📜
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
චතුරාරක්ඛදීපනී
කායපච්චවෙක්ඛණා
පණාමපටිඤා
චක්කවාළ ¶ නහුතා ග, දෙවාලි ගණ චුම්බිතො;
බුද්ධ පාදම්බුජො ඨාතු, සීසෙ දයා තිගන්ධජො.
නන්ත ¶ චක්කවාළ බ්භුග්ග, ගුණ සන්නිච්චිතං ජිනං;
වන්දෙ තප්පූජිතං ධම්මං, තජ්ජං සඞ්ඝඤ්ච නිම්මලං.
වක්ඛාමි ¶ චතුරාරක්ඛං, සම්බුද්ධ වචන න්වයං;
අප්පමාදාවහං එතං, සොත්තබ්බං භවභීරුහි.
බුද්ධානුස්සති ¶ මරණා, භුභා මෙත්තාච භාවනා;
අප්පමාදාය ආරක්ඛා, චතස්සො මානිතා සතං.
බුද්ධොවාදං ¶ සරිත්වාව, මච්චුබ්බිග්ගා සුඛෙසිනො;
සීතා සීතතරං යන්ති, සුභමෙත්තම්බුසි-ට්ඨිතා.
මරණග්ගි වාරණම්බු, සම්බුද්ධවචනං යිදං;
බහූ තදග්ගි සන්තත්තා, සීතාවාසුං තදම්බුනා.
සද්ධං ¶ බුද්ධෙන තෙජෙත්වා, මානං මරණචින්තයා;
අසුභාය හනෙ රාගං, දොසං මෙත්තාය පඤ්ඤවා.
1. බුද්ධානුස්සති නිද්දෙස
අරහං ¶ සම්මාසම්බුද්ධො, විජ්ජක්ඛි චරණප්පදො;
සුගතො සුගදො සත්ථා, සබ්බඤ්ඤූ භගවාදමො.
ආරකත්තාරිහන්තත්තා ¶ , පාපාකාරකතොරහො;
හත චක්කාරතො පූජා, රහත්තා චාරහං නමෙ.
සමුත්තෙ ¶ ජිය ගිහීනං, අනුපුබ්බිකථො ජිනො;
අදාසි පරමං තුට්ඨිං, සච්චානි දස්සයං දිවා.
භික්ඛූනං ¶ පඨමෙ යාමෙ, පායෙසි අමතාගදං;
ජාතිඛෙත්තාග දෙවානං, කඞ්ඛච්ඡෙදො ස මජ්ඣිමෙ;
ආදො ඵලසුඛං වෙදි, මජ්ඣෙ සෙය්ය මකා ජිනො;
වෙනෙය්යො ලොකනං අන්තෙ, පච්ඡිමෙපි තිධා කතෙ.
ඛෙදං ¶ අගණයං නාථො, පඤ්ච බුද්ධකතං වහං;
සත්ථසිද්ධො පරත්ථංව, බ්යාවටො සුමහාදයො.
චඞ්කමිත්වා නිසීදිත්වා, රත්තිංදිවඤ්ච ඣායිතුං;
සුපිතුං මජ්ඣයාමෙව, බුද්ධො භික්ඛූන මොවදි.
නාල ¶ මාලසිතුං තස්ස, මහාවීරස්ස සාසනෙ;
පමාදාය මුනින්දස්ස, කතඤ්ඤූ සාධු සම්මතො.
අනඤ්ඤාතස්ස ඤාතාය, අපත්තස්සච පත්තියා;
ආරභෙතුංව නො යුත්තො, අප්පමත්තො රහොගතො.
ආරබ්භථ ¶ නික්කමථ, යුඤ්ජථ බුද්ධසාසනෙ;
ධුනාථ මච්චුනො සෙනං, නළාගාරංව කුඤ්ජරො.
යො ¶ ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ, අප්පමත්තො විහිස්සති;
පහාය ජාති සංසාරං, දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සති;
ඉති ¶ උය්යොජනං ම්හාකං, මුත්තස්ස මුත්තියා සරං;
නයුත්තොව පමාදාය, මහාදයස්ස සත්ථුනො.
සුත්තෙන දුබ්බිතක්කෙන, අකිච්ච කරණෙනවා;
මොඝ කාලක්ඛයො මන්දො, දුක්ඛස්සන්තං කථංකරෙ.
ආකාසං ¶ චක්කවාළඤ්ච, සත්තා බුද්ධගුණා පිච;
අනන්තානාම චත්තාරො, පරිච්ඡෙදො නවිජ්ජති.
යථාපි නභ මාකාසං, අඞ්ගුලරජ්ජුයට්ඨිභි;
මිනෙතුං නෙව සක්කොති, එවං කෙනචි තග්ගුණං.
2. මරණස්සතිනිද්දෙස
මරණස්සති ¶ මිච්ඡන්තො, තාව බුද්ධවචො සුණ;
අවික්ඛිත්තෙන චිත්තෙන, සම්බුද්ධ වචනං හිදං.
අනිමිත්ත ¶ මනඤ්ඤාතං, මච්චානං ඉධ ජීවිතං;
කසිරඤ්ච පරිත්තඤ්ච, තඤ්ච දුක්ඛෙන සංයුතං.
න හි සො පක්කමො අත්ථි, යෙන ජාතා නමිය්යරෙ;
ජරම්පි පත්වා මරණං, එවංධම්මා හි පාණිනො.
ඵලාන ¶ මිව පක්කානං, පාතො පතනතො භයං;
එවං ජාතාන මච්චානං, නිච්චං මරණ තො භයං.
යථාපි කුම්භකාරස්ස, කතා මත්තිකභාජනා;
සබ්බෙ භෙදපරියන්තා, එවං මච්චාන ජීවිතං.
දහරාච ¶ මහන්තාච, යෙබාලා යෙච පණ්ඩිතා;
සබ්බෙ මච්චුවසං යන්ති, සබ්බෙ මච්චුපරායනා.
තෙසං මච්චුපරෙතානං, ගච්ඡතං පරලොකතො;
නපිතා තායතෙ පුත්තං, ඤාතිවාපන ඤාතකෙ;
පෙක්ඛතඤ්ඤෙව ¶ ඤාතීනං, පස්ස ලාලප්පතං පුථු;
එකමෙකොව මච්චානං, ගො වජ්ඣොවිය නිය්යති.
එව මබ්භාහතො ලොකො, මච්චුනාච ජරායච;
තස්මා ධීරා නසොචන්ති, විදිත්වා ලොක පරියායං.
අඤ්ඤෙපි ¶ පස්ස ගමනෙ, යථා කම්මුපගෙ නරෙ;
මච්චුනො වසමාගම්ම, ඵන්දන්තෙවිධ පාණිනො.
යෙන යෙනහි මඤ්ඤන්ති,
තතොතස්ස හි අඤ්ඤථා;
එතාදිසො විනාභාවො,
පස්ස ලොකස්ස පරියායන්ති.
[සුල්ල සුත්තෙ වුත්තං.]
යථාපි ¶ සෙලා විපුලා,
නභං ආහච්ච පච්චතා;
සමන්තා අනුපරි යෙය්යුං,
නිප්පොථෙන්තා චතුද්දිසා.
එවං ජරාච මච්චුච,
අධිවත්තන්ති පාණිනෙ;
ඛත්තියෙබ්රාහ්මණෙ වෙස්සෙ,
සුද්දෙ චණ්ඩාල පක්කුසෙ;
නකිඤ්චි පරිවජ්ජෙති,
සබ්බමෙවා භිමද්දති.
න ¶ තත්ථ හත්ථි නං භුම්මි, න රථානං නපත්තියා;
න චාපි මන්තයුද්ධෙන, සක්කා ජෙතුං ධනෙනවා.
තස්මාහි ¶ පණ්ඩිතො පොසො,
සම්පස්සං අත්ථ මත්තනො;
බුද්ධෙ ධම්මෙ ච සඞ්ඝෙච,
ධීරො සද්දං නිවෙසයෙ.
යො ධම්මචාරී කායෙන, වාචාය උද චෙතසා;
ඉධෙවනං පසංසන්ති, පච්චසග්ගෙ පමොදතීති.
[පබ්බතූ මම සුත්තෙ වුත්තං.]
යථා ¶ වාරිවහො පූරො, වහෙ රුක්ඛෙ පකූලජෙ;
එවං ජරාමරණෙන, වුය්හන්තෙ සබ්බ පාණිනො.
දහරාපි හි මිය්යන්ති,
නරාච අථනාරියො;
තත්ථ කො විසාසෙපොසො,
දහරො ම්හීතිජීවිතෙ.
සාය ¶ මෙකෙ නිදිස්සන්ති, පාතො දිට්ඨා බහුජ්ජනා;
පාතො එකෙ නදිස්සන්ති, සායං දිට්ඨා බහුජ්ජනා.
අජ්ජෙව කිච්චං ආතප්පං, කො ජඤ්ඤා මරණං සුවෙ;
නහි නො සඞ්කරං තෙන, මහාසෙනන මච්චුනාති.
[ජාතකෙසුවුත්තං.]
නත්ථෙත්ථඤ්ඤො ¶ නුසාසන්තො, සයංවත්තාන මොවද;
ජිනෙරිතා නුසාරෙන, භික්ඛු සංසාර භීරුකො.
අහිවාපි ¶ මං ඩංසෙය්ය, අඤ්ඤෙපි විසධාරිනො;
අපියාපිච ඝාතෙය්යුං, උප්පජ්ජෙය්යුං රුජාපිමෙ.
මච්චුසෙනා වුධාසඞ්ඛ්යා, බාහිරජ්ඣත්තු පද්දවා;
තෙහායු පීළිතංඡෙජ්ජං, මරිස්ස මජ්ජවා සුවෙ.
අළක්කා ¶ හි ගවාදීහි, චොරාදීහි අරීහිපි;
අභිණ්හ සන්නිපාතෙහි, රුජා ඡනවුතීහිපි.
බහූන මුපකාරෙහි, අන්නොදකාදිකෙහිපි;
මරිස්සං පීළිතො නිච්චං, නිරුජ්ඣෙය්යායු අජ්ජවා.
බහ්වාවුධෙ ¶ විසජ්ජෙති, නිල්ලෙණං මච්චුනිද්දයො;
වසන්තං භවසඞ්ගාමෙ, නමුත්තො කොචි ආවුධා;
මහබ්බලා මහාපඤ්ඤා, මහිද්ධිකා මහද්ධනා;
නමුත්තා සම්මාසම්බුද්ධො, සබ්බලොකාධිපො අපි;
මයා ¶ සමා නවා වුද්ධා, තදාවුධෙහි තෙ මතා;
තථා හම්පි මරිස්සාමි, ලෙණං පුඤ්ඤංව මෙ කතං.
පථබ්යාපාදයො ධාත්ථූ,
ආහාරා භොජනාදයො;
සීතුණ්හ මුතුනාමෙතං,
දොසා පිත්තසෙම්හානිලා.
ධාත්වාහාරු ¶ තුදොසානං, සමත්තෙ වායු තිට්ඨති;
විසමෙ තඞ්ඛණඤ්ඤෙව, ඡෙජ්ජ මප්පං පරාධිනං.
ධාත්වා හාරුතු දොසානං, විසමා ස්වෙප්යකල්ලකො;
උස්සාහෙ කල්ලකාලෙව, කිංකරෙය්යඅකල්ලකො;
උප්පජ්ජෙය්යුං ¶ රුජා ස්වෙපි, අසාතො දුක්ඛමා ඛරා;
පුරෙතරංව ආරබ්භෙ, මාපච්ඡා අනුතාපනං.
සත්තානං ¶ නීචකම්මානං, සරණොපි භයඞ්කරො;
නීචානීචං නජානාමි, මරණාසන්නතම්පිච.
කම්ම පීළිත සත්තානං, තඞ්ඛණම්පි භයුබ්භවො;
මරෙය්ය මජ්ජවා ස්වෙවා, නයුත්තොව පමජ්ජිතුං.
පුඤ්ඤක්ඛීණා පජා ඛිප්පං, අහෙතුනාපි නස්සයෙ;
සුද්ධචිත්තො මරිස්සාමි, න කිලිට්ඨෙන චෙතසා.
උපච්ඡෙදාපි ¶ මෙ සන්ති, භවාභවචිතා බහූ;
ඡෙජ්ජං තෙහායු අජ්ජාපි, සාධ්වාසුමාරභෙ මතං;
කම්මා පරාධ සත්තානං, විනාසෙ පච්චුපට්ඨිතෙ;
අනයො නයරූපෙන, බුද්ධිමාකම්ය තිට්ඨති.
මරණාසන්න ¶ තඤ්ඤෙව, චින්තෙය්ය පඤ්ඤවා සතො;
එවං චින්තයන්තො සන්තො, නපාපං කත්තු මුස්සහෙ.
මරණාසන්න තඤ්ඤෙව, චින්තෙය්ය බුද්ධසාවකො;
එවං චින්තයන්තො සන්තො, කදාචිපි අනුණ්ණතො.
අද්ධාග ¶ මරණං පඤ්ඤො, පුරෙතරංව චින්තයෙ;
කරෙ කාතබ්බ කම්මඤ්ච, එවං සො නානුසොචති.
මරණාසන්න සඤ්ඤී සො, අප්පමත්තො විචක්ඛණො;
පත්තෙපි මරණෙ කාලෙ, න සම්මුළ්හො නසොකවා.
මරණා ¶ සන්නසඤ්ඤී සො, සොධෙති අත්තනො මලං;
නිම්මලෙන චුතො භික්ඛු, නත්වෙවා පාය ගාමිකො.
සති ආසන්න මරණෙ,
දූරසඤ්ඤී පමාද වා;
යො කරොති අකාතබ්බං,
තදා සො අතිසොචති.
සති ¶ ආසන්නමරණෙ, දූරසඤ්ඤී පමාදවා;
ආකිණ්ණො පාපධම්මෙහි, පජ්ඣායි දුම්මනො තදා.
සති ආසන්න මරණෙ, දුට්ඨො දොසොති ථද්ධවා;
අභිනන්දති සාදෙති, තදාසො අතිදුක්ඛිතො.
සති ¶ ආසන්නමරණෙ, තුවටං න චිකිච්ඡති;
සඤ්චිච්චාපත්ති මාපන්නො, තදා සො පරිදෙවති.
සති ආසන්න මරණෙ, ගිහීහි නවකෙහිච;
සංසට්ඨො න නුලොමෙහි, ස්වතිවස්සු මුඛො තදා.
සති ¶ ආසන්න මරණෙ, කුහකො කුලදූසකො;
මිච්ඡාජීව සමාපන්නො, දුන්නිමිත්තොව සො චුතො.
සසොකී ¶ සහනන්දීච, දුක්ඛෙ දුක්ඛො සුඛෙ සුඛො;
ගිහිකම්මෙසු උස්සුක්කො, පස්සං ගිජ්ඣකූටං චුතො.
මරිස්සන්ති අනාවජ්ජ, කිලෙසාතුර පීළිතො;
කිමිඛජ්ජවණො සාව, භන්තො කිං සුගතිං වජෙ.
මරිස්සන්ති ¶ අනාවජ්ජ, ධුරද්වයං න පූරති;
ගන්ථං විපස්සනං තන්දී, කාරුඤ්ඤොයෙව සො චුතො.
මරිස්සන්ති අනාවජ්ජ, කිලෙසානං වසානුගො;
සම්බුද්ධා-ණං වීතික්කන්තො, කාරුඤ්ඤො නත්ථි තස්සමො.
මරිස්සන්ති ¶ අනාවජ්ජං, ධනමෙසී අධම්මතො;
පුඤ්ඤෙ චින්තාපි නුප්පජ්ජි, නිරයං සො මනං ගතො.
මරෙය්යන්ති අනාවජ්ජං, ධනං චිනි අධම්මතො;
චිතං චිතං ඉහෙවෙතං, තස්මිංගිද්ධො ස පෙත්තිකො.
අත්ථා ¶ ගෙහෙ නිවත්තන්තෙ, සුසානෙ මිත්තබන්ධවා;
සුකතං දුක්කතං කම්මං, ගච්ඡන්ත මනුගච්ඡති.
මරෙය්යන්ති අනාවජ්ජං, ඉහත්ථං වා නුයුඤ්ජති;
සම්පරාය මනපෙක්ඛො, සුජුං වා පායගාමිකො.
මරෙය්යන්ති ¶ සමාවජ්ජ, ධම්මතො ධන මෙසති;
පුඤ්ඤකාරී සුලද්ධෙන, මරණෙපි ස මොදති.
පඤ්චසීල සදාරක්ඛො, යථාබලඤ්ච දායකො;
කාලෙ උපොසථාවාසො, සො නිච්චං සුගතිං වජ්ජෙ.
ධොවාපත්තිමලං ¶ ඛිප්පං, මච්චු අද්ධා ගමිස්සති;
මිච්ඡාවිතක්ක මුච්ඡිජ්ජ, කර කාතබ්බභාවනං.
අතික්කන්තා බහූ රත්යො, ඛෙපෙත්වා මම ජීවිතං;
මන්දායුනා පමාදෙන, යුත්තො විහරිතුං කථං.
හාසන්තං ¶ නන්දි මත්තානං, මච්චුසන්ධීහි තච්ඡයෙ;
කුච්ඡි මෙය්යචුතො අජ්ජ, කො හාසනන්දිතබ්බකො.
මච්චුසෙනාවුධා සඞ්ඛ්යා, මරණාභිමුඛො අහං;
අච්චායිතබ්බ කාලො යං, ඉක්ඛිතබ්බ මුදික්ඛතු.
පුරෙමරාමි ¶ දට්ඨබ්බං,
දක්ඛෙය්යං මච්චු එස්සති;
අච්චායිතබ්බ කාලො යං,
නොකාසො හාසතුට්ඨියා.
ආකිණ්ණමච්චුසෙනානං ¶ , අජ්ජ ස්වෙවා විනාසිනං;
අද්ධා පහාය ගාමීනං, කිං පමාද විහාරිනා.
ඛණමත්තොව පච්චක්ඛො, අජ්ජ ස්වෙවා අතිස්සති;
සම්පරායො අතිදීඝො, පරම්පරො අනන්තිකො.
ඛණමත්තොව ¶ පච්චක්ඛො, මච්චුනා තං ජහිස්සති;
පහාය ගමනීයෙ-ස්මිං, මහුස්සාහො නිරත්ථකො.
සම්පරායො අතිදීඝො, අපාථෙය්යෙ සුදුත්තරො;
මහුස්සාහෙන කාතබ්බො, තදත්ථො දීඝදස්සිනා.
සද්ධා ¶ බන්ධතු පාථෙය්යං, තදෙසනං ඉහෙව හි;
භවන්තරෙ නලබ්භෙය්ය, අපාථෙය්ය තිදුක්ඛිතො.
සංසාර තරණත්ථාය, මහොලුම්පානි බන්ධථ;
භාවනා දාන සීලෙහි, තිවිත්තිණ්ණො භවණ්ණවො.
භුඤ්ජං ¶ භුඤ්ජං ජනං කාමෙ,
කාලාකාලා-බුධොන්තකො;
කන්තෙකන්තෙති මංසාසො,
පිවංපිවංව කං මිගං.
කාමෙ කාමෙසනායෙය්ය,
කාලොකාලො මතෙට්ඨියා;
පූරෙ පූරෙතබ්බං ධම්මං,
අද්ධා අද්ධාන සංසරං.
මරෙය්යන්ති ¶ අනුබ්බිග්ගො, පාපකං කත්තුමුස්සහෙ;
කරෙය්ය හාසනන්දිඤ්ච, චාපල්ලඤ්ච පමාද වා.
මරෙය්යමිති ¶ සංවිග්ගො, ලෙණමෙව ගවෙසති;
න හාසි නෙවනන්දීච, න චාපල්ලො කදාචිපි.
අච්චුට්ඨිත රුජග්ගීහි, අච්චායාසෙ භයානකෙ;
නොසධෙ මරණාසන්නෙ, කතපුඤ්ඤංව සාත-දං.
ඤාතිසඞ්ඝා ¶ වියොජෙන්තා, මරණන්ත භුසාතුරා;
සබ්බං පහාය ගන්තාපි, නන්දිතබ්බානි පුඤ්ඤිනො.
පස්සන්තා සුනිමිත්තානි, පාකටානි සකම්මුනා;
සුඛන්ති මරණෙ කාලෙ, නුමොදන්තා කතානිච.
සාත-දාතානි ¶ පුඤ්ඤානි, එවං මහබ්භයෙ අපි;
සුගතිං ලහුනෙතානි, කාතබ්බානි පුරෙතරං.
දෙවදූතෙ ¶ පකාසෙත්වා, යමපුට්ඨො සයංකතං;
පුඤ්ඤං සරති චෙ සත්තො, තදෙව සුගතිං වජෙ.
පාප ¶ කඩ්ඪම්පි නිරයෙ, මනං දුක්ඛගතං පජං;
දුක්ඛා මොචෙති යංපුඤ්ඤං, සදා කාතබ්බමෙව තං.
පහායකංව පුඤ්ඤඤ්හි, පහාතබ්බංව පාපකං;
තං පදීපන්ධකාරංව, ද්වයං ඔත්වා ඛුකං විය.
ඤාතිසඞ්ඝා ¶ වියොජෙන්තා, මරණන්ත භුසාතුරා;
සබ්බං පහාය ගන්තාරො, භයානකානි පාපිනො.
පස්සන්තා දුන්නිමිත්තානි, පාකටානි සකම්මුනා;
මරණෙ අතිදුක්ඛන්ති, නුතාපෙන්තා කතානිච.
පටිපීළානි ¶ පාපානි, එවං මහබ්භයෙ සති;
දුග්ගතිං ලහුනෙතානි, යුත්තොව පරිවජ්ජිතුං.
දෙවදූතෙ ¶ පකාසෙත්වා, යමරාජෙන පුච්ඡිතො;
පමාදස්සන්ති චික්ඛන්තො, මහග්ගිම්හි තුරං පති.
පුඤ්ඤං අකරිවා මාවා, යමරාජින්ද පුච්ඡිතො;
පමාදස්සන්ති චික්ඛන්තො, මහාදුක්ඛං තුරං ගමි.
පාපං ¶ අකරිවා මාවා, පුච්ඡිතො යමසාමිනා;
පමාදස්සන්ති චික්ඛන්තො, තත්තං ගුළං තුරං ගිලි.
ජාතමත්තා තිජිණ්ණාච, ආතුරාච මතා වුධා;
දෙවදූතෙ ඉමෙ පඤ්ච, දිස්වා සංවිග්ගතං වජෙ.
චොදිතා ¶ දෙවදූතෙහි, යෙ පමජ්ජන්ති මානවා;
තෙ දීඝරත්තං සොචන්ති, හින කායූ පගානරා.
ධුරද්වය ¶ මනාරබ්භ, ගිහිකම්මාදිකෙ රතො;
කථං ගිජ්ඣකූටං සෙසං, පෙතාවාසං අතිස්සති.
පරියත්ති මසික්ඛන්තො,
නාරද්ධො පටිපත්තියං;
අලසො දුබ්බිතක්කො සො,
කිං තංසෙලං අතිස්සති.
මොචනත්ථාය ¶ පබ්බජ්ජ, සංකිලිට්ඨා පමාදිනො;
සුගත්යාපිච තෙ භට්ඨා, අතිදූරාව මුත්තිතො.
සීදන්තෙව ¶ ජලෙ ඛිත්තා, සිලා මහාව ඛුද්දකා;
පතන්ති ඛුද්දකෙනාපි, අපායං පාප කම්මුනා.
පතන්තා ඛුද්දකෙනෙව, බහූහි පුන පීළිතා;
මොක්ඛොකාසං නවින්දන්ති, පාපං ඛුද්දම්පි නාචරෙ.
ජෙගුච්ඡිත්ථූදරාගම්ම ¶ , පුනාපි තත්ථ නිච්චගූ;
දුක්ඛාති දුක්ඛ සංකිණ්ණො, හට්ඨුං තුට්ඨුං නසක්කුණෙ.
අතිබ්යාපිගුණො ¶ පුඤ්ඤො,
මහායසො සිරින්ධරො;
කුච්ඡියං රෙතසි වාසො,
අතීව ලජ්ජිතබ්බකො.
මච්චුදුක්ඛං ඛණංයෙව, අතිදුක්ඛං තදුත්තරි;
මාතුගාමුදරෙ සන්ධි, පතිට්ඨානං භයානකං.
මච්චුදුක්ඛං ¶ ඛණංයෙව, අතිදුක්ඛං චිරත්තනං;
ආම පක්කන්තරෙ සන්ධි, පතිට්ඨානං භයානකං.
දුග්ගත්යංඨාතු තංදුක්ඛං, සුණ උච්චකුලෙඅපි;
කුච්ඡියං අතිසම්බාධෙ, ජලාබුම්හි ජිගුච්ඡිතෙ.
මිළ්හ සෙම්හාදි සංකිණ්ණෙ, අති දුග්ගන්ධ වාසිතෙ;
ගූථකූපෙ කිමීවිය, තමෙජා මූලකම්මතො.
පරමාණුකායො ඨාති, දුක්ඛී නෙරයිකො විය;
ධුවාතුරො සුඛාමිස්සො, ආම පක්කාසයන්තරෙ;
වෙදනට්ටොව සංවඩ්ඪො, අචිත්තොවිය නිච්චලො;
දසමාසන්තරෙ කච්චෙ, බහූ මරන්ති පාණිනො.
පරිපක්කො ¶ පමුඤ්ඡො සො,
අතිසම්බාධ යොනිතො;
මලාකිණ්ණෙන ගත්තෙන,
අච්චායාසො විජායති.
එවං ¶ මච්චුඤ්ච සන්ධිඤ්ච, විජායනඤ්ච භෙරවං;
පස්සං නිබ්බින්දන්තො සන්තො, විරජ්ජෙය්ය භවන්දුකෙ.
එවං මච්චුඤ්ච සන්දිඤ්ච, අනුස්සර මභිණ්හසො;
රාජසෙට්ඨි භවාදිම්පි, නඉච්ඡෙය්ය තදන්විතං.
භවෙ ¶ දුක්ඛ මචින්තෙත්වා, භවාසාය පවත්තිතං;
පුඤ්ඤං පුනප්පුනං දෙති, සන්ධිං න නිබ්බුතිං වරං.
භවෙ දුක්ඛං විභායිත්වා, නිබ්බින්දෙන පවත්තිතං;
පුඤ්ඤං භව මතික්කම්ම, නිබ්බානං දෙති නිබ්බුතිං.
භවෙ ¶ දුක්ඛං සරිත්වාන, මච්චුසන්ධි සයාදිකං;
තිභවෙසු විරජ්ජෙය්යා, දිත්ත ගෙහෙව සාමිකො.
සන්තො පුඤ්ඤානි කරොන්තො, සන්ධිදුක්ඛ මනුස්සරං;
නිබ්බින්ද යුත්ත චිත්තෙන, වජ්ජෙය්ය භවසාත තො.
පුඤ්ඤ ¶ නිබ්බත්ත ඨානෙපි, ජෙගුච්ඡෙ සන්ධිසම්භවො;
භව සාත වසා තස්මා, ධීරො තං ලග්ගනං චජෙ.
3. අසුභභාවනා නිද්දෙස
සිරිමං ¶ ගණිකං දිස්වා, දමෙතුං රත්තචෙතසං;
දස්සෙත්වා මතසාරීරං, තස්සා ජිනො ඉදං බ්රවි.
චරංවා ¶ යදිවා තිට්ඨං, නිසින්නො උදවා සයං;
සමඤ්ඡෙති පසාරෙති, එසා කායස්ස ඉඤ්ජනා.
අට්ඨි න්හාරූහි සංයුත්තො, තච මංසාව ලෙපනො;
ඡවියා කායො පටිච්ඡන්නො, යථාභූතං නදිස්සති.
අන්තපූරො ¶ දරපූරො, යකන පෙළස්ස වත්ථිනො;
හදයස්ස පප්ඵාසස්ස, වක්කස්ස පිහකස්සච.
සිඞ්ඝානිකාය ඛෙළස්ස, සෙදස්සච මෙදස්සච;
ලොහිතස්ස ලසිකාය, පිත්තස්සච වසායච.
අථස්ස ¶ නවහි සොතෙහි, අසුචි සවති සබ්බදා;
අක්ඛිම්හා අක්ඛිගූථකො, කණ්ණම්හා කණ්ණගූථකො.
සිඞ්ඝානිකාච නාසතො, මුඛතො වමති එකදා;
පිත්තං සෙම්හඤ්ච වමති, කායම්හා සෙදජල්ලිකා.
අථස්ස ¶ සුසිරං සීසං,
මත්ථලුඞ්ගස්ස පූරිතං;
සුභතො නං මඤ්ඤති බාලො,
අවිජ්ජාය පුරක්ඛතො.
යදාච සො මතො සෙති,
උද්ධුමාතො විනීලකො;
අපවිද්ධො සුසානස්මිං,
අනපෙක්ඛා හොන්ති ඤාතයො.
ඛාදන්ති ¶ නං සුවානාච, සිඞ්ගාලකාච කිමියො;
කාකා ගිජ්ඣාච ඛාදන්ති, යෙචඤ්ඤෙ සන්ති පාණකා.
සුත්වාන ¶ බුද්ධවචනං, භික්ඛු පඤ්ඤාණවා ඉධ;
සොඛො නං පරිජානාති, යථාභූතඤ්හි පස්සති.
යථාඉදං තථාඑතං, යථාඑතං තථාඉදං;
අජ්ඣත්තඤ්ච බහිද්ධාච, කායෙ ඡන්දං විරාජයෙ.
ඡන්ද ¶ රාග විරත්තො සො, භික්ඛු පඤ්ඤාණවා ඉධ;
අජ්ඣගා අමතං සන්තිං, නිබ්බානං පද මච්චුතං.
ද්විපාදකො යං අසුචි, දුග්ගන්ධො පරිහාරති;
නානාකුණප පරිපූරො, විස්සවන්තො තතොතතො.
එතාදිසෙන ¶ කායෙන, යො මඤ්ඤෙ උන්නමෙතවෙ;
පරංවා අවජානෙය්ය, කිමඤ්ඤත්ර අදස්සනාති;
කාය විච්ඡන්දනීයසුත්තං, විජයසුත්තන්තිපි වත්තබ්බං.
ර-අක්ඛරො ¶ සියාග්ගිම්හි, රොව අග්ගිව ආගතො;
තස්මා රාගොති වත්තබ්බො, තණ්හාව නිච්චතාපිකා.
අභිණ්හමෙව රාගග්ගි, දය්හතෙ සුභසඤ්ඤිනං;
කිමිඛජ්ජවණො සාව, දුක්ඛී රාගී ස සබ්බදා.
දුක්ඛී ¶ පිය මලද්ධාන, ලද්ධාප්ය පරිපුණ්ණතො;
නත්ථි රාගග්ගිඛන්ධස්ස, පියින්ධෙන හි පුණ්ණතා.
නත්ථි ¶ රාගසමො අග්ගි,
ඉති වුත්තං මහෙසිනා;
තෙන රාගග්ගිනා දඩ්ඪො,
සබ්බො ලොකො තිදුක්ඛිතො.
එකස්ස පිවිතං ඛීරං, චතූ දධි ජලා බහු;
රාගහෙතු භවෙ සන්ධි, ට්ඨානං අනමතග්ගිකං.
චතූදමි ¶ ජලා භිය්යො, සීසච්ඡෙදන ලොහිතං;
රාගහෙතු භවෙ මච්ච, භයං අනමතග්ගිකං.
එකස්ස රුදතො අස්සු, චතූ දධි ජලා බහු;
දුක්ඛං අනමතග්ගංව, තංහෙතු පරිදෙවනං.
තත්තායො ¶ ගුළ ගිලිත, වධග්ගි දය්හනා දිකං;
අසඞ්ඛ්යෙය්යං මහාදුක්ඛං, තංහෙතු නිරයෙ ලභි.
එක ද්විත්ති චතු පඤ්ච, බුද්ධුප්පාදෙප්ය මොචිතං;
ඛුප්පිපාසිත නිජ්ඣාමං, ලභි තංහෙතු පෙත්තිකං.
තිරච්ඡානෙ ¶ අසූරෙච, දුක්ඛං නානාවිධං ලභි;
නමතග්ගික සංසාරෙ, සබ්බන්තං රාගහෙතුකං.
එකස්සෙකෙන කප්පෙන, පුග්ගලස්සට්ඨි සඤ්චයො;
සචෙ සංහාරිතො අස්ස, වෙපුල්ල පබ්බතාධිකො.
එක කප්පෙ ඉදං දුක්ඛං, නාදිකප්පෙසු කාකථා;
රාගො නනු මහාවෙරී, බාලො ජනො ත මිච්ඡති.
රාගසුද්ධි ¶ අසොකොච, නිද්දුක්ඛො ඤායපත්තිච;
නිබ්බානං පඤ්ච පච්චක්ඛා, අසුභාය ඵලා මතා.
අසුභග්ගහණං ¶ ඣායී, මිතා සින්ද්රිය සංවරො;
සොමිත්ය මුක්කට්ඨාවාචා, ඡළිමෙ රාග සුද්ධියා.
නිච්චුග්ගරාග රොගීනං, අසුභා වාතුලොසධා;
රාගයක්ඛාභි ගය්හානං, අසුභා මන්ත මුත්තරං.
සජීවකාච ¶ නිජ්ජීවා, අසුභා දුවිධා මතා;
සජීවා කෙසලොමාදි, දසෙවිමෙ අජීවකා.
උද්ධුමාතක ¶ වීනීලං, විපුබ්බකං විඡිද්දකං;
වික්ඛායිතක වික්ඛිත්තං, හතිවික්ඛිත්ත ලොහිතං.
පුළුව ට්ඨික මිච්චෙසු, ලද්ධා අඤ්ඤතරං සතො;
රතන වානපස්සෙය්ය, යථා චෙතසි පාකටං.
මතං ¶ ඛජ්ජං ස මංසඤ්ච, නිලොහිතං නිමංසකං;
වික්ඛිත්තං සෙත පුඤ්ජට්ඨිං, නවධා පුතිමික්ඛයෙ.
මච්චුතො ¶ පරිමුච්චාමි, පටිවත්ති යිමා යිති;
පයොජන සමාවජ්ජ, මොදිතබ්බං ජිගුච්ඡකෙ.
සජීවකෙ ජිගුච්ඡත්ථං, නිජ්ජීවා සුභ මීරිතං;
තථූපමො අයංකායො, එවමෙව භවිස්සති.
එවංධම්මො ¶ අයංකායො, එවංභාවී නතික්කමො;
ඉච්චුප සංහරෙ දිස්වා, එකද්විහ මතාදිකං.
යථා ¶ ඉදං තථාඑතං, යථාඑතං තථා ඉදං;
ජෙගුච්ඡං පටිකූල්යඤ්ච, කායෙ ඉච්චුප සංහරෙ.
උද්ධුමාත විනීලාදි,
පටිකූල්යො ජිගුච්ඡිතො;
තථෙවායම්පි මෙ කායො,
විසෙසො නායු-සායුව.
උද්ධුමාත ¶ විනීලාදො, සොභණං නත්ථි කිඤ්චිපි;
ඉමස්මිංපි මෙ කායෙ, ගවෙසන්තොපි සබ්බසො.
පටිකූලවසා ධාතු, වසාච ද්විප්පකාරතො;
පච්චවෙක්ඛෙය්යිමං කායං, ඉච්ඡං විරාග මත්තනි.
වණ්ණ ¶ සණ්ඨාන ගන්ධෙහි, ආසයො කාසතොපිච;
ජෙගුච්ඡ පටිකූල්යාච, කෙසා න තුට්ඨමානිතා.
ඉති කෙසෙසු ඉක්ඛෙය්ය,
ලොමා දීසුප්යයං නයො;
ද්වත්තිංසෙවඤ්හි කොට්ඨාසෙ,
පච්චවෙක්ඛෙ විසුංවිසුං.
කායතො ¶ බහිනික්ඛන්තං, පටිකූල්යං ජිගුච්ඡිතං;
අනික්ඛන්තම්පි ජෙගුච්ඡං, පටිකූල්යංව තස්සමං.
සඞ්ඛතම්පි යථා වච්චං, මනුඤ්ඤතං න පාපුණෙ;
උපක්කම සහස්සෙහි, එවං කෙසාදිකම්පිච.
සභාව ¶ පටිකූල්යංව, එකම්පි වච්ච පුඤ්ජකං;
නනු ජෙගුච්ඡිතා භිය්යො, ද්වත්තිංස වච්චපුඤ්ජකා.
පච්චෙකම්පි ¶ පටිකූල්යං, කෙසාදිකං සභාවතො;
කෙසාදිද්වත්තිංස පුඤ්ජො, භිය්යො ජෙගුච්ඡිතො නනු.
පුඤ්ජිතෙස්වෙව කන්තෙසු, කන්තොහොති ස පුඤ්ජකො;
පුඤ්ජිතෙසු අකන්තෙස, අකන්තොව ස පුඤ්ජකො.
පච්චෙකං ¶ විනිභුත්තෙස, කෙස ලොම නඛාදිසු;
නත්ථි තඤ්ඤා කුමාරීවා, මුඛහත්ථාදිකානිවා.
සම්පිණ්ඩි තෙසු තෙස්වෙව,
කුතො තා තානි ආගතා;
පඤ්ඤත්ති මත්ත මෙවෙසා,
ජිගුච්ඡඤ්ඤා න කාචිපි.
සන්තං ¶ චින්තෙය්ය නාසන්තං, සන්ත චින්තයතො සුඛං;
අසන්තං පරිකප්පෙන්තො, නානාදුක්ඛෙහි තප්පති.
නාවජ්ජ සන්තජෙගුච්ඡං, සඤ්ඤං අසති කාතුන;
සුභා ඉත්ථීති ගාරග්ගි, උප්පජ්ජි සුභසඤ්ඤිනො.
අසන්තංව ¶ අභූතංව, පස්සෙ රාගග්ගිජොතියා;
තාය සන්තඤ්ච භූතඤ්ච, න පස්සති කදාචිපි.
එකස්ස ¶ පිවිතං ඛීරං, සීසච්ඡෙදන ලොහිතං;
රුදතො අස්සු තංහෙතු, චතූදධි ජලා බහු.
ආයතිම්පි අතීතෙව, සංසරන්තස්ස හෙස්සති;
රාගං හන්තු මනීහොචෙ, ඛීරං අස්සුච ලොහිතං.
සුභසඤ්ඤාය ¶ සො වඩ්ඪො,
තදභාවෙ ස නස්සති;
ථිරං හන්තුං න තංසඤ්ඤං,
සක්කා සිථිල වීරියො.
උස්සොළ්හි ¶ වීරියො හුත්වා, බ්රූහෙය්යාසුභ භාවනං;
සුභසඤ්ඤාප්ප හානාය, පරිච්චජ්ජාපි ජීවිතං.
අඤ්ඤකිච්ච මුපෙක්ඛාය, බ්රූහෙය්යාසුභ භාවනං;
මන්දි හුත්වෙහ රාගග්ගි, නිබ්බායිස්සති ආයතිං.
කිච්චං මෙ ඉදමෙවෙති, බ්රූහෙය්යාසුභ භාවනං;
දානි මන්දග්ගි හුත්වාන, පාමොජ්ජං වෙ ලභිස්සති.
කායෙ ¶ දට්ඨබ්බ ජෙගුච්ඡං, අපස්සන්තො පමාදවා;
අලද්ධා කිඤ්චි පාමොජ්ජං, පබ්බජ්ජම්පි න මොදති.
පුරෙ මරාමි කායෙ ස්මිං, පස්සා මි පස්සිතබ්බකං;
ඉච්චා රද්ධො වීතිංලද්ධා, පබ්බජ්ජං අතිමොදති.
කායෙ ¶ දට්ඨබ්බ ජෙගුච්ඡං, අපස්සන්තො පමාද වා;
මොඝංව දුල්ලභාතීතො, මහාජානීයතං ගතො.
සන්තං භූතඤ්ච ජෙගුච්ඡං, රාගග්ගිනා අපස්සියං;
පඤ්ඤාපදීපජොතෙන, සමික්ඛෙය්ය අභිණ්හසො.
සන්තං ¶ භූතඤ්ච කායෙ ස්මිං, දට්ඨුකාමො සදාසතො;
පඤ්ඤාපදීපකෙනෙව, දක්ඛෙ න රාගීසීඛිනා.
ජෙගුච්ඡිතෙන කායෙන, නික්ඛන්තෙන ජිගුච්ඡතො;
අජ්ජ ස්වෙවා විනට්ඨෙන, නාල මුන්නමිතුං සතො.
කීදිසං ¶ මං තුවං මඤ්ඤි, අහං සබ්බ ජෙගුච්ඡකො;
ජෙගුච්ඡතොච නික්ඛන්තො, ඉච්චෙව වත්තු මරහති.
කායෙ ජෙගුච්ඡසඤ්ඤංව, කරෙ සබ්බිරියා පථෙ;
තස්මිං තුට්ඨබ්බකං නත්ථි, පියායිතං මමායිතං.
සුභාය ¶ නව මත්තානං, අසුභා පරිපාචයෙ;
සන්තො පක්කස්ස සංසාරො, නන්තො නවස්ස රාගිනො.
කායෙ අසුභ සඤ්ඤාය, පරිපක්ක සභාවිනො;
ආලම්බෙසු අචාපල්ලා, ථිරා සම්බුද්ධ සාසනෙ.
අන්තො ¶ ගොචරිකා පක්කා, බහි ගොචරිකා නවා;
පක්කා නාසාය උච්චා තෙ, නීචායෙව නවා සිනො.
නවානවා ¶ සුභාභොගී, නීචානීචා භිගාමිනො;
පක්කා පක්කාව ධීඣායී, සන්තාසන්තා විරාගිනො.
සක්කා සක්කා න දස්සෙතුං, සුභංසුභං සතංසතං;
ධීරාධීරාග මුජ්ඣන්ති, කායෙ කායෙ ක්රියෙක්රියෙ.
සක්කා ¶ සක්කාපි තං කාතුං, සුභංසුභං න ධීමයං;
සන්තොසන්තොජිගුච්ඡඤ්ඤූ, න වානවා සුභෙසකො.
දුකායං ¶ සුති චින්තෙත්වා, මමායන්තා මහාතපා;
තපං නිබ්බායිතුං ඉච්ඡං, දුකායං දුති චින්තයෙ.
ය්වාසුභං සුභතො මඤ්ඤි, කොනුබාලොතදුත්තරි;
අන්ධො උම්මත්තකොවා සො, නත්තානං මඤ්ඤතෙ තථා.
සරිතබ්බක ¶ මෙවෙතං, කායෙ ජෙගුච්ඡ පුඤ්ජතං;
මන්දරාගො මනොසීතං, ලභෙය්ය තමනුස්සනං.
ගිහිභාවෙ අපායෙච, රාගයක්ඛන්ධ නින්නිතා;
මංපි නෙස්සති සොයක්ඛො, සාදෙමිචෙ තදාගතං.
අභිණ්හ ¶ ගාහිනං රාග, යක්ඛං අනන්ත දුක්ඛ දං;
අසුභා තුල මන්තෙන, වාරෙහි තං ස භායති.
රාගයක්ඛො බහුමායො, සද්ධාමෙත්තා දිවෙසවා;
රාගම්පි කුසලං මඤ්ඤි, ජනො තෙනෙව වඤ්චිතො.
ආතුරං ¶ අසුචිං පුතිං, පස්ස නන්දෙ සමුස්සයං;
උග්ඝරන්තං පග්ඝරන්තං, බාලානං අභිපත්ථිතං.
සුභතො නං මඤ්ඤති බාලො, අවිජ්ජාය පුරක්ඛතො;
ඉච්චාහ භගවා නින්දි, බාලොති සුභසඤ්ඤිනං.
න්හාරුට්ඨි ¶ තච මංසානි, සරං සතං න නින්දිතො;
බුද්ධනින්දාය මොචෙතුං, තානාරබ්භ අනුස්සරෙ.
මඤ්ඤිත්වා අත්තනො බාල්යං, අසුභෙ සුභදස්සිනො;
වායාමෙය්ය අබාලාය, කායං අසුභතො සරං.
අත්තානං ¶ ගරහිත්වාන, බාලං විපරිදස්සිනං;
සුභසඤ්ඤං පහින්නෙය්ය, කරෙය්යාසුභ සඤ්ඤිතං.
විස භෙසජ්ජරුක්ඛට්ඨො, අහි ඩංසෙය්යසොසතො;
යථා තස්සෙව පණ්ණාදිං, ඛාදෙත්වා විස මුජ්ජහෙ.
එවං රාගො සමුප්පජ්ජෙ, කායෙ ගන්ධාදි වාසිතෙ;
අන්තො තස්සෙව ජෙගුච්ඡං, චින්තෙත්වා රාග මුජ්ජහෙ.
ජිගුච්ඡිතෙන ¶ කායෙන, අපස්සන්තො ජිගුච්ඡතං;
උන්නමෙති අවඤ්ඤාති, අවිජ්ජාය පුරක්ඛතො.
ආයතිං ¶ මග්ගලාභාය, බීජං කරෙය්ය භාවනං;
බීජා භාවෙ කුතො මග්ගො, මග්ගබීජා හි භාවනා.
මග්ගබීජො අපායෙපි, නිම්මුග්ගො සමයෙ ගතෙ;
උම්මුජ්ජිත්වාව බුද්ධානං, මග්ගං ලභෙය්ය සන්තිකෙ.
අජීජස්ස ¶ තු සංසාරො, දීඝොයෙව අනන්තිකො;
තස්මාහි භාවනාබීජං, කරෙය්ය මොචනත්ථිකො.
අභිණ්හ පීළිතං රාගං, අසුභාය නිවාරයෙ;
මන්දීහුත්වා පහීයෙය්ය, රාගො අසුභ භීරුකො.
මාජෙගුච්ඡං ¶ මමායෙථ, සාව ජෙගුච්ඡමාමකො;
අනන්ත දුක්ඛ මාපාදි, ජෙගුච්ඡිත මමායනා.
මංසලග්ගො තචච්ඡන්නො,
න්හාරුබන්ධො ට්ඨිපුඤ්ජකො;
මොහෙති ඡවියා ලොකං,
මහාදුක්ඛො ස මොහිතො.
න්හාරුට්ඨි ¶ තච මංසෙහි, රාගවඩ්ඪකි සඞ්ඛතෙ;
ගෙහෙ රොගා පුතී පාපා, වසන්ති කුච්ඡිතා සදා.
ලුඞ්ගන්තා වීස භූධාතූ, පිත්තාදී ද්වාදසම්බුව;
තාපං ජිරං දහං පක්කං, චතුරග්ගි ඡවායුකා.
අධොද්ධං කුච්ඡි කොට්ඨාසා,
අඞ්ගචාරීච පාණකා;
ධාතුයොයෙව කායෙස්මිං,
ද්විතාලීස අනඤ්ඤකා.
යථා ¶ බහි තථා අජ්ඣත්තං, ධාතූ භ්වාපා නලානිලා;
නමෙ නාහං නඅත්තාති, සංමසෙය්ය පුනප්පුනන්ති.
4. මෙත්තාභාවනානිද්දෙස
මෙත්තා ¶ භාවන මිච්ඡම්පි, සුණ බුද්ධවචො යිදං;
දොස නිග්ගහණත්ථාය, දොසො මෙත්තායවෙරිහි.
අක්කොච්ඡිමං අවධිමං, අජිනිමං අහාසිමෙ;
යෙච තං උපනය්හන්ති, වෙරං තෙසං නසම්මති.
අක්කොච්ඡිමං ¶ අවධිමං, අජිනිමං අහාසිමෙ;
යෙචතං නුපනය්හන්ති, වෙරං තෙසං උපසම්මති.
නහිවෙරෙන වෙරානි, සම්මන්තිධ කුදාචන;
අවෙරෙනච සම්මන්ති, එසධම්මො සනන්තනො.
පරෙච ¶ නවිජානන්ති, මය මෙත්ථ යමාමසෙ;
යෙච තත්ථ විජානන්ති, තතො සම්මන්ති මෙධගා.
කුද්ධො අත්ථං නජානාති, කුද්ධො ධම්මං නපස්සති;
සදා අන්ධතමං හොති, යංකොධො සහතෙනරං.
උභින්න ¶ මත්ථං චරති, අත්තනොච පරස්සච;
පරං සංකුප්පිතං ඤත්වා, යො සතො උපසම්මති.
තස්සෙව තෙන පාපිය්යො, යො කුද්ධං පටිකුජ්ඣති;
කුද්ධං අපටිකුජ්ඣන්තො, සඞ්ගාමං ජෙති දුජ්ජයං.
ඛන්තී ¶ පරමං තපො තිතික්ඛා,
නිබ්බානං පරමං වදන්ති බුද්ධා;
නහි පබ්බජිතො පරූපඝාතී,
නසමණො හොති පරං විහෙඨයන්තො.
අකොධෙන ජිනෙ කොධං, අසාධුං සාධුනා ජිනෙ;
ජිනෙ කදරියං දානෙන, සච්චෙනා ලිකවාදිනං.
යො ¶ වෙ උප්පතිතං කොධං, රථං භන්තංව වාරයෙ;
ත මහං සාරථී බ්රූමි, රස්මිග්ගාහො ඉතරොජනො.
පුරිසස්ස ¶ හි ජාතස්ස, කුධාරී ජායතෙ මුඛෙ;
යාය ඡින්දති අත්තානං, බාලො දුබ්භාසිතංභණං.
සෙලො යථා එකග්ඝනො, වාතෙන නසමීරති;
එවං නින්දා පසංසාසු, නසමිඤ්ජන්ති පණ්ඩිතා.
සමානභාගං ¶ ක්රුබ්බෙථ, ගාමෙ අක්කුට්ඨ වන්දිතං;
මනොපදොසං රක්ඛෙය්ය, සන්තො අනුණ්ණතො සියා.
නපරො පරං නිකුප්පෙථ, නාතිමඤ්ඤෙථ කත්ථචි නකිඤ්චි;
බ්යාරොසනා පටිඝසඤ්ඤා, නඤ්ඤමඤ්ඤස්ස දුක්ඛ මිච්ඡෙය්ය.
මාතා ¶ යථා නියං පුත්ත,
මායුසා එකපුත්ත මනුරක්ඛෙ;
එවම්පි සබ්බ භූතෙසු,
මානසං භාවයෙ අපරිමාණං.
සුත්වාන දුසිතො බහුං වාචං,
සමණානංවා පුථුජනානං;
ඵරුසෙන හි න පටිවජ්ජා,
න හි සන්තො පටිසෙනිං කරොන්ති.
සච්චං ¶ භණෙ නකුජ්ඣෙය්ය, දජ්ජා අප්පම්පි යාචිතො;
එතෙහි තීහි ඨානෙහි, ගච්ඡෙ දෙවාන සන්තිකෙ.
න පරෙසං විලොමානි, න පරෙසං කතාකතං;
අත්තනොව අවෙක්ඛෙය්ය, කතානි අකතානිච.
සු ¶ දසං වජ්ජමඤ්ඤෙසං, අත්තනො පන දුද්දසං;
පරෙසඤ්හි සො වජ්ජානි, ඔඵුනාති යථා භුසං;
අත්තනො පන ඡාදෙති, කලිංව කිතවා සට්ඨො.
නිධීනංව ¶ පවත්තානං, යං පස්සෙ වජ්ජදස්සිනං;
නිග්ගය්හවාදිං මෙධාවිං, තාදිසං පණ්ඩිතං භජෙ.
තාදිසං භජමානස්ස,
සෙය්යොහොති නපාපියො;
ඉති වුත්තං මුනින්දෙන,
තිලොකග්ගෙන සත්ථුනා.
මෙත්තා ¶ ගන්ධෙන වාසෙන්තො,
දොසං දූරෙකරෙ බුධො;
දූරාසන්නෙසු සබ්බෙසු,
අත්තනො වෙරිකෙසුපි.
හනෙ දොසූ පනාහානි, අනත්ථ කාරකානි හි;
තෙස්ව සන්තෙසු සබ්බෙසු, මෙත්තාහොති සුනිම්මලා.
සතං ¶ දුජ්ජන වාක්යෙහි, නමනො යාති වික්රියං;
නහිතාපයිතුං සක්කා, ගඞ්ගානදිං තිණුක්කයා.
නහි නින්දා පසංසාහි, සතං මනොවිකාරතා;
න කදාචිපි කම්පෙය්ය, වාතෙහි සෙලපබ්බතො.
නදියං ¶ ඛුද්දකා නාවා, විචීහි උන්නතොනතා;
මහානාවා නකම්පන්ති, මහන්තීහි විචීහිපි.
ලොකෙ පසංස නින්දාහි, දුජ්ජනොවුන්නතොනතො;
සන්තොපඤ්ඤො නචලති, මහානින්දා ථුතීහිපි.
සෙලොසෙලො ¶ නිලෙහෙව,
වණ්ණාවණ්ණා අසස්සතා;
ලාභාලාභා සුඛාදුක්ඛා,
යසායසා නකම්පති.
ඛමාධග්ග කරෙතස්ස, දුජ්ජනො කිං කරිස්සති;
අතිණෙ පතිතො අග්ගි, සයමෙව පසම්භති.
සයමෙව ¶ සකත්තානං, මච්චුබ්භයෙන තච්ඡතු;
මාඤ්ඤෙ තච්ඡතු දොසෙන, කිමත්ථං අඤ්ඤතච්ඡනං.
මාඤ්ඤෙ තච්ඡ තුදොසෙන, නසෙය්යො අඤ්ඤතච්ඡනං;
මාඤ්ඤො තං අහිබ්යග්ඝෙව, දොමනස්සෙන භායතු.
නිස්සාය ¶ ගරුකාතබ්බං, බහූනං පාපමොචනං;
අචාපල්ලෙන සන්තෙන, ගරුකාතබ්බතං වජෙ.
නිස්සාය ගරුකාතබ්බං, බහූනං පුඤ්ඤවඩ්ඪනං;
ගරුකාතබ්බතං ගච්ඡෙ, ධීතියා සීල ගුත්තියා.
සන්තං ¶ හි සීලවං ධීතිං, හිරොත්තප්පෙන භායති;
දුජ්ජනං දොමනස්සෙන, අහිබ්යග්ඝෙව භායති.
නඵරුසාය වාචාය, අඤ්ඤෙ දමෙය්ය පණ්ඩිතො;
අත්තානංව දමෙත්වාන, අඤ්ඤෙ සණ්හෙන ඔවදෙ.
චිත්තෙ ¶ සණ්හෙ අසණ්හාපි, නවාචාඵරුසා භවෙ;
තස්මා ඔවා දනාදීසු, රක්ඛෙය්ය ථද්ධචිත්තතො.
අත්තාන මොවදත්ථාය, සික්ඛෙය්ය බුද්ධභාසිතං;
පරම්පි අනුකම්පාය, ඉච්ඡන්තො අනුසාසයෙ.
අඤ්ඤං නනිග්ගහෙ කිඤ්චි, සුතෙන පටිපත්තියා;
අත්තනිග්ගහණං සෙය්යො, නුන්නමෙය්ය ජිනොරසො.
නාවීකරෙය්ය ¶ දොසංවා, ලොභං මානං සකංමලං;
මාඤ්ඤෙ මඤ්ඤන්තු තං දිස්වා, චිරප්පබ්බ ජිතො නුති.
කකචෙන ත්තඡෙදෙන්තෙ, වෙරිකෙපිනදොසයෙ;
ඉච්චොවාදං මුනින්දස්ස, සම්පටිච්ඡ ජිනොරසො.
වෙරී ¶ අච්චුපනාහීපි, රූපෙව දුක්ඛකාරකො;
න ත්ව තබ්බිසයෙ නාමෙ, දුක්ඛං මාකරි චෙතසි.
වෙරී තිබන්ධ වෙරොපි, ඉහෙව දුක්ඛකාරකො;
භවන්තරං නඅන්වෙති, සකම්මුනා ගතො හිසො.
දොසොතු ¶ ඉහ පීළෙත්වා,
දුක්ඛාවහො භවෙභවෙ;
මහානත්ථ කරං දොසං,
කස්මා වඩ්ඪෙති චෙතසි.
මෙත්තාසීතම්බුසෙකෙන, ජිනොවාද මනුස්සරං;
මහා නත්ථ කරං දොසං, නිබ්බායතු ස චෙතසි.
ඡද්දන්තො ¶ ලුද්දකං පාපං, භූරිදත්තොහි තුණ්ඩිකං;
ධම්මපාලො ඛමි තාතං, කපින්දො කන්දරො පතං.
අසඞ්ඛ්යෙය්ය ත්තභාවෙසු, පරවජ්ජං තිතික්ඛතො;
නාථස්ස පාරමිං ඛන්තිං, සරං ධීරො තිතික්ඛතු.
සාසනෙ ¶ චිරවාසෙන, එවං නිද්දොසකා ඉති;
තුවං පටිච්ච මඤ්ඤන්තු, සාසනෙ සප්පයොජනං.
සාසනෙ චිර වාසාපි, මාදිසාව ඉමෙ ඉති;
තමාගම්ම නමඤ්ඤන්තු, සාසනෙ නිප්පයොජනං.
ද්වෙ උසෙතීති දොසො සො, සපරං දය්හතෙ ද්වයං;
පහාතබ්බො ස සබ්බෙසු, පරත්ථ සත්ථ මිච්ඡතා.
පරදින්නෙහි ¶ නොආයු, තිට්ඨතෙ නාත්තනො වසා;
පරවජ්ජං ඛමෙතබ්බං, නසාධු අඤ්ඤවිරොධිතො.
ජෙගුච්ඡ ¶ ක්කොස නින්දානි, බාලො ගණ්හාති අක්ඛමො;
ඛමන්තොතු නගණ්හාති, ජානං ජෙගුච්ඡිතානිති.
පරදින්නානි වච්චානි, පාභතන්ති නකොචිපි;
ගණ්හෙය්යෙවං දුරුත්තානි, අගණ්හන්තො ඛමෙ සතො.
නදි ¶ කල්ලොල විචියො, තීරං පත්වා සමන්තිධ;
සබ්බෙ උප්පතිතා දොසා, ඛන්තිපත්වා සමන්ති තෙ.
දොසුම්මත්තක වාචාය, නුම්මත්තො කිංකරිස්සති;
භවෙ ය්යුම්මත්තකො සොව, තාදිසං වචනං භණං.
කොධනො අක්ඛමො අඤ්ඤ, දුට්ඨසඤ්ඤී භයාලුකො;
ගාමමජ්ඣෙ අළක්කොව, තථා මාහොහි තං ජහ.
මෙත්තාලුකො ¶ ඛමාසීලො,
සබ්බට්ඨානෙසුනිබ්භයො;
පරත්ථ සත්ථ මිච්ඡන්තො,
ඛන්ති මෙත්තඤ්ච භාවයෙ.
පරක්කොසානි නින්දානි, තංව පච්චෙන්ති නාඤ්ඤගූ;
ඛිත්තංපංසුව වාතුද්ධං, ගරුකං කිං ඛමායතෙ.
අක්කොසන්තොච ¶ නින්දීච, පීළිතො සක කම්මුනා;
ඉධ පෙච්චච නීචෙය්යො, නංනයං ගණ්හි අක්ඛමො.
අක්කොසො ¶ මං නආගච්ඡි,
තස්සෙවා නත්ථකාරකො;
ඉති ඤත්වාව සප්පඤ්ඤො,
අක්කොසං න ගරුං කරෙ.
විකාරාපත්ති මිච්ඡන්තො, වෙරී බහු මුපක්කමි;
මාමිත්තවස මන්වෙහි, නිබ්බිකාරො තුවංභව.
මෙත්තම්බුනා සද්දොසොච, පරදොසොච සම්මති;
මෙත්තාසෙකෙන සබ්බෙසු, සබ්බතොග්ගිං නිපාරයෙ.
සදොස ¶ පරදොසග්ගිං, සබ්බතො දිසතො ට්ඨිතං;
මෙත්තා තොයෙන වාරෙය්ය, සියා නිබ්බුති සබ්බධි.
නගමෙ අත්තනො අග්ගිං, පරග්ගිංවාපි නාගමෙ;
මෙත්තම්බුනාව නිබ්බාතු, සපරග්ගි ද්වයං භුසං.
ගුණී ¶ ගුණී නන්දින්දාය, පසංසාය ගුණී ගුණී;
නින්දංනින්දං නකුප්පෙය්ය, නසාදියෙ ථුතිං ථුතිං.
ගුණං නින්දාය නාසෙතුං, නසක්කා කොචි කුස්සකො;
වඩ්ඪෙතුංවා පසංසාය, ගරුංකරෙ න තංද්වයං.
දොසබ්භා ¶ මල සඤ්ඡන්නො, මෙත්තාචන්දො න රොචති;
තංමුත්තස්ස තු එතස්ස, අතිස්සය පභාවතො.
සු සුත්ත බුද්ධ සුපිනා, ද්වෙපියා ගුත්ති නාක්කමො;
සමාධි සුමුඛා මුළ්හා, බ්රහ්මා ත්යෙකා දස ග්ගුණා.
සීතං ¶ කරොතු මෙත්තාය, චක්ඛුං ලාභෙතු පඤ්ඤාය;
මාකාසිනිප්පභෙ චඤ්ඤෙ, චන්දො හොහි ගතෙගතෙ.
දූරාසන්නෙසු ¶ සබ්බෙසු, මෙත්තං පෙසෙතු පාභතං;
ධම්මං දෙසෙතු පත්තානං, චන්දො හොහි ගතෙගතෙ.
සම්පත්තානං මලං ධොව, සීතංකරෙ සදාදයො;
උච්චනීචෙ නවිසෙසෙ, ජලස්සමො ගතෙගතෙ.
අසඅස්සතෙසු ¶ ඵුට්ඨෙසු, ලොකධම්මෙසු අට්ඨසු;
පතිට්ඨො නිබ්බිකාරො ත්වං, පථවීසදිසො භව.
නාකාසි කලහං සිලා, සදා කෙනචි නිච්චලා;
මෙත්තායන්තො ඛමායන්තො, මහාසිලං ගුරුංකරෙ.
සිලාව ¶ සීලවා හොතු, දුරුත්තානි තිතික්ඛතු;
පච්චුත්තෙ දොසසංවඩ්ඪො, අනුත්තොව පසම්භති.
සබ්බෙ අහංව ඉච්ඡන්ති, සත්තා සුඛන්ති ඤාතුන;
භාවෙය්ය කමතො මෙත්තං, පිය මජ්ඣත්ත වෙරිකෙ.
සබ්බෙ ¶ තසන්ති දණ්ඩස්ස, සබ්බෙ භායන්ති මච්චුනො;
අත්තානං උපමං කත්වා, නහනෙය්ය නඝාතයෙ.
සුඛ කාමානි භූතානි,
යොදණ්ඩෙන විහිංසති;
අත්තනො සුඛ මෙසානො,
පෙච්ච සො නලභෙසුඛං.
අවෙරා ¶ බ්යාපජ්ජා නීඝො, සුඛී චස්සං අහංව මෙ;
හිතකාමා තථා අස්සු, මජ්ඣත්තා වෙරිනොපිච.
මාතරො ¶ භාතරො ඤාතී, දායකො පාසකාපිච;
සුඛීහොන්තූති භාවෙය්ය, චජෙ තෙසුච ලග්ගනං.
දොසො මෙත්තාය දූරාරි, තණ්හා ආසන්න වෙරිකා;
තණ්හං පියෙසු වාරෙය්ය, දොසං වෙරීසු මෙත්තිකො.
එකුද්දෙසෙ ¶ කකම්මාච, සිස්සා ආචරියා සුඛී;
හොන්තු සබ්රහ්මචාරීච, තෙච ඤ්ඤොඤ්ඤ හිතාවහා.
රාජානොච අමච්චාච, ගාමෙ ඉස්සරියා සුඛී;
භවන්තු දෙවතායොච, තෙහි සුරක්ඛිතො සුඛො.
මයං ¶ යෙන සුගුත්තාව,
සුඛිතා රට්ඨවාසිනො;
සුඛී කල්ල ත්ථු සොරාජා,
තෙජවන්තො චිරායුකො.
රට්ඨ ¶ පිණ්ඩෙන ජීවාම, රට්ඨවාසී සුඛන්තුති;
භාවෙය්යෙවං අමොඝංව, රට්ඨපිණ්ඩං සුභුඤ්ජති.
ආපායිකා බහූ සන්ති, මාතාපිතාදි පුබ්බකා;
තෙචඤ්ඤෙච සුඛීනීඝා, ස්ස්ව බ්යාපජ්ජා අවෙරිනො.
සත්තා ¶ භූතාච පාණාච, පුග්ගලා අත්තභාවිකා;
ථී පූ රියා නරියාච, දෙවානරා නිපාතිකා.
අවෙරා හොන්තු බ්යාපජ්ජා, අනීඝාච සුඛී ඉමෙ;
අත්තානං පරිහාරන්තු, චතුධා ඉති භාවයෙ.
පුරත්ථිමාය ¶ දිසාය, සබ්බෙසත්තා අවෙරිනො;
අබ්යාපජ්ජා සුඛීනීඝා, හොන්තූති තාව භාවයෙ.
පුරත්ථිමාය දිසාය, සබ්බෙපාණාතිආදිනා;
ද්වාදසක්ඛත්තුං භාවෙය්ය, සෙසාසුපි අයංනයො.
චතුද්දිසා ¶ නුදිසා ධො, උද්ධං සත්තාච පාණිනො;
භූතාච පුග්ගලා අත්ත, භාවී සබ්බෙ ථි පූරිසා.
අරියා අරියා දෙවා, නරාච විනිපාතිකා;
අවෙරා බ්යාපජ්ජා නීඝා, සුඛත්තාච භවන්තු තෙ.
චතුද්දිසා ¶ නුදිසා ධො, උද්ධන්ති දසකෙදිසි;
ද්වාදසෙ තෙ පරිච්ඡිජ්ජ, භාවෙය්ය පුග්ගලෙ බුධො.
මෙත්තා ¶ වස්සෙන තෙමෙතු, පජ්ජුන්තොවිය සබ්බධි;
මාකිඤ්චි පරිවජ්ජෙහි, එවං මෙත්තා සුභාවිතා.
පඤ්චා නොධි සත්තොධිසා, සියුං ද්වාදසපුග්ගලා;
න්තු චතූහෙසු භාවෙත්වා, අට්ඨතාලීසකා සියුං.
දසකෙදිසි ¶ තාමෙත්තා, චතුස්සත අසීතියො;
අට්ඨතාලීසාහි පඤ්ච, සතා ට්ඨවීස සාධිකා.
දුක්ඛිතෙ ¶ කරුණං බ්රූහෙ, මුදිතං සුඛිතෙ ජනෙ;
මෙත්තාචෙව උපෙක්ඛාච, උභො උභොසු භාවිතා.
බ්රහ්මවාසීති වත්තබ්බො, තෙස්වඤ්ඤතර වාසිතො;
ගන්ධභූතෙසු සො ලොකෙ, බ්රහ්මාවිය විරොචති.
අප්පමාදාවහ පකිණ්ණකනිද්දෙස
සංවිජ්ජන්ති ¶ ධ ලොකස්මිං,
බහූ ජීවිතකප්පනා;
ගහෙත්වා පත්ත මුඤ්ඡො යො,
ජීවිකානං ස ලාමකො.
සුකුලාච තදුපගා, කාමභොගා නපෙක්ඛිනො;
න භයට්ටා න ඉණට්ටා, නෙව ආජීව කාරණා.
නාලංව ¶ ගිහිනා බ්රහ්ම, චරියාය අඛණ්ඩිතං;
ඝරාවාසො තිසම්බාධො, පබ්බජ්ජාව නිරාලයා.
භවපඞ්කා ¶ පමුච්චාම, තිවිත්තිණ්ණා භයානකා;
පටිපත්ති යිමායාති, කත්වා තදුපගා ඉමෙ.
උත්තිට්ඨෙ නප්පමජ්ජෙය්ය, ධම්මං චරිතං සුචරෙ;
ධම්මචාරී සුඛංසෙති, අස්මිංලොකෙ පරම්හිච.
ස්වාගතා ¶ වත තෙභික්ඛූ, පත්තා සම්බුද්ධපුත්ත තං;
ගිහි බන්ධන පුච්ඡිජ්ජ, සුඛිතා සාසනෙ රතා.
කතපුඤ්ඤ විසෙසාව, එතෙ සුලද්ධ දුල්ලභා;
ඡට්ටෙත්වාපි මහාරජ්ජං, නෙදිසං ලද්ධ මඤ්ඤදා.
ස්වාගතා ¶ සුගතී හොන්තු, මාදුග්ගතී පමාදිනො;
දුස්සීලා චෙ ගමිස්සන්ති, අපායං තිභයානකං.
ගිහිභොගා ¶ පරීහින්නො, සාමඤ්ඤත්තඤ්ච දූභතො;
පරිධංසමානො පකිරෙති, ඡවාලාතංව නස්සති.
කුසො යථා දුග්ගහිතො, හත්ථමෙවා නුකන්තති;
සාමඤ්ඤං දුප්පරාමට්ඨං, නිරයා යුප කඩ්ඪති.
යංකිඤ්චි ¶ සිථිලං කම්මං, සංකිලිට්ඨඤ්ච යංකතං;
සඞ්කස්සරං බ්රහ්මචරියං, නතංහොති මහප්ඵලං.
කරියාචෙ කරියා වෙනං, දළ්හමෙනං පරක්කමෙ;
සිථිලොහි පරිබ්බජො, භිය්යො ආකිරතෙ රජං.
ඉති ¶ වුත්තං මුනින්දෙන, නුස්සරං අනි වත්තිතො;
සදා අලින චිත්තෙන, චරෙය්ය බුද්ධසාවකො.
රාගං අසුභචින්තාය, දොසං මෙත්තාය වාරයෙ;
මරණෙන ධජංමානං, සම්බුද්ධෙ තික්ඛ සද්ධිකො.
අසුභා කාමවිතක්කං, මෙත්තා බ්යාපාද තක්කිතං;
විහිංසං කරුණායෙව, නිවාරෙය්ය සදාසතො.
බුද්ධාණත්ති ¶ සදාතීතො, මිච්ඡාවිතක්ක පීළිතො;
පාපධම්මෙහි සංකිණ්ණො, සොනිච්චාපාය ගාමිකො.
ධොවිත්වා පත්තිමලානි, පුනාතික්කම සංවුතො;
මිච්ඡාවිතක්ක සඤ්ඡෙදී, දූරො අපාය ගාමිතො.
ඛීණාසවත්ත ¶ බුද්ධත්තං, නිය්යානික න්තරා යිකං;
සීහනාදං චතුට්ඨානෙ, වෙසාරජ්ජො ජිනො නදි.
සීලං ¶ නිය්යානිකං නාම, ආපත්ති අන්තරායිකං;
අන්තරාය මනාපජ්ජ, නිය්යානෙව පතිට්ඨතු.
නිය්යානිකාච ¶ අසුභා, සුභසඤ්ඤා න්තරායිකා;
අන්තරාය මනාපජ්ජ, නිය්යානෙව පතිට්ඨතු.
නානාපත්ති ¶ පකිණ්ණොපි, පාරාජිකා වසෙසකො;
සො මිත්යත්ත පණීධීහි, ලජ්ජීයෙව විසොධකො.
අලජ්ජීකම්ම කිණ්ණොපි,
සංවෙජෙත්වා සුමිත්තිකො;
ලජ්ජීයෙව විසොධෙන්තො,
මතකොව අසොධකො.
යො ¶ පුබ්බෙව පමජ්ජිත්වා, පච්ඡාසො නප්පමජ්ජති;
සොමං ලොකං පභාසෙති, අබ්භාමුත්තොවචන්දිමා.
ධුරංකත්වා ¶ ධිපතයො, යො පුඤ්ඤෙසු පරක්කමෙ;
තස්ස නිය්යානිකං කම්මං, කිංනාමකං නසිජ්ඣතෙ.
පච්චතෙ ¶ මුනිනො භත්තං, ථොකංථොකං ඝරෙඝරෙ;
පිණ්ඩිකායෙව ජීවන්තු, මාපජ්ජන්තු අනෙසනං.
ධොවෙය්යා පත්තිමගානි, වුට්ඨාන දෙසනම්බුහි;
සංවරිස්සන්ති චිත්තෙන, සීලං ධොතස්ස නිම්මලං.
බුද්ධාණාතික්කමාපත්ති ¶ , නිග්ගහෙ රාගදොසකෙ;
නත්ථි සඤ්චිච්ච ආපත්ති, ලජීව සො පවුච්චති.
වාණිජ්ජ කසිකාදීහි, නාහාරෙට්ඨි ධසාසනෙ;
ධුර ද්වයංව කිච්චං තං, නාඤ්ඤකිච්චෙහි හාපයෙ.
නිග්ගණ්හෙය්ය ¶ සකංචිත්තං, කිට්ඨාදිං විය දුප්පසුං;
සතිමා සම්පජානොච, චරෙ සබ්බිරියාපථෙ.
යථා ¶ ථම්භෙ නිබන්ධෙය්ය, වච්ඡං දමං නරො ඉධ;
බන්ධෙය්යෙවං සකංචිත්තං, සතියා රම්මණෙ දළ්හං.
අධිසීලාධිචිත්තානං, අධිපඤ්ඤාය සික්ඛනං;
භික්ඛු කිච්චත්තයං එතං, කරොන්තොව සුභික්ඛුකො.
පඤ්චාට්ඨ ¶ දස සීලානි, නාධිසීලං තදුත්තරි;
පාතිමොක්ඛං අධිසීලං, පබ්බතා ධික මෙරුව.
පාතිමොක්ඛං ¶ විසොධෙන්තො, අප්පෙව ජීවිතං ජහෙ;
පඤ්ඤත්තං ලොකනාථෙන, නභින්දෙ සීලසංවරං.
සීලෙනා තික්කමං ථුල්ලං, පරියුට්ඨං සමාධිනා;
පඤ්ඤායා නුසයං සණ්හං, කිලෙසං භික්ඛු භින්දති.
සාසනස්සාදි ¶ සීලංව, මජ්ඣෙ තස්ස සමාධිව;
පඤ්ඤාව පරියොසානං, කල්යාණාව ඉමෙතයො.
මහාපුඤ්ඤෙ ¶ ඨිතං සීලං, සමාධි අප්පනා ගතං;
චතුමග්ග යුතා පඤ්ඤා, එතං සික්ඛත්තයං මතං.
සීලනලක්ඛණං සීලං, දුස්සීල්ය ධංසනං රසං;
හිරොත්තප්ප පදට්ඨානං, සුචි පච්චුපට්ඨානකං.
සසීලගුත්ති ¶ නාථොච, දුන්නිගහො විසාරදො;
ධම්මට්ඨීතීති පඤ්චෙතෙ, ගුණා වෙනයිකෙ මතා.
ආදි ¶ කල්රාණ සංවෙදී, සීලමත්තට්ඨ භික්ඛවො;
උද්ධං කල්යාණ ලාභාය, අලිනො අනිවත්තිකො.
ධොවිත්වා පත්තිමලානි, වුට්ඨාන දෙසන ම්බුහි;
සුද්ධසීලෙ ඨිතොයෙව, එවං චින්තෙය්ය පඤ්ඤවා.
සම්පුද්ධොරස ¶ පුත්තාව, බුද්ධුරොජා නුස්සාවනා;
සම්භූතා පිතු දායාදා, පුත්තානාම සභාවතො.
ඛීරං පිත්වාව ජීවන්ති, ජාතාපි ඉධ පුත්තකා;
පරියත්ති ජිනක්ඛීරං, පිත්වාව ජිනපුත්තකා.
දායොච ¶ නාම බුද්ධස්ස, ධම්මාමිස වසාද්විධා;
මග්ගඤාණා දයො ධම්මො, චත්තාරො පච්චයාමිසා.
චිර මාමිස දායාදා, රාජපූජාදි ගාහිනො;
දායා මිස්සග්ගහං නිච්ඡි, සද්ධම්ම ගරුකො ජිනො.
ලක්ඛ ¶ කප්ප චතුස්සඞ්ඛ්ය, කාලං විචිත නිච්චිතං;
ධම්මදායං නවින්දම්හා, බුද්ධපුත්තාපි යෙමයං.
බුද්ධවාරිත දායාදා, සද්ධම්මදාය බාහිරා;
පුත්තාපි සත්ථුදාසාභා, භුත්තමත්තා හි දාසකා.
භද්දන්ත ¶ රාහුලස්සෙව, දායං නොපි අදා ජිනො;
නාදියිම්හා පමාදාය, තං දායං කුසලන්තකං.
ධම්මදායාදා මෙභික්ඛවෙ තුම්හෙභවථ,
මාආමිස දායාදා;
ඉති වුත්තං මුනින්දෙන,
සාවකෙසු දයාවතා.
ඉමාය ¶ බුද්ධවාචාය, බුද්ධසන්තක තං සරෙ;
ද්වින්නං ආමිසඅ දායාද, භාවස්සච නිවාරණං.
රජ්ජෙ චණ්ඩාලපුත්තාව, සද්ධම්මචක්ක වත්තිනො;
පුත්තා හොන්තාපි දායෙස්මිං, නිරාසා තිව නින්දිතා.
මිච්ඡාජීව ¶ සමාපන්නා, අච්චාසා පච්චයාමිසෙ;
මහාජානීය සම්පත්තා, මොඝකත්වා තිදුල්ලභං.
ගිහිකාමෙ ¶ පහායාගො, පරවන්තොසු ලග්ගිතො;
ගඞ්ගාතිණ්ණො තළාකම්හි, නිමුග්ගොවා තිනින්දිතො.
චීවරෙ ¶ පිණ්ඩපාතෙච, පච්චයෙ සයනාසනෙ;
එතෙසු තණ්හ මාකාසි, මාලොකං පුනරාගමි.
ඉතිවුත්තා නුසාරෙන, පච්චවෙක්ඛණ සුද්ධියා;
ආමිසෙසු හනෙ ආසං, පුත්තමංසු පමං සරං.
සෙය්යො ¶ අයොගුළො භුත්තො,
තත්තො අග්ගිසිඛූපමො;
යඤ්චෙ භුඤ්ජෙය්ය දුස්සීලො,
රට්ඨපිණ්ඩං අසඤ්ඤතො.
ඉතිවුත්තං ¶ නුචින්තෙන්තො, වජ්ජෙ දුස්සීල භාවතො;
සීලෙ ඨිතොව භුඤ්ජෙය්ය, මාදිත්ත ගුළකං ගිලි.
අන්නාන මථො පානානං,
ඛාදනීයාන මථොපි වත්ථානං;
ලද්ධාන සන්නිධිං කරියා,
නච පරිත්තසෙ තානි අලභමානො.
අඤ්ඤාහි ¶ ලාභුපනිසා, අඤ්ඤා නිබ්බාන ගාමිනී;
සක්කාරං නාභිනන්දෙය්ය, විවෙක මනුබ්රූහයෙ.
අකත්වා ¶ ආමිසෙ ආසං,
සද්ධම්මෙයෙව ආසිකො;
අප්පමත්තො සමාරද්ධො,
ධම්මදායං ලභිස්සති.
පරියත්තිං විනා සෙය්යං, නලභන්ති බුධාඅපි;
සෙය්යත්ථිකොව සික්ඛෙය්ය, නෙව පූජාදි කාරණා.
භවනිස්සරණත්ථංව ¶ , සික්ඛෙ නා ලග්ගදූපමො;
තථූපමාය සික්ඛන්තො, අපායෙසු පතිස්සති.
සික්ඛිතෙන අමානත්ථං, නසාධු මානථද්ධිකො;
මුදුභාවාය සික්ඛිත්වා, දමෙන්තො මුදුකො භවෙ.
රාගං ¶ දොසං ධජංමානං, සික්ඛන්තොපි විවජ්ජයෙ;
දහරාපි හි මිය්යන්ති, නත්ථි වස්සග්ගතො මතං.
සද්ධංතික්ඛෙය්ය බුද්ධෙන, රාගං අසුභ චින්තයා;
මරණෙන ධජංමානං, දොසං මෙත්තාය වාරයෙ.
එතෙහි ¶ චතුරක්ඛෙහි, ගන්ථං සික්ඛෙය්ය සං වුතො;
සික්ඛන්තස්සෙහි රක්ඛෙහි, නකොචි සංකිලෙසිකො.
බුද්ධවාචම්පි ¶ සජ්ඣාය, එතෙපි මනසීකර;
වුත්තො ධම්මවිහාරීති, එදිසො සාසනෙ වරො.
ගරූන මුපදෙසෙන,
චතුරක්ඛො සුසීලවා;
අප්පස්සුතොපි පාසංසො,
භිය්යොයෙව බහුස්සුතො.
සාතං ¶ සෙවක්ඛණෙවප්පං, තංහෙත්වා නන්තාදුක්ඛන්ති;
ධීරො ආසං හනෙ කාමෙ, ඛුරධාරමධූපමෙ.
යොධ කාමෙ සුඛංමඤ්ඤි,
න සො දුක්ඛා විමුච්චති;
මාතාහි බ්යග්ඝ මන්වෙන්තො,
වඡො මුත්තො කථංභයා.
තිරච්ඡා ¶ පෙත ලද්ධබ්බෙ, නාසං කාමසුඛෙ කරෙ;
භායිතබ්බ සුඛං තඤ්හි, තස්මිං ලග්ගා මහාතපා.
ලද්ධා කාමසුඛං බාලා, පමොදන්ති නපණ්ඩිතා;
පසුපක්ඛීභි ලද්ධබ්බං, අනන්තදුක්ඛ කාරණං.
ලද්ධා ¶ ධම්මරතිංවිඤ්ඤූ, මොදන්ති න අපණ්ඩිතා;
අනොම සත්ත පරිභොගං, භගනිස්සරණාවහං.
හීනකම්මං ¶ පටිච්ඡන්නං, කාමස්සාදං නපත්ථයෙ;
ධම්මෙ පීතිඤ්ච පාමොජ්ජං, පත්ථෙය්ය සාධුසම්පතො.
පරිග්ගණ්හන්ති යෙකාමෙ, හිං සන්තිතෙ තදත්ථිකා;
පරිච්චත්තං න හිං සන්ති, මුත්තං වණ්ණෙන්ති සාධවො.
නිච්චුපක්කම්ම ¶ පුට්ඨොපි, කායො වෙරීවසා නුගො;
අචිරංයෙව භූසායී, යුත්තොව ත මුපෙක්ඛිතුං.
රක්ඛිතොපි අගුත්තොව, කායො භයමුඛෙ ඨිතො;
තස්මා කාය මුපෙක්ඛිත්වා, චරෙධම්ම මඡම්භිතො.
පුට්ඨො ¶ පුට්ඨොපි යංකායො, භුවි රොගාසයීසයී;
කතංකතං මුධාතො න, තදත්ථං දුච්චරෙ චරෙ.
පාපං ¶ කරොති යොබාලො,
පුට්ඨුං කායං තිදුබ්භරං;
භූම්යං කායං ඨපෙත්වාන,
අනාථො සො අපායිකො.
වෙරීවසා නුගං කායං,
බාලො පොසෙති දුච්චරො;
පොසෙන්තො නිරයෙ පක්කො,
කායො භූම්යං විකාරගූ.
පාපං ¶ මාකර කායත්ථං, කායො වෙරී වසානුගො;
භූම්යං සෙස්සති වෙකාරී, පාපිකො නිරයං ගතො.
අමය්හං මය්හසඤ්ඤාය,
කායං රොගවසානුගං;
පොසං පත්තො මහාජානිං,
නොකාසො ධම්ම මික්ඛිතුං.
කායාපෙක්ඛාය ¶ නොකාසො,
ධම්මං දට්ඨුං රහොගතො;
උපෙක්ඛායෙව ඔකාසො,
දුක්ඛිතා ම්හ අපෙක්ඛයා.
චිත්ත ¶ සංසොධකා පක්කා, කායසංසොධකා නවා;
සොධෙ චිත්තංව පක්කත්ථං, නකායං භවභීරුකො.
චිත්තසඞ්ඛරණං ¶ සාධු, තං සඞ්ඛතං පභස්සරං;
නසාධු කායසඞ්ඛාරො, සඞ්ඛතොප්යසුභොව සො.
සභාව මලිනං කායං, නිම්මලාය කථං කරෙ;
ආගන්තුමලිනං චිත්තං, සක්කා කාතුං සුනිම්මලං.
ආධිබ්යාධි ¶ පරොතාය, අජ්ජස්වෙවා විනාසිනා;
කොහිනාම සරීරාය, ධම්මාපෙතං සමාචරෙ.
සභාවජෙගුච්ඡං කායං, සොභෙතුංනෙවසක්කුණෙ;
චිත්තං වා ලඞ්කතං සොභං, සීලාදි ගන්ධවාසිතං.
සචෙ ¶ භායථ දුක්ඛස්ස, සචෙ වො දුක්ඛ මප්පියං;
මාකත්ථ පාපකං කම්මං, ආවිවා යදිවා රහො.
කිලෙසා ගන්තුමලංචිත්තං, පභස්සර සභාවිකං;
තදාගන්තුමලං ධොව, චිත්තං ධොතෙ පභස්සරං.
කිලෙසා ¶ ගන්තුමලංචිත්තං, උපක්කමෙන සොධයෙ;
සුවිසුද්ධ මනායෙව, උත්තරිංසු භවණ්ණවා.
කායෙ මලමුපෙක්ඛාය, චිත්තෙ මලංව ධොවතු;
චිත්තෙ හි නිම්මලෙසන්තො, පූතිකායොපි පූජිතො.
කායරොගං ¶ තිතික්ඛාය, චිත්තරොගං චිකිච්ඡතු;
සුඛිතො කායරොගීපි, චිත්තෙ නිරාමයෙ සති.
කායරොගෙ බහූ වෙජ්ජා, බුද්ධුත්තිව මනොගදෙ;
ඉධාපි කායිකො සන්තො, අනන්තාව මනොරුජා.
සීසදඩ්ඪ ¶ මුපෙක්ඛාය, නිබ්බාතු රාගපාවකං;
ඛිප්පං අසුභ සඤ්ඤාය, නිච්චදඩ්ඪං භවෙභවෙ.
සුභාය උට්ඨිතං රාගං, අසුභාය නිවාරයෙ;
සොරාගො සාදිතං ජන්තුං, චත්වාපායං නයිස්සති.
පණ්ඩිතානං ¶ මලං මානො, සොත්තුක්කංසෙන පාකටො;
මාඛො අත්තාන මුක්කංසෙ, මාවිභාවෙ සකංමලං.
ගුණං පටිච්ච ගුණීනං, අහංමානො සමුට්ඨහෙ;
මරණං අනුචින්තාය, ධජංමානං නිපාතය.
එකො ¶ කායවිවෙකෙසී, කත්වා කිලෙසනිග්ගහං;
වසෙ චිත්තවිවෙකෙසී, උභො පධි විවෙකාදා.
අදිට්ඨෙ අසුතෙ ඨානෙ, වසෙය්ය මොචනත්ථිකො;
අස්සාදංහි නිවාරෙතුං, දිට්ඨෙ සුතෙ තිදුක්කරං.
අදිට්ඨෙ ¶ අසුතෙ රඤ්ඤෙ, වසෙය්යි න්ද්රියගොපකො;
වාරෙතුං විසයාකිණ්ණෙ, චක්ඛුසොතං තිදුක්කරං.
රාගං අසති උප්පන්නං, සන්තාභුජෙන වාරයෙ;
බාහිරෙ රාග මුප්පන්නං, අන්තො අසුභචින්තයා.
රාගං ¶ ඡින්දාති බුද්ධාණං, සරං භික්ඛු රහොගතො;
පස්සං කායෙධ ජෙගුච්ඡං, ලභෙය්යා සිට්ඨමොචනං.
කායං අසුභතොපස්ස, කල්ලකාලෙව දස්සනං;
මොඝං කාලං නඛීයෙය්ය, භවෙය්යුංස්වෙපිආතුරා.
කායං ¶ ජෙගුච්ඡතොපස්ස, බාල්යන්තො පච්චවෙක්ඛිය;
ආදො කිඤ්චි ජිගුච්ඡාය, ජිගුච්ඡෙය්යායතිං භුසං.
කායාදිනව මික්ඛෙය්ය, දානි කිඤ්චිපි දස්සනං;
ආයතිං මග්ගලාභාය, භවෙය්ය උපනිස්ස යො.
ඉත්ථීන ¶ මඞ්ගමඞ්ගානි, නපස්සෙය්ය නචින්තයෙ;
තදාසා උභතො භට්ඨා, සුගත්යා සාසනාපිච.
ඉත්ථිරූප සරාකඩ්ඪා, භට්ඨා බහූව සාසනා;
ඉහාපි දුක්ඛිතා හුත්වා, තෙ පෙච්ච අතිදුක්ඛිනො.
පුංමනො ¶ පරියාදාය, ඉත්ථිරූපසරා ඨිතා;
තස්සම මඤ්ඤ මෙකම්පි, නවිජ්ජතෙව සබ්බධි.
සල්ලපෙ ¶ අසිහත්ථෙන, පිසාචෙනාපි සල්ලපෙ;
ආසදෙ ආසිවිසෙපි, අග්ගික්ඛන්ධෙපි ආසදෙ;
නත්වෙව මාතුගාමෙන, එකෙකාය සුපෙසලො.
කාමං අසුභචින්තාය, බ්යාපාදං ස්නෙහචෙතසා;
විහිංසං කරුණායෙහි, විතක්කග්ගී තයොසමෙ.
අසමෙත ¶ විතක්කග්ගී, ථුසරාසිම්හි ඛාණුව;
අථිරා සාසනෙ තාපී, තෙපච්ඡාඅතිතාපිනො.
අසුභා ¶ පගමෙ ලොකා, තං මෙත්තායුපසඞ්කමෙ;
සුභාවිතාහි එතාහි, ජහෙලොකෙ පියාපියං.
ගතට්ඨිතාදො උප්පන්නෙ, විතක්කග්ගී තයො සමෙ;
ආතාපී පහිතත්තොති, එවංභූතො පවුච්චති.
විවාදප්පත්තො ¶ දුතීයො, කෙනෙකො විවදිස්සති;
තස්සතෙ සග්ගකාමස්ස, එකත්ත මුපරොචිතං.
සිනිහප්පත්තො දුතීයො, කමෙකා සිනිහිස්සති;
තස්සතෙ මොක්ඛකාමස්ස, එකත්ත මුපරොචිතං.
පුරතො ¶ පච්ඡතොවාපි, අපරො චෙ නවිජ්ජති;
තස්සෙව ඵාසු භවති, එකස්ස වසතො වනෙ.
සුඛඤ්ච කාම මයිකං, දුක්ඛඤ්ච පවිවෙකිකං;
පවිවෙකං දුක්ඛං සෙය්යො, යඤ්චෙ කාමමයං සුඛං.
යොච ¶ වස්සසතං ජීවෙ, අපස්සං උදයබ්බයං;
එකාහං ජීවිතං සෙය්යො, පස්සතො උදයබ්බයං.
සුඤ්ඤාගාරං ¶ පවිට්ඨස්ස, සන්තචිත්තස්ස භික්ඛුනො;
අමානුස්සී රති හොති, සම්මාධම්මං විපස්සතො.
යතොයතො ¶ සම්මසති, ඛන්ධානං උදයබ්බයං;
ලභති පීතිපාමොජ්ජං, අමතං තං විජානතං.
ඉච්චුත්තං ධම්මපාමොජ්ජං, විවෙකජං රසාධිකං;
ඉච්ඡන්තො සීලවා භික්ඛු, අනිවත්තිත වීරියො.
වනා වාසෙ වසිත්වාන, අප්පිච්ඡාදිගුණාවහො;
පලි බොධෙ සමුච්ඡිජ්ජ, භාවෙය්යෙවංරහොගතො.
කායෙ ¶ ජෙගුච්ඡපුඤ්ජානි, රූපං රුප්පනභාවතො;
තස්සිතා වෙදනා සඤ්ඤා, සඞ්ඛාරාච තතොපරෙ.
විඤ්ඤාණඤ්ච ඉමෙපඤ්ච, ඛන්ධා රාසත්ථතො මතා;
තෙචානිච්ච දුක්ඛා නත්තා, උපාදා වයධම්මිනො.
ඵෙණපිණ්ඩූ ¶ පමං රූපං, වෙදනා පුප්ඵුළූපමා;
මරීචිකූපමා සඤ්ඤා, සඞ්ඛාරා කදලූපමා.
මායූපමන්ති විඤ්ඤාණං, දස්සිතෙ සබ්බ දස්සිනා;
උපමාහි සමස්සෙ ය්ය, පඤ්චක්ඛන්ධෙ අසාරකෙ.
යාව ¶ බ්යාති නිම්මිස්සති,
කොටිලක්ඛාතහිංඛණෙ;
ඛන්ධා භිජ්ජන්ති හුත්වාන,
අනිච්චානාම තෙ තතො.
භය පීළිතතො දුක්ඛා, අනත්තා අවිධෙය්යතො;
ඛන්ධාව හොන්ති භිජ්ජන්ති, අඤ්ඤො කොචි නලබ්භති.
ඛන්ධා ¶ නිච්චා ඛයට්ඨෙන, භයට්ඨෙන දුඛාචතෙ;
අනත්තා සාරකට්ඨෙන, ඉති පස්සෙ පුනප්පුනං.
භාණූදයෙ කයං එන්ති, හෙමන්තෙ පතිතුස්සවා;
රාගා මානාච සබ්බෙවං, සත්යා නිච්චානුපස්සනෙ.
සීහනාදං ¶ වනෙසුත්වා, සංවෙජෙන්ති සසොතකා;
වෙහප්ඵලාපි ලොකෙවං, ජිනෙරිත තිලක්ඛණං.
වෙදනාදීනි ¶ නාමානි, නාමරූපද්වයංව තෙ;
තණ්හාවිජ්ජාච කම්මාදි, නාමරූපස්ස පච්චයා.
නාමරූපං පරිග්ගය්හ, තතො තස්සච පච්චයං;
හුත්වා අභාවතො නිච්චා, උදයබ්බය පීළනා.
දුක්ඛා අවසවත්තිත්තා, අනත්තාතිතිලක්ඛණං;
ආරොපෙත්වාව සඞ්ඛාරෙ, සම්මසන්තො පුනප්පුනං.
පාපුණෙය්යා ¶ නුපුබ්බෙන,
සබ්බසංයොජන ක්ඛයං;
තම්පත්තො අරහා භික්ඛු,
භවතිණ්ණො සුනිබ්බුතො.
නතුම්හං ¶ භික්ඛවෙ රූපං, තං ජහෙථාති වුත්තතො;
මෙමෙතන්ති උපාදානං, පඤ්චක්ඛන්ධෙ විනාසයෙ.
පුත්තා මත්ථි ධනා මත්ථි, ඉති බාලො විහඤ්ඤති;
අත්තාපි අත්තනො නත්ථි, කුතොපුත්තොකුතොධනං.
ඉච්චුත්ත මනුචින්තාය, අත්තාති අත්ථිමෙතිවා;
සඤ්ඤං නාසෙය්ය ඛන්ධාව, අත්ථීති ආභුජෙ බුධො.
ඛන්ධනාස ¶ මනාභුජ්ජ, මතො මෙ පුත්තකො ඉති;
සොචන්ති පරිදෙවන්ති පුත්තොනත්ථි නසොමතො.
භිජ්ජමානෙසු ¶ ඛන්ධෙසු, අත්තසඤ්ඤී අනත්තෙසු;
නාදිකාල විපරිතා, මහාජානීයතං ගතා.
භිජ්ජමානෙසු ඛන්ධෙසු, ලග්ගා රත්තා මමායිතා;
නාරීපුමාදි සඤ්ඤාය, විපරෙතා අනාදිකෙ.
නාදිකාල ¶ විපරිතො, අත්තසඤ්ඤී අනත්තනි;
භිජ්ජමානෙසු ඛන්ධෙසු, ජහ ත්තාති මමායනං.
අභිණ්හුප්පත්තියායෙව, භිජ්ජමානො නඤ්ඤයති;
අනිච්චලක්ඛණං ඡන්නං, තං චින්තෙය්ය සුපඤ්ඤවා.
අසන්තෙයෙව ¶ ලග්ගන්තා, නමුච්චන්ති භවත්තයා;
නත්ථි සන්තෙසු ලග්ගන්තා, රූපක්ඛන්ධා දිකෙ ස්විධ.
තණ්හා ගිජ්ඣති මෙතන්ති, මානො අහන්ති මඤ්ඤති;
දිට්ඨි ගණ්හාති අත්තාති, එතෙ පපඤ්චකා තයො.
මමෙ ¶ ත මහ මත්තාති, පපඤ්චානං වසානුගො;
ගණ්හන්තො භව පඞ්කම්හි, නිම්මුග්ගොව භයානකෙ.
නමෙ නාහං නඅත්තාති, එතෙහි විවදං කරෙ;
විවදන්තාව මුච්චන්ති, භවපඞ්කා භයානකා.
නමෙ ¶ නාහං නඅත්තාති, දට්ඨබ්බන්ති ජිනෙරිතං;
තථෙව සබ්බදා මඤ්ඤෙ, මා පපඤ්ච වසානුගො.
ලොකො විවදි බුද්ධෙන, නලොකෙන කදාචිසො;
අනත්තාති ජිනුද්දිට්ඨං, ලොකො අත්තාති මඤ්ඤති.
මො ¶ ලොකෙන සමො හොතු,
තස්සමො කිංතදුත්තරෙ;
අන්ධිභූතො අයංලොකො,
සම්බුද්ධස්ස විරොධිකො.
සම්බුද්ධස්ස වසං න්වෙතු, සන්ඣාදි භයතජ්ජිතො;
තබ්බසංයෙව අන්වෙන්තො, භවතිණ්ණො භවිස්සති.
අනත්තාති ¶ ගිරා සච්චා, අත්තාති වචනං මුසා;
මුසාය විවදෙ ලොකො, බුද්ධෙන සච්ච වාදිනා.
තුරඞ්ගවජගාමම්හා, පුරිමෙ චමක්ය කානනෙ;
වසතා අග්ගධම්මෙන, ථෙරෙන රචිතො අයං.
අරිමත්තෙය්ය බුද්ධස්ස,
ධම්ම ස්සුතක්ඛණෙ භවෙ;
ඛීණාසවො මහාපඤ්ඤො,
පුඤ්ඤෙන තෙන සාවකොති.
කායපච්චවෙක්ඛණා
නාදිකාල ¶ විපරිත, ජන භූතත්ථ දස්සිනො;
දාතුමෙ කන්තිකස්සාදං, සත්ථු පාදො තිමානිතො.
සීසෙ ¶ පිලන්දියා මොදී, සම්බුද්ධ චරණ ම්බුජං;
සාධු තුට්ඨිකරං බ්රූමි, සුකාය පච්චවෙක්ඛණං.
යොනිසො මනසීකත්වා, නාදා විරුද්ධ මඤ්ඤිතං;
සාධවො ත මුදික්ඛන්තු, මයාපි මන්දබුද්ධිනො.
ඉච්ඡිතබ්බාන ¶ මායත්තා, තෙසඤ්ච චයභාවතො;
තදාකාරෙන වත්තිතා, කායො ජෙගුච්ඡ පුඤ්ජකො.
පුනප්පුනංව ඔක්කම, ඤාණ මන්තො පවෙසිය;
බාහිරංව අනාලම්බ, ඉක්ඛණා පච්චවෙක්ඛණා.
මංසච්ඡන්න ¶ ට්ඨිරූපෙව, මනොජ වායු චාලිතෙ;
නාරී ගතාති යාචින්තා, නෙව සාපච්චවෙක්ඛණා.
සඤ්ඤාදිට්ඨිච චිත්තඤ්ච, විපල්ලාසා ඉමෙතයො;
ත දාකාරෙන වත්තන්ති, අවිජ්ජො ත්ථරිතා භුසං.
ආසා ¶ විපරිතෙ යෙසං,
විපල්ලාසාති තෙමතා;
ආසා ආසිසනා වුත්තා,
තණ්හායෙව සභාවතො.
අසුභෙව සුභමිති, අනිච්චෙඑව නිච්චතො;
දුක්ඛෙයෙව සුඛංවාති, අනත්තනිව අත්තතො.
සඤ්ඤාණං දස්සනං චින්තා,
ද්වාදසා කාරතො තයො;
දිට්ඨිසා චාදි මග්ගෙන,
සෙසා සෙසෙහි වජ්ඣිතා.
තණ්හා ¶ තස්සි මමෙතන්ති, මානො මඤ්ඤි අහන්තිච;
යස්සි දිට්ඨිච අත්තාති, පපඤ්චා නාමිමෙ තයො.
පපඤ්චන්ති සංසාරං, තස්මා පපඤ්චනාමකා;
භවයන්තෙ පයොජෙන්තා, මොක්ඛං නාදංසු තෙ චිරං.
භවපඞ්කෙ නි මුජ්ජන්තා, පපඤ්චානං වසානුගා;
චිරස්සං දුක්ඛිතා හොන්ති, ආරා නිබ්බානතො තිව.
නමෙ ¶ නාහං නඅත්තාති, එතෙහි විවදං කරෙ;
භණ්ඩන්තා විවදන්තා තෙ, නිබ්බානතො අදූරිනො.
විපල්ලාසෙ පපඤ්චෙච, ද්වෙපිඑතෙ පහාතවෙ;
සොපච්චවෙක්ඛිතබ්බෙ වං, කායො ජෙගුච්ඡපුඤ්ජකො.
කෙසා ¶ ලොමා නඛාදන්තා,
තණ්හායාපිච ගොචරා;
තස්මා තෙ දට්ඨුකාමෙන,
තණ්හා නිවාරිතා සදා.
ලග්ගිකා ඡවියංයෙව, තණ්හා බාහිරගොචරා;
තස්මා එත්ථ තචොවාහ, සම්බුද්ධො න බහිච්ඡවිං.
එසා ¶ තචපරියන්ත, පදෙනාපි නිවාරිතා;
අතො ඡවි මනාලම්බ, තචසීව මනෙකරෙ.
ජිගුච්ඡිතානි ඡාදෙති, අට්ඨි මංස තචාදිනි;
ඤාණෙන ඡින්දි තබ්බාච, තස්මා ඡවීති වුච්චති.
ඡවිං ¶ ඡෙත්වා තචං පස්සෙ,
තං ඡෙත්වා මංසකාදයො;
ගබ්භෙවත්ථූනි දීපෙන,
යථා පඤ්ඤාපදීපිකො.
ජෙගුච්ඡො ඡවියා කායො,
අසුභොව සුභායතෙ;
නිච්ඡවා තචමත්තෙන,
කථං සුභායතෙ අයං.
න්හාරුබන්ධො ¶ ට්ඨිසඞ්ඝාතො, මංසලොහි ත ලිම්පිතො;
ඡවියාව විමොහෙති, තචච්ඡන්නො ඉමං පජං.
වණ්ණ සණ්ඨාන තොචෙව,
ගන්ධො කාසා සයෙහිච;
ජෙගුච්ඡා පටිකුල්යාච,
කෙසානාම න මෙපියා.
එකෙකං ¶ මනසීකත්වා, නයෙ නිච්චෙව මාදිනා;
භාවෙතබ්බා සමාරම්භ, යථාපඤ්ඤායතෙ තථා.
පූරිතං මත්ථලුඞ්ගස්ස, සීසට්ඨිපි ජිගුච්ඡිතං;
මුඛ නාසක්ඛි කණ්ණාදි, ඡිද්දා වඡිද්ද දුද්දසං.
පූති ¶ වායු විචරිත, කුච්ඡිට්ඨන්තානි ලොහිතං;
පිත්තං සෙම්හඤ්ච පප්ඵාසං, හදයං යකනම්පි ධී.
අන්න පානං මනුඤ්ඤම්පි, ඛෙළ තින්ත මධොපරි;
දන්තෙහි පිසිතං ස්වාන, වමථූව ජිගුච්ඡිතං.
යාවතායු ¶ අධොතෙවා, මාසයෙ ගිලිතං ඨිතං;
කිමිකූල සමාකිණ්ණෙ, තහිමෙවා සිතාසිතං.
එතං උදරියං නාම, තම්හා පක්කාසයං ගතං;
දිනච්චයෙ කරීසන්තං, සා සයං තංද්වයම්පි ධී.
පකාසෙත්වා ¶ පවෙසෙති, අන්නපානං මහාරහං;
පටිච්ඡන්නො නිහරති, තමෙව න්තො ඨිතං ජනො.
පවෙසෙ තං පරිවතො,
නිහරෙකො රහො ලිනො;
මනුඤ්ඤංව පවීසන්තෙ,
නික්ඛමන්තෙ ජිගුච්ඡිතං.
ජෙගුච්ඡ ¶ පටිකුල්යානි, මංසන්හාරු තචට්ඨිනි;
නපියානි න තුට්ඨානි, නෙවඉත්ථී නපූපිසො.
හත්ථ පාද මුඛාදීනි,
නත්ථඤ්ඤානි ජිගුච්ඡිතා;
තත්ථා කුමාරිකා කඤ්ඤා,
මොහෙන අත්ථිසඤ්ඤිතා.
පච්චෙකං ¶ විනිභුත්තෙස, කෙස ලොම නඛාදිසු;
නත්ථිකඤ්ඤා කුමාරීවා, සම්පිණ්ඩිතෙසු සා කුතො.
ආකාසොයෙව ¶ කායාඞ්ඛ්යො,
තචාදි පරිවාරිතො;
තථාසීසං මුඛංහත්ථො,
පාදොරු කටිආදයො.
ථම්භාදීස්විව ගෙහොති,
පිණ්ඩිතෙ ස්වෙසු සම්මුති;
කායොති ඉත්ථිපොසොති,
සංමුළ්හො තායරජ්ජති.
සන්තං ¶ චින්තෙය්ය නාසන්තං, සන්තං චින්තයතො සුඛං;
අසන්තං අනුචින්තෙන්තො, නානාදුක්ඛෙහි තප්පති.
ජවත්යා විජ්ජමානෙව, නාවිජ්ජා විජ්ජමානකෙ;
තස්මාතංනාමකො මොහො, තණ්හාපිච තදන්විතා.
පුංකායොවාථීකායොවා ¶ , මලාසුචිජිගුච්ඡිතො;
තස්සමං නත්ථිගාරය්හං, ය්වාමලම්පි මලංකරෙ.
නත්ථි ¶ කායසමොවෙරී,
මහානත්ථකරො චීරං;
නත්ථි කායසමො වඤ්චො,
අසුභොව සුභායතෙ.
ථීපුං සපරකායොති, පස්සතිපි නපස්සති;
ජෙගුච්ඡ පටිකුල්යොති, සම්මා පස්සති පස්සති.
සුභොසුභොති ¶ මඤ්ඤන්තා,
ධීති ධීති ජිනෙරිතෙ;
ලොකාලොකා නධීයෙසං,
භවා භවා වචාරිනො.
භිය්යොභිය්යොව රාගග්ගි,
සුභොසුභොතිපස්සතො;
මන්දොමන්දොව සොඅග්ගි,
ධීවධීවවිපස්සතො.
බහුස්සුතොපි ¶ බාලොව, අසුභෙ සුභමඤ්ඤකො;
අසුභොති විපස්සන්තො, අප්පස්සුතොපිපණ්ඩිතො.
යොච සිප්පානි ජානෙය්ය, සතානි සහස්සානිපි;
කායෙකජානනං සෙය්යො, යඤ්චෙ අඤ්ඤ විජානංනං.
කායමෙකම්පි ¶ නඤ්ඤාමි, බුද්ධාලද්ධනයො අපි;
සුතාච පණ්ඩිතාත්යම්හා, යුත්තොයෙවා තිලජ්ජිතුං.
සුභතොයෙව මඤ්ඤාමි, එවං ජිගුච්ඡිතම්පිනං;
මඤ්ච ඤෙ පණ්ඩිතො ත්යාහු, අලමෙවාතිලජ්ජිතුං.
කායෙ ¶ අසුභසඤ්ඤංයො, නලභාමි කදාචිපි;
සුලද්ධ සුගතො වාදො, ස්වාරහොවාතිලජ්ජිතුං.
කායෙන සංසරන්තොපි, තදාකාරං යථාතථං;
භවෙභවෙ අජානන්තො, මමායිත්වාව තං චජිං.
කායෙන ¶ සංසරන්තොපි, නඤ්ඤා කාය ජිගුච්චතං;
නිච්චුපාදා මමායන්තො, පියායිත්වාව තං චජිං.
කුභාරං සාරසඤ්ඤාය, පියායිත්වාව හිංසකං;
අනන්තදුක්ඛ මාපාදිං, විපල්ලාසො භවෙභවෙ.
මහාජානීය ¶ පත්තොති, සංවෙජෙත්වා සකංමනං;
දිරොකත ජිනොවාදො, අනිවත්තිත වීරියො.
අදිට්ඨපුබ්බ මෙතස්ස, තථාකාරංව පස්සතු;
කිච්ච මඤ්ඤ මුපෙක්ඛාය, සංසාර භය භීරුකො.
යඤ්හිකිච්චං ¶ අපවිට්ඨං, අකිච්චං පන කයිරා;
උන්නළානං පමත්තානං, තෙසං වඩ්ඪන්ති ආසවා.
යෙසඤ්ච සුසමාරද්ධා, නිච්චං කායගතා සති;
අකිච්චං තෙ නසෙවන්ති, කිච්චෙ සාතත කාරිනො;
සතානං සම්පජානානං, අත්ථං ගච්ඡන්ති ආසවාති.
ථොමෙන්තා ¶ සොණ්ණං කායොර,
මුඛක්ඛි ත්යාදිනා ඉමං;
රත්තෙ මුට්ඨෙ කරොන්තෙතෙ,
අඤ්ඤෙජනෙ සයංවිය.
කායසොභ්ය පකාසෙතා,
වාචා වෙ මාරදෙසනා;
තදසොභ්ය පකාසෙතා,
වාචා සම්මුද්ධ දෙසනා.
අසුභොති ¶ ජිනුද්දිට්ඨං, කායං සුභොති ගාහිනො;
සංමුළ්හාතෙ න මුච්චන්ති, භවා බුද්ධ විරොධිනො.
අසුභොති ජිනුද්දිට්ඨං, කායං තථෙව ගාහිනො;
පණ්ඩිතා තෙව මුච්චන්ති, භවා බුද්ධමතානුගා.
සොධෙන්තෙලඞ්කරොන්තෙව ¶ , මලාසවන්තිකායතො;
අලං කායවිසොධෙන, බාලොව තං ගරුං කරො.
ගොපෙන්තෙව අරොගාය,
කායො රොගෙනසංවසෙ;
ගායගුත්තං මුධායෙව,
චිත්තගුත්තංව සාත්ථකං.
චන්දනාදි ¶ විලිත්තොපි,
මුත්තොමණි විභූසිතො;
තංසභාවොව සොකායො,
විස්සවන්තො තතොතතො.
පතිතෙච ¶ අපතිතෙ,
විසෙසො නත්ථි කිඤ්චිපි;
කායො චෙමනුඤ්ඤො තම්හා,
පතිතොපි තථාසියා.
කායො මනුස්සජාතීනං, තිරච්ඡාන ත්තභාවතො;
ජෙගුච්ඡිත තරොහොති, දුබ්බිසොධොච දුබ්භරො.
යථාජාතෙන ¶ කායෙන, සක්කා විහරිතුං නච;
පච්චහං සොධනීයොච, ධොවන මජ්ජනාදිභි.
රත්තං පාතුං ඡවිං ඡෙත්වා, සක්කා ඩංසාදයොපිනං;
ඡෙත්වා මංස ට්ඨිකාදීනි, ධීරො නාලම්බිතුං කථං.
ලග්ගන්ති ¶ ඡවිමත්තෙ යෙ, මක්ඛිකා සෙදපා යථා;
ථීපුං මුඛාදි සඤ්ඤාය, තෙ පමුළ්හා මහාතපා.
චාරී අගොචරෙ කාමෙ, ලග්ගාලෙපෙ කපීරිව;
බහූහි පීළිතා රීහි, මරන්ති අතිදුක්ඛිනො.
රාගාරිං ¶ දුජ්ජයං ජෙය්යුං, ජයභුම්මාසුභෙ චරා;
සීතානිස්සිත ලටුකී, සෙනකංව මහබ්බලං.
කායධි ¶ ග්ගොචරො වෙසො,
ජයභූබුද්ධ දුත්තියා;
එත්ථෙව ගොචරා හොන්තු,
මාභො කාමෙ ජයත්ථිකා.
කායා ¶ සුභං විපස්සන්තු, දිබ්බ ක්ඛිනාප්ය පස්සියං;
ආයතිං මග්ගලාභාය, තං දස්සනං භවිස්සති.
ධීචක්ඛුනාව ධික්කායං, පස්සෙ න මංසචක්ඛුනා;
උම්මිලිත්වාව ධීචක්ඛුං, විවෙකට්ඨො උදික්ඛතු.
පඤ්චඞ්ගානි ¶ යථා කුම්මො, චක්ඛාදීනි නිගූහයෙ;
වෙරී ලභතු මොකාසං, පඤ්චද්වාරා අරක්ඛිතා.
චක්ඛුරූපෙන ¶ සංවාසා, රාගපුත්තං විජායති;
මහානත්ථකරො සොච, සංවාසං තෙන වාරයෙ.
රූපාදීසුසඤ්ජන්තීති, සත්තා ඉත්ථ්යාදි සඤ්ඤාය;
නත්වෙව ඛන්ධසඤ්ඤාය, තංසඤ්ඤිහි විරාගිනො.
සකායෙපරකායෙච ¶ ,
ආසං ඡින්දෙය්ය පණ්ඩිතො;
ආසං ඡෙත්වා සුඛංසෙති,
ආසාය දුක්ඛිතා පජා.
දස්සනෙ සවනෙ කාය,
සංසග්ගෙ මෙථුනෙපිච;
නිරාසො සුඛිතො හොති,
අනිරාසොතිදුක්ඛිතො.
බහීව ¶ සොධිතං යස්ස, න වන්තො ජෙගුච්ඡ පුඤ්ජකං;
තංකායං අසුතංජාන, තනුරාගො සියාත්තනි.
කායෙවිරාග මිච්ඡන්තො, නුපස්සෙය්ය තදන්තරං;
අන්තොදස්සී අතප්පන්තො, ලභෙ සංසාරමොචනං.
සත්තා ¶ සත්තා බහිට්ඨෙවා, සාරංසාරං මමායිනො;
සන්තොසන්තො විපස්සන්තො, නවානවායතිංභවෙ.
අලං ¶ අලං කත්වා කායං, මලාමලාසවන්තිතො;
සොභං සොභං නයෙ ඨානං, මනං මනං ප්යලං කතං.
සංසග්ගජාතස්ස භවන්ති ස්නෙහා,
ස්නෙහාන්වයං දුක්ඛ මිදං පහොති;
ආදිනවං ස්නෙහජංපෙක්ඛ මානො,
එකො චරෙඛග්ග විසාණ කප්පො.
ඛිට්ටා ¶ රති හොති සහාය මජ්ඣෙ,
පුත්තෙසුච විපුලං හොති පෙමං;
පියවිප්පයොගං විජිගුච්ඡමානො,
එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණ කප්පො.
වංසො ¶ විසාලොයථා විසත්තො,
පුත්තෙසු දාරෙසුච යාඅපෙක්ඛා;
වංසකළිරොව අසජ්ජමානො,
එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණ කප්පො.
කාමං ¶ කාමය මානස්ස, තස්සචෙතං සමිජ්ඣති;
අද්ධා පීතිමනො හොති, මච්චො ලද්ධා යදිච්ඡති.
තස්සචෙ කාමයානස්ස, ඡන්දජාතස්ස ජන්තුනො;
තෙකාමා පරිහායන්ති, සල්ලවිද්ධොව රුප්පති.
යොකාමෙ ¶ පරිවජ්ජෙති, සප්පස්සෙව පදා සිරො;
සොමං විසත්තිකං ලොකෙ, සතො සමතිවත්තති.
ඛෙත්තං වත්ථුං තළාකංවා, ගවස්සං දාසපොරිසං;
ථියො බන්ධූ පුථුකාමෙ, යොනරො අනුගිජ්ඣති.
අබලා නං බලීයන්ති, මද්දන්තෙනං පරිස්සයා;
තතොනං දුක්ඛමන්වෙති, නාවං භින්න මිවොදකං.
තස්මාජන්තු ¶ සදාසතො, කාමානි පරිවජ්ජයෙ;
තෙ පහාය තරෙ ඔඝං, නාවං සිත්වාව පාරගූ.
කාමතො ¶ ජායතෙ සොකො,
කාමතො ජායතෙ භයං;
කාමතො විප්පමුත්තස්ස,
නත්ථි සොකො කුතො භයං.
සුභානුපස්සිං ¶ විහරන්තං, ඉන්ද්රියෙසු අසංවුතං;
භොජනම්හි අමත්තඤ්ඤුං, කුසිතං හීන වීරියං;
තංවෙ පසහති මාරො, වාතො රුක්ඛංව දුබ්බලං.
අසුභානුපස්සිං විහරන්තං, ඉන්ද්රියෙසු සුසංවුතං;
භොජනම්හිච මත්තඤ්ඤුං, සද්ධං ආරද්ධ වීරියං;
තංවෙ නප්පසහති මාරො, වාතො සෙලංව පබ්බතං.
යථා ¶ අගාරං දුච්ඡන්නං, වුට්ඨි සමති විජ්ඣති;
එවං අභාවිතං චිත්තං, රාගො සමතිවිජ්ඣති.
තදෙවං ¶ පච්චවෙක්ඛන්ති, යෙ තෙ රාගග්ගිදුබ්බලා;
පතිට්ඨං සාසනෙ ලද්ධා, නුක්කණ්ඨා නලසා රතා.
බුද්ධාවාදං ¶ ලභිත්වාපි, නාහංසක්කා නවොම්හිති;
දොසං තණ්හං අනාසෙන්තො, පරිපක්කො කදාභවෙ;
පුඤ්ඤකම්මං අකරොන්තො, පරවජ්ජං අඛමන්තො.
කාය සඞ්ඛාරිකා තණ්හා, නීචානීචකරාච සා;
චිත්තසඞ්ඛාරිකා සද්ධා, උච්චා උච්චකරාච සා.
දස්සනීයෙ ¶ රතා තණ්හා, සද්ධාස්වාචාරභත්තිකා;
විකිණ්ණචාරිකා තණ්හා, සද්ධා විසදචාරිනී.
මනොකිලෙසිකා තණ්හා, සානුගානන්ත දුක්ඛදා;
චිත්තප්පසාදිකා සද්ධා, අත්තානුග සුඛාවහා.
තණ්හා ¶ සද්ධාන මිච්චෙවං, විසෙසං ජාන තත්වතො;
ඤත්වා තණ්හං විනාසෙය්ය, සද්ධංභාවෙය්ය චෙතසි.
උච්ඡුකං යන්තපත්තම්පි, සඤ්චුණ්ණිතම්පි චන්දනං;
මධුරංව සුගන්ධංව, මෙත්තිව හිංසිතොපි සං.
අත්තච්ඡෙදම්පි ¶ වාසෙති, සුගන්ධෙනිව චන්දනං;
සන්තො මෙත්තාසුගන්ධෙන, අත්තහිංසම්පි වාසයෙ.
කදාචිපි න දුග්ගන්ධි, සුක්ඛං චුණ්ණම්පි චන්දනං;
තථෙව දුක්ඛපත්තොපි, න සන්තො පාපකාරකො.
ඛමෙ ¶ වජ්ජං කරෙය්යත්ථං, බුද්ධඛන්ති මනුස්සරං;
මෙත්තාතින්තෙන වෙරීපි, නුපනාහො සියත්තනි.
නගච්ඡති ත මක්කොසො, මමෙවා නත්ථකාරකො;
ඉති ඤත්වාව සප්පඤ්ඤො, නෙව ක්කොසෙය්ය කිඤ්චනං.
අක්කොසො ¶ මං නආගච්ඡෙ,
තස්සෙවා නත්ථකාරකො;
ඉති ඤත්වා තිතික්ඛෙය්ය,
න පච්චක්කොසනං කරෙ.
අක්කොසක නයං ගණ්හි,
පච්චක්කොසො න සො වරො;
බුධො තං නානුගාහෙය්ය,
මා සොව පාපියො භවෙ.
තණ්හාවිජ්ජාච ¶ මූලාද්වෙ, සංසාරවිසපාදපෙ;
සබ්භත්ති සද්ධම්මස්සුතං, ද්වෙයෙව මධුරා ඵලා.
සොධෙ චිත්ත මුපක්කම්ම, සුද්ධං උපක්කමෙන තං;
වහෙ සුඛං අසඞ්ඛෙය්යං, දුක්ඛං අසොධිතං මලි.
සොධිතං ¶ සුගතිංනෙති, දුග්ගතිංව අසොධිතං;
චිත්තං සොධෙතු මාලිම්පෙ, රාගදොස මලෙහි තං.
දොසෙජා නාසිතා යෙන,
සාසනෙවත්ථි සොනයො;
නත්ථඤ්ඤත්ථ තමාදාය,
බුධො නාසෙතු තංද්වයං.
රනකුනවාසි ¶ කතාවාසෙ, දගුංචෙතී පුරත්ථිමෙ;
වසතා අග්ගධම්මෙන, ථෙරෙන රචිතො අයන්ති.