📜
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။
ဗာလာဝတာရ
ပဏာမ
[က]
သဗ္ဗံ နိရုတ္တိပထပါရဂတံ သဗုဒ္ဓံ၊
ဗုဒ္ဓံ တိလောကတိလကံ ဟတပါပဓမ္မံ၊
ဓမ္မံ ဝိမုတ္တိသုခဒံ ဝိဟတာဃသံဃံ၊
သံဃံ စ နိစ္စမဘိဝန္ဒိယ ဒက္ခိဏေယျံ။
[ခ]
ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တောသ္မိ မုဒ္ဓါ မမ ဝရဂရဝေါ သီလပညာဒိသောဘေ၊
စန္ဒာဒိစ္စေဝ သုဒ္ဓေ ဝရဇိနဌပိတေ သာသနာဗ္ဘေ ပတီတေ၊
နိဿာယေဝါ တိပေမာ ပဏမိယ သိရသာ နိစ္စမေသံ သရိတွာ၊
ပါဒမ္ဘောဇေ ဂုဏဂ္ဂေ ဟတဒုရိတမလော အာနုဘာဝေန တဿာ။
[ဂ]
ပေါရာဏ သီဟဠ ပဒတ္ထ ဝိနိစ္ဆယဉ္စ၊
သဗ္ဗမ္ပိ မာဂဓနိရုတ္တိနယံ ပသတ္ထံ၊
အညဉ္စ နေကဝိဓ သက္ကတ သဒ္ဒသတ္ထံ၊
ပါရမ္ပရာဘတ မတဉ္စ နိသမ္မ သမ္မာ။
[ဃ]
ဗာလာဝတာရ ဝရမာဂဓ သဒ္ဒသတ္ထေ၊
ဒုဗ္ဗောဓ နေကပဒအတ္ထ ဝိနိစ္ဆယေန၊
အတ္ထာယ အာဓုနိက ဗာလပရမ္ပရာယ၊
ဗာလာဝတာရ ဝရဂဏ္ဌိပဒံ ကရိဿံ။
[င]
နိစ္စံ ယေ မေတ္ထ ဗာလာ ဝရဟဒယယုတာ သုဋ္ဌု နိက္ခိတ္တနေတ္တာ၊
ပုဏ္ဏေ နာနာနယာနံ သုရတရုသဒိသေ ဓီရပါသံသိယေ ဝေ၊
ဂမ္ဘီရံ ဒုတ္တရံ တေ ဇိနဝစနုဒဓိံ တိဏ္ဏထာမာ ဘဝေယျုံ၊
လဒ္ဓါပါယာ စ စန္ဒံ တဒိတရပစုရံ သက္ကတံ သောတုကာမာ။
[စ]
ဂန္ထနိပ္ဖတ္တိယာ သေသ – ဒုက္ကရတ္တံ ယထာဝတော၊
ဇာနန္တိ ကုသလာ ဓီရာ၊ နေကသတ္ထန္တရာဒိသု၊
ဂန္ထေသု ဂုဏဒေါသမ္ပိ၊ တေယေဝ ဝိဒုရာ သဒါ။
[ဆ]
တသ္မာ ဧတ္ထ ပမာဒါဒိ – ဒေါသလေသော ဘဝေ ယဒိ၊
ပေါရာဏာစေရလဒ္ဓီဟိ၊ ဝိလောမံ ဝါ ဘဝေယျ စေ။
[ဇ]
ဂန္ထန္တရံ ဝိဂါဟေတွာ၊ ဝိစာရေတွာ ပုနပ္ပုနံ၊
ယုတ္တိမေဝ စ ဂဏှန္တု၊ ဟုတွာ ဝီမံသဗုဒ္ဓိကာတိ။
ပဏာမ
၁။ ဗုဒ္ဓံ ¶ တိဓာ ဘိဝန္ဒိတွာ၊ ဗုဒ္ဓမ္ဗုဇ ဝိလောစနံ။
ဗာလာဝတာရံ ဘာသိဿံ၊ ဗာလာနံ ဗုဒ္ဓိဝုဒ္ဓိယာ။
၁။ သန္ဓိ ကဏ္ဍ
သညာ
အက္ခရာပိ ¶ အကာရာဒယော ဧကစတ္တာလီသံ သုတ္တန္တောပကာရာ။ တံ ယထာ-အ အာ-ဣ ဤ-ဥ ဦ-ဧ ဩ၊ က ခ ဂ ဃ င၊ စ ဆ ဇ ဈ ဉ၊ ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ၊ တ ထ ဒ ဓ န၊ ပ ဖ ဗ ဘ မ၊ ယ ရ လ ဝ သ ဟ ဠ အံ-ဣတိ။
တတ္ထ ¶ အက္ခရေသု ဩကာရန္တာ အဋ္ဌ သရာ နာမ။ တတ္ထေတိ ဝတ္တတေ။
တတ္ထ ¶ သရေသု လဟုမတ္တာ အ၊ ဣ၊ ဥ ဣတိ တယော ရဿာ။
တတ္ထ ¶ သရေသု ရဿေဟညေ ဒီဃာ။
သံယောဂတော ပုဗ္ဗေ ဧဩ ရဿာ ဣဝေါစ္စန္တေ၊ အနန္တရာ ဗျဉ္ဇနာ သံယောဂေါ။ ဧတ္ထ၊ သေယျော၊ ဩဋ္ဌော၊ သောတ္ထိ။
သရေ ¶ ဌပေတွာ သေသာ ကာဒယော နိဂ္ဂဟီတန္တာ ဗျဉ္ဇနာ။
ဗျဉ္ဇနာနံ ¶ ကာဒယော မကာရန္တာ ပဉ္စပဉ္စသော အက္ခရဝန္တော ဝဂ္ဂါ။
၈။ ဝဂ္ဂါနံ ¶ ပဌမဒုတိယာ သော စာဃောသော။ ဠန္တာညေ ဃောသာ။ ဃောသာဃောသသညာ စ ‘‘ပရသမညာ ပယောဂေ’’တိ သင်္ဂဟီတာ။ ဧဝံ လိင်္ဂ၊ သဗ္ဗနာမ၊ ပဒ၊ ဥပသဂ္ဂ၊ နိပါတ၊ တဒ္ဓိတ၊ အာချာတ၊ ကမ္မပ္ပဝစနီယာဒိသညာ စ။
အံဣတိ ¶ အကာရတော ပရံ ယော ဗိန္ဒု သူယတေ၊ တံ နိဂ္ဂဟီတံ နာမ။
ဗိန္ဒု ¶ စူဠာမဏာကာရော၊ နိဂ္ဂဟီတန္တိ ဝုစ္စတေ။
ကေဝလဿာ ပ္ပယောဂတ္တာ၊ အကာရော သန္နိဓီယတေ။
၁၀။ အ၊ ကဝဂ္ဂ၊ ဟာ ကဏ္ဍဇာ၊ ဣ၊ စဝဂ္ဂ၊ ယာ တာလုဇာ၊ ဥ၊ ပဝဂ္ဂါ ဩဋ္ဌဇာ၊ ဋဝဂ္ဂ၊ ရ၊ ဠာ မုဒ္ဓဇာ၊ တဝဂ္ဂ၊ လ၊ သာ ဒန္တဇာ၊ ဧ ကဏ္ဌတာလုဇော၊ ဩ ကဏ္ဌောဋ္ဌဇော၊ ဝေါ ဒန္တောဋ္ဌဇော။
သညာ
သရသန္ဓိ
၁၁။ လောက ¶ အဂ္ဂေါဣတျသ္မိံ – ‘‘ပုဗ္ဗမဓောဌိတ မဿရံ သရေန ဝိယောဇယေ’’တိ ပုဗ္ဗဗျဉ္ဇနံ သရတော ပုထက္ကာတဗ္ဗံ။
သရာ သရေ လောပံ။
အနန္တရေ သရေ ပရေ သရာ လောပံ ပပ္ပောန္တိ။
‘‘နရေ ¶ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ အဿရော ဗျဉ္ဇနော ပရက္ခရံ နေတဗ္ဗော လောကဂ္ဂေါ။
သရေတျသ္မိံ ¶ ဩပသိလေသိကော ကာသသတ္တမီ၊ တတော ဝဏ္ဏကာလဗျဝဓာနေ ကာရိယံ န ဟောတိ။ ယထာ-မံ အဟာ သီတိ၊ ‘‘ပမာဒမနုယုဉ္ဇန္တီ’’တျာဒိဂါထာယံ ‘ဇနာ အပ္ပမာဒ’န္တိ စ။ ဧဝံ သဗ္ဗသန္ဓီသု။
အနန္တရံ ပရဿ သရဿ လောပံ ဝက္ခတိ၊ တသ္မာနေန ပုဗ္ဗဿ လောပေါ ဉာယတိ၊ တေနေဝ သတ္တမီနိဒ္ဒိဋ္ဌဿ ပရတာပိ ဂမျတေ။
၁၂။ သရေတျဓိကာရော။ ¶ ပန ဣမေ ပန ဣမေတီဟ-သရာ လောပံ ဣတွေဝ။
ဝါ ပရော အသရူပေါ။
အသမာနရူပါသရမှာ ပရော သရော ဝါ လုပျတေ၊ ပနမေ၊ ပနိမေ။
၁၃။ ဗန္ဓုဿ ¶ ဣဝ၊ န ဥပေတီတီဓ –
ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ။
သရေ လုတ္တေ ပရသရဿ ကွစိ အသဝဏ္ဏော ဟောတီတိ ဣ ဥ ဣစ္စေတေသံ ဌာနာသန္နာ ဧ ဩ။ ဗန္ဓုဿေဝ။ နောပေတိ။
၁၄။ တတြ ¶ အယံ၊ ယာနိ ဣဓ၊ ဗဟု ဥပကာရံ၊ သဒ္ဓါ ဣဓ၊ တထာ ဥပမန္တျေတသ္မိံ –
ဒီဃံ။
သရေ လုတ္တေ ပရော သရော ကွစိ ဌာနာသန္နံ ဒီဃံ ယာတိ။ တတြာယံ၊ ယာနီဓ၊ ဗဟူပကာရံ၊ သဒ္ဓီဓ၊ တထူပမံ။
ပုဗ္ဗော စ။
သရေ လုတ္တေ ပုဗ္ဗော စ ကွစိ ဒီဃံ ယာတိ။ ကိံ သူဓ။
၁၆။ တေ ¶ အဇ္ဇ၊ တေ အဟံတေတ္ထ –
ယမေဒန္တဿာဒေသော။
သရေ ပရေ အန္တဿ ဧကာရဿ ကွစိ ယော အာဒေသော ဟောတိ၊ တျဇ္ဇ၊ ‘‘ဒီဃ’’န္တိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ဒီဃော၊ တျာဟံ။
ကွစီတိ ကိံ။ နေတ္ထ။
၁၇။ သော ¶ အဿ၊ အနု ဧတိတျေတ္ထ –
ဝမောဒုဒန္တာနံ။
သရေ ပရေ အန္တော ကာရုကာရာနံ ကွစိ ဝေါ အာဒေသော ဟောတိ။ သွဿ၊ အနွေတိ။
ကွစီတိ ကိံ။ တယဿု၊ သမေတာယသ္မာ။
၁၈။ ဣဓ ¶ အဟံ တီဓ –
ဒေါ ဓဿ စ။
သရေ ပရေ ဓဿ ကွစိ ဒေါ ဟောတိ။ ဒီဃေ – ဣဒါဟံ။ ကွစီတိ ကိံ။ ဣဓေဝ။ စကာရေန ဗျဉ္ဇနေပိ၊ ဣဓ ဘိက္ခဝေ။
၁၉။ ပတိ အန္တုံ၊ ဝုတ္တိ အဿေတီဟ –
ဣဝဏ္ဏော ယန္နဝါ။
သရေ ပရေ ဣဝဏ္ဏဿ ယော နဝါ ဟောတိ။ ကတ ယကာရဿ တိဿ ‘‘သဗ္ဗော စန္တီ’’တိ ကွစိ စာဒေသေ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ သရတော ပရဗျဉ္ဇနဿ ဌာနာသန္နဝသာ ဒွိတ္တံ။ ပစ္စန္တံ၊ ဝုတျဿ။
နဝါတိ ကိံ။ ပဋဂ္ဂိ၊
ဧတ္ထ ‘‘ကွစိ ပဋိ ပတိဿေ’’တိ ပတိဿ ပဋိ၊ ဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏံ သဗ္ဗတ္ထ ရဿဒီဃ သင်္ဂဟဏတ္ထံ။
၂၀။ ယထာ ¶ ဧဝေတီဟ –
ဧဝါဒိဿ ရိ ပုဗ္ဗော စ ရဿော။
သရတော ပရဿ ဧဝဿာဒိဧကာရော ရိတ္တံ နဝါ ယာတိ။ ပုဗ္ဗော စ ဌာနာသန္နံ ရဿံ။ ယထရိဝ။ ယထေဝ။
၂၁။ န ¶ ဣမဿ၊ တိ အင်္ဂိကံ၊ လဟု ဧဿတိ၊ အတ္ထ အတ္ထံ၊ ဣတော အာယတိ၊ တသ္မာ ဣဟ၊ သဗ္ဘိ ဧဝ၊ ဆ အဘိညာ၊ ပုထ ဧဝ၊ ပါ ဧဝတီဟ ဝါ တွေဝ –
ယ ဝ မ ဒ န တ ရ ဠာ စာဂမာ။
သရေ ပရေ ယာဒယော အာဂမာ ဝါ ဟောန္တိ၊ စကာရေန ဂေါ စ။ နယိမဿ၊ တိဝင်္ဂိကံ၊ လဟုမေဿတိ၊ အတ္တဒတ္ထံ၊ ဣတောနာယတိ၊ တသ္မာတိဟ၊ သဗ္ဘိရေဝ၊ ဆဠဘိဉာ၊ ပုထဂေဝ၊ ‘‘ရဿ’’န္တိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ရဿော။ ပဂေဝ။
ဝါတိ ကိံ။ ဆ အဘိညာ၊ ပုထ ဧဝ၊ ပါ ဧဝ။
ဧတ္ထ ‘‘သရေ ကွစီ’’တိ သရာနံ ပကတိ ဟောတိ၊ သဿရူပမေဝ၊ န ဝိကာရောတျတ္ထော။
၂၂။ အဘိ ¶ ဥဂ္ဂတောတျတြ –
‘‘အဗ္ဘော အဘီ’’တိ အဘိဿ အဗ္ဘော။ အဗ္ဘုဂ္ဂတော။
သရသန္ဓိ
ဗျဉ္ဇနသန္ဓိ
၂၃။ ဗျဉ္ဇနေတျဓိကာရော။ ကွစီတွေဝ။ သော ဘိက္ခု၊ ကစ္စိ နု တွံ၊ ဇာနေမ တန္တီဟ –
လောပဉ္စ တတြာကာရော။
ဗျဉ္ဇနေ ပရေ သရာနံ ကွစိ လောပေါဟောတိ၊ တတြ လုတ္တေ ဌာနေ အကာရာဂမော၊ စကာရေန ဩကာရုကာရာပိ။ သဘိက္ခု ကစ္စိနော တွံ၊ ဇာနေမု တံ။
ကွစီတိ ကိံ၊ သောမုနိ။
၂၄။ ဥဃောသော ¶ ၊ အာခါတန္တီဟ – ဒွေဘာဝေ ဌာနေ ဣတွေဝ။
ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ တတိယပဌမာ။
ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ စတုတ္ထဒုတိယာနံ တဗ္ဗဂ္ဂေ တတိယပဌမာ ဟောန္တိ ယထာသင်္ချံ ယုတ္တေ ဌာနေ၊ ဥဂ္ဃောသော၊ ရဿေ အက္ခာတံ။
၂၅။ ပရ ¶ သဟဿံ၊ အတိပ္ပခေါတီဟ – ‘‘ကွစိ ဩ ဗျဉ္ဇနေ’’တိ ဩကာရာဂမော။ ပရောသဟဿံ။ ဂါဂမေ စ၊ အတိပ္ပဂေါခေါ။
၂၆။ အဝ နဒ္ဓါတျတြ – ‘‘ဩ အဝဿေ’’တိ ကွစိ အဝဿ ဩ။ ဩနဒ္ဓါ။
ကွစီတိ ကိံ။ အဝသုဿတု။
ဗျဉ္ဇနသန္ဓိ။
နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိ
၂၇။ နိဂ္ဂဟီတန္တျဓိကာရော ¶ ။ ကိံ ကတော၊ သံ ဇာတော၊ သံ ဌိတော၊ တံ ဓနံ၊ တံ မိတ္တန္တိဟ –
ဝဂ္ဂန္တံ ဝါ ဝဂ္ဂေ။
ဝဂ္ဂဗျဉ္ဇနေ ပရေ ဗိန္ဒုဿ တဗ္ဗဂ္ဂန္တော ဝါ ဟောတိ။ ကိင်္ကတော၊ သဉ္ဇာတော၊ သဏ္ဌိတော၊ တန္ဓနံ၊ တမ္မိတ္တံ။
ဝါတိ ကိံ။ န တံ ကမ္မံ။
ဝါကာရေနေဝ လေ လော စ။ ပုလ္လိင်္ဂံ။
၂၈။ ဝါတျဓိကာရော ¶ ။ ဧဝံ အဿ၊ ဧတံ အဝေါစေတီဟ –
မဒါ သရေ။
သရေ ပရေ ဗိန္ဒုနော မ ဒါ ဝါ ဟောန္တိ။ ဧဝမဿ၊ ဧတဒဝေါစ။
ဝါတိ ကိံ။ မံ အဇိနိ။
ဧဟေဉံ။
ဧကာရေ၊ ဟေ စ ပရေ ဗိန္ဒုနော ဉော ဝါ ဟောတိ။ ဒွိတ္တေ – တညေဝ၊ တမေဝ။ တဉှိ၊ တံ ဟိ။
သယေ စ။
ယကာရေ ပရေ တေန သဟ ဗိန္ဒုနော ဉော ဝါ ဟောတိ။ ဒွိတ္တေ – သညောဂေါ၊ သံယောဂေါ။
၃၁။ စက္ခု အနိစ္စံ၊ အဝ သိရောတီဟ - အာဂမော၊ ကွစိတွေဝ။
နိဂ္ဂဟီတဉ္စ။
သရေ၊ ဗျဉ္ဇနေ ဝါ ပရေ ကွစိ ဗိန္ဒွါဂမော ဟောတိ။ စက္ခုံအနိစ္စံ၊ အဝံသိရော။
၃၂။ ဝိဒူနံ ¶ အဂ္ဂံ၊ တာသံ အဟံတီဟ –
‘‘ကွစိ လောပံ’’တိ သရေ ဗိန္ဒုလောပေါ၊ ဝိဒူနဂ္ဂံ။ ဒီဃေတာသာဟံ။
၃၃။ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ၊ သံ ရာဂေါတီဟ –
‘‘ဗျဉ္ဇနေ စေ’’တိ ဗိန္ဒုလောပေါ၊ ဗုဒ္ဓါနသာသနံ။ ဒီဃေသာရာဂေါ။
ပရော ဝါ သရော။
ဗိန္ဒုတော ပရော သရော ဝါ လုပျတေ၊ ဗီဇံဝ။
ဗျဉ္ဇနော စ ဝိသညောဂေါ။
ဗိန္ဒုတော ပရေ သရေ လုတ္တေ သံယောဂေါ ဗျဉ္ဇနော ဝိနဋ္ဌသံယောဂေါ ဟောတီတိ ပုဗ္ဗသလောပေါ။ ဧဝံသ။
နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိ။
ဝေါမိဿက သန္ဓီ
၃၆။ အနုပဒိဋ္ဌာနံ ဝုတ္တယောဂတော။
ဣဓာနိဒ္ဒိဋ္ဌာ ¶ သန္ဓယော ဝုတ္တာနုသာရေန ဉေ ယျာ၊ ယထာ – ယဒိ ဧဝံ၊ ဗောဓိ အင်္ဂါတီဟ – ယာဒေသေ ဣမိနာ သုတ္တေန ဒယကာရသံယောဂဿ ဇော၊ ဓယကာရသံယောဂဿ ဈော၊ ဒွိတ္တေ – ယဇ္ဇေဝံ၊ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ။
၃၇။ အသဒိသသံယောဂေ ¶ ဧကသရူပတာ စ။
ပရိ ဧသနာတီဟ – ယာဒေသေ ရကာရဿ ယော၊ ပယျေသ နာ။
၃၈။ ဝဏ္ဏာနံ ¶ ဗဟုတ္တံ၊ ဝိပရီတတာ စ။
သရတိ၊ ဣတိ ဧဝ၊ သာ ဣတ္ထီ၊ ဗုသံ ဧဝ၊ ဗဟု အာဗာဓော၊ အဓိ အဘဝိ၊ သုခံ၊ ဒုက္ခံ၊ ဇီဝေါတီဟ –
မာဂမော သကာရေ အကာရဿ ဥ စ၊ သုမရတိ။
ဣဿ ဝေါ၊ ဣတွေဝ။
ပရလောပေ အာကာရဿ ဩ၊ သောတ္ထီ။
မာဒေသေ ¶ ၊ ပုဗ္ဗဒီဃေ စ ဧကာရဿ ဣ။ ဗုသာမိဝ။
ဝါဒေသေ ဟဝကာရဝိပရိယယော။ ဗဟွာဗာဓော။
အဓိဿ ကွစိ အဒ္ဓါ၊ ဒီဃေ-အဒ္ဓါဘဝိ။
ဗိန္ဒုနော၊ ဩကာရဿ စ ဧ။ သုခေ၊ ဒုက္ခေ၊ ဇီဝေ။
၃၉။ ရဒါနံ ¶ ဠော၊ ပဋိဗောဓော၊ ပရိဠာဟော။
၄၀။ သရေ၊ ဗျဉ္ဇနေ ဝါ ပရေ ဗိန္ဒုနော ကွစိ မော။ မမ အဘာသိ၊ ဗုဒ္ဓမ သရဏံ၊ ပုဗ္ဗေ မော ပရံ န နေတဗ္ဗော အယုတ္တတ္တာ။
၄၁။ ဗိန္ဒုတော ပရသရာန မညဿရတာပိ။
တံ ဣမိနာ၊ ဧဝံ ဣမံ၊ ကိံ အဟံ တီဟ-ဣဿ အ။ တဒမိနာ။
ဣဿ ဥ၊ အကာရဿ စ ဧ၊ ဗိန္ဒုလောပါဒေါ။ ဧဝုမံ၊ ကေဟံ။
၄၂။ ဝါကျသုခုစ္စာရဏတ္ထံ၊ ဆန္ဒဟာနိတ္ထဉ္စ ဝဏ္ဏလောပေါပိ။
ပဋိသင်္ခါယ ယောနိသောတီဟ – ပုဗ္ဗယလောပေါ၊ ပဋိသင်္ခါယောနိသော။
၄၃။ အလာဗူနိတျာဒေါ ¶ အကာရလောပေါ။ လာဗူနိ သီဒန္တိ၊ သိလာ ပ္လဝန္တိ။
အကရမှသေ တေတျာဒေါ သကာရေ ဂရုနော ဧကာရဿ ဣမိနာ လဟုအကာရော၊ အကရမှသ တေ ကိစ္စံ။
၄၅။ အက္ခရနိယမော ¶ ဆန္ဒံ၊ ဂရုလဟုနိယမော ဘဝေ ဝုတ္တိ၊
ဒီဃော၊ သံယောဂါဒိပုဗ္ဗော ရဿော စ ဂရု၊ လဟု တု ရဿော။ ယထာ- အာ၊ အဿ၊ အံ၊ အ။
ဧဝမညာပိ ¶ ဝိညေယျာ၊ သံဟိတာ တန္တိယာ ဟိတာ၊
သံဟိတာတိ စ ဝဏ္ဏာနံ၊ သန္နိဓဗျဝဓာနတော။
ဝေါမိဿကသန္ဓိ။
၂။ နာမကဏ္ဍ
ပုလ္လိင်္ဂ
၄၇။ ‘‘ဇိနဝစနယုတ္တံ ¶ ဟီ’’တိ သဗ္ဗတ္ထာဓိကာရော။
လိင်္ဂဉ္စ နိပစ္စတေ။
ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတမတ္ထယုတ္တံ သဒ္ဒရူပံ လိင်္ဂံ နာမ၊ ဇိနဝစနယောဂ္ဂံ လိင်္ဂံ ဣဓ ဌပီယတိ နိပ္ဖာဒီယတိ စ။
၄၈။ ဗုဒ္ဓဣတိ ¶ ဌိတေ –
တတော စ ဝိဘတ္တိယော။
တသ္မာ လိင်္ဂါ ပရာ ဝိဘတ္တိယော ဟောန္တိ။ စကာရေန တာသံ ဧကဝစနာဒိပဌမာဒိသညာ စ။
‘‘သိ ယော အံ ယော နာ ဟိ သ နံ သ္မာ ဟိ သ နံ သ္မိံ သူ’’ တိ ဝိဘတ္တိယော။ သိ ယော ဣတိ ပဌမာ၊ အံ ယော ဣတိ ဒုတိယာ၊ နာ ဟိ ဣတိ တတိယာ၊ သ နံ ဣတိ စတုတ္ထီ၊ သ္မာ ဟိ ဣတိ ပဉ္စမီ၊ သ နံ ဣတိ ဆဋ္ဌီ၊ သ္မိံ သု ဣတိ သတ္တမီ။
လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ။
ယော ¶ ကမ္မကတ္တာဒိဝတ္တန္တရမပ္ပတ္တော သဿရူပဋ္ဌော သုဒ္ဓါ၊ သော လိင်္ဂတ္ထော နာမ၊ တဿာဘိဓာနမတ္တေ ပဌမာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ တဿာပနိယမေ ဧကမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကဝစနံ သိ၊ ဝုစ္စတေ နေနေတိဝစနံ၊ ဧကဿတ္ထဿ ဝစနံ ဧကဝစနံ။ ဧဝံ ဗဟုဝစနံ။
အတောတွေဝ။
သော။
အကာရန္တာ ¶ ပရဿ သိဿ ဩ ဟောတိ။
သရလောပေါ မာဒေသပ္ပစ္စယာဒိမှိ သရလောပေ တု ပကတိ။
အံအာဒီသု ပရေသု သရဿ လောပေါ ဟောတိ၊ တသ္မိံ ကတေ တု ကွစာဒိနာ အသဝဏ္ဏေ ပတ္တေ ပကတိ ဟောတိ။
နယေ ¶ ပရံ ယုတ္တေ။ ဧဝမုပရိ သရလောပါဒိ။ ဗုဒ္ဓါ။
ဗဟုမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဗဟုဝစနံ ယော။
အတော ဝါတွေဝ။
သဗ္ဗယောနီနမာဧ။
အကာရန္တာ ပရေသံ ပဌမဒုတိယာယောနီနံ ယထာသင်္ချံ အာဧ ဝါ ဟောန္တိ။ ဗုဒ္ဓါ။
ဝါတိ ကိံ။ အဂ္ဂယော။
၄၉။ လိင်္ဂတ္ထေ ¶ ပဌမာတွေဝ။
အာလပနေ စ။
အဘိမုခီကရဏမာလပနံ၊ တဒဓိကေ လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ ဟောတိ။
‘‘အာလပနေ သိ ဂသညော’’တိ သိဿ ဂသညာ။ ဂေဣတွေဝ။
အကာရာ ပိတာဒျန္တာနမာ။
ဂေ ပရေ အကာရော ပိတုသတ္ထုအတ္တရာဇာဒီနမန္တော စ အာတ္တံ ယာတိ။
‘‘အာကာရော ဝါ’’တိ ဂေ ပရေ အာကာရဿ ရဿော ဝါ။
သေသတော လောပံ ဂသီပိ။
သော သိံ သျာ စ သခါတော ဂဿေဝါတျာဒိနိဒ္ဒိဋ္ဌေဟညေ အဝဏ္ဏိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏောကာရန္တာ သေသာ၊ တေဟိ ပရေ ဂသီ လုပျန္တေ။ ဟေ - ဗုဒ္ဓ၊ ဗုဒ္ဓါ။ ယော - ဗုဒ္ဓါ။
ယံ ¶ ကရောတိ၊ တံ ကမ္မံ နာမ။ တတ္ထ ဒုတိယာ ဟောတိ။ အံဗုဒ္ဓံ။ ယောဿ ဧ-ဗုဒ္ဓေ။
ကတ္တရိ စ။
ယော ကရောတိ၊ သ ကတ္တာ နာမ။ တတ္ထ တတိယာ ဟောတိ။ နာ။
အတော နေန။
အကာရာ ပရော နာ ဧနံ ယာတိ။ ဗုဒ္ဓေန။
ဟိ။
သုဟိသွကာရော ဧ။
သုဟိသု ¶ ပရေသွကာရဿ ဧ ဟောတိ။
သ္မာဟိသ္မိန္နံ မှာဘိမှိ ဝါ။
သဗ္ဗသဒ္ဒေဟိ ပရေသံ သ္မာဟိသ္မိန္နံ ယထာသင်္ချံ မှာဘိမှိဣစ္စေတေ ဝါ ဟောန္တိ။ ဗုဒ္ဓေဘိ၊ ဗုဒ္ဓေဟိ။
ယေန ¶ ဝါ ကယိရတေ၊ တံ ကရဏံ နာမ။ တတ္ထ တတိယာ ဟောတိ။ သဗ္ဗံ ကတ္တုသမံ။
ယဿ ဒါတုကာမော ရောစတေ၊ ဓာရယတေ ဝါ၊ တံ သမ္ပဒါနံ နာမ။ တတ္ထ စတုတ္ထီ ဟောတိ။ သ။
အတော ဝါတွေဝ။
အာယ စတုတ္ထေကဝစနဿ တု။
အကာရာ ပရဿ စတုတ္ထေကဝစနဿ အာယော ဝါ ဟောတိ။ ဗုဒ္ဓါယ။
‘‘သာဂမော ¶ သေ’’တိ သေ သကာရာဂမော။ ဗုဒ္ဓဿ။ နံ။
ဒီဃန္တွေဝ။
သုနံဟိသု စ။
သုနံဟိသု ပရေသု သရာဒီနံ ဒီဃော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန ကွစိ န။ ဗုဒ္ဓါနံ။
ယသ္မာဒပေတိ၊ ဘယမာဒတ္တေ ဝါ၊ တဒပါဒါနံ နာမ၊ တတ္ထ ပဉ္စမီ ဟောတိ။ သ္မာ။
အတော အာဧတွေဝ။
အကာရာ ပရေသံ သ္မာသ္မိန္နံ အာဧ ဝါ ဟောန္တိ။ ဗုဒ္ဓါ၊ ဗုဒ္ဓမှာ၊ ဗုဒ္ဓသ္မာ။ ဗုဒ္ဓေဘိ၊ ဗုဒ္ဓေဟိ။
ယဿ ¶ ဝါ ပရိဂ္ဂဟော၊ တံ သာမီ နာမ။ တတ္ထ ဆဋ္ဌီ ဟောတိ။ ဗုဒ္ဓဿ။ ဗုဒ္ဓါနံ။
ယောဓာရော၊ တမောကာသံ နာမ။ တတ္ထ သတ္တမီ ဟောတိ။ သ္မိံ-ဗုဒ္ဓေ၊ ဗုဒ္ဓမှိ၊ ဗုဒ္ဓသ္မိံ။ သု-ဗုဒ္ဓေသု။
ဗုဒ္ဓါ ဗုဒ္ဓ သုခံ ဒဒါတိ သရတော ဗုဒ္ဓံ တတော ဒုက္ကရံ၊
ကိံ ဗုဒ္ဓေန မဟိဒ္ဓယောပိ မုနယော ဗုဒ္ဓေန ဇာတာသုခီ၊
ဗုဒ္ဓဿေဝ မနံ ဒဒေ ပဒမဟံ ဗုဒ္ဓါ လဘေယျာစ္စုတံ၊
ဗုဒ္ဓဿိဒ္ဓိ န ကိံ ကရေ ဘဝဘဝေ ဘတ္တျတ္ထု ဗုဒ္ဓေ မမ။
၅၉။ ဣတော ¶ ပရံ တတိယာပဉ္စမီနဉ္စ စတုတ္ထီဆဋ္ဌီနဉ္စ သရူပတ္တာ ပဉ္စမီဆဋ္ဌိယော ဘီယော ဥပေက္ခန္တေ။
ဗြဟ္မတ္တသခရာဇာဒိတော တွေဝ။
သျာ စ။
ဗြဟ္မာဒိတော သိဿ အာ ဟောတိ။ အတ္တာ။
‘‘ယောနမာနော’’တိ ဗြဟ္မာဒိတော ယောနံ အာနောတ္တံ။ အတ္တာနော။
၆၁။ ဟေ - အတ္တ၊ အတ္တာ။ ယော၊ အတ္တာနော။
၆၂။ ‘‘ဗြဟ္မတ္တသခရာဇာဒိတော ¶ အမာန’’န္တိ ဗြဟ္မာဒိတော အံဝစနဿ အာနံ ဝါ ဟောတိ။ အတ္တာနံ၊ အတ္တံ။ အတ္တာနော။
၆၃။ အတ္တေန၊ အတ္တနာ။ ပက္ခေ-ဇိနဝစနာနုရောဓေန ဧနာဘာဝေါ။
‘‘အတ္တာန္တော ¶ ဟိသ္မိမနတ္တံ’’တိ ဟိမှိ အတ္တန္တဿ အနော။ အတ္တနေဟိ။ ဧဝံ ကရဏေ။
၆၄။ ‘‘သဿ နော’’တိ နောကာရော။ အတ္တနော။ အတ္တာနံ။
၆၅။ အမှတုမှန္တု ရာဇဗြဟ္မတ္တသခ သတ္ထုပိတာဒီဟိ သ္မာ နာဝ။
အမှာဒိတော သ္မာ နာ ဣဝ ဟောတိ။ အတ္တနာ။
၆၆။ ‘‘တတော သ္မိန္နီ’’တိ သ္မိနော နိ။ အတ္တနိ။ ‘‘အနတ္တ’’န္တိ ဘာဝနိဒ္ဒေသေန သုမှိ စ အနော။ အတ္တနေသု။
၆၇။ ရာဇာ ¶ အတ္တာဝ။ နာ။
သဝိဘတ္တိဿ ရာဇဿေတွေဝ။
နာမှိ ရညာ ဝါ။
နာမှိ သဝိဘတ္တိဿ ရာဇသဒ္ဒဿ ရညာ ဝါ ဟောတိ။ ရညာ၊ ရာဇေန။
ရာဇဿ ရာဇု သုနံဟိသု စ။
သုနံ ဟိသု ပရေသု ရာဇဿ ရာဇု ဟောတိ၊ စကာရေန ကွစိ န။
‘‘သုနံဟိသု ¶ စေတိ’’ ဒီဃေ - ရာဇူဘိ၊ ရာဇူဟိ၊ ရာဇေဘိ၊ ရာဇေဟိ။
‘‘ရာဇဿ ရညော ရာဇိနော သေ’’တိ သေ ရညော ရာဇိနော ဟောန္တိ။ ရညော၊ ရာဇိနော။
‘‘ရညံ နမှိ ဝါ’’တိ နမှိ ရညံ ဝါ။ ရညံ၊ ရာဇူနံ၊ ရာဇာနံ။
၆၉။ သ္မာဿနာတုလျတ္တာ-နာမှိ ¶ ရညာ ဝါ။ ရညာ၊ ရာဇမှာ၊ ရာဇသ္မာ။
၇၀။ ‘‘သ္မိမှိ ရညေ ရာဇိနီ’’တိ သ္မိမှိ ရညေ ရာဇိနိ ဟောန္တိ။ ရညေ၊ ရာဇိနိ။ ရာဇူသု၊ ရာဇေသု။
သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿေတွေဝ။
‘‘အာ သိမှီ’’တိ သိမှိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ အာ။ ဂုဏဝါ။
ယောမှိ ပဌမေတွေဝ။
န္တုဿ န္တော။
ပဌမေ ယောမှိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ န္တောကာရော ဟောတိ။ ဂုဏဝန္တော။
သုနံဟိသု အတ္တံတွေဝ။
န္တုဿန္တော ယောသု စ။
သုနံဟိသု၊ ယောသု၊ စကာရေန အညေသုပိ ပရေသု န္တုဿန္တော အတ္တံ ယာတိ။ ဂုဏဝန္တာ။
၇၂။ သဝိဘတ္တိဿေတျဓိကာရော ¶ ။ အံဣတွေဝ။
အဝဏ္ဏော စ ဂေ။
ဂေ ပရေ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ အံအအာ ဟောန္တိ။ ဟေဂုဏဝံ၊ဂုဏဝ၊ ဂုဏဝါ။ ယော - ဂုဏဝန္တော၊ ဂုဏဝန္တာ။
၇၃။ အတ္တံ – ဂုဏဝန္တံ။ ဂုဏဝန္တေ။
၇၄။ ‘‘တောတိတာ ¶ သသ္မိံ နာသွီ’’တိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ နာမှိ တာ၊ သေ တောကာရော၊ သ္မိမှိ တိ စ ဝါ။ ဂုဏဝတာ၊ ဂုဏဝန္တေန။ ဂုဏဝန္တေဘိ၊ ဂုဏဝန္တေဟိ။
‘‘နမှိ တံ ဝါ’’တိ နမှိ န္တုဿ တံ ဝါ။ ဂုဏဝတံ၊ ဂုဏဝန္တာနံ။ သ္မာ နာဝ။
၇၆။ ဂုဏဝတိ၊ ဂုဏဝန္တေ၊ ဂုဏဝန္တမှိ၊ ဂုဏဝန္တသ္မိံ၊ ဂုဏဝန္တေသု။
‘‘သိမှိ ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ အ’’န္တိ န္တသဒ္ဒဿ အံဝါ၊ သိလောပေါ။ ဂစ္ဆံ၊ သိဿ ဩ – ဂစ္ဆန္တော။
ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါတွေဝ။
သေသေသုန္တုဝ။
ဝုတ္တံ ဟိတွာ သေသေသု ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ န္တု ဣဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဂစ္ဆန္တော၊ ဂစ္ဆန္တာဣစ္စာဒိ။
သေသံ ဂုဏဝန္တုသမံ။
၇၈။ ဂစ္ဆန္တာဒယော ¶ နာမ အန္တပ္ပစ္စယန္တာ။
‘‘ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ဈလာ’’တိ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနံ ယထာသင်္ချံ ဈလသညာ။
ဈလတော ဝါတွေဝ။
ဃပတော စ ယောနံ လောပေါ။
ဃပဈလတော ယောနံ လောပေါ ဝါ ဟောတိ။
ယောသု ကတနိကာရလောပေသု ဒီဃံ။
ကတော နိကာရော လောပေါ စ ယေသံ တေသု ယောသု သရာနံ ဒီဃော ဟောတိ။ အဂ္ဂီ။ ပက္ခေ-အတ္တန္တွေဝ။
ယော သွကတရဿော ဈော။
ယောသု အကတရဿော ဈော အတ္တံ ယာတိ။ အဂ္ဂယော။ တထာလပနေ။
ဈလပတော အံ မော စ ဗိန္ဒုံ ယန္တိ။ အဂ္ဂိံ။ အဂ္ဂီ၊ အဂ္ဂယော။
၈၁။ အဂ္ဂိနာ။ ဒီဃေ-အဂ္ဂီဘိ၊ အဂ္ဂီဟိ။
၈၂။ ‘‘ဈလတော သဿ နော ဝါ’’တိ သဿ နောတ္တံ ဝါ။ အဂ္ဂိနော၊ အဂ္ဂိဿ။ အဂ္ဂီနံ။
၈၃။ ‘‘ဈလတော စေ’’တိ သ္မာဿ နာ။ အဂ္ဂိနာ။
၈၄။ အဂ္ဂိမှိ၊ အဂ္ဂိသ္မိံ။ အဂ္ဂီသု။
၈၅။ အာဒိ အဂ္ဂီဝ။ သ္မိံနော ပန ‘‘အာဒိတော ဩ စေ’’တိ အံ၊ ဩ စ ဝါ။ အာဒိ၊ အာဒေါ၊ အာဒိမှိ၊ အာဒိသ္မိံ။ အာဒီသု။
၈၆။ ဒဏ္ဍီ ¶ ၊ သိ။
‘‘အဃော ရဿ’’မာဒိနာ ရဿေ သမ္ပတ္တေ ‘‘န သိသ္မိမနပုံသကာနီ’’တိ သိမှိ အနပုံသကာနံ န ရဿော။ သိလောပေါ၊ ဒဏ္ဍီ၊ ယောလောပေ – ဒဏ္ဍီ။ ပက္ခေ –
အဃော ရဿမေကဝစနယောသွပိ စ။
ဧကဝစနယောသု ဈလပါ ရဿံ ယန္တိ။
ဈတော ကတရဿာတွေဝ။
ယောနံ နော။
ကတဿာ ဈတော ယောနံ နောတ္တံ ဟောတိ။ ဒဏ္ဍိနော။
၈၇။ ‘‘ဈလပါ ရဿ’’န္တိ ဂေ ပရေ ဈလပါနံ ရဿော။ ဟေဒဏ္ဍိ။ ဒဏ္ဍီ၊ ဒဏ္ဍိနော။
၈၈။ ဝါ ¶ အံဣတွေဝ။
‘‘နံ ဈတော ကတရဿာ’’တိ အံဣစ္စဿ နံ ဝါ။ ဒဏ္ဍိနံ၊ ဒဏ္ဍိံ။ ဒဏ္ဍီ၊ ဒဏ္ဍိနော။
၈၉။ ဒဏ္ဍိနာ။ ဒဏ္ဍီဘိ၊ ဒဏ္ဍီဟိ။
၉၀။ ဒဏ္ဍိနော၊ ဒဏ္ဍိဿ။ ဒဏ္ဍီနံ။
‘‘သ္မိန္နီ’’တိ သ္မိနော နိ။ ဒဏ္ဍိနိ။ ဒဏ္ဍီသု။
ဝါ ယောနံတွေဝ။
‘‘လတော ဝေါ ကာရော စေ’’တိ လတော ယောနံ ဝေါတ္တံ ဝါ။
အတ္တံ အကတရဿောတွေဝ။
ဝေဝေါသု လော စ။
ဝေဝေါသု အကတရဿော လော အတ္တံ ယာတိ။ ဘိက္ခဝေါ၊ ပက္ခေ – ယောလောပ ဒီဃာ။ ဘိက္ခူ။
‘‘အကတရဿာ လတော ယွာလပနဿ ဝေဝေါ’’တိ အာလပနေ ယောဿ ဝေဝေါကာရာ၊ အတ္တံ။ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခဝေါ၊ ဘိက္ခူ။
၉၄။ ဘိက္ခုံ။ ဘိက္ခဝေါ၊ ဘိက္ခူ။ သေသံ အဂ္ဂီဝ။
၉၅။ ဧဝံ ဇန္တု။ ဇန္တူ၊ ဇန္တဝေါ။
‘‘လတော ¶ ဝေါကာရော စေ’’တီဟ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယောနံ နောတ္တံ၊ စကာရေန ကွစိ ဝေါနောနမဘာဝေါဝ ဝိသေသော။ ဇန္တုနော၊ ဇန္တုယော။
‘‘သတ္ထုပိတာဒီနမာ သိသ္မိံ သိလောပေါ စေ’’တိ သတ္ထာဒျန္တဿ အာ၊ သိလောပေါ စ။ သတ္ထာ။
သတ္ထုပိတာဒီနန္တျဓိကာရော။
အညေသွာရတ္တံ။
သိတောညေသု သတ္ထာဒျန္တဿ အာရော ဟောတိ။
တတော ယောနမော တု။
တတော အာရတော ယောနံ ဩ ဟောတိ။ သတ္ထာရော။
၉၈။ သတ္ထာရံ။ သတ္ထာရေ၊ သတ္ထာရော။
၉၉။ ‘‘နာ အာ’’တိ အာရတော နာဿ အာ။ သတ္ထာရာ။ သတ္ထာရေဘိ၊ သတ္ထာရေဟိ။
သေ ¶ သတ္ထာဒျန္တဿ ဥ ဟောတိ သလောပေါ စ ဝါ။ သတ္ထု၊ သတ္ထုနော၊ သတ္ထုဿ။
‘‘ဝါ နမှီ’’တိ နမှိ အာရော ဝါ။ သတ္ထာရာနံ။
‘‘သတ္ထုနာတ္တဉ္စေ’’တိ နမှိ သတ္ထာဒျန္တဿ အတ္တံ ဝါ။ ဒီဃေသတ္ထာနံ။
၁၀၁။ ‘‘တတော သ္မိမီ’’တိ အာရတော သ္မိနော ဣ။ ‘‘အာရော ရဿမီကာရေ’’တိ ဣမှိ အာရဿ ရဿော။ သတ္ထရိ။ သတ္ထာရေသု။ ဧဝံ နတ္တာဒိ။
၁၀၂။ ပိတာ ¶ သတ္ထေဝ။ ‘‘ပိတာဒီနမသိမှီ’’တိ သိတောညေသု အာရဿ ရဿောဝ ဝိသေသော။ ပိတရော။
နမှိ – ပိတူနန္တိပိ ဟောတိ။ ဧဝံ ဘာတုပ္ပဘုတယော။
၁၀၃။ အဘိဘူ။ ရဿေ-အဘိဘုဝေါ။ ယောလောပေအဘိဘူ။ သေသံ ဘိက္ခူဝ၊ ရဿောဝ ဝိသေသော။
၁၀၄။ ဧဝံ ¶ သဗ္ဗညူ။ ပုဗ္ဗေဝ ယောနံ နောကာရော စ။ သဗ္ဗညုနော၊ သဗ္ဗညူ။
ဂါဝဣတွေဝ။
‘‘ယောသု စေ’’တိ ဂေါသဒ္ဒေါကာရဿ အာဝေါ၊ ‘‘တတော ယောနမော တု’’တီဟ တုသဒ္ဒေန ယောနံ ဩ။ ဂါဝေါ။ တထာလပနေ။
အမှိ ပရေ ဂေါသဒ္ဒေါကာရဿ အာဝအဝါ ဟောန္တိ၊ စသဒ္ဒေန ဟိနံဝဇ္ဇိတေသု သေသေသုပိ။
၁၀၇။ ‘‘အာဝဿု ဝါ’’တိ အမှိ အာဝန္တဿ ဥတ္တံ ဝါ၊ ဂါဟွံ၊ ဂါဝံ၊ ဂဝံ။ ယော-ဂါဝေါ။ ဂါဝေန၊ ဂဝေန။ ဂေါဘိ၊ ဂေါဟိ။
၁၀၈။ ‘‘ဂါဝ သေ’’တိ သေ ဩဿ အာဝေါ။ ဂါဝဿ၊ ဂဝဿ။ ‘‘တတော န’’မာဒေါ စကာရေန နံဣစ္စဿ အံ၊ ဩဿ အဝေါ စ။ ဂဝံ။
၁၀၉။ ‘‘သုဟိနာသု ¶ စေ’’တီဟ စကာရေန ဂေါဿ ဂု စ။ ဒွိတ္တေ-ဂုန္နံ၊ ဂေါနံ။ ဂါဝါ၊ ဂဝါ၊ ဂါဝမှာ၊ ဂဝမှာ၊ ဂါဝသ္မာ၊ ဂဝသ္မာ။ ဂေါဘိ၊ ဂေါဟိ။
၁၁၀။ ဂါဝေ၊ ဂဝေ၊ ဂါဝမှိ၊ ဂဝမှိ၊ ဂါဝသ္မိံ၊ ဂဝသ္မိံ။ ဂါဝေသု၊ ဂဝေသု၊ ဂေါသု။
ပုလ္လိင်္ဂါ။
ဣတ္ထိလိင်္ဂ
၁၁၁။ ကညာ ¶ ။ သိလောပေါ။
‘‘အာ ဃော’’တိ ဣတ္ထိယံ အာကာရဿ ဃသညာ။ ယော လောပေ – ကညာ။ ပက္ခေ – ကညာယော။
၁၁၂။ ‘‘ဃတေ စေ’’တိ ဂဿ ဧ။ ဟေ-ကညေ။ ကညာ၊ ကညာယော။
‘‘ဃတော နာဒီန’’န္တိ နာဒေကဝစနာနမာယော။ ကညာယ။ ကညာဘိ၊ ကညာဟိ။
ဃပေဟိ သ္မိနော ယံ ဝါ ဟောတိ။ ကညာယံ၊ ကညာယ။ ကညာသု။
၁၁၇။ ရတ္တိ ¶ ၊ သိလောပေါ။
‘‘တေ ဣတ္ထိချာ ပေါ’’တိ ဣတ္ထိယမိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနံ ပသညာ။ ယောလောပဒီဃာ။ ရတ္တီ။ ပက္ခေ – ရတ္တိယော။ တထာလပနေ။
‘‘ပတော ယာ’’တိ နာဒေကဝစနာနံ ယာ။ ရတ္တိယာ။ ရတ္တီဘိ၊ ရတ္တီဟိ။
၁၂၁။ ရတ္တိယံ၊ ရတ္တိယာ။ ရတ္တီသု။
၁၂၂။ နဒီ ¶ ။ သေသံ ရတ္တီဝ။ အဃတ္တာ ရဿောဝ ဝိသေသော။
၁၂၄။ မာတု၊ ဓီတု၊ ဒုဟိတွာဒယော ပိတေဝ။
ကညဣတိ ဌိတေ –
ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော။
ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနာ အကာရန္တတော အာပစ္စယော ဟောတိ။ သရလောပပကလျာဒိ။ ကညာ။
‘‘ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိ ဝဇ္ဇိတမတ္ထဝံ လိင်္ဂ’’န္တိ ဝစနတော ပစ္စယန္တဿာလိင်္ဂတ္တာ တဒ္ဓိတာဒိသုတ္တေ စကာရေန နာမမိဝ ကတေ – သျာဒိ။ ဧဝံ ဤဣနီသု။
ဧဝံ အဇာ၊ ဧဠကာ၊ ကောကိလာ၊ အဿာ၊ မူသိကာ၊ ဗလာကာ၊ မန္ဒာ၊ ဇရာဣစ္စာဒိ။
နဒါဒိတော ဝါ ဤ။
ဣတ္ထိယံ ¶ နဒါဒိတော ဝါ အနဒါဒိတော ဝါ ဤ ဟောတိ။ နဒီ၊ နဂရီ၊ ကုမာရီ၊ ဗြာဟ္မဏီ၊ တရုဏီ၊ ကုက္ကုဋီ၊ ဣတ္ထီ ဣစ္စာဒိ။
‘‘မာတုလာဒီနမာနတ္တမီကာရေ’’တိ ¶ ဤမှိ မာတုလာဒျန္တဿ အာနော။ မာတုလာနီတျာဒိ။
အနဒါဒိတော ဝါ ဤ။ သခီ၊ ဟတ္ထီ။
ဘဝတော ဘောတော။
ဤမှိ ဘဝန္တဿ ဘောတော ဟောတိ။ ဘောတီ။
၁၂၇။ ‘‘ဏ ¶ ဝ ဏိကဏေယျ ဏန္တူဟီ’’တိ ဤ။ မာနဝီ၊ နာဝိကီ၊ ဝေနတေယျီ၊ ဂေါတမီ။
၁၂၈။ ‘‘န္တုဿ တမီကာရေ’’တိ န္တုဿ တော ဝါ။ ဂုဏဝတီ၊ ဂုဏဝန္တီ။ ဓိတိမတီ၊ ဓိတိမန္တီ။
န္တဿ န္တုဗျပဒေသော။ မဟတီ၊ မဟန္တီ။
၁၂၉။ ပတိဘိက္ခုရာဇီကာရန္တေဟိ ဣနီ။
ပတျာဒီဟိ ¶ ဤကာရန္တေဟိ စ ဣတ္ထိယံ ဣနီ ဟောတိ။
‘‘ပတိဿိနီမှီ’’တိ ပတျန္တဿ အတ္တေ သရလောပါဒေါ တုကာရေန လောပါဘာဝေါ။ ‘‘ဝါ ပရော အသရူပါ’’တိ ဣလောပေါ၊ ဒီဃော စ။ ဂဟပတာနီ၊ ဘိက္ခုနီ၊ ရာဇိနီ၊ မေဓာဝိနီ၊ တပဿိနီ၊ ဓမ္မစာရိဏီ၊ ဘယဒဿာဝိနီ၊ ဘုတ္တာဝိနီတျာဒိ။
ဣတ္ထိလိင်္ဂါ။
နပုံသကလိင်္ဂ
၁၃၀။ စိတ္တ ¶ ၊ သိ။
နပုံသကေဟိ အတော နိစ္စန္တေဝ။
သိံ။
အကာရန္တေတိ နပုံသကေဟိ သိဿ နိစံ အံ ဟောတိ။ စိတ္တံ။
ယောနံ နိ နပုံသကေဟိတွေဝ။
အတော နိစ္စံ။
အကာရန္တေဟိ န ပုံသကေဟိ ယောနံ နိစ္စံ နိ ဟောတိ၊ နိဿ အာ။ စိတ္တာ။ ပက္ခေ – ယောသွာဒိနာ ဒီဃေ – စိတ္တာနိ။
၁၃၁။ ဂလောပေ – ဟေ – စိတ္တ။ စိတ္တာ၊ စိတ္တာနိ။
၁၃၂။ စိတ္တံ ¶ ။ နိဿ ဧ – စိတ္တေ၊ စိတ္တာနိ။ သေသံ ဗုဒ္ဓါဝ။
နာ ဝါတွေဝ။
၁၃၄။ မနောဂဏာဒိတော သ္မိန္နာနမိအာ။
မနာဒိတော သ္မိန္နာနံ ဣအာ ဝါ ဟောန္တိ။
သ သရေ ဝါဂမော။
ဝိဘတျာဒေသေ သရေ ပရေ မနာဒိတော သာဂမော ဝါ ဟောတိ။ မနသာ။
မနာဒိတော သဿ ဩ ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန သ္မာဿ အာ စ။ မနသော၊ မနသာ။
၁၃၆။ မနသိ ¶ ။ သေသံ စိတ္တံဝ။
မနံ သိရံ ဥရံ တေဇံ၊ ရဇံ ဩဇံ ဝယံ ပယံ၊
ယသံ တပံ ဝစံ စေတံ၊ ဧဝမာဒိ မနောဂဏော။
၁၃၈။ ဂုဏဝန္တု ¶ ၊ သိ။
‘‘အံ နပုံသကေ’’တိ သိမှိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ အံ။ ဂုဏဝံ။ န္တုဿ တ္တေ – ဂုဏဝန္တာနိ။
၁၃၉။ ယောတောညံ ပုမေဝ။ ဧဝံ ဂစ္ဆံ။
ဝါတွေဝ။
‘‘ယောနန္နိ နပုံသကေဟီ’’တိ ယောနံ နိ ဝါ။ အဋ္ဋီနိ။ ဈတ္တာ ယောလောပေ – အဋ္ဌီ။ တထာလပနေ။
၁၄၁။ အဋ္ဌိံ၊ အဋ္ဌီနိ၊ အဋ္ဌီ။ သေသံ အဂ္ဂီဝ။
အဃတ္တာ ရဿော၊ ဒဏ္ဍိ။ ယောတောညံ ပုမေဝ။
နပုံသကလိင်္ဂါ။
ပုမိတ္ထိလိင်္ဂ
၁၄၄။ ပုမိတ္ထိလိင်္ဂါ ¶ – ဃဋ၊ ကဋ၊ ယဋ္ဌိ၊ မုဋ္ဌိ၊ သိန္ဓု၊ ရေဏုပ္ပဘုတယော ဒွိပဒ စတုပ္ပဒ ဇာတိဝါစိနော စ။
ယထာ – ဃဋော၊ ဤပစ္စယေ-ဃဋီ။ ဧသော ယဋ္ဌိ၊ ဧသာ ယဋ္ဌိစ္စာဒိ။
ဒွိပဒဇာတိဝါစိနော ယထာ – ခတ္တိယော။ အာပစ္စယေ- ခတ္တိယာ၊ သမဏော၊ ဤမှိ-သမဏီဣစ္စာဒိ။
စတုပ္ပဒဇာတိဝါစိနော ယထာ – ဂဇော၊ အာ-ဂဇာ၊ ဗျဂ္ဃော၊ ဤမှိ - ဗျဂ္ဃီဣစ္စာဒိ။
ပုမနပုံသကလိင်္ဂ
၁၄၅။ ပုမနပုံသကလိင်္ဂါ ¶ – ဓမ္မ၊ ကမ္မ၊ ဗြဟ္မ၊ ကုသုမ သင်္ဂမ၊ ပဒုမ၊ အဿမ၊ ဝိဟာရ၊ သရီရ၊ သုဝဏ္ဏ၊ ဝဏ္ဏ၊ ကဟာပဏ၊ ဘဝန၊ ဘုဝန၊ ယောဗ္ဗန၊ ဘုသန၊ အာသန၊ သယန၊ ဩဒန၊ အာကာသ၊ ဥပဝါသ၊ မာသ၊ ဒိဝသ၊ ရသ၊ ထလ၊ ဖလ၊ ရဋ္ဌ အမ္ဗု၊ မဓွာဒယော။
ဣတ္ထိနပုံသကလိင်္ဂ
၁၄၆။ ဣတ္ထိနပုံသကလိင်္ဂါ – နဂရ၊ အစ္စိပ္ပမုခါ။
သဗ္ဗလိင်္ဂ
၁၄၇။ သဗ္ဗလိင်္ဂါ ¶ – တဋ ပုဋ ပတ္တ မဏ္ဍလ ကလသာ ဒယော၊ နာမီကတာ၊ သဗ္ဗနာမာနိ စ။ ယထာ – တဋော၊ ဤမှိ – တဋီ၊ တဋမိစ္စာဒိ။
နာမီကတာ ယထာ – ဒေဝဒတ္တော၊ အာ – ဒေဝဒတ္တာ ဒေဝဒတ္တမိစ္စာဒိ။
သဗ္ဗနာမ
၁၄၈။ သဗ္ဗ ¶ ၊ ကတရ၊ ကတမ၊ ဥဘယ၊ ဣတရ၊ အည၊ အညတရ၊ အညတမ၊ ပုဗ္ဗ၊ ပရ၊ အပရ၊ ဒက္ခိဏ၊ ဥတ္တရ၊ ဧက၊ ယ၊ တ၊ ဧတ၊ ဣမ၊ အမု၊ ကိံ၊ တုမှ၊ အမှ-ဣတိ သဗ္ဗနာမာနိ။
သဗ္ဗော ဗုဒ္ဓါဝ။ အယံ ဝိသေသော။
ယောတွေဝ။
သဗ္ဗနာမကာရတေ ပဌမော။
သဗ္ဗာဒီနမကာရတော ¶ ပရော ပဌမော ယော ဧတ္တံ ယာတိ သဗ္ဗေ။
‘‘တယော နေဝ စ သဗ္ဗနာမေဟီ’’တိ နိသေဓာ သသ္မာသ္မိန္နံ အာယ အာ ဧ န ဟောန္တိ။ သဗ္ဗဿ။
သဗ္ဗတော နံ သံသာနံ။
သဗ္ဗာဒိတော နံဣစ္စဿ သံသာနံ ဟောန္တိ။
အကာရော ဧဣတွေဝ။
သဗ္ဗနာမာနံ နမှိ စ။
နမှိ သဗ္ဗာဒီနမကာရဿ ဧ ဟောတိ။ သဗ္ဗေသံ၊ သဗ္ဗေသာနံ။
၁၄၉။ ဣတ္ထိယံ ¶ အာ၊ သဗ္ဗာ ကညာဝ။ အယံ ဝိသေသော။ ဝါတွေဝ။
ဃပတော သ္မိံသာနံ သံသာ။
ဃပသညာတော သဗ္ဗာဒိတော သ္မိံသာနံ သံသာ ဝါ ဟောန္တိ။
‘‘သံသာသွေကဝစနေသု စေ’’တိ သာဂမော။
ဃော ရဿံ။
ဧကဝစနသံသာသု ဃော ရဿံ ယာတိ။ သဗ္ဗဿာ၊ သဗ္ဗာယ။ သဗ္ဗာသံ၊ သဗ္ဗာသာနံ။ သဗ္ဗဿံ၊ သဗ္ဗာယံ။ သဗ္ဗာသု။
နေတာဟိ သ္မိမာယယာ။
ဃပညာဟိ သဗ္ဗာဒီဟိ သ္မိနော အာယ ယာ န ဟောန္တိ။
၁၅၀။ နပုံသကေ ¶ – သဗ္ဗံ။ သဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ ဒုတိယာ။
သဗ္ဗာဒယော နပုံသကေ တတိယာဒီသု သကသကပုမသမာ။ ဧဝံ ယ - သဒ္ဒန္တာ။
၁၅၁။ ပုဗ္ဗပရာပရေဟိ တု သ္မိနော ‘‘ယဒနုပပန္နာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တီ’’တိ အနိတ္ထိယံ ဧ ဝါ။ ပုဗ္ဗေ၊ ပုဗ္ဗသ္မိံဣစ္စာဒိ။
ဧကသဒ္ဒေါ သင်္ချာတုလျညာသဟာယတ္ထော။ ယဒါ သင်္ချတ္ထော၊ တဒေကဝစနော၊ အညတ္ထ သဗ္ဗဝစနော စ။
ယာဒီနမာလပနံ နတ္ထိ။
သိမှိ သံ အနပုံသကဿေတွေဝ။
ဧတတေသံ တော။
သိမှိ အနပုံသကာနံ ဧတတဣစ္စေတေသံ တကာရဿ သ ဟောတိ။ သော။
တဿ ဝါ နတ္တံ သဗ္ဗတ္ထ။
တိလိင်္ဂေသု ¶ သဗ္ဗာဒီနံ တကာရဿ နော ဝါ ဟောတိ။ နေ၊ တေ။ သေသံ သဗ္ဗသမံ၊ နတ္တံဝ ဝိသေသော။
၁၅၃။ ဣတ္ထိယံ – သာ၊ နာ၊ နာယော၊ တာ၊ တာယောဣစ္စာဒိ။
ဝါတွေဝ။
တတော သဿ ဿာယ။
တာဧတာဣမာဟိ သဿ ဿာယော ဝါ ဟောတိ။
သံသာသွေကဝစနေသု ဣဣတွေဝ။
တဿာ ဝါ။
ဧကဝစနသံသာသု တာသဒ္ဒဿ အာ ဣတ္တံ ဝါ ယာတိ။ တိဿာယ၊ တိဿာ၊ တဿာ၊ တာယ။ တာသံ၊ တာသာနံ။ တိဿံ၊ တဿံ၊ တာယံ။ တာသု။
၁၅၄။ နပုံသကေ ¶ – တံဣစ္စာဒိ။
သံသာသွေကဝစနေသွေတွေဝ။
ဧတိမာသမိ။
ဧကဝစနသံသာသု ဧတာဣမာနမန္တဿ ဣ ဟောတိ။ ဧတိဿာယ၊ ဧတိသာ၊ ဧတာယ။ ဧတာသံ၊ ဧတာသာနံ။ ဧတိဿံ၊ ဧတဿံ၊ ဧတာယံ။ ဧတာသု။ သေသံ သဗ္ဗာဝ။
‘‘အနပုံသကဿာယံ သိမှီ’’တိ ဣမဿ အယံ။ သိလောပေါ။ အယံ၊ ဣမေ။ ဣမံ၊ ဣမေ။
‘‘အနိမိ နာမှိ စေ’’တိ ဣမဿ အနော၊ ဣမိ စ။ အနေန၊ ဣမိနာ။
‘‘သဗ္ဗဿိမဿေ ဝါ’’တိ သုနံဟိသု ဧဝါ။ ဧဟိ၊ ဣမေဟိ။ ဝါ သ္မာသသ္မိံသံသာသွတ္တန္တွေဝ။
ဣမသဒ္ဒဿ စ။
သသ္မာသ္မိံသံသာသု ¶ ဣမဿ အတ္တံ ဝါ ဟောတိ။ အဿ၊ ဣမဿ။ ဧသံ၊ ဧသာနံ၊ ဣမေသံ၊ ဣမေသာနံ။ အသ္မာ၊ ဣမမှာ၊ ဣမသ္မာ။ ဧဟိ၊ ဣမေဟိ။ အသ္မိံ၊ ဣမမှိ၊ ဣမသ္မိံ။ ဧသု၊ ဣမေသု။
အတ္တပက္ခေ – ‘‘န တိမေဟိ ကတာကာရေဟီ’’တိ သ္မာသ္မိန္နံ မှာမှိ န သိဇ္ဈန္တေ။
၁၅၉။ ဣတ္ထိယံ – အယံ။ သေသံ ဧတာဝ၊ သံသာသွတ္တံဝ ဝိသေသော။
၁၆၀။ နပုံသကေ – သဝိဘတ္တိဿ ဝါတွေဝ။
‘‘ဣမဿိဒမံသိသု နပုံသကေ’’တိ ဣမဿ ဣဒံ ဝါ။ ဣဒံ၊ ဣမံ ဣမေ၊ ဣမာနိ။ ဧဝံ ဒုတိယာ။
၁၆၁။ အမု ¶ ၊ သိ။
ဝါ အနပုံသကဿ သိမှိတွေဝ။
‘‘အမုဿ မော သံ’’တိ မဿ သော ဝါ၊ သိလောပေါ။ အသု။
‘‘သဗ္ဗတော ကော’’တိ သဗ္ဗနာမတော ကာဂမော။ ‘‘သော’’တိ ဩ၊ အမုကော၊ ပက္ခေ – အမု။ အမူ၊ အမုယော။
ပုဗ္ဗေဝ ¶ ယောနံ ဝေါကာရော န။ အမုံ။ အမူ၊ အမုယော။ သေသံ ဘိက္ခူဝ သဗ္ဗာဒိကာရိယာညတြ။
၁၆၂။ ဣတ္ထိယံ – အသု။ သေသံ ယာဂုသမံ။ ဝိသေသောယံ – အမုဿာ၊ အမုယာ။ အမူသံ၊ အမူသာနံ။ အမုဿံ၊ အမုယံ။ အမူသု။
၁၆၃။ နပုံသကေ – သဝိဘတ္တိဿ အံသိသု နပုံသကေတွေဝ။
‘‘အမုဿာဒုံ’’တိ အဒုံ။ အဒုံ။ အမူ၊ အမူနိ။ ဧဝံ ဒုတိယာ။
၁၆၄။ ‘‘သေသေသု စေ’’တိ သဗ္ဗတ္ထ ကိဿ ကော။ ကော၊ ကာ၊ ကံ ဣစ္စာဒိ။ လိင်္ဂတ္တယေ သဗ္ဗသမော။
၁၆၅။ တုမှ ¶ ၊ သိ၊ အမှ၊ သိ။
သဝိဘတ္တိဿ တုမှမှာနန္တျဓိကာရော။
တွမဟံ သိမှိ စ။
သိမှိ သဝိဘတ္တီနံ တုမှမှာနံ တွံ အဟံ ဟောန္တိ။ စသဒ္ဒေန တုမှဿ တုဝံ စ။ တွံ၊ တုဝံ၊ အဟံ။ ယော – တုမှေ။
‘‘မယံ ယောမှိ ပဌမေ’’တိ အမှဿ မယံ ဟောတိ။ မယံ။
၁၆၆။ ‘‘တံမမမှီ’’တိ အမှိ တံ မံ ဟောန္တိ။
‘‘တဝံ မမဉ္စ နဝါ’’တိ အမှိ တဝံ မမဉ္စ နဝါ။
‘‘တုမှဿ တုဝံ တွမမှီ’’တိ တုမှဿ တုဝံ၊ တွဉ္စ။ တံ၊ တဝံ၊ တုဝံ၊ တွံ၊ မံ၊ မမံ။
အာကန္တွေဝ။
‘‘ဝါ ယောပ္ပဌမော’’တိ ဒုတိယာယောဿ အာကံ ဝါ။ တုမှာကံ၊ တုမှေ။ အမှာကံ၊ အမှေ။
၁၆၇။ ‘‘နာမှိ တယာ မယာ’’တိ နာမှိ တယာ မယာ ဟောန္တိ။ ‘‘တယာတယီနံ တကာရော တွတ္တံဝါ’’တိ တဿ တွော ဝါ။ တွယာ၊ တယာ၊ မယာ။ တုမှေဟိ၊ အမှေဟိ။
၁၆၈။ ‘‘တဝ ¶ မမ သေ’’တိ သေ တဝ မမ ဟောန္တိ။
‘‘တုယှံ မယှံ စေ’’တိ သေ တုယှံ မယှဉ္စ။
‘‘သဿံ’’တိ သဿ အံ ဝါ။
‘‘အမှဿ မမံ သဝိဘတ္တိဿ သေ’’တိ သေ အမှဿ မမံ စ။ တဝ၊ တုယှံ၊ တုမှံ၊ မမ၊ မယှံ၊ အမှံ၊ မမံ။
‘‘တုမှမှေဟိ နမာကံ’’တိ နံဝစနဿ အာကံ။ တုမှာကံ၊ အမှာကံ။ သ္မာနာဝ။
၁၆၉။ ‘‘တုမှာမှာနံ တယိ မယီ’’တိ သ္မိမှိ တယိ မယိ ဟောန္တိ။ တွေ ကတေ - တွယိ၊ တယိ၊ မယိ၊ တုမှေသု၊ အမှေသု။ လိင်္ဂတ္တယေ သမံ။
ပဒတော ဒုတိယာ စတုတ္ထီ ဆဋ္ဌီသု ဝေါနော။
အတ္ထဇ္ဇောတကာ ဝဏ္ဏာ ပဒံ၊ ဒုတိယာ စတုတ္ထီ ဆဋ္ဌီ ဗဟုဝစနေသု ပရေသု ပဒသ္မာ ပရေသံ သဝိဘတ္တီနံ တုမှာမှာနံ ဝေါနောကာရာ နဝါ ဟောန္တိ။
ရက္ခတု ¶ ဝေါ၊ ပဿတု နော၊ ဒဒါတိ ဝေါ၊ ဒဒါဟိ နော၊ သဒ္ဓါ ဝေါ၊ သတ္ထာ နော။
နဝါတိ ကိံ၊ ဧသော အမှာကံ သတ္ထာ။
‘‘တေမေကဝစနေသု စေ’’တိ စတုတ္ထီဆဋ္ဌေကဝစနေသု တေ မေ ဟောန္တိ။ ဒဒါမိ တေ၊ ဒဒါဟိ မေ၊ ဣဒံ တေ၊ အယံ မေ။
‘‘နအမှီ’’တိ ¶ အမှိ နိသေဓော။ ပဿေထ တံ၊ အဇိနိ မံ။
‘‘ဝါ တတိယေ စေ’’တိ တတိယေကဝစနေ တေ မေ ဝါ ဟောန္တိ။ ကတံ တေ တယာ ဝါ။ ကတံ မေ မယာ ဝါ။
‘‘ဗဟုဝစနေသု ဝေါနော’’တိ တတိယာဗဟုဝစနေသု ဝေါ နော ဟောန္တိ။ ဗဟုဝစနေ ပဌမေ ယောမှိ စ။ ကတံ ဝေါ၊ ကတံ နော၊ ဂါမံ ဝေါ ဂစ္ဆေယျာထ၊ ဂါမံ နော ဂစ္ဆေယျာမ။
သင်္ချာ
ဧကသဒ္ဒေါ သဗ္ဗနာမေသု ဝုတ္တော။
၁၇၃။ ဒွါဒယော ¶ အဋ္ဌာရသန္တာ ဗဟုဝစနန္တာ။
သဝိဘတ္တိဿ၊ ဣတ္ထိပုမနပုံသကသင်္ချန္တိ စာဓိကာရော။
‘‘ယောသု ဒွိန္နံ ဒွေ စေ’’တိ ဒွိဿ ဒွေ ဟောတိ။ ဒွေ၊ ဒွေ၊ ဒွီဘိ၊ ဒွီဟိ။
နော စ ဒွါဒိတော နမှိ။
နမှိ ဒွါဒိတော နကာရာဂမော ဟောတိ။ ဒွိန္နံ၊ ဒွီသု၊ လိင်္ဂတ္တယေ သမံ။
၁၇၄။ တိစတုန္နံ တိဿော စတဿော တယော စတ္တာရော တီဏိ စတ္တာရိ။
ယောသု ဣတ္ထိပုမနပုံသကေသု သဝိဘတ္တီနံ တိစတုန္နံ တိဿော စတဿော အာဒယော ဟောန္တိ။ တယော၊ တယော၊ တီဘိ၊ တီဟိ၊ တိန္နံ။
‘‘ဣဏ္ဏမိဏ္ဏန္နံ တီဟိ သင်္ချာဟီ’’တိ တိသဒ္ဒတော နံဣစ္စဿ ဣဏ္ဏံ ဣဏ္ဏန္နံ စ။ တိဏ္ဏံ၊ တိဏ္ဏန္နံ၊ တီသု။
၁၇၅။ ဣတ္ထိယံ-တိဿော ¶ ၊ တိဿော၊ တီဘိ၊ တီဟိ။
‘‘နော စာ’’ဒေါ စကာရေန နမှိ ဿံအာဂမော၊ ဝဂ္ဂန္တေတိဿနံ၊ တီသု။
၁၇၆။ နပုံသကေ-တီဏိ၊ တီဏိ၊ တီဟိ။
‘‘ဩသရေ စေ’’တီဟ စကာရေန ယောသု ဥဿ ဥရော။ ‘‘တတော ယောနမောတူ’’တီဟ တုကာရေန ယောနံ ဩ။ စတုရော။ ဧဝံ ဒုတိယာ။ စတူဟိ၊ စတုန္နံ၊ စတူသု။
၁၇၈။ ဣတ္ထိယံ ¶ ၊ စတဿော၊ စတဿော၊ စတူဟိ။ ပုဗ္ဗေဝ ဿံအာဂမော။ ယဒါဒိနာ ဥဿ အတ္တံ။ စတဿန္နံ၊ စတူသု။
၁၇၉။ နပုံသကေ၊ စတ္တာရိ၊ စတ္တာရိ။
၁၈၀။ ‘‘ပဉ္စာဒီန မကာရော’’တိ ယောသု သဝိဘတ္တိဿ ပဉ္စာဒျန္တဿ အတ္တံ။ ပဉ္စ၊ ပဉ္စ။
‘‘ပဉ္စာဒီန မတ္တံ’’တိ သုနံဟိသု ပဉ္စာဒျန္တဿ အတ္တံ။ ဧဒီဃာနမပဝါဒေါယံ။ ပဉ္စဟိ၊ ပဉ္စန္နံ၊ ပဉ္စသု။ လိင်္ဂတ္တယေ သမံ။
၁၈၁။ ဧဝံ ဆ သတ္တ အဋ္ဌ နဝ ဒသာဒယော အဋ္ဌာရသန္တာ။
၁၈၂။ ဝီသတျာဒယော ¶ အာနဝုတိယာ ဣတ္ထိလိင်္ဂါ ဧကဝစနန္တာ၊ ဝီသတိ ရတ္တီဝ။ ဧဝံ တိံသတိ။
စတ္တာလီသံ ပညာသံ သဒ္ဒေဟိ ပရာသံ သဗ္ဗာသံ ဝိဘတ္တီနံ ‘‘သဗ္ဗာသမာ’’ဒေါတီဟ အာဒိသဒ္ဒေန လောပေါ၊ သဋ္ဌိ ဝီသတီ ဝ။ ဧဝံ သတ္တတိ အသီတိ နဝုတိ။
သတံ နပုံသကမေကဝစနန္တံ။ ဧဝံ သဟဿာဒိ။
ကောဋိ ဝီသတီဝ။
၁၈၃။ ရာသိဘေဒေ ¶ တု သဗ္ဗတ္ထ ဗဟုဝစနမ္ပိ။ ယထာ-ဒွေဝီသတိယော ဗုဒ္ဓဒန္တာ။ တိဿော ဝီသတိယော ဒိနဃဋိကာ။ ဧဝမညတြ။
ဧသေသော ဧတန္တိပ္ပသိဒ္ဓိ၊ လောကဿ ဟောတိ ယတ္ထတ္ထေသု။
ထီပုမနပုံသကာနိတျုစ္စန္တေ၊ တာနိမာနိ လောကေနာတ္ထာ။
အလိင်္ဂ
ကွစိ တော ပဉ္စမျတ္ထေ။
လိင်္ဂတော ပဉ္စမျတ္ထေ ကွစိ တောပ္ပစ္စယော ဟောတိ။
‘‘တွာဒယော ဝိဘတ္တိသညာယော’’တိ တောပ္ပဘုတိဒါနျန္တာနံ ဝိဘတ္တိသညာ။ တသ္မာ တဒန္တာနမ္ပိ ဝိဘတျန္တတ္တာ ပဒတ္တံ သိဒ္ဓန္တိ န ပုန ဝိဘတ္တိ။ စောရသ္မာ စောရတော။ ဧဝံ ပိတိတော၊ ဧတ္ထ ‘‘ပိတာဒီန မသိမှိ’’ တျတြာသိမှိဂ္ဂဟဏေန တောမှိ ပိတာဒီနံ ဥဿ ဣ။
ဣမဿိ ထန္ဒာနိဟတောဓေသု စ။
ထံအာဒီသု ပရေသု ဣမဿ ဣ ဟောတိ။ ဣတော။
‘‘သဗ္ဗဿေတဿာကာရော ဝါ’’တိ တောထေသွေတဿ အတ္တံ ဝါ၊ အတော၊ ဧတ္တော။ ပက္ခေ- ‘‘သရလောပါ’’ဒိနာ အကာရလောပေါ။
‘‘တြတောထေသု ¶ စေ’’တိ ကိဿ ကု။ ကုတော။
‘‘ကွစိ တော’’တိ သုတ္တဒွိဓာကရဏေန သတ္တမျတ္ထေ စ တော ဟောတိ၊ အာဒိသ္မိံ၊ အာဒိတော။
၁၈၅။ ‘‘တြထ ¶ သတ္တမိယာ သဗ္ဗနာမေဟီ’’တိ သတ္တမျတ္ထေ တြထပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗသ္မိံ၊ သဗ္ဗတြ၊ သဗ္ဗတ္ထ၊ ဒွိတ္တံ။ ဧဝံ အတြ၊ အတ္ထ။ ဧတ္ထ ‘‘တြေ နိစ္စ’’န္တိ ပုဗ္ဗေ ဧတဿ အ။ ကုတြ၊ ကုတ္ထ။
‘‘သေသေသု စေ’’တိ ကာဒေသေ-ကတ္ထ။
၁၈၆။ ‘‘ကိသ္မာ ဝေါ စေ’’တိ ဝပ္ပစ္စယော။ ‘‘ကိဿ က ဝေစေ’’တိ ကော၊ ကကာရာကာရလောပေါ။ ကွ။
၁၈၇။ ‘‘ဟိံ ဟံ ဟိဉ္စန’’န္တိ ကသ္မာ ဟိံ အာဒိပစ္စယာ။ ‘‘ကု ဟိံ ဟံသု စေ’’တိ ကိဿ ကု။ စကာရေန ဟိဉ္စနံ ဒါစနံသု စ။ ကုဟိံ၊ ကုဟံ၊ ကုဟိဉ္စနံ။
၁၈၈။ ‘‘တမှာ စေ’’တိ ဟိံဟံ။ တဟိံ၊ တဟံ။
၁၈၉။ ‘‘ယတော ဟိံ’’တိ ဟိံ။ ယဟိံ။
၁၉၀။ ‘‘ဣမသ္မာ ¶ ဟဓာ စေ’’တိ ဟဓာ။ ဣဟ၊ ဣဓ။
၁၉၁။ ‘‘သဗ္ဗတော ဓီ’’တိ ဓိ။ သဗ္ဗဓိ။
‘‘ကိံသဗ္ဗညေကယကုဟိ ဒါဒါစန’’န္တိ ကိံ အာဒိတော ဒါ၊ ဒါစနံ စ။ ကသ္မိံ ကာလေ ကဒါ၊ ကုဒါစနံ။
‘‘သဗ္ဗဿ သော ဒါမှိ ဝါ’’တိ သဗ္ဗဿ သော ဝါ။ သဒါ၊ သဗ္ဗဒါ။
၁၉၃။ ‘‘တမှာ ဒါနိ စေ’’တိ ဒါနိ၊ ဒါ စ။ တဒါနိ၊ တဒါ။
၁၉၄။ ယဒါဒိနာ ဣမသဒ္ဒါ၊ သမာနာပရေဟိ စ ယထာသင်္ချံ ဇ္ဇ ဇ္ဇုပ္ပစ္စယာ၊ ဣမ၊ သမာနာနံ အ၊ သာ စ။ အဇ္ဇ၊ သဇ္ဇု၊ အပရဇ္ဇု။
၁၉၅။ ‘‘ဣမသ္မာ ¶ ရဟိဓုနာဒါနိ စေ’’တိ ရဟျာဒိပ္ပစ္စယာ။ ‘‘ဧတ ရဟိမှီ’’တိ ဣမဿ ဧတော။ ဧတရဟိ။
‘‘အ ဓုနာမှိ စေ’’တိ ဣမဿ အ။ အဓုနာ၊ ဣဒါနိ။
သဗ္ဗာသမာဝုသောပသဂ္ဂနိပါတာဒီဟိ စ။
ဧတေဟိ ပရာ သဗ္ဗာ ဝိဘတ္တီ လုပျန္တေ။ တွံ အာဝုသော၊ တုမှေ အာဝုသော။
ဥပသဂ္ဂနိပါတ
ပ ¶ ပရာ နိ နီ ဥ ဒု သံ ဝိ အဝ အနု ပရိ အဓိ အဘိ ပတိ သု အာ အတိ အပိ အပ ဥပ ဧတေ ဝီသတျုပသဂ္ဂါ။
စ န ဝ ဝါ မာ ဟိ ဓိ စိ ကု တု နု စေ ရေ ဟေ သွေ ဝေ ဝေါ ခေါ နော တော ယံ နံ တံ ကိံ ဟန္ဒ ကိရ ဧဝ ကီဝ ယာဝ တာဝ ဝတ ဝထ အထ အင်္ဂ ဣင်္ဃ တဂ္ဃ အာမ နာမ နူန ပုန ပန အာဟ သဟ သက္ကာ လဗ္ဘာ ဟေဋ္ဌာ အာရာ ဒူရာ ဒိဝါ နဝါ ဝိနာ နာနာ အဒ္ဓါ မုဓာ မိစ္ဆာ ပစ္ဆာ အာဝိ သက္ခိ သစ္စိ သစ္ဆိ ဗဟိ ယဒိ ဣတိ ကိန္တိ အတ္ထိ သောတ္ထိ ခလု နနု ကိမု အဿု ယဂ္ဃေ သစေ ဟဝေ သုဝေ အရေ ပုရေ နမော တိရော အဓော အထော အဟော ရဟော ဟီယော ဘီယော အန္တော ပါတော သုဒံ ကလ္လံ ဧဝံ ဓုဝံ အလံ ဟလံ သယံ သာယံ သမံ သာမံ ကာမံ ပါရံ ဩရံ စိရံ ဟုရံ အဟံ သဟံ ဥစ္စံ နီစံ သကိံ သဒ္ဓိံ၊ အထဝါ အန္တရာ အာရကာ ဗာဟိရာ ဗဟိဒ္ဓါ ယာဝတာ တာဝတာ သမန္တာ သာမန္တာ အာမန္တာ သမ္မုခါ စရဟိ တရဟိ သမ္ပတိ အာယတိ ဥပရိ ယာဝဒေ တာဝဒေ တိရိယံ သနိကံ သသက္ကံ ဧတ္တာဝတာ ပရမ္မုခါ ကိတ္တာဝတာ ဧတရဟိ အညဒတ္ထု သေယျထိဒံ အပ္ပေဝနာမ ဘီယောသောမတ္တာယ ဣစ္စာဒယော နိပါတာ။
၁၉၈။ သဒိသာ ¶ ယေ တိလိင်္ဂေသု၊ သဗ္ဗာသု စ ဝိဘတ္တီသု။
ဝစနေသု စ သဗ္ဗေသု၊ တေ နိပါတာတိ ကိတ္တိတာ။
ယထာ ¶ – ဥစ္စံ ရုက္ခော၊ လတာ၊ ဃရံ ဝါ၊ ဥစ္စံ ရုက္ခော။ ဟေ ရုက္ခ၊ ရုက္ခံ၊ ရုက္ခေန၊ ရုက္ခဿ၊ ရုက္ခသ္မာ၊ ရုက္ခေ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ဥစ္စံ ရုက္ခော၊ ရုက္ခာ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ဧဝံ လတာ၊ ဃရာနိ။
ဥဘယေသု ဝိဘတျတ္တ -
ကြိယဒေသ သမယ ဒိသာဂုဏတ္ထေဟိ၊
သဗ္ဗာပိ ယထာယောဂံ၊
ဝိဘတ္တိယောညေဟိ တုပ္ပဌမာ။
တံ ယထာ – အဓိအန္တောသဒ္ဒေဟိ သတ္တမီ။ သယံသဒ္ဒါ တတိယာ၊ ဆဋ္ဌီ စ။ နမောသဒ္ဒါ ပဌမာ၊ ဒုတိယာ စ။ ပါရံသဒ္ဒါ သတ္တမီ။ ဒိဝါသဒ္ဒါ ပဌမာ၊ ဒုတိယာ၊ သတ္တမီ စ။ ဟေဋ္ဌာသဒ္ဒါ သတ္တမီ။ ဥစ္စံသဒ္ဒါ သဗ္ဗာပိ။ ပသဒ္ဒါ စ စသဒ္ဒါ စ ပဌမာ၊ ဟေသဒ္ဒါ အာလပနေ ပဌမာ။ တထာညေဟိပိ။
၂၀၀။ ဥပသဂ္ဂါ ¶ သဗ္ဗေပိ သဒ္ဒန္တရေန သဟ ပယုဇ္ဇန္တေ။ နိပါတာ တု ကေစိ ဝိသုမ္ပိ။ ယထာ – ပဟာရော၊ ပဟရတိ၊ သာ စ သော စ ဘာသတိ ဝါ ကရောတိ ဝါ၊ သောတ္ထိတျာဒိ။
၂၀၁။ ဧကေကလိင်္ဂံ ¶ ဒွိလိင်္ဂံ၊ တိလိင်္ဂံ စာပျလိင်္ဂိကံ။
စတုဓေတိ နာမံ နာမံ၊ နမတျတ္ထန္တိ ကိတ္တိတံ။
နာမိကံ။
၃။ သမာသကဏ္ဍ
သမာသလက္ခဏာဒိ
၂၀၂။ နာမာနံ ¶ သမာသော ယုတ္တတ္ထောတျဓိကာရော။ သမာသောတိ ဘိန္နတ္ထာနံ ပဒါန မေကတ္ထတာ။ ယုတ္တတ္ထောတိ အညမညသမ္ဗန္ဓတ္ထော။
ဝိဘာသာတျဓိကာတဗ္ဗံ ¶ ဝါကျတ္ထံ။
ကမ္မဓာရယသမာသ
၂၀၃။ ‘‘မဟန္တော စ သော ဝီရော စာ’’တိ ဝါကျေ –
ဒွိပဒေ တုလျာဓိကရဏေ ကမ္မဓာရယော။
ဘိန္နပ္ပဝတ္တိနိမိတ္တာ ¶ သဒ္ဒါ ဧကသ္မိံ ဝတ္ထုနိ ပဝတ္တာ တုလျာဓိကရဏာ၊ ဝိသေသနဝိသေသဿဘူတာ သမာနာဓိကရဏာ ဒွေ ပဒါ ယဒါ သမသျန္တေ၊ တဒါ သော သမာသော ကမ္မဓာရယော
နာမ ¶ ၊ ဣဓ ဝါ သမာသသုတ္တာနိ သညာဒွါရေန သမာသဝိဓာယကာနိ။
အဂ္ဂဟိတဝိသေသနာ ¶ ဗုဒ္ဓိ ဝိသေဿမှိ န ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဝိသေသနံ ပုဗ္ဗံ ဟောတိ၊ သမာသေနေဝ တုလျာဓိကရဏတ္တဿ ဝုတ္တတ္တာ တပ္ပကာသနတ္ထံ ပယုတ္တာ သမာသတော အတိရိတ္တာ စ သော ဣစ္စေတေ ‘‘ဝုတ္တဋ္ဌာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ ဉာယာ နပ္ပယုဇ္ဇန္တေ။ ဧဝမညတြ။
တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စ။
တေသံ ယုတ္တတ္ထာနံ သမာသာနံ ပုဗ္ဗုတ္တရပဒါနံ ဝိဘတ္တီ လုပျန္တေ၊ စကာရေန ကွစိ န။
တတော မဟန္တ ဝီရ ဣတိ စ ရူပပ္ပသင်္ဂေ –
ပကတိ စဿ သရန္တဿ။
ဝိဘတ္တီသု ¶ လုတ္တာသု သရန္တဿ ပုဗ္ဗဘူတဿ၊ ပရဘူတဿ စ အဿ သမာသပဒဿ ပကတိ ဟောတီတီဟ လုတ္တာကာရာ ပုနာနီယန္တေ။
တတော မဟန္တ ဝီရဣတိ ဌိတေ –
‘‘မဟတံ ¶ မဟာ တုလျာဓိကရဏေ ပဒေ’’တိ မဟန္တဿ မဟာ။
တဒ္ဓိတ သမာသ ကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စ။
တဒ္ဓိတာဒယော နာမံ ဣဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ တဝေပ္ပဘုတိပစ္စယေ ဝဇ္ဇေတွာ။
တတော ¶ ဝတ္တိစ္ဆာယ သျာဒိ။ မဟာဝီရော၊ မဟာဝီရာဣစ္စာဒိ။
၂၀၄။ ကမ္မဓာရယော ¶ ဒွန္ဒော စ၊ တပ္ပုရိသော စ လာဘိနော။
တယော ပရပဒေ လိင်္ဂံ၊ ဗဟုဗ္ဗီဟိ ပဒန္တရေ။
၂၀၅။ ရတ္တာ စ သာ ပဋီ စာတိ ရတ္တပဋီ၊ မဟန္တီ စ သာ သဒ္ဓါ စာတိ မဟာသဒ္ဓါ။ ဧတ္ထ ‘‘ကမ္မဓာရယသညေ စေ’’တိ ပုဗ္ဗပဒေ ပုမေဝ ကတေ အာဤပစ္စယာနံ နိဝုတ္တိ။
၂၀၆။ နီလဉ္စ တံ ဥပ္ပလဉ္စာတိ နီလုပ္ပလံ၊ သတ္ထီဝ သတ္ထိ၊ သတ္ထိ စ သာ သာမာ စာတိ သတ္ထိသာမာ။ မုခမေဝ စန္ဒော မုခစန္ဒော။
ဝိသေသနဝိသေဿာနံ ¶ ယထေစ္ဆတ္တာ ကွစိ ဝိသေသနံ ပရံ ဟောတိ၊ ခတ္တိယဘူတောဣစ္စာဒိ၊ ဣစ္ဆာ စ ယထာတန္တိ။
ဥဘေ တပ္ပုရိသ သမာသ
၂၀၇။ နသဒ္ဒါ သိ၊ တဿ လောပေါ။ န သုရော အသုရော။
ဧတ္ထ ကမ္မဓာရယေ ကတေ – ‘‘ဥဘေ တပ္ပုရိသာ’’တိ တပ္ပုရိသသညာ။ ‘‘အတ္တန္နဿ တပ္ပုရိသေ’’တိ နဿ အ။ န အဿော အနဿော။ ဧတ္ထ ‘‘သရေ အန’’တိ နဿ အန။
၂၀၈။ ‘‘နာမာနံ ¶ သမာသော’’တိ သုတ္တေ ဒွိဓာကတေ အယုတ္တတ္ထာနမ္ပိ ကွစိ သမာသော။ န ပုန ဂေယျာ အပုနဂေယျာ ဂါထေတျာဒိ။ ဧတ္ထ ဂေယျေန သမ္ဗန္ဓော န-သဒ္ဒေါ အယုတ္တတ္ထေနာပိ ပုနေန ယောဂဝိဘာဂဗလာ သမသျတေ။
ဒိဂုသမာသ
၂၀၉။ တယော ¶ လောကာ သမာဟဋာ တိလောကံ။
ဧတ္ထ ‘‘သင်္ချာပုဗ္ဗော ဒိဂူ’’တိ ကမ္မဓာရယဿ ဒိဂုသညာ။ ‘ဒိဂုဿေကတ္တံ’’တိ ဧကတ္တံ၊ နပုံသကတ္တဉ္စ။
သုဒ္ဓတပ္ပုရိသသမာသ
၂၁၀။ တပ္ပုရိသာ ¶ တွေဝ။
အမာဒယော ပရပဒေဟိ။
ဒုတိယန္တာဒယော ပရပဒေဟိ နာမေဟိ ယဒါ သမသျန္တေ၊ တဒါ သော သမာသော တပ္ပုရိသော နာမ။
ဂါမံ ¶ ဂတော ဂါမဂတော။
‘‘ပဿ ဝါသိဋ္ဌ ဂါမံ၊ ဂတော တိဿော သာဝတ္ထိံ’’တျ တြာယုတ္တတ္ထတာယ န သမာသော။ တထာ ညတြ ဉေယျံ။
၂၁၁။ ရညာ ¶ ဟတော ရာဇဟတော။
ကိစ္စန္တေဟိ ဘီယော အဓိကတ္ထဝစနေ။
တဗ္ဗ၊ အနီယ၊ ဏျ၊ တေယျ၊ ရိစ္စပ္ပစ္စယာ ကိစ္စာ။ ထုတိနိန္ဒတ္ထမဇ္ဈာရောပိတတ္ထံ ဝစနံ အဓိကတ္ထဝစနံ။ သောဏလေယျော ကူပေါဣစ္စာဒိ။ သောဏေဟိ ယထာ လိယှတေ၊ တထာ ပုဏ္ဏတ္တာ ထုတိ။ တေဟိ ဥစ္ဆိဋ္ဌတ္တာ နိန္ဒာ စ။
ဒဓိနာ ဥပသိတ္တံ ဘောဇနံ ဒဓိဘောဇနံ၊ သမာသပဒေနေဝ ဥပသိတ္တကြိယာယ ကထနာ နတ္ထေတ္ထာယုတ္တတ္ထတာ။ ဥပသိတ္တသဒ္ဒါပ္ပယောဂေါ ပုဗ္ဗေဝ။
၂၁၂။ ကရဏေ ¶ တု-အသိနာ ကလဟော အသိကလဟော။
၂၁၃။ ဗုဒ္ဓဿ ဒေယျံ ဗုဒ္ဓဒ္ဒေယျံ၊ ပရဿပဒံ၊ ဧတ္ထ ဝိဘတျလောပေါ။ ဧဝံ အတ္တနောပဒမိစ္စာဒိ။
၂၁၄။ စောရသ္မာ ¶ ဘယံ စောရဘယံ။ ဧဝံ ဗဒ္ဓနမုတ္တောစ္စာဒိ။
‘‘ဗြာဟ္မဏဿ ကဏှာ ဒန္တာ’’ ဣစ္စတြ ဒန္တာပေက္ခာ ဆဋ္ဌီတိ ကဏှေန သမ္ဗန္ဓာဘာဝါ န သမာသော။ ယဒါ တု ကဏှာ စ တေ ဒန္တာ စေတိ ကမ္မဓာရယော၊ တဒါ ဆဋ္ဌီ ကဏှဒန္တာပေက္ခာတိ ဗြာဟ္မဏကဏှဒန္တာတိ သမာသော ဟောတေဝ။
၂၁၆။ ‘‘ရညော ¶ မာဂဓဿ ဓန’’ န္တျတြ ရညောတိ ဆဋ္ဌီ ဓန မပေက္ခတေ၊ န မာဂဓံ။ ရာဇာ ဧဝ မာဂဓသဒ္ဒေန ဝုစ္စတေတိ ဘေဒါဘာဝါ သမ္ဗန္ဓာဘာဝေါတိ တုလျာဓိကရဏေန မာဂဓေန သဟ ရာဇာ န သမသျတေ။ ဒွိဋ္ဌော ဟိ သမ္ဗန္ဓော။
ရညော ¶ အဿော ပုရိသော စေ’’ တျ တြ ရညော အဿော၊ ရညော ပုရိသော တိ စ ပစ္စေကံ သမ္ဗန္ဓတော သာပေက္ခတာ အတ္ထီတိ န သမာသော။ ‘‘အဿော စ ပုရိသော စာ’’တိ ဒွန္ဒေ ကတေ တု ရာဇဿပုရိသာတိ ဟောတေဝ၊ အညာနပေက္ခတ္တာ။
‘‘ရညော ဂရုပုတ္တော’’ ဣစ္စတြ ရာဇာပေက္ခိနောပိ ဂရုနော
ပုတ္တေန ¶ သဟ သမာသော၊ ဂမကတ္တာ။ ဂမကတ္တမ္ပိ သမာသဿ နိဗန္ဓနံ။ တတ္ထ ဂရုနော ပုတ္တောတိ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဧဝမညတြ။
ကွစိ နိန္ဒာယံ - ကူပေ မဏ္ဍူကော ဝိယ ကူပမဏ္ဍူကော။ ဧဝံ နဂရကာကော ဣစ္စာဒိ။ အတြောပမာယ နိန္ဒာ ဂမျတေ။
အန္တေဝါသိကော တျာဒေါ ဝိဘတ္တျလောပေါ။
ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသ
အပ္ပဌမန္တာန ¶ မညေသံ ပဒါနံ အတ္ထေသု ဒွေ ဝါ ဗဟူနိ ဝါ နာမာနိ ယဒါ သမသျန္တေ၊ တဒါ သော သမာသော ဗဟုဗ္ဗီဟိ နာမ။
အာဂတာ သမဏာ ယံ သာ အာဂတသမဏော၊ ဝိဟာရော။
၂၁၉။ ဇိတာနိ ¶ ဣန္ဒြိယာနိ ယေန သော ဇိတိန္ဒြိယော၊ ဘဂဝါ။ အာဟိတော အဂ္ဂိ ယေန သော အာဟိတဂ္ဂိ။ အဂျာဟိတော ဝါတျာဒေါ ယထေစ္ဆံ ဝိသေသနဿ ပရတာ။
၂၂၀။ ကရဏေ တု-ဆိန္နော ရုက္ခော ယေန သော ဆိန္နရုက္ခော၊ ဖရသု။
၂၂၁။ ဒိန္နော သုင်္ကော ယဿ သော ဒိန္နသုင်္ကော၊ ရာဇာ။
၂၂၂။ နိဂ္ဂတာ ဇနာ ယသ္မာ သော နိဂ္ဂတဇနော၊ ဂါမော။
၂၂၃။ ဒသ ¶ ဗလာနိ ယဿ သော ဒသဗလော၊ ဘဂဝါ။ နတ္ထိ သမော ယဿ သော အသမော။ ဧတ္ထ ‘‘အတ္တန္နဿာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန နဿ အ။
ပဟူတာ ဇိဝှာ ယဿ သော ပဟူတဇိဝှော၊ မဟန္တီ ပညာ ယဿ သော မဟာပညော။ ဒွီသု ‘‘ဣတ္ထိယမ္ဘာသိတပုမိတ္ထီပုမာဝ စေ’’တိ ပုမ္ဘာဝါတိဒေသာ ပုဗ္ဗုတ္တရပဒေသု အာဤပ္ပစ္စယာနမဘာဝေါ။
၂၂၄။ ‘‘ကွစိ ¶ သမာသန္တဂတာနမကာရန္တော’’တိ အန္တဿ အတ္တံ။ ကာရဂ္ဂဟဏေန အာ ဣ စ။ ဣတ္ထိယမိဝဏ္ဏန္တာ၊ တွန္တေဟိ စ ကပ္ပစ္စယောပိ။ ယထာ - ဝိသာလံ အက္ခိ ယဿ သော ဝိသာလက္ခော၊ ပစ္စက္ခဓမ္မာ၊ သိလောပေါ။ သောဘနော ဂန္ဓော ယဿ သော ¶ သုဂန္ဓိ။ ဗဟုကန္တိကော၊ ဗဟုနဒိကော၊ သမုဒ္ဒေါ။ ဧတ္ထ ယဒါဒိနာ ရဿော။ ဗဟုကတ္တုကော။ မတ္တာ ဗဟဝေါ မာတင်္ဂါ ယသ္မိံ တံ မတ္တဗဟုမာတင်္ဂံ၊ ဝနံ။
တုလျာဓိကရဏော။
၂၂၅။ သုဝဏ္ဏဿ ¶ ဝိယ ဝဏ္ဏော ယဿ သော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော။ ဝဇိရံ ပါဏိမှိ ယဿ သော ဝဇိရပါဏိ။ ဥရသိ လောမာနိ ယဿ သော ဥရသိလောမော။ ဧတ္ထ ဝိဘတျလောပေါ။
‘‘အတ္ထေသူ’’တိ ဗဟုတ္တဂ္ဂဟဏေန ကွစိ ပဌမန္တာနမ္ပိ။ သဟ ဟေတုနာ ယော ဝတ္တတေ သော သဟေတုကော၊ ‘‘ယဒါ’’ ဒိနာ သဟဿ သော။
၂၂၆။ သတ္တ ¶ ဝါ အဋ္ဌ ဝါ သတ္တဋ္ဌ၊ မာသာ၊ ဧတ္ထညပဒတ္ထော ဝါ သဒ္ဒဿတ္ထော။ ဒက္ခိဏဿာ စ ပုဗ္ဗဿာ စ ဒိသာယ ယံ အန္တရာလံ၊ သာ ဒက္ခိဏပုဗ္ဗာ၊ ဒိသာ။
ဘိန္နာဓိကရဏော။
အပ္ပဌမန္တာနန္တိ ကိံ၊ ဒေသိတော ဗုဒ္ဓေန ယော ဓမ္မော။
ဒွန္ဒသမာသ
၂၂၇။ နာမာနံ သမုစ္စယော ဒွန္ဒော။
သမုစ္စယော ¶ ၊ တိ ပိဏ္ဍီကရဏံ ဧကဝိဘတ္တိကာနံ နာမာနံ ယော သမုစ္စယော၊ သော ဒွန္ဒော နာမ၊ ဣဒံ သုတ္တံ ဗဟုဝစနဝိသယံ။
စန္ဒော စ သူရိယော စ စန္ဒသူရိယာ။ တိဋ္ဌန္တိ တျာဒိ-
ကြိယာသမ္ဗန္ဓသာမညတော ¶ အတ္ထေတ္ထာပေကတ္ထတာ၊ ဧဝံ နရနာရိယော၊ အက္ခရပဒါနိ။
၂၂၈။ တထာ ဒွန္ဒေ ပါဏိ တုရိယ ယောဂ္ဂ သေနင်္ဂ ခုဒ္ဒဇန္တုက ဝိဝိဓ ဝိရုဒ္ဓ ဝိသဘာဂတ္ထာဒီနဉ္စ။
ဝိဝိဓေနာကာရေန ဝိရုဒ္ဓါ ဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓါ၊ သဘာဂါ သဒိသာ၊ ဝိဝိဓာ စ တေ သဘာဂါ စေတိ ဝိသဘာဂါ။ ယထာ ဒိဂုသမာသေ၊ တထာ ဒွန္ဒေ ပါဏျင်္ဂတ္ထာဒီနံ ဧကတ္တံ၊ နပုံသကတ္တဉ္စ ဟောတိ။
စက္ခုသောတံ၊ ဂီတဝါဒိတံ၊ ယုဂနင်္ဂလံ၊ ဟတ္ထဿံ၊ အသိစမ္မံ၊ ဍံသမကသံ၊ ကောကာလူကံ။
နာမရူပံ ¶ ၊ နာမံ နမနလက္ခဏံ၊ ရူပံ ရုပ္ပနလက္ခဏံ။ ဧဝမေတေ ဓမ္မာ လက္ခဏတော ဝိဝိဓာ၊ ပရမတ္ထတော သဘာဂါ စ။
အာဒိသဒ္ဒေနာညတ္ထာပိ ¶ ။ ယထာ - ဘိန္နလိင်္ဂါနံ - ဣတ္ထိပုမံ။ ယဒါဒိနာ ရဿော၊ ဒါသိဒါသံ၊ ပတ္တစီဝရံ။ ဂင်္ဂါသောဏံ။
သင်္ချာပရိမာဏာနံ - တိကစတုက္ကံ။
သိပ္ပီနံ - ဝေဏရထကာရံ။
လုဒ္ဒကာနံ - သာကုန္တိက မာဂဝိကံ။
အပ္ပာဏိဇာတီနံ - အာရသတ္ထိ။
ဧကဇ္ဈာယနဗြာဟ္မဏာနံ - ကဌကာလာပံ ဣစ္စာဒိ။
၂၂၉။ ဝိဘာသာ ရုက္ခ တိဏ ပသု ဓန ဓည ဇနပဒါဒီနဉ္စ။
ဒွန္ဒေ ¶ ရုက္ခာဒီနံ ဧကတ္တံ နပုံသကတ္တဉ္စ ဝါ ဟောတိ။
ဓဝခဒိရံ၊ ဓဝခဒိရာ၊ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇံ၊ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇာ၊ အဇေဠကံ၊ အဇေဠကာ၊ ဟိရညသုဝဏ္ဏံ၊ ဟိရညသုဝဏ္ဏာနိ၊ သာလိယဝံ၊ သာလိယဝါ။
ကာသိကောသလံ ¶ ကာသိကောသလာ။
အာဒိသဒ္ဒေန အညေသုပိ ဝါ။ ယထာ – နိစ္စဝိရောဓီနမဒ္ဒဗ္ဗာနံ - ကုသလာကုသလံ၊ ကုသလာကုသလာနိ။
သကုဏီနံ - ဗကဗလာကံ၊ ဗကဗလာကာ။
ဗျဉ္ဇနာနံ - ဒဓိဃတံ၊ ဒဓိဃတာနိ။
ဒိသာနံ - ပုဗ္ဗာပရံ၊ ပုဗ္ဗာပရာ ဣစ္စာဒိ။
အဗျယီဘာဝသမာသ
၂၃၀။ အဓိသဒ္ဒါ ¶ သ္မိံ၊ တဿ လောပေါ။ အဓိသဒ္ဒေန တုလျာဓိကရဏတ္တာ ဣတ္ထိသဒ္ဒါပိသ္မိံ။ နိစ္စသမာသတ္တာ အာဓာရဘူတာယမိတ္ထိယန္တိ ပဒန္တရေန ဝိဂ္ဂဟော။ အဓိ ဣတ္ထိယန္တိ ဌိတေ –
ဥပသဂ္ဂနိပါတပုဗ္ဗကော အဗျယီဘာဝေါ။
ဥပသဂ္ဂါဒိပုဗ္ဗကော သဒ္ဒေါ ဝိဘတျတ္ထာဒီသု သမာသော ဟောတိ၊ အဗျယီဘာဝသညော စ။
‘‘သော နပုံသကလိင်္ဂေါ’’တိ အဗျယီဘာဝေါ နပုံသကလိင်္ဂေါ၊ ယဒါဒိနာ ဧကဝစနော စ။
‘‘သရော ¶ ရဿော နပုံသကေ’’တိ ရဿော။
အညသ္မာ လောပေါ စ။
အနကာရန္တာ အဗျယီဘာဝါ ပရာ သဗ္ဗာ ဝိဘတ္တီ လုဇ္ဇရေ။ အဓိတ္ထိ၊ ဝိဘတ္တီနမတ္ထော အာဓာရာဒိ။
ဣဓာဓိသဒ္ဒေါ အာဓာရေဝတ္တတေ၊ အဓိတ္ထိဣစ္စေတံ ပဒံ ဣတ္ထိယ မိစ္စေတမတ္ထံ ဝဒတိ။
သမီပံ ¶ နဂရဿ ဥပနဂရံ။ ‘‘အံဝိဘတ္တီနမကာရန္တဗျယီဘာဝါ’’တိ ဝိဘတ္တီနံ ကွစိ အံ။
ကွစီတိ ကိံ။ ဥပနဂရေ။
အဘာဝေါ မက္ခိကာနံ နိမ္မက္ခိကံ ရဿော။ အနုပုဗ္ဗော ထေရာနံ အနုထေရံ၊ အနတိက္ကမ္မ သတ္တိံ ယထာသတ္တိ။
ယေ ¶ ယေ ဗုဍ္ဎာ ယထာဗုဍ္ဎံ၊ ဝိစ္ဆာယံ။
ယတ္တကော ပရိစ္ဆေဒေါ ဇီဝဿ ယာဝဇီဝံ၊ အဝဓာရဏေ။
အာ ပဗ္ဗတာ ခေတ္တံ အာပဗ္ဗတံ ခေတ္တံ၊ မရိယာဒါယံ၊ ဝဇ္ဇမာနာ သီမာ မရိယာဒါ၊ ပဗ္ဗတံ ဝိနာတျတ္ထော။
အာ ဇလန္တာ သီတံ အာဇလန္တံ သီတံ၊ အဘိဝိဓိမှိ၊ ဂယှမာနာ သီမာ အဘိဝိဓိ၊ ဇလန္တေန သဟေတျတ္ထော။
အာသဒ္ဒယောဂေ ‘‘ဓာတုနာမာ’’ဒိနာ အပါဒါနဝိဓာနေနေဝ ဝါကျမ္ပိ သိဒ္ဓံ။ တထာညတြ။
၂၃၁။ ‘‘ဥတ္တမော ¶ ဝီရော ပဝီရော’’ ဣစ္စာဒေါ ပန ပုဗ္ဗပဒတ္ထပ္ပဓာနတ္တာဘာဝါဗျယီဘာဝါဘာဝေါ ကမ္မဓာရယောဧဝ။ ဧဝံ ဝိသိဋ္ဌော ဓမ္မော အဘိဓမ္မော။ ကုစ္ဆိတံ အန္နံ ကဒန္နံ။ ဧတ္တ္ထ ¶ ‘‘ကဒ ကုဿာ’’တိ သရေ ကုဿ ကဒါဒေသော။
အပ္ပကံ လဝဏံ ကာလဝဏံ၊ ဧတ္ထ ‘‘ကာပ္ပတ္ထေသု စာ’’တိ ကုဿ ကာ၊ ဗဟုဝစနေနာညတြာပိ ကွစိ။ ကုစ္ဆိတော ပုရိသော ကာပုရိသော၊ ကုပုရိသော ဝါ၊ ဧဝမသုရာဒိ။
ပုဗ္ဗပရူဘယမညပဒတ္ထ - ပ္ပဓာနာဗျယီဘာဝ သမာသော၊
ကမ္မဓာရယက တပ္ပုရိသာ ဒွေ၊ ဒွေန္ဒော စ ဗဟုဗ္ဗီဟိ စ ဉေယျာ။
သမာသော။
၄။ တဒ္ဓိတကဏ္ဍ
အပစ္စတဒ္ဓိတ
ဆဋ္ဌန္တာ ¶ သဒ္ဒါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စသ္မိံ အတ္ထေ ဏော ဝါ ဟောတိ။ ဝါတိ ဝါကျတ္ထံ။ ဏေနေဝါပစ္စတ္ထဿ ဝုတ္တတ္တာ အပစ္စသဒ္ဒါပ္ပယောဂေါ။
‘‘တေသံ ဝိဘတျာ’’ ဒေါ တေသံဂဟဏေန ဝိဘတ္တိလောပေါ။ တထောတ္တရတြ။
‘‘တေသံ ဏော လောပံ’’တိ ပစ္စယာနံ ဏဿ လောပေါ။
‘‘ဝုဒ္ဓါဒိသရဿ ဝါ သံယောဂန္တဿ သဏေ စေ’’တိ သဏကာရေ ပရေ အသံယောဂန္တဿာဒိသရဿ ဝုဒ္ဓိ။
တဿာပနိယမေ –
အယုဝဏ္ဏာနဉ္စာယော ဝုဒ္ဓိ။
အကာရိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနံ အာဧဩဝုဒ္ဓိယော ဟောန္တိ၊ စသဒ္ဒေန ကွစိ န။
သရလောပါဒိ၊ တဒ္ဓိတတ္တာ နာမမိဝ ကတေ သျာဒိ။
တဒ္ဓိတာဘိဓေယျလိင်္ဂ–ဝိဘတ္တိဝစနာ ¶ သိယုံ။
သမူဟဘာဝဇာ ဘီယော၊ သကတ္ထေ ဏျော နပုံသကေ။
တာ တုတ္ထိယံ နိပါတာ တေ၊ ဓာမိထံပစ္စယန္တကာ။
ဝသိဋ္ဌဿာပစ္စံ ¶ ပေါသော ဝါသိဋ္ဌော၊ ဣတ္ထီ ဝါသိဋ္ဌီ၊ နပုံသကံ ဝါသိဋ္ဌံ။ ဝိကပ္ပဝိဓာနတော တဒ္ဓိတေန သမာသဿာစ္စန္တံ ဗာဓာယာ ဘာဝါ ဝသိဋ္ဌာ ပစ္စန္တိပိ ဟောတိ။
နပုံသကေန ဝါပီတိ၊ သဒ္ဒသတ္ထဝိဒူ ဝိဒုံ။
၂၃၃။ ဝါ ¶ အပစ္စေတိ စာဓိကာရော။
ဏာယန ဏာန ဝစ္ဆာဒိတော။
ဝစ္ဆာဒိတော ဂေါတ္တဂဏတော ဏာယနော ဏာနော စ ဝါ ဟောတိ။
အပစ္စံ ပပုတ္တပ္ပဘုတိ ဂေါတ္တံ။ ကစ္စဿာပစ္စံ ကစ္စာယနော၊ ကစ္စာနော ဝါ။ သံယောဂန္တတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ။
၂၃၄။ ‘‘ဏေယျော ¶ ကတ္တိကာဒီဟီ’’တိ ဏေယျော၊ ဝိနတာယ အပစ္စံ ဝေနတေယျော ဝိနတေယျော ဝါ။ န ပက္ခေ ဝုဒ္ဓိ၊ ဏေယျောတိ ယောဂဝိဘာဂေန ‘‘တဿ ဒီယတေ’’ တျတ္ထေပိ ဏေယျော၊ ဒက္ခိဏာ ဒီယတေ ယဿ သော ဒက္ခိဏေယျော။
အကာရန္တတော ¶ အပစ္စေ ဏိ ဝါ ဟောတိ၊ ပုန ဝါသဒ္ဒေန ဏိကော၊ အကာရန္တာ အနကာရန္တာ စ ဗောပိ။
ဒက္ခိ၊ သကျပုတ္တိကော၊ မဏ္ဍဗ္ဗော၊ ဘာတုဗ္ဗော။ ဒွိတ္တံ။
၂၃၆။ ‘‘ဏဝေါ ¶ ပဂွာဒီဟီ’’ တိ ဏဝေါ။ မနုနော အပစ္စံ မာဏဝေါ။
၂၃၇။ ‘‘ဏေရ ¶ ဝိဓဝါဒိတော’’တိ ဏေရော၊ သာမဏေရော။
သံသဋ္ဌာဒိအနေကတ္ထတဒ္ဓိတ
၂၃၈။ ‘‘ယေန ¶ ဝါ သံသဋ္ဌံ တရတိ စရတိ ဝဟတိ ဏိကော’’တိ ဏိကော။ ဝါကာရေန နေကတ္ထေနေကပစ္စယာ စ။ ဃတေန သံသဋ္ဌော ဃာတိကော၊ ဩဒနော။ ဥဠူပေန တရတီတိ ဩဠူပိကော၊ ဥဠူပိကော ဝါ၊ န ပက္ခေ ဝုဒ္ဓိ။
သကဋေန စရတီတိ သာကဋိကော။ သီသေန ဝဟတီတိ သီသိကော၊ န ဝုဒ္ဓိ။
ဣတ္ထိလိင်္ဂတော ဧယျကော၊ ဏကော စ။ စမ္ပာယံ ဇာတော စမ္ပေယျကော။ ဧဝံ ဗာရာဏသေယျကော။ ဏကော – ကုသိနာရာယံ ဝသတီတိ ကောသိနာရကော။ ဇနပဒတော ဏကော စ – မဂဓေသု ဝသတိ၊ တေသံ ဣဿရော ဝါ မာဂဓကော။
တဇ္ဇာတိယာ ¶ ဝိသိဋ္ဌတ္ထေ အာဇာနီယော။ အဿဇာတိယာ ဝိသိဋ္ဌော အဿာဇာနီယော။ ဉော - အဂ္ဂန္တိ ဇာနိတဗ္ဗံ အဂ္ဂညံ၊ ဒွိတ္တံ။
၂၃၉။ တမဓီတေ တေန ကတာဒိသန္နိဓာနနိယောဂသိပ္ပဘဏ္ဍ ဇီဝိကတ္ထေသု စ။
တံ ¶ အဓီတေ ဣစ္စာဒီသွတ္ထေသု အာဒိသဒ္ဒေန ဟတာဒီသု စ ဏိကော ဝါ ဟောတိ။ အဘိဓမ္မမဓီတေတိ အာဘိဓမ္မိကော၊ အဘိဓမ္မိကော ဝါ၊ န ပက္ခေ ဝုဒ္ဓိ။ ဝစသာ ကတံ ကမ္မံ ဝါစသိကံ။ ဧဝံ မာနသိကံ၊ ဧတ္ထ –
‘‘သ ¶ သရေ ဝါဂမော’’တီဟာနုဝတ္တိတာဒိသဒ္ဒေန သာဂမော။
သရီရေ သန္နိဓာနာ ဝေဒနာ သာရီရိကာ။ ဒွါရေ နိယုတ္တော ဒေါဝါရိကော၊ ဧတ္ထ- ‘‘မာယူနမာဂမော ဌာနေ’’တိ ဝကာရတော ပုဗ္ဗေ ဩကာရာဂမော။
သိပ္ပန္တိ ¶ ဂီတာဒိကလာ၊ ဝီဏာ အဿ သိပ္ပန္တိ ဝေဏိကော၊ အတြ ဝီဏေတိ ဝီဏာဝါဒနံ။ ဂန္ဓော အဿ ဘဏ္ဍန္တိ ဂန္ဓိကော၊ မဂေ ဟန္တွာ ဇီဝတီတိ မာဂဝိကော၊ ဝကာရာဂမော။ ဇာလေန ဟတော ဇာလိကော၊ သုတ္တေန ဗဒ္ဓါ သုတ္တိကော၊ စာပေါ အဿ အာယုဓန္တိ စာပိကော၊ ဝါတော အဿ အာဗာဓော အတ္ထီတိ ဝါ ဝါတိကော၊ ဗုဒ္ဓေ ပသန္နော ဗုဒ္ဓိကော၊ ဝတ္ထေန ကီတံ ဘဏ္ဍံ ဝတ္ထိကံ။
ကုမ္ဘော ¶ အဿ ပရိမာဏံ၊ တ မရဟတိ၊ တေသံ ရာသိ ဝါ ကုမ္ဘိကော။ အက္ခေန ဒိဗ္ဗတီတိ အက္ခိကော၊ မဂဓေသု ဝသတိ၊ ဇာတောတိ ဝါ မာဂဓိကော ဣစ္စာဒိ။
၂၄၀။ ဏ ရာဂါ တေန ရတ္တံ တဿေဒမညတ္ထေသု စ။
တေန ¶ ရတ္တံ တျာဒျတ္ထေသု ဏော ဝါ ဟောတိ။ ကသာဝေန ရတ္တံ ကာသာဝံ။
ဧဝံ ¶ နီလံ ပီတမိစ္စာဒိ။ န ဝုဒ္ဓိ၊ မဟိသဿ ဣဒံ မာဟိသံ၊ သိင်္ဂံ။
ဧဝံ ¶ ရာဇပေါရိသံ၊ ဧတ္ထ ‘‘အယုဝဏ္ဏာနဉ္စာ’’ ဒေါ ပုန ဝုဒ္ဓိဂ္ဂဟဏေန ဥတ္တရပဒဿ ဝုဒ္ဓိ။ မဂဓေဟိ အာဂတော၊ တတြ ဇာတော၊ တေသံ ဣဿရော၊ တေ အဿ နိဝါသောတိ ဝါ မာဂဓော၊ ကတ္တိကာဒီဟိ ယုတ္တော ကတ္တိကော၊ မာသော။
ဗုဒ္ဓါ ¶ အဿ ဒေဝတာတိ ဗုဒ္ဓါ။ ဗျာကရဏံ အဝေစ္စ အဓီတေတိ ဝေယျာကရဏော။ ဧတ္ထ ‘‘မာယူနမာ’’ဒိနာ ယကာရတော ပုဗ္ဗေ ဧ အာဂမော၊ ယဿ ဒွိတ္တံ။ သဂရေဟိ နိဗ္ဗတ္တော သာဂရောဣစ္စာဒိ။
ဇာတာဒီသု ¶ ဣမော ဣယော စ ဟောတိ၊ စသဒ္ဒေန ကိယော စ။ ပစ္ဆာ ဇာတော ပစ္ဆိမော၊ မနုဿဇာတိယာ ဇာတော မနုဿဇာတိယော။ အန္တေ နိယုတ္တော အန္တိမော၊ အန္တိယော။
ဧဝံ အန္ဓကိယော။ ပုတ္တော အဿ အတ္ထီတိ ပုတ္တိမော၊ ပုတ္တိယော။ ဧဝံ ကပ္ပိယော။
၂၄၂။ ‘‘တဒဿဋ္ဌာနမီယော ¶ စေ’’တိ ဤယော၊ စကာရေန ဟိတာဒျတ္ထေပိ၊ ဗန္ဓနဿ ဌာနံ ဗန္ဓနီယံ၊ စင်္ကမနဿ ဟိတံ စင်္ကမနီယံ။
၂၄၃။ ‘‘အာလု ¶ တဗ္ဗဟုလေ’’တိ အာလု။ အဘိဇ္ဈာဗဟုလော အဘိဇ္ဈာလု။
ဝိသေသတဒ္ဓိတ
အတိသယတ္ထေ တရာဒယော ဟောန္တိ။
အယမေတေသံ ¶ အတိသယေန ပါပေါတိ ပါပတရော၊ ပါပတမော၊ ပါပိဿိကော၊ ပါပိယော၊ ပါပိဋ္ဌော ဝါ။
‘‘ဝုဒ္ဓဿ ¶ ဇော ဣယိဋ္ဌေသူ’’တိ ဝုဒ္ဓဿ ဇာဒေသေ – ‘‘သရလောပါ’’ဒေါ ပကတိဂ္ဂဟဏေန ပကတျဘာဝါ ဣဿ ဧ။ ဇေယျော၊ ဇေဋ္ဌော။
ဧဝံ ‘‘ပသတ္ထဿ သော စေ’’တိ သာဒေသေ သေယျော၊ သေဋ္ဌော။
အဿတ္ထိတဒ္ဓိတ
၂၄၅။ ‘‘တဒဿတ္ထီတိ ¶ ဝီ စေ’’တိ ဝီ။ မေဓာ အဿ အတ္ထီတိ မေဓာဝီ။
၂၄၆။ ဧဝံ ¶ ‘‘တပါဒိတော သီ’’တိ သီ၊ ဒွိတ္တံ၊ တပဿီ။
၂၄၇။ ‘‘ဒဏ္ဍာဒိတော ¶ ဣက ဤ’’တိ ဣကော၊ ဤ စ။ ဒဏ္ဍိကော၊ ဒဏ္ဍီ။
၂၄၈။ ‘‘ဂုဏာဒိတော ဝန္တူ’’တိ ဝန္တု။ ဂုဏဝါ၊ ပညဝါ။ ယဒါဒိနာ ရဿော။
၂၄၉။ ‘‘သတျာဒီဟိ ¶ မန္တူ’’တိ မန္တု။ သတိမာ၊ ဘာနုမာ။
၂၅၀။ ‘‘အာယုဿုကာရာသ္မန္တုမှီ’’တိ ¶ ဥဿ အသ။ အာယသ္မာ။
၂၅၁။ ‘‘သဒ္ဓါဒိတော ဏ’’ ဣတိ ဏော။ သဒ္ဓါ။
၂၅၂။ ‘‘တပ္ပကတိဝစနေ ¶ မယော’’တိ မယော။ သုဝဏ္ဏေန ပကတံ သောဝဏ္ဏမယံ၊ သုဝဏ္ဏမယံ ဝါ။ ပက္ခေ - ယဒါဒိနာ ဝုဒ္ဓိ။
ဧတေသမော လောပေ။
ဝိဘတ္တိလောပေ မနာဒီနမန္တဿ ဩ ဟောတိ။ မနောမယံ။
သင်္ချာတဒ္ဓိတ
၂၅၃။ သင်္ချာပူရဏေ ¶ တျဓိကာရော။
‘‘ဒွိတီဟိ တိယော’’တိ တိယော၊ ‘‘တိယေ ဒုတာပိ စေ’’တိ ဒွိတီနံ ဒုတာ။ ဒွိန္နံ ပူရဏော ဒုတိယော၊ ဧဝံ တတိယော။
၂၅၄။ ‘‘စတုစ္ဆေဟိ ထဌာ’’တိ ထဌာ။ စတုတ္ထော၊ ဆဋ္ဌော။
၂၅၅။ တေသမဍ္ဎူပပဒေန အဍ္ဎုဍ္ဎ ဒိဝဍ္ဎ ဒိယဍ္ဎာဍ္ဎတိယာ။
စတုတ္ထ ¶ ဒုတိယ တတိယာနံ အဍ္ဎူပပဒေန သဟ အဍ္ဎုဍ္ဎ ဒိဝဍ္ဎ ဒိယဍ္ဎာဍ္ဎတိယာ ဟောန္တိ။
အဍ္ဎေန စတုတ္ထော အဍ္ဎုဍ္ဎော၊ အဍ္ဎေန ဒုတိယော ဒိဝဍ္ဎော၊ ဒိယဍ္ဎော ဝါ၊ အဍ္ဎေန တတိယော အဍ္ဎတိယော။
၂၅၆။ ‘‘သင်္ချာပူရဏေ ¶ မော’’တိ မော၊ ပဉ္စမော။ ဣတ္ထိယံ ပဉ္စန္နံ ပူရဏီ ပဉ္စမီ။
ဧကော စ ဒသ စာတိ ဒွန္ဒေ ကတေ –
ဒွေကဋ္ဌာနမာကာရော ဝါ။
သင်္ချာနေ ဥတ္တရပဒေ ဒွိဧကအဋ္ဌဣစ္စေတေသ မန္တဿ အာ ဝါ ဟောတိ။ ဧကာဒသ ပဉ္စီဝ။ ဧဝံ ဒွါဒသ။
ယဒါဒိနာ တိဿ တေအာဒေသေ ‘‘ဧကာဒိတော ဒဿ ရ သင်္ချာနေ’’တိ ဒသသဒ္ဒေ ဒဿ ရော။ တေရသ။
၂၅၇။ ‘‘စတူပပဒဿ ¶ လောပေါ တုတ္တရပဒါဒိစဿ စုစောပိ နဝါ’’တိ စတုသဒ္ဒေ တုဿ လောပေါ စဿ စု စ။ စုဒ္ဒသ။
‘‘ဒသေ သော နိစ္စဉ္စေ’’တိ ဆဿ သောအာဒေသေ – ‘‘ဠ ဒရာနံ’’တိ ဒသသဒ္ဒေ ဒဿ ဠော။ သောဠသ၊ အဋ္ဌာရသ။
၂၅၈။ ‘‘ဝီသတိ ¶ ဒသေသု ဗာ ဒွိဿ တူ’’တိ ဒွိဿ ဗာ။ ဗာဝီသတိ၊ ဧကာဒသန္နံ ပူရဏော ဧကာဒသမော။
၂၅၉။ ‘‘ဧကာဒိတော ဒသဿီ’’တိ ဣတ္ထိယံ ဤ။ ဧကာဒသီ ဣစ္စာဒိ။
‘‘ဒွါဒိတော ကောနေကတ္ထေ စေ’’တိ ကော၊ ဒွေ ပရိမာဏာနိ အဿေတိ ဒွိကံ။ ဧဝံ တိကာဒိ။
၂၆၀။ ‘‘သမူဟတ္ထေ ¶ ကဏ္ဏာ’’တိ ကဏ စ၊ ဏော စ။ မနုဿာနံ သမူဟော မာနုဿကော၊ မာနုဿော ဝါ။
ဏေ ကတေ – ‘‘ဈလာနမိယုဝါ သရေ ဝါ’’ တီဟ ဝါကာရေန ဣဿ အယာဒေသေ – ဒွယံ၊ တယံ။ ဧဝံ ‘‘ဂါမဇနဗန္ဓုသဟာယာဒီဟိ တာ’’တိ တာ။ ဂါမတာ၊ နာဂရတာ။
ဘာဝတဒ္ဓိတ
ဘာဝတ္ထေ ဏျတ္တတာ ဟောန္တိ။ တုသဒ္ဒေန တ္တနော စ။ သကတ္ထာဒီသုပိ ဏျော၊ သကတ္ထေ တာ စ။
ဟောန္တျသ္မာ ¶ သဒ္ဒဉာဏာနိ၊
ဘာဝေါ သာ သဒ္ဒဝုတ္တိယာ၊
နိမိတ္တဘူတံ နာမဉ္စ၊
ဇာတိ ဒဗ္ဗံ ကြိယာ ဂုဏော။
၂၆၃။ ယထာ ¶ – စန္ဒဿ ဘာဝေါ စန္ဒတ္တံ။ ဣဟ နာမဝသာ စန္ဒသဒ္ဒေါ စန္ဒဒ္ဒဗ္ဗေ ဝတ္တတေ၊ နိမိတ္တဿ ရူပါနုဂတဉ္စ ဉာဏံ။ ဧဝံ မနုဿတ္တန္တိ မနုဿဇာတိဝသာ။ ယဒါဒိနာ ဤဿ ရဿေ – ဒဏ္ဍိတ္တန္တိ ဒဏ္ဍဒ္ဒဗ္ဗသမ္ဗန္ဓာ။ ပါစကတ္တန္တိ ပစနကြိယာသမ္ဗန္ဓာ။ နီလတ္တန္တိ နီလဂုဏဝသာ။
ဧဝံ ဏျာဒီသုပိ ယထာယောဂံ ဉေယျံ။ ဏျော။
အဝဏ္ဏော ယေ လောပဉ္စ။
ယေ ¶ ပရေ အဝဏ္ဏော လုပျတေ၊ စကာရေန ဣကာရောပိ။
ယဝတံ တလဏဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စလဉ ဇကာရတ္တ’’န္တိ ယကာရယုတ္တာနံ တာဒီနံ စာဒယော၊ ကာရဂ္ဂဟဏေန သကပဘမာဒိတော ပရယကာရဿ ပုဗ္ဗေန သဟ ကွစိ ပုဗ္ဗရူပဉ္စ၊ ဒွိတ္တံ။ ပဏ္ဍိစ္စံ၊ ကောသလ္လံ၊ သာမညံ၊ သောဟဇ္ဇံ၊ ပေါရိဿံ၊ နေပက္ကံ၊ သာရုပ္ပံ၊ ဩသဗ္ဘံ၊ ဩပမ္မံ။
အာတ္တဉ္စ။
ဣဥဣစ္စေတေသံ အာ ဟောတိ၊ ရိကာရာဂမော စ ဌာနေ။
သရလောပါဒိနာ ဣလောပေါ။ ဣသိနော ဘာဝေါ။
အာရိဿံ ¶ ။ ဧဝံ မုဒုတာ၊ အရဟတာ၊ န္တဿ ယဒါဒိနာ လောပေါ။
ပုထုဇ္ဇနတ္တနံ၊ အကိဉ္စနမေဝ အာကိဉ္စညံ၊ ကုဏ္ဍနိယာ အပစ္စံ ကောဏ္ဍညော၊ ဧတ္ထ ဝုဒ္ဓါဒေါ ဝါကာရေန သံယောဂန္တဿာပိ ဝုဒ္ဓိ။
ပဒါယ ¶ ဟိတံ ပဇ္ဇံ၊ ဓနာယံ သံဝတ္တနိကံ ဓညံ၊ သတိတော သမ္ဘူတံ သစ္စံ၊ ဣလောပေါ၊ တီသု န ဝုဒ္ဓိ။ ဒေဝေါ ဧဝ ဒေဝတာ။
၂၆၄။ ‘‘ဏ ¶ ဝိသမာဒီဟီ’’တိ ဘာဝေ ဏော။ ဝေသမံ။ ဥဇုနော ဘာဝေါ အဇ္ဇဝံ။ ဧတ္ထ ဥဿ အာတ္တေ ပရူကာရဿ ယဒါဒိနာ အဝေါ။
၂၆၅။ ‘‘ရမဏီယာဒိတော ¶ ကဏ္တိ ကဏ။ မာနညကံ။
အဗျယတဒ္ဓိတ
၂၆၆။ ‘‘ဝိဘာဂေ ¶ ဓာ စေ’’တိ ဓာ၊ စကာရေန သောပ္ပစ္စယော စ။ ဧကေန ဝိဘာဂေန ဧကဓာ၊ နိပါတတ္တာ သိလောပေါ။ ပဒဝိဘာဂေန ပဒသော။
၂၆၇။ ‘‘သဗ္ဗနာမေဟိ ပကာရဝစနေ တု ထာ’’တိ ထာ။ တုကာရေန ထတ္တာ စ။ သဗ္ဗော ပကာရော၊ သဗ္ဗေန ပကာရေန ဝါ သဗ္ဗထာ။ ဧဝံ အညထတ္တာ။
၂၆၈။ ‘‘ကိမိမေဟိ ¶ ထ’’န္တိ ထံ၊ ကာဒေသေ-ကထံ။ ဣအာဒေသေ-ဣတ္ထံ၊ ထန္တိ ယောဂဝိဘာဂေန ထံ-ဗဟုတ္ထံ။
၂၆၉။ အမလိနံ မလိနံ ကရောတီတျာဒျတ္ထေ-အဘူတတဗ္ဘာဝေ ဂမျမာနေ ကရဘူယောဂေ သတိ နာမတော ယဒါဒိနာ ဤပ္ပစ္စယော၊ မလိနီကရောတိ သေတံ။ အဘသ္မနော ဘသ္မနော ကရဏန္တိ ဘသ္မီကရဏံ ကဋ္ဌဿ။ အမလိနော မလိနော ဘဝတီတိ မလိနီဘဝတိ သေတော။ ဤပ္ပစ္စယန္တောပိ နိပါတော။ အဘူတတဗ္ဘာဝေတိ ကိံ၊ ဃဋံ ကရောတိ၊ ဃဋော ဘဝတိ။
ကရဘူယောဂေတိ ¶ ကိံ၊ အမလိနော မလိနော ဇာယတေ။
အဝတ္ထာဝတောဝတ္ထယာ၊ ဘူတဿညာယ ဝတ္ထုနော။
တာယာဝတ္ထာယ ဘဝနံ၊ အဘူတတဗ္ဘဝံ ဝိဒုံ။
တဒ္ဓိတော။