📜
සමන්තකූටවණ්ණනා ¶
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
සතතවිතත කිත්තිං ධස්තකන්දප්පදප්පං
තිභවහිතවිධානං සබ්බලොකෙකකෙතුං,
අමිතමතිමනග්ඝං සන්තිදං මෙරුසාරං
සුගතමහමුදාරං රූපසාරං නමාමි;
හතදුරිතතුසාරං මොහපඞ්කොපතාපං
මනකමලවිකාසං ජන්තුනං සෙසකානං,
කුමතිකුමුදනාසං බුද්ධපුබ්බාචලග්ගා
උදිතමහමුදාරං ධම්මභානුං නමාමි;
සකලවිමලසීලං ධුතපාපාරිජාලං
සුරනරමහනීයං පාහුනෙය්යාහුනෙය්යං,
උජුපථපටිපන්නං පුඤ්ඤඛෙත්තං ජනානං
ගණමහමභිවන්දෙ සාරදං සාදරෙන;
ඉති කළිත පණාමා හන්ත්ව සබ්බොපසග්ගෙ
සුගතවිමල පාදම්භොජසම්පාත පූතං,
සුමනසිඛරිරාජං වණ්ණයිස්සං සුරානං
වසති මතුලමෙතං සාධුජන්තු සුණන්තු;
සවණා ලපනා චෙව සතියා චාපි වන්දනා,
යස්ස සම්මා සුඛී හොතී නිබ්බාණඤ්චාධිගච්ඡති;
6. ¶
තස්මා සප්පුරිසෙහෙ’දං පත්ථෙන්තෙහි තිසම්පදං,
සවණීයඤ්හි සාධූහි අචික්ඛිත්තෙන චෙතසා;
යො ලොකතිලකො නාථො පූරෙත්වා දස පාරමී,
ජාතොසි තුසිතෙ කායෙ සන්තුසිතො’ති විස්සුතො;
ආරාධිතො සුරාදීහි කාලො මාරිස තෙ අයං,
තිණ්ණො තාරයිමං ලොකං බහූ අප්පරජක්ඛකා;
එතදත්ථාය තෙ වීර පූරිතා දස පාරමී,
බාහුං පිතුස්ස පුත්තො’ව ලොකො ආලම්බතෙ තුවං;
තෙසං තං වචනං සුත්වා මහාසත්තො මහාමතී,
විලොකනෙ විලොකෙත්වා පඤ්චාමල විලොචනො;
ජම්බුදීපග්ගකමලෙ කණ්ණිකා’ව මනොරමා,
පුරී කපිළවත්ථූ’සි විසාණා’ව සුධාසිනං;
සිඞ්ගීනික්ඛමයාභාස තුඞ්ගසිඞ්ගසමඞ්ගිතා,
මණිසීහපඤ්ජරාකිණ්ණ පාසාදා යත්ථ භාසරෙ;
සඝනෙ ගගනෙ නිච්චං සතෙරතසතානි’ව,
අනිලෙරිතපජ්ජොත සොණ්ණකෙතු අහූ යහිං;
ජනානං නීලනෙත්තෙහි වදනෙහි තු යා පුරී,
මධුපාලිසමොනද්ධ කඤ්ජිනී සිරිමාවහෙ;
රඞ්ගතුඞ්ගතුරඞ්ගෙහි ගජ්ජිතෙහි ච යා පුරී,
සඝොසුත්තුඞ්ගකල්ලොල ලොලසාගරසන්තිභා;
අව්හමානා’ව දෙවානං පුරලඛ්යා භුජා ඉව,
මන්දානිලෙරිතා තුඞ්ග නානාරාගද්ධජා යහිං;
නානාවෙසධරා යස්මිං නානාභූසණ භූසිතා,
නානාසම්පත්තිසංයුත්තා නානාවිජ්ජාසු පාරගා;
18. ¶
නවයොබ්බන උද්දාමා රූපෙන ච මනොහරා,
සච්චෙසු නිරතා නිච්චං අනක්කුට්ඨකුලා සියුං;
නිච්චං කීළා විදද්ධාහි නරනාරීහි සෙවිතා,
යා පුරී සාධුරූපා’සි මධුරාලාපිනීහි ච;
තස්මිං සද්ධාදයොපෙත ඔක්කාකකුලකෙතුකො,
සුද්ධොදනව්හයො ආසී විස්සුතො භුවනත්තයෙ;
යස්සඞ්ඝිකමලෙ සබ්බ භුභුජානං මහීතලෙ,
කිරීටමණිහිඞ්ගාලි කීළන්තී’ව නිරන්තරං;
යස්ස පත්ථටතෙජෙන පුරනෙතාපි දිවාකරො,
වහනීච’ම්බරෙ ලීලං ඔසධීපතිනො දිවා;
යස්ස දානප්පවාහො තු නානායාචක ජන්තුනං,
මනොදධීසු වෙලන්තෙතික්කමන්තොව සත්තතං;
මතියා සුරමන්තීව ධනෙන ධනදො විය,
රූපෙන කුසුමෙසු’ව යො ජුම්හති මහීතලෙ;
තස්සාභිසිත්තා රජ්ජෙන මහාමායාති විස්සුතා,
චන්දිකා විය චන්දස්ස ගිරිරාජා’ව කපාලිතො;
ලක්ඛී’ව වාසුදෙවස්ස සීතා’ව රාමරාජිනො,
මහෙසීසි වරාරොහා සුන්දරී සුන්දරාධරා;
තස්සා කුච්ඡිකරණ්ඩම්හි අනග්ඝරතනං විය,
ඛත්තිංසාහි නිමිත්තෙහි විම්හාපෙන්තො සදෙවකං;
සිතම්බුජකරො සන්තො සිතෙභච්ඡාපකො විය,
කත්වා පදක්ඛිණං මාතු පටිසන්ධිමගණ්හි සො;
දසෙකාදසමාසෙන තස්සෙවං ආසි චෙතනා,
පස්සිතුං සකඤාතීනං ගන්ත්වාන නගරං තදා;
30. ¶
නිවෙදෙත්වා තමත්ථං සා රඤ්ඤො තෙන සුසජ්ජිතෙ,
සපරිච්ඡදා තදා මග්ගෙ ගච්ඡන්ති අන්තරාපථෙ;
දෙවතානං මනොනන්දකර නන්දන සන්නිභං,
දිස්වාන ලුම්බිනිං නාම උය්යානං මනනන්දනං;
තස්මිං කීළිතුමුස්සාහා පවිසිත්වාන තං වනං,
කීළන්ති උපගන්ත්වාන මඞ්ගලං සාලපාදපං;
විලොල පල්ලවාකිණ්ණං සුඵුල්ලකුසුමොනතං,
ගහෙත්වා සාලසාඛං සා සුරත්තකර පල්ලවා;
දෙවෙහි ගහිතා’රක්ඛා මහමානෙ සදෙවකෙ,
ජනෙසි තනයං මායා තත්රට්ඨා ලොකලොචනං;
බ්රහ්මානො ලොකපාලා ච මනුස්සා කමතො තදා,
සොණ්ණජාලාජිනාදීහි ගණ්හිංසු ජනනන්දනං;
මහිං පතිට්ඨිතො ධීරො පස්සිත්වාන තතො දිසා,
උත්තරාභිමුඛො සත්තපදං ගණ්ත්වා’ම්බුජෙ ඨිතො;
දිසන්තමවලොකෙත්වා සුඵුල්ලම්බුජලොචනො,
නිච්ඡාරෙසාසභිං වාචං අග්ගො සෙට්ඨො’තිආදිනා;
බ්රහ්මාමරනරාදීහි පූජිතො ච නමස්සිතො,
කමෙන අභිවඩ්ඪන්තො ජුණ්හපක්ඛෙ සසී යථා;
බ්රහ්මූනං ඡත්තඡායාය මන්දාරකුසුමන්තරෙ,
සානන්දාමන්දදෙවෙහි ධුතචාමරමජ්ඣගො;
දිබ්බෙහි රූපසද්දෙහි ගන්ධෙහි ච රසෙහි ච,
ඵොට්ඨබ්බෙහි ච දිබ්බෙහි මොදමානො අනෙකධා;
දිබ්බෙහි රමණීයෙහි නච්චෙහි වාදිතෙහි ච,
පදානෙකසහස්සෙහි ථූයමානගුණාකරො;
42. ¶
පත්වා සොළසමං වස්සං ඤාතිසඞ්ඝස්ස මජ්ඣගො,
දස්සෙත්වා’සෙසසිප්පං තං ලොකෙ විජ්ජති යං තදා;
ඤාතිසඞ්ඝං පමොදෙන්තො දෙවෙ ච මනුජෙ’පි ච,
ලද්ධා යසොධරං දෙවිං’නුකූලං ජාතිජාතියං;
සොණ්ණදප්පණසඞ්කාස සොම්මානන විභුසිතං,
නීලනීරජසඞ්කාස විසාලායත ලොචනං;
සිඞ්ගාරමන්දිරද්වාරෙ ධජොපමභමුද්වයං,
හෙමකාහලසඞ්කාස නාසිකං රූපලක්ඛියා
නීලවෙල්ලිතධම්මිල්ල ජිමුතොභය කොටියං,
නිච්චවිජ්ජුල්ලතාචක්ක මනුඤ්ඤකණ්ණපාසකං;
සාතකුම්භනිභාභාස පයොධරඝටද්වං,
සුවණ්ණද්දිතටායාත නිජ්ඣරාකාරහාරකං
දෙහදෙවද්දුමාලම්බ පාරොහාභභුජද්වයං,
අඞ්ගුලීපල්ලවන්තම්බු බින්දුචාරු නඛාවලිං;
දෙහමාලාලිමාලාභ රොමරාජිවිරාජිතං,
රූපණ්ණවතරඞ්ගාහ වලිත්තය විචිත්තකං;
සොණ්ණරම්භාසමාවට්ට පිණොරුද්වය සුන්දරං,
සන්නිරකලිකාකාර චාරුජඞ්ඝා විභූසිතං;
පච්චක්ඛරූපලක්ඛිඤ්ච ලීලානිචය සන්නිභං,
ගුණානමාකරං සාධු වෙලංව රතිසාගරෙ;
කන්තො වසන්තරාජා’ව කන්දප්පො’ව සුරූපවා,
සසී’ව දස්සනීයො ච සූරියො විය තෙජවා;
අචලත්තෙන මෙරූව ගම්භීරෙනණ්ණවො විය,
බ්රහ්මස්සරො පියංවාදී පඤ්ග්ඤාය ච අනූපමො;
54. ¶
වසන්තො සො මහාවීරො පුරස්මිං කපිලව්හයෙ,
දිස්වා නිමිත්තෙ චතුරො උය්යාන ගමනඤ්ජසෙ;
පබ්බජ්ජාභිරතො නාථො ගන්ත්වා උය්යානභූමියං,
සුඵුල්ලචම්පකාසොක නාගාදා’ගෙහි මණ්ඩිතං;
ඵුල්ලපඞ්කජ කළ්හාර ජලාජලය සතාකුලං,
මන්දමන්දානිලායාත නානාමොදෙහි වාසිතං;
සරා සරං සමායාත මධුබ්බත නිසෙවිතං,
ඵලපුප්ඵරසුද්දාම ද්විජ සඞ්ඝ නිකූජිතං;
නච්චන්ත මත්තමොරානං නිච්චං මණ්ඩපසන්තිභං,
දිබ්බන්ත මිගසග්ඝානං කීළාමණ්ඩප සන්නිභං;
සමීර සිසිරොදාර ධාරාසීකර වාරිහි,
ධාරාමණ්ඩප පන්තීහි ජනානන්දකරං වරං;
උය්යානවනමාගම්ම දෙවරාජාව නන්දනං,
කීළන්තො නිජපුත්තස්ස සුත්වාන ජාතසාසනං;
නිවත්තො විස්සකම්මෙන සහස්සක්ඛොව භූසිතො,
පුරං පවිසමානොව කිසා ගොතමි භාසිතං;
සුත්වාන නිබ්බුතපදං තදා චිත්තානුකූලකං,
සන්තුට්ඨො සානුරාගො ච ලක්ඛග්ඝං තාරභාසුරං;
හාරං තිස්සාය පෙසෙත්වා ගන්ත්වාන සකමන්දිරං,
දෙවරාජවිලාසෙන නිසීදි පවරාසනෙ;
අථාගම්ම තදා නෙකනාටිකා පරිවාරයුං,
වජ්ජන්ති භෙරියො තාසු පග්ගය්හ කාචි නාරියො;
නානාලයසමාකිණ්ණං ගීතං ගායන්ති කාචි’පි,
ධමන්ති සුසිරං කාචි කාචි වාදෙන්ති තන්තියො;
66. ¶
චාරු බිම්බාධරාරම්ම පයොධරභරා සුභා,
විසාලායත නීලක්ඛා සොමසොම්මානනා තදා;
නච්චන්ති පුරතො තස්ස භෙරිමණ්ඩල මජ්ඣගා,
දෙවකඤ්ඤාව රඞ්ගම්හී රසභාවනිරන්තරං;
දිස්වාන සො තමච්ඡරියං විරත්තො විසයෙ තදා,
උරත්තාළඤ්ච අද්දක්ඛි සබ්බන්තං භෙරිතාළනං;
පරිදෙවං’චුපට්ඨාසි ගීතං සංසාරසාගරෙ,
වායුවෙග විකාරං’ව නච්චං චින්තෙසි නායකො;
’කදාහං ඝරමොස්සජ්ජ පබ්බජ්ජාසිරි මුබ්බහෙ?’
ඉච්චෙවං චින්තයන්තො සො සුපන්තොව සයී තහිං;
’යං නිස්සාය මයං එත්ථ නච්චගීතෙසු ව්යාවටා,
සො’යං’දානි සුපී’ අම්හෙ කස්සදානි කරොම තං?;
ඉති චින්තිය තෙ තත්ථ තුරියෙසු සකෙ සකෙ,
ආලම්බා සයිතා කඤ්ඤා සුසඤ්ඤාඤ්ඤමනිස්සිතා;
ඛාදන්ති කාචි දන්තානි කාචි ලාලා වහන්තියො,
කාචි රුදන්තියො තත්ථ විලපන්ති අථා’පරා;
කාකච්ඡන්ති’පි සෙම්හම්පි ගිලන්ති ච චමන්ති ච,
කරොන්ති නාදං නාසාය ඝරූ’ති ච ඛිපන්ති ච;
මුත්තයන්ති තදා කාචි රහස්සං විචරන්ති ච,
දුග්ගන්ධං වාති තං ඨානං සුසානං ආමකං යථා;
පබුද්ධො අඩ්ඪරත්තම්හි ගතෙ තත්ථ නිසීදිය,
අද්දක්ඛි තාසං නෙකානි විකාරානි තහිං තදා;
තස්සෙවං පෙක්ඛමානස්ස භවෙ සංවිග්ගචෙතසො,
ආදිත්තංව උපට්ඨාසි මනෙ ඛලු භවත්තයං;
78. ¶
දාවානල සමාදිත්ත මහාරඤ්ඤායථා ගජො,
තථෙවාසි නරින්දස්ස ගෙහතො ගමනෙ මතී;
තතො වුට්ඨාය සයනා කරොන්තො අභිනික්ඛමං,
විතක්කෙසි මහාරාජා පස්සිතුං සකමත්රජං;
පවිසිත්වා තතො ගබ්භං සනිකං සන්තමානසො,
පස්සිත්වා සහ පුත්තෙන නිද්දායන්තිං යසොධරං;
චිරාගතං මහාපෙමං ධාරයං සකමානසෙ,
බුද්ධො හුත්වාපි’මං සක්කා පස්සිතුං ඉති චින්තිය;
ගතො නාථො තතො ඨානා බොධියා බද්ධමානසො
තදහෙවාසි බුද්ධොති කාමුකො කො න චින්තයෙ;
සිනෙරු මුද්ධරන්තොව පාදුද්ධරිය නික්ඛමං,
ඡන්නමාහූය ආනීතං කන්ථකං තුරගාධිපං;
අස්සරාජං තමාරුය්හ සහ ඡන්නෙන රත්තියං,
දෙවෙහි විවටද්වරා පටිපජ්ජි මහාපථං;
චක්කවාළෙසු නෙකෙසු දෙවතා සුසමාගතා,
දීපධූපද්ධජෙහෙ ච ගන්ධමාලෙහි පූජයුං;
පුරතො සට්ඨීසහස්සානි දණ්ඩදීපානි ධාරයුං,
තථා දක්ඛිණපස්සම්හි වාමපස්සෙ ච පච්ඡතො;
ගගනා පුප්ඵවස්සානි වස්සාපෙසුං ඡ දෙවතා,
මන්දාරවං කොකනදං සුගන්ධං චිත්තපාට ලිං;
චම්පකා සොක පුන්නාග නාගපූගාග සම්භවං,
මාලතීවස්සිකීයාදී නානාවල්ලීහි සම්භවං;
පදුමුප්පල කලහාර කුමුදාද්යාම්බු සම්භවං,
සුගන්ධමධු මත්තාහි ඡප්පදාලීහි කූජිතං;
90. ¶
පුප්ඵවස්සං පවස්සිත්ථ තිංසයොජනමඤ්ජසෙ,
පසත්තො තත්ථ තුරගො දුක්ඛතො අගමී තදා;
එවං පූජාවිධානෙහි ගන්ත්වා’නොමං මහානදිං,
සිතසෙකත සඞ්කිණ්ණං බහුමීනකුලාකුලං;
තීරට්ඨො පස්සි සො ධීරො ගඞ්ගානාරිං රසාවහං,
කරොන්තිං වීචිබාභාති එණෙපුප්ඵොපහාරකං;
අස්සෙන තං මහානොමං ලඞ්ඝාපෙත්වා මහාමතී,
පරතීරෙ පතිට්ඨාසි විමලෙ වාලුකා තලෙ;
පබ්බජිතුං මයෙත්ථෙව යුත්තං නො මෙ පපඤ්චිතුං,
ඉති චින්තිය ඔභාය ධාරිතාභරණානි සො;
ඡන්නස්ස පටියාදෙත්වා කන්ථකඤ්ච හයාධිපං,
නිසිතං ඛග්ගමුග්ගය්හ සමොලිං ඡින්දි කුන්තලං;
එවමාවජ්ජයං නාථො සචෙ’හං සුගතො භවෙ,
තිට්ඨතු ගගනෙ ගන්ත්වා ඉති උක්ඛිපි ච’ම්බරං;
තතො සක්කො මහග්ඝෙන මණිචඞ්ගොටකෙන තං,
පටිග්ගහෙත්වා සිරසං නෙත්වා දෙවපුරං චරං;
කාරෙත්වා මණිථූපං සො නීධෙත්වා තං සිරොරුහං,
අත්ථාහං පතිමානෙති සහදෙවෙහි නෙකධා;
මහාබ්රහ්මොපනීතට්ඨපරික්ඛාරං මහාමතී,
පටිග්ගහෙත්වා කාසාවං නිවත්ථො පාරුතො තදා;
පුබ්බෙ වියම්බරං ගය්හ අම්බරෙ ඛිපි නායකො,
පටිග්ගහෙත්වා තං බ්රහ්මා නෙත්වා බ්රහ්මපුරං චරං;
ද්වාදසයොජනුබ්බෙධං කත්වා ථූපවරං සුභං,
තත්ථ තං නිදහිත්වාන පණිපාතෙති සබ්බදා;
102. ¶
සම්පුණ්ණ මනසඞ්කප්පො පබ්බජ්ජාසිරි මුබ්බහං,
ඡාදෙන්තො කාමලෙනෙව මරුං චඞක්කමි නායකො;
තතො අම්බවනං ගන්ත්වා වින්දන්තො පීතිජං සුඛං,
වීතිනාමයි සත්තාහං රම්මෙ පාදපමණ්ඩපෙ;
තතො රාජගහං ගන්ත්වා පාරුපිත්වා චීවරං,
ගහෙත්වා මණිවණ්ණං සො පත්තං කරතලම්බුජා;
බත්තිංස ලක්ඛණූපෙතො අනුබ්යඤ්ජන මණ්ඩිතො,
බ්රහ්මුජ්ජුගත්තො භගවා පුරසෙට්ඨමුපාගමි;
විසිඛන්තරෙන ගච්ඡන්තං ලොකෙකනයනං ජනා,
දිස්වා එවං විචින්තෙසුං නායං යො සො ජනාධිපො;
කාමං පුරවධුසොම්ම වත්තසම්බන්ධකාරණා,
චන්දො’යමාගතො අජ්ජ සකවෙසෙන නො මති;
සුත්වාන තං තදා කෙචි හසන්තා වචනන්තරං,
නායං සසී සසඞෙකා සො භානුමෙසො’ති නො මති;
බොධෙතුමාගතො කාමං පොරීනං වදනම්බුජෙ,
සකීයෙනෙව රූපෙන විම්හයං පොරිමානුසෙ;
කිං භො උම්මත්තකා අත්ථ එවං මා වදථා’ධුනා,
සතරංසී උණ්හරංසී න සො එසො අවිග්ගහො;
කාමෙනාලසජන්තුහි කීළිතුං පුරමාගතො,
සරූපෙන න නො අත්ථි සංසයො බලු මානසෙ;
තෙසං තං වචනං සුත්වා හසන්තා කෙචි ජන්තුනො,
තුම්හෙ ඛලූ න ජානාථ සබාණෙ සධනූ හි සො;
ඉස්සරො කන්තරූපෙන තුඞ්ගමන්දිරතා පුරං,
කෙලාසො ඉති සම්පත්තො ජහාථ විමතිං ඉධ;
114. ¶
තෙසම්පි වචනං සුත්වා හසන්තෙකෙ ජනා තදා,
නායං හරො තිනෙත්තො සො කෙසවෙසො ඉධාගතො;
විචිණන්තො සිරිං අජ්ජ පුරසෙට්ඨමුපාගතං,
වෙසෙනඤ්ඤෙන මඤ්ඤාම එත්ථ නො නත්ථි සංසයො;
පහරිත්වා කරං කෙචි සුත්වා තං වචනං නරා,
හසන්තෙවං තදාවොචුං වාසුදෙවො න වෙ අයං;
කාමං සරොජනාභො සො වාමනො කණ්හවිග්ගහො,
අයමඤ්ඤතරචණ්ණෙන ආගතො පාකසාසනො;
පුරං දෙවපුරන්තෙතං මඤ්ඤමානො මහාජුතිං,
පස්සිතුන්ති පටිඤ්ඤාතො මා භොන්තො විලපන්තු වෙ;
සුත්වා තෙසං ගිරං කෙචි කෙළිං කත්වාන නෙකධා,
තුම්හෙ සක්කං න ජානාථ සො හි භො වජිරායුධො;
එසො හි භො මහාබ්රහ්මා බ්රහ්මලොකා ඉධාගතො,
පමත්තා කින්නු වෙදම්හී බ්රහ්මබන්ධු පුරෙ ඉධ;
අථෙසං වචනං සුත්වා කෙචි පණ්ඩිතජාතිකා,
නෙතෙ චන්දාදයො කාමං මා මොහං භො පකාසථ;
චතුරානනො මහාබ්රහ්මා සොමසොම්මානනො අයං,
සමන්තපොත්ථකො බ්රහ්මා පත්තහත්ථො’යමබ්භුතො;
කාමං පාරමිතාපුණ්ණ පසත්ථො පුරිසො අයං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ ථොමෙථෙතං මහාජුතිං;
එවං වදන්තා සබ්බෙ තෙ නාගරා පුරිසුත්තමං,
ගන්ධපුප්ඵෙහි පුජෙන්තා නමස්සන්තා තමන්වගුං;
නෙත්තාරිත්තෙහි පාජෙන්තා මුනිනො රූපසාගරෙ,
ජන්තවො මනනාවායො පාරං පස්සිංසු නො තදා;
126. ¶
තදා ලොකෙකනයනො සපදානෙන වීථියං,
චරං යාපනමත්තංව ලද්ධාගම්ම පුරා බහි;
පණ්ඩවං ගිරිමාසජ්ජ තස්සච්ඡායාය සො මුනි;
සඞ්ඝාටිං පඤ්ඤපෙත්වාන නිසජ්ජ පුරිසාසභො;
අදිට්ඨපුබ්බං දිස්වාන පත්තෙ මිස්සකභොජනං,
සඤ්ජාතපටිකූලො තං නුදිත්වා පච්චවෙක්ඛණා;
අමතං විය තං භුත්වා වික්ඛාලෙත්වා මුඛං දකා,
පත්තෙ වත්තං චරිත්වාන මුහුත්තං තත්ථ විස්සමි;
පවත්තිං තං නිසාමෙත්වා බිම්බිසාරො නරිස්සරො,
සීඝං තමුපගන්ත්වාන කතානුඤ්ඤො නිසීදිය;
නිමන්තයිත්වා රජ්ජෙන අනිච්ඡන්තෙ යතිස්සරෙ,
අනුග්ගහාය මෙ යුත්තං බුද්ධභූතෙනිධාගමං;
එවං නිමන්තිතො තෙනාධිවාසෙත්වා මහාමතී,
අගමාසුරුවෙලාය මතුලොරු පරක්කමො;
පධානං පදහිත්වාන ඡබ්බස්සමතිදුක්කරං,
පකාසෙත්වාන ලොකස්ස මොක්ඛං නත්ථිති තෙන සො;
තතොප්පභුති වත්තන්තො මජ්ඣිමප්පටි පත්තියං,
කායස්සානුග්ගහං කත්වා තතො සම්පිණිති’න්ද්රියො;
මූලෙ’ජපාලනිග්රොධපාදපස්ස මහාමුනි,
නිසීදි නිජසොභාහි ඔභාසෙන්තො දිසොදිසං;
තදා සෙනානි නිගමෙ සුජාතා ඛීර දායිකා,
සම්පුණ්ණමනසඞ්කප්පා යාචිත්වා වටදෙවතං;
ධීරං දෙවොති මඤ්ඤන්ති තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා,
හෙමපාතිං සපායාසං දත්වාන ඉදම’බ්රුවි;
138. ¶
යථා මය්හං මහාදෙව ඉද්ධා පත්ථිත පත්ථනා,
තථෙව තව සඞ්කප්පො ඛිප්පමෙව සමිජ්ඣතු;
ඉති වත්වාන වන්දිත්වා කත්වා ච නං පදක්ඛිණං,
පක්කන්තාය සුජාතාය ධීරො පාතිං සමාදිය;
උපගන්ත්වානාතිරම්මං නදිං සො නීලවාහිනිං,
සුප්පතිට්ඨිතනාමම්හි නදීතිත්ථෙ නිසීදිය;
භුඤ්ජිත්වා ඌනපණ්ණාස පිණ්ඩං කත්වාන භොජනං,
විස්සජ්ජෙත්වා තතො පාතිං පටිසොතං නරාසභො;
තතො සාලවනුය්යානෙ විස්සමන්තො දිවාදිනෙ,
දිස්වාන සුපිනෙ පඤ්ච අත්ථං තෙසං විචින්තිය;
ආබොධිමූලතො මග්ගෙ දෙවෙහි සමලඞ්කතෙ,
මණිතොරණපාලීහි පුණ්ණකුම්භද්ධාජාදිහි;
සායණ්හසමයෙ නාථො ගච්ඡන්තො බොධි සන්තිකං,
දිස්වාන සොත්ථියං නාම ථූයමානං දිජුත්තමං;
තෙන දින්නට්ඨ මුට්ඨින්තු ගහෙත්වා නීලසද්දලං,
බොධිමූලමුපාගම්ම කත්වාන තං පදක්ඛිණං;
අකාසි තීණසන්ථාරං පාචීනාභිමුඛං තදා,
තතො මහිං ද්විධා කත්වා සමුට්ඨාසි මහාසනං;
උච්චං චුද්දසහත්ථෙන නානා චිත්ත විචිත්තිතං,
අභට්ඨනහිත්ථ තත්රට්ඨො ඉච්චෙවං දළ්හමානසො;
කාමං තචො නහාරූ ච අට්ඨි ච අවසිස්සතු,
උපසුස්සතු මෙ ගත්තෙ සබ්බන්තං මංසලොහිතං;
න උට්ඨහාමබුජ්ඣිත්වා න ජහෙ වීරියං මම,
අධිට්ඨහිත්වා එවං සො නිසීදි වජිරාසනෙ;
150. ¶
අනතික්කමං ඨපෙත්වාන චරණං චරණුපරි,
කමලං කමලෙනෙව මණිබන්ධං විධාය සො;
බාලාසොකදලාසත්ත පරං වා’සොකපල්ලවං,
නිධාය නයනානත්ද පාණිං පාණිතලෙ ජිනො;
යථා සඤ්ඣාඝනාලීඪ තුඞ්ගකඤ්චන පබ්බතො,
සුරත්තචීවරච්ඡන්න චාරිගත්ත විරාජිතො;
උදයාවලකොටිම්හි දිප්පන්තොව දිවාකරො
කන්ධරොපරි දිප්පන්ත මුඛමණ්ඩලමණ්ඩිතො;
යථා චාමිකරබ්යම්හෙ සුනීලං සීහපඤ්ජරං,
අසම්පකම්පපම්හෙහි පිහිතද්ධසුලොචනො;
නීලුප්පලකලාපංච ජනනෙත්තාලිපාතනං,
සජ්ඣුදණ්ඩසමාබද්ධ බොධික්ඛන්ධමඵස්සි සො;
නිසින්නො බොධිතො ඡෙජ්ජ පවාළතරුණඞ්කුරා,
පතමානා සමන්තාසුං තෙජං විය කුබුද්ධීනං;
දෙවා තත්ථ සමාගඤ්ජුං ඛිප්පං දසසහස්සියං,
කමලාසනොරගා චෙව සිද්ධවිජ්ජාධරාදයො
සහම්පති මහාබ්රහ්මා බ්රහ්මසෙනාපුරක්ඛතො,
සිතාතපත්තං ධාරෙන්තො ඨීතො සම්බුද්ධ සන්තිකෙ;
වීසං රතන සතායාමං විජයුත්තර නාමකං,
සඞ්ඛං ධමෙන්තො අට්ඨාසි සාදරො පාකසාසනො;
සුයාමො සහ සෙනාය ථොමයන්තො නරාධිපං,
මණිතාලවණ්ටං පග්ගය්හ මන්දමන්දෙන වීජති;
ජිතකිත්ති ලතග්ගම්හි සස්ස පුප්ඵංච පුප්ඵීතං,
වාළවිජනිමුග්ගය්හ අට්ඨා සන්තුසිතො තහිං;
162. ¶
බෙලුවං වීණමාදාය ගීතං නානාලයානුගං,
පඤ්චසිඛො ඨිතො තත්ථ ගායමානො අනෙකධා;
මහාකාලො’පි නාගින්දො නාගසඞ්ඝපුරක්ඛතො,
ථොමෙන්තො තත්ථ අට්ඨාසි නවාරහගුණාදිහි;
රඞ්ගභුමිං මාපයිත්වා ගහෙත්වාන වරඞ්ගනා,
උපහාරං කරොන්තට්ඨා තිම්බරූ සූරියවච්චසා;
ආගන්ත්වා සහ සෙනාය සිතඞ්ගො සිතභුසනො,
ධතරට්ඨො ඨිතො පුබ්බෙ ආරක්ඛං කුරුමානකො;
පූරෙන්තො සකසෙනාය දක්ඛිණස්සං විරූළ්හකො,
ආරක්ඛං කුරුමානට්ඨා නීලඞ්ගො නීලභුසනො;
විරූපක්ඛො’පි අට්ඨාසි පාලයං පච්ඡිමං දිසං,
රත්තඞ්ගාභරණො වම්මී නිජසෙනාපුරක්ඛතො;
උත්තරස්සං සසෙනාය ආරක්ඛං කුරුමානකො,
සොණ්ණවණ්ණඞ්ගාභරණො අට්ඨාසි නරවාහනො;
කිමෙත්ථ බහුලාපෙන ජාතික්ඛෙත්තම්හි දෙවතා,
නාගතා නෙව වාහෙසුං සබ්බෙ එත්ථෙ’ව ඔසටා;
ගගනාතොතිණ්ණකෙතු පාදෙහි පථවීතලෙ,
නාගාදයො න ධුතාසුං කෙතුනං බහු කා කථා;
න ධූතා ධජපාදෙහි වායුතුද්දාමවුත්තිහි,
තාරකා ගගනෙ බ්රූමො කින්නු තත්ථ ධජාලුතා;
පුබ්බදිසා චක්කවාළ සිලායුග්ගතකෙතුනං,
පාදානි පරභාගාදි චක්කවාළසිලන්වගුං;
චක්කවාළ මහාමෙරු යුගන්ධර නගාදයො,
පුප්ඵාවතංසකා’වාසුං නානාවණ්ණෙහි සඞ්ඛතා;
174. ¶
වාමාමන්දමකරන්ද බින්දුසන්දොහ සුන්දරං,
උල්ලොල පදුමාකිණ්ණ විතානං වාසි අම්බරං;
ඛිත්තසොගන්ධචුණ්ණානි දෙවබ්රහ්මාදිනා තහිං,
විතානං විය ඛායන්ති චක්කවාළග්ගමණ්ඩපෙ;
කප්පූරාගරුධූපෙහී තත්ථ තත්ථුග්ගතෙහි මා,
කාලබ්භකූටච්ඡන්නොව ආසි මඤ්ඤං කථෙමු කිං;
ජාතික්ඛෙත්තෙසු දෙවෙහි කතග්ඝිකුසුමාදිනා,
නොසීනා ධරණී භාරා දිසෙභානං බලං අහො;
අම්බරාලම්බමානානී පුප්ඵදාමානි භූතලං,
ආකඩ්ඪනාය දෙවෙහි බද්ධරජ්ජුව භාසරෙ
අඤ්ඤොඤ්ඤකරමුග්ගය්හ ගගනෙ සුරසුත්දරී,
පරිබ්භමන්තා ගායන්ති තත්ථ තත්ථ මනොරමං;
උභො භුජෙ විකාසෙත්වා මණ්ඩිතං සුරසුත්දරී,
භමන්ති භන්තභෙණ්ඩුව තත්ථ තත්ථම්බරෙ යුගා;
නීලුප්පලකලාපාදී ගහෙත්වාන සුරඞ්ගනා,
ඨීතාසුං පරිවාරෙත්වා පූජමානා නරිස්සරං;
රත්නපල්ලවකලහාර කමලුප්පල සඞ්ගතෙ,
සන්නීරකුසුමාකිණ්ණෙ පුණ්ණෙසොගන්ධවාරිහී;
කඤ්චනාදිඝටෙ ගය්හ අම්බරෙ සුරසුන්දරී,
කත්වාන සුගතං මජ්ඣෙ පූජයිංසු සමන්තතො
කඤ්චනාදාසහත්ථා ච කාචී කඤ්ඤා තථා ඨිතා,
තාලවණ්ටෙ ගහෙත්වාන ඨීතාසුං කාචි දෙවතා;
කාචි මඞ්ගල සංයුත්ත වචනා තව පත්ථනා,
සමිජ්ඣතුති ඝොසෙන්තී පරිවාරෙත්වා ඨිතා ජිනං;
186. ¶
සිරිවච්ඡාදි පග්ගය්හ අට්ඨමඞ්ගලමුත්තමං,
ඨිතාසුං ගගනෙ නාරී පරිවාරෙත්වා මුනිස්සරං;
නච්චන්ති කෙචි කීළන්ති සෙලෙන්ති ච ලලන්ති ච,
වාදෙන්ති කෙචි ගායන්ති වෙලුක්ඛෙපං කරොන්ති ච;
නෙකපුප්ඵග්ඝිපන්තී ච තථා දීපග්ඝිපන්ති ච,
මණිචාමීකරාසජ්ඣු අග්ඝිකා පන්තියො තථා;
ආබ්රහ්මභවනුග්ගම්ම චක්කවාළසමන්තතො,
තිට්ඨන්ති ජලමානායො බුද්ධස්ස මඞ්ගලුස්සවෙ;
සත්තරතනසම්භුතා නානා තොරණපන්තීයො,
හෙමරම්භාමයා චාපි තථා දුස්සමයා සියුං;
නානාවණ්ණෙහි නෙකෙහි ඡත්තෙහි ච නිරන්තරං,
චක්කවාළොදරං ආසි සරංච කමලාකුලං;
තත්ථ තත්ථුජ්ජලානෙක යන්තදීපාවලී මහී,
තාරකාජාලකාකිණ්ණ ගගනඞ්ගනසන්තිභා;
ධජන්තරිත ඡත්තා’සුං චක්කවාළගිරූපරි,
නිරන්තරා’සුං තත්ථෙව ඝටදීපා ච තොරණ;
නානාතුරියනාදෙහි නානාසඞ්ගීතිතාහි ච,
සාධුවාදෙහි නෙකෙහි චක්කවාළො ඵුටො අහූ;
අහො මහන්තතා තස්ස බුද්ධස්ස කතමඞ්ගලෙ,
පූජාවිසෙසං තං කො හි මුඛෙනෙකෙන භාසතී;
චතුම්මුඛො සහස්සක්ඛො ද්විසහස්සනයනො ඵණී,
දසකණ්ඨො’පි තං සබ්බං නෙව සක්කොන්ති භාසිතුං;
එවං සුරාසුරබ්රහ්ම වෙනතෙය්යොරගාදිහි,
නිරන්තරං කතානෙක මහාමහ සමාකුලෙ;
198. ¶
තස්මින්තු වාසරෙ මාරො පස්සිත්වා භුවනං ඉදං,
ආමන්තෙත්වා සානුවරෙ ආහෙවං සකුතූහලො;
සබ්බෙ දිබ්බවිමානා භො සුඤ්ඤා දිස්සන්ති ඡඩ්ඩිතා,
පුරපාලම්පහාපෙත්වා ක්ව ගතා’සුං සදෙවකා;
කිම්භො මාර න ජානාසි මත්තො සුත්තො’සි අජ්ජ කිං,
සුද්ධොදනිය සිද්ධත්ථො මායාය තනයො අයං;
පුරෙත්වා පාරමී සබ්බා කත්වාන අභිනික්ඛමං,
බොධිමුලෙ නිසින්නො සි අජ්ජ බුද්ධො භවාමීති;
තස්ස පූජාවිධානත්ථං දසසහස්සීසු දෙවතා,
සමාගතා හට්ඨතුට්ඨා කරොන්තජ්ජ මහාමහං;
කින්නු තෙ බධිරං සොතං කින්නු පරිහායි ලොචනං,
ධජග්ගා තෙ න දිස්සන්ති උල්ලොලං තෙ න සූයති;
තෙසං තං වචනං සුත්වා අන්තකො ඛලු පාපිමා,
දුක්ඛිතො දුම්මනො තෙසං සොචන්තො ඉදම්බ්රුවි;
අහො වතා’තිපරිහානි සංසාරස්ස මහා අයං,
අසාරො ඛලු සංසාරො සිද්ධත්ථෙ විභවං ගතෙ;
අහො වතා’ති නට්ඨම්හා තිවට්ටං පරිපුරිතං,
හොති භො දහනා දඩ්ඪවනංවාති අලක්ඛිකං;
නිරාලොකං තිලොකං භො අසුරං වාසරං යථා,
පරිමොසරතනං හොති රජ්ජං වෙදං ජගත්තයං;
මමෙස විසයං හිත්වා යාති සිද්ධත්ථදාරකො,
තෙන යාතෙන මග්ගෙන නික්ඛමන්ති බහුජ්ජනා;
භවන්තං න කරොතෙසො යාව සුද්ධොදනත්රජො,
එථ ගච්ඡාම සිද්ධත්ථමසිද්ධත්ථං කරොම භො;
මාපෙථ භෙරවං වණ්ණං බීභච්ඡං දුද්දසං ඛරං,
සද්දෙනෙව පලාපෙථ තූලභට්ටංව වායුනා;
211. ¶
තස්ස තං වචනං සුත්වා මාරසෙනා සමාගමුං,
නානාවෙසධරා හුත්වා නානායුධ සමඞ්ගිනො;
යොජනානං තදා මාරො දියඩ්ඪසතමුච්චතො,
ගිරිමෙඛලමාරුය්හ සෙනාය සහසා’ගමී;
දිස්වාන දුරතො එත්තං දෙවා මාරං සවාහිනිං,
භයට්ටාපගමුං ඛිප්පං ධාවමානා දිසොදිසං;
සංඛිප්ප ඛිප්පං සච්ඡත්තං බ්රහ්මා ධාවි පරම්මුඛො,
කත්වාන පිට්ඨියං සඞ්ඛං සක්කො ධාවි විසඞ්කිතො;
මහාකාලො’පි නාගින්දො නිමුජ්ජ මහියං තදා,
වත්තදත්තකරො භීරු සකෙ නිපති මඤ්චකෙ;
සං සං පූජාවිධානන්තු ඡඩ්ඩෙත්වාන සදෙවකා,
ගතාසුං සුඤ්ඤකං ආසි චක්කවාළමිදං තදා;
නිස්සිරීකං පදෙසං තං අසොභං අසමඤ්ජසං,
අහොසි පතිතානෙක පූජාභණ්ඩසමාකුලං;
එකොව තත්ථ සුගතො නිසීදි වජිරාසනෙ,
පජ්ජලං නිජසිරියා සූරියොව යුගන්ධරෙ;
අකම්පො ච අසන්ත්රාසී ලොමහංස විවජ්ජිතො,
අභීතො සීහරාජාව මිගච්ඡාපානමග්ගතො;
තතො ධම්මිස්සරස්සග්ගෙ දුන්නිමිත්තානි ජායරුං,
අන්ධකාරං දිසා ආසුං ධූමකෙතු ච අම්බරෙ;
දිනං දුද්දිනකං ආසි හතරංසි දිවාකරො,
උක්කාපතො’පි පඤ්ඤායි දිසාඩාහොපපජ්ජථ;
අඝනෙ ගගනෙ ආසුං ඉන්දචාපවිරජ්ජුතී,
අනලාසනියො’දිත්තා තත්ථ තත්ථ පතන්තී ච
කාකොලසඞ්ඝා වස්සිංසු උණ්ණ සකුණකොසියා,
චරිංසු අම්බරෙ’පෙතා කබන්ධා ච භයාවහා;
224. ¶
සෙනං සංවිදහිත්වාන තතො මාරො අභිද්දවි,
ආගන්ත්වා චක්කවාළම්හි ඨිතො ජිනමුදික්ඛිය;
එකකස්ස මනුස්සස්ස සන්තිකොපගමං මම,
න යුත්තඤ්හි ගජො යාති ගජං නො යාති කොත්ථුකං;
නෙතං ගරු පලාපෙතුං කාලො ඉති විචින්තිය,
මාපෙසි කුපිතො ඛිප්පං කප්පනිල සමානිලං;
ඛිපන්තො ගගනෙ ඛිප්පං උද්ධරිත්වා වනස්පතී,
කත්වාන වනමුම්මූලං විද්ධංසෙන්තො අසෙසකං;
චාලෙත්වා තාලසාලාදිං ලුඤ්චිත්වා ගගනෙ ඛිපං,
පාතෙන්තො චක්කවාළන්තෙ වාජිසීහ ගජාදයො;
පහරිත්වා විවත්තෙත්වා ගිරිකූටානි උක්ඛිපං,
භමයන්තො නභොමජ්ඣෙ ධාවතෙව තතො තතො;
සිලාහි සිලාසඞ්ඝට්ට මහානාදං පවත්තයං,
පාතෙන්තො දහනඤ්චාපි ධූමමම්බර මුක්ඛිපං;
භමයන්තො ගහෙත්වාන අම්බරෙ ඡදනිට්ඨිකා,
පාසාදෙ පරිවත්තෙත්වා පහරන්තො නගාදිසු;
ඛනන්තො පථවිං පංසුං ගහෙත්වාම්බරමණ්ඩලෙ,
බන්ධන්තොව පරං භුමිං භින්දන්තො තුඞ්ගපබ්බතෙ;
භයානකෙන සද්දෙන උපගම්ම මහාමුනිං,
චාලෙතුං නෙව සො සක්ඛි අංසුමත්තම්පි චීවරෙ;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
පඨමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
ඉති පඨමො විජයො.
236. ¶
දිස්වා නමුචි ධීරස්ස මාලුතෙනානුපද්දවං,
දුක්ඛී ච දුම්මනො ආසි කොධෙනාතුරමානසො;
හොතු දානි මහොඝෙන පවාහෙමි ඉමං යතිං,
මාපෙත්වාන මහාමෙඝං සොචනාය අලං මම;
ඉති චින්තිය සො මාරො මහාමෙඝමමාපයි,
දිසාසුම්පිහිතා සබ්බා අන්ධකාරො අවත්ථරි;
උපරූපරි ගුණා හුත්වා සහස්සානි සතානි’පි,
ධාරාධරා මහාධාරා වත්තයිංසු සමන්තතො;
සොදාමිනීසහස්සෙහි විනද්ධංව නභං අහූ,
තත්ථ තත්ථ දිසාභාගෙ ඉන්දචාපා අවත්තථ;
මහාරජතරජ්ජූහි සිබ්බිතාව නභාවනී,
ධරාධරොරුධාරාහි නිරන්තරපවත්තිහි;
තත්ථ තත්ථ පතන්තානි ඝොරාසනිසතා අහුං,
මහාභීම නභො භෙරිස්සනා ආසුං තහිං තහිං;
උද්ධරන්තො මහාසෙලෙ මහොඝො ච තදුබ්භවෙ,
කෙලාස සිඛරාකාර එණෙපුඤ්ජෙ සමුබ්බහං;
මහාථූපප්පමාණාදි මහාබුබ්බුලමුබ්බහං,
ගම්භීරො පුථුලො චණ්ඩො උපගම්ම ජිනන්තිකං;
සරීරෙ ලොමමත්තම්පි තෙමෙතුමසමත්ථකො,
ගතො මහොඝො බුද්ධස්ස’භො’නුභාවමහන්තතා;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
දුතියෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසී පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නර සාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
දුතියො විජයො.
248. ¶
තතො මාරො අසක්කොන්තො වස්සොඝෙන උපද්දවං,
කාතුං තස්ස උසූයාදි කොපාකුලමනො තදා;
භවතජ්ජ කිමෙතෙන මාරණෙ තස්ස කිං ගරු,
ඉදානඞ්ගාරවුට්ඨීහි ඣාපෙමි සහසා ඉමං;
ඉති චින්තිය සො මාරො මාපෙත්වාඞ්ගාර වුට්ඨියො,
පෙසෙසි නභසා තස්ස සම්බුද්ධස්ස උපන්තිකං;
මහාපබ්බතසඞ්කාස ජලිතඞ්ගාර රාසයො,
ධාවිංසු නහසා තත්ථ අච්චිමන්තො මහබ්භයා;
චිච්චිටායන සද්දෙහි පූරයන්තො දිසන්තරං,
ධූපායන්තො ඵුලිඞ්ගෙහි මාරස්සාපි භයාවහා;
උජ්ජාලෙන්තා මහාරුක්ඛෙ පබ්බතෙ’පි ච සම්මුඛෙ,
නරකොදරුග්ගතා අග්ගී රාසීවාති භයාවහා;
උපගන්ත්වා මුහුත්තෙන නිසින්නං මුනිපුඞ්ගවං,
මධුමත්තාලිඣඞ්කාර නාදාකුලදිසාමුඛා;
පාතෙන්ති සතතාමන්ද මකරන්දජ බින්දවො,
මාලාවතංසකා හුත්වා පාදමුලෙ පතිංසු තා;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
තතියෙ මාර යුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
තතියො විජයො.
තෙනානුපද්දුතං බුද්ධං පස්සිත්වාන පජාපති,
දුක්ඛිතො දුම්මනො හුත්වා එවං චින්තෙසි දුම්මති;
පාසාණවස්සං මාපෙත්වා චුණ්ණෙත්වා පනිමං යතිං,
විද්ධංසෙමීති චින්තෙත්වා මාපෙසූපලවස්සකං;
260. ¶
තස්මිං වස්සෙ’ති බීභච්ඡා ධූමායන්තා සජොතිකා,
ජලිතඞ්ගාරසඞ්කාසා පාසාණුච්චාවචා බහූ;
කරානඤ්ඤොඤ්ඤසඞ්ඝට්ටා මහන්තං භෙරවං රවං,
දුද්දිනං ධූමජාලාහි කුරුමානා සමන්තතො;
සත්ථූපගන්ත්වාභිමුඛං සන්තමාලාගුලා විය,
පතිංසු සිරිපාදෙ තෙ අමන්දාමොදවාහිනො;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
චතුත්ථෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
චතුත්ථො විජයො.
දිස්වානත්තමනො මාරො දිත්තො කොධග්ගිනා තදා,
මාපෙත්වා’යුධවස්සං සො පෙසෙසි තදුපන්තිකං;
නෙත්තිංසච්ඡූරිකා සත්ති හෙණ්ඩිවාල ගදාදයො,
තිණ්ගධාරා පජ්ජලිතා අචිරජ්ජුති සන්නිභා;
යථා පුප්ඵොපහාරොපගන්ත්වාන ගගනඞ්ගනා,
එවං සම්බුද්ධපාදෙසු පතිංසු පරිවත්තිතා;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
පඤ්චමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
පඤ්චමො විජයො.
තං දිස්වා පාපිමා කුද්ධො යං යං තස්ස කරොම’හං,
තං තං’දානී න සක්කොති කිඤ්චි කාකුමු’පක්කමං;
271. ¶
මාපෙසි කුක්කුලං වස්සං මාරමීත’ධුනා මුනිං,
සො’ගා’කාසා සම්පදිත්තො ධූමායන්තොව පජ්ජලං;
ජිනස්සාභිමුඛං ගන්ත්වා කුක්කුලො පරිවත්තිය,
චන්දනස්ස සිතබ්භස්ස ධූලී හුත්වාන පග්ඝරි;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
ඡට්ඨෙ නමුචි යුද්ධම්හි මාරස්සාසී පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
ඡට්ඨො විජයො.
තතො දිස්වාන තං කණ්හො කණ්හසෙනා පුරක්ඛතො,
සඞ්කුද්ධො පෙසයි තත්ථ වස්සං සො සිකතාමයං;
ඛදීරඞ්ගාර සඞ්කාසා වාලුකා ගගනාගතා,
භස්සන්තා ජිනපාදන්තෙ වාසචුණ්ණත්තමාගතා;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
සත්තමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නර සාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
සත්තමො විජයො.
තම්පි දිස්වා අසජ්ජන්තො අහිරී කොපකෙතුකො,
මාපෙත්වා පලිපන්දානි තත්ථ ඔසීදයාමි තං;
ඉති චින්තිය මාපෙත්වා පෙසෙසි පලිපං ඝනං,
ධූපායන්තො පජ්ජලන්තො ගන්ත්වා සො නභසා ලහුං;
සම්බුද්ධසිරිපාදම්හි සම්පත්තො නිබ්බුතො තතො,
නානාසුගන්ධසම්භුත ගන්ධකද්දමතං ගතො;
282. ¶
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
අට්ඨමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
ඔලොකෙන්තො තතො මාරො මාරාරිං සිරියුජ්ජලං,
දිස්වා චිත්තම්පසාදෙතුමසක්කොන්තො’ති කොපවා;
අජ්ජෙතමන්ධකාරස්මිං පක්ඛිපිත්වා පමොහිතුං,
මය්හං භාරොති චින්තෙත්වා මාපෙසි තිමිරං ඝනං;
ලොකන්තරෙසු සම්භුත තිමිසො’ව භයාවහො,
ගන්ත්වාන ගගනා සො හි පත්වාන මුනිසන්තිකං;
යථා තිමිරමායාති විනාසං සුරියුග්ගතෙ,
එවමාසි ජිනග්ගම්හි අන්ධකාරො තථාවිධො;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
නවමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
නවමො විජයො.
එවං නවහි වුට්ඨිහි කත්වා මාරො මහා භවං,
න තස්සොපද්දවං දිස්වා දිත්තකොපානලාකුලො;
ගහෙත්වාන තතො ඛිප්පං ඨපිතං අත්තගුත්තියා,
චක්කායුධං මහාතෙජං කුපිතො ඛිපි වෙගසා;
ධාරාධරං තමුග්ගය්හ කුද්ධො පහරතෙ යදී,
කලීරංව අසජ්ජන්තො විඛණ්ඩෙති පජාපති;
තථෙව සො මහිං කුද්ධො මාරො ඛිපති වෙගවා,
න භවන්තොසධා පාණා විසුස්සන්ති සරාදයො;
294. ¶
තථෙව කුපිතො තෙන ඛිපතෙ සො මහම්බුධිං,
විලයං ජලජා යන්ති සුස්සතෙ සො මහණ්ණවො;
එවං මහානුභාවො සො ගච්ඡන්තො ජලම්බරෙ,
පත්වාන පතිතො නාථං හුත්වාන පුප්ඵචුම්බටං;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
දසමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
දසමො විජයො.
ඉති කොපග්ගිනා දිත්තමනං මාරං තදා ජිනො,
කරුණාජලසෙකෙන නිබ්බාපෙන්තො නිසීදි සො;
එවං කත්වාපි සො කුද්ධො අලද්ධවිජයො තදා,
ආමන්තෙසි සකං සෙනං පලයානලභෙරවං;
එථාසු වත’රෙ මය්හං අස්සවා මාරකිඞ්කරා,
නානාවෙසධරා හොථ ධාරෙථ විවිධායුධෙ;
සද්දෙහෙතං පලාපෙථ යාථ ගණ්හථ බන්ධථ,
පාදෙ ගහෙත්වා ඛිපථ චක්කවාළන්තරං ඉතො;
අථගා සහ වාචාහි භිංසා සා මාරවාහිනී,
තුරඞ්ග ව්යග්ඝ මාතඞ්ග සීහාදිරූප භිංසනා;
සා මාරස්සුභතො පස්සෙ චතුවීසතියොජනෙ,
ඨිතා පච්ඡිමභාගම්හී චක්කවාළසිලාවධිං;
බහලත්තෙන සා ආසි සම්පුණ්ණ නවයොජනා,
යක්ඛ පෙත පිසාචාදි වෙසෙහි භයවාහිනී;
සංවට්ට වාතසම්පාත ඛුභීතම්බුධිනො විය,
උල්ලොල භිමඝොසො තු ගතො බ්රහ්මපුරාවධිං;
306. ¶
දන්ත සඞ්ඝට්ට සඤ්ජාත ජාලාමාලා සමාකුලා,
තෙසංගාරා’ව දිත්තාසුං කොධුම්මීලිත ලොචනා
වහන්ති ධූමක්ඛන්ධානි මුඛකොටර කොටිහී,
නීහටා නීහටා ජිව්හා සුභීමොරගතං ගතා;
උද්ධරිත්වාන තාලාදි කරිත්වාන සරාසනෙ,
භුජඞ්ගෙ ච ගුණෙ කෙචි ගාළ්හමාකඩ්ඪයන්ති ච;
පුණ්ඩරීකච්ඡ සීහාදී ඛිපන්තාභිමුඛෙ තදා,
ධාවන්තෙකෙ සමුග්ගය්හ පුරතො දිත්තපබ්බතෙ;
භයානකාති නෙකානි සීසානෙක කලෙබරෙ,
මාපයිත්වාන පුරතො ධාවන්ති කෙචි කිඞ්කරා;
සීසෙන සීහසඞ්කාසා ගත්තෙන මනුජොපමා,
බුද්ධස්සාභිමුඛං කෙචි ධාවන්ති මාර කිඞ්කරා;
කණ්ඨීරවාකාරදෙහා මුඛෙන ඛලු රක්ඛසා,
හුත්වාන අභිධාවන්ති කෙචිමාරස්ස කිඞ්කරා;
දණ්ඩමානවකා සීසභාගෙනා’තිභයාවහා,
ගත්තෙන රක්ඛසා හුත්වා කෙචි ධාවන්ති කිඞකරා;
දීපච්ඡෙභ තුරඞ්ගානං ව්යග්ඝ ඛග්ගවිසාණිනං,
වරාහ මහිසාදීනං කණ්ණපාවුර භොගිනං;
සීසාකාර මහාසීසෙ තබ්බිරුද්ධෙ කලෙබරෙ,
මාපෙත්වා අභිධාවන්ති කෙචි මාරස්ස කිඞ්කරා;
ආකඩ්ඪෙන්තා කපොලානං කරසාඛාහි සම්මුඛෙ,
දස්සයන්තා මහාදාඨං කෙචෙන්ති මාරකිඞ්කරා;
තිඛිණග්ගනඛා කෙචි ඵාලයන්තා සකොදරෙ,
අන්තෙ ගලෙ පිලන්ධිත්වා ධාවන්ති කිඞ්කරාපරෙ;
ගිලන්තා කෙචි ඵණිනො උග්ගිරන්තා තථෙව ච,
සීස කන්ධර කණ්ණන්ත බාහු අඞ්ගුලි ආදිසු;
319. ¶
සකලෙසු සරීරෙසු විසධූමග්ගි සඞ්කුලෙ,
ධාරෙන්තා’සිවිසෙ කෙචි ධාවන්ත්යග්ගෙ භයාවහා;
පදිත්තායොගුලෙ ගය්හ ඛිපන්තෙකෙ අනෙකධා,
දිත්තපබ්බතමුද්ධච්ච කෙචි අග්ගිකපාලකෙ,
ඛිපන්නා අභිධාවන්ති දට්ඨොට්ඨා භීමලොචනා;
ලාලයන්තා සකා ජිව්හා ඛන්ධෙ කත්වාන මුග්ගරෙ,
මත්තභුජඞ්ග වෙසෙන ධාවන්ති අපරෙ භටා;
පිබන්තා ලොහිතානෙකෙ ඛාදන්තා පිසිතෙ පරෙ,
පිසාචාව’චරුං කෙචි මුනිරාජස්ස අග්ගතො;
උල්ලඞ්ඝන්තා ච සෙලෙන්තා ධාවන්තා ජලිතායුධා,
භිමවෙසධරා යක්ඛා කෙචෙන්ති භකුටීමුඛා;
පණුණ්ණ සරවස්සෙහි කුන්තතොමර වුට්ඨිහි,
භෙණ්ඩිවාලා’සිචක්කෙහි නිබ්භරාසි දිගන්තරං;
යං දිට්ඨ සුත මත්තෙන මරණං චිත්ත විබ්භමං,
යාති ලොකො කථං කො තං නිස්සෙසං භාසතෙ නරො;
නෙකදන්තසහස්සෙහි නික්ඛන්තග්ගිසිඛායුතං,
දානනිජ්ඣරසම්පාතං භීමගජ්ජනගජ්ජිතං;
නෙකසත කරග්ගෙහි ධතායොලගුළාදිකං,
සන්නද්ධං කවචාදීහි ගිරිංච ගිරිමෙඛලං;
ආරූළ්හො පාපිමා තත්ථ උස්සාපෙත්වා ජයද්ධජං,
විසාලාවත්ත දාඨග්ගො චිපිටග්ග භග්ග නාසිකො;
දට්ඨොට්ඨ භීමවදනො භකුටී වලි ලලාටකො,
කොධානලෙහි සන්දිද්ධ මහක්ඛො තම්බදාඨීකො;
නීලපබ්බත සඞ්කාස විසමඞ්ගො මහොදරො,
ගොනසොරග සප්පාදි අඞ්ගීකත සුභිංසනො;
331. ¶
සහස්සබාහුං මාපෙත්වා ඡූරිකා යට්ඨි සත්ති ච,
කොදණ්ඩචණ්ඩබාණෙ ච චක්ක කුන්තගදාදි ච;
සඞ්කු වෙතාලිකා ඵරසු පාසමුග්ගර අඞ්කුසෙ,
ගහෙත්වා කණයඤ්චාථ තිසූල වජිරායුධෙ;
පරිවත්තෙසි ආකාසෙ තෙසමඤ්ඤොඤ්ඤ ඝට්ටනා,
උග්ගතෙහි ඵුලිඞ්ගෙහි ධාවන්තෙහි සමන්තතො;
අග්ගි චක්කපරීතංච කුරුමානො නිජං තනුං,
ආවහන්තො භයං බ්රහ්ම සුර සිද්ධාදීනං තදා,
ස මාරසෙනො සො මාරො භගවන්තමුපාගමි;
උදයාවලකූටම්හි භාසන්තොව පභාකරො,
සුප්පතිට්ඨිතමෙරූ’ව තිකූටාචල මුද්ධනි;
කත්වාන පිට්ඨිතො බොධිං භූරුහං වජිරාසනෙ,
නිසින්නො භගවා’තීව නිච්චලො අතිරොචති;
අකම්පො සො මුනී එවමග්ගෙ’කාසි නිජං බලං,
සම්මප්පධානසංයුත්තො දයාමෙත්තො මහෙසිකො;
චතුබුද්ධභුමිසඞ්ඛාත ජයභුමිමුදික්ඛිය,
චතුස්සඞ්ගහවත්ථූනං යොජෙත්වා ද්වාරකොට්ඨකෙ;
යොජෙත්වාන ථිරං තත්ථ සද්ධාදිබලකොට්ඨකෙ,
සතිපට්ඨානපාකාරෙ අභෙජ්ජින්ද්රිය ගොපුරෙ;
ථිරඤාණයුධාකිණ්ණෙ මෙත්තා සන්නාහ වම්මිතො,
අභීත භාරතී භුරි භෙරිසඞ්ඛ පුරක්ඛතො;
චතුරඞ්ගවිරියුත්තුඞ්ග මාතඞ්ගක්ඛන්ධසඞ්ගතො,
පුඤ්ඤසම්භාරභාරෙන කම්පයං වසුධාතලං;
චරියත්තය සඞ්ඛාත’මුස්සාපිත ජයද්ධජො,
එවං විධාය මාරාරි මාරසඞ්ගාම මණ්ඩලං;
දානාදයො මහායොධෙ ආහූය සහජාතකෙ,
සුණාථ භො ගිරං මය්හං භවතජ්ජ මහා භවො;
344. ¶
එථ යාථ සමග්ගත්ථ න ඔස්සක්කථ සුජ්ඣථ,
විජෙතුං මාරයුද්ධම්හී න සක්කා’සෙසජන්තුහි;
අජ්ජ ගච්ඡති නිට්ඨානං සො භො පාරමිතාභටා,
සහුස්සාහා මමග්ගම්හි දස්සෙථ වීරියං සකං;
අථ දානභටො ආහ අප්ඵොටං දිගුණං භුජං,
පස්සදානි මහාවීර බලං මෙ මාරධංසනෙ;
පරමත්ථපාරමි යොධං තථෙ’ව උපපාරමිං,
උභො පස්සෙ කරිත්වාන සසෙනො ධාවි දප්පවා;
තථෙව සීලනාමව්හො පාරමීභට’මුත්තමො,
නික්ඛම්ම සහ සෙනාය මාරසෙනමභිද්දවී;
තථානෙක්ඛම්මනාමොපි සන්නද්ධො’සභටො භටො,
මාරසෙනාමිගෙ හන්තුං ධාවි දීපී’ව සාහසො;
පඤ්ඤායොධො’පි ගච්ඡන්තො සාටොපො ධාවි දප්පවා,
මාරමෙරුමහා අජ්ජ සසෙනුම්මූලයාමිති;
වීරියපාරමිතා යොධො දට්ඨොට්ඨො භීමගජ්ජනො,
සොසෙමි මම තෙජෙන වදං’ගා මාර සාගරං;
ඛන්තිසච්චව්හයා චෙව තතො’ධිට්ඨානකො භටො,
ආසු ධාවිංසු පාතෙතුං මාරස්ස මකරද්ධජං;
මෙත්තානාමො මහායොධො මාරො මය්හමලන්ති’ගා,
උපෙක්ඛකො’පී සො යොධො මාරසෙනං පදාලිතුං;
පෙසෙත්වෙවං ජිනො සෙනං’සරීරං දළ්හවික්කමං,
නිසිදි තස්ස තෙජෙන නිරුස්සාහාසි සා චමූ;
අහො භො විම්හයං දානි සුණාථ මුනිනො මම,
ජෙති එකො නිසින්නොව සමාරං මාරවාහිනිං;
කොපානලෙන සන්දිත්තං දුට්ඨ රුට්ඨං පජාපතිං,
අදුට්ඨො ජෙති සම්බුද්ධො ආනුභාවො හි තාදිසො;
357. ¶
දිත්තායුධෙ ඛිපන්තෙ’පි විජ්ඣන්තෙ වසවත්තිනී,
නිරායුධො’ව තං ජෙති ආනුභාවො හි තාදිසො;
සහාටොපං සහඞකාරං මාරං සාඩම්බරං තදා,
නිච්චලො ජෙති සම්බුද්ධො ආනුභාවො හි තාදිසො;
හත්ථස්ස රථපත්තීහි ධාවන්තං තමිතොචිතො,
නිසින්නොව ජිනො ජෙති ආනුභාවො හි තාදිසො;
භාසන්තං නෙකධා කණ්ණ කඨොර ගිරමන්තකං,
නිස්සද්දො ජෙති සම්බුද්ධො ආනුභාවො හි තාදිසො;
මාරොපාගම්ම අට්ඨාසි ලඞ්ඝිතුං අසමත්ථකො,
බුද්ධතෙජග්ගි පාකාරං දිත්තමබ්භුග්ගතං ථිරං;
තදාහ නමුචි කුද්ධො භුජමුක්ඛිප්ප’මීදිසං,
ඛිප්පං සිද්ධත්ථ හෙ ගච්ඡ සන්තකෙදං මමාසනං;
නො චෙ ගච්ඡසි තෙ හදයං ඵාලෙමි නඛසත්තිහි,
විචුණ්ණෙමි තුවං පාදෙ ගහෙත්වා පථවීතලෙ;
පස්ස මෙ මහතිං සෙනං පස්ස ආයුධසඤ්චයං,
තෙන තං අභිමද්දාමි තුවටං ගච්ඡිදං මම;
අථස්ස වචනං සුත්වා ජිනො’හ මධුරඞ්ගිරො,
කදා තෙ පූරිතා මාර පල්ලඞ්කත්ථාය පාරමී;
කදා අදාසි සීසාදී දානං සීලං කථං තව,
තදත්ථාය කථාපෙහි කෙ තෙ පච්චක්ඛකාරකා;
අථා’හ ඵරුසො මාරො නෙතං ගරු මුනෙ මම,
අයං සා පරිසා සබ්බා තස්ස පච්චක්ඛකාරකං;
උග්ඝොසෙසි මහාසෙනා පක්ඛී’හන්ති විසුං විසුං,
භුමුද්රියන මත්තොව තතො කොලාහලො අහු;
අථාහ මාරො සමණ අහං සක්ඛි කථාපයිං,
තව කො සක්ඛි යජ්ජත්ථි කථාපෙහි ලහුං මම;
370. ¶
අථාහ භගවා තස්ස ගම්භීරං මධුරං ගිරං,
නිච්ඡාරෙන්තා මයූරස්ස සුනාදං ඵණිනො යථා;
තවෙව මෙ න සන්තීධ පච්චක්ඛත්ථං සචෙතනා,
අචෙතනාව මෙදානි සන්ති පච්චක්ඛවාදිනො;
ඉති වත්වාන මාරාරි සඤ්ත්ධා ජිමූත ගබ්භතො,
නික්ඛන්ත විජ්ජුසඞ්කාසං කරං චාමීකරජ්ජුතිං;
රත්ත චීවරගබ්භම්හා නීහරිත්වා ජිනො තදා,
ධරණ්යභිමුඛං’කාසි උද්දිස්ස භුමිකාමිනිං;
දානමානාදිකම්මෙ මෙ කම්පන්තී ජාතිජාතියං,
කිමජ්ජ නිස්සණාසී’ති ජිනො වාචමුදාහරී;
සක්ඛි’හන්ති වදන්තීව තතො භුමිවරඞ්ගනා,
සළිලාවනිපරියන්තා ගජ්ජන්ති නච්චි තාවදෙ;
මහී සාගර ඌමී’ව උට්ඨාපෙන්ති මහූමියො,
ඡද්ධා කම්පි කුලාලස්ස චක්කංවාති පරිබ්භමි;
හිමවා ගිරිරාජා ච යුගන්ධර නගාදයො,
කූටබාගා සමුක්ඛිප්ප නච්චිංසු නටකා විය;
දිස්වා සුත්වා තමච්ඡෙරං ගයෙනුබ්බිග්ග මානසා,
මාරසෙනා පභින්නාසි භින්නවෙලොව සාගරො;
භයෙනට්ටස්සරා භන්තා පතන්තඤ්ඤොඤ්ඤ ඝට්ටනා,
විකිරිත්වා කචෙ පිට්ඨෙ ධාවිංසු මාරකිඞ්කරා;
ගහිතායුධානි ඡඩ්ඩෙන්තා පිදහන්තානනං කරා,
නිවත්ථවත්ථමත්තෙ’පි ධාවිංසු අනපෙක්ඛකා;
අඞ්ගුලියො මුඛෙ කෙචි පක්ඛිපන්ති රුදන්ති ච,
කෙචි වන්දන්ති යාවන්ති අභයං සාමි දෙහි නො;
සිද්ධත්ථො’යං ජිතො කින්නු නිස්සාසා රුද්ධභාසනා,
පිට්ඨිපස්සමුදික්ඛන්ති ධාවිංසු චකිතා පරෙ;
383. ¶
ගිරිමෙඛලො’පි නාගින්දො ජන්නුකෙන පතී තදා,
මාරො’පි පතිතො ඛිප්පං ධාවිත්වා’දස්සනං ගතො;
තඞ්කණෙ උග්ගතො ආසි සත්ථු කිත්ති ජයද්ධජො,
අවහෙන්තොව සුරාදීනං බ්රහ්මලොකාවධිං ගතො;
තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
චරිමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො;
එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාන නරසාරථිං,
නිච්චං වන්දථ පූජෙථ සො හි වො සරණං සදා;
එකාදසමො විජයො.
ලද්ධාභිවිජයෙ බුද්ධෙ නිසින්නෙ වජිරාසනෙ,
පරිවාරයුං ගතාගම්ම පුරෙ විය සුරාදයො;
දෙවා තෙ නිඛිලා නෙත්වා නානාපූජාවිධිං තතො,
සන්තුට්ඨා මුනිනො’කාසුං මහන්තං ජයමඞ්ගලං;
සම්පත්තාථ නිසාකන්තා මානෙතුංච මුනිස්සරං,
පුබ්බාපරම්බරෙ ලග්ග සසීණක්කණ්ණ භුසණ;
සුනීලාකාස ධම්මිල්ලෙ ධත්ත තාරාලිමාලිකා,
වීජෙන්තීව දිසා බාහා ඵුල්ලචූතක චාමරෙ;
මල්ලිකා මුකුලාසත්ත සම්මත්තාලිගණා තදා,
ධමෙන්තා විය සඞ්ඛානි කූජෙන්ති මධුරං ගිරං;
සාමොද මකරන්දෙහි මන්දමන්දානිලාගතා,
සජුණ්හා ජිනබිම්බම්හි උතුං ගාහෙන්ති සීතලං;
අවිජ්ජාදි මහාමූලං තිවට්ටත්ථිර ඛන්ධකං,
සංසාර විසරුක්ඛං සො ආරද්ධුම්මුලිතුං තදා;
භාවෙන්තො පුරිමෙ යාමෙ සරන්තො ඛන්ධසන්තතිං,
පුබ්බෙනිවාසානුස්සති ඤාණං ලද්ධා නරිස්සරො;
395. ¶
තථා මජ්ඣිම යාමම්හි දිබ්බචක්ඛු විසොධනා,
චුතුපපාත ඤාණඤ්ච අධිගංත්වාන සබ්බසො;
රත්තියා පච්ඡිමෙ යාමෙ චින්තයන්තො ජරාදයො,
විපස්සිත්වා නාමරූපෙ ආරොපෙත්වා තිලක්ඛණං;
සම්මසන්තො කිලෙසෙහි විවෙචෙත්වා සකං මනං,
ආසවානං ඛයෙ ඤාණා ලද්ධා අග්ගඵලං තදා;
පත්තො නිබ්බාණනගරං බොජ්ඣඞ්ග රතනිස්සරො,
සද්ධම්මරාජා හුත්වාන පීතිවාචමුදාහරී;
අනෙකජාති සංසාරං සන්ධාවිස්සං අනිබ්බිසං,
ගහකාරකං ගවෙසන්තො දුක්ඛා ජාති පුනප්පුනං;
ගහකාරක දිට්ඨොසි පුන ගෙහං න කාහසි,
සබ්බා තෙ ඵාසුකා භග්ගා ගහකූටං විසඞ්ඛිතං,
විසඞ්ඛාරගතං චිත්තං තණ්හානං ඛයමජ්ඣගා;
ඉච්චෙව මග්ගමතදානවිධිප්පවීණ,
කාරුඤ්ඤපුඤ්ඤහදයෙන මහොදයෙන,
පත්වා භවණ්ණවමපාරමනන්තදුක්ඛං,
යෙනොචිතා පරමපාරමිතා ජිනෙන;
යොචෙව සබ්බවිභවං පණුදිත්ව රජ්ජං
නික්ඛම්ම පත්ව චලපත්තමහීරුහස්ස,
මූලෙ නිසජ්ජ සබලං පබලඤ්ච මාරං,
පාපාරයො ච විජිතො ස දදාතු සන්තිං;
අභිසම්බොධි කථා.
තිලොකනාථො සුගතො තතො තදා
උදානවාචං සමුදාහරිත්වා,
පල්ලඞ්කමාභුජ්ජ දුමින්දමූලෙ
චින්තෙසි එවං වජිරාසනස්මිං;
404. ¶
දානාදයො පාරමිතා චිනිත්වා
අසඞ්ඛකප්පානි ච ඛෙපයිත්වා,
අස්සෙව පල්ලඞ්කවරස්ස හෙතු
සන්ධාවිතං තං භජිතං වයජ්ජ;
යාවස්සු පුණ්ණ මම චෙතනායො
තාවෙත්ථ අච්ඡාමි න වුට්ඨහාමි,
මංත්වාන සො නෙකසහස්සසඞ්ඛා
ජිනො සමාපත්ති වලඤ්ජි තත්ථ;
දෙවාතිදෙවො තිභවෙකනාථො
හතාවකාසො ජිතපඤ්චමාරො,
පිතාමහාදීහි මහීයමානො
ඛෙපෙසි සත්ථා දිවසානි සත්ත;
ඉති පඨම සත්තාහං.
යස්මාසනං නෙව ජහාති තස්මා
තිසන්ධියුත්තෙන නිසීදිතෙව,
අජ්ජාපි කත්තබ්බමනෙන අත්ථි
දෙවානමිච්ඡාසි මනම්හි කඞ්ඛා;
තෙසං මනං සො මනසා විදිත්වා
විනොදනත්ථං විමතින්තු තෙසං,
උට්ඨාය තම්හා නභමුප්පතිත්වා
දස්සෙසි තෙසං මුනිපාටිහෙරං;
විනොදයිත්වා සුගතො තදෙවං
සුධාසිනං චෙතසි කඞ්ඛරාසිං,
පල්ලඞ්කතො උත්තරපුබ්බකණ්ණං
ආකාසතොරුය්හ ජලං රවීව;
ජිනො දුමින්දස්ස ච ආසනස්ස
බහූපකාරත්තමනුස්සරන්තො,
ඨිතො පදං කිඤ්චි අකොපයන්තො
ඉතො චිතො ලොක න මුජ්ජහන්තො;
411. ¶
නීලායතක්ඛාමලකන්තිතොය
ධාරානිපාතෙන දුමින්දරාජං,
නිසිඤ්චමානො දිවසානි සත්ත
පූජෙසි තං’නිමිසලොචනෙහි;
අජ්ජාපි තස්මිං ධරණිප්පදෙසෙ
කතස්ස ථූපස්ස තදෙව නාමං,
අහොසි දෙවා ච නරො’රගා ච
මහෙන්ති තෙ තෙන දිවං පයන්ති;
ඉති දුතිය සත්තාහං.
දෙවා තතො දෙවවරස්ස තස්ස
සුචඞ්කමං’කංසු මණීහි නානා,
පල්ලඞ්කතො ඨානවරස්ස මජ්ඣෙ
පුබ්බාපරාසායනමන්තරාලෙ;
නරින්ද නාගින්ද සුරින්ද පූජිතො
ඡබ්බණ්ණරංසීහි සමුජ්ජලන්තො,
නීලම්බරෙ තාරකිතො සසී’ව
සො චඞ්කමී සත්ත අහානි තත්ථ;
අජ්ජාපි තස්මිං ධරණිප්පදෙසෙ
කතස්ස ථූපස්ස තදෙව නාමං,
අහොසි දෙවා ච නරොරගා ච
මහෙන්ති තෙ තෙන දිවං පයන්ති;
ඉති තතිය සත්තාහං.
තතො දුමින්දස්ස සුරාසුරින්දා
මහීතලෙ පච්ඡිමොත්තරායං,
මාපිංසු නානාරතනාලයග්ගං
නිසජ්ජ පල්ලඞ්කවරෙ තහිං සො;
417. ¶
සුදුද්දසාගාධමපාරපාරං
සමන්තපට්ඨානතරඞ්ගභඞ්ගිං,
ධම්මොදධිං ඤාණසුමෙරුමත්ථා
සාලොලයං ඛෙපයහානි සත්ත;
අජ්ජාපි තස්මිං ධරණිප්පදෙසෙ
කතස්ස ථූපස්ස තදෙව නාමං,
අහොසි දෙවා ච නරොරගා ච
මහෙන්ති තෙ තෙන දිවං පයන්ති;
ඉති චතුත්ථ සත්තාහං.
තතො ජිනො ගන්ත්ව’ජපාලමූලෙ
විමුත්තිජං සාදුඵලං’නුභොන්තො,
සත්තාහමත්තං අතිවත්තයී සො
දෙවාතිදෙවො කරුණාගුණග්ගො;
තදාගතා මාරවධූ මුනිත්දං
පලොභිතුං යා පිතුනො සකාසා,
තාසං පයොගම්පිධ බින්දුමත්තං
කථීයතෙ තං සමුපාගතත්තා;
තදා ස මාරො සමරෙ ජිනෙන
පරාජිතො සොචනකො’පගංත්වා,
පජ්ඣායමානො’ථ අධොමුඛො’ච
නිසීදි තුණ්හී විලිඛං ඡමායං;
පරාජයං මය්හ මමෙව දොසො
න තස්ස කස්මාහමයං’ච නාසිං,
සීසක්ඛිමංසාදි ච පුත්තදාරෙ
නාදන්ති එවං මනසී කරොන්තො;
පවත්තිමෙතං මකරද්ධජස්ස
සුත්වාන තණ්හා අරතී රගා ච,
යත්ථච්ඡි මාරො පරිසොචයන්තො
තත්ථාගමුං තා චකිතා ඛණෙන;
424. ¶
දිස්වාන තං තත්ථ තථා නිසින්නං
නිස්සාසරුද්ධං ගිරමුග්ගිරන්තී,
තුසාර බින්දුනිවහෙහි’සාර
පඞ්කෙරුහාකාර විසාලනෙත්තා;
හා තාත හා තාත කිමාසි තෙදං
නට්ඨන්නු තෙ කිං වද පත්ථසී කිං,
කො තෙ දිසො කෙන පරාජිතො’සි
කිමානයිස්සාම හනාම කං නො;
කිම්හොතියොදානි න පස්සථෙතං
සුද්ධොදනීයං තතකිත්තිඝොසං,
මුඛම්හි මය්හං මසිමක්ඛයන්තං
අතිච්ච යන්තං විසයං පසය්හ;
න භාරියා තාත මනුස්සභූතං
කත්තුං වසං කො වසමෙති නාම්හං,
තං රාගපාසෙන ගජං’ව මත්තං
සුබන්ධකං බන්ධිය ආනයෙම;
න රාගපාසෙන හි ආනනීයො
මාරස්ස ධෙය්යං සමතික්කමීව,
අපෙතරාගො අරහා අකම්පො
සොවාම තස්මා සුභගා තනුජා;
සචෙතනො සො හි මනුස්සභුතො
අචෙතනඤ්චෙ සමුපාගමාම,
කරොම තං නො වසගං කිමෙත්ථ
චිත්තං බලං පස්සථ නො ඛණෙන;
රූපෙන නෙත්තං සුමනොහරෙන
ගන්ධෙන ඝාණං සවණං සරෙන,
ඵස්සෙන ගත්තං රසසා රසඤ්ඤං
මනඤ්ච පාසෙන ච කාමජෙන
431. ¶
සුබාහුපාසෙන ච තස්ස ගීවං
බාහුද්වයං ධාරිතමාලදාමා,
බන්ධිත්වදානෙව තමා’නයාම
බලඤ්හි නො පස්සථ තාත’දානි;
වත්වාන එවං වචනං පිතුස්ස
පණම්ම පාදානි පගබ්භිතන්තා,
යත්ථච්ඡි මාරාරි විරොචමානො
තත්ථා’ගමුං ඛිප්පමුදග්ගචිත්තා;
සාමොදමාලාකුලකෙසභාර
පයොධරා කුඞක්කුමහාරිහාරා,
බිම්බාධරා චාරුසභා පභාසා
උම්මාදයන්තී ජනමානසානි;
මුද්ධෙන මිස්සං මධුරෙ නිමුග්ගං
ස්නෙහෙන තින්තං රසතො’නුවිද්ධං,
භාසිංසු වාචං හදයඞ්ගමන්තා
විලොකනෙනෙව ධිතිං හරන්තී;
වසන්තකන්තො නවයොබ්බනො’සි
සුවණ්ණවණ්ණො හදයඞ්ගමො’සි
එකො නිසින්නො’සි වටස්ස මූලෙ
සිමන්තිනී සාමි කුහින්නු තුය්හං;
තරඞ්ගහීනො’පි තරඞ්ගමාලී
සසඞ්කහීනා රජනී ච සාමී,
හංසා’ලිහීනා සරසී සුඵුල්ලා
නාභාති කන්තා විරතො ධවො’පි;
වසන්තකාලො ච වනං සුඵුල්ලං
නිසාකරාභා භමරාලිගීතං,
සුගන්ධමන්දොපගතා සමීරා
විරොචසි ත්වම්පි ච යොබ්බනෙන;
438. ¶
මයම්පි චෙත්ථෙව සමාගතම්හ
මනො’නුකූලා ච මනුඤ්ඤරූපා,
කරොති කිංත්ව’ජ්ජ සකාමදාහො
කාමාකරො’දානි සමාගතො නො;
මා තෙදිසං යොබ්බනරූපසාරං
සුවිග්ගහං ඡාදය චීවරෙන,
තෙනෙව නො නෙත්තමනම්හි සාමි
මා දෙහි දාහං තව දාසිභුතෙ;
නඛංසු සුත්තෙ’රුණපානිපාදෙ
නෙත්තින්දනීලානි’ව ආවුණන්තො,
ත්වමච්ඡි නො සාමි මුඛම්බුජෙසු
න එන්ති කින්තෙ නයනාලිමාලා;
සුධාසිලාගීඤ්ජක ලොහදාරු
ජාතෙහි ත්වං ධීර න නිම්මිතො’සි,
රූපී’සි සොම්මො’සි තථාපි සාමි
කිං කාමරාගං මනසා නුදෙසි;
අයඤ්ච බාලා චතුරා රතීසු
බාලෙති කඞ්ඛං ජහ මානසම්හි,
කිං මඤ්ජරී භිජ්ජති සම්පඵුල්ලා
මත්තාලිරාජෙ පරිචුම්බමානෙ;
අයඤ්ච රාමා රමණීයරූපා
පීණොරුගණ්ඩා කුවමණ්ඩලා ච,
තං කාමිනිං කාමය ඵුල්ලකඤ්ජෙ
හංසො යථා කෙසර සම්පගිද්ධො;
චින්තාමණිං භද්දඝටඤ්ච කප්ප
තරුං සමාපජ්ජ දළිද්දභාවා,
නාපෙන්ති සත්තා ඛලු දුබ්භගත්තා
තථෙව නො’සී තව පාදසෙවා;
445. ¶
එවඤ්හි තා රඤ්ජනමඤ්ජුභාසා
සහස්සමෙකඤ්ච සතානි අට්ඨ,
වෙසානි සම්මා අභිනිම්මිණිත්වා
පලොභයුන්තං බහූධා මුනින්දං;
තතො තණ්හා?.
යක්ඛොසි මත්තොසි සිලාමයොසි
අචෙතනොසා’ථ අයොමයොසි,
අවීතරාගඤ්හි සචෙතනඤ්චෙ
අනෙනුපායෙනු’පසඞ්කමාම;
ඵලෙය්ය ඛීප්පං හදයඤ්හි තස්ස
උණ්හංව රත්තං මුඛතු’ග්ගමෙය්ය,
සියාව ඛිප්පං අපි චිත්තඛෙපං
උම්මාදභාවංච ස පාපුණෙය්ය;
යථා පලුත්තො හරිතොපලම්හි
ඛිත්තො නළො සුස්සති ආතපෙන,
එවං විසුස්සෙති විසාදමෙති
සො මුච්ඡති මුය්හති දුක්ඛමෙති;
සොකාවකිණ්ණෙ නු වනම්හි ඣායසි
විත්තන්නු ජිතො උද පත්ථයානො,
ආගුන්නූ ගාමස්මිං අකාසි කිඤ්චි
ජනෙන කස්මා න කරොසි සක්ඛිං;
සත්ථා?.
අත්ථස්ස පත්තිං හදයස්ස සන්තිං
ඡෙත්වාන සෙනං පියසාතරූපං
එකො’හං ඣායං සුඛමනුබොධිං
ජනෙන තස්මා න කරොම සක්ඛිං;
ඉමා ¶ ද්වෙ පාලියං?.
පලුට්ඨගත්තං දහනෙන මක්කටිං
සුසානපෙතිඤ්ච ජිගුච්ඡනීයං,
ජෙගුච්ඡියං ජඞ්ගම මීළ්හරාසිං
දිස්වාන කො තං වරයෙ සපඤ්ඤො;
අථ අරති?.
කථං විහාරී බහුලො ච භික්ඛු
පඤ්චොඝතිණ්ණෙ අතරීධ ඡට්ඨං,
කථං ඣායිං බහුලං කාමසඤ්ඤා
පරිබාහිරා හොන්ති අලද්ධ යො තං;
සත්ථා?.
පස්සද්ධකායො සුවිමුත්තචිත්තො
අසඞ්ඛරානො සතිමා අනොකො,
අඤ්ඤාය ධම්මං අවිතක්ක ඣායී
න කුප්පතී නස්සරතී න ථීනො;
එවං විහාරී බහුලො ච භික්ඛු
පඤ්චොඝතිණ්ණෙ අතරීධ ඡට්ඨං,
එවං ඣායිං බහුලං කාමසඤ්ඤා
පරිබාහිරා හොන්ති අලද්ධ යො තං;
අථ රගා?.
අච්ඡෙච්ඡි තණ්හං ගණසඞ්ඝචාරී
අද්ධා තරිස්සන්තී බහූ ච සද්ධා,
බහුං වතායං ජනත’මනොකො
අච්ඡිජ්ජ නෙස්සති මච්චුරාජස්ස පාරං;
සත්ථා? ¶ .
නයන්ති වෙ මහාවීරා සද්ධම්මෙන තථාගතා,
ධම්මෙන නයමානානං කා උසූයා විජානතං;
ඉමා පඤ්ච පාලියං?.
සුත්වාන තං ධම්මවරං ජිනස්ස
පමත්තබන්ධුස්ස රගාදිරාමා,
පලොභිතුං නෙ’ව සමත්ථකා තං
අගංසු ඛිප්පං පිතුනො සකාසං;
මාරො තදාරා’ව සමෙක්ඛමානො
දිස්වාගතා කෙවලමෙව තායො,
මා කත්ථ කාමං මම භාසිතානි
කාමත්ථ පාතුං මිගතණ්හිකාපං;
බාලා කුමුදනාළෙහි පබ්බතං අභිමන්ථථ,
ගිරිං නඛෙන ඛණථ අයො දන්තෙහි ඛාදථ;
සෙලංව සිරසි ඌහච්ච පාතාලෙ ගාධමෙසථ,
ඛානුංව උරසා’සජ්ජ නිබ්බිජ්ජාපෙථ ගොතමා;
ඉමා ද්වෙ පාලියං?.
වත්වාන එවං විමනො ස මාරො
සටීතුකො සම්භවනං පයාසි,
සත්ථාථ රාගා පරිමුත්තචිත්තො
ජහාසි තස්මිං දිවසානි සත්ත;
අජ්ජාපි තං සාඛිවරම්පිතෙන
’නුභුතමත්තෙන මහෙන්ති සබ්බෙ,
තෙනෙව තෙ සග්ගගතා විමානෙ
මොදන්ති කාමෙහි අනූපමෙහි;
ඉති පඤ්චම සත්තාහං.
463. ¶
තතො මුනින්දො මුචලින්දමූලෙ
නිසීදි ගන්ත්වා පවරාසනම්හි,
යුගන්ධරෙ බාලරවී’ව රංසි
ජාලාහි ලොකං පරිපූරයන්තො;
අථාන මෙඝො ජලදා සතෙහි
පපූරයං ඛං ථනයං සවිජ්ජු,
සසීතවාතො කිරමම්බුධාරං
විරොචමානො විසකණ්ඨිකාහි;
අමන්දනණ්දො මුචලින්දභොගී
දිස්වා මුනින්දං මුචලින්දමූලෙ,
පරික්ඛිපිත්වාන විසාලභොගා
ඡාදෙත්ව සම්මා සඵණො ඵණෙන;
අජ්ඣෙසි සො තස්ස අනුග්ගහාය
නිසීදි ගන්ත්වා භුජගා’සනම්හි,
සත්ථා තදා රූපියමන්දිරෙව
සත්තාමහත්තං සුවිමුත්තචිත්තො;
අජ්ජාපි තං සාඛිවරම්පි තෙන
’නුභුතමත්තෙන මහෙන්ති සබ්බෙ,
තෙනෙව තෙ සග්ගගතා විමානෙ
මොදන්ති කාමෙහි අනූපමෙහි;
ඉති ඡට්ඨම සත්තාහං.
තතො’පගන්ත්වා යතිරාජ රාජා
නිසීදි රාජායතනස්ස මූලෙ,
විමුත්තිජං පීතිසුඛං’නුභොන්තො
සත්තාහමත්තං කරුණාගුණග්ගො;
අජ්ජාපි තං සාඛිවරම්පි තෙන
’නුභුතමත්තෙන මහෙන්තී සබ්බෙ,
තෙනෙව තෙ සග්ගගතා විමානෙ
මොදන්ති කාමෙහි අනූපමෙහි;
ඉති සත්තම සත්තාහං.
470. ¶
ආහාර කිච්චාදි විවජ්ජිතස්ස
සුඛානුභොන්තස්ස විමුත්තිජානි,
සම්පීණිතඞ්ගස්ස ජිනස්ස තස්ස
ඉච්චච්චගුං සත්තදිනානි සත්ත;
දෙවානමින්දෙන තතො’පනීත
මුඛොදකාදිම්පරිභුඤ්ජියාන,
නිසින්නමත්තෙ යතිරාජ රාජෙ
තත්ථා’ගමුං ද්වෙ වාණිජා ඛණෙන;
උස්සාහිතා දෙවවරෙන සම්මා
සාලොහිතා තස්ස තපුස්ස-භල්ලිකා,
මන්ථඤ්ච සාදුං මධුපිණ්ඩිකඤ්ච
ආදාය නාථං ඉදමබ්රුවුන්තෙ;
ඉදඤ්හි නො ධීර අනුග්ගහාය
පටිග්ගහෙත්ව පරිභුඤ්ජ දානං,
හිතාය තං හොති සුඛාය චෙව
අනප්පකප්පෙසු අනාගතෙසු;
පටිග්ගහෙත්වා මුනි දෙවදින්න
පත්තෙන පච්චග්ඝසිලාමයෙන,
භුත්වාන තෙසං අනුමොදනත්ථං
දෙසෙසි ධම්මං වරදං පසත්ථං;
ද්වෙ භාතිකා වාණීජකා ජිනස්ස
ධම්මං සුණිත්වාන පසන්නචිත්තා,
ද්වෙ වාචිකොපාසකතං ගතාසුං
යාචිංසු තෙ තං පුන පූජනීයං;
පරාමසිත්වාන සිරං තතො සො
අදා ජිනො කුන්තල ධාතුමුට්ඨිං,
තෙ තෙන තුට්ඨා සුමනා පතීතා
මහිංසු නෙත්වා විභවානුරූපං;
477. ¶
සත්ථා’ථ ගන්ත්වා අජපාලමූලෙ
සහස්ස රංසීව යුගන්ධරම්හි,
නිසජ්ජ ලොකං අනුලොකයන්තො
විතක්කි එවං මනසා විතක්කං;
මයජ්ඣපන්නො වරධම්මසාරො
සසස්ස සින්ධූ’ව අගාධපාරො,
අබුද්ධසත්තෙහි තමජ්ජ කස්ස
පකාසයිස්සඤ්හි ජළො හි ලොකො;
දෙසෙමි චෙ ධම්මවරං පණීතං
කිලන්තභාවොව මමස්ස අස්මා,
කිමත්තදුක්ඛෙ නිති චින්තයන්තො
නුය්යාමමාකා මුනි දෙසනම්හි;
සහම්පතී නාම තතො විධාතා
සචෙතසා තස්ස මනං විදිත්වා,
විනස්සතීදං ඛලු සබ්බලොකං
අදෙසිතෙ තෙනි’ති කම්පමානො;
සකාසමාගම්ම ජිනස්ස තස්ස
සගාරවො බ්රහ්මගණෙන තත්ථ,
නිහච්ච ජානුං පථවීතලම්හි
නමස්සමානො ඉදමබ්රූවී සො;
ත්වං දෙවදෙවො ස සුමෙධකාලෙ
පලොකිතං ලොකමුදික්ඛමානො,
විහාය දීපඞ්කරපාදමූලෙ
ලද්ධා’මතං තං කරුණාගුණෙන;
පවිස්ස සංසාරවනං විදුග්ගං
මංසක්ඛිසීසාදිම’දාසි දානං,
වෙදෙසි දුක්ඛං අමිතං අසය්හං
තං තෙ පරත්ථං’ව න අත්තහෙතුං;
484. ¶
සන්තීධ සත්තා ඛලු මන්දරාගා
ඤාතුං සමත්ථා සුගතස්ස ධම්මං,
ආරාධිතො මෙ කරුණාගුණග්ගො
දෙසෙහි ධම්මං අනුකම්පමානො;
කාලෙ විකාසන්ති ඛරංසු මිස්සා
ථලම්බුජාතා කුසුමානි නානා,
තථෙ’ව තෙ ධම්මකරාභිඵුට්ඨා
විකාසමායන්තී ජනා අනෙකා
සම්පන්න විජ්ජාචරණො සතීමා
ජුතින්ධරො අන්තිමදෙහධාරී,
පටිග්ගහෙත්වාස්ස නිමන්තණං සො
ජනෙසි සත්තෙ කරුණා මනස්මිං;
අපාරුතා තෙසං අමතස්ස ද්වාරා
යෙ සොතවන්තො පමුඤ්චන්තු සද්ධං,
විහිංසසඤ්ඤී පගුණං න භාසිං
ධම්මං පණීතං මනුජෙසු බ්රහ්මෙ;
පටිග්ගහෙසීති උදග්ගචිත්තො
අජ්ඣෙසනං මෙ චතුරාණනො සො,
නත්වාන නාථං සහපාරිසජ්ජො
පක්කාමි තම්හා භවනං ඛණෙන;
තතො ජිනො තෙන ගහිතනුඤ්ඤො
දෙසෙමි කස්සෙති උදික්ඛමානො,
ආළාර-උද්දෙ සමුදික්ඛ ධීරො,
මන්ත්වාන තෙසං අචිරච්චුතිත්තං;
කහන්නුඛො’හං වරධම්මචක්කං
අඤ්ඤෙන කෙනාපි අවත්තනීයං,
ලොකස්ස චින්තාමණිසන්තිභග්ගං
පවත්තයිස්සන්තී විචින්තයන්තො;
491. ¶
දිස්වාන භික්ඛූ මුනි පඤ්චවග්ගෙ
ආදාය පත්තඤ්ච තිචීවරඤ්ච,
බාරාණසීයං මිගදායමෙන්තො
අද්ධානමග්ගං පටිපජ්ජි සත්ථා;
තත්ථාමරබ්රහ්මගණෙහි පූත
පථෙ ඵණී පක්ඛි චතුප්පදා ච,
ආරඤ්ඤදෙවා තරුපබ්බතා ච
මහිංසු නෙකෙහි සුවිම්හයෙහි;
තතොපගා සො මිගදායමග්ගෙ
දිස්වා යතීසං යතයො’පගන්ත්වා,
අකංසු වත්තං පටිපත්තිසාරා
පවත්තයී තත්ථ ස ධම්මචක්කං;
අඤ්ඤාදිකොණ්ඩඤ්ඤවසිප්පධානා
කොටීනමට්ඨාරස කඤ්ජයොනී,
අසීතිකොටී’පි සුධාසි සඞ්ඝා
අඤ්ඤාසුමග්ගං කමතො තදා තෙ;
අතිච්චයාතම්හි නිදාඝකාලෙ
වස්සානකාලෙ සමුපාගතස්මිං,
තත්ථෙව වස්සං උපගම්ම ධීරො
තෙමාසමත්තං අවසී වසීසො;
තතො යසං තස්ස සහායකෙපි
පතිට්ඨපෙත්වා අරහත්තමග්ගෙ,
භුතිං ජනානං අනුබ්රූහයන්තො
වස්සස්ස අන්තං අකරී තහිං සො;
වස්සච්චයෙ ලොකවිදූ මුනින්දො
ආමන්තයී තෙ යතයො සපුත්තෙ,
තෙ’ථාගමුං නිබ්බණථා කතඤ්ජලී
’දමබ්රුවි තෙසම’නන්ත පඤ්ඤො;
498. ¶
උග්ඝොසයන්තා මම ධම්මඝොසං
සමාහනන්තා මම ධම්මභෙරිං,
සාධුං ධමෙන්තා මම ධම්මසඞ්ඛං
චරාථ තුම්හෙ සනරාමරානං;
ජයද්ධජං මෙ භුවනුක්ඛිපන්තා
උස්සාපයන්තා මම ධම්මකෙතුං,
අථුක්ඛිපන්තා මම ධම්මකුන්තං
චරාථ ලොකෙසු සදෙවකෙසු;
සුසජ්ජිතත්තං අමතස්ස මග්ගං
සකණ්ටකත්තං නරකායනස්ස,
මාරානනස්මිං මසිමක්ඛිතත්තං
කථෙථ ලොකස්ස සදෙවකස්ස;
බුද්ධන්තරං සුප්පිහිතං අචාරං
පුරස්ස මොක්ඛස්ස විසාලද්වාරං,
අවාපුරී නො භගවා’ධුනා භො
යථජ්ජ සබ්බෙතී නිවෙදයව්හො;
උප්පන්නභාවං භුවනෙ මමජ්ජ
තථෙව ධම්මස්ස ච පාතුභාවං,
උප්පන්නභාවඤ්ච මමොරසානං
පකාසයන්තා ජගතිං චරාථ;
වනම්හි පන්තෙ ගිරිගබ්භරායං
රුක්ඛස්ස මූලෙ’පි ච සුඤ්ඤා’ගාරෙ,
වසං යතත්තා මම ධම්මමග්ගං
දෙසෙථ ලොකෙ සනරාමරානං;
වත්වාන එවං යතයො දිසාසු
පෙසෙත්ව නාථො උරුවෙලගාමී,
පටිපජ්ජි මග්ගං අථ අන්තරාලෙ
කප්පාසිකව්හං විපිනං පවිස්ස;
505. ¶
තස්මිං රමන්තෙ සමතිංසමත්තෙ
රාජොරසෙ සො පවරො විනෙත්වා,
දත්වා’මතං ධම්මමථුද්දිසිත්වා
අගොරුවෙලං ගජරාජගාමී;
තත්ථොරුවෙලාධිකකස්සපොති
පසිද්ධනාමස්ස සසිස්සකස්ස,
අග්ගං ඵලං සො පරිපාවයන්තො
වසී වසන්තෙ වසීනං වරිට්ඨො;
තදාහරුං නෙගම නාගරා ච
යඤ්ඤං මහාකස්සප තාපසස්ස,
ජිනො විදිත්වාස්ස මනං මනෙන
වසී විසුං තස්ස පසාද හෙතු;
කථං?
ගන්ත්වාන උත්තරකුරුං භගවා තදානි
පිණ්ඩඤ්චරිත්ව රමණීය හිමාලයද්දිං,
ආගම්ම සාදුරස නීර භරාභිරාමෙ
’නොතත්තකෙ මුනිවරො පරිභුඤ්ජියාන;
චින්තෙසි එවමහමප්පතරංව කාලං
ඨස්සාමි සාසන මමඤ්හි අනාගතෙසු,
ලඞ්කාතලෙ භවති තත්ථ ඉදානි යක්ඛ
සම්බාධමත්ථි මම තත්ථ ගතෙසු’දානි;
සබ්බා’මනුස්සජ භයං පවිනස්සතී’ති
මන්ත්වා තතො යතිවරො කරුණාය සත්තෙ,
සඤ්ඣාඝනෙහි පරිනද්ධ රවීව රත්ත
නිග්රොධපක්ක සදිසං චරපංසුකූලං;
ධාරෙත්ව සෙලමය සුන්දර පත්තහත්ථො
ඡබ්බණ්ණරංසි නිවහං දිසි පූරයන්තො,
සම්බොධිතො නවම ඵුස්සජ පුණ්ණමායං
ලඞ්කාතලං විජයිතුං නභසා’ගමාසි;
512. ¶
බ්රහ්මාසුරාමර ඵණි ගරුළා ච සිද්ධ
විජ්ජාධරාදි ජනතා සහපාරිසජ්ජා,
කෙතා’තපත්ත ඝට දීපුරු තොරණෙහි
පූජං අකංසු මහතිං ගගනායනම්හි;
ලඞ්කඞ්ගනා උරසි භාසුර තාර හාර
සඞ්කාස සීතල මනොහර නීර පූරා,
තස්මිං මහාදිපද වාලුක නාම ගඞ්ගා
භුමජ්ඣගාසි ජන නෙත්ත හරාභිරාමා;
තස්සාවිදූර සුචි රම්මතරෙ පදෙසෙ
ආයාමතො මිතතියොජන විත්ථතෙන,
චත්තාරි ගාවුතමිතං නයනාභිරාමං
ආසාර සීතජල නිජ්ඣර භුරිඝොසං;
මත්තාලිපාලි ඛග ගීතිජ මිස්සරාගං
සම්මත්ත චිත්ත මිගසඞ්ඝ නිසෙවිතං තං,
නච්චන්ත නෙකසිඛි සඞ්ගත පාදපිණ්ඩං
උය්යානමාසි උරුනාගවනාභිධානං;
රම්මෙ තදා රතනදීපවරම්හි ලඞ්කා
ලොකාභිධාන හරිකණ්ඩක යක්ඛදාසෙ,
ඔදුම්බරෙ සුමනකූටක තණ්ඩුලෙය්යෙ
සෙලෙසු මාරගිරි මිස්සකරිට්ඨනාමෙ;
යෙ’ඤ්ඤෙපි සන්ති ගිරයො වනරාමණෙය්යා
ගඞ්ගා නදී ගිරිගුහා සිකතාතලා ච,
තත්ථාවසන්ති රහසා ඵරුසානිරුද්දා
පාණාතිපාත නිරතා සඨකූට යක්ඛා;
සඞ්ගම්ම තෙ මහති නාගවනම්හි තම්හි
සම්මන්තයිංසු සභටා සහ පාරිසජ්ජා,
ත්වං කො’සි රෙ! ඉති පරො අපරං ඛරෙන
තික්ඛෙන වාදකණයෙන අරුන්තුදන්තා;
519. ¶
කුජ්ඣිංසු තෙ අථිතරීතර කාරණෙන
වාක්යෙන යුද්ධ පරිරද්ධ පගබ්භිතත්තා,
සඞ්ඛාභිතාපග පතීව’නවට්ඨචිත්තා
සාරම්භගබ්බිතමනා පරිරාවයන්ති;
තස්මිං ඛණෙ’භිමතදො සුගතො නභම්හි
ආගම්ම තෙස’මනුකම්පිත මානසෙන,
ගොපානසී සම මනොහර රංසිමාලි
තත්ථච්ඡි ඛෙ ගුණමණී මණිකණ්ණිකාව;
තෙසං ජිනො කලහවූපසමාය හෙතු
මාපෙසි වුට්ඨි තිමිරා’නිලසීතභීතිං,
තත්ථාසි ගජ්ජිතඝනො සුරචාපඛිත්ත
ධාරාසරෙහි විතුදං නිසිවාර සඞ්ඝං;
අන්ධාව තෙ ඝනතරෙ තිමිරෙ නිමුග්ගා
මුළ්හා දිසඤ්ච විදිසං න විදිංසු භීතා,
චණ්ඩානිලුද්ධට මහා ගිරිකූටරුක්ඛ
සම්පාත භීත රුදිතා ගතිමෙසයන්ති;
සීතෙන තෙ අථ දිජෙ පරිකොටයන්තා
අඤ්ඤොඤ්ඤගත්තමවලම්බ පරොදයිංසු,
රූපානි නෙකභයදානි ච ඝොසණානි
වත්තිංසු තෙන විවිධං භයමාසි තෙසං;
බුද්ධාපි දුක්ඛිතමනා පරදුක්ඛකෙන
කස්මා කරොන්ති අනයං’ති න චින්තනීයං,
ලොකො හනාති විටපි ඵලදාන හෙතු
සත්ථෙන සොම රිපුගාහක වාසරම්හි;
සත්ථා තතො තමනුදො සභයෙ සසොකෙ
දිස්වාන ගුය්හක ජනෙ කරුණායිතත්තො,
වුට්ඨිං තමඤ්ච පවනං පණුදිත්ව සබ්බං
දස්සෙසි අත්තමඛිලං දුමණීව ඛම්හි;
526. ¶
දිස්වාන තෙ මුනිවර’ඤ්ජලි පඞ්කජෙහි
සජ්ජෙත්ව සීස සරසී ඉදම’බ්රුවිංසු,
යාචාම නො’භයපදං භවතො සකාසා
දාසෙසු ධීර කරුණං කරණීයමෙව;
එවං තදා’වච ජිනො මධුරස්සරෙන
ආමන්ත තෙ නිසිචරෙ’වනතෙ සමෙක්ඛ,
තුම්හෙ දදාථ යදි ඨානමමෙකදෙසං
සබ්බෙ අපෙන්තී ඝනවාතජ සීතදුක්ඛා;
යජ්ජෙවමීතිම’පයාති කරොම භො තං
ගණ්හාහි ධීර යදි ඉච්ඡසි සබ්බදීපං,
වත්වාන තෙහි පරිදින්න ඡමාය මග්ගො
ඔගම්ම තත්ථ පුථු පත්ථරි චම්ම කණ්ඩං;
තස්මිං නිසජ්ජ කසිණං සමාපජ්ජ තෙජො
ජාලාකුලං ජලිත මග්ගීමමාපයී සො,
සො ධූමකෙතු ගගනුග්ගත තුඞ්ගසිඞ්ගො
සන්දඩ්ඪයං ගිරිවනානු’රුඝොසයන්තො;
රුක්ඛෙහි රුක්ඛවන පබ්බත ලඞ්ඝනෙන
සාඛාමිගෙ ච විහගෙ අනුබන්ධයං’ව,
වෙස්සානරො වනමරූ මිගසූකරෙ’පි
සන්ධාවි ගුය්හක ජනෙ ඉති චින්තයන්තො;
දිස්වාන තත්ථ පචුරාතන විප්ඵුලිඞ්ග
සම්මිස්ස ජාල දහනං ගුහකා සමෙච්ච,
ධාවුං විකිණ්ණකච බප්පජල’ද්දනෙත්තා
දාරත්තජෙහි සහිතා ගතිමෙසමානා;
සම්බුද්ධතෙජ පරිදඩ්ඪ සරීරචිත්තා
ආහච්ච සාගරතටං පරිධාවමානා,
තස්මිම්පි තෙ පවිසිතුං සරණං න ලද්ධා
ඡම්හි තතො සපදි සන්නිපතිංසු සබ්බෙ;
533. ¶
දිස්වාන තෙ මුනිවරො සහයෙ සසොකෙ
රම්මං තදා ජලධිමජ්ඣගතං මහන්තං,
ඉද්ධීහි සෙහි ගිරිදීපමි’ධානයිත්වා
ආරොපයිත්ව නිඛිලෙ පුන තත්ථ’කාසි;
කත්වෙවමෙ’සමසමො’පසමන්ත’මීතිං
තත්ථෙව භාසුරතරො භගවා නිසීදි,
බ්රහ්මාමරා’සුරඵණී ගරුළාදි සිද්ධා
සඞ්ගම්ම’කංසු මහතිං මහම’ග්ගරූපං;
දෙසෙසි සංසදි ජිනො සුතිසාධු ධම්මං
තස්මිං සදාසවනුදං සිවදං ජනානං,
සුත්වාන නෙකසතකොටි පමාණ පාණා
ලද්ධා තදා සමභවුං චරධම්මචක්ඛුං;
තස්මිං දිනෙ සුමනකූට වරාධිවාසො
තෙජිද්ධිබුද්ධිවිභවො සුමනාභිධානො,
දෙවො පසන්නහදයො රතනත්තයම්හි
සම්පාපුණිත්ථ පඨමං ඵලමුත්තමං සො;
උට්ඨාය තුට්ඨවදනො කතපඤ්ජලීකො
මුග්ගො ජිනග්ග නඛරංසි පයොදධිම්හි
වන්දිත්ව එවමවචා’තුල වීර ධීර
ලොකග්ග පුග්ගල වරං දද සාමි ධීස;
දාසොස්මි තෙ චරණ පඞ්කජ පූජකොහං
සද්ධාදයාදි විභවො තනයො’හමස්මි,
තුම්හෙ විනා ඛණලවං වසිතුං න ඉච්ඡෙ
තස්මා දදාතු භගවා මම පූජනීයං;
සුත්වාන තං ධිතිමතී පරිමජ්ජ සීසං
සංසත්ත ඡප්පද සරොරුහ සන්නිභෙන,
හත්ථෙන නීල සක කුන්තල ධාතුමුට්ඨිං
දජ්ජාථ සො මණිමයෙන කරණ්ඩකෙන;
540. ¶
පග්ගය්හ බාහුයුගලෙන ඨීතො නමිත්වා
මුද්ධා දධාසි මකුටං විය පීණිතත්තො,
කත්වා’ථ සො වර මහං තිදිවෙහි සද්ධි
’මප්පෙත්ව ධීර ඵරිභුත්ත වසුන්ධරායං;
සො’කාසි නීලරතනෙහි මහාරහෙහි
උබ්බෙධතො රතන සත්ත පමාණ ථූපං,
නාථෙ ධරන්තසමයෙව පතිට්ඨහී සො
ථූපො තිලොකසුඛදො මණි කාමදො’ව;
පච්ඡා තිලොකසරණෙ පරිනිබ්බුතම්හි
ඛීණා සවො සමහිමො සරභු යතින්දො,
ආදාය තං චිතකතො ජිනගීවධාතුං
තස්මිං නිධාය’කරි බාරස හත්ථථූපං;
චූළාභයහ්වවනිපො සමයෙ’පරස්මිං
බත්තිංස හත්ථම’කරියත්ථ වරොරුථූපං,
දුට්ඨාදිගාමණි නුපො දමිළෙ හනන්තො
කාරෙසි කඤ්චුකමථො චතුසට්ඨිහත්ථං;
එවං ස සීහලමහාසරමජඣරූළ්හං
සෙතම්බුජං’ව මධුපාවලි සෙවනීයං,
භුමඞ්ගනා කරතලෙ සිතවිත්ථලීලො
ථූපො දදාතු මසමොපසමං ජනානං;
ලඞ්කොපසග්ගම’වධූය විධාය ඛෙමං
ලඞ්කං නිජාය වරකුන්තල ධාතුයා තං,
කත්වාන භාසුරතරං මුනි මඞ්ගලාය
පායාසි තාරක පථෙ’නුරුවෙලමෙව;
තස්මිං විධාය බහුවිම්හිත පාටිහෙරං
භෙත්වා සසිස්සකි’සිනො පුන දිට්ඨිජාලං,
දත්වාන නිබ්බුතිපදං සහසිස්සකස්ස
නිබ්බාණ සුන්දර පුරං පරිපූරයිත්ථ;
547. ¶
තම්හා විකාසිත කුසෙසය කානනාභ
වීතාසවෙහි නිවුතො සුගතෙභගාමී,
පායාසි රාජගහ ගාමී’මුදාරමග්ගං
වෙනෙය්ය ජන්තු කමලාකර භානුරූපො;
තස්මිං ගතෙ ජිනවරෙ වර බිම්බිසාරො
පූජං අකාසි මහතිං සහ දෙවතාහි,
තස්මිඤ්හි සංසදි ලභිංසු අනප්පපාණා
මග්ගෙ ඵලෙ ච සරණෙ ච පතිට්ඨහිංසු
රාජා තතො විපුල වෙලුවනාභිරාමං
සාලඞ්කතං විවිධ පාදප මණ්ඩපෙහි,
පාදාසි දක්ඛිණකරෙ ජලපාතනෙන
කත්වා ධරාධරධරං හිමවඤ්ච කම්පං;
තස්මිං සමන්තනයනො නයනාභිරාමො
භුතිං ජනස්ස සතතං අභිවඩ්ඪයන්තො,
ධම්මම්බු වුට්ඨි නිකරං පරිවස්සයන්තො
වස්සං වසී අදුතියො දුතියම්හි වස්සෙ;
දෙවින්ද මොලි සමලඞ්කත පාදපිට්ඨො
ලොකස්ස අත්ථචරණෙ සතතාභියුත්තො,
තත්ථෙව සො හි තතියෙ’පි චතුත්ථවස්සෙ
වාසං අකාසි සුගතො සිරිසන්තිවාසො;
ලොකස්ස ධම්ම ම’මලං සතතං වහන්තො
සාවත්ථියං රුචිර ජෙතවනෙ’භිරාමෙ,
වාසං අකාසි සුඛදො මුනිපඤ්චමස්මිං
වෙනෙය්ය සත්තසමයං සමුදික්ඛමානො;
ඉති ලඞ්කාය පඨමා’ගමනං.
අථ භගවති තස්මිං ජෙතනාමෙ වනස්මිං
නිවසති සතිලඞ්කා මඞ්ගලා’වාසරූපා,
උපවනමිව නාකෙ නන්දනං දෙවතානං
අමර උරගවාසා රම්මරූපා බභූව;
554. ¶
තහිමති රුචිරස්මිං වඩ්ඪමානාදි සෙලෙ
මධුර සලිලවාහෙ රම්මකල්යාණිකාදො,
උදධි භුජගවාසෙ නාගදීපන්තිකෙ ච
මහති මහිම යුත්තා නාගසඞ්ඝා වසන්ති;
පචුර මහිම යුත්තො වඩ්ඪමානාචලස්මිං
අධිපති භුජගානං ආසි චූලොදරව්හො,
මහුදර ඉති නාමො නාගදීපොදධිම්හි
නිවසති අථ තෙසං පබ්බතෙය්යො’රගින්දො;
ඉතර භුජග රඤ්ඤො ධීතරං නාගකඤ්ඤං
පියතරම’භිරූපං’කාසි දාරං තදා හි,
අථ ච දුහිතුයා සො දීයමානං දදන්තො
රුචිර මණීමයග්ඝං ආසනඤ්චාපදාසි;
දුහිතරි මතකාලෙ තෙ’ථ පල්ලඞ්කහෙතු
ජලජ ථලජ නාගා යුද්ධසජ්ජා අහෙසුං,
අථ ථලජ භුජඞ්ගා භඞ්ගකල්ලොලමාලා
සදිස ලූලිත චිත්තා ගබ්බිතෙවං රවන්ති;
කිමු’දධිජ ඵණීනං කිත්ති සම්පත්තියා නො
අපි යසපරිවාරා කිං බලෙනිද්ධියා කිං,
අහමහමීති ගබ්බා කිං කිමිස්සාය තෙසං
භවති තිමිර’රීනං භානුමග්ගුන්නතී කා;
අථ ජලජ’ලගද්දා ගජ්ජනං ගජ්ජයන්තා
භයජනක පගබ්භා ඵොටයන්තා භූජානං,
අහමහ පභූ රෙ!රෙ! පබ්බතෙය්යාන’මෙතං
පටුතරඩසිතොට්ඨා කක්ඛ’ළෙවං රවන්ති;
පටුතර ගරුනාදා තාව ගජ්ජන්ති දන්තී
නයන පථමු’පෙන්තෙ යාව කණ්ඨිරවානං,
තථරිව ථලජාතා ජුම්හයන්තා සමග්ගා
නයන පථගතා නො සුඤ්ඤදප්පා භවන්ති;
561. ¶
ඉති තදුභයසෙනා ඝට්ටයන්තා’ඤ්ඤමඤ්ඤං
විවිධ පහරණ්හො උග්ගිරන්තී ගිරන්ති,
සතත ඛුභිත වෙලා සාගරූමීව භන්තා
ලුලිත ලුලිත චිත්තා යුද්ධනින්නා ඨිතාසුං;
අථ තදහු මුනින්දො යාමිනීයාම’මන්තෙ
පතිනිය මතිජාලං ලොකමොලොකයන්තො,
සමර වසගතානං භොගීනං භාවිභුතිං
තදුපරි ච’භිවුද්ධිං පස්සි ලඞ්කාතලස්ස;
අථ මුනි මධුමාසෙ’පොසථෙ කාලපක්ඛෙ
කත නිඛිල විධානො ගය්හ සඞ්ඝාටිකාදිං,
අනුගතිකමුදික්ඛං පඤ්චනෙත්තො සමන්තා
සුමන සුමන නාමං පස්සි දෙවං සමිද්ධිං;
තදහු සුමනදෙවො ජෙතනාමෙ සුරම්මෙ
අධිවසති විහාරෙ ද්වාරකොට්ඨොපකට්ඨෙ,
ඨිත විටප සමිද්ධෙ ඛීරිකාපාදපස්මිං
සුගත මභිනමන්තො අන්වහං පූජයන්තො;
තමසම්මුනි දිස්වා’මන්තයිත්වා’ගතෙ තං
ඉදමවච මයා භො සද්ධිමාගච්ඡ ලඞ්කං,
සහ තව භවනම්හා පුබ්බවුත්ථප්පදෙසෙ
තව භවති පතිට්ඨා භොගිනඤ්ජා’භිවුද්ධි;
අථ මුනිවචනං සො මුද්ධනාම’ග්ගහෙත්වා
සමුදිතහදයො තං රුක්ඛමුද්ධච්ච මූලා,
සුගතමුපරි කත්වා ධාරයන්තො සුඵුල්ලං
බරිහි බරිහි ඡත්තාකාරමාගා නභම්හී;
දසබල තනුභා’භිස්සඞ්ගමා සො දුමන්දො
තරල මණීව නානා’භාහි සම්භාවනීයො,
විලසිත ඉව සබ්බෙ රුක්ඛසෙලාදයො’පි
අපගත සකවණ්ණාවණ්ණවන්තා විරෙජුං;
568. ¶
ඛග භුජග සුරාදි මස්සිතා ඡප්පභාහි
නිජපති නිජජායා ස්වඤ්ඤමඤ්ඤාසු මුය්හුං,
අසිත ගගන මජ්ඣෙ සොභමානො මුනින්දො
විතත විවිධ රංසී රංසිමාලීව ගඤ්ඡි;
ජලද පටල සණ්ඩෙ වජ්ඣමුද්දාළයිත්වා
බහි විලසිතකායො සොම්මදොසාකරො,ව
කතුපරි තරුඡායො ජොතමානො සමානො
උරග සමරඨානං ගන්ථ්වා’කාසෙ නිසජ්ජ;
ඝනතර තිමිරං සො ඉද්ධියා සඞ්ඝරිත්වා
තහිමතිරව භීමං ඝොරසංරම්භවන්තං,
අසනි සත නිපාතං වස්සධාරා කරාලං
උරුතර තත මෙඝං මාපයී සීතවාතං;
ඉති තිභුවනනාථො දප්පිතෙ නාගසඞ්ඝෙ
විමද කරණ හෙතු දස්සයී භෙරවානී,
අථ’පගත පගබ්භෙ තෙ විදිත්වාන සත්ථා
අපනුදි භයජාතං තඞ්ඛණංයෙව තත්ථ;
තරුණ තරණිසොභා කෙතුමාලාවිලාසිං
සුභරුචි මුඛවන්දං ලක්ඛණාකිණ්ණගත්තං,
තිභව විභවදායිං තං විදිත්වාන නාගා
චුතපහරණ හත්ථා වන්දමානා මහිංසු;
සිරසී නිහිතපාණී රත්තපඞ්කෙරුහෙහි
විකච වදන නෙත්තා’මන්ද කඤ්ජුප්පලෙහි,
සක සක ධත නානාවණ්ණ වම්මාදිකෙහි
විවිධ කුසුමවත්ථා’මන්ද දීපද්ධජෙහි;
උරග භවනවාසා නාගකඤ්ඤා සමෙච්ච
කුච කලස සහස්සං ධාරයන්ති සලීලං,
ලලිත කණක වල්ලි ලීලමාධත්ත ගත්තා
ථුති මුඛර මුඛා තා සාධු කීළං අකංසු;
575. ¶
අථ මුනි උරගානං විග්ගහං තං සමෙතුං
සුතිමන කමනීයං නිච්ඡරං බ්රහ්මඝොසං,
අජරමමර මග්ගං සුප්පසත්ථං සුධිහි
වරමති වරධම්මං දෙසයී නං ඵණීනං;
න භො භො සංසාරෙ ඛලු භවති සාරං ලවම්පි
විසෙසා තං සීතං ජලිත දහනෙ විජ්ජති කදා,
සදා රාගං රොගං බ්යධති ජනතං නෙකදුරිතං
තථාපා’යුං පාතො රවිරභිමුඛුස්සාව සදිසං;
සරීරො’යං බත්තිංස විධ කුණපො සාර රහිතො
පරිත්තං යොබ්බඤ්ඤං කුසුම සදිසං නිග්ගතසිරි,
පහන්ත්වා ගන්තබ්බං භවජ විභවං සම්භතමිදං
අථෙවං සන්තෙ භො වරයති භවං කො නු හි බුධො;
පලාසී මක්ඛී කොධූපහ මතො මානවිභවො
ජනො’තීතො’තො භො පයති නරකං දාරුණතරං,
ඵණී මජ්ජාරො සා ගුහක කපයො භූය බහුසො
වධෙන්තඤ්ඤොඤ්ඤං තෙ නනුභවමිදං දුක්ඛම’නිසං;
පුරෙ කාකො’ලුකා අථ වනභවා ඵන්දන ඉසා
කරිත්වා’ට්ඨානෙ’ඝං චිරමනුභවුං දුක්ඛමනිසං,
අහො කප්පට්ඨන්තං සරථ දුරිතං වෙරජමිදං
න හෙත්ථස්සාදො භො’ණුමපි කලහෙ මෙත්තිම’මතං;
බලං බාලානං භො සක සක වධායෙව භවති
අතීතෙකා ඛුද්දා ලටුකිකදිජා නට්ඨතනයා,
ගජං බාලං මත්තං පවිධි න බලං හොති සරණං
අථට්ඨානෙ කිං භො කුරුථ වීරියං භුති හනනං;
න දුක්ඛං තෙසං යෙ විගත කලහා එකමනසා
අතීතෙ භො ලාපා අඝටිත මානා පෙය්යවචනා,
සුඛං වාසං’කාසුං යදහනි භවුං තෙ’ථ විධුරා
වසං ව්යාධස්සාගුං තදහනි අහො!මෙධග බලං;
582. ¶
ඉති තිඛිණ සුධිමා කත්තුමෙතෙ සමග්ගෙ
අවදි පවර ධම්මං සාධු විඤ්ඤුප්පසත්ථං,
අථ මුදිතමනා තෙ පීණිතා තස්ස නාගා
මණිමයම’තුලං තං ආසනං පූජයිංසු;
අථ මුනි ගගනම්බොරුය්හ භුමිප්පදෙසං
තරුණ රවිව තස්මිං ආසනෙ ආසි භාසං,
අථ භුජගගණා තෙ දිබ්බ ඛජ්ජාදිකෙහි
පරිවිසිය මුනින්දං සාධු ධම්මං සුණිංසු;
අථ ජල ථලජානං තත්ථ යුද්ධා’ගතානං
අගණිත භූජගානං’සීතිකොටී භුජඞ්ගා,
විමල සරණසීලෙ සුප්පතිට්ඨා සුතුට්ඨා
අකරු’මතිමුළාරං සත්ථු පූජාවිධානං;
අථ මහුදර රඤ්ග්ඤො මාතුලො නාගරාජා
මනිනයනකනාමො රම්මකළ්යාණදෙසා,
උරග සමර හෙතූ ආගතො නාගදීපං
සුගතවර සරීරං දිස්ව නත්වාලපෙවං;
යදි සුගත! ඉමං ත්වං නාගතො අස්ස ඨානං
මයමපගත පාණා හොම ඣත්වා’ඤ්ඤමඤ්ඤං,
රුධිරවහ විකිණ්ණො අස්ස භුමිප්පදෙසො
පසමි දහන දිත්තං අම්බුදෙනෙව තං ත්වං;
මම භගව! පුරාමෙ දිට්ඨපුබ්බං තවෙතං
රුචිර සිරිසරීරං රංසිජාලා’භිකිණ්ණං,
අපි සුමධුර ධම්මං දෙසයන්තෙ සුරානං
දසබල සුතපුබ්බං ආනුභාවඤ්ච තුය්හං;
අහමසම පුරෙ තෙ විස්සුතොයෙව දාසො
යදි මනසි දයා තෙ හොති දාසෙ පුනා’පි,
පවර රතනදීපෙ හොති කළ්යාණිගඞ්ගා
මම වසති තහිං තං දට්ඨුකාමො’භියාචෙ;
589. ¶
ඉති යතිපති තස්සා’රාධනං පග්ගහෙත්වා
සක පරිචිත භුම්යා චෙතියත්ථං විධාය,
මණිමය පරිභුත්තං ආසනං චා’පි තෙසං
ස සුමන තරු රාජං පූජනත්ථං විධාය;
දසබල පරිභුත්තං සබ්බමෙතං භුජඞ්ගා
මණිරිව රුචීදං තෙ ධාතුයොයෙව තස්මා,
මහථ නමථ නිච්චං මංව සග්ගා’පවග්ගං
දදති ඉති ච වත්වා ඔවදිත්වාන සත්ථා;
නභතල’මු’පගන්ත්වා දෙවනාගෙ මහෙන්තෙ
දිසි දිසි විසරන්තො නීලපීතාදි රංසි,
මන නයන හරන්තො ජන්තුනං ලොකසාරො
අගමි රවි’ව ඛම්හා ජෙතනාමං විහාරං;
අථ මනුජමරානං නත්තසිද්ධාදිකානං
සතත’මමත ධම්මං දෙසයන්තො ඵණීනං,
වනභවන සුරම්මෙ මඞ්කුලව්හෙ නගින්දෙ
අකරි මුනි නිවාසං ඡට්ඨමෙ හායනම්හි;
සුරපුරුපවනෙ’ථො පාරිජාතස්ස මූලෙ
අරුණ මුදුසිලායං භාසමානො මුනින්දො
සුනිපුණ’මභිධම්මං දෙසයන්තො සුරානං
අකරි වරනිවාසං සත්තමෙ තත්ථ වස්සෙ;
අථ සුඛද මුනින්දො ජෙතනාමෙ විහාරෙ
අවසි විමලපඤ්ඤො අට්ඨමෙ සාරදස්මිං,
අජර’මමර සන්තිං ඵසමානො පරෙසං
විවිධ නය විචිත්තං දෙසනං දෙසයන්තො;
ඉති ලඞ්කාය දුතියාගමනං.
එවං ජිනො ජෙතවනෙ වසන්තො
නීස්සාය සාවත්ථිපුරං විහාසි,
සා කිදිසී ආසි පුරී තදානී
තං කීදිසං ජෙතවනං විහාරං;
596. ¶
භූමඞ්ගනායාහිත උත්තමඞ්ගෙ
භාසන්ත නානාරතනාභිරාමා,
විසාලමොලීව විසාලභොගා
සා ජම්බුදීපම්හී බභුව රම්මා;
සිරීනිකෙතෙ සිරිමාවහන්තී
විරාජතෙ යා වසුධා තලස්මිං,
සා දෙවරාජස්ස’මරාවතී’ව
රඤ්ඤො කුවෙරස්ස’ලකාව රම්මා;
සා පුඤ්ඤපඤ්ඤාලු ජනාධිවුත්ථා
සොණ්ණාදි පුණ්ණාපනාකිණ්ණවීථී,
උත්තුඞ්ග මාතඞ්ග තුරඞ්ග රඞ්ගා
සා රාජතෙ කඤ්චන මන්දිරාලී;
රරාජ සා භාසුර රාජපුත්තා
පුඤ්ඤඞ්ගනාලාස විලාසයන්තී,
වෙදඞ්ගපාරඞ්ගත විප්පචාරා
ද්විපඤ්ච සද්දෙහි ච නිච්චඝොසා;
අනෙකසිප්පී සත සම්පකිණ්ණා
නානාදිසාහා’ගත සත්ථවාහා,
පහුතඛීණාසවපාදපූතා
බභාස සා මඞ්ගල මන්දිරං’ව;
භවන්තරෙ යො චරියං චරන්තො
සුවො’පනිස්සාය වසං ගුණෙන,
යඤ්ඤඞ්ගසාඛිං මතසීනපත්තං
අකා සමිද්ධං ඵලපල්ලවෙහි;
ඉදානි පත්වාන භවස්ස අන්තං
නිස්සාය යං සො වසතෙ මුනින්දො,
තස්සා ගුණං කො හි අසෙසයිත්වා
කථෙති සා වස්සූ’පමාය තස්සා;
603. ¶
තස්සොපකට්ඨෙ රතනංව’නග්ඝං
මනොහරො උත්තමසත්තසෙවි,
ජනානමාකඛිඞතදො විහාරො
බභුව ජෙතාදි වනව්හයෙන;
සමඵුල්ල පුප්ඵරස මොදිත ඡප්පදාලී
ඣඞ්කාර නාද පරිවාදිත තන්තිනාදා,
සම්මත්ත’නන්ත දිජ කුජිත ගීතවන්තා
තිට්ඨන්ති යත්ථ තරවො නටකාව ඡෙකා;
ඛීරණ්ණවාහරිය ධොවිය ඛීරනීරා
සොසෙත්ව සජ්ඣුමලයෙ සසිකන්ති මස්සං
යත්ථොකිරිත්ව තනිතා විය වාලුකායො
සා මාලකාවලි බභාස පයොදධි’ව;
විජ්ජොතමාන රතනප්පමුඛානනම්හි
සොපාන මාල පදගණ්ඨිදුජෙහි හාසං,
කත්වෙව දෙවභවනානමහං විරාග
වන්තී’ති ගන්ධකුටි යත්ථ පහාසයිත්ථ;
කම්මාර ගග්ගරි මුඛො’පරි සම්පපුණ්ණා
අඞ්ගාර කන්තර විනිග්ගත ජාලකාව,
සම්බුද්ධදෙහ පරිනිග්ගත රංසිමාලා
දායග්ග නිග්ගත කරා විසරන්ති යස්මිං;
තුම්හෙ සරාග ජනසඞ්ගමතො’ති ගීතා
ධඤ්ඤා මයන්තී විමලෙහී සමඞ්ගිතත්තා,
තුට්ඨාව හාස මකරා සුරපාදපානං
රාජෙන්ති යත්ථ යතිනිස්සිත පාදපින්දා;
පුන්නාග නීප වකුල’ජ්ජුන රාජරුක්ඛ
නාගා’ග චූත යුගපත්තක චම්පකානං,
පුප්ඵාභිකිණ්ණ ධරණී රතනෙහි නානා
පච්ඡන්න දිබ්බභවනං විය භාති යත්ථ;
610. ¶
බ්රහ්මාසුරාසුර නරොරග ලිඞ්ගිසිද්ධ
විජ්ජාධරාදි ජනතා කතවන්දනෙහි,
තෙහෙව ඝුට්ඨ ථුතිමඞ්ගල ගීතිකාහි
යත්ථොපගාන මනනෙත්තගණා මුදෙන්ති;
නිග්ඝොසිතාමල සුසීතල නිජ්ඣරෙහි
සම්මත්ත නෙකදිජ ඝුට්ඨ ජලාසයෙහි,
කිඤ්ජක්ඛ පත්ත පරිකිණ්ණ සිලාතලෙහි
තුස්සන්ති යත්ථ සතතං යතීනං මනාති;
යො නෙක කප්ප සත සඤ්චිත පුඤ්ඤරාසි
හිත්වා’මිතං කපිලවත්ථු මහාසිරිම්පි,
ආගම්ම යත්ථ නීරතො සුගතො මහෙසි
කො තත්ථ භුති මතුලං කථිකො කථෙති;
තස්මිං ජිනො වසති ජෙතවනෙ විහාරෙ
ඉන්දො යථා රුචිර නන්දන කානනම්හි,
බ්රහ්මා’ව බ්රහ්මභවනෙ සපිතාමහෙහි
තාරාවලී පරිවුතො ගගනෙ’ව වන්දො;
තදාගම්ම මහානාගො මණි අක්ඛිකනාමකො,
ලඞ්කාතො ජිනපාදස්මිං ඵණිං පච්චෙද’මබ්රුවි;
සම්බුද්ධා ධීර ලොකස්මිං ලොකස්සත්ථාභිවුද්ධියා,
ජායන්ති සාමි තුම්හාකං දයායන්තො’ගධා මයං;
තෙන මෙ දාසභුතස්ස සංසාරන්දුඝරා ථිරා,
මුත්තිං යදිච්ඡසෙ මය්හං ගහණීයං නිමන්තණං;
සුත්වාන තං මහානාගො මහානාග නිමන්තණං,
පටිග්ගහෙසි තං තුණ්හීභාවෙන කරුණාය සො;
ඤත්වා තං සුමනො නාගො ලහුමාගම්ම සීහලං,
කළ්යාණාපගපස්සම්හි මනොනන්දන භුතලෙ;
සජ්ඣු කම්බුමණි මුත්ත පවාල වජිරාමයෙ,
වහාරහෙ මහාථූනෙ ඝටකාදිං නිධාපිය;
620. ¶
දත්වා තුලාදයො සෙස මන්දිරඞ්ගෙ තථෙව ච,
විටඞ්ක ව්යාල සීහාදි පන්තියො’පි තථෙවහි;
සාතකුම්හමයා’නෙක චිත්තෙහි සාධු චිත්තිතං,
නිම්මාය ගොපානසියො පක්ඛපාසෙ ච කණ්ණිකං;
සිඞ්ගි නික්ඛෙන සිඞ්ගඤ්ච ඡදනින්දමණීහි ච,
සොණ්ණ කිඞ්කිණි මාලායො කණ්ණමාලා ච මාපිය;
චිත්තවිතානං බන්ධිත්වා මුත්තොලම්බෙ තහිං තහිං,
කත්වාන ගන්ධදාමෙහි පුප්ඵදාමෙහි සඞ්කුලං;
ඉන්දනීලමයං භුමි මජ්ඣෙ’නග්ඝ මහාසනං,
මාපෙසි පරිතො සෙස භික්ඛූනඤ්ච සුභාසනෙ;
රතනෙහෙ’වාපස්සයෙ වෙදිකා එළිකාමයෙ,
මුත්තා වාලුක සඞ්කිණ්ණං මාලකඤ්ච මනොරමං;
සත්ත රතන සම්භුත තොරණූ’පරි තොරණෙ,
සන්තීර කුසුමා’කිණ්ණ හාටකාදි ඝටාකුලං;
නෙක රාගද්ධජාකිණ්ණ විතාන සමලඞ්කතං,
දීප ධූපාලි සඞ්කිණ්ණ ගන්ධපුප්ඵ සමාකුලං;
එවමාදිහි නෙකෙහි වණ්ණෙහි සමලඞ්කතං,
මාපෙත්වා මණ්ඩපං සෙට්ඨං දෙවමණ්ඩප සන්තිභං;
සීත වාලුක සඤ්ඡන්නං මුදු පාදපටත්ථතං,
මාපෙත්වෙවං මහාමග්ගං සුරඤ්ජස සමඤ්ජසං;
සඤ්චිනිත්වාන තෙ නාගා ඛජ්ජ භොජ්ජ ඵලාඵලෙ,
දිබ්බන්නපානෙ පචුරෙ පටිමග්ගං ගමුං තදා;
තතො කාරුණිකො නාථො බොධිතො අට්ඨමෙ සමෙ,
වෙසාඛ පුණ්ණමාසිම්හි සන්නිපාතිය සාවකෙ;
එථජ්ජ භික්ඛවො ලඞ්කං නාගානං’නුග්ගහාය භො,
මණිඅක්ඛිකො නිමන්තෙසි පසන්නො බුද්ධසාසනෙ;
සුත්වාන වචනං තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරීමතො,
අස්සවා පෙසලා භික්ඛූ පච්චස්සොසුං සමාහිතා;
634. ¶
සාරිපුත්තො තතො ථෙරො පඤ්ඤාය’ග්ග ධුරන්ධරො,
පත්තචීවරමා’දාය අගමා ජිනු’පන්තිකං;
මොග්ගල්ලානො මහාථෙරො දුතියො අග්ගසාවකො,
පත්තචීවරමාදාය සොපාග ජින සන්තිකං;
ධූතපාපො ධුතඞ්ගග්ගො මහාකස්සප නාමකො,
පත්තචීවරමාදාය ආගමා ජිනසන්තිකං;
සාසනෙ විනයඤ්ඤ නමග්ගො’ පාලිව්හයො යත,
පත්තචීවරමාදාය ජිනන්තිකමු’පාගමි;
දිබ්බචක්ඛූනමග්ගො යො රුද්ධපාපාරි දප්පකො,
ථෙරො’නුරුද්ධො වරදො සොපාග මුනිසන්තිකං;
මණිව කාමදො කාමමු’පවානො’ති විස්සුතො,
ඤාණී ගණී දක්ඛිණෙය්යො ථෙරොපාග ජිනන්තිකං;
බක්කුලො විමලො සීල සමාධාදි ගුණාකරො,
ආගතො සපරික්ඛාරො භික්ඛූනං සමිතිං තදා;
බුද්ධසාසන ධොරය්හො ථෙරො අඞ්ගුලිමාලකො,
සහා’ගන්තුං මුනින්දෙන සන්නද්ධො සහසා ගතො;
සාසනොදය සෙලග්ගෙ සූරියො විය භාති යො,
සො’යං රාහුලථෙරො’පි ලහු’ගා පිතු සන්තිකං;
භද්දාචාරො භද්දියව්හො ථෙරො භද්දඝටො විය,
පාකටො භුවනෙ සො’පි ගතො සම්බුද්ධ සන්තිකං;
දෙවද්දුමො’ව ලොකස්ස යො දදාති’ච්ඡිති’ච්ඡිතං,
ජිනොරසොපි සෙලව්හො ගතො සම්බුද්ධසන්තිකං;
යාමිනී සාමිකො’වාති භාති යො සාසනම්බරෙ,
මහානාම මහාථෙරො සොපාග මුනිසන්තිකං;
මනොසිලාතලග්ගම්හි ජුම්හමානො’ව කෙසරී,
සුභුතිව්හ මහාථෙරො බුද්ධුපන්තික මාගතො;
බුද්ධසාසන ඡද්දන්ත සරසී සාරසො විය,
විස්සුතො තිස්සථෙරො’පි ගතො භික්ඛුසමාගමං;
648. ¶
ජිනසාසන සම්ඵුල්ලසරසීරුහ මජ්ඣගො,
මධුබ්බත නිභො රාධථෙරො’පි සහසා ගතො;
භගු දබ්බොප’සෙනො ච කොණ්ඩඤ්ඤ’ස්සජි සීවලි,
එතෙ ජිනත්රජා ථෙරා ගතාසුං මුනිසන්තිකං;
කුමාරකස්සපො පුණ්ණොසොණොසොභිත රෙවතා,
ථෙරාපෙතෙ අභිඤ්ඤාතා ගතාසුං සත්ථුසන්තිකං;
වඞ්ගීසො සාගතො නන්දො භාරද්වාජො ගවම්පති,
පත්තචීවරමාදාය ගතාසුං ජිනසන්තිකං;
එවමාදි මහානාගා පඤ්චසත ජිනොරසා,
සමාගඤ්ඡුං සහාගන්තුං මුනිනා ලොකසාමිනං;
තතො සො ජගදානන්දො කරුණායාභිරාධිතො,
මෙරුං පරික්ඛිපන්තොව අනෙකජ්ජුති විජ්ජුයා;
නිවාසෙත්වා සුද්ධරංසි විසරන්තරවාසකං,
තස්සූපරි ජිනො රත්තං බන්ධිත්වා කායබන්ධං;
අච්චුග්ගතං මහාථූපං චාරු චාමීකරජ්ජුතිං,
පටිච්ඡාදයමානොව රත්තකම්බල කඤ්චුනා;
වණ්ණ නිග්රොධපක්කංව සුරත්තං පංසුකුලිකං,
සඞ්ඝාටියා කරිත්වාන සගුණං උත්තරීයකං;
හුත්වාන සුපටිච්ඡන්තො පාරුපිත්වාන සාධුකං,
පත්තත්ථාය පසාරෙසි ජාලාකුලකරඤ්ජිනො;
ලොකනාථප්පභාවෙන තතො පත්තමධුබ්බතො,
පාණි සරොරුහස්සන්තො සම්පත්තොසි තමග්ගහි;
තතො සසිස්සකො නාථො උග්ගන්ත්වා ගගනඞ්ගනං,
නානාවණ්ණම්බුදෙ තත්ථ මද්දන්තො ගන්තුමාරහභි;
තතො සම්බුද්ධ දෙහස්මා නික්ඛන්තාසුං ඡ රංසියො,
හෙමකණ්ණිකතො යාත මණිගොපානසී යථා;
බාණින්දීවර පුප්ඵෙහි මෙව’කින්දමණිහි ච,
ඡාදෙන්ති විය නක්ඛත්තා නීලං’සු මුනිදෙහතො;
662. ¶
චම්පකුද්දාලමාලාභී හෙමචුණ්ණම්බරෙහි ච,
පූරයන්ති වියාසඞ්ග පීතංසූ ජිනදෙහතො;
භණ්ඩීපුප්ඵකදම්බෙහි ලොහිතඞ්කමණිහි ච,
ලොහිතාභා පපූරෙන්ති දිසා’ගා මුනිදෙහතො;
හාර මල්ලික මාලාහි සොමංසු ඵලිකාදිහි,
පූරයන්ති වියාසඞ්ග ඔදාතා මුනිදෙහතො;
පිඤ්ජුමඤ්ජෙට්ඨරාසීහි පදුමාභමණීහි ච,
දිසං ඡාදයමානාගා මඤ්ජිට්ඨාභා ජිනඞ්ගතො;
නෙකින්දචාප කිණ්ණංව දිවසං රතනුත්ථතං,
චිත්තපටංව මුඤ්චන්තං මිස්සාභාගා ජිනඞ්ගතො;
ගිරිකූට කූටාගාර මත්තා ඡබ්බණ්ණ රංසියො,
ආවෙලවෙලා ධාවන්ති දිප්පමානෙතරෙතරා;
ගච්ඡමානා’හනිත්වාන චක්කවාළ සිලුච්චයෙ,
උග්ගන්ත්වා පරතො යන්තී නීර නිජ්ඣර සන්නීභා;
සම්මුඛෙ සම්මුඛෙ තායො රුක්ඛපබ්බත ආදයො,
කාරයන්තා සකං වණ්ණං ධාවන්තා’පි ච සින්ධවො;
උද්ධමුග්ගතරංසීහි රඤ්ජිතා ජලදා තදා,
නානාවණ්ණෙ පුනෙවාසි නූතනො රවිමණ්ඩලො;
ජිනප්පහා පවාහෙසු නිමුග්ගා දෙවතා ගතා,
පූජෙතුංව නිජත්තෙහි නානාවණ්ණා සියුං තදා;
පවිට්ඨා බුද්ධරංසීනමන්තරං දෙවධීතරො,
අසඤ්ජානීය මුය්හිංසු මුහුත්තං අත්තනො ධවං;
සුරා සුරොරග බ්රහ්ම සිද්ධ විජ්ජාධරාදයො,
චාමරච්ඡත්තකෙතුහි පූජයන්තා ජිනන්ත්වගුං;
අග්ඝිකං පන්තියො කෙචි තොරණූපරි තොරණෙ,
ඝටදීපාලියො තන්ථ කරොන්ති අභිතො’භිතො;
පාදපටෙ පත්ථරන්ති විතත්වන්ති විතානකෙ,
තත්ථූපරි අනෙකානී කුසුමානො’කිරන්ති ච;
676. ¶
කතමං දෙවලොකන්නුයාති ලොකග්ගනායකො,
යාති කිං බුහ්මලොකන්නු අම්හාකං භවනන්නු ඛො;
කත්ථ නු ඛො දෙවදෙවො කස්සනුග්ගහබුද්ධීයා,
යාතී’ති කඞ්ඛිතා කෙචි සංසරන්ති ඉතොචිතො;
මාපෙත්වා අභිතො මග්ගෙ මණ්ඩපෙ රතනාමයෙ,
සයනාසනං පඤ්ඤපෙත්වා කාචි තිට්ඨන්ති දෙවතා;
තහිං තහිං පට්ඨපෙන්තා සුධන්ත මධුරොදකං,
යාවමානා ජිනං කෙචි තිට්ඨන්ති ච මහන්ති ච;
එවං මහාමහෙ නාථො වත්තමානෙ අනූපමෙ,
ජලං සම්බුද්ධසිරියා නූතනො සූරියො විය;
බ්රහ්මසෙනාභිතො යාන බ්රහ්මාවාථ සහම්පති,
සුරසෙනාභිතො යාන සක්කොව සමලඞ්කතො;
ගගාලිමභිතො යාන ගහඞ්ගා මණි සන්නිභො,
ධතරට්ඨඛගින්දොව හංසසෙනාලි පුබ්බගො;
අපෙත රාගදොසෙහි වීතමොහෙහි සබ්බසො,
පටිසම්භිදත්ත සම්පත්ත සාවකෙහි අනුග්ගතො;
යෙසං යෙසං මනස්මිං යං යමත්ථි කිඤ්චි සංසයං,
තෙසං තං තං පණුදෙන්තො දෙසනාය සුධාසිනං;
තත්ථ තත්ථානුරූපෙන පාටිහාරිය කම්බුනා,
ලොකස්ස නයනාලී සො තොසස්සුසු නිමුජ්ජයං;
සම්පත්තො’ලඞ්කතං ලඞ්කමථාගු ඵණිනො තදා,
පටිමග්ගං කරොන්තා තෙ තත්ථ තත්ථ මහාමහං;
උරගානමන්තරෙ දෙවා බ්රහ්මාසුං තෙසමන්තරෙ,
එවං සම්මිස්සකො ලොකෙ බ්රහ්මලොකා පපූරයි;
යෙ පස්සන්ති ජිනං තත්ථ සසිස්සං සිරියා ජලං,
සුලද්ධා තෙහි නෙත්තානි තෙසමක්ඛීනි ලොචනා;
යෙ සුණන්ති තදා ධම්මං ධම්මිස්සර පභාවිතං,
සුලද්ධා තෙහි සොතානි තෙසං සොතානි සොතකා;
690. ¶
යෙ ලපන්ති තදා බුද්ධගුණඤ්හි ගුණභූසණා,
සුලද්ධා තෙහි වෙ ජිව්හා තෙසං ජිව්හා රසඤ්ඤකා
යෙ වන්දන්ති ජිනං යන්තං සසඞ්ඝං ගගනඞ්ගනෙ,
සුලද්ධා තෙහි හත්ථානි තෙසංයෙව භුජා භුජා;
තදා තථාගතං දිස්වා යෙ සන්තුට්ඨා තථාගතං,
තථාගතානං සබ්බෙසං යො තොසො හොතු සබ්බදා;
ගතො කල්යාණීයං නාථො මහෙන්තෙවං සදෙවකෙ,
තෙසං පූජාවිධානං කො මුඛෙනෙකෙන භාසති;
තතො ගඞ්ගා මනුඤ්ඤඤ්හි සම්පත්තං තං සපුත්තකං,
තරඞ්ග මුදු බාහාහි ගහෙත්වා චරණම්බුජෙ;
පාදෙ පක්ඛාලයි සම්මා ඵෙණ පුප්ඵුපහාරිකා,
තතො තතොතුං ගණ්හිත්වා අකා දෙහස්සනුග්ගහං;
තතො සො යාචිතො සත්ථා නාගසඞ්ඝෙහි වන්දිය,
අගමා මණ්ඩපං රම්මං මනොනන්දනමාවහං;
ගන්ත්වා මණ්ඩප මජ්ඣම්හි බුද්ධාරහ මහාසනෙ,
නිසීදොභාසයං ආසා රවීව උදයාවලෙ;
තතො භික්ඛු නිසීදිංසු පත්ත පත්තාසනෙ තදා,
බභාස මණ්ඩපං’තීව සරංව පදුමාකුලං;
ජනනෙත්තාලිනො’ගම්ම වසී සොම්මමුඛම්බුජෙ,
පතන්තා කුසලාමොදෙ ගණ්හන්තා තිත්තිනො ගතා;
තථා සභික්ඛුකා නාගා මුනිනො රූපසාගරෙ,
නෙත්තින්ද මණිනාවාහි පාරං ගන්තුං න තෙ පභු;
තතො සසඞ්ඝං සුගතං සජනො මණි අක්ඛිකො,
සක්කච්චං සකහත්ථෙහි අන්නපානෙන තප්පයී;
අථොනීත පත්තපාණිම’ච්චයිත්වා තථාගතං,
භත්තිනින්නො නිමන්තෙසි දෙසනත්ථානුමොදනං;
තතො බ්රහ්මස්සරො සත්ථා නිච්ඡරං බ්රහ්මඝොසනං,
විඤ්ඤාපෙන්තො ජනෙ සබ්බෙ සකසද්දෙන දෙසනං;
දෙසෙස්වෙවං ජිනො ධම්ම’මනිලාසනකාදිනං,
පීතිපාමොජ්ජ ජනනං නිබ්බාණාමත’මාවහං;
භො භො සුණාථ භුජගා භවසාගරම්හි
පාපාරිනක්කමකරාකුල දුග්ගමම්හි,
මග්ගා ජනා ඛලු ලභන්ති කදා පතිට්ඨං,
ඔහාය බුද්ධථිරසාරතරිං විසාලං;
ලද්ධාන දුල්ලභතරං මුනිපාතුභූත
කාලං චිරෙන භුජගා න පමාදයිත්ථ,
ජාතී ජරා මරණ දුක්ඛ පරිද්දවා ච
සංසාරිකස්ස න තතොප’ගතස්ස හොති;
තාරුඤ්ඤමම්බුජසිරිංව පරිත්තකාලං
පාණං තුසාරලව’සාරතරං ජනානං,
භොගං දධාති ජලධිම්හි තරඞ්ගභඞ්ගිං
නිච්චං මනො දහති සොකසිඛීභි නානා;
කත්වාන රාගමිසයො’පි ඛගා දුපඤ්ඤා
ථිරූපි නාරිකුසුමෙසුපි රූපගිද්ධා,
පත්තා’නයං ඛලු පුරෙ පරිහීන ඣානා
රූපෙ න රජ්ජථ තතො ඛලු සාධුපඤ්ඤා;
සද්දානුරාගමනුගොපි පුරෙ සිඛණ්ඩී
සුත්වාන මොරි මධුරං ගිරමඤ්ජිතඞ්ගො,
ව්යාධස්ස හත්ථමගමාසි භවෙසු තස්මා
නත්ථෙව සද්දසමදුක්ඛකරං ජනානං;
ඔහාය නෙකකුසුමෙසු පරාගරාගං
මත්තෙභකුම්භ මගමා මදගන්ධලුද්ධො,
භිඞ්ගො පභග්ග තනුකො කරිකණ්ණතාලා
නත්ථෙව ගන්ධසදිසං තිභවෙසු පාසං;
ගම්භීර නීරධිභවො පවුරාසනො’පි
මිච්ඡො ගිලිත්ව බලිසං රසගෙධහෙතු,
පප්පොති දුක්ඛමතුලං න රසෙසු සාත
මත්ථිති මන්ත්ව පජභාථ රසෙසු ගෙධං;
712. ¶
භො බුහ්මලොකා’ගත සුද්ධසත්තො
බුද්ධත්තමෙව නියතො අපි බොධිසත්තො,
ථිසඞ්ගමාය පරිහායි සරජ්ජතො’පි
තස්මා හි ඵස්සසදිසො අනයො නවත්ථි;
භෙරණ්ඩ පෙලක කපු’ද්දක හෙතුහීන
සත්තාපි දානරුචි දානමණිප්පභාවා,
පත්තා’පවග්ග වරසාරපුරං භුජඞ්ගා
කො නප්පදාති ධනිකො සිව’මෙසමානො;
පාලෙත්ව සීලම’මලං විසකණ්ඨිකාපි
ඉන්දස්ස නන්දනවනෙ’සි පියා මහෙසී,
තස්මා පසත්ථවිභවං යදි පත්ථයව්හො
පාලෙථ සීලම’මලං ඛලු ජිවිතං’ව;
සග්ගො විසාල රතනාලය සම්පකිණ්ණො
සානන්ද’මන්ද සුරසුන්දරි සුන්දරො සො,
ඵුල්ලම්බුජාකර වනාදිහි නන්දනීයො
තත්ථාමරා විය’මරා’විරතං රමන්ති;
තම්හාපි භො රුචිර බ්රහ්මනිකාය භුති
රම්මා තතොපි මහිතං අමතං වරිට්ඨං,
තස්මාත්තකාම නිරතා ජනතා සපඤ්ඤා
තණ්හක්ඛයාය සතතං වීරියං කරොථ;
එවං සද්ධම්මමග්ගං වරමති සුගතො දෙසයි පන්නගානං
සුත්වා තෙ සම්පහට්ඨා මහමහමකරුං නිජ්ජරාදීහි සද්ධිං,
තෙසං වෙ දෙසනායං සුරවිටපි සමා සාත්ථිකා තත්ථ ජාතා
සො නාථො තඤ්ච ධම්මං භගවති තනයා තෙ ච වො පාලයන්තු
කල්යාණි දෙසාගමනං.
718. ¶
නගාධිරාජෙ සුමනාභිධානෙ
වසං සුමෙධො සුමනාභිධානො,
දෙවො තදා’ගම්ම සපාරිසජ්ජො
කල්යාණියං තත්ථ ඵණීහි සද්ධිං;
දත්වා’පවග්ගස්ස නිදානදානං
සුත්වාන ධම්මං සුතිසීතිභුතං,
පහට්ඨචිත්තො උපගම්ම බුද්ධං
නත්වාහ එවං කතපඤ්ජලීකො;
න වෙ ඵණීනං නපි මානුසානං
නානිම්මිසානං න පිතාමහානං,
හිතත්ථ මෙවාඛිල ලොකනාථා
ජායන්තී ලොකෙ කරුණාගුණග්ගා;
අන්තොගධා නූන මයම්පි තුය්හං
දයාය තස්මා ඵණීනං විමෙසං,
කරොහි මය්හං භවනම්හි ධීර
පාදං’සුනා’තීව පවිත්තරූපං;
යො’යං නගො දිස්සති’තො පුරත්ථ
භුමඞ්ගනා මොලිසිරිං වහන්තො,
සමන්තකූටොති සමන්තචක්ඛු
ජානාති ලොකො වසතිං මමෙතං;
යො නීල නානා වනරාජි රාජිතො
ආසාර ධාරා ගිරි නිජ්ඣරාකුලො,
ආපීත නීලාරුණ පල්ලවාවලී
ජිමූතකූටො විය භාති උග්ගතො;
යො සින්ධුවාරිං උරසා පභෙජ්ජ
ආගම්ම තෙ පාදපණාම හෙතු,
විජ්ජොතමානො වියචක්කපාණි
මහාති තුඞ්ගග්ග ධරාධරින්දො;
725. ¶
ගඞ්ගාවධූ කුටකිරීටධාරී
සාමන්ත සෙලින්ද චමූපතීකො,
යො’යං ධරාධාර මහාමහීපො
ර රාජ ලඞ්කා නගරඞ්ගණම්හි;
පාරොහ දන්තො චිතකූට කුම්භො
අනෙක සොණ්ඩික්ඛ සවන්ති හත්ථො,
යො නිජ්ඣරාසාර මදප්පවාහො
ගජොරිවා’භාති සුරාධිපස්ස;
සම්ඵූල්ල පුප්ඵත්ථබකා’නපත්තා
සත්ධත්ත රත්තඞ්කුරමොලිමාලා,
කන්තාලතා’ලිඞ්ගිත ඛන්ධදෙහා
තිට්ඨන්ති භූපාව යහිං කුජින්දා;
සිද්ධඞ්ගනා රත්තපදම්බුජාලී
සම්හින්න හත්ථාභරණාලි යුත්තා,
කෙකීකලාපුප්පල මාලමාලී
සිලාතලාකඤ්ජ නිභන්ති යත්ථ;
මඞ්ගුර පාඨීන සවඞ්ක සිඞ්ගු
රොහිච්ච මුඤ්ජා?මර පාවුසෙහි,
කුලීරනක්කාද’නිමෙසකෙහි
නිකීළීතං දද්දර රත්තපෙහි;
නිච්චඤ්හි සංරාව විරාචිතානං
බලාක කාදම්බ කදම්බකානං,
ආපානසාලා විය සාරසානං
හංසාලිනං මඞ්ගල වාසභූතං;
නිරන්තරාමොද මුදාවගෙහි
සුඵුල්ල කොකාස’රවින්දකෙහි,
සොගන්ධි’කින්දීවර කෙරවෙහි
කිඤ්ජක්ඛ ඡන්නණ්ණතලෙහි චිත්තං;
732. ¶
සීතච්ඡ සාතොදක සම්පපුණ්ණ
සරොජිනී ලඞ්කත භුමිභාගො,
යො’යං පුරෙ භාති මනුඤ්ඤරූපො
සමන්තකූටො ස සමන්තකූටො;
දලිත විපිනසණ්ඩා යත්ථ සෙලෙ සමන්තා
සමුපගත ජනානං චිත්තමාමොදයන්ති,
මධුක වට කරෙරි බොධි ජම්බීර භල්ලි
ඛදිර’භය කදම්බා ඵුල්ල සෙල්ලූ පලාසා;
පණස’මත පිලක්ඛා කණ්හවණ්ට’ක්ඛ චිඤ්චා
ලබුජ බදරි නීපා ඵන්දනි’න්දීවරාව
මකුල’සන පියාලා ගද්දභණ්ඩ’ජ්ජුනා ච
කමුක සල්ල තින්දු’දුම්බරම්බස්ස’කණ්ණා;
පුන්නාග චම්පක දුමුප්පල දාඩිමා ච
ඛජ්ජූරි තාල ගිරිමල්ලික’සොක තාලා,
හින්තාල නාග නිවුලා යුගපත්ත’රිට්ඨ
සෙතම්බ එරවතකාපි ච කෙතකා ච
සමඵුල්ලභණ්ඩි සුමන’ජ්ජක යූථිකා ච
වාසන්ති චිත්තක ජපා රවිමාලතී ච,
කුන්දස්ස’මාරක කුරණ්ඩක බීජපූර
සෙඵාලිකා ච තිණසූල සමීරණා ච;
වොචු’ච්ජු කීචක හලිද්දි විළඞ්ගි බිම්බි
නීලී වචා’තිවිසාලාබු ච නාගවල්ලී,
වල්ලීහ සාරද’පරාජිතවාරු’සීරා
ඵලාදි නෙක වනරාජි විරාජිතො සො;
තිට්ඨන්ති කෙචි තරවො සුරභිං කිරන්තා
තත්ථෙව කෙචි ඵලිතා මධුරප්ඵලානි,
අන්දොලිතා ඵලිතපල්ලවිතා ලතායො
සන්ධාරයං විටප ජත්තුසු භන්ති කෙචි;
739. ¶
සාමන්තගෙ ජනගණෙ සතතං දුමින්දා
සම්පීණයන්ති දලිතා ඵලිනො ච යස්මිං,
තෙ අව්හයන්ති විය ලොචන ගොචරෙහි
වාතෙ’රිතෙහි තරුණාරුණ පල්ලවෙහි;
තස්මිං වනෙ වනසුරා නිජවසුන්දරීහි
රම්මෙ සිලාතලදහෙ සිකතාතලෙ ච,
නච්චන්ති තන්ති තුරියානි ච වාදයන්ති
ගායන්ති මාලභරිනො සතතං පතීතා;
සිද්ධා ච සිද්ධවනිතා හි තහිං තහිං තෙ
දිබ්බන්ති පුප්ඵඵල පත්තරසාහිනන්දි,
අච්ඡන්ති තත්ථ ගිරිපාදප රාමණෙය්යෙ
යොගෙහි සඞ්ගත මනා බහිතාපසාපි;
තස්මිං වනෙ හරිණ රොහිත පුණ්ඩරීක
ගොකණ්ණ සල්ල සස ජම්බුක සූකරා ච,
සාඛාමිගෙ’ණිවග බබ්බු රුරූ කුරුඞ්ග
ගොධා’ඛු පම්පක කපී ගවයා ච’නෙකා;
තෙ වග්ග වග්ග චරිනො හයමාරකාදී
නානා චතුප්පදගණා මුදිතා වසන්ති,
පක්ඛීපි කොසිය කපොතක නීලගීව
ධඞ්කා’ට ලාප පරපුට්ඨ මධුබ්බතාව;
නිජ්ජිව්හ දින්දිහ චකොරක සාළිකා ච
චක්කව්හ කීර කුරරා කුලලා ච කඞ්කා,
චිත්රච්ඡදා මධුර කූජක නෙකපක්ඛී
සඞ්ගම්ම යත්ථ නිවසන්ති මනුඤ්ඤරූපා;
තෙසං වනන්තමථ නාටකමණ්ඩලා’ච
ගීතාලයං විය අහොසි ච ගායකානං,
ආපානභුමි සදිසං මිගපක්ඛිකානං
නිච්චුස්සවං රතිකරං නයනාභිරාමං;
746. ¶
එවං විධො විපිනරාජි විරාජිතෙහි
කූටෙහි නෙකසුර සුන්දරි මණ්ඩිතෙහි,
අත්යුච්ච නීලසිඛිගීව සමාන වණ්ණො
එසො සමන්තගිරි මෙ වසතී මුනින්ද;
එවං පතීත මනසො සුමනාභිධානො
වත්වාන නත්වමසමං ගමනොපයුත්තං,
කාසාථ සොපි මුනි තස්ස වචං පටිච්ච
සබ්භික්ඛු නික්ඛමි ජිනො ගගනායනම්හි;
නිච්චෙතනාපි ගිරිපාදප ආදයොපි
නාගා සුපණ්ණ මිග පක්ඛික හෙතුකාපි,
විජ්ජාධරාමර’සුරා චතුරාණනාපි
සඞ්ගම්ම’කංසු සුමනා මහමබ්භුතං තෙ;
මුනින්දෙ පයන්තෙ සමිද්ධං තිලොකං
ගිරින්දාභිනන්දා දුමින්දා පබුද්ධා,
මිගින්දා සුතුට්ඨා ඛගින්දා සුඝුට්ඨා
පවුට්ඨො මහින්දො පණට්ඨො නිදාඝො;
ගච්ඡන්තෙ ගගනායනෙන සුගතෙ භානු’සි සන්තො තදා
වාරෙසුං සූරියාතපඤ්ච ජලදා සිඤ්ජිංසු භුම්යා ජලං,
මන්දාමන්ද සුගන්ධ මුද්ධ පවනො පාපෙති සිතං සුඛං,
දෙවාදි ධජ ඡත්ත චාමරකරා පූජෙන්ති මානෙන්ති ච;
සන්නීර හින්තාල’ග සින්දි පූග
තාලම්බසාලාදි මහීරුහිත්දා,
තිට්ඨන්ති තෙ චාමරහත්ථකා’ව
පුප්ඵෙහි ඡන්නො ගගනඞ්ගනොපි;
අනෙන විධිනා ජගදෙක නාථො
පවත්තමානෙසු මහාමහෙසු,
දිසඤ්ච විදිසං පරිපූරයන්තො
ජබ්බණ්ණරංසීහි අගා නගින්දං;
753. ¶
තස්මිං සමන්තනගමුද්ධනි ලොකනාථො
ඡබ්බණ්ණරංසි නිකරං දිසි පත්ථරන්තො,
භික්ඛූහි සො පරිවුතො පරසාගරන්තං
ඔලොකයං ඨිතිමකාසි අඅනොමවණ්ණො;
ලඞ්කාවධූ සුමනකූට කිරීට කූටං
සජ්ජෙසි’නග්ඝ ජන රාජ මණී මහන්තො,
ඉච්ඡත්ථදං සිවදමප්පටිමං තිලොකෙ
තං’දානි භො භජථ සෙවථ සබ්බකාලං;
කාසුං තදා සුරවරා සුරසුන්දරීහි
ලඞ්කාය සෙලසිඛරෙසු මහාසමජ්ජං,
වජ්ජිංසු භෙරි විකතී සයමෙව සබ්බා
භස්සිංසු දිබ්බකුසුමාභරණා නභම්හා;
ලඞ්කම්බරං නිඛිලමාසි ච ඡත්තඡත්තං
නානා විරාග ධජ කෙතු සමාකුලඤ්ච,
නානාසුගන්ධ කුසුමාදි දිසන්තරාලං,
නානග්ඝිකාවලි විරාජිත මන්තළික්ඛං;
තස්මිං දිනෙ’සි රතනං මණිතොරණෙහි
දීපාලි පුණ්ණඝටපන්තීහි දස්සනීයං,
සම්බුද්ධ දෙහපරිතොගත ඡප්පභාහි
රත්තං නභාවනි චරාචර සබ්බදබ්බං;
මාලාවතංස සමකා ගිරයො සමන්තා
හුත්වා නමන්ති ච භමන්ති සචෙතනා’ව,
සබ්බෙපි තත්ථ තරවොච ලතාදයො ච
නච්චන්ති දිබ්බනටකා විය ඔනතග්ගා;
එවං තදා මහත විම්හය පාටිහෙරෙ
බුද්ධානුභාව ජනිතෙ ඉධ වත්තමානෙ,
තත්වාන ධීරචරණං සමනො සුධාසී
එවං වදී පරම පිතිමනො උදග්ගො;
760. ¶
යෙ තෙ මුදු කොමල රත්තපාදා
සුරත්ත ඵුල්ලම්බුරුහොපමානා,
වට්ටානුපුබ්බායත අඞ්ගුලිකා
සුතම්බතුඞ්ගග්ග නඛාවලීකා;
සුවණ්ණකුම්මු’න්නත පාදපිට්ඨි
නිගුළ්හ ගොප්ඵායත පණ්හිභාගා
සමච්ඡමායං සකලං පතිට්ඨිතා
න ලිම්පතෙ සුච්ඡවිතා රජාදි;
සම්මත්ත හත්ථොසභ හංස සීහ
සමාන ලීලාය යහිං පයාති,
නින්නුන්නතා භෙරිතලා’ව භුමි
හොතාථ පුප්ඵාදි සුමණ්ඩිතා ච;
අපෙන්ති මග්ගා සයමෙව ඛාණු
සකණ්ටමූලා කඨලා ච සබ්බෙ,
ගම්භීර නීරාපග පඞ්කදුග්ගා
හිත්වා සභාවං රමණීයමෙන්ති;
වජන්ති භුමිං ගිරයො පුරත්ථ
පසාරිතෙ පාදවරෙ ජිනස්ස,
නිබ්බාති අග්ගී නරකොදරෙපි
ගණ්හන්ති පාදෙ පදුමාදයො ච;
ඉදඤ්හි තෙ පාදතලෙ යතීස
සනාභි නෙමි ඝටිකාවලීහි,
සුසණ්ඨිතං චා’රසහස්සවන්තං
සන්දිස්සතෙ චක්කවරං මහන්තං;
තමෙව චක්කං පරිවාරයිත්වා
සිරිවච්ඡ සොවත්ථි’වතංසකා ච,
පාසාද භද්රාසන පුණ්ණපාති
සිතාතපත්තාසි මයූරහත්ථා;
767. ¶
නීලාදිභෙදා කමලුප්පලා ච
සමෙරු සත්තද්දි මහාසමුද්දා,
සත්තාපගා සත්ත මහාසරා ච
හිමාලයො චක්කවාළද්දිකො ච;
චන්දක්කතාරා ච ඡදෙවලොකා
පිතාමහාවාස මනුස්සලොකං,
සුවණ්ණ නාවා සිවිකා ච සඞ්ඛං
කෙලාසසෙලං ධජතොරණා ච;
චින්තාමණුණ්හීස සවච්ඡ ධෙනූ
මීනද්වයං චක්කවත්ති සසෙනො,
සීහ’ස්ස මාතඞ්ග වියග්ඝරාජා
හංසොසභො කිම්පුරිසො මයූරො;
කොඤ්චා ච එරාවණ හත්ථිරාජා
සචක්කවාකා මකරාදයො ච,
නානා මහාමඞ්ගල ලක්ඛණා තෙ
විරොචමානා විලසන්ති නිච්චං;
ජාතක්ඛණෙ යස්ස මහිං පභෙජ්ජ
විසාල සත්තුද්දය පඞ්කජානි,
පටිග්ගහෙසුං චරණානි යානි
තෙ තානිමානච්ඡරියානි ලොකෙ;
වන්දාපනත්ථායු’පනීතකාලෙ
පිතූහි තෙ දෙවල තාපසින්දං,
පාදානි ගන්ත්වාන ජටාසු තස්ස
ආසුං තවෙ’තඞ්ඝියුගං අහො භො;
සුද්ධොදනව්හස්ස නරාධිපස්ස
සන්තොස තොයෙහි පපූරිතස්ස,
සිරො විසුද්ධම්බු රුහාකරස්ස
සරොරු හාසුං චරණානි තුය්හං;
774. ¶
යෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමණාවසානෙ
ඔනම්ම මෙරූදය පබ්බනිණ්දා,
පටිග්ගහෙසුං චරණානි යානි
තෙ තානිමා’නච්ඡරියානි ලොකෙ;
යං වන්දමානො තිදිවාධිපො සො
යස්සානුභාවෙන ගතායුකොපි,
සකියඨානෙ’සිනපුනාපි තෙ’වං
පාදම්බුජං ධීර!මහානුභාවං;
දෙහීනමග්ගොපි නිසාකරාරි
මානුන්නතො සො සයිතස්ස තුය්හං,
පාදස්ස අන්තම්පි න සක්ඛි දට්ඨුං
අච්ඡෙර රූපං ඉදමඞ්ඝිකඤ්ජං;
ගඞ්ගාය ගඞ්ගාපති සන්නිධානෙ
තීරෙ තදා නම්මද ජිම්හගස්ස,
පාදස්ස ලඤ්ඡං අකරී මුනින්ද
මය්හං’පි හොතං කරුණා තවෙසා;
ආරාධිතො සච්චක තාපසෙන
අකා තුවං සච්චක බද්ධසෙලෙ,
පාදස්ස ලඤ්ඡං ජගතො හිතාය
මය්හම්පි හොතං තමනුග්ගහන්තෙ;
සුත්වාන නාථො ගිරමෙතමස්ස
පස්සං මහාභුති’මනාගතෙසු,
ලොකස්ස ලොකෙහි මහීය මානො
අකාසි වාමෙන පදෙන ලඤ්ඡං;
සම්බොධිතො අට්ඨම සාරදස්මිං
වෙසාඛමාසෙ මුණි පුණ්ණමායං,
පාදස්ස’භිඤ්ඤාණමකා’පරණ්හෙ
සදෙවකෙ සස්සමණෙ මහෙන්තෙ;
781. ¶
පතඞක්ගිකා සිත්ථක මත්ථකම්හි
යථඞ්කිතා ඛත්තිය මුද්දිකාය,
ආසෙව’මෙවං ජිනපාදලඤ්ඡං
සමන්තකූටම්හි නමස්සනීයං;
අකාලමෙඝො ච තතො පවස්සි
වස්සිංසු නානාරතනානි ඛම්හා,
තථා පරිතො කුසුමම්බරානි
සුවණ්ණචුණ්ණානි ජිනෙකවණ්ණා;
තතො’පගන්ත්වා සුගතෙභගාමී
තස්මිං නිතම්බෙ ගිරිගබ්භරායං,
දිවාවිහාරාය නිසීදි යත්ථ
සුපාකටං තං භගවාගුහා’ති;
තතොරහන්තා සුගතොරසා තෙ
ගන්ධාදිනා සාධු මහෙත්ව සබ්බෙ,
වන්දිත්ව කත්වාන පදක්ඛිණන්තං
තහං තහං’කංසු දිවාවිහාරං;
ලතඞ්ගනායො විටපීධවාන
මාලම්බ සාඛාපුථුලං’සපස්සෙ,
සුඵුල්ල නමඤ්ජූකර මඤ්ජරීහි
නමස්සමානා’ව සදොනතග්ගා;
තිට්ඨන්ති රුක්ඛා නටකා’ව තත්ථ
සුඵුල්ල සාඛාකර’මුක්ඛිපිත්වා,
නමස්සමානා විය ඔනතග්ගා
වත්තන්ති මානච්ඡරියානි නිච්චං;
තථෙව උච්චාවච පබ්බතා ච
නමස්සමානා විය පාදලඤ්ඡං,
තිට්ඨන්ති නින්නග්ග සිඛා සමන්තා
ඉදම්පි නිච්චබභුතමෙව තත්ථ;
788. ¶
තස්මිං නගෙ පාදවරඞ්කිතස්මිං
ඛලමණ්ඩලොකාස පදෙසමත්තෙ,
සමොසරන්තෙ බහුකෙ ජනෙපි
හොතෙව ඔකාසම,හො පදඞ්කං;
සමොසරිත්වාන මහෙත්ව සත්තෙ
නික්ඛන්තමත්තෙ ජලදා සමෙච්ච,
සොධෙන්ති මාල’ම්බුවහෙහි සාධු
ඉදම්පි නිච්චබ්භුතමෙව තත්ථ;
පාදෙන ඵුට්ඨස්ස සිලාතලස්ස
එතාදිසානච්ඡරියානි හොන්ති,
ලොකෙකනාථස්ස අනාසවස්ස
මහබ්භුතං කොනු කථං භණෙය්ය;
දිවාවිහාරං භගවා සසඞ්ඝො
කත්වාන තස්මිං පන කිඤ්චිකාලං,
මහීයමානෙසු සදෙවකෙසු
තතො ගතො රොහණමම්බරම්හා;
තස්මිං සසඞ්ඝො මුනි දීඝවාපියං
ථූපස්ස ඨානෙ පරමාය භුමියා,
ගරුං කරොන්තො පන තං මහීතලං
නිරොධභාවෙන නිසීදි සත්රජො;
තතො’නුරාධං භගවා නභම්හා
ගන්ත්වාන බොධිට්ඨිතභුමියා ච,
ඨානෙ මහාමඞ්ගලචෙතියස්ස
තථෙව අක්ඛන්තිනහිතස්ස ඨානෙ;
නිසීදි පත්වාන නිරාධපීතිං
සසාවකො පෙක්ඛම’නාගතද්ධං,
පතිට්ඨිතා මෙ පන බොධිධාතු
කරොන්ති ලොකෙ’ති ජනස්ස වුද්ධිං;
795. ¶
වුට්ඨාය තුට්ඨො භගවා නිරොධා
ගතො සිලාථූපවරස්ස ඨානං,
ඨිතො තහිං ධම්මමථුද්දිසිත්වා
ගතො නභා ජෙතවනං සුරම්මං;
එවං සො ධම්මරාජා ජනහිතවිහිතො වීත දොසාරිවග්ගො
ලඞ්කාරාමාය රම්මෙ සුමනගිරිසිරෙ’කාසි යං පාදලඤ්ඡං
තං වො සග්ගා’පවග්ගං දදති මුනිසමං චිත්ත මත්තෙ පසන්නෙ
තස්මා භො!භො! පහට්ඨා නමථ මහථ තං සාධු සාධුප්පසත්ථං;
ඉති සමන්තකූට වණ්ණනා නිට්ඨිතා.
ග්රන්ථ සමාප්තිය.
අනන්තරා සමත්තායං සුමණද්දිසු වණ්ණනා,
තථෙව සාධූ සඞ්කප්පා ඛිප්පං පප්පොන්තු පාණිනං;
යො යාචිතො’රඤ්ඤවාසී ගුණාධාර සුධීමතා,
රාහුලත්ථෙරනාමෙන විස්සුතෙන මහීතලෙ;
භුවනොදරම්හි පඤ්ඤාතො රවීවම්බර මණ්ඩලෙ,
අරඤ්ඤරතනානන්ද මහාථෙරො මහාගණී;
ජීවිතං විය යො සත්ථුසාසනස්ස මහාකවී,
සාරො සුප්පටිපත්තීසු සත්ථසාගර පාරගො;
තස්ස සිස්සො’සි යො විප්පගාම වංසෙක කෙතුකො
ඤාතාගමො’රඤ්ඤවාසී සීලාදි ගුණභූසණො;
යො’කා සීහලභාසාය සීහලං සද්දලක්ඛණං,
තෙන වෙදෙහථෙරෙන කතායම්පියසීලිනා;
සිද්ධිරත්ථු.