📜
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
මහාරහනීති
පණ්ඩිතකථා
මහාරහරහං ¶ සක්ය,
මුනිං නීවරණා තණ්හා;
මුත්තං මුත්තං සුදස්සනං,
වන්දෙ බොධිවරං වරං.
මුනිනා ¶ මුනිනාගෙන,
දුට්ඨපබ්බජ්ජිතා ජිතා;
යථා යථාඅසද්ධම්ම-
පුරණා පුරණාදයො.
තථා තථාගතොවාදා,
නුගතෙ ලොකනීතියං;
කතයොගෙන විදූනා,
ජෙය්යොවානත්ථ කාරිනො.
නිතීධ ¶ ජන්තුනං සාරො,
මිත්තාචරියාච පීතරා;
නීතිමා සුබුද්ධි බ්යත්තො,
සුතවා අත්ථදස්සිමා.
කවිහෙරඤ්ඤකා කත්වා,
සුත්තත්තං සත්ථකඤ්චනං;
ගජ්ජපජ්ජාද්යාලඞ්කාරං,
කරොන්තීධ මනොරම්මං.
වුත්යං ¶ විසදඤාණස්ස,
ඤාතො අත්ථොතරස්ස න;
සුරප්පභාය ආදාසො,
ඡායං දිස්සෙ න මාකරෙ.
මහාතෙජොපි තෙජොයං,
මත්තිකං නමුදුකංකරො;
ආපො ආපෙති මුදුකං,
සාධුවාචාච කක්ඛළං.
මුදුනාව ¶ රිපුං ජෙති,
මුදුනා ජෙති දාරුණං;
නොසිද්ධං මුදුනා කිඤ්චි,
යත්වතො මුදුනා ජයෙ.
චන්දනං සීතලං ලොකෙ,
තතො චන්දංව සීතලං;
චන්දනචන්දසීතම්හා,
වාක්යං සාධුසුභාසිතං.
පත්තකල්ලොදිතං ¶ අප්පං,
වාක්යං සුභාසිතං භවෙ;
ඛුද්දිතස්ස කදන්නංපි,
සුත්තං සාදුරසො සියා.
සත්ථකාපි බහූවාචා,
නාදරා බහුභාණිනො;
සොපකාරමුදාසීනං,
නනුදිට්ඨං නදීජලං.
සංසාරවිසරුක්ඛස්ස ¶ ,
ද්වයමෙවාමතංඵලං;
සුභාසිතස්සසාරාදො,
සාධූහිරසමාගමො.
පාසාණඡත්තං ගරුකං,
තතො දෙවානචික්ඛනා;
තතො වුඩ්ඪානමොවාදො,
තතො බුද්ධස්ස සාසනං;
තුලං ¶ සල්ලහුකං ලොකෙ,
තතො චපලජාතිකො;
තතොනොවාදිකො තතො,
යති ධම්මෙපමාදකො.
අහ ගච්ඡති හායන්තී,
සත්තානමිධ ජීවිතං;
තස්මාහි මාපමත්තත්වං,
ගච්ඡන්තු ජිනසාසනෙ.
පණ්ඩිතස්ස පසංසාය,
දණ්ඩොබාලෙන දීයතෙ;
පණ්ඩිතො පණ්ඩිතෙනෙව,
වණ්ණිතොව සුවණ්ණිතො.
සතෙසු ¶ ජායතෙ සූරො,
සහස්සෙසුච පණ්ඩිතො;
වුත්තා සතසහස්සෙසු,
දාතා භවතිවා නවා.
භූපත්තංච පණ්ඩිතත්තඤ්ච,
නෙවතුල්යං කදාචිපි;
සදෙසෙපූජිතො රාජා,
බුද්ධො සබ්බත්ථපූජිතො.
ක්වාතිභාරො ¶ සමත්ථානං,
කිංදූරො බ්යවහාරිනං;
කොවිදෙසො සවිජ්ජානං,
කොපරො පියවාදිනං.
නනු තෙ යෙවසන්තා නො,
සාගරා නකුලාචලා;
අප්පම්පි මරියාදං යෙ,
සංවට්ටෙවි ජහන්තිනො.
පලයෙතීතමරියාදා ¶ ,
භවන්තිකිර සාගරා;
මරියාදාතිකං සාධු,
නඉච්ඡන්ති පලයෙපි.
සතං දීඝායුකං සබ්බ,
සත්තානං සුඛකාරණං;
අසතංපන සබ්බෙසං,
දුක්ඛහෙතු නසංසයො.
පාමොක්ඛෙ ¶ සුජනෙ සන්තෙ,
සබ්බෙපි සුජනා ජනා;
ජාතෙකස්මිංසාරගන්ධෙ,
සබ්බෙ ගන්ධමයා දුමා.
අත්තනා යදි එකෙන,
විනතෙන මහාජනා;
විනයං යන්ති සබ්බෙපි,
කො තං නාසෙය්ය පණ්ඩිතො.
සරීරස්ස ¶ ගුණානඤ්ච,
දූරමච්චන්ත මන්තරං;
සරීරං ඛණවිද්ධංසි,
කප්පන්තිට්ඨායිනො ගුණා.
යදි නිච්චමනිච්චෙන,
නිමලං මලවාහිනා;
යො සො කායෙන ලභෙථ,
කිංනලද්ධං භවෙ නුකිං.
ධම්මත්ථකාමමොක්ඛානං,
පාණං සංසිද්ධිකාරණං;
තන්නිඝාතා කින්නහතං,
රක්ඛනා කින්නරක්ඛිතං.
අත්තා ¶ බන්ධු මනුස්සස්ස,
රිපු අත්තාව ජන්තුනං;
අත්තාව නියතො ඤාති,
අත්තාව නියතො රිපු.
අත්තනොපරිචාගෙන,
යංසිතමනුරක්ඛනං;
කරොන්ති සජ්ජනායෙව,
න තං නීතිමතා මතං.
තිණානි ¶ භූමිරුදකං,
චතුත්ථී වාක්යසුට්ඨුතා;
එතානි හි සතංගෙහෙ,
නොඡින්දන්තෙ කදාචිපි.
අම්බුං පිවන්තිනො නජ්ජො,
රුක්ඛො ඛාදතිනො ඵලං;
මෙඝො ක්වචිපි නො සස්සං,
පරත්ථාය සතංධනං.
සතං ඵරුසවාචාහි,
නයාති විකතිං මනො;
තිණුක්කාහි නසක්කාව,
තාපෙතුං සාගරෙ ජලං.
සම්පත්යං ¶ මහත්තංචෙතො,
භවත්යුප්පලකොමලං;
විප්පත්යඤ්ච මහාසෙලෙ,
සිලාසඞ්ඝාදකක්කසො.
අත්ථං මහන්තමාපජ්ජ,
විජ්ජං සම්පත්තිමෙවච;
චරෙය්යාමානථද්ධොයො,
පණ්ඩිතො සො පවුච්චති.
නාලබ්භමභිපත්ථෙන්ති ¶ ,
නට්ඨම්පි නචසොචරෙ;
විප්පත්යඤ්ච නමුය්හන්ති,
යෙනරා තෙව පණ්ඩිතො.
ගණ්ඨිට්ඨානෙ එකපදෙ,
නාතිමඤ්ඤෙය්ය පණ්ඩිතො;
කිං අක්කො වෙළුපබ්භාරො,
තිමහාදීපභානුදො.
ගුණදොසෙසුමෙකෙන,
නත්ථි කොචි විවජ්ජිතො;
සුඛුමාලස්ස පදුමස්ස,
නළා භවති කක්කසා.
සුමහන්තානි ¶ සත්ථානි,
ධාරයන්තො බහුස්සුතා;
ඡෙත්තාරො සංසයානන්තු,
කිලන්තෙ ලොභමොහතා.
දොසම්පි සගුණෙ දිස්වා,
ගුණවාදී වදන්තිනො;
න ලොකො විජ්ජමානම්පි,
චන්දෙ පස්සති ලඤ්ඡනං.
නිපුණෙ ¶ සුතමෙසෙය්ය,
විචිනිත්වා සුතත්ථිකො;
භත්තං හුක්ඛලියං පක්කං,
භාජනංපි තථා භවෙ.
ගුණා කුබ්බන්ති දූතත්තං,
දූරෙපි වසතං සතං;
කෙතකෙ ගන්ධ ඝාසාය,
ගච්ඡන්ති භමරා සයං.
පණ්ඩිතො සුතසම්පන්නො,
යත්ථඅත්ථීති චෙසුතො;
මහුස්සාහෙන තංඨානං,
ගන්තබ්බං සුතරෙසිනා.
සබ්බසුතං ¶ මධීයෙථ,
හීනමුක්කට්ඨ මජ්ඣිමං;
සබ්බස්සඅත්ථං ජානෙය්ය,
නච සබ්බං පයොජයෙ;
හොති තාදිසකොකාලො,
යත්ථ අත්ථාවහං සුතං.
ඨිතො චිරත්තනං නීරෙ,
සක්ඛරො නන්තරංසුතො;
දබ්භො නීරන්තිකෙ ජාතො,
සබ්බකාලන්තරංසුතො.
වසුං ¶ ගණ්හන්ති දූරට්ඨා,
පබ්බතෙ රතනොචිතෙ;
න මිලක්ඛා සමීපට්ඨා,
එවං බාලා බහුස්සුතෙ.
හිරඤ්ඤෙන මිගානංව,
සුසීලංපි අසීලිනො;
අධම්මිකස්ස ධම්මෙන,
බාලානංපි සුතෙන කිං.
සුතෙන ¶ හදයට්ඨෙන,
ඛලො නෙවසුසීලවා;
මධුනා කොටරට්ඨෙන,
නිම්බො කිං මධුරායතෙ.
සකිංපි විඤ්ඤු ධීරෙන,
කරොති සහසඞ්ගමං;
අත්තත්ථඤ්ච පරත්ථඤ්ච,
නිබ්බානන්තං සුඛං ලභෙ.
හංසො මජ්ඣෙ නකාකානං,
සීහො ගුන්නං නසොභති;
ගද්රභානං තුරඞ්ගොනො,
බාලානඤ්ච නපණ්ඩිතො.
ආකිණ්ණොපි ¶ අසබ්භීව,
අසංසට්ඨොව භද්දකො;
බහුනා සන්නජාතෙන,
ගච්ඡෙ නුම්මත්තකෙනිධ.
නදීතිරෙ ඛතෙකූපෙ,
අරණීතාලවණ්ටකෙ;
නවදෙ ආපාදි නත්ථීති,
මුඛෙච වචනං තථා.
සුතසන්නිච්චයා ¶ ධීරා,
තුණ්හිභූතා අපුච්ඡිතා;
පුණ්ණා සුභාසිතෙනාපි,
ඝණ්ඩාද්යඝටිතායථා.
අපුට්ඨො පණ්ඩිතො භෙරී,
පජ්ජුන්නො හොති පුච්ඡිතො;
බාලො පුට්ඨො අපුට්ඨොච,
බහුං විකත්තතෙ සදා.
සම්පන්නගුණා ලඞ්කාරො,
සබ්බසත්ත හිතාවහො;
නචරෙය්ය පරත්තත්ථං,
කුතො සො පණ්ඩිතො භවෙ.
සපරත්ථං ¶ චරෙ ධීරො,
අසක්කොන්තො සකං චරෙ;
තථාපිච අසක්කොන්තො,
පාපාත්තානං වියොජයෙ.
බාලෙචුම්මත්තකෙ භූපෙ,
ගුරුමාතාපිතූස්වපි;
නදොසං කරියා පඤ්ඤො,
සඞ්ඝෙච ජෙට්ඨභාතරි.
අත්ථනාසං ¶ මනොතාපං,
ඝරෙදුච්චරිතානිච;
වඤ්චනං අවමානඤ්ච,
මතිමා නපකාසයෙ.
පරදානං ජනෙත්තීව,
ලෙට්ටුව පරදබ්බකං;
අත්තාව සබ්බභූතානි,
යො පස්සති සො පස්සති.
පරූපවාදෙ පධිරො,
පරවජ්ජෙස්වලොචනො;
පඞ්ගුලො අඤ්ඤනාරීසු,
දුස්සකප්පෙස්වචෙතනො.
සබ්බං සුණාති සොතෙන,
සබ්බං පස්සති චක්ඛුනා;
නචදිට්ඨං සුතං ධීරො,
සබ්බං උච්චිතුමරහති.
චක්ඛුමස්ස යථාඅන්ධො,
සොතවා පධිරොයථා;
පඤ්ඤාවාස්ස යථාමූගො,
බලවා දුබ්බලොරිව;
අථ අත්ථෙසමුප්පන්නෙ,
සයෙථ මතසායිතං.
පාපමිත්තෙ ¶ විවජ්ජෙත්වා,
භජෙය්යු ත්තමපුග්ගලං;
ඔවාදෙචස්ස තිට්ඨෙය්ය,
පත්ථෙන්තො අචලංසුඛං.
සුසුසා සුතවඩ්ඪනං,
සුතං පඤ්ඤායවඩ්ඪනං;
පඤ්ඤාය අත්ථං ජානාති,
ඤාතො අත්ථො සුඛාවහො.
පාමොජ්ජ ¶ කරණං ඨානං,
පසංසාවහනංසුඛං;
ඵලානිසංසො භාවෙති,
වහන්තො පොරිස්සංධුරං.
අතිසීතං අතිඋණ්හං,
අතිසාය මිදංඅහු;
ඉති විසට්ඨ කම්මන්තෙ,
ඛණා අච්චන්ති මාණවෙ.
යොච ¶ සීතඤ්ච උණ්හඤ්ච,
තිණාතියො නමඤ්ඤති;
කරං පුරිස කිච්චානි,
සො සුඛා නවිහායති.
යසලාභං ජිගීසන්තං,
නරං වජ්ජෙන්ති දූරතො;
අපත්ථෙත්වාන තෙ තස්මා,
තංමග්ගං මග්ගයෙ බුධො.
දෙසමොසජ්ජ ගච්ඡන්ති,
සීහා සප්පුරිසා ගජා;
තත්ථෙව නිධනං යන්ති,
කාකා කාපුරිසා මිගා.
යස්මිංදෙසෙ ¶ නසම්මාරො,
නපිති නචබන්ධවා;
නචවිජ්ජාගමො කොචි,
නතත්ථ වසතී වස්සෙ.
ධනවා ගණකො රාජා,
නදී වෙජ්ජා ඉමෙජනා;
යත්ථ පඤ්ච නවිජ්ජන්තෙ,
න තත්ථවසතී වසෙ.
අසනං ¶ භයමන්තානං,
මච්චානං මරණං භයං;
උත්තමානන්තුසබ්බෙසං,
අවමානං පරං භයං.
අමානනා යත්ථ සියා,
සන්තානං අවමානනා;
හීනසමානනාවාපි,
න තත්ථවසති වසෙ.
යත්ථාලසොච දක්ඛොච,
සූරො භීරුච පූජිතො;
න සන්තා තත්ථ වස්සන්ති,
අවිසෙසකරෙන කො.
දුක්ඛො ¶ නිවාසො සම්බාධෙ,
ඨානෙ අසුචිසඞ්කටෙ;
තතො රිම්හිපියානන්තෙ,
තතොච අකතඤ්ඤුනං.
සිඞ්ගීනං පඤ්චහත්ථෙන,
සතෙන වාජිනං චජෙ;
හත්ථීනන්තු සහස්සෙන,
දෙසචාගෙන දුජ්ජනෙ.
චජෙ ¶ එකං කුලස්සත්ථං,
ගාමස්සත්ථං කුලං චජෙ;
ගාමං ජනපදස්සත්ථං;
අත්තත්ථං පථවී චජෙ.
චලත්යෙකෙනපාදෙන,
තිට්ඨත්යෙකෙන පණ්ඩිතො;
අසමිඛ්යපරංඨානං,
පුබ්බමායනංනචජෙ.
ඨානභට්ඨා ¶ නසොභන්ති,
දන්තාකෙසාන ඛානරා;
මතිමා ඉතිවිඤ්ඤාය,
සඨානං නචජෙ ලහුං.
චජෙ ධනං අඞ්ගවරස්සහෙතු,
අඞ්ගං චජෙ ජිවිතං රක්ඛමානො;
අඞ්ගං ධනං ජිවිතඤ්චාපි සබ්බං,
චජෙ නරො ධම්ම මනුස්සරන්තො.
සොතං ¶ සුතෙනෙව න කුණ්ඩලෙන,
දානෙන පාණී නතු කඞ්කණෙන;
ආභාති කායො පුරිසුත්තමස්ස,
පරොපකාරෙන න චන්දනෙන.
සම්භෙදකථා
සත්ථ ¶ කප්පවිචාරෙන,
කාලො ගච්ඡති ධීමතං;
බ්යසනෙන අසාධූනං,
නිද්දාය කලහෙනවා.
සොකඨානසහස්සානි,
භයඨානසතානිච;
දිවසෙදිවසෙ මුළ්හං,
ආවීසන්ති නපණ්ඩිතං.
අතිදීඝො ¶ මහාමුළ්හො,
මජ්ඣිමොච විචක්ඛණො;
වාසුදෙවං පුරක්ඛිත්වා,
සබ්බෙවාමනකා සට්ඨා.
න ලොකෙ සොභතෙ මුළ්හො,
කෙවලත්තපසංසකො;
අපි සම්පිහිතෙ කූපෙ,
කතවිජ්ජො පකාසතෙ.
මදන්තදමනං සත්ථං,
ඛලානං කුරුතෙ මදං;
චක්ඛුසඞ්ඛාරකං තෙජං,
උලුඞ්කාන මිවන්ධකං.
අත්යප්පමපි ¶ සාධූනං,
සිලාලෙඛෙව තිට්ඨතෙ;
ජලෙලෙඛෙව නීචානං,
යං කතං තංපි නස්සති.
දබ්බමප්පංපි සාධූනං,
ජලං කූපෙව නිස්සයො;
බහුත්තංපි අසාධූනං,
නච වාරිව අණ්ණවෙ.
දුට්ඨචිත්තො ¶ පනාහිස්ස,
කොධො පාසාණලික්ඛිතො;
කුජ්ඣිතබ්බෙ සුජනස්ස,
ජලෙලෙඛා චිරට්ඨිතො.
බාලස්ස ජීවිතං පාපං,
මිතරස්සි තරං භවෙ;
ජනකායස්ස රාජාව,
රාජධම්මොව රාජුනං.
සප්පාදානං බලී සීහො,
පුළාවකො තතො කිප්පීලිකා,
නරා තතො බලී රාජා,
සබ්බෙස මන්තකො බලී.
භූපොණ්ණව ¶ ග්ගි ථී සිප්පි,
අභිජ්ඣාලුචපුග්ගලො;
එතෙසංපි මහිච්ඡානං,
මහිච්ඡිතා අනිච්චතා.
නිද්දාලුකො අසන්තුට්ඨො,
අකතඤ්ඤූච භීරුකො;
සක්කුණන්තින සාචාරං,
සික්ඛිතුං තෙ කදාචිපි.
නිද්දාලු ¶ කාමරාමොච,
සුඛිතො භොගවාලසො;
නිච්ඡන්තො කම්මරාමො ච,
සත්තෙතෙ සත්ථවජ්ජිතා.
සමිද්ධො ධනධඤ්ඤෙන,
කට්ඨො දකතිණග්ගිහි;
සබ්බතො දුග්ගතෙනට්ඨො,
තස්මා නදුක්කතං කරෙ.
පුඤ්ඤපාපඵලං ¶ යො චෙ,
නසද්ධහති සච්චතො;
සො වෙ ඛිප්පංව අත්තානං,
ආදාසතලමානයෙ.
සම්පරායිකමත්ථං යො,
නසද්ධහති චෙපිසො;
ආවාසෙ සග්ග ගාමීනං,
මාක්කභෙ කිංනපස්සති.
මහන්තං වට්ටරුක්ඛාදිං,
ඛුද්දබීජං බහූඵලං;
සක්ඛිකත්වා උදික්ඛෙය්ය,
පුඤ්ඤපාපකරො නරො.
යස්ස ¶ සල්ලහුකං හොති,
ගුරුසක්කාරමානනං;
තස්ස සල්ලහුකායෙව,
විජ්ජාසම්පත්තිසම්පදා.
උපජ්ඣාචරියානඤ්ච,
මාතාපිතූනමෙවච;
සක්කච්චං යොනුපට්ඨාති,
සුතො තස්සපිතාදිසො.
දෙසෙ දෙසෙ කුලානීච,
දෙසෙදෙසෙ ච බන්ධවො;
තාදිසං සහජා යත්ථ,
දෙසං පස්සාමිනෙවතු.
පුත්තංවා ¶ භාතරං දුට්ඨං,
අනුසාසෙය්ය නොජහෙ;
කිංනු ඡෙජ්ජං කරංපාදං,
ලිත්තං අසුචිනා සියා;
බහුපුත්තෙ පිතාඑකො,
අවස්සං පොසෙති සදා;
බහුපුත්තා නසක්කොන්ති,
පොසෙතුං පිතරෙකකං.
අතිජාතමනුජාතං ¶ ,
පුත්තමිච්ඡන්ති පණ්ඩිතා;
අවජාතං නඉච්ඡන්ති,
යොහොති කුලගන්ධනො.
පඤ්චඨානානි සම්පස්සං,
පුත්තමිච්ඡන්ති පණ්ඩිතා;
ජාතොවා නො භරිස්සති,
කිච්චංවා නො කරිස්සති.
කුලවංසො ¶ චිරං තිට්ඨෙ,
දායජ්ජං පටිපච්චති;
අථවාපන පෙතානං,
දක්ඛිණංනුපදස්සති.
අන්තොජාතො ධනක්කීතො,
දාසබ්යොපගතො සයං;
දාසාකරමරානීතො,
ච්චෙවන්තෙ චතුධා සියුං.
දාසා පඤ්චෙව චොරය්ය-
සඛඤාත්යත්තසදිසා;
තථා විඤ්ඤූහි විඤ්ඤෙය්යා,
මිත්තාදාරාච බන්ධවා.
තයොව ¶ පණ්ඩිතා සත්ථෙ,
අහමෙවාතිවාදීච,
අහමපිති වාදීච,
නාහන්තිච ඉමෙතයො.
විනා සත්ථං නගච්ඡෙය්ය,
සූරො සඞ්කාමභූමියං;
පණ්ඩිතද්ධගූ වාණිජ්ජො,
විදෙසගමනො තථා.
සම්මා ¶ උපපරික්ඛිත්වා,
අක්ඛරෙසු පදෙසුච;
චොරඝාතො සියා සිස්සො,
ගුරු චොරට්ටකාරකො.
සාධුත්තං සුජනසමාගමා ඛලානං,
සාධූනං නඛලසමාගමා ඛලත්තං;
ආමොදංකුසුමභවංදධාතිභූමි,
භූගන්ධං නච කුසුමානි ධාරයන්ති.
සට්ඨෙන ¶ මිත්තං කලුසෙන ධම්මං,
පරොපතාපෙන සමිද්ධිභාවං;
සුඛෙන විජ්ජං ඵරුසෙන නාරිං,
ඉච්ඡන්ති යෙ තෙ නවපණ්ඩිතාව.
මිත්තකථා
කත්වාන ¶ කුසලංකම්මං,
කත්වාචා කුසලං පුරෙ;
සුඛිතදුක්ඛිතා හොන්ති,
සො බාලො යො නපස්සති.
සයංකතෙන පාපෙන,
අනිට්ඨං ලභතෙ ඵලං;
තෙ මෙ සො මෙ ජනෙන්තීති,
පුනාගුං කුරුතෙ ජළො.
කාලඛෙපෙන ¶ හාපෙති,
දානසීලාදිකං ජළො;
අථිරම්පි ථිරං මඤ්ඤෙ,
අත්තානං සස්සතීසමං.
බාලොව පාපකං කත්වා,
නතංඡට්ටෙතුමුස්සහෙ;
කිං බ්යග්ඝතාදි ගච්ඡන්තො,
පදං මක්ඛෙතුමුස්සහෙ.
පරනස්සනතො නට්ඨො,
පුරෙව පරනාසකො;
සීඝංවා දස්සනං යාති,
තිණං පාසාදජ්ඣාපකං.
භොජනා ¶ මෙථුනා නිද්දා,
ගවෙ පොසෙච විජ්ජති;
විජ්ජා විසෙසො පොසස්ස,
තතොහීනො ගොසමො භවෙ.
මුළ්හසිස්සො පදෙසෙන,
කුනාරීභරණෙනච;
ඛලසත්ථූහිසංයොගා,
පණ්ඩිතොප්යවසීදති.
ද්වෙචිමෙකණ්ටකා ¶ තික්ඛා,
සරීරසොභිතා කාමෙ;
නිධනො යොච කාමෙති,
යොචකුප්පත්යනිස්සාරො.
නිධනොචාපි කාමෙති,
දුබ්බලො කලහංපියො;
මන්දසත්ථො විවාදත්ථි,
තිවිධං මුළ්හලක්ඛණං.
අප්පසුතො සුතෙ අප්පෙ,
බහුංමඤ්ඤති මානවො;
සින්ධුදකම පස්සන්තො,
කූපෙතොයංව මණ්ඩුකො.
තදමිනාපි ¶ ජානාති,
සොබ්භෙසු පදරෙසුච;
සුනන්තා යන්ති කුසුම්භා,
තුණ්හීයන්ති මහොදධි.
යං ඌනකං තං සුනති,
යං පූරං සන්තමෙව තං;
අඩ්ඪකුම්භූපමො බාලො,
රහතො පූරොව පණ්ඩිතො.
බුධෙහිභාසමානොපි ¶ ,
ඛලො බහුතකෙතවො;
ඝංසියමානො අඞ්ගාරො,
නිලමත්තං නගච්ඡති.
චාරුතා පරදාරාය,
ධනං ලොකතප්පතියා;
පසුතං සාධුනාසාය,
ඛලෙ ඛලතරා ගුණා.
ඉතො ¶ හස්සතරං ලොකෙ,
කිඤ්චි තස්ස නවිජ්ජති;
දුජ්ජනොතිච යංආහ,
සජ්ජනං දුජ්ජනො සයං.
රොගණ්ඩචඞ්කුරො තෙජො,
විසමස්සතරො ඝණො;
අවිනාසිය සමන්ති,
න ඛලොච සනිස්සයං.
නවිනා ¶ පරවාදෙන,
රමන්තෙ දුජ්ජනා ඛලු;
න සා සබ්බරසෙ භුත්වා,
විනා වච්චෙ නතුස්සති.
තප්පතෙ යාති සන්ධානං,
දවො භවති වනතං;
මුදුං දුජ්ජනචිත්තං කිං,
ලොහෙන උපමීයතෙ.
තස්මා දුජ්ජනසංසග්ගං,
ආසීවිස මිවොරගං;
ආරකා පරිවජ්ජෙය්ය,
භූතිකාමො විචක්ඛණො.
දුජ්ජනෙන ¶ හි සංසග්ගො,
සත්තුතාපි නයුජ්ජතෙ;
තත්තො දහති අඞ්ගාරො,
සන්තාතු කාලතංකරො.
දුජ්ජනො වජ්ජනීයොව,
විජ්ජායාලඞ්කතොපි චෙ;
මණිනා ලඞ්කතො සන්තො,
සප්පො කිං නභයඞ්කරො.
අග්ගිනො ¶ දහතො දායං,
සඛාභවති මාලුතො;
සොව දීපංතු නාසෙති,
ඛලෙ නත්ථෙව මිත්තතා.
නස්මසෙ කතපාපම්හි,
නස්මසෙ අලිකවාදිනි;
නස්මසෙත්තත්ථපඤ්ඤම්හි,
අතිසන්තෙපි නස්මසෙ.
මාරෙතුං කිත්තකා සක්කා,
දුජ්ජනා ගගණූපමා;
මාරිතා කොධචිත්තෙතු,
මාරිතො හොන්ති දුජ්ජනා.
භූමි ¶ කණ්ටකසංකිණ්ණා,
ඡාදිතුං නෙවසක්යතෙ;
උපාහන මත්තකෙන,
ඡන්නා භවති මෙදනී.
සත්තා සදාපසෙවන්ති,
සොදකං වාපිආදිකං;
සභොගං සධනඤ්චෙවං,
තුච්ඡාචෙ තෙ ජහන්ති තෙ.
ධනහීනං ¶ චජෙ මිත්තො,
පුත්තදාරා සහොදරා;
අත්ථවන්තංව සෙවන්ති,
අත්ථො ලොකෙ මහාසඛා.
න රූපිනී න පඤ්ඤාණො,
නකුලීනො පධානතා;
කාලෙ විපත්තිසම්පත්තෙ,
ධනිමාව විසෙසතා.
කල්යාණමිත්තං ¶ කන්තාරං,
යුද්ධං සභායං භාසිතුං;
අසත්ථා ගන්තු මිච්ඡන්ති,
මුළ්හා තෙචතුරොජනා.
අහිතා පටිසෙධොච,
හිතෙසුච පයොජනං;
බ්යසනෙස්ව පරිච්චාගො,
සඞ්ඛෙපා මිත්තලක්ඛණං.
ආතුරෙ බ්යසනෙපත්තෙ,
දුබ්භික්ඛෙ සත්තු විග්ගහෙ;
රාජද්වාරෙ සුසානෙච,
යො තිට්ඨති සබන්ධවො.
සො ¶ බන්ධු යො හිතෙයුත්තො,
සො පිතා යො තු පොසකො;
සො ඤාති යත්ර විසාසො,
සා භරියා යත්ර නිබ්බූති.
හිතෙසිනො සුමිත්තොච,
විඤ්ඤූච දුල්ලභා ජනා;
යථො සධංච සාදුංච,
රොගහාරීච සුජනො.
අගරුකො ¶ අනාලස්සො,
අසට්ඨොච සච්චවා සුචි;
අලුද්ධො අත්ථකාමොච,
එදිසො සුහදුත්තමො.
යො ධුවානි පරිච්චජ්ජ,
අධූවාන්යුපසෙවති;
ධුවාපි තස්ස නස්සන්ති,
අධුවෙසු කථාවකා.
ලුද්ධමත්ථෙනගණ්හෙය්ය ¶ ,
ථද්ධ මඤ්ජලිකම්මුනා;
ඡන්දානුවත්තියා මුළ්හං,
යථාභූතෙන පණ්ඩිතං.
උත්තමං පාණිපාතෙන,
සූරං භෙදෙන විජයෙ;
නිචං දබ්බපදානෙන,
වික්කමෙන සමං ජයෙ.
යස්සයස්ස හි යොභාවො,
තෙනතෙන හි තංනරං;
අනුපවිස්ස මෙධාවී,
ඛිප්පමත්තවසං නයෙ.
යෙන ¶ ඉච්ඡති සම්බන්ධං,
තෙන තීණි නකාරයෙ;
විවාද මත්ථසම්බන්ධං,
පරොක්ඛෙ දාරදස්සනං.
අච්චාභික්ඛණසංසග්ගා,
අසම්මොසරණෙනච;
එතෙන මිත්තා ජීරන්ති,
අකාලෙ යාචනායච.
තස්මා ¶ නාභික්ඛණං ගච්ඡෙ,
නචගච්ඡෙ චිරාචිරං;
කාලෙන යාචං යාචෙය්ය,
එවං මිත්තා නජීරයෙ.
එතෙ භිය්යො සමං යන්ති,
සන්ධි තෙසං නජීරති;
යො අධිප්පන්නං සහති,
යොච ජානාති දෙසනං.
සචෙ සන්තා විවාදන්ති,
ඛිප්පං සන්ධිරයෙ පුන;
බාලා පත්තාව භිජ්ජන්ති,
න තෙ සමථමජ්ඣගුං.
යෙනමිත්තෙන ¶ සංසග්ගො,
යොගක්ඛෙමො විහීයති;
පුබ්බෙව ජ්ඣාභවන්තස්ස,
රක්ඛෙ අක්ඛිව පණ්ඩිතො.
යෙනමිත්තෙන සංසග්ගා,
යොගක්ඛෙමො පවඩ්ඪති;
කරෙය්යත්තසමං වුත්ති,
සබ්බකිච්චෙසු පණ්ඩිතො.
ගුණො ¶ සබ්බඤ්ඤුතුල්යොපි,
සීදතෙ කො අනිස්සයො;
අනග්ඝ මපිමාණික්කං,
හෙමං නිස්සාය සොභතෙ.
පබ්බෙපබ්බෙ කමෙනුච්ඡු,
විසෙසරසිවග්ගතො;
තථා සුමිත්තිකො සාධු,
විපරිතොව දුජ්ජනො.
තෙනෙව මුනිනා වුත්තං,
යෙකෙචිලොකියාධම්මා;
තථා නිබ්බානගාමීනො,
සන්ති ලොකුත්තරාධම්මා.
කල්යාණමිත්ත ¶ 1 මාගම්ම,
සබ්බෙ තෙ හොන්ති පාණිනං;
තස්මා කල්යාණමිත්තෙසු,
කාතබ්බො ආදරො සදා.
යො වෙ කතඤ්ඤූ කතවෙදිකො ධිරො,
කල්යාණමිත්තො දළ්හභත්තිච හොති;
දුක්ඛිතස්ස සක්කච්චං කරෙති කිච්චං,
තථාවිධං සප්පුරිසාති වදන්ති.
යස්සහි ¶ ධම්මං පුරිසො විජඤ්ඤා,
යෙචස්ස කඞ්ඛං විනයන්ති සන්තො;
තඤ්හිස්ස දීපඤ්ච පරායනඤ්ච,
න තෙන මිත්තං ජිරයෙථ පඤ්ඤො.
නායකකථා
කස්සකො ¶ වාණිජොමච්චො,
සමණො සුතසීලවා;
තෙසු විපුලජාතෙසු,
රට්ඨංපි විපුලං සියා.
තෙසු දුබ්බලජාතෙසු,
රට්ඨංපි දුබ්බලං සියා;
තස්මා රට්ඨංපි විපුලං,
ධාරයෙ රට්ඨසාරවා.
මහාරුක්ඛස්ස ¶ ඵලිනො,
ආමං ඡින්දති යො ඵලං;
රසඤ්චස්ස නජානාති,
බීජඤ්චස්ස විනස්සති.
මහාරුක්ඛුපමං රට්ඨං,
යො අධම්මෙන සාසති;
රසඤ්චස්ස නජානාති,
රට්ඨඤ්චාපි විනස්සති.
මහාරුක්ඛස්ස ඵලිනො,
පක්කං ඡින්දති යො ඵලං;
රසඤ්චස්ස විජානාති,
බීජඤ්චස්ස නනස්සති.
මහාරුක්ඛුපමං ¶ රට්ඨං,
ධම්මෙන යො පසාසති;
රසඤ්චස්ස විජානාති,
රට්ඨඤ්චාපි නනස්සති.
ජනප්පදඤ්ච යොරාජා,
අධම්මෙන පසාසති;
සබ්බො සධිහි සොරාජා,
විරුද්ධො හොති ඛත්තියො.
තථෙව ¶ නිගමෙ හිංසං,
යෙ යුත්තා කයවික්කයෙ;
සුඞ්කදානබලීකාරෙ,
ස කොසෙන විරුජ්ඣති.
මහාරවරඛෙත්තෙසු,
සඞ්ග, මෙ කතනිස්සමෙ;
උස්සිතෙ හිංසයං රාජා,
සබලෙන විරුජ්ඣති.
තථෙව ඉසයො හිංසො,
සංයමෙ බ්රහ්මචාරියො;
අධම්මචාරි ඛත්තීයො,
සො සග්ගෙන විරුජ්ඣති.
සයංකතා ¶ නපරෙන,
මහානජ්ජො ජුවකතා;
ඉස්සරෙන තථා රඤ්ඤා,
සරට්ඨෙ අධිපච්චතා.
පාපංවාපි හි පුඤ්ඤංවා,
පධානො යං කරොතිචෙ;
ලොකොපෙවං කරොත්යෙව,
තං විජානෙය්ය පණ්ඩිතො.
කච්ඡපීනඤ්ච ¶ මච්ඡීනං,
කුක්කුටීනඤ්ච ධෙනූනං;
පුත්තපොසා යථාහොති,
තථා මච්චෙසු රාජූනං.
අනායකා විනස්සන්ති,
නස්සන්ති බහුනායකා;
ථීනායකා විනස්සන්ති,
නස්සන්ති සුසුනායකා.
බහුවො ¶ යත්ථ නෙතාරො,
සබ්බෙ පණ්ඩිතමානිනො;
සබ්බෙ මහත්තමිච්ඡන්ති,
කතං නෙසං විනස්සති.
නොදයාය විනාසාය,
බහුනායකතා භූසං;
නොමිලන්ති විනස්සන්ති,
පද්මා න්යක්කෙහිසත්තහි.
අසන්තුට්ඨො යතී නට්ඨො,
සන්තුට්ඨොච මහීපති;
සලජ්ජා ගණිකා නට්ඨා,
නිලජ්ජාතු කුලඞ්ගනා.
න ¶ ගණස්ස ග්ගතො ගච්ඡෙ,
සිද්ධෙ කම්මෙ සමංඵලං;
කම්මවිප්පත්ති චෙහොති,
මුඛරො තත්ර හඤ්ඤතෙ.
පධිරො ච තපස්සීනි,
සූරො රණවණො තථා;
මජ්ජපො පතිථී රාජා,
එතෙ නසද්දහාමහං.
ජානෙය්ය ¶ පෙසනෙ භච්චං,
බන්ධවාපි භයාගතෙ;
ආපදාසු තථා මිත්තං,
දාරඤ්ච විභවක්ඛයෙ.
රණා පච්චාගතං සූරං,
ධනඤ්ච ඝරමාගතං;
ජිණ්ණ මන්නං පසංසෙය්ය,
දාරඤ්ච ගතයොබ්බනං.
සද්ධාපෙමෙසු සන්තෙසු,
නගණෙ මාසකං සතං;
සද්ධාවෙමෙස්ව සන්තෙසු,
මාසකංපි සතං ගණෙ.
අදන්තදමනං ¶ දානං,
දානං සබ්බත්ථසාධකං;
දානෙන පියවාචෙන,
උන්නමන්ති නමන්තිච.
දානං සිනෙහභෙසජ්ජං,
මච්ඡෙරං දුස්සනොසධං;
දානං යසස්සභොසජ්ජං,
මච්ඡෙරං කප්පනොසධං.
දුබ්භික්ඛෙ ¶ අන්නදාතංච,
සුභික්ඛෙච හිරඤ්ඤදං;
භයෙචාභයතාදානං,
සග්ගෙපි බහු මඤ්ඤතෙ.
සතංචක්ඛු සතංකණ්ණා,
නායකස්ස සුතා සදා;
තථාපි අන්ධපධීරො;
එසා නායකධම්මතා.
ඛමා ජාගරියු ට්ඨානං,
සංවිභාගො දයික්ඛණා;
නායකස්ස ගුණාඑතෙ,
ඉච්ඡිතබ්බා හිතත්ථිනා.
පරිභූතො ¶ මුදූ හොති,
අතිතික්ඛොච වෙරවා;
එතඤ්චඋභයං ඤත්වා,
අනුමජ්ඣං සමාචරෙ.
නෙකන්තමුදුනා සක්කා,
එකන්තතිඛිණෙනවා;
අත්තං මහන්තෙ ඨපෙතුං,
තස්මා උභය මාචරෙ.
පිට්ඨිතො ¶ ක්කං නිසෙවෙය්ය,
කුච්ඡිනාතු හුතාසනං;
සාමිකං සබ්බභාවෙන,
පරලොකං අමායාය.
නසෙවෙ ඵරුසංසාමිං,
තංපි සෙවෙන මච්ඡරිං;
තතො පග්ගණ්හකංසෙවෙ,
සෙවෙ නිග්ගණ්හකං තතො;
න සා රාජා යො අජෙය්යං ජිනාති,
න සො සඛායො සඛාරං ජිනාති;
න සා භරියා පතිනො විරොධති,
න තෙ වුත්තා යෙ නභරන්ති ජිණ්ණකං.
න ¶ සා සභා යත්ථ නසන්ති සන්තො,
න තෙ සන්තො යෙ නවදන්ති ධම්මං;
රාගඤ්ච දොසඤ්ච පහාය මොහං,
ධම්මං භණන්තාව භවන්ති සන්තො.
සුතස්ස රක්ඛා සතතාභියොගො;
කුලස්ස වත්තං පුරිසස්ස විජ්ජා;
රඤ්ඤො පමාදො පසමොධනස්ස,
ථීනන්තු ජානාමි න ජාතු රක්ඛං.
ඉත්ථිකථා
නමාතරා ¶ ධීතුයා වාපි,
භගීනියා විචක්ඛණො;
නවිවිත්තාසනෙ මන්තෙ,
නාරී මායාවිනීනනු.
විජ්ජුතානඤ්ච ලොලත්තං,
සත්ථානඤ්චතිතික්ඛණං;
සීඝතං වායුතෙජානං,
අනුකුබ්බන්ති නාරියො.
ද්විගුණො ථීන මාහාරො,
බුද්ධිචාපි චතුග්ගුණො;
ඡගුණො හොති වායාමො,
කාමොත්ව ට්ඨ ගුණොභවෙ.
එකමෙකායඉත්ථීයා,
අට්ඨට්ඨපතිනො සියුං;
සූරාච බලවන්තොච,
සබ්බාකාමරසාහරා;
කරෙය්ය නවමෙ ඡන්දං,
උන්නත්තා හි නපූරති.
ලපන්ති ¶ සද්ධිමඤ්ඤෙන,
පස්සන්තඤ්ඤං සවිබ්භමා;
චිත්තකං චින්තයන්තඤ්ඤං,
නාරීනංනාම කො පියො.
ජිව්හාසහස්සිකො යො හි,
ජීවෙ වස්සසතං නරො;
තෙන නිකම්මුනො වුත්තො,
ථීදොසො කිංඛයංගතො.
අග්ගි ආපො ථියො මුළ්හො,
සප්පො රාජකුලානිච;
පයතනාපගන්තබ්බො,
මච්චුපාණහරානිති.
ඉත්ථීනං ¶ දුජ්ජනා නඤ්ච,
විසාසොනොපපජ්ජතෙ;
වීසස්ස සිඞ්ගිනො රොග,
නදීරාජකුලස්සච.
සත්ථං සුනිච්ඡිතමතීපි විචින්තනීයං,
ස්වාරාධිතොප්ය වනිපො පරිසඞ්කනීයො;
හත්ථඞ්ගතාපි යුවතීපරිරක්ඛනීයා,
සත්ථාවනීපයුවතීසු කුතොවසිත්ථං.
අයුත්තකම්මාරද්ධනං විරොධො,
සඞ්ඝස්ස යුද්ධඤ්ච මහාබලෙහි;
විස්සාසකම්මං පමාදාසු නිච්චං,
ද්වාරානිමච්චුස්ස වදන්ති පඤ්ඤා.
වාතං ජාලෙන නරො පරාමසෙ,
ඔසිඤ්චෙ සාගරං එකපාණිනා;
සකෙනතාලෙන ජනෙය්ය ඝොසං,
යො සබ්බභාවං පමදාසු ඔසජෙ.
ඉත්ථීපි ¶ හි එකච්චියා,
සෙය්යා වුත්තාව මුනිනා;
භණ්ඩාන මුත්තමං ඉත්ථී,
අග්ගුපට්ඨායිකාතිච.
යො නං භරති සබ්බදා,
නිච්චං ආතාපි උස්සුකො;
සබ්බකාමහරං පොසං,
භත්තාරං නාතිමඤ්ඤති.
නාචාපි ¶ සොත්ථි භත්තාරං,
ඉස්සාචාරෙන රොසයෙ;
භත්තුච ගරුනොසබ්බෙ,
පටිපූජෙති පණ්ඩිතො.
උට්ඨායිකා අනාලාසා,
සඞ්ගහිතපරිජ්ජනා;
භත්තු මනාපං චරති,
භත්තකං අනුරක්ඛති.
එවං වත්තති යානාරී,
භත්තුඡන්දවසානුගා;
මනාපානාම තෙදෙවා,
යත්ථ සා උපපජ්ජති.
කොකිලානං ¶ සරො රූපං,
නාරීරූපං පතිබ්බතං;
විජ්ජා රූප මරූපානං,
ඛමා රූපං තපස්සීනං.
ආනෙය කුලජං පඤ්ඤො,
විරූපමපි කඤ්ඤකං;
හීනායපි සුරූපාය,
විවාහංසදිසං කරෙ.
විසම්හාමතමාදෙය්ය ¶ ,
අමජ්ජම්හාපිකඤ්චනං;
නිචම්හාප්යුත්තමාවිජ්ජා,
රතනිත්ථීපිදුකුලා.
බාලිත්ථී මක්ඛිකාතුණ්ඩං,
ඉසීනඤ්ච කමණ්ඩලුං;
සෙතම්බු ඵලං තම්බුලං,
නොච්ඡිට්ඨමුපජායතෙ.
බාලක්කො පණ්ණධූමොච,
වුද්ධිත්ථී පල්ලලොදකං;
ආයුක්ඛයකරං නිච්චං,
රත්තොච දධිභොජනං.
ථියො ¶ සෙවෙය්ය නච්චන්තං,
සාදුං භුඤ්ජෙය්යනාහිතං;
පූජයෙ මානයෙ වුද්ධෙ,
ගුරුං මායාය නොභජෙ.
ආචාරො කුල මාඛ්යාති,
දෙස මාඛ්යාති භාසිතං;
සම්භවො පෙම මාඛ්යාති,
දෙහ මාඛ්යාතිභොජනං.
දෙහීතිවචනාද්වාරා ¶ ,
දෙහට්ඨාපඤ්චදෙවතා;
සජ්ජ නියන්ති ධී කිත්ති,
හිරී සිරී මතීපිච.
දෙහීතිවචනං දුක්ඛං,
නත්ථීතිවචනං තථා;
වාක්යංදෙහීතිනත්ථීති,
මාභවෙය්ය භවෙභවෙ.
බොධයන්ති නයාචන්ති,
දෙහීති පච්ඡිමාජනා;
පස්ස වත්ථුමදානස්ස,
මාභවතූති ඊදිසො.
මහා ¶ අත්යප්පකං යාති,
නිගුණෙ ගුණවාපිහ;
අට්ඨානට්ඨෙය්යභාවෙන,
ගජින්දොඉව දබ්බකෙ.
මහන්තං නිස්සයංකත්වා,
ඛුද්දොප්යතිමහා භවෙ;
හෙමපබ්බතමාපජ්ජ,
සොවණ්ණාකිර පක්ඛිනො.
බහූන ¶ මප්පසාරානං,
එකිභාවො හිදුජ්ජයො;
තිණෙන වට්ටතෙ රජ්ජු,
තාය නාගොපි බන්ධතෙ.
අසහායො සමත්ථොපි,
තෙජසි කිං කරිස්සති;
නිවාතසණ්ඨිතො අග්ගි,
සයමෙවූපසම්මති.
ඛන්තුං තපනජොතෙජො,
සක්කාහොති න වණ්ණජො;
භූපාදීහි කතොදණ්ඩො,
සක්කාහොති න භච්චජො.
ථීසංසග්ගෙ ¶ කුතොසුද්ධො,
මංසභක්ඛෙ කුතොදයා;
සුරාපාණෙ කුතොසච්චං,
පකොධම්හි කුතොතපො.
ථීයා ගුය්හං නසංසෙය්ය,
අමිත්තස්සච පණ්ඩිතො;
යොචා මිස්සෙන සංහීරො,
හදයත්ථෙනො යොනරො.
ගුය්හමත්ථ ¶
සම්බොධයති යොනරො;
මන්තභෙදභයා තස්ස,
දාසභූතො තිතික්ඛති.
වහෙ අමිත්ත ඛන්ධෙන,
යාවකාලෙ අනාගතෙ;
තම්හෙව චාගතෙ කාලෙ,
භින්දෙ ඝටමි වුප්පලෙ.
ඛලං ¶ සාලං පසුං ඛෙත්තං,
ගන්ත්වාචස්ස අභික්ඛණං;
මිතං ධඤ්ඤං නිධාපෙය්ය,
මිතඤ්ච පාචයෙ ඝරෙ.
කොධං ලොභං මදං මානං,
තන්දිං මිස්සං පමත්තකං;
සොණ්ඨංනිද්ධාලුකං මක්ඛං,
මච්ඡෙරඤ්ච ජහෙ බුධො.
කොධො ¶ අබ්භන්තරෙ ජාතො,
ධූවං නාසෙති කොධනං;
වත්ථාලඞ්කාරපුණ්ණායං,
මඤ්ජූසායං සිඛීයථා.
උප්පජ්ජතෙ සචෙ කොධො;
ආවජ්ජෙ කකචූපමං;
උප්පජ්ජෙ චෙ රසෙ තණ්හා,
පුත්තමංසූපමං සරෙ.
ගුණ මද්ධිසමං මක්ඛෙ,
පරෙන කලහෙ සති;
අද්ධිසමං පකාසෙති,
අණුමත්තංවවජ්ජකං.
තස්සෙව ¶ තෙන පාපීයො,
යො කුද්ධං පටිකුජ්ඣති;
කුද්ධ මපටිකුජ්ඣන්තො,
සඞ්ගාමං ජෙති දුජ්ජයං.
රාගොනාම මනොසල්ලං,
ගුණත්ථවරතක්කරො;
රාහු විජ්ජාසසඞ්කස්ස,
තපොධනහුතාසනො.
පමාදො ¶ ජායතෙ මදා,
පමාදා ජායතෙ ඛයො;
ඛයා පදොසා ජායන්ති,
මදං කිං නජහෙ බුධො.
නමන්ති ඵලිනොරුක්ඛා,
නමන්ති විබුධාජනා;
සුක්ඛකට්ඨඤ්ච මුළ්හොච,
භිජ්ජතෙව නනමන්ති.
ඨානෙ ¶ වුද්ධාන මොකාසං,
දදෙ වුද්ධාපචායිකො;
නනු තාලො අජීවොපි,
සමීප ඤ්ඤෙ පරොනතො.
ගරුකාතබ්බපොසෙසු,
නිච්චවුත්තිං කරොති යො;
නිචත්තං සො පහන්තාන,
උත්තමත්තෙ පතිට්ඨති.
යත්ථ පොසං නජානන්ති,
ජාතියා විනයෙන වා;
න තත්ථ මානං කරියා,
වස මඤ්ඤාතකෙජනෙ.
අඤ්ඤාතවාසං ¶ වසතා,
ජාතවෙදසමෙනාපි;
ඛමිතබ්බං සපඤ්ඤෙන,
අපි දාසස්ස තජ්ජිතං.
ධනධඤ්ඤාපයොගෙසු,
තථා විජ්ජාගමෙසුච;
දූතෙච බ්යවහාරෙච,
චත්තලජ්ජො සදා භවෙ.
නහි ¶ කොචි කතෙ කිච්චෙ,
කත්තාරං සම්මපෙක්ඛතෙ;
තස්මා සබ්බානිකම්මානි,
සාවසෙසානි කාරයෙ.
ඉණසෙසො අග්ගිසෙසො,
සත්තුසෙසො තයොඉමෙ;
පුනප්පුනංපි වඩ්ඪන්ති,
තස්මා සෙසං නකාරයෙ.
නත්ථි විජ්ජාසමං විත්තං,
නත්ථි බ්යාධිසමො රිපු;
නත්ථි අත්තසමං පෙමං,
නත්ථි කම්මපරං බලං.
අත්තනා ¶ කුරුතෙ ලක්ඛී,
අලක්ඛීචාපි අත්තනා;
නහි ලක්ඛී අලක්ඛීච,
අඤ්ඤො අඤ්ඤස්ස කුරුතෙ.
සයං ආයං වයං රඤ්ඤා,
සයං ජඤ්ඤා කතාකතං;
අත්තනාව භවක්ඛෙය්ය,
කතානි අකතානිච.
උපකාරං ¶ හිතෙනෙව,
සත්තුනා සත්තු මුද්ධරෙ;
පාදලග්ගං කරට්ඨෙන,
කණ්ටකෙන කණ්ටකං.
නමෙ නමන්තස්ස භජෙ භජන්තං,
කිච්චානි ක්රුපස්ස කරෙය්ය කිච්චං;
නා නත්ථකාමස්ස කරෙය්ය අත්ථං,
අසම්භජන්තංපි නසම්භජෙය්ය.
චජෙ ¶ චජන්තං නවතං කරියා,
අපෙතචිත්තෙන නසම්භජෙය්ය;
දිජො දුමං ඛීණඵල මඤත්වා,
අඤ්ඤං සපෙක්ඛෙය්ය මහාති ලොකො.