📜

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ

ဝိနယပိဋကေ

စူဠဝဂ္ဂပါဠိ

၁။ ကမ္မက္ခန္ဓကံ

၁။ တဇ္ဇနီယကမ္မံ

၁။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ [အလမတ္ထတရာ စ (သျာ။ က။)]။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ¶ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ¶ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ¶ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။

၂။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ¶ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ¶ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တေသံ မောဃပုရိသာနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ? တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ အထ ခွေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ [ပဏ္ဍုကလောဟိတကေ (သျာ။)] ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ ဒုပ္ပောသတာယ မဟိစ္ဆတာယ ¶ အသန္တုဋ္ဌိတာယ [အသန္တုဋ္ဌတာယ (သျာ။)၊ အသန္တုဋ္ဌိယာ (သီ။)] သင်္ဂဏိကာယ ကောသဇ္ဇဿ ¶ အဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ အနေကပရိယာယေန သုဘရတာယ သုပေါသတာယ အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ [ဝိရိယာရမ္ဘဿ (သီ။)၊ ဝီရိယာရဗ္ဘဿ (က။)] ဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ ဘိက္ခူနံ တဒနုစ္ဆဝိကံ တဒနုလောမိကံ ¶ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမံ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ စောဒေတဗ္ဗာ၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗာ၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ [အာပတ္တိ (သီ။ သျာ။)] အာရောပေတဗ္ဗာ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၃။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ¶ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ ¶ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ ¶ ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော ¶ ။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ၊ ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၄။ ‘‘တီဟိ ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ [အဓမ္မကမ္မဉ္စေဝ (သျာ။)] ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ¶ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ¶ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အစောဒေတွာ ကတံ ¶ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၅။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ¶ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ ¶ ၊ အဒေသိတာယ ¶ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ¶ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ¶ ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ¶ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ ¶ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၆။ [ပရိ။ ၃၂၃] ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ¶ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ¶ ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ¶ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ ¶ ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၇။ ‘‘တဇ္ဇနီယကမ္မကတေန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ [သမ္မတိ (သျာ။)] သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ [န ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ (သျာ။)] သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

တဇ္ဇနီယကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၈။ အထ ခေါ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အကာသိ ¶ ။ တေ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ လောမံ ပါတေန္တိ ¶ ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ၊ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘မယံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တာမ၊ လောမံ ပါတေမ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမ၊ ကထံ နု ခေါ အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ…။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ¶ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ဩကာသံ ¶ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ၊ သာရေတိ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ [ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ (သျာ။)] – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၉။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ¶ ၊ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၀။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဏ္ဍုကလောဟိတကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မယံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ ¶ သမ္မာ ဝတ္တာမ၊ လောမံ ပါတေမ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမ၊ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမာ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ လောမံ ပါတေန္တိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ ¶ ၊ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ လောမံ ပါတေန္တိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ၊ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ လောမံ ပါတေန္တိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ၊ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ လောမံ ပါတေန္တိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ၊ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ သင်္ဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သင်္ဃေန ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊

တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

တဇ္ဇနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

၂။ နိယဿကမ္မံ

၁၁။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သေယျသကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ [ပကတတ္တာ (သီ။ သျာ။)] ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ သေယျသကော ဗာလော ဘဝိဿတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရိဿတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ ¶ ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿ မောဃပုရိသဿ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသော ဗာလော ဘဝိဿတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရိဿတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော သေယျသကဿ ¶ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ [နိယသကမ္မံ (က။)] ကရောတု – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမံ သေယျသကော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော [အာပတ္တိ အာရောပေတဗ္ဗာ (သီ။ သျာ။)]၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ¶ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ကရေယျ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ကရောတိ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ၊ အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ကရောတိ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ¶ ကရဏံ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၁၃။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ¶ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ¶ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ¶ ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ¶ ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ¶ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၁၄။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ ¶ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ¶ ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ¶ ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၁၅။ [ပရိ။ ၃၂၃] ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ¶ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော ¶ သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ၊ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ¶ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၁၆။ ‘‘နိယဿကမ္မကတေန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ ¶ သင်္ဃေန နိယဿကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရာပေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

နိယဿကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၇။ အထ ခေါ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ အကာသိ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ သော သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော ကလျာဏမိတ္တေ ¶ သေဝမာနော ဘဇမာနော ပယိရုပါသမာနော ဥဒ္ဒိသာပေန္တော ပရိပုစ္ဆန္တော ဗဟုဿုတော ဟောတိ၊ အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ…။ ‘‘တေန ¶ ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၁၈။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန နိယဿကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ ¶ ၊ ဩကာသံ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ၊ သာရေတိ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၁၉။ ‘‘ပဉ္စဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ ¶ ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန နိယဿကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ¶ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၂၀။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သေယျသကေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ ¶ ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သင်္ဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ¶ ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သင်္ဃေန သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

နိယဿကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

၃။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ

၂၁။ [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါရာ။ ၄၃၁ အာဒယော] တေန ခေါ ပန သမယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ [နာမ ဘိက္ခူ (က။)] ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ ဟောန္တိ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ [စူဠဝ။ ၂၉၂ အာဒယော] ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ၊ သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ၊ ဩစိနန္တိပိ ဩစိနာပေန္တိပိ၊ ဂန္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ ¶ ၊ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ¶ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ [ဝိဓုတိကံ (သျာ။)] ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ကရောန္တိပိ ¶ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ ဧကထာလကေပိ ¶ ပိဝန္တိ၊ ဧကာသနေပိ နိသီဒန္တိ၊ ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝန္တိ၊ မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓာရေန္တိ၊ နစ္စန္တိပိ၊ ဂါယန္တိပိ၊ ဝါဒေန္တိပိ၊ လာသေန္တိပိ၊ နစ္စန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ လာသေန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ လာသေန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ လာသေန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ လာသေန္တိ၊ အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠန္တိ၊ ဒသပဒေပိ ကီဠန္တိ၊ အာကာသေပိ ကီဠန္တိ၊ ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ၊ သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ၊ အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ၊ ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ၊ မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ရထကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ၊ အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ၊ အဿဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ၊ ရထဿပိ ပုရတော [ပုရတော ဓာဝန္တိ (သျာ။)] ဓာဝန္တိပိ အာဓာဝန္တိပိ၊ ဥဿေဠေန္တိပိ၊ အပ္ဖောဋေန္တိပိ ¶ ၊ နိဗ္ဗုဇ္ဈန္တိပိ၊ မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈန္တိ၊ ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သင်္ဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ [နစ္စန္တိံ (သီ။ သျာ။)] ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘဂိနိ၊ နစ္စဿူ’’တိ၊ နလာဋိကမ္ပိ ဒေန္တိ၊ ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။

၂၂။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကာသီသု ဝဿံဝုဋ္ဌော [ဝဿံဝုတ္ထော (သီ။ သျာ။)] သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကီဋာဂိရိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန ¶ အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန သမိဉ္ဇိတေန [သမ္မိဉ္ဇိတေန (သီ။ သျာ။ ကံ။)] ပသာရိတေန၊ ဩက္ခိတ္တစက္ခု ဣရိယာပထသမ္ပန္နော။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကွာယံ အဗလဗလော ¶ ဝိယ မန္ဒမန္ဒော ဝိယ ဘာကုဋိကဘာကုဋိကော ဝိယ? ကော ဣမဿ ဥပဂတဿ ပိဏ္ဍကမ္ပိ ဒဿတိ? အမှာကံ ပန အယျာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ သဏှာ သခိလာ သုခသမ္ဘာသာ မိဟိတပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဧဟိသွာဂတဝါဒိနော အဗ္ဘာကုဋိကာ ဥတ္တာနမုခါ ပုဗ္ဗဘာသိနော။ တေသံ ခေါ နာမ ပိဏ္ဍော ဒါတဗ္ဗော’’တိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ အညတရော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ၊ ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ၊ ဘန္တေ၊ ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’’တိ? ‘‘န ခေါ၊ အာဝုသော၊ ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ၊ ဘန္တေ၊ ဃရံ ဂမိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ၊ ဘန္တေ၊ အယျော ဂမိဿတီ’’တိ? ‘‘သာဝတ္ထိံ ¶ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ၊ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘ဒုဋ္ဌော၊ ဘန္တေ၊ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော။ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ၊ သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ၊ ဩစိနန္တိပိ၊ ဩစိနာပေန္တိပိ၊ ဂန္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ၊ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ¶ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ ဧကထာလကေပိ ပိဝန္တိ၊ ဧကာသနေပိ နိသီဒန္တိ၊ ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝန္တိ၊ မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓာရေန္တိ၊ နစ္စန္တိပိ၊ ဂါယန္တိပိ၊ ဝါဒေန္တိပိ၊ လာသေန္တိပိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ¶ နစ္စန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ လာသေန္တိ…ပေ… (စက္ကံ ကာတဗ္ဗံ)။ လာသေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ လာသေန္တိ၊ အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠန္တိ၊ ဒသပဒေပိ ကီဠန္တိ၊ အာကာသေပိ ¶ ကီဠန္တိ၊ ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ၊ သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ၊ အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ၊ ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ၊ မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ရထကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ၊ အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ၊ အဿဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ၊ ရထဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိပိ အာဓာဝန္တိပိ၊ ဥဿေဠေန္တိပိ၊ အပ္ဖောဋေန္တိပိ၊ နိဗ္ဗုဇ္ဈန္တိပိ၊ မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈန္တိ၊ ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သင်္ဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘ဣဓ၊ ဘဂိနိ၊ နစ္စဿူ’တိ၊ နလာဋိကမ္ပိ ဒေန္တိ၊ ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ယေပိ တေ၊ ဘန္တေ၊ မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ။ ယာနိပိ တာနိ သင်္ဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ။ ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ ¶ ၊ နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိံ ဘိက္ခူ ပဟိဏေယျ၊ ယထာယံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော သဏ္ဌဟေယျာ’’တိ။

‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ သော ဘိက္ခု တဿ ဥပါသကဿ ပဋိဿုဏိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ၊ ဘိက္ခု၊ ခမနီယံ၊ ကစ္စိ ယာပနီယံ၊ ကစ္စိသိ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတော၊ ကုတော စ တွံ ဘိက္ခု အာဂစ္ဆသီ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ၊ ဘဂဝါ၊ ယာပနီယံ ဘဂဝါ၊ အပ္ပကိလမထေန စ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အဒ္ဓါနံ အာဂတော။ ဣဓာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ကာသီသု ဝဿံဝုဋ္ဌော သာဝတ္ထိံ အာဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိံ။ အထ ခွာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကီဋာဂိရိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။ အဒ္ဒသာ ခေါ မံ၊ ဘန္တေ၊ အညတရော ဥပါသကော ကီဋာဂိရိသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ¶ ၊ ဒိသွာန ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘အပိ၊ ဘန္တေ၊ ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’တိ။ ‘န ခေါ၊ အာဝုသော၊ ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’တိ။ ‘ဧဟိ၊ ဘန္တေ၊ ဃရံ ဂမိဿာမာ’တိ။ အထ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သော ဥပါသကော မံ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘ကဟံ၊ ဘန္တေ၊ အယျော ဂမိဿတီ’တိ? ‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’တိ ¶ ။ ‘တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ၊ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ဒုဋ္ဌော၊ ဘန္တေ၊ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော။ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ ¶ ။ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ…ပေ… ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ယေပိ တေ၊ ဘန္တေ၊ မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ။ ယာနိပိ တာနိ သင်္ဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ။ ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ၊ နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိံ ဘိက္ခူ ပဟိဏေယျ၊ ယထာယံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော သဏ္ဌဟေယျာ’တိ။ တတော အဟံ ဘဂဝါ အာဂစ္ဆာမီ’’တိ။

၂၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ? တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ…ပေ… ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ? ယေပိ တေ မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ? ယာနိပိ တာနိ သင်္ဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ? ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ မောဃပုရိသာ ဧဝရူပံ အနာစာရံ ¶ အာစရိဿန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေဿန္တိပိ ရောပါပေဿန္တိပိ၊ သိဉ္စိဿန္တိပိ သိဉ္စာပေဿန္တိပိ၊ ဩစိနိဿန္တိပိ ဩစိနာပေဿန္တိပိ၊ ဂန္ထေဿန္တိပိ ဂန္ထာပေဿန္တိပိ၊ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ၊ ဧကထာလကေပိ ပိဝိဿန္တိ၊ ဧကာသနေပိ နိသီဒိဿန္တိ၊ ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ၊ ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ၊ ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ၊ မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝိဿန္တိ၊ မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓာရေဿန္တိ၊ နစ္စိဿန္တိပိ၊ ဂါယိဿန္တိပိ၊ ဝါဒေဿန္တိပိ၊ လာသေဿန္တိပိ၊ နစ္စန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ ¶ ¶ ၊ ဂါယန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ၊ ဂါယန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ၊ ဝါဒေန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ၊ အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ဒသပဒေပိ ကီဠိဿန္တိ၊ အာကာသေပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ပရိဟာရပထေပိ ကီဠိဿန္တိ၊ သန္တိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ခလိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ဃဋိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ၊ သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ အက္ခေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ဝင်္ကကေနပိ ကီဠိဿန္တိ မောက္ခစိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ၊ စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ရထကေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ဓနုကေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ အက္ခရိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ၊ မနေသိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠိဿန္တိ၊ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ၊ အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ၊ ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ၊ ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ၊ ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ၊ ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓာဝိဿန္တိ ¶ ၊ အဿဿပိ ပုရတော ဓာဝိဿန္တိ၊ ရထဿပိ ပုရတော [ပုရတော ဓာဝိဿန္တိ (သျာ။)] ဓာဝိဿန္တိပိ အာဓာဝိဿန္တိပိ၊ ဥဿေဠေဿန္တိပိ၊ အပ္ဖောဋေဿန္တိပိ၊ နိဗ္ဗုဇ္ဈိဿန္တိပိ၊ မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈိဿန္တိ၊ ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သင်္ဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ [ဝဒိဿန္တိ (က။)] – ‘ဣဓ၊ ဘဂိနိ၊ နစ္စဿူ’တိ၊ နလာဋိကမ္ပိ ဒဿန္တိ၊ ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရိဿန္တိ။ နေတံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ တုမှေ၊ သာရိပုတ္တာ၊ ကီဋာဂိရိံ ဂန္တွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောထ၊ တုမှာကံ ဧတေ သဒ္ဓိဝိဟာရိနော’’တိ။

‘‘ကထံ မယံ၊ ဘန္တေ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောမ၊ စဏ္ဍာ တေ ဘိက္ခူ ဖရုသာ’’တိ? ‘‘တေန ဟိ တုမှေ၊ သာရိပုတ္တာ၊ ဗဟုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ¶ စောဒေတဗ္ဗာ၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗာ၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗာ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၄။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ¶ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ သင်္ဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောတိ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ သင်္ဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ¶ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောတိ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၂၅။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ ¶ …ပေ… အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၂၆။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ¶ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ¶ ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ¶ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနစုဒ္ဒသကံ

၂၇။ [ပရိ။ ၃၂၃] ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ကာယိကဝါစသိကေန ¶ မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ၊ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ¶ ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ¶ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ¶ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ၊ ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနစုဒ္ဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၂၈။ ‘‘ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတေန ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ ¶ ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၂၉။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေါ ဘိက္ခုသင်္ဃော ကီဋာဂိရိံ ဂန္တွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အကာသိ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ တေ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ န လောမံ ပါတေန္တိ၊ န နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ၊ န ဘိက္ခူ ခမာပေန္တိ၊ အက္ကောသန္တိ၊ ပရိဘာသန္တိ၊ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေန္တိ၊ ပက္ကမန္တိပိ၊ ဝိဗ္ဘမန္တိပိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တိ၊ န လောမံ ပါတေဿန္တိ၊ န ¶ နေတ္ထာရံ ဝတ္တိဿန္တိ၊ န ဘိက္ခူ ခမာပေဿန္တိ၊ အက္ကောသိဿန္တိ၊ ပရိဘာသိဿန္တိ၊ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေဿန္တိ၊ ပက္ကမိဿန္တိပိ၊ ဝိဗ္ဘမိဿန္တိပီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ၊ န လောမံ ပါတေန္တိ၊ န နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ၊ န ဘိက္ခူ ခမာပေန္တိ၊ အက္ကောသန္တိ၊ ပရိဘာသန္တိ၊ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေန္တိ၊ ပက္ကမန္တိပိ၊ ဝိဗ္ဘမန္တိပီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ ¶ …ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တိ၊ န လောမံ ပါတေဿန္တိ၊ န နေတ္ထာရံ ဝတ္တိဿန္တိ၊ န ဘိက္ခူ ခမာပေဿန္တိ၊ အက္ကောသိဿန္တိ၊ ပရိဘာသိဿန္တိ၊ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေဿန္တိ၊ ပက္ကမိဿန္တိပိ၊ ဝိဗ္ဘမိဿန္တိပိ။ နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၃၀။ ‘‘ပဉ္စဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ¶ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ¶ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ဩကာသံ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ၊ သာရေတိ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မေ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၃၁။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ ¶ ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ¶ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ ¶ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မေ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၃၂။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ¶ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ¶ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော ¶ ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ

တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

၄။ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ

၃၃။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သုဓမ္မော မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ စိတ္တဿ ဂဟပတိနော အာဝါသိကော ဟောတိ၊ နဝကမ္မိကော ဓုဝဘတ္တိကော။ ယဒါ စိတ္တော ဂဟပတိ သင်္ဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတုကာမော ဟောတိ တဒါ န အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အနပလောကေတွာ သင်္ဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော၊ အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော၊ အာယသ္မာ စ မဟာကစ္စာနော၊ အာယသ္မာ စ မဟာကောဋ္ဌိကော ¶ ၊ အာယသ္မာ စ မဟာကပ္ပိနော၊ အာယသ္မာ စ မဟာစုန္ဒော၊ အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓါ၊ အာယသ္မာ စ ရေဝတော၊ အာယသ္မာ စ ဥပါလိ၊ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော၊ အာယသ္မာ စ ရာဟုလော၊ ကာသီသု စာရိကံ စရမာနာ ယေန မစ္ဆိကာသဏ္ဍော တဒဝသရုံ။

အဿောသိ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရာ ကိရ ဘိက္ခူ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ အနုပ္ပတ္တာတိ။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ယေန ထေရာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ ¶ ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ထေရေ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ စိတ္တံ ဂဟပတိံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။

အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ ¶ – ‘‘အဓိဝါသေန္တု မေ၊ ဘန္တေ၊ ထေရာ သွာတနာယ အာဂန္တုကဘတ္တ’’န္တိ။ အဓိဝါသေသုံ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ [အဓိဝါသေသုံ ခေါ တေ ထေရာ ဘိက္ခူ (သျာ။)] တုဏှီဘာဝေန။

အထ ¶ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ထေရေ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေနာယသ္မာ သုဓမ္မော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ၊ ဘန္တေ၊ အယျော သုဓမ္မော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ထေရေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ‘ပုဗ္ဗေ ခွာယံ စိတ္တော ဂဟပတိ ယဒါ သင်္ဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတုကာမော န မံ အနပလောကေတွာ သင်္ဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတိ၊ သောဒါနိ မံ အနပလောကေတွာ ထေရေ ဘိက္ခူ နိမန္တေသိ၊ ဒုဋ္ဌောဒါနာယံ စိတ္တော ဂဟပတိ အနပေက္ခော ဝိရတ္တရူပေါ မယီ’တိ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အလံ၊ ဂဟပတိ၊ နာဓိဝါသေမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ၊ ဘန္တေ၊ အယျော သုဓမ္မော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ထေရေဟီ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ ဂဟပတိ၊ နာဓိဝါသေမီ’’တိ။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ‘ကိံ မေ ကရိဿတိ အယျော သုဓမ္မော ¶ အဓိဝါသေန္တော ဝါ အနဓိဝါသေန္တော ဝါ’တိ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

၃၄။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ‘ယံနူနာဟံ စိတ္တဿ ဂဟပတိနော ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိယတ္တံ ¶ ပဿေယျ’န္တိ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန စိတ္တဿ ဂဟပတိနော နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ယေနာယသ္မာ သုဓမ္မော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ¶ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ စိတ္တံ ဂဟပတိံ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဟူတံ ခေါ တေ ဣဒံ၊ ဂဟပတိ၊ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယတ္တံ၊ ဧကာ စ ခေါ ဣဓ နတ္ထိ ယဒိဒံ တိလသင်္ဂုဠိကာ’’တိ။ ‘‘ဗဟုမှိ ဝတ၊ ဘန္တေ၊ ရတနေ ဗုဒ္ဓဝစနေ [ဘန္တေ ဗုဒ္ဓဝစနေ (သျာ။)] ဝိဇ္ဇမာနေ အယျေန သုဓမ္မေန ယဒေဝ ကိဉ္စိ ဘာသိတံ ယဒိဒံ တိလသင်္ဂုဠိကာတိ။ ဘူတပုဗ္ဗံ၊ ဘန္တေ၊ ဒက္ခိဏာပထကာ ဝါဏိဇာ ပုရတ္ထိမံ ဇနပဒံ အဂမံသု ဝါဏိဇ္ဇာယ။ တေ တတော ကုက္ကုဋိံ အာနေသုံ။ အထ ခေါ သာ၊ ဘန္တေ၊ ကုက္ကုဋီ ကာကေန သဒ္ဓိံ သံဝါသံ ကပ္ပေသိ။ သာ ပေါတကံ ဇနေသိ။ ယဒါ ခေါ သော၊ ဘန္တေ၊ ကုက္ကုဋပေါတကော ¶ ကာကဝဿံ ဝဿိတုကာမော ဟောတိ၊ ကာကကုက္ကုဋီတိ ဝဿတိ၊ ယဒါ ကုက္ကုဋိဝဿံ ဝဿိတုကာမော ဟောတိ၊ ကုက္ကုဋိကာကာတိ ဝဿတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဗဟုမှိ ရတနေ ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝိဇ္ဇမာနေ အယျေန သုဓမ္မေန ယဒေဝ ကိဉ္စိ ဘာသိတံ ယဒိဒံ တိလသံဂုဠိကာ’’တိ။ ‘‘အက္ကောသသိ မံ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ ပရိဘာသသိ မံ တွံ၊ ဂဟပတိ။ ဧသော တေ၊ ဂဟပတိ၊ အာဝါသော၊ ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘နာဟံ၊ ဘန္တေ၊ အယျံ သုဓမ္မံ အက္ကောသာမိ၊ ပရိဘာသာမိ ¶ [န ပရိဘာသာမိ (သီ။ သျာ။)]။ ဝသတု၊ ဘန္တေ၊ အယျော သုဓမ္မော မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ။ ရမဏီယံ အမ္ဗာဋကဝနံ။ အဟံ အယျဿ သုဓမ္မဿ ဥဿုက္ကံ ကရိဿာမိ၊ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… ¶ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော စိတ္တံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အက္ကောသသိ မံ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ ပရိဘာသသိ မံ တွံ၊ ဂဟပတိ။ ဧသော တေ၊ ဂဟပတိ၊ အာဝါသော၊ ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ကဟံ၊ ဘန္တေ၊ အယျော သုဓမ္မော ဂမိဿတီ’’တိ? ‘‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ၊ ဂဟပတိ၊ ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ ယဉ္စ အတ္တနာ ဘဏိတံ၊ ယဉ္စ မယာ ဘဏိတံ တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေဟိ။ အနစ္ဆရိယံ ခေါ ပနေတံ၊ ဘန္တေ၊ ယံ အယျော သုဓမ္မော ပုနဒေဝ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ပစ္စာဂစ္ဆေယျာ’’တိ။

၃၅။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ယဉ္စ အတ္တနာ ဘဏိတံ ¶ ယဉ္စ စိတ္တေန ဂဟပတိနာ ဘဏိတံ တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေသိ။

ဝိဂရဟိ ¶ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ မောဃပုရိသ၊ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင်္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေဿသိ၊ ဟီနေန ဝမ္ဘေဿသိ? နေတံ၊ မောဃပုရိသ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ¶ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတု – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၃၆။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင်္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေတိ၊ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ ¶ သင်္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေတိ၊ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ။ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတိ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင်္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေတိ၊ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ။ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတိ – စိတ္တော ¶ တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၃၇။ ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ ¶ ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ¶ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၃၈။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ¶ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနစတုက္ကံ

၃၉။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ¶ ကရေယျ။ ဂိဟီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဂိဟီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဂိဟီနံ အနာဝါသာယ [အဝါသာယ (သီ။)] ပရိသက္ကတိ၊ ဂိဟီ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ၊ ဂိဟီ ဂိဟီဟိ ¶ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဂိဟီနံ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ ¶ ၊ ဂိဟီနံ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဂိဟီနံ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဂိဟီ ဟီနေန ခုံသေတိ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ၊ ဂိဟီနံ ဓမ္မိကံ ပဋိဿဝံ န သစ္စာပေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘ပဉ္စန္နံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဂိဟီနံ ¶ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဧကော ဂိဟီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဧကော ဂိဟီနံ အနာဝါသာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဧကော ဂိဟီ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ၊ ဧကော ဂိဟီ ဂိဟီဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဂိဟီနံ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဂိဟီနံ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဂိဟီနံ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဂိဟီ ဟီနေန ခုံသေတိ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ၊ ဧကော ဂိဟီနံ ဓမ္မိကံ ပဋိဿဝံ န သစ္စာပေတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနစတုက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၄၀။ ‘‘ပဋိသာရဏီယကမ္မကတေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ ¶ ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော ¶ ၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၄၁။ အထ ¶ ခေါ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အကာသိ – ‘‘စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗော’’တိ။ သော သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ မင်္ကုဘူတော နာသက္ခိ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ပုနဒေဝ သာဝတ္ထိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ခမာပိတော တယာ၊ အာဝုသော သုဓမ္မ၊ စိတ္တော ဂဟပတီ’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ၊ အာဝုသော၊ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ မင်္ကုဘူတော နာသက္ခိံ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတု’’န္တိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ…။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတံ ဒေတု – စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ ဒါတဗ္ဗော – ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတံ ဒဒေယျ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သုဓမ္မဿ ¶ ဘိက္ခုနော အနုဒူတံ ဒေတိ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတဿ ဒါနံ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ၊ သော ¶ တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတော စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၄၂။ ‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုဓမ္မေန ဘိက္ခုနာ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ စိတ္တော ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗော – ‘ခမ၊ ဂဟပတိ၊ ပသာဒေမိ တ’န္တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ၊ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ခမ၊ ဂဟပတိ၊ ဣမဿ ¶ ဘိက္ခုနော၊ ပသာဒေတိ တ’န္တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ၊ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ခမ၊ ဂဟပတိ၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော၊ အဟံ တံ ပသာဒေမီ’တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ၊ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ခမ၊ ဂဟပတိ၊ ဣမဿ ဘိက္ခုနော၊ သင်္ဃဿ ဝစနေနာ’တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ¶ ခမတိ၊ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သုဓမ္မော ဘိက္ခု [သုဓမ္မံ ဘိက္ခုံ… သာ အာပတ္တိ ဒေသာပေတဗ္ဗာတိ (သီ။ သျာ။)] စိတ္တဿ ဂဟပတိနော ဒဿနူပစာရံ အဝိဇဟာပေတွာ သဝနူပစာရံ အဝိဇဟာပေတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ တံ အာပတ္တိံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ [သုဓမ္မံ ဘိက္ခုံ… သာ အာပတ္တိ ဒေသာပေတဗ္ဗာတိ (သီ။ သျာ။)]။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေသိ။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ ¶ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၄၃။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ဩကာသံ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ ¶ ၊ သာရေတိ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ¶ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ’’။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၄၄။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၄၅။ ‘‘ဧဝဉ္စ ¶ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန [တေန ဟိ (သျာ။ က။)]၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုဓမ္မေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ¶ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ ¶ ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… ¶ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု သင်္ဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သင်္ဃေန သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅။ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ

၄၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ ¶ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဿိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ¶ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ? နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတု – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ ဆန္နော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၄၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ ¶ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ¶ ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ ¶ သင်္ဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘အာဝါသပရမ္ပရဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သံသထ – ‘ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန အာပတ္တိယာ [ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ (သီ။ က။)] အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေနာ’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၄၈။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ¶ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ¶ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ¶ ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၄၉။ ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ…ပေ…။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၅၀။ [ပရိ။ ၃၂၃] ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော ¶ ၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ ¶ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ ¶ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ ¶ ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ

၅၁။ ‘‘အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ ¶ ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ ¶ ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရော၊ သေယျာဘိဟာရော၊ ပါဒေါဒကံ၊ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တော ဘိက္ခု သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗော [န ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗာ (သျာ။)]၊ န ဂိဟိဒ္ဓဇော ဓာရေတဗ္ဗော၊ န တိတ္ထိယဒ္ဓဇော ဓာရေတဗ္ဗော၊ န တိတ္ထိယာ သေဝိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခူ သေဝိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခိတဗ္ဗံ [ဘိက္ခုသိက္ခာ သိက္ခိတဗ္ဗာ (သျာ။)]။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ¶ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ န ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသာဒေတဗ္ဗော အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ¶ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၅၂။ အထ ခေါ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အကာသိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ သော သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော တမှာ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ၊ န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ၊ န အဉ္ဇလိကမ္မံ န ¶ သာမီစိကမ္မံ အကံသု၊ န သက္ကရိံသု၊ န ဂရု ကရိံသု [န ဂရုကရိံသု (က။)]၊ န မာနေသုံ၊ န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ၊ န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ၊ န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု၊ န ¶ သက္ကရိံသု၊ န ဂရုံ ကရိံသု၊ န မာနေသုံ၊ န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ၊ န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ၊ န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု၊ န သက္ကရိံသု၊ န ဂရုံ ကရိံသု၊ န မာနေသုံ၊ န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော ပုနဒေဝ ကောသမ္ဗိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ…။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ-တေစတ္တာလီသကံ

၅၃။ ‘‘ပဉ္စဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ¶ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ¶ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ ¶ ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ ဘိက္ခုံ [ဘိက္ခူ (သီ။ သျာ။)] ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ တိတ္ထိယေ သေဝတိ၊ ဘိက္ခူ န သေဝတိ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ န သိက္ခတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ၊ ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ၊ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ န ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ ¶ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ဩကာသံ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ၊ သာရေတိ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ-တေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ-တေစတ္တာလီသကံ

၅၄။ ‘‘ပဉ္စဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ¶ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ ¶ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န ဘိက္ခုံ ¶ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ န တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ န တိတ္ထိယေ သေဝတိ၊ ဘိက္ခူ သေဝတိ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ ¶ သိက္ခတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတိ၊ န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ¶ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၅၅။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆန္နေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယဿ ¶ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ ¶ ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ¶ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သင်္ဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

၆။ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ

၅၆။ တေန ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… ¶ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတု’’န္တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ¶ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတု – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ ဆန္နော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ¶ ပဋိကာတုံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘အာဝါသပရမ္ပရဉ္စ ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သံသထ – ‘ဆန္နော ဘိက္ခု၊ သင်္ဃေန အာပတ္တိယာ [ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ (သီ။ က။)] အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေနာ’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၅၇။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ ¶ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၅၈။ ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ¶ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၅၉။ [ပရိ။ ၃၂၃] ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ ¶ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ ¶ ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ¶ ဟောတိ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော ¶ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ

၆၀။ ‘‘အာပတ္တိယာ ¶ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရော၊ သေယျာဘိဟာရော၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တော ဘိက္ခု သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော ¶ ၊ န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗော။ န ဂိဟိဒ္ဓဇော ဓာရေတဗ္ဗော၊ န တိတ္ထိယဒ္ဓဇော ဓာရေတဗ္ဗော၊ န တိတ္ထိယာ သေဝိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခူ သေဝိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခိတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ ¶ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ န ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသာဒေတဗ္ဗော အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၆၁။ အထ ခေါ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အကာသိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ သော သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော တမှာ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ၊ န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ၊ န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု၊ န သက္ကရိံသု၊ န ဂရုံ ကရိံသု၊ န မာနေသုံ၊ န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ ¶ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ၊ န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ၊ န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု၊ န သက္ကရိံသု၊ န ဂရုံ ကရိံသု၊ န မာနေသုံ၊ န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော ¶ အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ၊ န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ၊ န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု၊ န သက္ကရိံသု၊ န ဂရုံ ကရိံသု၊ န မာနေသုံ၊ န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော ပုနဒေဝ ကောသမ္ဗိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ…။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၆၂။ ‘‘ပဉ္စဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ…ပေ… ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ…ပေ… ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ…ပေ… ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ…ပေ… ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ တိတ္ထိယေ သေဝတိ၊ ဘိက္ခူ န သေဝတိ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ န သိက္ခတိ…ပေ… ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ၊ ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ၊ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ န ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ¶ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ¶ ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ဩကာသံ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ၊ သာရေတိ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ ¶ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၆၃။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ ¶ ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ…ပေ… န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ…ပေ… န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ…ပေ… န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ၊ န ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ…ပေ… န ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ န တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓာရေတိ၊ န တိတ္ထိယေ သေဝတိ၊ ဘိက္ခူ သေဝတိ၊ ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခတိ…ပေ… န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ ¶ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတိ၊ န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ ¶ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၆၄။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခဝေ၊ ဆန္နေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော ¶ ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ ¶ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သင်္ဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

၇။ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ

၆၅။ [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါစိ။ ၄၁၇၊ မ။ နိ။ ၂၃၄ အာဒယော] တေန ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အရိဋ္ဌဿ နာမ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ [ဂန္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ (က။)] ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ – ‘‘တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အရိဋ္ဌဿ နာမ ကိရ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – ‘‘တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ယေန အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော တေနုပသင်္ကမိံသု။ ဥပသင်္ကမိတွာ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တေ၊ အာဝုသော အရိဋ္ဌ၊ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံဗျာ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ၊ ယထာ ယေမေ ¶ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။

‘‘မာဝုသော ¶ အရိဋ္ဌ၊ ဧဝံ အဝစ။ မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ။ န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ ¶ [အဗ္ဘာစိက္ခနံ (က။)]။ န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အနေကပရိယာယေနာဝုသော အရိဋ္ဌ၊ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ အန္တရာယိကာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ အလဉ္စ ပန တေ ပဋိသေဝတော အန္တရာယာယ။ အပ္ပဿာဒါ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ၊ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ [ဗဟူပါယာသာ (သီ။ သျာ။)]၊ အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ၊ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟူပါယာသာ၊ အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ မံသပေသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ…ပေ… တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ…ပေ… အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ… သုပိနကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ… ယာစိတကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ… ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ¶ ဘဂဝတာ… အသိသူနူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ… သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ… သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ၊ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟူပါယာသာ၊ အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော’’တိ။

ဧဝမ္ပိ ခေါ အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တထေဝ တံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိဿ ဝေါဟရတိ – ‘‘ဧဝံဗျာ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ၊ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။ ယတော စ ခေါ တေ ဘိက္ခူ နာသက္ခိံသု အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ ဧတသ္မာ ပါပကာ ဒိဋ္ဌိဂတာ ဝိဝေစေတုံ၊ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တေ၊ အရိဋ္ဌ၊ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံဗျာ ခေါ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ၊ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။

‘‘ကဿ ¶ နု ခေါ နာမ တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ မယာ ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာသိ? နနု မယာ၊ မောဃပုရိသ၊ အနေကပရိယာယေန အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ အန္တရာယိကာ ဝုတ္တာ? အလဉ္စ ပန တေ ပဋိသေဝတော အန္တရာယာယ။ အပ္ပဿာဒါ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ၊ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ၊ အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ၊ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ၊ အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ မံသပေသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ…ပေ… တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ… အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ… သုပိနကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ…ပေ… ယာစိတကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ… ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ… အသိသူနူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ¶ မယာ… သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ… သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ၊ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ၊ အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အထ စ ပန တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ အတ္တနာ ဒုဂ္ဂဟိတေန [ဒုဂ္ဂဟိတေန ဒိဋ္ဌိဂတေန (သျာ။)] အမှေ စေဝ အဗ္ဘာစိက္ခသိ၊ အတ္တာနဉ္စ ခဏသိ ¶ ၊ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝသိ။ တဉှိ တေ၊ မောဃပုရိသ၊ ဘဝိဿတိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ နေတံ၊ မောဃပုရိသ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတု – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၆၆။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ¶ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ။ သော တံ ဒိဋ္ဌိံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ¶ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ။ သော တံ ဒိဋ္ဌိံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ ¶ ။ သင်္ဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ။ သော တံ ဒိဋ္ဌိံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သင်္ဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ ¶ သင်္ဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘အာဝါသပရမ္ပရဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သံသထ – ‘အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော၊ သင်္ဃေန ပါပိကာယ [ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော ပါပိကာယ (သီ။ က။)] ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ¶ ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေနာ’’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၆၇။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ¶ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၆၈။ ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ…ပေ… သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ¶ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ၊ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၆၉။ [ပရိ။ ၃၂၃] ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ¶ ၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ကမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ ¶ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ၊ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ

၇၀။ ‘‘ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော ¶ န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ…ပေ… န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၇၁။ အထ ခေါ သင်္ဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အကာသိ – အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန။ သော သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော သင်္ဃေန ¶ ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမိဿတီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရိဋ္ဌော ¶ ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော ¶ သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမတီ’’တိ [ဝိဗ္ဘမီတိ (သီ။ က။)]? ‘‘သစ္စံ ¶ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသော သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမိဿတိ? နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၇၂။ ‘‘ပဉ္စဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ နိဿယံ ဒေတိ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ။ ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ…ပေ… ¶ ။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ သဝစနီယံ ကရောတိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ ဩကာသံ ကာရေတိ၊ စောဒေတိ၊ သာရေတိ ¶ ၊ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၇၃။ ‘‘ပဉ္စဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ န နိဿယံ ဒေတိ၊ န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ၊ သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ၊ အညံ ဝါ တာဒိသိကံ ¶ ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ၊ ကမ္မံ န ဂရဟတိ၊ ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ…ပေ…။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ၊ န ပဝါရဏံ ဌပေတိ၊ န သဝစနီယံ ကရောတိ၊ န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ၊ န ဩကာသံ ကာရေတိ၊ န စောဒေတိ၊ န သာရေတိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ’’။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၇၄။ ‘‘ဧဝဉ္စ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ¶ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ¶ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ¶ ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃေန၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ ¶ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

ကမ္မက္ခန္ဓကော ပဌမော။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ သတ္တ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပဏ္ဍုလောဟိတကာ ¶ ဘိက္ခူ၊ သယံ ဘဏ္ဍနကာရကာ၊

တာဒိသေ ဥပသင်္ကမ္မ၊ ဥဿဟိံသု စ ဘဏ္ဍနေ။

အနုပ္ပန္နာပိ ဇာယန္တိ [အနုပ္ပန္နာနိ ဇာယန္တိ (သီ။ သျာ။)]၊ ဥပ္ပန္နာနိပိ ဝဍ္ဎရေ [ဥပ္ပန္နာနိ ပဝဍ္ဎရေ (သီ။)၊ ဥပ္ပန္နာပိ ပဝဍ္ဎန္တိ (က။)]၊

အပ္ပိစ္ဆာ ပေသလာ ဘိက္ခူ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ ပဒဿတော [ပရီသတော (သျာ။)၊ ပရဿတော (သီ။)]။

သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကော ဗုဒ္ဓါ၊ သယမ္ဘူ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော၊

အာဏာပေသိ တဇ္ဇနီယကမ္မံ သာဝတ္ထိယံ ဇိနော။

အသမ္မုခါပ္ပဋိပုစ္ဆာပ္ပဋိညာယ ¶ ကတဉ္စ ယံ၊

အနာပတ္တိ အဒေသနေ၊ ဒေသိတာယ ကတဉ္စ ယံ။

အစောဒေတွာ အသာရေတွာ၊ အနာရောပေတွာ စ ယံ ကတံ၊

အသမ္မုခါ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေန စာပိ [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ။ သျာ။)] ယံ ကတံ။

အပ္ပဋိပုစ္ဆာ အဓမ္မေန၊ ပုန ဝဂ္ဂေန [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ။ သျာ။)] ယံ ကတံ၊

အပ္ပဋိညာယ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေန စာပိ [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ။ သျာ။)] ယံ ကတံ။

အနာပတ္တိ [အနာပတ္တိယာ (သီ။ သျာ။)] အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေန

စာပိ [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ။ သျာ။)] ယံ ကတံ။

အဒေသနာဂါမိနိယာ၊ အဓမ္မဝဂ္ဂမေဝ စ။

ဒေသိတာယ ¶ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ၊

အစောဒေတွာ ¶ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ။

အသာရေတွာ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ၊

အနာရောပေတွာ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ။

ကဏှဝါရနယေနေဝ၊ သုက္ကဝါရံ ဝိဇာနိယာ၊

သင်္ဃော အာကင်္ခမာနော စ ယဿ တဇ္ဇနိယံ ကရေ။

ဘဏ္ဍနံ ဗာလော သံသဋ္ဌော၊ အဓိသီလေ အဇ္ဈာစာရေ၊

အတိဒိဋ္ဌိဝိပန္နဿ၊ သင်္ဃော တဇ္ဇနိယံ ကရေ။

ဗုဒ္ဓဓမ္မဿ ¶ ¶ သင်္ဃဿ၊ အဝဏ္ဏံ ယော စ ဘာသတိ၊

တိဏ္ဏန္နမ္ပိ စ ဘိက္ခူနံ၊ သင်္ဃော တဇ္ဇနိယံ ကရေ။

ဘဏ္ဍနံ ကာရကော ဧကော၊ ဗာလော သံသဂ္ဂနိဿိတော၊

အဓိသီလေ အဇ္ဈာစာရေ၊ တထေဝ အတိဒိဋ္ဌိယာ။

ဗုဒ္ဓဓမ္မဿ သင်္ဃဿ၊ အဝဏ္ဏံ ယော စ ဘာသတိ၊

တဇ္ဇနီယကမ္မကတော၊ ဧဝံ သမ္မာနုဝတ္တနာ။

ဥပသမ္ပဒနိဿယာ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌနာ၊

ဩဝါဒသမ္မတေနာပိ၊ န ကရေ တဇ္ဇနီကတော။

နာပဇ္ဇေ တဉ္စ အာပတ္တိံ၊ တာဒိသဉ္စ တတော ပရံ၊

ကမ္မဉ္စ ကမ္မိကေ စာပိ၊ န ဂရဟေ တထာဝိဓော။

ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ၊ ပကတတ္တဿ နဋ္ဌပေ၊

သဝစနိံ [န သဝစနိယံ (သီ။ သျာ။)] အနုဝါဒေါ၊ ဩကာသော စောဒနေန စ။

သာရဏံ ¶ သမ္ပယောဂဉ္စ၊ န ကရေယျ တထာဝိဓော၊

ဥပသမ္ပဒနိဿယာ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌနာ။

ဩဝါဒသမ္မတေနာပိ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ [ပဉ္စအင်္ဂေါ (က။)] န သမ္မတိ၊

တဉ္စာပဇ္ဇတိ အာပတ္တိံ၊ တာဒိသဉ္စ တတော ပရံ။

ကမ္မဉ္စ ကမ္မိကေ စာပိ၊ ဂရဟန္တော န သမ္မတိ၊

ဥပေါသထံ ¶ ပဝါရဏံ၊ သဝစနီယာ စ နောဝါဒေါ။

ဩကာသော စောဒနဉ္စေဝ၊ သာရဏာ သမ္ပယောဇနာ၊

ဣမေဟဋ္ဌင်္ဂေဟိ ယော ယုတ္တော၊ တဇ္ဇနာနုပသမ္မတိ။

ကဏှဝါရနယေနေဝ၊ သုက္ကဝါရံ ဝိဇာနိယာ၊

ဗာလော အာပတ္တိဗဟုလော၊ သံသဋ္ဌောပိ စ သေယျသော။

နိယဿကမ္မံ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ အာဏာပေသိ မဟာမုနိ၊

ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဒွေ ဘိက္ခူ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ။

အနာစာရဉ္စ ¶ ဝိဝိဓံ၊ အာစရိံသု အသညတာ၊

ပဗ္ဗာဇနီယံ သမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ကမ္မံ သာဝတ္ထိယံ ဇိနော၊

မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ သုဓမ္မော၊ စိတ္တဿာဝါသိကော အဟု။

ဇာတိဝါဒေန ခုံသေတိ၊ သုဓမ္မော စိတ္တုပါသကံ၊

ပဋိသာရဏီယကမ္မံ၊ အာဏာပေသိ တထာဂတော။

ကောသမ္ဗိယံ ဆန္နံ ဘိက္ခုံ၊ နိစ္ဆန္တာပတ္တိံ ပဿိတုံ၊

အဒဿနေ ¶ ဥက္ခိပိတုံ၊ အာဏာပေသိ ဇိနုတ္တမော။

ဆန္နော တံယေဝ အာပတ္တိံ၊ ပဋိကာတုံ န ဣစ္ဆတိ၊

ဥက္ခေပနာပ္ပဋိကမ္မေ၊ အာဏာပေသိ ဝိနာယကော။

ပါပဒိဋ္ဌိ ¶ အရိဋ္ဌဿ၊ အာသိ အညာဏနိဿိတာ၊

ဒိဋ္ဌိယာပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ [ဒိဋ္ဌိအပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ (က။)]၊ ဥက္ခေပံ ဇိနဘာသိတံ။

နိယဿကမ္မံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ [ပဗ္ဗာဇံ (က။)]၊ တထေဝ ပဋိသာရဏီ၊

အဒဿနာပ္ပဋိကမ္မေ ¶ ၊ အနိဿဂ္ဂေ စ ဒိဋ္ဌိယာ။

ဒဝါနာစာရူပဃာတိ၊ မိစ္ဆာအာဇီဝမေဝ စ၊

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မမှိ၊ အတိရေကပဒါ ဣမေ။

အလာဘာဝဏ္ဏာ ဒွေ ပဉ္စ၊ ဒွေ ပဉ္စကာတိ နာမကာ [ဒွေ ပဉ္စကောတိ နာမကော (က။)]၊

ပဋိသာရဏီယကမ္မမှိ၊ အတိရေကပဒါ ဣမေ။

တဇ္ဇနီယံ နိယဿဉ္စ၊ ဒုဝေ ကမ္မာပိ သာဒိသာ [ကမ္မေသု သဒိသံ (က။)]၊

ပဗ္ဗဇ္ဇာ [ပဗ္ဗာဇာ (က။)] ပဋိသာရီ စ၊ အတ္ထိ ပဒါတိရိတ္တတာ။

တယော ဥက္ခေပနာ ကမ္မာ၊ သဒိသာ တေ ဝိဘတ္တိတော၊

တဇ္ဇနီယနယေနာပိ၊ သေသကမ္မံ ဝိဇာနိယာတိ။

ကမ္မက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၂။ ပါရိဝါသိကက္ခန္ဓကံ

၁။ ပါရိဝါသိကဝတ္တံ

၇၅။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ပါရိဝါသိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ပါရိဝါသိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ¶ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သာဒိတဗ္ဗံ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ ¶ ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရော၊ သေယျာဘိဟာရော၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယော သာဒိယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ မိထု ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။

‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ – ဥပေါသထံ၊ ပဝါရဏံ၊ ဝဿိကသာဋိကံ၊ ဩဏောဇနံ၊ ဘတ္တံ။ တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ပါရိဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္တိတဗ္ဗံ ¶ ။

၇၆။ ‘‘ပါရိဝါသိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန ပရိဝါသော ဒိန္နော ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ ¶ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ပုရတော ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ပုရတော နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟောတိ သင်္ဃဿ အာသနပရိယန္တော သေယျာပရိယန္တော ဝိဟာရပရိယန္တော သော တဿ ပဒါတဗ္ဗော။ တေန စ သော သာဒိတဗ္ဗော။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပုရေသမဏေန ဝါ ပစ္ဆာသမဏေန ဝါ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ၊ န အာရညိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ [သမာဒိတဗ္ဗံ (က။)]၊ န ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော – မာ မံ ဇာနိံသူတိ။

‘‘ပါရိဝါသိကေန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ အာဂန္တုကေန အာရောစေတဗ္ဗံ၊ အာဂန္တုကဿ အာရောစေတဗ္ဗံ၊ ဥပေါသထေ အာရောစေတဗ္ဗံ၊ ပဝါရဏာယ အာရောစေတဗ္ဗံ။ သစေ ဂိလာနော ဟောတိ၊ ဒူတေနပိ အာရောစေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ ¶ ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ¶ ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ¶ ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ¶ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန ¶ ၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ ¶ အန္တရာယာ။

၈၀။ ‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အနာဝါသော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အနာဝါသော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ¶ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အနာဝါသော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

၈၁။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသနေန နိမန္တေတဗ္ဗော။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ [စင်္ကမန္တံ (အဋ္ဌကထာယံ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗပါဌော)] စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

၈၂။ ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ပါရိဝါသိကေန ဝုဍ္ဎတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ ¶ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ ¶ ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

[မဟာဝ။ ၃၉၃] ‘‘ပါရိဝါသိကစတုတ္ထော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ၊ မူလာယ ပဋိကဿေယျ၊ မာနတ္တံ ဒဒေယျ၊ တံဝီသော အဗ္ဘေယျ၊ အကမ္မံ [အကမ္မံ တံ (သျာ။)]၊ န စ ကရဏီယ’’န္တိ။

စတုန္နဝုတိပါရိဝါသိကဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၈၃။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ။ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတိ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ပါရိဝါသိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ’’တိ? ‘‘တယော ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ပါရိဝါသိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ ¶ ။ သဟဝါသော၊ ဝိပ္ပဝါသော၊ အနာရောစနာ – ဣမေ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ တယော ပါရိဝါသိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ’’တိ။

၈၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ မဟာဘိက္ခုသင်္ဃော သန္နိပတိတော ဟောတိ။ န သက္ကောန္တိ ပါရိဝါသိကာ ဘိက္ခူ ပရိဝါသံ သောဓေတုံ ¶ ။ ဘဂဝတော [တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော (သျာ။၊ ဧဝမုပရိပိ)] ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ နိက္ခိပိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ တေန ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ပရိဝါသံ နိက္ခိပါမီ’တိ။ နိက္ခိတ္တော ဟောတိ ပရိဝါသော။ ‘ဝတ္တံ နိက္ခိပါမီ’တိ။ နိက္ခိတ္တော ဟောတိ ပရိဝါသော။

၈၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ ဘိက္ခူ တဟံ တဟံ ပက္ကမိံသု။ သက္ကောန္တိ ပါရိဝါသိကာ ဘိက္ခူ ပရိဝါသံ သောဓေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ သမာဒိယိတုံ [သမာဒါတုံ (သျာ။ ကံ။)]။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမာဒိယိတဗ္ဗော [သမာဒိတဗ္ဗော (သီ။ သျာ။ ကံ။)]။ တေန ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ¶ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ ¶ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ပရိဝါသံ သမာဒိယာမီ’တိ။ သမာဒိန္နော ဟောတိ ပရိဝါသော။ ‘ဝတ္တံ သမာဒိယာမီ’တိ။ သမာဒိန္နော ဟောတိ ပရိဝါသော’’။

ပါရိဝါသိကဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၂။ မူလာယပဋိကဿနာရဟဝတ္တံ

၈၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန မူလာယပဋိကဿနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ မူလာယပဋိကဿနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ! နေတံ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သာဒိတဗ္ဗံ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရော၊ သေယျာဘိဟာရော၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယော သာဒိယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟာနံ ¶ ဘိက္ခူနံ မိထု ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ – ဥပေါသထံ ¶ ၊ ပဝါရဏံ၊ ဝဿိကသာဋိကံ၊ ဩဏောဇနံ၊ ဘတ္တံ။ တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညာပေဿာမိ ယထာ မူလာယပဋိကဿနာရဟေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။

၈၇။ ‘‘မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန မူလာယ ပဋိကဿနာရဟော ကတော ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ပုရတော ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ပုရတော နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟောတိ သင်္ဃဿ အာသနပရိယန္တော သေယျာပရိယန္တော ဝိဟာရပရိယန္တော သော တဿ ပဒါတဗ္ဗော။ တေန စ သော သာဒိတဗ္ဗော။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပုရေသမဏေန ဝါ ¶ ပစ္ဆာသမဏေန ဝါ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ၊ န အာရညိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော – မာ မံ ဇာနိံသူတိ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ¶ ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန ¶ ၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသနေန နိမန္တေတဗ္ဗော၊ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ ¶ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဝုဍ္ဎတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ¶ သဒ္ဓိံ…ပေ… အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

[မဟာဝ။ ၃၉၃] ‘‘မူလာယပဋိကဿနာရဟစတုတ္ထော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ၊ မူလာယ ပဋိကဿေယျ၊ မာနတ္တံ ဒဒေယျ၊ တံဝီသော အဗ္ဘေယျ၊ အကမ္မံ၊ န စ ကရဏီယ’’န္တိ။

မူလာယပဋိကဿနာရဟဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၃။ မာနတ္တာရဟဝတ္တံ

၈၈။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန မာနတ္တာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ ¶ …ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ မာနတ္တာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟာ ¶ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ! နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သာဒိတဗ္ဗံ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယော သာဒိယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ မိထု ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ – ဥပေါသထံ၊ ပဝါရဏံ၊ ဝဿိကသာဋိကံ၊ ဩဏောဇနံ၊ ဘတ္တံ။ တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညာပေဿာမိ ယထာ မာနတ္တာရဟေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။

၈၉။ ‘‘မာနတ္တာရဟေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ…ပေ… (ယထာ မူလာယ ပဋိကဿနာ၊ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။) န ဘိက္ခူဟိ ¶ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ပုရတော ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ပုရတော နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟောတိ သင်္ဃဿ အာသနပရိယန္တော သေယျာပရိယန္တော ဝိဟာရပရိယန္တော သော တဿ ပဒါတဗ္ဗော။ တေန စ သော သာဒိတဗ္ဗော။

‘‘န ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပုရေသမဏေန ဝါ ပစ္ဆာသမဏေန ဝါ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ၊ န အာရညိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော – မာ မံ ဇာနိံသူတိ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော ¶ အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော ¶ …ပေ… သဘိက္ခုကော ¶ အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ ¶ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသနေန နိမန္တေတဗ္ဗော။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ¶ နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တာရဟေန ဝုဍ္ဎတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

[မဟာဝ။ ၃၉၃] ‘‘မာနတ္တာရဟစတုတ္ထော ¶ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ၊ မူလာယ ပဋိကဿေယျ၊ မာနတ္တံ ဒဒေယျ၊ တံဝီသော အဗ္ဘေယျ၊ အကမ္မံ၊ န စ ကရဏီယ’’န္တိ။

မာနတ္တာရဟဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၄။ မာနတ္တစာရိကဝတ္တံ

၉၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန မာနတ္တစာရိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရံ၊ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… ¶ တေ ဥဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ မာနတ္တစာရိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ! နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သာဒိတဗ္ဗံ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အာသနာဘိဟာရော၊ သေယျာဘိဟာရော၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကံ၊ ပတ္တစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယော သာဒိယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကာနံ ဘိက္ခူနံ မိထု ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကာနံ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ – ဥပေါသထံ၊ ပဝါရဏံ၊ ဝဿိကသာဋိကံ၊ ဩဏောဇနံ၊ ဘတ္တံ။ တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ မာနတ္တစာရိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။

၉၁။ ‘‘မာနတ္တစာရိကေန ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သင်္ဃေန မာနတ္တံ ဒိန္နံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ အညာ ဝါ တာဒိသိကာ၊ တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ၊ ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ၊ ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော၊ န စောဒေတဗ္ဗော၊ န သာရေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ပုရတော ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ပုရတော နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟောတိ သင်္ဃဿ အာသနပရိယန္တော သေယျာပရိယန္တော ဝိဟာရပရိယန္တော သော တဿ ပဒါတဗ္ဗော။ တေန စ သော သာဒိတဗ္ဗော။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပုရေသမဏေန ဝါ ပစ္ဆာသမဏေန ဝါ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ၊ န အာရညိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော – မာ မံ ဇာနိံသူတိ။

‘‘မာနတ္တစာရိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ အာဂန္တုကေန အာရောစေတဗ္ဗံ၊ အာဂန္တုကဿ အာရောစေတဗ္ဗံ၊ ဥပေါသထေ အာရောစေတဗ္ဗံ၊ ပဝါရဏာယ အာရောစေတဗ္ဗံ ¶ ¶ ၊ ဒေဝသိကံ အာရောစေတဗ္ဗံ။ သစေ ဂိလာနော ဟောတိ၊ ဒူတေနပိ အာရောစေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော…ပေ… သဘိက္ခုကော ¶ အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ နာနာသံဝါသကာ၊ အညတြ သင်္ဃေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အနာဝါသာ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘ဂန္တဗ္ဗော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသနေန နိမန္တေတဗ္ဗော။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တစာရိကေန ဝုဍ္ဎတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ ¶ ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

[မဟာဝ။ ၃၉၃] ‘‘မာနတ္တစာရိကစတုတ္ထော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ၊ မူလာယ ¶ ပဋိကဿေယျ၊ မာနတ္တံ ဒဒေယျ၊ တံဝီသော အဗ္ဘေယျ၊ အကမ္မံ၊ န စ ကရဏီယ’’န္တိ။

၉၂။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတိ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ မာနတ္တစာရိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ’’တိ? ‘‘စတ္တာရော ခေါ ¶ ၊ ဥပါလိ၊ မာနတ္တစာရိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ။ သဟဝါသော၊ ဝိပ္ပဝါသော၊ အနာရောစနာ၊ ဦနေ ဂဏေ စရဏံ [စရဏန္တိ (က။)] – ဣမေ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ စတ္တာရော မာနတ္တစာရိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ’’တိ။

၉၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ မဟာဘိက္ခုသင်္ဃော သန္နိပတိတော ဟောတိ။ န သက္ကောန္တိ မာနတ္တစာရိကာ ဘိက္ခူ မာနတ္တံ သောဓေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တံ နိက္ခိပိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ တေန မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မာနတ္တံ နိက္ခိပါမီ’တိ။ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ မာနတ္တံ။ ‘ဝတ္တံ နိက္ခိပါမီ’တိ။ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ မာနတ္တ’’န္တိ။

၉၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ ဘိက္ခူ တဟံ တဟံ ပက္ကမိံသု ¶ ။ သက္ကောန္တိ မာနတ္တစာရိကာ ဘိက္ခူ မာနတ္တံ သောဓေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တံ သမာဒိယိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမာဒိယိတဗ္ဗံ။ တေန မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ၊ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မာနတ္တံ သမာဒိယာမီ’တိ။ သမာဒိန္နံ ဟောတိ မာနတ္တံ။ ‘ဝတ္တံ သမာဒိယာမီ’တိ။ သမာဒိန္နံ ဟောတိ မာနတ္တ’’န္တိ။

မာနတ္တစာရိကဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၅။ အဗ္ဘာနာရဟဝတ္တံ

၉၅။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အဗ္ဘာနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အဗ္ဘာနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မ’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မန္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ¶ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ…ပေ… ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟာ ဘိက္ခူ သာဒိယိဿန္တိ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ ¶ ! နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သာဒိတဗ္ဗံ ပကတတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုပဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ ယော သာဒိယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ မိထု ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ…ပေ… နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ – ဥပေါသထံ၊ ပဝါရဏံ၊ ဝဿိကသာဋိကံ၊ ဩဏောဇနံ၊ ဘတ္တံ။ တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညာပေဿာမိ ယထာ အဗ္ဘာနာရဟေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။

၉၆။ ‘‘အဗ္ဘာနာရဟေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ…ပေ… (ယထာ ဟေဋ္ဌာ၊ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ၊) န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ပုရတော ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ပုရတော နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟောတိ သင်္ဃဿ အာသနပရိယန္တော သေယျာပရိယန္တော ဝိဟာရပရိယန္တော သော တဿ ပဒါတဗ္ဗော။ တေန စ သော သာဒိတဗ္ဗော။

‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ¶ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပုရေသမဏေန ဝါ ပစ္ဆာသမဏေန ဝါ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ၊ န အာရညိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ သမာဒါတဗ္ဗံ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော – မာ မံ ဇာနိံသူတိ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ အဘိက္ခုကော အနာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော၊ အညတြ ပကတတ္တေန၊ အညတြ အန္တရာယာ…ပေ…။ (ယထာ ဟေဋ္ဌာ၊ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာ။)

‘‘ဂန္တဗ္ဗော ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဘိက္ခုကာ အာဝါသာ…ပေ… အနာဝါသာ…ပေ… အာဝါသာ ဝါ အနာဝါသာ ဝါ သဘိက္ခုကော ¶ အာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အနာဝါသော…ပေ… သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဝါ အနာဝါသော ဝါ၊ ယတ္ထဿု ဘိက္ခူ သမာနသံဝါသကာ၊ ယံ ဇညာ သက္ကောမိ အဇ္ဇေဝ ဂန္တုန္တိ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသနေန နိမန္တေတဗ္ဗော၊ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ စင်္ကမေ ¶ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနာရဟေန ဘိက္ခုနာ ပါရိဝါသိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တာရဟေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… မာနတ္တစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ…ပေ… အဗ္ဘာနာရဟေန ဝုဍ္ဎတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ န ဧကာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နီစေ အာသနေ နိသိန္နေ ဥစ္စေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ နိသိန္နေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ ¶ ၊ န နီစေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တေ ဥစ္စေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ န ဆမာယံ စင်္ကမန္တေ စင်္ကမေ စင်္ကမိတဗ္ဗံ။

[မဟာဝ။ ၃၉၃] ‘‘အဗ္ဘာနာရဟစတုတ္ထော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ၊ မူလာယ ပဋိကဿေယျ၊ မာနတ္တံ ဒဒေယျ၊ တံဝီသော အဗ္ဘေယျ၊ အကမ္မံ၊ န စ ကရဏီယ’’န္တိ။

အဗ္ဘာနာရဟဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

ပါရိဝါသိကက္ခန္ဓကော ဒုတိယော။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ ပဉ္စ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပါရိဝါသိကာ ¶ သာဒေန္တိ၊ ပကတတ္တာန ဘိက္ခုနံ၊

အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိဉ္စ သာမီစိယံ။

အာသနံ ¶ သေယျာဘိဟာရံ၊ ပါဒေါ ပီဌံ ကထလိကံ၊

ပတ္တံ နဟာနေ ပရိကမ္မံ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ စ ပေသလာ။

ဒုက္ကဋံ သာဒိယန္တဿ၊ မိထု ပဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ [ပုနာပရေ (က။)]၊

ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ၊ ဝဿိကောဏောဇဘောဇနံ။

သမ္မာ စ ဝတ္တနာ တတ္ထ၊ ပကတတ္တဿ ဂစ္ဆန္တံ၊

ယော စ ဟောတိ ပရိယန္တော၊ ပုရေ ပစ္ဆာ တထေဝ စ [န ပုရေ ပစ္ဆာသမဏေန (သီ။ သျာ။)]။

အာရညပိဏ္ဍနီဟာရော၊ အာဂန္တုကေ ဥပေါသထေ၊

ပဝါရဏာယ ဒူတေန၊ ဂန္တဗ္ဗော စ သဘိက္ခုကော။

ဧကစ္ဆန္နေ ¶ စ ဝုဋ္ဌာနံ၊ တထေဝ စ နိမန္တယေ၊

အာသနေ နီစေ စင်္ကမေ၊ ဆမာယံ စင်္ကမေန စ။

ဝုဍ္ဎတရေန အကမ္မံ၊ ရတ္တိစ္ဆေဒါ စ သောဓနာ၊

နိက္ခိပနံ သမာဒါနံ၊ ဝတ္တံဝ ပါရိဝါသိကေ [ရတ္တိ ဝါ ပါရိဝါသိကေ (က။)၊ ဉာတဗ္ဗံ ပါရိဝါသိကာ (သီ။ သျာ။)]။

မူလာယ ¶ မာနတ္တာရဟာ၊ တထာ မာနတ္တစာရိကာ၊

အဗ္ဘာနာရဟေ နယော စာပိ၊ သမ္ဘေဒံ နယတော [သမ္ဘေဒနယတော (သျာ။)] ပုန။

ပါရိဝါသိကေသု တယော၊ စတု မာနတ္တစာရိကေ၊

န သမေန္တိ ရတ္တိစ္ဆေဒေသု [ရတ္တိစ္ဆေဒေ (ဣတိပိ)၊ ရတ္တိစ္ဆေဒါ (သျာ။)]၊ မာနတ္တေသု စ ဒေဝသိ၊

ဒွေ ကမ္မာ သဒိသာ သေသာ၊ တယော ကမ္မာ သမာသမာတိ [သမာ မတာတိ (သီ။)]။

ပါရိဝါသိကက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၃။ သမုစ္စယက္ခန္ဓကံ

၁။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ

၉၇။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော [တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော (သျာ။)] ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗံ –

အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ

၉၈။ ‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမိ။ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ဒုတိယမ္ပိ၊ သောဟံ [ဒုတိယမ္ပိ (သီ။ က။)] ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမိ။ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ တတိယမ္ပိ သောဟံ [တတိယမ္ပိ (သီ။ က။)]၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမီ’တိ။ ‘‘ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၉၉။ ‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ ¶ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ ¶ ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နံ ¶ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ ¶ ။

အပ္ပဋိစ္ဆန္နအဗ္ဘာနံ

၁၀၀။ သော ¶ စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘေတဗ္ဗော –

တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ ဘန္တေ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစာမိ။

‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ ¶ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော ဒုတိယမ္ပိ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစာမိ။

‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော တတိယမ္ပိ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစာမီတိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ¶ ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၀၁။ ‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ ¶ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အဗ္ဘာနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အဗ္ဘာနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော ¶ သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အဗ္ဘာနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘အဗ္ဘိတော ¶ ¶ သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသံ

၁၀၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ‘‘ဗျတ္တေန ¶ ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၀၃။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ¶ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ဒေတိ ¶ ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… ¶ ။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ

၁၀၄။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗံ –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ¶ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ [ယာစိတဗ္ဗော (သီ။ ဧဝမုပရိပိ)]။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ [ယာစိတဗ္ဗော (သီ။ ဧဝမုပရိပိ)]။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၀၅။ ‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ¶ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… ¶ ။

‘‘ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နအဗ္ဘာနံ

၁၀၆။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ ¶ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘေတဗ္ဗော –

‘‘တေန ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ¶ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ¶ ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၀၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ¶ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော ¶ သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဧကာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အဗ္ဘာနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘အဗ္ဘိတော သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော

၁၀၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ဒွီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… တီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ စတူဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ ¶ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၀၉။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ¶ ¶ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ¶ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပါရိဝါသိကမူလာယပဋိကဿနာ

၁၁၀။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ ¶ ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ ¶ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ¶ ပဋိကဿနံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ [ယာစိတဗ္ဗော (သီ။ ဧဝမုပရိပိ)]။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ [ယာစိတဗ္ဗော (သီ။ ဧဝမုပရိပိ)]။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၁၁။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ ¶ ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… ¶ ။

‘‘ပဋိကဿိတော သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ [မူလာယ (သျာ။)]။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

မာနတ္တာရဟမူလာယပဋိကဿနာ

၁၁၂။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ¶ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ ¶ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ ¶ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၁၃။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ¶ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ¶ ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ပဋိကဿိတော သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

တိကာပတ္တိမာနတ္တံ

၁၁၄။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗံ –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ…ပေ… ¶ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၁၅။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ ¶ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ¶ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

မာနတ္တစာရိကမူလာယပဋိကဿနာ

၁၁၆။ သော မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သောဟံ မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော – တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ ¶ ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… ¶ သောဟံ မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ‘‘ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၁၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု…ပေ… ¶ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ¶ ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ…ပေ… ¶ ပဋိကဿိတော သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ – တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ ¶ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု…ပေ… ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ…ပေ… ¶ ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဗ္ဘာနာရဟမူလာယပဋိကဿနာ

၁၁၈။ သော ¶ ¶ စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော…ပေ…။

‘‘ဧဝဉ္စ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

မူလာယပဋိကဿိတအဗ္ဘာနံ

၁၁၉။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ ¶ စိဏ္ဏမာနတ္တော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘေတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ¶ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော ¶ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစာမီ’’’တိ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂၀။ ‘‘သုဏာတု မေ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ ¶ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပဉ္စာဟပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ ¶ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အဗ္ဘာနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘အဗ္ဘိတော ¶ သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော

၁၂၁။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနော ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂၂။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော ¶ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပက္ခပါရိဝါသိကမူလာယပဋိကဿနာ

၁၂၃။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ ¶ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ¶ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂၄။ ‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိ ¶ ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ပဋိကဿိတော သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

သမောဓာနပရိဝါသော

၁၂၅။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော – တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ¶ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ ¶ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစာမီ’’’တိ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂၆။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ ¶ ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ¶ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

မာနတ္တာရဟမူလာယပဋိကဿနာဒိ

၁၂၇။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ပုရိမာယ ¶ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော…ပေ…။

‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော…ပေ… ဒေတိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

တိကာပတ္တိမာနတ္တံ

၁၂၈။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ ¶ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗံ –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂၉။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ¶ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ¶ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နံ ¶ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

မာနတ္တစာရိကမူလာယပဋိကဿနာဒိ

၁၃၀။ သော မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒတွာ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော…ပေ…။

‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော…ပေ…။

‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ…ပေ… ဒေတိ…ပေ… ¶ ။

‘‘ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဗ္ဘာနာရဟမူလာယပဋိကဿနာဒိ

၁၃၁။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ¶ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒတွာ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော…ပေ…။

‘‘ဧဝဉ္စ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော…ပေ…။

‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ…ပေ… ဒေတိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နံ သင်္ဃေန ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နအဗ္ဘာနံ

၁၃၂။ သော ¶ ¶ စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘေတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒါယိနာ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ၊ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ၊ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ၊ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ၊ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ¶ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ ¶ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိံ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ¶ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစာမီ’’’တိ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၃၃။ ‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပက္ခပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော မာနတ္တာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ¶ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ ¶ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော တိဿန္နံ အာပတ္တီနံ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော မာနတ္တံ စရန္တော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော ¶ သင်္ဃံ [သော သံဃံ (က။)] အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ¶ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နံ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မူလာယ ပဋိကဿိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သော ပရိဝုတ္ထပရိဝါသော သင်္ဃံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ ¶ မာနတ္တံ ယာစိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ သဉ္စေတနိကာယ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိယာ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ အဒါသိ။ သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥဒါယီ ဘိက္ခု ဧကံ အာပတ္တိံ ¶ အာပဇ္ဇိ သဉ္စေတနိကံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နံ…ပေ… သော စိဏ္ဏမာနတ္တော သင်္ဃံ အဗ္ဘာနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥဒါယိဿ ဘိက္ခုနော အဗ္ဘာနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘အဗ္ဘိတော သင်္ဃေန ဥဒါယီ ဘိက္ခု။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ သမတ္တာ။

၂။ ပရိဝါသော

အဂ္ဃသမောဓာနပရိဝါသော

၁၃၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပန္နော ဟောတိ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဒွီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ တီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ စတူဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ ¶ အာပတ္တိ ဆာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ သတ္တာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ အဋ္ဌာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ နဝါဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဧကာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော တဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ ¶ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဧကာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၃၅။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ ¶ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဧကာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဧကာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ ¶ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိ ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ တဿာ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နအဂ္ဃသမောဓာနံ

၁၃၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပန္နော ဟောတိ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ ¶ ၊ ဒွေ အာပတ္တိယော ဒွီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော [ဒွီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ (က။ ဧဝံ ယာဝဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ)]၊ တိဿော အာပတ္တိယော တီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ စတဿော အာပတ္တိယော စတူဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ပဉ္စ အာပတ္တိယော ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဆ အာပတ္တိယော ဆာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ သတ္တ အာပတ္တိယော သတ္တာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ အဋ္ဌ အာပတ္တိယော အဋ္ဌာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ နဝ အာပတ္တိယော နဝါဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဒသ အာပတ္တိယော ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဒသ အာပတ္တိယော ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော ¶ ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော တဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဒသ အာပတ္တိယော ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ‘‘ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၃၇။ သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဒသ အာပတ္တိယော ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော ¶ အာပဇ္ဇိ – ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ…ပေ… ဒသ အာပတ္တိယော ဒသာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ ¶ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ ယာ အာပတ္တိယော သဗ္ဗစိရပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော တာသံ အဂ္ဃေန သမောဓာနပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

ဒွေမာသပရိဝါသော

၁၃၈။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပန္နော ဟောတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ ¶ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’’န္တိ။

သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ¶ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ¶ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ¶ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော တဿ ဘိက္ခုနော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ၊ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ၊ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ၊ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ၊ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော ¶ ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ¶ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစာမီတိ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ¶ ¶ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ‘‘ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၃၉။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ ¶ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သော သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ¶ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ ¶ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သော သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ တဒုပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗဝိဓိ

၁၄၀။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ ¶ ။ သော သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ ¶ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သော သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ တဒုပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၄၁။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော ¶ ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ။ သော သင်္ဃံ ယံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ¶ ဣတရမ္ပိ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ ဇာနိံ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ န ဇာနိံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ယံ အာပတ္တိံ ဇာနိံ တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ အာပတ္တိံ ဇာနာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ ¶ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ တဒုပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၄၂။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ သရတိ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ နဿရတိ။ သော သင်္ဃံ ယံ အာပတ္တိံ သရတိ တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ¶ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ အာပတ္တိံ သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ အာပတ္တိံ သရိံ၊ ဧကံ အာပတ္တိံ နဿရိံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ယံ အာပတ္တိံ သရိံ၊ တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ¶ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ အာပတ္တိံ သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ တဒုပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၄၃။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာယ အာပတ္တိယာ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကာယ အာပတ္တိယာ ဝေမတိကော။ သော သင်္ဃံ ယာယ အာပတ္တိယာ နိဗ္ဗေမတိကော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ နိဗ္ဗေမတိကော ဟောတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ ¶ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာယ အာပတ္တိယာ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကာယ အာပတ္တိယာ ဝေမတိကော။ သောဟံ သင်္ဃံ ယာယ အာပတ္တိယာ နိဗ္ဗေမတိကော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တဿာ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ နိဗ္ဗေမတိကော။ ယံနူနာဟံ ¶ သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဣတရိဿာပိ အာပတ္တိယာ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ တဒုပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၄၄။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ အဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ကိံ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော? ကိဿာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ? တေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ အဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တာယော အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော၊ တာသာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ယာယံ၊ အာဝုသော ¶ ၊ အာပတ္တိ ဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဓမ္မိကံ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသဒါနံ၊ ဓမ္မတ္တာ ရုဟတိ။ ယာ စ ခွာယံ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိ အဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ အဓမ္မိကံ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသဒါနံ၊ အဓမ္မတ္တာ န ရုဟတိ။ ဧကိဿာ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိယာ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’’’တိ။

၁၄၅။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာ အာပတ္တိ သရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ အဿရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ¶ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ကိ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော? ကိဿာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ? တေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာ အာပတ္တိ သရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ အဿရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တာယော ¶ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော၊ တာသာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ယာယံ၊ အာဝုသော ¶ ၊ အာပတ္တိ သရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ ဓမ္မိကံ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသဒါနံ၊ ဓမ္မတ္တာ ရုဟတိ။ ယာ စ ခွာယံ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိ အဿရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ အဓမ္မိကံ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသဒါနံ၊ အဓမ္မတ္တာ န ရုဟတိ။ ဧကိဿာ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိယာ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’’’တိ။

၁၄၆။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာ အာပတ္တိ နိဗ္ဗေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဝေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ကိံ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော? ကိဿာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ? တေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကာ အာပတ္တိ နိဗ္ဗေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဝေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နာ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တာယော အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော၊ တာသာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ယာယံ ¶ ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိ နိဗ္ဗေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဓမ္မိကံ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသဒါနံ၊ ဓမ္မတ္တာ ရုဟတိ။ ယာ စ ခွာယံ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိ ဝေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နာ အဓမ္မိကံ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသဒါနံ၊ အဓမ္မတ္တာ န ရုဟတိ။ ဧကိဿာ၊ အာဝုသော၊ အာပတ္တိယာ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’’တိ။

၁၄၇။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတ္တရော ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပန္နော ဟောတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ¶ ယာစေယျ’’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ¶ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – ‘‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ¶ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ [ဣတရမ္ပိ မာသပရိဝါသံ (သျာ။ က။ ဧဝမုပရိပိ)] ယာစေယျ’’န္တိ။

သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော တဿ ဘိက္ခုနော ဒွိန္နံ ¶ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော ¶ ။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ¶ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ¶ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစာမီတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ¶ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၄၈။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျန္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ¶ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ ¶ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ¶ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒွိန္နံ ¶ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသဿ [ဣတရမ္ပိ မာသပရိဝါသဿ (က။)၊ ဣတရဿပိ မာသပရိဝါသဿ (သျာ။)] ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသော [ဣတရမ္ပိ မာသပရိဝါသော (က။)၊ ဣတရောပိ မာသပရိဝါသော (သျာ။)]။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၄၉။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ – အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ တဿ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ယံနူနာဟံ ¶ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဧကမာသပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ¶ ဧကမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တဿ မေ ပရိဝသန္တဿ လဇ္ဇီဓမ္မော ဩက္ကမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၅၀။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ မာသံ ဇာနာတိ၊ ဧကံ မာသံ န ဇာနာတိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ ဇာနာတိ တံ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ ဇာနာတိ တံ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ မာသံ ဇာနာတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ မာသံ ဇာနိံ၊ ဧကံ မာသံ န ဇာနိံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ ဇာနိံ တံ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ ¶ မာသံ ဇာနိံ တံ မာသံ ပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ မာသံ ဇာနာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ ¶ ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၅၁။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ မာသံ သရတိ၊ ဧကံ မာသံ နဿရတိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ သရတိ တံ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ သရတိ တံ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ မာသံ သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ မာသံ သရိံ၊ ဧကံ မာသံ နဿရိံ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ သရိံ တံ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ သရိံ တံ မာသံ ပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ မာသံ သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ ¶ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ ¶ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၅၂။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကံ မာသံ ဝေမတိကော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော တံ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော တံ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော ဟောတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကံ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကံ မာသံ ဝေမတိကော ¶ ။ သောဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ယံ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော တံ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆာန္နာနံ ယံ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော တံ မာသံ ပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော ဣတရမ္ပိ မာသံ နိဗ္ဗေမတိကော။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ¶ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစေယျ’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဣတရမ္ပိ မာသံ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ဘိက္ခုနာ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဒွေ မာသာ ပရိဝသိတဗ္ဗာ။

၁၅၃။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကော မာသော ဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဧကော မာသော အဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ကိံ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော? ကိဿာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ? တေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ ဧကော မာသော ဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဧကော မာသော အဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တာယော အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော တာသာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ယွာယံ၊ အာဝုသော၊ မာသော ဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော ဓမ္မိကံ တဿ မာသဿ ပရိဝါသဒါနံ၊ ဓမ္မတ္တာ ရုဟတိ။ ယော စ ¶ ခွာယံ၊ အာဝုသော၊ မာသော အဇာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော အဓမ္မိကံ တဿ မာသဿ ပရိဝါသဒါနံ၊ အဓမ္မတ္တာ န ရုဟတိ။ ဧကဿ၊ အာဝုသော ¶ ၊ မာသဿ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’တိ။

၁၅၄။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကော မာသော သရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဧကော မာသော အဿရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော ¶ ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ကိံ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော? ကိဿာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ? တေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကော မာသော သရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဧကော မာသော အဿရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တာယော အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော တာသာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ယွာယံ၊ အာဝုသော၊ မာသော သရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော ဓမ္မိကံ တဿ မာသဿ ပရိဝါသဒါနံ၊ ဓမ္မတ္တာ ရုဟတိ။ ယော စ ခွာယံ၊ အာဝုသော၊ မာသော အဿရမာနပ္ပဋိစ္ဆန္နော အဓမ္မိကံ တဿ မာသဿ ပရိဝါသဒါနံ၊ အဓမ္မတ္တာ န ရုဟတိ။ ဧကဿ၊ အာဝုသော၊ မာသဿ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’တိ။

၁၅၅။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကော မာသော နိဗ္ဗေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဧကော မာသော ဝေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ဒေတိ။ တဿ ပရိဝသန္တဿ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ကိံ အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော? ကိဿာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ? တေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒွေ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော၊ ဧကော မာသော နိဗ္ဗေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဧကော မာသော ဝေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နော။ သော သင်္ဃံ ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ ယာစိ။ တဿ သင်္ဃော ဒွိန္နံ အာပတ္တီနံ ဒွေမာသပ္ပဋိစ္ဆန္နာနံ ဒွေမာသပရိဝါသံ အဒါသိ။ တာယော အယံ၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာပန္နော တာသာယံ ဘိက္ခု ပရိဝသတီ’တိ ¶ ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ယွာယံ၊ အာဝုသော၊ မာသော နိဗ္ဗေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နော ဓမ္မိကံ တဿ မာသဿ ပရိဝါသဒါနံ၊ ဓမ္မတ္တာ ရုဟတိ။ ယော စ ခွာယံ၊ အာဝုသော၊ မာသော ဝေမတိကပ္ပဋိစ္ဆန္နော အဓမ္မိကံ တဿ မာသဿ ပရိဝါသဒါနံ၊ အဓမ္မတ္တာ န ရုဟတိ။ ဧကဿ၊ အာဝုသော၊ မာသဿ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’’တိ။

သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော

၁၅၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ ¶ အာပတ္တိယော အာပန္နော ဟောတိ။ သော အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော။ သော ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ ¶ န ဇာနာမိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာမိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရာမိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရာမိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော တဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ။ အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာမိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာမိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရာမိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရာမိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ¶ ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၅၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ။ အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိ။ အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ ¶ ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော။ သော သင်္ဃံ တာသံ ¶ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တာသံ အာပတ္တီနံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၁၅၈။ ‘‘ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော၊ ဧဝံ ¶ ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။ ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော? အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ သရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ သရတိ၊ ဧကစ္စံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဧကစ္စေ ဝေမတိကော၊ ဧကစ္စေ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ သရတိ၊ ဧကစ္စံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဧကစ္စေ ဝေမတိကော၊ ဧကစ္စေ နိဗ္ဗေမတိကော – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ ¶ သရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ သရတိ၊ ဧကစ္စံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဧကစ္စေ ဝေမတိကော၊ ဧကစ္စေ နိဗ္ဗေမတိကော – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ¶ ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ¶ ဧကစ္စံ ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စံ န ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ သရတိ၊ ဧကစ္စံ နဿရတိ ¶ ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ သရတိ၊ ဧကစ္စံ နဿရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဧကစ္စေ ဝေမတိကော၊ ဧကစ္စေ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ ဧကစ္စေ ဝေမတိကော၊ ဧကစ္စေ နိဗ္ဗေမတိကော – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၅၉။ ‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော? အာပတ္တိပရိယန္တံ ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ သရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ သရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ နိဗ္ဗေမတိကော – ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ သရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဝေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ နိဗ္ဗေမတိကော – ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘အာပတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စံ န ဇာနာတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ ဇာနာတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တံ ဧကစ္စံ သရတိ၊ ဧကစ္စံ နဿရတိ၊ ရတ္တိပရိယန္တံ သရတိ၊ အာပတ္တိပရိယန္တေ ဧကစ္စေ ဝေမတိကော၊ ဧကစ္စေ နိဗ္ဗေမတိကော၊ ရတ္တိပရိယန္တေ နိဗ္ဗေမတိကော – ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

ပရိဝါသော နိဋ္ဌိတော။

၃။ စတ္တာလီသကံ

၁၆၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော ဝိဗ္ဘမိ။ သော ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခူ ဥပသမ္ပဒံ ယာစိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော ဝိဗ္ဘမတိ။ ဝိဗ္ဘန္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော သာမဏေရော ဟောတိ။ သာမဏေရဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ ¶ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ။ ဥမ္မတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန အနုမ္မတ္တကော ဟောတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ။ ခိတ္တစိတ္တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ¶ ရုဟတိ။ သော စေ ပုန အခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပုရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ။ ဝေဒနာဋ္ဋဿ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန အဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ [ဥက္ခိပိယတိ (သျာ။)၊ ဥက္ခိပီယတိ (က။)]။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ [ဩသာရိယတိ (သျာ။)၊ ဩသာရီယတိ (က။)]၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝါသော န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ အဝသေသော ပရိဝသိတဗ္ဗော။

၁၆၁။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မူလာယပဋိကဿနာရဟော ဝိဗ္ဘမတိ။ ဝိဗ္ဘန္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ¶ ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မူလာယပဋိကဿနာရဟော သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ… ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မူလာယပဋိကဿနာ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။

၁၆၂။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော ဝိဗ္ဘမတိ။ ဝိဗ္ဘန္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တဒါနံ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော။ တဿ ဘိက္ခုနော မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ… ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ¶ ၊ ဥက္ခိပိယျတိ။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တဒါနံ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော။ တဿ ဘိက္ခုနော မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

၁၆၃။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မာနတ္တံ စရန္တော ဝိဗ္ဘမတိ။ ဝိဗ္ဘန္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ မာနတ္တစရိယာ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ ယံ မာနတ္တံ ဒိန္နံ သုဒိန္နံ၊ ယံ မာနတ္တံ စိဏ္ဏံ သုစိဏ္ဏံ၊ အဝသေသံ စရိတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မာနတ္တံ စရန္တော သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ… ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာနတ္တစရိယာ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပုရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ ယံ မာနတ္တံ ဒိန္နံ သုဒိန္နံ၊ ယံ မာနတ္တံ စိဏ္ဏံ သုစိဏ္ဏံ၊ အဝသေသံ စရိတဗ္ဗံ။

၁၆၄။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဗ္ဘာနာရဟော ဝိဗ္ဘမတိ။ ဝိဗ္ဘန္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနံ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ ¶ ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ ယံ မာနတ္တံ ဒိန္နံ သုဒိန္နံ၊ ယံ မာနတ္တံ စိဏ္ဏံ သုစိဏ္ဏံ။ သော ဘိက္ခု အဗ္ဘေတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဗ္ဘာနာရဟော သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ…

ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အဒဿနေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ…ပေ… ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ ဥက္ခိပိယျတိ။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဗ္ဘာနံ ¶ န ရုဟတိ။ သော စေ ပုန ဩသာရိယျတိ၊ တဿ တဒေဝ ပုရိမံ ပရိဝါသဒါနံ။ ယော ပရိဝါသော ဒိန္နော သုဒိန္နော၊ ယော ပရိဝုတ္ထော သုပရိဝုတ္ထော၊ ယံ မာနတ္တံ ဒိန္နံ သုဒိန္နံ၊ ယံ မာနတ္တံ စိဏ္ဏံ သုစိဏ္ဏံ။ သော ဘိက္ခု အဗ္ဘေတဗ္ဗော။

စတ္တာလီသကံ သမတ္တံ။

၄။ ဆတ္တိံသကံ

၁၆၅။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ [ပရိမာဏာယော (သီ။ သျာ။)] အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ¶ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ အပရိမာဏာ [အပရိမာဏာယော (သီ။ သျာ။)] အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ¶ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော…ပေ… မာနတ္တံ စရန္တော…ပေ… (ယထာပရိဝါသံ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ) အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ¶ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ…ပေ… အပရိမာဏာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ¶ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

ဆတ္တိံသကံ သမတ္တံ။

၅။ မာနတ္တသတကံ

၁၆၆။ ‘‘ဣဓ ¶ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန [သော စေ ပုန (က။)] ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ ¶ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပစ္ဆိမသ္မိံ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိံ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ¶ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

၁၆၇။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိံ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ¶ ¶ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

၁၆၈။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ။ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ ¶ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ¶ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိံ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ။ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ။ တဿ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ¶ ဆာဒေတိ။ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ¶ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

၁၆၉။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိံ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ¶ ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ ¶ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ¶ နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

၁၇၀။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ¶ ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိံ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ ¶ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ¶ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ¶ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

၁၇၁။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ… ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… (ယထာ ဟေဋ္ဌာ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ) ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ…ပေ… ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ…ပေ… ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ ¶ အာပတ္တိယော နဿရတိ…ပေ… ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ။ သော ပုန အဝေဒနာဋ္ဋော ဟုတွာ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ ¶ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ¶ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ တဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော ပုရိမသ္မိဉ္စ ပစ္ဆိမသ္မိဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ ပရိဝါသံ ဒတွာ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

မာနတ္တသတံ နိဋ္ဌိတံ။

၆။ သမူလာယသမောဓာနပရိဝါသစတုဿတံ

၁၇၂။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ¶ ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ဥပသမ္ပန္နော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၇၃။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ¶ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ ¶ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ ¶ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၇၄။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ¶ ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ¶ န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ ¶ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဇာနိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဇာနိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ ဇာနိတွာ ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ ¶ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၇၅။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော ¶ သရတိ တာ အာပတ္တိယော ¶ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော ¶ ။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ။ ယာ အာပတ္တိယော သရတိ တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော နဿရတိ တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ သရိတွာ ဆာဒေသိ ¶ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ အဿရိတွာ နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ သရိတွာ ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ ¶ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၇၆။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော ¶ ။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ¶ ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝိဗ္ဘမိတွာ [သော ဘိက္ခု ဝိဗ္ဘမိတွာ (က။)] ပုန ဥပသမ္ပန္နော ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ¶ ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော ¶ ။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၇၇။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ… ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ (ယထာ ဟေဋ္ဌာ ဝိတ္ထာရိတံ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ)…ပေ… ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ…ပေ… ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ…ပေ… ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ။ သော ပုန အဝေဒနာဋ္ဋော ဟုတွာ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ ¶ ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ ¶ ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

၁၇၈။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော…ပေ… မာနတ္တံ စရန္တော…ပေ… အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ…ပေ… (မာနတ္တာရဟော စ မာနတ္တစာရီ စ အဗ္ဘာနာရဟော စ ယထာ ပရိဝါသော ဝိတ္ထာရိတော တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗော)။

၁၇၉။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဗ္ဘာနာရဟော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ သာမဏေရော ဟောတိ…ပေ… ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ…ပေ… ခိတ္တစိတ္တော ဟောတိ…ပေ… ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ…ပေ… တဿ ဟောန္တိ အာပတ္တိယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ ¶ …ပေ… ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော ဇာနာတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော န ဇာနာတိ…ပေ… ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော သရတိ၊ ဧကစ္စာ အာပတ္တိယော နဿရတိ…ပေ… ဧကစ္စာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော၊ ဧကစ္စာသု ¶ အာပတ္တီသု ဝေမတိကော။ ယာသု အာပတ္တီသု နိဗ္ဗေမတိကော တာ အာပတ္တိယော ဆာဒေတိ၊ ယာသု အာပတ္တီသု ဝေမတိကော တာ အာပတ္တိယော နစ္ဆာဒေတိ။ သော ဝေဒနာဋ္ဋော ဟောတိ။ သော ပုန အဝေဒနာဋ္ဋော ဟုတွာ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ ¶ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော နစ္ဆာဒေတိ…ပေ… ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ၊ ယာ အာပတ္တိယော ပုဗ္ဗေ ဝေမတိကော နစ္ဆာဒေသိ တာ အာပတ္တိယော ပစ္ဆာ နိဗ္ဗေမတိကော ဆာဒေတိ။ သော ဘိက္ခု မူလာယ ပဋိကဿိတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စဿ အာပတ္တီနံ ¶ ပုရိမာယ အာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။

သမူလာယသမောဓာနပရိဝါသစတုဿတံ နိဋ္ဌိတံ။

၇။ ပရိမာဏာဒိဝါရအဋ္ဌကံ

၁၈၀။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိတွာ ပရိမာဏာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… အပရိမာဏာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… ဧကနာမာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… ¶ နာနာနာမာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… သဘာဂါ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… ဝိသဘာဂါ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… ဝဝတ္ထိတာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ…ပေ… သမ္ဘိန္နာ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ…ပေ… (ယထာ ဟေဋ္ဌာ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ)။

ပရိမာဏာဒိဝါရအဋ္ဌကံ နိဋ္ဌိတံ။

၈။ ဒွေဘိက္ခုဝါရဧကာဒသကံ

၁၈၁။ ‘‘ဒွေ ¶ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ [ယထာပဋိစ္ဆန္နာနံ (သီ။)] စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ¶ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ ဝေမတိကာ ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ မိဿကဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ မိဿကံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ မိဿကေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ¶ ဘိက္ခူ မိဿကံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ မိဿကေ မိဿကဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သုဒ္ဓကေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ဥဘောပိ ယထာဓမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗာ။

‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သုဒ္ဓကေ သုဒ္ဓကဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ဥဘောပိ ယထာဓမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗာ။

‘‘ဒွေ ¶ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကဿ ဟောတိ အာရောစေဿာမီတိ၊ ဧကဿ ဟောတိ န အာရောစေဿာမီတိ။ သော ပဌမမ္ပိ ¶ ယာမံ ဆာဒေတိ၊ ဒုတိယမ္ပိ ယာမံ ဆာဒေတိ၊ တတိယမ္ပိ ယာမံ ဆာဒေတိ – ဥဋ္ဌိတေ အရုဏေ ဆန္နာ ဟောတိ အာပတ္တိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ ¶ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ¶ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ တေ ဂစ္ဆန္တိ အာရောစေဿာမာတိ။ ဧကဿ အန္တရာမဂ္ဂေ မက္ခဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ န အာရောစေဿာမီတိ။ သော ပဌမမ္ပိ ယာမံ ဆာဒေတိ၊ ဒုတိယမ္ပိ ယာမံ ဆာဒေတိ၊ တတိယမ္ပိ ယာမံ ဆာဒေတိ – ဥဋ္ဌိတေ အရုဏေ ဆန္နာ ဟောတိ အာပတ္တိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ တေ ဥမ္မတ္တကာ ဟောန္တိ။ တေ ပစ္ဆာ အနုမ္မတ္တကာ ဟုတွာ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဒွေ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဒိသေသံ အာပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ ပါတိမောက္ခေ ဥဒ္ဒိဿမာနေ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘ဣဒါနေဝ ခေါ မယံ ဇာနာမ – အယမ္ပိ ကိရ ဓမ္မော သုတ္တာဂတော သုတ္တပရိယာပန္နော အနွဒ္ဓမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီ’တိ။ တေ သင်္ဃာဒိသေသေ သင်္ဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တိ။ ဧကော ဆာဒေတိ၊ ဧကော နစ္ဆာဒေတိ။ ယော ဆာဒေတိ သော ဒုက္ကဋံ ဒေသာပေတဗ္ဗော။ ယထာပဋိစ္ဆန္နေ စဿ ပရိဝါသံ ဒတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗံ။

ဒွေဘိက္ခုဝါရဧကာဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၉။ မူလာယအဝိသုဒ္ဓိနဝကံ

၁၈၂။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ¶ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ¶ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ ¶ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန မာနတ္တံ ¶ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ အပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ ¶ …ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော ¶ ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ¶ ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန ¶ မာနတ္တံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ ¶ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ အဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

မူလာယအဝိသုဒ္ဓိနဝကံ [သမူလာဝိသုဒ္ဓိနဝကံ (က။)] နိဋ္ဌိတံ။

၁၀။ ဒုတိယနဝကံ [ဣဒံ နဝကံ ပေါရာဏပေါတ္ထကေသု အဝိသုဒ္ဓိဝသေနေဝ အာဂတံ၊ ဝုစ္စမာနတတိယနဝကေန စ သံသဋ္ဌံ။ တံ ပဋိဝိသောဓကေဟိ အသံသဋ္ဌံ ကတွာ ဝိသုံ ပတိဋ္ဌာပိတံ။ သီဟဠသျာမပေါတ္ထကေသု ပန တံ ဝိသုဒ္ဓိဝသေနေဝ အာဂတံ။ တံ ပနေဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ –§၁၀- မူလာယဝိသုဒ္ဓိနဝက (သီ။ သျာ။)§၁၈၃။ ဣဓ ပန ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သံဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သံဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ၊ တဿ တဿ သံဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သံဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သံဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ၊ တံ သံဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၁-၃)§ဣဓ ပန ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သံဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သံဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ၊ တဿ သံဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သံဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ အပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သံဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ၊ တံ သံဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီတိ။ (၄-၆)§ဣဓ ပန ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သံဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတီ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သံဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ၊ တဿ သံဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သံဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သံဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ၊ တံ သံဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၇-၉)§မူလာယ ဝိသုဒ္ဓိနဝကံ နိဋ္ဌိတံ။]

၁၈၃။ ‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော ¶ အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၁)

ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ ¶ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန ¶ ၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၂)

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၃)

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ၊ ဧကနာမမ္ပိ နာနာနာမမ္ပိ၊ သဘာဂမ္ပိ ဝိသဘာဂမ္ပိ၊ ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ ¶ ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ အပရိမာဏာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ¶ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၄-၇)

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ ¶ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၈)

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။ (၉)

ဒုတိယနဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၁။ တတိယနဝကံ

၁၈၄။ ‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ ¶ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ ¶ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ ¶ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ ¶ ။ သော ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော ¶ ။ သောဟံ တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ပုရိမာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစေယျံ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာန’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ပုရိမာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာနံ။ တံ သင်္ဃော ပုရိမာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ [အယံ ပဌမဝါရော သီ သျာ။ ပေါတ္ထကေသု ပရိပုဏ္ဏော ဒိဿတိ]။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ¶ ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ၊ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာအာပတ္တီနံ [ပုရိမာနံ အာပတ္တီနံ (က။)] အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ ¶ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿိ၊ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သောဟံ တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစေယျံ ¶ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာန’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာနံ။ တံ သင်္ဃော ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ¶ ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ¶ ဒေတိ။ သော ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ ¶ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သောဟံ တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစေယျံ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာန’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာ အာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာ အာပတ္တီနံ အန္တရာ အာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ¶ ယာစတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာနံ။ တံ သင်္ဃော ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာ အာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာ အာပတ္တီနံ အန္တရာ အာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ အပရိမာဏာယော အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယော…ပေ… အပရိမာဏာယော ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ…ပေ… ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ¶ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသာမီတိ မညမာနော…ပေ… တံ သင်္ဃော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ [ဣမေပိ စတ္တာရော ဝါရာ သီ။ သျာ။ ပေါတ္ထကေသု ပရိပုဏ္ဏာ ဒိဿန္တိ]။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ¶ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ ¶ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ ¶ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သော တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယော။ သောဟံ တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာ ပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီန ¶ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစေယျံ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာန’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာနံ။ တံ သင်္ဃော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သော သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစတိ။ တဿ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ ¶ မူလာယပဋိကဿနံ ¶ ယာစတိ။ တံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ။ သော ပရိဝသာမီတိ မညမာနော ¶ အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သော တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရတိ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏမ္ပိ အပရိမာဏမ္ပိ…ပေ… ဝဝတ္ထိတမ္ပိ သမ္ဘိန္နမ္ပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ ယာစိံ။ တဿ မေ သင်္ဃော တာသံ အာပတ္တီနံ သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသန္တော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သောဟံ သင်္ဃံ အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစိံ။ တံ မံ သင်္ဃော အန္တရာအာပတ္တီနံ မူလာယ ပဋိကဿိ အဓမ္မိကေန ကမ္မေန ကုပ္ပေန အဋ္ဌာနာရဟေန၊ အဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ အဒါသိ။ သောဟံ ပရိဝသာမီတိ မညမာနော အန္တရာ သမ္ဗဟုလာ သင်္ဃာဒိသေသာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ ပရိမာဏာယောပိ အပရိမာဏာယောပိ ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယောပိ။ သောဟံ တသ္မိံ ဘူမိယံ ဌိတော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တိယော သရာမိ။ ယံနူနာဟံ သင်္ဃံ ပုရိမာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယပဋိကဿနံ ယာစေယျံ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန ¶ သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာန’န္တိ။ သော သင်္ဃံ ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာအာပတ္တီနံ အန္တရာအာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿနံ ယာစတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘာနံ။ တံ သင်္ဃော ပုရိမာ အာပတ္တီနံ အန္တရာ အာပတ္တီနဉ္စ၊ အပရာ အာပတ္တီနံ အန္တရာ အာပတ္တီနဉ္စ၊ မူလာယ ပဋိကဿတိ ဓမ္မိကေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန၊ ဓမ္မေန သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန မာနတ္တံ ဒေတိ၊ ဓမ္မေန အဗ္ဘေတိ။ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဝိသုဒ္ဓါ တာဟိ အာပတ္တီဟိ’’။

တတိယနဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

သမုစ္စယက္ခန္ဓကော တတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အပ္ပဋိစ္ဆန္နာ ¶ ဧကာဟ-ဒွီဟ-တီဟ-စတူဟ စ၊

ပဉ္စာဟပက္ခဒသန္နံ၊ အာပတ္တိမာဟ မဟာမုနိ။

သုဒ္ဓန္တော ¶ စ ဝိဗ္ဘမန္တော၊ ပရိမာဏမုခံ ဒွေ ဘိက္ခူ၊

တတ္ထ သညိနော ဒွေ ယထာ၊ ဝေမတိကာ တထေဝ စ။

မိဿကဒိဋ္ဌိနော ¶ ဒွေ စ၊ အသုဒ္ဓကေကဒိဋ္ဌိနော၊

ဒွေ စေဝ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိနော။

တထေဝ စ ဧကော ဆာဒေတိ၊ အထ မက္ခမတေန စ၊

ဥမ္မတ္တကဒေသနဉ္စ၊ မူလာ အဋ္ဌာရသ [ပန္နရသ (က။)] ဝိသုဒ္ဓတော။

အာစရိယာနံ ဝိဘဇ္ဇပဒါနံ [ဝိဘဇ္ဇဝါဒီနံ (သီ။)]၊ တမ္ဗပဏ္ဏိဒီပပသာဒကာနံ၊

မဟာဝိဟာရဝါသီနံ၊ ဝါစနာ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာတိ။

သမုစ္စယက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၄။ သမထက္ခန္ဓကံ

၁။ သမ္မုခါဝိနယော

၁၈၅။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အသမ္မုခီဘူတာနံ ဘိက္ခူနံ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ – တဇ္ဇနီယမ္ပိ၊ နိယဿမ္ပိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယမ္ပိ၊ ပဋိသာရဏီယမ္ပိ၊ ဥက္ခေပနီယမ္ပိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အသမ္မုခီဘူတာနံ ဘိက္ခူနံ ကမ္မာနိ ကရိဿန္တိ – တဇ္ဇနီယမ္ပိ၊ နိယဿမ္ပိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယမ္ပိ၊ ပဋိသာရဏီယမ္ပိ၊ ဥက္ခေပနီယမ္ပီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အသမ္မုခီဘူတာနံ ဘိက္ခူနံ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ – တဇ္ဇနီယမ္ပိ၊ နိယဿမ္ပိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယမ္ပိ၊ ပဋိသာရဏီယမ္ပိ၊ ဥက္ခေပနီယမ္ပီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တေသံ မောဃပုရိသာနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ အသမ္မုခီဘူတာနံ ဘိက္ခူနံ ကမ္မာနိ ကရိဿန္တိ – တဇ္ဇနီယမ္ပိ၊ နိယဿမ္ပိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယမ္ပိ၊ ပဋိသာရဏီယမ္ပိ၊ ဥက္ခေပနီယမ္ပိ! နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အသမ္မုခီဘူတာနံ ဘိက္ခူနံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – တဇ္ဇနီယံ ဝါ၊ နိယဿံ ဝါ၊ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ၊ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ၊ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ။ ယော ကရေယျ ¶ ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၁၈၆။ ‘‘အဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော အဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ အဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော။ ဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ ဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော။

ကဏှပက္ခနဝကံ

၁၈၇။ ‘‘အဓမ္မဝါဒီ ¶ ပုဂ္ဂလော ဓမ္မဝါဒိံ ပုဂ္ဂလံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ¶ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလေ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော ¶ ၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော ဓမ္မဝါဒိံ သင်္ဃံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ [ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ (က။)]။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ ဓမ္မဝါဒိံ ပုဂ္ဂလံ သညာပေန္တိ နိဇ္ဈာပေန္တိ ပေက္ခေန္တိ အနုပေက္ခေန္တိ ဒဿေန္တိ အနုဒဿေန္တိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ ¶ သမ္ဗဟုလာ ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလေ သညာပေန္တိ နိဇ္ဈာပေန္တိ ပေက္ခေန္တိ အနုပေက္ခေန္တိ ဒဿေန္တိ အနုဒဿေန္တိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ ဓမ္မဝါဒိံ သင်္ဃံ သညာပေန္တိ နိဇ္ဈာပေန္တိ ပေက္ခေန္တိ အနုပေက္ခေန္တိ ဒဿေန္တိ အနုဒဿေန္တိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော ဓမ္မဝါဒိံ ပုဂ္ဂလံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ ¶ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလေ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

‘‘အဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော ဓမ္မဝါဒိံ သင်္ဃံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ ¶ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ အဓမ္မေန ¶ ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယပတိရူပကေန။

ကဏှပက္ခနဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

သုက္ကပက္ခနဝကံ

၁၈၈။ ‘‘ဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော အဓမ္မဝါဒိံ ပုဂ္ဂလံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော အဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလေ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ ပုဂ္ဂလော အဓမ္မဝါဒိံ သင်္ဃံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ အဓမ္မဝါဒိံ ပုဂ္ဂလံ သညာပေန္တိ နိဇ္ဈာပေန္တိ ပေက္ခေန္တိ အနုပေက္ခေန္တိ ဒဿေန္တိ အနုဒဿေန္တိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ ¶ ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ အဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလေ သညာပေန္တိ နိဇ္ဈာပေန္တိ ပေက္ခေန္တိ အနုပေက္ခေန္တိ ဒဿေန္တိ ¶ အနုဒဿေန္တိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလာ အဓမ္မဝါဒိံ သင်္ဃံ သညာပေန္တိ နိဇ္ဈာပေန္တိ ပေက္ခေန္တိ အနုပေက္ခေန္တိ ဒဿေန္တိ အနုဒဿေန္တိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ ¶ ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော အဓမ္မဝါဒိံ ပုဂ္ဂလံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော အဓမ္မဝါဒီ သမ္ဗဟုလေ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေန။

‘‘ဓမ္မဝါဒီ သင်္ဃော အဓမ္မဝါဒိံ သင်္ဃံ သညာပေတိ နိဇ္ဈာပေတိ ပေက္ခေတိ အနုပေက္ခေတိ ဒဿေတိ အနုဒဿေတိ – အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှာဟိ၊ ဣမံ ရောစေဟီတိ။ ဧဝဉ္စေတံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ၊ ဓမ္မေန ဝူပသမ္မတိ သမ္မုခါဝိနယေနာ’’တိ။

သုက္ကပက္ခနဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

၂။ သတိဝိနယော

၁၈၉။ [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါရာ။ ၃၈၀ အာဒယော] တေန ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတာ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဇာတိယာ သတ္တဝဿေန အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ ဟောတိ ¶ ။ ယံ ကိဉ္စိ သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ သဗ္ဗံ တေန အနုပ္ပတ္တံ ဟောတိ။ နတ္ထိ စဿ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိ [ဥတ္တရိံ (သီ။)] ကရဏီယံ၊ ကတဿ ဝါ ပတိစယော။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘မယာ ခေါ ဇာတိယာ သတ္တဝဿေန အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ။ ယံ ကိဉ္စိ သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ သဗ္ဗံ မယာ အနုပ္ပတ္တံ။ နတ္ထိ စ မေ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိကရဏီယံ၊ ကတဿ ဝါ ပတိစယော။ ကိံ နု ခေါ အဟံ သင်္ဃဿ ဝေယျာဝစ္စံ ကရေယျ’’န္တိ?

အထ ¶ ခေါ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ သင်္ဃဿ သေနာသနဉ္စ ¶ ပညပေယျံ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ မယှံ၊ ဘန္တေ၊ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘မယာ ခေါ ဇာတိယာ သတ္တဝဿေန အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ။ ယံ ကိဉ္စိ သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗံ မယာ အနုပ္ပတ္တံ။ နတ္ထိ စ မေ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိကရဏီယံ၊ ကတဿ ဝါ ပတိစယော။ ကိံ နု ခေါ အဟံ သင်္ဃဿ ဝေယျာဝစ္စံ ကရေယျ’န္တိ ¶ ? တဿ မယှံ၊ ဘန္တေ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ သင်္ဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညပေယျံ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသေယျ’န္တိ။ ဣစ္ဆာမဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညာပေတုံ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု၊ ဒဗ္ဗ။ တေန ဟိ တွံ၊ ဒဗ္ဗ၊ သင်္ဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညပေဟိ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသာဟီ’’တိ [ဥဒ္ဒိသာတိ (ပါရာ။ ၃၈၀)]။ ‘‘ဧဝံ၊ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သေနာသနပညာပကဉ္စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဉ္စ သမ္မန္နတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ယာစိတဗ္ဗော [ဒဗ္ဗော ယာစိတဗ္ဗော (သျာ။ က။)]။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၉၀။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သေနာသနပညာပကဉ္စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဉ္စ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သေနာသနပညာပကဉ္စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဉ္စ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သေနာသနပညာပကဿ စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဿ စ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော ¶ သင်္ဃေန အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သေနာသနပညာပကော စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကော စ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ ¶ ။

၁၉၁။ သမ္မတော ¶ စ ပနာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သဘာဂါနံ ဘိက္ခူနံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ သုတ္တန္တိကာ တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – တေ အညမညံ သုတ္တန္တံ သင်္ဂါယိဿန္တီတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဝိနယဓရာ တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – တေ အညမညံ ဝိနယံ ဝိနိစ္ဆိနိဿန္တီတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မကထိကာ တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – တေ အညမညံ ဓမ္မံ သာကစ္ဆိဿန္တီတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဈာယိနော တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – တေ အညမညံ န ဗျာဗာဓိဿန္တီတိ ¶ ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ တိရစ္ဆာနကထိကာ ကာယဒဠှိဗဟုလာ [ကာယဒဍ္ဎိဗဟုလာ (သီ။)] ဝိဟရန္တိ တေသမ္ပိ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – ဣမာယပိမေ အာယသ္မန္တော ရတိယာ အစ္ဆိဿန္တီတိ။ ယေပိ တေ ဘိက္ခူ ဝိကာလေ အာဂစ္ဆန္တိ တေသမ္ပိ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာ တေနေဝ အာလောကေန သေနာသနံ ပညပေတိ၊ အပိသု ဘိက္ခူ သဉ္စိစ္စ ဝိကာလေ အာဂစ္ဆန္တိ – မယံ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ပဿိဿာမာတိ။

တေ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အမှာကံ၊ အာဝုသော ဒဗ္ဗ၊ သေနာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။ တေ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ကတ္ထ အာယသ္မန္တာ ဣစ္ဆန္တိ ကတ္ထ ပညပေမီ’’တိ? တေ သဉ္စိစ္စ ဒူရေ အပဒိသန္တိ – ‘‘အမှာကံ၊ အာဝုသော ဒဗ္ဗ၊ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ သေနာသနံ ¶ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ စောရပပါတေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ ဣသိဂိလိပဿေ ကာဠသိလာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ ဝေဘာရပဿေ သတ္တပဏ္ဏိဂုဟာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ သီတဝနေ သပ္ပသောဏ္ဍိကပဗ္ဘာရေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ ဂေါတမကကန္ဒရာယံ [ဂေါမဋကန္ဒရာယံ (သျာ။ ကံ။)] သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ တိန္ဒုကကန္ဒရာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ တပေါဒကန္ဒရာယံ [ကပေါတကန္ဒရာယံ (က။)] သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ တပေါဒါရာမေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ ဇီဝကမ္ဗဝနေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ မဒ္ဒကုစ္ဆိမှိ မိဂဒါယေ သေနာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။

တေသံ ¶ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာ အင်္ဂုလိယာ ဇလမာနာယ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆတိ။ တေပိ တေနေဝ အာလောကေန အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂစ္ဆန္တိ။ တေသံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ သေနာသနံ ပညပေတိ – အယံ မဉ္စော၊ ဣဒံ ပီဌံ ¶ ၊ အယံ ဘိသိ၊ ဣဒံ ဗိဗ္ဗောဟနံ [ဗိမ္ဗောဟနံ (သီ။ သျာ။ ကံ။)]၊ ဣဒံ ဝစ္စဋ္ဌာနံ၊ ဣဒံ ပဿာဝဋ္ဌာနံ၊ ဣဒံ ပါနီယံ၊ ဣဒံ ပရိဘောဇနီယံ၊ အယံ ကတ္တရဒဏ္ဍော၊ ဣဒံ သင်္ဃဿ ကတိကသဏ္ဌာနံ၊ ဣမံ ကာလံ ပဝိသိတဗ္ဗံ ¶ ၊ ဣမံ ကာလံ နိက္ခမိတဗ္ဗန္တိ။ တေသံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ သေနာသနံ ပညပေတွာ ပုနဒေဝ ဝေဠုဝနံ ပစ္စာဂစ္ဆတိ။

၁၉၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန မေတ္တိယဘူမဇကာ [မေတ္တိယဘုမ္မဇကာ (သီ။ သျာ။ ကံ။)] ဘိက္ခူ နဝကာ စေဝ ဟောန္တိ အပ္ပပုညာ စ။ ယာနိ သင်္ဃဿ လာမကာနိ သေနာသနာနိ တာနိ တေသံ ပါပုဏန္တိ လာမကာနိ စ ဘတ္တာနိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ မနုဿာ ဣစ္ဆန္တိ ¶ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိသင်္ခါရိကံ ပိဏ္ဍပါတံ ဒါတုံ – သပ္ပိမ္ပိ၊ တေလမ္ပိ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂမ္ပိ။ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ပန ဘိက္ခူနံ ပါကတိကံ ဒေန္တိ – ယထာရန္ဓံ [ယထာရဒ္ဓံ (သျာ။)] ကဏာဇကံ ဗိလင်္ဂဒုတိယံ။ တေ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တာ ထေရေ ဘိက္ခူ ပုစ္ဆန္တိ – ‘‘တုမှာကံ၊ အာဝုသော၊ ဘတ္တဂ္ဂေ ကိံ အဟောသိ၊ တုမှာကံ ကိံ အဟောသီ’’တိ [ကိံ နာဟောသိ (သျာ။ ကံ။)]? ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ သပ္ပိ အဟောသိ၊ တေလံ အဟောသိ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂံ အဟောသီ’’တိ။ မေတ္တိယဘူမဇကာ ပန ဘိက္ခူ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ န ကိဉ္စိ အဟောသိ – ပါကတိကံ ယထာရန္ဓံ ကဏာဇကံ ဗိလင်္ဂဒုတိယ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ သင်္ဃဿ စတုက္ကဘတ္တံ ဒေတိ နိစ္စဘတ္တံ။ သော ဘတ္တဂ္ဂေ သပုတ္တဒါရော ဥပတိဋ္ဌိတွာ ပရိဝိသတိ – အညေ ဩဒနေန ပုစ္ဆန္တိ၊ အညေ သူပေန ပုစ္ဆန္တိ၊ အညေ တေလေန ပုစ္ဆန္တိ၊ အညေ ဥတ္တရိဘင်္ဂေန ပုစ္ဆန္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော ဘတ္တံ သွာတနာယ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ။ အထ ¶ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အာရာမံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ သော ယေနာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ ¶ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကံ ဂဟပတိံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အာယသ္မတာ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿ၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ဃရေ သွာတနာယ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌ’’န္တိ? ‘‘မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ဘိက္ခူနံ တုမှာကံ ဃရေ သွာတနာယ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌ’’န္တိ။ အထ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အနတ္တမနော အဟောသိ။ ကထဉှိ နာမ ပါပဘိက္ခူ အမှာကံ ဃရေ ဘုဉ္ဇိဿန္တီတိ ဃရံ ဂန္တွာ ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ယေ၊ ဇေ၊ သွေ ဘတ္တိကာ အာဂစ္ဆန္တိ တေ ကောဋ္ဌကေ အာသနံ ပညပေတွာ ကဏာဇကေန ဗိလင်္ဂဒုတိယေန ¶ ပရိဝိသာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ အယျာ’’တိ ခေါ သာ ဒါသီ ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော ပစ္စဿောသိ။

အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ – ဟိယျော ခေါ၊ အာဝုသော၊ အမှာကံ ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ သွေ အမှေ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ သပုတ္တဒါရော ဥပတိဋ္ဌိတွာ ပရိဝိသိဿတိ၊ အညေ ဩဒနေန ပုစ္ဆိဿန္တိ၊ အညေ သူပေန ပုစ္ဆိဿန္တိ၊ အညေ ¶ တေလေန ပုစ္ဆိဿန္တိ၊ အညေ ဥတ္တရိဘင်္ဂေန ပုစ္ဆိဿန္တီတိ။ တေ တေနေဝ သောမနဿေန ¶ န စိတ္တရူပံ ရတ္တိယာ သုပိံသု။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိံသု။ အဒ္ဒသာ ခေါ သာ ဒါသီ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ၊ ဒိသွာန ကောဋ္ဌကေ အာသနံ ပညာပေတွာ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိသီဒထ၊ ဘန္တေ’’တိ။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ န တာဝ ဘတ္တံ သိဒ္ဓံ ဘဝိဿတိ ယထာ မယံ ကောဋ္ဌကေ နိသီဒါပိယာမာ’’တိ [နိသီဒါပေယျာမာတိ (က။)]။ အထ ခေါ သာ ဒါသီ ကဏာဇကေန [ကာဏာဇကေန (သျာ။ ကံ။)] ဗိလင်္ဂဒုတိယေန ဥပဂဉ္ဆိ – ဘုဉ္ဇထ၊ ဘန္တေတိ။ ‘‘မယံ ခေါ၊ ဘဂိနိ၊ နိစ္စဘတ္တိကာ’’တိ။ ‘‘ဇာနာမိ အယျာ နိစ္စဘတ္တိကာတိ။ အပိ စာဟံ ဟိယျောဝ ဂဟပတိနာ အာဏတ္တာ – ‘ယေ၊ ဇေ၊ သွေ ဘတ္တိကာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေ ကောဋ္ဌကေ အာသနံ ပညာပေတွာ ကဏာဇကေန ဗိလင်္ဂဒုတိယေန ပရိဝိသာ’တိ။ ဘုဉ္ဇထ၊ ဘန္တေ’’တိ။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ – ဟိယျော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အာရာမံ အဂမာသိ ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ¶ သန္တိကေ။ နိဿံသယံ ခေါ မယံ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဂဟပတိနော အန္တရေ ပရိဘိန္နာတိ [သန္တိကေ ပရိဘိန္နာတိ (သျာ။ ကံ။)]။ တေ တေနေဝ ဒေါမနဿေန န စိတ္တရူပံ ဘုဉ္ဇိံသု။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တာ အာရာမံ ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိသာမေတွာ ဗဟာရာမကောဋ္ဌကေ သင်္ဃာဋိပလ္လတ္ထိကာယ နိသီဒိံသု တုဏှီဘူတာ မင်္ကုဘူတာ ပတ္တက္ခန္ဓာ အဓောမုခါ ပဇ္ဈာယန္တာ ¶ အပ္ပဋိဘာနာ။

အထ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ ယေန မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ အယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ အယျာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ ‘‘ကျာဟံ အယျာနံ အပရဇ္ဈာမိ? ကိဿ မံ အယျာ နာလပန္တီ’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပန တွံ၊ ဘဂိနိ၊ အမှေ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဝိဟေဌိယမာနေ အဇ္ဈုပေက္ခသီ’’တိ? ‘‘ကျာဟံ၊ အယျာ၊ ကရောမီ’’တိ? ‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ ဘဂိနိ၊ ဣစ္ဆေယျာသိ၊ အဇ္ဇေဝ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ ¶ မလ္လပုတ္တံ နာသာပေယျာ’’တိ။ ‘‘ကျာဟံ၊ အယျာ၊ ကရောမိ? ကိံ မယာ သက္ကာ ကာတု’’န္တိ? ‘‘ဧဟိ တွံ၊ ဘဂိနိ၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – ‘ဣဒံ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ၊ ယာယံ၊ ဘန္တေ၊ ဒိသာ အဘယာ အနီတိကာ အနုပဒ္ဒဝါ သာယံ ဒိသာ သဘယာ သဤတိကာ သဥပဒ္ဒဝါ၊ ယတော နိဝါတံ တတော သဝါတံ [တတော ပဝါတံ (သီ။ သျာ။ ကံ။)]၊ ဥဒကံ မညေ အာဒိတ္တံ၊ အယျေနမှိ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဒူသိတာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ အယျာ’’တိ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိဿုတွာ [ပဋိဿုဏိတွာ (သျာ။ ကံ။)] ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မေတ္တိယာ [သာ မေတ္တိယာ (သျာ။ က။)] ဘိက္ခုနီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ ¶ – ‘‘ဣဒံ၊ ဘန္တေ၊ နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ၊ ယာယံ၊ ဘန္တေ၊ ဒိသာ အဘယာ အနီတိကာ အနုပဒ္ဒဝါ သာယံ ဒိသာ သဘယာ သဤတိကာ သဥပဒ္ဒဝါ၊ ယတော နိဝါတံ တတော သဝါတံ၊ ဥဒကံ မညေ အာဒိတ္တံ၊ အယျေနမှိ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဒူသိတာ’’တိ။

၁၉၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သရသိ တွံ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဧဝရူပံ ကတ္တာ ¶ ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သရသိ တွံ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သရသိ တွံ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ‘‘န ခေါ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဒဗ္ဗာ ဧဝံ နိဗ္ဗေဌေန္တိ။ သစေ တယာ ကတံ ကတန္တိ ဝဒေဟိ။ သစေ အကတံ အကတန္တိ ဝဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ယတောဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဇာတော နာဘိဇာနာမိ သုပိနန္တေနပိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတာ၊ ပဂေဝ ဇာဂရော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထ။ ဣမေ စ ဘိက္ခူ အနုယုဉ္ဇထာ’’တိ။ ဣဒံ ဝတွာ ဘဂဝါ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။

အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေသုံ။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မာဝုသော၊ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထ၊ န သာ ကိဉ္စိ အပရဇ္ဈတိ၊ အမှေဟိ သာ ဥဿာဟိတာ ကုပိတေဟိ အနတ္တမနေဟိ စာဝနာဓိပ္ပာယေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တုမှေ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ ¶ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေထာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ …ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော – ‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ၊ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ၊ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ၊ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ၊ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣမေ မံ၊ ဘန္တေ၊ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော – ‘ဣမေ မံ၊ ဘန္တေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ သောဟံ ¶ [သောဟံ ဘန္တေ (က။)] သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော တတိယမ္ပိ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစာမီ’တိ။ ‘‘ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၉၄။ သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစတိ။ သင်္ဃော အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစတိ။ သင်္ဃော အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အာယသ္မတော ¶ ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ ¶ သတိဝိနယော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၁၉၅။ ‘‘ပဉ္စိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မိကာနိ သတိဝိနယဿ ဒါနာနိ။ သုဒ္ဓါ ဟောတိ ဘိက္ခု အနာပတ္တိကော၊ အနုဝဒန္တိ စ နံ၊ ယာစတိ စ၊ တဿ သင်္ဃော သတိဝိနယံ ဒေတိ ဓမ္မေန သမဂ္ဂေန – ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ သတိဝိနယဿ ဒါနာနီ’’တိ။

၃။ အမူဠှဝိနယော

၁၉၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဂဂ္ဂေါ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ၊ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ ဘိက္ခူ ဂဂ္ဂံ ဘိက္ခုံ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော ¶ ၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’’တိ? ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။။ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ ဂဂ္ဂံ ဘိက္ခုံ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေဿန္တိ – ‘‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ! သော ဧဝံ ဝဒေတိ ¶ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဂဂ္ဂဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယံ ဒေတု။ ဧဝဉ္စ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော – ‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂဂ္ဂေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ၊ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ၊ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ၊ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ၊ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ မံ ဘိက္ခူ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? တျာဟံ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ မံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ ¶ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သောဟံ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ အမူဠှော သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ မံ ဘိက္ခူ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? တျာဟံ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ မံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သောဟံ အမူဠှော [သောဟံ ဘန္တေ အမူဠှော (က။)] တတိယမ္ပိ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစာမီ’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၉၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဂဂ္ဂေါ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော အဟောသိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ ဘိက္ခူ ဂဂ္ဂံ ဘိက္ခုံ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ¶ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ၊ မူဠှေန ¶ မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော အမူဠှော သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဂဂ္ဂဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဂဂ္ဂေါ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော အဟောသိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ ဘိက္ခူ ဂဂ္ဂံ ဘိက္ခုံ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ¶ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော အမူဠှော သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဂဂ္ဂဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဂဂ္ဂဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဂဂ္ဂဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ ¶ ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၁၉၈။ ‘‘တီဏိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ၊ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ။ ကမ္မာနိ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ?

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော သရမာနောဝ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ သရာမိ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ တဿ သင်္ဃော အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ အဓမ္မိကံ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော သရမာနောဝ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘သရာမိ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ယထာသုပိနန္တေနာ’တိ။ တဿ သင်္ဃော အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ အဓမ္မိကံ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ¶ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော အနုမ္မတ္တကော ဥမ္မတ္တကာလယံ ကရောတိ – ‘အဟမ္ပိ ခေါ ဧဝံ ကရောမိ။ တုမှေပိ ဧဝံ ကရောထ။ မယှမ္ပိ ဧတံ ကပ္ပတိ။ တုမှာကမ္ပေတံ ကပ္ပတီ’တိ။ တဿ သင်္ဃော အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ အဓမ္မိကံ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ။ ဣမာနိ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ။

၁၉၉။ ‘‘ကတမာနိ ¶ ¶ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ?

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော အဿရမာနောဝ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ သရာမိ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ တဿ သင်္ဃော အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ ဓမ္မိကံ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ ¶ ? သော အဿရမာနောဝ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘သရာမိ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ယထာ သုပိနန္တေနာ’တိ။ တဿ သင်္ဃော အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ ဓမ္မိကံ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ? သော ဥမ္မတ္တကော ဥမ္မတ္တကာလယံ ကရောတိ – ‘အဟမ္ပိ ဧဝံ ¶ ကရောမိ။ တုမှေပိ ဧဝံ ကရောထ။ မယှမ္ပိ ဧတံ ကပ္ပတိ။ တုမှာကမ္ပေတံ ကပ္ပတီ’တိ။ တဿ သင်္ဃော အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ ဓမ္မိကံ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ။ ‘‘ဣမာနိ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနီ’’တိ။

၄။ ပဋိညာတကရဏံ

၂၀၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပဋိညာယ ဘိက္ခူနံ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ ¶ – တဇ္ဇနီယမ္ပိ၊ နိယဿမ္ပိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယမ္ပိ၊ ပဋိသာရဏီယမ္ပိ၊ ဥက္ခေပနီယမ္ပိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပဋိညာယ ဘိက္ခူနံ ကမ္မာနိ ကရိဿန္တိ – တဇ္ဇနီယမ္ပိ၊ နိယဿမ္ပိ၊ ပဗ္ဗာဇနီယမ္ပိ၊ ပဋိသာရဏီယမ္ပိ၊ ဥက္ခေပနီယမ္ပီ’’တိ! အထ ခေါ ¶ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပဋိညာယ ဘိက္ခူနံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – တဇ္ဇနီယံ ဝါ၊ နိယဿံ ဝါ၊ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ၊ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ၊ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ။ ယော ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၂၀၁။ ‘‘ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မိကံ ဟောတိ ပဋိညာတကရဏံ၊ ဧဝံ ဓမ္မိကံ။ ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မိကံ ဟောတိ ပဋိညာတကရဏံ?

‘‘ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘ပါရာဇိကံ အာယသ္မာ အဇ္ဈာပန္နော’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ¶ ၊ သင်္ဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ တံ သင်္ဃော သင်္ဃာဒိသေသေန ကာရေတိ။ အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။

‘‘ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘ပါရာဇိကံ အာယသ္မာ အဇ္ဈာပန္နော’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော၊ ထုလ္လစ္စယံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ…ပေ… ဒုက္ကဋံ…ပေ… ¶ ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ တံ သင်္ဃော ဒုဗ္ဘာသိတေန ကာရေတိ။ အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။

‘‘ဘိက္ခု သင်္ဃာဒိသေသံ…ပေ… ထုလ္လစ္စယံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ…ပေ… ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘ဒုဗ္ဘာသိတံ အာယသ္မာ အဇ္ဈာပန္နော’တိ ¶ ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ တံ သင်္ဃော ပါရာဇိကေန ကာရေတိ။ အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။

‘‘ဘိက္ခု ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ¶ ဝါ – ‘ဒုဗ္ဘာသိတံ အာယသ္မာ အဇ္ဈာပန္နော’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော၊ သင်္ဃာဒိသေသံ…ပေ… ထုလ္လစ္စယံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ…ပေ… ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ တံ သင်္ဃော ဒုက္ကဋေန ကာရေတိ။ အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ‘‘ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မိကံ ဟောတိ ပဋိညာတကရဏံ။

‘‘ကထဉ္စ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မိကံ ဟောတိ ပဋိညာတကရဏံ? ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘ပါရာဇိကံ အာယသ္မာ အဇ္ဈာပန္နော’တိ? သော ¶ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အာမ၊ အာဝုသော၊ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ တံ သင်္ဃော ပါရာဇိကေန ကာရေတိ။ ဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။

‘‘ဘိက္ခု သင်္ဃာဒိသေသံ…ပေ… ထုလ္လစ္စယံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ…ပေ… ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ တမေနံ စောဒေတိ သင်္ဃော ဝါ၊ သမ္ဗဟုလာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ – ‘ဒုဗ္ဘာသိတံ အာယသ္မာ အဇ္ဈာပန္နော’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အာမ၊ အာဝုသော၊ ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ တံ သင်္ဃော ဒုဗ္ဘာသိတေန ကာရေတိ။ ဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မိကံ ဟောတိ ပဋိညာတကရဏ’’န္တိ။

၅။ ယေဘုယျသိကာ

၂၀၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ၊ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝရူပံ အဓိကရဏံ ယေဘုယျသိကာယ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သလာကဂ္ဂါဟာပကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ ဂဟိတာဂဟိတုဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၀၃။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သလာကဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ¶ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သလာကဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ¶ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သလာကဂ္ဂါဟာပကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သလာကဂ္ဂါဟာပကော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၀၄။ ‘‘ဒသယိမေ ¶ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ၊ ဒသ ဓမ္မိကာ [ဒသ ဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ (က။)]။ ကတမေ ဒသ အဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ? ဩရမတ္တကဉ္စ အဓိကရဏံ ဟောတိ၊ န စ ဂတိဂတံ ဟောတိ၊ န စ သရိတသာရိတံ ဟောတိ၊ ဇာနာတိ အဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ အပ္ပေဝ နာမ အဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာ အဿူတိ၊ ဇာနာတိ သင်္ဃော ဘိဇ္ဇိဿတီတိ၊ အပ္ပေဝ နာမ သင်္ဃော ဘိဇ္ဇေယျာတိ၊ အဓမ္မေန ဂဏှန္တိ၊ ဝဂ္ဂါ ဂဏှန္တိ၊ န စ ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဂဏှန္တိ – ဣမေ ဒသ အဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ။

‘‘ကတမေ ဒသ ဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ? န စ ဩရမတ္တကံ အဓိကရဏံ ဟောတိ၊ ဂတိဂတဉ္စ ဟောတိ၊ သရိတသာရိတဉ္စ ဟောတိ၊ ဇာနာတိ ဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ အပ္ပေဝ နာမ ဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာ အဿူတိ၊ ဇာနာတိ သင်္ဃော န ဘိဇ္ဇိဿတီတိ၊ အပ္ပေဝ နာမ သင်္ဃော န ဘိဇ္ဇေယျာတိ၊ ဓမ္မေန ဂဏှန္တိ၊ သမဂ္ဂါ ဂဏှန္တိ၊ ယထာဒိဋ္ဌိယာ စ ဂဏှန္တိ – ဣမေ ဒသ ဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ’’တိ။

၆။ တဿပါပိယသိကာ

၂၀၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပဝါဠော ဘိက္ခု သင်္ဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ ¶ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနာတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနာတိ၊ အညေနညံ ပဋိစရတိ၊ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဥပဝါဠော ဘိက္ခု သင်္ဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနိဿတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနိဿတိ၊ အညေနညံ ပဋိစရိဿတိ၊ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဥပဝါဠဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရောတု။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမံ ¶ ဥပဝါဠော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော၊ သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော၊ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၀၆။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥပဝါဠော ဘိက္ခု သင်္ဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနာတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနာတိ၊ အညေနညံ ပဋိစရတိ၊ သမ္ပဇာနမုသာ ‘ဘာသတိ။ ယဒိ ¶ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဥပဝါဠဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဥပဝါဠော ဘိက္ခု သင်္ဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနာတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ ¶ အဝဇာနာတိ၊ အညေနညံ ပဋိစရတိ၊ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသတိ။ သင်္ဃော ဥပဝါဠဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဥပဝါဠဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မဿ ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန ဥပဝါဠဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၀၇။ ‘‘ပဉ္စိမာနိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မိကာနိ တဿပါပိယသိကာကမ္မဿ ကရဏာနိ။ အသုစိ စ ဟောတိ၊ အလဇ္ဇီ စ၊ သာနုဝါဒေါ စ၊ တဿ သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရောတိ ဓမ္မေန၊ သမဂ္ဂေန – ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ တဿပါပိယသိကာကမ္မဿ ကရဏာနိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၂၀၈။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဿပါပိယသိကာကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိပုစ္ဆာကတံ ဟောတိ၊ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ…ပေ… အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဿပါပိယသိကာကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ အဝိနယကမ္မဉ္စ၊ ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၂၀၉။ ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ၊ ပဋိပုစ္ဆာကတံ ဟောတိ၊ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ…ပေ… ¶ ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ၊ သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ၊ ဝိနယကမ္မဉ္စ၊ သုဝူပသန္တဉ္စ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၂၁၀။ ‘‘တီဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော ¶ သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေဟိပိ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော၊ ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော၊ ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ၊ ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ…။

‘‘အပရေသမ္ပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဧကော သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ¶ ကရေယျ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၂၁၁။ ‘‘တဿပါပိယသိကာကမ္မကတေန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော၊ န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ၊ သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ…ပေ… န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။ အထ ခေါ သင်္ဃော ဥပဝါဠဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ အကာသိ။

၇။ တိဏဝတ္ထာရကံ

၂၁၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အမှာကံ ခေါ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ [ကက္ခဠတာယ ဝါဠတာယ (သျာ။ ကံ။)] ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ကထံ နု ခေါ ¶ အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ ¶ ။ တတြ စေ ဘိက္ခူနံ [တတြ စေ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခူနံ (သျာ။)] ဧဝံ ဟောတိ – ‘အမှာကံ ခေါ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ၊ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျာ’တိ၊ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝရူပံ အဓိကရဏံ တိဏဝတ္ထာရကေန ဝူပသမေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ သဗ္ဗေဟေဝ ဧကဇ္ဈံ သန္နိပတိတဗ္ဗံ၊ သန္နိပတိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ ¶ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣမံ အဓိကရဏံ တိဏဝတ္ထာရကေန ဝူပသမေယျ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ဧကတောပက္ခိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သကော ပက္ခော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ¶ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ အာယသ္မန္တာနဉ္စေဝ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တ’’န္တိ။

‘‘အထာပရေသံ ဧကတောပက္ခိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သကော ပက္ခော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ အာယသ္မန္တာနဉ္စေဝ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တ’’န္တိ။

၂၁၃။ ‘‘အထာပရေသံ ဧကတောပက္ခိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒိ ¶ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ ¶ ဣမေသံ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ ဣမေသဉ္စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ ¶ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ အဟံ ယာ စေဝ ဣမေသံ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ ဣမေသဉ္စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေမိ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အမှာကံ ဣမာသံ အာပတ္တီနံ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသနာ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒေသိတာ အမှာကံ ဣမာ အာပတ္တိယော သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ¶ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၁၄။ ‘‘အထာပရေသံ ဧကတောပက္ခိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ¶ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ ဣမေသံ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ ဣမေသဉ္စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ အဟံ ယာ စေဝ ဣမေသံ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ ဣမေသဉ္စေဝ အာယသ္မန္တာနံ ¶ ¶ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေမိ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အမှာကံ ဣမာသံ အာပတ္တီနံ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသနာ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒေသိတာ အမှာကံ ဣမာ အာပတ္တိယော သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ တေ ဘိက္ခူ တာဟိ အာပတ္တီဟိ ဝုဋ္ဌိတာ ဟောန္တိ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ၊ ဌပေတွာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ ¶ ၊ ဌပေတွာ ယေ န တတ္ထ ဟောန္တီ’’တိ။

၈။ အဓိကရဏံ

၂၁၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန (ဘိက္ခူပိ ဘိက္ခူဟိ ဝိဝဒန္တိ၊) [( ) နတ္ထိ (သီ။ သျာ။ ကံ။)] ဘိက္ခူပိ ဘိက္ခုနီဟိ ဝိဝဒန္တိ၊ ဘိက္ခုနိယောပိ ဘိက္ခူဟိ ဝိဝဒန္တိ၊ ဆန္နောပိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီနံ အနုပခဇ္ဇ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဝဒတိ၊ ဘိက္ခုနီနံ ပက္ခံ ဂါဟေတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆန္နော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီနံ အနုပခဇ္ဇ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဝဒိဿတိ၊ ဘိက္ခုနီနံ ပက္ခံ ဂါဟေဿတီတိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

[ပရိ။ ၂၇၅] ‘‘စတ္တာရိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ ကိစ္စာဓိကရဏံ [ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ (က။)]။

‘‘တတ္ထ ကတမံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ [ပရိ။ ၃၁၄]? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ [ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ (က။)] ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ၊ ဝိနယောတိ ဝါ အဝိနယောတိ ဝါ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အပ္ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ အာပတ္တီတိ ဝါ အနာပတ္တီတိ ဝါ ¶ ၊ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ၊ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ? ယံ တတ္ထ ¶ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ¶ ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓဂံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ? [ပရိ။ ၃၁၅] ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အာပတ္တာဓိကရဏံ? ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ¶ ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စာဓိကရဏံ? [ပရိ။ ၃၁၇] ယာ သင်္ဃဿ ကိစ္စယတာ၊ ကရဏီယတာ၊ အပလောကနကမ္မံ၊ ဉတ္တိကမ္မံ၊ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

၂၁၆။ ‘‘ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ကိံ မူလံ? ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။ တီဏိပိ အကုသလမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ၊ တီဏိပိ ကုသလမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။ [ပရိ။ ၂၇၂၊ အ။ နိ။ ၂။၃၅-၃၆၊ မ။ နိ။ ၃။၄၄] ကတမာနိ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ၊ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော ¶ ၊ သင်္ဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ…ပေ… သင်္ဃေပိ…ပေ… သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ၊ သော သင်္ဃေ ဝိဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော ဟောတိ ဝိဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ¶ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။

[ပရိ။၂၇၂] ‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီ…ပေ… ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ ¶ ၊ သဌော ဟောတိ မာယာဝီ၊ ပါပိစ္ဆော ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီ၊ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ¶ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ၊ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ သင်္ဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ…ပေ… သင်္ဃေပိ…ပေ… သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ၊ သော သင်္ဃေ ဝိဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော ဟောတိ ဝိဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။ ဣမာနိ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

‘‘ကတမာနိ တီဏိ အကုသလမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ လုဒ္ဓစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ၊ ဒုဋ္ဌစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ၊ မူဠှစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ၊ ဝိနယောတိ ဝါ အဝိနယောတိ ဝါ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ¶ ဝါ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အပ္ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ အာပတ္တီတိ ဝါ အနာပတ္တီတိ ဝါ၊ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ၊ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ဣမာနိ တီဏိ အကုသလမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

‘‘ကတမာနိ ¶ တီဏိ ကုသလမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ အလုဒ္ဓစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ၊ အဒုဋ္ဌစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ၊ အမူဠှစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ ¶ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ဣမာနိ တီဏိ ကုသလမူလာနိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

၂၁၇။ [ပရိ။ ၂၇၂] ‘‘အနုဝါဒါဓိကရဏဿ ကိံ မူလံ? ဆ အနုဝါဒမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။ တီဏိပိ အကုသလမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ၊ တီဏိပိ ကုသလမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ ¶ မူလံ၊ ကာယောပိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ၊ ဝါစာပိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။ ‘‘ကတမာနိ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ၊ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ သင်္ဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ ¶ အပ္ပတိဿော၊ သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ…ပေ… သင်္ဃေပိ…ပေ… သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ၊ သော သင်္ဃေ အနုဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော ဟောတိ အနုဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီ…ပေ… ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ၊ သဌော ဟောတိ မာယာဝီ၊ ပါပိစ္ဆော ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီ၊ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ၊ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ သင်္ဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော၊ သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ¶ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော ¶ ၊ ဓမ္မေပိ…ပေ… သင်္ဃေပိ…ပေ… သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ၊ သော သင်္ဃေ အနုဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော ဟောတိ အနုဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပဉ္စေ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ၊ တတြ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတ္တိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။ ဣမာနိ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

‘‘ကတမာနိ ¶ တီဏိ အကုသလမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ လုဒ္ဓစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ၊ ဒုဋ္ဌစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ၊ မူဠှစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ – သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ဣမာနိ တီဏိ အကုသလမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

‘‘ကတမာနိ တီဏိ ကုသလမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အလုဒ္ဓစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ၊ အဒုဋ္ဌစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ၊ အမူဠှစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ – သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာစရဝိပတ္တိယာ ¶ ဝါ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ဣမာနိ တီဏိ ကုသလမူလာနိ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

‘‘ကတမော ကာယော [ကတမော စ ကာယော (သျာ။ ကံ။)] အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓေကစ္စော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဟောတိ၊ ဒုဒ္ဒဿိကော၊ ဩကောဋိမကော၊ ဗဟွာဗာဓော၊ ကာဏော ဝါ၊ ကုဏီ ဝါ၊ ခဉ္ဇော ဝါ၊ ပက္ခဟတော ဝါ၊ ယေန နံ အနုဝဒန္တိ။ အယံ ကာယော အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

‘‘ကတမာ ဝါစာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ? ဣဓေကစ္စော ဒုဗ္ဗစော ဟောတိ၊ မမ္မနော၊ ဧဠဂလဝါစော၊ ယာယ နံ အနုဝဒန္တိ။ အယံ ဝါစာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလံ။

၂၁၈။ ‘‘အာပတ္တာဓိကရဏဿ ကိံ မူလံ? ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ မူလံ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ၊ န ဝါစတော၊ န ¶ စိတ္တတော။ အတ္ထာပတ္တိ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ၊ န ကာယတော၊ န စိတ္တတော။ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ၊ န စိတ္တတော။ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ၊ န ဝါစတော။ အတ္ထာပတ္တိ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ၊ န ကာယတော။ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ ဣမေ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ မူလံ။

၂၁၉။ ‘‘ကိစ္စာဓိကရဏဿ ကိံ မူလံ? ကိစ္စာဓိကရဏဿ ဧကံ မူလံ – သင်္ဃော။

၂၂၀။ ‘‘ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ¶ ¶ ကုသလံ၊ အကုသလံ၊ အဗျာကတံ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ၊ သိယာ အကုသလံ၊ သိယာ အဗျာကတံ။ တတ္ထ ကတမံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ကုသလစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ¶ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓဂံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အကုသလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ အကုသလစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓဂံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အဗျာကတံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ အဗျာကတစိတ္တာ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓဂံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အဗျာကတံ။

၂၂၁။ ‘‘အနုဝါဒါဓိကရဏံ ¶ ကုသလံ၊ အကုသလံ၊ အဗျာကတံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ၊ သိယာ အကုသလံ၊ သိယာ အဗျာကတံ။ တတ္ထ ကတမံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ ကုသလစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ – သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ ¶ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အကုသလံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အကုသလစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ – သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အဗျာကတံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အဗျာကတစိတ္တာ အနုဝဒန္တိ – သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အဗျာကတံ။

၂၂၂။ ‘‘အာပတ္တာဓိကရဏံ ¶ ကုသလံ [ဣဒံ ပဒံ ကေသုစိ နတ္ထိ]၊ အကုသလံ၊ အဗျာကတံ? အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ၊ သိယာ အဗျာကတံ၊ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ။ တတ္ထ ¶ ကတမံ အာပတ္တာဓိကရဏံ အကုသလံ? ယံ ဇာနန္တော သဉ္ဇာနန္တော စေစ္စ အဘိဝိတရိတွာ ဝီတိက္ကမော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ အကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အာပတ္တာဓိကရဏံ အဗျာကတံ? ယံ အဇာနန္တော အသဉ္ဇာနန္တော အစေစ္စ အနဘိဝိတရိတွာ ဝီတိက္ကမော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ အဗျာကတံ။

၂၂၃။ ‘‘ကိစ္စာဓိကရဏံ ကုသလံ၊ အကုသလံ၊ အဗျာကတံ? ကိစ္စာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ၊ သိယာ အကုသလံ၊ သိယာ အဗျာကတံ။ တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကုသလံ? ယံ သင်္ဃော ကုသလစိတ္တော ကမ္မံ ကရောတိ – အပလောကနကမ္မံ၊ ဉတ္တိကမ္မံ၊ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ¶ အကုသလံ? ယံ သင်္ဃော အကုသလစိတ္တော ကမ္မံ ကရောတိ – အပလောကနကမ္မံ၊ ဉတ္တိကမ္မံ၊ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ အကုသလံ။

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမံ ကိစ္စာဓိကရဏံ အဗျာကတံ? ယံ သင်္ဃော အဗျာကတစိတ္တော ကမ္မံ ကရောတိ – အပလောကနကမ္မံ၊ ဉတ္တိကမ္မံ၊ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ အဗျာကတံ။

၂၂၄။ [ပရိ။ ၃၅၅] ‘‘ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ၊ အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ၊ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ။ သိယာ ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ သိယာ ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ၊ သိယာ အဓိကရဏံ နော ¶ ဝိဝါဒေါ၊ သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ။

‘‘တတ္ထ ကတမော ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓဂံ – အယံ ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမော ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ၊ ပုတ္တောပိ မာတရာ ဝိဝဒတိ၊ ပိတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ၊ ပုတ္တောပိ ပိတရာ ဝိဝဒတိ၊ ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ၊ ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ ဝိဝဒတိ၊ ဘဂိနီပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ၊ သဟာယောပိ သဟာယေန ဝိဝဒတိ – အယံ ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ။

၂၂၅။ [ပရိ။ ၃၅၆] ‘‘အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ၊ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ၊ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ။ သိယာ အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ သိယာ အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ၊ သိယာ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ၊ သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ။

‘‘တတ္ထ ကတမော အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန္တိ – သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ¶ ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ၊ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ ¶ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ – အယံ အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမော အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုတ္တံ အနုဝဒတိ၊ ပုတ္တောပိ မာတရံ အနုဝဒတိ၊ ပိတာပိ ပုတ္တံ အနုဝဒတိ၊ ပုတ္တောပိ ပိတရံ အနုဝဒတိ၊ ဘာတာပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ၊ ဘာတာပိ ဘဂိနိံ အနုဝဒတိ၊ ဘဂိနီပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ၊ သဟာယောပိ သဟာယံ အနုဝဒတိ – အယံ အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ? အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ ကိစ္စာဓိကရဏံ၊ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ။

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ။

၂၂၆။ [ပရိ။ ၃၅၇] ‘‘အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ၊ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ၊ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။ သိယာ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ သိယာ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ၊ သိယာ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ၊ သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။ ‘‘တတ္ထ ကတမံ ¶ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ? ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ – အယံ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ? သောတာပတ္တိ သမာပတ္တိ – အယံ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ ¶ ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ၊ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ အနုဝါဒါဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။

၂၂၇။ [ပရိ။ ၃၅၈] ‘‘ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ၊ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ၊ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ၊ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ။ သိယာ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ၊ သိယာ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ၊ သိယာ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ၊ သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ။

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမံ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ? ယာ သင်္ဃဿ ကိစ္စယတာ၊ ကရဏီယတာ၊ အပလောကနကမ္မံ၊ ဉတ္တိကမ္မံ၊ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ? အာစရိယကိစ္စံ၊ ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ၊ သမာနုပဇ္ဈာယကိစ္စံ၊ သမာနာစရိယကိစ္စံ – ဣဒံ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ။

‘‘တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ။

‘‘တတ္ထ ¶ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ? ကိစ္စာဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ။

၉။ အဓိကရဏဝူပသမနသမထော

သမ္မုခါဝိနယော

၂၂၈။ [ပရိ။ ၂၉၂-၂၉၃၊ ၃၀၇ အာဒယော] ‘‘ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ယေဘုယျသိကာယ စ။ သိယာ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဧကံ သမထံ အနာဂမ္မ ယေဘုယျသိကံ၊ ဧကေန သမထေန သမေယျ – သမ္မုခါဝိနယေနာတိ? သိယာတိဿ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ၊ ဝိနယောတိ ဝါ အဝိနယောတိ ဝါ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ၊ အာပတ္တီတိ ဝါ အနာပတ္တီတိ ဝါ၊ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ၊ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။

‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ? ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ၊ သမ္မုခီဘူတာ န ပဋိက္ကောသန္တိ – အယံ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ။ ကာ စ ¶ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ ¶ ? ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – အယံ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဝိဝဒတိ၊ ယေန စ ဝိဝဒတိ၊ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ¶ ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

၂၂၉။ ‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ တသ္မိံ အာဝါသေ ဝူပသမေတုံ၊ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ၊ ယသ္မိံ အာဝါသေ သမ္ဗဟုလာ [ဗဟုတရာ (သီ။ သျာ။)] ဘိက္ခူ၊ သော အာဝါသော ဂန္တဗ္ဗော။ တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ တံ အာဝါသံ ဂစ္ဆန္တာ အန္တရာမဂ္ဂေ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန ¶ ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ? ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ၊ သမ္မုခီဘူတာ န ပဋိက္ကောသန္တိ – အယံ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ? ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – အယံ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဝိဝဒတိ၊ ယေန စ ဝိဝဒတိ၊ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

၂၃၀။ ‘‘တေ ¶ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ တံ အာဝါသံ အာဂစ္ဆန္တာ အန္တရာမဂ္ဂေ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ၊ တံ အာဝါသံ ဂန္တွာ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဣဒံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ အဓိကရဏံ ဧဝံ ဇာတံ၊ ဧဝံ သမုပ္ပန္နံ၊ သာဓာယသ္မန္တာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေန္တု ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန၊ ယထယိဒံ အဓိကရဏံ သုဝူပသန္တံ အဿာ’တိ။

‘‘သစေ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဝုဍ္ဎတရာ ဟောန္တိ၊ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ နဝကတရာ၊ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဣင်္ဃ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ မုဟုတ္တံ ဧကမန္တံ ဟောထ၊ ယာဝ မယံ မန္တေမာ’တိ။ သစေ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ နဝကတရာ ဟောန္တိ၊ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ ဝုဍ္ဎတရာ၊ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘တေန ဟိ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ မုဟုတ္တံ ဣဓေဝ တာဝ ဟောထ၊ ယာဝ မယံ မန္တေမာ’တိ။

‘‘သစေ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ မန္တယမာနာနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘န မယံ သက္ကောမ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေနာ’တိ၊ န တံ အဓိကရဏံ အာဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ မန္တယမာနာနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘သက္ကောမ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေနာ’တိ၊ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကေဟိ ¶ ဘိက္ခူဟိ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘သစေ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ အမှာကံ ¶ ဣမံ အဓိကရဏံ ယထာဇာတံ ယထာသမုပ္ပန္နံ အာရောစေဿထ၊ ယထာ စ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေဿာမ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန တထာ သုဝူပသန္တံ ¶ ဘဝိဿတိ။ ဧဝံ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ သမ္ပဋိစ္ဆိဿာမ။ နော စေ တုမှေ၊ အာယသ္မန္တော၊ အမှာကံ ဣမံ အဓိကရဏံ ယထာဇာတံ ယထာသမုပ္ပန္နံ အာရောစေဿထ၊ ယထာ စ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေဿာမ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန တထာ န သုဝူပသန္တံ ဘဝိဿတိ၊ န မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ သမ္ပဋိစ္ဆိဿာမာ’တိ။ ဧဝံ သုပရိဂ္ဂဟိတံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကတွာ အာဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ တံ အဓိကရဏံ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။

‘‘တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ယထာဇာတံ ယထာသမုပ္ပန္နံ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ အာယသ္မန္တာနံ အာရောစေဿာမ။ သစေ အာယသ္မန္တာ သက္ကောန္တိ ဧတ္တကေန ဝါ ဧတ္တကေန ဝါ အန္တရေန ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန တထာ သုဝူပသန္တံ ဘဝိဿတိ။ ဧဝံ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ အာယသ္မန္တာနံ နိယျာဒေဿာမ။ နော စေ အာယသ္မန္တာ သက္ကောန္တိ ဧတ္တကေန ဝါ ဧတ္တကေန ဝါ အန္တရေန ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန တထာ န သုဝူပသန္တံ ဘဝိဿတိ၊ န မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ အာယသ္မန္တာနံ နိယျာဒေဿာမ ¶ ။ မယမေဝ ¶ ဣမဿ အဓိကရဏဿ သာမိနော ဘဝိဿာမာ’တိ။ ဧဝံ သုပရိဂ္ဂဟိတံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကတွာ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ တံ အဓိကရဏံ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ နိယျာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

ဥဗ္ဗာဟိကာယဝူပသမနံ

၂၃၁။ ‘‘တေဟိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနန္တာနိ [အနဂ္ဂါနိ (သီ။)] စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ [န စေတဿ (က။)] ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ၊ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝရူပံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေတုံ။ ‘‘ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော – သီလဝါ ဟောတိ၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ၊ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု၊ ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ၊ ¶ ဓာတာ [ဓတာ (သီ။ သျာ။)] ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ¶ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော ¶ ၊ ဝိနယေ ခေါ ပန ဌိတော [ဆေကော (က။)] ဟောတိ အသံဟီရော၊ ပဋိဗလော ဟောတိ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကေ အဿာသေတုံ သညာပေတုံ နိဇ္ဈာပေတုံ ပေက္ခေတုံ ပသာဒေတုံ၊ အဓိကရဏသမုပ္ပာဒဝူပသမနကုသလော ဟောတိ၊ အဓိကရဏံ ဇာနာတိ၊ အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ၊ အဓိကရဏနိရောဓံ ဇာနာတိ၊ အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိပဋိပဒံ ဇာနာတိ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေဟိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတုံ။ ဧဝဉ္စ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၃၂။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနန္တာနိ စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခုံ သမ္မန္နေယျ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနန္တာနိ စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခုံ သမ္မန္နတိ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ¶ ဝူပသမေတုံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဘိက္ခုနော သမ္မုတိ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေတုံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ။

၂၃၃။ ‘‘တေဟိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ တတြာဿ ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော၊ တဿ နေဝ သုတ္တံ အာဂတံ ဟောတိ၊ နော သုတ္တဝိဘင်္ဂေါ၊ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ¶ ဗျဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ၊ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန တေ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော။ ဣမဿ နေဝ သုတ္တံ အာဂတံ ဟောတိ၊ နော သုတ္တဝိဘင်္ဂေါ။ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗျဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ ¶ ၊ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ¶ ဝုဋ္ဌာပေတွာ အဝသေသာ ဣမံ ¶ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျာမာတိ။

‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ။

‘‘တေဟိ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ တတြာဿ ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော၊ တဿ သုတ္တဉှိ ခေါ အာဂတံ ဟောတိ၊ နော သုတ္တဝိဘင်္ဂေါ၊ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗျဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ၊ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန တေ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော။ ဣမဿ သုတ္တဉှိ ခေါ အာဂတံ ဟောတိ၊ နော သုတ္တဝိဘင်္ဂေါ။ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗျဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ အဝသေသာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျာမာတိ။

‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ။

ယေဘုယျသိကာဝိနယော

၂၃၄။ ‘‘တေ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ¶ ဝူပသမေတုံ၊ တေဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ တံ အဓိကရဏံ သင်္ဃဿ နိယျာဒေတဗ္ဗံ – ‘န မယံ [န စ မယံ (က။)]၊ ဘန္တေ၊ သက္ကောမ ¶ ဣမံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေတုံ၊ သင်္ဃောဝ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတူ’တိ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝရူပံ အဓိကရဏံ ယေဘုယျသိကာယ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သလာကဂ္ဂါဟာပကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ¶ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ ဂဟိတာဂဟိတဉ္စ ဇာနေယျ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သလာကဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သလာကဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သလာကဂ္ဂါဟာပကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သလာကဂ္ဂါဟာပကော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘တေန သလာကဂ္ဂါဟာပကေန ဘိက္ခုနာ သလာကာ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ ယထာ ဗဟုတရာ ဘိက္ခူ ဓမ္မဝါဒိနော ဝဒန္တိ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ယေဘုယျသိကာယ စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ? ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ၊ သမ္မုခီဘူတာ န ပဋိက္ကောသန္တိ – အယံ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ? ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – အယံ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ ¶ ။ ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဝိဝဒတိ၊ ယေန စ ဝိဝဒတိ၊ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကာ စ တတ္ထ ယေဘုယျသိကာယ? ယာ ယေဘုယျသိကာကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – အယံ တတ္ထ ယေဘုယျသိကာယ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

တိဝိဓသလာကဂ္ဂါဟော

၂၃၅။ တေန ¶ ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ ဧဝံ ဇာတံ ဧဝံ သမုပ္ပန္နံ အဓိကရဏံ ဟောတိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ – အသန္တုဋ္ဌာ သာဝတ္ထိယာ သင်္ဃဿ အဓိကရဏဝူပသမနေန – အဿောသုံ ခေါ အမုကသ္မိံ ကိရ အာဝါသေ သမ္ဗဟုလာ ထေရာ ဝိဟရန္တိ ဗဟုဿုတာ အာဂတာဂမာ ဓမ္မဓရာ ဝိနယဓရာ မာတိကာဓရာ ပဏ္ဍိတာ ဝိယတ္တာ မေဓာဝိနော လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ။ တေ စေ ထေရာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန၊ ဧဝမိဒံ အဓိကရဏံ သုဝူပသန္တံ အဿာတိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တံ အာဝါသံ ဂန္တွာ တေ ထေရေ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣဒံ၊ ဘန္တေ၊ အဓိကရဏံ ဧဝံ ဇာတံ၊ ဧဝံ သမုပ္ပန္နံ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ထေရာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေန္တု ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန၊ ယထယိဒံ အဓိကရဏံ သုဝူပသန္တံ အဿာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ထေရာ – ယထာ သာဝတ္ထိယာ သင်္ဃေန အဓိကရဏံ ဝူပသမိတံ တထာ သုဝူပသန္တန္တိ [ယထာ သုဝူပသန္တံ (သီ။ သျာ။)] – တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေသုံ ¶ ။

အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ – အသန္တုဋ္ဌာ သာဝတ္ထိယာ သင်္ဃဿ အဓိကရဏဝူပသမနေန၊ အသန္တုဋ္ဌာ သမ္ဗဟုလာနံ ထေရာနံ အဓိကရဏဝူပသမနေန – အဿောသုံ ခေါ အမုကသ္မိံ ကိရ အာဝါသေ တယော ထေရာ ဝိဟရန္တိ…ပေ… ဒွေ ထေရာ ဝိဟရန္တိ…ပေ… ဧကော ထေရော ဝိဟရတိ ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သော စေ ထေရော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန၊ ဧဝမိဒံ အဓိကရဏံ သုဝူပသန္တံ အဿာတိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တံ အာဝါသံ ဂန္တွာ တံ ထေရံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣဒံ၊ ဘန္တေ၊ အဓိကရဏံ ဧဝံ ဇာတံ၊ ဧဝံ သမုပ္ပန္နံ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ထေရော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတု ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန၊ ယထယိဒံ အဓိကရဏံ သုဝူပသန္တံ အဿာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ထေရော – ယထာ သာဝတ္ထိယာ သင်္ဃေန အဓိကရဏံ ဝူပသမိတံ၊ ယထာ သမ္ဗဟုလေဟိ ထေရေဟိ အဓိကရဏံ ဝူပသမိတံ၊ ယထာ တီဟိ ထေရေဟိ အဓိကရဏံ ဝူပသမိတံ၊ ယထာ ဒွီဟိ ထေရေဟိ အဓိကရဏံ ဝူပသမိတံ၊ တထာ သုဝူပသန္တန္တိ – တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေသိ။

အထ ¶ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အသန္တုဋ္ဌာ သာဝတ္ထိယာ သင်္ဃဿ အဓိကရဏဝူပသမနေန၊ အသန္တုဋ္ဌာ သမ္ဗဟုလာနံ ထေရာနံ အဓိကရဏဝူပသမနေန၊ အသန္တုဋ္ဌာ တိဏ္ဏံ ထေရာနံ အဓိကရဏဝူပသမနေန၊ အသန္တုဋ္ဌာ ဒွိန္နံ ထေရာနံ အဓိကရဏဝူပသမနေန၊ အသန္တုဋ္ဌာ ဧကဿ ထေရဿ အဓိကရဏဝူပသမနေန၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ¶ ‘‘နိဟတမေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ သန္တံ ဝူပသန္တံ သုဝူပသန္တံ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တေသံ ဘိက္ခူနံ သညတ္တိယာ တယော သလာကဂ္ဂါဟေ – ဂူဠှကံ၊ သကဏ္ဏဇပ္ပကံ၊ ဝိဝဋကံ။

‘‘ကထဉ္စ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂူဠှကော သလာကဂ္ဂါဟော ဟောတိ? တေန သလာကဂ္ဂါဟာပကေန ဘိက္ခုနာ ¶ သလာကာယော ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏာယော ကတွာ ဧကမေကော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အယံ ဧဝံဝါဒိဿ သလာကာ၊ အယံ ဧဝံဝါဒိဿ သလာကာ။ ယံ ဣစ္ဆသိ တံ ဂဏှာဟီ’တိ။ ဂဟိတေ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘မာ စ ကဿစိ ဒဿေဟီ’တိ။ သစေ ဇာနာတိ – အဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ ဒုဂ္ဂဟောတိ၊ ပစ္စုက္ကဍ္ဎိတဗ္ဗံ။ သစေ ဇာနာတိ – ဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ သုဂ္ဂဟောတိ၊ သာဝေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂူဠှကော သလာကဂ္ဂါဟော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သကဏ္ဏဇပ္ပကော သလာကဂ္ဂါဟော ဟောတိ? တေန သလာကဂ္ဂါဟာပကေန ဘိက္ခုနာ ဧကမေကဿ ဘိက္ခုနော ဥပကဏ္ဏကေ အာရောစေတဗ္ဗံ – ‘အယံ ဧဝံဝါဒိဿ သလာကာ၊ အယံ ဧဝံဝါဒိဿ သလာကာ။ ယံ ဣစ္ဆသိ တံ ဂဏှာဟီ’တိ။ ဂဟိတေ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘မာ စ ကဿစိ အာရောစေဟီ’တိ။ သစေ ဇာနာတိ – အဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ ဒုဂ္ဂဟောတိ၊ ပစ္စုက္ကဍ္ဎိတဗ္ဗံ။ သစေ ဇာနာတိ – ဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ သုဂ္ဂဟောတိ၊ သာဝေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သကဏ္ဏဇပ္ပကော သလာကဂ္ဂါဟော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝဋကော သလာကဂ္ဂါဟော ဟောတိ? သစေ ဇာနာတိ – ဓမ္မဝါဒီ ဗဟုတရာတိ၊ ဝိဿဋ္ဌေနေဝ ဝိဝဋေန ဂါဟေတဗ္ဗော ¶ ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝဋကော သလာကဂ္ဂါဟော ဟောတိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သလာကဂ္ဂါဟာ’’တိ။

သတိဝိနယော

၂၃၆။ [ပရိ။ ၂၉၂-၂၉၃၊ ၃၀၇ အာဒယော] ‘‘အနုဝါဒါဓိကရဏံ ¶ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ သတိဝိနယေန စ၊ အမူဠှဝိနယေန စ၊ တဿပါပိယသိကာယ စ။ သိယာ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဒွေ သမထေ အနာဂမ္မ – အမူဠှဝိနယဉ္စ၊ တဿပါပိယသိကဉ္စ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မေယျ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ သတိဝိနယေန စာတိ? သိယာတိဿ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ တဿ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ [တဿ ခေါ တံ ဘိက္ခဝေ (သျာ။ က။)]၊ ဘိက္ခုနော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယော ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂ ကရိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ ¶ ၊ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေနံ ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ သော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစတိ ¶ ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ ¶ သတိဝိနယံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေန္တိ။ သော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တော သင်္ဃံ သတိဝိနယံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တဿ သတိဝိနယော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ ¶ ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ အနုဝဒတိ၊ ယဉ္စ အနုဝဒတိ၊ ဥဘော သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သတိဝိနယသ္မိံ? ယာ သတိဝိနယဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ သတိဝိနယသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

အမူဠှဝိနယော

၂၃၇။ ‘‘သိယာ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဒွေ သမထေ အနာဂမ္မ – သတိဝိနယဉ္စ၊ တဿပါပိယသိကဉ္စ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မေယျ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ အမူဠှဝိနယေန ¶ စာတိ? သိယာတိဿ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော ဟောတိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော ¶ ။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တံ ဘိက္ခူ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ ‘‘တဿ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယော ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗော –

‘‘တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ…ပေ… ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ မံ ဘိက္ခူ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ တျာဟံ ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ ¶ ။ ဧဝမ္ပိ မံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ¶ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ ‘သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ အမူဠှော သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော အဟောသိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တံ ဘိက္ခူ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ သော အမူဠှော သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဥမ္မတ္တကော အဟောသိ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တံ ဘိက္ခူ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏေန အာပတ္တိယာ စောဒေန္တိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ ¶ ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘အဟံ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥမ္မတ္တကော အဟောသိံ စိတ္တဝိပရိယာသကတော။ တေန မေ ဥမ္မတ္တကေန စိတ္တဝိပရိယာသကတေန ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ နာဟံ တံ သရာမိ။ မူဠှေန မေ ဧတံ ကတ’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ နံ ဝုစ္စမာနာ စောဒေန္တေဝ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ သော အမူဠှော သင်္ဃံ အမူဠှဝိနယံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အမူဠှဿ အမူဠှဝိနယော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘ဣဒံ ¶ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ အမူဠှဝိနယေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ကိဉ္စ တတ္ထ အမူဠှဝိနယသ္မိံ ¶ ? ယာ အမူဠှဝိနယဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ အမူဠှဝိနယသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

တဿပါပိယသိကာဝိနယော

၂၃၈။ ‘‘သိယာ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဒွေ သမထေ အနာဂမ္မ – သတိဝိနယဉ္စ၊ အမူဠှဝိနယဉ္စ ¶ ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မေယျ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ တဿပါပိယသိကာယ စာတိ? သိယာတိဿ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဂရုကာယ အာပတ္တိယာ စောဒေတိ – ‘သရတာယသ္မာ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ သရာမိ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ’တိ။ တမေနံ သော နိဗ္ဗေဌေန္တံ ¶ အတိဝေဌေတိ – ‘ဣင်္ဃာယသ္မာ သာဓုကမေဝ ဇာနာဟိ၊ ယဒိ သရသိ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘န ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ သရာမိ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ။ သရာမိ စ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝရူပိံ အပ္ပမတ္တိကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ’တိ။ တမေနံ သော နိဗ္ဗေဌေန္တံ အတိဝေဌေတိ – ‘ဣင်္ဃာယသ္မာ သာဓုကမေဝ ဇာနာဟိ၊ ယဒိ သရသိ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ဣမဉှိ နာမာဟံ၊ အာဝုသော၊ အပ္ပမတ္တိကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ အပုဋ္ဌော ပဋိဇာနိဿာမိ။ ကိံ ပနာဟံ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ၊ ပုဋ္ဌော န ပဋိဇာနိဿာမီ’တိ? သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ဣမဉှိ နာမ တွံ၊ အာဝုသော၊ အပ္ပမတ္တိကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ အပုဋ္ဌော န ပဋိဇာနိဿသိ။ ကိံ ပန တွံ ဧဝရူပိံ ¶ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ၊ အပုဋ္ဌော ပဋိဇာနိဿသိ? ဣင်္ဃာယသ္မာ သာဓုကမေဝ ဇာနာဟိ၊ ယဒိ သရသိ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေသိ – ‘သရာမိ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဧဝရူပိံ ¶ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ။ ဒဝါ မေ ဧတံ ဝုတ္တံ၊ ရဝါ မေ ဧတံ ဝုတ္တံ – နာဟံ တံ သရာမိ ဧဝရူပိံ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတာ၊ ပါရာဇိကံ ဝါ ပါရာဇိကသာမန္တံ ဝါ’တိ။ တဿ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ [တဿ ခေါ တံ ဘိက္ခဝေ (က။) တဿ ခွတံ ဘိက္ခဝေ (သျာ။)]၊ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃမဇ္ဈေ ဂရုကာယ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနာတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနာတိ၊ အညေနာညံ ပဋိစရတိ၊ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သင်္ဃမဇ္ဈေ ဂရုကာယ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနာတိ၊ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနာတိ၊ အညေနာညံ ပဋိစရတိ၊ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ¶ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မဿ ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တဿပါပိယသိကာကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ¶ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ တဿပါပိယသိကာယ စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ…ပေ… ကာ စ တတ္ထ တဿပါပိယသိကာယ? ယာ တဿပါပိယသိကာကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – အယံ တတ္ထ တဿပါပိယသိကာယ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

ပဋိညာတကရဏံ

၂၃၉။ [ပရိ။ ၂၉၅၊ ၃၀၆၊ ၃၀၈ အာဒယော] ‘‘အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ပဋိညာတကရဏေန စ၊ တိဏဝတ္ထာရကေန ¶ စ။ သိယာ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဧကံ သမထံ အနာဂမ္မ – တိဏဝတ္ထာရကံ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မေယျ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ပဋိညာတကရဏေန စာတိ? သိယာတိဿ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ¶ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော၊ တံ ပဋိဒေသေမီ’တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ပဿသီ’တိ? ‘အာမ ပဿာမီ’တိ။ ‘အာယတိံ သံဝရေယျာသီ’တိ။

‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဒေသေတိ၊ ယဿ စ ဒေသေတိ၊ ဥဘော သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကိဉ္စ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ? ယာ ပဋိညာတကရဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂါဟကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ¶ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော၊ တံ ပဋိဒေသေမီ’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ¶ ပဋိဗလေန တေ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ၊ ဝိဝရတိ၊ ဥတ္တာနိံ ကရောတိ ဒေသေတိ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျန္တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ပဿသီ’တိ? ‘အာမ ¶ ပဿာမီ’တိ။ ‘အာယတိံ သံဝရေယျာသီ’တိ။

‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဒေသေတိ၊ ယဿ စ ဒေသေတိ၊ ဥဘော သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ ¶ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကိဉ္စ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ? ယာ ပဋိညာတကရဏဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂါဟကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နော၊ တံ ပဋိဒေသေမီ’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ၊ ဝိဝရတိ၊ ဥတ္တာနိံ ကရောတိ၊ ဒေသေတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျန္တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ပဿသီ’တိ? ‘အာမ ပဿာမီ’တိ။ ‘အာယတိံ သံဝရေယျာသီ’တိ။

‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ ပဋိညာတကရဏေန စ ¶ ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ…ပေ… ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂါဟကော ¶ ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

တိဏဝတ္ထာရကံ

၂၄၀။ ‘‘သိယာ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဧကံ သမထံ အနာဂမ္မ – ပဋိညာတကရဏံ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မေယျ – သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ တိဏဝတ္ထာရကေန စာတိ? သိယာတိဿ ဝစနီယံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဟောတိ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ တတြ စေ ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အမှာကံ ခေါ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျာ’တိ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝရူပံ အဓိကရဏံ တိဏဝတ္ထာရကေန ဝူပသမေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ သဗ္ဗေဟေဝ ¶ ဧကဇ္ဈံ သန္နိပတိတဗ္ဗံ၊ သန္နိပတိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ ¶ ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣမံ အဓိကရဏံ တိဏဝတ္ထာရကေန ဝူပသမေယျ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တန္တိ။ ‘‘ဧကတောပက္ခိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သကော ပက္ခော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ အာယသ္မန္တာနဉ္စေဝ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တန္တိ။

၂၄၁။ ‘‘အထာပရေသံ ¶ ဧကတောပက္ခိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သကော ပက္ခော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ အာယသ္မန္တာနဉ္စေဝ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တန္တိ။

၂၄၂။ ‘‘အထာပရေသံ ဧကတောပက္ခိကာနံ ¶ ဘိက္ခူနံ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ယာ စေဝ ဣမေသံ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ ဣမေသဉ္စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေယျံ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အဿာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေဿာမ၊ သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝါဠတ္တာယ ဘေဒါယ သံဝတ္တေယျ။ အဟံ ယာ စေဝ ဣမေသံ အာယသ္မန္တာနံ အာပတ္တိ၊ ယာ စ အတ္တနော အာပတ္တိ၊ ဣမေသဉ္စေဝ အာယသ္မန္တာနံ အတ္ထာယ၊ အတ္တနော စ အတ္ထာယ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသေမိ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အမှာကံ ဣမာသံ အာပတ္တီနံ သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ဒေသနာ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒေသိတာ ¶ အမှာကံ ဣမာ အာပတ္တိယော သင်္ဃမဇ္ဈေ တိဏဝတ္ထာရကေန ¶ ၊ ဌပေတွာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ၊ ဌပေတွာ ဂိဟိပ္ပဋိသံယုတ္တံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘အထာပရေသံ…ပေ… ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

‘‘ဣဒံ ဝုစ္စတိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခါဝိနယေန စ၊ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယသ္မိံ? သင်္ဃသမ္မုခတာ၊ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ၊ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။

‘‘ကာ စ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ? ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ၊ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ၊ သမ္မုခီဘူတာ န ပဋိက္ကောသန္တိ – အယံ တတ္ထ သင်္ဃသမ္မုခတာ။

‘‘ကာ ¶ စ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ? ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – အယံ တတ္ထ ဓမ္မသမ္မုခတာ ¶ ၊ ဝိနယသမ္မုခတာ။

‘‘ကာ စ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ? ယော စ ဒေသေတိ၊ ယဿ စ ဒေသေတိ၊ ဥဘော သမ္မုခီဘူတာ ဟောန္တိ – အယံ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။

‘‘ကိဉ္စ တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကသ္မိံ? ယာ တိဏဝတ္ထာရကဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ ကရဏံ ဥပဂမနံ အဇ္ဈုပဂမနံ အဓိဝါသနာ အပ္ပဋိက္ကောသနာ – ဣဒံ တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကသ္မိံ။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓိကရဏံ ပဋိဂ္ဂါဟကော ဥက္ကောဋေတိ၊ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဆန္ဒဒါယကော ခီယတိ၊ ခီယနကံ ပါစိတ္တိယံ။

[ပရိ။ ၂၉၅၊ ၃၀၇၊ ၃၀၈] ‘‘ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧကေန သမထေန သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေနာ’’တိ။

သမထက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅။ ခုဒ္ဒကဝတ္ထုက္ခန္ဓကံ

ခုဒ္ဒကဝတ္ထူနိ

၂၄၃။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နဟာယမာနာ ရုက္ခေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ နဟာယမာနာ ရုက္ခေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေဿန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ၊ သေယျထာပိ မလ္လမုဋ္ဌိကာ ဂါမမောဒ္ဒဝါ’’တိ [ဂါမပေါဒ္ဒဝါ (သီ။)၊ ဂါမပူတဝါ (သျာ။)]! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နဟာယမာနာ ရုက္ခေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ တေသံ မောဃပုရိသာနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ နဟာယမာနာ ရုက္ခေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေဿန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ? နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဟာယမာနေန ဘိက္ခုနာ ရုက္ခေ ကာယော ဥဂ္ဃံသေတဗ္ဗော။ ယော ဥဂ္ဃံသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နဟာယမာနာ ထမ္ဘေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ နဟာယမာနာ ထမ္ဘေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေဿန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ၊ သေယျထာပိ မလ္လမုဋ္ဌိကာ ဂါမမောဒ္ဒဝါ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ¶ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဟာယမာနေန ဘိက္ခုနာ ထမ္ဘေ ကာယော ဥဂ္ဃံသေတဗ္ဗော။ ယော ဥဂ္ဃံသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နဟာယမာနာ ကုဋ္ဋေ [ကုဍ္ဍေ (သီ။ သျာ။)] ကာယံ ဥဂ္ဃံသေန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ¶ နဟာယမာနာ ကုဋ္ဋေ ကာယံ ဥဂ္ဃံသေဿန္တိ၊ ဦရုမ္ပိ ဗာဟုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ပိဋ္ဌိမ္ပိ၊ သေယျထာပိ မလ္လမုဋ္ဌိကာ ဂါမမောဒ္ဒဝါ’’တိ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဟာယမာနေန ဘိက္ခုနာ ကုဋ္ဋေ ကာယော ဥဂ္ဃံသေတဗ္ဗော။ ယော ဥဂ္ဃံသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အဋ္ဋာနေ [အဋ္ဌာနေ (သီ။ သျာ။)] နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ ¶ ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဋာနေ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယော နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂန္ဓဗ္ဗဟတ္ထကေန နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂန္ဓဗ္ဗဟတ္ထကေန နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယော နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုရုဝိန္ဒကသုတ္တိယာ နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ¶ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုရုဝိန္ဒကသုတ္တိယာ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယော နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိဂ္ဂယှ ပရိကမ္မံ ကာရာပေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဂ္ဂယှ ပရိကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ ယော ကာရာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မလ္လကေန နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မလ္လကေန နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယော နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၄၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကစ္ဆုရောဂါဗာဓော ဟောတိ။ န တဿ ဝိနာ မလ္လကေန ဖာသု ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနဿ အကတမလ္လက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဇရာဒုဗ္ဗလော နဟာယမာနော န သက္ကောတိ အတ္တနော ကာယံ ဥဂ္ဃံသေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥက္ကာသိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ ကာတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုထုပါဏိက’’န္တိ။

၂၄၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝလ္လိကံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ပါမင်္ဂံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ကဏ္ဌသုတ္တကံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ကဋိသုတ္တကံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ဩဝဋ္ဋိကံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ကာယုရံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ဟတ္ထာဘရဏံ ဓာရေန္တိ…ပေ… အင်္ဂုလိမုဒ္ဒိကံ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝလ္လိကံ ဓာရေန္တိ…ပေ… ပါမင်္ဂံ ဓာရေန္တိ၊ ကဏ္ဌသုတ္တကံ ဓာရေန္တိ၊ ကဋိသုတ္တကံ ဓာရေန္တိ၊ ဩဝဋ္ဋိကံ ဓာရေန္တိ၊ ကာယုရံ ဓာရေန္တိ၊ ဟတ္ထာဘရဏံ ဓာရေန္တိ၊ အင်္ဂုလိမုဒ္ဒိကံ ဓာရေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝလ္လိကာ ဓာရေတဗ္ဗာ…ပေ… န ပါမင်္ဂေါ ဓာရေတဗ္ဗော… န ကဏ္ဌသုတ္တကံ ဓာရေတဗ္ဗံ… န ¶ ကဋိသုတ္တကံ ဓာရေတဗ္ဗံ… န ဩဝဋ္ဋိကံ ဓာရေတဗ္ဗံ… န ကာယုရံ ဓာရေတဗ္ဗံ… န ဟတ္ထာဘရဏံ ဓာရေတဗ္ဗံ… န အင်္ဂုလိမုဒ္ဒိကာ ¶ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၄၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ¶ ဘိက္ခူ ဒီဃေ ကေသေ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒီဃာ ကေသာ ¶ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒုမာသိကံ ဝါ ဒုဝင်္ဂုလံ ဝါ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောစ္ဆေန ကေသေ ဩသဏ္ဌေန္တိ [ဩသဏှေန္တိ (သီ။ သျာ။)] …ပေ… ဖဏကေန ကေသေ ဩသဏ္ဌေန္တိ၊ ဟတ္ထဖဏကေန ကေသေ ဩသဏ္ဌေန္တိ၊ သိတ္ထတေလကေန ကေသေ ဩသဏ္ဌေန္တိ၊ ဥဒကတေလကေန ကေသေ ဩသဏ္ဌေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောစ္ဆေန ကေသာ ဩသဏ္ဌေတဗ္ဗာ…ပေ… န သိတ္ထတေလကေန ကေသာ ဩသဏ္ဌေတဗ္ဗာ… န ဥဒကတေလကေန ကေသာ ဩသဏ္ဌေတဗ္ဗာ။ ယော ဩသဏ္ဌေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၄၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အာဒါသေပိ ဥဒကပတ္တေပိ မုခနိမိတ္တံ ဩလောကေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒါသေ ဝါ ဥဒကပတ္တေ ဝါ မုခနိမိတ္တံ ဩလောကေတဗ္ဗံ။ ယော ဩလောကေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မုခေ ဝဏော ဟောတိ။ သော ဘိက္ခူ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကီဒိသော မေ၊ အာဝုသော၊ ဝဏော’’တိ? ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧဒိသော တေ၊ အာဝုသော ဝဏော’’တိ။ သော န သဒ္ဒဟတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဗာဓပ္ပစ္စယာ အာဒါသေ ဝါ ဥဒကပတ္တေ ဝါ မုခနိမိတ္တံ ဩလောကေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မုခံ အာလိမ္ပန္တိ…ပေ… မုခံ ဥမ္မဒ္ဒေန္တိ၊ မုခံ စုဏ္ဏေန္တိ၊ မနောသိလိကာယ မုခံ လဉ္ဆေန္တိ၊ အင်္ဂရာဂံ ကရောန္တိ၊ မုခရာဂံ ကရောန္တိ၊ အင်္ဂရာဂမုခရာဂံ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မုခံ အာလိမ္ပိတဗ္ဗံ…ပေ… န မုခံ ဥမ္မဒ္ဒိတဗ္ဗံ၊ န မုခံ စုဏ္ဏေတဗ္ဗံ၊ န မနောသိလိကာယ မုခံ လဉ္ဆေတဗ္ဗံ၊ န အင်္ဂရာဂေါ ကာတဗ္ဗော၊ န မုခရာဂေါ ကာတဗ္ဗော ¶ ၊ န အင်္ဂရာဂမုခရာဂေါ ကာတဗ္ဗော။ ယော ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော စက္ခုရောဂါဗာဓော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဗာဓပ္ပစ္စယာ မုခံ အာလိမ္ပိတု’’န္တိ။

၂၄၈။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇော [သမဇ္ဇာ (အဘိဓာနဂန္ထေသု)] ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇံ ဒဿနာယ အဂမံသု။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ နစ္စမ္ပိ ဂီတမ္ပိ ဝါဒိတမ္ပိ ဒဿနာယ ¶ ဂစ္ဆိဿန္တိ၊ သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နစ္စံ ဝါ ဂီတံ ဝါ ဝါဒိတံ ဝါ ဒဿနာယ ဂန္တဗ္ဗံ။ ယော ဂစ္ဆေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၄၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မံ ဂါယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ယထေဝ [ယထာ စ (က။)] မယံ ဂါယာမ၊ ဧဝမေဝိမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မံ ဂါယန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မံ ဂါယိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဉ္စိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒီနဝါ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မံ ဂါယန္တဿ။ အတ္တနာပိ တသ္မိံ သရေ သာရဇ္ဇတိ၊ ပရေပိ တသ္မိံ သရေ သာရဇ္ဇန္တိ၊ ဂဟပတိကာပိ ဥဇ္ဈာယန္တိ၊ သရကုတ္တိမ္ပိ နိကာမယမာနဿ ¶ သမာဓိဿ ဘင်္ဂေါ ဟောတိ၊ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ အာဒီနဝါ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မံ ဂါယန္တဿ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မော ဂါယိတဗ္ဗော။ ယော ဂါယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သရဘညေ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သရဘည’’န္တိ။

‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဗာဟိရလောမိံ [ဗာဟိယလောမိံ (က။)] ဥဏ္ဏိံ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာဟိယလောမိ ဥဏ္ဏိ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၅၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ အာရာမေ အမ္ဗာ ဖလိနော ဟောန္တိ။ ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေန အနုညာတံ ဟောတိ – ‘‘ယထာသုခံ အယျာ အမ္ဗံ ပရိဘုဉ္ဇန္တူ’’တိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ တရုဏညေဝ အမ္ဗံ ပါတာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ ရညော စ မာဂဓဿ ¶ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ အမ္ဗေန အတ္ထော ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော မနုဿေ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ၊ ဘဏေ၊ အာရာမံ ဂန္တွာ အမ္ဗံ အာဟရထာ’’တိ ¶ ။ ‘‘ဧဝံ ဒေဝါ’’တိ ခေါ တေ မနုဿာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပဋိဿုတွာ အာရာမံ ဂန္တွာ အာရာမပါလံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဒေဝဿ၊ ဘဏေ၊ အမ္ဗေန အတ္ထော၊ အမ္ဗံ ဒေထာ’’တိ။ ‘‘နတ္ထာယျာ အမ္ဗံ။ တရုဏညေဝ အမ္ဗံ ပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပရိဘုဉ္ဇိံသူ’’တိ။ အထ ခေါ တေ မနုဿာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သုပရိဘုတ္တံ၊ ဘဏေ၊ အယျေဟိ အမ္ဗံ၊ အပိ စ ဘဂဝတာ မတ္တာ ဝဏ္ဏိတာ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ရညော အမ္ဗံ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပူဂဿ သင်္ဃဘတ္တံ ဟောတိ။ သူပေ အမ္ဗပေသိကာယော ပက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နပ္ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဘုဉ္ဇထ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အမ္ဗပေသိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပူဂဿ သင်္ဃဘတ္တံ ဟောတိ။ တေ န ပရိယာပုဏိံသု အမ္ဗပေသိကံ ကာတုံ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ သကလေဟေဝ အမ္ဗေဟိ ဒေန္တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နပ္ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှထ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဘုဉ္ဇထ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ – အဂ္ဂိပရိစိတံ ¶ ၊ သတ္ထပရိစိတံ၊ နခပရိစိတံ၊ အဗီဇံ၊ နိဗ္ဗတ္တဗီဇညေဝ [နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇံ (သီ။ သျာ။)] ပဉ္စမံ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ။

၂၅၁။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကတော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န ဟိ နူန သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိ။ သစေ ဟိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရေယျ၊ န ဟိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကရေယျ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ? ဝိရူပက္ခံ အဟိရာဇကုလံ၊ ဧရာပထံ အဟိရာဇကုလံ၊ ဆဗျာပုတ္တံ အဟိရာဇကုလံ၊ ကဏှာဂေါတမံ အဟိရာဇကုလံ ¶ ။ န ဟိ နူန သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိ။ သစေ ဟိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရေယျ၊ န ဟိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကရေယျ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိတုံ၊ အတ္တဂုတ္တိယာ အတ္တရက္ခာယ အတ္တပရိတ္တံ ကာတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ –

[ဇာ။ ၁။၂။၁၀၅-၁၀၆၊ အ။ နိ။ ၄။၆၇ ဣဒံ ဝတ္ထု အာဂတံ] ‘‘ဝိရူပက္ခေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ဧရာပထေဟိ မေ၊

ဆဗျာပုတ္တေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ကဏှာဂေါတမကေဟိ စ။

‘‘အပါဒကေဟိ ¶ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ဒွိပါဒကေဟိ မေ၊

စတုပ္ပဒေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ဗဟုပ္ပဒေဟိ မေ။

‘‘မာ မံ အပါဒကော ဟိံသိ၊ မာ မံ ဟိံသိ ဒွိပါဒကော၊

မာ မံ စတုပ္ပဒေါ ဟိံသိ၊ မာ မံ ဟိံသိ ဗဟုပ္ပဒေါ။

‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ သဗ္ဗေ ပါဏာ၊ သဗ္ဗေ ဘူတာ စ ကေဝလာ၊

သဗ္ဗေ ဘဒြာနိ ပဿန္တု၊ မာ ကိဉ္စိ ပါပမာဂမာ။

‘‘အပ္ပမာဏော ဗုဒ္ဓါ၊ အပ္ပမာဏော ဓမ္မော၊

အပ္ပမာဏော သင်္ဃော၊ ပမာဏဝန္တာနိ သရီသပါနိ [သိရိံသပါနိ (သီ။ သျာ။)]။

‘‘အဟိ ဝိစ္ဆိကာ သတပဒီ၊ ဥဏ္ဏနာဘိ သရဗူ မူသိကာ၊

ကတာ မေ ရက္ခာ ကတံ မေ ပရိတ္တံ၊ ပဋိက္ကမန္တု ဘူတာနိ။

‘‘သောဟံ ¶ နမော ဘဂဝတော၊ နမော သတ္တန္နံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါန’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အနဘိရတိယာ ပီဠိတော အတ္တနော အင်္ဂဇာတံ ဆိန္ဒိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အညမှိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသော ဆေတဗ္ဗမှိ၊ အညံ ဆိန္ဒိ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္တနော အင်္ဂဇာတံ ဆေတဗ္ဗံ။ ယော ဆိန္ဒေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။

၂၅၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ မဟဂ္ဃဿ စန္ဒနဿ [စန္ဒနသာရဿ (သီ။ သျာ။)] စန္ဒနဂဏ္ဌိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ¶ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ ဣမာယ စန္ဒနဂဏ္ဌိယာ ပတ္တံ လေခါပေယျံ။ လေခဉ္စ မေ ပရိဘောဂံ ဘဝိဿတိ၊ ပတ္တဉ္စ ဒါနံ ဒဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌိ တာယ စန္ဒနဂဏ္ဌိယာ ပတ္တံ လေခါပေတွာ သိက္ကာယ ဥဍ္ဍိတွာ [ဝါဟိတွာ (သီ။)] ဝေဠဂ္ဂေ အာလဂ္ဂေတွာ ဝေဠုပရမ္ပရာယ ဗန္ဓိတွာ [ဝါဟိတွာ (သျာ။)] ဧဝမာဟ – ‘‘ယော သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ ဒိန္နံယေဝ ပတ္တံ ဩဟရတူ’’တိ။ အထ ခေါ ပူရဏော ¶ ကဿပေါ ယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌိ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟဉှိ၊ ဂဟပတိ၊ အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ၊ ဒေဟိ မေ ပတ္တ’’န္တိ။ ‘‘သစေ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မာ အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ ဒိန္နံယေဝ ပတ္တံ ဩဟရတူ’’တိ။ အထ ခေါ မက္ခလိ ဂေါသာလော… အဇိတော ကေသကမ္ဗလော… ပကုဓော ကစ္စာယနော… သဉ္စယော ဗေလဋ္ဌပုတ္တော [သဉ္ဇယော ဗေလ္လဋ္ဌိပုတ္တော (သီ။)] … နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော [နာထပုတ္တော (သီ။)] ယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌိ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟဉှိ၊ ဂဟပတိ၊ အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ၊ ဒေဟိ မေ ပတ္တ’’န္တိ။ ‘‘သစေ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မာ အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ၊ ဒိန္နံယေဝ ပတ္တံ ဩဟရတူ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မာ ¶ စ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာယသ္မာ ခေါ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ။ ဂစ္ဆာဝုသော၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဧတံ ပတ္တံ ဩဟရ။ တုယှေသော ပတ္တော’’တိ။ ‘‘အာယသ္မာ ခေါ ဘာရဒွါဇော အရဟာ စေဝ ဣဒ္ဓိမာ စ။ ဂစ္ဆာဝုသော၊ ဘာရဒွါဇ၊ ဧတံ ပတ္တံ ဩဟရ။ တုယှေသော ပတ္တော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇော ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ တံ ပတ္တံ ဂဟေတွာ တိက္ခတ္တုံ ရာဇဂဟံ အနုပရိယာယိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌိ သပုတ္တဒါရော သကေ နိဝေသနေ ဌိတော ဟောတိ ပဉ္ဇလိကော ¶ နမဿမာနော – ဣဓေဝ၊ ဘန္တေ၊ အယျော ဘာရဒွါဇော အမှာကံ နိဝေသနေ ပတိဋ္ဌာတူတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇော ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ နိဝေသနေ ပတိဋ္ဌာသိ။ အထ ¶ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌိ အာယသ္မတော ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇဿ ဟတ္ထတော ပတ္တံ ဂဟေတွာ မဟဂ္ဃဿ ခါဒနီယဿ ပူရေတွာ အာယသ္မတော ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇဿ အဒါသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇော တံ ပတ္တံ ဂဟေတွာ အာရာမံ အဂမာသိ။ အဿောသုံ ခေါ မနုဿာ – အယျေန ကိရ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ပတ္တော ဩဟာရိတောတိ။ တေ စ မနုဿာ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ အာယသ္မန္တံ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိံသု။

အဿေသိ ခေါ ဘဂဝါ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ၊ သုတွာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ သော၊ အာနန္ဒ၊ ဥစ္စာသဒ္ဒေါ မဟာသဒ္ဒေါ’’တိ? ‘‘အာယသ္မတာ၊ ဘန္တေ၊ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ပတ္တော ဩဟာရိတော။ အဿောသုံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ မနုဿာ – အယျေန ကိရ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ပတ္တော ဩဟာရိတောတိ။ တေ စ၊ ဘန္တေ၊ မနုဿာ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ အာယသ္မန္တံ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓာ။ သော ဧသော၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဥစ္စာသဒ္ဒေါ မဟာသဒ္ဒေါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ¶ ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တယာ၊ ဘာရဒွါဇ၊ ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ပတ္တော ဩဟာရိတော’’တိ? ‘‘သစ္စံ ¶ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ ဘာရဒွါဇ၊ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ၊ ဘာရဒွါဇ၊ ဆဝဿ ဒါရုပတ္တဿ ကာရဏာ ဂိဟီနံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿေဿသိ! သေယျထာပိ၊ ဘာရဒွါဇ၊ မာတုဂါမော ဆဝဿ မာသကရူပဿ ကာရဏာ ကောပိနံ ဒဿေတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ တယာ၊ ဘာရဒွါဇ၊ ဆဝဿ ဒါရုပတ္တဿ ကာရဏာ ဂိဟီနံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿိတံ။ နေတံ၊ ဘာရဒွါဇ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟီနံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿေတဗ္ဗံ။ ယော ဒဿေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိန္ဒထေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါရုပတ္တံ သကလိကံ သကလိကံ ကတွာ ¶ ၊ ဘိက္ခူနံ အဉ္ဇနုပပိသနံ ဒေထ။ န စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါရုပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစေ ပတ္တေ ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သောဝဏ္ဏမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော…ပေ… န ရူပိယမယော ¶ ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န မဏိမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န ဝေဠုရိယမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န ဖလိကမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န ကံသမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န ¶ ကာစမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န တိပုမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န သီသမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော… န တမ္ဗလောဟမယော ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွေ ပတ္တေ – အယောပတ္တံ၊ မတ္တိကာပတ္တ’’န္တိ။

၂၅၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန ပတ္တမူလံ ဃံသိယတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တမဏ္ဍလ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစာနိ ပတ္တမဏ္ဍလာနိ ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာနိ ပတ္တမဏ္ဍလာနိ ဓာရေတဗ္ဗာနိ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွေ ပတ္တမဏ္ဍလာနိ – တိပုမယံ၊ သီသမယ’’န္တိ။ ဗဟလာနိ မဏ္ဍလာနိ န အစ္ဆုပိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ လိခိတု’’န္တိ။ ဝလီ [စလီ (က။)] ဟောန္တိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မကရဒန္တကံ ဆိန္ဒိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ စိတြာနိ ပတ္တမဏ္ဍလာနိ ဓာရေန္တိ ရူပကာကိဏ္ဏာနိ ဘိတ္တိကမ္မကတာနိ။ တာနိ ရထိကာယပိ ဒဿေန္တာ အာဟိဏ္ဍန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိတြာနိ ပတ္တမဏ္ဍလာနိ ဓာရေတဗ္ဗာနိ ရူပကာကိဏ္ဏာနိ ဘိတ္တိကမ္မကတာနိ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပကတိမဏ္ဍလ’’န္တိ။

၂၅၄။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သောဒကံ ပတ္တံ ပဋိသာမေန္တိ။ ပတ္တော ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သောဒကော ပတ္တော ပဋိသာမေတဗ္ဗော။ ယော ပဋိသာမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩတာပေတွာ ပတ္တံ ပဋိသာမေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သောဒကံ [သဥဒကံ (က။)] ပတ္တံ ဩတာပေန္တိ။ ပတ္တော ဒုဂ္ဂန္ဓော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သောဒကော ပတ္တော ဩတာပေတဗ္ဗော။ ယော ဩတာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေါဒကံ ကတွာ ဩတာပေတွာ ပတ္တံ ပဋိသာမေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဥဏှေ ပတ္တံ နိဒဟန္တိ။ ပတ္တဿ ဝဏ္ဏော ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ယော နိဒဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတွာ ပတ္တံ ပဋိသာမေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ပတ္တာ အဇ္ဈောကာသေ အနာဓာရာ နိက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ။ ဝါတမဏ္ဍလိကာယ အာဝဋ္ဋေတွာ ပတ္တာ ဘိဇ္ဇိံသု ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တာဓာရက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ မိဍ္ဎန္တေ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တိ။ ပရိပတိတွာ [ပရိဝဋ္ဋိတွာ (သျာ။)] ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မိဍ္ဎန္တေ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ခိပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပရိဘဏ္ဍန္တေ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တိ။ ပရိပတိတွာ ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဘဏ္ဍန္တေ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ခိပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဆမာယ ပတ္တံ နိက္ကုဇ္ဇန္တိ။ ဩဋ္ဌော ဃံသိယတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏသန္ထာရက’’န္တိ။ တိဏသန္ထာရကော ဥပစိကာဟိ ခဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဠက’’န္တိ။ စောဠကံ ဥပစိကာဟိ ခဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တမာဠက’’န္တိ။ ပတ္တမာဠကော ပရိပတိတွာ ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တကုဏ္ဍောလိက’’န္တိ။ ပတ္တကုဏ္ဍောလိကာယ ပတ္တော ဃံသိယတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တထဝိက’’န္တိ ¶ ။ အံသဗဒ္ဓကော န ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အံသဗဒ္ဓကံ ဗန္ဓနသုတ္တက’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိတ္တိခိလေပိ နာဂဒန္တကေပိ ပတ္တံ လဂ္ဂေန္တိ။ ပရိပတိတွာ ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တော လဂ္ဂေတဗ္ဗော။ ယော လဂ္ဂေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ မဉ္စေ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တိ၊ သတိသမ္မောသာ နိသီဒန္တာ ဩတ္ထရိတွာ ပတ္တံ ဘိန္ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဉ္စေ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ခိပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပီဌေ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တိ၊ သတိသမ္မောသာ နိသီဒန္တာ ဩတ္ထရိတွာ ပတ္တံ ဘိန္ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပီဌေ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ခိပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အင်္ကေ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တိ၊ သတိသမ္မောသာ ဥဋ္ဌဟန္တိ။ ပရိပတိတွာ ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ကေ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ခိပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဆတ္တေ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တိ။ ဝါတမဏ္ဍလိကာယ ဆတ္တံ ဥက္ခိပိယတိ ပရိပတိတွာ ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆတ္တေ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ခိပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၅၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပတ္တဟတ္ထာ ကဝါဋံ ပဏာမေန္တိ။ ကဝါဋော အာဝဋ္ဋိတွာ ပတ္တော ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပတ္တဟတ္ထေန ကဝါဋံ ပဏာမေတဗ္ဗံ [ကဝါဋော ပဏာမေတဗ္ဗော (က။)]။ ယော ပဏာမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ တုမ္ဗကဋာဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ တုမ္ဗကဋာဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ။ ယော စရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဃဋိကဋာဟေ ¶ [ဃဋိကဋာဟေန (သျာ။)] ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ¶ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဃဋိကဋာဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ။ ယော စရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သဗ္ဗပံသုကူလိကော ဟောတိ။ သော ဆဝသီသဿ ပတ္တံ ဓာရေတိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ ပဿိတွာ ¶ ဘီတာ ဝိဿရမကာသိ – ‘‘အဘုံ မေ ပိသာစော ဝတာယ’’န္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဆဝသီသဿ ပတ္တံ ဓာရေဿန္တိ၊ သေယျထာပိ ပိသာစိလ္လိကာ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဝသီသဿ ပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဗ္ဗပံသုကူလိကေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ယော ဘဝေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ စလကာနိပိ အဋ္ဌိကာနိပိ ဥစ္ဆိဋ္ဌောဒကမ္ပိ ပတ္တေန နီဟရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ယသ္မိံ ယေဝိမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဘုဉ္ဇန္တိ သောဝ နေသံ ပဋိဂ္ဂဟော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န ဘိက္ခဝေ၊ စလကာနိ ဝါ အဋ္ဌိကာနိ ဝါ ဥစ္ဆိဋ္ဌောဒကံ ဝါ ပတ္တေန နီဟရိတဗ္ဗံ။ ယော နီဟရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိဂ္ဂဟ’’န္တိ။

၂၅၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဟတ္ထေန ဝိပ္ဖာဠေတွာ စီဝရံ သိဗ္ဗေန္တိ။ စီဝရံ ဝိလောမိကံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္ထကံ နမတက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ ဒဏ္ဍသတ္ထကံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒဏ္ဍသတ္ထက’’န္တိ ¶ ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစေ သတ္ထကဒဏ္ဍေ ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာ သတ္ထကဒဏ္ဍာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌိမယံ ဒန္တမယံ ဝိသာဏမယံ နဠမယံ ဝေဠုမယံ ကဋ္ဌမယံ ဇတုမယံ ဖလမယံ လောဟမယံ သင်္ခနာဘိမယ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ကုက္ကုဋပတ္တေနပိ ဝေဠုပေသိကာယပိ စီဝရံ သိဗ္ဗေန္တိ။ စီဝရံ ¶ ဒုဿိဗ္ဗိတံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သူစိ’’န္တိ။ သူစိယော ကဏ္ဏကိတာယော ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ သူစိနာဠိက’’န္တိ။ သူစိနာဠိကာယပိ ကဏ္ဏကိတာယော ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကိဏ္ဏေန ပူရေတု’’န္တိ။ ကိဏ္ဏေပိ ကဏ္ဏကိတာယော ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္တုယာ ပူရေတု’’န္တိ။ သတ္တုယာပိ ကဏ္ဏကိတာယော ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သရိတက’’န္တိ။ သရိတကေပိ ကဏ္ဏကိတာယော ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဓုသိတ္ထကေန သာရေတု’’န္တိ။ သရိတကံ ပရိဘိဇ္ဇတိ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သရိတကသိပါဋိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ တတ္ထ တတ္ထ ခိလံ နိက္ခဏိတွာ သမ္ဗန္ဓိတွာ ¶ စီဝရံ သိဗ္ဗေန္တိ။ စီဝရံ ဝိကဏ္ဏံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကထိနံ ကထိနရဇ္ဇုံ [ကဌိနံ ကဌိနရဇ္ဇုံ (သီ။ သျာ။)] တတ္ထ တတ္ထ ဩဗန္ဓိတွာ စီဝရံ သိဗ္ဗေတု’’န္တိ။ ဝိသမေ ကထိနံ ပတ္ထရန္တိ။ ကထိနံ ပရိဘိဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိသမေ ကထိနံ ပတ္ထရိတဗ္ဗံ။ ယော ပတ္ထရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ဆမာယ ကထိနံ ပတ္ထရန္တိ။ ကထိနံ ပံသုကိတံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏသန္ထာရက’’န္တိ။ ကထိနဿ အန္တော ဇီရတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုဝါတံ ပရိဘဏ္ဍံ အာရောပေတု’’န္တိ။ ကထိနံ နပ္ပဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒဏ္ဍကထိနံ ဗိဒလကံ သလာကံ ဝိနန္ဓနရဇ္ဇုံ ဝိနန္ဓနသုတ္တံ ဝိနန္ဓိတွာ စီဝရံ သိဗ္ဗေတု’’န္တိ။ သုတ္တန္တရိကာယော ဝိသမာ ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဠိမ္ဘက’’န္တိ။ သုတ္တာ ဝင်္ကာ ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃသုတ္တက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဓောတေဟိ ပါဒေဟိ ကထိနံ အက္ကမန္တိ။ ကထိနံ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓောတေဟိ ပါဒေဟိ ကထိနံ အက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အလ္လေဟိ ပါဒေဟိ ကထိနံ အက္ကမန္တိ။ ကထိနံ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အလ္လေဟိ ပါဒေဟိ ကထိနံ အက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သဥပါဟနာ ကထိနံ အက္ကမန္တိ။ ကထိနံ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဥပါဟနေန ကထိနံ အက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ စီဝရံ သိဗ္ဗန္တာ အင်္ဂုလိယာ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ အင်္ဂုလိယော ဒုက္ခာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိဂ္ဂဟ’’န္တိ။

၂၅၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစေ ပဋိဂ္ဂဟေ ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ¶ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာ ပဋိဂ္ဂဟာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌိမယံ…ပေ… သင်္ခနာဘိမယ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သူစိယောပိ သတ္ထကာပိ ပဋိဂ္ဂဟာပိ နဿန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝေသနဝိတ္ထက’’န္တိ။ အာဝေသနဝိတ္ထကေ သမာကုလာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိဂ္ဂဟထဝိက’’န္တိ။ အံသဗဒ္ဓကော န ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အံသဗဒ္ဓကံ ဗန္ဓနသုတ္တက’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဗ္ဘောကာသေ စီဝရံ သိဗ္ဗန္တာ သီတေနပိ ဥဏှေနပိ ကိလမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကထိနသာလံ ကထိနမဏ္ဍပ’’န္တိ။ ကထိနသာလာ နီစဝတ္ထုကာ ¶ ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ ကထိနသာလာယ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ [ဩဂုမ္ဗေတွာ (သီ။ သျာ။)] ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇုက’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ စီဝရံ သိဗ္ဗေတွာ တတ္ထေဝ ကထိနံ ဥဇ္ဈိတွာ ပက္ကမန္တိ၊ ဥန္ဒူရေဟိပိ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကထိနံ သင်္ဃရိတု’’န္တိ။ ကထိနံ ပရိဘိဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂေါဃံသိကာယ ကထိနံ သင်္ဃရိတု’’န္တိ။ ကထိနံ ဝိနိဝေဌိယတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗန္ဓနရဇ္ဇု’’န္တိ ¶ ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ကုဋ္ဋေပိ ထမ္ဘေပိ ကထိနံ ဥဿာပေတွာ ပက္ကမန္တိ။ ပရိပတိတွာ ကထိနံ ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိတ္တိခိလေ ဝါ နာဂဒန္တေ ဝါ လဂ္ဂေတု’’န္တိ။

၂၅၈။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဝေသာလီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ¶ ဘိက္ခူ သူစိကမ္ပိ သတ္ထကမ္ပိ ဘေသဇ္ဇမ္ပိ ပတ္တေန အာဒါယ ဂစ္ဆန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘေသဇ္ဇတ္ထဝိက’’န္တိ။ အံသဗဒ္ဓကော န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အံသဗဒ္ဓကံ ဗန္ဓနသုတ္တက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဥပါဟနာယော ကာယဗန္ဓနေန ဗန္ဓိတွာ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အညတရော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ အဘိဝါဒေန္တော ဥပါဟနာယော သီသေန ဃဋ္ဋေတိ။ သော ဘိက္ခု မင်္ကု အဟောသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပါဟနတ္ထဝိက’’န္တိ။ အံသဗဒ္ဓကော န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အံသဗဒ္ဓကံ ဗန္ဓနသုတ္တက’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အန္တရာမဂ္ဂေ ဥဒကံ အကပ္ပိယံ ဟောတိ။ ပရိဿာဝနံ န ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဿာဝန’’န္တိ။ စောဠကံ နပ္ပဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဋစ္ဆုပရိဿာဝန’’န္တိ။ စောဠကံ နပ္ပဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓမ္မကရဏ’’န္တိ [ဓမ္မကရဏံ (သီ။ သျာ။)၊ ဓမကရဏံ (က။)]။

၂၅၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ ဧကော ဘိက္ခု အနာစာရံ အာစရတိ။ ဒုတိယော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ၊ အာဝုသော၊ ဧဝရူပံ အကာသိ။ နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ သော တသ္မိံ ဥပနန္ဓိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ပိပါသာယ ¶ ပီဠိတော ဥပနဒ္ဓံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေဟိ မေ၊ အာဝုသော၊ ပရိဿာဝနံ၊ ပါနီယံ ပိဝိဿာမီ’’တိ။ ဥပနဒ္ဓါ ဘိက္ခု န အဒါသိ။ သော ဘိက္ခု ပိပါသာယ ပီဠိတော ကာလမကာသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ အာဝုသော၊ ပရိဿာဝနံ ယာစိယမာနော န အဒါသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခု ပရိဿာဝနံ ယာစိယမာနော န ဒဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ တံ ဘိက္ခုံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ ပရိဿာဝနံ ယာစိယမာနော န အဒါသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ၊ မောဃပုရိသ၊ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ ¶ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ ပရိဿာဝနံ ယာစိယမာနော န ဒဿသိ။ နေတံ၊ မောဃပုရိသ ¶ ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န ဘိက္ခဝေ၊ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နေန ဘိက္ခုနာ ပရိဿာဝနံ ယာစိယမာနေန န ဒါတဗ္ဗံ။ ယော န ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပရိဿာဝနကေန အဒ္ဓါနော ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗော။ ယော ပဋိပဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သစေ န ဟောတိ ပရိဿာဝနံ ဝါ ဓမ္မကရဏော ဝါ၊ သင်္ဃာဋိကဏ္ဏောပိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗော – ဣမိနာ ပရိဿာဝေတွာ ပိဝိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ ¶ ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တိ။ ပရိဿာဝနံ န သမ္မတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒဏ္ဍပရိဿာဝန’’န္တိ။ ဒဏ္ဍပရိဿာဝနံ န သမ္မတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩတ္ထရက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ မကသေဟိ ဥဗ္ဗာဠှာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မကသကုဋိက’’န္တိ။

၂၆၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ ပဏီတာနံ ဘတ္တာနံ ဘတ္တပဋိပါဋိ အဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ဘိက္ခူ ပဏီတာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ အဘိသန္နကာယာ ¶ ဟောန္တိ ဗဟွာဗာဓာ [ဗဝှာဗာဓာ (သီ။)]။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဝေသာလိံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘိက္ခူ အဘိသန္နကာယေ ဗဟွာဗာဓေ။ ဒိသွာန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ¶ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတရဟိ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ အဘိသန္နကာယာ ဗဟွာဗာဓာ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ စင်္ကမဉ္စ ဇန္တာဃရဉ္စ အနုဇာနာတု။ ဧဝံ ဘိက္ခူ အပ္ပာဗာဓာ ဘဝိဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စင်္ကမဉ္စ ဇန္တာဃရဉ္စာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ¶ ဝိသမေ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တိ။ ပါဒါ ဒုက္ခာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမံ ကာတု’’န္တိ။ စင်္ကမော နီစဝတ္ထုကော ဟောတိ။ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ¶ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ စင်္ကမေ စင်္ကမန္တာ ပရိပတန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စင်္ကမနဝေဒိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမန္တာ သီတေနပိ ဥဏှေနပိ ကိလမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စင်္ကမနသာလ’’န္တိ။ စင်္ကမနသာလာယံ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။ ဇန္တာဃရံ နီစဝတ္ထုကံ ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ ¶ ။ ဇန္တာဃရဿ ကဝါဋံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ [ပီဌသံဃာဋံ (က။)] ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကံ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိကံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ ¶ ။ ဇန္တာဃရဿ ကုဋ္ဋပါဒေါ ဇီရတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဏ္ဍလိကံ ကာတု’’န္တိ။ ဇန္တာဃရဿ ဓူမနေတ္တံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓူမနေတ္တ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ခုဒ္ဒကေ ဇန္တာဃရေ မဇ္ဈေ အဂ္ဂိဋ္ဌာနံ ကရောန္တိ။ ဥပစာရော န ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ခုဒ္ဒကေ ဇန္တာဃရေ ဧကမန္တံ အဂ္ဂိဋ္ဌာနံ ကာတုံ၊ မဟလ္လကေ မဇ္ဈေ’’တိ။ ဇန္တာဃရေ အဂ္ဂိ မုခံ ဍဟတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မုခမတ္တိက’’န္တိ။ ဟတ္ထေ မတ္တိကံ တေမေန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မတ္တိကာဒေါဏိက’’န္တိ။ မတ္တိကာ ဒုဂ္ဂန္ဓာ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝါသေတု’’န္တိ။ ဇန္တာဃရေ အဂ္ဂိ ကာယံ ဍဟတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကံ အတိဟရိတု’’န္တိ။ ပါတိယာပိ ပတ္တေနပိ ဥဒကံ အတိဟရန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကဋ္ဌာနံ၊ ဥဒကသရာဝက’’န္တိ။ ဇန္တာဃရံ တိဏစ္ဆဒနံ န သေဒေတိ [တိဏစ္ဆာဒနေန ဆာဒေတိ (က။)] …ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတု’’န္တိ။ ဇန္တာဃရံ ¶ စိက္ခလ္လံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သန္ထရိတုံ တယော သန္ထရေ – ဣဋ္ဌကာသန္ထရံ၊ သိလာသန္ထရံ ¶ ၊ ဒါရုသန္ထရ’’န္တိ။ စိက္ခလ္လံယေဝ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓောဝိတု’’န္တိ။ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဇန္တာဃရေ ဆမာယ ¶ နိသီဒန္တိ၊ ဂတ္တာနိ ကဏ္ဍူဝန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဇန္တာဃရပီဌ’’န္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဇန္တာဃရံ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ပါကာရေ – ဣဋ္ဌကာပါကာရံ၊ သိလာပါကာရံ၊ ဒါရုပါကာရ’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကော န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောဋ္ဌက’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကော နီစဝတ္ထုကော ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကဿ ကဝါဋံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကံ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကေ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ¶ ¶ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကန္တိ။ ပရိဝေဏံ စိက္ခလ္လံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မရုမ္ဗံ ဥပကိရိတု’’န္တိ။ န ပရိယာပုဏန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဒရသိလံ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။

၂၆၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နဂ္ဂါ နဂ္ဂံ အဘိဝါဒေန္တိ…ပေ… နဂ္ဂါ နဂ္ဂံ အဘိဝါဒါပေန္တိ၊ နဂ္ဂါ နဂ္ဂဿ ပရိကမ္မံ ကရောန္တိ၊ နဂ္ဂါ နဂ္ဂဿ ပရိကမ္မံ ကာရာပေန္တိ၊ နဂ္ဂါ နဂ္ဂဿ ဒေန္တိ၊ နဂ္ဂါ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ၊ နဂ္ဂါ ခါဒန္တိ၊ နဂ္ဂါ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ နဂ္ဂါ သာယန္တိ၊ နဂ္ဂါ ပိဝန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဂ္ဂေန [ဣဒံ ပဒံ ကတ္ထစိ နတ္ထိ] နဂ္ဂေါ အဘိဝါဒေတဗ္ဗော…ပေ… န နဂ္ဂေန အဘိဝါဒေတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန [ဣဒံ ပဒံ ကတ္ထစိ နတ္ထိ] နဂ္ဂေါ အဘိဝါဒါပေတဗ္ဗော… န နဂ္ဂေန အဘိဝါဒါပေတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန နဂ္ဂဿ ပရိကမ္မံ ¶ ကာတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန နဂ္ဂဿ ပရိကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန နဂ္ဂဿ ဒါတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန ခါဒိတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ… န ¶ နဂ္ဂေန သာယိတဗ္ဗံ… န နဂ္ဂေန ပါတဗ္ဗံ။ ယော ပိဝေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဇန္တာဃရေ ဆမာယ စီဝရံ နိက္ခိပန္တိ။ စီဝရံ ပံသုကိတံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။ ဒေဝေ ဝဿန္တေ စီဝရံ ဩဝဿတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ဇန္တာဃရသာလ’’န္တိ။ ဇန္တာဃရသာလာ နီစဝတ္ထုကာ ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ…ပေ… အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ ဇန္တာဃရသာလာယ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ…ပေ… စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဇန္တာဃရေပိ ဥဒကေပိ ပရိကမ္မံ ကာတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော ပဋိစ္ဆာဒိယော – ဇန္တာဃရပဋိစ္ဆာဒိံ၊ ဥဒကပဋိစ္ဆာဒိံ၊ ဝတ္ထပဋိစ္ဆာဒိ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဇန္တာဃရေ ဥဒကံ န ဟောတိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒပါန’’န္တိ။ ဥဒပါနဿ ကူလံ လုဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ ဥဒပါနော နီစဝတ္ထုကော ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။

၂၆၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဝလ္လိကာယပိ ကာယဗန္ဓနေနပိ ဥဒကံ ဝါဟေန္တိ [ဝါဟန္တိ (က။)]။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကဝါဟနရဇ္ဇု’’န္တိ။ ဟတ္ထာ ဒုက္ခာ ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တုလံ ကရကဋကံ စက္ကဝဋ္ဋက’’န္တိ။ ဘာဇနာ ဗဟူ ဘိဇ္ဇန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော ဝါရကေ – လောဟဝါရကံ၊ ဒါရုဝါရကံ၊ စမ္မက္ခဏ္ဍ’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဇ္ဈောကာသေ ဥဒကံ ဝါဟေန္တာ သီတေနပိ ဥဏှေနပိ ကိလမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒပါနသာလ’’န္တိ။ ဥဒပါနသာလာယ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။ ဥဒပါနော အပါရုတော ဟောတိ၊ တိဏစုဏ္ဏေဟိပိ ¶ ပံသုကေဟိပိ ဩကိရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပိဓာန’’န္တိ။ ဥဒကဘာဇနံ န သံဝိဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကဒေါဏိံ ဥဒကကဋာဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အာရာမေ တဟံ တဟံ နဟာယန္တိ။ အာရာမော စိက္ခလ္လော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စန္ဒနိက’’န္တိ။ စန္ဒနိကာ ပါကဋာ ဟောတိ။ ဘိက္ခူ ဟိရိယန္တိ နဟာယိတုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ပါကာရေ – ဣဋ္ဌကာပါကာရံ၊ သိလာပါကာရံ၊ ဒါရုပါကာရ’’န္တိ။ စန္ဒနိကာ စိက္ခလ္လာ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သန္ထရိတုံ တယော သန္ထရေ – ဣဋ္ဌကာသန္ထရံ၊ သိလာသန္ထရံ၊ ဒါရုသန္ထရ’’န္တိ။ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ ဂတ္တာနိ သီတိဂတာနိ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကပုဉ္ဆနိံ စောဠကေနပိ ပစ္စုဒ္ဓရိတု’’န္တိ။

၂၆၃။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ¶ အညတရော ဥပါသကော သင်္ဃဿ အတ္ထာယ ပေါက္ခရဏိံ ကာရေတုကာမော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပေါက္ခရဏိ’’န္တိ။ ပေါက္ခရဏိယာ ကူလံ ¶ လုဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ ပေါက္ခရဏိယာ ဥဒကံ ပုရာဏံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကမာတိကံ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သင်္ဃဿ အတ္ထာယ နိလ္လေခံ ဇန္တာဃရံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိလ္လေခံ ဇန္တာဃရ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ စာတုမာသံ နိသီဒနေန ဝိပ္ပဝသန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ စာတုမာသံ နိသီဒနေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။ ယော ဝိပ္ပဝသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၆၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပုပ္ဖာဘိကိဏ္ဏေသု သယနေသု သယန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုပ္ဖာဘိကိဏ္ဏေသု သယနေသု သယိတဗ္ဗံ။ ယော သယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ ¶ ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဂန္ဓမ္ပိ မာလမ္ပိ အာဒါယ အာရာမံ အာဂစ္ဆန္တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂန္ဓံ ဂဟေတွာ ကဝါဋေ ပဉ္စင်္ဂုလိကံ ဒါတုံ၊ ပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ဝိဟာရေ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ နမတကံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နမတက’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နမတကံ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ နု ခေါ ဥဒါဟု ဝိကပ္ပေတဗ္ဗ’’န္တိ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နမတကံ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ န ဝိကပ္ပေတဗ္ဗ’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အာသိတ္တကူပဓာနေ ဘုဉ္ဇန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသိတ္တကူပဓာနေ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ဘုဉ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ ¶ ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ သော ဘုဉ္ဇမာနော န သက္ကောတိ ဟတ္ထေန ပတ္တံ သန္ဓာရေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဠောရိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ…ပေ… ¶ ဧကထာလကေပိ ပိဝန္တိ၊ ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကဘာဇနေ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… န ဧကထာလကေ ပါတဗ္ဗံ… န ဧကမဉ္စေ တုဝဋ္ဋိတဗ္ဗံ… န ဧကတ္ထရဏာ [န ဧကတ္ထရဏေ] တုဝဋ္ဋိတဗ္ဗံ… န ဧကပါဝုရဏာ [န ဧကပါဝုရဏေ] တုဝဋ္ဋိတဗ္ဗံ… န ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ [န ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏေ (သျာ။)] တုဝဋ္ဋိတဗ္ဗံ။ ယော တုဝဋ္ဋေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၆၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ သဟာယော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ ယေန မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ အယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ အယျာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ အယျာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ¶ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ ‘‘ကျာဟံ အယျာနံ အပရဇ္ဈာမိ၊ ကိဿ မံ အယျာ နာလပန္တီ’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပန တွံ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ အမှေ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဝိဟေဌိယမာနေ အဇ္ဈုပေက္ခသီ’’တိ။ ‘‘ကျာဟံ အယျာ ကရောမီ’’တိ? ‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ ဣစ္ဆေယျာသိ၊ အဇ္ဇေဝ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ နာသာပေယျာ’’တိ။ ‘‘ကျာဟံ အယျာ ကရောမိ၊ ကိံ မယာ သက္ကာ ကာတု’’န္တိ? ‘‘ဧဟိ တွံ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – ‘ဣဒံ၊ ဘန္တေ၊ နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ။ ယာယံ၊ ဘန္တေ၊ ဒိသာ အဘယာ အနီတိကာ အနုပဒ္ဒဝါ သာယံ ဒိသာ သဘယာ သဤတိကာ သဥပဒ္ဒဝါ၊ ယတော နိဝါတံ တတော သဝါတံ ¶ ၊ ဥဒကံ မညေ အာဒိတ္တံ၊ အယျေန မေ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ပဇာပတိ ဒူသိတာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ အယျာ’’တိ ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ ¶ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ၊ ဘန္တေ၊ နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ။ ယာယံ၊ ဘန္တေ၊ ဒိသာ အဘယာ အနီတိကာ အနုပဒ္ဒဝါ သာယံ ဒိသာ သဘယာ သဤတိကာ သဥပဒ္ဒဝါ၊ ယတော နိဝါတံ တတော သဝါတံ၊ ဥဒကံ မညေ အာဒိတ္တံ၊ အယျေန မေ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ပဇာပတိ ဒူသိတာ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သရသိ ¶ တွံ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထာယံ ဝဍ္ဎော အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သရသိ တွံ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထာယံ ဝဍ္ဎော အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ‘‘န ခေါ၊ ဒဗ္ဗ၊ ဒဗ္ဗာ ဧဝံ နိဗ္ဗေဌေန္တိ။ သစေ တယာ ကတံ၊ ကတန္တိ ဝဒေဟိ၊ သစေ အကတံ၊ အကတန္တိ ဝဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ယတော အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဇာတော နာဘိဇာနာမိ သုပိနန္တေနပိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတာ၊ ပဂေဝ ဇာဂရော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တံ နိက္ကုဇ္ဇတု၊ အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရောတု။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဥပါသကဿ ပတ္တော နိက္ကုဇ္ဇိတဗ္ဗော – ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဘိက္ခူနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ၊ ဘိက္ခူနံ အဝါသာယ [အနာဝါသာယ (သျာ။)] ပရိသက္ကတိ၊ ဘိက္ခူ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ၊ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ၊ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေဟိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဥပါသကဿ ပတ္တံ နိက္ကုဇ္ဇိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိက္ကုဇ္ဇိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ¶ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၆၆။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တံ နိက္ကုဇ္ဇေယျ၊ အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ။ သင်္ဃော ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တံ နိက္ကုဇ္ဇတိ၊ အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရောတိ ¶ ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တဿ နိက္ကုဇ္ဇနာ၊ အသမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘နိက္ကုဇ္ဇိတော သင်္ဃေန ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တော၊ အသမ္ဘောဂေါ သင်္ဃေန။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဝဍ္ဎံ လိစ္ဆဝိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သင်္ဃေန တေ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ ပတ္တော နိက္ကုဇ္ဇိတော။ အသမ္ဘောဂေါသိ သင်္ဃေနာ’’တိ။ အထ ¶ ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ – သင်္ဃေန ကိရ မေ ပတ္တော နိက္ကုဇ္ဇိတော၊ အသမ္ဘောဂေါမှိ ကိရ သင်္ဃေနာတိ – တတ္ထေဝ မုစ္ဆိတော ပပတော။ အထ ခေါ ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ¶ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဝဍ္ဎံ လိစ္ဆဝိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အလံ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ မာ သောစိ၊ မာ ပရိဒေဝိ။ မယံ ဘဂဝန္တံ ပသာဒေဿာမ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စာ’’တိ။

အထ ခေါ ဝဍ္ဎော လိစ္ဆဝီ သပုတ္တဒါရော သမိတ္တာမစ္စော သဉာတိသာလောဟိတော အလ္လဝတ္ထော အလ္လကေသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္စယော မံ၊ ဘန္တေ၊ အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ၊ ယောဟံ အယျံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေသိံ။ တဿ မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။ ‘‘တဂ္ဃ တွံ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ၊ ယံ တွံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေသိ။ ယတော စ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ၊ တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ ဝုဍ္ဎိဟေသာ၊ အာဝုသော ဝဍ္ဎ၊ အရိယဿ ဝိနယေ ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ၊ အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တံ ဥက္ကုဇ္ဇတု၊ သမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရောတု။

‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဥပါသကဿ ပတ္တော ဥက္ကုဇ္ဇိတဗ္ဗော – န ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ၊ န ဘိက္ခူနံ ¶ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ၊ န ဘိက္ခူနံ အဝါသာယ ပရိသက္ကတိ၊ န ဘိက္ခူ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ၊ န ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ၊ န ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ န ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ န သင်္ဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။ အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမေဟိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဥပါသကဿ ပတ္တံ ဥက္ကုဇ္ဇိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥက္ကုဇ္ဇိတဗ္ဗော။ တေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝဍ္ဎေန လိစ္ဆဝိနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘သင်္ဃေန မေ၊ ဘန္တေ၊ ပတ္တော ¶ နိက္ကုဇ္ဇိတော၊ အသမ္ဘောဂေါမှိ သင်္ဃေန။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သမ္မာ ဝတ္တာမိ၊ လောမံ ပါတေမိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ၊ သင်္ဃံ ပတ္တုက္ကုဇ္ဇနံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ¶ ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၆၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃေန ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တော နိက္ကုဇ္ဇိတော၊ အသမ္ဘောဂေါ သင်္ဃေန။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ၊ သင်္ဃံ ပတ္တုက္ကုဇ္ဇနံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တံ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ၊ သမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃေန ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တော နိက္ကုဇ္ဇိတော၊ အသမ္ဘောဂေါ သင်္ဃေန။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ၊ လောမံ ပါတေတိ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ ¶ ၊ သင်္ဃံ ပတ္တုက္ကုဇ္ဇနံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တံ ဥက္ကုဇ္ဇတိ၊ သမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တဿ ဥက္ကုဇ္ဇနာ၊ သမ္ဘောဂံ သင်္ဃေန ကရဏံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဥက္ကုဇ္ဇိတော သင်္ဃေန ဝဍ္ဎဿ လိစ္ဆဝိဿ ပတ္တော၊ သမ္ဘောဂေါ သင်္ဃေန။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၆၈။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဘဂ္ဂါ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဘဂ္ဂါ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ [သုံသုမာရဂိရေ (သီ။ သျာ။)၊ သံသုမာရဂိရေ (က။)] ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒါယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ ကောကနဒေါ [ကောကနုဒေါ (က။)] နာမ ပါသာဒေါ အစိရကာရိတော ဟောတိ၊ အနဇ္ဈာဝုတ္ထော သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ကေနစိ ဝါ မနုဿဘူတေန။ အထ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော သဉ္ဇိကာပုတ္တံ မာဏဝံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ၊ သမ္မ သဉ္စိကာပုတ္တ၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ၊ အပ္ပာဗာဓံ အပ္ပာတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆ – ‘ဗောဓိ၊ ဘန္တေ၊ ရာဇကုမာရော ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ၊ အပ္ပာဗာဓံ အပ္ပာတင်္ကံ ¶ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ¶ ပုစ္ဆတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘အဓိဝါသေတု ကိရ၊ ဘန္တေ ¶ ၊ ဘဂဝါ ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘော’’တိ ခေါ သဉ္စိကာပုတ္တော မာဏဝေါ ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သဉ္စိကာပုတ္တော မာဏဝေါ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဗောဓိ ခေါ ရာဇကုမာရော ဘောတော ဂေါတမဿ ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ၊ အပ္ပာဗာဓံ အပ္ပာတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – ‘အဓိဝါသေတု ကိရ ဘဝံ ဂေါတမော ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ သဉ္စိကာပုတ္တော မာဏဝေါ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဗောဓိ ရာဇကုမာရော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ¶ ဗောဓိံ ရာဇကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဝေါစုမှ ခေါ မယံ ဘောတော ဝစနေန တံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ – ‘ဗောဓိ ခေါ ရာဇကုမာရော ဘောတော ဂေါတမဿ ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ၊ အပ္ပာဗာဓံ အပ္ပာတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – အဓိဝါသေတု ကိရ ဘဝံ ဂေါတမော ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’တိ။ အဓိဝုတ္ထဉ္စ ပန သမဏေန ဂေါတမေနာ’’တိ။

အထ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတံ ¶ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ၊ ကောကနဒဉ္စ ပါသာဒံ ဩဒါတေဟိ ဒုဿေဟိ သန္ထရာပေတွာ ယာဝ ပစ္ဆိမသောပါနကဠေဝရာ၊ သဉ္စိကာပုတ္တံ မာဏဝံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ၊ သမ္မ သဉ္စိကာပုတ္တ၊ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေဟိ – ‘ကာလော၊ ဘန္တေ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘော’’တိ ခေါ သဉ္စိကာပုတ္တော မာဏဝေါ ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော၊ ဘော ဂေါတမ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ဗောဓိဿ ရာဇကုမာရဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဗောဓိ ရာဇကုမာရော ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတော ဟောတိ၊ ဘဂဝန္တံ အာဂမယမာနော။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ ¶ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန တတော ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပုရေက္ခတွာ ယေန ကောကနဒေါ ပါသာဒေါ တေနုပသင်္ကမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပစ္ဆိမသောပါနကဠေဝရံ နိဿာယ အဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အက္ကမတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဒုဿာနိ၊ အက္ကမတု သုဂတော ဒုဿာနိ၊ ယံ မမ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ¶ ဘဂဝါ တုဏှီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အက္ကမတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဒုဿာနိ၊ အက္ကမတု ¶ သုဂတော ဒုဿာနိ၊ ယံ မမ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အပလောကေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဗောဓိံ ရာဇကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သံဟရန္တု၊ ရာဇကုမာရ၊ ဒုဿာနိ။ န ဘဂဝါ စေလပဋိကံ [စေလပတ္တိကံ (သီ။)] အက္ကမိဿတိ ပစ္ဆိမံ ဇနတံ တထာဂတော အနုကမ္ပတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော ဒုဿာနိ သံဟရာပေတွာ ဥပရိကောကနဒေ ပါသာဒေ အာသနံ ပညပေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ကောကနဒံ ပါသာဒံ အဘိရုဟိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန။ အထ ခေါ ဗောဓိ ရာဇကုမာရော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ၊ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ၊ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ဗောဓိံ ရာဇကုမာရံ ဘဂဝါ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ ¶ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ စေလပဋိကာ အက္ကမိတဗ္ဗာ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ အပဂတဂဗ္ဘာ ဘိက္ခူ နိမန္တေတွာ ဒုဿံ ပညပေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အက္ကမထ၊ ဘန္တေ ¶ ၊ ဒုဿ’’န္တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န အက္ကမန္တိ။ ‘‘အက္ကမထ၊ ဘန္တေ၊ ဒုဿံ မင်္ဂလတ္ထာယာ’’တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န အက္ကမိံသု။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ မင်္ဂလတ္ထာယ ယာစိယမာနာ စေလပ္ပဋိကံ န အက္ကမိဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿာ ဣတ္ထိယာ ဥဇ္ဈာယန္တိယာ ခိယျန္တိယာ ဝိပါစေန္တိယာ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဂိဟီ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မင်္ဂလိကာ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟီနံ မင်္ဂလတ္ထာယ ယာစိယမာနေန စေလပ္ပဋိကံ အက္ကမိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဓောတပါဒကံ အက္ကမိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဓောတပါဒကံ အက္ကမိတု’’န္တိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂၆၉။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဘဂ္ဂေသု ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဃဋကဉ္စ ကတကဉ္စ သမ္မဇ္ဇနိဉ္စ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဃဋကဉ္စ ကတကဉ္စ သမ္မဇ္ဇနိဉ္စ၊ ယံ ¶ မမ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ ဃဋကဉ္စ သမ္မဇ္ဇနိဉ္စ။ န ဘဂဝါ ကတကံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

အထ ခေါ ¶ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဃဋကဉ္စ သမ္မဇ္ဇနိဉ္စ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကတကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော ပါဒဃံသနိယော – သက္ခရံ၊ ကထလံ၊ သမုဒ္ဒဖေဏက’’န္တိ။

အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဝိဓူပနဉ္စ တာလဝဏ္ဋဉ္စ [တာလဝဏ္ဍဉ္စ (က။)] အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဝိဓူပနဉ္စ တာလဝဏ္ဋဉ္စ၊ ယံ မမ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ ဝိဓူပနဉ္စ တာလဝဏ္ဋဉ္စ။

အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ…ပေ… ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ¶ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဓူပနဉ္စ တာလဝဏ္ဋဉ္စာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ မကသဗီဇနီ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မကသဗီဇနိ’’န္တိ။ စာမရိဗီဇနီ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ စာမရိဗီဇနီ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဿော ဗီဇနိယော – ဝါကမယံ၊ ဥသီရမယံ၊ မောရပိဉ္ဆမယ’’န္တိ။

၂၇၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ ဆတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆတ္တ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဆတ္တပ္ပဂ္ဂဟိတာ [ဆတ္တံ ပဂ္ဂဟေတွာ (က။)] အာဟိဏ္ဍန္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဥပါသကော သမ္ဗဟုလေဟိ အာဇီဝကသာဝကေဟိ သဒ္ဓိံ ဥယျာနံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ တေ အာဇီဝကသာဝကာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဒူရတောဝ ဆတ္တပ္ပဂ္ဂဟိတေ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသွာန တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧတေ ခေါ၊ အယျာ [အယျော (က။)]၊ တုမှာကံ ဘဒန္တာ ဆတ္တပ္ပဂ္ဂဟိတာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ သေယျထာပိ ဂဏကမဟာမတ္တာ’’တိ။ ‘‘နာယျာ ဧတေ ဘိက္ခူ၊ ပရိဗ္ဗာဇကာ’’တိ။ ‘ဘိက္ခူ န ဘိက္ခူ’တိ အဗ္ဘုတံ အကံသု။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော ဥပဂတေ သဉ္ဇာနိတွာ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘဒန္တာ ဆတ္တပ္ပဂ္ဂဟိတာ ¶ ¶ အာဟိဏ္ဍိဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ဥပါသကဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆတ္တံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခုနော ဝိနာ ဆတ္တံ န ဖာသု ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနဿ ဆတ္တံ ဓာရေတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ဂိလာနဿေဝ ဘဂဝတာ ဆတ္တံ အနုညာတံ နော အဂိလာနဿာတိ – အာရာမေ အာရာမူပစာရေ ဆတ္တံ ဓာရေတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဂိလာနေနပိ အာရာမေ အာရာမူပစာရေ ဆတ္တံ ဓာရေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သိက္ကာယ ပတ္တံ ဥဋ္ဋိတွာ ဒဏ္ဍေ အာလဂ္ဂိတွာ ဝိကာလေ အညတရေန ဂါမဒွါရေန အတိက္ကမတိ။ မနုဿာ – ‘ဧသယျော စောရော ဂစ္ဆတိ၊ အသိဿ ဝိဇ္ဇောတလတီ’တိ အနုပတိတွာ ¶ ဂဟေတွာ သဉ္ဇာနိတွာ မုဉ္စိံသု။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တွာ ¶ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ အာဝုသော၊ ဒဏ္ဍသိက္ကံ ဓာရေသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခု ဒဏ္ဍသိက္ကံ ဓာရေဿသီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒဏ္ဍသိက္ကာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗာ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဂိလာနော၊ န သက္ကောမိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဒဏ္ဍသမ္မုတိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ¶ ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော၊ န သက္ကောတိ ¶ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ။ သော သင်္ဃံ ဒဏ္ဍသမ္မုတိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ။ သော သင်္ဃံ ဒဏ္ဍသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ¶ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသမ္မုတိယာ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသမ္မုတိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၇၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော သိက္ကာသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗာ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ ¶ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဂိလာနော၊ န သက္ကောမိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ သိက္ကာသမ္မုတိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ သော သင်္ဃံ သိက္ကာသမ္မုတိံ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သိက္ကာသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ သော သင်္ဃံ သိက္ကာသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သိက္ကာသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သိက္ကာသမ္မုတိယာ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သိက္ကာသမ္မုတိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၇၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗာ ¶ ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဂိလာနော၊ န သက္ကောမိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ၊ န သက္ကောမိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ သောဟံ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိံ ¶ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ သော သင်္ဃံ ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိံ ¶ ယာစတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော န သက္ကောတိ ဝိနာ ဒဏ္ဍေန အာဟိဏ္ဍိတုံ၊ န သက္ကောတိ ဝိနာ သိက္ကာယ ပတ္တံ ပရိဟရိတုံ။ သော သင်္ဃံ ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိယာ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၂၇၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရောမန္ထကော [ရောမဋ္ဌကော (က။)] ဟောတိ။ သော ရောမန္ထိတွာ ရောမန္ထိတွာ အဇ္ဈောဟရတိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဝိကာလာယံ [ကထံ ဟိ နာမ ဝိကာလာယံ(က။)] ဘိက္ခု ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဧသော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အစိရံဂေါယောနိယာ ¶ စုတော။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရောမန္ထကဿ ရောမန္ထနံ။ န စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗဟိမုခဒွါရံ နီဟရိတွာ အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ။ ယော အဇ္ဈောဟရေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပူဂဿ သင်္ဃဘတ္တံ ဟောတိ။ ဘတ္တဂ္ဂေ ဗဟုသိတ္ထာနိ ပကိရိယိံသု [ဝိပ္ပကိရီယိံသု (သီ။)၊ ပရိကိရိံသု (သျာ။)]။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဩဒနေ ဒိယျမာနေ န သက္ကစ္စံ ပဋိဂ္ဂဟေဿန္တိ၊ ဧကမေကံ သိတ္ထံ ကမ္မသတေန နိဋ္ဌာယတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ ¶ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယံ ဒိယျမာနံ ပတတိ၊ တံ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ။ ပရိစ္စတ္တံ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါယကေဟီ’’တိ။

၂၇၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒီဃေဟိ နခေဟိ ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ ပဿိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ၊ ဘန္တေ၊ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ ဘဂိနိ၊ နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ ဘန္တေ၊ နပ္ပဋိသေဝိဿသိ၊ ဣဒါနာဟံ အတ္တနော နခေဟိ ဂတ္တာနိ ဝိလိခိတွာ ကုပ္ပံ ကရိဿာမိ – အယံ မံ ဘိက္ခု ဝိပ္ပကရောတီ’’တိ။ ‘‘ပဇာနာဟိ ¶ တွံ၊ ဘဂိနီ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ ¶ အတ္တနော နခေဟိ ဂတ္တာနိ ဝိလိခိတွာ ကုပ္ပံ အကာသိ – အယံ မံ ဘိက္ခု ဝိပ္ပကရောတီတိ။ မနုဿာ ဥပဓာဝိတွာ တံ ဘိက္ခုံ အဂ္ဂဟေသုံ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ တေ မနုဿာ တဿာ ဣတ္ထိယာ နခေ ဆဝိမ္ပိ လောဟိတမ္ပိ။ ဒိသွာန – ဣမိဿာယေဝ ဣတ္ထိယာ ဣဒံ ကမ္မံ၊ အကာရကော ဘိက္ခူတိ – တံ ဘိက္ခုံ မုဉ္စိံသု။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ အာဝုသော၊ ဒီဃေ နခေ ဓာရေသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခု ဒီဃေ နခေ ဓာရေဿသီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒီဃာ နခါ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နခေနပိ နခံ ဆိန္ဒန္တိ၊ မုခေနပိ နခံ ဆိန္ဒန္တိ၊ ကုဋ္ဋေပိ ဃံသန္တိ။ အင်္ဂုလိယော ဒုက္ခာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နခစ္ဆေဒန’’န္တိ။ သလောဟိတံ နခံ ဆိန္ဒန္တိ။ အင်္ဂုလိယော ဒုက္ခာ ဟောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မံသပ္ပမာဏေန နခံ ဆိန္ဒိတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝီသတိမဋ္ဌံ [ဝီသတိမဋ္ဋံ (သီ။)] ကာရာပေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝီသတိမဋ္ဌံ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ ယော ကာရာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မလမတ္တံ အပကဍ္ဎိတု’’န္တိ။

၂၇၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ ကေသာ ဒီဃာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဥဿဟန္တိ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ အညမညံ ကေသေ ဩရောပေတု’’န္တိ? ‘‘ဥဿဟန္တိ ဘဂဝါ’’တိ ¶ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ…ပေ… ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ခုရံ ခုရသိလံ ခုရသိပါဋိကံ နမတကံ သဗ္ဗံ ခုရဘဏ္ဍ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဿုံ ကပ္ပာပေန္တိ…ပေ… မဿုံ ဝဍ္ဎာပေန္တိ… ဂေါလောမိကံ ကာရာပေန္တိ… စတုရဿကံ ကာရာပေန္တိ… ပရိမုခံ ကာရာပေန္တိ… အဍ္ဎဒုကံ [အဍ္ဎုရကံ (သီ။)၊ အဍ္ဎရုကံ (သျာ။)] ကာရာပေန္တိ… ဒါဌိကံ ဌပေန္တိ… သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ မဿု ကပ္ပာပေတဗ္ဗံ…ပေ… န မဿု ဝဍ္ဎာပေတဗ္ဗံ… န ဂေါလောမိကံ ကာရာပေတဗ္ဗံ… န စတုရဿကံ ကာရာပေတဗ္ဗံ… န ပရိမုခံ ကာရာပေတဗ္ဗံ… န အဍ္ဎဒုကံ ကာရာပေတဗ္ဗံ… န ဒါဌိကာ ဌပေတဗ္ဗာ… န သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပေတဗ္ဗံ။ ယော သံဟရာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော သမ္ဗာဓေ ဝဏော ဟောတိ။ ဘေသဇ္ဇံ န သန္တိဋ္ဌတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဗာဓပ္ပစ္စယာ သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကတ္တရိကာယ ကေသေ ဆေဒါပေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကတ္တရိကာယ ကေသာ ဆေဒါပေတဗ္ဗာ။ ယော ဆေဒါပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော သီသေ ဝဏော ဟောတိ၊ န သက္ကောတိ ခုရေန ကေသေ ဩရောပေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဗာဓပ္ပစ္စယာ ကတ္တရိကာယ ကေသေ ဆေဒါပေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဒီဃာနိ နာသိကာလောမာနိ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ပိသာစိလ္လိကာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒီဃံ နာသိကာလောမံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သက္ခရိကာယပိ မဓုသိတ္ထကေနပိ နာသိကာလောမံ ဂါဟာပေန္တိ။ နာသိကာ ဒုက္ခာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဏ္ဍာသ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပလိတံ ဂါဟာပေန္တိ ¶ ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပလိတံ ဂါဟာပေတဗ္ဗံ။ ယော ဂါဟာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၇၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကဏ္ဏဂူထကေဟိ ကဏ္ဏာ ထကိတာ ဟောန္တိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဏ္ဏမလဟရဏိ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစာ ကဏ္ဏမလဟရဏိယော ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာ ကဏ္ဏမလဟရဏိယော ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌိမယံ ဒန္တမယံ ဝိသာဏမယံ နဠမယံ ဝေဠုမယံ ကဋ္ဌမယံ ဇတုမယံ ဖလမယံ လောဟမယံ သင်္ခနာဘိမယ’’န္တိ။

၂၇၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဗဟုံ လောဟဘဏ္ဍံ ကံသဘဏ္ဍံ သန္နိစယံ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဗဟုံ လောဟဘဏ္ဍံ ကံသဘဏ္ဍံ သန္နိစယံ ကရိဿန္တိ ¶ ၊ သေယျထာပိ ¶ ကံသပတ္ထရိကာ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗဟုံ လောဟဘဏ္ဍံ ကံသဘဏ္ဍံ သန္နိစယော ကာတဗ္ဗော။ ယော ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဉ္ဇနိမ္ပိ အဉ္ဇနိသလာကမ္ပိ ကဏ္ဏမလဟရဏိမ္ပိ ဗန္ဓနမတ္တမ္ပိ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဉ္ဇနိံ အဉ္ဇနိသလာကံ ကဏ္ဏမလဟရဏိံ ဗန္ဓနမတ္တ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သင်္ဃာဋိပလ္လတ္ထိကာယ နိသီဒန္တိ။ သင်္ဃာဋိယာ ပတ္တာ လုဇ္ဇန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃာဋိပလ္လတ္ထိကာယ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော နိသီဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဝိနာ အာယောဂေန [အာယောဂါ (သီ။ သျာ။)] န ဖာသု ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာယောဂ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ အာယောဂေါ ကာတဗ္ဗော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တန္တကံ ဝေမံ ကဝဋံ [ဝေမကံ ဝဋ္ဋံ (သီ။)၊ ဝေမကံ ဝဋံ (သျာ။)] သလာကံ သဗ္ဗံ တန္တဘဏ္ဍက’’န္တိ။

၂၇၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အကာယဗန္ဓနော ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ တဿ ရထိကာယ အန္တရဝါသကော ပဘဿိတ္ထ။ မနုဿာ ဥက္ကုဋ္ဌိမကံသု ¶ ။ သော ဘိက္ခု မင်္ကု ¶ အဟောသိ ¶ ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အကာယဗန္ဓနေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော။ ယော ပဝိသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာယဗန္ဓန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစာနိ ကာယဗန္ဓနာနိ ဓာရေန္တိ – ကလာဗုကံ၊ ဒေဍ္ဍုဘကံ၊ မုရဇံ၊ မဒ္ဒဝီဏံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာနိ ကာယဗန္ဓနာနိ ဓာရေတဗ္ဗာနိ – ကလာဗုကံ၊ ဒေဍ္ဍုဘကံ၊ မုရဇံ၊ မဒ္ဒဝီဏံ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွေ ကာယဗန္ဓနာနိ – ပဋ္ဋိကံ၊ သူကရန္တက’’န္တိ။ ကာယဗန္ဓနဿ ဒသာ ¶ ဇီရန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မုရဇံ မဒ္ဒဝီဏ’’န္တိ။ ကာယဗန္ဓနဿ အန္တော ဇီရတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သောဘဏံ ဂုဏက’’န္တိ။ ကာယဗန္ဓနဿ ပဝနန္တော ဇီရတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဓ’’န္တိ [ဝီထန္တိ (သီ။ သျာ။)]။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစေ ဝိဓေ ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ¶ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာ ဝိဓာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌိမယံ…ပေ… သင်္ခနာဘိမယံ သုတ္တမယ’’န္တိ။

၂၇၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော လဟုကာ သင်္ဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ဝါတမဏ္ဍလိကာယ သင်္ဃာဋိယော ဥက္ခိပိယိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂဏ္ဌိကံ ပါသက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာဝစာ ဂဏ္ဌိကာယော ဓာရေန္တိ သောဝဏ္ဏမယံ ရူပိယမယံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာဝစာ ဂဏ္ဌိကာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌိမယံ ဒန္တမယံ ဝိသာဏမယံ နဠမယံ ဝေဠုမယံ ကဋ္ဌမယံ ဇတုမယံ ဖလမယံ လောဟမယံ သင်္ခနာဘိမယံ သုတ္တမယ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဂဏ္ဌိကမ္ပိ ပါသကမ္ပိ စီဝရေ ¶ အပ္ပေန္တိ။ စီဝရံ ဇီရတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂဏ္ဌိကဖလကံ ပါသကဖလက’’န္တိ။ ဂဏ္ဌိကဖလကမ္ပိ ¶ ပါသကဖလကမ္ပိ အန္တေ အပ္ပေန္တိ။ ကောဋ္ဋော [ကောဏော (သီ။ သျာ။)] ဝိဝရိယတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂဏ္ဌိကဖလကံ အန္တေ အပ္ပေတုံ၊ ပါသကဖလကံ သတ္တင်္ဂုလံ ဝါ အဋ္ဌင်္ဂုလံ ဝါ ဩဂါဟေတွာ အပ္ပေတု’’န္တိ။

၂၈၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟိနိဝတ္ထံ နိဝါသေန္တိ – ဟတ္ထိသောဏ္ဍကံ၊ မစ္ဆဝါဠကံ၊ စတုကဏ္ဏကံ၊ တာလဝဏ္ဋကံ၊ သတဝလိကံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟိနိဝတ္ထံ နိဝါသေတဗ္ဗံ – ဟတ္ထိသောဏ္ဍကံ၊ မစ္ဆဝါဠကံ၊ စတုကဏ္ဏကံ၊ တာလဝဏ္ဋကံ၊ သတဝလိကံ။ ယော နိဝါသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟိပါရုတံ ပါရုပန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟိပါရုတံ ပါရုပိတဗ္ဗံ။ ယော ပါရုပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သံဝေလ္လိယံ နိဝါသေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ¶ ရညော မုဏ္ဍဝဋ္ဋီတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သံဝေလ္လိယံ နိဝါသေတဗ္ဗံ။ ယော နိဝါသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၈၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥဘတောကာဇံ ဟရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ရညော မုဏ္ဍဝဋ္ဋီတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဘတောကာဇံ ဟရိတဗ္ဗံ။ ယော ဟရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကတောကာဇံ အန္တရာကာဇံ သီသဘာရံ ခန္ဓဘာရံ ကဋိဘာရံ ဩလမ္ဗက’’န္တိ။

၂၈၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဒန္တကဋ္ဌံ န ခါဒန္တိ။ မုခံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

‘‘ပဉ္စိမေ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒီနဝါ ဒန္တကဋ္ဌဿ အခါဒနေ။ အစက္ခုဿံ၊ မုခံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဟောတိ၊ ရသဟရဏိယော န ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ ပိတ္တံ သေမှံ ဘတ္တံ ပရိယောနန္ဓတိ၊ ဘတ္တမဿ နစ္ဆာဒေတိ – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ဒန္တကဋ္ဌဿ အခါဒနေ။

‘‘ပဉ္စိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာနိသံသာ ဒန္တကဋ္ဌဿ ခါဒနေ။ စက္ခုဿံ၊ မုခံ န ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဟောတိ၊ ရသဟရဏိယော ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ ပိတ္တံ သေမှံ ဘတ္တံ န ပရိယောနန္ဓတိ၊ ဘတ္တမဿ ဆာဒေတိ ¶ – ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ အာနိသံသာ ဒန္တကဋ္ဌဿ ခါဒနေ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒန္တကဋ္ဌ’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဒီဃာနိ ဒန္တကဋ္ဌာနိ ခါဒန္တိ၊ တေဟေဝ သာမဏေရံ အာကောဋေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒီဃံ ဒန္တကဋ္ဌံ ခါဒိတဗ္ဗံ။ ယော ခါဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌင်္ဂုလပရမံ ဒန္တကဋ္ဌံ၊ န စ တေန သာမဏေရော အာကောဋေတဗ္ဗော။ ယော အာကောဋေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အတိမဋာဟကံ ဒန္တကဋ္ဌံ ခါဒန္တဿ ကဏ္ဌေ ဝိလဂ္ဂံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတိမဋာဟကံ ဒန္တကဋ္ဌံ ခါဒိတဗ္ဗံ။ ယော ခါဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတုရင်္ဂုလပစ္ဆိမံ [စတုရင်္ဂုလံ ပစ္ဆိမံ (က။)] ဒန္တကဋ္ဌ’’န္တိ။

၂၈၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဒါယံ အာလိမ္ပေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဒဝဍာဟကာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါယော အာလိမ္ပိတဗ္ဗော။ ယော အာလိမ္ပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ တိဏဂဟနာ ဟောန္တိ၊ ဒဝဍာဟေ ဍယှမာနေ ဝိဟာရာ ဍယှန္တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ ပဋဂ္ဂိံ ¶ ဒါတုံ၊ ပရိတ္တံ ကာတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒဝဍာဟေ ဍယှမာနေ ပဋဂ္ဂိံ ဒါတုံ၊ ပရိတ္တံ ကာတု’’န္တိ။

၂၈၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ရုက္ခံ အဘိရုဟန္တိ၊ ရုက္ခာ ရုက္ခံ သင်္ကမန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ မက္ကဋာတိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရုက္ခော အဘိရုဟိတဗ္ဗော။ ယော အဘိရုဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တဿ အန္တရာမဂ္ဂေ ဟတ္ထီ ပရိယုဋ္ဌာတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ရုက္ခမူလံ ဥပဓာဝိတွာ ကုက္ကုစ္စာယန္တော ရုက္ခံ န အဘိရုဟိ။ သော ဟတ္ထီ အညေန အဂမာသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတိ ကရဏီယေ ပေါရိသံ ရုက္ခံ အဘိရုဟိတုံ အာပဒါသု ယာဝဒတ္ထ’’န္တိ။

၂၈၅။ တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန ယမေဠကေကုဋာ နာမ [ယမေဠုတေကုလာ နာမ (သီ။)၊ မေဋ္ဌကောကုဋ္ဌာ နာမ (သျာ။)] ဘိက္ခူ ဒွေ ဘာတိကာ ဟောန္တိ ဗြာဟ္မဏဇာတိကာ ကလျာဏဝါစာ ကလျာဏဝါက္ကရဏာ။ တေ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ ¶ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧတရဟိ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ နာနာနာမာ နာနာဂေါတ္တာ နာနာဇစ္စာ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ။ တေ သကာယ နိရုတ္တိယာ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဒူသေန္တိ။ ဟန္ဒ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဆန္ဒသော အာရောပေမာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တုမှေ၊ မောဃပုရိသာ၊ ဧဝံ ဝက္ခထ – ‘ဟန္ဒ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဆန္ဒသော အာရောပေမာ’တိ။ နေတံ၊ မောဃပုရိသာ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဆန္ဒသော အာရောပေတဗ္ဗံ။ ယော အာရောပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သကာယ နိရုတ္တိယာ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယာပုဏိတု’’န္တိ။

၂၈၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ လောကာယတံ ပရိယာပုဏန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အပိ နု ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ လောကာယတေ သာရဒဿာဝီ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရုဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇေယျာ’’တိ? ‘‘နောဟေတံ ဘန္တေ’’။ ‘‘ဣမသ္မိံ ဝါ ပန ဓမ္မဝိနယေ သာရဒဿာဝီ လောကာယတံ ပရိယာပုဏေယျာ’’တိ? ‘‘နောဟေတံ ဘန္တေ’’။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ လောကာယတံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ။ ယော ပရိယာပုဏေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ လောကာယတံ ဝါစေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ¶ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ လောကာယတံ ဝါစေတဗ္ဗံ။ ယော ဝါစေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၈၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗာ။ ယော ပရိယာပုဏေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝါစေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာ ဝါစေတဗ္ဗာ။ ယော ဝါစေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၈၈။ တေန ခေါ ပန ¶ သမယေန ဘဂဝါ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ခိပိ။ ဘိက္ခူ – ‘ဇီဝတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ၊ ဇီဝတု သုဂတော’တိ – ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ အကံသု။ တေန သဒ္ဒေန ဓမ္မကထာ အန္တရာ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အပိ နု ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ခိပိတေ ‘ဇီဝါ’တိ ဝုတ္တော [ဝုတ္တေ (က။)] တပ္ပစ္စယာ ဇီဝေယျ ဝါ ¶ မရေယျ ဝါ’’တိ? ‘‘နောဟေတံ ဘန္တေ’’။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ခိပိတေ ‘ဇီဝါ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယော ဝဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဘိက္ခူနံ ခိပိတေ ‘ဇီဝထ ဘန္တေ’တိ ဝဒန္တိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာလပန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ‘ဇီဝထ ဘန္တေ’တိ ဝုစ္စမာနာ နာလပိဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဂိဟီ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မင်္ဂလိကာ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟီနံ ‘ဇီဝထ ဘန္တေ’တိ ဝုစ္စမာနေန ‘စိရံ ဇီဝါ’တိ ဝတ္တု’’န္တိ။

၂၈၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော နိသိန္နော ဟောတိ။ အညတရေန ဘိက္ခုနာ လသုဏံ ခါယိတံ ဟောတိ။ သော – မာ ဘိက္ခူ ဗျာဗာဓိံသူတိ – ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဧကမန္တံ နိသိန္နော’’တိ ¶ ? ‘‘ဧတေန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနာ လသုဏံ ခါယိတံ။ သော – မာ ဘိက္ခူ ဗျာဗာဓိံသူတိ – ဧကမန္တံ နိသိန္နော’’တိ။ ‘‘အပိ နု ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ [ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနာ (သျာ။)]၊ တံ ခါဒိတဗ္ဗံ၊ ယံ ခါဒိတွာ ဧဝရူပါယ ဓမ္မကထာယ ပရိဗာဟိယော အဿာ’’တိ? ‘‘နောဟေတံ ဘန္တေ’’။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ လသုဏံ ခါဒိတဗ္ဗံ။ ယော ခါဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဥဒရဝါတာဗာဓော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုဗ္ဗေ တေ၊ အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ဥဒရဝါတာဗာဓော ကေန ဖာသု ဟောတီ’’တိ? ‘‘လသုဏေန မေ၊ အာဝုသော’’တိ [အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝေါစ ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ မေ အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန ဥဒရဝါတာဗာဓော လသုဏေန ဖာသု ဟောတီ’’တိ (က။)]။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဗာဓပ္ပစ္စယာ လသုဏံ ခါဒိတု’’န္တိ။

၂၉၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အာရာမေ တဟံ တဟံ ပဿာဝံ ကရောန္တိ။ အာရာမော ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကမန္တံ ပဿာဝံ ကာတု’’န္တိ ¶ ။ အာရာမော ဒုဂ္ဂန္ဓော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဿာဝကုမ္ဘိ’’န္တိ။ ဒုက္ခံ နိသိန္နာ ပဿာဝံ ကရောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဿာဝပါဒုက’’န္တိ။ ပဿာဝပါဒုကာ ပါကဋာ ဟောန္တိ။ ဘိက္ခူ ဟိရိယန္တိ ပဿာဝံ ကာတုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ပါကာရေ – ဣဋ္ဌကာပါကာရံ၊ သိလာပါကာရံ၊ ဒါရုပါကာရ’’န္တိ။ ပဿာဝကုမ္ဘီ အပါရုတာ ဒုဂ္ဂန္ဓာ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပိဓာန’’န္တိ။

၂၉၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အာရာမေ တဟံ တဟံ ဝစ္စံ ကရောန္တိ။ အာရာမော ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကမန္တံ ဝစ္စံ ကာတု’’န္တိ။ အာရာမော ဒုဂ္ဂန္ဓော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝစ္စကူပ’’န္တိ။ ဝစ္စကူပဿ ကူလံ လုဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ ဝစ္စကူပေါ နီစဝတ္ထုကော ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ အန္တေ နိသိန္နာ ဝစ္စံ ကရောန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သန္ထရိတွာ မဇ္ဈေ ဆိဒ္ဒံ ကတွာ ဝစ္စံ ကာတု’’န္တိ ¶ ။ ဒုက္ခံ နိသိန္နာ ဝစ္စံ ကရောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝစ္စပါဒုက’’န္တိ။ ဗဟိဒ္ဓါ ပဿာဝံ ¶ ကရောန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဿာဝဒေါဏိက’’န္တိ။ အဝလေခနကဋ္ဌံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝလေခနကဋ္ဌ’’န္တိ။ အဝလေခနပိဌရော န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝလေခနပိဌရ’’န္တိ။ ဝစ္စကူပေါ အပါရုတော ဒုဂ္ဂန္ဓော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပိဓာန’’န္တိ။ အဇ္ဈောကာသေ ဝစ္စံ ကရောန္တာ သီတေနပိ ဥဏှေနပိ ကိလမန္တိ…ပေ… ¶ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝစ္စကုဋိ’’န္တိ။ ဝစ္စကုဋိယာ ကဝါဋံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကံ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ။ ဝစ္စကုဋိယာ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။

၂၉၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဇရာဒုဗ္ဗလော ဝစ္စံ ကတွာ ဝုဋ္ဌဟန္တော ¶ ပရိပတတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩလမ္ဗက’’န္တိ။ ဝစ္စကုဋိ အပရိက္ခိတ္တာ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ပါကာရေ – ဣဋ္ဌကာပါကာရံ၊ သိလာပါကာရံ၊ ဒါရုပါကာရ’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကော န ဟောတိ…ပေ… (‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောဋ္ဌက’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကဿ ကဝါဋံ န ¶ ဟောတိ) [(အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ကောဋ္ဌကန္တိ။ ကောဋ္ဌကော နီစဝတ္ထုကော ဟောတိ…ပေ… အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတုန္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ စိနိတုံ တယော စယေ ဣဋ္ဌကာစယံ သိလာစယံ ဒါရုစယန္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ တယော သောပါနေ ဣဋ္ဌကာသောပါနံ သိလာသောပါနံ ဒါရုသောပါနန္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာလမ္ဗနဗာဟန္တိ။ ကောဋ္ဌကဿ ကဝါဋံ န ဟောတိ။) (သျာ။ ကံ။)] …ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကံ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကေ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိက’’န္တိ။ ပရိဝေဏံ စိက္ခလ္လံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မရုမ္ဗံ ပကိရိတု’’န္တိ။ န ပရိယာပုဏန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဒရသိလံ [ပဋ္ဋသိလံ (က။)] နိက္ခိပိတု’’န္တိ။ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။ အာစမနကုမ္ဘီ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစမနကုမ္ဘိ’’န္တိ။ အာစမနသရာဝကော ¶ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစမနသရာဝက’’န္တိ။ ဒုက္ခံ နိသိန္နာ အာစမေန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစမနပါဒုက’’န္တိ။ အာစမနပါဒုကာ ပါကဋာ ဟောန္တိ၊ ဘိက္ခူ ဟိရိယန္တိ အာစမေတုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ပါကာရေ ¶ – ဣဋ္ဌကာပါကာရံ၊ သိလာပါကာရံ၊ ဒါရုပါကာရ’’န္တိ။ အာစမနကုမ္ဘီ အပါရုတာ ဟောတိ၊ တိဏစုဏ္ဏေဟိပိ ပံသုကေဟိပိ ဩကိရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပိဓာန’’န္တိ။

၂၉၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ၊ သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ၊ ဩစိနန္တိပိ ဩစိနာပေန္တိပိ၊ ဂန္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ၊ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ¶ ကာရာပေန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ မဉ္ဇရိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဝိဓူတိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဝဋံသကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ အာဝေဠံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ၊ ဥရစ္ဆဒံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ ဧကထာလကေပိ ပိဝန္တိ၊ ဧကာသနေပိ နိသီဒန္တိ၊ ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ၊ ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝန္တိ၊ မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓာရေန္တိ၊ နစ္စန္တိပိ၊ ဂါယန္တိပိ၊ ဝါဒေန္တိပိ၊ လာသေန္တိပိ၊ နစ္စန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ နစ္စန္တိယာပိ လာသေန္တိ…ပေ… လာသေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ၊ လာသေန္တိယာပိ လာသေန္တိ၊ အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠန္တိ၊ ဒသပဒေပိ ကီဠန္တိ၊ အာကာသေပိ ကီဠန္တိ၊ ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ၊ သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ၊ အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ၊ ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ၊ မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ရထကေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ ¶ ၊ အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ၊ ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ၊ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ဓနုသ္မိမ္ပိ ¶ သိက္ခန္တိ၊ ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ၊ ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ၊ အဿဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ၊ ရထဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိပိ အာဓာဝန္တိပိ၊ ဥဿေဠေန္တိပိ၊ အပ္ဖောဋေန္တိပိ၊ နိဗ္ဗုဇ္ဈန္တိပိ၊ မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈန္တိ၊ ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သင်္ဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဣဓ၊ ဘဂိနိ၊ နစ္စဿူ’’တိ၊ နလာဋိကမ္ပိ ဒေန္တိ၊ ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဝိဓံ အနာစာရံ အာစရိတဗ္ဗံ။ ယော အာစရေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မန္တေ ဥရုဝေလကဿပေ ပဗ္ဗဇိတေ သင်္ဃဿ ဗဟုံ လောဟဘဏ္ဍံ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဘဂဝတာ လောဟဘဏ္ဍံ အနုညာတံ၊ ကိံ အနနုညာတံ၊ ကိံ ဒါရုဘဏ္ဍံ အနုညာတံ၊ ကိံ အနနုညာတံ၊ ကိံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ အနုညာတံ၊ ကိံ အနနုညာတ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ ပဟရဏိံ သဗ္ဗံ လောဟဘဏ္ဍံ၊ ဌပေတွာ အာသန္ဒိံ ပလ္လင်္ကံ ¶ ဒါရုပတ္တံ ဒါရုပါဒုကံ သဗ္ဗံ ဒါရုဘဏ္ဍံ၊ ဌပေတွာ ကတကဉ္စ ကုမ္ဘကာရိကဉ္စ သဗ္ဗံ မတ္တိကာဘဏ္ဍ’’န္တိ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုက္ခန္ဓကော ပဉ္စမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ရုက္ခေ ¶ ထမ္ဘေ စ ကုဋ္ဋေ စ၊ အဋ္ဋာနေ ဂန္ဓသုတ္တိယာ၊

ဝိဂယှ မလ္လကော ကစ္ဆု၊ ဇရာ စ ပုထုပါဏိကာ။

ဝလ္လိကာပိ စ ပါမင်္ဂေါ၊ ကဏ္ဌသုတ္တံ န ဓာရယေ၊

ကဋိ ဩဝဋ္ဋိ ကာယုရံ၊ ဟတ္ထာဘရဏမုဒ္ဒိကာ။

ဒီဃေ ကောစ္ဆေ ဖဏေ ဟတ္ထေ၊ သိတ္ထာ ဥဒကတေလကေ၊

အာဒါသုဒပတ္တဝဏာ၊ အာလေပေါမ္မဒ္ဒစုဏ္ဏနာ။

လဉ္ဆေန္တိ အင်္ဂရာဂဉ္စ၊ မုခရာဂံ တဒူဘယံ၊

စက္ခုရောဂံ ဂိရဂ္ဂဉ္စ၊ အာယတံ သရဗာဟိရံ။

အမ္ဗပေသိသကလေဟိ၊ အဟိစ္ဆိန္ဒိ စ စန္ဒနံ၊

ဥစ္စာဝစာ ပတ္တမူလာ၊ သုဝဏ္ဏော ဗဟလာ ဝလီ။

စိတြာ ¶ ဒုဿတိ ဒုဂ္ဂန္ဓော၊ ဥဏှေ ဘိဇ္ဇိံသု မိဍ္ဎိယာ၊

ပရိဘဏ္ဍံ တိဏံ စောဠံ၊ မာလံ ကုဏ္ဍောလိကာယ စ။

ထဝိကာ ¶ အံသဗဒ္ဓဉ္စ၊ တထာ ဗန္ဓနသုတ္တကာ၊

ခိလေ မဉ္စေ စ ပီဌေ စ၊ အင်္ကေ ဆတ္တေ ပဏာမနာ။

တုမ္ဗဃဋိဆဝသီသံ၊ စလကာနိ ပဋိဂ္ဂဟော၊

ဝိပ္ဖာလိဒဏ္ဍသောဝဏ္ဏံ၊ ပတ္တေ ပေသိ စ နာဠိကာ။

ကိဏ္ဏသတ္တု သရိတဉ္စ၊ မဓုသိတ္ထံ သိပါဋိကံ၊

ဝိကဏ္ဏံ ဗန္ဓိဝိသမံ၊ ဆမာဇိရပဟောတိ စ။

ကဠိမ္ဘံ ¶ မောဃသုတ္တဉ္စ၊ အဓောတလ္လံ ဥပါဟနာ၊

အင်္ဂုလေ ပဋိဂ္ဂဟဉ္စ၊ ဝိတ္ထကံ ထဝိကဗဒ္ဓကာ။

အဇ္ဈောကာသေ နီစဝတ္ထု၊ စယော စာပိ ဝိဟညရေ၊

ပရိပတိ တိဏစုဏ္ဏံ၊ ဥလ္လိတ္တအဝလိတ္တကံ။

သေတံ ကာဠကဝဏ္ဏဉ္စ၊ ပရိကမ္မဉ္စ ဂေရုကံ၊

မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ၊ မကရဒန္တကပါဋိကံ။

စီဝရဝံသံ ရဇ္ဇုဉ္စ၊ အနုညာသိ ဝိနာယကော၊

ဥဇ္ဈိတွာ ပက္ကမန္တိ စ၊ ကထိနံ ပရိဘိဇ္ဇတိ။

ဝိနိဝေဌိယတိ ကုဋ္ဋေပိ၊ ပတ္တေနာဒါယ ဂစ္ဆရေ၊

ထဝိကာ ဗန္ဓသုတ္တဉ္စ၊ ဗန္ဓိတွာ စ ဥပါဟနာ။

ဥပါဟနတ္ထဝိကဉ္စ၊ အံသဗဒ္ဓဉ္စ သုတ္တကံ၊

ဥဒကာကပ္ပိယံ မဂ္ဂေ၊ ပရိဿာဝနစောဠကံ။

ဓမ္မကရဏံ ဒွေ ဘိက္ခူ၊ ဝေသာလိံ အဂမာ မုနိ၊

ဒဏ္ဍံ ဩတ္ထရကံ တတ္ထ၊ အနုညာသိ ပရိဿာဝနံ။

မကသေဟိ ¶ ပဏီတေန၊ ဗဟွာဗာဓာ စ ဇီဝကော၊

စင်္ကမနဇန္တာဃရံ ¶ ၊ ဝိသမေ နီစဝတ္ထုကော။

တယော ¶ စယေ ဝိဟညန္တိ၊ သောပါနာလမ္ဗဝေဒိကံ၊

အဇ္ဈောကာသေ တိဏစုဏ္ဏံ၊ ဥလ္လိတ္တအဝလိတ္တကံ။

သေတကံ ¶ ကာဠဝဏ္ဏဉ္စ၊ ပရိကမ္မဉ္စ ဂေရုကံ၊

မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ၊ မကရဒန္တကပါဋိကံ။

ဝံသံ စီဝရရဇ္ဇုဉ္စ၊ ဥစ္စဉ္စ ဝတ္ထုကံ ကရေ၊

စယော သောပါနဗာဟဉ္စ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ။

ဥဒုက္ခလုတ္တရပါသကံ၊ ဝဋ္ဋိဉ္စ ကပိသီသကံ၊

သူစိဃဋိတာဠစ္ဆိဒ္ဒံ၊ အာဝိဉ္ဆနဉ္စ ရဇ္ဇုကံ။

မဏ္ဍလံ ဓူမနေတ္တဉ္စ၊ မဇ္ဈေ စ မုခမတ္တိကာ၊

ဒေါဏိ ဒုဂ္ဂန္ဓာ ဒဟတိ၊ ဥဒကဋ္ဌာနံ သရာဝကံ။

န သေဒေတိ စ စိက္ခလ္လံ၊ ဓောဝိ နိဒ္ဓမနံ ကရေ၊

ပီဌဉ္စ ကောဋ္ဌကေ ကမ္မံ၊ မရုမ္ဗာ သိလာ နိဒ္ဓမနံ။

နဂ္ဂါ ဆမာယ ဝဿန္တေ၊ ပဋိစ္ဆာဒီ တယော တဟိံ၊

ဥဒပါနံ လုဇ္ဇတိ နီစံ၊ ဝလ္လိယာ ကာယဗန္ဓနေ။

တုလံ ကဋကဋံ စက္ကံ၊ ဗဟူ ဘိဇ္ဇန္တိ ဘာဇနာ၊

လောဟဒါရုစမ္မခဏ္ဍံ၊ သာလာတိဏာပိဓာနိ စ။

ဒေါဏိစန္ဒနိ ပါကာရံ၊ စိက္ခလ္လံ နိဒ္ဓမနေန စ၊

သီတိဂတံ ပေါက္ခရဏိံ၊ ပုရာဏဉ္စ နိလ္လေခဏံ။

စာတုမာသံ ¶ သယန္တိ စ၊ နမတကဉ္စ [ဂန္ဓပုပ္ဖံ (သျာ။)] နဓိဋ္ဌဟေ၊

အာသိတ္တကံ ¶ မဠောရိကံ၊ ဘုဉ္ဇန္တေကံ တုဝဋ္ဋေယျုံ။

ဝဍ္ဎော ဗောဓိ န အက္ကမိ၊ ဃဋံ ကတကသမ္မဇ္ဇနိ၊

သက္ခရံ ကထလဉ္စေဝ၊ ဖေဏကံ ပါဒဃံသနီ။

ဝိဓူပနံ တာလဝဏ္ဋံ၊ မကသဉ္စာပိ စာမရီ၊

ဆတ္တံ ဝိနာ စ အာရာမေ၊ တယော သိက္ကာယ သမ္မုတိ။

ရောမသိတ္ထာ နခါ ဒီဃာ၊ ဆိန္ဒန္တင်္ဂုလိကာ ဒုက္ခာ၊

သလောဟိတံ ပမာဏဉ္စ၊ ဝီသတိ ဒီဃကေသတာ။

ခုရံ သိလံ သိပါဋိကံ၊ နမတကံ ခုရဘဏ္ဍကံ၊

မဿုံ ကပ္ပေန္တိ ဝဍ္ဎေန္တိ၊ ဂေါလောမိစတုရဿကံ။

ပရိမုခံ ¶ အဍ္ဎဒုကဉ္စ၊ ဒါဌိသမ္ဗာဓသံဟရေ၊

အာဗာဓာ ကတ္တရိဝဏော၊ ဒီဃံ သက္ခရိကာယ စ။

ပလိတံ ထကိတံ ဥစ္စာ၊ လောဟဘဏ္ဍဉ္ဇနီ သဟ၊

ပလ္လတ္ထိကဉ္စ အာယောဂေါ၊ ဝဋံ သလာကဗန္ဓနံ။

ကလာဗုကံ ဒေဍ္ဍုဘကံ၊ မုရဇံ မဒ္ဒဝီဏကံ၊

ပဋ္ဋိကာ သူကရန္တဉ္စ၊ ဒသာ မုရဇဝေဏိကာ၊

အန္တော သောဘံ ဂုဏကဉ္စ၊ ပဝနန္တောပိ ဇီရတိ။

ဂဏ္ဌိကာ ဥစ္စာဝစဉ္စ၊ ဖလကန္တေပိ ဩဂါဟေ၊

ဂိဟိဝတ္ထံ ဟတ္ထိသောဏ္ဍံ၊ မစ္ဆကံ စတုကဏ္ဏကံ။

တာလဝဏ္ဋံ သတဝလိ၊ ဂိဟိပါရုတပါရုပံ၊

သံဝေလ္လိ ¶ ဥဘတောကာဇံ၊ ဒန္တကဋ္ဌံ အာကောဋနေ။

ကဏ္ဌေ ¶ ဝိလဂ္ဂံ ဒါယဉ္စ၊ ပဋဂ္ဂိ ရုက္ခဟတ္ထိနာ၊

ယမေဠေ လောကာယတကံ၊ ပရိယာပုဏိံသု ဝါစယုံ။

တိရစ္ဆာနကထာ ¶ ဝိဇ္ဇာ၊ ခိပိ မင်္ဂလံ ခါဒိ စ၊

ဝါတာဗာဓော ဒုဿတိ စ၊ ဒုဂ္ဂန္ဓော ဒုက္ခပါဒုကာ။

ဟိရိယန္တိ ပါရုဒုဂ္ဂန္ဓော၊ တဟံ တဟံ ကရောန္တိ စ၊

ဒုဂ္ဂန္ဓော ကူပံ လုဇ္ဇန္တိ၊ ဥစ္စဝတ္ထု စယေန စ။

သောပါနာလမ္ဗနဗာဟာ အန္တေ၊ ဒုက္ခဉ္စ ပါဒုကာ၊

ဗဟိဒ္ဓါ ဒေါဏိ ကဋ္ဌဉ္စ၊ ပိဌရော စ အပါရုတော။

ဝစ္စကုဋိံ ကဝါဋဉ္စ၊ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋမေဝ စ၊

ဥဒုက္ခလုတ္တရပါသော၊ ဝဋ္ဋိဉ္စ ကပိသီသကံ။

သူစိဃဋိတာဠစ္ဆိဒ္ဒံ၊ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒမေဝ စ၊

ရဇ္ဇု ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ၊ သေတဝဏ္ဏဉ္စ ကာဠကံ။

မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ၊ မကရံ ပဉ္စပဋိကံ၊

စီဝရဝံသံ ရဇ္ဇုဉ္စ၊ ဇရာဒုဗ္ဗလပါကာရံ။

ကောဋ္ဌကေ စာပိ တထေဝ၊ မရုမ္ဗံ ပဒရသိလာ၊

သန္တိဋ္ဌတိ နိဒ္ဓမနံ၊ ကုမ္ဘိဉ္စာပိ သရာဝကံ။

ဒုက္ခံ ¶ ဟိရိ အပိဓာနံ၊ အနာစာရဉ္စ အာစရုံ၊

လောဟဘဏ္ဍံ ¶ အနုညာသိ၊ ဌပယိတွာ ပဟရဏိံ။

ဌပယိတွာ သန္ဒိပလ္လင်္ကံ၊ ဒါရုပတ္တဉ္စ ပါဒုကံ၊

သဗ္ဗံ ဒါရုမယံ ဘဏ္ဍံ၊ အနုညာသိ မဟာမုနိ။

ကတကံ ¶ ကုမ္ဘကာရဉ္စ၊ ဌပယိတွာ တထာဂတော၊

သဗ္ဗမ္ပိ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ၊ အနုညာသိ အနုကမ္ပကော။

ယဿ ဝတ္ထုဿ နိဒ္ဒေသော၊ ပုရိမေန ယဒိ သမံ၊

တမ္ပိ သံခိတ္တံ ဥဒ္ဒါနေ၊ နယတော တံ ဝိဇာနိယာ။

ဧဝံ ဒသသတာ ဝတ္ထူ၊ ဝိနယေ ခုဒ္ဒကဝတ္ထုကေ၊

သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကော စေဝ၊ ပေသလာနဉ္စနုဂ္ဂဟော။

သုသိက္ခိတော ဝိနယဓရော၊ ဟိတစိတ္တော သုပေသလော၊

ပဒီပကရဏော ဓီရော၊ ပူဇာရဟော ဗဟုဿုတောတိ။

ခုဒ္ဒကဝတ္ထုက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၆။ သေနာသနက္ခန္ဓကံ

၁။ ပဌမဘာဏဝါရော

ဝိဟာရာနုဇာနနံ

၂၉၄။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သေနာသနံ အပညတ္တံ ဟောတိ။ တေ စ ဘိက္ခူ တဟံ တဟံ ဝိဟရန္တိ – အရညေ၊ ရုက္ခမူလေ၊ ပဗ္ဗတေ၊ ကန္ဒရာယံ၊ ဂိရိဂုဟာယံ၊ သုသာနေ၊ ဝနပတ္ထေ၊ အဇ္ဈောကာသေ၊ ပလာလပုဉ္ဇေ။ တေ ကာလဿေဝ တတော တတော ဥပနိက္ခမန္တိ – အရညာ ရုက္ခမူလာ ပဗ္ဗတာ ကန္ဒရာ ဂိရိဂုဟာ သုသာနာ ဝနပတ္ထာ အဇ္ဈောကာသာ ပလာလပုဉ္ဇာ၊ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန၊ အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန၊ သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန၊ ဩက္ခိတ္တစက္ခူ၊ ဣရိယာပထသမ္ပန္နာ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ [သေဋ္ဌိ (က။)] ကာလဿေဝ ဥယျာနံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တေ ဘိက္ခူ ကာလဿေဝ တတော တတော ဥပနိက္ခမန္တေ – အရညာ ရုက္ခမူလာ ပဗ္ဗတာ ကန္ဒရာ ဂိရိဂုဟာ သုသာနာ ဝနပတ္ထာ အဇ္ဈောကာသာ ပလာလပုဉ္ဇာ၊ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန၊ အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန၊ သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန၊ ဩက္ခိတ္တစက္ခူ၊ ဣရိယာပထသမ္ပန္နေ။ ဒိသွာနဿ စိတ္တံ ပသီဒိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဝိဟာရေ ကာရာပေယျံ၊ ဝသေယျာထ မေ ဝိဟာရေသူ’’တိ? ‘‘န ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ဘဂဝတာ ဝိဟာရာ ¶ အနုညာတာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝန္တံ ပဋိပုစ္ဆိတွာ မမ အာရောစေယျာထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဂဟပတီ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ရာဇဂဟကော၊ ဘန္တေ၊ သေဋ္ဌီ ဝိဟာရေ ကာရာပေတုကာမော။ ကထံ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ အမှေဟိ [ဘန္တေ (သီ။ က။)] ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ¶ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ လေဏာနိ [ပဉ္စ သေနာသနာနိ (သျာ။)] – ဝိဟာရံ၊ အဍ္ဎယောဂံ၊ ပါသာဒံ၊ ဟမ္မိယံ၊ ဂုဟ’’န္တိ။

အထ ¶ ခေါ တေ ¶ ဘိက္ခူ ယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အနုညာတာ ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ဘဂဝတာ ဝိဟာရာ၊ ယဿဒါနိ ကာလံ မညသီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဧကာဟေနေဝ သဋ္ဌိဝိဟာရေ ပတိဋ္ဌာပေသိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တေ သဋ္ဌိဝိဟာရေ ပရိယောသာပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ¶ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ – ‘‘ကာလော၊ ဘန္တေ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ၊ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ၊ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတေ မေ၊ ဘန္တေ၊ သဋ္ဌိဝိဟာရာ ပုညတ္ထိကေန သဂ္ဂတ္ထိကေန ကာရာပိတာ။ ကထာဟံ၊ ဘန္တေ၊ တေသု ဝိဟာရေသု ပဋိပဇ္ဇာမီ’’တိ? ‘‘တေန ဟိ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ တေ သဋ္ဌိဝိဟာရေ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သင်္ဃဿ ပတိဋ္ဌာပေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ တေ သဋ္ဌိဝိဟာရေ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သင်္ဃဿ ပတိဋ္ဌာပေသိ။

၂၉၅။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ –

‘‘သီတံ ဥဏှံ ပဋိဟန္တိ [ပဋိဟနတိ (က။)]၊ တတော ဝါဠမိဂါနိ စ၊

သရီသပေ စ မကသေ၊ သိသိရေ စာပိ ဝုဋ္ဌိယော။

‘‘တတော ¶ ¶ ¶ ဝါတာတပေါ ဃောရေ၊ သဉ္ဇာတော [ဝါတာတပေ ဃောရေ၊ သဉ္ဇာတေ (က။ သဒ္ဒနီတိ)] ပဋိဟညတိ၊

လေဏတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ၊ ဈာယိတုဉ္စ ဝိပဿိတုံ။

‘‘ဝိဟာရဒါနံ သင်္ဃဿ၊ အဂ္ဂံ ဗုဒ္ဓေန [ဗုဒ္ဓေဟိ (သျာ။)] ဝဏ္ဏိတံ၊

တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော၊ ပေါသော သမ္ပဿံ အတ္ထမတ္တနော။

‘‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ၊ ဝါသယေတ္ထ ဗဟုဿုတေ၊

တေသံ ¶ အန္နဉ္စ ပါနဉ္စ၊ ဝတ္ထသေနာသနာနိ စ၊

ဒဒေယျ ဥဇုဘူတေသု၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ။

‘‘တေ တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တိ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာပနူဒနံ၊

ယံ သော ဓမ္မံ ဣဓညာယ၊ ပရိနိဗ္ဗာတိ အနာသဝေါ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။

၂၉၆။ အဿောသုံ ခေါ မနုဿာ – ‘‘ဘဂဝတာ ကိရ ဝိဟာရာ အနုညာတာ’’တိ သက္ကစ္စံ [တေ သက္ကစ္စံ (သျာ။ ကံ။)] ဝိဟာရေ ကာရာပေန္တိ။ တေ ဝိဟာရာ အကဝါဋကာ ဟောန္တိ၊ အဟီပိ ဝိစ္ဆိကာပိ သတပဒိယောပိ ပဝိသန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋ’’န္တိ။ ဘိတ္တိဆိဒ္ဒံ ကရိတွာ ဝလ္လိယာပိ ရဇ္ဇုယာပိ ကဝါဋံ ဗန္ဓန္တိ။ ဥန္ဒူရေဟိပိ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ခယိတဗန္ဓနာနိ ကဝါဋာနိ ပတန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသက’’န္တိ ¶ ။ ကဝါဋာ န ဖုသီယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ။ ကဝါဋာ န ထကိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ န သက္ကောန္တိ ကဝါဋံ အပါပုရိတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ။ တီဏိ တာဠာနိ – လောဟတာဠံ၊ ကဋ္ဌတာဠံ၊ ဝိသာဏတာဠ’’န္တိ။ ယေဟိ [ယေပိ (သီ။ သျာ။)] တေ ဥဂ္ဃာဋေတွာ ပဝိသန္တိ [ဝိသာဏတာဠံ၊ ယေဟိ တေ ဥဂ္ဃာဋေတွာ ပဝိသန္တီတိ (က။)]၊ ဝိဟာရာ အဂုတ္တာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယန္တကံ သူစိက’’န္တိ။

တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ တိဏစ္ဆဒနာ ဟောန္တိ၊ သီတကာလေ သီတာ၊ ဥဏှကာလေ ဥဏှာ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ အဝါတပါနကာ ဟောန္တိ အစက္ခုဿာ ဒုဂ္ဂန္ဓာ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ ဝါတပါနာနိ – ဝေဒိကာဝါတပါနံ၊ ဇာလဝါတပါနံ၊ သလာကဝါတပါန’’န္တိ။ ဝါတပါနန္တရိကာယ ကာဠကာပိ ဝဂ္ဂုလိယောပိ ပဝိသန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝါတပါနစက္ကလိက’’န္တိ။ စက္ကလိကန္တရိကာယပိ ကာဠကာပိ ဝဂ္ဂုလိယောပိ ပဝိသန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝါတပါနကဝါဋကံ ဝါတပါနဘိသိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဆမာယံ သယန္တိ။ ဂတ္တာနိပိ ¶ စီဝရာနိပိ ပံသုကိတာနိ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဏသန္ထာရက’’န္တိ။ တိဏသန္ထာရကော ဥန္ဒူရေဟိပိ ¶ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မိဍ္ဎိ’’န္တိ [မီဎန္တိ (သီ။)၊ မိဎိန္တိ (သျာ။)]။ မိဍ္ဎိယာ ဂတ္တာနိ ဒုက္ခာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗိဒလမဉ္စက’’န္တိ။

မဉ္စပီဌာဒိအနုဇာနနံ

၂၉၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သောသာနိကော မသာရကော မဉ္စော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မသာရကံ မဉ္စ’’န္တိ။ မသာရကံ ပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မသာရကံ ပီဌ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သောသာနိကော ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓါ မဉ္စော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓံ မဉ္စ’’န္တိ။ ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓံ ပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓံ ပီဌ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သောသာနိကော ကုဠီရပါဒကော မဉ္စော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ကုဠီရပါဒကံ ¶ မဉ္စ’’န္တိ။ ကုဠီရပါဒကံ ပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ကုဠီရပါဒကံ ပီဌ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သောသာနိကော အာဟစ္စပါဒကော မဉ္စော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ဩရာစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဟစ္စပါဒကံ မဉ္စ’’န္တိ။ အာဟစ္စပါဒကံ ပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဟစ္စပါဒကံ ပီဌ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ အာသန္ဒိကော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသန္ဒိက’’န္တိ။ ဥစ္စကော အာသန္ဒိကော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စကမ္ပိ အာသန္ဒိက’’န္တိ။ သတ္တင်္ဂေါ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္တင်္ဂ’’န္တိ။ ဥစ္စကော သတ္တင်္ဂေါ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စကမ္ပိ သတ္တင်္ဂ’’န္တိ။ ဘဒ္ဒပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘဒ္ဒပီဌ’’န္တိ။ ပီဌိကာ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပီဌိက’’န္တိ။ ဧဠကပါဒကံ ပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဠကပါဒကံ ပီဌ’’န္တိ။ အာမလကဝဋ္ဋိကံ [အာမလကဝဏ္ဋိကံ (သျာ။)] ပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာမလကဝဋ္ဋိကံ ပီဌ’’န္တိ။ ဖလကံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဖလက’’န္တိ။ ကောစ္ဆံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောစ္ဆ’’န္တိ။ ပလာလပီဌံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပလာလပီဌ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စေ မဉ္စေ သယန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စေ မဉ္စေ သယိတဗ္ဗံ။ ယော သယေယျ၊ အာပတ္တိ ¶ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု နီစေ မဉ္စေ သယန္တော အဟိနာ ဒဋ္ဌော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဉ္စပဋိပါဒက’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စေ မဉ္စပဋိပါဒကေ ဓာရေန္တိ၊ သဟ မဉ္စပဋိပါဒကေဟိ ပဝေဓေန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စာ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဓာရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌင်္ဂုလပရမံ မဉ္စပဋိပါဒက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သုတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုတ္တံ မဉ္စံ ဝေဌေတု’’န္တိ [ဝေတုန္တိ (သီ။)]။ အင်္ဂါနိ ဗဟုသုတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေ ဝိဇ္ဈိတွာ အဋ္ဌပဒကံ ဝေဌေတု’’န္တိ။ စောဠကံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိမိလိကံ ကာတု’’န္တိ။ တူလိကာ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဇဋေတွာ ဗိဗ္ဗောဟနံ [ဗိမ္ဗောဟနံ (သီ။ သျာ။ ဗိမ္ဗ + ဩဟနံ)] ကာတုံ။ တီဏိ တူလာနိ – ရုက္ခတူလံ၊ လတာတူလံ၊ ပေါဋကိတူလ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အဒ္ဓကာယိကာနိ [အဍ္ဎကာယိကာနိ (က။)] ဗိဗ္ဗောဟနာနိ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဍ္ဎကာယိကာနိ ဗိဗ္ဗောဟနာနိ ဓာရေတဗ္ဗာနိ။ ယော ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သီသပ္ပမာဏံ ဗိဗ္ဗောဟနံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇော ဟောတိ။ မနုဿာ မဟာမတ္တာနံ အတ္ထာယ ဘိသိယော ပဋိယာဒေန္တိ – ဥဏ္ဏဘိသိံ၊ စောဠဘိသိံ၊ ဝါကဘိသိံ၊ တိဏဘိသိံ၊ ပဏ္ဏဘိသိံ။ တေ ဝီတိဝတ္တေ သမဇ္ဇေ ဆဝိံ ဥပ္ပာဋေတွာ ဟရန္တိ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ ဘိက္ခူ သမဇ္ဇဋ္ဌာနေ ဗဟုံ ဥဏ္ဏမ္ပိ စောဠကမ္ပိ ဝါကမ္ပိ တိဏမ္ပိ ပဏ္ဏမ္ပိ ဆဋ္ဋိတံ။ ဒိသွာန ¶ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ ဘိသိယော – ဥဏ္ဏဘိသိံ၊ စောဠဘိသိံ၊ ဝါကဘိသိံ၊ တိဏဘိသိံ၊ ပဏ္ဏဘိသိ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သေနာသနပရိက္ခာရိကံ ဒုဿံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိသိံ ဩနန္ဓိတု’’န္တိ [ဩနဒ္ဓိတုံ (သျာ။)]။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ မဉ္စဘိသိံ ပီဌေ သန္ထရန္တိ၊ ပီဌဘိသိံ မဉ္စေ သန္ထရန္တိ။ ဘိသိယော ပရိဘိဇ္ဇန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩနဒ္ဓမဉ္စံ [ဩနဒ္ဓမဉ္စံ (က။) ဧဝမုပရိပိ] ဩနဒ္ဓပီဌ’’န္တိ။ ဥလ္လောကံ အကရိတွာ ¶ သန္ထရန္တိ၊ ဟေဋ္ဌတော နိပတန္တိ [နိပဋန္တိ (က။)၊ နိပ္ဖဋန္တိ (သီ။)၊ နိပ္ပာဋေန္တိ (သျာ။)] …ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥလ္လောကံ ကရိတွာ သန္ထရိတွာ ဘိသိံ ဩနန္ဓိတု’’န္တိ။ ဆဝိံ ဥပ္ပာဋေတွာ ဟရန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဖောသိတု’’န္တိ။ ဟရန္တိယေဝ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘတ္တိကမ္မ’’န္တိ။ ဟရန္တိယေဝ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဟတ္ထဘတ္တိကမ္မ’’န္တိ။ ဟရန္တိယေဝ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဟတ္ထဘတ္တိ’’န္တိ။

သေတဝဏ္ဏာဒိအနုဇာနနံ

၂၉၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန တိတ္ထိယာနံ သေယျာယော သေတဝဏ္ဏာ ဟောန္တိ၊ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ၊ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ။ ဗဟူ မနုဿာ သေယျာပေက္ခကာ ဂစ္ဆန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဟာရေ သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မ’’န္တိ ¶ ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဖရုသာယ ဘိတ္တိယာ သေတဝဏ္ဏော န နိပတတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ထုသပိဏ္ဍံ ဒတွာ ပါဏိကာယ ပဋိဗာဟေတွာ သေတဝဏ္ဏံ နိပါတေတု’’န္တိ။ သေတဝဏ္ဏော အနိဗန္ဓနီယော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဏှမတ္တိကံ ဒတွာ ပါဏိကာယ ပဋိဗာဟေတွာ သေတဝဏ္ဏံ နိပါတေတု’’န္တိ။ သေတဝဏ္ဏော အနိဗန္ဓနီယော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣက္ကာသံ ပိဋ္ဌမဒ္ဒ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဖရုသာယ ဘိတ္တိယာ ဂေရုကာ န နိပတတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ထုသပိဏ္ဍံ ဒတွာ ပါဏိကာယ ပဋိဗာဟေတွာ ဂေရုကံ နိပါတေတု’’န္တိ။ ဂေရုကာ အနိဗန္ဓနီယာ ဟောတိ ¶ …ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုဏ္ဍကမတ္တိကံ ဒတွာ ပါဏိကာယ ပဋိဗာဟေတွာ ဂေရုကံ နိပါတေတု’’န္တိ။ ဂေရုကာ အနိဗန္ဓနီယာ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သာသပကုဋ္ဋံ သိတ္ထတေလက’’န္တိ။ အစ္စုဿန္နံ ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဠကေန ပစ္စုဒ္ဓရိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဖရုသာယ ဘူမိယာ ကာဠဝဏ္ဏော န နိပတတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ထုသပိဏ္ဍံ ဒတွာ ပါဏိကာယ ပဋိဗာဟေတွာ ကာဠဝဏ္ဏံ နိပါတေတု’’န္တိ။ ကာဠဝဏ္ဏော အနိဗန္ဓနီယော ဟောတိ…ပေ… ¶ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂဏ္ဍုမတ္တိကံ ¶ ဒတွာ ပါဏိကာယ ပဋိဗာဟေတွာ ကာဠဝဏ္ဏံ နိပါတေတု’’န္တိ။ ကာဠဝဏ္ဏော အနိဗန္ဓနီယော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣက္ကာသံ ကသာဝ’’န္တိ။

ပဋိဘာနစိတ္တပဋိက္ခေပံ

၂၉၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိဟာရေ ပဋိဘာနစိတ္တံ ကာရာပေန္တိ – ဣတ္ထိရူပကံ ပုရိသရူပကံ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟီ ¶ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဋိဘာနစိတ္တံ ကာရာပေတဗ္ဗံ – ဣတ္ထိရူပကံ ပုရိသရူပကံ။ ယော ကာရာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိက’’န္တိ။

ဣဋ္ဌကာစယာဒိအနုဇာနနံ

၃၀၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ နီစဝတ္ထုကာ ဟောန္တိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ အာဠကမန္ဒာ ဟောန္တိ ¶ ။ ဘိက္ခူ ဟိရိယန္တိ နိပဇ္ဇိတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိရောကရဏိ’’န္တိ။ တိရောကရဏိံ ဥက္ခိပိတွာ ဩလောကေန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ အဍ္ဎကုဋ္ဋက’’န္တိ။ အဍ္ဎကုဋ္ဋကာ ဥပရိတော ဩလောကေန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော ဂဗ္ဘေ – သိဝိကာဂဗ္ဘံ၊ နာဠိကာဂဗ္ဘံ၊ ဟမ္မိယဂဗ္ဘ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ခုဒ္ဒကေ ဝိဟာရေ မဇ္ဈေ ဂဗ္ဘံ ကရောန္တိ။ ဥပစာရော န ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ခုဒ္ဒကေ ဝိဟာရေ ဧကမန္တံ ဂဗ္ဘံ ကာတုံ၊ မဟလ္လကေ မဇ္ဈေ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရဿ ကုဋ္ဋပါဒေါ ဇီရတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုလင်္ကပါဒက’’န္တိ [ကုဠုင်္ကပါဒကန္တိ (သီ။)]။ ဝိဟာရဿ ကုဋ္ဋော ဩဝဿတိ…ပေ…‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိတ္တာဏကိဋိကံ ဥဒ္ဒသုဓ’’န္တိ [ဥဒ္ဓါသုဓန္တိ (သျာ။)]။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော တိဏစ္ဆဒနာ အဟိ ခန္ဓေ ပတတိ။ သော ဘီတော ဝိဿရမကာသိ။ ဘိက္ခူ ဥပဓာဝိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဝိဿရမကာသီ’’တိ? အထ ခေါ သော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိတာန’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ မဉ္စပါဒေပိ ပီဌပါဒေပိ ထဝိကာယော လဂ္ဂေန္တိ။ ဥန္ဒူရေဟိပိ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိတ္တိခိလံ နာဂဒန္တက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ မဉ္စေပိ ပီဌေပိ စီဝရံ နိက္ခိပန္တိ။ စီဝရံ ပရိဘိဇ္ဇိတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဟာရေ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ ¶ ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ အနာဠိန္ဒကာ ဟောန္တိ အပ္ပဋိဿရဏာ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဠိန္ဒံ ပဃနံ ပကုဋ္ဋံ [ပကုဍ္ဍံ (သီ။)] ဩသာရက’’န္တိ။ အာဠိန္ဒာ ပါကဋာ ဟောန္တိ။ ဘိက္ခူ ဟိရိယန္တိ နိပဇ္ဇိတုံ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သံသရဏကိဋိကံ ဥဂ္ဃာဋနကိဋိက’’န္တိ။

ဥပဋ္ဌာနသာလာအနုဇာနနံ

၃၀၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဇ္ဈောကာသေ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂံ ကရောန္တာ သီတေနပိ ဥဏှေနပိ ကိလမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပဋ္ဌာနသာလ’’န္တိ။ ဥပဋ္ဌာနသာလာ နီစဝတ္ထုကာ ဟောတိ ¶ ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ¶ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ ဥပဋ္ဌာနသာလာယ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ¶ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဇ္ဈောကာသေ ဆမာယ စီဝရံ ပတ္ထရန္တိ။ စီဝရံ ပံသုကိတံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဇ္ဈောကာသေ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။ ပါနီယံ ဩတပ္ပတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါနီယသာလံ ပါနီယမဏ္ဍပ’’န္တိ။ ပါနီယသာလာ နီစဝတ္ထုကာ ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ ပါနီယသာလာယ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။ ပါနီယဘာဇနံ န သံဝိဇ္ဇတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါနီယသင်္ခံ ပါနီယသရာဝက’’န္တိ။

ပါကာရာဒိအနုဇာနနံ

၃၀၂။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ အပရိက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ပါကာရေ – ဣဋ္ဌကာပါကာရံ၊ သိလာပါကာရံ၊ ဒါရုပါကာရ’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကော န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောဋ္ဌက’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကော နီစဝတ္ထုကော ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကဿ ကဝါဋံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကံ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ ¶ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကေ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ပရိဝေဏံ စိက္ခလ္လံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မရုမ္ဗံ ဥပကိရိတု’’န္တိ။ န ပရိယာပုဏန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ¶ ၊ ပဒရသိလံ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပရိဝေဏေ တဟံ တဟံ အဂ္ဂိဋ္ဌာနံ ကရောန္တိ။ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကမန္တံ အဂ္ဂိသာလံ ကာတု’’န္တိ ¶ ။ အဂ္ဂိသာလာ နီစဝတ္ထုကာ ဟောတိ၊ ဥဒကေန ဩတ္ထရိယျတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥစ္စဝတ္ထုကံ ကာတု’’န္တိ။ စယော ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စိနိတုံ တယော စယေ – ဣဋ္ဌကာစယံ၊ သိလာစယံ၊ ဒါရုစယ’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ဝိဟညန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သောပါနေ – ဣဋ္ဌကာသောပါနံ၊ သိလာသောပါနံ၊ ဒါရုသောပါန’’န္တိ။ အာရောဟန္တာ ပရိပတန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာလမ္ဗနဗာဟ’’န္တိ။ အဂ္ဂိသာလာယ ကဝါဋံ န ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကံ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကံ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇု’’န္တိ။ အဂ္ဂိသာလာယ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိကံ စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇု’’န္တိ။

အာရာမပရိက္ခေပအနုဇာနနံ

၃၀၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာရာမော အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ။ အဇကာပိ ပသုကာပိ ဥပရောပေ ဝိဟေဌေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိက္ခိပိတုံ တယော ဝါဋေ – ဝေဠုဝါဋံ၊ ကဏ္ဍကဝါဋံ [ဝဋေ ဝေဠုဝဋံ ကဏ္ဍကဝဋံ (သျာ။)]၊ ပရိခ’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကော န ဟောတိ။ တထေဝ အဇကာပိ ပသုကာပိ ဥပရောပေ ဝိဟေဌေန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောဋ္ဌကံ အပေသိံ ယမကကဝါဋံ တောရဏံ ပလိဃ’’န္တိ။ ကောဋ္ဌကေ တိဏစုဏ္ဏံ ပရိပတတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုံ – သေတဝဏ္ဏံ ကာဠဝဏ္ဏံ ဂေရုကပရိကမ္မံ မာလာကမ္မံ ¶ လတာကမ္မံ မကရဒန္တကံ ပဉ္စပဋိက’’န္တိ။ အာရာမော စိက္ခလ္လော ဟောတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မရုမ္ဗံ ဥပကိရိတု’’န္တိ။ န ပရိယာပုဏန္တိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဒရသိလံ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။ ဥဒကံ သန္တိဋ္ဌတိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒကနိဒ္ဓမန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သင်္ဃဿ အတ္ထာယ သုဓာမတ္တိကာလေပနံ ပါသာဒံ ကာရေတုကာမော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဘဂဝတာ ¶ ဆဒနံ အနုညာတံ၊ ကိံ အနနုညာတ’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ ဆဒနာနိ – ဣဋ္ဌကာဆဒနံ၊ သိလာဆဒနံ၊ သုဓာဆဒနံ၊ တိဏစ္ဆဒနံ၊ ပဏ္ဏစ္ဆဒန’’န္တိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂။ ဒုတိယဘာဏဝါရော

အနာထပိဏ္ဍိကဝတ္ထု

၃၀၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ဘဂိနိပတိကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ရာဇဂဟံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟကေန သေဋ္ဌိနာ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဒါသေ စ ကမ္မကာရေ [ကမ္မကရေ (သီ။ သျာ။)] စ အာဏာပေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘဏေ၊ ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ယာဂုယော ပစထ၊ ဘတ္တာနိ ပစထ၊ သူပါနိ သမ္ပာဒေထ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂါနိ သမ္ပာဒေထာ’’တိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ခွာယံ ¶ ဂဟပတိ မယိ အာဂတေ သဗ္ဗကိစ္စာနိ နိက္ခိပိတွာ မမညေဝ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒတိ။ သောဒါနာယံ ဝိက္ခိတ္တရူပေါ ဒါသေ စ ကမ္မကာရေ စ အာဏာပေသိ – ‘တေန ဟိ၊ ဘဏေ၊ ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ယာဂုယော ပစထ၊ ဘတ္တာနိ ပစထ၊ သူပါနိ သမ္ပာဒေထ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂါနိ ¶ သမ္ပာဒေထာ’တိ။ ကိံ နု ခေါ ဣမဿ ဂဟပတိဿ အာဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ ဝိဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ မဟာယညော ဝါ ပစ္စုပဋ္ဌိတော ¶ ၊ ရာဇာ ဝါ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော နိမန္တိတော သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ဗလကာယေနာ’’တိ?

အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဒါသေ စ ကမ္မကာရေ စ အာဏာပေတွာ ယေန အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အနာထပိဏ္ဍိကေန ဂဟပတိနာ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ မယိ အာဂတေ သဗ္ဗကိစ္စာနိ နိက္ခိပိတွာ မမညေဝ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒသိ။ သောဒါနိ တွံ ဝိက္ခိတ္တရူပေါ ဒါသေ စ ကမ္မကာရေ စ အာဏာပေသိ – ‘တေန ဟိ၊ ဘဏေ၊ ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ယာဂုယော ပစထ၊ ဘတ္တာနိ ပစထ၊ သူပါနိ သမ္ပာဒေထ၊ ဥတ္တရိဘင်္ဂါနိ သမ္ပာဒေထာ’တိ။ ကိံ နု ခေါ တေ၊ ဂဟပတိ၊ အာဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ ဝိဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ မဟာယညော ဝါ ပစ္စုပဋ္ဌိတော၊ ရာဇာ ဝါ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော နိမန္တိတော သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ¶ ဗလကာယေနာ’’တိ? ‘‘န မေ၊ ဂဟပတိ၊ အာဝါဟော ¶ ဝါ ဘဝိဿတိ၊ နာပိ ဝိဝါဟော ဝါ ဘဝိဿတိ၊ နာပိ ရာဇာ ဝါ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော နိမန္တိတော သွာတနာယ သဒ္ဓိံ ဗလကာယေန၊ အပိ စ မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော၊ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော’’တိ။ ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ ဝဒေသီ’’တိ? ‘‘ဗုဒ္ဓါ တျာဟံ၊ ဂဟပတိ၊ ဝဒါမီ’’တိ။ ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ ဝဒေသီ’’တိ? ‘‘ဗုဒ္ဓါ တျာဟံ၊ ဂဟပတိ၊ ဝဒါမီ’’တိ။ ‘‘ဗုဒ္ဓါတိ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ ဝဒေသီ’’တိ? ‘‘ဗုဒ္ဓါ တျာဟံ၊ ဂဟပတိ၊ ဝဒါမီ’’တိ။ ‘‘ဃောသောပိ ခေါ ဧသော၊ ဂဟပတိ၊ ဒုလ္လဘော လောကသ္မိံ ယဒိဒံ – ဗုဒ္ဓါ ဗုဒ္ဓါတိ။ သက္ကာ နု ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ဣမံ ကာလံ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ? ‘‘အကာလော ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ ဣမံ ကာလံ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ။ သွေဒါနိ တွံ ကာလေန တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိဿသိ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ – သွေဒါနာဟံ ကာလေန တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိဿာမိ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓန္တိ – ဗုဒ္ဓဂတာယ သတိယာ နိပဇ္ဇိတွာ ရတ္တိယာ သုဒံ တိက္ခတ္တုံ ဝုဋ္ဌာသိ ပဘာတံ မညမာနော။

၃၀၅။ [သံ။ နိ။ ၁။၂၄၂] အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန သိဝကဒွါရံ [သီဝဒွါရံ (သီ။)၊ သီတဝနဒွါရံ (သျာ။)] တေနုပသင်္ကမိ။ အမနုဿာ ဒွါရံ ဝိဝရိံသု။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ ¶ နဂရမှာ နိက္ခန္တဿ အာလောကော အန္တရဓာယိ၊ အန္ဓကာရော ¶ ပါတုရဟောသိ၊ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော ¶ ဥဒပါဒိ၊ တတောဝ ပုန နိဝတ္တိတုကာမော အဟောသိ။ အထ ခေါ သိဝကော [သီဝကော (သီ။ သျာ။)] ယက္ခော အန္တရဟိတော သဒ္ဒမနုဿာဝေသိ –

‘‘သတံ ဟတ္ထီ သတံ အဿာ၊ သတံ အဿတရီရထာ၊

သတံ ကညာသဟဿာနိ၊ အာမုက္ကမဏိကုဏ္ဍလာ၊

ဧကဿ ပဒဝီတိဟာရဿ၊ ကလံ နာဂ္ဃန္တိ သောဠသိံ [သောဠသိန္တိ (သီ။ က။)]။

‘‘အဘိက္ကမ ဂဟပတိ အဘိက္ကမ ဂဟပတိ၊

အဘိက္ကန္တံ တေ သေယျော နော ပဋိက္ကန္တ’’န္တိ။

အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ အန္ဓကာရော အန္တရဓာယိ၊ အာလောကော ပါတုရဟောသိ။ ယံ အဟောသိ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော သော ပဋိပ္ပဿမ္ဘိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ အာလောကော အန္တရဓာယိ၊ အန္ဓကာရော ပါတုရဟောသိ၊ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ ¶ လောမဟံသော ဥဒပါဒိ၊ တတောဝ ပုန နိဝတ္တိတုကာမော အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သိဝကော ယက္ခော အန္တရဟိတော သဒ္ဒမနုဿာဝေသိ –

‘‘သတံ ဟတ္ထီ သတံ အဿာ၊ သတံ အဿတရီရထာ၊

သတံ ကညာသဟဿာနိ၊ အာမုက္ကမဏိကုဏ္ဍလာ၊

ဧကဿ ပဒဝီတိဟာရဿ၊ ကလံ နာဂ္ဃန္တိ သောဠသိံ။

‘‘အဘိက္ကမ ဂဟပတိ အဘိက္ကမ ဂဟပတိ၊

အဘိက္ကန္တံ တေ သေယျော နော ပဋိက္ကန္တ’’န္တိ။

တတိယမ္ပိ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ အန္ဓကာရော အန္တရဓာယိ ¶ ၊ အာလောကော ပါတုရဟောသိ၊ ယံ အဟောသိ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော၊ သော ပဋိပ္ပဿမ္ဘိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန သီတဝနံ တေနုပသင်္ကမိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန စင်္ကမာ ဩရောဟိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ¶ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ သုဒတ္တာ’’တိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ – နာမေန မံ ဘဂဝါ အာလပတီတိ – ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သုခံ သယိတ္ထာ’’တိ?

[သံ။ နိ။ ၁။၂၄၂] ‘‘သဗ္ဗဒါ ဝေ သုခံ သေတိ၊ ဗြာဟ္မဏော ပရိနိဗ္ဗုတော၊

ယော န လိမ္ပတိ ကာမေသု၊ သီတိဘူတော နိရူပဓိ။

‘‘သဗ္ဗာ အာသတ္တိယော ဆေတွာ၊ ဝိနေယျ ဟဒယေ ဒရံ၊

ဥပသန္တော သုခံ သေတိ၊ သန္တိံ ပပ္ပုယျ စေတသာ’’တိ [စေတသောတိ (သီ။ သျာ။)]။

အထ ခေါ ဘဂဝါ အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ [အာနုပုဗ္ဗိကထံ (သီ။)] ကထေသိ၊ သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ၊ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ၊ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ ¶ ဘဂဝါ အညာသိ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ကလ္လစိတ္တံ မုဒုစိတ္တံ ဝိနီဝရဏစိတ္တံ ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ ပသန္နစိတ္တံ၊ အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ တံ ပကာသေသိ ¶ – ဒုက္ခံ၊ သမုဒယံ၊ နိရောဓံ၊ မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ ¶ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ၊ ဧဝမေဝ အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ၊ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂါဠှဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ ဘန္တေ၊ အဘိက္ကန္တံ ဘန္တေ! သေယျထာပိ၊ ဘန္တေ၊ နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ၊ ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ၊ မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ၊ အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ – ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ၊ ဓမ္မဉ္စ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဂဝါ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတံ။ အဓိဝါသေတု စ မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။

အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အဿောသိ ¶ ခေါ ¶ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ – ‘‘အနာထပိဏ္ဍိကေန ကိရ ဂဟပတိနာ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော’’တိ။

၃၀၆။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တယာ ကိရ၊ ဂဟပတိ၊ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော။ တွဉ္စာသိ အာဂန္တုကော။ ဒေမိ တေ၊ ဂဟပတိ၊ ဝေယျာယိကံ ယေန တွံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကရေယျာသီ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ ဂဟပတိ အတ္ထိ မေ ဝေယျာယိကံ ယေနာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကရိဿာမီ’’တိ။

အဿောသိ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော – ‘‘အနာထပိဏ္ဍိကေန ကိရ ဂဟပတိနာ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တယာ ကိရ၊ ဂဟပတိ၊ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော။ တွဉ္စာသိ အာဂန္တုကော။ ဒေမိ တေ၊ ဂဟပတိ၊ ဝေယျာယိကံ ယေန တွံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကရေယျာသီ’’တိ။ ‘‘အလံ အယျ၊ အတ္ထိ မေ ဝေယျာယိကံ ယေနာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကရိဿာမီ’’တိ။

အဿောသိ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော – ‘‘အနာထပိဏ္ဍိကေန ကိရ ဂဟပတိနာ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အနာထပိဏ္ဍိကံ ¶ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တယာ ကိရ၊ ဂဟပတိ၊ သွာတနာယ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ သင်္ဃော နိမန္တိတော။ တွဉ္စာသိ အာဂန္တုကော။ ဒေမိ တေ၊ ဂဟပတိ၊ ဝေယျာယိကံ ယေန တွံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကရေယျာသီ’’တိ။ ‘‘အလံ ¶ ဒေဝ၊ အတ္ထိ မေ ဝေယျာယိကံ ယေနာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ဘတ္တံ ကရိဿာမီ’’တိ။

အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ နိဝေသနေ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ¶ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ – ‘‘ကာလော၊ ဘန္တေ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ၊ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ၊ ဧကမန္တံ နိသီဒိ ¶ ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝဿာဝါသံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ ‘‘သုညာဂါရေ ခေါ၊ ဂဟပတိ၊ တထာဂတာ အဘိရမန္တီ’’တိ။ ‘‘အညာတံ ဘဂဝါ၊ အညာတံ သုဂတာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။

၃၀၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဗဟုမိတ္တော ဟောတိ ဗဟုသဟာယော အာဒေယျဝါစော။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ရာဇဂဟေ တံ ကရဏီယံ တီရေတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ အန္တရာမဂ္ဂေ မနုဿေ အာဏာပေသိ – ‘‘အာရာမေ ¶ ၊ အယျာ၊ ကရောထ၊ ဝိဟာရေ ပတိဋ္ဌာပေထ၊ ဒါနာနိ ပဋ္ဌပေထ။ ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဥပ္ပန္နော။ သော စ မယာ ဘဂဝါ နိမန္တိတော ဣမိနာ မဂ္ဂေန အာဂစ္ဆိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ မနုဿာ အနာထပိဏ္ဍိကေန ဂဟပတိနာ ဥယျောဇိတာ အာရာမေ အကံသု၊ ဝိဟာရေ ပတိဋ္ဌာပေသုံ၊ ဒါနာနိ ပဋ္ဌပေသုံ။

အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ သမန္တာ သာဝတ္ထိံ အနုဝိလောကေသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ ဘဂဝါ ဝိဟရေယျ? ယံ အဿ ဂါမတော နေဝ အတိဒူရေ န အစ္စာသန္နေ၊ ဂမနာဂမနသမ္ပန္နံ၊ အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ အဘိက္ကမနီယံ၊ ဒိဝါ အပ္ပာကိဏ္ဏံ၊ ရတ္တိံ အပ္ပသဒ္ဒံ၊ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ၊ ဝိဇနဝါတံ၊ မနုဿရာဟဿေယျကံ၊ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပ’’န္တိ။

အဒ္ဒသာ ¶ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဇေတဿ ကုမာရဿ [ရာဇကုမာရဿ (သီ။ သျာ။ ကံ။)] ဥယျာနံ – ဂါမတော နေဝ အတိဒူရေ န အစ္စာသန္နေ၊ ဂမနာဂမနသမ္ပန္နံ၊ အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ အဘိက္ကမနီယံ၊ ဒိဝါ အပ္ပာကိဏ္ဏံ၊ ရတ္တိံ အပ္ပသဒ္ဒံ၊ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ၊ ဝိဇနဝါတံ၊ မနုဿရာဟဿေယျကံ၊ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပံ။ ဒိသွာန ယေန ဇေတော ကုမာရော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဇေတံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေဟိ မေ၊ အယျပုတ္တ၊ ဥယျာနံ အာရာမံ ကာတု’’န္တိ [ကေတုံ (ဝဇီရဗုဒ္ဓိဋီကာယံ)]။ ‘‘အဒေယျော၊ ဂဟပတိ၊ အာရာမော အပိ ကောဋိသန္ထရေနာ’’တိ။ ‘‘ဂဟိတော၊ အယျပုတ္တ၊ အာရာမော’’တိ။ ‘‘န၊ ဂဟပတိ၊ ဂဟိတော အာရာမော’’တိ။ ဂဟိတော န ဂဟိတောတိ ဝေါဟာရိကေ မဟာမတ္တေ ပုစ္ဆိံသု။ မဟာမတ္တာ ဧဝမာဟံသု ¶ – ‘‘ယတော တယာ ¶ ၊ အယျပုတ္တ၊ အဂ္ဃော ကတော၊ ဂဟိတော အာရာမော’’တိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ¶ ဂဟပတိ သကဋေဟိ ဟိရညံ နိဗ္ဗာဟာပေတွာ ဇေတဝနံ ကောဋိသန္ထရံ သန္ထရာပေသိ။ သကိံ နီဟဋံ ဟိရညံ ထောကဿ ဩကာသဿ ကောဋ္ဌကသာမန္တာ နပ္ပဟောတိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ မနုဿေ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ၊ ဘဏေ၊ ဟိရညံ အာဟရထ၊ ဣမံ ဩကာသံ သန္ထရိဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ ဇေတဿ ကုမာရဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ခေါ ဣဒံ ဩရကံ ဘဝိဿတိ၊ ယထာယံ ဂဟပတိ တာဝ ဗဟုံ ဟိရညံ ပရိစ္စဇတီ’’တိ။ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အလံ၊ ဂဟပတိ၊ မာ တံ ဩကာသံ သန္ထရာပေသိ။ ဒေဟိ မေ ဧတံ ဩကာသံ။ မမေတံ ဒါနံ ဘဝိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ – အယံ ခေါ ဇေတော ကုမာရော အဘိညာတော ဉာတမနုဿော၊ မဟတ္ထိကော ခေါ ပန ဧဝရူပါနံ ဉာတမနုဿာနံ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ပသာဒေါတိ – တံ ဩကာသံ ဇေတဿ ကုမာရဿ ပါဒါသိ [အဒါသိ (သျာ။)]။ အထ ခေါ ဇေတော ကုမာရော တသ္မိံ ဩကာသေ ကောဋ္ဌကံ မာပေသိ။

အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဇေတဝနေ ဝိဟာရေ ကာရာပေသိ၊ ပရိဝေဏာနိ ကာရာပေသိ၊ ကောဋ္ဌကေ ကာရာပေသိ၊ ဥပဋ္ဌာနသာလာယော ကာရာပေသိ၊ အဂ္ဂိသာလာယော ကာရာပေသိ၊ ကပ္ပိယကုဋိယော ကာရာပေသိ၊ ဝစ္စကုဋိယော ကာရာပေသိ၊ စင်္ကမေ ကာရာပေသိ၊ စင်္ကမနသာလာယော ကာရာပေသိ၊ ဥဒပါနေ ကာရာပေသိ၊ ဥဒပါနသာလာယော ကာရာပေသိ၊ ဇန္တာဃရေ ကာရာပေသိ၊ ဇန္တာဃရသာလာယော ကာရာပေသိ၊ ပေါက္ခရဏိယော ကာရာပေသိ၊ မဏ္ဍပေ ¶ ကာရာပေသိ။

နဝကမ္မဒါနံ

၃၀၈။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဝေသာလီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ သက္ကစ္စံ နဝကမ္မံ ¶ ကရောန္တိ။ ယေပိ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ အဓိဋ္ဌေန္တိ တေပိ သက္ကစ္စံ ဥပဋ္ဌေန္တိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန ¶ ။ အထ ခေါ အညတရဿ ဒလိဒ္ဒဿ တုန္နဝါယဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ခေါ ဣဒံ ဩရကံ ဘဝိဿတိ၊ ယထယိမေ မနုဿာ သက္ကစ္စံ နဝကမ္မံ ကရောန္တိ၊ ယံနူနာဟမ္ပိ နဝကမ္မံ ကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော ဒလိဒ္ဒေါ တုန္နဝါယော သာမံ စိက္ခလ္လံ မဒ္ဒိတွာ ဣဋ္ဌကာယော စိနိတွာ ကုဋ္ဋံ ဥဋ္ဌာပေသိ။ တေန အကုသလကေန စိတာ ဝင်္ကာ ဘိတ္တိ ပရိပတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ သော ဒလိဒ္ဒေါ တုန္နဝါယော သာမံ စိက္ခလ္လံ မဒ္ဒိတွာ ဣဋ္ဌကာယော စိနိတွာ ကုဋ္ဋံ ဥဋ္ဌာပေသိ။ တေန အကုသလကေန စိတာ ဝင်္ကာ ဘိတ္တိ ပရိပတိ။ အထ ခေါ သော ဒလိဒ္ဒေါ တုန္နဝါယော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ယေ ဣမေသံ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ¶ ဒေန္တိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ၊ တေ ဣမေ ဩဝဒန္တိ အနုသာသန္တိ၊ တေသဉ္စ နဝကမ္မံ အဓိဋ္ဌေန္တိ။ အဟံ ¶ ပနမှိ ဒလိဒ္ဒေါ။ န မံ ကောစိ ဩဝဒတိ ဝါ အနုသာသတိ ဝါ နဝကမ္မံ ဝါ အဓိဋ္ဌေတီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ဒလိဒ္ဒဿ တုန္နဝါယဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝကမ္မံ ဒါတုံ။ နဝကမ္မိကော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဥဿုက္ကံ အာပဇ္ဇိဿတိ – ‘ကိန္တိ နု ခေါ ဝိဟာရော ခိပ္ပံ ပရိယောသာနံ ဂစ္ဆေယျာ’တိ၊ ခဏ္ဍံ ဖုလ္လံ ပဋိသင်္ခရိဿတိ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒါတဗ္ဗံ။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၃၀၉။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဂဟပတိနော ဝိဟာရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နဝကမ္မံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဂဟပတိနော ဝိဟာရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နဝကမ္မံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဂဟပတိနော ဝိဟာရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နဝကမ္မဿ ဒါနံ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဂဟပတိနော ဝိဟာရော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နဝကမ္မံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အဂ္ဂါသနာဒိအနုဇာနနံ

၃၁၀။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ ¶ ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ¶ အန္တေဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ ဝိဟာရေ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ သေယျာယော ပရိဂ္ဂဏှန္တိ – ဣဒံ အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ အာစရိယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ ဘဝိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ ဝိဟာရေသု ပရိဂ္ဂဟိတေသု၊ သေယျာသု ပရိဂ္ဂဟိတာသု၊ သေယျံ အလဘမာနော အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ဥက္ကာသိ။ အာယသ္မာပိ သာရိပုတ္တော ဥက္ကာသိ။ ‘‘ကော ဧတ္ထာ’’တိ? ‘‘အဟံ၊ ဘဂဝါ၊ သာရိပုတ္တော’’တိ။ ‘‘ကိဿ တွံ၊ သာရိပုတ္တံ၊ ဣဓ နိသိန္နော’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ¶ ဘိက္ခူနံ အန္တေဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ ဝိဟာရေ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ သေယျာယော ပရိဂ္ဂဏှန္တိ – ဣဒံ အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ အာစရိယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ ဘဝိဿတီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ ဝိဟာရေ ပရိဂ္ဂဟေဿန္တိ၊ သေယျာယော ပရိဂ္ဂဟေဿန္တိ – ဣဒံ အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ အာစရိယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ ဘဝိဿတီတိ! နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ¶ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကော၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ?

ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ခတ္တိယကုလာ ပဗ္ဗဇိတော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ဗြာဟ္မဏကုလာ ပဗ္ဗဇိတော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ဂဟပတိကုလာ ပဗ္ဗဇိတော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ¶ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ သုတ္တန္တိကော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ဝိနယဓရော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ ¶ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ဓမ္မကထိကော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီ သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ဒုတိယဿ ဈာနဿ လာဘီ သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ တတိယဿ ဈာနဿ လာဘီ သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီ သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ သောတာပန္နော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ သကဒါဂါမီ…ပေ… ယော၊ ဘဂဝါ၊ အနာဂါမီ…ပေ… ယော၊ ဘဂဝါ ¶ ၊ အရဟာ သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ တေဝိဇ္ဇော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယော၊ ဘဂဝါ၊ ဆဠဘိညော သော အရဟတိ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’’န္တိ။

၃၁၁။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဟိမဝန္တပဒေသေ [ဟိမဝန္တပဿေ (သီ။ သျာ။)] မဟာနိဂြောဓော အဟောသိ။ တံ တယော သဟာယာ ဥပနိဿာယ ဝိဟရိံသု – တိတ္တိရော စ၊ မက္ကဋော စ၊ ဟတ္ထိနာဂေါ စ။ တေ အညမညံ အဂါရဝါ အပ္ပတိဿာ အသဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရန္တိ။ အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တေသံ သဟာယာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘အဟော နူန မယံ ဇာနေယျာမ ယံ အမှာကံ ဇာတိယာ မဟန္တတရံ တံ မယံ သက္ကရေယျာမ ဂရုံ ကရေယျာမ မာနေယျာမ ပူဇေယျာမ၊ တဿ စ မယံ ဩဝါဒေ တိဋ္ဌေယျာမာ’တိ။

‘‘အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိတ္တိရော စ မက္ကဋော စ ဟတ္ထိနာဂံ ပုစ္ဆိံသု – ‘တွံ၊ သမ္မ၊ ကိံ ပေါရာဏံ သရသီ’တိ? ‘ယဒါဟံ၊ သမ္မာ၊ ပေါတော ဟောမိ၊ ဣမံ နိဂြောဓံ အန္တရာ ¶ သတ္ထီနံ [အန္တရာသတ္ထိကံ (သီ။)] ကရိတွာ အတိက္ကမာမိ၊ အဂ္ဂင်္ကုရကံ မေ ဥဒရံ ဆုပတိ။ ဣမာဟံ၊ သမ္မာ၊ ပေါရာဏံ သရာမီ’တိ။

‘‘အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိတ္တိရော စ ဟတ္ထိနာဂေါ စ မက္ကဋံ ပုစ္ဆိံသု – ‘တွံ၊ သမ္မ၊ ကိံ ပေါရာဏံ သရသီ’တိ? ‘ယဒါဟံ၊ သမ္မာ၊ ဆာပေါ ဟောမိ၊ ဆမာယံ နိသီဒိတွာ ဣမဿ နိဂြောဓဿ အဂ္ဂင်္ကုရကံ ခါဒါမိ။ ဣမာဟံ၊ သမ္မာ၊ ပေါရာဏံ သရာမီ’တိ။

‘‘အထ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မက္ကဋော စ ဟတ္ထိနာဂေါ စ တိတ္တိရံ ပုစ္ဆိံသု – ‘တွံ၊ သမ္မ၊ ကိံ ပေါရာဏံ သရသီ’တိ? ‘အမုကသ္မိံ၊ သမ္မာ၊ ဩကာသေ မဟာနိဂြောဓော အဟောသိ။ တတော အဟံ ဖလံ ဘက္ခိတွာ ဣမသ္မိံ ဩကာသေ ဝစ္စံ အကာသိံ၊ တဿာယံ နိဂြောဓော ဇာတော။ တဒါဟံ၊ သမ္မာ၊ ဇာတိယာ မဟန္တတရော’တိ ¶ ။

‘‘အထ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မက္ကဋော စ ဟတ္ထိနာဂေါ စ တိတ္တိရံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘တွံ၊ သမ္မ၊ အမှာကံ ဇာတိယာ မဟန္တတရော။ တံ မယံ သက္ကရိဿာမ ဂရုံ ကရိဿာမ မာနေဿာမ ပူဇေဿာမ၊ တုယှဉ္စ မယံ ဩဝါဒေ ပတိဋ္ဌိဿာမာ’တိ။ အထ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိတ္တိရော မက္ကဋဉ္စ ဟတ္ထိနာဂဉ္စ ပဉ္စသု သီလေသု သမာဒပေသိ၊ အတ္တနာ စ ပဉ္စသု သီလေသု သမာဒါယ ဝတ္တတိ။ တေ အညမညံ သဂါရဝါ သပ္ပတိဿာ သဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရိတွာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇိံသု။ ဧဝံ ခေါ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိတ္တိရိယံ နာမ ဗြဟ္မစရိယံ အဟောသိ။

[ဇာ။ ၁။၁။၃၇] ‘‘ယေ ဝုဍ္ဎမပစာယန္တိ၊ နရာ ဓမ္မဿ ကောဝိဒါ၊

ဒိဋ္ဌေ ဓမ္မေ စ ပါသံသာ၊ သမ္ပရာယေ စ သုဂ္ဂတီ’’တိ။

‘‘တေ ဟိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိရစ္ဆာနဂတာ ပါဏာ အညမညံ သဂါရဝါ သပ္ပတိဿာ သဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရိဿန္တိ။ ဣဓ ခေါ တံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သောဘေထ ယံ တုမှေ ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတာ သမာနာ အညမညံ အဂါရဝါ အပ္ပတိဿာ အသဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရေယျာထ? နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ၊ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ အဉ္ဇလိကမ္မံ၊ သာမီစိကမ္မံ၊ အဂ္ဂါသနံ၊ အဂ္ဂေါဒကံ၊ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ။ န စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃိကံ ယထာဝုဍ္ဎံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

အဝန္ဒိယာဒိပုဂ္ဂလာ

၃၁၂။ ‘‘ဒသယိမေ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝန္ဒိယာ – ပုရေ ဥပသမ္ပန္နေန ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပန္နော အဝန္ဒိယော၊ အနုပသမ္ပန္နော အဝန္ဒိယော၊ နာနာသံဝါသကော ဝုဍ္ဎတရော အဓမ္မဝါဒီ အဝန္ဒိယော၊ မာတုဂါမော အဝန္ဒိယော၊ ပဏ္ဍကော အဝန္ဒိယော၊ ပါရိဝါသိကော အဝန္ဒိယော၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟော အဝန္ဒိယော၊ မာနတ္တာရဟော အဝန္ဒိယော၊ မာနတ္တစာရိကော အဝန္ဒိယော၊ အဗ္ဘာနာရဟော အဝန္ဒိယော။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ အဝန္ဒိယာ။

‘‘တယောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝန္ဒိယာ – ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပန္နေန ပုရေ ဥပသမ္ပန္နော ဝန္ဒိယော၊ နာနာသံဝါသကော ဝုဍ္ဎတရော ဓမ္မဝါဒီ ဝန္ဒိယော၊ သဒေဝကေ ဘိက္ခဝေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ တထာဂတော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ ဝန္ဒိယော။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော ဝန္ဒိယာ’’တိ။

အာသနပ္ပဋိဗာဟနပဋိက္ခေပံ

၃၁၃။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ သင်္ဃံ ဥဒ္ဒိဿ မဏ္ဍပေ ပဋိယာဒေန္တိ၊ သန္ထရေ ပဋိယာဒေန္တိ၊ ဩကာသေ ပဋိယာဒေန္တိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ¶ ဘိက္ခူနံ အန္တေဝါသိကာ ဘိက္ခူ – ‘သင်္ဃိကညေဝ ဘဂဝတာ ယထာဝုဍ္ဎံ အနုညာတံ ¶ ၊ နော ဥဒ္ဒိဿကတ’န္တိ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ မဏ္ဍပေပိ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ သန္ထရေပိ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ ဩကာသေပိ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ – ဣဒံ အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ အာစရိယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ ဘဝိဿတီတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ မဏ္ဍပေသု ပရိဂ္ဂဟိတေသု၊ သန္ထရေသု ပရိဂ္ဂဟိတေသု၊ ဩကာသေသု ပရိဂ္ဂဟိတေသု၊ ဩကာသံ အလဘမာနော အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ဥက္ကာသိ။ အာယသ္မာပိ သာရိပုတ္တော ဥက္ကာသိ။ ‘‘ကော ဧတ္ထာ’’တိ? ‘‘အဟံ၊ ဘဂဝါ၊ သာရိပုတ္တော’’တိ။ ‘‘ကိဿ တွံ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဣဓ နိသိန္နော’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ အန္တေဝါသိကာ ဘိက္ခူ – ‘သင်္ဃိကညေဝ ဘဂဝတာ ယထာဝုဍ္ဎံ အနုညာတံ၊ နော ဥဒ္ဒိဿကတ’န္တိ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ သင်္ဃဿ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ ¶ မဏ္ဍပေ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ သန္ထရေ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ ဩကာသေ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ – ဣဒံ အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ အာစရိယာနံ ဘဝိဿတိ၊ ဣဒံ အမှာကံ ဘဝိဿတီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒ္ဒိဿကတမ္ပိ ယထာဝုဍ္ဎံ ပဋိဗာဟေတဗ္ဗံ။ ယော ¶ ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ဂိဟိဝိကတအနုဇာနနံ

၃၁၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ ပညပေန္တိ၊ သေယျထိဒံ – အာသန္ဒိံ၊ ပလ္လင်္ကံ၊ ဂေါနကံ၊ စိတ္တကံ၊ ပဋိကံ၊ ပဋလိကံ၊ တူလိကံ၊ ဝိကတိကံ၊ ဥဒ္ဒလောမိံ၊ ဧကန္တလောမိံ၊ ကဋ္ဋိဿံ၊ ကောသေယျံ [ကောသေယျံ ကမ္ဗလံ (သီ။ သျာ။)]၊ ကုတ္တကံ၊ ဟတ္ထတ္ထရံ၊ အဿတ္ထရံ၊ ရထတ္ထရံ၊ အဇိနပဝေဏိံ၊ ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏံ၊ သဥတ္တရစ္ဆဒံ၊ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနံ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာဘိနိသီဒန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ တီဏိ – အာသန္ဒိံ၊ ပလ္လင်္ကံ၊ တူလိကံ – ဂိဟိဝိကတံ [ဂိဟိဝိကဋံ (သီ။ က။)၊ အဝသေသံ ဂိဟိဝိကဋံ (သျာ။)] အဘိနိသီဒိတုံ၊ နတွေဝ အဘိနိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ တူလောနဒ္ဓံ မဉ္စမ္ပိ ပီဌမ္ပိ ပညပေန္တိ ¶ ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာဘိနိသီဒန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိဟိဝိကတံ အဘိနိသီဒိတုံ၊ နတွေဝ အဘိနိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။

ဇေတဝနဝိဟာရာနုမောဒနာ

၃၁၅။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ¶ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဘဂဝန္တံ ¶ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ ¶ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ – ‘‘ကာလော၊ ဘန္တေ၊ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန အနာထပိဏ္ဍိကဿ ဂဟပတိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန။ အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ၊ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ၊ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဇေတဝနေ ပဋိပဇ္ဇာမီ’’တိ? ‘‘တေန ဟိ တွံ၊ ဂဟပတိ၊ ဇေတဝနံ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သင်္ဃဿ ပတိဋ္ဌပေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ဇေတဝနံ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သင်္ဃဿ ပတိဋ္ဌာပေသိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ –

‘‘သီတံ ဥဏှံ ပဋိဟန္တိ၊ တတော ဝါဠမိဂါနိ စ၊

သရီသပေ ¶ စ မကသေ၊ သိသိရေ စာပိ ဝုဋ္ဌိယော။

‘‘တတော ဝါတာတပေါ ဃောရော၊ သဉ္ဇာတော ပဋိဟညတိ၊

လေဏတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ၊ ဈာယိတုဉ္စ ဝိပဿိတုံ။

‘‘ဝိဟာရဒါနံ ¶ သင်္ဃဿ၊ အဂ္ဂံ ဗုဒ္ဓေန ဝဏ္ဏိတံ၊

တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော ပေါသော၊ သမ္ပဿံ အတ္ထမတ္တနော။

‘‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ၊ ဝါသယေတ္ထ ဗဟုဿုတေ၊

တေသံ အန္နဉ္စ ပါနဉ္စ၊ ဝတ္ထသေနာသနာနိ စ၊

ဒဒေယျ ဥဇုဘူတေသု၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ။

‘‘တေ တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တိ၊ သဗ္ဗဒုက္ခာပနူဒနံ၊

ယံ သော ဓမ္မံ ဣဓညာယ၊ ပရိနိဗ္ဗာတိ အနာသဝေါ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။

အာသနပ္ပဋိဗာဟနာဒိ

၃၁၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ အာဇီဝကသာဝကဿ မဟာမတ္တဿ သင်္ဃဘတ္တံ ဟောတိ။ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပစ္ဆာ အာဂန္တွာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသိ။ ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသိ။ အထ ခေါ သော မဟာမတ္တော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ပစ္ဆာ အာဂန္တွာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေဿန္တိ! ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသိ။ နနု နာမ လဗ္ဘာ အညတြာပိ နိသိန္နေန ယာဝဒတ္ထံ ¶ ဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ? အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ မဟာမတ္တဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပစ္ဆာ အာဂန္တွာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေဿတိ! ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဥပနန္ဒ၊ ပစ္ဆာ အာဂန္တွာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေသိ၊ ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ ပစ္ဆာ အာဂန္တွာ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေဿသိ? ဘတ္တဂ္ဂံ ကောလာဟလံ အဟောသိ။ နေတံ၊ မောဃပုရိသ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိပ္ပကတဘောဇနော [ဘောဇနော အာနန္တရိကော (သျာ။)] ဘိက္ခု ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝုဋ္ဌာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သစေ ဝုဋ္ဌာပေတိ၊ ပဝါရိတော စ ဟောတိ၊ ‘ဂစ္ဆ ဥဒကံ အာဟရာ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စေတံ ¶ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ သာဓုကံ သိတ္ထာနိ ဂိလိတွာ ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော အာသနံ ဒါတဗ္ဗံ။ န တွေဝါဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကေနစိ ပရိယာယေန ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော အာသနံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ’’။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိလာနေ ဘိက္ခူ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ။ ဂိလာနာ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘‘န မယံ၊ အာဝုသော၊ သက္ကောမ ဝုဋ္ဌာတုံ၊ ဂိလာနာမှာ’’တိ။ ‘‘မယံ အာယသ္မန္တေ ဝုဋ္ဌာပေဿာမာ’’တိ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဝုဋ္ဌာပေတွာ ဌိတကေ မုဉ္စန္တိ။ ဂိလာနာ မုစ္ဆိတာ ပပတန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနော ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝုဋ္ဌာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ¶ ‘ဂိလာနာ မယမှာ အဝုဋ္ဌာပနီယာ’တိ ဝရသေယျာယော ပလိဗုဒ္ဓေန္တိ [ပလိဗုန္ဓန္တိ (က။)]။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနဿ ပတိရူပံ သေယျံ ဒါတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ လေသကပ္ပေန သေနာသနံ ပဋိဗာဟန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ လေသကပ္ပေန သေနာသနံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

[ပါစိ။ ၁၂၂] တေန ခေါ ပန သမယေန သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညတရံ ပစ္စန္တိမံ မဟာဝိဟာရံ ပဋိသင်္ခရောန္တိ – ‘ဣဓ မယံ ဝဿံ ဝသိဿာမာ’တိ။ အဒ္ဒသံသု [အဒ္ဒသာသုံ (က။)] ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဝိဟာရံ [အညတရံ ဝိဟာရံ (က။)] ပဋိသင်္ခရောန္တေ။ ဒိသွာန ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမေ၊ အာဝုသော၊ သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိဟာရံ ပဋိသင်္ခရောန္တိ။ ဟန္ဒ နေ ဝုဋ္ဌာပေဿာမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ¶ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အာဂမေထာဝုသော၊ ယာဝ ပဋိသင်္ခရောန္တိ၊ ပဋိသင်္ခတေ ဝုဋ္ဌာပေဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဥဋ္ဌေထာဝုသော၊ အမှာကံ ဝိဟာရော ပါပုဏာတီ’’တိ။ ‘‘နနု၊ အာဝုသော၊ ပဋိကစ္စေဝ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ? မယဉ္စညံ ပဋိသင်္ခရေယျာမာ’’တိ။ ‘‘နနု၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃိကော ဝိဟာရော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော၊ သင်္ဃိကော ဝိဟာရော’’တိ။ ‘‘ဥဋ္ဌေထာဝုသော၊ အမှာကံ ဝိဟာရော ပါပုဏာတီ’’တိ။ ‘‘မဟလ္လကော၊ အာဝုသော၊ ဝိဟာရော၊ တုမှေပိ ဝသထ၊ မယမ္ပိ ဝသိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ဥဋ္ဌေထာဝုသော၊ အမှာကံ ဝိဟာရော ပါပုဏာတီ’’တိ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဂီဝါယံ ဂဟေတွာ နိက္ကဍ္ဎန္တိ။ တေ နိက္ကဍ္ဎိယမာနာ ရောဒန္တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိဿ တုမှေ၊ အာဝုသော၊ ရောဒထာ’’တိ? ‘‘ဣမေ၊ အာဝုသော၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ ¶ အနတ္တမနာ အမှေ သင်္ဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎန္တီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူ သင်္ဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ တုမှေ ဘိက္ခဝေ၊ ကုပိတာ အနတ္တမနာ သင်္ဃိကာ ဝိဟာရာ ဘိက္ခူ နိက္ကဍ္ဎထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုပိတေန ¶ ¶ အနတ္တမနေန ဘိက္ခု သင်္ဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎိတဗ္ဗော။ ယော နိက္ကဍ္ဎေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သေနာသနံ ဂါဟေတု’’န္တိ။

သေနာသနဂ္ဂါဟာပကသမ္မုတိ

၃၁၇။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘ကေန နု ခေါ သေနာသနံ ဂါဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ …ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ သေနာသနဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ ဂဟိတာဂဟိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော –

‘‘ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သေနာသနဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သေနာသနဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သေနာသနဂ္ဂါဟာပကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သေနာသနဂ္ဂါဟာပကော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ ¶ ။

၃၁၈။ အထ ခေါ သေနာသနဂ္ဂါဟာပကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ သေနာသနံ ဂါဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဌမံ ဘိက္ခူ ဂဏေတုံ ¶ ၊ ဘိက္ခူ ဂဏေတွာ သေယျာ ဂဏေတုံ၊ သေယျာ ဂဏေတွာ သေယျဂ္ဂေန ဂါဟေတု’’န္တိ။ သေယျဂ္ဂေန ဂါဟေန္တာ သေယျာ ဥဿာရယိံသု…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝိဟာရဂ္ဂေန ဂါဟေတု’’န္တိ။ ဝိဟာရဂ္ဂေန ဂါဟေန္တာ ဝိဟာရာ ဥဿာရယိံသု…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိဝေဏဂ္ဂေန ဂါဟေတု’’န္တိ။ ပရိဝေဏဂ္ဂေန ဂါဟေန္တာ ပရိဝေဏာ ဥဿာရယိံသု…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုဘာဂမ္ပိ ဒါတုံ။ ဂဟိတေ အနုဘာဂေ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ၊ န အကာမာ ဒါတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နိဿီမေ ဌိတဿ သေနာသနံ ဂါဟေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိဿီမေ ဌိတဿ သေနာသနံ ဂါဟေတဗ္ဗံ။ ယော ဂါဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သေနာသနံ ဂဟေတွာ သဗ္ဗကာလံ ပဋိဗာဟန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သေနာသနံ ဂဟေတွာ သဗ္ဗကာလံ ပဋိဗာဟေတဗ္ဗံ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝဿာနံ တေမာသံ ¶ ပဋိဗာဟိတုံ၊ ဥတုကာလံ ပန န ပဋိဗာဟိတု’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတိ နု ခေါ သေနာသနဂ္ဂါဟာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘တယော မေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သေနာသနဂ္ဂါဟာ – ပုရိမကော၊ ပစ္ဆိမကော၊ အန္တရာမုတ္တကော။ အပရဇ္ဇုဂတာယ အာသာဠှိယာ ပုရိမကော ဂါဟေတဗ္ဗော။ မာသဂတာယ အာသာဠှိယာ ပစ္ဆိမကော ဂါဟေတဗ္ဗော။ အပရဇ္ဇုဂတာယ ပဝါရဏာယ အာယတိံ ဝဿာဝါသတ္ထာယ အန္တရာမုတ္တကော ဂါဟေတဗ္ဗော။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တယော သေနာသနဂ္ဂါဟာ’’တိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၃။ တတိယဘာဏဝါရော

၃၁၉။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော သာဝတ္ထိယံ သေနာသနံ ဂဟေတွာ အညတရံ ဂါမကာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ သေနာသနံ အဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဘဏ္ဍနကာရကော ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သင်္ဃေ အဓိကရဏကာရကော။ သစာယံ ဣဓ ဝဿံ ဝသိဿတိ၊ သဗ္ဗေဝ မယံ န ဖာသု ဘဝိဿာမ။ ဟန္ဒ နံ ပုစ္ဆာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ¶ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘နနု တယာ၊ အာဝုသော ဥပနန္ဒ၊ သာဝတ္ထိယံ သေနာသနံ ဂဟိတ’’န္တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ အာဝုသော ဥပနန္ဒ၊ ဧကော ဒွေ ပဋိဗာဟသီ’’တိ? ‘‘ဣဓဒါနာဟံ အာဝုသော၊ မုဉ္စာမိ၊ တတ္ထ ဂဏှာမီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ¶ ဧကော ဒွေ ပဋိဗာဟေဿတီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဥပနန္ဒ၊ ဧကော ဒွေ ပဋိဗာဟသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ ဧကော ဒွေ ပဋိဗာဟိဿသိ? တတ္ထ တယာ၊ မောဃပုရိသ၊ ဂဟိတံ ဣဓ မုတ္တံ၊ ဣဓ တယာ ဂဟိတံ တတြ မုတ္တံ။ ဧဝံ ခေါ တွံ၊ မောဃပုရိသ၊ ဥဘယတ္ထ ပရိဗာဟိရော။ နေတံ၊ မောဃပုရိသ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကေန ဒွေ ပဋိဗာဟေတဗ္ဗာ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၃၂၀။ [ပါစိ။ ၄၃၈] တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ အနေကပရိယာယေန ဝိနယကထံ ကထေတိ၊ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဝိနယပရိယတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ အာဒိဿ အာဒိဿ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝါ ခေါ အနေကပရိယာယေန ဝိနယကထံ ကထေတိ၊ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ ဝိနယပရိယတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ၊ အာဒိဿ အာဒိဿ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။ ဟန္ဒ မယံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ သန္တိကေ ဝိနယံ ပရိယာပုဏာမာ’’တိ။ တေဓ [တေ စ (သျာ။ က။)] ဗဟူ ဘိက္ခူ ထေရာ စ နဝါ စ မဇ္ဈိမာ စ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ ¶ သန္တိကေ ဝိနယံ ပရိယာပုဏန္တိ။ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဌိတကောဝ ဥဒ္ဒိသတိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဂါရဝေန။ ထေရာပိ ဘိက္ခူ ဌိတကာဝ ဥဒ္ဒိသာပေန္တိ ဓမ္မဂါရဝေန။ တတ္ထ ထေရာ စေဝ ဘိက္ခူ ကိလမန္တိ၊ အာယသ္မာ စ ဥပါလိ ကိလမတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝကေန ဘိက္ခုနာ ¶ ဥဒ္ဒိသန္တေန သမကေ ဝါ အာသနေ နိသီဒိတုံ၊ ဥစ္စတရေ ဝါ ဓမ္မဂါရဝေန၊ ထေရေန ဘိက္ခုနာ ဥဒ္ဒိသာပေန္တေန သမကေ ဝါ အာသနေ နိသီဒိတုံ၊ နီစတရေ ဝါ ဓမ္မဂါရဝေနာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဗဟူ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ သန္တိကေ ဌိတကာ ဥဒ္ဒေသံ ပဋိမာနေန္တာ ကိလမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမာနာသနိကေဟိ သဟ နိသီဒိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ သမာနာသနိကော ဟောတီ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝဿန္တရေန သဟ နိသီဒိတု’’န္တိ။

တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သမာနာသနိကာ မဉ္စေ [ဧကမဉ္စေ (သျာ။)] နိသီဒိတွာ မဉ္စံ ဘိန္ဒိံသု၊ ပီဌေ [ဧကပီဌေ (သျာ။)] နိသီဒိတွာ ပီဌံ ဘိန္ဒိံသု။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တိဝဂ္ဂဿ ¶ မဉ္စံ၊ တိဝဂ္ဂဿ ပီဌ’’န္တိ။ တိဝဂ္ဂေါပိ မဉ္စေ နိသီဒိတွာ မဉ္စံ ဘိန္ဒိ၊ ပီဌေ နိသီဒိတွာ ပီဌံ ဘိန္ဒိ…ပေ… ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒုဝဂ္ဂဿ မဉ္စံ၊ ဒုဝဂ္ဂဿ ပီဌ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အသမာနာသနိကေဟိ သဟ ဒီဃာသနေ နိသီဒိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ ပဏ္ဍကံ၊ မာတုဂါမံ၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကံ၊ အသမာနာသနိကေဟိ သဟ ဒီဃာသနေ နိသီဒိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိတ္တကံ ပစ္ဆိမံ နု ခေါ ဒီဃာသနံ ဟောတီ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယံ တိဏ္ဏံ ပဟောတိ၊ ဧတ္တကံ ပစ္ဆိမံ ဒီဃာသန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ သင်္ဃဿ အတ္ထာယ သာဠိန္ဒံ ပါသာဒံ ကာရာပေတုကာမာ ဟောတိ ဟတ္ထိနခကံ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဘဂဝတာ ပါသာဒပရိဘောဂေါ အနုညာတော ကိံ အနနုညာတော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဗ္ဗံ ပါသာဒပရိဘောဂ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ အယျိကာ ကာလင်္ကတာ ဟောတိ။ တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ သင်္ဃဿ ဗဟုံ အကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ သေယျထိဒံ – အာသန္ဒိ၊ ပလ္လင်္ကော၊ ဂေါနကော ¶ ၊ စိတ္တကော၊ ပဋိကာ၊ ပဋလိကာ၊ တူလိကာ၊ ဝိကတိကာ၊ ဥဒ္ဒလောမီ၊ ဧကန္တလောမီ၊ ကဋ္ဋိဿံ၊ ကောသေယျံ၊ ကုတ္တကံ၊ ဟတ္ထတ္ထရံ၊ အဿတ္ထရံ၊ ရထတ္ထရံ၊ အဇိနပ္ပဝေဏိ၊ ကဒလိမိဂပ္ပဝရပစ္စတ္ထရဏံ၊ သဥတ္တရစ္ဆဒံ၊ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာသန္ဒိယာ ပါဒေ ဆိန္ဒိတွာ ¶ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ ပလ္လင်္ကဿ ဝါဠေ ဘိန္ဒိတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ တူလိကံ ဝိဇဋေတွာ ဗိဗ္ဗောဟနံ ကာတုံ၊ အဝသေသံ ဘူမတ္ထရဏံ [သုမ္မတ္ထရဏံ (သီ။ သျာ။)] ကာတု’’န္တိ။

အဝိဿဇ္ဇိယဝတ္ထု

၃၂၁။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ဂါမကာဝါသေ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ဥပဒ္ဒုတာ ဟောန္တိ အာဂန္တုကဂမိကာနံ ဘိက္ခူနံ သေနာသနံ ပညပေန္တာ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ မယံ၊ အာဝုသော၊ ဥပဒ္ဒုတာ အာဂန္တုကဂမိကာနံ ဘိက္ခူနံ သေနာသနံ ပညပေန္တာ။ ဟန္ဒ မယံ၊ အာဝုသော၊ သဗ္ဗံ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဧကဿ ဒေမ။ တဿ ¶ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမာ’’တိ။ တေ သဗ္ဗံ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဧကဿ အဒံသု။ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အမှာကံ၊ အာဝုသော၊ သေနာသနံ ပညာပေထာ’’တိ။ ‘‘နတ္ထာဝုသော၊ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ၊ သဗ္ဗံ အမှေဟိ ဧကဿ ဒိန္န’’န္တိ။ ‘‘ကိံ ပန တုမှေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဝိဿဇ္ဇေထာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဝိဿဇ္ဇေဿန္တီ’’တိ [ဝိဿဇ္ဇိဿန္တီတိ (က။)]! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဝိဿဇ္ဇေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဝိဿဇ္ဇေဿန္တိ? နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘ပဉ္စိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝိဿဇ္ဇိယာနိ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗာနိ [န ဝိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ (က။)]၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတာနိပိ အဝိဿဇ္ဇိတာနိ ဟောန္တိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ကတမာနိ ပဉ္စ? အာရာမော၊ အာရာမဝတ္ထု – ဣဒံ ပဌမံ အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတမ္ပိ အဝိဿဇ္ဇိတံ ဟောတိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘ဝိဟာရော၊ ဝိဟာရဝတ္ထု – ဣဒံ ဒုတိယံ အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလ္လေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတမ္ပိ အဝိဿဇ္ဇိတံ ဟောတိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘မဉ္စော၊ ပီဌံ၊ ဘိသိ၊ ဗိဗ္ဗောဟနံ – ဣဒံ တတိယံ အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတမ္ပိ အဝိဿဇ္ဇိတံ ဟောတိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘လောဟကုမ္ဘီ ¶ ၊ လောဟဘာဏကံ၊ လောဟဝါရကော၊ လောဟကဋာဟံ၊ ဝါသိ၊ ပရသု [ဖရသု (သီ။ သျာ။ က။)]၊ ကုဌာရီ [ကုဓာရီ (က။)]၊ ကုဒါလော၊ နိခါဒနံ – ဣဒံ စတုတ္ထံ အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတမ္ပိ အဝိဿဇ္ဇိတံ ဟောတိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘ဝလ္လိ၊ ဝေဠု၊ မုဉ္ဇံ၊ ပဗ္ဗဇံ ¶ [ဗဗ္ဗဇံ (သီ။)]၊ တိဏံ၊ မတ္တိကာ၊ ဒါရုဘဏ္ဍံ၊ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ – ဣဒံ ပဉ္စမံ ¶ အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတမ္ပိ အဝိဿဇ္ဇိတံ ဟောတိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ အဝိဿဇ္ဇိယာနိ၊ န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗာနိ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဿဇ္ဇိတာနိပိ အဝိဿဇ္ဇိတာနိ ဟောန္တိ။ ယော ဝိဿဇ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။

အဝေဘင်္ဂိယဝတ္ထု

၃၂၂။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ¶ ယေန ကီဋာဂိရိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဟိ စ။ အဿောသုံ ခေါ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝါ ကိရ ကီဋာဂိရိံ အာဂစ္ဆတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဟိ စ’’။ ‘‘ဟန္ဒ မယံ၊ အာဝုသော၊ သဗ္ဗံ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဘာဇေမ။ ပါပိစ္ဆာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ၊ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတာ၊ န မယံ တေသံ သေနာသနံ ပညပေဿာမာ’’တိ၊ တေ သဗ္ဗံ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဘာဇေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေထ – ‘ဘဂဝါ၊ အာဝုသော၊ အာဂစ္ဆတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဟိ စ။ ဘဂဝတော စ၊ အာဝုသော၊ သေနာသနံ ပညပေထ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ စ၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာနဉ္စာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဘဂဝါ၊ အာဝုသော၊ အာဂစ္ဆတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဟိ စ ¶ ။ ဘဂဝတော စ၊ အာဝုသော၊ သေနာသနံ ¶ ပညပေထ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ စ၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာနဉ္စာ’’တိ။ ‘‘နတ္ထာဝုသော၊ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ။ သဗ္ဗံ အမှေဟိ ဘာဇိတံ။ သွာဂတံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတော။ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဘဂဝါ ဣစ္ဆိဿတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝသိဿတိ။ ပါပိစ္ဆာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ၊ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတာ။ န မယံ တေသံ သေနာသနံ ပညပေဿာမာ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တုမှေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဘာဇိတ္ထာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဘာဇေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ ¶ တေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မောဃပုရိသာ သင်္ဃိကံ သေနာသနံ ဘာဇေဿန္တိ? နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘ပဉ္စိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝေဘင်္ဂိယာနိ [အဝေဘင်္ဂိကာနိ (က။)]၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗာနိ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ¶ ဝါ။ ဝိဘတ္တာနိပိ အဝိဘတ္တာနိ ဟောန္တိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ကတမာနိ ပဉ္စ? အာရာမော၊ အာရာမဝတ္ထု – ဣဒံ ပဌမံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဘတ္တမ္ပိ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘ဝိဟာရော၊ ဝိဟာရဝတ္ထု – ဣဒံ ဒုတိယံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဘတ္တမ္ပိ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘မဉ္စော၊ ပီဌံ၊ ဘိသိ၊ ဗိဗ္ဗောဟနံ – ဣဒံ တတိယံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဘတ္တမ္ပိ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘လောဟကုမ္ဘီ၊ လောဟဘာဏကံ၊ လောဟဝါရကော၊ လောဟကဋာဟံ၊ ဝါသီ၊ ပရသု၊ ကုဌာရီ၊ ကုဒါလော၊ နိခါဒနံ – ဣဒံ စတုတ္ထံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဘတ္တမ္ပိ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။

‘‘ဝလ္လီ၊ ဝေဠု၊ မုဉ္ဇံ၊ ပဗ္ဗဇံ၊ တိဏံ၊ မတ္တိကာ၊ ဒါရုဘဏ္ဍံ၊ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ – ဣဒံ ပဉ္စမံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဘတ္တမ္ပိ ¶ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဣမာနိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ အဝေဘင်္ဂိယာနိ၊ န ဝိဘဇိတဗ္ဗာနိ၊ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ပုဂ္ဂလေန ဝါ။ ဝိဘတ္တာနိပိ အဝိဘတ္တာနိ ဟောန္တိ။ ယော ဝိဘဇေယျ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။

နဝကမ္မဒါနကထာ

၃၂၃။ အထ ¶ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန အာဠဝီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန အာဠဝီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ [အာဠဝိကာ (သျာ။ က။)] ဘိက္ခူ ဧဝရူပါနိ နဝကမ္မာနိ ¶ ဒေန္တိ – ပိဏ္ဍနိက္ခေပနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ကုဋ္ဋလေပနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဒွါရဋ္ဌပနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိကရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ အာလောကသန္ဓိကရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ သေတဝဏ္ဏကရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ကာဠဝဏ္ဏကရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဂေရုကပရိကမ္မကရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဆာဒနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဗန္ဓနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဘဏ္ဍိကာဋ္ဌပနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ခဏ္ဍဖုလ္လပဋိသင်္ခရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဝီသတိဝဿိကမ္ပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ တိံသဝဿိကမ္ပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ယာဝဇီဝိကမ္ပိ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ၊ ဓူမကာလိကမ္ပိ ပရိယောသိတံ ဝိဟာရံ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ဧဝရူပါနိ နဝကမ္မာနိ ဒဿန္တိ – ပိဏ္ဍနိက္ခေပနမတ္တေနပိ နဝကမ္မံ ဒဿန္တိ၊ ကုဋ္ဋလေပနမတ္တေနပိ… ဒွါရဋ္ဌပနမတ္တေနပိ ¶ … အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိကရဏမတ္တေနပိ… အာလောကသန္ဓိကရဏမတ္တေနပိ… သေတဝဏ္ဏကရဏမတ္တေနပိ… ကာဠဝဏ္ဏကရဏမတ္တေနပိ… ဂေရုကပရိကမ္မကရဏမတ္တေနပိ… ဆာဒေနမတ္တေနပိ… ဗန္ဓနမတ္တေနပိ… ဘဏ္ဍိကာဠပနမတ္တေနပိ… ခဏ္ဍဖုလ္လပဋိသင်္ခရဏမတ္တေနပိ… ပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေနပိ… ဝိသတိဝဿိကမ္ပိ… တိံသဝဿိကမ္ပိ… ယာဝဇီဝိကမ္ပိ… ဓူမကာလိကမ္ပိ ပရိယောသိတံ ဝိဟာရံ နဝကမ္မံ ဒဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပိဏ္ဍနိက္ခေပနမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ၊ န ကုဋ္ဋလေပနမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ¶ ဒွါရဋ္ဌပနမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိကရဏမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န အာလောကသန္ဓိကရဏမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န သေတဝဏ္ဏကရဏမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ကာဠဝဏ္ဏကရဏမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ဂေရုကပရိကမ္မကရဏမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ဆာဒေနမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ဗန္ဓနမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ဘဏ္ဍိကာဠပနမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ခဏ္ဍဖုလ္လပဋိသင်္ခရဏမတ္တေန နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေန ¶ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ဝိသတိဝဿိကံ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န တိံသဝဿိကံ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ယာဝဇီဝိကံ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ န ဓူမကာလိကမ္ပိ ပရိယောသိတံ ဝိဟာရံ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ ယော ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အကတံ ဝါ ဝိပ္ပကတံ ဝါ နဝကမ္မံ ဒါတုံ၊ ခုဒ္ဒကေ ဝိဟာရေ ကမ္မံ ဩလောကေတွာ ဆပ္ပဉ္စဝဿိကံ နဝကမ္မံ ဒါတုံ၊ အဍ္ဎယောဂေ ကမ္မံ ဩလောကေတွာ သတ္တဋ္ဌဝဿိကံ နဝကမ္မံ ဒါတုံ၊ မဟလ္လကေ ဝိဟာရေ ပါသာဒေ ဝါ ကမ္မံ ဩလောကေတွာ ဒသဒွါဒသဝဿိကံ နဝကမ္မံ ဒါတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သဗ္ဗေ ဝိဟာရေ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဗ္ဗေ ဝိဟာရေ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ ယော ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဧကဿ ဒွေ ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကဿ ဒွေ ဒါတဗ္ဗာ။ ယော ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ အညံ ဝါသေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝကမ္မံ ¶ ဂဟေတွာ အညော ဝါသေတဗ္ဗော။ ယော ဝါသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ သင်္ဃိကံ ¶ ပဋိဗာဟေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ သင်္ဃိကံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကံ ဝရသေယျံ ဂဟေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နိဿီမေ ဌိတဿ နဝကမ္မံ ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နိဿီမေ ဌိတဿ နဝကမ္မံ ဒါတဗ္ဗံ။ ယော ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ သဗ္ဗကာလံ ပဋိဗာဟန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ သဗ္ဗကာလံ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ယော ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝဿာနံ တေမာသံ ပဋိဗာဟိတုံ၊ ဥတုကာလံ ပန န ပဋိဗာဟိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ပက္ကမန္တိပိ၊ ဝိဗ္ဘမန္တိပိ၊ ကာလမ္ပိ ကရောန္တိ၊ သာမဏေရာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ဥမ္မတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ခိတ္တစိတ္တာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ဝေဒနာဋ္ဋာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခိတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ပဏ္ဍကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ထေယျသံဝါသကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ တိတ္ထိယပက္ကန္တကာပိ ¶

ပဋိဇာနန္တိ၊ တိရစ္ဆာနဂတာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ မာတုဃာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ပိတုဃာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ ¶ ၊ အရဟန္တဃာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ဘိက္ခုနိဒူသကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ သင်္ဃဘေဒကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ လောဟိတုပ္ပာဒကာပိ ပဋိဇာနန္တိ၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကာပိ ပဋိဇာနန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ပက္ကမတိ – မာ သင်္ဃဿ ဟာယီတိ အညဿ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ဝိဗ္ဘမတိ…ပေ… ကာလင်္ကရောတိ၊ သာမဏေရော ပဋိဇာနာတိ၊ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နကော ပဋိဇာနာတိ၊ ဥမ္မတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ ခိတ္တစိတ္တော ပဋိဇာနာတိ၊ ဝေဒနာဋ္ဋော ပဋိဇာနာတိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ ပဏ္ဍကော ပဋိဇာနာတိ၊ ထေယျသံဝါသကော ပဋိဇာနာတိ၊ တိတ္ထိယပက္ကန္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ တိရစ္ဆာနဂတော ပဋိဇာနာတိ၊ မာတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ ပိတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ အရဟန္တဃာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ ဘိက္ခုနီဒူသကော ပဋိဇာနာတိ၊ သင်္ဃဘေဒကော ပဋိဇာနာတိ၊ လောဟိတုပ္ပာဒကော ပဋိဇာနာတိ၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ပဋိဇာနာတိ – မာ သင်္ဃဿ ဟာယီတိ အညဿ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ဝိပ္ပကတေ ပက္ကမတိ – မာ သင်္ဃဿ ဟာယီတိ အညဿ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ဝိပ္ပကတေ ဝိဗ္ဘမတိ…ပေ… ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ပဋိဇာနာတိ – မာ သင်္ဃဿ ဟာယီတိ ¶ အညဿ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ပရိယောသိတေ ပက္ကမတိ – တဿေဝေတံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ပရိယောသိတေ ဝိဗ္ဘမတိ…ပေ… ကာလင်္ကရောတိ၊ သာမဏေရော ပဋိဇာနာတိ၊ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နကော ပဋိဇာနာတိ – သင်္ဃော သာမီ။

‘‘ဣဓ ¶ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ပရိယောသိတေ ဥမ္မတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ ခိတ္တစိတ္တော ပဋိဇာနာတိ၊ ဝေဒနာဋ္ဋော ပဋိဇာနာတိ၊ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ¶ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ – တဿေဝေတံ။

‘‘ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု နဝကမ္မံ ဂဟေတွာ ပရိယောသိတေ ပဏ္ဍကော ပဋိဇာနာတိ၊ ထေယျသံဝါသကော ပဋိဇာနာတိ၊ တိတ္ထိယပက္ကန္တကော ပဋိဇာနာတိ၊ တိရစ္ဆာနဂတော ပဋိဇာနာတိ၊ မာတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ ပိတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ အရဟန္တဃာတကော ပဋိဇာနာတိ၊ ဘိက္ခုနီဒူသကော ပဋိဇာနာတိ၊ သင်္ဃဘေဒကော ပဋိဇာနာတိ၊ လောဟိတုပ္ပာဒကော ပဋိဇာနာတိ၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ပဋိဇာနာတိ – သင်္ဃော သာမီ’’တိ။

အညတြပရိဘောဂပဋိက္ခေပါဒိ

၃၂၄။ [ပါရာ။ ၁၅၇] တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အညတရဿ ဥပါသကဿ ဝိဟာရပရိဘောဂံ သေနာသနံ အညတြ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘဒန္တာ အညတြ ¶ ပရိဘောဂံ အညတြ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အညတြ ပရိဘောဂေါ အညတြ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ ယော ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

[ပါရာ။ ၁၅၇] တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဥပေါသထဂ္ဂမ္ပိ သန္နိသဇ္ဇမ္ပိ ဟရိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ ဆမာယ နိသီဒန္တိ။ ဂတ္တာနိပိ စီဝရာနိပိ ပံသုကိတာနိ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တာဝကာလိကံ ဟရိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ မဟာဝိဟာရော ဥန္ဒြိယတိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ သေနာသနံ နာတိဟရန္တိ [နာဘိဟရန္တိ (က။)]။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂုတ္တတ္ထာယ ဟရိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သေနာသနပရိက္ခာရိကော မဟဂ္ဃော ကမ္ဗလော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဖာတိကမ္မတ္ထာယ ပရိဝတ္တေတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သေနာသနပရိက္ခာရိကံ မဟဂ္ဃံ ဒုဿံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဖာတိကမ္မတ္ထာယ ပရိဝတ္တေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ အစ္ဆစမ္မံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါဒပုဉ္ဆနိံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ စက္ကလိကံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါဒပုဉ္ဆနိံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ စောဠကံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပါဒပုဉ္ဆနိံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဓောတေဟိ ပါဒေဟိ သေနာသနံ အက္ကမန္တိ။ သေနာသနံ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓောတေဟိ ပါဒေဟိ သေနာသနံ အက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အလ္လေဟိ ပါဒေဟိ သေနာသနံ အက္ကမန္တိ။ သေနာသနံ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အလ္လေဟိ ပါဒေဟိ သေနာသနံ အက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သဥပါဟနာ သေနာသနံ အက္ကမန္တိ။ သေနာသနံ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဥပါဟနေန သေနာသနံ အက္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော အက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပရိကမ္မကတာယ ဘူမိယာ နိဋ္ဌုဘန္တိ။ ဝဏ္ဏော ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိကမ္မကတာယ ဘူမိယာ နိဋ္ဌုဘိတဗ္ဗံ။ ယော နိဋ္ဌုဘေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ခေဠမလ္လက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မဉ္စပါဒါပိ ပီဌပါဒါပိ ပရိကမ္မကတံ ဘူမိံ ဝိလိခန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စောဠကေန ပလိဝေဌေတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပရိကမ္မကတံ ဘိတ္တိံ အပဿေန္တိ။ ဝဏ္ဏော ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ အပဿေတဗ္ဗာ။ ယော အပဿေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပဿေနဖလက’’န္တိ။ အပဿေနဖလကံ ဟေဋ္ဌတော ဘူမိံ ဝိလိခတိ၊ ဥပရိတော ဘိတ္တိဉ္စ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဟေဋ္ဌတော စ ဥပရိတော စ စောဠကေန ပလိဝေဌေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဓောတပါဒကာ နိပဇ္ဇိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပစ္စတ္ထရိတွာ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။

သင်္ဃဘတ္တာဒိအနုဇာနနံ

၃၂၅။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟံ ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဟောတိ။ မနုဿာ န သက္ကောန္တိ သင်္ဃဘတ္တံ ကာတုံ၊ ဣစ္ဆန္တိ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ နိမန္တနံ သလာကဘတ္တံ ပက္ခိကံ ဥပေါသထိကံ ပါဋိပဒိကံ ကာတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃဘတ္တံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ နိမန္တနံ သလာကဘတ္တံ ပက္ခိကံ ဥပေါသထိကံ ပါဋိပဒိက’’န္တိ။

ဘတ္တုဒ္ဒေသကသမ္မုတိ

၃၂၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတ္တနော ဝရဘတ္တာနိ ဂဟေတွာ လာမကာနိ ဘတ္တာနိ ဘိက္ခူနံ ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ ဘတ္တုဒ္ဒေသကံ ¶ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနုဒ္ဒိဋ္ဌဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဘတ္တုဒ္ဒေသကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဘတ္တုဒ္ဒေသကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ¶ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဘတ္တုဒ္ဒေသကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘတ္တုဒ္ဒေသကော။ ခမတိ ¶ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘတ္တုဒ္ဒေသကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သလာကာယ ဝါ ပဋ္ဋိကာယ ဝါ [ပဋိကာယ ဝါ (သျာ။)] ဥပနိဗန္ဓိတွာ ဩပုဉ္ဇိတွာ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ။

သေနာသနပညာပကာဒိသမ္မုတိ

၃၂၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သေနာသနပညာပကော န ဟောတိ…ပေ… ဘဏ္ဍာဂါရိကော န ဟောတိ…ပေ… စီဝရပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော န ဟောတိ…ပေ… စီဝရဘာဇကော န ဟောတိ…ပေ… ယာဂုဘာဇကော န ဟောတိ…ပေ… ဖလဘာဇကော န ဟောတိ…ပေ… ခဇ္ဇကဘာဇကော န ဟောတိ။ ခဇ္ဇကံ အဘာဇိယမာနံ နဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ ခဇ္ဇကဘာဇကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ ¶ ၊ ဘာဇိတာဘာဇိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ခဇ္ဇကဘာဇကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ခဇ္ဇကဘာဇကံ သမ္မန္နတိ ¶ ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ခဇ္ဇကဘာဇကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ခဇ္ဇကဘာဇကော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကသမ္မုတိ

၃၂၈။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ ဘဏ္ဍာဂါရေ အပ္ပမတ္တကော ပရိက္ခာရော ဥပ္ပန္နော [ဥဿန္နော (သျာ။)] ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ¶ ဘိက္ခုံ အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ ဝိဿဇ္ဇိတာဝိဿဇ္ဇိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ ¶ ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

တေန ¶ အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကေန ဘိက္ခုနာ ဧကာ [ဧကေကာ (သီ။)] သူစိ ဒါတဗ္ဗာ၊ သတ္ထကံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ဥပါဟနာ ဒါတဗ္ဗာ၊ ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အံသဗန္ဓကော ဒါတဗ္ဗော၊ ပရိဿာဝနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကရဏော ဒါတဗ္ဗော၊ ကုသိ ဒါတဗ္ဗာ၊ အဍ္ဎကုသိ ဒါတဗ္ဗာ၊ မဏ္ဍလံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အဍ္ဎမဏ္ဍလံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အနုဝါတော ဒါတဗ္ဗော၊ ပရိဘဏ္ဍံ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ဟောတိ သင်္ဃဿ သပ္ပိ ဝါ တေလံ ဝါ မဓု ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ၊ သကိံ ပဋိသာယိတုံ ဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ပုနပိ အတ္ထော ဟောတိ၊ ပုနပိ ဒါတဗ္ဗံ။

သာဋိယဂ္ဂါဟာပကာဒိသမ္မုတိ

၃၂၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန သင်္ဃဿ သာဋိယဂ္ဂါဟာပကော န ဟောတိ…ပေ… ပတ္တဂ္ဂါဟာပကော န ဟောတိ…ပေ… အာရာမိကပေသကော န ဟောတိ…ပေ… သာမဏေရပေသကော န ဟောတိ။ သာမဏေရာ အပေသိယမာနာ ကမ္မံ န ကရောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ သာမဏေရပေသကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ၊ ပေသိတာပေသိတဉ္စ ¶ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ¶ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သာမဏေရပေသကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သာမဏေရပေသကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သာမဏေရပေသကဿ သမ္မုတိ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သာမဏေရပေသကော။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

တတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

သေနာသနက္ခန္ဓကော ဆဋ္ဌော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဝိဟာရံ ¶ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌေန၊ အပညတ္တံ တဒါ အဟု၊

တဟံ တဟံ နိက္ခမန္တိ၊ ဝါသာ တေ ဇိနသာဝကာ။

သေဋ္ဌီ ဂဟပတိ ဒိသွာ၊ ဘိက္ခူနံ ဣဒမဗြဝိ၊

ကာရာပေယျံ ဝသေယျာထ၊ ပဋိပုစ္ဆိံသု နာယကံ။

ဝိဟာရံ အဍ္ဎယောဂဉ္စ၊ ပါသာဒံ ဟမ္မိယံ ဂုဟံ၊

ပဉ္စလေဏံ အနုညာသိ၊ ဝိဟာရေ သေဋ္ဌိ ကာရယိ။

ဇနော ဝိဟာရံ ကာရေတိ၊ အကဝါဋံ အသံဝုတံ၊

ကဝါဋံ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ၊ ဥဒုက္ခလဉ္စ ဥတ္တရိ။

အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ ¶ ¶ ရဇ္ဇုံ၊ ဝဋ္ဋိဉ္စ ကပိသီသကံ၊

သူစိဃဋိတာဠစ္ဆိဒ္ဒံ ¶ ၊ လောဟကဋ္ဌဝိသာဏကံ။

ယန္တကံ သူစိကဉ္စေဝ၊ ဆဒနံ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ၊

ဝေဒိဇာလသလာကဉ္စ၊ စက္ကလိ သန္ထရေန စ။

မိဍ္ဎိ ဗိဒလမဉ္စဉ္စ၊ သောသာနိကမသာရကော၊

ဗုန္ဒိကုဠိရပါဒဉ္စ၊ အာဟစ္စာသန္ဒိ ဥစ္စကေ။

သတ္တင်္ဂေါ စ ဘဒ္ဒပီဌံ၊ ပီဌကေဠကပါဒကံ၊

အာမလာဖလကာ ကောစ္ဆာ၊ ပလာလပီဌမေဝ စ။

ဥစ္စာဟိပဋိပါဒကာ၊ အဋ္ဌင်္ဂုလိ စ ပါဒကာ၊

သုတ္တံ အဋ္ဌပဒံ စောဠံ၊ တူလိကံ အဍ္ဎကာယိကံ။

ဂိရဂ္ဂေါ ဘိသိယော စာပိ၊ ဒုဿံ သေနာသနမ္ပိ စ၊

ဩနဒ္ဓံ ဟေဋ္ဌာ ပတတိ၊ ဥပ္ပာဋေတွာ ဟရန္တိ စ။

ဘတ္တိဉ္စ ဟတ္ထဘတ္တိဉ္စ၊ အနုညာသိ တထာဂတော၊

တိတ္ထိယာ ဝိဟာရေ စာပိ၊ ထုသံ သဏှဉ္စ မတ္တိကာ။

ဣက္ကာသံ ပါဏိကံ ကုဏ္ဍံ၊ သာသပံ သိတ္ထတေလကံ၊

ဥဿန္နေ ပစ္စုဒ္ဓရိတုံ၊ ဖရုသံ ဂဏ္ဍုမတ္တိကံ။

ဣက္ကာသံ ¶ ပဋိဘာနဉ္စ၊ နီစာ စယော စ အာရုဟံ၊

ပရိပတန္တိ အာဠကာ၊ အဍ္ဎကုဋ္ဋံ တယော ပုန။

ခုဒ္ဒကေ ¶ ကုဋ္ဋပါဒေါ စ၊ ဩဝဿတိ သရံ ခိလံ၊

စီဝရဝံသံ ရဇ္ဇုဉ္စ၊ အာဠိန္ဒံ ကိဋိကေန စ။

အာလမ္ဗနံ ¶ တိဏစုဏ္ဏံ၊ ဟေဋ္ဌာမဂ္ဂေ နယံ ကရေ၊

အဇ္ဈောကာသေ ဩတပ္ပတိ၊ သာလံ ဟေဋ္ဌာ စ ဘာဇနံ။

ဝိဟာရော ကောဋ္ဌကော စေဝ၊ ပရိဝေဏဂ္ဂိသာလကံ၊

အာရာမေ စ ပုန ကောဋ္ဌေ၊ ဟေဋ္ဌညေဝ နယံ ကရေ။

သုဓံ အနာထပိဏ္ဍိ စ၊ သဒ္ဓါ သီတဝနံ အဂါ၊

ဒိဋ္ဌဓမ္မော နိမန္တေသိ၊ သဟ သင်္ဃေန နာယကံ။

အာဏာပေသန္တရာမဂ္ဂေ၊ အာရာမံ ကာရယီ ဂဏော၊

ဝေသာလိယံ နဝကမ္မံ၊ ပုရတော စ ပရိဂ္ဂဟိ။

ကော အရဟတိ ဘတ္တဂ္ဂေ၊ တိတ္တိရဉ္စ အဝန္ဒိယာ၊

ပရိဂ္ဂဟိတန္တရဃရာ၊ တူလော သာဝတ္ထိ ဩသရိ။

ပတိဋ္ဌာပေသိ အာရာမံ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ စ ကောလာဟလံ၊

ဂိလာနာ ဝရသေယျာ စ၊ လေသာ သတ္တရသာ တဟိံ။

ကေန နု ခေါ ကထံ နု ခေါ၊ ဝိဟာရဂ္ဂေန ဘာဇယိ၊

ပရိဝေဏံ ¶ အနုဘာဂဉ္စ၊ အကာမာ ဘာဂံ နော ဒဒေ။

နိဿီမံ သဗ္ဗကာလဉ္စ၊ ဂါဟာ သေနာသနေ တယော၊

ဥပနန္ဒော စ ဝဏ္ဏေသိ၊ ဌိတကာ သမကာသနာ။

သမာနာသနိကာ ဘိန္ဒိံသု၊ တိဝဂ္ဂါ စ ဒုဝဂ္ဂိကံ၊

အသမာနာသနိကာ ဒီဃံ၊ သာဠိန္ဒံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ။

အယျိကာ စ အဝိဒူရေ၊ ဘာဇိတဉ္စ ကီဋာဂိရေ၊

အာဠဝီ ¶ ပိဏ္ဍကကုဋ္ဋေဟိ၊ ဒွါရအဂ္ဂဠဝဋ္ဋိကာ။

အာလောကသေတကာဠဉ္စ ¶ ၊ ဂေရုဆာဒနဗန္ဓနာ၊

ဘဏ္ဍိခဏ္ဍပရိဘဏ္ဍံ၊ ဝီသ တိံသာ စ ကာလိကာ။

ဩသိတေ အကတံ ဝိပ္ပံ၊ ခုဒ္ဒေ ဆပ္ပဉ္စဝဿိကံ၊

အဍ္ဎယောဂေ စ သတ္တဋ္ဌ၊ မဟလ္လေ ဒသ ဒွါဒသ။

သဗ္ဗံ ဝိဟာရံ ဧကဿ၊ အညံ ဝါသေန္တိ သင်္ဃိကံ၊

နိဿီမံ သဗ္ဗကာလဉ္စ၊ ပက္ကမိ ဝိဗ္ဘမန္တိ စ။

ကာလဉ္စ ¶ သာမဏေရဉ္စ၊ သိက္ခာပစ္စက္ခအန္တိမံ၊

ဥမ္မတ္တခိတ္တစိတ္တာ စ၊ ဝေဒနာပတ္တိဒဿနာ။

အပ္ပဋိကမ္မဒိဋ္ဌိယာ၊ ပဏ္ဍကာ ထေယျတိတ္ထိယာ၊

တိရစ္ဆာနမာတုပိတု၊ အရဟန္တာ စ ဒူသကာ။

ဘေဒကာ လောဟိတုပ္ပာဒါ၊ ဥဘတော စာပိ ဗျဉ္ဇနကာ၊

မာ သင်္ဃဿ ပရိဟာယိ၊ ကမ္မံ အညဿ ဒါတဝေ။

ဝိပ္ပကတေ စ အညဿ၊ ကတေ တဿေဝ ပက္ကမေ၊

ဝိဗ္ဘမတိ ¶ ကာလင်္ကတော၊ သာမဏေရော စ ဇာယတိ။

ပစ္စက္ခာတော စ သိက္ခာယ၊ အန္တိမဇ္ဈာပန္နကော ယဒိ၊

သင်္ဃောဝ သာမိကော ဟောတိ၊ ဥမ္မတ္တခိတ္တဝေဒနာ။

အဒဿနာပ္ပဋိကမ္မေ၊ ဒိဋ္ဌိ တဿေဝ ဟောတိ တံ၊

ပဏ္ဍကော ထေယျတိတ္ထီ စ၊ တိရစ္ဆာနမာတုပေတ္တိကံ။

ဃာတကော ဒူသကော စာပိ၊ ဘေဒလောဟိတဗျဉ္ဇနာ၊

ပဋိဇာနာတိ ယဒိ သော၊ သင်္ဃောဝ ဟောတိ သာမိကော။

ဟရန္တညတြ ¶ ကုက္ကုစ္စံ၊ ဥန္ဒြိယတိ စ ကမ္ဗလံ၊

ဒုဿဉ္စ စမ္မစက္ကလီ၊ စောဠကံ အက္ကမန္တိ စ။

အလ္လာ ဥပါဟနာနိဋ္ဌု၊ လိခန္တိ အပဿေန္တိ စ၊

အပဿေနံ လိခတေဝ၊ ဓောတပစ္စတ္ထရေန စ။

ရာဇဂဟေ န သက္ကောန္တိ၊ လာမကံ ဘတ္တုဒ္ဒေသကံ၊

ကထံ နု ခေါ ပညာပကံ၊ ဘဏ္ဍာဂါရိကသမ္မုတိ။

ပဋိဂ္ဂါဟဘာဇကော စာပိ၊ ယာဂု စ ဖလဘာဇကော၊

ခဇ္ဇကဘာဇကော စေဝ၊ အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇေ။

သာဋိယဂ္ဂါဟာပကော စေဝ၊ တထေဝ ပတ္တဂ္ဂါဟကော၊

အာရာမိကသာမဏေရ၊ ပေသကဿ စ သမ္မုတိ။

သဗ္ဗာဘိဘူ လောကဝိဒူ၊ ဟိတစိတ္တော ဝိနာယကော၊

လေဏတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ၊ ဈာယိတုဉ္စ ဝိပဿိတုန္တိ။

သေနာသနက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၇။ သင်္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကံ

၁။ ပဌမဘာဏဝါရော

ဆသကျပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ

၃၃၀။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ အနုပိယာယံ ဝိဟရတိ၊ အနုပိယံ နာမ မလ္လာနံ နိဂမော။ တေန ခေါ ပန သမယေန အဘိညာတာ အဘိညာတာ သကျကုမာရာ ဘဂဝန္တံ ပဗ္ဗဇိတံ အနုပဗ္ဗဇန္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန မဟာနာမော စ သက္ကော အနုရုဒ္ဓါ စ သက္ကော ဒွေဘာတိကာ ဟောန္တိ။ အနုရုဒ္ဓါ သက္ကော သုခုမာလော ဟောတိ။ တဿ တယော ပါသာဒါ ဟောန္တိ – ဧကော ဟေမန္တိကော၊ ဧကော ဂိမှိကော၊ ဧကော ဝဿိကော။ သော ဝဿိကေ ပါသာဒေ စတ္တာရော မာသေ [ဝဿိကေ ပါသာဒေ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ (သီ။)] နိပ္ပုရိသေဟိ တူရိယေဟိ ပရိစာရယမာနော [ပရိစာရိယမာနော (က။)] န ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ ဩရောဟတိ။ အထ ခေါ မဟာနာမဿ သက္ကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ အဘိညာတာ အဘိညာတာ သကျကုမာရာ ဘဂဝန္တံ ပဗ္ဗဇိတံ အနုပဗ္ဗဇန္တိ။ အမှာကဉ္စ ပန ကုလာ နတ္ထိ ကောစိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော။ ယံနူနာဟံ ဝါ ပဗ္ဗဇေယျံ၊ အနုရုဒ္ဓါ ဝါ’’တိ။ အထ ခေါ မဟာနာမော သက္ကော ယေန အနုရုဒ္ဓါ သက္ကော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အနုရုဒ္ဓံ သက္ကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတရဟိ၊ တာတ အနုရုဒ္ဓ၊ အဘိညာတာ အဘိညာတာ သကျကုမာရာ ဘဂဝန္တံ ပဗ္ဗဇိတံ အနုပဗ္ဗဇန္တိ။ အမှာကဉ္စ ပန ကုလာ နတ္ထိ ကောစိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော။ တေန ¶ ဟိ တွံ ဝါ ပဗ္ဗဇ၊ အဟံ ဝါ ပဗ္ဗဇိဿာမီ’’တိ။ ‘‘အဟံ ခေါ သုခုမာလော၊ နာဟံ သက္ကောမိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ တွံ ပဗ္ဗဇာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ ခေါ တေ၊ တာတ အနုရုဒ္ဓ၊ ဃရာဝါသတ္ထံ အနုသာသိဿာမိ။ ပဌမံ ခေတ္တံ ကသာပေတဗ္ဗံ။ ကသာပေတွာ ဝပါပေတဗ္ဗံ။ ဝပါပေတွာ ဥဒကံ အဘိနေတဗ္ဗံ။ ဥဒကံ အဘိနေတွာ ဥဒကံ နိန္နေတဗ္ဗံ။ ဥဒကံ နိန္နေတွာ နိဒ္ဓါပေတဗ္ဗံ။ နိဒ္ဓါပေတွာ [နိဍ္ဍဟေတဗ္ဗံ၊ နိဍ္ဍဟေတွာ (သီ။)] လဝါပေတဗ္ဗံ။ လဝါပေတွာ ဥဗ္ဗာဟာပေတဗ္ဗံ။ ဥဗ္ဗာဟာပေတွာ ပုဉ္ဇံ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ ပုဉ္ဇံ ကာရာပေတွာ မဒ္ဒါပေတဗ္ဗံ။ မဒ္ဒါပေတွာ ပလာလာနိ ဥဒ္ဓရာပေတဗ္ဗာနိ။ ပလာလာနိ ဥဒ္ဓရာပေတွာ ¶ ဘုသိကာ ဥဒ္ဓရာပေတဗ္ဗာ။ ဘုသိကံ ဥဒ္ဓရာပေတွာ ဩပုနာပေတဗ္ဗံ [ဩဖုနာပေတဗ္ဗံ (သျာ။ က။)၊ ဩဖုဏာပေတဗ္ဗံ (ယောဇနာ)]။ ဩပုနာပေတွာ အတိဟရာပေတဗ္ဗံ။ အတိဟရာပေတွာ ¶ ¶ အာယတိမ္ပိ ဝဿံ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗံ၊ အာယတိမ္ပိ ဝဿံ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ။ ‘‘န ကမ္မာ ခီယန္တိ? န ကမ္မာနံ အန္တော ပညာယတိ? ကဒါ ကမ္မာ ခီယိဿန္တိ? ကဒါ ကမ္မာနံ အန္တော ပညာယိဿတိ? ကဒါ မယံ အပ္ပောဿုက္ကာ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတာ သမင်္ဂီဘူတာ ပရိစာရေဿာမာ’’တိ? ‘‘န ဟိ၊ တာတ အနုရုဒ္ဓ၊ ကမ္မာ ခီယန္တိ။ န ကမ္မာနံ အန္တော ပညာယတိ။ အခီဏေဝ ကမ္မေ ပိတရော စ ပိတာမဟာ စ ¶ ကာလင်္ကတာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွညေဝ ဃရာဝါသတ္ထေန ဥပဇာနာဟိ။ အဟံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမီ’’တိ။

အထ ခေါ အနုရုဒ္ဓါ သက္ကော ယေန မာတာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မာတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ၊ အမ္မ၊ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ အနုဇာနာဟိ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အနုရုဒ္ဓဿ သက္ကဿ မာတာ အနုရုဒ္ဓံ သက္ကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တုမှေ ခေါ မေ၊ တာတ အနုရုဒ္ဓ၊ ဒွေ ပုတ္တာ ပိယာ မနာပါ အပ္ပဋိကူလာ။ မရဏေနပိ ဝေါ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမိ။ ကိံ ပနာဟံ တုမှေ ဇီဝန္တေ အနုဇာနိဿာမိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ? ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ အနုရုဒ္ဓါ သက္ကော မာတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ၊ အမ္မ၊ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ အနုဇာနာဟိ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ [ဣမဿ အနန္တရံ ကေသုစိ ပေါတ္ထကေသု ဧဝမ္ပိ ပါဌော ဒိဿတိ –- ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ အနုရုဒ္ဓဿ သက္ကဿ မာတာ ဧဝမာဟ ‘သစေ တာတ အနုရုဒ္ဓ ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ သကျာနံ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဧဝံ တွမ္ပိ ပဗ္ဗဇာဟီ’’’တိ]။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ သကျာနံ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ။ သော စ အနုရုဒ္ဓဿ သက္ကဿ သဟာယော ဟောတိ။ အထ ခေါ အနုရုဒ္ဓဿ သက္ကဿ မာတာ – ‘အယံ ခေါ ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ သကျာနံ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ၊ အနုရုဒ္ဓဿ သက္ကဿ သဟာယော၊ သော န ဥဿဟတိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတု’န္တိ – အနုရုဒ္ဓံ သက္ကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ၊ တာတ အနုရုဒ္ဓ၊ ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဧဝံ တွမ္ပိ ပဗ္ဗဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အနုရုဒ္ဓါ သက္ကော ယေန ¶ ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဒ္ဒိယံ သကျရာဇာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မမ ခေါ၊ သမ္မ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ တဝ ပဋိဗဒ္ဓါ’’တိ။ ‘‘သစေ တေ၊ သမ္မ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ မမ ပဋိဗဒ္ဓါ ဝါ အပ္ပဋိဗဒ္ဓါ ဝါ သာ ဟောတု၊ အဟံ တယာ၊ ယထာ သုခံ ပဗ္ဗဇာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ၊ သမ္မ၊ ဥဘော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ ‘‘နာဟံ၊ သမ္မ၊ သက္ကောမိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုန္တိ ¶ ။ ယံ တေ သက္ကာ အညံ မယာ ¶ ကာတုံ၊ ကျာဟံ [တျာဟံ (သီ။ သျာ။)] ကရိဿာမိ။ တွံ ပဗ္ဗဇာဟီ’’တိ။ ‘‘မာတာ ခေါ မံ၊ သမ္မ၊ ဧဝမာဟ – ‘သစေ၊ တာတ အနုရုဒ္ဓ၊ ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ၊ ဧဝံ တွမ္ပိ ပဗ္ဗဇာဟီ’’’တိ။ ‘‘ဘာသိတာ ခေါ ပန တေ၊ သမ္မ၊ ဧသာ ဝါစာ။ သစေ တေ၊ သမ္မ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ မမ ပဋိဗဒ္ဓါ ဝါ၊ အပ္ပဋိဗဒ္ဓါ ဝါ သာ ဟောတု၊ အဟံ တယာ၊ ယထာ သုခံ ပဗ္ဗဇာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ၊ သမ္မ၊ ဥဘော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ သစ္စဝါဒိနော ဟောန္တိ၊ သစ္စပဋိညာ။ အထ ခေါ ဘဒ္ဒိယော သကျရာဇာ အနုရုဒ္ဓံ သက္ကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဂမေဟိ၊ သမ္မ၊ သတ္တဝဿာနိ။ သတ္တန္နံ ဝဿာနံ အစ္စယေန ဥဘော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ ‘‘အတိစိရံ၊ သမ္မ၊ သတ္တဝဿာနိ။ နာဟံ သက္ကောမိ သတ္တဝဿာနိ အာဂမေတု’’န္တိ။ ‘‘အာဂမေဟိ၊ သမ္မ၊ ဆဝဿာနိ…ပေ… ပဉ္စဝဿာနိ… စတ္တာရိ ဝဿာနိ… တီဏိ ဝဿာနိ… ဒွေ ဝဿာနိ… ဧကံ ဝဿံ။ ဧကဿ ဝဿဿ ¶ အစ္စယေန ဥဘော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ ‘‘အတိစိရံ၊ သမ္မ၊ ဧကဝဿံ။ နာဟံ သက္ကောမိ ဧကံ ဝဿံ အာဂမေတု’’န္တိ။ ‘‘အာဂမေဟိ၊ သမ္မ၊ သတ္တမာသေ။ သတ္တန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန ဥဘောပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ ‘‘အတိစိရံ၊ သမ္မ၊ သတ္တမာသာ။ နာဟံ သက္ကောမိ သတ္တမာသေ အာဂမေတု’’န္တိ။ ‘‘အာဂမေဟိ၊ သမ္မ၊ ဆ မာသေ…ပေ… ပဉ္စ မာသေ… စတ္တာရော မာသေ… တယော မာသေ… ဒွေ မာသေ… ဧကံ မာသံ… အဍ္ဎမာသံ။ အဍ္ဎမာသဿ အစ္စယေန ဥဘောပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ ‘‘အတိစိရံ၊ သမ္မ၊ အဍ္ဎမာသော။ နာဟံ သက္ကောမိ အဍ္ဎမာသံ အာဂမေတု’’န္တိ။ ‘‘အာဂမေဟိ၊ သမ္မ၊ သတ္တာဟံ ယာဝါဟံ ပုတ္တေ စ ဘာတရော စ ရဇ္ဇံ နိယျာဒေမီ’’တိ။ ‘‘န စိရံ၊ သမ္မ၊ သတ္တာဟော၊ အာဂမေဿာမီ’’တိ။

၃၃၁။ အထ ခေါ ဘဒ္ဒိယော စ သကျရာဇာ အနုရုဒ္ဓါ စ အာနန္ဒော စ ဘဂု စ ကိမိလော စ ဒေဝဒတ္တော စ၊ ဥပါလိကပ္ပကေန သတ္တမာ၊ ယထာ ပုရေ စတုရင်္ဂိနိယာ သေနာယ ဥယျာနဘူမိံ နိယျန္တိ၊ ဧဝမေဝ စတုရင်္ဂိနိယာ သေနာယ နိယျိံသု။ တေ ဒူရံ ဂန္တွာ သေနံ နိဝတ္တာပေတွာ ပရဝိသယံ ဩက္ကမိတွာ အာဘရဏံ ဩမုဉ္စိတွာ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဘဏ္ဍိကံ ဗန္ဓိတွာ ဥပါလိံ ကပ္ပကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဟန္ဒ၊ ဘဏေ ဥပါလိ၊ နိဝတ္တဿု၊ အလံ တေ ဧတ္တကံ ဇီဝိကာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥပါလိဿ ကပ္ပကဿ နိဝတ္တန္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘စဏ္ဍာ ¶ ခေါ သာကိယာ၊ ဣမိနာ ကုမာရာ နိပ္ပာတိတာတိ ဃာတာပေယျုမ္ပိ မံ။ ဣမေ ¶ ဟိ နာမ သကျကုမာရာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿန္တိ။ ကိမင်္ဂ [ကိမင်္ဂ (သီ။)] ပနာဟ’’န္တိ။ ဘဏ္ဍိကံ မုဉ္စိတွာ တံ ဘဏ္ဍံ ရုက္ခေ အာလဂ္ဂေတွာ ‘ယော ပဿတိ၊ ဒိန္နံယေဝ ဟရတူ’တိ ¶ ဝတွာ ယေန တေ သကျကုမာရာ တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ တေ သကျကုမာရာ ဥပါလိံ ကပ္ပကံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန ဥပါလိံ ကပ္ပကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ၊ ဘဏေ ဥပါလိ၊ နိဝတ္တေသီ’’တိ? ‘‘ဣဓ မေ၊ အယျပုတ္တာ၊ နိဝတ္တန္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘စဏ္ဍာ ခေါ သာကိယာ၊ ဣမိနာ ကုမာရာ နိပ္ပာတိတာတိ ဃာတာပေယျုမ္ပိ မံ။ ဣမေ ဟိ နာမ သကျကုမာရာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿန္တိ။ ကိမင်္ဂ ပနာဟ’န္တိ။ သော ခေါ အဟံ၊ အယျပုတ္တာ၊ ဘဏ္ဍိကံ မုဉ္စိတွာ တံ ဘဏ္ဍံ ရုက္ခေ အာလဂ္ဂေတွာ ‘ယော ပဿတိ၊ ဒိန္နညေဝ ဟရတူ’တိ ဝတွာ တတောမှိ ပဋိနိဝတ္တော’’တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု၊ ဘဏေ ဥပါလိ၊ အကာသိ ယမ္ပိ န နိဝတ္တော [ယံ နိဝတ္တော (သီ။)၊ ယံ ပန နိဝတ္တော (သျာ။)]။ စဏ္ဍာ ခေါ သာကိယာ၊ ဣမိနာ ကုမာရာ နိပ္ပာတိတာတိ ဃာတာပေယျုမ္ပိ တ’’န္တိ။

အထ ¶ ခေါ သကျကုမာရာ ဥပါလိံ ကပ္ပကံ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ သကျကုမာရာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မယံ၊ ဘန္တေ၊ သာကိယာ နာမ မာနဿိနော။ အယံ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ ဥပါလိ ကပ္ပကော အမှာကံ ဒီဃရတ္တံ ပရိစာရကော။ ဣမံ ဘဂဝါ ပဌမံ ပဗ္ဗာဇေတု။ ဣမဿ မယံ အဘိဝါဒနပစ္စုဋ္ဌာနအဉ္ဇလိကမ္မသာမီစိကမ္မံ ကရိဿာမ။ ဧဝံ အမှာကံ သာကိယာနံ သာကိယမာနော နိမ္မာနာယိဿတီ’’တိ [နိမ္မာဒယိဿတီတိ (သီ။)၊ နိမ္မာနိယိဿတီတိ (သျာ။)]။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥပါလိံ ကပ္ပကံ ပဌမံ ပဗ္ဗာဇေသိ၊ ပစ္ဆာ တေ သကျကုမာရေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော တေနေဝ အန္တရဝဿေန တိဿော ဝိဇ္ဇာ သစ္ဆာကာသိ။ အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓါ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ ဥပ္ပာဒေသိ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆာကာသိ။ ဒေဝဒတ္တော ပေါထုဇ္ဇနိကံ ဣဒ္ဓိံ အဘိနိပ္ဖာဒေသိ။

၃၃၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘အဟော သုခံ၊ အဟော သုခ’’န္တိ။ အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ ¶ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အာယသ္မာ၊ ဘန္တေ၊ ဘဒ္ဒိယော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ၊ အဟော သုခ’န္တိ။ နိဿံသယံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော အနဘိရတောဝ ဗြဟ္မစရိယံ စရတိ။ တံယေဝ ဝါ ပုရိမံ ရဇ္ဇသုခံ သမနုဿရန္တော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ ¶ – ‘အဟော သုခံ၊ အဟော သုခ’’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ မမ ဝစနေန ဘဒ္ဒိယံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေဟိ – ‘သတ္ထာ တံ၊ အာဝုသော ဘဒ္ဒိယ၊ အာမန္တေတီ’’’တိ ¶ ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေနာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဘဒ္ဒိယံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သတ္ထာ တံ၊ အာဝုသော ဘဒ္ဒိယ၊ အာမန္တေတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော တဿ ဘိက္ခုနော ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အာယသ္မန္တံ ဘဒ္ဒိယံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဘဒ္ဒိယ၊ အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ၊ အဟော သုခ’’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ ဘဒ္ဒိယ၊ အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနော အရညဂတောပိ ¶ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ အဟော သုခ’’’န္တိ? ‘‘ပုဗ္ဗေ မေ၊ ဘန္တေ၊ ရညော သတောပိ အန္တောပိ အန္တေပုရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ၊ ဗဟိပိ အန္တေပုရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ၊ အန္တောပိ နဂရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ၊ ဗဟိပိ နဂရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ၊ အန္တောပိ ဇနပဒေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ၊ ဗဟိပိ ဇနပဒေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ။ သော ခေါ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧဝံ ¶ ရက္ခိတောပိ ဂေါပိတောပိ သန္တော ဘီတော ဥဗ္ဗိဂ္ဂေါ ဥဿင်္ကီ ဥတြသ္တော ဝိဟရာမိ။ ဧတရဟိ ခေါ ပန အဟံ ဧကော၊ ဘန္တေ၊ အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘီတော အနုဗ္ဗိဂ္ဂေါ အနုဿင်္ကီ အနုတြသ္တော အပ္ပောဿုက္ကော ပန္နလောမော ပရဒတ္တဝုတ္တော မိဂဘူတေန စေတသာ ဝိဟရာမီတိ။ ဣမံ ခေါ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေမိ – ‘အဟော သုခံ၊ အဟော သုခ’’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

[ဥဒါ။ ၂၀] ‘‘ယဿန္တရတော ¶ န သန္တိ ကောပါ၊ ဣတိ ဘဝါဘဝတဉ္စ ဝီတိဝတ္တော၊

တံ ဝိဂတဘယံ သုခိံ အသောကံ၊ ဒေဝါ နာနုဘဝန္တိ ဒဿနာယာ’’တိ။

ဒေဝဒတ္တဝတ္ထု

၃၃၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပိယာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ကောသမ္ဗီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ကောသမ္ဗီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ကံ နု ခေါ အဟံ ပသာဒေယျံ၊ ယသ္မိံ မေ ¶ ပသန္နေ ဗဟုလာဘသက္ကာရော ဥပ္ပဇ္ဇေယျာ’’တိ? အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ အဇာတသတ္တု ကုမာရော တရုဏော စေဝ ¶ အာယတိံ ဘဒ္ဒေါ စ။ ယံနူနာဟံ အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ပသာဒေယျံ။ တသ္မိံ မေ ပသန္နေ ဗဟုလာဘသက္ကာရော ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ရာဇဂဟံ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သကဝဏ္ဏံ ပဋိသံဟရိတွာ ကုမာရကဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတွာ အဟိမေခလိကာယ အဇာတသတ္တုဿ ကုမာရဿ ဥစ္ဆင်္ဂေ [ဥစ္စင်္ကေ (သျာ။)] ပါတုရဟောသိ။ အထ ခေါ အဇာတသတ္တု ကုမာရော ဘီတော အဟောသိ၊ ဥဗ္ဗိဂ္ဂေါ ဥဿင်္ကီ ဥတြသ္တော။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘာယသိ မံ တွံ ကုမာရာ’’တိ? ‘‘အာမ၊ ဘာယာမိ။ ကောသိ တွ’’န္တိ? ‘‘အဟံ ဒေဝဒတ္တော’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ ဘန္တေ၊ အယျော ဒေဝဒတ္တော၊ ဣင်္ဃ ¶ သကေနေဝ ဝဏ္ဏေန ပါတုဘဝဿူ’’တိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ကုမာရကဝဏ္ဏံ ပဋိသံဟရိတွာ သင်္ဃာဋိပတ္တစီဝရဓရော အဇာတသတ္တုဿ ကုမာရဿ ပုရတော အဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ အဇာတသတ္တု ကုမာရော ဒေဝဒတ္တဿ ဣမိနာ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယေန အဘိပ္ပသန္နော ပဉ္စဟိ ရထသတေဟိ သာယံ ပါတံ ဥပဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆတိ၊ ပဉ္စ စ ထာလိပါကသတာနိ ဘတ္တာဘိဟာရော အဘိဟရီယတိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကေန အဘိဘူတဿ ပရိယာဒိန္နစိတ္တဿ ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ¶ ဥပ္ပဇ္ဇိ – ‘‘အဟံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပရိဟရိဿာမီ’’တိ ¶ ။ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒါဝ ဒေဝဒတ္တော တဿာ ဣဒ္ဓိယာ ပရိဟာယိ။

[အ။ နိ။ ၅။၁၀၀] တေန ခေါ ပန သမယေန ကကုဓော နာမ ကောဠိယပုတ္တော၊ အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ ဥပဋ္ဌာကော၊ အဓုနာ ကာလင်္ကတော အညတရံ မနောမယံ ကာယံ ဥပပန္နော။ တဿ ဧဝရူပေါ အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘော ဟောတိ – သေယျထာပိ နာမ ဒွေ ဝါ တီဏိ ဝါ မာဂဓကာနိ [မာဂဓိကာနိ (သျာ။)] ဂါမက္ခေတ္တာနိ။ သော တေန အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘေန နေဝ အတ္တာနံ န ပရံ ဗျာဗာဓေတိ။ အထ ခေါ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ယေနာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေဝဒတ္တဿ၊ ဘန္တေ၊ လာဘသက္ကာရသိလောကေန အဘိဘူတဿ ပရိယာဒိန္နစိတ္တဿ [ပရိယာဒိဏ္ဏစိတ္တဿ (က။)] ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – ‘အဟံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပရိဟရိဿာမီ’တိ။ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒါဝ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တော တဿာ ဣဒ္ဓိယာ ပရိဟီနော’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော။ ဣဒံ ဝတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝ အန္တရဓာယိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ ¶ ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ ¶ ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကကုဓော နာမ၊ ဘန္တေ၊ ကောဠိယပုတ္တော မမ ဥပဋ္ဌာကော အဓုနာ ကာလင်္ကတော အညတရံ မနောမယံ ကာယံ ဥပပန္နော။ တဿ ဧဝရူပေါ အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘော – သေယျထာပိ နာမ ဒွေ ဝါ တီဏိ ဝါ မာဂဓကာနိ ဂါမက္ခေတ္တာနိ။ သော တေန အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘေန နေဝ အတ္တာနံ န ပရံ ဗျာဗာဓေတိ။ အထ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ဒေဝဒတ္တဿ၊ ဘန္တေ၊ လာဘသက္ကာရသိလောကေန အဘိဘူတဿ ပရိယာဒိန္နစိတ္တဿ ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – အဟံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပရိဟရိဿာမီတိ။ သဟ စိတ္တုပ္ပာဒါဝ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တော တဿာ ဣဒ္ဓိယာ ပရိဟီနော’တိ။ ဣဒမဝေါစ၊ ဘန္တေ၊ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော။ ဣဒံ ဝတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝ အန္တရဓာယီ’’တိ။

‘‘ကိံ ¶ ¶ ပန တေ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော? ယံ ကိဉ္စိ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ဘာသတိ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ၊ နော အညထာ’’တိ? ‘‘စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော စ မေ၊ ဘန္တေ၊ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော။ ယံ ကိဉ္စိ ကကုဓော ဒေဝပုတ္တော ဘာသတိ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ၊ နော အညထာ’’တိ။ ‘‘ရက္ခဿေတံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဝါစံ။ ရက္ခဿေတံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဝါစံ။ ဣဒါနိ သော မောဃပုရိသော အတ္တနာဝ အတ္တာနံ ပါတုကရိဿတိ။

ပဉ္စသတ္ထုကထာ

၃၃၄။ [အ။ နိ။ ၅။၁၀၀] ‘‘ပဉ္စိမေ ¶ ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ သတ္ထာရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ‘‘ဣဓ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဧကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓသီလော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓသီလောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ သီလံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓသီလော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓသီလောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ သီလံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ နံ မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ သီလတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ သီလတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတိ [ပစ္စာသိံသတိ (သီ။ သျာ။)]။

‘‘ပုန စပရံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓါ မေ အာဇီဝေါ ပရိယောဒါတော အသံကိလိဋ္ဌော’တိ စ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓါ မေ အာဇီဝေါ ပရိယောဒါတော အသံကိလိဋ္ဌော’တိ ¶ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ န မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ¶ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ¶ ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ အာဇီဝတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ အာဇီဝတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓါ မေ ဓမ္မဒေသနာ ပရိယောဒါတာ အသံကိလိဋ္ဌာ’တိ စ ¶ ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓါ မေ ဓမ္မဒေသနာ ပရိယောဒါတာ အသံကိလိဋ္ဌာ’တိ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ နံ မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ ဓမ္မဒေသနတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ ဓမ္မဒေသနတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဝေယျာကရဏံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏော သမာနော ¶ ‘ပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဝေယျာကရဏံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ နံ မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ ဝေယျာကရဏတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ ဝေယျာကရဏတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဉာဏဒဿနံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနောမှီ’တိ ¶ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဉာဏဒဿနံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ နံ မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတီတိ။ ဣမေ ခေါ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ပဉ္စ ¶ သတ္ထာရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။

‘‘အဟံ ခေါ ပန၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ပရိသုဒ္ဓသီလော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓသီလောမှီ’တိ ပဋိဇာနာမိ ¶ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ သီလံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ န စ မံ သာဝကာ သီလတော ရက္ခန္တိ၊ န စာဟံ သာဝကေဟိ သီလတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသာမိ။ ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ သမာနော…ပေ… ပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနော သမာနော…ပေ… ပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏော သမာနော…ပေ… ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနောမှီ’တိ ပဋိဇာနာမိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဉာဏဒဿနံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ န စ မံ သာဝကာ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခန္တိ၊ န စာဟံ သာဝကေဟိ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသာမီ’’တိ။

၃၃၅။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဒေဝဒတ္တဿ၊ ဘန္တေ၊ အဇာတသတ္တု ကုမာရော ပဉ္စဟိ ရထသတေဟိ သာယံ ပါတံ ဥပဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆတိ၊ ပဉ္စ စ ထာလိပါကသတာနိ ဘတ္တာဘိဟာရော အဘိဟရီယတီ’’တိ။ ‘‘မာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကံ ပိဟယိတ္ထ။ ယာဝကီဝဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ဒေဝဒတ္တဿ အဇာတသတ္တု ကုမာရော ပဉ္စဟိ ရထသတေဟိ သာယံ ပါတံ ဥပဋ္ဌာနံ ဂမိဿတိ ¶ ၊ ပဉ္စ စ ထာလိပါကသတာနိ ဘတ္တာဘိဟာရော အဘိဟရီယိဿတိ၊ ဟာနိယေဝ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒေဝဒတ္တဿ ပါဋိကင်္ခါ ကုသလေသု ဓမ္မေသု၊ နော ဝုဍ္ဎိ။

‘‘သေယျထာပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စဏ္ဍဿ ကုက္ကုရဿ နာသာယ ပိတ္တံ ဘိန္ဒေယျုံ၊ ဧဝဉှိ သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုက္ကုရော ဘိယျောသောမတ္တာယ စဏ္ဍတရော အဿ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာဝကီဝဉ္စ ဒေဝဒတ္တဿ အဇာတသတ္တု ကုမာရော ပဉ္စဟိ ရထသတေဟိ သာယံ ပါတံ ဥပဋ္ဌာနံ ဂမိဿတိ၊ ပဉ္စ စ ထာလိပါကသတာနိ ဘတ္တာဘိဟာရော အဘိဟရီယိဿတိ၊ ဟာနိယေဝ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒေဝဒတ္တဿ ပါဋိကင်္ခါ ကုသလေသု ဓမ္မေသု၊ နော ဝုဍ္ဎိ။

[သံ။ နိ။ ၂။၁၈၄၊ အ။ နိ။ ၄။၆၈] ‘‘အတ္တဝဓာယ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ၊ ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကဒလီ အတ္တဝဓာယ ဖလံ ဒေတိ၊ ပရာဘဝါယ ဖလံ ဒေတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္တဝဓာယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ၊ ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝေဠု အတ္တဝဓာယ ဖလံ ဒေတိ၊ ပရာဘဝါယ ဖလံ ဒေတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္တဝဓာယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ၊ ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဠော အတ္တဝဓာယ ဖလံ ဒေတိ၊ ပရာဘဝါယ ဖလံ ဒေတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္တဝဓာယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ၊ ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ ¶ ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဿတရီ အတ္တဝဓာယ ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ၊ ပရာဘဝါယ ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္တဝဓာယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ၊ ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒီ’’တိ။

[သံ။ နိ။ ၁။၁၈၃၊ ၁။၂။၁၈၄၊ နေတ္တိ။ ၉၀] ‘‘ဖလံ ဝေ ကဒလိံ ဟန္တိ၊ ဖလံ ဝေဠုံ ဖလံ နဠံ၊

သက္ကာရော ကာပုရိသံ ဟန္တိ၊ ဂဗ္ဘော အဿတရိံ ယထာ’’တိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂။ ဒုတိယဘာဏဝါရော

ပကာသနီယကမ္မံ

၃၃၆။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော နိသိန္နော ဟောတိ သရာဇိကာယ ပရိသာယ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဇိဏ္ဏော ဒါနိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဝုဍ္ဎော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ အပ္ပောဿုက္ကော ဒါနိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတု၊ မမံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ နိဿဇ္ဇတု။ အဟံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပရိဟရိဿာမီ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ မာ တေ ရုစ္စိ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပရိဟရိတု’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဒေဝဒတ္တော…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဇိဏ္ဏော ဒါနိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဝုဍ္ဎော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ အပ္ပောဿုက္ကော ဒါနိ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတု၊ မမံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ နိဿဇ္ဇတု။ အဟံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပရိဟရိဿာမီ’’တိ။ ‘‘သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာနမ္ပိ ¶ ခေါ အဟံ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃံ န နိဿဇ္ဇေယျံ ¶ ၊ ကိံ ပန တုယှံ ဆဝဿ ခေဠာသကဿာ’’တိ! အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော – သရာဇိကာယ ¶ မံ ဘဂဝါ ပရိသာယ ခေဠာသကဝါဒေန အပသာဒေတိ၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဝ ဥက္ကံသတီတိ – ကုပိတော အနတ္တမနော ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အယဉ္စရဟိ ဒေဝဒတ္တဿ ဘဂဝတိ ပဌမော အာဃာတော အဟောသိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ပကာသနီယံ ကမ္မံ ကရောတု – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာတဗ္ဗံ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၃၃၇။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ သင်္ဃော ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ပကာသနီယံ ကမ္မံ ကရေယျ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ¶ ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ¶ ပကာသနီယံ ကမ္မံ ကရောတိ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ပကာသနီယံ ကမ္မဿ ကရဏံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ၊ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ – သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သင်္ဃေန ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ပကာသနီယံ ကမ္မံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၃၃၈။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ တွံ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဒေဝဒတ္တံ ¶ ရာဇဂဟေ ပကာသေဟီ’’တိ။ ‘‘ပုဗ္ဗေ မယာ၊ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော – ‘မဟိဒ္ဓိကော ဂေါဓိပုတ္တော၊ မဟာနုဘာဝေါ ဂေါဓိပုတ္တော’တိ။ ကထာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေမီ’’တိ? ‘‘နနု တယာ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဘူတောယေဝ ဒေဝဒတ္တဿ ရာဇဂဟေ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော – ‘မဟိဒ္ဓိကော ဂေါဓိပုတ္တော၊ မဟာနုဘာဝေါ ဂေါဓိပုတ္တော’’’ တိ? ‘‘ဧဝံ ¶ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ တွံ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဘူတံယေဝ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃော သာရိပုတ္တံ သမ္မန္နတု ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေတုံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ သာရိပုတ္တော ¶ ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ သမ္မန္နေယျ ¶ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေတုံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ သမ္မန္နတိ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေတုံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ၊ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ၊ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သမ္မုတိ ¶ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေတုံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ၊ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ – သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သင်္ဃေန အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေတုံ – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’တိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

သမ္မတော ¶ စ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ရာဇဂဟံ ပဝိသိတွာ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသေသိ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ။ တတ္ထ ယေ တေ မနုဿာ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ ဒုဗ္ဗုဒ္ဓိနော၊ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဥသူယကာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရံ ဥသူယန္တီ’’တိ။ ယေ ပန တေ မနုဿာ သဒ္ဓါ ပသန္နာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ ဗုဒ္ဓိမန္တော၊ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န ခေါ ဣဒံ ဩရကံ ဘဝိဿတိ ယထာ ဘဂဝါ ဒေဝဒတ္တံ ရာဇဂဟေ ပကာသာပေတီ’’တိ။

အဇာတသတ္တုကုမာရဝတ္ထု

၃၃၉။ အထ ¶ ¶ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ယေန အဇာတသတ္တု ကုမာရော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ၊ ကုမာရ၊ မနုဿာ ဒီဃာယုကာ၊ ဧတရဟိ အပ္ပာယုကာ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ တွံ ကုမာရောဝ သမာနော ကာလံ ကရေယျာသိ။ တေန ဟိ တွံ၊ ကုမာရ၊ ပိတရံ ဟန္တွာ ရာဇာ ဟောဟိ။ အဟံ ဘဂဝန္တံ ဟန္တွာ ဗုဒ္ဓါ ဘဝိဿာမီ’’တိ။

အထ ခေါ အဇာတသတ္တု ကုမာရော – အယျော ခေါ ဒေဝဒတ္တော မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ၊ ဇာနေယျာသိ အယျော ဒေဝဒတ္တောတိ – ဦရုယာ ပေါတ္ထနိကံ ဗန္ဓိတွာ ဒိဝါ ဒိဝဿ [ဒိဝါ ဒိဝသဿ (က။)] ဘီတော ဥဗ္ဗိဂ္ဂေါ ဥဿင်္ကီ ဥတြသ္တော သဟသာ အန္တေပုရံ ပါဝိသိ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ အန္တေပုရေ ဥပစာရကာ မဟာမတ္တာ အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဒိဝါ ဒိဝဿ ဘီတံ ဥဗ္ဗိဂ္ဂံ ဥဿင်္ကိံ ဥတြသ္တံ သဟသာ အန္တေပုရံ ပဝိသန္တံ၊ ဒိသွာန အဂ္ဂဟေသုံ။ တေ ဝိစိနန္တာ ဦရုယာ ပေါတ္ထနိကံ ဗဒ္ဓံ [ဗန္ဓံ (က။)] ဒိသွာန အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိံ တွံ၊ ကုမာရ၊ ကတ္တုကာမောသီ’’တိ? ‘‘ပိတရမှိ ဟန္တုကာမော’’တိ။ ‘‘ကေနာသိ ဥဿာဟိတော’’တိ? ‘‘အယျေန ဒေဝဒတ္တေနာ’’တိ။ ဧကစ္စေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘‘ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တော စ၊ သဗ္ဗေ စ ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ’’တိ။ ဧကစ္စေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘‘န ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ။ န ဘိက္ခူ ကိဉ္စိ အပရဇ္ဈန္တိ။ ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တော စာ’’တိ။ ဧကစ္စေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘‘န ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ န ဒေဝဒတ္တော။ န ဘိက္ခူ ¶ ဟန္တဗ္ဗာ။ ရညော အာရောစေတဗ္ဗံ။ ယထာ ရာဇာ ဝက္ခတိ တထာ ကရိဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ တေ မဟာမတ္တာ အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ အာဒါယ ယေန ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိံသု ¶ ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘ကထံ၊ ဘဏေ၊ မဟာမတ္တေဟိ မတိ ကတာ’’တိ? ‘‘ဧကစ္စေ၊ ဒေဝ၊ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တော စ၊ သဗ္ဗေ စ ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ’တိ။ ဧကစ္စေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘န ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ။ န ဘိက္ခူ ကိဉ္စိ အပရဇ္ဈန္တိ။ ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တော စာ’တိ။ ဧကစ္စေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘န ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ န ဒေဝဒတ္တော။ န ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ။ ရညော ¶ အာရောစေတဗ္ဗံ။ ယထာ ရာဇာ ဝက္ခတိ တထာ ကရိဿာမာ’’’တိ။ ‘‘ကိံ၊ ဘဏေ၊ ကရိဿတိ ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ? နနု ဘဂဝတာ ပဋိကစ္စေဝ ဒေဝဒတ္တော ရာဇဂဟေ ပကာသာပိတော – ‘ပုဗ္ဗေ ဒေဝဒတ္တဿ အညာ ပကတိ အဟောသိ၊ ဣဒါနိ အညာ ပကတိ။ ယံ ဒေဝဒတ္တော ကရေယျ ကာယေန ဝါစာယ၊ န တေန ဗုဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မော ဝါ သင်္ဃော ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဒေဝဒတ္တောဝ တေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ? တတ္ထ ယေ တေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော ဒေဝဒတ္တော စ၊ သဗ္ဗေ စ ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ’တိ၊ တေ အဋ္ဌာနေ အကာသိ။ ယေ တေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘န ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ၊ န ဘိက္ခူ ကိဉ္စိ အပရဇ္ဈန္တိ၊ ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော ဒေဝဒတ္တော စာ’တိ၊ တေ နီစေ ဌာနေ ဌပေသိ။ ယေ ¶ တေ မဟာမတ္တာ ဧဝံ မတိံ အကံသု – ‘န ကုမာရော စ ဟန္တဗ္ဗော၊ န ဒေဝဒတ္တော၊ န ဘိက္ခူ ဟန္တဗ္ဗာ၊ ရညော အာရောစေတဗ္ဗံ၊ ယထာ ရာဇာ ဝက္ခတိ တထာ ကရိဿာမာ’တိ၊ တေ ဥစ္စေ ဌာနေ ဌပေသိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ မံ တွံ၊ ကုမာရ၊ ဟန္တုကာမောသီ’’တိ? ‘‘ရဇ္ဇေနာမှိ၊ ဒေဝ၊ အတ္ထိကော’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ ကုမာရ၊ ရဇ္ဇေန အတ္ထိကော၊ ဧတံ တေ ရဇ္ဇ’’န္တိ အဇာတသတ္တုဿ ကုမာရဿ ရဇ္ဇံ နိယျာဒေသိ။

အဘိမာရပေသနံ

၃၄၀။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ယေန အဇာတသတ္တု ကုမာရော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အဇာတသတ္တုံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုရိသေ၊ မဟာရာဇ၊ အာဏာပေဟိ၊ ယေ သမဏံ ဂေါတမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ အဇာတသတ္တု ကုမာရော မနုဿေ အာဏာပေသိ – ‘‘ယထာ၊ ဘဏေ၊ အယျော ဒေဝဒတ္တော အာဟ တထာ ကရေယျာထာ’’တိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဧကံ ပုရိသံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆာဝုသော၊ အမုကသ္မိံ ဩကာသေ သမဏော ဂေါတမော ဝိဟရတိ။ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ ဣမိနာ မဂ္ဂေန အာဂစ္ဆာ’’တိ။ တသ္မိံ မဂ္ဂေ ဒွေ ပုရိသေ ဌပေသိ – ‘‘ယော ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဧကော ပုရိသော အာဂစ္ဆတိ၊ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ ဣမိနာ မဂ္ဂေန အာဂစ္ဆထာ’’တိ။ တသ္မိံ မဂ္ဂေ စတ္တာရော ပုရိသေ ဌပေသိ – ‘‘ယေ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ¶ ဒွေ ပုရိသာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ ဣမိနာ မဂ္ဂေန အာဂစ္ဆထာ’’တိ။ တသ္မိံ မဂ္ဂေ အဋ္ဌ ပုရိသေ ဌပေသိ – ‘‘ယေ ဣမိနာ မဂ္ဂေန စတ္တာရော ပုရိသာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေ ဇီဝိတာ ¶ ဝေါရောပေတွာ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ¶ အာဂစ္ဆထာ’’တိ။ တသ္မိံ မဂ္ဂေ သောဠသ ¶ ပုရိသေ ဌပေသိ – ‘‘ယေ ဣမိနာ မဂ္ဂေန အဋ္ဌ ပုရိသာ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တေ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာဂစ္ဆထာ’’တိ။

အထ ခေါ သော ဧကော ပုရိသော အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော အဝိဒူရေ ဘီတော ဥဗ္ဗိဂ္ဂေါ ဥဿင်္ကီ ဥတြသ္တော ပတ္ထဒ္ဓေန ကာယေန အဋ္ဌာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ တံ ပုရိသံ ဘီတံ ဥဗ္ဗိဂ္ဂံ ဥဿင်္ကိံ ဥတြသ္တံ ပတ္ထဒ္ဓေန ကာယေန ဌိတံ။ ဒိသွာန တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟာဝုသော၊ မာ ဘာယီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော အသိစမ္မံ ဧကမန္တံ ကရိတွာ ဓနုကလာပံ နိက္ခိပိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္စယော မံ၊ ဘန္တေ၊ အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ၊ ယောဟံ ဒုဋ္ဌစိတ္တော ဝဓကစိတ္တော ဣဓူပသင်္ကန္တော။ တဿ မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။ ‘‘တဂ္ဃ တွံ၊ အာဝုသော၊ အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ၊ ယံ တွံ ဒုဋ္ဌစိတ္တော ဝဓကစိတ္တော ဣဓူပသင်္ကန္တော။ ယတော စ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော ¶ ၊ အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ၊ တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ ဝုဍ္ဎိ ဟေသာ၊ အာဝုသော၊ အရိယဿ ဝိနယေ – ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ၊ အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿ ပုရိသဿ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ၊ သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ၊ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ၊ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ တံ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တံ၊ မုဒုစိတ္တံ၊ ဝိနီဝရဏစိတ္တံ၊ ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ၊ ပသန္နစိတ္တံ၊ အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ၊ သမုဒယံ၊ နိရောဓံ၊ မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေယျ၊ ဧဝမေဝ တဿ ပုရိသဿ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ၊ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂါဠှဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘန္တေ၊ အဘိက္ကန္တံ၊ ဘန္တေ။ သေယျထာပိ၊ ဘန္တေ၊ နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ၊ ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ၊ မူဠှဿ ¶ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ၊ အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ – ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝန္တံ သရဏံ ¶ ဂစ္ဆာမိ၊ ဓမ္မဉ္စ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဂဝါ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ¶ ဂတ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ ¶ – ‘‘မာ ခေါ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆ၊ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆာဟီ’’တိ အညေန မဂ္ဂေန ဥယျောဇေသိ။

အထ ခေါ တေ ဒွေ ပုရိသာ – ကိံ နု ခေါ သော ဧကော ပုရိသော စိရေန အာဂစ္ဆတီတိ – ပဋိပထံ ဂစ္ဆန္တာ အဒ္ဒသံသု ဘဂဝန္တံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ တေသံ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ…ပေ… အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘန္တေ…ပေ… ဥပါသကေ နော ဘဂဝါ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတေ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ပုရိသေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာဝုသော၊ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆိတ္ထ၊ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆထာ’’တိ အညေန မဂ္ဂေန ဥယျောဇေသိ။

အထ ခေါ တေ စတ္တာရော ပုရိသာ…ပေ… အထ ခေါ တေ အဋ္ဌ ပုရိသာ…ပေ… အထ ခေါ တေ သောဠသ ပုရိသာ – ကိံ နု ခေါ တေ အဋ္ဌ ပုရိသာ စိရေန အာဂစ္ဆန္တီတိ – ပဋိပထံ ဂစ္ဆန္တာ အဒ္ဒသာသုံ ဘဂဝန္တံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ တေသံ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ၊ သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ…ပေ… အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ၊ ဘန္တေ…ပေ… ¶ ဥပါသကေ နော ဘဂဝါ ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတေ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ပုရိသေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ ခေါ တုမှေ၊ အာဝုသော၊ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆိတ္ထ၊ ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆထာ’’တိ အညေန မဂ္ဂေန ဥယျောဇေသိ။

အထ ခေါ သော ဧကော ပုရိသော ယေန ဒေဝဒတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဒေဝဒတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နာဟံ၊ ဘန္တေ၊ သက္ကောမိ တံ ဘဂဝန္တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ၊ မဟိဒ္ဓိကော သော ဘဂဝါ၊ မဟာနုဘာဝေါ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ အာဝုသော၊ မာ တွံ သမဏံ ဂေါတမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ အဟမေဝ သမဏံ ဂေါတမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဿာမီ’’တိ။

လောဟိတုပ္ပာဒကကမ္မံ

၃၄၁။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ဂိဇ္ဈကူဋဿ ပဗ္ဗတဿ ဆာယာယံ စင်္ကမတိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဂိဇ္ဈကူဋံ ပဗ္ဗတံ အာရုဟိတွာ မဟတိံ သိလံ ပဝိဇ္ဈိ – ဣမာယ သမဏံ ဂေါတမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဿာမီတိ။ ဒွေ ပဗ္ဗတကူဋာ သမာဂန္တွာ တံ သိလံ သမ္ပဋိစ္ဆိံသု။ တတော ပပတိကာ ဥပ္ပတိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေ ရုဟိရံ ဥပ္ပာဒေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥဒ္ဓံ ဥလ္လောကေတွာ ဒေဝဒတ္တံ ¶ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဗဟုံ တယာ၊ မောဃပုရိသ၊ အပုညံ ပသုတံ၊ ယံ တွံ ဒုဋ္ဌစိတ္တော ဝဓကစိတ္တော တထာဂတဿ ရုဟိရံ ဥပ္ပာဒေသီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဒံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒေဝဒတ္တေန ပဌမံ အာနန္တရိယံ ကမ္မံ ဥပစိတံ၊ ယံ ဒုဋ္ဌစိတ္တေန ဝဓကစိတ္တေန တထာဂတဿ ရုဟိရံ ဥပ္ပာဒိတ’’န္တိ။

အဿောသုံ ¶ ခေါ ဘိက္ခူ – ‘‘ဒေဝဒတ္တေန ကိရ ဘဂဝတော ဝဓော ပယုတ္တော’’တိ။ တေ စ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဝိဟာရဿ ပရိတော ပရိတော စင်္ကမန္တိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ သဇ္ဈာယံ ¶ ကရောန္တာ၊ ဘဂဝတော ရက္ခာဝရဏဂုတ္တိယာ။ အဿောသိ ခေါ ဘဂဝါ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ သဇ္ဈာယသဒ္ဒံ။ သုတွာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ သော၊ အာနန္ဒ၊ ဥစ္စာသဒ္ဒေါ မဟာသဒ္ဒေါ သဇ္ဈာယသဒ္ဒေါ’’တိ? ‘‘အဿောသုံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ – ‘ဒေဝဒတ္တေန ကိရ ဘဂဝတော ဝဓော ပယုတ္တော’တိ။ တေ စ [တေဓ (သီ။)]၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဝိဟာရဿ ပရိတော ပရိတော စင်္ကမန္တိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ သဇ္ဈာယံ ကရောန္တာ၊ ဘဂဝတော ရက္ခာဝရဏဂုတ္တိယာ။ သော ဧသော၊ ဘဂဝါ၊ ဥစ္စာသဒ္ဒေါ မဟာသဒ္ဒေါ သဇ္ဈာယသဒ္ဒေါ’’တိ။ ‘‘တေန ဟာနန္ဒ၊ မမ ဝစနေန တေ ဘိက္ခူ အာမန္တေဟိ – သတ္ထာ အာယသ္မန္တေ အာမန္တေတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သတ္ထာ အာယသ္မန္တေ အာမန္တေတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘အဋ္ဌာနမေတံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနဝကာသော၊ ယံ ပရူပက္ကမေန တထာဂတံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ။ အနုပက္ကမေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ။

[စူဠဝ။ ၃၃၄၊ အ။ နိ။ ၅။၁၀၀] ‘‘ပဉ္စိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္ထာရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ‘‘ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓသီလော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓသီလောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ¶ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ သီလံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓသီလော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓသီလောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ သီလံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ နံ မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ ¶ ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ သီလတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ သီလတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓအာဇီဝေါ သမာနော…ပေ… အပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနော သမာနော…ပေ… အပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏော သမာနော…ပေ… ¶ အပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဉာဏဒဿနံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ တမေနံ သာဝကာ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘အယံ ခေါ ဘဝံ သတ္ထာ အပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနောမှီ’တိ ပဋိဇာနာတိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဉာဏဒဿနံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ မယဉ္စေဝ ခေါ ပန ဂိဟီနံ အာရောစေယျာမ၊ နာဿဿ မနာပံ။ ယံ ခေါ ပနဿ အမနာပံ၊ ကထံ န မယံ တေန သမုဒါစရေယျာမ? သမ္မန္နတိ ခေါ ပန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန – ယံ တုမော ကရိဿတိ၊ တုမောဝ တေန ပညာယိဿတီ’တိ။ ဧဝရူပံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္ထာရံ သာဝကာ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခန္တိ၊ ဧဝရူပေါ စ ပန သတ္ထာ သာဝကေဟိ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသတိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စ သတ္ထာရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ‘‘အဟံ ခေါ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပရိသုဒ္ဓသီလော သမာနော ‘ပရိသုဒ္ဓသီလောမှီ’တိ ပဋိဇာနာမိ ‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ သီလံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’န္တိ စ။ န စ မံ သာဝကာ သီလတော ရက္ခန္တိ၊ န စာဟံ သာဝကေဟိ သီလတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသာမိ။ အဟံ ခေါ ပန ¶ ဘိက္ခဝေ ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ သမာနော…ပေ… ¶ ပရိသုဒ္ဓဓမ္မဒေသနော သမာနော…ပေ… ပရိသုဒ္ဓဝေယျာကရဏော သမာနော…ပေ… ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနော သမာနော ‘‘ပရိသုဒ္ဓဉာဏဒဿနောမှီ’’တိ ပဋိဇာနာမိ ‘‘ပရိသုဒ္ဓံ မေ ဉာဏဒဿနံ ပရိယောဒါတံ အသံကိလိဋ္ဌ’’န္တိ စ၊ န စ မံ သာဝကာ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခန္တိ၊ န စာဟံ သာဝကေဟိ ဉာဏဒဿနတော ရက္ခံ ပစ္စာသီသာမိ။ ‘‘အဋ္ဌာနမေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနဝကာသော၊ ယံ ပရူပက္ကမေန တထာဂတံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ။ အနုပက္ကမေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ။ ဂစ္ဆထ တုမှေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယထာဝိဟာရံ။ အရက္ခိယာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတာ’’တိ။

နာဠာဂိရိပေသနံ

၃၄၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ နာဠာဂိရိ နာမ ဟတ္ထီ စဏ္ဍော ဟောတိ၊ မနုဿဃာတကော။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ရာဇဂဟံ ပဝိသိတွာ ဟတ္ထိသာလံ ဂန္တွာ ဟတ္ထိဘဏ္ဍေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယံ ခေါ၊ ဘဏေ၊ ရာဇဉာတကာ နာမ ပဋိဗလာ နီစဋ္ဌာနိယံ ဥစ္စဋ္ဌာနေ ဌပေတုံ၊ ဘတ္တမ္ပိ ဝေတနမ္ပိ ဝဍ္ဎာပေတုံ။ တေန ဟိ၊ ဘဏေ၊ ယဒါ သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ရစ္ဆံ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊ တဒါ ဣမံ နာဠာဂိရိံ ဟတ္ထိံ မုဉ္စေတွာ ဣမံ ရစ္ဆံ ပဋိပါဒေထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ¶ ဟတ္ထိဘဏ္ဍာ ဒေဝဒတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သမ္ဗဟုလေဟိ ¶ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ရစ္ဆံ ပဋိပဇ္ဇိ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ တေ ဟတ္ထိဘဏ္ဍာ ဘဂဝန္တံ တံ ရစ္ဆံ ပဋိပန္နံ။ ဒိသွာန နာဠာဂိရိံ ဟတ္ထိံ မုဉ္စိတွာ တံ ရစ္ဆံ ပဋိပါဒေသုံ။ အဒ္ဒသာ ခေါ နာဠာဂိရိ ဟတ္ထီ ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ ¶ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန သောဏ္ဍံ ဥဿာပေတွာ ပဟဋ္ဌကဏ္ဏဝါလော ယေန ဘဂဝါ တေန အဘိဓာဝိ။ အဒ္ဒသာသုံ ခေါ တေ ဘိက္ခူ နာဠာဂိရိံ ဟတ္ထိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အယံ၊ ဘန္တေ၊ နာဠာဂိရိ ဟတ္ထီ စဏ္ဍော မနုဿဃာတကော ဣမံ ရစ္ဆံ ပဋိပန္နော။ ပဋိက္ကမတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ၊ ပဋိက္ကမတု သုဂတော’’တိ။ ‘‘အာဂစ္ဆထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာ ဘာယိတ္ထ။ အဋ္ဌာနမေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနဝကာသော၊ ယံ ပရူပက္ကမေန တထာဂတံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ။ အနုပက္ကမေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အယံ၊ ဘန္တေ၊ နာဠာဂိရိ ဟတ္ထီ စဏ္ဍော မနုဿဃာတကော ဣမံ ရစ္ဆံ ပဋိပန္နော။ ပဋိက္ကမတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ၊ ပဋိက္ကမတု သုဂတော’’တိ။ ‘‘အာဂစ္ဆထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာ ဘာယိတ္ထ။ အဋ္ဌာနမေတံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနဝကာသော၊ ယံ ပရူပက္ကမေန တထာဂတံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ။ အနုပက္ကမေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ တထာဂတာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ပါသာဒေသုပိ ဟမ္မိယေသုပိ ဆဒနေသုပိ အာရုဠှာ အစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ ယေ တေ မနုဿာ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ ဒုဗ္ဗုဒ္ဓိနော၊ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဘိရူပေါ ဝတ၊ ဘော [အဘိရူပေါ ဝတ ဘော ဂေါတမော (သျာ။ ကံ။)]၊ မဟာသမဏော နာဂေန ဝိဟေဌီယိဿတီ’’တိ။ ယေ ပန တေ မနုဿာ ¶ သဒ္ဓါ ပသန္နာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ ဗုဒ္ဓိမန္တော၊ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘နစိရဿံ ဝတ၊ ဘော၊ နာဂေါ နာဂေန သင်္ဂါမေဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ နာဠာဂိရိံ ဟတ္ထိံ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိ။ အထ ခေါ နာဠာဂိရိ ဟတ္ထီ ဘဂဝတော [ဘဂဝတာ (သီ။)] မေတ္တေန စိတ္တေန ဖုဋ္ဌော [ဖုဋော (က။)] သောဏ္ဍံ ဩရောပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပုရတော အဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန နာဠာဂိရိဿ ဟတ္ထိဿ ကုမ္ဘံ ပရာမသန္တော နာဠာဂိရိံ ဟတ္ထိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘မာ ကုဉ္ဇရ နာဂမာသဒေါ၊ ဒုက္ခဉှိ ကုဉ္ဇရ နာဂမာသဒေါ၊

န ဟိ နာဂဟတဿ ကုဉ္ဇရ သုဂတိ၊ ဟောတိ ဣတော ပရံ ယတော။

‘‘မာ စ မဒေါ မာ စ ပမာဒေါ၊ န ဟိ ပမတ္တာ သုဂတိံ ဝဇန္တိ တေ၊

တွညေဝ တထာ ကရိဿသိ၊ ယေန တွံ သုဂတိံ ဂမိဿသီ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ နာဠာဂိရိ ဟတ္ထီ သောဏ္ဍာယ ဘဂဝတော ပါဒပံသူနိ ဂဟေတွာ ဥပရိမုဒ္ဓနိ အာကိရိတွာ ပဋိကုဋိယောဝ [ပဋိကုဋိတော ပဋိသက္ကိ (သီ။ သျာ။)] ဩသက္ကိ၊ ယာဝ ဘဂဝန္တံ အဒ္ဒက္ခိ။ အထ ခေါ နာဠာဂိရိ ဟတ္ထီ ဟတ္ထိသာလံ ဂန္တွာ သကေ ဌာနေ အဋ္ဌာသိ။ တထာ ဒန္တော စ ပန နာဠာဂိရိ ¶ ဟတ္ထီ အဟောသိ။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဣမံ ဂါထံ ဂါယန္တိ –

[မ။ နိ။ ၂။၃၅၂၊ ထေရဂါ။ ၈၇၈] ‘‘ဒဏ္ဍေနေကေ ဒမယန္တိ၊ အင်္ကုသေဟိ ကသာဟိ စ၊

အဒဏ္ဍေန အသတ္ထေန၊ နာဂေါ ဒန္တော မဟေသိနာ’’တိ။

မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ယာဝ ပါပေါ အယံ ဒေဝဒတ္တော၊ အလက္ခိကော၊ ယတြ ဟိ နာမ သမဏဿ ဂေါတမဿ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကဿ ဧဝံ မဟာနုဘာဝဿ ဝဓာယ ပရက္ကမိဿတီ’’တိ။ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိ။ ဘဂဝတော စ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိ။

ပဉ္စဝတ္ထုယာစနကထာ

၃၄၃။ [ပါစိ။ ၂၀၉] တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဒေဝဒတ္တော ပရိဟီနလာဘသက္ကာရော သပရိသော ကုလေသု ဝိညာပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကုလေသု ဝိညာပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ! ကဿ သမ္ပန္နံ န မနာပံ၊ ကဿ သာဒုံ န ရုစ္စတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ကထဉှိ နာမ ဒေဝဒတ္တော သပရိသော ကုလေသု ဝိညာပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိဿတီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ သပရိသော ကုလေသု ဝိညာပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ကုလေသု တိကဘောဇနံ ပညပေဿာမိ တယော အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ – ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာန နိဂ္ဂဟာယ ¶ ၊ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ၊ မာ ပါပိစ္ဆာ ပက္ခံ နိဿာယ သင်္ဃံ ဘိန္ဒေယျုန္တိ၊ ကုလာနုဒ္ဒယာယ [ကုလာနုဒယတာယ (သီ။ သျာ။)] စ။ ဂဏဘောဇနေ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

[ပါရာ။ ၄၀၉] အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ယေန ကောကာလိကော ကဋမောဒကတိဿကော [ကဋမောရကတိဿကော (သီ။ သျာ။)] ခဏ္ဍဒေဝိယာ ပုတ္တော သမုဒ္ဒဒတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ကောကာလိကံ ကဋမောဒကတိဿကံ ခဏ္ဍဒေဝိယာ ပုတ္တံ သမုဒ္ဒဒတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧထ၊ မယံ၊ အာဝုသော၊ သမဏဿ ဂေါတမဿ သင်္ဃဘေဒံ ကရိဿာမ စက္ကဘေဒ’’န္တိ။ ဧဝံ ¶ ဝုတ္တေ ကောကာလိကော ဒေဝဒတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သမဏော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဂေါတမော မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ။ ကထံ မယံ သမဏဿ ဂေါတမဿ သင်္ဃဘေဒံ ကရိဿာမ စက္ကဘေဒ’’န္တိ? ‘‘ဧထ၊ မယံ၊ အာဝုသော၊ သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ ယာစိဿာမ – ‘ဘဂဝါ၊ ဘန္တေ၊ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ¶ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ၊ ဘန္တေ၊ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ¶ ဩသရေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပိဏ္ဍပါတိကာ အဿု၊ ယော နိမန္တနံ သာဒိယေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပံသုကူလိကာ ¶ အဿု၊ ယော ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ရုက္ခမူလိကာ အဿု၊ ယော ဆန္နံ ဥပဂစ္ဆေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ၊ ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’တိ။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ သမဏော ဂေါတမော နာနုဇာနိဿတိ။ တေ မယံ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ ဇနံ သညာပေဿာမာ’’တိ။ ‘‘သက္ကာ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ သမဏဿ ဂေါတမဿ သင်္ဃဘေဒေါ ကာတုံ စက္ကဘေဒေါ။ လူခပ္ပသန္နာ ဟိ၊ အာဝုသော၊ မနုဿာ’’တိ။

အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သပရိသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ၊ ဘန္တေ၊ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ၊ ဘန္တေ၊ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ဩသရေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပိဏ္ဍပါတိကာ အဿု၊ ယော နိမန္တနံ သာဒိယေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပံသုကူလိကာ အဿု၊ ယော ဂဟပတိစီဝရံ ¶ သာဒိယေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ရုက္ခမူလိကာ အဿု၊ ယော ဆန္နံ ဥပဂစ္ဆေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ၊ ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ ဒေဝဒတ္တ။ ယော ဣစ္ဆတိ၊ အာရညိကော ဟောတု၊ ယော ဣစ္ဆတိ၊ ဂါမန္တေ ဝိဟရတု။ ယော ဣစ္ဆတိ၊ ပိဏ္ဍပါတိကော ဟောတု၊ ယော ဣစ္ဆတိ၊ နိမန္တနံ သာဒိယတု။ ယော ဣစ္ဆတိ၊ ပံသုကူလိကော ဟောတု၊ ယော ဣစ္ဆတိ၊ ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယတု။ အဋ္ဌမာသေ ခေါ မယာ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ ရုက္ခမူလသေနာသနံ အနုညာတံ၊ တိကောဋိပရိသုဒ္ဓံ မစ္ဆမံသံ – အဒိဋ္ဌံ၊ အဿုတံ၊ အပရိသင်္ကိတ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော – န ဘဂဝါ ¶ ဣမာနိ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနုဇာနာတီတိ – ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ သပရိသော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သပရိသော ရာဇဂဟံ ပဝိသိတွာ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ ဇနံ သညာပေသိ – ‘‘မယံ၊ အာဝုသော၊ သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ ¶ ယာစိမှာ – ‘ဘဂဝါ၊ ဘန္တေ၊ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ၊ ဘန္တေ၊ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ဩသရေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ…ပေ… ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ၊ ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’တိ။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ သမဏော ဂေါတမော နာနုဇာနာတိ။ တေ မယံ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ ¶ သမာဒါယ ဝတ္တာမာ’’တိ။

တတ္ထ ယေ တေ မနုဿာ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ ဒုဗ္ဗုဒ္ဓိနော၊ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓုတာ သလ္လေခဝုတ္တိနော။ သမဏော ပန ဂေါတမော ဗာဟုလ္လိကော ဗာဟုလ္လာယ စေတေတီ’’တိ။ ယေ ပန တေ မနုဿာ သဒ္ဓါ ¶ ပသန္နာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ ဗုဒ္ဓိမန္တော၊ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဒေဝဒတ္တော ဘဂဝတော သင်္ဃဘေဒါယ ပရက္ကမိဿတိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဒေဝဒတ္တော သင်္ဃဘေဒါယ ပရက္ကမိဿတိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ သင်္ဃဘေဒါယ ပရက္ကမသိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ ဒေဝဒတ္တ။ မာ တေ ရုစ္စိ သင်္ဃဘေဒေါ။ ဂရုကော ခေါ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ သင်္ဃဘေဒေါ။ ယော ခေါ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ သမဂ္ဂံ သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ၊ ကပ္ပဋ္ဌိကံ [ကပ္ပဋ္ဌိတိကံ (သျာ။)] ကိဗ္ဗိသံ ပသဝတိ၊ ကပ္ပံ နိရယမှိ ပစ္စတိ။ ယော စ ခေါ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ ဘိန္နံ သင်္ဃံ သမဂ္ဂံ ကရောတိ၊ ဗြဟ္မံ ပုညံ ပသဝတိ၊ ကပ္ပံ သဂ္ဂမှိ မောဒတိ။ အလံ၊ ဒေဝဒတ္တ။ မာ တေ ရုစ္စိ သင်္ဃဘေဒေါ။ ဂရုကော ခေါ၊ ဒေဝဒတ္တ၊ သင်္ဃဘေဒေါ’’တိ။

[ဥဒါ။ ၄၈] အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဒေဝဒတ္တော အာယသ္မန္တံ ¶ အာနန္ဒံ ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ။ ဒိသွာန ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဇ္ဇတဂ္ဂေဒါနာဟံ ¶ ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ အညတြေဝ ဘဂဝတာ၊ အညတြေဝ ဘိက္ခုသင်္ဃာ၊ ဥပေါသထံ ကရိဿာမိ သင်္ဃကမ္မံ ကရိဿာမီ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။ အဒ္ဒသာ ခေါ မံ၊ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ။ ဒိသွာန ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘အဇ္ဇတဂ္ဂေဒါနာဟံ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ အညတြေဝ ဘဂဝတာ၊ အညတြေဝ ဘိက္ခုသင်္ဃာ၊ ဥပေါသထံ ကရိဿာမိ သင်္ဃကမ္မံ ကရိဿာမီ’တိ။ အဇ္ဇတဂ္ဂေ၊ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တော သင်္ဃံ ဘိန္ဒိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

[ဥဒါ။ ၄၈] ‘‘သုကရံ သာဓုနာ သာဓုံ၊ သာဓုံ ပါပေန ဒုက္ကရံ၊

ပါပံ ပါပေန သုကရံ၊ ပါပမရိယေဟိ ဒုက္ကရ’’န္တိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၃။ တတိယဘာဏဝါရော

သင်္ဃဘေဒကထာ

၃၄၄။ အထ ¶ ခေါ ဒေဝဒတ္တော တဒဟုပေါသထေ ဥဋ္ဌာယာသနာ သလာကံ ဂါဟေသိ – ‘‘မယံ၊ အာဝုသော၊ သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ ယာစိမှာ ¶ – ‘ဘဂဝါ၊ ဘန္တေ၊ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ၊ ဘန္တေ၊ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ဩသရေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ…ပေ… ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ၊ ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ၊ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’တိ။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ သမဏော ဂေါတမော နာနုဇာနာတိ။ တေ မယံ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ သမာဒါယ ဝတ္တာမ။ ယဿာယသ္မတော ဣမာနိ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ ခမန္တိ၊ သော သလာကံ ဂဏှာတူ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ပဉ္စမတ္တာနိ ဘိက္ခုသတာနိ နဝကာ စေဝ ¶ ဟောန္တိ အပ္ပကတညုနော စ။ တေ – ‘အယံ ဓမ္မော ¶ ၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသန’န္တိ – သလာကံ ဂဏှိံသု။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သင်္ဃံ ဘိန္ဒိတွာ ပဉ္စမတ္တာနိ ဘိက္ခုသတာနိ အာဒါယ ယေန ဂယာသီသံ တေန ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေဝဒတ္တော၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဘိန္ဒိတွာ ပဉ္စမတ္တာနိ ဘိက္ခုသတာနိ အာဒါယ ယေန ဂယာသီသံ တေန ပက္ကန္တော’’တိ။ ‘‘န ဟိ နာမ တုမှာကံ၊ သာရိပုတ္တာ၊ တေသု ¶ နဝကေသု ဘိက္ခူသု ကာရုညမ္ပိ ဘဝိဿတိ? ဂစ္ဆထ တုမှေ၊ သာရိပုတ္တာ၊ ပုရာ တေ ဘိက္ခူ အနယဗျသနံ အာပဇ္ဇန္တီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန ဂယာသီသံ တေနုပသင်္ကမိံသု။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဘဂဝတော အဝိဒူရေ ရောဒမာနော ဌိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ ရောဒသီ’’တိ? ‘‘ယေပိ တေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝတော အဂ္ဂသာဝကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ တေပိ ဒေဝဒတ္တဿ သန္တိကေ ဂစ္ဆန္တိ ဒေဝဒတ္တဿ ဓမ္မံ ရောစေန္တာ’’တိ။ ‘‘အဋ္ဌာနမေတံ၊ ဘိက္ခု၊ အနဝကာသော၊ ယံ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ဒေဝဒတ္တဿ ဓမ္မံ ရောစေယျုံ၊ အပိ စ တေ ဂတာ ဘိက္ခူနံ သညတ္တိယာ’’တိ [ဘိက္ခုသညတ္တိယာတိ (သီ။ သျာ။)၊ ဘိက္ခူ သညတ္တိယာ (က။)]။

၃၄၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဒေဝဒတ္တော မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတ္တော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော နိသိန္နော ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဿထ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာဝ သွာက္ခာတော မယာ ဓမ္မော၊ ယေပိ တေ သမဏဿ ဂေါတမဿ အဂ္ဂသာဝကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ တေပိ မမ သန္တိကေ အာဂစ္ဆန္တိ။ မမ ဓမ္မံ ရောစေန္တာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ကောကာလိကော ဒေဝဒတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ၊ အာဝုသော ဒေဝဒတ္တ၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ ဝိဿသိ ¶ ။ ပါပိစ္ဆာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ¶ ၊ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတာ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ အာဝုသော။ သွာဂတံ တေသံ ယတော မေ ဓမ္မံ ရောစေန္တီ’’တိ။

အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဥပဍ္ဎာသနေန နိမန္တေသိ – ‘‘ဧဟာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ဣဓ နိသီဒါဟီ’’တိ။ ‘‘အလံ အာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ¶ သာရိပုတ္တော အညတရံ အာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အညတရံ အာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အဇ္ဈေသိ – ‘‘ဝိဂတထိနမိဒ္ဓါ ¶ ခေါ၊ အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော။ ပဋိဘာတု တံ၊ အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မီ ကထာ၊ ပိဋ္ဌိ မေ အာဂိလာယတိ၊ တမဟံ အာယမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဒေဝဒတ္တဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော စတုဂ္ဂုဏံ သင်္ဃာဋိံ ပညာပေတွာ ဒက္ခိဏေန ပဿေန သေယျံ ကပ္ပေသိ။ တဿ ကိလမန္တဿ မုဋ္ဌဿတိဿ အသမ္ပဇာနဿ မုဟုတ္တကေနေဝ နိဒ္ဒါ ဩက္ကမိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာဒေသနာပါဋိဟာရိယာနုသာသနိယာ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိ အနုသာသိ။ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယာနုသာသနိယာ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိ အနုသာသိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန အာဒေသနာပါဋိဟာရိယာနုသာသနိယာ အာယသ္မတာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနေန ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယာနုသာသနိယာ ¶ ဩဝဒိယမာနာနံ အနုသာသိယမာနာနံ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ၊ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆာမ မယံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတော သန္တိကေ။ ယော တဿ ဘဂဝတော ဓမ္မံ ရောစေသိ သော အာဂစ္ဆတူ’’တိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ တာနိ ပဉ္စဘိက္ခုသတာနိ အာဒါယ ယေန ဝေဠုဝနံ တေနုပသင်္ကမိံသု။ အထ ခေါ ကောကာလိကော ဒေဝဒတ္တံ ဥဋ္ဌာပေသိ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ၊ အာဝုသော ဒေဝဒတ္တ၊ နီတာ တေ ဘိက္ခူ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဟိ။ နနု တွံ၊ အာဝုသော ဒေဝဒတ္တ၊ မယာ ဝုတ္တော – ‘မာ၊ အာဝုသော ဒေဝဒတ္တ၊ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ ဝိဿာသိ။ ပါပိစ္ဆာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ၊ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတာ’’’တိ? အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တဿ တတ္ထေဝ ဥဏှံ လောဟိတံ မုခတော ဥဂ္ဂဉ္ဆိ။

အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိသုံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ¶ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ ¶ ၊ ဘေဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇေယျု’’န္တိ။ ‘‘အလံ၊ သာရိပုတ္တ။ မာ တေ ရုစ္စိ ဘေဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ပုန ဥပသမ္ပဒါ။ တေန ဟိ တွံ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဘေဒကာနုဝတ္တကေ ဘိက္ခူ ထုလ္လစ္စယံ ဒေသာပေဟိ။ ကထံ ပန တေ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဒေဝဒတ္တော ပဋိပဇ္ဇီ’’တိ? ‘‘ယထေဝ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ မံ အဇ္ဈေသတိ – ‘ဝိဂတထိနမိဒ္ဓါ ခေါ ¶ ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော၊ ပဋိဘာတု တံ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မီ ကထာ၊ ပိဋ္ဌိ မေ အာဂိလာယတိ၊ တမဟံ အာယမိဿာမီ’တိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဒေဝဒတ္တော ပဋိပဇ္ဇီ’’တိ။

၃၄၆။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အရညာယတနေ မဟာသရသီ။ တံ နာဂါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရိံသု။ တေ တံ သရသိံ ဩဂါဟေတွာ၊ သောဏ္ဍာယ ဘိသမုဠာလံ အဗ္ဗုဟိတွာ၊ သုဝိက္ခာလိတံ ဝိက္ခာလေတွာ၊ အကဒ္ဒမံ သင်္ခါဒိတွာ၊ အဇ္ဈောဟရန္တိ။ တေသံ တံ ဝဏ္ဏာယ စေဝ ဟောတိ၊ ဗလာယ စ။ န စ တတောနိဒါနံ မရဏံ ဝါ နိဂစ္ဆန္တိ၊ မရဏမတ္တံ ဝါ ဒုက္ခံ။ တေသံယေဝ ခေါ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာနာဂါနံ အနုသိက္ခမာနာ တရုဏာ ဘိင်္ကစ္ဆာပါ။ တေ တံ သရသိံ ဩဂါဟေတွာ၊ သောဏ္ဍာယ ဘိသမုဠာလံ အဗ္ဗုဟိတွာ၊ န သုဝိက္ခာလိတံ ဝိက္ခာလေတွာ၊ သကဒ္ဒမံ သင်္ခါဒိတွာ၊ အဇ္ဈောဟရန္တိ။ တေသံ တံ နေဝ ဝဏ္ဏာယ ဟောတိ၊ န ဗလာယ။ တတောနိဒါနဉ္စ မရဏံ ဝါ နိဂစ္ဆန္တိ၊ မရဏမတ္တံ ဝါ ဒုက္ခံ။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒေဝဒတ္တော မမာနုကြုဗ္ဗံ [မမာနုကုဗ္ဗံ (သီ။ သျာ။)] ကပဏော မရိဿတီတိ။

‘‘မဟာဝရာဟဿ မဟိံ ဝိကြုဗ္ဗတော [ဝိကုဗ္ဗတော (သီ။ သျာ။)]၊ ဘိသံ ဃသာနဿ [ဃသမာနဿ (က။)] နဒီသု ဇဂ္ဂတော၊

ဘိင်္ကောဝ ¶ ပင်္ကံ အဘိဘက္ခယိတွာ၊ မမာနုကြုဗ္ဗံ ကပဏော မရိဿတီ’’တိ။

၃၄၇။ [အ။ နိ။ ၈။၁၆] ‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတိ။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု သောတာ စ ဟောတိ၊ သာဝေတာ စ၊ ဥဂ္ဂဟေတာ စ၊ ဓာရေတာ စ၊ ဝိညာတာ စ၊ ဝိညာပေတာ စ၊ ကုသလော စ သဟိတာသဟိတဿ၊ နော စ ကလဟကာရကော – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတိ။

[အ။ နိ။ ၈။၁၆] ‘‘အဋ္ဌဟိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာရိပုတ္တော ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတိ။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သာရိပုတ္တော သောတာ စ ဟောတိ၊ သာဝေတာ စ၊ ဥဂ္ဂဟေတာ စ၊ ဓာရေတာ စ၊ ဝိညာတာ စ၊ ဝိညာပေတာ စ၊ ကုသလော စ သဟိတာသဟိတဿ၊ နော စ ကလဟကာရကော – ဣမေဟိ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာရိပုတ္တော ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတီတိ။

[အ။ နိ။ ၈။၁၆] ‘‘ယော ဝေ န ဗျထတိ [ဗျာဓတိ (သီ။ သျာ။)] ပတွာ၊ ပရိသံ ဥဂ္ဂဝါဒိနိံ၊

န စ ဟာပေတိ ဝစနံ၊ န စ ဆာဒေတိ သာသနံ။

‘‘အသန္ဒိဒ္ဓါ စ အက္ခာတိ [အက္ခာတာ (က။)]၊ ပုစ္ဆိတော စ န ကုပ္ပတိ၊

သ ဝေ တာဒိသကော ဘိက္ခု၊ ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတီ’’တိ။

၃၄၈။ [အ။ နိ။ ၈။၇] ‘‘အဋ္ဌဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော ¶ နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟိ ¶ ? လာဘေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော၊ အလာဘေန၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ယသေန၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အယသေန၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သက္ကာရေန၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အသက္ကာရေန၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ပါပိစ္ဆတာယ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ပါပမိတ္တတာယ ဘိက္ခဝေ၊ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌဟိ အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။

၃၄၉။ ‘‘သာဓု၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ၊ ဥပ္ပန္နံ အလာဘံ…ပေ… ဥပ္ပန္နံ ယသံ… ဥပ္ပန္နံ အယသံ… ဥပ္ပန္နံ သက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ အသက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပိစ္ဆတံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပမိတ္တတံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ။ ကထဉ္စ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု အတ္ထဝသံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ၊ ဥပ္ပန္နံ အလာဘံ…ပေ… ဥပ္ပန္နံ ယသံ… ဥပ္ပန္နံ အယသံ… ဥပ္ပန္နံ သက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ အသက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပိစ္ဆတံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပမိတ္တတံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ? ယံ ဟိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အနဘိဘုယျ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ၊ ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ¶ ဝိဟရတော ဧဝံသတေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ယံ ဟိဿ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပ္ပန္နံ အလာဘံ…ပေ… ဥပ္ပန္နံ ယသံ… ဥပ္ပန္နံ အယသံ… ဥပ္ပန္နံ သက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ အသက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပိစ္ဆတံ… ဥပ္ပန္နံ ¶ ပါပမိတ္တတံ အနဘိဘုယျ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ၊ ဥပ္ပန္နံ ပါပမိတ္တတံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရတော ဧဝံသတေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္ထဝသံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ၊ ဥပ္ပန္နံ အလာဘံ…ပေ… ဥပ္ပန္နံ ယသံ… ဥပ္ပန္နံ အယသံ… ဥပ္ပန္နံ သက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ အသက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပိစ္ဆတံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပမိတ္တတံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ။ တသ္မာတိဟ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပ္ပန္နံ လာဘံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရိဿာမ၊ ဥပ္ပန္နံ အလာဘံ…ပေ… ဥပ္ပန္နံ ယသံ… ဥပ္ပန္နံ အယသံ… ဥပ္ပန္နံ သက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ အသက္ကာရံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပိစ္ဆတံ… ဥပ္ပန္နံ ပါပမိတ္တတံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရိဿာမာတိ၊ ဧဝဉှိ ဝေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ။

၃၅၀။ ‘‘တီဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အသဒ္ဓမ္မေဟိ ¶ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ တီဟိ? ပါပိစ္ဆတာ၊ ပါပမိတ္တတာ၊ ဩရမတ္တကေန ဝိသေသာဓိဂမေန အန္တရာ ဝေါသာနံ အာပါဒိ – ဣမေဟိ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဟိ အသဒ္ဓမ္မေဟိ ¶ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆောတိ။

‘‘မာ ဇာတု ကောစိ လောကသ္မိံ၊ ပါပိစ္ဆော ဥဒပဇ္ဇထ၊

တဒမိနာပိ ¶ ဇာနာထ၊ ပါပိစ္ဆာနံ ယထာဂတိ။

‘‘ပဏ္ဍိတောတိ သမညာတော၊ ဘာဝိတတ္တောတိ သမ္မတော၊

ဇလံဝ ယသသာ အဋ္ဌာ၊ ဒေဝဒတ္တောတိ မေ သုတံ။

‘‘သော ပမာဒံ အနုစိဏ္ဏော၊ အာသဇ္ဇ နံ တထာဂတံ၊

အဝီစိနိရယံ ပတ္တော၊ စတုဒွါရံ ဘယာနကံ။

‘‘အဒုဋ္ဌဿ ဟိ ယော ဒုဗ္ဘေ၊ ပါပကမ္မံ အကြုဗ္ဗတော၊

တမေဝ ပါပံ ဖုသတိ၊ ဒုဋ္ဌစိတ္တံ အနာဒရံ။

‘‘သမုဒ္ဒံ ဝိသကုမ္ဘေန၊ ယော မညေယျ ပဒူသိတုံ [ပဒုဿိတုံ (က။)]၊

န သော တေန ပဒူသေယျ၊ ဘေသ္မာ ဟိ ဥဒဓီ မဟာ။

‘‘ဧဝမေဝ ¶ တထာဂတံ၊ ယော ဝါဒေနုပဟိံသတိ၊

သမဂ္ဂတံ [သမ္မာဂတံ (သီ။)၊ သမဂတံ (သျာ။)] သန္တစိတ္တံ၊ ဝါဒေါ တမှိ န ရူဟတိ။

‘‘တာဒိသံ မိတ္တံ ကြုဗ္ဗေထ [ကုဗ္ဗေထ (သီ။ သျာ။)]၊ တဉ္စ သေဝေထ ပဏ္ဍိတော၊

ယဿ မဂ္ဂါနုဂေါ ဘိက္ခု၊ ခယံ ဒုက္ခဿ ပါပုဏေ’’တိ။

ဥပါလိပဉှာ

၃၅၁။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သင်္ဃရာဇိ သင်္ဃရာဇီတိ၊ ဘန္တေ၊ ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါ? ကိတ္တာဝတာ စ ပန သင်္ဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ ¶ သင်္ဃဘေဒေါ စာ’’တိ?

‘‘ဧကတော ¶ ၊ ဥပါလိ၊ ဧကော ဟောတိ၊ ဧကတော ဒွေ၊ စတုတ္ထော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါ။ ဧကတော၊ ဥပါလိ၊ ဒွေ ဟောန္တိ၊ ဧကတော ဒွေ၊ ပဉ္စမော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါ။ ဧကတော၊ ဥပါလိ၊ ဒွေ ဟောန္တိ၊ ဧကတော တယော၊ ဆဋ္ဌော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါ ¶ ။ ဧကတော၊ ဥပါလိ၊ တယော ဟောန္တိ၊ ဧကတော တယော၊ သတ္တမော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါ။ ဧကတော၊ ဥပါလိ၊ တယော ဟောန္တိ၊ ဧကတော စတ္တာရော၊ အဋ္ဌမော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ ဟောတိ၊ နော စ သင်္ဃဘေဒေါ။ ဧကတော၊ ဥပါလိ၊ စတ္တာရော ဟောန္တိ၊ ဧကတော စတ္တာရော၊ နဝမော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ ¶ ။ ဧဝံ ¶ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ သင်္ဃဘေဒေါ စ။ နဝန္နံ ဝါ၊ ဥပါလိ၊ အတိရေကနဝန္နံ ဝါ သင်္ဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ သင်္ဃဘေဒေါ စ။ န ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနီ သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ၊ အပိ စ ဘေဒါယ ပရက္ကမတိ၊ န သိက္ခမာနာ သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ…ပေ… န သာမဏေရော သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ၊ န သာမဏေရီ သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ၊ န ဥပါသကော သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ၊ န ဥပါသိကာ သင်္ဃံ ဘိန္ဒတိ၊ အပိ စ ဘေဒါယ ပရက္ကမတိ။ ဘိက္ခု ခေါ၊ ဥပါလိ၊ ပကတတ္တော၊ သမာနသံဝါသကော၊ သမာနသီမာယံ ဌိတော၊ သင်္ဃံ ဘိန္ဒတီ’’တိ။

၃၅၂။ [အ။ နိ။ ၁၀။၃၇] ‘‘သင်္ဃဘေဒေါ သင်္ဃဘေဒေါတိ၊ ဘန္တေ၊ ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော ဘိန္နော ဟောတီ’’တိ?

‘‘ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခူ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ¶ ဒီပေန္တိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ ¶ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ။ တေ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ အပကဿန္တိ၊ အဝပကဿန္တိ၊ အာဝေနိံ [အာဝေဏိ (သီ။)၊ အာဝေဏိကံ (သျာ။)] ဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ အာဝေနိံ ပဝါရဏံ ကရောန္တိ၊ အာဝေနိံ သင်္ဃကမ္မံ ကရောန္တိ။ ဧတ္တာဝတာ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃော ဘိန္နော ဟောတီ’’တိ။

၃၅၃။ [ အ။ နိ။ ၁၀။၃၇] ‘‘သင်္ဃသာမဂ္ဂီ သင်္ဃသာမဂ္ဂီတိ၊ ဘန္တေ၊ ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော သမဂ္ဂေါ ဟောတီ’’တိ? ‘‘ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခူ အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ¶ ဒီပေန္တိ၊ အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ ပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တိ၊ အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ သာဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အနဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ ¶ ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ၊ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တိ။ တေ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ န အပကဿန္တိ၊ န အဝပကဿန္တိ၊ န အာဝေနိံ ဥပေါသထံ ကရောန္တိ၊ န အာဝေနိံ ပဝါရဏံ ကရောန္တိ၊ န အာဝေနိံ သင်္ဃကမ္မံ ကရောန္တိ။ ဧတ္တာဝတာ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃော သမဂ္ဂေါ ဟောတီ’’တိ။

၃၅၄။ ‘‘သမဂ္ဂံ ပန၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ဘိန္ဒိတွာ ကိံ သော ပသဝတီ’’တိ? ‘‘သမဂ္ဂံ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃံ ဘိန္ဒိတွာ ကပ္ပဋ္ဌိကံ ကိဗ္ဗိသံ ပသဝတိ၊ ကပ္ပံ နိရယမှိ ပစ္စတီ’’တိ။

[ဣတိဝု။ ၁၈၊ အ။ နိ။ ၁၀။၃၉] ‘‘အာပါယိကော ¶ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော သင်္ဃဘေဒကော၊

ဝဂ္ဂရတော အဓမ္မဋ္ဌော၊ ယောဂက္ခေမာ ပဓံသတိ၊

သင်္ဃံ သမဂ္ဂံ ဘိန္ဒိတွာ၊ ကပ္ပံ နိရယမှိ ပစ္စတီ’’တိ။

‘‘ဘိန္နံ ¶ ပန၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ သမဂ္ဂံ ကတွာ ကိံ သော ပသဝတီ’’တိ? ‘‘ဘိန္နံ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃံ သမဂ္ဂံ ကတွာ ဗြဟ္မံ ပုညံ ပသဝတိ၊ ကပ္ပံ သဂ္ဂမှိ မောဒတီ’’တိ။

[ဣတ္တိဝု။ ၁၈၊ အ။ နိ။ ၁၀။၄၀] ‘‘သုခါ သင်္ဃဿ သာမဂ္ဂီ၊ သမဂ္ဂါနဉ္စ အနုဂ္ဂဟော၊

သမဂ္ဂရတော ဓမ္မဋ္ဌော၊ ယောဂက္ခေမာ န ဓံသတိ၊

သင်္ဃံ သမဂ္ဂံ ကတွာန၊ ကပ္ပံ သဂ္ဂမှိ မောဒတီ’’တိ။

၃၅၅။ [ပရိ။ ၄၅၉] ‘‘သိယာ နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော’’တိ? ‘‘သိယာ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော’’တိ။

[ပရိ။ ၄၅၉] ‘‘သိယာ ¶ [သိယာ နု ခေါ (သျာ။ ကံ။)] ပန၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃဘေဒကော ¶ န အာပါယိကော၊ န နေရယိကော၊ န ကပ္ပဋ္ဌော၊ န အတေကိစ္ဆော’’တိ? ‘‘သိယာ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော န အာပါယိကော၊ န နေရယိကော၊ န ကပ္ပဋ္ဌော၊ န အတေကိစ္ဆော’’တိ။

‘‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော’’တိ? ‘‘ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ။ တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ ဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ ဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ ဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ။ တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ ဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ ဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ ဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ။ တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဝေမတိကော၊ ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ ဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ ဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ ဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ¶ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ။ တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ¶ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ…ပေ… (တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ) [( ) သျာမပေါတ္ထကေ နတ္ထိ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာယ သမေတိ]။ တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဘေဒေ ဝေမတိကော။ တသ္မိံ ဝေမတိကော ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ။ တသ္မိံ ဝေမတိကော ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ။ တသ္မိံ ဝေမတိကော ဘေဒေ ဝေမတိကော ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ ဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ ဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ ဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော။

‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ… ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ… အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ… ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ… အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ… အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ… အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ… ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ… အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ… တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ…ပေ… တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ¶ … တသ္မိံ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဝေမတိကော… တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ… (တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ) [( ) သျာမပေါတ္ထကေ နတ္ထိ] … တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဝေမတိကော… တသ္မိံ ဝေမတိကော၊ ဘေဒေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ… တသ္မိံ ဝေမတိကော၊ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ… တသ္မိံ ဝေမတိကော၊ ဘေဒေ ဝေမတိကော၊ ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ ဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ ဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ ဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော အာပါယိကော၊ နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော၊ အတေကိစ္ဆော’’တိ။

‘‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃဘေဒကော န အာပါယိကော၊ န နေရယိကော၊ န ကပ္ပဋ္ဌော ¶ ၊ န အတေကိစ္ဆော’’တိ? ‘‘ဣဓုပါလိ၊ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ။ တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ¶ ၊ အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ အဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ အဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ အဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော န အာပါယိကော၊ န နေရယိကော၊ န ကပ္ပဋ္ဌော၊ န အတေကိစ္ဆော။

‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ တသ္မိံ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ ဘေဒေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ၊ အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ၊ အဝိနိဓာယ ခန္တိံ၊ အဝိနိဓာယ ရုစိံ၊ အဝိနိဓာယ ဘာဝံ၊ အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ – ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ အယမ္ပိ ခေါ ¶ ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃဘေဒကော န အာပါယိကော၊ န နေရယိကော၊ န ကပ္ပဋ္ဌော၊ န အတေကိစ္ဆော’’တိ။

တတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

သင်္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကော သတ္တမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အနုပိယေ အဘိညာတာ၊ သုခုမာလော န ဣစ္ဆတိ၊

ကသာ ဝပါ အဘိ နိန္နေ၊ နိဒ္ဓါ လာဝေ စ ဥဗ္ဗဟေ။

ပုဉ္ဇမဒ္ဒပလာလဉ္စ၊ ဘုသဩဖုဏနီဟရေ၊

အာယတိမ္ပိ န ခီယန္တိ၊ ပိတရော စ ပိတာမဟာ။

ဘဒ္ဒိယော အနုရုဒ္ဓါ စ၊ အာနန္ဒော ဘဂု ကိမိလော၊

သကျမာနော စ ကောသမ္ဗိံ၊ ပရိဟာယိ ကကုဓေန စ။

ပကာသေသိ ပိတုနော စ၊ ပုရိသေ သိလံ နာဠာဂိရိံ၊

တိကပဉ္စဂရုကော ခေါ၊ ဘိန္ဒိ ထုလ္လစ္စယေန စ၊

တယော အဋ္ဌ ပုန တီဏိ၊ ရာဇိ ဘေဒါ သိယာ နု ခေါတိ။

သင်္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၈။ ဝတ္တက္ခန္ဓကံ

၁။ အာဂန္တုကဝတ္တကထာ

၃၅၆။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သဥပါဟနာပိ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ ဆတ္တပဂ္ဂဟိတာပိ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ ဩဂုဏ္ဌိတာပိ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ သီသေပိ စီဝရံ ကရိတွာ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ ပါနီယေနပိ ပါဒေ ဓောဝန္တိ၊ ဝုဍ္ဎတရေပိ အာဝါသိကေ ဘိက္ခူ န အဘိဝါဒေန္တိ၊ နပိ သေနာသနံ ပုစ္ဆန္တိ။ အညတရောပိ အာဂန္တုကော ဘိက္ခု အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝိဟာရံ ဃဋိကံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ ကဝါဋံ ပဏာမေတွာ သဟသာ ပါဝိသိ။ တဿ ဥပရိပိဋ္ဌိတော [ဥပရိပိဋ္ဌတော (?)] အဟိ ခန္ဓေ ပပတိ။ သော ဘီတော ဝိဿရမကာသိ။ ဘိက္ခူ ဥပဓာဝိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ၊ အာဝုသော၊ ဝိဿရမကာသီ’’တိ? အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သဥပါဟနာပိ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ဆတ္တပဂ္ဂဟိတာပိ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ဩဂုဏ္ဌိတာပိ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ သီသေပိ စီဝရံ ကရိတွာ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ပါနီယေနပိ ပါဒေ ဓောဝိဿန္တိ၊ ဝုဍ္ဎတရေပိ အာဝါသိကေ ဘိက္ခူ န အဘိဝါဒေဿန္တိ၊ နပိ သေနာသနံ ပုစ္ဆိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ¶ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ‘‘အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သဥပါဟနာပိ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ ဆတ္တပဂ္ဂဟိတာပိ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ ဩဂုဏ္ဌိတာပိ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ သီသေပိ စီဝရံ ကရိတွာ အာရာမံ ပဝိသန္တိ၊ ပါနီယေနိပိ ပါဒေ ဓောဝန္တိ၊ ဝုဍ္ဎတရေပိ အာဝါသိကေ ဘိက္ခူ န အဘိဝါဒေန္တိ၊ နပိ သေနာသနံ ပုစ္ဆန္တီတိ။ သစ္စံ ဘဂဝါတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခဝေ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သဥပါဟနာပိ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ဆတ္တပဂ္ဂဟိတာပိ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ဩဂုဏ္ဌိတာပိ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ သီသေပိ စီဝရံ ကရိတွာ အာရာမံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ပါနီယေနပိ ပါဒေ ဓောဝိဿန္တိ၊ ဝုဍ္ဎတရေပိ အာဝါသိကေ ¶ ဘိက္ခူ န အဘိဝါဒေဿန္တိ၊ နပိ သေနာသနံ ပုစ္ဆိဿန္တိ၊ နေတံ ဘိက္ခဝေ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၅၇။ ‘‘တေန ¶ ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဂန္တုကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အာဂန္တုကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ‘ဣဒါနိ အာရာမံ ပဝိသိဿာမီ’တိ ဥပါဟနာ ဩမုဉ္စိတွာ ¶ နီစံ ကတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ ဂဟေတွာ ဆတ္တံ အပနာမေတွာ သီသံ ဝိဝရိတွာ သီသေ စီဝရံ [ဝိဝရိတွာ စီဝရံ (က။)] ခန္ဓေ ကတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန အာရာမော ပဝိသိတဗ္ဗော။ အာရာမံ ပဝိသန္တေန သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘ကတ္ထ ¶ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ပဋိက္ကမန္တီ’တိ? ယတ္ထ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ပဋိက္ကမန္တိ – ဥပဋ္ဌာနသာလာယ ဝါ မဏ္ဍပေ ဝါ ရုက္ခမူလေ ဝါ – တတ္ထ ဂန္တွာ ဧကမန္တံ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ ဧကမန္တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပတိရူပံ အာသနံ ဂဟေတွာ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ပါနီယံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပရိဘောဇနီယံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ – ‘ကတမံ ပါနီယံ၊ ကတမံ ပရိဘောဇနီယ’န္တိ? သစေ ပါနီယေန အတ္ထော ဟောတိ၊ ပါနီယံ ဂဟေတွာ ပါတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယေန အတ္ထော ဟောတိ၊ ပရိဘောဇနီယံ ဂဟေတွာ ပါဒါ ဓောဝိတဗ္ဗာ။ ပါဒေ ဓောဝန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ၊ ဧကေန ဟတ္ထေန ပါဒါ ဓောဝိတဗ္ဗာ။ တေနေဝ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ [ယေန ဟတ္ထေန ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ (သျာ။)] န တေနေဝ ဟတ္ထေန ပါဒါ ဓောဝိတဗ္ဗာ။ ဥပါဟနပုဉ္ဆနစောဠကံ ပုစ္ဆိတွာ ဥပါဟနာ ပုဉ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဥပါဟနာ ပုဉ္ဆန္တေန ပဌမံ သုက္ခေန စောဠကေန ပုဉ္ဆိတဗ္ဗာ၊ ပစ္ဆာ အလ္လေန။ ဥပါဟနာပုဉ္ဆနစောဠကံ ဓောဝိတွာ [ပီဠေတွာ (သျာ။)] ဧကမန္တံ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အာဝါသိကော ဘိက္ခု ဝုဍ္ဎော ဟောတိ၊ အဘိဝါဒေတဗ္ဗော။ သစေ နဝကော ဟောတိ၊ အဘိဝါဒါပေတဗ္ဗော။ သေနာသနံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ – ‘ကတမံ မေ သေနာသနံ ပါပုဏာတီ’တိ? အဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝါ အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝါ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ဂေါစရော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ အဂေါစရော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ သေက္ခသမ္မတာနိ [သေခသမ္မတာနိ (က။)] ကုလာနိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာနိ ¶ ၊ ဝစ္စဋ္ဌာနံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပဿာဝဋ္ဌာနံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပါနီယံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပရိဘောဇနီယံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ကတ္တရဒဏ္ဍော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ သင်္ဃဿ ကတိကသဏ္ဌာနံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ – ‘ကံ ကာလံ ပဝိသိတဗ္ဗံ၊ ကံ ကာလံ နိက္ခမိတဗ္ဗ’န္တိ? သစေ ဝိဟာရော အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌော ဟောတိ၊ ကဝါဋံ အာကောဋေတွာ မုဟုတ္တံ အာဂမေတွာ ဃဋိကံ ဥဂ္ဃာဋေတွာ ကဝါဋံ ပဏာမေတွာ ဗဟိ ဌိတေန နိလ္လောကေတဗ္ဗော။

‘‘သစေ ¶ ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ မဉ္စေ ဝါ မဉ္စော အာရောပိတော ဟောတိ၊ ပီဌေ ဝါ ပီဌံ အာရောပိတံ ဟောတိ၊ သေနာသနံ ဥပရိ ပုဉ္ဇီကတံ [ပုဉ္ဇကိတံ (က။)] ဟောတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သောဓေတဗ္ဗော။ [မဟာဝ။ ၆၆-၆၇ (ထောကံ ဝိသဒိသံ)] ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ¶ ပဌမံ ဘူမတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ ¶ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ ပီဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ၊ ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ၊ အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ¶ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ၊ ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ [ဦဟညီတိ (သီ။ သျာ။)]။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ [ယထာပညတ္တံ (သီ။ သျာ။)၊ ယထာဘာဂံ (က။)] ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ [ယထာဘာဂံ (သျာ။ က။)] ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ [ယထာဘာဂံ (သျာ။ က။)] ပညပေတဗ္ဗော။ ပီဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ [ယထာဘာဂံ (သျာ။ က။)] ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဘာဂံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဘာဂံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဘာဂံ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဘာဂံ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ¶ ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ¶ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ ¶ ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ¶ ဟောတိ၊ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ၊ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ၊ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဂန္တုကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ယထာ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၂။ အာဝါသိကဝတ္တကထာ

၃၅၈။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ အာဂန္တုကေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ နေဝ အာသနံ ပညပေန္တိ၊ န ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပန္တိ၊ န ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ၊ န ပါနီယေန ပုစ္ဆန္တိ [န ပါနီယေန ပုစ္ဆန္တိ၊ န ပရိဘောဇနီယေန ပုစ္ဆန္တိ (သျာ။ ကံ။)]၊ န ဝုဍ္ဎတရေပိ အာဂန္တုကေ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေန္တိ၊ န သေနာသနံ ပညပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ အာဂန္တုကေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ နေဝ အာသနံ ပညပေဿန္တိ၊ န ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိဿန္တိ၊ န ¶ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟိဿန္တိ၊ န ပါနီယေန ပုစ္ဆိဿန္တိ၊ ဝုဍ္ဎတရေပိ အာဂန္တုကေ ဘိက္ခူ န အဘိဝါဒေဿန္တိ၊ န သေနာသနံ ပညပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရံ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါတိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၅၉။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ အာဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အာဝါသိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ အာဂန္တုကံ ဘိက္ခုံ ဝုဍ္ဎတရံ ဒိသွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ ¶ ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော [ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ ပရိဘောဇနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော (သျာ။)]။ သစေ ဥဿဟတိ၊ ဥပါဟနာ ပုဉ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဥပါဟနာ ပုဉ္ဆန္တေန ပဌမံ သုက္ခေန စောဠကေန ပုဉ္ဆိတဗ္ဗာ၊ ပစ္ဆာ အလ္လေန။ ဥပါဟနာပုဉ္ဆနစောဠကံ ဓောဝိတွာ [ဓောဝိတွာ ပီဠေတွာ (သျာ။)] ဧကမန္တံ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ။

‘‘အာဂန္တုကော ¶ ဘိက္ခု ဝုဍ္ဎတရော အဘိဝါဒေတဗ္ဗော။ သေနာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ – ‘ဧတံ တေ သေနာသနံ ပါပုဏာတီ’တိ။ အဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝါ အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝါ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ဂေါစရော အာစိက္ခိတဗ္ဗော။ အဂေါစရော အာစိက္ခိတဗ္ဗော။ သေက္ခသမ္မတာနိ ကုလာနိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာနိ။ ဝစ္စဋ္ဌာနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပဿာဝဋ္ဌာနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပါနီယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပရိဘောဇနီယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ကတ္တရဒဏ္ဍော အာစိက္ခိတဗ္ဗော။ သင်္ဃဿ ကတိကသဏ္ဌာနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ကာလံ ပဝိသိတဗ္ဗံ၊ ဣမံ ကာလံ နိက္ခမိတဗ္ဗ’န္တိ ¶ ။

‘‘သစေ နဝကော ဟောတိ၊ နိသိန္နကေနေဝ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘အတြ ပတ္တံ နိက္ခိပါဟိ၊ အတြ စီဝရံ နိက္ခိပါဟိ၊ ဣဒံ အာသနံ နိသီဒါဟီ’တိ။ ပါနီယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပရိဘောဇနီယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ဥပါဟနာပုဉ္ဆနစောဠကံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ အာဂန္တုကော ဘိက္ခု နဝကော အဘိဝါဒါပေတဗ္ဗော။ သေနာသနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဧတံ ¶ တေ သေနာသနံ ပါပုဏာတီ’တိ။ အဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝါ အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ ဝါ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ဂေါစရော အာစိက္ခိတဗ္ဗော။ အဂေါစရော အာစိက္ခိတဗ္ဗော။ သေက္ခသမ္မတာနိ ကုလာနိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာနိ။ ဝစ္စဋ္ဌာနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပဿာဝဋ္ဌာနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပါနီယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ပရိဘောဇနီယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ ကတ္တရဒဏ္ဍော အာစိက္ခိတဗ္ဗော။ သင်္ဃဿ ကတိကသဏ္ဌာနံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ကာလံ ပဝိသိတဗ္ဗံ၊ ဣမံ ကာလံ နိက္ခမိတဗ္ဗ’န္တိ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ယထာ အာဝါသိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၃။ ဂမိကဝတ္တကထာ

၃၆၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဂမိကာ ဘိက္ခူ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ အပ္ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနံ ဝိဝရိတွာ သေနာသနံ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တိ။ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ နဿတိ။ သေနာသနံ အဂုတ္တံ ဟောတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဂမိကာ ဘိက္ခူ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ အပ္ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနံ ဝိဝရိတွာ သေနာသနံ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမိဿန္တိ! ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ နဿတိ။ သေနာသနံ အဂုတ္တံ ဟောတီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါတိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၆၁။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂမိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ဂမိကေဟိ ¶ ဘိက္ခူဟိ ¶ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ဂမိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနံ ထကေတွာ သေနာသနံ အာပုစ္ဆာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ [အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ (သျာ။)]။ သစေ ဘိက္ခု န ဟောတိ၊ သာမဏေရော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ သာမဏေရော န ဟောတိ၊ အာရာမိကော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ အာရာမိကော န ဟောတိ၊ ဥပါသကော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ န ဟောတိ ဘိက္ခု ဝါ သာမဏေရော ဝါ အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ၊ စတူသု ပါသာဏေသု မဉ္စံ ပညပေတွာ မဉ္စေ မဉ္စံ အာရောပေတွာ ပီဌေ ပီဌံ အာရောပေတွာ သေနာသနံ ဥပရိ ပုဉ္ဇံ ကရိတွာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနံ ထကေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရော ဩဝဿတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ ဆာဒေတဗ္ဗော၊ ဥဿုကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ‘ကိန္တိ နု ခေါ ဝိဟာရော ဆာဒိယေထာ’တိ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ ယော ဒေသော အနောဝဿကော ဟောတိ၊ တတ္ထ စတူသု ပါသာဏေသု မဉ္စံ ပညပေတွာ မဉ္စေ မဉ္စံ အာရောပေတွာ ပီဌေ ပီဌံ အာရောပေတွာ သေနာသနံ ဥပရိ ပုဉ္ဇံ ကရိတွာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနံ ထကေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ သဗ္ဗော ဝိဟာရော ဩဝဿတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သေနာသနံ ¶ ဂါမံ အတိဟရိတဗ္ဗံ၊ ဥဿုကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ ¶ ¶ – ‘ကိန္တိ နု ခေါ သေနာသနံ ဂါမံ အတိဟရိယေထာ’တိ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ အဇ္ဈောကာသေ စတူသု ပါသာဏေသု မဉ္စံ ပညပေတွာ မဉ္စေ မဉ္စံ အာရောပေတွာ ပီဌေ ပီဌံ အာရောပေတွာ သေနာသနံ ဥပရိ ပုဉ္ဇံ ကရိတွာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ပဋိသာမေတွာ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ – အပ္ပေဝ နာမ အင်္ဂါနိပိ သေသေယျုန္တိ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂမိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ယထာ ဂမိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၄။ အနုမောဒနဝတ္တကထာ

၃၆၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘတ္တဂ္ဂေ န အနုမောဒန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဘတ္တဂ္ဂေ န အနုမောဒိဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ အနုမောဒိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ ဘတ္တဂ္ဂေ အနုမောဒိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ထေရေန ဘိက္ခုနာ ဘတ္တဂ္ဂေ အနုမောဒိတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပူဂဿ သင်္ဃဘတ္တံ ဟောတိ ¶ ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော သင်္ဃတ္ထေရော ဟောတိ။ ဘိက္ခူ – ‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ ထေရေန ဘိက္ခုနာ ဘတ္တဂ္ဂေ အနုမောဒိတု’န္တိ – အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧကကံ ဩဟာယ ပက္ကမိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေ မနုဿေ ပဋိသမ္မောဒိတွာ ပစ္ဆာ ဧကကော အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဒူရတောဝ ဧကကံ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ၊ သာရိပုတ္တ၊ ဘတ္တံ ဣဒ္ဓံ အဟောသီ’’တိ? ‘‘ဣဒ္ဓံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဘတ္တံ အဟောသိ၊ အပိစ မံ ဘိက္ခူ ဧကကံ ဩဟာယ ပက္ကန္တာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ထေရာနုထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ အာဂမေတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရော ထေရော ဘတ္တဂ္ဂေ ဝစ္စိတော အာဂမေသိ။ သော ဝစ္စံ သန္ဓာရေတုံ အသက္ကောန္တော မုစ္ဆိတော ပပတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတိ ကရဏီယေ အာနန္တရိကံ ဘိက္ခုံ အာပုစ္ဆိတွာ ဂန္တု’’န္တိ။

၅။ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တကထာ

၃၆၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပာရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ¶ ဘတ္တဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ဝေါက္ကမ္မပိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆန္တိ၊ ထေရေပိ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒန္တိ ¶ ၊ နဝေပိ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟန္တိ၊ သင်္ဃာဋိမ္ပိ ဩတ္ထရိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပာရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ဘတ္တဂ္ဂံ ဂစ္ဆိဿန္တိ၊ ဝေါက္ကမ္မပိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆိဿန္တိ၊ ထေရေပိ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိဿန္တိ၊ နဝေပိ ဘိက္ခူ အာသနေနပိ ပဋိဗာဟိဿန္တိ၊ သင်္ဃာဋိမ္ပိ ဩတ္ထရိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပာရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ဘတ္တဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ဝေါက္ကမ္မပိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆန္တိ၊ ထေရေပိ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒန္တိ၊ နဝေပိ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟန္တိ၊ သင်္ဃာဋိမ္ပိ ဩတ္ထရိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၆၄။ ‘‘တေန ¶ ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ဘိက္ခူဟိ ဘတ္တဂ္ဂေ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ သစေ အာရာမေ ကာလော အာရောစိတော ဟောတိ၊ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓောဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော။

‘‘န ဝေါက္ကမ္မ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပုရတော ပုရတော ဂန္တဗ္ဗံ။ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန အန္တရဃရေ ¶ ဂန္တဗ္ဗံ။ သုသံဝုတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ အပ္ပသဒ္ဒေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ ¶ ။ န ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။

‘‘သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ သုသံဝုတေန အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ န ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ အပ္ပသဒ္ဒေန အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗ။ န ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န ပလ္လတ္ထိကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ န သင်္ဃာဋိံ ဩတ္ထရိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေ ဒိယျမာနေ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဥဒကံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ပတ္တော ဓောဝိတဗ္ဗော။ သစေ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော ဟောတိ၊ နီစံ ကတွာ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂဟေ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ – မာ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော ဥဒကေန ဩသိဉ္စိ [ဩသိဉ္စိယျီ (က။)]၊ မာ ¶ သာမန္တာ ဘိက္ခူ ဥဒကေန ဩသိဉ္စိံသု [ဩသိဉ္စိယျိံသု (က။)]၊ မာ သင်္ဃာဋိ ဥဒကေန ဩသိဉ္စီတိ။ သစေ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော ¶ န ဟောတိ၊ နီစံ ကတွာ ဆမာယ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ – မာ သာမန္တာ ဘိက္ခူ ဥဒကေန ဩသိဉ္စိံသု၊ မာ သင်္ဃာဋိ ဥဒကေန ဩသိဉ္စီတိ။

‘‘ဩဒနေ ဒိယျမာနေ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဩဒနော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ သူပဿ ဩကာသော ကာတဗ္ဗော။ သစေ ဟောတိ သပ္ပိ ဝါ တေလံ ဝါ ဥတ္တရိဘင်္ဂံ ဝါ၊ ထေရေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘သဗ္ဗေသံ ¶ သမကံ သမ္ပာဒေဟီ’တိ။ သက္ကစ္စံ ပိဏ္ဍပါတော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ ပတ္တသညိနာ ပိဏ္ဍပါတော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ သမသူပကော ပိဏ္ဍပါတော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ သမတိတ္တိကော ပိဏ္ဍပါတော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။

‘‘န တာဝ ထေရေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ယာဝ န သဗ္ဗေသံ ဩဒနော သမ္ပတ္တော ဟောတိ။ သက္ကစ္စံ ပိဏ္ဍပါတော ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ ပတ္တသညိနာ ပိဏ္ဍပါတော ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ သပဒါနံ ပိဏ္ဍပါတော ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ သမသူပကော ပိဏ္ဍပါတော ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော ¶ ။ န ထူပကတော ဩမဒ္ဒိတွာ ပိဏ္ဍိပါတော ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ န သူပံ ဝါ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ ဩဒနေန ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗံ ဘိယျောကမျတံ ဥပါဒါယ။ န သူပံ ဝါ ဩဒနံ ဝါ အဂိလာနေန အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ဥဇ္ဈာနသညိနာ ပရေသံ ပတ္တော ဩလောကေတဗ္ဗော။ နာတိမဟန္တော ကဗဠော ကာတဗ္ဗော။ ပရိမဏ္ဍလော အာလောပေါ ကာတဗ္ဗော။ န ¶ အနာဟဋေ ကဗဠေ မုခဒွါရံ ဝိဝရိတဗ္ဗံ။ န ဘုဉ္ဇမာနေန သဗ္ဗော ဟတ္ထော မုခေ ပက္ခိပိတဗ္ဗော။ န သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရိတဗ္ဗံ။ န ပိဏ္ဍုက္ခေပကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ကဗဠာဝစ္ဆေဒကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န အဝဂဏ္ဍကာရကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ဇိဝှာနိစ္ဆာရကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ဟတ္ထနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ပတ္တနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ န ဩဋ္ဌနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

‘‘န သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ န တာဝ ထေရေန ဥဒကံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ယာဝ န သဗ္ဗေဝ ဘုတ္တာဝိနော ဟောန္တိ။ ဥဒကေ ဒိယျမာနေ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဥဒကံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ပတ္တော ဓောဝိတဗ္ဗော။ သစေ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော ဟောတိ၊ နီစံ ကတွာ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂဟေ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ – မာ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော ဥဒကေန ဩသိဉ္စိ၊ မာ သာမန္တာ ဘိက္ခူ ဥဒကေန ဩသိဉ္စိံသု၊ မာ သင်္ဃာဋိ ဥဒကေန ဩသိဉ္စီတိ။ သစေ ဥဒကပ္ပဋိဂ္ဂါဟကော န ဟောတိ၊ နီစံ ကတွာ ဆမာယ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ – မာ သာမန္တာ ဘိက္ခူ ဥဒကေန ဩသိဉ္စိံသု၊ မာ သင်္ဃာဋိ ဥဒကေန ဩသိဉ္စီတိ။ န သသိတ္ထကံ ပတ္တဓောဝနံ အန္တရဃရေ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘နိဝတ္တန္တေန နဝကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ပဌမတရံ နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ပစ္ဆာ ထေရေဟိ ¶ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ သုသံဝုတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ခိတ္တကာယ ¶ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ အပ္ပသဒ္ဒေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ ¶ ။ န သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တံ ယထာ ဘိက္ခူဟိ ဘတ္တဂ္ဂေ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၆။ ပိဏ္ဍစာရိကဝတ္တကထာ

၃၆၅။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ပိဏ္ဍစာရိကာ ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပာရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ၊ အသလ္လက္ခေတွာပိ နိဝေသနံ ပဝိသန္တိ၊ အသလ္လက္ခေတွာပိ နိက္ခမန္တိ၊ အတိသဟသာပိ ပဝိသန္တိ၊ အတိသဟသာပိ နိက္ခမန္တိ၊ အတိဒူရေပိ တိဋ္ဌန္တိ၊ အစ္စာသန္နေပိ တိဋ္ဌန္တိ၊ အတိစိရမ္ပိ တိဋ္ဌန္တိ၊ အတိလဟုမ္ပိ နိဝတ္တန္တိ။ အညတရောပိ ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု အသလ္လက္ခေတွာ နိဝေသနံ ပါဝိသိ။ သော စ ဒွါရံ မညမာနော အညတရံ ဩဝရကံ ပါဝိသိ။ တသ္မိမ္ပိ ဩဝရကေ ဣတ္ထီ နဂ္ဂါ ဥတ္တာနာ နိပန္နာ ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ ဣတ္ထိံ နဂ္ဂံ ဥတ္တာနံ နိပန္နံ။ ဒိသွာန – ‘‘နယိဒံ ဒွါရံ၊ ဩဝရကံ ဣဒ’’န္တိ ¶ တမှာ ဩဝရကာ နိက္ခမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ တဿာ ဣတ္ထိယာ သာမိကော တံ ဣတ္ထိံ နဂ္ဂံ ဥတ္တာနံ နိပန္နံ။ ဒိသွာန – ‘‘ဣမိနာ မေ ဘိက္ခုနာ ပဇာပတီ ဒူသိတာ’’တိ တံ ဘိက္ခုံ ဂဟေတွာ အာကောဋေသိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ တေန သဒ္ဒေန ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ၊ အယျ၊ ဣမံ ဘိက္ခုံ အာကောဋေသီ’’တိ? ‘‘ဣမိနာသိ တွံ ဘိက္ခုနာ ဒူသိတာ’’တိ? ‘‘နာဟံ၊ အယျ၊ ဣမိနာ ဘိက္ခုနာ ဒူသိတာ၊ အကာရကော သော ဘိက္ခူ’’တိ တံ ဘိက္ခုံ မုဉ္စာပေသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ပိဏ္ဍစာရိကာ ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပာရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ၊ အသလ္လက္ခေတွာပိ နိဝေသနံ ပဝိသိဿန္တိ၊ အသလ္လက္ခေတွာပိ နိက္ခမိဿန္တိ၊ အတိသဟသာပိ ပဝိသိဿန္တိ၊ အတိသဟသာပိ နိက္ခမိဿန္တိ၊ အတိဒူရေပိ တိဋ္ဌိဿန္တိ၊ အစ္စာသန္နေပိ တိဋ္ဌိဿန္တိ၊ အတိစိရမ္ပိ တိဋ္ဌိဿန္တိ၊ အတိလဟုမ္ပိ နိဝတ္တိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါတိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၆၆။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပိဏ္ဍစာရိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညာပေဿာမိ ယထာ ပိဏ္ဍစာရိကေဟိ ¶ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ပိဏ္ဍစာရိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ – ‘ဣဒါနိ ဂါမံ ပဝိသိဿာမီ’တိ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ¶ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓောဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော။

‘‘သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန ¶ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ ¶ ။ သုသံဝုတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ အပ္ပသဒ္ဒေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။

‘‘နိဝေသနံ ပဝိသန္တေန သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘ဣမိနာ ပဝိသိဿာမိ၊ ဣမိနာ နိက္ခမိဿာမီ’တိ။ နာတိသဟသာ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ နာတိသဟသာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။ နာတိဒူရေ ဌာတဗ္ဗံ။ နာစ္စာသန္နေ ဌာတဗ္ဗံ။ နာတိစိရံ ဌာတဗ္ဗံ။ နာတိလဟုံ နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ဌိတကေန သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘ဘိက္ခံ ဒါတုကာမာ ဝါ အဒါတုကာမာ ဝါ’တိ။ သစေ ကမ္မံ ဝါ နိက္ခိပတိ၊ အာသနာ ဝါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ကဋစ္ဆုံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဘာဇနံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဌပေတိ [ဌာပေတိ (က။)] ဝါ – ဒါတုကာမဿာတိ [ဒါတုကာမိယာတိ (သျာ။)၊ ဒါတုကာမာ ဝိယာတိ (သီ။)] ဌာတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခာယ ဒိယျမာနာယ ဝါမေန ဟတ္ထေန သင်္ဃာဋိံ ဥစ္စာရေတွာ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ပဏာမေတွာ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘိက္ခာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ န စ ဘိက္ခာဒါယိကာယ မုခံ ¶ ဥလ္လောကေတဗ္ဗံ [ဩလောကေတဗ္ဗံ (သျာ။)]။ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘သူပံ ဒါတုကာမာ ဝါ အဒါတုကာမာ ဝါ’တိ။ သစေ ကဋစ္ဆုံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဘာဇနံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဌပေတိ ဝါ – ဒါတုကာမဿာတိ ဌာတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခာယ ဒိန္နာယ သင်္ဃာဋိယာ ပတ္တံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။

‘‘သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ သုသံဝုတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ အပ္ပသဒ္ဒေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ယော ပဌမံ ဂါမတော ပိဏ္ဍာယ ပဋိက္ကမတိ၊ တေန အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ¶ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ အဝက္ကာရပါတိ ဓောဝိတွာ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ၊ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ ယော ပစ္ဆာ ဂါမတော ပိဏ္ဍာယ ပဋိက္ကမတိ၊ သစေ ဟောတိ ဘုတ္တာဝသေသော၊ သစေ အာကင်္ခတိ၊ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ¶ ။ နော စေ အာကင်္ခတိ၊ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ၊ အပ္ပာဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေတဗ္ဗံ။ တေန အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ၊ အဝက္ကာရပါတိ ဓောဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗာ၊ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ ¶ ၊ ဘတ္တဂ္ဂံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ပဿတိ ပါနီယဃဋံ ဝါ ပရိဘောဇနီယဃဋံ ဝါ ဝစ္စဃဋံ ဝါ ရိတ္တံ တုစ္ဆံ တေန ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစဿ ဟောတိ အဝိသယှံ၊ ဟတ္ထဝိကာရေန ဒုတိယံ အာမန္တေတွာ ဟတ္ထဝိလင်္ဃကေန ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ၊ န စ တပ္ပစ္စယာ ဝါစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပိဏ္ဍစာရိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ယထာ ပိဏ္ဍစာရိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၇။ အာရညိကဝတ္တကထာ

၃၆၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အရညေ ဝိဟရန္တိ။ တေ နေဝ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ န ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ ¶ ၊ န အဂ္ဂိံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ န အရဏိသဟိတံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ န နက္ခတ္တပဒါနိ ဇာနန္တိ၊ န ဒိသာဘာဂံ ဇာနန္တိ။ စောရာ တတ္ထ ဂန္တွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အတ္ထိ၊ ဘန္တေ၊ ပါနီယ’’န္တိ? ‘‘နတ္ထာဝုသော’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ၊ ဘန္တေ၊ ပရိဘောဇနီယ’’န္တိ? ‘‘နတ္ထာဝုသော’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ၊ ဘန္တေ၊ အဂ္ဂီ’’တိ? ‘‘နတ္ထာဝုသော’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ၊ ဘန္တေ၊ အရဏိသဟိတ’’န္တိ? ‘‘နတ္ထာဝုသော’’တိ။ ( ) [(အတ္ထိ ဘန္တေ နက္ခတ္တပဒါနီတိ၊ န ဇာနာမ အာဝုသောတိ၊ အတ္ထိ ဘန္တေ ဒိသာဘာဂန္တိ၊ န ဇာနာမ အာဝုသောတိ။) သီ။ ဝိမတိဋီကာယ ပန သမေတိ] ‘‘ကေနဇ္ဇ၊ ဘန္တေ၊ ယုတ္တ’’န္တိ? ‘‘န ခေါ မယံ၊ အာဝုသော၊ ဇာနာမာ’’တိ။ ‘‘ကတမာယံ၊ ဘန္တေ၊ ဒိသာ’’တိ? ‘‘န ခေါ မယံ၊ အာဝုသော၊ ဇာနာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ စောရာ – ‘နေဝိမေသံ ပါနီယံ အတ္ထိ၊ န ပရိဘောဇနီယံ အတ္ထိ၊ န အဂ္ဂိ အတ္ထိ၊ န အရဏိသဟိတံ အတ္ထိ၊ န နက္ခတ္တပဒါနိ ဇာနန္တိ၊ န ဒိသာဘာဂံ ဇာနန္တိ၊ စောရာ ဣမေ၊ နယိမေ ဘိက္ခူ’တိ – အာကောဋေတွာ ပက္ကမိံသု။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၆၈။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာရညိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ အာရညိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အာရညိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ပတ္တံ ထဝိကာယ ပက္ခိပိတွာ အံသေ အာလဂ္ဂေတွာ ¶ စီဝရံ ခန္ဓေ ကရိတွာ ဥပါဟနာ အာရောဟိတွာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနံ ထကေတွာ သေနာသနာ ဩတရိတဗ္ဗံ ¶ – ဣဒါနိ ဂါမံ ပဝိသိဿာမီတိ။ ဥပါဟနာ ဩမုဉ္စိတွာ နီစံ ကတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ ထဝိကာယ ပက္ခိပိတွာ အံသေ အာလဂ္ဂေတွာ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓောဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော။ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ…ပေ… န ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ န ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။

‘‘နိဝေသနံ ပဝိသန္တေန သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘ဣမိနာ ပဝိသိဿာမိ၊ ဣမိနာ နိက္ခမိဿာမီ’တိ။ နာတိသဟသာ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ နာတိသဟသာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။ နာတိဒူရေ ဌာတဗ္ဗံ။ နာစ္စာသန္နေ ဌာတဗ္ဗံ။ နာတိစိရံ ဌာတဗ္ဗံ။ နာတိလဟုံ နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ဌိတကေန သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘ဘိက္ခံ ဒါတုကာမာ ဝါ အဒါတုကာမာ ဝါ’တိ။ သစေ ကမ္မံ ဝါ နိက္ခိပတိ၊ အာသနာ ဝါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ကဋစ္ဆုံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဘာဇနံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဌပေတိ ဝါ – ဒါတုကာမဿာတိ ဌာတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခာယ ဒိယျမာနာယ ဝါမေန ဟတ္ထေန ¶ သင်္ဃာဋိံ ဥစ္စာရေတွာ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ပဏာမေတွာ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘိက္ခာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ န စ ဘိက္ခာဒါယိကာယ မုခံ ဥလ္လောကေတဗ္ဗံ။ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ – ‘သူပံ ဒါတုကာမာ ဝါ အဒါတုကာမာ ဝါ’တိ။ သစေ ကဋစ္ဆု ဝါ ပရာမသတိ၊ ဘာဇနံ ဝါ ပရာမသတိ၊ ဌပေတိ ဝါ – ဒါတုကာမဿာတိ ဌာတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခာယ ဒိန္နာယ သင်္ဃာဋိယာ ပတ္တံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။

‘‘သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေန အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ…ပေ… န ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဂါမတော နိက္ခမိတွာ ပတ္တံ ထဝိကာယ ပက္ခိပိတွာ အံသေ အာလဂ္ဂေတွာ စီဝရံ သင်္ဃရိတွာ သီသေ ကရိတွာ ဥပါဟနာ အာရောဟိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။

‘‘အာရညိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ၊ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ၊ အဂ္ဂိ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ အရဏိသဟိတံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ၊ ကတ္တရဒဏ္ဍော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ နက္ခတ္တပဒါနိ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ – သကလာနိ ဝါ ဧကဒေသာနိ ဝါ၊ ဒိသာကုသလေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာရညိကာနံ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တံ ယထာ အာရညိကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၈။ သေနာသနဝတ္တကထာ

၃၆၉။ တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အဇ္ဈောကာသေ စီဝရကမ္မံ ¶ ကရောန္တိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပဋိဝါတေ အင်္ဂဏေ [ပင်္ဂဏေ (သီ။ သျာ။)] သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေသုံ။ ဘိက္ခူ ရဇေန ဩကိရိံသု။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… ¶ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပဋိဝါတေ အင်္ဂဏေ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေဿန္တိ! ဘိက္ခူ ရဇေန ဩကိရိံသူ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပဋိဝါတေ အင်္ဂဏေ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေန္တိ၊ ဘိက္ခူ ရဇေန ဩကိရိံသူ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၇၀။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ သေနာသနဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ဘိက္ခူဟိ သေနာသနေ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝိဟရတိ၊ သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သောဓေတဗ္ဗော။ [မဟာဝ။ ၆၆၊ ၆၇၊ စူဠဝ။ ၃၅၇] ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ ပီဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ဘုမ္မတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ¶ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ၊ ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ၊ အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ၊ ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ ပရိဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘န ¶ ဘိက္ခုသာမန္တာ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေတဗ္ဗံ။ န ဝိဟာရသာမန္တာ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေတဗ္ဗံ။ န ပါနီယသာမန္တာ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေတဗ္ဗံ။ န ပရိဘောဇနီယသာမန္တာ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေတဗ္ဗံ။ န ပဋိဝါတေ အင်္ဂဏေ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေတဗ္ဗံ။ အဓောဝါတေ သေနာသနံ ပပ္ဖောဋေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘုမ္မတ္ထရဏံ ¶ ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ ¶ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ပီဌံ ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ ¶ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဧကမန္တံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇု ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ¶ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ¶ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ၊ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ၊ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ဝုဍ္ဎေန သဒ္ဓိံ ဧကဝိဟာရေ ဝိဟရတိ၊ န ဝုဍ္ဎံ အနာပုစ္ဆာ ဥဒ္ဒေသော ဒါတဗ္ဗော၊ န ပရိပုစ္ဆာ ဒါတဗ္ဗာ၊ န သဇ္ဈာယော ကာတဗ္ဗော၊ န ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော၊ န ပဒီပေါ ကာတဗ္ဗော၊ န ပဒီပေါ ¶ ဝိဇ္ဈာပေတဗ္ဗော၊ န ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ၊ န ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ¶ ဝုဍ္ဎေန သဒ္ဓိံ ဧကစင်္ကမေ စင်္ကမတိ၊ ယေန ဝုဍ္ဎော တေန ပရိဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ န စ ဝုဍ္ဎော သင်္ဃာဋိကဏ္ဏေန ဃဋ္ဋေတဗ္ဗော။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ သေနာသနဝတ္တံ ယထာ ဘိက္ခူဟိ သေနာသနေ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၉။ ဇန္တာဃရဝတ္တကထာ

၃၇၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇန္တာဃရေ ထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ နိဝါရိယမာနာ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပဟူတံ ကဋ္ဌံ အာရောပေတွာ အဂ္ဂိံ ဒတွာ ဒွါရံ ထကေတွာ ဒွါရေ နိသီဒန္တိ။ ဘိက္ခူ [ထေရာ စ ဘိက္ခူ (သျာ။ ကံ။)] ဥဏှာဘိတတ္တာ ဒွါရံ အလဘမာနာ မုစ္ဆိတာ ပပတန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ ¶ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇန္တာဃရေ ထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ နိဝါရိယမာနာ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပဟူတံ ကဋ္ဌံ အာရောပေတွာ အဂ္ဂိံ ဒတွာ ဒွါရံ ထကေတွာ ဒွါရေ နိသီဒိဿန္တိ! ဘိက္ခူ ဥဏှာဘိတတ္တာ ဒွါရံ အလဘမာနာ မုစ္ဆိတာ ပပတန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇန္တာဃရေ ထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ နိဝါရိယမာနာ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပဟူတံ ကဋ္ဌံ အာရောပေတွာ အဂ္ဂိံ ဒတွာ ဒွါရံ ထကေတွာ ဒွါရေ နိသီဒန္တိ၊ ဘိက္ခူ ဥဏှာဘိတတ္တာ ဒွါရံ အလဘမာနာ မုစ္ဆိတာ ပပတန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဇန္တာဃရေ ထေရေန ဘိက္ခုနာ နိဝါရိယမာနေန အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပဟူတံ ကဋ္ဌံ အာရောပေတွာ အဂ္ဂိ ဒါတဗ္ဗော။ ယော ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွါရံ ထကေတွာ ဒွါရေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယော နိသီဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၃၇၂။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဇန္တာဃရဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ဘိက္ခူဟိ ဇန္တာဃရေ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ယော ပဌမံ ဇန္တာဃရံ ဂစ္ဆတိ၊ သစေ ဆာရိကာ ဥဿန္နာ ဟောတိ၊ ဆာရိကာ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗာ။ သစေ ဇန္တာဃရံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ဇန္တာဃရံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘဏ္ဍံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဘဏ္ဍံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော ¶ ။ သစေ ဇန္တာဃရသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဇန္တာဃရသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။

‘‘စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ၊ ဥဒကဒေါဏိကာယ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ¶ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ၊ ဇန္တာဃရေ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဿဟတိ၊ ဥဒကေပိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ န ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပုရတောပိ နဟာယိတဗ္ဗံ၊ န ¶ ဥပရိတောပိ နဟာယိတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ဥတ္တရန္တေန ဩတရန္တာနံ မဂ္ဂေါ ဒါတဗ္ဗော။ ယော ပစ္ဆာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမတိ၊ သစေ ဇန္တာဃရံ စိက္ခလ္လံ ဟောတိ၊ ဓောဝိတဗ္ဗံ။ မတ္တိကာဒေါဏိကံ ဓောဝိတွာ ဇန္တာဃရပီဌံ ပဋိသာမေတွာ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတွာ ဒွါရံ ထကေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဇန္တာဃရဝတ္တံ ယထာ ဘိက္ခူဟိ ဇန္တာဃရေ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၁၀။ ဝစ္စကုဋိဝတ္တကထာ

၃၇၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဗြာဟ္မဏဇာတိကော ဝစ္စံ ကတွာ န ဣစ္ဆတိ အာစမေတုံ – ကော ဣမံ ဝသလံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ¶ အာမသိဿတီတိ ¶ [အာစမိဿတီတိ (က။)]။ တဿ ဝစ္စမဂ္ဂေ ကိမိ သဏ္ဌာတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ၊ အာဝုသော၊ ဝစ္စံ ကတွာ န အာစမေသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခု ဝစ္စံ ကတွာ န အာစမေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ ဝစ္စံ ကတွာ န အာစမေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝစ္စံ ကတွာ သတိ ဥဒကေ နာစမေတဗ္ဗံ။ ယော နာစမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဝစ္စကုဋိယာ ယထာဝုဍ္ဎံ ဝစ္စံ ကရောန္တိ။ နဝကာ ဘိက္ခူ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ ဝစ္စိတာ အာဂမေန္တိ။ တေ ဝစ္စံ သန္ဓာရေန္တာ မုစ္ဆိတာ ပပတန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါတိ…ပေ… ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝစ္စကုဋိယာ ယထာဝုဍ္ဎံ ဝစ္စော ကာတဗ္ဗော။ ယော ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဂတပဋိပါဋိယာ ဝစ္စံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိသဟသာပိ ဝစ္စကုဋိံ ပဝိသန္တိ၊ ဥဗ္ဘဇိတွာပိ ¶ [ဥဗ္ဘုဇ္ဇိတွာပိ (သီ။)၊ ဥဗ္ဘုဇိတွာ (သျာ။)] ပဝိသန္တိ၊ နိတ္ထုနန္တာပိ ဝစ္စံ ကရောန္တိ ¶ ၊ ဒန္တကဋ္ဌံ ခါဒန္တာပိ ဝစ္စံ ကရောန္တိ၊ ဗဟိဒ္ဓါပိ ဝစ္စဒေါဏိကာယ ဝစ္စံ ကရောန္တိ၊ ဗဟိဒ္ဓါပိ ပဿာဝဒေါဏိကာယ ပဿာဝံ ကရောန္တိ၊ ပဿာဝဒေါဏိကာယပိ ခေဠံ ကရောန္တိ၊ ဖရုသေနပိ ကဋ္ဌေန အဝလေခန္တိ၊ အဝလေခနကဋ္ဌမ္ပိ ဝစ္စကူပမှိ ပါတေန္တိ၊ အတိသဟသာပိ နိက္ခမန္တိ၊ ဥဗ္ဘဇိတွာပိ နိက္ခမန္တိ၊ စပုစပုကာရကမ္ပိ အာစမေန္တိ၊ အာစမနသရာဝကေပိ ဥဒကံ သေသေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ ¶ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိသဟသာပိ ဝစ္စကုဋိံ ပဝိသိဿန္တိ၊ ဥဗ္ဘဇိတွာပိ ပဝိသိဿန္တိ၊ နိတ္ထုနန္တာပိ ဝစ္စံ ကရိဿန္တိ၊ ဒန္တကဋ္ဌံ ခါဒန္တာပိ ဝစ္စံ ကရိဿန္တိ၊ ဗဟိဒ္ဓါပိ ဝစ္စဒေါဏိကာယ ဝစ္စံ ကရိဿန္တိ၊ ဗဟိဒ္ဓါပိ ပဿာဝဒေါဏိကာယ ပဿာဝံ ကရိဿန္တိ၊ ပဿာဝဒေါဏိကာယပိ ခေဠံ ကရိဿန္တိ၊ ဖရုသေနပိ ကဋ္ဌေန အဝလေခိဿန္တိ၊ အဝလေခနကဋ္ဌမ္ပိ ဝစ္စကူပမှိ ပါတေဿန္တိ၊ အတိသဟသာပိ နိက္ခမိဿန္တိ၊ ဥဗ္ဘဇိတွာပိ နိက္ခမိဿန္တိ၊ စပုစပုကာရကမ္ပိ အာစမေဿန္တိ၊ အာစမနသရာဝကေပိ ဥဒကံ သေသေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သစ္စံ ဘဂဝါတိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၇၄။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဝစ္စကုဋိဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ဘိက္ခူဟိ ဝစ္စကုဋိယာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ယော ¶ ဝစ္စကုဋိံ ဂစ္ဆတိ တေန ဗဟိ ဌိတေန [ဗဟိ ဌိတေန (သီ။ က။)] ဥက္ကာသိတဗ္ဗံ။ အန္တော နိသိန္နေနပိ ဥက္ကာသိတဗ္ဗံ။ စီဝရဝံသေ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုယာ ဝါ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သာဓုကံ အတရမာနေန ဝစ္စကုဋီ ပဝိသိတဗ္ဗာ။ နာတိသဟသာ ပဝိသိတဗ္ဗာ။ န ဥဗ္ဘဇိတွာ ပဝိသိတဗ္ဗာ။ ဝစ္စပါဒုကာယ ဌိတေန ဥဗ္ဘဇိတဗ္ဗံ။ န နိတ္ထုနန္တေန ဝစ္စော ကာတဗ္ဗော။ န ဒန္တကဋ္ဌံ ခါဒန္တေန ဝစ္စော ကာတဗ္ဗော။ န ဗဟိဒ္ဓါ ဝစ္စဒေါဏိကာယ ဝစ္စော ကာတဗ္ဗော။ န ဗဟိဒ္ဓါ ပဿာဝဒေါဏိကာယ ပဿာဝေါ ကာတဗ္ဗော။ န ပဿာဝဒေါဏိကာယ ခေဠော ကာတဗ္ဗော။ န ဖရုသေန ကဋ္ဌေန အဝလေခိတဗ္ဗံ။ န အဝလေခနကဋ္ဌံ ဝစ္စကူပမှိ ပါတေတဗ္ဗံ။ ဝစ္စပါဒုကာယ ဌိတေန ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗံ။ နာတိသဟသာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။ န ဥဗ္ဘဇိတွာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။ အာစမနပါဒုကာယ ဌိတေန ဥဗ္ဘဇိတဗ္ဗံ။ န စပုစပုကာရကံ အာစမေတဗ္ဗံ။ န အာစမနသရာဝကေ ဥဒကံ သေသေတဗ္ဗံ။ အာစမနပါဒုကာယ ဌိတေန ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥဟတာ [ဦဟတာ (သီ။ သျာ။)] ဟောတိ၊ ဓောဝိတဗ္ဗာ။ သစေ အဝလေခနပိဓရော ပူရော ဟောတိ၊ အဝလေခနကဋ္ဌံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပရိဘဏ္ဍံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဘဏ္ဍံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ ¶ ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ ¶ ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ ဝစ္စကုဋိဝတ္တံ ယထာ ဘိက္ခူဟိ ဝစ္စကုဋိယာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၁၁။ ဥပဇ္ဈာယဝတ္တကထာ

၃၇၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓါ ¶ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု ¶ န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တိ! နေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၇၆။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာနံ ဥပဇ္ဈာယေသု ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေဟိ ဥပဇ္ဈာယေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ [မဟာဝ။ ၆၆] သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပဇ္ဈာယမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဥပါဟနာ ဩမုဉ္စိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ၊ ဘာဇနံ ဓောဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ပီတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ ¶ ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ၊ ဓောဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော [သဥဒကော (က။)] ဒါတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ပစ္ဆာသမဏံ အာကင်္ခတိ၊ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓောဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဥပဇ္ဈာယဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ။ နာတိဒူရေ ဂန္တဗ္ဗံ၊ နာစ္စာသန္နေ ဂန္တဗ္ဗံ ¶ ၊ ပတ္တပရိယာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ဥပဇ္ဈာယဿ ဘဏမာနဿ အန္တရန္တရာ ကထာ ဩပါတေတဗ္ဗာ။ ဥပဇ္ဈာယော အာပတ္တိသာမန္တာ ဘဏမာနော နိဝါရေတဗ္ဗော။

‘‘နိဝတ္တန္တေန ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ၊ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ၊ န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ¶ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ၊ ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ¶ ဥပနာမေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈာယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော။ န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ ¶ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ၊ နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ၊ သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ၊ ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ဥပဇ္ဈာယဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ ဇန္တာဃရပီဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ၊ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ¶ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ ¶ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ ဥပဇ္ဈာယဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ဥပဇ္ဈာယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ ဥဒ္ဒိသာပေတုကာမော ဟောတိ၊ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ သစေ ပရိပုစ္ဆိတုကာမော ဟောတိ၊ ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ¶ ဝိဟာရေ ဥပဇ္ဈာယော ဝိဟရတိ၊ သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ¶ ၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ ပီဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ အပဿေနဖလကံ ¶ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ဘူမတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ၊ ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ၊ အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ၊ ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ ပရိဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ပီဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ¶ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ¶ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော ¶ နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ ¶ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ၊ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ၊ ပရိဘောဇနီယံ ¶ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော၊ ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ၊ ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ၊ ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ ပရိဝါသာရဟော၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော မူလာယပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော ဥပဇ္ဈာယံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော ဥပဇ္ဈာယဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ ¶ ဥပဇ္ဈာယော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ¶ သင်္ဃော ဥပဇ္ဈာယံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သင်္ဃော ဥပဇ္ဈာယဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော ဥပဇ္ဈာယဿ ကမ္မံ န ကရေယျ၊ လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ¶ ဝါ ပနဿ ဟောတိ သင်္ဃေန ကမ္မံ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယော သမ္မာ ဝတ္တေယျ၊ လောမံ ပါတေယျ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ၊ သင်္ဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ဓောဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ ¶ ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဓောဝိတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ဓောဝိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ကာတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ရဇနာ ပစိတဗ္ဗာ ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ပစိတဗ္ဗာ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ [ရဇေတဗ္ဗံ (သျာ။)] ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ရဇိတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန [ရဇေန္တေန (သျာ။)] သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ၊ န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န ဥပဇ္ဈာယံ အနာပုစ္ဆာ ဧကစ္စဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ကေသာ ဆေဒေတဗ္ဗာ [ဆေတ္တဗ္ဗာ (သီ။)၊ ဆေဒိတဗ္ဗာ (က။)]၊ န ဧကစ္စေန ကေသာ ¶ ဆေဒါပေတဗ္ဗာ၊ န ဧကစ္စဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စေန ပရိကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စဿ ဝေယျာဝစ္စော [ဝေယျာဝစ္စံ (က။)] ကာတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စေန ဝေယျာဝစ္စော ကာရာပေတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စော ပစ္ဆာသမဏော အာဒါတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရိတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စေန ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော၊ န ဥပဇ္ဈာယံ အနာပုစ္ဆာ ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော၊ န သုသာနံ ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ဒိသာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဂိလာနော ဟောတိ၊ ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ¶ ၊ ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာနံ ဥပဇ္ဈာယေသု ဝတ္တံ ယထာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေဟိ ဥပဇ္ဈာယေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၁၂။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝတ္တကထာ

၃၇၇။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဥပဇ္ဈာယာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဥပဇ္ဈာယာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပဇ္ဈာယာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၇၈။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပဇ္ဈာယာနံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ ဥပဇ္ဈာယေဟိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ [မဟာဝ။ ၆၇] ဥပဇ္ဈာယေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ ¶ ။ တတြာယံ ¶ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘ဥပဇ္ဈာယေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော သင်္ဂဟေတဗ္ဗော အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဥဒ္ဒေသေန ပရိပုစ္ဆာယ ဩဝါဒေန အနုသာသနိယာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပတ္တော ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပတ္တော န ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပတ္တော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ န ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိက္ခာရော ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိက္ခာရော န ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိက္ခာရော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂိလာနော ဟောတိ၊ ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ၊ ဘာဇနံ ဓောဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ပီတဿ ဥဒကံ ¶ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ¶ ၊ ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ ¶ ၊ ဓောဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဧတ္တာဝတာ နိဝတ္တိဿတီတိ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ၊ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ၊ န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ၊ ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော၊ န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ¶ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော ¶ ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ၊ နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ၊ သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ၊ ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ¶ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ [အာဒါယ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော (က။)] ဂန္တွာ ဇန္တာဃရပီဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ ¶ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ဝိဟာရေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဝိဟရတိ၊ သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ¶ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ…ပေ… သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော၊ ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ၊ ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ¶ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ၊ ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ ပရိဝါသာရဟော၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော မူလာယပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော ¶ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သင်္ဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ကမ္မံ န ကရေယျ၊ လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ¶ ဟောတိ သင်္ဃေန ကမ္မံ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ၊ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော သမ္မာ ဝတ္တေယျ လောမံ ပါတေယျ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ၊ သင်္ဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဓောဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ဓောဝေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဓောဝိယေထာတိ။ သစေ ¶ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ကရေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ပစေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ရဇေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ၊ န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂိလာနော ဟောတိ၊ ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော၊ ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ဥပဇ္ဈာယာနံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု ဝတ္တံ ယထာ ဥပဇ္ဈာယေဟိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၁၃။ အာစရိယဝတ္တကထာ

၃၇၉။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အန္တေဝါသိကာ အာစရိယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အန္တေဝါသိကာ အာစရိယေသု န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တီ’’တိ! အထ ¶ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အန္တေဝါသိကာ အာစရိယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၈၀။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အန္တေဝါသိကာနံ အာစရိယေသု ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ အန္တေဝါသိကေဟိ အာစရိယေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ [မဟာဝ။ ၇၈] အန္တေဝါသိကေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစရိယမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဥပါဟနာ ဩမုဉ္စိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ၊ ဘာဇနံ ဓောဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ပီတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ¶ ဓောဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ အာစရိယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အာစရိယော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ၊ ဓောဝိတွာ ပတ္တော ¶ သောဒကော ဒါတဗ္ဗော။ သစေ အာစရိယော ပစ္ဆာသမဏံ အာကင်္ခတိ၊ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓောဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ အာစရိယဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ။ နာတိဒူရေ ဂန္တဗ္ဗံ၊ နာစ္စာသန္နေ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ပတ္တပရိယာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ န အာစရိယဿ ဘဏမာနဿ အန္တရန္တရာ ကထာ ဩပါတေတဗ္ဗာ။ အာစရိယော အာပတ္တိသာမန္တာ ဘဏမာနော နိဝါရေတဗ္ဗော။

‘‘နိဝတ္တန္တေန ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ၊ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ၊ န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ၊ အာစရိယော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ၊ ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ အာစရိယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော ¶ ။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော၊ န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ¶ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အာစရိယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အာစရိယော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ၊ နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ၊ သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ၊ ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ¶ အာစရိယော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ အာစရိယဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ ဇန္တာဃရပီဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ၊ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ အာစရိယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ အာစရိယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ¶ ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ အာစရိယဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အာစရိယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ ဥဒ္ဒိသာပေတုကာမော ဟောတိ၊ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ သစေ ပရိပုစ္ဆိတုကာမော ဟောတိ၊ ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ¶ ဝိဟာရေ အာစရိယော ဝိဟရတိ၊ သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ ပီဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော၊ အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ဘူမတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ၊ ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ၊ အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ¶ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ၊ စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ၊ ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ ပရိဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ¶ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ပီဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန၊ အသင်္ဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ၊ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာပီဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ¶ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ¶ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ၊ ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ၊ ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ၊ ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ၊ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ၊ ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ၊ ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ၊ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အာစရိယဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ဝူပကာသေတဗ္ဗာ၊ ဝူပကာသာပေတဗ္ဗာ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ၊ ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ¶ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ¶ ၊ အန္တေဝါသိကေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ၊ ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ၊ ပရိဝါသာရဟော၊ အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အာစရိယဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အာစရိယော မူလာယပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အာစရိယံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ အာစရိယော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အာစရိယဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အာစရိယော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အာစရိယံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သင်္ဃော အာစရိယဿ ¶ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အာစရိယဿ ကမ္မံ န ကရေယျ၊ လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ဟောတိ သင်္ဃေန ကမ္မံ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယော သမ္မာ ဝတ္တေယျ၊ လောမံ ပါတေယျ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ၊ သင်္ဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ဓောဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ဓောဝိတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ စီဝရံ ဓောဝိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ကာတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ¶ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ပစိတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကေန ရဇိတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ၊ န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န အာစရိယံ အနာပုစ္ဆာ ဧကစ္စဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ကေသာ ဆေဒိတဗ္ဗာ၊ န ဧကစ္စေန ကေသာ ဆေဒါပေတဗ္ဗာ၊ န ဧကစ္စဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စေန ပရိကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စဿ ဝေယျာဝစ္စော ကာတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စေန ဝေယျာဝစ္စော ကာရာပေတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ၊ န ဧကစ္စော ပစ္ဆာသမဏော အာဒါတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စဿ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရိတဗ္ဗော၊ န ဧကစ္စေန ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော၊ န ¶ အာစရိယံ အနာပုစ္ဆာ ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော၊ န သုသာနံ ဂန္တဗ္ဗံ၊ န ဒိသာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယော ဂိလာနော ဟောတိ၊ ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ¶ ၊ ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အန္တေဝါသိကာနံ အာစရိယေသု ဝတ္တံ ယထာ ¶ အန္တေဝါသိကေဟိ အာစရိယေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

၁၄။ အန္တေဝါသိကဝတ္တကထာ

၃၈၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာစရိယာ အန္တေဝါသိကေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာစရိယာ အန္တေဝါသိကေသု န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင်္ဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစရိယာ အန္တေဝါသိကေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၃၈၂။ ‘‘တေန ဟိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစရိယာနံ အန္တေဝါသိကေသု ဝတ္တံ ပညပေဿာမိ ယထာ အာစရိယေဟိ အန္တေဝါသိကေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ [မဟာဝ။ ၇၉] အာစရိယေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အန္တေဝါသိကမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘အာစရိယေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အန္တေဝါသိကော သင်္ဂဟေတဗ္ဗော အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဥဒ္ဒေသေန ပရိပုစ္ဆာယ ဩဝါဒေန အနုသာသနိယာ။ သစေ အာစရိယဿ ပတ္တော ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကဿ ပတ္တော န ဟောတိ၊ အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ ပတ္တော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ န ဟောတိ၊ အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ ပရိက္ခာရော ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကဿ ¶ ပရိက္ခာရော န ဟောတိ၊ အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ ပရိက္ခာရော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော ဂိလာနော ဟောတိ၊ ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ၊ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ ¶ ၊ ဘာဇနံ ဓောဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ပီတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ ¶ ။ အန္တေဝါသိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သဂုဏံ ကတွာ သင်္ဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ၊ ဓောဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဧတ္တာဝတာ နိဝတ္တိဿတီတိ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ၊ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ၊ န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သင်္ဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သင်္ဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ၊ အန္တေဝါသိကော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ၊ ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ အန္တေဝါသိကော ¶ ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓောဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော၊ န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန…ပေ… စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန…ပေ… ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အန္တေဝါသိကမှိ ဥဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ၊ နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ၊ သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ၊ ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ၊ စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ [အာဒါယ အန္တေဝါသိကဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော (က။)] ဂန္တွာ ဇန္တာဃရပီဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ၊ မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန ¶ မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ ¶ ။ ဇန္တာဃရေ အန္တေဝါသိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ အန္တေဝါသိကဿ ¶ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ အန္တေဝါသိကဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ၊ သင်္ဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ၊ ဇန္တာဃရပီဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ပါဒေါဒကံ ပါဒပီဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ အန္တေဝါသိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ဝိဟာရေ အန္တေဝါသိကော ဝိဟရတိ၊ သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ၊ သစေ ဥဿဟတိ၊ သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ…ပေ… အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ၊ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ၊ အာစရိယေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော၊ ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ အာစရိယေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ၊ ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ၊ အာစရိယေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ၊ ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တေဝါသိကော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ၊ ပရိဝါသာရဟော၊ အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အန္တေဝါသိကဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကော မူလာယပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ၊ အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အန္တေဝါသိကံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ၊ အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ ¶ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အန္တေဝါသိကဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ၊ အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အန္တေဝါသိကံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သင်္ဃော အန္တေဝါသိကဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သင်္ဃော အန္တေဝါသိကဿ ကမ္မံ န ကရေယျ ¶ ၊ လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ဟောတိ၊ သင်္ဃေန ကမ္မံ၊ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ၊ အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကော သမ္မာ ဝတ္တေယျ၊ လောမံ ပါတေယျ၊ နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ၊ သင်္ဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ ¶ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဓောဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ဓောဝေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဓောဝိယေထာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ကရေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ပစေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ဧဝံ ရဇေယျာသီတိ၊ ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ ¶ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ။ န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တေဝါသိကော ဂိလာနော ဟောတိ၊ ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော၊ ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာစရိယာနံ အန္တေဝါသိကေသု ဝတ္တံ ယထာ အာစရိယေဟိ အန္တေဝါသိကေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’န္တိ။

ဝတ္တက္ခန္ဓကော အဋ္ဌမော။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ ဧကူနဝီသတိ၊ ဝတ္တာ စုဒ္ဒသ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

သဥပါဟနာ ဆတ္တာ စ၊ ဩဂုဏ္ဌိ သီသံ ပါနီယံ၊

နာဘိဝါဒေ န ပုစ္ဆန္တိ၊ အဟိ ဥဇ္ဈန္တိ ပေသလာ။

ဩမုဉ္စိ ဆတ္တံ ခန္ဓေ စ၊ အတရဉ္စ ပဋိက္ကမံ၊

ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပါ၊ ပတိရူပဉ္စ ပုစ္ဆိတာ။

အာသိဉ္စေယျ ဓောဝိတေန၊ သုက္ခေနလ္လေနုပါဟနာ၊

ဝုဍ္ဎော နဝကော ပုစ္ဆေယျ၊ အဇ္ဈာဝုဋ္ဌဉ္စ ဂေါစရာ။

သေက္ခာ ¶ ဝစ္စာ ပါနီ ပရိ၊ ကတ္တရံ ကတိကံ တတော၊

ကာလံ ¶ မုဟုတ္တံ ဥက္လာပေါ၊ ဘူမတ္ထရဏံ နီဟရေ။

ပဋိပါဒေါ ¶ ဘိသိဗိဗ္ဗော၊ မဉ္စပီဌဉ္စ မလ္လကံ၊

အပဿေနုလ္လောကကဏ္ဏာ၊ ဂေရုကာ ကာဠ အကတာ။

သင်္ကာရဉ္စ ဘူမတ္ထရဏံ၊ ပဋိပါဒကံ မဉ္စပီဌံ၊

ဘိသိ နိသီဒနမ္ပိ၊ မလ္လကံ အပဿေန စ။

ပတ္တစီဝရံ ဘူမိ စ၊ ပါရန္တံ ဩရတော ဘောဂံ၊

ပုရတ္ထိမာ ပစ္ဆိမာ စ၊ ဥတ္တရာ အထ ဒက္ခိဏာ။

သီတုဏှေ စ ဒိဝါရတ္တိံ၊ ပရိဝေဏဉ္စ ကောဋ္ဌကော၊

ဥပဋ္ဌာနဂ္ဂိ သာလာ စ၊ ဝတ္တံ ဝစ္စကုဋီသု စ။

ပါနီ ပရိဘောဇနိယာ၊ ကုမ္ဘိ အာစမနေသု စ၊

အနောပမေန ပညတ္တံ၊ ဝတ္တံ အာဂန္တုကေဟိမေ [ဝေ (က။ ဧဝမုပရိပိ)]။

နေဝါသနံ န ဥဒကံ၊ န ပစ္စု န စ ပါနိယံ၊

နာဘိဝါဒေ နပညပေ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ စ ပေသလာ။

ဝုဍ္ဎာသနဉ္စ ဥဒကံ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ စ ပါနိယံ၊

ဥပါဟနေ ဧကမန္တံ၊ အဘိဝါဒေ စ ပညပေ။

ဝုတ္ထံ ¶ ဂေါစရသေက္ခော စ၊ ဌာနံ ပါနိယဘောဇနံ၊

ကတ္တရံ ကတိကံ ကာလံ၊ နဝကဿ နိသိန္နကေ။

အဘိဝါဒယေ ¶ အာစိက္ခေ၊ ယထာ ဟေဋ္ဌာ တထာ နယေ၊

နိဒ္ဒိဋ္ဌံ သတ္ထဝါဟေန ဝတ္တံ အာဝါသိကေဟိမေ။

ဂမိကာ ဒါရုမတ္တိ စ၊ ဝိဝရိတွာ န ပုစ္ဆိယ၊

နဿန္တိ စ အဂုတ္တဉ္စ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ စ ပေသလာ။

ပဋိသာမေတွာ ¶ ထကေတွာ၊ အာပုစ္ဆိတွာဝ ပက္ကမေ၊

ဘိက္ခု ဝါ သာမဏေရော ဝါ၊ အာရာမိကော ဥပါသကော။

ပါသာဏကေသု စ ပုဉ္ဇံ၊ ပဋိသာမေ ထကေယျ စ၊

သစေ ဥဿဟတိ ဥဿုက္ကံ၊ အနောဝဿေ တထေဝ စ။

သဗ္ဗော ¶ ဩဝဿတိ ဂါမံ၊ အဇ္ဈောကာသေ တထေဝ စ၊

အပ္ပေဝင်္ဂါနိ သေသေယျုံ၊ ဝတ္တံ ဂမိကဘိက္ခုနာ။

နာနုမောဒန္တိ ထေရေန၊ ဩဟာယ စတုပဉ္စဟိ၊

ဝစ္စိတော မုစ္ဆိတော အာသိ၊ ဝတ္တာနုမောဒနေသုမေ။

ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဒုန္နိဝတ္ထာ၊ အထောပိ စ ဒုပ္ပာရုတာ၊

အနာကပ္ပာ စ ဝေါက္ကမ္မ၊ ထေရေ အနုပခဇ္ဇနေ။

နဝေ ဘိက္ခူ စ သင်္ဃာဋိ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ စ ပေသလာ၊

တိမဏ္ဍလံ ¶ နိဝါသေတွာ၊ ကာယသဂုဏဂဏ္ဌိကာ။

န ဝေါက္ကမ္မ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သုသံဝုတောက္ခိတ္တစက္ခု၊

ဥက္ခိတ္တောဇ္ဇဂ္ဃိကာသဒ္ဒေါ၊ တယော စေဝ ပစာလနာ။

ခမ္ဘောဂုဏ္ဌိဥက္ကုဋိကာ၊ ပဋိစ္ဆန္နံ သုသံဝုတော၊

ဩက္ခိတ္တုက္ခိတ္တဥဇ္ဇဂ္ဃိ၊ အပ္ပသဒ္ဒေါ တယော စလာ။

ခမ္ဘောဂုဏ္ဌိပလ္လတ္ထိ စ၊ အနုပခဇ္ဇ နာသနေ၊

ဩတ္ထရိတွာန ဥဒကေ၊ နီစံ ကတွာန သိဉ္စိယာ။

ပဋိ သာမန္တာ သင်္ဃာဋိ၊ ဩဒနေ စ ပဋိဂ္ဂဟေ၊

သူပံ ဥတ္တရိဘင်္ဂေန၊ သဗ္ဗေသံ သမတိတ္ထိ စ။

သက္ကစ္စံ ¶ ပတ္တသညီ စ၊ သပဒါနဉ္စ သူပကံ၊

န ထူပတော ပဋိစ္ဆာဒေ၊ ဝိညတ္တုဇ္ဈာနသညိနာ။

မဟန္တမဏ္ဍလဒွါရံ၊ သဗ္ဗဟတ္ထော န ဗျာဟရေ၊

ဥက္ခေပေါ ဆေဒနာဂဏ္ဍ၊ ဓုနံ သိတ္ထာဝကာရကံ။

ဇိဝှာနိစ္ဆာရကဉ္စေဝ၊ စပုစပု သုရုသုရု၊

ဟတ္ထပတ္တောဋ္ဌနိလ္လေဟံ၊ သာမိသေန ပဋိဂ္ဂဟေ။

ယာဝ ¶ န သဗ္ဗေ ဥဒကေ၊ နီစံ ကတွာန သိဉ္စိယံ၊

ပဋိ သာမန္တာ သင်္ဃာဋိ၊ နီစံ ကတွာ ဆမာယ စ။

သသိတ္ထကံ နိဝတ္တန္တေ၊ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နမုက္ကုဋိ၊

ဓမ္မရာဇေန ပညတ္တံ၊ ဣဒံ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တနံ။

ဒုန္နိဝတ္ထာ ¶ အနာကပ္ပာ၊ အသလ္လေက္ခေတွာ စ သဟသာ၊

ဒူရေ အစ္စ စိရံ လဟုံ၊ တထေဝ ပိဏ္ဍစာရိကော။

ပဋိစ္ဆန္နောဝ ¶ ဂစ္ဆေယျ၊ သုံသဝုတောက္ခိတ္တစက္ခု၊

ဥက္ခိတ္တောဇ္ဇဂ္ဃိကာသဒ္ဒေါ၊ တယော စေဝ ပစာလနာ။

ခမ္ဘောဂုဏ္ဌိဥက္ကုဋိကာ၊ သလ္လက္ခေတွာ စ သဟသာ၊

ဒူရေ အစ္စ စိရံ လဟုံ၊ အာသနကံ ကဋစ္ဆုကာ။

ဘာဇနံ ဝါ ဌပေတိ စ၊ ဥစ္စာရေတွာ ပဏာမေတွာ၊

ပဋိဂ္ဂဟေ န ဥလ္လောကေ၊ သူပေသုပိ တထေဝ တံ။

ဘိက္ခု သင်္ဃာဋိယာ ဆာဒေ၊ ပဋိစ္ဆန္နေဝ ဂစ္ဆိယံ၊

သံဝုတောက္ခိတ္တစက္ခု စ၊ ဥက္ခိတ္တောဇ္ဇဂ္ဃိကာယ စ၊

အပ္ပသဒ္ဒေါ တယော စာလာ၊ ခမ္ဘောဂုဏ္ဌိကဥက္ကုဋိ။

ပဌမာသနဝက္ကာရ ¶ ၊ ပါနိယံ ပရိဘောဇနီ၊

ပစ္ဆာကင်္ခတိ ဘုဉ္ဇေယျ၊ ဩပိလာပေယျ ဥဒ္ဓရေ။

ပဋိသာမေယျ ¶ သမ္မဇ္ဇေ၊ ရိတ္တံ တုစ္ဆံ ဥပဋ္ဌပေ၊

ဟတ္ထဝိကာရေ ဘိန္ဒေယျ၊ ဝတ္တိဒံ ပိဏ္ဍစာရိကေ။

ပါနီ ပရိ အဂ္ဂိရဏိ၊ နက္ခတ္တဒိသစောရာ စ၊

သဗ္ဗံ နတ္ထီတိ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ပတ္တံသေ စီဝရံ တတော။

ဣဒါနိ အံသေ လဂ္ဂေတွာ၊ တိမဏ္ဍလံ ပရိမဏ္ဍလံ၊

ယထာ ပိဏ္ဍစာရိဝတ္တံ၊ နယေ အာရညကေသုပိ။

ပတ္တံသေ စီဝရံ သီသေ၊ အာရောဟိတွာ စ ပါနိယံ၊

ပရိဘောဇနိယံ အဂ္ဂိ၊ အရဏီ စာပိ ကတ္တရံ။

နက္ခတ္တံ သပ္ပဒေသံ ဝါ၊ ဒိသာပိ ကုသလော ဘဝေ၊

သတ္တုတ္တမေန ပညတ္တံ၊ ဝတ္တံ အာရညကေသုမေ။

အဇ္ဈောကာသေ ဩကိရိံသု၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ စ ပေသလာ၊

သစေ ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ၊ ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ။

ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ မဉ္စံ၊ ပီဌဉ္စ ခေဠမလ္လကံ၊

အပဿေနုလ္လောကကဏ္ဏာ၊ ဂေရုကာ ကာဠ အကတာ။

သင်္ကာရံ ¶ ဘိက္ခုသာမန္တာ၊ သေနာဝိဟာရပါနိယံ၊

ပရိဘောဇနသာမန္တာ၊ ပဋိဝါတေ စ အင်္ဂဏေ။

အဓောဝါတေ အတ္ထရဏံ၊ ပဋိပါဒကမဉ္စော စ၊

ပီဌံ ¶ ဘိသိ နိသီဒနံ၊ မလ္လကံ အပဿေန စ။

ပတ္တစီဝရံ ¶ ဘူမိ စ၊ ပါရန္တံ ဩရတော ဘောဂံ၊

ပုရတ္ထိမာ စ ပစ္ဆိမာ၊ ဥတ္တရာ အထ ဒက္ခိဏာ။

သီတုဏှေ စ ဒိဝါ ရတ္တိံ၊ ပရိဝေဏဉ္စ ကောဋ္ဌကော၊

ဥပဋ္ဌာနဂ္ဂိသာလာ စ၊ ဝစ္စကုဋီ စ ပါနိယံ။

အာစမနကုမ္ဘိ ဝုဍ္ဎေ စ၊ ဥဒ္ဒေသပုစ္ဆနာ သဇ္ဈာ၊

ဓမ္မော ပဒီပံ ဝိဇ္ဈာပေ၊ န ဝိဝရေ နပိ ထကေ။

ယေန ဝုဍ္ဎော ပရိဝတ္တိ၊ ကဏ္ဏေနပိ န ဃဋ္ဋယေ၊

ပညပေသိ မဟာဝီရော၊ ဝတ္တံ သေနာသနေသု တံ။

နိဝါရိယမာနာ ဒွါရံ၊ မုစ္ဆိတုဇ္ဈန္တိ ပေသလာ၊

ဆာရိကံ ¶ ဆဍ္ဍယေ ဇန္တာ၊ ပရိဘဏ္ဍံ တထေဝ စ။

ပရိဝေဏံ ကောဋ္ဌကော သာလာ၊ စုဏ္ဏမတ္တိကဒေါဏိကာ၊

မုခံ ပုရတော န ထေရေ၊ န နဝေ ဥဿဟတိ သစေ။

ပုရတော ဥပရိမဂ္ဂေါ၊ စိက္ခလ္လံ မတ္တိ ပီဌကံ၊

ဝိဇ္ဈာပေတွာ ထကေတွာ စ၊ ဝတ္တံ ဇန္တာဃရေသုမေ။

နာစမေတိ ယထာဝုဍ္ဎံ၊ ပဋိပါဋိ စ သဟသာ၊

ဥဗ္ဘဇိ ¶ နိတ္ထုနော ကဋ္ဌံ၊ ဝစ္စံ ပဿာဝ ခေဠကံ။

ဖရုသာ ကူပ သဟသာ၊ ဥဗ္ဘဇိ စပု သေသေန၊

ဗဟိ အန္တော စ ဥက္ကာသေ၊ ရဇ္ဇု အတရမာနဉ္စ။

သဟသာ ဥဗ္ဘဇိ ဌိတေ၊ နိတ္ထုနေ ကဋ္ဌ ဝစ္စဉ္စ၊

ပဿာဝ ခေဠ ဖရုသာ၊ ကူပဉ္စ ဝစ္စပါဒုကေ။

နာတိသဟသာ ¶ ဥဗ္ဘဇိ၊ ပါဒုကာယ စပုစပု၊

န သေသယေ ပဋိစ္ဆာဒေ၊ ဥဟတပိဓရေန စ။

ဝစ္စကုဋီ ¶ ပရိဘဏ္ဍံ၊ ပရိဝေဏဉ္စ ကောဋ္ဌကော၊

အာစမနေ စ ဥဒကံ၊ ဝတ္တံ ဝစ္စကုဋီသုမေ။

ဥပါဟနာ ဒန္တကဋ္ဌံ၊ မုခေါဒကဉ္စ အာသနံ၊

ယာဂု ဥဒကံ ဓောဝိတွာ၊ ဥဒ္ဓါရုက္လာပ ဂါမ စ။

နိဝါသနာ ကာယဗန္ဓာ၊ သဂုဏံ ပတ္တသောဒကံ၊

ပစ္ဆာ တိမဏ္ဍလော စေဝ၊ ပရိမဏ္ဍလ ဗန္ဓနံ။

သဂုဏံ ဓောဝိတွာ ပစ္ဆာ၊ နာတိဒူရေ ပဋိဂ္ဂဟေ၊

ဘဏမာနဿ အာပတ္တိ၊ ပဌမာဂန္တွာန အာသနံ။

ဥဒကံ ပီဌကထလိ၊ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ နိဝါသနံ၊

ဩတာပေ ¶ နိဒဟိ ဘင်္ဂေါ၊ ဩဘောဂေ ဘုဉ္ဇိတု နမေ။

ပါနီယံ ဥဒကံ နီစံ၊ မုဟုတ္တံ န စ နိဒဟေ၊

ပတ္တစီဝရံ ဘူမိ စ၊ ပါရန္တံ ဩရတော ဘောဂံ။

ဥဒ္ဓရေ ပဋိသာမေ စ၊ ဥက္လာပေါ စ နဟာယိတုံ၊

သီတံ ဥဏှံ ဇန္တာဃရံ၊ စုဏ္ဏံ မတ္တိက ပိဋ္ဌိတော။

ပီဌဉ္စ စီဝရံ စုဏ္ဏံ၊ မတ္တိကုဿဟတိ မုခံ၊

ပုရတော ထေရေ နဝေ စ၊ ပရိကမ္မဉ္စ နိက္ခမေ။

ပုရတော ဥဒကေ နှာတေ၊ နိဝါသေတွာ ဥပဇ္ဈာယံ၊

နိဝါသနဉ္စ သင်္ဃာဋိ၊ ပီဌကံ အာသနေန စ။

ပါဒေါ ¶ ပီဌံ ကထလိဉ္စ၊ ပါနီယုဒ္ဒေသပုစ္ဆနာ၊

ဥက္လာပံ သုသောဓေယျ၊ ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ။

နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ၊ ဘိသိ ဗိဗ္ဗောဟနာနိ စ၊

မဉ္စော ပီဌံ ပဋိပါဒံ၊ မလ္လကံ အပဿေန စ။

ဘူမ သန္တာန အာလောက၊ ဂေရုကာ ကာဠ အကတာ၊

ဘူမတ္ထရပဋိပါဒါ၊ မဉ္စော ပီဌံ ဗိဗ္ဗောဟနံ။

နိသီဒတ္ထရဏံ ခေဠ၊ အပဿေ ပတ္တစီဝရံ၊

ပုရတ္ထိမာ ¶ ပစ္ဆိမာ စ၊ ဥတ္တရာ အထ ဒက္ခိဏာ။

သီတုဏှဉ္စ ¶ ဒိဝါ ရတ္တိံ၊ ပရိဝေဏဉ္စ ကောဋ္ဌကော၊

ဥပဋ္ဌာနဂ္ဂိသာလာ ¶ စ၊ ဝစ္စပါနိယဘောဇနီ။

အာစမံ အနဘိရတိ၊ ကုက္ကုစ္စံ ဒိဋ္ဌိ စ ဂရု၊

မူလမာနတ္တအဗ္ဘာနံ၊ တဇ္ဇနီယံ နိယဿကံ။

ပဗ္ဗာဇ ပဋိသာရဏီ၊ ဥက္ခေပဉ္စ ကတံ ယဒိ၊

ဓောဝေ ကာတဗ္ဗံ ရဇဉ္စ၊ ရဇေ သမ္ပရိဝတ္တကံ။

ပတ္တဉ္စ စီဝရဉ္စာပိ၊ ပရိက္ခာရဉ္စ ဆေဒနံ၊

ပရိကမ္မံ ဝေယျာဝစ္စံ၊ ပစ္ဆာ ပိဏ္ဍံ ပဝိသနံ။

န သုသာနံ ဒိသာ စေဝ၊ ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌဟေ၊

သဒ္ဓိဝိဟာရိကေနေတံ၊ ဝတ္တုပဇ္ဈာယကေသုမေ။

ဩဝါဒသာသနုဒ္ဒေသာ၊ ပုစ္ဆာ ပတ္တဉ္စ စီဝရံ၊

ပရိက္ခာရော ဂိလာနော စ၊ န ပစ္ဆာသမဏော ဘဝေ။

ဥပဇ္ဈာယေသု ¶ ယေ ဝတ္တာ၊ ဧဝံ အာစရိယေသုပိ၊

သဒ္ဓိဝိဟာရိကေ ဝတ္တာ၊ တထေဝ အန္တေဝါသိကေ။

အာဂန္တုကေသု ယေ ဝတ္တာ၊ ပုန အာဝါသိကေသု စ၊

ဂမိကာနုမောဒနိကာ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ ပိဏ္ဍစာရိကေ။

အာရညကေသု ယံ ဝတ္တံ၊ ယဉ္စ သေနာသနေသုပိ၊

ဇန္တာဃရေ ဝစ္စကုဋီ၊ ဥပဇ္ဈာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကေ။

အာစရိယေသု ¶ ယံ ဝတ္တံ၊ တထေဝ အန္တေဝါသိကေ၊

ဧကူနဝီသတိ ဝတ္ထူ၊ ဝတ္တာ စုဒ္ဒသ ခန္ဓကေ။

ဝတ္တံ အပရိပူရေန္တော၊ န သီလံ ပရိပူရတိ၊

အသုဒ္ဓသီလော ဒုပ္ပညော၊ စိတ္တေကဂ္ဂံ န ဝိန္ဒတိ။

ဝိက္ခိတ္တစိတ္တောနေကဂ္ဂေါ၊ သမ္မာ ဓမ္မံ န ပဿတိ၊

အပဿမာနော သဒ္ဓမ္မံ၊ ဒုက္ခာ န ပရိမုစ္စတိ။

ယံ ¶ ဝတ္တံ ပရိပူရေန္တော၊ သီလမ္ပိ ပရိပူရတိ၊

ဝိသုဒ္ဓသီလော သပ္ပညော၊ စိတ္တေကဂ္ဂမ္ပိ ဝိန္ဒတိ။

အဝိက္ခိတ္တစိတ္တော ဧကဂ္ဂေါ၊ သမ္မာ ဓမ္မံ ဝိပဿတိ၊

သမ္ပဿမာနော သဒ္ဓမ္မံ၊ ဒုက္ခာ သော ပရိမုစ္စတိ။

တသ္မာ ဟိ ဝတ္တံ ပူရေယျ၊ ဇိနပုတ္တော ဝိစက္ခဏော၊

ဩဝါဒံ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ၊ တတော နိဗ္ဗာနမေဟိတီတိ။

ဝတ္တက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၉။ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကံ

၁။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသယာစနာ

၃၈၃။ [ဥဒါ။ ၄၅၊ အ။ နိ။ ၈။၂၀] တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂါရမာတု ပါသာဒေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ တဒဟုပေါသထေ ဘိက္ခုသင်္ဃပရိဝုတော နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ နိက္ခန္တေ ပဌမေ ယာမေ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ၊ ဘန္တေ၊ ရတ္တိ၊ နိက္ခန္တော ပဌမော ယာမော၊ စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင်္ဃော။ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ တုဏှီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ နိက္ခန္တေ မဇ္ဈိမေ ယာမေ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ၊ ဘန္တေ၊ ရတ္တိ၊ နိက္ခန္တော မဇ္ဈိမော ယာမော၊ စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင်္ဃော။ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ တုဏှီ အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ နိက္ခန္တေ ပစ္ဆိမေ ယာမေ ဥဒ္ဓသ္တေ အရုဏေ နန္ဒိမုခိယာ ရတ္တိယာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ ရတ္တိ၊ နိက္ခန္တော ပစ္ဆိမော ယာမော၊ ဥဒ္ဓသ္တံ အရုဏံ နန္ဒိမုခိ ရတ္တိ၊ စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသင်္ဃော။ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ‘‘အပရိသုဒ္ဓါ၊ အာနန္ဒ၊ ပရိသာ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကံ နု ခေါ ဘဂဝါ ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ဧဝမာဟ – ‘အပရိသုဒ္ဓါ၊ အာနန္ဒ၊ ပရိသာ’’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော သဗ္ဗာဝန္တံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ မနသာကာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဒုဿီလံ ပါပဓမ္မံ အသုစိသင်္ကဿရသမာစာရံ ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တံ အဿမဏံ သမဏပဋိညံ အဗြဟ္မစာရိံ ဗြဟ္မစာရိပဋိညံ အန္တောပူတိံ အဝဿုတံ ကသမ္ဗုဇာတံ [ကသမ္ဗုကဇာတံ (က။)] မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန ယေန သော ပုဂ္ဂလော ¶ တေနုပသင်္ကမိ ¶ ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ၊ အာဝုသော၊ ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ၊ နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ ¶ သဒ္ဓိံ သံဝါသော’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သော ပုဂ္ဂလော တုဏှီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ၊ အာဝုသော၊ ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ၊ နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝါသော’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သော ပုဂ္ဂလော တုဏှီ အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ၊ အာဝုသော၊ ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ၊ နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝါသော’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သော ပုဂ္ဂလော တုဏှီ အဟောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ ¶ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကာ နိက္ခာမေတွာ သူစိဃဋိကံ ဒတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိက္ခာမိတော သော၊ ဘန္တေ၊ ပုဂ္ဂလော မယာ၊ သုဒ္ဓါ ပရိသာ၊ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။

‘‘အစ္ဆရိယံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ အဗ္ဘုတံ၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ယာဝ ဗာဟာဂဟဏာပိ နာမ သော မောဃပုရိသော အာဂမေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၂။ မဟာသမုဒ္ဒေအဋ္ဌစ္ဆရိယံ

၃၈၄။ [ဥဒါ။ ၄၅၊ အ။ နိ။ ၈။၁၉] ‘‘အဋ္ဌိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ၊ ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။ ကတမေ အဋ္ဌ?

‘‘မဟာသမုဒ္ဒေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုပုဗ္ဗနိန္နော အနုပုဗ္ဗပေါဏော အနုပုဗ္ဗပဗ္ဘာရော န အာယတကေနေဝ ပပါတော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ အနုပုဗ္ဗနိန္နော အနုပုဗ္ဗပေါဏော အနုပုဗ္ဗပဗ္ဘာရော န အာယတကေနေဝ ပပါတော – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ – အယံ [အယမ္ပိ (သျာ။)]၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ န မတေန ကုဏပေန သံဝသတိ ¶ ။ ယံ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေ မတံ ကုဏပံ၊ တံ ခိပ္ပညေဝ တီရံ ဝါဟေတိ၊ ထလံ ဥဿာရေတိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ န မတေန ကုဏပေန သံဝသတိ၊ ယံ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေ မတံ ကုဏပံ၊ တံ ခိပ္ပညေဝ တီရံ ¶ ဝါဟေတိ၊ ထလံ ဥဿာရေတိ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာ ကာစိ မဟာနဒိယော၊ သေယျထိဒံ – ဂင်္ဂါ၊ ယမုနာ၊ အစိရဝတီ၊ သရဘူ၊ မဟီ၊ တာ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတ္တာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာကာစိ မဟာနဒိယော၊ သေယျထိဒံ – ဂင်္ဂါ၊ ယမုနာ၊ အစိရဝတီ၊ သရဘူ၊ မဟီ၊ တာ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတ္တာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ စတုတ္ထော ¶ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာ စ [ယာကာစိ (သျာ။)] လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ၊ ယာ စ အန္တလိက္ခာ ဓာရာ ပပတန္တိ၊ န တေန မဟာသမုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာ စ လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ၊ ယာ စ ¶ အန္တလိက္ခာ ဓာရာ ပပတန္တိ၊ န တေန မဟာသမုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ ပဉ္စမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဧကရသော လောဏရသော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဧကရသော လောဏရသော – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ ဆဋ္ဌော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဗဟုရတနော [ဗဟူတရတနော (က။)] အနေကရတနော။ တတြိမာနိ ရတနာနိ၊ သေယျထိဒံ – မုတ္တာ၊ မဏိ၊ ဝေဠုရိယော၊ သင်္ခေါ၊ သိလာ၊ ပဝါဠံ၊ ရဇတံ၊ ဇာတရူပံ၊ လောဟိတကော၊ မသာရဂလ္လံ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဗဟုရတနော အနေကရတနော၊ တတြိမာနိ ရတနာနိ၊ သေယျထိဒံ – မုတ္တာ၊ မဏိ၊ ဝေဠုရိယော၊ သင်္ခေါ၊ သိလာ၊ ပဝါဠံ၊ ရဇတံ၊ ဇာတရူပံ၊ လောဟိတကော ¶ ၊ မသာရဂလ္လံ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ သတ္တမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော။ တတြိမေ ဘူတာ – တိမိ၊ တိမိင်္ဂလော၊ တိမိတိမိင်္ဂလော [တိမိရပိင်္ဂလော (သီ။)၊ တိမိတိမိင်္ဂလော မဟာတိမိင်္ဂလော (သျာ။ ကံ။)]၊ အသုရာ၊ နာဂါ၊ ဂန္ဓဗ္ဗာ။ သန္တိ မဟာသမုဒ္ဒေ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ ဒွိယောဇနသတိကာပိ ¶ အတ္တဘာဝါ၊ တိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ စတုယောဇနသတိကာပိ ¶ အတ္တဘာဝါ၊ ပဉ္စယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော၊ တတြိမေ ဘူတာ – တိမိ၊ တိမိင်္ဂလော၊ တိမိတိမိင်္ဂလော၊ အသုရာ၊ နာဂါ၊ ဂန္ဓဗ္ဗာ၊ သန္တိ မဟာသမုဒ္ဒေ၊ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ…ပေ… ပဉ္စယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ အဋ္ဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ၊ ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမ’’န္တိ။

၃။ ဣမသ္မိံဓမ္မဝိနယေအဋ္ဌစ္ဆရိယံ

၃၈၅။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ၊ ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။ ကတမေ အဋ္ဌ?

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ အနုပုဗ္ဗနိန္နော အနုပုဗ္ဗပေါဏော အနုပုဗ္ဗပဗ္ဘာရော န အာယတကေနေဝ ပပါတော၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒါ န အာယတကေနေဝ အညာပဋိဝေဓော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒါ န အာယတကေနေဝ အညာပဋိဝေဓော – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ ¶ ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယံ မယာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ၊ တံ မမ သာဝကာ ဇီဝိတဟေတုပိ နာတိက္ကမန္တိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မယာ မမ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ¶ ပညတ္တံ၊ တံ ¶ မမ သာဝကာ ဇီဝိတဟေတုပိ နာတိက္ကမန္တိ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ န မတေန ကုဏပေန သံဝသတိ၊ ယံ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေ မတံ ကုဏပံ တံ ခိပ္ပမေဝ တီရံ ဝါဟေတိ၊ ထလံ ဥဿာရေတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယော သော ပုဂ္ဂလော ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော အသုစိသင်္ကဿရသမာစာရော ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တော အဿမဏော သမဏပဋိညော အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော အန္တောပူတိ အဝဿုတော ကသမ္ဗုဇာတော၊ န တေန သင်္ဃော သံဝသတိ၊ ခိပ္ပမေဝ နံ သန္နိပတိတွာ ဥက္ခိပတိ၊ ကိဉ္စာပိ ခေါ သော ဟောတိ မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ¶ နိသိန္နော။ အထ ခေါ သော အာရကာဝ သင်္ဃမှာ၊ သင်္ဃော စ တေန။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယော သော ပုဂ္ဂလော ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော အသုစိသင်္ကဿရသမာစာရော ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တော အဿမဏော သမဏပဋိညော အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော အန္တောပူတိ အဝဿုတော ကသမ္ဗုဇာတော၊ န တေန သင်္ဃော သံဝသတိ၊ ခိပ္ပမေဝ နံ သန္နိပူတိတွာ ဥက္ခိပတိ၊ ကိဉ္စာပိ ခေါ သော ဟောတိ မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ နိသိန္နော၊ အထ ခေါ သော အာရကာဝ သင်္ဃမှာ၊ သင်္ဃော စ တေန – အယံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာ ကာစိ မဟာနဒိယော၊ သေယျထိဒံ – ဂင်္ဂါ၊ ယမုနာ၊ အစိရဝတီ၊ သရဘူ၊ မဟီ၊ တာ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတ္တာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရောမေ ဝဏ္ဏာ – ခတ္တိယာ၊ ဗြာဟ္မဏာ၊ ဝေဿာ၊ သုဒ္ဒါ။ တေ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ [ပဗ္ဗဇိတာ (သီ။)] ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ၊ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရောမေ ဝဏ္ဏာ ခတ္တိယာ ဗြာဟ္မဏာ ဝေဿာ သုဒ္ဒါ၊ တေ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ၊ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယာ စ လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ၊ ယာ စ အန္တလိက္ခာ ဓာရာ ပပတန္တိ၊ န တေန မဟာသမုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗဟူ စေပိ ဘိက္ခူ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ၊ န တေန နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗဟူ စေပိ ဘိက္ခူ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ ¶ ၊ န တေန နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ပဉ္စမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဧကရသော လောဏရသော၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အယံ ဓမ္မဝိနယော ဧကရသော ဝိမုတ္တိရသော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အယံ ဓမ္မဝိနယော ဧကရသော ဝိမုတ္တိရသော – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဆဋ္ဌော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဗဟုရတနော အနေကရတနော၊ တတြိမာနိ ရတနာနိ၊ သေယျထိဒံ – မုတ္တာ၊ မဏိ၊ ဝေဠုရိယော၊ သင်္ခေါ၊ သိလာ၊ ပဝါဠံ၊ ရဇတံ၊ ဇာတရူပံ၊ လောဟိတကော၊ မသာရဂလ္လံ၊ ဧဝမေဝ ¶ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အယံ ဓမ္မဝိနယော ဗဟုရတနော အနေကရတနော။ တတြိမာနိ ရတနာနိ၊ သေယျထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ၊ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ၊ စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ၊ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ၊ ပဉ္စ ဗလာနိ၊ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ၊ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အယံ ဓမ္မဝိနယော ဗဟုရတနော အနေကရတနော၊ တတြိမာနိ ရတနာနိ၊ သေယျထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ…ပေ… အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ သတ္တမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော၊ တတြိမေ ဘူတာ – တိမိ၊ တိမိင်္ဂလော၊ တိမိတိမိင်္ဂလော၊ အသုရာ၊ နာဂါ၊ ဂန္ဓဗ္ဗာ၊ သန္တိ မဟာသမုဒ္ဒေ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ ဒွိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ တိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ စတုယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ ပဉ္စယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အယံ ဓမ္မဝိနယော မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော။ တတြိမေ ဘူတာ – သောတာပန္နော၊ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော၊ သကဒါဂါမီ၊ သကဒါဂါမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ¶ ပဋိပန္နော၊ အနာဂါမီ၊ အနာဂါမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော၊ အရဟာ၊ အရဟတ္တဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော။ ယမ္ပိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အယံ ဓမ္မဝိနယော မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော၊ တတြိမေ ဘူတာ – သောတာပန္နော၊ သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော…ပေ… အရဟာ၊ အရဟတဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော၊ ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။ ‘‘ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ၊ ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

[ဥဒါ။ ၄၅] ‘‘ဆန္နမတိဝဿတိ [သုဆန္နမတိဝဿတိ (က။)]၊ ဝိဝဋံ နာတိဝဿတိ၊

တသ္မာ ဆန္နံ ဝိဝရေထ၊ ဧဝံ တံ နာတိဝဿတီ’’တိ။

၄။ ပါတိမောက္ခသဝနာရဟော

၃၈၆။ အထ ¶ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘နဒါနာဟံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣတော ¶ ပရံ ဥပေါသထံ ကရိဿာမိ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိဿာမိ။ တုမှေဝဒါနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣတော ပရံ ဥပေါသထံ ကရေယျာထ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ။ အဋ္ဌာနမေတံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနဝကာသော ယံ တထာဂတော အပရိသုဒ္ဓါယ ပရိသာယ ဥပေါသထံ ကရေယျ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျ။ န စ၊ ဘိက္ခဝေ [န စ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနာ (သျာ။ ကံ။)]၊ သာပတ္တိကေန ပါတိမောက္ခံ သောတဗ္ဗံ။ ယော သုဏေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယော သာပတ္တိကော ပါတိမောက္ခံ သုဏာတိ၊ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတဗ္ဗံ။ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ¶ ဥဒါဟရိတဗ္ဗံ –

‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော သာပတ္တိကော၊ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗ’န္တိ ဌပိတံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ‘နာမှေ ကောစိ ဇာနာတီ’တိ သာပတ္တိကာဝ ပါတိမောက္ခံ သုဏန္တိ။ ထေရာ ဘိက္ခူ ပရစိတ္တဝိဒုနော ဘိက္ခူနံ အာရောစေန္တိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ၊ အာဝုသော၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ‘နာမှေ ကောစိ ဇာနာတီ’တိ သာပတ္တိကာဝ ပါတိမောက္ခံ သုဏန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ထေရာ ကိရ ဘိက္ခူ ပရစိတ္တဝိဒုနော အမှေ ဘိက္ခူနံ အာရောစေန္တိ – ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ၊ အာဝုသော၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ‘နာမှေ ကောစိ ¶ ဇာနာတီ’တိ သာပတ္တိကာဝ ပါတိမောက္ခံ သုဏန္တီ’’တိ။

တေ – ပုရမှာကံ ပေသလာ ဘိက္ခူ ပါတိမောက္ခံ ဌပေန္တီတိ – ပဋိကစ္စေဝ သုဒ္ဓါနံ ဘိက္ခူနံ အနာပတ္တိကာနံ အဝတ္ထုသ္မိံ အကာရဏေ ပါတိမောက္ခံ ဌပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓါနံ ဘိက္ခူနံ အနာပတ္တိကာနံ အဝတ္ထုသ္မိံ အကာရဏေ ပါတိမောက္ခံ ဌပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓါနံ ဘိက္ခူနံ အနာပတ္တိကာနံ အဝတ္ထုသ္မိံ အကာရဏေ ပါတိမောက္ခံ ဌပေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ…ပေ… ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုဒ္ဓါနံ ဘိက္ခူနံ အနာပတ္တိကာနံ အဝတ္ထုသ္မိံ အကာရဏေ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတဗ္ဗံ။ ယော ဌပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ’’။

၅။ ဓမ္မိကာဓမ္မိကပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ

၃၈၇။ ‘‘ဧကံ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ၊ ဧကံ ဓမ္မိကံ၊ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ [ဧကံ ဓမ္မိကံ (သီ။ သျာ။)]၊ ဒွေ အဓမ္မိကာနိ၊ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ ဒွေ ဓမ္မိကာနိ၊ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ၊ စတ္တာရိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ စတ္တာရိ ဓမ္မိကာနိ၊ ပဉ္စ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ၊ ဆ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ ဆ ဓမ္မိကာနိ၊ သတ္တ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ သတ္တ ဓမ္မိကာနိ၊ အဋ္ဌ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ အဋ္ဌ ဓမ္မိကာနိ၊ နဝ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ ¶ ၊ နဝ ဓမ္မိကာနိ၊ ဒသ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ ဒသ ဓမ္မိကာနိ။

‘‘ကတမံ ¶ ဧကံ အဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣဒံ ဧကံ အဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။ ကတမံ ဧကံ ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ? သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣဒံ ဧကံ ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

‘‘ကတမာနိ ဒွေ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ¶ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ ဒွေ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ ဒွေ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ ဒွေ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလိကာယ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလိကာယ ¶ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလိကာယ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ စတ္တာရိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလိကာယ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ¶ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလိကာယ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလိကာယ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလိကာယ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ စတ္တာရိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ ပဉ္စ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလကေန ပါရာဇိကေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလကေန သင်္ဃာဒိသေသေန…ပေ… အမူလကေန ပါစိတ္တိယေန… အမူလကေန ပါဋိဒေသနီယေန… အမူလကေန ဒုက္ကဋေန ပါတိမောက္ခံ ¶ ဌပေတိ – ဣမာနိ ပဉ္စ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလကေန ပါရာဇိကေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလကေန သင်္ဃာဒိသေသေန…ပေ… ¶ ပါစိတ္တိယေန… ပါဋိဒေသနီယေန… ဒုက္ကဋေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ ဆ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာယ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာယ၊ အမူလိကာယ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ အမူလိကာယ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာယ – ဣမာနိ ဆ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ ဆ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာယ၊ သမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ…ပေ… ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ…ပေ… ကတာယ – ဣမာနိ ဆ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ သတ္တ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလကေန ပါရာဇိကေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ အမူလကေန သင်္ဃာဒိသေသေန…ပေ… ¶ ထုလ္လစ္စယေန ပါစိတ္တိယေန ပါဋိဒေသနီယေန ဒုက္ကဋေန ဒုဗ္ဘာသိတေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ သတ္တ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ သတ္တ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလကေန ပါရာဇိကေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ၊ သမူလကေန ¶ သင်္ဃာဒိသေသေန…ပေ… ထုလ္လစ္စယေန ပါစိတ္တိယေန ပါဋိဒေသနီယေန ဒုက္ကဋေန ဒုဗ္ဘာသိတေန ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ – ဣမာနိ သတ္တ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ အဋ္ဌ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာယ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ ¶ …ပေ… ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ…ပေ… အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ…ပေ… ကတာယ – ဣမာနိ အဋ္ဌ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ ¶ အဋ္ဌ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ¶ ကတာယ၊ သမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ…ပေ… ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ…ပေ… အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ…ပေ… ကတာယ။ ဣမာနိ အဋ္ဌ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ နဝ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာယ၊ အမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာကတာယ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ…ပေ… ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ…ပေ… ကတာယ…ပေ… ကတာကတာယ ဣမာနိ နဝ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ နဝ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ၊ သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ¶ ဌပေတိ ကတာယ၊ သမူလိကာယ သီလဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ ကတာကတာယ၊ သမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ…ပေ… ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ အကတာယ…ပေ… ကတာယ – ကတာကတာယ…ပေ… ဣမာနိ နဝ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

‘‘ကတမာနိ ဒသ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? န ပါရာဇိကော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ၊ န ပါရာဇိကကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ၊ န သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ၊ န သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ၊ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ဥပေတိ၊ န ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယတိ၊ န ဓမ္မိကာယ သာမဂ္ဂိယာ ပစ္စာဒါနကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ၊ န သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ၊ န အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ၊ န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ – ဣမာနိ ဒသ အဓမ္မိကာနိ ¶ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ကတမာနိ ဒသ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ? ပါရာဇိကော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ၊ ပါရာဇိကကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ၊ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ၊ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ၊ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေတိ၊ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ¶ ပစ္စာဒိယတိ၊ ဓမ္မိကာယ သာမဂ္ဂိယာ ပစ္စာဒါနကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ၊ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ – ဣမာနိ ဒသ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

၆။ ဓမ္မိကပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ

၃၈၈။ ‘‘ကထံ ¶ ပါရာဇိကော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ ပါရာဇိကဿ ဓမ္မဿ အဇ္ဈာပတ္တိ ဟောတိ၊ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တံ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ပါရာဇိကံ ¶ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တံ၊ အပိ စ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တံ၊ နာပိ [နာပိ စ (က။)] အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ၊ အပိစ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’တိ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော၊ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ¶ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၈၉။ ‘‘ဘိက္ခုဿ ပါတိမောက္ခေ ဌပိတေ ပရိသာ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ဒသန္နံ အန္တရာယာနံ အညတရေန [အညတရေန အန္တရာယေန (သျာ။ ကံ။)] – ရာဇန္တရာယေန ဝါ၊ စောရန္တရာယေန ဝါ၊ အဂျန္တရာယေန ဝါ၊ ဥဒကန္တရာယေန ဝါ၊ မနုဿန္တရာယေန ဝါ၊ အမနုဿန္တရာယေန ဝါ၊ ဝါဠန္တရာယေန ဝါ၊ သရီသပန္တရာယေန ဝါ၊ ဇီဝိတန္တရာယေန ¶ ဝါ၊ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယေန ဝါ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တသ္မိံ ဝါ အာဝါသေ၊ အညသ္မိံ ဝါ အာဝါသေ၊ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါရာဇိကကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ တံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိတံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော တံ ဝတ္ထုံ ဝိနိစ္ဆိနေယျာတိ။

‘‘ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရိတဗ္ဗံ –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမဿ ပုဂ္ဂလဿ ပါရာဇိကကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ တံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိတံ။ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၀။ ‘‘ကထံ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ ¶ နိမိတ္တေဟိ သိက္ခာ ပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ၊ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ သိက္ခံ ပစ္စက္ခန္တံ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ သိက္ခံ ပစ္စက္ခန္တံ၊ အပိစ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမေန၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခုနာ သိက္ခာ ပစ္စက္ခာတာ’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ သိက္ခံ ပစ္စက္ခန္တံ၊ နာပိ အညော ¶ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမေန၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခုနာ သိက္ခာ ပစ္စက္ခာတာ’တိ၊ အပိစ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘မယာ၊ အာဝုသော၊ သိက္ခာ ပစ္စက္ခာတာ’တိ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမေန ပုဂ္ဂလေန သိက္ခာ ပစ္စက္ခာတာ၊ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၁။ ‘‘ဘိက္ခုဿ ပါတိမောက္ခေ ဌပိတေ ပရိသာ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ဒသန္နံ အန္တရာယာနံ အညတရေန – ရာဇန္တရာယေန ဝါ ¶ …ပေ… ဗြဟ္မစရိယန္တရာယေန ဝါ၊ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တသ္မိံ ဝါ အာဝါသေ၊ အညသ္မိံ ဝါ အာဝါသေ၊ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမဿ ပုဂ္ဂလဿ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကထာ [သိက္ခာပစ္စက္ခာတကထာ (သီ။)] ဝိပ္ပကတာ၊ တံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိတံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော တံ ဝတ္ထုံ ဝိနိစ္ဆိနေယျာတိ။

‘‘ဧဝဉ္စေတံ ¶ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရိတဗ္ဗံ –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမဿ ပုဂ္ဂလဿ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ တံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိတံ။ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၂။ ‘‘ကထံ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေတိ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဓမ္မိကာယ သာမဂ္ဂိယာနုပဂမနံ ဟောတိ၊ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေန္တံ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေန္တံ၊ အပိ စ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေတီ’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေန္တံ၊ နာပိ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေတီ’တိ၊ အပိ စ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေမီ’တိ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ¶ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ န ဥပေတိ ¶ ၊ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၃။ ‘‘ကထံ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယတိ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဓမ္မိကာယ သာမဂ္ဂိယာ ပစ္စာဒါနံ ဟောတိ၊ တေဟိ အာကာရေဟိ ¶ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယန္တံ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယန္တံ၊ အပိ စ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယတီ’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယန္တံ၊ နာပိ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယတီ’တိ၊ အပိ စ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယာမီ’တိ ¶ ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မိကံ သာမဂ္ဂိံ ပစ္စာဒိယတိ၊ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၄။ ‘‘ဘိက္ခုဿ ပါတိမောက္ခေ ဌပိတေ ပရိသာ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ဒသန္နံ အန္တရာယာနံ အညတရေန – ရာဇန္တရာယေန ဝါ…ပေ… ဗြဟ္မစရိယန္တရာယေန ¶ ဝါ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တသ္မိံ ဝါ အာဝါသေ၊ အညသ္မိံ ဝါ အာဝါသေ၊ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမဿ ပုဂ္ဂလဿ ဓမ္မိကာယ သာမဂ္ဂိယာ ပစ္စာဒါနကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ တံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိတံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော တံ ဝတ္ထုံ ဝိနိစ္ဆိနေယျာတိ။

‘‘ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ၊ ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ လဘေထ၊ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရိတဗ္ဗံ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမဿ ပုဂ္ဂလဿ ဓမ္မိကာယ သာမဂ္ဂိယာ ပစ္စာဒါနကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ တံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိတံ။ တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၅။ ‘‘ကထံ ¶ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ၊ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ အပိ စ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ နာပိ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ¶ ¶ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော’တိ၊ အပိ စ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတောမှီ’တိ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော သီလဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော၊ [ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ (သျာ။ ကံ။)] တဿ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၆။ ‘‘ကထံ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ အပိ စ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ နာပိ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော’တိ၊ အပိ စ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတောမှီ’တိ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ¶ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော အာစာရဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော၊ တဿ ¶ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

၃၉၇။ ‘‘ကထံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ? ဣဓ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ¶ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ၊ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ အပိ စ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော’တိ။ န ဟေဝ ခေါ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ပဿတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ နာပိ အညော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော၊ အာဝုသော၊ ဘိက္ခု ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော’တိ၊ အပိ စ သောဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ အာရောစေတိ – ‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတောမှီ’တိ။ အာကင်္ခမာနော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု တေန ဒိဋ္ဌေန တေန သုတေန တာယ ပရိသင်္ကာယ တဒဟုပေါသထေ စာတုဒ္ဒသေ ဝါ ပန္နရသေ ဝါ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ သမ္မုခီဘူတေ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဥဒါဟရေယျ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတော၊ တဿ ¶ ပါတိမောက္ခံ ဌပေမိ၊ န တသ္မိံ သမ္မုခီဘူတေ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗန္တိ – ဓမ္မိကံ ¶ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ။

‘‘ဣမာနိ ဒသ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီ’’တိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၇။ အတ္တာဒါနအင်္ဂံ

၃၉၈။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနာ ကတမင်္ဂသမန္နာဂတံ [ကတင်္ဂသမန္နာဂတံ (က။)] အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗ’’န္တိ?

[ပရိ။ ၄၄၀] ‘‘အတ္တာဒါနံ ¶ ¶ အာဒါတုကာမေန၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေန၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ခေါ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမော၊ ကာလော နု ခေါ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုံ ဥဒါဟု နော’တိ? သစေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အကာလော ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုံ၊ နော ကာလော’တိ၊ န တံ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပနုပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ကာလော ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုံ၊ နော အကာလော’တိ၊ တေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ခေါ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမော၊ ဘူတံ နု ခေါ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ ဥဒါဟု နော’တိ? သစေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ၊ နော ဘူတ’န္တိ၊ န တံ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပနုပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ¶ ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ၊ နော အဘူတ’န္တိ၊ တေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ခေါ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမော၊ အတ္ထသဉှိတံ နု ခေါ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ ဥဒါဟု နော’တိ? သစေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အနတ္ထသဉှိတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ၊ နော အတ္ထသဉှိတ’န္တိ၊ န တံ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပနုပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အတ္ထသဉှိတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ၊ နော အနတ္ထသဉှိတ’န္တိ၊ တေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ခေါ အဟံ အတ္တာဒါနံ အာဒိယမာနော လဘိဿာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခေ ဥဒါဟု နော’တိ? သစေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ အဟံ အတ္တာဒါနံ အာဒိယမာနော န လဘိဿာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခေ’တိ၊ န တံ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပနုပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ အဟံ ¶ အတ္တာဒါနံ အာဒိယမာနော လဘိဿာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခေ’တိ၊ တေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ခေါ မေ အတ္တာဒါနံ အာဒိယတော ဘဝိဿတိ သင်္ဃဿ တတောနိဒါနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ သင်္ဃဘေဒေါ သင်္ဃရာဇိ သင်္ဃဝဝတ္ထာနံ သင်္ဃနာနာကရဏံ ဥဒါဟု နော’တိ? သစေ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ မေ အတ္တာဒါနံ ¶ အာဒိယတော ဘဝိဿတိ သင်္ဃဿ တတောနိဒါနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ သင်္ဃဘေဒေါ သင်္ဃရာဇိ သင်္ဃဝဝတ္ထာနံ ¶ သင်္ဃနာနာကရဏ’န္တိ၊ န တံ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။ သစေ ပနုပါလိ၊ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ မေ အတ္တာဒါနံ အာဒိယတော န ဘဝိဿတိ သင်္ဃဿ တတောနိဒါနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ¶ ဝိဝါဒေါ သင်္ဃဘေဒေါ သင်္ဃရာဇိ သင်္ဃဝဝတ္ထာနံ သင်္ဃနာနာကရဏ’န္တိ၊ အာဒါတဗ္ဗံ တံ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ။ ဧဝံ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒိန္နံ၊ ပစ္ဆာပိ အဝိပ္ပဋိသာရကရံ ဘဝိဿတီ’တိ။

၈။ စောဒကေနပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗဓမ္မာ

၃၉၉။ [ပရိ။ ၄၃၆ (အ။ နိ။ ၁၀။၄၄ ထောကံ ဝိသဒိသံ)] ‘‘စောဒကေန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘စောဒကေန၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော။

‘‘စောဒကေန၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော နု ခေါမှိ၊ ပရိသုဒ္ဓေနမှိ ကာယသမာစာရေန သမန္နာဂတော – အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန? သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ၊ ပရိသုဒ္ဓေန ကာယသမာစာရေန သမန္နာဂတော – အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ ကာယိကံ သိက္ခဿူ’တိ။ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော နု ခေါမှိ၊ ပရိသုဒ္ဓေနမှိ ဝစီသမာစာရေန သမန္နာဂတော – အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန? သံဝိဇ္ဇတိ နု ¶ ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ၊ ပရိသုဒ္ဓေန ဝစီသမာစာရေန သမန္နာဂတော – အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ ဝါစသိကံ သိက္ခဿူ’တိ။ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘မေတ္တံ နု ခေါ မေ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ သဗြဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ ¶ ၊ သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော မေတ္တစိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ ¶ ၊ တဿ ¶ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ သဗြဟ္မစာရီသု မေတ္တစိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေဟီ’တိ။ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဗဟုဿုတော နု ခေါမှိ၊ သုတဓရော၊ သုတသန္နိစ္စယော? ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ၊ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပါ မေ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ? သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခု ဗဟုဿုတော ဟောတိ၊ သုတဓရော၊ သုတသန္နိစ္စယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ၊ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ¶ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ၊ တထာရူပဿ ဓမ္မာ န ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ အာဂမံ ပရိယာပုဏဿူ’တိ။ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။

‘‘ပုန စပရံ၊ ဥပါလိ၊ စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဥဘယာနိ ခေါ မေ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ၊ သုဝိဘတ္တာနိ၊ သုပ္ပဝတ္တီနိ၊ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ – သုတ္တသော၊ အနုဗျဉ္ဇနသော? သံဝိဉ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ? နော စေ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ဥဘယာနိ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ၊ သုဝိဘတ္တာနိ၊ သုပ္ပဝတ္တီနိ၊ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ – သုတ္တသော၊ အနုဗျဉ္ဇနသော၊ ‘ဣဒံ ပနာဝုသော၊ ကတ္ထ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ’တိ၊ ဣတိ ပုဋ္ဌော န သမ္ပာယတိ [န သမ္ပာဒယတိ (က။)]၊ တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ တာဝ အာယသ္မာ၊ ဝိနယံ ပရိယာပုဏဿူ’တိ။ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။ စောဒကေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။

၉။ စောဒကေနဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗဓမ္မာ

၄၀၀။ ‘‘စောဒကေန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘စောဒကေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော – ကာလေန ဝက္ခာမိ၊ နော အကာလေန၊ ဘူတေန ဝက္ခာမိ၊ နော ¶ အဘူတေန၊ သဏှေန ¶ ဝက္ခာမိ၊ နော ဖရုသေန၊ အတ္ထသံဟိတေန ဝက္ခာမိ၊ နော အနတ္ထသံဟိတေန၊ မေတ္တစိတ္တော ¶ ဝက္ခာမိ၊ နော ဒေါသန္တရောတိ။ စောဒကေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။

၁၀။ စောဒကစုဒိတကပဋိသံယုတ္တကထာ

၄၀၁။ ‘‘အဓမ္မစောဒကဿ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနော ကတီဟာကာရေဟိ ဝိပ္ပဋိသာရော ¶ ဥပဒဟာတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘အဓမ္မစောဒကဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော – အကာလေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော ကာလေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ အဘူတေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော ဘူတေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ ဖရုသေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော သဏှေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ အနတ္ထသံဟိတေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော အတ္ထသံဟိတေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ ဒေါသန္တရော အာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော မေတ္တစိတ္တော၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယာတိ။ အဓမ္မစောဒကဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော။ တံ ကိဿ ဟေတု? ယထာ န အညောပိ ဘိက္ခု အဘူတေန စောဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’’တိ။

‘‘အဓမ္မစုဒိတဿ ပန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနော ကတိဟာကာရေဟိ အဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘အဓမ္မစုဒိတဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော – အကာလေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော ကာလေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ အဘူတေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော ဘူတေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ ဖရုသေနာယသ္မာ စုဒိတော ¶ ၊ နော သဏှေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ အနတ္ထသံဟိတေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော အတ္ထသံဟိတေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ ဒေါသန္တရေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော မေတ္တစိတ္တေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယာတိ။ အဓမ္မစုဒိတဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော’’တိ။

‘‘ဓမ္မစောဒကဿ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနော ကတိဟာကာရေဟိ အဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ဓမ္မစောဒကဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော – ကာလေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော အကာလေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ ဘူတေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော အဘူတေန ¶ ၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ သဏှေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော ဖရုသေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ အတ္ထသံဟိတေနာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော အနတ္ထသံဟိတေန၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ မေတ္တစိတ္တော အာယသ္မာ စောဒေသိ၊ နော ဒေါသန္တရော၊ အလံ တေ အဝိပ္ပဋိသာရာယာတိ။ ဓမ္မစောဒကဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော။ တံ ကိဿ ဟေတု? ယထာ အညောပိ ဘိက္ခု ဘူတေန စောဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’’တိ။

‘‘ဓမ္မစုဒိတဿ ¶ ပန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနော ကတိဟာကာရေဟိ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ဓမ္မစုဒိတဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော – ကာလေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော အကာလေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ ဘူတေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော အဘူတေန ¶ ၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ သဏှေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော ဖရုသေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ အတ္ထသံဟိတေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော အနတ္ထသံဟိတေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယ၊ မေတ္တစိတ္တေနာယသ္မာ စုဒိတော၊ နော ဒေါသန္တရေန၊ အလံ တေ ဝိပ္ပဋိသာရာယာတိ။ ဓမ္မစုဒိတဿ၊ ဥပါလိ၊ ဘိက္ခုနော ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပဒဟာတဗ္ဗော’’တိ။

[ပရိ။ ၄၃၈] ‘‘စောဒကေန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘စောဒကေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော – ကာရုညတာ၊ ဟိတေသိတာ၊ အနုကမ္ပိတာ၊ [အနုကမ္ပတာ (က။)] အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာ၊ ဝိနယပုရေက္ခာရတာတိ။ စောဒကေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ¶ မနသိ ကရိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။

‘‘စုဒိတေန ပန၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနာ ကတိသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌာတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘စုဒိတေနုပါလိ၊ ဘိက္ခုနာ ဒွီသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌာတဗ္ဗံ – သစ္စေ စ အကုပ္ပေ စာ’’တိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကော နဝမော။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ တိံသ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဥပေါသထေ ¶ ¶ ယာဝတိကံ၊ ပါပဘိက္ခု န နိက္ခမိ၊

မောဂ္ဂလ္လာနေန နိစ္ဆုဒ္ဓါ၊ အစ္ဆေရာ ဇိနသာသနေ။

နိန္နောနုပုဗ္ဗသိက္ခာ စ၊ ဌိတဓမ္မော နာတိက္ကမ္မ၊

ကုဏပုက္ခိပတိ သင်္ဃော၊ သဝန္တိယော ဇဟန္တိ စ။

သဝန္တိ ပရိနိဗ္ဗန္တိ၊ ဧကရသ ဝိမုတ္တိ စ၊

ဗဟု ဓမ္မဝိနယောပိ၊ ဘူတဋ္ဌာရိယပုဂ္ဂလာ။

သမုဒ္ဒံ ¶ ဥပမံ ကတွာ၊ ဝါစေသိ [ဌာပေသိ (က။)] သာသနေ ဂုဏံ၊

ဥပေါသထေ ပါတိမောက္ခံ၊ န အမှေ ကောစိ ဇာနာတိ။

ပဋိကစ္စေဝ ဥဇ္ဈန္တိ၊ ဧကော ဒွေ တီဏိ စတ္တာရိ၊

ပဉ္စ ဆ သတ္တ အဋ္ဌာနိ၊ နဝါ စ ဒသမာနိ စ။

သီလ-အာစာရ-ဒိဋ္ဌိ စ၊ အာဇီဝံ စတုဘာဂိကေ၊

ပါရာဇိကဉ္စ သင်္ဃာဒိ၊ ပါစိတ္တိ ပါဋိဒေသနိ။

ဒုက္ကဋံ ပဉ္စဘာဂေသု၊ သီလာစာရဝိပတ္တိ စ၊

အကတာယ ကတာယ စ၊ ဆဘာဂေသု ယထာဝိဓိ။

ပါရာဇိကဉ္စ သင်္ဃာဒိ၊ ထုလ္လံ ပါစိတ္တိယေန စ၊

ပါဋိဒေသနိယဉ္စေဝ ¶ ၊ ဒုက္ကဋဉ္စ ဒုဗ္ဘာသိတံ။

သီလာစာရဝိပတ္တိ စ၊ ဒိဋ္ဌိအာဇီဝဝိပတ္တိ၊

ယာ စ အဋ္ဌာ ကတာကတေ၊ တေနေတာ သီလာစာရဒိဋ္ဌိယာ။

အကတာယ ကတာယာပိ၊ ကတာကတာယမေဝ စ၊

ဧဝံ နဝဝိဓာ ဝုတ္တာ၊ ယထာဘူတေန ဉာယတော။

ပါရာဇိကော ဝိပ္ပကတာ၊ ပစ္စက္ခာတော တထေဝ စ၊

ဥပေတိ ပစ္စာဒိယတိ၊ ပစ္စာဒါနကထာ စ ယာ။

သီလာစာရဝိပတ္တိ စ၊ တထာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ၊

ဒိဋ္ဌသုတပရိသင်္ကိတံ၊ ဒသဓာ တံ ဝိဇာနာထ။

ဘိက္ခု ¶ ဝိပဿတိ ဘိက္ခုံ၊ အညော စာရောစယာတိ တံ၊

သော ယေဝ တဿ အက္ခာတိ [ဝိပဿညော စာရောစတိ၊ တံ သုဒ္ဓေဝ တဿ အက္ခာတိ (က။)]၊ ပါတိမောက္ခံ ဌပေတိ သော။

ဝုဋ္ဌာတိ ¶ အန္တရာယေန၊ ရာဇစောရဂ္ဂုဒကာ စ၊

မနုဿအမနုဿာ စ၊ ဝါဠသရီသပါ ဇီဝိဗြဟ္မံ။

ဒသန္နမညတရေန၊ တသ္မိံ အညတရေသု ဝါ၊

ဓမ္မိကာဓမ္မိကာ ¶ စေဝ၊ ယထာ မဂ္ဂေန ဇာနာထ။

ကာလဘူတတ္ထသံဟိတံ ¶ ၊ လဘိဿာမိ ဘဝိဿတိ၊

ကာယဝါစသိကာ မေတ္တာ၊ ဗာဟုသစ္စံ ဥဘယာနိ။

ကာလဘူတေန သဏှေန၊ အတ္ထမေတ္တေန စောဒယေ၊

ဝိပ္ပဋိသာရဓမ္မေန၊ တထာ ဝါစာ [တထေဝါပိ (သျာ။)] ဝိနောဒယေ။

ဓမ္မစောဒစုဒိတဿ၊ ဝိနောဒေတိ ဝိပ္ပဋိသာရော၊

ကရုဏာ ဟိတာနုကမ္ပိ၊ ဝုဋ္ဌာနပုရေက္ခာရတော။

စောဒကဿ ပဋိပတ္တိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတာ၊

သစ္စေ စေဝ အကုပ္ပေ စ၊ စုဒိတဿေဝ ဓမ္မတာတိ။

ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၀။ ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကံ

၁။ ပဌမဘာဏဝါရော

မဟာပဇာပတိဂေါတမီဝတ္ထု

၄၀၂။ [အ။ နိ။ ၈။၅၁ ဣဒံ ဝတ္ထု အာဂတံ] တေန ¶ ¶ ¶ ¶ သမယေန ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓာရာမေ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ [မဟာပဇာပတီ (သီ။ သျာ။)] ဂေါတမီ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ၊ လဘေယျ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘အလံ၊ ဂေါတမိ၊ မာ တေ ရုစ္စိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ မဟပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ၊ လဘေယျ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘အလံ၊ ဂေါတမိ၊ မာ တေ ရုစ္စိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ’’တိ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ – န ဘဂဝါ အနုဇာနာတိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ – ဒုက္ခီ ဒုမ္မနာ အဿုမုခီ ရုဒမာနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဝေသာလီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ¶ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ကေသေ ဆေဒါပေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ သမ္ဗဟုလာဟိ သာကိယာနီဟိ သဒ္ဓိံ ယေန ဝေသာလီ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ဝေသာလီ မဟာဝနံ ကူဋာဂါရသာလာ တေနုပသင်္ကမိ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ သူနေဟိ ပါဒေဟိ ရဇောကိဏ္ဏေန ဂတ္တေန ဒုက္ခီ ဒုမ္မနာ အဿုမုခီ ရုဒမာနာ ¶ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ အဋ္ဌာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ ¶ အာနန္ဒော မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ သူနေဟိ ပါဒေဟိ ရဇောကိဏ္ဏေန ဂတ္တေန ဒုက္ခိံ ဒုမ္မနံ အဿုမုခိံ ရုဒမာနံ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတံ။ ဒိသွာန မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ¶ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ၊ ဂေါတမိ၊ သူနေဟိ ပါဒေဟိ ရဇောကိဏ္ဏေန ဂတ္တေန ဒုက္ခီ ဒုမ္မနာ အဿုမုခီ ရုဒမာနာ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတာ’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပန၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ န ဘဂဝါ အနုဇာနာတိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွံ၊ ဂေါတမိ၊ မုဟုတ္တံ ဣဓေဝ တာဝ ဟောဟိ၊ ယာဝါဟံ ဘဂဝန္တံ ယာစာမိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧသာ၊ ဘန္တေ၊ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ သူနေဟိ ပါဒေဟိ ရဇောကိဏ္ဏေန ဂတ္တေန ဒုက္ခီ ဒုမ္မနာ အဿုမုခီ ရုဒမာနာ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတာ – န ဘဂဝါ ¶ အနုဇာနာတိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ လဘေယျ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘အလံ၊ အာနန္ဒ၊ မာ တေ ရုစ္စိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ၊ လဘေယျ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘အလံ၊ အာနန္ဒ၊ မာ တေ ရုစ္စိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော [အ။ နိ။ ၈။၅၁ ‘‘အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသီ’’တိ အာဂတံ] – ‘‘န ဘဂဝါ အနုဇာနာတိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ ယံနူနာဟံ အညေနပိ ပရိယာယေန ဘဂဝန္တံ ယာစေယျံ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဗ္ဗော နု ခေါ၊ ဘန္တေ၊ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ သောတာပတ္တိဖလံ ဝါ သကဒါဂါမိဖလံ [သကိဒါဂါမိဖလံ (သျာ။)] ဝါ အနာဂါမိဖလံ ဝါ အရဟတ္တဖလံ ¶ ဝါ သစ္ဆိကာတု’’န္တိ? ‘‘ဘဗ္ဗော၊ အာနန္ဒ၊ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ သောတာပတ္တိဖလမ္ပိ သကဒါဂါမိဖလမ္ပိ ¶ အနာဂါမိဖလမ္ပိ အရဟတ္တဖလမ္ပိ သစ္ဆိကာတု’’န္တိ။ ‘‘သစေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဗ္ဗော မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ သောတာပတ္တိဖလမ္ပိ သကဒါဂါမိဖလမ္ပိ ¶ အနာဂါမိဖလမ္ပိ အရဟတ္တဖလမ္ပိ သစ္ဆိကာတုံ၊ ဗဟူပကာရာ၊ ဘန္တေ၊ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝတော မာတုစ္ဆာ အာပါဒိကာ ¶ ၊ ပေါသိကာ၊ ခီရဿ ဒါယိကာ၊ ဘဂဝန္တံ ဇနေတ္တိယာ ကာလင်္ကတာယ ထညံ ပါယေသိ၊ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ လဘေယျ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။

အဋ္ဌဂရုဓမ္မာ

၄၀၃။ ‘‘သစေ၊ အာနန္ဒ၊ မဟာပဇာပတီ ဂေါတမီ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ သာဝဿာ။ ဟောတု ဥပသမ္ပဒါ။

[ပါစိ။ ၁၄၉] ‘‘ဝဿသတူပသမ္ပန္နာယ ဘိက္ခုနိယာ တဒဟုပသမ္ပန္နဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ [ဂရုံကတွာ (က။)] မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘န ဘိက္ခုနိယာ အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗံ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘အနွဒ္ဓမာသံ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုသင်္ဃတော ဒွေ ဓမ္မာ ပစ္စာသီသိတဗ္ဗာ – ဥပေါသထပုစ္ဆကဉ္စ၊ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘ဝဿံဝုဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘတောသင်္ဃေ ¶ တီဟိ ဌာနေဟိ ပဝါရေတဗ္ဗံ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ၊ သုတေန ဝါ၊ ပရိသင်္ကာယ ဝါ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘတောသင်္ဃေ ပက္ခမာနတ္တံ စရိတဗ္ဗံ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခာယ သိက္ခမာနာယ ဥဘတောသင်္ဃေ ဥပသမ္ပဒါ ပရိယေသိတဗ္ဗာ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘န ¶ ¶ ဘိက္ခုနိယာ ကေနစိ ပရိယာယေန ဘိက္ခု အက္ကောသိတဗ္ဗော ပရိဘာသိတဗ္ဗော။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘အဇ္ဇတဂ္ဂေ ဩဝဋော ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူသု ဝစနပထော၊ အနောဝဋော ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီသု ဝစနပထော။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘သစေ၊ အာနန္ဒ၊ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဣမေ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ သာဝဿာ ဟောတု ဥပသမ္ပဒါ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော သန္တိကေ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတွာ ယေန မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ ဂေါတမိ၊ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ပဋိဂ္ဂဏှေယျာသိ၊ သာဝ တေ ဘဝိဿတိ ဥပသမ္ပဒါ။

‘‘ဝဿသတူပသမ္ပန္နာယ ဘိက္ခုနိယာ တဒဟုပသမ္ပန္နဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ အယမ္ပိ ¶ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘န ဘိက္ခုနိယာ အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗံ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘အနွဒ္ဓမာသံ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုသင်္ဃတော ဒွေ ဓမ္မာ ပစ္စာသီသိတဗ္ဗာ – ဥပေါသထပုစ္ဆကဉ္စ၊ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘ဝဿံဝုဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘတောသင်္ဃေ တီဟိ ဌာနေဟိ ပဝါရေတဗ္ဗံ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ၊ သုတေန ဝါ၊ ပရိသင်္ကာယ ဝါ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘတောသင်္ဃေ ပက္ခမာနတ္တံ စရိတဗ္ဗံ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘ဒွေ ¶ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခာယ သိက္ခမာနာယ ဥဘတောသင်္ဃေ ဥပသမ္ပဒါ ပရိယေသိတဗ္ဗာ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘န ¶ ဘိက္ခုနိယာ ကေနစိ ပရိယာယေန ဘိက္ခု အက္ကောသိတဗ္ဗော ပရိဘာသိတဗ္ဗော။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘အဇ္ဇတဂ္ဂေ ဩဝဋော ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူသု ဝစနပထော၊ အနောဝဋော ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီသု ဝစနပထော။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သက္ကတွာ ဂရုကတွာ မာနေတွာ ပူဇေတွာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယော။

‘‘သစေ ခေါ တွံ၊ ဂေါတမိ၊ ဣမေ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ပဋိဂ္ဂဏှေယျာသိ၊ သာဝ တေ ဘဝိဿတိ ¶ ဥပသမ္ပဒါ’’တိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော၊ ယုဝါ၊ မဏ္ဍနကဇာတိကော သီသံနဟာတော ဥပ္ပလမာလံ ဝါ ဝဿိကမာလံ ဝါ အတိမုတ္တကမာလံ ¶ [အဓိမတ္တကမာလံ (သျာ။)] ဝါ လဘိတွာ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဥတ္တမင်္ဂေ သိရသ္မိံ ပတိဋ္ဌာပေယျ၊ ဧဝမေဝ ခေါ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အာနန္ဒ ဣမေ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ပဋိဂ္ဂဏှာမိ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယေ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဟိတာ၊ ဘန္တေ၊ မဟာပဇာပတိယာ ဂေါတမိယာ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ၊ ဥပသမ္ပန္နာ ဘဂဝတော မာတုစ္ဆာ’’တိ။

‘‘သစေ၊ အာနန္ဒ၊ နာလဘိဿ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ စိရဋ္ဌိတိကံ၊ အာနန္ဒ၊ ဗြဟ္မစရိယံ အဘဝိဿ၊ ဝဿသဟဿံ သဒ္ဓမ္မော တိဋ္ဌေယျ။ ယတော စ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ မာတုဂါမော တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော၊ န ဒါနိ၊ အာနန္ဒ၊ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ ဘဝိဿတိ။ ပဉ္စေဝ ဒါနိ၊ အာနန္ဒ၊ ဝဿသတာနိ သဒ္ဓမ္မော ဌဿတိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ အာနန္ဒ၊ ယာနိ ကာနိစိ ကုလာနိ ¶ ဗဟုတ္ထိကာနိ [ဗဟုဣတ္ထိကာနိ (သီ။ သျာ။)] အပ္ပပုရိသကာနိ၊ တာနိ သုပ္ပဓံသိယာနိ ¶ ဟောန္တိ စောရေဟိ ကုမ္ဘထေနကေဟိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ ယသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ လဘတိ မာတုဂါမော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ န တံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ ဟောတိ။

‘‘သေယျထာပိ ¶ ၊ အာနန္ဒ၊ သမ္ပန္နေ သာလိက္ခေတ္တေ သေတဋ္ဋိကာ နာမ ရောဂဇာတိ နိပတတိ၊ ဧဝံ တံ သာလိက္ခေတ္တံ န စိရဋ္ဌိတိကံ ဟောတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ ယသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ လဘတိ မာတုဂါမော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ န တံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ ဟောတိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ အာနန္ဒ၊ သမ္ပန္နေ ဥစ္ဆုက္ခေတ္တေ မဉ္ဇိဋ္ဌိကာ [မဉ္ဇေဋ္ဌိကာ (သီ။ သျာ။)] နာမ ရောဂဇာတိ နိပတတိ၊ ဧဝံ တံ ဥစ္ဆုက္ခေတ္တံ န စိရဋ္ဌိတိကံ ဟောတိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ ယသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ လဘတိ မာတုဂါမော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ န တံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ ဟောတိ။

‘‘သေယျထာပိ၊ အာနန္ဒ၊ ပုရိသော မဟတော တဠာကဿ ပဋိကစ္စေဝ အာဠိံ ဗန္ဓေယျ ယာဝဒေဝ ဥဒကဿ အနတိက္ကမနာယ၊ ဧဝမေဝ ခေါ၊ အာနန္ဒ၊ မယာ ပဋိကစ္စေဝ ဘိက္ခုနီနံ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ’’တိ။

ဘိက္ခုနီနံ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘိက္ခုနီဥပသမ္ပဒါနုဇာနနံ

၄၀၄။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ¶ ခေါ မဟာပဇာပတီ ဂေါတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဣမာသု သာကိယာနီသု ¶ ပဋိပဇ္ဇာမီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနိယော ဥပသမ္ပာဒေတု’’န္တိ။

အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အယျာ အနုပသမ္ပန္နာ၊ မယဉ္စမှာ ဥပသမ္ပန္နာ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနိယော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ’’တိ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ¶ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ¶ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမာ မံ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဘိက္ခုနိယော ဧဝမာဟံသု – ‘အယျာ အနုပသမ္ပန္နာ၊ မယဉ္စမှာ ဥပသမ္ပန္နာ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနိယော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ’’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ¶ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပဇာပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဂေါတမီ ဧဝမာဟ – ‘ဣမာ မံ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဘိက္ခုနိယော ဧဝမာဟံသု – အယျာ အနုပသမ္ပန္နာ၊ မယဉ္စမှာ ဥပသမ္ပန္နာ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနိယော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ’’’တိ။

‘‘ယဒဂ္ဂေန၊ အာနန္ဒ၊ မဟာပဇာပတိယာ ဂေါတမိယာ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ ပဋိဂ္ဂဟိတာ၊ တဒေဝ သာ [တဒေဝဿာ (က။)] ဥပသမ္ပန္နာ’’တိ။

၄၀၅။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧကာဟံ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဘဂဝန္တံ ဝရံ ယာစာမိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ အနုဇာနေယျ ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မ’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပဇာပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဂေါတမီ ဧဝမာဟ – ‘ဧကာဟံ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဘဂဝန္တံ ဝရံ ယာစာမိ။ သာဓု၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ အနုဇာနေယျ ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ ယထာဝုဍ္ဎံ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မ’’’န္တိ။

‘‘အဋ္ဌာနမေတံ၊ အာနန္ဒ၊ အနဝကာသော ¶ ၊ ယံ တထာဂတော အနုဇာနေယျ မာတုဂါမဿ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ။ ဣမေဟိ နာမ၊ အာနန္ဒ၊ အညတိတ္ထိယာ ဒုရက္ခာတဓမ္မာ မာတုဂါမဿ အဘိဝါဒနံ ¶ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ ¶ သာမီစိကမ္မံ န ကရိဿန္တိ ¶ ၊ ကိမင်္ဂံ ပန တထာဂတော အနုဇာနိဿတိ မာတုဂါမဿ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မ’’န္တိ?

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ မာတုဂါမဿ အဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံ အဉ္ဇလိကမ္မံ သာမီစိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ယော ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယာနိ တာနိ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ ဘိက္ခူဟိ သာဓာရဏာနိ၊ ကထံ မယံ၊ ဘန္တေ၊ တေသု သိက္ခာပဒေသု ပဋိပဇ္ဇာမာ’’တိ? ‘‘ယာနိ တာနိ၊ ဂေါတမိ၊ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ ဘိက္ခူဟိ သာဓာရဏာနိ၊ ယထာ ဘိက္ခူ သိက္ခန္တိ တထာ တေသု သိက္ခာပဒေသု သိက္ခထာ’’တိ။ ‘‘ယာနိ ပန တာနိ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာနိ၊ ကထံ မယံ၊ ဘန္တေ၊ တေသု သိက္ခာပဒေသု ပဋိပဇ္ဇာမာ’’တိ? ‘‘ယာနိ တာနိ၊ ဂေါတမိ၊ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာနိ၊ ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သိက္ခထာ’’တိ။

၄၀၆။ [အ။ နိ။ ၈။၅၃] အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု မေ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဓမ္မံ ဒေသေတု၊ ယမဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ ¶ သုတွာ ဧကာ ဝူပကဋ္ဌာ အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနီ ပဟိတတ္တာ ဝိဟရေယျ’’န္တိ။ ‘‘ယေ ခေါ တွံ၊ ဂေါတမိ၊ ဓမ္မေ ဇာနေယျာသိ – ဣမေ ဓမ္မာ သရာဂါယ သံဝတ္တန္တိ နော ဝိရာဂါယ၊ သညောဂါယ သံဝတ္တန္တိ နော ဝိသညောဂါယ၊ အာစယာယ သံဝတ္တန္တိ နော အပစယာယ၊ မဟိစ္ဆတာယ သံဝတ္တန္တိ နော အပ္ပိစ္ဆတာယ၊ အသန္တုဋ္ဌိယာ သံဝတ္တန္တိ နော သန္တုဋ္ဌိယာ၊ သင်္ဂဏိကာယ သံဝတ္တန္တိ နော ပဝိဝေကာယ၊ ကောသဇ္ဇာယ သံဝတ္တန္တိ နော ဝီရိယာရမ္ဘာယ၊ ဒုဗ္ဘရတာယ ¶ သံဝတ္တန္တိ နော သုဘရတာယ၊ ဧကံသေန၊ ဂေါတမိ၊ ဓာရေယျာသိ – နေသော ဓမ္မော၊ နေသော ဝိနယော၊ နေတံ သတ္ထုသာသနန္တိ။ ယေ စ ခေါ တွံ၊ ဂေါတမိ၊ ဓမ္မေ ဇာနေယျာသိ – ဣမေ ဓမ္မာ ဝိရာဂါယ သံဝတ္တန္တိ နော သရာဂါယ၊ ဝိသညောဂါယ သံဝတ္တန္တိ နော သညောဂါယ၊ အပစယာယ သံဝတ္တန္တိ နော အာစယာယ၊ အပ္ပိစ္ဆတာယ သံဝတ္တန္တိ နော ¶ မဟိစ္ဆတာယ၊ သန္တုဋ္ဌိယာ သံဝတ္တန္တိ နော အသန္တုဋ္ဌိယာ၊ ပဝိဝေကာယ သံဝတ္တန္တိ နော သင်္ဂဏိကာယ၊ ဝီရိယာရမ္ဘာယ ¶ သံဝတ္တန္တိ နော ကောသဇ္ဇာယ၊ သုဘရတာယ သံဝတ္တန္တိ နော ဒုဗ္ဘရတာယ၊ ဧကံသေန၊ ဂေါတမိ၊ ဓာရေယျာသိ – ဧသော ဓမ္မော၊ ဧသော ဝိနယော၊ ဧတံ သတ္ထုသာသန’’န္တိ။

၄၀၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ န ဥဒ္ဒိသီယတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ¶ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဇာယာယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဇာရိယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဣဒါနိ ဣမေ ဣမာဟိ သဒ္ဓိံ အဘိရမိဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ။ ယော ဥဒ္ဒိသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီဟိ ဘိက္ခုနီနံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ။ ဘိက္ခုနိယော န ဇာနန္တိ – ‘‘ဧဝံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာစိက္ခိတုံ – ‘ဧဝံ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျာထာ’’’တိ။

၄၀၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော အာပတ္တိံ န ပဋိကရောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အာပတ္တိ န ပဋိကာတဗ္ဗာ။ ယာ န ပဋိကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။ ဘိက္ခုနိယော န ဇာနန္တိ – ‘‘ဧဝံ အာပတ္တိ ပဋိကာတဗ္ဗာ’’တိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာစိက္ခိတုံ – ‘ဧဝံ အာပတ္တိံ ပဋိကရေယျာထာ’’’တိ။ အထ ¶ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဟေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ရထိကာယပိ ဗျူဟေပိ သိင်္ဃာဋကေပိ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ပတ္တံ ဘူမိယံ နိက္ခိပိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ ¶ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ အာပတ္တိံ ပဋိကရောန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဇာယာယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဇာရိယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ရတ္တိံ ဝိမာနေတွာ ဣဒါနိ ခမာပေန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ ယော ပဋိဂ္ဂဏှေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဟေတု’’န္တိ။ ဘိက္ခုနိယော န ဇာနန္တိ – ‘‘ဧဝံ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာစိက္ခိတုံ – ‘ဧဝံ အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျာထာ’’’တိ။

၄၀၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ န ကရိယတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ကတကမ္မာ ဘိက္ခုနိယော ရထိကာယပိ ဗျူဟေပိ သိင်္ဃာဋကေပိ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ပတ္တံ ဘူမိယံ နိက္ခိပိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ခမာပေန္တိ ‘ဧဝံ နူန ကာတဗ္ဗ’န္တိ မညမာနာ။ မနုဿာ တထေဝ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဇာယာယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဇာရိယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ရတ္တိံ ဝိမာနေတွာ ဣဒါနိ ခမာပေန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ယော ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီဟိ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ ဘိက္ခုနိယော န ဇာနန္တိ – ‘‘ဧဝံ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာစိက္ခိတုံ – ‘ဧဝံ ကမ္မံ ကရေယျာထာ’’’တိ။

၄၁၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော သင်္ဃမဇ္ဈေ ဘဏ္ဍနဇာတာ ¶ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ။ န သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီနံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေန္တိ။ တသ္မိံ ခေါ ပန အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ ဒိဿန္တိ ဘိက္ခုနိယော ကမ္မပ္ပတ္တာယောပိ အာပတ္တိဂါမိနိယောပိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဝမာဟံသု – ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ၊ အယျာဝ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကရောန္တု၊ အယျာဝ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တု၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အဓိကရဏံ ¶ ဝူပသမေတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ အာရောပေတွာ ဘိက္ခုနီနံ နိယျာဒေတုံ – ဘိက္ခုနီဟိ ဘိက္ခုနီနံ ကမ္မံ ကာတုံ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဘိက္ခုနီနံ နိယျာဒေတုံ၊ ဘိက္ခုနီဟိ ဘိက္ခုနီနံ အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဟေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တေဝါသိနီ ဘိက္ခုနီ သတ္တ ဝဿာနိ ဘဂဝန္တံ အနုဗန္ဓာ ဟောတိ ဝိနယံ ပရိယာပုဏန္တီ။ တဿာ မုဋ္ဌဿတိနိယာ ဂဟိတော ဂဟိတော မုဿတိ။ အဿောသိ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ – ‘‘ဘဂဝါ ကိရ သာဝတ္ထိံ ဂန္တုကာမော’’တိ။ အထ ခေါ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခေါ သတ္တ ဝဿာနိ ဘဂဝန္တံ အနုဗန္ဓိံ ဝိနယံ ပရိယာပုဏန္တီ။ တဿာ မေ မုဋ္ဌဿတိနိယာ ဂဟိတော ဂဟိတော မုဿတိ။ ဒုက္ကရံ ခေါ ပန မာတုဂါမေန ယာဝဇီဝံ သတ္ထာရံ ¶ အနုဗန္ဓိတုံ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ဝိနယံ ဝါစေတု’’န္တိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂။ ဒုတိယဘာဏဝါရော

၄၁၁။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ ¶ ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ကဒ္ဒမောဒကေန ဩသိဉ္စန္တိ – အပ္ပေဝ နာမ အမှေသု သာရဇ္ဇေယျုန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ¶ ဘိက္ခုနိယော ကဒ္ဒမောဒကေန ဩသိဉ္စိတဗ္ဗာ။ ယော ဩသိဉ္စေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အဝန္ဒိယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသင်္ဃေန ကာတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကာယံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေန္တိ ¶ …ပေ… ဦရုံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေန္တိ၊ အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေန္တိ၊ ဘိက္ခုနိယော ဩဘာသေန္တိ၊ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဇေန္တိ – အပ္ပေဝ နာမ အမှေသု သာရဇ္ဇေယျုန္တိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနာ ကာယော ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေတဗ္ဗော၊ န ဦရု ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေတဗ္ဗော၊ န အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေတဗ္ဗံ၊ န ဘိက္ခုနိယော ဩဘာသိတဗ္ဗာ၊ န ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။ ယော သမ္ပယောဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အဝန္ဒိယော သော၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသင်္ဃေန ကာတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုံ ကဒ္ဒမောဒကေန ဩသိဉ္စန္တိ – အပ္ပေဝ နာမ အမှေသု သာရဇ္ဇေယျုန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခု ကဒ္ဒမောဒကေန ဩသိဉ္စိတဗ္ဗော။ ယာ ဩသိဉ္စေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝရဏံ ကာတု’’န္တိ။ အာဝရဏေ ကတေ န အာဒိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒံ ဌပေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ကာယံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခူနံ ဒဿေန္တိ၊ ထနံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခူနံ ဒဿေန္တိ၊ ဦရုံ ဝိဝရိတွာ ¶ ဘိက္ခူနံ ဒဿေန္တိ၊ အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခူနံ ဒဿေန္တိ၊ ဘိက္ခူ ဩဘာသေန္တိ၊ ဘိက္ခူဟိ ¶ သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဇေန္တိ – အပ္ပေဝ နာမ အမှေသု သာရဇ္ဇေယျုန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ကာယော ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခူနံ ဒဿေတဗ္ဗော…ပေ… န ထနော ဝိဝရိတွာ ¶ ဘိက္ခူနံ ဒဿေတဗ္ဗော၊ န ဦရု ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခူနံ ဒဿေတဗ္ဗော၊ န အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ ဘိက္ခူနံ ဒဿေတဗ္ဗံ၊ န ဘိက္ခူ ဩဘာသိတဗ္ဗာ၊ န ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံ။ ယာ သမ္ပယောဇေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝရဏံ ကာတု’’န္တိ။ အာဝရဏေ ကတေ န အာဒိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒံ ဌပေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကပ္ပတိ နု ခေါ ဩဝါဒဋ္ဌပိတာယ [ဩဝါဒဏ္ဌပိတာယ (သျာ။)၊ ဩဝါဒံဌပိတာယ (က။)] ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထံ ကာတုံ၊ န နု ခေါ ¶ ကပ္ပတီ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒဋ္ဌပိတာယ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော၊ ယာဝ န တံ အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ ဟောတီ’’တိ။

၄၁၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဩဝါဒံ ဌပေတွာ စာရိကံ ¶ ပက္ကာမိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျော ဥဒါယီ ဩဝါဒံ ဌပေတွာ စာရိကံ ပက္ကမိဿတီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒံ ဌပေတွာ စာရိကာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ။ ယော ပက္ကမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန [တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ (သျာ။ ကံ။)] ဗာလာ အဗျတ္တာ ဩဝါဒံ ဌပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလေန အဗျတ္တေန ဩဝါဒေါ ဌပေတဗ္ဗော။ ယော ဌပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဝတ္ထုသ္မိံ အကာရဏေ ဩဝါဒံ ဌပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝတ္ထုသ္မိံ အကာရဏေ ဩဝါဒေါ ဌပေတဗ္ဗော။ ယော ဌပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဩဝါဒံ ဌပေတွာ ဝိနိစ္ဆယံ န ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒံ ဌပေတွာ ဝိနိစ္ဆယော န ဒါတဗ္ဗော။ ယော န ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၁၃။ [ပါစိ။ ၁၀၅၄] တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒံ န ဂစ္ဆန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဩဝါဒေါ န ¶ ဂန္တဗ္ဗော။ ယာ န ဂစ္ဆေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သဗ္ဗော ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဩဝါဒံ ဂစ္ဆတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ¶ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဇာယာယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဇာရိယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဣဒါနိ ဣမေ ဣမာဟိ သဒ္ဓိံ အဘိရမိဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဗ္ဗေန ဘိက္ခုနိသင်္ဃေန ဩဝါဒေါ ဂန္တဗ္ဗော။ ဂစ္ဆေယျ စေ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဩဝါဒံ ဂန္တု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန စတဿော ပဉ္စ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒံ ဂစ္ဆန္တိ။ မနုဿာ တထေဝ ဥဇ္ဈာယန္တိ ¶ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဇာယာယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဇာရိယော ဣမာ ဣမေသံ၊ ဣဒါနိ ဣမေ ဣမာဟိ သဒ္ဓိံ အဘိရမိဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဩဝါဒေါ ဂန္တဗ္ဗော။ ဂစ္ဆေယျုံ စေ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒွေ တိဿော ဘိက္ခုနိယော [ဘိက္ခုနီဟိ (က။)] ဩဝါဒံ ဂန္တုံ။ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဘိက္ခုနိသင်္ဃော၊ အယျ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ၊ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ၊ လဘတု ကိရ၊ အယျ၊ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’န္တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဘိက္ခုနီသင်္ဃော၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ၊ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ¶ ယာစတိ၊ လဘတု ကိရ၊ ဘန္တေ၊ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’န္တိ။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘အတ္ထိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော’တိ? သစေ ဟောတိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော၊ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော၊ တံ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဥပသင်္ကမတူ’တိ။ သစေ န ဟောတိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော၊ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ကော အာယသ္မာ ဥဿဟတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတု’န္တိ? သစေ ကောစိ ဥဿဟတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတုံ၊ သော စ ဟောတိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော၊ သမ္မန္နိတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ¶ ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော၊ တံ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဥပသင်္ကမတူ’တိ။ သစေ န ကောစိ ဥဿဟတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတုံ၊ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘နတ္ထိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော၊ ပါသာဒိကေန ဘိက္ခုနိသင်္ဃော သမ္ပာဒေတူ’’တိ။

၄၁၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဩဝါဒံ န ဂဏှန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော။ ယော န ဂဏှေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဗာလော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဩဝါဒံ၊ အယျ၊ ဂဏှာဟီ’’တိ ¶ ။ ‘‘အဟဉှိ၊ ဘဂိနီ၊ ဗာလော၊ ကထာဟံ ဩဝါဒံ ဂဏှာမီ’’တိ? ‘‘ဂဏှာဟယျ ¶ ၊ ဩဝါဒံ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ – ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ ဗာလံ၊ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒံ ဂဟေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ ¶ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဩဝါဒံ၊ အယျ ဂဏှာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟဉှိ၊ ဘဂိနီ၊ ဂိလာနော၊ ကထာဟံ ဩဝါဒံ ဂဏှာမီ’’တိ? ‘‘ဂဏှာဟယျ၊ ဩဝါဒံ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ – ဌပေတွာ ဗာလံ၊ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒေါ ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ ဗာလံ၊ ဌပေတွာ ဂိလာနံ၊ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒံ ဂဟေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂမိကော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဩဝါဒံ၊ အယျ၊ ဂဏှာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟဉှိ၊ ဘဂိနီ၊ ဂမိကော၊ ကထာဟံ ဩဝါဒံ ဂဏှာမီ’’တိ? ‘‘ဂဏှာဟယျ၊ ဩဝါဒံ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ – ဌပေတွာ ဗာလံ၊ ဌပေတွာ ဂိလာနံ၊ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒေါ ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ ဗာလံ၊ ဌပေတွာ ဂိလာနံ၊ ဌပေတွာ ဂမိကံ၊ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒံ ဂဟေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အရညေ ဝိဟရတိ။ တံ ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဩဝါဒံ၊ အယျ၊ ဂဏှာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟဉှိ၊ ဘဂိနီ၊ အရညေ ဝိဟရာမိ၊ ကထာဟံ ဩဝါဒံ ¶ ဂဏှာမီ’’တိ? ‘‘ဂဏှာဟယျ ¶ ၊ ဩဝါဒံ၊ ဧဝဉှိ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ – ဌပေတွာ ဗာလံ၊ ဌပေတွာ ဂိလာနံ၊ ဌပေတွာ ဂမိကံ၊ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒေါ ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ ဩဝါဒံ ဂဟေတုံ၊ သင်္ကေတဉ္စ ကာတုံ – အတြ ပတိဟရိဿာမီ’’တိ။

၄၁၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဩဝါဒံ ဂဟေတွာ န အာရောစေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒေါ န အာရောစေတဗ္ဗော။ ယော န အာရောစေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဩဝါဒံ ဂဟေတွာ န ပစ္စာဟရန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒေါ န ပစ္စာဟရိတဗ္ဗော။ ယော န ပစ္စာဟရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော သင်္ကေတံ န ဂစ္ဆန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ သင်္ကေတံ န ဂန္တဗ္ဗံ။ ယာ န ဂစ္ဆေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၁၆။ တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဒီဃာနိ ကာယဗန္ဓနာနိ ဓာရေန္တိ၊ တေဟေဝ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဒီဃံ ကာယဗန္ဓနံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ယာ ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဧကပရိယာကတံ [ဧကပရိယာယကတံ (သျာ။)] ကာယဗန္ဓနံ၊ န စ တေန ဖာသုကာ နာမေတဗ္ဗာ။ ယာ နာမေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဝိလီဝေန [ဝိလိဝေန (က။)] ပဋ္ဋေန ဖာသုကာ နာမေန္တိ…ပေ… စမ္မပဋ္ဋေန ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ ဒုဿပဋ္ဋေန ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ ဒုဿဝေဏိယာ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ ဒုဿဝဋ္ဋိယာ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ စောဠပဋ္ဋေန ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ စောဠဝေဏိယာ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ စောဠဝဋ္ဋိယာ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ သုတ္တဝေဏိယာ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ သုတ္တဝဋ္ဋိယာ ဖာသုကာ နာမေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဝိလီဝေန ပဋ္ဋေန ဖာသုကာ နာမေတဗ္ဗာ…ပေ… န သုတ္တဝဋ္ဋိယာ ဖာသုကာ နာမေတဗ္ဗာ။ ယာ နာမေယျ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော အဋ္ဌိလ္လေန ဇဃနံ ဃံသာပေန္တိ…ပေ… ¶ ဂေါဟနုကေန ဇဃနံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ ဟတ္ထံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ ဟတ္ထကောစ္ဆံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ ပါဒံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ ပါဒကောစ္ဆံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ ဦရုံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ မုခံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ၊ ဒန္တမံသံ ကောဋ္ဋာပေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အဋ္ဌိလ္လေန ဇဃနံ ဃံသာပေတဗ္ဗံ…ပေ… န ဒန္တမံသံ ကောဋ္ဋာပေတဗ္ဗံ။ ယာ ကောဋ္ဋာပေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၁၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော မုခံ အာလိမ္ပန္တိ…ပေ… မုခံ ဥမ္မဒ္ဒေန္တိ၊ မုခံ စုဏ္ဏေန္တိ၊ မနောသိလိကာယ မုခံ လဉ္ဆေန္တိ၊ အင်္ဂရာဂံ ကရောန္တိ၊ မုခရာဂံ ကရောန္တိ၊ အင်္ဂရာဂမုခရာဂံ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ဘိက္ခုနိယာ မုခံ အာလိမ္ပိတဗ္ဗံ…ပေ… န မုခံ ဥမ္မဒ္ဒိတဗ္ဗံ၊ န မုခံ စုဏ္ဏေတဗ္ဗံ၊ န မနောသိလိကာယ မုခံ လဉ္ဆိတဗ္ဗံ၊ န အင်္ဂရာဂေါ ကာတဗ္ဗော၊ န မုခရာဂေါ ကာတဗ္ဗော၊ န အင်္ဂရာဂမုခရာဂေါ ကာတဗ္ဗော။ ယာ ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အဝင်္ဂံ [အပါင်္ဂံ (?)] ကရောန္တိ…ပေ… ဝိသေသကံ ကရောန္တိ၊ ဩလောကနကေန ဩလောကေန္တိ၊ သာလောကေ တိဋ္ဌန္တိ၊ နစ္စံ [သနစ္စံ (သီ။ သျာ။)၊ သမဇ္ဇံ (က။)] ကာရာပေန္တိ၊ ဝေသိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ၊ ပါနာဂါရံ ဌပေန္တိ၊ သူနံ ဌပေန္တိ၊ အာပဏံ ပသာရေန္တိ၊ ဝဍ္ဎိံ ပယောဇေန္တိ၊ ဝဏိဇ္ဇံ ပယောဇေန္တိ၊ ဒါသံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ ဒါသိံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ ကမ္မကာရံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ ကမ္မကာရိံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ တိရစ္ဆာနဂတံ ဥပဋ္ဌာပေန္တိ၊ ဟရီတကပက္ကိကံ [ဟရီတကပဏ္ဏိကံ (က။)] ပကိဏန္တိ၊ နမတကံ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အဝင်္ဂံ ကာတဗ္ဗံ…ပေ… န ဝိသေသကံ ကာတဗ္ဗံ၊ န ဩလောကနကေန ¶ ဩလောကေတဗ္ဗံ၊ န သာလောကေ ဌာတဗ္ဗံ၊ န နစ္စံ ကာရာပေတဗ္ဗံ၊ န ဝေသီ ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ၊ န ပါနာဂါရံ ဌပေတဗ္ဗံ၊ န သူနာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ န အာပဏော ပသာရေတဗ္ဗော၊ န ဝဍ္ဎိ ပယောဇေတဗ္ဗာ၊ န ဝဏိဇ္ဇာ ပယောဇေတဗ္ဗာ၊ န ဒါသော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဒါသီ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ၊ န ကမ္မကာရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ကမ္မကာရီ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ၊ န တိရစ္ဆာနဂတော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ န ဟရီတကပက္ကိကံ ပကိဏိတဗ္ဗံ၊ န နမတကံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ယာ ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၁၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော သဗ္ဗနီလကာနိ စီဝရာနိ ¶ ဓာရေန္တိ…ပေ… သဗ္ဗပီတကာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ သဗ္ဗလောဟိတကာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ သဗ္ဗမဉ္ဇိဋ္ဌိကာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ သဗ္ဗကဏှာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ သဗ္ဗမဟာရင်္ဂရတ္တာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ သဗ္ဗမဟာနာမရတ္တာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ အစ္ဆိန္နဒသာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ ဒီဃဒသာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ ပုပ္ဖဒသာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ ဖလဒသာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တိ၊ ကဉ္စုကံ ဓာရေန္တိ၊ တိရီဋကံ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ သဗ္ဗနီလကာနိ စီဝရာနိ ဓာရေတဗ္ဗာနိ…ပေ… န တိရီဋကံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ယာ ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၁၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ ကာလံ ကရောန္တီ ဧဝမာဟ – ‘‘မမစ္စယေန မယှံ ပရိက္ခာရော သင်္ဃဿ ဟောတူ’’တိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ ဝိဝဒန္တိ ¶ – ‘‘အမှာကံ ဟောတိ၊ အမှာကံ ဟောတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဘိက္ခုနီ စေ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ကာလံ ကရောန္တီ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘မမစ္စယေန မယှံ ပရိက္ခာရော သင်္ဃဿ ဟောတူ’တိ၊ အနိဿရော တတ္ထ ဘိက္ခုသင်္ဃော၊ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿေဝေတံ။ သိက္ခမာနာ စေ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… သာမဏေရီ စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာလံ ကရောန္တီ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘မမစ္စယေန မယှံ ပရိက္ခာရော ¶ သင်္ဃဿ ဟောတူ’တိ၊ အနိဿရော တတ္ထ ဘိက္ခုသင်္ဃော၊ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿေဝေတံ။ ဘိက္ခု စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကာလံ ကရောန္တော ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘မမစ္စယေန မယှံ ပရိက္ခာရော သင်္ဃဿ ဟောတူ’တိ၊ အနိဿရော တတ္ထ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿေဝေတံ။ သာမဏေရော စေ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ဥပါသကော စေ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… ဥပါသိကာ စေ၊ ဘိက္ခဝေ…ပေ… အညော စေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကောစိ ကာလံ ကရောန္တော ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘မမစ္စယေန မယှံ ပရိက္ခာရော ¶ သင်္ဃဿ ဟောတူ’တိ၊ အနိဿရော တတ္ထ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော၊ ဘိက္ခုသင်္ဃဿေဝေတ’’န္တိ။

၄၂၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ပုရာဏမလ္လီ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောတိ။ သာ ရထိကာယ ဒုဗ္ဗလကံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ အံသကူဋေန ပဟာရံ ဒတွာ ပါတေသိ [ပဝဋ္ဋေသိ (သီ။)]။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ၊ ဘိက္ခုနီ၊ ဘိက္ခုဿ ပဟာရံ ဒဿတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုဿ ပဟာရော ဒါတဗ္ဗော။ ယာ ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ¶ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဒူရတောဝ ဩက္ကမိတွာ မဂ္ဂံ ဒါတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ပဝုတ္ထပတိကာ ဇာရေန ဂဗ္ဘိနီ ဟောတိ။ သာ ဂဗ္ဘံ ပါတေတွာ ကုလူပိကံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒယျေ၊ ဣမံ ဂဗ္ဘံ ပတ္တေန နီဟရာ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ တံ ဂဗ္ဘံ ပတ္တေ ပက္ခိပိတွာ သင်္ဃာဋိယာ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အဂမာသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရေန ပိဏ္ဍစာရိကေန ဘိက္ခုနာ သမာဒါနံ ကတံ ဟောတိ – ‘ယာဟံ ပဌမံ ဘိက္ခံ လဘိဿာမိ၊ န တံ အဒတွာ ဘိက္ခုဿ ဝါ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုနိံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ၊ ဘဂိနိ၊ ဘိက္ခံ ပဋိဂ္ဂဏှာ’’တိ။ ‘‘အလံ အယျာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ၊ ဘဂိနိ၊ ဘိက္ခံ ပဋိဂ္ဂဏှာ’’တိ။ ‘‘အလံ အယျာ’’တိ။ ‘‘မယာ ခေါ၊ ဘဂိနိ၊ သမာဒါနံ ကတံ – ‘ယာဟံ ပဌမံ ဘိက္ခံ လဘိဿာမိ၊ န တံ အဒတွာ ဘိက္ခုဿ ဝါ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’တိ။ ဟန္ဒ ¶ ၊ ဘဂိနိ၊ ဘိက္ခံ ပဋိဂ္ဂဏှာ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ တေန ဘိက္ခုနာ နိပ္ပီဠိယမာနာ နီဟရိတွာ ပတ္တံ ဒဿေသိ – ‘‘ပဿ၊ အယျ၊ ပတ္တေ ဂဗ္ဘံ၊ မာ စ ကဿစိ အာရောစေသီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ ¶ နာမ ဘိက္ခုနီ ပတ္တေန ဂဗ္ဘံ နီဟရိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနီ ပတ္တေန ဂဗ္ဘံ နီဟရိဿတီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ပတ္တေန ဂဗ္ဘော ¶ နီဟရိတဗ္ဗော။ ယာ ¶ နီဟရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ နီဟရိတွာ ပတ္တံ ဒဿေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ပရိဝတ္တေတွာ ပတ္တမူလံ ဒဿေန္တိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ပရိဝတ္တေတွာ ပတ္တမူလံ ဒဿေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ပရိဝတ္တေတွာ ပတ္တမူလံ ဒဿေတဗ္ဗံ။ ယာ ဒဿေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဥက္ကုဇ္ဇိတွာ ပတ္တံ ဒဿေတုံ။ ယဉ္စ ပတ္တေ အာမိသံ ဟောတိ၊ တေန စ ဘိက္ခု နိမန္တေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ ရထိကာယ ပုရိသဗျဉ္ဇနံ ဆဍ္ဍိတံ ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခုနိယော သက္ကစ္စံ ဥပနိဇ္ဈာယိံသု။ မနုဿာ ဥက္ကုဋ္ဌိံ အကံသု။ တာ ဘိက္ခုနိယော မင်္ကူ အဟေသုံ။ အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဥပဿယံ ဂန္တွာ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… ¶ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနိယော ပုရိသဗျဉ္ဇနံ ဥပနိဇ္ဈာယိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ပုရိသဗျဉ္ဇနံ ဥပနိဇ္ဈာယိတဗ္ဗံ။ ယာ ဥပနိဇ္ဈာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၂၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဘိက္ခူနံ အာမိသံ ဒေန္တိ။ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီနံ ဒေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘဒန္တာ အတ္တနော ပရိဘောဂတ္ထာယ ¶ ဒိန္နံ အညေသံ ဒဿန္တိ! မယမ္ပိ န ဇာနာမ ဒါနံ ဒါတု’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အတ္တနော ပရိဘောဂတ္ထာယ ဒိန္နံ အညေသံ ဒါတဗ္ဗံ။ ယော ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ အာမိသံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃဿ ဒါတု’’န္တိ။ ဗာဠှတရံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလိကမ္ပိ ဒါတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ သန္နိဓိကတံ အာမိသံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခူနံ သန္နိဓိံ ဘိက္ခုနီဟိ [ဘိက္ခုနီဟိ ဘိက္ခူဟိ (သီ။)] ပဋိဂ္ဂါဟာပေတွာ [ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ (က။)] ပရိဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဘိက္ခုနီနံ အာမိသံ ဒေန္တိ။ ဘိက္ခုနိယော ¶ ဘိက္ခူနံ ဒေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနိယော အတ္တနော ပရိဘောဂတ္ထာယ ဒိန္နံ အညေသံ ဒဿန္တိ! မယမ္ပိ န ဇာနာမ ဒါနံ ဒါတု’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အတ္တနော ပရိဘောဂတ္ထာယ ဒိန္နံ အညေသံ ဒါတဗ္ဗံ။ ယာ ဒဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနီနံ အာမိသံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သင်္ဃဿ ဒါတု’’န္တိ။ ဗာဠှတရံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလိကမ္ပိ ဒါတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနီနံ သန္နိဓိကတံ အာမိသံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီနံ သန္နိဓိံ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီဟိ [ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီဟိ (သီ။)] ပဋိဂ္ဂါဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ။

၄၂၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ သေနာသနံ ဥဿန္နံ ဟောတိ၊ ဘိက္ခုနီနံ [ဘိက္ခုနီနံ သေနာသနံ (သျာ။ ကံ။)] န ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသုံ – ‘သာဓု၊ ဘန္တေ၊ အယျာ အမှာကံ သေနာသနံ ဒေန္တု တာဝကာလိက’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီနံ သေနာသနံ ဒါတုံ တာဝကာလိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဥတုနိယော ဘိက္ခုနိယော ဩနဒ္ဓမဉ္စံ ဩနဒ္ဓပီဌံ အဘိနိသီဒန္တိပိ အဘိနိပဇ္ဇန္တိပိ။ သေနာသနံ လောဟိတေန မက္ခိယျတိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ¶ ဩနဒ္ဓမဉ္စံ ဩနဒ္ဓပီဌံ အဘိနိသီဒိတဗ္ဗံ အဘိနိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယာ အဘိနိသီဒေယျ ဝါ အဘိနိပဇ္ဇေယျ ဝါ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဝသထစီဝရ’’န္တိ။ အာဝသထစီဝရံ လောဟိတေန မက္ခိယျတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဏိစောဠက’’န္တိ။ စောဠကံ နိပတတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သုတ္တကေန ဗန္ဓိတွာ ဦရုယာ ဗန္ဓိတု’’န္တိ ¶ ။ သုတ္တံ ဆိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သံဝေလ္လိယံ၊ ကဋိသုတ္တက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော သဗ္ဗကာလံ ကဋိသုတ္တကံ ဓာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ သဗ္ဗကာလံ ကဋိသုတ္တကံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ယာ ဓာရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥတုနိယာ ကဋိသုတ္တက’’န္တိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၃။ တတိယဘာဏဝါရော

၄၂၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပသမ္ပန္နာယော ဒိဿန္တိ – အနိမိတ္တာပိ၊ နိမိတ္တမတ္တာပိ၊ အလောဟိတာပိ၊ ဓုဝလောဟိတာပိ၊ ဓုဝစောဠာပိ၊ ပဂ္ဃရန္တီပိ၊ သိခရိဏီပိ၊ ဣတ္ထိပဏ္ဍကာပိ၊ ဝေပုရိသိကာပိ၊ သမ္ဘိန္နာပိ၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနာပိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပသမ္ပာဒေန္တိယာ စတုဝီသတိ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ – ‘နသိ အနိမိတ္တာ၊ နသိ နိမိတ္တမတ္တာ၊ နသိ အလောဟိတာ၊ နသိ ဓုဝလောဟိတာ၊ နသိ ဓုဝစောဠာ၊ နသိ ပဂ္ဃရန္တီ၊ နသိ သိခရဏီ [သိခရိဏီ (သီ။ သျာ။)]၊ နသိ ဣတ္ထိပဏ္ဍကာ၊ နသိ ဝေပုရိသိကာ၊ နသိ သမ္ဘိန္နာ၊ နသိ ဥဘတောဗျဉ္ဇနာ? သန္တိ တေ ဧဝရူပါ အာဗာဓာ – ကုဋ္ဌံ၊ ဂဏ္ဍော၊ ကိလာသော၊ သောသော၊ အပမာရော? မနုဿာသိ၊ ဣတ္ထီသိ၊ ဘုဇိဿာသိ၊ အဏဏာသိ၊ နသိ ရာဇဘဋီ? အနုညာတာသိ မာတာပိတူဟိ၊ သာမိကေန? ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿာသိ၊ ပရိပုဏ္ဏံ တေ ပတ္တစီဝရံ၊ ကိန္နာမာသိ၊ ကာနာမာ တေ ပဝတ္တိနီ’’တိ?

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီနံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆန္တိ။ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာယော ဝိတ္ထာယန္တိ၊ မင်္ကူ ဟောန္တိ၊ န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ ဝိသုဒ္ဓါယ ဘိက္ခုသင်္ဃေ ဥပသမ္ပာဒေတု’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော အနနုသိဋ္ဌာ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာယော အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆန္တိ။ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာယော ¶ ဝိတ္ထာယန္တိ၊ မင်္ကူ ဟောန္တိ၊ န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဌမံ အနုသာသိတွာ ပစ္ဆာ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆိတု’’န္တိ။

တတ္ထေဝ သင်္ဃမဇ္ဈေ အနုသာသန္တိ။ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာယော တထေဝ ဝိတ္ထာယန္တိ၊ မင်္ကူ ဟောန္တိ ¶ ၊ န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကမန္တံ အနုသာသိတွာ သင်္ဃမဇ္ဈေ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ အနုသာသိတဗ္ဗာ။

၄၂၄။ ‘‘ပဌမံ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတဗ္ဗာ။ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘အယံ တေ ပတ္တော၊ အယံ သင်္ဃာဋိ၊ အယံ ဥတ္တရာသင်္ဂေါ၊ အယံ အန္တရဝါသကော၊ ဣဒံ သံကစ္စိကံ [သင်္ကစ္ဆိကံ (သျာ။)]၊ အယံ ဥဒကသာဋိကာ၊ ဂစ္ဆ အမုမှိ ဩကာသေ တိဋ္ဌာဟီ’’တိ။

ဗာလာ အဗျတ္တာ အနုသာသန္တိ။ ဒုရနုသိဋ္ဌာ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာယော ဝိတ္ထာယန္တိ၊ မင်္ကူ ဟောန္တိ၊ န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလာယ အဗျတ္တာယ အနုသာသိတဗ္ဗာ။ ယာ အနုသာသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ အနုသာသိတု’’န္တိ။

အသမ္မတာ အနုသာသန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အသမ္မတာယ အနုသာသိတဗ္ဗာ။ ယာ အနုသာသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မတာယ အနုသာသိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ – အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံ၊ ပရာယ ဝါ ပရာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။

‘‘ကထဉ္စ အတ္တနာဝ [အတ္တနာ ဝါ (က။)] အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံ? ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယျ’န္တိ။ ဧဝံ အတ္တနာဝ ¶ အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံ။

‘‘ကထဉ္စ ပရာယ [ပရာယ ဝါ (က။)] ပရာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ? ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ¶ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယျာ’တိ။ ဧဝံ ပရာယ ပရာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။

‘‘တာယ ¶ သမ္မတာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယာ – ‘သုဏသိ ဣတ္ထန္နာမေ။ အယံ တေ သစ္စကာလော၊ ဘူတကာလော။ ယံ ဇာတံ တံ သင်္ဃမဇ္ဈေ ပုစ္ဆန္တေ သန္တံ အတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အသန္တံ နတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ မာ ခေါ ဝိတ္ထာယိ [ဝိတ္ထာသိ (က။)]၊ မာ ခေါ မင်္ကု အဟောသိ။ ဧဝံ တံ ပုစ္ဆိဿန္တိ – နသိ အနိမိတ္တာ၊ နသိ နိမိတ္တမတ္တာ၊ နသိ အလောဟိတာ၊ နသိ ဓုဝလောဟိတာ၊ နသိ ဓုဝစောဠာ၊ နသိ ပဂ္ဃရန္တီ၊ နသိ သိခရိဏီ၊ နသိ ဣတ္ထိပဏ္ဍကာ၊ နသိ ဝေပုရိသိကာ၊ နသိ သမ္ဘိန္နာ၊ နသိ ဥဘတောဗျဉ္ဇနာ? သန္တိ တေ ဧဝရူပါ အာဗာဓာ – ကုဋ္ဌံ၊ ဂဏ္ဍော၊ ကိလာသော၊ သောသော၊ အပမာရော? မနုဿာသိ၊ ဣတ္ထီသိ၊ ဘုဇိဿာသိ၊ အဏဏာသိ၊ နသိ ရာဇဘဋီ? အနုညာတာသိ မာတာပိတူဟိ၊ သာမိကေန? ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿာသိ၊ ပရိပုဏ္ဏံ တေ ပတ္တစီဝရံ၊ ကိန္နာမာသိ၊ ကာနာမာ တေ ပဝတ္တိနီ’တိ ¶ ?

‘‘ဧကတော အာဂစ္ဆန္တိ။ န ဧကတော အာဂန္တဗ္ဗံ။ အနုသာသိကာယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ¶ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ အနုသိဋ္ဌာ သာ မယာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ဣတ္ထန္နာမာ အာဂစ္ဆေယျာ’တိ။ ‘အာဂစ္ဆာဟီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗာ။

‘‘ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဘိက္ခုနီနံ ပါဒေ ဝန္ဒာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာပေတဗ္ဗာ – ‘သင်္ဃံ၊ အယျေ၊ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ ဒုတိယမ္ပိ၊ အယျေ၊ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ တတိယမ္ပိ၊ အယျေ၊ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ’တိ။ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆေယျန္တိ။

‘‘သုဏသိ ¶ ဣတ္ထန္နာမေ။ အယံ တေ သစ္စကာလော၊ ဘူတကာလော။ ယံ ဇာတံ တံ ပုစ္ဆာမိ သန္တံ အတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အသန္တံ နတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ နသိ အနိမိတ္တာ…ပေ… ကိန္နာမာသိ၊ ကာနာမာ တေ ပဝတ္တိနီတိ။ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၄၂၅။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ပရိသုဒ္ဓါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ၊ ပရိပုဏ္ဏဿာ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယျ ¶ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ ¶ ။ ပရိသုဒ္ဓါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ၊ ပရိပုဏ္ဏဿာ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ၊ သာ တုဏှဿ၊ ယဿာ နက္ခမတိ၊ သာ ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ပရိသုဒ္ဓါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ၊ ပရိပုဏ္ဏဿာ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ၊ သာ တုဏှဿ၊ ယဿာ နက္ခမတိ၊ သာ ဘာသေယျ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘တာဝဒေဝ တံ အာဒါယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ ¶ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာပေတဗ္ဗာ – ‘အဟံ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ ¶ ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ၊ သင်္ဃံ၊ အယျာ၊ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ၊ အယျာ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ အဟံ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ¶ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ ဒုတိယမ္ပိ၊ အယျာ၊ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ၊ အယျာ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ အဟံ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ တတိယမ္ပိ၊ အယျာ၊ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ၊ အယျာ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယျ၊ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ¶ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘တာဝဒေဝ ဆာယာ မေတဗ္ဗာ၊ ဥတုပ္ပမာဏံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ ဒိဝသဘာဂေါ အာစိက္ခိတဗ္ဗော၊ သင်္ဂီတိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခုနိယော ဝတ္တဗ္ဗာ – ဣမိဿာ တယော စ နိဿယေ၊ အဋ္ဌ စ အကရဏီယာနိ အာစိက္ခေယျာထာ’’တိ။

၄၂၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဘတ္တဂ္ဂေ အာသနံ သံကသာယန္တိယော ကာလံ ဝီတိနာမေသုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ယထာဝုဍ္ဎံ၊ အဝသေသာနံ ယထာဂတိက’’န္တိ။

တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော – ဘဂဝတာ အနုညာတံ အဋ္ဌန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ယထာဝုဍ္ဎံ၊ အဝသေသာနံ ယထာဂတိကန္တိ – သဗ္ဗတ္ထ အဋ္ဌေဝ ဘိက္ခုနိယော ယထာဝုဍ္ဎံ ပဋိဗာဟန္တိ၊ အဝသေသာယော ¶ ယထာဂတိကံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ အဋ္ဌန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ယထာဝုဍ္ဎံ၊ အဝသေသာနံ ယထာဂတိကံ၊ အညတ္ထ သဗ္ဗတ္ထ ယထာဝုဍ္ဎံ [အညတ္ထ ယထာဝုဍ္ဎံ (သျာ။)] န ပဋိဗာဟိတဗ္ဗံ။ ယာ ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၄၂၇။ [ပါစိ။ ၁၀၅၀ အာဒယော] တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော န ပဝါရေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ န ပဝါရေတဗ္ဗံ။ ယာ န ပဝါရေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော အတ္တနာ ပဝါရေတွာ ဘိက္ခုသင်္ဃံ န ပဝါရေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အတ္တနာ ပဝါရေတွာ ဘိက္ခုသင်္ဃော န ပဝါရေတဗ္ဗော။ ယာ န ပဝါရေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဧကတော ပဝါရေန္တိယော ကောလာဟလံ အကံသု။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဧကတော ပဝါရေတဗ္ဗံ။ ယာ ပဝါရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ပုရေဘတ္တံ ပဝါရေန္တိယော ကာလံ ¶ ဝီတိနာမေသုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပစ္ဆာဘတ္တံ [ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနိယာ ပစ္ဆာဘတ္တံ (သျာ။ ကံ။)] ပဝါရေတု’’န္တိ။ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပဝါရေန္တိယော ဝိကာလေ [ဝိကာလံ (က။)] အဟေသုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဇ္ဇတနာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ [အဇ္ဇတနာ (သီ။)၊ အဇ္ဇတနာယ (က။)] ပဝါရေတွာ အပရဇ္ဇု ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သဗ္ဗော ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ပဝါရေန္တော ကောလာဟလံ အကာသိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကံ ဘိက္ခုနိံ ဗျတ္တံ ပဋိဗလံ သမ္မန္နိတုံ – ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ¶ ပဝါရေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ပဌမံ ဘိက္ခုနီ ယာစိတဗ္ဗာ၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နေယျ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နတိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတုံ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမ္မုတိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ အတ္ထာယ ¶ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတုံ၊ သာ တုဏှဿ၊ ယဿာ နက္ခမတိ၊ သာ ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတုံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘တာယ ¶ သမ္မတာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ အာဒါယ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဘိက္ခုနီသင်္ဃော ¶ ၊ အယျာ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ၊ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ။ ဝဒတု [ဝဒတု မံ (က။)]၊ အယျာ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတိ။ ဒုတိယမ္ပိ၊ အယျာ…ပေ… တတိယမ္ပိ၊ အယျာ၊ ဘိက္ခုနိသင်္ဃော ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဝါရေတိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ၊ သုတေန ဝါ၊ ပရိသင်္ကာယ ဝါ။ ဝဒတု၊ အယျာ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃော ဘိက္ခုနိသင်္ဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ’’တိ။

၄၂၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဥပေါသထံ ဌပေန္တိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေန္တိ၊ သဝစနီယံ ကရောန္တိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေန္တိ၊ ဩကာသံ ကာရေန္တိ၊ စောဒေန္တိ၊ သာရေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုဿ ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော၊ ဌပိတောပိ အဋ္ဌပိတော၊ ဌပေန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ၊ ဌပိတာပိ အဋ္ဌပိတာ၊ ဌပေန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ၊ ကတမ္ပိ အကတံ၊ ကရောန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော၊ ပဋ္ဌပိတောပိ အပ္ပဋ္ဌပိတော၊ ပဋ္ဌပေန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော ¶ ၊ ကာရိတောပိ အကာရိတော၊ ကာရေန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စောဒေတဗ္ဗော၊ စောဒိတောပိ အစောဒိတော၊ စောဒေန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ¶ ။ န သာရေတဗ္ဗော၊ သာရိတောပိ အသာရိတော၊ သာရေန္တိယာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီနံ ဥပေါသထံ ဌပေန္တိ၊ ပဝါရဏံ ဌပေန္တိ၊ သဝစနီယံ ကရောန္တိ၊ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေန္တိ၊ ဩကာသံ ကာရေန္တိ၊ စောဒေန္တိ၊ သာရေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနိယာ ဥပေါသထံ ဌပေတုံ၊ ဌပိတောပိ သုဋ္ဌပိတော၊ ဌပေန္တဿ အနာပတ္တိ။ ပဝါရဏံ ဌပေတုံ၊ ဌပိတာပိ သုဋ္ဌပိတာ၊ ဌပေန္တဿ အနာပတ္တိ။ သဝစနီယံ ကာတုံ၊ ကတမ္ပိ သုကတံ၊ ကရောန္တဿ အနာပတ္တိ။ အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတုံ၊ ပဋ္ဌပိတောပိ သုပ္ပဋ္ဌပိတော၊ ပဋ္ဌပေန္တဿ အနာပတ္တိ။ ဩကာသံ ကာရေတုံ၊ ကာရိတောပိ သုကာရိတော၊ ကာရေန္တဿ ¶ အနာပတ္တိ။ စောဒေတုံ၊ စောဒိတာပိ သုစောဒိတာ၊ စောဒေန္တဿ အနာပတ္တိ။ သာရေတုံ၊ သာရိတာပိ သုသာရိတာ၊ သာရေန္တဿ အနာပတ္တီ’’တိ။

၄၂၉။ [ပါစိ။ ၁၁၈၄] တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ယာနေန ယာယန္တိ – ဣတ္ထိယုတ္တေနပိ ပုရိသန္တရေန၊ ပုရိသယုတ္တေနပိ ဣတ္ထန္တရေန။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… ‘‘သေယျထာပိ ဂင်္ဂါမဟိယာယာ’’တိ [ဂင်္ဂါမဟိယာတိ (သီ။)]။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ယာနေန ယာယိတဗ္ဗံ။ ယာ ယာယေယျ၊ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဂိလာနာ ဟောတိ၊ န သက္ကောတိ ပဒသာ ဂန္တုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဂိလာနာယ ယာန’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခုနီနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣတ္ထိယုတ္တံ နု ခေါ၊ ပုရိသယုတ္တံ နု ခေါ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဣတ္ထိယုတ္တံ ပုရိသယုတ္တံ ဟတ္ထဝဋ္ဋက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရိဿာ ဘိက္ခုနိယာ ယာနုဂ္ဃာတေန ဗာဠှတရံ အဖာသု အဟောသိ။ ဘဂဝတော ¶ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သိဝိကံ ပါဋင်္ကိ’’န္တိ။

၄၃၀။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အဍ္ဎကာသီ ဂဏိကာ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောတိ။ သာ စ သာဝတ္ထိံ ဂန္တုကာမာ ဟောတိ – ‘ဘဂဝတော သန္တိကေ ဥပသမ္ပဇ္ဇိဿာမီ’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဓုတ္တာ – ‘အဍ္ဎကာသီ ကိရ ဂဏိကာ သာဝတ္ထိံ ဂန္တုကာမာ’တိ။ တေ မဂ္ဂေ ပရိယုဋ္ဌိံသု။ အဿောသိ ခေါ အဍ္ဎကာသီ ဂဏိကာ – ‘ဓုတ္တာ ကိရ မဂ္ဂေ ပရိယုဋ္ဌိတာ’တိ။ ဘဂဝတော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အဟဉှိ ဥပသမ္ပဇ္ဇိတုကာမာ၊ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒူတေနပိ ဥပသမ္ပာဒေတု’’န္တိ။

ဘိက္ခုဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။ သိက္ခမာနဒူတေန ¶ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ…ပေ… သာမဏေရဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ…ပေ… သာမဏေရိဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ…ပေ… ဗာလာယ အဗျတ္တာယ ဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗာလာယ အဗျတ္တာယ ဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ ဒူတေန ဥပသမ္ပာဒေတုန္တိ။

‘‘တာယ ¶ ဒူတာယ ဘိက္ခုနိယာ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣတ္ထန္နာမာ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ သာ ကေနစိဒေဝ အန္တရာယေန န အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထန္နာမာ၊ အယျာ၊ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ။ ဥလ္လုမ္ပတု တံ၊ အယျာ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ ဣတ္ထန္နာမာ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ သာ ကေနစိဒေဝ အန္တရာယေန န အာဂစ္ဆတိ။ ဒုတိယမ္ပိ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ။ ဥလ္လုမ္ပတု တံ၊ အယျာ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ ဣတ္ထန္နာမာ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာယ အယျာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ သာ ကေနစိဒေဝ အန္တရာယေန န အာဂစ္ဆတိ။ တတိယမ္ပိ၊ အယျာ၊ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ။ ဥလ္လုမ္ပတု တံ၊ အယျာ၊ သင်္ဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ’တိ ¶ ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ သာ ကေနစိဒေဝ အန္တရာယေန န အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယျ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ သာ ကေနစိဒေဝ အန္တရာယေန န အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဘိက္ခုနိသင်္ဃေ၊ ဝိသုဒ္ဓါ။ သာ ကေနစိဒေဝ အန္တရာယေန န အာဂစ္ဆတိ။ ဣတ္ထန္နာမာ သင်္ဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ ¶ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နာ ¶ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဣတ္ထန္နာမာယ ပဝတ္တိနိယာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။

‘‘တာဝဒေဝ ဆာယာ မေတဗ္ဗာ၊ ဥတုပ္ပမာဏံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ ဒိဝသဘာဂေါ အာစိက္ခိတဗ္ဗော၊ သင်္ဂီတိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ၊ ဘိက္ခုနိယော ဝတ္တဗ္ဗာ – တဿာ တယော စ နိဿယေ၊ အဋ္ဌ စ အကရဏီယာနိ အာစိက္ခေယျာထာ’’တိ။

၄၃၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော အရညေ ဝိဟရန္တိ။ ဓုတ္တာ ဒူသေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ၊ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အရညေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ယာ ဝသေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရေန ဥပါသကေန ဘိက္ခုနိသင်္ဃဿ ဥဒ္ဒေါသိတော ဒိန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥဒ္ဒေါသိတ’’န္တိ။ ဥဒ္ဒေါသိတော န သမ္မတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဥပဿယ’’န္တိ။ ဥပဿယော န သမ္မတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝကမ္မ’’န္တိ။ နဝကမ္မံ န သမ္မတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပုဂ္ဂလိကမ္ပိ ကာတု’’န္တိ။

၄၃၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ သန္နိသိန္နဂဗ္ဘာ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောတိ။ တဿာ ပဗ္ဗဇိတာယ ဂဗ္ဘော ဝုဋ္ဌာတိ။ အထ ခေါ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ မယာ ဣမသ္မိံ ဒါရကေ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပေါသေတုံ၊ ယာဝ သော ဒါရကော ဝိညုတံ ပါပုဏာတီ’’တိ။

အထ ခေါ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယာ စ န လဗ္ဘာ ဧကိကာယ ဝတ္ထုံ၊ အညာယ စ ဘိက္ခုနိယာ န လဗ္ဘာ ဒါရကေန သဟ ဝတ္ထုံ၊ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နိတွာ တဿာ ¶ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ပဌမံ ဘိက္ခုနီ ယာစိတဗ္ဗာ၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နေယျ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယံ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမ္မုတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယာယ၊ သာ တုဏှဿ၊ ယဿာ နက္ခမတိ၊ သာ ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတာ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

အထ ခေါ တဿာ ဒုတိယိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ မယာ ဣမသ္မိံ ဒါရကေ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဌပေတွာ သာဂါရံ ယထာ အညသ္မိံ ပုရိသေ ပဋိပဇ္ဇန္တိ [ပဋိပဇ္ဇတိ (သျာ။)] ဧဝံ တသ္မိံ ¶ ဒါရကေ ပဋိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။

၄၃၃။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နာ ဟောတိ မာနတ္တစာရိနီ။ အထ ခေါ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယာ စ န လဗ္ဘာ ဧကိကာယ ဝတ္ထုံ၊ အညာယ စ ဘိက္ခုနိယာ န လဗ္ဘာ သဟ မယာ ဝတ္ထုံ၊ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နိတွာ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ပဌမံ ဘိက္ခုနီ ယာစိတဗ္ဗာ၊ ယာစိတွာ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သင်္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နေယျ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ အယျေ၊ သင်္ဃော။ သင်္ဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယံ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမ္မုတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယာယ၊ သာ တုဏှဿ၊ ယဿာ နက္ခမတိ၊ သာ ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတာ ¶ သင်္ဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒုတိယာ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၄၃၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဝိဗ္ဘမိ။ သာ ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခုနိယော ဥပသမ္ပဒံ ယာစိ ¶ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ ယဒေဝ သာ ဝိဗ္ဘန္တာ တဒေဝ သာ အဘိက္ခုနီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ သကာဝါသာ တိတ္ထာယတနံ သင်္ကမိ။ သာ ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခုနိယော ဥပသမ္ပဒံ ယာစိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ယာ သာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနီ သကာဝါသာ တိတ္ထာယတနံ သင်္ကန္တာ၊ သာ အာဂတာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ပုရိသေဟိ အဘိဝါဒနံ ¶ ၊ ကေသစ္ဆေဒနံ၊ နခစ္ဆေဒနံ၊ ဝဏပ္ပဋိကမ္မံ၊ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န သာဒိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သာဒိတု’’န္တိ [သာဒိယိတုံ (က။)]။

၄၃၅။ တေန ¶ ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ပလ္လင်္ကေန နိသီဒန္တိ ပဏှီသမ္ဖဿံ သာဒိယန္တီ [သာဒိယန္တာ (က။)]။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ယာ နိသီဒေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဂိလာနာ ဟောတိ။ တဿာ ဝိနာ ပလ္လင်္ကေန န ဖာသု ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အဍ္ဎပလ္လင်္က’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဝစ္စကုဋိယာ ဝစ္စံ ကရောန္တိ ¶ ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော တတ္ထေဝ ဂဗ္ဘံ ပါတေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဝစ္စကုဋိယာ ဝစ္စော ကာတဗ္ဗော။ ယာ ကရေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဟေဋ္ဌာ ဝိဝဋေ ဥပရိပဋိစ္ဆန္နေ ဝစ္စံ ကာတု’’န္တိ။

၄၃၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော စုဏ္ဏေန နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ¶ ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ စုဏ္ဏေန နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယာ နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ကုက္ကုသံ မတ္တိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဝါသိတကာယ မတ္တိကာယ နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဝါသိတကာယ မတ္တိကာယ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယာ နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပကတိမတ္တိက’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ဇန္တာဃရေ နဟာယန္တိယော ကောလာဟလံ အကံသု။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ဇန္တာဃရေ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယာ နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ပဋိသောတေ နဟာယန္တိ ဓာရာသမ္ဖဿံ သာဒိယန္တီ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ဘိက္ခုနိယာ ¶ ပဋိသောတေ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယာ နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော အတိတ္ထေ နဟာယန္တိ။ ဓုတ္တာ ဒူသေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ အတိတ္ထေ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယာ နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခုနိယော ပုရိသတိတ္ထေ နဟာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ…ပေ… သေယျထာပိ ဂိဟိနီ ကာမဘောဂိနိယောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ¶ အာရောစေသုံ။ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ ပုရိသတိတ္ထေ နဟာယိတဗ္ဗံ။ ယာ နဟာယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ မဟိလာတိတ္ထေ နဟာယိတု’’န္တိ။

တတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကော ဒသမော။

ဣမသ္မိံ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ ဧကသတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပဗ္ဗဇ္ဇံ ¶ ဂေါတမီ ယာစိ၊ နာနုညာသိ တထာဂတော၊

ကပိလဝတ္ထု ဝေသာလိံ၊ အဂမာသိ ဝိနာယကော။

ရဇောကိဏ္ဏေန ကောဋ္ဌကေ၊ အာနန္ဒဿ ပဝေဒယိ၊

ဘဗ္ဗောတိ ¶ နယတော ယာစိ၊ မာတာတိ ပေါသိကာတိ စ။

ဝဿသတံ တဒဟု စ၊ အဘိက္ခုပစ္စာသီသနာ၊

ပဝါရဏာ ဂရုဓမ္မာ၊ ဒွေ ဝဿာ အနက္ကောသနာ။

ဩဝဋော စ အဋ္ဌ ဓမ္မာ၊ ယာဝဇီဝါနုဝတ္တနာ၊

ဂရုဓမ္မပဋိဂ္ဂါဟော သာဝဿာ ဥပသမ္ပဒါ။

ဝဿသဟဿံ ပဉ္စေဝ၊ ကုမ္ဘထေနကသေတဋ္ဋိ၊

မဉ္ဇိဋ္ဌိကဥပမာဟိ၊ ဧဝံ သဒ္ဓမ္မဟိံသနာ။

အာဠိံ ဗန္ဓေယျ ပါဧဝ၊ ပုန သဒ္ဓမ္မသဏ္ဌိတိ၊

ဥပသမ္ပာဒေတုံ အယျာ၊ ယထာဝုဍ္ဎာဘိဝါဒနာ။

န ¶ ကရိဿန္တိ ကိမေဝ၊ သာဓာရဏာသာဓာရဏံ၊

ဩဝါဒံ ပါတိမောက္ခဉ္စ၊ ကေန နု ခေါ ဥပဿယံ။

န ဇာနန္တိ စ အာစိက္ခိ၊ န ကရောန္တိ စ ဘိက္ခုဟိ၊

ပဋိဂ္ဂဟေတုံ ဘိက္ခူဟိ၊ ဘိက္ခုနီဟိ ပဋိဂ္ဂဟော။

အာစိက္ခိ ကမ္မံ ဘိက္ခူဟိ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ ဘိက္ခုနီဟိ ဝါ၊

အာစိက္ခိတုံ ဘဏ္ဍနဉ္စ၊ ရောပေတွာ ဥပ္ပလာယ စ။

သာဝတ္ထိယာ ကဒ္ဒမောဒ၊ အဝန္ဒိ ကာယ ဦရု စ၊

အင်္ဂဇာတဉ္စ ဩဘာသံ၊ သမ္ပယောဇေန္တိ ဝဂ္ဂိကာ။

အဝန္ဒိယော ¶ ဒဏ္ဍကမ္မံ၊ ဘိက္ခုနိယော တထာ ပုန၊

အာဝရဏဉ္စ ¶ ဩဝါဒံ၊ ကပ္ပတိ နု ခေါ ပက္ကမိ။

ဗာလာ ဝတ္ထုဝိနိစ္ဆယာ၊ ဩဝါဒံ သင်္ဃော ပဉ္စဟိ၊

ဒုဝေ တိဿော န ဂဏှန္တိ၊ ဗာလာ ဂိလာနဂမိကံ။

အာရညိကော နာရောစေန္တိ၊ န ပစ္စာဂစ္ဆန္တိ စ၊

ဒီဃံ ဝိလီဝစမ္မဉ္စ၊ ဒုဿာ စ ဝေဏိဝဋ္ဋိ စ၊

စောဠဝေဏိ စ ဝဋ္ဋိ စ၊ သုတ္တဝေဏိ စ ဝဋ္ဋိကာ။

အဋ္ဌိလ္လံ ဂေါဟနုကေန၊ ဟတ္ထကောစ္ဆံ ပါဒံ တထာ၊

ဦရုံ မုခံ ဒန္တမံသံ၊ အာလိမ္ပောမဒ္ဒစုဏ္ဏနာ။

လဉ္ဆေန္တိ အင်္ဂရာဂဉ္စ၊ မုခရာဂံ တထာ ဒုဝေ၊

အဝင်္ဂံ ဝိသေသောလောကော၊ သာလောကေန နစ္စေန စ [သာလောကေ သနစ္စေန စ (သီ။)၊ သာလောကေန သနစ္စနံ (သျာ။)]။

ဝေသီ ¶ ပါနာဂါရံ သူနံ၊ အာပဏံ ဝဍ္ဎိ ဝဏိဇ္ဇာ၊

ဒါသံ ဒါသိံ ကမ္မကရံ၊ ကမ္မကာရိံ ဥပဋ္ဌယျုံ။

တိရစ္ဆာနဟရီတကိ၊ သန္ဓာရယန္တိ နမတကံ၊

နီလံ ပီတံ လောဟိတကံ၊ မဉ္ဇိဋ္ဌကဏှစီဝရာ။

မဟာရင်္ဂမဟာနာမအစ္ဆိန္နာ ဒီဃမေဝ စ၊

ပုပ္ဖဖလကဉ္စုကဉ္စ၊ တိရီဋကဉ္စ ဓာရယုံ။

ဘိက္ခုနီ ¶ သိက္ခမာနာယ၊ သာမဏေရာယ အစ္စယေ၊

နိယျာဒိတေ ¶ ပရိက္ခာရေ၊ ဘိက္ခုနိယောဝ ဣဿရာ။

ဘိက္ခုဿ သာမဏေရဿ၊ ဥပါသကဿုပါသိကာ၊

အညေသဉ္စ ပရိက္ခာရေ၊ နိယျာတေ ဘိက္ခုဣဿရာ။

မလ္လီ ¶ ဂဗ္ဘံ ပတ္တမူလံ၊ ဗျဉ္ဇနံ အာမိသေန စ၊

ဥဿန္နဉ္စ ဗာဠှတရံ၊ သန္နိဓိကတမာမိသံ။

ဘိက္ခူနံ ယာဒိသံ ဘောဋ္ဌံ [ဟေဋ္ဌာ (သီ။)၊ ဟေဋ္ဌံ (သျာ။)၊ ဘုတ္တိ (က။)]၊ ဘိက္ခုနီနံ တထာ ကရေ၊

သေနာသနံ ဥတုနိယော၊ မက္ခီယတိ ပဋာဏိ စ။

ဆိဇ္ဇန္တိ သဗ္ဗကာလဉ္စ၊ အနိမိတ္တာပိ ဒိဿရေ၊

နိမိတ္တာ လောဟိတာ စေဝ၊ တထေဝ ဓုဝလောဟိတာ။

ဓုဝစောဠပဂ္ဃရန္တီ၊ သိခရဏိတ္ထိပဏ္ဍကာ၊

ဝေပုရိသီ စ သမ္ဘိန္နာ၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနာပိ စ။

အနိမိတ္တာဒိတော ကတွာ၊ ယာဝ ဥဘတောဗျဉ္ဇနာ၊

ဧတံ ပေယျာလတော ဟေဋ္ဌာ၊ ကုဋ္ဌံ ဂဏ္ဍော ကိလာသော စ။

သောသာပမာရော မာနုသီ၊ ဣတ္ထီသိ ဘုဇိဿာသိ စ၊

အဏဏာ န ရာဇဘဋီ၊ အနုညာတာ စ ဝီသတိ။

ပရိပုဏ္ဏာ စ ကိန္နာမာ၊ ကာနာမာ တေ ပဝတ္တိနီ၊

စတုဝီသန္တရာယာနံ၊ ပုစ္ဆိတွာ ဥပသမ္ပဒါ။

ဝိတ္ထာယန္တိ အနနုသိဋ္ဌာ၊ သင်္ဃမဇ္ဈေ တထေဝ စ၊

ဥပဇ္ဈာဂါဟ သင်္ဃာဋိ၊ ဥတ္တရန္တရဝါသကော။

သင်္ကစ္စုဒကသာဋိ စ၊ အာစိက္ခိတွာန ပေသယေ၊

ဗာလာ ¶ အသမ္မတေကတော၊ ယာစေ ပုစ္ဆန္တရာယိကာ။

ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃေ တထာ ပုန၊

ဆာယာ ဥတု ဒိဝသာ စ၊ သင်္ဂီတိ တယော နိဿယေ။

အဋ္ဌ အကရဏီယာနိ၊ ကာလံ သဗ္ဗတ္ထ အဋ္ဌေဝ၊

န ပဝါရေန္တိ ဘိက္ခုနီ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃံ တထေဝ စ။

ကောလာဟလံ ¶ ¶ ပုရေဘတ္တံ၊ ဝိကာလေ စ ကောလာဟလံ၊

ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ၊ သဝစနီယာနုဝါဒနံ။

ဩကာသံ စောဒေ သာရေန္တိ၊ ပဋိက္ခိတ္တံ မဟေသိနာ၊

တထေဝ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ၊ အနုညာတံ မဟေသိနာ။

ယာနံ ဂိလာနယုတ္တဉ္စ၊ ယာနုဂ္ဃာတဍ္ဎကာသိကာ၊

ဘိက္ခု သိက္ခာ သာမဏေရ၊ သာမဏေရီ စ ဗာလာယ။

အရညေ ¶ ဥပါသကေန၊ ဥဒ္ဒေါသိတော ဥပဿယံ၊

န သမ္မတိ နဝကမ္မံ၊ နိသိန္နဂဗ္ဘဧကိကာ။

သာဂါရဉ္စ ဂရုဓမ္မံ၊ ပစ္စက္ခာယ စ သင်္ကမိ၊

အဘိဝါဒနကေသာ စ၊ နခါ စ ဝဏကမ္မနာ။

ပလ္လင်္ကေန ဂိလာနာ စ၊ ဝစ္စံ စုဏ္ဏေန ဝါသိတံ၊

ဇန္တာဃရေ ပဋိသောတေ၊ အတိတ္ထေ ပုရိသေန စ။

မဟာဂေါတမီ အာယာစိ၊ အာနန္ဒော စာပိ ယောနိသော၊

ပရိသာ စတဿော ဟောန္တိ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဇိနသာသနေ။

သံဝေဂဇနနတ္ထာယ ¶ ၊ သဒ္ဓမ္မဿ စ ဝုဒ္ဓိယာ၊

အာတုရဿာဝ ဘေသဇ္ဇံ၊ ဧဝံ ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတံ။

ဧဝံ ဝိနီတာ သဒ္ဓမ္မေ၊ မာတုဂါမာပိ ဣတရာ၊

ယာယန္တိ [တာယန္တိ (သီ။ သျာ။)] အစ္စုတံ ဌာနံ၊ ယတ္ထ ဂန္တွာ န သောစရေတိ။

ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၁။ ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကံ

၁။ သင်္ဂီတိနိဒါနံ

၄၃၇။ အထ ¶ ¶ ¶ ¶ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧကမိဒါဟံ၊ အာဝုသော၊ သမယံ ပါဝါယ ကုသိနာရံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ အထ ခွာဟံ၊ အာဝုသော၊ မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိံ။

[ဒီ။ နိ။ ၂။၂၃၁] ‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော အာဇီဝကော ကုသိနာရာယ မန္ဒာရဝပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပါဝံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အဒ္ဒသံ ခေါ အဟံ၊ အာဝုသော၊ တံ အာဇီဝကံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန တံ အာဇီဝကံ ဧတဒဝေါစံ – ‘အပါဝုသော၊ အမှာကံ သတ္ထာရံ ဇာနာသီ’တိ? ‘အာမာဝုသော၊ ဇာနာမိ။ အဇ္ဇ သတ္တာဟပရိနိဗ္ဗုတော သမဏော ဂေါတမော။ တတော မေ ဣဒံ မန္ဒာရဝပုပ္ဖံ ဂဟိတ’န္တိ။ တတြာဝုသော၊ ယေ တေ ဘိက္ခူ အဝီတရာဂါ အပ္ပေကစ္စေ ဗာဟာ ပဂ္ဂယှ ကန္ဒန္တိ၊ ဆိန္နပါတံ ပပတန္တိ၊ အာဝဋ္ဋန္တိ၊ ဝိဝဋ္ဋန္တိ – အတိခိပ္ပံ ဘဂဝါ ပရိနိဗ္ဗုတော၊ အတိခိပ္ပံ သုဂတော ပရိနိဗ္ဗုတော၊ အတိခိပ္ပံ စက္ခုံ လောကေ အန္တရဟိတန္တိ။ ယေ ပန တေ ဘိက္ခူ ဝီတရာဂါ တေ သတာ သမ္ပဇာနာ အဓိဝါသေန္တိ – အနိစ္စာ သင်္ခါရာ၊ တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာတိ။

‘‘အထ ခွာဟံ၊ အာဝုသော၊ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစံ – ‘အလံ၊ အာဝုသော၊ မာ သောစိတ္ထ၊ မာ ပရိဒေဝိတ္ထ။ နနွေတံ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝတာ ပဋိကစ္စေဝ အက္ခာတံ – သဗ္ဗေဟေဝ ပိယေဟိ မနာပေဟိ ¶ နာနာဘာဝေါ ဝိနာဘာဝေါ အညထာဘာဝေါ။ တံ ကုတေတ္ထ အာဝုသော လဗ္ဘာ၊ ယံ တံ ဇာတံ ဘူတံ သင်္ခတံ ပလောကဓမ္မံ၊ တံ ဝတ မာ ပလုဇ္ဇီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီ’တိ။

‘‘တေန ခေါ ပနာဝုသော၊ သမယေန သုဘဒ္ဒေါ နာမ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ ¶ ။ အထ ခေါ၊ အာဝုသော၊ သုဘဒ္ဒေါ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘အလံ၊ အာဝုသော၊ မာ သောစိတ္ထ၊ မာ ပရိဒေဝိတ္ထ။ သုမုတ္တာ မယံ တေန မဟာသမဏေန ¶ ၊ ဥပဒ္ဒုတာ စ မယံ ဟောမ – ဣဒံ ဝေါ ကပ္ပတိ၊ ဣဒံ ဝေါ န ကပ္ပတီတိ။ ဣဒါနိ ပန မယံ ယံ ဣစ္ဆိဿာမ တံ ကရိဿာမ၊ ယံ န ဣစ္ဆိဿာမ န တံ ကရိဿာမာ’တိ။ ဟန္ဒ ¶ မယံ၊ အာဝုသော၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယာမ။ ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတိ [ဒိဗ္ဗတိ (က။)]၊ ဓမ္မော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ ပုရေ အဝိနယော ဒိပ္ပတိ ဝိနယော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ ပုရေ အဓမ္မဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဓမ္မဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တိ၊ ပုရေ အဝိနယဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဝိနယဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တီ’’တိ။

‘‘တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ ထေရော ဘိက္ခူ ဥစ္စိနတူ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ဧကေနူနပဉ္စအရဟန္တသတာနိ ဥစ္စိနိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ မဟာကဿပံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အယံ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကိဉ္စာပိ သေက္ခော၊ အဘဗ္ဗော ဆန္ဒာ ဒေါသာ မောဟာ ဘယာ အဂတိံ ဂန္တုံ။ ဗဟု စ အနေန ဘဂဝတော သန္တိကေ ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ပရိယတ္တော။ တေန ဟိ၊ ဘန္တေ၊ ထေရော အာယသ္မန္တမ္ပိ အာနန္ဒံ ဥစ္စိနတူ’’တိ ¶ ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တမ္ပိ အာနန္ဒံ ဥစ္စိနိ။

အထ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ မယံ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယေယျာမာ’’တိ? အထ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ရာဇဂဟံ ခေါ မဟာဂေါစရံ ပဟူတသေနာသနံ၊ ယံနူန မယံ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသန္တာ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယေယျာမ။ န အညေ ဘိက္ခူ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဥပဂစ္ဆေယျု’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

၄၃၈။ ‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣမာနိ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ သမ္မန္နေယျ – ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသန္တာနိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယိတုံ၊ န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ သမ္မန္နတိ – ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသန္တာနိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယိတုံ၊ န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခုသတာနံ သမ္မုတိ – ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသန္တာနံ ¶ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယိတုံ၊ န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ – သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတာနိ ¶ သင်္ဃေန ဣမာနိ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသန္တာနိ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယိတုံ၊ န အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသိတဗ္ဗန္တိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ¶ ဓာရယာမီ’’တိ။

အထ ¶ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ ရာဇဂဟံ အဂမံသု ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယိတုံ။ အထ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ခဏ္ဍဖုလ္လပ္ပဋိသင်္ခရဏံ ဝဏ္ဏိတံ။ ဟန္ဒ မယံ၊ အာဝုသော၊ ပဌမံ မာသံ ခဏ္ဍဖုလ္လံ ပဋိသင်္ခရောမ၊ မဇ္ဈိမံ မာသံ သန္နိပတိတွာ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ သင်္ဂါယိဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ ပဌမံ မာသံ ခဏ္ဍဖုလ္လံ ပဋိသင်္ခရိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော – သွေ သန္နိပါတော [သန္နိပါတောတိ (က။)] န ခေါ မေတံ ပတိရူပံ၊ ယောဟံ သေက္ခော သမာနော သန္နိပါတံ ဂစ္ဆေယျန္တိ – ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ ကာယဂတာယ သတိယာ ဝီတိနာမေတွာ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ‘နိပဇ္ဇိဿာမီ’တိ ကာယံ အာဝဇ္ဇေသိ။ အပ္ပတ္တဉ္စ သီသံ ဗိဗ္ဗောဟနံ၊ ဘူမိတော စ ပါဒါ မုတ္တာ။ ဧတသ္မိံ အန္တရေ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ။

၄၃၉။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အရဟာ သမာနော သန္နိပါတံ အဂမာသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ဥပါလိံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။

အာယသ္မာ ဥပါလိ သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ အာယသ္မတာ မဟာကဿပေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဌမံ၊ အာဝုသော ဥပါလိ ¶ ¶ ၊ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဝေသာလိယံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မေ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ပဌမဿ ပါရာဇိကဿ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ နိဒါနမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနာပတ္တိမ္ပိ ¶ ပုစ္ဆိ။ ‘‘ဒုတိယံ ပနာဝုသော ဥပါလိ၊ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ရာဇဂဟေ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘အဒိန္နာဒါနေ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဒုတိယဿ ပါရာဇိကဿ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ နိဒါနမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘တတိယံ ပနာဝုသော ဥပါလိ၊ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဝေသာလိယံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘မနုဿဝိဂ္ဂဟေ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ¶ တတိယဿ ပါရာဇိကဿ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ နိဒါနမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘စတုတ္ထံ ပနာဝုသော ဥပါလိ၊ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဝေသာလိယံ ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘာ’’တိ။ ‘‘ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ? ‘‘ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မေ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ¶ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ စတုတ္ထဿ ပါရာဇိကဿ ဝတ္ထုမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ နိဒါနမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနုပညတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ အနာပတ္တိမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန ဥဘတောဝိဘင်္ဂေ ပုစ္ဆိ။ ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော အာယသ္မာ ဥပါလိ ဝိဿဇ္ဇေသိ။

၄၄၀။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ အာနန္ဒံ ဓမ္မံ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။

အာယသ္မာ အာနန္ဒော သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ အာယသ္မတာ မဟာကဿပေန ဓမ္မံ ပုဋ္ဌော ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ။

အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဗြဟ္မဇာလံ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ကတ္ထ ဘာသိတ’’န္တိ? ‘‘အန္တရာ စ၊ ဘန္တေ၊ ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ နာဠန္ဒံ ရာဇာဂါရကေ အမ္ဗလဋ္ဌိကာယာ’’တိ။ ‘‘ကံ အာရဗ္ဘာ’’တိ? ‘‘သုပ္ပိယဉ္စ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဗြဟ္မဒတ္တဉ္စ မာဏဝ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဗြဟ္မဇာလဿ နိဒါနမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပုဂ္ဂလမ္ပိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘သာမညဖလံ ပနာဝုသော အာနန္ဒ၊ ကတ္ထ ဘာသိတ’’န္တိ? ‘‘ရာဇဂဟေ၊ ဘန္တေ၊ ဇီဝကမ္ဗဝနေ’’တိ။ ‘‘ကေန သဒ္ဓိ’’န္တိ? ‘‘အဇာတသတ္တုနာ ဝေဒေဟိပုတ္တေန ¶ သဒ္ဓိ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ သာမညဖလဿ နိဒါနမ္ပိ ပုစ္ဆိ၊ ပုဂ္ဂလမ္ပိ ¶ ပုစ္ဆိ။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန ပဉ္စပိ နိကာယေ ပုစ္ဆိ။ ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဝိဿဇ္ဇေသိ။

၂။ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပဒကထာ

၄၄၁။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ မံ၊ ဘန္တေ၊ ပရိနိဗ္ဗာနကာလေ ဧဝမာဟ – ‘အာကင်္ခမာနော၊ အာနန္ဒ၊ သင်္ဃော မမစ္စယေန ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ သမူဟနေယျာ’’’တိ။ ‘‘ပုစ္ဆိ ပန တွံ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဘဂဝန္တံ – ‘ကတမာနိ ပန၊ ဘန္တေ၊ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’’တိ? ‘‘န ခေါဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝန္တံ ပုစ္ဆိံ – ‘ကတမာနိ ပန၊ ဘန္တေ၊ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဌပေတွာ၊ အဝသေသာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဌပေတွာ ¶ ၊ တေရသ သင်္ဃာဒိသေသေ ဌပေတွာ၊ အဝသေသာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဌပေတွာ၊ တေရသ သင်္ဃာဒိသေသေ ဌပေတွာ၊ ဒွေ အနိယတေ ဌပေတွာ၊ အဝသေသာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဌပေတွာ၊ တေရသ သင်္ဃာဒိသေသေ ဌပေတွာ၊ ဒွေ အနိယတေ ဌပေတွာ၊ တိံသ နိဿဂ္ဂိယေ ပါစိတ္တိယေ ဌပေတွာ၊ အဝသေသာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဌပေတွာ၊ တေရသ သင်္ဃာဒိသေသေ ဌပေတွာ၊ ဒွေ အနိယတေ ဌပေတွာ၊ တိံသ နိဿဂ္ဂိယေ ပါစိတ္တိယေ ဌပေတွာ၊ ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယေ ဌပေတွာ၊ အဝသေသာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဌပေတွာ၊ တေရသ သင်္ဃာဒိသေသေ ဌပေတွာ၊ ဒွေ အနိယတေ ဌပေတွာ၊ တိံသ နိဿဂ္ဂိယေ ပါစိတ္တိယေ ဌပေတွာ၊ ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယေ ဌပေတွာ၊ စတ္တာရော ပါဋိဒေသနီယေ ဌပေတွာ၊ အဝသေသာနိ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ ¶ သိက္ခာပဒါနီ’’တိ။

၄၄၂။ အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ သန္တမှာကံ သိက္ခာပဒါနိ ဂိဟိဂတာနိ။ ဂိဟိနောပိ ဇာနန္တိ – ‘ဣဒံ ဝေါ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ကပ္ပတိ၊ ဣဒံ ဝေါ န ကပ္ပတီ’တိ။ သစေ မယံ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ သမူဟနိဿာမ၊ ဘဝိဿန္တိ ¶ ဝတ္တာရော – ‘ဓူမကာလိကံ သမဏေန ဂေါတမေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ယာဝိမေသံ သတ္ထာ အဋ္ဌာသိ တာဝိမေ သိက္ခာပဒေသု သိက္ခိံသု။ ယတော ဣမေသံ သတ္ထာ ပရိနိဗ္ဗုတော၊ န ဒါနိမေ သိက္ခာပဒေသု သိက္ခန္တီ’တိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော အပ္ပညတ္တံ နပ္ပညပေယျ၊ ပညတ္တံ န သမုစ္ဆိန္ဒေယျ၊ ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ သန္တမှာကံ သိက္ခာပဒါနိ ဂိဟိဂတာနိ။ ဂိဟိနောပိ ဇာနန္တိ – ‘ဣဒံ ဝေါ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ကပ္ပတိ၊ ဣဒံ ဝေါ န ကပ္ပတီ’တိ။ သစေ မယံ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနိ သမူဟနိဿာမ၊ ဘဝိဿန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဓူမကာလိကံ သမဏေန ဂေါတမေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ¶ ။ ယာဝိမေသံ သတ္ထာ အဋ္ဌာသိ တာဝိမေ သိက္ခာပဒေသု သိက္ခိံသု။ ယတော ဣမေသံ သတ္ထာ ပရိနိဗ္ဗုတော၊ န ဒါနိမေ သိက္ခာပဒေသု သိက္ခန္တီ’တိ။ သင်္ဃော အပ္ပညတ္တံ နပ္ပညပေတိ၊ ပညတ္တံ န သမုစ္ဆိန္ဒတိ၊ ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အပ္ပညတ္တဿ အပ္ပညာပနာ၊ ပညတ္တဿ အသမုစ္ဆေဒေါ၊ ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တနာ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သင်္ဃော အပ္ပညတ္တံ နပ္ပညပေတိ၊ ပညတ္တံ န သမုစ္ဆိန္ဒတိ၊ ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တတိ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

၄၄၃။ အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣဒံ တေ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဒုက္ကဋံ၊ ယံ တွံ ဘဂဝန္တံ န ပုစ္ဆိ – ‘ကတမာနိ ပန၊ ဘန္တေ၊ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ ¶ သိက္ခာပဒါနီ’တိ။ ဒေသေဟိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘အဟံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ အဿတိယာ ဘဂဝန္တံ န ပုစ္ဆိံ – ‘ကတမာနိ ပန၊ ဘန္တေ၊ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ သိက္ခာပဒါနီ’တိ။ နာဟံ တံ ဒုက္ကဋံ ပဿာမိ၊ အပိ စာယသ္မန္တာနံ သဒ္ဓါယ ဒေသေမိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘ဣဒမ္ပိ တေ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဒုက္ကဋံ၊ ယံ တွံ ဘဂဝတော ဝဿိကသာဋိကံ အက္ကမိတွာ သိဗ္ဗေသိ။ ဒေသေဟိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘အဟံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ န အဂါရဝေန ဘဂဝတော ဝဿိကသာဋိကံ အက္ကမိတွာ သိဗ္ဗေသိံ။ နာဟံ တံ ဒုက္ကဋံ ပဿာမိ၊ အပိ စာယသ္မန္တာနံ သဒ္ဓါယ ဒေသေမိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘ဣဒမ္ပိ ¶ ¶ တေ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဒုက္ကဋံ၊ ယံ တွံ မာတုဂါမေဟိ ဘဂဝတော ¶ သရီရံ ပဌမံ ဝန္ဒာပေသိ၊ တာသံ ရောဒန္တီနံ ဘဂဝတော သရီရံ အဿုကေန မက္ခိတံ။ ဒေသေဟိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ အဟံ ခေါ၊ ဘန္တေ – မာယိမာသံ [မာယိမာ (သီ။ သျာ။)] ဝိကာလေ အဟေသုန္တိ – မာတုဂါမေဟိ ဘဂဝတော သရီရံ ပဌမံ ဝန္ဒာပေသိံ။ နာဟံ တံ ဒုက္ကဋံ ပဿာမိ၊ အပိ စာယသ္မန္တာနံ သဒ္ဓါယ ဒေသေမိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘ဣဒမ္ပိ တေ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဒုက္ကဋံ၊ ယံ တွံ ဘဂဝတာ ဩဠာရိကေ နိမိတ္တေ ကယိရမာနေ၊ ဩဠာရိကေ ဩဘာသေ ကယိရမာနေ၊ န ဘဂဝန္တံ ယာစိ – ‘တိဋ္ဌတု ဘဂဝါ ကပ္ပံ၊ တိဋ္ဌတု သုဂတော ကပ္ပံ၊ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။ ဒေသေဟိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘အဟံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တော န ဘဂဝန္တံ ယာစိံ – ‘တိဋ္ဌတု ဘဂဝါ ကပ္ပံ၊ တိဋ္ဌတု သုဂတော ကပ္ပံ၊ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။ နာဟံ တံ ဒုက္ကဋံ ပဿာမိ၊ အပိ စာယသ္မန္တာနံ သဒ္ဓါယ ဒေသေမိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘ဣဒမ္ပိ တေ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဒုက္ကဋံ ယံ တွံ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥဿုက္ကံ အကာသိ။ ဒေသေဟိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ ‘‘အဟံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ အယံ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝတော မာတုစ္ဆာ အာပါဒိကာ ပေါသိကာ ခီရဿ ဒါယိကာ ဘဂဝန္တံ ဇနေတ္တိယာ ကာလင်္ကတာယ ထညံ ပါယေသီတိ မာတုဂါမဿ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥဿုက္ကံ အကာသိံ။ နာဟံ တံ ဒုက္ကဋံ ပဿာမိ၊ အပိ ¶ စာယသ္မန္တာနံ သဒ္ဓါယ ဒေသေမိ တံ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။

၄၄၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ပုရာဏော ဒက္ခိဏာဂိရိသ္မိံ စာရိကံ စရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပုရာဏော ထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဓမ္မေ စ ဝိနယေ စ သင်္ဂီတေ ဒက္ခိဏာဂိရိသ္မိံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ရာဇဂဟံ ယေန ဝေဠုဝနံ ¶ ကလန္ဒကနိဝါပေါ ယေန ထေရာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အာယသ္မန္တံ ပုရာဏံ ထေရာ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ထေရေဟိ၊ အာဝုသော ပုရာဏ၊ ဓမ္မော စ ဝိနယော စ သင်္ဂီတော။ ဥပေဟိ တံ သင်္ဂီတိ’’န္တိ။ ‘‘သုသင်္ဂီတာဝုသော၊ ထေရေဟိ ဓမ္မော စ ဝိနယော စ။ အပိစ ယထေဝ မယာ ဘဂဝတော သမ္မုခါ သုတံ၊ သမ္မုခါ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ တထေဝါဟံ ဓာရေဿာမီ’’တိ။

၃။ ဗြဟ္မဒဏ္ဍကထာ

၄၄၅။ အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ မံ၊ ဘန္တေ၊ ပရိနိဗ္ဗာနကာလေ ဧဝမာဟ – ‘တေန ဟာနန္ဒ၊ သင်္ဃော မမစ္စယေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော ဗြဟ္မဒဏ္ဍံ အာဏာပေတူ’’’တိ ¶ ။ ‘‘ပုစ္ဆိ ပန တွံ၊ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဘဂဝန္တံ – ‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ၊ ဗြဟ္မဒဏ္ဍော’’’တိ? ‘‘ပုစ္ဆိံ ခေါဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဘဂဝန္တံ – ‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ၊ ဗြဟ္မဒဏ္ဍော’’’တိ? ‘‘ဆန္နော၊ အာနန္ဒ၊ ဘိက္ခု ယံ ဣစ္ဆေယျ တံ ဝဒေယျ။ ဘိက္ခူဟိ ဆန္နော ဘိက္ခု နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော၊ န ဩဝဒိတဗ္ဗော၊ နာနုသာသိတဗ္ဗော’’တိ။ ‘‘တေန ဟာဝုသော အာနန္ဒ၊ တွံယေဝ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော ¶ ဗြဟ္မဒဏ္ဍံ အာဏာပေဟီ’’တိ။ ‘‘ကထာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော ဗြဟ္မဒဏ္ဍံ အာဏာပေမိ၊ စဏ္ဍော သော ဘိက္ခု ဖရုသော’’တိ? ‘တေန ဟာဝုသော အာနန္ဒ၊ ဗဟုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိဿုတွာ မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ နာဝါယ ဥဇ္ဇဝနိကာယ ကောသမ္ဗိံ ဥဇ္ဇဝိ၊ နာဝါယ ပစ္စောရောဟိတွာ ရညော ဥဒေနဿ [ဥတေနဿ (က။)] ဥယျာနဿ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇာ ဥဒေနော ဥယျာနေ ပရိစာရေသိ သဒ္ဓိံ ဩရောဓေန။ အဿောသိ ခေါ ရညော ဥဒေနဿ ဩရောဓော – ‘‘အမှာကံ ကိရ အာစရိယော အယျော အာနန္ဒော ဥယျာနဿ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နော’’တိ။ အထ ခေါ ရညော ဥဒေနဿ ဩရောဓော ရာဇာနံ ဥဒေနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမှာကံ ကိရ၊ ဒေဝ၊ အာစရိယော အယျော အာနန္ဒော ဥယျာနဿ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နော။ ဣစ္ဆာမ မယံ၊ ဒေဝ၊ အယျံ အာနန္ဒံ ပဿိတု’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ တုမှေ သမဏံ အာနန္ဒံ ပဿထာ’’တိ။

အထ ခေါ ရညော ဥဒေနဿ ဩရောဓော ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ရညော ဥဒေနဿ ဩရောဓံ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ ¶ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ ¶ ။ အထ ခေါ ရညော ဥဒေနဿ ဩရောဓော အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပဉ္စ ဥတ္တရာသင်္ဂသတာနိ ပါဒါသိ။ အထ ¶ ခေါ ရညော ဥဒေနဿ ဩရောဓော အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန ရာဇာ ဥဒေနော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ရာဇာ ဥဒေနော ဩရောဓံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန ဩရောဓံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ နု ခေါ တုမှေ သမဏံ အာနန္ဒံ ပဿိတ္ထာ’’တိ? ‘‘အပဿိမှာ ခေါ မယံ၊ ဒေဝ၊ အယျံ အာနန္ဒ’’န္တိ။ ‘‘အပိ နု တုမှေ သမဏဿ အာနန္ဒဿ ကိဉ္စိ အဒတ္ထာ’’တိ? ‘‘အဒမှာ ခေါ မယံ၊ ဒေဝ၊ အယျဿ အာနန္ဒဿ ပဉ္စ ဥတ္တရာသင်္ဂသတာနီ’’တိ။ ရာဇာ ဥဒေနော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏော အာနန္ဒော တာဝ ဗဟုံ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတိ! ဒုဿဝါဏိဇ္ဇံ ဝါ သမဏော အာနန္ဒော ကရိဿတိ၊ ပဂ္ဂါဟိကသာလံ ဝါ ပသာရေဿတီ’’တိ!

အထ ¶ ခေါ ရာဇာ ဥဒေနော ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ ဥဒေနော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဂမာ နု ¶ ခွိဓ၊ ဘော အာနန္ဒ၊ အမှာကံ ဩရောဓော’’တိ? ‘‘အာဂမာသိ ခေါ တေ ဣဓ၊ မဟာရာဇ၊ ဩရောဓော’’တိ။ ‘‘အပိ ပန ဘောတော အာနန္ဒဿ ကိဉ္စိ အဒါသီ’’တိ? ‘‘အဒါသိ ခေါ မေ၊ မဟာရာဇ၊ ပဉ္စ ဥတ္တရာသင်္ဂသတာနီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန ဘဝံ အာနန္ဒော တာဝ ဗဟုံ စီဝရံ ကရိဿတီ’’တိ? ‘‘ယေ [ယေ ပန (က။)] တေ၊ မဟာရာဇ၊ ဘိက္ခူ ဒုဗ္ဗလစီဝရာ တေဟိ သဒ္ဓိံ သံဝိဘဇိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ယာနိ ခေါ ပန၊ ဘော အာနန္ဒ၊ ပေါရာဏကာနိ ဒုဗ္ဗလစီဝရာနိ တာနိ ကထံ ကရိဿထာ’’တိ? ‘‘တာနိ၊ မဟာရာဇ၊ ဥတ္တရတ္ထရဏံ ကရိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ယာနိ ပန၊ ဘော အာနန္ဒ၊ ပေါရာဏကာနိ ဥတ္တရတ္ထရဏာနိ တာနိ ကထံ ကရိဿထာ’’တိ? ‘‘တာနိ၊ မဟာရာဇ၊ ဘိသိစ္ဆဝိယော ကရိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ယာ ပန၊ ဘော အာနန္ဒ၊ ပေါရာဏကာ ဘိသိစ္ဆဝိယော တာ ကထံ ကရိဿထာ’’တိ? ‘‘တာ၊ မဟာရာဇ၊ ဘူမတ္ထရဏံ ကရိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ယာနိ ပန၊ ဘော အာနန္ဒ၊ ပေါရာဏကာနိ ဘူမတ္ထရဏာနိ တာနိ ကထံ ကရိဿထာ’’တိ? ‘‘တာနိ၊ မဟာရာဇ၊ ပါဒပုဉ္ဆနိယော ကရိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ယာ ပန၊ ဘော အာနန္ဒ၊ ပေါရာဏကာ ပါဒပုဉ္ဆနိယော တာ ကထံ ကရိဿထာ’’တိ?။ ‘‘တာ၊ မဟာရာဇ၊ ရဇောဟရဏံ ကရိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ယာနိ ပန၊ ဘော ¶ အာနန္ဒ၊ ပေါရာဏကာနိ ရဇောဟရဏာနိ တာနိ ကထံ ကရိဿထာ’’တိ? ‘‘တာနိ၊ မဟာရာဇ၊ ကောဋ္ဋေတွာ စိက္ခလ္လေန မဒ္ဒိတွာ ပရိဘဏ္ဍံ လိမ္ပိဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ ရာဇာ ဥဒေနော – သဗ္ဗေဝိမေ ¶ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ယောနိသော ဥပနေန္တိ၊ န ကုလဝံ ဂမေန္တီတိ ¶ – အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ အညာနိပိ ပဉ္စ ဒုဿသတာနိ ပါဒါသိ။ အယဉ္စရဟိ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပဌမံ စီဝရဘိက္ခာ ဥပ္ပဇ္ဇိ စီဝရသဟဿံ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဃောသိတာရာမော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဆန္နော ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဧတဒဝေါစ – ‘‘သင်္ဃေန တေ၊ အာဝုသော ဆန္န၊ ဗြဟ္မဒဏ္ဍော အာဏာပိတော’’တိ။

‘‘ကတမော ပန၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဗြဟ္မဒဏ္ဍော အာဏာပိတော’’တိ? ‘‘တွံ၊ အာဝုသော ဆန္န၊ ဘိက္ခူ ယံ ဣစ္ဆေယျာသိ တံ ဝဒေယျာသိ။ ဘိက္ခူဟိ တွံ နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော၊ န ဩဝဒိတဗ္ဗော၊ နာနုသာသိတဗ္ဗော’’တိ။ ‘‘နနွာဟံ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဟတော ဧတ္တာဝတာ၊ ယတောဟံ ဘိက္ခူဟိ နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော၊ န ဩဝဒိတဗ္ဗော၊ နာနုသာသိတဗ္ဗော’’တိ တတ္ထေဝ မုစ္ဆိတော ပပတော။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဆန္နော ¶ ဗြဟ္မဒဏ္ဍေန အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရဿေဝ ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ တဒနုတ္တရံ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ၊ ဝုသိတံ ¶ ဗြဟ္မစရိယံ၊ ကတံ ကရဏီယံ၊ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော စ ပနာယသ္မာ ဆန္နော အရဟတံ အဟောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဆန္နော အရဟတ္တံ ပတ္တော ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဋိပ္ပဿမ္ဘေဟိ ဒါနိ မေ၊ ဘန္တေ အာနန္ဒ၊ ဗြဟ္မဒဏ္ဍ’’န္တိ။ ‘‘ယဒဂ္ဂေန တယာ၊ အာဝုသော ဆန္န၊ အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ တဒဂ္ဂေန တေ ဗြဟ္မဒဏ္ဍော ပဋိပ္ပဿဒ္ဓါ’’တိ။ ဣမာယ ခေါ ပန ဝိနယသင်္ဂီတိယာ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနိ အနူနာနိ အနဓိကာနိ အဟေသုံ။ တသ္မာ အယံ ဝိနယသင်္ဂီတိ ‘‘ပဉ္စသတိကာ’’တိ ဝုစ္စတီတိ။

ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကော ဧကာဒသမော။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ တေဝီသတိ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပရိနိဗ္ဗုတေ ¶ သမ္ဗုဒ္ဓေ၊ ထေရော ကဿပသဝှယော၊

အာမန္တယိ ဘိက္ခုဂဏံ၊ သဒ္ဓမ္မမနုပါလကော၊

ပါဝါယဒ္ဓါနမဂ္ဂမှိ၊ သုဘဒ္ဒေန ပဝေဒိတံ၊

သင်္ဂါယိဿာမ ¶ သဒ္ဓမ္မံ၊ အဓမ္မော ပုရေ ဒိပ္ပတိ။

ဧကေနူန ပဉ္စသတံ၊ အာနန္ဒမ္ပိ စ ဥစ္စိနိ၊

ဓမ္မဝိနယသင်္ဂီတိံ၊ ဝသန္တော ဂုဟမုတ္တမေ။

ဥပါလိံ ¶ ဝိနယံ ပုစ္ဆိ၊ သုတ္တန္တာနန္ဒပဏ္ဍိတံ၊

ပိဋကံ တီဏိ သင်္ဂီတိံ၊ အကံသု ဇိနသာဝကာ။

န ပုစ္ဆိ အက္ကမိတွာန၊ ဝန္ဒာပေသိ န ယာစိ စ။

ပဗ္ဗဇ္ဇံ ¶ မာတုဂါမဿ၊ သဒ္ဓါယ ဒုက္ကဋာနိ မေ၊

ပုရာဏော ဗြဟ္မဒဏ္ဍဉ္စ၊ ဩရောဓော ဥဒေနေန သဟ။

တာဝ ဗဟု ဒုဗ္ဗလဉ္စ၊ ဥတ္တရတ္ထရဏာ ဘိသိ၊

ဘူမတ္ထရဏာ ပုဉ္ဆနိယော၊ ရဇော စိက္ခလ္လမဒ္ဒနာ။

သဟဿစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိ၊ ပဌမာနန္ဒသဝှယော၊

တဇ္ဇိတော ဗြဟ္မဒဏ္ဍေန၊ စတုဿစ္စံ အပါပုဏိ၊

ဝသီဘူတာ ပဉ္စသတာ၊ တသ္မာ ပဉ္စသတီ ဣတိ။

ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၂။ သတ္တသတိကက္ခန္ဓကံ

၁။ ပဌမဘာဏဝါရော

၄၄၆။ တေန ¶ ¶ ¶ ¶ ခေါ ပန သမယေန ဝဿသတပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိယံ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တိ – ကပ္ပတိ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဂါမန္တရကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အာဝါသကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အနုမတိကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အာစိဏ္ဏကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အမထိတကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဇဠောဂိံ ပါတုံ၊ ကပ္ပတိ အဒသကံ နိသီဒနံ၊ ကပ္ပတိ ဇာတရူပရဇတန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝဇ္ဇီသု စာရိကံ စရမာနော ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ တဒဟုပေါသထေ ကံသပါတိံ [ကံသစာဋိံ (သျာ။)] ဥဒကေန ပူရေတွာ မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသင်္ဃဿ ဌပေတွာ အာဂတာဂတေ ဝေသာလိကေ ဥပါသကေ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဒေထာဝုသော၊ သင်္ဃဿ ကဟာပဏမ္ပိ အဍ္ဎမ္ပိ ပါဒမ္ပိ မာသကရူပမ္ပိ။ ဘဝိဿတိ သင်္ဃဿ ပရိက္ခာရေန ကရဏီယ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝေသာလိကေ ဥပါသကေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာဝုသော၊ အဒတ္ထ သင်္ဃဿ ကဟာပဏမ္ပိ အဍ္ဎမ္ပိ ပါဒမ္ပိ မာသကရူပမ္ပိ။ န ¶ ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဇာတရူပရဇတံ၊ န သာဒိယန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ နိက္ခိတ္တမဏိသုဝဏ္ဏာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အပေတဇာတရူပရဇတာ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ ဝေသာလိကာ ဥပါသကာ အာယသ္မတာ ယသေန ကာကဏ္ဍကပုတ္တေန ဝုစ္စမာနာ အဒံသုယေဝ သင်္ဃဿ ကဟာပဏမ္ပိ အဍ္ဎမ္ပိ ပါဒမ္ပိ မာသကရူပမ္ပိ။

အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန တံ ဟိရညံ ဘိက္ခဂ္ဂေန [ဘိက္ခုဂ္ဂေန (သျာ။)] ¶ ပဋိဝီသံ [ပဋိဝိံသံ (သီ။)၊ ပဋိဝိသံ (သျာ။)] ဌပေတွာ ဘာဇေသုံ။ အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ယသံ ကာကဏ္ဍကပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧသော ¶ တေ၊ အာဝုသော ယသ၊ ဟိရညဿ ပဋိဝီသော’’တိ။ ‘‘နတ္ထိ၊ မေ အာဝုသော၊ ဟိရညဿ ပဋိဝီသော၊ နာဟံ ဟိရညံ သာဒိယာမီ’’တိ။ အထ ¶ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ – ‘‘အယံ အာဝုသော ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဥပါသကေ သဒ္ဓေ ပသန္နေ အက္ကောသတိ၊ ပရိဘာသတိ၊ အပ္ပသာဒံ ကရောတိ၊ ဟန္ဒဿ မယံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောမာ’’တိ တေ။ တဿ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အကံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝေသာလိကေ ဝဇ္ဇိပုတ္တကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝတာ၊ အာဝုသော၊ ပညတ္တံ – ‘ပဋိသာရဏီယကမ္မကတဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတော ဒါတဗ္ဗော’တိ။ ဒေထ မေ၊ အာဝုသော၊ အနုဒူတံ ဘိက္ခု’’န္တိ။

အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ဧကံ ဘိက္ခုံ သမ္မန္နိတွာ အာယသ္မတော ယသဿ ကာကဏ္ဍကပုတ္တဿ အနုဒူတံ အဒံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ¶ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝေသာလိံ ပဝိသိတွာ ဝေသာလိကေ ဥပါသကေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ ကိရာယသ္မန္တေ ဥပါသကေ သဒ္ဓေ ပသန္နေ အက္ကောသာမိ၊ ပရိဘာသာမိ၊ အပ္ပသာဒံ ကရောမိ၊ ယောဟံ အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဝဒါမိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဝဒါမိ။

၄၄၇။ ‘‘ဧကမိဒံ၊ အာဝုသော၊ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – [အ။ နိ။ ၄။၅၀] ‘စတ္တာရောမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပက္ကိလေသာ၊ ယေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ စန္ဒိမသူရိယာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော? အဗ္ဘံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ စန္ဒိမသူရိယာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ န ဝိရောစန္တိ။ မဟိကာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ စန္ဒိမသူရိယာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ၊ ဓူမရဇော၊ ဘိက္ခဝေ၊ စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ စန္ဒိမသူရိယာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ရာဟု၊ ဘိက္ခဝေ၊ အသုရိန္ဒော စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ စန္ဒိမသူရိယာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပက္ကိလေသာ၊ ယေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ စန္ဒိမသူရိယာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရောမေ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ¶ ဥပက္ကိလေသာ၊ ယေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော? သန္တိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ¶ သုရံ ပိဝန္တိ၊ မေရယံ ပိဝန္တိ၊ သုရာမေရယပါနာ အပ္ပဋိဝိရတာ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဌမော သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ န ¶ တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ မေထုနံ ¶ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တိ၊ မေထုနဓမ္မာ အပ္ပဋိဝိရတာ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒုတိယော သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဇာတရူပရဇတံ သာဒိယန္တိ၊ ဇာတရူပရဇတပ္ပဋိဂ္ဂဟဏာ အပ္ပဋိဝိရတာ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တတိယော သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ၊ မိစ္ဆာဇီဝါ အပ္ပဋိဝိရတာ – အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတုတ္ထော သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဥပက္ကိလေသော၊ ယေန ဥပက္ကိလေသေန ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ၊ န ဝိရောစန္တိ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတ္တာရော သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဥပက္ကိလေသာ၊ ယေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ န တပန္တိ၊ န ဘာသန္တိ ¶ ၊ န ဝိရောစန္တိ’။ ‘‘ဣဒမဝေါစာဝုသော၊ ဘဂဝါ။ ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ –

‘‘ရာဂဒေါသပရိက္လိဋ္ဌာ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊

အဝိဇ္ဇာနိဝုဋာ [အဝိဇ္ဇာနီဝုတာ (သျာ။)] ပေါသာ၊ ပိယရူပါဘိနန္ဒိနော။

‘‘သုရံ ပိဝန္တိ မေရယံ၊ ပဋိသေဝန္တိ မေထုနံ၊

ရဇတံ ဇာတရူပဉ္စ၊ သာဒိယန္တိ အဝိဒ္ဒသူ။

‘‘မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝန္တိ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊

ဧတေ ဥပက္ကိလေသာ ဝုတ္တာ၊ ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

‘‘ယေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ ဥပက္ကိလိဋ္ဌာ၊ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊

န တပန္တိ န ဘာသန္တိ၊ အသုဒ္ဓါ သရဇာ မဂါ။

‘‘အန္ဓကာရေန ဩနဒ္ဓါ၊ တဏှာဒါသာ သနေတ္တိကာ၊

ဝဍ္ဎေန္တိ ကဋသိံ ဃောရံ၊ အာဒိယန္တိ ပုနဗ္ဘဝန္တိ။

‘‘ဧဝံဝါဒီ ¶ ¶ ကိရာဟံ အာယသ္မန္တေ ဥပါသကေ သဒ္ဓေ ပသန္နေ အက္ကောသာမိ၊ ပရိဘာသာမိ၊ အပ္ပသာဒံ ကရောမိ၊ ယောဟံ အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဝဒါမိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဝဒါမိ။

၄၄၈။ [သံ။ နိ။ ၄။၃၆၂ ဣဒံ ဝတ္ထု အာဂတံ] ‘‘ဧကမိဒံ၊ အာဝုသော၊ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇန္တေပုရေ ရာဇပရိသာယံ သန္နိသိန္နာနံ ¶ သန္နိပတိတာနံ အယမန္တရကထာ ဥဒပါဒိ – ‘ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဇာတရူပရဇတံ၊ သာဒိယန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတ’န္တိ။ တေန ခေါ ပနာဝုသော သမယေန၊ မဏိစူဠကော ဂါမဏီ တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ၊ အာဝုသော၊ မဏိစူဠကော ဂါမဏီ တံ ပရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘မာ အယျာ ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ န ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဇာတရူပရဇတံ၊ န သာဒိယန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ နိက္ခိတ္တမဏိသုဝဏ္ဏာ ¶ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အပေတဇာတရူပရဇတာ’တိ။ အသက္ခိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ မဏိစူဠကော ဂါမဏီ တံ ပရိသံ သညာပေတုံ။

‘‘အထ ခေါ၊ အာဝုသော၊ မဏိစူဠကော ဂါမဏီ တံ ပရိသံ သညာပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ၊ အာဝုသော၊ မဏိစူဠကော ဂါမဏီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘ဣဓ၊ ဘန္တေ၊ ရာဇန္တေပုရေ ရာဇပရိသာယံ သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အယမန္တရကထာ ဥဒပါဒိ – ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဇာတရူပရဇတံ၊ သာဒိယန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတန္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အဟံ ဘန္တေ၊ တံ ပရိသံ ဧတဒဝေါစံ – မာ အယျာ ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ န ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဇာတရူပရဇတံ၊ န သာဒိယန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ ¶ ၊ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ နိက္ခိတ္တမဏိသုဝဏ္ဏာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အပေတဇာတရူပရဇတာတိ။ အသက္ခိံ ခေါ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ တံ ပရိသံ သညာပေတုံ။ ကစ္စာဟံ၊ ဘန္တေ၊ ဧဝံ ဗျာကရမာနော ဝုတ္တဝါဒီ စေဝ ဘဂဝတော ဟောမိ၊ န စ ဘဂဝန္တံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခာမိ၊ ဓမ္မဿ စာနုဓမ္မံ ဗျာကရောမိ၊ န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝါဒါနုဝါဒေါ ဂါရယှံ ဌာနံ အာဂစ္ဆတီ’တိ? ‘တဂ္ဃ တွံ၊ ဂါမဏိ၊ ဧဝံ ဗျာကရမာနော ဝုတ္တဝါဒီ စေဝ မေ ဟောသိ၊ န စ မံ အဘူတေန အဗ္ဘာစိက္ခသိ ¶ [ပါရာ။ ၅၈၂]၊ ဓမ္မဿ စာနုဓမ္မံ ဗျာကရောသိ၊ န စ ကောစိ သဟဓမ္မိကော ဝါဒါနုဝါဒေါ ဂါရယှံ ဌာနံ အာဂစ္ဆတိ။ န ဟိ၊ ဂါမဏိ၊ ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဇာတရူပရဇတံ၊ န သာဒိယန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ¶ ဇာတရူပရဇတံ၊ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇာတရူပရဇတံ၊ နိက္ခိတ္တမဏိသုဝဏ္ဏာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အပေတဇာတရူပရဇတာ။ ယဿ ခေါ၊ ဂါမဏိ၊ ဇာတရူပရဇတံ ကပ္ပတိ၊ ပဉ္စပိ တဿ ကာမဂုဏာ ကပ္ပန္တိ။ ယဿ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ ကပ္ပန္တိ ဧကံသေနေတံ၊ ဂါမဏိ၊ ဓာရေယျာသိ – အဿမဏဓမ္မော အသကျပုတ္တိယဓမ္မောတိ။ အပိ စာဟံ၊ ဂါမဏိ၊ ဧဝံ ဝဒါမိ တိဏံ တိဏတ္ထိကေန ပရိယေသိတဗ္ဗံ၊ ဒါရု ဒါရုတ္ထိကေန ပရိယေသိတဗ္ဗံ၊ သကဋံ သကဋတ္ထိကေန ပရိယေသိတဗ္ဗံ၊ ပုရိသော ပုရိသတ္ထိကေန ပရိယေသိတဗ္ဗော။ န တွေဝါဟံ၊ ဂါမဏိ၊ ကေနစိ ပရိယာယေန ဇာတရူပရဇတံ သာဒိတဗ္ဗံ ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ ¶ ဝဒါမီ’တိ။

‘‘ဧဝံဝါဒီ ကိရာဟံ အာယသ္မန္တေ ဥပါသကေ သဒ္ဓေ ပသန္နေ အက္ကောသာမိ၊ ပရိဘာသာမိ၊ အပ္ပသာဒံ ကရောမိ၊ ယောဟံ အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဝဒါမိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဝဒါမိ။

၄၄၉။ ‘‘ဧကမိဒံ၊ အာဝုသော၊ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ဇာတရူပရဇတံ ပဋိက္ခိပိ၊ သိက္ခာပဒဉ္စ ပညပေသိ။ ဧဝံဝါဒီ ကိရာဟံ အာယသ္မန္တေ ဥပါသကေ သဒ္ဓေ ပသန္နေ အက္ကောသာမိ၊ ပရိဘာသာမိ၊ အပ္ပသာဒံ ကရောမိ၊ ယောဟံ အဓမ္မံ ¶ အဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဝဒါမိ၊ အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဝဒါမိ၊ ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဝဒါမီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ ဝေသာလိကာ ဥပါသကာ အာယသ္မန္တံ ယသံ ကာကဏ္ဍကပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧကောဝ ဘန္တေ၊ အယျော ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော သမဏော သကျပုတ္တိယော။ သဗ္ဗေဝိမေ အဿမဏာ အသကျပုတ္တိယာ။ ဝသတု၊ ဘန္တေ၊ အယျော ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝေသာလိယံ။ မယံ အယျဿ ယသဿ ကာကဏ္ဍကပုတ္တဿ ဥဿုက္ကံ ကရိဿာမ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝေသာလိကေ ဥပါသကေ သညာပေတွာ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ အာရာမံ အဂမာသိ။

အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ အနုဒူတံ ဘိက္ခုံ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ခမာပိတာဝုသော၊ ယသေန ကာကဏ္ဍကပုတ္တေန ဝေသာလိကာ ဥပါသကာ’’တိ ¶ ¶ ? ‘‘ဥပါသကေဟိ ပါပိကံ နော၊ အာဝုသော၊ ကတံ။ ဧကောဝ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော သမဏော သကျပုတ္တိယော ကတော။ သဗ္ဗေဝ မယံ အဿမဏာ အသကျပုတ္တိယာ ကတာ’’တိ။ အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ – ‘‘အယံ၊ အာဝုသော၊ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော အမှေဟိ အသမ္မတော ဂိဟီနံ ပကာသေသိ၊ ဟန္ဒဿ မယံ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ¶ ကရောမာ’’တိ။ တေ တဿ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတ္တုကာမာ သန္နိပတိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ ကောသမ္ဗိယံ ပစ္စုဋ္ဌာသိ။

၄၅၀။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ပါဝေယျကာနဉ္စ [ပါဌေယျကာနဉ္စ (သျာ။)] အဝန္တိဒက္ခိဏာပထကာနဉ္စ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အာဂစ္ဆန္တု အာယသ္မန္တာ၊ ဣမံ အဓိကရဏံ အာဒိယိဿာမ။ ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတိ၊ ဓမ္မော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ အဝိနယော ဒိပ္ပတိ၊ ဝိနယော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ ပုရေ အဓမ္မဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဓမ္မဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တိ၊ အဝိနယဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဝိနယဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ အဟောဂင်္ဂေ ပဗ္ဗတေ ပဋိဝသတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ယေန အဟောဂင်္ဂေါ ပဗ္ဗတော၊ ယေနာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သမ္ဘူတံ သာဏဝါသိံ ¶ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော အာယသ္မန္တံ သမ္ဘူတံ သာဏဝါသိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမေ၊ ဘန္တေ၊ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိယံ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တိ – ကပ္ပတိ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဂါမန္တရကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အာဝါသကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အနုမတိကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အာစိဏ္ဏကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အမထိတကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဇဠောဂိံ ပါတုံ၊ ကပ္ပတိ အဒသကံ နိသီဒနံ၊ ကပ္ပတိ ဇာတရူပရဇတန္တိ။ ဟန္ဒ ¶ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဣမံ အဓိကရဏံ အာဒိယိဿာမ။ ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတိ၊ ဓမ္မော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ အဝိနယော ဒိပ္ပတိ၊ ဝိနယော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ ပုရေ အဓမ္မဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဓမ္မဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တိ၊ အဝိနယဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဝိနယဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ အာယသ္မတော ယသဿ ကာကဏ္ဍကပုတ္တဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ¶ ခေါ သဋ္ဌိမတ္တာ ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူ – သဗ္ဗေ အာရညိကာ၊ သဗ္ဗေ ပိဏ္ဍပါတိကာ၊ သဗ္ဗေ ပံသုကူလိကာ၊ သဗ္ဗေ တေစီဝရိကာ၊ သဗ္ဗေဝ အရဟန္တော – အဟောဂင်္ဂေ ပဗ္ဗတေ သန္နိပတိံသု။ အဋ္ဌာသီတိမတ္တာ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထကာ ဘိက္ခူ – အပ္ပေကစ္စေ အာရညိကာ၊ အပ္ပေကစ္စေ ပိဏ္ဍပါတိကာ၊ အပ္ပေကစ္စေ ပံသုကူလိကာ၊ အပ္ပေကစ္စေ တေစီဝရိကာ၊ သဗ္ဗေဝ အရဟန္တော – အဟောဂင်္ဂေ ပဗ္ဗတေ သန္နိပတိံသု။ အထ ¶ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ မန္တယမာနာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ အဓိကရဏံ ကက္ခဠဉ္စ၊ ဝါဠဉ္စ၊ ကံ နု ခေါ မယံ ပက္ခံ လဘေယျာမ၊ ယေန မယံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဗလဝန္တတရာ အဿာမာ’’တိ။

၄၅၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ရေဝတော သောရေယျေ ပဋိဝသတိ – ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ¶ ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ အထ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သောရေယျေ ပဋိဝသတိ – ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သစေ မယံ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ပက္ခံ လဘိဿာမ၊ ဧဝံ မယံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဗလဝန္တတရာ အဿာမာ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော – ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ – ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ မန္တယမာနာနံ။ သုတွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ အဓိကရဏံ ကက္ခဠဉ္စ ဝါဠဉ္စ။ န ခေါ မေတံ ပတိရူပံ ယောဟံ ဧဝရူပေ အဓိကရဏေ ဩသက္ကေယျံ။ ဣဒါနိ စ ပန တေ ဘိက္ခူ အာဂစ္ဆိဿန္တိ။ သောဟံ တေဟိ အာကိဏ္ဏော န ဖာသု ဂမိဿာမိ။ ယံနူနာဟံ ပဋိကစ္စေဝ ဂစ္ဆေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သောရေယျာ သင်္ကဿံ အဂမာသိ။

အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ သောရေယျံ ဂန္တွာ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကဟံ အာယသ္မာ ရေဝတော’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧသာယသ္မာ ရေဝတော သင်္ကဿံ ¶ ဂတော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သင်္ကဿာ ကဏ္ဏကုဇ္ဇံ [ကန္နကုဇ္ဇံ (သီ။)] အဂမာသိ။ အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ သင်္ကဿံ ဂန္တွာ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကဟံ အာယသ္မာ ရေဝတော’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧသာယသ္မာ ရေဝတော ကဏ္ဏကုဇ္ဇံ ဂတော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော ကဏ္ဏကုဇ္ဇာ ဥဒုမ္ဗရံ ¶ အဂမာသိ။ အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ ကဏ္ဏကုဇ္ဇံ ဂန္တွာ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကဟံ အာယသ္မာ ရေဝတော’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧသာယသ္မာ ရေဝတော ဥဒုမ္ဗရံ ဂတော’’တိ။ အထ ¶ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော ဥဒုမ္ဗရာ အဂ္ဂဠပုရံ အဂမာသိ။ အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ ဥဒုမ္ဗရံ ဂန္တွာ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကဟံ အာယသ္မာ ရေဝတော’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧသာယသ္မာ ရေဝတော အဂ္ဂဠပုရံ ဂတော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အဂ္ဂဠပုရာ သဟဇာတိံ [သဟံဇာတိံ (က။)] အဂမာသိ။ အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ အဂ္ဂဠပုရံ ဂန္တွာ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကဟံ အာယသ္မာ ရေဝတော’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧသာယသ္မာ ရေဝတော သဟဇာတိံ ဂတော’’တိ။ အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ သဟဇာတိယံ သမ္ဘာဝေသုံ။

၄၅၂။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ အာယသ္မန္တံ ယသံ ကာကဏ္ဍကပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မာ ရေဝတော ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သစေ မယံ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ပဉှံ ပုစ္ဆိဿာမ၊ ပဋိဗလော အာယသ္မာ ရေဝတော ဧကေနေဝ ပဉှေန သကလမ္ပိ ရတ္တိံ ဝီတိနာမေတုံ။ ဣဒါနိ စ ပနာယသ္မာ ရေဝတော ¶ အန္တေဝါသိကံ [အန္တေဝါသိံ (သျာ။)] သရဘာဏကံ ဘိက္ခုံ အဇ္ဈေသိဿတိ။ သော တွံ တဿ ဘိက္ခုနော သရဘညပရိယောသာနေ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဣမာနိ ¶ ဒသ ဝတ္ထူနိ ပုစ္ဆေယျာသီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော အာယသ္မတော သမ္ဘူတဿ သာဏဝါသိဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အန္တေဝါသိကံ သရဘာဏကံ ဘိက္ခုံ အဇ္ဈေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော တဿ ဘိက္ခုနော သရဘညပရိယောသာနေ ယေနာယသ္မာ ရေဝတော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ယသော ကာကဏ္ဍကပုတ္တော အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ သိင်္ဂိနာ လောဏံ ပရိဟရိတုံ – ယတ္ထ အလောဏကံ ဘဝိဿတိ တတ္ထ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော’’တိ ¶ ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဒွင်္ဂုလာယ ဆာယာယ ဝီတိဝတ္တာယ၊ ဝိကာလေ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဂါမန္တရကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ ဂါမန္တရကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ – ဣဒါနိ ဂါမန္တရံ ဂမိဿာမီတိ – ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အနတိရိတ္တံ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အာဝါသကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အာဝါသကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ သမ္ဗဟုလာ အာဝါသာ သမာနသီမာ နာနုပေါသထံ ကာတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော ¶ ၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ အနုမတိကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အနုမတိကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဝဂ္ဂေန သင်္ဃေန ကမ္မံ ကာတုံ – အာဂတေ ဘိက္ခူ အနုမာနေဿာမာ’’တိ [အနုဇာနိဿာမာတိ၊ အနုဇာနေဿာမာတိ၊ အနုမတိံ အာနေဿာမာတိ (က။)]? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အာစိဏ္ဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အာစိဏ္ဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဣဒံ မေ ဥပဇ္ဈာယေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ၊ ဣဒံ မေ အာစရိယေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ၊ တံ အဇ္ဈာစရိတု’’န္တိ? ‘‘အာစိဏ္ဏကပ္ပော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဧကစ္စော ကပ္ပတိ၊ ဧကစ္စော န ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အမထိတကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အမထိတကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ယံ တံ ခီရံ ခီရဘာဝံ ဝိဇဟိတံ၊ အသမ္ပတ္တံ ဒဓိဘာဝံ၊ တံ ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အနတိရိတ္တံ ပါတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဇဠောဂိံ ပါတု’’န္တိ? ‘‘ကာ သာ၊ အာဝုသော၊ ဇဠောဂီ’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ယာ သာ သုရာ အာသုတာ၊ အသမ္ပတ္တာ မဇ္ဇဘာဝံ၊ သာ ပါတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အဒသကံ နိသီဒန’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဇာတရူပရဇတ’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ဣမေ၊ ဘန္တေ၊ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိယံ ဣမာနိ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တိ။ ဟန္ဒ မယံ၊ ဘန္တေ၊ ဣမံ အဓိကရဏံ အာဒိယိဿာမ။ ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတိ၊ ဓမ္မော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ အဝိနယော ¶ ဒိပ္ပတိ၊ ဝိနယော ပဋိဗာဟိယျတိ၊ ပုရေ အဓမ္မဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဓမ္မဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ¶ ဟောန္တိ၊ အဝိနယဝါဒိနော ဗလဝန္တော ဟောန္တိ၊ ဝိနယဝါဒိနော ဒုဗ္ဗလာ ဟောန္တီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အာယသ္မတော ယသဿ ကာကဏ္ဍကပုတ္တဿ ပစ္စဿောသိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂။ ဒုတိယဘာဏဝါရော

၄၅၃။ အဿောသုံ ¶ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ – ‘‘ယသော ကိရ ကာကဏ္ဍကပုတ္တော ဣဒံ အဓိကရဏံ အာဒိယိတုကာမော ပက္ခံ ပရိယေသတိ၊ လဘတိ စ ကိရ ပက္ခ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဝေသာလိကာနံ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ အဓိကရဏံ ကက္ခဠဉ္စ ဝါဠဉ္စ။ ကံ နု ခေါ မယံ ပက္ခံ လဘေယျာမ၊ ယေန မယံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဗလဝန္တတရာ အဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ ဝေသာလိကာနံ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော ဗဟုဿုတော အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓာဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သစေ မယံ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ပက္ခံ လဘေယျာမ၊ ဧဝံ မယံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဗလဝန္တတရာ အဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ပဟူတံ သာမဏကံ ပရိက္ခာရံ ပဋိယာဒေသုံ – ပတ္တမ္ပိ၊ စီဝရမ္ပိ၊ နိသီဒနမ္ပိ၊ သူစိဃရမ္ပိ၊ ကာယဗန္ဓနမ္ပိ၊ ပရိဿာဝနမ္ပိ၊ ဓမ္မကရဏမ္ပိ။ အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ တံ သာမဏကံ ပရိက္ခာရံ အာဒါယ နာဝါယ သဟဇာတိံ ဥဇ္ဇဝိံသု၊ နာဝါယ ပစ္စောရောဟိတွာ ¶ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ¶ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂံ ကရောန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သာဠှဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ကေ နု ခေါ ဓမ္မဝါဒိနော – ပါစီနကာ ဝါ ဘိက္ခူ၊ ပါဝေယျကာ ဝါ’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မတော သာဠှဿ၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ စေတသာ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ၊ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဓမ္မဝါဒိနော ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ ဓမ္မဝါဒိနော ပါဝေယျကာ [ပါဌေယျကာ (သျာ။)] ဘိက္ခူ’’တိ။

အထ ခေါ အညတရာ သုဒ္ဓါဝါသကာယိကာ ဒေဝတာ အာယသ္မတော သာဠှဿ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ – သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ၊ ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမ္မိဉ္ဇေယျ၊ ဧဝမေဝ သုဒ္ဓါဝါသေသု ဒေဝေသု အန္တရဟိတာ – အာယသ္မတော သာဠှဿ ¶ သမ္မုခေ ပါတုရဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဒေဝတာ အာယသ္မန္တံ သာဠှံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု၊ ဘန္တေ သာဠှ၊ အဓမ္မဝါဒီ ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ ဓမ္မဝါဒီ ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူ။ တေန ဟိ၊ ဘန္တေ သာဠှ၊ ယထာဓမ္မော တထာ တိဋ္ဌာဟီ’’တိ။ ‘‘ပုဗ္ဗေပိ စာဟံ၊ ဒေဝတေ၊ ဧတရဟိ စ ယထာဓမ္မော တထာ ဌိတော ¶ ၊ အပိ စာဟံ န တာဝ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောမိ၊ အပ္ပေဝ နာမ မံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ သမ္မန္နေယျာ’’တိ။

၄၅၄။ အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ တံ သာမဏကံ ပရိက္ခာရံ အာဒါယ ယေနာယသ္မာ ရေဝတော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတု၊ ဘန္တေ၊ ထေရော သာမဏကံ ¶ ပရိက္ခာရံ – ပတ္တမ္ပိ၊ စီဝရမ္ပိ၊ နိသီဒနမ္ပိ၊ သူစိဃရမ္ပိ၊ ကာယဗန္ဓနမ္ပိ၊ ပရိဿာဝနမ္ပိ၊ ဓမ္မကရဏမ္ပီ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ အာဝုသော၊ ပရိပုဏ္ဏံ မေ ပတ္တစီဝရ’’န္တိ န ဣစ္ဆိ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဥတ္တရော နာမ ဘိက္ခု ဝီသတိဝဿော အာယသ္မတော ရေဝတဿ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ယေနာယသ္မာ ဥတ္တရော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥတ္တရံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ ဥတ္တရော သာမဏကံ ပရိက္ခာရံ – ပတ္တမ္ပိ၊ စီဝရမ္ပိ၊ နိသီဒနမ္ပိ၊ သူစိဃရမ္ပိ၊ ကာယဗန္ဓနမ္ပိ၊ ပရိဿာဝနမ္ပိ၊ ဓမ္မကရဏမ္ပီ’’တိ။ ‘‘အလံ၊ အာဝုသော၊ ပရိပုဏ္ဏံ မေ ပတ္တစီဝရ’’န္တိ န ဣစ္ဆိ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ။ ‘‘မနုဿာ ခေါ၊ အာဝုသော ဥတ္တရ၊ ဘဂဝတော သာမဏကံ ပရိက္ခာရံ ဥပနာမေန္တိ။ သစေ ဘဂဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ တေနေဝ တေ အတ္တမနာ ဟောန္တိ။ နော စေ ဘဂဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အာယသ္မတော [အာယသ္မတော စ (သျာ။)] အာနန္ဒဿ ဥပနာမေန္တိ – ပဋိဂ္ဂဏှာတု၊ ဘန္တေ၊ ထေရော သာမဏကံ ပရိက္ခာရံ။ ယထာ ဘဂဝတာ ပဋိဂ္ဂဟိတော၊ ဧဝမေဝ သော ဘဝိဿတီတိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ ဥတ္တရော သာမဏကံ ¶ ပရိက္ခာရံ။ ယထာ ထေရေန ပဋိဂ္ဂဟိတော၊ ဧဝမေဝ သော ဘဝိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥတ္တရော ဝေသာလိကေဟိ ဝဇ္ဇိပုတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ နိပ္ပီဠိယမာနော ဧကံ စီဝရံ အဂ္ဂဟေသိ။ ‘‘ဝဒေယျာထ၊ အာဝုသော၊ ယေန အတ္ထော’’တိ။ ‘‘ဧတ္တကံ အာယသ္မာ ဥတ္တရော ထေရံ ¶ ဝဒေတု၊ ဧတ္တကဉ္စ၊ ဘန္တေ၊ ထေရော သင်္ဃမဇ္ဈေ ဝဒေတု – ‘ပုရတ္ထိမေသု ဇနပဒေသု ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝန္တော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဓမ္မဝါဒီ ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ အဓမ္မဝါဒီ ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူ’’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ဥတ္တရော ဝေသာလိကာနံ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိဿုတွာ ယေနာယသ္မာ ရေဝတော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတ္တကံ၊ ဘန္တေ၊ ထေရော သင်္ဃမဇ္ဈေ ဝဒေတု – ‘ပုရတ္ထိမေသု ဇနပဒေသု ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝန္တော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ¶ ။ ဓမ္မဝါဒီ ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ အဓမ္မဝါဒီ ¶ ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူ’’’တိ။ ‘‘အဓမ္မေ မံ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ နိယောဇေသီ’’တိ ထေရော အာယသ္မန္တံ ဥတ္တရံ ပဏာမေသိ။

အထ ခေါ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥတ္တရံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိံ၊ အာဝုသော ဥတ္တရ၊ ထေရော အာဟာ’’တိ? ‘‘ပါပိကံ နော၊ အာဝုသော၊ ကတံ။ ‘အဓမ္မေ မံ တွံ၊ ဘိက္ခု၊ နိယောဇေသီ’’’တိ ထေရော မံ ပဏာမေသီတိ။ ‘‘နနု တွံ၊ အာဝုသော [အာဝုသော ဥတ္တရ (သျာ။ ကံ။)]၊ ဝုဍ္ဎော ဝီသတိဝဿောသီ’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော၊ အပိ စ မယံ ဂရုနိဿယံ ဂဏှာမာ’’တိ။

၄၅၅။ အထ ခေါ သင်္ဃော တံ အဓိကရဏံ ဝိနိစ္ဆိနိတုကာမော သန္နိပတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ သစေ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ ဣဓ ဝူပသမေဿာမ၊ သိယာပိ မူလာဒါယကာ [မူလဒါယကာ (သီ။)] ဘိက္ခူ ပုနကမ္မာယ ဥက္ကောဋေယျုံ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ ယတ္ထေဝိမံ အဓိကရဏံ သမုပ္ပန္နံ၊ သင်္ဃော တတ္ထေဝိမံ အဓိကရဏံ ¶ ဝူပသမေယျာ’’တိ။

အထ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိံ အဂမံသု – တံ အဓိကရဏံ ဝိနိစ္ဆိနိတုကာမာ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သဗ္ဗကာမီ နာမ ပထဗျာ သင်္ဃတ္ထေရော ဝီသဝဿသတိကော ဥပသမ္ပဒါယ၊ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော၊ ဝေသာလိယံ ပဋိဝသတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အာယသ္မန္တံ သမ္ဘူတံ သာဏဝါသိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ သဗ္ဗကာမီ ထေရော ဝိဟရတိ၊ တံ ဝိဟာရံ ဥပဂစ္ဆာမိ။ သော တွံ ကာလဿေဝ အာယသ္မန္တံ သဗ္ဗကာမိံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဣမာနိ ဒသ ဝတ္ထူနိ ပုစ္ဆေယျာသီ’’တိ။

‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ အာယသ္မတော ရေဝတဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော၊ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ သဗ္ဗကာမီ ထေရော ဝိဟရတိ၊ တံ ဝိဟာရံ ဥပဂစ္ဆိ။ ဂဗ္ဘေ အာယသ္မတော သဗ္ဗကာမိဿ သေနာသနံ ပညတ္တံ ဟောတိ၊ ဂဗ္ဘပ္ပမုခေ အာယသ္မတော ရေဝတဿ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော – အယံ ထေရော ¶ မဟလ္လကော န နိပဇ္ဇတီတိ – န သေယျံ ကပ္ပေသိ။ အာယသ္မာ သဗ္ဗကာမီ – အယံ ဘိက္ခု အာဂန္တုကော ကိလန္တော န နိပဇ္ဇတီတိ – န သေယျံ ကပ္ပေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ¶ သဗ္ဗကာမီ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတမေန တွံ ဘူမိ ဝိဟာရေန ဧတရဟိ ဗဟုလံ ဝိဟရသီ’’တိ? ‘‘မေတ္တာဝိဟာရေန ခေါ အဟံ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ ဧတရဟိ ဗဟုလံ ဝိဟရာမီ’’တိ။ ‘‘ကုလ္လကဝိဟာရေန ကိရ တွံ ဘူမိ ဧတရဟိ ဗဟုလံ ဝိဟရသိ ¶ ။ ကုလ္လကဝိဟာရော ဧသော [ဟေသော (သျာ။)] ဘူမိ ယဒိဒံ မေတ္တာ’’တိ။ ‘‘ပုဗ္ဗေပိ မေ၊ ဘန္တေ၊ ဂိဟိဘူတဿ အာစိဏ္ဏာ မေတ္တာ။ တေနာဟံ ဧတရဟိပိ မေတ္တာဝိဟာရေန ဗဟုလံ ဝိဟရာမိ၊ အပိ စ ခေါ မယာ စိရပ္ပတ္တံ အရဟတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ထေရော ပန၊ ဘန္တေ၊ ကတမေန ဝိဟာရေန ဧတရဟိ ဗဟုလံ ဝိဟရတီ’’တိ? ‘‘သုညတာဝိဟာရေန ခေါ အဟံ ဘူမိ ဧတရဟိ ဗဟုလံ ဝိဟရာမီ’’တိ။ ‘‘မဟာပုရိသဝိဟာရေန ကိရ၊ ဘန္တေ၊ ထေရော ဧတရဟိ ဗဟုလံ ဝိဟရတိ။ မဟာပုရိသဝိဟာရော ဧသော၊ ဘန္တေ၊ ယဒိဒံ သုညတာ’’တိ။ ‘‘ပုဗ္ဗေပိ မေ ဘူမိ ဂိဟိဘူတဿ အာစိဏ္ဏာ သုညတာ။ တေနာဟံ ဧတရဟိပိ သုညတာဝိဟာရေန ဗဟုလံ ဝိဟရာမိ၊ အပိ စ မယာ စိရပ္ပတ္တံ အရဟတ္တ’’န္တိ။ အယဉ္စရဟိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ၊ အထာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ တသ္မိံ အနုပ္ပတ္တော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ ယေနာယသ္မာ သဗ္ဗကာမီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သဗ္ဗကာမိံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သမ္ဘူတော သာဏဝါသီ အာယသ္မန္တံ သဗ္ဗကာမိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမေ၊ ဘန္တေ၊ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိယံ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တိ – ကပ္ပတိ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဂါမန္တရကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အာဝါသကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အနုမတိကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အာစိဏ္ဏကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ အမထိတကပ္ပော၊ ကပ္ပတိ ဇဠောဂိံ ¶ ၊ ပါတုံ ကပ္ပတိ အဒသကံ နိသီဒနံ၊ ကပ္ပတိ ဇာတရူပရဇတန္တိ။ ထေရေန၊ ဘန္တေ၊ ဥပဇ္ဈာယဿ မူလေ ဗဟုဓမ္မော စ ဝိနယော စ ပရိယတ္တော။ ထေရဿ ဘန္တေ၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ကထံ ဟောတိ? ကေ နု ခေါ ဓမ္မဝါဒိနော – ပါစီနကာ ဝါ ဘိက္ခူ၊ ပါဝေယျကာ ဝါ’’တိ? ‘‘တယာပိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဥပဇ္ဈာယဿ မူလေ ဗဟု ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ပရိယတ္တော။ တုယှံ ပန၊ အာဝုသော၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ကထံ ဟောတိ? ကေ နု ခေါ ဓမ္မဝါဒိနော – ပါစီနကာ ဝါ ဘိက္ခူ၊ ပါဝေယျကာ ဝါ’’တိ? ‘‘မယှံ ခေါ၊ ဘန္တေ၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ဧဝံ ဟောတိ – အဓမ္မဝါဒီ ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ ဓမ္မဝါဒီ ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူတိ၊ အပိ စာဟံ န ¶ တာဝ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောမိ၊ အပ္ပေဝ နာမ မံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ သမ္မန္နေယျာ’’တိ။ ‘‘မယှမ္ပိ ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဓမ္မဉ္စ ဝိနယဉ္စ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ဧဝံ ဟောတိ ¶ – အဓမ္မဝါဒီ ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ ဓမ္မဝါဒီ ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူတိ၊ အပိ စာဟံ န တာဝ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောမိ၊ အပ္ပေဝ နာမ မံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ သမ္မန္နေယျာ’’တိ။

၄၅၆။ အထ ခေါ သင်္ဃော တံ အဓိကရဏံ ဝိနိစ္ဆိနိတုကာမော သန္နိပတိ။ တသ္မိံ ခေါ ပန အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနဂ္ဂါနိ စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ¶ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနဂ္ဂါနိ စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ဣမံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေယျာ’’တိ။ သင်္ဃော စတ္တာရော ပါစီနကေ ဘိက္ခူ၊ စတ္တာရော ပါဝေယျကေ ဘိက္ခူ ဥစ္စိနိ။ ပါစီနကာနံ ဘိက္ခူနံ – အာယသ္မန္တဉ္စ သဗ္ဗကာမိံ၊ အာယသ္မန္တဉ္စ သာဠှံ၊ အာယသ္မန္တဉ္စ ခုဇ္ဇသောဘိတံ၊ အာယသ္မန္တဉ္စ ဝါသဘဂါမိကံ၊ ပါဝေယျကာနံ ဘိက္ခူနံ – အာယသ္မန္တဉ္စ ရေဝတံ၊ အာယသ္မန္တဉ္စ သမ္ဘူတံ သာဏဝါသိံ၊ အာယသ္မန္တဉ္စ ယသံ ကာကဏ္ဍကပုတ္တံ၊ အာယသ္မန္တဉ္စ သုမနန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနဂ္ဂါနိ စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော စတ္တာရော ပါစီနကေ ဘိက္ခူ၊ စတ္တာရော ပါဝေယျကေ ဘိက္ခူ သမ္မန္နေယျ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ အမှာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနဂ္ဂါနိ စေဝ ဘဿာနိ ဇာယန္တိ၊ န စေကဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ သင်္ဃော စတ္တာရော ပါစီနကေ ဘိက္ခူ၊ စတ္တာရော ပါဝေယျကေ ဘိက္ခူ သမ္မန္နတိ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ စတုန္နံ ပါစီနကာနံ ဘိက္ခူနံ၊ စတုန္နံ ပါဝေယျကာနံ ဘိက္ခူနံ သမ္မုတိ၊ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ¶ ၊ သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတာ ¶ သင်္ဃေန စတ္တာရော ပါစီနကာ ဘိက္ခူ၊ စတ္တာရော ပါဝေယျကာ ဘိက္ခူ၊ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ခမတိ သင်္ဃဿ၊ တသ္မာ တုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အဇိတော နာမ ဘိက္ခု ဒသဝဿော သင်္ဃဿ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကော ဟောတိ။ အထ ခေါ သင်္ဃော အာယသ္မန္တမ္ပိ အဇိတံ သမ္မန္နတိ – ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အာသနပညာပကံ။ အထ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ မယံ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျာမာ’’တိ? အထ ခေါ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ¶ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ ဝါလိကာရာမော ရမဏီယော အပ္ပသဒ္ဒေါ အပ္ပနိဂ္ဃောသော။ ယံနူန မယံ ဝါလိကာရာမေ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယျာမာ’’တိ။

၄၅၇။ အထ ¶ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ ဝါလိကာရာမံ အဂမံသု – တံ အဓိကရဏံ ဝိနိစ္ဆိနိတုကာမာ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ အာယသ္မန္တံ သဗ္ဗကာမိံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။

အာယသ္မာ သဗ္ဗကာမီ သင်္ဃံ ဉာပေသိ –

‘‘သုဏာတု မေ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃော။ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ အဟံ ရေဝတေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အာယသ္မန္တံ သဗ္ဗကာမိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ သိင်္ဂိလောဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ သိင်္ဂိနာ လောဏံ ပရိဟရိတုံ – ယတ္ထ အလောဏကံ ဘဝိဿတိ ¶ တတ္ထ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမာ’’တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ။ [ပါစိ။ ၂၅၄ အာဒယော] ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘သာဝတ္ထိယံ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘သန္နိဓိကာရကဘောဇနေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ ပဌမံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ ပဌမံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ ဒွင်္ဂုလကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဒွင်္ဂုလာယ ဆာယာယ ဝီတိဝတ္တာယ ဝိကာလေ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ ¶ ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [ပါစိ။ ၂၄၅]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘ရာဇဂဟေ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ဝိကာလဘောဇနေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ ဒုတိယံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ ဒုတိယံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဂါမန္တရကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ ဂါမန္တရကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ – ဣဒါနိ ဂါမန္တရံ ဂမိဿာမီတိ – ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အနတိရိတ္တံ ဘောဇနံ ¶ ဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [ပါစိ။ ၂၃၄]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘သာဝတ္ထိယံ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘အနတိရိတ္တဘောဇနေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ တတိယံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ တတိယံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ အာဝါသကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အာဝါသကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ ဘန္တေ၊ သမ္ဗဟုလာ အာဝါသာ သမာနသီမာ နာနုပေါသထံ ကာတု’’န္တိ။ ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [မဟာဝ။ ၁၄၁ အာဒယော]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘ရာဇဂဟေ၊ ဥပေါသထသံယုတ္တေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ဝိနယာတိသာရေ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ စတုတ္ထံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ စတုတ္ထံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အနုမတိကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အနုမတိကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဝဂ္ဂေန သင်္ဃေန ကမ္မံ ကာတုံ – အာဂတေ ဘိက္ခူ အနုမာနေဿာမာ’’တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ ¶ [မဟာဝ။ ၃၈၃ အာဒယော]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘စမ္ပေယျကေ၊ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ဝိနယာတိသာရေ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ ပဉ္စမံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ ပဉ္စမံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အာစိဏ္ဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အာစိဏ္ဏကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ – ဣဒံ မေ ဥပဇ္ဈာယေန အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ၊ ဣဒံ မေ အာစရိယေန ¶ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ – တံ အဇ္ဈာစရိတု’’န္တိ? ‘‘အာစိဏ္ဏကပ္ပော ခေါ၊ အာဝုသော၊ ဧကစ္စော ကပ္ပတိ၊ ဧကစ္စော န ကပ္ပတီ’’တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ ဆဋ္ဌံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ ¶ ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ ဆဋ္ဌံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ ¶ ၊ ဘန္တေ၊ အမထိတကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကော သော၊ အာဝုသော၊ အမထိတကပ္ပော’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ယံ တံ ခီရံ ခီရဘာဝံ ဝိဇဟိတံ၊ အသမ္ပတ္တံ ဒဓိဘာဝံ၊ တံ ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အနတိရိတ္တံ ပါတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [ပါစိ။ ၂၃၄]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘သာဝတ္ထိယံ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘အနတိရိတ္တဘောဇနေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ သတ္တမံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ သတ္တမံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဇဠောဂိံ ပါတု’’န္တိ? ‘‘ကာ သာ၊ အာဝုသော၊ ဇဠောဂီ’’တိ? ‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ယာ သာ သုရာ အာသုတာ အသမ္ပတ္တာ မဇ္ဇဘာဝံ၊ သာ ပါတု’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [ပါစိ။ ၃၂၆]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘ကောသမ္ဗိယံ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။ ‘‘သုရာမေရယပါနေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ အဋ္ဌမံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ အဒသကံ နိသီဒန’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [ပါစိ။ ၅၃၁ အာဒယော]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ? ‘‘သာဝတ္ထိယံ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ဆေဒနကေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ နဝမံ ဝတ္ထု ¶ သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ နဝမံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ’’။

‘‘ကပ္ပတိ၊ ဘန္တေ၊ ဇာတရူပရဇတ’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော၊ ကပ္ပတီ’’တိ [ပါရာ။ ၅၈၀ အာဒယော]။ ‘‘ကတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ရာဇဂဟေ၊ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ’’တိ။ ‘‘ကိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ဇာတရူပရဇတပဋိဂ္ဂဟဏေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣဒံ ဒသမံ ဝတ္ထု သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတံ။ ဣတိပိဒံ ဝတ္ထု ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဥဗ္ဗိနယံ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနံ။ ဣဒံ ဒသမံ သလာကံ နိက္ခိပါမိ။

‘‘သုဏာတု ¶ မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော။ ဣမာနိ ဒသ ဝတ္ထူနိ သင်္ဃေန ဝိနိစ္ဆိတာနိ။ ဣတိပိမာနိ ဒသဝတ္ထူနိ ဥဒ္ဓမ္မာနိ၊ ဥဗ္ဗိနယာနိ၊ အပဂတသတ္ထုသာသနာနီ’’တိ။

၄၅၈။ ‘‘နိဟတမေတံ၊ အာဝုသော၊ အဓိကရဏံ၊ သန္တံ ဝူပသန္တံ သုဝူပသန္တံ။ အပိ စ မံ တွံ၊ အာဝုသော၊ သင်္ဃမဇ္ဈေပိ ဣမာနိ ဒသ ဝတ္ထူနိ ပုစ္ဆေယျာသိ – တေသံ ဘိက္ခူနံ သညတ္တိယာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အာယသ္မန္တံ သဗ္ဗကာမိံ သင်္ဃမဇ္ဈေပိ ဣမာနိ ဒသ ဝတ္ထူနိ ပုစ္ဆိ။ ပုဋ္ဌော ပုဋ္ဌော အာယသ္မာ သဗ္ဗကာမီ ဝိဿဇ္ဇေသိ။ ဣမာယ ခေါ ပန ဝိနယသင်္ဂီတိယာ သတ္တ ဘိက္ခုသတာနိ အနူနာနိ အနဓိကာနိ အဟေသုံ၊ တသ္မာယံ ဝိနယသင်္ဂီတိ ‘‘သတ္တသတိကာ’’တိ ဝုစ္စတီတိ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

သတ္တသတိကက္ခန္ဓကော ဒွါဒသမော။

ဣမမှိ ¶ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ ပဉ္စဝီသတိ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒသ ¶ ဝတ္ထူနိ ပူရေတွာ၊ ကမ္မံ ဒူတေန ပါဝိသိ၊

စတ္တာရော ပုန ရူပဉ္စ၊ ကောသမ္ဗိ စ ပါဝေယျကော။

မဂ္ဂေါ သောရေယျံ သင်္ကဿံ၊ ကဏ္ဏကုဇ္ဇံ ဥဒုမ္ဗရံ၊

သဟဇာတိ စ မဇ္ဈေသိ၊ အဿောသိ ကံ နု ခေါ မယံ။

ပတ္တနာဝါယ ဥဇ္ဇဝိ၊ ရဟောသိ ဥပနာမယံ [ဒူရတောပိ ဥဒပါဒိ (က။)]၊

ဂရု [ဒါရုဏံ (သျာ။)] သင်္ဃော စ ဝေသာလိံ၊ မေတ္တာ သင်္ဃော ဥဗ္ဗာဟိကာတိ။

သတ္တသတိကက္ခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။

စူဠဝဂ္ဂေါ [စုလ္လဝဂ္ဂေါ (သီ။)] နိဋ္ဌိတော။

စူဠဝဂ္ဂပါဠိ နိဋ္ဌိတာ။