မူလ > သုတ္တပိဋက > ခုဒ္ဒကနိကာယ

ဧဝံ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ မဂဓေသု ဝိဟရတိ ဒက္ခိဏာဂိရိသ္မိံ ¶ [ဒက္ခိဏဂိရိသ္မိံ (က။)] ဧကနာဠာယံ ဗြာဟ္မဏဂါမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ကသိဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပဉ္စမတ္တာနိ နင်္ဂလသတာနိ ပယုတ္တာနိ ဟောန္တိ ဝပ္ပကာလေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ကသိဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ ကမ္မန္တော တေနုပသင်္ကမိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ကသိဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပရိဝေသနာ ဝတ္တတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန ပရိဝေသနာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ ကသိဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ပိဏ္ဍာယ ဌိတံ။ ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ ခေါ၊ သမဏ၊ ကသာမိ စ ဝပါမိ စ၊ ကသိတွာ စ ဝပိတွာ စ ဘုဉ္ဇာမိ။ တွမ္ပိ၊ သမဏ၊ ကသဿု စ ဝပဿု စ၊ ကသိတွာ စ ဝပိတွာ စ ဘုဉ္ဇဿူ’’တိ။

‘‘အဟမ္ပိ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ကသာမိ စ ဝပါမိ စ၊ ကသိတွာ စ ဝပိတွာ စ ဘုဉ္ဇာမီ’’တိ။ ‘‘န ခေါ ပန မယံ [န ခေါ ပန သမဏ (သျာ။)] ပဿာမ ဘောတော ဂေါတမဿ ယုဂံ ဝါ နင်္ဂလံ ဝါ ဖာလံ ဝါ ပါစနံ ဝါ ဗလိဗဒ္ဒေ [ဗလိဝဒ္ဒေ (သီ။ ပီ။)၊ ဗလီဗဒ္ဒေ (?)] ဝါ။ အထ စ ပန ဘဝံ ဂေါတမော ဧဝမာဟ – ‘အဟမ္ပိ ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ကသာမိ စ ဝပါမိ ¶ စ၊ ကသိတွာ စ ဝပိတွာ စ ဘုဉ္ဇာမီ’’’တိ။

အထ ခေါ ကသိဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကဿကော ¶ ပဋိဇာနာသိ၊ န စ ပဿာမ တေ ကသိံ၊

ကသိံ နော ပုစ္ဆိတော ဗြူဟိ၊ ယထာ ဇာနေမု တေ ကသိံ’’။

‘‘သဒ္ဓါ ဗီဇံ တပေါ ဝုဋ္ဌိ၊ ပညာ မေ ယုဂနင်္ဂလံ၊

ဟိရီ ဤသာ မနော ယောတ္တံ၊ သတိ မေ ဖာလပါစနံ။

‘‘ကာယဂုတ္တော ¶ ဝစီဂုတ္တော၊ အာဟာရေ ဥဒရေ ယတော၊

သစ္စံ ကရောမိ နိဒ္ဒါနံ၊ သောရစ္စံ မေ ပမောစနံ။

‘‘ဝီရိယံ မေ ဓုရဓောရယှံ၊ ယောဂက္ခေမာဓိဝါဟနံ၊

ဂစ္ဆတိ အနိဝတ္တန္တံ၊ ယတ္ထ ဂန္တွာ န သောစတိ။

‘‘ဧဝမေသာ ¶ ကသီ ကဋ္ဌာ၊ သာ ဟောတိ အမတပ္ဖလာ၊

ဧတံ ကသိံ ကသိတွာန၊ သဗ္ဗဒုက္ခာ ပမုစ္စတီ’’တိ။

အထ ခေါ ကသိဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော မဟတိယာ ကံသပါတိယာ ပါယသံ [ပါယာသံ (သဗ္ဗတ္ထ)] ဝဍ္ဎေတွာ ဘဂဝတော ဥပနာမေသိ – ‘‘ဘုဉ္ဇတု ဘဝံ ဂေါတမော ပါယသံ။ ကဿကော ဘဝံ၊ ယံ ဟိ ဘဝံ ဂေါတမော အမတပ္ဖလံ [အမတပ္ဖလမ္ပိ (သံ။ နိ။ ၁။၁၉၇)] ကသိံ ကသတီ’’တိ။

‘‘ဂါထာဘိဂီတံ မေ အဘောဇနေယျံ၊ သမ္ပဿတံ ဗြာဟ္မဏ နေသ ဓမ္မော၊

ဂါထာဘိဂီတံ ပနုဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မေ သတီ ဗြာဟ္မဏ ဝုတ္တိရေသာ။

‘‘အညေန ¶ စ ကေဝလိနံ မဟေသိံ၊ ခီဏာသဝံ ကုက္ကုစ္စဝူပသန္တံ၊

အန္နေန ပါနေန ဥပဋ္ဌဟဿု၊ ခေတ္တံ ဟိ တံ ပုညပေက္ခဿ ဟောတီ’’တိ။

‘‘အထ ¶ ကဿ စာဟံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဣမံ ပါယသံ ဒမ္မီ’’တိ? ‘‘န ခွာဟံ တံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ပဿာမိ သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ၊ ယဿ သော ပါယသော ဘုတ္တော သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆေယျ၊ အညတြ တထာဂတဿ ဝါ တထာဂတသာဝကဿ ဝါ။ တေန ဟိ တွံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ တံ ပါယသံ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဟိ အပ္ပာဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဟီ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ ကသိဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော တံ ပါယသံ အပ္ပာဏကေ ဥဒကေ ဩပိလာပေသိ။ အထ ခေါ သော ပါယသော ဥဒကေ ပက္ခိတ္တော စိစ္စိဋာယတိ စိဋိစိဋာယတိ သန္ဓူပါယတိ သမ္ပဓူပါယတိ [သန္ဓူမာယတိ သမ္ပဓူမာယတိ (သျာ။)]။ သေယျထာပိ နာမ ဖာလော ဒိဝသံ သန္တတ္တော [ဒိဝသသန္တတ္တော (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဥဒကေ ပက္ခိတ္တော စိစ္စိဋာယတိ စိဋိစိဋာယတိ သန္ဓူပါယတိ သမ္ပဓူပါယတိ၊ ဧဝမေဝ သော ပါယသော ဥဒကေ ပက္ခိတ္တော စိစ္စိဋာယတိ စိဋိစိဋာယတိ သန္ဓူပါယတိ သမ္ပဓူပါယတိ။

အထ ခေါ ကသိဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော သံဝိဂ္ဂေါ လောမဟဋ္ဌဇာတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ¶ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အဘိက္ကန္တံ ¶ ၊ ဘော ဂေါတမ! သေယျထာပိ၊ ဘော ဂေါတမ၊ နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ၊ ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ၊ မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ၊ အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ၊ စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ [ဒက္ခိန္တီတိ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊ ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ¶ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ လဘေယျာဟံ ဘောတော ဂေါတမဿ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။

အလတ္ထ ခေါ ကသိဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အစိရူပသမ္ပန္နော ခေါ ပနာယသ္မာ ဘာရဒွါဇော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရဿေဝ – ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ တဒနုတ္တရံ – ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘‘ခီဏာ ဇာတိ၊ ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ ကတံ ကရဏီယံ၊ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော စ [အညတရော စ ခေါ (သီ။ ပီ။)၊ အညတရော ခေါ (သျာ။ ကံ။ က။)] ပနာယသ္မာ ဘာရဒွါဇော အရဟတံ အဟောသီတိ။

ကသိဘာရဒွါဇသုတ္တံ စတုတ္ထံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘ပုစ္ဆာမိ ¶ မုနိံ ပဟူတပညံ၊ (ဣတိ စုန္ဒော ကမ္မာရပုတ္တော)

ဒွိပဒုတ္တမံ [ဒိပဒုတ္တမံ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] သာရထီနံ ပဝရံ၊ ကတိ လောကေ သမဏာ တဒိင်္ဃ ဗြူဟိ’’။

‘‘စတုရော ¶ သမဏာ န ပဉ္စမတ္ထိ၊ (စုန္ဒာတိ ဘဂဝါ)

တေ ¶ တေ အာဝိကရောမိ သက္ခိပုဋ္ဌော၊

မဂ္ဂဇိနော မဂ္ဂဒေသကော စ၊ မဂ္ဂေ ဇီဝတိ ယော စ မဂ္ဂဒူသီ’’။

‘‘ကံ ¶ မဂ္ဂဇိနံ ဝဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ၊ (ဣတိ စုန္ဒော ကမ္မာရပုတ္တော)

မဂ္ဂက္ခာယီ ကထံ အတုလျော ဟောတိ၊

မဂ္ဂေ ဇီဝတိ မေ ဗြူဟိ ပုဋ္ဌော၊ အထ မေ အာဝိကရောဟိ မဂ္ဂဒူသိံ’’ [မဂ္ဂဒူသီ (က။)]။

‘‘ယော တိဏ္ဏကထံကထော ဝိသလ္လော၊ နိဗ္ဗာနာဘိရတော အနာနုဂိဒ္ဓါ၊

လောကဿ သဒေဝကဿ နေတာ၊ တာဒိံ မဂ္ဂဇိနံ ဝဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ။

‘‘ပရမံ ပရမန္တိ ယောဓ ဉတွာ၊ အက္ခာတိ ¶ ဝိဘဇတေ ဣဓေဝ ဓမ္မံ၊

တံ ကင်္ခဆိဒံ မုနိံ အနေဇံ၊ ဒုတိယံ ဘိက္ခုနမာဟု မဂ္ဂဒေသိံ။

‘‘ယော ဓမ္မပဒေ သုဒေသိတေ၊ မဂ္ဂေ ဇီဝတိ သညတော သတီမာ၊

အနဝဇ္ဇပဒါနိ သေဝမာနော၊ တတိယံ ဘိက္ခုနမာဟု မဂ္ဂဇီဝိံ။

‘‘ဆဒနံ ကတွာန သုဗ္ဗတာနံ၊ ပက္ခန္ဒီ ကုလဒူသကော ပဂဗ္ဘော၊

မာယာဝီ အသညတော ပလာပေါ၊ ပတိရူပေန စရံ သ မဂ္ဂဒူသီ။

‘‘ဧတေ စ ပဋိဝိဇ္ဈိ ယော ဂဟဋ္ဌော၊ သုတဝါ အရိယသာဝကော သပညော၊

သဗ္ဗေ ¶ နေတာဒိသာတိ [သဗ္ဗေ နေ တာဒိသာတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဉတွာ၊ ဣတိ ဒိသွာ န ဟာပေတိ တဿ သဒ္ဓါ၊

ကထံ ဟိ ဒုဋ္ဌေန အသမ္ပဒုဋ္ဌံ၊ သုဒ္ဓံ အသုဒ္ဓေန သမံ ကရေယျာ’’တိ။

စုန္ဒသုတ္တံ ပဉ္စမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ ¶ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ သာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ပရာဘဝန္တံ ပုရိသံ၊ မယံ ပုစ္ဆာမ ဂေါတမ [ဂေါတမံ (သီ။ သျာ။)]၊

ဘဂဝန္တံ [ဘဝန္တံ (သျာ။ က။)] ပုဋ္ဌုမာဂမ္မ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘သုဝိဇာနော ဘဝံ ဟောတိ၊ သုဝိဇာနော [ဒုဝိဇာနော (သျာ။ က။)] ပရာဘဝေါ၊

ဓမ္မကာမော ဘဝံ ဟောတိ၊ ဓမ္မဒေဿီ ပရာဘဝေါ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ ပဌမော သော ပရာဘဝေါ၊

ဒုတိယံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘အသန္တဿ ပိယာ ဟောန္တိ၊ သန္တေ န ကုရုတေ ပိယံ၊

အသတံ ဓမ္မံ ရောစေတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ ဒုတိယော သော ပရာဘဝေါ၊

တတိယံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘နိဒ္ဒါသီလီ ¶ သဘာသီလီ၊ အနုဋ္ဌာတာ စ ယော နရော၊

အလသော ကောဓပညာဏော၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ¶ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ တတိယော သော ပရာဘဝေါ၊

စတုတ္ထံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ယော ¶ မာတရံ [ယော မာတရံ ဝါ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ပိတရံ ဝါ၊ ဇိဏ္ဏကံ ဂတယောဗ္ဗနံ၊

ပဟု သန္တော န ဘရတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ စတုတ္ထော သော ပရာဘဝေါ၊

ပဉ္စမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ယော ဗြာဟ္မဏံ [ယော ဗြာဟ္မဏံ ဝါ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] သမဏံ ဝါ၊ အညံ ဝါပိ ဝနိဗ္ဗကံ၊

မုသာဝါဒေန ဝဉ္စေတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ¶ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ ပဉ္စမော သော ပရာဘဝေါ၊

ဆဋ္ဌမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ပဟူတဝိတ္တော ပုရိသော၊ သဟိရညော သဘောဇနော၊

ဧကော ဘုဉ္ဇတိ သာဒူနိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ ဆဋ္ဌမော သော ပရာဘဝေါ၊

သတ္တမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဇာတိတ္ထဒ္ဓါ ဓနတ္ထဒ္ဓါ၊ ဂေါတ္တတ္ထဒ္ဓါ စ ယော နရော၊

သညာတိံ အတိမညေတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ သတ္တမော သော ပရာဘဝေါ၊

အဋ္ဌမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတ္ထိဓုတ္တော သုရာဓုတ္တော၊ အက္ခဓုတ္တော စ ယော နရော၊

လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ဝိနာသေတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ¶ ¶ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ အဋ္ဌမော သော ပရာဘဝေါ၊

နဝမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘သေဟိ ¶ ဒါရေဟိ အသန္တုဋ္ဌော [ဒါရေဟျသန္တုဋ္ဌော (က။)]၊ ဝေသိယာသု ပဒုဿတိ [ပဒိဿတိ (သီ။)]၊

ဒုဿတိ [ဒိဿတိ (သီ။ ပီ။)] ပရဒါရေသု၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ နဝမော သော ပရာဘဝေါ၊

ဒသမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘အတီတယောဗ္ဗနော ပေါသော၊ အာနေတိ တိမ္ဗရုတ္ထနိံ၊

တဿာ ဣဿာ န သုပတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ ဒသမော သော ပရာဘဝေါ၊

ဧကာဒသမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတ္ထိံ သောဏ္ဍိံ ဝိကိရဏိံ၊ ပုရိသံ ဝါပိ တာဒိသံ၊

ဣဿရိယသ္မိံ ဌပေတိ [ဌာပေတိ (သီ။ ပီ။)၊ ထပေတိ (က။)]၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဣတိ ¶ ဟေတံ ဝိဇာနာမ၊ ဧကာဒသမော သော ပရာဘဝေါ၊

ဒွါဒသမံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ၊ ကိံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘အပ္ပဘောဂေါ မဟာတဏှော၊ ခတ္တိယေ ဇာယတေ ကုလေ၊

သော စ ရဇ္ဇံ ပတ္ထယတိ၊ တံ ပရာဘဝတော မုခံ’’။

‘‘ဧတေ ပရာဘဝေ လောကေ၊ ပဏ္ဍိတော သမဝေက္ခိယ၊

အရိယော ဒဿနသမ္ပန္နော၊ သ လောကံ ဘဇတေ သိဝ’’န္တိ။

ဧဝံ ¶ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အဂ္ဂိကဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ နိဝေသနေ အဂ္ဂိ ပဇ္ဇလိတော ဟောတိ အာဟုတိ ပဂ္ဂဟိတာ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန အဂ္ဂိကဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ အဂ္ဂိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တတြေဝ [အတြေဝ (သျာ။ က။)]၊ မုဏ္ဍက၊ တတြေဝ၊ သမဏက၊ တတြေဝ၊ ဝသလက တိဋ္ဌာဟီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ ဘဂဝါ အဂ္ဂိကဘာရဒွါဇံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဇာနာသိ ပန တွံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဝသလံ ဝါ ဝသလကရဏေ ဝါ ဓမ္မေ’’တိ? ‘‘န ခွာဟံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဇာနာမိ ဝသလံ ဝါ ဝသလကရဏေ ဝါ ဓမ္မေ၊ သာဓု မေ ဘဝံ ဂေါတမော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတု၊ ယထာဟံ ဇာနေယျံ ဝသလံ ဝါ ဝသလကရဏေ ဝါ ဓမ္မေ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ သုဏာဟိ၊ သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ၊ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘော’’တိ ခေါ အဂ္ဂိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကောဓနော ¶ ဥပနာဟီ စ၊ ပါပမက္ခီ စ ယော နရော၊

ဝိပန္နဒိဋ္ဌိ ¶ မာယာဝီ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ဧကဇံ ဝါ ဒွိဇံ [ဒိဇံ (ပီ။)] ဝါပိ၊ ယောဓ ပါဏံ ဝိဟိံသတိ၊

ယဿ ပါဏေ ဒယာ နတ္ထိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ¶ ဟန္တိ ပရိရုန္ဓတိ [ဥပရုန္ဓေတိ (သျာ။)၊ ဥပရုန္ဓတိ (က။)]၊ ဂါမာနိ နိဂမာနိ စ၊

နိဂ္ဂါဟကော [နိဂ္ဃာတကော (?)] သမညာတော၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ဂါမေ ဝါ ယဒိ ဝါ ရညေ၊ ယံ ပရေသံ မမာယိတံ၊

ထေယျာ အဒိန္နမာဒေတိ [အဒိန္နံ အာဒိယတိ (သီ။ ပီ။)]၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ¶ ဟဝေ ဣဏမာဒါယ၊ စုဇ္ဇမာနော [ဘုဉ္ဇမာနော (?)] ပလာယတိ၊

န ဟိ တေ ဣဏမတ္ထီတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ဝေ ကိဉ္စိက္ခကမျတာ၊ ပန္ထသ္မိံ ဝဇန္တံ ဇနံ၊

ဟန္တွာ ကိဉ္စိက္ခမာဒေတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘အတ္တဟေတု ပရဟေတု၊ ဓနဟေတု စ [ဓနဟေတု ဝ (က။)] ယော နရော၊

သက္ခိပုဋ္ဌော မုသာ ဗြူတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ဉာတီနံ သခီနံ ဝါ၊ ဒါရေသု ပဋိဒိဿတိ၊

သာဟသာ [သဟသာ (သီ။ သျာ။)] သမ္ပိယေန ဝါ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော မာတရံ ပိတရံ ဝါ၊ ဇိဏ္ဏကံ ဂတယောဗ္ဗနံ၊

ပဟု သန္တော န ဘရတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော မာတရံ ပိတရံ ဝါ၊ ဘာတရံ ဘဂိနိံ သသုံ၊

ဟန္တိ ရောသေတိ ဝါစာယ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော အတ္ထံ ပုစ္ဆိတော သန္တော၊ အနတ္ထမနုသာသတိ၊

ပဋိစ္ဆန္နေန ¶ မန္တေတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ကတွာ ပါပကံ ကမ္မံ၊ မာ မံ ဇညာတိ ဣစ္ဆတိ [ဝိဘ။ ၈၉၄ ပဿိတဗ္ဗံ]၊

ယော ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တော၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ¶ ဝေ ပရကုလံ ဂန္တွာ၊ ဘုတွာန [သုတွာ စ (သျာ။ က။)] သုစိဘောဇနံ၊

အာဂတံ နပ္ပဋိပူဇေတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ဗြာဟ္မဏံ သမဏံ ဝါ၊ အညံ ဝါပိ ဝနိဗ္ဗကံ၊

မုသာဝါဒေန ဝဉ္စေတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ¶ ¶ ဗြာဟ္မဏံ သမဏံ ဝါ၊ ဘတ္တကာလေ ဥပဋ္ဌိတေ၊

ရောသေတိ ဝါစာ န စ ဒေတိ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘အသတံ ယောဓ ပဗြူတိ၊ မောဟေန ပလိဂုဏ္ဌိတော၊

ကိဉ္စိက္ခံ နိဇိဂီသာနော [နိဇိဂိံသာနော (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော စတ္တာနံ သမုက္ကံသေ၊ ပရေ စ မဝဇာနာတိ [မဝဇာနတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

နိဟီနော သေန မာနေန၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ရောသကော ကဒရိယော စ၊ ပါပိစ္ဆော မစ္ဆရီ သဌော၊

အဟိရိကော အနောတ္တပ္ပီ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ဗုဒ္ဓံ ပရိဘာသတိ၊ အထ ဝါ တဿ သာဝကံ၊

ပရိဗ္ဗာဇံ [ပရိဗ္ဗဇံ (က။)၊ ပရိဗ္ဗာဇကံ (သျာ။ ကံ။)] ဂဟဋ္ဌံ ဝါ၊ တံ ဇညာ ဝသလော ဣတိ။

‘‘ယော ဝေ အနရဟံ [အနရဟာ (သီ။ ပီ။)] သန္တော၊ အရဟံ ပဋိဇာနာတိ [ပဋိဇာနတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

စောရော သဗြဟ္မကေ လောကေ၊ ဧသော ခေါ ဝသလာဓမော။

‘‘ဧတေ ခေါ ဝသလာ ဝုတ္တာ၊ မယာ ယေတေ ပကာသိတာ၊

န ¶ ဇစ္စာ ဝသလော ဟောတိ၊ န ဇစ္စာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော၊

ကမ္မုနာ [ကမ္မနာ (သီ။ ပီ။)] ဝသလော ဟောတိ၊ ကမ္မုနာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော။

‘‘တဒမိနာပိ ဇာနာထ၊ ယထာမေဒံ [ယထာပေဒံ (က။)] နိဒဿနံ၊

စဏ္ဍာလပုတ္တော သောပါကော [သပါကော (?)]၊ မာတင်္ဂေါ ဣတိ ဝိဿုတော။

‘‘သော ¶ ¶ ယသံ ပရမံ ပတ္တော [သော ယသပ္ပရမပ္ပတ္တော (သျာ။ က။)]၊ မာတင်္ဂေါ ယံ သုဒုလ္လဘံ၊

အာဂစ္ဆုံ တဿုပဋ္ဌာနံ၊ ခတ္တိယာ ဗြာဟ္မဏာ ဗဟူ။

‘‘ဒေဝယာနံ ¶ အဘိရုယှ၊ ဝိရဇံ သော မဟာပထံ၊

ကာမရာဂံ ဝိရာဇေတွာ၊ ဗြဟ္မလောကူပဂေါ အဟု၊

န နံ ဇာတိ နိဝါရေသိ၊ ဗြဟ္မလောကူပပတ္တိယာ။

‘‘အဇ္ဈာယကကုလေ ဇာတာ၊ ဗြာဟ္မဏာ မန္တဗန္ဓဝါ၊

တေ စ ပါပေသု ကမ္မေသု၊ အဘိဏှမုပဒိဿရေ။

‘‘ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဂါရယှာ၊ သမ္ပရာယေ စ ဒုဂ္ဂတိ၊

န နေ ဇာတိ နိဝါရေတိ၊ ဒုဂ္ဂတျာ [ဒုဂ္ဂစ္စာ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဂရဟာယ ဝါ။

‘‘န ဇစ္စာ ဝသလော ဟောတိ၊ န ဇစ္စာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော၊

ကမ္မုနာ ဝသလော ဟောတိ၊ ကမ္မုနာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ အဂ္ဂိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ…ပေ… ¶ ¶ ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။

ကရဏီယမတ္ထကုသလေန၊ ယန္တ သန္တံ ပဒံ အဘိသမေစ္စ၊

သက္ကော ဥဇူ စ သုဟုဇူ [သူဇူ (သီ။)] စ၊ သူဝစော စဿ မုဒု အနတိမာနီ။

သန္တုဿကော စ သုဘရော စ၊ အပ္ပကိစ္စော စ သလ္လဟုကဝုတ္တိ၊

သန္တိန္ဒြိယော စ နိပကော စ၊ အပ္ပဂဗ္ဘော ကုလေသွနနုဂိဒ္ဓါ။

န ¶ စ ခုဒ္ဒမာစရေ ကိဉ္စိ၊ ယေန ဝိညူ ပရေ ဥပဝဒေယျုံ၊

သုခိနော ဝ ခေမိနော ဟောန္တု၊ သဗ္ဗသတ္တာ [သဗ္ဗေ သတ္တာ (သီ။ သျာ။)] ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။

ယေ ¶ ကေစိ ပါဏဘူတတ္ထိ၊ တသာ ¶ ဝါ ထာဝရာ ဝနဝသေသာ၊

ဒီဃာ ဝါ ယေ ဝ မဟန္တာ [မဟန္တ (?)]၊ မဇ္ဈိမာ ရဿကာ အဏုကထူလာ။

ဒိဋ္ဌာ ¶ ဝါ ယေ ဝ အဒိဋ္ဌာ [အဒိဋ္ဌ (?)]၊ ယေ ဝ [ယေ စ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဒူရေ ဝသန္တိ အဝိဒူရေ၊

ဘူတာ ဝ သမ္ဘဝေသီ ဝ [ဘူတာ ဝါ သမ္ဘဝေသီ ဝါ (သျာ။ ကံ။ ပီ။ က။)]၊ သဗ္ဗသတ္တာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။

န ပရော ပရံ နိကုဗ္ဗေထ၊ နာတိမညေထ ကတ္ထစိ န ကဉ္စိ [နံ ကဉ္စိ (သီ။ ပီ။)၊ နံ ကိဉ္စိ (သျာ။)၊ န ကိဉ္စိ (က။)]၊

ဗျာရောသနာ ပဋိဃသညာ၊ နာညမညဿ ဒုက္ခမိစ္ဆေယျ။

မာတာ ယထာ နိယံ ပုတ္တမာယုသာ ဧကပုတ္တမနုရက္ခေ၊

ဧဝမ္ပိ သဗ္ဗဘူတေသု၊ မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ။

မေတ္တဉ္စ သဗ္ဗလောကသ္မိ၊ မာနသံ ဘာဝယေ အပရိမာဏံ၊

ဥဒ္ဓံ အဓော စ တိရိယဉ္စ၊ အသမ္ဗာဓံ အဝေရမသပတ္တံ။

တိဋ္ဌံ ¶ စရံ နိသိန္နော ဝ [ဝါ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊ သယာနော ¶ ယာဝတာဿ ဝိတမိဒ္ဓါ [ဝိဂတမိဒ္ဓါ (ဗဟူသု)]၊

ဧတံ သတိံ အဓိဋ္ဌေယျ၊ ဗြဟ္မမေတံ ဝိဟာရမိဓမာဟု။

ဒိဋ္ဌိဉ္စ အနုပဂ္ဂမ္မ၊ သီလဝါ ဒဿနေန သမ္ပန္နော၊

ကာမေသု ဝိနယ [ဝိနေယျ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဂေဓံ၊ န ဟိ ဇာတုဂ္ဂဗ္ဘသေယျ ပုနရေတီတိ။

မေတ္တသုတ္တံ အဋ္ဌမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘အဇ္ဇ ¶ ပန္နရသော ဥပေါသထော၊ (ဣတိ သာတာဂိရော ယက္ခော)

ဒိဗ္ဗာ [ဒိဗျာ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ရတ္တိ ဥပဋ္ဌိတာ၊

အနောမနာမံ သတ္ထာရံ၊ ဟန္ဒ ပဿာမ ဂေါတမံ’’။

‘‘ကစ္စိ ¶ မနော သုပဏိဟိတော၊ (ဣတိ ဟေမဝတော ယက္ခော)

ကစ္စိ ဣဋ္ဌေ အနိဋ္ဌေ စ၊ သင်္ကပ္ပဿ ဝသီကတာ’’။

‘‘မနော စဿ သုပဏိဟိတော၊ (ဣတိ သာတာဂိရော ယက္ခော)

အထော ဣဋ္ဌေ အနိဋ္ဌေ စ၊ သင်္ကပ္ပဿ ဝသီကတာ’’။

‘‘ကစ္စိ ¶ အဒိန္နံ နာဒိယတိ၊ (ဣတိ ဟေမဝတော ယက္ခော)

ကစ္စိ အာရာ ပမာဒမှာ၊ ကစ္စိ ဈာနံ န ရိဉ္စတိ’’။

‘‘န ¶ သော အဒိန္နံ အာဒိယတိ၊ (ဣတိ သာတာဂိရော ယက္ခော)

အထော အာရာ ပမာဒမှာ၊ ဗုဒ္ဓါ ဈာနံ န ရိဉ္စတိ’’။

‘‘ကစ္စိ မုသာ န ဘဏတိ၊ (ဣတိ ဟေမဝတော ယက္ခော)

ကစ္စိ ¶ ဝေဘူတိယံ နာဟ၊ ကစ္စိ သမ္ဖံ န ဘာသတိ’’။

‘‘မုသာ စ သော န ဘဏတိ၊ (ဣတိ သာတာဂိရော ယက္ခော)

အထော ဝေဘူတိယံ နာဟ၊ မန္တာ အတ္ထံ စ [အတ္ထံ သော (သီ။ ပီ။ က။)] ဘာသတိ’’။

‘‘ကစ္စိ န ရဇ္ဇတိ ကာမေသု၊ (ဣတိ ဟေမဝတော ယက္ခော)

ကစ္စိ မောဟံ အတိက္ကန္တော၊ ကစ္စိ ဓမ္မေသု စက္ခုမာ’’။

‘‘န ¶ သော ရဇ္ဇတိ ကာမေသု၊ (ဣတိ သာတာဂိရော ယက္ခော)

သဗ္ဗမောဟံ အတိက္ကန္တော၊ ဗုဒ္ဓါ ဓမ္မေသု စက္ခုမာ’’။

‘‘ကစ္စိ ဝိဇ္ဇာယ သမ္ပန္နော၊ (ဣတိ ဟေမဝတော ယက္ခော )

ကစ္စိဿ ¶ အာသဝါ ခီဏာ၊ ကစ္စိ နတ္ထိ ပုနဗ္ဘဝေါ’’။

‘‘ဝိဇ္ဇာယ ¶ စေဝ သမ္ပန္နော၊ (ဣတိ သာတာဂိရော ယက္ခော)

သဗ္ဗဿ အာသဝါ ခီဏာ၊ နတ္ထိ တဿ ပုနဗ္ဘဝေါ’’။

‘‘သမ္ပန္နံ ¶ မုနိနော စိတ္တံ၊ ကမ္မုနာ ဗျပ္ပထေန စ၊

ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ ဓမ္မတော နံ ပသံသတိ’’။

‘‘သမ္ပန္နံ မုနိနော စိတ္တံ၊ ကမ္မုနာ ဗျပ္ပထေန စ၊

ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ ဓမ္မတော အနုမောဒသိ’’။

‘‘သမ္ပန္နံ မုနိနော စိတ္တံ၊ ကမ္မုနာ ဗျပ္ပထေန စ၊

ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ ဟန္ဒ ပဿာမ ဂေါတမံ။

‘‘ဧဏိဇင်္ဃံ ကိသံ ဝီရံ [ဓီရံ (သျာ။)]၊ အပ္ပာဟာရံ အလောလုပံ၊

မုနိံ ဝနသ္မိံ ဈာယန္တံ၊ ဧဟိ ပဿာမ ဂေါတမံ။

‘‘သီဟံဝေကစရံ နာဂံ၊ ကာမေသု အနပေက္ခိနံ၊

ဥပသင်္ကမ္မ ပုစ္ဆာမ၊ မစ္စုပါသပ္ပမောစနံ။

‘‘အက္ခာတာရံ ပဝတ္တာရံ၊ သဗ္ဗဓမ္မာန ပါရဂုံ၊

ဗုဒ္ဓံ ဝေရဘယာတီတံ၊ မယံ ပုစ္ဆာမ ဂေါတမံ’’။

‘‘ကိသ္မိံ ¶ လောကော သမုပ္ပန္နော၊ (ဣတိ ဟေမဝတော ယက္ခော)

ကိသ္မိံ ကုဗ္ဗတိ သန္ထဝံ [သန္ဓဝံ (က။)]၊

ကိဿ လောကော ဥပါဒါယ၊ ကိသ္မိံ လောကော ဝိဟညတိ’’။

‘‘ဆသု ¶ ¶ [ဆဿု (သီ။ ပီ။)] လောကော သမုပ္ပန္နော၊ (ဟေမဝတာတိ ဘဂဝါ)

ဆန္နမေဝ ဥပါဒါယ၊ ဆသု လောကော ဝိဟညတိ’’။

‘‘ကတမံ တံ ဥပါဒါနံ၊ ယတ္ထ လောကော ဝိဟညတိ၊

နိယျာနံ ပုစ္ဆိတော ဗြူဟိ၊ ကထံ ဒုက္ခာ ပမုစ္စတိ’’ [ပမုဉ္စတိ (သျာ။)]။

‘‘ပဉ္စ ကာမဂုဏာ လောကေ၊ မနောဆဋ္ဌာ ပဝေဒိတာ၊

ဧတ္ထ ဆန္ဒံ ဝိရာဇေတွာ၊ ဧဝံ ဒုက္ခာ ပမုစ္စတိ။

‘‘ဧတံ လောကဿ နိယျာနံ၊ အက္ခာတံ ဝေါ ယထာတထံ၊

ဧတံ ဝေါ အဟမက္ခာမိ၊ ဧဝံ ဒုက္ခာ ပမုစ္စတိ’’။

‘‘ကော ¶ သူဓ တရတိ ဩဃံ၊ ကောဓ တရတိ အဏ္ဏဝံ၊

အပ္ပတိဋ္ဌေ အနာလမ္ဗေ၊ ကော ဂမ္ဘီရေ န သီဒတိ’’။

‘‘သဗ္ဗဒါ သီလသမ္ပန္နော၊ ပညဝါ သုသမာဟိတော၊

အဇ္ဈတ္တစိန္တီ [အဇ္ဈတ္တသညီ (သျာ။ ကံ။ က။)] သတိမာ၊ ဩဃံ တရတိ ဒုတ္တရံ။

‘‘ဝိရတော ကာမသညာယ၊ သဗ္ဗသံယောဇနာတိဂေါ၊

နန္ဒီဘဝပရိက္ခီဏော၊ သော ဂမ္ဘီရေ န သီဒတိ’’။

‘‘ဂဗ္ဘီရပညံ နိပုဏတ္ထဒဿိံ၊ အကိဉ္စနံ ကာမဘဝေ အသတ္တံ၊

တံ ပဿထ သဗ္ဗဓိ ဝိပ္ပမုတ္တံ၊ ဒိဗ္ဗေ ပထေ ကမမာနံ မဟေသိံ။

‘‘အနောမနာမံ ¶ နိပုဏတ္ထဒဿိံ၊ ပညာဒဒံ ¶ ကာမာလယေ အသတ္တံ၊

တံ ¶ ပဿထ သဗ္ဗဝိဒုံ သုမေဓံ၊ အရိယေ ပထေ ကမမာနံ မဟေသိံ။

‘‘သုဒိဋ္ဌံ ဝတ နော အဇ္ဇ၊ သုပ္ပဘာတံ သုဟုဋ္ဌိတံ၊

ယံ အဒ္ဒသာမ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဩဃတိဏ္ဏမနာသဝံ။

‘‘ဣမေ ဒသသတာ ယက္ခာ၊ ဣဒ္ဓိမန္တော ယသဿိနော၊

သဗ္ဗေ တံ သရဏံ ယန္တိ၊ တွံ နော သတ္ထာ အနုတ္တရော။

‘‘တေ မယံ ဝိစရိဿာမ၊ ဂါမာ ဂါမံ နဂါ နဂံ၊

နမဿမာနာ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတ’’န္တိ။

ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အာဠဝကဿ ယက္ခဿ ဘဝနေ။ အထ ခေါ အာဠဝကော ယက္ခော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိက္ခမ၊ သမဏာ’’တိ။ ‘‘သာဓာဝုသော’’တိ ¶ ဘဂဝါ နိက္ခမိ။ ‘‘ပဝိသ၊ သမဏာ’’တိ။ ‘‘သာဓာဝုသော’’တိ ဘဂဝါ ပါဝိသိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ အာဠဝကော ယက္ခော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိက္ခမ၊ သမဏာ’’တိ။ ‘‘သာဓာဝုသော’’တိ ¶ ဘဂဝါ နိက္ခမိ။ ‘‘ပဝိသ၊ သမဏာ’’တိ။ ‘‘သာဓာဝုသော’’တိ ဘဂဝါ ပါဝိသိ။

စတုတ္ထမ္ပိ ခေါ အာဠဝကော ယက္ခော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိက္ခမ၊ သမဏာ’’တိ။ ‘‘န ခွာဟံ တံ ¶ ၊ အာဝုသော၊ နိက္ခမိဿာမိ။ ယံ တေ ကရဏီယံ၊ တံ ကရောဟီ’’တိ။

‘‘ပဉှံ ¶ တံ၊ သမဏ၊ ပုစ္ဆိဿာမိ။ သစေ မေ န ဗျာကရိဿသိ၊ စိတ္တံ ဝါ တေ ခိပိဿာမိ၊ ဟဒယံ ဝါ တေ ဖာလေဿာမိ၊ ပါဒေသု ဝါ ဂဟေတွာ ပါရဂင်္ဂါယ ခိပိဿာမီ’’တိ။

‘‘န ခွာဟံ တံ၊ အာဝုသော၊ ပဿာမိ သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ယော မေ စိတ္တံ ဝါ ခိပေယျ ဟဒယံ ဝါ ဖာလေယျ ပါဒေသု ဝါ ဂဟေတွာ ပါရဂင်္ဂါယ ခိပေယျ။ အပိ စ တွံ၊ အာဝုသော၊ ပုစ္ဆ ယဒါကင်္ခသီ’’တိ။ အထ ခေါ အာဠဝကော ယက္ခော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကိံ သူဓ ဝိတ္တံ ပုရိသဿ သေဋ္ဌံ၊ ကိံ သု သုစိဏ္ဏံ သုခမာဝဟာတိ၊

ကိံ သု [ကိံ သူ (သီ။)] ဟဝေ သာဒုတရံ ရသာနံ၊ ကထံ ဇီဝိံ ဇီဝိတမာဟု သေဋ္ဌံ’’။

‘‘သဒ္ဓီဓ ဝိတ္တံ ပုရိသဿ သေဋ္ဌံ၊ ဓမ္မော သုစိဏ္ဏော သုခမာဝဟာတိ၊

သစ္စံ ဟဝေ သာဒုတရံ ရသာနံ၊ ပညာဇီဝိံ ဇီဝိတမာဟု သေဋ္ဌံ’’။

‘‘ကထံ သု တရတိ ဩဃံ၊ ကထံ သု တရတိ အဏ္ဏဝံ၊

ကထံ ¶ သု ဒုက္ခမစ္စေတိ၊ ကထံ သု ပရိသုဇ္ဈတိ’’။

‘‘သဒ္ဓါ ¶ တရတိ ဩဃံ၊ အပ္ပမာဒေန အဏ္ဏဝံ၊

ဝီရိယေန [ဝိရိယေန (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဒုက္ခမစ္စေတိ၊ ပညာယ ပရိသုဇ္ဈတိ’’။

‘‘ကထံ ¶ သု လဘတေ ပညံ၊ ကထံ သု ဝိန္ဒတေ ဓနံ၊

ကထံ သု ကိတ္တိံ ပပ္ပောတိ၊ ကထံ မိတ္တာနိ ဂန္ထတိ၊

အသ္မာ လောကာ ပရံ လောကံ၊ ကထံ ပေစ္စ န သောစတိ’’။

‘‘သဒ္ဒဟာနော အရဟတံ၊ ဓမ္မံ နိဗ္ဗာနပတ္တိယာ၊

သုဿူသံ [သုဿူသာ (သီ။ ပီ။)] လဘတေ ပညံ၊ အပ္ပမတ္တော ဝိစက္ခဏော။

‘‘ပတိရူပကာရီ ဓုရဝါ၊ ဥဋ္ဌာတာ ဝိန္ဒတေ ဓနံ၊

သစ္စေန ကိတ္တိံ ပပ္ပောတိ၊ ဒဒံ မိတ္တာနိ ဂန္ထတိ။

‘‘ယဿေတေ ¶ စတုရော ဓမ္မာ၊ သဒ္ဓဿ ဃရမေသိနော၊

သစ္စံ ဓမ္မော [ဒမော (?)] ဓိတိ စာဂေါ၊ သ ဝေ ပေစ္စ န သောစတိ။

‘‘ဣင်္ဃ အညေပိ ပုစ္ဆဿု၊ ပုထူ သမဏဗြာဟ္မဏေ၊

ယဒိ သစ္စာ ဒမာ စာဂါ၊ ခန္တျာ ဘိယျောဓ ဝိဇ္ဇတိ’’။

‘‘ကထံ နု ဒါနိ ပုစ္ဆေယျံ၊ ပုထူ သမဏဗြာဟ္မဏေ၊

ယောဟံ [သောဟံ (သီ။ ပီ။)] အဇ္ဇ ပဇာနာမိ၊ ယော အတ္ထော သမ္ပရာယိကော။

‘‘အတ္ထာယ ဝတ မေ ဗုဒ္ဓါ၊ ဝါသာယာဠဝိမာဂမာ၊

ယောဟံ [အဋ္ဌိနှာရူဟိ သံယုတ္တော (သျာ။ က။)] အဇ္ဇ ပဇာနာမိ၊ ယတ္ထ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ။

‘‘သော အဟံ ဝိစရိဿာမိ၊ ဂါမာ ဂါမံ ပုရာ ပုရံ၊

နမဿမာနော သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတ’’န္တိ။

စရံ ¶ ¶ ဝါ ယဒိ ဝါ တိဋ္ဌံ၊ နိသိန္နော ဥဒ ဝါ သယံ၊

သမိဉ္ဇေတိ ပသာရေတိ၊ ဧသာ ကာယဿ ဣဉ္ဇနာ။

အဋ္ဌိနဟာရုသံယုတ္တော၊ တစမံသာဝလေပနော၊

ဆဝိယာ ကာယော ပဋိစ္ဆန္နော၊ ယထာဘူတံ န ဒိဿတိ။

အန္တပူရော ¶ ဥဒရပူရော၊ ယကနပေဠဿ [ယကပေဠဿ (သီ။ သျာ။)] ဝတ္ထိနော၊

သိင်္ဃာဏိကာယ ¶ ခေဠဿ၊ သေဒဿ စ မေဒဿ စ၊

လောဟိတဿ လသိကာယ၊ ပိတ္တဿ စ ဝသာယ စ။

အထဿ နဝဟိ သောတေဟိ၊ အသုစီ သဝတိ သဗ္ဗဒါ၊

အက္ခိမှာ အက္ခိဂူထကော၊ ကဏ္ဏမှာ ကဏ္ဏဂူထကော။

သိင်္ဃာဏိကာ စ နာသတော၊ မုခေန ဝမတေကဒါ၊

ပိတ္တံ သေမှဉ္စ ဝမတိ၊ ကာယမှာ သေဒဇလ္လိကာ။

အထဿ သုသိရံ သီသံ၊ မတ္ထလုင်္ဂဿ ပူရိတံ၊

သုဘတော နံ မညတိ၊ ဗာလော အဝိဇ္ဇာယ ပုရက္ခတော။

ယဒါ စ သော မတော သေတိ၊ ဥဒ္ဓုမာတော ဝိနီလကော၊

အပဝိဒ္ဓါ သုသာနသ္မိံ၊ အနပေက္ခာ ဟောန္တိ ဉာတယော။

ခါဒန္တိ နံ သုဝါနာ [သုပါဏာ (ပီ။)] စ၊ သိင်္ဂါလာ [သိဂါလာ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဝကာ ကိမီ၊

ကာကာ ¶ ဂိဇ္ဈာ စ ခါဒန္တိ၊ ယေ စညေ သန္တိ ပါဏိနော။

သုတွာန ¶ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဘိက္ခု ပညာဏဝါ ဣဓ၊

သော ခေါ နံ ပရိဇာနာတိ၊ ယထာဘူတဉှိ ပဿတိ။

ယထာ ဣဒံ တထာ ဧတံ၊ ယထာ ဧတံ တထာ ဣဒံ၊

အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါ စ၊ ကာယေ ဆန္ဒံ ဝိရာဇယေ။

ဆန္ဒရာဂဝိရတ္တော သော၊ ဘိက္ခု ပညာဏဝါ ဣဓ၊

အဇ္ဈဂါ အမတံ သန္တိံ၊ နိဗ္ဗာနံ ပဒမစ္စုတံ။

ဒွိပါဒကောယံ [ဒိပါဒကောယံ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] အသုစိ၊ ဒုဂ္ဂန္ဓော ပရိဟာရတိ [ပရိဟီရတိ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊

နာနာကုဏပပရိပူရော၊ ဝိဿဝန္တော တတော တတော။

ဧတာဒိသေန ¶ ကာယေန၊ ယော မညေ ဥဏ္ဏမေတဝေ [ဥန္နမေတဝေ (?)]၊

ပရံ ဝါ အဝဇာနေယျ၊ ကိမညတြ အဒဿနာတိ။

ဝိဇယသုတ္တံ ဧကာဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

သန္ထဝါတော ¶ [သန္ဓဝတော (က။)] ဘယံ ဇာတံ၊ နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော၊

အနိကေတမသန္ထဝံ၊ ဧတံ ဝေ မုနိဒဿနံ။

ယော ဇာတမုစ္ဆိဇ္ဇ န ရောပယေယျ၊ ဇာယန္တမဿ နာနုပ္ပဝေစ္ဆေ၊

တမာဟု ဧကံ မုနိနံ စရန္တံ၊ အဒ္ဒက္ခိ ¶ သော သန္တိပဒံ မဟေသိ။

သင်္ခါယ ¶ ဝတ္ထူနိ ပမာယ [ပဟာယ (က။ သီ။ က။)၊ သမာယ (က။) ပ + မီ + တွာ = ပမာယ၊ ယထာ နိဿာယာတိပဒံ] ဗီဇံ၊ သိနေဟမဿ နာနုပ္ပဝေစ္ဆေ၊

သ ဝေ မုနီ ဇာတိခယန္တဒဿီ၊ တက္ကံ ပဟာယ န ဥပေတိ သင်္ခံ။

အညာယ သဗ္ဗာနိ နိဝေသနာနိ၊ အနိကာမယံ အညတရမ္ပိ တေသံ၊

သ ဝေ မုနီ ဝီတဂေဓော အဂိဒ္ဓါ၊ နာယူဟတီ ပါရဂတော ဟိ ဟောတိ။

သဗ္ဗာဘိဘုံ သဗ္ဗဝိဒုံ သုမေဓံ၊ သဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု အနူပလိတ္တံ၊

သဗ္ဗဉ္ဇဟံ တဏှက္ခယေ ဝိမုတ္တံ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ [မုနိံ (သီ။ ပီ။)] ဝေဒယန္တိ။

ပညာဗလံ သီလဝတူပပန္နံ၊ သမာဟိတံ ဈာနရတံ သတီမံ၊

သင်္ဂါ ပမုတ္တံ အခိလံ အနာသဝံ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

ဧကံ ¶ စရန္တံ မုနိမပ္ပမတ္တံ၊ နိန္ဒာပသံသာသု အဝေဓမာနံ၊

သီဟံဝ သဒ္ဒေသု အသန္တသန္တံ၊ ဝါတံဝ ¶ ဇာလမှိ အသဇ္ဇမာနံ၊

ပဒ္မံဝ ¶ [ပဒုမံဝ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] တောယေန အလိပ္ပမာနံ [အလိမ္ပမာနံ (သျာ။ က။)]၊ နေတာရမညေသမနညနေယျံ၊

ယော ¶ ဩဂဟဏေ ထမ္ဘောရိဝါဘိဇာယတိ၊ ယသ္မိံ ပရေ ဝါစာပရိယန္တံ [ဝါစံ ပရိယန္တံ (က။)] ဝဒန္တိ၊

တံ ဝီတရာဂံ သုသမာဟိတိန္ဒြိယံ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

ယော ဝေ ဌိတတ္တော တသရံဝ ဥဇ္ဇု၊ ဇိဂုစ္ဆတိ ကမ္မေဟိ ပါပကေဟိ၊

ဝီမံသမာနော ဝိသမံ သမဉ္စ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

ယော သညတတ္တော န ကရောတိ ပါပံ၊ ဒဟရော မဇ္ဈိမော စ မုနိ [ဒဟရော စ မဇ္ဈော စ မုနီ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ယတတ္တော၊

အရောသနေယျော န သော ရောသေတိ ကဉ္စိ [န ရောသေတိ (သျာ။)]၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

ယဒဂ္ဂတော မဇ္ဈတော သေသတော ဝါ၊ ပိဏ္ဍံ လဘေထ ပရဒတ္တူပဇီဝီ၊

နာလံ ထုတုံ နောပိ နိပစ္စဝါဒီ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

မုနိံ ¶ စရန္တံ ဝိရတံ မေထုနသ္မာ၊ ယော ယောဗ္ဗနေ နောပနိဗဇ္ဈတေ ကွစိ၊

မဒပ္ပမာဒါ ဝိရတံ ဝိပ္ပမုတ္တံ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

အညာယ ¶ လောကံ ပရမတ္ထဒဿိံ၊ ဩဃံ သမုဒ္ဒံ အတိတရိယ တာဒိံ၊

တံ ¶ ဆိန္နဂန္ထံ အသိတံ အနာသဝံ၊ တံ ဝါပိ ဓီရာ မုနိ ဝေဒယန္တိ။

အသမာ ဥဘော ဒူရဝိဟာရဝုတ္တိနော၊ ဂိဟီ [ဂိဟိ (က။)] ဒါရပေါသီ အမမော စ သုဗ္ဗတော၊

ပရပါဏရောဓာယ ဂိဟီ အသညတော၊ နိစ္စံ မုနီ ရက္ခတိ ပါဏိနေ [ပါဏိနော (သီ။)] ယတော။

သိခီ ယထာ နီလဂီဝေါ [နီလဂိဝေါ (သျာ။)] ဝိဟင်္ဂမော၊ ဟံသဿ နောပေတိ ဇဝံ ကုဒါစနံ၊

ဧဝံ ဂိဟီ နာနုကရောတိ ဘိက္ခုနော၊ မုနိနော ဝိဝိတ္တဿ ဝနမှိ ဈာယတောတိ။

မုနိသုတ္တံ ဒွါဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဥရဂေါ ဓနိယော စေဝ၊ ဝိသာဏဉ္စ တထာ ကသိ၊

စုန္ဒော ပရာဘဝေါ ¶ စေဝ၊ ဝသလော မေတ္တဘာဝနာ။

သာတာဂိရော အာဠဝကော၊ ဝိဇယော စ တထာ မုနိ၊

ဒွါဒသေတာနိ သုတ္တာနိ၊ ဥရဂဝဂ္ဂေါတိ ဝုစ္စတီတိ။

ယာနီဓ ¶ ¶ ¶ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊ ဘုမ္မာနိ [ဘူမာနိ (က။)] ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ၊

သဗ္ဗေဝ ဘူတာ သုမနာ ဘဝန္တု၊ အထောပိ သက္ကစ္စ သုဏန္တု ဘာသိတံ။

တသ္မာ ဟိ ဘူတာ နိသာမေထ သဗ္ဗေ၊ မေတ္တံ ကရောထ မာနုသိယာ ပဇာယ၊

ဒိဝါ စ ရတ္တော စ ဟရန္တိ ယေ ဗလိံ၊ တသ္မာ ဟိ နေ ရက္ခထ အပ္ပမတ္တာ။

ယံ ကိဉ္စိ ဝိတ္တံ ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊ သဂ္ဂေသု ဝါ ယံ ရတနံ ပဏီတံ၊

န နော သမံ အတ္ထိ တထာဂတေန၊ ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ၊

ခယံ ဝိရာဂံ အမတံ ပဏီတံ၊ ယဒဇ္ဈဂါ ¶ သကျမုနီ သမာဟိတော၊

န တေန ဓမ္မေန သမတ္ထိ ကိဉ္စိ၊ ဣဒမ္ပိ ဓမ္မေ ရတနံ ပဏီတံ၊

ယံ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌော ပရိဝဏ္ဏယီ သုစိံ၊ သမာဓိမာနန္တရိကညမာဟု၊

သမာဓိနာ ¶ တေန သမော န ဝိဇ္ဇတိ၊ ဣဒမ္ပိ ဓမ္မေ ရတနံ ပဏီတံ၊

ယေ ¶ ပုဂ္ဂလာ အဋ္ဌ သတံ ပသတ္ထာ၊ စတ္တာရိ ဧတာနိ ယုဂါနိ ဟောန္တိ၊

တေ ဒက္ခိဏေယျာ သုဂတဿ သာဝကာ၊ ဧတေသု ဒိန္နာနိ မဟပ္ဖလာနိ၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန ¶ သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ယေ ¶ သုပ္ပယုတ္တာ မနသာ ဒဠှေန၊ နိက္ကာမိနော ဂေါတမသာသနမှိ၊

တေ ပတ္တိပတ္တာ အမတံ ဝိဂယှ၊ လဒ္ဓါ မုဓာ နိဗ္ဗုတိံ [နိဗ္ဗုတိ (က။)] ဘုဉ္ဇမာနာ၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ယထိန္ဒခီလော ပထဝိဿိတော [ပဒဝိဿိတော (က။ သီ။)၊ ပဌဝိံ သိတော (က။ သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] သိယာ၊ စတုဗ္ဘိ ဝါတေဟိ အသမ္ပကမ္ပိယော၊

တထူပမံ သပ္ပုရိသံ ဝဒါမိ၊ ယော အရိယသစ္စာနိ အဝေစ္စ ပဿတိ၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ယေ အရိယသစ္စာနိ ဝိဘာဝယန္တိ၊ ဂမ္ဘီရပညေန သုဒေသိတာနိ၊

ကိဉ္စာပိ တေ ဟောန္တိ ဘုသံ ပမတ္တာ၊ န တေ ဘဝံ အဋ္ဌမမာဒိယန္တိ၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန ¶ သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

သဟာဝဿ ဒဿနသမ္ပဒါယ [သဟာဝသဒ္ဒဿနသမ္ပဒါယ (က။)]၊ တယဿု ဓမ္မာ ဇဟိတာ ဘဝန္တိ၊

သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ¶ ဝိစိကိစ္ဆိတဉ္စ၊ သီလဗ္ဗတံ ဝါပိ ယဒတ္ထိ ကိဉ္စိ။

စတူဟပါယေဟိ ¶ စ ဝိပ္ပမုတ္တော၊ ဆစ္စာဘိဌာနာနိ [ဆ စာဘိဌာနာနိ (သီ။ သျာ။)] ဘဗ္ဗ ကာတုံ [အဘဗ္ဗော ကာတုံ (သီ။)]၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ကိဉ္စာပိ သော ကမ္မ [ကမ္မံ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ကရောတိ ပါပကံ၊ ကာယေန ဝါစာ ဥဒ စေတသာ ဝါ၊

အဘဗ္ဗ [အဘဗ္ဗော (ဗဟူသု)] သော တဿ ပဋိစ္ဆဒါယ [ပဋိစ္ဆာဒါယ (သီ။)]၊ အဘဗ္ဗတာ ဒိဋ္ဌပဒဿ ဝုတ္တာ၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ဝနပ္ပဂုမ္ဗေ ယထ [ယထာ (သီ။ သျာ။)] ဖုဿိတဂ္ဂေ၊ ဂိမှာနမာသေ ပဌမသ္မိံ [ပဌမသ္မိ (?)] ဂိမှေ၊

တထူပမံ ဓမ္မဝရံ အဒေသယိ [အဒေသယီ (သီ။)]၊ နိဗ္ဗာနဂါမိံ ပရမံ ဟိတာယ၊

ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ဝရော ဝရညူ ဝရဒေါ ဝရာဟရော၊ အနုတ္တရော ဓမ္မဝရံ အဒေသယိ၊

ဣဒမ္ပိ ဗုဒ္ဓေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ခီဏံ ¶ ပုရာဏံ နဝ နတ္ထိ သမ္ဘဝံ၊ ဝိရတ္တစိတ္တာယတိကေ ဘဝသ္မိံ၊

တေ ခီဏဗီဇာ အဝိရူဠှိဆန္ဒာ၊ နိဗ္ဗန္တိ ¶ ¶ ဓီရာ ယထာယံ [ယထယံ (က။)] ပဒီပေါ၊

ဣဒမ္ပိ သင်္ဃေ ရတနံ ပဏီတံ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ယာနီဓ ¶ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊ ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ၊

တထာဂတံ ဒေဝမနုဿပူဇိတံ၊ ဗုဒ္ဓံ နမဿာမ သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊ ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ၊

တထာဂတံ ဒေဝမနုဿပူဇိတံ၊ ဓမ္မံ နမဿာမ သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ယာနီဓ ဘူတာနိ သမာဂတာနိ၊ ဘုမ္မာနိ ဝါ ယာနိ ဝ အန္တလိက္ခေ၊

တထာဂတံ ဒေဝမနုဿပူဇိတံ၊ သင်္ဃံ နမဿာမ သုဝတ္ထိ ဟောတူတိ။

‘‘သာမာကစိင်္ဂူလကစီနကာနိ ¶ စ၊ ပတ္တပ္ဖလံ မူလဖလံ ဂဝိပ္ဖလံ၊

ဓမ္မေန လဒ္ဓံ သတမသ္နမာနာ [သတမသမာနာ (သီ။ ပီ။)၊ သတမဿမာနာ (သျာ။ ကံ။)]၊ န ကာမကာမာ အလိကံ ဘဏန္တိ။

‘‘ယဒသ္နမာနော သုကတံ သုနိဋ္ဌိတံ၊ ပရေဟိ ဒိန္နံ ပယတံ ပဏီတံ၊

သာလီနမန္နံ ¶ ပရိဘုဉ္ဇမာနော၊ သော ဘုဉ္ဇသီ ကဿပ အာမဂန္ဓံ။

‘‘န ¶ အာမဂန္ဓော မမ ကပ္ပတီတိ၊ ဣစ္စေဝ တွံ ဘာသသိ ဗြဟ္မဗန္ဓု၊

သာလီနမန္နံ ပရိဘုဉ္ဇမာနော၊ သကုန္တမံသေဟိ သုသင်္ခတေဟိ၊

ပုစ္ဆာမိ တံ ကဿပ ဧတမတ္ထံ၊ ကထံ ပကာရော တဝ အာမဂန္ဓော’’။

‘‘ပါဏာတိပါတော ¶ ဝဓဆေဒဗန္ဓနံ၊ ထေယျံ မုသာဝါဒေါ နိကတိဝဉ္စနာနိ စ၊

အဇ္ဈေနကုတ္တံ [အဇ္ဈေန ကုဇ္ဇံ (သီ။ ပီ။)] ပရဒါရသေဝနာ၊ ဧသာမဂန္ဓော န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘ယေ ¶ ဣဓ ကာမေသု အသညတာ ဇနာ၊ ရသေသု ဂိဒ္ဓါ အသုစိဘာဝမဿိတာ [အသုစီကမိဿိတာ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊

နတ္ထိကဒိဋ္ဌီ ဝိသမာ ဒုရန္နယာ၊ ဧသာမဂန္ဓော န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘ယေ လူခသာ ဒါရုဏာ ပိဋ္ဌိမံသိကာ [ယေ လူခရသာ ဒါရုဏာ ပရပိဋ္ဌိမံသိကာ (က။)]၊ မိတ္တဒ္ဒုနော နိက္ကရုဏာတိမာနိနော၊

အဒါနသီလာ န စ ဒေန္တိ ကဿစိ၊ ဧသာမဂန္ဓော န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘ကောဓော ¶ မဒေါ ထမ္ဘော ပစ္စုပဋ္ဌာပနာ [ပစ္စုဋ္ဌာပနာ စ (သီ။ သျာ။)၊ ပစ္စုဋ္ဌာပနာ (ပီ။)]၊ မာယာ ဥသူယာ ဘဿသမုဿယော စ၊

မာနာတိမာနော စ အသဗ္ဘိ သန္ထဝေါ၊ ဧသာမဂန္ဓော န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘ယေ ပါပသီလာ ဣဏဃာတသူစကာ၊ ဝေါဟာရကူဋာ ဣဓ ပါဋိရူပိကာ [ပါတိရူပိကာ (?)]၊

နရာဓမာ ယေဓ ကရောန္တိ ကိဗ္ဗိသံ၊ ဧသာမဂန္ဓော န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘ယေ ¶ ဣဓ ပါဏေသု အသညတာ ဇနာ၊ ပရေသမာဒါယ ဝိဟေသမုယျုတာ၊

ဒုဿီလလုဒ္ဒါ ဖရုသာ အနာဒရာ၊ ဧသာမဂန္ဓော ¶ န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘ဧတေသု ဂိဒ္ဓါ ဝိရုဒ္ဓါတိပါတိနော၊ နိစ္စုယျုတာ ပေစ္စ တမံ ဝဇန္တိ ယေ၊

ပတန္တိ သတ္တာ နိရယံ အဝံသိရာ၊ ဧသာမဂန္ဓော န ဟိ မံသဘောဇနံ။

‘‘န မစ္ဆမံသာနမနာသကတ္တံ [န မစ္ဆမံသံ န အနာသကတ္တံ (သီ။ အဋ္ဌ မူလပါဌော)၊ န မံစ္ဆမံသာနာနာသကတ္တံ (သျာ။ က။)]၊ န နဂ္ဂိယံ န မုဏ္ဍိယံ ဇဋာဇလ္လံ၊

ခရာဇိနာနိ နာဂ္ဂိဟုတ္တဿုပသေဝနာ၊ ယေ ဝါပိ လောကေ အမရာ ဗဟူ တပါ၊

မန္တာဟုတီ ယညမုတူပသေဝနာ၊ သောဓေန္တိ မစ္စံ အဝိတိဏ္ဏကင်္ခံ။

‘‘ယော တေသု ¶ [သောတေသု (သီ။ ပီ။)] ဂုတ္တော ဝိဒိတိန္ဒြိယော စရေ၊ ဓမ္မေ ဌိတော အဇ္ဇဝမဒ္ဒဝေ ရတော၊

သင်္ဂါတိဂေါ သဗ္ဗဒုက္ခပ္ပဟီနော၊ န လိပ္ပတိ [န လိမ္ပတိ (သျာ။ ကံ က။)] ဒိဋ္ဌသုတေသု ဓီရော’’။

ဣစ္စေတမတ္ထံ ဘဂဝါ ပုနပ္ပုနံ၊ အက္ခာသိ နံ [တံ (သီ။ ပီ။)] ဝေဒယိ မန္တပါရဂူ၊

စိတြာဟိ ဂါထာဟိ မုနီ ပကာသယိ၊ နိရာမဂန္ဓော အသိတော ဒုရန္နယော။

သုတွာန ¶ ဗုဒ္ဓဿ သုဘာသိတံ ပဒံ၊ နိရာမဂန္ဓံ ¶ သဗ္ဗဒုက္ခပ္ပနူဒနံ၊

နီစမနော ဝန္ဒိ တထာဂတဿ၊ တတ္ထေဝ ပဗ္ဗဇ္ဇမရောစယိတ္ထာတိ။

အာမဂန္ဓသုတ္တံ ဒုတိယံ နိဋ္ဌိတံ။

ဟိရိံ ¶ တရန္တံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနံ၊ တဝါဟမသ္မိ [သခါဟမသ္မိ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဣတိ ဘာသမာနံ၊

သယှာနိ ကမ္မာနိ အနာဒိယန္တံ၊ နေသော မမန္တိ ဣတိ နံ ဝိဇညာ။

အနနွယံ [အတ္ထနွယံ (က။)] ပိယံ ဝါစံ၊ ယော မိတ္တေသု ပကုဗ္ဗတိ၊

အကရောန္တံ ဘာသမာနံ၊ ပရိဇာနန္တိ ပဏ္ဍိတာ။

န ¶ သော မိတ္တော ယော သဒါ အပ္ပမတ္တော၊ ဘေဒါသင်္ကီ ရန္ဓမေဝါနုပဿီ၊

ယသ္မိဉ္စ သေတိ ဥရသီဝ ပုတ္တော၊ သ ဝေ မိတ္တော ယော ပရေဟိ အဘေဇ္ဇော။

ပါမုဇ္ဇကရဏံ ဌာနံ၊ ပသံသာဝဟနံ သုခံ၊

ဖလာနိသံသော ဘာဝေတိ၊ ဝဟန္တော ပေါရိသံ ဓုရံ။

နိဒ္ဒရော ¶ ဟောတိ နိပ္ပာပေါ၊ ဓမ္မပီတိရသံ ပိဝန္တိ။

ဧဝံ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ သာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ဗဟူ ဒေဝါ မနုဿာ စ၊ မင်္ဂလာနိ အစိန္တယုံ၊

အာကင်္ခမာနာ သောတ္ထာနံ၊ ဗြူဟိ မင်္ဂလမုတ္တမံ’’။

‘‘အသေဝနာ ¶ စ ဗာလာနံ၊ ပဏ္ဍိတာနဉ္စ သေဝနာ၊

ပူဇာ စ ပူဇနေယျာနံ [ပူဇနီယာနံ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ပတိရူပဒေသဝါသော စ၊ ပုဗ္ဗေ စ ကတပုညတာ၊

အတ္တသမ္မာပဏိဓိ [အတ္တသမ္မာပဏီဓီ (ကတ္ထစိ)] စ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ဗာဟုသစ္စဉ္စ ¶ သိပ္ပဉ္စ၊ ဝိနယော စ သုသိက္ခိတော၊

သုဘာသိတာ စ ယာ ဝါစာ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနံ၊ ပုတ္တဒါရဿ သင်္ဂဟော၊

အနာကုလာ ¶ စ ကမ္မန္တာ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ဒါနဉ္စ ဓမ္မစရိယာ စ၊ ဉာတကာနဉ္စ သင်္ဂဟော၊

အနဝဇ္ဇာနိ ကမ္မာနိ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘အာရတီ ဝိရတီ ပါပါ၊ မဇ္ဇပါနာ စ သံယမော၊

အပ္ပမာဒေါ စ ဓမ္မေသု၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ဂါရဝေါ ¶ စ နိဝါတော စ၊ သန္တုဋ္ဌိ စ ကတညုတာ၊

ကာလေန ဓမ္မဿဝနံ [ဓမ္မသဝဏံ (ကတ္ထစိ)၊ ဓမ္မသဝနံ (သီ။ က။)]၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ခန္တီ စ သောဝစဿတာ၊ သမဏာနဉ္စ ဒဿနံ၊

ကာလေန ဓမ္မသာကစ္ဆာ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘တပေါ စ ဗြဟ္မစရိယဉ္စ၊ အရိယသစ္စာန ဒဿနံ၊

နိဗ္ဗာနသစ္ဆိကိရိယာ စ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ဖုဋ္ဌဿ လောကဓမ္မေဟိ၊ စိတ္တံ ယဿ န ကမ္ပတိ၊

အသောကံ ဝိရဇံ ခေမံ၊ ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

‘‘ဧတာဒိသာနိ ကတွာန၊ သဗ္ဗတ္ထမပရာဇိတာ၊

သဗ္ဗတ္ထ သောတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ တံ တေသံ မင်္ဂလမုတ္တမ’’န္တိ။

မင်္ဂလသုတ္တံ စတုတ္ထံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဂယာယံ ဝိဟရတိ ဋင်္ကိတမဉ္စေ သူစိလောမဿ ယက္ခဿ ဘဝနေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ¶ ခရော စ ယက္ခော သူစိလောမော စ ယက္ခော ဘဂဝတော အဝိဒူရေ အတိက္ကမန္တိ။ အထ ခေါ ခရော ယက္ခော သူစိလောမံ ယက္ခံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧသော သမဏော’’တိ။ ‘‘နေသော သမဏော၊ သမဏကော ဧသော။ ယာဝါဟံ ဇာနာမိ [ယာဝ ဇာနာမိ (သီ။ ပီ။)] ယဒိ ဝါ သော သမဏော [ယဒိ ဝါ သမဏော (သျာ။)]၊ ယဒိ ဝါ သော သမဏကော’’တိ [ယဒိ ဝါ သမဏကောတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]။

အထ ခေါ သူစိလောမော ယက္ခော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာယံ ဥပနာမေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ကာယံ အပနာမေသိ။ အထ ခေါ သူစိလောမော ယက္ခော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ ¶ – ‘‘ဘာယသိ မံ၊ သမဏာ’’တိ? ‘‘န ခွာဟံ တံ၊ အာဝုသော၊ ဘာယာမိ၊ အပိ စ တေ သပ္ဖဿော ပါပကော’’တိ။

‘‘ပဉှံ တံ၊ သမဏ၊ ပုစ္ဆိဿာမိ။ သစေ မေ န ဗျာကရိဿသိ၊ စိတ္တံ ဝါ တေ ခိပိဿာမိ၊ ဟဒယံ ဝါ တေ ဖာလေဿာမိ၊ ပါဒေသု ဝါ ဂဟေတွာ ပါရဂင်္ဂါယ ခိပိဿာမီ’’တိ။

‘‘န ခွာဟံ တံ၊ အာဝုသော၊ ပဿာမိ သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ယော မေ စိတ္တံ ဝါ ခိပေယျ ဟဒယံ ဝါ ဖာလေယျ ပါဒေသု ဝါ ဂဟေတွာ ပါရဂင်္ဂါယ ခိပေယျ။ အပိ စ တွံ၊ အာဝုသော၊ ပုစ္ဆ ယဒါကင်္ခသီ’’တိ။ အထ ခေါ သူစိလောမော ယက္ခော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ရာဂေါ စ ဒေါသော စ ကုတောနိဒါနာ၊ အရတီ ¶ ရတီ လောမဟံသော ကုတောဇာ၊

ကုတော သမုဋ္ဌာယ မနောဝိတက္ကာ၊ ကုမာရကာ ဓင်္ကမိဝေါဿဇန္တိ’’။

‘‘ရာဂေါ စ ဒေါသော စ ဣတောနိဒါနာ၊ အရတီ ရတီ လောမဟံသော ဣတောဇာ၊

ဣတော သမုဋ္ဌာယ မနောဝိတက္ကာ၊ ကုမာရကာ ဓင်္ကမိဝေါဿဇန္တိ။

‘‘သ္နေဟဇာ ¶ ¶ အတ္တသမ္ဘူတာ၊ နိဂြောဓဿေဝ ခန္ဓဇာ၊

ပုထူ ဝိသတ္တာ ကာမေသု၊ မာလုဝါဝ ဝိတတာဝနေ။

‘‘ယေ နံ ပဇာနန္တိ ယတောနိဒါနံ၊ တေ နံ ဝိနောဒေန္တိ သုဏောဟိ ယက္ခ၊

တေ ဒုတ္တရံ ဩဃမိမံ တရန္တိ၊ အတိဏ္ဏပုဗ္ဗံ အပုနဗ္ဘဝါယာ’’တိ။

သူစိလောမသုတ္တံ ပဉ္စမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မစရိယံ ¶ ဗြဟ္မစရိယံ၊ ဧတဒါဟု ဝသုတ္တမံ၊

ပဗ္ဗဇိတောပိ စေ ဟောတိ၊ အဂါရာ အနဂါရိယံ။

သော စေ မုခရဇာတိကော၊ ဝိဟေသာဘိရတော မဂေါ၊

ဇီဝိတံ ¶ တဿ ပါပိယော၊ ရဇံ ဝဍ္ဎေတိ အတ္တနော။

ကလဟာဘိရတော ဘိက္ခု၊ မောဟဓမ္မေန အာဝုတော၊

အက္ခာတမ္ပိ န ဇာနာတိ၊ ဓမ္မံ ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတံ။

ဝိဟေသံ ဘာဝိတတ္တာနံ၊ အဝိဇ္ဇာယ ပုရက္ခတော၊

သံကိလေသံ န ဇာနာတိ၊ မဂ္ဂံ နိရယဂါမိနံ။

ဝိနိပါတံ သမာပန္နော၊ ဂဗ္ဘာ ဂဗ္ဘံ တမာ တမံ၊

သ ဝေ တာဒိသကော ဘိက္ခု၊ ပေစ္စ ဒုက္ခံ နိဂစ္ဆတိ။

ဂူထကူပေါ ယထာ အဿ၊ သမ္ပုဏ္ဏော ဂဏဝဿိကော၊

ယော စ ဧဝရူပေါ အဿ၊ ဒုဗ္ဗိသောဓော ဟိ သာင်္ဂဏော။

ယံ ဧဝရူပံ ဇာနာထ၊ ဘိက္ခဝေါ ဂေဟနိဿိတံ၊

ပါပိစ္ဆံ ပါပသင်္ကပ္ပံ၊ ပါပအာစာရဂေါစရံ။

သဗ္ဗေ ¶ ¶ သမဂ္ဂါ ဟုတွာန၊ အဘိနိဗ္ဗဇ္ဇိယာထ [အဘိနိဗ္ဗဇ္ဇယာထ (သီ။ ပီ။ အ။ နိ။ ၈။၁၀)] နံ၊

ကာရဏ္ဍဝံ [ကာရဏ္ဍံ ဝ (သျာ။ က။) အ။ နိ။ ၈။၁၀] နိဒ္ဓမထ၊ ကသမ္ဗုံ အပကဿထ [အဝကဿထ (သီ။ သျာ။ က။)]။

တတော ပလာပေ [ပလာသေ (က။)] ဝါဟေထ၊ အဿမဏေ သမဏမာနိနေ၊

နိဒ္ဓမိတွာန ပါပိစ္ဆေ၊ ပါပအာစာရဂေါစရေ။

သုဒ္ဓါ ¶ သုဒ္ဓေဟိ သံဝါသံ၊ ကပ္ပယဝှော ပတိဿတာ၊

တတော သမဂ္ဂါ နိပကာ၊ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿထာတိ။

ဓမ္မစရိယသုတ္တံ [ကပိလသုတ္တံ (အဋ္ဌ။)] ဆဋ္ဌံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ကောသလကာ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ ဇိဏ္ဏာ ဝုဍ္ဎာ မဟလ္လကာ အဒ္ဓဂတာ ဝယောအနုပ္ပတ္တာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘သန္ဒိဿန္တိ နု ခေါ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဧတရဟိ ဗြာဟ္မဏာ ပေါရာဏာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဗြာဟ္မဏဓမ္မေ’’တိ? ‘‘န ခေါ၊ ဗြာဟ္မဏာ၊ သန္ဒိဿန္တိ ဧတရဟိ ဗြာဟ္မဏာ ပေါရာဏာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဗြာဟ္မဏဓမ္မေ’’တိ။ ‘‘သာဓု နော ဘဝံ ဂေါတမော ပေါရာဏာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဗြာဟ္မဏဓမ္မံ ဘာသတု၊ သစေ ဘောတော ဂေါတမဿ အဂရူ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဗြာဟ္မဏာ၊ သုဏာထ၊ သာဓုကံ မနသိ ကရောထ၊ ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘော’’တိ ခေါ တေ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣသယော ပုဗ္ဗကာ အာသုံ၊ သညတတ္တာ တပဿိနော၊

ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဟိတွာ၊ အတ္တဒတ္ထမစာရိသုံ။

‘‘န ¶ ပသူ ဗြာဟ္မဏာနာသုံ၊ န ဟိရညံ န ဓာနိယံ၊

သဇ္ဈာယဓနဓညာသုံ၊ ဗြဟ္မံ နိဓိမပါလယုံ။

‘‘ယံ ¶ ¶ နေသံ ပကတံ အာသိ၊ ဒွါရဘတ္တံ ဥပဋ္ဌိတံ၊

သဒ္ဓါပကတမေသာနံ၊ ဒါတဝေ တဒမညိသုံ။

‘‘နာနာရတ္တေဟိ ¶ ဝတ္ထေဟိ၊ သယနေဟာဝသထေဟိ စ၊

ဖီတာ ဇနပဒါ ရဋ္ဌာ၊ တေ နမဿိံသု ဗြာဟ္မဏေ။

‘‘အဝဇ္ဈာ ဗြာဟ္မဏာ အာသုံ၊ အဇေယျာ ဓမ္မရက္ခိတာ၊

န နေ ကောစိ နိဝါရေသိ၊ ကုလဒွါရေသု သဗ္ဗသော။

‘‘အဋ္ဌစတ္တာလီသံ ဝဿာနိ၊ (ကောမာရ) ဗြဟ္မစရိယံ စရိံသု တေ၊

ဝိဇ္ဇာစရဏပရိယေဋ္ဌိံ၊ အစရုံ ဗြာဟ္မဏာ ပုရေ။

‘‘န ဗြာဟ္မဏာ အညမဂမုံ၊ နပိ ဘရိယံ ကိဏိံသု တေ၊

သမ္ပိယေနေဝ သံဝါသံ၊ သင်္ဂန္တွာ သမရောစယုံ။

‘‘အညတြ တမှာ သမယာ၊ ဥတုဝေရမဏိံ ပတိ၊

အန္တရာ မေထုနံ ဓမ္မံ၊ နာဿု ဂစ္ဆန္တိ ဗြာဟ္မဏာ။

‘‘ဗြဟ္မစရိယဉ္စ သီလဉ္စ၊ အဇ္ဇဝံ မဒ္ဒဝံ တပံ၊

သောရစ္စံ အဝိဟိံသဉ္စ၊ ခန္တိဉ္စာပိ အဝဏ္ဏယုံ။

‘‘ယော ¶ နေသံ ပရမော အာသိ၊ ဗြဟ္မာ ဒဠှပရက္ကမော၊

သ ဝါပိ မေထုနံ ဓမ္မံ၊ သုပိနန္တေပိ နာဂမာ။

‘‘တဿ ဝတ္တမနုသိက္ခန္တာ၊ ဣဓေကေ ဝိညုဇာတိကာ၊

ဗြဟ္မစရိယဉ္စ သီလဉ္စ၊ ခန္တိဉ္စာပိ အဝဏ္ဏယုံ။

‘‘တဏ္ဍုလံ သယနံ ဝတ္ထံ၊ သပ္ပိတေလဉ္စ ယာစိယ၊

ဓမ္မေန သမောဓာနေတွာ၊ တတော ယညမကပ္ပယုံ။

‘‘ဥပဋ္ဌိတသ္မိံ ¶ ယညသ္မိံ၊ နာဿု ဂါဝေါ ဟနိံသု တေ၊

ယထာ မာတာ ပိတာ ဘာတာ၊ အညေ ဝါပိ စ ဉာတကာ၊

ဂါဝေါ နော ပရမာ မိတ္တာ၊ ယာသု ဇာယန္တိ ဩသဓာ။

‘‘အန္နဒါ ¶ ဗလဒါ စေတာ၊ ဝဏ္ဏဒါ သုခဒါ တထာ [သုခဒါ စ တာ (က။)]၊

ဧတမတ္ထဝသံ ဉတွာ၊ နာဿု ဂါဝေါ ဟနိံသု တေ။

‘‘သုခုမာလာ ¶ မဟာကာယာ၊ ဝဏ္ဏဝန္တော ယသဿိနော၊

ဗြာဟ္မဏာ သေဟိ ဓမ္မေဟိ၊ ကိစ္စာကိစ္စေသု ဥဿုကာ၊

ယာဝ လောကေ အဝတ္တိံသု၊ သုခမေဓိတ္ထယံ ပဇာ။

‘‘တေသံ အာသိ ဝိပလ္လာသော၊ ဒိသွာန အဏုတော အဏုံ၊

ရာဇိနော စ ဝိယာကာရံ၊ နာရိယော သမလင်္ကတာ။

‘‘ရထေ စာဇညသံယုတ္တေ၊ သုကတေ စိတ္တသိဗ္ဗနေ၊

နိဝေသနေ နိဝေသေ စ၊ ဝိဘတ္တေ ဘာဂသော မိတေ။

‘‘ဂေါမဏ္ဍလပရိဗျူဠှံ၊ နာရီဝရဂဏာယုတံ၊

ဥဠာရံ မာနုသံ ဘောဂံ၊ အဘိဇ္ဈာယိံသု ဗြာဟ္မဏာ။

‘‘တေ တတ္ထ မန္တေ ဂန္ထေတွာ၊ ဩက္ကာကံ တဒုပါဂမုံ၊

ပဟူတဓနဓညောသိ ¶ ၊ ယဇဿု ဗဟု တေ ဝိတ္တံ၊

‘‘တတော စ ရာဇာ သညတ္တော၊ ဗြာဟ္မဏေဟိ ရထေသဘော၊

အဿမေဓံ ပုရိသမေဓံ၊ သမ္မာပါသံ ဝါဇပေယျံ နိရဂ္ဂဠံ၊

ဧတေ ¶ ယာဂေ ယဇိတွာန၊ ဗြာဟ္မဏာနမဒါ ဓနံ။

‘‘ဂါဝေါ သယနဉ္စ ဝတ္ထဉ္စ၊ နာရိယော သမလင်္ကတာ၊

ရထေ စာဇညသံယုတ္တေ၊ သုကတေ စိတ္တသိဗ္ဗနေ။

‘‘နိဝေသနာနိ ရမ္မာနိ၊ သုဝိဘတ္တာနိ ဘာဂသော၊

နာနာဓညဿ ပူရေတွာ၊ ဗြာဟ္မဏာနမဒါ ဓနံ။

‘‘တေ ¶ စ တတ္ထ ဓနံ လဒ္ဓါ၊ သန္နိဓိံ သမရောစယုံ၊

တေသံ ဣစ္ဆာဝတိဏ္ဏာနံ၊ ဘိယျော တဏှာ ပဝဍ္ဎထ၊

တေ တတ္ထ မန္တေ ဂန္ထေတွာ၊ ဩက္ကာကံ ပုနမုပါဂမုံ။

‘‘ယထာ အာပေါ စ ပထဝီ စ၊ ဟိရညံ ဓနဓာနိယံ၊

ဧဝံ ဂါဝေါ မနုဿာနံ၊ ပရိက္ခာရော သော ဟိ ပါဏိနံ၊

ယဇဿု ဗဟု တေ ဝိတ္တံ၊ ယဇဿု ဗဟု တေ ဓနံ။

‘‘တတော စ ရာဇာ သညတ္တော၊ ဗြာဟ္မဏေဟိ ရထေသဘော၊

နေကာ သတသဟဿိယော၊ ဂါဝေါ ယညေ အဃာတယိ။

‘‘န ¶ ပါဒါ န ဝိသာဏေန၊ နာဿု ဟိံသန္တိ ကေနစိ၊

ဂါဝေါ ဧဠကသမာနာ၊ သောရတာ ကုမ္ဘဒူဟနာ၊

တာ ဝိသာဏေ ဂဟေတွာန၊ ရာဇာ သတ္ထေန ဃာတယိ။

‘‘တတော ¶ ဒေဝါ ပိတရော စ [တတော စ ဒေဝါ ပိတရော (သီ။ သျာ။)]၊ ဣန္ဒော အသုရရက္ခသာ၊

အဓမ္မော ဣတိ ပက္ကန္ဒုံ၊ ယံ သတ္ထံ နိပတီ ဂဝေ။

‘‘တယော ရောဂါ ပုရေ အာသုံ၊ ဣစ္ဆာ အနသနံ ဇရာ၊

ပသူနဉ္စ သမာရမ္ဘာ၊ အဋ္ဌာနဝုတိမာဂမုံ။

‘‘ဧသော ¶ အဓမ္မော ဒဏ္ဍာနံ၊ ဩက္ကန္တော ပုရာဏော အဟု၊

အဒူသိကာယော ဟညန္တိ၊ ဓမ္မာ ဓံသန္တိ [ဓံသေန္တိ (သီ။ ပီ။)] ယာဇကာ။

‘‘ဧဝမေသော အဏုဓမ္မော၊ ပေါရာဏော ဝိညုဂရဟိတော၊

ယတ္ထ ဧဒိသကံ ပဿတိ၊ ယာဇကံ ဂရဟတီ [ဂရဟီ (က။)] ဇနော။

‘‘ဧဝံ ဓမ္မေ ဝိယာပန္နေ၊ ဝိဘိန္နာ သုဒ္ဒဝေဿိကာ၊

ပုထူ ဝိဘိန္နာ ခတ္တိယာ၊ ပတိံ ဘရိယာဝမညထ။

‘‘ခတ္တိယာ ¶ ဗြဟ္မဗန္ဓူ စ၊ ယေ စညေ ဂေါတ္တရက္ခိတာ၊

ဇာတိဝါဒံ နိရံကတွာ [နိရာကတွာ (?) ယထာ အနိရာကတဇ္ဈာနောတိ]၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂု’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ တေ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ…ပေ။ ¶ … ဥပါသကေ နော ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတေ သရဏံ ဂတေ’’တိ။

ဗြာဟ္မဏဓမ္မိကသုတ္တံ သတ္တမံ နိဋ္ဌိတံ။

ယသ္မာ ¶ ဟိ ဓမ္မံ ပုရိသော ဝိဇညာ၊ ဣန္ဒံဝ နံ ဒေဝတာ ပူဇယေယျ၊

သော ပူဇိတော တသ္မိ ပသန္နစိတ္တော၊ ဗဟုဿုတော ပါတုကရောတိ ဓမ္မံ။

တဒဋ္ဌိကတွာန ¶ နိသမ္မ ဓီရော၊ ဓမ္မာနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇမာနော၊

ဝိညူ ဝိဘာဝီ နိပုဏော စ ဟောတိ၊ ယော တာဒိသံ ဘဇတိ အပ္ပမတ္တော။

ခုဒ္ဒဉ္စ ဗာလံ ဥပသေဝမာနော၊ အနာဂတတ္ထဉ္စ ဥသူယကဉ္စ၊

ဣဓေဝ ဓမ္မံ အဝိဘာဝယိတွာ၊ အဝိတိဏ္ဏကင်္ခေါ မရဏံ ဥပေတိ။

ယထာ နရော အာပဂမောတရိတွာ၊ မဟောဒကံ သလိလံ သီဃသောတံ၊

သော ဝုယှမာနော အနုသောတဂါမီ၊ ကိံ သော ပရေ သက္ခတိ တာရယေတုံ။

တထေဝ ဓမ္မံ အဝိဘာဝယိတွာ၊ ဗဟုဿုတာနံ အနိသာမယတ္ထံ၊

သယံ အဇာနံ အဝိတိဏ္ဏကင်္ခေါ၊ ကိံ ¶ သော ပရေ သက္ခတိ နိဇ္ဈပေတုံ။

ယထာပိ ¶ နာဝံ ဒဠှမာရုဟိတွာ၊ ဖိယေန [ပိယေန (သီ။ သျာ။)] ရိတ္တေန သမင်္ဂိဘူတော၊

သော တာရယေ တတ္ထ ဗဟူပိ အညေ၊ တတြူပယညူ ကုသလော မုတီမာ [မတီမာ (သျာ။ က။)]။

ဧဝမ္ပိ ¶ ယော ဝေဒဂု ဘာဝိတတ္တော၊ ဗဟုဿုတော ဟောတိ အဝေဓဓမ္မော၊

သော ခေါ ပရေ နိဇ္ဈပယေ ပဇာနံ၊ သောတာဝဓာနူပနိသူပပန္နေ။

တသ္မာ ဟဝေ သပ္ပုရိသံ ဘဇေထ၊ မေဓာဝိနဉ္စေဝ ဗဟုဿုတဉ္စ၊

အညာယ အတ္ထံ ပဋိပဇ္ဇမာနော၊ ဝိညာတဓမ္မော သ သုခံ [သော သုခံ (သီ။)] လဘေထာတိ။

‘‘ကိံသီလော ¶ ကိံသမာစာရော၊ ကာနိ ကမ္မာနိ ဗြူဟယံ၊

နရော သမ္မာ နိဝိဋ္ဌဿ၊ ဥတ္တမတ္ထဉ္စ ပါပုဏေ’’။

‘‘ဝုဍ္ဎာပစာယီ အနုသူယကော သိယာ၊ ကာလညူ ¶ [ကာလညု (သီ။ သျာ။)] စဿ ဂရူနံ [ဂရူနံ (သီ။)] ဒဿနာယ၊

ဓမ္မိံ ကထံ ဧရယိတံ ခဏညူ၊ သုဏေယျ သက္ကစ္စ သုဘာသိတာနိ။

‘‘ကာလေန ဂစ္ဆေ ဂရူနံ သကာသံ၊ ထမ္ဘံ နိရံကတွာ [နိရာကတွာ (?) နိ + အာ + ကရ + တွာ] နိဝါတဝုတ္တိ၊

အတ္ထံ ¶ ဓမ္မံ သံယမံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ အနုဿရေ စေဝ သမာစရေ စ။

‘‘ဓမ္မာရာမော ဓမ္မရတော၊ ဓမ္မေ ဌိတော ဓမ္မဝိနိစ္ဆယညူ၊

နေဝါစရေ ဓမ္မသန္ဒောသဝါဒံ၊ တစ္ဆေဟိ နီယေထ သုဘာသိတေဟိ။

‘‘ဟဿံ ဇပ္ပံ ပရိဒေဝံ ပဒေါသံ၊ မာယာကတံ ကုဟနံ ဂိဒ္ဓိ မာနံ၊

သာရမ္ဘံ ကက္ကသံ ကသာဝဉ္စ မုစ္ဆံ [သာရမ္ဘ ကက္ကဿ ကသာဝ မုစ္ဆံ (သျာ။ ပီ။)]၊ ဟိတွာ စရေ ဝီတမဒေါ ဌိတတ္တော။

‘‘ဝိညာတသာရာနိ သုဘာသိတာနိ၊ သုတဉ္စ ဝိညာတသမာဓိသာရံ၊

န တဿ ပညာ စ သုတဉ္စ ဝဍ္ဎတိ၊ ယော သာဟသော ဟောတိ နရော ပမတ္တော။

‘‘ဓမ္မေ ¶ ¶ စ ယေ အရိယပဝေဒိတေ ရတာ၊

အနုတ္တရာ ¶ တေ ဝစသာ မနသာ ကမ္မုနာ စ၊

တေ သန္တိသောရစ္စသမာဓိသဏ္ဌိတာ၊

ဥဋ္ဌဟထ နိသီဒထ၊ ကော အတ္ထော သုပိတေန ဝေါ၊

အာတုရာနဉှိ ကာ နိဒ္ဒါ၊ သလ္လဝိဒ္ဓါန ရုပ္ပတံ။

ဥဋ္ဌဟထ ¶ နိသီဒထ၊ ဒဠှံ သိက္ခထ သန္တိယာ၊

မာ ဝေါ ပမတ္တေ ဝိညာယ၊ မစ္စုရာဇာ အမောဟယိတ္ထ ဝသာနုဂေ။

ယာယ ဒေဝါ မနုဿာ စ၊ သိတာ တိဋ္ဌန္တိ အတ္ထိကာ၊

တရထေတံ ဝိသတ္တိကံ၊ ခဏော ဝေါ [ခဏော ဝေ (ပီ။ က။)] မာ ဥပစ္စဂါ၊

ခဏာတီတာ ဟိ သောစန္တိ၊ နိရယမှိ သမပ္ပိတာ။

ပမာဒေါ ရဇော ပမာဒေါ၊ ပမာဒါနုပတိတော ရဇော၊

အပ္ပမာဒေန ဝိဇ္ဇာယ၊ အဗ္ဗဟေ [အဗ္ဗူဠှေ (သျာ။ ပီ။)၊ အဗ္ဗုဟေ (က။ အဋ္ဌ။)] သလ္လမတ္တနောတိ။

‘‘ကစ္စိ ¶ ¶ အဘိဏှသံဝါသာ၊ နာဝဇာနာသိ ပဏ္ဍိတံ၊

ဥက္ကာဓာရော [ဩက္ကာဓာရော (သျာ။ က။)] မနုဿာနံ၊ ကစ္စိ အပစိတော တယာ’’ [တဝ (သီ။ အဋ္ဌ။)]။

‘‘နာဟံ အဘိဏှသံဝါသာ၊ အဝဇာနာမိ ပဏ္ဍိတံ၊

ဥက္ကာဓာရော မနုဿာနံ၊ နိစ္စံ အပစိတော မယာ’’။

‘‘ပဉ္စ ¶ ကာမဂုဏေ ဟိတွာ၊ ပိယရူပေ မနောရမေ၊

သဒ္ဓါယ ဃရာ နိက္ခမ္မ၊ ဒုက္ခဿန္တကရော ဘဝ။

‘‘မိတ္တေ ဘဇဿု ကလျာဏေ၊ ပန္တဉ္စ သယနာသနံ၊

ဝိဝိတ္တံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ၊ မတ္တညူ ဟောဟိ ဘောဇနေ။

‘‘စီဝရေ ¶ ပိဏ္ဍပါတေ စ၊ ပစ္စယေ သယနာသနေ၊

ဧတေသု တဏှံ မာကာသိ၊ မာ လောကံ ပုနရာဂမိ။

‘‘သံဝုတော ပါတိမောက္ခသ္မိံ၊ ဣန္ဒြိယေသု စ ပဉ္စသု၊

သတိ ကာယဂတာတျတ္ထု၊ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော ဘဝ။

‘‘နိမိတ္တံ ပရိဝဇ္ဇေဟိ၊ သုဘံ ရာဂူပသဉှိတံ၊

အသုဘာယ စိတ္တံ ဘာဝေဟိ၊ ဧကဂ္ဂံ သုသမာဟိတံ။

‘‘အနိမိတ္တဉ္စ ဘာဝေဟိ၊ မာနာနုသယမုဇ္ဇဟ၊

တတော မာနာဘိသမယာ၊ ဥပသန္တော စရိဿတီ’’တိ။

ဣတ္ထံ သုဒံ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ရာဟုလံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အဘိဏှံ ဩဝဒတီတိ။

ရာဟုလသုတ္တံ ဧကာဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဝင်္ဂီသဿ ဥပဇ္ဈာယော နိဂြောဓကပ္ပော နာမ ထေရော အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ အစိရပရိနိဗ္ဗုတော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ဝင်္ဂီသဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ပရိနိဗ္ဗုတော နု ခေါ မေ ဥပဇ္ဈာယော ဥဒါဟု နော ပရိနိဗ္ဗုတော’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ ဝင်္ဂီသော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ ¶ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဝင်္ဂီသော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ မယှံ၊ ဘန္တေ၊ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘ပရိနိဗ္ဗုတော ¶ နု ခေါ မေ ဥပဇ္ဈာယော၊ ဥဒါဟု နော ပရိနဗ္ဗုတော’’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဝင်္ဂီသော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ပုစ္ဆာမ [ပုစ္ဆာမိ (က။)] သတ္ထာရမနောမပညံ၊ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ယော ဝိစိကိစ္ဆာနံ ဆေတ္တာ၊

အဂ္ဂါဠဝေ ကာလမကာသိ ဘိက္ခု၊ ဉာတော ယသဿီ အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော။

‘‘နိဂြောဓကပ္ပော ¶ ဣတိ တဿ နာမံ၊ တယာ ကတံ ဘဂဝါ ဗြာဟ္မဏဿ၊

သော တံ နမဿံ အစရိ မုတျပေက္ခော၊ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဒဠှဓမ္မဒဿီ။

‘‘တံ သာဝကံ သကျ [သက္က (သီ။ သျာ။ ပီ။)] မယမ္ပိ သဗ္ဗေ၊ အညာတုမိစ္ဆာမ သမန္တစက္ခု၊

သမဝဋ္ဌိတာ နော သဝနာယ သောတာ၊ တုဝံ နော သတ္ထာ တွမနုတ္တရောသိ။

‘‘ဆိန္ဒေဝ နော ဝိစိကိစ္ဆံ ဗြူဟိ မေတံ၊ ပရိနိဗ္ဗုတံ ဝေဒယ ဘူရိပည၊

မဇ္ဈေဝ [မဇ္ဈေ စ (သျာ။ က။)] နော ဘာသ သမန္တစက္ခု၊ သက္ကောဝ ဒေဝါန သဟဿနေတ္တော။

‘‘ယေ ကေစိ ဂန္ထာ ဣဓ မောဟမဂ္ဂါ၊ အညာဏပက္ခာ ဝိစိကိစ္ဆဌာနာ၊

တထာဂတံ ¶ ပတွာ န တေ ဘဝန္တိ၊ စက္ခုဉှိ ဧတံ ပရမံ နရာနံ။

‘‘နော ¶ စေ ဟိ ဇာတု ပုရိသော ကိလေသေ၊ ဝါတော ယထာ အဗ္ဘဓနံ ဝိဟာနေ၊

တမောဝဿ နိဝုတော သဗ္ဗလောကော၊ န ¶ ဇောတိမန္တောပိ နရာ တပေယျုံ။

‘‘ဓီရာ ¶ စ ပဇ္ဇောတကရာ ဘဝန္တိ၊ တံ တံ အဟံ ဝီရ [ဓီရ (သီ။ သျာ။)] တထေဝ မညေ၊

ဝိပဿိနံ ဇာနမုပါဂမုမှာ [ဇာနမုပဂမမှာ (သီ။ သျာ။)]၊ ပရိသာသု နော အာဝိကရောဟိ ကပ္ပံ။

‘‘ခိပ္ပံ ဂိရံ ဧရယ ဝဂ္ဂု ဝဂ္ဂုံ၊ ဟံသောဝ ပဂ္ဂယှ သဏိကံ [သဏိံ (သျာ။ ပီ။)] နိကူဇ၊

ဗိန္ဒုဿရေန သုဝိကပ္ပိတေန၊ သဗ္ဗေဝ တေ ဥဇ္ဇုဂတာ သုဏောမ။

‘‘ပဟီနဇာတိမရဏံ အသေသံ၊ နိဂ္ဂယှ ဓောနံ [ဓောတံ (သီ။)] ဝဒေဿာမိ ဓမ္မံ၊

န ကာမကာရော ဟိ ပုထုဇ္ဇနာနံ၊ သင်္ခေယျကာရော စ [သင်္ခယျကာရောဝ (က။)] တထာဂတာနံ။

‘‘သမ္ပန္နဝေယျာကရဏံ တဝေဒံ၊ သမုဇ္ဇုပညဿ [သမုဇ္ဇပညဿ (သျာ။ က။)] သမုဂ္ဂဟီတံ၊

အယမဉ္ဇလီ ပစ္ဆိမော သုပ္ပဏာမိတော၊ မာ မောဟယီ ဇာနမနောမပည။

‘‘ပရောဝရံ [ဝရာဝရံ (ကတ္ထစိ)] အရိယဓမ္မံ ဝိဒိတွာ၊ မာ မောဟယီ ဇာနမနောမဝီရ၊

ဝါရိံ ယထာ ¶ ဃမ္မနိ ဃမ္မတတ္တော၊ ဝါစာဘိကင်္ခါမိ ¶ သုတံ ပဝဿ [သုတဿ ဝဿ (သျာ။)]။

‘‘ယဒတ္ထိကံ [ယဒတ္ထိယံ (ပီ။)၊ ယဒတ္ထိတံ (က။)] ဗြဟ္မစရိယံ အစရီ၊ ကပ္ပာယနော ကစ္စိဿ တံ အမောဃံ၊

နိဗ္ဗာယိ သော အာဒု သဥပါဒိသေသော၊ ယထာ ဝိမုတ္တော အဟု တံ သုဏောမ’’။

‘‘အစ္ဆေစ္ဆိ ¶ [အဆေဇ္ဇိ (က။)] တဏှံ ဣဓ နာမရူပေ၊ (ဣတိ ဘဂဝါ)

ကဏှဿ [တဏှာယ (က။)] သောတံ ဒီဃရတ္တာနုသယိတံ၊

‘‘ဧသ သုတွာ ပသီဒါမိ၊ ဝစော တေ ဣသိသတ္တမ၊

အမောဃံ ကိရ မေ ပုဋ္ဌံ၊ န မံ ဝဉ္စေသိ ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယထာဝါဒီ ¶ တထာကာရီ၊ အဟု ဗုဒ္ဓဿ သာဝကော၊

အစ္ဆိဒါ မစ္စုနော ဇာလံ၊ တတံ မာယာဝိနော ဒဠှံ။

‘‘အဒ္ဒသာ ဘဂဝါ အာဒိံ၊ ဥပါဒါနဿ ကပ္ပိယော၊

အစ္စဂါ ဝတ ကပ္ပာယနော၊ မစ္စုဓေယျံ သုဒုတ္တရ’’န္တိ။

နိဂြောဓကပ္ပသုတ္တံ ဒွါဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

တိဏ္ဏံ ပါရင်္ဂတံ ပရိနိဗ္ဗုတံ ဌိတတ္တံ၊

နိက္ခမ္မ ဃရာ ပနုဇ္ဇ ကာမေ၊ ကထံ ဘိက္ခု

သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ’’။

‘‘ယဿ မင်္ဂလာ သမူဟတာ၊ (ဣတိ ဘဂဝါ)

‘‘ရာဂံ ဝိနယေထ မာနုသေသု၊ ဒိဗ္ဗေသု ကာမေသု စာပိ ဘိက္ခု၊

အတိက္ကမ္မ ဘဝံ သမေစ္စ ဓမ္မံ၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘ဝိပိဋ္ဌိကတွာန ¶ ပေသုဏာနိ၊ ကောဓံ ကဒရိယံ ဇဟေယျ ဘိက္ခု၊

အနုရောဓဝိရောဓဝိပ္ပဟီနော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘ဟိတွာန ¶ ပိယဉ္စ အပ္ပိယဉ္စ၊ အနုပါဒါယ အနိဿိတော ကုဟိဉ္စိ၊

သံယောဇနိယေဟိ ဝိပ္ပမုတ္တော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘န ¶ သော ဥပဓီသု သာရမေတိ၊ အာဒါနေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒရာဂံ၊

သော အနိဿိတော အနညနေယျော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘ဝစသာ ¶ မနသာ စ ကမ္မုနာ စ၊ အဝိရုဒ္ဓါ သမ္မာ ဝိဒိတွာ ဓမ္မံ၊

နိဗ္ဗာနပဒါဘိပတ္ထယာနော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘ယော ဝန္ဒတိ မန္တိ နုဏ္ဏမေယျ [နုန္နမေယျ (?)]၊ အက္ကုဋ္ဌောပိ န သန္ဓိယေထ ဘိက္ခု၊

လဒ္ဓါ ပရဘောဇနံ န မဇ္ဇေ၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘လောဘဉ္စ ဘဝဉ္စ ဝိပ္ပဟာယ၊ ဝိရတော ဆေဒနဗန္ဓနာ စ [ဆေဒနဗန္ဓနတော (သီ။ သျာ။)] ဘိက္ခု၊

သော တိဏ္ဏကထံကထော ဝိသလ္လော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘သာရုပ္ပံ ¶ အတ္တနော ဝိဒိတွာ၊ နော စ ဘိက္ခု ဟိံသေယျ ကဉ္စိ လောကေ၊

ယထာ တထိယံ ဝိဒိတွာ ဓမ္မံ၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘ယဿာနုသယာ ¶ န သန္တိ ကေစိ၊ မူလာ စ [မူလာ (သီ။ သျာ။)] အကုသလာ သမူဟတာသေ၊

သော နိရာသော [နိရာသယော (သီ။)၊ နိရာသသော (သျာ။)] အနာသိသာနော [အနာသယာနော (သီ။ ပီ။)၊ အနာသသာနော (သျာ။)]၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘အာသဝခီဏော ¶ ပဟီနမာနော၊ သဗ္ဗံ ရာဂပထံ ဥပါတိဝတ္တော၊

ဒန္တော ပရိနိဗ္ဗုတော ဌိတတ္တော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘သဒ္ဓါ သုတဝါ နိယာမဒဿီ၊ ဝဂ္ဂဂတေသု န ဝဂ္ဂသာရိ ဓီရော၊

လောဘံ ဒေါသံ ဝိနေယျ ပဋိဃံ၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘သံသုဒ္ဓဇိနော ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒေါ၊ ဓမ္မေသု ဝသီ ပါရဂူ အနေဇော၊

သင်္ခါရနိရောဓဉာဏကုသလော ¶ ၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘အတီတေသု အနာဂတေသု စာပိ၊ ကပ္ပာတီတော အတိစ္စသုဒ္ဓိပညော၊

သဗ္ဗာယတနေဟိ ဝိပ္ပမုတ္တော၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ။

‘‘အညာယ ¶ ပဒံ သမေစ္စ ဓမ္မံ၊ ဝိဝဋံ ဒိသွာန ပဟာနမာသဝါနံ၊

သဗ္ဗုပဓီနံ ပရိက္ခယာနော [ပရိက္ခယာ (ပီ။)]၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျ’’။

‘‘အဒ္ဓါ ¶ ဟိ ဘဂဝါ တထေဝ ဧတံ၊ ယော သော ဧဝံဝိဟာရီ ဒန္တော ဘိက္ခု၊

သဗ္ဗသံယောဇနယောဂဝီတိဝတ္တော ¶ [သဗ္ဗသံယောဇနိယေ စ ဝီတိဝတ္တော (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ သမ္မာ သော လောကေ ပရိဗ္ဗဇေယျာ’’တိ။

သမ္မာပရိဗ္ဗာဇနီယသုတ္တံ တေရသမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဓမ္မိကော ဥပါသကော ¶ ပဉ္စဟိ ဥပါသကသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဓမ္မိကော ဥပါသကော ဘဂဝန္တံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ပုစ္ဆာမိ တံ ဂေါတမ ဘူရိပည၊ ကထံကရော သာဝကော သာဓု ဟောတိ၊

ယော ဝါ အဂါရာ အနဂါရမေတိ၊ အဂါရိနော ဝါ ပနုပါသကာသေ။

‘‘တုဝဉှိ လောကဿ သဒေဝကဿ၊ ဂတိံ ပဇာနာသိ ပရာယဏဉ္စ၊

န စတ္ထိ တုလျော နိပုဏတ္ထဒဿီ၊ တုဝဉှိ ဗုဒ္ဓံ ပဝရံ ဝဒန္တိ။

‘‘သဗ္ဗံ တုဝံ ဉာဏမဝေစ္စ ဓမ္မံ၊ ပကာသေသိ သတ္တေ အနုကမ္ပမာနော၊

ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒေါသိ သမန္တစက္ခု၊ ဝိရောစသိ ဝိမလော သဗ္ဗလောကေ။

‘‘အာဂဉ္ဆိ ¶ တေ သန္တိကေ နာဂရာဇာ၊ ဧရာဝဏော နာမ ဇိနောတိ သုတွာ၊

သောပိ တယာ မန္တယိတွာဇ္ဈဂမာ၊ သာဓူတိ သုတွာန ပတီတရူပေါ။

‘‘ရာဇာပိ ¶ ¶ ¶ တံ ဝေဿဝဏော ကုဝေရော၊ ဥပေတိ ဓမ္မံ ပရိပုစ္ဆမာနော၊

တဿာပိ တွံ ပုစ္ဆိတော ဗြူသိ ဓီရ၊ သော စာပိ သုတွာန ပတီတရူပေါ။

‘‘ယေ ကေစိမေ တိတ္ထိယာ ဝါဒသီလာ၊ အာဇီဝကာ ဝါ ယဒိ ဝါ နိဂဏ္ဌာ၊

ပညာယ တံ နာတိတရန္တိ သဗ္ဗေ၊ ဌိတော ဝဇန္တံ ဝိယ သီဃဂါမိံ။

‘‘ယေ ကေစိမေ ဗြာဟ္မဏာ ဝါဒသီလာ၊ ဝုဒ္ဓါ စာပိ ဗြာဟ္မဏာ သန္တိ ကေစိ၊

သဗ္ဗေ တယိ အတ္ထဗဒ္ဓါ ဘဝန္တိ၊ ယေ စာပိ အညေ ဝါဒိနော မညမာနာ။

‘‘အယဉှိ ဓမ္မော နိပုဏော သုခေါ စ၊ ယောယံ တယာ ဘဂဝါ သုပ္ပဝုတ္တော၊

တမေဝ သဗ္ဗေပိ [သဗ္ဗေ မယံ (သျာ။)] သုဿူသမာနာ၊ တံ နော ဝဒ ပုစ္ဆိတော ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌ။

‘‘သဗ္ဗေပိ မေ ဘိက္ခဝေါ သန္နိသိန္နာ၊ ဥပါသကာ စာပိ တထေဝ သောတုံ၊

သုဏန္တု ဓမ္မံ ဝိမလေနာနုဗုဒ္ဓံ၊ သုဘာသိတံ ¶ ဝါသဝဿေဝ ဒေဝါ’’။

‘‘သုဏာထ မေ ဘိက္ခဝေါ သာဝယာမိ ဝေါ၊ ဓမ္မံ ဓုတံ တဉ္စ စရာထ သဗ္ဗေ၊

ဣရိယာပထံ ¶ ပဗ္ဗဇိတာနုလောမိကံ၊ သေဝေထ နံ အတ္ထဒသော မုတီမာ။

‘‘နော ဝေ ဝိကာလေ ဝိစရေယျ ဘိက္ခု၊ ဂါမေ စ ပိဏ္ဍာယ စရေယျ ကာလေ၊

အကာလစာရိဉှိ သဇန္တိ သင်္ဂါ၊ တသ္မာ ဝိကာလေ န စရန္တိ ဗုဒ္ဓါ။

‘‘ရူပါ ¶ စ သဒ္ဒါ စ ရသာ စ ဂန္ဓာ၊ ဖဿာ စ ယေ သမ္မဒယန္တိ သတ္တေ၊

ဧတေသု ဓမ္မေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒံ၊ ကာလေန သော ပဝိသေ ပါတရာသံ။

‘‘ပိဏ္ဍဉ္စ ဘိက္ခု သမယေန လဒ္ဓါ၊ ဧကော ပဋိက္ကမ္မ ရဟော နိသီဒေ၊

အဇ္ဈတ္တစိန္တီ န မနော ဗဟိဒ္ဓါ၊ နိစ္ဆာရယေ သင်္ဂဟိတတ္တဘာဝေါ။

‘‘သစေပိ သော သလ္လပေ သာဝကေန၊ အညေန ဝါ ကေနစိ ဘိက္ခုနာ ဝါ၊

ဓမ္မံ ¶ ပဏီတံ တမုဒါဟရေယျ၊ န ပေသုဏံ နောပိ ပရူပဝါဒံ။

‘‘ဝါဒဉှိ ¶ ဧကေ ပဋိသေနိယန္တိ၊ န တေ ပသံသာမ ပရိတ္တပညေ၊

တတော တတော နေ ပသဇန္တိ သင်္ဂါ၊ စိတ္တဉှိ တေ တတ္ထ ဂမေန္တိ ဒူရေ။

‘‘ပိဏ္ဍံ ဝိဟာရံ သယနာသနဉ္စ၊ အာပဉ္စ သင်္ဃာဋိရဇူပဝါဟနံ၊

သုတွာန ဓမ္မံ သုဂတေန ဒေသိတံ၊ သင်္ခါယ သေဝေ ဝရပညသာဝကော။

‘‘တသ္မာ ဟိ ပိဏ္ဍေ သယနာသနေ စ၊ အာပေ စ သင်္ဃာဋိရဇူပဝါဟနေ၊

ဧတေသု ¶ ဓမ္မေသု အနူပလိတ္တော၊ ဘိက္ခု ယထာ ပေါက္ခရေ ဝါရိဗိန္ဒု။

‘‘ဂဟဋ္ဌဝတ္တံ ပန ဝေါ ဝဒါမိ၊ ယထာကရော သာဝကော သာဓု ဟောတိ၊

န ဟေသ [န ဟေသော (သီ။)] လဗ္ဘာ သပရိဂ္ဂဟေန၊ ဖဿေတုံ ယော ကေဝလော ဘိက္ခုဓမ္မော။

‘‘ပါဏံ ¶ န ဟနေ [န ဟာနေ (သီ။)] န စ ဃာတယေယျ၊ န စာနုဇညာ ဟနတံ ပရေသံ၊

သဗ္ဗေသု ¶ ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ၊ ယေ ထာဝရာ ယေ စ တသာ သန္တိ [တသန္တိ (သီ။ ပီ။)] လောကေ။

‘‘တတော အဒိန္နံ ပရိဝဇ္ဇယေယျ၊ ကိဉ္စိ ကွစိ သာဝကော ဗုဇ္ဈမာနော၊

န ဟာရယေ ဟရတံ နာနုဇညာ၊ သဗ္ဗံ အဒိန္နံ ပရိဝဇ္ဇယေယျ။

‘‘အဗြဟ္မစရိယံ ပရိဝဇ္ဇယေယျ၊ အင်္ဂါရကာသုံ ဇလိတံဝ ဝိညူ၊

အသမ္ဘုဏန္တော ပန ဗြဟ္မစရိယံ၊ ပရဿ ဒါရံ န အတိက္ကမေယျ။

‘‘သဘဂ္ဂတော ဝါ ပရိသဂ္ဂတော ဝါ၊ ဧကဿ ဝေကော [စေတော (သီ။ သျာ။)] န မုသာ ဘဏေယျ၊

န ဘာဏယေ ဘဏတံ နာနုဇညာ၊ သဗ္ဗံ အဘူတံ ပရိဝဇ္ဇယေယျ။

‘‘မဇ္ဇဉ္စ ပါနံ န သမာစရေယျ၊ ဓမ္မံ ဣမံ ရောစယေ ယော ဂဟဋ္ဌော၊

န ပါယယေ ပိဝတံ နာနုဇညာ၊ ဥမ္မာဒနန္တံ ဣတိ နံ ဝိဒိတွာ။

‘‘မဒါ ဟိ ပါပါနိ ကရောန္တိ ဗာလာ၊ ကာရေန္တိ စညေပိ ဇနေ ပမတ္တေ၊

ဧတံ ¶ ¶ အပုညာယတနံ ဝိဝဇ္ဇယေ၊ ဥမ္မာဒနံ မောဟနံ ဗာလကန္တံ။

‘‘ပါဏံ ¶ န ဟနေ န စာဒိန္နမာဒိယေ၊ မုသာ န ဘာသေ န စ မဇ္ဇပေါ သိယာ၊

အဗြဟ္မစရိယာ ဝိရမေယျ မေထုနာ၊ ရတ္တိံ န ဘုဉ္ဇေယျ ဝိကာလဘောဇနံ။

‘‘မာလံ ¶ န ဓာရေ န စ ဂန္ဓမာစရေ၊ မဉ္စေ ဆမာယံ ဝ သယေထ သန္ထတေ၊

ဧတဉှိ အဋ္ဌင်္ဂိကမာဟုပေါသထံ၊ ဗုဒ္ဓေန ဒုက္ခန္တဂုနာ ပကာသိတံ။

‘‘တတော စ ပက္ခဿုပဝဿုပေါသထံ၊ စာတုဒ္ဒသိံ ပဉ္စဒသိဉ္စ အဋ္ဌမိံ၊

ပါဋိဟာရိယပက္ခဉ္စ ပသန္နမာနသော၊ အဋ္ဌင်္ဂုပေတံ သုသမတ္တရူပံ။

‘‘တတော စ ပါတော ဥပဝုတ္ထုပေါသထော၊ အန္နေန ပါနေန စ ဘိက္ခုသင်္ဃံ၊

ပသန္နစိတ္တော အနုမောဒမာနော၊ ယထာရဟံ သံဝိဘဇေထ ဝိညူ။

‘‘ဓမ္မေန မာတာပိတရော ဘရေယျ၊ ပယောဇယေ ဓမ္မိကံ သော ဝဏိဇ္ဇံ၊

ဧတံ ¶ ဂိဟီ ဝတ္တယမပ္ပမတ္တော၊ သယမ္ပဘေ နာမ ဥပေတိ ဒေဝေ’’တိ။

ဓမ္မိကသုတ္တံ စုဒ္ဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

စူဠဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော နိဋ္ဌိတော။

ရတနာမဂန္ဓော ဟိရိ စ၊ မင်္ဂလံ သူစိလောမေန၊

ဓမ္မစရိယဉ္စ ဗြာဟ္မဏော [ကပိလော ဗြာဟ္မဏောပိ စ (သျာ။ က။)]၊ နာဝါ ကိံသီလမုဋ္ဌာနံ။

ရာဟုလော ပုန ကပ္ပော စ၊ ပရိဗ္ဗာဇနိယံ တထာ၊

ဓမ္မိကဉ္စ ဝိဒုနော အာဟု၊ စူဠဝဂ္ဂန္တိ စုဒ္ဒသာတိ။

ပဗ္ဗဇ္ဇံ ¶ ¶ ¶ ကိတ္တယိဿာမိ၊ ယထာ ပဗ္ဗဇိ စက္ခုမာ၊

ယထာ ဝီမံသမာနော သော၊ ပဗ္ဗဇ္ဇံ သမရောစယိ။

သမ္ဗာဓောယံ ဃရာဝါသော၊ ရဇဿာယတနံ ဣတိ၊

အဗ္ဘောကာသောဝ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ ဣတိ ဒိသွာန ပဗ္ဗဇိ။

ပဗ္ဗဇိတွာန ကာယေန၊ ပါပကမ္မံ ဝိဝဇ္ဇယိ၊

ဝစီဒုစ္စရိတံ ¶ ဟိတွာ၊ အာဇီဝံ ပရိသောဓယိ။

အဂမာ ရာဇဂဟံ ဗုဒ္ဓါ၊ မဂဓာနံ ဂိရိဗ္ဗဇံ၊

ပိဏ္ဍာယ အဘိဟာရေသိ၊ အာကိဏ္ဏဝရလက္ခဏော။

တမဒ္ဒသာ ဗိမ္ဗိသာရော၊ ပါသာဒသ္မိံ ပတိဋ္ဌိတော၊

ဒိသွာ လက္ခဏသမ္ပန္နံ၊ ဣမမတ္ထံ အဘာသထ။

‘‘ဣမံ ဘောန္တော နိသာမေထ၊ အဘိရူပေါ ဗြဟာ သုစိ၊

စရဏေန စ သမ္ပန္နော၊ ယုဂမတ္တဉ္စ ပေက္ခတိ။

‘‘ဩက္ခိတ္တစက္ခု သတိမာ၊ နာယံ နီစကုလာမိဝ၊

ရာဇဒူတာဘိဓာဝန္တု၊ ကုဟိံ ဘိက္ခု ဂမိဿတိ’’။

တေ ပေသိတာ ရာဇဒူတာ၊ ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိသုံ၊

ကုဟိံ ဂမိဿတိ ဘိက္ခု၊ ကတ္ထ ဝါသော ဘဝိဿတိ။

သပဒါနံ ¶ စရမာနော၊ ဂုတ္တဒွါရော သုသံဝုတော၊

ခိပ္ပံ ပတ္တံ အပူရေသိ၊ သမ္ပဇာနော ပဋိဿတော။

ပိဏ္ဍစာရံ ¶ စရိတွာန၊ နိက္ခမ္မ နဂရာ မုနိ၊

ပဏ္ဍဝံ အဘိဟာရေသိ၊ ဧတ္ထ ဝါသော ဘဝိဿတိ။

ဒိသွာန ဝါသူပဂတံ၊ တယော [တတော (သီ။ ပီ။)] ဒူတာ ဥပါဝိသုံ၊

တေသု ဧကောဝ [ဧကော စ ဒူတော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] အာဂန္တွာ၊ ရာဇိနော ပဋိဝေဒယိ။

‘‘ဧသ ¶ ဘိက္ခု မဟာရာဇ၊ ပဏ္ဍဝဿ ပုရတ္ထတော [ပုရက္ခတော (သျာ။ က။)]၊

နိသိန္နော ဗျဂ္ဃုသဘောဝ၊ သီဟောဝ ဂိရိဂဗ္ဘရေ’’။

သုတွာန ¶ ဒူတဝစနံ၊ ဘဒ္ဒယာနေန ခတ္တိယော၊

တရမာနရူပေါ နိယျာသိ၊ ယေန ပဏ္ဍဝပဗ္ဗတော။

သ ယာနဘူမိံ ယာယိတွာ၊ ယာနာ ဩရုယှ ခတ္တိယော၊

ပတ္တိကော ဥပသင်္ကမ္မ၊ အာသဇ္ဇ နံ ဥပါဝိသိ။

နိသဇ္ဇ ရာဇာ သမ္မောဒိ၊ ကထံ သာရဏီယံ တတော၊

ကထံ သော ဝီတိသာရေတွာ၊ ဣမမတ္ထံ အဘာသထ။

‘‘ယုဝါ စ ဒဟရော စာသိ၊ ပဌမုပ္ပတ္တိကော [ပဌမုပ္ပတ္တိယာ (သီ။)၊ ပဌမုပ္ပတ္တိတော (သျာ။)] သုသု၊

ဝဏ္ဏာရောဟေန သမ္ပန္နော၊ ဇာတိမာ ဝိယ ခတ္တိယော။

‘‘သောဘယန္တော အနီကဂ္ဂံ၊ နာဂသင်္ဃပုရက္ခတော၊

ဒဒါမိ ဘောဂေ ဘုဉ္ဇဿု၊ ဇာတိံ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတော’’။

‘‘ဥဇုံ ဇနပဒေါ ရာဇ၊ ဟိမဝန္တဿ ပဿတော၊

ဓနဝီရိယေန သမ္ပန္နော၊ ကောသလေသု [ကောသလဿ (သျာ။ က။)] နိကေတိနော။

‘‘အာဒိစ္စာ ¶ ¶ [အာဒိစ္စော (က။)] နာမ ဂေါတ္တေန၊ သာကိယာ [သာကိယော (က။)] နာမ ဇာတိယာ၊

တမှာ ကုလာ ပဗ္ဗဇိတောမှိ၊ န ကာမေ အဘိပတ္ထယံ။

‘‘ကာမေသွာဒီနဝံ ဒိသွာ၊ နေက္ခမ္မံ ဒဋ္ဌု ခေမတော၊

ပဓာနာယ ဂမိဿာမိ၊ ဧတ္ထ မေ ရဉ္ဇတီ မနော’’တိ။

ပဗ္ဗဇ္ဇာသုတ္တံ ပဌမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘တံ ¶ မံ ပဓာနပဟိတတ္တံ၊ နဒိံ နေရဉ္ဇရံ ပတိ၊

ဝိပရက္ကမ္မ ဈာယန္တံ၊ ယောဂက္ခေမဿ ပတ္တိယာ။

‘‘နမုစီ ကရုဏံ ဝါစံ၊ ဘာသမာနော ဥပါဂမိ၊

‘ကိသော တွမသိ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော၊ သန္တိကေ မရဏံ တဝ။

‘‘‘သဟဿဘာဂေါ ¶ မရဏဿ၊ ဧကံသော တဝ ဇီဝိတံ၊

ဇီဝ ဘော ဇီဝိတံ သေယျော၊ ဇီဝံ ပုညာနိ ကာဟသိ။

‘‘‘စရတော ¶ စ တေ ဗြဟ္မစရိယံ၊ အဂ္ဂိဟုတ္တဉ္စ ဇူဟတော၊

ပဟူတံ စီယတေ ပုညံ၊ ကိံ ပဓာနေန ကာဟသိ။

‘‘‘ဒုဂ္ဂေါ မဂ္ဂေါ ပဓာနာယ၊ ဒုက္ကရော ဒုရဘိသမ္ဘဝေါ’’’၊

ဣမာ ဂါထာ ဘဏံ မာရော၊ အဋ္ဌာ ဗုဒ္ဓဿ သန္တိကေ။

တံ တထာဝါဒိနံ မာရံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဗြဝိ၊

‘‘ပမတ္တဗန္ဓု ပါပိမ၊ ယေနတ္ထေန [သေနတ္ထေန (?)၊ အတ္တနော အတ္ထေန (အဋ္ဌ။ သံဝဏ္ဏနာ)] ဣဓာဂတော။

‘‘အဏုမတ္တောပိ ¶ [အဏုမတ္တေနပိ (သီ။ သျာ။)] ပုညေန၊ အတ္ထော မယှံ န ဝိဇ္ဇတိ၊

ယေသဉ္စ အတ္ထော ပုညေန၊ တေ မာရော ဝတ္တုမရဟတိ။

‘‘အတ္ထိ သဒ္ဓါ တထာ [တတော (သီ။ ပီ။)၊ တပေါ (သျာ။ က။)] ဝီရိယံ၊ ပညာ စ မမ ဝိဇ္ဇတိ၊

ဧဝံ မံ ပဟိတတ္တမ္ပိ၊ ကိံ ဇီဝမနုပုစ္ဆသိ။

‘‘နဒီနမပိ သောတာနိ၊ အယံ ဝါတော ဝိသောသယေ၊

ကိဉ္စ ¶ မေ ပဟိတတ္တဿ၊ လောဟိတံ နုပသုဿယေ။

‘‘လောဟိတေ သုဿမာနမှိ၊ ပိတ္တံ သေမှဉ္စ သုဿတိ၊

မံသေသု ခီယမာနေသု၊ ဘိယျော စိတ္တံ ပသီဒတိ၊

ဘိယျော သတိ စ ပညာ စ၊ သမာဓိ မမ တိဋ္ဌတိ။

‘‘တဿ မေဝံ ဝိဟရတော၊ ပတ္တဿုတ္တမဝေဒနံ၊

ကာမေသု [ကာမေ (သီ။ သျာ။)] နာပေက္ခတေ စိတ္တံ၊ ပဿ သတ္တဿ သုဒ္ဓတံ။

‘‘ကာမာ ¶ တေ ပဌမာ သေနာ၊ ဒုတိယာ အရတိ ဝုစ္စတိ၊

တတိယာ ခုပ္ပိပါသာ တေ၊ စတုတ္ထီ တဏှာ ပဝုစ္စတိ။

‘‘ပဉ္စမံ [ပဉ္စမီ (သီ။ ပီ။)] ထိနမိဒ္ဓံ တေ၊ ဆဋ္ဌာ ဘီရူ ပဝုစ္စတိ၊

သတ္တမီ ဝိစိကိစ္ဆာ တေ၊ မက္ခော ထမ္ဘော တေ အဋ္ဌမော။

‘‘လာဘော သိလောကော သက္ကာရော၊ မိစ္ဆာလဒ္ဓါ စ ယော ယသော၊

ယော စတ္တာနံ သမုက္ကံသေ၊ ပရေ စ အဝဇာနတိ။

‘‘ဧသာ ¶ နမုစိ တေ သေနာ၊ ကဏှဿာဘိပ္ပဟာရိနီ၊

န နံ အသူရော ဇိနာတိ၊ ဇေတွာ စ လဘတေ သုခံ။

‘‘ဧသ မုဉ္ဇံ ပရိဟရေ၊ ဓိရတ္ထု မမ [ဣဒ (က။)] ဇီဝိတံ၊

သင်္ဂါမေ မေ မတံ သေယျော၊ ယံ စေ ဇီဝေ ပရာဇိတော။

‘‘ပဂါဠှေတ္ထ ¶ န ဒိဿန္တိ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊

တဉ္စ မဂ္ဂံ န ဇာနန္တိ၊ ယေန ဂစ္ဆန္တိ သုဗ္ဗတာ။

‘‘သမန္တာ ဓဇိနိံ ဒိသွာ၊ ယုတ္တံ မာရံ သဝါဟနံ၊

ယုဒ္ဓါယ ပစ္စုဂ္ဂစ္ဆာမိ၊ မာ မံ ဌာနာ အစာဝယိ။

‘‘ယံ ¶ တေ တံ နပ္ပသဟတိ၊ သေနံ လောကော သဒေဝကော၊

တံ ¶ တေ ပညာယ ဘေစ္ဆာမိ [ဂစ္ဆာမိ (သီ။)၊ ဝေစ္ဆာမိ (သျာ။)၊ ဝဇ္ဈာမိ (က။)]၊ အာမံ ပတ္တံဝ အသ္မနာ [ပက္ကံဝ အမုနာ (က။)]။

‘‘ဝသီကရိတွာ [ဝသိံ ကရိတွာ (ဗဟူသု)] သင်္ကပ္ပံ၊ သတိဉ္စ သူပတိဋ္ဌိတံ၊

ရဋ္ဌာ ရဋ္ဌံ ဝိစရိဿံ၊ သာဝကေ ဝိနယံ ပုထူ။

‘‘တေ အပ္ပမတ္တာ ပဟိတတ္တာ၊ မမ သာသနကာရကာ၊

အကာမဿ [အကာမာ (က။)] တေ ဂမိဿန္တိ၊ ယတ္ထ ဂန္တွာ န သောစရေ’’။

‘‘သတ္တ ဝဿာနိ ဘဂဝန္တံ၊ အနုဗန္ဓိံ ပဒါပဒံ၊

ဩတာရံ နာဓိဂစ္ဆိဿံ၊ သမ္ဗုဒ္ဓဿ သတီမတော။

‘‘မေဒဝဏ္ဏံဝ ပါသာဏံ၊ ဝါယသော အနုပရိယဂါ၊

အပေတ္ထ မုဒုံ [မုဒု (သီ။)] ဝိန္ဒေမ၊ အပိ အဿာဒနာ သိယာ။

‘‘အလဒ္ဓါ တတ္ထ အဿာဒံ၊ ဝါယသေတ္တော အပက္ကမိ၊

ကာကောဝ သေလမာသဇ္ဇ၊ နိဗ္ဗိဇ္ဇာပေမ ဂေါတမံ’’။

တဿ ¶ သောကပရေတဿ၊ ဝီဏာ ကစ္ဆာ အဘဿထ၊

တတော သော ဒုမ္မနော ယက္ခော၊ တတ္ထေဝန္တရဓာယထာတိ။

ဧဝံ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧက သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ ¶ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘စတူဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာ ဝါစာ သုဘာသိတာ ဟောတိ၊ န ဒုဗ္ဘာသိတာ၊ အနဝဇ္ဇာ စ အနနုဝဇ္ဇာ စ ဝိညူနံ။ ကတမေဟိ စတူဟိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သုဘာသိတံယေဝ ဘာသတိ နော ဒုဗ္ဘာသိတံ၊ ဓမ္မံယေဝ ဘာသတိ နော အဓမ္မံ၊ ပိယံယေဝ ဘာသတိ နော အပ္ပိယံ၊ သစ္စံယေဝ ဘာသတိ နော အလိကံ။ ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတူဟိ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာ ဝါစာ သုဘာသိတာ ဟောတိ၊ နော ဒုဗ္ဘာသိတာ၊ အနဝဇ္ဇာ စ အနနုဝဇ္ဇာ စ ဝိညူန’’န္တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘သုဘာသိတံ ဥတ္တမမာဟု သန္တော၊ ဓမ္မံ ဘဏေ နာဓမ္မံ တံ ဒုတိယံ၊

ပိယံ ဘဏေ နာပ္ပိယံ တံ တတိယံ၊ သစ္စံ ဘဏေ နာလိကံ တံ စတုတ္ထ’’န္တိ။

အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ ဝင်္ဂီသော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဋိဘာတိ မံ ဘဂဝါ၊ ပဋိဘာတိ မံ သုဂတာ’’တိ။ ‘‘ပဋိဘာတု တံ ဝင်္ဂီသာ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဝင်္ဂီသော ဘဂဝန္တံ သမ္မုခါ သာရုပ္ပာဟိ ဂါထာဟိ အဘိတ္ထဝိ –

‘‘တမေဝ ဝါစံ ဘာသေယျ၊ ယာယတ္တာနံ န တာပယေ၊

ပရေ ¶ စ န ဝိဟိံသေယျ၊ သာ ဝေ ဝါစာ သုဘာသိတာ။

‘‘ပိယဝါစမေဝ ဘာသေယျ၊ ယာ ဝါစာ ပဋိနန္ဒိတာ၊

ယံ အနာဒါယ ပါပါနိ၊ ပရေသံ ဘာသတေ ပိယံ။

‘‘သစ္စံ ဝေ အမတာ ဝါစာ၊ ဧသ ဓမ္မော သနန္တနော၊

သစ္စေ အတ္ထေ စ ဓမ္မေ စ၊ အာဟု သန္တော ပတိဋ္ဌိတာ။

‘‘ယံ ¶ ¶ ဗုဒ္ဓါ ဘာသတိ ဝါစံ၊ ခေမံ နိဗ္ဗာနပတ္တိယာ၊

ဒုက္ခဿန္တကိရိယာယ၊ သာ ဝေ ဝါစာနမုတ္တမာ’’တိ။

သုဘာသိတသုတ္တံ တတိယံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု ဝိဟရတိ သုန္ဒရိကာယ နဒိယာ တီရေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော သုန္ဒရိကာယ နဒိယာ တီရေ အဂ္ဂိံ ဇုဟတိ၊ အဂ္ဂိဟုတ္တံ ပရိစရတိ။ အထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော အဂ္ဂိံ ဇုဟိတွာ အဂ္ဂိဟုတ္တံ ပရိစရိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ သမန္တာ စတုဒ္ဒိသာ အနုဝိလောကေသိ – ‘‘ကော နု ခေါ ဣမံ ဟဗျသေသံ ဘုဉ္ဇေယျာ’’တိ? အဒ္ဒသာ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ¶ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ သသီသံ ပါရုတံ နိသိန္နံ၊ ဒိသွာန ဝါမေန ဟတ္ထေန ဟဗျသေသံ ဂဟေတွာ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန ကမဏ္ဍလုံ ဂဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပဒသဒ္ဒေန သီသံ ¶ ဝိဝရိ။ အထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော – ‘‘မုဏ္ဍော အယံ ဘဝံ၊ မုဏ္ဍကော အယံ ဘဝ’’န္တိ တတောဝ ပုန နိဝတ္တိတုကာမော အဟောသိ။ အထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မုဏ္ဍာပိ ဟိ ဣဓေကစ္စေ ဗြာဟ္မဏာ ဘဝန္တိ၊ ယံနူနာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဇာတိံ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံဇစ္စော ဘဝ’’န္တိ?

အထ ခေါ ဘဂဝါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇံ ဗြာဟ္မဏံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘န ဗြာဟ္မဏော နောမှိ န ရာဇပုတ္တော၊ န ဝေဿာယနော ဥဒ ကောစိ နောမှိ၊

ဂေါတ္တံ ပရိညာယ ပုထုဇ္ဇနာနံ၊ အကိဉ္စနော မန္တ စရာမိ လောကေ။

‘‘သင်္ဃာဋိဝါသီ ¶ ¶ အဂဟော စရာမိ [အဂိဟော (က။ သီ။ ပီ။) အဂေဟော (ကတ္ထစိ)]၊ နိဝုတ္တကေသော အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော၊

အလိပ္ပမာနော ဣဓ မာဏဝေဟိ၊ အကလ္လံ မံ ဗြာဟ္မဏ ပုစ္ဆသိ ဂေါတ္တပဉှံ’’။

‘‘ပုစ္ဆန္တိ ¶ ဝေ ဘော ဗြာဟ္မဏာ၊ ဗြာဟ္မဏေဘိ သဟ ဗြာဟ္မဏော နော ဘဝ’’န္တိ။

‘‘ဗြာဟ္မဏော ဟိ စေ တွံ ဗြူသိ၊ မဉ္စ ဗြူသိ အဗြာဟ္မဏံ၊

တံ တံ သာဝိတ္တိံ ပုစ္ဆာမိ၊ တိပဒံ စတုဝီသတက္ခရံ။

‘‘ကိံ ¶ နိဿိတာ ဣသယော မနုဇာ၊ ခတ္တိယာ ဗြာဟ္မဏာ [ပဌမပါဒန္တော] ဒေဝတာနံ၊

ယညမကပ္ပယိံသု ပုထူ ဣဓ လောကေ [ဒုတိယပါဒန္တော (သီ။)]။

‘‘ယဒန္တဂူ ဝေဒဂူ ယညကာလေ၊ ယဿာဟုတိံ လဘေ တဿိဇ္ဈေတိ ဗြူမိ’’။

‘‘အဒ္ဓါ ဟိ တဿ ဟုတမိဇ္ဈေ၊ (ဣတိ ဗြာဟ္မဏော)

တုမှာဒိသာနဉှိ အဒဿနေန၊ အညော ဇနော ဘုဉ္ဇတိ ပူရဠာသံ’’။

‘‘တသ္မာတိဟ တွံ ဗြာဟ္မဏ အတ္ထေန၊ အတ္ထိကော ဥပသင်္ကမ္မ ပုစ္ဆ၊

သန္တံ ဝိဓူမံ အနီဃံ နိရာသံ၊ အပ္ပေဝိဓ အဘိဝိန္ဒေ သုမေဓံ’’။

‘‘ယညေ ရတောဟံ ဘော ဂေါတမ၊ ယညံ ယိဋ္ဌုကာမော နာဟံ ပဇာနာမိ၊

အနုသာသတု မံ ဘဝံ၊ ယတ္ထ ¶ ဟုတံ ဣဇ္ဈတေ ဗြူဟိ မေ တံ’’။

‘‘တေန ဟိ တွံ၊ ဗြာဟ္မဏ၊ ဩဒဟဿု သောတံ၊ ဓမ္မံ တေ ဒေသေဿာမိ –

‘‘မာ ¶ ဇာတိံ ပုစ္ဆီ စရဏဉ္စ ပုစ္ဆ၊ ကဋ္ဌာ ဟဝေ ဇာယတိ ဇာတဝေဒေါ၊

နီစာကုလီနောပိ ¶ မုနီ ဓိတီမာ၊ အာဇာနိယော ဟောတိ ဟိရီနိသေဓော။

‘‘သစ္စေန ဒန္တော ဒမသာ ဥပေတော၊ ဝေဒန္တဂူ ဝူသိတဗြဟ္မစရိယော၊

ကာလေန တမှိ ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော [ပုညပေခေါ (သီ။ ပီ။)] ယဇေထ။

‘‘ယေ ¶ ကာမေ ဟိတွာ အဂဟာ စရန္တိ၊ သုသညတတ္တာ တသရံဝ ဥဇ္ဇုံ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ဝီတရာဂါ သုသမာဟိတိန္ဒြိယာ၊ စန္ဒောဝ ရာဟုဂ္ဂဟဏာ ပမုတ္တာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘အသဇ္ဇမာနာ ဝိစရန္တိ လောကေ၊ သဒါ သတာ ဟိတွာ မမာယိတာနိ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယော ကာမေ ဟိတွာ အဘိဘုယျစာရီ၊ ယော ဝေဒိ ဇာတီမရဏဿ အန္တံ၊

ပရိနိဗ္ဗုတော ¶ ဥဒကရဟဒေါဝ သီတော၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘သမော ¶ သမေဟိ ဝိသမေဟိ ဒူရေ၊ တထာဂတော ဟောတိ အနန္တပညော၊

အနူပလိတ္တော ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘ယမှိ ¶ န မာယာ ဝသတိ န မာနော၊ ယော ဝီတလောဘော အမမော နိရာသော၊

ပနုဏ္ဏကောဓော အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော၊ ယော ဗြာဟ္မဏော သောကမလံ အဟာသိ၊

‘‘နိဝေသနံ ယော မနသော အဟာသိ၊ ပရိဂ္ဂဟာ ယဿ န သန္တိ ကေစိ၊

အနုပါဒိယာနော ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘သမာဟိတော ယော ဥဒတာရိ ဩဃံ၊ ဓမ္မံ စညာသိ ပရမာယ ဒိဋ္ဌိယာ၊

ခီဏာသဝေါ အန္တိမဒေဟဓာရီ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘ဘဝါသဝါ ယဿ ဝစီ ခရာ စ၊ ဝိဓူပိတာ အတ္ထဂတာ န သန္တိ၊

သ ဝေဒဂူ သဗ္ဗဓိ ဝိပ္ပမုတ္တော၊ တထာဂတော ¶ အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘သင်္ဂါတိဂေါ ယဿ န သန္တိ သင်္ဂါ၊ ယော မာနသတ္တေသု အမာနသတ္တော၊

ဒုက္ခံ ¶ ပရိညာယ သခေတ္တဝတ္ထုံ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘အာသံ ¶ အနိဿာယ ဝိဝေကဒဿီ၊ ပရဝေဒိယံ ဒိဋ္ဌိမုပါတိဝတ္တော၊

အာရမ္မဏာ ယဿ န သန္တိ ကေစိ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘ပရောပရာ [ပရောဝရာ (သီ။ ပီ။)] ယဿ သမေစ္စ ဓမ္မာ၊ ဝိဓူပိတာ အတ္ထဂတာ န သန္တိ၊

သန္တော ဥပါဒါနခယေ ဝိမုတ္တော၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘သံယောဇနံ ¶ ဇာတိခယန္တဒဿီ၊ ယောပါနုဒိ ရာဂပထံ အသေသံ၊

သုဒ္ဓါ နိဒေါသော ဝိမလော အကာစော [အကာမော (သီ။ သျာ။)]၊ တထာဂတော ¶ အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘ယော အတ္တနော အတ္တာနံ [အတ္တနာတ္တာနံ (သီ။ သျာ။)] နာနုပဿတိ၊ သမာဟိတော ဥဇ္ဇုဂတော ဌိတတ္တော၊

သ ဝေ အနေဇော အခိလော အကင်္ခေါ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ။

‘‘မောဟန္တရာ ယဿ န သန္တိ ကေစိ၊ သဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု စ ဉာဏဒဿီ၊

သရီရဉ္စ အန္တိမံ ဓာရေတိ၊ ပတ္တော စ သမ္ဗောဓိမနုတ္တရံ သိဝံ၊

ဧတ္တာဝတာ ယက္ခဿ သုဒ္ဓိ၊ တထာဂတော အရဟတိ ပူရဠာသံ’’။

‘‘ဟုတဉ္စ ¶ [ဟုတ္တဉ္စ (သီ။ က။)] မယှံ ဟုတမတ္ထု သစ္စံ၊ ယံ တာဒိသံ ဝေဒဂုနံ အလတ္ထံ၊

ဗြဟ္မာ ဟိ သက္ခိ ပဋိဂဏှာတု မေ ဘဂဝါ၊ ဘုဉ္ဇတု မေ ဘဂဝါ ပူရဠာသံ’’။

‘‘ဂါထာဘိဂီတံ မေ အဘောဇနေယျံ၊ သမ္ပဿတံ ဗြာဟ္မဏ နေသ ဓမ္မော၊

ဂါထာဘိဂီတံ ပနုဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ၊ ဓမ္မေ သတီ ဗြာဟ္မဏ ဝုတ္တိရေသာ။

‘‘အညေန စ ကေဝလိနံ မဟေသိံ၊ ခီဏာသဝံ ကုက္ကုစ္စဝူပသန္တံ၊

အန္နေန ပါနေန ဥပဋ္ဌဟဿု၊ ခေတ္တဉှိ တံ ပုညပေက္ခဿ ဟောတိ’’။

‘‘သာဓာဟံ ¶ ¶ ဘဂဝါ တထာ ဝိဇညံ၊ ယော ဒက္ခိဏံ ဘုဉ္ဇေယျ မာဒိသဿ၊

ယံ ယညကာလေ ပရိယေသမာနော၊ ပပ္ပုယျ တဝ သာသနံ’’။

‘‘သာရမ္ဘာ ယဿ ဝိဂတာ၊ စိတ္တံ ယဿ အနာဝိလံ၊

ဝိပ္ပမုတ္တော စ ကာမေဟိ၊ ထိနံ ယဿ ပနူဒိတံ။

‘‘သီမန္တာနံ ¶ ဝိနေတာရံ၊ ဇာတိမရဏကောဝိဒံ၊

မုနိံ မောနေယျသမ္ပန္နံ၊ တာဒိသံ ယညမာဂတံ။

‘‘ဘကုဋိံ [ဘူကုဋိံ (က။ သီ။)၊ ဘာကုဋိံ (က။ သီ။၊ မ။ နိ။ ၁။၂၂၆)] ဝိနယိတွာန၊ ပဉ္ဇလိကာ နမဿထ၊

ပူဇေထ အန္နပါနေန၊ ဧဝံ ဣဇ္ဈန္တိ ဒက္ခိဏာ။

‘‘ဗုဒ္ဓါ ¶ ဘဝံ အရဟတိ ပူရဠာသံ၊ ပုညခေတ္တမနုတ္တရံ၊

အာယာဂေါ သဗ္ဗလောကဿ၊ ဘောတော ဒိန္နံ မဟပ္ဖလ’’န္တိ။

အထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ! သေယျထာပိ၊ ဘော ဂေါတမ၊ နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ၊ ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ၊ မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ၊ အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ၊ ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ။ လဘေယျာဟံ ဘောတော ဂေါတမဿ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ အလတ္ထ ခေါ ¶ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော…ပေ… အရဟတံ အဟောသီတိ။

သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇသုတ္တံ စတုတ္ထံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ မေ သုတံ – ဧက သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ အထ ခေါ မာဃော မာဏဝေါ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ¶ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ မာဃော မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ¶ ဧတဒဝေါစ –

‘‘အဟဉှိ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဒါယကော ဒါနပတိ ဝဒညူ ယာစယောဂေါ၊ ဓမ္မေန ဘောဂေ ပရိယေသာမိ၊ ဓမ္မေန ဘောဂေ ပရိယေသိတွာ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ဘောဂေဟိ ဓမ္မာဓိဂတေဟိ ဧကဿပိ ဒဒါမိ ဒွိန္နမ္ပိ ¶ တိဏ္ဏမ္ပိ စတုန္နမ္ပိ ပဉ္စန္နမ္ပိ ဆန္နမ္ပိ သတ္တန္နမ္ပိ အဋ္ဌန္နမ္ပိ နဝန္နမ္ပိ ဒသန္နမ္ပိ ဒဒါမိ၊ ဝီသာယပိ တိံသာယပိ စတ္တာလီသာယပိ ပညာသာယပိ ဒဒါမိ၊ သတဿပိ ဒဒါမိ၊ ဘိယျောပိ ဒဒါမိ။ ကစ္စာဟံ၊ ဘော ဂေါတမ၊ ဧဝံ ဒဒန္တော ဧဝံ ယဇန္တော ဗဟုံ ပုညံ ပသဝါမီ’’တိ ¶ ?

‘‘တဂ္ဃ တွံ၊ မာဏဝ၊ ဧဝံ ဒဒန္တော ဧဝံ ယဇန္တော ဗဟုံ ပုညံ ပသဝသိ။ ယော ခေါ၊ မာဏဝ၊ ဒါယကော ဒါနပတိ ဝဒညူ ယာစယောဂေါ၊ ဓမ္မေန ဘောဂေ ပရိယေသတိ၊ ဓမ္မေန ဘောဂေ ပရိယေသိတွာ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ဘောဂေဟိ ဓမ္မာဓိဂတေဟိ ဧကဿပိ ဒဒါတိ…ပေ… သတဿပိ ဒဒါတိ၊ ဘိယျောပိ ဒဒါတိ၊ ဗဟုံ သော ပုညံ ပသဝတီ’’တိ။ အထ ခေါ မာဃော မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ပုစ္ဆာမဟံ ဂေါတမံ ဝဒညုံ၊ (ဣတိ မာဃော မာဏဝေါ)

ကာသာယဝါသိံ အဂဟံ [အဂိဟံ (သီ။)၊ အဂေဟံ (ပီ။)] စရန္တံ၊

ယော ယာစယောဂေါ ဒါနပတိ [ဒါနပတီ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဂဟဋ္ဌော၊ ပုညတ္ထိကော [ပုညပေခေါ (သီ။ ပီ။ က။)] ယဇတိ ပုညပေက္ခော၊

ဒဒံ ¶ ပရေသံ ဣဓ အန္နပါနံ၊ ကထံ ဟုတံ ယဇမာနဿ သုဇ္ဈေ’’။

‘‘ယော ယာစယောဂေါ ဒါနပတိ ဂဟဋ္ဌော၊ (မာဃာတိ ဘဂဝါ)

ဒဒံ ပရေသံ ဣဓ အန္နပါနံ၊ အာရာဓယေ ဒက္ခိဏေယျေဘိ တာဒိ’’။

‘‘ယော ¶ ယာစယောဂေါ ဒါနပတိ ဂဟဋ္ဌော၊ (ဣတိ မာဃော မာဏဝေါ)

ဒဒံ ပရေသံ ဣဓ အန္နပါနံ၊ အက္ခာဟိ မေ ဘဂဝါ ဒက္ခိဏေယျေ’’။

‘‘ယေ ¶ ဝေ အသတ္တာ [အလဂ္ဂါ (သျာ။)] ဝိစရန္တိ လောကေ၊ အကိဉ္စနာ ကေဝလိနော ယတတ္တာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ သဗ္ဗသံယောဇနဗန္ဓနစ္ဆိဒါ၊ ဒန္တာ ဝိမုတ္တာ အနီဃာ နိရာသာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ¶ သဗ္ဗသံယောဇနဝိပ္ပမုတ္တာ၊ ဒန္တာ ဝိမုတ္တာ အနီဃာ နိရာသာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ရာဂဉ္စ ဒေါသဉ္စ ပဟာယ မောဟံ၊ ခီဏာသဝါ ဝူသိတဗြဟ္မစရိယာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေသု န မာယာ ဝသတိ န မာနော၊ ခီဏာသဝါ ဝူသိတဗြဟ္မစရိယာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ¶ ¶ ဝီတလောဘာ အမမာ နိရာသာ၊ ခီဏာသဝါ ဝူသိတဗြဟ္မစရိယာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ¶ ဝေ န တဏှာသု ဥပါတိပန္နာ၊ ဝိတရေယျ ဩဃံ အမမာ စရန္တိ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေသံ တဏှာ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ၊ ဘဝါဘဝါယ ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ကာမေ ဟိတွာ အဂဟာ စရန္တိ၊ သုသညတတ္တာ တသရံဝ ဥဇ္ဇုံ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ဝီတရာဂါ သုသမာဟိတိန္ဒြိယာ၊ စန္ဒောဝ ရာဟုဂ္ဂဟဏာ ပမုတ္တာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘သမိတာဝိနော ဝီတရာဂါ အကောပါ၊ ယေသံ ဂတီ နတ္ထိဓ ဝိပ္ပဟာယ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ဇဟိတွာ ဇာတိမရဏံ အသေသံ၊ ကထံကထိံ သဗ္ဗမုပါတိဝတ္တာ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ¶ ¶ အတ္တဒီပါ ဝိစရန္တိ လောကေ၊ အကိဉ္စနာ သဗ္ဗဓိ ဝိပ္ပမုတ္တာ၊

ကာလေန ¶ တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယေ ဟေတ္ထ ဇာနန္တိ ယထာ တထာ ဣဒံ၊ အယမန္တိမာ နတ္ထိ ပုနဗ္ဘဝေါတိ၊

ကာလေန တေသု ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ။

‘‘ယော ¶ ဝေဒဂူ ဈာနရတော သတီမာ၊ သမ္ဗောဓိပတ္တော သရဏံ ဗဟူနံ၊

ကာလေန တမှိ ဟဗျံ ပဝေစ္ဆေ၊ ယော ဗြာဟ္မဏော ပုညပေက္ခော ယဇေထ’’။

‘‘အဒ္ဓါ အမောဃာ မမ ပုစ္ဆနာ အဟု၊ အက္ခာသိ မေ ဘဂဝါ ဒက္ခိဏေယျေ၊

တွဉှေတ္ထ ဇာနာသိ ယထာ တထာ ဣဒံ၊ တထာ ဟိ တေ ဝိဒိတော ဧသ ဓမ္မော။

‘‘ယော ယာစယောဂေါ ဒါနပတိ ဂဟဋ္ဌော၊ (ဣတိ မာဃော မာဏဝေါ)

‘‘ယဇဿု ယဇမာနော မာဃာတိ ဘဂဝါ၊ သဗ္ဗတ္ထ စ ဝိပ္ပသာဒေဟိ စိတ္တံ၊

အာရမ္မဏံ ယဇမာနဿ ယညော၊ ဧတ္ထပ္ပတိဋ္ဌာယ ဇဟာတိ ဒေါသံ။

‘‘သော ¶ ဝီတရာဂေါ ပဝိနေယျ ဒေါသံ၊ မေတ္တံ စိတ္တံ ဘာဝယမပ္ပမာဏံ၊

ရတ္တိန္ဒိဝံ သတတမပ္ပမတ္တော၊ သဗ္ဗာ ဒိသာ ဖရတိ အပ္ပမညံ’’။

‘‘ကော ¶ သုဇ္ဈတိ မုစ္စတိ ဗဇ္ဈတီ စ၊ ကေနတ္တနာ ဂစ္ဆတိ [ကေနတ္ထေနာ ဂစ္ဆတိ (က။)] ဗြဟ္မလောကံ၊

အဇာနတော မေ မုနိ ဗြူဟိ ပုဋ္ဌော၊ ဘဂဝါ ဟိ မေ သက္ခိ ဗြဟ္မဇ္ဇဒိဋ္ဌော၊

တုဝဉှိ ¶ နော ဗြဟ္မသမောသိ သစ္စံ၊ ကထံ ဥပပဇ္ဇတိ ဗြဟ္မလောကံ ဇုတိမ’’။

‘‘ယော ယဇတိ တိဝိဓံ ယညသမ္ပဒံ၊ (မာဃာတိ ဘဂဝါ)

ဥပပဇ္ဇတိ ဗြဟ္မလောကန္တိ ဗြူမီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ မာဃော မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ…ပေ… အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။

ဧဝံ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သဘိယဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ပုရာဏသာလောဟိတာယ ဒေဝတာယ ပဉှာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ဟောန္တိ – ‘‘ယော တေ၊ သဘိယ၊ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဣမေ ပဉှေ ပုဋ္ဌော ဗျာကရောတိ တဿ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရေယျာသီ’’တိ။

အထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော တဿာ ဒေဝတာယ သန္တိကေ တေ ပဉှေ ဥဂ္ဂဟေတွာ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သင်္ဃိနော ဂဏိနော ဂဏာစရိယာ ဉာတာ ယသဿိနော တိတ္ထကရာ သာဓုသမ္မတာ ¶ ဗဟုဇနဿ၊ သေယျထိဒံ – ပူရဏော ကဿပေါ မက္ခလိဂေါသာလော အဇိတော ကေသကမ္ဗလော ပကုဓော [ကကုဓော (သီ။) ပကုဒ္ဓါ (သျာ။ ကံ။)] ကစ္စာနော သဉ္စယော [သဉ္ဇယော (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)] ဗေလဋ္ဌပုတ္တော [ဗေလ္လဋ္ဌိပုတ္တော (သီ။ ပီ။)၊ ဝေဠဋ္ဌပုတ္တော (သျာ။)] နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော [နာတပုတ္တော (သီ။ ပီ။)]၊ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ပဉှေ ပုစ္ဆတိ။ တေ သဘိယေန ¶ ပရိဗ္ဗာဇကေန ပဉှေ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ၊ အသမ္ပာယန္တာ ကောပဉ္စ ဒေါသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပါတုကရောန္တိ။ အပိ စ သဘိယံ ယေဝ ပရိဗ္ဗာဇကံ ပဋိပုစ္ဆန္တိ။

အထ ခေါ သဘိယဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယေ ခေါ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သင်္ဃိနော ဂဏိနော ဂဏာစရိယာ ဉာတာ ယသဿိနော တိတ္ထကရာ သာဓုသမ္မတာ ဗဟုဇနဿ၊ သေယျထိဒံ – ပူရဏော ကဿပေါ…ပေ… နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော၊ တေ မယာ ပဉှေ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ၊ အသမ္ပာယန္တာ ကောပဉ္စ ဒေါသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပါတုကရောန္တိ၊ အပိ ¶ စ မညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆန္တိ။ ယန္နူန္နာဟံ ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇေယျ’’န္တိ။

အထ ¶ ခေါ သဘိယဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယမ္ပိ ခေါ သမဏော ဂေါတမော သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ၊ ယံနူနာဟံ သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဣမေ ပဉှေ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။

အထ ခေါ သဘိယဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယေပိ ခေါ တေ [ယေ ခေါ တေ (သျာ။)၊ ယံ ခေါ တေ (က။)] ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ ဇိဏ္ဏာ ဝုဍ္ဎာ မဟလ္လကာ အဒ္ဓဂတာ ဝယောအနုပ္ပတ္တာ ထေရာ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတာ သင်္ဃိနော ဂဏိနော ဂဏာစရိယာ ဉာတာ ယသဿိနော တိတ္ထကရာ သာဓုသမ္မတာ ဗဟုဇနဿ၊ သေယျထိဒံ – ပူရဏော ကဿပေါ…ပေ။ ¶ … နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော၊ တေပိ မယာ ပဉှေ ပုဋ္ဌာ န သမ္ပာယန္တိ၊ အသမ္ပာယန္တာ ကောပဉ္စ ဒေါသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပါတုကရောန္တိ၊ အပိ စ မညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆန္တိ၊ ကိံ ပန မေ သမဏော ဂေါတမော ဣမေ ပဉှေ ပုဋ္ဌော ဗျာကရိဿတိ! သမဏော ဟိ ဂေါတမော ဒဟရော စေဝ ဇာတိယာ၊ နဝေါ စ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။

အထ ခေါ သဘိယဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သမဏော ခေါ [သမဏော ခေါ ဂေါတမော (သျာ။ က။)] ဒဟရောတိ န ဥညာတဗ္ဗော န ပရိဘောတဗ္ဗော။ ဒဟရောပိ စေသ သမဏော ဂေါတမော မဟိဒ္ဓိကော ဟောတိ မဟာနုဘာဝေါ၊ ယံနူနာဟံ သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဣမေ ပဉှေ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။

အထ ¶ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ ဝေဠုဝနံ ကလန္ဒကနိဝါပေါ၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ¶ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကင်္ခီ ဝေစိကိစ္ဆီ အာဂမံ၊ (ဣတိ သဘိယော)

ပဉှေ ပုစ္ဆိတုံ အဘိကင်္ခမာနော၊

တေသန္တကရော ဘဝါဟိ [ဘဝါဟိ မေ (ပီ။ က။)] ပဉှေ မေ ပုဋ္ဌော၊

အနုပုဗ္ဗံ အနုဓမ္မံ ဗျာကရောဟိ မေ’’။

‘‘ဒူရတော ¶ အာဂတောသိ သဘိယ၊ (ဣတိ ဘဂဝါ)

ပဉှေ ပုစ္ဆိတုံ အဘိကင်္ခမာနော၊

တေသန္တကရော ဘဝါမိ [တေသမန္တကရောမိ တေ (က။)] ပဉှေ တေ ပုဋ္ဌော၊

အနုပုဗ္ဗံ အနုဓမ္မံ ဗျာကရောမိ တေ။

‘‘ပုစ္ဆ ¶ မံ သဘိယ ပဉှံ၊ ယံ ကိဉ္စိ မနသိစ္ဆသိ၊

တဿ တဿေဝ ပဉှဿ၊ အဟံ အန္တံ ကရောမိ တေ’’တိ။

အထ ခေါ သဘိယဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ၊ ဘော၊ အဗ္ဘုတံ ဝတ၊ ဘော! ယံ ဝတာဟံ အညေသု သမဏဗြာဟ္မဏေသု ဩကာသကမ္မမတ္တမ္ပိ [ဩကာသမတ္တမ္ပိ (သီ။ ပီ။)] နာလတ္ထံ တံ မေ ဣဒံ သမဏေန ဂေါတမေန ဩကာသကမ္မံ ကတ’’န္တိ။ အတ္တမနော ပမုဒိတော ဥဒဂ္ဂေါ ပီတိသောမနဿဇာတော ဘဂဝန္တံ ¶ ပဉှံ အပုစ္ဆိ –

‘‘ကိံ ပတ္တိနမာဟု ဘိက္ခုနံ၊ (ဣတိ သဘိယော)

‘‘ပဇ္ဇေန ¶ ကတေန အတ္တနာ၊ (သဘိယာတိ ဘဂဝါ)

ပရိနိဗ္ဗာနဂတော ဝိတိဏ္ဏကင်္ခေါ၊

ဝုသိတဝါ ခီဏပုနဗ္ဘဝေါ သ ဘိက္ခု။

‘‘သဗ္ဗတ္ထ ¶ ဥပေက္ခကော သတိမာ၊ န သော ဟိံသတိ ကဉ္စိ သဗ္ဗလောကေ၊

တိဏ္ဏော သမဏော အနာဝိလော၊ ဥဿဒါ ယဿ န သန္တိ သောရတော သော။

‘‘ယဿိန္ဒြိယာနိ ဘာဝိတာနိ၊ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ စ သဗ္ဗလောကေ၊

နိဗ္ဗိဇ္ဈ ဣမံ ပရဉ္စ လောကံ၊ ကာလံ ကင်္ခတိ ဘာဝိတော သ ဒန္တော။

‘‘ကပ္ပာနိ ဝိစေယျ ကေဝလာနိ၊ သံသာရံ ဒုဘယံ စုတူပပါတံ၊

ဝိဂတရဇမနင်္ဂဏံ ¶ ဝိသုဒ္ဓံ၊ ပတ္တံ ဇာတိခယံ တမာဟု ဗုဒ္ဓ’’န္တိ။

အထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ အတ္တမနော ပမုဒိတော ဥဒဂ္ဂေါ ပီတိသောမနဿဇာတော ဘဂဝန္တံ ဥတ္တရိံ [ဥတ္တရိ (က။)] ပဉှံ အပုစ္ဆိ –

‘‘ကိံ ¶ ပတ္တိနမာဟု ဗြာဟ္မဏံ၊ (ဣတိ သဘိယော)

‘‘ဗာဟိတွာ သဗ္ဗပါပကာနိ၊ (သဘိယာတိ ဘဂဝါ)

ဝိမလော သာဓုသမာဟိတော ဌိတတ္တော၊

အသိတော တာဒိ ပဝုစ္စတေ သ ဗြဟ္မာ။

‘‘သမိတာဝိ ပဟာယ ပုညပါပံ၊ ဝိရဇော ဉတွာ ဣမံ ပရဉ္စ လောကံ၊

ဇာတိမရဏံ ဥပါတိဝတ္တော၊ သမဏော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။

‘‘နိနှာယ ¶ [နိနဟာယ (သျာ။)] သဗ္ဗပါပကာနိ၊ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ စ သဗ္ဗလောကေ၊

ဒေဝမနုဿေသု ¶ ကပ္ပိယေသု၊ ကပ္ပံ နေတိ တမာဟု နှာတကော’’တိ။

‘‘အာဂုံ န ကရောတိ ကိဉ္စိ လောကေ၊ သဗ္ဗသံယောဂေ [သဗ္ဗယောဂေ (က။)] ဝိသဇ္ဇ ဗန္ဓနာနိ၊

သဗ္ဗတ္ထ န သဇ္ဇတီ ဝိမုတ္တော၊ နာဂေါ တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ’’တိ။

အထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော…ပေ… ဘဂဝန္တံ ဥတ္တရိံ ပဉှံ အပုစ္ဆိ –

‘‘ကံ ခေတ္တဇိနံ ဝဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ၊ (ဣတိ သဘိယော)

‘‘ခေတ္တာနိ ဝိစေယျ ကေဝလာနိ၊ (သဘိယာတိ ဘဂဝါ)

ဒိဗ္ဗံ မာနုသကဉ္စ ဗြဟ္မခေတ္တံ၊

သဗ္ဗခေတ္တမူလဗန္ဓနာ ပမုတ္တော၊

ခေတ္တဇိနော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။

‘‘ကောသာနိ ¶ ဝိစေယျ ကေဝလာနိ၊ ဒိဗ္ဗံ မာနုသကဉ္စ ဗြဟ္မကောသံ၊

သဗ္ဗကောသမူလဗန္ဓနာ ပမုတ္တော၊ ကုသလော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။

‘‘ဒုဘယာနိ ¶ ဝိစေယျ ပဏ္ဍရာနိ၊ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ စ သုဒ္ဓိပညော၊

ကဏှံ သုက္ကံ ဥပါတိဝတ္တော၊ ပဏ္ဍိတော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။

‘‘အသတဉ္စ ¶ သတဉ္စ ဉတွာ ဓမ္မံ၊ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ စ သဗ္ဗလောကေ၊

ဒေဝမနုဿေဟိ ပူဇနီယော၊ သင်္ဂံ ဇာလမတိစ္စ သော မုနီ’’တိ။

အထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော…ပေ… ဘဂဝန္တံ ဥတ္တရိံ ပဉှံ အပုစ္ဆိ –

‘‘ကိံ ပတ္တိနမာဟု ¶ ဝေဒဂုံ၊ (ဣတိ သဘိယော)

အနုဝိဒိတံ ကေန ကထဉ္စ ဝီရိယဝါတိ၊

‘‘ဝေဒါနိ ဝိစေယျ ကေဝလာနိ၊ (သဘိယာတိ ဘဂဝါ)

သမဏာနံ ယာနိဓတ္ထိ [ယာနိပတ္ထိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဗြာဟ္မဏာနံ၊

‘‘အနုဝိစ္စ ပပဉ္စနာမရူပံ၊ အဇ္ဈတ္တံ ¶ ဗဟိဒ္ဓါ စ ရောဂမူလံ၊

သဗ္ဗရောဂမူလဗန္ဓနာ ပမုတ္တော၊ အနုဝိဒိတော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။

‘‘ဝိရတော ဣဓ သဗ္ဗပါပကေဟိ၊ နိရယဒုက္ခံ အတိစ္စ ဝီရိယဝါ သော၊

သော ဝီရိယဝါ ပဓာနဝါ၊ ဓီရော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။

‘‘ယဿဿု လုနာနိ ဗန္ဓနာနိ၊ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ စ သင်္ဂမူလံ၊

သဗ္ဗသင်္ဂမူလဗန္ဓနာ ပမုတ္တော၊ အာဇာနိယော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ’’တိ။

အထ ¶ ¶ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော…ပေ… ဘဂဝန္တံ ဥတ္တရိံ ပဉှံ အပုစ္ဆိ –

‘‘ကိံ ပတ္တိနမာဟု သောတ္တိယံ၊ (ဣတိ သဘိယော)

ပရိဗ္ဗာဇကော ကိန္တိ နာမ ဟောတိ၊

‘‘သုတွာ သဗ္ဗဓမ္မံ အဘိညာယ လောကေ၊ (သဘိယာတိ ဘဂဝါ)

သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇံ ယဒတ္ထိ ကိဉ္စိ၊

အနိဃံ ¶ သဗ္ဗဓိမာဟု သောတ္တိယောတိ။

‘‘ဆေတွာ အာသဝါနိ အာလယာနိ၊ ဝိဒွါ သော န ဥပေတိ ဂဗ္ဘသေယျံ၊

သညံ တိဝိဓံ ပနုဇ္ဇ ပင်္ကံ၊ ကပ္ပံ နေတိ တမာဟု အရိယောတိ။

‘‘ယော ဣဓ စရဏေသု ပတ္တိပတ္တော၊ ကုသလော သဗ္ဗဒါ အာဇာနာတိ [အာဇာနိ (သျာ။)] ဓမ္မံ၊

သဗ္ဗတ္ထ န သဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တစိတ္တော [ဝိမုတ္တော (သီ။)]၊ ပဋိဃာ ယဿ န သန္တိ စရဏဝါ သော။

‘‘ဒုက္ခဝေပက္ကံ ယဒတ္ထိ ကမ္မံ၊ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ ဝါပိ [တိရိယဉ္စာပိ (သျာ။)] မဇ္ဈေ၊

ပရိဗ္ဗာဇယိတွာ ပရိညစာရီ၊ မာယံ မာနမထောပိ လောဘကောဓံ၊

ပရိယန္တမကာသိ နာမရူပံ၊ တံ ပရိဗ္ဗာဇကမာဟု ပတ္တိပတ္တ’’န္တိ။

အထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ အတ္တမနော ပမုဒိတော ဥဒဂ္ဂေါ ပီတိသောမနဿဇာတော ¶ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ သမ္မုခါ သာရုပ္ပာဟိ ဂါထာဟိ အဘိတ္ထဝိ –

‘‘ယာနိ ¶ ¶ စ တီဏိ ယာနိ စ သဋ္ဌိ၊ သမဏပ္ပဝါဒသိတာနိ [သမဏပ္ပဝါဒနိဿိတာနိ (သျာ။ က။)] ဘူရိပည၊

သညက္ခရသညနိဿိတာနိ၊ ဩသရဏာနိ ဝိနေယျ ဩဃတမဂါ။

‘‘အန္တဂူသိ ¶ ပါရဂူ [ပါရဂူသိ (သျာ။ ပီ။ က။)] ဒုက္ခဿ၊ အရဟာသိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ခီဏာသဝံ တံ မညေ၊

ဇုတိမာ မုတိမာ ပဟူတပညော၊ ဒုက္ခဿန္တကရံ အတာရေသိ မံ။

‘‘ယံ မေ ကင်္ခိတမညာသိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ မံ တာရယိ နမော တေ၊

မုနိ မောနပထေသု ပတ္တိပတ္တ၊ အခိလ အာဒိစ္စဗန္ဓု သောရတောသိ။

‘‘ယာ ¶ မေ ကင်္ခါ ပုရေ အာသိ၊ တံ မေ ဗျာကာသိ စက္ခုမာ၊

အဒ္ဓါ မုနီသိ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ နတ္ထိ နီဝရဏာ တဝ။

‘‘ဥပါယာသာ စ တေ သဗ္ဗေ၊ ဝိဒ္ဓသ္တာ ဝိနဠီကတာ၊

သီတိဘူတော ဒမပ္ပတ္တော၊ ဓိတိမာ သစ္စနိက္ကမော။

‘‘တဿ တေ နာဂနာဂဿ၊ မဟာဝီရဿ ဘာသတော၊

သဗ္ဗေ ဒေဝါနုမောဒန္တိ၊ ဥဘော နာရဒပဗ္ဗတာ။

‘‘နမော တေ ပုရိသာဇည၊ နမော တေ ပုရိသုတ္တမ၊

သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ၊ နတ္ထိ တေ ပဋိပုဂ္ဂလော။

‘‘တုဝံ ¶ ဗုဒ္ဓါ တုဝံ သတ္ထာ၊ တုဝံ မာရာဘိဘူ မုနိ၊

တုဝံ အနုသယေ ဆေတွာ၊ တိဏ္ဏော တာရေသိ မံ ပဇံ။

‘‘ဥပဓီ တေ သမတိက္ကန္တာ၊ အာသဝါ တေ ပဒါလိတာ၊

သီဟောသိ အနုပါဒါနော၊ ပဟီနဘယဘေရဝေါ။

‘‘ပုဏ္ဍရီကံ ¶ ယထာ ဝဂ္ဂု၊ တောယေ န ဥပလိမ္ပတိ [တောယေန န ဥပလိပ္ပတိ (သီ။)၊ တောယေ န ဥပလိပ္ပတိ (ပီ။)၊ တောယေန န ဥပလိမ္ပတိ (က။)]၊

ဧဝံ ပုညေ စ ပါပေ စ၊ ဥဘယေ တွံ န လိမ္ပသိ၊

ပါဒေ ဝီရ ပသာရေဟိ၊ သဘိယော ဝန္ဒတိ သတ္ထုနော’’တိ။

အထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ ¶ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘန္တေ…ပေ… ဧသာဟံ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ လဘေယျာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ ¶ ။

‘‘ယော ခေါ၊ သဘိယ၊ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင်္ခတိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ အာကင်္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ၊ သော စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသတိ၊ စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ၊ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝါယ။ အပိ စ မေတ္ထ ပုဂ္ဂလဝေမတ္တတာ ဝိဒိတာ’’တိ။

‘‘သစေ၊ ဘန္တေ၊ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင်္ခန္တာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ အာကင်္ခန္တာ ¶ ဥပသမ္ပဒံ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသန္တိ၊ စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ၊ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝါယ၊ အဟံ စတ္တာရိ ဝဿာနိ ပရိဝသိဿာမိ၊ စတုန္နံ ဝဿာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တု ဥပသမ္ပာဒေန္တု ဘိက္ခုဘာဝါယာ’’တိ။ အလတ္ထ ခေါ သဘိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ…ပေ… အညတရော ခေါ ပနာယသ္မာ သဘိယော အရဟတံ အဟောသီတိ။

ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ အင်္ဂုတ္တရာပေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ အဍ္ဎတေဠသေဟိ ¶ ဘိက္ခုသတေဟိ ယေန အာပဏံ နာမ အင်္ဂုတ္တရာပါနံ နိဂမော တဒဝသရိ။ အဿောသိ ¶ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ‘‘သမဏော ခလု၊ ဘော၊ ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော အင်္ဂုတ္တရာပေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ အဍ္ဎတေဠသေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ အာပဏံ အနုပ္ပတ္တော။ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ¶ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ’တိ [ဘဂဝါ (သျာ။ ပီ။)]။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ၊ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ¶ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ’’တိ။

အထ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ကေဏိယံ ဇဋိလံ ဘဂဝါ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ ဘဝံ ဂေါတမော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ ဘဂဝါ ကေဏိယံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာ ခေါ၊ ကေဏိယ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော ¶ အဍ္ဎတေဠသာနိ ဘိက္ခုသတာနိ၊ တွဉ္စ ဗြာဟ္မဏေသု ¶ အဘိပ္ပသန္နော’’တိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဉ္စာပိ၊ ဘော ဂေါတမ၊ မဟာ ဘိက္ခုသင်္ဃော အဍ္ဎတေဠသာနိ ဘိက္ခုသတာနိ၊ အဟဉ္စ ဗြာဟ္မဏေသု အဘိပ္ပသန္နော၊ အဓိဝါသေတု မေ ဘဝံ ဂေါတမော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ကေဏိယံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာ ခေါ၊ ကေဏိယ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော အဍ္ဎတေဠသာနိ ဘိက္ခုသတာနိ၊ တွဉ္စ ဗြာဟ္မဏေသု အဘိပ္ပသန္နော’’တိ။

တတိယမ္ပိ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဉ္စာပိ၊ ဘော ဂေါတမ၊ မဟာ ဘိက္ခုသင်္ဃော အဍ္ဎတေဠသာနိ ဘိက္ခုသတာနိ၊ အဟဉ္စ ဗြာဟ္မဏေသု အဘိပ္ပသန္နော၊ အဓိဝါသေတု [အဓိဝါသေတွေဝ (သီ။)] မေ ဘဝံ ဂေါတမော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ¶ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန သကော အဿမော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မိတ္တာမစ္စေ ဉာတိသာလောဟိတေ အာမန္တေသိ – ‘‘သုဏန္တု မေ ဘဝန္တော မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ၊ သမဏော မေ ဂေါတမော နိမန္တိတော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန၊ ယေန မေ ကာယဝေယျာဝဋိကံ ကရေယျာထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘော’’တိ ခေါ ကေဏိယဿ ဇဋိလဿ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ကေဏိယဿ ဇဋိလဿ ပဋိဿုတွာ အပ္ပေကစ္စေ ဥဒ္ဓနာနိ ခဏန္တိ၊ အပ္ပေကစ္စေ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေန္တိ၊ အပ္ပေကစ္စေ ဘာဇနာနိ ဓောဝန္တိ၊ အပ္ပေကစ္စေ ဥဒကမဏိကံ ပတိဋ္ဌာပေန္တိ၊ အပ္ပေကစ္စေ အာသနာနိ ပညာပေန္တိ။ ကေဏိယော ပန ဇဋိလော သာမံယေဝ မဏ္ဍလမာဠံ ¶ ပဋိယာဒေတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သေလော ဗြာဟ္မဏော အာပဏေ ပဋိဝသတိ၊ တိဏ္ဏံ ¶ ဝေဒါနံ ပါရဂူ သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘာနံ ¶ သာက္ခရပ္ပဘေဒါနံ ဣတိဟာသပဉ္စမာနံ ပဒကော ဝေယျာကရဏော လောကာယတမဟာပုရိသလက္ခဏေသု အနဝယော၊ တီဏိ စ မာဏဝကသတာနိ မန္တေ ဝါစေတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ကေဏိယော ဇဋိလော သေလေ ဗြာဟ္မဏေ အဘိပ္ပသန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော တီဟိ မာဏဝကသတေဟိ ပရိဝုတော ဇင်္ဃာဝိဟာရံ အနုစင်္ကမမာနော အနုဝိစရမာနော ယေန ကေဏိယဿ ဇဋိလဿ အဿမော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော ကေဏိယဿ ဇဋိလဿ အဿမေ [ကေဏိဿမိယေ ဇဋိလေ (သီ။ ပီ။)] အပ္ပေကစ္စေ ဥဒ္ဓနာနိ ခဏန္တေ…ပေ… အပ္ပေကစ္စေ အာသနာနိ ပညပေန္တေ၊ ကေဏိယံ ပန ဇဋိလံ သာမံယေဝ မဏ္ဍလမာဠံ ပဋိယာဒေန္တံ။ ဒိသွာန ကေဏိယံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဘောတော ကေဏိယဿ အာဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ ဝိဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ မဟာယညော ဝါ ပစ္စုပဋ္ဌိတော၊ ရာဇာ ဝါ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော နိမန္တိတော သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ဗလကာယေနာ’’တိ?

‘‘န မေ၊ ဘော သေလ၊ အာဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ ဝိဝါဟော ဝါ၊ နာပိ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော နိမန္တိတော သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ဗလကာယေန၊ အပိ စ ခေါ မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော။ အတ္ထိ သမဏော ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော အင်္ဂုတ္တရာပေသု စာရိကံ ¶ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ အဍ္ဎတေဠသေဟိ ¶ ဘိက္ခုသတေဟိ အာပဏံ အနုပ္ပတ္တော။ တံ ခေါ ပန ¶ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ…ပေ… ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါတိ။ သော မေ နိမန္တိတော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ၊ ဘော ကေဏိယ၊ ဝဒေသိ’’? ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ၊ ဘော သေလ၊ ဝဒါမိ’’။ ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ၊ ဘော ကေဏိယ၊ ဝဒေသိ’’? ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ၊ ဘော သေလ၊ ဝဒါမီ’’တိ။

အထ ခေါ သေလဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဃောသောပိ ခေါ ဧသော ဒုလ္လဘော လောကသ္မိံ ယဒိဒံ ဗုဒ္ဓါတိ။ အာဂတာနိ ခေါ ပနမှာကံ မန္တေသု ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ၊ ယေဟိ သမန္နာဂတဿ မဟာပုရိသဿ ဒွေဝ ဂတိယော ဘဝန္တိ အနညာ။ သစေ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ ရာဇာ ဟောတိ စက္ကဝတ္တိ ဓမ္မိကော ဓမ္မရာဇာ စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ ဇနပဒတ္ထာဝရိယပ္ပတ္တော သတ္တရတနသမန္နာဂတော။ တဿိမာနိ သတ္တ ရတနာနိ ဘဝန္တိ၊ သေယျထိဒံ – စက္ကရတနံ၊ ဟတ္ထိရတနံ၊ အဿရတနံ၊ မဏိရတနံ၊ ဣတ္ထိရတနံ၊ ဂဟပတိရတနံ၊ ပရိဏာယကရတနမေဝ သတ္တမံ။ ပရောသဟဿံ ခေါ ပနဿ ပုတ္တာ ဘဝန္တိ သူရာ ဝီရင်္ဂရူပါ ပရသေနပ္ပမဒ္ဒနာ။ သော ဣမံ ပထဝိံ သာဂရပရိယန္တံ အဒဏ္ဍေန အသတ္ထေန ဓမ္မေန အဘိဝိဇိယ အဇ္ဈာဝသတိ။ သစေ ခေါ ပန အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ အရဟံ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒေါ [ဝိဝတ္တစ္ဆဒ္ဒေါ (သီ။ ပီ။)]။ ကဟံ ပန၊ ဘော ကေဏိယ၊ ဧတရဟိ သော ဘဝံ ဂေါတမော ဝိဟရတိ ¶ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’တိ?

ဧဝံ ¶ ဝုတ္တေ၊ ကေဏိယော ဇဋိလော ဒက္ခိဏံ ဗာဟုံ ပဂ္ဂဟေတွာ သေလံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယေနေသာ ¶ ၊ ဘော သေလ၊ နီလဝနရာဇီ’’တိ။ အထ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော တီဟိ မာဏဝကသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ။ အထ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော တေ မာဏဝကေ အာမန္တေသိ – ‘‘အပ္ပသဒ္ဒါ ဘောန္တော အာဂစ္ဆန္တု၊ ပဒေ ပဒံ နိက္ခိပန္တာ။ ဒုရာသဒါ ဟိ တေ ဘဂဝန္တော [ဘဝန္တော (သျာ။ က။)] သီဟာဝ ဧကစရာ။ ယဒါ စာဟံ၊ ဘော၊ သမဏေန ဂေါတမေန သဒ္ဓိံ မန္တေယျုံ၊ မာ မေ ဘောန္တော အန္တရန္တရာ ကထံ ဩပါတေထ၊ ကထာပရိယောသာနံ မေ ဘဝန္တော အာဂမေန္တူ’’တိ။

အထ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော ¶ ကာယေ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ သမန္နေသိ [သမ္မန္နေသိ (သီ။ သျာ။)]။ အဒ္ဒသာ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော ကာယေ ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ယေဘုယျေန ဌပေတွာ ဒွေ။ ဒွီသု မဟာပုရိသလက္ခဏေသု ကင်္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ – ကောသောဟိတေ စ ဝတ္ထဂုယှေ၊ ပဟူတဇိဝှတာယ စာတိ။

အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ပဿတိ ခေါ မေ အယံ သေလော ဗြာဟ္မဏော ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ယေဘုယျေန ဌပေတွာ ဒွေ။ ဒွီသု မဟာပုရိသလက္ခဏေသု ကင်္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ – ကောသောဟိတေ စ ဝတ္ထဂုယှေ၊ ပဟူတဇိဝှတာယ ¶ စာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခါသိ [အဘိသင်္ခါရေသိ (သျာ။ က။)]၊ ယထာ အဒ္ဒသ သေလော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော ကောသောဟိတံ ဝတ္ထဂုယှံ ¶ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဇိဝှံ နိန္နာမေတွာ ဥဘောပိ ကဏ္ဏသောတာနိ အနုမသိ ပဋိမသိ၊ ဥဘောပိ နာသိကသောတာနိ အနုမသိ ပဋိမသိ၊ ကေဝလမ္ပိ နလာဋမဏ္ဍလံ ဇိဝှာယ ဆာဒေသိ။

အထ ခေါ သေလဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သမန္နာဂတော ခေါ သမဏော ဂေါတမော ဒွတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏေဟိ ပရိပုဏ္ဏေဟိ၊ နော အပုရိပုဏ္ဏေဟိ။ နော စ ခေါ နံ ဇာနာမိ ဗုဒ္ဓါ ဝါ နော ဝါ။ သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဍ္ဎာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယေ တေ ဘဝန္တိ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ တေ သကေ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တာနံ ပါတုကရောန္တီ’တိ။ ယံနူနာဟံ သမဏံ ဂေါတမံ သမ္မုခါ သာရုပ္ပာဟိ ဂါထာဟိ အဘိတ္ထဝေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ သမ္မုခါ သာရုပ္ပာဟိ ဂါထာဟိ အဘိတ္ထဝိ –

‘‘ပရိပုဏ္ဏကာယော သုရုစိ၊ သုဇာတော စာရုဒဿနော၊

သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏောသိ ဘဂဝါ၊ သုသုက္ကဒါဌောသိ ဝီရိယဝါ။

‘‘နရဿ ¶ ဟိ သုဇာတဿ၊ ယေ ဘဝန္တိ ဝိယဉ္ဇနာ၊

သဗ္ဗေ တေ တဝ ကာယသ္မိံ၊ မဟာပုရိသလက္ခဏာ။

‘‘ပသန္နနေတ္တော သုမုခေါ၊ ဗြဟာ ဥဇု ပတာပဝါ၊

မဇ္ဈေ ¶ သမဏသင်္ဃဿ၊ အာဒိစ္စောဝ ဝိရောစသိ။

‘‘ကလျာဏဒဿနော ¶ ဘိက္ခု၊ ကဉ္စနသန္နိဘတ္တစော၊

ကိံ တေ သမဏဘာဝေန၊ ဧဝံ ဥတ္တမဝဏ္ဏိနော။

‘‘ရာဇာ အရဟသိ ဘဝိတုံ၊ စက္ကဝတ္တီ ရထေသဘော၊

စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ၊ ဇမ္ဗုသဏ္ဍဿ [ဇမ္ဗုမဏ္ဍဿ (က။)] ဣဿရော။

‘‘ခတ္တိယာ ¶ ဘောဂိရာဇာနော [ဘောဇရာဇာနော (သီ။ သျာ။)]၊ အနုယန္တာ [အနုယုတ္တာ (သီ။)] ဘဝန္တု တေ၊

ရာဇာဘိရာဇာ မနုဇိန္ဒော၊ ရဇ္ဇံ ကာရေဟိ ဂေါတမ’’။

‘‘ရာဇာဟမသ္မိ သေလာတိ၊ (ဘဂဝါ) ဓမ္မရာဇာ အနုတ္တရော၊

ဓမ္မေန စက္ကံ ဝတ္တေမိ၊ စက္ကံ အပ္ပဋိဝတ္တိယံ’’။

‘‘သမ္ဗုဒ္ဓါ ပဋိဇာနာသိ၊ (ဣတိ သေလော ဗြာဟ္မဏော) ဓမ္မရာဇာ အနုတ္တရော၊

‘ဓမ္မေန စက္ကံ ဝတ္တေမိ’၊ ဣတိ ဘာသသိ ဂေါတမ။

‘‘ကော နု သေနာပတိ ဘောတော၊ သာဝကော သတ္ထုရနွယော၊

ကော တေ တမနုဝတ္တေတိ၊ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တိတံ’’။

‘‘မယာ ပဝတ္တိတံ စက္ကံ၊ (သေလာတိ ဘဂဝါ) ဓမ္မစက္ကံ အနုတ္တရံ၊

သာရိပုတ္တော အနုဝတ္တေတိ၊ အနုဇာတော တထာဂတံ။

‘‘အဘိညေယျံ အဘိညာတံ၊ ဘာဝေတဗ္ဗဉ္စ ဘာဝိတံ၊

ပဟာတဗ္ဗံ ပဟီနံ မေ၊ တသ္မာ ဗုဒ္ဓါသ္မိ ဗြာဟ္မဏ။

‘‘ဝိနယဿု ¶ မယိ ကင်္ခံ၊ အဓိမုစ္စဿု ဗြာဟ္မဏ၊

ဒုလ္လဘံ ဒဿနံ ဟောတိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓါနံ အဘိဏှသော။

‘‘ယေသံ ¶ ¶ ¶ ဝေ [ယေသံ ဝေါ (ပီ။)၊ ယဿ ဝေ (သျာ။)] ဒုလ္လဘော လောကေ၊ ပါတုဘာဝေါ အဘိဏှသော၊

သောဟံ ဗြာဟ္မဏ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ သလ္လကတ္တော အနုတ္တရော။

‘‘ဗြဟ္မဘူတော အတိတုလော၊ မာရသေနပ္ပမဒ္ဒနော၊

သဗ္ဗာမိတ္တေ ဝသီကတွာ၊ မောဒါမိ အကုတောဘယော’’။

‘‘ဣမံ ဘဝန္တော နိသာမေထ၊ ယထာ ဘာသတိ စက္ခုမာ၊

သလ္လကတ္တော မဟာဝီရော၊ သီဟောဝ နဒတီ ဝနေ။

‘‘ဗြဟ္မဘူတံ အတိတုလံ၊ မာရသေနပ္ပမဒ္ဒနံ၊

ကော ဒိသွာ နပ္ပသီဒေယျ၊ အပိ ကဏှာဘိဇာတိကော။

‘‘ယော မံ ဣစ္ဆတိ အနွေတု၊ ယော ဝါ နိစ္ဆတိ ဂစ္ဆတု၊

ဣဓာဟံ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ဝရပညဿ သန္တိကေ’’။

‘‘ဧဝဉ္စေ [ဧတဉ္စေ (သီ။ ပီ။)] ရုစ္စတိ ဘောတော၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ [သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနံ (သီ။ သျာ။ ကံ။ ပီ။)]၊

မယမ္ပိ ပဗ္ဗဇိဿာမ၊ ဝရပညဿ သန္တိကေ’’။

‘‘ဗြာဟ္မဏာ တိသတာ ဣမေ၊ ယာစန္တိ ပဉ္ဇလီကတာ၊

ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမ၊ ဘဂဝါ တဝ သန္တိကေ’’။

‘‘သွာက္ခာတံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ (သေလာတိ ဘဂဝါ) သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ၊

ယတ္ထ အမောဃာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ အပ္ပမတ္တဿ သိက္ခတော’’တိ။

အလတ္ထ ခေါ သေလော ဗြာဟ္မဏော သပရိသော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အထ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော တဿာ ¶ ရတ္တိယာ အစ္စယေန သကေ အဿမေ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ¶ ကာလံ အာရောစာပေသိ – ‘‘ကာလော၊ ဘော ဂေါတမ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ ¶ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ကေဏိယဿ ဇဋိလဿ အဿမော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန။

အထ ¶ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ။ အထ ခေါ ကေဏိယော ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ကေဏိယံ ဇဋိလံ ဘဂဝါ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ –

‘‘အဂ္ဂိဟုတ္တမုခါ ယညာ၊ သာဝိတ္တီ ဆန္ဒသော မုခံ၊

ရာဇာ မုခံ မနုဿာနံ၊ နဒီနံ သာဂရော မုခံ။

‘‘နက္ခတ္တာနံ မုခံ စန္ဒော၊ အာဒိစ္စော တပတံ မုခံ၊

ပုညံ အာကင်္ခမာနာနံ၊ သင်္ဃော ဝေ ယဇတံ မုခ’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ကေဏိယံ ဇဋိလံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သေလော သပရိသော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရဿေ ¶ …ပေ… ¶ အညတရော ခေါ ပနာပသ္မာ သေလော သပရိသော အရဟတံ အဟောသိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သေလော သပရိသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ယံ တံ သရဏမာဂမှ [မာဂမ္မ (သီ။ သျာ။ က။)]၊ ဣတော အဋ္ဌမိ စက္ခုမ၊

သတ္တရတ္တေန ဘဂဝါ၊ ဒန္တမှ တဝ သာသနေ။

‘‘တုဝံ ဗုဒ္ဓါ တုဝံ သတ္ထာ၊ တုဝံ မာရာဘိဘူ မုနိ၊

တုဝံ အနုသယေ ဆေတွာ၊ တိဏ္ဏော တာရေသိမံ ပဇံ။

‘‘ဥပဓီ တေ သမတိက္ကန္တာ၊ အာသဝါ တေ ပဒါလိတာ၊

သီဟောသိ [သီဟောဝ (မ။ နိ။ ၂။၄၀၁)] အနုပါဒါနော၊ ပဟီနဘယဘေရဝေါ။

‘‘ဘိက္ခဝေါ ¶ တိသတာ ဣမေ၊ တိဋ္ဌန္တိ ပဉ္ဇလီကတာ၊

ပါဒေ ဝီရ ပသာရေဟိ၊ နာဂါ ဝန္ဒန္တု သတ္ထုနော’’တိ။

အနိမိတ္တမနညာတံ ¶ ၊ မစ္စာနံ ဣဓ ဇီဝိတံ၊

ကသိရဉ္စ ပရိတ္တဉ္စ၊ တဉ္စ ဒုက္ခေန သံယုတံ။

န ¶ ဟိ သော ဥပက္ကမော အတ္ထိ၊ ယေန ဇာတာ န မိယျရေ၊

ဇရမ္ပိ ¶ ပတွာ မရဏံ၊ ဧဝံဓမ္မာ ဟိ ပါဏိနော။

ဖလာနမိဝ ပက္ကာနံ၊ ပါတော ပတနတော [ပပတတော (သီ။ ပီ။ အဋ္ဌ။)] ဘယံ၊

ဧဝံ ဇာတာန မစ္စာနံ၊ နိစ္စံ မရဏတော ဘယံ။

ယထာပိ ကုမ္ဘကာရဿ၊ ကတာ မတ္တိကဘာဇနာ၊

သဗ္ဗေ ဘေဒနပရိယန္တာ [ဘေဒပရိယန္တာ (သျာ။)]၊ ဧဝံ မစ္စာန ဇီဝိတံ။

ဒဟရာ စ မဟန္တာ စ၊ ယေ ဗာလာ ယေ စ ပဏ္ဍိတာ၊

သဗ္ဗေ မစ္စုဝသံ ယန္တိ၊ သဗ္ဗေ မစ္စုပရာယဏာ။

တေသံ မစ္စုပရေတာနံ၊ ဂစ္ဆတံ ပရလောကတော၊

န ပိတာ တာယတေ ပုတ္တံ၊ ဉာတီ ဝါ ပန ဉာတကေ။

ပေက္ခတံ ယေဝ ဉာတီနံ၊ ပဿ လာလပတံ ပုထု၊

ဧကမေကောဝ မစ္စာနံ၊ ဂေါဝဇ္ဈော ဝိယ နီယတိ [နိယျတိ (ဗဟူသု)]။

ဧဝမဗ္ဘာဟတော ¶ လောကော၊ မစ္စုနာ စ ဇရာယ စ၊

တသ္မာ ဓီရာ န သောစန္တိ၊ ဝိဒိတွာ လောကပရိယာယံ။

ယဿ မဂ္ဂံ န ဇာနာသိ၊ အာဂတဿ ဂတဿ ဝါ၊

ဥဘော အန္တေ အသမ္ပဿံ၊ နိရတ္ထံ ပရိဒေဝသိ။

ပရိဒေဝယမာနော စေ၊ ကိဉ္စိဒတ္ထံ ဥဒဗ္ဗဟေ၊

သမ္မူဠှော ဟိံသမတ္တာနံ၊ ကယိရာ စေ နံ ဝိစက္ခဏော။

န ဟိ ရုဏ္ဏေန သောကေန၊ သန္တိံ ပပ္ပောတိ စေတသော၊

ဘိယျဿုပ္ပဇ္ဇတေ ဒုက္ခံ၊ သရီရံ စုပဟညတိ။

ကိသော ¶ ဝိဝဏ္ဏော ဘဝတိ၊ ဟိံသမတ္တာနမတ္တနာ၊

န ¶ တေန ပေတာ ပါလေန္တိ၊ နိရတ္ထာ ပရိဒေဝနာ။

သောကမပ္ပဇဟံ ¶ ဇန္တု၊ ဘိယျော ဒုက္ခံ နိဂစ္ဆတိ၊

အနုတ္ထုနန္တော ကာလင်္ကတံ [ကာလကတံ (သီ။ သျာ။)]၊ သောကဿ ဝသမနွဂူ။

အညေပိ ပဿ ဂမိနေ၊ ယထာကမ္မူပဂေ နရေ၊

မစ္စုနော ဝသမာဂမ္မ၊ ဖန္ဒန္တေဝိဓ ပါဏိနော။

ယေန ယေန ဟိ မညန္တိ၊ တတော တံ ဟောတိ အညထာ၊

ဧတာဒိသော ဝိနာဘာဝေါ၊ ပဿ လောကဿ ပရိယာယံ။

အပိ ဝဿသတံ ဇီဝေ၊ ဘိယျော ဝါ ပန မာဏဝေါ၊

ဉာတိသင်္ဃာ ဝိနာ ဟောတိ၊ ဇဟာတိ ဣဓ ဇီဝိတံ။

တသ္မာ အရဟတော သုတွာ၊ ဝိနေယျ ပရိဒေဝိတံ၊

ပေတံ ကာလင်္ကတံ ဒိသွာ၊ နေသော လဗ္ဘာ မယာ ဣတိ။

ယထာ ¶ သရဏမာဒိတ္တံ၊ ဝါရိနာ ပရိနိဗ္ဗယေ [ပရိနိဗ္ဗုတော (သီ။ က။)]၊

ဧဝမ္ပိ ဓီရော သပညော၊ ပဏ္ဍိတော ကုသလော နရော၊

ခိပ္ပမုပ္ပတိတံ သောကံ၊ ဝါတော တူလံဝ ဓံသယေ။

ပရိဒေဝံ ပဇပ္ပဉ္စ၊ ဒေါမနဿဉ္စ အတ္တနော၊

အတ္တနော သုခမေသာနော၊ အဗ္ဗဟေ သလ္လမတ္တနော။

အဗ္ဗုဠှသလ္လော အသိတော၊ သန္တိံ ပပ္ပုယျ စေတသော၊

သဗ္ဗသောကံ အတိက္ကန္တော၊ အသောကော ဟောတိ နိဗ္ဗုတောတိ။

ဧဝံ ¶ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဣစ္ဆာနင်္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင်္ဂလဝနသဏ္ဍေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ အဘိညာတာ အဘိညာတာ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ ဣစ္ဆာနင်္ဂလေ ပဋိဝသန္တိ၊ သေယျထိဒံ – စင်္ကီ ဗြာဟ္မဏော၊ တာရုက္ခော ဗြာဟ္မဏော၊ ပေါက္ခရသာတိ ဗြာဟ္မဏော၊ ဇာဏုဿောဏိ [ဇာဏုသောဏိ (က။)] ဗြာဟ္မဏော၊ တောဒေယျော ဗြာဟ္မဏော၊ အညေ စ အဘိညာတာ အဘိညာတာ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ။ အထ ခေါ ဝါသေဋ္ဌဘာရဒွါဇာနံ မာဏဝါနံ ¶ ဇင်္ဃာဝိဟာရံ အနုစင်္ကမန္တာနံ အနုဝိစရန္တာနံ [အနုစင်္ကမမာနာနံ အနုဝိစရမာနာနံ (သီ။ ပီ။)] အယမန္တရာကထာ ဥဒပါဒိ – ‘‘ကထံ၊ ဘော၊ ဗြာဟ္မဏော ဟောတီ’’တိ?

ဘာရဒွါဇော မာဏဝေါ ဧဝမာဟ – ‘‘ယတော ခေါ၊ ဘော၊ ဥဘတော သုဇာတော ဟောတိ မာတိတော စ ပိတိတော စ သံသုဒ္ဓဂဟဏိကော ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အက္ခိတ္တော အနုပက္ကုဋ္ဌော ဇာတိဝါဒေန၊ ဧတ္တာဝတာ ခေါ ဘော ဗြာဟ္မဏော ဟောတီ’’တိ။

ဝါသေဋ္ဌော မာဏဝေါ ဧဝမာဟ – ‘‘ယတော ခေါ၊ ဘော၊ သီလဝါ စ ဟောတိ ဝတသမ္ပန္နော [ဝတ္တသမ္ပန္နော (သီ။ သျာ။ မ။ နိ။ ၂။၄၅၄)] စ၊ ဧတ္တာဝတာ ခေါ၊ ဘော၊ ဗြာဟ္မဏော ဟောတီ’’တိ။ နေဝ ခေါ အသက္ခိ ဘာရဒွါဇော မာဏဝေါ ဝါသေဋ္ဌံ ¶ မာဏဝံ သညာပေတုံ၊ န ပန အသက္ခိ ဝါသေဋ္ဌော မာဏဝေါ ဘာရဒွါဇံ မာဏဝံ သညာပေတုံ။

အထ ¶ ခေါ ဝါသေဋ္ဌော မာဏဝေါ ဘာရဒွါဇံ မာဏဝံ အာမန္တေသိ – ‘‘အယံ ခေါ၊ ဘော [အယံ ဘော (သီ။ သျာ။ က။)၊ အယံ ခေါ (ပီ။)] ဘာရဒွါဇ၊ သမဏော ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ¶ ပဗ္ဗဇိတော ဣစ္ဆာနင်္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင်္ဂလဝနသဏ္ဍေ၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ…ပေ… ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ’တိ။ အာယာမ၊ ဘော ဘာရဒွါဇ၊ ယေန သမဏော ဂေါတမော တေနုပသင်္ကမိဿာမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ သမဏံ ဂေါတမံ ဧတမတ္ထံ ပုစ္ဆိဿာမ။ ယထာ နော သမဏော ဂေါတမော ဗျာကရိဿတိ တထာ နံ ဓာရေဿာမာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘော’’တိ ခေါ ဘာရဒွါဇော မာဏဝေါ ဝါသေဋ္ဌဿ မာဏဝဿ ပစ္စဿောသိ။

အထ ခေါ ဝါသေဋ္ဌဘာရဒွါဇာ မာဏဝါ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဝါသေဋ္ဌော မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘အနုညာတပဋိညာတာ၊ တေဝိဇ္ဇာ မယမသ္မုဘော၊

အဟံ ပေါက္ခရသာတိဿ၊ တာရုက္ခဿာယံ မာဏဝေါ။

‘‘တေဝိဇ္ဇာနံ ယဒက္ခာတံ၊ တတြ ကေဝလိနောသ္မသေ၊

ပဒကသ္မ ဝေယျာကရဏာ၊ ဇပ္ပေ အာစရိယသာဒိသာ။

‘‘တေသံ ¶ ¶ နော ဇာတိဝါဒသ္မိံ၊ ဝိဝါဒေါ အတ္ထိ ဂေါတမ၊

ဇာတိယာ ဗြာဟ္မဏော ဟောတိ၊ ဘာရဒွါဇော ဣတိ ဘာသတိ၊

အဟဉ္စ ကမ္မုနာ [ကမ္မနာ (သီ။ ပီ။) ဧဝမုပရိပိ] ဗြူမိ၊ ဧဝံ ဇာနာဟိ စက္ခုမ။

‘‘တေ န သက္ကောမ သညာပေတုံ၊ အညမညံ မယံ ဥဘော၊

ဘဝန္တံ [ဘဂဝန္တံ (က။)] ပုဋ္ဌုမာဂမှာ၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ ဣတိ ဝိဿုတံ။

‘‘စန္ဒံ ¶ ယထာ ခယာတီတံ၊ ပေစ္စ ပဉ္ဇလိကာ ဇနာ၊

ဝန္ဒမာနာ နမဿန္တိ၊ ဧဝံ လောကသ္မိ ဂေါတမံ။

‘‘စက္ခုံ လောကေ သမုပ္ပန္နံ၊ မယံ ပုစ္ဆာမ ဂေါတမံ၊

ဇာတိယာ ဗြာဟ္မဏော ဟောတိ၊ ဥဒါဟု ဘဝတိ ကမ္မုနာ၊

အဇာနတံ နော ပဗြူဟိ၊ ယထာ ဇာနေသု ဗြာဟ္မဏံ’’။

‘‘တေသံ ¶ ဝေါ အဟံ ဗျက္ခိဿံ၊ (ဝါသေဋ္ဌာတိ ဘဂဝါ) အနုပုဗ္ဗံ ယထာတထံ၊

ဇာတိဝိဘင်္ဂံ ပါဏာနံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘တိဏရုက္ခေပိ ဇာနာထ၊ န စာပိ ပဋိဇာနရေ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ တေသံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘တတော ¶ ကီဋေ ပဋင်္ဂေ စ၊ ယာဝ ကုန္ထကိပိလ္လိကေ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ တေသံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘စတုပ္ပဒေပိ ဇာနာထ၊ ခုဒ္ဒကေ စ မဟလ္လကေ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ တေသံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘ပါဒူဒရေပိ ဇာနာထ၊ ဥရဂေ ဒီဃပိဋ္ဌိကေ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ တေသံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘တတော မစ္ဆေပိ ဇာနာထ၊ ဩဒကေ ဝါရိဂေါစရေ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ တေသံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘တတော ပက္ခီပိ ဇာနာထ၊ ပတ္တယာနေ ဝိဟင်္ဂမေ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ တေသံ၊ အညမညာ ဟိ ဇာတိယော။

‘‘ယထာ ¶ ¶ ဧတာသု ဇာတီသု၊ လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ ပုထု၊

ဧဝံ နတ္ထိ မနုဿေသု၊ လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ ပုထု။

‘‘န ကေသေဟိ န သီသေန၊ န ကဏ္ဏေဟိ န အက္ခိဘိ၊

န မုခေန န နာသာယ၊ န ဩဋ္ဌေဟိ ဘမူဟိ ဝါ။

‘‘န ဂီဝါယ န အံသေဟိ၊ န ဥဒရေန န ပိဋ္ဌိယာ၊

န သောဏိယာ န ဥရသာ၊ န သမ္ဗာဓေ န မေထုနေ [န သမ္ဗာဓာ န မေထုနာ (သျာ။ က။)]။

‘‘န ¶ ဟတ္ထေဟိ န ပါဒေဟိ၊ နာင်္ဂုလီဟိ နခေဟိ ဝါ၊

န ဇင်္ဃာဟိ န ဦရူဟိ၊ န ဝဏ္ဏေန သရေန ဝါ၊

လိင်္ဂံ ဇာတိမယံ နေဝ၊ ယထာ အညာသု ဇာတိသု။

‘‘ပစ္စတ္တဉ္စ ¶ သရီရေသု [ပစ္စတ္တံ သသရီရေသု (သီ။ ပီ။)]၊ မနုဿေသွေတံ န ဝိဇ္ဇတိ၊

ဝေါကာရဉ္စ မနုဿေသု၊ သမညာယ ပဝုစ္စတိ။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ဂေါရက္ခံ ဥပဇီဝတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ကဿကော သော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ပုထုသိပ္ပေန ဇီဝတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ သိပ္ပိကော သော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ဝေါဟာရံ ဥပဇီဝတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ဝါဏိဇော သော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ပရပေဿေန ဇီဝတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ပေဿိကော [ပေဿကော (က။)] သော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ အဒိန္နံ ဥပဇီဝတိ၊

ဧဝံ ¶ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ စောရော ဧသော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ဣဿတ္ထံ ဥပဇီဝတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ယောဓာဇီဝေါ န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ပေါရောဟိစ္စေန ဇီဝတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ယာဇကော ဧသော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယော ¶ ဟိ ကောစိ မနုဿေသု၊ ဂါမံ ရဋ္ဌဉ္စ ဘုဉ္ဇတိ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ရာဇာ ဧသော န ဗြာဟ္မဏော။

‘‘န ¶ စာဟံ ဗြာဟ္မဏံ ဗြူမိ၊ ယောနိဇံ မတ္တိသမ္ဘဝံ၊

ဘောဝါဒိ နာမ သော ဟောတိ၊ သစေ [သ ဝေ (သီ။ သျာ။)] ဟောတိ သကိဉ္စနော၊

အကိဉ္စနံ အနာဒါနံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘သဗ္ဗသံယောဇနံ ဆေတွာ၊ သော ဝေ န ပရိတဿတိ၊

သင်္ဂါတိဂံ ဝိသံယုတ္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ဆေတွာ ¶ နဒ္ဓိံ ဝရတ္တဉ္စ၊ သန္ဒာနံ သဟနုက္ကမံ၊

ဥက္ခိတ္တပလိဃံ ဗုဒ္ဓံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘အက္ကောသံ ဝဓဗန္ဓဉ္စ၊ အဒုဋ္ဌော ယော တိတိက္ခတိ၊

ခန္တီဗလံ ဗလာနီကံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘အက္ကောဓနံ ဝတဝန္တံ၊ သီလဝန္တံ အနုဿဒံ၊

ဒန္တံ အန္တိမသာရီရံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ဝါရိ ပေါက္ခရပတ္တေဝ၊ အာရဂ္ဂေရိဝ သာသပေါ၊

ယော န လိမ္ပတိ ကာမေသု၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယော ¶ ဒုက္ခဿ ပဇာနာတိ၊ ဣဓေဝ ခယမတ္တနော၊

ပန္နဘာရံ ဝိသံယုတ္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ဂမ္ဘီရပညံ မေဓာဝိံ၊ မဂ္ဂါမဂ္ဂဿ ကောဝိဒံ၊

ဥတ္တမတ္ထမနုပ္ပတ္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘အသံသဋ္ဌံ ဂဟဋ္ဌေဟိ၊ အနာဂါရေဟိ စူဘယံ၊

အနောကသာရိမပ္ပိစ္ဆံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘နိဓာယ ဒဏ္ဍံ ဘူတေသု၊ တသေသု ထာဝရေသု စ၊

ယော န ဟန္တိ န ဃာတေတိ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘အဝိရုဒ္ဓံ ¶ ဝိရုဒ္ဓေသု၊ အတ္တဒဏ္ဍေသု နိဗ္ဗုတံ၊

သာဒါနေသု အနာဒါနံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယဿ ¶ ရာဂေါ စ ဒေါသော စ၊ မာနော မက္ခော စ ပါတိတော၊

သာသပေါရိဝ အာရဂ္ဂါ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘အကက္ကသံ ¶ ဝိညာပနိံ၊ ဂိရံ သစ္စမုဒီရယေ၊

ယာယ နာဘိသဇေ ကဉ္စိ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယောဓ ဒီဃံ ဝ ရဿံ ဝါ၊ အဏုံ ထူလံ သုဘာသုဘံ၊

လောကေ အဒိန္နံ နာဒိယတိ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘အာသာ ယဿ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊ အသ္မိံ လောကေ ပရမှိ စ၊

နိရာသာသံ [နိရာသယံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)၊ နိရာသကံ (?)] ဝိသံယုတ္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယဿာလယာ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊ အညာယ အကထံကထီ၊

အမတောဂဓမနုပ္ပတ္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယောဓ ¶ ပုညဉ္စ ပါပဉ္စ၊ ဥဘော သင်္ဂမုပစ္စဂါ၊

အသောကံ ဝိရဇံ သုဒ္ဓံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘စန္ဒံဝ ဝိမလံ သုဒ္ဓံ၊ ဝိပ္ပသန္နမနာဝိလံ၊

နန္ဒီဘဝပရိက္ခီဏံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယောမံ ပလိပထံ ဒုဂ္ဂံ၊ သံသာရံ မောဟမစ္စဂါ၊

တိဏ္ဏော ပါရင်္ဂတော ဈာယီ၊ အနေဇော အကထံကထီ၊

အနုပါဒါယ နိဗ္ဗုတော၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယောဓ ကာမေ ပဟန္တွာန၊ အနာဂါရော ပရိဗ္ဗဇေ၊

ကာမဘဝပရိက္ခီဏံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယောဓ ¶ တဏှံ ပဟန္တွာန၊ အနာဂါရော ပရိဗ္ဗဇေ၊

တဏှာဘဝပရိက္ခီဏံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ဟိတွာ မာနုသကံ ယောဂံ၊ ဒိဗ္ဗံ ယောဂံ ဥပစ္စဂါ၊

သဗ္ဗယောဂဝိသံယုတ္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ဟိတွာ ရတိဉ္စ အရတိံ၊ သီတိဘူတံ နိရူပဓိံ၊

သဗ္ဗလောကာဘိဘုံ ဝီရံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘စုတိံ ¶ ¶ ယော ဝေဒိ [ယော’ဝေတိ (?) ဣတိဝုတ္တကေ ၉၉ အဋ္ဌကထာသံဝဏနာ ပဿိတဗ္ဗာ] တ္တာနံ၊ ဥပပတ္တိဉ္စ သဗ္ဗသော၊

အသတ္တံ သုဂတံ ဗုဒ္ဓံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယဿ ဂတိံ န ဇာနန္တိ၊ ဒေဝါ ဂန္ဓဗ္ဗမာနုသာ၊

ခီဏာသဝံ အရဟန္တံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ယဿ ပုရေ စ ပစ္ဆာ စ၊ မဇ္ဈေ စ နတ္ထိ ကိဉ္စနံ၊

အကိဉ္စနံ ¶ အနာဒါနံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ဥသဘံ ပဝရံ ဝီရံ၊ မဟေသိံ ဝိဇိတာဝိနံ၊

အနေဇံ နှာတကံ ဗုဒ္ဓံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘ပုဗ္ဗေနိဝါသံ ယော ဝေဒိ [ယော’ဝေတိ (?) ဣတိဝုတ္တကေ ၉၉ အဋ္ဌကထာသံဝဏနာ ပဿိတဗ္ဗာ]၊ သဂ္ဂါပါယဉ္စ ပဿတိ၊

အထော ဇာတိက္ခယံ ပတ္တော၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏံ။

‘‘သမညာ ဟေသာ လောကသ္မိံ၊ နာမဂေါတ္တံ ပကပ္ပိတံ၊

သမ္မုစ္စာ သမုဒါဂတံ၊ တတ္ထ တတ္ထ ပကပ္ပိတံ။

‘‘ဒီဃရတ္တမနုသယိတံ၊ ဒိဋ္ဌိဂတမဇာနတံ၊

အဇာနန္တာ နော [အဇာနန္တာ တေ (အဋ္ဌ။) မ။ နိ။ ၂။၄၆၀] ပဗြုဝန္တိ၊ ဇာတိယာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော။

‘‘န ¶ ဇစ္စာ ဗြာဟ္မဏော ဟောတိ၊ န ဇစ္စာ ဟောတိ အဗြာဟ္မဏော၊

ကမ္မုနာ ဗြာဟ္မဏော ဟောတိ၊ ကမ္မုနာ ဟောတိ အဗြာဟ္မဏော။

‘‘ကဿကော ကမ္မုနာ ဟောတိ၊ သိပ္ပိကော ဟောတိ ကမ္မုနာ၊

ဝါဏိဇော ကမ္မုနာ ဟောတိ၊ ပေဿိကော ဟောတိ ကမ္မုနာ။

‘‘စောရောပိ ကမ္မုနာ ဟောတိ၊ ယောဓာဇီဝေါပိ ကမ္မုနာ၊

ယာဇကော ကမ္မုနာ ဟောတိ၊ ရာဇာပိ ဟောတိ ကမ္မုနာ။

‘‘ဧဝမေတံ ¶ ¶ ယထာဘူတံ၊ ကမ္မံ ပဿန္တိ ပဏ္ဍိတာ၊

ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဒဿာ၊ ကမ္မဝိပါကကောဝိဒါ။

‘‘ကမ္မုနာ ဝတ္တတိ လောကော၊ ကမ္မုနာ ဝတ္တတိ ပဇာ၊

ကမ္မနိဗန္ဓနာ သတ္တာ၊ ရထဿာဏီဝ ယာယတော။

‘‘တပေန ဗြဟ္မစရိယေန၊ သံယမေန ဒမေန စ၊

ဧတေန ¶ ဗြာဟ္မဏော ဟောတိ၊ ဧတံ ဗြာဟ္မဏမုတ္တမံ။

‘‘တီဟိ ဝိဇ္ဇာဟိ သမ္ပန္နော၊ သန္တော ခီဏပုနဗ္ဘဝေါ၊

ဧဝံ ဝါသေဋ္ဌ ဇာနာဟိ၊ ဗြဟ္မာ သက္ကော ဝိဇာနတ’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ ဝါသေဋ္ဌဘာရဒွါဇာ မာဏဝါ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘော ဂေါတမ…ပေ… ဥပါသကေ နော ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတေ [ပါဏုပေတံ (က။)] သရဏံ ဂတေ’’တိ။

ဝါသေဋ္ဌသုတ္တံ နဝမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ ¶ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ¶ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပါပိစ္ဆာ၊ ဘန္တေ၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ၊ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတာ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ ဘဂဝါ ကောကာလိကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ ဟေဝံ၊ ကောကာလိက၊ မာ ဟေဝံ၊ ကောကာလိက! ပသာဒေဟိ၊ ကောကာလိက၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေသု စိတ္တံ။ ပေသလာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ’’တိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… ¶ တတိယမ္ပိ ခေါ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဉ္စာပိ မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သဒ္ဓါယိကော ပစ္စယိကော၊ အထ ခေါ ပါပိစ္ဆာဝ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ၊ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ကောကာလိကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ ဟေဝံ၊ ကောကာလိက ¶ ၊ မာ ဟေဝံ၊ ကောကာလိက! ပသာဒေဟိ၊ ကောကာလိက၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေသု စိတ္တံ။ ပေသလာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ’’တိ။

အထ ခေါ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အစိရပ္ပက္ကန္တဿ စ ကောကာလိကဿ ဘိက္ခုနော သာသပမတ္တီဟိ ပိဠကာဟိ သဗ္ဗော ကာယော ဖုဋော [ဖုဋ္ဌော (သျာ။)] အဟောသိ၊ သာသပမတ္တိယော ဟုတွာ မုဂ္ဂမတ္တိယော အဟေသုံ၊ မုဂ္ဂမတ္တိယော ဟုတွာ ကဠာယမတ္တိယော အဟေသုံ၊ ကဠာယမတ္တိယော ဟုတွာ ကောလဋ္ဌိမတ္တိယော အဟေသုံ၊ ကောလဋ္ဌိမတ္တိယော ¶ ဟုတွာ ကောလမတ္တိယော အဟေသုံ၊ ကောလမတ္တိယော ဟုတွာ အာမလကမတ္တိယော အဟေသုံ၊ အာမလကမတ္တိယော ဟုတွာ ဗေဠုဝသလာဋုကမတ္တိယော အဟေသုံ၊ ဗေဠုဝသလာဋုကမတ္တိယော ဟုတွာ ဗိလ္လမတ္တိယော အဟေသုံ၊ ဗိလ္လမတ္တိယော ဟုတွာ ပဘိဇ္ဇိံသု၊ ပုဗ္ဗဉ္စ လောဟိတဉ္စ ပဂ္ဃရိံသု။ အထ ခေါ ကောကာလိကော ဘိက္ခု တေနေဝါဗာဓေန ကာလမကာသိ။ ကာလင်္ကတော စ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ပဒုမံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇိ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေသု စိတ္တံ အာဃာတေတွာ ¶ ။

အထ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ ¶ ။ ဧကမန္တံ၊ ဌိတော ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကောကာလိကော၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခု ကာလင်္ကတော၊ ကာလင်္ကတော စ၊ ဘန္တေ၊ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ပဒုမံ နိရယံ ဥပပန္နော သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေသု စိတ္တံ အာဃာတေတွာ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ၊ ဣဒံ ဝတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓာယိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရတ္တိံ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ…ပေ… ဣဒမဝေါစ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ၊ ဣဒံ ဝတွာ မံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓာယီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ အညတရော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ¶ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကီဝဒီဃံ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ပဒုမေ နိရယေ အာယုပ္ပမာဏ’’န္တိ? ‘‘ဒီဃံ ခေါ၊ ဘိက္ခု၊ ပဒုမေ နိရယေ အာယုပ္ပမာဏံ၊ တံ န သုကရံ သင်္ခါတုံ ဧတ္တကာနိ ဝဿာနိ ဣတိ ဝါ ဧတ္တကာနိ ဝဿသတာနိ ဣတိ ဝါ ဧတ္တကာနိ ဝဿသဟဿာနိ ¶ ဣတိ ဝါ ဧတ္တကာနိ ဝဿသတသဟဿာနိ ဣတိ ဝါ’’တိ။ ‘‘သက္ကာ ပန၊ ဘန္တေ၊ ဥပမာ [ဥပမံ (သီ။ သျာ။ က။)] ကာတု’’န္တိ? ‘‘သက္ကာ၊ ဘိက္ခူ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ –

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိခါရိကော ကောသလကော တိလဝါဟော၊ တတော ပုရိသော ဝဿသတဿ ဝဿသတဿ အစ္စယေန ဧကမေကံ တိလံ ဥဒ္ဓရေယျ။ ခိပ္ပတရံ ခေါ သော ဘိက္ခု ဝီသတိခါရိကော ကောသလကော တိလဝါဟော ¶ ဣမိနာ ဥပက္ကမေန ပရိက္ခယံ ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆေယျ၊ နတွေဝ ဧကော အဗ္ဗုဒေါ နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ အဗ္ဗုဒါ နိရယာ ဧဝမေကော နိရဗ္ဗုဒေါ နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ နိရဗ္ဗုဒါ နိရယာ ဧဝမေကော အဗဗော နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ အဗဗာ နိရယာ ဧဝမေကော အဟဟော နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ အဟဟာ နိရယာ ဧဝမေကော အဋဋော နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ အဋဋာ နိရယာ ဧဝမေကော ကုမုဒေါ နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ ကုမုဒါ နိရယာ ဧဝမေကော သောဂန္ဓိကော နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ သောဂန္ဓိကာ နိရယာ ဧဝမေကော ဥပ္ပလကော နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ ဥပ္ပလကာ နိရယာ ဧဝမေကော ပုဏ္ဍရီကော နိရယော။ သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခု၊ ဝီသတိ ပုဏ္ဍရီကာ နိရယာ ဧဝမေကော ပဒုမော နိရယော။ ပဒုမံ ခေါ ပန ဘိက္ခု နိရယံ ကောကာလိကော ဘိက္ခု ဥပပန္နော သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေသု စိတ္တံ အာဃာတေတွာ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ပုရိသဿ ¶ ¶ ဟိ ဇာတဿ၊ ကုဌာရီ [ကုဓာရီ (က။)] ဇာယတေ မုခေ၊

ယာယ ဆိန္ဒတိ အတ္တာနံ၊ ဗာလော ဒုဗ္ဘာသိတံ ဘဏံ။

‘‘ယော နိန္ဒိယံ ပသံသတိ၊ တံ ဝါ နိန္ဒတိ ယော ပသံသိယော၊

ဝိစိနာတိ မုခေန သော ကလိံ၊ ကလိနာ ¶ တေန သုခံ န ဝိန္ဒတိ။

‘‘အပ္ပမတ္တော ¶ အယံ ကလိ၊ ယော အက္ခေသု ဓနပရာဇယော၊

သဗ္ဗဿာပိ သဟာပိ အတ္တနာ၊ အယမေဝ မဟတ္တရော [မဟန္တကရော (သီ။)] ကလိ၊

‘‘သတံ သဟဿာနံ နိရဗ္ဗုဒါနံ၊ ဆတ္တိံသတိ ပဉ္စ စ အဗ္ဗုဒါနိ [အဗ္ဗုဒါနံ (က။)]၊

ယမရိယဂရဟီ နိရယံ ဥပေတိ၊ ဝါစံ မနဉ္စ ပဏိဓာယ ပါပကံ။

‘‘အဘူတဝါဒီ နိရယံ ဥပေတိ၊ ယော ဝါပိ ကတွာ န ကရောမိစာဟ၊

ဥဘောပိ တေ ပေစ္စ သမာ ဘဝန္တိ၊ နိဟီနကမ္မာ မနုဇာ ပရတ္ထ။

‘‘ယော အပ္ပဒုဋ္ဌဿ နရဿ ဒုဿတိ၊ သုဒ္ဓဿ ပေါသဿ အနင်္ဂဏဿ၊

တမေဝ ဗာလံ ပစ္စေတိ ပါပံ၊ သုခုမော ရဇော ပဋိဝါတံဝ ခိတ္တော။

‘‘ယော လောဘဂုဏေ အနုယုတ္တော၊ သော ဝစသာ ပရိဘာသတိ အညေ၊

အသဒ္ဓါ ¶ ¶ ကဒရိယော အဝဒညူ၊ မစ္ဆရိ ပေသုဏိယံ [ပေသုဏိယသ္မိံ (ဗဟူသု)] အနုယုတ္တော။

‘‘မုခဒုဂ္ဂ ဝိဘူတ အနရိယ၊ ဘူနဟု [ဘုနဟတ (သျာ။ က။)] ပါပက ဒုက္ကဋကာရိ၊

ပုရိသန္တ ကလီ အဝဇာတ၊ မာ ဗဟုဘာဏိဓ နေရယိကောသိ။

‘‘ရဇမာကိရသီ ¶ အဟိတာယ၊ သန္တေ ဂရဟသိ ကိဗ္ဗိသကာရီ၊

ဗဟူနိ ဒုစ္စရိတာနိ စရိတွာ၊ ဂစ္ဆသိ ခေါ ပပတံ စိရရတ္တံ။

‘‘န ဟိ နဿတိ ကဿစိ ကမ္မံ၊ ဧတိ ဟတံ လဘတေဝ သုဝါမိ၊

ဒုက္ခံ မန္ဒော ပရလောကေ၊ အတ္တနိ ပဿတိ ကိဗ္ဗိသကာရီ။

‘‘အယောသင်္ကုသမာဟတဋ္ဌာနံ ¶ ၊ တိဏှဓာရမယသူလမုပေတိ၊

အထ ¶ တတ္တအယောဂုဠသန္နိဘံ၊ ဘောဇနမတ္ထိ တထာ ပတိရူပံ။

‘‘န ဟိ ဝဂ္ဂု ဝဒန္တိ ဝဒန္တာ၊ နာဘိဇဝန္တိ န တာဏမုပေန္တိ၊

အင်္ဂါရေ ¶ သန္ထတေ သယန္တိ [သေန္တိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ ဂိနိသမ္ပဇ္ဇလိတံ ပဝိသန္တိ။

‘‘ဇာလေန စ ဩနဟိယာန၊ တတ္ထ ဟနန္တိ အယောမယကုဋေဘိ [အယောမယကူဋေဟိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

အန္ဓံဝ တိမိသမာယန္တိ၊ တံ ဝိတတဉှိ ယထာ မဟိကာယော။

‘‘အထ လောဟမယံ ပန ကုမ္ဘိံ၊ ဂိနိသမ္ပဇ္ဇလိတံ ပဝိသန္တိ၊

ပစ္စန္တိ ဟိ တာသု စိရရတ္တံ၊ အဂ္ဂိနိသမာသု [ဂိနိဿမာသု (က။)] သမုပ္ပိလဝါတေ။

‘‘အထ ပုဗ္ဗလောဟိတမိဿေ၊ တတ္ထ ကိံ ပစ္စတိ ကိဗ္ဗိသကာရီ၊

ယံ ယံ ¶ ဒိသကံ [ဒိသတံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] အဓိသေတိ၊ တတ္ထ ကိလိဿတိ သမ္ဖုသမာနော။

‘‘ပုဠဝါဝသထေ ¶ သလိလသ္မိံ၊ တတ္ထ ကိံ ပစ္စတိ ကိဗ္ဗိသကာရီ၊

ဂန္တုံ န ဟိ တီရမပတ္ထိ၊ သဗ္ဗသမာ ဟိ သမန္တကပလ္လာ။

‘‘အသိပတ္တဝနံ ပန တိဏှံ၊ တံ ပဝိသန္တိ သမုစ္ဆိဒဂတ္တာ၊

ဇိဝှံ ¶ ဗလိသေန ဂဟေတွာ၊ အာရဇယာရဇယာ ဝိဟနန္တိ။

‘‘အထ ဝေတရဏိံ ပန ဒုဂ္ဂံ၊ တိဏှဓာရခုရဓာရမုပေန္တိ၊

တတ္ထ မန္ဒာ ပပတန္တိ၊ ပါပကရာ ပါပါနိ ကရိတွာ။

‘‘ခါဒန္တိ ¶ ဟိ တတ္ထ ရုဒန္တေ၊ သာမာ သဗလာ ကာကောလဂဏာ စ၊

သောဏာ သိင်္ဂါလာ [သိဂါလာ (သီ။ ပီ။)] ပဋိဂိဒ္ဓါ [ပဋိဂိဇ္ဈာ (သျာ။ ပီ။)]၊ ကုလလာ ဝါယသာ စ [ကုလလာ စ ဝါယသာ (?)] ဝိတုဒန္တိ။

‘‘ကိစ္ဆာ ဝတယံ ဣဓ ဝုတ္တိ၊ ယံ ဇနော ဖုသတိ [ပဿတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ကိဗ္ဗိသကာရီ၊

တသ္မာ ဣဓ ဇီဝိတသေသေ၊ ကိစ္စကရော သိယာ နရော န စပ္ပမဇ္ဇေ။

‘‘တေ ¶ ဂဏိတာ ဝိဒူဟိ တိလဝါဟာ၊ ယေ ပဒုမေ နိရယေ ဥပနီတာ၊

နဟုတာနိ ဟိ ကောဋိယော ပဉ္စ ဘဝန္တိ၊ ဒွါဒသ ကောဋိသတာနိ ပုနညာ [ပနယျေ (က။)]။

‘‘ယာဝ ¶ ဒုခါ [ဒုက္ခာ (သီ။ သျာ။)၊ ဒုက္ခ (ပီ။ က။)] နိရယာ ဣဓ ဝုတ္တာ၊ တတ္ထပိ တာဝ စိရံ ဝသိတဗ္ဗံ၊

တသ္မာ ¶ သုစိပေသလသာဓုဂုဏေသု၊ ဝါစံ မနံ သတတံ [ပကတံ (သျာ။)] ပရိရက္ခေ’’တိ။

ကောကာလိကသုတ္တံ ဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

အာနန္ဒဇာတေ တိဒသဂဏေ ပတီတေ၊ သက္ကဉ္စ ဣန္ဒံ သုစိဝသနေ စ ဒေဝေ၊

ဒုဿံ ဂဟေတွာ အတိရိဝ ထောမယန္တေ၊ အသိတော ဣသိ အဒ္ဒသ ဒိဝါဝိဟာရေ။

ဒိသွာန ¶ ဒေဝေ မုဒိတမနေ ဥဒဂ္ဂေ၊ စိတ္တိံ ကရိတွာန ဣဒမဝေါစ [ကရိတွာ ဣဒမဝေါစာသိ (သီ။)] တတ္ထ၊

‘‘ကိံ ဒေဝသင်္ဃော အတိရိဝ ကလျရူပေါ၊ ဒုဿံ ဂဟေတွာ ရမယထ [ဘမယထ (သီ။)] ကိံ ပဋိစ္စ။

‘‘ယဒါပိ အာသီ အသုရေဟိ သင်္ဂမော၊ ဇယော သုရာနံ အသုရာ ပရာဇိတာ။

တဒါပိ နေတာဒိသော လောမဟံသနော၊ ကိမဗ္ဘုတံ ဒဋ္ဌု မရူ ပမောဒိတာ။

‘‘သေဠေန္တိ ဂါယန္တိ စ ဝါဒယန္တိ စ၊ ဘုဇာနိ ဖောဋေန္တိ [ပေါဌေန္တိ (သီ။ ပီ။)၊ ပေါထေန္တိ (က။)] စ နစ္စယန္တိ စ၊

ပုစ္ဆာမိ ¶ ဝေါဟံ မေရုမုဒ္ဓဝါသိနေ၊ ဓုနာထ မေ သံသယံ ခိပ္ပ မာရိသာ’’။

‘‘သော ¶ ဗောဓိသတ္တော ရတနဝရော အတုလျော၊ မနုဿလောကေ ဟိတသုခတ္ထာယ [ဟိတသုခတာယ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဇာတော၊

သကျာန ဂါမေ ဇနပဒေ လုမ္ဗိနေယျေ၊ တေနမှ တုဋ္ဌာ အတိရိဝ ကလျရူပါ။

‘‘သော သဗ္ဗသတ္တုတ္တမော အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊ နရာသဘော သဗ္ဗပဇာနမုတ္တမော၊

ဝတ္တေဿတိ ¶ စက္ကမိသိဝှယေ ဝနေ၊ နဒံဝ သီဟော ဗလဝါ မိဂါဘိဘူ’’။

တံ ¶ သဒ္ဒံ သုတွာ တုရိတမဝသရီ သော၊ သုဒ္ဓါဒနဿ တဒ ဘဝနံ ဥပါဝိသိ [ဥပါဂမိ (သီ။ ပီ။)]၊

နိသဇ္ဇ တတ္ထ ဣဒမဝေါစာသိ သကျေ၊ ‘‘ကုဟိံ ကုမာရော အဟမပိ ဒဋ္ဌုကာမော’’။

တတော ကုမာရံ ဇလိတမိဝ သုဝဏ္ဏံ၊ ဥက္ကာမုခေဝ သုကုသလသမ္ပဟဋ္ဌံ [သုကုသလေန သမ္ပဟဋ္ဌံ (က။)]၊

ဒဒ္ဒလ္လမာနံ [ဒဒ္ဒဠှမာနံ (က။)] သိရိယာ အနောမဝဏ္ဏံ၊ ဒဿေသု ပုတ္တံ အသိတဝှယဿ သကျာ။

ဒိသွာ ကုမာရံ သိခိမိဝ ပဇ္ဇလန္တံ၊ တာရာသဘံဝ ¶ နဘသိဂမံ ဝိသုဒ္ဓံ၊

သူရိယံ တပန္တံ သရဒရိဝဗ္ဘမုတ္တံ၊ အာနန္ဒဇာတော ဝိပုလမလတ္ထ ပီတိံ။

အနေကသာခဉ္စ သဟဿမဏ္ဍလံ၊ ဆတ္တံ မရူ ဓာရယုမန္တလိက္ခေ၊

သုဝဏ္ဏဒဏ္ဍာ ဝီတိပတန္တိ စာမရာ၊ န ဒိဿရေ စာမရဆတ္တဂါဟကာ။

ဒိသွာ ¶ ¶ ဇဋီ ကဏှသိရိဝှယော ဣသိ၊ သုဝဏ္ဏနိက္ခံ ဝိယ ပဏ္ဍုကမ္ဗလေ၊

သေတဉ္စ ဆတ္တံ ဓရိယန္တ [ဓာရိယန္တ (သျာ။)၊ ဓာရယန္တံ (သီ။ က။)] မုဒ္ဓနိ၊ ဥဒဂ္ဂစိတ္တော သုမနော ပဋိဂ္ဂဟေ။

ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပန သကျပုင်္ဂဝံ၊ ဇိဂီသတော [ဇိဂိံသကော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] လက္ခဏမန္တပါရဂူ၊

ပသန္နစိတ္တော ဂိရမဗ္ဘုဒီရယိ၊ ‘‘အနုတ္တရာယံ ဒွိပဒါနမုတ္တမော’’ [ဒိပဒါနမုတ္တမော (သီ။ သျာ။ ပီ။)]။

အထတ္တနော ဂမနမနုဿရန္တော၊ အကလျရူပေါ ဂဠယတိ အဿုကာနိ၊

ဒိသွာန သကျာ ဣသိမဝေါစုံ ရုဒန္တံ၊

‘‘နော စေ ကုမာရေ ဘဝိဿတိ အန္တရာယော’’။

ဒိသွာန သကျေ ဣသိမဝေါစ အကလျေ၊ ‘‘နာဟံ ¶ ကုမာရေ အဟိတမနုဿရာမိ၊

န စာပိမဿ ဘဝိဿတိ အန္တရာယော၊ န ဩရကာယံ အဓိမာနသာ [အဓိမနသာ (သီ။ သျာ။)] ဘဝါထ။

‘‘သမ္ဗောဓိယဂ္ဂံ ဖုသိဿတာယံ ကုမာရော၊ သော ဓမ္မစက္ကံ ပရမဝိသုဒ္ဓဒဿီ၊

ဝတ္တေဿတာယံ ဗဟုဇနဟိတာနုကမ္ပီ၊ ဝိတ္ထာရိကဿ ဘဝိဿတိ ဗြဟ္မစရိယံ။

‘‘မမဉ္စ ¶ အာယု န စိရမိဓာဝသေသော၊ အထန္တရာ မေ ဘဝိဿတိ ကာလကိရိယာ၊

သောဟံ န သောဿံ [သုဿံ (သီ။ သျာ။)] အသမဓုရဿ ဓမ္မံ၊ တေနမှိ အဋ္ဋော ဗျသနံဂတော အဃာဝီ’’။

သော ¶ ¶ သာကိယာနံ ဝိပုလံ ဇနေတွာ ပီတိံ၊ အန္တေပုရမှာ နိဂ္ဂမာ [နိရဂမာ (သီ။ သျာ။)၊ နိဂမာ (က။ သီ။)၊ နိရဂမ (ပီ။)] ဗြဟ္မစာရီ၊

သော ဘာဂိနေယျံ သယံ အနုကမ္ပမာနော၊ သမာဒပေသိ အသမဓုရဿ ဓမ္မေ။

‘‘ဗုဒ္ဓါတိ ဃောသံ ယဒ [ယဒိ (သျာ။ က။)] ပရတော သုဏာသိ၊ သမ္ဗောဓိပတ္တော ဝိဝရတိ ဓမ္မမဂ္ဂံ၊

ဂန္တွာန တတ္ထ သမယံ ပရိပုစ္ဆမာနော [သယံ ပရိပုစ္ဆိယာနော (သီ။ သျာ။)]၊ စရဿု တသ္မိံ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ’’။

တေနာနုသိဋ္ဌော ဟိတမနေန တာဒိနာ၊ အနာဂတေ ¶ ပရမဝိသုဒ္ဓဒဿိနာ၊

သော နာလကော ဥပစိတပုညသဉ္စယော၊ ဇိနံ ပတိက္ခံ [ပတိ + ဣက္ခံ = ပတိက္ခံ] ပရိဝသိ ရက္ခိတိန္ဒြိယော။

သုတွာန ဃောသံ ဇိနဝရစက္ကဝတ္တနေ၊ ဂန္တွာန ဒိသွာ ဣသိနိသဘံ ပသန္နော၊

မောနေယျသေဋ္ဌံ ¶ မုနိပဝရံ အပုစ္ဆိ၊ သမာဂတေ အသိတာဝှယဿ သာသနေတိ။

‘‘အညာတမေတံ ဝစနံ၊ အသိတဿ ယထာတထံ၊

တံ တံ ဂေါတမ ပုစ္ဆာမိ၊ သဗ္ဗဓမ္မာန ပါရဂုံ။

‘‘အနဂါရိယုပေတဿ၊ ဘိက္ခာစရိယံ ဇိဂီသတော၊

မုနိ ပဗြူဟိ မေ ပုဋ္ဌော၊ မောနေယျံ ဥတ္တမံ ပဒံ’’။

‘‘မောနေယျံ တေ ဥပညိဿံ၊ (ဣတိ ဘဂဝါ) ဒုက္ကရံ ဒုရဘိသမ္ဘဝံ၊

ဟန္ဒ တေ နံ ပဝက္ခာမိ၊ သန္ထမ္ဘဿု ဒဠှော ဘဝ။

‘‘သမာနဘာဂံ ¶ ကုဗ္ဗေထ၊ ဂါမေ အက္ကုဋ္ဌဝန္ဒိတံ၊

မနောပဒေါသံ ရက္ခေယျ၊ သန္တော အနုဏ္ဏတော စရေ။

‘‘ဥစ္စာဝစာ ¶ ¶ နိစ္ဆရန္တိ၊ ဒါယေ အဂ္ဂိသိခူပမာ၊

နာရိယော မုနိံ ပလောဘေန္တိ၊ တာသု တံ မာ ပလောဘယုံ။

‘‘ဝိရတော မေထုနာ ဓမ္မာ၊ ဟိတွာ ကာမေ ပရောပရေ [ပရောဝရေ (သီ။ ပီ။)၊ ဝရာဝရေ (သျာ။)]၊

အဝိရုဒ္ဓါ ¶ အသာရတ္တော၊ ပါဏေသု တသထာဝရေ။

‘‘ယထာ အဟံ တထာ ဧတေ၊ ယထာ ဧတေ တထာ အဟံ၊

အတ္တာနံ ဥပမံ ကတွာ၊ န ဟနေယျ န ဃာတယေ။

‘‘ဟိတွာ ဣစ္ဆဉ္စ လောဘဉ္စ၊ ယတ္ထ သတ္တော ပုထုဇ္ဇနော၊

စက္ခုမာ ပဋိပဇ္ဇေယျ၊ တရေယျ နရကံ ဣမံ။

‘‘ဦနူဒရော မိတာဟာရော၊ အပ္ပိစ္ဆဿ အလောလုပေါ၊

သဒါ [သ ဝေ (ပီ။)] ဣစ္ဆာယ နိစ္ဆာတော၊ အနိစ္ဆော ဟောတိ နိဗ္ဗုတော။

‘‘သ ပိဏ္ဍစာရံ စရိတွာ၊ ဝနန္တမဘိဟာရယေ၊

ဥပဋ္ဌိတော ရုက္ခမူလသ္မိံ၊ အာသနူပဂတော မုနိ။

‘‘သ ဈာနပသုတော ဓီရော၊ ဝနန္တေ ရမိတော သိယာ၊

ဈာယေထ ရုက္ခမူလသ္မိံ၊ အတ္တာနမဘိတောသယံ။

‘‘တတော ရတျာ ဝိဝသာနေ [ဝိဝသနေ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ ဂါမန္တမဘိဟာရယေ၊

အဝှာနံ နာဘိနန္ဒေယျ၊ အဘိဟာရဉ္စ ဂါမတော။

‘‘န မုနီ ဂါမမာဂမ္မ၊ ကုလေသု သဟသာ စရေ၊

ဃာသေသနံ ဆိန္နကထော၊ န ဝါစံ ပယုတံ ဘဏေ။

‘‘အလတ္ထံ ယဒိဒံ သာဓု၊ နာလတ္ထံ ကုသလံ ဣတိ၊

ဥဘယေနေဝ သော တာဒီ၊ ရုက္ခံဝုပနိဝတ္တတိ [ရုက္ခံဝု’ပတိဝတ္တတိ (က။)၊ ရုက္ခံဝ ဥပါတိဝတ္တတိ (သျာ။)]။

‘‘သ ¶ ¶ ပတ္တပါဏိ ဝိစရန္တော၊ အမူဂေါ မူဂသမ္မတော၊

အပ္ပံ ဒါနံ န ဟီဠေယျ၊ ဒါတာရံ နာဝဇာနိယာ။

‘‘ဥစ္စာဝစာ ¶ ဟိ ပဋိပဒါ၊ သမဏေန ပကာသိတာ၊

န ပါရံ ¶ ဒိဂုဏံ ယန္တိ၊ နယိဒံ ဧကဂုဏံ မုတံ။

‘‘ယဿ စ ဝိသတာ နတ္ထိ၊ ဆိန္နသောတဿ ဘိက္ခုနော၊

ကိစ္စာကိစ္စပ္ပဟီနဿ၊ ပရိဠာဟော န ဝိဇ္ဇတိ။

‘‘မောနေယျံ တေ ဥပညိဿံ၊ ခုရဓာရူပမော ဘဝေ၊

ဇိဝှာယ တာလုမာဟစ္စ၊ ဥဒရေ သညတော သိယာ။

‘‘အလီနစိတ္တော စ သိယာ၊ န စာပိ ဗဟု စိန္တယေ၊

နိရာမဂန္ဓော အသိတော၊ ဗြဟ္မစရိယပရာယဏော။

‘‘ဧကာသနဿ သိက္ခေထ၊ သမဏူပါသနဿ စ၊

ဧကတ္တံ မောနမက္ခာတံ၊ ဧကော စေ အဘိရမိဿသိ၊

အထ ဘာဟိသိ [ဘာသိဟိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဒသဒိသာ။

‘‘သုတွာ ဓီရာနံ နိဂ္ဃောသံ၊ ဈာယီနံ ကာမစာဂိနံ၊

တတော ဟိရိဉ္စ သဒ္ဓဉ္စ၊ ဘိယျော ကုဗ္ဗေထ မာမကော။

‘‘တံ ¶ နဒီဟိ ဝိဇာနာထ၊ သောဗ္ဘေသု ပဒရေသု စ၊

သဏန္တာ ယန္တိ ကုသောဗ္ဘာ [ကုဿုဗ္ဘာ (သီ။)]၊ တုဏှီယန္တိ မဟောဒဓီ။

‘‘ယဒူနကံ တံ သဏတိ၊ ယံ ပူရံ သန္တမေဝ တံ၊

အဍ္ဎကုမ္ဘူပမော ဗာလော၊ ရဟဒေါ ပူရောဝ ပဏ္ဍိတော။

‘‘ယံ သမဏော ဗဟုံ ဘာသတိ၊ ဥပေတံ အတ္ထသဉှိတံ၊

ဇာနံ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ ဇာနံ သော ဗဟု ဘာသတိ။

‘‘ယော ¶ စ ဇာနံ သံယတတ္တော၊ ဇာနံ န ဗဟု ဘာသတိ၊

သ ¶ မုနီ မောနမရဟတိ၊ သ မုနီ မောနမဇ္ဈဂါ’’တိ။

နာလကသုတ္တံ ဧကာဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂါရမာတုပါသာဒေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ တဒဟုပေါသထေ ပန္နရသေ ¶ ပုဏ္ဏာယ ပုဏ္ဏမာယ ရတ္တိယာ ဘိက္ခုသင်္ဃပရိဝုတော အဗ္ဘောကာသေ နိသိန္နော ဟောတိ ¶ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တုဏှီဘူတံ တုဏှီဘူတံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ အနုဝိလောကေတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘‘ယေ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုသလာ ဓမ္မာ အရိယာ နိယျာနိကာ သမ္ဗောဓဂါမိနော၊ တေသံ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အရိယာနံ နိယျာနိကာနံ သမ္ဗောဓဂါမီနံ ကာ ဥပနိသာ သဝနာယာ’တိ ဣတိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုစ္ဆိတာရော အဿု၊ တေ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ယာဝဒေဝ ဒွယတာနံ ဓမ္မာနံ ယထာဘူတံ ဉာဏာယာ’တိ။ ကိဉ္စ ဒွယတံ ဝဒေထ?

(၁) ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခံ၊ အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ အယမေကာနုပဿနာ။ အယံ ဒုက္ခနိရောဓော၊ အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ ဒွယတာနုပဿိနော ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော ဒွိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပါဋိကင်္ခံ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ၊ သတိ ဝါ ¶ ဥပါဒိသေသေ အနာဂါမိတာ’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယေ ဒုက္ခံ နပ္ပဇာနန္တိ၊ အထော ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝံ၊

ယတ္ထ စ သဗ္ဗသော ဒုက္ခံ၊ အသေသံ ဥပရုဇ္ဈတိ၊

တဉ္စ မဂ္ဂံ န ဇာနန္တိ၊ ဒုက္ခူပသမဂါမိနံ။

‘‘စေတောဝိမုတ္တိဟီနာ တေ၊ အထော ပညာဝိမုတ္တိယာ၊

အဘဗ္ဗာ တေ အန္တကိရိယာယ၊ တေ ဝေ ဇာတိဇရူပဂါ။

‘‘ယေ ¶ စ ဒုက္ခံ ပဇာနန္တိ၊ အထော ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝံ၊

ယတ္ထ စ သဗ္ဗသော ဒုက္ခံ၊ အသေသံ ဥပရုဇ္ဈတိ၊

တဉ္စ ¶ မဂ္ဂံ ပဇာနန္တိ၊ ဒုက္ခူပသမဂါမိနံ။

‘‘စေတောဝိမုတ္တိသမ္ပန္နာ၊ အထော ပညာဝိမုတ္တိယာ၊

ဘဗ္ဗာ တေ အန္တကိရိယာယ၊ န တေ ဇာတိဇရူပဂါ’’တိ။

(၂) ‘‘‘သိယာ အညေနပိ ပရိယာယေန သမ္မာ ဒွယတာနုပဿနာ’တိ၊ ဣတိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုစ္ဆိတာရော အဿု၊ ‘သိယာ’တိဿု ဝစနီယာ။ ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ ဥပဓိပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ဥပဓီနံ ¶ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ဥပဓိနိဒါနာ ပဘဝန္တိ ဒုက္ခာ၊ ယေ ¶ ကေစိ လောကသ္မိမနေကရူပါ၊

ယော ဝေ အဝိဒွါ ဥပဓိံ ကရောတိ၊ ပုနပ္ပုနံ ဒုက္ခမုပေတိ မန္ဒော၊

တသ္မာ ပဇာနံ ဥပဓိံ န ကယိရာ၊ ဒုက္ခဿ ဇာတိပ္ပဘဝါနုပဿီ’’တိ။

(၃) ‘‘‘သိယာ အညေနပိ ပရိယာယေန သမ္မာ ဒွယတာနုပဿနာ’တိ၊ ဣတိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုစ္ဆိတာရော အဿု၊ ‘သိယာ’တိဿု ဝစနီယာ။ ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ အဝိဇ္ဇာယ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ဇာတိမရဏသံသာရံ ¶ ၊ ယေ ဝဇန္တိ ပုနပ္ပုနံ၊

ဣတ္ထဘာဝညထာဘာဝံ၊ အဝိဇ္ဇာယေဝ သာ ဂတိ။

‘‘အဝိဇ္ဇာ ဟာယံ မဟာမောဟော၊ ယေနိဒံ သံသိတံ စိရံ၊

ဝိဇ္ဇာဂတာ စ ယေ သတ္တာ၊ န တေ ဂစ္ဆန္တိ [နာဂစ္ဆန္တိ (သီ။ ပီ။)] ပုနဗ္ဘဝ’’န္တိ။

(၄) ‘‘သိယာ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ သင်္ခါရပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ သင်္ခါရာနံ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယံ ¶ ¶ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ၊ သဗ္ဗံ သင်္ခါရပစ္စယာ၊

သင်္ခါရာနံ နိရောဓေန၊ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ၊ ဒုက္ခံ သင်္ခါရပစ္စယာ၊

သဗ္ဗသင်္ခါရသမထာ၊ သညာနံ ဥပရောဓနာ၊

ဧဝံ ဒုက္ခက္ခယော ဟောတိ၊ ဧတံ ဉတွာ ယထာတထံ။

‘‘သမ္မဒ္ဒသာ ဝေဒဂုနော၊ သမ္မဒညာယ ပဏ္ဍိတာ၊

အဘိဘုယျ မာရသံယောဂံ၊ န ဂစ္ဆန္တိ [နာဂစ္ဆန္တိ (သီ။ ပီ။)] ပုနဗ္ဘဝ’’န္တိ။

(၅) ‘‘သိယာ ¶ ¶ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ ဝိညာဏပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ဝိညာဏဿ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ၊ သဗ္ဗံ ဝိညာဏပစ္စယာ၊

ဝိညာဏဿ နိရောဓေန၊ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ၊ ဒုက္ခံ ဝိညာဏပစ္စယာ၊

ဝိညာဏူပသမာ ဘိက္ခု၊ နိစ္ဆာတော ပရိနိဗ္ဗုတော’’တိ။

(၆) ‘‘သိယာ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ ဖဿပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ဖဿဿ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ ¶ သတ္ထာ –

‘‘တေသံ ဖဿပရေတာနံ၊ ဘဝသောတာနုသာရိနံ၊

ကုမ္မဂ္ဂပဋိပန္နာနံ၊ အာရာ သံယောဇနက္ခယော။

‘‘ယေ စ ဖဿံ ပရိညာယ၊ အညာယုပသမေ [ပညာယ ဥပသမေ (သျာ။)] ရတာ၊

တေ ဝေ ဖဿာဘိသမယာ၊ နိစ္ဆာတာ ပရိနိဗ္ဗုတာ’’တိ။

(၇) ‘‘သိယာ ¶ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ ဝေဒနာပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ဝေဒနာနံ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘သုခံ ¶ ဝါ ယဒိ ဝါ ဒုက္ခံ၊ အဒုက္ခမသုခံ သဟ၊

အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါ စ၊ ယံ ကိဉ္စိ အတ္ထိ ဝေဒိတံ။

‘‘ဧတံ ဒုက္ခန္တိ ဉတွာန၊ မောသဓမ္မံ ပလောကိနံ [ပလောကိတံ (သီ။)]၊

ဖုဿ ဖုဿ ဝယံ ပဿံ၊ ဧဝံ တတ္ထ ဝိဇာနတိ [ဝိရဇ္ဇတိ (က။ သီ။)]၊

ဝေဒနာနံ ခယာ ဘိက္ခု၊ နိစ္ဆာတော ပရိနိဗ္ဗုတော’’တိ။

(၈) ‘‘သိယာ ¶ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ တဏှာပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ တဏှာယ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘တဏှာဒုတိယော ¶ ပုရိသော၊ ဒီဃမဒ္ဓါန သံသရံ၊

ဣတ္ထဘာဝညထာဘာဝံ၊ သံသာရံ နာတိဝတ္တတိ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ၊ တဏှံ [တဏှာ (ဗဟူသု) ဣတိဝုတ္တကေ ၁၅ ပဿိတဗ္ဗံ] ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝံ၊

ဝီတတဏှော အနာဒါနော၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ’’တိ။

(၉) ‘‘သိယာ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ ဥပါဒါနပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ဥပါဒါနာနံ [ဥပါဒါနဿ (သျာ။ က။)] တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ၊ ဘူတော ဒုက္ခံ နိဂစ္ဆတိ၊

ဇာတဿ မရဏံ ဟောတိ၊ ဧသော ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါ။

‘‘တသ္မာ ဥပါဒါနက္ခယာ၊ သမ္မဒညာယ ပဏ္ဍိတာ၊

ဇာတိက္ခယံ အဘိညာယ၊ န ဂစ္ဆန္တိ ပုနဗ္ဘဝ’’န္တိ။

(၁၀) ‘‘သိယာ ¶ ¶ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ အာရမ္ဘပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ အာရမ္ဘာနံ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ၊ သဗ္ဗံ အာရမ္ဘပစ္စယာ၊

အာရမ္ဘာနံ နိရောဓေန၊ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ¶ ဉတွာ၊ ဒုက္ခံ အာရမ္ဘပစ္စယာ၊

သဗ္ဗာရမ္ဘံ ပဋိနိဿဇ္ဇ၊ အနာရမ္ဘေ ဝိမုတ္တိနော။

‘‘ဥစ္ဆိန္နဘဝတဏှဿ၊ သန္တစိတ္တဿ ဘိက္ခုနော၊

ဝိက္ခီဏော [ဝိတိဏ္ဏော (သီ။)] ဇာတိသံသာရော၊ နတ္ထိ တဿ ပုနဗ္ဘဝေါ’’တိ။

(၁၁) ‘‘သိယာ ¶ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ အာဟာရပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ အာဟာရာနံ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ၊ သဗ္ဗံ အာဟာရပစ္စယာ၊

အာဟာရာနံ နိရောဓေန၊ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ၊ ဒုက္ခံ အာဟာရပစ္စယာ၊

သဗ္ဗာဟာရံ ပရိညာယ၊ သဗ္ဗာဟာရမနိဿိတော။

‘‘အာရောဂျံ ¶ သမ္မဒညာယ၊ အာသဝါနံ ပရိက္ခယာ၊

သင်္ခါယ သေဝီ ဓမ္မဋ္ဌော၊ သင်္ချံ [သင်္ခံ (သီ။ ပီ။)] နောပေတိ ဝေဒဂူ’’တိ။

(၁၂) ‘‘သိယာ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ သဗ္ဗံ ဣဉ္ဇိတပစ္စယာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ဣဉ္ဇိတာနံ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယံ ¶ ¶ ကိဉ္စိ ဒုက္ခံ သမ္ဘောတိ၊ သဗ္ဗံ ဣဉ္ဇိတပစ္စယာ၊

ဣဉ္ဇိတာနံ နိရောဓေန၊ နတ္ထိ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝေါ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ၊ ဒုက္ခံ ဣဉ္ဇိတပစ္စယာ၊

တသ္မာ ဟိ ဧဇံ ဝေါဿဇ္ဇ၊ သင်္ခါရေ ဥပရုန္ဓိယ၊

အနေဇော အနုပါဒါနော၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ’’တိ။

(၁၃) ‘‘သိယာ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? နိဿိတဿ စလိတံ ဟောတီတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ အနိဿိတော န စလတီတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘အနိဿိတော န စလတိ၊ နိဿိတော စ ဥပါဒိယံ၊

ဣတ္ထဘာဝညထာဘာဝံ၊ သံသာရံ နာတိဝတ္တတိ။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ၊ နိဿယေသု မဟဗ္ဘယံ၊

အနိဿိတော အနုပါဒါနော၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ’’တိ။

(၁၄) ‘‘သိယာ ¶ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ရူပေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရူပါ [အာရုပ္ပာ (သီ။ ပီ။)] သန္တတရာတိ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ အရူပေဟိ ¶ နိရောဓော သန္တတရောတိ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ယေ စ ရူပူပဂါ သတ္တာ၊ ယေ စ အရူပဋ္ဌာယိနော [အာရုပ္ပဝါသိနော (သီ။ ပီ။)]၊

နိရောဓံ အပ္ပဇာနန္တာ၊ အာဂန္တာရော ပုနဗ္ဘဝံ။

‘‘ယေ စ ရူပေ ပရိညာယ၊ အရူပေသု အသဏ္ဌိတာ [သုသဏ္ဌိတာ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

နိရောဓေ ¶ ယေ ဝိမုစ္စန္တိ၊ တေ ဇနာ မစ္စုဟာယိနော’’တိ။

(၁၅) ‘‘သိယာ အညေနပိ…ပေ… ကထဉ္စ သိယာ? ယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒေဝကဿ လောကဿ သမာရကဿ သဗြဟ္မကဿ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ဣဒံ သစ္စန္တိ ဥပနိဇ္ဈာယိတံ တဒမရိယာနံ ဧတံ မုသာတိ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ၊ အယမေကာနုပဿနာ။ ယံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒေဝကဿ…ပေ… သဒေဝမနုဿာယ ဣဒံ မုသာတိ ဥပနိဇ္ဈာယိတံ၊ တဒမရိယာနံ ဧတံ သစ္စန္တိ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ၊ အယံ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ…ပေ… အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘အနတ္တနိ အတ္တမာနိံ [အတ္တမာနီ (သျာ။)၊ အတ္တမာနံ (ပီ။ က။)]၊ ပဿ လောကံ သဒေဝကံ၊

နိဝိဋ္ဌံ နာမရူပသ္မိံ၊ ဣဒံ သစ္စန္တိ မညတိ။

‘‘ယေန ယေန ဟိ မညန္တိ၊ တတော တံ ဟောတိ အညထာ၊

တဉှိ တဿ မုသာ ဟောတိ၊ မောသဓမ္မဉှိ ဣတ္တရံ။

‘‘အမောသဓမ္မံ ¶ နိဗ္ဗာနံ၊ တဒရိယာ သစ္စတော ဝိဒူ၊

တေ ဝေ သစ္စာဘိသမယာ၊ နိစ္ဆာတာ ပရိနိဗ္ဗုတာ’’တိ။

(၁၆) ‘‘‘သိယာ အညေနပိ ပရိယာယေန သမ္မာ ဒွယတာနုပဿနာ’တိ၊ ဣတိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုစ္ဆိတာရော အဿု၊ ‘သိယာ’တိဿု ဝစနီယာ။ ကထဉ္စ သိယာ? ယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒေဝကဿ လောကဿ သမာရကဿ သဗြဟ္မကဿ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ဣဒံ သုခန္တိ ဥပနိဇ္ဈာယိတံ၊ တဒမရိယာနံ ဧတံ ဒုက္ခန္တိ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ၊ အယမေကာနုပဿနာ ¶ ။ ယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒေဝကဿ…ပေ… သဒေဝမနုဿာယ ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ဥပနိဇ္ဈာယိတံ တဒမရိယာနံ ဧတံ သုခန္တိ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ၊ အယံ ¶ ဒုတိယာနုပဿနာ။ ဧဝံ သမ္မာ ဒွယတာနုပဿိနော ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော ဒွိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပါဋိကင်္ခံ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ၊ သတိ ဝါ ဥပါဒိသေသေ အနာဂါမိတာတိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ရူပါ သဒ္ဒါ ရသာ ဂန္ဓာ၊ ဖဿာ ဓမ္မာ စ ကေဝလာ၊

ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ စ၊ ယာဝတတ္ထီတိ ဝုစ္စတိ။

‘‘သဒေဝကဿ လောကဿ၊ ဧတေ ဝေါ သုခသမ္မတာ၊

ယတ္ထ စေတေ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ တံ နေသံ ဒုက္ခသမ္မတံ။

‘‘သုခန္တိ ¶ ဒိဋ္ဌမရိယေဟိ၊ သက္ကာယဿုပရောဓနံ၊

ပစ္စနီကမိဒံ ဟောတိ၊ သဗ္ဗလောကေန ပဿတံ။

‘‘ယံ ¶ ပရေ သုခတော အာဟု၊ တဒရိယာ အာဟု ဒုက္ခတော၊

ယံ ပရေ ဒုက္ခတော အာဟု၊ တဒရိယာ သုခတော ဝိဒူ။

‘‘ပဿ ဓမ္မံ ဒုရာဇာနံ၊ သမ္ပမူဠှေတ္ထဝိဒ္ဒသု [သမ္ပမူဠှေတ္ထ အဝိဒ္ဒသု (သီ။ ပီ။)၊ သမ္မူဠှေတ္ထ အဝိဒ္ဒသု (?)]၊

နိဝုတာနံ တမော ဟောတိ၊ အန္ဓကာရော အပဿတံ။

‘‘သတဉ္စ ဝိဝဋံ ဟောတိ၊ အာလောကော ပဿတာမိဝ၊

သန္တိကေ န ဝိဇာနန္တိ၊ မဂ္ဂါ ဓမ္မဿ ကောဝိဒါ။

‘‘ဘဝရာဂပရေတေဟိ ¶ ၊ ဘဝသောတာနုသာရိဘိ၊

မာရဓေယျာနုပန္နေဟိ၊ နာယံ ဓမ္မော သုသမ္ဗုဓော။

‘‘ကော နု အညတြမရိယေဟိ၊ ပဒံ သမ္ဗုဒ္ဓုမရဟတိ၊

ယံ ပဒံ သမ္မဒညာယ၊ ပရိနိဗ္ဗန္တိ အနာသဝါ’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။ ဣမသ္မိံ စ [ဣမသ္မိံ ခေါ (သီ။)] ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ သဋ္ဌိမတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသူတိ။

ဒွယတာနုပဿနာသုတ္တံ ဒွါဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

သစ္စံ ¶ ဥပဓိ အဝိဇ္ဇာ စ၊ သင်္ခါရေ ဝိညာဏပဉ္စမံ၊

ဖဿဝေဒနိယာ တဏှာ၊ ဥပါဒါနာရမ္ဘအာဟာရာ၊

ဣဉ္ဇိတံ စလိတံ ရူပံ၊ သစ္စံ ဒုက္ခေန သောဠသာတိ။

ပဗ္ဗဇ္ဇာ စ ပဓာနဉ္စ၊ သုဘာသိတဉ္စ သုန္ဒရိ၊

မာဃသုတ္တံ သဘိယော စ၊ သေလော သလ္လဉ္စ ဝုစ္စတိ။

ဝါသေဋ္ဌော စာပိ ကောကာလိ၊ နာလကော ဒွယတာနုပဿနာ၊

ဒွါဒသေတာနိ သုတ္တာနိ၊ မဟာဝဂ္ဂေါတိ ဝုစ္စတီတိ။

ကာမံ ¶ ¶ ¶ ¶ ကာမယမာနဿ၊ တဿ စေ တံ သမိဇ္ဈတိ၊

အဒ္ဓါ ပီတိမနော ဟောတိ၊ လဒ္ဓါ မစ္စော ယဒိစ္ဆတိ။

တဿ စေ ကာမယာနဿ [ကာမယမာနဿ (က။)]၊ ဆန္ဒဇာတဿ ဇန္တုနော၊

တေ ကာမာ ပရိဟာယန္တိ၊ သလ္လဝိဒ္ဓါဝ ရုပ္ပတိ။

ယော ကာမေ ပရိဝဇ္ဇေတိ၊ သပ္ပဿေဝ ပဒါ သိရော၊

သောမံ [သော ဣမံ (သီ။ ပီ။)] ဝိသတ္တိကံ လောကေ၊ သတော သမတိဝတ္တတိ။

ခေတ္တံ ဝတ္ထုံ ဟိရညံ ဝါ၊ ဂဝဿံ [ဂဝါဿံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဒါသပေါရိသံ၊

ထိယော ဗန္ဓူ ပုထု ကာမေ၊ ယော နရော အနုဂိဇ္ဈတိ။

အဗလာ နံ ဗလီယန္တိ၊ မဒ္ဒန္တေနံ ပရိဿယာ၊

တတော နံ ဒုက္ခမနွေတိ၊ နာဝံ ဘိန္နမိဝေါဒကံ။

တသ္မာ ဇန္တု သဒါ သတော၊ ကာမာနိ ပရိဝဇ္ဇယေ၊

တေ ပဟာယ တရေ ဩဃံ၊ နာဝံ သိတွာဝ [သိဉ္စိတွာ (သီ။)] ပါရဂူတိ။

သတ္တော ¶ ¶ ဂုဟာယံ ဗဟုနာဘိဆန္နော၊ တိဋ္ဌံ နရော မောဟနသ္မိံ ပဂါဠှော၊

ဒူရေ ¶ ဝိဝေကာ ဟိ တထာဝိဓော သော၊ ကာမာ ဟိ လောကေ န ဟိ သုပ္ပဟာယာ။

ဣစ္ဆာနိဒါနာ ¶ ဘဝသာတဗဒ္ဓါ၊ တေ ဒုပ္ပမုဉ္စာ န ဟိ အညမောက္ခာ၊

ပစ္ဆာ ပုရေ ဝါပိ အပေက္ခမာနာ၊ ဣမေဝ ကာမေ ပုရိမေဝ ဇပ္ပံ။

ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ ပသုတာ ပမူဠှာ၊ အဝဒါနိယာ တေ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌာ၊

ဒုက္ခူပနီတာ ပရိဒေဝယန္တိ၊ ကိံသူ ဘဝိဿာမ ဣတော စုတာသေ။

တသ္မာ ဟိ သိက္ခေထ ဣဓေဝ ဇန္တု၊ ယံ ကိဉ္စိ ဇညာ ဝိသမန္တိ လောကေ၊

န တဿ ဟေတူ ဝိသမံ စရေယျ၊ အပ္ပဉှိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာ။

ပဿာမိ လောကေ ပရိဖန္ဒမာနံ၊ ပဇံ ဣမံ တဏှဂတံ ဘဝေသု၊

ဟီနာ ¶ နရာ မစ္စုမုခေ လပန္တိ၊ အဝီတတဏှာသေ ဘဝါဘဝေသု။

မမာယိတေ ပဿထ ဖန္ဒမာနေ၊ မစ္ဆေဝ အပ္ပောဒကေ ခီဏသောတေ၊

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ အမမော စရေယျ၊ ဘဝေသု အာသတ္တိမကုဗ္ဗမာနော။

ဥဘောသု အန္တေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒံ၊ ဖဿံ ပရိညာယ အနာနုဂိဒ္ဓါ၊

ယဒတ္တဂရဟီ တဒကုဗ္ဗမာနော၊ န လိပ္ပတီ [န လိမ္ပတီ (သျာ။ က။)] ဒိဋ္ဌသုတေသု ဓီရော။

သညံ ¶ ပရိညာ ဝိတရေယျ ဩဃံ၊ ပရိဂ္ဂဟေသု မုနိ နောပလိတ္တော၊

အဗ္ဗူဠှသလ္လော စရမပ္ပမတ္တော၊ နာသီသတီ [နာသိံသတီ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] လောကမိမံ ပရဉ္စာတိ။

ဂုဟဋ္ဌကသုတ္တံ ဒုတိယံ နိဋ္ဌိတံ။

ဝဒန္တိ ¶ ¶ ¶ ဝေ ဒုဋ္ဌမနာပိ ဧကေ၊ အထောပိ ဝေ သစ္စမနာ ဝဒန္တိ၊

ဝါဒဉ္စ ဇာတံ မုနိ နော ဥပေတိ၊ တသ္မာ မုနီ နတ္ထိ ခိလော ကုဟိဉ္စိ။

သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျ၊ ဆန္ဒာနုနီတော ရုစိယာ နိဝိဋ္ဌော၊

သယံ သမတ္တာနိ ပကုဗ္ဗမာနော၊ ယထာ ဟိ ဇာနေယျ တထာ ဝဒေယျ။

ယော အတ္တနော သီလဝတာနိ ဇန္တု၊ အနာနုပုဋ္ဌောဝ ပရေသ [ပရဿ (က။)] ပါဝ [ပါဝါ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

အနရိယဓမ္မံ ကုသလာ တမာဟု၊ ယော အာတုမာနံ သယမေဝ ပါဝ။

သန္တော စ ဘိက္ခု အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော၊ ဣတိဟန္တိ သီလေသု အကတ္ထမာနော၊

တမရိယဓမ္မံ ကုသလာ ဝဒန္တိ၊ ယဿုဿဒါ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ။

ပကပ္ပိတာ ¶ သင်္ခတာ ယဿ ဓမ္မာ၊ ပုရက္ခတာ [ပုရေက္ခတာ (သီ။)] သန္တိ အဝီဝဒါတာ၊

ယဒတ္တနိ ¶ ပဿတိ အာနိသံသံ၊ တံ နိဿိတော ကုပ္ပပဋိစ္စ သန္တိံ။

ဒိဋ္ဌီနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာ၊ ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ၊

တသ္မာ နရော တေသု နိဝေသနေသု၊ နိရဿတီ အာဒိယတီ စ ဓမ္မံ။

ဓောနဿ ¶ ဟိ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ၊ ပကပ္ပိတာ ဒိဋ္ဌိ ဘဝါဘဝေသု၊

မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ဓောနော၊ သ ကေန ဂစ္ဆေယျ အနူပယော သော။

ဥပယော ဟိ ဓမ္မေသု ဥပေတိ ဝါဒံ၊ အနူပယံ ကေန ကထံ ဝဒေယျ၊

အတ္တာ နိရတ္တာ [အတ္တံ နိရတ္တံ (ဗဟူသု)] န ဟိ တဿ အတ္ထိ၊ အဓောသိ သော ဒိဋ္ဌိမိဓေဝ သဗ္ဗန္တိ။

ဒုဋ္ဌဋ္ဌကသုတ္တံ တတိယံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဿာမိ ¶ သုဒ္ဓံ ပရမံ အရောဂံ၊ ဒိဋ္ဌေန သံသုဒ္ဓိ နရဿ ဟောတိ၊

ဧဝါဘိဇာနံ ¶ [ဧတာဘိဇာနံ (သီ။ ပီ။)] ပရမန္တိ ဉတွာ၊ သုဒ္ဓါနုပဿီတိ ပစ္စေတိ ဉာဏံ။

ဒိဋ္ဌေန ¶ စေ သုဒ္ဓိ နရဿ ဟောတိ၊ ဉာဏေန ဝါ သော ပဇဟာတိ ဒုက္ခံ၊

အညေန သော သုဇ္ဈတိ သောပဓီကော၊ ဒိဋ္ဌီ ဟိ နံ ပါဝ တထာ ဝဒါနံ။

န ဗြာဟ္မဏော အညတော သုဒ္ဓိမာဟ၊ ဒိဋ္ဌေ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ၊

ပုညေ စ ပါပေ စ အနူပလိတ္တော၊ အတ္တဉ္ဇဟော နယိဓ ပကုဗ္ဗမာနော။

ပုရိမံ ပဟာယ အပရံ သိတာသေ၊ ဧဇာနုဂါ တေ န တရန္တိ သင်္ဂံ၊

တေ ဥဂ္ဂဟာယန္တိ နိရဿဇန္တိ၊ ကပီဝ သာခံ ပမုဉ္စံ ဂဟာယံ [ပမုခံ ဂဟာယ (သျာ။)၊ ပမုဉ္စ ဂဟာယ (က။)]။

သယံ ¶ သမာဒါယ ဝတာနိ ဇန္တု၊ ဥစ္စာဝစံ ဂစ္ဆတိ သညသတ္တော၊

ဝိဒွါ စ ဝေဒေဟိ သမေစ္စ ဓမ္မံ၊ န ဥစ္စာဝစံ ဂစ္ဆတိ ဘူရိပညော။

သ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဝိသေနိဘူတော၊ ယံ ကိဉ္စိ ဒိဋ္ဌံ ဝ သုတံ မုတံ ဝါ၊

တမေဝ ¶ ဒဿိံ ဝိဝဋံ စရန္တံ၊ ကေနီဓ လောကသ္မိ ဝိကပ္ပယေယျ။

န ကပ္ပယန္တိ န ပုရေက္ခရောန္တိ၊ အစ္စန္တသုဒ္ဓီတိ န တေ ဝဒန္တိ၊

အာဒါနဂန္ထံ ¶ ဂထိတံ ဝိသဇ္ဇ၊ အာသံ န ကုဗ္ဗန္တိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ။

သီမာတိဂေါ ဗြာဟ္မဏော တဿ နတ္ထိ၊ ဉတွာ ဝ ဒိသွာ ဝ [ဉတွာ စ ဒိသွာ စ (က။ သီ။ က။)] သမုဂ္ဂဟီတံ၊

န ရာဂရာဂီ န ဝိရာဂရတ္တော၊ တဿီဓ နတ္ထီ ပရမုဂ္ဂဟီတန္တိ။

သုဒ္ဓဋ္ဌကသုတ္တံ စတုတ္ထံ နိဋ္ဌိတံ။

ပရမန္တိ ¶ ဒိဋ္ဌီသု ပရိဗ္ဗသာနော၊ ယဒုတ္တရိ ကုရုတေ ဇန္တု လောကေ၊

ဟီနာတိ အညေ တတော သဗ္ဗမာဟ၊ တသ္မာ ဝိဝါဒါနိ အဝီတိဝတ္တော။

ယဒတ္တနီ ပဿတိ အာနိသံသံ၊ ဒိဋ္ဌေ ¶ သုတေ သီလဝတေ [သီလဗ္ဗတေ (သျာ။)] မုတေ ဝါ၊

တဒေဝ သော တတ္ထ သမုဂ္ဂဟာယ၊ နိဟီနတော ပဿတိ သဗ္ဗမညံ။

တံ ¶ ဝါပိ ဂန္ထံ ကုသလာ ဝဒန္တိ၊ ယံ နိဿိတော ပဿတိ ဟီနမညံ၊

တသ္မာ ဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝ သုတံ မုတံ ဝါ၊ သီလဗ္ဗတံ ဘိက္ခု န နိဿယေယျ။

ဒိဋ္ဌိမ္ပိ ¶ လောကသ္မိံ န ကပ္ပယေယျ၊ ဉာဏေန ဝါ သီလဝတေန ဝါပိ၊

သမောတိ အတ္တာနမနူပနေယျ၊ ဟီနော န မညေထ ဝိသေသိ ဝါပိ။

အတ္တံ ပဟာယ အနုပါဒိယာနော၊ ဉာဏေပိ သော နိဿယံ နော ကရောတိ၊

သ ဝေ ဝိယတ္တေသု [ဝိယုတ္တေသု (သီ။ အဋ္ဌ။)၊ ဒွိယတ္တေသု (က။)] န ဝဂ္ဂသာရီ၊ ဒိဋ္ဌိမ္ပိ [ဒိဋ္ဌိမပိ (က။)] သော န ပစ္စေတိ ကိဉ္စိ။

ယဿူဘယန္တေ ပဏိဓီဓ နတ္ထိ၊ ဘဝါဘဝါယ ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊

နိဝေသနာ တဿ န သန္တိ ကေစိ၊ ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ။

တဿီဓ ဒိဋ္ဌေ ဝ သုတေ မုတေ ဝါ၊ ပကပ္ပိတာ ¶ နတ္ထိ အဏူပိ သညာ၊

တံ ဗြာဟ္မဏံ ဒိဋ္ဌိမနာဒိယာနံ၊ ကေနီဓ လောကသ္မိံ ဝိကပ္ပယေယျ။

န ကပ္ပယန္တိ န ပုရေက္ခရောန္တိ၊ ဓမ္မာပိ တေသံ န ပဋိစ္ဆိတာသေ၊

န ¶ ဗြာဟ္မဏော သီလဝတေန နေယျော၊ ပါရင်္ဂတော န ပစ္စေတိ တာဒီတိ။

ပရမဋ္ဌကသုတ္တံ ပဉ္စမံ နိဋ္ဌိတံ။

အပ္ပံ ¶ ¶ ဝတ ဇီဝိတံ ဣဒံ၊ ဩရံ ဝဿသတာပိ မိယျတိ [မီယတိ (သီ။ အဋ္ဌ။)]၊

ယော စေပိ အတိစ္စ ဇီဝတိ၊ အထ ခေါ သော ဇရသာပိ မိယျတိ။

သောစန္တိ ဇနာ မမာယိတေ၊ န ဟိ သန္တိ [န ဟိ သန္တာ (သီ။)၊ န ဟီ သန္တိ (ကတ္ထစိ)] နိစ္စာ ပရိဂ္ဂဟာ၊

ဝိနာဘာဝသန္တမေဝိဒံ၊ ဣတိ ဒိသွာ နာဂါရမာဝသေ။

မရဏေနပိ တံ ပဟီယတိ [ပဟိယျတိ (သီ။ သျာ။ က။)]၊ ယံ ပုရိသော မမိဒန္တိ [မမယိဒန္တိ (သီ။ သျာ။ က။)၊ မမာယန္တိ (က။)] မညတိ၊

ဧတမ္ပိ ဝိဒိတွာ [ဧတံ ဒိသွာန (နိဒ္ဒေသေ)၊ ဧတမ္ပိ ဝိဒိတွ (?)] ပဏ္ဍိတော၊ န မမတ္တာယ နမေထ မာမကော။

သုပိနေန ယထာပိ သင်္ဂတံ၊ ပဋိဗုဒ္ဓါ ပုရိသော န ပဿတိ၊

ဧဝမ္ပိ ¶ ပိယာယိတံ ဇနံ၊ ပေတံ ကာလကတံ န ပဿတိ။

ဒိဋ္ဌာပိ ¶ သုတာပိ တေ ဇနာ၊ ယေသံ နာမမိဒံ ပဝုစ္စတိ [နာမမေဝါ ဝသိဿတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

နာမံယေဝါဝသိဿတိ၊ အက္ခေယျံ ပေတဿ ဇန္တုနော။

သောကပ္ပရိဒေဝမစ္ဆရံ [သောကပရိဒေဝမစ္ဆရံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)၊ သောကံ ပရိဒေဝမစ္ဆရံ (?)]၊ န ဇဟန္တိ ဂိဒ္ဓါ မမာယိတေ၊

တသ္မာ မုနယော ပရိဂ္ဂဟံ၊ ဟိတွာ အစရိံသု ခေမဒဿိနော။

ပတိလီနစရဿ ¶ ဘိက္ခုနော၊ ဘဇမာနဿ ဝိဝိတ္တမာသနံ၊

သာမဂ္ဂိယမာဟု တဿ တံ၊ ယော အတ္တာနံ ဘဝနေ န ဒဿယေ။

သဗ္ဗတ္ထ မုနီ အနိဿိတော၊ န ပိယံ ကုဗ္ဗတိ နောပိ အပ္ပိယံ၊

တသ္မိံ ပရိဒေဝမစ္ဆရံ၊ ပဏ္ဏေ ဝါရိ ယထာ န လိမ္ပတိ [လိပ္ပတိ (သီ။ ပီ။)]။

ဥဒဗိန္ဒု ယထာပိ ပေါက္ခရေ၊ ပဒုမေ ဝါရိ ယထာ န လိမ္ပတိ၊

ဧဝံ မုနိ နောပလိမ္ပတိ၊ ယဒိဒံ ဒိဋ္ဌသုတံ မုတေသု ဝါ။

ဓောနော ¶ ¶ န ဟိ တေန မညတိ၊ ယဒိဒံ ဒိဋ္ဌသုတံ မုတေသု ဝါ၊

နာညေန ဝိသုဒ္ဓိမိစ္ဆတိ၊ န ဟိ သော ရဇ္ဇတိ နော ဝိရဇ္ဇတီတိ။

‘‘မေထုနမနုယုတ္တဿ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ တိဿော မေတ္တေယျော) ဝိဃာတံ ဗြူဟိ မာရိသ၊

သုတွာန တဝ သာသနံ၊ ဝိဝေကေ သိက္ခိဿာမသေ။

‘‘မေထုနမနုယုတ္တဿ၊ (မေတ္တေယျာတိ ဘဂဝါ) မုဿတေ ဝါပိ သာသနံ၊

မိစ္ဆာ ¶ စ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ဧတံ တသ္မိံ အနာရိယံ။

‘‘ဧကော ¶ ပုဗ္ဗေ စရိတွာန၊ မေထုနံ ယော နိသေဝတိ၊

ယာနံ ဘန္တံ ဝ တံ လောကေ၊ ဟီနမာဟု ပုထုဇ္ဇနံ။

‘‘ယသော ကိတ္တိ စ ယာ ပုဗ္ဗေ၊ ဟာယတေ ဝါပိ တဿ သာ၊

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ သိက္ခေထ၊ မေထုနံ ဝိပ္ပဟာတဝေ။

‘‘သင်္ကပ္ပေဟိ ပရေတော သော၊ ကပဏော ဝိယ ဈာယတိ၊

သုတွာ ပရေသံ နိဂ္ဃောသံ၊ မင်္ကု ဟောတိ တထာဝိဓော။

‘‘အထ သတ္ထာနိ ကုရုတေ၊ ပရဝါဒေဟိ စောဒိတော၊

ဧသ ခွဿ မဟာဂေဓော၊ မောသဝဇ္ဇံ ပဂါဟတိ။

‘‘ပဏ္ဍိတောတိ သမညာတော၊ ဧကစရိယံ အဓိဋ္ဌိတော၊

အထာပိ [သ စာပိ (နိဒ္ဒေသေ)] မေထုနေ ယုတ္တော၊ မန္ဒောဝ ပရိကိဿတိ [ပရိကိလိဿတိ (သီ။)]။

‘‘ဧတမာဒီနဝံ ¶ ¶ ဉတွာ၊ မုနိ ပုဗ္ဗာပရေ ဣဓ၊

ဧကစရိယံ ဒဠှံ ကယိရာ၊ န နိသေဝေထ မေထုနံ။

‘‘ဝိဝေကညေဝ သိက္ခေထ၊ ဧတဒရိယာနမုတ္တမံ၊

န တေန သေဋ္ဌော မညေထ၊ သ ဝေ နိဗ္ဗာနသန္တိကေ။

‘‘ရိတ္တဿ မုနိနော စရတော၊ ကာမေသု အနပေက္ခိနော၊

ဩဃတိဏ္ဏဿ ပိဟယန္တိ၊ ကာမေသု ဂဓိတာ [ဂထိတာ (သီ။)] ပဇာ’’တိ။

တိဿမေတ္တေယျသုတ္တံ သတ္တမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဣဓေဝ ¶ သုဒ္ဓိ ဣတိ ဝါဒယန္တိ [ဝိဒိယန္တိ (သီ။ ပီ။)]၊ နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု၊

ယံ နိဿိတာ တတ္ထ သုဘံ ဝဒါနာ၊ ပစ္စေကသစ္စေသု ပုထူ နိဝိဋ္ဌာ။

တေ ¶ ဝါဒကာမာ ပရိသံ ဝိဂယှ၊ ဗာလံ ဒဟန္တီ မိထု အညမညံ၊

ဝဒန္တိ တေ အညသိတာ ကထောဇ္ဇံ၊ ပသံသကာမာ ကုသလာ ဝဒါနာ။

ယုတ္တော ကထာယံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ၊ ပသံသမိစ္ဆံ ဝိနိဃာတိ ဟောတိ၊

အပါဟတသ္မိံ ပန မင်္ကု ဟောတိ၊ နိန္ဒာယ သော ကုပ္ပတိ ရန္ဓမေသီ။

ယမဿ ¶ ဝါဒံ ပရိဟီနမာဟု၊ အပါဟတံ ပဉှဝိမံသကာသေ၊

ပရိဒေဝတိ သောစတိ ဟီနဝါဒေါ၊ ဥပစ္စဂါ မန္တိ အနုတ္ထုနာတိ။

ဧတေ ဝိဝါဒါ သမဏေသု ဇာတာ၊ ဧတေသု ဥဂ္ဃာတိ နိဃာတိ ဟောတိ၊

ဧတမ္ပိ ¶ ဒိသွာ ဝိရမေ ကထောဇ္ဇံ၊ န ဟညဒတ္ထတ္ထိပသံသလာဘာ။

ပသံသိတော ¶ ဝါ ပန တတ္ထ ဟောတိ၊ အက္ခာယ ဝါဒံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ၊

သော ဟဿတီ ဥဏ္ဏမတီ [ဥန္နမတီ (?)] စ တေန၊ ပပ္ပုယျ တမတ္ထံ ယထာ မနော အဟု။

ယာ ဥဏ္ဏတီ [ဥန္နတီ (?)] သာဿ ဝိဃာတဘူမိ၊ မာနာတိမာနံ ဝဒတေ ပနေသော၊

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ န ဝိဝါဒယေထ၊ န ဟိ တေန သုဒ္ဓိံ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

သူရော ယထာ ရာဇခါဒါယ ပုဋ္ဌော၊ အဘိဂဇ္ဇမေတိ ပဋိသူရမိစ္ဆံ၊

ယေနေဝ သော တေန ပလေဟိ သူရ၊ ပုဗ္ဗေဝ နတ္ထိ ယဒိဒံ ယုဓာယ။

ယေ ¶ ဒိဋ္ဌိမုဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ [ဝိဝါဒိယန္တိ (သီ။ ပီ။)]၊ ဣဒမေဝ သစ္စန္တိ စ ဝါဒယန္တိ၊

တေ ¶ တွံ ဝဒဿူ န ဟိ တေဓ အတ္ထိ၊ ဝါဒမှိ ဇာတေ ပဋိသေနိကတ္တာ။

ဝိသေနိကတွာ ပန ယေ စရန္တိ၊ ဒိဋ္ဌီဟိ ဒိဋ္ဌိံ အဝိရုဇ္ဈမာနာ၊

တေသု ¶ တွံ ကိံ လဘေထော ပသူရ၊ ယေသီဓ နတ္ထီ ပရမုဂ္ဂဟီတံ။

အထ တွံ ပဝိတက္ကမာဂမာ၊ မနသာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ စိန္တယန္တော၊

ဓောနေန ယုဂံ သမာဂမာ၊ န ဟိ တွံ သက္ခသိ သမ္ပယာတဝေတိ။

‘‘ဒိသွာန တဏှံ အရတိံ ရဂဉ္စ [အရတိဉ္စ ရာဂံ (သျာ။ က။)]၊ နာဟောသိ ဆန္ဒော အပိ မေထုနသ္မိံ၊

ကိမေဝိဒံ မုတ္တကရီသပုဏ္ဏံ၊ ပါဒါပိ နံ သမ္ဖုသိတုံ န ဣစ္ဆေ’’။

‘‘ဧတာဒိသံ ¶ စေ ရတနံ န ဣစ္ဆသိ၊ နာရိံ နရိန္ဒေဟိ ဗဟူဟိ ပတ္ထိတံ၊

ဒိဋ္ဌိဂတံ သီလဝတံ နု ဇီဝိတံ [သီလဝတာနုဇီဝိတံ (သီ။ ပီ။ က။)]၊ ဘဝူပပတ္တိဉ္စ ဝဒေသိ ကီဒိသံ’’။

‘‘ဣဒံ ¶ ဝဒါမီတိ န တဿ ဟောတိ၊ (မာဂဏ္ဍိယာတိ [မာဂန္ဒိယာတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဘဂဝါ)

ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ၊

‘‘ဝိနိစ္ဆယာ ¶ ယာနိ ပကပ္ပိတာနိ၊ (ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော [မာဂန္ဒိယော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] )

‘‘န ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ (မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝါ)

‘‘နော စေ ကိရ ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ (ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော)

ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ ပစ္စေန္တိ သုဒ္ဓိံ’’။

‘‘ဒိဋ္ဌဉ္စ နိဿာယ အနုပုစ္ဆမာနော၊ (မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝါ)

သမုဂ္ဂဟီတေသု ပမောဟမာဂါ [သမောဟမာဂါ (သျာ။ က။)]၊

ဣတော ¶ စ နာဒ္ဒက္ခိ အဏုမ္ပိ သညံ၊

‘‘သမော ¶ ဝိသေသီ ဥဒ ဝါ နိဟီနော၊ ယော မညတီ သော ဝိဝဒေထ တေန၊

တီသု ဝိဓာသု အဝိကမ္ပမာနော၊ သမော ဝိသေသီတိ န တဿ ဟောတိ။

‘‘သစ္စန္တိ သော ဗြာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယျ၊ မုသာတိ ဝါ သော ဝိဝဒေထ ကေန၊

ယသ္မိံ သမံ ဝိသမံ ဝါပိ နတ္ထိ၊ သ ကေန ဝါဒံ ပဋိသံယုဇေယျ။

‘‘ဩကံ ¶ ပဟာယ အနိကေတသာရီ၊ ဂါမေ အကုဗ္ဗံ မုနိ သန္ထဝါနိ [သန္ဓဝါနိ (က။)]၊

ကာမေဟိ ရိတ္တော အပုရေက္ခရာနော၊ ကထံ န ဝိဂ္ဂယှ ဇနေန ကယိရာ။

‘‘ယေဟိ ဝိဝိတ္တော ဝိစရေယျ လောကေ၊ န တာနိ ဥဂ္ဂယှ ဝဒေယျ နာဂေါ၊

ဇလမ္ဗုဇံ ¶ [ဧလမ္ဗုဇံ (သီ။ သျာ။)] ကဏ္ဍကံ ဝါရိဇံ ယထာ၊ ဇလေန ပင်္ကေန စနူပလိတ္တံ၊

ဧဝံ မုနီ သန္တိဝါဒေါ အဂိဒ္ဓါ၊ ကာမေ စ လောကေ စ အနူပလိတ္တော။

‘‘န ¶ ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာယကော [န ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာ (က။ သီ။ သျာ။ ပီ။)] န မုတိယာ၊ သ မာနမေတိ န ဟိ တမ္မယော သော၊

န ကမ္မုနာ နောပိ သုတေန နေယျော၊ အနူပနီတော သ နိဝေသနေသု။

‘‘သညာဝိရတ္တဿ န သန္တိ ဂန္ထာ၊ ပညာဝိမုတ္တဿ န သန္တိ မောဟာ၊

သညဉ္စ ဒိဋ္ဌိဉ္စ ယေ အဂ္ဂဟေသုံ၊ တေ ဃဋ္ဋယန္တာ [ဃဋ္ဋမာနာ (သျာ။ က။)] ဝိစရန္တိ လောကေ’’တိ။

မာဂဏ္ဍိယသုတ္တံ နဝမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘ကထံဒဿီ ကထံသီလော၊ ဥပသန္တောတိ ဝုစ္စတိ၊

တံ မေ ဂေါတမ ပဗြူဟိ၊ ပုစ္ဆိတော ဥတ္တမံ နရံ’’။

‘‘ဝီတတဏှော ပုရာ ဘေဒါ၊ (ဣတိ ဘဂဝါ) ပုဗ္ဗမန္တမနိဿိတော၊

ဝေမဇ္ဈေ နုပသင်္ခေယျော၊ တဿ နတ္ထိ ပုရက္ခတံ။

‘‘အက္ကောဓနော ¶ ¶ ¶ အသန္တာသီ၊ အဝိကတ္ထီ အကုက္ကုစော၊

မန္တဘာဏီ [မန္တာဘာဏီ (သျာ။ ပီ။)] အနုဒ္ဓတော၊ သ ဝေ ဝါစာယတော မုနိ။

‘‘နိရာသတ္တိ အနာဂတေ၊ အတီတံ နာနုသောစတိ၊

ဝိဝေကဒဿီ ဖဿေသု၊ ဒိဋ္ဌီသု စ န နီယတိ [နိယျတိ (ဗဟူသု)]။

‘‘ပတိလီနော အကုဟကော၊ အပိဟာလု အမစ္ဆရီ၊

အပ္ပဂဗ္ဘော ¶ အဇေဂုစ္ဆော၊ ပေသုဏေယျေ စ နော ယုတော။

‘‘သာတိယေသု အနဿာဝီ၊ အတိမာနေ စ နော ယုတော၊

သဏှော စ ပဋိဘာနဝါ [ပဋိဘာဏဝါ (သျာ။ ပီ။)]၊ န သဒ္ဓါ န ဝိရဇ္ဇတိ။

‘‘လာဘကမျာ န သိက္ခတိ၊ အလာဘေ စ န ကုပ္ပတိ၊

အဝိရုဒ္ဓါ စ တဏှာယ၊ ရသေသု နာနုဂိဇ္ဈတိ။

‘‘ဥပေက္ခကော သဒါ သတော၊ န လောကေ မညတေ သမံ၊

န ဝိသေသီ န နီစေယျော၊ တဿ နော သန္တိ ဥဿဒါ။

‘‘ယဿ နိဿယနာ [နိဿယတာ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] နတ္ထိ၊ ဉတွာ ဓမ္မံ အနိဿိတော၊

ဘဝါယ ဝိဘဝါယ ဝါ၊ တဏှာ ယဿ န ဝိဇ္ဇတိ။

‘‘တံ ဗြူမိ ဥပသန္တောတိ၊ ကာမေသု အနပေက္ခိနံ၊

ဂန္ထာ တဿ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊ အတရီ သော ဝိသတ္တိကံ။

‘‘န တဿ ပုတ္တာ ပသဝေါ၊ ခေတ္တံ ဝတ္ထုဉ္စ ဝိဇ္ဇတိ၊

အတ္တာ ¶ ဝါပိ နိရတ္တာ ဝါ [အတ္တံ ဝါပိ နိရတ္တံ ဝါ (ဗဟူသု)]၊ န တသ္မိံ ဥပလဗ္ဘတိ။

‘‘ယေန နံ ဝဇ္ဇုံ ပုထုဇ္ဇနာ၊ အထော သမဏဗြာဟ္မဏာ၊

တံ တဿ အပုရက္ခတံ၊ တသ္မာ ဝါဒေသု နေဇတိ။

‘‘ဝီတဂေဓော ¶ အမစ္ဆရီ၊ န ဥဿေသု ဝဒတေ မုနိ၊

န သမေသု န ဩမေသု၊ ကပ္ပံ နေတိ အကပ္ပိယော။

‘‘ယဿ လောကေ သကံ နတ္ထိ၊ အသတာ စ န သောစတိ၊

ဓမ္မေသု စ န ဂစ္ဆတိ၊ သ ဝေ သန္တောတိ ဝုစ္စတီ’’တိ။

ပုရာဘေဒသုတ္တံ ဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘ကုတောပဟူတာ ¶ ¶ ကလဟာ ဝိဝါဒါ၊ ပရိဒေဝသောကာ သဟမစ္ဆရာ စ၊

မာနာတိမာနာ သဟပေသုဏာ စ၊ ကုတောပဟူတာ တေ တဒိင်္ဃ ဗြူဟိ’’။

‘‘ပိယာ ¶ သု [ပိယာနု (သျာ။)၊ ပိယဿု (က။)] လောကသ္မိံ ကုတောနိဒါနာ၊ ယေ စာပိ [ယေ ဝါပိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] လောဘာ ဝိစရန္တိ လောကေ၊

အာသာ စ နိဋ္ဌာ စ ကုတောနိဒါနာ၊ ယေ သမ္ပရာယာယ နရဿ ဟောန္တိ’’။

‘‘ဆန္ဒာနိဒါနာနိ ပိယာနိ လောကေ၊ ယေ စာပိ လောဘာ ဝိစရန္တိ လောကေ၊

အာသာ စ နိဋ္ဌာ စ ဣတောနိဒါနာ၊ ယေ သမ္ပရာယာယ နရဿ ဟောန္တိ’’။

‘‘ဆန္ဒော ¶ နု လောကသ္မိံ ကုတောနိဒါနော၊ ဝိနိစ္ဆယာ စာပိ [ဝါပိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ကုတောပဟူတာ၊

ကောဓော မောသဝဇ္ဇဉ္စ ကထံကထာ စ၊ ယေ ဝါပိ ဓမ္မာ သမဏေန ဝုတ္တာ’’။

‘‘သာတံ ¶ အသာတန္တိ ယမာဟု လောကေ၊ တမူပနိဿာယ ပဟောတိ ဆန္ဒော၊

ရူပေသု ဒိသွာ ဝိဘဝံ ဘဝဉ္စ၊ ဝိနိစ္ဆယံ ကုဗ္ဗတိ [ကုရုတေ (ဗဟူသု)] ဇန္တု လောကေ။

‘‘ကောဓော ¶ မောသဝဇ္ဇဉ္စ ကထံကထာ စ၊ ဧတေပိ ဓမ္မာ ဒွယမေဝ သန္တေ၊

ကထံကထီ ဉာဏပထာယ သိက္ခေ၊ ဉတွာ ပဝုတ္တာ သမဏေန ဓမ္မာ’’။

‘‘သာတံ အသာတဉ္စ ကုတောနိဒါနာ၊ ကိသ္မိံ အသန္တေ န ဘဝန္တိ ဟေတေ၊

ဝိဘဝံ ဘဝဉ္စာပိ ယမေတမတ္ထံ၊ ဧတံ မေ ပဗြူဟိ ယတောနိဒါနံ’’။

‘‘ဖဿနိဒါနံ သာတံ အသာတံ၊ ဖဿေ အသန္တေ န ဘဝန္တိ ဟေတေ၊

ဝိဘဝံ ¶ ဘဝဉ္စာပိ ယမေတမတ္ထံ၊ ဧတံ တေ ပဗြူမိ ဣတောနိဒါနံ’’။

‘‘ဖဿော ¶ နု လောကသ္မိ ကုတောနိဒါနော၊ ပရိဂ္ဂဟာ စာပိ ကုတောပဟူတာ၊

ကိသ္မိံ အသန္တေ န မမတ္တမတ္ထိ၊ ကိသ္မိံ ဝိဘူတေ န ဖုသန္တိ ဖဿာ’’။

‘‘နာမဉ္စ ရူပဉ္စ ပဋိစ္စ ဖဿော၊ ဣစ္ဆာနိဒါနာနိ ပရိဂ္ဂဟာနိ၊

ဣစ္ဆာယသန္တျာ န မမတ္တမတ္ထိ၊ ရူပေ ဝိဘူတေ န ဖုသန္တိ ဖဿာ’’။

‘‘ကထံသမေတဿ ဝိဘောတိ ရူပံ၊ သုခံ ဒုခဉ္စာပိ [ဒုခံ ဝါပိ (သီ။ သျာ။)] ကထံ ဝိဘောတိ၊

ဧတံ မေ ပဗြူဟိ ယထာ ဝိဘောတိ၊ တံ ဇာနိယာမာတိ [ဇာနိဿာမာတိ (သီ။ က။)] မေ မနော အဟု’’။

‘‘န သညသညီ န ဝိသညသညီ၊ နောပိ အသညီ န ဝိဘူတသညီ၊

ဧဝံသမေတဿ ဝိဘောတိ ရူပံ၊ သညာနိဒါနာ ဟိ ပပဉ္စသင်္ခါ’’။

‘‘ယံ ¶ တံ အပုစ္ဆိမှ အကိတ္တယီ နော၊

ဧတ္တာဝတဂ္ဂံ ¶ နု [နော (သီ။ သျာ။)] ဝဒန္တိ ဟေကေ၊

‘‘ဧတ္တာဝတဂ္ဂမ္ပိ ¶ ဝဒန္တိ ဟေကေ၊ ယက္ခဿ သုဒ္ဓိံ ဣဓ ပဏ္ဍိတာသေ၊

တေသံ ပနေကေ သမယံ ဝဒန္တိ၊ အနုပါဒိသေသေ ကုသလာ ဝဒါနာ။

‘‘ဧတေ စ ဉတွာ ဥပနိဿိတာတိ၊ ဉတွာ မုနီ နိဿယေ သော ဝိမံသီ၊

ဉတွာ ဝိမုတ္တော န ဝိဝါဒမေတိ၊ ဘဝါဘဝါယ န သမေတိ ဓီရော’’တိ။

ကလဟဝိဝါဒသုတ္တံ ဧကာဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၂။ စူဠဗျူဟသုတ္တံ [စူဠဝိယူဟသုတ္တံ (သီ။ သျာ။ နိဒ္ဒေသ)]

သကံသကံဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ၊ ဝိဂ္ဂယှ နာနာ ကုသလာ ဝဒန္တိ၊

ယော ဧဝံ ဇာနာတိ သ ဝေဒိ ဓမ္မံ၊ ဣဒံ ပဋိက္ကောသမကေဝလီ သော။

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ [အကုသလောတိ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] စာဟု၊

သစ္စော နု ဝါဒေါ ကတမော ဣမေသံ၊ သဗ္ဗေဝ ¶ ဟီမေ ကုသလာ ဝဒါနာ။

ပရဿ ¶ ¶ စေ ဓမ္မမနာနုဇာနံ၊ ဗာလောမကော [ဗာလော မဂေါ (သီ။ သျာ။ က။)] ဟောတိ နိဟီနပညော၊

သဗ္ဗေဝ ဗာလာ သုနိဟီနပညာ၊ သဗ္ဗေဝိမေ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ။

သန္ဒိဋ္ဌိယာ စေဝ န ဝီဝဒါတာ၊ သံသုဒ္ဓပညာ ကုသလာ မုတီမာ၊

န တေသံ ကောစိ ပရိဟီနပညော [ကောစိပိ နိဟီနပညော (သီ။ သျာ။ က။)]၊ ဒိဋ္ဌီ ဟိ တေသမ္ပိ တထာ သမတ္တာ။

န ဝါဟမေတံ တထိယန္တိ [တထိဝန္တိ (သျာ။ က။)] ဗြူမိ၊ ယမာဟု ဗာလာ မိထု အညမညံ၊

သကံသကံဒိဋ္ဌိမကံသု သစ္စံ၊ တသ္မာ ဟိ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟန္တိ။

ယမာဟု သစ္စံ တထိယန္တိ ဧကေ၊ တမာဟု အညေ [အညေပိ (သျာ။)၊ အညေ စ (?)] တုစ္ဆံ မုသာတိ၊

ဧဝမ္ပိ ဝိဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ကသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တိ။

ဧကဉှိ ¶ သစ္စံ န ဒုတီယမတ္ထိ၊ ယသ္မိံ ပဇာ နော ဝိဝဒေ ပဇာနံ၊

နာနာ တေ [နာနာတော (က။)] သစ္စာနိ သယံ ထုနန္တိ၊ တသ္မာ ¶ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တိ။

ကသ္မာ ¶ နု သစ္စာနိ ဝဒန္တိ နာနာ၊ ပဝါဒိယာသေ ကုသလာ ဝဒါနာ၊

သစ္စာနိ သုတာနိ ဗဟူနိ နာနာ၊ ဥဒါဟု တေ တက္ကမနုဿရန္တိ။

န ဟေဝ သစ္စာနိ ဗဟူနိ နာနာ၊ အညတြ သညာယ နိစ္စာနိ လောကေ၊

တက္ကဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု ပကပ္ပယိတွာ၊ သစ္စံ မုသာတိ ဒွယဓမ္မမာဟု။

ဒိဋ္ဌေ ¶ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ၊ ဧတေ စ နိဿာယ ဝိမာနဒဿီ၊

ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ ပဟဿမာနော၊ ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟ။

ယေနေဝ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟာတိ၊ တေနာတုမာနံ ကုသလောတိ စာဟ၊

သယမတ္တနာ သော ကုသလော ဝဒါနော၊ အညံ ဝိမာနေတိ တဒေဝ ပါဝ။

အတိသာရဒိဋ္ဌိယာဝ သော သမတ္တော၊ မာနေန မတ္တော ပရိပုဏ္ဏမာနီ၊

သယမေဝ သာမံ မနသာဘိသိတ္တော၊ ဒိဋ္ဌီ ¶ ဟိ သာ တဿ တထာ သမတ္တာ။

ပရဿ စေ ဟိ ဝစသာ နိဟီနော၊ တုမော သဟာ ဟောတိ နိဟီနပညော၊

အထ စေ သယံ ဝေဒဂူ ဟောတိ ဓီရော၊ န ကောစိ ဗာလော သမဏေသု အတ္ထိ။

အညံ ¶ ဣတော ယာဘိဝဒန္တိ ဓမ္မံ၊ အပရဒ္ဓါ သုဒ္ဓိမကေဝလီ တေ [သုဒ္ဓိမကေဝလီနော (သီ။)]၊

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထျာ ပုထုသော ဝဒန္တိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိရာဂေန ဟိ တေဘိရတ္တာ [တျာဘိရတ္တာ (သျာ။ က။)]။

ဣဓေဝ သုဒ္ဓိ ဣတိ ဝါဒယန္တိ၊ နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု၊

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထျာ ပုထုသော နိဝိဋ္ဌာ၊ သကာယနေ တတ္ထ ဒဠှံ ဝဒါနာ။

သကာယနေ ဝါပိ ဒဠှံ ဝဒါနော၊ ကမေတ္ထ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟေယျ၊

သယမေဝ သော မေဓဂမာဝဟေယျ [မေဓကံ အာဝဟေယျ (သီ။ ပီ။)]၊ ပရံ ဝဒံ ဗာလမသုဒ္ဓိဓမ္မံ။

ဝိနိစ္ဆယေ ¶ ¶ ဌတွာ သယံ ပမာယ၊ ဥဒ္ဓံ သ [ဥဒ္ဒံ သော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] လောကသ္မိံ ဝိဝါဒမေတိ၊

ဟိတွာန သဗ္ဗာနိ ဝိနိစ္ဆယာနိ၊ န ¶ မေဓဂံ ကုဗ္ဗတိ ဇန္တု လောကေတိ။

စူဠဗျူဟသုတ္တံ ဒွါဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

ယေ ကေစိမေ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ၊ ဣဒမေဝ သစ္စန္တိ ဝိဝါဒယန္တိ [ဝိဝါဒိယန္တိ (သီ။ ပီ။)]၊

သဗ္ဗေဝ တေ နိန္ဒမနွာနယန္တိ၊ အထော ပသံသမ္ပိ လဘန္တိ တတ္ထ။

အပ္ပဉှိ ¶ ဧတံ န အလံ သမာယ၊ ဒုဝေ ဝိဝါဒဿ ဖလာနိ ဗြူမိ၊

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ န ဝိဝါဒယေထ၊ ခေမာဘိပဿံ အဝိဝါဒဘူမိံ။

ယာ ကာစိမာ သမ္မုတိယော ပုထုဇ္ဇာ၊ သဗ္ဗာဝ ဧတာ န ဥပေတိ ဝိဒွါ၊

အနူပယော သော ဥပယံ ကိမေယျ၊ ဒိဋ္ဌေ သုတေ ခန္တိမကုဗ္ဗမာနော။

သီလုတ္တမာ သညမေနာဟု သုဒ္ဓိံ၊ ဝတံ သမာဒါယ ဥပဋ္ဌိတာသေ၊

ဣဓေဝ သိက္ခေမ အထဿ သုဒ္ဓိံ၊ ဘဝူပနီတာ ¶ ကုသလာ ဝဒါနာ။

သစေ စုတော သီလဝတတော ဟောတိ၊ ပဝေဓတီ [သ ဝေဓတိ (သီ။ ပီ။)] ကမ္မ ဝိရာဓယိတွာ၊

ပဇပ္ပတီ ပတ္ထယတီ စ သုဒ္ဓိံ၊ သတ္ထာဝ ဟီနော ပဝသံ ဃရမှာ။

သီလဗ္ဗတံ ¶ ဝါပိ ပဟာယ သဗ္ဗံ၊ ကမ္မဉ္စ သာဝဇ္ဇနဝဇ္ဇမေတံ၊

သုဒ္ဓိံ ¶ အသုဒ္ဓိန္တိ အပတ္ထယာနော၊ ဝိရတော စရေ သန္တိမနုဂ္ဂဟာယ။

တမူပနိဿာယ ဇိဂုစ္ဆိတံ ဝါ၊ အထဝါပိ ဒိဋ္ဌံ ဝ သုတံ မုတံ ဝါ၊

ဥဒ္ဓံသရာ သုဒ္ဓိမနုတ္ထုနန္တိ၊ အဝီတတဏှာသေ ဘဝါဘဝေသု။

ပတ္ထယမာနဿ ¶ ဟိ ဇပ္ပိတာနိ၊ ပဝေဓိတံ ဝါပိ ပကပ္ပိတေသု၊

စုတူပပါတော ဣဓ ယဿ နတ္ထိ၊ သ ကေန ဝေဓေယျ ကုဟိံဝ ဇပ္ပေ [ကုဟိဉ္စိ ဇပ္ပေ (သီ။ သျာ။ က။)၊ ကုဟိံ ပဇပ္ပေ (ပီ။) နိဒ္ဒေသော ပဿိတဗ္ဗော]။

ယမာဟု ဓမ္မံ ပရမန္တိ ဧကေ၊ တမေဝ ဟီနန္တိ ပနာဟု အညေ၊

သစ္စော နု ဝါဒေါ ကတမော ဣမေသံ၊ သဗ္ဗေဝ ¶ ဟီမေ ကုသလာ ဝဒါနာ။

သကဉှိ ဓမ္မံ ပရိပုဏ္ဏမာဟု၊ အညဿ ဓမ္မံ ပန ဟီနမာဟု၊

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ သကံ သကံ သမ္မုတိမာဟု သစ္စံ။

ပရဿ စေ ဝမ္ဘယိတေန ဟီနော၊ န ကောစိ ဓမ္မေသု ဝိသေသိ အဿ၊

ပုထူ ဟိ အညဿ ဝဒန္တိ ဓမ္မံ၊ နိဟီနတော သမှိ ဒဠှံ ဝဒါနာ။

သဒ္ဓမ္မပူဇာပိ ¶ နေသံ တထေဝ၊ ယထာ ပသံသန္တိ သကာယနာနိ၊

သဗ္ဗေဝ ဝါဒါ [သဗ္ဗေ ပဝါဒါ (သျာ။)] တထိယာ [တထိဝါ (သဗ္ဗတ္ထ)] ဘဝေယျုံ၊ သုဒ္ဓီ ဟိ နေသံ ပစ္စတ္တမေဝ။

န ¶ ဗြာဟ္မဏဿ ပရနေယျမတ္ထိ၊ ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ၊

တသ္မာ ဝိဝါဒါနိ ဥပါတိဝတ္တော၊ န ဟိ သေဋ္ဌတော ပဿတိ ဓမ္မမညံ။

ဇာနာမိ ပဿာမိ တထေဝ ဧတံ၊ ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ ပစ္စေန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

အဒ္ဒက္ခိ စေ ကိဉှိ တုမဿ တေန၊ အတိသိတွာ ¶ အညေန ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ။

ပဿံ နရော ဒက္ခတိ [ဒက္ခိတိ (သီ။)] နာမရူပံ၊ ဒိသွာန ဝါ ဉဿတိ တာနိမေဝ၊

ကာမံ ဗဟုံ ပဿတု အပ္ပကံ ဝါ၊ န ဟိ တေန သုဒ္ဓိံ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

နိဝိဿဝါဒီ န ဟိ သုဗ္ဗိနာယော၊ ပကပ္ပိတံ ဒိဋ္ဌိ ပုရေက္ခရာနော၊

ယံ နိဿိတော တတ္ထ သုဘံ ဝဒါနော၊ သုဒ္ဓိံဝဒေါ တတ္ထ တထဒ္ဒသာ သော။

န ဗြာဟ္မဏော ကပ္ပမုပေတိ သင်္ခါ [သင်္ခံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ န ဒိဋ္ဌိသာရီ နပိ ဉာဏဗန္ဓု၊

ဉတွာ ¶ စ သော သမ္မုတိယော [သမ္မတိယော (သျာ။)] ပုထုဇ္ဇာ၊ ဥပေက္ခတီ ဥဂ္ဂဟဏန္တိ မညေ။

ဝိဿဇ္ဇ ¶ ဂန္ထာနိ မုနီဓ လောကေ၊ ဝိဝါဒဇာတေသု န ဝဂ္ဂသာရီ၊

သန္တော အသန္တေသု ဥပေက္ခကော သော၊ အနုဂ္ဂဟော ဥဂ္ဂဟဏန္တိ မညေ။

ပုဗ္ဗာသဝေ ဟိတွာ နဝေ အကုဗ္ဗံ၊ န ဆန္ဒဂူ နောပိ နိဝိဿဝါဒီ၊

သ ဝိပ္ပမုတ္တော ဒိဋ္ဌိဂတေဟိ ဓီရော၊ န ¶ လိမ္ပတိ [န လိပ္ပတိ (သီ။ ပီ။)] လောကေ အနတ္တဂရဟီ။

သ ¶ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဝိသေနိဘူတော၊ ယံ ကိဉ္စိ ဒိဋ္ဌံ ဝ သုတံ မုတံ ဝါ၊

သ ပန္နဘာရော မုနိ ဝိပ္ပမုတ္တော၊ န ကပ္ပိယော နူပရတော န ပတ္ထိယောတိ။

မဟာဗျူဟသုတ္တံ တေရသမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘ပုစ္ဆာမိ ¶ တံ အာဒိစ္စဗန္ဓု [အာဒိစ္စဗန္ဓုံ (သီ။ သျာ။)]၊ ဝိဝေကံ သန္တိပဒဉ္စ မဟေသိ၊

ကထံ ဒိသွာ နိဗ္ဗာတိ ဘိက္ခု၊ အနုပါဒိယာနော လောကသ္မိံ ကိဉ္စိ’’။

‘‘မူလံ ပပဉ္စသင်္ခါယ၊ (ဣတိ ဘဂဝါ)

မန္တာ အသ္မီတိ သဗ္ဗမုပရုန္ဓေ [သဗ္ဗမုပရုဒ္ဓေ (သျာ။ ပီ။ က။)]၊

တာသံ ဝိနယာ [ဝိနယာယ (?)] သဒါ သတော သိက္ခေ။

‘‘ယံ ကိဉ္စိ ဓမ္မမဘိဇညာ၊ အဇ္ဈတ္တံ အထဝါပိ ဗဟိဒ္ဓါ၊

န တေန ထာမံ [မာနံ (သီ။ က။)] ကုဗ္ဗေထ၊ န ¶ ဟိ သာ နိဗ္ဗုတိ သတံ ဝုတ္တာ။

‘‘သေယျော န တေန မညေယျ၊ နီစေယျော အထဝါပိ သရိက္ခော၊

ဖုဋ္ဌော [ပုဋ္ဌော (သီ။ သျာ။ က။)] အနေကရူပေဟိ၊ နာတုမာနံ ဝိကပ္ပယံ တိဋ္ဌေ။

‘‘အဇ္ဈတ္တမေဝုပသမေ ¶ ၊ န အညတော ဘိက္ခု သန္တိမေသေယျ၊

အဇ္ဈတ္တံ ဥပသန္တဿ၊ နတ္ထိ အတ္တာ ကုတော နိရတ္တာ ဝါ။

‘‘မဇ္ဈေ ¶ ¶ ယထာ သမုဒ္ဒဿ၊ ဦမိ နော ဇာယတီ ဌိတော ဟောတိ၊

ဧဝံ ဌိတော အနေဇဿ၊ ဥဿဒံ ဘိက္ခု န ကရေယျ ကုဟိဉ္စိ’’။

‘‘အကိတ္တယီ ဝိဝဋစက္ခု၊ သက္ခိဓမ္မံ ပရိဿယဝိနယံ၊

ပဋိပဒံ ဝဒေဟိ ဘဒ္ဒန္တေ၊ ပါတိမောက္ခံ အထဝါပိ သမာဓိံ’’။

‘‘စက္ခူဟိ နေဝ လောလဿ၊ ဂါမကထာယ အာဝရယေ သောတံ၊

ရသေ စ နာနုဂိဇ္ဈေယျ၊ န ¶ စ မမာယေထ ကိဉ္စိ လောကသ္မိံ။

‘‘ဖဿေန ယဒါ ဖုဋ္ဌဿ၊ ပရိဒေဝံ ဘိက္ခု န ကရေယျ ကုဟိဉ္စိ၊

ဘဝဉ္စ နာဘိဇပ္ပေယျ၊ ဘေရဝေသု စ န သမ္ပဝေဓေယျ။

‘‘အန္နာနမထော ပါနာနံ၊ ခါဒနီယာနံ အထောပိ ဝတ္ထာနံ၊

လဒ္ဓါ န သန္နိဓိံ ကယိရာ၊ န စ ပရိတ္တသေ တာနိ အလဘမာနော။

‘‘ဈာယီ န ပါဒလောလဿ၊ ဝိရမေ ကုက္ကုစ္စာ နပ္ပမဇ္ဇေယျ၊

အထာသနေသု သယနေသု၊ အပ္ပသဒ္ဒေသု ဘိက္ခု ဝိဟရေယျ။

‘‘နိဒ္ဒံ ¶ န ဗဟုလီကရေယျ၊ ဇာဂရိယံ ဘဇေယျ အာတာပီ၊

တန္ဒိံ မာယံ ဟဿံ ခိဍ္ဍံ၊ မေထုနံ ဝိပ္ပဇဟေ သဝိဘူသံ။

‘‘အာထဗ္ဗဏံ ¶ သုပိနံ လက္ခဏံ၊ နော ဝိဒဟေ အထောပိ နက္ခတ္တံ၊

ဝိရုတဉ္စ ဂဗ္ဘကရဏံ၊ တိကိစ္ဆံ ¶ မာမကော န သေဝေယျ။

‘‘နိန္ဒာယ နပ္ပဝေဓေယျ၊ န ဥဏ္ဏမေယျ ပသံသိတော ဘိက္ခု၊

လောဘံ သဟ မစ္ဆရိယေန၊ ကောဓံ ပေသုဏိယဉ္စ ပနုဒေယျ။

‘‘ကယဝိက္ကယေ ¶ န တိဋ္ဌေယျ၊ ဥပဝါဒံ ဘိက္ခု န ကရေယျ ကုဟိဉ္စိ၊

ဂါမေ စ နာဘိသဇ္ဇေယျ၊ လာဘကမျာ ဇနံ န လပယေယျ။

‘‘န စ ကတ္ထိတာ သိယာ ဘိက္ခု၊ န စ ဝါစံ ပယုတ္တံ ဘာသေယျ၊

ပါဂဗ္ဘိယံ န သိက္ခေယျ၊ ကထံ ဝိဂ္ဂါဟိကံ န ကထယေယျ။

‘‘မောသဝဇ္ဇေ န နီယေထ၊ သမ္ပဇာနော သဌာနိ န ကယိရာ၊

အထ ¶ ဇီဝိတေန ပညာယ၊ သီလဗ္ဗတေန နာညမတိမညေ။

‘‘သုတွာ ရုသိတော ဗဟုံ ဝါစံ၊ သမဏာနံ ဝါ ပုထုဇနာနံ [ပုထုဝစနာနံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊

ဖရုသေန နေ န ပဋိဝဇ္ဇာ၊ န ¶ ဟိ သန္တော ပဋိသေနိကရောန္တိ။

‘‘ဧတဉ္စ ဓမ္မမညာယ၊ ဝိစိနံ ဘိက္ခု သဒါ သတော သိက္ခေ၊

သန္တီတိ နိဗ္ဗုတိံ ဉတွာ၊ သာသနေ ဂေါတမဿ န ပမဇ္ဇေယျ။

‘‘အဘိဘူ ¶ ဟိ သော အနဘိဘူတော၊ သက္ခိဓမ္မမနီတိဟမဒဿီ၊

တသ္မာ ဟိ တဿ ဘဂဝတော သာသနေ၊ အပ္ပမတ္တော သဒါ နမဿမနုသိက္ခေ’’တိ။

တုဝဋကသုတ္တံ စုဒ္ဒသမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘အတ္တဒဏ္ဍာ ဘယံ ဇာတံ၊ ဇနံ ပဿထ မေဓဂံ၊

သံဝေဂံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ ယထာ သံဝိဇိတံ မယာ။

‘‘ဖန္ဒမာနံ ¶ ပဇံ ဒိသွာ၊ မစ္ဆေ အပ္ပောဒကေ ယထာ၊

အညမညေဟိ ဗျာရုဒ္ဓေ၊ ဒိသွာ မံ ဘယမာဝိသိ။

‘‘သမန္တမသာရော ¶ လောကော၊ ဒိသာ သဗ္ဗာ သမေရိတာ၊

ဣစ္ဆံ ဘဝနမတ္တနော၊ နာဒ္ဒသာသိံ အနောသိတံ။

‘‘ဩသာနေတွေဝ ¶ ဗျာရုဒ္ဓေ၊ ဒိသွာ မေ အရတီ အဟု၊

အထေတ္ထ သလ္လမဒ္ဒက္ခိံ၊ ဒုဒ္ဒသံ ဟဒယနိဿိတံ။

‘‘ယေန သလ္လေန ဩတိဏ္ဏော၊ ဒိသာ သဗ္ဗာ ဝိဓာဝတိ၊

တမေဝ သလ္လမဗ္ဗုယှ၊ န ဓာဝတိ န သီဒတိ။

‘‘တတ္ထ သိက္ခာနုဂီယန္တိ [သိက္ခာနုကိရိယန္တိ (က။)]၊ ယာနိ လောကေ ဂဓိတာနိ၊

န တေသု ပသုတော သိယာ၊ နိဗ္ဗိဇ္ဈ သဗ္ဗသော ကာမေ၊

‘‘သစ္စော သိယာ အပ္ပဂဗ္ဘော၊ အမာယော ရိတ္တပေသုဏော၊

အက္ကောဓနော လောဘပါပံ၊ ဝေဝိစ္ဆံ ဝိတရေ မုနိ။

‘‘နိဒ္ဒံ တန္ဒိံ သဟေ ထီနံ၊ ပမာဒေန န သံဝသေ၊

အတိမာနေ န တိဋ္ဌေယျ၊ နိဗ္ဗာနမနသော နရော။

‘‘မောသဝဇ္ဇေ ¶ ¶ န နီယေထ၊ ရူပေ သ္နေဟံ န ကုဗ္ဗယေ၊

မာနဉ္စ ပရိဇာနေယျ၊ သာဟသာ ဝိရတော စရေ။

‘‘ပုရာဏံ နာဘိနန္ဒေယျ၊ နဝေ ခန္တိံ န ကုဗ္ဗယေ၊

ဟိယျမာနေ န သောစေယျ၊ အာကာသံ န သိတော သိယာ။

‘‘ဂေဓံ ဗြူမိ မဟောဃောတိ၊ အာဇဝံ ဗြူမိ ဇပ္ပနံ၊

အာရမ္မဏံ ပကပ္ပနံ၊ ကာမပင်္ကော ဒုရစ္စယော။

‘‘သစ္စာ အဝေါက္ကမ္မ [အဝေါက္ကမံ (နိဒ္ဒေသ)] မုနိ၊ ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗြာဟ္မဏော၊

သဗ္ဗံ သော [သဗ္ဗသော (သျာ။ က။)] ပဋိနိဿဇ္ဇ၊ သ ဝေ သန္တောတိ ဝုစ္စတိ။

‘‘သ ¶ ဝေ ဝိဒွါ သ ဝေဒဂူ၊ ဉတွာ ဓမ္မံ အနိဿိတော၊

သမ္မာ ¶ သော လောကေ ဣရိယာနော၊ န ပိဟေတီဓ ကဿစိ။

‘‘ယောဓ ကာမေ အစ္စတရိ၊ သင်္ဂံ လောကေ ဒုရစ္စယံ၊

န သော သောစတိ နာဇ္ဈေတိ၊ ဆိန္နသောတော အဗန္ဓနော။

‘‘ယံ ပုဗ္ဗေ တံ ဝိသောသေဟိ၊ ပစ္ဆာ တေ မာဟု ကိဉ္စနံ၊

မဇ္ဈေ စေ နော ဂဟေဿသိ၊ ဥပသန္တော စရိဿသိ။

‘‘သဗ္ဗသော နာမရူပသ္မိံ၊ ယဿ နတ္ထိ မမာယိတံ၊

အသတာ စ န သောစတိ၊ သ ဝေ လောကေ န ဇီယတိ။

‘‘ယဿ နတ္ထိ ဣဒံ မေတိ၊ ပရေသံ ဝါပိ ကိဉ္စနံ၊

မမတ္တံ သော အသံဝိန္ဒံ၊ နတ္ထိ မေတိ န သောစတိ။

‘‘အနိဋ္ဌုရီ ¶ အနနုဂိဒ္ဓါ၊ အနေဇော သဗ္ဗဓီ သမော၊

တမာနိသံသံ ပဗြူမိ၊ ပုစ္ဆိတော အဝိကမ္ပိနံ။

‘‘အနေဇဿ ဝိဇာနတော၊ နတ္ထိ ကာစိ နိသင်္ခတိ [နိသင်္ခိတိ (သီ။ ပီ။)]။

ဝိရတော သော ဝိယာရဗ္ဘာ၊ ခေမံ ပဿတိ သဗ္ဗဓိ။

‘‘န သမေသု န ဩမေသု၊ န ဥဿေသု ဝဒတေ မုနိ၊

သန္တော သော ဝီတမစ္ဆရော၊ နာဒေတိ န နိရဿတီ’’တိ။

အတ္တဒဏ္ဍသုတ္တံ ပန္နရသမံ နိဋ္ဌိတံ။

‘‘န ¶ ¶ ¶ မေ ဒိဋ္ဌော ဣတော ပုဗ္ဗေ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ သာရိပုတ္တော)

‘‘သဒေဝကဿ လောကဿ၊ ယထာ ဒိဿတိ စက္ခုမာ၊

သဗ္ဗံ တမံ ဝိနောဒေတွာ၊ ဧကောဝ ရတိမဇ္ဈဂါ။

‘‘တံ ¶ ဗုဒ္ဓံ အသိတံ တာဒိံ၊ အကုဟံ ဂဏိမာဂတံ၊

ဗဟူနမိဓ ဗဒ္ဓါနံ၊ အတ္ထိ ပဉှေန အာဂမံ။

‘‘ဘိက္ခုနော ဝိဇိဂုစ္ဆတော၊ ဘဇတော ရိတ္တမာသနံ၊

ရုက္ခမူလံ သုသာနံ ဝါ၊ ပဗ္ဗတာနံ ဂုဟာသု ဝါ။

‘‘ဥစ္စာဝစေသု သယနေသု၊ ကီဝန္တော တတ္ထ ဘေရဝါ၊

ယေဟိ ဘိက္ခု န ဝေဓေယျ၊ နိဂ္ဃောသေ သယနာသနေ။

‘‘ကတီ ပရိဿယာ လောကေ၊ ဂစ္ဆတော အဂတံ ဒိသံ၊

ယေ ဘိက္ခု အဘိသမ္ဘဝေ၊ ပန္တမှိ သယနာသနေ။

‘‘ကျာဿ ဗျပ္ပထယော အဿု၊ ကျာဿဿု ဣဓ ဂေါစရာ၊

ကာနိ သီလဗ္ဗတာနာဿု၊ ပဟိတတ္တဿ ဘိက္ခုနော။

‘‘ကံ သော သိက္ခံ သမာဒါယ၊ ဧကောဒိ နိပကော သတော၊

ကမ္မာရော ရဇတဿေဝ၊ နိဒ္ဓမေ မလမတ္တနော’’။

‘‘ဝိဇိဂုစ္ဆမာနဿ ¶ ¶ ယဒိဒံ ဖာသု၊ (သာရိပုတ္တာတိ ဘဂဝါ)

‘‘ပဉ္စန္နံ ဓီရော ဘယာနံ န ဘာယေ၊ ဘိက္ခု သတော သပရိယန္တစာရီ၊

ဍံသာဓိပါတာနံ သရီသပါနံ၊ မနုဿဖဿာနံ စတုပ္ပဒါနံ။

‘‘ပရဓမ္မိကာနမ္ပိ ¶ ¶ န သန္တသေယျ၊ ဒိသွာပိ တေသံ ဗဟုဘေရဝါနိ၊

အထာပရာနိ အဘိသမ္ဘဝေယျ၊ ပရိဿယာနိ ကုသလာနုဧသီ။

‘‘အာတင်္ကဖဿေန ခုဒါယ ဖုဋ္ဌော၊ သီတံ အတုဏှံ [အစ္စုဏှံ (သီ။ သျာ။)] အဓိဝါသယေယျ၊

သော တေဟိ ဖုဋ္ဌော ဗဟုဓာ အနောကော၊ ဝီရိယံ ပရက္ကမ္မဒဠှံ ကရေယျ။

‘‘ထေယျံ န ကာရေ [န ကရေယျ (သီ။ သျာ။ က။)] န မုသာ ဘဏေယျ၊ မေတ္တာယ ဖဿေ တသထာဝရာနိ၊

ယဒါဝိလတ္တံ မနသော ဝိဇညာ၊ ကဏှဿ ပက္ခောတိ ဝိနောဒယေယျ။

‘‘ကောဓာတိမာနဿ ¶ ဝသံ န ဂစ္ဆေ၊ မူလမ္ပိ တေသံ ပလိခည တိဋ္ဌေ၊

အထပ္ပိယံ ဝါ ပန အပ္ပိယံ ဝါ၊ အဒ္ဓါ ဘဝန္တော အဘိသမ္ဘဝေယျ။

‘‘ပညံ ပုရက္ခတွာ ကလျာဏပီတိ၊ ဝိက္ခမ္ဘယေ တာနိ ပရိဿယာနိ၊

အရတိံ သဟေထ သယနမှိ ပန္တေ၊ စတုရော သဟေထ ပရိဒေဝဓမ္မေ။

‘‘ကိံသူ အသိဿာမိ ကုဝံ ဝါ [ကုဓ ဝါ (က။)၊ ကုထ ဝါ (နိဒ္ဒေသ)] အသိဿံ၊ ဒုက္ခံ ဝတ သေတ္ထ ကွဇ္ဇ သေဿံ၊

ဧတေ ဝိတက္ကေ ပရိဒေဝနေယျေ၊ ဝိနယေထ သေခေါ အနိကေတစာရီ။

‘‘အန္နဉ္စ ¶ လဒ္ဓါ ဝသနဉ္စ ကာလေ၊ မတ္တံ သော ဇညာ ဣဓ တောသနတ္ထံ၊

သော တေသု ဂုတ္တော ယတစာရိ ဂါမေ၊ ရုသိတောပိ ဝါစံ ဖရုသံ န ဝဇ္ဇာ။

‘‘ဩက္ခိတ္တစက္ခု ¶ ¶ န စ ပါဒလောလော၊ ဈာနာနုယုတ္တော ဗဟုဇာဂရဿ၊

ဥပေက္ခမာရဗ္ဘ သမာဟိတတ္တော၊ တက္ကာသယံ ကုက္ကုစ္စိယူပဆိန္ဒေ။

‘‘စုဒိတော ¶ ဝစီဘိ သတိမာဘိနန္ဒေ၊ သဗြဟ္မစာရီသု ခိလံ ပဘိန္ဒေ၊

ဝါစံ ပမုဉ္စေ ကုသလံ နာတိဝေလံ၊ ဇနဝါဒဓမ္မာယ န စေတယေယျ။

‘‘အထာပရံ ပဉ္စ ရဇာနိ လောကေ၊ ယေသံ သတီမာ ဝိနယာယ သိက္ခေ၊

ရူပေသု သဒ္ဒေသု အထော ရသေသု၊ ဂန္ဓေသု ဖဿေသု သဟေထ ရာဂံ။

‘‘ဧတေသု ဓမ္မေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒံ၊ ဘိက္ခု သတိမာ သုဝိမုတ္တစိတ္တော၊

ကာလေန ¶ သော သမ္မာ ဓမ္မံ ပရိဝီမံသမာနော၊

ဧကောဒိဘူတော ဝိဟနေ တမံ သော’’တိ။

သာရိပုတ္တသုတ္တံ သောဠသမံ နိဋ္ဌိတံ။

ကာမံ ဂုဟဉ္စ ဒုဋ္ဌာ စ၊ သုဒ္ဓဉ္စ ပရမာ ဇရာ၊

မေတ္တေယျော စ ပသူရော စ၊ မာဂဏ္ဍိ ပုရာဘေဒနံ။

ကလဟံ ဒွေ စ ဗျူဟာနိ [ဗျူဟာနိ (သီ။)]၊ ပုနဒေဝ တုဝဋ္ဋကံ၊

အတ္တဒဏ္ဍဝရံ သုတ္တံ၊ ထေရပုဋ္ဌေန [ထေရပဉှေန (သီ။)၊ သာရိပုတ္တေန (သျာ။)] သောဠသ၊

ဣတိ ဧတာနိ သုတ္တာနိ၊ သဗ္ဗာနဋ္ဌကဝဂ္ဂိကာတိ။

ကောသလာနံ ¶ ¶ ¶ ¶ ပုရာ ရမ္မာ၊ အဂမာ ဒက္ခိဏာပထံ၊

အာကိဉ္စညံ ပတ္ထယာနော၊ ဗြာဟ္မဏော မန္တပါရဂူ။

သော အဿကဿ ဝိသယေ၊ အဠကဿ [မုဠကဿ (သျာ။)၊ မူဠှကဿ (က။)၊ မဠကဿ (နိဒ္ဒေသ)] သမာသနေ၊

ဝသိ ဂေါဓာဝရီကူလေ၊ ဥဉ္ဆေန စ ဖလေန စ။

တဿေဝ ဥပနိဿာယ၊ ဂါမော စ ဝိပုလော အဟု၊

တတော ဇာတေန အာယေန၊ မဟာယညမကပ္ပယိ။

မဟာယညံ ယဇိတွာန၊ ပုန ပါဝိသိ အဿမံ၊

တသ္မိံ ပဋိပဝိဋ္ဌမှိ၊ အညော အာဂဉ္ဆိ ဗြာဟ္မဏော။

ဥဂ္ဃဋ္ဋပါဒေါ တသိတော [တဿိတော (က။)]၊ ပင်္ကဒန္တော ရဇဿိရော၊

သော စ နံ ဥပသင်္ကမ္မ၊ သတာနိ ပဉ္စ ယာစတိ။

တမေနံ ဗာဝရီ ဒိသွာ၊ အာသနေန နိမန္တယိ၊

သုခဉ္စ ကုသလံ ပုစ္ဆိ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိ။

‘‘ယံ ခေါ မမ ဒေယျဓမ္မံ၊ သဗ္ဗံ ဝိသဇ္ဇိတံ မယာ၊

အနုဇာနာဟိ မေ ဗြဟ္မေ၊ နတ္ထိ ပဉ္စသတာနိ မေ’’။

‘‘သစေ ¶ မေ ယာစမာနဿ၊ ဘဝံ နာနုပဒဿတိ၊

သတ္တမေ ဒိဝသေ တုယှံ၊ မုဒ္ဓါ ဖလတု သတ္တဓာ’’။

အဘိသင်္ခရိတွာ ¶ ¶ ကုဟကော၊ ဘေရဝံ သော အကိတ္တယိ၊

တဿ တံ ဝစနံ သုတွာ၊ ဗာဝရီ ဒုက္ခိတော အဟု။

ဥဿုဿတိ အနာဟာရော၊ သောကသလ္လသမပ္ပိတော၊

အထောပိ ဧဝံ စိတ္တဿ၊ ဈာနေ န ရမတီ မနော။

ဥတြသ္တံ ဒုက္ခိတံ ဒိသွာ၊ ဒေဝတာ အတ္ထကာမိနီ၊

ဗာဝရိံ ဥပသင်္ကမ္မ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိ။

‘‘န ¶ သော မုဒ္ဓံ ပဇာနာတိ၊ ကုဟကော သော ဓနတ္ထိကော၊

မုဒ္ဓနိ မုဒ္ဓပါတေ ဝါ၊ ဉာဏံ တဿ န ဝိဇ္ဇတိ’’။

‘‘ဘောတီ စရဟိ ဇာနာသိ၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတာ၊

မုဒ္ဓံ မုဒ္ဓါဓိပါတဉ္စ၊ တံ သုဏောမ ဝစော တဝ’’။

‘‘အဟမ္ပေတံ န ဇာနာမိ၊ ဉာဏမေတ္ထ န ဝိဇ္ဇတိ၊

မုဒ္ဓနိ မုဒ္ဓါဓိပါတေ စ၊ ဇိနာနံ ဟေတ္ထ [မုဒ္ဓံ မုဒ္ဓါဓိပါတော စ၊ ဇိနာနံ ဟေတ (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဒဿနံ’’။

‘‘အထ ကော စရဟိ ဇာနာတိ၊ အသ္မိံ ပထဝိမဏ္ဍလေ [ပုထဝိမဏ္ဍလေ (သီ။ ပီ။)]၊

မုဒ္ဓံ မုဒ္ဓါဓိပါတဉ္စ၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ဒေဝတေ’’။

‘‘ပုရာ ¶ ကပိလဝတ္ထုမှာ၊ နိက္ခန္တော လောကနာယကော၊

အပစ္စော ဩက္ကာကရာဇဿ၊ သကျပုတ္တော ပဘင်္ကရော။

‘‘သော ဟိ ဗြာဟ္မဏ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ သဗ္ဗဓမ္မာန ပါရဂူ၊

သဗ္ဗာဘိညာဗလပ္ပတ္တော၊ သဗ္ဗဓမ္မေသု စက္ခုမာ၊

သဗ္ဗကမ္မက္ခယံ ပတ္တော၊ ဝိမုတ္တော ဥပဓိက္ခယေ။

‘‘ဗုဒ္ဓါ သော ဘဂဝါ လောကေ၊ ဓမ္မံ ဒေသေတိ စက္ခုမာ၊

တံ ¶ တွံ ဂန္တွာန ပုစ္ဆဿု၊ သော တေ တံ ဗျာကရိဿတိ’’။

သမ္ဗုဒ္ဓါတိ ¶ ဝစော သုတွာ၊ ဥဒဂ္ဂေါ ဗာဝရီ အဟု၊

သောကဿ တနုကော အာသိ၊ ပီတိဉ္စ ဝိပုလံ လဘိ။

သော ဗာဝရီ အတ္တမနော ဥဒဂ္ဂေါ၊ တံ ဒေဝတံ ပုစ္ဆတိ ဝေဒဇာတော၊

‘‘ကတမမှိ ဂါမေ နိဂမမှိ ဝါ ပန၊ ကတမမှိ ဝါ ဇနပဒေ လောကနာထော၊

ယတ္ထ ဂန္တွာန ပဿေမု [ဂန္တွာ နမဿေမု (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ သမ္ဗုဒ္ဓံ ဒွိပဒုတ္တမံ’’ [ဒွိပဒုတ္တမံ (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊။

‘‘သာဝတ္ထိယံ ကောသလမန္ဒိရေ ဇိနော၊ ပဟူတပညော ဝရဘူရိမေဓသော၊

သော သကျပုတ္တော ဝိဓုရော အနာသဝေါ၊ မုဒ္ဓါဓိပါတဿ ဝိဒူ နရာသဘော’’။

တတော ¶ အာမန္တယီ သိဿေ၊ ဗြာဟ္မဏေ မန္တပါရဂေ၊

‘‘ဧထ မာဏဝါ အက္ခိဿံ၊ သုဏာထ ဝစနံ မမ။

‘‘ယဿေသော ¶ ဒုလ္လဘော လောကေ၊ ပါတုဘာဝေါ အဘိဏှသော၊

သွာဇ္ဇ လောကမှိ ဥပ္ပန္နော၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ ဣတိ ဝိဿုတော၊

ခိပ္ပံ ဂန္တွာန သာဝတ္ထိံ၊ ပဿဝှော ဒွိပဒုတ္တမံ’’။

‘‘ကထံ စရဟိ ဇာနေမု၊ ဒိသွာ ဗုဒ္ဓါတိ ဗြာဟ္မဏ၊

အဇာနတံ နော ပဗြူဟိ၊ ယထာ ဇာနေမု တံ မယံ’’။

‘‘အာဂတာနိ ¶ ဟိ မန္တေသု၊ မဟာပုရိသလက္ခဏာ၊

ဒွတ္တိံသာနိ စ [ဒွိတ္တိံသာ စ (သီ။ သျာ။ ပီ။)၊ ဒွိတ္တိံသ တာနိ (?)] ဗျာက္ခာတာ၊ သမတ္တာ အနုပုဗ္ဗသော။

‘‘ယဿေတေ ဟောန္တိ ဂတ္တေသု၊ မဟာပုရိသလက္ခဏာ၊

ဒွေယေဝ တဿ ဂတိယော၊ တတိယာ ဟိ န ဝိဇ္ဇတိ။

‘‘သစေ အဂါရံ အာဝသတိ [အဇ္ဈာဝသတိ (က။)]၊ ဝိဇေယျ ပထဝိံ ဣမံ၊

အဒဏ္ဍေန အသတ္ထေန၊ ဓမ္မေနမနုသာသတိ။

‘‘သစေ ¶ စ သော ပဗ္ဗဇတိ၊ အဂါရာ အနဂါရိယံ၊

ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒေါ [ဝိဝတ္တဆဒ္ဒေါ (သီ။)] သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အရဟာ ဘဝတိ အနုတ္တရော။

‘‘ဇာတိံ ဂေါတ္တဉ္စ လက္ခဏံ၊ မန္တေ သိဿေ ပုနာပရေ၊

မုဒ္ဓံ မုဒ္ဓါဓိပါတဉ္စ၊ မနသာယေဝ ပုစ္ဆထ။

‘‘အနာဝရဏဒဿာဝီ၊ ယဒိ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ၊

မနသာ ပုစ္ဆိတေ ပဉှေ၊ ဝါစာယ ဝိဿဇေဿတိ’’။

ဗာဝရိဿ ဝစော သုတွာ၊ သိဿာ သောဠသ ဗြာဟ္မဏာ၊

အဇိတော တိဿမေတ္တေယျော၊ ပုဏ္ဏကော အထ မေတ္တဂူ။

ဓောတကော ¶ ဥပသီဝေါ စ၊ နန္ဒော စ အထ ဟေမကော၊

တောဒေယျကပ္ပာ ဒုဘယော၊ ဇတုကဏ္ဏီ စ ပဏ္ဍိတော။

ဘဒြာဝုဓော ¶ ဥဒယော စ၊ ပေါသာလော စာပိ ဗြာဟ္မဏော၊

မောဃရာဇာ စ မေဓာဝီ၊ ပိင်္ဂိယော စ မဟာဣသိ။

ပစ္စေကဂဏိနော သဗ္ဗေ၊ သဗ္ဗလောကဿ ဝိဿုတာ၊

ဈာယီ ဈာနရတာ ဓီရာ၊ ပုဗ္ဗဝါသနဝါသိတာ။

ဗာဝရိံ ¶ အဘိဝါဒေတွာ၊ ကတွာ စ နံ ပဒက္ခိဏံ၊

ဇဋာဇိနဓရာ သဗ္ဗေ၊ ပက္ကာမုံ ဥတ္တရာမုခါ။

အဠကဿ ပတိဋ္ဌာနံ၊ ပုရိမာဟိဿတိံ [ပုရိမံ မာဟိဿတိံ (သီ။ ပီ။)၊ ပုရံ မာဟိဿတိံ (သျာ။)] တဒါ၊

ဥဇ္ဇေနိဉ္စာပိ ဂေါနဒ္ဓံ၊ ဝေဒိသံ ဝနသဝှယံ။

ကောသမ္ဗိဉ္စာပိ သာကေတံ၊ သာဝတ္ထိဉ္စ ပုရုတ္တမံ၊

သေတဗျံ ကပိလဝတ္ထုံ၊ ကုသိနာရဉ္စ မန္ဒိရံ။

ပါဝဉ္စ ¶ ဘောဂနဂရံ၊ ဝေသာလိံ မာဂဓံ ပုရံ၊

ပါသာဏကံ စေတိယဉ္စ၊ ရမဏီယံ မနောရမံ။

တသိတောဝုဒကံ ¶ သီတံ၊ မဟာလာဘံဝ ဝါဏိဇော၊

ဆာယံ ဃမ္မာဘိတတ္တောဝ၊ တုရိတာ ပဗ္ဗတမာရုဟုံ။

ဘဂဝါ တမှိ သမယေ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃပုရက္ခတော၊

ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ သီဟောဝ နဒတီ ဝနေ။

အဇိတော အဒ္ဒသ ဗုဒ္ဓံ၊ သတရံသိံ [ဝီတရံသိံဝ (သျာ။)၊ သတရံသီဝ (က။)၊ ပီတရံသီဝ (နိဒ္ဒေသ)] ဝ ဘာဏုမံ၊

စန္ဒံ ယထာ ပန္နရသေ၊ ပါရိပူရိံ ဥပါဂတံ။

အထဿ ဂတ္တေ ဒိသွာန၊ ပရိပူရဉ္စ ဗျဉ္ဇနံ၊

ဧကမန္တံ ဌိတော ဟဋ္ဌော၊ မနောပဉှေ အပုစ္ဆထ။

‘‘အာဒိဿ ဇမ္မနံ [ဇပ္ပနံ (က။)] ဗြူဟိ၊ ဂေါတ္တံ ဗြူဟိ သလက္ခဏံ [ဗြူဟိဿ လက္ခဏံ (နိဒ္ဒေသ)]၊

မန္တေသု ပါရမိံ ဗြူဟိ၊ ကတိ ဝါစေတိ ဗြာဟ္မဏော’’။

‘‘ဝီသံ ဝဿသတံ အာယု၊ သော စ ဂေါတ္တေန ဗာဝရီ၊

တီဏိဿ လက္ခဏာ ဂတ္တေ၊ တိဏ္ဏံ ဝေဒါန ပါရဂူ။

‘‘လက္ခဏေ ¶ ¶ ဣတိဟာသေ စ၊ သနိဃဏ္ဍုသကေဋုဘေ၊

ပဉ္စသတာနိ ဝါစေတိ၊ သဓမ္မေ ပါရမိံ ဂတော’’။

‘‘လက္ခဏာနံ ¶ ပဝိစယံ၊ ဗာဝရိဿ နရုတ္တမ၊

ကင်္ခစ္ဆိဒ [တဏှစ္ဆိဒ (ဗဟူသု)] ပကာသေဟိ၊ မာ နော ကင်္ခါယိတံ အဟု’’။

‘‘မုခံ ဇိဝှာယ ဆာဒေတိ၊ ဥဏ္ဏဿ ဘမုကန္တရေ၊

ကောသောဟိတံ ဝတ္ထဂုယှံ၊ ဧဝံ ဇာနာဟိ မာဏဝ’’။

ပုစ္ဆဉှိ ¶ ကိဉ္စိ အသုဏန္တော၊ သုတွာ ပဉှေ ဝိယာကတေ၊

ဝိစိန္တေတိ ဇနော သဗ္ဗော၊ ဝေဒဇာတော ကတဉ္ဇလီ။

‘‘ကော နု ဒေဝေါ ဝါ ဗြဟ္မာ ဝါ၊ ဣန္ဒော ဝါပိ သုဇမ္ပတိ၊

မနသာ ပုစ္ဆိတေ ပဉှေ၊ ကမေတံ ပဋိဘာသတိ။

‘‘မုဒ္ဓံ မုဒ္ဓါဓိပါတဉ္စ၊ ဗာဝရီ ပရိပုစ္ဆတိ၊

တံ ဗျာကရောဟိ ဘဂဝါ၊ ကင်္ခံ ဝိနယ နော ဣသေ’’။

‘‘အဝိဇ္ဇာ မုဒ္ဓါတိ ဇာနာဟိ၊ ဝိဇ္ဇာ မုဒ္ဓါဓိပါတိနီ၊

သဒ္ဓါသတိသမာဓီဟိ၊ ဆန္ဒဝီရိယေန သံယုတာ’’။

တတော ဝေဒေန မဟတာ၊ သန္ထမ္ဘိတွာန မာဏဝေါ၊

ဧကံသံ အဇိနံ ကတွာ၊ ပါဒေသု သိရသာ ပတိ။

‘‘ဗာဝရီ ဗြာဟ္မဏော ဘောတော၊ သဟ သိဿေဟိ မာရိသ၊

ဥဒဂ္ဂစိတ္တော သုမနော၊ ပါဒေ ဝန္ဒတိ စက္ခုမ’’။

‘‘သုခိတော ¶ ဗာဝရီ ဟောတု၊ သဟ သိဿေဟိ ဗြာဟ္မဏော၊

တွဉ္စာပိ သုခိတော ဟောဟိ၊ စိရံ ဇီဝါဟိ မာဏဝ။

‘‘ဗာဝရိဿ ¶ စ တုယှံ ဝါ၊ သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗသံသယံ၊

ကတာဝကာသာ ပုစ္ဆဝှော၊ ယံ ကိဉ္စိ မနသိစ္ဆထ’’။

သမ္ဗုဒ္ဓေန ကတောကာသော၊ နိသီဒိတွာန ပဉ္ဇလီ၊

အဇိတော ပဌမံ ပဉှံ၊ တတ္ထ ပုစ္ဆိ တထာဂတံ။

‘‘ကေနဿု ¶ ¶ နိဝုတော လောကော၊ (ဣစ္စာယသ္မာ အဇိတော)

ကိဿာဘိလေပနံ ဗြူသိ၊ ကိံသု တဿ မဟဗ္ဘယံ’’။

‘‘အဝိဇ္ဇာယ နိဝုတော လောကော၊ (အဇိတာတိ ဘဂဝါ)

ဇပ္ပာဘိလေပနံ ဗြူမိ၊ ဒုက္ခမဿ မဟဗ္ဘယံ’’။

‘‘သဝန္တိ ¶ သဗ္ဗဓိ သောတာ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ အဇိတော)

သောတာနံ သံဝရံ ဗြူဟိ၊ ကေန သောတာ ပိဓိယျရေ’’ [ပိထိယျရေ (သီ။ သျာ။ ပီ။)၊ ပိထီယရေ (သီ။ အဋ္ဌ။)၊ ပိဓီယရေ (?)]။

‘‘ယာနိ သောတာနိ လောကသ္မိံ၊ (အဇိတာတိ ဘဂဝါ)

သောတာနံ သံဝရံ ဗြူမိ၊ ပညာယေတေ ပိဓိယျရေ’’။

‘‘ပညာ စေဝ သတိ ယဉ္စ [သတီ စေဝ (သီ။)၊ သတီ စ (သျာ။)၊ သတီ စာပိ (ပီ။ နိဒ္ဒေသ)၊ သတိ စာပိ (နိဒ္ဒေသ)]၊ (ဣစ္စာယသ္မာ အဇိတော)

ဧတံ ¶ မေ ပုဋ္ဌော ပဗြူဟိ၊ ကတ္ထေတံ ဥပရုဇ္ဈတိ’’။

‘‘ယမေတံ ပဉှံ အပုစ္ဆိ၊ အဇိတ တံ ဝဒါမိ တေ၊

ယတ္ထ နာမဉ္စ ရူပဉ္စ၊ အသေသံ ဥပရုဇ္ဈတိ၊

ဝိညာဏဿ နိရောဓေန၊ ဧတ္ထေတံ ဥပရုဇ္ဈတိ’’။

‘‘ယေ စ သင်္ခါတဓမ္မာသေ၊ ယေ စ သေခါ ပုထူ ဣဓ၊

တေသံ မေ နိပကော ဣရိယံ၊ ပုဋ္ဌော ပဗြူဟိ မာရိသ’’။

‘‘ကာမေသု ¶ နာဘိဂိဇ္ဈေယျ၊ မနသာနာဝိလော သိယာ၊

ကုသလော သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ’’တိ။

အဇိတမာဏဝပုစ္ဆာ ပဌမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ကောဓ ¶ ¶ သန္တုသိတော လောကေ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ တိဿမေတ္တေယျော)

ကော ဥဘန္တမဘိညာယ၊ မဇ္ဈေ မန္တာ န လိပ္ပတိ [လိမ္ပတိ (က။)]၊

ကံ ဗြူသိ မဟာပုရိသောတိ၊ ကော ဣဓ သိဗ္ဗိနိမစ္စဂါ’’။

‘‘ကာမေသု ဗြဟ္မစရိယဝါ၊ (မေတ္တေယျာတိ ဘဂဝါ)

သင်္ခါယ ¶ နိဗ္ဗုတော ဘိက္ခု၊ တဿ နော သန္တိ ဣဉ္ဇိတာ။

‘‘သော ဥဘန္တမဘိညာယ၊ မဇ္ဈေ မန္တာ န လိပ္ပတိ၊

တံ ဗြူမိ မဟာပုရိသောတိ၊ သော ဣဓ သိဗ္ဗိနိမစ္စဂါ’’တိ။

တိဿမေတ္တေယျမာဏဝပုစ္ဆာ ဒုတိယာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘အနေဇံ မူလဒဿာဝိံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပုဏ္ဏကော)

အတ္ထိ [အတ္ထီ (သျာ။)] ပဉှေန အာဂမံ၊

ကိံ ¶ နိဿိတာ ¶ ဣသယော မနုဇာ၊ ခတ္တိယာ ဗြာဟ္မဏာ ဒေဝတာနံ၊

ယညမကပ္ပယိံသု ပုထူဓ လောကေ၊ ပုစ္ဆာမိ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ’’။

‘‘ယေ ကေစိမေ ဣသယော မနုဇာ၊ (ပုဏ္ဏကာတိ ဘဂဝါ)

ယညမကပ္ပယိံသု ပုထူဓ လောကေ၊ အာသီသမာနာ ပုဏ္ဏက ဣတ္ထတ္တံ [ဣတ္ထဘာဝံ (သီ။ သျာ။)]၊

‘‘ယေ ¶ ကေစိမေ ဣသယော မနုဇာ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပုဏ္ဏကော)

ယညမကပ္ပယိံသု ¶ ပုထူဓ လောကေ၊ ကစ္စိဿု တေ ဘဂဝါ ယညပထေ အပ္ပမတ္တာ၊

အတာရုံ ဇာတိဉ္စ ဇရဉ္စ မာရိသ၊ ပုစ္ဆာမိ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ’’။

‘‘အာသီသန္တိ ထောမယန္တိ၊ အဘိဇပ္ပန္တိ ဇုဟန္တိ၊ (ပုဏ္ဏကာတိ ဘဂဝါ)

ကာမာဘိဇပ္ပန္တိ ပဋိစ္စ လာဘံ၊ တေ ယာဇယောဂါ ဘဝရာဂရတ္တာ၊

နာတရိံသု ဇာတိဇရန္တိ ဗြူမိ’’။

‘‘တေ ¶ စေ နာတရိံသု ယာဇယောဂါ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပုဏ္ဏကော)

အထ ကော စရဟိ ဒေဝမနုဿလောကေ၊ အတာရိ ဇာတိဉ္စ ဇရဉ္စ မာရိသ၊

ပုစ္ဆာမိ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ’’။

‘‘သင်္ခါယ လောကသ္မိ ပရောပရာနိ [ပရောဝရာနိ (သီ။ သျာ။)]၊ (ပုဏ္ဏကာတိ ဘဂဝါ)

ယဿိဉ္ဇိတံ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ၊

သန္တော ဝိဓူမော အနီဃော နိရာသော၊ အတာရိ သော ဇာတိဇရန္တိ ဗြူမီ’’တိ။

ပုဏ္ဏကမာဏဝပုစ္ဆာ တတိယာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ပုစ္ဆာမိ ¶ ¶ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ မေတ္တဂူ)

ကုတော နု ဒုက္ခာ သမုဒါဂတာ ဣမေ၊ ယေ ကေစိ လောကသ္မိမနေကရူပါ’’။

‘‘ဒုက္ခဿ ¶ ¶ ဝေ မံ ပဘဝံ အပုစ္ဆသိ၊ (မေတ္တဂူတိ ဘဂဝါ)

ဥပဓိနိဒါနာ ပဘဝန္တိ ဒုက္ခာ၊ ယေ ကေစိ လောကသ္မိမနေကရူပါ။

‘‘ယော ဝေ အဝိဒွါ ဥပဓိံ ကရောတိ၊ ပုနပ္ပုနံ ဒုက္ခမုပေတိ မန္ဒော၊

တသ္မာ ပဇာနံ ဥပဓိံ န ကယိရာ၊ ဒုက္ခဿ ဇာတိပ္ပဘဝါနုပဿီ’’။

‘‘ယံ တံ အပုစ္ဆိမှ အကိတ္တယီ နော၊ အညံ တံ ပုစ္ဆာမ [ပုစ္ဆာမိ (သီ။ ပီ။)] တဒိင်္ဃ ဗြူဟိ၊

ကထံ နု ဓီရာ ဝိတရန္တိ ဩဃံ၊ ဇာတိံ ဇရံ သောကပရိဒ္ဒဝဉ္စ၊

တံ မေ မုနိ သာဓု ဝိယာကရောဟိ၊ တထာ ဟိ တေ ဝိဒိတော ဧသ ဓမ္မော’’။

‘‘ကိတ္တယိဿာမိ ¶ တေ ဓမ္မံ၊ (မေတ္တဂူတိ ဘဂဝါ)

ယံ ဝိဒိတွာ သတော စရံ၊ တရေ လောကေ ဝိသတ္တိကံ’’။

‘‘တဉ္စာဟံ အဘိနန္ဒာမိ၊ မဟေသိ ဓမ္မမုတ္တမံ၊

ယံ ဝိဒိတွာ သတော စရံ၊ တရေ လောကေ ဝိသတ္တိကံ’’။

‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမ္ပဇာနာသိ၊ (မေတ္တဂူတိ ဘဂဝါ)

ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယဉ္စာပိ မဇ္ဈေ၊

ဧတေသု ¶ နန္ဒိဉ္စ နိဝေသနဉ္စ၊ ပနုဇ္ဇ ဝိညာဏံ ဘဝေ န တိဋ္ဌေ။

‘‘ဧဝံဝိဟာရီ ¶ သတော အပ္ပမတ္တော၊ ဘိက္ခု စရံ ဟိတွာ မမာယိတာနိ၊

ဇာတိံ ဇရံ သောကပရိဒ္ဒဝဉ္စ၊ ဣဓေဝ ဝိဒွါ ပဇဟေယျ ဒုက္ခံ’’။

‘‘ဧတာဘိနန္ဒာမိ ¶ ဝစော မဟေသိနော၊ သုကိတ္တိတံ ဂေါတမနူပဓီကံ၊

အဒ္ဓါ ဟိ ဘဂဝါ ပဟာသိ ဒုက္ခံ၊ တထာ ဟိ တေ ဝိဒိတော ဧသ ဓမ္မော။

‘‘တေ စာပိ နူနပ္ပဇဟေယျု ဒုက္ခံ၊ ယေ တွံ မုနိ အဋ္ဌိတံ ဩဝဒေယျ၊

တံ တံ နမဿာမိ သမေစ္စ နာဂ၊ အပ္ပေဝ မံ ဘဂဝါ အဋ္ဌိတံ ဩဝဒေယျ’’။

‘‘ယံ ¶ ဗြာဟ္မဏံ ဝေဒဂုမာဘိဇညာ၊ အကိဉ္စနံ ကာမဘဝေ အသတ္တံ၊

အဒ္ဓါ ဟိ သော ဩဃမိမံ အတာရိ၊ တိဏ္ဏော စ ပါရံ အခိလော အကင်္ခေါ။

‘‘ဝိဒွါ စ ယော [သော (သီ။ သျာ။ ပီ။)] ဝေဒဂူ နရော ဣဓ၊ ဘဝါဘဝေ သင်္ဂမိမံ ဝိသဇ္ဇ၊

သော ¶ ဝီတတဏှော အနီဃော နိရာသော၊ အတာရိ သော ဇာတိဇရန္တိ ဗြူမီ’’တိ။

မေတ္တဂူမာဏဝပုစ္ဆာ စတုတ္ထီ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ပုစ္ဆာမိ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဓောတကော)

တဝ သုတွာန နိဂ္ဃောသံ၊ သိက္ခေ နိဗ္ဗာနမတ္တနော’’။

‘‘တေနဟာတပ္ပံ ကရောဟိ၊ (ဓောတကာတိ ဘဂဝါ) ဣဓေဝ နိပကော သတော၊

ဣတော သုတွာန နိဂ္ဃောသံ၊ သိက္ခေ နိဗ္ဗာနမတ္တနော’’။

‘‘ပဿာမဟံ ¶ ဒေဝမနုဿလောကေ၊ အကိဉ္စနံ ဗြာဟ္မဏမိရိယမာနံ၊

တံ တံ နမဿာမိ သမန္တစက္ခု၊ ပမုဉ္စ ¶ မံ သက္က ကထံကထာဟိ’’။

‘‘နာဟံ ¶ သဟိဿာမိ [သမိဿာမိ (သျာ။)၊ ဂမိဿာမိ (သီ။)၊ သမီဟာမိ (ပီ။)] ပမောစနာယ၊ ကထံကထိံ ဓောတက ကဉ္စိ လောကေ၊

ဓမ္မဉ္စ သေဋ္ဌံ အဘိဇာနမာနော [အာဇာနမာနော (သီ။ သျာ။ ပီ။)]၊ ဧဝံ တုဝံ ဩဃမိမံ တရေသိ’’။

‘‘အနုသာသ ဗြဟ္မေ ကရုဏာယမာနော၊ ဝိဝေကဓမ္မံ ယမဟံ ဝိဇညံ၊

ယထာဟံ ¶ အာကာသောဝ အဗျာပဇ္ဇမာနော၊ ဣဓေဝ သန္တော အသိတော စရေယျံ’’။

‘‘ကိတ္တယိဿာမိ တေ သန္တိံ၊ (ဓောတကာတိ ဘဂဝါ) ဒိဋ္ဌေ ဓမ္မေ အနီတိဟံ၊

ယံ ဝိဒိတွာ သတော စရံ၊ တရေ လောကေ ဝိသတ္တိကံ’’။

‘‘တဉ္စာဟံ အဘိနန္ဒာမိ၊ မဟေသိ သန္တိမုတ္တမံ၊

ယံ ဝိဒိတွာ သတော စရံ၊ တရေ လောကေ ဝိသတ္တိကံ’’။

‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမ္ပဇာနာသိ၊ (ဓောတကာတိ ဘဂဝါ)

ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယဉ္စာပိ မဇ္ဈေ၊

ဧတံ ဝိဒိတွာ သင်္ဂေါတိ လောကေ၊ ဘဝါဘဝါယ မာကာသိ တဏှ’’န္တိ။

ဓောတကမာဏဝပုစ္ဆာ ပဉ္စမီ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ဧကော ¶ အဟံ သက္က မဟန္တမောဃံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဥပသီဝေါ)

အနိဿိတော နော ဝိသဟာမိ တာရိတုံ၊

အာရမ္မဏံ ဗြူဟိ သမန္တစက္ခု၊ ယံ နိဿိတော ဩဃမိမံ တရေယျံ’’။

‘‘အာကိဉ္စညံ ¶ ပေက္ခမာနော သတိမာ၊ (ဥပသီဝါတိ ဘဂဝါ)

ကာမေ ¶ ပဟာယ ဝိရတော ကထာဟိ၊ တဏှက္ခယံ နတ္တမဟာဘိပဿ’’ [ရတ္တမဟာဘိပဿ (သျာ။)၊ ရတ္တမဟံ ဝိပဿ (က။)]။

‘‘သဗ္ဗေသု ¶ ကာမေသု ယော ဝီတရာဂေါ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဥပသီဝေါ)

သညာဝိမောက္ခေ ပရမေ ဝိမုတ္တော [ဓိမုတ္တော (က။)]၊ တိဋ္ဌေ နု သော တတ္ထ အနာနုယာယီ’’ [အနာနုဝါယီ (သျာ။ က။)]။

‘‘သဗ္ဗေသု ကာမေသု ယော ဝီတရာဂေါ၊ (ဥပသီဝါတိ ဘဂဝါ)

သညာဝိမောက္ခေ ပရမေ ဝိမုတ္တော၊ တိဋ္ဌေယျ သော တတ္ထ အနာနုယာယီ’’။

‘‘တိဋ္ဌေ စေ သော တတ္ထ အနာနုယာယီ၊ ပူဂမ္ပိ ¶ ဝဿာနံ သမန္တစက္ခု၊

တတ္ထေဝ သော သီတိသိယာ ဝိမုတ္တော၊ စဝေထ ဝိညာဏံ တထာဝိဓဿ’’။

‘‘အစ္စီ ယထာ ဝါတဝေဂေန ခိတ္တာ [ခိတ္တံ (သျာ။)၊ ခိတ္တော (ပီ။)]၊ (ဥပသီဝါတိ ဘဂဝါ)

ဧဝံ ¶ မုနီ နာမကာယာ ဝိမုတ္တော၊ အတ္ထံ ပလေတိ န ဥပေတိ သင်္ခံ’’။

‘‘အတ္ထင်္ဂတော သော ဥဒ ဝါ သော နတ္ထိ၊ ဥဒါဟု ဝေ သဿတိယာ အရောဂေါ၊

တံ မေ မုနီ သာဓု ဝိယာကရောဟိ၊ တထာ ဟိ တေ ဝိဒိတော ဧသ ဓမ္မော’’။

‘‘အတ္ထင်္ဂတဿ ¶ န ပမာဏမတ္ထိ၊ (ဥပသီဝါတိ ဘဂဝါ)

သဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု သမူဟတေသု၊ သမူဟတာ ဝါဒပထာပိ သဗ္ဗေ’’တိ။

ဥပသီဝမာဏဝပုစ္ဆာ ဆဋ္ဌီ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘သန္တိ ¶ လောကေ မုနယော၊ (ဣစ္စာယသ္မာ နန္ဒော)

ဉာဏူပပန္နံ ¶ နော မုနိံ [မုနိ နော (သျာ။ က။)] ဝဒန္တိ၊ ဥဒါဟု ဝေ ဇီဝိတေနူပပန္နံ’’။

‘‘န ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ (န သီလဗ္ဗတေန) [( ) နတ္ထိ သီ။-ပီ ပေါတ္ထကေသု]

ဝိသေနိကတွာ ¶ အနီဃာ နိရာသာ၊ စရန္တိ ယေ တေ မုနယောတိ ဗြူမိ’’။

‘‘ယေ ကေစိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာသေ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ နန္ဒော)

ဒိဋ္ဌဿုတေနာပိ [ဒိဋ္ဌေန သုတေနာပိ (သီ။)၊ ဒိဋ္ဌေ သုတေနာပိ (သျာ။ ပီ။ က။)] ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

သီလဗ္ဗတေနာပိ ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊ အနေကရူပေန ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

ကစ္စိဿု တေ ဘဂဝါ တတ္ထ ယတာ စရန္တာ၊ အတာရု ဇာတိဉ္စ ဇရဉ္စ မာရိသ၊

ပုစ္ဆာမိ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ’’။

‘‘ယေ ¶ ကေစိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာသေ၊ (နန္ဒာတိ ဘဂဝါ)

ဒိဋ္ဌဿုတေနာပိ ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

သီလဗ္ဗတေနာပိ ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊ အနေကရူပေန ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

ကိဉ္စာပိ တေ တတ္ထ ယတာ စရန္တိ၊ နာရိံသု ဇာတိဇရန္တိ ဗြူမိ’’။

‘‘ယေ ¶ ကေစိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာသေ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ နန္ဒော)

ဒိဋ္ဌဿုတေနာပိ ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

သီလဗ္ဗတေနာပိ ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊ အနေကရူပေန ဝဒန္တိ သုဒ္ဓိံ၊

တေ စေ မုနိ [သစေ မုနိ (သီ။)] ဗြူသိ အနောဃတိဏ္ဏေ၊ အထ ¶ ကော စရဟိ ဒေဝမနုဿလောကေ၊

အတာရိ ဇာတိဉ္စ ဇရဉ္စ မာရိသ၊ ပုစ္ဆာမိ တံ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ’’။

‘‘နာဟံ သဗ္ဗေ သမဏဗြာဟ္မဏာသေ၊ (နန္ဒာတိ ဘဂဝါ)

ယေ ¶ သီဓ ဒိဋ္ဌံဝ သုတံ မုတံ ဝါ၊ သီလဗ္ဗတံ ဝါပိ ပဟာယ သဗ္ဗံ၊

အနေကရူပမ္ပိ ပဟာယ သဗ္ဗံ၊ တဏှံ ပရိညာယ အနာသဝါသေ၊

‘‘ဧတာဘိနန္ဒာမိ ဝစော မဟေသိနော၊ သုကိတ္တိတံ ဂေါတမနူပဓီကံ၊

ယေ သီဓ ဒိဋ္ဌံ ဝ သုတံ မုတံ ဝါ၊ သီလဗ္ဗတံ ဝါပိ ပဟာယ သဗ္ဗံ၊

အနေကရူပမ္ပိ ¶ ပဟာယ သဗ္ဗံ၊ တဏှံ ပရိညာယ အနာသဝါသေ၊

အဟမ္ပိ တေ ဩဃတိဏ္ဏာတိ ဗြူမီ’’တိ။

နန္ဒမာဏဝပုစ္ဆာ သတ္တမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ယေ ¶ မေ ပုဗ္ဗေ ဝိယာကံသု၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဟေမကော)

ဣစ္စာသိ ဣတိ ဘဝိဿတိ၊ သဗ္ဗံ တံ ဣတိဟီတိဟံ၊

သဗ္ဗံ တံ တက္ကဝဍ္ဎနံ၊ နာဟံ တတ္ထ အဘိရမိံ။

‘‘တွဉ္စ မေ ဓမ္မမက္ခာဟိ၊ တဏှာနိဂ္ဃာတနံ မုနိ၊

ယံ ဝိဒိတွာ သတော စရံ၊ တရေ လောကေ ဝိသတ္တိကံ’’။

‘‘ဣဓ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတေသု၊ ပိယရူပေသု ဟေမက၊

ဆန္ဒရာဂဝိနောဒနံ၊ နိဗ္ဗာနပဒမစ္စုတံ။

‘‘ဧတဒညာယ ယေ သတာ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိနိဗ္ဗုတာ၊

ဥပသန္တာ စ တေ သဒါ၊ တိဏ္ဏာ လောကေ ဝိသတ္တိက’’န္တိ။

ဟေမကမာဏဝပုစ္ဆာ အဋ္ဌမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ယသ္မိံ ¶ ¶ ကာမာ န ဝသန္တိ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ တောဒေယျော)

ကထံကထာ စ ယော တိဏ္ဏော၊ ဝိမောက္ခော တဿ ကီဒိသော’’။

‘‘ယသ္မိံ ¶ ကာမာ န ဝသန္တိ၊ (တောဒေယျာတိ ဘဂဝါ)

ကထံကထာ စ ယော တိဏ္ဏော၊ ဝိမောက္ခော တဿ နာပရော’’။

‘‘နိရာသသော သော ဥဒ အာသသာနော၊ ပညာဏဝါ သော ဥဒ ပညကပ္ပီ၊

မုနိံ အဟံ သက္က ယထာ ဝိဇညံ၊ တံ မေ ဝိယာစိက္ခ သမန္တစက္ခု’’။

‘‘နိရာသသော ¶ သော န စ အာသသာနော၊ ပညာဏဝါ သော န စ ပညကပ္ပီ၊

ဧဝမ္ပိ တောဒေယျ မုနိံ ဝိဇာန၊ အကိဉ္စနံ ကာမဘဝေ အသတ္တ’’န္တိ။

တောဒေယျမာဏဝပုစ္ဆာ နဝမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘မဇ္ဈေ ¶ သရသ္မိံ တိဋ္ဌတံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ကပ္ပော)

ဇရာမစ္စုပရေတာနံ၊ ဒီပံ ပဗြူဟိ မာရိသ၊

တွဉ္စ မေ ဒီပမက္ခာဟိ၊ ယထာယိဒံ နာပရံ သိယာ’’။

‘‘မဇ္ဈေ ¶ ¶ သရသ္မိံ တိဋ္ဌတံ၊ (ကပ္ပာတိ ဘဂဝါ)

ဇရာမစ္စုပရေတာနံ၊ ဒီပံ ပဗြူမိ ကပ္ပ တေ။

‘‘အကိဉ္စနံ အနာဒါနံ၊ ဧတံ ဒီပံ အနာပရံ၊

နိဗ္ဗာနံ ဣတိ [နိဗ္ဗာနမီတိ (သီ။)] နံ ဗြူမိ၊ ဇရာမစ္စုပရိက္ခယံ။

‘‘ဧတဒညာယ ယေ သတာ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိနိဗ္ဗုတာ၊

န တေ မာရဝသာနုဂါ၊ န တေ မာရဿ ပဒ္ဓဂူ’’တိ [ပဋ္ဌဂူတိ (သျာ။ က။)]။

ကပ္ပမာဏဝပုစ္ဆာ ဒသမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘သုတွာနဟံ ဝီရမကာမကာမိံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဇတုကဏ္ဏိ)

သန္တိပဒံ ဗြူဟိ သဟဇနေတ္တ၊ ယထာတစ္ဆံ ¶ ဘဂဝါ ဗြူဟိ မေ တံ။

‘‘ဘဂဝါ ¶ ဟိ ကာမေ အဘိဘုယျ ဣရိယတိ၊ အာဒိစ္စောဝ ပထဝိံ တေဇီ တေဇသာ၊

ပရိတ္တပညဿ မေ ဘူရိပည၊ အာစိက္ခ ဓမ္မံ ယမဟံ ဝိဇညံ၊

‘‘ကာမေသု ¶ ဝိနယ ဂေဓံ၊ (ဇတုကဏ္ဏီတိ ဘဂဝါ) နေက္ခမ္မံ ဒဋ္ဌု ခေမတော၊

ဥဂ္ဂဟီတံ နိရတ္တံ ဝါ၊ မာ တေ ဝိဇ္ဇိတ္ထ ကိဉ္စနံ။

‘‘ယံ ပုဗ္ဗေ တံ ဝိသောသေဟိ၊ ပစ္ဆာ တေ မာဟု ကိဉ္စနံ၊

မဇ္ဈေ စေ နော ဂဟေဿသိ၊ ဥပသန္တော စရိဿသိ။

‘‘သဗ္ဗသော ¶ နာမရူပသ္မိံ၊ ဝီတဂေဓဿ ဗြာဟ္မဏ၊

အာသဝါဿ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊ ယေဟိ မစ္စုဝသံ ဝဇေ’’တိ။

ဇတုကဏ္ဏိမာဏဝပုစ္ဆာ ဧကာဒသမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ဩကဉ္ဇဟံ တဏှစ္ဆိဒံ အနေဇံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဘဒြာဝုဓော)

နန္ဒိဉ္ဇဟံ ဩဃတိဏ္ဏံ ဝိမုတ္တံ၊

ကပ္ပဉ္ဇဟံ အဘိယာစေ သုမေဓံ၊ သုတွာန ¶ နာဂဿ အပနမိဿန္တိ ဣတော။

‘‘နာနာဇနာ ဇနပဒေဟိ သင်္ဂတာ၊ တဝ ဝီရ ဝါကျံ အဘိကင်္ခမာနာ၊

တေသံ တုဝံ သာဓု ဝိယာကရောဟိ၊ တထာ ဟိ တေ ဝိဒိတော ဧသ ဓမ္မော’’။

‘‘အာဒါနတဏှံ ဝိနယေထ သဗ္ဗံ၊ (ဘဒြာဝုဓာတိ ဘဂဝါ)

ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယဉ္စာပိ မဇ္ဈေ၊

ယံ ¶ ယဉှိ လောကသ္မိမုပါဒိယန္တိ၊ တေနေဝ မာရော အနွေတိ ဇန္တုံ။

‘‘တသ္မာ ¶ ပဇာနံ န ဥပါဒိယေထ၊ ဘိက္ခု သတော ကိဉ္စနံ သဗ္ဗလောကေ၊

အာဒါနသတ္တေ ဣတိ ပေက္ခမာနော၊ ပဇံ ဣမံ မစ္စုဓေယျေ ဝိသတ္တ’’န္တိ။

ဘဒြာဝုဓမာဏဝပုစ္ဆာ ဒွါဒသမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ဈာယိံ ¶ ဝိရဇမာသီနံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ဥဒယော) ကတကိစ္စံ အနာသဝံ၊

ပါရဂုံ သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ အတ္ထိ ပဉှေန အာဂမံ၊

အညာဝိမောက္ခံ ပဗြူဟိ၊ အဝိဇ္ဇာယ ပဘေဒနံ’’။

‘‘ပဟာနံ ¶ ကာမစ္ဆန္ဒာနံ၊ (ဥဒယာတိ ဘဂဝါ) ဒေါမနဿာန စူဘယံ၊

ထိနဿ စ ပနူဒနံ၊ ကုက္ကုစ္စာနံ နိဝါရဏံ။

‘‘ဥပေက္ခာသတိသံသုဒ္ဓံ၊ ဓမ္မတက္ကပုရေဇဝံ၊

အညာဝိမောက္ခံ ပဗြူမိ၊ အဝိဇ္ဇာယ ပဘေဒနံ’’။

‘‘ကိံသု ¶ သံယောဇနော လောကော၊ ကိံသု တဿ ဝိစာရဏံ၊

ကိဿဿ ဝိပ္ပဟာနေန၊ နိဗ္ဗာနံ ဣတိ ဝုစ္စတိ’’။

‘‘နန္ဒိသံယောဇနော လောကော၊ ဝိတက္ကဿ ဝိစာရဏံ၊

တဏှာယ ဝိပ္ပဟာနေန၊ နိဗ္ဗာနံ ဣတိ ဝုစ္စတိ’’။

‘‘ကထံ သတဿ စရတော၊ ဝိညာဏံ ဥပရုဇ္ဈတိ၊

ဘဂဝန္တံ ပုဋ္ဌုမာဂမ္မ၊ တံ သုဏောမ ဝစော တဝ’’။

‘‘အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါ စ၊ ဝေဒနံ နာဘိနန္ဒတော၊

ဧဝံ သတဿ စရတော၊ ဝိညာဏံ ဥပရုဇ္ဈတီ’’တိ။

ဥဒယမာဏဝပုစ္ဆာ တေရသမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ယော ¶ ¶ အတီတံ အာဒိသတိ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပေါသာလော) အနေဇော ဆိန္နသံသယော၊

ပါရဂုံ သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ အတ္ထိ ပဉှေန အာဂမံ။

‘‘ဝိဘူတရူပသညိဿ ¶ ၊ သဗ္ဗကာယပ္ပဟာယိနော၊

အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဗဟိဒ္ဓါ စ၊ နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ ပဿတော၊

ဉာဏံ သက္ကာနုပုစ္ဆာမိ၊ ကထံ နေယျော တထာဝိဓော’’။

‘‘ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော ¶ သဗ္ဗာ၊ (ပေါသာလာတိ ဘဂဝါ) အဘိဇာနံ တထာဂတော၊

တိဋ္ဌန္တမေနံ ဇာနာတိ၊ ဝိမုတ္တံ တပ္ပရာယဏံ။

‘‘အာကိဉ္စညသမ္ဘဝံ ဉတွာ၊ နန္ဒီ သံယောဇနံ ဣတိ၊

ဧဝမေတံ အဘိညာယ၊ တတော တတ္ထ ဝိပဿတိ၊

ဧတံ [ဧဝံ (သျာ။ က။)] ဉာဏံ တထံ တဿ၊ ဗြာဟ္မဏဿ ဝုသီမတော’’တိ။

ပေါသာလမာဏဝပုစ္ဆာ စုဒ္ဒသမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ဒွါဟံ သက္ကံ အပုစ္ဆိဿံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ မောဃရာဇာ)

ယာဝတတိယဉ္စ ဒေဝီသိ၊ ဗျာကရောတီတိ မေ သုတံ။

‘‘အယံ လောကော ပရော လောကော၊ ဗြဟ္မလောကော သဒေဝကော၊

ဒိဋ္ဌိံ တေ နာဘိဇာနာတိ၊ ဂေါတမဿ ယသဿိနော။

‘‘ဧဝံ ¶ ¶ ¶ အဘိက္ကန္တဒဿာဝိံ၊ အတ္ထိ ပဉှေန အာဂမံ၊

ကထံ လောကံ အဝေက္ခန္တံ၊ မစ္စုရာဇာ န ပဿတိ’’။

‘‘သုညတော ¶ လောကံ အဝေက္ခဿု၊ မောဃရာဇ သဒါ သတော၊

အတ္တာနုဒိဋ္ဌိံ ဦဟစ္စ၊ ဧဝံ မစ္စုတရော သိယာ၊

ဧဝံ လောကံ အဝေက္ခန္တံ၊ မစ္စုရာဇာ န ပဿတီ’’တိ။

မောဃရာဇမာဏဝပုစ္ဆာ ပန္နရသမာ နိဋ္ဌိတာ။

‘‘ဇိဏ္ဏောဟမသ္မိ အဗလော ဝီတဝဏ္ဏော၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပိင်္ဂိယော)

‘‘ဒိသွာန ရူပေသု ဝိဟညမာနေ၊ (ပိင်္ဂိယာတိ ဘဂဝါ)

တသ္မာ တုဝံ ပိင်္ဂိယ အပ္ပမတ္တော၊

‘‘ဒိသာ စတဿော ဝိဒိသာ စတဿော၊ ဥဒ္ဓံ ¶ အဓော ဒသ ဒိသာ ဣမာယော၊

န ¶ တုယှံ အဒိဋ္ဌံ အသုတံ အမုတံ [အသုတံ အမုတံ ဝါ (သီ။)၊ အသုတာမုတံ ဝါ (သျာ။)၊ အသုတံ’မုတံ ဝါ (ပီ။)]၊ အထော အဝိညာတံ ကိဉ္စနမတ္ထိ [ကိဉ္စိ မတ္ထိ (သျာ။)၊ ကိဉ္စိ နတ္ထိ (ပီ။)၊ ကိဉ္စိနမတ္ထိ (က။)] လောကေ၊

အာစိက္ခ ဓမ္မံ ယမဟံ ဝိဇညံ၊ ဇာတိဇရာယ ဣဓ ဝိပ္ပဟာနံ’’။

‘‘တဏှာဓိပန္နေ ¶ မနုဇေ ပေက္ခမာနော၊ (ပိင်္ဂိယာတိ ဘဂဝါ)

တသ္မာ တုဝံ ပိင်္ဂိယ အပ္ပမတ္တော၊ ဇဟဿု တဏှံ အပုနဗ္ဘဝါယာ’’တိ။

ပိင်္ဂိယမာဏဝပုစ္ဆာ သောဠသမာ နိဋ္ဌိတာ။

ဣဒမဝေါစ ¶ ဘဂဝါ မဂဓေသု ဝိဟရန္တော ပါသာဏကေ စေတိယေ၊ ပရိစာရကသောဠသာနံ [ပရိစာရကသောဠသန္နံ (သျာ။ က။)] ဗြာဟ္မဏာနံ အဇ္ဈိဋ္ဌော ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော ပဉှံ [ပဉှေ (သီ။ ပီ။)] ဗျာကာသိ။ ဧကမေကဿ စေပိ ပဉှဿ အတ္ထမညာယ ဓမ္မမညာယ ဓမ္မာနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇေယျ၊ ဂစ္ဆေယျေဝ ဇရာမရဏဿ ပါရံ။ ပါရင်္ဂမနီယာ ဣမေ ဓမ္မာတိ၊ တသ္မာ ဣမဿ ဓမ္မပရိယာယဿ ပါရာယနန္တေဝ [ပါရာယဏံတွေဝ (သီ။ အဋ္ဌ။)] အဓိဝစနံ။

အဇိတော တိဿမေတ္တေယျော၊ ပုဏ္ဏကော အထ မေတ္တဂူ၊

ဓောတကော ဥပသီဝေါ စ၊ နန္ဒော စ အထ ဟေမကော။

တောဒေယျ-ကပ္ပာ ¶ ဒုဘယော၊ ဇတုကဏ္ဏီ စ ပဏ္ဍိတော၊

ဘဒြာဝုဓော ဥဒယော စ၊ ပေါသာလော စာပိ ဗြာဟ္မဏော၊

မောဃရာဇာ ¶ စ မေဓာဝီ၊ ပိင်္ဂိယော စ မဟာဣသိ။

ဧတေ ဗုဒ္ဓံ ဥပါဂစ္ဆုံ၊ သမ္ပန္နစရဏံ ဣသိံ၊

ပုစ္ဆန္တာ နိပုဏေ ပဉှေ၊ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌံ ဥပါဂမုံ။

တေသံ ဗုဒ္ဓါ ပဗျာကာသိ၊ ပဉှေ ပုဋ္ဌော ယထာတထံ၊

ပဉှာနံ ဝေယျာကရဏေန၊ တောသေသိ ဗြာဟ္မဏေ မုနိ။

တေ တောသိတာ စက္ခုမတာ၊ ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊

ဗြဟ္မစရိယမစရိံသု၊ ဝရပညဿ သန္တိကေ။

ဧကမေကဿ ¶ ပဉှဿ၊ ယထာ ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတံ၊

တထာ ယော ပဋိပဇ္ဇေယျ၊ ဂစ္ဆေ ပါရံ အပါရတော။

အပါရာ ပါရံ ဂစ္ဆေယျ၊ ဘာဝေန္တော မဂ္ဂမုတ္တမံ၊

မဂ္ဂေါ သော ပါရံ ဂမနာယ၊ တသ္မာ ပါရာယနံ ဣတိ။

‘‘ပါရာယနမနုဂါယိဿံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပိင်္ဂိယော)

ယထာဒ္ဒက္ခိ တထာက္ခာသိ၊ ဝိမလော ဘူရိမေဓသော၊

နိက္ကာမော နိဗ္ဗနော [နိဗ္ဗုတော (သျာ။)] နာဂေါ၊ ကိဿ ဟေတု မုသာ ဘဏေ။

‘‘ပဟီနမလမောဟဿ ¶ ¶ ၊ မာနမက္ခပ္ပဟာယိနော၊

ဟန္ဒာဟံ ကိတ္တယိဿာမိ၊ ဂိရံ ဝဏ္ဏူပသဉှိတံ။

‘‘တမောနုဒေါ ဗုဒ္ဓါ သမန္တစက္ခု၊ လောကန္တဂူ သဗ္ဗဘဝါတိဝတ္တော၊

အနာသဝေါ သဗ္ဗဒုက္ခပဟီနော၊ သစ္စဝှယော ¶ ဗြဟ္မေ ဥပါသိတော မေ။

‘‘ဒိဇော ယထာ ကုဗ္ဗနကံ ပဟာယ၊ ဗဟုပ္ဖလံ ကာနနမာဝသေယျ၊

ဧဝံ ပဟံ အပ္ပဒဿေ ပဟာယ၊ မဟောဒဓိံ ဟံသောရိဝ အဇ္ဈပတ္တော။

‘‘ယေမေ ပုဗ္ဗေ ဝိယာကံသု၊ ဟုရံ ဂေါတမသာသနာ၊

သဗ္ဗံ တံ ဣတိဟိတိဟံ၊ သဗ္ဗံ တံ တက္ကဝဍ္ဎနံ။

‘‘ဧကော တမနုဒါသိနော၊ ဇုတိမာ သော ပဘင်္ကရော၊

ဂေါတမော ဘူရိပညာဏော၊ ဂေါတမော ဘူရိမေဓသော။

‘‘ယော ¶ မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ၊

တဏှက္ခယမနီတိကံ ¶ ၊ ယဿ နတ္ထိ ဥပမာ ကွစိ’’။

‘‘ကိံနု ¶ တမှာ ဝိပ္ပဝသသိ၊ မုဟုတ္တမပိ ပိင်္ဂိယ၊

ဂေါတမာ ဘူရိပညာဏာ၊ ဂေါတမာ ဘူရိမေဓသာ။

‘‘ယော တေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ၊

တဏှက္ခယမနီတိကံ၊ ယဿ နတ္ထိ ဥပမာ ကွစိ’’။

‘‘နာဟံ တမှာ ဝိပ္ပဝသာမိ၊ မုဟုတ္တမပိ ဗြာဟ္မဏ၊

ဂေါတမာ ဘူရိပညာဏာ၊ ဂေါတမာ ဘူရိမေဓသာ။

‘‘ယော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ၊

တဏှက္ခယမနီတိကံ၊ ယဿ နတ္ထိ ဥပမာ ကွစိ။

‘‘ပဿာမိ ¶ နံ မနသာ စက္ခုနာဝ၊ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဗြာဟ္မဏ အပ္ပမတ္တော၊

နမဿမာနော ဝိဝသေမိ ရတ္တိံ၊ တေနေဝ မညာမိ အဝိပ္ပဝါသံ။

‘‘သဒ္ဓါ စ ပီတိ စ မနော သတိ စ၊ နာပေန္တိ မေ ဂေါတမသာသနမှာ၊

ယံ ယံ ဒိသံ ဝဇတိ ဘူရိပညော၊ သ တေန တေနေဝ နတောဟမသ္မိ။

‘‘ဇိဏ္ဏဿ ¶ မေ ဒုဗ္ဗလထာမကဿ၊ တေနေဝ ကာယော န ပလေတိ တတ္ထ၊

သံကပ္ပယန္တာယ [သံကပ္ပယတ္တာယ (သီ။)] ဝဇာမိ နိစ္စံ၊ မနော ဟိ မေ ဗြာဟ္မဏ တေန ယုတ္တော။

‘‘ပင်္ကေ သယာနော ပရိဖန္ဒမာနော၊ ဒီပါ ဒီပံ ဥပပ္လဝိံ [ဥပလ္လဝိံ (သျာ။ နိဒ္ဒေသ)]၊

အထဒ္ဒသာသိံ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဩဃတိဏ္ဏမနာသဝံ’’။

‘‘ယထာ အဟူ ဝက္ကလိ မုတ္တသဒ္ဓါ၊ ဘဒြာဝုဓော အာဠဝိ ဂေါတမော စ၊

ဂမိဿသိ တွံ ပိင်္ဂိယ မစ္စုဓေယျဿ ပါရံ’’ [မစ္စုဓေယျပါရံ (သီ။)]။

‘‘ဧသ ဘိယျော ပသီဒါမိ၊ သုတွာန မုနိနော ဝစော၊

ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒေါ ¶ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အခိလော ပဋိဘာနဝါ။

‘‘အဓိဒေဝေ ¶ အဘိညာယ၊ သဗ္ဗံ ဝေဒိ ဝရောဝရံ [ပရော ဝရံ (သီ။ သျာ။)၊ ပရော ပရံ (နိဒ္ဒေသ)]၊

ပဉှာနန္တကရော သတ္ထာ၊ ကင်္ခီနံ ပဋိဇာနတံ။

‘‘အသံဟီရံ ¶ အသင်္ကုပ္ပံ၊ ယဿ နတ္ထိ ဥပမာ ကွစိ၊

အဒ္ဓါ ဂမိဿာမိ န မေတ္ထ ကင်္ခါ၊ ဧဝံ မံ ဓာရေဟိ အဓိမုတ္တစိတ္တ’’န္တိ။

ပါရာယနဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော နိဋ္ဌိတော။

ဥရဂေါ ¶ [ဣမာ ဥဒ္ဒါနဂါထာယော သီ။ ပီ။ ပေါတ္ထကေသု န သန္တိ] ဓနိယောပိ စ၊ ခဂ္ဂဝိသာဏော ကသိ စ၊

စုန္ဒော ဘဝေါ ပုနဒေဝ၊ ဝသလော စ ကရဏီယဉ္စ၊

ဟေမဝတော အထ ယက္ခော၊ ဝိဇယသုတ္တံ မုနိသုတ္တဝရန္တိ။

ပဌမကဋ္ဌဝရော ဝရဝဂ္ဂေါ၊ ဒွါဒသသုတ္တဓရော သုဝိဘတ္တော၊

ဒေသိတော စက္ခုမတာ ဝိမလေန၊ သုယျတိ ဝဂ္ဂဝရော ဥရဂေါတိ။

ရတနာမဂန္ဓော ဟိရိမင်္ဂလနာမော၊ သုစိလောမကပိလော စ ဗြာဟ္မဏဓမ္မော၊

နာဝါ [နာထ (က။)] ကိံသီလဥဋ္ဌဟနော စ၊ ရာဟုလော ¶ စ ပုနပိ ဝင်္ဂီသော။

သမ္မာပရိဗ္ဗာဇနီယောပိ စေတ္ထ၊ ဓမ္မိကသုတ္တဝရော သုဝိဘတ္တော၊

စုဒ္ဒသသုတ္တဓရော ဒုတိယမှိ၊ စူဠကဝဂ္ဂဝရောတိ တမာဟု။

ပဗ္ဗဇ္ဇပဓာနသုဘာသိတနာမော၊ ပူရဠာသော ပုနဒေဝ မာဃော စ၊

သဘိယံ ကေဏိယမေဝ သလ္လနာမော၊ ဝါသေဋ္ဌဝရော ကာလိကောပိ စ။

နာလကသုတ္တဝရော သုဝိဘတ္တော၊ တံ အနုပဿီ တထာ ပုနဒေဝ၊

ဒွါဒသသုတ္တဓရော တတိယမှိ၊ သုယျတိ ဝဂ္ဂဝရော မဟာနာမော။

ကာမဂုဟဋ္ဌကဒုဋ္ဌကနာမာ ¶ ၊ သုဒ္ဓဝရော ပရမဋ္ဌကနာမော၊

ဇရာ မေတ္တိယဝရော သုဝိဘတ္တော၊ ပသူရမာဂဏ္ဍိယာ ပုရာဘေဒေါ။

ကလဟဝိဝါဒေါ ¶ ဥဘော ဝိယုဟာ စ၊ တုဝဋကအတ္တဒဏ္ဍသာရိပုတ္တာ၊

သောဠသသုတ္တဓရော စတုတ္ထမှိ၊ အဋ္ဌကဝဂ္ဂဝရောတိ ¶ တမာဟု။

မဂဓေ ဇနပဒေ ရမဏီယေ၊ ဒေသဝရေ ကတပုညနိဝေသေ၊

ပါသာဏကစေတိယဝရေ သုဝိဘတ္တေ၊ ဝသိ ဘဂဝါ ဂဏသေဋ္ဌော။

ဥဘယဝါသမာဂတိယမှိ [ဥဘယံ ဝါ ပုဏ္ဏသမာဂတံ ယမှိ (သျာ။)]၊ ဒွါဒသယောဇနိယာ ပရိသာယ၊

သောဠသဗြာဟ္မဏာနံ ကိရ ပုဋ္ဌော၊ ပုစ္ဆာယ သောဠသပဉှကမ္မိယာ၊

အတ္ထပကာသကဗျဉ္ဇနပုဏ္ဏံ၊ ဓမ္မမဒေသေသိ ပရခေမဇနိယံ [ဝရံ ခမနီယံ (က။)]၊

လောကဟိတာယ ဇိနော ဒွိပဒဂ္ဂေါ၊ သုတ္တဝရံ ဗဟုဓမ္မဝိစိတြံ၊

သဗ္ဗကိလေသပမောစနဟေတုံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

ဗျဉ္ဇနမတ္ထပဒံ သမယုတ္တံ [ဗျဉ္ဇနမတ္ထပဒသမယုတ္တံ (သျာ။)]၊ အက္ခရသညိတဩပမဂါဠှံ၊

လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

ရာဂမလေ ¶ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊ ဒေါသမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊

မောဟမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊ လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊

က္လေသမလေ ¶ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊ ဒုစ္စရိတမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊

လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

အာသဝဗန္ဓနယောဂါကိလေသံ၊ နီဝရဏာနိ စ တီဏိ မလာနိ၊

တဿ ကိလေသပမောစနဟေတုံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

နိမ္မလသဗ္ဗကိလေသပနူဒံ၊ ရာဂဝိရာဂမနေဇမသောကံ၊

သန္တပဏီတသုဒုဒ္ဒသဓမ္မံ၊ ဒေသယိ ¶ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

ရာဂဉ္စ ¶ ဒေါသကမဘဉ္ဇိတသန္တံ [ဒေါသဉ္စ ဘဉ္ဇိတသန္တံ (သျာ။)]၊ ယောနိစတုဂ္ဂတိပဉ္စဝိညာဏံ၊

တဏှာရတစ္ဆဒနတာဏလတာပမောက္ခံ [တဏှာတလရတစ္ဆေဒနတာဏပမောက္ခံ (သျာ။)]၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

ဂမ္ဘီရဒုဒ္ဒသသဏှနိပုဏံ၊ ပဏ္ဍိတဝေဒနိယံ နိပုဏတ္ထံ၊

လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

နဝင်္ဂကုသုမမာလဂီဝေယျံ၊ ဣန္ဒြိယဈာနဝိမောက္ခဝိဘတ္တံ၊

အဋ္ဌင်္ဂမဂ္ဂဓရံ ဝရယာနံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

သောမုပမံ ¶ ဝိမလံ ပရိသုဒ္ဓံ၊ အဏ္ဏဝမူပမရတနသုစိတ္တံ၊

ပုပ္ဖသမံ ရဝိမူပမတေဇံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါ။

ခေမသိဝံ သုခသီတလသန္တံ၊ မစ္စုတတာဏပရံ ပရမတ္ထံ၊

တဿ သုနိဗ္ဗုတဒဿနဟေတုံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒွိပဒဂ္ဂေါတိ။