📜
ජිනචරිතය ¶
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
උත්තමං උත්තමඞ්ගෙන නමස්සිත්වා මහෙසිනො;
නිබ්බාණමධුදං පාදපඞ්කජං සජ්ජනාලිනං.
මහාමොහතමං ලොකෙ ධංසෙන්තං ධම්මභාකරං;
පාතුභූතං මහාතෙජං ධම්මරාජොදයාචලෙ.
ජන්තුචිත්තසරෙ ජාතං පසාදකුමුදං සදා;
බොධෙන්තං සඞ්ඝවන්දඤ්ච සිලොරුකිරණුජ්ජලං.
තහිං, තහිං සුවිත්ථිණ්ණං ජිනස්ස චරිතං හිතං;
පවක්ඛාමි සමාසෙන සදා’නුස්සරණත්ථිකො.
පණිතං තං සරන්තානං දුල්ලභම්පි සිවංපදං;
අදුල්ලභං භවෙ භොගපටිලාභම්හි කා කථා?
තස්මා තං භඤ්ඤමානං මෙ චිත්තවුත්තපදක්කමං;
සුන්දරං මධුරං සුද්ධං සොතුසොතරසායනං.
සොතහත්ථපුටා සම්මා ගහෙත්වාන නිරන්තරං;
අජරාමරමි’ච්ඡන්තා සාධවො පරිභුඤ්ජථ.
කප්පසතසහස්සස්ස චතුන්නං චා’පි මත්ථකෙ;
අසඞ්ඛෙය්යානමා’වාසං සබ්බදා පුඤ්ඤකාමිනං.
9. ¶
නානාරතනසම්පන්නං නානාජනසමාකුලං;
විචිත්තාපණ සංකිණ්ණං තොරණ ග්ඝික භූසිතං.
යුත්තං දසහි සද්දෙහි දෙවින්දපුරසන්නිභං;
පුරං අමරසඞ්ඛාතං අහොසී රුචිරං වරං.
තහිං බ්රාහ්මන්වයෙ ජාතො සබ්බලොකාභිපූජිතො;
මහාදයො මහාපඤ්ඤො අභිරූපො මනොරමො.
සුමෙධො නාම නාමෙන වෙදසාගරපාරගූ;
කුමාරො’සි ගරූනං සො අවසානෙ ජිනංකුරො.
රාසිවඩ්ඪකමච්චෙන දස්සිතං අමිතං ධනං;
අනෙකසතගබ්භෙසු නිචිතං තං උදික්ඛිය.
ධනසන්නිචයං කත්වා අහො මය්හං පිතාදයො;
ගතා මාසකමෙ’කම්පි නෙවා’දාය දිවං ඉති.
සංවෙගමු’පයාතො’වචීමන්තෙසී’ති ගුණාකරො;
ධනසාරං ඉහං ගය්හ ගන්තුං යුත්තන්ති මෙ පන.
රහොගතො නිසීදිත්වා සුන්දරෙ නිජමන්දිරෙ;
දෙහෙ දොසො උදික්ඛන්තො ඔවදන්තො’පි අත්තනො.
භෙදනං තනුනොදුක්ඛං දුක්ඛො තස්සො’දයො’පි ච;
ජාතිධම්මො ජරාධම්මො ව්යාධිධම්මො අහං ඉති.
එවමා’දීහි දෙහස්මිං දිස්වා දොසෙ අනෙකධා;
පුරෙ භෙරිං චරාපෙත්වා ආරොචෙත්වාන රාජිනො.
භෙරිනාදසුගන්ධෙන යාචකාලිසමාගතෙ;
දානකිඤ්ජක්ඛඔඝෙන සත්තාහං පීනයී තතො.
දානග්ගහිමබින්දූනං නිපාතෙනා’පි ධංසනං;
අයාතං තං විලොකෙත්වා රතනම්බුජකානනං.
රුදතො ඤාතිසඞ්ඝස්ස ජලිතානලකානනා;
ගජින්දො විය ගෙහම්හා නික්ඛමිත්වා මනොරමා.
22. ¶
මහන්තං සො මහාවීරො උපගඤ්ඡි හිමාලයං;
හරිචන්දනකප්පූරාගරුගන්ධෙහි වාසිතං.
සුඵල්ලචම්පකාසොකපාටලීතිලකෙහි ච;
පූගපුන්නාගනාගාදිපාදපෙහි ච මණ්ඩිතං.
සීහව්යග්ඝතරච්ඡෙහි ඉභදීපිකපීහි ච;
තුරඞ්ගමාදිනෙකෙහි මිගෙහි ච සමාකුලං.
සාළිකාරවිහංසෙහි හංසකොඤ්චසුවෙහි ච;
කපොතකරවීකාදිසකුන්තෙහි ච කූජිතං.
යක්ඛරක්ඛසගන්ධබ්බදෙවදානවකෙහි ච;
සිද්ධවිජ්ජාධරාදීහි භූතෙහි ච නිසෙවිතං.
මනොසීලින්දනීලොරුචාරුපබ්බතපන්තිහි;
සජ්ඣුහෙමාදිනෙකෙහි භූධරෙහි ච භාසුරං.
සුවණ්ණමණිසොපානනෙකතිත්ථසරෙහි ච;
සොභිතං තත්ථ කීළන්තනෙකදෙවඞ්ගනාහි ච.
සීතසීකරසඤ්ඡන්නනිජ්ඣරානං සතෙහි ච;
කිණ්ණරොරගරඞ්ගෙහි රම්මෙහි විරාජිතං.
සිඛණ්ඩිසණ්ඩනච්චෙහි ලතානං මණ්ඩපෙහි ච;
සෙතවාලුකසඤ්ඡන්නමාලකෙහි ච මණ්ඩිතං.
සුවණ්ණමණිමුත්තාදි අනෙකරතනාකරං;
ඉච්ඡන්තානං ජනාලීනං පුඤ්ඤකිඤ්ජක්ඛමා’ලයං.
තම’ජ්ඣොගය්හ සො ධීරො සහස්සක්ඛෙන මාපිතෙ;
දිස්වා ඉසිපරික්ඛාරෙ පණ්ණසාලවරෙ තහිං.
ඉසිවෙසං ගහෙත්වාන විහරන්තො සමාහිතො;
සත්තාහ’බ්භන්තරෙ පඤ්ච අභිඤ්ඤ’ට්ඨවිධා’පි ච.
උප්පාදෙත්වා සමාපත්තිසුඛෙනෙ’ච තපොධනො;
නභසා දිවසෙ’කස්මිං ගච්ඡන්තො ජනතං ඉසි.
35. ¶
සොධෙන්තම’ඤ්ජසං දිස්වා ඔතරිත්වා නභා තහිං;
ඉති තං ජනතං පුච්ඡි කස්මා සොධෙථ අඤ්ජසං.
සුමෙධ ත්වං නජානාසි දීපඞ්කරතථාගතො;
සම්බොධිමු’ත්තමං පත්වා ධම්මචක්කම’නුත්තරං.
පවත්තෙත්වාන ලොකස්ස කරොන්තො ධම්මසඞ්ගහං;
රම්මං රම්මපුරං පත්වා වසතී’හ සුදස්සනෙ.
භික්ඛුසතසහස්සෙහි චතූහි විමලෙහි තං;
නිමන්තයිම්හ දානෙන මයං ලොකෙකනායක.
තස්ස ආගමනත්ථාය මග්ගං සොධෙම චක්ඛුම;
ඉති සොතස්ස සො තස්ස සුඛං දෙන්තො ජනො’බ්රවිං.
බුද්ධො’ති වචනං සුත්වා පීතියො’දග්ගමානසො;
සකභාවෙන සණ්ඨාතුං නෙවසක්ඛි ගුණාකරො.
තෙනා’රද්ධඤ්ජසා ධීරො යාචිත්වාන පදෙසකං;
ලභිත්වා විසමං ඨානං සමං කාතුං සමාරභි.
නා’ලඞ්කතෙයෙව තහිං පදෙසෙ,
ලොකෙකනාථො සනරාමරෙහි;
සම්පූජිතො ලොකහිතො මහෙසි,
වසීහි සද්ධිං පටිපජ්ජි මග්ගං.
ඡබ්බණ්ණරංසිජාලෙහි පජ්ජලන්තං තථාගතං;
ආගච්ඡන්තං තහි දිස්වා මොදමානො විචින්තයි.
යන්නූනි’මස්ස ධීරස්ස සෙතුං කත්වාන කද්දමෙ;
සකත්තානං නිපජ්ජයෙ සසඞ්ඝස්ස මහෙසිනො.
දීඝරත්තාම’ලං තං මෙ හිතාය ච සුඛාය ච;
ඉච්චෙ’වං චින්තයිත්වාන නිපන්නො’සො ජිනඞ්කුරො.
පබොධෙත්වාන දිස්වාන චාරුලොචනපඞ්කජෙ;
පුන’පෙ’වං විචින්තෙසි නිපන්නො ධිතිමා තහිං.
47. ¶
ඉච්ඡෙය්යං චෙ’හම’ජ්ජෙ’ව හන්ත්වා’නන්තරණෙ භවෙ;
සඞ්ඝස්ස නවකො හුත්වා පවිසෙය්යං පුරං වරං.
කිම’ඤ්ඤාතකවෙසෙන ක්ලෙසනිබ්බාපණෙන මෙ;
අයං බුද්ධො’ව’හං බුද්ධො හුත්වා ලොකෙ අනුත්තරො.
ජනතං ධම්මනාවාය තාරෙත්වාන භවණ්ණවාව;
නිබ්බාණපුරමා’නෙත්වා සෙය්යං මෙ පරිනිබ්බුතං.
ඉච්චෙ’වං චින්තයිත්වාන නිපන්නො කද්දමෙ තහිං;
සුවණ්ණකදලික්ඛන්ධසන්නිභො සො’ති සොභති.
ඡබ්බණ්ණරංසීහි විරාජමානං,
දිස්වා මනුඤ්ඤං සුගතත්තභාවං;
සඤ්ජාතපීතීහි උදග්ගචිත්තො,
සම්බොධියා ඡන්දම’කාසි ධීරො.
ආගන්ත්වාන තහිං ඨානං ඉසිං පඞ්කෙ නිපන්නකං;
ලොකස්ස සෙතුභූතො’පි සෙතුභූතං තම’ත්තනො.
දිස්වා උස්සීසකෙ තස්ස ඨත්වා ලොකෙකසෙතුනො;
ලොකෙකලොචනො ධීරො දීපඞ්කරතථාගතො.
ගොතමො නාම නාමෙන සම්බුද්ධො’යං අනාගතෙ;
භවිස්සතීති ව්යාකාසි සාවකෙ ච පුරාදිකෙ.
ඉදං වත්වාන කත්වාන සසඞ්ඝො තං පදක්ඛිණං;
පූජෙසි අට්ඨමුට්ඨිහි කුසුමෙහි ගුණප්පියො.
ඉති කාතූන පායාසි සසඞ්ඝො ලොකනායකොව;
රම්මකං නාම නගරං රම්මාරාමාලයාලයං
ජිනස්ස වචනං සුත්වා උට්ඨහිත්වාන පඞ්කතො;
මුදිතො දෙවසඞ්ඝෙහි කුසුමාදීහි පූජිතො.
පල්ලඞ්කමා’භුජිත්වාන නිසීදි කුසුමාසනෙ;
මහාතපො මහාපඤ්ඤො සුමෙධො දමිතින්ද්රියො.
59. ¶
දෙවා දසසහස්සෙසු චක්කවාළෙසු මොදිතා;
අභිත්වවිංසු තං ධීරං නිසින්නං කුසුමාසනෙ.
නිසින්නො උපධාරෙසි ධම්මෙ බුද්ධකරෙ තදා;
කිමුද්ධං වා අධො වා’පි දිසාසු විදිසාසු ච.
ඉච්චෙ’වං විචිනන්තො සො සකලං ධම්මධාතුකං;
අද්දක්ඛි සකසන්තානෙ පඨමං දානපාරමිං.
එවමෙ’වං ගවෙසන්තො උත්තරිං පාරමී විදූ;
සබ්බා පාරමියො දිස්වා අත්තනො ඤාණචක්ඛුනා.
සංසාරෙ සංසරන්තො සො බහුං දුක්ඛං තිතික්ඛිය;
ගවෙසන්තො’මතං සන්තො පූරෙත්වා දානපාරමිං.
සත්තනං කප්පරුක්ඛො’ව චින්තාමණි’ව කාමදො;
ඉච්ඡිතිච්ඡිතමන්නාදිං දදන්තො දදතං වරො.
තාරකාහි බහුං කත්වා නභෙ චාරුවිලොචනෙ;
උප්පාටෙත්වා දදං ධීරො යාචකානං පමොදිතො.
මහියා පංසුතො චා’පි සමුද්දොදකතො’ධිකං;
දදං සරීරමංසඤ්ච ලොහිතම්පි ච අත්තනො.
මොලිනා’ලඞ්කතෙ සීසෙ’ධිකං කත්වා සිනෙරුතො;
කම්පයිත්වා මහිං දෙන්තො සුතෙ චා’පි සකඞ්ගතාව.
සීලනෙක්කම්මපඤ්ඤාදී පූරෙත්වා සබ්බපාරමී;
වෙස්සන්තරත්තභාවෙ’ වම්පත්වා තම්භා චුතො පන.
උප්පජ්ජිත්වා සුරාවාසෙ සුන්දරෙ තුසිතෙ පුරෙ;
වසන්තො සුචිරං කාලං භුත්වානා’තන්තසම්පදං.
කතඤ්ජලීහි දෙවෙහි යාචිතො දිපදුත්තමො;
සම්බොධාය මහාවීර කාලො තුය්හන්තිආදිනා.
විලොකෙත්වාන කාලාදිං ඤත්වා කාලන්ති බොධියා;
පටිඤ්ඤං දෙවසඞ්ඝස්ස දත්වා නන්දනකානනං.
72. ¶
ගන්ත්වාන දෙවසඞ්ඝෙහි සුගතිං ගච්ඡි’තො චුතො;
අභිත්ථුතො මහාපඤ්ඤො චවිත්වාන තතො ඉධ.
සුසජ්ජිතඞ්ගොරුතුරඞ්ගමාකුලෙ,
විචිත්තනානාපණපණ්යසම්පදෙ;
මනොරමුත්තුඞ්ගජින්දරාජිතෙ,
විභූසිතෙ තොරණකෙතුරාසිහි.
අලඞ්කතට්ටාලවිසාලමාලයෙ,
සුගොපුරෙ සුන්දරසුන්දරාලයෙ;
සුදස්සනීයෙ කපිළව්හයෙ පුරෙ,
පුරින්දදස්සා’පි පුරස්ස හාසකෙ.
භූපාලමොළිරතනාලිනිසෙවිතඞ්ඝි,
පඞ්කෙරුහං විමලනෙකගුණාධිවාසං;
ඔක්කාකරාජකුලකෙතුමනාථනාථං,
සුද්ධොදනං නරපතිං පවරං පටිච්ච.
සො සජ්ඣුදාමධවලාමලදස්සනීය,
සොණ්ඩාය සංගහිතසෙතවරාරචින්දං;
චන්දාවදාතවරවාරණරාජවණ්ණං,
සන්දස්සයිත්ව සුපිනෙන විසාලපඤ්ඤො.
බිම්බාධරාය විකචුප්පලලොචනාය,
දෙවින්දචාපරතිචඩ්ඪනභූලතාය;
සම්පුණ්ණසොම්මවිමලින්දුවරානනාය,
සොවණ්ණහංසයුගචාරුපයොධරාය.
පාදාරවින්දකරපල්ලවසුන්දරාය,
සොවණ්ණවණ්ණතනුවණ්ණවිරාජිතාය;
සීලාදිනෙක ගුණභූසනභූසිතාය,
මායාය රාජවනිතායු’පගඤ්ඡි කුච්ඡිං.
පටිසන්ධික්ඛණෙ තස්ස ජාතා’නෙකවිධබ්භුතා;
අථා’යං ගහිතාරක්ඛො නරෙහි අමරෙහි ච.
80. ¶
මනුඤ්ඤරත්තම්බුජකණ්ණිකාය,
මා’සීනසිඞ්ගීපටිමා’ව රම්මා;
සුවණ්ණවණ්ණො දිපදානමින්දො,
පල්ලඞ්කමා’භුඤ්ඡිය මාතුගබ්භෙ.
මණිම්හි විප්පසන්නම්හි රත්තසුත්තමි’වා’වුතං;
මාතුචිත්තම්බුජං ධීරො බොධයන්තො පදිස්සති.
දසමාසාවසානම්හි දෙවී රඤ්ඤො කථෙසි’දං;
මය්හං ඤාතිඝරං දෙව ගන්තුමි’ච්ඡාම’හං ඉති.
රඤ්ඤො’ථ සමනුඤ්ඤතා ගච්ඡන්ති කුලම’ත්තනො;
මහතා පරිහාරෙන දිබ්බඤ්ජස සමඤ්ජසෙ.
සුරභිකුසුමසණ්ඩාලඞ්කතස්සාලසණ්ඩං,
සමදහමරමාලාගීයමානග්ගනාදං;
නයනවිහගසඞ්ඝෙ අව්හයන්තං’ව දිස්වා,
විපුලරතිනිවාසං ලුම්බිනීකානනං තං.
විපුලතරරතිං සා තම්හි කාතූන රම්මෙ,
අමරයුවතිලීලාචාරුලීලාභිරාමා;
විකසිතවරසාලස්සො’පගන්ත්වාන මූලං,
සයම’තිනමිතෙ කං සාලසාඛං අගණ්හි.
තස්මිං ඛණෙ කම්මජමාලුත’ස්සා,
චලිංසු සානීහි පරික්ඛිපිත්වා;
දෙවිං ජනො තං අභිපාලයන්තො,
තම්හා පටික්කම්ම සුසණ්ඨිතා’ථ.
සගචාරුහෙමවලයාදිවිභූසිතෙන,
අච්චන්තතම්බනඛරංසිසමුජ්ජලෙන;
තුලාතිකොමලසුරත්තකරෙන සාඛං,
ඔලම්බ තත්ථ මජනෙසි ට්ඨිතා’ව ධීරං.
88. ¶
සොවණ්ණවණ්ණතනුවණ්ණවිරාජමානං,
නෙත්තාභිරාමමතුලං අතුලාය ගබ්භා;
සම්මා පසාරිතකරඞ්ඝීයුගාභිරාමං,
පඞ්කෙරුහා කණකහංසමි’වො’තරන්තං.
බ්රහ්මා මනග්ඝරතිවඩ්ඪනහෙමජාල,
මා’දාය තෙන උපගම්ම පටිග්ගහෙත්වා;
‘‘සම්මොද දෙවි අය ම’ග්ගතරො සුතො තෙ,
ජාතො’’ති තාය පුරතො කථයිංසු ඨත්වා.
ජායන්ති සෙසමනුජා මලමක්ඛිතඞ්ගා,
ජාතො පනෙ’ස පවරො දිපදානමින්දො;
අච්චන්ත සණ්හමලකාසිකවත්ථකම්හි,
නික්ඛිත්තනග්ඝතරචාරුමණී’ව සුද්ධො.
එව’ම්පි සන්තෙ සභතො’පගන්ත්වා,
ද්වෙ වාරිධාරා සුභගස්ස දෙහෙ;
ජනෙත්තිදෙහෙ’පි උතුං මනුඤ්ඤං,
ගාහාපයුං මඞ්ගලකිච්චතාය.
තෙසං කරං රතිකරා අජිනප්පවෙණී,
මා’දාය තෙන උපගම්ම පටිග්ගහෙසුං;
දෙවා දුකූලමයචුම්බටකෙන වීරං,
තෙසං කරං නරවරා නරසීහරාජං.
තෙසං කරා රතිකරො විමලො’ව චන්දො,
චක්කඞ්කිතොරුචරණෙහි මහීතලස්මිං;
සම්මා පතිට්ඨිය පුරත්ථිමකං දිසං සො,
ඔලොකයිත්ථ කමලායතලොචනෙහි.
එකඞ්ගනා නෙකසතානි චක්ක,
වාළාන’හෙසුං සනරාමරා’ථ;
ධීරං සුගන්ධප්පභූතීහි තෙසු,
සම්පූජයන්තා ඉදම’බ්රවිංසු.
95. ¶
නත්ථෙ’ත්ථ තුම්හෙහි සමො සුධීස,
එකො පුමා’ප’ග්ගතරො කුතො’ති;
එවං දිසා ලොකිය ලොකනාථො,
තපෙක්ඛමානො සදිස’ම්පි එකං.
උත්තරා’භිමුඛො සත්තපදං ගන්ත්වා කථෙසි’දං,
‘‘අග්ගො’හමස්මි ලොකස්ස ජෙට්ඨො සෙට්ඨො’’තිආදිකං.
අනඤ්ඤසාධාරණනාදමු’ත්තමං,
සුරාසුරබ්රහ්මනරින්දපූජිතං;
නරින්ද’මාදාය ගතො මහාජනො,
සුසජ්ජිතං තං කපිළව්හයං පුරං.
භාරාතිභාරනගපාදපමෙරුරාජං,
සබ්බ’ම්පි සාගරජලං වහිතුං සමත්ථා;
ජාතක්ඛණෙ,පි ගුණභාරම’සය්හමානා,
සඞ්කම්පයී’ව පථවී පවරස්ස තස්ස.
රමිංසු සොණා හරිණෙහි සද්ධිං,
කාකා උලූකෙහි මුදග්ගුදග්ගා;
සුපණ්ණරාජූහි මහොරගා ච,
මජ්ජාරසඞ්ඝා’පි ච උන්දුරෙහි.
මිගා මිගින්දෙහි සමාගමිංසු,
පුත්තෙහි මාතාපිතරො යථෙ’ව;
නාවා විදෙස’ම්පි ගතා සදෙසං,
ගතා’ච කණ්ඩං සරභඞ්ගසත්ථු.
නානාවිරාගුජ්ජලපඞ්කජෙහි,
විභූසිතො සන්තතරඞ්ගමාලො;
මහණ්ණවො ආසි තහිං ජල’ම්පි,
අච්චන්තසාතත්තමු’පාගමාසි.
සුඵුල්ලඔලම්බකපඞ්කජෙහි,
සමාකුලත්තං ගගනං අගඤ්ඡි;
ජහිංසු පක්ඛී ගමනං නභම්හි,
ඨිතා’ච සින්ධූ’පි අසන්දමානා.
103. ¶
අකාලමෙඝප්පියසඞ්ගමෙන,
මහීවධූ සොම්මතමා අහොසි;
මරූහි වස්සාපිතනෙකපුප්ඵ,
විභූසිතෙනා’තිවිභූසිතාව.
සුඵුල්ලමාලාභරණාභිරාමා,
ලතඞ්ගනා’ලිංගිතපාදපින්දා;
සුගන්ධකිඤ්ජක්ඛවරම්බරෙහි,
දිසඞ්ගනායො අතිසොභයිංසු.
සුගන්ධධූපෙහි නභං අසෙසං,
පවාසිතං රම්මතරං අහොසි;
සුරාසුරින්දා ඡනවෙසධාරී,
සංගීතියුත්තා විචරිංසු සබ්බෙ.
පියංවදා සබ්බජනා අහෙසුං,
දිසා අසෙසා’පි ච විප්පසන්නා;
ගජා’තිගජ්ජිංසු නදිංසු සීහා,
හෙසාරවො චා’සි තුරඞ්ගමානං.
සවෙණුවීණා සුරදුන්දුභී නභෙ,
සකං සකං චාරුසරම්පමොචයුං;
සපබ්බතින්දප්පුථුලොකධාතුයා,
උළාරඔභාසවයො මනොරමො.
මනුඤ්ඤගන්ධො මුදුසීතලානිලො,
සුඛප්පදං වායි අසෙසජන්තුනො;
අනෙකරොගාදුපපීළිතංගිනො,
තතො පමුත්තා සුඛිනො සියුං ජනා.
විජම්භමානාමිතවාළවීජනිප්ප,
-භාභිරාමං භුවනං අහොසි.
මහිංහි භෙත්වා චු’දකානි සන්දයුං,
ගමිංසු බුජ්ජා උජුගත්තතං ජනා.
110. ¶
අන්ධා පඞ්ගුලනච්චානි ලීලොපෙතානි පෙක්ඛයුං;
සුණිංසු බධිරා මූග ගීතියො’පි මනොරමා.
සිතලත්තමු’පාගඤ්ඡි අවීචග්ගි’පි තාවදෙ;
මොදිංසු ජලජා තස්මිං ජන්තවො පහසිංසු ච.
ඛුප්පිපාසාභි භූතානං පෙතානං ආසි භොජනං;
ලොකන්තරෙ’පි ආලොකො අන්ධකාරනිරන්තරෙ.
අතිරෙකතරා තාරාවළිචන්දදිවාකරා;
විරොචිංසු නභෙ භූමිගතානි රතනානි ච.
මහීතලාදයො භෙත්වා නික්ඛම්ම උපරූපරි;
විචිත්තපඤ්චවණ්ණා’සුං සුඵුල්ලවිපුලම්බුජා.
දුන්දුභාදී ච’ලඞ්කාරා අවාදිත අඝට්ටිතා;
අච්චන්තමධුරං නාදං පමුඤ්චංසු මහීතලෙ.
බද්ධා සඞ්ඛලිකාදීහි මුඤ්චිංසු මනුජා තතො;
භුවනෙ භවනද්වාරකවාටා විවටා සයං.
‘‘පුරෙ කපිළවත්ථුම්හි ජාතො සුද්ධොදනත්රජො;
නිසජ්ජ බොධිමණ්ඩෙ’ති අයං බුද්ධො භවිස්සති.’’
චෙලුක්ඛෙපාදයො චා’පී පවත්තෙන්තා පමොදිතා;
කීළිංසු දෙවසඞ්ඝා තෙ තාවතිංසාලයෙ තදා.
ඉද්ධිමන්තො මහාපඤ්ඤො කාලදෙවලතාපසො;
සුද්ධොදනනරින්දස්ස ධීමතො සො කුලූපගො.
භොජනස්සාවසානම්හි තාවතිංසාලයං ගතො;
ගන්ත්වා දිවාවිහාරාය නිසින්නො භවනෙ තහිං.
ඡනවෙසං ගහෙත්වාන කීළන්තෙ තෙ උදික්ඛිය;
සන්තොසකාරණං පුච්ඡි තෙසං තෙ’පි න’මබ්රවුං.
සුත්වා තං තත්තතො තම්හා පීතියො’දග්ගමානසො;
තාවදෙවො’පගන්ත්වාන සුද්ධොදනනිවෙසනං.
123. ¶
පවිසිත්වා සුපඤ්ඤත්තෙ නිසිස්සො ආසනෙ ඉසි;
‘‘ජාතො කිර මහාරාජ පුත්තො තෙ නුත්තරො සුධි.
දට්ට්ඨු’මිච්ඡාම’හං තං’’ති ආහ රාජා අලඞ්කතං;
ආනාපෙත්වා කුමාරං තං වන්දාපෙතු’මුපාගමී.
කුමාරභූතස්ස’පි තාවදෙව ගුණානුභාවෙන මනොරමානි;
පාදාරවින්දා පරිවත්තිය’ග්ගා පතිට්ඨිතා මුද්ධනි තාපසස්ස.
තෙනත්තභාවෙන නරුත්තමස්ස,
න වන්දිතබ්බො තිභවෙපි කොචි;
තිලොකනාථස්ස සචෙ හි සීසං,
තපස්සිනො පාදතලෙ ඨපෙය්යං.
ඵාලෙය්යමුද්ධා ඛලු තාපසස්ස පග්ගය්හ සො අඤ්ජලිමුත්තමස්ස;
අට්ඨාසි ධීරස්ස ගුණණ්ණවස්ස නාසෙතු’මත්තාන’මයුත්තකන්ති.
දිස්වාන තං අච්ඡරියං නරින්දො දෙවාතිදෙවස්ස සකත්රජස්ස;
පාදාරවින්දාන’භිවන්දි තුට්ඨො විචිත්තචක්කඞ්කිතකොමලානි.
යදා’සි රඤ්ඤො පුථුවප්පමඞ්ගලං තදා පුරං දෙවපුරං’ව සජ්ජිතං;
විභූසිතා තා ජනතා මනොරමා සමාගතා තස්ස නිකෙතමුත්තමං.
විභූසිතඞ්ගො ජනතාහි තාහි සො පුරක්ඛතො භූසනභූසිතත්රජං;
තමා’දයිත්වා’තුලවප්පමඞ්ගලං සුරින්දලීලාය ගතො නරිස්සරො.
නානාවිරාගුජ්ජලචාරුසානි පරික්ඛිතෙ කම්හි ච ජම්බුමූලෙ;
සයාපයිත්වා බහිමඞ්ගලං තං උදික්ඛිතුං ධාතිගණා ගමිංසු.
132. ¶
සුවණ්ණතාරාදිවිරාජමාන’විතානජොතුජ්ජලජම්බුමූලෙ;
නිසජ්ජ ධීරො සයනෙ මනුඤ්ඤෙ’ඣානං සමාපජ්ජි කතාවකාසො.
සුවණ්ණබිම්බං විය තං නිසින්නං ඡායඤ්ච තස්සා ඨිතමෙ’ව දිස්වා;
තමබ්රවී ධාතිජනො’පගන්ත්වා ‘‘පුත්තස්ස තෙ අබ්භුතමී’දිසන්ති.’’
විසුද්ධචන්දානනභාසුරස්ස සුත්වාන තං පඞ්කජලොචනස්ස;
සවන්දනං මෙ දුතිය’න්ති වත්වා පුත්තස්ස පාදෙ සිරසා’භිවන්දි.
තදඤ්ඤානිපි ලොකස්මිං ජාතා’නෙකවිධබ්භුතා;
දස්සිතා මෙ සමාසෙන ගන්ථවිත්ථාරභීරුනා.
යස්මිං විචිත්තමණිමණ්ඩිතමන්දිරානං,
නානාවිතානසයනාසනමණ්ඩිතානං;
නිස්සෙණි සෙණි පුථුභූමිකභූසිතානං,
තිණ්ණං උතූනම’නුරූපම’ලඞ්කතානං.
සිඞ්ගෙසු රංසිනිකරා සුරමන්දිරානං,
සිඞ්ගෙසු රංසිමපහාසකරා’ව නිච්චං;
ආදිච්චරංසි විය පඞ්කජකානනානි,
ලොකානනම්බුජවනානි විකාසයන්ති.
නානා මණිවිචිත්තාහි භිත්තීති වනිතා සදා;
විනා’පි දප්පණච්ඡායං පසාධෙන්ති සකං තනුං.
තෙලාසනගසඞ්කාසං විලොචනරසායනං;
සුධාලඞ්කතපාකාරවලයං යත්ථ දිස්සතෙ.
ඉන්දනීලොරුවලයං නානා රතනභූසිතං;
දිස්සතෙ’ව සදා යස්මිං පරිඛානෙකපඞ්කජා.
141. ¶
පත්වාන වුද්ධිං විපුලෙ මනුඤ්ඤෙ,
භුත්වාන කාමෙ ච තහිං වසන්තො;
ගච්ඡං තිලොකෙකවිලොචනො සො,
උය්යානකීළාය මහාපථම්හි.
කමෙන ජිණ්ණං බ්යධිතං මතඤ්ච,
දිස්වාන රූපං තිභවෙ විරත්තො;
මනොරමං පබ්බජිතඤ්ච රූපං,
කත්වා රතිං තම්හි චතුත්ථවාරෙ.
සුඵුල්ලනානාතරුසණ්ඩමණ්ඩිතං සිඛණ්ඩිසණ්ඩාදිදිජූපකූජිතං;
සුදස්සනීයං විය නන්දනං වනං මනොරමුය්යානම’ගා මහායසො.
සුරඞ්ගනා සුන්දරසුන්දරීනං මනොරමෙ වාදිතනච්චගීතෙ සුරින්දලීලාය;
තහිං නරින්දො රමිත්ව කාමං දිපදාන’මින්දො.
ආභුජිත්වාන පල්ලඞ්කං නිසින්නො රුචිරාසනෙ;
කාරාපෙතුම’චින්තෙසි දෙහභූසන’මත්තනො.
තස්ස චිත්තං විදිත්වාන විස්සකම්මස්සි’දංබ්රවී;
අලඞ්කරොහි සිද්ධත්ථ’මිති දෙවානමිස්සරො.
තෙනා’ණත්තො’පගන්ත්වාන විස්සකම්මො යසස්සිනො;
දසදුස්සසහස්සෙහි සීසං වෙඨෙසි සොභනං.
තනුං මනුඤ්ඤම්පි අකාසි සොභනං,
අනඤ්ඤසාධාරණලක්ඛණුජ්ජලං;
විචිත්තනානුත්තමභූසනෙහි සො,
සුගන්ධිගන්ධුප්පලචන්දනාදිනා.
විභූසිතො තෙන විභූසිතඞ්ගිනා,
තහිං නිසින්නො විමලෙ සිලාතලෙ;
සුරඞ්ගනාසන්නිභසුන්දරීහි සො,
පුරක්ඛතො දෙවපතීව සොභති.
150. ¶
සුද්ධොදනනරින්දෙන පෙසිතං සාසනුත්තමං;
‘‘පුත්තො තෙ පුත්ත ජාතො’’ති සුත්වාන දීපදුත්තමො.
‘‘මම’ජ්ජ බන්ධනං ජාතං’’ඉති වත්වාන තාවදෙ;
සමිද්ධං සබ්බකාමෙහි අගමා සුන්දරං පුරං.
ඨිතා උපරිපාසාදෙ කිසාගොතමි තං තදා;
රාජෙන්තං සතරංසි’ංව රාජං දිස්වා කථෙ සි’දං.
‘‘යෙසං සූනු අයං ධීරො යා ච ජායා ඉමස්ස තු;
තෙ සබ්බෙ නිබ්බුතා නූන සදා’නූනගුණස්ස වෙ’’.
ඉතී’දිසං ගිරං සුත්වා මනුඤ්ඤං තාය භාසිතං;
සඤ්ජාතපීතියා පීනො ගච්ඡමානො සකාලයං.
සීතලං විමලං හාරිං හාරං තං රතිවඩ්ඪනං;
පෙසෙත්වා සන්තිකං තස්සා ඔමුඤ්චිත්වාන කණ්ඨතො.
පාසාදම’භිරූහිත්වා වෙජයන්තං’ව සුන්දරංව;
නිපජ්ජි දෙවරාජා’ව සයනෙ සො මහාරහෙ.
සුන්දරී තං පුරක්ඛත්වා සුරසුන්දරිසන්නිභා;
පයොජයිංසු නච්චානි ගීතානි විවිධානි’පි.
පබ්බජ්ජාභිරතො ධීරො පඤ්චකාමෙ නිරාලයො;
තාදිසෙ නච්චගීතෙ’පි න රමිත්වා මනොරමෙ.
නිපන්නො විස්සමිත්වාන ඊසකං සයනෙ තහිං;
පල්ලඞ්කමා’භුජිත්වාන මහාවීරො මහීපති.
නිසින්නො’ව’නෙකප්පකාරං විකාරං,
පදිස්වාන නිද්දුපගානං වධූනං;
ගමිස්සාමි’දානී’ති උබ්බිග්ගචිත්තො,
භවෙ ද්වාරමූලං’පගන්ත්වාන රම්මං.
ඨපෙත්වාන සීසං සුභුම්මාරකස්මිං,
සුණිස්සාමි ධීරස්ස සද්දන්ති තස්මිං;
නිපන්නං සුදන්තං පසාදාවහන්තං,
සහායං අමච්චං මහාපුඤ්ඤවන්තං.
162. ¶
අච්ඡන්නසවනං ඡන්නං ආමන්තෙත්වා කථෙසි’දං;
‘‘ආනෙහි ඉති කප්පෙත්වා කන්ථකං නාම සින්ධවං.’’
සො ඡන්නො පතිගණ්හිත්වා තං ගිරං තෙන භාසිතං;
තතො ගන්ත්වාන කප්පෙත්වා සීඝමා’නෙසි සින්ධවං.
අභිනික්ඛමනං තස්ස ඤත්වා වරතුරඞ්ගමො;
තෙන සජ්ජියමානො සො හෙසාරවමු’දීරයි.
පත්ථරිත්වාන ගච්ඡන්තං සද්දං තං සකලං පුරං;
සබ්බෙ සුරගණා තස්මිං සොතුං නා’දංසු කස්සචි.
අථ සො සජ්ජනානන්දො උත්තමං පුත්තම’ත්තනො;
පස්සිත්වා පඨමං ගන්ත්වා පච්ඡා බුද්ධො භවාම’හං.
චින්තයිත්වාන එව’ම්පි ගන්ත්වා ජායානිවෙසනං;
ඨපෙත්වා පාදදු’ම්මාරෙ ගීවං අන්තො පවෙසිය.
කුසුමෙහි සමාකිණ්ණෙ දෙවින්දසයනූපමෙ;
නිපන්නං මාතුයා සද්ධිං සයනෙ සකම’ත්රජං.
විලොකෙත්වාන චින්තෙසි ඉති ලොකෙකනායකො;
සචා’හං දෙවියා බාහුම’පනෙත්වා මම’ත්රජං.
ගණ්හිස්සාම’න්තරාය’ම්පි කරෙය්ය ගමනස්ස මෙ;
පබුජ්ඣිත්වා මහන්තෙන පෙමෙනෙ’සා යසොධරා.
බුද්ධො හුත්වා පුනා’ගම්ම පස්සිස්සාමී’ති අත්රජං;
නරාධිපො තදා තම්හා පාසාදතලතො’තරි.
පෙසලානනකරඞ්ඝිපඞ්කජා හාසඵෙනභමුවීචිභාසුරා;
නෙත්තනීලකමලා යසොධරාකොමුදී’ව නයනාලිපත්ථිතා.
සමත්ථො අස්ස කො තස්සා ජහිතුං දෙහසම්පදං;
වින්දමානො විනා ධීරං ඨිතං පරමිමුද්ධනි.
‘‘අස්සො සාමි මයානීතො කාලං ජාන රථෙසභ’’;
ඉති අබ්රවි ඡන්නො සො භූපාලස්ස යසස්සිනො.
175. ¶
මහීපති තදා සුත්වා ඡන්නෙනො’දීරිතං ගිරං;
පාසාදා ඔතරිත්වාන ගන්ත්වා කන්ථකසන්තිකං.
තස්සි’දං වචනං භාසි සබ්බසත්තහිතෙ රතො;
‘‘කන්ථක’ජ්ජෙ’කරත්තිං මා තාරෙහි’’ සනරාමරං.
ලොකමු’ත්තාරයිස්සාමි බුද්ධො හුත්වා අනුත්තරො;
භවසාගරතො ඝොරජරාදිමකරාකරා.’’
ඉදං වත්වා තමා’රුය්හ සින්ධවං සඞ්ඛසන්නිභං;
ගාහාපෙත්වාන ඡන්නෙන සුදළ්හං තස්ස වාලධිං.
පත්වාන සො මහාද්වාරසමීපං සමචින්තයි;
භවෙය්ය විවටං ද්වාරං යෙන කෙනචි නො සචෙ.
වාලධිං ගහිතෙනෙව සද්ධිං ඡන්නෙන කන්ථකං,
නිප්පීළයිත්වා සත්ථීහි ඉමමච්චුග්ගතං සුභං;
උල්ලඞ්ඝිත්වාන පාකාරං ගච්ඡාමී’ති මහබ්බලො.
තථා ථාමබලූපෙතො ඡන්නො’පි තුරගුත්තමො;
විසුං විසුං විචින්තෙසුං පාකාරං සමතික්කමං.
තස්ස චිත්තං විදිත්වාන මොදිතා ගමනෙ සුභෙ;
විවරිංසු තදා ද්වාරං ද්වාරෙ’ධිග්ගහිතා සුරා.
තං සිද්ධත්ථම’සිද්ධත්ථං කරිස්සාමී’ති චින්තිය;
ආගන්ත්වා තස්සි’දං භාසි අන්තලික්ඛෙ ට්ඨිතන්තිකො.
‘‘මා නික්ඛමි මහාවීර ඉතො තෙ සත්තමෙ දිනෙ;
දිබ්බං තු චක්කරතනං අද්ධා පාතුභවිස්සති.’’
ඉච්චෙවං වුච්චමානො සො අන්තකෙන මහායසො;
‘‘කො’සි ත්වමි’ති’’තං භාසි මාරො ච’ත්තානමා’දිසි.
‘‘මාරජානාම’හං මය්හං දිබ්බචක්කස්ස සම්භවං;
ගච්ඡ ත්වමි’ධ මා තිට්ඨ න’ම්හි රජ්ජෙනමත්ථිකො.
සබ්බං දසසහස්සිම්පි ලොකධාතුම’හං පන;
උන්නාදෙත්වා භවිස්සාමි බුද්ධො ලොකෙකනායකො.’’
188. ¶
එවං වුත්තෙ මහාසත්තෙ අත්තනො ගිරමු’ත්තරිං;
ගාහාපෙතුම’සක්කොන්තො තත්ථෙ’ව’න්තරධායි’සො.
පාපිමස්ස ඉදං වත්වා චක්කවත්තිසිරිම්පි ච;
පහාය ඛෙපිණ්ඩං’ව පච්චුසසමයෙ වසිං.
ගච්ඡන්තම’භිපූජෙතුං සමාගන්ත්වාන තාවදෙ;
රතනුක්කාසහස්සානි ධාරයන්තා මරූ තහිං.
පච්ඡතො පුරතො තස්ස උභොපස්සෙසු ගච්ඡරෙ;
තථෙ’ව අභිපූජෙන්තා සුපණ්ණා ච මහොරගා.
සුවිපුලසුරසෙනා චාරුලීලාභිරාමා,
කුසුමසලිලධාරා වස්සයන්තා නභම්හා;
ඉහහි දසසහස්සී චක්කවාළා ගතා තා,
සුඛුමතනුතමෙතොදග්ගුදග්ගා චරන්ති.
යස්මිං සුගන්ධවරපුප්ඵසුධූප චුණ්ණ,
හෙමද්ධජප්පභුතිභාසුරචාරුමග්ගෙ;
ගච්ඡං මහාජවවරඞ්ග තුරංග රාජා,
ගන්තුං න සක්ඛි ජවතො කුසුමාදිලග්ගො.
ඉත්ථං තම්හි පථෙ රම්මෙ වත්තමානෙ මහාමහෙ;
ගච්ඡන්තො රත්තිසෙසෙන තිංසයොජනමඤ්ජසෙ.
පත්වා’නොමානදීතීරං පිට්ඨිතො තුරගස්ස සො;
ඔතරිත්වාන විමලෙ සීතලෙ සිකතාතලෙ.
විස්සමිත්වා ඉදං වත්වා ‘‘ගච්ඡාහී’ති සකං පුරං;
ආභරණානි ආදිය ඡන්නෙ’මං ගුරගම්පි ච.’’
ඨිතො තස්මිං මහාවීරො අච්චන්ත නිසිතා’සිනා;
සුගන්ධවාසිතං මොළිං ඡෙත්වා’නුක්ඛිපි අම්බරෙ.
චාරුහෙමසුමුග්ගෙන කෙසධාතුං නභුග්ගතං;
පූජනත්ථං සහස්සක්ඛො සිරසා සම්පටිච්ඡිය.
199. ¶
විලොචනානන්දකරින්දනීලමයෙහි චූළාමණි චෙතියං සො;
පතිට්ඨපෙසා’මලතාවතිංසෙ උබ්බෙධතො යොජනමත්තමග්ගා.
උත්තමට්ඨපරික්ඛාරං ධාරෙත්වා බ්රහ්මුනාභතං;
අම්බරෙ’ච පවිජ්ඣිත්ථ වරං දුස්සයුගම්පි ච.
තමා’දාය මහාබ්රහ්මා බ්රහ්මලොකෙ මනොරමං;
ද්වාදසයොජනුබ්බෙධං දුස්සථූපං අකාරයි.
නාමෙනා’නුපියං නාම ගන්ත්වා අම්බවනං තහිං;
සත්තාහං වීතිනාමෙත්වා පබ්බජ්ජාසුඛතො තතො.
ගන්ත්වානෙ’කදිනෙනෙ’ව තිංසයොජනමඤ්ජසං;
පත්වා රාජගහං ධීරො පිණ්ඩාය චරි සුබ්බතො.
ඉන්දනීලසිලායා’පි කතා පාකාරගොපුරා;
හෙමචලා’ව දිස්සන්ති තස්සා’භාගි තහිං තදා.
කො’යං සක්කො නුඛො බ්රහ්මා මාරො නාගො’තිආදිනා;
භිය්යො කොතුහළප්පත්තො පදිස්වා තං මහාජනො.
පවිසිත්වා ගරහෙතූන භත්තං යාපනමත්තකං;
යුගමත්තං’ව පෙක්ඛන්තො ගච්ඡන්තො රාජවීථියං.
මථිතං මෙරුමන්ථෙන සමුද්ද’ව මහාජනං;
තම්හා සො ආකුලී කත්වා ගන්ත්වා පණ්ඩවපබ්බතං.
තතො තස්සෙ’ව ඡායාය භූමිභාගෙ මනොරමෙ;
නිසින්නො මිස්සකං භත්තං පරිභුඤ්ජිතුමා’රභි.
පච්චවෙක්ඛණමත්තෙන අන්තසප්පං නිවාරිස;
දෙහවම්මිකතො ධීරො නික්ඛමන්තං මහබ්බලො.
භුත්වාන බිම්බිසාරෙන නරින්දෙන නරාසභො;
නිමන්තිනො’පි රජ්ජෙන උපගන්ත්වාන’නෙකධා.
211. ¶
පටික්ඛිපිය තං රජ්ජං අථ තෙනා’භියාචිතො;
ධම්මං දෙසෙහි මය්හන්ති බුද්ධො හුත්වා අනුත්තරො.
දත්වා පටිඤ්ඤං මනුජාධිපස්ස ධීරො’පගන්ත්වාන පධානභූමිං;
අනඤ්ඤසාධාරණදුක්කරානි කත්වා තතො කිඤ්චි අපස්සමානො.
ඔළාරිකන්නපානානි භුඤ්ජිත්වා දෙහසම්පදං;
පත්වා’ජපාලනිග්රොධමූලං පත්තො සුරො විය.
පුරත්ථා’භිමුඛො හුත්වා නිසින්නො’සි ජුතින්ධරො;
දෙහවණ්ණෙහි නිග්රොධො හෙමවණ්ණො’සි තස්ස සො.
සමිද්ධපත්ථනා එකා සුජාතා නාම සුන්දරී;
හෙමපාතිං සපායාසං සීසෙනා’දාය ඔනතා.
තස්මිං අධිග්ගහීතස්ස රුක්ඛදෙවස්ස තාවදෙ;
බලිං දම්මී’ති ගන්ත්වාන දිස්වා තා දීපදුත්තමං.
දොවො’ති සඤ්ඤාය උදග්ගචිත්තා පායාසපාතිං පවරස්ස දත්වා;
‘‘ආසිංසනා ඉජ්ඣියථා හි මය්හං තුය්හම්පි සා සාමි සමිජ්ඣිතූ’ති.’’
ඉච්චෙ’වං වචනං වත්වා ගතා තම්හා වරඞ්ගනා;
අථ පායාසපාතිං තං ගහෙත්වා මුනිපුඞ්ගවො.
ගන්ත්වා නෙරඤ්ජරාතීරං භූත්වා තං වරභොජනං;
පටිසොතං පවිස්සජ්ජි තස්සා පාතිං මනොරමං.
ජන්තාලිපාලිමනනෙත්තවිලුම්පමානං,
සම්ඵුල්ලසාලවනරාජිවිරාජමානං;
දෙවින්දනන්දනවනං’ව’භිනන්දනීය,
මු’ය්යානමු’ත්තමතරං පවරො’පගන්ත්වා.
කත්වා දිවාවිහාරං සො සායණ්හසමයෙ තහිං;
ගච්ඡං කෙසරලීලාය බොධිපාදපසන්තිකං.
222. ¶
බ්රහ්මසුරාසුරමහොරගපක්ඛිරාජ,
සංසජ්ජිතොරුවටුමෙ දිපදානමින්දො;
පායාසි සොත්ථියද්විජො තිණහාරකො තං,
දිස්වාන තස්ස අදදා තිණමුට්ඨියො සො.
ඉන්දිවරාරවින්දාදිකුසුමාන’ම්බරා තහිං;
පතන්තී වුට්ඨිධාරා’ව ගච්ඡන්තෙ දීපදුත්තමෙ.
චාරුචන්දනචුණ්ණාදි’ධුපගන්ධෙහි නෙකධා;
අනොකාසො’සි ආකාසො ගච්ඡන්තෙ දීපදුත්තමෙ.
රතනුජ්ජලඡත්තෙහි චාරුහෙමද්ධජෙහි ච;
අනොකාසො’සි ආකාසො ගච්ඡන්තෙ දිපදුත්තමෙ.
වෙලුක්ඛෙපසහස්සෙහි කීළන්තෙහි මරූහි’පි;
අනොකාසො’සි ආකාසො ගච්ඡන්තෙ දිපදුත්තමෙ.
සුරදුන්දුභිවජ්ජානි කරොන්තෙහි මරූහිපි;
අනොකාසො’සි ආකාසො ගච්ඡන්තෙ දිපදුත්තමෙ.
සුරඞ්ගනාහි සඞ්ගිතිං ගායන්තිහි’පි’නෙකධා;
අනොකාසො’සි ආකාසො ගච්ඡන්තෙ දිපදුත්තමෙ.
මනොරමා කිණ්ණරකිණ්ණරඞ්ගනා,
මනොරමඞ්ගා උරගොරගඞ්කනා;
මනොරමා තම්හි ච නච්චගීතියො,
මනොරමා’නෙකවිධා පවත්තයුං.
තදා මහොඝෙ’ව මහාමගෙහි,
පවත්තමානෙ ඉති සො මහායසො;
තිණෙ ගහෙත්වා තිභවෙකනායකො,
උපාගතො බොධිදුමින්දසන්තිකං.
විද්දුමාසිතසෙලග්ගරජතාචලසන්නිභං;
කත්වා පදක්ඛිණං බොධිපාදපං දිපදුත්තමො.
පුරත්ථිමදිසාභාගෙ අචලෙ රණධංසකෙ;
මහීතලෙ ඨිතො ධීරො චාලෙසි තිණමුට්ඨියො.
233. ¶
විද්දසහත්ථමත්තො සො පල්ලඞ්කො ආසි තාවදෙ;
අථ නං අබ්භුතං දිස්වා මහාපඤ්ඤො විචින්තයි.
‘‘මංසලොහිතමට්ඨි ච නහාරූ ච තචො ච මෙ;
කාමං සුස්සතු නෙවා’හං ජහාමි වීරියං’’ඉති.
ආභුජිත්වා මහාවීරො පල්ලඞ්කම’පරාජිතං;
පාචිනාභිමුඛො තස්මිං නිසීදි දීපදුත්තමො.
දෙවදෙවස්ස දෙවින්දො සඞ්ඛමා’දාය තාවදෙ;
වීසුත්තරසතුබ්බෙධං ධමයන්තො තහිං ඨිතො.
දුතියං පුණ්ණචන්දං’ව සෙතච්ඡත්තං තියොජනං;
ධාරයන්තො ඨිතො සම්මා මහාබ්රහ්මා සහම්පති.
චාරුචාමරමා’දාය සුයාමො’පි සුරාධිපො;
වීජයන්තො ඨිතො තත්ථ මන්දං මන්දං තිගාවුතං.
බෙලුවං වීණමා’දාය සුරොපඤ්චසිඛව්හයො;
නානාවිධලයොපෙතං වාදයන්තො තථා ඨිතො.
ථුතිගීතානි ගායන්තො නාටකීහි පුරක්ඛතො;
තථෙ’ව’ට්ඨාසි සො නාගරාජා කාලව්හයො’පි ච.
ගහෙත්වා හෙමමඤ්ජුසා සුරපුප්ඵෙහි පූරිතා;
පූජයන්තා’ව අට්ඨංසු බත්තිංසා’පි කුමාරිකා.
සෙන්දදෙවසඞ්ඝෙහි තෙහි ඉත්ථං මහාමහෙ;
වත්තමානෙ තදා මාරො පාපිමා ඉති චින්තයි.
‘‘අතික්කමිතුකාමො’යං කුමාරො විසයං මම;
සිද්ධත්ථො අථ සිද්ධත්ථං කරිස්සාමී’’ති තාවදෙ.
මාපෙත්ව භිංසනතරොරුසහස්සබාහුං,
සඞ්ගය්හ තෙහි ජලිතා විවිධායුධානි;
ආරුය්හ චාරු දිරදං ගිරිමෙඛලාක්ඛ්යං,
චණ්ඩං දියඩ්ඪසතයොජනමායතං තං.
245. ¶
නානානනාය’නලවණ්ණසිරොරුහාය,
රත්තොරුවට්ටබහිනිග්ගතලොචනාය;
දට්ඨොට්ඨභිංසනමුඛායු’රගබ්භුජාය,
සෙනාය සො පරිවුතො විවිධායුධාය.
තත්ථො’පගම්ම අතිභීමරමං රවන්තො,
සිද්ධත්ථමෙ’ථ ඉති ගණ්හථ බන්ධථෙ’මං;
ආණාපයං සුරගණං සහදස්සනෙන,
චණ්ඩානීලුග්ගතපිචුං’ව පලාපයිත්ථ.
ගම්භීරමෙඝරවසන්තිභවණ්ඩනාදං,
වාතංච මාපිය තතො සුභගස්ස තස්ස;
කණ්ණම්පි වීවරවරස්ස මනොරමස්ස,
නො ආසියෙව චලිතුං පභු අන්තකොථ.
සංවට්ටවුට්ඨිජවසන්නිභභීමඝොර,
වස්සං පවස්සිය තතො’දකබින්දුකම්පි;
නාසක්ඛි නෙතුම’තුලස්ස සමීපකම්පි,
දිස්වා තම’බ්භුතම’ථො’පි සුදුම්මුඛො සො.
අච්චන්තභීමනළඅච්චිසමුජ්ජලොරු,
පාසානභස්මකලලායුධවස්සධාරා;
අඞ්ගාරපජ්ජලිතවාලුකවස්සධාරා,
වස්සාපයිත්ථ සකලානි ඉමානි තානි.
මාරානුභාවබලතො නභතො’පගන්ත්වා,
පත්වාන පුඤ්ඤසිඛරුග්ගතසන්තිකං තු;
මාලාගුළප්පභූතිභාවගතානි’ථාපි,
ලොකන්තරෙ’ව තිමිරං තිමිරං සුඝොරං.
මාපෙත්ව මොහතිමිරම්පි හතස්ස තස්ස,
දෙහප්පභාගි සතරංසිසතොදිතං’ව;
ජාතං මනොරමතරං අතිදස්සනීය,
මා’ලොකපුඤ්ජම’වලොකිය පාපධම්මො.
252. ¶
කොපොපරත්තවදනො භුකුටිප්පවාරා,
අච්චන්තභිංසනවිරූපකවෙසධාරී;
අච්චන්තතිණ්හතරධාරමසඞ්ගමෙ’ව,
චක්කායුධං චරතරං අපි මෙරුරාජං.
සඞ්ඛණ්ඩයන්තමි’ව ථූලකලීරකණ්ඩං,
විස්සජ්ජි තෙන’පි න කිඤ්චි ගුණාකරස්ස;
කාතුං පහුත්තමු’පගඤ්ඡි තතො තමෙ’තං,
ගන්ත්වා නභා කුසුමඡත්තතමා’ග සීසං.
විස්සජ්ජිතා’පි සෙනාය සෙලකූටානලාකුලා;
පගන්ත්වා නභසා මාලාගුලත්තං සමුපාගතා.
තම්පි දිස්වා සසොකො සො ගන්ත්වා ධීරස්ස සන්තිකං;
පාපුණාති මමෙවා’යං පල්ලඞ්කො අපරාජිතො.
ඉතො උට්ඨහ පල්ලඞ්කා ඉති’භාසිත්ථ ධීමතො;
කතකල්යාණකම්මස්ස පල්ලඞ්කත්ථාය මාර තෙ.
කො සක්ඛී’ති පවුත්තො සො ඉමෙ සබ්බෙ’ති සක්ඛිනො;
සෙනායා’භිමුඛං හත්ථං පසාරෙත්වාන පාපිමා.
ඝොරනාදෙන’හං සක්ඛි අහං සක්ඛී’ති තාය’පි;
සක්ඛිභාවං වදාපෙත්වා තස්සෙ’වං සමුදීරයි.
කො තෙ සිද්ධත්ථ සක්ඛී’ති අථ තෙනා’තුලෙන’පි;
මමෙ’ත්ථ සක්ඛිනො මාර නසන්ති’ති සචෙතනා.
රත්තමෙඝොපනික්ඛන්තහෙමවිජ්ජුවභාසුරං;
නීහරිත්වා සුරත්තම්භා චීවරා දක්ඛිණං කරං.
භූමියා’භිමුඛං කත්වා කස්මා පාරමිභූමියං;
උන්නාදෙත්වා නි’දානෙ’වං නිස්සද්දාසී’ති භූමියා.
මුඤ්චාපිතෙ රවෙ නෙකසතෙ මෙඝරවෙ යථා;
බුද්ධනාගබලා නාගං ජානූහි සුපපතිට්ඨිතං.
263. ¶
දිස්වානි’දානි ගණ්හාති’දානි ගණ්හාති චින්තිය;
සම්භින්නදාඨසප්පො’ව හතදප්පො සුදුම්මුඛො.
පහායා’යුධවත්ථානි’ලඞ්කාරානි අනෙකධා;
චක්කවාළාවලා යාව සසෙනාය පලායි සො.
තං මාරසෙනං සභයං සසොකං පලායමානං ඉති දෙවසඞ්ඝා;
දිස්වාන මාරස්ස පරාජයො’යං ජයො’ති සිද්ධත්ථ කුමාරකස්ස.
සම්මොදමානං අභිපූජයන්තා ධීරං සුගන්ධප්පභූතිහි තස්මිං;
පුනා’ගතා නෙකථුතීහි සම්මා උග්ඝොසමානා ඡනවෙසධාරි.
එවං මාරබලං ධීරො විද්ධංසෙත්වා මහබ්බලො;
ආදිච්චෙ ධරමානෙ’ව නිසින්නො අචලාසනෙ.
යාමස්මිං පඨමෙ පුබ්බෙනිවාසං ඤාණ’මුත්තමො;
විසොධෙත්වාන යාමස්මිං මජ්ඣිමෙ දිබ්බලොචනං.
සො පටිච්චසමුප්පාදෙ අථ පච්ඡිමයාමකෙ;
ඔතාරෙත්වාන ඤාණංසං සම්මසන්නො අනෙකධා.
ලොකධාතුසතං සම්මා උන්නාදෙත්වා’රුණොදයෙ;
බුද්ධො හුත්වාන සම්බුද්ධොසම්බුද්ධජලොචනො.
‘‘අනෙකජාතිසංසාරං සන්ධාවිස්ස’’න්තිආදිනා;
උදානෙ’දං උදානෙසි පීතිවෙගෙන සාදිසො.
සල්ලක්ඛෙත්වාගුණෙ තස්ස පල්ලඞ්කස්ස අනෙකධා;
නා තාව’උට්ඨහිස්සාමි ඉතො පල්ලඞ්කතො ඉති.
සමාපත්තී සමාපජ්ජී අනෙකසතකොටියො;
සත්ථා තත්ථෙ’ව සත්තාහං නිසින්නො අචලාසනෙ.
අජ්ජා’පි නූන ධීරස්ස සිද්ධත්ථස්ස යසස්සිනො;
අත්ථි කත්තබ්බකිච්චඤ්හි තස්මා ආසනමාලයං.
275. ¶
නජහාසී’ති එකච්චදෙවතානා’සි සංසයං;
ඤත්වා තාසං විතක්කං තං සමෙතුං සන්තමානසො.
උට්ඨාය හෙමහංසො’ව හෙමවණ්ණො පභඞ්කරො;
අබ්භුග්ගන්ත්වා නභං නාථො අකාසි පාටිහාරියං.
විතක්කමෙ’වං ඉමිනා මරූනං සම්මු’පසම්මා’නිමිසෙසි බොධිං;
සම්පූජයන්තො නයනම්බුජෙහි සත්තාහම’ට්ඨාසි ජයාසනඤ්ච.
සුභාසුරස්මිං රතනෙහි තස්මිං සවඞ්කමන්තො වරචඞ්කමස්මිං;
මනොරමස්මිං රතනාලයෙහි’පි විසුද්ධධම්මං විචිනං විසුද්ධො.
මූලෙජපාලතරුරාජවරස්ස තස්ස,
මාරඞ්ගනානම’මලානනපඞ්කජානි;
සම්මා මිලාපිය තතො මුචලින්දමූලෙ,
භොගින්දචිත්තකුමුදානි පබොධයන්තො.
මූලෙ’පි රාජයතනස්ස තස්ස තස්මිං සමාපත්තිසුඛම්පි වින්දං;
සංවීතිනාමෙසි මනුඤ්ඤවණ්ණො එකූනපඤ්ඤාසදිනානි ධීමා.
අනොතත්තොදකං දන්තකට්ඨනාගලතාමයං;
හරීටකාගදං භුත්වා දෙවින්දෙනාභතුත්තමං.
වානිජෙහි සමානීතං සමත්ථමධුපිණ්ඩිකං;
මහාරාජූපනීතම්හි පත්තම්හි පතිගණ්හිය.
භොජනස්සාවසානම්හි ජපාලතරුමූලකං;
ගන්ත්වාධිගතධම්මස්ස ගම්භීරත්තමනුස්සරි.
මහීසන්ධාරකො වාරික්ඛන්ධසන්නිභකො අයං;
ගම්භීරොධිගතො ධම්මො මයා සන්තො’තිආදිනා.
285. ¶
ධම්මගම්භීරතං ධම්මරාජස්ස සරතො සතො;
ආසෙවං තක්කණං ධම්මං ඉමං මෙ පටිවිජ්ඣිතුං.
වායමන්තො සම්පත්තයාචකානං මනොරමං;
කන්තෙත්වා උත්තමඞ්ගඤ්ච මොළිභූසනභූසිතං.
සුවඤ්ජිතානි අක්ඛිනි උප්පාටෙත්වාන ලොහිතං;
ගළතො නීහිරිත්වාන භරියං ලාවණ්ණභාසුරං.
අත්රජඤ්ච දදන්තෙන කුලවංසප්පදීපකං;
දානං නාම න දින්නඤ්ච නත්ථි සීලං අරක්ඛිතං.
තථාහි සඞ්ඛපාලාදිඅත්තභාවෙසු ජීවිතං;
මයා පරිච්චජන්තෙන සීලභෙදභයෙන ච.
ඛන්තිවාදාදිකෙ නෙකඅත්තභාවෙ අපූරිතා;
ඡෙජ්ජාදිං පාපුනත්තෙන පාරමී නත්ථි කාචි මෙ.
තස්ස මෙ විධමන්තස්ස මාරසෙනං වසුන්ධරා;
න කම්පිත්ථ අයං පුබ්බෙනිවාසං සරතො’පි ච.
විසොධෙන්තස්ස මෙ යාමෙ මජ්ඣිමෙ දිබ්බලොචනං;
න කම්පිත්ථ පකම්පිත්ථ පච්ඡිමෙ පන යාමකෙ.
පච්චයාකාරඤාණං මෙ තාවදෙ පටිවිජ්ඣතො;
සාධුකාරං දදන්තී’ච මුඤ්චමානා මහාරවං.
සම්පුණ්ණලාපූ විය කඤ්ජිකාහි,
තක්කෙහි පුණ්ණං විය වාටිකා’ව;
සම්මක්ඛිතො’ව’ඤ්ජනකෙහි හත්ථො,
වසාහි සම්පීත පිලොතිකා’ව.
කිලෙසපුඤ්ජබ්භරිතො කිලිට්ඨො,
රාගෙන රත්තො අපි දෙසදුට්ඨො;
මොහෙන මූළ්හො’ති මහබ්බලෙන,
ලොකො අවිජ්ජානිකරාකරො’යං.
296. ¶
කින්නාම ධම්මං පටිවිජ්ඣතෙ’තං,
අත්ථො හි කො තස්සි’ති දෙසනාය;
එවං නිරුස්සාහම’ගඤ්ඡි නාථො,
පජාය ධම්මාමතපානදානෙ.
නිච්ඡාරෙත්වා මහානාදං තතො බ්රහ්මා සහම්පතී;
නස්සති වත භො ලොකො ඉති ලොකො විනස්සති.
බ්රහ්මසඞ්ඝං සමාදාය දෙවසඞ්ඝඤ්ච තාවදෙ;
ලොකධාතුසතෙ සත්ථු සමීපං සමුපාගතො.
ගන්ත්වා මහීතලෙ ජානුං නිහච්ච සිරසඤ්ජලිං;
පග්ගය්හ ‘‘භගවා ධම්මං දෙසෙතු’’ ඉතිආදිනා.
යාචිතො තෙන සම්බුද්ධරවින්දවදනො ජිනො;
ලොකධාතුසතං බුද්ධචක්ඛුනා’ලොකයං තදා.
තස්මිං අප්පරජක්ඛාදිමච්චා දිස්වා’ති එත්තකා;
විභජිත්වා’ථ තෙ සත්තෙ භබ්බාභබ්බවසෙන සො.
අභබ්බෙ පරිවජ්ජෙත්වා භබ්බෙ’වා’දාය බුද්ධියා;
උපනෙතු ජනො’දානි සද්ධාභාජනම’ත්තනො.
පූරෙස්සාමී’ති තං තස්ස සද්ධම්මාමතදානතො;
විස්සජ්ජි බ්රහ්මසඞ්ඝස්ස වචනාමතරංසියො.
තතොජපාලොදයපබ්බතොදිතො,
මහප්පභො බුද්ධදිවාකරො නභෙ;
මණිප්පභාසන්නිභභාසුරප්පභො,
පමොචයං භාසුරබුද්ධරංසියො.
පමොදයන්තො උපකාදයො තදා,
කමෙන අට්ඨාරසයොජනඤ්ජසං;
අතික්කමිත්වාන සුඵුල්ලපාදපෙ,
විජම්භමානාලිගණාභිකූජිතං.
306. ¶
නිරන්තරං නෙකදිජුපකූජිතං සුඵ්රල්ලපඞ්කෙරුහ ගන්ධවාසිතං ගතො;
යසස්සී මිගදායමුත්තමං තහිං තපස්සී අථ පඤ්චවග්ගියා.
දෙවාතිදෙවං තිභවෙකනාථං,
ලොකන්තදස්සිං සුගතං සුගත්තං;
දිස්වාන ධීරං මුනිසීහරාජං,
කුමන්තණං තෙ ඉති මන්තයිංසු.
‘‘භුත්වාන ඔළාරිකඅන්නපානං,
සුවණ්ණවණ්ණො පරිපුණ්ණකායො;
එතා’වුසො’යං සමණො ඉමස්ස,
කරොම නා’ම්හෙ අභිවාදනාදිං.
අයං විසාලන්වයතො සසූතො,
සම්භාවනීයො භුවි කෙතුභූතො;
පටිග්ගහෙතුං’රහතා’සනං තු,
තස්මා’සනං’යෙවි’ති පඤ්ඤපෙම.’’
ඤත්වා’ථ භගවා තෙසං විතක්කං තික්ඛබුද්ධියා;
මෙත්තානිලකදම්බෙහි මානකෙතුං පධංසයී.
සමත්ථා නහි සණ්ඨාතුං සකාය කතිකාය තෙ;
අකංසු ලොකනාථස්ස වන්දනාදීනි ධීමතො.
බුද්ධභාවං අජානන්තා මුනයො මුනිරාජිනො;
ආවුසො වාදතො තස්ස කෙවලං සමුදීරයුං.
අථ ලොකවිදූ ලොකනාථො තෙසමු‘‘දීරථ;
ආවුසොවාදතො නෙව සත්ථුනො’’ සමුදීරයි.
‘‘භික්ඛවෙ අරහං සම්මා සම්බුද්ධො’ති තථාගතො’’;
බුද්ධභාවං පකාසෙත්වා අත්තනො තෙසමු’ත්තමො.
නිසින්නො තෙහි පඤ්ඤත්තෙ දස්සනෙය්යුත්තමාසනෙ;
බ්රහ්මනාදෙන තෙ ථෙරෙ සීලභූසනභූසිතෙ.
316. ¶
ආමන්තෙත්වාන බ්රහ්මානං නෙකකොටිපුරක්ඛතො;
ධම්මචක්කං පවත්තෙන්තො දෙසනාරංසිනා තදා.
මොහන්ධකාරරාසිම්පි හන්ත්වා ලොකෙ මනොරමං;
ධම්මාලොකං පදස්සෙත්වා වෙනෙය්යම්බුජබුද්ධියා.
මිගකානනසඞ්ඛාතො රණභූමිතලෙ ඉති;
රාජා මහානුභාවො’වධම්මරාජා විසාරදො.
දෙසනාසිං සමාදාය ධීභුජෙන මනොරමං;
වෙනෙය්යජනබන්ධුනං මහානත්ථකරං සදා.
කිලෙසාරී පදාළෙත්වා සද්ධම්මජයදුන්දුභිං;
පහරිත්වාන සද්ධම්මජයකෙතුං සුදුජ්ජයං.
උස්සාපෙත්වාන සද්ධම්මජයත්ථුණුත්තමං සුභං;
පතිට්ඨාපිය ලොකෙකරාජා හුත්වා සිවඞ්කරො.
පමොචෙත්වාන ජනතං බ්රහාසංසාරබන්ධනා;
නිබ්බාණනගරං නෙතුකාමො ලොකහිතෙ රතො.
සුවණ්ණාචලකූටං’ව ජඞ්ගමං චාරුදස්සනං;
පත්වො’රුවෙලගාමිං තං අඤ්ජසං’ව සුරඤ්ජසං.
භද්දවග්ගියභූපාලකුමාරෙ තිංසමත්තකෙ;
මග්ගත්තයාමතරසං පායෙන්වා රසමු’ත්තමං.
පබ්බජ්ජමු’ත්තමං දත්වා ලොකස්ස’ත්ථාය භික්ඛවො;
උය්යොජෙත්වාන සම්බුද්ධො චාරිකං චරථා’ති තෙ.
ගන්ත්වො’රුවෙලං ජටිලානම’න්තො-
ජටා ච ඡෙත්වාන ජටා බහිද්ධා;
පාපෙත්ව අග්ගඤ්ජසමු’ත්තමො තෙ,
පුරක්ඛතො ඉන්දු’ව තාරකාභි.
පුරක්ඛතො තෙහි අනාසවෙහි,
ඡබ්බණ්ණරංසාභරනුත්තමෙහි;
දිසඞ්ගනායො අතිසොභයන්තො,
පක්ඛීනමක්ඛීනි’පි පීණයන්තො.
328. ¶
දින්නං පටිඤ්ඤං සමනුස්සරන්තො,
තං බිම්බිසාරස්ස මහායසස්ස;
මොචෙතුකාමො වරරාජවංසං,
ධජූපමානස්ස ගුණාලයස්ස.
සිඛණ්ඩිමණ්ඩලාරද්ධනච්චං ලට්ඨිවනව්හයං;
උය්යානම’ගමා නෙකතරුසණ්ඩාභිමණ්ඩිතං.
බිම්බිසාරනරින්දො සො’ගතභාවං මහෙසිනො;
සුණිත්වා පීතිපාමොජ්ජභූසනෙන විභූසිතො.
තමු’ය්යානු’පගන්ත්වාන මහාමච්චපුරක්ඛතො;
සත්ථුපාදාරවින්දෙහි සොභයන්තො සිරොරුහෙ.
නිසින්නො බිම්බිසාරං තං සද්ධම්මඅමතම්බුනා;
දෙවින්දගීයමානග්ගවණ්ණො වණ්ණාභිරාජිතො.
දෙවදානවභොගින්දපූජිතො සො මහායසො;
රම්මං රාජගහං ගන්ත්වා දෙවින්දපුරසන්නිභං.
නරින්දගෙහං ආනීතො නරින්දෙන සරාසභො;
භොජනස්සා’වසානම්හි චාලයන්තො මහාමහිං.
පතිගණ්හිය සම්ඵුල්ලතරුරාජවිරාජිතං;
රම්මං වෙලුවනාරාමං විලොචන රසායනං.
සිතපුලිනසමූහච්ඡන්නභාලඞ්කතස්මිං,
සුරභිකුසුමගන්ධාකිණ්ණමන්දානිලස්මිං;
විවිධකමලමාලාලඞ්කතම්බාසයස්මිං,
විපුලවිමලතස්මිං වල්ලියාමණ්ඩපස්මිං.
සුරනරමහනීයො චාරුපාදාරවින්දො,
විමලකමලනෙත්තො කුන්දදන්තාභිරාමො;
ගුණරතනසමුද්දො නාථනාථො මුනින්දො,
කණකකිරණසොභො සොමසොම්මානනො සො.
338. ¶
විමලපවරසීලක්ඛන්ධවාරඤ්ච කත්වා,
රුචිරවරසමාධීකුන්තමු‘‘ස්සාපයිත්වා;
තිඛිණතරසුභග්ගං බුද්ධඤාණොරුකණ්ඩං,
විහරති භමයන්තො කාමම’ග්ගා විහාරා.
තදා සුද්ධොදනො රාජා‘‘පුත්තො සම්බොධිමුත්තමං;
පත්වා පවත්තසද්ධම්මචක්කො ලොකහිතාය මෙ.
රාජගහං’ච නිස්සාය රම්මෙ වෙලුවනෙ’ධුනා;
වසතී‘‘ති සුණිත්වාන බුද්ධභූතං සකත්රජං.
දට්ඨුකාමො නවක්ඛත්තුං නවාමච්චෙ මහෙසිනො;
නවයොධසහස්සෙහි සද්ධිං පෙසෙසි සන්තිකං.
ගන්ත්වා තෙ ධම්මරාජස්ස සුත්වා’නොපමදෙසනං;
උත්තමත්ථං ලභිත්වාන සාසනම්පි නපෙසයුං.
තෙස්වෙ’කම්පි අපස්සන්තො කාලුදායිං සුභාරතිං;
ආමන්තෙත්වා මහාමච්චං පබ්බජ්ජාභිරතං සදා.
‘‘සුගත්තරතනං නෙත්වා මම නෙත්තරසායනං;
යෙන කෙනචු’පායෙන කරොහී’’ති තම’බ්රවී.
අථ යොධසහස්සෙන තම්පි පෙසෙසි සො’පි ච;
ගන්ත්වා සපරිසො සත්ථු සුත්වා සුන්දරදෙසනං.
අරහත්තඤ්ජසං පත්වා පබ්බජිත්වා නරාසභං;
නමස්සන්තො ස සම්බුද්ධං පග්ගය්හ සිරසඤ්ජලිං.
‘‘වසන්තකාලජ්ජනීතාතිරත්තවණ්ණාභිරාමඞ්කුරපල්ලවානි;
සුනීලවණ්ණුජ්ජලපත්තයුත්තා සාඛාසහස්සානි මනොරමානි.
විසිට්ඨගන්ධාකුලඵාලිඵුල්ලනානාවිචිත්තානි මහීරුහානි;
සුචිත්තනානාමිගපක්ඛිසඞ්ඝසඞ්ගීයමානුත්තමකානනානි.
349. ¶
සුනීලසාතොදකපූරිතානි සුනාදිකාදම්බකදම්බකානි;
සුගන්ධෙන්දීවරකල්ලහාරා රවින්දරත්තම්බුජභූසිතානි.
තීරන්තරෙ ජාතදුමෙසු පුප්ඵකිඤ්ජක්ඛරාජීහි විරාජිතානි;
මුත්තාතිසෙතාමලසෙකතානි රම්මානි නෙකානි ජලාසයානි.
මනුඤ්ඤවෙළුරියකඤ්චුකානිවගුණ්ඨිතානි’ච සුසද්දලෙහි;
සුනීලභූතානි මහීතලානි නභානි මන්දානිල සඞ්කුලානි.
අනන්තභොගෙහි ජනෙහි ඵීතං,
සුරාජධානිං කපිළාභිධානිං;
ගන්තුං භදන්තෙ සමයො’’තිආදිං,
සංවණ්ණි වණ්ණං ගමනඤ්ජසස්ස.
සුවණ්ණනං තං සුගතො සුණිත්වා,
‘‘වණ්ණෙසි වණ්ණං ගමනස්සු’දායි;
කින්නූ‘‘ති භාසිත්ථ තතො උදායි,
කථෙසි’දං තස්ස සිවඞ්කරස්ස.
‘‘භන්තෙ පිතා දස්සනමි’ච්ඡතෙ තෙ,
සුද්ධොදනො රාජවරො යසස්සී;
තථාගතො ලොකහිතෙකනාථො,
කරොතු සඤ්ඤාතකසඞ්ගහන්ති.’’
සුණිත්වා මධුරං තස්ස ගිරං ලොකහිතෙ රතො;
‘‘සාධු’දායි කරිස්සාමි ඤාතකානන්ති සඞ්ගහං.’’
ජඞ්ගමො හෙමමෙරූ’ව රත්තකම්බලලඞ්කතො;
විමලො පුණ්ණචන්දො’ව තාරකාපරිවාරිතො.
සද්ධිං වීසසහස්සෙහි සන්තචිත්තෙහි තාදිහි;
ගච්ඡන්තො සිරිසම්පන්නො අඤ්ජසෙ සට්ඨියොජනෙ.
358. ¶
දිනෙ දිනෙ වසිත්වාන යොජනෙ යොජනෙ ජිනො;
ද්වීහි මාසෙහි සම්පත්තො බුද්ධො ජාතපුරං වරං.
බුද්ධං විසුද්ධකමලානනසොභමානං,
බාලංසුමාලිසතභානුසමානභානුං;
චක්කඞ්කිතොරුචරණං චරණාධිවාසං,
ලොකත්තයෙකසරණං අරණග්ගකායං.
සම්පුණ්ණහෙමඝටතොරණධූමගන්ධ,
මාලෙහි වෙණුපණවාදිහි දුන්දුභීහි;
චිත්තෙහි ඡත්තධජචාමරවීජනීහි,
සුද්ධොදනාදිවනිපා අභිපූජයිංසූ.
සුසජ්ජිතං පුරං පත්වා මුනින්දො තං මනොරමං;
සුගන්ධිපුප්ඵකිඤ්ජක්ඛාලඞ්කතොරුතලාකුලං.
සුඵුල්ලජලජාකිණ්ණ අච්ඡොදකජලාලයං;
මයූරමණ්ඩලාරද්ධ රඞ්ගෙහි ච විරාජිතං.
චාරුචඞ්කමපාසාද ලතාමණ්ඩපමණ්ඩිතං;
පාවෙක්ඛි පවරො රම්මං නිග්රොධාරාමමුත්තමං.
‘‘අම්හාකමෙ’සසිද්ධත්ථො පුත්තො නත්තො’ති’’ආදිනා;
චින්තයිත්වාන සඤ්ජාතමානසත්ථද්ධසාකියා.
දහරෙ දහරෙ රාජ කුමාරෙ ඉදම’බ්රවුං;
‘‘තුම්හෙ වන්දථ සිද්ධත්ථං නවන්දාම මයන්ති තං.’’
ඉදං වත්වා නිසීදිංසු කත්වා තෙ පුරතො තතො;
අදන්තදමකො දන්තො තිලොකෙකවිලොචනො.
තෙසං අජ්ඣාසයං ඤත්වා ‘‘න මං වන්දන්ති ඤාතයො;
හන්ද වන්දාපයිස්සාමි’දානි නෙසන්ති’’ තාවදෙ.
අභිඤ්ඤා පාදකජ්ඣානං සමාපජ්ජිත්වා ඣානතො;
වුට්ඨාය හෙමහංසො’ව හෙමවණ්ණො පභඞ්කරො.
369. ¶
අබ්භුග්ගන්ත්වා නභං සබ්බසත්තනෙත්තරසායනං;
ගණ්ඩම්බරුක්ඛමූලස්මිං පාටිහාරියසන්නිභං.
අසාධාරණම’ඤ්ඤෙසං පාටිහාරියමු’ත්තමං;
රමනීයතරෙ තස්මිං අකාසි මුනිපුඞ්ගවො.
දිස්වා තම’බ්භුතං රාජා සුද්ධොදනොනරාසභො;
සඤ්ජාතපීතිපාමොජ්ජො සක්යවංසෙකනායකො.
සත්ථුපාදාරවින්දෙහි සකෙ චාරුසිරොරුහෙ;
භූසිතෙ’කාසි තෙ සබ්බෙ සාකිය’ අකරුං තථා.
ධීරො පොක්ඛරවස්සස්ස අවසානෙ මනොරමං;
ධම්මවස්සං පවස්සෙත්වා සත්තචිත්තාවනුග්ගතං.
මහාමොහරජං හන්ත්වා සසඞ්ඝො දුතියෙ දිනෙ;
පවෙක්ඛි සපදානෙන පිණ්ඩාය පුරමු’ත්තමං.
තස්ස පාදාරවින්දානි’රවින්දානි අනෙකධා;
උග්ගන්ත්වා පතිගණ්හිංසු අක්කන්තක්කන්තඨානතො.
දෙහජොතිකදම්බෙහි ගොපුරට්ටාලමන්දිරා;
පිඤ්ජරත්තං ගතා තස්මිං පාකාරප්පභූති තදා.
චරන්තං පවිසිත්වාන පිණ්ඩාය පුරවීථියං;
ලොකාලොකකරං වීරං සන්තං දන්තං පභඞ්කරං.
පසාදජනකෙ රම්මෙ පාසාදෙ සා යසොධරා;
සීහපඤ්ජරතො දිස්වා ඨිතා පෙමපරායණා.
භූසනෙ මණිරංසීහි භාසුරං රාහුලං වරං;
ආමන්තෙත්වා පදස්සෙත්වා ‘‘තුය්හමෙ’සො පිතා’’ති තං.
නිකෙතමු’පසඞ්කම්ම සුද්ධොදනයසස්සිනො;
වන්දිත්වා තම’නෙකාහි ඉත්ථීහි පරිවාරිතා.
‘‘දෙව දෙවින්දලීලාය පුත්තො තෙ’ධ පුරෙ පුරෙ;
චරිත්වා චරතෙ’දානි පිණ්ඩායා’ති ඝරෙ ඝරෙ’’.
382. ¶
පවෙදෙසි පවෙදෙත්වා’ගමා මන්දිරම’ත්තනො;
ආනන්දජලසන්දොහ පූරිතො’රුචිලොචනා.
තතො සෙසනරින්දානං ඉන්දො ඉන්දොව ලඞ්කතො;
කම්පමානො පගන්ත්වාන වෙගෙන ජිනසන්තිකං.
‘‘සක්යපුඞ්ගව තෙ නෙ’ස වංසො මා චර මා චර;
වංසෙ පුත්තෙ’කරාජා’පි න පිණ්ඩාය චරී පුරෙ.’’
ඉති වුත්තෙ නරින්දෙන මුනින්දො ගුණසෙඛරො;
‘‘තුය්හමෙ’සො මහාරාජ වංසො මය්හං පන’න්වයො.
බුද්ධවංසො’’ති සම්බුද්ධවංසං තස්ස පකාසයී;
අථො තස්මිං ඨිතොයෙව දෙසෙන්තො ධම්මමු’ත්තරිං.
‘‘උත්තිට්ඨෙ නප්පමජ්ජෙය්ය ධම්මමි’’ච්චාදිමු’ත්තමං;
ගාථං මනොරමං වත්වා සොතූනං සිවමා’වහං.
දස්සනග්ගරසං දත්වා සන්තප්පෙත්වා තමු’ත්තමො;
තෙනා’භියාචිතො තස්ස නිකෙතං සමුපාගතො.
සද්ධිං විසසහස්සෙහි තාදීහි දිපදුත්තමං;
මධුරොදනපානෙන සන්තප්පෙත්වා මහීපති.
චුළාමණීමරීචීහි පිඤ්ජරඤ්ජලිකෙහි තං;
රාජුහි සහ වන්දිත්වා නිසීදි ජිනසන්තිකෙ.
තා’පි නෙකසතා ගන්ත්වා සුන්දරා රාජසුන්දරී;
නරින්දෙන අනුඤ්ඤාතා නිසිදිංසු තහිං තදා.
දෙසෙත්වා මධුරං ධම්මං තිලොකතිලකො ජිනො;
අහම්ප’ජ්ජ න ගච්ඡෙය්යං සවෙ බිම්බාය මන්දිරං.
දයාය හදයං තස්සා ඵාලෙය්යා’ති දයාලයො;
සාවකග්ගයුගං ගය්හ මන්දිරං පිතරා ගතො.
නිසීදි පවිසිත්වාන බුද්ධො බුද්ධාසනෙ තහිං;
ඡබ්බණ්ණරංසිජාලෙහි භාසුරන්තො’ව භානුමා.
395. ¶
මනොසිලාචුණ්ණසමානදෙහමරීවිජාලෙහි විරාජමානා;
පකම්පිතා හෙමලතා’ව බිම්බා බිම්බධරා සත්ථු සමීප’මාග.
සත්ථු පාදෙසු සම්ඵස්සසීතලුත්තමවාරිනා;
නිබ්බාපෙසි මහාසොකපාවකං හදයින්ධනෙ.
රාජා සත්ථු පවෙදෙසි බිම්බායා’ති බහුං ගුණං;
මුනින්දො’පි පකාසෙසි චන්දකිණ්ණරජාතකං.
තදා නන්දකුමාරස්ස සම්පත්තෙ මඞ්ගලත්තයෙ;
විවාහො අභිසෙකො ච ඉති ගෙහප්පවෙසනං.
මඞ්ගලානං පුරෙයෙව පබ්බාජෙසි පභඞ්කරො;
අනිච්ඡන්තං’ව නෙත්වා තං ආරාමං රම්මමුත්තමං.
අත්තානම’නුගච්ඡන්තං දායජ්ජත්ථං සකත්රජං;
කුමාරං රාහුලං චා’පි කුමාරාභරණුජ්ජලං.
‘‘සුඛා’ව ඡායා තෙ මෙ’’ති උග්ගිරන්තං ගිරං පියං;
‘‘දායජ්ජං මෙ දදාහී’ති දායජ්ජං මෙ දදාහි ච’’.
ආරාමමෙව නෙත්වාන පබ්බාජෙසි නිරුත්තරං;
සද්ධම්මරතනං දත්වා දායජ්ජං තස්ස ධීමතො.
නික්ඛම්ම තම්හා සුගතංසුමාලි තහිං ජන්තුසරොරුහානි;
සද්ධම්මරංසීහි විකාසයන්තො උපාගතො රාජගහං පුනා’පි.
කුසුමාකුල සුන්දරතරුපවනෙ පදුමුප්පල භාසුරසරනිකරෙ;
පුථුචඞ්කමමණ්ඩිතසිතසිකතෙ සුභසීතවනෙ විහරති සුගතො.
තදා සුදත්තව්හයසෙට්ඨිසෙට්ඨො,
බහූහි භණ්ඩං සකටෙහි ගය්හ;
සාවත්ථිතො රාජගහෙ මනුඤ්ඤෙ,
සහායසෙට්ඨිස්ස ඝරූ’පගන්ත්වා.
406. ¶
තෙනෙ’ව වුත්තො සුභගෙන බුද්ධො,
ජාතො’ති ලොකෙ දිපදානමින්දො;
සඤ්ජාතපීතීහි උදග්ගචිත්තො,
රත්තිං පභාතං ඉති මඤ්ඤමානො.
නික්ඛම්ම තම්හා විගතන්ධකාරෙ,
දෙවානුභාවෙන මහාපථම්හි;
ගන්ත්වාන තං සීතවනං සුරම්මං,
සම්පුණ්ණ චන්දං’ව විරාජමානං.
තං දීපරුක්ඛං විය පජ්ජලන්තං,
විලොචනානන්දකරං මහෙසිං;
දිස්වාන තස්සු’ත්තමපාදරාගං,
පටිග්ගහෙත්වා සිරසා සුධීමා.
ගම්භීරං නිපුණං ධම්මං සුණිත්වා විමලං වරං;
සොතාපත්තිඵල’ම්පත්වා සහස්සනය මණ්ඩිතං.
නිමන්තෙත්වාන සම්බුද්ධං සසඞ්ඝං ලොකනායකං;
වණ්ණගන්ධරසූපෙතං දත්වා දානං සුඛාවහං.
සත්ථු ආගමනත්ථාය සාවත්ථිනගරං වරං;
පටිඤ්ඤං සො ගහෙත්වාන ගච්ඡන්තො අන්තරාපථෙ.
යොජනෙ යොජනෙ වාරු චිත්තකම්මසමුජ්ජලෙ;
විහාරෙ පවරෙ දත්වා කාරාපෙත්වා බහුං ධනං.
සාවත්ථිං පුන’රාගන්ත්වා පාසාදසතමණ්ඩිතං;
තොරණඞ්ඝිකපාකාරගොපුරාදිවිරාජිතං.
පුරං අපහසන්තං’ව දෙවින්දස්සා’පි සබ්බදා;
සබ්බසම්පත්තිසම්පන්නං නච්චගීතාදිසොභිතං.
කස්මිං සො විහරෙය්යා’ති භගවා ලොකනායකො;
සමන්තානුවිලොකෙන්තො විහාරාරහභූමිකං.
416. ¶
ජෙතරාජකුමාරස්ස උය්යානං නන්දනොපමං;
ඡායූදකාදිසම්පන්නං භූමිභාගං උදික්ඛිය.
හිරඤ්ඤකොටිසන්ථාරවසෙනෙ’ව මහායසො;
කිණිත්වා පවරෙ තම්හි නරාමරමනොහරෙ.
නිච්චං කිඞ්කිණිජාලනාදරුචිරං සිඞ්ගීව සිඞ්ගාකුලං,
රම්මංනෙකමණීහි ඡන්නඡදනං ආමුත්තමුත්තාවලිං;
නානාරාගවිතාන භාසුරතරං පුප්ඵාදිනා’ලඞ්කත,
චිත්රං ගන්ධකුටිං වරං සුවිපුලං කාරෙසි භූසෙඛරං.
ජිනත්රජානම්පි විසාලමාලයං,
විතානනානාසයනාසනුජ්ජලං;
සුමණ්ඩිතං මණ්ඩපවඞ්කමාදිනා,
විලුම්පමානං මනලොචනං සදා.
අථාපි සණ්හාමලසෙතවාලුකං,
සවෙදිකාචාරුවිසාලමාලකං;
ජලාසයං සාත’තිසීතලොදකං,
සුගන්ධිසොගන්ධිකපඞ්කජාකුලං.
සුඵුල්ලසාලාසනසොගනාග,
පුන්නාගපූගාදිවිරාජමානං;
මනොරමං ජෙතවනාභිධානං,
කාරාපයී සෙට්ඨි විහාරසෙට්ඨං.
විසාලකෙලාසධරාධරුත්තමා-
භිරාමපාකාරඵනින්දගොපිතො;
ජනස්ස සබ්බාභිමනත්ථසාධකො,
විහාරචින්තාමණි සො විරාජිතෙ.
තතො ආගමනත්ථාය මුනින්දං නාථපිණ්ඩිකො;
දූතං පාහෙසි සො සත්ථා සුත්වා දූතස්ස සාසනං.
මහතා භික්ඛුසඞ්ඝෙන තදා තම්හා පුරක්ඛතො;
නික්ඛමිත්වා’නුපුබ්බෙන පත්තො සාවත්ථිමුත්තමං.
425. ¶
සමුජ්ජලානි නෙකානි ධජානාදාය සුන්දරා;
කුමාරා පුරතො සත්ථු නික්ඛමිංසු සුරා යථා.
නික්ඛමිංසු තතො තෙසං පච්ඡතො තරුණඞ්ගනා;
චාරුපුණ්ණඝටාදාය දෙවකඤ්ඤා යථා තථා.
පුණ්ණපාතිං ගහෙත්වාන සෙට්ඨිනො භරියා තථා;
සද්ධිං නෙකසතිත්ථිහි නෙකාලඞ්කාරලඞ්කතා.
මහාසෙට්ඨි මහාසෙට්ඨිසතෙහි සහ නායකං;
අබ්භුග්ගඤ්ඡි මහාවීරං පූජිතො තෙහි නෙකධා.
ඡබ්බණ්ණරංසීහි මනොරමෙහි,
පුරං වරං පිඤ්ජරවණ්ණභාවං;
නෙන්තො මුනින්දො සුගතො සුගත්තො,
උපාවිසී ජෙතවනං විහාරං.
චාතුද්දිසස්ස සඞ්ඝස්ස සම්බුද්ධපමුඛස්ස’හං;
ඉමං දම්මි විහාරන්ති සත්ථු චාරුකරම්බුජෙ.
සුගන්ධවාසිතං වාරිං හෙමභිඞ්කාරතො වරං;
ආකිරිත්වා අදා රම්මං විහාරං චාරුදස්සනං.
සුරම්මං විහාරං පටිග්ගයහ සෙට්ඨං,
අනග්ඝෙ විචිත්තාසනස්මිං නිසින්නො;
ජනින්දානමින්දො තිලොකෙකනෙත්තො,
තිලොකප්පසාදාවහං තං මනුඤ්ඤං.
උදාරානිසංසං විහාරප්පදානෙ,
අනාථප්පදානෙන නාථස්ස තස්ස;
සුදත්තාභිධානස්ස සෙට්ඨිස්ස සත්ථා,
යසස්සී හිතෙසී මහෙසී අදෙසී.
උදාරානිසංසං විහාරප්පදානෙ,
කථෙතුං සමත්ථො විනා භූරිපඤ්ඤං;
තිලොකෙකනාථං නරො කොසි යුත්තො,
මුඛානං සහස්සෙහි නෙකෙහි චා’පි.
435. ¶
ඉති විපුලයසො සො තස්ස ධම්මං කථෙත්වා,
අපි සකලජනානං මානසෙ තොසයන්තො;
පරමමධුරනාදං ධම්මභෙරිං මහන්තං,
විහරති පහරන්තො තත්ථ තත්ථූපගන්ත්වා.
එවං තිලොකහිතදෙන මහාදයෙන,
ලොකුත්තමෙන පරිභුත්තපදෙසපන්තිං;
නිච්චංසුරාසුරමහොරගරක්ඛසාදි,
සම්පූජිතං අහමි’දානි නිදස්සසිස්සං.
සද්ධම්මරංසිනිකරෙහි ජිනංසුමාලි,
වෙනෙය්යපඞ්කජවනානි විකාසයන්තො;
වාසං අකාසි පවරො පඨමම්හි වස්සෙ,
බාරාණසිම්හි නගරෙ මිගකානනම්හි.
නානාප්පකාරරතනාපණපන්තිවීථි,
රම්මෙ පුරෙ පවරරාජගහාභිධානෙ;
වාසං අකාසි දුතියෙ තතියෙ චතුත්ථෙ,
වස්සෙපි කන්තතරවෙලුවනෙව නාථො.
භූපාලමොළිමණිරංසිවිරාජමානං,
වෙසාලිනාමවිදිතං නගරං සුරම්මං;
නිස්සාය සක්යමුනිකෙසරි පඤ්චමම්හී,
වස්සම්හි වාසමකරිත්ථ මහාවනස්මිං.
ඵුල්ලාතිනීලවිමලුප්පලචාරුනෙත්තො,
සිංගීසමානතනුජොතිහි ජොතමානො;
බුද්ධො අනන්තගුණසන්නිධි ඡට්ඨවස්සෙ,
වාසං අකා විපුලමඞ්කුල පබ්බතස්මිං.
ගම්භීරදුද්දසතරං මධුරං මරූනං,
දෙසෙත්ව ධම්මමතුලො සිරිසන්නිවාසො;
දෙවින්දසීතලවිසාලසිලාසනස්මිං,
වස්සම්හි වාසම’කරී මුනි සත්තමම්හි.
442. ¶
ඵුල්ලාරවින්දචරණො චරණාධිවාසො,
සො සුංසුමාරගිරිනාමධරාධරම්හි;
වාසං අකා පරමමාරජි අට්ඨමස්මිං,
වස්සම්හි කන්තරභෙසකලාවනම්හි.
නානාමතාතිබහුතිත්ථියසප්පදප්පං,
හන්ත්වා තිලොකතිලකො නවමම්හි වස්සෙ;
වාසං අකාසි රුචිරෙ අතිදස්සනීයෙ,
කොසම්බිසිම්බලිවනෙ ජිනපක්ඛිරාජා.
තෙසං මහන්තකලහං සමිතුං යතීනං,
නිස්සාය වාරණවරං දසමම්හි වස්සෙ;
පුප්ඵාභිකිණ්ණවිපුලාමලකානනස්මිං,
වාසං අකා මුනිවරො වරපාරලෙය්යො.
ධම්මාමතෙන ජනතං අජරාමරත්තං,
නෙන්තො විලොචනමනොහරසුද්ධදන්තො;
නාලාභිධානදිජගාමවරෙ මුනින්දො,
වාසං අකා අමිතබුද්ධි දසෙකවස්සෙ.
වෙරඤ්ජ චාරුදිජගාමසමීපභූතෙ,
ආරාමකෙ සුරභිපුප්ඵඵලාභිරාමෙ;
සබ්බඤ්ඤු සක්යමුනි බාරසමම්හි වස්සෙ,
වාසං අකාසි පුචිමන්දදුමින්දමූලෙ.
ඵුල්ලාරවින්දවදනො රචිචාරුසොභො,
ලොකස්ස අත්ථචරියාය දයාධිවාසො;
වාසං අකා රුචිරචාලියපබ්බතස්මිං,
වීරො තිලොකගරු තෙරසමම්හි වස්සෙ.
බන්ධූකපුප්ඵසමපාදකරාභිරාමො,
ධම්මිස්සරො පවරජෙතවනෙ සුරම්මෙ;
ධීරො මහිද්ධි මුනි චුද්දසමම්හි වස්සෙ,
වාසං අකා සකලසත්තහිතෙසු යුත්තො.
449. ¶
වෙනෙය්යබන්ධුවනරාගගජෙ විහන්ත්වා,
වස්සම්හි පඤ්චදසමෙ මුනිසීහරාජා;
වාසං අකා කපිලවත්ථුධරාධරොරු,
නිග්රොධරාමරමණීයමණිග්ගුහායං.
යක්ඛම්පි කක්ඛලතරං සුවිනීතභාවං,
නෙත්වා පුරෙ වරතමාලවකාභිධානෙ;
වස්මම්හි වාසමකරී දසඡට්ඨමම්හි,
නෙන්තො ජනං බහුතරම්පි ච සන්තිමග්ගං.
පාකාරගොපුරනිකෙතනතොරණාදි,
නෙත්තාභිරාමවරරාජගහෙ මහෙසි;
වාසං අකානධිවරො දසසත්තමම්හි,
වස්සම්හි පත්ථයසො භුවනත්තයස්මිං.
ධම්මොසධෙන මධුරෙන සුඛාවහෙන,
ලොකස්ස ඝොරතරරාගරජං විහන්ත්වා;
වස්සම්හි වාසමකරී දසඅට්ඨමස්මිං,
අඞ්ගීරසො පවරචාලියපබ්බතස්මිං.
වෙනය්යබන්ධුජනමොහරිපුං උළාරං,
හන්ත්වාන ධම්මඅසිනා වරධම්මරාජා;
එකූනවීසතිමකෙ පුන තත්ථ වස්සෙ,
වාසං අකා මධුරභාරති ලොකනාථො.
සුද්ධාසයො පවරරාජගහෙ විචිත්තෙ,
වාසං අකාසි සමවීසතිමම්හි වස්සෙ;
ලොකස්ස අත්ථචරණෙ සුභකප්පරුක්ඛො,
චින්තාමණිප්පවරභද්දඝටො මුනින්දො.
එවං තිලොකමහිතො අනිබද්ධවාසං,
කත්වා චරම්පඨමබොධියුදාරපඤ්ඤො;
ඡබ්බණ්ණරංසිසමුපෙතවිචිත්තදෙහො,
ලොකෙකබන්ධු භගවා අවසෙසකාලෙ.
456. ¶
සාවත්ථියං පවරජෙතවනෙ ච රම්මෙ,
දිබ්බාලයෙ ච සමලඞ්කතපුබ්බරාමෙ;
වාසං අකාසි මුනි වීසතිපඤ්චවස්සෙ,
ලොකාභිවුද්ධිනිරතො සුඛසන්නිවාසො.
ඉති අමිතදයො යො පඤ්චතාළීසවස්සෙ,
මනුජමනවනස්මිං ජාතරාගග්ගිරාසිං;
පරමමධුරධම්මම්බුහි නිබ්බාපයන්තො,
අවසි සමුනිමෙඝො ලොකසන්තිං කරොතු!
පඤ්ඤාවරඞ්ගනා මය්හං සඤ්ජාතා මනමන්දිරෙ;
තොසයන්තී සබ්බජනං වුද්ධිං ගච්ඡතු සබ්බදා.
චිතං යං රචයන්තෙන ජිනස්ස චරිතං මයා;
පුඤ්ඤං තස්සානුභාවෙන සම්පත්තො තුසිතාලයං.
මෙත්තෙය්යලොකනාථස්ස සුණන්තො ධම්මදෙසනං;
තෙන සද්ධිං චිරං කාලං වින්දන්තො මහතිං සිරිං.
බුද්ධෙ ජාතෙ මහාසත්තොරම්මෙ කෙතුමනීපුරෙ;
රාජවංසෙ ජනීත්වාන තිහෙතුපටිසන්ධිකො.
චිවරං පිණ්ඩපාතඤ්ච අනග්ඝං විපුලං වරං;
සෙනාසනඤ්ච භෙසජ්ජං දත්වා තස්ස මහෙසිනො.
සාසනෙ පබ්බජිත්වාන ජොතෙන්තො තමනුත්තරං;
ඉද්ධිමා සතිමා සම්මා ධාරෙන්තො පිටකත්තයං.
ව්යාකතො තෙන බුද්ධො යං හෙස්සතීති අනාගතෙ;
උප්පන්නුප්පන්නබුද්ධානං දානං දත්වා සුඛාවහං.
සංසාරෙ සංසරන්තො හි කප්පරුක්ඛො ච පාණිනං;
ඉච්ඡිතිච්ඡිතමන්නාදිං දදන්තො මධුරං චරං.
මංසලොහිතනෙත්තාදිං දදං චිත්තසමාහිතො;
සීලනෙක්ඛම්මපඤ්ඤාදිං පූරෙන්තො සබ්බපාරමිං.
467. ¶
පාරමිසිඛරං පත්වා බුද්ධො හුත්වා අනුත්තරො;
දෙසෙත්වා මධුරං ධම්මං ජන්තූනං සිවමාවහං.
සබ්බං සදෙවකං ලොකං බ්රහාසංසාරබන්ධනා;
මොචයිත්වා වරං ඛෙමං පාපුණ්යෙං සිවං පුරං.
ලඞ්කාලඞ්කාර භූතෙන භූපාලන්වයකෙතුනා;
විජයබාහුනා රඤ්ඤා සකනාමෙන කාරිතෙ.
සතොයාසයපාකාර ගොපුරාදිවිරාජිතෙ;
පරිවෙණවරෙ රම්මෙ වසතා සන්තවුත්තිනා.
මෙධඞ්කරාභිධානෙන දයාවාසෙන ධීමතා;
ථෙරෙන රචිතං එතං සබ්භ සංසෙවිතං සදා.
භවෙ භවෙ’ධ ගාථානං තෙසත්තති චතුස්සතං;
ගන්ථතො පඤ්චපඤ්ඤාසා-ධිකං පඤ්චසතං ඉති.