මූල > සුත්තපිටක > ඛුද්දකනිකාය

THA Vol 2
MMR Vol 2
VRI Vol 2
PTS Vol 0

Misc. Paragraph

ඛුද්දකනිකායෙ

චරියාපිටකපාළි

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

‘‘කප්පෙ ¶ ¶ ¶ ¶ ච සතසහස්සෙ, චතුරො ච අසඞ්ඛියෙ;

එත්ථන්තරෙ යං චරිතං, සබ්බං තං බොධිපාචනං.

‘‘අතීතකප්පෙ චරිතං, ඨපයිත්වා භවාභවෙ;

ඉමම්හි කප්පෙ චරිතං, පවක්ඛිස්සං සුණොහි මෙ.

‘‘යදා අහං බ්රහාරඤ්ඤෙ, සුඤ්ඤෙ විපිනකානනෙ;

අජ්ඣොගාහෙත්වා [අජ්ඣොගහෙත්වා (සී. ස්යා.)] විහරාමි, අකිත්ති නාම තාපසො.

‘‘තදා ¶ මං තපතෙජෙන, සන්තත්තො තිදිවාභිභූ;

ධාරෙන්තො බ්රාහ්මණවණ්ණං, භික්ඛාය මං උපාගමි.

‘‘පවනා ආභතං පණ්ණං, අතෙලඤ්ච අලොණිකං;

මම ද්වාරෙ ඨිතං දිස්වා, සකටාහෙන ආකිරිං.

‘‘තස්ස දත්වානහං පණ්ණං, නික්කුජ්ජිත්වාන භාජනං;

පුනෙසනං ජහිත්වාන, පාවිසිං පණ්ණසාලකං.

‘‘දුතියම්පි ¶ තතියම්පි, උපගඤ්ඡි මමන්තිකං;

අකම්පිතො අනොලග්ගො, එවමෙවමදාසහං.

‘‘න ¶ මෙ තප්පච්චයා අත්ථි, සරීරස්මිං විවණ්ණියං;

පීතිසුඛෙන රතියා, වීතිනාමෙමි තං දිවං.

‘‘යදි මාසම්පි ද්වෙමාසං, දක්ඛිණෙය්යං වරං ලභෙ;

අකම්පිතො අනොලීනො, දදෙය්යං දානමුත්තමං.

‘‘න තස්ස දානං දදමානො, යසං ලාභඤ්ච පත්ථයිං;

සබ්බඤ්ඤුතං පත්ථයානො, තානි කම්මානි ආචරි’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, බ්රාහ්මණො සඞ්ඛසව්හයො;

මහාසමුද්දං තරිතුකාමො, උපගච්ඡාමි පට්ටනං.

‘‘තත්ථද්දසං පටිපථෙ, සයම්භුං අපරාජිතං;

කන්තාරද්ධානං පටිපන්නං [කන්තාරද්ධානපටිපන්නං (සී. ස්යා.)], තත්තාය කඨිනභූමියා.

‘‘තමහං පටිපථෙ දිස්වා, ඉමමත්ථං විචින්තයිං;

‘ඉදං ඛෙත්තං අනුප්පත්තං, පුඤ්ඤකාමස්ස ජන්තුනො.

‘‘‘යථා කස්සකො පුරිසො, ඛෙත්තං දිස්වා මහාගමං;

තත්ථ බීජං න රොපෙති, න සො ධඤ්ඤෙන අත්ථිකො.

‘‘‘එවමෙවාහං ¶ ¶ පුඤ්ඤකාමො, දිස්වා ඛෙත්තවරුත්තමං;

යදි තත්ථ කාරං න කරොමි, නාහං පුඤ්ඤෙන අත්ථිකො.

‘‘‘යථා අමච්චො මුද්දිකාමො, රඤ්ඤො අන්තෙපුරෙ ජනෙ;

න දෙති තෙසං ධනධඤ්ඤං, මුද්දිතො පරිහායති.

‘‘‘එවමෙවාහං පුඤ්ඤකාමො, විපුලං දිස්වාන දක්ඛිණං;

යදි තස්ස දානං න දදාමි, පරිහායිස්සාමි පුඤ්ඤතො’.

‘‘එවාහං චින්තයිත්වාන, ඔරොහිත්වා උපාහනා;

තස්ස පාදානි වන්දිත්වා, අදාසිං ඡත්තුපාහනං.

‘‘තෙනෙවාහං ¶ සතගුණතො, සුඛුමාලො සුඛෙධිතො;

අපි ච දානං පරිපූරෙන්තො, එවං තස්ස අදාසහ’’න්ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, ඉන්දපත්ථෙ [ඉන්දපත්තෙ (සී. ක.)] පුරුත්තමෙ;

රාජා ධනඤ්චයො නාම, කුසලෙ දසහුපාගතො.

‘‘කලිඞ්ගරට්ඨවිසයා, බ්රාහ්මණා උපගඤ්ඡු මං;

ආයාචුං මං හත්ථිනාගං, ධඤ්ඤං මඞ්ගලසම්මතං.

‘‘‘අවුට්ඨිකො ජනපදො, දුබ්භික්ඛො ඡාතකො මහා;

දදාහි පවරං නාගං, නීලං අඤ්ජනසව්හයං.

‘‘‘න ¶ ¶ මෙ යාචකමනුප්පත්තෙ, පටික්ඛෙපො අනුච්ඡවො;

මා මෙ භිජ්ජි සමාදානං, දස්සාමි විපුලං ගජං’.

‘‘නාගං ගහෙත්වා සොණ්ඩාය, භිඞ්ගාරෙ [භිඞ්කාරෙ (සී.)] රතනාමයෙ;

ජලං හත්ථෙ ආකිරිත්වා, බ්රාහ්මණානං අදං ගජං.

‘‘තස්ස නාගෙ පදින්නම්හි, අමච්චා එතදබ්රවුං;

‘කිං නු තුය්හං වරං නාගං, යාචකානං පදස්සසි.

‘‘‘ධඤ්ඤං ¶ මඞ්ගලසම්පන්නං, සඞ්ගාමවිජයුත්තමං;

තස්මිං නාගෙ පදින්නම්හි, කිං තෙ රජ්ජං කරිස්සති.

‘‘‘රජ්ජම්පි මෙ දදෙ සබ්බං, සරීරං දජ්ජමත්තනො;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා නාගං අදාසහ’’’න්ති.

‘‘කුසාවතිම්හි නගරෙ, යදා ආසිං මහීපති;

මහාසුදස්සනො නාම, චක්කවත්තී මහබ්බලො.

‘‘තත්ථාහං ¶ දිවසෙ තික්ඛත්තුං, ඝොසාපෙමි තහිං තහිං;

‘කො කිං ඉච්ඡති පත්ථෙති, කස්ස කිං දීයතූ ධනං.

‘‘‘කො ඡාතකො කො තසිතො, කො මාලං කො විලෙපනං;

නානාරත්තානි වත්ථානි, කො නග්ගො පරිදහිස්සති.

‘‘‘කො පථෙ ඡත්තමාදෙති, කොපාහනා මුදූ සුභා’;

ඉති ¶ සායඤ්ච පාතො ච, ඝොසාපෙමි තහිං තහිං.

‘‘න තං දසසු ඨානෙසු, නපි ඨානසතෙසු වා;

අනෙකසතඨානෙසු, පටියත්තං යාචකෙ ධනං.

‘‘දිවා වා යදි වා රත්තිං, යදි එති වනිබ්බකො;

ලද්ධා යදිච්ඡකං භොගං, පූරහත්ථොව ගච්ඡති.

‘‘එවරූපං මහාදානං, අදාසිං යාවජීවිකං;

නපාහං දෙස්සං ධනං දම්මි, නපි නත්ථි නිචයො මයි.

‘‘යථාපි ආතුරො නාම, රොගතො පරිමුත්තියා;

ධනෙන වෙජ්ජං තප්පෙත්වා, රොගතො පරිමුච්චති.

‘‘තථෙවාහං ජානමානො, පරිපූරෙතුමසෙසතො;

ඌනමනං පූරයිතුං, දෙමි දානං වනිබ්බකෙ;

නිරාලයො අපච්චාසො, සම්බොධිමනුපත්තියා’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ යදා හොමි, සත්තරාජපුරොහිතො;

පූජිතො නරදෙවෙහි, මහාගොවින්දබ්රාහ්මණො.

‘‘තදාහං සත්තරජ්ජෙසු, යං මෙ ආසි උපායනං;

තෙන දෙමි මහාදානං, අක්ඛොබ්භං [අක්ඛොභං (ස්යා. කං.)] සාගරූපමං.

‘‘න ¶ ¶ මෙ දෙස්සං ධනං ධඤ්ඤං, නපි නත්ථි නිචයො මයි;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා දෙමි වරං ධන’’න්ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, මිථිලායං පුරුත්තමෙ;

නිමි නාම මහාරාජා, පණ්ඩිතො කුසලත්ථිකො.

‘‘තදාහං මාපයිත්වාන, චතුස්සාලං චතුම්මුඛං;

තත්ථ දානං පවත්තෙසිං, මිගපක්ඛිනරාදිනං.

‘‘අච්ඡාදනඤ්ච සයනං, අන්නං පානඤ්ච භොජනං;

අබ්බොච්ඡින්නං කරිත්වාන, මහාදානං පවත්තයිං.

‘‘යථාපි සෙවකො සාමිං, ධනහෙතුමුපාගතො;

කායෙන වාචා මනසා, ආරාධනීයමෙසති.

‘‘තථෙවාහං සබ්බභවෙ, පරියෙසිස්සාමි බොධිජං;

දානෙන සත්තෙ තප්පෙත්වා, ඉච්ඡාමි බොධිමුත්තම’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ යදා හොමි, එකරාජස්ස අත්රජො;

නගරෙ පුප්ඵවතියා, කුමාරො චන්දසව්හයො.

‘‘තදාහං ¶ යජනා මුත්තො, නික්ඛන්තො යඤ්ඤවාටතො;

සංවෙගං ජනයිත්වාන, මහාදානං පවත්තයිං.

‘‘නාහං පිවාමි ඛාදාමි, නපි භුඤ්ජාමි භොජනං;

දක්ඛිණෙය්යෙ අදත්වාන, අපි ඡප්පඤ්චරත්තියො.

‘‘යථාපි ¶ වාණිජො නාම, කත්වාන භණ්ඩසඤ්චයං;

යත්ථ ලාභො මහා හොති, තත්ථ තං [තත්ථ නං (සී.), තත්ථ (ක.)] හරති භණ්ඩකං.

‘‘තථෙව සකභුත්තාපි, පරෙ දින්නං මහප්ඵලං;

තස්මා පරස්ස දාතබ්බං, සතභාගො භවිස්සති.

‘‘එතමත්ථවසං ඤත්වා, දෙමි දානං භවාභවෙ;

න පටික්කමාමි දානතො, සම්බොධිමනුපත්තියා’’ති.

‘‘අරිට්ඨසව්හයෙ නගරෙ, සිවිනාමාසි ඛත්තියො;

නිසජ්ජ පාසාදවරෙ, එවං චින්තෙසහං තදා.

‘‘‘යං කිඤ්චි මානුසං දානං, අදින්නං මෙ න විජ්ජති;

යොපි යාචෙය්ය මං චක්ඛුං, දදෙය්යං අවිකම්පිතො’.

‘‘මම සඞ්කප්පමඤ්ඤාය, සක්කො දෙවානමිස්සරො;

නිසින්නො දෙවපරිසාය, ඉදං වචනමබ්රවි.

‘‘‘නිසජ්ජ ¶ පාසාදවරෙ, සිවිරාජා මහිද්ධිකො;

චින්තෙන්තො විවිධං දානං, අදෙය්යං සො න පස්සති.

‘‘‘තථං ¶ නු විතථං නෙතං, හන්ද වීමංසයාමි තං;

මුහුත්තං ආගමෙය්යාථ, යාව ජානාමි තං මනං’.

‘‘පවෙධමානො පලිතසිරො, වලිගත්තො [වලිතගත්තො (සී.)] ජරාතුරො;

අන්ධවණ්ණොව හුත්වාන, රාජානං උපසඞ්කමි.

‘‘සො ¶ තදා පග්ගහෙත්වාන, වාමං දක්ඛිණබාහු ච;

සිරස්මිං අඤ්ජලිං කත්වා, ඉදං වචනමබ්රවි.

‘‘‘යාචාමි තං මහාරාජ, ධම්මික රට්ඨවඩ්ඪන;

තව දානරතා කිත්ති, උග්ගතා දෙවමානුසෙ.

‘‘‘උභොපි ¶ නෙත්තා නයනා, අන්ධා උපහතා මම;

එකං මෙ නයනං දෙහි, ත්වම්පි එකෙන යාපය’.

‘‘තස්සාහං වචනං සුත්වා, හට්ඨො සංවිග්ගමානසො;

කතඤ්ජලී වෙදජාතො, ඉදං වචනමබ්රවිං.

‘‘‘ඉදානාහං චින්තයිත්වාන, පාසාදතො ඉධාගතො;

ත්වං මම චිත්තමඤ්ඤාය, නෙත්තං යාචිතුමාගතො.

‘‘‘අහො මෙ මානසං සිද්ධං, සඞ්කප්පො පරිපූරිතො;

අදින්නපුබ්බං දානවරං, අජ්ජ දස්සාමි යාචකෙ.

‘‘‘එහි සිවක උට්ඨෙහි, මා දන්ධයි මා පවෙධයි;

උභොපි නයනං දෙහි, උප්පාටෙත්වා වණිබ්බකෙ’.

‘‘තතො ¶ සො චොදිතො මය්හං, සිවකො වචනං කරො;

උද්ධරිත්වාන පාදාසි, තාලමිඤ්ජංව යාචකෙ.

‘‘දදමානස්ස දෙන්තස්ස, දින්නදානස්ස මෙ සතො;

චිත්තස්ස අඤ්ඤථා නත්ථි, බොධියායෙව කාරණා.

‘‘න මෙ දෙස්සා උභො චක්ඛූ, අත්තා න මෙ න දෙස්සියො;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා චක්ඛුං අදාසහ’’න්ති.

‘‘යා ¶ මෙ අහොසි ජනිකා, ඵුස්සතී [ඵුසතී (සී.)] නාම ඛත්තියා;

සා අතීතාසු ජාතීසු, සක්කස්ස මහෙසී පියා.

‘‘තස්සා ආයුක්ඛයං ඤත්වා, දෙවින්දො එතදබ්රවි;

‘දදාමි තෙ දස වරෙ, වරභද්දෙ යදිච්ඡසි’.

‘‘එවං වුත්තා ච සා දෙවී, සක්කං පුනිදමබ්රවි;

‘කිං නු මෙ අපරාධත්ථි, කිං නු දෙස්සා අහං තව;

රම්මා චාවෙසි මං ඨානා, වාතොව ධරණීරුහං’.

‘‘එවං ¶ වුත්තො ච සො සක්කො, පුන තස්සිදමබ්රවි;

‘න චෙව තෙ කතං පාපං, න ච මෙ ත්වංසි අප්පියා.

‘‘‘එත්තකංයෙව ¶ තෙ ආයු, චවනකාලො භවිස්සති;

පටිග්ගණ්හ මයා දින්නෙ, වරෙ දස වරුත්තමෙ’.

‘‘සක්කෙන ¶ සා දින්නවරා, තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා;

මමං අබ්භන්තරං කත්වා, ඵුස්සතී දස වරෙ වරී.

‘‘තතො චුතා සා ඵුස්සතී, ඛත්තියෙ උපපජ්ජථ;

ජෙතුත්තරම්හි නගරෙ, සඤ්ජයෙන සමාගමි.

‘‘යදාහං ඵුස්සතියා කුච්ඡිං, ඔක්කන්තො පියමාතුයා;

මම තෙජෙන මෙ මාතා, සදා දානරතා අහු.

‘‘අධනෙ ආතුරෙ ජිණ්ණෙ, යාචකෙ අද්ධිකෙ [පථිකෙ (ක.)] ජනෙ;

සමණෙ බ්රාහ්මණෙ ඛීණෙ, දෙති දානං අකිඤ්චනෙ.

‘‘දස මාසෙ ධාරයිත්වාන, කරොන්තෙ පුරං පදක්ඛිණං;

වෙස්සානං වීථියා මජ්ඣෙ, ජනෙසි ඵුස්සතී මමං.

‘‘න මය්හං මත්තිකං නාමං, නපි පෙත්තිකසම්භවං;

ජාතෙත්ථ වෙස්සවීථියා, තස්මා වෙස්සන්තරො අහු.

‘‘යදාහං දාරකො හොමි, ජාතියා අට්ඨවස්සිකො;

තදා නිසජ්ජ පාසාදෙ, දානං දාතුං විචින්තයිං.

‘‘‘හදයං ¶ දදෙය්යං චක්ඛුං, මංසම්පි රුධිරම්පි ච;

දදෙය්යං කායං සාවෙත්වා, යදි කොචි යාචයෙ මමං’.

‘‘සභාවං චින්තයන්තස්ස, අකම්පිතමසණ්ඨිතං;

අකම්පි තත්ථ පථවී, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘අන්වද්ධමාසෙ පන්නරසෙ, පුණ්ණමාසෙ උපොසථෙ;

පච්චයං නාගමාරුය්හ, දානං දාතුං උපාගමිං.

‘‘කලිඞ්ගරට්ඨවිසයා ¶ , බ්රාහ්මණා උපගඤ්ඡු මං;

අයාචුං මං හත්ථිනාගං, ධඤ්ඤං මඞ්ගලසම්මතං.

‘‘අවුට්ඨිකො ¶ ජනපදො, දුබ්භික්ඛො ඡාතකො මහා;

දදාහි පවරං නාගං, සබ්බසෙතං ගජුත්තමං.

‘‘දදාමි න විකම්පාමි, යං මං යාචන්ති බ්රාහ්මණා;

සන්තං නප්පතිගූහාමි [නප්පතිගුය්හාමි (සී. ක.)], දානෙ මෙ රමතෙ මනො.

‘‘න මෙ යාචකමනුප්පත්තෙ, පටික්ඛෙපො අනුච්ඡවො;

‘මා මෙ භිජ්ජි සමාදානං, දස්සාමි විපුලං ගජං’.

‘‘නාගං ගහෙත්වා සොණ්ඩාය, භිඞ්ගාරෙ රතනාමයෙ;

ජලං හත්ථෙ ආකිරිත්වා, බ්රාහ්මණානං අදං ගජං.

‘‘පුනාපරං දදන්තස්ස, සබ්බසෙතං ගජුත්තමං;

තදාපි පථවී කම්පි, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘තස්ස නාගස්ස දානෙන, සිවයො කුද්ධා සමාගතා;

පබ්බාජෙසුං සකා රට්ඨා, ‘වඞ්කං ගච්ඡතු පබ්බතං’.

‘‘තෙසං නිච්ඡුභමානානං, අකම්පිත්ථමසණ්ඨිතං;

මහාදානං පවත්තෙතුං, එකං වරමයාචිසං.

‘‘යාචිතා ¶ සිවයො සබ්බෙ, එකං වරමදංසු මෙ;

සාවයිත්වා කණ්ණභෙරිං, මහාදානං දදාමහං.

‘‘අථෙත්ථ වත්තතී සද්දො, තුමුලො භෙරවො මහා;

දානෙනිමං නීහරන්ති, පුන දානං දදාතයං.

‘‘හත්ථිං ¶ අස්සෙ රථෙ දත්වා, දාසිං දාසං ගවං ධනං;

මහාදානං දදිත්වාන, නගරා නික්ඛමිං තදා.

‘‘නික්ඛමිත්වාන ¶ නගරා, නිවත්තිත්වා විලොකිතෙ;

තදාපි පථවී කම්පි, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘චතුවාහිං රථං දත්වා, ඨත්වා චාතුම්මහාපථෙ;

එකාකියො අදුතියො, මද්දිදෙවිං ඉදමබ්රවිං.

‘‘‘ත්වං මද්දි කණ්හං ගණ්හාහි, ලහුකා එසා කනිට්ඨිකා;

අහං ජාලිං ගහෙස්සාමි, ගරුකො භාතිකො හි සො’.

‘‘පදුමං ¶ පුණ්ඩරීකංව, මද්දී කණ්හාජිනග්ගහී;

අහං සුවණ්ණබිම්බංව, ජාලිං ඛත්තියමග්ගහිං.

‘‘අභිජාතා සුඛුමාලා, ඛත්තියා චතුරො ජනා;

විසමං සමං අක්කමන්තා, වඞ්කං ගච්ඡාම පබ්බතං.

‘‘යෙ කෙචි මනුජා එන්ති, අනුමග්ගෙ පටිප්පථෙ;

මග්ගන්තෙ පටිපුච්ඡාම, ‘කුහිං වඞ්කන්ත [වඞ්කත (සී.)] පබ්බතො’.

‘‘තෙ තත්ථ අම්හෙ පස්සිත්වා, කරුණං ගිරමුදීරයුං;

දුක්ඛං තෙ පටිවෙදෙන්ති, දූරෙ වඞ්කන්තපබ්බතො.

‘‘යදි පස්සන්ති පවනෙ, දාරකා ඵලිනෙ දුමෙ;

තෙසං ඵලානං හෙතුම්හි, උපරොදන්ති දාරකා.

‘‘රොදන්තෙ දාරකෙ දිස්වා, උබ්බිද්ධා [උබ්බිග්ගා (ස්යා. කං.)] විපුලා දුමා;

සයමෙවොණමිත්වාන, උපගච්ඡන්ති දාරකෙ.

‘‘ඉදං ¶ අච්ඡරියං දිස්වා, අබ්භුතං ලොමහංසනං;

සාහුකාරං [සාධුකාරං (සබ්බත්ථ)] පවත්තෙසි, මද්දී සබ්බඞ්ගසොභනා.

‘‘අච්ඡෙරං වත ලොකස්මිං, අබ්භුතං ලොමහංසනං;

වෙස්සන්තරස්ස තෙජෙන, සයමෙවොණතා දුමා.

‘‘සඞ්ඛිපිංසු පථං යක්ඛා, අනුකම්පාය දාරකෙ;

නික්ඛන්තදිවසෙනෙව [නික්ඛන්තදිවසෙයෙව (සී.)], චෙතරට්ඨමුපාගමුං.

‘‘සට්ඨිරාජසහස්සානි, තදා වසන්ති මාතුලෙ;

සබ්බෙ පඤ්ජලිකා හුත්වා, රොදමානා උපාගමුං.

‘‘තත්ථ වත්තෙත්වා සල්ලාපං, චෙතෙහි චෙතපුත්තෙහි;

තෙ තතො නික්ඛමිත්වාන, වඞ්කං අගමු පබ්බතං.

‘‘ආමන්තයිත්වා ¶ දෙවින්දො, විස්සකම්මං [විසුකම්මං (ක.)] මහිද්ධිකං;

අස්සමං සුකතං රම්මං, පණ්ණසාලං සුමාපය.

‘‘සක්කස්ස වචනං සුත්වා, විස්සකම්මො මහිද්ධිකො;

අස්සමං ¶ සුකතං රම්මං, පණ්ණසාලං සුමාපයි.

‘‘අජ්ඣොගාහෙත්වා ¶ පවනං, අප්පසද්දං නිරාකුලං;

චතුරො ජනා මයං තත්ථ, වසාම පබ්බතන්තරෙ.

‘‘අහඤ්ච මද්දිදෙවී ච, ජාලී කණ්හාජිනා චුභො;

අඤ්ඤමඤ්ඤං සොකනුදා, වසාම අස්සමෙ තදා.

‘‘දාරකෙ අනුරක්ඛන්තො, අසුඤ්ඤො හොමි අස්සමෙ;

මද්දී ඵලං ආහරිත්වා, පොසෙති සා තයො ජනෙ.

‘‘පවනෙ ¶ වසමානස්ස, අද්ධිකො මං උපාගමි;

ආයාචි පුත්තකෙ මය්හං, ජාලිං කණ්හාජිනං චුභො.

‘‘යාචකං උපගතං දිස්වා, හාසො මෙ උපපජ්ජථ;

උභො පුත්තෙ ගහෙත්වාන, අදාසිං බ්රාහ්මණෙ තදා.

‘‘සකෙ පුත්තෙ චජන්තස්ස, ජූජකෙ බ්රාහ්මණෙ යදා;

තදාපි පථවී කම්පි, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘පුනදෙව සක්කො ඔරුය්හ, හුත්වා බ්රාහ්මණසන්නිභො;

ආයාචි මං මද්දිදෙවිං, සීලවන්තිං පතිබ්බතං.

‘‘මද්දිං හත්ථෙ ගහෙත්වාන, උදකඤ්ජලි පූරිය;

පසන්නමනසඞ්කප්පො, තස්ස මද්දිං අදාසහං.

‘‘මද්දියා දීයමානාය, ගගනෙ දෙවා පමොදිතා;

තදාපි පථවී කම්පි, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘ජාලිං කණ්හාජිනං ධීතං, මද්දිදෙවිං පතිබ්බතං;

චජමානො න චින්තෙසිං, බොධියායෙව කාරණා.

‘‘න මෙ දෙස්සා උභො පුත්තා, මද්දිදෙවී න දෙස්සියා;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා පියෙ අදාසහං.

‘‘පුනාපරං බ්රහාරඤ්ඤෙ, මාතාපිතුසමාගමෙ;

කරුණං පරිදෙවන්තෙ, සල්ලපන්තෙ සුඛං දුඛං.

‘‘හිරොත්තප්පෙන ¶ ගරුනා [ගරුනං (ස්යා. ක.)], උභින්නං උපසඞ්කමි;

තදාපි පථවී කම්පි, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ බ්රහාරඤ්ඤා, නික්ඛමිත්වා සඤාතිභි;

පවිසාමි පුරං රම්මං, ජෙතුත්තරං පුරුත්තමං.

‘‘රතනානි සත්ත වස්සිංසු, මහාමෙඝො පවස්සථ;

තදාපි පථවී කම්පි, සිනෙරුවනවටංසකා.

‘‘අචෙතනායං පථවී, අවිඤ්ඤාය සුඛං දුඛං;

සාපි දානබලා මය්හං, සත්තක්ඛත්තුං පකම්පථා’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, සසකො පවනචාරකො;

තිණපණ්ණසාකඵලභක්ඛො, පරහෙඨනවිවජ්ජිතො.

‘‘මක්කටො ච සිඞ්ගාලො ච, සුත්තපොතො චහං තදා;

වසාම එකසාමන්තා, සායං පාතො ච දිස්සරෙ [සායං පාතො පදිස්සරෙ (ක.)].

‘‘අහං තෙ අනුසාසාමි, කිරියෙ කල්යාණපාපකෙ;

‘පාපානි පරිවජ්ජෙථ, කල්යාණෙ අභිනිවිස්සථ’.

‘‘උපොසථම්හි දිවසෙ, චන්දං දිස්වාන පූරිතං;

එතෙසං තත්ථ ආචික්ඛිං, දිවසො අජ්ජුපොසථො.

‘‘දානානි පටියාදෙථ, දක්ඛිණෙය්යස්ස දාතවෙ;

දත්වා දානං දක්ඛිණෙය්යෙ, උපවස්සථුපොසථං.

‘‘තෙ ¶ මෙ සාධූති වත්වාන, යථාසත්ති යථාබලං;

දානානි පටියාදෙත්වා, දක්ඛිණෙය්යං ගවෙසිසුං [ගවෙසය්යුං (ක.)].

‘‘අහං නිසජ්ජ චින්තෙසිං, දානං දක්ඛිණනුච්ඡවං;

‘යදිහං ලභෙ දක්ඛිණෙය්යං, කිං මෙ දානං භවිස්සති.

‘‘‘න ¶ මෙ අත්ථි තිලා මුග්ගා, මාසා වා තණ්ඩුලා ඝතං;

අහං තිණෙන යාපෙමි, න සක්කා තිණ දාතවෙ.

‘‘‘යදි ¶ කොචි එති දක්ඛිණෙය්යො, භික්ඛාය මම සන්තිකෙ;

දජ්ජාහං සකමත්තානං, න සො තුච්ඡො ගමිස්සති’.

‘‘මම සඞ්කප්පමඤ්ඤාය, සක්කො බ්රාහ්මණවණ්ණිනා;

ආසයං මෙ උපාගච්ඡි, දානවීමංසනාය මෙ.

‘‘තමහං දිස්වාන සන්තුට්ඨො, ඉදං වචනමබ්රවිං;

‘සාධු ඛොසි අනුප්පත්තො, ඝාසහෙතු මමන්තිකෙ.

‘‘‘අදින්නපුබ්බං දානවරං, අජ්ජ දස්සාමි තෙ අහං;

තුවං සීලගුණූපෙතො, අයුත්තං තෙ පරහෙඨනං.

‘‘‘එහි අග්ගිං පදීපෙහි, නානාකට්ඨෙ සමානය;

අහං පචිස්සමත්තානං, පක්කං ත්වං භක්ඛයිස්සසි’.

‘‘‘සාධූ’ති සො හට්ඨමනො, නානාකට්ඨෙ සමානයි;

මහන්තං අකාසි චිතකං, කත්වා අඞ්ගාරගබ්භකං.

‘‘අග්ගිං තත්ථ පදීපෙසි, යථා සො ඛිප්පං මහා භවෙ;

ඵොටෙත්වා රජගතෙ ගත්තෙ, එකමන්තං උපාවිසිං.

‘‘යදා ¶ මහාකට්ඨපුඤ්ජො, ආදිත්තො ධමධමායති [ධුමධුමායති (සී.), ධමමායති (ක.)];

තදුප්පතිත්වා පපතිං, මජ්ඣෙ ජාලසිඛන්තරෙ.

‘‘යථා ¶ සීතොදකං නාම, පවිට්ඨං යස්ස කස්සචි;

සමෙති දරථපරිළාහං, අස්සාදං දෙති පීති ච.

‘‘තථෙව ජලිතං අග්ගිං, පවිට්ඨස්ස මමං තදා;

සබ්බං සමෙති දරථං, යථා සීතොදකං විය.

‘‘ඡවිං චම්මං මංසං න්හාරුං, අට්ඨිං හදයබන්ධනං;

කෙවලං සකලං කායං, බ්රාහ්මණස්ස අදාසහ’’න්ති.

අකිත්තිබ්රාහ්මණො ¶ සඞ්ඛො, කුරුරාජා ධනඤ්චයො;

මහාසුදස්සනො රාජා, මහාගොවින්දබ්රාහ්මණො.

නිමි චන්දකුමාරො ච, සිවි වෙස්සන්තරො සසො;

අහමෙව තදා ආසිං, යො තෙ දානවරෙ අදා.

එතෙ දානපරික්ඛාරා, එතෙ දානස්ස පාරමී;

ජීවිතං යාචකෙ දත්වා, ඉමං පාරමි පූරයිං.

භික්ඛාය උපගතං දිස්වා, සකත්තානං පරිච්චජිං;

දානෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ දානපාරමීති.

‘‘යදා ¶ ¶ ¶ ¶ අහොසිං පවනෙ, කුඤ්ජරො මාතුපොසකො;

න තදා අත්ථි මහියා, ගුණෙන මම සාදිසො.

‘‘පවනෙ දිස්වා වනචරො, රඤ්ඤො මං පටිවෙදයි;

‘තවානුච්ඡවො මහාරාජ, ගජො වසති කානනෙ.

‘‘‘න තස්ස පරික්ඛායත්ථො, නපි ආළකකාසුයා;

සහ ගහිතෙ [සමං ගහිතෙ (සී.)] සොණ්ඩාය, සයමෙව ඉධෙහි’ති.

‘‘තස්ස තං වචනං සුත්වා, රාජාපි තුට්ඨමානසො;

පෙසෙසි හත්ථිදමකං, ඡෙකාචරියං සුසික්ඛිතං.

‘‘ගන්ත්වා සො හත්ථිදමකො, අද්දස පදුමස්සරෙ;

භිසමුළාලං [භිසමූලං (ක.)] උද්ධරන්තං, යාපනත්ථාය මාතුයා.

‘‘විඤ්ඤාය මෙ සීලගුණං, ලක්ඛණං උපධාරයි;

‘එහි පුත්තා’ති පත්වාන, මම සොණ්ඩාය අග්ගහි.

‘‘යං මෙ තදා පාකතිකං, සරීරානුගතං බලං;

අජ්ජ නාගසහස්සානං, බලෙන සමසාදිසං.

‘‘යදිහං තෙසං පකුප්පෙය්යං, උපෙතානං ගහණාය මං;

පටිබලො භවෙ තෙසං, යාව රජ්ජම්පි මානුසං.

‘‘අපි ¶ චාහං සීලරක්ඛාය, සීලපාරමිපූරියා;

න කරොමි චිත්තෙ අඤ්ඤථත්තං, පක්ඛිපන්තං මමාළකෙ.

‘‘යදි තෙ මං තත්ථ කොට්ටෙය්යුං, ඵරසූහි තොමරෙහි ච;

නෙව තෙසං පකුප්පෙය්යං, සීලඛණ්ඩභයා මමා’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ ¶ යදා හොමි, භූරිදත්තො මහිද්ධිකො;

විරූපක්ඛෙන මහාරඤ්ඤා, දෙවලොකමගඤ්ඡහං.

‘‘තත්ථ පස්සිත්වාහං දෙවෙ, එකන්තං සුඛසමප්පිතෙ;

තං සග්ගගමනත්ථාය, සීලබ්බතං සමාදියිං.

‘‘සරීරකිච්චං කත්වාන, භුත්වා යාපනමත්තකං;

චතුරො අඞ්ගෙ අධිට්ඨාය, සෙමි වම්මිකමුද්ධනි.

‘‘ඡවියා චම්මෙන මංසෙන, නහාරුඅට්ඨිකෙහි වා;

යස්ස එතෙන කරණීයං, දින්නංයෙව හරාතු සො.

‘‘සංසිතො අකතඤ්ඤුනා, ආලම්පායනො [ආලම්බණො (සී.)] මමග්ගහි;

පෙළාය පක්ඛිපිත්වාන, කීළෙති මං තහිං තහිං.

‘‘පෙළාය පක්ඛිපන්තෙපි, සම්මද්දන්තෙපි පාණිනා;

ආලම්පායනෙ [ආලම්බණෙ (සී.)] න කුප්පාමි, සීලඛණ්ඩභයා මම.

‘‘සකජීවිතපරිච්චාගො ¶ , තිණතො ලහුකො මම;

සීලවීතික්කමො මය්හං, පථවීඋප්පතනං විය.

‘‘නිරන්තරං ජාතිසතං, චජෙය්යං මම ජීවිතං;

නෙව සීලං පභින්දෙය්යං, චතුද්දීපාන හෙතුපි.

‘‘අපි චාහං සීලරක්ඛාය, සීලපාරමිපූරියා;

න කරොමි චිත්තෙ අඤ්ඤථත්තං, පක්ඛිපන්තම්පි පෙළකෙ’’ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, චම්පෙය්යකො මහිද්ධිකො;

තදාපි ධම්මිකො ආසිං, සීලබ්බතසමප්පිතො.

‘‘තදාපි ¶ මං ධම්මචාරිං, උපවුත්ථං උපොසථං;

අහිතුණ්ඩිකො ගහෙත්වාන, රාජද්වාරම්හි කීළති.

‘‘යං ¶ යං සො වණ්ණං චින්තයි, නීලංව පීතලොහිතං;

තස්ස චිත්තානුවත්තන්තො, හොමි චින්තිතසන්නිභො.

‘‘ථලං ¶ කරෙය්යමුදකං, උදකම්පි ථලං කරෙ;

යදිහං තස්ස පකුප්පෙය්යං, ඛණෙන ඡාරිකං කරෙ.

‘‘යදි චිත්තවසී හෙස්සං, පරිහායිස්සාමි සීලතො;

සීලෙන පරිහීනස්ස, උත්තමත්ථො න සිජ්ඣති.

‘‘කාමං ¶ භිජ්ජතුයං කායො, ඉධෙව විකිරීයතු;

නෙව සීලං පභින්දෙය්යං, විකිරන්තෙ භුසං වියා’’ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, චූළබොධි සුසීලවා;

භවං දිස්වාන භයතො, නෙක්ඛම්මං අභිනික්ඛමිං.

‘‘යා මෙ දුතියිකා ආසි, බ්රාහ්මණී කනකසන්නිභා;

සාපි වට්ටෙ අනපෙක්ඛා, නෙක්ඛම්මං අභිනික්ඛමි.

‘‘නිරාලයා ඡින්නබන්ධූ, අනපෙක්ඛා කුලෙ ගණෙ;

චරන්තා ගාමනිගමං, බාරාණසිමුපාගමුං.

‘‘තත්ථ වසාම නිපකා, අසංසට්ඨා කුලෙ ගණෙ;

නිරාකුලෙ අප්පසද්දෙ, රාජුය්යානෙ වසාමුභො.

‘‘උය්යානදස්සනං ගන්ත්වා, රාජා අද්දස බ්රාහ්මණිං;

උපගම්ම මමං පුච්ඡි, ‘තුය්හෙසා කා කස්ස භරියා’.

‘‘එවං වුත්තෙ අහං තස්ස, ඉදං වචනමබ්රවිං;

‘න මය්හං භරියා එසා, සහධම්මා එකසාසනී’.

‘‘තිස්සා ¶ [තස්සා (සී.)] සාරත්තගධිතො, ගාහාපෙත්වාන චෙටකෙ;

නිප්පීළයන්තො බලසා, අන්තෙපුරං පවෙසයි.

‘‘ඔදපත්තකියා ¶ මය්හං, සහජා එකසාසනී;

ආකඩ්ඪිත්වා නයන්තියා, කොපො මෙ උපපජ්ජථ.

‘‘සහ ¶ කොපෙ සමුප්පන්නෙ, සීලබ්බතමනුස්සරිං;

තත්ථෙව කොපං නිග්ගණ්හිං, නාදාසිං වඩ්ඪිතූපරි.

‘‘යදි නං බ්රාහ්මණිං කොචි, කොට්ටෙය්ය තිණ්හසත්තියා;

නෙව සීලං පභින්දෙය්යං, බොධියායෙව කාරණා.

‘‘න මෙසා බ්රාහ්මණී දෙස්සා, නපි මෙ බලං න විජ්ජති;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා සීලානුරක්ඛිස’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, මහිංසො පවනචාරකො;

පවඩ්ඪකායො බලවා, මහන්තො භීමදස්සනො.

‘‘පබ්භාරෙ ගිරිදුග්ගෙ [වනදුග්ගෙ (සී.)] ච, රුක්ඛමූලෙ දකාසයෙ;

හොතෙත්ථ ඨානං මහිංසානං, කොචි කොචි තහිං තහිං.

‘‘විචරන්තො බ්රහාරඤ්ඤෙ, ඨානං අද්දස භද්දකං;

තං ඨානං උපගන්ත්වාන, තිට්ඨාමි ච සයාමි ච.

‘‘අථෙත්ථ කපිමාගන්ත්වා, පාපො අනරියො ලහු;

ඛන්ධෙ නලාටෙ භමුකෙ, මුත්තෙති ඔහනෙතිතං.

‘‘සකිම්පි දිවසං දුතියං, තතියං චතුත්ථම්පි ච;

දූසෙති මං සබ්බකාලං, තෙන හොමි උපද්දුතො.

‘‘මමං ¶ උපද්දුතං දිස්වා, යක්ඛො මං ඉදමබ්රවි;

‘නාසෙහෙතං ඡවං පාපං, සිඞ්ගෙහි ච ඛුරෙහි ච’.

‘‘එවං ¶ වුත්තෙ තදා යක්ඛෙ, අහං තං ඉදමබ්රවිං;

‘කිං ත්වං මක්ඛෙසි කුණපෙන, පාපෙන අනරියෙන මං.

‘‘‘යදිහං ¶ තස්ස පකුප්පෙය්යං, තතො හීනතරො භවෙ;

සීලඤ්ච මෙ පභිජ්ජෙය්ය, විඤ්ඤූ ච ගරහෙය්යු මං.

‘‘‘හීළිතා ජීවිතා වාපි, පරිසුද්ධෙන මතං වරං;

ක්යාහං ජීවිතහෙතූපි, කාහාමිං පරහෙඨනං’.

‘‘මමෙවායං මඤ්ඤමානො, අඤ්ඤෙපෙවං කරිස්සති;

තෙව තස්ස වධිස්සන්ති, සා මෙ මුත්ති භවිස්සති.

‘‘හීනමජ්ඣිමඋක්කට්ඨෙ, සහන්තො අවමානිතං;

එවං ලභති සප්පඤ්ඤො, මනසා යථා පත්ථිත’’න්ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, සුතත්තකනකසන්නිභො;

මිගරාජා රුරුනාම, පරමසීලසමාහිතො.

‘‘රම්මෙ පදෙසෙ රමණීයෙ, විවිත්තෙ අමනුස්සකෙ;

තත්ථ වාසං උපගඤ්ඡිං, ගඞ්ගාකූලෙ මනොරමෙ.

‘‘අථ ¶ උපරි ගඞ්ගාය, ධනිකෙහි පරිපීළිතො;

පුරිසො ගඞ්ගාය පපති, ‘ජීවාමි වා මරාමි වා’.

‘‘රත්තින්දිවං ¶ සො ගඞ්ගාය, වුය්හමානො මහොදකෙ;

රවන්තො කරුණං රවං, මජ්ඣෙ ගඞ්ගාය ගච්ඡති.

‘‘තස්සාහං සද්දං සුත්වාන, කරුණං පරිදෙවතො;

ගඞ්ගාය තීරෙ ඨත්වාන, අපුච්ඡිං ‘කොසි ත්වං නරො’.

‘‘සො මෙ පුට්ඨො ච බ්යාකාසි, අත්තනො කරණං තදා;

‘ධනිකෙහි භීතො තසිතො, පක්ඛන්දොහං මහානදිං’.

‘‘තස්ස ¶ කත්වාන කාරුඤ්ඤං, චජිත්වා මම ජීවිතං;

පවිසිත්වා නීහරිං තස්ස, අන්ධකාරම්හි රත්තියා.

‘‘අස්සත්ථකාලමඤ්ඤාය, තස්සාහං ඉදමබ්රවිං;

‘එකං තං වරං යාචාමි, මා මං කස්සචි පාවද’.

‘‘නගරං ¶ ගන්ත්වාන ආචික්ඛි, පුච්ඡිතො ධනහෙතුකො;

රාජානං සො ගහෙත්වාන, උපගඤ්ඡි මමන්තිකං.

‘‘යාවතා කරණං සබ්බං, රඤ්ඤො ආරොචිතං මයා;

රාජා සුත්වාන වචනං, උසුං තස්ස පකප්පයි;

‘ඉධෙව ඝාතයිස්සාමි, මිත්තදුබ්භිං [මිත්තදූභිං (සී.)] අනාරියං’.

‘‘තමහං අනුරක්ඛන්තො, නිම්මිනිං මම අත්තනා;

‘තිට්ඨතෙසො මහාරාජ, කාමකාරො භවාමි තෙ’.

‘‘අනුරක්ඛිං මම සීලං, නාරක්ඛිං මම ජීවිතං;

සීලවා හි තදා ආසිං, බොධියායෙව කාරණා’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, ජටිලො උග්ගතාපනො;

මාතඞ්ගො නාම නාමෙන, සීලවා සුසමාහිතො.

‘‘අහඤ්ච බ්රාහ්මණො එකො, ගඞ්ගාකූලෙ වසාමුභො;

අහං වසාමි උපරි, හෙට්ඨා වසති බ්රාහ්මණො.

‘‘විචරන්තො අනුකූලම්හි, උද්ධං මෙ අස්සමද්දස;

තත්ථ මං පරිභාසෙත්වා, අභිසපි මුද්ධඵාලනං.

‘‘යදිහං තස්ස පකුප්පෙය්යං, යදි සීලං න ගොපයෙ;

ඔලොකෙත්වානහං තස්ස, කරෙය්යං ඡාරිකං විය.

‘‘යං ¶ සො තදා මං අභිසපි, කුපිතො දුට්ඨමානසො;

තස්සෙව මත්ථකෙ නිපති, යොගෙන තං පමොචයිං.

‘‘අනුරක්ඛිං ¶ මම සීලං, නාරක්ඛිං මම ජීවිතං;

සීලවා හි තදා ආසිං, බොධියායෙව කාරණා’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, මහාපක්ඛො මහිද්ධිකො;

ධම්මො නාම මහායක්ඛො, සබ්බලොකානුකම්පකො.

‘‘දසකුසලකම්මපථෙ ¶ , සමාදපෙන්තො මහාජනං;

චරාමි ගාමනිගමං, සමිත්තො සපරිජ්ජනො.

‘‘පාපො කදරියො යක්ඛො, දීපෙන්තො දස පාපකෙ;

සොපෙත්ථ මහියා චරති, සමිත්තො සපරිජ්ජනො.

‘‘ධම්මවාදී අධම්මො ච, උභො පච්චනිකා මයං;

ධුරෙ ධුරං ඝට්ටයන්තා, සමිම්හා පටිපථෙ උභො.

‘‘කලහො වත්තතී භෙස්මා, කල්යාණපාපකස්ස ච;

මග්ගා ඔක්කමනත්ථාය, මහායුද්ධො උපට්ඨිතො.

‘‘යදිහං තස්ස කුප්පෙය්යං, යදි භින්දෙ තපොගුණං;

සහපරිජනං තස්ස, රජභූතං කරෙය්යහං.

‘‘අපිචාහං සීලරක්ඛාය, නිබ්බාපෙත්වාන මානසං;

සහ ජනෙනොක්කමිත්වා, පථං පාපස්ස දාසහං.

‘‘සහ පථතො ඔක්කන්තෙ, කත්වා චිත්තස්ස නිබ්බුතිං;

විවරං අදාසි පථවී, පාපයක්ඛස්ස තාවදෙ’’ති.

‘‘පඤ්චාලරට්ඨෙ ¶ ¶ නගරවරෙ, කපිලායං [කම්පිලායං (සී.), කප්පිලායං (ස්යා.)] පුරුත්තමෙ;

රාජා ජයද්දිසො නාම, සීලගුණමුපාගතො.

‘‘තස්ස ¶ රඤ්ඤො අහං පුත්තො, සුතධම්මො සුසීලවා;

අලීනසත්තො ගුණවා, අනුරක්ඛපරිජනො සදා.

‘‘පිතා මෙ මිගවං ගන්ත්වා, පොරිසාදං උපාගමි;

සො මෙ පිතුමග්ගහෙසි, ‘භක්ඛොසි මම මා චලි’.

‘‘තස්ස ¶ තං වචනං සුත්වා, භීතො තසිතවෙධිතො;

ඌරුක්ඛම්භො අහු තස්ස, දිස්වාන පොරිසාදකං.

‘‘මිගවං ගහෙත්වා මුඤ්චස්සු, කත්වා ආගමනං පුන;

බ්රාහ්මණස්ස ධනං දත්වා, පිතා ආමන්තයී මමං.

‘‘‘රජ්ජං පුත්ත පටිපජ්ජ, මා පමජ්ජි පුරං ඉදං;

කතං මෙ පොරිසාදෙන, මම ආගමනං පුන’.

‘‘මාතාපිතූ ච වන්දිත්වා, නිම්මිනිත්වාන අත්තනා;

නික්ඛිපිත්වා ධනුං ඛග්ගං, පොරිසාදං උපාගමිං.

‘‘සසත්ථහත්ථූපගතං, කදාචි සො තසිස්සති;

තෙන භිජ්ජිස්සති සීලං, පරිත්තාසං [පරිතාසං (සී.)] කතෙ මයි.

‘‘සීලඛණ්ඩභයා මය්හං, තස්ස දෙස්සං න බ්යාහරිං;

මෙත්තචිත්තො හිතවාදී, ඉදං වචනමබ්රවිං.

‘‘‘උජ්ජාලෙහි මහාඅග්ගිං, පපතිස්සාමි රුක්ඛතො;

ත්වං පක්කකාලමඤ්ඤාය [සුපක්කකාලමඤ්ඤාය (පී.)], භක්ඛය මං පිතාමහ’.

‘‘ඉති සීලවතං හෙතු, නාරක්ඛිං මම ජීවිතං;

පබ්බාජෙසිං චහං තස්ස, සදා පාණාතිපාතික’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ ¶ යදා හොමි, සඞ්ඛපාලො මහිද්ධිකො;

දාඨාවුධො ඝොරවිසො, ද්විජිව්හො උරගාධිභූ.

‘‘චතුප්පථෙ මහාමග්ගෙ, නානාජනසමාකුලෙ;

චතුරො අඞ්ගෙ අධිට්ඨාය, තත්ථ වාසමකප්පයිං.

‘‘ඡවියා චම්මෙන මංසෙන, නහාරුඅට්ඨිකෙහි වා;

යස්ස එතෙන කරණීයං, දින්නංයෙව හරාතු සො.

‘‘අද්දසංසු ¶ භොජපුත්තා, ඛරා ලුද්දා අකාරුණා;

උපගඤ්ඡුං මමං තත්ථ, දණ්ඩමුග්ගරපාණිනො.

‘‘නාසාය විනිවිජ්ඣිත්වා, නඞ්ගුට්ඨෙ පිට්ඨිකණ්ටකෙ;

කාජෙ ආරොපයිත්වාන, භොජපුත්තා හරිංසු මං.

‘‘සසාගරන්තං පථවිං, සකානනං සපබ්බතං;

ඉච්ඡමානො චහං තත්ථ, නාසාවාතෙන ඣාපයෙ.

‘‘සූලෙහි විනිවිජ්ඣන්තෙ, කොට්ටයන්තෙපි සත්තිභි;

භොජපුත්තෙ න කුප්පාමි, එසා මෙ සීලපාරමී’’ති.

හත්ථිනාගො ¶ භූරිදත්තො, චම්පෙය්යො බොධි මහිංසො;

රුරු මාතඞ්ගො ධම්මො ච, අත්රජො ච ජයද්දිසො.

එතෙ නව සීලබලා, පරික්ඛාරා පදෙසිකා;

ජීවිතං පරිරක්ඛිත්වා, සීලානි අනුරක්ඛිසං.

සඞ්ඛපාලස්ස මෙ සතො, සබ්බකාලම්පි ජීවිතං;

යස්ස කස්සචි නිය්යත්තං, තස්මා සා සීලපාරමීති.

‘‘යදාහං ¶ ¶ ¶ අමිතයසො, රාජපුත්තො යුධඤ්ජයො;

උස්සාවබින්දුං සූරියාතපෙ, පතිතං දිස්වාන සංවිජිං.

‘‘තඤ්ඤෙවාධිපතිං කත්වා, සංවෙගමනුබ්රූහයිං;

මාතාපිතූ ච වන්දිත්වා, පබ්බජ්ජමනුයාචහං.

‘‘යාචන්ති මං පඤ්ජලිකා, සනෙගමා සරට්ඨකා;

‘අජ්ජෙව පුත්ත පටිපජ්ජ, ඉද්ධං ඵීතං මහාමහිං’.

‘‘සරාජකෙ සහොරොධෙ, සනෙගමෙ සරට්ඨකෙ;

කරුණං පරිදෙවන්තෙ, අනපෙක්ඛොව පරිච්චජිං.

‘‘කෙවලං පථවිං රජ්ජං, ඤාතිපරිජනං යසං;

චජමානො න චින්තෙසිං, බොධියායෙව කාරණා.

‘‘මාතාපිතා න මෙ දෙස්සා, නපි මෙ දෙස්සං මහායසං;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා රජ්ජං පරිච්චජි’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, ඉන්දපත්ථෙ පුරුත්තමෙ;

කාමිතො දයිතො පුත්තො, සොමනස්සොති විස්සුතො.

‘‘සීලවා ගුණසම්පන්නො, කල්යාණපටිභානවා;

වුඩ්ඪාපචායී හිරීමා, සඞ්ගහෙසු ච කොවිදො.

‘‘තස්ස ¶ රඤ්ඤො පතිකරො, අහොසි කුහකතාපසො;

ආරාමං මාලාවච්ඡඤ්ච, රොපයිත්වාන ජීවති.

‘‘තමහං ¶ දිස්වාන කුහකං, ථුසරාසිංව අතණ්ඩුලං;

දුමංව අන්තො සුසිරං, කදලිංව අසාරකං.

‘‘නත්ථිමස්ස ¶ සතං ධම්මො, සාමඤ්ඤාපගතො අයං;

හිරීසුක්කධම්මජහිතො, ජීවිතවුත්තිකාරණා.

‘‘කුපිතො අහු [අහොසි (සී.), ආසි (ස්යා.)] පච්චන්තො, අටවීහි පරන්තිහි;

තං නිසෙධෙතුං ගච්ඡන්තො, අනුසාසි පිතා මමං.

‘‘‘මා පමජ්ජි තුවං තාත, ජටිලං උග්ගතාපනං;

යදිච්ඡකං පවත්තෙහි, සබ්බකාමදදො හි සො’.

‘‘තමහං ගන්ත්වානුපට්ඨානං, ඉදං වචනමබ්රවිං;

‘කච්චි තෙ ගහපති කුසලං, කිං වා තෙ ආහරීයතු’.

‘‘තෙන සො කුපිතො ආසි, කුහකො මානනිස්සිතො;

‘ඝාතාපෙමි තුවං අජ්ජ, රට්ඨා පබ්බාජයාමි වා’.

‘‘නිසෙධයිත්වා ¶ පච්චන්තං, රාජා කුහකමබ්රවි;

‘කච්චි තෙ භන්තෙ ඛමනීයං, සම්මානො තෙ පවත්තිතො’.

‘‘තස්ස ආචික්ඛතී පාපො, කුමාරො යථා නාසියො;

තස්ස තං වචනං සුත්වා, ආණාපෙසි මහීපති.

‘‘‘සීසං තත්ථෙව ඡින්දිත්වා, කත්වාන චතුඛණ්ඩිකං;

රථියා රථියං දස්සෙථ, සා ගති ජටිලහීළිතා’.

‘‘තත්ථ කාරණිකා ගන්ත්වා, චණ්ඩා ලුද්දා අකාරුණා;

මාතුඅඞ්කෙ නිසින්නස්ස, ආකඩ්ඪිත්වා නයන්ති මං.

‘‘තෙසාහං එවමවචං, බන්ධතං ගාළ්හබන්ධනං;

‘රඤ්ඤො දස්සෙථ මං ඛිප්පං, රාජකිරියානි අත්ථි මෙ’.

‘‘තෙ මං රඤ්ඤො දස්සයිංසු, පාපස්ස පාපසෙවිනො;

දිස්වාන තං සඤ්ඤාපෙසිං, මමඤ්ච වසමානයිං.

‘‘සො මං තත්ථ ඛමාපෙසි, මහාරජ්ජමදාසි මෙ;

සොහං තමං දාලයිත්වා, පබ්බජිං අනගාරියං.

‘‘න ¶ මෙ දෙස්සං මහාරජ්ජං, කාමභොගො න දෙස්සියො;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා රජ්ජං පරිච්චජි’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ ¶ යදා හොමි, කාසිරාජස්ස අත්රජො;

අයොඝරම්හි සංවඩ්ඪො, නාමෙනාසි අයොඝරො.

‘‘දුක්ඛෙන ජීවිතො ලද්ධො, සංපීළෙ පතිපොසිතො;

අජ්ජෙව පුත්ත පටිපජ්ජ, කෙවලං වසුධං ඉමං.

‘‘සරට්ඨකං සනිගමං, සජනං වන්දිත්ව ඛත්තියං;

අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වාන, ඉදං වචනමබ්රවිං.

‘‘‘යෙ කෙචි මහියා සත්තා, හීනමුක්කට්ඨමජ්ඣිමා;

නිරාරක්ඛා සකෙ ගෙහෙ, වඩ්ඪන්ති සකඤාතිභි.

‘‘‘ඉදං ලොකෙ උත්තරියං, සංපීළෙ මම පොසනං;

අයොඝරම්හි සංවඩ්ඪො, අප්පභෙ චන්දසූරියෙ.

‘‘‘පූතිකුණපසම්පුණ්ණා, මුච්චිත්වා මාතු කුච්ඡිතො;

තතො ඝොරතරෙ දුක්ඛෙ, පුන පක්ඛිත්තයොඝරෙ.

‘‘‘යදිහං තාදිසං පත්වා, දුක්ඛං පරමදාරුණං;

රජ්ජෙසු යදි රජ්ජාමි [රඤ්ජාමි (සී.)], පාපානං උත්තමො සියං.

‘‘‘උක්කණ්ඨිතොම්හි කායෙන, රජ්ජෙනම්හි අනත්ථිකො;

නිබ්බුතිං පරියෙසිස්සං, යත්ථ මං මච්චු න මද්දියෙ’.

‘‘එවාහං චින්තයිත්වාන, විරවන්තෙ මහාජනෙ;

නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, පාවිසිං කානනං වනං.

‘‘මාතාපිතා ¶ ¶ න මෙ දෙස්සා, නපි මෙ දෙස්සං මහායසං;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා රජ්ජං පරිච්චජි’’න්ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, කාසීනං පුරවරුත්තමෙ;

භගිනී ච භාතරො සත්ත, නිබ්බත්තා සොත්ථියෙ කුලෙ.

‘‘එතෙසං ¶ පුබ්බජො ආසිං, හිරීසුක්කමුපාගතො;

භවං දිස්වාන භයතො, නෙක්ඛම්මාභිරතො අහං.

‘‘මාතාපිතූහි ¶ පහිතා, සහායා එකමානසා;

කාමෙහි මං නිමන්තෙන්ති, ‘කුලවංසං ධරෙහි’ති.

‘‘යං තෙසං වචනං වුත්තං, ගිහීධම්මෙ සුඛාවහං;

තං මෙ අහොසි කඨිනං, තත්ත [සන්තත්ත (ක.)] ඵාලසමං විය.

‘‘තෙ මං තදා උක්ඛිපන්තං, පුච්ඡිංසු පත්ථිතං මම;

‘කිං ත්වං පත්ථයසෙ සම්ම, යදි කාමෙ න භුඤ්ජසි’.

‘‘තෙසාහං එවමවචං, අත්ථකාමො හිතෙසිනං;

‘නාහං පත්ථෙමි ගිහීභාවං, නෙක්ඛම්මාභිරතො අහං’.

‘‘තෙ මය්හං වචනං සුත්වා, පිතුමාතු ච සාවයුං;

මාතාපිතා එවමාහු, ‘සබ්බෙව පබ්බජාම භො’.

‘‘උභො ¶ මාතාපිතා මය්හං, භගිනී ච සත්ත භාතරො;

අමිතධනං ඡඩ්ඩයිත්වා, පාවිසිම්හා මහාවන’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, නගරෙ බ්රහ්මවඩ්ඪනෙ;

තත්ථ කුලවරෙ සෙට්ඨෙ, මහාසාලෙ අජායහං.

‘‘තදාපි ලොකං දිස්වාන, අන්ධීභූතං තමොත්ථටං;

චිත්තං භවතො පතිකුටති, තුත්තවෙගහතං විය.

‘‘දිස්වාන විවිධං පාපං, එවං චින්තෙසහං තදා;

‘කදාහං ගෙහා නික්ඛම්ම, පවිසිස්සාමි කානනං’.

‘‘තදාපි මං නිමන්තෙසුං, කාමභොගෙහි ඤාතයො;

තෙසම්පි ඡන්දමාචික්ඛිං, ‘මා නිමන්තෙථ තෙහි මං’.

‘‘යො ¶ මෙ කනිට්ඨකො භාතා, නන්දො නාමාසි පණ්ඩිතො;

සොපි මං අනුසික්ඛන්තො, පබ්බජ්ජං සමරොචයි.

‘‘අහං සොණො ච නන්දො ච, උභො මාතාපිතා මම;

තදාපි භොගෙ ඡඩ්ඩෙත්වා, පාවිසිම්හා මහාවන’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ යදා හොමි, කාසිරාජස්ස අත්රජො;

මූගපක්ඛොති නාමෙන, තෙමියොති වදන්ති මං.

‘‘සොළසිත්ථිසහස්සානං, න විජ්ජති පුමො තදා [සදා (සී.)];

අහොරත්තානං අච්චයෙන, නිබ්බත්තො අහමෙකකො.

‘‘කිච්ඡා ලද්ධං පියං පුත්තං, අභිජාතං ජුතින්ධරං;

සෙතච්ඡත්තං ධාරයිත්වාන, සයනෙ පොසෙති මං පිතා.

‘‘නිද්දායමානො සයනවරෙ, පබුජ්ඣිත්වානහං තදා;

අද්දසං පණ්ඩරං ඡත්තං, යෙනාහං නිරයං ගතො.

‘‘සහ ¶ දිට්ඨස්ස මෙ ඡත්තං, තාසො උප්පජ්ජි භෙරවො;

විනිච්ඡයං සමාපන්නො, ‘කථාහං ඉමං මුඤ්චිස්සං’.

‘‘පුබ්බසාලොහිතා මය්හං, දෙවතා අත්ථකාමිනී;

සා මං දිස්වාන දුක්ඛිතං, තීසු ඨානෙසු යොජයි.

‘‘‘මා පණ්ඩිච්චයං විභාවය, බාලමතො භව සබ්බපාණිනං;

සබ්බො තං ජනො ඔචිනායතු, එවං තව අත්ථො භවිස්සති’.

‘‘එවං වුත්තායහං තස්සා, ඉදං වචනමබ්රවිං;

‘කරොමි තෙ තං වචනං, යං ත්වං භණසි දෙවතෙ;

අත්ථකාමාසි මෙ අම්ම, හිතකාමාසි දෙවතෙ’.

‘‘තස්සාහං වචනං සුත්වා, සාගරෙව ථලං ලභිං;

හට්ඨො ¶ සංවිග්ගමානසො, තයො අඞ්ගෙ අධිට්ඨහිං.

‘‘මූගො ¶ අහොසිං බධිරො, පක්ඛො ගතිවිවජ්ජිතො;

එතෙ අඞ්ගෙ අධිට්ඨාය, වස්සානි සොළසං වසිං.

‘‘තතො මෙ හත්ථපාදෙ ච, ජිව්හං සොතඤ්ච මද්දිය;

අනූනතං මෙ පස්සිත්වා, ‘කාළකණ්ණී’ති නින්දිසුං.

‘‘තතො ජානපදා සබ්බෙ, සෙනාපතිපුරොහිතා;

සබ්බෙ එකමනා හුත්වා, ඡඩ්ඩනං අනුමොදිසුං.

‘‘සොහං තෙසං මතිං සුත්වා, හට්ඨො සංවිග්ගමානසො;

යස්සත්ථාය තපොචිණ්ණො, සො මෙ අත්ථො සමිජ්ඣථ.

‘‘න්හාපෙත්වා අනුලිම්පිත්වා, වෙඨෙත්වා රාජවෙඨනං;

ඡත්තෙන අභිසිඤ්චිත්වා, කාරෙසුං පුරං පදක්ඛිණං.

‘‘සත්තාහං ධාරයිත්වාන, උග්ගතෙ රවිමණ්ඩලෙ;

රථෙන මං නීහරිත්වා, සාරථී වනමුපාගමි.

‘‘එකොකාසෙ ¶ රථං කත්වා, සජ්ජස්සං හත්ථමුච්චිතො [හත්ථමුඤ්චිතො (සී. ස්යා.)];

සාරථී ඛණතී කාසුං, නිඛාතුං පථවියා මමං.

‘‘අධිට්ඨිතමධිට්ඨානං, තජ්ජෙන්තො විවිධකාරණා;

න භින්දිං තමධිට්ඨානං, බොධියායෙව කාරණා.

‘‘මාතාපිතා න මෙ දෙස්සා, අත්තා මෙ න ච දෙස්සියො;

සබ්බඤ්ඤුතං පියං මය්හං, තස්මා වතමධිට්ඨහිං.

‘‘එතෙ ¶ ¶ අඞ්ගෙ අධිට්ඨාය, වස්සානි සොළසං වසිං;

අධිට්ඨානෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ අධිට්ඨානපාරමී’’ති.

‘‘යදා අහං කපි ආසිං, නදීකූලෙ දරීසයෙ;

පීළිතො සුසුමාරෙන, ගමනං න ලභාමහං.

‘‘යම්හොකාසෙ ¶ අහං ඨත්වා, ඔරා පාරං පතාමහං;

තත්ථච්ඡි සත්තු වධකො, කුම්භීලො ලුද්දදස්සනො.

‘‘සො මං අසංසි ‘එහී’ති, ‘අහංපෙමී’ති තං වතිං;

තස්ස මත්ථකමක්කම්ම, පරකූලෙ පතිට්ඨහිං.

‘‘න තස්ස අලිකං භණිතං, යථා වාචං අකාසහං;

සච්චෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ සච්චපාරමී’’ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, තාපසො සච්චසව්හයො;

සච්චෙන ලොකං පාලෙසිං, සමග්ගං ජනමකාසහ’’න්ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ ¶ යදා හොමි, මගධෙ වට්ටපොතකො;

අජාතපක්ඛො තරුණො, මංසපෙසි කුලාවකෙ.

‘‘මුඛතුණ්ඩකෙනාහරිත්වා [මුඛතුණ්ඩෙනාහරිත්වා (සී.)], මාතා පොසයතී මමං;

තස්සා ඵස්සෙන ජීවාමි, නත්ථි මෙ කායිකං බලං.

‘‘සංවච්ඡරෙ ගිම්හසමයෙ, දවඩාහො [වනදාහො (ක.)] පදිප්පති;

උපගච්ඡති අම්හාකං, පාවකො කණ්හවත්තනී.

‘‘ධමධමා ඉතිඑවං, සද්දායන්තො මහාසිඛී;

අනුපුබ්බෙන ඣාපෙන්තො, අග්ගි මමමුපාගමි.

‘‘අග්ගිවෙගභයාතීතා, තසිතා මාතාපිතා මම;

කුලාවකෙ මං ඡඩ්ඩෙත්වා, අත්තානං පරිමොචයුං.

‘‘පාදෙ ¶ පක්ඛෙ පජහාමි, නත්ථි මෙ කායිකං බලං;

සොහං අගතිකො තත්ථ, එවං චින්තෙසහං තදා.

‘‘‘යෙසාහං උපධාවෙය්යං, භීතො තසිතවෙධිතො;

තෙ මං ඔහාය පක්කන්තා, කථං මෙ අජ්ජ කාතවෙ.

‘‘‘අත්ථි ලොකෙ සීලගුණො, සච්චං සොචෙය්යනුද්දයා;

තෙන සච්චෙන කාහාමි, සච්චකිරියමුත්තමං.

‘‘‘ආවෙජ්ජෙත්වා ධම්මබලං, සරිත්වා පුබ්බකෙ ජිනෙ;

සච්චබලමවස්සාය, සච්චකිරියමකාසහං.

‘‘‘සන්ති ¶ පක්ඛා අපතනා, සන්ති පාදා අවඤ්චනා;

මාතාපිතා ච නික්ඛන්තා, ජාතවෙද පටික්කම’.

‘‘සහසච්චෙ කතෙ මය්හං, මහාපජ්ජලිතො සිඛී;

වජ්ජෙසි සොළසකරීසානි, උදකං පත්වා යථා සිඛී;

සච්චෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ සච්චපාරමී’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ ¶ යදා හොමි, මච්ඡරාජා මහාසරෙ;

උණ්හෙ සූරියසන්තාපෙ, සරෙ උදක ඛීයථ.

‘‘තතො කාකා ච ගිජ්ඣා ච, කඞ්කා [බකා (සී.)] කුලලසෙනකා;

භක්ඛයන්ති දිවාරත්තිං, මච්ඡෙ උපනිසීදිය.

‘‘එවං චින්තෙසහං තත්ථ, සහ ඤාතීහි පීළිතො;

‘කෙන නු ඛො උපායෙන, ඤාතී දුක්ඛා පමොචයෙ’.

‘‘විචින්තයිත්වා ධම්මත්ථං, සච්චං අද්දස පස්සයං;

සච්චෙ ඨත්වා පමොචෙසිං, ඤාතීනං තං අතික්ඛයං.

‘‘අනුස්සරිත්වා සතං ධම්මං, පරමත්ථං විචින්තයං;

අකාසි සච්චකිරියං, යං ලොකෙ ධුවසස්සතං.

‘‘‘යතො ¶ සරාමි අත්තානං, යතො පත්තොස්මි විඤ්ඤුතං;

නාභිජානාමි සඤ්චිච්ච, එකපාණම්පි හිංසිතං.

‘‘‘එතෙන ¶ සච්චවජ්ජෙන, පජ්ජුන්නො අභිවස්සතු;

අභිත්ථනය පජ්ජුන්න, නිධිං කාකස්ස නාසය;

කාකං සොකාය රන්ධෙහි, මච්ඡෙ සොකා පමොචය’.

‘‘සහකතෙ සච්චවරෙ, පජ්ජුන්නො අභිගජ්ජිය;

ථලං නින්නඤ්ච පූරෙන්තො, ඛණෙන අභිවස්සථ.

‘‘එවරූපං සච්චවරං, කත්වා වීරියමුත්තමං;

වස්සාපෙසිං මහාමෙඝං, සච්චතෙජබලස්සිතො;

සච්චෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ සච්චපාරමී’’ති.

‘‘පුනාපරං ¶ යදා හොමි, කණ්හදීපායනො ඉසි;

පරොපඤ්ඤාසවස්සානි, අනභිරතොචරිං අහං.

‘‘න කොචි එතං ජානාති, අනභිරතිමනං මම;

අහඤ්හි කස්සචි නාචික්ඛිං, අරති මෙ චරති මානසෙ.

‘‘සබ්රහ්මචාරී ¶ මණ්ඩබ්යො, සහායො මෙ මහාඉසි;

පුබ්බකම්මසමායුත්තො, සූලමාරොපනං ලභි.

‘‘තමහං උපට්ඨහිත්වාන, ආරොග්යමනුපාපයිං;

ආපුච්ඡිත්වාන ආගඤ්ඡිං, යං මය්හං සකමස්සමං.

‘‘සහායො ¶ බ්රාහ්මණො මය්හං, භරියං ආදාය පුත්තකං;

තයො ජනා සමාගන්ත්වා, ආගඤ්ඡුං පාහුනාගතං.

‘‘සම්මොදමානො තෙහි සහ, නිසින්නො සකමස්සමෙ;

දාරකො වට්ටමනුක්ඛිපං, ආසීවිසමකොපයි.

‘‘තතො සො වට්ටගතං මග්ගං, අන්වෙසන්තො කුමාරකො;

ආසීවිසස්ස හත්ථෙන, උත්තමඞ්ගං පරාමසි.

‘‘තස්ස ¶ ආමසනෙ කුද්ධො, සප්පො විසබලස්සිතො;

කුපිතො පරමකොපෙන, අඩංසි දාරකං ඛණෙ.

‘‘සහදට්ඨො ආසීවිසෙන [අතිවිසෙන (පී. ක.)], දාරකො පපති [පතති (ක.)] භූමියං;

තෙනාහං දුක්ඛිතො ආසිං, මම වාහසි තං දුක්ඛං.

‘‘ත්යාහං අස්සාසයිත්වාන, දුක්ඛිතෙ සොකසල්ලිතෙ;

පඨමං අකාසිං කිරියං, අග්ගං සච්චං වරුත්තමං.

‘‘‘සත්තාහමෙවාහං පසන්නචිත්තො, පුඤ්ඤත්ථිකො අචරිං බ්රහ්මචරියං;

අථාපරං යං චරිතං මමෙදං, වස්සානි පඤ්ඤාසසමාධිකානි.

‘‘‘අකාමකො වාහි අහං චරාමි, එතෙන සච්චෙන සුවත්ථි හොතු;

‘‘සහ ¶ ¶ සච්චෙ කතෙ මය්හං, විසවෙගෙන වෙධිතො;

අබුජ්ඣිත්වාන වුට්ඨාසි, අරොගො චාසි මාණවො;

සච්චෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ සච්චපාරමී’’ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, සුතසොමො මහීපති;

ගහිතො පොරිසාදෙන, බ්රාහ්මණෙ සඞ්ගරං සරිං.

‘‘ඛත්තියානං එකසතං, ආවුණිත්වා කරත්තලෙ;

එතෙසං පමිලාපෙත්වා, යඤ්ඤත්ථෙ උපනයී මමං.

‘‘අපුච්ඡි ¶ මං පොරිසාදො, ‘කිං ත්වං ඉච්ඡසි නිස්සජං;

යථාමති තෙ කාහාමි, යදි මෙ ත්වං පුනෙහිසි’.

‘‘තස්ස ¶ පටිස්සුණිත්වාන, පණ්හෙ ආගමනං මම;

උපගන්ත්වා පුරං රම්මං, රජ්ජං නිය්යාදයිං තදා.

‘‘අනුස්සරිත්වා සතං ධම්මං, පුබ්බකං ජිනසෙවිතං;

බ්රාහ්මණස්ස ධනං දත්වා, පොරිසාදං උපාගමිං.

‘‘නත්ථි මෙ සංසයො තත්ථ, ඝාතයිස්සති වා න වා;

සච්චවාචානුරක්ඛන්තො, ජීවිතං චජිතුමුපාගමිං;

සච්චෙන මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ සච්චපාරමී’’ති.

‘‘සාමො ¶ ¶ යදා වනෙ ආසිං, සක්කෙන අභිනිම්මිතො;

පවනෙ සීහබ්යග්ඝෙ ච, මෙත්තායමුපනාමයිං.

‘‘සීහබ්යග්ඝෙහි දීපීහි, අච්ඡෙහි මහිසෙහි ච;

පසදමිගවරාහෙහි, පරිවාරෙත්වා වනෙ වසිං.

‘‘න මං කොචි උත්තසති, නපි භායාමි කස්සචි;

මෙත්තාබලෙනුපත්ථද්ධො, රමාමි පවනෙ තදා’’ති.

‘‘පුනාපරං යදා හොමි, එකරාජාති විස්සුතො;

පරමං සීලං අධිට්ඨාය, පසාසාමි මහාමහිං.

‘‘දස කුසලකම්මපථෙ, වත්තාමි අනවසෙසතො;

චතූහි සඞ්ගහවත්ථූහි, සඞ්ගණ්හාමි [සඞ්ගහාමි (ක.)] මහාජනං.

‘‘එවං මෙ අප්පමත්තස්ස, ඉධ ලොකෙ පරත්ථ ච;

දබ්බසෙනො ¶ උපගන්ත්වා, අච්ඡින්දන්තො පුරං මම.

‘‘රාජූපජීවෙ ¶ නිගමෙ, සබලට්ඨෙ සරට්ඨකෙ;

සබ්බං හත්ථගතං කත්වා, කාසුයා නිඛණී මමං.

‘‘අමච්චමණ්ඩලං රජ්ජං, ඵීතං අන්තෙපුරං මම;

අච්ඡින්දිත්වාන ගහිතං, පියං පුත්තංව පස්සහං;

මෙත්තාය මෙ සමො නත්ථි, එසා මෙ මෙත්තාපාරමී’’ති.

‘‘සුසානෙ ¶ ¶ සෙය්යං කප්පෙමි, ඡවට්ඨිකං උපනිධායහං;

ගාමණ්ඩලා [ගොමණ්ඩලා (සී.), ගාමමණ්ඩලා (ස්යා.)] උපාගන්ත්වා, රූපං දස්සෙන්තිනප්පකං.

‘‘අපරෙ ගන්ධමාලඤ්ච, භොජනං විවිධං බහුං;

උපායනානූපනෙන්ති, හට්ඨා සංවිග්ගමානසා.

‘‘යෙ මෙ දුක්ඛං උපහරන්ති, යෙ ච දෙන්ති සුඛං මම;

සබ්බෙසං සමකො හොමි, දයා කොපො න විජ්ජති.

‘‘සුඛදුක්ඛෙ තුලාභූතො, යසෙසු අයසෙසු ච;

සබ්බත්ථ සමකො හොමි, එසා මෙ උපෙක්ඛාපාරමී’’ති.

යුධඤ්ජයො සොමනස්සො, අයොඝරභිසෙන ච;

සොණනන්දො මූගපක්ඛො, කපිරාජා සච්චසව්හයො.

වට්ටකො මච්ඡරාජා ච, කණ්හදීපායනො ඉසි;

සුතසොමො පුන ආසිං [ආසි (ස්යා.)], සාමො ච එකරාජහු;

උපෙක්ඛාපාරමී ආසි, ඉති වුත්ථං [වුත්තං (සබ්බත්ථ) අට්ඨකථා ඔලොකෙතබ්බා] මහෙසිනා.

එවං ¶ බහුබ්බිධං දුක්ඛං, සම්පත්තී ච බහුබ්බිධා [සම්පත්ති ච බහුවිධා (සී.), සම්පත්තිං ච බහුවිධං (ක.)];

භවාභවෙ අනුභවිත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

දත්වා දාතබ්බකං දානං, සීලං පූරෙත්වා අසෙසතො;

නෙක්ඛම්මෙ පාරමිං ගන්ත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

පණ්ඩිතෙ ¶ පරිපුච්ඡිත්වා, වීරියං කත්වාන මුත්තමං;

ඛන්තියා පාරමිං ගන්ත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

කත්වා දළ්හමධිට්ඨානං, සච්චවාචානුරක්ඛිය;

මෙත්තාය ¶ පාරමිං ගන්ත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

ලාභාලාභෙ ¶ යසායසෙ, සම්මානනාවමානනෙ;

සබ්බත්ථ සමකො හුත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

කොසජ්ජං භයතො දිස්වා, වීරියාරම්භඤ්ච ඛෙමතො;

ආරද්ධවීරියා හොථ, එසා බුද්ධානුසාසනී.

විවාදං භයතො දිස්වා, අවිවාදඤ්ච ඛෙමතො;

සමග්ගා සඛිලා හොථ, එසා බුද්ධානුසාසනී.

පමාදං භයතො දිස්වා, අප්පමාදඤ්ච ඛෙමතො;

භාවෙථට්ඨඞ්ගිකං මග්ගං, එසා බුද්ධානුසාසනී.

ඉත්ථං සුදං භගවා අත්තනො පුබ්බචරියං සම්භාවයමානො බුද්ධාපදානියං නාම ධම්මපරියායං අභාසිත්ථාති.