📜

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

ඛුද්දකනිකායෙ

බුද්ධවංසපාළි

1. රතනචඞ්කමනකණ්ඩං

1.

බ්රහ්මා ¶ ¶ ¶ ¶ ච ලොකාධිපතී සහම්පතී [සහම්පති (ස්යා. කං.)], කතඤ්ජලී අනධිවරං අයාචථ;

‘‘සන්තීධ සත්තාප්පරජක්ඛජාතිකා, දෙසෙහි ධම්මං අනුකම්පිමං පජං’’.

2.

සම්පන්නවිජ්ජාචරණස්ස තාදිනො, ජුතින්ධරස්සන්තිමදෙහධාරිනො;

තථාගතස්සප්පටිපුග්ගලස්ස, උප්පජ්ජි කාරුඤ්ඤතා සබ්බසත්තෙ.

3.

‘‘න හෙතෙ ජානන්ති සදෙවමානුසා, බුද්ධො අයං කීදිසකො නරුත්තමො;

ඉද්ධිබලං පඤ්ඤාබලඤ්ච කීදිසං, බුද්ධබලං ලොකහිතස්ස කීදිසං.

4.

‘‘න ¶ හෙතෙ ජානන්ති සදෙවමානුසා, බුද්ධො අයං එදිසකො නරුත්තමො;

ඉද්ධිබලං පඤ්ඤාබලඤ්ච එදිසං, බුද්ධබලං ලොකහිතස්ස එදිසං.

5.

‘‘හන්දාහං ¶ ¶ දස්සයිස්සාමි, බුද්ධබලමනුත්තරං;

චඞ්කමං මාපයිස්සාමි, නභෙ රතනමණ්ඩිතං’’.

6.

භුම්මා මහාරාජිකා තාවතිංසා, යාමා ච දෙවා තුසිතා ච නිම්මිතා;

පරනිම්මිතා යෙපි ච බ්රහ්මකායිකා, ආනන්දිතා විපුලමකංසු ඝොසං.

7.

ඔභාසිතා ¶ ච පථවී සදෙවකා, පුථූ ච ලොකන්තරිකා අසංවුතා;

තමො ච තිබ්බො විහතො තදා අහු, දිස්වාන අච්ඡෙරකං පාටිහීරං.

8.

සදෙවගන්ධබ්බමනුස්සරක්ඛසෙ, ආභා උළාරා විපුලා අජායථ;

ඉමස්මිං ¶ ලොකෙ පරස්මිඤ්චොභයස්මිං [පරස්මිං චූභයෙ (ස්යා. කං.)], අධො ච උද්ධං තිරියඤ්ච විත්ථතං.

9.

සත්තුත්තමො අනධිවරො විනායකො, සත්ථා අහූ දෙවමනුස්සපූජිතො;

මහානුභාවො සතපුඤ්ඤලක්ඛණො, දස්සෙසි අච්ඡෙරකං පාටිහීරං.

10.

සො යාචිතො දෙවවරෙන චක්ඛුමා, අත්ථං සමෙක්ඛිත්වා තදා නරුත්තමො;

චඞ්කමං [චඞ්කමං තත්ථ (සී.)] මාපයි ලොකනායකො, සුනිට්ඨිතං සබ්බරතනනිම්මිතං.

11.

ඉද්ධී ච ආදෙසනානුසාසනී, තිපාටිහීරෙ භගවා වසී අහු;

චඞ්කමං මාපයි ලොකනායකො, සුනිට්ඨිතං සබ්බරතනනිම්මිතං.

12.

දසසහස්සීලොකධාතුයා, සිනෙරුපබ්බතුත්තමෙ;

ථම්භෙව දස්සෙසි පටිපාටියා, චඞ්කමෙ රතනාමයෙ.

13.

දසසහස්සී ¶ අතික්කම්ම, චඞ්කමං මාපයී ජිනො;

සබ්බසොණ්ණමයා පස්සෙ, චඞ්කමෙ රතනාමයෙ.

14.

තුලාසඞ්ඝාටානුවග්ගා ¶ , සොවණ්ණඵලකත්ථතා;

වෙදිකා සබ්බසොවණ්ණා, දුභතො පස්සෙසු නිම්මිතා.

15.

මණිමුත්තාවාලුකාකිණ්ණා, නිම්මිතො රතනාමයො;

ඔභාසෙති දිසා සබ්බා, සතරංසීව උග්ගතො.

16.

තස්මිං චඞ්කමනෙ ධීරො, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණො;

විරොචමානො සම්බුද්ධො, චඞ්කමෙ චඞ්කමී ජිනො.

17.

දිබ්බං මන්දාරවං පුප්ඵං, පදුමං පාරිඡත්තකං;

චඞ්කමනෙ ඔකිරන්ති, සබ්බෙ දෙවා සමාගතා.

18.

පස්සන්ති තං දෙවසඞ්ඝා, දසසහස්සී පමොදිතා;

නමස්සමානා නිපතන්ති, තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා.

19.

තාවතිංසා ¶ ච යාමා ච, තුසිතා චාපි දෙවතා;

නිම්මානරතිනො දෙවා, යෙ දෙවා වසවත්තිනො;

උදග්ගචිත්තා සුමනා, පස්සන්ති ලොකනායකං.

20.

සදෙවගන්ධබ්බමනුස්සරක්ඛසා, නාගා සුපණ්ණා අථ වාපි කින්නරා;

පස්සන්ති ¶ තං ලොකහිතානුකම්පකං, නභෙව අච්චුග්ගතචන්දමණ්ඩලං.

21.

ආභස්සරා ¶ සුභකිණ්හා, වෙහප්ඵලා අකනිට්ඨා ච දෙවතා;

සුසුද්ධසුක්කවත්ථවසනා, තිට්ඨන්ති පඤ්ජලීකතා.

22.

මුඤ්චන්ති පුප්ඵං පන පඤ්චවණ්ණිකං, මන්දාරවං චන්දනචුණ්ණමිස්සිතං;

භමෙන්ති චෙලානි ච අම්බරෙ තදා, ‘‘අහො ජිනො ලොකහිතානුකම්පකො.

23.

‘‘තුවං සත්ථා ච කෙතූ ච, ධජො යූපො ච පාණිනං;

පරායනො පතිට්ඨා ච, දීපො ච ද්විපදුත්තමො [දිපදුත්තමො (සී. ස්යා.)].

24.

‘‘දසසහස්සීලොකධාතුයා, දෙවතායො මහිද්ධිකා;

පරිවාරෙත්වා නමස්සන්ති, තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා.

25.

‘‘දෙවතා දෙවකඤ්ඤා ච, පසන්නා තුට්ඨමානසා;

පඤ්චවණ්ණිකපුප්ඵෙහි, පූජයන්ති නරාසභං.

26.

‘‘පස්සන්ති ¶ තං දෙවසඞ්ඝා, පසන්නා තුට්ඨමානසා;

පඤ්චවණ්ණිකපුප්ඵෙහි, පූජයන්ති නරාසභං.

27.

‘‘අහො අච්ඡරියං ලොකෙ, අබ්භුතං ලොමහංසනං;

න මෙදිසං භූතපුබ්බං, අච්ඡෙරං ලොමහංසනං’’.

28.

සකසකම්හි භවනෙ, නිසීදිත්වාන දෙවතා;

හසන්ති තා මහාහසිතං, දිස්වානච්ඡෙරකං නභෙ.

29.

ආකාසට්ඨා ච භූමට්ඨා, තිණපන්ථනිවාසිනො;

කතඤ්ජලී නමස්සන්ති, තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා.

30.

යෙපි ¶ දීඝායුකා නාගා, පුඤ්ඤවන්තො මහිද්ධිකා;

පමොදිතා නමස්සන්ති, පූජයන්ති නරුත්තමං.

31.

සඞ්ගීතියො පවත්තෙන්ති, අම්බරෙ අනිලඤ්ජසෙ;

චම්මනද්ධානි වාදෙන්ති, දිස්වානච්ඡෙරකං නභෙ.

32.

සඞ්ඛා ච පණවා චෙව, අථොපි ඩිණ්ඩිමා [ඩෙණ්ඩිමා (සී.)] බහූ;

අන්තලික්ඛස්මිං වජ්ජන්ති, දිස්වානච්ඡෙරකං නභෙ.

33.

අබ්භුතො ¶ වත නො අජ්ජ, උප්පජ්ජි ලොමහංසනො;

ධුවමත්ථසිද්ධිං ලභාම, ඛණො නො පටිපාදිතො.

34.

බුද්ධොති තෙසං සුත්වාන, පීති උප්පජ්ජි තාවදෙ;

බුද්ධො බුද්ධොති කථයන්තා, තිට්ඨන්ති පඤ්ජලීකතා.

35.

හිඞ්කාරා සාධුකාරා ච [හිඞ්කාරං සාධුකාරඤ්ච (සී. ස්යා.)], උක්කුට්ඨි සම්පහංසනං [සම්පසාදනං (සී.), සම්පනාදනං (ස්යා.)];

පජා ච විවිධා ගගනෙ, වත්තෙන්ති පඤ්ජලීකතා.

36.

ගායන්ති සෙළෙන්ති ච වාදයන්ති ච, භුජානි පොථෙන්ති ච නච්චයන්ති ච;

මුඤ්චන්ති පුප්ඵං පන පඤ්චවණ්ණිකං, මන්දාරවං චන්දනචුණ්ණමිස්සිතං.

37.

‘‘යථා ¶ තුය්හං මහාවීර, පාදෙසු චක්කලක්ඛණං;

ධජවජිරපටාකා, වඩ්ඪමානඞ්කුසාචිතං.

38.

‘‘රූපෙ ¶ සීලෙ සමාධිම්හි, පඤ්ඤාය ච අසාදිසො;

විමුත්තියා අසමසමො, ධම්මචක්කප්පවත්තනෙ.

39.

‘‘දසනාගබලං ¶ කායෙ, තුය්හං පාකතිකං බලං;

ඉද්ධිබලෙන අසමො, ධම්මචක්කප්පවත්තනෙ.

40.

‘‘එවං සබ්බගුණූපෙතං, සබ්බඞ්ගසමුපාගතං;

මහාමුනිං කාරුණිකං, ලොකනාථං නමස්සථ.

41.

‘‘අභිවාදනං ථොමනඤ්ච, වන්දනඤ්ච පසංසනං;

නමස්සනඤ්ච පූජඤ්ච, සබ්බං අරහසී තුවං.

42.

‘‘යෙ කෙචි ලොකෙ වන්දනෙය්යා, වන්දනං අරහන්ති යෙ;

සබ්බසෙට්ඨො මහාවීර, සදිසො තෙ න විජ්ජති.

43.

‘‘සාරිපුත්තො මහාපඤ්ඤො, සමාධිජ්ඣානකොවිදො;

ගිජ්ඣකූටෙ ඨිතොයෙව, පස්සති ලොකනායකං.

44.

‘‘සුඵුල්ලං සාලරාජංව, චන්දංව ගගනෙ යථා;

මජ්ඣන්හිකෙව [මජ්ඣන්තිකෙව (සබ්බත්ථ)] සූරියං, ඔලොකෙසි නරාසභං.

45.

‘‘ජලන්තං දීපරුක්ඛංව, තරුණසූරියංව උග්ගතං;

බ්යාමප්පභානුරඤ්ජිතං, ධීරං පස්සති ලොකනායකං.

46.

‘‘පඤ්චන්නං භික්ඛුසතානං, කතකිච්චාන තාදිනං;

ඛීණාසවානං විමලානං, ඛණෙන සන්නිපාතයි.

47.

‘‘ලොකප්පසාදනං ¶ නාම, පාටිහීරං නිදස්සයි;

අම්හෙපි තත්ථ ගන්ත්වාන, වන්දිස්සාම මයං ජිනං.

48.

‘‘එථ සබ්බෙ ගමිස්සාම, පුච්ඡිස්සාම මයං ජිනං;

කඞ්ඛං විනොදයිස්සාම, පස්සිත්වා ලොකනායකං’’.

49.

සාධූති ¶ තෙ පටිස්සුත්වා, නිපකා සංවුතින්ද්රියා;

පත්තචීවරමාදාය, තරමානා උපාගමුං.

50.

ඛීණාසවෙහි විමලෙහි, දන්තෙහි උත්තමෙ දමෙ;

සාරිපුත්තො මහාපඤ්ඤො, ඉද්ධියා උපසඞ්කමි.

51.

තෙහි ¶ භික්ඛූහි පරිවුතො, සාරිපුත්තො මහාගණී;

ලළන්තො දෙවොව ගගනෙ, ඉද්ධියා උපසඞ්කමි.

52.

උක්කාසිතඤ්ච ඛිපිතං [උක්කාසිතඤ්ච ඛිපිතඤ්ච (ස්යා. අට්ඨ.)], අජ්ඣුපෙක්ඛිය සුබ්බතා;

සගාරවා සප්පතිස්සා, සම්බුද්ධං උපසඞ්කමුං.

53.

උපසඞ්කමිත්වා පස්සන්ති, සයම්භුං ලොකනායකං;

නභෙ අච්චුග්ගතං ධීරං, චන්දංව ගගනෙ යථා.

54.

ජලන්තං දීපරුක්ඛංව, විජ්ජුංව ගගනෙ යථා;

මජ්ඣන්හිකෙව සූරියං, පස්සන්ති ලොකනායකං.

55.

පඤ්චභික්ඛුසතා සබ්බෙ, පස්සන්ති ලොකනායකං;

රහදමිව විප්පසන්නං, සුඵුල්ලං පදුමං යථා.

56.

අඤ්ජලිං ¶ පග්ගහෙත්වාන, තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා;

නමස්සමානා නිපතන්ති, සත්ථුනො චක්කලක්ඛණෙ.

57.

සාරිපුත්තො මහාපඤ්ඤො, කොරණ්ඩසමසාදිසො;

සමාධිජ්ඣානකුසලො, වන්දතෙ ලොකනායකං.

58.

ගජ්ජිතා කාලමෙඝොව, නීලුප්පලසමසාදිසො;

ඉද්ධිබලෙන අසමො, මොග්ගල්ලානො මහිද්ධිකො.

59.

මහාකස්සපොපි ¶ ච ථෙරො, උත්තත්තකනකසන්නිභො;

ධුතගුණෙ අග්ගනික්ඛිත්තො, ථොමිතො සත්ථුවණ්ණිතො.

60.

දිබ්බචක්ඛූනං යො අග්ගො, අනුරුද්ධො මහාගණී;

ඤාතිසෙට්ඨො භගවතො, අවිදූරෙව තිට්ඨති.

61.

ආපත්තිඅනාපත්තියා ¶ , සතෙකිච්ඡාය කොවිදො;

විනයෙ අග්ගනික්ඛිත්තො, උපාලි සත්ථුවණ්ණිතො.

62.

සුඛුමනිපුණත්ථපටිවිද්ධො, කථිකානං පවරො ගණී;

ඉසි මන්තානියා පුත්තො, පුණ්ණො නාමාති විස්සුතො.

63.

එතෙසං චිත්තමඤ්ඤාය, ඔපම්මකුසලො මුනි;

කඞ්ඛච්ඡෙදො මහාවීරො, කථෙසි අත්තනො ගුණං.

64.

‘‘චත්තාරො ¶ තෙ අසඞ්ඛෙය්යා, කොටි යෙසං න නායති;

සත්තකායො ච ආකාසො, චක්කවාළා චනන්තකා;

බුද්ධඤාණං අප්පමෙය්යං, න සක්කා එතෙ විජානිතුං.

65.

‘‘කිමෙතං අච්ඡරියං ලොකෙ, යං මෙ ඉද්ධිවිකුබ්බනං;

අඤ්ඤෙ බහූ අච්ඡරියා, අබ්භුතා ලොමහංසනා.

66.

‘‘යදාහං තුසිතෙ කායෙ, සන්තුසිතො නාමහං තදා;

දසසහස්සී සමාගම්ම, යාචන්ති පඤ්ජලී මමං.

67.

‘‘‘කාලො ඛො තෙ [කාලො දෙව (සී.), කාලොයං තෙ (ස්යා. ක.)] මහාවීර, උප්පජ්ජ මාතුකුච්ඡියං;

සදෙවකං තාරයන්තො, බුජ්ඣස්සු අමතං පදං’.

68.

‘‘තුසිතා ¶ කායා චවිත්වාන, යදා ඔක්කමි කුච්ඡියං;

දසසහස්සීලොකධාතු, කම්පිත්ථ ධරණී තදා.

69.

‘‘යදාහං මාතුකුච්ඡිතො, සම්පජානොව නික්ඛමිං;

සාධුකාරං පවත්තෙන්ති, දසසහස්සී පකම්පථ.

70.

‘‘ඔක්කන්තිං මෙ සමො නත්ථි, ජාතිතො අභිනික්ඛමෙ;

සම්බොධියං අහං සෙට්ඨො, ධම්මචක්කප්පවත්තනෙ.

71.

‘‘අහො අච්ඡරියං ලොකෙ, බුද්ධානං ගුණමහන්තතා;

දසසහස්සීලොකධාතු, ඡප්පකාරං පකම්පථ;

ඔභාසො ච මහා ආසි, අච්ඡෙරං ලොමහංසනං’’.

72.

භගවා තම්හි [භගවා ච තම්හි (සී. ස්යා. ක.)] සමයෙ, ලොකජෙට්ඨො නරාසභො;

සදෙවකං දස්සයන්තො, ඉද්ධියා චඞ්කමී ජිනො.

73.

චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තොව, කථෙසි ලොකනායකො;

අන්තරා න නිවත්තෙති, චතුහත්ථෙ චඞ්කමෙ යථා.

74.

සාරිපුත්තො ¶ ¶ මහාපඤ්ඤො, සමාධිජ්ඣානකොවිදො;

පඤ්ඤාය පාරමිප්පත්තො, පුච්ඡති ලොකනායකං.

75.

‘‘කීදිසො තෙ මහාවීර, අභිනීහාරො නරුත්තම;

කම්හි කාලෙ තයා ධීර, පත්ථිතා බොධිමුත්තමා.

76.

‘‘දානං ¶ සීලඤ්ච නෙක්ඛම්මං, පඤ්ඤාවීරියඤ්ච කීදිසං;

ඛන්තිසච්චමධිට්ඨානං, මෙත්තුපෙක්ඛා ච කීදිසා.

77.

‘‘දස ¶ පාරමී තයා ධීර, කීදිසී ලොකනායක;

කථං උපපාරමී පුණ්ණා, පරමත්ථපාරමී කථං’’.

78.

තස්ස පුට්ඨො වියාකාසි, කරවීකමධුරගිරො;

නිබ්බාපයන්තො හදයං, හාසයන්තො සදෙවකං.

79.

අතීතබුද්ධානං ජිනානං දෙසිතං, නිකීලිතං [නිකීළිතං (ක.)] බුද්ධපරම්පරාගතං;

පුබ්බෙනිවාසානුගතාය බුද්ධියා, පකාසයී ලොකහිතං සදෙවකෙ.

80.

‘‘පීතිපාමොජ්ජජනනං, සොකසල්ලවිනොදනං;

සබ්බසම්පත්තිපටිලාභං, චිත්තීකත්වා සුණාථ මෙ.

81.

‘‘මදනිම්මදනං සොකනුදං, සංසාරපරිමොචනං;

සබ්බදුක්ඛක්ඛයං මග්ගං, සක්කච්චං පටිපජ්ජථා’’ති.

රතනචඞ්කමනකණ්ඩො නිට්ඨිතො.

2. සුමෙධපත්ථනාකථා

1.

කප්පෙ ¶ ච සතසහස්සෙ, චතුරො ච අසඞ්ඛියෙ;

අමරං නාම නගරං, දස්සනෙය්යං මනොරමං.

2.

දසහි සද්දෙහි අවිවිත්තං, අන්නපානසමායුතං;

හත්ථිසද්දං අස්සසද්දං, භෙරිසඞ්ඛරථානි ච;

ඛාදථ පිවථ චෙව, අන්නපානෙන ඝොසිතං.

3.

නගරං ¶ සබ්බඞ්ගසම්පන්නං, සබ්බකම්මමුපාගතං;

සත්තරතනසම්පන්නං, නානාජනසමාකුලං;

සමිද්ධං දෙවනගරංව, ආවාසං පුඤ්ඤකම්මිනං.

4.

නගරෙ අමරවතියා, සුමෙධො නාම බ්රාහ්මණො;

අනෙකකොටිසන්නිචයො, පහූතධනධඤ්ඤවා.

5.

අජ්ඣායකො ¶ ¶ මන්තධරො, තිණ්ණං වෙදාන පාරගූ;

ලක්ඛණෙ ඉතිහාසෙ ච, සධම්මෙ පාරමිං ගතො.

6.

රහොගතො නිසීදිත්වා, එවං චින්තෙසහං තදා;

‘‘දුක්ඛො පුනබ්භවො නාම, සරීරස්ස ච භෙදනං.

7.

‘‘ජාතිධම්මො ජරාධම්මො, බ්යාධිධම්මො සහං [චහං (සී. ස්යා.)] තදා;

අජරං අමතං ඛෙමං, පරියෙසිස්සාමි නිබ්බුතිං.

8.

‘‘යංනූනිමං පූතිකායං, නානාකුණපපූරිතං;

ඡඩ්ඩයිත්වාන ගච්ඡෙය්යං, අනපෙක්ඛො අනත්ථිකො.

9.

‘‘අත්ථි හෙහිති සො මග්ගො, න සො සක්කා න හෙතුයෙ;

පරියෙසිස්සාමි තං මග්ගං, භවතො පරිමුත්තියා.

10.

‘‘යථාපි දුක්ඛෙ විජ්ජන්තෙ, සුඛං නාමපි විජ්ජති;

එවං භවෙ විජ්ජමානෙ, විභවොපි ඉච්ඡිතබ්බකො.

11.

‘‘යථාපි උණ්හෙ විජ්ජන්තෙ, අපරං විජ්ජති සීතලං;

එවං තිවිධග්ගි විජ්ජන්තෙ, නිබ්බානං ඉච්ඡිතබ්බකං.

12.

‘‘යථාපි පාපෙ විජ්ජන්තෙ, කල්යාණමපි විජ්ජති;

එවමෙව ජාති විජ්ජන්තෙ, අජාතිපිච්ඡිතබ්බකං.

13.

‘‘යථා ගූථගතො පුරිසො, තළාකං දිස්වාන පූරිතං;

න ගවෙසති තං තළාකං, න දොසො තළාකස්ස සො.

14.

‘‘එවං කිලෙසමලධොව, විජ්ජන්තෙ අමතන්තළෙ;

න ගවෙසති තං තළාකං, න දොසො අමතන්තළෙ.

15.

‘‘යථා අරීහි පරිරුද්ධො, විජ්ජන්තෙ ගමනම්පථෙ;

න පලායති සො පුරිසො, න දොසො අඤ්ජසස්ස සො.

16.

‘‘එවං ¶ කිලෙසපරිරුද්ධො, විජ්ජමානෙ සිවෙ පථෙ;

න ගවෙසති තං මග්ගං, න දොසො සිවමඤ්ජසෙ.

17.

‘‘යථාපි ¶ බ්යාධිතො පුරිසො, විජ්ජමානෙ තිකිච්ඡකෙ;

න තිකිච්ඡාපෙති තං බ්යාධිං, න දොසො සො තිකිච්ඡකෙ.

18.

‘‘එවං ¶ කිලෙසබ්යාධීහි, දුක්ඛිතො පරිපීළිතො;

න ගවෙසති තං ආචරියං, න දොසො සො විනායකෙ.

19.

‘‘යථාපි කුණපං පුරිසො, කණ්ඨෙ බන්ධං ජිගුච්ඡිය;

මොචයිත්වාන ගච්ඡෙය්ය, සුඛී සෙරී සයංවසී.

20.

‘‘තථෙවිමං පූතිකායං, නානාකුණපසඤ්චයං;

ඡඩ්ඩයිත්වාන ගච්ඡෙය්යං, අනපෙක්ඛො අනත්ථිකො.

21.

‘‘යථා උච්චාරට්ඨානම්හි, කරීසං නරනාරියො;

ඡඩ්ඩයිත්වාන ගච්ඡන්ති, අනපෙක්ඛා අනත්ථිකා.

22.

‘‘එවමෙවාහං ඉමං කායං, නානාකුණපපූරිතං;

ඡඩ්ඩයිත්වාන ගච්ඡිස්සං, වච්චං කත්වා යථා කුටිං.

23.

‘‘යථාපි ජජ්ජරං නාවං, පලුග්ගං උදගාහිනිං [උදකගාහිණිං (සී.), උදකගාහිනිං (ස්යා.)];

සාමී ඡඩ්ඩෙත්වා ගච්ඡන්ති, අනපෙක්ඛා අනත්ථිකා.

24.

‘‘එවමෙවාහං ¶ ඉමං කායං, නවච්ඡිද්දං ධුවස්සවං;

ඡඩ්ඩයිත්වාන ගච්ඡිස්සං, ජිණ්ණනාවංව සාමිකා.

25.

‘‘යථාපි පුරිසො චොරෙහි, ගච්ඡන්තො භණ්ඩමාදිය;

භණ්ඩච්ඡෙදභයං දිස්වා, ඡඩ්ඩයිත්වාන ගච්ඡති.

26.

‘‘එවමෙව අයං කායො, මහාචොරසමො විය;

පහායිමං ගමිස්සාමි, කුසලච්ඡෙදනා භයා’’.

27.

එවාහං ¶ චින්තයිත්වාන, නෙකකොටිසතං ධනං;

නාථානාථානං දත්වාන, හිමවන්තමුපාගමිං.

28.

හිමවන්තස්සාවිදූරෙ, ධම්මිකො නාම පබ්බතො;

අස්සමො සුකතො මය්හං, පණ්ණසාලා සුමාපිතා.

29.

චඞ්කමං තත්ථ මාපෙසිං, පඤ්චදොසවිවජ්ජිතං;

අට්ඨගුණසමූපෙතං, අභිඤ්ඤාබලමාහරිං.

30.

සාටකං පජහිං තත්ථ, නවදොසමුපාගතං;

වාකචීරං නිවාසෙසිං, ද්වාදසගුණමුපාගතං.

31.

අට්ඨදොසසමාකිණ්ණං ¶ ¶ , පජහිං පණ්ණසාලකං;

උපාගමිං රුක්ඛමූලං, ගුණෙ දසහුපාගතං.

32.

වාපිතං රොපිතං ධඤ්ඤං, පජහිං නිරවසෙසතො;

අනෙකගුණසම්පන්නං, පවත්තඵලමාදියිං.

33.

තත්ථප්පධානං පදහිං, නිසජ්ජට්ඨානචඞ්කමෙ;

අබ්භන්තරම්හි සත්තාහෙ, අභිඤ්ඤාබලපාපුණිං.

34.

එවං මෙ සිද්ධිප්පත්තස්ස, වසීභූතස්ස සාසනෙ;

දීපඞ්කරො නාම ජිනො, උප්පජ්ජි ලොකනායකො.

35.

උප්පජ්ජන්තෙ ච ජායන්තෙ, බුජ්ඣන්තෙ ධම්මදෙසනෙ;

චතුරො නිමිත්තෙ නාද්දසං, ඣානරතිසමප්පිතො.

36.

පච්චන්තදෙසවිසයෙ, නිමන්තෙත්වා තථාගතං;

තස්ස ආගමනං මග්ගං, සොධෙන්ති තුට්ඨමානසා.

37.

අහං ¶ තෙන සමයෙන, නික්ඛමිත්වා සකස්සමා;

ධුනන්තො වාකචීරානි, ගච්ඡාමි අම්බරෙ තදා.

38.

වෙදජාතං ජනං දිස්වා, තුට්ඨහට්ඨං පමොදිතං;

ඔරොහිත්වාන ගගනා, මනුස්සෙ පුච්ඡි තාවදෙ.

39.

‘‘තුට්ඨහට්ඨො පමුදිතො, වෙදජාතො මහාජනො;

කස්ස සොධීයති මග්ගො, අඤ්ජසං වටුමායනං’’.

40.

තෙ මෙ පුට්ඨා වියාකංසු, ‘‘බුද්ධො ලොකෙ අනුත්තරො;

දීපඞ්කරො නාම ජිනො, උප්පජ්ජි ලොකනායකො;

තස්ස සොධීයති මග්ගො, අඤ්ජසං වටුමායනං’’.

41.

බුද්ධොතිවචනං [බුද්ධොති මම (සී. ස්යා. ක.)] සුත්වාන, පීති උප්පජ්ජි තාවදෙ;

බුද්ධො බුද්ධොති කථයන්තො, සොමනස්සං පවෙදයිං.

42.

තත්ථ ඨත්වා විචින්තෙසිං, තුට්ඨො සංවිග්ගමානසො;

‘‘ඉධ ¶ බීජානි රොපිස්සං, ඛණො වෙ මා උපච්චගා.

43.

‘‘යදි බුද්ධස්ස සොධෙථ, එකොකාසං දදාථ මෙ;

අහම්පි සොධයිස්සාමි, අඤ්ජසං වටුමායනං’’.

44.

අදංසු ¶ තෙ මමොකාසං, සොධෙතුං අඤ්ජසං තදා;

බුද්ධො බුද්ධොති චින්තෙන්තො, මග්ගං සොධෙමහං තදා.

45.

අනිට්ඨිතෙ ¶ මමොකාසෙ, දීපඞ්කරො මහාමුනි;

චතූහි සතසහස්සෙහි, ඡළභිඤ්ඤෙහි තාදිහි;

ඛීණාසවෙහි විමලෙහි, පටිපජ්ජි අඤ්ජසං ජිනො.

46.

පච්චුග්ගමනා ¶ වත්තන්ති, වජ්ජන්ති භෙරියො බහූ;

ආමොදිතා නරමරූ, සාධුකාරං පවත්තයුං.

47.

දෙවා මනුස්සෙ පස්සන්ති, මනුස්සාපි ච දෙවතා;

උභොපි තෙ පඤ්ජලිකා, අනුයන්ති තථාගතං.

48.

දෙවා දිබ්බෙහි තුරියෙහි, මනුස්සා මානුසෙහි ච [මානුස්සකෙහි ච මානුසකෙහි ච (ස්යා. ක.)];

උභොපි තෙ වජ්ජයන්තා, අනුයන්ති තථාගතං.

49.

දිබ්බං මන්දාරවං පුප්ඵං, පදුමං පාරිඡත්තකං;

දිසොදිසං ඔකිරන්ති, ආකාසනභගතා මරූ.

50.

දිබ්බං චන්දනචුණ්ණඤ්ච, වරගන්ධඤ්ච කෙවලං;

දිසොදිසං ඔකිරන්ති, ආකාසනභගතා [ආකාසෙ නභගා (ස්යා.)] මරූ.

51.

චම්පකං සරලං නීපං, නාගපුන්නාගකෙතකං;

දිසොදිසං උක්ඛිපන්ති, භූමිතලගතා නරා.

52.

කෙසෙ මුඤ්චිත්වාහං තත්ථ, වාකචීරඤ්ච චම්මකං;

කලලෙ පත්ථරිත්වාන, අවකුජ්ජො නිපජ්ජහං.

53.

‘‘අක්කමිත්වාන මං බුද්ධො, සහ සිස්සෙහි ගච්ඡතු;

මා නං කලලෙ අක්කමිත්ථ, හිතාය මෙ භවිස්සති’’.

54.

පථවියං නිපන්නස්ස, එවං මෙ ආසි චෙතසො;

‘‘ඉච්ඡමානො අහං අජ්ජ, කිලෙසෙ ඣාපයෙ මම.

55.

‘‘කිං මෙ අඤ්ඤාතවෙසෙන, ධම්මං සච්ඡිකතෙනිධ;

සබ්බඤ්ඤුතං පාපුණිත්වා, බුද්ධො හෙස්සං සදෙවකෙ.

56.

‘‘කිං ¶ මෙ එකෙන තිණ්ණෙන, පුරිසෙන ථාමදස්සිනා;

සබ්බඤ්ඤුතං පාපුණිත්වා, සන්තාරෙස්සං සදෙවකං.

57.

‘‘ඉමිනා ¶ මෙ අධිකාරෙන, කතෙන පුරිසුත්තමෙ;

සබ්බඤ්ඤුතං පාපුණිත්වා, තාරෙමි ජනතං බහුං.

58.

‘‘සංසාරසොතං ඡින්දිත්වා, විද්ධංසෙත්වා තයො භවෙ;

ධම්මනාවං සමාරුය්හ, සන්තාරෙස්සං සදෙවකං’’.

59.

මනුස්සත්තං ¶ ලිඞ්ගසම්පත්ති, හෙතු සත්ථාරදස්සනං;

පබ්බජ්ජා ගුණසම්පත්ති, අධිකාරො ච ඡන්දතා;

අට්ඨධම්මසමොධානා, අභිනීහාරො සමිජ්ඣති.

60.

දීපඞ්කරො ලොකවිදූ, ආහුතීනං පටිග්ගහො;

උස්සීසකෙ මං ඨත්වාන, ඉදං වචනමබ්රවි.

61.

‘‘පස්සථ ඉමං තාපසං, ජටිලං උග්ගතාපනං;

අපරිමෙය්යිතො ¶ කප්පෙ, බුද්ධො ලොකෙ භවිස්සති.

62.

‘‘අහු කපිලව්හයා රම්මා, නික්ඛමිත්වා තථාගතො;

පධානං පදහිත්වාන, කත්වා දුක්කරකාරිකං.

63.

‘‘අජපාලරුක්ඛමූලස්මිං, නිසීදිත්වා තථාගතො;

තත්ථ පායාසං පග්ගය්හ, නෙරඤ්ජරමුපෙහිති.

64.

‘‘නෙරඤ්ජරාය තීරම්හි, පායාසං අද සො ජිනො;

පටියත්තවරමග්ගෙන, බොධිමූලමුපෙහිති.

65.

‘‘තතො පදක්ඛිණං කත්වා, බොධිමණ්ඩං අනුත්තරො [අනුත්තරං (ස්යා. කං.)];

අස්සත්ථරුක්ඛමූලම්හි, බුජ්ඣිස්සති මහායසො.

66.

‘‘ඉමස්ස ජනිකා මාතා, මායා නාම භවිස්සති;

පිතා සුද්ධොදනො නාම, අයං හෙස්සති ගොතමො.

67.

‘‘අනාසවා වීතරාගා, සන්තචිත්තා සමාහිතා;

කොලිතො ¶ උපතිස්සො ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවකා;

ආනන්දො නාමුපට්ඨාකො, උපට්ඨිස්සතිමං [උපට්ඨිස්සති තං (සී.)] ජිනං.

68.

‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවිකා;

අනාසවා වීතරාගා, සන්තචිත්තා සමාහිතා;

බොධි තස්ස භගවතො, අස්සත්ථොති පවුච්චති.

69.

‘‘චිත්තො ¶ ච හත්ථාළවකො [හත්ථාලවකො (සී.)], අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨකා;

උත්තරා නන්දමාතා ච, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨිකා’’.

70.

ඉදං සුත්වාන වචනං, අසමස්ස මහෙසිනො;

ආමොදිතා නරමරූ, බුද්ධබීජං කිර [බුද්ධබීජඞ්කුරො (සී. ස්යා.)] අයං.

71.

උක්කුට්ඨිසද්දා වත්තන්ති, අප්ඵොටෙන්ති [අප්ඵොඨෙන්ති (සී.)] හසන්ති ච;

කතඤ්ජලී නමස්සන්ති, දසසහස්සී සදෙවකා.

72.

‘‘යදිමස්ස ¶ ලොකනාථස්ස, විරජ්ඣිස්සාම සාසනං;

අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං.

73.

‘‘යථා මනුස්සා නදිං තරන්තා, පටිතිත්ථං විරජ්ඣිය;

හෙට්ඨාතිත්ථෙ ගහෙත්වාන, උත්තරන්ති මහානදිං.

74.

‘‘එවමෙව මයං සබ්බෙ, යදි මුඤ්චාමිමං ජිනං;

අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

75.

දීපඞ්කරො ¶ ලොකවිදූ, ආහුතීනං පටිග්ගහො;

මම කම්මං පකිත්තෙත්වා, දක්ඛිණං පාදමුද්ධරි.

76.

යෙ තත්ථාසුං ජිනපුත්තා, පදක්ඛිණමකංසු [සබ්බෙ පදක්ඛිණමකංසු (ස්යා. ක.)] මං;

දෙවා මනුස්සා අසුරා ච, අභිවාදෙත්වාන පක්කමුං.

77.

දස්සනං මෙ අතික්කන්තෙ, සසඞ්ඝෙ ලොකනායකෙ;

සයනා වුට්ඨහිත්වාන, පල්ලඞ්කං ආභුජිං තදා.

78.

සුඛෙන සුඛිතො හොමි, පාමොජ්ජෙන පමොදිතො;

පීතියා ච අභිස්සන්නො, පල්ලඞ්කං ආභුජිං තදා.

79.

පල්ලඞ්කෙන නිසීදිත්වා, එවං චින්තෙසහං තදා;

‘‘වසීභූතො ¶ අහං ඣානෙ, අභිඤ්ඤාසු පාරමිංගතො [අභිඤ්ඤාපාරමිං ගතො (සී.)].

80.

‘‘සහස්සියම්හි ලොකම්හි, ඉසයො නත්ථි මෙ සමා;

අසමො ඉද්ධිධම්මෙසු, අලභිං ඊදිසං සුඛං.

81.

‘‘පල්ලඞ්කාභුජනෙ මය්හං, දසසහස්සාධිවාසිනො;

මහානාදං පවත්තෙසුං, ‘ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

82.

‘‘‘යා ¶ පුබ්බෙ බොධිසත්තානං, පල්ලඞ්කවරමාභුජෙ;

නිමිත්තානි පදිස්සන්ති, තානි අජ්ජ පදිස්සරෙ.

83.

‘‘‘සීතං බ්යපගතං හොති, උණ්හඤ්ච උපසම්මති;

තානි අජ්ජ පදිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

84.

‘‘‘දසසහස්සී ලොකධාතූ, නිස්සද්දා හොන්ති නිරාකුලා;

තානි අජ්ජ පදිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

85.

‘‘‘මහාවාතා ¶ න වායන්ති, න සන්දන්ති සවන්තියො;

තානි අජ්ජ පදිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

86.

‘‘‘ථලජා ¶ දකජා පුප්ඵා, සබ්බෙ පුප්ඵන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජ පුප්ඵිතා [පුප්ඵිතානි (අට්ඨ.)] සබ්බෙ, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

87.

‘‘‘ලතා වා යදි වා රුක්ඛා, ඵලභාරා හොන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජ ඵලිතා සබ්බෙ, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

88.

‘‘‘ආකාසට්ඨා ච භූමට්ඨා, රතනා ජොතන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජ රතනා ජොතන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

89.

‘‘‘මානුස්සකා ච දිබ්බා ච, තුරියා වජ්ජන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජුභො අභිරවන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

90.

‘‘‘විචිත්රපුප්ඵා ගගනා, අභිවස්සන්ති තාවදෙ;

තෙපි අජ්ජ පවස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

91.

‘‘‘මහාසමුද්දො ආභුජති, දසසහස්සී පකම්පති;

තෙපජ්ජුභො අභිරවන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

92.

‘‘‘නිරයෙපි දසසහස්සෙ, අග්ගී නිබ්බන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජ නිබ්බුතා අග්ගී, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

93.

‘‘‘විමලො හොති සූරියො, සබ්බා දිස්සන්ති තාරකා;

තෙපි අජ්ජ පදිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

94.

‘‘‘අනොවට්ඨෙන [අනොවුට්ඨෙන (ස්යා. ක.)] උදකං, මහියා උබ්භිජ්ජි තාවදෙ;

තම්පජ්ජුබ්භිජ්ජතෙ මහියා, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

95.

‘‘‘තාරාගණා ¶ ¶ විරොචන්ති, නක්ඛත්තා ගගනමණ්ඩලෙ;

විසාඛා චන්දිමා යුත්තා, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

96.

‘‘‘බිලාසයා දරීසයා, නික්ඛමන්ති සකාසයා;

තෙපජ්ජ ආසයා ඡුද්ධා, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

97.

‘‘‘න හොන්ති අරතී සත්තානං, සන්තුට්ඨා හොන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජ සබ්බෙ සන්තුට්ඨා, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

98.

‘‘‘රොගා තදුපසම්මන්ති, ජිඝච්ඡා ච විනස්සති;

තානි ¶ අජ්ජ පදිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

99.

‘‘‘රාගො තදා තනු හොති, දොසො මොහො විනස්සති;

තෙපජ්ජ විගතා සබ්බෙ, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

100.

‘‘‘භයං ¶ තදා න භවති, අජ්ජපෙතං පදිස්සති;

තෙන ලිඞ්ගෙන ජානාම, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

101.

‘‘‘රජොනුද්ධංසති උද්ධං, අජ්ජපෙතං පදිස්සති;

තෙන ලිඞ්ගෙන ජානාම, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

102.

‘‘‘අනිට්ඨගන්ධො පක්කමති, දිබ්බගන්ධො පවායති;

සොපජ්ජ වායති ගන්ධො, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

103.

‘‘‘සබ්බෙ දෙවා පදිස්සන්ති, ඨපයිත්වා අරූපිනො;

තෙපජ්ජ සබ්බෙ දිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

104.

‘‘‘යාවතා නිරයා නාම, සබ්බෙ දිස්සන්ති තාවදෙ;

තෙපජ්ජ සබ්බෙ දිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

105.

‘‘‘කුට්ටා ¶ [කුඩ්ඩා (සී.)] කවාටා සෙලා ච, න හොන්තාවරණා තදා;

ආකාසභූතා තෙපජ්ජ, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

106.

‘‘‘චුතී ච උපපත්ති ච, ඛණෙ තස්මිං න විජ්ජති;

තානිපජ්ජ පදිස්සන්ති, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි.

107.

‘‘‘දළ්හං පග්ගණ්හ වීරියං, මා නිවත්ත අභික්කම;

මයම්පෙතං විජානාම, ධුවං බුද්ධො භවිස්සසි’’’.

108.

බුද්ධස්ස ¶ වචනං සුත්වා, දසසහස්සීනචූභයං;

තුට්ඨහට්ඨො පමොදිතො, එවං චින්තෙසහං තදා.

109.

‘‘අද්වෙජ්ඣවචනා බුද්ධා, අමොඝවචනා ජිනා;

විතථං නත්ථි බුද්ධානං, ධුවං බුද්ධො භවාමහං.

110.

‘‘යථා ඛිත්තං නභෙ ලෙඩ්ඩු, ධුවං පතති භූමියං;

තථෙව බුද්ධසෙට්ඨානං, වචනං ධුවසස්සතං;

විතථං නත්ථි බුද්ධානං, ධුවං බුද්ධො භවාමහං.

111.

‘‘යථාපි සබ්බසත්තානං, මරණං ධුවසස්සතං;

තථෙව බුද්ධසෙට්ඨානං, වචනං ධුවසස්සතං;

විතථං නත්ථි බුද්ධානං, ධුවං බුද්ධො භවාමහං.

112.

‘‘යථා රත්තික්ඛයෙ පත්තෙ, සූරියුග්ගමනං ධුවං;

තථෙව බුද්ධසෙට්ඨානං, වචනං ධුවසස්සතං;

විතථං නත්ථි බුද්ධානං, ධුවං බුද්ධො භවාමහං.

113.

‘‘යථා ¶ නික්ඛන්තසයනස්ස, සීහස්ස නදනං ධුවං;

තථෙව බුද්ධසෙට්ඨානං, වචනං ධුවසස්සතං;

විතථං නත්ථි බුද්ධානං, ධුවං බුද්ධො භවාමහං.

114.

‘‘යථා ¶ ආපන්නසත්තානං, භාරමොරොපනං ධුවං;

තථෙව ¶ බුද්ධසෙට්ඨානං, වචනං ධුවසස්සතං;

විතථං නත්ථි බුද්ධානං, ධුවං බුද්ධො භවාමහං.

115.

‘‘හන්ද බුද්ධකරෙ ධම්මෙ, විචිනාමි ඉතො චිතො;

උද්ධං අධො දස දිසා, යාවතා ධම්මධාතුයා’’.

116.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, පඨමං දානපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, අනුචිණ්ණං මහාපථං.

117.

‘‘ඉමං ත්වං පඨමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

දානපාරමිතං ගච්ඡ, යදි බොධිං පත්තුමිච්ඡසි.

118.

‘‘යථාපි කුම්භො සම්පුණ්ණො, යස්ස කස්සචි අධො කතො;

වමතෙ වුදකං නිස්සෙසං, න තත්ථ පරිරක්ඛති.

119.

‘‘තථෙව ¶ යාචකෙ දිස්වා, හීනමුක්කට්ඨමජ්ඣිමෙ;

දදාහි දානං නිස්සෙසං, කුම්භො විය අධො කතො.

120.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

121.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, දුතියං සීලපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

122.

‘‘ඉමං ත්වං දුතියං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

සීලපාරමිතං ගච්ඡ, යදි බොධිං පත්තුමිච්ඡසි.

123.

‘‘යථාපි චමරී වාලං, කිස්මිඤ්චි පටිලග්ගිතං;

උපෙති මරණං තත්ථ, න විකොපෙති වාලධිං.

124.

‘‘තථෙව ¶ ත්වං චතූසු භූමීසු, සීලානි පරිපූරය;

පරිරක්ඛ සබ්බදා සීලං, චමරී විය වාලධිං.

125.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

126.

විචිනන්තො ¶ තදා දක්ඛිං, තතියං නෙක්ඛම්මපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

127.

‘‘ඉමං ත්වං තතියං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

නෙක්ඛම්මපාරමිතං ගච්ඡ, යදි බොධිං පත්තුමිච්ඡසි.

128.

‘‘යථා අන්දුඝරෙ පුරිසො, චිරවුත්ථො දුඛට්ටිතො;

න තත්ථ රාගං ජනෙසි, මුත්තිංයෙව ගවෙසති.

129.

‘‘තථෙව ත්වං සබ්බභවෙ, පස්ස අන්දුඝරෙ විය;

නෙක්ඛම්මාභිමුඛො හොහි, භවතො පරිමුත්තියා.

130.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

131.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, චතුත්ථං පඤ්ඤාපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

132.

‘‘ඉමං ත්වං චතුත්ථං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

පඤ්ඤාපාරමිතං ¶ ගච්ඡ, යදි බොධිං පත්තුමිච්ඡසි.

133.

‘‘යථාපි ¶ භික්ඛු භික්ඛන්තො, හීනමුක්කට්ඨමජ්ඣිමෙ;

කුලානි න විවජ්ජෙන්තො, එවං ලභති යාපනං.

134.

‘‘තථෙව ¶ ත්වං සබ්බකාලං, පරිපුච්ඡං බුධං ජනං;

පඤ්ඤාපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

135.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

136.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, පඤ්චමං වීරියපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

137.

‘‘ඉමං ත්වං පඤ්චමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

වීරියපාරමිතං ගච්ඡ, යදි බොධිං පත්තුමිච්ඡසි.

138.

‘‘යථාපි සීහො මිගරාජා, නිසජ්ජට්ඨානචඞ්කමෙ;

අලීනවීරියො හොති, පග්ගහිතමනො සදා.

139.

‘‘තථෙව ත්වං [ත්වංපි (සී.)] සබ්බභවෙ, පග්ගණ්හ වීරියං දළ්හං;

වීරියපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

140.

‘‘නහෙතෙ ¶ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

141.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, ඡට්ඨමං ඛන්තිපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

142.

‘‘ඉමං ත්වං ඡට්ඨමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

තත්ථ අද්වෙජ්ඣමානසො, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

143.

‘‘යථාපි පථවී නාම, සුචිම්පි අසුචිම්පි ච;

සබ්බං සහති නික්ඛෙපං, න කරොති පටිඝං තයා.

144.

‘‘තථෙව ¶ ත්වම්පි සබ්බෙසං, සම්මානාවමානක්ඛමො;

ඛන්තිපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

145.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

146.

විචිනන්තො ¶ තදා දක්ඛිං, සත්තමං සච්චපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

147.

‘‘ඉමං ත්වං සත්තමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

තත්ථ අද්වෙජ්ඣවචනො, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

148.

‘‘යථාපි ඔසධී නාම, තුලාභූතා සදෙවකෙ;

සමයෙ උතුවස්සෙ වා, න වොක්කමති වීථිතො.

149.

‘‘තථෙව ත්වම්පි සච්චෙසු, මා වොක්කම හි වීථිතො;

සච්චපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

150.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

151.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, අට්ඨමං අධිට්ඨානපාරමිං;

පුබ්බකෙහි ¶ මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

152.

‘‘ඉමං ත්වං අට්ඨමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

තත්ථ ත්වං අචලො හුත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

153.

‘‘යථාපි පබ්බතො සෙලො, අචලො සුප්පතිට්ඨිතො;

න කම්පති භුසවාතෙහි, සකට්ඨානෙව තිට්ඨති.

154.

‘‘තථෙව ¶ ¶ ත්වම්පි අධිට්ඨානෙ, සබ්බදා අචලො භව;

අධිට්ඨානපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

155.

‘‘නහෙතෙ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

156.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, නවමං මෙත්තාපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

157.

‘‘ඉමං ත්වං නවමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

මෙත්තාය අසමො හොහි, යදි බොධිං පත්තුමිච්ඡසි.

158.

‘‘යථාපි උදකං නාම, කල්යාණෙ පාපකෙ ජනෙ;

සමං ඵරති සීතෙන, පවාහෙති රජොමලං.

159.

‘‘තථෙව ත්වං හිතාහිතෙ, සමං මෙත්තාය භාවය;

මෙත්තාපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

160.

‘‘නහෙතෙ ¶ එත්තකායෙව, බුද්ධධම්මා භවිස්සරෙ;

අඤ්ඤෙපි විචිනිස්සාමි, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා’’.

161.

විචිනන්තො තදා දක්ඛිං, දසමං උපෙක්ඛාපාරමිං;

පුබ්බකෙහි මහෙසීහි, ආසෙවිතනිසෙවිතං.

162.

‘‘ඉමං ත්වං දසමං තාව, දළ්හං කත්වා සමාදිය;

තුලාභූතො දළ්හො හුත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

163.

‘‘යථාපි පථවී නාම, නික්ඛිත්තං අසුචිං සුචිං;

උපෙක්ඛති උභොපෙතෙ, කොපානුනයවජ්ජිතා.

164.

‘‘තථෙව ¶ ත්වං සුඛදුක්ඛෙ, තුලාභූතො සදා භව;

උපෙක්ඛාපාරමිතං ගන්ත්වා, සම්බොධිං පාපුණිස්සසි.

165.

‘‘එත්තකායෙව තෙ ලොකෙ, යෙ ධම්මා බොධිපාචනා;

තතුද්ධං නත්ථි අඤ්ඤත්ර, දළ්හං තත්ථ පතිට්ඨහ’’.

166.

ඉමෙ ධම්මෙ සම්මසතො, සභාවසරසලක්ඛණෙ;

ධම්මතෙජෙන වසුධා, දසසහස්සී පකම්පථ.

167.

චලතී රවතී පථවී, උච්ඡුයන්තංව පීළිතං;

තෙලයන්තෙ යථා චක්කං, එවං කම්පති මෙදනී.

168.

යාවතා පරිසා ආසි, බුද්ධස්ස පරිවෙසනෙ;

පවෙධමානා සා තත්ථ, මුච්ඡිතා සෙති භූමියං.

169.

ඝටානෙකසහස්සානි, කුම්භීනඤ්ච සතා බහූ;

සඤ්චුණ්ණමථිතා තත්ථ, අඤ්ඤමඤ්ඤං පඝට්ටිතා.

170.

උබ්බිග්ගා ¶ තසිතා භීතා, භන්තා බ්යාථිතමානසා;

මහාජනා ¶ සමාගම්ම, දීපඞ්කරමුපාගමුං.

171.

‘‘කිං භවිස්සති ලොකස්ස, කල්යාණමථ පාපකං;

සබ්බො උපද්දුතො ලොකො, තං විනොදෙහි චක්ඛුම’’.

172.

තෙසං තදා සඤ්ඤපෙසි, දීපඞ්කරො මහාමුනි;

‘‘විසට්ඨා හොථ මා භෙථ [භාථ (සබ්බත්ථ)], ඉමස්මිං පථවිකම්පනෙ.

173.

‘‘යමහං ¶ අජ්ජ බ්යාකාසිං, බුද්ධො ලොකෙ භවිස්සති;

එසො සම්මසති ධම්මං, පුබ්බකං ජිනසෙවිතං.

174.

‘‘තස්ස ¶ සම්මසතො ධම්මං, බුද්ධභූමිං අසෙසතො;

තෙනායං කම්පිතා පථවී, දසසහස්සී සදෙවකෙ’’.

175.

බුද්ධස්ස වචනං සුත්වා, මනො නිබ්බායි තාවදෙ;

සබ්බෙ මං උපසඞ්කම්ම, පුනාපි අභිවන්දිසුං.

176.

සමාදියිත්වා බුද්ධගුණං, දළ්හං කත්වාන මානසං;

දීපඞ්කරං නමස්සිත්වා, ආසනා වුට්ඨහිං තදා.

177.

දිබ්බං මානුසකං පුප්ඵං, දෙවා මානුසකා උභො;

සමොකිරන්ති පුප්ඵෙහි, වුට්ඨහන්තස්ස ආසනා.

178.

වෙදයන්ති ච තෙ සොත්ථිං, දෙවා මානුසකා උභො;

‘‘මහන්තං පත්ථිතං තුය්හං, තං ලභස්සු යථිච්ඡිතං.

179.

‘‘සබ්බීතියො විවජ්ජන්තු, සොකො රොගො විනස්සතු;

මා තෙ භවන්ත්වන්තරායා [භවත්වන්තරායො (සී. ස්යා.)], ඵුස ඛිප්පං බොධිමුත්තමං.

180.

‘‘යථාපි සමයෙ පත්තෙ, පුප්ඵන්ති පුප්ඵිනො දුමා;

තථෙව ත්වං මහාවීර, බුද්ධඤාණෙන පුප්ඵසි.

181.

‘‘යථා යෙ කෙචි සම්බුද්ධා, පූරයුං දස පාරමී;

තථෙව ත්වං මහාවීර, පූරය දස පාරමී.

182.

‘‘යථා යෙ කෙචි සම්බුද්ධා, බොධිමණ්ඩම්හි බුජ්ඣරෙ;

තථෙව ත්වං මහාවීර, බුජ්ඣස්සු ජිනබොධියං.

183.

‘‘යථා යෙ කෙචි සම්බුද්ධා, ධම්මචක්කං පවත්තයුං;

තථෙව ත්වං මහාවීර, ධම්මචක්කං පවත්තය.

184.

‘‘පුණ්ණමායෙ ¶ ¶ යථා චන්දො, පරිසුද්ධො විරොචති;

තථෙව ත්වං පුණ්ණමනො, විරොච දසසහස්සියං.

185.

‘‘රාහුමුත්තො යථා සූරියො, තාපෙන අතිරොචති;

තථෙව ලොකා මුඤ්චිත්වා, විරොච සිරියා තුවං.

186.

‘‘යථා ¶ යා කාචි නදියො, ඔසරන්ති මහොදධිං;

එවං සදෙවකා ලොකා, ඔසරන්තු තවන්තිකෙ’’.

187.

තෙහි ථුතප්පසත්ථො සො, දස ධම්මෙ සමාදිය;

තෙ ධම්මෙ පරිපූරෙන්තො, පවනං පාවිසී තදාති.

සුමෙධපත්ථනාකථා නිට්ඨිතා.

3. දීපඞ්කරබුද්ධවංසො

1.

තදා ¶ තෙ භොජයිත්වාන, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;

උපගච්ඡුං සරණං තස්ස, දීපඞ්කරස්ස සත්ථුනො.

2.

සරණාගමනෙ කඤ්චි, නිවෙසෙසි තථාගතො;

කඤ්චි පඤ්චසු සීලෙසු, සීලෙ දසවිධෙ පරං.

3.

කස්සචි දෙති සාමඤ්ඤං, චතුරො ඵලමුත්තමෙ;

කස්සචි අසමෙ ධම්මෙ, දෙති සො පටිසම්භිදා.

4.

කස්සචි වරසමාපත්තියො, අට්ඨ දෙති නරාසභො;

තිස්සො කස්සචි විජ්ජායො, ඡළභිඤ්ඤා පවෙච්ඡති.

5.

තෙන යොගෙන ජනකායං, ඔවදති මහාමුනි;

තෙන විත්ථාරිකං ආසි, ලොකනාථස්ස සාසනං.

6.

මහාහනුසභක්ඛන්ධො ¶ , දීපඞ්කරස්ස නාමකො;

බහූ ජනෙ තාරයති, පරිමොචෙති දුග්ගතිං.

7.

බොධනෙය්යං ජනං දිස්වා, සතසහස්සෙපි යොජනෙ;

ඛණෙන උපගන්ත්වාන, බොධෙති තං මහාමුනි.

8.

පඨමාභිසමයෙ ¶ බුද්ධො, කොටිසතමබොධයි;

දුතියාභිසමයෙ නාථො, නවුතිකොටිමබොධයි.

9.

යදා ච දෙවභවනම්හි, බුද්ධො ධම්මමදෙසයි;

නවුතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

10.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, දීපඞ්කරස්ස සත්ථුනො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො.

11.

පුන ¶ නාරදකූටම්හි, පවිවෙකගතෙ ජිනෙ;

ඛීණාසවා වීතමලා, සමිංසු සතකොටියො.

12.

යම්හි කාලෙ මහාවීරො, සුදස්සනසිලුච්චයෙ;

නවකොටිසහස්සෙහි, පවාරෙසි මහාමුනි.

13.

දසවීසසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

එකද්වින්නං අභිසමයා, ගණනාතො අසඞ්ඛියා.

14.

විත්ථාරිකං බාහුජඤ්ඤං, ඉද්ධං ඵීතං අහූ තදා;

දීපඞ්කරස්ස භගවතො, සාසනං සුවිසොධිතං.

15.

චත්තාරි ¶ සතසහස්සානි, ඡළභිඤ්ඤා මහිද්ධිකා;

දීපඞ්කරං ලොකවිදුං, පරිවාරෙන්ති සබ්බදා.

16.

යෙ කෙචි තෙන සමයෙන, ජහන්ති මානුසං භවං;

අපත්තමානසා සෙඛා, ගරහිතා භවන්ති තෙ.

17.

සුපුප්ඵිතං පාවචනං, අරහන්තෙහි තාදිහි;

ඛීණාසවෙහි විමලෙහි, උපසොභති සබ්බදා.

18.

නගරං රම්මවතී නාම, සුදෙවො නාම ඛත්තියො;

සුමෙධා නාම ජනිකා, දීපඞ්කරස්ස සත්ථුනො.

19.

දසවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි [අජ්ඣාවසී ජිනො (ස්යා. ක.)];

හංසා කොඤ්චා මයූරා ච, තයො පාසාදමුත්තමා.

20.

තීණිසතසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

පදුමා නාම සා නාරී, උසභක්ඛන්ධො අත්රජො.

21.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;

අනූනදසමාසානි, පධානෙ පදහී ජිනො.

22.

පධානචාරං ¶ චරිත්වාන, අබුජ්ඣි මානසං මුනි;

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, දීපඞ්කරො මහාමුනි.

23.

වත්ති චක්කං මහාවීරො, නන්දාරාමෙ සිරීඝරෙ [සිරීධරෙ (සී.)];

නිසින්නො සිරීසමූලම්හි, අකා තිත්ථියමද්දනං.

24.

සුමඞ්ගලො ¶ ච තිස්සො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සාගතො [සොභිතො (ක.)] නාමුපට්ඨාකො, දීපඞ්කරස්ස සත්ථුනො.

25.

නන්දා ¶ චෙව සුනන්දා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, පිප්ඵලීති පවුච්චති.

26.

තපුස්සභල්ලිකා [තපස්සුභල්ලිකා (සී.)] නාම, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

සිරිමා කොණා උපට්ඨිකා, දීපඞ්කරස්ස සත්ථුනො.

27.

අසීතිහත්ථමුබ්බෙධො, දීපඞ්කරො මහාමුනි;

සොභති දීපරුක්ඛොව, සාලරාජාව ඵුල්ලිතො.

28.

සතසහස්සවස්සානි, ආයු තස්ස මහෙසිනො;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

29.

ජොතයිත්වාන සද්ධම්මං, සන්තාරෙත්වා මහාජනං;

ජලිත්වා අග්ගික්ඛන්ධොව, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

30.

සා ච ඉද්ධි සො ච යසො, තානි ච පාදෙසු චක්කරතනානි;

සබ්බං තමන්තරහිතං [සමන්තරහිතං (සී. ස්යා. ක.)], නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා [සබ්බසඞ්ඛාරාති (සබ්බත්ථ)].

31.

දීපඞ්කරො ජිනො සත්ථා, නන්දාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ජිනථූපො, ඡත්තිංසුබ්බෙධයොජනොති.

දීපඞ්කරස්ස භගවතො වංසො පඨමො.

4. කොණ්ඩඤ්ඤබුද්ධවංසො

1.

දීපඞ්කරස්ස ¶ ¶ අපරෙන, කොණ්ඩඤ්ඤො නාම නායකො;

අනන්තතෙජො අමිතයසො, අප්පමෙය්යො දුරාසදො.

2.

ධරණූපමො ¶ ඛමනෙන, සීලෙන සාගරූපමො;

සමාධිනා මෙරූපමො, ඤාණෙන ගගනූපමො.

3.

ඉන්ද්රියබලබොජ්ඣඞ්ග-මග්ගසච්චප්පකාසනං;

පකාසෙසි සදා බුද්ධො, හිතාය සබ්බපාණිනං.

4.

ධම්මචක්කං ¶ පවත්තෙන්තෙ, කොණ්ඩඤ්ඤෙ ලොකනායකෙ;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

5.

තතො පරම්පි දෙසෙන්තෙ, නරමරූනං සමාගමෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

6.

තිත්ථියෙ අභිමද්දන්තො, යදා ධම්මමදෙසයි;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

7.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

8.

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;

දුතියො කොටිසහස්සානං, තතියො නවුතිකොටිනං.

9.

අහං තෙන සමයෙන, විජිතාවී නාම ඛත්තියො;

සමුද්දං අන්තමන්තෙන, ඉස්සරියං වත්තයාමහං.

10.

කොටිසතසහස්සානං ¶ , විමලානං මහෙසිනං;

සහ ලොකග්ගනාථෙන, පරමන්නෙන තප්පයිං.

11.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, කොණ්ඩඤ්ඤො ලොකනායකො;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, බුද්ධො ලොකෙ භවිස්සති.

12.

‘‘පධානං පදහිත්වාන, කත්වා දුක්කරකාරිකං;

අස්සත්ථමූලෙ සම්බුද්ධො, බුජ්ඣිස්සති මහායසො.

13.

‘‘ඉමස්ස ජනිකා මාතා, මායා නාම භවිස්සති;

පිතා සුද්ධොදනො නාම, අයං හෙස්සති ගොතමො.

14.

‘‘කොලිතො උපතිස්සො ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවකා;

ආනන්දො නාමුපට්ඨාකො, උපට්ඨිස්සතිමං ජිනං.

15.

‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවිකා;

බොධි ¶ තස්ස භගවතො, අස්සත්ථොති පවුච්චති.

16.

‘‘චිත්තො ¶ ච හත්ථාළවකො, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨකා;

නන්දමාතා ච උත්තරා, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨිකා;

ආයු ¶ වස්සසතං තස්ස, ගොතමස්ස යසස්සිනො’’.

17.

ඉදං සුත්වාන වචනං, අසමස්ස මහෙසිනො;

ආමොදිතා නරමරූ, බුද්ධබීජං කිර අයං.

18.

උක්කුට්ඨිසද්දා ¶ වත්තන්ති, අප්ඵොටෙන්ති හසන්ති ච;

කතඤ්ජලී නමස්සන්ති, දසසහස්සිදෙවතා.

19.

‘‘යදිමස්ස ලොකනාථස්ස, විරජ්ඣිස්සාම සාසනං;

අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං.

20.

‘‘යථා මනුස්සා නදිං තරන්තා, පටිතිත්ථං විරජ්ඣිය;

හෙට්ඨාතිත්ථෙ ගහෙත්වාන, උත්තරන්ති මහානදිං.

21.

‘‘එවමෙව මයං සබ්බෙ, යදි මුඤ්චාමිමං ජිනං;

අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

22.

තස්සාහං වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

තමෙව අත්ථං සාධෙන්තො, මහාරජ්ජං ජිනෙ අදං;

මහාරජ්ජං දදිත්වාන [චජිත්වා (සී.)], පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.

23.

සුත්තන්තං විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;

සබ්බං පරියාපුණිත්වාන, සොභයිං ජිනසාසනං.

24.

තත්ථප්පමත්තො ¶ විහරන්තො, නිසජ්ජට්ඨානචඞ්කමෙ;

අභිඤ්ඤාපාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගඤ්ඡහං.

25.

නගරං රම්මවතී නාම, සුනන්දො නාම ඛත්තියො;

සුජාතා නාම ජනිකා, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො.

26.

දසවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි [අගාරමජ්ඣෙ ච සො වසි (ස්යා.)];

සුචි සුරුචි සුභො ච, තයො පාසාදමුත්තමා.

27.

තීණිසතසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

රුචිදෙවී නාම නාරී, විජිතසෙනො අත්රජො.

28.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;

අනූනදසමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

29.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, කොණ්ඩඤ්ඤො ද්විපදුත්තමො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, දෙවානං නගරුත්තමෙ.

30.

භද්දො චෙව සුභද්දො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

අනුරුද්ධො නාමුපට්ඨාකො, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො.

31.

තිස්සා ¶ ච උපතිස්සා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

සාලකල්යාණිකො බොධි, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො.

32.

සොණො ච උපසොණො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

නන්දා චෙව සිරීමා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

33.

සො අට්ඨාසීති හත්ථානි, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

සොභතෙ උළුරාජාව සූරියො මජ්ඣන්හිකෙ යථා.

34.

වස්සසතසහස්සානි ¶ , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

35.

ඛීණාසවෙහි ¶ විමලෙහි, විචිත්තා ආසි මෙදනී;

යථා ගගනමුළූහි, එවං සො උපසොභථ.

36.

තෙපි නාගා අප්පමෙය්යා, අසඞ්ඛොභා දුරාසදා;

විජ්ජුපාතංව දස්සෙත්වා, නිබ්බුතා තෙ මහායසා.

37.

සා ච අතුලියා ජිනස්ස ඉද්ධි, ඤාණපරිභාවිතො ච සමාධි;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

38.

කොණ්ඩඤ්ඤො පවරො බුද්ධො, චන්දාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙව චෙතියො චිත්තො, සත්ත යොජනමුස්සිතොති.

කොණ්ඩඤ්ඤස්ස භගවතො වංසො දුතියො.

5. මඞ්ගලබුද්ධවංසො

1.

කොණ්ඩඤ්ඤස්ස අපරෙන, මඞ්ගලො නාම නායකො;

තමං ලොකෙ නිහන්ත්වාන, ධම්මොක්කමභිධාරයි.

2.

අතුලාසි ¶ පභා තස්ස, ජිනෙහඤ්ඤෙහි උත්තරිං;

චන්දසූරියපභං හන්ත්වා, දසසහස්සී විරොචති.

3.

සොපි බුද්ධො පකාසෙසි, චතුරො සච්චවරුත්තමෙ;

තෙ තෙ සච්චරසං පීත්වා, විනොදෙන්ති මහාතමං.

4.

පත්වාන ¶ බොධිමතුලං, පඨමෙ ධම්මදෙසනෙ;

කොටිසතසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු.

5.

සුරින්දදෙවභවනෙ ¶ , බුද්ධො ධම්මමදෙසයි;

තදා කොටිසහස්සානං [නවකොටිසහස්සානං (සී.)], දුතියො සමයො අහු.

6.

යදා සුනන්දො චක්කවත්තී, සම්බුද්ධං උපසඞ්කමි;

තදා ආහනි සම්බුද්ධො, ධම්මභෙරිං වරුත්තමං.

7.

සුනන්දස්සානුචරා ජනතා, තදාසුං නවුතිකොටියො;

සබ්බෙපි තෙ නිරවසෙසා, අහෙසුං එහි භික්ඛුකා.

8.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, මඞ්ගලස්ස මහෙසිනො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො.

9.

දුතියො කොටිසතසහස්සානං, තතියො නවුතිකොටිනං;

ඛීණාසවානං විමලානං, තදා ආසි සමාගමො.

10.

අහං තෙන සමයෙන, සුරුචී නාම බ්රාහ්මණො;

අජ්ඣායකො මන්තධරො, තිණ්ණං වෙදාන පාරගූ.

11.

තමහං ¶ උපසඞ්කම්ම, සරණං ගන්ත්වාන සත්ථුනො;

සම්බුද්ධප්පමුඛං සඞ්ඝං, ගන්ධමාලෙන පූජයිං;

පූජෙත්වා ගන්ධමාලෙන, ගවපානෙන තප්පයිං.

12.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, මඞ්ගලො ද්විපදුත්තමො;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

13.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

14.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දස පාරමිපූරියා.

15.

තදා පීතිමනුබ්රූහන්තො, සම්බොධිවරපත්තියා;

බුද්ධෙ දත්වාන මං ගෙහං, පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.

16.

සුත්තන්තං ¶ විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;

සබ්බං පරියාපුණිත්වා, සොභයිං ජිනසාසනං.

17.

තත්ථප්පමත්තො විහරන්තො, බ්රහ්මං භාවෙත්ව භාවනං;

අභිඤ්ඤාපාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගච්ඡහං.

18.

උත්තරං ¶ නාම නගරං, උත්තරො නාම ඛත්තියො;

උත්තරා නාම ජනිකා, මඞ්ගලස්ස මහෙසිනො.

19.

නවවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

යසවා සුචිමා සිරීමා, තයො පාසාදමුත්තමා.

20.

සමතිංසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

යසවතී නාම නාරී, සීවලො නාම අත්රජො.

21.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, අස්සයානෙන නික්ඛමි;

අනූනඅට්ඨමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

22.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, මඞ්ගලො නාම නායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, වනෙ සිරීවරුත්තමෙ.

23.

සුදෙවො ධම්මසෙනො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

පාලිතො නාමුපට්ඨාකො, මඞ්ගලස්ස මහෙසිනො.

24.

සීවලා ච අසොකා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, නාගරුක්ඛොති වුච්චති.

25.

නන්දො චෙව විසාඛො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

අනුලා චෙව සුතනා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

26.

අට්ඨාසීති රතනානි, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

තතො නිද්ධාවතී රංසී, අනෙකසතසහස්සියො.

27.

නවුතිවස්සසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

28.

යථාපි සාගරෙ ඌමී, න සක්කා තා ගණෙතුයෙ;

තථෙව සාවකා තස්ස, න සක්කා තෙ ගණෙතුයෙ.

29.

යාව ¶ අට්ඨාසි සම්බුද්ධො, මඞ්ගලො ලොකනායකො;

න ¶ තස්ස සාසනෙ අත්ථි, සකිලෙසමරණං [සංකිලෙසමරණං (සී.)] තදා.

30.

ධම්මොක්කං ¶ ධාරයිත්වාන, සන්තාරෙත්වා මහාජනං;

ජලිත්වා ධූමකෙතූව, නිබ්බුතො සො මහායසො.

31.

සඞ්ඛාරානං ¶ සභාවත්ථං, දස්සයිත්වා සදෙවකෙ;

ජලිත්වා අග්ගික්ඛන්ධොව, සූරියො අත්ථඞ්ගතො යථා.

32.

උය්යානෙ වස්සරෙ නාම, බුද්ධො නිබ්බායි මඞ්ගලො;

තත්ථෙවස්ස ජිනථූපො, තිංසයොජනමුග්ගතොති.

මඞ්ගලස්ස භගවතො වංසො තතියො.

6. සුමනබුද්ධවංසො

1.

මඞ්ගලස්ස අපරෙන, සුමනො නාම නායකො;

සබ්බධම්මෙහි අසමො, සබ්බසත්තානමුත්තමො.

2.

තදා අමතභෙරිං සො, ආහනී මෙඛලෙ පුරෙ;

ධම්මසඞ්ඛසමායුත්තං, නවඞ්ගං ජිනසාසනං.

3.

නිජ්ජිනිත්වා කිලෙසෙ සො, පත්වා සම්බොධිමුත්තමං;

මාපෙසි නගරං සත්ථා, සද්ධම්මපුරවරුත්තමං.

4.

නිරන්තරං අකුටිලං, උජුං විපුලවිත්ථතං;

මාපෙසි සො මහාවීථිං, සතිපට්ඨානවරුත්තමං.

5.

ඵලෙ ¶ චත්තාරි සාමඤ්ඤෙ, චතස්සො පටිසම්භිදා;

ඡළභිඤ්ඤාට්ඨසමාපත්තී, පසාරෙසි තත්ථ වීථියං.

6.

යෙ අප්පමත්තා අඛිලා, හිරිවීරියෙහුපාගතා;

තෙ තෙ ඉමෙ ගුණවරෙ, ආදියන්ති යථා සුඛං.

7.

එවමෙතෙන යොගෙන, උද්ධරන්තො මහාජනං;

බොධෙසි පඨමං සත්ථා, කොටිසතසහස්සියො.

8.

යම්හි කාලෙ මහාවීරො, ඔවදී තිත්ථියෙ ගණෙ;

කොටිසහස්සාභිසමිංසු [කොටිසතසහස්සානි (ස්යා. කං.), කොටිසතසහස්සානං (ක.)], දුතියෙ ධම්මදෙසනෙ.

9.

යදා දෙවා මනුස්සා ච, සමග්ගා එකමානසා;

නිරොධපඤ්හං පුච්ඡිංසු, සංසයඤ්චාපි මානසං.

10.

තදාපි ¶ ¶ ධම්මදෙසනෙ, නිරොධපරිදීපනෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

11.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, සුමනස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

12.

වස්සංවුත්ථස්ස ¶ භගවතො, අභිඝුට්ඨෙ පවාරණෙ;

කොටිසතසහස්සෙහි, පවාරෙසි තථාගතො.

13.

තතොපරං සන්නිපාතෙ, විමලෙ කඤ්චනපබ්බතෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

14.

යදා සක්කො දෙවරාජා, බුද්ධදස්සනුපාගමි;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියො ආසි සමාගමො.

15.

අහං ¶ තෙන සමයෙන, නාගරාජා මහිද්ධිකො;

අතුලො නාම නාමෙන, උස්සන්නකුසලසඤ්චයො.

16.

තදාහං නාගභාවනා, නික්ඛමිත්වා සඤාතිභි;

නාගානං දිබ්බතුරියෙහි, සසඞ්ඝං ජිනමුපට්ඨහිං.

17.

කොටිසතසහස්සානං, අන්නපානෙන තප්පයිං;

පච්චෙකදුස්සයුගං දත්වා, සරණං තමුපාගමිං.

18.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සුමනො ලොකනායකො;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

19.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

20.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

21.

නගරං මෙඛලං නාම [මෙඛලං නාම නගරං (සී. ස්යා.)], සුදත්තො නාම ඛත්තියො;

සිරිමා නාම ජනිකා, සුමනස්ස මහෙසිනො.

22.

නවවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

චන්දො සුචන්දො වටංසො ච, තයො පාසාදමුත්තමා.

23.

තෙසට්ඨිසතසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

වටංසිකා නාම නාරී, අනූපමො නාම අත්රජො.

24.

නිමිත්තෙ ¶ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;

අනූනදසමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

25.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, සුමනො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මෙඛලෙ පුරමුත්තමෙ.

26.

සරණො භාවිතත්තො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

උදෙනො නාමුපට්ඨාකො, සුමනස්ස මහෙසිනො.

27.

සොණා ච උපසොණා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

සොපි බුද්ධො අමිතයසො, නාගමූලෙ අබුජ්ඣථ.

28.

වරුණො චෙව සරණො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

චාලා ච උපචාලා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

29.

උච්චත්තනෙන [උච්චතරෙන (ක.)] සො බුද්ධො, නවුතිහත්ථමුග්ගතො;

කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, දසසහස්සී විරොචති.

30.

නවුතිවස්සසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

31.

තාරණීයෙ ¶ තාරයිත්වා, බොධනීයෙ ච බොධයි;

පරිනිබ්බායි සම්බුද්ධො, උළුරාජාව අත්ථමි.

32.

තෙ ¶ ච ඛීණාසවා භික්ඛූ, සො ච බුද්ධො අසාදිසො;

අතුලප්පභං දස්සයිත්වා, නිබ්බුතා යෙ මහායසා.

33.

තඤ්ච ඤාණං අතුලියං, තානි ච අතුලානි රතනානි;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

34.

සුමනො යසධරො බුද්ධො, අඞ්ගාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙව තස්ස ජිනථූපො, චතුයොජනමුග්ගතොති.

සුමනස්ස භගවතො වංසො චතුත්ථො.

7. රෙවතබුද්ධවංසො

1.

සුමනස්ස අපරෙන, රෙවතො නාම නායකො;

අනූපමො අසදිසො, අතුලො උත්තමො ජිනො.

2.

සොපි ධම්මං ¶ ¶ පකාසෙසි, බ්රහ්මුනා අභියාචිතො;

ඛන්ධධාතුවවත්ථානං, අප්පවත්තං භවාභවෙ.

3.

තස්සාභිසමයා තීණි, අහෙසුං ධම්මදෙසනෙ;

ගණනාය න වත්තබ්බො, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

යදා අරින්දමං රාජං [රාජානං (ක.)], විනෙසි රෙවතො මුනි;

තදා කොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

සත්තාහං පටිසල්ලානා, වුට්ඨහිත්වා නරාසභො;

කොටිසතං නරමරූනං, විනෙසි උත්තමෙ ඵලෙ.

6.

සන්නිපාතා ¶ තයො ආසුං, රෙවතස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සුවිමුත්තාන තාදිනං.

7.

අතික්කන්තා ගණනපථං, පඨමං යෙ සමාගතා;

කොටිසතසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

8.

යොපි [යො සො (ස්යා. කං. ක.)] පඤ්ඤාය අසමො, තස්ස චක්කානුවත්තකො;

සො තදා බ්යාධිතො ආසි, පත්තො ජීවිතසංසයං.

9.

තස්ස ගිලානපුච්ඡාය, යෙ තදා උපගතා මුනී;

කොටිසහස්සා අරහන්තො, තතියො ආසි සමාගමො.

10.

අහං තෙන සමයෙන, අතිදෙවො නාම බ්රාහ්මණො;

උපගන්ත්වා රෙවතං බුද්ධං, සරණං තස්ස ගඤ්ඡහං.

11.

තස්ස සීලං සමාධිඤ්ච, පඤ්ඤාගුණමනුත්තමං;

ථොමයිත්වා යථාථාමං, උත්තරීයමදාසහං.

12.

සොපි ¶ මං බුද්ධො බ්යාකාසි, රෙවතො ලොකනායකො;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

13.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

14.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

15.

තදාපි තං බුද්ධධම්මං, සරිත්වා අනුබ්රූහයිං;

ආහරිස්සාමි තං ධම්මං, යං මය්හං අභිපත්ථිතං.

16.

නගරං ¶ සුධඤ්ඤවතී නාම [සුධම්මකං නාම (සී.), සුධඤ්ඤකං නාම (ස්යා.)], විපුලො නාම ඛත්තියො;

විපුලා නාම ජනිකා, රෙවතස්ස මහෙසිනො.

17.

ඡ ¶ ච වස්සසහස්සානි [ඡබ්බස්සසහස්සානි (සී. ස්යා.)], අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

සුදස්සනො රතනග්ඝි, ආවෙළො ච විභූසිතො;

පුඤ්ඤකම්මාභිනිබ්බත්තා, තයො පාසාදමුත්තමා.

18.

තෙත්තිංස ච සහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සුදස්සනා නාම නාරී, වරුණො නාම අත්රජො.

19.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;

අනූනසත්තමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

20.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, රෙවතො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, වරුණාරාමෙ සිරීඝරෙ.

21.

වරුණො ¶ බ්රහ්මදෙවො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සම්භවො නාමුපට්ඨාකො, රෙවතස්ස මහෙසිනො.

22.

භද්දා චෙව සුභද්දා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

සොපි බුද්ධො අසමසමො, නාගමූලෙ අබුජ්ඣථ.

23.

පදුමො කුඤ්ජරො චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා;

සිරීමා චෙව යසවතී, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

24.

උච්චත්තනෙන සො බුද්ධො, අසීතිහත්ථමුග්ගතො;

ඔභාසෙති දිසා සබ්බා, ඉන්දකෙතුව උග්ගතො.

25.

තස්ස සරීරෙ නිබ්බත්තා, පභාමාලා අනුත්තරා;

දිවා වා යදි වා රත්තිං, සමන්තා ඵරති යොජනං.

26.

සට්ඨිවස්සසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

27.

දස්සයිත්වා බුද්ධබලං, අමතං ලොකෙ පකාසයං;

නිබ්බායි අනුපාදානො, යථග්ගුපාදානසඞ්ඛයා.

28.

සො ච කායො රතනනිභො, සො ච ධම්මො අසාදිසො;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

29.

රෙවතො ¶ යසධරො බුද්ධො, නිබ්බුතො සො මහාපුරෙ;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

රෙවතස්ස භගවතො වංසො පඤ්චමො.

8. සොභිතබුද්ධවංසො

1.

රෙවතස්ස ¶ ¶ ¶ අපරෙන, සොභිතො නාම නායකො;

සමාහිතො සන්තචිත්තො, අසමො අප්පටිපුග්ගලො.

2.

සො ජිනො සකගෙහම්හි, මානසං විනිවත්තයි;

පත්වාන කෙවලං බොධිං, ධම්මචක්කං පවත්තයි.

3.

යාව හෙට්ඨා අවීචිතො, භවග්ගා චාපි උද්ධතො;

එත්ථන්තරෙ එකපරිසා, අහොසි ධම්මදෙසනෙ.

4.

තාය පරිසාය සම්බුද්ධො, ධම්මචක්කං පවත්තයි;

ගණනාය න වත්තබ්බො, පඨමාභිසමයො අහු.

5.

තතො පරම්පි දෙසෙන්තෙ, මරූනඤ්ච සමාගමෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

6.

පුනාපරං රාජපුත්තො, ජයසෙනො නාම ඛත්තියො;

ආරාමං රොපයිත්වාන, බුද්ධෙ නිය්යාදයී තදා.

7.

තස්ස යාගං පකිත්තෙන්තො, ධම්මං දෙසෙසි චක්ඛුමා;

තදා කොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

8.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, සොභිතස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

9.

උග්ගතො නාම සො රාජා, දානං දෙති නරුත්තමෙ;

තම්හි දානෙ සමාගඤ්ඡුං, අරහන්තා [අරහතං (ක.)] සතකොටියො.

10.

පුනාපරං ¶ පුරගණො [පුගගණො (ක.)], දෙති දානං නරුත්තමෙ;

තදා නවුතිකොටීනං, දුතියො ආසි සමාගමො.

11.

දෙවලොකෙ ¶ වසිත්වාන, යදා ඔරොහතී ජිනො;

තදා අසීතිකොටීනං, තතියො ආසි සමාගමො.

12.

අහං තෙන සමයෙන, සුජාතො නාම බ්රාහ්මණො;

තදා සසාවකං බුද්ධං, අන්නපානෙන තප්පයිං.

13.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සොභිතො ලොකනායකො;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

14.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

15.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, හට්ඨො සංවිග්ගමානසො;

තමෙවත්ථමනුප්පත්තියා, උග්ගං ධිතිමකාසහං.

16.

සුධම්මං නාම නගරං, සුධම්මො නාම ඛත්තියො;

සුධම්මා නාම ජනිකා, සොභිතස්ස මහෙසිනො.

17.

නවවස්සසහස්සානි ¶ ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

කුමුදො නාළිනො පදුමො, තයො පාසාදමුත්තමා.

18.

සත්තතිංසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

මණිලා [මඛිලා (අට්ඨ.), සමඞ්ගී (සී.), මකිලා (ස්යා. කං.)] නාම සා නාරී, සීහො නාමාසි අත්රජො.

19.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, පාසාදෙනාභිනික්ඛමි;

සත්තාහං පධානචාරං, චරිත්වා පුරිසුත්තමො.

20.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, සොභිතො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, සුධම්මුය්යානමුත්තමෙ.

21.

අසමො ච සුනෙත්තො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

අනොමො නාමුපට්ඨාකො, සොභිතස්ස මහෙසිනො.

22.

නකුලා ච සුජාතා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බුජ්ඣමානො ච සො බුද්ධො, නාගමූලෙ අබුජ්ඣථ.

23.

රම්මො චෙව සුදත්තො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

නකුලා චෙව චිත්තා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

24.

අට්ඨපණ්ණාසරතනං, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

ඔභාසෙති දිසා සබ්බා, සතරංසීව උග්ගතො.

25.

යථා ¶ සුඵුල්ලං පවනං, නානාගන්ධෙහි ධූපිතං;

තථෙව තස්ස පාවචනං, සීලගන්ධෙහි ධූපිතං.

26.

යථාපි සාගරො නාම, දස්සනෙන අතප්පියො;

තථෙව තස්ස පාවචනං, සවණෙන අතප්පියං.

27.

නවුතිවස්සසහස්සානි ¶ , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

28.

ඔවාදං අනුසිට්ඨිඤ්ච, දත්වාන සෙසකෙ ජනෙ;

හුතාසනොව තාපෙත්වා, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

29.

සො ¶ ච බුද්ධො අසමසමො, තෙපි සාවකා බලප්පත්තා;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

30.

සොභිතො වරසම්බුද්ධො, සීහාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

සොභිතස්ස භගවතො වංසො ඡට්ඨො.

9. අනොමදස්සීබුද්ධවංසො

1.

සොභිතස්ස ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

අනොමදස්සී අමිතයසො, තෙජස්සී දුරතික්කමො.

2.

සො ඡෙත්වා බන්ධනං සබ්බං, විද්ධංසෙත්වා තයො භවෙ;

අනිවත්තිගමනං මග්ගං, දෙසෙසි දෙවමානුසෙ.

3.

සාගරොව අසඞ්ඛොභො, පබ්බතොව දුරාසදො;

ආකාසොව අනන්තො සො, සාලරාජාව ඵුල්ලිතො.

4.

දස්සනෙනපි තං බුද්ධං, තොසිතා හොන්ති පාණිනො;

බ්යාහරන්තං ගිරං සුත්වා, අමතං පාපුණන්ති තෙ.

5.

ධම්මාභිසමයො ¶ තස්ස, ඉද්ධො ඵීතො තදා අහු;

කොටිසතානි අභිසමිංසු, පඨමෙ ධම්මදෙසනෙ.

6.

තතො පරං අභිසමයෙ, වස්සන්තෙ ධම්මවුට්ඨියො;

අසීතිකොටියොභිසමිංසු, දුතියෙ ධම්මදෙසනෙ.

7.

තතොපරඤ්හි ¶ වස්සන්තෙ, තප්පයන්තෙ ච පාණිනං;

අට්ඨසත්තතිකොටීනං, තතියාභිසමයො අහු.

8.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, තස්සාපි ච මහෙසිනො;

අභිඤ්ඤාබලප්පත්තානං, පුප්ඵිතානං විමුත්තියා.

9.

අට්ඨසතසහස්සානං, සන්නිපාතො තදා අහු;

පහීනමදමොහානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

10.

සත්තසතසහස්සානං ¶ , දුතියො ආසි සමාගමො;

අනඞ්ගණානං විරජානං, උපසන්තාන තාදිනං.

11.

ඡන්නං සතසහස්සානං, තතියො ආසි සමාගමො;

අභිඤ්ඤාබලප්පත්තානං, නිබ්බුතානං තපස්සිනං.

12.

අහං තෙන සමයෙන, යක්ඛො ආසිං මහිද්ධිකො;

නෙකානං යක්ඛකොටීනං, වසවත්තිම්හි ඉස්සරො.

13.

තදාපි තං බුද්ධවරං, උපගන්ත්වා මහෙසිනං;

අන්නපානෙන තප්පෙසිං, සසඞ්ඝං ලොකනායකං.

14.

සොපි මං තදා බ්යාකාසි, විසුද්ධනයනො මුනි;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

15.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

16.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, හට්ඨො සංවිග්ගමානසො;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

17.

නගරං ¶ චන්දවතී නාම, යසවා නාම ඛත්තියො;

මාතා යසොධරා නාම, අනොමදස්සිස්ස සත්ථුනො.

18.

දසවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

සිරී උපසිරී වඩ්ඪො, තයො පාසාදමුත්තමා.

19.

තෙවීසතිසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සිරිමා නාම සා නාරී, උපවාණො නාම අත්රජො.

20.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, සිවිකායාභිනික්ඛමි;

අනූනදසමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

21.

බ්රහ්මුනා ¶ ¶ යාචිතො සන්තො, අනොමදස්සී මහාමුනි;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, උය්යානෙ සො සුදස්සනෙ [සුදස්සනුය්යානමුත්තමෙ (ස්යා. කං.)].

22.

නිසභො ච අනොමො ච [අසොකො ච (සී.)], අහෙසුං අග්ගසාවකා;

වරුණො නාමුපට්ඨාකො, අනොමදස්සිස්ස සත්ථුනො.

23.

සුන්දරී ච සුමනා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, අජ්ජුනොති පවුච්චති.

24.

නන්දිවඩ්ඪො සිරිවඩ්ඪො, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

උප්පලා චෙව පදුමා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

25.

අට්ඨපණ්ණාසරතනං ¶ , අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

පභා නිද්ධාවතී තස්ස, සතරංසීව උග්ගතො.

26.

වස්සසතසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

27.

සුපුප්ඵිතං පාවචනං, අරහන්තෙහි තාදිහි;

වීතරාගෙහි විමලෙහි, සොභිත්ථ ජිනසාසනං.

28.

සො ච සත්ථා අමිතයසො, යුගානි තානි අතුලියානි;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

29.

අනොමදස්සී ජිනො සත්ථා, ධම්මාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ජිනථූපො, උබ්බෙධො පඤ්චවීසතීති.

අනොමදස්සිස්ස භගවතො වංසො සත්තමො.

10. පදුමබුද්ධවංසො

1.

අනොමදස්සිස්ස ¶ ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

පදුමො නාම නාමෙන, අසමො අප්පටිපුග්ගලො.

2.

තස්සාපි අසමං සීලං, සමාධිපි අනන්තකො;

අසඞ්ඛෙය්යං ඤාණවරං, විමුත්තිපි අනූපමා.

3.

තස්සාපි ¶ අතුලතෙජස්ස, ධම්මචක්කප්පවත්තනෙ;

අභිසමයා තයො ආසුං, මහාතමපවාහනා.

4.

පඨමාභිසමයෙ බුද්ධො, කොටිසතමබොධයි;

දුතියාභිසමයෙ ධීරො, නවුතිකොටිමබොධයි.

5.

යදා ච පදුමො බුද්ධො, ඔවදී සකමත්රජං;

තදා අසීතිකොටීනං, තතියාභිසමයො අහු.

6.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, පදුමස්ස මහෙසිනො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො.

7.

කථිනත්ථාරසමයෙ ¶ , උප්පන්නෙ කථිනචීවරෙ;

ධම්මසෙනාපතිත්ථාය, භික්ඛූ සිබ්බිංසු [යාචිංසු (ක.)] චීවරං.

8.

තදා තෙ විමලා භික්ඛූ, ඡළභිඤ්ඤා මහිද්ධිකා;

තීණි සතසහස්සානි, සමිංසු අපරාජිතා.

9.

පුනාපරං සො නරාසභො [නරවුසභො (ස්යා. කං.)], පවනෙ වාසං උපාගමි;

තදා සමාගමො ආසි, ද්වින්නං සතසහස්සිනං.

10.

අහං තෙන සමයෙන, සීහො ආසිං මිගාධිභූ;

විවෙකමනුබ්රූහන්තං ¶ , පවනෙ අද්දසං ජිනං.

11.

වන්දිත්වා සිරසා පාදෙ, කත්වාන තං පදක්ඛිණං;

තික්ඛත්තුං අභිනාදිත්වා, සත්තාහං ජිනමුපට්ඨහං.

12.

සත්තාහං වරසමාපත්තියා, වුට්ඨහිත්වා තථාගතො;

මනසා චින්තයිත්වාන, කොටිභික්ඛූ සමානයි.

13.

තදාපි සො මහාවීරො, තෙසං මජ්ඣෙ වියාකරි;

‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

14.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

15.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

16.

චම්පකං නාම නගරං, අසමො නාම ඛත්තියො;

අසමා නාම ජනිකා, පදුමස්ස මහෙසිනො.

17.

දසවස්සසහස්සානි ¶ ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

නන්දාවසුයසුත්තරා ¶ , තයො පාසාදමුත්තමා.

18.

තෙත්තිංස ච සහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

උත්තරා නාම සා නාරී, රම්මො නාමාසි අත්රජො.

19.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;

අනූනඅට්ඨමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

20.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, පදුමො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, ධනඤ්චුය්යානමුත්තමෙ.

21.

සාලො ච උපසාලො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

වරුණො නාමුපට්ඨාකො, පදුමස්ස මහෙසිනො.

22.

රාධා ¶ චෙව සුරාධා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, මහාසොණොති වුච්චති.

23.

භිය්යො චෙව අසමො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

රුචී ච නන්දරාමා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

24.

අට්ඨපණ්ණාසරතනං, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

පභා නිද්ධාවතී තස්ස, අසමා සබ්බසො දිසා.

25.

චන්දප්පභා සූරියප්පභා, රතනග්ගිමණිප්පභා;

සබ්බාපි තා හතා හොන්ති, පත්වා ජිනපභුත්තමං.

26.

වස්සසතසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

27.

පරිපක්කමානසෙ ¶ සත්තෙ, බොධයිත්වා අසෙසතො;

සෙසකෙ අනුසාසිත්වා, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

28.

උරගොව තචං ජිණ්ණං, වද්ධපත්තංව පාදපො;

ජහිත්වා සබ්බසඞ්ඛාරෙ, නිබ්බුතො සො යථා සිඛී.

29.

පදුමො ජිනවරො සත්ථා, ධම්මාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

පදුමස්ස භගවතො වංසො අට්ඨමො.

11. නාරදබුද්ධවංසො

1.

පදුමස්ස ¶ ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

නාරදො නාම නාමෙන, අසමො අප්පටිපුග්ගලො.

2.

සො බුද්ධො චක්කවත්තිස්ස, ජෙට්ඨො දයිතඔරසො;

ආමුක්කමාලාභරණො, උය්යානං උපසඞ්කමි.

3.

තත්ථාසි රුක්ඛො යසවිපුලො, අභිරූපො බ්රහා සුචි;

තමජ්ඣපත්වා උපනිසීදි, මහාසොණස්ස හෙට්ඨතො.

4.

තත්ථ ¶ ඤාණවරුප්පජ්ජි, අනන්තං වජිරූපමං;

තෙන විචිනි සඞ්ඛාරෙ, උක්කුජ්ජමවකුජ්ජකං [කුජ්ජතං (ස්යා. කං.)].

5.

තත්ථ සබ්බකිලෙසානි, අසෙසමභිවාහයි;

පාපුණී කෙවලං බොධිං, බුද්ධඤාණෙ ච චුද්දස.

6.

පාපුණිත්වාන ¶ සම්බොධිං, ධම්මචක්කං පවත්තයි;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

7.

මහාදොණං නාගරාජං, විනයන්තො මහාමුනි;

පාටිහෙරං තදාකාසි, දස්සයන්තො සදෙවකෙ.

8.

තදා දෙවමනුස්සානං, තම්හි ධම්මප්පකාසනෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානි, තරිංසු සබ්බසංසයං.

9.

යම්හි කාලෙ මහාවීරො, ඔවදී සකමත්රජං;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

10.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, නාරදස්ස මහෙසිනො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො.

11.

යදා බුද්ධො බුද්ධගුණං, සනිදානං පකාසයි;

නවුතිකොටිසහස්සානි, සමිංසු විමලා තදා.

12.

යදා වෙරොචනො නාගො, දානං දදාති සත්ථුනො;

තදා සමිංසු ජිනපුත්තා, අසීතිසතසහස්සියො.

13.

අහං ¶ තෙන සමයෙන, ජටිලො උග්ගතාපනො;

අන්තලික්ඛචරො ආසිං, පඤ්චාභිඤ්ඤාසු පාරගූ.

14.

තදාපාහං අසමසමං, සසඞ්ඝං සපරිජ්ජනං;

අන්නපානෙන තප්පෙත්වා, චන්දනෙනාභිපූජයිං.

15.

සොපි මං තදා බ්යාකාසි, නාරදො ලොකනායකො;

‘‘අපරිමෙය්යිතො ¶ කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

16.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

17.

තස්සාපි ¶ වචනං සුත්වා, භිය්යො හාසෙත්ව මානසං;

අධිට්ඨහිං වතං උග්ගං, දසපාරමිපූරියා.

18.

නගරං ධඤ්ඤවතී නාම, සුදෙවො නාම ඛත්තියො;

අනොමා නාම ජනිකා, නාරදස්ස මහෙසිනො.

19.

නවවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

ජිතො විජිතාභිරාමො, තයො පාසාදමුත්තමා.

20.

තිචත්තාරීසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

විජිතසෙනා නාම නාරී, නන්දුත්තරො නාම අත්රජො.

21.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, පදසා ගමනෙන නික්ඛමි;

සත්තාහං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො [ලොකනායකො (සී. ක.)].

22.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, නාරදො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, ධනඤ්චුය්යානමුත්තමෙ.

23.

භද්දසාලො ජිතමිත්තො, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

වාසෙට්ඨො නාමුපට්ඨාකො, නාරදස්ස මහෙසිනො.

24.

උත්තරා ඵග්ගුනී චෙව, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, මහාසොණොති වුච්චති.

25.

උග්ගරින්දො වසභො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

ඉන්දාවරී ච වණ්ඩී [උන්දී (සී.), ගණ්ඩී (ස්යා. කං.)] ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

26.

අට්ඨාසීතිරතනානි ¶ , අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, දසසහස්සී විරොචති.

27.

තස්ස බ්යාමප්පභා කායා, නිද්ධාවති දිසොදිසං;

නිරන්තරං දිවාරත්තිං, යොජනං ඵරතෙ සදා.

28.

න කෙචි තෙන සමයෙන, සමන්තා යොජනෙ ජනා;

උක්කාපදීපෙ උජ්ජාලෙන්ති, බුද්ධරංසීහි ඔත්ථටා.

29.

නවුතිවස්සසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

30.

යථා උළූහි ගගනං, විචිත්තං උපසොභති;

තථෙව සාසනං තස්ස, අරහන්තෙහි සොභති.

31.

සංසාරසොතං තරණාය, සෙසකෙ පටිපන්නකෙ;

ධම්මසෙතුං ¶ දළ්හං කත්වා, නිබ්බුතො සො නරාසභො.

32.

සොපි බුද්ධො අසමසමො, තෙපි ඛීණාසවා අතුලතෙජා;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

33.

නාරදො ජිනවසභො, නිබ්බුතො සුදස්සනෙ පුරෙ;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, චතුයොජනමුග්ගතොති.

නාරදස්ස භගවතො වංසො නවමො.

12. පදුමුත්තරබුද්ධවංසො

1.

නාරදස්ස ¶ ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

පදුමුත්තරො නාම ජිනො, අක්ඛොභො සාගරූපමො.

2.

මණ්ඩකප්පොව සො ආසි, යම්හි බුද්ධො අජායථ;

උස්සන්නකුසලා ජනතා, තම්හි කප්පෙ අජායථ.

3.

පදුමුත්තරස්ස භගවතො, පඨමෙ ධම්මදෙසනෙ;

කොටිසතසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු.

4.

තතො පරම්පි වස්සන්තෙ, තප්පයන්තෙ ච පාණිනෙ;

සත්තතිංසසතසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

යම්හි ¶ කාලෙ මහාවීරො, ආනන්දං උපසඞ්කමි;

පිතුසන්තිකං උපගන්ත්වා, ආහනී අමතදුන්දුභිං.

6.

ආහතෙ අමතභෙරිම්හි, වස්සන්තෙ ධම්මවුට්ඨියා;

පඤ්ඤාසසතසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

7.

ඔවාදකො ¶ විඤ්ඤාපකො, තාරකො සබ්බපාණිනං;

දෙසනාකුසලො බුද්ධො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

8.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, පදුමුත්තරස්ස සත්ථුනො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො.

9.

යදා බුද්ධො අසමසමො, වසි වෙභාරපබ්බතෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

10.

පුන චාරිකං පක්කන්තෙ, ගාමනිගමරට්ඨතො;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියො ආසි සමාගමො.

11.

අහං තෙන සමයෙන, ජටිලො නාම රට්ඨිකො;

සම්බුද්ධප්පමුඛං සඞ්ඝං, සභත්තං දුස්සමදාසහං.

12.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිසීදිය;

‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

13.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

14.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, උත්තරිං වතමධිට්ඨහිං;

අකාසිං උග්ගදළ්හං ධිතිං, දසපාරමිපූරියා.

15.

බ්යාහතා තිත්ථියා සබ්බෙ, විමනා දුම්මනා තදා;

න තෙසං කෙචි පරිචරන්ති, රට්ඨතො නිච්ඡුභන්ති තෙ.

16.

සබ්බෙ ¶ තත්ථ සමාගන්ත්වා, උපගච්ඡුං බුද්ධසන්තිකෙ;

තුවං නාථො මහාවීර, සරණං හොහි චක්ඛුම.

17.

අනුකම්පකො කාරුණිකො, හිතෙසී සබ්බපාණිනං;

සම්පත්තෙ තිත්ථියෙ සබ්බෙ, පඤ්චසීලෙ පතිට්ඨපි.

18.

එවං නිරාකුලං ආසි, සුඤ්ඤතං තිත්ථියෙහි තං;

විචිත්තං අරහන්තෙහි, වසීභූතෙහි තාදිහි.

19.

නගරං ¶ හංසවතී නාම, ආනන්දො නාම ඛත්තියො;

සුජාතා නාම ජනිකා, පදුමුත්තරස්ස සත්ථුනො.

20.

දසවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

නරවාහනො යසො වසවත්තී [නාරිවාහනො යසවතී (ස්යා. කං.)], තයො පාසාදමුත්තමා.

21.

තිචත්තාරීසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

වසුදත්තා නාම නාරී, උත්තමො නාම අත්රජො.

22.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, පාසාදෙනාභිනික්ඛමි;

සත්තාහං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

23.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, පදුමුත්තරො විනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිථිලුය්යානමුත්තමෙ.

24.

දෙවලො ච සුජාතො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සුමනො නාමුපට්ඨාකො, පදුමුත්තරස්ස මහෙසිනො.

25.

අමිතා ච අසමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, සලලොති පවුච්චති.

26.

විතිණ්ණො චෙව [අමිතො චෙව (ස්යා.)] තිස්සො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

හට්ඨා චෙව විචිත්තා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

27.

අට්ඨපණ්ණාසරතනං, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණො.

28.

කුට්ටා ¶ කවාටා භිත්තී ච, රුක්ඛා නගසිලුච්චයා;

න තස්සාවරණං අත්ථි, සමන්තා ද්වාදසයොජනෙ.

29.

වස්සසතසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

30.

සන්තාරෙත්වා බහුජනං, ඡින්දිත්වා සබ්බසංසයං;

ජලිත්වා අග්ගික්ඛන්ධොව නිබ්බුතො සො සසාවකො.

31.

පදුමුත්තරො ජිනො බුද්ධො, නන්දාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, ද්වාදසුබ්බෙධයොජනොති.

පදුමුත්තරස්ස භගවතො වංසො දසමො.

13. සුමෙධබුද්ධවංසො

1.

පදුමුත්තරස්ස ¶ ¶ ¶ අපරෙන, සුමෙධො නාම නායකො;

දුරාසදො උග්ගතෙජො, සබ්බලොකුත්තමො මුනි.

2.

පසන්නනෙත්තො සුමුඛො, බ්රහා උජු පතාපවා;

හිතෙසී සබ්බසත්තානං, බහූ මොචෙසි බන්ධනා.

3.

යදා බුද්ධො පාපුණිත්වා, කෙවලං බොධිමුත්තමං;

සුදස්සනම්හි නගරෙ, ධම්මචක්කං පවත්තයි.

4.

තස්සාපි අභිසමයා තීණි, අහෙසුං ධම්මදෙසනෙ;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

5.

පුනාපරං කුම්භකණ්ණං, යක්ඛං සො දමයී ජිනො;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

6.

පුනාපරං අමිතයසො, චතුසච්චං පකාසයි;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

7.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, සුමෙධස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

8.

සුදස්සනං ¶ නාම නගරං, උපගඤ්ඡි ජිනො යදා;

තදා ඛීණාසවා භික්ඛූ, සමිංසු සතකොටියො.

9.

පුනාපරං දෙවකූටෙ, භික්ඛූනං කථිනත්ථතෙ;

තදා නවුතිකොටීනං, දුතියො ආසි සමාගමො.

10.

පුනාපරං ¶ දසබලො, යදා චරති චාරිකං;

තදා අසීතිකොටීනං, තතියො ආසි සමාගමො.

11.

අහං තෙන සමයෙන, උත්තරො නාම මාණවො;

අසීතිකොටියො මය්හං, ඝරෙ සන්නිචිතං ධනං.

12.

කෙවලං සබ්බං දත්වාන, සසඞ්ඝෙ ලොකනායකෙ;

සරණං තස්සුපගඤ්ඡිං, පබ්බජ්ජඤ්චාභිරොචයිං.

13.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, කරොන්තො අනුමොදනං;

‘‘තිංසකප්පසහස්සම්හි, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

14.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

15.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

16.

සුත්තන්තං විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;

සබ්බං පරියාපුණිත්වාන, සොභයිං ජිනසාසනං.

17.

තත්ථප්පමත්තො ¶ ¶ විහරන්තො, නිසජ්ජට්ඨානචඞ්කමෙ;

අභිඤ්ඤාසු පාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගඤ්ඡහං.

18.

සුදස්සනං නාම නගරං, සුදත්තො නාම ඛත්තියො;

සුදත්තා නාම ජනිකා, සුමෙධස්ස මහෙසිනො.

19.

නවවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

සුචන්දකඤ්චනසිරිවඩ්ඪා, තයො පාසාදමුත්තමා.

20.

තිසොළසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සුමනා නාම සා නාරී, පුනබ්බසු නාම අත්රජො.

21.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;

අනූනකං අඩ්ඪමාසං, පධානං පදහී ජිනො.

22.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, සුමෙධො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, සුදස්සනුය්යානමුත්තමෙ.

23.

සරණො ¶ සබ්බකාමො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සාගරො නාමුපට්ඨාකො, සුමෙධස්ස මහෙසිනො.

24.

රාමා චෙව සුරාමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, මහානීපොති වුච්චති.

25.

උරුවෙලා යසවා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

යසොධරා සිරිමා ච [යසා නාම සිරිමා ච (ස්යා. කං.)], අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

26.

අට්ඨාසීතිරතනානි, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

ඔභාසෙති දිසා සබ්බා, චන්දො තාරගණෙ යථා.

27.

චක්කවත්තිමණී ¶ නාම, යථා තපති යොජනං;

තථෙව තස්ස රතනං, සමන්තා ඵරති යොජනං.

28.

නවුතිවස්සසහස්සානි ¶ , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

29.

තෙවිජ්ජඡළභිඤ්ඤෙහි, බලප්පත්තෙහි තාදිහි;

සමාකුලමිදං ආසි, අරහන්තෙහි සාධුහි.

30.

තෙපි සබ්බෙ අමිතයසා, විප්පමුත්තා නිරූපධී;

ඤාණාලොකං දස්සයිත්වා, නිබ්බුතා තෙ මහායසා.

31.

සුමෙධො ජිනවරො බුද්ධො, මෙධාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

සුමෙධස්ස භගවතො වංසො එකාදසමො.

14. සුජාතබුද්ධවංසො

1.

තත්ථෙව ¶ මණ්ඩකප්පම්හි, සුජාතො නාම නායකො;

සීහහනුසභක්ඛන්ධො, අප්පමෙය්යො දුරාසදො.

2.

චන්දොව විමලො සුද්ධො, සතරංසීව පතාපවා;

එවං සොභති සම්බුද්ධො, ජලන්තො සිරියා සදා.

3.

පාපුණිත්වාන ¶ සම්බුද්ධො, කෙවලං බොධිමුත්තමං;

සුමඞ්ගලම්හි නගරෙ, ධම්මචක්කං පවත්තයි.

4.

දෙසෙන්තෙ ¶ [දෙසෙන්තො (ස්යා. කං.)] පවරං ධම්මං, සුජාතෙ ලොකනායකෙ [සුජාතො ලොකනායකො (ස්යා. කං.)];

අසීතිකොටී අභිසමිංසු, පඨමෙ ධම්මදෙසනෙ.

5.

යදා සුජාතො අමිතයසො, දෙවෙ වස්සං උපාගමි;

සත්තතිංසසතසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

6.

යදා සුජාතො අසමසමො, උපගච්ඡි පිතුසන්තිකං;

සට්ඨිසතසහස්සානං [සත්තතිංසසහස්සානං (සී.)], තතියාභිසමයො අහු.

7.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, සුජාතස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

8.

අභිඤ්ඤාබලප්පත්තානං ¶ , අප්පත්තානං භවාභවෙ;

සට්ඨිසතසහස්සානි, පඨමං සන්නිපතිංසු තෙ.

9.

පුනාපරං සන්නිපාතෙ, තිදිවොරොහණෙ ජිනෙ;

පඤ්ඤාසසතසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

10.

උපසඞ්කමන්තො නරාසභං, තස්ස යො අග්ගසාවකො;

චතූහි සතසහස්සෙහි, සම්බුද්ධං උපසඞ්කමි.

11.

අහං තෙන සමයෙන, චතුදීපම්හි ඉස්සරො;

අන්තලික්ඛචරො ආසිං, චක්කවත්තී මහබ්බලො.

12.

ලොකෙ අච්ඡරියං දිස්වා, අබ්භුතං ලොමහංසනං;

උපගන්ත්වාන වන්දිං සො, සුජාතං ලොකනායකං.

13.

චතුදීපෙ මහාරජ්ජං, රතනෙ සත්ත උත්තමෙ;

බුද්ධෙ නිය්යාදයිත්වාන, පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.

14.

ආරාමිකා ජනපදෙ, උට්ඨානං පටිපිණ්ඩිය;

උපනෙන්ති ¶ භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, පච්චයං සයනාසනං.

15.

සොපි මං බුද්ධො [තදා (ස්යා. කං.)] බ්යාකාසි, දසසහස්සිම්හි ඉස්සරො;

‘‘තිංසකප්පසහස්සම්හි, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

16.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

17.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො හාසං ජනෙසහං;

අධිට්ඨහිං වතං උග්ගං, දසපාරමිපූරියා.

18.

සුත්තන්තං ¶ විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;

සබ්බං පරියාපුණිත්වාන, සොභයිං ජිනසාසනං.

19.

තත්ථප්පමත්තො විහරන්තො, බ්රහ්මං භාවෙත්ව භාවනං;

අභිඤ්ඤාපාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගඤ්ඡහං.

20.

සුමඞ්ගලං නාම නගරං, උග්ගතො නාම ඛත්තියො;

මාතා පභාවතී නාම, සුජාතස්ස මහෙසිනො.

21.

නවවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

සිරී උපසිරී නන්දො, තයො පාසාදමුත්තමා.

22.

තෙවීසතිසහස්සානි ¶ , නාරියො සමලඞ්කතා;

සිරිනන්දා නාම නාරී, උපසෙනො නාම අත්රජො.

23.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, අස්සයානෙන නික්ඛමි;

අනූනනවමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

24.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, සුජාතො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, සුමඞ්ගලුය්යානමුත්තමෙ.

25.

සුදස්සනො සුදෙවො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

නාරදො නාමුපට්ඨාකො, සුජාතස්ස මහෙසිනො.

26.

නාගා ච නාගසමාලා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, මහාවෙළූති වුච්චති.

27.

සො ච රුක්ඛො ඝනක්ඛන්ධො [ඝනරුචිරො (සී. ක.)], අච්ඡිද්දො හොති පත්තිකො;

උජු වංසො බ්රහා හොති, දස්සනීයො මනොරමො.

28.

එකක්ඛන්ධො පවඩ්ඪිත්වා, තතො සාඛා පභිජ්ජති;

යථා සුබද්ධො මොරහත්ථො, එවං සොභති සො දුමො.

29.

න තස්ස කණ්ටකා හොන්ති, නාපි ඡිද්දං මහා අහු;

විත්ථිණ්ණසාඛො අවිරලො, සන්දච්ඡායො මනොරමො.

30.

සුදත්තො චෙව චිත්තො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

සුභද්දා ච පදුමා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

31.

පඤ්ඤාසරතනො ¶ ආසි, උච්චත්තනෙන සො ජිනො;

සබ්බාකාරවරූපෙතො, සබ්බගුණමුපාගතො.

32.

තස්ස පභා අසමසමා, නිද්ධාවති සමන්තතො;

අප්පමාණො අතුලියො, ඔපම්මෙහි අනූපමො.

33.

නවුතිවස්සසහස්සානි ¶ , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

34.

යථාපි සාගරෙ ඌමී, ගගනෙ තාරකා යථා;

එවං තදා පාවචනං, අරහන්තෙහි චිත්තිතං [චිත්තකං (ස්යා. කං.)].

35.

සො ¶ ¶ ච බුද්ධො අසමසමො, ගුණානි ච තානි අතුලියානි;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

36.

සුජාතො ජිනවරො බුද්ධො, සිලාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙව තස්ස චෙතියො [තත්ථෙව චෙතියො සත්ථු (ස්යා. කං.)], තීණිගාවුතමුග්ගතොති.

සුජාතස්ස භගවතො වංසො ද්වාදසමො.

15. පියදස්සීබුද්ධවංසො

1.

සුජාතස්ස අපරෙන, සයම්භූ ලොකනායකො;

දුරාසදො අසමසමො, පියදස්සී මහායසො.

2.

සොපි ¶ බුද්ධො අමිතයසො, ආදිච්චොව විරොචති;

සබ්බං තමං නිහන්ත්වාන, ධම්මචක්කං පවත්තයි.

3.

තස්සාපි අතුලතෙජස්ස, අහෙසුං අභිසමයා තයො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

සුදස්සනො දෙවරාජා, මිච්ඡාදිට්ඨිමරොචයි;

තස්ස දිට්ඨිං විනොදෙන්තො, සත්ථා ධම්මමදෙසයි.

5.

ජනසන්නිපාතො අතුලො, මහාසන්නිපතී තදා;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

6.

යදා දොණමුඛං හත්ථිං, විනෙසි නරසාරථි;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

7.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, තස්සාපි පියදස්සිනො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො.

8.

තතො ¶ පරං නවුතිකොටී, සමිංසු එකතො මුනී;

තතියෙ සන්නිපාතම්හි, අසීතිකොටියො අහූ.

9.

අහං තෙන සමයෙන, කස්සපො නාම බ්රාහ්මණො [මානවො (ස්යා. කං.)];

අජ්ඣායකො මන්තධරො, තිණ්ණං වෙදාන පාරගූ.

10.

තස්ස ¶ ධම්මං සුණිත්වාන, පසාදං ජනයිං අහං;

කොටිසතසහස්සෙහි, සඞ්ඝාරාමං අමාපයිං.

11.

තස්ස දත්වාන ආරාමං, හට්ඨො සංවිග්ගමානසො;

සරණෙ පඤ්ච සීලෙ ච [සරණං පඤ්චසීලඤ්ච (සී.)], දළ්හං කත්වා සමාදියිං.

12.

සොපි ¶ මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිසීදිය;

‘‘අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

13.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

14.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

15.

සුධඤ්ඤං නාම නගරං, සුදත්තො නාම ඛත්තියො;

චන්දා නාමාසි ජනිකා, පියදස්සිස්ස සත්ථුනො.

16.

නවවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

සුනිම්මලවිමලගිරිගුහා, තයො පාසාදමුත්තමා.

17.

තෙත්තිංසසහස්සානි ච, නාරියො සමලඞ්කතා;

විමලා නාම නාරී ච, කඤ්චනාවෙළො නාම අත්රජො.

18.

නිමිත්තෙ ¶ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;

ඡමාසං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

19.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, පියදස්සී මහාමුනි;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, උසභුය්යානෙ මනොරමෙ.

20.

පාලිතො සබ්බදස්සී ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සොභිතො නාමුපට්ඨාකො, පියදස්සිස්ස සත්ථුනො.

21.

සුජාතා ධම්මදින්නා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, කකුධොති පවුච්චති.

22.

සන්ධකො ධම්මකො චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

විසාඛා ධම්මදින්නා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

23.

සොපි ¶ ¶ බුද්ධො අමිතයසො, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණො;

අසීතිහත්ථමුබ්බෙධො, සාලරාජාව දිස්සති.

24.

අග්ගිචන්දසූරියානං, නත්ථි තාදිසිකා පභා;

යථා අහු පභා තස්ස, අසමස්ස මහෙසිනො.

25.

තස්සාපි දෙවදෙවස්ස, ආයු තාවතකං අහු;

නවුතිවස්සසහස්සානි, ලොකෙ අට්ඨාසි චක්ඛුමා.

26.

සොපි බුද්ධො අසමසමො, යුගානිපි තානි අතුලියානි;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

27.

පියදස්සී මුනිවරො, අස්සත්ථාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ජිනථූපො, තීණියොජනමුග්ගතොති.

පියදස්සිස්ස භගවතො වංසො තෙරසමො.

16. අත්ථදස්සීබුද්ධවංසො

1.

තත්ථෙව ¶ ¶ මණ්ඩකප්පම්හි, අත්ථදස්සී මහායසො;

මහාතමං නිහන්ත්වාන, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

2.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, ධම්මචක්කං පවත්තයි;

අමතෙන තප්පයී ලොකං, දසසහස්සිසදෙවකං.

3.

තස්සාපි ලොකනාථස්ස, අහෙසුං අභිසමයා තයො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

යදා බුද්ධො අත්ථදස්සී, චරතෙ දෙවචාරිකං;

කොටිසතසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

පුනාපරං යදා බුද්ධො, දෙසෙසි පිතුසන්තිකෙ;

කොටිසතසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

6.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, තස්සාපි ච මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

7.

අට්ඨනවුතිසහස්සානං ¶ , පඨමො ආසි සමාගමො;

අට්ඨාසීතිසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

8.

අට්ඨසත්තතිසතසහස්සානං ¶ , තතියො ආසි සමාගමො;

අනුපාදා විමුත්තානං, විමලානං මහෙසිනං.

9.

අහං තෙන සමයෙන, ජටිලො උග්ගතාපනො;

සුසීමො නාම නාමෙන, මහියා සෙට්ඨසම්මතො.

10.

දිබ්බං ¶ මන්දාරවං පුප්ඵං, පදුමං පාරිඡත්තකං;

දෙවලොකාහරිත්වාන, සම්බුද්ධමභිපූජයිං.

11.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, අත්ථදස්සී මහාමුනි;

‘‘අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

12.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

13.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, හට්ඨො [තුට්ඨො (ස්යා. කං.)] සංවිග්ගමානසො;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

14.

සොභණං නාම නගරං, සාගරො නාම ඛත්තියො;

සුදස්සනා නාම ජනිකා, අත්ථදස්සිස්ස සත්ථුනො.

15.

දසවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

අමරගිරි සුගිරි වාහනා, තයො පාසාදමුත්තමා.

16.

තෙත්තිංසඤ්ච ¶ සහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

විසාඛා නාම නාරී ච, සෙලො නාමාසි අත්රජො.

17.

නිමිත්තෙ ¶ චතුරො දිස්වා, අස්සයානෙන නික්ඛමි;

අනූනඅට්ඨමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

18.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, අත්ථදස්සී මහායසො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, අනොමුය්යානෙ නරාසභො.

19.

සන්තො ච උපසන්තො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

අභයො නාමුපට්ඨාකො, අත්ථදස්සිස්ස සත්ථුනො.

20.

ධම්මා චෙව සුධම්මා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, චම්පකොති පවුච්චති.

21.

නකුලො ච නිසභො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

මකිලා ච සුනන්දා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

22.

සොපි ¶ ¶ බුද්ධො අසමසමො, අසීතිහත්ථමුග්ගතො;

සොභතෙ සාලරාජාව, උළුරාජාව පූරිතො.

23.

තස්ස පාකතිකා රංසී, අනෙකසතකොටියො;

උද්ධං අධො දස දිසා, ඵරන්ති යොජනං සදා.

24.

සොපි බුද්ධො නරාසභො, සබ්බසත්තුත්තමො මුනි;

වස්සසතසහස්සානි, ලොකෙ අට්ඨාසි චක්ඛුමා.

25.

අතුලං දස්සෙත්වා ඔභාසං, විරොචෙත්වා සදෙවකෙ [අතුලං දස්සයිත්වාන, ඔභාසෙත්වා සදෙවකෙ (සී. ක.)];

සොපි අනිච්චතං පත්තො, යථග්ගුපාදානසඞ්ඛයා.

26.

අත්ථදස්සී ¶ ජිනවරො, අනොමාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

අත්ථදස්සිස්ස භගවතො වංසො චුද්දසමො.

17. ධම්මදස්සීබුද්ධවංසො

1.

තත්ථෙව ¶ මණ්ඩකප්පම්හි, ධම්මදස්සී මහායසො;

තමන්ධකාරං විධමිත්වා, අතිරොචති සදෙවකෙ.

2.

තස්සාපි අතුලතෙජස්ස, ධම්මචක්කප්පවත්තනෙ;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

3.

යදා බුද්ධො ධම්මදස්සී, විනෙසි සඤ්ජයං ඉසිං;

තදා නවුතිකොටීනං, දුතියාභිසමයො අහු.

4.

යදා සක්කො උපාගඤ්ඡි, සපරිසො විනායකං;

තදා අසීතිකොටීනං, තතියාභිසමයො අහු.

5.

තස්සාපි දෙවදෙවස්ස, සන්නිපාතා තයො අහුං [ආසුං (සී. ස්යා.)];

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

6.

යදා බුද්ධො ධම්මදස්සී, සරණෙ වස්සං උපාගමි;

තදා කොටිසතසහස්සානං [කොටිසහස්සානං (සී. ස්යා. කං.)], පඨමො ආසි සමාගමො.

7.

පුනාපරං ¶ යදා බුද්ධො, දෙවතො එති මානුසං;

තදාපි සතකොටීනං, දුතියො ආසි සමාගමො.

8.

පුනාපරං ¶ ¶ යදා බුද්ධො, පකාසෙසි ධුතෙ ගුණෙ;

තදා අසීතිකොටීනං, තතියො ආසි සමාගමො.

9.

අහං තෙන සමයෙන, සක්කො ආසිං පුරින්දදො;

දිබ්බෙන ගන්ධමාලෙන, තුරියෙනාභිපූජයිං.

10.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, දෙවමජ්ඣෙ නිසීදිය;

‘‘අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

11.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

12.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

13.

සරණං නාම නගරං, සරණො නාම ඛත්තියො;

සුනන්දා නාම ජනිකා, ධම්මදස්සිස්ස සත්ථුනො.

14.

අට්ඨවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

අරජො විරජො සුදස්සනො, තයො පාසාදමුත්තමා.

15.

තිචත්තාරීසසහස්සානි [චත්තාලීසසහස්සානි (ස්යා. කං.)], නාරියො සමලඞ්කතා;

විචිකොළි නාම නාරී, අත්රජො පුඤ්ඤවඩ්ඪනො.

16.

නිමිත්තෙ ¶ චතුරො දිස්වා, පාසාදෙනාභිනික්ඛමි;

සත්තාහං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

17.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, ධම්මදස්සී නරාසභො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

18.

පදුමො ඵුස්සදෙවො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සුනෙත්තො [සුදත්තො (ස්යා. කං.)] නාමුපට්ඨාකො, ධම්මදස්සිස්ස සත්ථුනො.

19.

ඛෙමා ච සච්චනාමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, බිම්බිජාලොති වුච්චති.

20.

සුභද්දො කටිස්සහො චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

සාළියා [සාලිසා (ස්යා. කං.)] ච කළියා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

21.

සොපි ¶ බුද්ධො අසමසමො, අසීතිහත්ථමුග්ගතො;

අතිරොචති තෙජෙන, දසසහස්සිම්හි ධාතුයා.

22.

සුඵුල්ලො ¶ සාලරාජාව, විජ්ජූව ගගනෙ යථා;

මජ්ඣන්හිකෙව සූරියො, එවං සො උපසොභථ.

23.

තස්සාපි අතුලතෙජස්ස, සමකං ආසි ජීවිතං;

වස්සසතසහස්සානි, ලොකෙ අට්ඨාසි චක්ඛුමා.

24.

ඔභාසං ¶ දස්සයිත්වාන, විමලං කත්වාන සාසනං;

චවි චන්දොව ගගනෙ, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

25.

ධම්මදස්සී මහාවීරො, සාලාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, තීණියොජනමුග්ගතොති.

ධම්මදස්සිස්ස භගවතො වංසො පන්නරසමො.

18. සිද්ධත්ථබුද්ධවංසො

1.

ධම්මදස්සිස්ස ¶ අපරෙන, සිද්ධත්ථො නාම නායකො;

නිහනිත්වා තමං සබ්බං, සූරියො අබ්භුග්ගතො යථා.

2.

සොපි පත්වාන සම්බොධිං, සන්තාරෙන්තො සදෙවකං;

අභිවස්සි ධම්මමෙඝෙන, නිබ්බාපෙන්තො සදෙවකං.

3.

තස්සාපි අතුලතෙජස්ස, අහෙසුං අභිසමයා තයො;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

පුනාපරං භීමරථෙ [හිමරට්ඨෙ (ක.)], යදා ආහනි දුන්දුභිං;

තදා නවුතිකොටීනං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

යදා බුද්ධො ධම්මං දෙසෙසි, වෙභාරෙ සො පුරුත්තමෙ;

තදා නවුතිකොටීනං, තතියාභිසමයො අහු.

6.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, තස්මිම්පි ද්විපදුත්තමෙ;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

7.

කොටිසතානං ¶ ¶ නවුතීනං [නවුතියා (ස්යා. කං.)], අසීතියාපි ච කොටිනං;

එතෙ ආසුං තයො ඨානා, විමලානං සමාගමෙ.

8.

අහං ¶ තෙන සමයෙන, මඞ්ගලො නාම තාපසො;

උග්ගතෙජො දුප්පසහො, අභිඤ්ඤාබලසමාහිතො.

9.

ජම්බුතො ඵලමානෙත්වා [ඵලමාහත්වා (සී. ස්යා.)] සිද්ධත්ථස්ස අදාසහං;

පටිග්ගහෙත්වා සම්බුද්ධො, ඉදං වචනමබ්රවි.

10.

‘‘පස්සථ ඉමං තාපසං, ජටිලං උග්ගතාපනං;

චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

11.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

12.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

13.

වෙභාරං නාම නගරං, උදෙනො නාම ඛත්තියො;

සුඵස්සා නාම ජනිකා, සිද්ධත්ථස්ස මහෙසිනො.

14.

දසවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

කොකාසුප්පලකොකනදා, තයො පාසාදමුත්තමා.

15.

තිසොළසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සොමනස්සා නාම සා නාරී, අනුපමො නාම අත්රජො.

16.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, සිවිකායාභිනික්ඛමි;

අනූනදසමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

17.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, සිද්ධත්ථො ලොකනායකො;

වත්ති ¶ චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

18.

සම්බලො ච සුමිත්තො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

රෙවතො නාමුපට්ඨාකො, සිද්ධත්ථස්ස මහෙසිනො.

19.

සීවලා ච සුරාමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, කණිකාරොති වුච්චති.

20.

සුප්පියො ච සමුද්දො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

රම්මා චෙව සුරම්මා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

21.

සො ¶ බුද්ධො සට්ඨිරතනං, අහොසි නභමුග්ගතො;

කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, දසසහස්සී විරොචති.

22.

සොපි බුද්ධො අසමසමො, අතුලො අප්පටිපුග්ගලො;

වස්සසතසහස්සානි, ලොකෙ අට්ඨාසි චක්ඛුමා.

23.

විපුලං ¶ පභං දස්සයිත්වා, පුප්ඵාපෙත්වාන සාවකෙ;

විලාසෙත්වා සමාපත්යා, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

24.

සිද්ධත්ථො ¶ මුනිවරො බුද්ධො, අනොමාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, චතුයොජනමුග්ගතොති.

සිද්ධත්ථස්ස භගවතො වංසො සොළසමො.

19. තිස්සබුද්ධවංසො

1.

සිද්ධත්ථස්ස අපරෙන, අසමො අප්පටිපුග්ගලො;

අනන්තතෙජො අමිතයසො, තිස්සො ලොකග්ගනායකො.

2.

තමන්ධකාරං විධමිත්වා, ඔභාසෙත්වා සදෙවකං;

අනුකම්පකො මහාවීරො, ලොකෙ උප්පජ්ජි චක්ඛුමා.

3.

තස්සාපි අතුලා ඉද්ධි, අතුලං සීලං සමාධි ච;

සබ්බත්ථ පාරමිං ගන්ත්වා, ධම්මචක්කං පවත්තයි.

4.

සො බුද්ධො දසසහස්සිම්හි, විඤ්ඤාපෙසි ගිරං සුචිං;

කොටිසතානි අභිසමිංසු, පඨමෙ ධම්මදෙසනෙ.

5.

දුතියො නවුතිකොටීනං, තතියො සට්ඨිකොටියො;

බන්ධනාතො පමොචෙසි, සත්තෙ [සම්පත්තෙ (ක.)] නරමරූ තදා.

6.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, තිස්සෙ ලොකග්ගනායකෙ;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

7.

ඛීණාසවසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;

නවුතිසතසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

8.

අසීතිසතසහස්සානං ¶ ¶ ¶ , තතියො ආසි සමාගමො;

ඛීණාසවානං විමලානං, පුප්ඵිතානං විමුත්තියා.

9.

අහං තෙන සමයෙන, සුජාතො නාම ඛත්තියො;

මහාභොගං ඡඩ්ඩයිත්වා, පබ්බජිං ඉසිපබ්බජං.

10.

මයි ¶ පබ්බජිතෙ සන්තෙ, උප්පජ්ජි ලොකනායකො;

බුද්ධොති සද්දං සුත්වාන, පීති මෙ උපපජ්ජථ.

11.

දිබ්බං මන්දාරවං පුප්ඵං, පදුමං පාරිඡත්තකං;

උභො හත්ථෙහි පග්ගය්හ, ධුනමානො උපාගමිං.

12.

චතුවණ්ණපරිවුතං, තිස්සං ලොකග්ගනායකං;

තමහං පුප්ඵං ගහෙත්වා, මත්ථකෙ ධාරයිං ජිනං.

13.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, ජනමජ්ඣෙ නිසීදිය;

‘‘ද්වෙනවුතෙ ඉතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

14.

‘‘පධානං ¶ පදහිත්වාන…පෙ… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

15.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

16.

ඛෙමකං නාම නගරං, ජනසන්ධො නාම ඛත්තියො;

පදුමා නාම ජනිකා, තිස්සස්ස ච මහෙසිනො.

17.

සත්තවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

ගුහාසෙල නාරිසය නිසභා [කුමුදො නාළියො පදුමො (ක.)], තයො පාසාදමුත්තමා.

18.

සමතිංසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සුභද්දානාමිකා නාරී, ආනන්දො නාම අත්රජො.

19.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, අස්සයානෙන නික්ඛමි;

අනූනඅට්ඨමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

20.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, තිස්සො ලොකග්ගනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, යසවතියමුත්තමෙ.

21.

බ්රහ්මදෙවො උදයො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සමඞ්ගො නාමුපට්ඨාකො, තිස්සස්ස ච මහෙසිනො.

22.

ඵුස්සා ¶ චෙව සුදත්තා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, අසනොති පවුච්චති.

23.

සම්බලො ච සිරිමා චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

කිසාගොතමී උපසෙනා, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

24.

සො ¶ බුද්ධො සට්ඨිරතනො, අහු උච්චත්තනෙ ජිනො;

අනූපමො අසදිසො, හිමවා විය දිස්සති.

25.

තස්සාපි අතුලතෙජස්ස, ආයු ආසි අනුත්තරො;

වස්සසතසහස්සානි, ලොකෙ අට්ඨාසි චක්ඛුමා.

26.

උත්තමං ¶ පවරං සෙට්ඨං, අනුභොත්වා මහායසං;

ජලිත්වා අග්ගික්ඛන්ධොව, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

27.

වලාහකොව ¶ අනිලෙන, සූරියෙන විය උස්සවො;

අන්ධකාරොව පදීපෙන, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

28.

තිස්සො ජිනවරො බුද්ධො, නන්දාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ජිනථූපො, තීණියොජනමුග්ගතොති.

තිස්සස්ස භගවතො වංසො සත්තරසමො.

20. ඵුස්සබුද්ධවංසො

1.

තත්ථෙව මණ්ඩකප්පම්හි, අහු සත්ථා අනුත්තරො;

අනුපමො අසමසමො, ඵුස්සො ලොකග්ගනායකො.

2.

සොපි සබ්බං තමං හන්ත්වා, විජටෙත්වා මහාජටං;

සදෙවකං තප්පයන්තො, අභිවස්සි අමතම්බුනා.

3.

ධම්මචක්කං පවත්තෙන්තෙ, ඵුස්සෙ නක්ඛත්තමඞ්ගලෙ;

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

නවුතිසතසහස්සානං ¶ , දුතියාභිසමයො අහු;

අසීතිසතසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

5.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, ඵුස්සස්සාපි මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

6.

සට්ඨිසතසහස්සානං ¶ , පඨමො ආසි සමාගමො;

පඤ්ඤාසසතසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

7.

චත්තාරීසසතසහස්සානං, තතියො ආසි සමාගමො;

අනුපාදා විමුත්තානං, වොච්ඡින්නපටිසන්ධිනං.

8.

අහං තෙන සමයෙන, විජිතාවී නාම ඛත්තියො;

ඡඩ්ඩයිත්වා මහාරජ්ජං, පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.

9.

සොපි ¶ මං බුද්ධො බ්යාකාසි, ඵුස්සො ලොකග්ගනායකො;

‘‘ද්වෙනවුතෙ ඉතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

10.

‘‘පධානං පදහිත්වාන…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

11.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

12.

සුත්තන්තං ¶ විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;

සබ්බං පරියාපුණිත්වා, සොභයිං ජිනසාසනං.

13.

තත්ථප්පමත්තො ¶ විහරන්තො, බ්රහ්මං භාවෙත්ව භාවනං;

අභිඤ්ඤාසු පාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගඤ්ඡහං.

14.

කාසිකං නාම නගරං, ජයසෙනො නාම ඛත්තියො;

සිරිමා නාම ජනිකා, ඵුස්සස්සාපි මහෙසිනො.

15.

නවවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

ගරුළපක්ඛ හංස සුවණ්ණභාරා, තයො පාසාදමුත්තමා.

16.

තිංසඉත්ථිසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

කිසාගොතමී නාම නාරී, අනූපමො නාම අත්රජො.

17.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;

ඡමාසං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

18.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, ඵුස්සො ලොකග්ගනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

19.

සුරක්ඛිතො ධම්මසෙනො, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සභියො නාමුපට්ඨාකො, ඵුස්සස්සාපි මහෙසිනො.

20.

චාලා ¶ ච උපචාලා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, ආමණ්ඩොති පවුච්චති.

21.

ධනඤ්චයො විසාඛො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

පදුමා චෙව නාගා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

22.

අට්ඨපණ්ණාසරතනං ¶ , සොපි අච්චුග්ගතො මුනි;

සොභතෙ සතරංසීව, උළුරාජාව පූරිතො.

23.

නවුතිවස්සසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

24.

ඔවදිත්වා ¶ බහූ සත්තෙ, සන්තාරෙත්වා බහූ ජනෙ;

සොපි සත්ථා අතුලයසො, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

25.

ඵුස්සො ජිනවරො සත්ථා, සෙනාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

ඵුස්සස්ස භගවතො වංසො අට්ඨාරසමො.

21. විපස්සීබුද්ධවංසො

1.

ඵුස්සස්ස ¶ ච අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

විපස්සී නාම නාමෙන, ලොකෙ උප්පජ්ජි චක්ඛුමා.

2.

අවිජ්ජං සබ්බං පදාලෙත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං;

ධම්මචක්කං පවත්තෙතුං, පක්කාමි බන්ධුමතීපුරං.

3.

ධම්මචක්කං පවත්තෙත්වා, උභො බොධෙසි නායකො;

ගණනාය න වත්තබ්බො, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

පුනාපරං අමිතයසො, තත්ථ සච්චං පකාසයි;

චතුරාසීතිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

චතුරාසීතිසහස්සානි ¶ , සම්බුද්ධං අනුපබ්බජුං;

තෙසමාරාමපත්තානං, ධම්මං දෙසෙසි චක්ඛුමා.

6.

සබ්බාකාරෙන ¶ භාසතො, සුත්වා උපනිසාදිනො [උපනිස්සා ජිනො (ස්යා. කං.)];

තෙපි ධම්මවරං ගන්ත්වා, තතියාභිසමයො අහු.

7.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, විපස්සිස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

8.

අට්ඨසට්ඨිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;

භික්ඛුසතසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

9.

අසීතිභික්ඛුසහස්සානං, තතියො ආසි සමාගමො;

තත්ථ භික්ඛුගණමජ්ඣෙ, සම්බුද්ධො අතිරොචති.

10.

අහං ¶ තෙන සමයෙන, නාගරාජා මහිද්ධිකො;

අතුලො නාම නාමෙන, පුඤ්ඤවන්තො ජුතින්ධරො.

11.

නෙකානං නාගකොටීනං, පරිවාරෙත්වානහං තදා;

වජ්ජන්තො දිබ්බතුරියෙහි, ලොකජෙට්ඨං උපාගමිං.

12.

උපසඞ්කමිත්වා සම්බුද්ධං, විපස්සිං ලොකනායකං;

මණිමුත්තරතනඛචිතං, සබ්බාභරණවිභූසිතං;

නිමන්තෙත්වා ධම්මරාජස්ස, සුවණ්ණපීඨමදාසහං.

13.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිසීදිය;

‘‘එකනවුතිතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

14.

‘‘අහු ¶ කපිලව්හයා රම්මා, නික්ඛමිත්වා තථාගතො;

පධානං පදහිත්වාන, කත්වා දුක්කරකාරිකං.

15.

‘‘අජපාලරුක්ඛමූලස්මිං ¶ , නිසීදිත්වා තථාගතො;

තත්ථ පායාසං පග්ගය්හ, නෙරඤ්ජරමුපෙහිති.

16.

‘‘නෙරඤ්ජරාය තීරම්හි, පායාසං අද සො ජිනො;

පටියත්තවරමග්ගෙන, බොධිමූලමුපෙහිති.

17.

‘‘තතො පදක්ඛිණං කත්වා, බොධිමණ්ඩං අනුත්තරො;

අස්සත්ථමූලෙ සම්බොධිං, බුජ්ඣිස්සති මහායසො.

18.

‘‘ඉමස්ස ජනිකා මාතා, මායා නාම භවිස්සති;

පිතා සුද්ධොදනො නාම, අයං හෙස්සති ගොතමො.

19.

‘‘අනාසවා ¶ වීතරාගා, සන්තචිත්තා සමාහිතා;

කොලිතො උපතිස්සො ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවකා;

ආනන්දො නාමුපට්ඨාකො, උපට්ඨිස්සතිමං ජිනං.

20.

‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවිකා;

අනාසවා වීතරාගා, සන්තචිත්තා සමාහිතා;

බොධි තස්ස භගවතො, අස්සත්ථොති පවුච්චති.

21.

‘‘චිත්තො ච හත්ථාළවකො, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨකා;

නන්දමාතා ච උත්තරා, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨිකා;

ආයු වස්සසතං තස්ස, ගොතමස්ස යසස්සිනො.

22.

‘‘ඉදං ¶ ¶ සුත්වාන වචනං…පෙ… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

23.

තස්සාහං වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

24.

නගරං බන්ධුමතී නාම, බන්ධුමා නාම ඛත්තියො;

මාතා බන්ධුමතී නාම, විපස්සිස්ස මහෙසිනො.

25.

අට්ඨවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

නන්දො සුනන්දො සිරිමා, තයො පාසාදමුත්තමා.

26.

තිචත්තාරීසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සුදස්සනා නාම සා නාරී, සමවත්තක්ඛන්ධො නාම අත්රජො.

27.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;

අනූනඅට්ඨමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

28.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, විපස්සී ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

29.

ඛණ්ඩො ච තිස්සනාමො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

අසොකො නාමුපට්ඨාකො, විපස්සිස්ස මහෙසිනො.

30.

චන්දා ච චන්දමිත්තා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, පාටලීති පවුච්චති.

31.

පුනබ්බසුමිත්තො නාගො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

සිරිමා උත්තරා චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

32.

අසීතිහත්ථමුබ්බෙධො ¶ , විපස්සී ලොකනායකො;

පභා නිද්ධාවති තස්ස, සමන්තා සත්තයොජනෙ.

33.

අසීතිවස්සසහස්සානි, ආයු බුද්ධස්ස තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

34.

බහුදෙවමනුස්සානං, බන්ධනා පරිමොචයි;

මග්ගාමග්ගඤ්ච ආචික්ඛි, අවසෙසපුථුජ්ජනෙ.

35.

ආලොකං ¶ දස්සයිත්වාන, දෙසෙත්වා අමතං පදං;

ජලිත්වා අග්ගික්ඛන්ධොව, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

36.

ඉද්ධිවරං පුඤ්ඤවරං, ලක්ඛණඤ්ච කුසුමිතං;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

37.

විපස්සී ¶ ජිනවරො බුද්ධො, සුමිත්තාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, සත්තයොජනමුස්සිතොති.

විපස්සිස්ස භගවතො වංසො එකූනවීසතිමො.

22. සිඛීබුද්ධවංසො

1.

විපස්සිස්ස ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

සිඛිව්හයො ආසි ජිනො, අසමො අප්පටිපුග්ගලො.

2.

මාරසෙනං පමද්දිත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං;

ධම්මචක්කං පවත්තෙසි, අනුකම්පාය පාණිනං.

3.

ධම්මචක්කං පවත්තෙන්තෙ, සිඛිම්හි ජිනපුඞ්ගවෙ [මුනිපුඞ්ගවෙ (සී.)];

කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

අපරම්පි ධම්මං දෙසෙන්තෙ, ගණසෙට්ඨෙ නරුත්තමෙ;

නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

යමකපාටිහාරියඤ්ච [යමකං පාටිහීරඤ්ච (සී.)], දස්සයන්තෙ සදෙවකෙ;

අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

6.

සන්නිපාතා ¶ තයො ආසුං, සිඛිස්සාපි මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

7.

භික්ඛුසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;

අසීතිභික්ඛුසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

8.

සත්තතිභික්ඛුසහස්සානං, තතියො ආසි සමාගමො;

අනුපලිත්තො පදුමංව, තොයම්හි සම්පවඩ්ඪිතං.

9.

අහං තෙන සමයෙන, අරින්දමො නාම ඛත්තියො;

සම්බුද්ධප්පමුඛං සඞ්ඝං, අන්නපානෙන තප්පයිං.

10.

බහුං ¶ දුස්සවරං දත්වා, දුස්සකොටිං අනප්පකං;

අලඞ්කතං හත්ථියානං, සම්බුද්ධස්ස අදාසහං.

11.

හත්ථියානං ¶ නිම්මිනිත්වා, කප්පියං උපනාමයිං;

පූරයිං මානසං මය්හං, නිච්චං දළ්හමුපට්ඨිතං.

12.

සොපි ¶ මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සිඛී ලොකග්ගනායකො;

‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

13.

‘‘අහු කපිලව්හයා රම්මා…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

14.

තස්සාහං වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

15.

නගරං අරුණවතී නාම, අරුණො නාම ඛත්තියො;

පභාවතී නාම ජනිකා, සිඛිස්සාපි මහෙසිනො.

16.

සත්තවස්සසහස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

සුචන්දකො ගිරි වසභො [සුචන්දො ගිරිවහනො (සී.)], තයො පාසාදමුත්තමා.

17.

චතුවීසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සබ්බකාමා නාම නාරී, අතුලො නාම අත්රජො.

18.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;

අට්ඨමාසං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

19.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, සිඛී ලොකග්ගනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

20.

අභිභූ සම්භවො චෙව, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

ඛෙමඞ්කරො නාමුපට්ඨාකො, සිඛිස්සාපි මහෙසිනො.

21.

සඛිලා ච පදුමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, පුණ්ඩරීකොති වුච්චති.

22.

සිරිවඩ්ඪො ච නන්දො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

චිත්තා චෙව සුගුත්තා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

23.

උච්චත්තනෙන සො බුද්ධො, සත්තතිහත්ථමුග්ගතො;

කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණො.

24.

තස්සාපි බ්යාමප්පභා කායා, දිවාරත්තිං නිරන්තරං;

දිසොදිසං නිච්ඡරන්ති, තීණියොජනසො පභා.

25.

සත්තතිවස්සසහස්සානි, ආයු තස්ස මහෙසිනො;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

26.

ධම්මමෙඝං ¶ ¶ පවස්සෙත්වා, තෙමයිත්වා සදෙවකෙ;

ඛෙමන්තං පාපයිත්වාන, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

27.

අනුබ්යඤ්ජනසම්පන්නං, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණං;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

28.

සිඛී මුනිවරො බුද්ධො, අස්සාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, තීණියොජනමුග්ගතොති.

සිඛිස්ස භගවතො වංසො වීසතිමො.

23. වෙස්සභූබුද්ධවංසො

1.

තත්ථෙව ¶ මණ්ඩකප්පම්හි, අසමො අප්පටිපුග්ගලො;

වෙස්සභූ නාම නාමෙන, ලොකෙ උප්පජ්ජි නායකො [සො ජිනො (ස්යා. කං. ක.)].

2.

ආදිත්තං ¶ වත රාගග්ගි, තණ්හානං විජිතං තදා;

නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

3.

ධම්මචක්කං පවත්තෙන්තෙ, වෙස්සභූලොකනායකෙ;

අසීතිකොටිසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

පක්කන්තෙ චාරිකං රට්ඨෙ, ලොකජෙට්ඨෙ නරාසභෙ;

සත්තතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

මහාදිට්ඨිං විනොදෙන්තො, පාටිහෙරං කරොති සො;

සමාගතා නරමරූ, දසසහස්සී සදෙවකෙ.

6.

මහාඅච්ඡරියං ¶ දිස්වා, අබ්භුතං ලොමහංසනං;

දෙවා චෙව මනුස්සා ච, බුජ්ඣරෙ සට්ඨිකොටියො.

7.

සන්නිපාතා තයො ආසුං, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

8.

අසීතිභික්ඛුසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;

සත්තතිභික්ඛුසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.

9.

සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානං ¶ , තතියො ආසි සමාගමො;

ජරාදිභයභීතානං, ඔරසානං මහෙසිනො.

10.

අහං තෙන සමයෙන, සුදස්සනො නාම ඛත්තියො;

නිමන්තෙත්වා මහාවීරං, දානං දත්වා මහාරහං;

අන්නපානෙන වත්ථෙන, සසඞ්ඝං ජින පූජයිං.

11.

තස්ස බුද්ධස්ස අසමස්ස, චක්කං වත්තිතමුත්තමං;

සුත්වාන පණිතං ධම්මං, පබ්බජ්ජමභිරොචයිං.

12.

මහාදානං පවත්තෙත්වා, රත්තින්දිවමතන්දිතො;

පබ්බජ්ජං ගුණසම්පන්නං, පබ්බජිං ජිනසන්තිකෙ.

13.

ආචාරගුණසම්පන්නො, වත්තසීලසමාහිතො;

සබ්බඤ්ඤුතං ගවෙසන්තො, රමාමි ජිනසාසනෙ.

14.

සද්ධාපීතිං උපගන්ත්වා, බුද්ධං වන්දාමි සත්ථරං;

පීති උප්පජ්ජති මය්හං, බොධියායෙව කාරණා.

15.

අනිවත්තමානසං ¶ ඤත්වා, සම්බුද්ධො එතදබ්රවි;

‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

16.

‘‘අහු ¶ කපිලව්හයා රම්මා…පෙ… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

17.

තස්සාහං ¶ වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

18.

අනොමං නාම නගරං, සුප්පතීතො නාම ඛත්තියො;

මාතා යසවතී නාම, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො.

19.

ඡ ච වස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

රුචි සුරුචි රතිවඩ්ඪනො, තයො පාසාදමුත්තමා.

20.

අනූනතිංසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සුචිත්තා නාම සා නාරී, සුප්පබුද්ධො නාම අත්රජො.

21.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, සිවිකායාභිනික්ඛමි;

ඡමාසං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

22.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, වෙස්සභූලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, අරුණාරාමෙ නරුත්තමො.

23.

සොණො ¶ ච උත්තරො චෙව, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

උපසන්තො නාමුපට්ඨාකො, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො.

24.

රාමා [දාමා (සී.)] චෙව සමාලා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, මහාසාලොති වුච්චති.

25.

සොත්ථිකො චෙව රම්භො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

ගොතමී සිරිමා චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

26.

සට්ඨිරතනමුබ්බෙධො, හෙමයූපසමූපමො;

කායා නිච්ඡරති රස්මි, රත්තිංව පබ්බතෙ සිඛී.

27.

සට්ඨිවස්සසහස්සානි, ආයු තස්ස මහෙසිනො;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

28.

ධම්මං ¶ විත්ථාරිකං කත්වා, විභජිත්වා මහාජනං;

ධම්මනාවං ඨපෙත්වාන, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

29.

දස්සනෙය්යං සබ්බජනං, විහාරං ඉරියාපථං;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

30.

වෙස්සභූ ජිනවරො සත්ථා, ඛෙමාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

වෙස්සභුස්ස භගවතො වංසො එකවීසතිමො.

24. කකුසන්ධබුද්ධවංසො

1.

වෙස්සභුස්ස ¶ ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

කකුසන්ධො නාම නාමෙන, අප්පමෙය්යො දුරාසදො.

2.

උග්ඝාටෙත්වා සබ්බභවං, චරියාය පාරමිං ගතො;

සීහොව පඤ්ජරං භෙත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

3.

ධම්මචක්කං පවත්තෙන්තෙ, කකුසන්ධෙ ලොකනායකෙ;

චත්තාරීසකොටිසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු.

4.

අන්තලික්ඛම්හි ¶ ආකාසෙ, යමකං කත්වා විකුබ්බනං;

තිංසකොටිසහස්සානං, බොධෙසි දෙවමානුසෙ.

5.

නරදෙවස්ස යක්ඛස්ස, චතුසච්චප්පකාසනෙ;

ධම්මාභිසමයො තස්ස, ගණනාතො අසඞ්ඛියො.

6.

කකුසන්ධස්ස භගවතො, එකො ආසි සමාගමො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

7.

චත්තාලීසසහස්සානං, තදා ආසි සමාගමො;

දන්තභූමිමනුප්පත්තානං, ආසවාරිගණක්ඛයා.

8.

අහං තෙන සමයෙන, ඛෙමො නාමාසි ඛත්තියො;

තථාගතෙ ජිනපුත්තෙ, දානං දත්වා අනප්පකං.

9.

පත්තඤ්ච චීවරං දත්වා, අඤ්ජනං මධුලට්ඨිකං;

ඉමෙතං පත්ථිතං සබ්බං, පටියාදෙමි වරං වරං.

10.

සොපි ¶ ¶ මං බුද්ධො බ්යාකාසි, කකුසන්ධො විනායකො;

‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

11.

‘‘අහු කපිලව්හයා රම්මා…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

12.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

13.

නගරං ඛෙමාවතී නාම, ඛෙමො නාමාසහං තදා;

සබ්බඤ්ඤුතං ගවෙසන්තො, පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.

14.

බ්රාහ්මණො අග්ගිදත්තො ච, ආසි බුද්ධස්ස සො පිතා;

විසාඛා නාම ජනිකා, කකුසන්ධස්ස සත්ථුනො.

15.

වසතෙ තත්ථ ඛෙමෙ පුරෙ, සම්බුද්ධස්ස මහාකුලං;

නරානං පවරං සෙට්ඨං, ජාතිමන්තං මහායසං.

16.

චතුවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

කාම ¶ -කාමවණ්ණ-කාමසුද්ධිනාමා [සුචි සුරුචි රතිවද්ධනනාමකා (සී.)], තයො පාසාදමුත්තමා.

17.

සමතිංසසහස්සානි ¶ , නාරියො සමලඞ්කතා;

රොචිනී නාම සා නාරී, උත්තරො නාම අත්රජො.

18.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;

අනූනඅට්ඨමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.

19.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, කකුසන්ධො විනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

20.

විධුරො ච සඤ්ජීවො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

බුද්ධිජො නාමුපට්ඨාකො, කකුසන්ධස්ස සත්ථුනො.

21.

සාමා ච චම්පානාමා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, සිරීසොති පවුච්චති.

22.

අච්චුතො ච සුමනො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

නන්දා චෙව සුනන්දා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

23.

චත්තාලීසරතනානි ¶ , අච්චුග්ගතො මහාමුනි;

කනකප්පභා නිච්ඡරති, සමන්තා දසයොජනං.

24.

චත්තාලීසවස්සසහස්සානි, ආයු තස්ස මහෙසිනො;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

25.

ධම්මාපණං පසාරෙත්වා, නරනාරීනං සදෙවකෙ;

නදිත්වා ¶ සීහනාදංව, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

26.

අට්ඨඞ්ගවචනසම්පන්නො, අච්ඡිද්දානි නිරන්තරං;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

27.

කකුසන්ධො ජිනවරො, ඛෙමාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ථූපවරො, ගාවුතං නභමුග්ගතොති.

කකුසන්ධස්ස භගවතො වංසො ද්වාවීසතිමො.

25. කොණාගමනබුද්ධවංසො

1.

කකුසන්ධස්ස ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

කොණාගමනො නාම ජිනො, ලොකජෙට්ඨො නරාසභො.

2.

දසධම්මෙ පූරයිත්වාන, කන්තාරං සමතික්කමි;

පවාහිය මලං සබ්බං, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

3.

ධම්මචක්කං ¶ පවත්තෙන්තෙ, කොණාගමනනායකෙ;

තිංසකොටිසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

පාටිහීරං කරොන්තෙ ච, පරවාදප්පමද්දනෙ;

වීසතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

තතො විකුබ්බනං කත්වා, ජිනො දෙවපුරං ගතො;

වසතෙ තත්ථ සම්බුද්ධො, සිලාය පණ්ඩුකම්බලෙ.

6.

පකරණෙ සත්ත දෙසෙන්තො, වස්සං වසති සො මුනි;

දසකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

7.

තස්සාපි ¶ දෙවදෙවස්ස, එකො ආසි සමාගමො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

8.

තිංසභික්ඛුසහස්සානං ¶ , තදා ආසි සමාගමො;

ඔඝානමතික්කන්තානං, භිජ්ජිතානඤ්ච මච්චුයා.

9.

අහං තෙන සමයෙන, පබ්බතො නාම ඛත්තියො;

මිත්තාමච්චෙහි සම්පන්නො, අනන්තබලවාහනො.

10.

සම්බුද්ධදස්සනං ගන්ත්වා, සුත්වා ධම්මමනුත්තරං;

නිමන්තෙත්වා සජිනසඞ්ඝං, දානං දත්වා යදිච්ඡකං.

11.

පට්ටුණ්ණං චීනපට්ටඤ්ච, කොසෙය්යං කම්බලම්පි ච;

සොවණ්ණපාදුකඤ්චෙව, අදාසිං සත්ථුසාවකෙ.

12.

සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිසීදිය;

‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

13.

‘‘අහු කපිලව්හයා රම්මා…පෙ… ¶ හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

14.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

15.

සබ්බඤ්ඤුතං ගවෙසන්තො, දානං දත්වා නරුත්තමෙ;

ඔහායාහං මහාරජ්ජං, පබ්බජිං ජිනසන්තිකෙ [තස්ස සන්තිකෙ (සී.)].

16.

නගරං සොභවතී නාම, සොභො නාමාසි ඛත්තියො;

වසතෙ තත්ථ නගරෙ, සම්බුද්ධස්ස මහාකුලං.

17.

බ්රාහ්මණො ¶ යඤ්ඤදත්තො ච, ආසි බුද්ධස්ස සො පිතා;

උත්තරා නාම ජනිකා, කොණාගමනස්ස සත්ථුනො.

18.

තීණි ¶ වස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

තුසිතසන්තුසිතසන්තුට්ඨා, තයො පාසාදමුත්තමා.

19.

අනූනසොළසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

රුචිගත්තා නාම නාරී, සත්ථවාහො නාම අත්රජො.

20.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, හත්ථියානෙන නික්ඛමි;

ඡමාසං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

21.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, කොණාගමනනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

22.

භිය්යසො උත්තරො නාම, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සොත්ථිජො නාමුපට්ඨාකො, කොණාගමනස්ස සත්ථුනො.

23.

සමුද්දා ¶ උත්තරා චෙව, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, උදුම්බරොති පවුච්චති.

24.

උග්ගො ච සොමදෙවො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

සීවලා චෙව සාමා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

25.

උච්චත්තනෙන සො බුද්ධො, තිංසහත්ථසමුග්ගතො;

උක්කාමුඛෙ යථා කම්බු, එවං රංසීහි මණ්ඩිතො.

26.

තිංසවස්සසහස්සානි, ආයු බුද්ධස්ස තාවදෙ;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

27.

ධම්මචෙතිං සමුස්සෙත්වා, ධම්මදුස්සවිභූසිතං;

ධම්මපුප්ඵගුළං කත්වා, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

28.

මහාවිලාසො තස්ස ජනො, සිරිධම්මප්පකාසනො;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

29.

කොණාගමනො සම්බුද්ධො, පබ්බතාරාමම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.

කොණාගමනස්ස භගවතො වංසො තෙවීසතිමො.

26. කස්සපබුද්ධවංසො

1.

කොණාගමනස්ස ¶ ¶ අපරෙන, සම්බුද්ධො ද්විපදුත්තමො;

කස්සපො නාම ගොත්තෙන, ධම්මරාජා පභඞ්කරො.

2.

සඤ්ඡඩ්ඩිතං ¶ කුලමූලං, බහ්වන්නපානභොජනං;

දත්වාන යාචකෙ දානං, පූරයිත්වාන මානසං;

උසභොව ආළකං භෙත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

3.

ධම්මචක්කං ¶ පවත්තෙන්තෙ, කස්සපෙ ලොකනායකෙ;

වීසකොටිසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.

4.

චතුමාසං යදා බුද්ධො, ලොකෙ චරති චාරිකං;

දසකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.

5.

යමකං විකුබ්බනං කත්වා, ඤාණධාතුං පකිත්තයි;

පඤ්චකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.

6.

සුධම්මා දෙවපුරෙ රම්මෙ, තත්ථ ධම්මං පකිත්තයි;

තීණිකොටිසහස්සානං, දෙවානං බොධයී ජිනො.

7.

නරදෙවස්ස යක්ඛස්ස, අපරෙ ධම්මදෙසනෙ;

එතෙසානං අභිසමයා, ගණනාතො අසඞ්ඛියා.

8.

තස්සාපි දෙවදෙවස්ස, එකො ආසි සමාගමො;

ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.

9.

වීසභික්ඛුසහස්සානං, තදා ආසි සමාගමො;

අතික්කන්තභවන්තානං, හිරිසීලෙන තාදිනං.

10.

අහං තදා මාණවකො, ජොතිපාලොති විස්සුතො;

අජ්ඣායකො මන්තධරො, තිණ්ණං වෙදාන පාරගූ.

11.

ලක්ඛණෙ ¶ ඉතිහාසෙ ච, සධම්මෙ පාරමිං ගතො;

භූමන්තලික්ඛකුසලො, කතවිජ්ජො අනාවයො.

12.

කස්සපස්ස භගවතො, ඝටිකාරො නාමුපට්ඨාකො;

සගාරවො සප්පතිස්සො, නිබ්බුතො තතියෙ ඵලෙ.

13.

ආදාය ¶ මං ඝටීකාරො, උපගඤ්ඡි කස්සපං ජිනං;

තස්ස ධම්මං සුණිත්වාන, පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.

14.

ආරද්ධවීරියො හුත්වා, වත්තාවත්තෙසු කොවිදො;

න ක්වචි පරිහායාමි, පූරෙසිං ජිනසාසනං.

15.

යාවතා බුද්ධභණිතං, නවඞ්ගං ජිනසාසනං;

සබ්බං පරියාපුණිත්වාන, සොභයිං ජිනසාසනං.

16.

මම අච්ඡරියං දිස්වා, සොපි බුද්ධො වියාකරි;

‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.

17.

‘‘අහු ¶ ¶ කපිලව්හයා රම්මා, නික්ඛමිත්වා තථාගතො;

පධානං පදහිත්වාන, කත්වා දුක්කරකාරිකං.

18.

‘‘අජපාලරුක්ඛමූලෙ, නිසීදිත්වා තථාගතො;

තත්ථ පායාසං පග්ගය්හ, නෙරඤ්ජරමුපෙහිති.

19.

‘‘නෙරඤ්ජරාය තීරම්හි, පායාසං පරිභුඤ්ජිය;

පටියත්තවරමග්ගෙන, බොධිමූලමුපෙහිති.

20.

‘‘තතො පදක්ඛිණං කත්වා, බොධිමණ්ඩං අනුත්තරො;

අපරාජිතට්ඨානම්හි [අපරාජිතනිසභට්ඨානෙ (ක.)], බොධිපල්ලඞ්කමුත්තමෙ;

පල්ලඞ්කෙන නිසීදිත්වා, බුජ්ඣිස්සති මහායසො.

21.

‘‘ඉමස්ස ¶ ජනිකා මාතා, මායා නාම භවිස්සති;

පිතා සුද්ධොදනො නාම, අයං හෙස්සති ගොතමො.

22.

‘‘අනාසවා වීතරාගා, සන්තචිත්තා සමාහිතා;

කොලිතො උපතිස්සො ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවකා;

ආනන්දො නාමුපට්ඨාකො, උපට්ඨිස්සතිමං ජිනං.

23.

‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවිකා;

අනාසවා සන්තචිත්තා, වීතරාගා සමාහිතා;

බොධි තස්ස භගවතො, අස්සත්ථොති පවුච්චති.

24.

‘‘චිත්තො හත්ථාළවකො ච, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨකා;

නන්දමාතා ච උත්තරා, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨිකා’’.

25.

ඉදං සුත්වාන වචනං, අස්සමස්ස මහෙසිනො;

ආමොදිතා නරමරූ, බුද්ධබීජං කිර අයං.

26.

උක්කුට්ඨිසද්දා ¶ පවත්තන්ති, අප්ඵොටෙන්ති හසන්ති ච;

කතඤ්ජලී නමස්සන්ති, දසසහස්සී සදෙවකා.

27.

‘‘යදිමස්ස ලොකනාථස්ස, විරජ්ඣිස්සාම සාසනං;

අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං.

28.

‘‘යථා මනුස්සා නදිං තරන්තා, පටිතිත්ථං විරජ්ඣිය;

හෙට්ඨා තිත්ථෙ ගහෙත්වාන, උත්තරන්ති මහානදිං.

29.

‘‘එවමෙව ¶ ¶ මයං සබ්බෙ, යදි මුඤ්චාමිමං ජිනං;

අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.

30.

තස්සාපි වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;

උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.

31.

එවමහං සංසරිත්වා, පරිවජ්ජෙන්තො අනාචරං;

දුක්කරඤ්ච කතං මය්හං, බොධියායෙව කාරණා.

32.

නගරං බාරාණසී නාම, කිකී නාමාසි ඛත්තියො;

වසතෙ තත්ථ නගරෙ, සම්බුද්ධස්ස මහාකුලං.

33.

බ්රාහ්මණො බ්රහ්මදත්තොව, ආසි බුද්ධස්ස සො පිතා;

ධනවතී නාම ජනිකා, කස්සපස්ස මහෙසිනො.

34.

දුවෙ ¶ වස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;

හංසො යසො සිරිනන්දො, තයො පාසාදමුත්තමා.

35.

තිසොළසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

සුනන්දා නාම සා නාරී, විජිතසෙනො නාම අත්රජො.

36.

නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, පාසාදෙනාභිනික්ඛමි;

සත්තාහං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.

37.

බ්රහ්මුනා යාචිතො සන්තො, කස්සපො ලොකනායකො;

වත්ති චක්කං මහාවීරො, මිගදායෙ නරුත්තමො.

38.

තිස්සො ච භාරද්වාජො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;

සබ්බමිත්තො නාමුපට්ඨාකො, කස්සපස්ස මහෙසිනො.

39.

අනුළා ¶ උරුවෙළා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;

බොධි තස්ස භගවතො, නිග්රොධොති පවුච්චති.

40.

සුමඞ්ගලො ¶ ඝටිකාරො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;

විචිතසෙනා භද්දා [භද්රා (ක.)] ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.

41.

උච්චත්තනෙන සො බුද්ධො, වීසතිරතනුග්ගතො;

විජ්ජුලට්ඨීව ආකාසෙ, චන්දොව ගහපූරිතො.

42.

වීසතිවස්සසහස්සානි ¶ , ආයු තස්ස මහෙසිනො;

තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

43.

ධම්මතළාකං මාපයිත්වා, සීලං දත්වා විලෙපනං;

ධම්මදුස්සං නිවාසෙත්වා, ධම්මමාලං විභජ්ජිය.

44.

ධම්මවිමලමාදාසං, ඨපයිත්වා මහාජනෙ;

කෙචි නිබ්බානං පත්ථෙන්තා, පස්සන්තු මෙ අලඞ්කරං.

45.

සීලකඤ්චුකං දත්වාන, ඣානකවචවම්මිතං;

ධම්මචම්මං පාරුපිත්වා, දත්වා සන්නාහමුත්තමං.

46.

සතිඵලකං දත්වාන, තිඛිණඤාණකුන්තිමං;

ධම්මඛග්ගවරං දත්වා, සීලසංසග්ගමද්දනං.

47.

තෙවිජ්ජාභූසනං දත්වාන, ආවෙළං චතුරො ඵලෙ;

ඡළභිඤ්ඤාභරණං දත්වා, ධම්මපුප්ඵපිළන්ධනං.

48.

සද්ධම්මපණ්ඩරච්ඡත්තං, දත්වා පාපනිවාරණං;

මාපයිත්වාභයං පුප්ඵං, නිබ්බුතො සො සසාවකො.

49.

එසො ¶ හි සම්මාසම්බුද්ධො, අප්පමෙය්යො දුරාසදො;

එසො හි ධම්මරතනො, ස්වාක්ඛාතො එහිපස්සිකො.

50.

එසො හි සඞ්ඝරතනො, සුප්පටිපන්නො අනුත්තරො;

සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.

51.

මහාකස්සපො ජිනො සත්ථා, සෙතබ්යාරාමම්හි නිබ්බුතො;

තත්ථෙවස්ස ජිනථූපො, යොජනුබ්බෙධමුග්ගතොති.

කස්සපස්ස භගවතො වංසො චතුවීසතිමො.

27. ගොතමබුද්ධවංසො

1.

අහමෙතරහි ¶ ¶ සම්බුද්ධො [බුද්ධො (සී.)], ගොතමො සක්යවඩ්ඪනො;

පධානං පදහිත්වාන, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

2.

බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, ධම්මචක්කං පවත්තයිං;

අට්ඨාරසන්නං කොටීනං, පඨමාභිසමයො අහු.

3.

තතො පරඤ්ච දෙසෙන්තෙ, නරදෙවසමාගමෙ;

ගණනාය න වත්තබ්බො, දුතියාභිසමයො අහු.

4.

ඉධෙවාහං එතරහි, ඔවදිං මම අත්රජං;

ගණනාය න වත්තබ්බො, තතියාභිසමයො අහු.

5.

එකොසි සන්නිපාතො මෙ, සාවකානං මහෙසිනං;

අඩ්ඪතෙළසසතානං, භික්ඛූනාසි සමාගමො.

6.

විරොචමානො විමලො, භික්ඛුසඞ්ඝස්ස මජ්ඣගො;

දදාමි පත්ථිතං සබ්බං, මණීව සබ්බකාමදො.

7.

ඵලමාකඞ්ඛමානානං ¶ , භවච්ඡන්දජහෙසිනං;

චතුසච්චං පකාසෙමි, අනුකම්පාය පාණිනං.

8.

දසවීසසහස්සානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

එකද්වින්නං අභිසමයො, ගණනාතො අසඞ්ඛියො.

9.

විත්ථාරිකං බාහුජඤ්ඤං, ඉද්ධං ඵීතං සුඵුල්ලිතං;

ඉධ මය්හං සක්යමුනිනො, සාසනං සුවිසොධිතං.

10.

අනාසවා වීතරාගා, සන්තචිත්තා සමාහිතා;

භික්ඛූනෙකසතා සබ්බෙ, පරිවාරෙන්ති මං සදා.

11.

ඉදානි යෙ එතරහි, ජහන්ති මානුසං භවං;

අප්පත්තමානසා සෙඛා, තෙ භික්ඛූ විඤ්ඤුගරහිතා.

12.

අරියඤ්ච සංථොමයන්තා, සදා ධම්මරතා ජනා;

බුජ්ඣිස්සන්ති සතිමන්තො, සංසාරසරිතං ගතා.

13.

නගරං කපිලවත්ථු මෙ, රාජා සුද්ධොදනො පිතා;

මය්හං ජනෙත්තිකා මාතා, මායාදෙවීති වුච්චති.

14.

එකූනතිංසවස්සානි ¶ , අගාරං අජ්ඣහං වසිං;

රම්මො සුරම්මො සුභකො, තයො පාසාදමුත්තමා.

15.

චත්තාරීසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;

භද්දකඤ්චනා නාම නාරී, රාහුලො නාම අත්රජො.

16.

නිමිත්තෙ ¶ චතුරො දිස්වා, අස්සයානෙන නික්ඛමිං;

ඡබ්බස්සං ¶ පධානචාරං, අචරිං දුක්කරං අහං.

17.

බාරාණසියං ¶ ඉසිපතනෙ, චක්කං පවත්තිතං මයා;

අහං ගොතමසම්බුද්ධො, සරණං සබ්බපාණිනං.

18.

කොලිතො උපතිස්සො ච, ද්වෙ භික්ඛූ අග්ගසාවකා;

ආනන්දො නාමුපට්ඨාකො, සන්තිකාවචරො මම;

ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, භික්ඛුනී අග්ගසාවිකා.

19.

චිත්තො හත්ථාළවකො ච, අග්ගුපට්ඨාකුපාසකා;

නන්දමාතා ච උත්තරා, අග්ගුපට්ඨිකුපාසිකා.

20.

අහං අස්සත්ථමූලම්හි, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං;

බ්යාමප්පභා සදා මය්හං, සොළසහත්ථමුග්ගතා.

21.

අප්පං වස්සසතං ආයු, ඉදානෙතරහි විජ්ජති;

තාවතා තිට්ඨමානොහං, තාරෙමි ජනතං බහුං.

22.

ඨපයිත්වාන ධම්මුක්කං, පච්ඡිමං ජනබොධනං;

අහම්පි නචිරස්සෙව, සද්ධිං සාවකසඞ්ඝතො;

ඉධෙව පරිනිබ්බිස්සං, අග්ගී වාහාරසඞ්ඛයා.

23.

තානි ච අතුලතෙජානි, ඉමානි ච දසබලානි [යසබලානි (අට්ඨ.)];

අයඤ්ච ගුණධාරණො දෙහො, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණවිචිත්තො.

24.

දස දිසා පභාසෙත්වා, සතරංසීව ඡප්පභා;

සබ්බං තමන්තරහිස්සන්ති, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරාති.

ගොතමස්ස භගවතො වංසො පඤ්චවීසතිමො.

28. බුද්ධපකිණ්ණකකණ්ඩං

1.

අපරිමෙය්යිතො ¶ ¶ කප්පෙ, චතුරො ආසුං විනායකා;

තණ්හඞ්කරො මෙධඞ්කරො, අථොපි සරණඞ්කරො;

දීපඞ්කරො ච සම්බුද්ධො, එකකප්පම්හි තෙ ජිනා.

2.

දීපඞ්කරස්ස ¶ අපරෙන, කොණ්ඩඤ්ඤො නාම නායකො;

එකොව එකකප්පම්හි, තාරෙසි ජනතං බහුං.

3.

දීපඞ්කරස්ස භගවතො, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස ච සත්ථුනො;

එතෙසං අන්තරා කප්පා, ගණනාතො අසඞ්ඛියා.

4.

කොණ්ඩඤ්ඤස්ස අපරෙන, මඞ්ගලො නාම නායකො;

තෙසම්පි අන්තරා කප්පා, ගණනාතො අසඞ්ඛියා.

5.

මඞ්ගලො ච සුමනො ච, රෙවතො සොභිතො මුනි;

තෙපි බුද්ධා එකකප්පෙ, චක්ඛුමන්තො පභඞ්කරා.

6.

සොභිතස්ස ¶ අපරෙන, අනොමදස්සී මහායසො;

තෙසම්පි අන්තරා කප්පා, ගණනාතො අසඞ්ඛියා.

7.

අනොමදස්සී පදුමො, නාරදො චාපි නායකො;

තෙපි බුද්ධා එකකප්පෙ, තමන්තකාරකා මුනී.

8.

නාරදස්ස අපරෙන, පදුමුත්තරො නාම නායකො;

එකකප්පම්හි උප්පන්නො, තාරෙසි ජනතං බහුං.

9.

නාරදස්ස භගවතො, පදුමුත්තරස්ස සත්ථුනො;

තෙසම්පි අන්තරා කප්පා, ගණනාතො අසඞ්ඛියා.

10.

කප්පසතසහස්සම්හි ¶ , එකො ආසි මහාමුනි;

පදුමුත්තරො ලොකවිදූ, ආහුතීනං පටිග්ගහො.

11.

තිංසකප්පසහස්සම්හි, දුවෙ ආසුං විනායකා [ආසිංසු නායකා (ස්යා. ක.)];

සුමෙධො ච සුජාතො ච, ඔරතො පදුමුත්තරා.

12.

අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, තයො ආසුං විනායකා [ආසිංසු නායකා (ස්යා. ක.)];

පියදස්සී අත්ථදස්සී, ධම්මදස්සී ච නායකා.

13.

ඔරතො ¶ ච සුජාතස්ස, සම්බුද්ධා ද්විපදුත්තමා;

එකකප්පම්හි තෙ බුද්ධා, ලොකෙ අප්පටිපුග්ගලා.

14.

චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, එකො ආසි මහාමුනි;

සිද්ධත්ථො සො ලොකවිදූ, සල්ලකත්තො අනුත්තරො.

15.

ද්වෙනවුතෙ ¶ ඉතො කප්පෙ, දුවෙ ආසුං විනායකා;

තිස්සො ඵුස්සො ච සම්බුද්ධා, අසමා අප්පටිපුග්ගලා.

16.

එකනවුතිතො කප්පෙ, විපස්සී නාම නායකො;

සොපි බුද්ධො කාරුණිකො, සත්තෙ මොචෙසි බන්ධනා.

17.

එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, දුවෙ ආසුං විනායකා;

සිඛී ච වෙස්සභූ චෙව, අසමා අප්පටිපුග්ගලා.

18.

ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, තයො ආසුං විනායකා;

කකුසන්ධො කොණාගමනො, කස්සපො චාපි නායකො.

19.

අහමෙතරහි සම්බුද්ධො, මෙත්තෙය්යො චාපි හෙස්සති;

එතෙපිමෙ ¶ පඤ්ච බුද්ධා, ධීරා ලොකානුකම්පකා.

20.

එතෙසං ධම්මරාජූනං, අඤ්ඤෙසංනෙකකොටිනං;

ආචික්ඛිත්වාන තං මග්ගං, නිබ්බුතා තෙ සසාවකාති.

බුද්ධපකිණ්ණකකණ්ඩං නිට්ඨිතං.

29. ධාතුභාජනීයකථා

1.

මහාගොතමො ¶ ජිනවරො, කුසිනාරම්හි නිබ්බුතො;

ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතො.

2.

එකො අජාතසත්තුස්ස, එකො වෙසාලියා පුරෙ;

එකො කපිලවත්ථුස්මිං, එකො ච අල්ලකප්පකෙ.

3.

එකො ච රාමගාමම්හි, එකො ච වෙඨදීපකෙ;

එකො පාවෙය්යකෙ මල්ලෙ, එකො ච කොසිනාරකෙ.

4.

කුම්භස්ස ¶ ථූපං කාරෙසි, බ්රාහ්මණො දොණසව්හයො;

අඞ්ගාරථූපං කාරෙසුං, මොරියා තුට්ඨමානසා.

5.

අට්ඨ සාරීරිකා ථූපා, නවමො කුම්භචෙතියො;

අඞ්ගාරථූපො දසමො, තදායෙව පතිට්ඨිතො.

6.

උණ්හීසං චතස්සො දාඨා, අක්ඛකා ද්වෙ ච ධාතුයො;

අසම්භින්නා ඉමා සත්ත, සෙසා භින්නාව ධාතුයො.

7.

මහන්තා ¶ මුග්ගමත්තා ච [මුග්ගමාසාව (ක.)], මජ්ඣිමා භින්නතණ්ඩුලා;

ඛුද්දකා සාසපමත්තා ච, නානාවණ්ණා ච ධාතුයො.

8.

මහන්තා සුවණ්ණවණ්ණා ච, මුත්තවණ්ණා ච මජ්ඣිමා;

ඛුද්දකා මකුලවණ්ණා ච, සොළසදොණමත්තිකා.

9.

මහන්තා පඤ්ච නාළියො, නාළියො පඤ්ච මජ්ඣිමා;

ඛුද්දකා ඡ නාළී චෙව, එතා සබ්බාපි ධාතුයො.

10.

උණ්හීසං සීහළෙ දීපෙ, බ්රහ්මලොකෙ ච වාමකං;

සීහළෙ දක්ඛිණක්ඛඤ්ච, සබ්බාපෙතා පතිට්ඨිතා.

11.

එකා දාඨා තිදසපුරෙ, එකා නාගපුරෙ අහු;

එකා ගන්ධාරවිසයෙ, එකා කලිඞ්ගරාජිනො.

12.

චත්තාලීසසමා ¶ දන්තා, කෙසා ලොමා ච සබ්බසො;

දෙවා හරිංසු එකෙකං, චක්කවාළපරම්පරා.

13.

වජිරායං භගවතො, පත්තො දණ්ඩඤ්ච චීවරං;

නිවාසනං කුලඝරෙ, පච්චත්ථරණං කපිලව්හයෙ [සිලව්හයෙ (ස්යා.)].

14.

පාටලිපුත්තපුරම්හි, කරණං කායබන්ධනං;

චම්පායුදකසාටියං, උණ්ණලොමඤ්ච කොසලෙ.

15.

කාසාවං බ්රහ්මලොකෙ ච, වෙඨනං තිදසෙ පුරෙ;

නිසීදනං අවන්තීසු, රට්ඨෙ [දෙවරට්ඨෙ (ස්යා.)] අත්ථරණං තදා.

16.

අරණී ච මිථිලායං, විදෙහෙ පරිසාවනං;

වාසි ¶ සූචිඝරඤ්චාපි, ඉන්දපත්ථපුරෙ තදා.

17.

පරික්ඛාරා අවසෙසා, ජනපදෙ අපරන්තකෙ;

පරිභුත්තානි මුනිනා, අකංසු මනුජා තදා.

18.

ධාතුවිත්ථාරිකං ¶ ආසි, ගොතමස්ස මහෙසිනො;

පාණීනං අනුකම්පාය, අහු පොරාණිකං තදාති.

ධාතුභාජනීයකථා නිට්ඨිතා.

බුද්ධවංසොනිට්ඨිතො.