📜

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

මහාවංසපාළි

පථමපරිච්ඡෙද

මහියඞ්ගණාගමනං

1.

නමස්සිත්වාන සම්බුද්ධං, සුසුද්ධං සුද්ධවංසජං;

මහාවංසං පවක්ඛාමි, නානානූනාධිකාරිකං.

2.

පොරාණෙහි කතො’පෙසො, අතිවිත්ථාරිතො ක්වචි;

අතීව ක්වචි සංඛිත්තො, අනෙකපුනරුත්තකො.

3.

වජ්ජිතං තෙහි දොසෙහි, සුඛග්ගහණධාරණං;

පසාදසංවෙගකරං, සුතිතො ච උපාගතං.

4.

පසාදජනකෙ ඨානෙ, තථා සංවෙගකාරකෙ;

ජනයන්තො පසාදඤ්ච, සංවෙගඤ්ච සුණාථ තං.

5.

දීපඞ්කරඤ්හි සම්බුද්ධං, පස්සිත්වා නො ජිනො පුරා;

ලොකං දුක්ඛා පමොචෙතුං, බොධාය පණිධිං අකා.

6.

තතො තඤ්චෙව සම්බුද්ධං, කොණ්ඩඤ්ඤං මඞ්ගලං මුනිං;

සුමනං රෙවතං බුද්ධං, සොභිතඤ්ච මහාමුනිං.

7.

අනොමදස්සිං සම්බුද්ධං, පදුමං නාරදං ජිනං;

පදුමුත්තරසම්බුද්ධං, සුමෙධඤ්ච තථාගතං.

8.

සුජාතං පියදස්සිඤ්ච, අත්ථදස්සිඤ්ච නායකං;

ධම්මදස්සිඤ්ච සිද්ධත්ථං, තිස්සං ඵුස්සජිනං තථා.

9.

විපස්සිං සිඛීසම්බුද්ධං, සම්බුද්ධං වෙස්සභුං විභුං;

කකුසන්ධඤ්ච සම්බුද්ධං, කොණාගමනමෙව ච.

10.

කස්සපං සුගතඤ්ච’මෙ, සම්බුද්ධෙ චතුවීසති;

ආරාධෙත්වා මහාවීරො, තෙහි බොධාය බ්යාකතො.

11.

පුරෙත්වා පාරමී සබ්බා, පත්වා සම්බොධිමුත්තමං;

උත්තමො ගොතමො බුද්ධො, සත්තෙ දුක්ඛා පමොචයි.

12.

මගධෙසු රුවෙලායං, බොධිමූලෙ මහාමුනි;

විසාඛපුණ්ණමායං සො, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

13.

සත්තාහානි තහිං සත්ත, සො විමුත්තිසුඛං පරං;

වින්දන්තං මධුරත්තඤ්ච, දස්සයන්තො වසී වසි.

14.

තතො බාරාණසිං ගන්ත්වා, ධම්මචක්කං පගත්තයි;

තත්ථ වස්ස වසන්තො’ව, සට්ඨිං අරහතං අකා.

15.

තෙ ධම්මදෙසනත්ථාය, විස්සජ්ජෙත්වාන භික්ඛවො;

විනෙත්වා ච තතො තිංස-සහා යෙ භද්දවග්ගියෙ.

16.

සහස්සජටිලෙ නාථො, විනෙතුං කස්සපාදිකෙ;

හෙමන්තෙ උරුවෙලායං, වසිතෙ පරිපාචයං.

17.

උරුවෙලකස්සපස්ස, මහායඤ්ඤෙ උපට්ඨිතෙ;

තස්ස’ත්තනො නාගමනෙ, ඉච්ඡාචාරං විජානිය.

18.

උත්තරකුරුතො භික්ඛං, ආහරිත්වා රිමද්දනො;

අනොතත්තදහෙ භුත්වා, සායන්හසමයෙ සයං.

19.

බොධිතො නවමෙ මාසෙ, ඵුස්සපුණ්ණමියං ජිනො;

ලඞ්කාදීපං විසොධෙතුං, ලඞ්කාදීපමුපාගමි.

20.

සාසනුජ්ජොතනං ඨානං, ලංකා ඤාතා ජිනෙන හි;

යක්ඛපුණ්ණාය ලඞ්කාය, යක්ඛා නිබ්බා සියාති ච.

21.

ඤාතොව ලඞ්කාමජ්ඣම්හි, ගඞ්ගාභීරෙ මනොරමෙ;

තියොජනාය තෙ රම්මෙ, එකයොජනවිත්ථතෙ.

22.

මහානාගවනුය්යානෙ, යක්ඛසඞ්ගාමභූමියා;

ලඞ්කාදීපට්ඨයක්ඛානං, මහායක්ඛසමාගමො.

23.

උපාගතො තං සුගතො, මහායක්ඛසමාගමං;

සමාගමස්ස මජ්ඣම්හි, තත්ථ තෙසං සිරොපරි.

24.

මහියඞ්ගණථූපස්ස, ඨානෙ වෙහායසං ජිනො;

වුට්ඨිවාතන්ධකාරෙසි, තෙසං සංවෙජනං අකා.

25.

තෙ භයට්ඨා’භයං යක්ඛා, අයාචුං අභයං ජිනං;

ජිනො අභයදො ආහ, යක්ඛෙ තෙ’ති භයද්දීතෙ.

26.

යක්ඛා භයං වො දුක්ඛඤ්ච, හරිස්සාමි ඉදං අහං;

තුම්හෙ නිසජ්ජඨානං මෙ, සමග්ගා දෙථ නො ඉධ.

27.

ආහු තෙ සුගතං යක්ඛා, දෙම මාරිස තෙ ඉධ;

සබ්බෙපි සකලං දීපං, දෙහි නො අභයං තුවං.

28.

භයං සීතං තමං තෙසං, හන්ත්වා තං දින්නභූමියං;

චම්මක්ඛන්ධං අත්ථරිත්වා, තත්ථා’ සීනො ජිනො තතො.

29.

චම්මක්ඛණ්ඩං පසාරෙසි, ආදිත්තං තං සමන්තතො;

ඝම්මාභිභූතා තෙ භීතා, ඨිතා අන්තෙ සමන්තතො.

30.

ගිරිදීපං තතො නාථො, රම්මං තෙසං ඉධා’නයි;

තෙසු තත්ථ පවිට්ඨෙසු, යථාඨානෙ ඨපෙසි ච.

31.

නාථො තං සංඛිපි ධම්මං, තදා දෙවා සමාගමුං;

තස්මිං සමාගමෙ තෙසං, සත්ථා ධම්ම මදෙසයි.

32.

නෙකෙසං පාණකොටීනං, ධම්මාභිසමයො අහු;

සරණෙසු ච සීලෙසු, ඨිතා ආසුං අසංඛියා.

33.

සොතාපත්තිඵලං පත්වා, සෙලෙ සුමනකූටකෙ;

මහාසුමනදෙවින්දො, පූජියං යාචි පූජියං.

34.

සිරං පරාමසිත්වාන, නීලාමලසිරොරුහො;

පාණිමත්තෙඅදා කෙසෙ, තස්ස පාණ හිතො ජිනො.

35.

සො තං සුවණ්ණචඞ්කොට-වරෙනාදාය සත්ථුනො;

නිසින්නට්ඨානරචිතෙ, නානාරතනසඤ්චයෙ.

36.

සබ්බතො සත්තරතනෙ, තෙ ඨපෙත්වා සිරොරුහෙ;

සො ඉන්දනීලථූපෙන, පිදහෙසි නමස්සි ච.

37.

පරිනිබ්බුතම්හි සම්බුද්ධෙ, චිතකතො ච ඉද්ධියා;

ආදාය ජිනගීවට්ඨිං, ථෙරො සරභූනාමකො.

38.

ථෙරස්ස සාරිපුත්තස්ස, සිස්සො ආනීය චෙතියෙ;

තස්මිංයෙව ඨපෙත්වාන, භික්ඛූහි පරිවාරිතො.

39.

ඡාදාපෙත්වා මෙදවණ්ණ-පාසාණෙහි මහිද්ධිකො;

ථූපං ද්වාදසහත්ථුච්චං, කාරාපෙත්වාන පක්කමි.

40.

දෙවානංපියතිස්සස්ස, රඤ්ඤො භාතුකුධාරකො;

උද්ධචූළාභයො නාම, දිස්වා චෙතිය මබ්භුතං.

41.

තං ඡාදයිත්වා කාරෙසි, තිංසහත්ථුච්ච චෙතියං;

මද්දන්තො දමිළෙ රාජා, තත්රට්ඨො දුක්ඛගාමණි.

42.

අසීතිහත්ථං කාරෙසි, තස්ස කඤ්ජුකචෙතියං;

මහියඞ්ගණථූපොය-මෙසො එවං පතිට්ඨිතො.

43.

එවං දීපමිමංකත්වා, මනුස්සාරහමිස්සරො;

උරුවෙලමගා ධීරො, උරුවීර පරක්කමොති.

මහියඞ්ගණාගමනං නිට්ඨිතං.

නාගදීපාගමන

44.

මහාකාරුණිකො සත්ථා, සබ්බලොකහිතෙ රතො;

බොධිතො පඤ්චමෙ වස්සෙ, වසං ජෙතවනෙ ජිනො.

45.

මහොදරස්ස නාගස්ස, තථා චූළොදරස්ස ච;

මාතුලභාගිනෙය්යානං, මණිපල්ලඞ්කහෙතුකං.

46.

දිස්වා සපාරිසජ්ජානං, සඞ්ගාමං පච්චුපට්ඨිතං;

සම්බුද්ධො චිත්තමාසස්ස, කාළපක්ඛෙ උපොසථෙ.

47.

පාතොයෙව සමාදාය, පවරං පත්තචීවරං;

අනුකම්පාය නාගානං, නාගදීපමුපාගමි.

48.

මහාදරො’පිසො නාගො, තදා රාජා අහිද්ධිකො;

සමුද්දෙ නාගභවනෙ, දසද්ධසතයොජනෙ.

49.

කණිට්ඨිකා තස්ස කණ්හා, වඩ්ඪමානම්හි පබ්බතෙ;

නාගරාජස්ස දින්නා’සි, තස්ස චූළොදරො සුතො.

50.

තස්ස මාතා මහාමාතු, මණිපල්ලඞ්කමුත්තමං;

දත්වා කාලකතා නාගී, මාතුලෙන තථා හි සො.

51.

අහොසි භාගිනෙය්යස්ස, සඞ්ගාමො පච්චුපට්ඨිතො;

පබ්බතෙය්යා’පි නාගා තෙ, අහෙසුඤ්හි මහිද්ධිකා.

52.

සමිද්ධිසුමනො නාම, දෙවො ජෙතවනෙ ඨිතං;

රාජායතනමාදාය, අත්තනො භවනං සුභං.

53.

බුද්ධානුමතියායෙව, ඡත්තාකාරං ජිනොපරි;

ධාරයන්තො උපාගඤ්ඡි, ඨානං තං පුබ්බවුට්ඨකං.

54.

දෙවො හි සො නාගදීපෙ, මනුස්සො’නන්තරෙ භවෙ;

අහොසි රාජායතන-ඨිතඨානෙ ස අද්දස.

55.

පච්චෙකබුද්ධ භුඤ්ජන්තෙ, දිස්වා චිත්තං පසාදිය;

පත්තසොධනසාඛායො, තෙසං පාදාසි තෙන සො.

56.

නිබ්බත්තිතස්මිං රුක්ඛස්මිං, ජෙතුය්යානෙ මනොරමෙ;

ද්වාරකොට්ඨකපස්සම්හි, පච්ඡා බහි අහොසි සො.

57.

දෙවාතිදෙවො දෙවස්ස, තස්ස වුද්ධිඤ්ච පස්සිය;

ඉදං ඨාන හිතත්ථඤ්ච, තං සරුක්ඛං ඉධානයි.

58.

සඞ්ගාමමජ්ඣෙ ආකාසෙ, නිසින්නො තත්ථ නායකො;

තමං තමොනුදො තෙසං, නාගානං හිංසනං අකා.

59.

අස්සාසෙන්තො භයට්ටෙ තෙ, ආලොකං පවිද්ධංසයි;

තෙ දිස්වා සුගතං තුට්ඨා, පාදෙ වන්දිංසු සත්ථුනො.

60.

තෙසං ධම්මමදෙසෙසි, සාමග්ගිකරණං ජිනො;

උභො’පි තෙ පතීතා තං, පල්ලඞ්කං මුනිනො අදුං.

61.

සත්ථා භූමිගතො තත්ථ, පසීදිස්වාන ආසනෙ;

තෙහි දිබ්බන්නපානෙහි, නාගරාජෙහි තප්පිතො.

62.

තෙ ජලට්ඨෙ තලට්ඨෙ ච, භුජගෙ’සීතිකොටියො;

සරණෙසු ච සීලෙසු, පතිට්ඨාපෙසි නායකො.

63.

මහොදරස්ස නාගස්ස, මාතුලො මණිඅක්ඛිකො;

කල්යාණියං නාගරාජා, යුද්ධං කාතුං තහිං ගතො.

64.

බුද්ධගාමම්හි පඨමෙ, සුත්වා සද්ධම්මදෙසනං;

ඨිතො සරණසීලෙසු, තත්ථා’යාචි තථාගතං.

65.

මහතී අනුකම්පානො, කතා නාථ තයා අයං;

තවානාගමනෙ සබ්බෙ, මයං භස්මී භවාමහෙ.

66.

අනුකම්පා මහී පිතෙ, විසුං හොතු මහොදය;

පුනරාගමනෙනෙත්ථ, වාසභූමිං මමා මම.

67.

අධිවාසයිත්වා භගවා, තුණ්හිභාවෙ නිධාගමං;

පතිට්ඨාපෙසි තත්ථෙව, රාජායතනචෙතියං.

68.

තඤ්චපි රාජායතනං, පල්ලඤ්චඞ්ක මහාරහං;

අප්පෙසි නාගරාජූනං, ලොකනාථො නමස්සිතුං.

69.

පරිභොගචෙතියං මය්හං, නාගරාජා නමස්සථ;

තං භවිස්සති වොතාතා, හිතාය ච සුඛාය ච.

70.

ඉච්චෙවමාදිං සුගතො, නාගානං අනුසාසනං;

කත්වා ජෙතවනං එව, ගතො ලොකානුකම්පකොති.

නාගදීපාගමනං

කල්යාණාගමනං

71.

තතො සො තතියෙ වස්සෙ,

නාගින්දො මණිඅක්ඛිකො;

උපසඞ්කම්ම සම්බුද්ධං,

සතසඞ්ඝං නිමන්තයි.

72.

බොධිතො අට්ඨමෙ වස්සෙ, වසං ජෙතවනෙ ජිනො;

නාථො පඤ්චහි භික්ඛූනං, සතෙහි පරිවාරිතො.

73.

දුතියෙ දිවසෙ භත්ත-කාලෙ ආරොචිතෙ ජිනො;

රම්මෙ වෙසාඛමාසම්හි, පුණ්ණමායං මුනිස්සරො.

74.

තත්ථෙව පාරුපිත්වාන, සඞ්ඝාටිං පත්තමාදිය;

ආගා කල්යාණිදෙසං තං, මණිඅක්ඛිනිවෙසනං.

75.

කල්යාණි චෙතියඨානෙ, කතෙ රතනමණ්ඩපෙ;

මහාරහම්හි පල්ලඞ්කෙ, සහසඞ්ඝෙනු’පාවිසි.

76.

දිබ්බෙහි ඛජ්ජභොජ්ජෙහි, සගණො සගණං ජිනං;

නාගරාජා ධම්මරාජං, සන්තප්පෙසි සුමානසො.

77.

තත්ථ ධම්මං දෙසයිත්වා, සත්ථා ලොනුකම්පකො;

උග්ගන්ත්වා සුමනෙ කූටෙ, පදං දස්සෙසි නායකො.

78.

තස්මිං පබ්බතපාදම්හි, සහසඞ්ඝො යථාසුඛං;

දිවා විහාරං කත්වාන, දීඝවාපි මුපාගමි.

79.

තත්ථ චෙතියඨානම්හි, සසඞ්ඝොව නිසීදිය;

සමාධිං අප්පයී නාථො, ඨානාගාරවපත්තියා.

80.

තතො වුට්ඨාය ඨානම්හා, ඨානාඨානෙසු කොවිදො;

මහාමෙඝවනාරාම-ඨානමාග මහාමුනි.

81.

මහාබොධිඨිතඨානෙ, නිසීදිත්වා සසාවකො;

සමාධිං අප්පයී නාථො, මහාථූපඨිතෙ තථා.

82.

ථූපාරාමම්හි ථූපස්ස, ඨිතඨානෙ තථෙව ච;

සමාධිතො’ථ වුට්ඨාය, සිලාචෙතියඨානගො.

83.

සහාගතෙ දෙවගණො, ගණී සමනුසාසිය;

තතො ජෙතවනං බුද්ධො, බුද්ධසබ්බත්ථකො අගා.

84.

එවං ලඞ්කාය නාථො, හිතමමිතමතී ආයතිං පෙක්ඛමානො;

තස්මිං කාලම්හි ලංකාසුරභුජගගණාදීනමත්ථඤ්ච පස්සං;

ආගා තික්ඛත්තුමෙතං අතිවිපුලදයො ලොකදීපො සුදීපං;

දීපො තෙනායමාසි සුජනබහුමනො ධම්මදීපාව භාසීති.

කල්යාණාගමනං

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

තථාගතාභිගමනං නාම

පඨමො පරිච්ඡෙදො.

දුතියපරිච්ඡෙද

මහාසම්මතවංස

1.

මහාසම්මත රාජස්ස, වංසජො හි මහාමුනි;

කප්පස්සාදිම්හි රාජා’සි, මහාසම්මතනාමකො.

2.

රොජො ච වරරොජො ච, තථා කල්යාණකා දුවෙ;

උපොසථො ච මන්ධාතා, චරකො’පචරා දුවෙ.

3.

චෙතීයො මුචලො චෙව, මහාමූචලනාමකො;

මුචලින්දො සාගරො චෙව, සාගරො දෙව වනාමකො.

4.

භරතො භගීරථො චෙව, රුචි ච සුරුචි පිච;

පතාපො මහාපතාපො, පනාදා ච තථා දුවෙ.

5.

සුදස්සනො ච නෙරු ච, තථා එව දුවෙ දුවෙ;

පච්ඡිමා චා’ති රාජානො, තස්ස පුත්තපපුත්තකා.

6.

අසංඛියායුකා එතෙ, අට්ඨවීසති භූමිපා;

කුසාවතිං රාජගහං, මිථිලඤ්චාපි ආවසුං.

7.

තතො සතඤ්ච රාජනො, ඡප්පඤ්ඤාස ච සට්ඨි ච;

චතුරාසීති සහස්සානි, ඡත්තිංසා ච තතො පරෙ.

8.

ද්වත්තිංස අට්ඨවීසා ච, ද්වාවීසති තතො පරෙ;

අට්ඨාරස සත්තරස, පඤ්චදස චතුද්දස.

9.

නව සත්ත ද්වාදස ච, පඤ්චවීස තතොපරෙ;

පඤ්චවීසං ද්වාදස ච, ද්වාදසඤ්ච නවා පිච.

10.

චතුරාසීතිසහස්සානි, මඛාදෙවාදිකාපි ච;

චතුරාසීතිසහස්සානි, කළාරාජනකාදයො.

11.

සොළස යාව ඔක්කාතං, පපුත්තා රාසිතො ඉමෙ;

විසුං විසුං පුරෙ රජ්ජං, කමතො අනුසාසිසුං.

12.

ඔක්කාමුඛො ජෙට්ඨපුත්තො, ඔක්කාකසා’සි භූපති;

නිපුරො චන්දීමා චන්දං-මුඛො ච සිවි සඤ්ජයො.

13.

වෙස්සන්තර මහාරාජා, ජාලී ච සීහවාහනො;

සීහස්සරො ච ඉච්චෙතෙ, තස්ස පුත්ත ප පුත්තකා.

14.

ද්වෙඅසීති සහස්සානි, සීහස්සරස්ස රාජිනො;

පුත්ත ප පුත්ත රාජානො, ජයසෙනො තදන්තිමො.

15.

එතෙ කපිලවත්ථුස්මිං, සක්යරාජාති විස්සුතා;

සීහහනු මහාරාජා, ජයසෙනස්ස අත්රජො.

16.

ජයසෙනස්ස ධීතා ච, නාමෙනා’සි යසොධරා;

දෙවදයෙ දෙවදහ-සක්කො නාමා’සි භූපති.

17.

අඤ්ජනො චා’ථ කච්චානා, ආසුං තස්ස සුතා දුවෙ;

මහෙසීචා’සි කච්චානා, රඤ්ඤො සීහහනුස්ස සා.

18.

ආසී අඤ්ජනසක්කස්ස, මහෙසී සා යසොධරා;

අඤ්ජනස්ස දුවෙ ධීතා, මායා චාථ පජාපති.

19.

පුත්තා දුවෙ දණ්ඩපාණී, සුප්පබුද්ධො ච සාකියො;

පඤ්ච පුත්තා දුවෙ ධීතා, ආසුං සීහහනුස්සරෙ.

20.

සුද්ධොදනො ධොතොදනො, සක්කසුක්කමිතොදනො;

අමිතා පමිතාචා’ති, ඉමෙ පඤ්ච ඉමා දුවෙ.

21.

සුප්පබුද්ධස්ස සක්කස්ස, මහෙසී අමිතා අහු;

තස්සා’සුං භද්දකච්චානා, දෙවදත්තො දුවෙ සුතා.

22.

මායා මහාපජාපති චෙව, සුද්ධොදන මහෙසීයො;

සුද්ධොදන මහාරඤ්ඤො, පුත්තො මායාය සො ජිනො.

23.

මහා සම්මතවංසම්හි, අසම්භින්නෙ මහාමුනි;

එවං පවත්තෙ සඤ්ජාතො, සබ්බ ඛත්ථිය මුද්ධනි.

24.

සිද්ධත්ථස්ස කුමාරස්ස, බොධිසත්තස්ස සා අහු;

මහෙසී භද්දකච්චානා, පුත්තො තස්සා’සි රාහුලො.

25.

බිම්බිසාරො ච සිද්ධත්ථ-කුමාරො ච සහායකා;

උභින්නං පිතරො චාපි, සහායාඑව තෙ අහුං.

26.

බොධිසත්තො බිම්බිසාරා, පඤ්චවස්සාධිකො අහු;

එකූනතිංසො වයසා, බොධිසත්තො’භිනික්ඛමි.

27.

පදහිත්වාන ඡබ්බස්සං, බොධිං පත්වා කමෙන ච;

පඤ්චතිංසො ථ වයසා, බිම්බිසාරමුපාගමි.

28.

බිම්බිසාරො පන්නරස-වස්සො’ථ පීතරං සයං;

අභිසිත්තො මහාපඤ්ඤො, පත්තො රජ්ජස්ස තස්ස තු.

29.

පත්තෙ සොළසමෙ වස්සෙ, සත්ථා ධම්මමදෙසයි;

ද්වාපඤ්ඤාසෙව වස්සානි, රජ්ජං කාරෙසි සො පන.

30.

රජ්ජෙ සමා පන්නරස, පුබ්බෙ ජිනසමාගමා;

සත්තතිංස සමා තස්ස, ධරමානෙ තථාගතෙ.

31.

බිම්බිසාරසුතො’ජාත-සත්තුතං ඝාතීයා’මති;

රජ්ජං ද්වත්තිංසවස්සානි, මහාමිත්තද්දුකාරයී.

32.

අජාතසත්තුනො වස්සෙ, අට්ඨමෙ මුනි නිබ්බුතො;

පච්ඡා සො කාරයී රජ්ජං, වස්සානි චතුවීසති.

33.

තථාගතො සකලලොකග්ගතං ගතො;

අනිච්චතාව සමවසො උපාගතො;

ඉති’ධ යො භයජනනිං අනිච්චතං,

අවෙක්ඛතෙ ස භවති දුක්ඛපාරගූති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

මහාසම්මතවංසො නාම

දුතියො පරිච්ඡෙදො.

තතිය පරිච්ඡෙද

පඨමධම්මසංගීති

1.

පඤ්චනෙත්තො ජිනො පඤ්ච-චත්තාලීසසමා’සමො;

ඨත්වා සබ්බානි කිච්චානි, කත්වා ලොකස්ස සබ්බථා.

2.

කුසිනාරායයමක-සාලානමන්තරෙ වරෙ;

වෙසාඛපුණ්ණමායං සො, දීපො ලොකස්ස නිබ්බුතො.

3.

සඞ්ඛ්යාපථමතික්කන්තා, භික්ඛූ තත්ථ සමාගතා;

ඛත්තියා බ්රාහ්මණා වස්සා, සුද්ධා දෙවා තථෙව ච.

4.

සත්තසතසහස්සානි, තෙසු පාමොක්ඛභික්ඛවො;

ථෙරො මහාකස්සපොව, සඞ්ඝත්ථෙරො තදා අහු.

5.

සත්ථුසරීරසාරීර-ධාතුකිච්චානි කාරිය;

ඉච්ඡන්තො සො මහාථෙරො, සත්ථු ධම්මචිරට්ඨිතිං.

6.

ලොකනාථෙ දසබලෙ, සත්තාහපරිනිබ්බුතෙ;

දුබ්භාසිතං සුභද්දස්ස, බුද්ධස්ස වචනං සරං.

7.

සරං චීවරදානඤ්ච, සමත්තෙ ඨපනං තථා;

සද්ධම්මඨපනත්ථාය, මුනිනා’නුග්ගහං කතං.

8.

කාතුං සද්ධම්මසංගීතිං, සම්බුද්ධානමතෙ යති;

නවඞ්ගසාසනධරෙ, සබ්බඞ්ගසමුපාගතෙ.

9.

භික්ඛූ පඤ්චසතෙයෙව, මහාඛීණාසවෙ වරෙ;

සම්මන්නි එකෙනූනෙ තු, ආනන්දත්ථෙරකාරණා.

10.

පුන ආනන්දත්ථෙරා’පි, භික්ඛූහි අභියාචිතො;

සම්මන්නි කාතුං සංගීතිං, සා න සක්කා හි තං විනා.

11.

සාධුකීළනසත්තාහං, සත්තාහං ධාතුභාජනං;

ඉච්චද්ධමාසං ඛෙපෙත්වා, සබ්බලොකානුකම්පකා.

12.

වස්සං වසං රාජගහෙ, කස්සාම ධම්මසඞ්ගහං;

නාඤ්ඤෙහි තත්ත වත්ථබ්බ-මිති කත්වාන නිච්ඡයං.

13.

සොකාතුරං තත්ථ තත්ථ, අස්සාසෙන්තො මහාජනං;

ජම්බුදීපම්හි තෙ ථෙරා, විචරිත්වාන චාරිකං.

14.

ආසළ්හිසුක්කපක්ඛම්හි, සුක්කපක්ඛඨිතත්ථිකා;

උපාගමුං රාජගහං, සම්පන්නචතුපච්චයං.

15.

තත්ථෙව වස්සූපගතා, තෙ මහාකස්සපාදයො;

ථෙරා ථිරගුණූපෙතා, සම්බුද්ධමතකොවිදා.

16.

වස්සානං පඨමං මාසං, සබ්බසෙනාසනෙසු’පි;

කාරෙසුං පටිසඞ්ඛාරං, වත්වානා’ජාතසත්තුනො.

17.

විහාරපටිසඞ්ඛාරෙ, නිට්ඨිතෙ අහු භූපති;

ඉදානි ධම්මසංගීතිං, කරිස්සාමි මයං ඉති.

18.

කත්තබ්බං කින්තිපුට්ඨස්ස, නිසජ්ජඨානමාදිසුං;

රාජා කත්ථාති පුච්ඡිත්වා, වුත්තඨානම්හි තෙහි සො.

19.

සීඝං වෙභාරසෙලස්ස, පස්සෙ කාරෙසි මණ්ඩපං;

සත්තපණ්ණිගුහාද්වාරෙ, රම්මං දෙවසභොපමං.

20.

සබ්බථා මණ්ඩයිත්වා තං, අත්ථරාපෙසි තත්ථ සො;

භික්ඛූනං ගණනායෙව, අනග්ඝත්ථරණානි ච.

21.

නිස්සාය දක්ඛිණං භාගං, උත්තරාමුඛමුත්තමං;

ථෙරාසනං සුපඤ්ඤත්තං, ආසි තත්ථ මහාරහං.

22.

තස්මිං මණ්ඩපමජ්ඣස්මිං, පුරත්ථමුඛමුත්තමං;

ධම්මාසනං සුපඤ්ඤත්තං, අහොසි සුගතාරහං.

23.

රාජා’රොචයි ථෙරානං, කම්මං නො නිට්ඨිතං ඉති;

තෙ ථෙරා ථෙරමානන්ද-මානන්දකරමබ්රවුං.

24.

ස්වෙ සන්නිපාතො ආනන්ද, සෙඛෙන ගමනං තහිං;

න යුත්තන්තෙ සදත්ථෙ ත්වං, අප්පමත්තො තතො භව.

25.

ඉච්චෙවං චොදිතො ථෙරො, කත්වාන වීරියං සමං;

ඉරියාපථතො මුත්තං, අරහත්තමපාපුණි.

26.

වස්සානං දුතියෙ මාසෙ, දුතියෙ දිවසෙ පන;

රුචිරෙ මණ්ඩපෙ තස්මිං, ථෙරා සන්නිපතිංසු තෙ.

27.

ඨපෙත්වා’නන්දත්ථෙරස්ස, අනුච්ඡවිකමාසනං;

ආසනෙසු නිසීදිංසු, අරහන්තො යථාරහං.

28.

ථෙරො’රහත්තපත්තිං සො, ඤාපෙතුං තෙහි නාගමා;

කුහිං ආනන්දත්ථෙරො’ති, වුච්චමානෙ තු කෙහිචි.

29.

නිම්මුජ්ජිත්වා පථවියා, ගන්ත්වා ජොතිපථෙන වා;

නිසීදි ථෙරො ආනන්දො, අත්තනො ඨපිතාසනෙ.

30.

උපාලිථෙරො විනයෙ, සෙසධම්මෙ අසෙසකෙ;

ආනන්දත්ථෙරමකරුං, සබ්බෙ ථෙරා ධුරන්ධරෙ.

31.

මහාථෙරො සකත්තානං, විනයං පුච්ඡිතුං සයං;

සම්මන්නු’පාලිථෙරො ච, විස්සජ්ජෙතුං තමෙව තු.

32.

ථෙරාසනෙ නිසීදිත්වා, විනයං තමපුච්ඡි සො;

ධම්මාසනෙ නිසීදිත්වා, විස්සජ්ජෙසි තමෙව සො.

33.

විනයඤ්ඤූනමග්ගෙන, විස්සජ්ජිතකමෙන තෙ;

සබ්බෙ සජ්ඣායමකරුං, විනයං නයකොවිදා.

34.

අග්ගං බහුස්සුතාදීනං, කොසාරක්ඛං මහෙසිනො;

සම්මන්නිත්වාන අත්තානං, ථෙරො ධම්මමපුච්ඡි සො.

35.

තථා සම්මන්නිය’ත්තානං, ධම්මාසනාගතො සයං;

විස්සජ්ජෙසි තමානන්ද-ත්ථෙරො ධම්මමසෙසතො.

36.

වෙදෙහමුනිනා තෙන, විස්සජ්ජිතකමෙන තෙ;

සබ්බෙ සජ්ඣායමකරුං, ධම්මං ධම්මත්ථකොවිදා.

37.

එවං සත්තහි මාසෙහි, ධම්මසංගීති නිට්ඨිතා;

සබ්බලොකහිතත්ථාය, සබ්බලොකහි තෙහි සා.

38.

මහාකස්සපථෙරෙන, ඉදං සුගතසාසනං;

පඤ්චවස්සසහස්සානි, සමත්ථං වත්තනෙ කතං.

39.

අතීව ජාතපාමොජ්ජා, සන්ධාරකජලන්තිකා;

සංගීතිපරියොසානෙ, ඡද්ධාකම්පි මහාමහී.

40.

අච්ඡරියානි චා’හෙසුං, ලොකෙනෙකානිනෙකධා;

ථෙරෙහෙව කතත්තා ච, ථෙරියායං පරම්පරා.

41.

පඨමං සඞ්ගහං කත්වා, සබ්බලොකහිතං බහුං;

තෙ යාවතායුකං ඨත්වා, ථෙරා සබ්බෙපි නිබ්බුතා.

42.

ථෙරා’පි තෙ මතිපදීපහතන්ධකාරා,

ලොකන්ධකාරහනනම්හි මහාපදීපා;

නිබ්බාපිතා මරණඝොරමහානිලෙන,

තෙනාපි ජීවිතමදං මතිමා ජහෙය්යාති.

සුජනප්පසාදංසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

පඨමධම්මසංගීතිනාම

තතියො පරිච්ඡෙදො.

චතුත්ථ පරිච්ඡෙද

දුතිය සංගීති

1.

අජාතසත්තු පුත්තො තං, ඝාතෙත්වා’දායි භද්දකො;

රජ්ජං සොළසවස්සානි, කාරෙසි මිත්තදූභිකො.

2.

උදයභද්ද පුත්තො තං, ඝාතෙත්වා අනුරුද්ධකො;

අනුරුද්ධස්ස පුත්තො තං, ඝාතෙත්වා මුණ්ඩනාමකො.

3.

මිත්තද්දුනො දුම්මතිනො, තෙ’පි රජ්ජමකාරයුං;

තෙසං උභින්නං රජ්ජෙසු, අට්ඨවස්සාන’තික්කමුං.

4.

මුණ්ඩස්ස පුත්තො පිතරං, ඝාතෙත්වා නාගදාසකො;

චතුවීසතිවස්සානි, රජ්ජං කාරෙසි පාපකො.

5.

පිතුඝාතකවංසො’ය, මීතිකුද්ධා’ථ නාගරා;

නාගදාසක රාජානං, අපනෙත්වා සමාගතා.

6.

සුසුනාගොති පඤ්ඤාතං, අමච්චං සාධුසම්මතං;

රජ්ජෙ සමභිසිඤ්ජිංසු, සබ්බෙසං හිතමානසා.

7.

සො අට්ඨාරසවස්සානි, රාජා රජ්ජමකාරයි;

කාළාසො කො තස්ස පුත්තො, අට්ඨවීසති කාරයි.

8.

අතීතෙ දසමෙ වස්සෙ, කාළාසොකස්ස රාජිනො;

සම්බුද්ධපරිනිබ්බානා, එවං වස්සසතං අහු.

9.

තදා වෙසාලියා භික්ඛූ, අනෙකා වජ්ජිපුත්තකා;

සිඞ්ගීලොණං ද්වඞ්ගුලඤ්ච, තථා ගාමන්තරම්මි ච.

10.

ආවාසා’නුමතා’චිණ්ණං, අමථිතං ජලොගි ච;

නිසීදනං අදසකං, ජාතරූපාදිකං ඉති.

11.

දසවත්ථූනි දීපෙසුං, කප්පන්තීති අලජ්ජීනො;

තං සුත්වාන යසත්ථෙරො, එවං වජ්ජීසු චාරිකං.

12.

ඡළභිඤ්ඤො බලප්පත්තො, යසො කාකණ්ඩකත්රජො;

තං සමෙතුං සඋස්සාහො, තත්ථාගමි’මහාවනං.

13.

ඨපෙත්වා’පොසථග්ගෙ තෙ, කංසපාතිං සහොධකං;

කහාපණාදිං සඞ්ඝස්ස, දෙථ’නා’හු උපාසකෙ.

14.

න කප්පතෙ තං මා දෙථ, ඉති ථෙරො සවාරයි;

පටිසාරණීයං කම්මං, යසත්ථෙරස්ස තෙ කරුං.

15.

යාචිත්වා අනුදූතං සො, සහ තෙන පුරං ගතො;

අත්තනො ධම්මවාදිත්තං, සඤ්ඤාපෙත්වා’ග සාගරෙ.

16.

අනුදූතවචො සුත්වා, තමුක්ඛිපිතුමාගතා;

පරික්ඛිපිය අට්ඨංසු, සරං ථෙරස්ස භික්ඛවො.

17.

ථෙරො උග්ගම්ම නභසා, ගන්ත්වා කොසම්බියං තතො;

පාවෙය්යකා වන්තිකානං, භික්ඛූනං සන්තිකං ලහුං.

18.

වෙසෙසි දූතෙතු සයං, ගන්ත්වා’හො ගඞ්ගපබ්බතං;

ආහ සම්භූතත්ථෙරස්ස, තං සබ්බං සාණවාසිනො.

19.

පාවෙය්යකා සට්ඨිථෙරා, අසිතා’වන්තිකාපි ච;

මහාඛීණාසවා සබ්බෙ, අහොගඞ්ගම්හි ඔතරුං.

20.

භික්ඛවො සන්නිපතිතා, සබ්බෙ තත්ථ තතො තතො;

ආසුං නවුතිසහස්සානි, මන්තෙත්වා අඛිලා’පි තෙ.

21.

සොරෙය්ය රෙවතත්ථෙරං, බහුස්සුත මනාසවං;

තං කාලපමුඛං ඤත්වා, පස්සිතුං නික්ඛමිංසු තං.

22.

ථෙරො තම්මන්තනං සුත්වා, වෙසාලිං ගන්තුමෙව සො;

ඉච්ඡන්තො ඵාසුගමනං, තතො නික්ඛමි තඞ්ඛණං.

23.

පාතො පාතොව නික්ඛන්ත-ට්ඨානං තෙන මහත්තනා;

සායං සායමුපෙන්තානං, සහජොතියමද්දසුං.

24.

තත්ථ සම්භූතත්ථෙරෙන, යසත්ථෙරො නියොජිතො;

සද්ධම්මසවනන්තෙ තං, රෙවතථෙර මුත්තමං.

25.

උපෙච්ච දසවත්ථූනි, පුච්ඡි ථෙරො පටික්ඛිපි;

සුත්වා’ධිකරණං තඤ්ච, නිසෙධෙමාති අබ්රවි.

26.

පාපාපි පක්ඛං පෙක්ඛන්තා, රෙවතත්ථෙර මුත්තමං;

සාමණකං පරික්ඛාරං, පටියාදිය තෙ බහුං.

27.

සීඝං නාවාය ගන්ත්වාන, සහජාතිසමීපගා;

කරොන්ති භත්තවිස්සග්ගං, භත්තකාලෙ උපට්ඨිතෙ.

28.

සහජාතිං ආවසන්තො, සාළථෙරො විචින්තියා;

පාවෙය්යකා ධම්මවාදී, ඉති පස්සි අනාසවො.

29.

උපෙච්ච තං මහාබ්රහ්මා, ධම්මෙ නිට්ඨාති අබ්රවි;

නිච්චං ධම්මෙ ඨිතත්තං සො, අත්තනො තස්ස අබ්රවි.

30.

තෙ පරික්ඛාරමාදාය, රෙවතත්ථෙරමද්දසුං;

ථෙරො න ගණ්හි තප්පක්ඛ-ගාහී සිස්සං පණාමයී.

31.

වෙසාලිං තෙ තතො ගන්ත්වා, තතො පුප්ඵපුරං ගතා;

වදිංසු කාළාසොකස්ස, නරින්දස්ස අලජ්ජීනො.

32.

සත්ථුස්ස නො ගන්ධකුටිං, ගොපයන්තො මයං තහිං;

මහාවනවිහාරස්මිං, වසාම වජ්ජීභූමියං.

33.

ගණ්හිස්සාම විහාර’න්ති, ගාමවාසිකසික්ඛවො;

ආගච්ඡන්ති මහාරාජ, මටිසෙධය තෙ ඉති.

34.

රාජානං දුග්ගහිතං තෙ, කත්වා වෙසාලිමාගමුං;

රෙවතත්ථෙර මූලම්හි, සහජාතියමෙත්ථ තු.

35.

භික්ඛූ සතසහස්සානි, එකාදස සමාගතා;

නවුතිඤ්ච සහස්සානි, අහු තං වත්ථු සන්තියා.

36.

මූලට්ඨෙහි විනා වත්ථු-සමනං නෙව රොචයි;

ථෙරො සබ්බෙපි භික්ඛූ තෙ, වෙසාලිමාගමුං තතො.

37.

දුග්ගහිතොව සො රාජා, තත්ථාමච්චෙ අපෙසයි;

මූළා දෙවානුභාවෙන, අඤ්ඤත්ථ අගමිංසු තෙ.

38.

පෙසෙත්වා තෙ මහීපාලො, තං රත්තිං සුපිනෙනසො;

අපස්සි සකමත්තානං, පක්ඛිත්තං ලොහකුම්භියං.

39.

අතිභීතො අහු රාජා, තමස්සා සෙතු මාගමා;

භගිනී නන්දථෙරී තු, ආකාසෙන අනාසවා.

40.

භාරියං තෙ කතං කම්මං, ධම්මිකෙ’ය්යෙ ඛමාපය;

පක්ඛො තෙසං භවිත්වා ත්වං, කුරු සාසනපග්ගහං.

41.

එවං කතෙ සොත්ථි තුය්හං, හෙස්සතීති අපක්කමි;

පසාතෙයෙව වෙසාලිං, ගන්තුං නික්ඛමි භූපති.

42.

ගන්ත්වා මහාවනං භික්ඛූ-සඞ්ඝං සො සන්නිපාතිය;

සුත්වා උභින්නං වාදඤ්ච, ධම්මපක්ඛඤ්ච රොචිය.

43.

ඛමාපෙත්වා ධම්මිකෙ තෙ, භික්ඛූ සබ්බෙ මහීපති;

අත්තනො ධම්මපක්ඛත්තං, වත්වා තුම්හෙ යථාරුචි.

44.

සම්පග්ගහං සාසනස්ස, කරොථාති ච භාසිය;

දත්වා ච තෙසං ආරක්ඛං, අගමාසි සකං පුරං.

45.

නිච්ඡෙතුං තානි වත්ථූනි, සඞ්ඝො සන්නිපතී තදා;

අනග්ගානි තත්ථ භස්සානි, සඞ්ඝමජ්ඣෙ අජායිසුං.

46.

තතො සො රෙවතත්ථෙරො, සාවෙත්වා සඞ්ඝමජ්ඣගො;

උබ්භාහිකාය තං වත්ථුං, සමෙතුං නිච්ඡයං අකා.

47.

පාචිනකෙච චතුරො, චතුරො පාවෙය්යකෙපි ච;

උබ්භාහිකාය සම්මන්නි, භික්ඛූ තං වත්ථු සන්තියා.

48.

සබ්බකාමී ච සාළ්හො ච, ඛුජ්ජසොභිතනාමකො;

වාසභගාමිකො චාති, ථෙරො පාචිනකා ඉමෙ.

49.

රෙවතො සාණසම්භූතො,

යසො කාකොණ්ඩකත්රජො;

සුමනො චාති චත්තාරො,

ථෙරා පාවෙය්යකා ඉමෙ.

50.

සමෙතුං තානි වත්ථූනි, අප්පසද්දං අනාකුලං;

අගමුං වාලුකාරාමං, අට්ඨත්ථෙරා අනාසවා.

51.

දහරෙනා’ජි තෙ නෙත්ථ, පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ සුභෙ;

නිසීදිංසු මහාථෙරා, මහාමුනි මතඤ්ඤුනො.

52.

තෙසු වත්ථූසු එකෙකං, කමතො රෙවතො මහා;

ථෙරො ථෙරං සබ්බකාමිං, පුච්ඡි පුච්ඡාසු කොවිදො.

53.

සබ්බකාමී මහාථෙරො, තෙන පුට්ඨො’ථ බ්යාකරි;

සබ්බානි තානි වත්ථූනි, න කප්පන්තීති සුත්තතො.

54.

නිහනිත්වා’ධිකරණං, තං තෙ තත්ථ යථාක්කමං;

තථෙව සඞ්ඝමජ්ඣෙපි, පුච්ඡාවිස්සජ්ජනං කරුං.

55.

නිග්ගහං පාපභික්ඛූනං, දසවත්ථුකදීපනං;

තෙසං දසසහස්සානං, මහාථෙරො අකංසු තෙ.

56.

සබ්බකාමී පුථවියා, සඞ්ඝත්ථෙරො තදා අහු;

සො වීසං වස්සසතිකො, තදා’සි උපසම්පදා.

57.

සබ්බකාමී ච සාළ්හො ච,

රෙවතො ඛුජ්ජසොභිතො;

යසො කාකොණ්ඩකසුතො,

සම්භූතො සාණවාසිකො.

58.

ථෙරා ආනන්දත්ථෙරස්ස, එතෙ සද්ධිවිහාරිනො;

වාසභගාමිකො චෙව, සුමනො ච දුවෙ පන.

59.

ථෙරා’නුරුද්ධත්ථෙරස්ස, එතෙ සද්ධිවිහාරිනො;

අට්ඨ ථෙරා’පි ධඤ්ඤා තෙ, දිට්ඨපුබ්බා තථාගතං.

60.

භික්ඛූ සතසහස්සානි, ද්වාදසාසුං සමාගතා;

සබ්බෙසං රෙවතත්ථෙරො, භික්ඛූනංපමුඛොතදා.

61.

තතො සො රෙවතත්ථෙරො, සද්ධම්මට්ඨිතියා චිරං;

කාරෙතුං ධම්මසංගීතිං, සබ්බභික්ඛුසමූහතො.

62.

පභින්නත්ථාදිඤාණානං, පිටකත්තයධාරිනං;

සතානි සත්තභික්ඛූනං, අරහන්තානමුච්චිනි.

63.

තෙ සබ්බෙ වාලුකාරාමෙ, කාළාසොකෙන රක්ඛිතා;

රෙවතත්ථෙරපාමොක්ඛා, අකරුං ධම්මසඞ්ගහං.

64.

පුබ්බෙ කතං තථා එව, ධම්මං පච්ඡා ච භාසිතං;

ආදාය නිට්ඨපෙසුං තං, එතං මාසෙහි අට්ඨහි.

65.

එවං දුතියසංගීතිං, කත්වා තෙපි මහායසා;

ථෙරා දොසක්ඛයං පත්තා, පත්තාකාලෙන නිබ්බුතිං.

66.

ඉති පරමමතීනං පත්තිපත්තබ්බකානං,

තිභවහිතකරානං ලොකනාථෙරසානං;

සුමරියමරණං තං සඞ්ඛතා සාරකත්තං,

පරිගණියමසෙසං අප්පමත්තො භවෙය්යාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ

මහාවංසෙ දුතියසංගීති නාම

චතුත්ථො පරිච්ඡෙදො.

පඤ්චම පරිච්ඡෙද

තතියධම්මසංගීති

1.

යා මහාකස්සපාදීහි, මහාථෙරෙහි ආදිතො;

කතා සද්ධම්ම සංගීති, ථෙරියා’ති පවුච්චති.

2.

එකො’ව ථෙරවාදො සො, ආදිවස්සසතෙ අහු;

අඤ්ඤාචරියවාදාතු, තතො ඔරං අජායිසුං.

3.

තෙහි සංගීතිකාරෙහි, ථෙරෙහි දුතියෙහි තෙ;

නිග්ගහිතා පාපභික්ඛූ, සබ්බෙ දසසහස්සකා.

4.

අකංසා’චරියවාදං තෙ, මහාසංගීතිනාමකා;

තතො ගොකුලිකා ජාතා, එකබ්බොහාරිකාපි ච.

5.

ගොකුලිකෙහි පණ්ණත්ති-වාදා බාහුලිකාපි ච;

චෙතියවාදා තෙස්වෙව, සමතාසඞ්ඝිකා ඡ තෙ.

6.

පුනාපි ථෙරවාදෙහි, මහිංසාසකභික්ඛවො;

වජ්ජීපුත්තකභික්ඛූ ච, දුවෙ ජාතා ඉමෙ ඛලු.

7.

ජාතා’ථ ධම්මුත්තරියා, භද්රයානිකභික්ඛවො;

ඡන්නාගාරා සම්මිතියා, වජ්ජීපුත්තියභික්ඛූති.

8.

මහිංසාසකභික්ඛූහි, භික්ඛූ සබ්බත්ථ වාදිනො;

ධම්මගුත්තියභික්ඛූ ච, ජාතා ඛලු ඉමෙ දුවෙ.

9.

ජාතා සබ්බත්ථිවාදීහි, කස්සපියා තතො පන;

ජාතා සඞ්කන්තිකා භික්ඛූ, සුත්තවාදා තතො පන.

10.

ථෙරවාදෙන සහ තෙ, හොන්ති ද්වාදසි’මෙපි ච;

පුබ්බෙ වුත්තඡවාදා ච, ඉති අට්ඨාරසා ඛිලා.

11.

සත්තරසාපි දුතියෙ, ජාතා වසස්සතෙ ඉති;

අඤ්ඤාචරියවාදා තු, තතො ඔරමජායිසුං.

12.

හෙමතා රාජගිරියා, තථා සිද්ධත්ථිකාපි ච;

පුබ්බසෙලියභික්ඛූ ච, තථා අපරසෙලියා.

13.

වාජිරියා ඡ එතෙහි, ජම්බුදීපම්හි භින්නකා;

ධම්මරුචි ච සාගලියා, ලංකාදීපම්හි භින්නකා.

ආචරියකුලවාදකථා නිට්ඨිතා.

ධම්මාසොකාභිසෙක

14.

කාළාසොකස්ස පුත්තා තු, අහෙසුං දසභාතිකා;

බාවීසතිං තෙ වස්සානි, රජ්ජං සමනුසාසිසුං.

15.

නව නන්දා තතො ආසුං, කමෙනෙව නරාධිපා;

තෙ’පි බාවීසවස්සානි, රජ්ජං සමනුසාසිසුං.

16.

මොරියානං ඛත්තියානං, වංසෙ ජාතං සිරිධරං;

චන්දගුත්තොති පඤ්ඤාතං, චාණක්කො බ්රාහ්මණො තතො.

17.

නවමං ධනනන්දං තං, ඝාතෙත්වා චණ්ඩකොධසා;

සකලෙ ජම්බුදීපස්මිං, රජ්ජෙ සමභිසිඤ්චී සො.

18.

සො චතුවීසවස්සානිං, රාජා රජ්ජමකාරයි;

තස්ස පුත්තො බින්දුසාරො, අට්ඨවීසති කාරයි.

19.

බින්දුසාරසුතා ආසුං, සතං එකො ච විස්සුතා;

අසොකො ආසි තෙසං තු, පුඤ්ඤතෙජොබලිද්ධිකො.

20.

වෙමාතිකෙ භාතරො සො, හන්ත්වා එකූනකං සතං;

සකලෙ ජම්බුදීපස්මිං, එකරජ්ජමපාපුණි.

21.

ජිනනිබ්බානතො පච්ඡා, පුරෙ තස්සාභිසෙකතො;

සාට්ඨාරසං වස්සසත-ද්වයමෙවං විජානිය.

22.

පත්වා චතූහි වස්සෙහි, එකරජ්ජං මහායසො;

පුරෙ පාටලිපුත්තස්මිං, අත්තානමභිසෙචයි.

23.

තස්සා’භිසෙකෙන සමං, ආකාසෙ භූමියං තථා;

යොජනෙ යොජනෙ ආණා, නිච්චං පවත්තිතා අහු.

24.

අනොතත්තො දකාකාජෙ, අට්ඨනෙසුං දිනෙ දිනෙ;

දෙවා දෙවො අකා තෙහි, සංවිභාගං ජනස්සච.

25.

නාගලතාදන්තකට්ඨං, ආනෙසුං හිමවන්තතො;

අනෙකෙසං සහස්සානං, දෙවා එව පහොනකං.

26.

අගදා’මලකඤ්චෙව, තථාගද හරිතකං;

තතො’ව අමපක්කඤ්ච, වණ්ණගන්ධරසුත්තමං.

27.

පඤ්චවණ්ණානි වත්ථානි, තත්ථපුඤ්ජනපට්ටකං;

පීතඤ්ච දිබ්බපානඤ්ච, ඡද්දන්තදහතො මරු.

28.

මරන්තා නගරෙ තස්මිං, මිගසූකරපක්ඛිනො;

ආගන්ත්වාන මහානසං, සයමෙව මරන්ති ච.

29.

ගාවො තත්ථ චරාපෙත්වා, වජමානෙන්ති දීපිනො;

ඛෙත්ත වත්ථුතළාකාදිං, පාලෙන්ති මිගසූකරා.

30.

සුමනං පුප්ඵපටකං, අභුත්තං දිබ්බමුප්පලං;

විලෙපනං අඤ්ජනඤ්ච, නාගානාගාවිමානතො.

31.

සාලිවාහසහස්සානි, නවුතිං තු සුවා පන;

ඡද්දන්තදහතොයෙව, ආහරිංසු දිනෙ දිනෙ.

32.

තෙ සාලිනිත්ථුසකණෙ, අඛණ්ඩෙත්වාන තණ්ඩුලෙ;

අකංසු මූසිකා තෙහි, භත්තං රාජකුලෙ අහු.

33.

අකංසු සස්සතං තස්ස, මධූනි මධුමක්ඛිකා;

තථා කම්මාරසාලාසු, අච්ඡාකූටානි පාතයුං.

34.

කරවිකා සකුණිකා, මනුඤ්ඤමධුරස්සරා;

අකංසු තස්සා’ගන්ත්වාන, රඤ්ඤො මධුරවස්සිතං.

35.

රාජා’භිසිත්තො සො’සොකො,

කුමාරං තිස්සසව්හයං;

කණිට්ඨං සංසොදරියං, උපරජ්ජෙ’භිසෙචයි.

ධම්මාසොකාභිසෙකො නිට්ඨිතො

නිග්රොධසාමණෙර දස්සන

36.

පිතා සට්ඨිසහස්සානි, බ්රාහ්මණෙ බ්රහ්මපක්ඛිකෙ;

භොජෙසි සොපි තෙයෙව, තීණි වස්සානි භොජයි.

37.

දිස්වා’නුපසමං තෙසං, අසොකො පරිවෙසනෙ;

විචෙය්ය දානං දස්සන්ති, අමච්චෙ සන්නියොජිය.

38.

ආණාපයිත්වා මතිමා, නානාපාසණ්ඩිකෙ විසුං;

වීමංසිත්වා නිසජ්ජාය, භොජාපෙත්වා විසජ්ජයි.

39.

කාලෙ වාතායනගතො, සන්තං රච්ඡාගතං යතිං;

නිග්රොධසාමණෙරං සො, දිස්වා චිත්තං පසාදයි.

40.

බින්දුසාරස්ස පුත්තානං, සබ්බෙසං ජෙට්ඨභාතුනො;

සුමනස්ස කුමාරස්ස, පුත්තො සො හි කුමාරකො.

41.

අසොකො පිතරා දින්නං, රජ්ජමුජ්ජෙනියඤ්හි සො;

හිත්වා’ගතො පුප්ඵපුරං, බින්දුසාරෙ ගිලානකෙ.

42.

කත්වා පුරං සකායත්තං, මතෙ පිතරි භාතරං;

ඝාතෙත්වා ජෙට්ඨකං රජ්ජං, අග්ගහෙසි පුරෙ වරෙ.

43.

සුමනස්ස කුමාරස්ස, දෙවී තන්නාමිකා තතො;

ගබ්භිනී නික්ඛමිත්වාන, පාචිනද්වාරතො බහි.

44.

චණ්ඩාලගාම මගමා, තත්ථ නිග්රොධදෙවතා;

තමාලපියනාමෙන, මා පත්වා ඝරකං අදා.

45.

තදහෙ’ව වරං පුත්තං, විජායිත්වා සුතස්ස සා;

නිග්රොධොති අකා නාමං, දෙවතා නුග්ගහානුගා.

46.

දිස්වා තං ජෙට්ඨචණ්ඩාලො, අත්තනො සාමිනිං විය;

මඤ්ඤන්තො තං උපට්ඨාසි, සත්තවස්සානි සාධුකං.

47.

තං මහාවරුණො ථෙරො, තදා දිස්වා කුමාරකං;

උපනිස්සය සම්පන්නං, අරහා පුච්ඡි මාතරං.

48.

පබ්බාජෙසි ඛුරග්ගෙ සො, අරහත්තමපාපුණි;

දස්සනායො’ප ගච්ඡන්තො, සො තතො මාතුදෙවියා.

49.

දක්ඛිණෙන ච ද්වාරෙන, පවිසිත්වා පුරුත්තමං;

තං ගාමගාමිමග්ගෙන, යාති රාජඞ්ගණෙ තදා.

50.

සන්තාය ඉරියා යස්මිං, පසීදි සමහීපති;

පුබ්බෙ’ව සන්නිවාසෙන, පෙමං තස්මිං අජායථ.

51.

පුබ්බෙ කිර තයො ආසුං, භාතරො මධු වාණිජා;

එකො මධුං වික්කිණාති, ආහරන්ති මධුං දුවෙ.

52.

එකො පච්චෙකසම්බුද්ධො, වණරොගාතුරො අහු;

අඤ්ඤො පච්චෙකසම්බුද්ධො, තදත්ථං මධුවත්ථිකො.

53.

පිණ්ඩචාරිකවත්තෙන, නගරං පාවිසී තදා;

තිත්ථං ජලත්ථං ගච්ඡන්ති, එකා චෙටී තමද්දස.

54.

පුච්ඡිත්වා මධුකාමත්තං, ඤත්වා හත්ථෙන ආදිසි;

එසො මධ්වාපණො භන්තෙ, තත්ථ ගච්ඡා’ති අබ්රවි.

55.

තත්ථ පත්තස්ස බුද්ධස්ස, වාණිජො සො පසාදවා;

විස්සන්දයන්තො මුඛතො, පත්තපුරං මධුං අදා.

56.

පුණ්ණඤ්ච උප්පතන්තඤ්ච, පතිතඤ්ච මහීතලෙ;

දිස්වා මධුං පසන්නො සො, එවං පණිදහී තදා.

57.

ජම්බුදීපෙ එකරජ්ජං, දානෙනා’නෙන හොතු මෙ;

ආකාසෙ යොජනෙ ආණා, භූමියං යොජනෙති ච.

58.

භාතරෙ ආගතෙ ආහ, එදිසස්ස මධුං අදං;

අනුමොදථ තුම්හෙ තං, තුම්හාකඤ්ච යතො මධු.

59.

ජෙට්ඨො ආහ අතුට්ඨො සො,

චණ්ඩාලො නූන සොසියං;

නිවාසෙන්තීති චණ්ඩාලා,

කාසායානි සදා ඉති.

60.

මජ්ඣො පච්චෙකබුද්ධං තං, ඛිපපාරණ්ණවෙ ඉති;

පත්තිදානවචො තස්ස, සුත්වා තෙ චානුමොදිසුං.

61.

ආපණා දෙසිකං යාතු, දෙවිත්තං තස්ස පත්ථයි;

ආදිස්සමානසන්ධි ච, රූපං අතිමනොරමං.

62.

අසොකො මධුදො’සන්ධි-මිත්තාදෙවී තු චෙටිකා;

චණ්ඩාලවාදී නිග්රොධො, තිස්සො සො පාරවාදිකො.

63.

චණ්ඩාලවාදී චණ්ඩාල-ගාමෙ ආසි යතො තු සො;

පත්ථෙසි මොක්ඛං මොක්ඛඤ්ච, සත්ත වස්සොව පාපුණි.

64.

නිවිට්ඨපෙමො තස්මිං සො, රාජා’ති තුරිතො තතො;

පක්කොසාපෙසි තං සො තු, සන්තවුත්තී උපාගමි.

65.

නිසිද තාතා’නුරූපෙ, ආසනෙ තා’හ භූපති;

අදිස්වා භික්ඛුමඤ්ඤං සො, සීහාසනමුපාගමි.

66.

තස්මිං පල්ලඞ්කමායාතෙ, රාජාඉති විචින්තයි;

අජ්ජා’යං සාමණෙරො මෙ, ඝරෙ හෙස්සති සාමිකො.

67.

ආලම්බිත්වා කරං රඤ්ඤො, සො පල්ලඞ්කෙ සමාරුහි;

නිසීදි රාජපල්ලඞ්කෙ, සෙතච්ඡත්තස්ස හෙට්ඨතො.

68.

දිස්වා තථා නිසින්නං තං, අසොකො සො මහීපති;

සම්භාවෙත්වාන ගුණතො, තුට්ඨො’තීව තදා අහු.

69.

අත්තනො පටියත්තෙන, ඛජ්ජභොජ්ජෙන තප්පිය;

සම්බුද්ධදෙසිතං ධම්මං, සාමණෙරමපුච්ඡිතං.

70.

තස්ස’ප්පමාදවග්ගං සො, සාමණෙරො අභාසථ;

තං සුත්වා භූමිපාලො සො, පසන්නො ජිනසාසනෙ.

71.

අට්ඨ තෙ නිච්චභත්තානි, දම්මි තාතා’ති ආහ තං;

උපජ්ඣායස්ස මෙ රාජ, තානි දම්මීති ආහ සො.

72.

පුන අට්ඨසු දින්නෙසු, තාන’දා චරියස්ස සො;

පුන අට්ඨසු දින්නෙසු, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස තාන’දා.

73.

පුන අට්ඨසු දින්නෙසු, අධිවාසෙසි බුද්ධිමා;

ද්වත්තිංසභික්ඛූ ආදාය, දුතියදිවසෙ ගතො.

74.

සහත්ථා තප්පිතො රඤ්ඤා, ධම්මං දෙසිය භූපතිං;

සරණෙසු ච සීලෙසු, ඨපෙසි සමහාජනං.

නිග්රොධසාමණෙරදස්සනං

සාසනප්පවෙස

75.

තතො රාජා පසන්නො සො, දිගුණෙන දිනෙ දිනෙ;

භික්ඛූ සට්ඨිසහස්සානි, අනුපුබ්බෙනු’පඨහි.

76.

තත්ථියානං සහස්සානි, නිකඩ්ඪිත්වාන සට්ඨිසො;

සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානි, ඝරෙ නිච්චමභොජයි.

77.

සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානි, භොජෙතුං තුරිතො හි සො;

පටියාදාපයිත්වාන, ඛජ්ජභොජ්ජං මහාරහං.

78.

භූසාපෙත්වාන නගරං, ගන්ත්වා සඞ්ඝං නිමන්තිය;

ඝරං නෙත්වාන භොජෙත්වා, දත්වා සාමණකං බහුං.

79.

සත්ථාරා දෙසිතො ධම්මො, කිත්තකොති අපුච්ඡථ;

බ්යාකාසි මොග්ගලිපුත්තො, තිස්සත්ථෙරො තදස්සතං.

80.

සුත්වාන චතුරාසීති, ධම්මක්ඛන්ධා’ති සො’බ්රවි;

පූජෙමි තෙ’හං පච්චෙකං, විහාරෙනා’ති භූපති.

81.

දත්වා තදා ඡන්නවුති-ධනකොටිං මහීපති;

පුරෙසු චතුරාසීති-සහස්සෙසු මහීතලෙ.

82.

තත්ථ තත්ථෙ’ව රාජූහි, විහාරෙ ආරභාපයි;

සයං අසොකාරාමං තු, කාරාපෙතුං සමාරභි.

83.

රතනත්තයනිග්රොධ-ගිලානානන්ති සාසනෙ;

පච්චෙකං සතසහස්සං, සො දාපෙසි දිනෙ දිනෙ.

84.

ධනෙන බුද්ධදින්නෙන, ථූපපූජා අනෙකධා;

අනෙකෙසු විහාරෙසු, අනෙකෙ අකරුං සදා.

85.

ධනෙන ධම්මදින්නෙන, පච්චයෙ චතුරො වරෙ;

ධම්මධරානං භික්ඛූනං, උපනෙතුං සදා නරා.

86.

අනොතත්තොදකාජෙසු, සඞ්ඝස්ස චතුරො අදා;

තෙ පිටකානං ථෙරානං, සට්ඨියෙ’කං දිනෙ දිනෙ.

87.

එකං අසන්ධිමිත්තාය, දෙවියා තු අදාපයි;

සයං පන දුවෙයෙව, පරිභුඤ්ජි මහීපති.

88.

සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානං, දන්තකට්ඨං දිනෙ දිනෙ;

සොළසිත්ථිසහස්සානං, අදා නාගලතාව්හයං.

89.

අථෙකදිවසං රාජා, චතුසම්බුද්ධදස්සිනං;

කප්පායුකං මහාකාළං, නාගරාජං මහිද්ධිකං.

90.

සුණිත්වා තමානෙතුං, සොණ්ඩසඞ්ඛලිබන්ධනං;

පෙසයිත්වා තමානෙත්වා, සෙතච්ඡත්තස්ස හෙට්ඨතො.

91.

පල්ලඞ්කම්හි නිසීදෙත්වා, නානාපුප්ඵෙහි පූජිය;

සොළසිත්ථිසහස්සෙහි, පරිවාරිය අබ්රවි.

92.

සද්ධම්මචක්කවත්තිස්ස, සම්බුද්ධස්ස මහෙසිනො;

රූපං අනන්තඤාණස්ස, දස්සෙහි මම භො ඉති.

93.

ද්වත්තිංසලක්ඛණූපෙතං, අසීතිබ්යඤ්ජනුජ්ජලං;

බ්යාමප්පභාපරික්ඛිත්තං, කෙතුමාලාහි සොභිතං.

94.

නිම්මාසි නාගරාජා සො, බුද්ධරූපං මනොහරං;

තං දිස්වා’ති පසාදස්ස, විම්හයස්ස ච පූරිතො.

95.

එතෙන නිම්මිතං රූපං, ඊදිසං කීදිසං නුඛො;

තථාගතස්ස රූපන්ති, ආසි පිතුන්නතුන්නතො.

96.

අක්ඛිපූජන්ති සඤ්ඤාතං, තං සත්තාහං නිරන්තරං;

මහාමහං මහාරාජ, කාරාපෙසි මහිද්ධිකො.

97.

එවං මහානුභාවො ච, සද්ධො චාපි මහීපති;

ථෙරො ච මොග්ගලිපුත්තො, දිට්ඨා පුබ්බෙ වසීහි තෙ.

සාසනප්පවෙසො නිට්ඨිතො.

මොග්ගලිපුත්තතිස්සථෙරාදයො

98.

දුතියෙ සඞ්ගහෙ ථෙරා, පෙක්ඛන්තා’නාගතෙහි තෙ;

සාසනොපද්දවං තස්ස, රඤ්ඤො කාලම්හි අද්දසුං.

99.

පෙක්ඛාන්තා සකලෙ ලොකෙ, තදුපද්දවඝාතකං;

තිස්සබ්රහ්මානමද්දක්ඛුං, අචිරට්ඨායි ජීවිතං.

100.

තෙසං සමුපසඞ්කම්ම, ආයාචිංසු මහාපතිං;

මනුස්සෙසු’පපජ්ජිත්වා, තදුපද්දවඝාතනං.

101.

අදා පටිඤ්ඤං තෙසං සො, සාසනුජ්ජොතනත්ථිකො;

සිග්ගවං චණ්ඩවජ්ජිඤ්ච අවොචුං දහරෙ යති.

102.

අට්ඨාරසාදිකා වස්ස-සතා උපරි හෙස්සති;

උපද්දවො සාසනස්ස, න සම්භොස්සාම තං මයං.

103.

ඉමං තුම්හා’ධිකරණං, නොපගඤ්ඡිත්ථ භික්ඛවො;

දණ්ඩකම්මාරහා තස්මා, දණ්ඩකම්මපදඤ්හි වො.

104.

සාසනුජ්ජොතනත්ථාය, තිස්සබ්රහ්මා මහාපති;

මොග්ගලිබ්රාහ්මණඝරෙ, පටිසන්ධිං ගහෙස්සති.

105.

කාලෙ තුම්හෙසු එකො තං, පබ්බාජෙතු කුමාරකං;

එකො තං බුද්ධවචනං, උග්ගණ්හාපෙතු සාධුකං.

106.

අහු උපාලිථෙරස්ස,

ථෙරො සද්ධිවිහාරිකො;

දාසකො සොණකො තස්ස,

ද්වෙ ථෙරා සොණකස්සිමෙ.

107.

අහු වෙසාලියං පුබ්බෙ-දාසකො නාම සොත්ථියො;

තිසිස්සසතජෙට්ඨො සො, වසං ආචරියන්තිකෙ.

108.

ද්වාදසවස්සිකොයෙව, වෙදපාරගතො චරං;

සසිස්සො වාලිකාරාමෙ, වසන්තං කතසඞ්ගහං.

109.

උපාලිථෙරං පස්සිත්වා, නිසීදිත්වා තදන්තිකෙ;

වෙදෙසු ගණ්ඨිඨානානි, පුච්ඡි සො තානි බ්යාකරි.

110.

සබ්බධම්මානුපතිතො, එකධම්මො හි මාණව;

සබ්බෙ ධම්මා ඔසරන්ති, එකධම්මො හි කො නු සො.

111.

ඉච්චාහ නාමං සන්ධාය, ථෙරො මාණවකො තු සො;

නා’ඤ්ඤාසි පුච්ඡිතො මන්තො, බුද්ධමන්තොති භාසිතො.

112.

දෙහීති ආහ සො ආහ, දෙම නො වෙසධාරිනො;

ගුරුං ආපුච්ඡි මන්තත්ථං, මාතරං පිතරං තථා.

113.

මාණවානං සතෙහෙ’ස, තීහි ථෙරස්ස සන්තිකෙ;

පබ්බජිත්වාන කාලෙන, උපසම්පජ්ජි මාණවො.

114.

ඛීණාසවසහස්සං සො, දාසකත්ථෙරජෙට්ඨකං;

උපාලිථෙරො වාචෙසි, සකලං පිටකත්තයං.

115.

ගණනා වීතිවත්තා තෙ, සෙසා’රිය පුථුජ්ජනා;

පිටකානුග්ගහිතානි, යෙහි ථෙරස්ස සන්තිකෙ.

116.

කාසීසු කොසලො නාම, සත්ථවාහසුතො අහු;

ගිරිබ්බජං වණිජ්ජාය, ගතො මාතාපිතූහි සො.

117.

අගා වෙළුවනං පඤ්ච-දසවසො කුමාරකො;

මාණවං පඤ්චපඤ්ඤාස, පරිවාරිය තං ගතා.

118.

සගණං දාසකං ථෙරං, තත්ථ දිස්වා පසීදිය;

පබ්බජ්ජං යාචි සො ආහ, තවා’පුච්ඡ ගුරුං ඉති.

119.

භත්තත්තයමභුඤ්ජිත්වා, සොණකො සො කුමාරකො;

මාතාපිතූහි කාරෙත්වා, පබ්බජ්ජානුඤ්ඤමාගතො.

120.

සද්ධිං තෙහි කුමාරෙහි, දාසකත්ථෙරසන්තිකෙ;

පබ්බජ්ජං උපසම්පජ්ජ, උග්ගණ්හි පිටකත්තයං.

121.

ඛීණාසවසහස්සස්ස, ථෙරසිස්ස ගණස්ස සො;

අහොසි පිටකඤ්ඤුස්ස, ජෙට්ඨකො සොණකො යති.

122.

අහොසි සිග්ගවො නාම, පුරෙ පාටලිනාමකො;

පඤ්ඤවා’මච්චතනයො, අට්ඨාරසසමො තු සො.

123.

පාසාදෙසු වසං තීසු, ඡළඩ්ඪඋතුසාධුසු;

අමච්චපුත්තං ආදාය, චණ්ඩවජ්ජිං සහායකං.

124.

පුරිසානං දසද්ධෙහි, සතෙහි පරිවාරිතො;

ගන්ත්වාන කුක්කුටාරාමං, සොණකත්ථෙරමද්දස.

125.

සමාපත්තිසමාපන්නං, නිසින්නං සංවුතින්ද්රියං;

වන්දි තෙනාලපන්තං තං, ඤත්වා සඞ්ඝමපුච්ඡිතං.

126.

සමාපත්තිසමාපන්නා, නාලපන්තී’ති ආහු තෙ;

කථන්නු වුට්ඨහන්තීති, වුත්තා ආහංසු භික්ඛවො.

127.

පක්කොසනාය සත්ථුස්ස, සඞ්ඝපක්කොසනාය ච;

යථා කාලපරිච්ඡෙදා, ආයුක්ඛයවසෙන ච.

128.

වුට්ඨහන්තීති වත්වාන, තෙසං දිස්වො’පනිස්සයං;

පාහෙසුං සඞ්ඝවචනං, වුට්ඨාය ස තහිං අගා.

129.

කුමාරො පුච්ඡි කිං භන්තෙ, නාලපිත්ථාති ආහ සො;

භුඤ්ජිම්හ භුඤ්ජිතබ්බන්ති, ආහ භොජෙථ නො අපි.

130.

ආහ අම්හාදිසෙ ජාහෙ, සක්කා භොජයිතුං ඉති;

මාතාපිතු අනුඤ්ඤාය, සො කුමාරොථ සිග්ගවො.

131.

චණ්ඩවජ්ජී ච තෙපඤ්ච-සතානි පුරිසාපි ච;

පබ්බජ්ජිත්වො’පසම්පජ්ජුං, සොණත්ථෙරස්ස සන්තිකෙ.

132.

උපජ්ඣායන්තිකෙයෙව, තෙ දුවෙ පිටකත්තයං;

උග්ගහෙසුඤ්ච කාලෙන, ඡළභිඤ්ඤං ලභිංසු ච.

133.

ඤත්වා තිස්ස පටිසන්ධිං, තතො පභුති සිග්ගවො;

ථෙරො සො සත්තවස්සානි, තං ඝරං උපසඞ්කමි.

134.

ගච්ඡාති වාචාමත්තම්පි, සත්තවස්සානි නාලභි;

අලත්ථ අට්ඨමෙ වස්සෙ, ගච්ඡාති වචනං තහිං.

135.

තං නික්ඛමන්තං පවිසන්තො, දිස්වා මොග්ගලිබ්රාහ්මණො;

කිඤ්චි ලද්ධං ඝරෙ නොති, පුච්ඡි ආමාති සො’බ්රවි.

136.

ඝරං ගන්ත්වාන පුච්ඡිත්වා, දුතියෙ දිවසෙ තතො;

මුසාවාදෙන නිග්ගණ්හි, ථෙරං ඝරමුපාගතං.

137.

ථෙරස්ස වචනං සුත්වා, සො පසන්නමනො ද්විජො;

අත්තනො පකතෙන’ස්ස, නිච්චං භික්ඛං පවත්තයි.

138.

කමෙන’ස්ස පසීදිංසු, සබ්බෙ’පි ඝරමානුසා;

භොජාපෙසි දිජො නිච්චං, නිසීදාපිය තං ඝරෙ.

139.

එවං කමෙන ගච්ඡන්තො, කාලෙ සොළසවස්සිකො;

අහු තිස්සකුමාරො සො, තිවෙදොදධිපාරගො.

140.

ථෙරො කථාසමුට්ඨානං, හෙස්සතෙ’ව ඝරෙ ඉති;

ආසනානි න දස්සෙසි, ඨපෙත්වා මාණවාසනං.

141.

බ්රහ්මලොකගතත්තාව, සුචිකාමො අහොසි සො;

තස්මා සො තස්ස පල්ලඞ්කො, වාසයිත්වා ලගීයති.

142.

අඤ්ඤාසනං අපස්සන්තො, ඨිතෙ ථෙරෙ සසම්භමො;

තස්ස තං ආසනං තස්ස, පඤ්ඤපෙසි ඝරෙ ජනො.

143.

දිස්වා තත්ථ නිසින්නං තං, ආගම්මා’චරියන්තිකා;

කුජ්ඣිත්වා මාණවො වාචං, අමනාපං උදීරයි.

144.

ථෙරො මාණව කිං මන්තං, ජානාසීති තමබ්රවි;

තමෙව පුච්ඡං ථෙරස්ස, පච්ඡා රොචෙසි මාණවො.

145.

ජානාමීති පටිඤ්ඤාය, ථෙරෙ ථෙරං අපුච්ඡිසො;

ගණ්ඨිඨානානි වෙදෙසු, තස්ස ථෙරො’ථ බ්යාකරි.

146.

ගහට්ඨොයෙව ථෙරො සො,

වෙදපාරගතො අහු;

න බ්යාකරෙය්ය කිං තස්ස,

පභින්නපටිසම්භිදො.

යස්ස චිත්තං උප්පජ්ජති න නිරුජ්ඣති,

තස්ස චිත්තං නිරුජ්ඣිස්සති; න උප්පජ්ජිස්සති,

යස්ස වා පන චිත්තං නිරුජ්ඣිසති න උප්පජ්ජිස්සති;

තස්ස චිත්තං උප්පජ්ජති, න නිරුජ්ඣතීති.

147.

තං චිත්තයමකෙ පඤ්හං, පුච්ඡි ථෙරො විසාරදො;

අන්ධකාරො විය අහු, තස්ස සො තමවොච සො.

148.

භික්ඛුකො නාම මන්තොති, බුද්ධ මන්තොති සො බ්රවි;

දෙහීති වුත්තෙ නොවෙස-ධාරිනො දම්මි තං ඉති.

149.

මාතාපිතූහි’නුඤ්ඤාතො, මන්තත්ථාය ස පබ්බජ්ජි;

කම්මට්ඨානමදා ථෙරො, පබ්බාජෙත්වා යථාරහං.

150.

භාවනං අනුයුඤ්ජන්තො, අචිරෙන මහාමතී;

සොතාඵත්තිඵලං පත්තො, ථෙරො ඤත්වාන තං තථා.

151.

පෙසෙසි චණ්ඩවජ්ජිස්ස, ථෙරස්සන්තිකමුග්ගහං;

කාතුං සුත්තාභිධම්මානං, සොතත්ථා’කාතදුග්ගහං.

152.

තතො සො තිස්සදහරො, ආරභිත්වා විපස්සනං;

ඡළභිඤ්ඤො අහු කාලෙ, ථෙරභාවඤ්ච පාපුණි.

153.

අතීව පාකටො ආසි, චන්දො’ව සූරියො’වසො;

ලොකො තස්ස වචො’මඤ්ඤී, සම්බුද්ධස්ස වචොපිය.

මොග්ගලිපුත්තතිස්සථෙරොදයො නිට්ඨීතො.

154.

එකාහං උපරාජා සො, අදක්ඛි මිගවං ගතො;

කීළමානෙ මිගෙ’රඤ්ඤෙ, දිස්වා එතං විචින්තයි.

155.

මිගාපි එවං කිළන්ති, අරඤ්ඤෙ තිණගොචරා;

න කිළිස්සන්ති කිං භික්ඛූ, සුඛාහාරවිහාරිනො.

156.

අත්තනො චින්තිතං රඤ්ඤො, ආරොචෙසි ඝරං ගතො;

සඤ්ඤාපෙතුං තු සත්තාහං, රජ්ජං තස්ස අදාසි සො.

157.

අනුභොහි ඉමෙ රජ්ජං, සත්තාහං ත්වං කුමාරක;

තතො තං ඝාතයිස්සාමි, ඉච්ච’වොච මහීපති.

158.

ආහා’ති තම්හි සත්තාහෙ,

ත්වං කෙනා’සි කිසො ඉති;

මරණස්ස භයෙනාති,

වුත්තෙ රාජා’හ තං පුන.

159.

සත්තාහා’හං මරිස්සංති, ත්වං න කීළි ඉමෙ කථං;

කීළිස්සන්ති යති තාත, සදා මරණසඤ්ඤිනො.

160.

ඉච්චෙවං භාකරා වුත්තො, සාසනස්මිං පසීදි සො;

කාලෙන මිගවං ගන්ත්වා, ථෙරමදක්ඛි සඤ්ඤතං.

161.

නිසින්නං රුක්ඛමූලස්මිං, සො මහාධම්මරක්ඛිතං;

සාලසාඛාය නාගෙන, බීජයන්ත මනාසවං.

162.

අයං ථෙරො වියා’හම්පි, පබ්බජ්ජ ජින සාසනෙ;

විහරිස්සං කදා රඤ්ඤෙ, ඉති චින්තයි පඤ්ඤවා.

163.

ථෙරො තස්ස පසාදත්ථං,

උපතිත්වා විහායසා;

ගන්ත්වා අසොකාරාමස්ස,

පොක්ඛරඤ්ඤො ජලෙ ඨිතො.

164.

ආකාසෙ ඨපයිත්වාන, චීවරානි වරානි සො;

ඔගාහිත්වා පොක්ඛරණී, ගත්තානි පරිසිඤ්චථ.

165.

තං ඉද්ධිං උපරාජා සො, දිස්වා’තීව පසීදිය;

අජ්ජෙව පබ්බජිස්සංති, බුද්ධිංචා’කාසි බුද්ධිමා.

166.

උපසඞ්කම්ම රාජානං, පබ්බජ්ජං යාචි සාදරො;

නිවාරෙතුමසක්කොන්තො, තමාදාය මහීපති.

167.

මහතා පරිවාරෙන, විහාරමගමා සයං;

පබ්බජි සො මහාධම්ම-රක්ඛිතත්ථෙරසන්තිකෙ.

168.

සද්ධිං තෙන චතුසත-සහස්සානි නරාපි ච;

අනුපබ්බජිතානන්තු, ගණනා ච න වජ්ජති.

169.

භාගිනෙය්යො නරින්දස්ස, අග්ගි බ්රහ්මාති විස්සුතො;

අහොසි රඤ්ඤො ධීතාය, සඞ්ඝමිත්තාය සාමිකො.

170.

තස්සා තස්ස සුතො චාපි,

සුමනො නාම නාමසො;

යාචිත්වා සො’පි රාජානං,

උපරාජෙන පබ්බජි.

171.

උපරාජස්ස පබ්බජ්ජා, තස්සා’සොකස්ස රාජිනො;

චතුත්ථෙ ආසිවස්සෙසා, මහාජනහිතොදයා.

172.

තත්ථෙව උපසම්පන්නො, සම්පන්නඋපනිස්සයො;

ඝටෙන්තො උපරාජා සො, ඡළ’භිඤ්ඤො’රහා අහු.

173.

විහාරෙ තෙසමාරද්ධෙ, සබ්බෙ සබ්බපුරෙසුපි;

සාධුකං තීහි වස්සෙහි, නිට්ඨාපෙසුං මනොරමෙ.

174.

ථෙරස්ස ඉන්දගුත්තස්ස, කම්මාදිට්ඨායකස්ස තු;

ඉද්ධියා චා’සු නිට්ඨාසි, අසොකාරාමසව්හයො.

175.

ජනෙන පරිභුත්තෙසු, ඨානෙසු ච තහිං තහිං;

චෙතියානි අකාරෙසි, රමණීයානි භූපති.

176.

පුරෙහි චතුරාසීති-සහස්සෙහි සමන්තතො;

ලෙඛෙ එකාහමානෙසුං, විහාරා නිට්ඨිතා ඉති.

177.

ලෙඛෙ සුත්වා මහාරාජා, මහාතෙජිද්ධි වික්කමො;

කාතුකාමො සකිංයෙව, සබ්බාරාම මහාමහං.

178.

පුරෙ භෙරිං චරාපෙසි, සත්තමෙ දිවසෙ ඉතො;

සබ්බාරාමමහො හොතු, සබ්බදෙසෙසු එකදා.

179.

යොජනෙ යොජනෙ දෙන්තු, මහාදානං මහීතලෙ;

කරොන්තු ගාමාරාමානං, මග්ගානඤ්ච විභූසනං.

180.

විහාරෙසු ච සබ්බෙසු, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස සබ්බථා;

මහාදානානි වත්තෙන්තු, යථාකාලං යථාබලං.

181.

දීපමාලා පුම්ඵමාලා-ලඞ්කාරෙහි තහිං තහිං;

තූරියෙහි ච සබ්බෙහි, උපහාරං අනෙකධා.

182.

උපොසථඞ්ගානා’දාය, සබ්බෙ ධම්මං සුණන්තු ච;

පූජාවිසෙසෙන’නෙකෙ ච, කරොන්තු තදහෙපි ච.

183.

සබ්බෙ සබ්බත්ථ සබ්බථා, යථාණත්තාධිකාපි ච;

පූජා සම්පටියාදෙසුං, දෙවලොකමනොරමා.

184.

තස්මිං දිනෙ මහාරාජා, සබ්බාලඞ්කාර භූසිතො;

සහොරොධො සහාමච්චො, බලොඝ පරිවාරිතො.

185.

අගමාසි සකාරාමං, භින්දන්තො විය මෙදිනිං;

සඞ්ඝමජ්ඣම්හි අට්ඨාසි, වන්දිත්වා සඞ්ඝමුත්තමං.

186.

තස්මිං සමාගමෙ ආසුං, අසීති භික්ඛුකොටි යො;

අහෙසුං සතසහස්සං, තෙසු ඛීණාසවා යති.

187.

නවුති භික්ඛුසහස්සානි, අහූ භික්ඛුනියො තහිං;

ඛිණාසවා භික්ඛුනියො, සහස්සං ආසු තාසු තු.

188.

ලොකවිවරණං නාම, පාටිහීරං අකංසු තෙ;

ඛීණාසවා පසාදත්ථං, ධම්මාසොකස්ස රාජිනො.

189.

චණ්ඩාසොකොති ඤායිත්ථ, පුබ්බෙ පාපෙන කම්මුනා;

ධම්මාසොකොති ඤායිත්ථ, පච්ඡා පුඤ්ඤෙන කම්මුනා.

190.

සමුද්දපරියන්තං සො, ජම්බුදීපං සමන්තතො;

පස්සි සබ්බෙ විහාරෙ ච, නානාපූජා විභූසිතෙ.

191.

අතීව තුට්ඨො තෙ දිස්වා, සඞ්ඝං පුච්ඡි නිසීදිය;

කස්ස භන්තෙ පරිච්චාගො, මහාසුගත සාසනෙ.

192.

ථෙරො සො මොග්ගලිපුත්තො, රඤ්ඤො පඤ්හං වියාකරි;

ධරමානෙ’පි සුගතෙ, නත්ථි චාගී තයාසමො.

193.

තං සුත්වා වචනං භිය්යො, තුට්ඨො රාජා අපුච්ඡි තං;

බුද්ධසාසන දායාදො, හොති ඛො මාදිසො ඉති.

194.

ථෙරො තු රාජපුත්තස්ස, මහින්දස්සූ’පනිස්සයං;

තථෙව රාජධීතාය, සඞ්ඝමිත්තාය පෙක්ඛිය.

195.

සාසනස්සා’භි වුද්ධිඤ්ච, තං හෙතුකම වෙක්ඛිය;

පච්චාභාසථ රාජානං, සො සාසනධුරන්ධරො.

196.

තාදිසො’පි මහාචාගී, දායාදො සාසනස්ස න;

පච්චයදායකො’ච්චෙව, වුච්චතෙ මනුජාධීප.

197.

යො තු පුත්තං ධීතරං වා,

පබ්බජ්ජාපෙති සාසනෙ;

සො සාසනස්ස දායාදො,

හොති නො දායකො අපි.

198.

අථ සාසන දායාද-භාවමිච්ඡං මහීපති;

මහින්දං සඞ්ඝමිත්තඤ්ච, ඨිතෙ තත්ර අපුච්ඡථ.

199.

පබ්බජිස්සථ කිං තාතා, පබ්බජ්ජා මහතී මතා;

පිතුනො වචනං සුත්වා, පිතරං තෙ අභාසිසුං.

200.

අජ්ජෙව පබ්බජිස්සාම, සචෙ ත්වං දෙව ඉච්ඡසි;

අම්හඤ්ච ලාභො තුම්හඤ්ච, පබ්බජ්ජාය භවිස්සති.

201.

උපරාජස්ස පබ්බජ්ජ-කාලභො පභුතීහි සො;

සා චාපි අග්ගිබ්රහ්මස්ස, පබ්බජ්ජා කතනිච්ඡයා.

202.

උපරජ්ජං මහීන්දස්ස, දාතුකාමො’පි භූපති;

තතො’පි අධිකාසා’ති, පබ්බජ්ජංයෙව රොචයි.

203.

පියං පුත්තං මහින්දඤ්ච, බුද්ධිරූපබලොදිතං;

පබ්බජ්ජා පෙසි සමහං, සඞ්ඝ මිත්තඤ්ච ධීතරං.

204.

තදා වීසතිවස්සො සො, මහින්දො රාජනන්දනො;

සඞ්ඝමිත්තා රාජධීතා, අට්ඨාරසසමා තදා.

205.

තදහෙව අහු තස්ස, පබ්බජ්ජා උපසම්පදා;

පබ්බජ්ජා සික්ඛාදානඤ්ච, තස්සා ච තදහු අහු.

206.

උපජ්ඣායො කුමාරස්ස, අහු මොග්ගලිසව්හයො;

පබ්බාජෙසි මහාදෙව-ත්ථෙරො මජ්ඣන්තිකො පන.

207.

කම්මවාචං අකා තස්මිං, සො’පසම්පදමණ්ඩලෙ;

අරහත්තං මහින්දො සො, පත්තො සපටිසම්භිදං.

208.

සඞ්ඝමිත්තා’හු’පජ්ඣායා, ධම්මපාලාති විස්සුතා;

ආචරියා ආයුපාලි, කාලෙ සා’සි අනාසවා.

209.

උභො සාසනපජ්ජොතා, ලංකාදීපොපකාරිනො;

ඡට්ඨෙ වස්සෙ පබ්බජිංසු, ධම්මාසොකස්ස රාජිනො.

210.

මහාමහින්දො වස්සෙහි, තීහි දීපප්පසාදකො;

පිටකත්තයං මුග්ගණ්හි, උපජ්ඣායස්ස සන්තිකෙ.

211.

සා භික්ඛුනී චන්දලෙඛා, මහින්දො භික්ඛූ සූරියො;

සම්බුද්ධ සාසනාකාසං, තෙ සදා සොභයුං තදා.

212.

වනෙ පාටලිපුත්තම්හා, වනෙ වනචරො චරං;

කුන්තකින්නරියා සද්ධිං, සංවාසං කප්පයී කිර.

213.

තෙන සංවාසමන්වාය,

සා පුත්තෙ ජනයී දුවෙ;

තිස්සො ජෙට්ඨො කණිට්ඨො තු,

සුමිත්තො නාම නාමතො.

214.

මහාවරුණත්ථෙරස්ස, කාලෙ පබ්බජ්ජ සන්තිකෙ;

අරහත්තං පාපුණිංසු, ඡළභිඤ්ඤං ගුණං උභො.

215.

පාදෙ කීටවිසෙනා’සි, ඵුට්ඨො ජෙට්ඨො සවෙදනො;

ආහ පුට්ඨො කණිට්ඨෙන, භෙසජ්ජං පසතං ඝටං.

216.

රඤ්ඤො නිවෙදනං ථෙරො, ගිලානවත්තතො’පි සො;

සප්පිසත්ථඤ්ච චරණං, පච්ඡාභත්තං පටික්ඛිපි.

217.

පිණ්ඩාය චෙ චරං සප්පිං, ලභසෙ ත්වං තමාහර;

ඉච්ඡාහ තිස්සථෙරො සො, සුමිත්තං ථෙරමුත්තමං.

218.

පිණ්ඩාය චරතා තෙන, න ලද්ධං පසතං ඝතං;

සප්පිකුම්භසතෙනාපි, බ්යාධිජාතො අසාධියො.

219.

තෙනෙව බ්යාධිනා ථෙරො, පත්තො ආයුක්ඛයන්තිකං;

ඔවදිත්වාප්පමාදෙන, නිබ්බාතුං මානසං අකා.

220.

ආකාසම්හි නිසීදිත්වා, තෙජොධාතුවසෙන සො;

යථාරුචි අධිට්ඨාය, සරීරං පරිනිබ්බුතො.

221.

ජාලාසරීරා නික්ඛම්ම, නිම්මංසඡාරිකං ඩහි;

ථෙරස්ස සකලං කායං, අට්ඨිකානිතුනො ඩහි.

222.

සුත්වා නිබ්බූතිමෙතස්ස, තිස්සථෙරස්ස භූපති;

අගමාසි සකාරාමං, ජනොඝ පරිවාරිතො.

223.

හත්තික්ඛන්ධගතො රාජා, තානට්ඨින’වරොපිය;

කාරෙත්වා ධාතුසක්කාරං, සඞ්ඝං බ්යාධිමපුච්ඡිතං.

224.

තං සුත්වා ජාතසංවෙගො, පුරද්වාරෙසු කාරිය;

සුධාචිතා පොක්ඛරණී, භෙසජ්ජානඤ්ච පූරිය.

225.

පාපෙසි භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, භෙසජ්ජානි දිනෙ දිනෙ;

මා හොතු භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, භෙසජ්ජං දුල්ලභං ඉති.

226.

සුමිත්තථෙරො නිබ්බායි, චඞ්කමන්තො’ව චඞ්කමෙ;

පසීදි සාසනෙ’තීව, තෙනාපි ච මහාජනො.

227.

කුන්තිපුත්තා දුවෙ ථෙරා,

තෙ ලොකහිතකාරිනො;

නිබ්බායිංසු අසොකස්ස,

රඤ්ඤො වස්සම්හි අට්ඨමෙ.

228.

තතො පභුති සඞ්ඝස්ස, ලාභො’තීව මහා අහු;

පච්ඡා පසන්නා ච ජනා, යස්මා ලාභං පවත්තයුං.

229.

පහීනලාභසක්කාරා, තිත්ථියා ලාභකාරණා;

සයං කාසායමාදාය, වසිංසු සහ භික්ඛූහි.

230.

යථාසකඤ්ච තෙ වාදං, බුද්ධවාදො’ති දීපයුං;

යථාසකඤ්ච කිරියා, අකරිංසු යථාරුචි.

231.

තතො මොග්ගලිපුත්තො සො,

ථෙරො ථිර ගුණොදයො;

සාසනබ්බුදමුප්පන්නං,

දිස්වා තමතිකක්ඛලං.

232.

තස්සො’පසමනෙ කාලං, දීඝදස්සී අවෙක්ඛිය;

දත්වා මහින්දථෙරස්ස, මහාභික්ඛුගණං සකං.

233.

උද්ධං ගඞ්ගාය එකො’ව, අහොගඞ්ගම්හි පබ්බතෙ;

විහාසි සත්තවස්සානි, විවෙක මනුබ්රූහයං.

234.

තිත්ථියානං බහුචත්තා ච, දුබ්බච්චත්තා ච භික්ඛවො;

තෙසං කාතුං න සක්ඛිංසු, ධම්මෙන පටිසෙධනං.

235.

තෙනෙව ජම්බුදීපම්හි, සබ්බාරාමෙසු භික්ඛවො;

සත්තවස්සානි නාකංසු, උපොසථ පවාරණං.

236.

තං සුත්වා මහාරාජා, ධම්මාසොකො මහායසො;

එකං අමච්චං පෙසෙසි, අසොකාරාම මුත්තමං.

237.

ගන්ත්වා’ධිකරණං එතං, වුපසම්ම උපොසථං;

කාරෙහි භික්ඛුසඞ්ඝෙන, පමා’රාමෙ තුවං ඉති.

238.

ගන්ත්වාන සන්නිපාතෙත්වා, භික්ඛුසඞ්ඝං සදුම්මති;

උපොසථං කරොථාති, සාවෙසි රාජසාසනං.

239.

උපොසථං තිත්තියෙහි, න කරොම මයං ඉති;

අවො ච භික්ඛුසඞ්ඝො තං, අමච්චං මූළ්හමානසං.

240.

සො’මච්චො කතිපයානං, ථෙරානං පටිපාටියා;

අච්ඡින්දි අසිනා සීසං, කාරෙමීති උපොසථං.

241.

රාජභාතා තිස්සත්ථෙරො, තං දිස්වා කිරියං ලහුං;

ගන්ත්වාන තස්ස ආසන්නෙ, සාසනම්හි නිසිදි සො.

242.

ථෙරං දිස්වා අමච්චො සො, ගන්ත්වා රඤ්ඤො නිවෙදයි;

සබ්බං පවත්තිං තං සුත්වා, ජාතදාහො මහීපති.

243.

සීඝං ගන්ත්වා භික්ඛුසඞ්ඝං, පුච්ඡි උබ්බිග්ගමානසො;

එවං කතෙන කම්මෙන, කස්ස පාපං සියා ඉති.

244.

තෙසං අපණ්ඩිතා කෙචි, පාපං තුය්හන්ති කෙචි තු;

උභින්නංචා’ති ආහංසු, නත්ථි තුය්හන්ති පණ්ඩිතා.

245.

තං සුත්වා’හ මහාරාජා, සමත්ථො අත්ථි භික්ඛුන;

විමතිං මෙ විනොදෙත්වා, කාතුං සාසනපග්ගහං.

246.

අත්ථි මොග්ගලිපුත්තො සො,

තිස්සත්ථෙරො රථෙසභ;

ඉච්ඡාහ සඞ්ඝො රාජානං,

රාජ තත්ථා’සි සාදරො.

247.

විසුං භික්ඛුසහස්සෙන, චතුරො පරිවාරිතෙ;

ථෙරො නරසහස්සෙන, අමච්චෙ චතුරො තථා.

248.

තදහෙයෙව පෙසෙසි, අත්තනො වචනෙන සො;

ථෙරං ආනෙතු මෙ තෙහි, තථා වුත්තෙ සනාගමි.

249.

තං සුත්වා පුන අට්ඨ’ත්ථ, ථෙරෙ’මච්චෙ ච පෙසයි;

විසුං සහස්සපුරිසෙ, පුබ්බෙ විය සනාගමි.

250.

රාජා පුච්ඡි කථං ථෙරො, ආගච්ඡෙය්ය නු ඛො ඉති;

භික්ඛූ ආහංසු ථෙරස්ස, තස්ස’ගමනකාරණං.

251.

හොති භන්තෙ උපත්ථම්භො, කාතුං සාසනපග්ගහං;

ඉති වුත්තෙ මහාරාජ, ථෙරො එස්සති සො ඉති.

252.

පුනාපි ථෙරො’මච්චෙ ච, රාජා සොළස සොළස;

විසුං සහස්ස පුරිසෙ, තථා වත්වාන පෙසයි.

253.

ථෙරො මහල්ලත්තෙ’පි, නාරොහිස්සති යානකං;

ථෙරං ගඞ්ගාය නාවාය, ආනෙථා’ති ච අබ්රවි.

254.

ගන්ත්වා තෙ තං තථා’වොචුං,

සො තං සුත්වා’ව උට්ඨහි;

නාවාය ථෙරං ආනෙසුං,

රාජා පච්චුග්ගමී තහිං.

255.

ජාණුමත්තං ජලං රාජො’ගහෙත්වා දක්ඛිණං කරං;

නාවාය ඔතරන්තස්ස, ථෙරස්සා’දාසි ගාරවො.

256.

දක්ඛිණං දක්ඛිණෙය්යො සො, කරං රඤ්ඤො’නුකම්පකො;

ආලම්බිත්වා’නුකම්පාය, ථෙරො නාවාය ඔතරි.

257.

රාජා ථෙරං නයිත්වාන, උය්යානං රතිවඩ්ඪනං;

ථෙරස්ස පාදෙ ධොවිත්වා, මක්ඛෙත්වා ච නිසීදිය.

258.

සමත්ථභාවං ථෙරස්ස, වීමංසන්තො මහීපති;

දට්ඨුකාමො අහං භන්තෙ, පාටිහීරන්ති අබ්රවි.

259.

කන්ති වුත්තෙ මහීකම්පං, ආහ තං පුන රාහසො;

සකලායෙ’ක දෙසාය, කතරං දට්ඨුමිච්ඡසි.

260.

කො දුක්කරොති පුච්ඡිත්වා, එක දෙසාය කම්පනං;

දුක්කරන්ති සුණිත්වාන, තං දුට්ඨුකාමතං බ්රවී.

261.

රථං අස්සං මනුස්සඤ්ච, පාතිඤ්චොදක පූරිතං;

ථෙරො යොජන සීමාය, අන්තරම්හි චතුද්දිසෙ.

262.

ඨපාපෙත්වා තදඩ්ඪෙහි, සහ තං යොජනං මහිං;

චාලෙසි ඉද්ධියා තත්ර, නිසින්නස්ස ච දස්සයි.

263.

තෙනා’මච්චෙන භික්ඛූනං, මරණෙන’ත්තනොපි ච;

පාපස්ස’ත්ථිත්ත නත්ථිත්තං, ථෙරං පුච්ඡි මහීපති.

264.

පටිච්ච කම්මං නත්ථීති, කිලිට්ඨං චෙතනං විනා;

ථෙරො බොධෙසි රාජානං, වත්වා තිත්තිරජාතකං.

265.

වසන්තො තත්ථ සත්තාහං, රාජුය්යානෙ මනොරමෙ;

සික්ඛාපෙසි මහීපාලං, සම්බුද්ධසමයං සුභං.

266.

තස්මිංයෙව ච සත්තා හෙ, දුවෙ යක්ඛෙ මහීපති;

පෙසෙත්වා මහියං භික්ඛූ, අසෙසෙ සන්නිපාතයි.

267.

සත්තමෙ දිවසෙ ගන්ත්වා, සකාරාමං මනොරමං;

කාරෙසි භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, සන්නිපාතමසෙසතො.

268.

ථෙරෙන සහ එකන්තෙ, නිසින්නො සාණිඅන්තරෙ;

එකෙකලද්ධිකෙ භික්ඛු, පක්කොසිත්වාන සන්තිකං.

269.

කිංවාදී සුගතො භන්තෙ, ඉති පුච්ඡි මහීපති;

තෙ සස්සතාදිකං දිට්ඨිං, බ්යාකරිංසු යථාසකං.

270.

තෙ මිච්ඡාදිට්ඨිකෙ සබ්බෙ, රාජා උප්පබ්බාජාපයී;

සබ්බෙ සට්ඨිසහස්සානි, ආසුං උප්පබ්බජාපිතා.

271.

අපුච්ඡි ධම්මිකෙ භික්ඛූ, කිංවාදී සුගතො ඉති;

විභජ්ජවාදී තාහංසු, තං ථෙරං පුච්ඡි භූපති.

272.

විභජ්ජවාදී සම්බුද්ධො,

හොති භන්තෙ’ති ආහ සො;

ථෙරො’ ආමා’ති තං සුත්වා,

රාජා තුට්ඨමනො තදා.

273.

සඞ්ඝො පිසොධිතො යස්මා,

තස්මා සඞ්ඝො උපොසථං;

කරොතු භන්තෙ ඉච්චෙවං,

වත්වා ථෙරස්ස භූපති.

274.

සඞ්ඝස්ස රක්ඛං දත්වාන, නගරං පාවිසී සුභං;

සඞ්ඝො සමග්ගො හුත්වාන, තදා’කාසි උපොසථං.

275.

ථෙරො අනෙක සඞ්ඛම්හා, භික්ඛුසඞ්ඝා විසාරදෙ;

ඡළභිඤ්ඤෙ තෙපිටකෙ, පභින්නපටිසම්භිදෙ.

276.

භික්ඛුසහස්සං උච්චිනි, කාතුං සද්ධම්මං සඞ්ගහං;

තෙහි අසොකාරාමම්හි, අකා සද්ධම්ම සඞ්ගහං.

277.

මහාකස්සපත්ථෙරො ච, යසත්ථෙරො ච කාරයුං;

යථා තෙ ධම්ම සංගීතිං, තිස්සත්ථෙරොපි තං තථා.

278.

තථාවත්ථුප්පකරණං, පරවාදප්පමද්දනං;

අභාසි තිස්සත්ථෙරො ච, තස්මිං සංගීති මණ්ඩලෙ.

279.

එවං භික්ඛුසහස්සෙන, රක්ඛාය’සොක රාජිනො;

අයං නවහි මාසෙහි, ධම්ම සංගීති නිට්ඨිතා.

280.

රඤ්ඤො සත්තරසෙ වස්සෙ, ද්වාසත්තතිසමො ඉසි;

මහාපවාරණාය’සො, සංගීති තං සමාපයි.

281.

සාධුකාරං දදන්තීව, සාසනට්ඨිති කාරණං;

සංගීති පරියොසානෙ, අකම්මිත්ථ මහාමහී.

282.

හිත්වා සෙට්ඨං බ්රහ්මවිමානම්පි මනුඤ්ඤං;

ජෙගුච්ඡං සො සාසනහෙතුනරලොකං;

ආගම්මා’කා සාසනකිච්චං කතකිච්චො;

කොනාම’ඤ්ඤො සාසනකිච්චම්හි පමජ්ජෙති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

තතියධම්මසංගීති නාම

පඤ්චමො පරිච්ඡෙදො.

ඡට්ඨපරිච්ඡෙද

විජයාගමනං

1.

වඞ්ගෙසු වඞ්ගනගරෙ, වඞ්ගරාජා අහු පුරෙ;

කාලිඞ්ගරඤ්ඤො ධීතා’සි, මහෙසී තස්ස රාජිනො.

2.

සො රාජා දෙවියා තස්සා, එකං අලභි ධීතරං;

නෙමිත්තාබ්යාකරුං තස්සා, සංවාසං මගරාජිනා.

3.

අතීව රූපිනිං ආසි, අතීව කාමගිද්ධිනී;

දෙවෙන දෙවියා’චාපි, ලජ්ජායා’සි ජගුච්ඡිතා.

4.

එකාකිනී සා නික්ඛම්ම, සෙරීචාරසුඛත්ථිනී;

සත්ථෙන සහ අඤ්ඤාතා, අගා මගධගාමිනා.

5.

ලාළරට්ඨෙ අටවියා, සීහො සත්ථමභිද්ධවි;

අඤ්ඤත්ථ සෙසා ධාවිංසු, සීහගතදිසන්තුසා.

6.

ගණ්හිත්වා ගොචරං සීහො, ගච්ඡං දිස්වා තමා’රතො;

රත්තො උපාගලාලෙන්තො, ලඞ්ගුලං පත්තකණ්ණකො.

7.

සා තං දිස්වා සරිත්වාන, නෙමිත්තවචනං සුතං;

අභීතා තස්ස අඞ්ගානි, රඤ්ජයන්ති පරාමසි.

8.

තස්සා ඵස්සෙනා’ති රත්තො, පිට්ඨිං ආරොපියා’සුතං;

සීහො සකං ගුහං නෙත්වා, තාය සංවාසමාචරි.

9.

තෙන සංවාසමන්වාය, කාලෙන යමකෙ දුවෙ;

පුත්තඤ්ච ධීතරඤ්චාති, රාජධීතා ජනෙසි සා.

10.

පුත්තස්ස හත්ථපාදා’සුං, සීහාකාරා තතො අකා;

නාමෙන සීහබාහුං තං, ධීතරං සීහසීවලිං.

11.

පුත්තො සොළසවස්සො සො, මාතරං පුච්ඡි සංසයං;

තුවං පිතා ච නො අම්ම, කස්මා විසදිසා ඉති.

12.

සා සබ්බමබ්රවී තස්ස, කිංනයාමා’ති සො’බ්රවි;

ගුහං ථකෙතිතාතො තෙ, පාසාණෙනාති සා’බ්රවි.

13.

මහාගුහාය ථකනං, ඛන්ධෙනා’දාය සො අකා;

එකාහෙනෙ’ව පඤ්ඤාස-යොජනානි ගතාගතං.

14.

ගොචරාය ගහෙ සීහෙ, දක්ඛිණස්මිඤ්හි මාතරං;

වාමෙ කණිට්ඨිං කත්වාන, තයො සීඝං අපක්කමී.

15.

නිවාසෙත්වාන සාඛං තෙ, පච්චන්තං ගාමමාගමුං;

තත්ථාසි රාජිධීතාය, මාතුලස්ස සුතො තදා.

16.

සෙනාපති වඞ්ගරඤ්ඤො, ඨිතො පච්චන්ත ගාමකො;

නිසින්නොවටමූලලෙසො, කම්මන්තං සංවිධායකං.

17.

දිස්වා තෙ පුච්ඡිතෙ’වොචුං, අටවී වාසිනො මයං;

ඉති සො දාපයී තෙසං, වත්ථානි ධජිනී පති.

18.

තානා’හෙසුං උළාරානි, භත්තං පණ්ණෙසු දාපයි;

සොවණ්ණභාජනනා’සුං, තෙසං පුඤ්ඤෙන තානි ච.

19.

තෙන සො විම්හිතො පුච්ඡි, කෙ තුම්හෙති චමූපති;

තස්ස සා ජාතිගොත්තානි, රාජධීතා නිවෙදයි.

20.

පිතුච්ඡා ධීතරං තං සො, ආදාය ධජිනී පති;

ගන්ත්වාන වඞ්ගනගරං, සංවාසං තාය කප්පයි.

21.

සීහො සීඝං ගුහං ගන්ත්වා, තෙ අදිස්වා තයො ජනෙ;

අට්ටිතො පුත්තසොකෙන, න ච ඛාදි න චා’පිවි.

22.

දාරකෙ තෙ ගවෙසන්තො, අගා පච්චන්තගාමකෙ;

උබ්බාසීයති සො සො’ව, යංයං ගාමමුපෙති සො.

23.

පච්චන්තවාසිනො ගන්ත්වා, රඤ්ඤො තං පටිවෙදයුං;

සීහො පිළෙති තෙ රට්ඨං, තං දෙව පටිසෙධය.

24.

අලකං නිසෙධකං තස්ස, හත්ථික්ඛන්ධගතං පුරෙ;

ආදෙතු සීහදායීති, සහස්සං සො පචාරයි.

25.

තථෙව ද්වෙසහස්සානි, තීණිචා’පි නරිස්සරො;

ද්වීසු වාරෙසු වාරෙසි, මාතා සීහභුජං හිතං.

26.

අග්ගහි තතියෙ වාරෙ, සීහබාහු අපුච්ඡිය;

මාතරං තිසහස්සං තං, ඝාතෙතුං පිතරං සකං.

27.

රඤ්ඤො කුමාරං දස්සෙසුං, තං රාජා ඉධ මබ්රවි;

ගහිතො යදි සීහො තෙ, දම්මි රට්ඨං තදෙව තෙ.

28.

සො තං ගන්ත්වා ගුහාද්වාරං, සීහං දිස්වාව ආරකා;

එන්තං පුත්තසිනෙහෙන, විජ්ඣිතුං තං සරං ඛිපි.

29.

සරො නළාතමාහච්ච, මෙත්තචිත්තෙන ථස්ස තු;

කුමාරපාදමූලෙ’ව, නිවත්තො පති භූමියං.

30.

තථා’සි යාව තතියං, තතො කුජ්ඣිමිගාමිපො;

තතො ඛිත්තො සරොතස්ස, කායං නිබ්බිජ්ජ නික්ඛමි.

31.

සකෙසරං සීහසීසං, ආදාය සපුරං අගා;

මතස්ස වඞ්ගරාජස්ස, සත්තාහානි තදා අහු.

32.

රඤ්ඤො අපුත්තකත්තා ච, පතීතා චස්ස කම්මුනා;

සුත්වා ච රඤ්ඤො නත්තුත්තං, සඤ්ජානිත්වා ච මාතරං.

33.

අමච්චා සන්නිපතිතා, අඛිලා එකමානසා;

සීහබාහු කුමාරස්ස, රාජා හොහීති අබ්රවුං.

34.

සො රජ්ජං සම්පටිච්ඡිත්වා, දත්වා මාතු පතිස්ස තං;

සීහසීවලිමාදාය, ජාතභූමිං ගතො සයං.

35.

නගරං තත්ථ මාපෙසි, අහු සීහපුරන්ති තං;

අරඤ්ඤෙ යොජනසතෙ, ගාමෙ චාපි නිවෙසයි.

36.

ලාළරට්ඨෙ පුරෙ තස්මිං, සීහබාහුනරාධිපො;

රජ්ජං කාරෙසි කත්වාන, මහෙසිං සීහසීවලිං.

37.

මහෙසී සොළසක්ඛත්තුං, යමකෙ ච දුවෙ දුවෙ;

පුත්තෙ ජනයි කාලෙසා, විජයො නාම ජෙට්ඨකො.

38.

සුමිත්තො නාම දුතියො, සබ්බෙ ද්වත්තිංස පුත්තකා;

කාලෙන විජයං රාජා, උපරජ්ජෙ’භි සෙචයි.

39.

විජයො විසමාචාරො, ආසි තම්පරිසාපි ච;

සාහසානි අනෙකානි, දුස්සහානි කරිංසුතෙ.

40.

කුද්ධො මහාජනො රඤ්ඤො, තමත්ථං පටිවෙදයි;

රාජා තෙ සඤ්ඤපෙත්වාන, පුත්තං ඔවදි සාධුකං.

41.

සබ්බං තථෙව දුතියං, අහොසි තතියං පන;

කුද්ධො මහාජනො ආහ, පුත්තං ඝාතෙහි තෙ ඉති.

42.

රාජා’ථවිජයං තඤ්ච, පරිවාරඤ්ච තස්ස තං;

සත්තසතානි පුරිසෙ, කාරෙත්වා අද්ධමුණ්ණකෙ.

43.

නාවාය පක්ඛිපාපෙත්වා, විස්සජ්ජාපෙසි සාගරෙ;

තථා තෙසං භරියායො, තථෙව ච කුමාරකෙ.

44.

විසුං විසුං තෙ විස්සට්ඨා, පුරිසිත්ථිකුමාරකා;

විසුං විසුං දීපකස්මිං, ඔක්කමිංසු වසිංසු ච.

45.

නග්ගදීපොති ඤායිත්ථ, කුමාරොක්කන්තදීපකො;

භරියොක්කන්තදීපො තු, මහින්දදීපකො ඉති.

46.

සුප්පාරකෙ පට්ටනම්හි, විජයො පන ඔක්කමි;

පරිසා සාහසෙනෙ’ත්ථ, භීතො නාවං පුනා’රුහි.

47.

ලංකායං විජයසනාමකො කුමාරො;

ඔතිණ්ණො ථිරමති තම්බපණ්ණිදීපෙ;

සාලානං යමකගුණානමන්තරස්මිං;

නිබ්බාතුං සයිතදිනෙ තථාගතස්ස.

සුජනපසාදසංවෙ ගත්ථායකතෙ මහාවංසෙ

විජයාගමනංනාම

ඡට්ඨාපරිච්ඡෙදො.

සත්තම පරිච්ඡෙද

විජයාභිසෙකො

1.

සබ්බලොකහීතං කත්වා, පත්වා සන්තිකරං පදං;

පරිනිබ්බානමඤ්චම්හි, නිපන්නො ලොකනායකො.

2.

දෙවතාසන්නිපාතම්හි, මහන්තම්හි මහාමුනි;

සක්ක තත්රසමීපට්ඨං, අවොච වදතං වරො.

3.

විජයො ලාළාවිසයා, සීහබාහුනරින්දජො;

එසලඞ්කාධනුපත්තො, සත්තභච්චසතානුගො.

4.

පතිට්ඨහිස්සති දෙවින්දං, ලංකායං මම සාසනං;

තස්මා සපරිවාරං තං, රක්ඛලංකඤ්ච සාධුකං.

5.

තථාගතස්ස දෙවින්දො, වචො සුත්වාව සාදරො;

දෙවස්සුප්පලවණ්ණස්ස, ලංකාරක්ඛං සමප්පයි.

6.

සක්කෙන වුත්තමත්තොසො, ලඞ්කාමාගම්මසජ්ජුකං;

පරිබ්බාජක වෙසෙන, රුක්ඛමූල මූපවිසිං.

7.

විජයසම්මුඛා සබ්බෙ,

තං උපච්ච අපුච්ඡිසුං;

අයං භො කොනු දීපොතී,

ලංකාදීපොති සො බ්රවි.

8.

න සන්ති මනුජා හෙත්ථ, න ච හෙස්සති වො භයං;

ඉති වත්වා කුණ්ඩීකාය, තෙ ජලෙන නිසිඤ්චිය.

9.

සුත්තඤ්ච තෙසං හත්ථෙසු, ලගෙත්වානභසා’ගමා;

දස්සෙසි සොණිරූපෙන, පරිවාරිකයක්ඛිනී.

10.

එකො තං වාරියන්තොපි, රාජපුත්තෙන අන්වගා;

ගාමම්හි විජ්ජමානම්හි, භවන්ති සුනඛා ඉති.

11.

තස්සා ච සාමීනී තත්ථ, කුවෙණීනාම යක්ඛිනී;

නිසීදි රුක්ඛමූලම්හි, කන්තන්ති තාපසී විය.

12.

දිස්වාන සො පොක්ඛරණී, නිසින්නං තඤ්ච තාපසිං;

තත්ථ න්හාත්වා පිවිත්වා ච, ආදාය ච මුලාලියො.

13.

වාරිඤ්ච පොක්ඛරෙහෙව, වුට්ඨාසි සාතමබ්රවි;

භක්ඛො’සි මම තිට්ඨාති, අට්ඨා බද්ධො වසො නරො.

14.

පරිත්තසුත්ත තෙජෙන, භක්ඛිතුං සා න සක්කුණී;

යාචියන්තොපි තං සුත්තං, නා’දායක්ඛිනියා නරො.

15.

තං ගහෙත්වා සුරුඞ්ගායං, රුදන්තං යක්ඛිනී ඛිපි;

එවං එකෙකසො තත්ථ, ඛිපී සත්තසතානිපි.

16.

අනායන්තෙසු සබ්බෙසු, විජයො භයසංකිතො;

නන්තපඤ්චායුධො ගන්ත්වා, දිස්වා පොක්ඛරණිං සුභං.

17.

අපස්ස මුත්තිණ්ණපදං, පස්සං තඤ්චෙව තාපසිං;

‘‘ඉමාය ඛලු භච්චා මෙ, ගහිතානු’’ති චින්තිය.

18.

කිං න පස්සසි භච්චෙ මෙ,

හොති ත්වං ඉති ආහතං;

‘‘කිං රාජපුත්ත භච්චෙහි,

පිව නහායා’’ති ආහසා.

19.

යක්ඛිනී තාව ජානාති, මම ජාතින්ති නිච්ඡිතො;

සඞ්ඝං සනාමං සාවෙත්වා, ධනුං සන්ධායු’ පාගතො.

20.

යක්ඛිං ආදාය ගීවාය, නාරා ච වලයෙන සො;

වාමහත්ථෙන කෙසෙසු, ගහෙත්වා දක්ඛිණෙ න තු.

21.

උක්ඛිපිත්වා අසිංආහ, ‘‘භච්චෙ මෙ දෙහි දාසිතං;

මාරෙමී’’ති භයට්ටාසා, ජීවිතං යාචි යක්ඛිනී.

22.

ජීවිතං දෙහි මෙ සාමි, රජ්ජං දජ්ජාමි තෙ අහං;

කරිස්සමි’ත්ති කිච්චඤ්ච, කිච්චං අඤ්ඤං යථිච්ඡිතං.

23.

අදුබ්භාත්ථාය සපථං, සො තං යක්ඛිං අකාරයි;

‘‘ආනෙහි භච්චෙ සීඝ’’න්ති, වුත්තමත්තාව සා’නයි.

24.

‘‘ඉමෙ ජාතා’’ති වුත්තාසා,

තණ්ඩුලාදිං විනිද්දිසි;

භක්ඛිතානං වාණිජානං,

නාවට්ඨං විවිඛං බහුං.

25.

භච්චා තෙ සාධයිත්වාන, භත්තානි බ්යඤ්ජනානිච;

රාජා පුත්තං භොජයිත්වා, සබ්බෙචාපි අභුඤ්ජිසුං.

26.

දාපිතං විජයෙන’ග්ගං, යක්ඛී භුඤ්ජිය පීණිතා;

සොළසවස්සිකං රූපං, මාපයිත්වා මනොහරං.

27.

රාජපුත්ත මුපගඤ්ඡි, සබ්බාභරණභූසිතා;

මාපෙසි රුක්ඛමූලස්මිං, සයනඤ්ච මහාරහං.

28.

සාණියා සුපරික්ඛිත්තං, විතානසමලඞ්කතං;

තං දිස්වා රාජතනයො, පෙක්ඛං අත්ථමනාගතං.

29.

කත්වාන තායනාවායං, නිපජ්ජ සයනෙ සුඛං;

සාණී පරික්ඛිපිත්වාන, සබ්බෙ භච්චා නිපජ්ජිසුං.

30.

රත්තිං තූරියසද්දඤ්ච, සුත්වා ගීතරවඤ්ච සො;

අපුච්ඡි සහසෙමානං, කිං සද්දො ඉති යක්ඛිනිං.

31.

රජ්ජඤ්ච සාමිනො දෙය්යං, සබ්බෙ යක්ඛෙ ච ඝාතිය;

මනුස්සා වාසකරණා, යක්ඛා මං ඝාතයන්තිහි.

32.

ඉති චින්තිය යක්ඛී සා, අබ්රවි රාජනන්දනං;

සීරීසවත්ථුනා මෙතං, සාමි යක්ඛපුරං ඉධ.

33.

තත්ථ ජෙට්ඨස්ස යක්ඛස්ස, ලංකානගරවාසිනී;

කුමාරිකා ඉධා’නීතා, තස්සා මාතා ච ආගතා.

34.

ආවාහ මඞ්ගලෙ තත්ථ, ඉධාපි උස්සවෙ මහා;

වත්තතෙ තත්ථ සද්දොයං, මහාහෙස සමාගමො.

35.

අජ්ජෙව යක්ඛෙ ඝාතෙහි,

න හි සක්ඛා ඉතො පරං;

සො ආහා’දිස්ස මානෙතෙ,

ඝාතෙස්සාමි කථං අහං.

36.

යත්ථ සද්දං කරිස්සාම, තෙන සද්දෙන ඝාතය;

ආයුධං මෙ’නුභාවෙන, තෙසං කායෙ පතිස්සති.

37.

තස්සා සුත්වා තථා කත්වා, සබ්බෙ යක්ඛෙ අඝාතයි;

සයම්පි ලද්ධවිජයො, යක්ඛරාජ පසාධනං.

38.

පසාධනෙහි සෙසෙහි, තංතං භච්චං පසාධයි;

කතිපහං වසිත්වෙ’ත්ථ, තම්බපණ්ණිමුපාගමි.

39.

මාපයිත්වා තම්පපණ්ණි-නගරං විජයො තහිං;

වසී යක්ඛිනියා සද්ධිං, අමච්ච පරිවාරිතො.

40.

නාවාය භූමිමොතිණ්ණා, විජයපමුඛා තදා;

කිලන්තා පාණිනාභූමිං, ආලම්බිය නිසීදිසුං.

41.

තම්බභූමිරජොඵුට්ඨො, තම්බොපාණි යතො අහුං;

සො දෙසොචෙව දීපො ච, තෙන තන්නාමකො අහු.

42.

සීහබාහු නරින්දො සො, සීහමාදින්නවා ඉති;

සීහළො තෙන සම්බන්ධා, එතෙ සබ්බෙපි සීහළා.

43.

තත්ථ තත්ථ ච ගාමෙ තෙ, තස්සා’මච්චා නිවෙසයුං;

අනුරාධගාමං තන්නාමො, කදම්බ නදීයන්තිකෙ.

44.

ගම්භීරනදීයා තීරෙ, උපතිස්සො පුරොහිතො;

උපතිස්සගාමං මාපෙසි, අනුරාධස්ස උත්තරෙ.

45.

අඤ්ඤෙ තයො අමච්චා තෙ, මාපයිංසු විසුං විසුං;

උජ්ජෙනිං උරුවෙලඤ්ච, විජිතං නගරං තථා.

46.

නිවාසෙත්වා ජනපදං, සබ්බෙ’මච්චා සමච්චතං;

අවොචුං රාජතනයා, සාමි රජ්ජෙභිසෙචය.

47.

ඉති වුත්තො රාජපුත්තො, න ඉච්ඡි අභිසෙචනං;

විනා ඛත්තියකඤ්ඤාය, අභිසෙකං මහෙසියා.

48.

අථාමච්චා සාමිනො හෙ, අභිසෙක කතා දරා;

දුක්කරෙසුපි කිච්චෙසු, තදත්ථභිරුතා තිගා.

49.

පණ්ණාකාරෙ මහාසාරෙ, මණිමුත්තාදිකෙ බහූ;

ගාහාපයිත්වා පාහෙසුං, දක්ඛිණං මධුරං පුරං.

50.

පණ්ඩුරාජස්ස ධීතත්ථං, සාමිනො සාමිභත්තිනො;

අඤ්ඤෙසං චාපි ධීතත්ථං, අමච්චානං ජනස්ස ච.

51.

සීඝං නාවාය ගන්ත්වාන, දූතා තෙ මධුරං පුරං;

පණ්ණාකාරෙ ච ලෙඛඤ්ච, තස්ස රඤ්ඤො අදස්සයුං.

52.

තතො රාජාඅමච්චෙහි, මන්තයිත්වා සධීතරං;

පාහෙතුකාමො’මච්චානං, අඤ්ඤෙසං චාපි ධීතරො.

53.

ලද්ධා ඌනසතං කඤ්ඤා, අථභෙරිං චරාපයි;

ලංකාය ධීතුගමනං, ඉච්ඡමානා නරා ඉධ.

54.

නිවාසයිත්වා දිගුණං, ඝරද්වාරෙසු ධීතරො;

ඨපෙන්තු තෙන ලිඞ්ගෙන, ආදීයිස්සාමිතා ඉති.

55.

එවං ලද්ධා බහූකඤ්ඤා, තප්පයිත්වාන තං කුලං;

සම්පන්නසබ්බාලඞ්කාරං, ධීතරං සම්පටිච්ඡදං.

56.

සබ්බා තා ලද්ධසක්කාරා, කඤ්ඤායො ච යථාරහං;

රාජාරහෙ ච හත්ථස්ස-රථපෙස්සිය කාරකෙ.

57.

අට්ඨාරසන්නං සෙණීනං, සහස්සඤ්ච කුලානි සො;

ලෙඛං දත්වාන පෙසෙසි, විජයස්ස ජිතා’රිනො.

58.

සබ්බොසො’තරී නාවාහි, මහාතිත්ථෙ මහාජනො;

තෙනෙව පට්ටනං තඤ්හි, මහාතිත්ථංති වුච්චති.

59.

විජයස්ස සුතොධීතා, තස්සා යක්ඛිනියා අහු;

රාජකඤ්ඤාගමං සුත්වා, විජයො ආහ යක්ඛිනිං.

60.

‘‘ගච්ඡ දානි තුවං භොති, ඨපෙත්වා පුත්තකෙ දුවෙ;

මනුස්සා අමනුස්සෙහි, භායින්තීහි සදා’’ ඉති.

61.

සුත්වා තං යක්ඛභයතො, භීතං තං ආහ යක්ඛිනිං;

මා චින්තයි සාහස්සෙන, දාපයිස්සාමි තෙ බලිං.

62.

පුනප්පුනං තං යාචිත්වා, උභො ආදාය පුත්තකෙ;

භීතාපි සා අගතියා, ලංකාපුරමුපාගමි.

63.

පුත්තෙ බිහි නිසීදෙත්වා, සයං පාවිසි තං පුරං;

සඤ්ජානිත්වාන තං යක්ඛිං, භීතා චොරීති සඤ්ඤිතො.

64.

සංඛුභිංසු පුරෙ යක්ඛා, එකො සාහසිකො පන;

එකපාණිප්පහාරෙන, විලයං නයි යක්ඛිනිං.

65.

තස්සාතු මාතුලො යක්ඛො, නික්ඛම්ම නගරා බහි;

දිස්වා තෙ දාරකෙ පුච්ඡි, තුම්හෙ කස්ස සුතා ඉති.

66.

කුවෙණියා’ති සුත්වා’හ, මාතා වො මාරිතා ඉධ;

තුම්හෙපි දිස්වා මාරෙය්යුං, පලායථ ලහුං ඉති.

67.

ආගුං සුමනකූටං තෙ, පලායිත්වා තතො ලහුං;

වාසං කප්පෙසි ජෙට්ඨො සො, වුද්ධො තාය කණිට්ඨියා.

68.

පුත්තධීතාහි වඩ්ඪිත්වා, රාජානුඤ්ඤාය තෙ වසුං;

තත්ථෙව මලයෙ එසො, පුලින්දානඤ්හි සම්භවො.

69.

පණ්ඩුරාජස්ස දූතා තෙ, පණ්ණාකාරං සමප්පයුං;

විජයස්ස කුමාරස්ස, රාජාධිකාරිකා ච තා.

70.

කත්වා සක්කාරසම්මානං, දූතානං විජයො පන;

අදා යාථාරහං කඤ්ඤා, අමච්චානං ජනස්ස ච.

71.

යථා විධි ච විජයං, සබ්බෙ මච්චාසමාගතා;

රජ්ජෙසමභිසිඤ්චිංසු, කරිංසුච මහාඡණං.

72.

තතො සො විජයො රාජා, පණ්ඩුරාජස්ස ධීතරං;

මහතා පරිහාරෙන, මහෙසිත්තෙ’භිසෙචයි.

73.

ධනාන’දා අමච්චානං, අදාසි සසුරස්සතු;

අනුවස්සං සඞ්ඛමුත්තං, සතසහස්ස ද්වයාරහං.

74.

හිත්වා පුබ්බාචරිතං විසමං සමෙන;

ධම්මෙන ලංකමඛිලං අනුසාසමානො;

සො තමපණ්ණිනගරෙ විජයො නරින්දො;

රජ්ජං අකාරයි සමා ඛලු අට්ඨතිංසා’ති.

සුජනපසාදසංවෙ ගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

විජයාභිසෙකො නාම

සත්තමො පරිච්ඡෙදො.

අට්ඨම පරිච්ඡෙද

පණ්ඩුවාසුදෙවාභිසෙකො

1.

විජයො සො මහාරාජා, වස්සෙ අන්තිමකෙ ඨිතො;

ඉති චින්තයි ‘‘වුද්ධො’හං, න ච විජ්ජති මෙ සුතො.

2.

කිච්ඡෙන වාසිතං රට්ඨං, නස්සෙය්ය මම අච්චයෙ;

ආණාපෙය්යං රජ්ජහෙතු-සුමිත්තං භාතරං මම.

3.

අථා’මච්චෙහි මන්තෙත්වා, ලෙඛං තත්ථ විසජ්ජයි;

ලෙඛං දත්වාන විජයො, න චිරෙන දිවඞ්ගතො.

4.

තස්මිං මතෙ අමච්චා තෙ, පෙක්ඛන්තා ඛත්තියාගමං;

උපතිස්සගාමෙ ඨත්වාන, රට්ඨං සමුනුසාසිසුං.

5.

මතෙ විජයරාජම්හි, ඛත්තියාගමනා පුරා;

එකං වස්සං අයං ලංකා-දීපො ආසි අරාජකො.

6.

තස්මිං සීහපුරෙ තස්ස, සීහබාහුස්ස රාජිනො;

අච්චයෙන සුමිත්තො සො, රාජා තස්ස සුතො අහු.

7.

තස්ස පුත්තා තයො ආසුං, මද්දරාජස්ස ධීතුයා;

දූතා සීහපුරං ගන්ත්වා, රඤ්ඤො ලෙඛං අදංසු තෙ.

8.

ලෙඛං සුත්වාන සො රාජා, පුත්තෙ ආමන්තයී තයො;

අහං මහල්ලකො තාතා, එකො තුම්හෙසු ගච්ඡතු.

9.

ලංකං නෙකගුණං කන්තං, මම භාතුස්ස සන්තකං;

තස්ස’ච්ච යෙන තත්ථෙව, රජ්ජං කාරෙතු සොභනං.

10.

කණිට්ඨකො පණ්ඩුවාසු-දෙවො රාජකුමාරකො;

‘‘ගමිස්සාමීති චින්තෙත්වා, ඤත්වා සොත්ථි ගතම්පි ච.

11.

පිතරා සමනුඤ්ඤාතො, ද්වත්තිංසාමච්ච දාරකෙ;

ආදාය ආරුහී නාවං, පරිබ්බාජකලිඞ්ගවා.

12.

මහාකන්දරනජ්ජා තෙ, මුඛද්වාරම්හි ඔතරං;

තෙ පරිබ්බාජකෙ දිස්වා, ජනො සක්කරි සාධුකං.

13.

පුච්ඡිත්වා නගරං එත්ථ, උපයන්තං කමෙන තෙ;

උපතිස්ස ගාමං සම්පත්තා, දෙවතා පරිපාලිතා.

14.

අමච්චා’නුමතො’මච්චො, පුච්ඡි නෙමිත්තකා තහිං;

ඛත්තියා’ගමනං තස්ස, සො බ්යාකාසි පරංපි ච.

15.

සත්තමෙ දීවසෙයෙව, ආගමිස්සති ඛත්තියො;

බුද්ධසාසන මෙතස්ස, වංසජො’ව ඨපෙස්සති.

16.

සත්තමෙ දිවසෙයෙව, තෙ පරිබ්බාජකෙ තහිං;

පත්තෙ දිස්වාන පුච්ඡිත්වා, අමච්චා තෙ විජානිය.

17.

තං පණ්ණුවාසුදෙවං තෙ, ලංකාරජ්ජෙන අප්පයුං;

මහෙසියා අභාවාසො, න තාව අභිසෙචයි.

18.

අමිතොදනසක්කස්ස, පණ්ඩුසක්කො සුතො අහු;

ඤත්වා විනාසං සක්යානං, සො ආදාය සකං ජනං.

19.

ගන්ත්වා අඤ්ඤාපදෙසෙන, ගඞ්ගාපාරං තහිං පුරං;

මාපෙත්වා තත්ථ කාරෙසි, රජ්ජං තස්ස සුතෙ ලභි.

20.

ධීතා කණිට්ඨිතා ආසි, භද්දකච්චාන නාමිකා;

සබ්බලක්ඛණසම්පන්නා, සුරූපා අභිපත්ථිතා.

21.

තදත්ථං සත්තරාජානො, පණ්ණාකාරෙ මහාරහෙ;

පෙසෙසුං රාජිනො තස්ස, භීතො රාජූහි සො පන.

22.

ඤත්වාන සොත්ථිගමනං, අභිසෙකඵලම්පි ච;

සහද්වත්තිංස ඉත්ථීහි, නාවං ආරොපියා’සුතං.

23.

ගඞ්ගාය ඛිපි ගණ්හාතු, පහු මෙ ධීතරං ඉති;

ගහෙතුං තෙ න සක්ඛිංසු, නාවාසාපන සීඝගා.

24.

දුතියෙ දිවසෙයෙව, ගොණාගාමක පට්ටනං;

පත්තාපබ්බජිතා කාරා, සබ්බා තා තත්ථ ඔතරුං.

25.

පුච්ඡිත්වා නගරං එත්ථ, තා කමෙනොපයන්තියො;

උපතිස්සගාමං සම්පත්තා, දෙවතා පරිපාලිතා.

26.

නෙමිත්තකස්ස වචනං, සුත්වා තත්ථා’ගතා තු තා;

දිස්වා අමච්චො පුච්ඡිත්වා, ඤත්වා රඤ්ඤො සමප්පයි.

27.

තං පණ්ඩුවාසුදෙවං තෙ, අමච්චා සුද්ධබුද්ධිනො;

රජ්ජෙ සමභිසිඤ්චිංසු, පුණ්ණසබ්බමනොරථං.

28.

සුභද්දකච්චාන මනොමරූපිනිං;

මහෙසීභාවෙ අභිසිඤ්චිය’ත්තනො;

සහගතා තාය පදාසි අත්තනා;

සහාගතානං වසි භූමිපො සුඛන්තී.

සුජනප්පසාද සංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

පණ්ඩුවාසුදෙවාභිසෙකො නාම

අට්ඨමො පරිච්ඡෙදො.

නවම පරිච්ඡෙද

අභයාභිසෙකො

1.

මහෙසී ජනයී පුත්තෙ, දස එකඤ්ච ධීතරං;

සබ්බජෙට්ඨො’භයො නාම, චිත්තානාම කනිට්ඨිකා.

2.

පස්සිත්වා තං වියාකංසු, බ්රාහ්මණා මන්තපාරගා;

‘‘රජ්ජහෙතු සුතො අස්සා, ඝාතයිස්සති මාතුලෙ’’.

3.

ඝාතෙස්සාමි කනිට්ඨින්ති, නිච්ඡිතෙ භාතරා’භයො;

වාරෙසි කාලෙ වාසෙසුං, ගෙහං තං එකථුණිකෙ.

4.

රඤ්ඤො ච සිරිගබ්භෙන, තස්ස ද්වාරමකාරයුං;

අන්තො ඨපෙසුං එකඤ්ච, දාසිං නරසතං බහි.

5.

රූපෙනු’ම්මාදයී නරෙ, දිට්ඨමත්තාව සායතො;

තතො උම්මාදචිත්තා’ති, නාමං සොපපදං ලභි.

6.

සුත්වාන ලංකාගමනං, භද්දකච්චානදෙවියා;

මාතරා චොදිතා පුත්තා, ඨපෙත්වෙ’කඤ්ච ආගමුං.

7.

දිස්වාන තෙ පණ්ඩුවාසු-දෙවං ලඞ්කින්දමාගතා;

දිස්වාන තං කනිට්ඨිඤ්ච, රොදිත්වා සහ තාය ච.

8.

රඤ්ඤා සුකතසක්කාරා, රඤ්ඤො’නුඤ්ඤාය චාරිකං;

චරිංසු ලංකාදීපම්හි, නිවසුඤ්ච යථාරුචිං.

9.

රාමෙන වුසිතඨානං, රාමගොණන්ති වුච්චති;

උරුවෙලා’නුරාධානං, නිවාසා ච තථා තථා.

10.

තථා විජිතදීඝායු-රොහණානං නිවාසකා;

විජිතගාමො දීඝායු-රොහණන්ති ච වුච්චති.

11.

කාරෙසි අනුරාධො සො, වාපිං දක්ඛිණතො තතො;

කාරාපෙත්වා රාජගෙහං, තත්ථ වාසමකප්පයී.

12.

මහාරාජා පණ්ඩුවාසු-දෙවො ජට්ඨසුතං සකං;

අභයං උපරජ්ජම්හි, කාලෙ සමභිසෙචයි.

13.

දීඝායුස්ස කුමාරස්ස, තනයො දීඝගාමණි;

සුත්වා උම්මාදචිත්තං තං, තස්සං ජාතකුතූහලො.

14.

ගහෙත්වා’පතිස්ස ගාමං, තං අපස්සි මනුජාධිපං;

අදා සහොපරාජෙන, රාජුපට්ඨානමස්සසො.

15.

ගවක්ඛාභිමුඛට්ඨානෙ, තං උපෙච්ච ඨිතං තුසා;

දිස්වාන ගාමිණිං චිත්තා, රත්තචිත්තා’හ දාසිකං.

16.

‘‘කො එසො’’ති තතො සුත්වා,

මාතුලස්ස සුතොඉති;

දාසිං තත්ථ නියොජෙසි,

සද්ධිංකත්වාන සො තතො.

17.

ගවක්ඛම්හි ඩසාපෙත්වා, රත්තිං කක්කටයන්තකං;

ආරුය්හ ඡින්දයිත්වාන, කවාටං තෙන පාවිසි.

18.

තාය සද්ධිං වසිත්වාන, පච්චූසෙයෙව නික්ඛමි;

එවං නිච්චං වසී තත්ථ, ඡිද්දාභාවා අපාකටො.

19.

සා තෙන අග්ගහී ගබ්භං, ගබ්භෙ පරිණතෙ තතො;

මාතු ආරොචයී දාසී, මාතා පුච්ඡිය ධීතරං.

20.

රඤ්ඤො ආරොචයී රාජා, අමන්තෙත්වා සුතෙ’බ්රහ්මා;

පොසියොසො’පි අම්හෙහි, දෙව තස්සෙව තං ඉති.

21.

පුත්තො චෙ මාරයිස්සාම, ත’න්ති තස්ස අදංසු තං;

සා සූතිකාලසම්පත්තෙ, සූති ගෙහඤ්ච පාවිසිං.

22.

සඞ්කිත්වා ගොපකං චිත්තං, කාලවෙලඤ්ච දාසකං;

තස්මිං කම්මෙ නිස්සායා’ති, ගාමණි පරිචාරකෙ.

23.

තෙ පටිඤ්ඤං අදෙන්තෙ තෙ, රාජපුත්තා අඝාතයුං;

යක්ඛා හුත්වාන රක්ඛිංසු, උභො ගබ්භෙ කුමාරකං.

24.

අඤ්ඤං උපවිජඤ්ඤං සා, සල්ලක්ඛා පෙසි දාසියා;

චිත්තා සා ජනයී පුත්තං, සා ඉත්ථි පන ධීතරං.

25.

චිත්තං සහස්සං දාපෙත්වා, තස්සා පුත්තං සකම්පි ච;

ආණාපෙත්වා ධීතරං තං, නිපජ්ජාපෙසි සන්තිකෙ.

26.

ධීතා ලද්ධා’ති සුත්වාන, තුට්ඨා රාජසුතා අහුං;

මාතා ච මාතුමාතා ච, උභො පන කුමාරකං.

27.

මාතාමහස්ස නාමඤ්ච, ජෙට්ඨස්ස මාතුලස්ස ච;

එකං කත්වා තමකරුං, පණ්ඩුකාභයනාමකං.

28.

ලංකා පාලො පණ්ඩුවාසු-දෙවො රජ්ජමකාරයි;

තිංස වස්සම්හි ජාතම්හි, මතො සො පණ්ඩුකාභයෙ.

29.

තස්මිං මතස්මිං මනුජාධිපස්මිං,

සබ්බෙ සමාගම්ම නරින්දපුත්තා;

තස්සාභයස්සාභයදස්ස භාතු,

රාජාභිසෙකං අකරුං උළාරාති.

සුජනප්පසාද සංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

අභයාභිසෙකො නාම

නවමො පරිච්ඡෙදො.

දසම පරිච්ඡෙද

පණ්ඩුකාභයාභිසෙකො

1.

උම්මාදචිත්තායාණත්තා, දාසී ආදාය දාරකං;

සමුග්ගෙ පක්ඛිපිත්වාන, ද්වාරමණ්ඩල කෙ අගා.

2.

රාජපුත්තා ච මිගවං, ගතා තුම්බරකන්දරෙ;

දිස්වා දාසිං කුහිං යාසි, කිං මෙ කන්ති ච පුච්ඡිසුං.

3.

ද්වාරමණ්ඩලකං යාමි, ධීතුමෙගුළපූවකං;

ඉච්චාහ ඔරොපෙහීති, රාජපුත්තං කමබ්රවුං.

4.

චිත්තො ච කාලවෙලො ච, තස්සා’රක්ඛාය නිග්ගතා;

මහන්තං සූකරවෙසං, තං ඛණංයෙව දස්සයුං.

5.

තෙ තං සමනුබන්ධිංසු, සාසමාදාය තත්ර’ගා;

දාරකඤ්ච සහස්සඤ්ච, ආයුත්තස්ස අදාරහො.

6.

තස්මිංයෙව දිනෙ තස්ස, භරියා ජනයී සුතං;

යමකෙ ජනයී පුත්තෙ, භරියං මෙ’ති පොසිතං.

7.

සො සත්තවස්සිකො චා’සි, තං විජානිය මාතුලා;

ගන්තුං සරසි කීළන්තෙ, දාරකෙ ච පයොජයුං.

8.

ජලට්ඨං රුක්ඛසුසිරං, ජලච්ඡාදිතඡිද්දකං;

නිමුජ්ජමානො ඡිද්දෙන, පවිසිත්වා චිරට්ඨිතො.

9.

තතො තථෙව නික්ඛම්ම, කුමාරෙ සෙසදාරකෙ;

උපච්ච පුච්ඡියන්තොපි, වඤ්චෙත’ඤ්ඤවචොහි සො.

10.

මනුස්සෙහා’ගතෙහෙසො, නිවාසෙත්වාන වත්ථකං;

කුමාරො වාරිමො ගය්හ, සුසිරම්හි ඨිතො අහු.

11.

වත්ථකානි ගණෙත්වාන, මාරෙත්වා සෙසදාරකෙ;

ගන්ත්වා ආරොචයුං සබ්බෙ, දාරකා මාරිතා ඉති.

12.

ගතෙසු තෙසු සො ගන්ත්වා, ආයුත්තකඝරං සකං;

වසං අස්සාසිතො තෙන, අහූ ද්වාදසවස්සිකො.

13.

පුන සුත්වාන ජීවන්තං, කුමාරං තස්ස මාතුලං;

තත්ථ ගොපාලකෙ සබ්බෙ, මාරෙතුං සන්නියොජයුං.

14.

තස්මිං අහනි ගොපාලා, ලද්ධා එකං චතුප්පදං;

අග්ගිං ආහරිතුං ගාමං, පෙසෙතුං තං කුමාරකං.

15.

සො ගන්ත්වා ඝරමායුත්ත-පුත්තකංයෙව පෙසයි;

පාදා රුජන්ති මෙ තෙහි, අග්ගිං ගොපාලසන්තිකං.

16.

තත්ථ අඞ්ගාර මංසඤ්ච,

ඛාදිස්සසි තුවං ඉති;

නෙ සි සො තං වචො සුත්වා,

අග්ගිං ගොපාලසන්තිකං.

17.

තස්මිං ඛණෙ පෙසිතා තෙ, පරික්ඛිපිය මාරයුං;

සබ්බෙ ගොපෙ මාරයිත්වා, මාතුලානං නිවෙදයුං.

18.

තථො සොළසවස්සං තං, විජානිංසු ච මාතුලා;

මාතා සහස්සඤ්චා’දාසි, තස්සා රක්ඛඤ්ච ආදිසි.

19.

ආයුත්තො මාතුසන්දෙසං, සබ්බං තස්ස නිවෙදිය;

දත්වා දාසං සහස්සඤ්ච, පෙසෙසි පණ්ඩුලන්තිකං.

20.

පණ්ඩුලබ්රාහ්මණො නාම, භොගවා වෙදපාරගො;

දක්ඛිණස්මිං දිසාභාගෙ, වසී පණ්ඩුලගාමකෙ.

21.

කුමාරො තත්ථ ගන්ත්වාන, පස්සි පණ්ඩුලබ්රාහ්මණං;

‘‘ත්වං පණ්ඩුකාභයො තාත’’, ඉති පුච්ඡිය බ්යාකතෙ.

22.

තස්ස කත්වාන සක්කාරං, ආහ රාජා භවිස්සසි;

සමසත්තතිවස්සානි, රජ්ජං ත්වං කාරයිස්සසි.

23.

සිප්පං උග්ගණ්හ තාතාති, සිප්පුග්ගහමකාරයී;

චන්දෙන තස්ස පුත්තෙන, ඛිප්පං සිප්පං සමාපිතං.

24.

අදා සතසහස්සං සො, යොධසඞ්ගහකාරණා;

යොධෙසු සඞ්ගහිතෙසු, තෙන පඤ්චසතෙසු සො.

25.

සියුං යාය ගයිතානි, පණ්ණානි කනකානි තං;

මහෙසිං කුරුචන්දඤ්ච, මම පුත්තං පුරොහිතං.

26.

ඉභි වත්වා ධනං දත්වා, සයොධං නිහරි තතො;

සො නාමං සාවයිත්වාන, තතො නික්ඛම්ම පුඤ්ඤවා.

27.

ලද්ධබලො නගරකෙ, කාසපබ්බත සන්තිකෙ;

සත්තසතානි පුරිසෙ, සබ්බෙසං භොජනානි ච.

28.

තතො නරසහස්සෙන, ද්විසතෙන කුමාරකො;

ගිරිකණ්ඩ පබ්බතං නාම, අගමා පරිවාරිතො.

29.

ගිරිකණ්ඩසිවො නාම, පණ්ඩුකාභය මාතුලො;

තං පණ්ඩුවාසුදෙවෙන, දින්නං භුඤ්ජති දෙසකං.

30.

සො කරිසසතං පක්කං, තදා ලාවෙති ඛත්තියො;

තස්ස ධීතා රූපවතී, පාලී නාමා’සි ඛත්තියා.

31.

සා මහාපරිවාරෙන, යානමාරුය්හ සොභනං;

පිතුභත්තං ගාහයිත්වා, ලාවකානඤ්ච ගච්ඡති.

32.

කුමාරස්ස මනුස්සානං, දිස්වා තත්ථ කුමාරිකං;

ආරොචෙසුං කුමාරස්ස, කුමාරො සහසා’ගතො.

33.

ද්වෙධා තං පරිසං කත්වා, සතං යානමපෙසයි;

තදන්තිකං සපරිසා, කත්ථ යාසීති පුච්ඡිතං.

34.

තාය වුත්තෙතු සබ්බස්මිං, තස්සංසාරත්ත මානසො;

අත්තනො සංවිභාගත්ථං, භන්තෙනා’යාචි ඛත්තියො.

35.

සාසමොරුය්හ යානම්හා, අදා සොවණ්ණපාතියා;

භත්තං නිග්රොධ මූලස්මිං, රාජපුත්තස්ස ඛත්තියා.

36.

ගණ්හි නිග්රොධපණ්ණානි, භොජෙතුං සෙසකෙ ජනෙ;

සොවණ්ණභාජනානා’සුං, තානි පණ්ණානි තං ඛණෙ.

37.

තානි දිස්වා රාජපුත්තො, සරිත්වා දිජභාසිතං;

මහෙසිභාව යොග්ගාමෙ, කඤ්ඤාලද්ධාති තුස්සිසො.

38.

සබ්බෙ භොජාපයී තෙසා, තං න ඛීයිත්ථ භොජනං;

එකස්ස පටිවිසො’ව, ගහිතො තත්ථ දිස්සථ.

39.

එවං පුඤ්ඤගුණූපෙතා, සුකුමාරී කුමාරිකා;

සුවණ්ණපාලි නාමෙන, තතොප්පභුත ආසි සා.

40.

තං කුමාර ගහෙත්වාන, යානමාරුය්හ ඛත්තියො;

මහබ්බල පරිබ්යූළ්හො, අනුසංණී අපක්කමි.

41.

තං සුත්වාන පිතා තස්සා, නරෙ සබ්බෙ අපෙසයි;

තෙ ගන්ත්වා කලහං කත්වා, තජ්ජිතා තෙහි ආගමුං.

42.

කලහනගරං නාම, ගාමො තත්ථ කතෙ අහු;

තං සුත්වා භාතරො තස්සා, පඤ්චයුද්ධායු’පාගමුං.

43.

සබ්බෙ තෙ පණ්ඩුලසුතො, චන්දොයෙව අඝාතයි;

ලොහිත වාහඛණ්ඩොති, තෙසං යුද්ධමහී අහු.

44.

මහතා බල කාධයන,

තතො සො පණ්ඩුකාභයො;

ගඞ්ගාය පාරිමෙ තිරෙ,

දොළපබ්බතකං අගා.

45.

තත්ථ චත්තාරි වස්සානි, වසි තං තත්ථ මාතුලා;

සුත්වා ඨපෙත්වා රාජානං, තං යුද්ධත්ථමුපාගමුං.

46.

ඛන්ධාවාරං නිවෙසෙත්වා, ධූමරක්ඛාග සන්තිකෙ;

භාගිනෙය්යෙන යුජ්ඣිංසු, භාගිනෙය්යො තු මාතුලෙ.

47.

අනුබන්ධී ඔරගඞ්ගං, මලාපෙත්වා නිවත්තිය;

තෙසඤ්ච ඛන්ධාවාරම්හි, දුවෙ වස්සානි සො වසී.

48.

ගන්ත්වො’පතිස්සගාමං තෙ, තමත්ථං රාජිනො’බ්රවුං;

රාජාලෙඛං කුමාරස්ස, සරහස්සං සපාහිණි.

49.

‘‘පුඤ්ජස්සු පාරගඞ්ගං ත්වං, මා’ගා ඔරංතතො’’ඉති;

තං සුත්වා තස්ස කුජ්ජිංසු, භාතරො නව රාජිනො.

50.

උපත්ථම්භො ත්වමෙවා’සි, චිරං තස්ස ඉදානි තු;

රට්ඨං දදාසි තස්මා ත්වං, මාරෙස්සාමා’ති අබ්රවුං.

51.

සො තෙසං රජ්ජමප්පෙසි, තෙ තිස්සං නාම භාතරං;

සබ්බෙව සහිතා’කංසු, රජ්ජස්ස පරිනායකං.

52.

එසො වීසතිවස්සානි, අභයො’භය දායකො;

තත්ථො’පතිස්සගාමම්හි, රාජා රජ්ජමකාරයි.

53.

වසන්ති ධූමරක්ඛාගෙ, සරෙ තුම්බරියඞ්ගණෙ;

චරතෙ වළවා රුපා, යක්ඛී චෙතියනාමිකා.

54.

එකො දිස්වාන සෙනඞ්ගං, උත්තපාදං මනොරමං;

ආරොචෙසි කුමාරස්ස, වළවෙ’ත්තී’දිසී ඉති.

55.

කුමාරො රස්මිමාදාය, ගහෙතුං තං උපාගමි;

පච්ඡතො අගතං දිස්වා, භීතා තෙජෙන තස්සසා.

56.

ධාවි’නන්තරධායිත්වා, ධාවන්ති මනුබන්ධිසො;

ධාවමානා සරං හං සා, සත්තක්ඛත්තුං පරික්ඛිපි.

57.

ඔතරිත්වා මහාගඞ්ගං, උත්තරිත්වා තතො පන;

ධුමරක්ඛං පබ්බතං තං, සත්තක්ඛත්තුං පරික්ඛිපි.

58.

තං සරං පුන තික්ඛත්තුං, පරික්ඛිපි තතො පුන;

ගඞ්ගං කච්ඡකතිත්ථෙන, සමොතරි තහිං තු සො.

59.

ගහෙසිතං වාලධිස්මිං, තාලපත්තඤ්ච තොයගං;

තස්ස පුඤ්ඤානුභාවෙන, සො අහොසි මහා අසි.

60.

උච්චාරෙසි අසිං දජ්ජං, ‘‘මාරොමී’’ති තමාහ සා;

රජ්ජං ගහෙත්වා තෙ දජ්ජං, සාමි මාමං අමාරයි.

61.

ගීවාය තං ගහෙත්වා සො, විජ්ඣිත්වා අසිකොටියා;

නාසාය රජ්ජුයා බන්ධි, සා අහොසි වසානුගා.

62.

ගන්ත්වා තං ධුමරක්ඛං සො, තමාරුය්හ මහබ්බලො;

තත්ථ චත්තාරි වස්සානි, ධූමරක්ඛන ගෙ වසි.

63.

තතො නික්ඛම්ම සබලො, ආගම්මා’රිට්ඨපබ්බතං;

සුද්ධිකාලමපෙක්ඛන්තො, තත්ථ සත්තසමාවසි.

64.

ද්වෙ මාතුලෙ ඨපෙත්වාන, තස්ස සෙසට්ඨමාතුලා;

යුද්ධසජ්ජා අරිට්ඨං තං, උපසඞ්කම්ම පබ්බතං.

65.

ඛන්ධාවාරං නගරකෙ, නිවෙසෙත්වා චමූපතිං;

දත්වා පරික්ඛිපාපෙසුං, සමන්තා’රිට්ඨපබ්බතං.

66.

යක්ඛිනියා මන්තයිත්වා, තස්සා වචනයුත්තියා;

දත්වා රාජපරික්ඛාරං, පණ්ණාකාරා යුවානි ච.

67.

‘‘ගණ්හාථ සබ්බානෙ’තානි, ඛමාපෙස්සාමි වො අහං’’;

ඉති වත්වාන පෙසෙසි, කුමාරො පුරතො බලං.

68.

ගණ්හිස්සාමි පවිට්ඨන්ති, විස්සට්ඨෙසු තු තෙසු සො;

ආරුය්හ යක්ඛවළවං, මහාබලපුරක්ඛතො.

69.

යුද්ධාය පාවිසි යක්ඛී, මහාරාව මරාපිසා;

අන්තො බහිබලඤ්චස්ස, උක්කුට්ඨිං මහතිං අකා.

70.

කුමාරපුරිසා සබ්බෙ, පරසෙනා නරෙ බහූ;

ඝාතෙත්වා මාතුලෙ ච’ත්ථ, සීසරාසිං අකංසු තෙ.

71.

සෙනාපති පාලයිත්වා, ගුම්බට්ඨානං සපාවිසි;

සෙනාපති ගුම්බකො’ති, තෙන එස පවුච්චති.

72.

උපරිට්ඨමාතුලසිරං, සීසරාසිං සපස්සිය;

ලාබුරාසී’ව ඉච්ඡාහ, තෙනා’සි ලාබුගාමකො.

73.

එවං විජිතසඞ්ගාමො, තතො සො පණ්ඩුකාභයො;

අය්යකස්සා’නුරාධස්ස, වසනඨානමාගමි.

74.

අත්තනො රාජගෙහං සො, තස්ස දත්වාන අය්යකො;

අඤ්ඤත්ථවාසං කප්පෙසි, සො තු තස්මිං ඝරෙ වසි.

75.

පුච්ඡාපෙත්වාන නෙමිත්තං, වත්ථුවිජ්ජා’විදුං තථා;

නගරං පවරං තස්මිං, ගාමෙයෙව අමාපයි.

76.

නිවාසත්තා’නුරාධානං, අනුරාධපුරං අහු;

නක්ඛත්තෙනා’නුරාධෙන, පතිට්ඨාපිත තාය ච.

77.

ආණාපෙත්වා මාතුලානං, ඡත්තං ජාතස්සරෙ ඉධ;

ධොවාපෙත්වා ධාරයිත්වා, තං සරෙයෙව වාරිනා.

78.

අත්තනො අභිසෙකං සො, කාරෙසි පණ්ඩුකාභයො;

සුවණ්ණපාලිං දෙවිං තං, මහෙසිත්තෙ භිසෙචයි.

79.

අදා චන්දකුමාරස්ස, පොරොහිච්චං යථාවිධි;

ඨානන්තරානි සෙසානං, භච්චානඤ්ච යථාරහං.

80.

මාතුයා උපකාරත්තා, අත්තනො ච මහීපතිං;

අඝාතයිත්වා ජෙට්ඨං තං, මාතුලං අභයං පන.

81.

රත්තිරජ්ජං අදා තස්ස, අහු නගරගුත්තිකො;

තදුපාදාය නගරෙ, අහූ නගරගුත්තිකො.

82.

සස්සුරං තං අඝාතෙත්වා, ගිරිකණ්ඩසිවම්පි ච;

ගිරිකණ්ණදෙසං තස්සෙ’ව, මාතුලස්ස අදාසි සො.

83.

සරං තඤ්ච ඛණාපෙත්වා, කාරාපෙසි බහූ දකං;

ජයෙ ජලස්ස ගාහෙන, ජයවාපීති අහුතං.

84.

කාලවෙලං නිවාසෙසි, යක්ඛංපුර පුරත්ථිමෙ;

යක්ඛං තු චිත්තරාජං තං, හෙට්ඨො අභයවාපියා.

85.

පුබ්බොපකාරිං දාසිං තං, නිබ්බත්තං යක්ඛයොනියා;

පුරස්ස දක්ඛිණද්වාරෙ, සො කතඤ්ඤූ නිවාසයි.

86.

අන්තො නරින්දවත්ථුස්ස, වළවාමුඛයක්ඛිනිං;

නිවාසෙසි බලිං තෙසං, අඤ්ඤෙසඤ්චානුවස්සකං.

87.

දාපෙසි ඡණකාලෙ තු, චිත්තරාජෙන සො සහ;

සමාසනෙ නිසීදිත්වා, දිබ්බමානුසනාටකං.

88.

කාරෙන්තො’භිරමි රාජා, රතිඛිඩ්ඩා සමප්පිතො;

ද්වාරගාමෙ ච චතුරො, භයවාපිඤ්ච කාරයි.

89.

මහාසුසානඝාතනං, පච්ඡිමරාජිනිං තථා;

වෙස්සවණස්ස නිග්රොධං, බ්යාධිදෙවස්ස තාලකං.

90.

යොනසභාග වත්ථුඤ්ච, මහෙජ්ජඝරමෙව ච;

එතානි පච්ඡිමද්වාර-දිසාභාගෙ නිවෙසයි.

91.

පඤ්චසතානි චණ්ඩාල-පුරිසෙ පුරසොධකෙ;

දුවෙසතානි චණ්ඩාල-පුරිසෙ වච්චසොධකෙ.

92.

දියඩ්ඪසතචණ්ඩාලෙ, මතනීහාරකෙ’පි ච;

සුසාන ගොපචණ්ඩාලෙ, තත්තකෙයෙව ආදිසි.

93.

තෙසං ගාමං නිවෙසෙසි, සුසානා පච්ඡිමුත්තරෙ;

යථා විහිතකම්මානි, තානි නිච්චං අකංසුතෙ.

94.

තස්ස චණ්ඩාලගාමස්ස, පුබ්බුත්තරදිසාය තු;

නීචසුසානකං නාම, චණ්ඩාලානමකාරයි.

95.

තස්සුත්තරෙ සුසානස්ස, පාසාණපබ්බතන්තරෙ;

ආවාසපාලිඣාධානං, තදා ආසි නිවෙසිතා.

96.

තදුත්තරෙ දිසාභාගෙ, යාව ගාමණි වාපියා;

තාපසානං අනෙකෙසං, අස්සමො ආසි කාරිතො.

97.

තස්සෙව ච සුසානස්ස, පුරත්ථිමදිසාය තු;

ජොතියස්ස නිගණ්ඨස්ස, ඝරං කාරෙසි භූපති.

98.

තස්මිංයෙව දෙසස්මිං, නිගණ්ඨො ගිරිනාමකො;

නානාපාසණ්ඩකා චෙව, වසිංසු සමණා බහූ.

99.

තත්ථෙව ච දෙවකුලං, අකාරෙසි මහීපති;

කුභණ්ඩස්ස නිගණ්ඨස්ස, තංනාමකමහොසිතං.

100.

තතො තු පච්ඡිමෙ භාගෙ, ඣාධපාලිපුරත්ථිමෙ;

මිච්ඡාදිට්ඨිකුලානං තු, වසී පඤ්චසතං තහිං.

101.

පරං ජොතියගෙහම්හා, ඔරං ගාමණි වාපියා;

සො පරිබ්බාජකාරාමං, කාරාපෙසි තථෙව ච.

102.

ආජීවකානං ගෙහඤ්ච, බ්රාහ්මණවට්ටමෙව ච;

සිවිකා සොත්ථිසාලා ච, අකාරෙසි තහිං තහිං.

103.

දසවස්සාභිසෙකො සො, ගාමසීමා නිවෙසයි;

ලංකාදීපම්හි සකලෙ, ලංකින්දො පණ්ඩුකාභයො.

104.

සො කාලවෙලචිත්තෙහි, දිස්සමානෙහි භූපති;

සහා’නු භොසි සම්පතිං, යක්ඛභූතසහාය වා.

105.

පණ්ඩුකාභයරඤ්ඤො ච, අභයස්ස ච අන්තරෙ;

රාජසුඤ්ඤානි වස්සානි, අහෙසුං දසසත්ත ච.

106.

සො පණ්ඩුකාභයමහීපති සත්තතිංස–

වස්සො’ධිගම්ම ධිතිමා ධරණී පතිත්තං;

රම්මෙ අනුනමනුරාධපුරෙ සමිද්ධෙ;

වස්සානි අකාරයි රජ්ජමෙත්ථාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

පණ්ඩුකාභයාභිසෙකොනාම

දසමො පරිච්ඡෙදො.

එකාදසම පරිච්ඡෙද

දෙවානංපියතිස්සාභිසෙකො

1.

තස්සච්චයෙ තස්ස සුතො, මුටසිවො’ති විස්සුතො;

සුවණ්ණපාලියා පුත්තො, පත්තො රජ්ජමනාකුලං.

2.

මහාමෙඝවනුය්යානං, නාමනුගගුණොදිතං;

ඵලපුප්ඵතරුපෙතං, සො රාජා කාරයි සුභං.

3.

උය්යානඨානග්ගහණෙ, මහාමෙඝො අකාලජො;

පාවස්සිතෙන උය්යානං, මහාමෙඝවනං අහු.

4.

සට්ඨිවස්සානි මුටසිවො, රාජා රාජ්ජමකාරයි;

අනුරාධෙ පුරවරෙ, ලංකා භුවදනෙ සුභෙ.

5.

තස්ස පුත්තා දසා’හෙසුං, අඤ්ඤමඤ්ඤහිතෙසිනො;

දුවෙ ධීතා චා’නුකුලා, කුලානුච්ඡවිකා අහූ.

6.

දෙවානං පියතිස්සොති, විස්සුතො දුතියො සුතො;

තෙසු භාතූසු සබ්බෙසු, පුඤ්ඤාපඤ්ඤාධිකො අහු.

7.

දෙවානං පියතිස්සො සො, රාජා’සි පිතුඅච්චයෙ;

තස්සා’භිසෙකෙන සමං, බහූන’ච්ඡරියාන’හුං.

8.

ලංකාදීපම්හි සකලෙ, නිධයො රතනානි ච;

අන්තොඨිතානි උග්ගන්ත්වා, පථවීතලමාරුහුං.

9.

ලංකාදීපසමීපම්හි, භින්නනාවාගතානි ච;

තත්රජාතානි ච ථලං, රතනානි සමාරුහුං.

10.

ඡාතපබ්බතපාදම්හි, තිස්සො ච වෙළුයට්ඨියො;

ජාතාරථපතොදෙන, සමානා පරිමාණතො.

11.

තාසු එකාලතායට්ඨි, රජතා’භා තහිං ලතා;

සුවණ්ණාවණ්ණාරුචිරා, දිස්සන්තෙතා මනොරමා.

12.

එකා කුසුමා යට්ඨීතු, කුසුමානි තහිං පන;

නානානි නානාවණ්ණානි, දිස්සන්තෙ’ති ඵුටානි ච.

13.

එකාසකුණයට්ඨිතු, තහිං පක්ඛිමිගා බහූ;

නානා ච නානාවණ්ණා ච, සජීවා විය දිස්සරෙ.

14.

භයගජරථාමලකා, වලයඞ්ගුලිවෙඨකා;

කකුධඵලාපාකතිකා, ඉච්චෙතා අට්ඨජාතියො.

15.

මුත්තාසමුදා උග්ගන්ත්වා, තීරෙ වට්ටි විය ඨිතා;

දෙවානං පියතිස්සස්ස, සබ්බං පුඤ්ඤවිජම්භිතං.

16.

ඉන්දනීලං වෙළුරියං, ලොහිතඞ්කමණිධි’මෙ;

රජතානි පනෙ’තානි, මුත්තා තා තාවයට්ඨියො.

17.

සත්තහබ්භන්තරෙයෙව, රඤ්ඤො සන්තිකමාහරුං;

තානි දිස්වා පතීතො සො, රාජා ඉති විචින්තයි.

18.

රතනානි අනග්ඝානි, ධම්මාසොකො ඉමානිමෙ;

සහායො’රහතෙනා’ඤ්ඤො, තස්ස දස්සං ඉමාන’තො.

19.

දෙවානං පියතිස්සො ච, ධම්මාසොකො ච තෙ ඉමෙ;

ද්වෙ අදිට්ඨසහායාහි, චිරප්පභුති භූපති.

20.

භාගිනෙය්යං මහාරිට්ඨං, අමච්චං පමුඛං තතො;

දිජං අමච්චං ගණතං, රාජා තෙ චතුරො ජනෙ.

21.

දූතො කත්වාන පාහෙසි, බලොඝපරිවාරිතෙ;

ගාහා පෙත්වා අනග්ඝානි, රතනානි ඉමානි සො.

22.

මණිජාතී ච තිස්සො තා, තිස්සො ච රථයට්ඨියො;

සඞ්ඛඤ්ච දක්ඛිණාවත්තං, මුත්තා ජාතී ච අට්ඨ තා.

23.

ආරුය්හ ජම්බුකොලම්හි, නාවං සත්තදිනෙන තෙ;

සුඛෙන තිත්ථං ලද්ධාන, සත්තාහෙන තතො පුන.

24.

පාටලිපුත්තං ගන්ත්වාන, ධම්මාසොකස්ස රාජිනො;

අදංසු පණ්ණාකාරෙතෙ, දිස්වා තානි පසීදි සො.

25.

රතනානි’දිසානෙත්ථ, නත්ථි මෙ ඉති චින්තිය;

අදා සෙනාපතිට්ඨානං, තුට්ඨො’රිට්ඨස්ස භූපති.

26.

පොරොහිච්චබ්රාහ්මණස්ස, දණ්ඩනායතං පන;

අදාසි තස්සා’මච්චස්ස, සෙට්ඨිත්තං ගණකස්ස තු.

27.

තෙසං අනප්පකෙ භොගෙ, දත්වා වාසඝරානි ච;

මහාමච්චෙහි මන්තෙන්තො, පස්සිත්වා පටිපාභතං.

28.

වාලබීජනී මුණ්හිසං, ඛග්ගං ඡත්තඤ්ච පාදුකං;

මොළිං වතං සපාමඞ්ගං, භිඞ්කාරං හරිචන්දනං.

29.

අධොවිමං වත්ථකොටිං, මහග්ඝං හත්ථපුඤ්ඡනිං;

නාගා’හටං අඤ්ජනඤ්ච, අරුණාභඤ්ච මත්තිකං.

30.

අනොතත්තොදකඤ්චෙව, ගඞ්ගාසලිලමෙව ච;

සඞ්ඛඤ්ච නන්දියාවට්ටං, වඩ්ඪමානං කුමාරිකං.

31.

හෙමභොජනකණ්ඩඤ්ච, සිවිකඤ්ච මහාරහං;

හරීටකං ආමලකං, මහග්ඝං අමතොසධං.

32.

සුකාහටානං සාලීනං, සට්ඨිවාහසතානි ච;

අභිසෙකො පකරණං, පරිවාරවිසෙසිතං.

33.

දත්වා කාලෙ භහායස්ස, පණ්ණාකාරෙ නරිස්සරො;

දූතෙ පාහෙසිසද්ධම්ම-පණ්ණාකාරමිමම්පිච.

34.

අහං බුද්ධඤ්ච ධම්මඤ්ච, සඞ්ඝඤ්ච සරණං ගතො;

උපාසකත්තං දෙසෙසිං, සක්යපුත්තස්ස සාසනෙ.

35.

ත්වම්පිමානි රතනානි, උත්තමානි නරුත්තම;

චිත්තං පසාදයිත්වාන, සද්ධාය සරණං වජ.

36.

‘‘කරොථ මෙ සහායස්ස, අභිසෙකං පුනො’’ ඉති;

වත්වා සහයා’මච්චෙතෙ, සක්කරිත්වා ච පෙසයි.

37.

පඤ්චමාසෙ වසිත්වාන, තෙ මච්චා’තිවසක්කතා;

වෙසාඛසුක්ඛපක්ඛාදි-දිනෙ දූතා විනිග්ගතා.

38.

තාමලිත්තියමාරුය්හ, නාවං තෙජම්බුකොලකෙ;

ඔරුය්හ කූපං පස්සිංසු, පත්වා ද්වාදසියං ඉධ.

39.

අදංසු පණ්ණාකාරෙ තෙ, දූතා ලංකාදීපස්සතෙ;

තෙසං මහන්තං සක්කාරං, ලංකාපති අකාරයි.

40.

තෙ මග්ගසිරමාසස්ස, ආදිචන්දොදයෙජිනෙ;

අභිසිත්තඤ්ච ලංකින්දං, අමච්චා සාමිභත්තිනො.

41.

ධම්මාසොකස්ස වචනං, වත්වා සාමි හිතෙරතා;

පුනොපි අභිසිඤ්චිංසු, ලංකාහිතසුඛෙරතං.

42.

වෙසාඛෙ නරපති පුණ්ණමායමෙවං;

දෙවානං පියවචනො පගූළනාමො;

ලංකායං පවීතතපීති උස්සවායං;

අත්තානං ජනසුඛදො’භිසෙචයී සොති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

දෙවානංපියතිස්සාභිසෙකොනාම

එකාදසමො පරිච්ඡෙදො.

ද්වාදසම පරිච්ඡෙද

නානාදෙසපසාදො

1.

ථෙරො මොග්ගලිපුත්තො සො, ජිනසාසන ජොතකො;

නිට්ඨාපෙත්වාන සංගීතිං, පෙක්ඛමානො අනාගතං.

2.

සාසනස්ස පතිට්ඨානං, පච්චන්තෙසු අවෙක්ඛිය;

පෙසෙසි කත්තිකෙ මාසෙ, තෙතෙ ථෙරෙ තහිං තහිං.

3.

ථෙරං කස්මීරගන්ධාරං, මජ්ඣන්තිකමපෙසයි;

අපෙසයී මහාදෙව-ත්ථෙරං මහිසමණ්ඩලං.

4.

වනවාසිං අපෙසයි, ථෙරං රක්ඛිතනාමකං;

තථා’පරන්තකං යොන-ධම්මරක්ඛිතනාමකං.

5.

මහාරට්ඨං මහාධම්ම-රක්ඛිතත්ථෙර නාමකං;

මහාරක්ඛිත ථෙරං තං, යොන ලොකමපෙසයි.

6.

පෙසෙසි මජ්ඣිමං ථෙරං, හිමවන්තපදෙසකං;

සුවණ්ණභූමිං ථෙරෙ ද්වෙ, සොණමුත්තර මෙව ච.

7.

මහාමහින්දත්ථෙරං තං, ථෙර ඉට්ටියමුත්තියං;

සම්බලං භද්දසාලඤ්ච, සකෙ සද්ධිවිහාරිකෙ.

8.

ලංකාදීපෙ මනුඤ්ඤම්හි, මනුඤ්ඤං ජිනසාසනං;

පතිට්ඨාපෙථ තුම්හෙ’ති, පඤ්ච ථෙරෙ අපෙසයි.

9.

තදා කස්මීරගන්ධාරෙ, පක්කං සස්සං මහිද්ධිකො;

අරවාලො නාගරාජා, වස්සං කරකසඤ්ඤිතං.

10.

වස්සා පෙත්වා සමුද්දස්මිං, සබ්බං ඛිපතිදාරුණො;

තත්ර මජ්ඣන්තිකත්ථෙරො, ඛිප්පං ගන්ත්වා විහායසා.

11.

අරවාලදහෙවාරි-පිට්ඨෙ චඞ්කමනාදිකෙ;

අකාසි දිස්වා තංනාගා, රුට්ඨාරඤ්ඤො නිවෙදයුං.

12.

නාගරාජා’ථරුට්ඨො සො, විවිධා භිසිකා’කරි;

වාතා මහන්තා වායන්ති, මෙඝො ගජ්ජති වස්සති.

13.

ඵලන්ත්ය’සනියො විජ්ජු, නිච්ඡරන්ති තතො තතො;

මහිරුහා පබ්බතානං, කූටානි පපතන්ති ච.

14.

විරූපරූපා නාගා ච, භිංසාපෙන්ති සමන්තතො;

සයං ධුපායති ජලති, අක්කොසන්තො අනෙකධා.

15.

සබ්බං තං ඉද්ධියා ථෙරො, පටිබාහිය භිංසනං;

අවොච නාගරාජං තං, දස්සෙන්තො බලමුත්තමං.

16.

සදෙව කොපි චෙ ලොකො, ආගන්ත්වා තාසයෙය්ය මං;

න මෙ පටිබලො අස්ස, ජනෙතුං භයභෙරවං.

17.

සචෙ’පි ත්වං මහිං සබ්බං, සසමුද්දං සපබ්බතං;

උක්ඛිපිත්වා මහානාග, ඛිපෙය්යාසි මමො’පරි.

18.

නෙව මෙ සක්කුණෙය්යාසි, ජනෙතුං භයභෙරවං;

අඤ්ඤදත්ථු තවෙ‘ව’ස්ස, විඝාතො උරගාධිප.

19.

තංසුත්වා නිම්මදස්ස’ස්ස, ථෙරො ධම්මමදෙසයි;

තතො සරණසීලෙසු, නාගරාජා පතිට්ඨහි.

20.

තථෙව චතුරාසීති-සහස්සානි භුජඞ්ගමා;

හිමවන්තෙව ගන්ධබ්බා, යක්ඛා කුම්භණ්ඩකා බහූ.

21.

පණ්ඩකො නාම යක්ඛො තු, සද්ධිංහාරිත යක්ඛියා;

පඤ්චසතෙහි පුත්තෙහි, ඵලං පාපුණි ආදිකං.

22.

‘‘මා’’දානි කොධං ජනියිත්ථ, ඉතො උද්ධං යථාපුරෙ;

සසඝාතඤ්ච මා’කත්ථ, සුඛකාමාහි පාණිනො.

23.

කරොථ මෙත්තං සත්තෙසු, වසන්තු මනුජා සුඛං;

ඉති තෙනා’නුසිට්ඨා තෙ, තථෙව පටිපජ්ජිසුං.

24.

තතො රතනපල්ලඞ්කෙ, ථෙරං සො උරගාධිපො;

නිසීදාපිය අට්ඨාසි, බීජමානො තදන්තිකෙ.

25.

තදා කස්මීරගන්ධාර-වාසිනො මනුජා’ගතා;

නාගරාජස්ස පූජත්ථං, මන්ත්වා ථෙරං මහිද්ධිකං.

26.

ථෙරමෙවා’භි වාදෙත්වා, එකමන්තං නිසීදිසුං;

තෙසං ධම්මමදෙසෙසි, ථෙරො ආසිවිසොපමං.

27.

අසීතියා සහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

සතසහස්ස පුරිසා, පබ්බජුං ථෙරසන්තිකෙ.

28.

තතොප්පභුපති කස්මිර-ගන්ධාරං තෙ ඉදානිපි;

ආසුං කාසාව පජ්ජොතා, වත්ථුත්තයපරායනා.

29.

ගන්ත්වා මහාදෙවත්ථෙරො, දෙසං මහිසමණ්ඩලං;

සුත්තන්තං දෙවදූතං සො, කථෙසි ජනමජ්ඣගො.

30.

චත්තාලීස සහස්සානි, ධම්මචක්ඛුං විසොධයුං;

චත්තාලීස සහස්සානි, පබ්බජිංසු තදන්තිකෙ.

31.

ගන්ත්වා’ථ රක්ඛිතත්ථෙරො, වනවාසිං නභෙ ඨිතො;

සංයුත්තමනමතග්ගං, කථෙසි ජනමජ්ඣගො.

32.

සට්ඨි නරසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

සත්තතිංස සහස්සානි, පබ්බජිංසු තදන්තිකෙ.

33.

විහාරානං පඤ්චසතං, තස්මිංදෙසෙ පතිට්ඨහි;

පතිට්ඨාපෙසි තත්ථෙවං, ථෙරො සො ජිනසාසනං.

34.

ගන්ත්වා’පරන්තකං ථෙරො, යොනකො ධම්මරක්ඛිතො;

අග්ගික්ඛන්ධොපමං සුත්තං, කථෙත්වා ජනමජ්ඣගො.

35.

සත්තතිංස සහස්සානි, පාණෙ තත්ථ සමාගතෙ;

ධම්මාමතමපායෙසි, ධම්මා ධම්මෙසු කොවිදො.

36.

පුරිසානඤ්ච සහස්සඤ්ච, ඉත්ථියො ච තතො’ධිකා;

ඛත්තියානං කුලායෙව, නික්ඛමිත්වාන පබ්බජුං.

37.

මහාරට්ඨමිසී ගන්ත්වා, සො මහාධම්මරක්ඛිතො;

මහානාරදකස්සපව්හං, ජාතකං කථයී තහිං.

38.

මග්ගඵලං පාපුණිංසු, චතුරාසීති සහස්සකා;

තෙරසන්තු සහස්සානි, පබ්බජිංසු තදන්තිකෙ.

39.

ගන්ත්වාන යොනවිසයං, සො මහාධම්මරක්ඛිතො ඉසි;

කාළකාරාම සුත්තන්තං, කථෙසි ජනමජ්ඣගො.

40.

පාණසත සහස්සානි, සහස්සානි ච සත්තති;

මග්ගඵලං පාපුණිංසු, දස සහස්සානි පබ්බජුං.

41.

ගන්ත්වා චතූහි ථෙරෙහි, දෙසෙසි මජ්ඣිමො ඉසි;

හිමවන්තපදෙසස්මිං, ධම්මචක්කපවත්තනං.

42.

මග්ගඵලපාපුණිංසු, අසීතිපාණ කොටියො;

විසුං තෙ පඤ්චරට්ඨානි, පඤ්චථෙරා පසාදයුං.

43.

පුරිසසතසහස්සානි, එකෙකස්සෙව සන්තිකෙ;

පබ්බජිංසු පසාදෙන, සම්මාසම්බුද්ධ සාසනෙ.

44.

සද්ධිං උත්තරථෙරෙන, සොණත්ථෙරො මහිද්ධිකො;

සුවණ්ණභූමිං අගමා, තස්මිං තු සමයෙ පන.

45.

ජාතෙ ජාතෙ රාජගෙහෙ, දාරකෙ රුද්දරක්ඛසී;

සමුද්දතො නික්ඛමිත්වා, භක්ඛිත්වා පන ගච්ඡති.

46.

තස්මිං ඛණෙ රාජගෙහෙ,

ජාතො හොති කුමාරකො;

ථෙරෙ මනුස්සා පස්සිත්වා,

රක්ඛසානං සහායකා.

47.

ඉති චින්තිය මාරෙතුං, සා යුවා උපසඞ්කමුං;

‘‘කිමෙතන්ති’’ච පුච්ඡිත්වා, ථෙරං තෙ එව මාහුතෙ.

48.

සමණා මයං හිමවන්තා, න රක්ඛසි සහායකා;

රක්ඛසී සා සපරිසා, නික්ඛන්තා හොති සාගරා.

49.

තං දිස්වාන මහාරාවං, විරවිංසු මහාජනා;

දිගුණෙ රක්ඛසෙ ථෙරො, මාපයිත්වා භයානකෙ.

50.

තං රක්ඛසිං සපරිසං, පරික්ඛිපි සමන්තතො;

ඉදං ඉමෙහි උද්ධන්ති, මන්ත්වා භීතා පලායිසා.

51.

තස්ස දෙසස්ස ආරක්ඛං, ඨපෙත්වාන සමන්තතො;

තස්මිං සමාගමෙ ථෙරො, බ්රහ්මජාලමදෙසයි.

52.

සරණෙසු ච සීලෙසු, අට්ඨංසු බහවො ජනා;

සට්ඨියා තු සහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු.

53.

අඩ්ඪුඩ්ඪානි සහස්සානි, පබ්බජුං කුලදාරකා;

පබ්බජිංසු දියඩ්ඪන්තු, සහස්සං කුලධීතරො.

54.

තතොප්පභුති සඤ්ජාතෙ, රාජගෙහෙ කුමාරකෙ;

නාමං කරිංසු රාජානො, සොණුත්තර සනාමකෙ.

55.

මහාජනස්සාපි ජිනස්ස කඩ්ඪනං;

විහාය පත්තං අමතං සුඛම්පිතෙ;

කරිංසු ලොකස්ස හිතං තහිං තහිං;

භවෙය්ය යො ලොකහිතෙ පමාදවාති.

සුජනප්පසාද සංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

නානාදෙසපසාදො නාම ද්වාදසමො පරිච්ඡෙදො.

තෙරසම පරිච්ඡෙද

මහින්දාගමනො

1.

මහාමහින්දත්ථෙරො සො, තදා ද්වාදසවස්සිකො;

උපජ්ඣායෙන ආණත්තො, සඞ්ඝෙන ච මහාමතී.

2.

ලංකාදීපං පසාදෙතුං,

කාලං පෙක්ඛං විචින්තයී;

‘‘වුඩ්ඪො මුටසිවො රාජා,

රාජා හොතු සුතො’’ ඉති.

3.

තදන්තරෙ ඤාතිගණං, දට්ඨුං කත්වාන මානසං;

උපජ්ඣායඤ්ච සඞ්ඝඤ්ච, වන්දිත්වා පුච්ඡ භූපතිං.

4.

ආදාය චතුරො ථෙරෙ, සඞ්ඝමිත්තාය අත්රජං;

සුමනං සාමණෙරඤ්ච, ඡළාභිඤ්ඤං මහිද්ධිකං.

5.

ඤාතීනං සඞ්ගහං කාතුං, අගමා දක්ඛිණාගිරිං;

තතො තත්ථ චරන්තස්ස, ඡම්මාසා සමතික්කමුං.

6.

කමෙන වෙදිසගිරිං, නගරං මාතුදෙවියා;

සම්පත්වා මතරං පස්සි, දෙවී දිස්වා පියං සුතං.

7.

භොජයිත්වා සපරිසං, අත්තනායෙව කාරිතං;

විහාරං චෙතියගිරිං, ථෙරං ආරොපයී සුභං.

8.

අවන්තිරට්ඨං භුඤ්ජන්තො, පිතරා දින්නමත්තනො;

සො අසොක කුමාරො හි, උජ්ජෙනීගමනා පුරා.

9.

වෙදිසෙ නගරෙ වාසං, උපගන්ත්වා තහිං සුභං;

දෙවින්නාම ලභිත්වාන, කුමාරිං සෙට්ඨිධීතරං.

10.

සංවාසං තාය කප්පෙසි, ගබ්භං ගණ්හිය තෙන සා;

උජ්ජෙනියං කුමාරං තං, මහින්දං ජනයී සුභං.

11.

වස්සද්වයමතික්කම්ම, සඞ්ඝමිත්තඤ්ච ධීතරං;

තස්මිං කාලෙ වසති සා, වෙදිසෙ නගරෙ තහිං.

12.

ථෙරො තත්ථ නිසීදිත්වා, කාලඤ්ඤූ ඉති චින්තයි;

පිතරා මෙ සමාණත්තං, අභිසෙක මහුස්සවං.

13.

දෙවානංපියතිස්සො සො, මහාරාජා’නුභොතු ච;

වත්ථුත්තයගුණෙ චාපි, සුත්වා ජානාතු දූහතො.

14.

ආරොහතු මිස්සනගං, ජෙට්ඨමාසස්සු’පොසථෙ;

තදහෙව ගමිස්සාම, ලංකාදීපවරං මයං.

15.

මහින්දො උපසඞ්කම්ම, මහින්දත්ථෙර මුත්තමං;

යාහි ලංකං පසාදෙතුං, සම්බුද්ධෙනා’සි බ්යාකතො.

16.

මයම්පි තත්ථුපත්ථම්භා, භවිස්සාමා’ති අබ්රවි;

දෙවියා භගිනී ධීතු-පුත්තො භණ්ඩුක නාමකො.

17.

ථෙරෙන දෙවියා ධම්මං, සුත්වා දෙසිතමෙව තු;

අනාගාමිඵලං පත්වා, වසි ථෙරස්ස සන්තිකෙ.

18.

තත්ථ මාසං වසිත්වාන, ජෙට්ඨමාසස්සු’ පොසථෙ;

ථෙරො චතූහි ථෙරෙහි, සුමනෙනා’ථ භණ්ඩුනා.

19.

සද්ධිං තෙන ගහට්ඨෙන, න රතො ඤාතිහෙතුනා;

තස්මා විහාරා ආකාසං, උග්ගන්ත්වා සො මහිද්ධිකො.

20.

ඛණෙනෙව ඉධාගම්ම, රම්මෙ මිස්සක පබ්බතෙ;

අට්ඨාසි විලුකූටම්හි, රුචිරම්බත්ථලෙ වරෙ.

21.

ලංකාපසාද ගුණෙන වියාකතො සො;

ලංකාහිතාය මුනිනා සයිතෙන අන්තෙ;

ලංකාය සත්ථුසදිසො හිතහෙතු තස්සා;

ලංකාමරූහි මහිතො’භිනිසීදි තත්තාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

මහින්දාගමනො නාම

තෙරසමො පරිච්ඡෙදො.

චුද්දසම පරිච්ඡෙද

නගරප්පවෙසනො

1.

දෙවානංපියතිස්සො සො, රාජා සලිලකීළිතං;

දත්වා නගරවාසීනං, මිගවං කීළිතුං අගා.

2.

චත්තාලීසසහස්සෙහි, නරෙහි පරිවාරිතො;

ධාවන්තො පදසායෙව, අගමා මිස්සකං නගං.

3.

ථෙරෙ දස්සෙතුමිච්ඡන්තො, දෙවො තස්මිං මහීධරෙ;

ගුම්භංභක්ඛයමානො’ව, අට්ඨා ගොකණ්ණරූපවා.

4.

රාජා දිස්වා ‘‘පමත්තං තං, න යුත්තං විජ්ඣිතුං’’ ඉති;

ජියා සද්දමකාධාපි, ගොකණ්ණො පබ්බතන්තරං.

5.

රාජා’නුධාවි සොධිං, ථෙරානං සන්තිකං ගතො;

ථෙරෙ දිට්ඨෙ නරින්දෙන, සයමන්තරධායිසො.

6.

ථෙරො ‘‘බහූසු දිට්ඨෙසු, අතිභායිස්සතී’’ තිසො;

අත්තානමෙව දස්සෙසි, පස්සිත්වා තං මහීපතිං.

7.

භීතො අට්ඨාසි තං ථෙරො, ‘‘එහි තිස්සාති අබ්රවි;

තිස්සා’ති වචනෙනෙව, රාජා යක්ඛො’’ති චින්තයී.

8.

සමණා මයං මහාරාජ, ධම්මරාජස්ස සාවකා;

තමෙව අනුකම්පාය, ජම්බුදීපා ඉධාගතා.

9.

ඉච්චාහ ථෙරො තං සුත්වා, රාජා වීතභයො අහු;

සරිත්වා සඛීසන්දෙසං, ‘‘සමාණා’’ ඉති නිච්ඡිතො.

10.

ධනුං සරඤ්ච නික්ඛිප්ප, උපසඞ්කම්ම තං ඉසිං;

සම්මොදමානො ථෙරෙන, සො නිසීදි තදන්තිකෙ.

11.

තදා තස්ස මනුස්සා තෙ, ආගම්ම පරිවාරයුං;

තදා සෙසෙ ඡ දස්සෙසි, මහාථෙරො සහාගතෙ.

12.

තෙ දිස්වා අබ්රවී රාජා, ‘‘කදා’’ මෙ ආගතා ඉති;

‘‘මයා සද්ධිං’’ති ථෙරෙන, වුත්තෙ පුච්ඡි ඉදං පුන.

13.

‘‘සන්ති ඊදිසකා අඤ්ඤෙ, ජම්බුදීපෙ යතී’’ ඉති;

ආහ ‘‘කාසාවපජ්ජො තො, ජම්බුදීපො තහිං පන.

14.

තෙවිජ්ජා ඉද්ධිප්පත්තා ච, චෙතොපරියකොවිදා;

‘‘දිබ්බසොතා’රහන්තො ච, බහූ බුද්ධස්ස සාවකා’’.

15.

පුච්ඡි ‘‘කෙනාගතත්ථා’’ති, න ථලෙන න වාරිනා;

ආගතම්හා’’ති වුත්තෙ සො, විජානි නභසාගමං.

16.

වීමංසංසො මහාපඤ්ඤො, කණ්හං පඤ්හමපුච්ඡිතං;

පුට්ඨො පුට්ඨො වියාකාසි, තංතං පඤ්හං මහීපති.

17.

රුක්ඛොයං රාජකින්නාමො, අඤ්ඤො නාම අයං තරු;

ඉමං මුඤ්චිය අත්ථ’ම්බො, සන්ති අම්බතරූ බහුං.

18.

ඉමඤ්ච අම්බං තෙච’ම්බෙ, මුඤ්චියත්ථි මහීරුහා;

සන්ති භන්තෙ බහු රුක්ඛා, අනම්බාපන තෙ තරු.

19.

අඤ්ඤෙ අම්බෙ අනම්බෙ ච, මුඤ්චිය’ත්ථි මහීරුහා;

අයං භන්තෙ අම්බරුක්ඛො, පණ්ඩිතො’සි නරිස්සර.

20.

සන්ති තෙ ඤාතකා රාජ, සන්ති භන්තෙ බහුජ්ජනා;

සන්ති අඤ්ඤාතකා රාජ, සන්ති තෙ ඤාතිතො බහූ.

21.

ඤාතකෙ තෙ ච අඤ්ඤෙ ච, මුඤ්චිය’ඤ්ඤොපි අත්ථි නු;

‘‘භන්තෙ’’ හමෙව සාධු ත්වං, පණ්ඩිතො’සි නරිස්සර.

22.

පණ්ඩිතො’ති විදිත්වාන, චූළහත්ථිපදොපමං;

සුත්තන්තං දෙසයී ථෙරො, මහීපස්ස මහාමතී.

23.

දෙසනාපරියොසානෙ, සද්ධිං තෙහි නරෙහි සො;

චත්තාලීසසහස්සෙහි, සරණෙසු පතිට්ඨහි.

24.

භත්තා’භීහාරං සායන්හෙ, රඤ්ඤො අභිහරුං තදා;

‘‘න භුඤ්ජිස්ස’’න්ති දානි මෙ, ඉති ජනම්මි භූපති.

25.

පුච්ඡිතුංයෙව යුත්තන්ති, භත්තෙනා’පුච්ඡිතෙ ඉසි;

න භුඤ්ජාම ඉදානී’ති, වුත්තෙ කාලඤ්ච පුච්ඡිසො.

26.

කාලං වුත්තෙ’බ්රවි එවං, ‘‘ගච්ඡාම නගරං’’ඉති;

තුවං ගච්ඡ මහාරාජ, වසිස්සාම මයං ඉධ.

27.

එවං සති කුමාරො’යං, අම්හෙහි සහ ගච්ඡතු;

අයඤ්හි ආගතඵලො, රාජ විඤ්ඤාතසාසනො.

28.

අපෙක්ඛමානො පබ්බජ්ජං, වසත’ම්හාකමන්තිකෙ;

ඉදානි පබ්බජෙස්සාම, ඉමං ත්වං ගච්ඡ භූමිප.

29.

පාතො රථං පෙසයිස්සං, තුම්හෙ තත්ථ ඨිතා පුරං;

යාථා’ති ථෙරෙ වන්දිත්වා, භණ්ඩුංනෙත්ව’ක මන්තකං.

30.

පුච්ඡි ථෙරාධිකාරංසො, රඤ්ඤො සබ්බමභාසි සො;

ථෙරං ඤත්වා’ති තුට්ඨොසො, ‘‘ලාභා මෙ’’ඉති චින්තයි.

31.

භණ්ඩුස්ස ගීහිභාවෙන, ගතාසඞ්කො නරිස්සරො;

අඤ්ඤාසි නරභාවං සො, ‘‘පබ්බාජෙම ඉමං’’ ඉති.

32.

ථෙරො තං ගාමසීමායං, තස්මිංයෙව ඛණෙ අකා;

භණ්ඩුකස්ස කුමාරස්ස, පබ්බජ්ජමුපසම්පදං.

33.

තස්මිංයෙව ඛණෙ සො ච, අරහත්තමපාපුණි;

සුමනං සාමණෙරං තං, ථෙරො ආමන්තයී තතො.

34.

ධම්මසවනකාලං ත්වං, ඝොසෙහී’’ති අපුච්ඡිසො;

සාවෙන්තො කිත්තකං ඨානං, භන්තෙ ඝොසෙම’හං ඉති.

35.

‘‘සකලං තම්බපණ්ණී’’ති, වුත්තෙ ථෙරෙන ඉද්ධියා;

සාවෙන්තො සකලං ලංකං, ධම්මකාලමඝොසයී.

36.

රාජා නාගචතුත්තෙසො, සොණ්ණිපස්සෙ නිසීදිය;

භුඤ්ජන්තො තං රවං සුත්වා, ථෙරන්තික මපෙසයි.

37.

‘‘උපද්දවො නු අත්ථී’’ති, ආහ නත්ථි උද්දවො;

සොතුං සම්බුද්ධවචනං, කාලො ඝොසාපිතො ඉති.

38.

සාමණෙර රවං සුත්වා, භුම්මාදෙවා අඝොසයුං;

අනුක්කමෙන සො සද්දො, බ්රහ්මලොකං සමාරුහි.

39.

තෙන ඝොසෙන දෙවානං, සන්නිපාතො මහා අහු;

සමචිත්තසුත්තං දෙසෙසි, ථෙරො තස්මිං සමාගමෙ.

40.

අසංඛියානං දෙවානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

බහූ නාගා සුපණ්ණා ච, සරණෙසු පතිට්ඨයුං.

41.

යථෙදං සාරිපුත්තස්ස, සුත්තං ථෙරස්ස භාසතො;

තථා මහින්දත්ථෙරස්ස, අහු දෙවසමාගමො.

42.

රාජා පභා තෙ පාහෙසි, රථං සාරථි සො ගතො;

‘‘ආරොහථ රථං යාම, නගරං’’ ඉති තෙ’බ්රවි.

43.

නා’රොහාම රථං ගච්ඡ, ගච්ඡාම තව පච්ඡතො;

ඉති වත්වාන පෙසෙත්වා, සාරථිං සුමනොරථං.

44.

වෙහාසමබ්භුගන්ත්වා, තෙ නගරස්ස පුරත්ථතො;

පඨමත්ථූපට්ඨානම්හි, ඔතරිංසු මහිද්ධිකා.

45.

ථෙරෙහි පඨමොතිණ්ණ-ඨානම්හි කතචෙතියං;

අජ්ජාපි වුච්චතෙ තෙන, එවං පඨමචෙතියං.

46.

රඤ්ඤා ථෙරගුණං සුත්වා, සබ්බා අන්තෙපුරිත්ථියො;

ථෙරදස්සනමිච්ඡිංසු, යස්මා තස්මාමහීපති.

47.

අන්තො’ව රාජවත්ථුස්ස, රම්මං කාරෙසි මණ්ඩපං;

සෙතෙහි වත්ථපුප්ඵෙහි, ඡාදිතං සමලඞ්කතං.

48.

උච්චසෙය්යාවිරමණං, සුතත්තා ථෙරසන්තිකෙ;

කඞ්ඛී ‘‘උච්චාසනෙ ථෙරො, නිසීදිදෙය්යනුනොති ච.

49.

තදන්තරෙ සාරථි සො, ථෙරෙ දිස්වා තහිං ඨිතෙ;

චීවරං පාරුපන්තෙ තෙ, අතිවිම්හිත මානසො.

50.

ගන්ත්වා රඤ්ඤො නිවෙදෙසි, සුත්වා සබ්බං මහීමති;

‘‘නිසජ්ජං න කරිස්සන්ති, පීඨකෙසූ’’ති නිච්ඡිතො.

51.

‘‘සුසාධු භුම්මත්ථරණං, පඤ්ඤාපෙථා’’ති භාසිය;

ගන්ත්වා පටිපථං ථෙරෙ, සක්කච්චං අභිවාදිය.

52.

මහාමහින්දත්ථෙරස්ස, හත්ථතො පත්තමාදිය;

සක්කාරපූජාවිධිනා, පුරං ථෙරං පවෙසයි.

53.

දිස්වා ආසනපඤ්ඤත්තිං, නෙමිත්තා බ්යාකරුං ඉති;

‘‘ගහිතා පථවී’මෙහි, දීපෙ හෙස්සන්ති ඉස්සරා.

54.

නරින්දො පූජයන්තො තෙ, ථෙරෙ අන්තෙපුරං නයි;

තත්ථ තෙ දුස්සපීඨෙසුං, නිසීදිංසු යථාරහං.

55.

තෙ යාගුඛජ්ජභොජ්ජෙහි, සයං රාජා අතප්පයි;

නිට්ඨිතෙ භත්තකිච්චම්හි, සයං උපනිසීදිය.

56.

කනිට්ඨස්සොපරාජස්ස, මහානාගස්ස ජායිකං;

වසන්තිං රාජගෙහෙ’ව, පක්කොසා පෙසිචා’නුලං.

57.

ආගම්ම අනුලාදෙවී, පඤ්ච ඉත්ථිසතෙහි සා;

ථෙරෙවන්දිය පූජෙත්වා, එකමන්තමුපාවිසි.

58.

පෙතවත්ථුං විමානඤ්ච, සච්චසංයුත්තමෙව ච;

දෙසෙසි ථෙරො තා ඉත්ථී, පඨමං ඵලමජ්ඣගුං.

59.

හිය්යො දිට්ඨමනුස්සෙහි, සුත්වා ථෙරගුණෙ බහූ;

ථෙරදස්සනමිච්ඡන්තා, සමාගන්ත්වාන නාගරා.

60.

රාජද්වාරෙ මහාසද්දං, අකරුං තං මහීපති;

සුත්වා පුච්ඡිය ජානිත්වා, ආහ තෙසං හිතත්ථිකො.

61.

සබ්බෙසං ඉධ සම්බාධො, සාලාමඞ්ගලහත්ථිනො;

සොධෙථ තත්ථ දක්ඛන්ති, ථෙරෙ’මෙ නාගරා’ඉති.

62.

සොධෙත්වා හත්ථිසාලං තං, විතානාදීහි සජ්ජුකං;

අලඞ්කරිත්වා සයනෙ, පඤ්ඤපෙසුං යථාරහං.

63.

සථෙරො තත්ථ ගන්ත්වාන, මහාථෙරො නිසීදිය;

සො දෙවදූතසුත්තන්තං, කථෙසී කථිකො මහා.

64.

තං සුත්වාන පසීදිංසු, නගරා තෙ සමාගතා;

තෙසු පාණසහස්සංතු, පඨමං ඵලමජ්ඣගා.

65.

ලංකාදීපෙ සො සත්ථුකප්පො අකප්පො;

ලංකාධිට්ඨානෙ ද්වීසු ඨානෙසු ථෙරො;

ධම්මං භාසිත්වා දීපභාසාය එවං;

සද්ධම්මො තාරං කාරයී දීපදීපොති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

නගරප්පවෙසනො නාම

චුද්දසමො පරිච්ඡෙදො.

පඤ්චදසම පරිච්ඡෙද

මහාවිහාර පටිග්ගහකො

1.

හත්ථිසාලාපි සම්බාධා, ඉති තත්ථ සමාගතා;

තෙ නන්දනවනෙ රම්මෙ, දක්ඛිණද්වාරතො බහි.

2.

රාජුය්යානෙ ඝනච්ඡායෙ, සීතලෙ නීලසද්දලෙ;

පඤ්ඤාපෙසුං ආසනානි, ථෙරානං සාදරා නරා.

3.

නික්ඛම්ම දක්ඛිණද්වාරා, ථෙරො තත්ථ නිසීදි ච;

මහාකුලීනා චා’ගම්ම, ඉත්ථියො බහුකා තහිං.

4.

ථෙරං උපනිසීදිංසු, උය්යානං පූරයන්තියො;

බාලපණ්ඩිතසුත්තන්තං, තාසං ථෙරො අදෙසයි.

5.

සහස්සං ඉත්ථියො තාසු, පඨමං ඵලමජ්ඣගුං;

එවං තත්ථෙව උය්යානෙ, සායණ්හසමයො අහු.

6.

තතො ථෙරා නික්ඛමිංසු, ‘‘යාම තං පබ්බතං’’ ඉති;

රඤ්ඤො පටිනිවෙදෙසුං, සීඝං රාජා උපාගමි.

7.

උපාගම්මා’බ්රවී ථෙරං, ‘‘සායං දූරො ච පබ්බතො;

ඉධෙව නන්දනුය්යානෙ, නිවාසො ඵාසුකො ඉති.

8.

පුරස්ස අච්චාසන්නත්තා, ‘‘අසාරුප්ප’’න්ති භාසිතෙ;

‘‘මහාමෙඝවනුය්යානං, නාතිදූරාති සන්තිකෙ.

9.

රම්මං ඡායූදකූපෙතං, නිවාසො තත්ථ රොචතු;

නිවත්තිතබ්බං භන්තෙ’’න්ති, ථෙරො තත්ථ නිවත්තයි.

10.

තස්මිං නිවත්තඨානම්හි, කදම්බනදියන්තිකෙ;

නිවත්තචෙතියං නාම, කතං වුච්චති චෙතියං.

11.

තං නන්දනා දක්ඛිණෙන, නයං ථෙරං රථෙසභො;

මහාමෙඝවනුය්යානං, පාචිනද්වාරකං නයි.

12.

තත්ථ රාජඝරෙ රම්මෙ, මඤ්චපීඨානි සාධුකං;

සාධූති සන්ථරාපෙත්වා, ‘‘වසතෙ’ත්ත සුඛං’’ ඉති.

13.

රාජා ථෙරෙ’භිවාදෙත්වා, අමච්චපරිවාරිතො;

පුරං පාවිසි ථෙරා තු, තං රත්තිං තත්ථ තෙ වසුං.

14.

පභාතෙයෙව පුප්ඵානි, ගාහෙත්වා ධරණීපති;

ථෙරෙ උපච්ච වන්දිත්වා, පූජෙත්වා කුසුමෙහි ච.

15.

පුච්ඡි කච්චි සුඛං වුට්ඨං, උය්යානං ඵාසුකං ඉති;

සුඛං වුත්ථං මහාරාජ, උය්යානං යති ඵාසුකං.

16.

ආරාමො කප්පතෙ භන්තෙ, සඞ්ඝස්සා’’ති අපුච්ඡි සො;

‘‘කප්පතෙ’’ඉති වත්වාන, කප්පාකප්පෙසු කොවිදො.

17.

ථෙරො වෙළුවනාරාම, පටිග්ගහණමබ්රවි;

තං සුත්වා අභිහට්ඨො සො, තුට්ඨහට්ඨො මහාජනො.

18.

ථෙරානං වන්දනත්ථාය, දෙවී තු අනුලාගතා;

සද්ධිං පඤ්චසතිත්ථීහි, දුතියං ඵලමජ්ඣගා.

19.

සා පඤ්චසතා දෙවී, අනුලා’හ මහීපති;

‘‘පබ්බජිස්සාම දෙවා’’ති, රාජා ථෙරමවොච සො.

20.

පබ්බාජෙථ ඉමායො’’ති, ථෙරො ආහ මහීපතිං;

‘‘න කප්පති මහාරාජ, පබ්බාජෙතුං ථියො හිනො.

21.

අත්ථි පාටලිපුත්තස්මිං, භික්ඛුනී මෙ කනිට්ඨිකා;

සඞ්ඝමිත්තාති නාමෙන, විස්සුතා සා බහුස්සුතා.

22.

නරින්දසමණින්දස්ස, මහාබොධිදුමින්දතො;

දක්ඛිණං සාඛමාදාය, තථා භික්ඛුනියො වරා.

23.

ආගච්ඡතූ’ති පෙසෙහි, රඤ්ඤො නො පිතු සන්තිකං;

පබ්බාජෙස්සති සා ථෙරී, ආගතා ඉත්ථියො ඉමා.

24.

‘‘සාධු’’ති වත්වා ගණ්හිත්වා, රාජා භිඞ්කාරමුත්තමං;

‘‘මහාමෙඝවනුය්යානං, දම්මි සඞ්ඝස්සි’මං ඉති.

25.

මහින්දථෙරස්ස කරෙ, දක්ඛිණොදකමා’කිරී;

මහියා පතිතෙ තොයෙ, අකම්පිත්ථ මහා මහී.

26.

‘‘තස්මා කම්පති භූමී’’ති, භූමිපාලො අපුච්ඡි තං;

පතිට්ඨිතත්තා දීපම්හි, සාසනස්සා’ති සො බ්රවි.

27.

ථෙරස්ස උපනාමෙසි, ජාතිපුප්ඵානි ජාතිමා;

ථෙරො රාජඝරං ගන්ත්වා, තස්ස දක්ඛිණතො ඨිතො.

28.

රුක්ඛම්හි පිචුලෙ අට්ඨ, පුප්ඵමුට්ඨී සමොකිරී;

තත්ථාපි පුථවී කම්පි, පුට්ඨො තස්සා’හ කාරණං.

29.

අහොසි තිණ්ණං බුද්ධානං, කාලෙ’පි ඉධ මාලකො;

නරින්දසඞ්ඝකම්මත්ථං, භවිස්සති ඉදානිපි.

30.

රාජගෙහා උත්තරතො, චාරුපොක්ඛරණිං අගා;

තත්තකා නෙව පුප්ඵානි, ථෙරො තත්ථාපි ඔකිරි.

31.

තත්ථා’පි පුථුවී කම්පි, පුට්ඨො තස්සා’හ කාරණං;

‘‘ජන්තඝර පොක්ඛරණී, අයං හෙස්සති භූමිප’’.

32.

තස්සෙව රාජගෙහස්ස, ගන්ත්වාන ද්වාරකොට්ඨකං;

තත්තකෙහෙ’ව පුප්ඵෙහි, තං ඨානං පූජයී ඉසි.

33.

තත්ථාපි පුථුවීකම්පි, හට්ඨලොමො අතීවසො;

රාජා තං කාරණං පුච්ඡි, ථෙරො තස්සා’හ කාරණං.

34.

ඉමම්හි කප්පෙ බුද්ධානං, තිණ්ණන්නං බොධිරුක්ඛතො;

ආනෙත්වා දක්ඛිණාසාඛා, රොපිතා ඉධ භූමිප.

35.

තථාගතස්ස අම්හාකං, බොධිසාඛාපි දක්ඛිණා;

ඉමස්මිංයෙව ඨානම්හි, පතිට්ඨිස්සති භූමිප.

36.

තතො’ගමා මහාථෙරො, මහාමුචලමාලකං;

තත්තකානෙව පුප්ඵානි, තස්මිං ඨානෙ සමොකිරි.

37.

තථාපි පුථවී කම්පි, පුට්ඨො තස්සා’හ කාරණං;

සඞ්ඝස්සු පොසථා ගාරං, ඉධ හෙස්සති භූමිප.

38.

පඤ්හම්බමාලකට්ඨානං, තතො’ගමා මහීපති;

සුපක්කං අම්බපක්කඤ්ච, වණ්ණගන්ධරසුත්තමං.

39.

මහන්තං උපනාමෙසි, රඤ්ඤො උය්යානපාලකො;

තං ථෙරස්සුපනාමෙසි, රාජා අතිමනොරමං.

40.

ථෙරො නිසීදනාකාරං, දස්සෙසි ජනතා හිතො;

අත්ථරාපෙසි තත්ථෙව, රාජා අත්ථරණං වරං.

41.

අදා තත්ථ නිසින්නස්ස, ථෙරස්සම්බං මහීපති;

ථෙරො තං පරිභුඤ්ජිත්වා, රොපනත්ථාය රාජිනො.

42.

අම්බට්ඨිකං අදා රාජා, තං සයං තත්ථ රොපයි;

හත්ථෙ තස්සොපරිථෙරො, ධොවි තස්ස විරුළ්හියා.

43.

තං ඛණංයෙව බීජම්හා, තම්හා නික්ඛම්ම අඞ්කුරො;

කමෙනා’ති මහාරුක්ඛො, පත්තපක්කධරො අහු.

44.

තං පාටිහාරියං දිස්වා, පරිසා සා සරාජිකා;

නමස්සමානා අට්ඨාසි, ථෙරෙ හත්ථතනුරුහා.

45.

ථෙරො තදා පුප්ඵමුට්ඨි, අට්ඨ තත්ථ සමොකිරි;

තථාපි පුථවීකම්පි, පුට්ඨො තස්සා’හ කාරණං.

46.

සඞ්ඝස්සප්පන්නලාභානං, අනෙකෙසං නරාධිප;

සඞ්ගම්මභාජනඨානං, ඉදං ඨානං භවිස්සති.

47.

තතො ගන්ත්වා චතුස්සාල-ඨානං තත්ථ සමොකිරි;

තත්තකානෙව පුප්ඵානි, කම්පි තත්ථාපි මෙදිනී.

48.

තං කම්පකාරණං පුච්ඡි, රාජා ථෙරො වියාකරි;

තිණ්ණන්නං පුබ්බබුද්ධානං, රාජුය්යාන පටිග්ගහෙ.

49.

දාන වත්ථුනා’හටානි, දීපවාසීහි සබ්බතො;

ඉධ ඨපෙත්වා භොජෙසුං, සසඞ්ඝෙ සුගතෙ තයො.

50.

ඉදානි පන එත්ථෙව, චතුස්සාලා භවිස්සති;

සඞ්ඝස්ස ඉධ භත්තග්ගං, භවිස්සති නරාධිප.

51.

මහථූපඨිතඨානං, ඨානාඨානවිදූතතො;

අගමාසි මහාථෙරො, මහින්දො දීපදීපනො.

52.

තදා අන්තොපරික්ඛෙපෙ, රාජුය්යානස්ස ඛුද්දිකා;

කකුධව්හා අහු වාපී, තස්සො’පරි ජලන්තිකෙ.

53.

ථූපාරහං ථලඨානං, අහු ථෙරෙ තහිං ගතෙ;

රඤ්ඤො චම්පකපුප්ඵානං, පුටකාන’ට්ඨ ආහරුං.

54.

තානි චම්පකපුප්ඵානි, රාජා ථෙරස්සු’පානයි;

ථෙරො චම්පකපුප්ඵෙහි, තෙහි පූජෙසි තං ඵලං.

55.

තත්ථාපි පුථවී කම්පි, රාජා තං කම්පකාරණං;

පුච්ඡි ථෙරො’නු පුබ්බෙන, ආහතං කම්පකාරණං.

56.

ඉදං ඨානං මහාරාජ, චතුබුද්ධ නිසෙවිතං;

ථූපාරහං හිතත්ථාය, සුඛත්ථාය ච පාණිනං.

57.

ඉමම්හි කප්පෙ පඨමං, කකුසන්ධො ජිනො අහු;

සබ්බ ධම්මවිදූ සත්ථා, සබ්බලොකානුකම්පකො.

58.

මහාතිත්ථව්හයං ආසි, මහාමෙඝවනං ඉදං;

නගරං අභයං නාම, පුරත්ථිමදිසාය’හු.

59.

කදම්බ නදියා පාරෙ, තත්ථ රාජා’භයො අහු;

ඔජදීපොති නාමෙන, අයං දීපො තදාඅහු.

60.

රක්ඛසෙහි ජනස්සෙ’ත්ථ, රොගො පජ්ජරකො අහු;

කකුසන්ධො දසබලො, දිස්වාන තදුපද්දවං.

61.

තං ගන්ත්වා සත්තවිනයං, පවත්තිං සාසනස්ස ච;

කාතුං ඉමස්මිං දීපස්මිං, කරුණා බලචොදිතො.

62.

චත්තාලීසසහස්සෙහි, තාදීහි පරිවාරිතො;

නභසා’ගම්ම අට්ඨාසි, දෙවකූටම්හි පබ්බතෙ.

63.

සම්බුද්ධස්සා’නුභාවෙන, රොගො පජ්ජරකො ඉධ;

උපසන්තො මහාරාජ, දීපම්හි සකලෙ තදා.

64.

කත්ථ ඨිතො අධිට්ඨාසි, නරිස්සර මුනිස්සරො;

සබ්බෙ මං අජ්ජ පස්සන්තු, ඔජදීපම්හි මානුසා.

65.

ආගන්තුකාමා සබ්බෙව, මනුස්සා මම සන්තිකං;

ආගච්ඡන්තු අකිච්ඡෙන, ඛිප්පඤ්චාපි මහාමුනි.

66.

ඔභාසයන්තං මුනින්දං තං, ඔභාසන්තඤ්ච පබ්බතං;

රාජා ච නාගරා චෙව, දිස්වා ඛිප්පං උපාගමුං.

67.

දෙවතා බලිදානත්ථං, මනුස්සා ච තහිං ගතා;

දෙවතා ඉති මඤ්ඤිංසු, සසඞ්ඝං ලොකනායකං.

68.

රාජා සො මුනිරාජං තං, අතිහට්ඨො’භි වාදිය;

නිමන්තයිත්වා භත්තෙන, ආනෙත්වා පුරසන්ති කං.

69.

සසඞ්ඝස්ස මුනින්දස්ස, නිසජ්ජාරහමුත්තමං;

රමණීයමිදං ඨාන-මසම්බාධන්ති චින්තිය.

70.

කාරිතෙ මණ්ඩපෙ රම්මෙ, පල්ලඞ්කෙසු වරෙ සුතං;

නිසීදාපෙසි සම්බුද්ධං, සසඞ්ඝං ඉධ භූපති.

71.

නිසින්නම්පි ච පස්සන්තා, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;

දීපෙ මනුස්සා ආනෙසුං, පණ්ණාකාරෙ සමන්තතො.

72.

අත්තනො ඛජ්ජභොජ්ජෙහි, තෙහි තෙහා’භතෙහි ච;

සන්තප්පෙසි සසඞ්ඝං තං, රාජා සො ලොකනායකං.

73.

ඉධෙව පච්ඡාභත්තං තං, නිසින්නස්ස ජිනස්ස සො;

මහා තිත්ථකමුය්යානං, රාජා’දා දක්ඛිණං වරං.

74.

අකාලපුප්ඵා ලඞ්කාරෙ, මහාතිත්ථවනෙ තදා;

පටිග්ගහිතෙ බුද්ධෙන, අකම්පිත්ථ මහාමහී.

75.

එත්ථෙව සො නිසීදිත්වා, ධම්මං දෙසෙසි නායකො;

චත්තාලීස සහස්සානි, පත්තා මග්ගඵලං නරා.

76.

දිවාවිහාරං කත්වාන, මහාතිත්ථවනෙ ජිනො;

සායණ්හසමයෙ ගන්ත්වා, බොධිඨානාරහං මහි.

77.

නිසින්නො තත්ථ අප්පෙත්වා, සමාධිං වුට්ඨිතො තතො;

ඉති චින්තයි සම්බුද්ධො, හිතත්ථං දීපවාසිනං.

78.

ආදාය දක්ඛිණං සාඛං, බොධිතො මෙ සිරීසතො;

ආගච්ඡතු රූපනන්දා, භික්ඛුනී සහභික්ඛුනී.

79.

තස්ස තං චිත්තමඤ්ඤාය, සා ථෙරී තදනන්තරං;

ගහෙත්වා තත්ථ රාජානං, උපසඞ්කම්ම තං තරුං.

80.

ලෙඛං දක්ඛිණසාඛාය, දාපෙත්වාන මහිද්ධිකා;

මනොසිලාය ඡින්නං තං, ඨිතං හෙමකටාහකෙ.

81.

ඉද්ධියා බොධිමාදාය, සපඤ්චසත භික්ඛුනී;

ඉධා’නෙත්වා මහාරාජ, දෙවතා පරිවාරිතා.

82.

සසුවණ්ණ කටාහං තං, සම්බුද්ධෙන පසාරිතෙ;

ඨපෙසි දක්ඛිණෙ හත්ථෙ, තං ගහෙත්වා තථාගතො.

83.

පතිට්ඨාපෙතුං පාදාසි, බොධිං රඤ්ඤො’භයස්ස තං;

මහාතිත්ථම්හි උය්යානෙ, පතිට්ඨාපෙසි භූපති.

84.

තතො ගන්ත්වාන සම්බුද්ධො,

ඉතො උත්තරතො පන;

සිරීසමාලකෙ රම්මෙ,

නිසීදිත්වා තථාගතො.

85.

ජනස්ස ධම්මං දෙසෙසි, ධම්මාභිසමයො තහිං;

වීසතියා සහස්සානං, පාණානං ආසි භූමිප.

86.

තතොපි උත්තරං ගන්ත්වා, ථූපරාමමහිං ජිනො;

නිසින්නො තත්ථ අප්පෙත්වා, සමාධිං වුට්ඨිතො තතො.

87.

ධම්මං දෙසෙසි සම්බුද්ධො, පරිසාය තහිංපන;

දසපාණ සහස්සානි, පත්තමග්ගඵලාන’හුං.

88.

අත්තනො ධම්මකරණං, මනුස්සානං නමස්සිතුං;

දත්වා සපරිවාරං තං, ඨපෙත්වා ඉධ භික්ඛුනිං.

89.

සහ භික්ඛුසහස්සෙන, මහාදෙවඤ්ච සාවකං;

ඨපෙත්වා ඉධ සම්බුද්ධො, තතො පාචිනතො පන.

90.

ඨිතො රතනමාලම්හි, ජනං සමනුසාසිය;

සසඞ්ඝො නභමුග්ගන්ත්වා, ජම්බුදීපං ජිනො අගා.

91.

ඉමම්හි කප්පෙ දුතියං, කොණාගමන නායකො;

අහු සබ්බවිදූ සත්ථා, සබ්බලොකානුකම්පකො.

92.

මහානාමව්හයං ආසි, මහාමෙඝවනං ඉදං;

වඩ්ඪමානපුරං නාම, දක්ඛිණාය දිසාය’හු.

93.

සමිද්ධො නාම නාමෙන, තත්ථ රාජා තදා අහු;

නාමෙන වරදීපො’ති, අයං දීපො තදා අහු.

94.

දුබ්බුට්ඨුපද්දවො එත්ථ, වරදීපෙ තදා අහු;

ජිනො සකොණාගමනො, දිස්වාන තදුපද්දවං.

95.

තං හුත්වා සත්තවිනයං, පවත්තිං සාසනස්ස ච;

කාතුං ඉමස්මිං දීපස්මීං, කරුණා බලචොදිතො.

96.

තිංස භික්ඛුසහස්සෙහි, තාදීහි පරිවාරිතො;

නභසා’ගම්ම අට්ඨාසි, නභෙ සුමනකූටකෙ.

97.

සම්බුද්ධස්සා’නුභාවෙන, දුබ්බුට්ඨි සා ඛයං ගතා;

සාසනාන්තරධානත්තා, සුවුට්ඨි ච තදාඅහු.

98.

තත්ත ඨිතො අධිට්ඨාසි, නරිස්සරමුනිස්සරො;

සබ්බෙව අජ්ජ පස්සන්තු, වරදීපම්හි මානුසා.

99.

ආගන්තුකාමා සබ්බෙව, මනුස්සා මම සන්තිකං;

ආගච්ඡන්තු අකිච්ඡෙන, ඛිප්පඤ්චා’ති මහාමුනි.

100.

මහාසත්තං මුනින්දං තං, ඔභාසන්තඤ්ච පබ්බතං;

රාජා ච නාගරා චෙව, දිස්වා ඛිප්පමුපාගමුං.

101.

දෙවතාබලිදානත්ථං, මනුස්සා ච තහිං ගතා;

දෙවතා ඉති මඤ්ඤිංසු, සසඞ්ඝං ලොකනායකං.

102.

රාජා සො මුනිරාජං තං, අතිහට්ඨො’භිවාදිය;

නිමන්තයිත්වා භත්තෙන, ආනෙත්වා පුරසන්තිකං.

103.

සසඞ්ඝස්ස මුනින්දස්ස, නිසජ්ජාරහ මුත්තමං;

රමණීයමිදං ඨානං, අසම්බාධන්ති චින්තිය.

104.

කාරිතෙ මණ්ඩපෙ රම්මෙ, පල්ලඞ්කෙසු වරෙසු තං;

නිසීදාපයි සම්බුද්ධං, සසඞ්ඝං ඉධ භූපති.

105.

නිසින්නම්පි’ධ පස්සන්තා, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;

දීපෙ මනුස්සා ආනෙසුං, පණ්ණාකාරෙ සමන්තතො.

106.

අත්තනො ඛජ්ජභොජ්ජෙහි,

තෙහි තෙහා’භ තෙහි ච;

සන්තප්පෙසි සසඞ්ඝං තං,

රාජා සො ලොක නායකං.

107.

ඉධෙව පච්ඡාභත්තං තං, නිසින්නස්ස ජිනස්ස සො;

මහානාමකමුය්යානං, රාජා’දා දක්ඛිණං වරං.

108.

අකාලපුප්ඵාලඞ්කාරෙ, මහානාමවනෙ තදා;

පටිග්ගහිතෙ බුද්ධෙන, අකම්පිත්ථ මහාමහී.

109.

එත්ථෙව සො නිසීදිත්වා, ධම්මං දෙසෙසි නායකො;

තදා තිංස සහස්සානි, පත්තා මග්ගඵලං නරා.

110.

දිවාවිහාරං කත්වාන, මහානාමවනෙ ජිනො;

සායණ්හසමයෙ ගන්ත්වා, පුබ්බධොධිඨිතං මහිං.

111.

නිසින්නො තත්ථ අප්පෙත්වා, සමාධිං වුට්ඨිතො තතො;

ඉති චින්තෙසි සම්බුද්ධො, හිතත්ථං දීපවාසිනං.

112.

ආදාය දක්ඛිණං සාඛං, මමොදුම්බරබොධිතො;

ආයාතු කනකදත්තා, භික්ඛුනී සහභික්ඛුනී.

113.

තස්ස තං චිත්තමඤ්ඤාය, සා ථෙරී තදනන්තරං;

ගහෙත්වා තත්ථ රාජානං, උපසඞ්කම්ම තං තරුං.

114.

ලෙඛං දක්ඛිණසාඛාය, දාපෙත්වාන මහිද්ධිකා;

මනොසිලාය ඡින්නං තං, ඨිතං හෙමකටාහකෙ.

115.

ඉද්ධියා බොධිමාදාය, සපඤ්චසහභික්ඛුනී;

ඉධාගන්ත්වා මහාරාජ, දෙවතාපරිවාරිතා.

116.

සසුවණ්ණකටාහං තං, සම්බුද්ධෙන පසාරිතෙ;

ඨපෙසි දක්ඛිණෙ හත්ථෙ, තං ගහෙත්වා තථාගතො.

117.

පතිට්ඨාපෙතුං රඤ්ඤො’දා, සමිද්ධස්ස සතං තහිං;

මහානාමම්හි උය්යානෙ, පතිට්ඨාපෙසි භූපති.

118.

තතො ගන්ත්වාන සම්බුද්ධො, සිරීසමාලකුත්තරෙ;

ජනස්ස ධම්මං දෙසෙසි, නිසින්නො නාගමාලකෙ.

119.

තං ධම්මදෙසනං සුත්වා, ධම්මාභිසමයො තහිං;

වීසතියා සහස්සානං, පාණානං ආසි භූමිප.

120.

පුබ්බබුද්ධනිසින්නං තං, ඨානං ගන්ත්වා පුරුත්තරං;

නිසින්නො තත්ථ අප්පෙත්වා, සමාධිං වුට්ඨිතො තතො.

121.

ධම්මං දෙසෙසි සම්බුද්ධො, පරිසාය තහිං පන;

දසපාණසහස්සානි, පත්තා මග්ගඵලං අහුං.

122.

කායබන්ධනධාතුං සො, මනුස්සෙහි නමස්සිතුං;

දත්වා සපරිවාරං තං, ඨපෙත්වා ඉධ භික්ඛුනිං.

123.

සහ භික්ඛුසහස්සෙන, මහාසුම්මඤ්ච සාවකං;

ඨපෙත්වා ඉධ සම්බුද්ධො, ඔරං රතනමාලතො.

124.

ඨපෙත්වා සුදස්සනෙ මාලෙ, ජනං සමනුසාසිය;

සසඞ්ඝො නභමුග්ගම්ම, ජම්බුදීපං ජිනො අගා.

125.

ඉමම්හි කප්පෙ තතියං, කස්සපො ගොත්තතො ජිනො;

අහු සබ්බවිදූ සත්ථා, සබ්බලොකානුකම්පකො.

126.

මහාමෙඝවනං ආසි, මහාසාගරනාමකං;

විසාලං නාම නගරං, පච්ඡිමාය දිසාය’හු.

127.

ජයන්තො නාම නාමෙන, තත්ථ රාජා තදා අහු;

නාමෙන මණ්ඩදීපොති, අයං දීපො තදා අහු.

128.

තදා ජයන්තරඤ්ඤො ච, රඤ්ඤො කනිට්ඨභාතු ච;

යුද්ධං උපට්ඨිතං ආසි, භිංසනං සත්තහිංසනං.

129.

කස්සපො සො දසබලො, තෙන යුද්ධෙන පාණිනං;

මහන්තං බ්යසනං දිස්වා, මහාකාරුණිකො මුනි.

130.

තං හන්ත්වා සත්තවිනයං, පවත්තිං සාසනස්ස ච;

කාතුං ඉමස්මිං දීපස්මිං, කරුණාබලචොදිතො.

131.

වීසතියා සහස්සෙහි, තාදීහි පරිවාරිතො;

නභසා’ගම්ම අට්ඨාසි, සුභකූටම්හි පබ්බතෙ.

132.

තත්රඨිතො අධිට්ඨාසි, නරිස්සර මුනිස්සරො;

‘‘සබ්බෙ මං අජ්ජ පස්සන්තු, මණ්ඩදීපම්හි මානුසා.

133.

ආගන්තුකාමා සබ්බෙව, මානුසා මම සන්තිකං;

ආගච්ඡන්තු අකිච්ඡෙන, ඛිප්පඤ්චා’ති මහාමුනි.

134.

ඔභාසන්තං මුනින්දං තං, ඔභාසන්තඤ්ච පබ්බකං;

රාජා ච නාගරා චෙව, දිස්වා ඛිප්පං උපාගමුං.

135.

අත්තනො අත්තනො පත්ත-විජයාය ජනා බහූ;

දෙවතා බලිදානත්ථං, තං පබ්බතමුපාගතා.

136.

දෙවතා ඉති මඤ්ඤිංසු, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;

රාජා ච සො කුමාරො ච, යුද්ධමුජ්ඣිංසු විම්හිතා.

137.

රාජා සො මුනිරාජං තං, අතිහට්ඨො’භිවාදිය;

නිමන්තයිත්වා භත්තෙන, ආනෙත්වා පුරසන්තිකං.

138.

සසඞ්ඝස්ස මුනින්දස්ස, නිසජ්ජාරහමුත්තමං;

රමණීයමිදං ඨාන-මසම්බාධන්ති චින්තිය.

139.

කාරිතෙ මණ්ඩපෙ රම්මෙ, පල්ලඞ්කෙසු වරෙසු තං;

නිසීදාපෙසි සම්බුද්ධං, සසඞ්ඝං ඉධ භූපති.

140.

නිසින්නම්පිධ පස්සන්තා, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;

දීපෙ මනුස්සා ආනෙසුං, පණ්ණාකාරෙ සමන්තතො.

141.

අත්තනො ඛජ්ජභොජ්ජෙහි, තෙහි තෙහා’භතෙහි ච;

සසන්තප්පෙසි සසඞ්ඝං තං, රාජා සො ලොකනායකං.

142.

ඉධෙ’ව පච්ඡාභත්තං තං, නිසින්නස්ස ජිනස්ස සො;

මහාසාගරමුය්යානං, රාජා’දා දක්ඛිණං වරං.

143.

අකාලපුප්ඵලඞ්කාරෙ, මහාසාගරකානනෙ;

පටිග්ගහිතෙ බුද්ධෙන, අකම්පිත්ථ මහාමහී.

144.

එත්ථෙව සො නිසීදිත්වා, ධම්මං දෙසෙසි නායකො;

තදා වීසං සහස්සානි, සොතාපත්තිඵලං නරා.

145.

දිවා විහාරං කත්වාන, මහාසාගරකානනෙ;

සායන්හෙ සුගතො ගන්ත්වා, පුබ්බබොධිට්ඨිතං මහිං.

146.

නිසින්නො තත්ථ අප්පෙත්වා, සමාධිං වුට්ඨිතො තතො;

ඉති චින්තෙසි සම්බුද්ධො, හිතත්ථං දීපවාසිනං.

147.

ආදාය දක්ඛිණං සාඛං, මම නිග්රොධබොධිතො;

සුධම්මා භික්ඛුනී එතු, ඉදානි සහභික්ඛුනී.

148.

තස්ස තං චිත්තමඤ්ඤාය, සා ථෙරී තදනන්තරං;

ගහෙත්වා තත්ථ රාජානං, උපසඞ්කම්ම තං තරුං.

149.

ලෙඛං දක්ඛිණසාඛාය, දාපෙත්වාන මහිද්ධිකා;

මනොසිලාය ඡින්නං තං, ඨිතං හෙමකටායකෙ.

150.

ඉද්ධියා බොධිමාදාය, සපඤ්චසතභික්ඛුනී;

ඉධානෙත්වා මහාරාජ, දෙවතාපරිවාරිතා.

151.

සසුවණ්ණකටාහං තං, සම්බුද්ධෙන පසාරිතෙ;

ඨපෙසි දක්ඛිණෙ හත්ථෙ, තං ගහෙත්වා තථාගතො.

152.

පතිට්ඨාපෙතුං රඤ්ඤො’දා, ජයන්තස්ස සතං තහිං;

මහාසාගරමුය්යානෙ, පතිට්ඨාපෙසි භූපති.

153.

තතො ගන්ත්වාන සම්බුද්ධො, නාගමාළකඋත්තරෙ;

ධනස්ස ධම්මං දෙසෙසි, නිසින්නො’සොකමාළකෙ.

154.

තං ධම්මදෙසනං සුත්වා, ධම්මාභිසමයො තහිං;

අහු පාණසහස්සානං, චතුන්නං මනුජාධිප.

155.

පුබ්බබුද්ධනිසිතං තං, ඨානං ගන්ත්වා පුනුත්තරං;

නිසින්නො තත්ථ අප්පෙත්වා, සමාධිං වුට්ඨිතො තතො.

156.

ධම්මං දෙසෙසි සම්බුද්ධො, පරිසාය තහිං පන;

දසපාණසහස්සානි, පත්තමග්ගඵලාන’හුං.

157.

ජලසාටිකධාතුං සො, මනස්සෙහි නමස්සිතුං;

දත්වා සපරිවාරං තං; ඨපෙත්වා ඉධ භික්ඛුනී.

158.

සහ භික්ඛුසහස්සෙන, සබ්බනන්දිඤ්ච සාවකං;

ඨපෙත්වා නදීතො ඔරං, සො සුදස්සනමාළතො.

159.

සොමනස්සෙ මාළකස්මිං, ජනං සමනුසාසිය;

සඞ්ඝෙන නභමුග්ගන්ත්වා, ජම්බුදීපං ජිනො අගා.

160.

අහු ඉමස්මිං කප්පස්මිං, චතුත්ථං ගොතමො ජිනො;

සබ්බධම්මවිදූ සත්ථා, සබ්බලොකානුකම්පකො.

161.

පඨමං සො ඉධාගන්ත්වා, යක්ඛනිද්ධමනං අකා;

දුතියං පුනරාගම්ම, නාගානං දමනං අකා.

162.

කල්යාණියං මණිඅක්ඛි නාගෙනා’භිනිමන්තිතො;

තතියං පුනරාගම්ම, සසඞ්ඝො තත්ථ භුඤ්ජිය.

163.

පුබ්බබොධිඨිතඨානං, ථූපඨානමිදම්පි ච;

පරිභොගධාතුඨානඤ්ච, නිසජ්ජායො’පභුඤ්ජිය.

164.

පුබ්බබුද්ධඨිතට්ඨානා, ඔරං ගන්ත්වා මහාමුනි;

ලංකාදීපෙ ලොකදීපො, මනුස්සාභාවතො තදා.

165.

දීපට්ඨං දෙවසඞ්ඝඤ්ච, නාගෙ සමනුසාසිය;

සසඞ්ඝො නභමුග්ගන්ත්වා, ජම්බුදීපං ජිනො අගා.

166.

එවං ඨානමිදං රාජ, චතුබුද්ධනිසෙවිතං;

තස්මිං ඨානෙ මහාරාජ, ථූපො හෙස්සති’නාගතෙ.

167.

බුද්ධසාරීරධාතූනං, දොණධාතුනිධානවා;

වීසංහත්ථසතං උච්චො, හෙමමාලී’ති විස්සුතො.

168.

අහමෙව කාරෙස්සාමි, ඉච්ඡාහ පුථවිස්සරො;

ඉධ අඤ්ඤානි කිච්චානි, බහූනි තව භූමිප.

169.

තානි කාරෙහි නත්තාතෙ, කාරෙස්සති ඉමං පන;

මහානාගස්ස තෙ භාතු, උපරාජස්ස අත්රජො.

170.

සො යට්ඨාලයතිස්සොති, රාජා හෙස්සත’නාගතෙ;

රාජා ගොට්ඨාභයො නාම, තස්ස පුත්තො භවිස්සති.

171.

තස්ස පුත්තො කාකවණ්ණ-තිස්සො නාම භවිස්සති;

තස්ස රඤ්ඤො සුතො රාජ, මහාරාජා භවිස්සති.

172.

දුට්ඨගාමණිසද්දෙන, පාකටො’භයනාමකො;

කාරෙස්සතී’ධ ථූපං සො, මහා තෙජිද්ධිවික්කමො.

173.

ඉච්චාහ ථෙරො ථෙරස්ස, වචනෙ නෙ’ත්ථ භූපති;

උස්සාපෙසි සිලාථම්භං, තං පවත්තිං ලිඛාපිය.

174.

රම්මං මහාමෙඝවනං, තිස්සාරාමං මහාමහී;

මහාමහින්දථෙරො සො, පටිග්ගය්හ මහිද්ධිකො.

175.

අකම්පො කම්පයිත්වාන, මහිං ඨානෙසු අට්ඨසු;

පිණ්ඩාය පවිසිත්වාන, නගරං සාගරූපමං.

176.

රඤ්ඤො ඝරෙ භත්තකිච්චං, කත්වා නික්ඛම්ම මන්දිරං;

නිසජ්ජ නන්දනවනෙ, අග්ගික්ඛන්ධොපමං තහිං.

177.

සුත්තං ජනස්ස දෙසෙත්වා, සහස්සං මානුසෙ තහිං;

පාපයිත්වා මග්ගඵලං, මහාමෙඝවනෙ වසි.

178.

තතියෙ දිවසෙ ථෙරො, රාජගෙහම්හි භුඤ්ජිය;

නිසජ්ජ නන්දනවනෙ, දෙසියා’සිවිසොපමං.

179.

පාපයිත්වා’භිසමයං, සහස්සපුරිසෙ තතො;

තිස්සාරාමං අගා ථෙරො, රාජා ච සුතදෙසනො.

180.

ථෙරං උපනිසීදිත්වා, සො පුච්ඡි ජිනසාසනං;

පතිට්ඨිතන්නු භන්තෙ’ති, න තාව මනුජා’ධිප.

181.

උපොසථාදිකම්මත්ථං, ජිනා’ණාය ජනාධිප;

සීමාය ඉධ බද්ධාය, පතිට්ඨිස්සති සාසනං.

182.

ඉච්ච’බ්රවි මහාථෙරො, තං රාජා ඉදමබ්රවි;

සම්බුද්ධා’ණාය අන්තොහං, වස්සිස්සාමි ජුතින්ධර.

183.

තස්මා කත්වා පුරං අන්තො-සීමං බන්ධථ සජ්ජුකං;

ඉච්චා’බ්රවි මහාරාජා, ථෙරො තං ඉධමබ්රවි.

184.

එවං සති තුවංයෙව, පජාන පුථවිස්සර;

සීමාය ගමනට්ඨානං, බන්ධිස්සාම මයං හිතං.

185.

‘‘සාධූ’’ති වත්වා භූමින්දො, දෙවින්දො විය නන්දනා;

මහාමෙඝවනාරම්මා, පාවිසි මන්දිරං සකං.

186.

චතුත්ථෙ දිවසෙ ථෙරො, රඤ්ඤො ගෙහම්හි භුඤ්ජිය;

නිසජ්ජ නන්දනවනෙ, දෙසෙස’නමනග්ගියං.

187.

පායෙත්වා’මතපානං සො, සහස්සපුරිසෙ තහිං;

මහාමෙඝවනාරාමං, මහාථෙරො උපාගමි.

188.

පාතො භෙරිං චරාපෙත්වා, මණ්ඩයිත්වා පුරං වරං;

විහාරගාමිමග්ගඤ්ච, විහාරඤ්ච සමන්තතො.

189.

රථෙසභො රථට්ඨො සො, සබ්බාලඞ්කාරභූසිතො;

සහාමච්චො සහොරොධො, සයොග්ගබලවාහනො.

190.

මහතා පරිවාරෙන, සකාරාමමුපාගමි;

තත්ථ ථෙරෙ උපගන්ත්වා, වන්දිත්වා වන්දනාරහෙ.

191.

සහ ථෙරෙහි ගන්ත්වාන, නදියො’පරිතිත්ථකං;

තතො කසන්තො අගමි, හෙමනඞ්ගලමාදිය.

192.

මහාපදුමො කුඤ්ජරො ච, උභො නාගා සුමඞ්ගලා;

සුවණ්ණනඞ්ගලෙ යුත්තා, පඨමෙ කුන්තමාළකෙ.

193.

චතුරඞ්ගමහා සෙනො, සහ ථෙරෙහි ඛත්තියො;

ගහෙත්වා නඞ්ගලං සීතං, දස්සයිත්වා අරින්දමො.

194.

සමලඞ්කතං පුණ්ණඝටං, නානාරාගං ධජං සුභං;

පාතිං චන්දනචුණ්ණඤ්ච, සොණ්ණරජත දණ්ඩකං.

195.

ආදාසං පුප්ඵභරිතං, සමුග්ගං කුසුමග්ඝියං;

තොරණකදලීඡත්තාදිං, ගහිතිත්ථි පරිවාරිතො.

196.

නානාතුරිය සඞ්ඝුට්ඨො, බලොඝ පරිවාරිතො;

ථුතිමඞ්ගලගීතෙහි, පූරයන්තො චතුද්දිසං.

197.

සාධුකාර නිනාදෙති, චෙලුක්ඛෙපසතෙහි ච;

මහතා ඡණපුජාය, කසන්තො භූමිපො අගා.

198.

විහාරඤ්ච පුරඤ්චෙව, කුරුමානො පදක්ඛිණං;

සීමාය ගමනඨානං, නදිං පත්වා සමාපයි.

199.

කෙනකෙන නිමිත්තෙන, සීමා එත්ථ ගතාති චෙ;

එවං සීමාගතඨානං, ඉච්ඡමානා නිබොධථ.

200.

නජ්ජාපාසාණතිත්ථම්හි, පාසාණෙ කුඩ්ඩවාටකං;

තතො කුම්බලවාටං තං, මහානිපං තතො අගා.

201.

තතො කුකුධපාළිඞ්ගො, මහාඅඞ්ගණගො තතො;

තතො ඛුජ්ජමධුලඤ්ච, මරුත්තපොක්ඛරණිංතතො.

202.

විජයාරාම උය්යානෙ, උත්තරද්වාරකොට්ඨ ගො;

ගජකුම්භක පාසාණං, ථුසවට්ඨික මජ්ඣගො.

203.

අභයෙ බලාකපාසාණං, මහාසුසාන මජ්ඣගො;

දීඝපාසාණකං ගන්ත්වා, කම්මාරදෙව ගාමතො.

204.

නිග්රොධ මඞ්ගණං ගන්ත්වා, හියගල්ලසමීපකෙ;

දියාවසබ්රාහ්මණස්ස, දෙවොකං පුබ්බදක්ඛිණං.

205.

තතො තෙලුමපාලිඞ්ගො,

තතො තාලචතුක්කගො;

අස්සමණ්ඩලවාමෙන,

ද්වෙ කදම්බා අජායිසුං.

206.

තතො මරුම්බතිත්තඞ්ගො, තතො උද්ධං නිදිං අගා;

පඨම චෙතිය පාචිනෙ, ද්වෙ කදම්බා අජායිසුං.

207.

සෙනින්දගුත්තරජ්ජම්හි, දමිළා දකසුද්ධිකා;

නදිං දූරන්ති බන්ධිත්වා, නගරාසන්නමකංසු තං.

208.

ජීව මානකදම්බඤ්ච, අන්තොසීමගතං අහු;

මතක දම්බතීරෙන, සීමාඋද්දකදම්බගා.

209.

සීහසිනා නතිත්ථෙන, උග්ගන්ත්වා තීරතො වජං;

පාසාණතිත්ථං ගන්ත්වාන, නිමිත්තං ඝට්ටයි ඉසි.

210.

නිමිත්තෙතු පනෙ’තස්මිං, ඝට්ටිතෙ දෙවමානුසා;

සාධුකාරං පවත්තෙසුං, සාසනං සුප්පතිට්ඨිතං.

211.

රඤ්ඤො දින්නාය සීතාය, නිමිත්තෙ පරිකිත්තයි;

ද්වත්තිංසමාළකත්ථඤ්ච, ථූපාරාමත්ථමෙව ච.

212.

නිමිත්තෙ කිත්තයිත්වාන, මහාථෙරො මහාමති;

සීමන්තරනිමිත්තෙ ච, කිත්තයිත්වා යථාවිධිං.

213.

අබන්ධී සබ්බා සීමායො, තස්මිංයෙව දිනෙවසී;

මහාමහී අකම්පිත්ථ, සීමාබන්ධෙ සමාපිතෙ.

214.

පඤ්චමෙ දිවසෙ ථෙරො, රඤ්ඤො ගෙහම්හි භුඤ්ජිය;

නිසජ්ජ නන්දනවනෙ, සුත්තන්තං ඛජ්ජනීයකං.

215.

මහාජනස්ස දෙසෙත්වා, සහස්සං මානුසෙ තහිං;

පායෙත්වා අමතං පානං, මහාමෙඝවනෙ වසී.

216.

ඡට්ඨෙපි දිවසෙ ථෙරො, රඤ්ඤොගෙහම්හි භුඤ්ජිය;

නිසජ්ජ නන්දනවනෙ, සුත්ත ගොමය පිණ්ඩිකං.

217.

දෙසයිත්වා දෙසනඤ්ඤූ, මහස්සංයෙව මානුසෙ;

පාපයිත්වා’භිසමයං, මහා මෙඝවනෙ වසී.

218.

සත්තමෙපි දිනෙ ථෙරො, රාජගෙහම්හි භුඤ්ජිය;

නිසජ්ජ නන්දනවනෙ, ධම්මචක්කප්පවත්තනං.

219.

සුත්තන්තං දෙසයිත්වාන, සහස්සංයෙව මානුසෙ;

පාපයිත්වා’භිසමයං, මහා මෙඝවනෙ වසි.

220.

එවඤ්හි අට්ඨ නවම-සහස්සානි ජුතින්ධරො;

කාරයිත්වා’භිසමයං, දිවසෙහෙව සත්තති.

221.

තං මහානන්දනවනං, වුච්චතෙ තෙන තාදිනා;

සාසනජොතිතට්ඨාන-මීති ජොතිවනං ඉති.

222.

තිස්සරාමම්හි කාරෙසි,

රාජා ථෙරස්ස ආදිතො;

පාසාදං සීඝමුක්කාය,

සුක්ඛා පෙත්වාන මත්තිකා.

223.

පාසාදො කාළකාභාසො,

ආසි සො තෙන තං තහිං;

කාළපාසාද පරිවෙණ-මීති සඞ්ඛමුපාගතං.

224.

තතො මහාබොධිඝරං, ලොහපාසාද මෙව ච;

සලාකග්ගඤ්ච කාරෙසි, භත්තසාලඤ්ච සාධුකං.

225.

බහූනි පරිවෙණානි, සාධු පොක්ඛරණීපි ච;

රත්තිඨාන දිවාඨාන-පභුතීනි ච කාරයි.

226.

තස්ස නහානපාපස්ස, න්හානපොක්ඛරණීතටෙ;

සුනහාතපරිවෙණන්ති, පරිවෙණං පවුච්චති.

227.

තස්ස චඞ්කමිතඨානෙ, දීප දීපස්ස සාධුනො;

වුච්චතෙ පරිවෙණං තං, දීඝචඞ්කමනං ඉති.

228.

අග්ගඵලසමාපත්තිං, සමාපජ්ජ යහිං තුසො;

ඵලග්ග පරිවෙණන්ති, එතං තෙන පවුච්චති.

229.

අපස්සිය අපස්සෙනං, ථෙරො තත්ථ නිසීදිසො;

ථෙරා පස්සය පරිවෙණං, එතං තෙන පවුච්චති.

230.

බහූ මරුගණා යත්ථ, උපාසිංසු උපච්චතං;

තෙනෙව තං මරුගණ-පරිවෙණන්ති වුච්චති.

231.

සෙනාපතිතස්ස රඤ්ඤො, ථෙරස්ස දීඝසන්දකො;

කාරෙසි චූළපාසාදං, මහාථම්භෙහි අට්ඨහි.

232.

දීඝසන්ද සෙනාපති-පරිවෙණන්ති තං තහිං;

වුච්චතෙ පරිවෙණං තං, පමුඛං පමුඛාකරං.

233.

දෙවානංපියවචනො’පගුළනාමො,

ලංකායං පඨමමිමං මහාවිහාරං;

රාජා සො සුමතිමහාමහින්දථෙරං,

ආගම්මා මලමතිමෙත්ථකාරයිත්ථාති.

සුජනප්පසාද සංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

මහාවිහාරපටිග්ගහකො නාම

පන්නරසමො පරිච්ඡෙදො.

සොළසම පරිච්ඡෙද

චෙතියපබ්බතවිහාර පටිග්ගහකො

1.

පුරෙ චරිත්වා පිණ්ඩාය, කරිත්වා ජනසඞ්ගහං;

රාජගෙහම්හි භුඤ්ජන්තො, කාරෙන්තො රාජසඞ්ගහං.

2.

ඡබ්බසදිවසෙ ථෙරො, මහාමෙඝවනෙ වසී;

ආසළ්හසුක්කපක්ඛස්ස, තෙරසෙ දිවසෙ පන.

3.

රාජගෙහම්හි භුඤ්ජිත්වා, මහාරඤ්ඤො මහාමති;

මහා’ප්පමාදසුත්තන්තං, දෙසයිත්වා තතො ච සො.

4.

විහාරකරණං ඉච්ඡං, තත්ථ චෙතියපබ්බතෙ;

නික්ඛම්ම පුරිමද්වාරා, අගා චෙතියපබ්බතං.

5.

ථෙරං තත්ථ ගතං සුත්වා, රථං ආරුය්හ භූපති;

දෙවියො ද්වෙ ච ආදාය, ථෙරස්සානුපදං අකා.

6.

ථෙරා නාගචතුක්කම්හි, නහාත්වා රහදෙ තහිං;

පබ්බතාරොහණත්ථාය, අට්ඨංසු පටිපාටියා.

7.

රාජා රථා තදො’රුය්හ, සබ්බෙ ථෙරෙ’භිවාදයි;

උණ්හෙ කිලන්තෙ කිංරාජ, ආගතොසී’ති අහුතෙ.

8.

තුම්හාකං ගමනාසඞ්කී, ආගතොම්හී’ති භාසිතෙ;

ඉධෙව වස්සං වසිතුං, ආගතම්හා’ති භාසිය.

9.

තස්සූපනායිකං ථෙරො, ඛන්ධකං ඛන්ධකොවිදො;

කථෙසි රඤ්ඤො තං සුත්වා, භාගිනෙය්යො ච රාජිනො.

10.

මහාරිට්ඨො මහාමච්චො, පඤ්චපඤ්ඤාසභාතුහි;

සද්ධිං ජෙට්ඨකනිට්ඨෙහි, රාජානමභිතො ඨිතො.

11.

යාචිත්වා තදහු චෙව, පබ්බජුං ථෙරසන්තිකෙ;

පත්තාරහත්තං සබ්බෙපි, තෙ ඛුරග්ගෙ මහාමතී.

12.

කන්තකචෙතියඨානෙ, පරිතො තදහෙව සො;

කම්මානි ආරභාපෙත්වා, ලෙණානි අට්ඨසට්ඨියො.

13.

අගමාසි පුරං රාජා, ථෙරා තත්ථෙව තෙ වසුං;

කාලෙ පිණ්ඩාය නගරං, පවිසන්තා’නුකම්පකා.

14.

නිට්ඨිතෙ ලෙණකම්මම්හි, ආසළ්හිපුණ්ණමාසියං;

ගන්ත්වා අදාසි ථෙරානං, රාජා විහාරදක්ඛිණං.

15.

ද්වත්තිංසමාළකානඤ්ච, විහාරස්ස ච තස්ස ඛො;

සීමං සීමාතිගො ථෙරො, බන්ධිත්වා තදහෙව සො.

16.

තෙසං පබ්බජ්ජාපෙක්ඛානං, අකාසි උපසම්පදං;

සබ්බෙසං සබ්බපඨමං, බද්ධෙ තුම්බරුමාළකෙ.

17.

එතෙ ද්වාසට්ඨි අරහන්තො, සබ්බෙ චෙතියපබ්බතෙ;

තත්ථ වස්සං උපගන්ත්වා, අකංසු රාජසඞ්ගහං.

18.

දෙවමනුස්සගණගණිතං තං,

තඤ්ච ගණං ගුණවිත්ථතකිත්තිං;

යානමුපච්ච ච මානයමානා,

පුඤ්ඤචයං විපුලං අකරිංසූති.

සුජනපසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

චෙතියපබ්බතවිහාරපටිග්ගහකො නාම

සොළසමො පරිච්ඡෙදො.

සත්තරසම පරිච්ඡෙද

ධාතුආගමනො

1.

වුත්ථවස්සො පවාරෙත්වා, කත්තිකපුණ්ණමාසියං;

අවොචෙ’දං මහාරාජං, මහාථෙරො මහාමති.

2.

චිරදිට්ඨො හි සම්බුද්ධො, සත්ථා නො මනුජාධිප;

අනාථවාසං අවසිම්හ, නත්ථි නො පූජියං ඉධ.

3.

‘‘භාසිත්ථ නනු භන්තෙමෙ, සම්බුද්ධො නිබ්බුතො’’ ඉති;

ආහ ධාතූසු දිට්ඨෙසු, දිට්ඨො හොති ජිනො’’ ඉති.

4.

විදිතො වො අධිප්පායො, ථූපස්ස කාරණෙ මයා;

කාරෙස්සාමි අහං ථූපං, තුම්හෙ ජානාථ ධාතුයො.

5.

මන්තෙහි සුමනෙනාති, ථෙරො රාජානමබ්රවි;

රාජා’හ සාමණෙරං තං, කුතො ලච්ඡාම ධාතුයො.

6.

විභූසයිත්වා නගරං, මග්ගඤ්ච මනුජාධිප;

උපොසථී සපරිසො, හත්ථිං ආරුය්හ මඞ්ගලං.

7.

සෙතච්ඡත්තං ධාරයන්තො, තාලාවචරසංහිතො;

මහානාගවනුය්යානං, සායන්හසමයෙ වජ.

8.

ධාතුභෙදඤ්ඤුනො රාජ, ධාතුයො තත්ථ ලච්ඡසි;

ඉච්ඡාහ සාමණෙරො සො, සුමනො තං සුමානසං.

9.

ථෙරො’ථ රාජකුලතො, ගන්ත්වා චෙතියපබ්බතං;

ආමන්තිය සාමණෙරං, සුමනං සුමනො ගතිං.

10.

එහි ත්වං භද්ර සුමන, ගන්ත්වා පුප්ඵපුරං වරං;

අය්යකං තෙ මහාරාජං, එවං නො වචනං වද.

11.

සහායො තෙ මහාරාජ, මහාරාජා මරුප්පියො;

පසන්නො බුද්ධසමයෙ, ථූපං කාරෙතුමිච්ඡති.

12.

මුනිනො ධාතුයො දෙහි, පත්තං භුත්තඤ්ච සත්ථුනා;

සරීරධාතුයො සන්ති, බහවො හි තවන්තිකෙ.

13.

පත්තපූරා ගහෙත්වා තා, ගන්ත්වා දෙවපුරං වරං;

සක්කං දෙවානමින්දං තං, එවං නො වචනං වද.

14.

තිලොකදක්ඛිණෙය්යස්ස, දාඨාධාතු ච දක්ඛිණා;

තවන්තිකම්හි දෙවින්ද, දක්ඛිණක්ඛකධාතු ච.

15.

දාඨං ත්වමෙව පූජෙහි, අක්ඛකං දෙහි සත්ථුනො;

ලංකාදීපස්ස කිච්චෙසු, මාපමජ්ජ සුරාධිප.

16.

‘‘එවං භන්තෙ’’ති වත්වා සො, සාමණෙරො මහිද්ධිකො;

තඞ්ඛණංයෙව අගමා, ධම්මාසොකස්ස සන්තිකං.

17.

සාලමූලම්හි ඨපිතං, මහාබොධිං තහිං සුතං;

කත්තිකච්ඡණපූජාහි, පූජියං තඤ්ච අද්දස.

18.

ථෙරස්ස වචනං වත්වා, රාජතො ලද්ධධාතුයො;

පත්තපූරං ගහෙත්වාන, හිමවන්තමුපාගමි.

19.

හිමවන්තෙ ඨපෙත්වාන, සධාතුං පත්තමුත්තමං;

දෙවින්දසන්තිකං ගන්ත්වා, ථෙරස්ස වචනං භණි.

20.

චූළාමණි චෙතියම්හා, ගහෙත්වා දක්ඛිණක්ඛකං;

සාමණෙරස්ස පාදාසි, සක්කො දෙවානමිස්සරො.

21.

තං ධාතුං ධාතුපත්තඤ්ච, ආදාය සුමනො තතො;

ආගම්ම චෙතියගිරිං, ථෙරස්ස’දාසි තං යති.

22.

මහානාගවනුය්යානං, වුත්තෙනා විධිනා’ගමා;

සායන්හාසමයෙ රාජා, රාජසෙනා පුරක්ඛතො.

23.

ඨපෙසි ධාතුයො සබ්බා, ථෙරො තත්ථෙව පබ්බතෙ;

මිස්සකං පබ්බතං තස්මා, ආහු චෙතිය පබ්බතං.

24.

ඨපෙත්වා ධාතුපත්තං තං, ථෙරො චෙතියපබ්බතෙ;

ගහෙත්වා අක්ඛකං ධාතුං, සඞ්කෙතං සගණො’ගමා.

25.

සචායං මුනිනො ධාතු, ඡත්තං නමතු මෙ සයං;

ජණ්ණුකෙහි කරීධාතු, ධාතුචඞ්කොටකො අයං.

26.

සිරස්මිං මෙ පතිට්ඨාතු, ආගම්ම සහ ධාතුකො;

ඉති රාජා විචින්තෙසි, චින්තිතං තං තථා අහු.

27.

අමතෙනා’භිසිත්තොව, අහු හට්ඨො’ති භූපති;

සීසතො තං ගහෙත්වාන, හත්ථික්ඛන්ධෙ ඨපෙසිතං.

28.

හට්ඨො හත්තී කුඤ්චනාදං, අකා කම්පිත්ථ මෙදිනී;

තතො නාගො නිවත්තිත්වා, සථෙර බලවාහනො.

29.

පුරත්ථිමෙන ද්වාරෙන, පවිසිත්වා පුරං සුභං;

දක්ඛිණෙන ච ද්වාරෙන, නික්ඛමිත්වා තතො පුන.

30.

ථූපාරාමෙ චෙතියස්ස, ඨානතො පච්ඡතො කතං;

පමොජවත්ථුං ගන්ත්වාන, බොධිඨානෙ නිවත්තිය.

31.

පුරත්ථාවදනො අඨා, ථූපඨානං තදා හිතං;

කදම්බපුප්ඵආදාරි-වල්ලීහි චිතකං අහු.

32.

මනුස්සදෙවො දෙවෙහි, තං ඨානං රක්ඛිතං සුචිං;

සොධාපෙත්වා භූසයිත්වා, තඞ්ඛණංයෙව සාධුකං.

33.

ධාතුං ඔරොපනත්ථාය, ආරභී හත්ථික්ඛන්ධතො;

නාගො න ඉච්ඡිතං රාජා, ථෙරං පුච්ඡිත්ථ තං මනං.

34.

අත්තනො ඛන්ධසමකෙ, ඨානෙ ඨපනමිච්ඡති;

ධාතුඔරොපනං තෙන, න ඉට්ඨමී’ති සො බ්රවි.

35.

ආණාපෙත්වා ඛණංයෙව,

සුක්ඛාතො’භයවාපිතො;

සුක්ඛකද්දම ඛණ්ඩෙහි,

චිතා පෙත්වාන තං සමං.

36.

අලඞ්කරිත්වාන බහුධා, රාජා තං ඨානමුත්තමං;

ඔරොපෙත්වා හත්ථික්ඛන්ධා, ධාතුං තත්ථ ඨපෙසිතං.

37.

ධාතාරක්ඛං සංවිධාය, ඨපෙත්වා තත්ථ හත්ථිනං;

ධාතුථූපස්ස කරණෙ, රාජා තුරිතමානසො.

38.

බහූ මනුස්සෙ යොජෙත්වා, ඉත්ථිකාකරණෙ ලහුං;

ධාතුකිච්චං විචින්තෙන්තො, සාමච්චො පාවිසී පුරං.

39.

මහාමහින්දත්ථෙරො තු, මහා මෙඝවනං සුභං;

සගණො අභිගන්ත්වාන, තත්ථ වාසමකප්පයි.

40.

රත්තිං නාගො’නුපරියාති, තං ඨානං සො සධාතු කං;

බොධිඨානම්හි සාලාය, දිවාඨාති සධාතුකො.

41.

වත්ථුස්ස තස්සො’පරිතො, ථූපං ථෙරමතානු ගො;

ජඞ්ඝාමත්තං චිතාපෙත්වා, කතිපාහෙන භූපති.

42.

තත්ථ ධාතුපතිට්ඨානං, ඝොසාපෙත්වා උපාගමි;

තතො තතො සමන්තො ච, සමාගමි මහාජනො.

43.

තස්මිං සමාගමෙ ධාතු, හත්ථික්ඛන්ධා නගාග්ගතා;

සත්තතාලප්පමාණම්හි, දිස්සන්ති නභසිට්ඨිතා.

44.

විම්හාපයන්ති ජනතං, යමකං පාටිහාරියං;

කණ්ණම්බමූලෙ බුද්ධො’ව, අකරි ලොමහංසනං.

45.

තතො නික්ඛන්තජාලාහි, ජලධාරාහි චා’සකිං;

අයං ඔභාසිතා’සිත්තා, සබ්බාලංකාමහී මහු.

46.

පරිනිබ්බානමඤ්චම්හි, නිපන්නෙන ජිනෙන හි;

කතං මහාඅධිට්ඨාන-පඤ්චකං පඤ්චචක්ඛුනා.

47.

ගය්හමානා මහාබොධි සාඛාසොකෙන දක්ඛිණා;

ඡිජ්ජිත්වාන සයංයෙව, පතිට්ඨාතු කටාහකෙ.

48.

පතිට්ඨහිත්වා සා සාඛා, ඡබ්බණ්ණරස්මියො සුභා;

රඤ්ජයන්තී දිසා සබ්බා, ඵලපත්තෙහි මුච්චතු.

49.

සසුවණ්ණකටාහා සා, උග්ගන්ත්වාන මනොරමා;

අදිස්සමානා සත්තාහං, හිමගබ්භම්හි තිට්ඨතු.

50.

ථූපාරාමෙ පතිට්ඨන්තං, මම දක්ඛිණඅක්ඛකං;

කරොතු නභමුග්ගන්ත්වා, යමයං පාටිහාරියං.

51.

ලඞ්කා ලඞ්කාරභූතම්හි, හෙමමාලිකචෙතියෙ;

පතිට්ඨහන්තියො ධාතු, දොණමත්තා පමාණතො.

52.

බුද්ධවෙසධරා හුත්වා, උග්ගන්ත්වා නභසිට්ඨිතා;

පතිට්ඨං තු කරිත්වාන, යමකං පාටිහාරියං.

53.

අධිට්ඨානානි පඤ්චෙ’ව, අධිට්ඨාසි තථාගතො;

අකාසි තස්මා සා ධාතු, තදා තං පාටිහාරියං.

54.

ආකාසා ඔතරිත්වා සා, අට්ඨාභූපස්ස මුද්ධනි;

අතීවහට්ඨො තං රාජා, පතිට්ඨාපෙසි චෙතියෙ.

55.

පතිට්ඨිතාය තස්සා ච, ධාතුයා චෙතියෙ තදා;

අහු මහාභූමිචාලො, අබ්භුතො ලොමහංසනො.

56.

එවං අචින්තියා බුද්ධා, බුද්ධධම්මා අචින්තියා;

අචින්තියෙ පසන්නානං, විපාකො හොති අචින්තියො.

57.

තං පාටිහාරියං දිස්වා, පසීදිංසු ජනෙ ජනා;

මත්තාභයො රාජපුත්තො, කනිට්ඨො රාජිනො පන.

58.

මුනිස්සරෙ පසීදිත්වා, යාචිත්වාන නරිස්සරං;

පුරිසානං සහස්සෙන, සහ පබ්බජිසාසනෙ.

59.

චෙතාරිගාමතො චාපි, ද්වාරමණ්ඩලතොපි ච;

විහීරබීජතො චාපි, තථා ගල්ලකපිට්ඨිතො.

60.

තථො’පතිස්සගාමා ච, පඤ්ච පඤ්ච සතානි ච;

පබ්බජුං දාරකා හට්ඨා, ජාතසද්ධා තථාගතෙ.

61.

එවං පුරා බාහිරා ච, සබ්බෙ පබ්බජිතා තදා;

තිංස භික්ඛුසහස්සානි, අහෙසුං ජිනසාසනෙ.

62.

ථූපාරාමෙ ථූපවරං, නිට්ඨාපෙත්වා මහීපති;

රතනාදීහි’නෙකෙහි, සදා පූජමකාරයි.

63.

රාජොරොධා ඛත්තියා ච, අමච්චා නාගරා තථා;

සබ්බෙ ජනපදා චෙව, පුජා’කංසු විසුං විසුං.

64.

ථූපපුබ්බඞ්ගමං රාජා, විහාරං තත්ථ කාරයි;

ථූපාරාමොති තෙනෙ’ස, විහාරො විස්සුතො අහු.

65.

සකධාතුසරීරකෙන චෙ’වං,

පරිනිබ්බානගතොපි ලොකනාථො;

ජනකායහිතං සුඛඤ්ච සම්මා,

බහුධා’කාසි ඨිතෙ ජිනෙ කථාවකාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ධාතුඅගමනො නාම

සත්තරසමො පරිච්ඡෙදො.

අට්ඨාරසම පරිච්ඡෙද

මහාබොධිග්ගහණො

1.

මහාබොධිඤ්ච ථෙරිඤ්ච, ආණාපෙතුං මහීපති;

ථෙරෙන වුත්තවචනං, සරමානො සකෙ ඝරෙ.

2.

අන්තොවස්සෙ’ක දිවසං, නිසින්නො ථෙරසන්තිකෙ;

සහා’මච්චෙහි මන්තෙත්වා, භාගිනෙය්යං සයං සකං.

3.

අරිට්ඨනාමකා’මච්චං, තස්මිං කම්මෙ නියොජිතුං;

මන්ත්වා ආමන්තයිත්වාන, ඉදං වචනමබ්රවි.

4.

තා සක්ඛිස්සසි…, ධම්මාසොකස්ස සන්තිකා;

මහාබොධිං සඞ්ඝමිත්තං, ථෙරිං ආනයිතුං ඉධ.

5.

සක්ඛිස්සාමි අහං දෙව, ආනෙතුං තං දුවෙ තතො;

ඉධා’ගතො පබ්බජිතුං, සචෙ ලච්ඡාමි මානද.

6.

එවං හොතූති වත්වාන, රාජා තං තත්ථ පෙසයි;

සො ථෙරස්ස ච රඤ්ඤො ච, සාසනං ගය්හ වන්දිය.

7.

අස්සයුජසුක්කපක්ඛෙ, නික්ඛන්තො දුතියෙ’හනි;

සානුයුත්තො ජම්බුකොලෙ, නාවමාරුය්හ පට්ටනෙ.

8.

මහොදමිං කරිත්වාන, ථෙරාධිට්ඨානයොගතො;

නික්ඛන්තදිවසෙයෙව, රම්මං පුප්ඵපුරං අගා.

9.

තදා තු අනුලාදෙවී, පඤ්චකඤ්ඤාසතෙහි ච;

අන්තෙපුරිකඉත්ථීනං, සද්ධිං පඤ්චසතෙහි ච.

10.

දසසීලං සමාදාය, කාසාය වසනා සුචි;

පබ්බජ්ජාපෙක්ඛි නිසෙඛා, පෙක්ඛන්ති ථෙරියා’ගමං.

11.

නගරස්සෙ’කදෙසම්හි, රම්මෙ භික්ඛුනුපස්සයෙ;

කාරාපිතෙ නරින්දෙන, වාසං කප්පෙසි සුබ්බතා.

12.

උපාසිකාහි තාහෙ’ස, වුත්තො භික්ඛුනුපස්සයො;

උපාසිකා විහාරොති, තෙන ලංකාය විස්සුතො.

13.

භාගිනෙය්යො මහා’රිට්ඨො, ධම්මාසොකස්ස රාජිනො;

අප්පෙත්වා රාජසන්දෙසං, ථෙරසන්දෙස’මබ්රවි.

14.

භාතුජයා සහායස්ස, රඤ්ඤො තෙ රාජකුඤ්ජර;

ආකඞ්ඛමානා පබ්බජ්ජං, නිච්චං වසති සඤ්ඤතා.

15.

සඞ්ඝමිත්තං භික්ඛුනිං තං, පබ්බාජෙතුං විසජ්ජය;

තාය සද්ධිං මහාබොධි-දක්ඛිණසාඛමෙව ච.

16.

ථෙරියා ච තමෙවත්ථං, අබ්රවි ථෙරභාසිතං;

ගන්ත්වා පිතුසමීපං සා, ථෙරී ථෙරමතං බ්රවී.

17.

ආහ රාජා තුවං අම්ම, අපස්සන්තො කථං අහං;

සොකං විනොදයිස්සාමි, පුත්තනත්තවියොගජං.

18.

ආහ සා මෙ මහාරාජ, භාතුනො වචනං ගරු;

පබ්බාජනීයා ච බහූ, ගන්තබ්බං තත්ථ තෙන මෙ.

19.

‘‘සත්ථඝාතමනාරහා, මහාබොධිමහීරුහා;

කථන්නු සාඛං ගණිස්සං’’, ඉති රාජා විචින්තයී.

20.

අමච්චස්ස මහාදෙව-නාමකස්ස මතෙන සො;

භික්ඛුසඞ්ඝං නිමන්තෙත්වා, භොජෙත්වා පුච්ඡි භූපතිං.

21.

භන්තෙ ලංකං මහාබොධි, පෙසෙතබ්බා නු ඛො ඉති;

ථෙරො මොග්ගලිපුත්තො සො, පෙසෙතබ්බාති භාසිය.

22.

කතං මහාඅධිට්ඨාන-පඤ්චකං පඤ්චචක්ඛුනා;

ආභාසි රඤ්ඤො තං සුත්වා, තුස්සිත්වා ධරණීපති.

23.

සත්තයොජනිකං මග්ගං, සො මහාබොධිගාමිනං;

සොධාපෙත්වාන සක්කච්චං, භූසාපෙති අනෙකධා.

24.

සුවණ්ණං නීහරාපෙසි, කටාහකරණාය ච;

විස්සකම්මො ච ආගන්ත්වා, සතුලාධාරරූපවා.

25.

‘‘කටාහං කිං පමාණං නු, කරොමී’ති අපුච්ඡිතං;

‘‘ඤත්වා පමාණං ත්වංයෙව, කරොහි’’ ඉති භාසිය.

26.

සුවණ්ණා ගහෙත්වාන, හත්ථෙන පරිමජ්ජිය;

කටාහං තඞ්ඛණංයෙව, නිම්මිනිත්වාන පක්කමි.

27.

නවහත්ථපරික්ඛෙපං, පඤ්චහත්ථං ගභීරතො;

තිහත්ථවික්ඛම්භයුතං, අට්ඨඞ්ගුලඝනං සුභං.

28.

යුවස්ස හත්ථිනො සොණ්ඩ-පමාණමුඛවට්ටිකං;

ගාහා පෙත්වාන තං රාජා, බාලසුරසමප්පකං.

29.

සත්තයොජනදීඝාය, විත්ථතායති යොජනං;

සෙනාය චතුරඞ්ගින්යා, මහාභික්ඛුගණෙන ච.

30.

උපගම්ම මහාබොධිං, නානාලඞ්කාරභූසිතං;

නානාරතනචිත්තං තං, විවිධද්ධජමාලිනිං.

31.

නානාකුසුමසංකිණ්ණං, නානාතුරියඝොසිතං;

සෙනාය පරිවාරෙත්වා, පරික්ඛිපිය සාණියා.

32.

මහාථෙරසහස්සෙන, පමුඛෙන මහාගණෙ;

රඤ්ඤං පත්තාභිසෙකානං, සහස්සෙනා’ධිකෙන ච.

33.

අත්තානං පරිවාරෙත්වා, මහාබොධිඤ්ච සාධුකං;

ඔලොකෙසි මහාබොධිං, පග්ගහෙත්වාන අඤ්ජලිං.

34.

තස්සා දක්ඛිණසාඛාය, චතුහත්ථපමාණකං;

ඨානං ඛන්ධඤ්ච වජ්ජෙත්වා, සාඛා අන්තරධායිසුං.

35.

තං පාටිහාරියං දිස්වා, පතීතො පුථවීපති;

‘‘පූජෙම’හං මහාබොධිං, රජ්ජෙනා’හි උදීරිය.

36.

අභිසිඤ්චි මහාබොධීං, මහාරජ්ජෙ මහීපති;

පුප්ඵාදීහි මහාබොධිං, පූජෙත්වාන පදක්ඛිණං.

37.

කත්වා අට්ඨසු ඨානෙසු, වන්දිත්වාන කතඤ්ජලී;

සුවණ්ණඛචිතෙ පීඨෙ, නානාරතනමණ්ඩිතෙ.

38.

ස්වාරොහෙ යාව සාඋච්චෙ, තං සුවණ්ණකටාහකං;

ඨපාපෙත්වාන ආරුය්හ, ගහෙතුං සාඛමුත්තමං.

39.

ආදියිත්වාන සොවණ්ණ තුලිකාය මනොසිලං;

ලෙඛං දත්වාන සාඛාය, සච්චක්රියමකා ඉති.

40.

‘‘ලංකාදීපං යදි ඉතො, ගන්තබ්බං උරුබොධියා;

නිබ්බෙමතිකො බුද්ධස්ස, සාසනම්හි සචෙ අහං.

41.

සයංයෙව මහාබොධි-සාඛායං දක්ඛිණා සුභා;

ඡිජ්ජිත්වාන පතිට්ඨාතු, ඉධ හෙමකටාහකෙ.

42.

ලෙඛඨානෙ මහාබොධි, ඡිජ්ජිත්වා සයමෙව සා;

ගන්ධකද්දමපූරස්ස, කටාහස්සො’පරිට්ඨිතා.

43.

මූලලෙඛාය උපරි, තියඞ්ගුලතියඞ්ගුලෙ;

දදං මනොසිලා ලෙඛා, පරික්ඛිපි නරිස්සරො.

44.

ආදියා ථූලමූලානි, ඛුද්දකානි’තරාහි තු;

නික්ඛමිත්වා දස දස, ජාලීභූතා නිඔතරුං.

45.

තං පාටිහාරියං දිස්වා, රාජා’තීව පමොදිතො;

තත්ථෙවා’කාසි උක්කුට්ඨිං, සමන්තා පරිසාපි ච.

46.

භික්ඛුසඞ්ඝො සාධුකාරං, තුට්ඨචිත්තො පමොදයි;

චෙලුක්ඛෙපසහස්සානි, පවත්තිංසු සමන්තතො.

47.

එවං සතෙන මූලානං, තත්ථ සා ගන්ධකද්දමෙ;

පතිට්ඨාසි මහාබොධි, පසාදෙන්තී මහාජනං.

48.

තස්සා ඛන්ධො දසහත්ථො, පඤ්චසාඛා මනොරමා;

චතුහත්ථා චතුහත්ථා, දසඩ්ඪඵලමණ්ඩිතා.

49.

සහස්සන්තු පසාඛානං, සාඛානං තාසමාසි ච;

එවං ආසි මහාබොධි, මනොහරසිරිධරා.

50.

කටාහම්හි මහාබොධි-පතිට්ඨිතක්ඛණෙ මහී;

අකම්පි පාටිහීරානි, අහෙසුං විවිධානි ච.

51.

සයං නාදෙහි තූරියානං, දෙවෙසු මානුසෙසු ච;

සාධුකාරනිනාදෙති, දෙවබ්රහ්මගණස්ස ච.

52.

මෙඝානං මිගපක්ඛිනං, යක්ඛාදීනං රවෙහි ච;

රවෙහිචමහීකම්පෙ, එකකොලාහලං අහු.

53.

බොධියා ඵලපත්තෙහි, ඡබ්බණ්ණරස්මියො සුභා;

නික්ඛමිත්වා චක්කවාළං, සකලා සොභයිංසු ච.

54.

සකටාහා මහාබොධි, උග්ගන්ත්වාන තතො නභං;

අට්ඨාසි හිමගබ්භම්හි, සත්තාහානි අදස්සනා.

55.

රාජා ඔරුය්හ පීඨම්හා, තං සත්තාහං තහිං වසං;

නිච්චං මහාබොධිපූජං, අකාසි ච අනෙකධා.

56.

අතීතෙ තම්හි සත්තාහෙ, සබ්බෙ හිමවලාවකා;

පවිසිංසු මහාබොධිං, සබ්බාකා රංසියොපි ච.

57.

සුද්ධෙනකදිසිස්සිත්ථ, සාකටාහෙ පත්තිට්ඨිතා;

මහාජනස්ස සබ්බස්ස, මහාබොධි මනොරමා.

58.

පවත්තම්හි මහාබොධි, විවිධෙ පාටිහාරියෙ;

විම්හාපයන්ති ජනතං, පථවීතලමොරුහි.

59.

පාටිහිරෙහි’නෙකෙහි, තෙහි සො පීණිතො පුන;

මහාරාජා මහාබොධිං, මහාරජ්ජෙන පූජයි.

60.

මහාබොධිං මහාරජ්ජෙ-නාභිසිඤ්චිය පූජයං;

නානාපූජාහි සත්තාහං, පුන තත්ථෙව සො වසි.

61.

අස්සයුජසුක්කපක්ඛෙ, පන්නරසඋපොසථෙ;

අග්ගහෙසි මහාබොධිං, ද්විසත්තාහමච්චයෙ තතො.

62.

අස්සයුජකාළපක්ඛෙ, චතුද්දසඋපොසථෙ;

රථෙ සුභෙ ඨපෙත්වාන, මහාබොධිං රථෙසභො.

63.

පූජෙන්තො තං දිනංයෙව, උපනෙත්වා සකං පුරං;

අලඞ්කරිත්වා බහුධා, කාරෙත්වා මණ්ඩපං සුභං.

64.

කත්තිකසුක්කපක්ඛස්ස, දිනෙ පාටිපදෙ තහිං;

මහාබොධිං මහාසාල-මූලෙ පාචිනතෙ සුභෙ.

65.

ඨපාපෙත්වාන කාරෙසි, පූජා’නෙකා දිනෙ දිනෙ;

ගාහතො සත්තරසමෙ, විවසෙ තු නවඞ්කිරා.

66.

සකිං යෙවඅජායිංසු, තස්සා’නෙකනරාධිපො;

තුට්ඨචිත්තො මහාබොධිං, පුන රජ්ජෙන පූජයි.

67.

මහාරජ්ජෙ’භි සිඤ්චිත්වා, මහාබොධිං මහිස්සරො;

කාරෙසි ච මහාබොධි-පූජා නානප්පකාරකං.

68.

ඉති කුසුමපුරෙ සරෙසරංසා,

බහුවිධචාරුධජාකුලාවිසාලා;

සුරුචිරපවරොරු බොධිපූජා,

මරුනරචිත්තවිකාසිනී අහොසීති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

මහාබොධිග්ගහණො නාම

අට්ඨාරසමො පරිච්ඡෙදො.

එකූනවීසතිම පරිච්ඡෙද

බොධි ආගමනො

1.

මහාබොධිරක්ඛණත්ථං, අට්ඨාරස රථෙ සභො;

දෙවකුලානි දත්වාන, අට්ඨාමච්චා කුලානි ච.

2.

අට්ඨ බ්රාහ්මණකුලානි, අට්ඨ වස්සකුලානි ච;

ගොපකානං තරච්ඡානං, කුලිඞ්ගානං කුලානි ච.

3.

තථෙව පෙසකාරානං, කුම්භකාරානමෙව ච;

සබ්බෙ සඤ්චාපි සෙනීනං, නාගයක්ඛානමෙව ච.

4.

හෙමසජ්ජුඝටෙචෙව, දත්වා අට්ඨට්ඨ මානදො;

ආරොපෙත්වා මහාබොධිං, නාවං ගඞ්ගාය භූසිතං.

5.

සඞ්ඝමිත්ත මහාථෙරී, සහෙ කදස භික්ඛුනිං;

තථෙවා’රොපයිත්වාන, අරිට්ඨපමුඛෙපි ච.

6.

නගරා නික්ඛමිත්වාන, විඤ්ජාටවිමතිච්චසො;

තාමලිත්ථිං අනුප්පත්තො, සත්තාහෙනෙ’ව භූපති.

7.

අච්චුළා රාහි පූජායි, දෙවානාගානරාපි ච;

මහාබොධිං පූජයන්තා, සත්තාහෙන’වුපාගමුං.

8.

මහාසමුද්දතීරම්හි, මහාබොධිං මහීපති;

ඨපාපෙත්වාන පූජෙසි, මහාරජ්ජෙන සො පුන.

9.

මහාබොධිං මහාරජ්ජෙ, අභිසිඤ්චීයකාමදො;

අග්ගසිර සුක්කපක්ඛෙ, දිනෙ පාටිපදෙ තතො.

10.

උච්චාරෙතුං මහාබොධිං, තෙහියෙව’ට්ඨ අට්ඨහි;

සාලමූලම්හි දින්නෙහි, ධාතුග්ගතකුලෙහි සො.

11.

උක්ඛිපිත්වා මහාබොධිං, ගලමත්තං ජලං තහිං;

ඔගාහෙත්වා සනාවාය, පතිට්ඨාපයි සාධුකං.

12.

නාවං ආරොපයිත්වා තං, මහාථෙරිං සථෙරිකං;

මහාරිට්ඨං මහාමච්චං, ඉදං වචනමබ්රවි.

13.

‘‘අහං රජ්ජෙන තික්ඛත්තුං, මහාබොධිමපූජයිං;

එව මෙවා’භි පූජෙතු, රාජා රජ්ජෙන මෙ සඛා’’.

14.

ඉදං වත්වා මහාරාජා, තීරෙ පඤ්ජලිකො ඨිතො;

ගච්ඡමානං මහාබොධිං, පස්සං අස්සූනිවත්තයි.

15.

මහාබොධි වියොගෙන,

ධම්මා සොකො සසොකවා;

කන්නිත්වා පරිදෙවිත්වා,

අගමාසි සකං පුරං.

16.

මහාබොධි සමාරුළ්හා, නාවාපක්ඛන්ධී තොයධිං;

සමන්තා යොජනෙ විචී, සන්නිසීදි මහණ්ණවෙ.

17.

පුප්ඵිංසු පඤ්චවණ්ණානි, පදුමානි සමන්තතො;

අන්තලික්ඛෙ පවජ්ජිංසු, අනෙක තූරියානි ච.

18.

දෙවතාහි අනෙකාහි, පූජා’නෙකා පවත්තිතා;

ගහෙතුඤ්ච මහාබොධි, නාගා’කාසුං විකුබ්බනං.

19.

සඞ්ඝමිත්තා මහාථෙරි, අභිඤ්ඤාබලපාරගා;

සුපණ්ණරූපා හුත්වාන, තෙ තාසෙසි මහොරගෙ.

20.

තෙ තාසිතා මහාථෙරිං, යාචිත්වාන මහොරගා;

නයිත්වාන මහාබෙමධිං, භුජඞ්ගභවනං තතො.

21.

සත්තාහං නාගරජ්ජෙන, පූජාහි විවිධාහි ච;

පූජයිත්වාන ආනෙත්වා, නාවායං ඨපයිංසු තෙ.

22.

තදහෙව මහාබොධි, ජම්බුකොලමිධගමා;

දෙවානංපියතිස්සො තු, රාජා ලොකහිතෙ රතො.

23.

සුමනා සාමණෙරම්හා, පුබ්බෙ සුතතදාගමො;

මග්ගසිරාදිදිනඝො, පභුති වචසාදරො.

24.

උත්තරද්වාරතො යාව, ජම්බුකොලං මහාපථං;

විභූසයිත්වා සකලං, මහාබොධිගතාසයො.

25.

සමුද්දාසනසාලාය, ඨානෙ ඨත්වා මහණ්ණවෙ;

ආගච්ඡන්තං මහාබොධිං, මහාථෙරිද්ධියා’ද්දස.

26.

තස්මිංඨානෙ කතා සාලා, පකා සෙතුං තමබ්භුතං;

සමුද්දාසනසාලාති, නාමෙනා‘සි’ධ පාකටා.

27.

මහාථෙරානුභාවෙන, සද්ධිං ථෙරෙහි තෙහි ච;

තදහෙව’ගමා රාජා, ජම්බුකොලං ස සෙනකො.

28.

මහාබොධා ගමෙපීති-වෙගෙනු’න්නො උදානයං;

ගලප්පමාණං සලිලං, විගාහෙත්වා සුවිග්ගහො.

29.

මහාබොධිං සොළසහි, කුලෙහි සහ මුද්ධනා;

ආදායො’රොපයිත්වාන, වෙලායං මණ්ඩපෙ සුභෙ.

30.

ඨපයිත්වාන ලංකින්දො, ලංකාරජ්ජෙන පූජයි;

සොළසන්නං සමප්පෙත්වා, කුලානං රජ්ජමත්තනො.

31.

සයං දොවාරිකඨානෙ, ඨත්වාන දිවසෙ තයො;

තත්ථෙව පූජං කාරෙසි, විවිධං මනුජාධිපො.

32.

මහාබොධිං දසමියං, ආරොපෙත්වා රථෙසුභෙ;

ආනයන්තො මනුස්සින්දො, දුමින්දං තං ඨපාපයි.

33.

පාචිනස්ස විහාරස්ස, ඨානෙ ඨානවිචක්ඛණො;

පාතරාසං පවත්තෙසි, සසඞ්ඝස්ස ජනස්ස සො.

34.

මහාමහින්දථෙරෙ’ත්ථ, කතං දසබලෙන තං;

කථෙසි නාගදමනං, රඤ්ඤො තස්ස අසෙසතො.

35.

ථෙරස්ස සුත්වා කාරෙත්වා, සඤ්ඤාණානි තහිං තහිං;

පරිභුත්තෙසු ඨානෙසු, නිසජ්ජාදීහි සත්ථුනා.

36.

තිවක්කස්ස බ්රාහ්මණස්ස, ගාමද්වාරෙ ච භූපති;

ඨපාපෙත්වා මහාබොධිං, ඨානෙසු තෙසු තෙසු ච.

37.

සුද්ධවාලුක සන්ථාරෙ, නානාපුප්ඵසමාකුලෙ;

පග්ගහිතධජෙ මග්ගෙ, පුප්ඵග්ඝිකවිභූසිතෙ.

38.

මහාබොධිං පූජයන්තො, රත්තින්දිව මතන්දිතො;

ආනයිත්වා චුද්දසියං, අනුරාධ පුරන්තිකං.

39.

වඩ්ඪමානකච්ඡායාය, පුරං සාධු විභූසිතං;

උත්තරෙන ච ද්වාරෙන, පූජයන්තො පවෙසිය.

40.

දක්ඛිණෙන ච ද්වාරෙන, නික්ඛමිත්වා පවෙසිය;

මහා මෙඝවනාරාමං, චතුබුද්ධනිසෙවිතං.

41.

සුමනස්සෙව වචසා, පදෙසං සාධුසඞ්ඛතං;

පුබ්බබොධිඨිතට්ඨානං, උපනෙත්වා මනොරමං.

42.

කුලෙහි සො සොළසහි, රාජා ලඞ්කාරධාරිහි;

ඔරොපෙත්වා මහාබොධිං, පතිට්ඨා පෙතු මොස්සජ්ජි.

43.

හත්ථතො මුත්තමත්තසා, අසීතිරතනං නභං;

උග්ගන්ත්වාන ඨිතා මුඤ්චි, ඡබ්බණ්ණා රස්මියො සුභා.

44.

දීපෙ පත්ථරියා’හච්ච, බ්රහ්මලොකං ඨිතා අහු;

සූරියත්ථඞ්ගමනායාව, රස්මියො තා මනොරමා.

45.

පුරිසා දසසහස්සානි, පසන්නා පාටිහාරියෙ;

විපස්සිත්වානා’රහත්ථං, පත්වාන ඉධ පබ්බජුං.

46.

ඔරොහිත්වා මහාබොධි, සූරියත්ථඞ්ගමෙ තතො;

රොහිණියා පතිට්ඨාසි, මහියං කම්පි මෙදිනී.

47.

මූලානි තානි උග්ගන්ත්වා, කටාහමුඛවට්ටිතො;

විනන්ධන්තා කටාහං තං, ඔතරිංසු මහීතලං.

48.

පතිට්ඨිතං මහාබොධිං, ජනා සබ්බෙ සමගතා;

ගන්ධමාලාදි පූජාහි, පූජයිංසු සමන්තතො.

49.

මහාමෙඝො පවස්සිත්ථ, හිමගබ්භා සමන්තතො;

මහාබොධිං ඡාදයිංසු, සීතලානි ඝනානි ච.

50.

සත්තාහානි මහාබොධිං, තහිංයෙව අදස්සනා;

හිමගබ්භෙ සන්නිසීදි, පසාදජනනී ජනෙ.

51.

සත්තාහා තික්කමෙ මෙඝා, සබ්බෙ අපගමිංසු තෙ;

මහාබොධි ච දිස්සිත්ථ, ඡබ්බණ්ණා රංසියොපි ච.

52.

මහාමහින්දත්ථෙරොච, සඞ්ඝමිත්තා ච භික්ඛුනී;

තත්ථා’ගඤ්ඡුංසපරිසා, රාජා සපරිසොපි ච.

53.

ඛත්තියා කාජරග්ගාමෙ, චන්දනග්ගාම ඛත්තියා;

තිවක්ක බ්රාහ්මණො චෙව, දීපවාසී ජනාපි ච.

54.

දෙවානුභාවෙනා’ගඤ්ඡුං, මහාබොධි මහුස්සුක්කා;

මහාසමාගමෙ තස්මිං, පාටිහාරියවිම්හිතෙ.

55.

පක්කං පාචිනසාඛාය, පෙක්ඛතං පක්ක’මක්ඛතං;

ථෙරො පතන්තමාදාය, රොපෙතුං රාජිනො අදා.

56.

පංසූනං ගන්ධමිස්සානං, පුණ්ණෙ සොණ්ණ කටාහකෙ;

මහාසනස්ස ඨානෙ තං, ඨපිතං රොප’යිස්සරො.

57.

පෙක්ඛතංයෙව සබ්බෙසං, උග්ගන්ත්වා අට්ඨ අඞ්කුරා;

ජායිංසු බොධිතරුණා, අට්ඨංසු චතුහත්ථකා.

58.

රාජා තෙ බොධිතරුණෙ, දිස්වා විම්හිතමානසො;

සෙතච්ඡත්තෙන පූජෙසි, අභිසෙකමදාසි ච.

59.

පතිට්ඨාපෙසි අට්ඨන්නං, ජම්බුකොලම්හි පට්ටනෙ;

මහාබොධි ඨිත ඨානෙ, නාවායො රොහනෙ තදා.

60.

තිවක්කබ්රාහ්මණගාමෙ, ථූපාරාමෙ තථෙව ච;

ඉස්සරසමණාරාමෙ, පඨමෙ චෙතියඞ්ගණෙ.

61.

චෙතිය පබ්බතා රාමෙ, තථා කාජරගාමකෙ;

චන්දනගාමකෙ චාති, එකෙකං බොධිලට්ඨිකං.

62.

සෙසා චතුපක්කජාතා, ද්වත්තිංස බොධිලට්ඨියො;

සමන්තා යොජනඨානෙ, විහාරෙසු තහිං තහිං.

63.

දීපාවාසී ජනස්සෙව, හිතත්ථාය පතිට්ඨිතෙ;

මහාබොධි දුමින්දම්හි, සම්මාසම්බුද්ධ තෙජසා.

64.

අනුලාසාස පරිසා, සඞ්ඝමිත්තාය ථෙරියා;

සන්තිකෙ පබ්බජිත්වාන, අරහත්තමපාපුණි.

65.

අරිට්ඨො සො පඤ්චසත-පරිවාරො ච ඛත්තියො;

ථෙරන්තිකෙ පබ්බජිත්වා, අරහත්තමපාපුණි.

66.

යානි සෙට්ඨිකුලාන’ට්ඨ-මහාබොධිමිධාහරුං;

බොධාහරකුලානීති, තානි තෙන පවුච්චරෙ.

67.

උපාසිකා විහාරොති, ඤාතෙ භික්ඛුනුපස්සයෙ;

සසඞ්ඝා සඞ්ඝමිත්තා සා, මහාථෙරී තහිං වසි.

68.

අගාරත්තයපාමොක්ඛෙ, අගාරෙ තත්ථ කාරයි;

ද්වාදස තෙසු එකස්මිං, මහාගාරෙ ඨපාපයි.

69.

මහාබොධිසමෙතාය, නාවාය කූපයට්ඨිකං;

එකස්මිං පිය මෙකස්මිං, අරිත්තං තෙහි තෙවිදුං.

70.

ජාතෙ අඤ්ඤනිකායෙපි, අගාරා ද්වාදසාපි තෙ;

හත්ථාළක භික්ඛුනීහි, වළඤ්ජයිංසු සබ්බදා.

71.

රඤ්ඤො මඞ්ගලහත්ථි සො, විචරන්තො යථාසුඛං;

පුරස්ස එකපස්සම්හි, කන්දරන්තම්හි සීතලෙ.

72.

කදම්බපුප්ඵගුම්බන්තෙ, අට්ඨාසි ගොචරං චරං;

හත්ථිං තත්ථරතං ඤත්වා, අකංසු තත්ථ ආළ්හකං.

73.

අථෙක දිවසං හත්ථී, නගණ්හි කබළානි සො;

දීපප්පසාදකං ථෙරං, රාජා සො පුච්ඡිතං මතං.

74.

කදම්බපුප්ඵගුම්බස්මිං, ථූපස්ස කරණං කරී;

ඉච්ඡතීති මහාථෙරො, මහාරාජස්ස අබ්රවි.

75.

සධාතුකං තත්ථ ථූපං, ථූපස්ස ඝරමෙව ච;

ඛිප්පං රාජා අකාරෙසි, නිච්චං ජනහිතෙරතො.

76.

සඞ්ඝමිත්තා මහාථෙරී, සුඤ්ඤාගාරාභිලාසිනී;

ආකිණ්ණත්තා විහාරස්ස, වුස්සමානස්ස තස්ස සා.

77.

වුද්ධත්ථිනී සාසනස්ස, භික්ඛුනීනං හිතාය ච;

භික්ඛුනුපස්සයං අඤ්ඤං, ඉච්ඡමානා විචක්ඛණා.

78.

ගන්ත්වා චෙතියගෙහං තං, පවිවෙකසුඛං භුසං;

දිවාවිහාරං කප්පෙසි, විහාරකුසලා’මලා.

79.

ථෙරියා වන්දනත්ථාය, රාජා භික්ඛුනුපස්සයං;

ගන්ත්වා තත්ථ ගතං සුත්වා, ගන්ත්වාන තත්ථ වන්දිය.

80.

සම්මොදිත්වා තාය සද්ධිං, තත්ථාගමනකාරණං;

තස්සා ඤත්වා අධිප්පායං, අධිප්පාය විදූ විදූ.

81.

සමන්තා ථූපගෙහස්ස, රම්මං භික්ඛුනුපස්සයං;

දෙවානංපියතිස්සො සො, මහාරාජා අකාරයි.

82.

හත්ථාළ්හකසමීපම්හි, කතො භික්ඛුනුපස්සයො;

හත්ථාළ්හකවිහාරොති, විස්සුතො ආසි තෙන සො.

83.

සුමිත්තා සඞ්ඝමිත්තා සා, මහාථෙරී මහාමතී;

තස්මිඤ්හි වාසං කප්පෙසි, රම්මෙ භික්ඛුනුපස්සයෙ.

84.

එවං ලංකා ලොකහිතං සාසනවුද්ධිං;

සංසොධෙන්තො එස මහාබොධි දුමින්දො;

ලංකාදීපෙ රම්මෙ මහාමෙඝවනස්මිං,

අට්ඨා සීඝං කාලමනෙකබ්භූතයුත්තොති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

බොධිආගමනො නාම

එකූනවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

වීසතිම පරිච්ඡෙද

ථෙරපරිනිබ්බානං

1.

අට්ඨාරසම්හි වස්සම්හි, ධම්මාසොකස්ස රාජිනො;

මහාමෙඝවනාරාමෙ, මහාබොධි පතිට්ඨති.

2.

තතො ද්වාදසමෙ වස්සෙ, මහෙසී තස්ස රාජිනො;

පියා අසන්ධීමිත්තා සා, මතා සම්බුද්ධමාමකා.

3.

තතො චතුත්ථෙ වස්සම්හි, ධම්මාසොකො මහීපති;

තිස්සරක්ඛ මහෙසිත්තෙ, ඨපෙසි විසමාසයං.

4.

තතො තු තතියෙ වස්සෙ, සාබාලා රූපමානිනී;

‘‘මයාපි ච අයං රාජා, මහාබොධිං ම මායති’’.

5.

ඉති කොධවසං ගන්ත්වා, අත්තනො’නත්ථ කාරිකා;

මණ්ඩුකණ්ටකයොගෙන, මහාබොධි මඝා තයි.

6.

තතො ච තුත්ථෙවස්සම්හි, ධම්මා සොකො මහායසො;

අනිච්ච තාව සංපත්තො, සත්තතිංසසමා ඉමෙ.

7.

දෙවානං පියතිස්සො තු, රාජා ධම්මගුණෙ රතො;

මහාවිහාරෙ නවකම්මං, තථා චෙතියපබ්බතෙ.

8.

ථූපාරාමෙ නවකම්මං, නිට්ඨාපෙත්වා යථාරහං;

දීපප්පසාදකං ථෙරං, පුච්ඡි පුච්ඡිතකොවිදං.

9.

කාරාපෙස්සමහං භන්තෙ, විහාරෙසු බහූ ඉධ;

පතිට්ඨාපෙතුං ථූපෙසු, කථං ලච්ඡාම ධාතුයො.

10.

සම්බුද්ධපත්තං පූරෙත්වා, සුමනෙනා’හටා ඉධ;

චෙතියපබ්බතෙ රාජ, ඨපිතා අත්ථි ධාතුයො.

11.

හත්ථික්ඛන්ධෙ ඨපෙත්වා තා, ධාතුයො ඉධ ආහර;

ඉති වුත්තො සථෙරෙන, තථා ආහරි ධාතුයො.

12.

විහාරෙ කාරයිත්වාන, ඨානෙ යොජනයොජනෙ;

ධාතුයො තත්ථ ථූපෙසු, නිධාපෙසි යථාරහං.

13.

සම්බුද්ධභුත්තපත්තං තු, රාජවත්ථුඝරෙ සුභෙ;

ඨපයිත්වාන පූජෙසි, නානාපූජාහි සබ්බදා.

14.

පඤ්චසතෙහි’ස්සරෙති, මහාථෙරස්ස සන්තිකෙ;

පබ්බජ්ජවසිතඨානෙ, ඉස්සරසමණකො අහු.

15.

පඤ්චසතෙහි වස්සෙහි, මහාථෙරස්ස සන්තිකෙ;

පබ්බජ්ජවසිතඨානෙ, තථා වස්සගිරි අහු.

16.

යා යා මහාමහින්දෙන, ථෙරෙන වසිතා ගුහා;

සපබ්බතවිහාරෙසු, සා මහින්දගුහා අහු.

17.

මහාවිහාරං පඨමං, දුතියං චෙතියව්හයං;

ථූපාරාමං තු තතියං, ථූපපුබ්බඞ්ගමං සුභං.

18.

චතුත්ථං තු මහාබොධි-පතිට්ඨාපනමෙව ච;

ථූපඨානීයභූතස්ස, පඤ්චමං පන සාධුකං.

19.

මහාචෙතියඨානම්හි, සිලාථූපස්ස චාරුනො;

සම්බුද්ධගීවාධාතුස්ස, පතිට්ඨාපනමෙව ච.

20.

ඉස්සරසමණං ඡට්ඨං, තිස්සවාපින්තුසත්තමං;

අට්ඨමං පඨමං ථූපං, නවමං වස්සගිරිව්හයං.

21.

උපාසිකාව්හයං රම්මං, තථා හත්ථාළ්හකව්හයං;

භික්ඛුනුපස්සකෙ ද්වෙ’මෙ, භික්ඛුනී ඵාසුකාරණා.

22.

හත්ථාළ්හකෙ ඔසරිත්වා, භික්ඛුනීනං උපස්සයෙ;

ගන්ත්වාන භික්ඛුසඞ්ඝෙන, භත්තග්ගහණකාරණා.

23.

හත්තසාලං සූපහාරං, මහාපාළිකනාමකං;

සබ්බුපකරණූපෙතං, සම්පත්තපරිචාරිකං.

24.

තථා භික්ඛුසහස්සස්ස, සපරික්ඛාරමුත්තමං;

පවාරණාය දානඤ්ච, අනුවස්සකමෙව ච.

25.

නාගදීපෙ ජම්බුකොල-විහාරං ත ම්හිපට්ටනෙ;

තිස්සමහාවිහාරඤ්ච, පාචීනාරාම මෙව ච.

26.

ඉති එතානි කම්මානි, ලංකාජනහිතත්ථිකො;

දෙවානංපියතිස්සො සො, ලංකින්දො පුඤ්ඤපඤ්ඤවා.

27.

පඨමෙයෙව වස්සම්හි, කාරාපෙසි ගුණප්පියො;

යාව ජීවන්තුනෙකානි, පුඤ්ඤකම්මානි ආචිනි.

28.

අයං දීපො අහු ඨිතො, විජිතෙ තස්ස රාජිනො;

වස්සානි චත්තාලීසං සො, රාජා රජ්ජමකාරයි.

29.

තස්ස’ච්ච යෙ තං කනිට්ඨො, උත්තියො ඉති විස්සුතො;

රාජපුත්තො අපුත්තං තං, රජ්ජං කාරෙසි සාධුකං.

30.

මහාමහින්දත්ථෙරො තු, ජිනසාසනමුත්තමං;

පරියත්තිං පටිපත්තිං, පටිවෙධඤ්ච සාධුකං.

31.

ලංකාදීපම්හි දීපෙත්වා, ලංකාදීපො මහාගණි;

ලංකායසො සත්ථු කප්පො, කත්වා ලංකාහිතං බහුං.

32.

තස්ස උත්තියරාජස්ස, ජයවස්සම්හි අට්ඨමෙ;

අන්තොවස්සං සට්ඨිවස්සො, චෙතියපබ්බතෙ වසං.

33.

අස්සයුජස්ස මාසස්ස, සුක්කපක්ඛඨමෙ දිනෙ;

පරිනිබ්බායිතෙ නෙතං, දිනං තන්නාමකං අහු.

34.

[නිබ්බුතස්ස මහින්දස්ස, අට්ඨමියං දිනෙ පන,

තෙන තං දිවසං නාම, අට්ඨමියාති සම්මතං.]

35.

තං සුත්වා උත්තියො රාජා, සොකසල්ලසමප්පිතො;

ගන්ත්වාන ථෙරං වන්දිත්වා කන්දිත්වා බහුධා බහුං.

36.

ආසිත්තගන්ධතෙලාය, බහුං සොවණ්ණදොණියා;

ථෙරදෙභං ඛිපාපෙත්වා, තං දොණිං සාධුඵුස්සිතං.

37.

සොවණ්ණකූටාගාරම්හි, ඨපාපෙත්වා අලඞ්කතෙ;

කූටාගාරං ගාහයිත්වා, කාරෙන්තො සාධුකීළිතං.

38.

මහතා ච ජනොඝෙන, ආගතෙනතතො තතො;

මහතා ච බලොඝෙන, කාරෙන්තො පූජනාවිධිං.

39.

අලඞ්කතෙන මග්ගෙන, බහුධා’ලඞ්කතං පුරං;

ආනයිත්වාන නගරෙ, චාරෙත්වා රාජවීථියො.

40.

මහාවිහාරං ආනෙත්වා, එත්ථ පඤ්හම්බමාළකෙ;

කුටාගාරං ඨපාපෙත්වා, සත්තාහං සො මහීපති.

41.

තොරණද්ධජපුප්ඵෙහි, ගන්ධපුණ්ණඝටෙහි ච;

විහාරඤ්ච සමන්තා ච, මණ්ඩිහං යොජනත්තයං.

42.

අහු රාජානුභාවෙන, දීපන්තු සකලං පන;

ආනුභාවෙන දෙවානං, තථෙවා’ලඞ්කතං අහු.

43.

නානාපූජං කාරයිත්වා, සත්තාහං සො මහීපති;

පුරත්ථිමදිසාභාගෙ, ථෙරානං බද්ධමාළකෙ.

44.

කාරෙත්වා ගන්ධචිතකං, මහාථූපං පදක්ඛිණං;

කරොන්තො තත්ථ නෙත්වා තං, කූටාගාරං මනොරමං.

45.

චිතකම්හි ඨපාපෙත්වා, සක්කාරං අන්තිමං අකා;

චෙතියඤ්චෙත්ථ කාරෙසි, ගාහා පෙත්වාන ධාතුයො.

46.

උපඩ්ඪධාතුං ගාහෙත්වා, චෙතියෙ පබ්බතෙපි ච;

සබ්බෙසු ච විහාරෙසු, ථූපෙ කාරෙසි ඛත්තියො.

47.

ඉසිනො දෙහනික්ඛෙප-කතඨානඤ්හි තස්ස තං;

වුච්චතෙ බහුමානෙන, ඉසිභූමඞ්ගනං ඉති.

48.

තතො පභුත්ය’රියානං, සමන්තා යොජනත්තයෙ;

සරීරං ආහරිත්වාන, තම්හි දෙසම්හි ඩය්හති.

49.

සඞ්ඝමිත්තා මහාථෙරී, මහා’භිඤ්ඤා මහාමතී;

කත්වා සාසනකිච්චානි, තථා ලොකහිතං බහුං.

50.

එකූනසට්ඨිවස්සා සා, උත්තියස්සෙ’ව රාජිනො;

වස්සම්හි නවමෙ ඛෙමෙ, හත්ථාළ්හකඋපස්සයෙ.

51.

වසන්තී පරිනිබ්බායී, රාජා තස්සාපි කාරයි;

ථෙරස්ස විය සත්තාහං, පූජාසක්කාර මුත්තමං.

52.

සබ්බා අලඞ්කතා ලංකා, ථෙරස්ස විය ආසි ච;

කූටාගාරගතං ථෙරි-දෙහං සත්තදිනච්චයෙ.

53.

නික්ඛාමෙත්වාන නගරං, ථූපරාම පුරත්ථතො;

චිත්තසාලා සමීපම්හි, මහාබොධිප දස්සයෙ.

54.

ථෙරියා වුට්ඨඨානම්හි, අග්ගිකිච්ච මකාරයි;

ථූපඤ්ච තත්ථ කාරෙසි, උත්තියො සො මහීපති.

55.

පඤ්චාපි තෙ මහාථෙරා, ථෙරාරිට්ඨාදයොපි ච;

තථා’නෙක සහස්සානි, භික්ඛු ඛීණාසවාපි ච.

56.

සඞ්ඝමිත්තා පභුතියො, තා ච ද්වාදසථෙරියො;

ඛීණාසවා භික්ඛුනියො, සහස්සානි බහූනි ච.

57.

බහුස්සුතා මහාපඤ්ඤා, විනයාදිජානාගමං;

ජොතයිත්වාන කාලෙන, පයාතා’නිච්චතාවසං.

58.

දසවස්සානි සො රාජා, රජ්ජං කාරෙසි උත්තියො;

එවං අනිච්චතා එසා, සබ්බලොකවිනාසිනී.

59.

තං එතං අතිසාහසං අතිබලං න වාරියං නරො;

ජානන්තොපි අනිච්චතං භවගතෙ නිබ්බින්දතෙනෙව ච;

නිබ්බින්දො විරතිං රතිං න කුරුතෙ පාපෙහි පුඤ්ඤෙහි ච;

තස්සෙ’සාඅතිමොහජාලබලතාජානම්පි සම්මුය්හතීති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ථෙරපරිනිබ්බානං නාම

වීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

එකවීසතිම පරිච්ඡෙද

වඤ්ච රාජකො

1.

උත්තියස්ස කනිට්ඨො තු, මහාසිවො තදච්චයෙ;

දස වස්සානි කාරෙසි, රජ්ජං සුජන සෙවකො.

2.

භද්දසාලම්හි සො ථෙරෙ, පසීදිත්වා මනොරමං;

කාරෙසි පුරිමායන්තු, විහාරං නගරඞ්ගණං.

3.

මහාසිවකනිට්ඨො තු, සුරතිස්සො තදච්චයෙ;

දසවස්සානි කාරෙසි, රජ්ජං පුඤ්ඤෙසු සාදරො.

4.

දක්ඛිණාය දිසායං සො, විහාරං නගරං ගණං;

පුරිමාය හත්ථික්ඛන්ධඤ්ච, ගොකණ්ණගිරිමෙව ච.

5.

වඞ්ගුත්තරෙ පබ්බතම්හි, පාචින පබ්බතව්හයං;

රහෙණකසමීපම්හි, තථා කොළම්බකාළකං.

6.

අරිට්ඨපාදෙ මං ගුලකං, පුරිමාය’ච්ඡ ගල්ලකං;

ගිරිනෙලපනායකණ්ඩං, නගරස්සුත්ථරාය තු.

7.

පඤ්චසතා නෙව මාදි-විහාරෙ පුථවී පති;

ගඞ්ගාය ඔරපාරඤ්හි, ලංකාදීපෙ තහිං තහිං.

8.

පුරෙ රජ්ජා ච රජ්ජෙ ච, සට්ඨීවස්සානි සාධුකං;

කාරෙසි රම්මෙ ධම්මෙන, රතනත්තය ගාරවො.

9.

සුවණ්ණපිණ්ඩතිස්සොති, නාමං රජ්ජා තස්සා අහු;

සුරතිස්සොති නාමන්තු, තස්සා’පුරජ්ජපත්තියා.

10.

අස්සනාවිකපුත්තා ද්වෙ, දමිළා සෙනගුත්තිකා;

සුරතිස්සමහීපාලං, තං ගහෙත්වා මහබ්බලා.

11.

දුවෙ වීසතිවස්සානි, රජ්ජං ධම්මෙන කාරයුං;

තෙ ගහෙත්වා අසෙලො තු, මුටසිවස්ස අත්රජො.

12.

සොදරියානං භාතූනං, නවමො භතුකො තතො;

අනුරාධපුරෙ රජ්ජං, දසවස්සානි කාරයි.

13.

චොළරට්ඨා ඉධ ගම්ම, රජ්ජත්ථං උජුජාතිකො;

එළාරො නාම දමිළො, ගහෙත්වා’සෙලභූපතිං.

14.

වස්සානි චත්තාරීසඤ්ච, චත්තාරි ච අකාරයි;

රජ්ජං වොහාරසමයෙ, මජ්ඣත්තො මිත්තසත්තුසු.

15.

සයනස්ස සිරොපස්සෙ, ඝණ්ටං සුදීඝයොත්තකං;

ලම්බාපෙසි වීරාවෙතුං, ඉච්ඡන්තෙහි විනිච්ඡයං.

16.

එකො පුත්තො ච ධීතා ච, අහෙසුං තස්ස රාජිනො;

රථෙන තිස්සවාපිං සො, ගච්ඡන්තො භූමිපාලජො.

17.

තරුණං වච්ඡකං මග්ගෙ, නිපන්නං සහධෙනුකං;

ගීවං අක්කම්මචක්කෙන, අසඤ්චිච්ච අඝාතයි.

18.

ගන්ත්වාන ධෙනුඝණ්ටං තං, ඝට්ටෙසි ඝට්ටිතාසයා;

රාජා තෙනෙව චක්කෙන, සීසං පුත්තස්ස ඡෙදයි.

19.

දිජපොතං තාලරුක්ඛෙ, එකො සප්පො අභක්ඛයි;

තම්පොතමාතා සකුණී, ගන්ත්වා ඝණ්ටමඝට්ටයි.

20.

ආණාපෙත්වාන තං රාජා, කුච්ඡිං තස්ස විදාළිය;

පොතං තං නීහරාපෙත්වා, තාලෙ සප්පමසප්පයි.

21.

රතනග්ගස්ස රතන-ත්තයස්ස ගුණසාරතං;

අජානන්තොපි සො රාජා, චාරිත්තමනුපාලයං.

22.

චෙතියදබ්බතං ගන්ත්වා, භික්ඛුසඞ්ඝං පවාරිය;

ආගච්ඡන්තො රථගතො, රථස්ස යුගකොටියා.

23.

අකාසි ජිනථූපස්ස,

එකදෙසස්ස භඤ්ජනං;

අමච්චා ‘‘දෙව ථූපොනො,

තයා භින්නො’ති ආහු තං.

24.

අසඤ්චිච්ච කතෙ‘පෙ’ස, රාජා ඔරුය්හ සන්දනා;

‘‘චක්කෙන මම සීසම්පි, ඡින්දථා’ති පථෙසයි.

25.

‘‘පරහිංසං මහාරාජ, සත්ථා නො නෙව ඉච්ඡති;

ථූපං පාකතිකං කත්වා, ඛමාපෙහී’’ති ආහු තං.

26.

තෙ ඨපෙතුං පඤ්චදස, පාසාණෙ පතිතෙ තහිං;

කහාපණ සහස්සානි, අදා පඤ්චදසෙ වසො.

27.

අකා මහල්ලිකා වීහිං, සො සෙතුං ආතපෙ ඛිපි;

දෙවො අකාලෙ වස්සිත්වා, තස්සා විහිං අතෙමයි.

28.

වීහිං ගහෙත්වා ගන්ත්වා සා, ඝණ්ටං තං සමඝට්ටයි;

අකාලවස්සං සුත්වා තං, විස්සජ්ජෙත්වා තමත්තිකං.

29.

රාජා ධම්මම්හි වත්තන්තො, ‘‘කාලෙ වස්සං ලභෙ’’ඉති;

තස්සා විනිච්ඡයත්ථාය, උපවාසං නිපජ්ජි සො.

30.

බලිග්ගාහී දෙවපුත්තො, රඤ්ඤො තෙජෙන ඔත්ථටො;

ගන්ත්වා චාතුමහාරාජ-සන්තිකං තං නිවෙදයි.

31.

තෙ තමාදාය ගන්ත්වාන, සක්කස්ස පටිවෙදයුං;

සක්කො පජ්ජුන්නමාහුය, කාලෙ වස්සං උපාදියි.

32.

බලිග්ගාහී දෙවපුත්තො, රාජිනො තං නිවෙදයි;

තතොප්පභුති තං රජ්ජෙ, දිවා දෙවො න වස්සථ.

33.

රත්තිං දෙවො’නු සත්තාහං, වස්සියාමම්හි මජ්ඣිමෙ;

පුණ්ණාන’හෙසුං සබ්බත්ථ, ඛුද්දකා වාටකානිපි.

34.

අගතිගමනදොසො මුත්තමත්තෙන එසො,

අනුපහත කුදිට්ඨිපීදිසිං පාපුණී’ද්ධිං;

අගතිගමනදොසං සුද්ධදිට්ඨිසමානො,

කථමිධහි මනුස්සො බුද්ධිමා නො ජහෙය්යාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

පඤ්චරාජකො නාම

එකවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

බාවීසතිම පරිච්ඡෙද

ගාමණිකුමාර සුති

1.

එළාරං ඝාතයිත්වාන, රාජා’හු දුට්ඨගාමණි;

තදත්ථ දීපනත්ථාය, අනුපුබ්බකථා අයං.

2.

දෙවානං පියතිස්සස්ස, රඤ්ඤො දුතියභාතිකො;

උපරාජා මහානාගො, නාමානු භාතුනො පියො.

3.

රඤ්ඤො දෙවී සපුත්තස්ස, බාලා රජ්ජාභිකාමිනි;

උපරාජවධත්ථාය, ජාතචිත්තා නිරන්තරං.

4.

වාපිං තරච්ඡනාමං සා, කාරාපෙන්තස්ස පාහිණි;

අම්බං විසෙන යොජෙත්වා, ඨපෙත්වා අම්බමත්ථකෙ.

5.

තස්සා පුත්තො සහගතො, උපරාජෙන බාලකො;

භාජනෙ විවටෙයෙව, තං අම්බං ඛාදියා’මරි.

6.

උපරාජා තතොයෙව, සදාර බල වාහනො;

රක්ඛිහුං සකමත්තානං, රොහණා’භිමුඛො අගා.

7.

යට්ඨාලය විහාරස්මිං, මහෙසී තස්ස ගබ්භිනී;

පුත්තං ජනෙසි සො තස්ස, භාතු නාම මකාරයි.

8.

තතො ගන්ත්වා රොහණං සො,

ඉස්සරො රොහණෙ’ඛිලො;

මහා භාගො මහා ගාමෙ,

රජ්ජං කාරෙසි ඛත්තියො.

9.

කාරෙසි සො නාගමහා-විහාරං සකනාමකං;

උද්ධකන්දරකාදී ච, පිහාරෙ කාරයී බහූ.

10.

යට්ඨාලය කතිස්සො සො, තස්ස පුත්තො තදච්චයෙ;

හත්ථෙව රජ්ජං කාරෙසි, තස්ස පුත්තො’භයො තථා.

11.

ගොට්ඨාභයසුතො කාක-වණ්ණතිස්සොති විස්සුහො;

තදච්චයෙ තත්ථ රජ්ජං, සො අකාරෙසි ඛත්තියො.

12.

විහාරදෙවි නාමා’සි, මහෙසී තස්ස රාජිනො;

සද්ධස්ස සද්ධාසම්පන්නා, ධීතා කල්යාණි රාජිනො.

13.

කල්යාණියං නරින්දො හි, තිස්සො නාමාසි ඛත්තියො;

දෙවිසඤ්ඤොගජනිත-කො පොතස්ස කනිට්ඨකො.

14.

භීතො තතො පලායිත්වා, අය්යඋත්තිය නාමකො;

අඤ්ඤත්ථ වසි සො දෙසො, තෙන තං නාමකො අහු.

15.

දත්වා රහස්සලෙඛං සො, භික්ඛුවෙසධරං නරං;

පාහෙසි දෙවියා ගන්ත්වා, රාජද්වාරෙ ඨිතො තුසො.

16.

රාජ ගෙහෙ අරහතා, භුඤ්ජමානෙන සබ්බදා;

අඤ්ඤායමානො ථෙරෙන, රඤ්ඤො ඝරමුපාගමි.

17.

ථෙරෙන සද්ධිං භුඤ්ජිත්වා, රඤ්ඤො සහ විනිග්ගමෙ;

පාතෙසි භූමියං ලෙඛං, පෙක්ඛමානාය දෙවියා.

18.

සද්දෙන තෙන රාජානං, නිවත්තිත්වා විලොකයං;

ඤත්වාන ලෙඛසන්දෙසං, කුද්ධො ථෙරස්ස දුම්මති.

19.

ථෙරං තං පුරිසං තඤ්ච, මාරාපෙත්වාන කොධසා;

සමුද්දස්මිං ඛිපාපෙසි, කුජ්ඣිත්වා තෙන දෙවතා.

20.

සමුද්දෙනො’ත්ථරා පෙසුං, තං දෙසං සොතුභූපති;

අත්තනො ධීතරං යුද්ධං, දෙවිං නාම සුරුපිනිං.

21.

ලිඛිත්වා රාජධීතාති, සොවණ්ණක්ඛලියා ලහුං;

නිසීදාපිය තත්ථෙව, සමුද්දස්මිං විස්සජ්ජයි.

22.

ඔක්කන්තං තං තතො ලංකෙ-කාකවණ්ණො මහීපති;

අභිසෙචයි තෙනා’සි, විහාරොපපදව්හයා.

23.

තිස්ස මහාවිහාරඤ්ච, තථා චිත්තලපබ්බතං;

ගමිත්ථවාලිං කුටාලිං, විහාරෙ එවමාදිකෙ.

24.

කාරෙත්වා සුපසන්නෙන, මනසාරතනත්තයෙ;

උපට්ඨහි තදා සඞ්ඝං, පච්චයෙහි චතූහි සො.

25.

කොටිපබ්බත නාමම්හි, විහාරෙ සීලවත්තිමා;

තදා අහු සාමණෙරො, නානාපුඤ්ඤකරො සදා.

26.

සුඛෙනාරොහණත්ථාය, අකාස චෙතියඞ්ගණෙ;

ඨපෙසි තීණි පාසාණෙ, පාසාණ ඵලකානි සො.

27.

අදා පානීය දානඤ්ච, වත්තං සඞ්ඝස්ස චා’කරි;

සදා කිලන්තකායස්ස, තස්සා’බොධො මහා අහු.

28.

සිවිකාය කමානෙත්වා, භික්ඛවො කතවෙදිනො;

සිලාපස්සය පරිවෙණෙ, තිස්සාරාමෙ උපට්ඨහුං.

29.

සදා විහාරදෙවීසා, රාජගෙහෙ සුසඞ්ඛතෙ;

පුරෙභත්තං මහාදානං, දත්වා සඞ්ඝස්ස සඤ්ඤතා.

30.

පච්ඡාභත්තං ගන්ධමාලං, භෙසජ්ජවසනානි ච;

ගාහයිත්වා ගතා’රාමං, සක්කරොති යථාරහං.

31.

තදා තථෙව කත්වා සා, සඞ්ඝත්ථෙරස්ස සන්තිකෙ;

නිසීදි ධම්මං දෙසෙන්තො, ථෙරො තං ඉධ මබ්රවි.

32.

‘‘මහාසම්පත්ති තුම්හෙහි, ලද්ධා’යං පුඤ්ඤකම්මුනා;

අප්පමාදො’ව කාතබ්බො, පුඤ්ඤකම්මෙ ඉදානිපි’’.

33.

එවං වුත්තෙ තු සා ආහ, ‘‘කිං සම්පත්ති අයං ඉධ;

යෙසං නො දාරකා නත්ථි, වඤ්ඣාසම්පත්ති තෙන නො’’.

34.

ඡළභිඤ්ඤො මහාථෙරො, පුත්තලාභමවෙක්ඛිය;

‘‘ගිලානං සාමණෙරං තං, පස්සදෙවී’’ති අබ්රවි.

35.

සා ගන්ත්වා’සන්න මරණං, සාමණෙරමවොච තං;

‘‘පත්ථෙහි මම පුත්තත්තං, සම්පත්තී මහතී හි නො’’.

36.

ඉච්ඡතීති ඤත්වාන, තදත්ථං මහතිං සුභං;

පුප්ඵපූජං කාරයිත්වා, පුන යාචි සුමෙධසා.

37.

එවම්ප’නිච්ඡමානස්ස, අත්ථායු’පායකොවිදා;

නානා භෙසජ්ජ වත්ථානි, සඞ්ඝෙ දත්වා’ථ යාචිතං.

38.

පත්ථෙසි සො රාජකුලං, සා තං ඨානං අනෙකධා;

අලඞ්කරිත්වා වන්දිත්වා, යානමාරුය්හ පක්කමි.

39.

තතො චුතො සාමණෙරො, ගච්ඡමානාය දෙවියා;

තස්සා කුච්ඡිම්හි නිබ්බත්ති, තං ජානිය නිවත්තිසා.

40.

රඤ්ඤො තං සාසනං දත්වා, රඤ්ඤා සහ පුනා’ගමා;

සරීරකිච්චං කාරෙත්වා, සාමණෙරස්සු’භොපිතෙ.

41.

තස්මිංයෙව පරිවෙණෙ, වසන්තා සන්තමානසා;

මහාදානං පවත්තෙසුං, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස සබ්බදා.

42.

තස්සෙ’වං දොහළො ආහි, මහා පුඤ්ඤාය මාතුයා;

‘‘උසභමත්තං මධුගණ්ඩං, කත්වා උස්සීසකෙ සයං.

43.

වාමෙතරෙන පස්සෙන, නිපන්නාසයනෙ සුභෙ;

ද්වාදසන්නං සහස්සානං, භික්ඛූනං දින්නසෙසකං.

44.

මධුං භුඤ්ජිතුකාමා’සි, අථ එළාර රාජිනො;

යොධාන මග්ගයොධස්ස, සීසච්ඡින්නාසිදෙවනං.

45.

තස්සෙව සීසෙ ඨත්වාන, පාතුඤ්චෙව අකාමයි;

අනුරාධ පුරස්සෙව, උප්පලක්ඛෙත්තතො පන.

46.

ආනීතුප්පලමාලඤ්ච, අමිලා තං පිලන්ධිතුං;

තං දෙවී රාජිනො ආහ, නෙමිත්තෙ පුච්ඡි භූපති.

47.

තං සුත්වා ආහු නෙමිත්තා, ‘‘දෙවිපුත්තො නිඝාතිය;

දමිළෙ කත්වෙ’කරජ්ජං, සාසනං ජොතයිස්සති’’.

48.

එදිසං මධුගණ්ඩං සො, දස්සෙති තස්ස ඊදිසිං;

සම්පත්තිං දෙති රාජා’’ති, ඝොසාපෙසි මහීපති.

49.

ගොට්ඨසමුද්දවෙලන්තෙ, මධුපුණ්ණං නිකුජ්ජිතං;

නාවං ඤත්වාන ආචික්ඛි, රඤ්ඤො ජනපදෙ නරො.

50.

රාජා දෙවිං තහිං නෙත්වා, මණ්ඩපම්හි සුසඞ්ඛතෙ;

යථිච්ඡිථං තාය මධුං, පරිභොගමකාරයි.

51.

ඉතරෙ දොහළෙ තස්සා, සම්පාදෙතුං මහීපති;

වෙළුසුමන නාමං තං, යොධං තත්ථ නියොජයි.

52.

සො’නුරාධපුරං ගන්ත්වා, රඤ්ඤො මඞ්ගලවාජිනො;

ගොපකෙන අකා මෙත්තිං, තස්ස කිච්චඤ්ච සබ්බදා.

53.

තස්ස විස්සත්ථ තං ඤත්වා, පාතොව උප්පලාන’සිං;

කදම්බනදියා තීරෙ, ඨපෙත්වාන අසඞ්කිතො.

54.

අස්සං නෙත්වා තමාරුය්හ, ගණ්හිත්වාන උප්පලාන’සිං;

නිවෙදයිත්වාන අත්තානං, අස්සවෙගෙන පක්කමි.

55.

සුත්වා රාජා ගහෙතුං තං, මහා යොධානපෙසයි;

දුතියං සම්මථං අස්සං, ආරුය්හ සොනුධාපිතං.

56.

සො ගුම්බනිස්සිතො අස්ස-පිට්ඨෙයෙව නිසීදිය;

එන්තස්ස පිට්ඨිතො තස්ස, උබ්බය්හා’සිං පසාරයි.

57.

අස්සවෙගෙනයන්තස්ස, සීසං ඡිජ්ජ උභොහයෙ;

සීසඤ්චා’දාය සායං සො, මහාගාමමුපාගමි.

58.

දොහළෙ තෙ ච සා දෙවී, පරිභුඤ්ජි යථාරුචි;

රාජා යොධස්ස සක්කාරං, කාරාපෙසි යථාරහං.

59.

සා දෙවී සමයෙ ධඤ්ඤං, ජනයී පුත්තමුත්තමං;

මහාරාජකුලෙ තස්මිං, ආනන්දො ච මහා අහු.

60.

තස්ස පුඤ්ඤානුභාවෙන, තදහෙව උපාගමුං;

නානාරතනසම්පුණ්ණා, සත්තනාවා තතො තතො.

61.

තස්සෙව පුඤ්ඤතෙජෙන, ඡද්දන්තකුලතො කරී;

හත්ථිච්ඡාපං ආහරිත්වා, ඨපෙත්වා ඉධ පක්කමි.

62.

තං තිත්ථසරතීරම්හි, දිස්වා ගුම්බන්තරෙ ඨිතං;

කණ්ඩුලව්හො බාලිසිකො, රඤ්ඤො ආචික්ඛි තාවදෙ.

63.

පෙසෙත්වා’චරියෙ රාජා, තමාණාපිය පොසයි;

කණ්ඩුලො ඉති ඤායිත්ථ, දිට්ඨත්තා කණ්ඩුලෙන සො.

64.

‘‘සුවණ්ණභාජනාදීනං, පුණ්ණා නාවා ඉධාගතා’’;

ඉති රඤ්ඤො නිවෙදසුං, රාජා තානා’හරාපයි.

65.

පුත්තස්ස නාමකරණෙ, මඞ්ගලම්හි මහීපති;

ද්වාදස සහස්සසඞ්ඛං, භික්ඛුසඞ්ඝං නිමන්තිය.

66.

එවං චින්තෙසි ‘‘යදිමෙ, පුත්තො ලංකාතලෙ’ඛිලෙ;

රජ්ජං ගහෙත්වා සම්බුද්ධ-සාසනං ජොතයිස්සති.

67.

අට්ඨුත්තරසහස්සඤ්ච, භික්ඛවො පවිසන්තු ච;

සබ්බෙ තෙ උද්ධපත්තඤ්ච, චීවරං පාරපන්තු ච.

68.

පඨමං දක්ඛිණං පාදං, උම්මාරන්තො ඨපෙන්තු ච;

එකච්ඡත්තයුතං ධම්ම-කරණං නීහරන්තු ච.

69.

ගොතමො නාම ථෙරො ච, පතිග්ගණ්හාතු පුත්තකං;

සො ච සරණසික්ඛා යො, දෙතු’’ සබ්බං තථා අහු.

70.

සබ්බං නිමිත්තං දිස්වාන, තුට්ඨචිත්තො මහීපති;

දත්වා සඞ්ඝස්ස පායාසං, නාමං පුත්තස්ස කාරයි.

71.

මහාගාමෙ නායකත්තං, පිතුනාමඤ්ච එකතො;

උභො කත්වාන එකජ්ඣං, ගාමණිඅභයො ඉති.

72.

මහාගාමං පවිසිත්වා, නවමෙ දිවසෙ තතො;

සඞ්ගමං දෙවියා කාසි, තෙන ගබ්භමගණ්හි සා.

73.

කාලෙ ජාතං සුතං රාජා, තිස්සනාමං අකාරයි;

මහතා පරිහාරෙන, උභතො වඩ්ඪිංසු දාරකා.

74.

සිත්ථප්පවෙසමඞ්ගල-කාලෙ ද්වින්නම්පි සාදරො;

භික්ඛුසතානං පඤ්චනං, දාපයිත්වාන පායසං.

75.

තෙහි උපඩ්ඪෙ භුත්තම්හි, ගහෙත්වා ථොකථොකකං;

සොවණ්ණසරකෙනෙ’සං, දෙවියා සහ භූපති.

76.

‘‘සම්බුද්ධසාසනං තුම්හෙ, යදි ඡඩ්ඩෙථ පුත්තකා;

මා ජීරතු කුච්ඡිගතං, ඉදං වො’’ති අපාපයි.

77.

විඤ්ඤාය භාසිතත්ථං තෙ, උභො රාජකුමාරකා;

පායාසං තං අභුඤ්ජිංසු, තුට්ඨචිත්තා’මතං විය.

78.

දස ද්වාදසවස්සෙසු, තෙසු වීමංසනත්ථිකො;

තථෙව භික්ඛූ භොජෙත්වා, තෙසං උච්ඡිට්ඨමොදනං.

79.

ගාහයිත්වා තට්ටකෙන, ඨපාපෙත්වා තදන්තිකෙ;

තිභාගං කාරයිත්වාන, ඉධ මාහ මහීපති.

80.

‘‘කුලදෙවතානං නො තාතා, භික්ඛූනං විමුඛා මයං;

න හෙස්සාමා’’ති චින්තෙත්වා, භාගං භුඤ්ජථි’මන්ති ච.

81.

‘‘ද්වෙ භාතරො මයං නිච්චං, අඤ්ඤමඤ්ඤමදූභකා;

භවිස්සාමා’’ති චින්තෙත්වා, භාගං භුඤ්ජිථි’මන්ති ච.

82.

අමතං විය භුඤ්ජිංසු, තෙ ද්වෙ භාගෙ උභොපි ච;

‘‘න යුජ්ඣිස්සාම දමිළෙහි’’, ඉති භුඤ්ජථි’මං ඉති.

83.

එවං වුත්තෙතු තිස්සො සො, පාණිනා ඛිපි භොජනං;

ගාමණිභත්තපිණ්ඩං තු, ඛිපිත්වා සයනං ගතො.

84.

සංකුචිත්වා හත්ථපාදං, නිපජ්ජි සයෙන සයං;

දෙවී ගන්ත්වා තොසයන්තී, ගාමණිං එතදබ්රවි.

85.

පසාරිතඞ්ගො සයනෙ, කිං නසෙසි සුඛං සුත;

‘‘ගඞ්ගාපාරම්හි දමීළා, ඉතො ගොට්ඨමහොදධි.

86.

කථං පසාරිතඞ්ගො’හං, නිපජ්ජාමී’ති සො බ්රවි;

සුත්වාන තස්සාධිප්පායං, තුණ්හී ආසි මහීපති.

87.

සො කමෙනා’භිවඩ්ඪන්තො, අහු සොළසවස්සිකො;

පුඤ්ඤවා යසවා ධීමා, තෙජො බලපරක්කමො.

88.

චලාචලායං ගතියඤ්හි පාණිනො,

උපෙන්ති පුඤ්ඤෙන යථාරුචිං ගතිං;

ඉතීති මන්තෙත්වා සතතං මහාදරො,

භවෙය්ය පුඤ්ඤපචයම්හි බුද්ධිමාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ගාමණිකුමාරසූති නාම

බාවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

තෙවීසතිම පරිච්ඡෙද

යොධලාභො

1.

බලලක්ඛණරූපෙති,

තෙජොජවගුණෙහි ච;

අග්ගො හුත්වා මහාකායො,

සො ච කණ්ඩූලවාරණො.

2.

නන්දීමිත්තො සුරනිමිලො, මහාසොණො ගොට්ඨයිම්බරො;

ථෙරපුත්තාභයො භරණො, වෙළුසුමනො තථෙව ච.

3.

ඛඤ්ජදෙවො ඵුස්සදෙවො, ලභිය්ය වසභොපි ච;

එතෙ දස මහායොධා, තස්සා’හෙසුං මහබ්බලා.

4.

අහු එළාරරාජස්ස, මිත්තො නාම චමූපති;

තස්ස කම්මන්තගාමම්හි, පාචීනඛණ්ඩරාජියා.

5.

චිත්තපබ්බතසාමන්තා, අහු භගිනියා සුතො;

කොසොහිතවත්ථගුය්හො, මාතුලස්සෙව නාමතො.

6.

දූරම්පි පරිසප්පන්තං, දහරං තං කුමාරකං;

ආබජ්ඣ නන්දියා කට්යං, නිසදම්හි අබන්ධිසු.

7.

නිසදං කඩ්ඪතො තස්ස, භූමියං පරිසප්පතො;

උම්මාරාතික්කමෙ නන්දි, සා ඡජ්ජති යතො තතො.

8.

නන්දිමිත්තොති ඤායිත්ථ, දසනාගබලො අහු;

වුද්ධො නගරමාගම්ම, සො උපට්ඨාසි මාතුලං.

9.

ථූපාදීසු අසක්කාරං, කරොන්තො දමිළෙ තදා;

ඌරුං අක්කම්මපාදෙන, හත්ථෙන ඉතරං තුසො.

10.

ගහෙත්වා සම්පදාලෙත්වා, බහික්ඛපතිං ථාමවා;

දෙවා අන්තරධාපෙන්ති, තෙන ඛිත්තං කළෙවරං.

11.

දමිළානං ඛයං දිස්වා, රඤ්ඤො ආරොචයිං සුතං;

‘‘සහොට්ටං ගණ්හථෙතං’’ති, වුත්තං කාතුං න සක්ඛිසුං.

12.

චින්තෙසි නන්දිමිත්තො සො, ‘‘එවම්පි කරතො මම;

ජනක්ඛයො කෙවලඤ්හි, නත්ථි සාසනජොතනං.

13.

රොහණෙ ඛත්තියා සන්ති, පසන්නං රතනත්තයෙ;

තත්ථ කත්වා රාජසෙවං, ගණ්හිත්වා දමිළෙ’ඛිලෙ.

14.

රජ්ජං දත්වා ඛත්තියානං, ජොතෙස්සං බුද්ධසාසනං’’;

ඉති ගන්ත්වා ගාමණිස්ස, තං කුමාරස්ස සාවයි.

15.

මාතුයා මන්තයිත්වා සො, සක්කාරං තස්ස කාරයි;

සක්කතො නන්දිමිත්තො සො, යොධො වසි තදන්තිකෙ.

16.

කාකවණ්ණො තිස්සරාජා, වාරෙතුං දමිළිසදා;

මහාගඞ්ගාය තිත්ථෙසු, රක්ඛං සබ්බෙසු කාරයි.

17.

අහු දීඝාභයො නාම, රඤ්ඤො’ඤ්ඤ භරියා සුතො;

කච්ඡකතිත්ථෙ ගඞ්ගාය, තෙන රක්ඛමකාරයි.

18.

සො රක්ඛාකරණත්ථාය, සමන්තා යොජනද්වයෙ;

මහාකුලම්හා එකෙකං, පුත්තං ආණාපයි තහිං.

19.

කොට්ඨිවාලෙ ජනපදෙ, ගාමෙ ඛණ්ඩකවිට්ඨිකෙ;

සත්තපුත්තො කුලපති, සඞ්ඝො නාමා’සි ඉස්සරො.

20.

තස්සාපි ධූතං පාහෙසි, රාජපුත්තො සුතත්ථිකො;

සත්තමො නිමිලො නාම, දසහත්ථිබලො සුතො.

21.

තස්ස අකම්මසීලත්තා, ඛීයන්තා ඡපි භාතරො;

රොචයුං තස්ස ගමනං, න තු මාතා පිතා පන.

22.

කුජ්ඣිත්වා සෙසභාතූනං, පාතොයෙව තියොජනං;

ගන්ත්වා සුරග්ගමෙයෙව, රාජපුත්තං අපස්සිසො.

23.

සො තං විමංසනත්ථාය, දූරෙ කිච්චෙ නියොජයි;

චෙතිය පබ්බතා සන්නෙ, ද්වාර මණ්ඩලගාමකෙ.

24.

බ්රාහ්මණො කුණ්ඩලො නාම, විජ්ජ තෙ මෙ සහායකො;

සමුද්දපාරෙ භණ්ඩානි, තස්ස විජ්ජන්ති සන්තිකෙ.

25.

ගන්ත්වා තං තෙන දින්නානි, භණ්ඩකානි ඉධා’හර;

ඉති වත්වාන භොජෙත්වා, ලෙඛං දත්වා විස්සජ්ජයි.

26.

තතො නව යොජනඤ්හි, අනුරාධපුරං ඉදං;

පුබ්බණ්හෙයෙව ගන්ත්වාන, සො තං බ්රාහ්මණ මද්දස.

27.

‘‘න්හත්වා වාපියං තාත, එහී’’ති ආහ බ්රාහ්මණො;

ඉධා’නාගත පුබ්බත්තා, න්හත්වාන තිස්සවාපියං.

28.

මහාබොධිඤ්ච පූජෙත්වා, ථූපාරාමෙ ච චෙතියං;

නගරං පවිසිත්වාන, පස්සිත්වා සකලං පුරං.

29.

ආපණා ගන්ධමාදාය, උත්තර ද්වාරතො තතො;

නික්ඛම්මුප්පල ඛෙත්තම්හා, ගහෙත්වා උප්පලානි ච.

30.

උපාගමි බ්රාහ්මණං තං, පුට්ඨො තෙනා’හ සො ගතිං;

සුත්වා සො බ්රාහ්මණො තස්ස, පුබ්බාගමමිධාගමං.

31.

විම්හිතො චින්තයී එවං, ‘‘පුරිසා ජානීයො අයං;

සචෙ ජානෙය්ය එළාරො, ඉමං හත්ථෙ කරිස්සති.

32.

තස්මා’යං දමිළා’සන්නෙ, වාසෙතුං නෙව අරහති;

රාජපුත්තස්ස පිතුනො, සන්තිකෙ වාසමරහති’’.

33.

එව මෙවං ලිඛිත්වාන, ලෙඛං තස්ස සමප්පයි;

පුණ්ණවඩ්ඪන වත්ථානි, පණ්ණාකාරෙ බහූපි ච.

34.

දත්වා තං භොජයිත්වා ච, පෙසෙසී සඛිසන්තිකං;

සො වඩ්ඪමානච්ඡායායං, ගත්වා රාජසුතන්ති කං.

35.

ලෙඛඤ්ච පණ්ණාකාරෙ ච, රාජපුත්තස්ස අප්පයි;

තුට්ඨො ආහ ‘‘සහස්සෙන, පසාදෙථ ඉම’’න්ති සො.

36.

ඉස්සං කරිංසු තස්ස’ඤ්ඤෙ, රාජපුත්තස්ස සෙවකා;

සො තං දසසහස්සෙන, පසාදාපෙසි දාරකං.

37.

තස්ස කෙසං ලිඛාපෙත්වා, ගඞ්ගායෙව නහාපිය;

පුණ්ණවඩ්ඪන වත්ථයුගං, ගන්ධමාලඤ්ච සුන්දරං;

අච්ඡාදෙත්වා විලිම්පෙත්වා, මණ්ඩයිත්වා සුරූපකං.

38.

සීසං දුකූලපට්ටෙන, වෙඨයිත්වා උපානයුං;

අත්තනො පරිහාරෙන, භත්තං තස්ස අදාපයි.

39.

අත්තනො දසසහස්ස-අග්ඝනසයනං සුභං;

සයනත්ථං අදාපෙසි, තස්ස යොධස්ස ඛත්තියො.

40.

සො සබ්බං එකතො කත්වා, නෙත්වා මාතාපිතන්තිකං;

මාතුයා දසසහස්සං, සයනං පිතුනො අදා.

41.

තංයෙව රත්තිං ආගන්ත්වා, රක්ඛඨානෙ අද්දස්සයි;

පභාතෙ රාජපුත්තො තං, සුත්වා තුට්ඨමනො අහු.

42.

දත්වා පරිච්ඡදං තස්ස, පරිවාරජනං තථා;

දත්වා දසසහස්සානී, පෙසෙසි පිතුසන්තිකං.

43.

යොධො දසසහස්සානි, නෙත්වා මාතාපිතන්තිකං;

තෙසං දත්වා කාකවණ්ණ-තිස්සො රාජා මුපාගමි.

44.

සො ගාමණිකුමාරස්ස, තමප්පෙසි මහීපති;

සක්කතො සුරනිමිලො, යොධො වසි තදන්තිකෙ.

45.

කුටුම්බරිකණ්ණිකායං,

හුන්දරීවාපි ගාමකෙ;

තිසස්ස අට්ඨමො පුත්තො,

අහොසි සොණ නාමකො.

46.

සත්තවස්සිකකාලෙපි, තාලගච්ඡෙ අලුඤ්චි සො;

දස වස්සිකකාලම්හි, තාලෙ ලුඤ්චිමහබ්බලො.

47.

කාලෙ න සො මහාසොණො,

දස හත්ථි බලො අහු;

රාජා තං තාදිසං සුත්වා,

ගහෙත්වා පිතුසන්තිකා.

48.

ගාමණිස්ස කුමාරස්ස, අදාසි පොසනත්ථිකො;

තෙන සො ලද්ධසක්කාරො, යොධො වසි තදන්තිකෙ.

49.

ගිරිනාමෙ ජනපදෙ, ගාමෙ නිච්ඡෙලවිට්ඨිකෙ;

දසහත්ථිබලො ආසි, මහානාගස්ස අත්රජො.

50.

ලකුණ්ටකසරීරත්තා, අහු ගොට්ඨක නාමකො;

කරොන්ති කෙළිපරිහාසං, තස්ස ජෙට්ඨා ඡ භාතරො.

51.

තෙ ගන්ත්වා මාසඛෙත්තත්ථං, කොට්ටයිත්වා මහාවනං;

තස්ස භාගං ඨපෙත්වාන, ගන්ත්වා තස්ස නිවෙදයුං.

52.

සො ගන්ත්වා තං ඛණංයෙව, රුක්ඛෙ ඉම්බරසඤ්ඤිතෙ;

ලුඤ්චිත්වාන සමං කත්වා, භූමිං ගන්ත්වා නිවෙදයි.

53.

ගන්ත්වාන භාතරො තස්ස, දිස්වා කම්මන්ත මබ්භුතං;

තස්ස කම්මං කිත්තයන්තා, ආගච්ඡිංසු තදන්තිකං.

54.

තදුපාදාය සො ආසි, ගොට්ඨයිම්බරනාමකො;

තථෙව රාජා පාහෙසි, තම්බි ගාමණිසන්තිකං.

55.

කොටිපබ්බතසාමන්තා, කිත්තිගාමම්හි ඉස්සරො;

රොහණො නාම ගහපති, ජාතං පුත්තකමත්තනො.

56.

සමාන නාමං කාරෙසි, ගොට්ඨකාහයරාජිනො;

දාරකො සො බලී ආසි, දසද්වාදසවස්සිකො.

57.

අසක්කුණෙය්යපාසාණෙ, උද්ධත්තුං චතුපඤ්චහි;

කීළමානො ඛිපි තදා, සො කීළාගුළකෙ විය.

58.

තස්ස සොළසවස්සස්ස, පිතා ගදමකාරයි;

අට්ඨතිංසඞ්ගුලවට්ටං, සොළසහත්ථදීඝකං.

59.

කාලානං නාළිකෙරානං,

ඛන්ධෙ ආහච්ච තාය සො;

තෙ පාතයිත්වා තෙනෙව,

යො ධො සො පාකටො අහු.

60.

තථෙව රාජා පාහෙසි, තම්පි ගාමණිසන්තිකෙ;

උපට්ඨාකො මහාසුම්ම-ථෙරස්සා’සි පිතා පන.

61.

සො මහාසුම්මථෙරස්ස, ධම්මං සුත්වා කුටුම්බිකො;

සොතාපත්තිඵලං පත්තො, විහාරෙ කොළපබ්බතෙ.

62.

සොතු සඤ්ජාතසංවෙගො, ආරොචෙත්වාන රාජිනො;

දත්වා කුටුම්බං පුත්තස්ස, පබ්බජි ථෙරසන්තිකෙ.

63.

භාවනං අනුයුඤ්ජිත්වා, අරහත්තමපාපුණි;

පුත්තො තෙන’ස්ස පඤ්ඤායි, ථෙරපුත්තාභයො ඉති.

64.

කප්පකන්දරගාමම්හි, කුමාරස්ස සුතො අහු;

භරණො නාම සො කාලෙ, දසද්වාදසවස්සිකෙ.

65.

දාරකෙහි වනං ගන්ත්වා’-නුබන්ධිත්වා සසෙ බහූ;

පාදෙන පහරිත්වාන, ද්විඛණ්ඩං භූමියං ඛිපි.

66.

ගාමිකෙහි වනං ගන්ත්වා, සොළසවස්සිකො පන;

තථෙව පාතෙසි ලහුං, මිග ගොකණ්ණසූකරෙ.

67.

භරණො සො මහායොධො,

තෙනෙව පාකටො අහු;

තථෙව රාජා වාසෙසි,

තම්පි ගාමණිසන්තිකෙ.

68.

ගිරිගාමෙ ජනපදෙ, කුටුම්බියඞ්ගණගාමකෙ;

කුටුම්පිවසභො නාම, අහොසි තත්ථ සම්මතො.

69.

වෙළො ජනපදො තස්ස, සුමනො ගිරිභොජකො;

සහායස්ස සුතෙ ජාතෙ, පණ්ණාකාරපුරස්සරා.

70.

ගන්ත්වා උභො සකං නාමං, දාරකස්ස අකාරයුං;

තං වුද්ධං අත්තනො ගෙහෙ, වාසෙසි සිරිභොජකො.

71.

තස්සෙ’කො සින්ධවො පොසං, කඤ්චිනා රොහිතුං අදා;

දිස්වා තු වෙළුසුමනං, අයං අරොහකො මම.

72.

අනුරූපො’ති චින්තෙත්වා,

පහට්ඨො හෙසිතං අකා;

තං ඤත්වා භොජකො ‘‘අස්සං,

ආරොහා’’ති තමාහසො.

73.

සො අස්සං ආරුහිත්වා තං, සීඝං ධාවයි මණ්ඩලෙ;

මණ්ඩලෙ සකලෙ අස්සො, එකාබද්ධො අදිස්සි සො.

74.

නිසීදි ධාවතො ච’ස්ස, වස්සහාරො’ව පිට්ඨියං;

මොචෙතිපි උත්තරියං, බන්ධතිපි අනාදරො.

75.

තං දිස්වා පරිසා සබ්බා, උක්කුට්ඨිං සම්පවත්තයි;

දත්වා දසසහස්සානි, තස්ස සො ගිරිභොජකො.

76.

රාජානුච්ඡවිකො’යංති, හට්ඨො රඤ්ඤො අදාසි තං;

රාජා තං වෙළුසුමනං, අත්තනොයෙව සන්තිකෙ.

77.

කාරෙත්වා තස්ස සක්කාරං, වාසෙසි බහුමානයං;

නකුලනගරකණ්ණිකායං, ගාමෙ මහින්ද දොණිකෙ.

78.

අභයස්ස’න්තිමෙ පුත්තො, දෙවොනාමා’සි ථාමවා;

ඊසකං පන ඛඤ්ජත්තා, ඛඤ්ජදෙවොති තං විදුං.

79.

මිගමං ගාමවාසීහි, සහ ගන්ත්වාන සො තදා;

මහිසෙ අනුබන්ධිත්වා, මහන්තෙ උට්ඨිතුට්ඨිතෙ.

80.

හත්ථෙන පාදෙ ගණ්හිත්වා, භමෙත්වා සීසමත්ථකෙ;

අසුම්හ භූමිං චුණ්ණෙති, තෙසං අට්ඨීනි මාණවො.

81.

තං පවත්තිං සුණිත්වාව, ඛඤ්ජදෙවං මහීපති;

වාසෙසි ආහරාපෙත්වා, ගාමණිස්සෙ’ව සන්තිකෙ.

82.

චිත්තලපබ්බතා’සන්නෙ, ගාමෙ කපිට්ඨනාමකෙ;

උප්පලස්ස සුතො ආසි, ඵුස්සදෙවොති නාමකො.

83.

ගන්ත්වා සහ කුමාරෙහි, විහාරං සො කුමාරකො;

බොධියා පූජිතං සඞ්ඛං, ආදාය ධමිථාමසා.

84.

අසනීපාතසද්දොව, සද්දො තස්ස මහා අහු;

උම්මත්තා විය ආසුං තෙ, භීතා සබ්බෙපි දාරකා.

85.

තෙන සො ආසි උම්මාද-ඵුස්ස දෙවොති පාකටො;

ධනුසිප්පං අකාරෙසි, තස්ස වංසාගතං පිතා.

86.

සද්දවෙධි විජ්ජුවෙධී, වාලවෙධී ච සො අහු;

වාලුකාපුණ්ණසකටං, බද්ධධම්මසතං තථා.

87.

අසනො දුම්බරමයං, අට්ඨසොළසඅඞ්ගුලං;

තථා අයො ලොහමයං, පට්ටංදි චතුරඞ්ගලි.

88.

නිබ්බෙධයතිකණ්ණෙන, කණ්ඩො තෙන විසජ්ජිතො;

ථලෙ අට්ඨුසභං යාති, ජලෙ තු උසභං පන.

89.

තං සුණිත්වා මහාරාජා, පවත්තිං පිතුසන්තිකා;

තම්පි ආණාපයිත්වාන, ගාමණිම්හි අවාසයි.

90.

තුලාධාරනගාසන්නෙ, විහාරවාපි ගාමකෙ;

මත්තකුටුම්බිස්ස සුතො, අහු වසභනාමකො.

91.

තං සුජාතසරීරත්තා, ලභිය වසභං විදුං;

සො වීසතිවස්සුද්දෙසම්හි, මහාකායබලො අහු.

92.

ආදාය සො කතිපයො, පුරිසෙයෙව ආරභි;

ඛෙත්තත්ථිකො මහාවාපිං, කරොන්තො තං මහබ්බලො.

93.

දසහි ද්වාදසහි වා, වහිතබ්බෙ ධුරෙහිපි;

වහන්තො පංසුපිණ්ඩෙ සො, ලහුං වාපිං සමාපයි.

94.

තෙන සො පාකටො ආසි, තම්පි ආදාය භූමිපො;

දත්වා තං තස්ස සක්කාරං, ගාමණිස්ස අදාසි තං.

95.

වසභොදකවාරොති, කං ඛෙත්තං පාකටං අහු;

එවං ලභියාවසභො, වසි ගාමණිසන්තිකෙ.

96.

මහායොධානමෙතෙසං, දසන්නම්පි මහිපති;

පුත්තස්ස සක්කාරසමං, සක්කාරං කාරයි තදා.

97.

ආමන්තෙත්වා මහායොධෙ, දසාපි ච දිසම්පති;

‘‘යොධෙ දසදසෙ’කෙකො, එසථා’ති උදාහරි.

98.

තෙ තථෙවා’නයුං යොධෙ, තෙසම්පාහ මහීපති;

තස්ස යොධසහස්සාපි, තථෙව පරියෙසිතුං.

99.

තථා තෙපා’නයුං යොධෙ, තෙසම්පාහං මහීපති;

පුනයොධසහස්සස්ස, තථෙව පරියෙසිතුං.

100.

තථා තෙපා’නයුං යොධෙ, සබ්බෙ සම්පිණ්ඩිතා තු තෙ;

එකාදසසහස්සානි, යොධාසතං තථා දස.

101.

සබ්බෙ තෙ ලද්ධසක්කාරා, භූමිපාලෙන සබ්බදා;

ගාමණිං රාජපුත්තං තං, වසිංසු පරිවාරිය.

102.

ඉති සුචරිතජාතබ්භුතං,

සුණිය නරො මතිමා සුඛත්තිකො;

අකුසලපථතො පරම්මුඛො,

කුසලපථෙ’භිරමෙය්ය සබ්බදාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

යොධලාභො නාම

තෙවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

චතුවීසතිම පරිච්ඡෙද

ද්වෙභාතිකයුද්ධං

1.

හත්ථස්ස ථරුකම්මස්ස, කුසලො කතුපාසනො;

සො ගාමණිරාජසුතො, මහාගාමෙ වසී තදා.

2.

රාජා රාජසුතං තිස්සං, දීඝවාපිම්හි වාසයි;

ආරක්ඛිතුං ජනපදං, සම්පන්න බලවාහනං.

3.

කුමාරො ගාමණිකාලෙ, සම්පස්සන්තො බලං සකං;

‘‘යුජ්ඣිස්සං දමිළෙහී’’ති, පිතුරඤ්ඤො කථාපයී.

4.

රාජා තං අනුරක්ඛන්තො, ‘‘ඔරගඞ්ගං අලං’’ ඉති;

වාරෙසි යාවතතියං, සො තථෙව කථාපයී.

5.

පිතා මෙ පුරිසො හොන්තො, නෙ’වං වක්ඛති තෙනි’දං;

පිලන්ධතූති පෙසෙසි, ඉත්ථාලඞ්කාරමස්ස සො.

6.

රාජා’හ තස්ස කුජ්ඣිත්වා, ‘‘කරොථ හෙමසඞ්ඛලිං;

තාය තං බන්ධයිස්සාමි, නා’ඤ්ඤථා රක්ඛියො හි සො.

7.

පලායිත්වාන මලයං, කුජ්ඣිත්වා පිතුනො අගා;

දුට්ඨත්තායෙව පිතරි, ආහු තං දුට්ඨගාමණි.

8.

රාජා’ථ ආරභී කාතුං, මහාමඞ්ගලචෙතියං;

නිට්ඨිතෙ චෙතියෙ සඞ්ඝං, සන්නිපාතයි භූපති.

9.

ද්වාදසා’සුං සහස්සානි, භික්ඛූ චිත්තලපබ්බතා;

තතො තතො ද්වාදසෙව, සහස්සානි සමාගමුං.

10.

කත්වාන චෙතියමහං, රාජා සඞ්ඝස්ස සම්මුඛා;

සබ්බෙ යොධෙ සමානෙත්වා, කාරෙසි සපථං තදා.

11.

‘‘පුත්තානං කලහට්ඨානං, න ගච්ඡිස්සාම නො’’ඉති;

අකංසු සපථං සබ්බෙ, තං යුද්ධං තෙන නාගමුං.

12.

චතුසට්ඨි විහාරෙ සො, කාරාපෙත්වා මහීපති;

තත්තකානෙව වස්සානි, ඨත්වා මරිතහිං තදා.

13.

රඤ්ඤො සරීරං ගාහෙත්වා, ඡන්නයානෙන රාජිනි;

නෙත්වා තිස්ස මහාරාමං, තං සඞ්ඝස්ස නිවෙදයි.

14.

සුත්වා තිස්සකුමාරො තං, ආගන්ත්වා දීඝවාපිතො;

සරීරකිච්චං කාරෙත්වා, සක්කච්චං පිතුනො සයං.

15.

මාතරං කණ්ඩුලං හත්ථිං, ආදියිත්වා මහබ්බලො;

භාතුභයා දීඝවාපිං, අගමාසි ලහුං තතො.

16.

තං පවත්තිං නිවෙදෙතුං, දුට්ඨගාමණි සන්තිකං;

ලෙඛං දත්වා විසජ්ජෙසුං, සච්චෙමච්චා සමාගතා.

17.

සො ගුත්තහාලමාගන්ත්වා, තත්ථ චාරෙ විසජ්ජිය;

මහාගාමමුපගන්ත්වා, සයං රජ්ජෙ’භිසෙචයි.

18.

මාතත්ථං කණ්ඩූලත්ථඤ්ච, භාතුලෙඛං විසජ්ජයි;

අලද්ධා යාවතතියං, යුද්ධාය සමුපාගමි.

19.

අහු ද්වින්නං මහායුද්ධං, චූළඞ්ගණියපිට්ඨියං;

තත්ථ නෙකසහස්සානි, පතිංසු රාජිනො නරා.

20.

රාජා ච තිස්සාමච්චො ච, වළවාදීඝුතුනිකා;

තයොයෙව පලායිංසු, කුමාරො අනුබන්ධිතෙ.

21.

උභින්නමන්තරෙ භික්ඛූ, මන්තයිංසු මහීධරං;

තං දිස්වා ‘‘භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, කම්මං’’ ඉති නිවත්ති සො.

22.

කප්පකන්දරනජ්ජාසො, ජවමාලිතිත්ථමාගතො;

රාජා’හ තිස්සමච්චං තං, ‘‘ඡාතජ්ඣත්තා මයං’’ඉති.

23.

සුවණ්ණසරකෙ ඛිත්ත-භත්තං නීහරිතස්ස සො;

සඞ්ඝෙ දත්වා භුඤ්ජනතො, කාරෙත්වා චතුභාගකං.

24.

‘‘ඝොසෙහි කාල’’මිච්චා’හ,

තිස්සො කාලමඝොසයි;

සුණිත්වා දිබ්බසොතෙන,

රඤ්ඤො සක්ඛාය දායකො.

25.

ථෙරො පියඞ්ගු දීපට්ඨො, ථෙරං තත්ථ නියොජයි;

තිස්සං කුටුම්බිකසුතං, සො තත්ථ නභසා’ගමා.

26.

තස්ස තිස්සො කරාපත්ත-ආදායා’දාසි රාජිනො;

සඞ්ඝස්ස භාගං සම්භාගං, රාජා පත්තෙ ඛිපාපයි.

27.

සම්භාගං ඛිපි තිස්සො ච, සම්භාගං වළවාපි ච;

න ඉච්ඡිතස්සාභාගඤ්ච, තිස්සො පත්තම්හි පක්ඛිපි.

28.

භත්තස්ස පුණ්ණපත්තං තං, අදාථෙරස්ස භූපති;

අදා ගොතමථෙරස්ස, සො ගන්ත්වා නභසා ලහුං.

29.

භික්ඛූනං භුඤ්ජමානානං, දත්වා ආලොපභාගසො;

පඤ්චසතානං සො ථෙරො, ලද්ධෙහි තු තදන්තිකා.

30.

භාගෙහි පත්තං පූරෙත්වා, ආකාසෙ ඛිපි රාජිනො;

දිස්වා’ ගතං ගහෙත්වා තං, තිස්සො භොජිසි භූපතිං.

31.

භුඤ්ජිත්වාන සයඤ්ජාපි, වළවඤ්ච අභොජයි;

සත්තාහං චුම්බටං කත්වා, රාජා පත්තං විසජ්ජයි.

32.

ගන්ත්වාන සො මහාගාමං, සමාදාය බලං පුන;

සට්ඨිසහස්සං යුද්ධාය, ගන්ත්වා යුජ්ඣි සභාතරා.

33.

රාජා වළවමාරුය්හ, තිස්සො කණ්ඩූල හත්ථිනං;

ද්වෙ භාතරො සමාගඤ්ඡුං, යුජ්ඣමානා රණෙ තදා.

34.

රාජා කරිං කරිත්ව’න්තො, වළවාමණ්ඩලං අකා;

තථාපි ඡිද්දං නො දිස්වා, ලඞ්ඝා පෙතුං මතිංඅකා.

35.

වළවං ලඞ්ඝයිත්වාන, හත්ථිනං භාතිකො’පරි;

තොමරං ඛිපි චම්මංව, යථා ඡිජ්ජති පිට්ඨියං.

36.

අනෙකානි සහස්සානි, කුමාරස්ස නරාතහිං;

පතිංසු යුද්ධෙ යුජ්ඣන්තා, භිජ්ජ චෙව මහබ්බලං.

37.

‘‘ආරොහකස්ස වෙකල්ලා, ඉත්ථී මං ලඞ්ඝයී’’ඉති;

කුද්ධොකරී තං චාලෙන්තො, රුක්ඛමෙක මුපාගමි.

38.

කුමාරො ආරුහී රුක්ඛං, හත්ථී සාමිමුපාගමි;

තමාරුය්හ පලායන්තං, කුමාරො මනුබන්ධි සො.

39.

පවිසිත්වා විහාරං සො, මහාථෙර ඝරංගතො;

නිපජ්ජහෙට්ඨා මඤ්චස්ස, කුමාරො භාතුනොභයා.

40.

පසාරයි මහාථෙරො, චීවරං තත්ථ මඤ්චකෙ;

රාජා අනුපදං ගන්ත්වා, ‘‘කුහිං තිස්සො’’ති පුච්ඡථ.

41.

‘‘මඤ්චෙ තත්ථ මහාරාජ’’, ඉති ථෙරො අවොච තං;

හෙට්ඨා මඤ්චෙති ජානිත්වා, තතො නික්ඛම්ම භූපති.

42.

සමන්තතො විහාරස්ස, රක්ඛං කාරයි තං පන;

පඤ්චකම්හි නිපජ්ජෙත්වා, දත්වා උපරි චීවරං.

43.

මඤ්චපාදෙසු ගණ්හිත්වා, චත්තාරො දහරා යතී;

මතභික්ඛුනියාමෙන, කුමාරං බහි නීහරුං.

44.

නීයමානන්තු තං ඤත්වා, ඉධ මාහ මහීපති;

‘‘තිස්ස ත්වං කුලදෙවතානං, සීසෙ හුත්වාන නිය්යාසි.

45.

බලක්කාරෙන ගහණං, කුලදෙවෙහි නත්ථි මෙ;

ගුණං ත්වං කුලදෙවානං, සරෙය්යාසි කදාචිපි’’.

46.

තතොයෙව මහාගාමං, අගමාසි මහීපති;

ආණාපෙසි ච තත්ථෙව, මාතරං මාතුගාරවො.

47.

[වස්සානි අට්ඨසට්ඨිංසො, අට්ඨා ධම්මට්ඨමානසො;

අට්ඨසට්ඨිවිහාරෙ ච, කාරාපෙසි මහීපති.]

48.

නික්ඛාමිතො සො භික්ඛූහි, තිස්සොරාජ සුතො පන;

දීඝවාපිං තතොයෙව, අගම’ඤ්ඤතරො විය.

49.

කුමාරො ගොධගත්තස්ස, තිස්සථෙරස්ස ආහ සො;

‘‘සාපරාධො අහං භන්තෙ, ඛමාපෙස්සාමි භාතරං.

50.

වෙය්යාවච්චකරා කාරං, තිස්සං පඤ්චසතානි ච;

භික්ඛුනමාදියිත්වා සො, ථෙරො රාජ මුපාගමි.

51.

රාජපුත්තං ඨපෙත්වාන, ථෙරො සොපාන මත්ථකෙ;

සසඞ්ඝො පාවිසි සද්ධො, නිසීදාවිය භූමිපො.

52.

උපානයී යාගුආදිං, ථෙරො පත්තං විධෙසිසො;

‘‘කින්ති වුත්තො’බ්රවි තිස්සං, ආදාය අගතා’’ඉති.

53.

‘‘කුහිං චොරො’’ති වුත්තො ච, ඨිතඨානං නිවෙදයි;

විහාරදෙවී ගන්ත්වාන, ඡාදියඨාසි පුත්තක.

54.

රාජා’හ ථෙරං ‘‘ඤාතො වො,

දාසභාවො ඉදානි නො;

සාමණෙරං පෙසයෙථ,

තුම්හෙ මෙ සත්තවස්සිකං.

55.

ජනක්ඛයං විනායෙව, කලහො න භවෙය්ය නො;

රාජා සඞ්ඝස්ස දොසෙසො, භංඝෙ දණ්ඩං කරිස්සති.

56.

හෙස්සතා’ගතකිච්චා වො,

යාගාදිං ගණ්හාථාති සො;

දත්වා තං භික්ඛුසඞ්ඝස්ස,

පක්කොසිත්වාන භාතරං.

57.

තත්ථෙව සඞ්ඝමජ්ඣම්හි, නිසින්නො භාතරා සහ;

භුඤ්ජිත්වා එකතොයෙව, භික්ඛු සඞ්ඝං විසජ්ජයි.

58.

සස්සකම්මානි කාරෙතුං, තිස්සං තත්ථෙව පාහිණි;

සයම්පි භෙරිං චාරෙත්වා, සස්සකම්මානි කාරයි.

59.

ඉති වෙරමනෙකවිකප්පචිතං,

සමයන්ති බහුං අපි සප්පුරිසං;

ඉති චින්තිය කොහි නරො මතිමා,

න භවෙය්ය පරෙසු සුසන්ත මනොති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ද්වෙභාතිකයුද්ධං නාම

චතුවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

පඤ්චවීසතිම පරිච්ඡෙද

දුට්ඨගාමණි විජයො

1.

දුට්ඨගාමණිරාජා’ථ, කත්වාන ජනසඞ්ගහං;

කුන්තෙ ධාතුං නිධාපෙත්වා, සයොග්ගබලවාහනො.

2.

ගන්ත්වා තිස්සමහාරාමං, වන්දිත්වා සඞ්ඝමබ්රවි;

‘‘පාරගඞ්ගං ගමිස්සාමි, ජොතෙතුං සාසනං අහං.

3.

සක්කාතුං භික්ඛවො දෙථ, අම්හෙහි සහගාමිනො;

මඞ්ගලඤ්චෙව රක්ඛා ච, භික්ඛූනං දස්සනං හිනො.

4.

අදාසි දණ්ඩකම්මත්ථං, සඞ්ඝො පඤ්චසතං යතී;

භික්ඛුසඞ්ඝතමාදාය, තතො නික්ඛම්ම භූපති.

5.

සොධාපෙත්වාන මලයෙ, ඉධාගමනමඤ්ජසං;

කණ්ඩුලං හත්ථිමාරුය්හ, යොධෙහි පරිවාරිතො.

6.

මහතා බලකායෙන, යුද්ධාය අභිනික්ඛමි;

මහාගාමෙන සම්බද්ධා, සෙනාගා’ගුත්තහාලකං.

7.

මහියඞ්ගණමාගම්ම, ඡත්තං දමිළමග්ගහී;

ඝාතෙත්වා දමිළෙ තත්ථ, ආගන්ත්වා අම්බතිත්ථකං.

8.

ගඞ්ගා පරිඛාසම්පන්නං, තිත්ථම්බදමිළං පන;

යුජ්ඣං චතූහි මා සෙහි, කතහත්ථං මහබ්බලං.

9.

මාතරං දස්සයිත්වාන, තෙන ලෙසෙන අග්ගහි;

තතොඔරුය්හ දමිළෙ, සත්තරාජෙ මහබ්බලෙ.

10.

එකාහෙනෙව ගණ්හිත්වා, ඛෙමං කත්වා මහබ්බලො;

බලස්සා’දා ධනං තෙන, ඛෙමාරාමොති වුච්චති.

11.

මහාකොට්ඨන්තරෙ සොබ්භෙ, දොණො ගවරමග්ගහී;

හාලකොලෙ ඉස්සරියං, නාළිසොබ්භම්හි නාළිකං.

12.

දීඝාභයගල්ලකම්හි, ගණ්හි දීඝාභයම්පි ච;

කච්ඡිපිට්ඨෙ කපිසීසං, චතුමාසෙන අග්ගහි.

13.

කොටනගරෙ කොටඤ්ච, තතො හාලවහාණකං;

වහිට්ඨෙ වහිට්ඨදමිළං, ගාමණිම්හි ච ගාමණිං.

14.

කුම්භගාමම්හි කුම්භඤ්ච, නන්දිගාමම්හි නන්දිකං;

ගණ්හි ඛාණුං ඛාණුගාමෙ, ද්වෙ තු තම්බුණ්ණමෙ පන.

15.

මාතුලං භාගිනෙය්යඤ්ච, තම්බඋණ්ණමනාමකෙ;

ජම්බුචග්ගහී සොසො ච, ගාමො’හු තං තදව්හයො.

16.

‘‘අජානිත්වා සකංසෙනං, ඝාතෙන්ති සජනා’’ ඉති;

සුත්වාන සච්චකිරියං, අකරී තත්ථ භූපති.

17.

රජ්ජසුඛාය වායාමො, නායං මම කදාචිපි;

සම්බුද්ධ සාසනස්සෙව, ඨපනාය අයං මම.

18.

තෙන සච්චෙන මෙසෙනා-කායොපගතභණ්ඩිකං;

ජාලවණ්ණංව හොතූති, තං තථෙවතදා අහු.

19.

ගඞ්ගාතීරම්හි දමිළා, සබ්බෙ ඝාතිතසෙසකා;

විජිතං නගරං නාම, සරණත්ථාය පාවිසුං.

20.

ඵාසුකෙ අඞ්ගණඨානෙ, ඛන්ධාවාරං නිවෙසයි;

තං ඛන්ධාවාර… ඨීති, නාමෙනා’හොසි පාකටං.

21.

විජිතනගරගාහත්ථං, වීමංසන්තො නරාධිපො;

දිස්වා’යන්තං නන්දිමිත්තං, විසජ්ජාපෙසි කණ්ඩුලං.

22.

ගණ්හිතුං ආගතං හත්ථිං, නන්දීමිත්තො කරෙහිතං;

උභො දන්තෙ පීළයිත්වා, උක්කුටිකං නිසීදයි.

23.

හත්ථිනා නන්දිමිත්තො තු, යස්මා යත්ථ අයුජ්ඣි සො;

තස්මා තත්ථ තතො ගාමො, හත්ථිපොරොති වුච්චති.

24.

වීමංසිත්වා උභො රාජා, විජිතං නගරං අගා;

යොධානං දක්ඛිණද්වාරෙ, සඞ්ගාමො ආසි භිංසනො.

25.

පුරත්ථිමම්හි ද්වාරම්හි, සො වෙළුසුමනො පන;

අනෙක සඞ්ඛෙ දමිළෙ, අස්සාරුළ්හෙ අඝාතයි.

26.

ද්වාරං ථකෙසුං දමිළා, රාජා යොධෙ විසජ්ජයි;

කණ්ණුලො නන්දිමිත්තො ච, සුරනිමිලො ච දක්ඛිණෙ.

27.

මහාසොණො ච ගොට්ඨො ච,

ථෙර පුත්තො ච තෙ තයො;

ද්වාරෙසු තීසු කම්මානි,

ඉතරෙසු තදා කරුං.

28.

නගරං තං තිපරිඛං, උච්චපාකාර ගොපිතං;

අයොකම්මකතද්වාරං, අරීහි දුප්පධංසියං.

29.

ජාණූහි ඨත්වා දාඨාහි, භින්දිත්වාන සිලායුධා;

ඉට්ඨකා චෙව හත්ථි සො, අයොද්වාරමුපාගමි.

30.

ගොපුරට්ඨා තු දමිළා, ඛිපිංසු විවිධා’යුධෙ;

පක්කං අයොගුළඤ්චෙව, කථිකඤ්ච සිලෙසිකං.

31.

පිට්ඨිං ඛිත්තෙ සිලෙසම්හි, ධූපායන්තෙ’ථ කණ්ඩුලො;

වෙදනට්ටො’දකඨානං, ගන්ත්වාන තත්ථ ඔගහී.

32.

න ඉදං සුරාපාණං තෙ, අයොද්වාර විඝාටනං;

ගච්ඡ ද්වාරං විඝාටෙහි, ඉච්චාහගොට්ඨයිම්බරො.

33.

සො මානං ජනයිත්වාන, කොඤ්චං කත්වා ගජුත්තමො;

උදකා උට්ඨහිත්වාන, ථලෙ අට්ඨාසි දප්පවා.

34.

හත්ථිවජ්ජෙ වියොජෙත්වා, සිලෙසං ඔසධං අකා;

රාජා ආරුය්හ හත්ථිං තං, කුම්භෙ ඵුසියපාණිනා.

35.

‘‘ලංකාදීපම්හි සකලෙ, රජ්ජං තෙ තාත කණ්ඩුල;

දම්මී’’ති තං තොසයිත්වා, භොජෙත්වා වරභොජනං.

36.

වෙඨයිත්වා සාටකෙන, කාරයිත්වා සුවම්මිතං;

සත්තගුණං මාහිසචම්මං, බන්ධෙත්වා චම්මපිට්ඨියං.

37.

තස්සො’ පරිතෙලචම්මං, දාපෙත්වා තං විසජ්ජයි;

අසනීවිය ගජ්ජන්තො, සො ගහෙත්වා’පද්දවෙ සහ.

38.

පදරං විජ්ඣි දාඨාහි, උම්මාරං පදසා’හනි;

සද්ධාරබාහං තං ද්වාරං, භූමියං සරවං පති.

39.

ගොපුරෙ දබ්බසම්භාරං, පතන්තං හත්තිපිට්ඨියං;

බාහාහි පරිහරිත්වාන, නන්දීමිත්තො පවට්ටයි.

40.

දිස්වාන තස්ස කිරියං, කණ්ඩුලො තුට්ඨමානසො;

දාඨාපීඨනවෙරං තං, ඡඩ්ඪෙසි පඨමං කතං.

41.

අත්ථනො පිට්ඨිතොයෙව, පවෙසත්ථාය කණ්ඩුලො;

නිවත්තිත්වාන ඔලොකි, යොධං තත්ථ ගජුත්තමො.

42.

‘‘හත්ථිනාකතමග්ගෙන, නප්පවෙක්ඛාමහං’’ඉති;

නන්දීමිත්තො විචින්තෙත්වා, පාකාරං හනි බාහුනා.

43.

සො අට්ඨාරසහත්ථුච්චො, පතිඅට්ඨුසභො කිර;

ඔලොකි සුරනිමලං, අනිච්ඡං සොපි තං පථං.

44.

ලඞ්ඝයිත්වාන පාකාරං,

නගරබ්භන්තරෙ පති;

භින්දිත්වා ද්වාරමෙකෙකං,

ගොට්ඨො සොණොව පාවිසි.

45.

හත්තී ගහෙත්වා රථචක්කං, මිත්තො සකටපඤ්ජරං;

නාළිකෙරතරුං ගොට්ඨො, නිම්මලො ඛග්ගමුත්තමං.

46.

තාලරුක්ඛං මහාසොණො, ථෙරපුත්තො මහාගදං;

විසුං විසුං වීථිගතා, දමිළෙ තත්ථ චුණ්ණයුං.

47.

විජිතං නගරං භෙත්වා, චතුමාසෙන ඛත්තියො;

තථො ගිරිලකං ගන්ත්වා, ගිරියං දමිළං හනි.

48.

ගන්ත්වා මහෙලනගරං, තිමහාපරිඛං තතො;

කදම්බ පුප්ඵවල්ලීහි, සමන්තා පරිවාරිතං.

49.

එකද්වාරං දුප්පවෙසං, චතුමාසෙ වසං තහිං;

ගණ්හි මහෙලරාජානං, මන්තයුද්ධෙන භූමිපො.

50.

තතො’නුරාධනගරං, ආගච්ඡන්තො මහීපති;

ඛන්ධාවාරං නිවෙසෙසි, පරිතොකාසපබ්බතං.

51.

මාසම්හි ජෙට්ඨමූලම්හි, තළාකං තත්ථ කාරිය;

ජලං කීළි තහිං ගාමො, පොසොනනගරව්හයො.

52.

තං යුද්ධායාගතං සුත්වා, රාජානං දුට්ඨගාමණිං;

අමච්චෙ සන්නිපාතෙත්වා, එළාරො ආහ භූමිපො.

53.

‘‘සො රාජා ච සයංයොධො,

යොධා චස්ස මහූකිර;

අමච්චො කින්නු කාතබ්බං,

කින්ති මඤ්ඤන්ති නො ඉමෙ.

54.

දීඝජත්තුප්පභුතයො, යොධා එළාරරාජිනො;

‘‘සුවෙ යුද්ධං කරිස්සාමි’’, ඉති තෙ නිච්ඡයං කරුං.

55.

දුට්ඨගාමණිරාජාපි, මන්තෙත්වා මාතුයා සහ;

තස්සා මතෙන කාරෙසි, ද්වත්තිංස බලකොට්ඨකෙ.

56.

රාජච්ඡත්තධරෙ තත්ථ, ඨපෙසි රාජරූපකෙ;

අබ්භන්තරෙ කොට්ඨකෙ තු, සයං අට්ඨාසි භූපති.

57.

එළාරරාජා සන්නද්ධො, මහාපබ්බත හත්ථිනං;

ආරුය්හ අගමා තත්ථ, සයොග්ග බලවාහනො.

58.

සඞ්ගාමෙ වත්තමානම්හි, දීඝජත්තු මහබ්බලො;

ආදාය ඛග්ගඵලකං, යුජ්ඣමානො භයානකො.

59.

හත්ථෙ අට්ඨරසු’ග්ගන්ත්වා, නභං තං රාජරූපකං;

ඡින්දිත්වා අසිනා භින්දි, පඨමං බලකොට්ඨකං.

60.

එවං සෙසෙපි භින්දිත්වා, මලකොට්ඨෙ මහබ්බලො;

ඨිතං ගාමණිරාජෙන, බලකොට්ඨමුපාගමි.

61.

යොධො සො සුරනිමලො, ගච්ඡන්තං රාජිනො’පරි;

සාවෙත්වා අත්තනො නාමං, තමක්කොසි මහබ්බලො.

62.

ඉතරො ‘‘තං වධිස්ස’’න්ති, කුද්ධො ආකාසමුග්ගමි;

ඉතරො ඔතරන්තස්ස, ඵලකං උපනාමයි.

63.

‘‘ඡින්දා මෙතං සඵලකං’’, ඉති චින්තිය සො පන;

ඵලකං හනි ඛග්ගෙන, තං මුඤ්චියි’ තරොසයි.

64.

කප්පෙන්තො මුත්තඵලකං, දීඝජත්තු තහිං පති;

උට්ඨාය සූරනිමිලො, පතිතං සත්තියා’හනි.

65.

සඞ්ඛං ධමි ඵුස්සදෙවො, සෙනා භිජ්ජිත්ථ දාමිළි;

එළරොපි නිවත්තිත්ථ, ඝාතෙසුං දමිළෙ බහූ.

66.

තත්ථ වාපි ජලං ආසි, හතානං ලොහිතා විලං;

තස්මා කුලත්ථවා පීති, නාමතො විස්සුතං අහු.

67.

චරාපෙත්වා තහිං භෙරිං, දුට්ඨගාමණි භූපති;

‘‘න හනිස්සතු එළාරං, මංමුඤ්චිය පරො’’ඉති.

68.

සන්නද්ධො සයමාරුය්හ, සන්නද්ධං කණ්ඩුලං කරිං;

එළාරං අනුබන්ධන්තො, දක්ඛිණද්වාරමාගමි.

69.

පුරදක්ඛිණද්වාරම්හි, උභො යුජ්ඣිංසු භූමිපා;

තොමරං ඛිපි එළාරො, ගාමණි තමවඤ්චයි.

70.

විජ්ඣාපෙසි ච දන්තෙහි, තං හත්ථිං සකහත්ථිනා;

තොමරං ඛිපි එළාරං, සහත්ථි තත්ථ සො පති.

71.

තතො විජිතසඞ්ගාමො, සයොග්ගබලවාහනො;

ලංකං එකාතපත්තං සො, කත්වාන පාවිසි පුරං.

72.

පුරම්හි භෙරිං චාරෙත්වා, සමන්තා යොජනෙ ජනෙ;

සන්නිපාතිය කාරෙසි, පූජං එළාරරාජිනො.

73.

තං දෙහපතිතඨානෙ, කූටාගාරෙන ඣාපයි;

චෙතියං තත්ථ කාරෙසි, පරිහාරමදාසි ච.

74.

අජ්ජාපි ලංකාපතිනො, තං පදෙසසමීපගා;

තෙනෙව පරිහාරෙන, න වාදාපෙන්ති තූරියං.

75.

එවං ද්වත්තිංස දමිළ, රාජානො දුට්ඨගාමණි;

ගණ්හිත්වා එකච්ඡත්තෙන, ලංකාරජ්ජමකාසි සො.

76.

විජිතෙ නගරෙ භින්නෙ, යොධො සො දීඝජත්තුකො;

එළාරස්ස නිවෙදෙත්වා, භාගිනෙය්යස්ස යොධතං.

77.

තස්ස හල්ලුක නාමස්ස, භාගිනෙය්යස්ස අත්තනො;

පෙසයී චාගමත්ථාය, තස්ස සුත්වාන හල්ලුකො.

78.

එළාරදඩ්ඪදිවසා, සත්තමෙ දිවසෙ ඉධ;

පුරිසානං සහස්සෙහි, සට්ඨියා සහ ඔතරි.

79.

ඔතිණ්ණො සො සුණිත්වාපි, පතනං තස්ස රාජිනො;

‘‘යුජ්ඣිස්සාමී’’ති ලජ්ජාය, මහාතිත්ථං ඉධාගමා.

80.

ඛන්ධාවාරං නිවෙසෙසි, ගාමෙ කොළම්බහාලකෙ;

රාජා තස්සා’ගමං සුත්වා, යුද්ධාය අභිනික්ඛමි.

81.

යුද්ධසන්නහ සන්නද්ධො, හත්ථිමාරුය්හ කණ්ඩුලං;

හත්ථස්ස රථයො ධෙහි, පන්තීහි ච අනුනකො.

82.

උම්මාදඵුස්සො දෙවො සො, දීපෙ අග්ගධනුග්ගහො;

දසඩ්ඪායුධසනද්ධො, සෙසයොධා ච අන්වගුං.

83.

පවත්තෙ තුමූලෙ යුද්ධෙ, සන්නද්ධො භල්ලුකො තහිං;

රාජාභිමුඛ මායාසි, නාගරාජා තු කණ්ඩුලො.

84.

තං වෙගමන්දිභාවත්ථං, පච්චොසක්කි සනිං සනිං;

සෙනාපි සද්ධිං තෙනෙව, පච්චොසක්කි සනිං සනිං.

85.

රාජාහ ‘‘පුබ්බෙ යුද්ධෙසු, අට්ඨවීසතියා අයං;

න පච්චොසක්කි කිං එතං, ඵුස්සදෙවා’’ති ආහ සො.

86.

ජයො නො පරමො දෙව, ජයභූමි මයං ගජො;

පච්චොසක්කති පෙක්ඛන්තො, ජයඨානම්හි ඨස්සති.

87.

නාගො’ථ පච්චොසක්කිත්වා, ඵුස්සදෙවස්ස පස්සතො;

මහාවිහාරසීමන්තෙ, අට්ඨාසි සුප්පතිට්ඨිතො.

88.

තත්රට්ඨිතො නාගරාජා, භල්ලුකො දමිළො තහිං;

රාජාභිමුඛමාගන්ත්වා, උප්පණ්ඩෙසි මහීපති.

89.

මුඛං පිධාය ඛග්ගෙන, රාජා අක්කොසි තං පන;

‘‘රඤ්ඤො මුඛම්හි පාතෙමි’’, ඉති කණ්ඩඤ්ච සො ඛිපි.

90.

ආහච්ච සො ඛග්ගතලං, කණ්ඩො පපති භූමියං;

‘‘මුඛෙ විද්ධො’’ති සඤ්ඤාය, උක්කට්ඨිං භල්ලුකො අකා.

91.

රඤ්ඤො පච්ඡා නිසින්නො භො, ඵුස්සදෙවො මහබ්බලො;

කණ්ඩ ඛිපිමුඛෙ තස්ස, ඝට්ටෙන්තො රාජකුණ්ඩලං.

92.

රාජානං පාදතො කත්වා, පතමානස්ස තස්ස තු;

ඛිපිත්වා අපරං කණ්ඩං, විජ්ඣිත්වා තස්ස ජණ්ඩුකං.

93.

රාජානං සීසතො කත්වා, පාතෙසී ලහුහත්ථකො;

භල්ලුකෙ පතිතෙ තස්මිං, ජයනාදො පවත්තථ.

94.

ඵුස්සදෙවො තහිංයෙව, ඤාපෙතුං දොස මත්තනො;

කණ්ඩවල්ලිං සකං ඡෙත්වා, පසතං ලොහිතං සයං.

95.

රධඤ්ඤා දස්සෙසි තං දිස්වා, රාජා තං පුච්ඡි‘‘කිං’’ඉති;

රාජ දණ්ඩො කතො මෙති, සො අවොච මහීපති.

96.

කොධො දොසොති වුත්තොව,

ආහ කුණ්ඩල ඝට්ටනං;

අදොසං දොසමඤ්ඤාය,

කිමෙතං කරි භාතික.

97.

ඉති වත්වා මහාරාජා, කතඤ්ඤු ඉධ මාහ ච;

‘‘කණ්ඩානුච්ඡවිකො තුය්හං, සක්කාරො හෙස්සතෙ මහා.

98.

ඝාතෙත්වා දමිළෙ සබ්බෙ, රාජා ලද්ධජයො කතො;

පාසාද තලමාරුය්හ, සීහාසනගතො තහිං.

99.

නාටකාමච්ච මජ්ඣම්හි, ඵුස්සදෙවස්ස තං සරං;

ආණාපෙත්වා ඨපාපෙත්වා, පුංඛෙන උජුකං තලෙ.

100.

කහාපණෙහි කණ්ඩං තං, ආසිත්තෙ’යු පරූපරි;

ඡාදාපෙත්වා දාපෙසි, ඵුස්සදෙවස්ස තං ඛණෙ.

101.

නරින්දපාසාදතලෙ, නරින්දොථ අලඞ්කතෙ;

සුගන්ධදීපුජ්ජලිතෙ, නානාගන්ධසමායුතෙ.

102.

නාටක ජනයොගෙන, අච්ඡරාහි ච භූසිතෙ;

අනග්ඝත්ථරණත්ථිණ්ණෙ, මුදුකෙ සයනෙ සුභෙ.

103.

සයිතො සිරිසම්පත්තිං, මහතිං අපිපෙක්ඛිය;

කතං අක්ඛොභිණිඝාතං, සරන්තො න සුඛං ලභි.

104.

යියඞ්ගුදීපෙ අරහන්තො, ඤත්වා තං තස්සතක්කිතං;

අට්ඨා’රහන්තෙ පාහෙසුං, තමස්සාසෙතුමිස්සරං.

105.

ආගම්ම තෙ මජ්ඣායාමෙ, රාජ ද්වාරම්හි ඔතරුං;

නිවෙදි තබ්භාගමනා, පාසාද තලෙමාරුහුං.

106.

වන්දිත්වා තෙ මහාරාජ, නිසීදාපිය ආසනෙ;

කත්වා විවිධසක්කාරං, පුච්ඡි ආගතකාරණං.

107.

පියඞ්ගුදීපෙ සඞ්ඝෙන, පෙසිතං මනුජාධිප;

තමස්සා සයිතුං අම්හෙ, ඉති රාජා පුනා’හතෙ.

108.

‘‘කථං නු භන්තෙ අස්සාසො, මම හෙස්සති යෙන මෙ;

අක්ඛොභිණිමහාසෙන, ඝාතො කාරාපිතො’’ඉති.

109.

‘‘සග්ගමග්ගන්තරායො ච, නත්ථි තෙ තෙන කම්මුනා;

දීයඩ්ඪමනුජා චෙ’ත්ථ, ඝාතිතා මනුජාධිප.

110.

සරණෙසු ඨිතො එකො, පඤ්චසීලෙපි චා’පරො;

මිච්ඡාදිට්ඨි ච දුස්සීලො, සෙසා පසුසමාමතා.

111.

ජොතයිස්සසි චෙව ත්වං, බහුධා බුද්ධසාසනං;

මනොවිලෙඛං තස්මා ත්වං, විනොදය නරිස්සර.

112.

ඉති වුත්තො මහාරාජා, තෙහි අස්සාසමාගතො;

වන්දිත්වා තෙ විසජ්ජෙත්වා, සයිතො පුන චින්තයි.

113.

විනා සඞ්ඝෙන ආහාරං, මාභුඤ්ජෙථ කදාචිපි’’;

ඉති මාතාපිතා’හාරෙ, සපිංසු දහරෙ’ වනො.

114.

අදත්වා භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, භුත්තං අත්ථි නුඛො ඉති;

අද්දස පාතරාසම්හි, එකං මරිචවට්ටිකං.

115.

සඞ්ඝස්ස අට්ඨපෙත්වාව පරිභුත්තං සතිං විනා;

තදත්ථං දණ්ඩකම්මං මෙ, කත්තබ්බන්ති ච චින්තයි.

116.

එතෙ තෙනෙකකොටි ඉධ මනුජගණෙ ඝාතිතෙ චින්තයිත්වා,

කාමානං හෙතු එතං මනසි ච කයිරා සාධු ආදීනවං තං;

සබ්බෙසං ඝාතනිං තං මනසි ච කයිරා’ නිච්චතං සාධු සාධු,

එවං දුක්ඛා පමොක්ඛං සුභගති මහවා පාපුණෙය්යා’චීරෙනාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

දුට්ඨගාමණිවිජයො නාම

පඤ්චවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

ඡබ්බීසතිම පරිච්ඡෙද

මරිචවට්ටිකවිහාරමහො

1.

එකච්ඡත්තං කරිත්වාන, ලංකාරජ්ජං මහායසො;

නානන්තරං සංවිදහි, යොධානං සො යථාරහං.

2.

ථෙරපුත්තාභයො යොධො, දිය්යමානං න ඉච්ඡිතං;

පුච්ඡිතොව කිමත්ථන්ති, යුද්ධමත්ථීති අබ්රවි.

3.

එකරජ්ජෙ කතෙ යුද්ධං, කිනාමත්තීති පුච්ඡිතො;

යුද්ධං කිලෙස චොරෙහි, කරිස්සාමි සුදුජ්ජයං.

4.

ඉච්චෙව මාහ තං රාජා, පුනප්පුනං නිසෙධයි;

පුනප්පුනං සොයාචිත්වා, රඤ්ඤොනුඤ්ඤාය පබ්බජි.

5.

පබ්බජිත්වා ච කාලෙන, අරහත්තමපාපුණි;

පඤ්චඛීණාසවසත-පරිවාඑරා අහොසි ච.

6.

ඡත්තමඞ්ගල සත්තාහෙ, ගතෙ ගතභයො’ භයො;

රාජා කතා භිසෙකොව, මහතා විභවෙන සො.

7.

තිස්සවාපි’මගා කීළ-විධිනා සමලඞ්ක තං;

කීළිතුං අභිසිත්තානං, චාරිත්තඤ්චා නුරක්ඛිතුං.

8.

රඤ්ඤො පරිච්ඡදං සබ්බං, උපායනසතානි ච;

මරිචවට්ටිවිහාරස්ස, ඨානම්හි ඨපයිංසු ච.

9.

තත්ථෙව ථූපඨානම්හි, සධාතුං කුන්තමුත්තමං;

ඨපෙසුං කුන්තධරකා, උජුකං රාජමානුසා.

10.

සහොරොධො මහාරාජා, කීළිත්වා සලිලෙ දිවා;

සායමාහං ගමිස්සාම, කුන්තං වඩ්ඪෙථ භො’’ඉති.

11.

චාලෙතුං තං න සක්ඛිංසු, කුන්තං රාජාධිකාරිකා;

ගන්ධාමාලාහි පූජෙසුං, රාජසෙනාසමාගතා.

12.

රාජා මහන්තං අච්ඡෙරං, දිස්වා තං හට්ඨමානසො;

විධාය තත්ථ ආරක්ඛං, පවිසිත්වා පුරං තතො.

13.

කුන්තං පරික්ඛිපාපෙත්වා, චෙතියං තත්ථ කාරයි;

ථූපං පරික්ඛිපාපෙත්වා, විහාරඤ්ච අකාරයි.

14.

තීහි වස්සෙහි නිඨාසි, විහාරො සො නරිස්සරො;

සඞ්ඝං සසන්නිපාතෙසි, විහරමහාකාරණා.

15.

භික්ඛුනං සතසහස්සානි, තදා භික්ඛුනියො පන;

නවුති ච සහස්සානි, අභවිංසු සමාගතා.

16.

තස්මිං සමාගමෙ සඞ්ඝං, ඉදමාක මහීපති;

‘‘සඞ්ඝං භන්තෙ විසරිත්වා, භුඤ්ජිං මරිචවට්ටිකං.

17.

හස්සෙ’තං දණ්ඩකම්මං මෙ, භවතූති අකාරයි;

සචෙතියං මරිචවට්ටි-විහාරං සුමනොහරං.

18.

පතිග්ගණ්හාතු තං සඞ්ඝො, ඉති සො දක්ඛිණොදකං;

පාතිත්වා භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, විහාරං සුමනො අදා.

19.

විහාරෙ තං සමන්තාපි, මහන්තං මණ්ඩපං සුභං;

කාරෙත්වා තත්ථ සඞ්ඝස්ස, මහාදානං පවත්තයි.

20.

පාදෙ පතිට්ඨාපෙත්වාපි,

ජලෙ අභයවාපියා;

කතො සො මණ්ඩපො ආසි,

සෙසො කාසෙ කථාවකා.

21.

සත්තාහං අන්නපානාදිං, දත්වාන මනුජාධිපො;

අදා සාමණකං සබ්බං, පරික්ඛාරං මහාරහං.

22.

අහු සතසහස්සග්ඝො, පරික්ඛාරො ස ආදිකො;

අන්තෙ සහස්සග්ඝනකො, සබ්බ සඞ්ඝො ච තංලභි.

23.

යුද්ධෙ දානෙ ච සූරෙන, සූරිනා රතනත්තයෙ;

පසන්නාමලචිත්තෙන, සාසනුජොත නත්ථිනා.

24.

රඤ්ඤා කතඤ්ඤුනා තෙන, ථූපකාරාපනාදිතො;

විහාර මහනන්තානි, පූජෙතුං රතනත්තයං.

25.

පරිච්චත්තධනානෙ’ත්ථ, අනග්ඝානි විමුඤ්චිය;

සෙසානි හොන්ති එකාය, ඌනවීසතිකොටියො.

26.

තොගා දසද්ධවිධ දොසවිදූසිතාපි,

පඤ්ඤාවිසෙස සහිතෙහි ජනෙහි පත්තා;

හොන්තෙව පඤ්චගුණයොග ගහිතසාරං,

ඉච්චස්ස සාරගහණෙ මතිමායතෙය්යාති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

මරිචවට්ටිකවිහාරමහොනාම

ඡබ්බීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

සත්තවීසතිම පරිච්ඡෙද

ලොහපාසාදමහො

1.

තතො රාජා විචින්තෙසි, විස්සුතං සුස්සුතං සුතං;

මහාපඤ්ඤො සදා පුඤ්ඤො, පඤ්ඤාය කතනිච්ඡයො.

2.

‘‘දීපප්පසාදකො ථෙරො, රාජිනො අය්යකස්ස මෙ;

එවං කිරාහනත්තා තෙ, දුට්ඨගාමණිභූපති.

3.

මහාපුඤ්ඤො මහාථූපං, සොණ්ණමාලිං මනොරමං;

වීසංහත්ථසතං උච්චං, කාරෙස්සති අනාගතෙ.

4.

පුනො උපොසථාගාරං, නානාරතනමණ්ඩිතං;

නවභූමං කරිත්වාන, ලොහපාසාද මෙව ච.

5.

ඉති චින්තිය භූමින්දො, ලිඛිත්වෙවං ඨපාපිතං;

පෙක්ඛාපෙන්තො රාජගෙහෙ, ඨිතං එව කරණ්ඩකෙ.

6.

සොවණ්ණපට්ටං ලද්ධාන, ලෙඛං තත්ථ අවාචයි;

‘‘චත්තාලීසසතං වස්සං, අතික්කම්ම අනාගතෙ.

7.

කාකවණ්ණසුතො දුට්ඨ-ගාමණිමනුජාධිපො;

ඉදඤ්චිදඤ්ච එවඤ්ච, කාරෙස්සතී’’ති වාචිතං.

8.

සුත්වා හට්ඨො උදානෙත්වා, අප්පොට්ඨෙසි මහීපති;

තතො පාතො’ව ගන්ත්වාන, මහාමෙඝවනං සුභං.

9.

සන්නිපාතං කාරයිත්වා, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස අබ්රවි;

‘‘විමානතුල්යං පාසාදං, කාරයිස්සාමි වො අහං.

10.

දිබ්බං විමානං පෙසෙත්වා, තදා ලෙඛං අදාථ මෙ’’;

භික්ඛුසඞ්ඝො විසජ්ජෙසි, අට්ඨ ඛීණාසවෙ තහිං.

11.

කස්සපමුනිනො කාලෙ, අසොකො නාම බ්රාහ්මණො;

අට්ඨ සලාකභත්තානි, සඞ්ඝස්ස පරිණාමිය.

12.

භරණිං නාම දාසිං සො, ‘‘නිච්චං දෙහී’’ති අබ්රවි;

දත්වා සා තානි සක්කච්චං, යාවජීවං තතො චුතා.

13.

ආකාසට්ඨවිමානම්හි, නිබ්බත්තිරුචිරෙ සුභෙ;

අච්ඡරානං සහස්සෙන, සදා’සි පරිවාරිතා.

14.

තස්සා රතනපාසාදො, ද්වාදසයොජනුග්ගතො;

යොජනානං පරික්ඛෙපො, චත්තාලීසඤ්ච අට්ඨ ච.

15.

කූටාගාරසහස්සෙන, මණ්ඩිතො නවභූමිකො;

සහස්සගබ්භසම්පන්නො, රාජමානො චතුම්මුඛො.

16.

සහස්සසඞ්ඛසංවුත්ති, සීහපඤ්ජර නෙත්තවා;

සකිඞ්කණිකජාලාය, සජ්ජිතො වෙදිකාය ච.

17.

අම්බලට්ඨිකපාසාදො, තස්ස මජ්ඣෙ ඨිතො අහු;

සන්තමතො දිස්සමානො, පග්ගහිතධජාකුලො.

18.

තාවතිංසඤ්ච ගච්ඡන්තා, දිස්වා ථෙරං තමෙව තෙ;

හිඞ්ගුලෙන තදා ලෙඛං, ලෙඛයිත්වා පටෙ තතො.

19.

නිවත්තිත්වාන ආගන්ත්වා, පටං සඞ්ඝස්ස දස්සයුං;

සඞ්ඝො පටං ගහෙත්වා තං, පාහෙසි රාජසන්තිකං.

20.

තං දිස්වා සුමනො රාජා, ආගම්මාරාම මුත්තමං;

ආලෙඛතුල්යං කාරෙසි, ලොහපාසාද මුත්තමං.

21.

කම්මාරම්භනකාලෙව, චතුද්වාරම්හි භොගවා;

අට්ඨසතසහස්සානි, හිරඤ්ඤානි ඨපාපයි.

22.

පුටසහස්ස වත්ථානි, ද්වාරෙ ද්වාරෙ ඨපාපයි;

ගුළ තෙලසක්ඛරමධු-පුරා චානෙක චාටියො.

23.

‘‘අමූලකකම්ම මෙත්ථ, න කාතබ්බ’’න්ති භාසිය;

අග්ඝාපෙත්වා කතං කම්මං, තෙසං මූලමදාපයි.

24.

හත්ථසතං හත්ථසතං, ආසි එකෙක පස්සතො;

උච්චතො තත්තකොයෙව, පාසාදො හි චතුම්මුඛො.

25.

තස්මිං පාසාද සෙට්ඨස්මිං, අහෙසුං නවභූමියො;

එකෙකිස්සා භූමියා ච, කූටාගාරසතානි ච.

26.

කූටාගාරානි සබ්බානි, සජ්ඣුනා ඛචිතා න’යුං;

පවාලවෙදිකා තෙසං, නානාරතන භූසිතා.

27.

නානාරතන චිත්තානි, තාසං පදුමකානි ච;

සජ්ඣකිංකිණිකාපන්ති-පරික්ඛිත්තාව තා අහු.

28.

සහස්සං තත්ථ පාසාදො, ගබ්භා ආසුං සුසඞ්ඛතා;

නානාරතන ඛචිතා, සීහපඤ්ජරනෙත්තවා.

29.

නාරිවාහනයානන්තු, සුත්වා වෙස්සවණස්ස සො;

තදා කාරමකාරෙසි, මජ්ඣෙ රතනමණ්ඩපං.

30.

සීහබ්යග්ඝාදිරූපෙහි, දෙවතා රූපකෙහි ච;

අහු රතනමයොහෙ’ස, ථම්භෙහි ච විභූසිතො.

31.

මුත්තාජාලපරික්ඛෙපො, මණ්ඩපන්තෙ සමන්තතො;

පවාලවෙදිකා චෙත්ථ, පුබ්බෙ වුත්තවිධා අහු.

32.

සත්තරතන චිත්තස්ස, වෙමජ්ඣෙ මණ්ඩපස්ස තු;

රුචිරො දන්තපල්ලඞ්කො, රම්මො ඵලිකසන්ථරො.

33.

දන්තමයාපස්සයෙ’ත්ථ, සුවණ්ණමය සූරියො;

සජ්ඣුමයෙ චන්දිමා ච, තාරා ච මුත්තකා මයා.

34.

නානාරතන පදුමානි, තත්ථ තත්ථ යථාරහං;

ජාතකානි ච තත්ථෙව, ආසුං සොණ්ණලතන්තරෙ.

35.

මහග්ඝපච්චත්ථරණෙ, පල්ලඞ්කෙ’ති මනොරමෙ;

මනොහරා’සිට්ඨපිතා, රුචිරං දන්තබීජනී.

36.

පවාලපාදුකා තත්ථ, ඵලිකම්හි පතිට්ඨිතා;

සෙතච්ඡත්තං සජ්ඣුදණ්ඩං, පල්ලඞ්කො’පරිසොභථ.

37.

සත්තරතන මයානෙත්ථ, අට්ඨමඞ්ගලිකානි ච;

චතුප්පදානං පන්තී ච, මණිමුත්තන්තරා අහුං.

38.

රජතානඤ්ච ඝණ්ටානං, පන්තී භත්තන්තලම්බිතා;

පාසාදඡත්තපල්ලඞ්ක-මණ්ඩපා’සුං අනග්ඝිකා.

39.

මහග්ඝ පඤ්ඤපාපෙසි, මඤ්චපීඨං යථාරහං;

තථෙව භූමත්ථරණං, කම්බලඤ්ච මහාරහං.

40.

ආචාම කුම්භිසොවණ්ණා, උලුඞ්කො ච අහු තහිං;

පාසාද පරිභොගෙසු, සෙසෙසු ච කථා’ වකා.

41.

චාරුපාකාර පරිවාරො,

සො චතුද්වාරකොට්ඨකො;

පාසාදො’ලඞ්කතො සොභි,

තාවතිංස සභා විය.

42.

තම්බ ලොහිට්ඨකාහෙ’සො,

පාසාදො ඡාදිතො අහු;

ලොහ පාසාද වොහාරො,

තෙන තස්ස අජායථ.

43.

නට්ඨිතෙ ලොහපාසාදෙ, සො සඞ්ඝං සන්නිපාතයි;

රාජා සඞ්ඝො සන්නිපති, මරිචවට්ටිමහෙ විය.

44.

පුථුජ්ජනා’ව අට්ඨංසු, භික්ඛූ පඨමභූමියං;

තෙපිටකා දුතියාය, සොතාපන්නාදයො පන.

45.

එකෙ කෙයෙව අට්ඨංසු, තතියාදීසු භූමිසු;

අරහන්තො ච අට්ඨංසු, උද්ධං චතූසු භූමිසු.

46.

සඞ්ඝස්ස දත්වා පාසාදං, දක්ඛිණම්බුපුරස්සරං;

රාජා’දත්ථ මහාදානං, සත්තාහං පුබ්බකං පිය.

47.

පාසාද මහචත්තානි, මහාචාගෙන රාජිනා;

අනග්ඝානි ඨපෙත්වාන, අහෙසුං තිංසකොටියො.

48.

නිස්සාරෙ ධනනිචයෙ විසෙසසාරං,

යෙ දානං පරිගණයන්ති සාධුපඤ්ඤා;

තෙ දානං විපුලමපෙත චිත්තසඞ්ගා,

සත්තානං හිතපරමා දදන්ති එවංති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ලොකහපාසාදමහො නාම

සත්තවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

අට්ඨවීසතිම පරිච්ඡෙද

මහා ථූපසාධන ලාභො

1.

තතො සතසහස්සං සො, විස්සජ්ජෙත්වා මහීපති;

කාරාපෙසි මහාබොධි-පූජං සුළාරමුත්තමං.

2.

තතො පුරං පවිසින්තො, ථූපඨානෙ නිවෙසිතං;

පස්සිත්වාන සීලායූපං, සරිත්වා පුබ්බකං සුතිං.

3.

‘‘කාරෙස්සාමි මහාථූපං’’, ඉති හට්ඨො මහාතලං;

ආරුය්හ රත්තිං භුඤ්ජිත්වා, සයිතො ඉති චින්තයි.

4.

‘‘දමිළෙ මද්දමානෙන, ලොකො’යං පීළිතො මයා;

න සක්කා බලිමුද්ධත්තුං, තං වජ්ජිය බලිං අහං.

5.

කාරයන්තො මහාථූපං, කතං ධම්මෙන ඉට්ඨිකා;

උප්පාදෙස්සාමි ‘‘ඉච්චෙවං, චින්තයන්තස්ස චින්තිතං.

6.

ඡත්තම්හි දෙවතාජානී, තතො කොලාහලං අහු;

දෙවෙසු ඤත්වා තං සක්කො, විස්සකම්මාන මබ්රවි.

7.

‘‘ඉට්ඨකත්තං චෙතියස්ස, රාජා චින්තෙසි ගාමණි;

ගන්ත්වා පුරා යොජනම්හි, ගම්භීර නදී යන්තිකෙ.

8.

මාපෙහි ඉට්ඨිකා තත්තං’, ඉති සක්කෙ න භාසිතො;

විස්සකම්මො ඉධාගම්ම, මාපෙසි තත්ථ ඉට්ඨිකා.

9.

පභාතෙ ලුද්දකො තත්ථ, සුනඛෙහි වනං අගා;

වොධාරූපෙන දස්සෙසි, ලුද්දකං භුම්මදෙවතා.

10.

ලුද්දකො තං’නුබන්ධන්තො, ගන්ත්වා දිස්වාන ඉට්ඨකා;

අන්තරහිතාය ගොධාය, ඉති චිධන්තසි සො තහිං.

11.

‘‘කාරෙතු කාමො කිර නො, මහාථූපං මහීපති;

උපායනමිදං තස්සං’, ඉති ගන්ත්වා නිවෙදයි.

12.

තස්ස තං වචනං සුත්වා, පියං ජනහි තප්පියො;

රාජා කාරෙසි සක්කාරං, මහන්තං තුට්ඨමානසො.

13.

පුරාපුබ්බුත්තරෙ දෙසෙ, යොජනත්තය මත්ථකෙ;

ආචාර විට්ඨිගාමම්හි, සොළසකරීසෙ කලෙ.

14.

සොවණ්ණ බීජානු’ට්ඨිංසු, විවිධානි පමාණතො;

විදත්ථුක්කට්ඨ මාණානි, අඞ්ගුලිමාණා නිහෙඨතො.

15.

සුවණ්ණ පුණ්ණං තං භූමිං, දිස්වා සඞ්ගාමවාසිකා;

සුවණ්ණ පාහිං ආදාය, ගන්ත්වා රඤ්ඤො නිවෙදයුං.

16.

පුරාපාචින පස්සම්හි, සත්ත යොජන මත්ථකෙ;

ගඞ්ගාපාරෙ තම්බපිට්ඨෙ, තම්බලොහං සමුට්ඨහි.

17.

තඞ්ගාමිකා තම්බලොහ-බීජමාදාය පාතියා;

රාජාන මුපසඞ්කම්ම, තමත්ථඤ්ච නිවෙදයුං.

18.

පුබ්බදක්ඛිණදෙසම්හි, පුරතො චතුයොජනෙ;

සුමන වාපි ගාමම්හි, උට්ඨහිංසු මණීබහූ.

19.

උපල කුරුවින්දෙහි, මිස්සකානෙව ගාමිකා;

ආදාය පාතියාඑව, ගන්ත්වා රඤ්ඤො නිවෙදයුං.

20.

පුරතො දක්ඛිණෙ පස්සෙ, අට්ඨයොජනමත්ථකෙ;

අම්බට්ඨ කොලලෙණම්හි, රජතං උපපජ්ජථ.

21.

නගරෙ වාණිජො එකො, ආදාය සකටෙ බහූ;

මලයා සිඞ්ගීවෙරාදිං, ආනෙතුං මලයං ගතො.

22.

ලෙණස්ස අවිදූරම්හි, සකටානිට්ඨ පාපිය;

පතොදාදාරුනිච්ඡන්තො, ආරුළ්හො තං මහීධරං.

23.

චාටිප්පමාණ තං තත්ථ, පක්කභාරෙන නාමි තං;

දිස්වා පන සලට්ඨිඤ්ච, පාසාණට්ඨඤ්ච තං ඵලං.

24.

වණ්ටෙ තං වාසියා ඡෙත්වා, දස්සාම’ග්ගන්ති චින්තිය;

කාලං ඝොසෙසි සද්ධාය, චත්තාරො’නාසවාගමුං.

25.

හට්ඨො සො තෙ’භිවාදෙත්වා, නිසීදාපිය සාදරො;

වාසියා වණ්ටසාමන්තා, තචං ඡෙත්වා අපස්සයං.

26.

මුඤ්ජිත්වා’වාට පුණ්ණං තං, යූසං පත්තෙහී ආදිය;

චත්තාරො යූස පූරෙතෙ, පත්තෙ තෙසමදාසිසො.

27.

තෙ තං ගහෙත්වා පක්කාමුං,

කාලං ඝොසෙසි සො පුන;

අඤ්ඤෙ ඛිණාසවා ථෙරා,

චත්තාරො තත්ථ ආගමුං.

28.

තෙසං පත්තෙ ගහෙත්වා සො, පත්තාමිඤ්ජහි පූරිය;

අදාසි තෙසං පක්කාමුං, තයො එකො නපක්කමි.

29.

රජතං තස්ස දස්සෙතුං, ඔරොහිත්වා තතො හි සො;

නිසජ්ජ ලෙණාසන්නම්හි, තාමිඤ්ජා පරිභුඤ්ජථ.

30.

සෙසාමිඤ්ජා වාණිජො’පි, භුඤ්ජිත්වා යාවදත්ථකං;

භණ්ඩිකාය ගහෙත්වාන, සෙසථෙරපදානුගො.

31.

අඤ්ජසා ඉමිනා ත්වම්පි, ගච්ඡ දානී උපාසක;

ගන්ත්වාන ථෙරං පස්සිත්වා, වෙය්යාවච්ච මහාසි ච.

32.

ථෙරො ච ලෙණද්වාරෙන, තස්ස මග්ග අමාපයි;

ථෙරං වන්දිය සො තෙන, ගච්ඡන්තො ලෙණමද්දස.

33.

ලෙණ ද්වාරම්හි ඨත්වාන, පස්සිත්වා රජතම්පි සො;

වාසියා ආහනිත්වාන, රජතති විජානිය.

34.

ගහෙත්වෙකං සජ්ඣුපිණ්ඩං, ගන්ත්වාන සකටන්තිකං;

සකටානි ඨපාපෙත්වා, සජ්ඣුපිණ්ඩං තමාදිය.

35.

ලහුං අනුරාධ පුරං, ආගම්ම වරවාණිජො;

දස්සෙත්වා රජතං රඤ්ඤො, තමත්ථම්පි නිවෙදයි.

36.

පුරතො පච්ඡිමෙ පස්සෙ, පඤ්චයොජන මත්ථකෙ;

උරුවෙලපට්ටනෙ මුත්තා, මහාමලක මත්තියො.

37.

පවාලන්තරිකා සද්ධිං, සමුද්දාථලමොක්කමුං;

කෙවට්ටා තා සමෙක්ඛිත්වා, රාසිං කත්වාන එකතො.

38.

පාතියා ආනයිත්වාන, මුත්තා සහ පවාලකා;

රාජාන මුපසඞ්කම්ම, තමත්ථම්පි නිවෙදයුං.

39.

පුරතො උත්තරෙ පස්සෙ, සත්ත යොජන මත්ථකෙ;

පෙළිවාපික ගාමස්ස, වාපිපක්ඛන්තකන්දරෙ.

40.

ජායිංසු වාලුකාපිට්ඨෙ, චත්තාරො උත්තමා මණී;

නීසද පොතප්පමාණා, උම්මාපුප්ඵනිභාසුභා.

41.

තෙ දිස්වා සුනඛො ලුද්දො, අගන්ත්වා රාජසන්තිකං;

‘‘එවරූපා මණීදිට්ඨො, මයා’’ඉති නිවෙදයි.

42.

ඉට්ඨකාදීනි එතානි මහාපුඤ්ඤො මහාමති;

මහාථූපත්ථමුප්පන්නා-න’ස්සොසි තදහෙව සො.

43.

යථානුරූපං සක්කාරං, තෙසං කත්වා සුමානතො;

එතෙ වා රක්ඛකෙ කත්වා, සබ්බානි ආහරාපයි.

44.

ඛෙදම්පි කායජමසය්හමචින්තයිත්වා,

පුඤ්ඤං පසන්නමනසො පචිත හි එවං;

සාධෙති සාධන සතානි සුඛා කරානි,

තස්මා පසන්නමනසො’ව කරෙය්ය පුඤ්ඤන්ති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

මහාථූපසාධනලාභො නාම

අට්ඨවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.

එකූනතිංසතිම පරිච්ඡෙද

ථූපාරම්භො

1.

එවං සමත්තෙ සම්භාරෙ, වෙසාඛපුණ්ණමාසීයං;

පත්තෙ විසාඛනක්ඛත්තෙ, මහාථූපත්ථමාරභි.

2.

හාරෙත්වාන තහිං ථූපං, ථූපඨානමඛාණයි;

සත්ථහත්ථො මහීපාලො, ථිරී කාතුං මනෙකධා.

3.

යොධෙහි ආහරාපෙත්වා, ගුළපාසාණකෙ තහිං;

කූටෙහි ආහනාපෙත්වා, පාසාණෙ චුණ්ණිතෙ අථ.

4.

චම්මවනද්ධ පාදෙහි, මහාහත්ථීහි මද්දයි;

භූමියා ථිරීභාවත්ථං, අත්ථානත්ථවිචක්ඛණො.

5.

ආකාස ගඞ්ගාපතිත-ට්ඨානෙ සතතතින්තකෙ;

මත්තිකා සුඛුමා තත්ථ, සමන්තා තිං සයොජනෙ.

6.

නවනීත මත්තිකා’තෙසා, සුඛුමත්තා පපුච්චති;

ඛීණාසවා සාමණෙරා, මත්තිකා ආහරුං තතො.

7.

මත්තිකා අත්ථරාපෙසි, තත්ථ පාසාණකොට්ටිමෙ;

ඉට්ඨකා අත්ථරාපෙසි, මත්තිකො පරිඉස්සරො.

8.

තස්සො පරිඛරසුධං, කුරුවින්දං තතොපරි;

තස්සො පරිඅයොජාලං, මරුම්බන්තු තතොපරං.

9.

ආහටං සාමණෙරෙහි, හිමවන්තා සුගන්ධකං;

සන්ථරාපෙසි භූමින්දො, ඵළිකන්තු තතොපරි.

10.

සීලායො සන්ථරාපෙසිච්ඡ ඵළිකසන්ථරො පරි;

සබ්බත්ථ මත්තිකාකිච්චෙ, නවනීතව්හයා අහු.

11.

නිය්යාසෙන කපිට්ඨස්ස, සන්නිතෙන රසොදකෙ;

අට්ඨඞ්ගුලං බහලඑතා, ලොහපට්ටං සීලොපරි.

12.

මනොසිලායතිලතෙ-ලසන්නිතාය තතො පරි;

සත්තඞ්ගුලං සජ්ජුපට්ටං, සන්ථරෙසි රථෙසභො.

13.

මහාථූප පතිට්ඨාන-ඨානෙ එවං මහීපති;

කාරෙත්වා පරිකම්මානි, විප්පසන්නෙන චෙතසා.

14.

ආසළ්හී සුක්කපක්ඛස්ස, දිවසම්හි චතුද්දසෙ;

කාරෙත්වා භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, සන්නිපාතමිදං වදි.

15.

මහාචෙතිය මත්ථාය, භදන්තාමඞ්ගලිට්ඨකං;

පතිට්ඨාපෙස්සං ස්වෙ එත්ථ, සබ්බො සඞ්ඝො සමෙතුනො.

16.

බුද්ධ පූජා පයොගෙන, මහාජනහීතත්ථිකො;

‘‘මහාජනො’ පොසථිකො, ගන්ධමාලාදිගණ්හිය.

17.

මහාථූප පතිට්ඨාන-ඨානං යාතු සුවෙ’’ඉති;

චෙතිය ඨාන භූසාය, අමච්චෙ ච නියොජයි.

18.

ආණාපිතා නරින්දෙන, මුනිනො පියගාරවා;

අනෙකෙහි පකාරෙහි, තෙ තං ඨානමලඞ්කරුං.

19.

නගරං සකලඤ්චෙව, මග්ගඤ්චෙව ඉධාගතං;

අනෙකෙහි පකාරෙහි, අලඞ්කාරයි භූපති.

20.

පභාතෙ ච චතුද්වාරෙ, නගරස්ස ඨපාපයි;

නහාපිතෙ නහාපකෙ ච, අප්පකෙ ච බහූතථා.

21.

වත්ථානි ගන්ධමාලා ච, අන්නානි මධුරානි ච;

මහාජනත්ථං භූමින්දො, මහාජනහිතෙ රතො.

22.

පටියත්තානි එතානි, සාදියිත්වා යථාරුචි;

පොරාජානපදාචෙව ථූපඨානමුපාගමුං.

23.

සුමණ්ඩිතෙහි නෙකෙහි, ඨානන්තර විධානතො;

ආරක්ඛිතො අමච්චෙහි, යථාඨානං මහීපති.

24.

සුමණ්ඩිතාහි නෙකාහි, දෙවකඤ්ඤූපමාහි ච;

නාටකීහි පරිබ්බුළ්හො, සුමණ්ඩිත පස්සාධිතො.

25.

චත්තාලීස සහස්සෙහි, නරෙහි පරිවාරිතො;

නානා තූරිය සඞ්ඝුට්ඨො, දෙවරාජ විලාසවා.

26.

මහාථූප පතිට්ඨානං, ඨානාඨාන විචක්ඛණො;

අපරණ්හෙ උපාගඤ්ඡි, නන්දයන්තො මහාජනං.

27.

අට්ඨුත්තරසහස්සං සො, සාටකානිට්ඨපාපිය;

පුටබද්ධානි මජ්ඣම්හි, චතුපස්සෙ තතො පන.

28.

වත්ථානි රාසීංකාරෙසි, අනෙකානි මහීපති;

මධුසප්පි ගුළාදීහි ච, මඞ්ගලත්ථං ඨපාපයි.

29.

නානාදෙසෙහිපා’ගඤ්ඡුං, බහවො භික්ඛවො ඉධ;

ඉධ දීපට්ඨසඞ්ඝස්ස, කා කථාව ඉධාගමෙ.

30.

ථෙරො’ සීති සහස්සානි, භික්ඛූ ආදාය ආගමා;

රාජගහස්ස සාමන්තා, ඉන්දගුත්තො මහාගණී.

31.

සහස්සානි’සිපතනා, භික්ඛූනං ද්වාදසා’දිය;

ධම්මසෙනො මහාථෙරො, චෙතියඨානමාගමා.

32.

සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානි, ආදාය ඉධමාගමා;

පීයදස්සී මහාථෙරො, ජෙතාරාම විහාරතො.

33.

වෙසාලී මහාවනතො, ථෙරොරු බුද්ධරක්ඛිතො;

අට්ඨාරස සහස්සානි, භික්ඛූ ආදාය ආගමා.

34.

කොසම්බී ඝොසිතාරාමා, ථෙරොරු ධම්මරක්ඛිතො;

තිංසභික්ඛුසහස්සානි, ආදාය ඉධ ආගමා.

35.

ආදායුජ්ජෙනීයං ථෙරො, දක්ඛිණ ගිරිතො යති;

චත්තාරීස සහස්සානි, අගොරු සඞ්ඝරක්ඛිතො.

36.

භික්ඛූනං සතසහස්සං, සට්ඨසහස්සානි චා’දිය;

පුප්ඵපුරෙ’සොකරාමා, ථෙරො මිත්තිණ්ණ නාමකො.

37.

දුවෙ සතසහස්සානි, සහස්සානි අසීති ච;

භික්ඛූ ගහෙත්වානු’ත්තිණ්ණො, ථෙරො කස්මිරමණ්ඩලා.

38.

චත්තාරීසත සහස්සානි, සහස්සානි ච සට්ඨි ච;

භික්ඛූ පල්ලවභොගම්හා, මහාදෙවො මහාමතී.

39.

යොනනගරා’ලසන්දාසො, යොන මහාධම්මරක්ඛිතො;

ථෙරො තිංස සහස්සානි, භික්ඛූ ආදාය ආගමා.

40.

වඤ්ඣාටවිවත්තනියා, සෙනාසනා තු උත්තරො;

ථෙරො සට්ඨිසහස්සානි, භික්ඛූ ආදාය ආගමා.

41.

චිත්තගුත්තො මහාථෙරො, බොධිමණ්ඩවිහාරතො;

තිංස භික්ඛුසහස්සානි, ආදියිත්වා ඉධාගමා.

42.

චන්දගුත්තො මහාථෙරො, වනවාසපදෙසතො;

ආගාසීති සහස්සානි, ආදියිත්වා යතී ඉධ.

43.

සූරියගුත්තොමහාථෙරො, කෙලාසම්හා විහාරතො;

ඡන්නවුති සහස්සානි, භික්ඛූආදාය ආගමා.

44.

භික්ඛූනං දීපවාසිනං, ආගතානඤ්ච සබ්බසො;

ගණනාය පරිච්ඡෙදො, පොරාණෙහි න භාසිතො.

45.

සමාගතානං සබ්බෙසං, භික්ඛුනං තං සමාගමෙ;

වුත්තා ඛීණාසවායෙව, තෙ ඡන්නවුතිකොටියො.

46.

තෙ මහාචෙතියඨානං, පරිවාරෙත්වා යථාරහං;

මජ්ඣෙ ඨපෙත්වා ඔකාසං, රඤ්ඤො අට්ඨංසු භික්ඛවො.

47.

පවිසිත්වා තහිං රාජා, භික්ඛුසඞ්ඝං තථා ඨිතං;

දිස්වා පසන්නචිත්තෙන, වන්දිත්වා හට්ඨමානසො.

48.

ගන්ධමාලාහි පූජෙත්වා, කත්වාන තිපදක්ඛිණං;

මජ්ඣෙ පුණ්ණඝටඨානං, පවිසිත්වා සමඞ්ගලං.

49.

සුවණ්ණඛීලෙ පටිමුක්කං, පරිබ්භමනදණ්ඩකං;

රාජතෙන කතං සුද්ධං, සුද්ධපීති බලොදයො.

50.

ගාහයිත්වා අමච්චෙන, මණ්ඩිතෙන සුජාතිනා;

අභිමඞ්ගලභූතෙන, භූතභූතිපරායණො.

51.

මහන්තං චෙතියාවට්ටං, කාරෙතුං කතනිච්ඡයො;

භමාපයිතු මාරද්ධො, පරිකම්මිත භූමියං.

52.

සිද්ධත්ථො නාම නාමෙන, මහාථෙරො මහිද්ධිකො;

තථාකරොන්තං රාජානං, දීඝදස්සී නිවාරයි.

53.

‘‘එවං මහන්තං ථූපඤ්ච, අයං රාජා’රභිස්සති;

ථූපෙ අනිට්ඨිතෙයෙව, මරණං අස්ස හෙස්සති.

54.

භවිස්සති මහන්තො ච, ථූපොදුප්පටිසඞ්ඛරො;

ඉති සො නාගතං පස්සං, මහන්තත්තං නිවාරයි.

55.

සඞ්ඝස්ස ච අනුඤ්ඤාය, ථෙරො සම්භාවනායච;

මහන්තං කත්තුකාමො’පි, ගණ්හිත්වා ථෙරභාසිතං.

56.

ථෙරස්ස උපදෙසෙන, තස්ස රාජා අකාරයි;

මජ්ඣිමං චෙතියාවට්ටං, පතිට්ඨාපෙතුමිට්ඨිකා.

57.

සොවණ්ණරජතෙ චෙව, ඝටෙ මජ්ඣෙට්ඨපාපයි;

අට්ඨට්ඨ අට්ඨිතුස්සාහො, පරිවාරිය තෙ පන.

58.

අට්ඨුත්තරසහස්සඤ්ච, ඨපාපෙසි නවෙ ඝටෙ;

අට්ඨුත්තරෙ අට්ඨුත්තරෙ, වත්ථානං තු සතෙ පන.

59.

ඉට්ඨිකාපවරා අට්ඨ, ඨපාපෙසි විසුං විසුං;

සම්මතෙන අමච්චෙන, භූසිතෙන අනෙකධා.

60.

තතො එකං ගාහයිත්වා, නානාමඞ්ගලසඞ්ඛතෙ;

පුරිත්ථිමදිසාභාගෙ, පඨමං මඞ්ගලිත්ථිකං.

61.

පතිට්ඨාපෙසි සක්කච්චං, මනුඤ්ඤෙ ගන්ධකද්දමෙ;

ජාතිසුමන පුප්ඵෙසු, පූජිතෙසු තහිං පන.

62.

අහොසි පුථවීකම්පො, සෙසා සත්තාපි සත්තහි;

පත්තිට්ඨාපෙස’ මච්චෙහි, මඞ්ගලානි ච කාරයි.

63.

එවං අසාළ්හමාසස්ස, සුක්කපක්ඛෙ’භිසම්මතෙ;

උපොසථෙ පන්නරසෙ, පතිට්ඨාපෙසි ඉට්ඨිකා.

64.

චතුද්දිසං ඨිතෙ තත්ථ, මහාථෙරෙ අනාසවෙ;

වන්දිත්වා පූජයිත්වා ච, සුප්පතිතො කමෙන සො.

65.

පුබ්බුත්තරං දිසං ගන්ත්වා, පියදස්සිං අනාසවං;

වන්දිත්වාන මහාථෙරං, අට්ඨාසි තස්ස සන්තිකෙ.

66.

මඞ්ගලං තත්ථ වඩ්ඪෙන්තො, තස්ස ධම්මමභාසිසො;

ථෙරස්ස දෙසනා තස්ස, ජනස්සා’හොසි සාත්ථිකා.

67.

චත්තාලීසසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

චත්තාලීසසහස්සානං, සොතාපත්තිඵලං අහු.

68.

සහස්සං සකදාගාමි, අනාගාමි ච තත්තකා;

සහස්සංයෙව අරහන්තො, තත්ථ’හෙසුං ගිහීජනා.

69.

අට්ඨාරසසහස්සානි, භික්ඛූභික්ඛුනියො පන;

චුද්දසෙව සහස්සානි, අරහත්තෙ පතිට්ඨයුං.

70.

එවම්පපසන්නමතිමා රතනත්තයම්හි,

චාගාමිමුත්තමනසාජනතාහි තෙන;

ලොකත්ථසිද්ධි පරමා භවතීති ඤත්වා,

සද්ධාදිනෙකගුණයොග රතිං කරෙය්යාති.

සුජනප්පසාදසං වෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ථූපාරම්භො නාම

එකූනතිංසතිමො පරිච්ඡෙදො.

තිංසතිම පරිච්ඡෙද

ධාතුගබ්භරචනො

1.

වන්දිත්වාන මහාරාජා, සබ්බං සඞ්ඝං නිමන්තයි;

‘‘යාවචෙතියනිට්ඨානා, භික්ඛං ගණ්හථ මෙ’’ඉති.

2.

සඞ්ඝො තං නාධිවාසෙසි, අනුපුබ්බෙන සො පන;

යාවන්තො යාව සත්තාහං, සත්තාහමධිවාසනං.

3.

අලත්ථො’පඩ්ඪභික්ඛූහි, තෙ ලද්ධා සුමනො’ව සො;

අට්ඨාරසසු ඨානෙසු, ථූපඨානසමන්තතො.

4.

මණ්ඩපෙ කාරයිත්වාන, මහාදානං පවත්තයි;

සත්ථාහං තත්ථ සඞ්ඝස්ස, තතො සඞ්ඝං විස්සජ්ජයි.

5.

තතො භෙරිං චරාපෙත්වා, ඉට්ඨකා වඩ්ඪකී ලහුං;

සන්නිපාතෙසි තෙ ආසුං, පඤ්චමත්තසතානි හි.

6.

කථං කරිස්සසි නෙ’කො, පුච්ඡිතො ආහ භූපති;

‘‘පෙස්සියානං සතං ලද්ධා, පංසූනං සකටං අහං.

7.

ඛෙපයිස්සාමි එක්කා’හං, තං රාජා පටිබාහයි;

තතො උපඩ්ඪුපඩ්ඪඤ්ච, පංසූ ද්වෙ අම්මණානි ච.

8.

ආහංසු රාජා පටිබාහි, චතුරො තෙපි වඩ්ඪකී;

අථෙකො පණ්ඩිතො බ්යත්තො, වඩ්ඪකී ආහ භූපතිං.

9.

‘‘උදුක්ඛලෙ කොට්ටයිත්වා, අහං සුප්පෙහි වට්ටිතං;

පිංසාපයිත්වා නිසදෙ, එතං පංසූනමම්මණං.

10.

ඉති වුත්තො අනුඤ්ඤාසි, තිණාදිනෙත්ථනො සියුං;

චෙතියම්හීති භූමින්දො, ඉන්දතුල්යපරක්කමො.

11.

‘‘කං සණ්ඨානං චෙතියං තං, කරිස්සසි තුවං ඉති;

පුච්ඡිතං තංඛණංයෙව, විස්සකම්මො තමාවිසි.

12.

සොවණ්ණපාතිං තො යස්ස, පුරාපෙත්වාව වඩ්ඪකී;

පාණිනා වාරිමාදාය, වාරිපිට්ඨියමාහනී.

13.

ඵලික ලොලසදිසං, මහාඵුබ්බුළමුට්ඨහි;

ආහී’දිසං කරිස්සති, තුස්සිත්වාන’ස්ස භූපති.

14.

සහස්සග්ඝං වත්ථයුගං, තථා’ලඞ්කාර පාදුකා;

කහාපනානි ද්වාදස-සහස්සානි ච දාපපි.

15.

‘‘ඉට්ඨකා ආහාරාපෙස්සං, අපීළෙන්තො කථං නරෙ’’;

ඉති රාජා විචින්තෙසි, රත්තිංඤත්වාන තං මරූ.

16.

චෙතියස්ස චතුද්ධාරෙ, ආහරිත්වාන ඉට්ඨකා;

රත්තිං රත්තිං ඨපයිංසු, එකෙකාහපහොනකා.

17.

තං සුත්වා සුමනොරාජා, චෙතියෙ කම්මමාරභි;

අමූලමෙත්ථ කම්මඤ්ච, න කාතබ්බන්ති ඤාපයි.

18.

එකෙකස්මිං දුවාරස්මිං, ඨපාපෙසි කහාපණෙ;

සොළසසතසහස්සානි, වත්ථානිසු බහූනි ච.

19.

විවිධඤ්ච අලඞ්කාරං, ඛජ්ජංභොජ්ජං සපානකං;

ගන්ධමාලාගුළාදිච, මුඛවාසකපඤ්චකං.

20.

‘‘යථාරුචිතං ගණ්හන්තු, කම්මං කත්වා යථාරුචිං;

තෙ තථෙව අපෙක්ඛිත්වා, අදංසු රාජකම්මිකා.

21.

ථූපකම්මසහායත්තං, එකො භික්ඛුනිකාමයං;

මත්තිකාපිණ්ඩමාදාය, අත්තනා අභිසඞ්ඛතං.

22.

ගන්ත්වාන චෙතියට්ඨානං, වඩ්ඪෙත්වා රාජකම්මිකෙ;

අදාසි තං වඩ්ඪකිස්ස, ගණ්හන්තොයෙව ජානිසො.

23.

තස්සා කාරං විදිත්වාන, තත්ථාහොසි කුතූහලං;

කමෙන රාජා සුත්වාන, ආගතො පුච්ඡි වඩ්ඪකී.

24.

දෙව එකෙන හත්ථෙන, පුප්ඵානා’දාය භික්ඛවො;

එකෙන මත්තිකාපිණ්ඩං, දෙන්ති මය්හං අහං පන.

25.

අයං ආගන්තුකො භික්ඛු, අයං නෙවාසිකො ඉති;

ජානාමිනෙවා’ති වචො, සුත්වා රාජාසමප්පයි.

26.

එකොබලත්ථං දස්සෙතුං, මත්තිකා දායකං යතිං;

සො බලතස්ස දස්සෙසි, සො තං රඤ්ඤො නිවෙදයි.

27.

ජාතිමකුලකුම්භෙසො, මහාබොධඞ්ගණෙ තයො;

ඨපාපෙත්වා බලත්ථෙන, රාජා දාපෙසි භික්ඛුනො.

28.

අජානිත්වා පූජයිත්වා, ඨිතස්සෙ’තස්ස භික්ඛුනො;

බලත්ථො තං නිවෙදෙසි, තදා තං ජානි සො යති.

29.

කෙලිවාතෙ ජනපදෙ, පියඞ්ගල්ලනිවාසිකො;

ථෙරො චෙතියකම්මස්මිං, සහායත්තං නිකාමයං.

30.

තස්සිත්ථිකාවඩ්ඪකිස්ස, ඤාතකො ඉධ ආගතො;

තස්සිට්ඨිකා සමත්තෙන, ඤාතො කත්වාන ඉට්ඨකං.

31.

කම්මියෙවඩ්ඪයිත්වාන, වඩ්ඪකිස්ස අදාසිතං;

සො තං තත්ථ නියොජෙසි, කොලාහලමහොසි ච.

32.

රාජා සුත්වාව’ තං ආහ, ‘‘ඤාතුං සක්කා තමිට්ඨිකං’’;

ජානන්තොපි න සක්කාති, රාජානං ආහ වඩ්ඪකී.

33.

‘‘ජානාසි තං ත්වං ථෙරංති’’,

වුත්තො ආමා’’ති භාසිතො;

තං ඤාපනත්ථං අප්පෙසි,

බලත්ථං තස්ස තූපති.

34.

බලත්ථො තෙන තං ඤත්වා, රාජානුඤ්ඤායුපාගතො;

කට්ඨහාලපරිවෙණෙ, ථෙරං පස්සිය මන්තිය.

35.

ථෙරස්ස මගමනාහඤ්ච, ගතිඨානඤ්ච ජානිය;

‘‘තුම්හෙහි සහ ගච්ඡාමි, සකං ගාමං’’න්ති භාසිය.

36.

රඤ්ඤො සබ්බං නිවෙදෙසි, රාජා තස්ස අදාපයි;

වත්ථයුගං සහස්සග්ඝං, මහග්ඝං රත්තකම්බලං.

37.

සාමණකෙ පරික්ඛාරෙ, බහුකෙ සක්ඛරම්පි ච;

සුගන්ධ තෙලනාළිඤ්ච, දාපෙත්වා අනුසාසිතං.

38.

ථෙරෙන සහ ගන්ත්වා සො, දිස්සන්තෙ පියගල්ලකෙ;

ථෙරං සීතාය ඡායාය, සොදකාය නිසීදිය.

39.

සක්ඛරපාණකං දත්වා, පාදෙ තෙලෙන මක්ඛිය;

උපාහනානි යොජෙත්වා, පරික්ඛාරෙ උපානයි.

40.

කුලූපගස්ස ථෙරස්ස, ගහිතා මෙ ඉමෙ මයා;

වත්ථයුගංතු පුත්තස්ස, සබ්බෙ තානි දදාමි වො.

41.

ඉති වත්වාන දත්වා තෙ, ගහෙත්වා ගච්ඡතො පන;

වන්දිත්වා රාජවචසා, රඤ්ඤො සන්දෙසමාහ සො.

42.

මහාථූපෙ කයිරමානෙ, සතියාකම්මකාරකා;

අනෙකසඞ්ඛාහි ජනා, පසන්නා සුගතිං ගතා.

43.

චිත්තප්පසාදමත්තෙන, සුගතෙ ගතිඋත්තමා;

ලබ්භතීති විදිත්වාන, ථූපපූජං කරෙ බුධො.

44.

එත්ථෙව භතියා කම්මං, කරිත්වා ඉත්ථියො දුවෙ;

තාවතිංසම්හි නිබ්බත්තා, මහාථූපම්හි නිට්ඨිතෙ.

45.

ආවජ්ජිත්වා පුබ්බකම්මං, දිට්ඨකම්මඵලා උභො;

ගන්ධමාලා’දියිත්වාන, ථූපං පූජෙතුමාගතා.

46.

ගන්ධමාලාහි පූජෙත්වා, චෙතියං අභිවන්දිසුං;

තස්මිං ඛණෙ භාතිවඞ්ක-වාසී ථෙරො මහාසිවො.

47.

රත්තිභාගෙ මහාථූපං, වන්දිස්සාමීති ආගතො;

තාදිස්වාන මහාසත්ත-පණ්ණිරුක්ඛම පස්සිතො.

48.

අදස්සයිත්වා අත්තානං, පස්සං සම්පත්තිමබ්භුතං;

ඨත්වා තාසං වන්දනාය, පරියොසානෙ අපුච්ඡිතං.

49.

‘‘භාසතෙ සකලො දීපො,

දෙහොභාසෙන වො ඉධ;

කින්නුකම්මං කරිත්වාන,

දෙවලොකං ඉතො ගතා.

50.

මහාථූපෙ කතං කම්මං, තස්ස ආහංසු දෙවතා;

එවං තථාගතෙ හෙව, පසාදො හි මහප්ඵලො.

51.

පුප්ඵධානත්තයං ථූපෙ, ඉට්ඨිකාහි චිතං චිතං;

සමං පථවියා කත්වා, ඉද්ධිමන්තො’ව සීදයුං.

52.

නව වාරෙ චිතං සබ්බං, එවං ඔසීදයිංසු තෙ;

අථ රාජා භික්ඛුසඞ්ඝ-සන්නිපාත මකාරයි.

53.

තත්ථාසීතිසහස්සානි, සන්නිපාතම්හි භික්ඛවො;

රාජා සඞ්ඝමුපාගම්ම, පූජෙත්වා අභිවන්දිය.

54.

ඉට්ඨකොසිදනෙහෙතුං, පුච්ඡි සඞ්ඝො වියාකරි;

‘‘නො සීදනත්ථං ථූපස්ස, ඉද්ධිමන්තෙහි භික්ඛූහි.

55.

කතං එතං මහාරාජ, න ඉදානි කරිස්සතෙ;

අඤ්ඤථත්තමකත්වා තං, මහාථූපං සමාපය.

56.

තං සුත්වා සුමනො රාජා, ථූපකම්මමකාරයි;

පුප්ඵාධානෙසු දසසු, ඉට්ඨිකා දසකොටියො.

57.

භික්ඛුසඞ්ඝො සාමණෙරෙ, උත්තරං සුමනම්පි ච;

‘‘චෙභිය ධාතුගබ්භත්ථං, පාසාණෙ මෙඝවණ්ණකෙ.

58.

ආහරථා’’ති යොජෙසි, තෙ ගන්ත්වා උත්තරං කුරුං;

අසීති රතනායාම, විත්ථාරෙ රවිභාසුරෙ.

59.

අට්ඨඞ්ගුලානි බහලෙ, ගණ්ඨිපුප්ඵනිභෙ සුභෙ;

ඡමෙඝවණ්ණපාසාණෙ, ආහරිංසු ඛණෙතතො.

60.

පුප්ඵධානස්ස උපරි, මජ්ඣෙ එකං නිපාතිය;

චතුපස්සම්හි චතුරො, මඤ්ජූසං විය යොජිය.

61.

එකං පිධානකත්ථාය, දිසාභාගෙ පුරත්ථිමෙ;

අදස්සනං කරිත්වා තෙ, ඨපයිංසු මහිද්ධිකා.

62.

මජ්ඣම්හි ධාතුගබ්භස්ස, තස්ස රාජා අකාරයි;

රතනමයං බොධිරුක්ඛං, සබ්බාකාරමනොරමං.

63.

අට්ඨාරස රතනිකො, ඛන්ධො සාඛාස්ස පඤ්ච ච;

පවාලමයමූලො සො, ඉන්දනීලෙ පතිට්ඨිතො.

64.

සුසුද්ධරජතක්ඛන්ධො, මණිපත්තෙහි සොභිතො;

හෙමමයපණ්ඩුපත්ත, ඵලො පවාළඅඞ්කුරො.

65.

අථ මඞ්ගලිකා තස්ස, ඛන්ධෙ පුප්ඵලතාපි ච;

චතුප්පදානං පන්තීධ, හංසපන්ති ච සොභනා.

66.

උද්ධං චාරුවිතානන්තෙ, මුත්තා කිං කිණිජාලකා;

සුවණ්ණ ඝණ්ටාපන්තීධ, දාමානි ච තහිං තහිං.

67.

විතාන චතුකොණම්හි, මුත්තාදාමකලාපකො;

නවසත සහස්සග්ඝො, එකෙ කො අසිලම්බිතො.

68.

රවිචන්දතාර රූපානි, නානාපදුමකානි ච;

රතනෙහි කතානෙව, ධිතානෙ අප්පිතාන’යුං.

69.

අට්ඨුත්තරසහස්සානි, වත්තානි විවිධානි ච;

මහග්ඝනානාරඞ්ගානි, විතානෙ ලම්බිතාන’යුං.

70.

බොධිං පරික්ඛිපිත්වාන, නානාරතනවෙදිකා;

මහාමලක මුත්තාහි, සන්ථාරෙතු තදන්තරෙ.

71.

නානාරතන පුප්ඵානං, චතුගන්ධූදකස්ස ච;

පුණ්ණා පුණ්ණඝටපන්ති, බොධිමූලෙ කතාන’යුං.

72.

බොධි පාචින පඤ්ඤත්තෙ, පල්ලඞ්කෙකොටිඅග්ඝකෙ;

සොවණ්ණ බුද්ධපටිමං, නිසීදාපෙසි භාසුරං.

73.

සරීරාවයවාතස්සා, පටිමාය යථාරහං;

නානාවණ්ණෙහි රතනෙහි, කතා සුරුචිරා අහුං.

74.

මහාබ්රහ්මා ඨිතො තත්ථ, රාජතච්ඡත්ත ධාරකො;

විජයුත්තරසඞ්ඛෙන, සක්කො ච අභිසෙකදො.

75.

විණාහත්ථො පඤ්චසිඛො, කාළනාගො සනාටිකො;

සහස්සහත්ථො මාරො ච, සහත්තීසහ කිංකරො.

76.

පාචිනපල්ලඞ්කනිභා, තීසු සෙසදිසාසු ච;

කොටිකොටිධනග්ඝා ච, පල්ලඞ්කා අත්ථතා අහුං.

77.

බොධිං උස්සිසකෙ කත්වා, නානාරතනමණ්ඩිතං;

කොටි ධනග්ඝකංයෙව, පඤ්ඤත්තං සයනං අහු.

78.

සත්තසත්තාහ ඨානෙසු, තත්ථ තත්ථ යථාරහං;

අධිකාරෙ අකාරෙසි, බ්රහ්මයාචනමෙව ච.

79.

ධම්මචක්කප්පවත්තඤ්ච, යසපබ්බජනම්පි ච;

භද්දවග්ගිය පබ්බජ්ජං, ජටිලානං දමනම්පි ච.

80.

බිම්බිසාරාගමඤ්චාපි, රාජගෙහප්පවෙසනං;

වෙළුවනස්සගහනං, අසීතිසාවකෙ තථා.

81.

කපිල වත්ථුගමනං, තථා රතන චඞ්කමං;

රාහුලානන්දපබ්බජ්ජං, ගහණං ජෙතවනස්ස ච.

82.

අම්බමූලෙ පාටිහීරං, තාවතිංසම්හි දෙසනං;

දෙවොරොහණපාටිහීරං, ථෙරපඤ්හසමාගමං.

83.

මහාසමය සුත්තන්තං, රාහුලොවාදමෙවච;

මහාමඞ්ගලසුත්තඤ්ච, ධනපාලසමාගමං.

84.

ආළවකඞ්ගුලිමාල, අපලාලදමනම්පි ච;

පාරායනකසමිතිං, ආයුවොස්සජ්ජනං තථා.

85.

සූකරමද්දවග්ගාහං, සිඞ්ගීවණ්ණයුගස්ස ච;

පසන්නොදකපානඤ්ච, පරිනිබ්බාන මෙව ච.

86.

දෙවමනුස්ස පරිදෙවං, ථෙරෙන පාදවන්දනං;

දහනං අග්ගිනිබ්බානං, තත්ථ සක්කාර මෙව ච.

87.

ධාතුවිතඞ්ග දොණෙන, පසාදජනකානි ච;

යෙභුය්යෙන අකාරෙසි, ජාතකානි සුජාතිමා.

88.

වෙස්සන්තර ජාතකන්තු, විත්ථාරෙන අකාරයි;

කුසිනාපුරතො යාව, බොධිමන්ති තථෙව ච.

89.

චතුද්දිසං තෙ චත්තාරො, මහාරාජා ඨිතා අහුං;

තෙත්තිංසදෙව පුත්තා ච, බාත්තිංස ච කුමාරියො.

90.

යක්ඛසෙනාපතිඅට්ඨ, වීසති ච තතො පරි;

අඤ්ජලීපග්ගහාදෙවා, පුප්ඵපුණ්ණඝටා තතො.

91.

නච්චකා දෙවතාචෙව, තූරියවාදක දෙවතා;

ආදාසගාහකා දෙවා, පුප්ඵසාඛා ධරා තථා.

92.

පදුමාදිගාහකා දෙවා, අඤ්ඤෙ දෙවා ච නෙකධා;

රතනග්ඝිය පන්ති ච, ධම්මචක්කාන මෙව ච.

93.

ඛග්ගධරාදෙවපන්ති, දෙවාපාතිධරා තථා;

තෙසං සීසෙ පඤ්චහත්ථා, ගන්ධතෙලස්ස පූරිතා.

94.

දුකූලවට්ටිකා පන්ති, සදාපඤ්ජලිතා අහු;

ඵලිකග්ඝියෙ චතුක්කණ්ණෙ, එකෙකො ච මහාමණි.

95.

සුවණ්ණමණි මුත්තානං, රාසියො වජිරස්ස ච;

චතුක්කණ්ණෙසු චත්තාරො, කථා’හෙසුං පභස්සරා.

96.

මෙදවණ්ණකපාසාණ, භිත්තියංයෙව උජ්ජලා;

විජ්ජාතා අප්පිතා ආසුං, ධාතුගබ්භෙවිභූසිතා.

97.

රූපකානෙත්තසබ්බානි, ධාතුගබ්භෙ මනොරමෙ;

ඝනකොට්ටි මහෙමස්ස, කාරාපෙසි මහීපති.

98.

කම්මාධිට්ඨායකො එත්ථ, සබ්බං සංවිදහි ඉමං;

ඉන්දගුත්තො මහාථෙරො, ඡළභිඤ්ඤො මහාමතී.

99.

සබ්බං රාජිද්ධියා එතං, දෙවතානඤ්ච ඉද්ධියා;

ඉද්ධියා අරියානඤ්ච, අසම්බාධං පතිට්ඨිතං.

100.

නිට්ඨන්තං සුගතඤ්ච පූජියතමං ලොකුත්තමං නිත්තමං;

ධාතු තස්ස විචුණ්ණිතං ජනහිතං ආසිංසතා පූජිය;

පුඤ්ඤං තං සමමිච්ච’චෙච්ච මතිමා සද්ධාගුණලඞ්කතො;

තිට්ඨන්තං සුගතං විය’ස්ස මුනිනො ධාතු ච සම්බූජයෙ.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ධාතුගබ්භරචනො නාම

තිංසතිමො පරිච්ඡෙදො.

එකතිංසතිම පරිච්ඡෙද

ධාතුනිධානං

1.

ධාතුගබ්භම්හි කම්මානි, නිට්ඨාපෙත්වා අරින්දමො;

සන්නිපාතං කාරයිත්වා, සඞ්ඝස්ස ඉධමබ්රවි.

2.

ධාතුගබ්භම්හි කම්මානි, මයා නිට්ඨාපි තානි හි;

සුවෙ ධාතුං නිධෙස්සාමි, භන්තෙ ජානාථ ධාතුයො’’.

3.

ඉදං වත්වා මහාරාජා, නගරං පාවිසී තතො;

ධාතු ආහරකං භික්ඛුං, භික්ඛුසඞ්ඝො විචින්තිය.

4.

සොණුත්තරං නාමයතිං, පූජාපරිවෙණවාසි කං;

ධාතාහරණ කම්මම්හි, ඡළභිඤ්ඤං නියොජයි.

5.

චාරිකං චරමානම්හි, නාථෙ ලොකහිතායහි;

නන්දුත්තරො’ති නාමෙන, ගඞ්ගාතීරම්හි මාණවො.

6.

නිමන්තෙත්වා’භිසම්බුද්ධං, සහ සඞ්ඝං අභොජයි;

සත්ථාපයොගපට්ඨානෙ, සසඞ්ඝොනාවමාරුහි.

7.

තත්ථ භද්දජිථෙරො තු, ඡළභිඤ්ඤො මහිද්ධිකො;

ජලපක්ඛලිතට්ඨානං, දිස්වා භික්ඛූ ඉදං වදී.

8.

‘‘මහා පනාදභූතෙන, මයා වුත්තො සුවණ්ණයො;

පාසාදො පතිතො එත්ථ, පඤ්චවීසතියොජකො.

9.

තං පාපුණිත්වා ගඞ්ගාය, ජලං පක්ඛිලි තං ඉධ;

භික්ඛූ අසද්දහන්තා තං, සත්ථුනො තං නිවෙදයුං.

10.

සත්ථා’හ ‘‘කඞ්ඛං භික්ඛුනං, විනොදෙහී’’තිසොතතො;

ඤාපෙතුං බ්රහ්මලොකෙ’පි, වසවත්තිසමත්ථ තං.

11.

ඉද්ධියා නභමුග්ගන්ත්වා, සත්තතාලසමෙ ඨිතො;

දූස්සථූපං බ්රහ්මලොකෙ, ඨපෙත්වා වඩ්ඪිතෙ කරෙ.

12.

ඉධා’නෙත්වා දස්සයිත්වා, ජනස්ස පුන තං තහිං;

ඨපයිත්වා යථාඨානෙ, ඉද්ධියා ගඞ්ගාමාගතො.

13.

පාදඞ්ගුට්ඨෙන පාසාදං, ගහෙත්වා ථුපිකායසො;

උස්සාපෙත්වාන දස්සෙත්වා, ජනස්ස ඛිපි තං තහිං.

14.

නන්දුත්තරො මාණවකො, දිස්වා තං පාටිහාරියං;

පරායත්තමහං ධාතුං, පහුආනයිතුං සියං.

15.

ඉති පත්ථයි තෙනෙතං, සඞ්ඝො සොණුත්තරං යතිං;

තස්මිං කම්මෙ නියොජෙසි, සොළසවස්සිකං අපි.

16.

‘‘ආහරාමි කුතො ධාතුං’’, ඉති සඞ්ඝමපුච්ඡිසො;

කථෙසි සඞ්ඝො ථෙරස්ස, තස්ස තා ධාතුයො ඉති.

17.

‘‘පරිනිබ්බාන මඤ්චම්හි, නිපන්නො ලොක නායකො;

ධාතූහිපිලොකහි තං, කාතුං දෙවින්ද මබ්රුවි.

18.

දෙවින්ද’ට්ඨසු දොණෙසු, මම සාරිරධාථුසු;

එකං දොණං රාමගාමෙ, කොළියෙහි ච සක්කතං.

19.

නාගලොකං තතො නිතං, තතො නාගෙහි සක්කතං;

ලංකාදිපෙ මහාථූපෙ, නිධානාය භවිස්සති.

20.

මහාකස්සපත්ථෙරොපි, දීඝදස්සී මහායති;

ධම්මාසොක නරින්දෙන, ධාතුවිත්ථාරකාරකො.

21.

රාජගහස්ස සාමන්තෙ, රඤ්ඤා අජාතසත්තුනා;

කාරාපෙන්තො මහාධාතුං, නිධානං සාධු සඞ්ඛතං.

22.

සත්ත දොණානි ධාතූනං, ආහරිත්වාන කාරයි;

රාමගාමම්හි දොණන්තු, සත්තුචිත්තඤ්ඤුන’ග්ගහි.

23.

මහාධාතුනිධානං තං, ධම්මාසොකොපි භූපති;

පස්සිත්වා අට්ඨමං දොණං, ආණාපෙතුංමකිං අකා.

24.

මහාථූපෙ නිධානත්ථං, විහිතං තං ජිනෙනි’ති;

ධම්මාසොකං නිවාරෙසුං, තත්ථ ඛිණාසවායති.

25.

රාමගාමම්හි ථූපොතු, ගඞ්ගාතීරෙ කතො තතො;

භිජ්ජිගඞ්ගාය ඔඝෙන, සොතු ධාතු කරණ්ඩකො.

26.

සමුද්දං පවිසිත්වාන, ද්විධා භින්නෙ ජලෙ තහිං;

නානාරතනපිට්ඨම්හි, අට්ඨාරස්මිං සමාකුලො.

27.

නාගා දිස්වා කරණ්ඩං තං, කාළනාගස්ස රාජිනො;

මඤ්ජෙරිකනාගභවනං, උපගම්ම නිවෙදයුං.

28.

දසකොටිසහස්සෙහි, ගන්ත්වා නාගෙහි සො තහිං;

ධාතූ තා අභිපූජෙන්තො, නෙත්වාන භවනං සකං.

29.

සබ්බරතනමයං ථූපං, තස්සොපරිඝරං තථා;

මාපෙත්වා සහ නාගෙහි, සදා පූජෙසි සාදරො.

30.

ආරක්ඛාමහතී තත්ථ, ගන්ත්වා ධාතුඉධානය;

සුවෙ ධාතුනිධානඤ්හි, භූමිපාලො කරිස්සති’’.

31.

ඉච්චෙවං සඞ්ඝවචනං, සුත්වා සාධූති සො පන;

පත්තබ්බකාලං පෙක්ඛන්තො, පරිවෙණ මගාසකං.

32.

භවිස්සති සුවෙ ධාතු, නිධානන්ති මහීපති;

චාරෙසි නගරෙ භෙරිං, සබ්බ කිච්චං විධාය තං.

33.

නගරං සකලඤ්චෙව, ඉධාගාමිඤ්ච අඤ්ජසං;

අලඞ්කාරයි සක්කච්චං, නගරෙ ච විභූසයි.

34.

සක්කො දෙවානමින්දො ච, ලංකාදීපමසෙසකං;

ආමන්තෙත්වා විස්සකම්මං, අලඞ්කාරයිනෙකධා.

35.

නගරස්ස චතුද්වාරෙ, වත්තභත්තංහි නෙකධා;

මහාජනොපභොගත්ථං, ඨපාපෙසි නරාධිපො.

36.

උපොසථෙ පන්නරසෙ, අපරන්හෙ සුමානසො;

පණ්ඩිතො රාජකිච්චෙසු, සබ්බාලඞ්කාර මණ්ඩිතො.

37.

සබ්බාහි නාටකත්ථීහි, යොධෙහි සායුධෙහි ච;

මහතා ච බලොඝෙන, හත්ථිවා ජිරථෙහි ච.

38.

නානාවිධවිභූසෙහි, සබ්බතො පරිවාරිතො;

ආරුය්හ සුරථං අට්ඨා, සුසෙත ච සුසින්ධවං.

39.

භූසිතං කණ්ඩූලං හත්ථිං, කාරෙත්වා පුරතොසුභං;

සුවණ්ණචඞ්ගොටධරො, සොතච්ඡත්තස්ස හෙට්ඨාතො.

40.

අට්ඨුත්තර සහස්සානි, නාගරනාරියො සුභා;

සුපුණ්ණඝටභූසායො, තං රට්ඨං පරිවාරයුං.

41.

නානාපුප්ඵසමුග්ගානි, තථෙව දණ්ඩදීපිකා;

තත්තකා තත්තකා එව, ධාරයිත්වාන ඉත්ථියො.

42.

අට්ඨුත්තර සහස්සානි, දාරකා සමලඞ්කතා;

ගහෙත්වා පරිවාරෙසුං, නානාවණ්ණධජෙ සුභෙ.

43.

නානාතූරියඝොසෙහි, අනෙකෙහි තහිං තහිං;

හත්ථසරථසද්දෙහි, භිජ්ජන්තෙ විය භූතලෙ.

44.

යන්තො මහාමෙඝවනං, සිරියා සො මහායසො;

යන්තෙ’ව නන්දනවනං, දෙවරාජා අසොභථ.

45.

රඤ්ඤො නිග්ගමනාරම්භෙ, මහාතූරිය රවංපුරෙ;

පරිවෙණෙ නිසින්නො’ව, සුත්වා සොණුත්තරො යති.

46.

නිමුජ්ජිත්වා පුථුවියා, ගන්ත්වාන නාගමන්දිරං;

නාගරාජස්ස පුරතො, තත්ථ පාතූරහුලහුං.

47.

වුට්ඨාය අභිවාදෙත්වා, පල්ලඞ්කෙ තං නිවෙසීල;

සක්කරිත්වාන නාගින්දො, පුච්ඡි ආගත දෙසකං.

48.

තස්මිං වුත්තෙ අථොපුච්ඡි, ථෙරාගමනකාරණං;

පත්වා’ධිකාරං සබ්බං සො, සඞ්ඝ සන්දෙස මබ්රුවි.

49.

මහාථූපෙ නිධානත්ථං, බුද්ධෙන විහිතා ඉධ;

තව හත්ථගතා ධාතු, දෙහිතා කිර මෙ තුවං.

50.

තං සුත්වා නාගරාජාසො, අතීව දොමනස්සි තො;

‘‘පහූ අයඤ්හි සමණො, බලක්කාරෙන ගණ්හිතුං.

51.

තස්මා අඤ්ඤත්ථ නෙතබ්බා, ධාතුයො’’ඉති චින්තිය;

තත්ථ ඨිතං භාගිනෙය්යං, ආකාරෙන නිවෙදයි.

52.

නාමෙන වාසුලදත්තො, ජානිත්වා තස්ස ඉඞ්ගිතං;

ගන්ත්වා තං චෙතියඝරං, ගිලිත්වාන කරණ්ඩකං.

53.

සිනෙරුපාදං ගන්ත්වාන, කුණ්ඩලාවට්ටකොසයි;

තියොජනසතං දීඝො, භොගොයොජනවට්ටවා.

54.

අනෙකානි සහස්සානි, මාපෙත්වාන ඵණානි ච;

ධූපායති පජ්ජලති, සයිත්වා සො මහිද්ධිකො.

55.

අනෙකානි සහස්සානි, අත්තනා සදිසෙ අහි;

මාපයිත්වා සයාපෙසි, සමන්තා පරිවාරිතෙ.

56.

බහූ දෙවා ච නාගා ච, ඔසරිංසු තහිං තදා;

‘‘යුද්ධං උභින්නං නාගානං, පසිස්සාම මයං’’ඉති.

57.

මාතුලො භාගිනෙය්යෙන, හටාතා ධාතුයො ඉති;

ඤත්වා’නහ ථෙරං තං, ධාතුනත්ථි මෙ සන්තිකෙ ඉති.

58.

ආදිතොප්පභුතිථෙරො, තාසං ධාතූනමාගමං;

වත්වාන නාගරාජං තං, ‘‘දෙහි ධාතූ’’ති අබ්රුවි.

59.

අඤ්ඤථා සඤ්ඤාපෙතුං තං, ථෙරං සො උරගාධිපො;

ආදාය චෙතිය ඝරං, ගන්ත්වා තං තස්ස වණ්ණයි.

60.

අනෙකධා අනෙකෙහි, රතනෙහි සුසඞ්ඛතං;

චෙතියං චෙතියඝරං, පස්ස භික්ඛු සුනිම්මිතං.

61.

ලංකාදීපම්හි සකලෙ, සබ්බානි රතනානිපි;

සොපානන්තෙ පාටිකම්පි, නාග්ඝන්ත’ඤ්ඤෙසු කා කථා.

62.

මහාසක්කාරඨානම්හා, අප්පසක්කාරඨාන කං;

ධාතූනං නයනං නාම, නයුත්තං භික්ඛුවො ඉදං.

63.

‘‘සච්චාභිසමයො නාම, තුම්හාකං හීන විජ්ජති;

සච්චාභිසමයඨානං, නෙතුං යුත්තඤ්හි ධාතුයො’’.

64.

‘‘සංසාර දුක්ඛ මොක්ඛාය, උප්පජ්ජන්ති තථාගතා;

බුද්ධස්සායමධිප්පායො, තෙනනෙස්සාම ධාතුයො.

65.

ධාතුනිධානං අජ්ජෙ’ව, සො හි රාජා කරිස්සති;

තස්මා පපඤ්චමකරිත්වා, ලහුං මෙ දෙහි ධාතුයො’’.

66.

නාගොආහසචෙ භන්තෙ, තුවං පස්සසි ධාතුයො;

ගහෙත්වා යාහි තං ථෙරො, තික්ඛත්තුං තං භණාපිය.

67.

සුඛුමං කරං මාපයිත්වා, ථෙරො තත්රඨිතො’වසො;

භාගිනෙය්යස්ස වදනෙ, හත්ථං පක්ඛිප්ප තාවදෙ.

68.

ධාතුකරණ්ඩං ආදාය, ‘‘තිට්ඨ නාගා’’ති භාසිය;

නිමුජ්ජිත්වා පථවියං, පරිවෙණම්හි උට්ඨහි.

69.

නාගරාජා ගතො භික්ඛු, අම්හෙහි වඤ්චිතො’’ඉති;

ධාතු ආනයනත්ථාය, භාගිනෙය්යස්ස පාහිණි.

70.

භාගිනෙය්යො’ථ කුච්ඡිම්හි, අපස්සිත්වා කරණ්ඩකං;

පරිදෙවමානො ආගන්ත්වා, මාතුලස්ස නිවෙදයි.

71.

තදා සො නාගරාජාපි, ‘‘වඤ්චිතම්හ මයං’’ඉති;

පරිදෙවි නාගා සබ්බෙපි, පරිදෙවිංසු පීළිතා.

72.

භික්ඛු නාගස්ස විජයෙ, තුට්ඨා දෙවා සමාගතා;

ධාතුයො පූජයන්තාතා, තෙනෙව සහ ආගමුං.

73.

පරිදෙවමානා ආගන්ත්වා, නාගා සඞ්ඝස්ස සන්තිකෙ;

බහුධා පරිදෙවිංසු, ධාතාහරණ දුක්ඛිතා.

74.

තෙසං සඞ්ඝො’නුකම්පාය, ථොකං ධාතුමදාපයි;

තෙ තෙන තුට්ඨා ගන්ත්වාන, පූජා භණ්ඩානි ආහරුං.

75.

සක්කො රතනපල්ලඞ්කං, සොණ්ණචඞ්කොටමෙව ච;

ආදාය සහ දෙවෙහි, තං ඨානං සමුපාගතො.

76.

ථෙරස්ස උග්ගතඨානෙ, කාරිතෙ විස්සකම්මුනා;

පතිට්ඨපෙත්වා පල්ලඞ්කං, සුභෙ රතනමණ්ඩපෙ.

77.

මාතුකරණ්ඩමාදාය, තස්ස ථෙරස්ස හත්ථතො;

චඞ්කොටකෙ ඨපෙත්වාන, පල්ලඞ්කෙ පවරෙඨපි.

78.

බ්රහ්මා ඡත්තමධාරෙසි, සන්තුස්සිතො වාළබීජනිං;

මණිතාලවණ්ටං සුයාමො, සක්කො සඞ්ඛං තුසොදකං.

79.

චත්තාරො තු මහාරාජා, අට්ඨංසු ඛග්ගපාණිනො;

සමුග්ගහත්ථා තෙත්තිංස, දෙවපුත්තා මහිද්ධිකා.

80.

පාරිච්ඡත්තක පුප්ඵෙහි, පූජයන්තා තහිංඨිතා;

කුමාරියොතු ද්වත්තිංස, දණ්ඩදීපධරා ඨිතා.

81.

පලාපෙත්වා දුට්ඨයක්ඛෙ, යක්ඛසෙනාපති පන;

අට්ඨවීසති අට්ඨංසු, ආරක්ඛං කුරුමානකා.

82.

වීණං වාදයමානො’ව, අට්ඨා පඤ්චසිඛො තහිං;

රඞ්ගභූමිං මාපයිත්වා, තිම්පරුතුරිය ඝොසවා.

83.

අනෙකදෙවපුත්තා ච, සාධුගීතප්පයොජකා;

මහාකාළො නාගරාජා, ථුයමානො අනෙකධා.

84.

දිබ්බතූරියානි වජ්ජන්ති, දිබ්බසංගීති වත්තති;

දිබ්බගන්ධාදිවස්සානි, වස්සපෙන්ති ච දෙවතා.

85.

සො ඉන්දගුත්තථෙරොතු, මාරස්ස පටිබාහනං;

චක්කවාළසමං කත්වා, ලොහච්ඡත්තමමාපයි.

86.

මාතූනං පුරතො චෙව, තත්ථ තත්ථ ච පඤ්චසු;

ඨානෙසු ගණසජ්ඣායං, කරිංස්ව ඛිලභික්ඛවො.

87.

තත්ථා’ගමා මහාරාජා, පහට්ඨො දුට්ඨගාමණි;

සීසෙනා’දාය ආනීතෙ, චඞ්කොටම්හි සුවණ්ණයෙ.

88.

ඨපෙත්වා ධාතු චඞ්කොටං, පතිට්ඨාපිය ආසනෙ;

ධාතුං පූජීය වන්දිත්වා, ඨිතො පඤ්චලීකො තහිං.

89.

දිබ්බච්ඡත්තාදිකානෙත්ථ, දිබ්බගන්ධාදිකානි ච;

පස්සිත්වා දිබ්බතූරියාදි-සද්දෙ සුත්වා ච ඛත්තියො.

90.

අපස්සිත්වා බ්රහ්මදෙවො, තුට්ඨො අච්ඡරියබ්භුතො;

ධාතුඡත්තෙන පූජෙසි, ලංකාරජ්ජෙ’භිසිඤ්චි ච.

91.

‘‘දිබ්බච්ඡත්තං මානුසඤ්ච, විමුත්තිච්ඡත්තමෙව ච;

ඉති තිච්ඡිත්තධාරිස්ස, ලොකනාථස්ස සත්ථුනො.

92.

තික්ඛත්තුමෙව මෙ රජ්ජං, දම්මී’ති හට්ඨමානසො;

තික්ඛත්තුමෙව ධාතූනං, ලංකාරජ්ජමදාසිසො.

93.

පූජයන්තො ධාතුයොතා, දෙවෙහි මානුසෙහි ච;

සහ චඞ්කොටකෙහෙව, සීසෙනාදාය ඛත්තියො.

94.

භික්ඛුසඞ්ඝ පරිබ්යුළ්හො, කත්වා ථූපං පදක්ඛිණං;

පාචිනතො ආහරිත්වා, ධාතුගබ්භම්හි ඔතරි.

95.

අරහන්තො ඡන්නවුති-කොටියො ථූපමුත්තමං;

සමන්තා පරිවාරෙත්වා, අට්ඨංසු කතපඤ්ජලී.

96.

ඔතරිත්වා ධාතුගබ්භං, මහග්ඝෙ සයනෙසුභෙ;

ඨපෙස්සාමිති චින්තෙන්තෙ, පීතිපුණ්ණනරිස්සරෙ.

97.

සධාතු ධාතුචඞ්කොටො, උග්ගන්ත්වා තස්ස සීසතො;

සත්තතාලප්පමාණම්හි, ආකාසම්හි ඨිතො තතො.

98.

සයං කරණ්ඩො විවරි, උග්ගන්ත්වා ධාතුයො තතො;

බුද්ධවෙසං ගහෙත්වාන, ලක්ඛණෙබ්යඤ්ජනුජ්ජලං.

99.

ගණ්ඩම්බමූලෙ බුද්ධො’ව, යමකං පාටිහාරියං;

අකංසු ධරමානෙන, සුගතෙන අධිට්ඨිතං.

100.

තං පාටිහාරියං දිස්වා, පසන්නෙකග්ගමානසා;

දෙවාමනුස්සා අරහත්තං, පත්තා ද්වාදස කොටියො.

101.

සෙසා ඵලත්තයං පත්තා, අතීතා ගණනාපථං;

හිත්වා’ථ බුද්ධවෙසං තා, කරණ්ඩම්හි පතිට්ඨයුං.

102.

තතො ඔරුය්හ චඞ්කොටො, රඤ්ඤො සීසෙ පතිට්ඨහි;

සහින්දගුත්තථෙරෙන, නාටකීහි ච සො පන.

103.

ධාතුගබ්භංපරිහරං, පත්වාන සයනං සුභං;

චඞ්කොටං රතනපල්ලඞ්කෙ, ඨපයිත්වා ජුතින්ධරො.

104.

ධොවිත්වාන පුනොහත්ථෙ, ගන්ධවාසිත වාරිනා;

චතුජ්ජාතියගන්ධෙන, උබ්බතෙත්වා සගාරවො.

105.

කරණ්ඩං විවරිත්වාන, තාගහෙත්වාන ධාතුයො;

ඉති චින්තයි භූමින්දො, මහාජනහිතත්ථිකො.

106.

අනාකුලං කෙහිචිපි, යදි හෙස්සන්ති ධාතුයො;

ජනස්ස සරණං හුත්වා, යදි ඨස්සන්ති ධාතුයො.

107.

සත්ථුනිපන්නාකාරෙන, පරිනිබ්බානමඤ්චකෙ;

නිපජ්ජන්තු සුපඤ්ඤත්තෙ, සයනම්හි මහාරහෙ.

108.

ඉති චින්තිය සො ධාතූ, ඨපෙසි සයනුත්තමෙ;

තදා කාරා ධාතුයො ච, සහිංසු සයනුත්තමෙ.

109.

ආසළ්හීසුක්කපක්ඛස්ස, පන්නරසඋපොසථෙ;

උත්තරාසළ්හනක්ඛත්තෙ, එවං ධාතුපතිට්ඨිතා.

110.

සහ ධාතුපතිට්ඨානා, අක්ඛම්පිත්ථ මහාමහී;

පාටිහීරානිනෙකානි, පවත්තිංසු අනෙකධා.

111.

රාජා පසන්නොධාතුතා, සෙතච්ඡත්තෙන පූජයි;

ලංකාය රජ්ජං සකලං, සත්තාහානි අදාසි ච.

112.

කායෙ ච සබ්බාලඞ්කාරං, ධාතුගබ්භම්හි පූජයි;

තථානාටකියො’මච්ඡා, පරිසා දෙවතාපි ච.

113.

වත්ථගුළඝතාදීනි, දත්වා සඞ්ඝස්ස භූපති;

භික්ඛූහි ගණසජ්ඣායං, කාරෙත්වා’ඛිලරත්තියං.

114.

පුනාහනි පුරෙභෙරිං, චාරෙසි ‘‘සකලා ජනා;

වින්දන්තු ධාතුසත්තාහං, ඉමං’’ති ජනතාහිතො.

115.

ඉන්දගුත්තො මහාථෙරො, අදිට්ඨාසි මහිද්ධිකො;

‘‘ධාතු වන්දිතුකාමායෙ, ලංකාදීපම්හි මානුසා.

116.

තඞ්ඛණංයෙව ආගන්ත්වා, වන්දිත්වා ධාතුයො ඉධ;

යථා සකං ඝරං යන්තු’’, තං යථාධිට්ඨිතං අහු.

117.

සො මහාභික්ඛුසඞ්ඝස්ස, මහාරාජා මහායසො;

මහාදානං පවත්තෙත්වා, තං සත්තාහං නිරන්තරං.

118.

ආචික්ඛිධාතුගබ්භම්හි, කිච්චං නිඨාපිතං මයා;

ධාතුගබ්භපිධානංතු, සඞ්ඝො ජානිතුමරහති.

119.

සඞ්ඝො තෙ ද්වෙ සාමණෙරෙ, තස්මිං කම්මෙ නියොජයි;

පිදහිංසු ධාතුගබ්භං, පාසාණෙනා’හටෙන තෙ.

120.

‘‘මාලෙත්ථ මා මිලායන්තු, ගන්ධාසුස්සන්තුමා ඉමෙ;

මා නිබ්බායන්තු දීපාව, මා කිඤ්චාපි විවජ්ජතු.

121.

මෙදවණ්ණ ඡ පාසාණා, සන්ධියන්තුනිරන්තරා’’;

ඉති ඝීණාසවා එත්ථ, සබ්බමෙතං අධිට්ඨයුං.

122.

ආණාපෙසි මහාරාජා, ‘‘යථාසත්තිං මහාජනො;

ධාතුනිධානකානෙ’ත්ථ, කරොතූ’’ති හිතත්ථිකො.

123.

මහාධාතුනිධානස්ස, පිට්ඨිම්හි ච මහාජනො;

අකා සහස්ස ධාතුනං, නිධානානි යථාබලං.

124.

පිදහාපියතං සබ්බං, රාජාථූපං සමාපයි;

චතුරස්ස ච යඤ්චෙත්ථ, චෙතියම්හි සමාපයි.

125.

පුඤ්ඤානි එවමමලානි සයඤ්චසන්තො,

කුබ්බන්ති සබ්බවිභවුත්තමපත්ති හෙතු;

කාරෙන්ති චාපිහි’ඛිලා පරිසුද්ධචිත්තා,

නානාවිසෙසජානතා පරිවාරහෙතූ’’ති.

සුජනප්පසාද සංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ධාතුනිධානං නාම

එකතිංසතිමො පරිච්ඡෙදො.

ද්වත්තිංසතිම පරිච්ඡෙද

තුසිතපුරගමනං

1.

අනිට්ඨිතෙ ඡත්තකම්මෙ, සුධාකම්මෙ ච චෙතියෙ;

මාරණන්තිකරොගෙන, රාජා ආසි ගිලානකො.

2.

තිස්සං පක්කොසයිත්වා සො, කනිට්ඨං දීඝවාපිතො;

‘‘ථූපෙ අනිට්ඨිතං කම්මං, නිට්ඨාපෙහීති අබ්රවි.

3.

භාතුනො දුබ්බලත්තාසො, තුන්නවායෙහි කාරිය;

කඤ්චුකං සුද්ධවත්ථෙහි, තෙන ඡාදිය චෙතියං.

4.

චිත්තකාරෙහි කාරෙසි, වෙදිකං තත්ථ සාධුකං;

පන්තිපුණ්ණඝටානඤ්ච, පඤ්චඞ්ගුලකපන්තිකං.

5.

ඡත්තාකාරෙහි කාරෙසි, ඡත්තං වෙළුමයං තථා;

ඛරපත්තමයෙ චන්ද-සූරියෙ මුද්ධවෙදියං.

6.

ලාඛාකුඞ්කුමකෙහෙ’තං, චිත්තයිත්වා සුචිත්තිතං;

රඤ්ඤො නිවෙදයි’’ථූපෙ, කත්තබ්බං නිට්ඨිතං’’ඉති.

7.

සිවිකාය නිපජ්ජිත්වා, ඉධාගන්ත්වා මහීපති;

පදක්ඛිණං කරිත්වාන, සිවිකායෙ’ව චෙතියං.

8.

වන්දිත්වා දක්ඛිණද්වාරෙ, සයනෙ භූමිසන්ථතෙ;

සයිත්වා දක්ඛිණපස්සෙන, සො මහාථූප මුත්තමං.

9.

සයිත්වා වාමපස්සෙස, ලොහපාසාද මුත්තමං;

පස්සන්තො සුමනො ආසි, භික්ඛුසඞ්ඝපුරෙක්ඛතො.

10.

ගිලානපුච්ඡනත්ථාය, ආගතාහි තතො තතො;

ඡන්නවුතිකොටියො භික්ඛූ, තස්මිං ආසුං සමාගමෙ.

11.

ගණසජ්ඣායමකරුං, වග්ගබන්ධෙන භික්ඛවො;

ථෙරපුත්තාභයං ථෙරං, තත්ථා’දිස්වා මහීපති.

12.

අට්ඨවීස මහායුද්ධං, යුජ්ඣන්තො අපරාජයං;

යො සො න පච්චුදාවත්තො, මහායොධො වසී මම.

13.

මච්චුයුද්ධම්හි සම්පත්තෙ, දිස්වා මඤ්ඤෙ පරාජයං;

ඉදානි සො මං නො පෙති, ථෙරො ථෙරපුත්තභයො.

14.

ඉති චින්තයි සොථෙරො, ජානිත්වා තස්ස චින්තිතං;

කරින්දනදියා සිසෙ, වසං පඤ්ජලිපබ්බතෙ.

15.

පඤ්චඛීණාසවසත-පරිවාරෙන ඉද්ධියා;

නභසාගම්ම රාජානං, අට්ඨාසි පරිවාරිය.

16.

රාජා දිස්වා පසන්නො තං, පුරතො ච නිසීදිය;

තුම්හෙ දසමහායොධෙ, ගණ්හිත්වාන පුරෙ අහං.

17.

යුජ්ඣිං ඉදානි එකො’ව, මච්චුනා යුද්ධමාරභිං;

මච්චුසත්තුං පරාජෙතුං, න සක්කොමී’’ති ආහ ච.

18.

ආහ ථෙරො ‘‘මහාරාජ-මා භායි මනුජාධිප;

කිලෙසසත්තුං අජිත්වා, අජෙය්යො මච්චුසත්තුකො.

19.

සබ්බම්පි සඞ්ඛාරගතං, අවස්සංයෙව භිජ්ජති;

‘‘අනිච්චා සබ්බසඞ්ඛාරා’’, ඉති වුත්තංහි සත්ථුනා.

20.

ලජ්ජා සාරජ්ජරහිතා, බුද්ධෙපෙ’ති අනිච්චතා;

තස්මා අනිච්චා සඞ්ඛාරා, දුක්ඛා’නත්තාති චින්තය.

21.

දුතියෙ අත්තාභාවෙපි, ධම්මච්ඡන්දො මහාහිතෙ;

උපට්ඨිතෙ දෙවලොකෙ, හිත්වා දිබ්බං සුඛං තුවං.

22.

ඉධාගම්ම බහුං පුඤ්ඤං, අකාසි ච අනෙකධා;

කරණම්පෙකරජ්ජස්ස, සාසනුජ්ජොතනායතෙ.

23.

මහාපුඤ්ඤකතං පුඤ්ඤං, යාවජ්ජදිවසා තයා;

සබ්බංනුස්සරමෙවං තෙ, සුඛං සජ්ජු භවිස්සති.

24.

ථෙරස්සවචනං සුත්වා, රාජා අත්තමනො අහු;

‘‘අවස්සයො මච්චුයුද්ධෙපි, ත්වං මෙ සී’’ති අභාසිතං.

25.

තදා ච ආහරාපෙත්වා, පහට්ඨො පුඤ්ඤ පොත්ථකං;

වාචෙතුං ලෙඛකං ආහ, සො තං වාචෙසි පොත්ථකං.

26.

එකූනසතවිහාරා, මහාරාජෙන කාරිතා;

එකූනවීසකොටීහි, විහාරො මරිච වට්ටි ච.

27.

උත්තමො ලොහපාසාදො,

තිංසකොටීහි කාරිතො;

මහාථූපෙ අනග්ඝානි,

කාරිතා චතුවීසති.

28.

මහාථූපම්හි සෙසානි, කාරිතානි සුබුද්ධිනා;

කොටිසහස්සං අග්ඝන්ති, මහාරාජා’’ති වාචයි.

29.

‘‘කොට්ඨනාමම්හි මලයෙ, අක්ඛක්ඛායික ඡාතකෙ;

කුණ්ඩලානි මහග්ඝානි, දුවෙ දත්වාන ගණ්හිය.

30.

ඛීණාසවානං පඤ්චන්නං, මහාථෙරාන මුත්තමො;

දින්නො පසන්නචිත්තෙන, කඞ්ගුඅම්බිලපිණ්ඩකො.

31.

චූළඞ්ගනිය යුද්ධම්හි, පරාජිත්වා පලායතා;

කාලං ඝොසාපයිත්වාන, ආගතස්ස විහායසා.

32.

ඛීණාසවස්ස යතිනො, අත්තානමනපෙක්ඛිය;

දින්නං සරකභත්ත’න්ති, වුත්තෙ ආහ මහීපති.

33.

විහාරමහසත්තාහෙ, පාසාදස්ස මහෙතථා;

ථූපාරම්භෙ තු සත්තාහෙ, තථා ධාතුනිධානකෙ.

34.

චාතුද්දිසස්ස උභතො, සඞ්ඝස්ස උභතො මයා;

මහාරහං මහාදානං, අවිසෙසං පවත්තිතං.

35.

මහාවෙසාඛපූජා ච, චතුවීසති කාරයි;

දීපෙ සඞ්ඝස්ස තික්ඛත්තුං, තිචීවරමදාපයි.

36.

සත්තසත්ත දිනානෙව, දීපෙ රජ්ජමහං ඉමං;

පඤ්චක්ඛත්තුං සාසනම්හි, අදාසිං හට්ඨමානසො.

37.

සතතං ද්වාදසඨානෙ, සප්පිනා සුද්ධවට්ටියා;

දීපසහස්සං ජාලෙසිං, පූජෙන්තො සුගතං අහං.

38.

නිච්චං අට්ඨාරසඨානෙ, වජ්ජෙහි විහිතං අහං;

ගිලාන භත්තභෙසජ්ජං, ගිලානානමදාපයිං.

39.

චතුත්තාලීසඨානම්හි, සඞ්ඛතං මධුපායසං;

තත්තකෙස්වෙව ඨානෙසු, තෙලුල්ලොපකමෙව ච.

40.

ඝතෙ පක්කෙ මහාජාල, පූවෙ ඨානම්හි තත්තකෙ;

තථෙව සහ භත්තෙහි, නිච්ච එමව අදාපයිං.

41.

උපොසථෙසු දිවසෙසු, මාසෙ මාසෙ ච අට්ඨසු;

ලංකාදීපෙ විහාරෙසු, දීප තෙලමදාපයිං.

42.

ධම්මදානං මහන්තන්ති, සුත්වා අමිසදානතො;

ලොහ පාසාදතො හෙට්ඨා, සඞ්ඝමජ්ඣම්හි ආසනෙ.

43.

‘‘ඔසාරෙස්සාමි සඞ්ඝස්ස, මඞ්ගලසුත්ත’’මිච්චහං;

නිසින්නො ඔසාරයිතුං, නාසක්ඛිං සඞ්ඝගාරවා.

44.

තතොප්පභුති ලංකාය, විහාරෙසු තහිං තහිං;

ධම්මකථං කථාපෙසිං, සක්කරිත්වාන දෙසකෙ.

45.

ධම්මකථික ස්සෙකස්ස, සප්පිඵාණිතසක්ඛරං;

නාළිං නාළිමදාපෙසිං, දාපෙසිං චතුරඞ්ගුලං.

46.

මුට්ඨිකං යට්ඨිමධුකං, දාපෙසිං සාටකද්වයං;

සබ්බංපිස්සරියෙ දානං, නමෙ හාසෙසි මානසං.

47.

ජීවිතං අනපෙක්ඛිත්වා, දුග්ගතෙන සතා මයා;

දින්න දාන ද්වයංයෙව, තං මෙ හාසෙසි මානසං.

48.

තං සුත්වා අභයො ථෙරො, තං දානද්වයමෙව සො;

රඤ්ඤො චිත්තප්පසාදත්ථං, සං වණ්ණෙසි අනෙකධා.

49.

තෙසු පඤ්චසු ථෙරෙසු, කඞ්ගුඅම්බිලගාහකො;

මලිය දෙව මහාථෙරො, සුමනකූටම්හි පබ්බතෙ.

50.

නවන්නං භික්ඛුසතානං, දත්වා තං පරිභුඤ්ජි සො;

පථවීචාලකො ධම්ම, සුත්තථෙරො තු තං පන.

51.

කල්යාණිකවිහාරම්හි, භික්ඛූනං සංවිභාජිය;

දසද්ධස තසඞ්ඛානං, පරිභොග මකාසයං.

52.

තලඞ්ගර වාසිකො ධම්ම, දින්නත්ථෙරො පියඞ්ගුකෙ;

දීපෙ දසසහස්සානං, දත්වාන පරිභුඤ්ජිතං.

53.

මඞ්ගණවාසිකො ඛුද්ද, තිස්සත්ථෙරො මහිද්ධිකො;

කෙලාසෙ සට්ඨිසහස්සානං, දත්වාන පරිභුඤ්ජි තං.

54.

මහාබ්යග්ඝො ච ථෙරො තං, උක්කනගරවිහාරකෙ;

දත්වා සතානං සත්තානං, පරිභොගමකාසයං.

55.

සරකභත්තගාහී තු, ථෙරො පියඞ්ගුදීපකෙ;

ද්වාදස භික්ඛුසහස්සානං, දත්වාන පරිභුඤ්ජිතං.

56.

ඉති වත්වා’භයත්ථෙරො, රඤ්ඤො හාසෙසි මානසං;

රාජා චිත්තං පසාදෙත්වා, තං ථෙරං ඉධ මබ්රුවි.

57.

‘‘චතුවීසතිවස්සානි, සඞ්ඝස්ස උපකාරකො;

අහ මෙවං හොතු කායො’පි, සඞ්ඝස්ස උපකාරකො.

58.

මහාථූප දස්සනඨානෙ, සඞ්ඝස්ස කම්මමාළකෙ;

සරීරං සඞ්ඝදාසස්ස, තුම්හෙ ඣාපෙථ මෙ’’ඉති.

59.

කනිට්ඨං ආහ ‘‘භො තිස්ස, මහාථූපෙ අනිට්ඨිතං;

නිට්ඨාපෙහි තුවං සබ්බං, කම්මං සක්කච්ච සාධුකං.

60.

සායං පාතො ච පුප්ඵානි, මහාථූපම්හි පූජය;

තික්ඛත්තුං උපහාරඤ්ච, මහාථූපස්ස කාරය.

61.

පටියාදිතඤ්ච යං වත්තං, මයා සුගත සාසනෙ;

සබ්බං අපරිහාපෙත්වා, තාත වත්තය තං තුවං.

62.

සඞ්ඝස්ස තාත කිච්චෙසු, මා පමජ්ජිත්ථ සබ්බදා’’;

ඉතං තං අනුසාසිත්වා, තුණ්හී ආසි මහීපති.

63.

තඞ්ඛණං ගණසජ්ඣායං, භික්ඛුසඞ්ඝො අකාසි ච;

දෙවතා ඡ රථෙ චෙව, ඡහි දෙවෙහි ආනයුං.

64.

යාචුං විසුං විසුං දෙවා, රාජානං තෙ රථෙ ඨිතා;

‘‘අම්හාකං දෙවලොකං ත්වං, එහි රාජමනොරමං’’.

65.

රාජා තෙසං වචො සුත්වා, ‘‘යාව ධම්මං සුණොමහං;

අධිවාසෙථ තාවා’’ති, හත්ථාකාරෙන වාරයි.

66.

වාරෙති ගණසජ්ඣාය, මීභි මන්ත්වාන භික්ඛවො;

සජ්ඣායං ඨපයුං රාජා, පුච්ඡිතං ඨානකාරණං.

67.

‘‘ආගමෙථා’’ති සඤ්ඤාය, දින්නත්තා’ති වදිංසු තෙ;

රාජා ‘‘නෙතං තථා භන්තෙ’’, ඉති වත්වාන තං වදි.

68.

තං සුත්වාන ජනා කෙචි, ‘‘භීතො මච්චුභයා අයං;

ලාලප්පතී’’ති මඤ්ඤිංසු, තෙසං කඞ්ඛාවිනොදනං.

69.

කාරෙතුං අභයත්ථෙරො, රාජානං එවමාහ සො;

‘‘ජානාපෙතුං කථං සක්කා, ආනීතා තෙ රථා’’ඉති.

70.

පුප්ඵදානං ඛිපාපෙසි, රාජ නභසි පණ්ඩිතො;

තානි ලග්ගානි ලම්බිංසු, රථීසාසු විසුං විසුං.

71.

ආකාසෙ ලම්බමානානි, තානි දිස්වා මහාජනො;

කඞ්ඛං පටිවිනොදෙසි, රාජා ථෙරමභාසිතං.

72.

‘‘කතමො දෙවලොකො හි,

රම්මො භන්තෙ’’ති සො බ්රුවි;

‘‘තුසිනානං පුරං රාජ,

රම්මං’’ඉති සතං මතං.

73.

බුද්ධභාවාය සමයං, ඔලොකෙන්තො මහාදයො;

මෙත්තෙය්යො බොධිසත්තො හි, වසතෙ තුසිතෙ පුරෙ.

74.

ථෙරස්ස වචනං සුත්වා, මහාරාජා මහාමතී;

ඔලොකෙන්තො මහාථූපං, නිපන්නොව නිමීලයි.

75.

චවිත්වා තංඛණංයෙව, තුසිතා අහටෙ රථෙ;

නිබ්බත්තිත්වා ඨිතොයෙව, දිබ්බදෙහො අදිස්සථ.

76.

කතස්ස පුඤ්ඤකම්මස්ස, ඵලං දස්සෙතුමත්තනො;

මහාජනස්ස දස්සෙන්තො, අත්තානං සමලඞ්කතං.

77.

රථට්ඨොයෙව තික්ඛත්තුං, මහාථූපං පදක්ඛිණං;

කත්වාන ථූපං සඞ්ඝඤ්ච, වන්දිත්වා තුසිතං අගා.

78.

නාටකියො ඉධාගන්ත්වා, මකුටං යත්ථ මොචයුං;

‘‘මකුටමුත්තසාලා’’ති, එත්ථ සාලා කතා අහු.

79.

චිතකෙ ඨපිතෙ රඤ්ඤෙ, සරීරම්හි මහාජනො;

යත්ථාරවි ‘‘රාවවට්ටි-සාලා’’නාම තහිං අහු.

80.

රඤ්ඤො සරීරං ඣාපෙසුං, යස්මිං නිස්සීමමාළකෙ;

සො එව මාළකො එත්ථ, වුච්චතෙ ‘‘රාජ මාළකො’’.

81.

දුට්ඨගාමණිරාජා සො, රාජා නාමාරහො මහා;

මෙත්තෙය්යස්ස භගවතො, හෙස්සති අග්ගසාවකො.

82.

රඤ්ඤො පිතා පිතා තස්ස,

මාතා මාතා භවිස්සති;

සද්ධාතිස්සො කනිට්ඨො තු,

දුතියො හෙස්සති සාවකො.

83.

සාලිරාජකුමාරො යො,

තස්ස රඤ්ඤො සුතො තුසො;

මෙත්තෙය්යස්ස භගවතො,

පුත්තොයෙව භවිස්සති.

84.

එවං යො කුසලපරො කරොති පුඤ්ඤං,

ඡාදෙන්තො අනියතපාපකං බහුම්පි;

සො සග්ගං සකලෙ රමි වො පයාති තස්මා,

සප්පඤ්ඤො ස තතරතො භවෙය්ය පුඤ්ඤෙති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

තුසිතපුරගමනං නාම

ද්වත්තිංසතිමො පරිච්ඡෙදො

තෙත්තිංසතිම පරිච්ඡෙද

දසරාජකො

1.

දුට්ඨගාමණිරඤ්ඤො තු, රජ්ජෙඨිතා ජනා අහූ;

සාලිරාජකුමාරොති, හස්සාසි විස්සුතො සුතො.

2.

අතීව ධඤ්ඤො සො ආසි, පුඤ්ඤකම්මරතො සදා;

අතීව චාරුරුපාය, සත්තො චණ්ඩාලියා අහු.

3.

අසොකමාලාදෙවිංතං, සම්බන්ධං පුබ්බජාතියා;

රූපෙනා’ති පියායන්තො, සො රජ්ජං නෙවකාමයි.

4.

දුට්ඨගාමණිභාතා’සො, සද්ධාතිස්සො තදච්ඡයෙ;

රජ්ජං කාරෙස්සා’භිසිත්තො, අට්ඨාරස්ස සමා’සමො.

5.

ඡක්කකම්මං සුධාකම්මං, හත්ථිපාකාරමෙව ච;

මහාථූපස්ස කාරෙසි, සො සද්ධාකතනාමකො.

6.

දීපෙන ලොහපාසාදො, උඩ්ඩිය්හිත්ථ සුසඞ්ඛතො;

කාරෙසි ලොහපාසාදං, පුන සො සත්තභූමකං.

7.

නවුතිසතසහස්සග්ඝො, පාසාදො ආසි සො තදා;

දක්ඛිණගීරිවිහාරං, කල්ලකලෙණ මෙව ච.

8.

කුළුම්බාලවිහාරඤ්ච, තථාපෙත්තඞ්ග වාලිකං;

වෙලඞ්ගවට්ටිකඤ්චෙව, දුබ්බලවාපිතිස්සතං.

9.

දුරතිස්සකවාපිඤ්ච, තථාමාතුවිහාරකං;

කාරෙසි ආදීඝවාපිං, විහාරංයොජන යොජනෙ.

10.

දීඝවාපිවිහාරඤ්ච, කාරෙසි සහචෙතියං;

නානාරතනකච්ඡන්නං, තත්ථ කාරෙසි චෙතියෙ.

11.

සන්ධියං සන්ධියං තත්ථ, රථචක්කප්පමාණකං;

සොවණ්ණමාලං කාරෙත්වා, ලග්ගාපෙසි මනොරමං.

12.

චතුරාසීතිසහස්සානං, ධම්මක්ඛන්ධානමිස්සරො;

චතුරාසීතිසහස්සානි, පූජාචාපි අකාරයි.

13.

එවං පුඤ්ඤානි කත්වා සො, අනෙකානි මහීපති;

කායස්සභෙදා දෙවෙසු, තුසිතෙසු’පපජ්ජථ.

14.

සද්ධාතිස්සපකාරාජෙ, වසන්තෙ දීඝවාපියං;

ලජ්ජීතිස්සො ජෙට්ඨසුතො, ගිරිකුම්භිමනාමකං.

15.

විහාරං කාරයි රම්මං, තංකනිට්ඨසුතො පන;

ථුල්ලත්ථනො අකාරෙසි, විහාරං කන්දරව්හයං.

16.

පිතරා ථුල්ලත්ථනකො, භාතුසන්තිකමායතා;

සහෙවා’හ විහාරස්ස, සඞ්ඝභොගත්ථමත්තනො.

17.

සද්ධාතිස්සෙඋපරතෙ, සබ්බෙ’මච්චා සමාගතා;

ථූපාරාමෙ භික්ඛුසඞ්ඝං, සකලං සන්නිපාතිය.

18.

සඞ්ඝානුඤ්ඤායරට්ඨස්ස, රක්ඛණත්ථං කුමාරකං;

අභිසිඤ්චුං ථුල්ලත්ථනං, තං සුත්වා ලජ්ජීතිස්සතො.

19.

ඉධාගන්ත්වා ගහෙත්වා තං, සයං රජ්ජමකාරයි;

මාසඤ්චෙව දසාහඤ්ච, රාජා ථුල්ලත්ථනො පන.

20.

තිස්සොසමං ලජ්ජීතිස්සො, සඞ්ඝො හුත්වා අනාදරො;

‘‘න ජානිංසු යථාවුඩ්ඪං’’ මීති තං පරිභාසයි.

21.

පච්ඡා සඞ්ඝං ඛමාපෙත්වා, දණ්ඩකම්මත්ථමිස්සරො;

තීණි සතසහස්සානි, දත්වාන උරුචෙතියෙ.

22.

සිලාමයානි කාරෙසි, පුප්ඵයානානි තීණිසො;

අථො සතසහස්සෙන, චිතාපෙසි ච අන්තරා.

23.

මහාථූපථූපාරාමානං, භූමිංභූමිස්සරො සමං;

ථූපාරාමෙ ච ථූපස්ස, සිලාකඤ්චුක මුත්තමං.

24.

ථූපාරාමස්ස පුරතො, සිලාථූපකමෙව ච;

ලජ්ජීකාසනසාලඤ්ච, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස කාරයි.

25.

කඤ්චුකං කණ්ටකෙ ථූපෙ, කාරාපෙසි සිලාමයං;

දත්වාන සතසහස්සං, විහාරෙ චෙතියව්හයෙ.

26.

ගිරිකුම්භිලනාමස්ස, විහාරස්ස මහම්හි සො;

සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානං, තිචීවරමදාපයි.

27.

අරිට්ඨවිහාරං කාරෙසි, තථාකන්දරහිනකං;

ගාමිකානඤ්ච භික්ඛූනං, භෙසජ්ජානි අදාපයි.

28.

කිමිච්ඡකං තණ්ඩුලඤ්ච, භික්ඛුනීනමදාපයි;

සමානව’ඨමාසඤ්ච, රජ්ජං සො කාරයී ඉධ.

29.

මතෙ ලජ්ජිකතිස්සම්හි, කනිට්ඨො තස්ස කාරයි;

රජ්ජං ඡළෙව වස්සානි, ඛල්ලාටනාගනාමකො.

30.

ලොහපාසාදපරිවාරෙ, පාසාදෙ’ති මනොරමෙ;

ලොහපාසාදසොභත්ථං, එසො ද්වත්තිංසකාරයි.

31.

මහාථූපස්ස පරිතො, චාරුනො හෙමමාලිනො;

වාලිකඞ්ගණමරියාදං, පාකාරඤ්ච අකාරයි.

32.

සොවකුරුන්දපාසකං, විහාරඤ්ච අකාරයි;

පුඤ්ඤකම්මානිචඤ්ඤානි, කාරාපෙසි මහීපති.

33.

තං මහාරත්තතොනාම, සෙනාපති මහීපතිං;

ඛල්ලාටනාගරාජානං, නගරෙයෙව අග්ගහි.

34.

තස්ස රඤ්ඤො කනිට්ඨොතු, වට්ටගාමණිනාමකො;

තං දුට්ඨසෙනාපතිකං, හන්ත්වා රජ්ජමකාරයි.

35.

ඛල්ලාටනාගරඤ්ඤොසො, පුත්තකං සකභාතුනො;

මහාචූලිකනාමානං, පුත්තඨානෙ ඨපෙසි ච.

36.

තම්මාතරං නුළාදෙවිං, මහෙසිඤ්ච අකාසිසො;

පීතිඨානෙ ඨිතතා’ස්ස, පීතිරාජාති අබ්රවුං.

37.

එවං රජ්ජෙ’භිසිත්තස්ස, තස්ස මාසම්හි පඤ්චමෙ;

රොහණෙ නකුලනගරෙ, එකො බ්රාහ්මණචෙටතො.

38.

තියො නාම බ්රාහ්මණස්ස, වචො සුත්වා අපණ්ඩිතො;

චොරො අසු මහාතස්ස, පරිවාරො අහොසි ච.

39.

සගණාසත්තදමිළා, මහාතිත්ථම්හි ඔතරුං;

තදා බ්රාහ්මණතියො ච, තෙ සත්තදමිළාපිච.

40.

ඡක්කත්ථාය විසජ්ජෙසුං, ලෙඛං භූපතිසන්තිකං;

රාජා බ්රාහ්මණතියස්ස, ලෙඛං පෙසෙසි නීතිමා.

41.

‘‘රජ්ජං තව ඉදානෙව, ගණ්හ ත්වං දමිළෙ’’ ඉති;

සාධූති සො දමිළෙහි, යුජ්ඣි ගණ්හිංසු තෙ තු තං.

42.

තතො තෙ දමිළා යුද්ධං, රඤ්ඤා සහ පවත්තයුං;

කොළම්බාලකසාමන්තා, යුද්ධෙ රාජා පරාජිතො.

43.

තිත්ථාරාමදුවාරෙන, රථාරුළ්හො පලායති;

පණ්ඩුකාභයරාජෙන, තිත්ථාරාමොහි කාරිතො;

වාසිතො ච තදා ආසි, එකවීසති රාජුසූ.

44.

තං දිස්වා පලායන්තං, නිගණ්ඨොගිරිනාමකො;

‘‘පලායති මහාකාළ-සීහළො’’ති භුසං රවි.

45.

තං සුත්වාන මහාරාජා, ‘‘සිද්ධෙ මම මනොරථෙ;

විහාරං එත්ථ කාරෙස්සං’’, ඉච්චෙවං චින්තයී තදා.

46.

සගබ්භං අනුලාදෙවිං, අග්ගහී රක්ඛියා ඉති;

මහාචූළ මහානාග-කුමාරෙචාපී රක්ඛියෙ.

47.

රථස්ස ලහුභාවත්ථං, ඩත්වා චූළාමණිංසුභං;

ඔතාරෙසි සොමදෙවිං, තස්ස’නුඤ්ඤාය භූපති.

48.

යුද්ධායගමනෙයෙව, පුත්තකෙ ද්වෙ ච දෙවියො;

ගාහයිත්වාන නික්ඛන්තො, සඞ්කිතො සො පරාජයෙ.

49.

අසක්කුණිත්වා ගාහෙතුං, පත්තං භුත්තං ජිනෙන තං;

පලායිත්වා වෙස්සගීරි-වනෙ අභිනියියිසො.

50.

කුත්ථික්කුලමහාතිස්ස-ථෙරො දිස්වා තහං තු තං;

භත්තං පාදා අනාමට්ඨං, පිණ්ඩදානං විවජ්ජිය.

51.

අථ කෙතකිපත්තම්හි, ලිඛිත්වා හට්ඨමානසො;

සඞ්ඝභොගං විහාරස්ස, තස්ස පාදාමහීපති.

52.

තතො ගන්ත්වා සිලාසොබ්භ-කණ්ඩකම්හි වසී තතො;

ගන්ත්වාන මාතුවෙලඞ්ගෙ, සාලගලසමීපගො.

53.

තත්ථද්දස දිට්ඨපුබ්බං, ථෙරං ථෙරො මහීපතිං;

උපට්ඨාකස්ස අප්පෙසි, තනසිවස්ස සාධුකං.

54.

තස්ස සො තනසිවස්ස, රට්ඨිකස්ස’න්තිකෙ තහිං;

රාජා චුද්දසවස්සානි, වසී තෙන උපට්ඨිතො.

55.

සත්තසු දමීළෙස්වෙ’කො, සොමාදෙවිං මදාවහං;

රාගරත්තො ගහෙත්වාන, පරතීරමගාලහුං.

56.

එකොපත්තං දසබලස්ස, අනුරාධපුරෙ ඨිතං;

ආදාය තෙන සන්තුට්ඨො, පරතීරමගාලහුං.

57.

පුළහත්ථො තු දමිළො, තීණිවස්සානි කාරයි;

රජ්ජං සෙනාපතිං කත්වා, දමිළං බාහියව්හයං.

58.

පුළහත්ථං ගහෙත්වා තං, දූරෙ වස්සානි බාහීයො;

රජ්ජං කාරෙසි තස්සා’සි, පණයමාරො චමූපති.

59.

බාහීයං තං ගහෙත්වාන, රාජා’සි පණයමාරකො;

සත්තවස්සානි තස්සා’සි, පිළයමාරො චමූපති.

60.

පණයමාරං ගහෙත්වා සො, රාජාසි පීළයමාරකො;

සත්තමාසානි තස්සාසි, දාඨියො තු චමූපති.

61.

පීළයමාරං ගහෙත්වා සො, දාඨියො දමිළො පන;

රජ්ජං’නුරාධනගරෙ, දුවෙ වස්සානි කාරයි.

62.

එවං දමිළරාජූනං, තෙසං පඤ්චන්නමෙවහි;

හොන්ති චුද්දසවස්සානී, සත්තමාසා ච උත්තරිං.

63.

ගතාය තු නිවාසත්ථං, මලයෙ’නුලදෙවියා;

භරියාකනසිවස්ස, පාදාපහරි පච්ඡියං.

64.

කුජ්ඣිත්වා රොදමානාසා, රාජානං උපසකිමි;

තං සුත්වා තනසිවොසො, මනුමාදාය නික්ඛමි.

65.

දෙවියා වචනං සුත්වා, තස්ස ආගමනා පුරා;

ද්විපුත්තං දෙවිමාදාය, තතො රාජා’පි නික්ඛමි.

66.

ධනුං සන්ධාය ආයන්තං, සීවං විජ්ඣි මහාසීවො;

රාජා නාමං භාවයිත්වා, අකාසි ජිනසඞ්ගහං.

67.

අලත්ථ අට්ඨාමච්චෙච, මහන්තෙ යොධසම්මතෙ;

පරිවාරො මහාආසී, පරිහාරො ච රාජිනො.

68.

කුම්භීලකමහාතිස්ස-ථෙර දිස්වා මහායසො;

අච්ඡගල්ලවිහාරම්හි, බුද්ධපූජමකාරයි.

69.

වත්ථුං සොධෙතුමාරුළ්හො, අකාසචෙතියඞ්ගණං;

කවිසීසෙ අමච්චම්හි, ඔරොහන්තොමහීපති.

70.

ආරොහන්තො සදෙවිකො, දිස්වා මග්ගෙ නිසින්නකං;

‘‘න නිපන්නො’’ති කුජ්ඣිත්වා, කවිසීසං අඝාතයි.

71.

සෙසා සත්තඅමච්චාවි, නිබ්බින්නා තෙන රාජිනා;

තස්ස’න්තිකා පලායිත්වා, පක්කමන්තා යථාරුචි.

72.

මග්ගෙ විලුත්තා චොරෙහි, විහාරං හම්බුගල්ලකං;

පවිසිත්වාන අද්දක්ඛුං, තිස්සත්ථෙරං බහුස්සුතං.

73.

චතුනෙකායිකො ථෙරො, යථාලද්ධානි දාපයි;

වත්ථඵාණිතතෙලානි, තණ්ඩුලා පාහුණා තථා.

74.

අස්සත්ථකාලෙ ථෙරො සො,

‘‘කුහිංයාතා’’ති පුච්ඡිතෙ;

අත්තානං ආවීකත්වා තෙ,

තං පවත්තිං නිවෙදයුං.

75.

‘‘කාරෙතුං කෙහි සක්කා නු, ජිනසාසනපග්ගහං;

දමිළෙහි වා’ථ රඤ්ඤා, ඉති පුට්ඨා තු තෙ පන.

76.

‘‘රඤ්ඤො සක්කා’’ති ආහංසු, සඤ්ඤාපෙත්වාන තෙ ඉති;

උභො තිස්ස මහාතිස්ස-ථෙරා ආදාය තෙ තතො.

77.

රාජිනො සන්තිකං නෙත්වා, අඤ්ඤමඤ්ඤං ඛමාපයුං;

රාජා ච තෙ අමච්චා ච, ථෙරො එව මයාචයුං.

78.

සිද්ධෙ කම්මෙ පෙසිතෙනො, ගන්තබ්බං සන්තිකං ඉති;

ථෙරා දත්වා පටිඤ්ඤං තෙ, යථාඨානමගඤ්ඡිසුං.

79.

අනුරාධපුරං රාජා, ආගන්ත්වාන මහායසො;

දාඨිකං දමිළං හන්ත්වා, සයං රජ්ජමකාරයි.

80.

තතො නිගණ්ඨාරාමං තං, විද්ධංසෙත්වා මහීපති;

විහාරං කාරයි තත්ථ, ද්වාදස පරිවෙණකං.

81.

මහාවිහාරපට්ඨානා, ද්වීසු වස්සස තෙසු ච;

සත්තරසසු වස්සෙසු, දසමාසා’මිකෙසු ච.

82.

තථා දිනෙසු දසසු, අතික්කන්තෙසු සාදරො;

අභයගිරි විහාරංසො, පතිට්ඨාපෙසි භූපති.

83.

අක්කොසියිත්වා තෙ ථෙරෙ, තෙසු පුබ්බුපකාරිනො;

තං මහාතිස්ස ථෙරස්ස, විහාරං මානදො අදා.

84.

ගිරිස්ස යස්මා ගාරාමෙ, රාජා කාරෙසි සොභයො;

තස්මා’භය ගිරිත්වෙව, විහාරො නාමකො අහු.

85.

ආණාපෙත්වා සොමාදෙවිං,

යථා ඨානෙ ඨපෙසිසො;

තස්සාතන්නාමකං කත්වා,

සොමාරාම මකාරයි.

86.

රථා ඔරොපිතා සා හි, තස්මිංඨානෙ වරඞ්ගනා;

කද්දම්බපුප්ඵ ගුම්බම්හි, නිලිනා තත්ථ අද්දස.

87.

මුත්තයන්තං සාමණෙරං, මග්ගං හත්ථෙන ඡාදිය;

රාජා තස්ස වචො සුත්වා, විහාරං තත්ථ කාරයි.

88.

මහාථූපස්සුත්තරතො,

චෙතියං උච්චවත්ථුකං;

සිලා සොභකණ්ඩකං නාම,

රාජා සොයෙව කාරයි.

89.

තෙසු සත්තසු යොධෙසු, උත්තියො නාම කාරයි;

නගරම්හා දක්ඛිණතො, විහාරං දක්ඛිණව්හයං.

90.

තත්තෙව මූලවොකාස, වීහාරං මූලනාමකො;

අමච්චො කාරයී තෙන, සොපි තංනාමකො අහු.

91.

කාරෙසි සාලියාරාමං, අමච්චො සාලියව්හයො;

කාරෙසි පබ්බතාරාමං, අමච්චො පබ්බතව්හයො.

92.

උත්තරතිස්සරාමන්තු, තිස්සාමච්චො අකාරයි;

විහාරෙ නිට්ඨිතෙ රම්මෙ, තිස්සථෙර මුපච්චතෙ.

93.

‘‘තුම්හාකං පටිසන්ථාර, වසෙන’ම්හෙහි කාරිතෙ;

විහාරෙ දෙම තුම්හාකං, ඉති වත්වා අදංසු ච.

94.

ථෙරො සබ්බත්ථවාසෙසි, තෙ තෙ භික්ඛූ යථා රහං;

අමච්චා’දංසු සඞ්ඝස්ස, විවිධෙ සමණාරහෙ.

95.

රාජා සකවිහාරම්හි, වසන්තෙ සමුපට්ඨහි;

පච්චයෙහි අනුනෙහි, තෙන තෙ බහවො අහුං.

96.

ථෙරං කුලෙහී සංසට්ඨං, මහාතිස්සොති විස්සුතං;

කුලසංසට්ඨ දොසෙන, සඞ්ඝො තං නීහරි ඉතො.

97.

තස්ස සිස්සො බහලමස්සු-

තිස්සත්ථෙරොති පිස්සුතො;

කුද්ධො’භයගිරිං ගන්ත්වා,

වසි පක්ඛං වහං තහිං.

98.

තතොප්පභුති තෙ භික්ඛූ, මහාවිහාරනාගමුං;

එවං තෙ’භයගිරිකා, නිග්ගතා ථෙරවාදතො.

99.

පභින්නා’භයගිරිකෙහි, දක්ඛිණවිහාරිකායති;

එවං තෙ ථෙරවාදීහි, පභින්නා භික්ඛවො ද්විධා.

100.

මහා අභයභික්ඛූ තෙ, වඩ්ඪෙතුං දීපවාසිනො;

වට්ටගාමණිභූමින්දො, පත්තිං නාම අදාසි සො.

101.

විහාරපරිවෙණානි, ඝටාබද්ධෙ අකාරයි;

‘‘පටිසඞ්ඛරණං එවං, හෙස්සතීති විචින්තිය.

102.

පිටකත්තයපාළිඤ්ච, තස්ස අට්ඨකථම්පි ච;

මුඛපාඨෙන ආනෙසුං, පුබ්බෙ භික්ඛූ මහාමති.

103.

හානිං දිස්වාන සත්තානං, තදා භික්ඛූ සමාගතා;

චිරට්ඨිතත්ථං ධම්මස්ස, පොත්ථකෙසු ලිඛාපයුං.

104.

වට්ටගාමණි අභයො, රාජා රජ්ජමකාරයි;

ඉති ද්වාදසවස්සානි, පඤ්චමාසෙසු ආදිතො.

105.

ඉතී පරහිත මත්තනො හිතඤ්ච,

පටිලභියිස්සරියං කරොති පඤ්ඤො;

විපුලමපි කුබුද්ධිලද්ධභොවං,

උභයහිතං න කරොති භොගලුද්ධො’ති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

දසරාජකො නාම

තෙත්තිංසතිමො පරිච්ඡෙදො.

චතුත්තිංසතිම පරිච්ඡෙද

එකාදසරාජදීපනො

1.

තදච්චයෙ මහාචූලී-මහාතිස්සො අකාරයි;

රජ්ජං චුද්දසවස්සානි, ධම්මෙන ච සමෙන ච.

2.

සහත්ථෙන කතං දානං, සො සුත්වාන මහප්ඵලං;

පඨමෙයෙව වස්සම්හි, ගන්ත්වා අඤ්ඤාතවෙසවා.

3.

කත්වාන සාලිලවනං, ලද්ධාය භතියා තතො;

පිණ්ඩපාතං මහාසුම්ම-ථෙරස්සා’දා මහීපති.

4.

සොණ්ණගිරිම්හි පුන සො, තීණිවස්සානි ඛත්තියො;

ගුළයන්තම්හි කත්වාන, භතිංලද්ධා ගුළෙ තතො.

5.

තෙ ගුළෙ ආහරාපෙත්වා, පුරං ආගම්ම භූපති;

භික්ඛුසඞ්ඝස්ස පාදාසි, මහාදානං මහීපති.

6.

තිංසභික්ඛුසහස්සස්ස, අදා අච්ඡාදනානි ච;

ද්වාදසන්නං සහස්සානං, භික්ඛූනීනං තථෙව ච.

7.

කාරයිත්වා මහීපාලො, විහාරං සුප්පතිට්ඨිතං;

සට්ඨිභික්ඛු සහස්සස්ස, තිචීවරමදාපයි.

8.

තිංස සහස්ස සඞ්ඛානං, භික්ඛුනීනඤ්ච දාපයි;

මණ්ඩවාපි විහාරං සො, තථා අභයගල්ලකං.

9.

වඞ්ගුපට්ටඞ්ගගල්ලඤ්ච, දීඝබාහුකගල්ලකං;

වාලගාම විහාරඤ්ච, රාජා සොයෙව කාරයි.

10.

එවං සද්ධාය සො රාජා, කත්වා පුඤ්ඤානිනෙකධා;

චතුද්දසන්නං වස්සානං, අච්චයෙන දිවං අගා.

11.

වට්ටගාමණිනො පුත්තො, චොරනාගොති විස්සුතො;

මහාචූළිස්සරජ්ජම්හි, චොරො හුත්වා චරිතදා.

12.

මහාචූළෙ උපරතෙ, රජ්ජං කාරයි ආගතො;

අත්තනො චොරකාලෙ සො, නිවාසං යෙසුනාලභි.

13.

අට්ඨරසවිහාරෙ තෙ, විද්ධංසාපෙසි දුම්මති;

රජ්ජං ද්වාදසවස්සානි, චොරනාගො අකාරයි.

14.

ලොකන්තරික නිරයං, පාපොසොඋපපජ්ජථ;

තදච්චයෙ මහාචූළ්හි-රඤ්ඤො පුත්තො අකාරයි.

15.

රජ්ජං තීණෙව වස්සානි, රාජාතිස්සො’ති විස්සුතො;

චොරනාගස්ස දෙවීතු, වීසමං වීසමානුලා.

16.

වීසං දත්වාන මාරෙසි, බලත්ථෙරත්තමානසා;

තස්මිංයෙවබලත්ථෙසා, අනුලාරත්තමානසා.

17.

තිස්සං වීසෙනඝාතෙත්වා, තස්ස රජ්ජමදාසිසා;

සීවො නාම බලත්ථොසො, ජෙට්ඨදොවාරිකො තහිං.

18.

කත්වා මහෙසිං අනුලං, වස්සං මාසද්වයා’චිකං;

රජ්ජං කාරෙසි නගරෙ, වටුකෙ දමිළෙ’නුලා.

19.

රත්තා වීසෙන තං හන්ත්වා, වටුකෙ රජ්ජමප්පයි;

වටුකො දමිළො සො හි, පුරෙ නගරවඩ්ඪකී.

20.

මහෙසිං අනුලං කත්වා, වස්සං මාසද්වයාධිකං;

රජ්ජං කාරෙසි නගරෙ, අනුලා තත්ථ ආගතං.

21.

පස්සිත්වා දාරුභතිකං, තස්මිං සාරත්තමානසා;

හන්ත්වා විසෙන වටුකං, තස්ස රජ්ජං සමප්පයි.

22.

දාරුභතිකතිස්සො සො, මහෙසිං කරියානුලං;

එකමාසාධිකං වස්සං, පුරෙ රජ්ජමකාරයි.

23.

කාරෙසි සො පොක්ඛරණිං, මහාමෙඝවනෙ ලහුං;

නිලීයෙ නාම දමිළෙ, සා පුරොහිතබ්රාහ්මණෙ.

24.

රාගෙන රත්තා අනුලා, තෙන සංවාසකාමිනී;

දාරුභතිකතිස්සංතං, වීසං දත්වාන ඝාතිය.

25.

නිලීයස්ස අදා රජ්ජං, සොපි නිලීයබ්රාහ්මණො;

තං මහෙසිං කරිත්වාන, නිච්චං තාය උපට්ඨිතො.

26.

රජ්ජං කාරෙසි ඡම්මාසං, අනුරාධපුරෙ ඉධ;

ද්වත්තිංසාය බලත්ථෙහි, වත්ථුකාමා යථාරුචිං.

27.

වීසෙන තං ඝාතයිත්වා, නිලීයං ඛත්තියානුලා;

රජ්ජං සා අනුලාදෙවී, චතුමාසමකාරයි.

28.

මහාචූළිකරාජස්ස, පුත්තො දුතියකො පන;

කූටකණ්ණතිස්සො නාම, භීතො සො’නුලදෙවියා.

29.

පලායිත්වා පබ්බජිත්වා, කාලෙ පත්තබලො ඉධ;

ආගන්ත්වා ඝාතයිත්වා, තං අනුලං දුට්ඨමානසං.

30.

රජ්ජං කාරෙසි ද්වාවීසං, වස්සානි මනුජාධිපො;

මහාඋපොසථාගාරං, අකා චෙතියපබ්බතෙ.

31.

ඝරස්ස තස්ස පුරතො, සිලාථූපමකාරයි;

බොධිං රොපෙසි තත්ථෙව, සොව චෙතියෙපබ්බතෙ.

32.

පෙලගාමවිහාරඤ්ච, අන්තරගඞ්ගාය කාරයි;

තත්ථෙව වණ්ණකං නාම, මහාමාතිකමෙව ච.

33.

අම්බදුග්ගමහාවාපිං, භයොලුප්පලමෙව ච;

සත්තහත්ථුච්චපාකාරං, පුරස්ස පරිඛං තථා.

34.

මහාවත්ථුම්හි අනුලං, ඣාපයිත්වා අසඤ්ඤතං;

අපනීය තතො ථොකං, මහාවත්ථුමකාරයි.

35.

පදුමස්සරවනුය්යානං, නගරෙයෙව කාරයි;

මතා’ස්ස දන්තෙ ධොවිත්වා, පබ්බජි ජිනසාසනෙ.

36.

කුලසන්තකෙ ඝරට්ඨානෙ, මාතුභික්ඛුනුපස්සයං;

කාරෙසි දන්තගෙහන්ති, විස්සතො ආසි තෙන සො.

37.

තදච්චයෙ තස්ස පුත්තො, නාමකො භාතිකාභයො;

අට්ඨවීසතිවස්සානි, රජ්ජං කාරෙසි ඛත්තියො.

38.

මහාදාට්ඨිකරාජස්ස, භාතිකත්තාමහීපති;

දීපෙ ‘‘භාතිකරාජා’’ති, පාකටො ආසි ධම්මිකො.

39.

කාරෙසි ලොහපාසාදෙ, පටිසඞ්ඛාරමෙත්ථසො;

මහාථූපෙ වෙදිකා ද්වෙ, ථූපව්හෙ’පොසථව්හයං.

40.

අත්තනො බලිමුජ්ඣිත්වා, නගරස්ස සමන්තතො;

රොපාපෙත්වා යොජනම්හි, සුමනාන’ජ්ජුකානි ච.

41.

පාදවෙචිකතො යාව, ධුරච්ඡත්තානරාධිපො;

චතුරඞ්ගලබහලෙන, ගන්ධෙන උරුචෙතියං.

42.

ලිම්පාපෙත්වාන පුප්ඵානි, වණ්ටෙහි තත්ථ සාධුකං;

නිවෙසිත්වාන කොරෙසි, ථූපං මාලාගුලොපමං.

43.

පුනද්වඞ්ගුලබහලාය, මනොසිලාය චෙතියං;

ලිම්පාපෙත්වාන කාරෙසි, තථෙව කුසුමාචිතං.

44.

පුන සොපානතො යාව, ධුරච්ඡත්තාව චෙතියං;

පුප්ඵෙහි ඔකිරාපෙත්වා, ඡාදෙසි පුප්ඵරාසිනො.

45.

උට්ඨාපෙත්වාන යන්තෙහි, ජලං අභයවාපිතො;

ජලෙහි ථූපං සෙවන්තො, බලපූජමකාරයි.

46.

සකටසතෙන මුත්තානං, සද්ධිං තෙලෙන සාධුකං;

මද්දාපෙත්වා සුධාපිණ්ඩං, සුධාකම්මමකාරයි.

47.

පවාලජාලං කාරෙත්වා, තං ඛිපාපිය චෙතියෙ;

සොවණ්ණානි පදුමානි, චක්කමත්තානි සන්ධිසු.

48.

ලග්ගාපෙත්වා තතො මුත්තා-කලාපෙ යාව හෙට්ඨිමා;

පදුමා’ලම්බයිත්වාන, මහාථූපමපූජයි.

49.

ගණසජ්ඣායසද්දං සො, ධාතුගබ්භම්හිතාදිනි;

සුත්වා ‘‘අදිස්වා තංනා’හං, වුට්ඨහිස්සන්ති නිච්ඡිතො.

50.

පාචිනාදිකමූලම්හි, අනාහාරො නිපජ්ජථ;

ථෙරා ද්වාරං මාපයිත්වා, ධාතුගබ්භං නයිංසු තං.

51.

ධාතුගබ්භවිභූතිංසො, සබ්බං දිස්වා මහීපති;

නික්ඛන්තො තාදිසෙහෙව, පොත්ථරූපෙහි පූජයි.

52.

මධුගන්ධෙහි ගන්ධෙහි, ඝටෙහි සරසෙහි ච;

අඤ්ජනහරිතාලෙහි, තථාමනොසිලාහි ච.

53.

මනොසිලාසු වස්සෙන, භස්සිත්වා චෙතියඞ්ගණෙ;

ඨිතාසු ගොප්ඵමත්තාසු, රචිතෙ පු’ප්පලෙහි ච.

54.

ථූපඞ්ගණම්හි සකලෙ, පුරිතෙ ගන්ධකද්දමෙ;

චිත්තකිලඤ්ජඡිද්දෙසු, රචිතෙ පු’ප්පලෙහි ච.

55.

වාරයිත්වා වාරිමග්ගං, තථෙව පුරිතෙ ඝටෙ;

දීපවට්ටිහි නෙකානි, කතවට්ටිසිඛාහි ච.

56.

මධුකතෙලම්හි තථා, තිලතෙලෙ තථෙව ච;

තථෙව පට්ටවට්ටීනං, සු බහූහි සිඛාහි ච.

57.

යථාවුත්තෙහි එතෙහි, මහාථූපස්ස ඛත්තියො;

සත්තක්ඛත්තුං සත්තක්ඛත්තුං, පූජා’කාසි විසුං විසුං.

58.

අනුවස්සඤ්ච නියතං, සුධාමඞ්ගලමුත්තමං;

බොධිසිනානපූජා ච, තථෙව උරුබොධියා.

59.

මහාවෙසාඛ පූජා ච, උළාරා අට්ඨවීසති;

චතුරාසීති සහස්සානි, පූජා ච අනුළාරිකා.

60.

විවිධං නටනච්චඤ්ච, නානාතූරියවාදිතං;

මහාථූපෙ මහාපූජං, සද්ධානුන්නො අකාරයි.

61.

දිවසස්ස ච තික්ඛත්තුං, බුද්ධුප්පට්ඨානමාගමා;

ද්වික්ඛත්තුං, පුප්ඵභෙරිඤ්ච, නියතං සො අකාරයි.

62.

නියතඤ්චනදානඤ්ච, පවාරණාදානමෙව ච;

තෙලඵාණිතවත්ථාදි-පරික්ඛාරං සමණාරහං.

63.

බහුං පාදාසි සඞ්ඝස්ස, චෙතියඛෙත්තමෙව ච;

චෙතියෙ පරිකම්මත්ථං, අදාසි තත්ථ ඛත්තියො.

64.

සදා භික්ඛුසහස්සස්ස, විහාරෙ චෙතියපබ්බතෙ;

සලාකවත්තභත්තඤ්ච, සො දාපෙසි ච භූපති.

65.

චින්තාමණිමුචෙලව්හෙ, උපට්ඨානත්තයෙ ච සො;

තථා පදුමඝරෙ ඡත්ත-පාසාදෙ ච මනොරමෙ.

66.

භොජෙන්තො පඤ්චඨානම්හි, භික්ඛූගන්ථධුරෙ යුතෙ;

පච්චයෙහි උපට්ඨාසි, සදා ධම්මෙ සගාරවො.

67.

පොරාණරාජනියාතං, යංකිඤ්චි සාසනස්සිතං;

අකාසි පුඤ්ඤකම්මංසො, සබ්බං භාතිකභූපති.

68.

තස්ස භාභකරාජස්ස, අච්චයෙ තං කනිට්ඨකො;

මහාදාඨිමහානාග-නාමො රජ්ජමකාරයි.

69.

ද්වාදසංයෙව වස්සානි, නානාපුඤ්ඤපරායනො;

මහාථූපම්හි කිඤ්ජක්ඛ- පාසාණෙ අත්ථරාපයි.

70.

වාලිකාමරියාදඤ්ච, කාරෙසි විත්ථතඞ්ගණං;

දීපෙ සබ්බවිහාරෙසු, ධම්මාසනමදාපයි.

71.

අම්බත්ථල මහාථූපං, කාරාපෙසි මහීපති;

ච යෙඅනිට්ඨමානම්හි, සරිත්වා මුනිනො ගුණං.

72.

චජිත්වාන සකං පාණං, නිපජ්ජිත්වා සයං තහිං;

ඨපයිත්වා චයං තස්ස, නිට්ඨාපෙත්වාන චෙතියං.

73.

චතුද්වාරෙ ඨපාපෙසි, චතුරො රතනග්ඝිකෙ;

සුසිප්පිකෙහි සුවිභත්තෙ, නානාරතනජොතිතෙ.

74.

චෙතියෙ පටිමොචෙත්වා, නානාරතනකඤ්චුකං;

කඤ්චන බුබ්බුලඤ්චෙත්ථ, මුත්තොලම්බඤ්ච දාපයි.

75.

චෙතිය පබ්බතාවට්ටෙ, අලඞ්කරිය යොජනං;

යොජාපෙත්වා චතුද්වාරං, සමන්තා චාරුවීථිකං.

76.

වීථියා උභතො පස්සෙ, ආපණානි පසාරිය;

ධජග්ඝික තො රණානි, මණ්ඩයිත්වා තහිං තහිං.

77.

දීපමාලා සමුජ්ජොතං, කාරයිත්වා සමන්තතො;

නටනච්චානි ගීතානි, වාදිතානි ච කාරයි.

78.

මග්ගෙ කදම්බනදිතො, යාවචෙතිය පබ්බතා;

ගන්තුං ධොතෙහි පාදෙහි, කාරයි’ත්ථරණත්ථතං.

79.

සනච්චගීතවාදෙහි, සමජ්ජමකරුං තහිං;

නගරස්ස චතුද්වාරෙ, මහා දානඤ්ච දාපයි.

80.

අකාසි සකලෙ දීපෙ, දීපමාලානිරන්තරං;

සලිලෙපි සමුද්දස්ස, සමන්තා යොජනන්තරෙ.

81.

චෙතියස්ස මහෙතෙන, පූජා සා කාරිතා සුභා;

ගිරිභණ්ඩා මහාපූජා, උළාරා වුච්චතෙ ඉධ.

82.

සමාගතානං භික්ඛූනං, තස්මිං පූජා සමාගමෙ;

දානං අට්ඨසු ඨානෙසු, ඨපාපෙත්වා මහීපති.

83.

තාළයිත්වාන තත්රට්ඨා, අට්ඨසොවණ්ණභෙරියො;

චතුවීසසහස්සානං, මහාදානං පවත්තයි.

84.

ඡචීවරානි පාදාසි, බන්ධමොක්ඛඤ්ච කාරයි;

චතුද්වාරෙන්වාපිතෙහි, සදා කම්මමකාරයි.

85.

පුබ්බරාජූහි ඨපිතං, භාතරං ඨපිතං තථා;

පුඤ්ඤකම්මං අහාපෙත්වා, සබ්බං කාරයිභූපති.

86.

අත්තානං දෙවිංපුත්තෙ ද්වෙ, හත්ථිං අස්සඤ්ච මඞ්ගලං;

වාරියන්තො’පි සඞ්ඝෙන, සඞ්ඝස්සා’දාසි භූපති.

87.

ඡසත සහස්සග්ඝකං, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස සො අදා;

සතසහස්සග්ඝනකං, භික්ඛූනීනං ගණස්ස තු.

88.

දත්වාන කප්පියං භණ්ඩං, විවිධං විධිකොවිදො;

අත්තානඤ්ච’ව සෙසෙ ච, සඞ්ඝතො අභිනීහරි.

89.

කාලායන කණ්ණිකම්හි, මණිනාග පබ්බතව්හයං;

විහාරඤ්ච කළව්හයං, කාරෙසි මනුජාධිපො.

90.

කුබු බන්ධනදීතීරෙ, සමුද්දවිහාරමෙව ච;

හුවාවකණ්ණිකෙ චූළ, නගපබ්බතසව්හයං.

91.

පාසාණදීපකව්හම්හි, විහාරෙ කාරිතෙ සයං;

පානියං උපනිතස්ස, සාමණෙරස්ස ඛත්තියො.

92.

උපචාරෙ පසීදිත්වා, සමන්තා අට්ඨයොජනං;

සඞ්ඝභොගමදාතස්ස, විහාරස්ස මහීපති.

93.

මණ්ඩවාපි විහාරෙ ච, සාමණෙරස්ස ඛත්තියො;

තුට්ඨො විහාරං දාපෙසි, සඞ්ඝෙ භොගං තථෙව සො.

94.

ඉති විභවමනප්පං සාධුපඤ්ඤා ලභිත්වා,

විගතමදපමාදාචත්ත කාමපසඞ්ගා;

අකරියජනඛෙදං පුඤ්ඤකම්මාභිරාමා,

විපුලවිවිධපුඤ්ඤං සුප්පන්නාකරොන්තීති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

එකාදසරාජදීපනො නාම

චතුත්තිංසතිමො පරිච්ඡෙදො.

පඤ්චතිංසතිමපරිච්ඡෙද

ද්වාදසරාජකො

1.

ආමණ්ඩගාමණ්යභයො, මහාදාඨිකඅච්චයෙ;

නවවස්සනට්ඨමාසෙ, රජ්ජං කාරෙසි තං සුතො.

2.

ඡත්තාති ඡත්තං කාරෙසි, මහාථූපෙ මනොරමෙ;

තථෙව පාදවෙදිඤ්ච, මුද්ධවෙදිඤ්ච කාරයි.

3.

තථෙව ලොහපාසාද, ථූපව්හෙ පොසථව්හයෙ;

කාරෙසි කුච්ඡිආජිරං, කුච්ඡිආළින්දමෙව ච.

4.

උභයත්ථාපි කාරෙසි, චාරුං රතනපණ්ඩපං;

රජතලෙණ විහාරඤ්ච, කාරාපෙසි නරාධිපෙ.

5.

මහාගාමෙණ්ඩවාපිංසො, පස්සෙ කාරිය දක්ඛිණෙ;

දක්ඛිණස්ස විහාරස්ස, අදාසි පුඤ්ඤදක්ඛිණො.

6.

මාඝාතං සකලෙ දීපෙ, කාරෙසි මනුජාධිපො;

වල්ලිඵලානි සබ්බානි, රොපාපෙත්වා තහිං තහිං.

7.

මං සකුභණ්ඩකං නාම, ආමණ්ඩිය මහීපති;

පත්තං පූරාපයිත්වාන, කාරෙත්වා වත්ථචුම්බටං.

8.

දාපෙසි සබ්බසඞ්ඝස්ස, විප්පසන්නෙන චෙතසා;

පත්තෙ පූරාපයිත්වා සො, ආමණ්ඩ ගාමණිවිදූ.

9.

තඞ්කනිට්ඨොකණිරාජා-තිස්සො ඝාතිය තාතරං;

තීණි වස්සානි නගරෙ, රජ්ජං කාරෙසි ඛත්තියො.

10.

උපොසථඝරට්ටං එසා, නිච්ඡිනි චෙකියව්හයෙ;

රාජාපරාධකම්මම්හි, පුත්තෙ සට්ඨිතු භික්ඛවො.

11.

සහොඩ්ඩෙ ගාහයිත්වාන, රාජා චෙතිය පබ්බතෙ;

ඛිපාපෙසි කණිරව්හෙ, පබ්භාරම්හි අසීලකෙ.

12.

කණිරාජා අච්චයෙන, ආමණ්ඩගාමණි සුතො;

චූළාභයො වස්සමෙකං, රජ්ජං කාරෙසි ඛත්තියො.

13.

සො ගොණකනදීතීරෙ, පුරපස්සම්හි දක්ඛිණෙ;

කාරාපෙසි මහීපාලො, විහාරෙ චූළගල්ලකං.

14.

චූළාභයස්ස’ච්ච යෙන, සීවලි තං කනිට්ඨිකා;

ආමණ්ඩධීතා චතුරො, මාසෙ රජ්ජමකාරයි.

15.

ආමණ්ඩ භාගිනෙය්යා තු, සීවලිං අපනීයතං;

ඉළනාගොති නාමෙන, ඡත්තං උස්සාපයි පුරෙ.

16.

තිස්සවාපිං ගතෙ තස්මිං, ආදිවස්සෙ නරාධිපෙ;

තං හිත්වා පුරමාගඤ්ඡුං, බහවොලම්බකණ්ණකා.

17.

තහිං අදිස්වා තෙ රාජා, කුද්ධො තෙහි අකාරයි;

මද්දයං වාපියා පස්සෙ, මහාථූපඤ්ජසංසයං.

18.

තෙසං විචාරකෙ කත්වා, චණ්ඩාලෙ ච ඨපාපයි;

තෙන කුද්ධාලම්බකණ්ණා, සබ්බෙ හුත්වාන එකතො.

19.

රාජානං තං ගහෙත්වාන, රුන්ධිත්වාන සකෙ ඝරෙ;

සයං රජ්ජං විචාරෙසුං, රඤ්ඤො දෙවී තදා සකං.

20.

පුත්තං චන්දමුඛසිවං, මණ්ඩයිත්වා කුමාරකං;

දත්වාන හත්ථෙ ධාතීනං, මඞ්ගලහත්ථි සන්තිකෙ.

21.

පෙසෙසි වත්වා සන්දෙසං, නෙත්වා තං ධාතියො තහිං;

වදිංසු දෙවිසන්දෙසං, සබ්බං මඞ්ගල හත්ථිනො.

22.

‘‘අයං තෙ සාධිනො පුත්තො,

සාමිකො චාරකෙ ඨිතො;

අරිහි ඝාතතො සෙසො,

තයා ඝාතො ඉමස්ස තු.

23.

ත්වමෙනං කිර ඝාතෙහි, ඉදං දෙවිවචො’’ඉති;

වත්වා තු සයාපෙසුං, පාදමූලම්හි හත්ථිනො.

24.

දුක්ඛිතො සො රුදිත්වාන, නාගො භෙත්වාන ආළකං;

පවිසිත්වා මහාවත්ථුං, ද්වාරං පාතිය ථාමසා.

25.

රඤ්ඤො නිසින්නඞ්ගණම්හි, උග්ඝාටෙත්වා කවාටකං;

නිසීදාපිය තං ඛන්ධෙ, මහාතිත්ථමුපාගමි.

26.

නාවං ආරො පයිත්වාන, රාජානං තත්ථ කුඤ්ජරො;

පච්ඡිමො දධිතීරෙන, සයං මලය මාරුහී.

27.

පරතීරෙ වසිත්වා සො, තීණිවස්සානි ඛත්තියො;

බලකායං ගහෙත්වාන, ආගා නාවාති රොහණං.

28.

තිත්ථෙ සක්ඛරසොබ්භම්හි, ඔතරිත්වාන භූපති;

අකාසි රොහණෙ තත්ථ, මහන්තං බලසඞ්ගහං.

29.

රඤ්ඤො මඞ්ගලහත්ථිසො, දක්ඛිණං මලයං තතො;

රොහණංයෙ’වුපාගඤ්ඡි, තස්ස කම්මානි කාතවෙ.

30.

මහාපදුමනාමස්ස, තත්ථ ජාතකභාණිනො;

තුලාධාරව්හවාසිස්ස, මහාථෙරස්ස සන්තිකෙ.

31.

කපිජාතකං සුත්වාන, බොධිසත්තෙ පසාදවා;

නාගමහාවිහාරං සො, ජියාමුත්තධනුස්සතං.

32.

කත්වා කාරෙසි ථූපඤ්ච, වඩ්ඪාපෙසි යථාඨිතං;

තිස්සවාපිඤ්ච කාරෙසි, තථා දුරව්හවාපිකං.

33.

සො ගහෙත්වා බලං රාජා, යුද්ධාය අභිනික්ඛමි;

තං සුත්වා ලම්බකණ්ණා ච, යුද්ධාය අභිසංයුතා.

34.

පපල්ලක්ඛන්ධද්වාරම්හි, ඛෙත්තෙ හිඞ්කරවාපිකෙ;

යුද්ධං උභින්නං වත්තිත්ථ, අඤ්ඤමඤ්ඤවිහෙසනං.

35.

නාවාකිලන්තදෙහත්තා, පොසා සීදන්ති රාජිනො;

රාජා නාමං සාවයිත්වා, සයං පාවිසි තෙන සො.

36.

තෙන භීතාලම්බකණ්ණා, සයිංසු උදරෙන සො;

තෙසං සීසානි ඡින්දිත්වා, රතනාභිසමංකරි.

37.

තික්ඛත්තුමෙවන්තුකතෙ, කරුණාය මහීපති;

‘‘අමාරෙත්වා’ව ගණ්හාථ, ජීවග්ගාහ’න්ති අබ්රුවි.

38.

තතො විජිතසඞ්ගාමො, පුරං ආගම්ම භූපති;

ඡත්තං උස්සාපයිත්වාන තිස්සවාපි ඡණං අගා.

39.

ජලකීළාය උග්ගන්ත්වා, සුමණ්ඩිතපසාධිතො;

අත්තනො සිරිසම්පත්තිං, දිස්වා තස්සන්තරායිකෙ.

40.

ලම්බකණ්ණෙ සරිත්වාන, කුද්ධො සො යොජයීරථෙ;

යුගපරම්පරා තෙසං, පුරතො පාවිසී පුරං.

41.

මහාවත්ථුස්ස උම්මාරෙ, ඨත්වා රාජාණපෙසි සො;

‘‘ඉමෙසං සීසමුම්මාරෙ, අස්මිං ඡින්දථ භො’’ඉති.

42.

ගොණා එතෙරථෙ යුත්තා, තව හොන්ති රථෙසභ;

සිඞ්ගංඛුරඤ්ච එතෙසං, ඡෙදාපයත භො’’ඉති.

43.

මාතුයා අථ සඤ්ඤත්තො, සීසච්ඡෙදං නිවාරිය;

නාසඤ්ච පාදඞ්ගුට්ඨඤ්ච, තෙසං රාජා අඡෙදයි.

44.

හත්ථිවුත්ථං ජනපදං, අදා හත්ථිස්ස ඛත්තියො;

හත්ථිභොගො ජනපදො, ඉති තෙනාසි නාමතො.

45.

එවං අනුරාධපුරෙ, ඉළානාගො මහීපති;

ඡබ්බස්සානි අනුනානි, රජ්ජං කාරෙසි ඛත්තියො.

46.

ඉළනාගච්චයෙ තස්ස, පුත්තො චන්දමුඛොසිවො;

අට්ඨවස්සං සත්තමාසං, රාජා රජ්ජමකාරයි.

47.

මණිකාරගාමෙ වාපි, කාරාපෙත්වා මහීපති;

ඉස්සරසමණව්හස්ස, විහාරස්ස අදාසි සො.

48.

තස්ස රඤ්ඤො මහෙසී ච, සඞ්ගාමෙ පත්තිමත්තනො;

තස්සෙවා’දා විහාරස්ස, දමිළදෙවීති විස්සුතා.

49.

තං තිස්සවාපී කීළාය, හන්ත්වා චන්දමුඛං සිවං;

යසළාලකතිස්සො’ති, විස්සුතො තඞ්කනිට්ඨකො.

50.

අනුරාධපුරෙ රම්මෙ, ලඞ්කාභුවදනෙ සුභෙ;

සත්තවස්සානට්ඨමාසෙ, රාජා රජ්ජමකාරයි.

51.

දොවිරිකස්ස දත්තස්ස, පුත්ථො දොවාරිකො සයං;

රඤ්ඤො සදිසරූපෙන, අහොසි සුභනාමවා.

52.

සුභං බලත්ථං තං රාජා, රාජභූසාය භූසිය;

නිසිදාපිය පල්ලඞ්කෙ, හාසත්ථං යසළාලකො.

53.

සීසචොළං බලත්ථස්ස, සසීසෙ පටිමුඤ්චිය;

යට්ඨිං ගහෙත්වා හත්ථෙන, ද්වාරමූලෙ ඨිතො සයං.

54.

වන්දන්තෙසු අමච්චෙසු, නිසින්නං ආසනම්හි තං;

රාජා හසති එවං සො, කුරුතෙ අන්තරන්තරා.

55.

‘‘බලත්ථො එකදිවසං, රාජානං හසමානකං;

අයං බලත්ථො කස්මා මෙ, සම්මුඛාහසතී’’ති සො.

56.

මාරාපයිත්වා රාජානං, බලත්ථො සො සුභො ඉධ;

රජ්ජං කාරෙසි ඡබ්බස්සං, සුභරාජාති විස්සුතො.

57.

ද්විසු මහාවිහාරෙසු, සුභරාජා මනොරමං;

පරිවෙණපන්තිං සුභ-නාමකංයෙව කාරයි.

58.

උරුවෙලසමීපම්හි, තථා වෙල්ලිවිහාරකං;

පුරත්ථිමෙ එකද්වාරං, ගඞ්ගන්තෙ නන්දිගාමකං.

59.

ලම්බකණ්ණසුතො එකො, උත්තරපස්සවාසිකො;

සෙනාපතිමුපට්ඨාසි, වසභො නාම මාතුලං.

60.

හෙස්සති වසභො නාම, රාජා’ති සුතියාසදා;

ඝාතෙති රාජාදීපම්හි, සබ්බෙ වසභනාමකෙ.

61.

‘‘රඤ්ඤො දස්සාම වසතං, ඉම’’න්ති භරියාය සො;

සෙනාපතිමන්තයිත්වා, පාතො රාජකුලං අගා.

62.

ගච්ඡතො තෙන සහසා, තම්බුලං චුණ්ණවජ්ජිතං;

හත්ථම්හි වසභස්සා’දා, තං සාධු පරිරක්ඛිතුං.

63.

රාජගෙහස්ස ද්වාරම්හි, තම්බුලං චුණ්ණවජ්ජිතං;

සෙනාපති උදික්ඛිත්වා, තං චුණ්ණත්ථං විසජ්ජයි.

64.

සෙනාපතිස්ස භරියා, චුණ්ණත්ථං වසභං ගතං;

වත්වා රහස්සං දත්වා ච, සහස්සං තං පලාපයි.

65.

මහාවිහාරඨානං සො, ගන්ත්වාන වසභො පන;

තත්ථ ථෙරෙහි ඛිරන්න-වත්ථෙහි කතසඞ්ගහො.

66.

තතො පරං කුට්ඨිනො ච, රාජභාවාය නිච්ඡිතං;

සුත්වාන වචනංහට්ඨො, ‘‘චොරො හෙස්ස’’න්ති නිච්ඡිතො.

67.

ලද්ධසමත්ථපුරිසෙ, ගාමඝාතං තතො පරං;

කරොන්තො රොහණං ගන්ත්වා, කපල්ලපුවොපදෙසතො.

68.

කමෙන රට්ඨං කණ්හන්ථො, සම්පත්තබලවාහනො;

සො රාජා ද්වීහි වස්සෙහි, ආගම්ම පුරසන්තිකං.

69.

සුභරාජං රණෙ හන්ත්වා, වසභො සො මහබ්බලො;

උස්සාපයි පුරෙභත්තං, මාතුලො’පි රණෙ පති.

70.

තං මාතුලස්ස සරිරං, පුබ්බභූතොපකාරිකං;

අකාසි වසභො රාජා, මහෙසිං මෙත්තනාමිකං.

71.

සොහොරපාඨකං පුච්ඡි, ආයුප්පමාණමත්තනො;

‘‘ආහ ද්වාදසවස්සානි’’, රහොයෙවස්ස සොපි ච.

72.

රහස්සං රක්ඛණත්ථාය, සහස්සං තස්සා දාපිය;

සඞ්ඝං සො සන්නිපාතෙත්වා, වන්දිත්වා පුච්ඡි භූපති.

73.

‘‘සියානු භන්තෙ ආයුස්ස, වඩ්ඪනකාරණං’’ඉති;

‘‘අත්ථී’’ති සඞ්ඝො ආචික්ඛි, අන්තරායවිමොචනං.

74.

පරිස්සාවනදානඤ්ච, ආවාසදාන මෙව ච;

ගිලානවත්තදානඤ්ච, දාතබ්බං මනුජාධිප.

75.

‘‘කාතබ්බං ජිණ්ණකාවාස-පටිසඞ්ඛරණං තථා;

පඤ්චසීලසමාදානං, කත්වා තං සාධුරක්ඛියං.

76.

උපොසථූපවාසො ච, කත්තබ්බො’ පොසථෙ’’ඉති;

රාජා සාධූති ගන්ත්වාන, තථා සබ්බං මකාසි සො.

77.

තිණ්ණං තිණ්ණඤ්ච වස්සානං, අච්චයෙන මහීපති;

දීපම්හි සබ්බසඞ්ඝස්ස, තිචීවරමදාපයි.

78.

අනාගතානං ථෙරානං, පෙසයිත්වාන දාපයි;

ද්වත්තිංසායහි ඨානෙසු, දාපෙසි මධුපායසං.

79.

චතුසට්ඨියා ච ඨානෙසු, මහාදානංතු මිස්සකං;

සහස්සවට්ටි චතුසු, ඨානෙසු ච ජලාපයි.

80.

චෙතියපබ්බතෙ චෙව, ථූපාරාමෙ ච චෙතියෙ;

මහාථූපෙ මහාබොධි-ඝරෙ ඉති ඉමෙසු හි.

81.

චිත්තලකූටෙ කාරෙසි, දසථූපෙ මනොරමෙ;

දීපෙ’ඛිලම්හි ආවාසෙ, ජිණ්ණෙ ච පටිසඞ්ඛරි.

82.

වල්ලියෙරවිහාරෙ ච, ථෙරස්ස සො පසීදිය;

මහාවල්ලිගොත්තං නාම, විහාරඤ්ච අකාරයි.

83.

කාරෙසි අනුරාරාමං, මහාගාමස්ස සන්තිකෙ;

හෙළිගාමට්ඨකරිස, සහස්සං තස්ස දාපයි.

84.

මුචෙලවිහාරං කාරෙත්වා, සො තිස්සවඩ්ඪමානකෙ;

ආළිසාරොදකභාගං, විහාරස්ස අදාපයි.

85.

කලම්බතිත්ථෙ ථූපම්හි, කාරෙසිට්ඨිකකඤ්චුකං;

කාරෙසුපොසථා ගාරං, වට්ටිතෙලත්ථ මස්සතු.

86.

සහස්සකරීසවාපිංසො, කාරාපෙත්වා අදාසි ච;

කාරෙසුපොසථාගාරං, විහාරෙ කුම්භිගල්ලකෙ.

87.

සොයෙ’වු පොසථාගාරං, ඉස්සරසමණකෙ ඉධ;

ථූපාරාමෙථූපඝරං, කාරාපෙසි මහීපති.

88.

මහාවිහාරෙ පරිවෙණ, පන්තිං පච්ඡිමපෙක්ඛිනිං;

කාරෙසි ච චතුසාලඤ්ච, ජිණ්ණකං පටිසඞ්ඛරි.

89.

චතුබුද්ධපටිමාරම්මං, පටිමානංඝරංතථා;

මහාබොධිඞ්ගණෙ රම්මෙ, රාජා සොයෙව කාරයි.

90.

තස්ස රඤ්ඤො මහෙසී සා, වුත්තනාමා මනොරමං;

ථූපං ථූපඝරඤ්චෙව, රම්මං තථෙව කාරයි.

91.

ථූපාරාමෙ ථූපඝරං, නිට්ඨාපෙත්වා මහීපති;

තස්ස නිට්ඨාපිතමහෙ, මහාදානමදාසි ච.

92.

යුත්තානං බුද්ධවචනෙ, භික්ඛූනං පච්චයම්පි ච;

භික්ඛූනං ධම්මකථිකානං, සප්පිඵාණිතමෙව ච.

93.

නගරස්ස චතුද්වාරෙ, කපණවට්ටඤ්ච දාපයි;

ගිලානානඤ්ච භික්ඛූනං, ගිලානවට්ටමෙව ච.

94.

මයෙත්තිං රාජුප්පලවාපිං, වහකොලම්බගාමකං;

මහානික විත්තවාපිං, මහාරාමොත්ති මෙව ච.

95.

කෙහාලං කාළිවාපිඤ්ච, චම්බුට්ඨිං වාතමඞ්ගනං;

අභිවඩ්ඪමානකඤ්ච, ඉච්චෙකාදස වාපියො.

96.

ද්වාදස මාතිකා චෙව, සුභික්ඛත්ථමකාරයි;

ගුත්තත්ථ පුරපාකාරං, චෙව මුච්චමකාරයි.

97.

ගොපුරඤ්ච චතුද්වාරෙ, මහාවත්ථුඤ්ච කාරයි;

සරං කාරෙසි උය්යානෙ, හංසෙතත්ථවිසජ්ජයි.

98.

පුරෙ බහූ පොක්ඛරණී, කාරාපෙත්වා තහිං තහිං;

උම්මග්ගෙන ජලං තත්ථ, පවෙසෙසි මහීපති.

99.

එවං නානාවිධං පුඤ්ඤං, කත්වා වසභභූපති;

හතන්තරායො සො හුත්වා, පුඤ්ඤකම්මෙ සදාදරො.

100.

චතුත්තාසීසවස්සානි, පුරෙ රජ්ජමකාරයි;

චතුත්තාලීසවෙසාඛ, පූජා යො ච අකාරයි.

101.

සුභරාජා ධරන්තො සො, අත්තනො එකධීතරං;

වසභෙන භයාසංකී, අප්පෙසි’ඨික වඩ්ඪකිං.

102.

අත්තනො කම්බලඤ්චෙව, රාජා භණ්ඩානි ච’ප්පයි;

වසභෙන හතෙ තස්මිං, තමාදාසිට්ඨවඩ්ඪකී.

103.

ධීතිඨානෙ ඨපෙත්වාන, වඩ්ඪෙති අත්තනො ඝරෙ;

සකම්මං කරතො තස්ස, භත්තං ආහරි දාරිකා.

104.

සා නිරොධසමාපන්නං, තදම්බපුප්ඵ ගුම්බකෙ;

සත්තමෙ දිවසෙ දිස්වා, භත්තං මෙධාවීනී අදා.

105.

පුන භත්තං රන්ධයිත්වා, පිතුනො භත්තමාහරි;

පපඤ්චකාරණං පුට්ඨා, තමත්ථං පිතුනො වදි.

106.

තුට්ඨො පුනප්පුනඤ්චෙ’සො, භත්තං ථෙරස්ස දාපයි;

විස්සත්ථො’නාගතං දිස්වා, ථෙරො ආහ කුමාරිකං.

107.

‘‘තවඉස්සරියෙජාතෙ, ඉමං ඨානං කුමාරිකෙ;

සරෙය්යාසී’ති ථෙරො තු, තදා ච පරිනිබ්බුතො.

108.

සකෙ සො වසභො රාජා, වයප්පත්තම්හි පුත්තකෙ;

වඞ්කනාසිකතිස්සම්හි, කඤ්ඤංතස්සානුරූපිකං.

109.

ගවෙසාපෙසි පුරිසා, තං දිස්වාන කුමාරිකං;

ඉට්ඨකවඩ්ඪකීගාමෙ, ඉත්ථිලක්ඛණ කොවිදා.

110.

රඤ්ඤො නිවෙදයුං රාජා, තමාණාපෙතුමාරභි;

තස්සාහ රාජධීතත්තං, ඉට්ඨකවඩ්ඪකී තදා.

111.

සුභරඤ්ඤො තු ධීතත්තං, කම්බලාදීහි ඤාපයි;

රාජා තුට්ඨො සුතස්සා’දා, තං සාධු කතමඞ්ගලං.

112.

වසභස්සච්චයෙ පුත්තො, වඞ්කනාසික තිස්සකො;

අනුරාධපුරෙ රජ්ජං, තීණි වස්සානි කාරයි.

113.

සො ගොණනදියා තීරෙ, මහාමඞ්ගලනාමකං;

විහාරං කාරයි රාජා, වඞ්කනාසිකතිස්සකො.

114.

මහාමත්තා තු දෙවී සා, සරන්තී ථෙරභාසිතං;

විහාරකාරණත්ථාය, අකාසි ධනසඤ්චයං.

115.

වඞ්කනාසිකතිස්සස්ස, අච්චයෙ කාරයී සුතො;

රජ්ජං බාවීසවස්සානි, ගජ්ජබාහුකගාමණි.

116.

සුත්වා සො මාතුවචනං, මාතුදත්ථාය කාරයි;

කදම්බපුප්ඵඨානම්හි, රාජමාතුවිහාරකං.

117.

මාතා සතසහස්සං සා, භූමිඅත්ථොය පණ්ඩිතා;

අදා මහාවිහාරස්ස, විහාරඤ්ච අකාර යි.

118.

සයමෙව අකාරෙසි, තත්ථ ථූපං සිලාමයං;

සඞ්ඝභොගඤ්ච පාදාසි, කිණිත්වාන තතො තතො.

119.

අභයුත්තර මහාථූපං, වඩ්ඪාපෙත්වා චිතාපයි;

චතුද්වාරෙ ච තත්ථෙව, ආදිමුඛමකාරයි.

120.

ගාමණිතිස්සවාපිං සො, කාරාපෙත්වා මහීපති;

අභයගිරි විහාරස්ස, පාකවට්ටාය’දාසි ච.

121.

මරිචවට්ටිකථූපම්හි, කඤ්චුකඤ්ච අකාරයි;

කිණිත්වා සතසහස්සෙන, සඞ්ඝභොගමදාසි ච.

122.

කාරෙසි පච්ඡිමෙ වස්සෙ, විහාරං රාමකව්හයං;

මහෙජසනසාලඤ්ච, නගරම්හි අකාරයි.

123.

ගජබාහුස්සච්චයෙන, සසුරො තස්ස රාජිනො;

රජ්ජං මහල්ලකො නාගො, ඡබ්බස්සානි අකාරයි.

124.

පුරත්ථිමෙ පෙජලකං, දක්ඛිණෙ කොටි පබ්බතං;

පච්ඡිමෙ දකපාසාණෙ, නාගදීපෙ සාලිපබ්බතං.

125.

බීජගාමෙ තනවෙළිං, රොහණෙ ජනපදෙ පන;

තොබ්බලනාගපබ්බතඤ්ච, අන්තොට්ඨෙ ගිරිහාලිකං.

126.

එතෙ සත්ත විහාරෙ සො, මහල්ලනාගභූපති;

පරිත්තෙනපි කාලෙන, කාරාපෙසි මහාමතී.

127.

එවං අසාරෙහි ධනෙහි සාරං,

පුඤ්ඤානි කත්වාන බහූනි පඤ්ඤා;

ආදෙන්ති බාලා පන කාම හෙතු,

බහූනි පාපානි කරොන්තා මොහා’ති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

ද්වාදස රාජකො නාම

පඤ්චතිංසතිමො පරිච්ඡෙදො.

ඡත්තිංසතිම පරිච්ඡෙද

තයොදස රාජකො

1.

මහල්ලනාගච්චයෙන, පුත්තො භාතිකතිස්සකො;

චතුවීසතිවස්සානි, ලංකාරජ්ජමකාරයි.

2.

මහාවිහාරෙ පාකාරං, කාරාපෙසි සමන්තතො;

ගවරතිස්සවිහාරං, සො කාරයිත්වා මහීපති.

3.

මහාගාමණිකං වාපිං, විහාරස්ස’ස්ස’දාසි ච;

විහාරඤ්ච අකාරෙසි, භාතියතිස්ස නාමකං.

4.

කාරෙසුපොසථාගාරං, ථූපාරාමෙ මනොරමෙ;

රන්ධකණ්ඩකවාපිඤ්ච, කාරාපෙසි මහීපති.

5.

සත්තෙසු මුදුචිත්තොසො, සඞ්ඝම්හි තිබ්බගාරවො;

උභතොසඞ්ඝෙ මහීපාලො, මහාදානං පවත්තයි.

6.

භාතිකතිස්සච්චයෙන, තස්ස කනිට්ඨතිස්සකො;

අට්ඨවීසසමාරජ්ජං, ලංකාදීපෙ අකාරයි.

7.

භූතාරාම මහානාග, ථෙරස්මිං සො පසීදිය;

කාරෙසි රතනපාසාදං, අභයගිරිම්හි සාධුකං.

8.

අභයගිරිම්හි පාකාරං, මහාපරිවෙණමෙව ච;

කාරෙසි මණිසොමව්හෙ, මහාපරිවෙණමෙව ච.

9.

තත්ථෙව චෙතියඝරං, අම්බත්ථලෙ තථෙව ච;

කාරෙසි පටිසඞ්ඛාරං, නාගදීපෙ ඝරෙ පන.

10.

මහාවිහාරසීමංසො, මද්දිත්වා තත්ථ කාරයි;

කුක්කුටගිරි පරිවෙණ, පන්තිං සක්කච්ච භූපති.

11.

මහාවිහාරෙ කාරෙසි, ද්වාදස මනුජාධිපො;

මහාචතුරස්සපාසාදෙ, දස්සනෙය්යෙමනොරමෙ.

12.

දක්ඛිණවිහාර ථූපම්හි, කඤ්චුකඤ්ච අකාරයි;

භත්තසාලං මහාමෙඝ, වනාසිමඤ්ච මද්දිය.

13.

මහාවිහාරපාකාරං, පස්සතො අපනීයසො;

මග්ගං දක්ඛිණවිහාර, ගාමිඤ්චාපි අකාරයි.

14.

භූතාරාම විහාරඤ්ච, රාමගොණකමෙව ච;

තථෙව නන්දතිස්සස්ස, ආරාමඤ්ච අකාරයි.

15.

පාචිනතො අනුළාතිස්ස, පබ්බතං ගඞ්ගරාජියං;

නියෙලතිස්සාරාමඤ්ච, පිළ පිට්ඨි විහාරකං.

16.

රාජමහාවිහාරඤ්ච, කාරෙසි මනුජාධිපො;

සොයෙව තීසු ඨානෙසු, කාරෙසු’පොසථාලයං.

17.

කල්යාණීක විහාරෙ ච, මණ්ඩලගිරිකෙ තථා;

දුබ්බලවාපිතිස්සව්හෙ, විහාරෙසු ඉමෙසු හි.

18.

කනිට්ඨතිස්සච්චයෙන, තස්ස පුත්තො අකාරයි;

රජ්ජං ද්වෙයෙව වස්සානි, චූළනාගොති විස්සුතො.

19.

චූළනාගකනිට්ඨොතු, රාජාඝාතිය භාතිකං;

එකවස්සං කුඩ්ඩනාගො, රජ්ජං ලංකාය කාරයි.

20.

මහාපෙළඤ්ච වඩ්ඪෙසි, එකනාළිකඡාතකෙ;

භික්ඛුසතානං පඤ්චන්නං, අබ්භොච්ඡින්නං මහීපති.

21.

කුඩ්ඩනාගස්ස රඤ්ඤො තු, දෙවීයා භාතුකො තදා;

සෙනාපති සිරිනාගො, චොරො හුත්වාන රාජිනො.

22.

බලවාහන සම්පන්නො, ආගම්ම නගරන්තිකං;

රාජබලෙන යුජ්ඣන්තො, කුඩ්ඩනාගං මහීපතිං.

23.

පලාපෙත්වා ලද්ධජයො, අනුරාධ පුරෙ වරෙ;

ලංකාරජ්ජමකාරෙසි, වස්සානෙකූනවීසති.

24.

මහාථූපවරෙ ඡත්තං, කාරාපෙත්වාන භූපති;

සුවණ්ණකම්මං කාරෙසි, දස්සනෙය්යං මනොරමං.

25.

කාරෙසි ලොහපාසාදං, සංඛිත්තං පඤ්චභූමකං;

මහාබොධි චතුද්වාරෙ, සොපානං පුනකාරයි.

26.

කාරෙත්වා ඡත්තපාසාදං, මහෙ පූජමකාරයි;

කුලම්බණඤ්ච දීපස්මිං, විස්සජ්ජෙසි දයාපරො.

27.

සිරිනාගච්චයෙ තස්ස, පුත්තො තිස්සො අකාරයි;

රජ්ජං ද්වාවීසවස්සානි, ධම්මවොහාර කොවිදො.

28.

ඨපෙසි සො හි වොහාරං, හිංසා මුත්තං යතොඉධ;

වොහාරක තිස්සරාජා, ඉති නාමං තතො අහු.

29.

කම්බුගාමකවාසිස්ස, දෙවත්ථෙරස්ස සන්තිකෙ;

ධම්මං සුත්වා පටිකම්මං, පඤ්චාවාසෙ අකාරයි.

30.

මහාතිස්සස්ස ථෙරස්ස, අනුරා රාමවාසිනො;

පසන්නො මුචෙලපට්ටනෙ, දාන වට්ටමකාරයි.

31.

තිස්සරාජ මණ්ඩපඤ්ච, මහාවිහාරද්වයෙපි සො;

මහාබොධිඝරෙ පාචි, ලොහරූපද්ධයම්පි ච.

32.

සත්තපණ්ණිකපාසාදං, කාරෙත්වා සුඛවාසකං;

මාසෙ මාසෙ සහස්සං සො, මහාවිහාරස්ස දාපයි.

33.

අභයගිරිවිහාරෙ, දක්ඛිණමූලසව්හයෙ;

මරිචවට්ටි විහාරම්හි, කුලාලිතිස්සසව්හයෙ.

34.

මහියඞ්ගණ විහාරම්හි, මහාගාමකසව්හයෙ;

මහානාගතිස්සව්හම්හි, තථා කල්යාණීකව්හයෙ.

35.

ඉති අට්ඨසු ථූපෙසු, ඡත්තකම්මමකාරයි;

මූකනාගසෙනාපති, විහාරෙ දක්ඛිණෙ තථා.

36.

මරිච වට්ටි විහාරම්හි, පුත්තභාගව්හයෙ තථා;

ඉස්සරසමණව්හම්හි, තිස්සව්හෙ නාගදීපකෙ.

37.

ඉති ඡසු විහාරෙසු, පාකාරඤ්ච අකාරයි;

කාරෙසු’ පොසථාගාරං, අනුරාරාමසව්හයෙ.

38.

අරියවංසකථාඨානෙ, ලංකාදීපෙඛිලෙපි ච;

දාන වට්ටං ඨපාපෙසි, සද්ධම්මෙ ගාරවෙන සො.

39.

තිණී සතසහස්සානි, දත්වාන මනුජාධිපො;

ඉණතො සයිකෙ භික්ඛූ, මොචෙසි සාසනප්පියො.

40.

මහා වෙසාඛ පූජං සො, කාරෙත්වා දීපවාසිනං;

සබ්බෙ සංයෙව භික්ඛූනං, තිචීවරමදාපයි.

41.

වෙතුල්ලවාදං මද්දිත්වා, කාරෙත්වා පාපනිග්ගහං;

කපිලෙන අමච්චෙන, සාසනං ජොතයීච සො.

42.

විස්සුතො’භයනාගො’ති, කනිට්ඨො තස්සරාජිනො;

දෙවියා තස්ස සංසට්ඨො, ඤාතො භීතො සභාතරා.

43.

පලායිත්වා හල්ලතිත්ථං, ගන්ත්වාන සහසෙවකො;

කුද්ධො විය මාතුලස්ස, හත්ථපාදඤ්ච ඡෙදයි.

44.

රාජිනො රට්ඨතෙදත්ථං, ඨපෙත්වාන ඉධෙව තං;

සුනඛොපමං දස්සයිත්වා, ගහෙත්වා’ති සිනිද්ධකෙ.

45.

තත්ථෙව නාවං ආරුය්හ, පරතීරමගාසයං;

සුභවො මාතුලො තු, උපගම්ම මහීපති.

46.

සුහදො විය හුත්වාන, තස්මිං රට්ඨමභින්දිසො;

අභයො තං ජානනත්ථං, දූතං ඉධ විසජ්ජයි.

47.

තං දිස්වා පූගරුක්ඛං සො, සමන්තා කුන්තනාළියා;

පරිබ්භමන්තො මද්දිත්වා, කත්වා දුබ්බලමූලකං.

48.

බාහුනායෙව පාතෙත්වා, තජ්ජෙත්වා තං පලාපයි;

දූතො ගන්ත්වා අභයස්ස, තං පවත්තිං පවෙදයි.

49.

ඤත්වා’භයො තං දමිළෙ, ආදාය බසුකෙ තතො;

නගරන්තිකමාගඤ්ඡි, භාතරා සහ යුජ්ඣිතුං.

50.

තං ඤත්වාන පලායිත්වා, අස්සමාරුය්හදෙවියා;

මලයං ආගමා රාජා, තංකනිට්ඨො’නු බන්ධිය.

51.

රාජානං මලයෙ හන්ත්වා, දෙවීමාදාය ආගතො;

කාරෙසි නගරෙ රජ්ජං, අට්ඨවස්සානි භූපති.

52.

පාසාණවෙදිං කාරෙසි, මහාබොධිසමන්තතො;

ලොහපාසාදඞ්ගණම්හි, රාජා මණ්ඩපමෙව ච.

53.

ද්විහි සතසහස්සෙහි, නෙකවත්ථානි භාගිය;

දීපම්හි භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, වත්ථදානමදාසි සො.

54.

අභයස්ස’ච්චයෙ භාතු, තස්සස්ස තස්ස අත්රජො;

ද්වෙවස්සානි සිරිනාගො, ලංකාරජ්ජ මකාරයි.

55.

පටිසඞ්ඛරිය පාකාරං, මහාබොධිසමන්තතො;

මහාබොධිඝරස්සෙව, සොයෙව වාලිකාතලෙ.

56.

මූචෙලරුක්ඛපරතො, හංසවට්ටං මනොරමං;

මහන්තං මණ්ඩපඤ්චෙව, කාරාපෙසි මහීපති.

57.

විජයකුමාරකො නාම, සිරිනාගස්ස අත්රජො;

පිතුනො අච්චයෙ රජ්ජං, එකවස්සමකාරයි.

58.

ලම්බකණ්ණා තයො ආසුං, සහාතා මහියඞ්ගණෙ;

සඞ්ඝතිස්සො සඞ්ඝබොධි, තතියො ගොට්ඨකාභයො.

59.

තෙ තිස්සවාපිමරියාද-ගතො අන්ධො විචක්ඛණො;

රාජුපට්ඨානමායන්තෙ, පදසද්දෙන අබ්රවි.

60.

‘‘පථවීසාමිනො එතෙ, තයො වහතිභූ’ඉති;

තං සුත්වා අභයො පච්ඡා, යන්තො පුච්ඡි පුනාහසො.

61.

තස්ස වංසො ඨස්සතීති,

පුන පුච්ඡිතමෙව සො;

‘‘පච්ඡිමස්සා’’ති සො ආහ,

තං සුත්වා ද්වීහිසොඅගා.

62.

තෙ පුරං පවිසිත්වාන, තයො රඤ්ඤො’ති වල්ලභො;

රාජකිච්චානි සාධෙන්තා, වසන්තා රාජසන්තිකෙ.

63.

හන්ත්වා විජයරාජානං, රාජගෙහම්හි එකතො;

සෙනාපතිංසඞ්ඝතිස්සං, දුවෙරජ්ජෙ’භිසෙචයුං.

64.

එවං සො අභිසිත්තොව, අනුරාධපුරුත්තමෙ;

රජ්ජං චත්තාරි වස්සානි, සඞ්ඝතිස්සො අකාරයි.

65.

මහාථූපම්හි ඡත්තඤ්ච, හෙමකම්මඤ්ච කාරයි;

විසුං සතසහස්සග්ඝෙ, චතුරො ච මහාමණි.

66.

මජ්ඣෙ චතුන්නං සූරියානං, ඨපාපෙසි මහීපති;

ථූපස්ස මුද්ධනි තථා-නග්ඝවජිරචුම්බටං.

67.

සො ඡත්තමහපූජාය, සඞ්ඝස්ස මනුජාධිපො;

චත්තාලීසසහස්සස්ස, ඡ චීවරමදාපයි.

68.

තං මහාදෙවථෙරෙන, දාමගල්ලක වාසිනො;

දෙසිතං ඛන්ධකෙ සුත්තං, යාගානිසංස දීපනං.

69.

සුත්වා පසන්නො සඞ්ඝස්ස, යාගුදානමදාපයි;

නගරස්ස චතුද්වාරෙ, සක්කච්චඤ්