နော စ မယံ တယာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ နော စ မယံ တယာ တတ္ထ ဟေတာယ ပဋိညာယာတိအာဒီသု အယမတ္ထော – ယသ္မာ သော တယာ မမ ကတော နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော၊ တသ္မာ မယံ တယာ တတ္ထ အနုလောမပဉ္စကေ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဧတာယ ပဋိညာယ ဧဝံ ပဋိဇာနန္တာ ပုန ‘‘န ဟေဝါ’’တိ ပဋိက္ခေပေ ကတေပိ ¶ ‘‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’’န္တိ ဧဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာယေဝ၊ ဧဝံ အနိဂ္ဂဟေတဗ္ဗမ္ပိ မံ နိဂ္ဂဏှာသိ၊ ဤဒိသေန ပန နိဂ္ဂဟေန ဒုန္နိဂ္ဂဟိတာ မယံ ဟောမ။ ဣဒါနိ ယံ နိဂ္ဂဟံ သန္ဓာယ ဒုန္နိဂ္ဂဟိတာ စ ဟောမာတိ အဝေါစ၊ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော…ပေ… ဣဒံ တေ မိစ္ဆာ’’တိ အာဟ။ ဧဝမိဒံ အနုလောမပဋိလောမတော စတူဟိ ပါပနာရောပနာဟိ နိဂ္ဂဟဿ ဥပနီတတ္တာ ဥပနယနစတုက္ကံ နာမ ဟောတိ။

ဣဒါနိ န ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေတိအာဒိကံ နိဂ္ဂမနစတုက္ကံ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ န ဟေဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗေတိ ယထာဟံ တယာ နိဂ္ဂဟိတော၊ န ဟိ ဧဝံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ ဧတဿ ဟိ နိဂ္ဂဟဿ ဒုန္နိဂ္ဂဟဘာဝေါ မယာ သာဓိတော။ တေန ဟီတိ တေန ကာရဏေန။ ယသ္မာ ဧသ နိဂ္ဂဟော ဒုန္နိဂ္ဂဟော၊ တသ္မာ ယံ မံ နိဂ္ဂဏှာသိ။ ဟဉ္စိ ပုဂ္ဂလော…ပေ… ဣဒံ တေ မိစ္ဆာတိ ဣဒံ နိဂ္ဂဏှနံ တဝ မိစ္ဆာတိ အတ္ထော။ တေန ဟိ ယေ ကတေ နိဂ္ဂဟေတိ ယေန ကာရဏေန ဣဒံ မိစ္ဆာ၊ တေန ကာရဏေန ယော တယာ နိဂ္ဂဟော ကတော၊ သော ဒုက္ကဋော။ ယံ မယာ ပဋိကမ္မံ ကတံ၊ တဒေဝ သုကတံ။ ယာပိ စေသာ ပဋိကမ္မစတုက္ကာဒိဝသေန ကထာမဂ္ဂသမ္ပဋိပါဒနာ ကတာ၊ သာပိ သုကတာတိ။ တဒေဝ ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိအာဒိကဿ အနုလောမပဉ္စကဿ နုပလဗ္ဘတီတိအာဒိကာနံ ပဋိကမ္မနိဂ္ဂဟောပနယနနိဂ္ဂမနစတုက္ကာနဉ္စ ဝသေန အနုလောမပစ္စနီကံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္တာဝတာ သကဝါဒိနော ပုဗ္ဗပက္ခေ သတိ ပရဝါဒိနော ဝစနသာမညမတ္တေန ဆလဝါဒေန ဇယော ဟောတိ။

ဣဒါနိ ယထာ ပရဝါဒိနော ပုဗ္ဗပက္ခေ သတိ သကဝါဒိနော ဓမ္မေနေဝ တထေန ဇယော ဟောတိ၊ တထာ ဝါဒုပ္ပတ္တိံ ဒဿေတုံ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီ’’တိ ပစ္စနီကာနုလောမပဉ္စကံ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ပစ္စနီကေ ပုစ္ဆာ ပရဝါဒိဿ၊ ရူပါဒိဘေဒံ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထံ ¶ သန္ဓာယ ပဋိညာ သကဝါဒိဿ၊ သုဒ္ဓသမ္မုတိသစ္စံ ဝါ ပရမတ္ထမိဿကံ ဝါ သမ္မုတိသစ္စံ သန္ဓာယ ‘‘ယော သစ္စိကဋ္ဌော’’တိ ပုန အနုယောဂေါ ပရဝါဒိဿ၊ သမ္မုတိဝသေန ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီ’’တိ နဝတ္တဗ္ဗတ္တာ မိဿကဝသေန ဝါ အနုယောဂဿ သံကိဏ္ဏတ္တာ ‘‘န ဟေဝ’’န္တိ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာတံ ပဋိက္ခိပတီတိ ဝစနသာမညမတ္တေန ‘‘အာဇာနာဟိ နိဂ္ဂဟ’’န္တိအာဒိဝစနံ ပရဝါဒိဿ။ ဧဝမယံ ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီတိ ¶ ဒုတိယဝါဒံ နိဿာယ ဒုတိယော နိဂ္ဂဟော ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝံ တေန ဆလေန နိဂ္ဂဟော အာရောပိတော။

ဣဒါနိ ဓမ္မေန သမေန ပရဝါဒိပဋိညာယ အတ္တနော ဝါဒေ ဇယံ ဒဿေတုံ အနုလောမနယေ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ အတ္တနော လဒ္ဓိံ နိဿာယ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ၊ လဒ္ဓိယာ ဩကာသံ အဒတွာ ပရမတ္ထဝသေန ပုန အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ပရမတ္ထဝသေန ပုဂ္ဂလဿ အနုပလဗ္ဘနတော ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ၊ တတော ပရံ ဓမ္မေန သမေန အတ္တနော ဇယဒဿနတ္ထံ ‘‘အာဇာနာဟိ ပဋိကမ္မ’’န္တိအာဒိ သဗ္ဗံ သကဝါဒိဝစနမေဝ ဟောတိ။ တတ္ထ သဗ္ဗေသံ ပဋိကမ္မနိဂ္ဂဟောပနယနနိဂ္ဂမနစတုက္ကာနံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝမိဒံ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီ’’တိအာဒိကဿ ပစ္စနီကပဉ္စကဿ ‘‘ဥပလဗ္ဘတီ’’တိအာဒီနံ ပဋိကမ္မနိဂ္ဂဟောပနယနနိဂ္ဂမနစတုက္ကာနဉ္စ ဝသေန ပစ္စနီကာနုလောမပဉ္စကံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ။ ဧဝမေတာနိ ပဌမသစ္စိကဋ္ဌေ ဒွေ ပဉ္စကာနိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ၊ တတ္ထေတံ ဝုစ္စတိ –

‘‘နိဂ္ဂဟော ပရဝါဒိဿ၊ သုဒ္ဓါ ပဌမပဉ္စကေ၊

အသုဒ္ဓါ ပန တဿေဝ၊ ပဋိကမ္မဇယော တဟိံ။

‘‘နိဂ္ဂဟော သကဝါဒိဿ၊ အသုဒ္ဓါ ဒုတိယပဉ္စကေ၊

ဝိသုဒ္ဓါ ပန တဿေဝ၊ ပဋိကမ္မဇယော တဟိံ။

‘‘တသ္မာ ဒွီသုပိ ဌာနေသု၊ ဇယောဝ သကဝါဒိနော၊

ဓမ္မေန ဟိ ဇယော နာမ၊ အဓမ္မေန ကုတော ဇယော။

‘‘သစ္စိကဋ္ဌေ ¶ ယထာ စေတ္ထ၊ ပဉ္စကဒွယမဏ္ဍိတေ၊

ဓမ္မာဓမ္မဝသေနေဝ၊ ဝုတ္တော ဇယပရာဇယော။

‘‘ဣတော ပရေသု သဗ္ဗေသု၊ သစ္စိကဋ္ဌေသု ပဏ္ဍိတော၊

ဧဝမေဝ ဝိဘာဝေယျ၊ ဥဘော ဇယပရာဇယေ’’တိ။ (ကထာ။ အဋ္ဌ။ ၇-၁၀)၊

ပဌမော သုဒ္ဓိကသစ္စိကဋ္ဌော နိဋ္ဌိတော။

ဧဝံ ¶ သုဒ္ဓိကသစ္စိကဋ္ဌံ ဝိတ္ထာရေတွာ ဣဒါနိ တမေဝ အပရေဟိပိ ဩကာသာဒီဟိ နယေဟိ ဝိတ္ထာရေတုံ ပုန ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီ’’တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ပဋိညာ ပရဝါဒိဿ။ ပုန သဗ္ဗတ္ထာတိ သရီရံ သန္ဓာယ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ ရူပသ္မိံ အတ္တာနံ သမနုပဿနာဒေါသဉ္စ ‘‘အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရ’’န္တိ အာပဇ္ဇနဒေါသဉ္စ ဒိသွာ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသမေတ္ထ အနုလောမပစ္စနီကပဉ္စကေ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပါဌော ပန သံခိတ္တော။ တတ္ထ ယသ္မာ သရီရံ သန္ဓာယ ‘‘သဗ္ဗတ္ထ နုပလဗ္ဘတီ’’တိ ဝုတ္တေ သရီရတော ဗဟိ ဥပလဗ္ဘတီတိ အာပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ပစ္စနီကေ ပဋိက္ခေပေါ သကဝါဒိဿ၊ ပဌမံ အနုဇာနိတွာ ပစ္ဆာ အဝဇာနာတီတိ ဆလဝါဒဿ ဝသေန ပဋိကမ္မံ ပရဝါဒိဿ၊ သေသံ ပါကဋမေဝ။

ဒုတိယနယေ သဗ္ဗဒါတိ ပုရိမပစ္ဆိမဇာတိကာလဉ္စ ဓရမာနပရိနိဗ္ဗုတကာလဉ္စ သန္ဓာယ အနုယောဂေါ သကဝါဒိဿ၊ သွေဝ ခတ္တိယော သော ဗြာဟ္မဏောတိအာဒီနံ အာပတ္တိဒေါသဉ္စ ဓရမာနပရိနိဗ္ဗုတာနံ ဝိသေသာဘာဝဒေါသဉ္စ ဒိသွာ ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသံ ပဌမနယေ ဝုတ္တသဒိသမေဝ။

တတိယနယေ သဗ္ဗေသူတိ ခန္ဓာယတနာဒီနိ သန္ဓာယ ပုစ္ဆာ သကဝါဒိဿ၊ ရူပသ္မိံ အတ္တာ၊ စက္ခုသ္မိံ အတ္တာတိအာဒိဒေါသဘယေန ပဋိက္ခေပေါ ပရဝါဒိဿ။ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။

ဧဝမိမာနိ ¶ တီဏိ မုခါနိ အနုလောမပစ္စနီကပဉ္စကေ အနုလောမမတ္တဝသေနေဝ တာဝ ပဋိပါဋိယာ ဘာဇေတွာ ပုန ပစ္စနီကာနုလောမပဉ္စကေ ပစ္စနီကမတ္တဝသေနေဝ ဘာဇေတုံ ‘‘ပုဂ္ဂလော နုပလဗ္ဘတီ’’တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ တတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတ္တာဝတာ သုဒ္ဓိကဿ စေဝ ဣမေသဉ္စ တိဏ္ဏန္တိ စတုန္နံ သစ္စိကဋ္ဌာနံ ဧကေကသ္မိံ သစ္စိကဋ္ဌေ အနုလောမပစ္စနီကဿ၊ ပစ္စနီကာနုလောမဿ စာတိ ဒွိန္နံ ဒွိန္နံ ပစ္စနီကာနံ ဝသေန အယံ အဋ္ဌမုခါ နာမ ဝါဒယုတ္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယာ ဧကေကသ္မိံ မုခေ ဧကေကဿ နိဂ္ဂဟဿ ဝသေန ဝုစ္စတိ။ တတ္ထေတံ ဝုစ္စတိ –

‘‘ဧဝံ စတုဗ္ဗိဓေ ပဉှေ၊ ပဉ္စကဒွယဘေဒတော၊

ဧသာ အဋ္ဌမုခါ နာမ၊ ဝါဒယုတ္တိ ပကာသိတာ။

‘‘အဋ္ဌေဝ ¶ နိဂ္ဂဟာ တတ္ထ၊ စတ္တာရော တေသု ဓမ္မိကာ၊

အဓမ္မိကာ စ စတ္တာရော၊ သဗ္ဗတ္ထ သကဝါဒိနော၊

ဇယော ပရာဇယော စေဝ၊ သဗ္ဗတ္ထ ပရဝါဒိနော’’တိ။ (ကထာ။ အဋ္ဌ။ ၁၄)၊

အယံ တာဝေတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထတော သံဝဏ္ဏနာ။

အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ပနေတ္ထာပိ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿတ္ထေရေန ကတနိဒ္ဒေသဿ နယမုခမတ္တဒဿနဝသေနေဝ ဟောတိ။ ထေရေန ဟိ ဘဂဝတာ ဌပိတာယ ဧတိဿာ မာတိကာယ ပဒုဒ္ဓါရဝသေန နိဒ္ဒေသံ အကတွာ ဘဂဝတာ ဒိန္နအဋ္ဌမုခဝါဒယုတ္တိနယေ ဌတွာ အပရေဟိ ပရိယာယေဟိ ပုဂ္ဂလဝါဒံ၊ တဒညံ နာနပ္ပကာရံ မိစ္ဆာဂါဟဉ္စ နိရာကရောန္တေနေဝ ပုဂ္ဂလကထံ အာဒိံ ကတွာ သာဓိကဒွိသတကထာဟိ နိဒ္ဒေသော ကတော။

တတ္ထ ပုဂ္ဂလဝါဒနိရာကရဏတ္ထံ တာဝ ခန္ဓာယတနဓာတုဣန္ဒြိယဝသေန သတ္တပညာသာယ ဓမ္မေသု ဧကေကေန သဒ္ဓိံ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ ရူပဉ္စ ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန…ပေ… ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေန၊ ဝေဒနာပိ ¶ ဥပလဗ္ဘတိ သစ္စိကဋ္ဌပရမတ္ထေနာ’’တိအာဒိနာ နယေန ပုဂ္ဂလသံသန္ဒနဝသပ္ပဝတ္တံ သုဒ္ဓိကသံသန္ဒနံ၊ ယထာ ရူပဝေဒနာဒယော သတ္တပညာသ ဓမ္မာ အညမညာ ဝိသဒိသာ ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ ဧဝံ ရူပါဒီဟိ ဝိသဒိသော ပုဂ္ဂလော ဥပလဗ္ဘတီတိ ပုစ္ဆနဝသပ္ပဝတ္တံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ၊ ‘‘ရူပံ ပုဂ္ဂလော၊ ရူပသ္မိံ ပုဂ္ဂလော၊ အညတြ ရူပါ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂလသ္မိံ ရူပ’’န္တိ ဧဝံ စတုက္ကနယေန သတ္တပညာသာယ ဓမ္မေဟိ ပုစ္ဆနဝသပ္ပဝတ္တံ စတုက္ကနယသံသန္ဒနန္တိ တိဝိဓာ သံသန္ဒနနယာ ဝုတ္တာ။ တတ္ထ ပုဂ္ဂလဿ ရူပါဒိသဘာဝတ္တေ နိစ္စသဿတုစ္ဆေဒါဒိပ္ပသင်္ဂတော ယထာနုရူပံ နိရာကရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ အတိဝိတ္ထာရဘယေနေတ္ထ ဥပရိ စေတံ န ဝိတ္ထာရီယတိ။

တတော ‘‘ယထာ ရူပါဒယော သပ္ပစ္စယာ၊ အပ္ပစ္စယာဒယော ဝါ ဟောန္တိ၊ ဧဝံ တဝ ပုဂ္ဂလောပိ သပ္ပစ္စယတာဒိလက္ခဏယုတ္တော’’တိ ပုစ္ဆနဝသပ္ပဝတ္တာ လက္ခဏယုတ္တိကထာ၊ ‘‘ပုဂ္ဂလော’’တိ၊ ‘‘ဥပလဗ္ဘတီ’’တိ စ ပဒဒွယာဒိသောဓနတ္ထံ ‘‘ယော ပုဂ္ဂလော၊ သော ဥပလဗ္ဘတိ။ ယော ဝါ ဥပလဗ္ဘတိ၊ သော ပုဂ္ဂလော’’တိအာဒိပုစ္ဆနဝသပ္ပဝတ္တံ ဝစနသောဓနံ၊ ‘‘ရူပဓာတုယာ ရူပီ’’တိအာဒိ နာမပညတ္တိသောဓနဝသပ္ပဝတ္တော ပညတ္တာနုယောဂေါ စ၊ ‘‘သောဝ ပုဂ္ဂလော သန္ဓာဝတိ အသ္မာ လောကာ ပရံ လောကံ၊ အညော ဝါ၊ န အညော ဝါ၊ နေဝ အညော နာနညော ဝါ’’တိအာဒိနာ ဂတိပရိဝတ္တနမုခေန စုတိပဋိသန္ဓာနုယောဂေါ ¶ ၊ ‘‘ရုက္ခံ ဥပါဒါယ ဆာယာဒီနံ ဝိယ ခန္ဓာဒိံ ဥပါဒါယ ပရမတ္ထတော ပုဂ္ဂလပညတ္တီ’’တိ ဝါဒေ တဿ အနိစ္စသင်္ခတတာဒိပ္ပသင်္ဂဒီပကော ဥပါဒါပညတ္တာနုယောဂေါ၊ ‘‘ကလျာဏပါပကာနံ ကမ္မာနံ ကာရကော ပုဂ္ဂလော’’တိ ဝါဒေ တဿ ဝဋ္ဋဒုက္ခာနုပစ္ဆေဒါဒိပ္ပသင်္ဂဒီပကော ပုရိသကာရာနုယောဂေါ စ၊ ‘‘ယော ဣဒ္ဓိဝိကုဗ္ဗကော၊ သော ပုဂ္ဂလော’’တိအာဒိဝါဒဘေဒကော အဘိညာနုယောဂေါ၊ ‘‘မာတာပိတာဒယော နာမ အတ္ထိ၊ တေန ပုဂ္ဂလော အတ္ထီ’’တိ ဝါဒဘေဒကော ဉာတကာနုယောဂေါ ¶ ၊ ‘‘ဧဝံ ခတ္တိယော’’တိအာဒိ ဇာတျာနုယောဂေါ၊ ‘‘ဂဟဋ္ဌော ပဗ္ဗဇိတော’’တိအာဒိ ပဋိပတ္တာနုယောဂေါ၊ ‘‘ဒေဝေါ မနုဿော’’တိအာဒိ ဥပပတ္တာနုယောဂေါ၊ ‘‘သောတာပန္နော’’တိအာဒိ ပဋိဝေဓာနုယောဂေါ၊ ‘‘အဋ္ဌ ပုရိသပုဂ္ဂလာ’’တိအာဒိ သင်္ဃာနုယောဂေါ၊ ‘‘ပုဂ္ဂလော သင်္ခတော’’တိအာဒိဝသပ္ပဝတ္တော သစ္စိကဋ္ဌသဘာဂါနုယောဂေါ၊ ‘‘သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒိယမာနော’’တိအာဒိ ဝေဒကာနုယောဂေါ၊ ‘‘ကာယေ ကာယာနုပဿီ’’တိအာဒိ ကိစ္စာနုယောဂေါ၊ ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလသဘာဝသာဓကသုတ္တေသု သန္နိဿိတေသု –

သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ (မ။ နိ။ ၁။၃၅၃၊ ၃၅၆၊ ဓ။ ပ။ ၂၇၉)၊ ဒုက္ခမေဝ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ (သံ။ နိ။ ၂။၁၅)။

ကိန္နု သတ္တောတိ ပစ္စေသိ၊ မာရ ဒိဋ္ဌိဂတံ နု တေ၊

သုဒ္ဓသင်္ခါရပုဉ္ဇောယံ၊ နယိဓ သတ္တူပလဗ္ဘတိ။

ဒုက္ခမေဝ ဟိ သမ္ဘောတိ၊ ဒုက္ခံ တိဋ္ဌတိ ဝေတိ စ၊

နာညတြ ဒုက္ခာ သမ္ဘောတိ၊ နာညံ ဒုက္ခာ နိရုဇ္ဈတိ။ (သံ။ နိ။ ၁။၁၇၁)၊

ယသ္မာ စ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ သုညံ အတ္တေန ဝါ အတ္တနိယေန ဝါ…ပေ… တသ္မာ သုညော လောကောတိ ဝုစ္စတိ (သံ။ နိ။ ၄။၈၅)။

‘‘အတ္တနိ ဝါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတိ အတ္တနိယံ မေတိ အဿာတိ…ပေ… အတ္တနိ စ ဘိက္ခဝေ အတ္တနိယေ စ သစ္စတော ထေတတော အနုပလဗ္ဘနိယမာနေ ယမ္ပိ တံ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနံ၊ သော လောကော၊ သော အတ္တာ၊ သော ပေစ္စ ဘဝိဿာမိ၊ နိစ္စော ဓုဝေါ သဿတော အဝိပရိဏာမဓမ္မော၊ သဿတိသမံ တထေဝ ဌဿာမီတိ ¶ ၊ နနာယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကေဝလော ပရိပူရော ဗာလဓမ္မော’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၂၄၄)၊ ‘‘တတြ၊ သေနိယ၊ ယွာယံ သတ္ထာ ဒိဋ္ဌေ စေဝ ဓမ္မေ အတ္တာနံ သစ္စတော ထေတတော န ပညာပေတိ၊ အဘိသမ္ပရာယေ စ…ပေ… အယံ ဝုစ္စတိ၊ သေနိယ၊ သတ္ထာ ¶ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလာဘာဝဒီပကသုတ္တသန္ဒဿနဝသပ္ပဝတ္တော သုတ္တသန္ဒဿနာနုယောဂေါ စာတိ ဧတ္တကေန ကထာမဂ္ဂေန ဝိတ္ထာရတော ပဌမာ ပုဂ္ဂလကထာ ဝိဘတ္တာ။ တတ္ထ ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အတ္တဟိတာယ ပဋိပန္နော’’တိအာဒီသု ယထာ ရူပါဒယော ဓမ္မာ ပစ္စတ္တလက္ခဏသာမညလက္ခဏဝသေန လဗ္ဘန္တိ၊ န ဧဝံ ပုဂ္ဂလော၊ ရူပါဒီသု ပန သတိ လောကဝေါဟာရမတ္တေန ‘‘အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော’’တိ ဝုစ္စတီတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဣမာ ခေါ၊ စိတ္တ…ပေ… လောကဝေါဟာရာ လောကပညတ္တိယော’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၁။၄၄၀)။ ဒွိဓာပိ ဗုဒ္ဓါနံ ကထာ သမ္မုတိကထာ၊ ပရမတ္ထကထာ စ။ တတ္ထ ‘‘သတ္တော ပုဂ္ဂလော ဂါမော ပဗ္ဗတော’’တိအာဒိကာ သမ္မုတိကထာ နာမ၊ ‘‘အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာ ခန္ဓာ အာယတနာနီ’’တိအာဒိကာ ပရမတ္ထကထာ နာမ။ ဗုဒ္ဓါ ဟိ ယေ ယေ သတ္တာ ယထာ ယထာ ဗုဇ္ဈိတွာ စတုသစ္စပဋိဝေဓံ ကာတုံ သက္ကောန္တိ၊ တေသံ တေသံ တထာ တထာ သမ္မုတိဝသေန ဝါ ပရမတ္ထဝသေန ဝါ ဝေါမိဿကဝသေန ဝါ ဒေသေတွာ နာမရူပပရိစ္ဆေဒဒဿနဝသေနေဝ အမတံ မဂ္ဂံ ပကာသေန္တိ။ အယဉှိ –

ဒုဝေ သစ္စာနိ အက္ခာသိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဝဒတံ ဝရော၊

သမ္မုတိံ ပရမတ္ထဉ္စ၊ တတိယံ နုပလဗ္ဘတိ။

သင်္ကေတဝစနံ သစ္စံ၊ လောကသမ္မုတိကာရဏံ၊

ပရမတ္ထဝစနံ သစ္စံ၊ ဓမ္မာနံ တထလက္ခဏံ။

တသ္မာ ဝိညူ အကတွာန၊ ဗျဉ္ဇနေဘိနိဝေသနံ၊

ပရမတ္ထေ ပတိဋ္ဌာယ၊ ပုဂ္ဂလာဒိံ ဝိဝဇ္ဇယေ။

ပညတ္တိံ အနတိက္ကမ္မ၊ ပရမတ္ထော ပကာသိတော၊

ဝိနာယကေန သော ယသ္မာ၊ တသ္မာ အညောပိ ပဏ္ဍိတော၊

ပရမတ္ထံ ပကာသေန္တော၊ သမညံ နာတိဓာဝယေတိ။ (ကထာ။ အဋ္ဌ။ ၂၃၇)၊

ပုဂ္ဂလကထာတော ¶ ¶ ပရံ ‘‘ပရိဟာယတိ အရဟာ အရဟတ္တာ’’တိအာဒိနာ အသေခါ၊ သောတာပန္နဝဇ္ဇိတသေခါ စ အဂ္ဂမဂ္ဂဖလတော ပရိဟာယန္တီတိ ပဝတ္တာ ပရိဟာနိကထာ။ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဝိယ ပဋိဝေဓသင်္ခါတော ဗြဟ္မစရိယဝါသောပိ မနုဿေသု ဧဝ ဘဝတိ၊ နတ္ထိ ဒေဝေသု ဗြဟ္မစရိယဝါသောတိ ပဝတ္တာ ဗြဟ္မစရိယကထာ။ ဒုက္ခဒဿနေန ဧကဒေသတော ကိလေသာ ပဟီယန္တိ၊ တထာ သမုဒယဒဿနာဒီဟီတိ ဧဝံ နာနာဘိသမယဝသေန ဩဓိသော ကိလေသာ ပဟီယန္တီတိ ပဝတ္တာ ဩဓိသောကထာ။ ဈာနလာဘီ ပုထုဇ္ဇနော ကာမရာဂဗျာပါဒေ သမုစ္ဆေဒဝသေန ဇဟတိ၊ သော စတုသစ္စာဘိသမယာ ပဌမမေဝ အနာဂါမီ ဟောတီတိ ပဝတ္တာ ဇဟတိကထာ။ အတီတာဒိဘေဒံ သဗ္ဗံ ခန္ဓာဒိကံ ကာလတ္တယေပိ ခန္ဓာဒိသဘာဝေန အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ သဗ္ဗမတ္ထီတိကထာ။ အတီတံ၊ အနာဂတဉ္စ ခန္ဓာဒိကံ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ အတီတက္ခန္ဓာဒိကထာ။ အတီတေသု ဝိပါကဓမ္မဓမ္မေသု ဧကစ္စံ အဝိပက္ကဝိပါကမေဝ အတ္ထိ၊ န ဣတရန္တိ ပဝတ္တာ ဧကစ္စမတ္ထီတိကထာ။ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ သတိပဋ္ဌာနာတိ ပဝတ္တာ သတိပဋ္ဌာနကထာ။ အတီတာနာဂတာဒိဝသေန နတ္ထိ၊ သကဘာဝေန ဝါ အတ္ထိ၊ ပရဘာဝေန နတ္ထီတိ ပဝတ္တာ ဟေဝတ္ထိကထာ။ တတ္ထ ဟေဝတ္ထီတိ ဧဝံ ဣမိနာ ပကာရေန အတ္ထီတိ အတ္ထော။

အဓိမာနိကာနံ၊ ကုဟကာနံ ဝါ အရဟတ္တပဋိညာနံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဒိသွာ မာရကာယိကာ ဒေဝတာ ဥပသံဟရန္တီတိ ပဝတ္တာ ပရူပဟာရကထာ။ အရဟတော ပရေသံ နာမဂေါတ္တာဒီသု အတ္ထိ အညာဏံ၊ အတ္ထိ ကင်္ခါ၊ ပရေဟိ ဉာပနီယတော အတ္ထိ ပရဝိတရဏာတိ တိဿော ကထာ။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂက္ခဏေ ဒုက္ခန္တိ ဝါစာ ဘိဇ္ဇတီတိ ပဝတ္တာ ဝစီဘေဒကထာ။ ဒုက္ခန္တိ ဝါစံ ဘာသန္တော ဒုက္ခေ ဉာဏံ အာဟရတိ၊ တဉ္စ လောကုတ္တရန္တိ ပဝတ္တာ ဒုက္ခာဟာရကထာ။ သမာပတ္တိယံ၊ ဘဝင်္ဂေ စ စိတ္တံ စိရံ တိဋ္ဌတီတိ ¶ ပဝတ္တာ စိတ္တဋ္ဌိတိကထာ။ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ နိပ္ပရိယာယေန အာဒိတ္တာ ကုက္ကုဠနိရယသဒိသာတိ ပဝတ္တာ ကုက္ကုဠကထာ။ ပစ္စေကံ စတုသစ္စဒဿနဝသေန ဧကေကဿ မဂ္ဂဿ စတုက္ခတ္တုံ ဥပ္ပတ္တိဝသေန သောဠသဟိ ကောဋ္ဌာသေဟိ အရဟတ္တပ္ပတ္တီတိ ပဝတ္တာ အနုပုဗ္ဗာဘိသမယကထာ။ ဗုဒ္ဓါနံ ဝေါဟာရဝစနံ လောကုတ္တရန္တိ ပဝတ္တာ ဝေါဟာရကထာ။ သုဒ္ဓသတ္တာနံ အပ္ပဋိသင်္ခါယ မဂ္ဂေန ဝိနာ ကိလေသနိရောဓသင်္ခါတော အပ္ပဋိသင်္ခါနိရောဓော၊ ပဋိသင်္ခါယ တေန မဂ္ဂေန ကိလေသနိရောဓောတိ ဒွေ နိရောဓာတိ ပဝတ္တာ နိရောဓကထာ။

တထာဂတဗလံ သာဝကသာဓာရဏန္တိ ပဝတ္တာ ဗလကထာ။ အာသဝက္ခယဉာဏဝိရဟိတံ နဝဗလံ လောကုတ္တရန္တိ ¶ ပဝတ္တာ အရိယန္တိကထာ။ သရာဂံ စိတ္တံ နိဗ္ဗာနံ အာရဗ္ဘ ရာဂတော ဝိမုစ္စတီတိ ပဝတ္တာ ဝိမုတ္တိကထာ။ ဈာနေန ဝိက္ခမ္ဘနဝိမုတ္တိယာ ပဌမံ ဝိမုတ္တံ စိတ္တံ မဂ္ဂက္ခဏေ သမုစ္ဆေဒဝိမုတ္တိယာ ဝိမုစ္စမာနံ နာမ ဟောတီတိ ပဝတ္တာ ဝိမုစ္စမာနကထာ။ အဋ္ဌမကသင်္ခါတဿ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌဿ အနုလောမဂေါတြဘုက္ခဏေ ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာ ပဟီယန္တိ နာမ၊ မဂ္ဂက္ခဏေ ပဟီနာ နာမာတိ ပဝတ္တာ အဋ္ဌမကကထာ။ အဋ္ဌမကဿ မဂ္ဂက္ခဏေ သဒ္ဓိန္ဒြိယာဒီနိ ပဋိလဘန္တိ၊ န ပဋိလဒ္ဓါနီတိ ပဝတ္တာ အဋ္ဌမကဿ ဣန္ဒြိယကထာ။ စတုတ္ထဇ္ဈာနဓမ္မုပတ္ထဒ္ဓံ မံသစက္ခုမေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခု နာမာတိ ပဝတ္တာ ဒိဗ္ဗစက္ခုကထာ။ တထာ မံသသောတေ ဒိဗ္ဗသောတကထာ။ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏမေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခူတိ ပဝတ္တာ ယထာကမ္မူပဂတဉာဏကထာ။ ဒေဝဗြဟ္မာနံ ပါဏာတိပါတာဒိအသံဝရာဘာဝမတ္တေန သမ္ပတ္တဝိရတိယာ အဘာဝေပိ သံဝရော အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ သံဝရကထာ။ အသညီနမ္ပိ စုတိပဋိသန္ဓိက္ခဏေ သညာ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ အသညကထာ။ နေဝသညာနာသညာယတနဘူမိယံ သညာ နပ္ပဝတ္တတီတိ ပဝတ္တာ နေဝသညာနာသညာယတနကထာ။

အရဟာ ¶ ဂိဟီ အဿာတိ ပဝတ္တာ ဂိဟိဿ အရဟာတိကထာ။ အနာဂါမိနော သုဒ္ဓါဝါသေသု ပဋိသန္ဓိစိတ္တေန ဥပပတ္တိက္ခဏေ အရဟန္တော ဟောန္တီတိ ပဝတ္တာ ဥပပတ္တိကထာ။ အရဟတော လောကိယဓမ္မာပိ အနာသဝါတိ ပဝတ္တာ အနာသဝကထာ။ ပစ္စုပ္ပန္နက္ခဏေ သမင်္ဂိဘာဝသမန္နာဂမော စ ရူပါဝစရာဒိဘူမန္တရပဋိလာဘသမန္နာဂမော စာတိ ဒွေ သမန္နာဂမာ၊ ယေသံ ပန ဣမေ ဒွေ သမန္နာဂမေ ဌပေတွာ အညောပိ ဟေတ္ထ ဥပပတ္တိဓမ္မဝသေန ဧကော သမန္နာဂမော နာမ အတ္ထိ၊ တေန အရဟာ စတူဟိ ဖလေဟိ သမန္နာဂတောတိ ပဝတ္တာ သမန္နာဂတကထာ။ ဣမိနာဝ နယေန အရဟာ ဆဟိ ဥပေက္ခာဟိ သမန္နာဂတောတိ ပဝတ္တာ ဥပေက္ခာသမန္နာဂတကထာ။ မဂ္ဂဉာဏသဗ္ဗညုတညာဏသင်္ခါတဗောဓိယာ သဒါ သန္နိဟိတဘာဝေန ဗုဒ္ဓါတိ ပဝတ္တာ ဗောဓိယာ ဗုဒ္ဓါတိကထာ။ မဟာပုရိသလက္ခဏယုတ္တာဝ ဗောဓိသတ္တာတိ ပဝတ္တာ လက္ခဏကထာ။ ဗောဓိသတ္တာနမ္ပိ မဂ္ဂနိယာမော အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ နိယာမောက္ကန္တိကထာ။ စတုတ္ထမဂ္ဂဋ္ဌော တီဟိ ဖလေဟိ သမန္နာဂတောတိအာဒိနာ ပဝတ္တာ အပရာပိ သမန္နာဂတကထာ။ ပဌမမဂ္ဂါဒီဟိ ပဟီနေဟိ သဒ္ဓိံ နိပ္ပရိယာယတော အရဟတ္တံ သဗ္ဗသံယောဇနပ္ပဟာနန္တိ ပဝတ္တာ သဗ္ဗသံယောဇနပဟာနကထာ။

နိပ္ပရိယာယတော ဖလံ ဝိမုတ္တိ နာမ၊ ဝိပဿနာမဂ္ဂပစ္စဝေက္ခဏဉာဏာနိ ပန ပရိယာယတော။ ဧဝံ ပန အဂ္ဂဟေတွာ ယံ ကိဉ္စိ ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တံ ဉာဏံ ဝိမုတ္တီတိ ပဝတ္တာ ဝိမုတ္တိကထာ။ ဗုဒ္ဓါဒိအသေခါရမ္မဏံ အသေခဉာဏန္တိ ပဝတ္တာ အသေခဉာဏကထာ။ ပထဝီကသိဏာဒိသမာပတ္တိယော ¶ ပရမတ္ထတော အဝိဇ္ဇမာနေ ပညတ္တာရမ္မဏေ ပဝတ္တတ္တာ ဝိပရီတဉာဏန္တိ ပဝတ္တာ ဝိပရီတကထာ။ တတ္ထ အနိစ္စေ နိစ္စန္တိအာဒိနာ စတုဗ္ဗိဓော ဝိပလ္လာသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗေသံ ပုထုဇ္ဇနာနံ နိယာမဂမနာယ ဉာဏံ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ နိယာမကထာ။ သဗ္ဗံ ဉာဏံ ပဋိသမ္ဘိဒါတိ ¶ ပဝတ္တာ ပဋိသမ္ဘိဒါကထာ။ သမ္မုတိဝိသယမ္ပိ ဉာဏံ ဘူတာရမ္မဏမေဝါတိ ပဝတ္တာ သမ္မုတိဉာဏကထာ။ စေတောပရိယဉာဏံ စိတ္တာရမ္မဏမေဝ၊ န တံသမ္ပယုတ္တရာဂါဒိစေတသိကာရမ္မဏန္တိ ပဝတ္တာ စိတ္တာရမ္မဏကထာ။ သဗ္ဗသ္မိံ အနာဂတဓမ္မေ သဗ္ဗေသံ ဉာဏံ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ အနာဂတဉာဏကထာ။ ပစ္စုပ္ပန္နေ အတ္တနော ဉာဏေပိ ဉာဏံ ပဝတ္တတီတိ ပဝတ္တာ ပဋုပ္ပန္နဉာဏကထာ။ ဗုဒ္ဓါ ဝိယ သာဝကာပိ တေန တေန ဝေနေယျဇနေန ပတ္တဗ္ဗဖလံ ဉတွာဝ တဒတ္ထာယ ဓမ္မံ ဒေသေန္တီတိ ပဝတ္တာ ဖလဉာဏကထာ။

သမ္မတ္တနိယာမော နိယမတော နိစ္စဋ္ဌေန အသင်္ခတောတိ ပဝတ္တာ နိယာမကထာ။ ‘‘ဓမ္မဋ္ဌိတတာ ဓမ္မနိယာမတာ’’တိအာဒိဝစနတော ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေါ အသင်္ခတောတိ ပဝတ္တာ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒကထာ။ ‘‘သစ္စာနိ တထာနိ အဝိတထာနီ’’တိအာဒိဝစနတော စတုသစ္စာနိ အသင်္ခတာနီတိ ပဝတ္တာ သစ္စကထာ။ ‘‘စတ္တာရော အာရုပ္ပာ အာနေဉ္ဇာ’’တိ ဝစနတော အသင်္ခတာတိ ပဝတ္တာ အာရုပ္ပကထာ။ နိရောဓသမာပတ္တိ အသင်္ခတာတိ ပဝတ္တာ နိရောဓသမာပတ္တိကထာ။ အသင်္ခတော အာကာသောတိ အာကာသကထာ။ အာကာသော သနိဒဿနောတိကထာ။ ပထဝီဓာတု သနိဒဿနာတိအာဒိံ ကတွာ ကာယကမ္မံ သနိဒဿနန္တိ ပရိယောသာနကထာ။

နတ္ထိ ကေစိ ဓမ္မာ ကေဟိစိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတာ၊ တေန ဧကဝိဓေန ရူပသင်္ဂဟောတိအာဒိ နိရတ္ထကန္တိ ပဝတ္တာ သင်္ဂဟိတကထာ။ ဝေဒနာဒယော အရူပဓမ္မာ အညမညံ န သမ္ပယုတ္တာတိ ပဝတ္တာ သမ္ပယုတ္တကထာ။ စေတသိကံ နတ္ထီတိ ပဝတ္တာ စေတသိကကထာ။ စေတနာဓမ္မောဝ ဒါနံ၊ န ဒေယျဓမ္မောတိ ပဝတ္တာ ဒါနကထာ။ ပဋိဂ္ဂါဟကာနံ ပရိဘောဂမယံ ပုညံ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ ပရိဘောဂကထာ။ ပေတာ ဣတော ဒိန္နစီဝရာဒီဟေဝ ယာပေန္တီတိ ပဝတ္တာ ဣတောဒိန္နကထာ။ ပထဝီကမ္မဝိပါကောတိကထာ ¶ ။ ဇရာမရဏံ ဝိပါကောတိကထာ။ ကိလေသပ္ပဟာနမတ္တမေဝ သာမညဖလံ၊ န စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာတိ ပဝတ္တာ အရိယဓမ္မဝိပါကကထာ။ အညမညာဒိပစ္စယတာယ ဝိပါကော ဝိပါကဓမ္မဓမ္မောတိကထာ။

အသုရကာယေန သဒ္ဓိံ ဆ ဂတိယောတိ ပဝတ္တာ ဂတိကထာ။ မတသတ္တော မာတုဥတုသမယဉ္စ မာတာပိတုသံယောဂဉ္စ ဩလောကယမာနော သတ္တာဟံ၊ အတိရေကသတ္တာဟံ ဝါ ယသ္မိံ ဘဝေ တိဋ္ဌတိ၊ သော အန္တရာဘဝေါ ¶ နာမ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ အန္တရာဘဝကထာ။ ရူပါဒိပဉ္စကာမဂုဏာဝ ကာမဓာတု နာမ၊ န တု ဝတ္ထုကာမကိလေသကာမာတိ ပဝတ္တာ ကာမဂုဏကထာ။ ပဉ္စေဝါယတနာနိ ကာမာတိကထာ။ ရူပဓမ္မာဝ ရူပဓာတူတိကထာ။ အရူပဓမ္မာဝ အရူပဓာတူတိကထာ။ ရူပဓာတုယာ သတ္တာ ဃာနာဒီဟိ သဒ္ဓိံ သဠာယတနိကာတိ ပဝတ္တာ ရူပဓာတုယာအာယတနကထာ။ အာရုပ္ပေပိ အတ္ထိ သုခုမရူပန္တိကထာ။ ကာယဝစီဝိညတ္တိဝသေန ရူပံ ကမ္မန္တိကထာ။ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တော အရူပဓမ္မောဝ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ နတ္ထီတိ ပဝတ္တာ ဇီဝိတိန္ဒြိယကထာ။ အရိယုပဝါဒကမ္မေန အရဟတ္တာ ပရိဟာယတီတိ ပဝတ္တာ ကမ္မဟေတုကထာ။

အနိစ္စာဒိဝသေန သင်္ခါရေ အာဒီနဝတော အပဿိတွာ နိဗ္ဗာနံ အာနိသံသတော ပဿန္တဿ သံယောဇနပ္ပဟာနံ ဟောတီတိ ပဝတ္တာ အာနိသံသဒဿာဝိကထာ။ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏမ္ပိ သံယောဇနံ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ အမတာရမ္မဏကထာ။ ရူပံ သာရမ္မဏန္တိကထာ။ အနုသယာ အနာရမ္မဏာတိကထာ။ ဉာဏံ အနာရမ္မဏန္တိကထာ။ အတီတာရမ္မဏဉ္စ အနာဂတာရမ္မဏဉ္စ စိတ္တံ အနာရမ္မဏန္တိကထာဒွယံ။ သဗ္ဗံ စိတ္တံ ဝိတက္ကာနုပတိတန္တိကထာ။ ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရောဝ သဒ္ဒေါ၊ သော စ န သောတဝိညေယျောတိ ပဝတ္တာ ဝိတက္ကဝိပ္ဖာရသဒ္ဒကထာ။ ဝိနာပိ စိတ္တေန ဝါစာ ပဝတ္တတီတိ ပဝတ္တာ နယထာစိတ္တဿဝါစာတိကထာ။ ဝိနာပိ ¶ စိတ္တေန ကာယကမ္မံ ပဝတ္တတီတိ ပဝတ္တာ နယထာစိတ္တဿကာယကမ္မန္တိကထာ။ အတီတေဟိပိ ဈာနေဟိ၊ အနာဂတေဟိပိ ယောဂိနော သမန္နာဂတာတိ ပဝတ္တာ အတီတာနာဂတသမန္နာဂတကထာ။

ဘဝင်္ဂစိတ္တေ အနိရုဒ္ဓေ ဧဝ ကုသလာကုသလစိတ္တာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဒဘာဝေ စ သန္တတိနိရောဓော သိယာတိ ပဝတ္တာ နိရောဓကထာ။ သဟ ဝါစာဟိ ဝိညတ္တိရူပံ မဂ္ဂေါတိကထာ။ ပဉ္စဝိညာဏသမင်္ဂိဿာပိ မဂ္ဂဘာဝနာ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ ပဉ္စဝိညာဏသမင်္ဂိဿမဂ္ဂကထာ။ ပဉ္စဝိညာဏာ ကုသလာပိ အကုသလာပီတိကထာ။ ပဉ္စဝိညာဏာ သာဘောဂါတိကထာ။ မဂ္ဂက္ခဏေ လောကိယေန၊ လောကုတ္တရေန စာတိ ဒွီဟိ သီလေဟိ ယုတ္တာတိကထာ။ သီလံ အစေတသိကန္တိကထာ။ သီလံ န စိတ္တာနုပရိဝတ္တီတိကထာ။ သမာဒါနဟေတုစိတ္တဝိပ္ပယုတ္တော ပုညောပစယော ဟောတီတိ ပဝတ္တာ သမာဒါနဟေတုကကထာ။ ဝိညတ္တိ သီလန္တိကထာ။ ပါဏာတိပါတာဒယော ဝိနာပိ ဝိညတ္တိံ ဟောန္တီတိ ပဝတ္တာ အဝိညတ္တိဒုဿီလျကထာ။

အနုသယာ အဗျာကတာ၊ အဟေတုကာ၊ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တာတိ တိဿောပိ အနုသယကထာ။ အသေခဿ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တပ္ပဝတ္တိယာ သော ဉာဏီတိ နဝတ္တဗ္ဗောတိ ပဝတ္တာ ဉာဏကထာ။ ဉာဏံ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တန္တိကထာ ¶ ။ မဂ္ဂက္ခဏေ ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ဉာဏံ ပဝတ္တန္တိ ပဝတ္တာ ဣဒံ ဒုက္ခန္တိကထာ။ ဗုဒ္ဓါ ဣဒ္ဓိဗလေန အာယုကပ္ပံ ဝိနာပိ မဟာကပ္ပံ တိဋ္ဌန္တီတိ ပဝတ္တာ ဣဒ္ဓိဗလကထာ။ စိတ္တသန္တတိ သမာဓိ၊ န ဧကစိတ္တက္ခဏိကောတိ ပဝတ္တာ သမာဓိကထာ။ အဝိဇ္ဇာဒိပဋိစ္စသမုပ္ပာဒင်္ဂေဟိ အညာ ဓမ္မဋ္ဌိတတာတိ ပဝတ္တာ ဓမ္မဋ္ဌိတတာကထာ။ ရူပါဒီဟိ အညာ အနိစ္စတာတိ ပဝတ္တာ အနိစ္စတာကထာ။

ဝိညတ္တိယော ဝိနာပိ ဣန္ဒြိယသံဝရော ကာယဝစီကမ္မန္တိ ပဝတ္တာ ကထာ။ သဗ္ဗံ ကမ္မံ ဝိပါကဇနကန္တိ ပဝတ္တာ ကမ္မကထာ။ သဒ္ဒေါ ဝိပါကောတိ ပဝတ္တာ ကထာ။ သဠာယတနံ ဝိပါကောတိ ပဝတ္တာ ¶ ကထာ။ မဂ္ဂံ ဝိနာပိ သတ္တက္ခတ္တုပရမောတိကထာ။ တထာ ကောလံကောလဧကဗီဇိကထာသုပိ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတီတိကထာ။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နဿ အပါယဒုဂ္ဂတိယာ သဒ္ဓိံ ရူပါဒိတဏှာသင်္ခါတဒုဂ္ဂတိပဟီနာတိ ပဝတ္တာ ဒုဂ္ဂတိကထာ။ သတ္တမဘဝိကဿ တဏှာသမ္ဘဝတော ဒုဂ္ဂတိ အပ္ပဟီနာတိ ပဝတ္တာ သတ္တမဘဝိကကထာ။

သင်္ဃဘေဒါဒိကပ္ပဋ္ဌံ ကမ္မံ ကတွာ တေန မဟာကပ္ပံ အသီတိဘာဂံ ကတွာ တတော ဧကဘာဂမတ္တံ ကာလံ အာယုကပ္ပံ နိရယေ ပစ္စန္တီတိ အဂ္ဂဟေတွာ သကလံ မဟာကပ္ပံ ပစ္စန္တိ၊ ဝိနဿမာနေပိ ကပ္ပေ စက္ကဝါဠန္တရေသု ပစ္စန္တီတိ ပဝတ္တာ ကပ္ပဋ္ဌကထာ။ သင်္ဃဘေဒကော အပ္ပနာကုသလာနိ ဝိယ ကာမာဝစရကုသလမ္ပိ န ပဋိလဘတီတိ ပဝတ္တာ ကုသလပဋိလာဘကထာ။ အင်္ဂသမ္ပန္နာယ အာဏတ္တိယာ အဘာဝေပိ မာတုဃာတာဒိအာနန္တရိယကမ္မပယောဇကော မိစ္ဆတ္တနိယတော ဧဝါတိ ပဝတ္တာ အနန္တရာပယုတ္တကထာ။ အနိယတဓမ္မေသုပိ ကေစိ ကုသလသမ္ပယုတ္တာနိယတာ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ နိယတဿ နိယာမကထာ။ နီဝရဏေဟိ နိဝုတေန ပဋိစ္ဆန္နေနေဝ စိတ္တေန နီဝရဏံ ပဇဟန္တီတိ ပဝတ္တာ နိဝုတကထာ။ သမ္မုခီဘူတံ သံယောဇနမေဝ ဇဟတီတိ ပဝတ္တာ သမ္မုခီဘူတကထာ။ သမာပန္နော စ ဈာနာရမ္မဏနိကန္တိယာ ဈာနံ အဿာဒေတီတိ ပဝတ္တာ သမာပန္နော အဿာဒေတီတိကထာ။ ဒုက္ခဝေဒနာယပိ ရာဂဿာဒဝေဒနာ ဟောတီတိ ပဝတ္တာ အဿာတရာဂကထာ။ ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိကထာ။ ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိကထာ။

ကုသလံ ဝါ အကုသလဿ၊ အကုသလံ ဝါ ကုသလဿ အနန္တရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ပဝတ္တာ ကုသလာကုသလပဋိသန္ဒဟနကထာ။ ဂဗ္ဘသေယျကာနမ္ပိ ဗီဇမတ္တံ သဠာယတနံ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ပဝတ္တာ သဠာယတနုပ္ပတ္တိကထာ။ ပဉ္စဝိညာဏာနိ အညမညဿ အနန္တရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ¶ ပဝတ္တာ အနန္တရပစ္စယကထာ။ သမ္မာဝါစာကမ္မန္တဝိညတ္တိယော အရိယရူပန္တိကထာ။ ကာမရာဂါဒိတော ¶ အညော အနုသယောတိကထာ။ ကိလေသပရိယုဋ္ဌာနံ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တန္တိကထာ။ ယထာ ကာမရာဂေါ ကာမဓာတုယံ ပရိယာပန္နော၊ ဧဝံ ရူပရာဂအရူပရာဂါ ရူပါရူပဘူမိယံ ပရိယာပန္နာတိ ပဝတ္တာ ပရိယာပန္နကထာ။ ဒွယံ ဒိဋ္ဌိဂတံ အဗျာကတန္တိကထာ။ ဒိဋ္ဌိဂတံ အပရိယာပန္နန္တိကထာ။ ယော ယေသံ ဟေတုပစ္စယော၊ သော ပုန တေသံ သဟဇာတာဒိပစ္စယော န ဟောတိ၊ ဧကဓာဝ ဧကဿ ပစ္စယော ဟောတီတိ ပဝတ္တာ ပစ္စယတာကထာ။ အဝိဇ္ဇာဝ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော၊ န ပန သင်္ခါရာ အဝိဇ္ဇာယာတိ ပဝတ္တာ အညမညပစ္စယကထာ။ ကာလဒ္ဓါနာ ဣမေ ပရိနိပ္ဖန္နေန ပညတ္တိမတ္တာတိ ပဝတ္တာ အဒ္ဓါကထာ။ ဧဝံ ခဏလယမုဟုတ္တကထာ။ အညဿ အာသဝဿ အဘာဝါ အာသဝါ အနာသဝါတိ ပဝတ္တာ အာသဝကထာ။ လောကုတ္တရာနံ ဓမ္မာနံ ဇရာမရဏံ လောကုတ္တရန္တိ ပဝတ္တာ ဇရာမရဏကထာ။ နိရောဓသမာပတ္တိ လောကုတ္တရာတိ ပဝတ္တာ သညာဝေဒယိတကထာ။ သာ လောကိယာတိ ပဝတ္တာ ဒုတိယသညာဝေဒယိတကထာ။ နိရောဓသမာပန္နောပိ ကာလံ ကရေယျာတိ ပဝတ္တာ တတိယသညာဝေဒယိတကထာ။ နိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာတိကထာ။ ကမ္မတော အညော စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တော ကမ္မူပစယောတိကထာ။

ဗလပ္ပတ္တာ ဗုဒ္ဓါဒယော ဣဒ္ဓိဗလေန သတ္တာနံ စိတ္တံ ရာဂါဒိအနုပ္ပတ္တိယာ နိဂ္ဂဏှန္တီတိ ပဝတ္တာ နိဂ္ဂဟကထာ။ ဧဝံ ကုသလုပ္ပတ္တိယာ ပရစိတ္တပဂ္ဂဟနကထာ။ ဗုဒ္ဓါ ဣဒ္ဓိယာ ပရေသံ သုခံ ဒေန္တီတိ ပဝတ္တာ သုခါနုပ္ပဒါနကထာ။ ‘‘သင်္ခါရာ အနိစ္စာ’’တိ မနသိကရောတော အတီတာဒိဘေဒဘိန္နေ သဗ္ဗေ သင်္ခါရေ အာရမ္မဏဝသေန ဧကတော အဓိဂဏှာတီတိ ပဝတ္တာ အဓိဂယှမနသိကာရကထာ။ ရူပံ ဟေတုကန္တိကထာ။ ဧဝံ ရူပံ သဟေတုကန္တိကထာ။ ရူပံ ကုသလာကုသလန္တိကထာ။ ရူပံ ဝိပါကောတိကထာ၊ ယထာ ကာမာဝစရကမ္မေန ဇာတံ ရူပံ ကာမာဝစရံ၊ ဧဝံ ရူပါဝစရာရူပါဝစရကမ္မေဟိ ဇာတံ ရူပံ ရူပါဝစရာရူပါဝစရန္တိကထာ ¶ ။ ရူပရာဂေါ ရူပဓာတုယာ၊ အရူပရာဂေါ စ အရူပဓာတုယာ ပရိယာပန္နောတိကထာ။

အတ္ထိ အရဟတော ပုညူပစယောတိကထာ။ နတ္ထိ အရဟတော အကာလမစ္စူတိကထာ။ ယံ ကိဉ္စိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗမိဒံ ကမ္မတောတိကထာ။ ဣန္ဒြိယဗဒ္ဓမေဝ ဒုက္ခံ၊ န သဗ္ဗေ သင်္ခါရာတိ ပဝတ္တာ ဣန္ဒြိယဗဒ္ဓကထာ။ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ ဒုက္ခာ ဌပေတွာ အရိယမဂ္ဂန္တိကထာ။ မဂ္ဂဖလာနေဝ သင်္ဃော နာမ၊ န စ တာနိ ဒက္ခိဏံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ၊ တသ္မာ န ဝတ္တဗ္ဗံ သင်္ဃော ဒက္ခိဏံ ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိကထာ။ တထာ န ဝတ္တဗ္ဗံ သင်္ဃော ဒက္ခိဏံ ဝိသောဓေတီတိကထာ။ န ဝတ္တဗ္ဗံ သင်္ဃော ဘုဉ္ဇတီတိကထာ။ န ဝတ္တဗ္ဗံ သင်္ဃဿ ¶ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလန္တိကထာ။ ဗုဒ္ဓါ န ကိဉ္စိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ န ဝတ္တဗ္ဗံ ဗုဒ္ဓဿ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလန္တိကထာ။ ဒါယကတော ဒါနံ ဝိသုဇ္ဈတိ၊ န ပဋိဂ္ဂါဟကတောတိ ပဝတ္တာ ဒက္ခိဏာဝိသုဒ္ဓိကထာ။

ဗုဒ္ဓါ တုသိတလောကေ ဧဝ နိဗ္ဗတ္တန္တိ၊ န မနုဿလောကေ။ ဧတ္ထ ဟိ နိမ္မိတရူပမတ္တံ ဒဿေန္တီတိ ပဝတ္တာ မနုဿလောကကထာ။ နိမ္မိတရူပံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ န ဗုဒ္ဓါတိ ပဝတ္တာ ဓမ္မဒေသနာကထာ။ ရာဂေါဝ ကရုဏာ နာမ၊ တတော နတ္ထိ ဗုဒ္ဓါနံ ကရုဏာတိကထာ။ ဗုဒ္ဓါနံ ဥစ္စာရပဿာဝေါ အညေ ဂန္ဓဇာတေ အတိဝိယ အဓိဂဏှာတီတိ ပဝတ္တာ ဂန္ဓဇာတကထာ။ ဗုဒ္ဓါ ဧကေန မဂ္ဂေန စတ္တာရိ သာမညဖလာနိ သစ္ဆိကရောန္တီတိ ပဝတ္တာ ဧကမဂ္ဂကထာ။ ပရိကမ္မာဒိံ ဝိနာဝ ပဌမာဒိဇ္ဈာနာ ဒုတိယာဒိဇ္ဈာနံ သင်္ကမတီတိ ပဝတ္တာ ဈာနသင်္ကန္တိကထာ။ ပဉ္စကနယေ အဝိတက္ကဝိစာရမတ္တံ ဈာနံ ဝိသုံ ဈာနံ နာမ န ဟောတိ၊ ဈာနန္တရိကံ နာမ ဟောတီတိ ပဝတ္တာ ဈာနန္တရိကကထာ။ သမာပန္နော သဒ္ဒံ သုဏာတီတိကထာ။ ဝိညာဏံ ဝိနာ ပသာဒစက္ခုနာ ရူပံ ပဿတီတိကထာ။

တေကာလိကေ ကိလေသေ ပဇဟတီတိ ပဝတ္တာ ကိလေသပ္ပဇဟနကထာ။ နိဗ္ဗာနသင်္ခါတာပိ သုညတာ သင်္ခါရက္ခန္ဓပရိယာပန္နာတိ ပဝတ္တာ သုညတကထာ။ အသင်္ခတမေဝ သာမညဖလန္တိကထာ ¶ ။ ယေသံ ကေသဉ္စိ ဓမ္မာနံ ပဋိလာဘာ အသင်္ခတာတိ ပဝတ္တာ ပတ္တိကထာ။ သဗ္ဗဓမ္မာနံ သဘာဝသင်္ခါတာ တထတာ အသင်္ခတာတိ ပဝတ္တာ တထတာကထာ။ အနဝဇ္ဇဋ္ဌေန နိဗ္ဗာနမ္ပိ ကုသလန္တိကထာ။ အာနန္တရိယာဒိံ ဝိနာပိ အတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ အစ္စန္တနိယာမတာတိကထာ။ လောကိယသဒ္ဓါဒယော န ဣန္ဒြိယာနီတိ ပဝတ္တာ ဣန္ဒြိယကထာ။

အသဉ္စိစ္စာပိ အာနန္တရိကော ဟောတီတိ ပဝတ္တာ အသဉ္စိစ္စကထာ။ နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏန္တိ ပဝတ္တာ ဉာဏကထာ။ နေရယိကာနံ ကမ္မာနေဝ နိရယပါလရူပေန ဝဓေန္တိ၊ န နိရယပါလာတိ ပဝတ္တာ နိရယပါလကထာ။ အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနာတိကထာ။ ဝိရတိတ္တယံ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တံ၊ ပဉ္စင်္ဂိကောဝ မဂ္ဂေါတိ ပဝတ္တာ မဂ္ဂကထာ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒေသု ဉာဏံ လောကုတ္တရန္တိ ပဝတ္တာ ဉာဏကထာ။

တိဿော သင်္ဂီတိယော အာရဗ္ဘ သာသနံ နဝံ ကတန္တိ ပဝတ္တာ သာသနကထာ။ ပုထုဇ္ဇနော ဧကက္ခဏေ တေဓာတုကေဟိ ဓမ္မေဟိ အဝိဝိတ္တောတိ ပဝတ္တာ အဝိဝိတ္တကထာ။ ဉေယျာဝရဏဟေတုကံ ကိဉ္စိ သံယောဇနံ ¶ အပ္ပဟာယပိ အရဟာ ဟောတီတိ ပဝတ္တာ သံယောဇနကထာ။ ‘‘သင်္ခါရာ နိစ္စာ ဟောန္တု၊ ရုက္ခာ နိစ္စပုပ္ဖဖလာဒိယုတ္တာ ခေမိနော ဟောန္တူ’’တိအာဒိနာ ယထာဓိပ္ပာယံ ဣဒ္ဓိ ပဝတ္တတီတိ ပဝတ္တာ ဣဒ္ဓိကထာ။ ဗုဒ္ဓါနံ သရီရအာယုပဘာဝေမတ္တတော အညာပိ ဝေမတ္တတာ အတ္ထီတိ ပဝတ္တာ ဗုဒ္ဓကထာ။ ဧကသ္မိံ ခဏေ သဗ္ဗလောကဓာတူသု အနေကေ ဗုဒ္ဓါ သန္တီတိ ပဝတ္တာ သဗ္ဗဒိသာကထာ။ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ နိယတာတိ ပဝတ္တာ ဓမ္မကထာ။ သဗ္ဗကမ္မာနိ ဖလဒါနေ နိယတာနီတိ ပဝတ္တာ ကမ္မကထာ။

အရဟာ အသဗ္ဗညုဘာဝေန သဗ္ဗညုဝိသယေ ကိဉ္စိ သံယောဇနံ အပ္ပဟာယ ပရိနိဗ္ဗာတီတိ ပဝတ္တာ ပရိနိဗ္ဗာနကထာ။ အရဟာ ကုသလစိတ္တော ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ ပဝတ္တာ ကုသလစိတ္တကထာ။ အရဟာ အာနေဉ္ဇေ သဏ္ဌိတော ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ ပဝတ္တာ အာနေဉ္ဇကထာ ¶ ။ အတ္ထိ ဂဗ္ဘသေယျာယ ဓမ္မာဘိသမယော၊ အတ္ထိ ဂဗ္ဘသေယျာယ အရဟတ္တပ္ပတ္တိ၊ သုပိနန္တေ ဓမ္မာဘိသမယော၊ အရဟတ္တပ္ပတ္တိ စာတိ ပဝတ္တာ တိဿောပိ ကထာ။ သဗ္ဗံ သုပိနစိတ္တံ အဗျာကတန္တိကထာ။ ခဏိကတာယ စိတ္တာနံ နတ္ထိ အာသေဝနပစ္စယတာတိကထာ။ သဗ္ဗေ သင်္ခတာ ဧကစိတ္တက္ခဏိကာတိ ပဝတ္တာ ခဏိကကထာ။

ဣတ္ထိယာ သဒ္ဓိံ ဧကတော သမ္ပတ္တိံ အနုဘဝိဿာမာတိ ပူဇာဒိံ ကတွာ ဧကာဓိပ္ပာယပ္ပတ္တဿ ဘိက္ခုနော မေထုနော ဓမ္မော ပဋိသေဝိတဗ္ဗောတိ ပဝတ္တာ ဧကာဓိပ္ပာယကထာ။ ပါပဘိက္ခူသု မေထုနံ ပဋိသေဝန္တေသု အရဟန္တာနံ ဝဏ္ဏေန အမနုဿာ မေထုနံ ပဋိသေဝန္တီတိ ပဝတ္တာ အရဟန္တဝဏ္ဏကထာ။ ကေစိ သတ္တာ အတ္တနော ဣဿရိယေန ကာမကာရိကာဝသေန ဝိနိပါတံ ဂစ္ဆန္တိ၊ န ကမ္မဝသေနာတိ ပဝတ္တာ ဣဿရိယကာမကာရိကာကထာ။ န ရာဂေါ ရာဂပတိရူပကောတိအာဒိ ပတိရူပကထာ။ ခန္ဓာယတနာဒယော အပရိနိပ္ဖန္နာတိ ပဝတ္တာ အပရိနိပ္ဖန္နကထာတိ သာဓိကဒွိသတကထာ။ ပါဠိယံ အဋ္ဌမုခဝါဒယုတ္တိဝသေနေဝ သမ္မိတိယာဒီနံ ဘိန္နလဒ္ဓိကာနံ လဒ္ဓိဘေဒဝသေန နာနာပကာရတော ဝိဘတ္တာ၊ တာ ပန သဗ္ဗကထာ ပုဂ္ဂလကထာဝ။ တာ တံတံလဒ္ဓိဘေဒဝသေန သင်္ခေပတောပိ ဝုစ္စမာနာ အတိဘာရိယံ ဂန္ထံ ကရောန္တိ၊ တသ္မာ န ဝိတ္ထာရိတာ။ တံ ပန နယံ ဣစ္ဆန္တေဟိ ပါဠိအဋ္ဌကထာသု (ကထာ။ ၁ အာဒယော၊ ကထာ။ အဋ္ဌ။ နိဒါနကထာ) ဧဝ ဝိတ္ထာရတော ဂဟေတဗ္ဗောတိ အယမေတ္ထ ပါဠိနယေန သဒ္ဓိံ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ကထာဝတ္ထုမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒါနိ ¶ ¶ ယမကမာတိကာယ သံဝဏ္ဏနာနယော ဟောတိ။ သာ ပနေသာ မူလယမကမာတိကာ ခန္ဓအာယတနဓာတုသစ္စသင်္ခါရအနုသယစိတ္တဓမ္မဣန္ဒြိယယမကမာတိကာတိ ဒသဝိဓာ ဟောတိ။ ကေနဋ္ဌေန စေတ္ထ ယမကန္တိ? ယုဂဠဋ္ဌေန။ ယုဂဠံ ဟိ ‘‘ယမကပါဋိဟာရိယံ’’၊ ‘‘ယမကသာလာ’’တိအာဒီသု ‘‘ယမက’’န္တိ ဝုစ္စတိ၊ ဣတိ ယုဂဠသင်္ခါတာနံ ယမကာနံ ဝသေန ဒေသိတတ္တာ ဣမေသု ဒသသု ဧကေကမ္ပိ၊ ဧတေသံ ဝိဘဇနတ္တာ နိဒ္ဒေသောပိ၊ သဗ္ဗေသံ သမူဟတ္တာ ပကရဏမ္ပိ ယမကံ နာမ။ ဣဓ ပနေတာ နိဒ္ဒေသယမကံ ဥပါဒါယ ‘‘ယမကမာတိကာ’’တွေဝ ဝုတ္တာ၊ တာသံ ပန ဒသန္နံ ယမကမာတိကာနံ မူလယမကမာတိကာ အာဒိ။ တတ္ထာပိ ‘‘ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ’’တိ ဣဒံ ယမကံ အာဒိ။ တဿ ကုသလမူလသင်္ခါတာနံ ဒွိန္နံ အတ္ထာနံ ဝသေန အတ္ထယမကန္တိ ဝါ၊ တေသညေဝ အတ္ထာနံ အနုလောမတော ပဋိလောမတော ပဝတ္တပါဠိဓမ္မဝသေန ဓမ္မယမကန္တိ ဝါ၊ အနုလောမပဋိလောမတော ပဝတ္တပုစ္ဆာဝသေန ပုစ္ဆာယမကန္တိ ဝါ တိဓာ ယမကဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။

ဣဒါနိ ဣမေသံ ယမကာနံ ဝသေန ဒေသိတာယ ဣမိဿာ မူလယမကမာတိကာယ တာဝ နယယမကပုစ္ဆာအတ္ထဝါရပ္ပဘေဒဝသေန ပါဠိဝဝတ္ထာနံ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ကုသလတ္တိကမာတိကာယ ဟိ ‘‘ကုသလာ ဓမ္မာ’’တိ ဣဒံ အာဒိပဒံ နိဿာယ မူလနယော မူလမူလနယော မူလကနယော မူလမူလကနယောတိ ဣမေ စတ္တာရော နယာ ဟောန္တိ။ တေသု ဧကေကသ္မိံ နယေ မူလယမကံ ဧကမူလယမကံ အညမညမူလယမကန္တိ တီဏိ တီဏိ ယမကာနီတိ ¶ ဒွါဒသ ယမကာနိ။ ဧကေကသ္မိံ ယမကေ အနုလောမပဋိလောမဝသေန ¶ ဒွေ ဒွေ ပုစ္ဆာတိ စတုဝီသတိ ပုစ္ဆာ၊ ဧကေကပုစ္ဆာယ သန္နိဋ္ဌာနသံသယဝသေန ဒွေ ဒွေ အတ္ထာတိ အဋ္ဌစတ္တာလီသ အတ္ထာ။

တတ္ထ ယေ ကေစိ ကုသလာတိ ကုသလေသု ‘‘ကုသလာ နု ခေါ၊ န ကုသလာ နု ခေါ’’တိ သန္ဒေဟာဘာဝတော ဣမသ္မိံ ပဒေ သန္နိဋ္ဌာနတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာတိ ‘‘သဗ္ဗေ တေ ကုသလာ ဓမ္မာ ကုသလမူလာ နု ခေါ၊ န နု ခေါ’’တိ ဧဝံ ဝိမတိဝသေန ပုစ္ဆိတတ္တာ ဣမသ္မိံ ပဒေ သံသယတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သော စ ခေါ ဝေနေယျာနံ သံသယဋ္ဌာနေ သံသယံ ဒီပေတွာ တံဝိနောဒနတ္ထံ ဘဂဝတာ ဝုတ္တော၊ တထာဂတဿ ပန သံသယဋ္ဌာနံ နာမ နတ္ထိ။ ဣတော ပရေသုပိ ပုစ္ဆာပဒေသု ဧသေဝ နယော။ ယထာ စ ကုသလပဒံ နိဿာယ ဣမေ စတုနယာဒယော ဟောန္တိ၊ အကုသလပဒံ နိဿာယပိ တထေဝ၊ အဗျာကတပဒံ နိဿာယပိ တထေဝ၊ ကုသလာဒီနိ တီဏိပိ ပဒါနိ ဧကတော ကတွာ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ နာမပဒံ နိဿာယ တထေဝါတိ ကုသလတ္တိကမာတိကာယ စတူသု ပဒေသု သဗ္ဗေပိ သောဠသ နယာ၊ အဋ္ဌစတ္တာလီသ ယမကာနိ၊ ဆန္နဝုတိ ပုစ္ဆာ၊ ဒွါနဝုတိသတံ အတ္ထာ စ ဥဒ္ဒေသဝသေန ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧတ္တာဝတာ မူလဝါရော ဟေတုဝါရော နိဒါနဝါရော သမ္ဘဝဝါရော ပဘဝဝါရော သမုဋ္ဌာနဝါရော အာဟာရဝါရော အာရမ္မဏဝါရော ပစ္စယဝါရော သမုဒယဝါရောတိ သဗ္ဗေပိ ဒသ ဝါရာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ မူလဝါရေ အာဂတပရိစ္ဆေဒေနေဝ အဝသေသေသုပိ နယာဒယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပါဠိ ပနေတ္ထ အတိသံခိတ္တာ။ ဣတိ သဗ္ဗေသုပိ ဒသသု ဝါရေသု သဋ္ဌိသတံ နယာ၊ အသီတိအဓိကာနိ စတ္တာရိ ယမကသတာနိ၊ သဋ္ဌိအဓိကာနိ နဝ ပုစ္ဆာသတာနိ၊ ဝီသာဓိကာနိ ဧကူနဝီသတိ အတ္ထသတာနိ စ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

ဧဝမေတ္ထ ¶ နယယမကပုစ္ဆာ အတ္ထဝါရပ္ပဘေဒဝသေန ပါဠိဝဝတ္ထာနံ ဝိဒိတွာ ဣဒါနိ တဿာ အနုတ္တာနပဒတ္ထာနုသာရေနေဝ ဝိဘင်္ဂနယသဟိတော သင်္ခေပတ္ထဝဏ္ဏနာနယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော – တတ္ထ ယေ ကေစီတိ အနဝသေသဝစနံ။ ကုသလာ ဓမ္မာတိ အနဝဇ္ဇသုခဝိပါကာ နိဿတ္တသဘာဝါ။ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာတိ ကိံ တေ သဗ္ဗေယေဝ ကုသလမူလာ ဟောန္တီတိ ပုစ္ဆာ။ ဣမာနိ ပန ဝိဿဇ္ဇနမာတိကာယ နတ္ထိ။ ယမကမာတိကာယ ဟိ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာပဒါနေဝ ဥဒ္ဓဋာနိ၊ န ဝိဿဇ္ဇနာနီတိ။ ဝိဿဇ္ဇနာနိ ပန နိဒ္ဒေသေယေဝ ဝုတ္တာနိ၊ တသ္မာ သဗ္ဗတ္ထ နိဒ္ဒေသနယေနေဝ ဝိဿဇ္ဇနမုခံ ဒဿယိဿာမ။ ဣမိဿာဝ ‘‘ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလာ’’တိ ပုစ္ဆာယ ဝိဘင်္ဂနယေန ဣဒံ ဝိဿဇ္ဇနမုခံ။ ‘‘တီဏေဝ ကုသလမူလာနိ၊ အဝသေသာ ကုသလာ ဓမ္မာ န ကုသလမူလာ’’တိ တဿာ စာယမတ္ထော – န တေ သဗ္ဗေ ကုသလာ ဓမ္မာ ကုသလမူလာနိ ဟောန္တိ၊ အလောဘာဒီနိ ပန တီဏေဝ ကုသလမူလာနီတိ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလာ တယော အလောဘာဒယော ကုသလာနံ ¶ မူလာတိ ဝုတ္တာ၊ သဗ္ဗေ တေ ကုသလာ ဓမ္မာတိ ကိံ တေ သဗ္ဗေ တယောပိ ဓမ္မာ ကုသလာတိ ပုစ္ဆာ။ တဿာ နိဒ္ဒေသေ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ တဿ တေသံ တိဏ္ဏံ မူလာနံ ကုသလဘာဝမ္ပိ သမ္ပဋိစ္ဆာမီတိ အတ္ထော။ အယံ တာဝ မူလနယေ မူလယမကနယော။

ဧကမူလယမကေ ပန သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကမူလာတိ ဂဏနဋ္ဌေန ဧကမူလကံ အဂ္ဂဟေတွာ သမာနတ္ထေန ဂဟေတဗ္ဗာ၊ အယံ ဟေတ္ထ အတ္ထော – ‘‘သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလေန ဧကံ သမာနံ မူလံ ဧတေသန္တိ ဧကမူလာ’’တိ။ ယံ ဖဿဿ မူလံ၊ ကိံ တဒေဝ ဝေဒနာဒီနန္တိ အယံ ပုစ္ဆာ။ အထ နေသံ တထာဘာဝံ သမ္ပဋိစ္ဆနဝသေန ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဘင်္ဂေ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလေန ဧကမူလာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာတိ ပုစ္ဆာ။ တဿာ ¶ ပန ကုသလစိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကုသလမူလေန ဧကမူလမေဝ၊ န ကုသလံ၊ ဖဿာဒိဓမ္မဇာတံ ပန ကုသလမူလေန ဧကမူလဉ္စေဝ ကုသလဉ္စာတိ ဣဒံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ယထေဝ ဟိ ဖဿာဒီနံ အလောဘာဒယော သုပ္ပတိဋ္ဌိတဘာဝသာဓနေန ဟေတုပစ္စယတ္တာ မူလံ၊ တထာ တံသမုဋ္ဌာနရူပဿာပီတိ တံရူပမ္ပိ အရူပဓမ္မေဟိ သဒ္ဓိံ သမာနမူလန္တိ ဝုစ္စတိ၊ န ပန ကုသလံ အနဝဇ္ဇသုခဝိပါကတ္တာဘာဝါ။ ဧကမူလယမကနယော။

အညမညမူလယမကေ ပန ‘‘ယေ ကေစိ ကုသလာ’’တိ အပုစ္ဆိတွာ ‘‘ယေ ကေစိ ကုသလမူလေန ဧကမူလာ’’တိ ပုစ္ဆာ ကတာ။ ကသ္မာ? ဣမိနာပိ ဗျဉ္ဇနေန တဿေဝတ္ထဿ သမ္ဘဝဒဿနတ္ထံ၊ ကုသလသမုဋ္ဌာနရူပဿာပိ သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထဉ္စ။ အညမညမူလာတိ သဗ္ဗေဝ တေ ကိံ အညမညဿ ဟေတုပစ္စယဋ္ဌေန မူလာနိ ဟောန္တီတိ ပုစ္ဆာ။ တဿာ ယာနိ ဒွေ တီဏိ မူလာနိ ဧကတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တာနေဝ ဧကမူလာနိ စေဝ အညမညမူလာနိ စ၊ အဝသေသာ ကုသလမူလသဟဇာတာ ရူပါရူပဓမ္မာ ကုသလမူလေန ဧကမူလာဝ၊ န စ အညမညမူလာတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ တဿေဝ ပဋိလောမနယေ သဗ္ဗေ တေ အညမညမူလာ အလောဘာဒယော ကုသလာတိ ပုစ္ဆာ။ အာမန္တာတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ မူလနယော။

ယထာ စ မူလနယေ မူလယမကဧကမူလယမကအညမညမူလယမကဝသေန ဆဗ္ဗိဓာ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယာ ဝုတ္တာ၊ ဧဝံ မူလမူလနယာဒီသုပိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယံ ပနေတ္ထ ဝိသေသော – သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလမူလာတိ သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလသင်္ခါတာ မူလာ၊ ကုသလမူလမူလာတွေဝ အတ္ထော။ ဧကမူလမူလာတိ သမာနဋ္ဌေန ဧကမေဝ မူလမူလံ ဧတေသန္တိ ဧကမူလမူလာ၊ သမာနမူလမူလာတွေဝ အတ္ထော။ အညမညမူလမူလာတိ အညမညဿ မူလံ အညမညမူလံ၊ တံ ဟေတုပစ္စယဋ္ဌေန မူလံ ဧတေသန္တိ အညမညမူလမူလာ၊ အညမညမူလမူလာတွေဝ အတ္ထော။ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။ မူလမူလနယော။

မူလကနယေ ¶ ¶ ပန သဗ္ဗေ တေ ကုသလမူလကာတိ သဗ္ဗေ တေ ကုသလာ ဟေတုပစ္စယဋ္ဌေန ကုသလဘူတံ မူလံ ဧတေသန္တိ ကုသလမူလကာတိ ပုစ္ဆာ။ အာမန္တာတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ‘‘ယေ ဝါ ပန ကုသလမူလကာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဓမ္မာ ကုသလာ’’တိ ပုစ္ဆာ။ ယံ ရူပံ၊ တံ ဌပေတွာ သေသံ ကုသလန္တိ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။ မူလကနယော။

မူလမူလကနယေ ပန ကုသလမူလမူလကာတိ ကုသလမူလသင်္ခါတံ မူလံ ဧတေသန္တိ ကုသလမူလမူလကာ။ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။

အယံ တာဝ ကုသလပဒေသု ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော။ အကုသလပဒါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပန ဝိသေသော – အကုသလပဒမူလေသု ဧကမူလယမကေ ‘‘ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အကုသလမူလေန ဧကမူလာ’’တိ ပဌမပုစ္ဆာယ ‘‘အဟေတုကံ အကုသလံ အကုသလမူလေန ဧကမူလ’’န္တိ နိဒ္ဒေသေ ဝိဿဇ္ဇနံ ကတံ။ တတ္ထ အဟေတုကံ အကုသလန္တိ ဒွီသု မောဟမူလစိတ္တေသု မောဟံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ အဗျာကတပဒမူလေသု ဧကမူလယမကေ ‘‘ယေ ကေစိ အဗျာကတာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလာ’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အဟေတုကံ အဗျာကတံ ဌပေတွာ သေသာ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလကာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ တတ္ထ အဟေတုကံ အဗျာကတန္တိ အဋ္ဌာရသာဟေတုကစိတ္တုပ္ပာဒါ၊ ရူပံ၊ နိဗ္ဗာနဉ္စ။ ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ သဟေတုကအဗျာကတစိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပမ္ပိ အဗျာကတမူလေန ဧကမူလမေဝ၊ တံ ပန အဗ္ဗောဟာရိကံ ကတွာ နိဒ္ဒေသေ ဧကတော လဗ္ဘမာနကဝသေနပေတံ ဝိဿဇ္ဇနံ ကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

နာမပဒမူလေသု စ ‘‘ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလာ’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘နဝေဝ နာမမူလာနိ၊ အဝသေသာ နာမာ ဓမ္မာ၊ န နာမမူလာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဧကမူလနယေ ပနေတ္ထ ‘‘ယေ ကေစိ နာမာ ဓမ္မာ၊ သဗ္ဗေ တေ နာမမူလေန ဧကမူလာ’’တိ ပုစ္ဆာ။ ‘‘အဟေတုကံ နာမံ ဌပေတွာ သေသံ နာမမူလေန ဧကမူလ’’န္တိ ¶ ဝိဿဇ္ဇနံ။ တတ္ထ အဟေတုကစိတ္တုပ္ပာဒဝိစိကိစ္ဆုဒ္ဓစ္စသမ္ပယုတ္တမောဟနိဗ္ဗာနဝသေန အဟေတုကံ နာမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ကုသလပဒေ ဝုတ္တာနုသာရေန သုဝိညေယျမေဝါတိ။ အယံ မူလဝါရေ နယော။

ဣတော ပရေသု ဟေတုဝါရာဒီသု နဝသု ဝါရေသု မူလဝါရသဒိသောဝ သဗ္ဗတ္ထ သံဝဏ္ဏနာနယော။ ဟေတုအာဒိပဒမတ္တမေဝ ဟေတ္ထ ဝိသေသော၊ တာနိ စ မူလ-သဒ္ဒပရိယာယတော အလောဘာဒိဟေတုကာနေဝ။ အလောဘာဒယော ဟိ သဟဇာတဓမ္မသင်္ခါတဿ အတ္တနော ဖလဿ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန မူလံ။ တဿ နိပ္ဖာဒနတ္ထံ ဟိနောတိ ¶ ပဝတ္တတီတိ ဟေတု၊ ‘‘ဟန္ဒ နံ ဂဏှထာ’’တိ ဒဿေန္တံ ဝိယ အတ္တနော ဖလံ နိဒေတီတိ နိဒါနံ။ ဧတသ္မာ ဖလံ သမ္ဘဝတီတိ သမ္ဘဝေါ။ ပဘဝတီတိ ပဘဝေါ။ သမုဋ္ဌာတိ တံ ဧတ္ထ၊ ဧတေနာတိ ဝါ သမုဋ္ဌာနံ။ တံ အာဟရတီတိ အာဟာရော။ အပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌေန တေန အာလမ္ဗီယတီတိ အာလမ္ဗဏံ။ ဧတံ ပဋိစ္စ တံ ဧတီတိ ပစ္စယော။ ဧတသ္မာ တံ သမုဒေတီတိ သမုဒယော။ သဗ္ဗံ ကာရဏပရိယာယေန ဝုတ္တာ ‘‘မူလံ ဟေတု နိဒါနဉ္စာ’’တိ ဂါထာ ဒသန္နမ္ပိ ဝါရာနံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ နာမ။ အယံ မူလယမကမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာနယော။

ခန္ဓယမကပါဠိယာ ပန ပါဠိဝဝတ္ထာနံ တာဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓာ’’တိ ပဒံ အာဒိံ ကတွာ ယာဝ ‘‘န ခန္ဓာ န သင်္ခါရာ’’တိ ပဒံ၊ တာဝ ပဝတ္တာ အယံ ခန္ဓယမကမာတိကာ နာမ။ သာ ပဏ္ဏတ္တိဝါရဿ ‘‘ဥဒ္ဒေသဝါရော’’တိပိ ‘‘ပုစ္ဆာဝါရော’’တိပိ ဝုစ္စတိ။ သော စ ပဒသောဓနဝါရော ပဒသောဓနမူလစက္ကဝါရော သုဒ္ဓခန္ဓဝါရော သုဒ္ဓခန္ဓမူလစက္ကဝါရောတိ စတူဟိ နယဝါရေဟိ ပဋိမဏ္ဍိတော။ တတ္ထ ‘‘ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓော ရူပ’’န္တိအာဒိနာ နယေန ပဒမေဝ သောဓေတွာ ဂတော ပဒသောဓနဝါရော နာမ။ သော အနုလောမပဋိလောမဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ ¶ ။ တဿ အနုလောမဝါရေ ‘‘ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓော ရူပ’’န္တိအာဒီနိ ပဉ္စ ယမကာနိ။ ပဋိလောမဝါရေပိ ‘‘န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ရူပက္ခန္ဓော န ရူပ’’န္တိအာဒိနာ ပဉ္စ ဝါရာ။

တတော ပရံ တေသညေဝ ပဒသောဓနဝါရေ သောဓိတာနံ ခန္ဓာနံ ‘‘ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ နယေန ဧကေကခန္ဓမူလကာနိ စတ္တာရိ စတ္တာရိ စက္ကာနိ ဗန္ဓိတွာ ဂတော ပဒသောဓနမူလကာနံ စက္ကာနံ အတ္ထိတာယ ပဒသောဓနမူလစက္ကဝါရော နာမ။ သောပိ အနုလောမပဋိလောမဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ။ တဿ အနုလောမဝါရေ ‘‘ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိအာဒီနိ ဧကေကခန္ဓမူလကာနိ စတ္တာရိ စတ္တာရိ ကတွာ ဝီသတိ ယမကာနိ။ ပဋိလောမဝါရေပိ ‘‘န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိအာဒီနိ ဝီသတိမေဝ။

တတော ပရံ ‘‘ရူပံ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ နယေန သုဒ္ဓခန္ဓဝသေနေဝ ဂတော သုဒ္ဓခန္ဓဝါရော နာမ။ သောပိ အနုလောမပဋိလောမဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ။ တဿ အနုလောမဝါရေ ‘‘ရူပံ ခန္ဓော ¶ ၊ ခန္ဓာ ရူပ’’န္တိအာဒီနိ ပဉ္စ ယမကာနိ။ ပဋိလောမဝါရေပိ ‘‘န ရူပံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ရူပ’’န္တိအာဒီနိ ပဉ္စေဝ။

တတော ပရံ တေသညေဝ သုဒ္ဓခန္ဓာနံ ‘‘ရူပံ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာ’’တိအာဒိနာ နယေန ဧကေကခန္ဓမူလကာနိ စတ္တာရိ စတ္တာရိ စက္ကာနိ ဗန္ဓိတွာ ဂတော သုဒ္ဓခန္ဓမူလကာနံ စက္ကာနံ အတ္ထိတာယ သုဒ္ဓခန္ဓမူလစက္ကဝါရော နာမ။ သောပိ အနုလောမပဋိလောမဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ။ တဿ အနုလောမဝါရေ ‘‘ရူပံ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ဝေဒနာ’’တိအာဒီနိ ဧကေကခန္ဓမူလကာနိ စတ္တာရိ စတ္တာရိ ကတွာ ဝီသတိ ယမကာနိ။ ပဋိလောမဝါရေပိ ‘‘န ရူပံ န ခန္ဓော၊ န ခန္ဓာ န ဝေဒနာ’’တိအာဒီနိ ဝီသတိမေဝ။ ဧဝမေတ္ထ စတူသု နယဝါရေသု ဧကံ ယမကသတံ၊ ဒွေ ပုစ္ဆာသတာနိ၊ ဧကေကပုစ္ဆာယ သန္နိဋ္ဌာနသံသယဝသေန ဒွေ ¶ ဒွေ အတ္ထေ ကတွာ စတ္တာရိ စ အတ္ထသတာနိ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။

ဧဝမေတိဿာ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ ဝိဒိတွာ ဣဒါနိ အနုတ္တာနပဒတ္ထာနုသာရေန ဝိဘင်္ဂနယသဟိတသင်္ခေပတ္ထဝဏ္ဏနာနယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပဉ္စက္ခန္ဓာတိ အယံ ယမကဝသေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗာနံ ခန္ဓာနံ ဥဒ္ဒေသော။ ရူပက္ခန္ဓော…ပေ… ဝိညာဏက္ခန္ဓောတိ တေသညေဝ ပဘေဒတော နာမဝဝတ္ထာနံ။ တတော ပရံ ပဒသောဓနဝါရာဒယော စတ္တာရော နယဝါရာ။ တတ္ထ ရူပံ ရူပက္ခန္ဓောတိ ယံ ကိဉ္စိ ‘‘ရူပ’’န္တိ ဝုစ္စတိ၊ သဗ္ဗံ တံ ‘‘ရူပက္ခန္ဓော’’တိ ပုစ္ဆတီတိ ဝစနသောဓနတ္ထံ ပုစ္ဆာ။ တဿာ စ ‘‘ပိယရူပံ သာတရူပံ ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓော ရူပဉ္စေဝ ရူပက္ခန္ဓော စာ’’တိ ဣဒံ နိဒ္ဒေသနယေန ဝိဿဇ္ဇနံ။ တတ္ထ ပိယရူပံ သာတရူပန္တိအာဒီသု ယံ ‘‘ရူပ’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ တံ ရူပမေဝ န ရူပက္ခန္ဓော။ ယော ပန ‘‘ရူပက္ခန္ဓော’’တိ ဝုတ္တော၊ သော ‘‘ရူပ’’န္တိပိ ‘‘ရူပက္ခန္ဓော’’တိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ အတ္ထော။ ရူပက္ခန္ဓော ရူပန္တိ ဧတ္ထ ပန ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ရူပက္ခန္ဓဿ နိယမေန ရူပန္တိ ဝတ္တဗ္ဗတ္တာ။ ဝေဒနာ ဝေဒနာက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဝေဒနာတိ ပုစ္ဆာယ စ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သညာသညာက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘ပပဉ္စသညာ’’တိအာဒီသု အာဂတာ ဒိဋ္ဌိသညာ သညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ သညာက္ခန္ဓော သညာ စေဝ သညာက္ခန္ဓော စာတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သညာက္ခန္ဓော သညာတိ ပုစ္ဆာယ စ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သင်္ခါရာ သင်္ခါရက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အနိစ္စာ ဝတ သင်္ခါရာ’’တိအာဒီသု အာဂတော သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ တတော အဝသေသာ သင်္ခတဓမ္မာ သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓောတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သင်္ခါရက္ခန္ဓော သင်္ခါရာတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဝိညာဏံ ¶ ဝိညာဏက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓော ဝိညာဏန္တိ ပုစ္ဆာယ စ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။

ပဋိလောမဝါရေ န ရူပံ န ရူပက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ တဿ ရူပ-သဒ္ဒဝစနီယာ ဓမ္မာ ရူပက္ခန္ဓော ¶ န ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ န ရူပက္ခန္ဓော န ရူပန္တိ ပုစ္ဆာယ ရူပက္ခန္ဓဝိရဟိတာ ‘‘ပိယရူပံ သာတရူပ’’န္တိ ဝုတ္တာ ဓမ္မာ န ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပံ၊ ပိယရူပသာတရူပရူပက္ခန္ဓဝိရဟိတာ ပန ဓမ္မာ န ရူပက္ခန္ဓော စေဝ န ရူပဉ္စာတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န ဝေဒနာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ၊ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော န ဝေဒနာတိ ပုစ္ဆာယ၊ န သညာ န သညာက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ စ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န သညာက္ခန္ဓော န သညာတိ ပုစ္ဆာယ ပန ဒိဋ္ဌိသညာ န သညာက္ခန္ဓော၊ သညာ၊ တံ ဒိဋ္ဌိသညံ၊ သညာက္ခန္ဓဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသာ န စေဝ သညာ န စ သညာက္ခန္ဓောတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န သင်္ခါရာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော န သင်္ခါရာတိ ပုစ္ဆာယ သင်္ခါရက္ခန္ဓံ ဌပေတွာ အဝသေသသင်္ခတဓမ္မာ န သင်္ခါရက္ခန္ဓော၊ သင်္ခါရာ၊ အသင်္ခတာ ပန ဓာတု န စေဝ သင်္ခါရာ န စ သင်္ခါရက္ခန္ဓောတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န ဝိညာဏံ န ဝိညာဏက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ၊ န ဝိညာဏက္ခန္ဓော န ဝိညာဏန္တိ ပုစ္ဆာယ စ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဣမိနာဝ နယေန ဣတော ပရေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ဝိသေသမတ္တမေဝ ပန ဝက္ခာမ။

ပဒသောဓနမူလစက္ကဝါရေ ပန အယံ ဝိသေသော – ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓောတိ ယေ ကေစိ ခန္ဓာ၊ သဗ္ဗေ တေ ဝေဒနာက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာ။ တဿာ ‘‘ဝေဒနာက္ခန္ဓော ခန္ဓော စေဝ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ၊ အဝသေသာ ပန ခန္ဓာ၊ န ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပဋိလောမေ ပန န ခန္ဓာ န ဝေဒနာက္ခန္ဓောတိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဧတ္ထ စ ယေ ပညတ္တိနိဗ္ဗာနသင်္ခါတာ ဓမ္မာ ခန္ဓာပိ န ဟောန္တိ၊ တေ ယသ္မာ ဝေဒနာက္ခန္ဓောပိ န ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ ပဒသောဓနမူလစက္ကဝါရော။

သုဒ္ဓခန္ဓဝါရေ ပန ‘‘ရူပံ ခန္ဓော’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ပိယရူပါဒီနဉ္စ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု သင်္ဂဟိတတ္တာ။ ‘‘ခန္ဓာ ရူပ’’န္တိအာဒီသု ¶ ယေ ကေစိ ခန္ဓာ၊ သဗ္ဗေ တေ ရူပက္ခန္ဓောတိအာဒိနာ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ တေနေဝ ဟိဿ နိဒ္ဒေသေ ‘‘ခန္ဓာ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ ပဒံ အနုဒ္ဓရိတွာ ¶ ‘‘ခန္ဓာ ရူပက္ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ အတ္ထဝသေနေဝ ပဒံ ဥဒ္ဓရိတွာ ‘‘ရူပက္ခန္ဓော ခန္ဓော စေဝ ရူပက္ခန္ဓော စ၊ အဝသေသာ ခန္ဓာ၊ န ရူပက္ခန္ဓော’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ကတံ။ တေနေဝ စ ကာရဏေန သုဒ္ဓခန္ဓဝါရောတိ ဝုတ္တော။ ဝစနသောဓနေ ဝိယ ဟိ ဧတ္ထ န ဝစနံ ပမာဏံ၊ ယထာ ပန သုဒ္ဓခန္ဓာ လဗ္ဘန္တိ၊ တထာ တထာ အတ္ထောဝ ပမာဏံ။ ပရတော အာယတနယမကမာတိကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပဋိလောမေ ‘‘န ရူပံ န ခန္ဓော’’တိ ယံ ဓမ္မဇာတံ ရူပံ န ဟောတိ၊ တံ ခန္ဓောပိ န ဟောတီတိ ပုစ္ဆာ၊ တဿာ ‘‘ရူပက္ခန္ဓဝိရဟိတာ ခန္ဓာ၊ န ရူပံ၊ တထာ နိဗ္ဗာနံ န ပန ရူပဉ္စေဝ န ခန္ဓော စာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝ။ သုဒ္ဓခန္ဓဝါရော။

သုဒ္ဓခန္ဓမူလစက္ကဝါရေပိ ‘‘ခန္ဓာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ ပဏ္ဏတ္တိဝါရေ နယော။

ယသ္မာ ပန နိဒ္ဒေသေ ဣမိဿာ ပန မာတိကာယ ပဏ္ဏတ္တိဝါရသင်္ခါတံ နိဒ္ဒေသံ ဝတွာ တတော ဣမံ မာတိကာက္ကမံ မုဉ္စိတွာ အပရေန ပရိယာယေန အညေပိ ဥဒ္ဒေသဝါရဝိရဟိတာ ‘‘ပဝတ္တိဝါရော ပရိညာဝါရော’’တိ ဒွေ မဟာဝါရာ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနဝသေန ဝုတ္တာ၊ တသ္မာ တေသံ ဒွိန္နမ္ပိ ဝါရာနံ နယော ဒဿေတဗ္ဗော။ တတော ပဝတ္တိဝါရေ တာဝ ပါဠိဝဝတ္ထာနပုဗ္ဗိကာ မုခမတ္တပ္ပကာသနာ – ဣမသ္မိံ ဟိ ဥပ္ပာဒဝါရော နိရောဓဝါရော ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရောတိ တယော အန္တရဝါရာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ဥပ္ပာဒဝါရေ တာဝ တိဏ္ဏံ အဒ္ဓါနံ ဝသေန ဆ ကာလဘေဒါ ဟောန္တိ ပစ္စုပ္ပန္နော၊ အတီတော၊ အနာဂတော၊ ပစ္စုပ္ပန္နေနာတီတော၊ ပစ္စုပ္ပန္နေနာနာဂတော၊ အတီတေနာနာဂတောတိ။ ဧဝမေတေသု ဆသု ကာလဘေဒေသု ယွာယံ ပဌမော ¶ ပစ္စုပ္ပန္နော၊ တတ္ထ ပုဂ္ဂလတော ဩကာသတော ပုဂ္ဂလောကာသတောတိ တယော ဝါရာ ဟောန္တိ။

တတ္ထ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အသညသတ္တံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စဝေါကာရံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝါ ပန ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အရူပံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စဝေါကာရံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ရူပက္ခန္ဓော စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… တဿ ဝိညာဏက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ယဿ ဝါ ပန ဝိညာဏက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရံ ¶ …ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဧဝံ ရူပက္ခန္ဓမူလကာနိ စတ္တာရိ၊ ‘‘ယဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ သညာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ ဝေဒနာက္ခန္ဓမူလကာနိ တီဏိ၊ သညာက္ခန္ဓမူလကာနိ ဒွေ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓမူလကံ ဧကန္တိ ဧဝမေတာနိ ပစ္စုပ္ပန္နကာလေ ပုဂ္ဂလဝါရေ အနုလောမနယေ ဒသ ယမကာနိ ဟောန္တိ။ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓမူလကေသု စတူသု အာဒိတော ဧကမေဝ ပါဠိယံ ဝိဿဇ္ဇိတံ၊ သေသာနိ တေန သဒိသဝိဿဇ္ဇနာနီတိ တန္တိယာ လဟုဘာဝတ္ထံ သံခိတ္တာနိ။

ဝေဒနာက္ခန္ဓမူလကေ ပန သဗ္ဗတ္ထ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဧကသဒိသမေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဝေဒနာဒီသု ဥပ္ပန္နေသု နိယမေန သညာဒီနံ ဥပ္ပဇ္ဇနတော တတ္ထ သဗ္ဗာနိ သံခိတ္တာနိ။ ယထာ စ ပုဂ္ဂလဝါရေ ဒသ ယမကာနိ၊ ဧဝံ ဩကာသဝါရေပိ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အသညသတ္တေ တတ္ထ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရေ တတ္ထ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ၊ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေပိ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အသညသတ္တံ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ။ ပစ္စုပ္ပန္နကာလေ တီသု ဝါရေသု ¶ အနုလောမနယေ တိံသ ယမကာ ဟောန္တိ။ ယထာ အနုလောမနယေ တိံသ၊ ဧဝံ ပဋိလောမနယေပိ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? အရူပံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနံ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝါ ပန ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? အသညသတ္တံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနံ တေသံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇတိ ရူပက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ…ပေ… သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနံ တဒုဘယံ နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စာတိ တိံသ ယမကာ။ ဧဝံ ပစ္စုပ္ပန္နကာလေ သဋ္ဌိ ယမကာနိ၊ တဒ္ဒိဂုဏာ ပုစ္ဆာ၊ တဒ္ဒိဂုဏာ စ အတ္ထာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တတ္ထ ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ယဿ ပုဂ္ဂလဿ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓောတိ ဝေဒနာက္ခန္ဓောပိ တဿ တသ္မိံယေဝ ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော ဣမိနာဝ နယေန။ တတ္ထ အသညသတ္တန္တိ အသညတ္တဘဝံ ပဋိသန္ဓိဝသေန ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ဥပ္ပဇ္ဇနက္ခဏေ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ အစိတ္တကတ္တာ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော ¶ ။ ဣမိနာဝ နယေန ‘‘ယဿ ဝါ ပန ဝေဒနာက္ခန္ဓော’’တိအာဒိကေသု ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနေသု၊ တတော ပရေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဣဒံ ပနေတ္ထ ဥပ္ပာဒနိရောဓေသု နိယမလက္ခဏံ – သကလေပိ ဟိ ဣမသ္မိံ ခန္ဓယမကေ တတ္ထ တတ္ထ ဥပ္ပန္နာနံ သတ္တာနံ ပဝတ္တေ ယာဝ မရဏာ ဝါ ခန္ဓာနံ အပရိယန္တေသု ဥပ္ပာဒနိရောဓေသု ဝိဇ္ဇမာနေသုပိ လဟုပရိဝတ္တာနံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘောဂံ ကတွာ ဥပ္ပာဒနိရောဓေ ¶ ဒဿေတုံ န သုကရန္တိ ပဝတ္တိယံ ဥပ္ပာဒနိရောဓေ အနာမသိတွာ ပဋိသန္ဓိဥပ္ပာဒဝသေနေဝ ဥပ္ပာဒဝါရော၊ နိရောဓမရဏကာလေ နိရောဓဝသေနေဝ စ နိရောဓဝါရော ကထိတော။ ဧဝမေတ္ထ ဥပ္ပာဒနိရောဓေသု နိယမလက္ခဏံ ဝိဒိတွာ ပဋိသန္ဓိဥပ္ပာဒမေဝ စ စုတိနိရောဓမေဝ စ ဂဟေတွာ တေသု တေသု ဌာနေသု အာဂတာနံ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနာနံ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဋိလောမနယေ ပန သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနန္တိ မရဏစိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏသမန္နာဂတာနံ။ တေသံ ဟိ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ စုတိစိတ္တဿ ဥပ္ပတ္တိက္ခဏေ ဧဝ ဥပ္ပန္နတ္တာ။ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ပုစ္ဆာယ အရူပဘဝံ သန္ဓာယ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဣဒံ ဝိဿဇ္ဇနံ ကတံ၊ အနန္တရပုစ္ဆာယ အသညိဘဝံ သန္ဓာယ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဣဒံ ဝိဿဇ္ဇနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ အယံ ပစ္စုပ္ပန္နကာလေ နယော။

ယထာ စ ပစ္စုပ္ပန္နကာလေ သဋ္ဌိ ယမကာဒီနိ၊ ဧဝံ သေသေသုပိ ပဉ္စသု ကာလဘေဒေသု ပစ္စေကန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနေသု ပနေတ္ထ ကိဉ္စာပိ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ပဉ္စဝေါကာရေ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နာညတ္ထာ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ပဉ္စဝေါကာရာနံ တေသံ တတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နာညတ္ထာ’’တိအာဒိနာ စ အတီတကာလေ အနုလောမနယေ၊ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? နတ္ထီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အရူပါနံ တေသံ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တေသံ…ပေ… သုဒ္ဓါဝါသာနံ ¶ တေသံ တတ္ထ တဒုဘယံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ တီသု ဝါရေသု ပဋိလောမနယေ စ၊

‘‘ယဿ ¶ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရာနံ တေသံ တတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ စ အနာဂတကာလေ အနုလောမနယေ၊ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ယေ အရူပံ ဥပပဇ္ဇိတွာ ပရိနိဗ္ဗာယိဿန္တိ၊ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နေတရော၊ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ တဒုဘယံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အရူပါနံ တေသံ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နေတရော၊ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ တဒုဘယံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေ စ၊

‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရေ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? သုဒ္ဓါဝါသံ အသညသတ္တံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ ပဉ္စဝေါကာရေ ပန ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စုပ္ပန္နေန အတီတကာလေ အနုလောမနယေ၊ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ ¶ ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ပဉ္စဝေါကာရာ စဝန္တာနံ အရူပါနဉ္စ တေသံ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ သုဒ္ဓါဝါသေ ပရိနိဗ္ဗန္တာနံ အသညသတ္တာ စဝန္တာနံ တေသံ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေ စ၊

‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ ပဉ္စဝေါကာရံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ပဉ္စဝေါကာရေ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ ¶ ? ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ ပဉ္စဝေါကာရေ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ စ ပစ္စုပ္ပန္နေန အနာဂတကာလေ အနုလောမနယေ၊ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ ပဉ္စဝေါကာရေ ပရိနိဗ္ဗန္တာနံ အရူပေ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရေ ပရိနိဗ္ဗန္တာနံ အရူပေ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ အသညသတ္တာ စဝန္တာနံ တေသံ တတ္ထ…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေ စ၊

‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ပဉ္စဝေါကာရေ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ အသညသတ္တာနံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ အတီတေန အနာဂတကာလေ အနုလောမနယေ၊ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နတ္ထီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော ¶ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ…ပေ… သုဒ္ဓါဝါသာနံ အရူပေ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ တေသံ တတ္ထ ရူပက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေ စ သုဒ္ဓါ အတ္ထဝိသေသာ ဥပလဗ္ဘန္တိ။ တထာပိ ဂန္ထဝိတ္ထာရဘယေန အနဝသေသတော န ဒဿယိဿာမ၊ ဒဿိတနယေနေဝ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနံ သက္ကာ ပဏ္ဍိတေန ဉာတုန္တိ အယံ ဥပ္ပာဒဝါရေ နယော။

ယထာ စ ဥပ္ပာဒဝါရေ ဆသု ကာလဘေဒေသု ပစ္စေကံ ပုဂ္ဂလာဒိဘေဒတော အနုလောမပဋိလောမနယုဘယေန ဆ ဆ ဝါရာ၊ ဧကေကသ္မိံ ဝါရေ ဒသ ဒသ ကတွာ သဋ္ဌိ သဋ္ဌိ ယမကာနိ၊ သဗ္ဗာနိပိ သဋ္ဌိအဓိကာနိ တီဏိ ယမကသတာနိ၊ တတော ဒွိဂုဏာ ပုစ္ဆာ၊ ဒွိဂုဏာ အတ္ထာ စ ဟောန္တိ၊ ဧဝံ နိရောဓဝါရေ ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရေပိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ စ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နိရုဇ္ဈတီတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရာ စဝန္တာနံ…ပေ… နိရုဇ္ဈတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ရူပက္ခန္ဓော န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော န နိရုဇ္ဈတီတိ…ပေ… သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ…ပေ… န နိရုဇ္ဈတီ’’တိအာဒိနာ နိရောဓဝါရေ၊ ‘‘ယဿ ¶ ရူပက္ခန္ဓော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော နိရုဇ္ဈတီတိ? နော။ ယဿ ရူပက္ခန္ဓော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝေဒနာက္ခန္ဓော န နိရုဇ္ဈတီတိ…ပေ… အရူပံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ အသညသတ္တာ စဝန္တာနံ တေသံ ရူပက္ခန္ဓော စ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓော စ န နိရုဇ္ဈတီ’’တိအာဒိနာ ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရေ စ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ ပဝတ္တိဝါရေ နယော။

ပရိညာဝါရေ ပန ပုဂ္ဂလဝါရာဒီသု တီသု ပုဂ္ဂလဝါရော ဧကောဝ လဗ္ဘတိ၊ န ဩကာသပုဂ္ဂလောကာသဝါရာ သဒိသဝိဿဇ္ဇနတ္တာ။ ယော ဟိ ကောစိ ပုဂ္ဂလော ရူပါဒိံ ပရိဇာနန္တောဝ ¶ ၊ ယတ္ထ ကတ္ထစိ နိရုဒ္ဓါပိ တာဒိသောဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဆသု ကာလဘေဒေသု အနုလောမတော ပုဂ္ဂလဝသေန ဒွေ ဒွေ ဝါရာ၊ ဧကေကသ္မိံ ဝါရေ ဒသ ဒသ ကတွာ ဝီသတိ ဝီသတိ ယမကာနီတိ ဝီသံ ယမကသတံ၊ တဒ္ဒိဂုဏာ ပုစ္ဆာ၊ တဒ္ဒိဂုဏာ စ အတ္ထာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ စ ‘‘ယော ရူပက္ခန္ဓံ ပရိဇာနာတိ၊ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ ပရိဇာနာတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယော ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနာတိ၊ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနာတီတိ? အာမန္တာ’’တိ အာဒိနာ စ အနုလောမပဋိလောမတော အာဒိတော တီသု ကာလေသု သဗ္ဗပုစ္ဆာနံ ‘‘အာမန္တာ အာမန္တာ’’တွေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ဣတရေသု ပန တီသု မိဿကကာလေသု ‘‘ယော ရူပက္ခန္ဓံ ပရိဇာနာတိ၊ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ ပရိဇာနိတ္ထာတိ? နော။ ယော ဝါ ပန…ပေ… နော’’တိ ဧဝံ ဣတရကာလဒွယေပိ အနုလောမနယေ ‘‘နော နော’’တွေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။

ပဋိလောမနယေ ပန ‘‘ယော ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနာတိ၊ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိတ္ထာတိ? အရဟာ ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနာတိ၊ နော စ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိတ္ထ။ အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂိဉ္စ အရဟန္တဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသာ ပုဂ္ဂလာ ရူပက္ခန္ဓဉ္စ န ပရိဇာနန္တိ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓဉ္စ န ပရိဇာနိံသူ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယော ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနာတိ၊ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိဿတီတိ? ယေ မဂ္ဂံ ပဋိလဘိဿန္တိ၊ တေ ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနန္တိ၊ နော စ ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိဿန္တိ။ အရဟာ ယေ စ ပုထုဇ္ဇနာ မဂ္ဂံ န ပဋိလဘိဿန္တိ၊ တေ ရူပက္ခန္ဓဉ္စ န ပရိဇာနန္တိ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓဉ္စ န ပရိဇာနိဿန္တီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယော ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိတ္ထ၊ သော ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိဿန္တီတိ? ယေ မဂ္ဂံ ပဋိလဘိဿန္တိ၊ တေ ရူပက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိံသု၊ နော စ ဝေဒနာက္ခန္ဓံ န ပရိဇာနိဿန္တိ။ အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂီ ယေ စ ပုထုဇ္ဇနာ မဂ္ဂံ န ပဋိလဘိဿန္တိ၊ တေ ¶ ရူပက္ခန္ဓဉ္စ န ပရိဇာနိံသု၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓဉ္စ န ပရိဇာနိဿန္တီ’’တိအာဒိနာ စ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဧတ္ထ ¶ စ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နသင်္ခါတာ တယော အဒ္ဓါ ပဝတ္တိဝါရေ စုတိပဋိသန္ဓိဝသေန န လဗ္ဘန္တိ၊ ပဝတ္တေ စိတ္တက္ခဏဝသေနေဝ လဗ္ဘန္တိ။ လောကုတ္တရမဂ္ဂက္ခဏသ္မိံ ဟိ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏေန စိတ္တေန ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ပရိညာကိစ္စနိပ္ဖတ္တိယာ ယံ ကဉ္စိ ဧကံ ခန္ဓံ ပရိဇာနန္တော ဣတရမ္ပိ ‘‘ပရိဇာနာတီ’’တိ အနုလောမပဉှေသု ပရိညာကိစ္စဿ မတ္ထကပ္ပတ္တံ အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂိံ သန္ဓာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝုတ္တံ။ ‘‘န ပရိဇာနာတီ’’တိ ပဋိလောမပဉှေသု ပုထုဇ္ဇနာဒယော သန္ဓာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ပရိဇာနိတ္ထာ’’တိ ဣမသ္မိံ ပန အတီတကာလဝါရေ မဂ္ဂါနန္တရေ အဂ္ဂဖလေ ဌိတောပိ ပရိညာကိစ္စဿ နိဋ္ဌိတတ္တာ ပရိဇာနိတ္ထယေဝ နာမ။ ‘‘ပရိဇာနာတီ’’တိ စ အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂီ ဝုစ္စတိ၊ ‘‘ပရိဇာနိဿန္တီ’’တိ ပုထုဇ္ဇနာဒယော၊ တသ္မာ ယော န ပရိဇာနာတိ၊ သော ပရိဇာနိတ္ထာတိ ဝါ၊ ပရိဇာနိဿတီတိအာဒိနာ ဝါ ဝတ္တုံ အသက္ကုဏေယျတာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ကတံ။

ပဋိလောမနယေ ပန ‘‘အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂိဉ္စ အရဟန္တဉ္စ ဌပေတွာ’’တိ ဣဒံ အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂိနော ‘‘န ပရိဇာနာတီ’’တိ ဝစနံ၊ အရဟတော စ ‘‘န ပရိဇာနိတ္ထာ’’တိ ဝတ္တုံ အသက္ကုဏေယျတာယ ဝုတ္တံ၊ ‘‘ယေ စ ပုထုဇ္ဇနာ မဂ္ဂံ န ပဋိလဘိဿန္တီ’’တိ ဣမိနာ အတီတေ ဝိယ အနာဂတေပိ အနန္တကာလံ အမုစ္စနကာ သတ္တာ နာမ အတ္ထီတိ ဒဿေတိ၊ တေ စ အရဟတာ နိဋ္ဌိတပရိညာကိစ္စေန၊ ‘‘န ပရိဇာနိဿန္တီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတံ ဝါ အာပန္နေန သမကာ ဇာတာ၊ သဗ္ဗတ္ထ စ ဧကံ ခန္ဓံ ပရိဇာနန္တော သဗ္ဗံ ပရိဇာနာတိ၊ အပရိဇာနန္တောပိ စ သဗ္ဗံ န ပရိဇာနာတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ ခန္ဓယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

အာယတနယမကမာတိကာယ ပန ပါဠိဝဝတ္ထာနာဒိကံ သဗ္ဗံ ခန္ဓယမကမာတိကာယ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ အညတြ ဝိသေသာ ¶ ၊ တတြာယံ ဝိသေသော – ‘‘ဒွါဒသာယတနာနီ’’တိ ပဒံ အာဒိံ ကတွာ ယာဝ ‘‘နာယတနာ န မနော’’တိ၊ တာဝ ပဝတ္တာ အယံ အာယတနမာတိကာ နာမ။ တတ္ထ ဒွါဒသာယတနာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ ယမကဝသေန ပုစ္ဆာသု ခန္ဓပဒံ ဌပေတွာ စက္ခာဒီနိ ပဉ္စ အဇ္ဈတ္တိကာယတနာနိ ¶ ပဌမံ ဝုတ္တာနိ၊ ပစ္ဆာ ရူပါဒိပဉ္စဗာဟိရာယတနာနိ၊ ပရိယောသာနေ မနာယတနဓမ္မာယတနာနီတိ ဧဝံ ပါဠိဝဝတ္ထာနေ ပဉှေ။ ဝိဿဇ္ဇနေ ပန ‘‘စက္ခု စက္ခာယတနန္တိ? ဒိဗ္ဗစက္ခု ပညာစက္ခု စက္ခုမေဝ၊ န စက္ခာယတနံ၊ စက္ခာယတနံ စက္ခု စေဝ စက္ခာယတနဉ္စ။ သောတံ သောတာယတနန္တိ? ဒိဗ္ဗသောတံ တဏှာသောတံ သောတမေဝ၊ န သောတာယတနံ။ ဃာနံ ဃာနာယတနန္တိ? အာမန္တာ…ပေ… ကာယော ကာယာယတနန္တိ? နာမကာယော စိတ္တကာယောတိအာဒိ ကာယော၊ န ကာယာယတနံ။ ရူပံ ရူပါယတနန္တိ? ဘူတာဒိ၊ ပိယရူပါဒိ စ ရူပံဝ၊ န ရူပါယတနံ။ သဒ္ဒေါ သဒ္ဒါယတနန္တိ? အာမန္တာ။ ဂန္ဓော ဂန္ဓာယတနန္တိ? သီလဂန္ဓာဒယော ဂန္ဓောဝ၊ န ဂန္ဓာယတနံ။ ရသော ရသာယတနန္တိ? အတ္ထရသာဒယော ရသောဝ၊ န ရသာယတနံ။ ဓမ္မော ဓမ္မာယတနန္တိ? ပရိယတ္တိဓမ္မာဒယော ဓမ္မောဝ၊ န ဓမ္မာယတနံ။ ဓမ္မာယတနံ ဓမ္မောတိ? အာမန္တာ’’တိ အယံ ပဏ္ဏတ္တိဝါရေ ဝိသေသော။

ပဝတ္တိဝါရေ ပန ‘‘ယဿ စက္ခာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ သောတာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သစက္ခုကာနံ အသောတကာနံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ စက္ခာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ သောတာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သစက္ခုကာနံ သသောတကာနံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ တေသံ စက္ခာယတနဉ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သောတာယတနဉ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ယဿ ရူပါယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ မနာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အစိတ္တကာနံ ရူပါယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ မနာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စဝေါကာရေ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝါ ပန မနာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ရူပါယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အရူပဘဝဝဇ္ဇိတေ သညာဘဝေ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတိ ¶ ။ ယဿ ရူပါယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဓမ္မာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အရူပဘဝဝဇ္ဇိတေ သဗ္ဗတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ မနာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဓမ္မာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ၊ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အသညဘဝဝဇ္ဇိတေ သဗ္ဗတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဧဝံ သဒ္ဒါယတနဝဇ္ဇိတာ သေသာယတနမာတိကာယမကယောဇနာ ယထာနုရူပံ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သဒ္ဒါယတနံ ဟိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ န လဗ္ဘတိ၊ အယံ ဥပ္ပာဒဝါရေ ဝိသေသော၊ ဣမိနာ နယေန နိရောဓဝါရာဒီသု၊ ပရိညာဝါရေ စ ယောဇနာဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သဗ္ဗတ္ထ စ ခန္ဓတော အာယတနာနံ ဗဟုတာ စ ယမကဝါရဗဟုတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ အယံ အာယတနယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

ဓာတုယမကမာတိကာယ ¶ ပန ပါဠိဝဝတ္ထာနံ သဗ္ဗံ အာယတနယမကမာတိကာယ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ ဓာတုယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

သစ္စယမကမာတိကာယ ပန ခန္ဓယမကေ ဝုတ္တနယေန ဝါရဘေဒါ၊ ကာလာဒိဘေဒါ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ပါဠိဝဝတ္ထာနေ ပနေတ္ထ စတုန္နံ သစ္စာနံ ဝသေန ပဒသောဓနဝါရော ပဒသောဓနမူလစက္ကဝါရော သုဒ္ဓသစ္စဝါရော သုဒ္ဓသစ္စမူလစက္ကဝါရောတိ ဣမေသု စတူသု ဝါရေသု ယမကဂဏနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနေသု ပန ‘‘ဒုက္ခံ ဒုက္ခသစ္စန္တိ? အာမန္တာ။ ဒုက္ခသစ္စံ ဒုက္ခန္တိ? ကာယိကစေတသိကံ ဒုက္ခံ ဌပေတွာ အဝသေသံ ဒုက္ခသစ္စံ၊ န ဒုက္ခံ။ ကာယိကစေတသိကံ ဒုက္ခံ ပန ဒုက္ခဉ္စေဝ ဒုက္ခသစ္စဉ္စ။ သမုဒယော သမုဒယသစ္စန္တိ? တဏှံ ဌပေတွာ အဝသေသာ သစ္စဝိဘင်္ဂေ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ကုသလာဒိဓမ္မာ သမုဒယော၊ န သမုဒယသစ္စံ။ တဏှာ ¶ ပန သမုဒယော စေဝ သမုဒယသစ္စဉ္စ။ သမုဒယသစ္စံ သမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ နိရောဓော နိရောဓသစ္စန္တိ? တဒင်္ဂနိရောဓာဒယော၊ ခဏိကနိရောဓော စ နိရောဓောဝ၊ န နိရောဓသစ္စံ။ နိဗ္ဗာနံ ပန နိရောဓော စေဝ နိရောဓသစ္စဉ္စ။ နိရောဓသစ္စံ နိရောဓောတိ? အာမန္တာ။ မဂ္ဂေါ မဂ္ဂသစ္စန္တိ? မိစ္ဆာမဂ္ဂင်္ဂါဒယော မဂ္ဂေါ၊ န မဂ္ဂသစ္စံ။ အရိယမဂ္ဂေါ ပန မဂ္ဂေါ စေဝ မဂ္ဂသစ္စဉ္စ။ မဂ္ဂသစ္စံ မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ ပဏ္ဏတ္တိဝါရေ နယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဝတ္တိဝါရေ ပန ‘‘ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ ပဝတ္တေ တဏှာဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တဏှာယ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ မဂ္ဂသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ…ပေ… ပဉ္စဝေါကာရေ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အရူပေ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ မဂ္ဂသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စဝေါကာရေ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ မဂ္ဂသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? နော၊ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နော’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလဝါရေ၊ ‘‘ယတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အသညသတ္တေ တတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တတ္ထ တဒညံ၊ အညတ္ထ ¶ တဒုဘယမ္ပိ။ ယတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ မဂ္ဂသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အပါယေ၊ အသညသတ္တေ စ ဒုက္ခမေဝ၊ နော စ တတ္ထ တဒညံ၊ အညတ္ထ တဒုဘယမ္ပီ’’တိအာဒိနာ ဩကာသဝါရေ၊ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေပီတိ ဧဝံ အနုလောမနယေ၊

‘‘ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ သမုဒယသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ ပဝတ္တေ တဏှာဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ သမုဒယသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေသံ ¶ စဝန္တာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ အရူပေ မဂ္ဂဿ စ ဖလဿ စ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ သမုဒယသစ္စဉ္စ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဒုက္ခသစ္စဉ္စ နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ သမုဒယသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? နတ္ထိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန သမုဒယသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ သမုဒယသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန ယတ္ထ သမုဒယသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ ပဝတ္တေ တဏှာဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ တတ္ထ သမုဒယသစ္စံ ဧဝ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နေတရံ၊ သဗ္ဗေသံ ပန စဝန္တာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ အရူပေ မဂ္ဂဿ စ ဖလဿ စ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ တတ္ထ တဒုဘယမ္ပိ နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ သဗ္ဗတ္ထ ပဋိလောမနယေ စ၊

‘‘ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ မဂ္ဂသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အဘိသမေတာဝီနံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ န ဣတရေသ’’န္တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? သုဒ္ဓါဝါသာနံ ဒုတိယေ စိတ္တေ ဝတ္တမာနေ အသညသတ္တာနံ တတ္ထ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နေတရံ၊ ဣတရေသံ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂီနံ အရဟန္တာနံ ယဿ စိတ္တဿ အနန္တရာ အဂ္ဂမဂ္ဂံ ပဋိလဘိဿန္တိ၊ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ နေတရံ၊ ဣတရေသံ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ၊ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ အရူပေ မဂ္ဂဖလုပ္ပတ္တိက္ခဏေ တေသံ သမုဒယသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ နော စ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ သမုဒယသစ္စဉ္စ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ ¶ ၊ ဒုက္ခသစ္စဉ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ သေသကာလဘေဒေသု ¶ စ အနုလောမပဋိလောမာဒီသု စ ဝုတ္တာနုသာရေန ဥပ္ပာဒဝါရေ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနနယော ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗော။ ‘‘ယဿ ဒုက္ခသစ္စံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ သမုဒယသစ္စံ နိရုဇ္ဈတီတိ…ပေ… တဏှာယ ဘင်္ဂက္ခဏေ တေသံ တဒုဘယံ နိရုဇ္ဈတီ’’တိအာဒိနာ နိရောဓဝါရေ၊ ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရေပီတိ ဧဝံ ပဝတ္တိဝါရေ သဗ္ဗတ္ထ ယထာနုရူပတော ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တထာ ‘‘ယော ဒုက္ခသစ္စံ ပရိဇာနာတိ၊ သော သမုဒယသစ္စံ ပဇဟတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ ပရိညာဝါရေပီတိ ဧဝမေတ္ထ ပါဠိနယော ဉာတဗ္ဗော။

အတ္ထဝိနိစ္ဆယေ ပနေတ္ထ ဣဒံ လက္ခဏံ – ပဝတ္တိ ဝါရေ တာဝေတ္ထ နိရောဓသစ္စံ န လဗ္ဘတေဝ၊ သေသေသု ပန တီသု သစ္စေသု သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနိ ဧကန္တေန ပဝတ္တိယံ ဧဝ လဗ္ဘန္တိ။ ဒုက္ခသစ္စံ စုတိပဋိသန္ဓီသုပိ ပဝတ္တေပီတိ ဧဝမေတ္ထ ယံ ယံ သဗ္ဗတ္ထ လဗ္ဘတိ၊ တဿ တဿ ဝသေန အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတြိဒံ နယမုခံ – သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနန္တိ အန္တမသော သုဒ္ဓါဝါသာနမ္ပိ။ တေပိ ဟိ ဒုက္ခသစ္စေနေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ တဏှာဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တဿာတိ ဣဒံ ဒုက္ခသစ္စသမုဒယသစ္စေသု ဧကကောဋ္ဌာသဿ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ပဉ္စဝေါကာရဝသေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗံ။ စတုဝေါကာရေ ပန တဏှာဝိပ္ပယုတ္တဖလသမာပတ္တိယာ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဧကမ္ပိ သစ္စံ နုပ္ပဇ္ဇတိ။ တဒုဘယန္တိ ဒုက္ခသမုဒယသစ္စဒွယံ။ တသ္မိံ ဟိ ခဏေ တဏှံ ဌပေတွာ သေသံ ဒုက္ခသစ္စံ နာမ ဟောတီတိ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ပန ရူပမေဝ ဒုက္ခသစ္စံ နာမ၊ သေသာ မဂ္ဂသဟဇာတာ ဓမ္မာ သစ္စဝိနိမုတ္တာဝ။ တေနေဝ ကာရဏေန ‘‘အရူပေ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ မဂ္ဂသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တေသံ ဒုက္ခသစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗေသံ ဥပပဇ္ဇန္တာနံ ပဝတ္တေ တဏှာဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ။ တေသံ တတ္ထာတိ တေသံ တသ္မိံ ဥပပတ္တိက္ခဏေ တဏှာဝိပ္ပယုတ္တစိတ္တုပ္ပတ္တိက္ခဏေ စာတိ ဧဝမေတ္ထ ခဏဝသေန ဩကာသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အညေသုပိ ဧဝရူပေသု ဧသေဝ နယော။ အနဘိသမေတာဝီနန္တိ ¶ အနဘိသမိတသစ္စာနန္တိ ဣမိနာ နယမုခေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပရိညာဝါရေ ပန ဉာတတီရဏပဟာနဝသေန တိဿောပိ ပရိညာယော လဗ္ဘန္တိ။ ယသ္မာ ပန လောကုတ္တရဓမ္မေသု ပရိညာနာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ ဣဓ ဒွေ ဧဝ သစ္စာနိ ဂဟိတာနိ။ တတ္ထ ‘‘ဒုက္ခသစ္စံ ပရိဇာနာတီ’’တိ ဉာတတီရဏပရိညာဝသေန ဝုတ္တံ၊ ‘‘သမုဒယသစ္စံ ပဇဟတီ’’တိ ဉာတပဟာနပရိညာဝသေန ¶ ၊ ဣတိ ဣမာသံ ပရိညာနံ ဝသေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ သစ္စယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

သင်္ခါရယမကမာတိကာယ ပန ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ မဟာဝါရန္တရာဒိဘေဒါ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အယံ ပနေတ္ထ ဝိသေသော – မာတိကာယ တာဝ ယထာ ဟေဋ္ဌာ ခန္ဓာဒယော ဓမ္မေ ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘ရူပံ ရူပက္ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ ပဒသောဓနဝါရော အာရဒ္ဓါ၊ တထာ အနာရဘိတွာ ‘‘အဿာသပဿာသာ ကာယသင်္ခါရော’’တိအာဒိနာ ပဌမံ တယောပိ သင်္ခါရာ ဝိဘဇိတွာ ဒဿိတာ။ တတ္ထ ကာယဿ သင်္ခါရော ကာယသင်္ခါရော၊ အဿာသပဿာသာ။ ‘‘ကာယိကာ ဧတေ ဓမ္မာ ကာယပဋိဗဒ္ဓါ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၃၊ သံ။ နိ။ ၄။၃၄၈) ဝစနတော ကာရဏဘူတဿ ကရဇကာယဿ ဖလဘူတော ဧသ သင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော။ အပရော နယော – သင်္ခရီယတီတိ သင်္ခါရော။ ကေန သင်္ခရီယတိ? ကာယေန။ အယံ ဟိ ဝါတော ဝိယ ဘသ္တာယ ကရဇကာယေန သင်္ခရီယတိ၊ ဧဝမ္ပိ ကာယဿ သင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော၊ ကာယေန ကတော အဿာသပဿာသဝါတောတိ အတ္ထော။ စေတသာ ဝိတက္ကေတွာ ဝိစာရေတွာ ပစ္ဆာ ဝါစံ ဘိန္ဒတိ၊ တသ္မာ ‘‘ဝိတက္ကဝိစာရာ ဝစီသင်္ခါရော’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၃) ဝစနတော ပန သင်္ခရောတီတိ သင်္ခါရော၊ ကိံ သင်္ခရောတိ? ဝစိံ။ ဝစိယာ သင်္ခါရောတိ ဝစီသင်္ခါရော၊ ဝစီဘေဒသမုဋ္ဌာပကဿ ¶ ဝိတက္ကဝိစာရဒွယဿေတံ နာမံ။ ‘‘သညာ စ ဝေဒနာ စ စေတသိကာ ဧတေ ဓမ္မာ စိတ္တပဋိဗဒ္ဓါ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၄၆၃၊ သံ။ နိ။ ၄။၃၄၈) ဝစနတောယေဝ ပန တတိယပဒေ သင်္ခရီယတီတိ သင်္ခါရော၊ ကေန သင်္ခရီယတိ? စိတ္တေန၊ ဣတိ စိတ္တဿ သင်္ခါရောတိ စိတ္တသင်္ခါရော၊ သဗ္ဗေသမ္ပိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ စေတသိကာနံ ဓမ္မာနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ပန ဝစီသင်္ခါရဘာဝေန ဝိသုံ ဂဟိတတ္တာ ‘‘ဌပေတွာ ဝိတက္ကဝိစာရေ’’တိ ဝုတ္တံ။

ဣဒါနိ ‘‘ကာယော ကာယသင်္ခါရော’’တိ ပဒသောဓနဝါရော အာရဒ္ဓါ၊ တဿ အနုလောမနယေ တီဏိ၊ ပဋိလောမနယေ တီဏီတိ ဆ ယမကာနိ။ ပဒသောဓနမူလစက္ကဝါရေ ဧကေကသင်္ခါရမူလကာနိ ဒွေ ဒွေ ကတွာ အနုလောမနယေ ဆ၊ ပဋိလောမနယေ ဆာတိ ဒွါဒသ ယမကာနိ။ သုဒ္ဓသင်္ခါရဝါရေ ပန ယထာ သုဒ္ဓခန္ဓဝါရာဒီသု ‘‘ရူပံ ခန္ဓော၊ ခန္ဓာ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ နယေန ယမကာနိဝုတ္တာနိ၊ ဧဝံ ‘‘ကာယော သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရာ ကာယော’’တိ အဝတွာ ‘‘ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော’’တိအာဒိနာ နယေန ကာယသင်္ခါရမူလကာနိ ဒွေ၊ ဝစီသင်္ခါရမူလကံ ဧကန္တိ အနုလောမေ တီဏိ၊ ပဋိလောမေ တီဏီတိ ဆ ယမကာနိ ¶ ဝုတ္တာနိ။ ကိံ ကာရဏာ? သုဒ္ဓိကဧကေကပဒဝသေန အတ္ထဘေဒါဘာဝတော၊ ကာယသင်္ခါရောတိ ပန ဒွီဟိပိ ပဒေဟိ ဧကောဝ အတ္ထော လဗ္ဘတီတိ အယံ ဝိသေသောဝ၊ တသ္မာ ဧကေကပဒဝသေန န ဝုတ္တံ၊ ‘‘ကာယော ကာယသင်္ခါရော’’တိအာဒိ ပန ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ၊ သောပိ နယော ပဒသောဓနဝါရေ ဝိနာပိ အတ္ထေန ဝစနံ ယုဇ္ဇတီတိ တတ္ထေဝ ဝုတ္တော၊ ဣဓ ပန ကာယသင်္ခါရာဒီနံ ဝစီသင်္ခါရာဒီဟိ အညတ္တာ ‘‘ကာယသင်္ခါရော ဝစီသင်္ခါရော’’တိအာဒိနာပိ ယမကာနိ ဝုတ္တာနိ။ သုဒ္ဓသင်္ခါရမူလစက္ကဝါရော ပနေတ္ထ န ဂဟိတောတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပါဠိဝဝတ္ထာနေ ဝိသေသော။

ပဉှဝိဿဇ္ဇနေသု ¶ ပန ‘‘ကာယော ကာယသင်္ခါရောတိ? နော၊ ကာယသင်္ခါရော ကာယောတိ? နော’’တိ ဝါ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ပဋိသေဓော။ ဝိဿဇ္ဇနာနံ ကာယာဒီနံ ဧဝ ကာယသင်္ခါရာဒိနာမတ္တာ။ န ဟိ ကာယာဒယော ဝိယ ကာယသင်္ခါရာဒီနံ နာမံ ဟောတိ၊ ပဋိလောမေ ပန န ကာယော န ကာယသင်္ခါရောတိ ယော ကာယော န ဟောတိ၊ သော ကာယသင်္ခါရောပိ န ဟောတီတိ ပုစ္ဆာယ အတ္ထော၊ တဿာ ကာယသင်္ခါရော န ကာယော ကာယသင်္ခါရောတိ ကာယသင်္ခါရော ကာယော န ဟောတိ၊ ကာယသင်္ခါရောယေဝ ပနေသော ဟောတိ၊ ကာယဉ္စ ကာယသင်္ခါရဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသံ သင်္ခတာသင်္ခတာဒိဘေဒံ သဗ္ဗံ န စ ကာယော၊ န စ ကာယသင်္ခါရောတိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော၊ ဣတရေသု စ အနုလောမပဋိလောမေသု ‘‘ကာယော ကာယသင်္ခါရောတိ? နော၊ သင်္ခါရာ ဝစီသင်္ခါရောတိ? ဝစီသင်္ခါရော သင်္ခါရော စေဝ ဝစီသင်္ခါရော စ၊ အဝသေသာ သင်္ခါရာ၊ န ဝစီသင်္ခါရော၊ န သင်္ခါရာ န ဝစီသင်္ခါရောတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဝတ္တိဝါရေ ပန ‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဝိနာ ဝိတက္ကဝိစာရေဟိ အဿာသပဿာသာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နေတရော၊ သဝိတက္ကသဝိစာရစိတ္တသမင်္ဂီနံ ပန ကာမာဝစရသတ္တာနံ တဒုဘယမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? ရူပါရူပဘဝိကာနံ ဝိတက္ကဝိစာရုပ္ပာဒက္ခဏေ ဝစီသင်္ခါရောဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နေတရော…ပေ… ယထာဝုတ္တကာမာဝစရာနံ ပန တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ…ပေ… ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ…ပေ… အဿာသပဿာသာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဿ ဝစီသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ…ပေ… ယတ္ထ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝစီသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ¶ ? ကာမာဝစရသတ္တာနံ ဒုတိယဇ္ဈာနေ တတိယဇ္ဈာနေ တတ္ထ ကာယသင်္ခါရောဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နေတရော၊ ပဌမဇ္ဈာနာဒီသု ပန တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန ¶ …ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? ကာမာဝစရေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န ရူပါရူပဘဝေသု။ ယတ္ထ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ စိတ္တသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? ကာမာဝစရသတ္တာနံ စတုတ္ထဇ္ဈာနေ ရူပါရူပဘဝေ စ တတ္ထ စိတ္တသင်္ခါရောဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ နေတရော၊ ဣတရဇ္ဈာနာဒီသု ပန တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ၊

‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဝိနာ အဿာသပဿာသေဟိ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ ကာယသင်္ခါရောဝ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နေတရော၊ သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ ဝိနာ အဿာသပဿာသေဟိ အဝိတက္ကအဝိစာရစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ နိရောဓသမာပန္နာနံ အသညသတ္တာနဉ္စ တဒုဘယမ္ပိ နုပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ယဿ ကာယသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ…ပေ… သဗ္ဗစိတ္တာနံ ဘင်္ဂက္ခဏေ နိရောဓသမာပန္နာနံ အသညသတ္တာနဉ္စ နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယတ္ထ ကာယသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ ဝစီသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇတီတိ…ပေ… စတုတ္ထဇ္ဈာနက္ခဏေ ရူပဘဝါဒီသု နုပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? နတ္ထီ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ကာယသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ တတ္ထ ဝစီသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ…ပေ… စတုတ္ထဇ္ဈာနံ သမာပန္နာနံ သုဒ္ဓါဝါသာနံ ဒုတိယေ စိတ္တေ ဝတ္တမာနေ အသညသတ္တာနံ တေသံ တတ္ထ ကာယသင်္ခါရော စ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ ဝစီသင်္ခါရော စာ’’တိအာဒိနာ စ၊

‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ယဿ စိတ္တဿ အနန္တရာ ကာမာဝစရာနံ ပစ္ဆိမစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ ရူပါရူပဘဝေ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ ဝစီသင်္ခါရောဝ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ န ကာယသင်္ခါရော ¶ ၊ အညေသံ ပန တဒုဘယံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ…ပေ… ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂီနံ ယဿ စိတ္တဿ အနန္တရာ အဝိတက္ကအဝိစာရံ ပစ္ဆိမစိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တေသံ တဒုဘယံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗကာလဘေဒေသု ယထာနုရူပတော ဥပ္ပာဒဝါရေ ယောဇနာနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီတိ…ပေ… ပဌမဇ္ဈာနံ သမာပန္နာနံ ကာမာဝစရာနံ အဿာသပဿာသာနံ ဘင်္ဂက္ခဏေ တဒုဘယံ နိရုဇ္ဈတိ။ ယဿ ကာယသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ နိရောဓဝါရေ၊ ‘‘ယဿ ¶ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီတိ? နော’’တိအာဒိနာ ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရေ စ၊

‘‘ယော ကာယသင်္ခါရံ ပရိဇာနာတိ၊ သော ဝစီသင်္ခါရံ ပရိဇာနာတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ ပရိညာဝါရေ စ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

ပဝတ္တိဝါရေ ပနေတ္ထ ပစ္စုပ္ပန္နကာလေ ပုဂ္ဂလဝါရဿ အနုလောမနယေ ကာယသင်္ခါရမူလကာနိ ဒွေ၊ ဝစီသင်္ခါရမူလကံ ဧကန္တိ တီဏေဝ ယမကာနိ လဗ္ဘန္တိ။ တဿ ပဋိလောမနယေပိ ဩကာသဝါရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧဝမေတ္ထ သဗ္ဗဝါရေသု တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏံ ယမကာနံ ဝသေန ယမကဂဏနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အတ္ထဝိနိစ္ဆယေ ပနေတ္ထ ဣဒံ လက္ခဏံ – ဣမသ္မိံ ဟိ သင်္ခါရယမကေ ‘‘အဿာသပဿာသာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ၊ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ’’တိအာဒိဝစနတော (ယမ။ ၂။သင်္ခါရယမက။၁၉) ပစ္စုပ္ပန္နာဒိကာလဘေဒေါ ပဝတ္တိဝသေနာပိ ဂဟေတဗ္ဗော၊ န စုတိပဋိသန္ဓိဝသေနေဝ။ ‘‘ဒုတိယဇ္ဈာနေ တတိယဇ္ဈာနေ တတ္ထ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိဝစနတော (ယမ။ ၂။သင်္ခါရယမက။၂၁) စ ဈာနမ္ပိ ဩကာသဝသေန ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝမေတ္ထ ယံ ယံ လဗ္ဘတိ၊ တဿ တဿ ဝသေန အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ¶ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တတြိဒံ နယမုခံ – ‘‘ဝိနာ ဝိတက္ကဝိစာရေဟီ’’တိ ဒုတိယတတိယဇ္ဈာနဝသေန ဝုတ္တံ၊ န စတုတ္ထဇ္ဈာနဝသေန တတ္ထ အဿာသပဿာသာနံ အဘာဝတော။ ‘‘စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ’’တိ ဣဒံ ကာယသင်္ခါရဿ ဧကန္တစိတ္တသမုဋ္ဌာနတ္တာ ဝုတ္တံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနမေဝ ဟိ စိတ္တံ ရူပံ၊ အရူပံ ဝါ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိဇ္ဇမာနံ၊ ဌိတံ ဝါ။ ‘‘ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂီန’’န္တိ သဗ္ဗပစ္ဆိမေန အပ္ပဋိသန္ဓိကစိတ္တေန သမင်္ဂီနံ ခီဏာသဝါနံ။ ‘‘အဝိတက္ကအဝိစာရံ ပစ္ဆိမစိတ္တ’’န္တိ ဧတ္ထ ရူပါဝစရာနံ ဒုတိယဇ္ဈာနိကာဒိစုတိစိတ္တဝသေန၊ အရူပါဝစရာနဉ္စ စတုတ္ထဇ္ဈာနိကစုတိစိတ္တဝသေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။

‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဧတ္ထ နိယမတော ကာယသင်္ခါရဿ စိတ္တသင်္ခါရေန သဒ္ဓိံ ဧကက္ခဏေ နိရုဇ္ဈနတော ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဝစနံ ဒိန္နံ န ဧကစိတ္တက္ခဏိကတ္တာ။ စိတ္တသင်္ခါရော ဟိ ကာယသင်္ခါရေန ဝိနာပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စ နိရုဇ္ဈတိ စ။ ကာယသင်္ခါရော ပန စိတ္တသမုဋ္ဌာနတ္တာ ယေန စိတ္တေန သဒ္ဓိံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ သတ္တရသမေန သဒ္ဓိံ နိရုဇ္ဈတိ၊ ဧသာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပဿ ဓမ္မတာ။ ယံ ပန ဝိဘင်္ဂပ္ပကရဏဿ သီဟဠဋ္ဌကထာယ ‘‘စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပံ သတ္တရသမစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ ဣမာယ ¶ ပါဠိယာ ဝိရုဇ္ဈတိ။ ‘‘ယဿ ကာယသင်္ခါရော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဝစီသင်္ခါရော နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဧတ္ထ ယသ္မာ ကာယသင်္ခါရော စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န စ တသ္မိံ ခဏေ ဝိတက္ကဝိစာရာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘နော’’တိ ပဋိသေဓော ကတော။ ဣမိနာ နယမုခေန သဗ္ဗတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ သင်္ခါရယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

အနုသယယမကမာတိကာယ ပန ပါဠိဝဝတ္ထာနံ တာဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အနုသယယမကေပိ ခန္ဓယမကမာတိကာဒီသု ဝိယ ဒေသနံ ¶ အကတွာ အညေန နယေန ပါဠိဒေသနာ ကတာ။ ကထံ? ပဌမံ တာဝ ပရိစ္ဆေဒဝါရော ပရိစ္ဆိန္နုဒ္ဒေသဝါရောတိ ဒွေ ဝါရာ ဥဒ္ဒေသဝသေန ဒေသိတာ၊ တတော ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဝါရောတိ ဧကော ခုဒ္ဒကဝါရော။ တတော အနုသယဝါရော သာနုသယဝါရော ပဇဟနဝါရော ပရိညာဝါရော ပဟီနဝါရော ဥပ္ပဇ္ဇနဝါရော ဓာတုဝါရောတိ အနုသယေ ယောဇေတွာ ယမကဝသေန ပပဉ္စတော နိဒ္ဒိဋ္ဌာ သတ္တ မဟာဝါရာတိ အဋ္ဌကနိဒ္ဒေသဝသေန ဒေသိတာ၊ ဧဝံ ဒသဟိ ဝါရေဟိ အနုသယယမကဒေသနာ ကတာ။ တေသု ယေ ဣမေ ဟိ ပရိစ္ဆေဒဝါရောတိအာဒိနာ ဒွေ ဝါရာ ဥဒ္ဒေသဝသေန ဝုတ္တာ၊ တေ ဣဓ အနုသယယမကမာတိကာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။

တတ္ထ ဟိ သတ္တ အနုသယာတိ အယံ ဂဏနာယ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ အနုသယာနံ ဒေသိတတ္တာ ပရိစ္ဆေဒဝါရော နာမ။ ကာမရာဂါနုသယော…ပေ… အဝိဇ္ဇာနုသယောတိ အယံ ပရိစ္ဆေဒဝသေန ပရိစ္ဆိန္နာနံ နာမမတ္တံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ‘‘ဣမေ နာမ တေ’’တိ ဒေသိတတ္တာ ပရိစ္ဆိန္နုဒ္ဒေသဝါရော နာမ။ တတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထတော တာဝ အနုသယာတိ ကေနဋ္ဌေန အနုသယာ? အနုသယနဋ္ဌေန။ ကော ဧသ အနုသယနဋ္ဌော နာမာတိ? အပ္ပဟီနဋ္ဌော။ ကာမရာဂါနုသယာဒယော ဟိ အပ္ပဟီနဋ္ဌေန တဿ တဿ သန္တာနေ အနုသေန္တိ နာမ၊ တသ္မာ ‘‘အနုသယာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ၊ အနုသေန္တီတိ စ တံ တံ အနုရူပံ ကာရဏံ လဘိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အတ္ထော။ အထာပိ သိယာ – အနုသယနဋ္ဌော နာမ အပ္ပဟီနာကာရော၊ အပ္ပဟီနာကာရော စ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ အနုသယာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ။ တတြိဒံ ပဋိဝစနံ – အပ္ပဟီနာကာရော အနုသယော၊ အနုသယောတိ ပန အပ္ပဟီနဋ္ဌေန ထာမဂတကိလေသော ဝုစ္စတိ၊ သော စိတ္တသမ္ပယုတ္တော သာရမ္မဏော သပ္ပစ္စယဋ္ဌေန သဟေတုကော ဧကန္တာကုသလောဝ ဟောတိ ကထာဝတ္ထုသ္မိံ (ကထာ။ ၅၅၄ အာဒယော) အနုသယာနံ စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တဘာဝဿ ပဋိသေဓိတတ္တာ ¶ ၊ သော စ အတီတောပိ ဟောတိ၊ အနာဂတောပိ ပစ္စုပ္ပန္နောပိ၊ တသ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝတ္တုံ ယုတ္တံ။ တထာ ဟိ ဓမ္မသင်္ဂဟေ မောဟဿ ပဒဘာဇနေ ၃၁၇ ‘‘အဝိဇ္ဇာနုသယော အဝိဇ္ဇာပရိယုဋ္ဌာနံ…ပေ… အယံ တသ္မိံ သမယေ မောဟော ဟောတီ’’တိ (ဓ။ သ။ ၃၉၀)။ ဣမသ္မိဉ္စ ယမကေ ဥပ္ပဇ္ဇနဝါရေ ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ‘‘အနုသေန္တီတိ တံ တံ အနုရူပံ ကာရဏံ လဘိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိ ယံ ဝုတ္တံ၊ တံ သုဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကာမရာဂါနုသယောတိ ကာမရာဂေါ စ သော အပ္ပဟီနဋ္ဌေန အနုသယော စာတိ ကာမရာဂါနုသယော။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ တာဝေတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထော။ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ပနေတ္ထာပိ နိဒ္ဒေသနယမုခဒဿနဝသေနေဝ ဟောတိ၊ နိဒ္ဒေသော စေတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တော။

ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဝါရာဒယော အဋ္ဌ ဝါရာ စ၊ တတြာယံ ပါဠိဝဝတ္ထာနာနုပုဗ္ဗိကာမုခမတ္တပ္ပကာသနာ။ တေသံ ဟိ ပဌမော အနုသယာနံ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဝါရော နာမ။ တတ္ထ ဝါရဘေဒေါ ယမကယောဇနဝါရေ နတ္ထိ၊ ဣတရေသု ပန သတ္တသု မဟာဝါရေသု အတ္ထိ။ တေသု ဟိ ပဌမော အနုသယဝါရော အနုလောမပဋိလောမနယဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ။ တတ္ထ အနုလောမနယေ ‘‘ယဿ ယတ္ထ…ပေ… အနုသေတီ’’တိ ပုဂ္ဂလောကာသတဒုဘယနာမဝသေန တယော အန္တရဝါရာ ဟောန္တိ၊ တေသု ဧကေကသ္မိံ ဧကမူလကဒွိမူလကတိမူလကစတုမူလကပဉ္စမူလကဆမူလကာနံ ဝသေန ယမကဘေဒါ ဟောန္တိ။ ယထာ စ အနုလောမနယေ၊ ဧဝံ ပဋိလောမနယေပိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ စေတ္ထ အနုသယဝါရေ၊ ဧဝံ သာနုသယဝါရပဇဟနဝါရပရိညာဝါရပဟီနဝါရဥပ္ပဇ္ဇနဝါရေသု ပဉ္စသုပိ။ အယံ ပနေတ္ထ ပုရိမေသု တီသု ဝါရေသု ဝိသေသော။ ဩကာသဝါရေ ‘‘ယတ္ထ တတ္ထာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ယတော တတော’’တိ နိဿက္ကဝစနေန ဒေသနာ ကတာ။ သေသံ တာဒိသမေဝ ¶ ။ ယော ပနာယံ သဗ္ဗပစ္ဆိမော ဓာတုဝါရော နာမ၊ သော ပုစ္ဆာဝါရော ဝိဿဇ္ဇနဝါရောတိ ဒွိဓာ ဌိတော။ တတ္ထ ပုစ္ဆာဝါရော အနုလောမပဋိလောမဝသေန ဒုဝိဓော။ တဿာဝသာနေ ပုစ္ဆာနုက္ကမေန ဝိဿဇ္ဇနံ ကတန္တိ။ ဧဝံ တာဝေတ္ထ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

တတြိဒံ အဋ္ဌန္နံ ဝါရာနံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ မုခမတ္တဒဿနံ။ ‘‘ကတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ? ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ဧတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ။ ကတ္ထ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ? ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ…ပေ… မာနာနုသယော ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ရူပဓာတုယာ အရူပဓာတုယာ စ အနုသေတိ။ ဒိဋ္ဌာနုသယော၊ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော စ သဗ္ဗသက္ကာယပရိယာပန္နေသု ဓမ္မေသု၊ ဘဝရာဂါနုသယော ရူပါရူပဓာတူသု၊ အဝိဇ္ဇာနုသယော သဗ္ဗသက္ကာယပရိယာပန္နေသု ဓမ္မေသု အနုသေတီ’’တိ အယံ တာဝ ပဌမဝါရေ ပါဠိနယော။

တတ္ထ ¶ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသူတိ ကာမာဝစရဘူမိယံ သုခါယ စေဝ ဥပေက္ခာယ စာတိ ဒွီသု ဝေဒနာသု၊ ကာမရာဂါနုသယော ပန သဟဇာတဝသေန၊ အာရမ္မဏဝသေန စာတိ ဒွီဟာကာရေဟိ အနုသေတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ အကုသလာဟိ သုခဥပေက္ခာဟိ သဟဇာတောပိ ဟုတွာ တာ အာရမ္မဏံ ကတွာပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အဝသေသာ ပန ကာမာဝစရကုသလဝိပါကကိရိယဝေဒနာ အာရမ္မဏမေဝ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဣမာသု ဝေဒနာသု အနုသယမာနော စေသ တာဟိ ဝေဒနာဟိ သမ္ပယုတ္တေသု သညာသင်္ခါရဝိညာဏေသုပိ အနုသေတိယေဝ။ ဣမာသံ ပန ဝေဒနာနံ အဿာဒဋ္ဌေန ကာမရာဂါနုသယုပ္ပတ္တိယာ သေသသမ္ပယုတ္တေဟိ ပဓာနတ္တာ၊ ဩဠာရိကတ္တေန ဝေနေယျာနံ သုဗောဓတ္တာ စ ဒွီသု ဝေဒနာသုယေဝ အနုသေတီတိ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ ဥပရိပိ။ န ကေဝလဉ္စေသ အနုသယမာနော ဣမာသု ဒွီသု ဝေဒနာသုယေဝ၊ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တေသု ဓမ္မေသု စ အနုသေတိ၊ ဣဋ္ဌေသု ¶ ပန ရူပါဒီသုပိ အနုသေတိ ဧဝ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ ဝိဘင်္ဂပ္ပကရဏေ ‘‘ယံ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ၊ ဧတ္ထ သတ္တာနံ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတီ’’တိ (ဝိဘ။ ၈၁၆)၊ ဧတ္ထာနုသယယမကေပိ ဝုတ္တံ ‘‘ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတီ’’တိအာဒိ။ ဧတေန ဝုတ္တာဝသေသရူပါဒီသု ဆသုပိ အာရမ္မဏေသု အနုသေတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဣဓ ပန တံ သဗ္ဗံ အဝတွာ ကိဉ္စိဒေဝ ပဓာနတ္တာဒိနာ ကာရဏေန ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဒုက္ခာယာတိ ဧတ္ထ ပဋိဃစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ ဒွေ ဒေါမနဿဝေဒနာ၊ ကာယဝိညာဏသမ္ပယုတ္တာ ဒုက္ခဝေဒနာ စာတိ တိဿော ဝေဒနာ၊ တံ သမ္ပယုတ္တာ စ ဓမ္မာ၊ အနိဋ္ဌာ ဆ ရူပါဒယော ဓမ္မာ ပဋိဃာနုသယသဟဇာတဝသေန၊ အာရမ္မဏဝသေန စ ယထာရဟံ အနုသယနဋ္ဌာနံ။ ကိံ ပန ဣတရာ ဒွေ ဝေဒနာ ဣဋ္ဌာရမ္မဏံ ဝါ ပဋိဃဿ အာရမ္မဏံ န ဟောန္တီတိ? နော န ဟောန္တိ။ ပရိဟီနဇ္ဈာနဿ ဟိ နဋ္ဌံ ဣဋ္ဌံ သသမ္ပယုတ္တဓမ္မံ ဈာနမာရဗ္ဘ ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ ပန အာရမ္မဏမတ္တမေဝ၊ နာနုသယနဋ္ဌာနံ ဣဋ္ဌတ္တာ။ အနိဋ္ဌမေဝ ဟိ ဣဋ္ဌတော ပဋိဟနနနိမိတ္တံ၊ ယံ ပန တတ္ထုပ္ပန္နံ၊ တဿ ပဋိဃမတ္တမေဝ ဟောတိ၊ န ပဋိဃာနုသယောတိ။ ပဋိဃာနုသယော ဟိ အနိဋ္ဌာရမ္မဏေ ပဋိဟနနဝသေန ဥပ္ပန္နော ထာမဂတော ကိလေသော၊ ဣတရော ဒေါမနဿေန သဒ္ဓိံ ဥပ္ပန္နောပိ အတ္တနော ပဋိဟနနကိစ္စဿ အကရဏတော ပဋိဃာနုသယော န ဟောတိ၊ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တံ ဂစ္ဆတိ။ ယထာ ဟိ ပါဏာတိပါတစေတနာယ သဒ္ဓိံ ဥပ္ပန္နောပိ ဗျာပါဒေါ မနောကမ္မံ နာမ န ဟောတိ၊ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တံ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဝန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တေနေဝ နေက္ခမ္မဿိတံ ဒေါမနဿံ သေဝိတဗ္ဗံ ဝုတ္တံ။ မာနာနုသယဿ ပန ဒုက္ခဒေါမနဿဝဇ္ဇိတာ သဗ္ဗေ လောကိယာ ဓမ္မာ အနုသယနဋ္ဌာနံ။ ‘‘ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ အပရိယာပန္နေ ဧတ္ထ…ပေ… မာနာနုသယော စ နာနုသေတီ’’တိ ဟိ ¶ ဝုတ္တံ။ ဒိဋ္ဌာနုသယဝိစိကိစ္ဆာနုသယာနံ ပန လောကုတ္တရဝဇ္ဇိတာ သဗ္ဗေပိ ဓမ္မာ အနုသယနဋ္ဌာနံ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သဗ္ဗသက္ကာယပရိယာပန္နေသု ¶ ဓမ္မေသူ’’တိ။ တတ္ထ သံသာရဝဋ္ဋနိဿိတဋ္ဌေန သက္ကာယပရိယာပန္နေသု သဗ္ဗဓမ္မေသူတိ အတ္ထော။ ဧဝံ အဝိဇ္ဇာနုသယောပိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗတ္ထ စ သဟဇာတာရမ္မဏဘေဒေါ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဘဝရာဂါနုသယော ပန ကိဉ္စာပိ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တေသု စတူသု စိတ္တေသု ဥပ္ပဇ္ဇနတော သဟဇာတဝသေန ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု အနုသေတီတိ ဝတ္တဗ္ဗော ဘဝေယျ၊ သော ပန ယသ္မာ ရူပါရူပါဝစရမေဝါရမ္မဏံ လဘတိ၊ န ကာမာဝစရာရမ္မဏမေဝ၊ အနုသယာနံ ပန တံ န အနုသယနဋ္ဌာနံ၊ တသ္မာ အာရမ္မဏဝသေန နိယမံ အကတွာ ‘‘ရူပဓာတုယာ အရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တံ ရာဂဝသေန သော စ သဗ္ဗောပိ ရာဂေါ ကာမရာဂါနုသယော ဂဟေတဗ္ဗောတိ အယံ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဝါရေ နယော။

ဣတရေသု ပန သတ္တသု မဟာဝါရေသု တာဝ ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ မာနာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန မာနာနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? အနာဂါမိဿ မာနာနုသယော အနုသေတိ၊ နော စ တဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ မာနာနုသယော စ အနုသေတိ၊ ကာမရာဂါနုသယော စ အနုသေတိ။ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ဒိဋ္ဌာနုသယော အနုသေတီတိ? ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ နော စ…ပေ… ဒိဋ္ဌာနုသယော စ အနုသေတိ၊ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော ¶ အနုသေတီ’’တိ ပုစ္ဆာယပိ ဒိဋ္ဌာနုသယသဒိသမေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ…ပေ… တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ဘဝရာဂါနုသယော စ အနုသေတိ၊ ကာမရာဂါနုသယော စ အနုသေတိ။ အဝိဇ္ဇာနုသယေပိ ဧသေဝ နယော။ ဣမိနာ နယေန ပဋိဃာနုသယာဒိမူလိကာသု ပုစ္ဆာသု ဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ ဧကမူလကေ နယော။

ယဿ ကာမရာဂါနုသယော စ ပဋိဃာနုသယော စ အနုသေတိ၊ တဿ မာနာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ဒွိန္နံ ဒွိမူလိကာ…ပေ… ပဉ္စမူလိကာနံ ပန ဧကမူလေ ဝုတ္တာနုသာရေန ဝိဿဇ္ဇနနယော ¶ ဉာတဗ္ဗော။ တတြာယံ ပစ္ဆိမာနုသယေ ယောဇနာ – ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော စ ပဋိဃာနုသယော စ မာနာနုသယော စ ဒိဋ္ဌာနုသယော စ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော စ ဘဝရာဂါနုသယော စ အနုသေတိ၊ တဿ အဝိဇ္ဇာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန အဝိဇ္ဇာနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ကာမရာဂါနုသယော စ…ပေ… ဘဝရာဂါနုသယော စ အနုသေတီတိ? အနာဂါမိဿ အဝိဇ္ဇာနုသယော စ မာနာနုသယော စ ဘဝရာဂါနုသယော စ အနုသေတိ၊ န ဣတရေ၊ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အဝိဇ္ဇာနုသယော စ ကာမရာဂပဋိဃမာနဘဝရာဂါနုသယာ စ အနုသေန္တိ၊ န ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာနုသယာ၊ ပုထုဇ္ဇနဿ ပန သဗ္ဗေပိ အနုသေန္တီ’’တိ အယံ ပုဂ္ဂလဝါရေ နယော။

ဩကာသဝါရေ ပန ‘‘ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတီတိ? နော။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ? နော။ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ မာနာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန မာနာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? ရူပဓာတုယာ အရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ မာနာနုသယော အနုသေတိ ¶ ၊ န ကာမရာဂါနုသယော၊ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု တဒုဘယံ အနုသေတိ။ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော…ပေ… အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ? ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ရူပဓာတုယာ အရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော အနုသေတိ၊ န ကာမရာဂါနုသယော၊ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု တဒုဘယံ အနုသေတိ။ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော…ပေ… အနုသေတိ၊ တတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? နော။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… နော။ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ? ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ရူပါရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော အနုသေတိ၊ န ကာမရာဂါနုသယော၊ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု တဒုဘယံ အနုသေတိ။

ယတ္ထ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ မာနာနုသယော အနုသေတီတိ? နော။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… နော။ ယတ္ထ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ ဒိဋ္ဌာနုသယော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ? ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ရူပါရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော အနုသေတိ၊ န ပဋိဃာနုသယော၊ ဒုက္ခာယ ပန ဝေဒနာယ တဒုဘယံ အနုသေတိ။ ယတ္ထ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? နော။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… နော။ ယတ္ထ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ…ပေ… ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ တဒုဘယံ အနုသေတိ၊ အညတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော စ။

ယတ္ထ ¶ မာနာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ ဒိဋ္ဌာနုသယော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ? ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ဒိဋ္ဌာနုသယောဝ၊ နေတရော ¶ ၊ တဒညေသု သဗ္ဗတ္ထ အနုသေတိ။ ယတ္ထ မာနာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု မာနာနုသယော၊ နေတရော၊ ရူပါရူပဓာတုယာ ပန တဒုဘယံ အနုသေတိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယတ္ထ မာနာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော…ပေ… အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတီတိ? ဒုက္ခဝေဒနံ ဌပေတွာ တဒညာသု သဗ္ဗတ္ထ တဒုဘယံ အနုသေတိ။ ယတ္ထ ဒိဋ္ဌာနုသယော၊ တတ္ထ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော…ပေ… အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဒိဋ္ဌာနုသယော၊ တတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော အနုသေတီတိ? ကာမဓာတုယာ တီသု ဝေဒနာသု ဒိဋ္ဌာနုသယောဝ၊ ရူပါရူပဘဝေသု တဒုဘယံ အနုသေတိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဒိဋ္ဌာနုသယော အနုသေတိ၊ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော…ပေ… အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ဧသ နယော ဝိစိကိစ္ဆာမူလကေသုပိ။ ယတ္ထ ဘဝရာဂါနုသယော၊ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အနုသေတိ၊ တတ္ထ ကာမဓာတုယာ တီသု ဝေဒနာသု အဝိဇ္ဇာနုသယောဝ၊ ရူပါရူပဘဝေသု ပန တဒုဘယံ အနုသေတီ’’တိ အယမေတ္ထ ဧကမူလနယော။

‘‘ယဿ…ပေ… နာနုသေတိ။ ယဿ…ပေ… နာနုသေတိ မာနာနုသယော၊ အရဟတော ပန တဒုဘယမ္ပိ နာနုသေတိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတိ၊ တဿ ဒိဋ္ဌာနုသယော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော နာနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နာနုသေတီတိ? ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယောဝ နာနုသေတိ၊ နေတရော၊ အနာဂါမိအရဟန္တာနံ တဒုဘယမ္ပိ နာနုသေတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ပုဂ္ဂလဝါရေ၊

‘‘ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတိ၊ တတ္ထ ပဋိဃာနုသယော နာနုသေတီတိ? ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ကာမရာဂါနုသယောဝ နာနုသေတိ၊ နေတရော၊ ရူပါရူပဓာတုပရိယာပန္နေသု တဒုဘယံ နာနုသေတိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… နာနုသေတီတိ ¶ ? ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ပဋိဃာနုသယောဝ၊ ရူပါရူပပရိယာပန္နေသု ပန တဒုဘယံ နာနုသေတိ။ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတိ၊ တတ္ထ မာနာနုသယော နာနုသေတီတိ? ရူပါရူပဓာတူသု ကာမရာဂါနုသယောဝ၊ ဒုက္ခာယ ပန ဝေဒနာယ၊ အပရိယာပန္နေသု စ တဒုဘယံ နာနုသေတိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတိ၊ တတ္ထ ဒိဋ္ဌာနုသယော၊ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယော နာနုသေတီတိ? ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ရူပါရူပဓာတူသု ကာမရာဂါနုသယောဝ၊ အပရိယာပန္နေ ပန တဒုဘယံ နာနုသေတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ဩကာသဝါရေ စ၊

‘‘ယဿ ¶ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတိ၊ တဿ တတ္ထ ပဋိဃာနုသယော နာနုသေတီတိ? တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ကာမရာဂါနုသယောဝ၊ ရူပါရူပပရိယာပန္နေသု တဒုဘယံ နာနုသေတိ၊ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သဗ္ဗတ္ထ တဒုဘယံ နာနုသေတိ။ ယဿ ဝါ ပန ယတ္ထ…ပေ… နာနုသေတီတိ? တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ပဋိဃာနုသယောဝ၊ ရူပါရူပပရိယာပန္နေသု တဒုဘယံ နာနုသေတိ၊ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သဗ္ဗတ္ထ တဒုဘယံ နာနုသေတိ။ ယဿ ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော နာနုသေတိ၊ တဿ တတ္ထ မာနာနုသယော နာနုသေတီတိ? တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ရူပါရူပဓာတုယာ ကာမရာဂါနုသယောဝ၊ နေတရော၊ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ၊ အပရိယာပန္နေ စ တဒုဘယံ နာနုသေတိ၊ အနာဂါမိဿ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ရူပါရူပဓာတုယာ ကာမရာဂါနုသယောဝ၊ အရဟတော ပန သဗ္ဗတ္ထ တဒုဘယံ နာနုသေတီ’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေ စ ဝုတ္တာနုသာရေန နယော ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ ပါဠိနယော။

တတ္ထ ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အနုသေတိ၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတီ’’တိ ဧတ္ထ ယဒေတံ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဝစနံ ဒိန္နံ၊ တံ ဒုဒ္ဒိန္နံ ဝိယ ခါယတိ။ ကသ္မာ? ကာမရာဂပဋိဃာနံ ဧကက္ခဏေ အနုပ္ပတ္တိတော။ ယထာ ဟိ ‘‘ယဿ မနာယတနံ ¶ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ဓမ္မာယတနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒီသု မနာယတနဓမ္မာယတနာဒီနိ ဧကက္ခဏေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ န တထာ ကာမရာဂပဋိဃာ၊ ဝိသုညေဝ ဥပ္ပဇ္ဇနတော၊ တသ္မာ ဧတ္ထ ‘‘နော’’တိ ပဋိသေဓော ကတ္တဗ္ဗော သိယာ၊ တံ ပန အကတွာ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ပဋိဝစနဿ ဒိန္နတ္တာ ဟေဋ္ဌာ ယမကေသု ဝိယ ဧတ္ထ ခဏပစ္စုပ္ပန္နဝသေန ဝတ္တမာနဝေါဟာရံ အဂ္ဂဟေတွာ အညထာ ဂဟေတဗ္ဗော။ ကထံ ဂဟေတဗ္ဗော? အပ္ပဟီနဝသေန။ အပ္ပဟီနတံ ဟိ သန္ဓာယ အယံ အနုသေတီတိ ဝတ္တမာနဝေါဟာရော ဝုတ္တော၊ န ခဏပစ္စုပ္ပန္နတံ၊ တသ္မာ ဣမိဿာ ပုစ္ဆာယ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အပ္ပဟီနော၊ န အနုပ္ပတ္တိဓမ္မတံ အာပါဒိတော၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော အပ္ပဟီနော၊ န အနုပ္ပတ္တိဓမ္မတံ အာပါဒိတော၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော အပ္ပဟီနောတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ယသ္မာ စ တေသု ကာမရာဂပဋိဃေသု ယဿေကော အပ္ပဟီနော၊ တဿ ဣတရောပိ အပ္ပဟီနောဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣတော ပရေသုပိ ဧဝရူပေသု ဥပ္ပဇ္ဇတိဝါရာဒိဝိဿဇ္ဇနေသု ဧသေဝ နယော။ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနန္တိ ပုထုဇ္ဇနသောတာပန္နသကဒါဂါမီနံ။ ဒွိန္နန္တိ သောတာပန္နသကဒါဂါမီနံ။ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇနံ ဒီပိတံ။ ဩကာသဝါရဿ ပဌမဒုတိယပုစ္ဆာသု ယသ္မာ ကာမရာဂပဋိဃာ ဧကစိတ္တေ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘နော’’တိ ပဋိသေဓော ကတော။ ဒုကမူလာဒီသု စ ယသ္မာ ကာမရာဂပဋိဃာဒယော ဧကသ္မိံ ဌာနသင်္ခါတေ စိတ္တေ၊ အာရမ္မဏေ ဝါ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘နတ္ထီ’’တိ တတ္ထ ပဋိက္ခေပေါ ကတော၊ အယံ ပုစ္ဆာ အပုဗ္ဗာ ¶ ဧဝါတိ အဓိပ္ပာယော။ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေ စတုန္နန္တိ ပုထုဇ္ဇနသောတာပန္နသကဒါဂါမိအနာဂါမီနံ။ ပဋိလောမေ ဒွိန္နန္တိ အနာဂါမိအရဟန္တေ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ အယံ အနုသယဝါရေ နယော။

သာနုသယဝါရေ ပန ‘‘ယော ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယော၊ သော ပဋိဃာနုသယေန သာနုသယောတိ? အာမန္တာ…ပေ… မာနာနုသယေန ¶ သာနုသယောတိ? အာမန္တာ။ ယော ဝါ ပန မာနာနုသယေန သာနုသယော၊ သော ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယောတိ? အနာဂါမီ မာနာနုသယေနေဝ၊ န ကာမရာဂါနုသယေန၊ တယော ပန ပုဂ္ဂလာ တဒုဘယေနာပိ အနုသယေနာ’’တိ ဣမိနာ နယေန သေသေသု ဒုကမူလာဒီသု ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဉာတဗ္ဗော၊ အယံ ပုဂ္ဂလဝါရေ နယော။

‘‘ယတော ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယော၊ တတော ပဋိဃာနုသယေန သာနုသယောတိ? နော…ပေ… မာနာနုသယေန သာနုသယောတိ? အာမန္တာ။ ယတော ဝါ ပန မာနာနုသယေန သာနုသယော၊ တတော ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယောတိ? ရူပါရူပဓာတုယာ မာနာနုသယေနေဝ၊ နေတရေန၊ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု တဒုဘယေနာပီ’’တိအာဒိနာ ဩကာသဝါရေ စ၊

‘‘ယော ယတော ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယော၊ သော တတော ပဋိဃာနုသယေန သာနုသယောတိ? နော’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေ စာတိ ဧဝံ အနုလောမနယေ စ၊ ‘‘ယော ကာမရာဂါနုသယေန နိရနုသယော၊ သော ပဋိဃာနုသယေန နိရနုသယောတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေပိ သဗ္ဗတ္ထ အနုသယဝါရေ ဝုတ္တာနုသာရတော ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဉာတဗ္ဗော။

တတ္ထ ယတော ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယောတိ ယတော ကာရဏတော ဥပ္ပန္နေန ကာမရာဂါနုသယေန သာနုသယော၊ ကိံ သော တတော ကာရဏတော ဥပ္ပန္နပဋိဃာနုသယေနပိ သာနုသယောတိ ဝုစ္စတိ။ ယသ္မာ ပနေတေ ဒွေ ဧကသ္မာ ဌာနာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘နော’’တိ ပဋိသေဓော ကတော သေသံ တာဒိသမေဝါတိ အယံ သာနုသယဝါရေ နယော။

ပဇဟနဝါရေ ¶ ပန ‘‘ယော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတိ၊ သော ပဋိဃာနုသယံ ပဇဟတီတိ? အာမန္တာ…ပေ… မာနာနုသယံ ပဇဟတီတိ? တဒေကဋ္ဌံ ပဇဟတိ။ ယော ဝါ ပန မာနာနုသယံ ပဇဟတိ၊ သော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတီတိ? နော…ပေ… သော ဒိဋ္ဌာနုသယံ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ ပဇဟတီတိ? နော။ ယော ဝါ ပန ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ ပဇဟတိ၊ သော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတီတိ ¶ ? တဒေကဋ္ဌံ ပဇဟတိ။ ယော…ပေ… ဘဝရာဂါနုသယံ အဝိဇ္ဇာနုသယံ ပဇဟတီတိ? တဒေကဋ္ဌံ ပဇဟတိ…ပေ… ယော ကာမရာဂါနုသယဉ္စ ပဋိဃာနုသယဉ္စ မာနာနုသယဉ္စ…ပေ… ပဇဟတီတိ? နတ္ထီ’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလဝါရေ၊

‘‘ယတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတိ၊ တတော ပဋိဃာနုသယံ ပဇဟတီတိ? နော…ပေ… ယတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတိ၊ တတော မာနာနုသယံ ပဇဟတီတိ? အာမန္တာ။ ယတော ဝါ ပန မာနာနုသယံ ပဇဟတိ၊ တတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတီတိ? ရူပါရူပဓာတုယာ တတော မာနာနုသယမေဝ၊ ကာမဓာတုယာ ပန ဒွီသု ဝေဒနာသု တတော မာနာနုသယံ ပဇဟတီ’’တိအာဒိနာ ဩကာသဝါရေ စ၊

‘‘ယော ယတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတိ၊ သော တတော ပဋိဃာနုသယံ ပဇဟတီတိ? နော…ပေ… မာနာနုသယံ ပဇဟတီတိ? တဒေကဋ္ဌံ ပဇဟတိ…ပေ… ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ ပဇဟတီတိ? နော။ ယော ဝါ ပန ယတော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ ပဇဟတိ၊ သော တတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတီတိ? အဋ္ဌမကော ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ရူပါရူပဓာတုယာ သော တတော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ ပဇဟတိ၊ နော စ သော တတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတိ၊ သွေဝ ပုဂ္ဂလော ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု သော တတော ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ ပဇဟတိ၊ ကာမရာဂါနုသယံ တဒေကဋ္ဌံ ပဇဟတီ’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေ စာတိ ဧဝံ အနုလောမနယေ စ၊ ‘‘ယော ကာမရာဂါနုသယံ န ပဇဟတိ၊ သော ပဋိဃာနုသယံ န ပဇဟတီတိ? အာမန္တာ…ပေ… ဝိစိကိစ္ဆာနုသယံ န ပဇဟတီတိ ¶ ? အဋ္ဌမကော ကာမရာဂါနုသယံ န ပဇဟတိ၊ နေတရံ၊ အနာဂါမိမဂ္ဂသမင်္ဂိံ၊ အဋ္ဌမကဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသာ ပုဂ္ဂလာ တဒုဘယံ န ပဇဟန္တီ’’တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေ စ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဉာတဗ္ဗော။

တတ္ထ ပဇဟတီတိ တေန တေန မဂ္ဂေန ပဟာနပရိညာဝသေန ပဇဟတိ။ တဒေကဋ္ဌန္တိ ပဟာနေကဋ္ဌတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပဌမမဂ္ဂါဒိနာ ဟိ န ကေဝလံ ဒိဋ္ဌာဒိကာ ဧဝ ဓမ္မာ ပဟီယန္တိ၊ အထ ခေါ အပါယဂမနိယာ တေန ကာမရာဂပဋိဃမာနာဒယောပိ ပဟီယန္တိ ဧဝ။ ပဌမမဂ္ဂဝဇ္ဈာ ဟိ ကာမရာဂါ၊ အပါယဂမနိယာ စ မာနာဝိဇ္ဇာဒယောပိ၊ တတိယမဂ္ဂဝဇ္ဈာတိ ပဟာနေကဋ္ဌာ ဟုတွာ ပဟီယန္တိ ဧဝါတိ ‘‘နော’’တိ အရဟတ္တမဂ္ဂဋ္ဌံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ သော ဟိ ကာမရာဂါနုသယံယေဝ ပဟီနတ္တာ န ပဇဟတီတိ။ ယတော ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတီတိ ယတော ဥပ္ပဇ္ဇနကံ ကာမရာဂါနုသယံ ပဇဟတီတိ အတ္ထော၊ အဋ္ဌမကောတိ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဋ္ဌော။ သော ဟိ ဒက္ခိဏေယျက္ကမေန အရဟတ္တဖလဋ္ဌတော ပဋ္ဌာယ ဂဏိယမာနော အဋ္ဌမကော နာမ။ ပဋိလောမနယေ အနာဂါမိမဂ္ဂသမင်္ဂိဉ္စ အဋ္ဌမကဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသာတိ ¶ ပုထုဇ္ဇနသေသသေခါသေခါ။ တေသု ဟိ ပုထုဇ္ဇနာ ပဟာနပရိညာယ အဘာဝေန န ပဇဟန္တိ၊ သေသာ တေသံ ပဟီနတ္တာတိ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ ပဇဟနဝါရေ နယော။

ပရိညာဝါရော ပန ‘‘ယော ကာမရာဂါနုသယံ ပရိဇာနာတိ၊ သော ပဋိဃာနုသယံ ပရိဇာနာတီ’’တိအာဒိနာ ပဇဟနဝါရသဒိသောဝ။ အယမ္ပိ ဟိ ပဇဟနဝါရော ဝိယ မဂ္ဂဋ္ဌာနညေဝ ဝသေန ဝိဿဇ္ဇိတော။ တတ္ထ ပရိဇာနာတီတိ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနာတီတိ အတ္ထော။ အယံ ပရိညာဝါရေ နယော။

ပဟီနဝါရေ ပန ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော ပဟီနော၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော ပဟီနောတိ? အာမန္တာ…ပေ… မာနာနုသယော ပဟီနောတိ? အနာဂါမိဿ ကာမရာဂါနုသယောဝ၊ အရဟတော ¶ ပန မာနာနုသယောပိ ပဟီနော’’တိအာဒိနာ ပုဂ္ဂလဝါရေ၊ ‘‘ယတ္ထ ကာမရာဂါနုသယော ပဟီနော၊ တတ္ထ ပဋိဃာနုသယော ပဟီနောတိ? န ဝတ္တဗ္ဗော ပဟီနောတိ ဝါ အပ္ပဟီနောတိ ဝါ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… န ဝတ္တဗ္ဗော…ပေ… တတ္ထ မာနာနုသယော ပဟီနောတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန…ပေ… ပဟီနောတိ? ရူပါရူပဓာတုယာ ဧတ္ထ မာနာနုသယော ပဟီနော၊ ကာမရာဂါနုသယော န ဝတ္တဗ္ဗော၊ ကာမဓာတုယာ ဒွီသု ဝေဒနာသု ဧတ္ထ တဒုဘယံ ပဟီန’’န္တိအာဒိနာ ဩကာသဝါရေ၊ ပုဂ္ဂလောကာသဝါရေတိ ဧဝံ အနုလောမနယေ၊ ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အပ္ပဟီနော၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော အပ္ပဟီနောတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ…ပေ… ယဿ ဝါ ပန မာနာနုသယော အပ္ပဟီနော၊ တဿ ကာမရာဂါနုသယော အပ္ပဟီနောတိ? အနာဂါမိဿ မာနာနုသယောဝ၊ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ တဒုဘယံ အပ္ပဟီန’’န္တိအာဒိနာ ပဋိလောမနယေ စ ဝုတ္တနယေနေဝ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဉာတဗ္ဗော။

ဧတ္ထ စ ဖလဋ္ဌဝသေနေဝ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော မဂ္ဂဋ္ဌာနံ ပဟီနကိလေသတ္တာဘာဝါ။ တေသံ ဟိ အနုသယာ ပဟီယန္တိ ဧဝ၊ န ပန ပဟီနာတိ အနာဂါမိအာဒယော ဖလဋ္ဌာဝ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ဩကာသဝါရေ ပန ‘‘န ဝတ္တဗ္ဗော’’တိ ဣဒံ ဥဘိန္နံ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဿ အသာဓာရဏတ္တာ ဝုတ္တံ။ အညံ ဟိ ကာမရာဂါနုသယဿ ဥပ္ပတ္တိဋ္ဌာနံ၊ အညံ ပဋိဃာနုသယဿ။ အဘာဝိတမဂ္ဂဿ စ ယတ္ထ အနုသယော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ မဂ္ဂေ ဘာဝိတေ တတ္ထေဝ သော ပဟီနော နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ သော တတ္ထ ပဟီနောတိ ဝါ၊ အပ္ပဟီနောတိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ သဗ္ဗတ္ထာပိ ပန သယံ အဘာဝေန တတ္ထ အပ္ပဟီနောတိ န ဝတ္တဗ္ဗော။ ဥဘိန္နံ ပန သာဓာရဏဋ္ဌာနံ သန္ဓာယ ¶ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝုတ္တံ။ မာနာနုသယော ဟိ ကာမဓာတုယာ ဝေဒနာဒွယသင်္ခါတေ သာဓာရဏဋ္ဌာနေ ကာမရာဂေန သဒ္ဓိံ ပဟီနော နာမ ဟောတိ ¶ ။ ယဿ ကာမရာဂါနုသယော အပ္ပဟီနောတိ ပုထုဇ္ဇနဿ၊ သောတာပတ္တိသကဒါဂါမိဖလဋ္ဌာနဉ္စ ဝသေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ‘‘တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာန’’န္တိ ဟိ ဝုတ္တံ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ အယံ ပဟီနဝါရေ နယော။

ဥပ္ပဇ္ဇနဝါရေ ပန ‘‘ယဿ ကာမရာဂါနုသယော ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ပဋိဃာနုသယော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗတ္ထ အနုသယဝါရသဒိသောဝါတိ အယံ ဥပ္ပဇ္ဇနဝါရေ နယော။

ဓာတုဝါရေ ပန ‘‘ကာမဓာတုယာ စုတဿ ကာမဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ ကတိ အနုသယာ အနုသေန္တိ၊ ကတိ အနုသယာ နာနုသေန္တိ၊ ကတိ အနုသယာ ဘင်္ဂါ? ကာမဓာတုယာ စုတဿ ရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ…ပေ… ကတိ ဘင်္ဂါ? ကာမဓာတုယာ စုတဿ အရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ…ပေ… ရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ န အရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ…ပေ… ကတိ ဘင်္ဂံ? ကာမဓာတုယာ စုတဿ န ကာမဓာတုံ၊ န အရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ…ပေ… န ရူပဓာတုံ န အရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ။ န ကာမဓာတုံ န ရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ ကတိ ဘင်္ဂါ’’တိ ဧဝံ ကာမဓာတုမူလကာ နဝ ပုစ္ဆာ၊ တထာ ‘‘ရူပဓာတုယာ စုတဿာ’’တိအာဒိနာ ရူပဓာတုမူလကာ နဝ၊ အရူပဓာတုယာ နဝ စာတိ သတ္တဝီသတိ အနုလောမပုစ္ဆာ၊ တထာ ‘‘န ကာမဓာတုယာ စုတဿာ’’တိအာဒိနာ သတ္တဝီသတိ ပဋိလောမပုစ္ဆာ စ၊ တထာ ‘‘န ကာမဓာတုယာ န အရူပဓာတုယာ စုတဿ ကာမဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿာ’’တိအာဒိနာ သတ္တဝီသတိ ဒုကမူလကာ ပုစ္ဆာ စာတိ ဧဝံ ပုစ္ဆာဝါရေ ဧကာသီတိ ပုစ္ဆာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တတ္ထ အနုသေန္တီတိ စိတ္တသန္တာနေ အနုဂတာ ဟုတွာ ကတိ အနုသေန္တိ၊ ဘင်္ဂါတိ အနုသေန္တိ စ နာနုသေန္တိ စာတိ ဧဝံ ကတိ ဝိဘဇိတဗ္ဗာတိ အတ္ထော။ န ကာမဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿာတိ ကာမဓာတုဝိရဟိတာ ဒွေ ရူပါရူပဓာတုယော ဥပပဇ္ဇန္တဿ။ န ကာမဓာတုံ န ရူပဓာတုန္တိ အရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ။ န ကာမဓာတုယာတိ ရူပါရူပဓာတူဟိ စုတဿ၊ ဧဝံ သေသေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ ¶ ပဋိသန္ဓိဝသေန၊ ဓာတုဝသေန စ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ ဥဒ္ဒေသဝါရေ နယော။

နိဒ္ဒေသဝါရေ ပနဿ ‘‘ကာမဓာတုယာ စုတဿ ကာမဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ ကဿစိ သတ္တ အနုသယာ အနုသေန္တိ၊ ကဿစိ ပဉ္စ အနုသယာ အနုသေန္တိ၊ အနုသယာ ဘင်္ဂါ နတ္ထိ၊ ကာမဓာတုယာ စုတဿ ရူပဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ ကဿစိ သတ္တ အနုသယာ အနုသေန္တိ၊ ကဿစိ ပဉ္စ၊ ကဿစိ တယော ¶ …ပေ… ဘင်္ဂါ နတ္ထီ’’တိ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ အယံ ပနေတ္ထ ဝိသေသော – ရူပဓာတုယာ စုတဿ ကာမဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿ သတ္တေဝ အနုသယာ အနုသေန္တိ၊ တထာ ‘‘အရူပဓာတုယာ စုတဿ ကာမဓာတုံ ဥပပဇ္ဇန္တဿာ’’တိအာဒီသုပိ၊ အရူပဓာတုယာ ပန စုတဿ ရူပဓာတုယာ ဥပပတ္တိ နတ္ထိ၊ ဟေဋ္ဌာ ဥပပဇ္ဇမာနော ကာမဓာတုံ ဧဝ ဥပပဇ္ဇတိ၊ သတ္တေဝ အနုသယာ အနုသေန္တီတိ ဧဝံ အညေသုပိ ဧဝရူပေသု ဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝါတိ အယမေတ္ထ ပါဠိနယော။

တတ္ထ ကဿစိ သတ္တာတိ ပုထုဇ္ဇနဝသေန ဝုတ္တံ၊ ပဉ္စာတိ သောတာပန္နသကဒါဂါမီနံ ဝသေန။ တေသံ ဟိ ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာနုသယာ ပဟီနာတိ၊ ကာမဓာတုယာ ပန အနာဂါမီနံ ဥပပတ္တိအဘာဝတော ပဌမဝါရေ ‘‘ကဿစိ တယော’’တိ န ဝုတ္တံ၊ ရူပါရူပဓာတူသု ဥပ္ပဇ္ဇနဝါရေသု ဧဝ ဝုတ္တံ…ပေ… အနာဂါမီနံ ဟိ ကာမရာဂပဋိဃာနမ္ပိ ပဟီနတ္တာ တယောဝ အနုသယာ အနုသေန္တိ၊ ဣဓ စ အနုသယာနံ ဥပ္ပတ္တိဝသေန နယော၊ အနုသယာနံ အနုသယနံ အဂ္ဂဟေတွာ အပ္ပဟီနဘာဝေန ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ အပိ အနုသယနံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သတ္တေဝါတိ အရိယသာဝကဿ ရူပါရူပဓာတုယာ စုတဿ ဟေဋ္ဌာ ကာမဘဝါဒီသု ဥပပတ္တိ နာမ နတ္ထိ၊ ပုထုဇ္ဇနဿေဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘သတ္တေဝါ’’တိ နိယမေတွာ ဝုတ္တံ၊ အရူပဓာတုယာ စုတဿ ရူပဓာတုယာ ဥပပတ္တိ နတ္ထီတိ။ ကသ္မာ နတ္ထိ? အရူပီနံ ရူပဇ္ဈာနဿ အဘာဝါ။ တေ ¶ ဟိ သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမနရူပဓာတုံ ဥပပန္နာတိ။ သေသံ နယတော သုဝိညေယျမေဝါတိ အယံ ဓာတုဝါရေ နယော။ အယံ အနုသယယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

စိတ္တယမကမာတိကာယံ ပန ပါဠိဝဝတ္ထာနံ တာဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣမိဿံ ဟိ မာတိကာယံ ပုဂ္ဂလဝါရော ဓမ္မဝါရော ပုဂ္ဂလဓမ္မဝါရောတိ အာဒိတောဝ တယော သုဒ္ဓိကမဟာဝါရာ ဟောန္တိ၊ တတ္ထ ‘‘ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဧဝံ ပုဂ္ဂလဝသေန စိတ္တဿ ဥပ္ပဇ္ဇနနိရုဇ္ဈနာဒိဘေဒံ ဒီပေန္တော ဂတော ပုဂ္ဂလဝါရော နာမ။ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဧဝံ ဓမ္မဝသေနေဝ စိတ္တဿ ဥပ္ပဇ္ဇနနိရုဇ္ဈနာဒိဘေဒံ ဒီပေန္တော ဂတော ဓမ္မဝါရော နာမ။ ‘‘ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဧဝံ ဥဘယဝသေနေဝ စိတ္တဿ ဥပ္ပဇ္ဇနနိရုဇ္ဈနာဒိဘေဒံ ဒီပေန္တော ဂတော ပုဂ္ဂလဓမ္မဝါရော နာမ။

တတော ¶ ‘‘ယဿ သရာဂံ စိတ္တ’’န္တိအာဒီနံ သောဠသန္နံ ပဒါနံ ဝသေန အပရေ သရာဂါဒိပဒဝိသေသိတာ သောဠသ ပုဂ္ဂလဝါရာ၊ သောဠသ ဓမ္မဝါရာ၊ သောဠသ ပုဂ္ဂလဓမ္မဝါရာတိ အဋ္ဌစတ္တာလီသ မိဿကဝါရာ ဟောန္တိ၊ တေ သရာဂါဒိပဒမတ္တံ ဒဿေတွာ သံခိတ္တာ။ တတော ‘‘ယဿ ကုသလံ စိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ နယေန ဆသဋ္ဌိဒွိသတသင်္ခါတာနံ အဘိဓမ္မမာတိကာပဒါနံ ဝသေန အပရေ ကုသလာဒိပဒဝိသေသိတာ ဆသဋ္ဌိဒွိသတပုဂ္ဂလဝါရာ၊ ဆသဋ္ဌိဒွိသတဓမ္မဝါရာ၊ ဆသဋ္ဌိဒွိသတပုဂ္ဂလဓမ္မဝါရာတိ အဋ္ဌနဝုတိသတ္တသတာ မိဿကဝါရာ ဟောန္တိ၊ တေပိ ကုသလာဒိပဒမတ္တံ ဒဿေတွာ သံခိတ္တာယေဝ၊ ယာနိပေတ္ထ သနိဒဿနာဒီနိ ပဒါနိ စိတ္တေန သဒ္ဓိံ န ယုဇ္ဇန္တိ၊ တာနိ မောဃပုစ္ဆာဝသေန ဂဟိတာနီတိ။

တေသု ပန တီသု ဝါရေသု သဗ္ဗပဌမေ သုဒ္ဓိကပုဂ္ဂလမဟာဝါရေ တာဝ ဥပ္ပာဒနိရောဓကာလသမ္ဘေဒဝါရော ဥပ္ပာဒုပ္ပန္နဝါရော နိရောဓုပ္ပန္နဝါရော ¶ ဥပ္ပာဒဝါရော နိရောဓဝါရော ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရော ဥပ္ပဇ္ဇမာနနနိရောဓဝါရော ဥပ္ပဇ္ဇမာနုပ္ပန္နဝါရော နိရုဇ္ဈမာနုပ္ပန္နဝါရော ဥပ္ပန္နုပ္ပာဒဝါရော အတီတာနာဂတဝါရော ဥပ္ပန္နုပ္ပဇ္ဇမာနဝါရော နိရုဒ္ဓနိရုဇ္ဈမာနဝါရော အတိက္ကန္တကာလဝါရော စာတိ စုဒ္ဒသ အန္တရဝါရာ၊ တေသု ဥပ္ပာဒဝါရော နိရောဓဝါရော ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရောတိ ဣမေသု တီသု ဝါရေသု ပစ္စေကံ ဝတ္တမာနာတီတဿ၊ ဝတ္တမာနာနာဂတဿ၊ အတီတာနာဂတဿ စာတိ တိဏ္ဏံ ကာလဘေဒါနံ ဝသေန အနုလောမပဋိလောမတော ဆ ဆ ကတွာ အဋ္ဌာရသ ယမကာနိ၊ ဥပ္ပန္နုပ္ပာဒဝါရေ အတီတာနာဂတကာလဝသေန အနုလောမတော ဒွေ၊ ပဋိလောမတော ဒွေတိ စတ္တာရိ ယမကာနိ၊ သေသေသု အာဒိတော နိဒ္ဒိဋ္ဌေသု တီသု၊ အန္တရေ နိဒ္ဒိဋ္ဌေသု တီသု၊ အဝသာနေ နိဒ္ဒိဋ္ဌေသု စတူသူတိ ဒသသု ဝါရေသု အနုလောမတော ဧကံ၊ ပဋိလောမတော ဧကန္တိ ဒွေ ဒွေ ကတွာ ဝီသတိ ယမကာနိ၊ ဧဝံ သဗ္ဗေသုပိ စုဒ္ဒသသု အန္တရဝါရေသု ဒွါစတ္တာလီသ ယမကာနိ၊ စတုရာသီတိ ပုစ္ဆာ၊ အဋ္ဌသဋ္ဌိအတ္ထသတံ ဟောတိ။ ယထာ စ ဧကသ္မိံ သုဒ္ဓိကပုဂ္ဂလမဟာဝါရေ၊ တထာ သုဒ္ဓိကဓမ္မမဟာဝါရေ၊ သုဒ္ဓိကပုဂ္ဂလဓမ္မမဟာဝါရေပီတိ တီသု မဟာဝါရေသု ဆဗ္ဗီသတိယမကသတံ၊ တတော ဒိဂုဏာ ပုစ္ဆာ၊ ဒိဂုဏာ အတ္ထာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဣဒံ ပန ဝါရတ္တယံ သရာဂါဒိဝသေန သောဠသဂုဏံ၊ ကုသလာဒိဝသေန ဆသဋ္ဌိဒွိသတဂုဏံ ကတွာ ဣမိဿာ စိတ္တယမကမာတိကာယ အနေကာနိ ယမကသဟဿာနိ၊ တဒ္ဒိဂုဏာ ပုစ္ဆာ၊ တဒ္ဒိဂုဏာ အတ္ထာ စ ဟောန္တိ၊ ပါဌော ပန သံခိတ္တော။ ဧဝမေတ္ထ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ ဝိဒိတွာ ဣဒါနိ အနုတ္တာနပဒတ္ထာနုသာရေန ဝိဘင်္ဂနယသဟိတော သင်္ခေပတ္ထဝဏ္ဏနာနယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ယဿ ပုဂ္ဂလဿ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒက္ခဏသမင်္ဂိတာယ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ န နိရုဇ္ဈတီတိ ¶ နိရောဓက္ခဏံ အပ္ပတ္တတာယ န နိရုဇ္ဈတိ။ တဿ စိတ္တန္တိ ကိံ တဿ ပုဂ္ဂလဿ တတော ပဋ္ဌာယ ¶ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ ပုစ္ဆာ၊ တဿာ စ၊ ‘‘ပစ္ဆိမစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ၊ နိရုဇ္ဈိဿတိ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ ဣတရေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ၊ နိရုဇ္ဈိဿတိ စေဝ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ စာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ တတ္ထ တေသံ စိတ္တန္တိ ယေသံ ခီဏာသဝါနံ ပစ္ဆိမစိတ္တသင်္ခါတဿ စုတိစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဝတ္တတိ၊ တေသံ တဒေဝ စုတိစိတ္တံ ဥပ္ပာဒပ္ပတ္တတာယ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နာမ၊ ဘင်္ဂံ အပ္ပတ္တတာယ န နိရုဇ္ဈတိ နာမ၊ ဣဒါနိ ပန ဘင်္ဂံ ပတွာ တံ တေသံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ တတော အပ္ပဋိသန္ဓိကတ္တာ အညံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ဣတရေသန္တိ ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂိံ ခီဏာသဝံ ဌပေတွာ အဝသေသာနံ သေခါသေခပုထုဇ္ဇနာနံ နိရုဇ္ဈိဿတိ စေဝ အညံ ပန တသ္မိံ ဝါ အတ္တဘာဝေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ စာတိ အတ္ထော။

‘‘ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ဣမိဿာ ဒုတိယပုစ္ဆာယ ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂိနော ခီဏာသဝဿ စိတ္တံ သန္ဓာယ ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ‘‘ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘နော’’တိ ပဋိသေဓောဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတီတိ ဟိ ဘင်္ဂက္ခဏေ အရဟတော ပစ္ဆိမစိတ္တမ္ပိ သေသာနံ ဘိဇ္ဇမာနစိတ္တမ္ပိ ပုစ္ဆတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ ပန အရဟတော တာဝ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတီတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ ပန န သက္ကာ၊ တသ္မာ ‘‘နော’’တိ ဧတ္ထ ပဋိသေဓော ကတော၊ ‘‘ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘နတ္ထီ’’တိ ပဋိက္ခေပေါဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ယဿ ဟိ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ သော စ ပုဂ္ဂလော နတ္ထီတိ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ၊ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ နော စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တေသံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နဉ္စေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စ၊ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ ¶ ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နန္တိ? စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ နုပ္ပန္နံ၊ နိရောဓသမာပန္နာနံ အသညသတ္တာနံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ နုပ္ပန္နဉ္စ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ဧတ္ထ စ ဥပ္ပန္နန္တိ ဥပ္ပာဒသမင်္ဂိနောပေတံ နာမံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ စ ဥပ္ပာဒသမင်္ဂိနောဝ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နိရုဇ္ဈတီတိ? ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နန္တိ? နိရောဓသမာပန္နာဒီနံ စိတ္တံ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တထာ။ ဧတ္ထ စ ဥပ္ပာဒပ္ပတ္တတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ အနတီတတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နာမာတိ အတ္ထောတိ အဋ္ဌကထာယံ ခဏပစ္စုပ္ပန္နဝသေန အတ္ထော ဝုတ္တော။ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ ပန ဣမဿ အတီတစိတ္တက္ခဏဝသေန အတ္ထေ ဂယှမာနေ ဧဝ ဥပရိပါဠိယာ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ န အညထာတိ ပညာယတိ၊ တသ္မာ ပုဗ္ဗာပရံ ဩလောကေတွာ ပါဠိအဝိရောဓေန အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။

ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? နတ္ထိ။ ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂိခီဏာသဝဝိရဟိတာနံ စိတ္တံ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အသေခါနံ ပစ္ဆိမစိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? ပစ္ဆိမစိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂိံ ဌပေတွာ သေသာနံ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နတ္ထိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နိရုဇ္ဈတီတိ? ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ…ပေ… န နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နတ္ထိ။ ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂိံ ဌပေတွာ သေသာနံ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… သေသာနံ ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ…ပေ… နိရုဇ္ဈိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နိရုဇ္ဈတိ။

ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? ပစ္ဆိမစိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ ဌပေတွာ ¶ သေသာနံ စိတ္တံ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? နတ္ထိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… န နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? နိရုဇ္ဈိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နတ္ထိ၊ ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? ပစ္ဆိမစိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? နိရုဇ္ဈမာနံ ပစ္ဆိမစိတ္တံ ဌပေတွာ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? နတ္ထိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတီတိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။

ယဿ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇမာနန္တိ? သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နန္တိ? နိရောဓသမာပန္နာဒီနံ စိတ္တံ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။

ယဿ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဘင်္ဂက္ခဏေ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ န နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နန္တိ? နိရောဓသမာပန္နာဒီနံ စိတ္တံ တထာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပန္နန္တိ ¶ ? စိတ္တသမင်္ဂီနံ တထာ။ ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပန္နန္တိ? နတ္ထိ…ပေ… ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… နုပ္ပန္နန္တိ? ဥပ္ပန္နံ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ နော စ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အာမန္တာ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ နော စ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? အာမန္တာ။ ဧတ္ထ ‘‘နော စ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္န’’န္တိ ဣဒံ အသညာဒိအစိတ္တကေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တေသံ နိယမေန စိတ္တုပ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော ‘‘အာမန္တာ’’တိ ဥဘယတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝုတ္တံ။ အယဉ္စ ဝါရော ကာလတ္တယေ ဂဟေတွာ သမတ္ထိတောတိ ဂဟေတဗ္ဗော။

‘‘ယဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ နော စ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နတ္ထိ။ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ နော စ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပန္နံ၊ တဿ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။

ဥပ္ပန္နံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနန္တိ? ဥပ္ပာဒက္ခဏေ စိတ္တံ တထာ။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ။ နုပ္ပန္နံ နုပ္ပဇ္ဇမာနန္တိ? အာမန္တာ။ နုပ္ပဇ္ဇမာနံ နုပ္ပန္နန္တိ? အတီတာနာဂတစိတ္တံ တထာ။

နိရုဒ္ဓံ ¶ နိရုဇ္ဈမာနန္တိ? နော၊ နိရုဇ္ဈမာနံ နိရုဒ္ဓန္တိ? နော၊ နနိရုဒ္ဓံ နနိရုဇ္ဈမာနန္တိ? ဥပ္ပာဒက္ခဏေ အနာဂတဉ္စ စိတ္တံ တထာ။ နနိရုဇ္ဈမာနံ နနိရုဒ္ဓန္တိပိ တထေဝ။

ယဿ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ တဿ စိတ္တန္တိ? နော စ ဘင်္ဂက္ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ၊ အတီတံ စိတ္တံ တဒုဘယံ ဝီတိက္ကန္တံ၊ ယဿ ဝါ ပန စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ တဿ စိတ္တန္တိ? အတီတံ စိတ္တ’’န္တိ ဣမိနာ နယေန ပုဂ္ဂလဝါရေ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏန္တိ ဥပ္ပဇ္ဇမာနဿ ခဏံ၊ ဥပ္ပာဒက္ခဏန္တိ အတ္ထော။ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ ¶ အတိက္ကန္တကာလန္တိ န စိရံ ဝီတိက္ကန္တံ၊ တမေဝ ပန ဥပ္ပာဒက္ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ ဟုတွာ အတိက္ကန္တကာလန္တိ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏန္တိ နိရုဇ္ဈမာနဿ ခဏံ၊ ဘင်္ဂက္ခဏန္တိ အတ္ထော။ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလန္တိ ကိံ တဿ စိတ္တံ ဧဝံ နိရောဓက္ခဏမ္ပိ ဝီတိက္ကန္တံ ဟုတွာ အတိက္ကန္တကာလံ နာမ ဟောတီတိ ပုစ္ဆတိ။ ယဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒက္ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ ဟုတွာ အတိက္ကန္တကာလံ နာမ ဟောတိ၊ နိရောဓက္ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ ဟုတွာ အတိက္ကန္တကာလံ နာမ ဟောတိ၊ အတီတံ ပန စိတ္တံ ဥဘောပိ ခဏေ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ ဟုတွာ အတိက္ကန္တကာလံ နာမ ဟောတီတိ အတီတစိတ္တဝသေန ဝိဿဇ္ဇနံ ကတံ။ ဣမိနာဝ ဥပါယေန ဥပရိမေသု အတ္ထဓမ္မဝါရာဒီသု စ သဗ္ဗဝိဿဇ္ဇနေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ အတိက္ကန္တကာလဝါရေ နယော။

ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နနိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အာမန္တာ။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ။ ယံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ နနိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နော။ ယံ ဝါ ပန စိတ္တံ နနိရုဇ္ဈိဿတိ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ တံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတီတိ? နတ္ထိ။

ယံ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? ဥပ္ပာဒက္ခဏေ စိတ္တံ တထာ၊ ဧဝံ ပဋိလောမပုစ္ဆာသုပိ တတော သေသာသုပိ။ ‘‘ယံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နုပ္ပန္နန္တိ? အတီတာနာဂတံ စိတ္တံ တထာ။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… အာမန္တာ…ပေ… ဘင်္ဂက္ခဏေ စိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? နော။ ယံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? ဘင်္ဂက္ခဏေ စိတ္တံ အနာဂတဉ္စာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နော။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… နော၊ ယံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အနာဂတံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ နော စ တံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ ဘင်္ဂက္ခဏေ စိတ္တံ အတီတံ စိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နော။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… နော၊ ယံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အနာဂတံ စိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ စ၊

‘‘ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? နော’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိတ္ထာတိ? နော’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ ¶ ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ၊ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတီတိ? နော’’တိအာဒိနာ စ၊

‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇမာနန္တိ…ပေ… ဥပ္ပာဒက္ခဏေ စိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈမာနံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထာတိ? နော။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… နော’’တိအာဒိနာ စ၊

‘‘ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ နော စ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? နော။ ယံ ဝါ ပန…ပေ… နော။ ယံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိတ္ထ နော စ တံ စိတ္တံ နုပ္ပန္နံ၊ တံ စိတ္တံ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ဥပ္ပန္နံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနန္တိ…ပေ… ဥပ္ပာဒက္ခဏေ ဥပ္ပန္နဉ္စေဝ ဥပ္ပဇ္ဇမာနဉ္စ။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပန္နန္တိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘နိရုဒ္ဓံ နိရုဇ္ဈမာနန္တိ? နော’’တိအာဒိနာ စ၊

‘‘ယံ ¶ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ နိရုဇ္ဈမာနံ ခဏံ ခဏံ ဝီတိက္ကန္တံ အတိက္ကန္တကာလံ၊ တံ စိတ္တန္တိ…ပေ… အတီတံ စိတ္တ’’န္တိအာဒိနာ စ ဓမ္မဝါရေ၊

‘‘ယဿ ယံ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ န နိရုဇ္ဈတိ၊ တဿ တံ စိတ္တံ နိရုဇ္ဈိဿတိ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ စ ပုဂ္ဂလဓမ္မဝါရေ စ၊ သရာဂါဒိပဒေဟိ၊ ကုသလာဒိပဒေဟိ စ မိဿေသု သဗ္ဗဝါရေသု စ ပုစ္ဆာသု ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေန ဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ စိတ္တယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

ဓမ္မယမကမာတိကာယ ပန ခန္ဓယမကေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ယော ကုသလံ ဓမ္မံ ဘာဝေတိ၊ သော အကုသလံ ဓမ္မံ ပဇဟတီ’’တိ အာဂတတ္တာ ပနေတ္ထ ပရိညာဝါရော ဘာဝနာဝါရော နာမ။ တတ္ထ ယသ္မာ အဗျာကတော ဓမ္မော နေဝ ဘာဝေတဗ္ဗော န ပဟာတဗ္ဗော၊ တသ္မာ ပဒမေဝ န ဥဒ္ဓဋန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ ¶ ။ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနေ ပနေတ္ထ ‘‘ကုသလာကုသလာ ဓမ္မာတိ? အာမန္တာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ဓမ္မာ အကုသလာ ဓမ္မာတိ? အကုသလာ ဓမ္မာ ဓမ္မာ စေဝ အကုသလာ ဓမ္မာ စ၊ အဝသေသာ ဓမ္မာ န အကုသလာ ဓမ္မာ’’တိအာဒိနာ စ ပဏ္ဏတ္တိဝါရေ ဝိဿဇ္ဇနနယော ဉာတဗ္ဗော။

‘‘ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဿ အကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? နော။ ယဿ ဝါ ပန…ပေ… ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဿ အဗျာကတာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? ပဉ္စဝေါကာရေ ကုသလာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယတ္ထ ကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ အကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? အာမန္တာ…ပေ… တတ္ထ အဗျာကတာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? အာမန္တာ။ ယတ္ထ ဝါ ပန အဗျာကတာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ ကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ ¶ …ပေ… စတုဝေါကာရေ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ယတ္ထ ကုသလာ ဓမ္မာ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? နော’’တိအာဒိနာ စ၊

‘‘ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဿ အကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ…ပေ… သဗ္ဗေသံ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ အဗျာကတစိတ္တဿ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ နိရောဓသမာပန္နာနံ အသညသတ္တာနံ တေသံ ကုသလာ စ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ အကုသလာ စ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဿ အဗျာကတာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ…ပေ… သဗ္ဗေသံ စဝန္တာနံ ပဝတ္တေ စိတ္တဿ ဘင်္ဂက္ခဏေ အာရုပ္ပေ အကုသလာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ စ နုပ္ပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒိနာ စ၊ ‘‘ယတ္ထ ကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ အကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? အာမန္တာ…ပေ… တတ္ထ အဗျာကတာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ယတ္ထ ဝါ ပန အဗျာကတာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ အကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ? နတ္ထီ’’တိအာဒိနာ စ ဥပ္ပာဒဝါရေ၊

‘‘ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ တဿ အကုသလာ ဓမ္မာ နိရုဇ္ဈန္တီတိ? နော’’တိအာဒိနာ နိရောဓဝါရေ စ၊

‘‘ယဿ ကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တဿ အကုသလာ ဓမ္မာ နိရုဇ္ဈန္တီတိ? နော’’တိအာဒိနာ ဥပ္ပာဒနိရောဓဝါရေ စ၊

‘‘ယော ကုသလံ ဓမ္မံ ဘာဝေတိ၊ သော အကုသလံ ဓမ္မံ ပဇဟိတ္ထာတိ? နော…ပေ… ယော ကုသလံ ဓမ္မံ ¶ န ဘာဝေတိ၊ သော အကုသလံ ဓမ္မံ နပ္ပဇဟိတ္ထာတိ? အဂ္ဂမဂ္ဂသမင်္ဂိဉ္စ အရဟန္တဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသာ ပုဂ္ဂလာ’’တိအာဒိနာ ဘာဝနာဝါရေ စ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနနယော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေန ဉာတဗ္ဗော။

အတ္ထဝိနိစ္ဆယေ ပနေတ္ထ ဣဒံ လက္ခဏံ။ ဣမဿ ဟိ ဓမ္မယမကဿ ပဝတ္တိမဟာဝါရေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ နိရုဇ္ဈန္တီတိ ဣမေသု ဥပ္ပာဒနိရောဓေသု ကုသလာကုသလဓမ္မာ တာဝ ဧကန္တေန ပဝတ္တိယံယေဝ လဗ္ဘန္တိ၊ န စုတိပဋိသန္ဓီသု၊ အဗျာကတဓမ္မာ ပန ပဝတ္တေ ¶ စ စုတိပဋိသန္ဓီသု စာတိ တီသုပိ ကာလေသု လဗ္ဘန္တိ၊ ဧဝမေတ္ထ ယံ ယတ္ထ ယတ္ထ လဗ္ဘတိ၊ တဿ ဝသေန တတ္ထ တတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတြိဒံ နယမုခံ – ကုသလာကုသလာနံ တာဝ ဧကက္ခဏေ အနုပ္ပဇ္ဇနတော ‘‘နော’’တိ ပဋိသေဓော ကတော။ အဗျာကတာ စာတိ ဣဒံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယတ္ထ ကုသလာ ဓမ္မာ နုပ္ပဇ္ဇန္တီတိ အသညဘဝံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပတ္တိဋ္ဌာနဿာဘာဝါ ‘‘နတ္ထီ’’တိ ပဋိက္ခေပေါ ကတော၊ နိရောဓဝါရေ ကုသလာကုသလာနံ ဧကတော အနိရုဇ္ဈနတော ‘‘နော’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဣမိနာဝ နယမုခေန သဗ္ဗတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အယံ ဓမ္မယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

ဣန္ဒြိယယမကမာတိကာယံ ပန ခန္ဓယမကမာတိကာဒီသု ဝုတ္တနယေနေဝ ပါဠိဝဝတ္ထာနာဒိကော သဗ္ဗော အတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ မနိန္ဒြိယံ ပနေတ္ထ ယထာ စက္ခုန္ဒြိယာဒိမူလကေဟိ၊ တထေဝ ဣတ္ထိန္ဒြိယာဒိမူလကေဟိ သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဂံ ဂစ္ဆတိ၊ တသ္မာ နိက္ခိတ္တပဋိပါဋိယာ အယောဇေတွာ သဗ္ဗေဟိပိ စက္ခုန္ဒြိယမူလာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ပရိယောသာနေ ယောဇိတံ၊ စက္ခုန္ဒြိယေန စ သဒ္ဓိံ သုခိန္ဒြိယဒုက္ခိန္ဒြိယဒေါမနဿိန္ဒြိယာနိ၊ လောကုတ္တရိန္ဒြိယာနိ စ ပဋိသန္ဓိယံ နတ္ထီတိ န ဂဟိတာနိ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ သေသိန္ဒြိယမူလကေသုပိ ယထာနုရူပံ ဉာတဗ္ဗံ။ ဣန္ဒြိယာနံ ပန ဗဟုကတာယ ဓာတုယမကတောပိ ဗဟုတရာနိ ယမကာနိ ဟောန္တိ အယံ ဝိသေသော၊ သေသံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနုသာရေန ဉာတဗ္ဗန္တိ။ အယံ ဣန္ဒြိယယမကမာတိကတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ဣဒါနိ ¶ ¶ ပဋ္ဌာနမာတိကာယ အတ္ထသံဝဏ္ဏနာနယော ဟောတိ။ ကေနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနန္တိ? နာနပ္ပကာရပစ္စယဋ္ဌေန။ ပ-သဒ္ဒေါ ဟိ နာနပ္ပကာရတ္ထံ ဒီပေတိ၊ ဌာန-သဒ္ဒေါ ပစ္စယတ္ထံ။ အထ ဝါ ဝိဘဇနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ။ ယထာ ဟိ ပညာပနာ ပဋ္ဌပနာ ဝိဝရဏာ ဝိဘဇနာ ဥတ္တာနီကမ္မန္တိ အာဂတဋ္ဌာနေ ဝိဘဇနဋ္ဌော ပဋ္ဌာနသဒ္ဒသမာနတ္ထော ပဋ္ဌပနာ-သဒ္ဒေါ ဒိဿတိ၊ ဧဝမိဓာပိ ကုသလာဒီနံ ဓမ္မာနံ ဟေတုပစ္စယာဒီဟိ ဝိဘဇနတော ဝိဘဇနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ နာမ။ အထ ဝါ ပဋ္ဌိတဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ၊ ဂမနဋ္ဌေနာတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဟိ အသင်္ဂဂမနဿ သဗ္ဗညုတညာဏဿ ဟေတုပစ္စယာဒိဘေဒဘိန္နေသု ကုသလာဒီသု ဝိတ္ထာရိတနယလာဘတော နိဿင်္ဂဝသေန ပဝတ္တဂမနတ္တာ ဂမနဋ္ဌေန ပဋ္ဌာနံ နာမ၊ ဣတိ နာနပ္ပကာရပစ္စယဋ္ဌေန၊ ဝိဘဇနဋ္ဌေန၊ ဂမနဋ္ဌေန စ တိကပဋ္ဌာနာဒီသု စတုဝီသတိယာ ပဋ္ဌာနေသု ဧကေကမ္ပိ ပဋ္ဌာနံ နာမ၊ တေသံ ပန သမူဟတော ပကရဏံ ပဋ္ဌာနံ နာမ၊ တေသံ ပဋ္ဌာနာနံ မာတိကာ။ သယမ္ပိ ဝါ ပဋ္ဌာနဘူတာ မာတိကာ၊ သဗ္ဗမ္ပေတံ ပဋ္ဌာနမာတိကာ။ ယာ သာ ‘‘ဟေတုပစ္စယော၊ အာရမ္မဏပစ္စယော…ပေ… အဝိဂတပစ္စယော’’တိ ဧဝံ တိကပဋ္ဌာနာဒိစတုဝီသတိပ္ပဘေဒသမန္တပဋ္ဌာနဒေသနာယ မူလဘူတပစ္စယဘေဒဿ ဝသေန ဘဂဝတာ ပကရဏဿ အာဒိမှိ ဌပိတာ၊ အယံ ဣဓ ပဋ္ဌာနမာတိကာ နာမ။

တတ္ထ အနုတ္တာနတ္ထာဒိသဟိတော သင်္ခေပတ္ထဝိနိစ္ဆယော တာဝ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော – ဟေတုပစ္စယောတိအာဒီသု ဟိ ဟေတု စ သော ပစ္စယော စာတိ ဟေတုပစ္စယော၊ ဟေတု ဟုတွာ ပစ္စယော ဟေတုပစ္စယော၊ ဟေတုဘာဝေန ပစ္စယောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တတ္ထ ဟေတူတိ ဝစနာဝယဝကာရဏမူလာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ‘‘ပဋိညာဟေတူ’’တိအာဒီသု ဟိ လောကေ ဝစနာဝယဝေါ ‘‘ဟေတူ’’တိ ဝုစ္စတိ၊ သာသနေ ပန ‘‘ယေ ဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ’’တိအာဒီသု ¶ (မဟာဝ။ ၆၀၊ အပ။ ထေရ ၁။၁။၂၈၆) ကာရဏံ၊ ‘‘တယော ကုသလာ ဟေတူ၊ တယော အကုသလာ ဟေတူ’’တိအာဒီသု (ဓ။ သ။ ၁၀၅၉) မူလံ၊ ဣဒံ ဣဓ အဓိပ္ပေတံ ¶ ၊ တံ ပဋိစ္စ ဧတသ္မာ ဧတီတိ ပစ္စယော၊ အပစ္စက္ခာယ နံ ဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ယော ဟိ ဓမ္မော ယံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အပစ္စက္ခာယ တိဋ္ဌတိ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝါ၊ သော တဿ ဥပကာရကလက္ခဏေန ပစ္စယော နာမ။ ဣတိ မူလဋ္ဌေန ဟေတု၊ ဥပကာရကဋ္ဌေန ပစ္စယောတိ သင်္ခေပတော မူလဋ္ဌေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ဟေတုပစ္စယော၊ ကုသလာဒီနံ ကုသလာဒိဘာဝသာဓကောတိ ကေစိ၊ ဧဝံ သန္တေ ပန တံသမုဋ္ဌာနရူပေသု ဟေတုပစ္စယတာ န သမ္ပဇ္ဇတိ၊ အဟေတုကစိတ္တာနဉ္စ ဝိနာ ဧတေဟိ အဗျာကတဘာဝေါ သိဒ္ဓါ၊ သဟေတုကာနမ္ပိ စ ယောနိသောမနသိကာရာဒိပဋိဗဒ္ဓါ ကုသလာဒိဘာဝေါ၊ န သမ္ပယုတ္တဟေတုပဋိဗဒ္ဓါ။ ယဒိ စ သိယာ၊ ဟေတူသုပိ ကုသလာဒိဘာဝသာဓကေန အညေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ကုသလာဒိဘာဝသာဓနဝသေန ပန ဟေတူနံ မူလဋ္ဌံ အဂ္ဂဟေတွာ သုပ္ပတိဋ္ဌိတဘာဝသာဓနဝသေန ဂယှမာနေ န ကိဉ္စိ ဝိရုဇ္ဈတိ။ လဒ္ဓဟေတုပစ္စယာ ဟိ ဓမ္မာ ဝိရုဠှမူလာ ဝိယ ပါဒပါ ထိရာ ဟောန္တိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ၊ ဣတရေ ပန တိလဗီဇကာဒိသေဝါလာ ဝိယ န သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ၊ ဣတိ မူလဋ္ဌေန ဥပကာရကောတိ သုပ္ပတိဋ္ဌိတဘာဝသာဓနေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ဟေတုပစ္စယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

နိဒ္ဒေသေ ‘‘ဟေတူ ဟေတုသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ ‘‘စိတ္တသမုဋ္ဌာနာန’’န္တိ အဝတွာ ‘‘တံသမုဋ္ဌာနာန’’န္တိ ဣဒံ အစိတ္တသမုဋ္ဌာနာနမ္ပိ သင်္ဂဏှနတ္ထံ။ ပဉှာဝါရသ္မိံ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ အာဂတံ၊ ကသ္မာ ပနာယံ ဟေတု ပဋိသန္ဓိယမေဝ ကဋတ္တာရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ ¶ ၊ န ပဝတ္တေတိ? ပဋိသန္ဓိယံ ကမ္မဇရူပါနံ စိတ္တပဋိဗဒ္ဓဝုတ္တိတာယ၊ ဘဝပဌမနိပါတတော စိတ္တဇာတိ။ ဣတရရူပသန္တတိဥပ္ပတ္ထမ္ဘာဘာဝေန ဧဝ ဒုဗ္ဗလဝတ္ထုံ စိတ္တမေဝ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ တိဋ္ဌတိ စ။ တံ စိတ္တမ္ပိ ဟိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ကမ္မဝေဂက္ခိတ္တတာယ စေဝ အပုရေဇာတဝတ္ထုကတာယ စ အပ္ပတိဋ္ဌိတံ၊ ပပါတေ ပတိတမတ္တကော ပုရိသော န ကိဉ္စိ သိပ္ပံ ကာတုံ ဝိယ စိတ္တဇရူပံ ဇနေတုံ န သက္ကောတိ၊ တမေဝ ကဋတ္တာရူပံ နိဿာယ ပတိဋ္ဌာတိ။ ပဋိသန္ဓိစိတ္တာနိ ဟိ ရူပံ န ဇနေန္တိ၊ ကမ္မဇရူပမေဝ ပန တေသံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ၊ ပဝတ္တိယံ ပန ပဋိလဒ္ဓုပတ္ထမ္ဘတာယ တံ ရူပံ ဝိနာပိ ကမ္မပဋိဗဒ္ဓါဝ ပဝတ္တိ၊ ဟေတုပစ္စယဿ ပနေတ္ထ ကုသလာဒိဘေဒတော၊ ဘူမိဘေဒတော စ ဝိဘာဂေါ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ ဟေတုပစ္စယေ နယော။

တတော ပရေသု အာရမ္မဏဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အာရမ္မဏပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ¶ ဓမ္မာနံ…ပေ… ရူပါယတနံ သဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနောဓာတုယာ…ပေ… သဗ္ဗေ ဓမ္မာ မနောဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ယံ ယံ ဓမ္မံ အာရဗ္ဘ ယေ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ တေ တေ ဓမ္မာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ န ကောစိ ဓမ္မော န ဟောတိ။ ယထာ ဟိ ဒုဗ္ဗလပုရိသော ဒဏ္ဍံ ဝါ ရဇ္ဇုံ ဝါ အာလမ္ဗိတွာ ဥဋ္ဌဟတိ စေဝ တိဋ္ဌတိ စ၊ ဧဝံ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ ရူပါဒီသု ဆသု ယံ ကိဉ္စိ အာလမ္ဗိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စေဝ တိဋ္ဌန္တိ စ၊ တသ္မာ လောကိယလောကုတ္တရာဒိဘေဒါ သဗ္ဗေပိ ဓမ္မာ ယထာယောဂံ စိတ္တစေတသိကာနံ အာရမ္မဏပစ္စယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ အယံ အာရမ္မဏပစ္စယေ နယော။

ဇေဋ္ဌကဋ္ဌေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အဓိပတိပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘ဆန္ဒာဓိပတိ ဆန္ဒသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ¶ ရူပါနံ…ပေ… ဝီရိယစိတ္တဝီမံသာဓိပတိ…ပေ… အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ယံ ယံ ဓမ္မံ ဂရုံ ကတွာ ယေ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ တေ တေ ဓမ္မာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ဒွိဓာ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ဆန္ဒာဒယော သဟဇာတာဓိပတိဘာဝေန ဝုတ္တာ၊ ဂရုကာတဗ္ဗံ အာရမ္မဏာဓိပတိဘာဝေန။ တတ္ထ စ လောကိယကုသလဘူတော အာရမ္မဏာဓိပတိ လောကိယကုသလာနဉ္စေဝ လောဘသဟဂတစိတ္တာနဉ္စ အာရမ္မဏာဓိပတိ ဟောတိ၊ နာညဿ၊ အကုသလဘူတော ပန လောဘသဟဂတစိတ္တုပ္ပာဒေါတိ ဝုစ္စတိ ဣတရေသု ဂရုကာတဗ္ဗတာယ အဘာဝတော၊ သော ဒွိဟေတုကာဟေတုကာဒိလောကိယဝိပါကရူပက္ခန္ဓဘူတော စ လောဘသဟဂတဿေဝ၊ နာညဿ၊ တထာ ကိရိယဘူတောပီတိ အဋ္ဌကထာယံ အာဂတံ၊ တံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကိရိယာနံ သဗ္ဗညုတညာဏာဘိညာဒိပုဗ္ဗဝသပ္ပဝတ္တာနံ ကာမာဝစရကုသလေဟိ ဂရုကာတဗ္ဗဘာဝဿာဝိရောဓဘာဝဿ ဒဿနတော ဝီမံသိတဗ္ဗံ။ လောကုတ္တရကုသလာနိ ပန ကာမာဝစရဉာဏသမ္ပယုတ္တဇဝနာနမေဝ အာရမ္မဏာဓိပတိပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ နိဗ္ဗာနံ ပန တေသညေဝ လောကုတ္တရကုသလဝိပါကာနဉ္စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ အဓိပတိပစ္စယေ နယော။

အနန္တရဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အနန္တရပစ္စယော၊ သောဝ သမနန္တရပစ္စယော၊ ဗျဉ္ဇနမတ္တမေဝ နာနံ ‘‘ဥပစယသန္တတီ’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ယမ္ပိ ‘‘အတ္ထာနန္တရတာယ အနန္တရပစ္စယော၊ ကာလာနန္တရတာယ သမနန္တရပစ္စယော’’တိ အာစရိယာနံ မတံ၊ တံ ‘‘နိရောဓာ ဝုဋ္ဌဟန္တဿ နေဝသညာနာသညာယတနကုသလံ ဖလသမာပတ္တိယာ သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒီဟိ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ တံနိဒ္ဒေသေ ‘‘စက္ခုဝိညာဏဓာတု တံသမ္ပယုတ္တကာ စ ဓမ္မာ မနောဓာတုယာ…ပေ… ကာယဝိညာဏဓာတု…ပေ… မနောဓာတု…ပေ… မနောဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ¶ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ¶ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ အကုသလာနံ…ပေ… အဗျာကတာနံ…ပေ… ယေသံ ယေသံ ဓမ္မာနံ အနန္တရာ ယေ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ တေ တေ ဓမ္မာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဣမိနာ အနန္တရပစ္စယနိဒ္ဒေသသမကော ဧဝ သမနန္တရပစ္စယော နိဒ္ဒိဋ္ဌော အညတြ နာမနာနာတ္တာတိ အယံ အနန္တရသမနန္တရပစ္စယဒွယေ နယော။

ဥပ္ပဇ္ဇမာနောဝ သဟ ဥပ္ပဇ္ဇမာနဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော သဟဇာတပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညံ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော၊ စတ္တာရော မဟာဘူတာ အညမညံ…ပေ… ဩက္ကန္တိက္ခဏေ နာမရူပံ အညမညံ…ပေ… စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ…ပေ… မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ…ပေ… ရူပိနော ဓမ္မာ အရူပီနံ ဓမ္မာနံ ကိဉ္စိကာလေ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ကိဉ္စိကာလေ နသဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ဆဗ္ဗိဓော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ အညမညန္တိ ဣမိနာ တေသံ ဓမ္မာနံ ဧကက္ခဏေ ပစ္စယဘာဝဉ္စေဝ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝဉ္စ ဒီပေတိ၊ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝတ္ထုရူပံ ရူပံ နာမ။ စိတ္တစေတသိကာတိ ပဝတ္တိယံ စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ ပဋိသန္ဓိယမ္ပီတိ ကေစိ တတ္ထ ကဋတ္တာရူပါနမ္ပိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနေ ပဝိဋ္ဌတ္တာ။ တေသံ ဟိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တစေတသိကာ သဟဇာတပစ္စယာ ဟောန္တိယေဝ၊ တာနိ ပန ဝတ္ထုဝိရဟိတာနိ ရူပါနိ ပဝတ္တိယံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ဝိယ စိတ္တစေတသိကာနံ ပစ္စယတ္ထံ န ဖရန္တိ၊ တသ္မာ ‘‘အညမည’’န္တိ န ဝုတ္တံ၊ တထာ ဘူတာနံ ဥပါဒါရူပံ။ ဧဝံ ဟိ အဂယှမာနေ ပဋိသန္ဓိယံ ကဋတ္တာရူပါနံ သဟဇာတာ နာမ နိဿယတာ န ဝုတ္တာတိ သဟဇာတပစ္စယနိဒ္ဒေသော အပရိပုဏ္ဏော ဧဝ သိယာ။ ကိဉ္စိကာလေတိ ဣဒမ္ပိ ဩက္ကန္တိက္ခဏေ ဟဒယဝတ္ထုမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တတ္တာ တတိယကောဋ္ဌာသမေဝ ဘဇတီတိ အတ္ထတော အယံ ပစ္စယော ပဉ္စဝိဓောတိ အယံ သဟဇာတပစ္စယေ နယော။

အညမညံ ¶ ဥပ္ပာဒနုပတ္ထမ္ဘနဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အညမညပစ္စယော တိဒဏ္ဍကံ ဝိယ။ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညပစ္စယေန ပစ္စယော၊ စတ္တာရော မဟာဘူတာ…ပေ… ဩက္ကန္တိက္ခဏေ နာမရူပံ အညမညပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ တိဓာ နိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အယံ အညမညပစ္စယေ နယော။

အဓိဋ္ဌာနာကာရေန၊ နိဿယာကာရေန စ ဥပကာရကော ဓမ္မော နိဿယပစ္စယော တရုစိတ္တကမ္မာဒီနံ ပထဝီပဋာဒယော ဝိယ၊ သော နိဒ္ဒေသေ သဟဇာတပစ္စယေ ဝိယ ဆဓာဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဆဋ္ဌော ပနေတ္ထ ကောဋ္ဌာသော ‘‘စက္ခာယတနံ ¶ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ၊ သောတဃာနဇိဝှာကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ယံ ရူပံ နိဿာယ မနောဓာတု စ မနောဝိညာဏဓာတု စ ဝတ္တန္တိ၊ တံ ရူပံ မနောဓာတုယာ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ စ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ပုရေဇာတနိဿယဒဿနဝသေန ဝိဘတ္တော၊ သေသံ တာဒိသမေဝ။ တတ္ထ ရူပန္တိ ဟဒယဝတ္ထု။

ဥပနိဿယပစ္စယောတိ ဧတ္ထ ပနာယံ ဝစနတ္ထော – တဒဓီနဝုတ္တိတာယ အတ္တနော ဖလေန နိဿိတော၊ နပ္ပဋိက္ခိတ္တောတိ နိဿယော၊ ယထာ ပန ဘုသော အာယာသော ဥပါယာသော၊ ဧဝံ ဘုသော နိဿယော ဥပနိဿယော၊ ဗလဝကာရဏဿေတံ အဓိဝစနံ၊ တသ္မာ ဗလဝကာရဏဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ဥပနိဿယပစ္စယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သော အာရမ္မဏူပနိဿယော အနန္တရူပနိဿယော ပကတူပနိဿယောတိ တိဝိဓော ဟောတိ။ တတ္ထ အာရမ္မဏူပနိဿယော တာဝ အာရမ္မဏာဓိပတိနာ သဒ္ဓိံ နာနတ္တံ အကတွာ ဝိဘတ္တော။ တတ္ထ ယံ အာရမ္မဏံ ဂရုံ ကတွာ စိတ္တစေတသိကာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တံ နိယမတော တေသံ အာရမ္မဏေသု ဗလဝါရမ္မဏံ ဟောတိ၊ ဣတိ ဂရုကာတဗ္ဗမတ္တဋ္ဌေန အာရမ္မဏာဓိပတိ၊ ဗလဝကာရဏဋ္ဌေန အာရမ္မဏူပနိဿယောတိ ဧဝမေတေသံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

အနန္တရူပနိဿယောပိ ¶ အနန္တရပစ္စယေန နာနတ္တံ အကတွာဝ ဝိဘတ္တော၊ ဧဝံ သန္တေပိ အတ္တနော အတ္တနော အနန္တရံ အနုရူပဿ စိတ္တုပ္ပာဒဿ ပဝတ္တနသမတ္ထတာယ အနန္တရတာ၊ ပုရိမစိတ္တဿ ပစ္ဆိမစိတ္တုပ္ပာဒနေ ဗလဝတာယ အနန္တရူပနိဿယတာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ ဟိ ဟေတုပစ္စယာဒီသု ကဉ္စိ ဓမ္မံ ဝိနာပိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ န ဧဝံ အနန္တရစိတ္တံ ဝိနာ စိတ္တဿ ဥပ္ပတ္တိ နာမ အတ္ထိ၊ တသ္မာ ဗလဝပစ္စယော ဟောတိ၊ ဣတိ ဗလဝကာရဏဋ္ဌေန အနန္တရောဝ အနန္တရူပနိဿယောတိ ဧဝမေတေသံ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ပကတော ဥပနိဿယော ပကတူပနိဿယော၊ ပကတော နာမ အတ္တနော သန္တာနေ ဥပ္ပာဒိတော ဝါ သဒ္ဓါသီလာဒိဥပသေဝိတော ဝါ ဥတုဘောဇနာဒိပကတိယာယေဝ ဝါ ဥပနိဿယော ပကတူပနိဿယော၊ ဣတိ ပရူပနိဿယေန အမိဿောတိ အတ္ထော။ သော စ ပကတူပနိဿယော ‘‘သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ၊ သီလံ သမာဒိယတိ၊ ဥပေါသထကမ္မံ ကရောတိ၊ ဈာနံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ ဝိပဿနံ၊ မဂ္ဂံ၊ အဘိညံ၊ သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ သီလံ၊ သုတံ၊ စာဂံ၊ ပညံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ…ပေ… သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတီ’’တိအာဒိနာ ဣမေသံ သဒ္ဓါဒီနံ ဝသေန ဗဟုဓာ ဝိဘတ္တော၊ ဧဝံ ဥပနိဿယပစ္စယော တိဝိဓော။ နိဒ္ဒေသေ ပနာယံ ‘‘ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ¶ …ပေ… အကုသလာနံ ကေသဉ္စိ…ပေ… အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ အကုသလာနံ…ပေ… ကုသလာနံ ကေသဉ္စိ…ပေ… အဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ အဗျာကတာ ဓမ္မာ…ပေ… အဗျာကတာနံ၊ ကုသလာနံ၊ အကုသလာနံ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ပုဂ္ဂလောပိ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော၊ သေနာသနမ္ပီ’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ပုရိမာတိ အနန္တရူပနိဿယေ သမနန္တရာတီတာဝ လဗ္ဘန္တိ။

အာရမ္မဏူပနိဿယပကတူပနိဿယေသု ¶ ပန နာနာဝိဓိဝသေန ပုရိမတရာဝါတိ တယောပိ ရာသီ ကုသလေန ကုသလပဒေ လဗ္ဘန္တိ။ ကုသလေန ပနာကုသလေ သမနန္တရာတီတာ န လဗ္ဘန္တိ၊ တေနာဟ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ။ ဣဒံ ဟိ ‘‘ကုသလော ဓမ္မော အကုသလဿ ဓမ္မဿ အာရမ္မဏူပနိဿယော ပကတူပနိဿယော၊ အာရမ္မဏူပနိဿယော ပန ဒါနံ ဒတွာ…ပေ… တံ ဂရုံ ကတွာ ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ပကတူပနိဿယော သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ မာနံ ဇပ္ပေတီ’’တိအာဒိနာ ပဉှာဝါရေ အာဂတံ ဣမံ နယံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

အကုသလေန ကုသလပဒေ ဟိ သမနန္တရာတီတာ န လဗ္ဘန္တိ၊ တေနာဟ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ။ ဣဒံ ပန ‘‘အကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ ပကတူပနိဿယော။ ရာဂံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ…ပေ… ပါဏံ ဟန္တွာ တဿ ပဋိဃာတတ္ထာယ ဒါနံ ဒေတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ပဉှာဝါရေ အာဂတံ ပကတူပနိဿယမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယထာ ဟိ အကုသလံ ကုသလဿ အနန္တရူပနိဿယော န ဟောတိ၊ တထာ အာရမ္မဏူပနိဿယောပိ န ဟောတိ။ န ဟိ တံ ဂရုံ ကတွာ ကုသလံ ပဝတ္တတိ။

အကုသလေန အဗျာကတပဒေ ပန အာရမ္မဏူပနိဿယောဝ န လဗ္ဘတိ။ န ဟိ တံ အဗျာကတာ ဂရုံ ကရောန္တိ၊ အနန္တရာ ပနဿ ဟောန္တိ။ တေနေဝေတ္ထ ‘‘ကေသဉ္စီ’’တိ န ဝုတ္တံ။ သေသပဒေသု တယောပိ ဥပနိဿယာ လဗ္ဘန္တေဝ။ ‘‘ပုဂ္ဂလောပိ၊ သေနာသနမ္ပီ’’တိ ဣဒမ္ပိ ဒွယံ ပကတူပနိဿယဝသေနေဝေတ္ထ ဝုတ္တံ၊ ဥတုဘောဇနာဒယော စေတ္ထ သင်္ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဣမသ္မိဉ္စ ပစ္စယေ ဧကစ္စာယ ပညတ္တိယာ သဒ္ဓိံ သဗ္ဗေပိ စတုဘူမကာ ဓမ္မာ သင်္ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယံ ဥပနိဿယပစ္စယေ နယော။

ပဌမတရံ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ဝတ္တမာနဘာဝေန ဥပကာရကာ ရူပဓမ္မာ ပုရေဇာတပစ္စယော၊ သော ပသာဒတဗ္ဗိသယဟဒယဝတ္ထုဝသေန ဧကာဒသဝိဓော။ နိဒ္ဒေသေ စ ‘‘စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ ¶ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… ကာယာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ ¶ …ပေ… ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ရူပါယတနံ သဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနောဓာတုယာ…ပေ… ယံ ရူပံ နိဿာယ…ပေ… တံ ရူပံ မနောဓာတုယာ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ စ ကိဉ္စိကာလေ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော၊ ကိဉ္စိကာလေ န ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သဗ္ဗထာပိ ပဉ္စဒွါရေ ဝတ္ထာရမ္မဏဝသေန၊ မနောဒွါရေ ဝတ္ထုဝသေနေဝ စာယံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ပဉှာဝါရေ ပန အာရမ္မဏပုရေဇာတံ ‘‘အရဟာ စက္ခုံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ဝိပဿတီ’’တိ အာဂတတ္တာ မနောဒွါရေပိ အဋ္ဌာရသန္နံ ရူပါနံ ဝသေန အာရမ္မဏပုရေဇာတမ္ပိ လဗ္ဘတေဝါတိ အယံ ပုရေဇာတပစ္စယေ နယော။

ပုရေဇာတာနံ ရူပဓမ္မာနံ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန ဥပကာရကော အရူပဓမ္မော ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဂိဇ္ဈပေါတကသရီရာနံ အာဟာရာသာ စေတနာ ဝိယ။ နိဒ္ဒေသေပိ စဿ ‘‘ပစ္ဆာဇာတာ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ ပုရေဇာတဿ ဣမဿ ကာယဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဣမဿ ကာယဿာတိ စတုသမုဋ္ဌာနိကတိသမုဋ္ဌာနိကဘူတုပါဒါယရူပကာယဿ။ ဓမ္မတော စာယံ ဌပေတွာ ပဋိသန္ဓိဝိပါကေ အာရုပ္ပဝိပါကေ အဝသေသာ သဗ္ဗေ စတုဘူမကာ အရူပဓမ္မာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ အယံ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေ နယော။

အာသေဝနဋ္ဌေန အနန္တရာနံ ပဂုဏဗလဝဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အာသေဝနပစ္စယော ဂန္ထာဒိပုရိမာဘိယောဂေါ ဝိယ။ သော ကုသလာကုသလကိရိယဇဝနဝသေန တိဝိဓော။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ…ပေ… ကိရိယာဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ အာသေဝနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ပုရိမာ ပုရိမာတိ သဗ္ဗတ္ထ သမနန္တရာတီတာဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ တတ္ထာပိ ¶ ကုသလာဒယော အဗျာကတာဒီနံ ဘိန္နဇာတိကာနံ သမနန္တရာနမ္ပိ ဝါသနာသင်္ခါတေန အာသေဝနေန ပဂုဏတရဗလဝဘာဝဝိသိဋ္ဌံ အတ္တနော ကုသလာဒိဘာဝသင်္ခါတဂတိံ ဂါဟာပေတုံ အသမတ္ထတာယ အာသေဝနပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ ဘူမိတော၊ ပန အာရမ္မဏတော စ ဘိန္နာပိ ကာမာဝစရတိဟေတုကကုသလကိရိယာ အတ္တနာ သဒိသဝေဒနာနမေဝ မဟဂ္ဂတလောကုတ္တရကုသလကိရိယာနမ္ပိ၊ သင်္ခါရာရမ္မဏဉ္စ အနုလောမကုသလံ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏဿ ဂေါတြဘုကုသလဿ အာသေဝနပစ္စယာ ဟောန္တိယေဝ။ လောကုတ္တရော ပန အာသေဝနပစ္စယော နတ္ထိ၊ တထာ ဝိပါကော ကမ္မပရိဏာမိတတ္တာတိ အယံ အာသေဝနပစ္စယေ နယော။

စိတ္တပ္ပယောဂသင်္ခါတေန ကိရိယဘာဝေန ဥပကာရကော ဓမ္မော ကမ္မပစ္စယော။ သော နာနက္ခဏိကာယ ¶ ကုသလာကုသလစေတနာယ စေဝ သဟဇာတာယ စ သဗ္ဗာယပိ စေတနာယ ဝသေန ဒုဝိဓော ဟောတိ။ နိဒ္ဒေသေပိ စဿ ‘‘ကုသလာကုသလံ ကမ္မံ ဝိပါကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ…ပေ… စေတနာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ကမ္မပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဒွိဓာဝ ဝုတ္တော။ တတ္ထ ကမ္မန္တိ စေတနာကမ္မမေဝ။ ကဋတ္တာ စ ရူပါနန္တိ ကမ္မဿ ကဋတ္တာ ဥပစိတတ္တာ နိပ္ဖာဒိတတ္တာ ဥပ္ပန္နာနံ ကမ္မဇာနံ ရူပါနံ ကဋတ္တာ ဧဝ၊ ကမ္မမ္ပိ ကာလန္တရေယေဝ အဝသေသပစ္စယသမာယောဂေ သတိ အတ္တနော ဖလံ ဥပ္ပာဒေတိ၊ န တု ဝိနဋ္ဌတ္တာ ဌိတတ္တာ တံ ဝါ ဌိတံ ပန ကမ္မံ န ဇနေတိ။ ဧဝံ တံသမုဋ္ဌာနန္တိ ဣမိနာ ပဋိသန္ဓိယံ ကဋတ္တာရူပဂ္ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ အယံ ကမ္မပစ္စယေ နယော။

နိရုဿာဟသန္တဘာဝေန နိရုဿာဟသန္တဘာဝါယ ဥပကာရကော ဝိပါကဓမ္မော ဝိပါကပစ္စယော။ သော ပဝတ္တေ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ၊ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ကဋတ္တာရူပါနံ၊ သဗ္ဗတ္ထ စ သမ္ပယုတ္တဓမ္မာနံ ပစ္စယော ဟောတိ။ ယထာဟ သဗ္ဗပဉှာဝါရေ – ‘‘ဝိပါကာဗျာကတော ¶ ဧကော ခန္ဓော တိဏ္ဏန္နံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ…ပေ… ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ ဝိပါကပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိ။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ဝိပါကာ စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညံ ဝိပါကပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။ တံ ပဉှာဝါရေ ဝုတ္တဝိဓာနံ သန္ဓာယ သာဝသေသံ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဝိပါကပစ္စယေ နယော။

ရူပါရူပါနံ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန ဥပကာရကာ စတ္တာရော အာဟာရာ အာဟာရပစ္စယော။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘ကဗဠီကာရော အာဟာရော ဣမဿ ကာယဿ…ပေ… အရူပိနော အာဟာရာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ အာဟာရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ စတုသမုဋ္ဌာနမုပဂတာ ဩဇာ ကဗဠီကာရော အာဟာရော နာမ။ သော ယသ္မာ အာဟာရူပသေဝီနညေဝ အဇ္ဈောဟဋာဟာရဥတုဇာဟာရူပတ္ထဒ္ဓါ ဧဝ စ ကမ္မဇာဒိအာဟာရော ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ပဝတ္တတိ၊ န အညထာ၊ တသ္မာ ကဗဠီကာတဗ္ဗဥတုဇဝတ္ထုသန္နိဿိတတာဒဿနတ္ထံ ကဗဠီကာရော အာဟာရောတိ ဝုတ္တော။ ကိဉ္စာပိ စာယံ ‘‘ဣမဿ ကာယဿာ’’တိ အဝိသေသေန ဝုတ္တော၊ ဝိသေသတော ပန အာဟာရဇရူပဿ ဇနကော စေဝ အနုပါလကော စ ဟုတွာ သေသတိသန္တတိသမုဋ္ဌာနရူပဿ အနုပါလကော ဧဝ ဟုတွာ အာဟာရပစ္စယော ဟောတိ။ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣမိနာ ပဋိသန္ဓိယံ ကမ္မသမုဋ္ဌာနာနိ ဂဟိတာနေဝ။ ပဉှာဝါရေ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာ အာဟာရာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါနံ အာဟာရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဝုတ္တန္တိ အယံ အာဟာရပစ္စယေ နယော။

အဓိပတိယဋ္ဌေန ¶ ဥပကာရကာ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယဝဇ္ဇာ ဝီသတိ ဣန္ဒြိယာ ဣန္ဒြိယပစ္စယော။ ဣတ္ထိန္ဒြိယပုရိသိန္ဒြိယာနိ ဟိ ကိဉ္စာပိ ဣတ္ထိပုရိသလိင်္ဂါကပ္ပာဒီနံ ဗီဇဘူတာနိ၊ နေဝ ပန တေသံ၊ န အညေသံ ဣန္ဒြိယာဒိပစ္စယတံ ဖရန္တိ။ သုတ္တန္တိကပရိယာယေန ပန ¶ တေသံ ပကတူပနိဿယဘာဝံ ဖရန္တီတိ ဗာဝီသတေဝ ဣန္ဒြိယာနိ။ တတ္ထ စက္ခုန္ဒြိယာဒယော ပဉ္စ အရူပဓမ္မာနမေဝ ဣန္ဒြိယပစ္စယော၊ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ ကဋတ္တာရူပါနမေဝ၊ သေသာ ရူပါရူပါနံ။ နိဒ္ဒေသေ ‘‘စက္ခုန္ဒြိယံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ…ပေ… ကာယဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ ကဋတ္တာရူပါနံ၊ အရူပိနော ဣန္ဒြိယာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဣန္ဒြိယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဧတ္ထာပိ ကဋတ္တာရူပမ္ပိ သင်္ဂဟိတံ။ ပဉှာဝါရေ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာ ဣန္ဒြိယာ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဣန္ဒြိယပစ္စယေ နယော။

ဥပနိဇ္ဈာယနဋ္ဌေန ဥပကာရကာနိ ဌပေတွာ ဒွိပဉ္စဝိညာဏေသု ဝေဒနာတ္တယံ၊ ဧကဂ္ဂတဉ္စ သေသာနိ ကုသလာဒိဘေဒါနိ သတ္တ ဈာနင်္ဂါနိ ဈာနပစ္စယော။ ဒွိပဉ္စဝိညာဏာနံ ဟိ အဘိနိပါတမတ္တတ္တာ တေသု ဝေဒနေကဂ္ဂတာ ဥပနိဇ္ဈာယနာကာရဿ အဘာဝေန ဈာနင်္ဂေသု န ဥဒ္ဓဋာ၊ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ဈာနင်္ဂါနိ ဈာနသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဈာနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဣဓာပိ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣမိနာ စ ကဋတ္တာရူပမ္ပိ ဂဟိတံ။ ပဉှာဝါရေဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာနိ ဈာနင်္ဂါနိ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဈာနပစ္စယေ နယော။

ယတော တတော ဝါ နိယျာနဋ္ဌေန ဥပကာရကာနိ ကုသလာဒိဘေဒါနိ ဒွါဒသ မဂ္ဂင်္ဂါနိ မဂ္ဂပစ္စယော။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘မဂ္ဂင်္ဂါနိ မဂ္ဂသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ မဂ္ဂပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဧတ္ထာပိ တံသမုဋ္ဌာနာနန္တိ ဣမိနာ ကဋတ္တာရူပဂ္ဂဟဏံ။ ပဉှာဝါရေ ဟိ ‘‘ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတာနိ မဂ္ဂင်္ဂါနိ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တံ၊ အဟေတုကစိတ္တေသု စေတ္ထ ဝိဇ္ဇမာနာနိ မဂ္ဂင်္ဂါနိ မဂ္ဂပစ္စယာ န ဟောန္တိ။ အယံ မဂ္ဂပစ္စယေ နယော။

ဧကဝတ္ထုကဧကာရမ္မဏဧကုပ္ပာဒဧကနိရောဓသင်္ခါတေန ¶ သမ္ပယုတ္တဘာဝေန ဥပကာရကာ အရူပိနော ဓမ္မာ ¶ သမ္ပယုတ္တပစ္စယော။ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော ဓမ္မာ အညမညံ သမ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အယံ သမ္ပယုတ္တပစ္စယေ နယော။

ဧကဝတ္ထုကာဒိဘာဝါနုပဂမေန ဥပကာရကာ ရူပိနော ဓမ္မာ အရူပီနံ၊ အရူပိနော ဓမ္မာ ရူပီနံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယော၊ သော သဟဇာတပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝသေန တိဝိဓော ဟောတိ။ ဝုတ္တံ ဟေတံ ‘‘သဟဇာတာ ကုသလာ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ…ပေ… ပစ္ဆာဇာတာ ကုသလာ ခန္ဓာ ပုရေဇာတဿ ဣမဿ ကာယဿ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိ။ ပုရေဇာတံ ပန ဆဝတ္ထုဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နိဒ္ဒေသေ ပနဿ ‘‘ရူပိနော ဓမ္မာ အရူပီနံ…ပေ… အရူပိနော ဓမ္မာ ရူပီနံ ဓမ္မာနံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သာမညတော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ တတ္ထ ရူပိနောတိ ဣဒံ ဆဝတ္ထူနံ ဝသေန ဝုတ္တံ၊ ရူပါဒယော ပန အာရမ္မဏဓမ္မာ သမ္ပယောဂါသင်္ကာယာဘာဝေန ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယာ န ဝုတ္တာ။ စက္ခာဒီနံ ဟိ ဝတ္ထူနံ အဗ္ဘန္တရတော အရူပဓမ္မာ နိက္ခမန္တာ ဝိယ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တတ္ထ သမ္ပယောဂါသင်္ကာ ဟောတိ။ ပဉှာဝါရေပိ ဟိ ‘‘ဝတ္ထု ကုသလာနံ ခန္ဓာနံ…ပေ… စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ’’တိအာဒိနာ ဆ ဝတ္ထူနေဝ ဥဒ္ဓဋာနိ၊ အရူပိနော ဓမ္မာ ရူပီနန္တိ ဧတ္ထာပိ နိဗ္ဗာနံ အရူပမ္ပိ သမာနံ ရူပဿ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယော န ဟောတိ သဗ္ဗထာ သမ္ပယောဂါသင်္ကာဘာဝတော၊ ‘‘စတူဟိ သမ္ပယောဂေါ စတူဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ’’တိ (ဓာတု။ ၃) ဟိ ဝုတ္တန္တိ အယံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ နယော။

ပစ္စုပ္ပန္နလက္ခဏေန အတ္ထိဘာဝေန တာဒိသဿေဝ ဓမ္မဿ ဥပတ္ထမ္ဘကဋ္ဌေန ဥပကာရကော ဓမ္မော အတ္ထိပစ္စယော၊ သော နိဒ္ဒေသေ ‘‘စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော အညမညံ…ပေ… စတ္တာရော မဟာဘူတာ အညမညံ၊ ဩက္ကန္တိက္ခဏေ နာမရူပံ အညမညံ၊ စိတ္တစေတသိကာ ¶ ဓမ္မာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ၊ မဟာဘူတာ ဥပါဒါရူပါနံ၊ စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ…ပေ… ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ…ပေ… ရူပါယတနံ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ မနောဓာတုယာ…ပေ… မနောဓာတုယာ စ မနောဝိညာဏဓာတုယာ စ တံသမ္ပယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ အတ္ထိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သဟဇာတပုရေဇာတဝသေန စ ဗဟုဓာ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ပဉှာဝါရေ ပန ‘‘သဟဇာတံ ပုရေဇာတံ ပစ္ဆာဇာတံ အာဟာရံ ဣန္ဒြိယ’’န္တိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နမ္ပိ ဝသေန အာဂတတ္တာ ပစ္ဆာဇာတကဗဠီကာရအာဟာရရူပဇီဝိတိန္ဒြိယာနံ ဝသေနာပိ အတ္ထိပစ္စယော ဂဟေတဗ္ဗောဝါတိ အယံ အတ္ထိပစ္စယေ နယော။

အတ္တနော အနန္တရံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနံ အရူပဓမ္မာနံ ပဝတ္တိဩကာသဒါနဝသေန ဥပကာရကာ သမနန္တရနိရုဒ္ဓါ ¶ အရူပဓမ္မာ နတ္ထိပစ္စယော၊ နိဒ္ဒေသေ ပန ‘‘သမနန္တရနိရုဒ္ဓါ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ ပဋုပ္ပန္နာနံ စိတ္တစေတသိကာနံ ဓမ္မာနံ နတ္ထိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ ဧဝံ သာမညတောဝ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ သဗ္ဗထာ အနန္တရပစ္စယသဒိသတာယ တတ္ထ နိဒ္ဒိဋ္ဌနယေနေဝေတ္ထ ဝိသေသော ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ နတ္ထိပစ္စယေ နယော။

နတ္ထိပစ္စယဓမ္မာဝ ဝိဂတဘာဝေန ဥပကာရကတ္တာ ဝိဂတပစ္စယောတိ သဟ နိဒ္ဒေသေန နတ္ထိပစ္စယသဒိသောဝါတိ။

အဝိဂတပစ္စယောပိ သဗ္ဗထာ အတ္ထိပစ္စယသဒိသောဝ၊ ဒေသနာဝိလာသေန၊ ဝေနေယျဝသေန ဝါ အယံ ဒုကော ဝုတ္တောတိ အယံ အဝိဂတပစ္စယေ နယော။

ဣမေသု ပန စတုဝီသတိယာ ပစ္စယေသု ဉာဏစာရဿ ဝိသဒဘာဝတ္ထံ –

ဓမ္မတော ကာလတော စေဝ၊ ဧကဿာနေကပစ္စယာ၊

အနေကေသဉ္စ ဓမ္မာနံ၊ ဧကပစ္စယဘာဝတော။

သဘာဂါ ¶ ဝိသဘာဂါ စ၊ ယုဂဠာ ဇနကာဒိတော၊

သဗ္ဗဋ္ဌာနာဒိဘေဒါ စ၊ ရူပါရူပဝိကပ္ပတော၊

ဘဝတော သင်္ဂဟာ ဉေယျော၊ ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယော။

တတ္ထ ဓမ္မတောတိ ဣမေသု ဟိ ပစ္စယေသု ဟေတုပစ္စယော တာဝ နာမရူပဓမ္မေသု နာမဓမ္မေကဒေသော၊ တထာ သဟဇာတာဓိပတိကမ္မဈာနမဂ္ဂပစ္စယာ၊ တထာ အာသေဝနဝိပါကပစ္စယာ၊ စတုက္ခန္ဓသင်္ဂဟိတာပိ ဝိပါကဓမ္မာ အနန္တရသမနန္တရပစ္ဆာဇာတသမ္ပယုတ္တနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ။ နိဗ္ဗာနဿ အသင်္ဂဟတော နာမေကဒေသောတိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပုရေဇာတပစ္စယော ရူပဓမ္မောဝ၊ သေသာ ယထာလာဘဝသေန နာမရူပဓမ္မာ။ တတ္ထ စ အာရမ္မဏာဓိပတိအာရမ္မဏူပနိဿယပကတူပနိဿယေသု ပညတ္တိပိ သင်္ဂဟိတာတိ အယံ ဓမ္မတော ဝိနိစ္ဆယော။

ကာလတော ¶ ပန ဟေတုသဟဇာတအညမညနိဿယပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝိပါကအာဟာရဣန္ဒြိယဈာနမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယာ ပန္နရသ ပစ္စုပ္ပန္နာဝ ဟုတွာ အတ္တနော ဖလဿ ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ အနန္တရသမနန္တရအာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ ပဉ္စ အတီတာ ဧဝ ဟုတွာ၊ ကမ္မပစ္စယော ပနေကော ပစ္စုပ္ပန္နောပိ အတီတောပိ ဟုတွာ၊ သေသာ အာရမ္မဏအဓိပတိဥပနိဿယပစ္စယာ တယောပိ တေကာလိကာပိ၊ နိဗ္ဗာနပညတ္တိဝသေန ကာလဝိမုတ္တာပိ ဟုတွာ အတ္တနော ဖလဿ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ အယံ ကာလတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဧကဿာနေကပစ္စယာတိ ဧကဓမ္မဿ၊ ဧကပစ္စယဿ စ အနေကပစ္စယဘာဝတော။ ကထံ? ဟေတုပစ္စယေ တာဝ အမောဟော ဧကော ဓမ္မော၊ သော ပုရေဇာတကမ္မအာဟာရဈာနဝဇ္ဇာနံ ဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ ဟေတုပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တောဝ အဓိပတိသဟဇာတအညမညနိဿယဝိပါကိန္ဒြိယမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ အညေသံ ဧကာဒသန္နံ ဝသေန ဝါ အနေကပစ္စယော ဟောတိ ¶ ၊ တထာ အလောဘာဒယော၊ တေသု ပန အလောဘာဒေါသာ ဣန္ဒြိယမဂ္ဂပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ တေ တယော အဝိပါကဘူတာ လောဘဒေါသမောဟာ ဝိပါကပစ္စယာပိ န ဟောန္တိ၊ တေ ပန အမောဟဝဇ္ဇိတာ ပဉ္စ အဓိပတိပစ္စယာ န ဟောန္တိ၊ တထာ သေသာပိ အဝိပါကဘူတာ။

အာရမ္မဏပစ္စယေ ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဓာတုယာ အာရမ္မဏပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတာနံ စတုန္နံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ တထာ မနောဓာတုယာ၊ အဟေတုကမနောဝိညာဏဓာတုယာ စ။ သဟေတုကာယ ပန အာရမ္မဏာဓိပတိအာရမ္မဏူပနိဿယာနမ္ပိ ဝသေန၊ သဒ္ဒါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဓမ္မာယတနံ ပန နိဿယဝိပ္ပယုတ္တာနံ ဝသေနာပိ အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ တထာ အာရမ္မဏပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တောဝ အာရမ္မဏာဓိပတိနိဿယဥပနိဿယပုရေဇာတဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဝသေန အပရေသမ္ပိ သတ္တန္နံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတီတိ အယမေတ္ထ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေါ။ တတ္ထ အရူပါနံ ပန ရူပါနံ ဝါ အတီတာနာဂတာနံ အာရမ္မဏပစ္စယဘာဝေ သတိ အာရမ္မဏာဓိပတိဥပနိဿယမတ္တမေဝ ဥတ္တရိ လဗ္ဘတိ။

အဓိပတိပစ္စယေ အာရမ္မဏာဓိပတိ ဝုတ္တနယောဝ။ သဟဇာတာဓိပတီသု စိတ္တံ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ ဧကူနဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ အဓိပတိပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တော အပရေသံ သဟဇာတအညမညနိဿယဝိပါကာဟာရိန္ဒြိယသမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဒသန္နံ ဝသေနေဝ၊ တထာ ဝီရိယံ အာဟာရပစ္စယဝဇ္ဇာနံ မဂ္ဂပစ္စယသဟိတာနံ ¶ ဝသေန၊ ဆန္ဒော အာဟာရိန္ဒြိယဝဇ္ဇာနံ ဝသေန အနေကပစ္စယော ဟောတိ၊ ဝီမံသာ ဟေတုပစ္စယေ ဝုတ္တနယာဝ။

အနန္တရပစ္စယေ စတူသု ခန္ဓေသု ဝေဒနာက္ခန္ဓော တာဝ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရမဂ္ဂပစ္စယဝဇ္ဇာနံ ဧကူနဝီသတိယာ ဝသေန ¶ ၊ သညာက္ခန္ဓော တေသု ဣန္ဒြိယဈာနဝဇ္ဇာနံ သတ္တရသန္နံ ဝသေန၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဟေတုပုရေဇာတကမ္မိန္ဒြိယဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ အဋ္ဌာရသန္နံ ဝသေန၊ တထာ စေတနာ ကမ္မသဟိတာနံ၊ ဝိတက္ကော ဟေတုပုရေဇာတကမ္မအာဟာရိန္ဒြိယဝဇ္ဇာနံ ဈာနမဂ္ဂသဟိတာနံ၊ ဝိစာရော၊ ပီတိ စ အာနန္တရိယာနံ မဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ၊ ဧကဂ္ဂတာ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရဝဇ္ဇာနံ ဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန၊ သဒ္ဓါ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယဉ္စ အနန္တရာနံ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ အဋ္ဌာရသန္နံ၊ သတိ မဂ္ဂသဟိတာနံ ဧကူနဝီသတိယာ၊ ဟိရိဩတ္တပ္ပကာယပဿဒ္ဓါဒိဆယုဂါ၊ ယေဝါပနကေသု အဓိမောက္ခမနသိကာရတတြမဇ္ဈတ္တတာ၊ ကရုဏာမုဒိတာ စ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မာဟာရဈာနမဂ္ဂိန္ဒြိယဝဇ္ဇာနံ သတ္တရသန္နံ၊ ဝိရတိယော ပန မဂ္ဂသဟိတာနံ အဋ္ဌာရသန္နံ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ တတော ဝိပါကဝဇ္ဇာနံ သတ္တရသန္နံ ဝသေန၊ မိစ္ဆာဝါစာကမ္မန္တာဇီဝါ တေဟိ စေဝ ကမ္မာဟာရပစ္စယေဟိ စာတိ ဧကူနဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ဝသေန၊ အဟိရိကံ အနောတ္တပ္ပံ မာနော ထိနံ မိဒ္ဓံ ဥဒ္ဓစ္စန္တိ ဣမေ ဟေတုပုရေဇာတကမ္မဝိပါကာဟာရိန္ဒြိယဈာနမဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ သောဠသန္နံ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဣဿာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စာနိ တတော အဓိပတိဝဇ္ဇာနံ ပန္နရသန္နံ ဝသေန အနေကပစ္စယာ ဟောန္တိ။ အနန္တရပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တာနံ ပနေတေသံ သမနန္တရဥပနိဿယကမ္မနတ္ထိဝိဂတာနံ အပရေသံ ဆန္နံ ဝသေန စ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓဿ အဓိပတိပစ္စယေနေဝ အနေကပစ္စယဘာဝေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

သဟဇာတပစ္စယေ မဟာဘူတာနိ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိသဟဇာတအညမညနိဿယဥပနိဿယပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတာနံ နဝန္နံ၊ ဟဒယဝတ္ထု တေသညေဝ ဝိပ္ပယုတ္တသဟိတာနံ ဝသေန။ နိဿယပစ္စယေ စက္ခာယတနာဒီနိ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိနိဿယဥပနိဿယပုရေဇာတဣန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတာနံ နဝန္နံ ဝသေန။ ပုရေဇာတပစ္စယေ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသာယတနာဒီနိ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိဥပနိဿယပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဆန္နံ ဝသေန။ အာဟာရပစ္စယေ ဩဇာ ¶ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိဥပနိဿယာဟာရအတ္ထိအဝိဂတာနံ ဆန္နံ ပစ္စယာနံ ဝသေန အနေကဓာ ပစ္စယော ဟောတိ။ တံတံပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တာနံ တေသံ တေသံ သဗ္ဗတ္ထ အာရမ္မဏာဓိပတိအနန္တရသမနန္တရူပနိဿယာဒိပစ္စယတာ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ သုဝိညေယျမေဝါတိ အယံ ဧကဿာနေကပစ္စယတော ဝိနိစ္ဆယော။

အနေကေသဉ္စ ¶ ဓမ္မာနံ၊ ဧကပစ္စယဘာဝတောတိ ဧတေသု ဟိ ဌပေတွာ ကမ္မပစ္စယံ သေသေသု တေဝီသတိယာ ပစ္စယေသု အနေကေ အနေကေသံ ဓမ္မာနံ ဧကတော ဧကေကံ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ကမ္မပစ္စယော ပန စေတနာ ဧကဓမ္မောဝါတိ အယံ အနေကဓမ္မာနံ ဧကပစ္စယဘာဝတော ဝိနိစ္ဆယော။

သဘာဂါ ဝိသဘာဂါ စာတိ ဧတေသု ဟိ အနန္တရသမနန္တရအနန္တရူပနိဿယာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ သဘာဂါ၊ တထာ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိအာရမ္မဏူပနိဿယာ။ ပုရေဇာတပစ္စယော ပနေတ္ထ ပစ္ဆာဇာတေန ဝိသဘာဂေါ၊ တထာ သမ္ပယုတ္တော ဝိပ္ပယုတ္တေန၊ အတ္ထိ နတ္ထိနာ၊ ဝိဂတော အဝိဂတေနာတိ အယံ သဘာဂဝိသဘာဂတော ဝိနိစ္ဆယော။

ယုဂဠာတိ ဧတ္ထ အတ္ထသရိက္ခတာယ သဒ္ဒသရိက္ခတာယ ကာလပဋိပက္ခတာယ ဟေတုဖလတာယ အညမညပဋိပက္ခတာယာတိ ဣမေဟိ ကာရဏေဟိ ယုဂဠံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အနန္တရသမနန္တရာ ဟိ အတ္ထသရိက္ခတာယ ဧကံ ယုဂဠံ နာမ။ နိဿယူပနိဿယာ သဒ္ဒသရိက္ခတာယ၊ ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတာ ကာလပဋိပက္ခတာယ၊ ကမ္မဝိပါကာ ဟေတုဖလတာယ၊ သမ္ပယုတ္တဝိပ္ပယုတ္တာ အညမညပဋိပက္ခတာယ ဧကံ ယုဂဠံ၊ တထာ အတ္ထိနတ္ထိပစ္စယာ၊ ဝိဂတအဝိဂတပစ္စယာတိ အယံ ယုဂဠတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဇနကာဒိတောတိ ဇနကောပတ္ထမ္ဘကတော။ ဧတေသု ဟိ အနန္တရသမနန္တရူပနိဿယပကတူပနိဿယာသေဝနပစ္စယာ၊ နာနက္ခဏိကော ¶ ကမ္မပစ္စယော၊ နတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ စာတိ ဣမေ ဇနကာ ဧဝ၊ န ဥပတ္ထမ္ဘကာ။ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဥပတ္ထမ္ဘကော ဧဝ၊ န ဇနကော။ သေသာ ဇနကာ စေဝ ဥပတ္ထမ္ဘကာ စာတိ အယံ ဇနကာဒိတော ဝိနိစ္ဆယော။

သဗ္ဗဋ္ဌာနာဒိဘေဒါတိ သဗ္ဗဋ္ဌာနိကအသဗ္ဗဋ္ဌာနိကဘေဒတော။ ဧတေသု ဟိ သဟဇာတနိဿယအတ္ထိအဝိဂတပစ္စယာ သဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ သဗ္ဗေသု ပစ္စယုပ္ပန္နေသု ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဧတေဟိ ဝိနာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဧကဓမ္မောပိ နတ္ထိ။ သေသာ အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ တတ္ထ စ အာရမ္မဏအာရမ္မဏာဓိပတိအနန္တရသမနန္တရာနန္တရူပနိဿယပကတူပနိဿယပုရေဇာတာသေဝနသမ္ပယုတ္တ အတ္ထိနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ အရူပဓမ္မာနညေဝ ကာရဏတော အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ တထာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ရူပါနညေဝ ကာရဏတော၊ သေသာ ဧကစ္စာနံ ရူပါရူပဓမ္မာနံ ကာရဏတော အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ အယံ သဗ္ဗဋ္ဌာနာဒိဘေဒတော ဝိနိစ္ဆယော။

ရူပါရူပဝိကပ္ပတောတိ ¶ ရူပံ ရူပဿ၊ ရူပံ အရူပဿာတိအာဒိ ဝိကပ္ပတော။ ဧတေသု ဟိ ဧကောပိ ပစ္စယော ရူပမေဝ ဟုတွာ ရူပဿေဝ ပစ္စယော ဘဝန္တော နာမ နတ္ထိ၊ ရူပမေဝ ပန အရူပဿေဝ အတ္ထိ၊ သော ပုရေဇာတပစ္စယော ဧကော ဧဝ။ ရူပမေဝ ဟုတွာ ရူပါရူပဿေဝ ပစ္စယော နာမာတိပိ နတ္ထိ၊ အရူပမေဝ ဟုတွာ အရူပဿေဝ ပစ္စယောပိ အတ္ထိ၊ သော အနန္တရသမနန္တရအာသေဝနသမ္ပယုတ္တနတ္ထိဝိဂတဝသေန ဆဗ္ဗိဓော။ အရူပမေဝ ပန ရူပဿေဝ ပစ္စယောပိ အတ္ထိ၊ သော ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဧကော ဧဝ။ အရူပမေဝ ဟုတွာ ရူပါရူပါနမ္ပိ အတ္ထိ၊ သော ဟေတုကမ္မဝိပါကဈာနမဂ္ဂဝသေန ပဉ္စဝိဓော။ ရူပါရူပပညတ္တိ ဟုတွာ အရူပဿေဝ ပစ္စယောပိ အတ္ထိ၊ သော အာရမ္မဏဥပနိဿယဝသေန ဒုဝိဓော။ ရူပါရူပံ ပန ရူပါရူပဿာပိ အတ္ထိ၊ သော အဓိပတိသဟဇာတအညမညနိဿယာဟာရိန္ဒြိယဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန နဝဝိဓောတိ အယံ ရူပါရူပဝိကပ္ပတော ဝိနိစ္ဆယော။

ဘဝတောတိ ¶ ဣမေသု ဟိ ပစ္စယေသု ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ တာဝ န ကောစိ ပစ္စယော န လဗ္ဘတိ နာမ၊ သဗ္ဗေပိ လဗ္ဘန္တိ။ စတုဝေါကာရဘဝေ ပန ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ အပနေတွာ သေသာ ဧကဝီသတိမေဝ။ ဧကဝေါကာရဘဝေ သဟဇာတအညမညနိဿယကမ္မိန္ဒြိယအတ္ထိအဝိဂတဝသေန သတ္တေဝ။ ဗာဟိရေ ပန အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓရူပေ တေသု ကမ္မိန္ဒြိယဝဇ္ဇာ ပဉ္စေဝ လဗ္ဘန္တီတိ အယံ ဘဝတော ဝိနိစ္ဆယော။

သင်္ဂဟာတိ သဗ္ဗေပိ ဟိ ဣမေ စတုဝီသတိ ပစ္စယာ အာရမ္မဏသဟဇာတဥပနိဿယပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတကမ္မာဟာရိန္ဒြိယေသု အဋ္ဌသု စ ပစ္စယေသု သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ ကထံ? တေသု ဟိ ဟေတုအညမညဝိပါကဈာနမဂ္ဂသမ္ပယုတ္တပစ္စယာ ဆ သဟဇာတပစ္စယေ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ အနန္တရသမနန္တရာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ ပဉ္စ အနန္တရူပနိဿယေ ဥပနိဿယပစ္စယေ။ နိဿယပစ္စယော သဟဇာတပုရေဇာတဘေဒတော ဒုဝိဓော။ တတ္ထ သဟဇာတော သဟဇာတပစ္စယေ၊ ပုရေဇာတော ပုရေဇာတပစ္စယေ။ အဓိပတိပစ္စယောပိ အာရမ္မဏဘူတော အာရမ္မဏူပနိဿယေ၊ သဟဇာတဘူတော သဟဇာတပစ္စယေ။ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယောပိ သဟဇာတပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဘူတတာယ တတ္ထ တတ္ထ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထိအဝိဂတပစ္စယာပိ သဟဇာတပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတာဟာရိန္ဒြိယဘူတတာယ တတ္ထ တတ္ထ ပစ္စယေသု သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝံ ဣမေသု ပစ္စယေသု သဗ္ဗပစ္စယာနံ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနေဝ တိကပဋ္ဌာနပါဠိယံ ပစ္စနီယနယေ ဣမေသံ အဋ္ဌန္နံ ပစ္စယာနံ ဝသေနေဝ ကတိပယပဉှာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ ဣမေသံ ပန အဋ္ဌန္နမ္ပိ အညမညသင်္ဂဟောပိ အတ္ထိယေဝ။ တေသု ဟိ အာရမ္မဏပစ္စယော အဓိပတိဘူတော ဥပနိဿယေ ¶ ၊ အနဓိပတိဘူတော န ကတ္ထစီတိ အာရမ္မဏပစ္စယော ဟုတွာ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတိ။ ကမ္မပစ္စယောပိ သဟဇာတော သဟဇာတေ။ နာနက္ခဏိကော ပန ¶ ဗလဝါ ဝိပါကဓမ္မာနံ ဥပနိဿယော ဟောတီတိ ဥပနိဿယပစ္စယေ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ ဗလဝါပိ ပန ကမ္မဇရူပါနံ၊ ဒုဗ္ဗလော အရူပါနံ နာနက္ခဏိကကမ္မပစ္စယော ဟုတွာ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတိ။ အာဟာရပစ္စယောပိ အရူပဘူတော သဟဇာတေ၊ ရူပဘူတော န ကတ္ထစီတိ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတိ၊ ဣန္ဒြိယပစ္စယောပိ အရူပဘူတော သဟဇာတေ၊ ပသာဒိန္ဒြိယာ ပုရေဇာတေ၊ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယံ န ကတ္ထစိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတီတိ ဣန္ဒြိယပစ္စယော ဟုတွာ ဝိသုညေဝ တိဋ္ဌတီတိ ဧဝမေဝံ အညမညသင်္ဂဟောပိ အတ္ထေဝ။ သဗ္ဗေပိ ပနေတေ စတုဝီသတိ ပစ္စယာ အာရမ္မဏဥပနိဿယကမ္မအတ္ထိပစ္စယေသု စတူသုပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီတိ အယံ သင်္ဂဟတော ဝိနိစ္ဆယော။ အယံ အနုတ္တာနပဒတ္ထသဟိတော သင်္ခေပတ္ထဝိနိစ္ဆယော။

ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယော နိဋ္ဌိတော။

ဝိဘင်္ဂနယေ ပနေတ္ထ ပါဠိဝဝတ္ထာနံ တာဝ သင်္ခေပတော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပဋ္ဌာနပါဠိယံ ဟိ ‘‘ဟေတုပစ္စယော…ပေ… အဝိဂတပစ္စယော’’တိ ပစ္စယပဒါနိ မာတိကာဝသေန နိက္ခိပိတွာ တေသံ ပစ္စယာနံ – ‘‘ဟေတူ ဟေတုသမ္ပယုတ္တကာနံ ဓမ္မာနံ တံသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ နယေန ပစ္စယဘာဇနီယသင်္ခါတော နိဒ္ဒေသဝါရော ပဌမံ ဝုတ္တော။ သောပိ စ အနန္တရသင်္ခေပတ္ထဝိနိစ္ဆယော တတ္ထ တတ္ထ ဒဿိတော ဧဝ။ တဒနန္တရံ တေသံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ ကုသလတ္တိကာဒယော ဒွါဝီသတိတိကေ၊ ဟေတုဒုကာဒယော သတံ ဒုကေ စ နိဿာယ နာနာနယတော ဝိဘဇနဝသေန စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနသမောဓာနံ အနန္တနယသမန္တပဋ္ဌာနံ ဝိဘတ္တံ။ ကထံ? စတုဗ္ဗိဓံ ဟိ ပဋ္ဌာနံ – အနုလောမပဋ္ဌာနံ၊ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ၊ အနုလောမပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ၊ ပစ္စနီကာနုလောမပဋ္ဌာနန္တိ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ၊ ‘‘ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒီနံ၊ ဟေတုအာဒီနဉ္စ ဓမ္မာနံ အနုလောမဝသေန ပဝတ္တံ အနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ။ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ…ပေ… နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒီနံ၊ ဟေတုအာဒီနဉ္စ ¶ ဓမ္မာနံ ပစ္စနီကဝသေန ပဝတ္တံ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ နာမ။ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပဝတ္တံ အနုလောမပစ္စနီကပဋ္ဌာနံ နာမ ¶ ။ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော…ပေ… နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတုဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပဝတ္တံ ပစ္စနီကာနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ။

ဧဝမေတေသု စတူသု ပဋ္ဌာနေသု ယံ ဓမ္မံ အနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ၊ တံ တာဝ ဆဗ္ဗိဓံ ဟောတိ – တိကပဋ္ဌာနံ ဒုကပဋ္ဌာနံ ဒုကတိကပဋ္ဌာနံ တိကဒုကပဋ္ဌာနံ တိကတိကပဋ္ဌာနံ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနန္တိ။ ယထာ စေတံ၊ ဧဝံ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနာဒီနိပိ တီဏိ တီဏိ ပစ္စေကန္တိ စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနသမောဓာနံ ပဋ္ဌာနပ္ပကရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဟိ အနုလောမပဋ္ဌာနေ ဒွါဝီသတိတိကေ နိဿာယ တိကပဋ္ဌာနံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ သတံ ဒုကေ နိဿာယ ဒုကပဋ္ဌာနံ နာမ။ တတော တိကေ ဒုကေသု ပက္ခိပိတွာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနံ နာမ။ တတော ဒုကေ တိကေသု ပက္ခိပိတွာ တိကဒုကပဋ္ဌာနံ နာမ။ တိကေ ပန တိကေသုယေဝ ပက္ခိပိတွာ တိကတိကပဋ္ဌာနံ နာမ။ ဒုကေ စ ဒုကေသု ဧဝ ပက္ခိပိတွာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနံ နာမ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ ပဌမံ တာဝေတ္ထ အနုလောမပဋ္ဌာနေ တိကပဋ္ဌာနနယော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဧဝံ ပစ္စနီကပဋ္ဌာနေ၊ အနုလောမပစ္စနီကပဋ္ဌာနေ၊ ပစ္စနီကာနုလောမပဋ္ဌာနေတိ စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနံ ဒေသိတံ။

ဧတ္ထ စ ဒုဝိဓံ အနုလောမံ၊ ပစ္စနီကဉ္စ ဓမ္မာနုလောမံ ဓမ္မပစ္စနီကံ၊ ပစ္စယာနုလောမံ ပစ္စယပစ္စနီကန္တိ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ¶ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ ကုသလာဒီနံ တိကဓမ္မာနံ၊ ဟေတုအာဒီနံ ဒုကဓမ္မာနဉ္စ အနုလောမဒေသနာဝသေန ဓမ္မာနုလောမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ တိကဒုကဓမ္မာနံ ပစ္စနီကဝသေန ဓမ္မပစ္စနီကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ အနုလောမဒေသနာဝသေန ပစ္စယာနုလောမံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘နဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ ပစ္စယာနံ ပစ္စနီကဝသေန ပစ္စယပစ္စနီကဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတြ ယဒိဒံ ဓမ္မာနုလောမံ ဓမ္မပစ္စနီကဉ္စ၊ တဿ ဝသေန စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပစ္စယာနုလောမံ ပစ္စယပစ္စနီကဉ္စ အနုလောမတိကပဋ္ဌာနာဒီသု စတုဝီသတိယာ ပဋ္ဌာနေသု ဧကေကတိကဒုကေသု ဧဝံ လဗ္ဘတိ။ တဉ္စ ဥပရိ ပါဠိနယဒဿနေ ဧဝ ပါကဋံ ဘဝိဿတိ။ တတြိမာနိ စတုဝီသတိ ပဋ္ဌာနာနိ ဣမေသံ တိကဒုကာနံ ဝသေန နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ တိကပဋ္ဌာနံ…ပေ… ဒုကဒုကပဋ္ဌာနန္တိ ဝုစ္စတိ။

တေသု တိကဒုကေသု ဧကေကံ တိကဒုကံ ဣမေသံ ဟေတုပစ္စယာဒီနံ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ အနုလောမာဒိနယစတုက္ကဝသေန သတ္တဟိ သတ္တဟိ မဟာဝါရေဟိ ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တံ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? ပဋိစ္စဝါရော သဟဇာတဝါရော ပစ္စယဝါရော နိဿယဝါရော သံသဋ္ဌဝါရော သမ္ပယုတ္တဝါရော ပဉှာဝါရောတိ ဣမေဟိ ¶ ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော’’တိအာဒိနာ ပဋိစ္စာဘိဓာနေန ဝုတ္တော ပဋိစ္စဝါရော နာမ။ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ သဟဇာတော၊ ကုသလံ ဓမ္မံ ပစ္စယာ၊ ကုသလံ ဓမ္မံ နိဿာယ၊ ကုသလံ ဓမ္မံ သံသဋ္ဌော၊ ကုသလံ ဓမ္မံ သမ္ပယုတ္တော’’တိ ဧဝံ သဟဇာတာဒိအဘိဓာနေဟိ ဝုတ္တာ ပဉ္စ ဝါရာ သဟဇာတာဒိဝါရာနိ။ ပရတော စ သံသဋ္ဌသမ္ပယုတ္တဝါရေသု ဒွီသု အရူပဓမ္မဝသေနေဝ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နာ စ၊ သေသေသု စတူသု ဝါရေသု၊ သတ္တမေဝ ပဉှာဝါရေ စ ရူပါရူပဝသေန၊ ပစ္စယဝါရေ၊ နိဿယဝါရေ စ သဟဇာတပစ္ဆာဇာတပုရေဇာတဝသေန၊ သေသေသု ¶ သဟဇာတဝသေန ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နာ စ ကထိတာတိ အယံ ဝိသေသော။ သတ္တမဝါရေ ပန ယသ္မာ ‘‘ကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ နယေန တေ တေ ပဉှေ ဥဒ္ဓရိတွာ ပုန ‘‘ကုသလာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာန’’န္တိအာဒိနာ နယေန သဗ္ဗေပိ တေ ပဉှာ နိဇ္ဇဋာ၊ နိဂ္ဂုမ္ဗာ စ ကတွာ ဝိဘတ္တာ၊ တသ္မာ သော ဝါရော ပဉှာနံ သာဓုကံ ဝိဘတ္တတ္တာ ပဉှာဝါရောတွေဝ သင်္ခံ ဂတော။ ဣတိ ဣမေဟိ သတ္တဟိ မဟာဝါရေဟိ စတုဝီသတိယာ သမန္တပဋ္ဌာနေသု သဗ္ဗေပိ တိကဒုကာ စတုဝီသတိယာ ပစ္စယာနံ အနုလောမာဒိဝသေန ဝိတ္ထာရတော ဝိဘတ္တာ။ ကထံ? အနုလောမပဋ္ဌာနေ ဟိ ယဒိဒံ ဒွါဝီသတိတိကေ နိဿာယ တိကပဋ္ဌာနံ နာမ သဗ္ဗပဌမံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ တတ္ထ ကုသလတ္တိကံ တာဝ ဣမေဟိ ပဋိစ္စဝါရာဒီဟိ မဟာဝါရေဟိ ပစ္စယာနုလောမာဒိနယစတုက္ကတော ဝိဘတ္တံ။ တတ္ထ ယော တာဝေသ သဗ္ဗပဌမော ပဋိစ္စဝါရော နာမ၊ သော ဥဒ္ဒေသနိဒ္ဒေသတော ဒုဝိဓော ဟောတိ။

တတ္ထ ဥဒ္ဒေသဝါရော ကုသလာဒယော ပဋိစ္စ ဟေတုပစ္စယာဒိဝသေန ကုသလာဒီနံ ယုတ္တာနံ၊ အကုသလာဒီနံ အယုတ္တကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပတ္တိပုစ္ဆနဝသေနေဝ ပဝတ္တတ္တာ ‘‘ပုစ္ဆာဝါရော’’တိပိ၊ ပုစ္ဆာနညေဝ ပညာပနတော ‘‘ပဏ္ဏတ္တိဝါရော’’တိပိ ဝုစ္စတိ။ န ဟိ တတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနံ အတ္ထိ။ နိဒ္ဒေသဝါရော ပန ပုစ္ဆာဝါရေ ပရိပုစ္ဆိတေသု ပဉှေသု ‘‘သိယာ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျာ’’တိအာဒိကံ အယုတ္တံ ပဉှံ အနုဒ္ဓရိတွာ လဗ္ဘမာနာနညေဝ ပဉှာနံ ဝသေန ပဝတ္တော။ ဣတရေသု ပန သဟဇာတာဒီသု၊ သေသေသု စ တိကေသု၊ သေသပဋ္ဌာနေသု စ သဗ္ဗတ္ထ ပုစ္ဆာဝါရော နတ္ထိ၊ လဗ္ဘမာနဝသေန သဗ္ဗဝိဿဇ္ဇနမေဝ ဒဿိတန္တိ ဣဒမေတ္ထ သင်္ခေပတော ပါဠိဝဝတ္ထာနံ။

ဣဒါနိ ပနေတ္ထ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဧဝံ ဝိဘင်္ဂနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အနုလောမပဋ္ဌာနသ္မိဉှိ တိကပဋ္ဌာနေ ကုသလတ္တိကဿ သတ္တသု မဟာဝါရေသု ပဌမဿ ပဋိစ္စဝါရဿ ပုစ္ဆာဝါရေ တာဝ ¶ – ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ဟေတုပစ္စယာ…ပေ… အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတော…ပေ… ကုသလော စ အဗျာကတော စ…ပေ… အကုသလော စ အဗျာကတော ¶ စ…ပေ… ကုသလော စ အကုသလော စ…ပေ… ကုသလော စ အကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ဟေတုပစ္စယာ’’တိ ကုသလပဒမူလာ သတ္တ ပုစ္ဆာ ဥဒ္ဓဋာ။

ဧဝံ အကုသလပဒမူလာ၊ အဗျာကတပဒမူလာ စ။ ‘‘သိယာ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော…ပေ… သိယာ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ…ပေ… သိယာ ကုသလဉ္စ အကုသလဉ္စ…ပေ… သိယာ ကုသလဉ္စ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာ’’တိ ဒွိမူလကာ၊ တိမူလကာ စ သတ္တ သတ္တ ပုစ္ဆာတိ ဧကူနပညာသ ပုစ္ဆာ ဟေတုပစ္စယမူလကာ ဥဒ္ဓဋာ။

ဣမိနာဝ နယေန ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ အာရမ္မဏပစ္စယာ…ပေ… အဝိဂတပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ သေသပစ္စယမူလကာပိ ပုစ္ဆာဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧကမူလကနယော။

ယထာ စ ဧကမူလကေ၊ ဧဝံ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုပစ္စယာ အဝိဂတပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒွိမူလကေပိ။ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ အဓိပတိပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ အနန္တရပစ္စယာ…ပေ… ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ အဝိဂတပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ တိမူလကာဒီသု သဗ္ဗမူလကပရိယောသာနေသု ဝါရေသု နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဟေတုပစ္စယမူလကနယော။

ယထာ စ ဟေတုမူလကေ၊ ဧဝံ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ သေသပစ္စယမူလကေသုပိ နယော ဉာတဗ္ဗော။ ပစ္စယာနုလောမဝါရော။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇေယျ နဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ သဗ္ဗပ္ပကာရယုတ္တော ¶ ပစ္စယပစ္စနီကဝါရောပိ။ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ အနုလောမပစ္စနီကပစ္စယဝါရောပိ။ ‘‘သိယာ ကုသလံ ဓမ္မံ…ပေ… ဥပ္ပဇ္ဇေယျ နဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စနီယာနုလောမဝါရောပိ သဗ္ဗတ္ထ နေတဗ္ဗောတိ အယံ တာဝေတ္ထ ပုစ္ဆာဝါရေ နယော။

နိဒ္ဒေသဝါရော ပန ဥဒ္ဒေသဝါရေ ဒဿိတာသု ပုစ္ဆာသု ကုသလာကုသလာဒီနံ သဟုပ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော ယာ ဧတာ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိကာ ပုစ္ဆာ သဗ္ဗသော ¶ ဝိဿဇ္ဇနံ လဘန္တိ၊ တာ ပဟာယ ယာ ဝိဿဇ္ဇနံ လဘန္တိ၊ တာသမေဝ ဝိဿဇ္ဇနဝသေန ပဝတ္တော။ တတြာယံ နယော – ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ။ တယော ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဧကော ခန္ဓော။ ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ တယော ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဧကော ခန္ဓော စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပ’’န္တိ ဧဝံ ကုသလပဒမူလာသု သတ္တသု ပုစ္ဆာသု တိဿောဝ လဗ္ဘမာနာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ တထာ အကုသလပဒမူလာသုပိ တိဿောဝ။ အဗျာကတပဒမူလာသု ပန ‘‘အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ ကဋတ္တာ စ ရူပံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ ကဋတ္တာ စ ရူပံ။ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ။ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ တယော မဟာဘူတာ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ¶ ဒွေ မဟာဘူတာ။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။ ဒွိမူလိကာဒီသု စ ‘‘ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ဧကာ။ တထာ ‘‘အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ပဋိစ္စာ’’တိ၊ ဧဝံ ဟေတုပစ္စယမူလိကာသု ဧကူနပညာသာယ ပုစ္ဆာသု နဝေဝ လဗ္ဘမာနာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ သေသာ စတ္တာလီသ မောဃပုစ္ဆာတိ န ဝိဿဇ္ဇိတာ။ ဧဝံ ဥပရိ အာရမ္မဏပစ္စယာဒီသု ဝိဿဇ္ဇိတာဝသေသာ မောဃပုစ္ဆာတိ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဝိဇာနနသုခတ္ထံ ပန ဘဂဝတာ ပုစ္ဆာဝါရေ လဗ္ဘမာနာ၊ အလဗ္ဘမာနာ စ သဗ္ဗာပိ တာ ဒဿိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။

တတ္ထ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာတိ သဟဇာတေသု ဝေဒနာက္ခန္ဓာဒိဘေဒံ ဧကံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ပဋိဂန္တွာ၊ သဟုပ္ပတ္တိသင်္ခါတေန သဒိသဘာဝေန ပတွာတိ အတ္ထော။ သဒိသတ္ထော ဟိ ဧတ္ထ ပဋိသဒ္ဒေါ ‘‘ပဋိပုဂ္ဂလော’’တိအာဒီသု ဝိယ။ ကုသလော ဓမ္မောတိ သညာက္ခန္ဓာဒိဘေဒေါ သဟုပ္ပန္နော ကုသလော ဓမ္မော။ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ပါကဋဘာဝတော ဥဒ္ဓံ ဥပ္ပာဒါဒိံ ပါပုဏာတိ၊ အတ္တာနံ ဝါ ပဋိလဘတိ။ ဟေတုပစ္စယာတိ န ကေဝလံ ကုသလဓမ္မမတ္တမေဝ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အထ ခေါ ကုသလဟေတုနာ ဟေတုပစ္စယတံ သာဓေန္တေန စ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။

ဧဝမိဒံ ¶ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇေယျာ’’တိ ပုစ္ဆာယ ‘‘ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ အဝိသေသေန ဝိဿဇ္ဇနံ ဝတွာ ဣဒါနိ ယံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ယေ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ တေ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နေ ခန္ဓဝသေန ဝိသေသေတွာ ဒဿေတုံ ‘‘ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ပနေတ္ထ ဧကော ခန္ဓော ဧကဿေဝ၊ ဒွိန္နံယေဝ ဝါ၊ ဒွေ ဝါ ပန ဧကဿေဝ ပစ္စယာ နာမ န ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တေ ပကာရေန အနာမသိတွာ ‘‘ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စယဘာဝေန ဂဟိတာဝသေသံ သဗ္ဗံ ပစ္စယုပ္ပန္နံ ကတွာ ဒဿိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဥပရိပိ သဗ္ဗတ္ထ။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပန္တိ ဣဒံ ပဋိစ္စတ္ထဿ သဟဇာတတ္ထတ္တာ ¶ ယံ ကုသလေန သဟဇာတဉ္စေဝ ဟေတုပစ္စယဉ္စ လဘတိ၊ တံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတ’’န္တိ။ ဧတ္ထ ဟေတုပစ္စယာဓိကာရေ အဟေတုကာ န ဂဟေတဗ္ဗာ။ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝတ္ထူတိအာဒိ ကဋတ္တာရူပဂ္ဂဟဏေန ဝတ္ထုသ္မိံ ဂဟိတေပိ ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ အရူပက္ခန္ဓာနံ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဧကံ မဟာဘူတန္တိအာဒိ ပန ရူပါဗျာကတံ ပဋိစ္စ ရူပါဗျာကတဿ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ။ ဟေတုပစ္စယေ ဥပတ္ထမ္ဘကာနမေဝ စေတ္ထ စိတ္တဇာနံ၊ ပဋိသန္ဓိယံ ကမ္မဇာနဉ္စ အညမညံ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နတာ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ န အဟေတုကစိတ္တဇဥတုဇာဒီနံ တေသံ ဟေတုပစ္စယာ ဥပ္ပတ္တိယာ အဘာဝတော။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနန္တိအာဒိ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါဒီနံ ဥပ္ပတ္တိဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဣမိနာ ဥပါယေန အာရမ္မဏပစ္စယာဒီသုပိ ဝိဿဇ္ဇနာနံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

အာရမ္မဏပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အာရမ္မဏပစ္စယာ။ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အာရမ္မဏပစ္စယာ။ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ’’တိ ဧဝံ တိဿော ဝိဿဇ္ဇိတာ။ သေသာ ရူပမိဿကတ္တာ၊ ရူပဿ စ အာရမ္မဏပစ္စယေန အနုပ္ပတ္တိတော န ဂဟိတာ။ တေနေဝ ‘‘ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ’’တိ ဝတွာ ‘‘ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝတ္ထူ’’တိ န ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ အာရမ္မဏပစ္စယာတိ သဟဇာတံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ကုသလော ဓမ္မော တတော အညေန အသဟဇာတေန ဆဗ္ဗိဓေန အာရမ္မဏဘူတေန ပစ္စယေနာတိ ဧဝံ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ န ဟိ အတ္တနာ သဟဇာတံ အာရမ္မဏံ ကတွာ စိတ္တစေတသိကာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။

အဓိပတိပစ္စယေ ဟေတုပစ္စယသဒိသံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ အနန္တရသမနန္တရေသု ပန ရူပါဘာဝတော အာရမ္မဏပစ္စယသဒိသံ။ သဟဇာတပစ္စယေပိ ¶ ဟေတုပစ္စယသဒိသံ။ အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတုပ္ပတ္တိယာ ¶ ပန ‘‘ဗာဟိရံ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါရူပံ…ပေ… အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ ဧကံ မဟာဘူတံ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ…ပေ… ဥတုသမုဋ္ဌာနံ ဧကံ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ…ပေ… အသညသတ္တာနံ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဒွေ မဟာဘူတာ…ပေ… ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဣဒံ အဓိကံ။ ဧဝံ အညမညပစ္စယေပိ။ ကေဝလံ တတ္ထ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပဉ္စ န ဂဟိတံ တေသံ အညမညပစ္စယတ္တာဘာဝါ။ နိဿယပစ္စယေပိ သဟဇာတပစ္စယသဒိသံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ ပဋိစ္စတ္ထဿ ပန သဟဇာတတ္ထတ္တာ စက္ခာဒီသု ပုရေဇာတနိဿယာ ဣဓ န ဂဟိတာတိ။ ဥပနိဿယပစ္စယေပိ ရူပဿ ဥပနိဿယပစ္စယုပ္ပန္နတ္တာဘာဝါ အာရမ္မဏပစ္စယသဒိသမေဝ ဝိဿဇ္ဇနံ။

ပုရေဇာတပစ္စယေ ပန ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပုရေဇာတပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝတ္ထုံ ပုရေဇာတပစ္စယာ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ပုရေဇာတပစ္စယာ။ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ဝတ္ထုံ ပုရေဇာတပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ တိဿော ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ တတ္ထ ဝတ္ထုံ ပုရေဇာတပစ္စယာတိ ဣဒံ အာရမ္မဏပုရေဇာတနိဝတ္တနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တံ ဟိ စက္ခုဝိညာဏာဒီနံယေဝ ပုရေဇာတပစ္စယတံ သာဓယတိ၊ န မနောဝိညာဏဓာတုယာတိ ဣဓ န ဂဟိတံ။

ပစ္ဆာဇာတပစ္စယော ဣဓ အရူပဓမ္မေသု န လဗ္ဘတိ။ ရူပဓမ္မေသု စ ဥပတ္ထမ္ဘကောဝ၊ န ဇနကော၊ တသ္မာ ‘‘အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိ န ဝတ္တဗ္ဗောဝါတိ အယံ န ဂဟိတော။ အာသေဝနပစ္စယေပိ အာရမ္မဏပစ္စယေ ဝိယ တိဿောဝ ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

ကမ္မပစ္စယေ ¶ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကမ္မပစ္စယာ။ ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ…ပေ… ကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ကုသလပဒေ တိဿော၊ တထာ အကုသလပဒေ။ အဗျာကတပဒေ ပန ‘‘အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ၊ အသညသတ္တာနံ…ပေ… ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧဝံ တိဿော။ ‘‘ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ ¶ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ သဟဇာတသဒိသံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ နတ္ထိဝိဂတပစ္စယေသု အာရမ္မဏသဒိသံ။

ဧဝံ သဗ္ဗပစ္စယေသု လဗ္ဘမာနပဉှေ ဝိဿဇ္ဇနံ ဒဿေတွာ တတော ဟေတုအဓိပတိဈာနမဂ္ဂပစ္စယာ ဧကသဒိသာ။ အာရမ္မဏာနန္တရသမနန္တရူပနိဿယာသေဝနနတ္ထိဝိဂတပစ္စယာ ဧကသဒိသာ။ သဟဇာတအညမညနိဿယအတ္ထိအဝိဂတာ ဧကသဒိသာ။ အာသေဝနပစ္စယေ ဝိပါကော န လဗ္ဘတိ။ အညမညပစ္စယေ စိတ္တဇရူပံ၊ ဥပါဒါရူပဉ္စ န လဗ္ဘတီတိအာဒိနာ ပစ္စယာနံ အညမညသဒိသတ္တံ ဝတွာ ပုန တေသံ ‘‘ဟေတုယာ နဝ။ အာရမ္မဏေ တီဏိ။ အဓိပတိယာ နဝ။ အနန္တရသမနန္တရေသု တီဏိ။ သဟဇာတေ နဝ။ အညမညေ တီဏိ။ နိဿယေ နဝ။ ဥပနိဿယေ တီဏိ။ ပုရေဇာတေ တီဏိ။ အာသေဝနေ တီဏိ။ ကမ္မေ နဝ။ ဝိပါကေ ဧကံ။ အာဟာရေ နဝ။ ဣန္ဒြိယေ နဝ။ ဈာနေ နဝ။ မဂ္ဂေ နဝ။ သမ္ပယုတ္တေ တီဏိ။ ဝိပ္ပယုတ္တေ နဝ။ အတ္ထိယာ နဝ။ နတ္ထိယာ တီဏိ။ ဝိဂတေ တီဏိ။ အဝိဂတေ နဝါ’’တိ ဧဝံ ဟေတုပစ္စယာဒီနံ ဧကေကသ္မိံ ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာ ဝုတ္တာတိ အယံ ဧကမူလကနယော။

ယထာ စ ဧကမူလကေ၊ ဧဝံ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒွိမူလကာဒီသုပိ သဗ္ဗမူလကပရိယောသာနေသု ယထာနုရူပံ ¶ နယော နေတဗ္ဗော။ ပါဠိယမ္ပိ ဝိတ္ထာရနယံ အဒဿေတွာ ‘‘ဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏေ တီဏီ’’တိအာဒိနာ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနဘေဒေါ ဒဿိတောတိ အယံ ပစ္စယာနုလောမေ နယော။

ပစ္စယပစ္စနီယေ ပန ‘‘အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နဟေတုပစ္စယာ။ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတေ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတော ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတော မောဟော။ အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နဟေတုပစ္စယာ။ အဟေတုကံ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ။ အဟေတုကပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ ကဋတ္တာ စ ရူပံ…ပေ… ဝတ္ထုံ ပဋိစ္စ ခန္ဓာ။ ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ၊ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ…ပေ… ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဣမာ ဒွေ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နာရမ္မဏပစ္စယေ ¶ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ…ပေ… အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ၊ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ဣမာ ပဉ္စ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နာဓိပတိပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော…ပေ… ကုသလံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ…ပေ… အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော…ပေ… ဒွေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ၊ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော စ အဗျာကတော စ ဓမ္မာ…ပေ… အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ¶ …ပေ… မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ…ပေ… ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ။ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ နဝ ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ နာနန္တရနသမနန္တရပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသာ။

နာညမညပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အဗျာကတံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ဝိပါကာဗျာကတေ ကိရိယာဗျာကတေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဝိပါကာဗျာကတေ…ပေ… ကဋတ္တာ ရူပံ။ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ။ ဗာဟိရေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါရူပံ။ အာဟာရသမုဋ္ဌာနေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဥပါဒါရူပံ။ ဥတုသမုဋ္ဌာနေ…ပေ… ဥပါဒါရူပံ။ အသညသတ္တာနံ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ကဋတ္တာရူပံ ဥပါဒါရူပံ။ ကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ပဉ္စ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ တတ္ထ ဝိပါကာဗျာကတေ ¶ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ ကဋတ္တာရူပန္တိ ဟဒယဝတ္ထုဝဇ္ဇံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နဥပနိဿယပစ္စယော နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသော။

နပုရေဇာတပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော…ပေ… အရူပေ ကုသလံ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ။ ကုသလံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိ ကုသလပဒေ ဒွေ၊ တထာ အကုသလပဒေပိ။ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… အရူပေ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ…ပေ… ဗာဟိရံ…ပေ… ဥပါဒါရူပံ။ ကုသလဉ္စ ¶ အဗျာကတဉ္စ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ကုသလေ ခန္ဓေ စ မဟာဘူတေ စ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ…ပေ… အကုသလေ ခန္ဓေ စ…ပေ… ရူပ’’န္တိ ဣမာ တိဿောတိ သတ္တ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ နပစ္ဆာဇာတနာသေဝနပစ္စယာ နာဓိပတိပစ္စယသဒိသာ။ တတ္ထ ကုသလာကုသလကိရိယာနံ ပဌမဇဝနဝသေန နာသေဝနပစ္စယပ္ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

နကမ္မပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ပဋိစ္စ ကုသလော၊ ကုသလာ စေတနာ။ အကုသလံ ပဋိစ္စ အကုသလော၊ အကုသလာ စေတနာ။ အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော၊ ဝိပါကကိရိယာ စေတနာ။ ဗာဟိရံ၊ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ၊ ဥတုသမုဋ္ဌာန’’န္တိ တိဿော ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နဝိပါကပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ပဋိစ္စ ကုသလော၊ အဗျာကတော။ ကုသလော စ အဗျာကတော စာ’’တိ ကုသလပဒေ တိဿော၊ တထာ အကုသလပဒေပိ။ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော…ပေ… ဗာဟိရံ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ ဥတုသမုဋ္ဌာနံ အသည…ပေ… ဥပါဒါရူပံ…ပေ… အကုသလဉ္စ အဗျာကတဉ္စ အဗျာကတော’’တိ ဣမာ တိဿောတိ နဝ ဝိဿဇ္ဇိတာ။

နာဟာရပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ဗာဟိရံ ဥတုသမုဋ္ဌာနံ၊ အသည…ပေ… ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။

နဣန္ဒြိယပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ဗာဟိရံ အာဟာရသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… ဥတုသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… အသညသတ္တာနံ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ရူပဇီဝိတိန္ဒြိယ’’န္တိ ဧကာဝ။

နဈာနပစ္စယေ ¶ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ ပဉ္စဝိညာဏသဟဂတံ…ပေ… ဗာဟိရံ အာဟာရဥတုအသညဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။

နမဂ္ဂပစ္စယေ ‘‘အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော။ အဟေတုကံ ဝိပါကာဗျာကတံ ကိရိယာဗျာကတံ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… အဟေတုကပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ¶ ဝိပါကာ…ပေ… ကဋတ္တာ စ ရူပံ…ပေ… ဗာဟိရံ အာဟာရဥတုအသညဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဧကာဝ။

နသမ္ပယုတ္တပစ္စယော နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသော။

နဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ ‘‘ကုသလံ ပဋိစ္စ ကုသလော။ အရူပေ ကုသလောဝ။ အကုသလံ…ပေ… အရူပေ အကုသလော။ အဗျာကတံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော၊ အရူပေ ဝိပါကကိရိယာဗျာကတံ။ ဗာဟိရံ အသည…ပေ… ဥပါဒါရူပ’’န္တိ ဣမာ တိဿောဝ ပုစ္ဆာ ဝိဿဇ္ဇိတာ။ နောနတ္ထိနောဝိဂတပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယသဒိသာ။ နသဟဇာတနနိဿယနောအတ္ထိနောအဝိဂတပစ္စယာ ပနေတ္ထ စတ္တာရောပိ န လဗ္ဘန္တီတိ။

ဧဝံ ပစ္စနီကေ လဗ္ဘမာနပဉှဝိဿဇ္ဇနံ ဒဿေတွာ တတော ‘‘နဟေတုယာ ဒွေ။ နာရမ္မဏေ ပဉ္စ။ နာဓိပတိယာ နဝ။ နာနန္တရေ နသမနန္တရေ နာညမညေ နဥပနိဿယေ ပဉ္စ။ နပုရေဇာတေ သတ္တ။ နပစ္ဆာဇာတေ နာသေဝနေ နဝ။ နကမ္မေ တီဏိ။ နဝိပါကေ နဝ။ နာဟာရေ နဣန္ဒြိယေ နဈာနေ နမဂ္ဂေ ဧကံ။ နသမ္ပယုတ္တေ ပဉ္စ။ နဝိပ္ပယုတ္တေ တီဏိ။ နောနတ္ထိနောဝိဂတေသု ပဉ္စာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာ ဝုတ္တာတိ အယံ ဧကမူလကနယော။

ဣမိနာဝ နယေန ဒွိမူလကာဒီသုပိ ယထာနုရူပံ နယော နေတဗ္ဗော၊ ပါဠိယံ ပန ‘‘နဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏေ ဧက’’န္တိအာဒိနာ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာဝ ဒဿိတာတိ အယံ ပစ္စယပစ္စနီယနယော။

ဣမိနာ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ နာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ အနုလောမပစ္စနီယနယေ၊ ‘‘အကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ နဟေတုပစ္စယာ အာရမ္မဏပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ပစ္စနီယာနုလောမနယေ ပဉှဝိဿဇ္ဇနနယော ဝေဒိတဗ္ဗော ¶ ။ ပါဠိယံ ပနေတ္ထ ဝိဿဇ္ဇနဝါရဂဏနာဝ ဒဿိတာတိ ¶ အယံ အနုလောမပစ္စနီယကုသလတ္တိကေ ပဋိစ္စဝါရနယော။

သဟဇာတဝါရာဒီသုပိ ဆဝါရေသု ပဋိစ္စဝါရေ ဝုတ္တာနုသာရေန သဗ္ဗတ္ထ နယော နေတဗ္ဗော။ ယေ ပန တတ္ထ တတ္ထ ပါဠိဝိသေသာ၊ အတ္ထဝိသေသာ စ ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ တေ ပဋ္ဌာနပါဠိအဋ္ဌကထာသု ဧဝ သဗ္ဗာကာရတော ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဣဓ ပန တေ သဗ္ဗေ သင်္ခေပနယတော ဒဿိယမာနာပိ ဂန္ထဘာရိယံ ကရောန္တီတိ န ဒဿိတာ။

တေသု ပန ဝါရေသု ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ သဟဇာတော ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလံ ဓမ္မံ ပစ္စယာ… ကုသလံ ဓမ္မံ နိဿာယ… ကုသလံ ဓမ္မံ သံသဋ္ဌော… ကုသလံ ဓမ္မံ သမ္ပယုတ္တော ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိ ဧဝံ အာဒိတော ပဉ္စသု ဝါရေသု ပါဠိဂတိ ဉာတဗ္ဗာ။ တေသု စ ပဋိစ္စသဟဇာတာ ဧကတ္ထာ၊ ပစ္စယနိဿယာ ဧကတ္ထာ၊ သံသဋ္ဌသမ္ပယုတ္တာ ဧကတ္ထာ။ တတ္ထ ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ သဟဇာတော’’တိအာဒီသု ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ တေန သဟဇာတော ဟုတွာတိအာဒိနာ ယထာနုရူပံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပစ္ဆိမေ ပန ပဉှာဝါရေ ‘‘ကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော။ ကုသလာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော။ ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… ကုသလဿ စ အဗျာကတဿ စ…ပေ… ကုသလာ ဟေတူ သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုပစ္စယေ၊

‘‘ကုသလော ဓမ္မော ကုသလဿ ဓမ္မဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော။ ဒါနံ ဒတွာ သီလံ သမာဒိယိတွာ ဥပေါသထကမ္မံ ကတွာ တံ ပစ္စဝေက္ခတိ။ ပုဗ္ဗေ သုစိဏ္ဏာနိ…ပေ… ဈာနာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ဈာနံ… သေခါ ဂေါတြဘုံ ဝေါဒါနံ မဂ္ဂံ ပစ္စဝေက္ခန္တိ။ သေခါ ဝါ ပုထုဇ္ဇနာ ဝါ ကုသလံ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော အနတ္တတော ဝိပဿန္တိ။ စေတောပရိယဉာဏေန ကုသလစိတ္တသမင်္ဂိဿ စိတ္တံ ဇာနန္တိ ¶ ။ အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလံ ဝိညာဏဉ္စာယတနကုသလဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာကိဉ္စညာယတနကုသလံ နေဝသညာနာသညာယတနကုသလဿ… ကုသလာ ခန္ဓာ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏဿ စေတောပရိယပုဗ္ဗေနိဝါသယထာကမ္မူပဂအနာဂတံသဉာဏဿ အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော။

ကုသလော အကုသလဿ…ပေ… ဒါနံ ဒတွာ…ပေ… ကတွာ တံ အဿာဒေတိ အဘိနန္ဒတိ။ တံ အာရဗ္ဘ ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ဥဒ္ဓစ္စံ ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပုဗ္ဗေ သုစိဏ္ဏာနိ အဿာဒေတိ ¶ …ပေ… ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဈာနာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ဈာနံ အဿာဒေတိ…ပေ… ဥဒ္ဓစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဈာနေ ပရိဟီနေ ဝိပ္ပဋိသာရိဿ ဒေါမနဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… ပစ္စယော။ အရဟာ မဂ္ဂံ ပစ္စဝေက္ခတိ။ ပုဗ္ဗေ သုစိဏ္ဏာနိ… ကုသလ…ပေ… ဝိပဿတိ…ပေ… ဝိပါကော တဒါရမ္မဏတာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အာကာသာနဉ္စာယတနကုသလံ ဝိညာဏဉ္စာယတနဝိပါကဿ…ပေ… ကိရိယဿ။ အာကိဉ္စညာယတန…ပေ… ဝိပါကဿ စ ကိရိယဿ စ။ ကုသလာ ခန္ဓာ စေတောပရိယ…ပေ… အနာဂတံသဉာဏဿ အာဝဇ္ဇနာယ။

အကုသလော အကုသလဿ…ပေ… ပစ္စယော။ ရာဂံ အဿာဒေတိ…ပေ… ဥဒ္ဓစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ အကုသလော ကုသလဿ…ပေ… ပစ္စယော။ သေခါ ပဟီနေ ကိလေသေ…ပေ… အနာဂတံသဉာဏဿ။ အကုသလော အဗျာကတဿ… အရဟာ ပဟီနေ ကိလေသေ…ပေ… အာဝဇ္ဇနာယ။

အဗျာကတော အဗျာကတဿ… အရဟာ ဖလံ ပစ္စဝေက္ခတိ။ နိဗ္ဗာနံ၊ စက္ခုံ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဝိပဿတိ။ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ရူပံ ပဿတိ…ပေ… အာကိဉ္စညာယတနကိရိယံ…ပေ… ကိရိယဿ။ ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဿ…ပေ… အာဝဇ္ဇနာယ။ အဗျာကတော ကုသလဿ… သေခါ ဖလံ…ပေ… အနာဂတံသဉာဏဿ။ အဗျာကတော အကုသလဿ… စက္ခုံ အဿာဒေတီ’’တိအာဒိနာ အာရမ္မဏပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ¶ ကုသလဿ အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာရမ္မဏာဓိပတိ၊ သဟဇာတာဓိပတိ။ အာရမ္မဏာဓိပတိ – ဒါနံ ဒတွာ’’တိအာဒိနာ အဓိပတိပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ ဝိတ္ထာရတော အနန္တရသမနန္တရသဟဇာတအညမညနိဿယပစ္စယေသု စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာရမ္မဏူပနိဿယော အနန္တရူပနိဿယော ပကတူပနိဿယော။ အာရမ္မဏူပနိဿယော – ဒါနံ ဒတွာ’’တိအာဒိနာ အာရမ္မဏပစ္စယေ ဝုတ္တနယေန၊ ‘‘အနန္တရူပနိဿယော – ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခန္ဓာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာန’’န္တိအာဒိနာ ¶ အနန္တရပစ္စယေ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ‘‘ပကတူပနိဿယော – သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ…ပေ… ဥပေါသထကမ္မံ ကရောတိ။ ဈာနံ၊ ဝိပဿနံ၊ မဂ္ဂံ၊ အဘိညံ၊ သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတိ။ သီလံ၊ သုတံ၊ စာဂံ၊ ပညံ ဥပနိဿာယ…ပေ… ပဌမဿ ဈာနဿ ပရိကမ္မံ ပဌမဿ ဈာနဿ ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… အာကိဉ္စညာယတနံ နေဝသညာနာသညာယတနဿ…ပေ… ယထာကမ္မူပဂဉာဏံ အနာဂတံသဉာဏဿ…ပေ… ပဌမဿ မဂ္ဂဿ ပရိကမ္မံ ပဌမဿ…ပေ… တတိယော မဂ္ဂေါ စတုတ္ထဿ။ မဂ္ဂေါ သေခါနံ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါယ…ပေ… ဌာနာဌာနကောသလ္လဿ ဥပနိဿယ။ ကုသလော အကုသလဿ…ပေ… အာရမ္မဏူပနိဿယော။ ပကတူပ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ မာနံ ဇပ္ပေတိ။ ဒိဋ္ဌိံ ဂဏှာတိ…ပေ… သဒ္ဓါ သီလံ သုတံ စာဂေါ ပညာ ရာဂဿ၊ ဒေါသဿ၊ မောဟဿ၊ မာနဿ၊ ဒိဋ္ဌိယာ။ ပတ္ထနာယ…ပေ… ကုသလော အဗျာကတဿ…ပေ… အာရမ္မဏူပနိဿယော။ အနန္တရူပနိဿယော။ ပကတူပ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – သဒ္ဓံ ဥပနိဿာယ အတ္တာနံ အာတာပေတိ…ပေ… ကာယိကဿ သုခဿ၊ ဒုက္ခဿ၊ ဖလသမာပတ္တိယာ။ ကုသလံ ကမ္မံ ဝိပါကဿ…ပေ… မဂ္ဂေါ အရဟတော အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါယ ပစ္စယော။

အကုသလော ¶ အကုသလဿ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – ရာဂံ ဥပနိဿာယ ပါဏံ ဟနတိ…ပေ… သမ္ဖံ ပလပတိ…ပေ… သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ။ ဒေါသံ၊ မောဟံ၊ မာနံ၊ ဒိဋ္ဌိံ၊ ပတ္ထနံ ဥပနိဿာယ…ပေ… သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ…ပေ… ပါဏာတိပါတော ပါဏာတိပါတဿ…ပေ… သင်္ဃဘေဒကမ္မဿ…ပေ… ပစ္စယော။

အကုသလော ကုသလဿ…ပေ… ပကတူပနိဿယော – ရာဂံ ဥပနိဿာယ ဒါနံ ဒေတိ…ပေ… မဂ္ဂံ ဥပ္ပာဒေတိ…ပေ… သမာပတ္တိံ ဥပ္ပာဒေတိ။ ရာဂေါ…ပေ… ပတ္ထနာ။ သဒ္ဓါယ၊ သီလဿ…ပေ… ပညာယ ဥပနိဿယ။ ပါဏံ ဟန္တွာ တဿ ပဋိဃာတတ္ထာယ ဒါနံ ဒေတီ’’တိအာဒိနာ စ ဥပနိဿယပစ္စယေ စ၊

‘‘အဗျာကတော အဗျာကတဿ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… အာရမ္မဏပုရေဇာတံ – အရဟာ စက္ခုံ…ပေ… ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ၊ ဝတ္ထုံ ဝိပဿတိ…ပေ… ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ရူပံ ပဿတိ…ပေ… ရူပါယတနံ စက္ခုဝိညာဏဿ…ပေ… ဝတ္ထုပုရေဇာတံ – စက္ခာယတနံ စက္ခုဝိညာဏဿ…ပေ… ဝတ္ထု ဝိပါကာဗျာကတာန’’န္တိအာဒိနာ ပုရေဇာတပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ¶ အဗျာကတဿ…ပေ… ပစ္ဆာဇာတာ ကုသလာ ခန္ဓာ ပုရေဇာတဿ ဣမဿ ကာယဿာ’’တိအာဒိနာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ကုသလဿ…ပေ… ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ အာသေဝနပစ္စယေ စ၊

‘‘သဟဇာတာ နာနာက္ခဏိကာ၊ သဟဇာတာ ကုသလာ စေတနာ…ပေ… သမ္ပယုတ္တကာနံ ခန္ဓာနံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနဉ္စ ရူပါနံ။ နာနာက္ခဏိကာ ဝိပါကာနံ ခန္ဓာနံ ကဋတ္တာ စ ရူပါန’’န္တိအာဒိနာ ကမ္မပစ္စယေ စ၊

‘‘အဗျာကတော အဗျာကတဿ…ပေ… ဧကော ခန္ဓော တိဏ္ဏန္န’’န္တိအာဒိနာ ဝိပါကပစ္စယေ စ၊

‘‘ကုသလော ¶ ကုသလဿာ’’တိအာဒိနာ အာဟာရပစ္စယာဒီသု စ၊ ‘‘ကုသလော အဗျာကတဿ၊ သဟဇာတံ၊ ပစ္ဆာဇာတံ၊ သဟဇာတာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနံ ရူပါနံ။ ပစ္ဆာဇာတာ ဣမဿ ကာယဿ…ပေ… အဗျာကတော ကုသလဿ…ပေ… ပုရေဇာတံ ဝတ္ထု ကုသလာနံ ခန္ဓာနံ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိအာဒိနာ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယာဒီသု စ ပါဠိဂတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တတ္ထ ကုသလဓမ္မော နာမေသ ယသ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တော ဌပေတွာ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယံ၊ ဝိပါကပစ္စယဉ္စ သေသေဟိ ဒွါဝီသတိယာ ပစ္စယေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ကုသလဿ စ ပစ္စယော ဟောန္တော ဌပေတွာ ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတဝိပါကဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယေ သေသေဟိ ဝီသတိယာ ပစ္စယေဟိ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဧဝံ ကုသလော ကုသလာဒီနံ၊ အကုသလော စ အကုသလာဒီနံ ယထာနုရူပံ ပစ္စယာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ကုသလာဒီနံ တံတံပစ္စယုပ္ပန္နဝိဘာဂံ ဒဿေတုံ ပဉှာဝါရော ဝုတ္တော။ တတ္ထ သေခါ ဂေါတြဘုန္တိ သောတာပန္နံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ ဝေါဒါနန္တိ သကဒါဂါမိအနာဂါမိနော။ တေသံ ဟိ ဂေါတြဘုစိတ္တံ ဝေါဒါနံ နာမ။ မဂ္ဂါ ဝုဋ္ဌဟိတွာတိ မဂ္ဂဝီထိတော ဝုဋ္ဌာယ။ န ဟိ မဂ္ဂါနန္တရာ ပစ္စဝေက္ခဏာ နာမ အတ္ထီတိ အယံ အနုလောမပဋ္ဌာနေ ကုသလတ္တိကနယော။

ဝေဒနာတ္တိကာဒီသု ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ ဒွေ ခန္ဓာ။ ဒွေ ခန္ဓေ ¶ ပဋိစ္စ ဧကော ခန္ဓော’’တိအာဒိနာ ကုသလတ္တိကေ ဝုတ္တာနုသာရေန ပဋိစ္စဝါရာဒီသု ပဉှာဝါရပရိယောသာနေသု သတ္တသု ဝါရေသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီဟိ စ ဧကမူလာဒီဟိ နယေဟိ စ သဗ္ဗတ္တိကေသု လဗ္ဘမာနပဒဝသေန ဂဏနာနယော ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဝေဒနာတ္တိကေ ဝေဒနာက္ခန္ဓဿ အလဗ္ဘနတော ‘‘ဧကံ ခန္ဓံ နိဿာယ ဒွေ ခန္ဓာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗတ္ထ ဝိသေသော ¶ ပါဠိအဋ္ဌကထာနုသာရေနေဝ ဉာတဗ္ဗောတိ အယံ အနုလောမပဋိလောမေ တိကပဋ္ဌာနနယော။

ဒုကပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ အလောဘံ ပဋိစ္စ အဒေါသော။ အမောဟော။ အဒေါသံ အမောဟံ ပဋိစ္စ အလောဘော။ အဒေါသော။ လောဘံ ပဋိစ္စ မောဟော။ မောဟံ ပဋိစ္စ လောဘော။ ဒေါသံ ပဋိစ္စ မောဟော။ မောဟံ ပဋိစ္စ ဒေါသော။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ…ပေ… ဟေတူ စ နဟေတူ စ။ နဟေတုံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော န…ပေ… ဟေတူ စ နဟေတူ စာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုဒုကေ၊

‘‘သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ သဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ သဟေတုကံ ဧကံ ခန္ဓံ…ပေ… သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ။ အဟေတုကော…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပံ။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ…ပေ… သဟေတုကော စ၊ အဟေတုကော စ…ပေ… အဟေတုကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ အဟေတုကော။ ဝိစိကိစ္ဆာသဟဂတံ ဥဒ္ဓစ္စသဟဂတံ မောဟံ ပဋိစ္စ သမ္ပယုတ္တကာ ခန္ဓာ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ။ အာဟာရသမုဋ္ဌာန’’န္တိအာဒိနာ သဟေတုကဒုကာဒီသု စ ကေနစိဝိညေယျဒုကဝဇ္ဇိတေသု သဗ္ဗဒုကေသု ပစ္စေကံ ပဋိစ္စဝါရာဒီသု သတ္တသု မဟာဝါရေသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီသု စတူသု နယေသု ဧကမူလကာဒီဟိ သဗ္ဗဝါရေဟိ ကုသလတ္တိကေ ဝုတ္တာနုသာရေန ယထာနုရူပံ ဝိဘင်္ဂနယော ယောဇေတွာ ဉာတဗ္ဗော။ သဗ္ဗသ္မိမ္ပိ ဟိ ပဋ္ဌာနေ ကေနစိဝိညေယျဒုကံ န လဗ္ဘတီတိ အယံ ဒုကပဋ္ဌာနနယော။

ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ဟေတုံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုဒုကေန သဒ္ဓိံ ကုသလတ္တိကေ ကုသလံ ပဒံ ယောဇေတွာ ပဋိစ္စဝါရာဒီသု သတ္တသု ဝါရေသု ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန လဗ္ဘမာနကပစ္စယာ ဧကမူလကာဒိနယေဟိ ဒဿိတာ ¶ ။ ယထာ စ ကုသလံ ပဒံ၊ ဧဝံ အကုသလံ ပဒံ၊ အဗျာကတဉ္စ ဟေတုဒုကေန ယောဇေတွာ ဝုတ္တနယေန ဒဿေတွာ ဟေတုကုသလဒုကတိကန္တိ ဌပိတံ။ ပါဠိ ပန အတိသံခိတ္တာ။ ယထာ ကုသလတ္တိကံ၊ ဧဝံ ‘‘ဟေတုံ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ လဗ္ဘမာနကပဒဝသေန ဝေဒနာတ္တိကာဒယောပိ ဟေတုဒုကေန ¶ ယောဇေတွာ ဟေတုဝေဒနဒုကတိကာဒီနိ ဧကဝီသတိဒုကတိကာနိ ဒဿိတာနီတိ။ ယထာ စ ဟေတုဒုကေန သဒ္ဓိံ လဗ္ဘမာနကပဒဝသေန ဒွါဝီသတိတိကာ ယောဇိတာ၊ ဧဝံ သဟေတုကဒုကာဒီဟိ သဗ္ဗေဟိ သဒ္ဓိံ ပစ္စေကံ ဒွါဝီသတိတိကာ ယောဇေတဗ္ဗာ။ ပါဠိ ပနေတ္ထ ဣတော ပရေသုပိ သဗ္ဗတ္ထ အတိသံခိတ္တာ။ ဧဝံ ဒွါဝီသတိတိကေ ဂဟေတွာ ဒုကသတေ ပက္ခိပိတွာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ ဒုကတိကပဋ္ဌာနနယော။

တိကဒုကပဋ္ဌာနေပိ ‘‘ကုသလံ ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလတ္တိကေန သဒ္ဓိံ ဟေတုပဒံ ယောဇေတွာ ပဋိစ္စဝါရာဒီသု သတ္တသု မဟာဝါရေသု ပစ္စယာနုလောမာဒိနယစတုက္ကဝသေန လဗ္ဘမာနကပစ္စယာ ဧကမူလာဒီဟိ သဗ္ဗဝါရေဟိ ဒဿိတာ။ ယထာ ဟေတုပဒံ၊ ဧဝံ နဟေတုပဒမ္ပိ ကုသလတ္တိကေန သဒ္ဓိံ ယောဇေတွာ ကုသလဟေတု တိကဒုကန္တိ ဌပိတံ။ ယထာ စ ကုသလတ္တိကေန သဒ္ဓိံ ဟေတုဒုကံ၊ ဧဝံ ‘‘သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဟေတုံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာ’’တိအာဒိနာ ဝေဒနာတ္တိကာဒီဟိပိ တံ ယောဇေတွာ ဝေဒနာတ္တိကဒုကာဒီနိ ဧကဝီသတိတိကဒုကာဒီနိ ဒဿိတာနိ။ ယထာ စ ဟေတုဒုကံ၊ ဧဝံ သဟေတုကာဒယောပိ သဗ္ဗေ ပစ္စေကံ ဒွါဝီသတိယာ တိကေဟိ လဗ္ဘမာနပဒဝသေနေဝ ယောဇိတာ။ ဧဝံ ဒုကသတံ ဒွါဝီသတိယာ တိကေသု ပက္ခိပိတွာ တိကဒုကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ တိကဒုကပဋ္ဌာနနယော။

တိကတိကပဋ္ဌာနေပိ ¶ ‘‘ကုသလံ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ကုသလော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ကုသလတ္တိကံ ဝေဒနာတ္တိကာဒီဟိ သဗ္ဗတ္တိကေဟိ၊ ဝေဒနာတ္တိကာဒယော စ ကုသလတ္တိကာဒီဟိ ဝုတ္တနယေန ယောဇေတွာ ပစ္စယာ ဒဿိတာ။ ဧဝံ တိကေသု ဧဝ တိကေ ပက္ခိပိတွာ တိကတိကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ တိကတိကပဋ္ဌာနနယော။

ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေပိ ‘‘ဟေတုံ သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု သဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဟေတုဒုကံ သဟေတုကာဒီဟိ၊ သဟေတုကဉ္စ ဟေတုဒုကာဒီဟိ ယောဇေတွာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေဟိ ပစ္စယာ ဒဿိတာ။ ဧဝံ ဒုကေသု ဧဝ ဒုကေ ပက္ခိပိတွာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနံ ဒေသိတန္တိ အယံ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနနယော။ ဧဝံ တာဝ အနုလောမပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဆ အနုလောမမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတေသု ဆသု ဧကေကသ္မိံ ပဋ္ဌာနေ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန ဧတေန ပရိယာယေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မာနုလောမပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယံ အနုလောမပဋ္ဌာနနယော။

ပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ အကုသလံ အဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… ဒွေ ခန္ဓာ၊ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ တိကပဋ္ဌာနေ၊ ‘‘နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ နဟေတုံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ ဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ နဟေတုံ နကုသလံ အဗျာကတံ ¶ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ တယော ခန္ဓာ’’တိအာဒိနာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နသဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နသဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေ စာတိ ဆသု ပစ္စနီယပဋ္ဌာနေသု အနုလောမတိကပဋ္ဌာနာဒီသု ဆသု ပဋ္ဌာနေသု ဝုတ္တေန သဗ္ဗေန ပကာရေန ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒဉ္စ ကုသလာဒီနံ၊ ဟေတုအာဒီနဉ္စ ဓမ္မာနံ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝပဋိက္ခေပဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ဓမ္မပစ္စနီယပဋ္ဌာနံ နာမ ဇာတံ။ တတ္ထ ဟိ နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာတိ ကုသလဿ ပစ္စယပဋိက္ခေပေါ။ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ကုသလဿ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝပဋိက္ခေပေါ။ တထာ ‘‘အကုသလံ အဗျာကတံ ဧကံ ခန္ဓံ ပဋိစ္စ…ပေ… အကုသလာ၊ အဗျာကတာ ခန္ဓာ စိတ္တသမုဋ္ဌာနဉ္စ ရူပံ ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ ဧဝမာဒိနာ နယေနေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝမေတ္ထ ပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဆ ပစ္စနီယမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ¶ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတ္ထာပိ ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မပစ္စနီယပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ ပစ္စနီယပဋ္ဌာနနယော။

အနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ ပန ‘‘ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ။ ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ တိကပဋ္ဌာနေ၊ ‘‘ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု ¶ ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ ဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ဟေတုံ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ကုသလံ ဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ကုသလံ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နကုသလော နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘ဟေတုံ သဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ နဟေတု နသဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေ စ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန သဗ္ဗေန ပကာရေန ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒံ ကုသလာဒီနံ ဓမ္မာနံ ပစ္စယတ္တံ အပ္ပဋိက္ခိပိတွာ ပစ္စယုပ္ပန္နာနံ ကုသလာဒိဘာဝပဋိက္ခေပဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ဓမ္မာနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနံ နာမ ဇာတံ။ တတ္ထ ဟိ ကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စာတိ ကုသလဿ ပစ္စယဘာဝဝိဓာနံ။ နကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ကုသလဿ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝနိဝါရဏံ၊ တသ္မာ ‘‘ကုသလေ ခန္ဓေ ပဋိစ္စ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ ရူပ’’န္တိအာဒိနာ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဧဝမေတ္ထ အနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဆ အနုလောမပစ္စနီယမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတ္ထာပိ ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ဝသေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မာနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ အနုလောမပစ္စနီယပဋ္ဌာနနယော။

ပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနေ ‘‘နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ¶ အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟေတုပစ္စယာ’’တိအာဒိနာ တိကပဋ္ဌာနေ၊ ‘‘နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ ¶ နကုသလံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု အကုသလော ဓမ္မော…ပေ… ဟေတု အဗျာကတော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ’’အာဒိနာ ဒုကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နဟေတုံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော ဟေတု ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတော ဟေတု ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နကုသလံ နသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ အကုသလော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော…ပေ… အဗျာကတော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ တိကတိကပဋ္ဌာနေ စ၊ ‘‘နဟေတုံ နသဟေတုကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္စ ဟေတု သဟေတုကော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ ဒုကဒုကပဋ္ဌာနေ စ၊ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တေန ပကာရေန ပါဠိနယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒဉ္စ ကုသလာဒိဓမ္မာနံ ပစ္စယတ္တံ ပဋိက္ခိပိတွာ တေသံ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝအပ္ပဋိက္ခေပဝသေန ပဝတ္တတ္တာ ဓမ္မပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနံ နာမ ဇာတံ။ တတ္ထ နကုသလံ ဓမ္မန္တိ ကုသလဿ ပစ္စယဘာဝနိဝါရဏံ။ အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အကုသလဿ ဥပ္ပတ္တိဝိဓာနံ။ ကုသလံ ပန ပဋိစ္စ ကုသလဿ ဥပ္ပတ္တိအဘာဝတော ‘‘ကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ အဝတွာ ‘‘အကုသလော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတီ’’တိ လဗ္ဘမာနပဒဝသေန ဝုတ္တံ။ ကုသလံ၊ ဟိ အကုသလံ၊ အဗျာကတံ ဝါ သဟဇာတပစ္စယံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ကုသလော နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ အကုသလဿ စ အဗျာကတဿ စ ဝသေန ဒေသနာ ကတာ။ ဧဝမညတ္ထ။ ဧဝမေတ္ထ ဓမ္မပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနေ –

‘‘တိကဉ္စ ပဋ္ဌာနဝရံ ဒုကုတ္တမံ၊

ဆ ပစ္စနီယာနုလောမမှိ နယာ သုဂမ္ဘီရာ’’တိ။ –

ဝုတ္တာ ဆ နယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတ္ထာပိ တိကပဋ္ဌာနာဒီသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ ¶ နယာနံ ဝသေန ဧကေန ပရိယာယေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတမိဒံ ဓမ္မပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အယံ ပစ္စနီယာနုလောမပဋ္ဌာနနယော။

ဧဝမိဒံ ဘဂဝတာ အနုလောမပဋ္ဌာနာဒီသု စတူသု ဧကေကသ္မိံ ပဋ္ဌာနေ တိကဒုကာဒီနညေဝ ဆန္နံ ဆန္နံ နယာနံ ဝသေန စတုဝီသတိနယပဋိမဏ္ဍိတံ သမန္တပဋ္ဌာနမဟာပကရဏံ ဒေသိတံ။ ပစ္စယဝသေန ပနေတေသု စတုဝီသတိယာ ပဋ္ဌာနေသု ဧကေကသ္မိံ ပစ္စယာနုလောမာဒီနံ စတုန္နံ စတုန္နံ နယာနံ ¶ ဝသေနေတံ ဆန္နဝုတိနယပဋိမဏ္ဍိတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မဝသေနေဝ စေတံ ပကရဏံ စတုဝီသတိသမန္တပဋ္ဌာနံ ဝုတ္တန္တိ အယမေတ္ထ ဝိဘင်္ဂနယော။

မောဟဝိစ္ဆေဒနိယာ အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာယ

ပဋ္ဌာနမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

မာတိကာယာဘိဓမ္မဿ၊ အာရဒ္ဓါ အတ္ထဝဏ္ဏနာ၊

မောဟဝိစ္ဆေဒနီ နာမ၊ ယာ သာ နိဋ္ဌမုပါဂတာ။

နိဋ္ဌံ ယထာယံ သမ္ပတ္တာ၊ လဇ္ဇီဟိ အဘိပတ္ထိတာ၊

သဗ္ဗေ နိဋ္ဌံ တထာ သန္တာ၊ သမေန္တု သုမနောရထာ။

ယော ဂမ္ဘီရော သသာဒီနံ၊ သမုဒ္ဒေါဝ ဘယာဝဟော၊

ကာလေသ္မိံ ဓီမတဉ္စာပိ၊ အပိ ဂန္ထာဝလောကနေ။

သိလာလေခါ နိဓီနံဝ၊ ဓမ္မတ္ထာနံ ပကာသိကာ။

နာဝါ ဝိယ သမုဒ္ဒဿ၊ သုခေါတရဏပဒ္ဓတိ၊

ပါဠိအဋ္ဌကထာ စေသာ၊ ပရိသုဒ္ဓါ အနာကုလာ။

နယတောပိ ¶ အဝိက္ကိဏ္ဏာ၊ အသံကိဏ္ဏာ နိကာယတော၊

ယတော သက္ကစ္စ သောတဗ္ဗာ၊ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ သတာ။

သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကာမေန၊ အနတ္တုက္ကံသနာဒိတော၊

မယာပိ ဝဏ္ဏယန္တေန၊ ရစိတာ သုဒ္ဓစေတသာ၊

တေတ္တိံသဘာဏဝါရာယ၊ ပရိမာဏေန တန္တိယာ။

မာတိကာဝဏ္ဏနာ ယာ သာ၊ ယာဝ နိဋ္ဌံ ယထာဗလံ၊

သဗ္ဗတ္ထသင်္ဂဟာ ဧသာ၊ အနာကုလပဒက္ကမာ။

ယံ ပတ္တံ ကုသလံ တေန၊ ပတွာ သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ၊

နိဋ္ဌံ ပါပေယျမခိလေ၊ ပါဏိနော ဟိတစေတသာ။

စောဠရဋ္ဌဿ ဘာရမဓိဝါဟကုလန္ဓရဿ၊

မဇ္ဈမှိ ¶ စောဠကကလင်္ကနိဘေန မဂ္ဂံ၊

ပူရံ ဝိသာလဝိဘဝေဟိ မဟာကုလေဟိ၊

ပါကာရစက္ကပရိခါဟိ စ ဂေါပုရေဟိ၊

ယုတ္တံ ဇနာကုလသုသဇ္ဇိတရာဇမဂ္ဂံ။

သဗ္ဗူပဘောဂပရိဘောဂဓနေဟိ နာနာ-

ဝဏ္ဏေဟိ ပုဏ္ဏဝိဝိဓာပဏိကေဟိ သောဘံ၊

ယေ တတ္ထ သောဂတဝိဟာရဝရာဘိရာမာ။

တေသံ ¶ မုခေ ဇနမနောဟရသတ္ထုဗိမ္ဗ-

သမ္ဘာဝိတေ မဟတိ သဇ္ဇနမာနနီယေ၊

ဝိဇ္ဇာလယေဟိ ဥဒယာစလသန္နိဘေဟိ၊

ပါသာဒဟမ္မိယဝရေဟိ စ မဏ္ဍပေဟိ၊

ယုတ္တေ ဝိသာလသိကတာသိတမာဠကေဟိ၊

ယုတ္တေ သုသီလယတိသင်္ဃနိသေဝိတမှိ၊

နာဂဇ္ဇုနဝှယဝိဟာရဝရေ ဝသန္တော။

နာမေန ယော ဓုတဓရဂ္ဂသမာနနာမော၊

သတ္ထန္တရေသု နိပုဏော ပိဋကတ္တယေ စ၊

ယော ¶ သာဂရောဝ န ဝိလင်္ဃတိ သီလဝေလ-

မပ္ပိစ္ဆတာဒိဂုဏသာရဝိဘူသိတတ္တော၊

ဇောတေတိ သာသနမလံ နိခိလံ ဇဟန္တော၊

သက္ကစ္စ ဓမ္မဝိနယံ ပရိဒီပယန္တော။

တေနာဘိဓမ္မပိဋကဏ္ဏဝဝိပ္ပကိဏ္ဏ-

သာရတ္ထရတ္နနိကရေဝ သမုဒ္ဓရိတွာ၊

သမ္မာပဇာနဂဠလင်္ကရဏာယ ¶ မောဟ-

ဝိစ္ဆေဒနီ ဝိရစိတာ ရတနာဝလီ ယာ။

သာယံ ပဘာသတု သုကိတ္တိဝိရာဇမာနာ၊

ဓမ္မေသု မောဟတိမိရံ ဝိနိဟစ္စ သမ္မာ၊

ဣတိ စောဠရဋ္ဌေ မဟာကဿပတ္ထေရေန ဝိရစိတာ

အဘိဓမ္မမာတိကတ္ထဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။