📜

දාඨාවංසො ¶

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

1.

විසාරදං වාදපථාති වත්තිනං,

තිලොකපජ්ජොතමසය්හසාහිනං;

අසෙස ඤෙය්යාවරණප්පහායිනං,

නමාමි සත්ථාරමනන්තගොචරං.

2. ¶

තිලොක නාථප්පභවං භයාපහං,

විසුද්ධවිජ්ජාචරණෙහි සෙවිතං;

පපඤ්ච සංයොජනබන්ධනච්ඡිදං,

නමාමි ධම්මං නිපුණං සුදුද්දසං.

3.

පසාදමත්තෙන’පි යත්ථ පාණිනො,

ඵූසන්ති දුක්ඛක්ඛයමච්චුතං පදං;

තමාහුණෙය්යං සුසමාහිතින්ද්රියං,

නමාමි සඞ්ඝං මුනිරාජසාවකං.

4.

විභුසයං කාළකනාගරන්ව යං,

පරක්කමො කාරුණිකො චමූපති;

ගවෙසමානො ජිනසාසනස්ස යො,

විරූළ්හිමත්ථඤ්ච ජනස්ස පත්ථයං.

5. ¶

සුධාමයූඛාමල පණ්ඩුවංසජං,

විරූළ්හසද්ධං මුනිරාජසාසනෙ;

පියං වදං නීතිපථානුවත්තිනිං,

සදා පජානං ජනිකං’ව මාතරං.

6.

පියං පරක්කන්තිභුජස්ස රාජිනො,

මහෙසි මච්චුන්නතඛුද්ධිසම්පදං;

විධාය ලීලාවතිමිච්ඡිතත්ථදං,

අසෙස ලඞ්කාතලරජ්ජලක්ඛියං.

7.

කුමාරමාරාධිතසාධුමන්තිනං,

මහාදයං පණ්ඩුනරින්ද වංසජං;

විධාය සද්ධං මධුරින්දනාමකං,

සුසික්ඛීතං පාවචනෙ කලාසු ච.

8. ¶

නරින්දසුඤ්ඤං සුචිරං තිසීහළං,

ඉතිප්පතීතං අයසං අපානුදි;

චිරං පණීතෙන ච චිවරාදිනා,

සුසඤ්ඤතෙ සංයමිනො අතප්පයි.

9.

චිරට්ඨිතිං පාවචනස්ස ඉච්ඡතා,

කතඤ්ඤුනා වික්කම බුද්දිසාලිනා;

සතීමතා චන්දිම බන්ධුකිත්තිනා,

සගාරවං තෙන’භීයාචිතො අහං.

10.

සදෙස භාසාය කවීහි සීහළෙ,

කතම්පි වංසං ජිනදන්තධාතුයා;

නිරුත්තියා මාගධිකාය වුද්ධියා,

කරොමි දීපන්තරවාසිනං අපි.

11. ¶

ජීනො’යමිද්ධෙ අමරව්හයෙ පුරෙ,

කදාචි හුත්වාන සුමෙධනාමකො;

සවෙදවෙදඞ්ගවිභාගකොවිදො,

මහද්ධනෙ විප්පකුලම්හි මාණවො.

12.

අහඤ්හි ජාතිබ්යසනෙන පීළිතො,

ජරාභිභුතො මරණෙන ඔත්ථටො;

සිවං පදං ජාතිජරාදිනිස්සටං,

ගවෙසයිස්සං’ති රහො විචින්තිය.

13.

අනෙකසඞ්ඛං ධනධඤ්ඤසම්පදං,

පතිට්ඨපෙත්වා කපණෙසි දුච්චජං;

අනප්පකෙ පෙමභරානුබන්ධිනො,

විහාය මිත්තෙ ච සුතෙච බන්ධවෙ.

14. ¶

පහාය කාමෙ නිඛිලෙ මනොරමෙ,

ඝරාභිනික්ඛම්ම හිමාචලන්තිකෙ;

මහීධරං ධම්මිකනාම විස්සුතං,

උපෙච්ච නානාතරුරාජිභුසිතං.

15.

මනොනුකූලෙ සුරරාජනිම්මීතෙ,

අසම්මිගානං අගතිම්හි අස්සමෙ;

නිවත්තචීරො අජිනක්ඛිපං වහං,

ජටාධරො තාපස වෙසමග්ගහී.

16.

සුසඤ්ඤතත්තොපරිවාරි තින්ද්රියො,

ඵලාඵලාදීහි පවත්තයං තනුං;

ගතො අභිඤ්ග්ඤාසු ච පාරමිං වසී,

තහිං සමාපත්ති සුඛං අවින්දි සො.

17. ¶

සුසජ්ජිතෙ රම්මපුරාධිවාසිනා,

මහාජනෙන’ත්තමනෙන අඤ්ජසෙ;

පථප්පදෙසෙ අභියන්තමත්තනො,

අනිට්ඨිතෙයෙව සුමෙධ තාපසො.

18.

අගාධඤෙය්යොදධීපාරදස්සිනං,

භවන්තගුං නිබ්බනථං විනායකං;

අනෙකඛීණාසවලක්ඛසෙවිතං,

කදා චි දීපඞ්කරබුද්ධමද්දස.

19.

තතො සසඞ්ඝස්ස තිලොකභත්තුනො,

පරිච්චජිත්වාන තනුම්පි ජීවිතං;

පසාරයිත්වාන ජටාජිනාදිකං,

විධාය සෙතුං තනුමෙව පල්ලලෙ.

20. ¶

අනක්කමිත්වා කලලං මහාදයෙ,

සභික්ඛුකො ගච්චතු පිට්ඨියා ඉති;

අධිට්ඨහිත්වාන නිපන්නකො තහිං,

අනාථ මෙතං තිභවං සමෙක්ඛිය.

21.

දයාය සඤ්චොදිතමානසො ජනෙ,

භවණ්ණවා උද්ධරිතුං දුඛද්දිතෙ;

අකාසි සම්බොධිපදස්ස පත්තියා,

මහාභිනීහාරමුදග්ගවික්කමො.

22. ¶

අථො විදිත්වා වසිනො තමාසයං,

අදාසි සො ව්යාකරණං මහාමුනි;

තතො පුරං තම්හි තථාගතෙ ගතෙ,

සයංවසී සම්මසි පාරමිගුණෙ.

23.

තතො ච කප්පානමලීනවික්කමො,

අසංඛියෙ සො චතුරො සලක්ඛකෙ;

තහිං තහිං ජාතිසු බොධිපාචනෙ,

විසුද්ධසම්භාරගුණෙ අපූරයි;

අථාභිජාතො තුසිතෙ මහායසො,

විසුද්ධසම්බොධිපදොපලද්ධියා;

උදික්ඛමානො සමයං දයාධනො,

චිරං විභුතිං අනුභොසි සබ්බසො.

25. ¶

සහස්සසඞ්ඛා දසචක්කවාලතො,

සමාගතානෙකසුරාධිපාදිහි;

උදග්ගුදග්ගෙහි ජිනත්තපත්තියා,

සගාරවං සො අභිගම්ම යාචිතො.

26.

තතො චවිත්වා කපිළව්හයෙ පුරෙ,

සදා සතො සක්යකුලෙකකෙතුනො;

අහොසි සුද්ධොදනභුමිභත්තුනො,

මහාදිමායාය මහෙසියා සුතො.

27. ¶

විජාතමත්තො’ව වසුන්ධරාය සො,

පතිට්ඨහිත්වාන දිසා විලොකයී;

තදා අහෙසුං විවටඞ්ගනා දිසා,

අපූජයුං තත්ථ ච දෙවමානුසා.

28.

ආධාරයුං ආතපවාරණාදිකං,

අදිස්සමානාව නභම්භි දෙවතා;

පදානි සො සත්ත ච උත්තරාමුඛො,

උපෙච්ච නිච්ඡාරයි වාචමාසභිං.

29.

යථත්ථසිද්ධත්තකුමාරනාමකො,

මහබ්බලො යොබ්බනහාරිවිග්ගහො;

උතුත්තයානුච්ඡවිකෙසු තීසු සො,

නුභොසි පාසාදවරෙසු සම්පදං.

30. ¶

කදාචි උය්යානපථෙ ජරාහතං,

තථාතුරං කාලකතඤ්ච සංයමිං;

කමෙන දිස්වාන විරත්තමානසො,

භවෙසු සො පබ්බජිතුං අකාමයි.

31.

සපුප්ඵදීපාදීකරෙහි රත්තියං,

පුරක්ඛතො සො තිදිවාධිවාසිහි;

සඡන්නකො කන්තකවාජියානතො,

තතො මහාකාරුණිකො’භිනික්ඛමි.

32.

කමෙන පත්වාන අනොමමාපගං,

සුධොතමුත්තාඵලහාරිසෙකතෙ;

පතිට්ඨහිත්වා වරමොළිබන්ධනං,

සිතාසිලූනං ගගනෙ සමුක්ඛිපී.

33. ¶

පටිග්ගහෙත්වා තිදසානමිස්සරො,

සුවණ්නචඞ්ගොටවරෙන තං තදා;

තියොජනං නීලමණීහි චෙතියං,

අකාසි චූළාමණිමත්තනො පුරෙ.

34.

තතො ඝටීකාරසරොජයොනිනා,

සමාහටං ධාරයී චීවරාදිකං;

අථො සකං වත්ථයුගං නභත්ථලෙ,

පසත්ථවෙසග්ගහණො සමුක්ඛිපී.

35.

පටිග්ගහෙත්වාන තමම්බුජාසනො,

මහිද්ධිකො භත්තිභරෙන චොදිතො;

සකෙ භවෙ ද්වාදසයොජනං අකා,

මණීහි නීලාදිහි දුස්සචෙතියං.

36. ¶

සුසඤ්ඤතත්තො සතිමා ජිතින්ද්රියො,

විනීතවෙසො රසගෙධවජ්ජිතො;

ඡහායනානෙව අනොමවික්කමො,

මහාපධානං පදහිත්ථ දුක්කරං.

37.

විසාඛමාසස්සථ පුණ්ණමාසියං,

උපෙච්ච මූලං සහජාය බොධියා;

තිණාසනෙ චුද්දසහත්ථසම්මිතෙ,

අධිට්ඨහිත්වා වීරියං නිසජ්ජි සො.

38.

අවත්ථරන්තිං වසුධංච අම්බරං,

විරූපවෙසග්ගහණෙන භිංසනං;

පකම්පයන්තො සධරාධරං මහිං,

ජිනො පදොසෙ’ජිනි මාරවාහිණිං.

39. ¶

සුරාසුරබ්රහ්මගණෙහි සජ්ජිතෙ,

ජගත්තයෙ පුප්ඵමයගඝිකාදිනා;

පවත්තමානෙ සුරදුන්දුභිස්සරෙ,

අබුජ්ඣිබොධිං රජනීපරික්ඛයෙ.

40.

තදා පකම්පිංසු සසෙලකානනා,

සහස්සසංඛා දසලොකධාතුයො;

අගඤ්ජි සො ලොණපයොධි සාධුතං,

මහාවභාසො භුවනෙසු පත්ථරී.

41.

ලභිංසු අන්ධා විමලෙ විලොචනෙ,

සුණිංසු සද්දෙ බධිරාපි ජාතියා;

ලපිංසු මූගා වචනෙන වග්ගුනා,

චරිංසු ඛෙලං පදසා’ව පඞ්ගුලා.

42.

භවිංසු ඛුජ්ජා උජුසොම්මවිග්ගහා,

සිඛී’පි නිබ්බායි අවීචිආදිසු;

අපාගමුං බන්ධනතො’පි ජන්තවො,

ඛුදාදිකං පෙතභවා අපක්කමී.

43. ¶

සමිංසු රොගව්යසනානි පාණිනං,

භයං තිරච්චානගතෙ න පීළයී;

ජනා අහෙසුං සඛිලා පියංවදා,

පවත්තයුං කොඤ්චනදං මතඞ්ගජා.

44.

හයා ච හෙසිංසු පහට්ඨමානසා,

නදිංසු සබ්බා සයමෙව දුන්දුභී;

රවිංසු දෙහාභරණානි පාණිනං,

දිසා පසීදිංසු සමා සමන්තතො.

45.

පවායි මන්දො සුඛසීතමාරුතො,

පවස්සි මෙඝො’පි අකාලසම්බවො;

ජහිංසු ආකාසගතිං විහඞ්ගමා,

මහිං සමුභිජ්ජජලං සමුට්ඨහී.

46.

අසන්දමානා’ව ඨිතා සවන්තියො,

නභෙ විරොචිංසු අසෙසජොතියො;

භවා අහෙසුං විවටා සමන්තතො,

ජනස්ස නාසුං වචනූපපත්තියො.

47. ¶

සමෙක්ඛතං නාවරණා නගාදයො,

පවායි ගන්ධො අපි දිබ්බසම්මතො;

දුමා අහෙසුං ඵලපුප්ඵ ධාරිනො,

අහොසි ඡන්නො කමලෙහි අණ්ණවො.

48.

ථලෙසු තොයෙසු ච පුප්ඵමානකා,

විචිත්තපුප්ඵා විකසිංසු සබ්බථා;

නිරන්තරං පුප්ඵසුගන්ධවුට්ඨියා,

අහොසි සබ්බං වසුධම්බරන්නරං.

49.

නිසජ්ජ පල්ලඞ්කවරෙ තහිං ජිනො,

සුඛං සමාපත්තිවිහාරසම්භවං;

තතො’නුභොන්තො සුචිරාභිපත්ථිතං,

දිනානි සත්තෙව අතික්කමාපයී.

50. ¶

සමුප්පතිත්වා ගගණඞ්ගනං තතො,

පදස්සයිත්වා යමකං මහාමුනි;

සපාටිහීරං තිදිවාධිවාසිනං,

ජිනත්තනෙ සංසයිතං නිරාකරි.

51.

අථොතරිත්වාන ජයාසනස්ස සො,

ඨිතො’ව පුබ්බුත්තරකණ්ණනිස්සිතො;

දිනානි සත්තානිමිසෙන චක්ඛුනා,

තමාසනං බොධිතරුංච’පූජයි.

52.

අථ’න්තරාළෙ මණිචඞ්කමෙ ජිනො,

ඨිතප්පදෙසස්ස ච ආසනස්ස ච;

මහාරහෙ දෙවවරාභිනිම්මිතෙ,

දිනානි සත්තෙව අකාසි වඞ්කමං.

53. ¶

තතො දිසායං අපරාය බොධියා,

උපාවිසිත්වා රතනාලයෙ ජිනො;

සමන්තපට්ඨානනයං විචින්තයං,

දිනානි සත්තෙව සවීතිනාමයි.

54.

විනිග්ගතො සත්ථුසරීරතො තදා,

ජුතිප්පබන්ධො පටිබන්ධවජ්ජිතො;

පමාණසුඤ්ඤාසු ච ලොකධාතුසු,

සමන්තතො උද්ධමධො ච පත්ථරී.

55.

වටස්ස මූලෙ අජපාලසඤ්ඤිනො,

සුඛං ඵුසන්තො පවිවෙකසම්භවං;

විනායකො සත්ත විහාසි වාසරෙ,

අනන්තදස්සී සුරරාජපූජිතො.

56. ¶

විහාසි මූලෙ මුචලින්දසාඛිනො,

නිසජ්ජ භොගාවලිමන්දිරොදරෙ;

විකිණ්ණපුප්ඵෙ මුචලින්දභොගිනො,

සමාධිනා වාසරසත්තකං ජිනො.

57.

දුමෙ’පි රාජායතනෙ සමාධිනා,

විහාසි රත්තින්දිව සත්තකං මුනි;

සහස්සනෙත්තො අථ දන්තපොණකං,

මුඛොදකඤ්චාපි අදාසි සත්ථුනො.

58.

තතො මහාරාජවරෙහි ආභතං,

සිලාමයං පත්ත චතුක්කමෙකකං;

විධාය මත්ථං මධුපිණ්ඩිකං තහිං,

පටිග්ගහෙත්වාන සවාණිජාහටා.

59. ¶

කතන්නකිච්චො සරණෙසු තෙ උභො,

පතිට්ඨපෙත්වාන තපස්සුභල්ලිකෙ;

අදාසි තෙසං අභිපූජිතුං සකං,

පරාමසිත්වාන සිරං සිරොරුහෙ.

60.

වටස්සමුලෙ අජපාලසඤ්ඤිනො,

සහම්පතීබ්රහ්මවරෙන යාචිතො;

ජනස්ස කාතුං වරධම්මසඞ්ගහං,

අගඤ්ඡි බාරාණසිමෙකකො මුනි.

61. ¶

ගන්ත්වා සො ධම්මරාජා වනමිසිපතනං සඤ්ඤතානං නිකෙතං,

පල්ලඞ්කස්මිං නිසින්නො තහිමවිචලිතට්ඨානසම්පාදිතම්හි;

ආසාළ්හෙ පුණ්ණමායං සිතරුචිරුචියා ජොතිතෙ චක්කවාළෙ,

දෙවබ්රහ්මාදිකානං දුරිතමලහරං වත්තයි ධම්මචක්කං.

62.

සුත්වා සද්ධම්මමග්ගං තිභූවනකුහරාභොගවිත්ථාරිකං තං,

අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤනාමද්විජමුනිපමුඛාට්ඨාරසබ්රහ්මකොටී;

අඤ්ඤාසුං මග්ගධම්මං පරිමිතරහිතෙ චක්කවාළෙ උළාරො,

ඔභාසො පාතුභුතො සපදි බහුවිධං ආසි අච්ඡෙරකඤ්ච.

පඨමො පරිච්ඡෙදො.

63. ¶

තතො පට්ඨාය සො සත්ථා විනෙන්තො දෙවමානුසෙ,

බොධිතො ඵුස්සමාසම්හි නවමෙ පුණ්ණමාසියං.

64.

ලඞ්කමාගම්ම ගඞ්ගාය තීරෙ යොජනවිත්ථතෙ,

මහානාගවනුය්යානෙ ආයාමෙන තියොජනෙ.

65.

යක්ඛානං සමිතිං ගන්ත්වා ඨත්වාන ගගනෙ තහිං;

වාතන්ධකාරවුට්ඨිහි කත්වා යක්ඛෙ භයද්දිතෙ.

66.

ලද්ධාභයෙහි යක්ඛෙහි තෙහි දින්නාය භුමියා;

චම්මඛණ්ඩං පසාරෙත්වා නිසීදිත්වාන තඞ්ඛණෙ.

67.

චම්මඛණ්ඩං පදිත්තග්ගි ජාලාමාලාසමාකුලං;

ඉද්ධියා වඩ්ඪයිත්වාන යාව සින්ධුං සමන්තතො.

68. ¶

ජවෙන සින්ධුවෙලාය රාසිභුතෙ නිසාචරෙ;

ගිරිදීපමිධානෙත්වා පතිට්ඨාපෙසි තෙ තහිං.

69.

දෙසයිත්වා ජිනො ධම්මං තදා දෙවසමාගමෙ;

බහුන්නං පාණකොටීනං ධම්මාභිසමයං අකා.

70.

මහාසුමනදෙවස්ස සෙලෙ සුමනකූටකෙ;

දත්වා නමස්සිතුං කෙසෙ අගා ජෙතවනං ජිනො.

71.

පතිට්ඨපෙත්වා තෙ සත්ථු නිසින්නාසනභුමියං;

ඉන්දනීලමයං ථූපං කරිත්වා සො අපූජයි.

72.

නිස්සාය මණිපල්ලඞ්කං පබ්බතණ්ණවවාසිනො;

දිස්වා යුද්ධත්ථිකෙ නාගෙ චූළොදර මහොදරෙ.

73.

බොධිතො පඤ්චමෙ වස්සෙ චිත්තමාසෙ මහාමුනි;

උපොසථෙ කාලපක්ඛෙ නාගදීපමුපාගමී.

74. ¶

තදා සමිද්ධිසුමනො දෙවො ජෙතවනෙ ඨිතං;

අත්තනො භවනංයෙව රාජායතනපාදපං.

75.

ඉන්දනීලද්දිකූටං’ව ගහෙත්වාතුට්ඨමානසො;

ධාරයිත්වා සහාගඤ්ඡි ඡත්තං කත්වාන සත්ථුනො.

76.

උභින්නං නාගරාජූනං වත්තමානෙ මහාහවෙ;

නිසින්නො ගගනෙ නාථො මාපයිත්ථ මහාතමං.

77.

ආලොකං දස්සයිත්වාථ අස්සාසෙත්වාන භොගිනො;

සාමග්ගිකරණං ධම්මං අභාසි පුරිසාසභො.

78.

අසීතිකොටියො නාගා අචලම්බුධිවාසිනො;

පතිට්ඨහිංසු මුදිතා සීලෙසු සරණෙසු ච.

79. ¶

දත්වාන මණිපල්ලඞ්කං සත්ථුනො භුජගාධිපා;

තත්ථාසීනං මහාවීරං අන්නපානෙහි තප්පයුං.

80.

පතිට්ඨපෙත්වා සො තත්ථ රාජායතනපාදපං;

පල්ලඞ්කං තඤ්ච නාගානං අදාසි අභිපූජිතුං.

81.

බොධිතො අට්ඨමෙ වස්සෙ වෙසාඛෙ පුණ්ණමාසියං;

මණිඅක්ඛිකනාමෙන නාගින්දෙන නිමන්තිතො.

82.

නාගරාජස්ස තස්සෙව භවනං සාධු සජ්ජීතං;

කල්යාණියං පඤ්චභික්ඛූ සතෙහි සහ ආගමි.

83.

කල්යාණිචෙතියට්ඨානෙ කතෙ රතන මණ්ඩපෙ;

මහාරහම්හි පල්ලඞ්කෙ උපාවිසි නරාසභො.

84.

දිබ්බෙහි ඛජ්ජභොජ්ජෙහි සසඞ්ඝං ලොකනායකං;

සන්තප්පෙසි ඵණින්දො සො භුජඞ්ගෙහි පුරක්ඛතො.

85. ¶

දෙසයිත්වාන සද්ධම්මං සග්ගමොක්ඛසුඛාවහං;

සො සත්ථා සුමනෙ කූටෙ දස්සෙසි පදලඤ්ඡනං.

86.

තතො පබ්බතපාදම්හි සසඞ්ඝො සො විනායකො;

දිවාවිහාරං කත්වාන දීඝවාපිං උපාගමි.

87.

ථූපට්ඨානෙ තහිං බුද්ධො සසඞ්ඝො’භිනිසීදිය;

සමාපත්ති සමුබභුතං අවින්දි අසමං සුඛං.

88.

මහාබොධිතරුට්ඨානෙ සමාධිං අප්පයි ජිනො;

මහාථූපප්පදෙසෙ ච විහරිත්ථ සමාධිනා.

89.

ථූපාරාමම්හි ථූපස්ස ඨානෙ ඣානසුඛෙන සො;

සභික්ඛුසඞ්ඝො සම්බුද්ධො මුහුත්තං වීතිනාමයී.

90. ¶

සිලාථුපප්පදෙසම්හි ඨත්වාකාලාවිදූ මුනි;

දෙවෙ සමනුසාසිත්වා තතො ජෙතවනං අගා.

91.

අගිද්ධො ලාභසක්කාරෙ අසය්හමවමානනං;

සහන්තො කෙවලං සබ්බ ලොකනිත්ථරණත්ථිකො.

92.

සංවච්ඡරානි ඨත්වාන චත්තාළීසඤ්ච පඤ්ච ච;

දෙසයිත්වාන සුත්තාදි නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං.

93.

තාරෙත්වා භවකන්තාරා ජනෙ සඞ්ඛ්යාතිවත්තිනො;

බුද්ධකිච්චානි සබ්බානි නිට්ඨාපෙත්වාන චක්ඛුමා.

94. ¶

කුසිනාරාපුරෙ රඤ්ඤං මල්ලානමුපවත්තනෙ;

සාලවනම්හි යමකසාලරුක්ඛානමන්තරෙ.

95.

මහාරහෙ සුපඤ්ඤත්තෙ මඤ්චෙ උත්තරසීසකං;

නිපන්නො සීහසෙය්යාය වෙසාඛෙ පුණ්ණමාසියං.

96.

දෙසෙත්වා පඨමෙ යාමෙ මල්ලානං ධම්මමුත්තමං;

සුභද්දං මජ්ඣිමෙ යාමෙ පාපෙත්වා අමතං පදං.

97.

භික්ඛු පච්ඡිමයාමම්හි ධම්මක්ඛන්ධෙ අසෙසකෙ;

සඞ්ගය්හ ඔවදිත්වාන අප්පමාද පදෙන ච.

98.

පච්චුසසමයෙ ඣානසමාපත්තිවිහාරතො;

උට්ඨාය පරිනිබ්බායි සෙසොපාදිවිවජ්ජිතො.

99. ¶

මහීකම්පාදයො ආසුං තදා අච්ඡරියාවහා;

පූජාවිසෙසා වත්තිංසු දෙවමානුසකා බහූ.

100.

පරිනිබ්බාණසුත්තන්තෙ වුත්තානුක්කමතො පන;

පූජාවිසෙසො විඤ්ඤෙය්යො ඉච්ඡන්තෙහි අසෙසතො.

101.

අහතෙහි ච වත්ථෙහි වෙඨෙත්වා පඨමං ජිනං;

වෙඨයිත්වාන කප්පාසපිචුනා විහතෙන ච.

102.

එවං පඤ්චසතක්ඛත්තුං වෙඨයිත්වාන සාධුකං;

පක්ඛිපිත්වා සුවණ්ණාය තෙලපුණ්ණාය දොණියා.

103.

වීසංහත්ථසතුබ්බෙධං ගන්ධදාරූහි සඞ්ඛතං;

ආරොපයිංසු චිතකං මල්ලානං පමුඛා තදා.

104.

මහාකස්සපථෙරෙන ධම්මරාජෙ අවන්දිතෙ;

චිතකං මා ජලිත්ථාති දෙවධිට්ඨානතො පන.

105. ¶

පාමොක්ඛා මල්ලරාජූනං වායමන්තොප’නෙකධා;

චිතකං තං න සක්ඛිංසු ගාහාපෙතුං හුතාසනං.

106.

මහාකස්සපථෙරෙන අධිට්ඨානෙන අත්තනො;

වත්ථාදීනි මහාදොණිං චිතකඤ්ච මහාරහං.

107.

ද්විධා කත්වාන නික්ඛම්ම සකසීසෙ පතිට්ඨිතා;

වන්දිතා සත්ථුනො පාදා යථාට්ඨානෙ පතිට්ඨිතා.

108.

තතො දෙවානුභාවෙන පජ්ජලිත්ථ චිතානලො;

න මසි සත්ථුදෙහස්ස දඩ්ඪස්සාසි න ඡාරිකා.

109.

ධාතුයො අවසිස්සිංසු මුත්තාභා කඤ්චනප්පභා;

අදිට්ඨානෙන බුද්ධස්ස විප්පකිණ්ණා අනෙකධා.

110. ¶

උණ්හීසං අක්ඛකා ද්වෙ ච චතස්සො දන්තධාතුයො;

ඉච්චෙතා ධාතුයො සත්ත විප්පකිණ්ණා න සත්ථුනො.

111.

ආකාසතො පතිත්වාපි උග්ගන්ත්වාපි මහීතලා;

සමන්තා ජලධාරායො නිබ්බාපෙසුං චිතානලං.

112.

ථෙරස්ස සාරිපුත්තස්ස අන්තෙවාසි මහිද්ධිකො;

සරභුනාමකො ථෙරො පභින්න පටිසම්භිදො.

113.

ගීවාධාතුං ගහෙත්වාන චිතතො මහියඞ්ගණෙ;

පතිට්ඨපෙත්වා ථූපම්හි අකා කඤ්චුකචෙතියං.

114.

ඛෙමව්හයො කාරුණිකො ඛීණසංයොජනො මුනි;

චිතකා තො තතො වාමදාඨාධාතුං සමග්ගහි.

115.

අට්ඨන්නමථ රාජුනං ධාතුඅත්ථාය සත්ථුනො;

උප්පන්නං විග්ගහං දොණො සමෙත්වාන ද්විජුත්තමො.

116. ¶

කත්වාන අට්ඨ කොට්ඨාසෙ භාජෙත්වා සෙසධාතුයො;

අදාසි අට්ඨරාජූනං තං තං නගරවාසිනං.

117.

හට්ඨතුට්ඨා ගහෙත්වාන ධාතුයො තා නරාධිපා;

ගන්ත්වා සකෙ සකෙ රට්ඨෙ චෙතියානි අකාරයුං.

118.

එකා දාඨා සුරින්දෙන එකා ගන්ධාරවාසිහි;

එකා භුජඞ්ගරාජූහි ආසි සක්කතපූජිතා.

119.

දන්තධාතුං තතො ඛෙමො අත්තනා ගහිතං අදා;

දන්තපුරෙ කලිඞ්ගස්ස බ්රහ්මදත්තස්ස රාජිනො.

120.

දෙසයිත්වාන සො ධම්මං භෙත්වා සබ්බා කුදිට්ඨියො;

රාජානං තං පසාදෙසි අග්ගම්භී රතනත්තයෙ.

121. ¶

අජ්ඣොගාළ්හො මුනින්දස්ස ධම්මාමතමහණ්ණවං;

සො නරින්දොපවාහෙසි මලං මච්ඡරියාදිකං.

122.

පාවුස්සකො යථා මෙඝො නානා රතනවස්සතො;

දාළිද්දියනිදාඝං සො නිබ්බාපෙසි නරුත්තමො.

123.

සුවණ්ණඛචිතාලම්බ මුත්තාජාලෙහි සොභිතං;

කූටාගාරසතාකීණ්ණං තරුණාදිච්චසන්නිභං.

124.

නානාරතනසොභාය දුදික්ඛං චක්ඛුමූසනං;

යානං සග්ගාපවග්ගස්ස පසාදාතිසයාවහං.

125.

කාරයිත්වාන සො රාජා දාඨාධාතුනිවෙසනං;

ධාතුපීඨඤ්ච තත්ථෙව කාරෙත්වා රතනුජ්ජලං.

126.

තහිං සමප්පයිත්වාන දාඨාධාතුං මහෙසිනො;

පූජාවත්ථූහි පූජෙසි රත්තින්දිවමතන්දිතො.

127. ¶

ඉති සො සඤ්චිනිත්වාන පුඤ්ඤසම්භාර සම්පදං;

ජහිත්වා මානුසං දෙහං සග්ගකායමලඞ්කරි.

128.

අනුජාතො තතො තස්ස කාසිරාජව්හයො සුතො;

රජ්ජං ලද්ධා අමච්චානං සොකසල්ලමපානුදී.

129.

පුප්ඵගන්ධාදිනා දන්තධාතුං තමභිපූජිය;

නිච්චං මණිප්පදීපෙහි ජොතයි ධාතුමන්දිරං.

130.

ඉච්චෙවමාදිං සො රාජා කත්වා කුසලසඤ්චයං;

ජහිත්වාන නිජං දෙහං දෙවින්දපුරමජ්ඣගා.

131.

සුනන්දො නාම රාජින්දො ආනන්දජනනො සතං;

තස්ස’ත්රජො තතො ආසි බුද්ධසාසනමාමකො.

132.

සම්මානෙත්වාන සො දන්තධාතුං ඤෙය්යන්තදස්සිනො;

මහතා භත්තියොගෙන අගා දෙවසහව්යතං.

133. ¶

තතො පරඤ්ච අඤ්ඤෙ’පි බහවො වසුධාධිපා;

දන්තධාතුං මුනින්දස්ස කමෙන අභිපූජයුං.

134.

ගුහසීවව්හයො රාජා දුරතික්කම සාසනො;

තතො රජ්ජසිරිං පත්වා අනුගණ්හි මහාජනං.

135.

සපරත්ථානභිඤ්ඤෙ සො ලාභසක්කාරලොලුපෙ;

මායාවිනො අවිජ්ජන්ධෙ නිගන්ඨෙ සමුපට්ඨහි.

136.

වස්සාරත්තෙ යථා චන්දො මොහක්ඛන්ධෙන ආවටො;

නාසක්ඛී ගුණරංසීහි ජලිතුං සො නරාසභො.

137.

ධම්මමග්ගා අපෙතෙ’පි පවිට්ඨෙ දිට්ඨිකානනං;

තස්මිං සාධුපථං අඤ්ඤෙ නාතිවත්තිංසු පාණිනො

138. ¶

හෙමතොරණමාලාහි ධජෙහි කදලිහි ච;

පුප්ඵගඝියෙහි’නෙකෙහි සජ්ජෙත්වා නාගරා පුරං

139.

මඞ්ගලත්ථුති ඝොසෙහි නච්චගීතාදිකෙහි ච;

හෙමරූපියපුප්ඵෙහි ගන්ධචුණ්ණාදිකෙහි ච.

140.

පූජෙන්තා මුනිරාජස්ස දාඨාධාතුං කුදාචනං;

අකංසු එකනිග්ඝොසං සංවට්ටම්බුධිසන්නිභං.

141.

උග්ඝාටෙත්වා නරින්දො සො පාසාදෙ සිහපඤ්ජරං;

පස්සන්තො ජනමද්දක්ඛී පූජාවිධිපරායණං.

142.

අථාමච්චසභාමජෙත්ධ රාජා විම්භීත මානසො;

කොතුහලාකුලො හුත්වා ඉදං වචනමබ්රවී.

143.

අච්ඡෙරකං කිමෙතන්නු කීදිසං පාටිහාරියං;

මමෙතං නගරං කස්මා ඡණනිස්සිතකං ඉති.

144. ¶

තතො අමච්චො ආචික්ඛි මෙධාවී බුද්ධමාමකො;

රාජිනො තස්ස සම්බුද්ධානුභාවමවිජානතො.

145.

සබ්බාභිභුස්සබුද්දස්ස තන්හාසඞ්කයදස්සිනො;

එසා ධාතු මහාරාජ ඛෙමත්ථෙරෙන ආහටා.

146.

තං ධාතුං පූජයිත්වාන රාජානො පුබ්බකා ඉධ;

කල්යාණමිත්තෙ නිස්සාය දෙවකායමුපාගමුං.

147.

නාගරාපි ඉමෙ සබ්බෙ සම්පරාය සුකත්ථිකා;

පූජයන්ති සමාගම්ම ධාතුං තං සත්ථුනො ඉති.

148.

තස්සාමච්චස්ස සො රාජා සුත්වා ධම්මං සුභාසිතං;

දුල්ලද්ධීමලමුජ්ඣිත්වා පසීදි රතනත්තයෙ.

149. ¶

ධාතුපූජං කරොන්තො සො රාජා අච්ඡරියා වහං;

තිත්ථියෙ දුම්මනෙ’කාසි සුමනෙ චෙතරෙ ජනෙ.

150.

ඉමෙ අහිරිකා සබ්බෙ සද්ධාදිගුණවජ්ජිතා;

ථද්ධා සඨා ච දුප්පඤ්ඤා සග්ගමොක්ඛවිබන්ධකා.

151.

ඉති සො චින්තයිත්වාන ගුහසීවො නරාධිපො;

පබ්බාජෙසි සකා රට්ඨා නිගණ්ඨෙ තෙ අසෙසකෙ.

152.

තතො නිග්ණ්ඨා සබ්බෙ’පි ඝතසිත්තානලා යථා;

කොධග්ගිජලිතා’ගඤ්ඡුං පුරං පාටලිපුත්තකං.

153.

තත්ථ රාජා මහාතෙජො ජම්බුදීපස්ස ඉස්සරො;

පණ්ඩුනාමො තදා ආසි අනන්තබලවාහණො.

154. ¶

කොධන්ධාථ නිගණ්ඨා තෙ සබ්බෙ පෙසුඤ්ඤකාරකා;

උපසඞ්කම්ම රාජානං ඉදං වචනමබ්රවූං.

155.

සබ්බදෙවමනුස්සෙහි වන්දනීයෙ මහිද්ධිකෙ;

සිවබ්රහ්මාදයො දෙවෙ නිච්චං තුම්හෙ නමස්සථ.

156.

තුය්හං සාමන්තභුපාලො ගුහසීවො පනාධුනා;

නින්දන්නො තාදිසෙ දෙවෙ ඡවට්ඨිං වන්දතෙ ඉති.

157.

සුත්වාන වචනං තෙසං රාජා කොධවසානුගො;

සූරං සාමන්තභූපාලං චිත්තයානමථ’බ්රවී.

158.

කලිඞ්ගරට්ඨං ගන්ත්වාන ගුහසීවමිධානය;

පූජිතං තං ඡවට්ඨිඤ්ච තෙන රත්තින්දිවං ඉති.

159.

චිත්තයානො තතො රාජා මහතිං චතුරඞ්ගිනිං;

සන්නයහිත්වා සකං සෙනං පුරා තම්හාභිනික්ඛමි.

160. ¶

ගන්ත්වාන සො මහීපාලො සෙනඞ්ගෙහි පුරක්ඛතො;

දන්තපුරස්සාවිදූරෙ ඛන්ධාවාරං නිවෙසයි.

161.

සුත්වා ආගමනං තස්ස කලිඞ්ගො සො මහිපති;

ගජින්දපාභතාදිහි තං තොසෙසි නරාධිපං.

162.

හිතජ්ඣාසයතං ඤත්වා ගුහසීවස්ස රාජිනො;

දන්තපුරං චිත්තයානො සද්ධිං සෙනාය පාවිසි.

163.

පාකාරගොපුරට්ටාලපාසාදගඝිකචිත්තිතං;

දානසාලාහි සො රාජා සමිද්ධං පුරමද්දස.

164.

තතො සො සුමනො ගන්ත්වා පවිට්ඨො රාජමන්දිරං;

ගුහසීවස්ස ආචික්ඛි පණ්ඩුරාජස්ස සාසනං.

165. ¶

සුත්වාන සාසනං තස්ස දාරුණං දුරතික්කමං;

පසන්නමුඛවණ්ණො’ව චිත්තයානං සමබ්රවී.

166.

සබ්බලොකහිතත්ථාය මංසනෙත්තාදිදානතො;

අනප්පකප්පෙ සම්භාරෙ සම්භරිත්වා අතන්දිතො.

167.

ජෙත්වා නමුචිනො සෙනං පත්වා සබ්බාසවක්ඛයං;

අනාවරණඤාණෙන සබ්බධම්මෙසු පාරගු.

168.

දිට්ඨධම්මසුකස්සාදං අගණෙත්වාන අත්තනො;

ධම්මනාවාය තාරෙසි ජනතං යො භවණ්ණවා.

169.

දෙවාතිදෙවං තං බුද්ධං සරණං සබ්බපාණිනං;

ජනො හි අවජානන්තො අද්ධා සො වඤ්චිතො ඉති.

170. ¶

ඉච්චෙවමාදිං සුත්වාන සො රාජා සත්ථුවණ්ණනං;

ආනන්දස්සුප්පබන්ධෙහි පවෙදෙසි පසන්නතං.

171.

ගුහසීවො පසන්නං තං චිත්තයානං උදික්ඛිය;

තෙන සද්ධිං මහග්ඝං තං අගමා ධාතුමන්දිරං.

172.

හරිචන්දනසම්භුතං ද්වාරබාහාදිකෙහි ච;

පවාළවාළමාලාහි ලම්බමුත්තාලතාහි ච.

173.

ඉන්දනීලකවාටෙහි මණිකිඞ්කිණිකාහි ච;

සොවණ්ණකණ්ණමාලාහි සොභිතං මණිථූපිකං.

174.

උච්චං වෙලුරියුබ්භාසි ඡදනං මකරාකුලං;

ධාතුමන්දිරමද්දක්ඛි රතනුජ්ජල පීඨකං.

175.

තතො සෙතාතපත්තස්ස හෙට්ඨා රතනචිත්තිතං;

දිස්වා ධාතුකරන්ඩඤ්ච තුට්ඨො විම්භයමජ්ඣගා.

176. ¶

තතො කලිඞ්ගනාථො සො විවරිත්වා කරණ්ඩකං;

මහීතලෙ නිහන්ත්වාන දක්ඛිණං ජානුමණ්ඩලං.

177.

අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වාන ගුණෙ දසබලාදිකෙ;

සරිත්වා බුද්ධසෙට්ඨස්ස අකාසි අභියාචනං.

178.

ගණ්ඩම්බරුක්ඛමූලම්හි තයා තිත්ථීයමද්දනෙ;

යමකං දස්සයන්තෙන පාටිහාරියමබ්භුතං.

179.

පුබ්බකායාදිනික්ඛන්තජලානලසමාකුලං;

චක්කවාළඞ්ගණං කත්වා ජනා සබ්බෙ පසාදිතා.

180.

දෙසෙත්වාන තයො මාසෙ අභිධම්මං සුධාසිනං;

නගරං ඔතරන්තෙන සඞ්කස්සං තාවතිංසතො.

181. ¶

ඡත්තවාමරසඞ්ඛාදිගාහකෙහි අනෙකධා;

බ්රහ්මදෙවාසුරාදීහි පූජිතෙන තයා පන.

182.

ඨත්වාන මණිසොපාණෙ විස්සකම්මාභිනිම්මිතෙ;

ලොකවිවරණං නාම දස්සිතං පාටිහාරියං.

183.

තථානෙකෙසු ඨානෙසු මුනිරාජ තයාපුන;

බහූනි පාටිහිරානි දස්සිතානි සයම්භුනා.

184.

පාටිහාරියමජ්ජාපි සග්ගමොක්ඛසුඛාවහං;

පස්සන්තානං මනුස්සානං දස්සනීයං තයා ඉති.

185. ¶

අබ්භුග්ගන්ත්වා ගගණ කුහරං චන්දලෙඛාභිරාමා,

විස්සජ්ජෙන්ති රජත ධවලා රංසියො දන්තධාතු;

ධූපායන්ති සපදි බහුධා පජ්ජලන්තී මුහුත්තං,

නිබ්බායන්තී නයනසුභගං පාටිහීරං අකාසි.

186.

අච්ඡෙරං තං පරම රුචිරං චිත්තයානො නරින්දො,

දිස්වා හට්ඨො චිරපරිචිතං දිට්ඨිජාලං ජහිත්වා;

ගන්ත්වා බුද්ධං සරණමසමං සබ්බසෙණීහි සද්ධිං,

අග්ගං පුඤ්ඤං පසවි බහුධා ධාතුසම්මානනාය.

දුතියො පරිච්ඡෙදො

187. ¶

තතො කලිඞ්ගාධිපතිස්ස තස්සසොචිත්තයානොපරමප්පතීතො;

තං සාසනං පණ්ඩුනරාධිපස්ස ඤාපෙසි ධීරො දුරතික්කමං’ති.

188.

රාජාතතො දන්තපුරං ධජෙහි පුප්ඵෙහි ධූපෙහි ච තොරණෙහි;

අලඞ්කරිත්වාන මහාවිතාන නිවාරිතාදිච්චමරීචිජාලං.

189.

අස්සුප්පබන්ධාවුතලොචනෙහි පුරක්ඛතො නෙගම නාගරෙහි;

සමුබ්බහන්තො සිරසා නිජෙන මහාරහං ධාතුකරණ්ඩකං තං.

190.

සමුස්සිතොදාර සිතාතපත්තං සඞ්ඛොදරොදාත තුරඞ්ගයුත්තං;

රථං නවාදිච්චසමානවණ්ණ මාරුය්හ චිත්තත්ථරණාභිරාමං.

191.

අනෙකසඞ්ඛෙහි බලෙහි සද්ධිං වෙලාතිවත්තම්බුධිසන්නිභෙහී;

නිවත්තමානස්ස බහුජ්ජනස්ස විනාපි දෙහං මනසානුයාතො

192. ¶

සුසන්ථතං සබ්බධිවාලුකාහි සුසජ්ජිතං පුණ්ණ ඝටාදිකෙහි;

පුප්ඵාභිකිණ්ණං පටිපජ්ජි දීඝං සුවිත්ථතං පාටලිපුත්තමග්ගං.

193.

කලිඞ්ඝනාථො කුසුමාදිකෙහි නච්චෙහි ගීතෙහි ච වාදිතෙහි;

දිනෙ දිනෙ අද්ධනි දන්තධාතුං පූජෙසි සද්ධිං වනදෙවතාහි.

194.

සුදුග්ගමං සින්ධුමහීධරෙහි කමෙන මද්ධානමතික්කමිත්වා;

ආදාය ධාතුං මනුජාධිනාථො අගා පුරං පාටලි පුත්තනාමං.

195.

රාජාධිරාජො’ථ සභාය මජ්ඣෙ දිස්වාන තං වීතභයං විසඞ්කං;

කලිඞ්ගරාජං පටිඝාභිභුතො අභාසි පෙසුඤ්ඤකරෙ නිගණ්ඨෙ

196.

දෙවෙ ජහිත්වාන නමස්සනීයෙ ඡවට්ඨිමෙතෙන නමස්සිතං’තං;

අඞ්ගාරරාසිම්හි සජොතිභූතෙ නික්ඛිප්ප ඛිප්පං දහථාධුනෙති.

197. ¶

පහට්ඨචිත්තා’වතතො නිගණ්ඨාරාජඞ්ගණෙ තෙ මහතිං ගභීරං;

වීතච්චිකඞ්ගාරක රාසි පුණ්ණං අඞ්ගාරකාසුං අභිසඞ්ඛරිංසු.

198.

සමන්තතො පජ්ජලිතාය තාය සජොතියා රොරුවභෙරවාය;

මොහන්ධභුතා අථ තිත්ථියා තෙ තං දන්තධාතුං අභිනික්ඛිපිංසු.

199.

තස්සානුභාවෙන තමග්ගීරාසිං හෙත්වා සරොජං රථචක්කමත්තං;

සමන්තතො උග්ගතරෙණුජාල මුට්ඨාසි කිඤ්ජක්ඛ භරාභිරාමං.

200.

තස්මිං ඛණෙ පඞ්කජ කණ්ණිකාය පතිට්ඨහිත්වා ජිනදන්තධාතු;

කුන්දාවදාතාහි පභාහි සබ්බා දිසා පභාසෙසි පභස්සරාහි.

201. ¶

දිස්වාන තං අච්ඡරියං මනුස්සා පසන්නචිත්තා රතනාදිකෙහි;

සම්පූජයිත්වා ජිනදන්තධාතුං සකං සකං දිට්ඨිමවොස්සජිංසු.

202.

සො පණ්ඩුරාජා පන දිට්ඨිජාලං චිරානුබද්ධං අපරිච්චජන්තො;

පතිට්ඨපෙත්වා’ධිකරඤ්ඤමෙතං කුටෙන ඝාතාපයි දන්තධාතුං.

203.

තස්සං නිමුග්ගා’ධිකරඤ්ඤමෙසා උපඩ්ඪභාගෙ නච දිස්සමානා;

පුබ්බාචලට්ඨො’ව සුධාමරීචි ජොතෙසි රංසීහි දිසා සමන්තා.

204.

දිස්වානුභාවං ජිනදන්තධාතු යාපජ්ජි සො විම්භය මග්ගරාජා;

එකො’ථ ඉස්සාපසුතො නිගණ්ඨො තං රාජරාජානමිදං අවොච.

205.

රාමාදයො දෙව ජනද්දනස්ස නානාවතාරා භුවනෙ අහෙසුං;

තස්සෙකදෙසො’ච ඉදං ඡවට්ඨිනොචෙ’නුභාවොකථමීදිසොති.

206. ¶

අද්ධා මනුස්සත්තමුපාගතස්ස දෙවස්ස පච්ඡා තිදිවං ගතස්ස;

දෙහෙකදෙසො ඨපිතො හිතත්ථමෙතන්ති සච්චංවචනංභවෙය්ය.

207.

සංවණ්ණයිත්වාන ගුණෙ පහූතෙ නාරායණස්ස’ස්සමහිද්ධිකස්ස;

නිමුග්ගමෙත්තා’ධිකරඤ්ඤමෙතංසම්පස්සතො මෙබහිනීහරිත්වා.

208.

සම්පාදයිත්වාන මහාජනානං මුඛානි පඞ්කෙරුහසුන්දරානි;

යටිච්ඡිතං ගණ්හථ වත්ථුජාතං ඉච්චාහ රාජා මුඛරෙ නිගණ්ඨෙ.

209.

තෙ තිත්ථියා විණහුසුරං ගුණෙහි විචිත්ත රූපෙහි අභිත්ථවිත්වා;

තොයෙන සිඤ්චිංසු සඨා තථාපි ඨිතප්පදෙසා න චලිත්ථ ධාතු.

210.

ජිගුච්ඡමානො අථ තෙ නිගණ්ඨෙ සො ධාතුයානීහරණෙ උපායං;

අන්වෙසමානො වසුධාධිනාථො භෙරිං චරාපෙසි සකෙ පුරම්හි.

211. ¶

නිමුග්ගමෙත්ථා’ධිකරඤ්ඤමජ්ජි යො ධාතුමෙතං බහි නීහරෙය්ය;

ලද්ධාන සො ඉස්සරියං මහන්තං රඤ්ඤොසකාසාසුඛමෙස්සතීති

212.

සුත්වා න තං භෙරිරවංඋළාරංපුඤඤ්ඤත්ථිකොබුද්ධබලෙපසන්නො;

තස්මිං පුරෙ සෙට්ඨිසුතො සුභද්දො පාවෙක්ඛිරඤ්ඤො සමිතිං පගබ්භො.

213.

තමග්ගරාජං අථ සො නමිත්වා සාමාජිකානං හදයඞ්ගමාය;

භාසාය සබ්බඤ්ඤුගුණප්පභාවං වණ්ණෙසි සාරජ්ජවිමුත්ත චිත්තො.

214.

භුමිං කිණිත්වා මහතා ධනෙන මනොරමං ජෙතවනං විහාරං;

යො කාරයිත්වාන ජිනස්ස දත්වා උපට්ඨහි තං චතුපච්චයෙහි.

215. ¶

අනාථපිණ්ඩිප්පදසෙට්ඨිසෙට්ඨොසොදිට්ඨධම්මොපපිතාමහොමෙ;

තිලොකනාථෙ මම ධම්මරාජෙ තුම්හෙ’ධුනාපස්සථභත්තිභාරං.

216.

ඉත්ථං නදිත්වාන පහූතපඤෙඤ්ඤා කත්වාන එකංසමථුත්තරීයං;

මහීතලං දක්ඛිණජානුකෙන ආහච්ච බද්ධඤ්ජලිකො අවොච.

217.

ඡද්දන්තනාගො සවිසෙන විද්ධො සල්ලෙන යො ලොහිතමක්ඛි තඞ්ගො;

ඡබ්බණ්ණරංසීහි සමුජ්ජලන්තෙ ඡෙත්වාන ලුද්දාය අදාසි දන්තෙ.

218.

සසො’පි හුත්වාන විසුද්ධසීලො අජ්ඣත්තදානාභිරතො ද්විජාය;

යො’දජ්ජිදෙහම්පි සකං නිපච්ච අඞ්ගාරරාසිම්හි බුභුක්ඛිතාය.

219. ¶

යො බොධියා බාහිරවත්ථුදානා අතිත්තරූපො සිවිරාජ සෙට්ඨො;

අදාසි චක්ඛූනි පභස්සරානි ද්විජාය ජිණ්ණාය අචක්ඛුකාය.

220.

යොඛන්තිවාදී’පි කලාබුරාජෙ ඡෙදාපයන්තෙ’පි සහත්ථපාදං;

පරිප්ලුතඞ්ගොරුධිරෙ තිතික්ඛිමෙත්තායමානො යසදායකෙ’ව.

221.

යො ධම්මපාලො අපි සත්තමාස ජාතොපදුට්ඨෙ ජනකෙසකම්හි;

කාරාපයන්තෙ අසිමාලකම්මං චිත්තං න දූසෙසි පතාපරාජෙ.

222.

සාඛාමිගො යො අසතා පුමෙන වනෙ පපාතා සයමුද්ධටෙන;

සිලාය භින්නෙ’පි සකෙ ලලාටෙ තං ඛෙමභුමිං අනයිත්ථමූළ්හං.

223.

රුට්ඨෙන මාරෙන’භිනිම්මිතම්පි අඞ්ගාරකාසුං ජලිතං විහිජ්ජ;

සමුට්ඨිතෙ සජ්ජුමහාරවින්දෙ ඨත්වාන යො සෙට්ඨි අදාසි දානං.

224. ¶

මිගෙන යෙනාපෙවිජඤ්ඤමෙකං භීතංවධාමොචයිතුංකුරඞ්ගිං;

ආඝාතනෙ අත්තසිරංඨපෙත්වාපමොචිතා’ඤ්ඤ්ඤපිපාණිසඞ්ඝා.

225.

යො සත්තවස්සො විසිඛාය පංසු කීළාපරො සම්භවනාමකො’පි;

සබ්බඤ්ඤුලීළ්හාය නිගුළ්හපඤ්හං පුට්ඨො වියාකාසි සුචීරතෙන.

226.

හිත්වා නිකන්තිං සකජීවිතෙ’පි බද්ධාසකුච්ඡිම්හි ච වෙත්තවල්ලිං;

සාඛාමිගෙ නෙකසහස්සසඞ්ඛෙ වධාපමොචෙසි කපිස්සරොයො.

227.

සන්තප්පයං ධම්මසුධාරසෙන යො මානුසෙ තුණ්ඩිලසූකරො’පි;

ඉසී’ව කත්වා අථ ඤායගන්ථං නිජං පවත්තෙසි චිරාය ධම්මං.

228. ¶

පච්චත්ථිකං පුණ්ණකයක්ඛමුග්ගං මහිද්ධිකං කාමගුණෙසු ගිද්ධං;

යො තික්ඛපඤ්ඤොවිධුරාභිධානොදමෙසි කාළාගිරිමත්තකම්හි.

229.

කුලාවසායි අවිරූළ්හපක්ඛො යො බුද්ධිමා වට්ටකපොතකො’පි;

සච්චෙන දාවග්ගිමභිජ්ජලන්තං වස්සෙන නිබ්බාපයි වාරිදො’ව.

230.

යො මච්ඡරාජාපි අවුට්ඨිකාලෙදිස්වානමච්ඡෙ තසිතෙකිලන්තෙ;

සච්චෙනවාක්යෙනමහොඝපුණ්ණංමුහුත්තමත්තෙනඅකාසිරට්ඨං.

231.

විචිත්තහත්ථස්ස රථාදිකානි වසුන්ධරා කම්පන කාරණානි;

පුත්තෙ’නුජාතෙ සදිසෙචදාරෙයො’දජ්ජිවෙස්සන්තරජාතියම්පි.

232. ¶

බුද්ධො භවිත්වා අපි දිට්ඨධම්ම සුඛානපෙක්ඛො කරුණානුවත්තී;

සබ්බං සහන්තො අවමානනාදිං යොදුක්කරං ලොකහිතංඅකාසි.

233.

බලෙන සද්ධිං චතුරඞ්ගිකෙන අභිද්දවන්තං අතිභිංසනෙන;

අජෙය්යසත්ථං පරමිද්ධිපත්තං දමෙසි යො ආලවකම්පී යක්ඛං.

234.

දෙහාභිනික්ඛන්ත හුතාසනච්චි මාලාකුලං බ්රහ්මභවං කරිත්වා;

භෙත්වාන දිට්ඨිං සුචිරානුබද්ධං දමෙසි යො බ්රහ්මවරං මුනින්දො.

235.

අච්චඞ්කුසං දානසුධොත ගණ්ඩං නිපාතිතට්ඨාලක ගොපුරාදිං;

ධාවන්තමග්ගෙ ධනපාලහත්ථිං දමෙසි යො දාරුණමන්තකං’ව.

236. ¶

මනුස්සරත්තාරුණපාණිපාදමුක්ඛිප්ප ඛග්ගං අනුබන්ධමානං;

මහාදයො දුප්පසහං පරෙහි දමෙසි යො අඞ්ගුලිමාලචොරං.

237.

යො ධම්මරාජා විජිතාරිසඞ්ඝො පවත්තයන්තො වරධම්මචක්කං;

සද්ධම්ම සඤ්ඤං රතනාකරඤ්ච ඔගාහයී සං පරිසං සමග්ගං.

238.

තස්සෙව සද්ධම්ම වරාධිපස්සතථාගතස්ස’ප්පටිපුග්ගලස්ස;

අනන්තඤාණස්ස විසාරදස්ස එසා මහාකාරුණිකස්ස ධාතු.

239.

අනෙන සච්චෙන ජිනස්ස ධාතු ඛිප්පං සමාරුය්හ නභන්තරාළං;

සුධංසුලෙඛෙව සමුජ්ජලන්ති කඞ්ඛං විනොදෙතු මහාජනස්ස.

240. ¶

තස්මිං ඛණෙ සා ජිනදන්තධාතු නභං සමුග්ගම්ම පභාසයන්තී;

සබ්බා දිසා ඔසධිතාරකා’ව ජනං පසාදෙසි ව්තිණ්ණකඞ්ඛං.

241.

අථොතරිත්වා ගගනඞ්ගණම්හා සා මත්ථකෙ සෙට්ඨිසුතස්ස තස්ස;

පතිට්ඨහිත්වාන සුධාභිසිත්තගත්තං’ව තං පීණයි භත්තිතින්නං.

242.

දස්වාන තං අච්ඡරියං නිගණ්ඨා ඉච්චබ්රවුං පණ්ඩුනරාධිපං තං;

විජ්ජාබලං සෙට්ඨිසුතස්ස එතං න ධාතුයා දෙව අයම්පභාවො.

243.

නිසම්ම තෙසං වචනං නරින්දො ඉච්චබ්රවී සෙට්ඨිසුතං සුභද්දං;

යථා ච එතෙ අභිසද්දහෙය්යුං තථාවිධං දස්සය ඉද්ධිමඤ්ඤං.

244.

තතො සුභද්දො තපනීයපත්තෙ සුගන්ධිසීතොදකපූරිතම්හි;

වඩ්ඪෙසි ධාතුං මුනිපුඞ්ගවස්ස අනුස්සරන්තො චරිතබ්භුතානි.

245. ¶

සා රාජහං සී’ව විධාවමානා සුගන්ධිතොයම්හි පදක්ඛිණෙන;

උම්මුජ්ජමානා ච නිමුජ්ජමානා ජනෙ පමොදස්සුධරෙ අකාසි.

246.

තතො ච කාසුං විසිඛායමජ්ඣෙ කත්වා තහිං ධාතුමභික්ඛිපිත්වා;

පංසූහි සම්මා අභිපූරයිත්වා බහූහි මද්දාපයි කුඤ්ජරෙහි.

247.

භෙත්වා මහිංඋට්ඨහි චක්කමත්තං විරාජමානං මණිකණ්ණිකාය;

පභස්සරං රූපියකෙසරෙහි සරොරුහං කඤ්චනපත්තපාළිං.

248.

පතිට්ඨභිත්වාන තහිං සරොජෙ මන්දානිලාවත්තිතරෙණු ජාලෙ;

ඔභාසයන්ති’ව දිසා පභාහි දිට්ඨා මුහුත්තෙන ජිනස්සධාතු.

249.

ඛිපිංසු වත්ථාභරණානි මච්චා පවස්සයුං පුප්ඵමයඤ්ච වස්සං;

උක්කුට්ඨිසද්දෙහි ච සධුකාරනාදෙහි පුණ්ණං නගරං අකංසු.

250. ¶

තෙ තිත්ථියා තං අභිවඤ්චනං’ති රාජාධිරාජං අථ සඤ්ඤපෙත්වා;

ජිගුච්ඡනීයෙ කුණපාදිකෙහි ඛිපිංසු ධාතුං පරිඛාය පිට්ඨෙ.

251.

තස්මිං ඛණෙ පඤ්චවිධම්බුජෙහිසඤ්ඡාදිතාහංසගණොපභුත්තා;

මධුබ්බතාලී විරුතාභිරාමා අහොසි සා පොක්ඛරණී’ව නන්දා.

252.

ගජාධිපා කොඤ්ඤ්චරවං රවිංසු කරිංසු හෙසානිනදං තුරඞ්ගා;

උක්කුට්ඨිනාදං අකරිංසු මච්චා සුවාදිතා දුන්දුභිආදයො’පි.

253.

ථොමිංසු මච්චා ථුතිගීතකෙහි නච්චිංසු ඔත්තප්පවිභුසනා’පි;

වත්ථානි සීසෙ භමයිංසු මත්තා භුජානි පොඨෙසුමුදග්ගචිත්තා.

254. ¶

ධූපෙහි කාලාගරුසම්භවෙහි ඝනාවනද්ධං’ව නභං අහොසි;

සමුස්සිතානෙකධජාවලීහි පුරං තදා වත්ථමයං’ව ආසි.

255.

දිස්වා තමච්ඡෙරමචින්තනීයං ආමොදිතාමච්චගණා සමග්ගා;

අත්ථෙ නියොජෙතු මුපෙච්ච තස්ස වදිංසු පණ්ඩුස්ස නරාධිපස්ස.

256.

දිස්වාන යො ඊදිසකම්පි රාජ ඉද්ධානුභාවං මුනිපුඞ්ගවස්ස;

පසාදමත්තම්පි කරෙය්ය නොචෙ කිමත්ථියා තස්ස භවෙය්ය පඤ්ඤා.

257.

පසාදනීයෙසු ගුණෙසු රාජ පසාදනං සාධුජනස්ස ධම්මො;

පුප්ඵන්ති සබ්බෙ සයමෙව වන්දෙ සමුග්ගතෙ කොමුදකානනානි.

258. ¶

වාචාය තෙසං පන දුම්මතීනං මා සග්ගමග්ගං පජහිත්ථ රාජ;

අන්ධෙ ගහෙත්වා විචරෙය්ය කො හි අන්වෙසමානො සුපථං අමූළ්හො.

259.

නරාධිපා කප්පිණ බිම්බිසාර සුද්ධොදනාදි අපි තෙජවන්තා;

තං ධම්මරාජං සරණං උපෙච්ච පිවිංසු ධම්මාමතමාදරෙන.

260.

සහස්සනෙත්තො තිදසාධිපො’පි ඛීණායුකො ඛිණභවං මුනින්දං;

උපෙච්ච ධම්මං විමලං නිසම්ම අලත්ථ ආයුං අපි දිට්ඨධම්මො.

261.

තුවම්පි තස්මිං ජිතපඤ්චමාරෙ දෙවාතිදෙවෙ වරධම්මරාජෙ;

සග්ගාපවග්ගාධිගමාය ඛිප්පං චිත්තං පසාදෙහි නරාධිරාජ.

262. ¶

සුත්වානතෙසං වචනං නරින්දො විකිණ්ණකඞ්ඛො රතනත්තයම්හි;

සෙනාපතිං අත්ථවරං අවොච පහට්ඨභාවො පරිසාය මජ්ඣෙ.

263.

අසද්දහානො රතනත්තයස්ස ගුණෙ භවච්ඡෙදනකාරණස්ස;

චිරාය දුල්ලද්ධිපථෙ චරන්තො ඨිතො සරජ්ජෙ අපි වඤ්චිතොහං.

264.

මොහෙන ඛජ්ජොපනකං ධමෙසිං සීතද්දිතො ධුමසිඛෙ ජලන්තෙ;

පිපාසිතො සින්ධුජලං පහාය පිවිං පමාදෙන මරීචිතොයං.

265.

පරිච්චජිත්වා අමතං චිරාය ජිවත්ථිකො තික්ඛවිසං අඛාදිං;

විහාය’හං චම්පකපුප්ඵදාමං අධාරයිං ජත්තුසු නාගභාරං.

266. ¶

ගන්ත්වාන ඛිප්පං පරිඛා සමීපං ආරාධයිත්වා ජිනදන්තධාතුං;

ආනෙහි පූජාවිධිනා කරිස්සං පුඤ්ඤානි සබ්බත්ථ සුඛාවහානි.

267.

ගන්ත්වාතතෙසොපරිඛාසමීපං සෙනාධිනාථො පරමප්පතීතො;

ධාතුං මුනින්දස්ස නමස්සමානො අජ්ඣෙසි රඤ්ඤො හිතමා චරන්තො

268.

චිරාගතං දිට්ඨිමලං පහාය අලත්ථ සද්ධං සුගතෙ නරින්දො;

පාසාදමාගම්ම පසාදමස්ස වඩ්ඪෙහි රඤ්ඤො රතනත්තයම්හි.

269.

තස්මිං ඛණෙ පොක්ඛරණී විචිත්තා ඵුල්ලෙහි සොවණ්ණසරොරුහෙහි;

අලඞ්කරොන්තී ගගනං අහොසි මන්දාකිනීවාභිනවාවතාරා.

270.

හංසඞ්ගණෙවාථ මුනින්දධාතු සා පඞ්කජා පඞ්කජමොක්කමන්ති;

කුන්දාවදාතාහි පභාහි සබ්බං ඛිරොදකුච්ඡිං’ව පුරං අකාසි.

271. ¶

තතො සුරත්තඤ්ජලිපඞ්කජම්හි පතිට්ඨහිත්වාන චමුපතිස්ස;

සන්දිස්සමානා මහතා ජනෙන මහප්ඵලං මානුසකං අකත්ථ.

272.

සුත්වාන වුත්තන්තමිමං නරින්දො පහට්ඨභාවොපදසා’ව ගන්ත්වා;

සංසූචයන්තො දිගුණං පසාදං සුවිම්හිතොපඤ්ජලිකොඅවොච.

273.

වොහාරදක්ඛා මනුජා මුනින්ද සඞ්ඝට්ටයිත්වා නිකසොපලම්හි;

කරොන්තිඅග්ඝං වරකඤ්චනස්ස එසොහි ධම්මො චරිතොපුරාණො.

274.

මණිං පසත්ථාකරසම්භවම්පි හුතාසකම්මෙහභීසඞ්ඛරිත්වා;

පාපෙන්තිරාජඤ්ඤකිරීටකොටිං විභුසනත්තං විදුනොමනුස්සා.

275. ¶

වීමංසනත්ථාය තවාධුනාපි මයා කතං සබ්බමිදං මුනින්ද;

ආගුං මහන්තං ඛම භුරිපඤ්ඤ ඛිප්පං මමාලඞ්කුරු උත්තමඞ්ගං.

276.

පතිට්ඨිතා තස්ස තතො කිරීටෙ මණිප්පභා භාසිනි දන්තධාතු;

අමුඤ්චි රංසී ධවලා පජාසු සිනෙහජාතා ඉව ඛීරධාරා.

277.

සො දන්තධාතුං සිරසාවහන්තො පදක්ඛිණංතංනගරං කරිත්වා;

සම්පූජයන්තො කුසුමාදිකෙහි සුසජ්ජිතන්තෙ පුරමාහරිත්ථ.

278.

සමුස්සිතොදාරසිතාතපත්තෙ පල්ලඞ්කසෙට්ඨෙ රතනුජ්ජලම්හි;

පතිට්ඨපෙත්වාන ජිනස්ස ධාතුං පූජෙසි රාජා රතනාදිකෙහි.

279.

බුද්ධාදිවත්ථුත්තයමෙව රාජා ආපාණකොටිං සරණං උපෙච්ච;

හිත්වා විහිංසං කරුණාධිවාසො ආරාධයී සබ්බජනං ගුණෙහි.

280. ¶

කාරෙසි නානාරතනප්පභාහි සහස්සරංසීං’ව විරොචමානං;

නරාධිපො භත්තිභරානුරූපං සුචිත්තිතං ධාතුනිවෙසනම්පි.

281.

වඩ්ඪෙසි සො ධාතුඝරම්හි ධාතුං අලඞ්කරිත්වා සකලං පුරම්පි;

සෙසෙන පූජාවිධිනා අතිත්තො පූජෙසි රට්ඨං සධනං සභොග්ගං.

282.

ආමන්තයිත්වා ගුහසීවරාජං සම්මානිතං අත්තසමං කරිත්වා;

දානාදිකං පුඤ්ඤමනෙකරූපං සද්ධාධනො සඤ්චිණිරාජසෙට්ඨො.

283.

තතො සො භුපාලො කුමතිජනසංසග්ගමනයං,

නිරාකත්වා මග්ගෙ සුගතවචනුජ්ජොතසුගමෙ;

පධාවන්තො සම්මා සපරහිතසම්පත්තිචතුරො,

පසත්ථං ලොකත්ථං අචරි චරිතාවජ්ජිතජනො.

තතියො පරිච්ඡෙදො.

284. ¶

චරති ධරණි පාලෙ රාජධම්මෙසු තස්මිං,

සමරචතුරසෙනො ඛීරධාරො නරින්දො;

නිජභුජබලලීලා’රාතිදප්පප්පමාථී,

විභවජනිතමානො යුද්ධසජ්ජො’භිගඤ්ඡි.

285.

කරිවරමථ දිස්වා සො ගුහාද්වාරයාතං,

පටිභයරහිතත්තො සීහරාජා’ව රාජා;

නිජනගරසමීපායාතමෙතං නරින්දං,

අමිතබලමමහොඝෙනොත්ථරන්තා’භියායි.

286.

උදිතබහළධූලීපාළිරුද්ධන්තළික්ඛො,

සමදවිවිධයොධාරාවසංරම්භභීමෙ;

නිසිතසරසතාලීවස්සධාරාකරාළෙ,

අජිනි මහති යුද්ධෙ පණ්ඩුකො ඛීරධාරං.

287. ¶

අථ නරපතිසෙට්ඨො සඞ්ගහෙත්වාන රට්ඨං,

නිජ තනුජ වරස්මිං රජ්ජභාරං නිධාය;

සුගත දසන ධාතුං සම්පටිච්ඡාපයිත්වා,

පහිණි ච ගුහසීවං සක්කරිත්වා සරට්ඨං.

288.

සුවිරමවනීපාලො සඤ්ඤමං අජ්ඣුපෙතො,

විවිධ විභව දානායාචකෙ තප්පයිත්වා;

තිදසපුර සමාජං දෙහභෙදා පයාතො,

කුසල ඵලමනප්පං පත්ථිතං පච්චලත්ථ.

289.

නරපති ගුහසීවො තං මුනින්දස්ස ධාතුං,

සකපුරමුපනෙත්වා සාධු සම්මානයන්තො;

සුගති ගමන මග්ගෙ පාණිනො යොජයන්තො,

සුචරිත මභිරූපං සඤ්චිණන්තො විහාසි.

290. ¶

අගණිතමහිමස්සුජ්ජෙ නිරඤ්ඤො තනූජො,

පුරිම වයසි යෙවාරද්ධසද්ධාභියොගො;

දසබල තනුධාතුං පූජිතුං තස්ස රඤ්ඤො,

පුරවර මුපායාතො දන්තනාමො කුමාරො.

291.

ගුණජනිත පසාදං තං කලිඞ්ගාධිනාථං,

නිඛිල ගුණ නිවාසො සො කුමාරො කරිත්වා;

විවිධ මහවිධානං සාධුසම්පාදයන්තො,

අවසි සුගතධාතුං අන්වහං වන්දමානො.

292.

අභවි ච ගුහසීවස්සාවනීසස්ස ධිතා,

විකච කුවලයක්ඛී හංසකන්තාභියාතා;

වදන ජිත සරොජා හාරිධම්මිල්ලභාරා,

කුචභරනමිතඞ්ගි හෙම මාලාභිධානා.

293. ¶

අඛිලගුණනිධානං බන්ධුභාවානුරූපං,

සුවිමලකුලජාතං තං කුමාරං විදිත්වා;

නරපති ගුහසීවො අත්තනො ධීතරං තං,

අදදි සබහුමානං රාජපුත්තස්ස තස්ස.

294.

මනුජපති කුමාරං ධාතුරක්ඛාධිකාරෙ,

පචුරපරිජනං තං සබ්බථා යොජයිත්වා;

ගව මහිස සහස්සාදීහි සම්පීණයිත්වා,

සක විභව සරික්ඛෙ ඉස්සරත්තෙ ඨපෙසි.

295.

සමරභුවි විනට්ඨෙ ඛීරධාරෙ නරින්දෙ,

මලයවනමුපෙතා භාගිනෙය්යා කුමාරා;

පබල මති මහන්තං සංහරිත්වා බලග්ගං,

උපපුරමුපගඤ්ඡුං ධාතුයා ගණ්හනත්ථං.

296.

අථ නගරසමීපෙ තෙ නිවෙසං කරිත්වා,

සවණකටුකමෙතං සාසනං පෙසයිංසු;

සුගතදසනධාතුං දෙහි වා ඛිප්පමම්හං,

යසසිරිජනනිං වා කීළ සඞ්ගාමකෙළිං.

297. ¶

සපදි ධරණිපාලො සාසනං තං සුණිත්වා,

අවදි රහසි වාචං රාජපුත්තස්ස තස්ස;

නහි සති මම දෙහෙ ධාතුමඤ්ඤස්ස දස්සං,

අහමපි යදි ජෙතුං නෙව තෙ සක්කුණෙය්යං.

298.

සුරනර නමිතං තං දන්තධාතුං ගහෙත්වා,

ගහිත දිජවිලාසො සීහළං යාහි දීපං;

ඉති වචනමුදාරං මාතුලස්සාථ සුත්වා,

තමවච ගුහසීවං දන්තනාමො කුමාරො.

299.

තවච මමච කො වා සීහළෙ බන්ධුභූතො,

ජිනවරණසරොජෙ භත්තියුත්තො ච කොවා;

ජලනීධිපරතීරෙ සීහළං ඛුද්දදෙසං,

කථමහමතිනෙස්සං දන්තධාතුං ජිනස්ස.

300. ¶

තමවදි ගුහසීවො භාගිනෙය්යං කුමාරං,

දසබලතනුධාතු සණ්ඨිතා සීහළස්මිං;

භවභයහතිදක්ඛො වත්තතෙ සත්ථුධම්මො,

ගණනපථමතීතා භික්ඛවො චාවසිංසු.

301.

මම ච පියසහායො සො මහාසෙන රාජා,

ජිනචරණසරොජද්වන්දසෙවාභියුත්තො;

සලිලමපි ච ඵුට්ඨං ධාතුයා පත්ථයන්තො,

විවිධරතනජාතං පාභතං පෙසයිත්ථ.

302.

පභවති මනුජින්දො සබ්බදා බුද්ධිමා සො,

සුගතදසනධාතුං පූජිතුං පූජනෙය්යං;

පරිචිතවිසයම්හා විප්පවුත්ථං භවන්තං,

විවිධවිභවදානා සාධු සඞ්ගණ්හිතුඤ්ච.

303. ¶

නිජ දුහිතුපතිං තං ඉත්ථමාරාධයිත්වා,

නරපති ගුහසීවො සඞ්ගහෙත්වාන සෙනං;

රණධරණිමුපෙතො සො කුමාරෙහි සද්ධිං,

මරණපරවසත්තං අජ්ඣගා යුජ්ඣමානො.

304.

අථ නරපති පුත්තො දන්තනාමො සුණිත්වා,

සවණ කටුකමෙතං මාතුලස්සප්පවත්තිං;

ගහිත දිජවිලාසො දන්තධාතුං ගහෙත්වා,

තුරිත තුරිත භූතො සො පුරම්හා පළායි.

305.

සරභස මුපගන්ත්වා දක්ඛිණං චාථ දෙසං,

අවිචලිතසභාවො ඉද්ධියා දෙවතානං;

නදිමතිමහතිං සො උත්තරිත්වාන පුණ්ණං,

නිදහි දසනධාතුං වාලුකාරාසිමජ්ඣෙ.

306.

පුන පුරමුපගන්ත්වා තං ගහීතඤ්ඤවෙසං,

භරියමපි ගහෙත්වා ආගතො තත්ථ ඛිප්පං;

සුගතදසනධාතුං වාලුකාථුපකුච්ඡිං,

ඨපිතමුපචරන්තො අච්ඡි ගුම්බන්තරස්මිං.

307. ¶

සපදි නභසි ථෙරො ගච්ඡමානො පනෙකො,

විවිධකිරණජාලං වාලුකාරාසිථූපා;

අවිරළිතමුදෙන්තං ධාතුයා තාය දිස්වා,

පණමි සුගතධාතුං ඔතරිත්වාන තත්ථ.

308.

මුනිසුතමථ දිස්වා ජම්පතී තෙ පතීතා,

නිජගමනවිධානං සබ්බමාරොචයිංසු;

දසබලතනුජො සො ධාතුරක්ඛා නියුත්තො,

පරහිතනිරතත්තො තෙ උභො අජ්ඣභාසි.

309.

දසබලතනුධාතුං සීහළං නෙථ තුම්හෙ,

අගණිත තනුඛෙදා වීතසාරජ්ජමෙතං;

අපි ච ගමනමග්ගෙ ජාතමත්තෙ විඝාතෙ,

සරථ මමමනෙකොපද්දවච්ඡෙදදක්ඛං.

310. ¶

ඉති සුගතනනූජො ජම්පතීනං කථෙත්වා,

පුන’පි තදනුරූපං දෙසයිත්වාන ධම්මං;

පුථුතරමපනෙත්වා සොකසල්ලඤ්ච ගාළ්හං,

සකවසතිමුපෙතො අන්තලික්ඛෙන ධීරො.

311.

භුජගභවනවාසී නින්නගායාථ තස්සා,

භුජගපති මහිද්ධි පණ්ඩුහාරාභිධානො;

සකපුරපවරම්හා නික්ඛමිත්වා චරන්තො,

සමුපගමි තදා තං ඨානමිච්ඡාවසෙන.

312.

විමලපුලිනථූපා සො සමුග්ගච්ඡමානං,

සසිරුචිරමරීචිජ්ජාලමාලොකයිත්වා;

ඨිතමථ මුනිධාතුං වාලුකාරසිගබ්භෙ,

කිමිදමිති සකඞ්ඛං පෙක්ඛමානො අවෙදි.

313. ¶

සපදි සබහුමානො සො අසන්දිස්සමානො,

රතනමයකරණ්ඩං ධාතුයුත්තං ගිලිත්වා;

විතතපුථුලදෙහො භොගමාලාහි තුඞ්ගං,

කණකසිඛරිරාජං වෙඨයිත්වා සයිත්ථ.

314.

සලිලනිධිසමීපං ජම්පතී ගන්තුකාමා,

පුලිනතලගතං තං දන්තධාතුං අදිස්වා;

නයනසලිලධාරං සොකජාතං කිරන්තා,

සුගතසුතවරං තං තඞ්ඛණෙ’නුස්සරිංසු.

315.

අථ සුගතසුතො සො චින්තිතං සංවිදිත්වා,

අගමි සවිධමෙසං සොකදිනානනානං;

අසුණි ච ජිනධාතුං වාලුකාරාසිමජ්ඣෙ,

නීහිතමපි අදිට්ඨං පූජිතං ජම්පතීහි.

316.

සයිතමථ යතීසො දිබ්බචක්ඛුප්පභාවා,

රතනගිරිනිකුඤ්ජෙ නාගරාජං අපස්සි;

විහගපතිසරීරං මාපයි තම්මුහුත්තෙ,

විතතපුථුලපක්ඛෙන’න්තළික්ඛං ථකෙන්තං.

317. ¶

ජලධිමතිගභීරං තං ද්විධා සො කරිත්වා,

පබලපවනවෙගෙන’ත්තනො පක්ඛජෙන;

සරභස මහිධාවං භීමසංරම්භයොගා,

අභිගමි භුජගින්දං මෙරුපාදෙ නිපන්නං.

318.

ජහිතභුජගවෙසො තඞ්ඛණෙ සො ඵණින්දො,

පටිභයචකිතත්තො සංඛිපිත්වාන භොගෙ;

සරභස මුපගන්ත්වා තස්ස පාදෙ නමිත්වා,

විනයමධුරමිත්ථං තං මුනීසං අවොච.

319.

සකලජනහිතත්ථං එව ජායන්ති බුද්ධා,

භවති ජනහිතත්ථං ධාතුමත්තස්ස පූජා;

අහමපි ජිනධාතුං පූජයිත්වා මහග්ඝං,

කුසලඵලමනප්පං සඤ්චිණිස්සං’ති ගණ්හිං.

320. ¶

අථ මනුජගණානං සච්චබොධාරහානං,

වසතිභවනමෙසා නීය්යතෙ සීහළං තං;

මුනිවරතනුධාතුං තෙන දෙහීති වුත්තො,

භුජගපති කරණ්ඩං ධාතුගබ්භං අදජ්ජි.

321.

විහගපතිතනුං තං සංහරිත්වාන ථෙරො,

ජලචරසතභීමා අණ්ණවා උප්පතිත්වා;

සකලපථවිචක්කෙ රජ්ජලක්ඛිං’ව ධාතුං,

නරපතිතනුජානං ජම්පතීනං අදාසි.

322.

ඉති කතබහුකාරෙ සංයමින්දෙ පයාතෙ,

සුගතදසනධාතුං මුද්ධනා උබ්බහන්තා;

මහති විපිනදෙවාදීහි මග්ගෙ පයුත්තෙ,

විවිධමහවිධානෙ තෙ තතො නික්ඛමිංසු.

323. ¶

මුදුසුරභීසමීරො කණ්ටකාදිව්යපෙතො,

විමලපුලිනහාරී ආසී සබ්බත්ථ මග්ගො;

අයනමුපගතෙ තෙ දන්තධාතුප්පභාවා,

නිගමනගරවාසී සාධු සම්මානයිංසු.

324.

කුසුමසුරභිචුණ්ණාකිණ්ණහත්ථාහි නිච්චා,

සකුතුකමනුයාතා කානනෙ දෙවතාහී;

අචලගහණදුග්ගං ඛෙපයිත්වාන මග්ගං,

අගමුමතුරිතා තෙ පට්ටනං තාමලිත්තිං.

325.

අචලපදරබද්ධං සුට්ඨිතොදාරකූපං,

උදිතපුථුලකාරං දක්ඛනීයාමකඤ්ච;

සයමභිමතලඞ්කාගාමිනිං නාවමෙතෙ,

සපදි සමුපරූළ්හං අද්දසුං වාණිජෙහි.

326. ¶

අථ දිජපවරා තෙ සීහළං ගන්තුමිච්ඡං,

සරභස මුපගන්ත්වා නාවිකස්සාවදිංසු;

සුතිසුඛවචසා සො සාධුවුත්තෙන චෙසං,

පමුදිතහදයො තෙ නාවමාරොපයිත්ථ.

327.

ජලනිධිමභිරූළ්හෙස්වෙසු ආදාය ධාතුං,

සමභවුමුපසන්නා ලොලකල්ලොලමාලා;

සමසුරභිමනුඤ්ඤො උත්තරො වායි වාතො,

විමලරුචිරසොභා සබ්බථා’සුං දිසා’පි.

328.

නභසි අසිතසොභෙ වෙනතෙය්යො’ව නාවා,

පබලපවනවෙගා සත්තතං ධාවමානා;

නයනවිසයභාවාතීතතීරාචලාදිං,

පවිසි ජලධිමජ්ඣං ඵෙණපුප්ඵාභිකිණ්ණං.

329. ¶

අථ අභවි සමුද්දො භීමසංවට්ටවාතා,

භීහතසිඛරිකූටාකාරවීචිප්පබන්ධො;

සවනභිදුරඝොරාරාවරුන්ධන්තලික්ඛො,

භයචකිතමනුස්සක්කන්දිතො සබ්බරත්තිං.

330.

උදයසිඛරිසීසං නූතනාදිච්චබිම්බෙ,

උපගතවති තස්සා රත්තියා අච්චයම්හි;

සලිලනිධිජලං තං සන්තකල්ලොලමාලං,

අසිතමණිවිචිත්තං කොට්ටිමං’වාවභාසි.

331.

අථ විතතඵණාලී භිංසනා කෙචි නාගා,

සුරභිකුසුමහත්ථා කෙචි දිබ්බත්තභාවා;

රුචිරමණිපදීපෙ කෙචි සන්ධාරයන්තා,

නිජසිරසි කරොන්තා කෙචි කණ්ඩුප්පලානී.

332. ¶

ඵුටකුමුදකලාපෙ ජත්තුනෙකෙ වහන්තා,

කණකකලසමාලා උක්ඛිපත්තා ච කෙචි;

පවනචලිතකෙතුග්ගාහකා කෙචි එකෙ,

රුචිර කණක චුණ්ණාපුණ්ණචඞ්ගොටහත්ථා.

333.

සලළිතරමණියං කෙචි නච්චං කරොන්තා,

සලයමධුරගීතං ගායමානා’ව කෙචි;

පචුරතුරියභණ්ඩෙ ආහනන්තා’ව එකෙ,

මුනිවරතනුධාතුං පූජිතුං උට්ඨහිංසු.

334.

රුචිරකචකලාපා රාජකඤ්ඤාය තස්සා,

මුනිවරදසනං තං නිග්ගතෙවින්දුලෙඛා;

උජුරජතසලාකා සන්නිභෙ මුඤ්චි රංසී.

335. ¶

අතුලිතමනුභාවං ධාතුයා පෙක්ඛතං තං,

පමුදිතහදයානං තඞ්ඛණෙ පන්නගානං;

පටිරවහරිතානං සාධුවාදාදිකානං,

ගගනමපරියන්තං’වාසි විත්ථාරිතානං.

336.

පවිසි සුගත දාඨාධාතු සා මොළිගබ්භං,

පුන ගගනතලම්හා ඔතරිත්වාන තස්සා;

ඵණධරනිවහා තෙ තං තරිං වාරයිත්වා,

මහමකරුමුදාරං සත්තරත්තින්දිවංහි.

337.

අචලමිව විමානං අන්තලික්ඛම්හි නාවං,

ගතිවිරහිතමම්හොරාසිමජ්ඣම්හි දිස්වා;

භයවිලුලිතචිත්තා ජම්පතී තෙ සමග්ගා,

දසබලතනුජං තං ඉද්ධිමන්තං සරිංසු.

338.

සපදි මුනිසුතො සො චිත්තමෙසං විදිත්වා,

නභසි ජලධරාලී මද්දමානො’භිගන්ත්වා;

විහගපතිසරීරං මාපයිත්වා මහන්තං,

භයචකිතභුජඞ්ගෙ තෙ පළාපෙසි ඛිප්පං.

339. ¶

ඉත්ථං බුද්ධිසුතෙ භුජඞ්ගජනිතං භීතිං සමෙත්වා ගතෙ,

සා නාවා පවනා පකම්පිතධජා තුඞ්ගං තරඞ්ගාවලිං;

භීන්දන්තී ගතිවෙගසා පුථුතරං මෙඝාවලීසන්නිභං,

ලඞ්කාපට්ටනමොතරිත්ථ සහසා ථෙරස්ස තස්සිද්ධියා.

චතුත්ථො පරිච්ඡෙදො.

340.

සංවච්ඡරම්හි නවමම්හි මහාදිසෙන,

පුත්තස්ස කිත්තිසිරිමෙඝනරාධිපස්ස;

තෙ ජම්පතී තමථ පට්ටනමොතරිත්වා,

දෙවාලයෙ පටිවසිංසු මනොභිරාමෙ.

341. ¶

දිස්වාන තෙ ද්විජවරො පථිකෙ නිසායං,

සන්තප්පයිත්ථ මධුරාසනපානකෙහි;

රත්තික්ඛයෙ ච අනුරාධපුරස්ස මග්ගං,

ඡායාපතීනමථ සො අභිවෙදයිත්ථ.

342.

ආදාය තෙ දසනධාතුවරං ජිනස්ස,

සම්මානිතා ද්විජවරෙන’ථ පට්ටනම්හා;

නික්ඛම්ම දූරතරමග්ගමතික්කමිත්වා,

පද්වාරගාමමනුරාධපුරස්ස’ගඤ්ඡුං.

343.

යං ධම්මිකං නරවරං අභිතක්කයිත්වා,

ජායාපතී විසයමෙතමුපාගමිංසු;

තං ව්යාධිනා සමුදිතෙන මහාදිසෙන,

ලඞ්කිස්සරංසුචිරකාලකතං සුණිංසු.

344.

සොකෙන තෙ සිඛරිනෙව සමුග්ගතෙන,

අජ්ඣොත්ථටා බහුතරං විලපීංසු මුළ්හා;

කායිංසු තෙසමථ මුච්ඡිතමානසානං,

සබ්බා දිසා ච විදිසා ච ඝනන්ධකාරා

345. ¶

සුත්වාන කිත්තිසිරිමෙඝනරාධිපස්ස,

රජ්ජෙඨිතස්ස රතනත්තයමාමකත්තං;

වස්සෙන නිබ්බුතමහාදහනා’ව කච්ඡා,

තෙ ජම්පතී සමභවුං හතසොකතාපා.

346.

සුත්වාන මෙඝගිරිනාමමහාවිහාරෙ,

භික්ඛුස්ස කස්සචි නරාධිපවල්ලභත්තං;

තස්ස’න්තිකං සමුපගම්ම කතාතිථෙය්යා,

ධාතුප්පවත්තිමවදිංසු උභො සමෙච්ච.

347.

සුත්වාන සො මුනිවරො දසනප්පවත්තිං,

හට්ඨො යථාමතරසෙන’හිසිත්තගත්තො;

ගෙහෙ සකෙ සපදි පට්ටවිතානකෙහි,

වඩ්ඪෙසි ධාතුමමලං සමලඞ්කතම්හි.

348. ¶

තෙසඤ්ච ජානිපතිකානමුභින්නමෙසො,

කත්වාන සඞ්ගහමුළාරතරං යථිච්ඡං;

වුත්තන්තමෙතමභිවෙදයිතුං පසත්ථං,

ලඞ්කාධිපස්ස සවිධං පහිණිත්ථ භික්ඛුං.

349.

රාජා වසන්තසමයෙ සහ කාමිනීහි,

උය්යානකෙළිසුඛ මෙකදිනෙ’නුභොන්තො;

ආගච්ඡමානමථ තත්ථ සුදුරතො’ච,

තං විප්පසන්නමුඛවණ්ණමපස්සි භික්ඛුං.

350.

සො සංයමි සමුපගම්ම නරාධිපං තං,

වුත්තන්තමෙතමභිවෙදයි තුට්ඨචිත්තො;

සුත්වාන තං පරමපීතිභරං වහන්තො,

සම්පත්තචක්කරතනො’ව අහොසි රාජා.

351. ¶

ලඞ්කිස්සරො ද්විජවරා ජිනදන්තධාතු,

මාදාය ජානිපතයො උභයෙ සමෙච්ච;

එස්සන්ති ලඞ්කමචිරෙන ඉතීරිතං තං,

නෙමිත්තිකස්ස වචනඤ්ච තථං අමඤ්ඤි.

352.

රාජා තතො මහතියා පරිසාය සද්ධිං,

තස්සානුරාධනගරස්ස පුරුත්තරාය;

ආසාය තං සපදි මෙඝගිරිං විහාරං,

සද්ධො අගඤ්ඡි පදසා’ව පසන්නචිත්තො.

353.

දිස්වා තතො සුගතධාතුමලබ්භනෙය්යං,

ආනන්දජස්සුනිවහෙහි ච තාරහාරං;

සිඤ්චං විධාය පණිධිං බහුමානපුබ්බං,

රොමඤ්චකඤ්චුකධරො ඉති චින්තයිත්ථ.

354. ¶

සො’හං අනෙකරතනුජ්ජලමොළිධාරිං,

පූජෙය්යමජ්ජ යදි දුච්චජමුත්තමඞ්ගං;

ලොකත්තයෙකසරණස්ස තථාගතස්ස,

නො ධාතුයා මහමනුච්ඡවිකං කරෙය්යං.

355.

එතං පහූතරතනං සධනං සභොග්ගං,

සම්පූජයං අපි ධරාවලයං අසෙසං;

පූජං කරොමි තදනුච්ඡවිකං අහං’ති,

චින්තෙය්ය කොහි භුවනෙසු අමූළ්හතිත්තො.

356.

ලඞ්කාධිපච්චමිදමප්පතරං මමාසි,

බුද්ධො ගුණෙහි විවිධෙහි පමාණ සුඤ්ඤො;

සො’හං පරිත්තවිභවො තිභවෙකනාථං,

තං තාදිසං දසබලං කථමච්චයිස්සං.

357. ¶

ඉත්ථං පුනප්පුන තදෙව විචින්තයන්තො,

ආපජ්ජි සො ධිතියුතො’පි විසඤ්ඤිභාවං;

සංවීජිතො සපදි චාමරමාරුතෙන,

ඛින්නෙන සෙවකජනෙන අලත්ථ සඤ්ඤං.

358.

ථොකම්පි බීජමථ වා අභිරොපයන්තා,

මෙධාවිනො මහතියා’පි මසුන්ධරාය;

කාලෙන පත්ත තව පුප්ඵඵලදිකානි,

වින්දන්ති පත්ථිතඵලානි අනප්පකානි.

359.

එවං ගුණෙහි විවිධෙහි’පි අප්පමෙය්ය,

ධම්මිස්සරම්හි මහමප්පතරම්පි කත්වා;

කාලච්චයෙන පරිණාම විසෙසරම්මං,

සග්ගාපවග්ගසුඛමප්පටිමං ලභිස්සං.

360. ¶

ඉත්ථං විචින්තිය පමොදභරාතිරෙක,

සම්පුණ්ණචන්දිමසරික්ඛමුඛො නරින්දො;

සබ්බඤ්ඤුනො දසනධාතුවරස්ස තස්ස,

පූජෙසි සබ්බමපි සීහළදීපමෙතං.

361.

භික්ඛූ’පි තෙපිටක ජාතකභාණකාදි,

තක්කගමාදි කුසලා අපි බුද්ධිමන්තො;

වත්ථුත්තයෙකසරණා අපි පොරවග්ගා,

කොතුහලා සපදි සන්නිපතිංසු තත්ථ.

362.

රාජා තතො මහතිය පරිසාය මජ්ඣෙ,

ඉච්චබ්රුවී මුනිවරො හි සුසුක්කදාඨො;

දාඨා ජිනස්ස යදි ඔසධිතාරකා’ව,

සෙතා භවෙය්ය කිමයං මලිනාවභාසා.

363. ¶

තස්මිං ඛණෙ දසනධාතු මුනිස්සරස්ස,

පක්ඛෙ පසාරිය දුවෙ විය රාජහංසී;

විත්ථාරිතං’සුනි වහා ගගනඞ්ගනම්හි,

ආවට්ටතො ඡවි ජවෙන මුහුත්තමත්තං.

364.

පච්චග්ඝමත්ථරණකං සිතමත්ථරිත්වා,

භද්දාසනම්හි විනිධාය මුනින්දධාතුං;

තං ජාතිපුප්ඵනිකරෙන ථකෙසි රාජා,

වස්සච්චයම්බුධරකූටසමප්පභෙන.

365.

උග්ගම්ම ඛිප්පමථ ධාතු මුනිස්සරස්ස,

සා පුප්ඵරාසිසිඛරම්හි පතිට්ඨහිත්වා;

රංසීහි දුද්ධධවලෙහි විරොචමානා,

සම්පස්සතං අනිමිසෙ නයනෙ අකාසි.

366. ¶

තං ධාතුමාසනගතම්හි පතිට්ඨපෙත්වා,

ඛීරොදඑණෙපටලප්පටිමෙ දුකුළෙ;

ඡාදෙසි සාටකසතෙහි මහාරහෙහි,

භිය්යො’පි සො උපපරික්ඛිතුකාමතාය.

367.

අබ්භුග්ගතා සපදි වත්ථසතානි භෙත්වා,

සෙතම්බුදොදරවිනිග්ගතචන්දිමා’ව;

ඨත්වාන සා උපරි තෙසමභාසයිත්ථ,

රංසීහි කුන්දවිසදෙහි දිසා සමන්තා

368.

තස්මිං ඛණෙ වසුමතී සහ භූධරෙහි,

ගජ්ජිත්ථ සාධුවචනං’ව සමුග්ගිරන්තී;

තං අබ්භූතං විය සමෙක්ඛිතුමම්බුරාසි,

සො නිච්චලො අභවි සන්තතරඞ්ගබාහු.

369. ¶

මත්තෙභකම්පිතසුපුපඵිතසාලතො’ව,

භස්සිංසු දිබ්බකුසුමානි’පි අන්තළික්ඛා;

නච්චෙසු චාතුරියයමච්ඡරියං ජනස්ස,

සන්දස්සයිංසු ගගනෙ සුරසුන්දරී’පි.

370.

ආනන්දසඤ්ජනිතතාරරවාභිරාමං,

ගායිංසු ගීතමමතාසනගායකා’පි;

මුඤ්චිංසු දිබ්බතුරියානි’පි වාදිතානි,

ගම්භීරමුච්චමධුරං ද්විගුණං නිනාදං.

371.

සංසිබ්බිතං රජතරජ්ජුසතානුකාරී,

ධාරාසතෙහි වසුධම්බරමම්බුදෙන;

සබ්බා දිසා ජලදකුටමහගඝියෙසු,

දිත්තාචිරජ්ජුතිපදීපසතාවභාසා.

372. ¶

ආධුයමාන මලයාවල කානනන්තො,

සමථුල්ල පුප්ඵජ පරාගහරාභිහාරි;

සෙදොද බින්දුගණ සංහරණප්පවීණො,

මන්දං අවාසි සිසිරො අපි ගන්ධවාහො.

373.

රාජා තමබ්භුතමවෙක්ඛිය පාටිහීරං,

ලොකුස්සවං බහුතරඤ්ච අදිට්ඨපුබ්බං;

චිප්ඵාරිතක්ඛියුගලො පරමප්පමොදා,

පූජං කරිත්ථ මහතිං රතනාදිකෙහි.

374.

සො ධාතුමත්තසිරසා’ථ සමුබ්බහන්තො,

ඨත්වා සමුස්සිත සිතාතපවාරණම්හි;

චිත්තත්ථරෙ රථවරෙ සිතවාජියුත්තෙ,

ලක්ඛිනිධානනුරාධපුරං පවෙක්ඛි.

375. ¶

දෙවින්ද මන්දිර සමෙ සමලඞ්කතම්හි,

රාජා සකම්හි භවනෙ අතුලානුභාවො;

සීහාසනෙ පටික කොජව සන්ථතම්හි,

ධාතුං ඨපෙසි මුනිනො සසිතාතපත්තෙ.

376.

අන්තො’ව භුමිපති ධාතුඝරං මහග්ඝං,

කත්වාන තත්ථ විනිධාය මුනින්දධාතුං;

සම්පූජයිත්ථ විවිධෙහි උපායනෙහි,

රත්තීන්දිවං තිදිවමොක්ඛ සුඛාභිකඞ්ඛී.

377.

තෙසඤ්ච ජානිපතිකානමුභින්නමෙව,

තුට්ඨො බහූනි රතනාභරණාදිකානි;

ගාමෙච ඉස්සරකුලෙක නීවාසභුතෙ,

දත්වාන සඞ්ගහමකාසි තිසීහළින්දො.

378. ¶

සඞ්ගම්ම ජානපද නෙගම නාගරාදී,

උක්කණ්ඨිතා සුගතධාතුමපස්සමානා;

ලොකුත්තමස්ස චරිතානි අභිත්ථවන්තා,

උග්ඝොසයිංසු ධරණීපතිසන්නිධානි;

ධම්මිස්සරො සකලලොකහිතාය ලොකෙ,

ජායිත්ථ සබ්බජනතාහිතමාචරිත්ථ;

විත්ථාරිතා බහුජනස්ස හිතාය ධාතු,

ඉච්ඡාම ධාතුමභිපූජයිතුං මයම්පි.

380.

සො සන්නිපාතිය මහීපති භික්ඛුසඞ්ඝ,

මාරාමවාසිමනුරාධපුරොපකණ්ඨෙ;

අජ්ඣාසයං තමභිවෙදයි සත්ථුධාතු,

පූජාය සන්නිපතිතස්ස මහාජනස්ස.

381. ¶

ථෙරො තහිං මහති භික්ඛුගණෙ පනෙකො,

මෙධාබලෙන අසමො කරුණාධිවාසො;

එවං තිසීහළපතිස්ස මහාමතිස්ස,

ලොකත්ථචාරචතුරස්ස නිවෙදයිත්ථ.

382.

යො ආචරෙය්ය අනුජීවිජනස්ස අත්ථං,

එසො භවෙ’නුචරිතො මහතං සභාවො;

ධාතුං වසන්තසමයෙ බහි නීහරිත්වා,

දස්සෙහි පුඤ්ඤමභිපත්ථයතං ජනානං.

383.

සුත්වාන සංයමිවරස්ස සුභාසිතානි,

පුච්ඡිත්ථ සො නරවරො පුන භික්ඛුසඞ්ඝං;

ධාතුං නමස්සිතුමනෙන මහාජනෙන,

ඨානං කිමෙත්ථ රමණීයතරං සියා’ති.

384. ¶

සබ්බෙ’පි තෙ අථ නිකාය නිවාසි භික්ඛූ,

ඨානං සකං සකම වණ්ණයුමාදරෙන;

අඤ්ඤොඤ්ඤභින්නවචනෙසු ච තෙසු රාජා,

නෙවාභිනන්දි න පටික්ඛිපි කිඤ්චිවාක්යං.

385.

මජ්ඣත්තතානුගතමානසතාය කින්තු,

රාජා අවො ච පුන භික්ඛුගණස්ස මජ්ඣෙ;

අත්තානුරූපමයමෙව මුනින්දධාතු,

ඨානං ඛණෙන සයමෙව ගමිස්සතීති.

386.

රාජා තතො භවනමෙව සකං උපෙච්ච,

ධාතුප්පණාමමභිපත්ථයතං ජනානං;

ඛිප්පංමුඛම්බුජවනානී විකාසයන්තො,

සජ්ජෙතුමාහ නගරඤ්ච විහාරමග්ගං.

387.

සම්මජ්ජිතා සලිල සෙවන සන්තධූලී,

රච්ඡා තදා’සි පුලිනත්ථරණාභිරාමා;

උස්සාපිතානි කණකාදිවිචිත්තිතානි,

ව්යග්ඝාදි රූපඛචිතානි ච තොරණානි.

388. ¶

ඡායා නිවාරිත විරොචන රංසිතාපා,

නච්චං’ව දස්සයති වාතධූතා ධජාලි;

වීථි වසන්තවනරාජි සමානවණ්ණා,

ජාතා සුජාතකදලීතරුමාලිකාහි.

389.

සංසූචයන්ති ච සතං නවපුණ්ණකුම්භා,

සග්ගාපවග්ගසුඛමිච්ඡිතමිජ්ඣතීති;

කප්පුරසාරතගරාගරුසම්භවෙහි,

ධූපෙහි දුද්දිනමථො සුදිනං අහොසි.

390.

ඔලම්බමානසිතමුත්තකජාලකානි,

සජ්ජාපිතානි විවිධානි ච මණ්ඩපානි;

සම්පාදිතානි ච තහිං කුසුමගඝිකානි,

ආමොද ලුද්ධ මධුපාවලි කුජිතානි.

391. ¶

ගච්ඡිංසු කෙචි ගහිතුස්සව වෙසසොභා,

එකෙ සමුග්ගපරිපුරිතපුප්ඵහත්ථා;

අඤ්ඤෙ ජනා සුරභිචුණ්ණභරං වහන්තා,

තත්ථෙතරෙ ධතවිචිත්තමහාතපත්තා.

392.

ලඞ්කිස්සරො’ථ සසිපණ්ඩරවාජියුත්තෙ,

උජ්ජොතිතෙ රථවරෙ රතනප්පභාහි;

ධාතුං තිලොකතිලකස්ස පතිට්ඨපෙත්වා,

එතං අවොච වචනං පණිපාතපුබ්බං.

393.

සම්බොධියා ඉව මුනිස්සර බොධිමණ්ඩං,

ගණ්ඩම්බරුක්ඛමිව තිත්ථියමද්දනාය;

ධම්මඤ්ච සංවිභජිතුං මිගදායමජ්ජ,

පූජානුරූපමුපගච්ඡ සයං පදෙසං.

394. ¶

රාජා තතො සමුචිතාචරණෙසු දක්ඛො,

විස්සජ්ජි ඵුස්සරථමට්ඨිතසාරථිං තං;

පච්ඡා සයං මහතියා පරිසාය සද්ධිං,

පූජාවිසෙසමසමං අගමා කරොන්තො.

395.

උක්කුට්ඨිනාදවිසරෙන මහාජනස්ස,

හෙසාරවෙන විසටෙන තුරඞ්ගමානං;

භෙරීරවෙන මහතා කරි ගජ්ජිතෙන,

උද්දාමසාගර සමං නගරං අහොසි.

396.

ආමොදිතා උභයවීථිගතා කුලිත්ථි,

වාතායනෙහි කනකාභරණෙ ඛිපිංසු;

සබ්බත්ථකං කුසුමවස්සමවස්සයිංසු,

චෙලානිචෙව භමයිංසුනිජුත්තමඞ්ගෙ.

397. ¶

පාචීනගොපුරසමීපමුපාගතම්හි,

තස්මිං රථෙ ජලධිපිට්ඨිගතෙ’ව පොතෙ;

තුට්ඨා තහිං යතිගණා මනුජා ච සබ්බෙ,

සම්පුජයිංසු විවිධෙහි උපායනෙහි.

398.

කත්වා පදක්ඛිණමථො පුරමුත්තරෙන,

ද්වාරෙන සො රථවරො බහි නික්ඛමිත්වා;

ඨානෙ මහින්දමිනුධම්මකථාපවිත්තෙ,

අට්ඨාසි තිත්ථගමිතා ඉව භණ්ඩනාවා.

399.

ඨානෙ තහිං දසනධාතුවරං ජිනස්ස,

ලඞ්කිස්සරො රතනවිත්තකරණ්ඩගබ්භා;

සඤ්ඣාඝනා ඉව විධුං බහිනීහරිත්වා,

දස්සෙසි ජානපද නෙගම නාගරානං.

400. ¶

තස්මිං ජනෙ සපදි ආභරණාදිවස්ස,

මච්චන්තපීතිභරිතෙ අභිවස්සයන්තෙ;

සානන්දිවන්දිජනමඞ්ගලගීතකෙහි,

සම්පාදිතෙසු මුඛරෙසු දිසාමුඛෙසු.

401.

හත්ථාරවින්දනිවහෙසු මහාජනස්ස,

චන්දොදයෙ’ච මුකුලත්තනමාගතෙසු;

බ්රහ්මාමරාදිජනිතාමිත සාධුවාදෙ,

තාරාපථම්හි භුවනොදර මොත්ථරන්තෙ.

402.

සාදන්තධාතු සසිඛණ්ඩ සමානවණ්ණා,

රංසීහි කුන්ද නවචන්දන පණ්ඩරෙහි;

පාසාද ගොපුර සිලුච්චය පාදපාදිං,

නිද්ධොත රූපියමයං’ව අකා ඛණෙන.

403.

තං පාටිහාරිය මචින්තිය මච්චුළාරං,

දිස්වාන කෙ තහීමහෙසු මහට්ඨලොමා;

කෙවා’නයුං සකසකාභරණානි ගෙහං,

කෙවා න අත්තපටිලාභමවණ්ණයිංසු.

404. ¶

කෙ නොජහිංසු සකදිට්ඨිමලානුබද්ධං,

කෙ වා න බුද්ධමහිමං අභිපත්ථයිංසු;

කෙ නාම මච්ඡරියපාසවසා අහෙසුං,

වත්ථුත්තයඤ්ච සරණං නගමිංසු කෙවා.

405.

ලඞ්කිස්සරො’පි නවලක්ඛ පරිබ්බයෙන,

සබ්බඤ්ඤුධාතුමතුලං අභිපූජයිත්වා;

තං දන්තධාතුභවනං පුන වඩ්ඪයිත්වා,

අන්තෙපුරම්හි පටිවාසරමච්චයිත්ථ.

406.

ධාතුං විහාරමහයුත්තරමෙව නෙත්වා,

පූජං විධාතුමනුවච්ඡරමෙවරූපං;

රාජා’ථ කිත්තිසිරිමෙඝසමව්හයො සො,

වාරිත්තලෙඛ මභිලෙඛයි සච්චසන්ධො.

407. ¶

වාරිත්තමෙතමිතරෙ’පි පවත්තයන්තා,

තෙ බුද්ධදාසපමුඛා වසුධාධිනාථා;

සද්ධාදයාධිකගුණාභරණාභිරාමා,

තං සක්කරිංසු බහුධා ජිනදන්තධාතුං.

408.

සත්ථාරා සම්භතත්ථං පුරිමතරභවෙ සම්පජානං පජානං,

සම්බොධිං තස්ස සබ්බාසවවිගමකරිං සද්දහන්තො’දහන්තො;

සොතං තස්ස’ග්ගධම්මෙ නිපුණමති සතං සඞ්ගමෙසඞ්ගමෙසං,

නිබ්බාණං සන්තමිච්ඡෙ තිභවභයපරිච්චාගහෙතුං ගහෙතුං.

පඤ්චමො පරිච්ඡෙදො.

409. ¶

යො චන්දගොමි රචිතෙවරසද්දසත්ථෙ,

ටීකං පසත්ථමකරිත්ථ ච පඤ්චිකාය;

බුද්ධප්පභාවජන නිංච අකා සමන්ත,

පාසාදිකාය විනයට්ඨකථාය ටීකං.

410.

අඞ්ගුත්තරාගමවරට්ඨකථාය ටීකං,

සම්මොභවිබ්භම විඝාතකරිං අකාසි;

අත්ථාය සංයමිගණස්ස පධානිකස්ස,

ගන්ථං අකා විනයසඞ්ගහනාමධෙය්යං.

411.

සන්තින්ද්රියස්සපටිපත්ති පරායණස්ස,

සල්ලෙඛ වුත්ති නිරතස්ස සමාහිතස්ස;

අප්පිච්ඡතාදි ගුණයොග විභුසනස්ස,

සම්බුද්ධසාසනමහොදයකාරණස්ස.

412. ¶

සබ්බෙසුආචරියතං පරමං ගතස්ස,

සත්ථෙසු සබ්බසමයන්තර කොවිදස්ස;

සිස්සෙනසාරිතනුජස්ස මහාදිසාමි.

413.

සුද්ධන්වයෙන කරුණාදිගුණොදයෙන,

තක්කාගමාදි කුසලෙන විසාරදෙන;

සබ්බත්ථ පත්ථට සුධාකරරංසිජාල,

සඞ්කාසකිත්තිවිසරෙන පරික්ඛකෙන.

414. ¶

සද්ධාධනෙන සඛිලෙන ච ධම්මකිත්ති,

නාමෙන රාජගරුනා චරියෙන එසො;

සොතුප්පසාදජනනො ජිනදන්තධාතු,

වංසො කතො නිඛිලදස්සිපභාවදීපො.

415.

ධම්මො පවත්තතු චිරාය මුනිස්සරස්ස,

ධම්මෙ ඨිතා වසුමතීපතයො භවන්තු;

කාලෙ පවස්සතු ඝනො නිඛිලා පජා’පි,

අඤ්ඤොඤ්ඤමෙත්තිපටිලාභසුඛං ලභන්තු.