📜
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
විනයපිටකෙ
චූළවග්ගපාළි
1. කම්මක්ඛන්ධකං
1. තජ්ජනීයකම්මං
1. තෙන ¶ ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘‘මා ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච [අලමත්ථතරා ච (ස්යා. ක.)]. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති ¶ උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා ¶ කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වක්ඛන්ති – ‘මා ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං ¶ පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්තී’’ති.
2. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා ¶ භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘මා ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති, උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්තී’’ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි ¶ බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං, භික්ඛවෙ, තෙසං මොඝපුරිසානං අනනුලොමිකං අප්පතිරූපං අස්සාමණකං අකප්පියං අකරණීයං. කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා අත්තනා භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වක්ඛන්ති – ‘මා ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති? තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති, උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්ති. නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය පසන්නානං වා භිය්යොභාවාය. අථ ඛ්වෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානඤ්චෙව අප්පසාදාය පසන්නානඤ්ච එකච්චානං අඤ්ඤථත්තායා’’ති.
අථ ඛො භගවා තෙ [පණ්ඩුකලොහිතකෙ (ස්යා.)] භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා දුබ්භරතාය දුප්පොසතාය මහිච්ඡතාය ¶ අසන්තුට්ඨිතාය [අසන්තුට්ඨතාය (ස්යා.), අසන්තුට්ඨියා (සී.)] සඞ්ගණිකාය කොසජ්ජස්ස ¶ අවණ්ණං භාසිත්වා අනෙකපරියායෙන සුභරතාය සුපොසතාය අප්පිච්ඡස්ස සන්තුට්ඨස්ස සල්ලෙඛස්ස ධුතස්ස පාසාදිකස්ස අපචයස්ස වීරියාරම්භස්ස [විරියාරම්භස්ස (සී.), වීරියාරබ්භස්ස (ක.)] වණ්ණං භාසිත්වා භික්ඛූනං තදනුච්ඡවිකං තදනුලොමිකං ¶ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං කරොතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං. පඨමං පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ චොදෙතබ්බා, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බා, සාරෙත්වා ආපත්තිං [ආපත්ති (සී. ස්යා.)] ආරොපෙතබ්බා, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
3. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්සකාරකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘මා ¶ ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති, උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්ති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘මා ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති, උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්ති. සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං ¶ තජ්ජනීයකම්මං කරොති. යස්සායස්මතො ඛමති පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස කරණං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘මා ඛො තුම්හෙ ¶ , ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති, උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්ති. සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං කරොති. යස්සායස්මතො ඛමති පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස කරණං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො ¶ . ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ අත්තනා භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා, යෙපි චඤ්ඤෙ භික්ඛූ භණ්ඩනකාරකා…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකා තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘මා ඛො තුම්හෙ, ආයස්මන්තො, එසො අජෙසි. බලවාබලවං පටිමන්තෙථ. තුම්හෙ තෙන පණ්ඩිතතරා ච බ්යත්තතරා ච බහුස්සුතතරා ච අලමත්තතරා ච. මා චස්ස භායිත්ථ. මයම්පි තුම්හාකං පක්ඛා භවිස්සාමා’ති. තෙන අනුප්පන්නානි චෙව භණ්ඩනානි උප්පජ්ජන්ති, උප්පන්නානි ච භණ්ඩනානි භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය සංවත්තන්ති. සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං කරොති. යස්සායස්මතො ඛමති පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස කරණං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘කතං සඞ්ඝෙන පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
4. ‘‘තීහි ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච [අධම්මකම්මඤ්චෙව (ස්යා.)] හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං ¶ හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අප්පටිඤ්ඤාය කතං ¶ හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අචොදෙත්වා කතං ¶ හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසාරෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ ¶ , තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
5. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච ¶ හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති, දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති ¶ , අදෙසිතාය ¶ ආපත්තියා කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච ¶ හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන ¶ කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච ¶ හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි ¶ සමන්නාගතං තජ්ජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං
6. [පරි. 323] ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ¶ ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ¶ , ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය. අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය. බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි ¶ , භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං ¶ කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය ¶ . එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, තජ්ජනීයකම්මං කරෙය්ය.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං නිට්ඨිතං.
අට්ඨාරසවත්තං
7. ‘‘තජ්ජනීයකම්මකතෙන ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති [සම්මති (ස්යා.)] සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි [න භික්ඛූ භික්ඛූහි (ස්යා.)] සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
තජ්ජනීයකම්මෙ අට්ඨාරසවත්තං නිට්ඨිතං.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
8. අථ ඛො සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං අකාසි ¶ . තෙ සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා සම්මා වත්තන්ති, ලොමං පාතෙන්ති ¶ , නෙත්ථාරං වත්තන්ති, භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘‘මයං, ආවුසො, සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා සම්මා වත්තාම, ලොමං පාතෙම, නෙත්ථාරං වත්තාම, කථං නු ඛො අම්හෙහි පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ…. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං ¶ නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති, ඔකාසං ¶ කාරෙති, චොදෙති, සාරෙති, භික්ඛූහි සම්පයොජෙති [භික්ඛූ භික්ඛූහි සම්පයොජෙති (ස්යා.)] – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
9. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ¶ , තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
10. ‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙහි, භික්ඛවෙ, පණ්ඩුකලොහිතකෙහි භික්ඛූහි සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘මයං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා ¶ සම්මා වත්තාම, ලොමං පාතෙම, නෙත්ථාරං වත්තාම, තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචාමා’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා සම්මා වත්තන්ති, ලොමං පාතෙන්ති, නෙත්ථාරං වත්තන්ති ¶ , තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචන්ති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා සම්මා වත්තන්ති, ලොමං පාතෙන්ති, නෙත්ථාරං වත්තන්ති, තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචන්ති. සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ ¶ , භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා සම්මා වත්තන්ති, ලොමං පාතෙන්ති, නෙත්ථාරං වත්තන්ති, තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචන්ති. සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ පණ්ඩුකලොහිතකා භික්ඛූ සඞ්ඝෙන තජ්ජනීයකම්මකතා සම්මා වත්තන්ති, ලොමං පාතෙන්ති, නෙත්ථාරං වත්තන්ති, තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචන්ති. සඞ්ඝො පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං සඞ්ඝෙන පණ්ඩුකලොහිතකානං භික්ඛූනං තජ්ජනීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස,
තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
තජ්ජනීයකම්මං නිට්ඨිතං පඨමං.
2. නියස්සකම්මං
11. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ආයස්මා සෙය්යසකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා [පකතත්තා (සී. ස්යා.)] පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා සෙය්යසකො බාලො භවිස්සති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරිස්සති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි ¶ ; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා’’ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ¶ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, සෙය්යසකො භික්ඛු බාලො අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා’’ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං, භික්ඛවෙ, තස්ස මොඝපුරිසස්ස අනනුලොමිකං අප්පතිරූපං අස්සාමණකං අකප්පියං අකරණීයං. කථඤ්හි නාම සො, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසො බාලො භවිස්සති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරිස්සති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා. නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස ¶ භික්ඛුනො නියස්සකම්මං [නියසකම්මං (ක.)] කරොතු – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං. පඨමං සෙය්යසකො භික්ඛු චොදෙතබ්බො, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බො, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බො [ආපත්ති ආරොපෙතබ්බා (සී. ස්යා.)], ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා ¶ පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
12. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු බාලො අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං කරෙය්ය – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු බාලො අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා. සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං කරොති – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති. යස්සායස්මතො ඛමති සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සස්ස කම්මස්ස කරණං – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු බාලො අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි; අපිස්සු භික්ඛූ පකතා පරිවාසං දෙන්තා මූලාය පටිකස්සන්තා මානත්තං දෙන්තා අබ්භෙන්තා. සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං කරොති – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති. යස්සායස්මතො ඛමති සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සස්ස කම්මස්ස ¶ කරණං – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘කතං සඞ්ඝෙන සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
13. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා ¶ කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච ¶ හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ…පෙ… අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ… ¶ .
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අසාරෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ… ¶ .
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන ¶ කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
14. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති, දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති ¶ – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ…පෙ… ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ… ¶ .
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ… ¶ .
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං නියස්සකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං
15. [පරි. 323] ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං ¶ කරෙය්ය. අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො ¶ සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය. බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති, අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ¶ ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය. එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, නියස්සකම්මං කරෙය්ය.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං නිට්ඨිතං.
අට්ඨාරසවත්තං
16. ‘‘නියස්සකම්මකතෙන ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා ¶ සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරාපෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
නියස්සකම්මෙ අට්ඨාරසවත්තං නිට්ඨිතං.
17. අථ ඛො සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං අකාසි – නිස්සාය තෙ වත්ථබ්බන්ති. සො සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො කල්යාණමිත්තෙ ¶ සෙවමානො භජමානො පයිරුපාසමානො උද්දිසාපෙන්තො පරිපුච්ඡන්තො බහුස්සුතො හොති, ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙති – ‘‘අහං, ආවුසො, සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ…. ‘‘තෙන ¶ හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
18. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති ¶ , ඔකාසං කාරෙති, චොදෙති, සාරෙති, භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
19. ‘‘පඤ්චහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං ¶ . න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං ¶ පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
20. ‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙන, භික්ඛවෙ, සෙය්යසකෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි, නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා ¶ . බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සෙය්යසකො භික්ඛු සඞ්ඝෙන නියස්සකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ¶ ඛමති සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං සඞ්ඝෙන සෙය්යසකස්ස භික්ඛුනො නියස්සකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
නියස්සකම්මං නිට්ඨිතං දුතියං.
3. පබ්බාජනීයකම්මං
21. [ඉදං වත්ථු පාරා. 431 ආදයො] තෙන ඛො පන සමයෙන අස්සජිපුනබ්බසුකා නාම [නාම භික්ඛූ (ක.)] කීටාගිරිස්මිං ආවාසිකා හොන්ති අලජ්ජිනො පාපභික්ඛූ. තෙ [චූළව. 292 ආදයො] එවරූපං අනාචාරං ආචරන්ති – මාලාවච්ඡං රොපෙන්තිපි රොපාපෙන්තිපි, සිඤ්චන්තිපි සිඤ්චාපෙන්තිපි, ඔචිනන්තිපි ඔචිනාපෙන්තිපි, ගන්ථෙන්තිපි ගන්ථාපෙන්තිපි ¶ , එකතොවණ්ටිකමාලං කරොන්තිපි ¶ කාරාපෙන්තිපි, උභතොවණ්ටිකමාලං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, මඤ්ජරිකං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, විධූතිකං [විධුතිකං (ස්යා.)] කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, වටංසකං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, ආවෙළං කරොන්තිපි ¶ කාරාපෙන්තිපි, උරච්ඡදං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි. තෙ කුලිත්ථීනං කුලධීතානං කුලකුමාරීනං කුලසුණ්හානං කුලදාසීනං එකතොවණ්ටිකමාලං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, උභතොවණ්ටිකමාලං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, මඤ්ජරිකං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, විධූතිකං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, වටංසකං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, ආවෙළං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, උරච්ඡදං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි. තෙ කුලිත්ථීහි කුලධීතාහි කුලකුමාරීහි කුලසුණ්හාහි කුලදාසීහි සද්ධිං එකභාජනෙපි භුඤ්ජන්ති, එකථාලකෙපි ¶ පිවන්ති, එකාසනෙපි නිසීදන්ති, එකමඤ්චෙපි තුවට්ටෙන්ති, එකත්ථරණාපි තුවට්ටෙන්ති, එකපාවුරණාපි තුවට්ටෙන්ති, එකත්ථරණපාවුරණාපි තුවට්ටෙන්ති, විකාලෙපි භුඤ්ජන්ති, මජ්ජම්පි පිවන්ති, මාලාගන්ධවිලෙපනම්පි ධාරෙන්ති, නච්චන්තිපි, ගායන්තිපි, වාදෙන්තිපි, ලාසෙන්තිපි; නච්චන්තියාපි නච්චන්ති, නච්චන්තියාපි ගායන්ති, නච්චන්තියාපි වාදෙන්ති, නච්චන්තියාපි ලාසෙන්ති; ගායන්තියාපි නච්චන්ති, ගායන්තියාපි ගායන්ති, ගායන්තියාපි වාදෙන්ති, ගායන්තියාපි ලාසෙන්ති; වාදෙන්තියාපි නච්චන්ති, වාදෙන්තියාපි ගායන්ති, වාදෙන්තියාපි වාදෙන්ති, වාදෙන්තියාපි ලාසෙන්ති; ලාසෙන්තියාපි නච්චන්ති, ලාසෙන්තියාපි ගායන්ති, ලාසෙන්තියාපි වාදෙන්ති, ලාසෙන්තියාපි ලාසෙන්ති; අට්ඨපදෙපි කීළන්ති, දසපදෙපි කීළන්ති, ආකාසෙපි කීළන්ති, පරිහාරපථෙපි කීළන්ති, සන්තිකායපි කීළන්ති, ඛලිකායපි කීළන්ති, ඝටිකායපි කීළන්ති, සලාකහත්ථෙනපි කීළන්ති, අක්ඛෙනපි කීළන්ති, පඞ්ගචීරෙනපි කීළන්ති, වඞ්කකෙනපි කීළන්ති, මොක්ඛචිකායපි කීළන්ති, චිඞ්ගුලකෙනපි කීළන්ති, පත්තාළ්හකෙනපි කීළන්ති, රථකෙනපි කීළන්ති, ධනුකෙනපි කීළන්ති, අක්ඛරිකායපි කීළන්ති, මනෙසිකායපි කීළන්ති, යථාවජ්ජෙනපි කීළන්ති; හත්ථිස්මිම්පි සික්ඛන්ති, අස්සස්මිම්පි සික්ඛන්ති, රථස්මිම්පි සික්ඛන්ති, ධනුස්මිම්පි සික්ඛන්ති, ථරුස්මිම්පි සික්ඛන්ති; හත්ථිස්සපි පුරතො ධාවන්ති, අස්සස්සපි පුරතො ධාවන්ති, රථස්සපි පුරතො [පුරතො ධාවන්ති (ස්යා.)] ධාවන්තිපි ආධාවන්තිපි; උස්සෙළෙන්තිපි, අප්ඵොටෙන්තිපි ¶ , නිබ්බුජ්ඣන්තිපි, මුට්ඨීහිපි යුජ්ඣන්ති; රඞ්ගමජ්ඣෙපි සඞ්ඝාටිං පත්ථරිත්වා නච්චකිං [නච්චන්තිං (සී. ස්යා.)] එවං වදන්ති – ‘‘ඉධ, භගිනි, නච්චස්සූ’’ති; නලාටිකම්පි දෙන්ති; විවිධම්පි අනාචාරං ආචරන්ති.
22. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු කාසීසු වස්සංවුට්ඨො [වස්සංවුත්ථො (සී. ස්යා.)] සාවත්ථිං ගච්ඡන්තො භගවන්තං දස්සනාය යෙන කීටාගිරි තදවසරි. අථ ඛො සො භික්ඛු පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය කීටාගිරිං පිණ්ඩාය පාවිසි පාසාදිකෙන අභික්කන්තෙන පටික්කන්තෙන ¶ ආලොකිතෙන විලොකිතෙන සමිඤ්ජිතෙන [සම්මිඤ්ජිතෙන (සී. ස්යා. කං.)] පසාරිතෙන, ඔක්ඛිත්තචක්ඛු ඉරියාපථසම්පන්නො. මනුස්සා තං භික්ඛුං පස්සිත්වා එවමාහංසු – ‘‘ක්වායං අබලබලො ¶ විය මන්දමන්දො විය භාකුටිකභාකුටිකො විය? කො ඉමස්ස උපගතස්ස පිණ්ඩකම්පි දස්සති? අම්හාකං පන අය්යා අස්සජිපුනබ්බසුකා සණ්හා සඛිලා සුඛසම්භාසා මිහිතපුබ්බඞ්ගමා එහිස්වාගතවාදිනො අබ්භාකුටිකා උත්තානමුඛා පුබ්බභාසිනො. තෙසං ඛො නාම පිණ්ඩො දාතබ්බො’’ති.
අද්දසා ඛො අඤ්ඤතරො උපාසකො තං භික්ඛුං කීටාගිරිස්මිං පිණ්ඩාය චරන්තං; දිස්වාන යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං අභිවාදෙත්වා එතදවොච – ‘‘අපි, භන්තෙ, පිණ්ඩො ලබ්භතී’’ති? ‘‘න ඛො, ආවුසො, පිණ්ඩො ලබ්භතී’’ති. ‘‘එහි, භන්තෙ, ඝරං ගමිස්සාමා’’ති. අථ ඛො සො උපාසකො තං භික්ඛුං ඝරං නෙත්වා භොජෙත්වා එතදවොච – ‘‘කහං, භන්තෙ, අය්යො ගමිස්සතී’’ති? ‘‘සාවත්ථිං ¶ ඛො අහං, ආවුසො, ගමිස්සාමි භගවන්තං දස්සනායා’’ති. ‘‘තෙන හි, භන්තෙ, මම වචනෙන භගවතො පාදෙ සිරසා වන්ද, එවඤ්ච වදෙහි – ‘දුට්ඨො, භන්තෙ, කීටාගිරිස්මිං ආවාසො. අස්සජිපුනබ්බසුකා නාම කීටාගිරිස්මිං ආවාසිකා අලජ්ජිනො පාපභික්ඛූ. තෙ එවරූපං අනාචාරං ආචරන්ති – මාලාවච්ඡං රොපෙන්තිපි රොපාපෙන්තිපි, සිඤ්චන්තිපි සිඤ්චාපෙන්තිපි, ඔචිනන්තිපි, ඔචිනාපෙන්තිපි, ගන්ථෙන්තිපි ගන්ථාපෙන්තිපි, එකතොවණ්ටිකමාලං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, උභතොවණ්ටිකමාලං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, මඤ්ජරිකං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, විධූතිකං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, වටංසකං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, ආවෙළං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි, උරච්ඡදං කරොන්තිපි කාරාපෙන්තිපි. තෙ කුලිත්ථීනං කුලධීතානං කුලකුමාරීනං කුලසුණ්හානං කුලදාසීනං එකතොවණ්ටිකමාලං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, උභතොවණ්ටිකමාලං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, මඤ්ජරිකං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, විධූතිකං ¶ හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, වටංසකං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, ආවෙළං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි, උරච්ඡදං හරන්තිපි හරාපෙන්තිපි. තෙ කුලිත්ථීහි කුලධීතාහි කුලකුමාරීහි කුලසුණ්හාහි කුලදාසීහි සද්ධිං එකභාජනෙපි භුඤ්ජන්ති, එකථාලකෙපි පිවන්ති, එකාසනෙපි නිසීදන්ති, එකමඤ්චෙපි තුවට්ටෙන්ති, එකත්ථරණාපි තුවට්ටෙන්ති, එකපාවුරණාපි තුවට්ටෙන්ති, එකත්ථරණපාවුරණාපි තුවට්ටෙන්ති, විකාලෙපි භුඤ්ජන්ති, මජ්ජම්පි පිවන්ති, මාලාගන්ධවිලෙපනම්පි ධාරෙන්ති, නච්චන්තිපි, ගායන්තිපි, වාදෙන්තිපි, ලාසෙන්තිපි; නච්චන්තියාපි ¶ නච්චන්ති, නච්චන්තියාපි ගායන්ති, නච්චන්තියාපි වාදෙන්ති, නච්චන්තියාපි ලාසෙන්ති…පෙ… (චක්කං කාතබ්බං). ලාසෙන්තියාපි නච්චන්ති, ලාසෙන්තියාපි ගායන්ති, ලාසෙන්තියාපි වාදෙන්ති, ලාසෙන්තියාපි ලාසෙන්ති; අට්ඨපදෙපි කීළන්ති, දසපදෙපි කීළන්ති, ආකාසෙපි ¶ කීළන්ති, පරිහාරපථෙපි කීළන්ති, සන්තිකායපි කීළන්ති, ඛලිකායපි කීළන්ති, ඝටිකායපි කීළන්ති, සලාකහත්ථෙනපි කීළන්ති, අක්ඛෙනපි කීළන්ති, පඞ්ගචීරෙනපි කීළන්ති, වඞ්කකෙනපි කීළන්ති, මොක්ඛචිකායපි කීළන්ති, චිඞ්ගුලකෙනපි කීළන්ති, පත්තාළ්හකෙනපි කීළන්ති, රථකෙනපි කීළන්ති, ධනුකෙනපි කීළන්ති, අක්ඛරිකායපි කීළන්ති, මනෙසිකායපි කීළන්ති, යථාවජ්ජෙනපි කීළන්ති; හත්ථිස්මිම්පි සික්ඛන්ති, අස්සස්මිම්පි සික්ඛන්ති, රථස්මිම්පි සික්ඛන්ති, ධනුස්මිම්පි සික්ඛන්ති, ථරුස්මිම්පි සික්ඛන්ති; හත්ථිස්සපි පුරතො ධාවන්ති, අස්සස්සපි පුරතො ධාවන්ති, රථස්සපි පුරතො ධාවන්තිපි ආධාවන්තිපි; උස්සෙළෙන්තිපි, අප්ඵොටෙන්තිපි, නිබ්බුජ්ඣන්තිපි, මුට්ඨීහිපි යුජ්ඣන්ති; රඞ්ගමජ්ඣෙපි සඞ්ඝාටිං පත්ථරිත්වා නච්චකිං එවං වදන්ති – ‘ඉධ, භගිනි, නච්චස්සූ’ති; නලාටිකම්පි දෙන්ති; විවිධම්පි අනාචාරං ආචරන්ති. යෙපි තෙ, භන්තෙ, මනුස්සා පුබ්බෙ සද්ධා අහෙසුං පසන්නා තෙපි එතරහි අස්සද්ධා අප්පසන්නා. යානිපි තානි සඞ්ඝස්ස පුබ්බෙ දානපථානි තානිපි එතරහි උපච්ඡින්නානි. රිඤ්චන්ති පෙසලා භික්ඛූ ¶ , නිවසන්ති පාපභික්ඛූ. සාධු, භන්තෙ, භගවා කීටාගිරිං භික්ඛූ පහිණෙය්ය, යථායං කීටාගිරිස්මිං ආවාසො සණ්ඨහෙය්යා’’ති.
‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො සො භික්ඛු තස්ස උපාසකස්ස පටිස්සුණිත්වා උට්ඨායාසනා යෙන සාවත්ථි තෙන පක්කාමි. අනුපුබ්බෙන යෙන සාවත්ථි ජෙතවනං අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. ආචිණ්ණං ඛො පනෙතං බුද්ධානං භගවන්තානං ආගන්තුකෙහි භික්ඛූහි සද්ධිං පටිසම්මොදිතුං. අථ ¶ ඛො භගවා තං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘කච්චි, භික්ඛු, ඛමනීයං, කච්චි යාපනීයං, කච්චිසි අප්පකිලමථෙන අද්ධානං ආගතො, කුතො ච ත්වං භික්ඛු ආගච්ඡසී’’ති? ‘‘ඛමනීයං, භගවා, යාපනීයං භගවා; අප්පකිලමථෙන ච අහං, භන්තෙ, අද්ධානං ආගතො. ඉධාහං, භන්තෙ, කාසීසු වස්සංවුට්ඨො සාවත්ථිං ආගච්ඡන්තො භගවන්තං දස්සනාය යෙන කීටාගිරි තදවසරිං. අථ ඛ්වාහං, භන්තෙ, පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය කීටාගිරිං පිණ්ඩාය පාවිසිං. අද්දසා ඛො මං, භන්තෙ, අඤ්ඤතරො උපාසකො කීටාගිරිස්මිං පිණ්ඩාය චරන්තං ¶ ; දිස්වාන යෙනාහං තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා මං අභිවාදෙත්වා එතදවොච – ‘අපි, භන්තෙ, පිණ්ඩො ලබ්භතී’ති. ‘න ඛො, ආවුසො, පිණ්ඩො ලබ්භතී’ති. ‘එහි, භන්තෙ, ඝරං ගමිස්සාමා’ති. අථ ඛො, භන්තෙ, සො උපාසකො මං ඝරං නෙත්වා භොජෙත්වා එතදවොච – ‘කහං, භන්තෙ, අය්යො ගමිස්සතී’ති? ‘සාවත්ථිං ඛො අහං, ආවුසො, ගමිස්සාමි භගවන්තං දස්සනායා’ති ¶ . ‘තෙන හි, භන්තෙ, මම වචනෙන භගවතො පාදෙ සිරසා වන්ද, එවඤ්ච වදෙහි – දුට්ඨො, භන්තෙ, කීටාගිරිස්මිං ආවාසො. අස්සජිපුනබ්බසුකා නාම කීටාගිරිස්මිං ආවාසිකා අලජ්ජිනො පාපභික්ඛූ ¶ . තෙ එවරූපං අනාචාරං ආචරන්ති – මාලාවච්ඡං රොපෙන්තිපි රොපාපෙන්තිපි…පෙ… විවිධම්පි අනාචාරං ආචරන්ති. යෙපි තෙ, භන්තෙ, මනුස්සා පුබ්බෙ සද්ධා අහෙසුං පසන්නා තෙපි එතරහි අස්සද්ධා අප්පසන්නා. යානිපි තානි සඞ්ඝස්ස පුබ්බෙ දානපථානි තානිපි එතරහි උපච්ඡින්නානි. රිඤ්චන්ති පෙසලා භික්ඛූ, නිවසන්ති පාපභික්ඛූ. සාධු, භන්තෙ, භගවා කීටාගිරිං භික්ඛූ පහිණෙය්ය, යථායං කීටාගිරිස්මිං ආවාසො සණ්ඨහෙය්යා’ති. තතො අහං භගවා ආගච්ඡාමී’’ති.
23. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, අස්සජිපුනබ්බසුකා නාම කීටාගිරිස්මිං ආවාසිකා අලජ්ජිනො පාපභික්ඛූ? තෙ එවරූපං අනාචාරං ආචරන්ති – මාලාවච්ඡං රොපෙන්තිපි…පෙ… විවිධම්පි අනාචාරං ආචරන්ති? යෙපි තෙ මනුස්සා පුබ්බෙ සද්ධා අහෙසුං පසන්නා තෙපි එතරහි අස්සද්ධා අප්පසන්නා? යානිපි තානි සඞ්ඝස්ස පුබ්බෙ දානපථානි තානිපි එතරහි උපච්ඡින්නානි? රිඤ්චන්ති පෙසලා භික්ඛූ නිවසන්ති පාපභික්ඛූ’’ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ ¶ , මොඝපුරිසා එවරූපං අනාචාරං ¶ ආචරිස්සන්ති – මාලාවච්ඡං රොපෙස්සන්තිපි රොපාපෙස්සන්තිපි, සිඤ්චිස්සන්තිපි සිඤ්චාපෙස්සන්තිපි, ඔචිනිස්සන්තිපි ඔචිනාපෙස්සන්තිපි, ගන්ථෙස්සන්තිපි ගන්ථාපෙස්සන්තිපි, එකතොවණ්ටිකමාලං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි, උභතොවණ්ටිකමාලං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි, මඤ්ජරිකං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි, විධූතිකං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි, වටංසකං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි, ආවෙළං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි, උරච්ඡදං කරිස්සන්තිපි කාරාපෙස්සන්තිපි. තෙ කුලිත්ථීනං කුලධීතානං කුලකුමාරීනං කුලසුණ්හානං කුලදාසීනං එකතොවණ්ටිකමාලං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි, උභතොවණ්ටිකමාලං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි, මඤ්ජරිකං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි, විධූතිකං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි, වටංසකං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි, ආවෙළං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි, උරච්ඡදං හරිස්සන්තිපි හරාපෙස්සන්තිපි. තෙ කුලිත්ථීහි කුලධීතාහි කුලකුමාරීහි කුලසුණ්හාහි කුලදාසීහි සද්ධිං එකභාජනෙපි භුඤ්ජිස්සන්ති, එකථාලකෙපි පිවිස්සන්ති, එකාසනෙපි නිසීදිස්සන්ති, එකමඤ්චෙපි තුවට්ටිස්සන්ති, එකත්ථරණාපි තුවට්ටිස්සන්ති, එකපාවුරණාපි තුවට්ටිස්සන්ති, එකත්ථරණපාවුරණාපි තුවට්ටිස්සන්ති, විකාලෙපි භුඤ්ජිස්සන්ති, මජ්ජම්පි පිවිස්සන්ති, මාලාගන්ධවිලෙපනම්පි ධාරෙස්සන්ති, නච්චිස්සන්තිපි, ගායිස්සන්තිපි, වාදෙස්සන්තිපි, ලාසෙස්සන්තිපි; නච්චන්තියාපි නච්චිස්සන්ති, නච්චන්තියාපි ගායිස්සන්ති, නච්චන්තියාපි වාදෙස්සන්ති, නච්චන්තියාපි ලාසෙස්සන්ති; ගායන්තියාපි නච්චිස්සන්ති ¶ ¶ , ගායන්තියාපි ගායිස්සන්ති, ගායන්තියාපි වාදෙස්සන්ති, ගායන්තියාපි ලාසෙස්සන්ති; වාදෙන්තියාපි නච්චිස්සන්ති, වාදෙන්තියාපි ගායිස්සන්ති, වාදෙන්තියාපි වාදෙස්සන්ති, වාදෙන්තියාපි ලාසෙස්සන්ති; ලාසෙන්තියාපි නච්චිස්සන්ති, ලාසෙන්තියාපි ගායිස්සන්ති, ලාසෙන්තියාපි වාදෙස්සන්ති; ලාසෙන්තියාපි ලාසෙස්සන්ති; අට්ඨපදෙපි කීළිස්සන්ති, දසපදෙපි කීළිස්සන්ති, ආකාසෙපි කීළිස්සන්ති, පරිහාරපථෙපි කීළිස්සන්ති, සන්තිකායපි කීළිස්සන්ති, ඛලිකායපි කීළිස්සන්ති, ඝටිකායපි කීළිස්සන්ති, සලාකහත්ථෙනපි කීළිස්සන්ති, අක්ඛෙනපි කීළිස්සන්ති, පඞ්ගචීරෙනපි කීළිස්සන්ති, වඞ්කකෙනපි කීළිස්සන්ති මොක්ඛචිකායපි කීළිස්සන්ති, චිඞ්ගුලකෙනපි කීළිස්සන්ති, පත්තාළ්හකෙනපි කීළිස්සන්ති, රථකෙනපි කීළිස්සන්ති, ධනුකෙනපි කීළිස්සන්ති, අක්ඛරිකායපි කීළිස්සන්ති, මනෙසිකායපි කීළිස්සන්ති, යථාවජ්ජෙනපි කීළිස්සන්ති; හත්ථිස්මිම්පි සික්ඛිස්සන්ති, අස්සස්මිම්පි සික්ඛිස්සන්ති, රථස්මිම්පි සික්ඛිස්සන්ති, ධනුස්මිම්පි සික්ඛිස්සන්ති, ථරුස්මිම්පි සික්ඛිස්සන්ති; හත්ථිස්සපි පුරතො ධාවිස්සන්ති ¶ , අස්සස්සපි පුරතො ධාවිස්සන්ති, රථස්සපි පුරතො [පුරතො ධාවිස්සන්ති (ස්යා.)] ධාවිස්සන්තිපි ආධාවිස්සන්තිපි; උස්සෙළෙස්සන්තිපි, අප්ඵොටෙස්සන්තිපි, නිබ්බුජ්ඣිස්සන්තිපි, මුට්ඨීහිපි යුජ්ඣිස්සන්ති; රඞ්ගමජ්ඣෙපි සඞ්ඝාටිං පත්ථරිත්වා නච්චකිං එවං වක්ඛන්ති [වදිස්සන්ති (ක.)] – ‘ඉධ, භගිනි, නච්චස්සූ’ති; නලාටිකම්පි දස්සන්ති; විවිධම්පි අනාචාරං ආචරිස්සන්ති. නෙතං ¶ , භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානෙ ආමන්තෙසි – ‘‘ගච්ඡථ තුම්හෙ, සාරිපුත්තා, කීටාගිරිං ගන්ත්වා අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං කරොථ, තුම්හාකං එතෙ සද්ධිවිහාරිනො’’ති.
‘‘කථං මයං, භන්තෙ, අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං කරොම, චණ්ඩා තෙ භික්ඛූ ඵරුසා’’ති? ‘‘තෙන හි තුම්හෙ, සාරිපුත්තා, බහුකෙහි භික්ඛූහි සද්ධිං ගච්ඡථා’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා භගවතො පච්චස්සොසුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං – පඨමං අස්සජිපුනබ්බසුකා භික්ඛූ ¶ චොදෙතබ්බා, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බා, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බා, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
24. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ අස්සජිපුනබ්බසුකා භික්ඛූ කුලදූසකා පාපසමාචාරා. ඉමෙසං පාපකා සමාචාරා දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. කුලානි ච ඉමෙහි දුට්ඨානි දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං ¶ කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ අස්සජිපුනබ්බසුකා භික්ඛූ කුලදූසකා පාපසමාචාරා. ඉමෙසං පාපකා සමාචාරා දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. කුලානි ච ඉමෙහි දුට්ඨානි දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. සඞ්ඝො අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං කරොති – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති. යස්සායස්මතො ඛමති අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි. සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ අස්සජිපුනබ්බසුකා භික්ඛූ කුලදූසකා පාපසමාචාරා. ඉමෙසං පාපකා සමාචාරා දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. කුලානි ච ඉමෙහි දුට්ඨානි දිස්සන්ති චෙව සුය්යන්ති ච. සඞ්ඝො අස්සජිපුනබ්බසුකානං ¶ භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං කරොති – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති. යස්සායස්මතො ඛමති අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘කතං සඞ්ඝෙන අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
25. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… ¶ අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති ¶ …පෙ… අසාරෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
26. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා ¶ කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන ¶ කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං ¶ හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පබ්බාජනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානචුද්දසකං
27. [පරි. 323] ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. කායිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. කායිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. කායිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. කායිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති, වාචසිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති, කායිකවාචසිකෙන ¶ මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙහි, ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං ¶ , ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි ¶ , භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං ¶ භාසති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං ¶ කරෙය්ය. එකො කායිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති, එකො වාචසිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති, එකො කායිකවාචසිකෙන දවෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො කායිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති, එකො වාචසිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති, එකො කායිකවාචසිකෙන අනාචාරෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො කායිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති, එකො වාචසිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති, එකො කායිකවාචසිකෙන උපඝාතිකෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො කායිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති, එකො වාචසිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති, එකො කායිකවාචසිකෙන මිච්ඡාජීවෙන සමන්නාගතො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පබ්බාජනීයකම්මං කරෙය්ය.
ආකඞ්ඛමානචුද්දසකං නිට්ඨිතං.
අට්ඨාරසවත්තං
28. ‘‘පබ්බාජනීයකම්මකතෙන ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා ¶ , තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
පබ්බාජනීයකම්මෙ අට්ඨාරසවත්තං නිට්ඨිතං.
29. අථ ඛො සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානප්පමුඛො භික්ඛුසඞ්ඝො කීටාගිරිං ගන්ත්වා අස්සජිපුනබ්බසුකානං භික්ඛූනං කීටාගිරිස්මා පබ්බාජනීයකම්මං අකාසි – න අස්සජිපුනබ්බසුකෙහි භික්ඛූහි කීටාගිරිස්මිං වත්ථබ්බන්ති. තෙ සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතා න සම්මා වත්තන්ති, න ලොමං පාතෙන්ති, න නෙත්ථාරං වත්තන්ති; න භික්ඛූ ඛමාපෙන්ති, අක්කොසන්ති, පරිභාසන්ති; ඡන්දගාමිතා දොසගාමිතා මොහගාමිතා භයගාමිතා පාපෙන්ති; පක්කමන්තිපි, විබ්භමන්තිපි. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අස්සජිපුනබ්බසුකා භික්ඛූ සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතා න සම්මා වත්තිස්සන්ති, න ලොමං පාතෙස්සන්ති, න ¶ නෙත්ථාරං වත්තිස්සන්ති; න භික්ඛූ ඛමාපෙස්සන්ති, අක්කොසිස්සන්ති, පරිභාසිස්සන්ති; ඡන්දගාමිතා දොසගාමිතා මොහගාමිතා භයගාමිතා පාපෙස්සන්ති; පක්කමිස්සන්තිපි, විබ්භමිස්සන්තිපී’’ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, අස්සජිපුනබ්බසුකා භික්ඛූ සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතා න සම්මා වත්තන්ති, න ලොමං පාතෙන්ති, න නෙත්ථාරං වත්තන්ති; න භික්ඛූ ඛමාපෙන්ති, අක්කොසන්ති, පරිභාසන්ති; ඡන්දගාමිතා දොසගාමිතා මොහගාමිතා භයගාමිතා පාපෙන්ති; පක්කමන්තිපි, විබ්භමන්තිපී’’ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං ¶ …පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතා න සම්මා වත්තිස්සන්ති, න ලොමං පාතෙස්සන්ති, න නෙත්ථාරං වත්තිස්සන්ති; න භික්ඛූ ඛමාපෙස්සන්ති, අක්කොසිස්සන්ති, පරිභාසිස්සන්ති; ඡන්දගාමිතා දොසගාමිතා මොහගාමිතා භයගාමිතා පාපෙස්සන්ති; පක්කමිස්සන්තිපි, විබ්භමිස්සන්තිපි. නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
30. ‘‘පඤ්චහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ¶ පබ්බාජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං ¶ උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති, ඔකාසං කාරෙති, චොදෙති, සාරෙති, භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
පබ්බාජනීයකම්මෙ නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
31. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති ¶ , න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස ¶ භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති ¶ – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
පබ්බාජනීයකම්මෙ පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
32. ‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙන, භික්ඛවෙ, පබ්බාජනීයකම්මකතෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි, පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචාමී’ති. දුතියම්පි ¶ යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පබ්බාජනීයස්ස ¶ කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි. සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො ¶ . අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සඞ්ඝෙන පබ්බාජනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පබ්බාජනීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා
තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පබ්බාජනීයකම්මං නිට්ඨිතං තතියං.
4. පටිසාරණීයකම්මං
33. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ආයස්මා සුධම්මො මච්ඡිකාසණ්ඩෙ චිත්තස්ස ගහපතිනො ආවාසිකො හොති, නවකම්මිකො ධුවභත්තිකො. යදා චිත්තො ගහපති සඞ්ඝං වා ගණං වා පුග්ගලං වා නිමන්තෙතුකාමො හොති තදා න ආයස්මන්තං සුධම්මං අනපලොකෙත්වා සඞ්ඝං වා ගණං වා පුග්ගලං වා නිමන්තෙති.
තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා ථෙරා භික්ඛූ, ආයස්මා ච සාරිපුත්තො, ආයස්මා ච මහාමොග්ගල්ලානො, ආයස්මා ච මහාකච්චානො, ආයස්මා ච මහාකොට්ඨිකො ¶ , ආයස්මා ච මහාකප්පිනො, ආයස්මා ච මහාචුන්දො, ආයස්මා ච අනුරුද්ධො, ආයස්මා ච රෙවතො, ආයස්මා ච උපාලි, ආයස්මා ච ආනන්දො, ආයස්මා ච රාහුලො, කාසීසු චාරිකං චරමානා යෙන මච්ඡිකාසණ්ඩො තදවසරුං.
අස්සොසි ඛො චිත්තො ගහපති ථෙරා කිර භික්ඛූ මච්ඡිකාසණ්ඩං අනුප්පත්තාති. අථ ඛො චිත්තො ගහපති යෙන ථෙරා භික්ඛූ තෙනුපසඞ්කමි ¶ , උපසඞ්කමිත්වා ථෙරෙ භික්ඛූ අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො චිත්තං ගහපතිං ආයස්මා සාරිපුත්තො ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙසි සමාදපෙසි සමුත්තෙජෙසි සම්පහංසෙසි.
අථ ඛො චිත්තො ගහපති ආයස්මතා සාරිපුත්තෙන ධම්මියා කථාය සන්දස්සිතො සමාදපිතො සමුත්තෙජිතො සම්පහංසිතො ථෙරෙ භික්ඛූ එතදවොච ¶ – ‘‘අධිවාසෙන්තු මෙ, භන්තෙ, ථෙරා ස්වාතනාය ආගන්තුකභත්ත’’න්ති. අධිවාසෙසුං ඛො ථෙරා භික්ඛූ [අධිවාසෙසුං ඛො තෙ ථෙරා භික්ඛූ (ස්යා.)] තුණ්හීභාවෙන.
අථ ¶ ඛො චිත්තො ගහපති ථෙරානං භික්ඛූනං අධිවාසනං විදිත්වා උට්ඨායාසනා ථෙරෙ භික්ඛූ අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා යෙනායස්මා සුධම්මො තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සුධම්මං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතො ඛො චිත්තො ගහපති ආයස්මන්තං සුධම්මං එතදවොච – ‘‘අධිවාසෙතු මෙ, භන්තෙ, අය්යො සුධම්මො ස්වාතනාය භත්තං සද්ධිං ථෙරෙහී’’ති. අථ ඛො ආයස්මා සුධම්මො ‘පුබ්බෙ ඛ්වායං චිත්තො ගහපති යදා සඞ්ඝං වා ගණං වා පුග්ගලං වා නිමන්තෙතුකාමො න මං අනපලොකෙත්වා සඞ්ඝං වා ගණං වා පුග්ගලං වා නිමන්තෙති; සොදානි මං අනපලොකෙත්වා ථෙරෙ භික්ඛූ නිමන්තෙසි; දුට්ඨොදානායං චිත්තො ගහපති අනපෙක්ඛො විරත්තරූපො මයී’ති චිත්තං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘අලං, ගහපති, නාධිවාසෙමී’’ති. දුතියම්පි ඛො…පෙ… තතියම්පි ඛො චිත්තො ගහපති ආයස්මන්තං සුධම්මං එතදවොච – ‘‘අධිවාසෙතු මෙ, භන්තෙ, අය්යො සුධම්මො ස්වාතනාය භත්තං සද්ධිං ථෙරෙහී’’ති. ‘‘අලං, ගහපති, නාධිවාසෙමී’’ති. අථ ඛො චිත්තො ගහපති ‘කිං මෙ කරිස්සති අය්යො සුධම්මො ¶ අධිවාසෙන්තො වා අනධිවාසෙන්තො වා’ති ආයස්මන්තං සුධම්මං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි.
34. අථ ඛො චිත්තො ගහපති තස්සා රත්තියා අච්චයෙන ථෙරානං භික්ඛූනං පණීතං ඛාදනීයං භොජනීයං පටියාදාපෙසි. අථ ඛො ආයස්මා සුධම්මො ‘යංනූනාහං චිත්තස්ස ගහපතිනො ථෙරානං භික්ඛූනං පටියත්තං ¶ පස්සෙය්ය’න්ති පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන චිත්තස්ස ගහපතිනො නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො චිත්තො ගහපති යෙනායස්මා සුධම්මො තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ¶ ආයස්මන්තං සුධම්මං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො චිත්තං ගහපතිං ආයස්මා සුධම්මො එතදවොච – ‘‘පහූතං ඛො තෙ ඉදං, ගහපති, ඛාදනීයං භොජනීයං පටියත්තං; එකා ච ඛො ඉධ නත්ථි යදිදං තිලසඞ්ගුළිකා’’ති. ‘‘බහුම්හි වත, භන්තෙ, රතනෙ බුද්ධවචනෙ [භන්තෙ බුද්ධවචනෙ (ස්යා.)] විජ්ජමානෙ අය්යෙන සුධම්මෙන යදෙව කිඤ්චි භාසිතං යදිදං තිලසඞ්ගුළිකාති. භූතපුබ්බං, භන්තෙ, දක්ඛිණාපථකා වාණිජා පුරත්ථිමං ජනපදං අගමංසු වාණිජ්ජාය. තෙ තතො කුක්කුටිං ආනෙසුං. අථ ඛො සා, භන්තෙ, කුක්කුටී කාකෙන සද්ධිං සංවාසං කප්පෙසි. සා පොතකං ජනෙසි. යදා ඛො සො, භන්තෙ, කුක්කුටපොතකො ¶ කාකවස්සං වස්සිතුකාමො හොති, කාකකුක්කුටීති වස්සති; යදා කුක්කුටිවස්සං වස්සිතුකාමො හොති, කුක්කුටිකාකාති වස්සති. එවමෙව ඛො, භන්තෙ, බහුම්හි රතනෙ බුද්ධවචනෙ විජ්ජමානෙ අය්යෙන සුධම්මෙන යදෙව කිඤ්චි භාසිතං යදිදං තිලසංගුළිකා’’ති. ‘‘අක්කොසසි මං ත්වං, ගහපති, පරිභාසසි මං ත්වං, ගහපති. එසො තෙ, ගහපති, ආවාසො, පක්කමිස්සාමී’’ති. ‘‘නාහං, භන්තෙ, අය්යං සුධම්මං අක්කොසාමි, පරිභාසාමි ¶ [න පරිභාසාමි (සී. ස්යා.)]. වසතු, භන්තෙ, අය්යො සුධම්මො මච්ඡිකාසණ්ඩෙ. රමණීයං අම්බාටකවනං. අහං අය්යස්ස සුධම්මස්ස උස්සුක්කං කරිස්සාමි, චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරාන’’න්ති. දුතියම්පි ඛො…පෙ… ¶ තතියම්පි ඛො ආයස්මා සුධම්මො චිත්තං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘අක්කොසසි මං ත්වං, ගහපති, පරිභාසසි මං ත්වං, ගහපති. එසො තෙ, ගහපති, ආවාසො, පක්කමිස්සාමී’’ති. ‘‘කහං, භන්තෙ, අය්යො සුධම්මො ගමිස්සතී’’ති? ‘‘සාවත්ථිං ඛො අහං, ගහපති, ගමිස්සාමි භගවන්තං දස්සනායා’’ති. ‘‘තෙන හි, භන්තෙ, යඤ්ච අත්තනා භණිතං, යඤ්ච මයා භණිතං තං සබ්බං භගවතො ආරොචෙහි. අනච්ඡරියං ඛො පනෙතං, භන්තෙ, යං අය්යො සුධම්මො පුනදෙව මච්ඡිකාසණ්ඩං පච්චාගච්ඡෙය්යා’’ති.
35. අථ ඛො ආයස්මා සුධම්මො සෙනාසනං සංසාමෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන සාවත්ථි තෙන පක්කාමි. අනුපුබ්බෙන යෙන සාවත්ථි ජෙතවනං අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා සුධම්මො යඤ්ච අත්තනා භණිතං ¶ යඤ්ච චිත්තෙන ගහපතිනා භණිතං තං සබ්බං භගවතො ආරොචෙසි.
විගරහි ¶ බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං, මොඝපුරිස, අනනුලොමිකං අප්පතිරූපං අස්සාමණකං අකප්පියං අකරණීයං. කථඤ්හි නාම ත්වං, මොඝපුරිස, චිත්තං ගහපතිං සද්ධං පසන්නං දායකං කාරකං සඞ්ඝුපට්ඨාකං හීනෙන ඛුංසෙස්සසි, හීනෙන වම්භෙස්සසි? නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා ¶ පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං කරොතු – චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං – පඨමං සුධම්මො භික්ඛු චොදෙතබ්බො, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බො, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බො, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
36. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සුධම්මො භික්ඛු චිත්තං ගහපතිං සද්ධං පසන්නං දායකං කාරකං සඞ්ඝුපට්ඨාකං හීනෙන ඛුංසෙති, හීනෙන වම්භෙති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය – චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සුධම්මො භික්ඛු චිත්තං ගහපතිං සද්ධං පසන්නං දායකං කාරකං ¶ සඞ්ඝුපට්ඨාකං හීනෙන ඛුංසෙති, හීනෙන වම්භෙති. සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං කරොති – චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති. යස්සායස්මතො ඛමති සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස කරණං – චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සුධම්මො භික්ඛු චිත්තං ගහපතිං සද්ධං පසන්නං දායකං කාරකං සඞ්ඝුපට්ඨාකං හීනෙන ඛුංසෙති, හීනෙන වම්භෙති. සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං කරොති – චිත්තො ¶ තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති. යස්සායස්මතො ඛමති සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස කරණං – චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘කතං සඞ්ඝෙන සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං – චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බොති. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
37. ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… ¶ අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අසාරෙත්වා කතං හොති ¶ , අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං ¶ පටිසාරණීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
පටිසාරණීයකම්මෙ අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
38. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති, දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං ආරොපෙත්වා ¶ කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං පටිසාරණීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
පටිසාරණීයකම්මෙ ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානචතුක්කං
39. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං ¶ කරෙය්ය. ගිහීනං අලාභාය පරිසක්කති, ගිහීනං අනත්ථාය පරිසක්කති, ගිහීනං අනාවාසාය [අවාසාය (සී.)] පරිසක්කති, ගිහී අක්කොසති පරිභාසති, ගිහී ගිහීහි ¶ භෙදෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය. ගිහීනං බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති ¶ , ගිහීනං ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, ගිහීනං සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති, ගිහී හීනෙන ඛුංසෙති හීනෙන වම්භෙති, ගිහීනං ධම්මිකං පටිස්සවං න සච්චාපෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘පඤ්චන්නං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය. එකො ගිහීනං ¶ අලාභාය පරිසක්කති, එකො ගිහීනං අනත්ථාය පරිසක්කති, එකො ගිහීනං අනාවාසාය පරිසක්කති, එකො ගිහී අක්කොසති පරිභාසති, එකො ගිහී ගිහීහි භෙදෙති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය. එකො ගිහීනං බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ගිහීනං ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ගිහීනං සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ගිහී හීනෙන ඛුංසෙති හීනෙන වම්භෙති, එකො ගිහීනං ධම්මිකං පටිස්සවං න සච්චාපෙති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පටිසාරණීයකම්මං කරෙය්ය.
ආකඞ්ඛමානචතුක්කං නිට්ඨිතං.
අට්ඨාරසවත්තං
40. ‘‘පටිසාරණීයකම්මකතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා ¶ , තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො ¶ , න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
පටිසාරණීයකම්මෙ අට්ඨාරසවත්තං නිට්ඨිතං.
41. අථ ¶ ඛො සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං අකාසි – ‘‘චිත්තො තෙ ගහපති ඛමාපෙතබ්බො’’ති. සො සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මකතො මච්ඡිකාසණ්ඩං ගන්ත්වා මඞ්කුභූතො නාසක්ඛි චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතුං. පුනදෙව සාවත්ථිං පච්චාගඤ්ඡි. භික්ඛූ එවමාහංසු – ‘‘ඛමාපිතො තයා, ආවුසො සුධම්ම, චිත්තො ගහපතී’’ති? ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, මච්ඡිකාසණ්ඩං ගන්ත්වා මඞ්කුභූතො නාසක්ඛිං චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතු’’න්ති. භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ…. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො අනුදූතං දෙතු – චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතුං. එවඤ්ච පන භික්ඛවෙ දාතබ්බො – පඨමං භික්ඛු යාචිතබ්බො, යාචිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං සුධම්මස්ස භික්ඛුනො අනුදූතං දදෙය්ය චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතුං. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං සුධම්මස්ස ¶ භික්ඛුනො අනුදූතං දෙති චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතුං. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො අනුදූතස්ස දානං චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතුං, සො ¶ තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සුධම්මස්ස භික්ඛුනො අනුදූතො චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙතුං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
42. ‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, සුධම්මෙන භික්ඛුනා අනුදූතෙන භික්ඛුනා සද්ධිං මච්ඡිකාසණ්ඩං ගන්ත්වා චිත්තො ගහපති ඛමාපෙතබ්බො – ‘ඛම, ගහපති, පසාදෙමි ත’න්ති. එවඤ්චෙ වුච්චමානො ඛමති, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ඛමති, අනුදූතෙන භික්ඛුනා වත්තබ්බො – ‘ඛම, ගහපති, ඉමස්ස ¶ භික්ඛුනො, පසාදෙති ත’න්ති. එවඤ්චෙ වුච්චමානො ඛමති, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ඛමති, අනුදූතෙන භික්ඛුනා වත්තබ්බො – ‘ඛම, ගහපති, ඉමස්ස භික්ඛුනො, අහං තං පසාදෙමී’ති. එවඤ්චෙ වුච්චමානො ඛමති, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ඛමති, අනුදූතෙන භික්ඛුනා වත්තබ්බො – ‘ඛම, ගහපති, ඉමස්ස භික්ඛුනො, සඞ්ඝස්ස වචනෙනා’ති. එවඤ්චෙ වුච්චමානො ඛමති, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ¶ ඛමති, අනුදූතෙන භික්ඛුනා සුධම්මො භික්ඛු [සුධම්මං භික්ඛුං… සා ආපත්ති දෙසාපෙතබ්බාති (සී. ස්යා.)] චිත්තස්ස ගහපතිනො දස්සනූපචාරං අවිජහාපෙත්වා සවනූපචාරං අවිජහාපෙත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කාරාපෙත්වා උක්කුටිකං නිසීදාපෙත්වා අඤ්ජලිං පග්ගණ්හාපෙත්වා තං ආපත්තිං දෙසාපෙතබ්බො’’ති [සුධම්මං භික්ඛුං… සා ආපත්ති දෙසාපෙතබ්බාති (සී. ස්යා.)].
අථ ඛො ආයස්මා සුධම්මො අනුදූතෙන භික්ඛුනා සද්ධිං මච්ඡිකාසණ්ඩං ගන්ත්වා චිත්තං ගහපතිං ඛමාපෙසි. සො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙති ¶ – ‘‘අහං, ආවුසො, සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
43. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති, ඔකාසං කාරෙති, චොදෙති ¶ , සාරෙති, භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං ¶ නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං’’.
පටිසාරණීයකම්මෙ නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං
44. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
පටිසාරණීයකම්මෙ පටිප්පස්සම්භෙතබ්බඅට්ඨාරසකං නිට්ඨිතං.
45. ‘‘එවඤ්ච ¶ ¶ පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙන [තෙන හි (ස්යා. ක.)], භික්ඛවෙ, සුධම්මෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි, පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස ¶ පටිප්පස්සද්ධිං යාචාමී’ති ¶ . දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සුධම්මො භික්ඛු සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සුධම්මො භික්ඛු සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… ¶ තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සුධම්මො භික්ඛු සඞ්ඝෙන පටිසාරණීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං සඞ්ඝෙන සුධම්මස්ස භික්ඛුනො පටිසාරණීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පටිසාරණීයකම්මං නිට්ඨිතං චතුත්ථං.
5. ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං
46. තෙන සමයෙන බුද්ධො භගවා කොසම්බියං විහරති ඝොසිතාරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා ඡන්නො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පස්සිතුං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ¶ ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා ඡන්නො ආපත්තිං ¶ ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡිස්සති ආපත්තිං පස්සිතු’’න්ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා ¶ භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පස්සිතු’’න්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම සො, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡිස්සති ආපත්තිං පස්සිතුං? නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොතු – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං – පඨමං ඡන්නො භික්ඛු චොදෙතබ්බො, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බො, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බො, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
47. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පස්සිතුං. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පස්සිතුං. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොති – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පස්සිතුං. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොති – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස කරණං ¶ – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො ¶ භාසෙය්ය.
‘‘කතං ¶ සඞ්ඝෙන ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමීති.
‘‘ආවාසපරම්පරඤ්ච, භික්ඛවෙ, සංසථ – ‘ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන ආපත්තියා [ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තියා (සී. ක.)] අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මකතො – අසම්භොගං සඞ්ඝෙනා’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
48. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං ¶ හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අසාරෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා ¶ කතං හොති, අධම්මෙන ¶ කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
49. ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං…පෙ…. ආපත්තියා කතං හොති, දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං
50. [පරි. 323] ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො ¶ ; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා ¶ අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි ¶ – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති ¶ , එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
ආකඞ්ඛමානඡක්කං නිට්ඨිතං.
තෙචත්තාලීසවත්තං
51. ‘‘ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මකතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං ¶ . තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා ¶ . න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරො, සෙය්යාභිහාරො, පාදොදකං, පාදපීඨං පාදකථලිකං, පත්තචීවරප්පටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං සාදිතබ්බං. න පකතත්තො භික්ඛු සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න ආචාරවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න දිට්ඨිවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න ආජීවවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න භික්ඛු භික්ඛූහි භෙදෙතබ්බො [න භික්ඛූ භික්ඛූහි භෙදෙතබ්බා (ස්යා.)], න ගිහිද්ධජො ධාරෙතබ්බො, න තිත්ථියද්ධජො ධාරෙතබ්බො, න තිත්ථියා සෙවිතබ්බා; භික්ඛූ සෙවිතබ්බා, භික්ඛුසික්ඛාය සික්ඛිතබ්බං [භික්ඛුසික්ඛා සික්ඛිතබ්බා (ස්යා.)]. න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ ¶ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං, පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං, න පකතත්තො භික්ඛු ආසාදෙතබ්බො අන්තො වා බහි වා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො ¶ පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
තෙචත්තාලීසවත්තං නිට්ඨිතං.
52. අථ ඛො සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අකාසි – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. සො සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො තම්හා ආවාසා අඤ්ඤං ආවාසං අගමාසි. තත්ථ භික්ඛූ නෙව අභිවාදෙසුං, න පච්චුට්ඨෙසුං, න අඤ්ජලිකම්මං න ¶ සාමීචිකම්මං අකංසු, න සක්කරිංසු, න ගරු කරිංසු [න ගරුකරිංසු (ක.)], න මානෙසුං, න පූජෙසුං. සො භික්ඛූහි අසක්කරියමානො අගරුකරියමානො අමානියමානො අපූජියමානො අසක්කාරපකතො තම්හාපි ආවාසා අඤ්ඤං ආවාසං අගමාසි. තත්ථපි භික්ඛූ නෙව අභිවාදෙසුං, න පච්චුට්ඨෙසුං, න අඤ්ජලිකම්මං න සාමීචිකම්මං අකංසු, න ¶ සක්කරිංසු, න ගරුං කරිංසු, න මානෙසුං, න පූජෙසුං. සො භික්ඛූහි අසක්කරියමානො අගරුකරියමානො අමානියමානො අපූජියමානො අසක්කාරපකතො තම්හාපි ආවාසා අඤ්ඤං ආවාසං අගමාසි. තත්ථපි භික්ඛූ නෙව අභිවාදෙසුං, න පච්චුට්ඨෙසුං, න අඤ්ජලිකම්මං න සාමීචිකම්මං අකංසු, න සක්කරිංසු, න ගරුං කරිංසු, න මානෙසුං, න පූජෙසුං. සො භික්ඛූහි අසක්කරියමානො අගරුකරියමානො අමානියමානො අපූජියමානො අසක්කාරපකතො පුනදෙව කොසම්බිං පච්චාගඤ්ඡි. සො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙති – ‘‘අහං, ආවුසො, සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ…. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බ-තෙචත්තාලීසකං
53. ‘‘පඤ්චහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං ¶ දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං සාදියති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස ¶ භික්ඛුනො සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරප්පටිග්ගහණං ¶ , නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං සාදියති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ ¶ , පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තං භික්ඛුං සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, ආචාරවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, දිට්ඨිවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, ආජීවවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, භික්ඛුං [භික්ඛූ (සී. ස්යා.)] භික්ඛූහි භෙදෙති – ඉමෙහි ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. ගිහිද්ධජං ධාරෙති, තිත්ථියද්ධජං ධාරෙති, තිත්ථියෙ සෙවති; භික්ඛූ න සෙවති, භික්ඛුසික්ඛාය න සික්ඛති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වසති, එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වසති, එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වසති; පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා න වුට්ඨාති; පකතත්තං භික්ඛුං ආසාදෙති ¶ අන්තො වා බහි වා – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති, ඔකාසං කාරෙති, චොදෙති, සාරෙති, භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බ-තෙචත්තාලීසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බ-තෙචත්තාලීසකං
54. ‘‘පඤ්චහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස ¶ භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති තං ¶ ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං සාදියති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරප්පටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං සාදියති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තං භික්ඛුං සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න ආචාරවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න දිට්ඨිවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න ආජීවවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න භික්ඛුං ¶ භික්ඛූහි භෙදෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න ගිහිද්ධජං ධාරෙති, න තිත්ථියද්ධජං ධාරෙති, න තිත්ථියෙ සෙවති, භික්ඛූ සෙවති, භික්ඛුසික්ඛාය ¶ සික්ඛති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වසති, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වසති, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වසති, පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාති, න පකතත්තං භික්ඛුං ආසාදෙති අන්තො වා බහි වා – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං ¶ පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං නිට්ඨිතං.
55. ‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙන, භික්ඛවෙ, ඡන්නෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි, ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයස්ස ¶ කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති ¶ . යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා ¶ වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං සඞ්ඝෙන ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං නිට්ඨිතං පඤ්චමං.
6. ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං
56. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා කොසම්බියං විහරති ඝොසිතාරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා ඡන්නො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පටිකාතුං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… ¶ තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා ඡන්නො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡිස්සති ආපත්තිං පටිකාතු’’න්ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ¶ ¶ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පටිකාතු’’න්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම සො, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසො ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡිස්සති ආපත්තිං පටිකාතුං. නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොතු – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං – පඨමං ඡන්නො භික්ඛු චොදෙතබ්බො, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බො, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බො, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං ¶ පටිකාතුං. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පටිකාතුං. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොති – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තිං ආපජ්ජිත්වා න ඉච්ඡති ආපත්තිං පටිකාතුං. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොති – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘කතං සඞ්ඝෙන ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමීති.
‘‘ආවාසපරම්පරඤ්ච ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, සංසථ – ‘ඡන්නො භික්ඛු, සඞ්ඝෙන ආපත්තියා [ඡන්නො භික්ඛු ආපත්තියා (සී. ක.)] අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො – අසම්භොගං සඞ්ඝෙනා’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
57. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා ¶ අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අසාරෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
58. ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ¶ ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති, දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… ¶ චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං
59. [පරි. 323] ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා ¶ අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය ¶ . අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො ¶ හොති, එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො ¶ අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
ආකඞ්ඛමානඡක්කං නිට්ඨිතං.
තෙචත්තාලීසවත්තං
60. ‘‘ආපත්තියා ¶ අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මකතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරො, සෙය්යාභිහාරො, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරප්පටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං සාදිතබ්බං. න පකතත්තො භික්ඛු සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො ¶ , න ආචාරවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න දිට්ඨිවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න ආජීවවිපත්තියා අනුද්ධංසෙතබ්බො, න භික්ඛු භික්ඛූහි භෙදෙතබ්බො. න ගිහිද්ධජො ධාරෙතබ්බො, න තිත්ථියද්ධජො ධාරෙතබ්බො, න තිත්ථියා සෙවිතබ්බා; භික්ඛූ සෙවිතබ්බා, භික්ඛුසික්ඛාය සික්ඛිතබ්බං. න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා ¶ අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං, පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං, න පකතත්තො භික්ඛු ආසාදෙතබ්බො අන්තො වා බහි වා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
තෙචත්තාලීසවත්තං නිට්ඨිතං.
61. අථ ඛො සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අකාසි – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. සො සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො තම්හා ආවාසා අඤ්ඤං ආවාසං අගමාසි. තත්ථ භික්ඛූ නෙව අභිවාදෙසුං, න පච්චුට්ඨෙසුං, න අඤ්ජලිකම්මං න සාමීචිකම්මං අකංසු, න සක්කරිංසු, න ගරුං කරිංසු, න මානෙසුං, න පූජෙසුං. සො භික්ඛූහි අසක්කරියමානො අගරුකරියමානො අමානියමානො අපූජියමානො අසක්කාරපකතො තම්හාපි ආවාසා අඤ්ඤං ආවාසං ¶ අගමාසි. තත්ථපි භික්ඛූ නෙව අභිවාදෙසුං, න පච්චුට්ඨෙසුං, න අඤ්ජලිකම්මං න සාමීචිකම්මං අකංසු, න සක්කරිංසු, න ගරුං කරිංසු, න මානෙසුං, න පූජෙසුං. සො භික්ඛූහි අසක්කරියමානො අගරුකරියමානො අමානියමානො ¶ අපූජියමානො අසක්කාරපකතො තම්හාපි ආවාසා අඤ්ඤං ආවාසං අගමාසි. තත්ථපි භික්ඛූ නෙව අභිවාදෙසුං, න පච්චුට්ඨෙසුං, න අඤ්ජලිකම්මං න සාමීචිකම්මං අකංසු, න සක්කරිංසු, න ගරුං කරිංසු, න මානෙසුං, න පූජෙසුං. සො භික්ඛූහි අසක්කරියමානො අගරුකරියමානො අමානියමානො අපූජියමානො අසක්කාරපකතො පුනදෙව කොසම්බිං පච්චාගඤ්ඡි. සො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙති – ‘‘අහං, ආවුසො, සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ…. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං
62. ‘‘පඤ්චහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති…පෙ… පකතත්තස්ස භික්ඛුනො අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං සාදියති…පෙ… පකතත්තස්ස භික්ඛුනො සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරප්පටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං සාදියති…පෙ… පකතත්තං භික්ඛුං සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, ආචාරවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, දිට්ඨිවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, ආජීවවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, භික්ඛුං භික්ඛූහි භෙදෙති…පෙ… ගිහිද්ධජං ධාරෙති, තිත්ථියද්ධජං ධාරෙති, තිත්ථියෙ සෙවති, භික්ඛූ න සෙවති, භික්ඛුසික්ඛාය න සික්ඛති…පෙ… පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වසති, එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වසති, එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වසති, පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා න වුට්ඨාති, පකතත්තං භික්ඛුං ආසාදෙති අන්තො වා ¶ බහි වා – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ ¶ , උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති, ඔකාසං කාරෙති, චොදෙති, සාරෙති, භික්ඛූහි සම්පයොජෙති ¶ – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං
63. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං ¶ ; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති…පෙ… න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං සාදියති…පෙ… න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරප්පටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං සාදියති…පෙ… න පකතත්තං භික්ඛුං සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න ආචාරවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න දිට්ඨිවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න ආජීවවිපත්තියා අනුද්ධංසෙති, න භික්ඛුං භික්ඛූහි භෙදෙති…පෙ… න ගිහිද්ධජං ධාරෙති, න තිත්ථියද්ධජං ධාරෙති, න තිත්ථියෙ සෙවති, භික්ඛූ සෙවති, භික්ඛුසික්ඛාය සික්ඛති…පෙ… න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වසති, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වසති, න එකච්ඡන්නෙ ¶ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වසති, පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාති, න පකතත්තං භික්ඛුං ආසාදෙති අන්තො වා බහි වා – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අට්ඨහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා ¶ අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං නිට්ඨිතං.
64. ‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙන භික්ඛවෙ, ඡන්නෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො ¶ , ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා ¶ අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඡන්නො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං සඞ්ඝෙන ඡන්නස්ස භික්ඛුනො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.
7. පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං
65. [ඉදං වත්ථු පාචි. 417; ම. නි. 234 ආදයො] තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අරිට්ඨස්ස නාම භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස [ගන්ධබාධිපුබ්බස්ස (ක.)] එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං උප්පන්නං හොති – ‘‘තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති. අස්සොසුං ඛො සම්බහුලා භික්ඛූ අරිට්ඨස්ස නාම කිර භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං උප්පන්නං – ‘‘තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ යෙන අරිට්ඨො භික්ඛු ගද්ධබාධිපුබ්බො තෙනුපසඞ්කමිංසු. උපසඞ්කමිත්වා අරිට්ඨං භික්ඛුං ගද්ධබාධිපුබ්බං එතදවොචුං – ‘‘සච්චං කිර තෙ, ආවුසො අරිට්ඨ, එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං උප්පන්නං – තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති? ‘‘එවංබ්යා ඛො අහං, ආවුසො, භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි, යථා යෙමෙ ¶ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති.
‘‘මාවුසො ¶ අරිට්ඨ, එවං අවච. මා භගවන්තං අබ්භාචික්ඛි. න හි සාධු භගවතො අබ්භක්ඛානං ¶ [අබ්භාචික්ඛනං (ක.)]. න හි භගවා එවං වදෙය්ය. අනෙකපරියායෙනාවුසො අරිට්ඨ, අන්තරායිකා ධම්මා අන්තරායිකා වුත්තා භගවතා. අලඤ්ච පන තෙ පටිසෙවතො අන්තරායාය. අප්පස්සාදා කාමා වුත්තා භගවතා, බහුදුක්ඛා බහුපායාසා [බහූපායාසා (සී. ස්යා.)], ආදීනවො එත්ථ භිය්යො. අට්ඨිකඞ්කලූපමා කාමා වුත්තා භගවතා, බහුදුක්ඛා බහූපායාසා, ආදීනවො එත්ථ භිය්යො. මංසපෙසූපමා කාමා වුත්තා භගවතා…පෙ… තිණුක්කූපමා කාමා වුත්තා භගවතා…පෙ… අඞ්ගාරකාසූපමා කාමා වුත්තා භගවතා… සුපිනකූපමා කාමා වුත්තා භගවතා… යාචිතකූපමා කාමා වුත්තා භගවතා… රුක්ඛඵලූපමා කාමා වුත්තා ¶ භගවතා… අසිසූනූපමා කාමා වුත්තා භගවතා… සත්තිසූලූපමා කාමා වුත්තා භගවතා… සප්පසිරූපමා කාමා වුත්තා භගවතා, බහුදුක්ඛා බහූපායාසා, ආදීනවො එත්ථ භිය්යො’’ති.
එවම්පි ඛො අරිට්ඨො භික්ඛු ගද්ධබාධිපුබ්බො තෙහි භික්ඛූහි වුච්චමානො තථෙව තං පාපකං දිට්ඨිගතං ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්ස වොහරති – ‘‘එවංබ්යා ඛො අහං, ආවුසො, භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි, යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති. යතො ච ඛො තෙ භික්ඛූ නාසක්ඛිංසු අරිට්ඨං භික්ඛුං ගද්ධබාධිපුබ්බං එතස්මා පාපකා දිට්ඨිගතා විවෙචෙතුං, අථ ඛො තෙ භික්ඛූ යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු, උපසඞ්කමිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ¶ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා අරිට්ඨං භික්ඛුං ගද්ධබාධිපුබ්බං පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර තෙ, අරිට්ඨ, එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං උප්පන්නං – තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති? ‘‘එවංබ්යා ඛො අහං, භන්තෙ, භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි, යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායා’’ති.
‘‘කස්ස ¶ නු ඛො නාම ත්වං, මොඝපුරිස, මයා එවං ධම්මං දෙසිතං ආජානාසි? නනු මයා, මොඝපුරිස, අනෙකපරියායෙන අන්තරායිකා ධම්මා අන්තරායිකා වුත්තා? අලඤ්ච පන තෙ පටිසෙවතො අන්තරායාය. අප්පස්සාදා කාමා වුත්තා මයා, බහුදුක්ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්ථ භිය්යො. අට්ඨිකඞ්කලූපමා කාමා වුත්තා මයා, බහුදුක්ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්ථ භිය්යො. මංසපෙසූපමා කාමා වුත්තා මයා…පෙ… තිණුක්කූපමා කාමා වුත්තා මයා… අඞ්ගාරකාසූපමා කාමා වුත්තා මයා… සුපිනකූපමා කාමා වුත්තා මයා…පෙ… යාචිතකූපමා කාමා වුත්තා මයා… රුක්ඛඵලූපමා කාමා වුත්තා මයා… අසිසූනූපමා කාමා වුත්තා ¶ මයා… සත්තිසූලූපමා කාමා වුත්තා මයා… සප්පසිරූපමා කාමා වුත්තා මයා, බහුදුක්ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්ථ භිය්යො. අථ ච පන ත්වං, මොඝපුරිස, අත්තනා දුග්ගහිතෙන [දුග්ගහිතෙන දිට්ඨිගතෙන (ස්යා.)] අම්හෙ චෙව අබ්භාචික්ඛසි, අත්තානඤ්ච ඛණසි ¶ , බහුඤ්ච අපුඤ්ඤං පසවසි. තඤ්හි තෙ, මොඝපුරිස, භවිස්සති දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛාය. නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොතු – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. එවඤ්ච පන භික්ඛවෙ කාතබ්බං – පඨමං අරිට්ඨො භික්ඛු චොදෙතබ්බො, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බො, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බො, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
66. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං ¶ උප්පන්නං – තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායාති. සො තං දිට්ඨිං න පටිනිස්සජ්ජති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං උප්පන්නං – තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා ¶ යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායාති. සො තං දිට්ඨිං න පටිනිස්සජ්ජති ¶ . සඞ්ඝො අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොති – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. යස්සායස්මතො ඛමති අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස එවරූපං පාපකං දිට්ඨිගතං උප්පන්නං – තථාහං භගවතා ධම්මං දෙසිතං ආජානාමි යථා යෙමෙ අන්තරායිකා ධම්මා වුත්තා භගවතා තෙ පටිසෙවතො නාලං අන්තරායායාති. සො තං දිට්ඨිං න පටිනිස්සජ්ජති. සඞ්ඝො අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොති – අසම්භොගං ¶ සඞ්ඝෙන. යස්සායස්මතො ඛමති අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස කරණං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘කතං සඞ්ඝෙන අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමීති.
‘‘ආවාසපරම්පරඤ්ච, භික්ඛවෙ, සංසථ – ‘අරිට්ඨො භික්ඛු ගද්ධබාධිපුබ්බො, සඞ්ඝෙන පාපිකාය [ගද්ධබාධිපුබ්බො පාපිකාය (සී. ක.)] දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ ¶ , උක්ඛෙපනීයකම්මකතො – අසම්භොගං සඞ්ඝෙනා’’’ති.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
67. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය ¶ දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අනාපත්තියා කතං හොති, අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අසාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… අසම්මුඛා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිපුච්ඡා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ¶ අනාපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අචොදෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අසාරෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං අනාරොපෙත්වා කතං හොති, අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ ¶ , තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
අධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
68. ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡා කතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. ආපත්තියා කතං හොති, දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, සාරෙත්වා කතං හොති, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති…පෙ… සම්මුඛා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිපුච්ඡා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… පටිඤ්ඤාය කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං ¶ හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… දෙසනාගාමිනියා ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… අදෙසිතාය ආපත්තියා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… චොදෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… සාරෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති…පෙ… ආපත්තිං ආරොපෙත්වා කතං හොති, ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
ධම්මකම්මද්වාදසකං නිට්ඨිතං.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං
69. [පරි. 323] ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො ¶ ; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි ¶ , භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙසං ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්කමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ ¶ , තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය. එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති ¶ – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං, ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කරෙය්ය.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
ආකඞ්ඛමානඡක්කං නිට්ඨිතං.
තෙචත්තාලීසවත්තං
70. ‘‘පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මකතෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා – න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො ¶ න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා…පෙ… න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
තෙචත්තාලීසවත්තං නිට්ඨිතං.
71. අථ ඛො සඞ්ඝො අරිට්ඨස්ස භික්ඛුනො ගද්ධබාධිපුබ්බස්ස, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං අකාසි – අසම්භොගං සඞ්ඝෙන. සො සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො විබ්භමි. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අරිට්ඨො භික්ඛු ගද්ධබාධිපුබ්බො සඞ්ඝෙන ¶ , පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො විබ්භමිස්සතී’’ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, අරිට්ඨො ¶ භික්ඛු ගද්ධබාධිපුබ්බො ¶ සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො විබ්භමතී’’ති [විබ්භමීති (සී. ක.)]? ‘‘සච්චං ¶ භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම සො, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසො සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො විබ්භමිස්සති? නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතු.
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං
72. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. උපසම්පාදෙති, නිස්සයං දෙති, සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
[පරි. 420] ‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං, තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං ගරහති, කම්මිකෙ ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං…පෙ… ¶ .
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, පවාරණං ඨපෙති, සවචනීයං කරොති, අනුවාදං පට්ඨපෙති, ඔකාසං කාරෙති, චොදෙති, සාරෙති ¶ , භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
නප්පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං නිට්ඨිතං.
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං
73. ‘‘පඤ්චහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න උපසම්පාදෙති, න නිස්සයං දෙති, න සාමණෙරං උපට්ඨාපෙති, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුතිං සාදියති, සම්මතොපි භික්ඛුනියො න ඔවදති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං කතං හොති තං ආපත්තිං න ආපජ්ජති, අඤ්ඤං වා තාදිසිකං ¶ , තතො වා පාපිට්ඨතරං; කම්මං න ගරහති, කම්මිකෙ න ගරහති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං…පෙ….
‘‘අට්ඨහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථං ඨපෙති, න පවාරණං ඨපෙති, න සවචනීයං කරොති, න අනුවාදං පට්ඨපෙති, න ඔකාසං කාරෙති, න චොදෙති, න සාරෙති, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, අට්ඨහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං’’.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මෙ
පටිප්පස්සම්භෙතබ්බතෙචත්තාලීසකං නිට්ඨිතං.
74. ‘‘එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, පටිප්පස්සම්භෙතබ්බං. තෙන, භික්ඛවෙ, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තාමි, ලොමං පාතෙමි, නෙත්ථාරං වත්තාමි, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස ¶ කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං ¶ යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ ¶ , උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සඞ්ඝෙන, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මකතො සම්මා වත්තති, ලොමං පාතෙති, නෙත්ථාරං වත්තති, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධිං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං පටිප්පස්සම්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයස්ස කම්මස්ස පටිප්පස්සද්ධි, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘පටිප්පස්සද්ධං ¶ සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො, පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛෙපනීයකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛෙපනීයකම්මං නිට්ඨිතං සත්තමං.
කම්මක්ඛන්ධකො පඨමො.
ඉමම්හි ඛන්ධකෙ වත්ථූ සත්ත.
තස්සුද්දානං –
පණ්ඩුලොහිතකා ¶ භික්ඛූ, සයං භණ්ඩනකාරකා;
තාදිසෙ උපසඞ්කම්ම, උස්සහිංසු ච භණ්ඩනෙ.
අනුප්පන්නාපි ජායන්ති [අනුප්පන්නානි ජායන්ති (සී. ස්යා.)], උප්පන්නානිපි වඩ්ඪරෙ [උප්පන්නානි පවඩ්ඪරෙ (සී.), උප්පන්නාපි පවඩ්ඪන්ති (ක.)];
අප්පිච්ඡා පෙසලා භික්ඛූ, උජ්ඣායන්ති පදස්සතො [පරීසතො (ස්යා.), පරස්සතො (සී.)].
සද්ධම්මට්ඨිතිකො බුද්ධො, සයම්භූ අග්ගපුග්ගලො;
ආණාපෙසි තජ්ජනීයකම්මං සාවත්ථියං ජිනො.
අසම්මුඛාප්පටිපුච්ඡාප්පටිඤ්ඤාය ¶ කතඤ්ච යං;
අනාපත්ති අදෙසනෙ, දෙසිතාය කතඤ්ච යං.
අචොදෙත්වා අසාරෙත්වා, අනාරොපෙත්වා ච යං කතං;
අසම්මුඛා අධම්මෙන, වග්ගෙන චාපි [වග්ගෙනාපි ච (සී. ස්යා.)] යං කතං.
අප්පටිපුච්ඡා අධම්මෙන, පුන වග්ගෙන [වග්ගෙනාපි ච (සී. ස්යා.)] යං කතං;
අප්පටිඤ්ඤාය අධම්මෙන, වග්ගෙන චාපි [වග්ගෙනාපි ච (සී. ස්යා.)] යං කතං.
අනාපත්ති [අනාපත්තියා (සී. ස්යා.)] අධම්මෙන, වග්ගෙන
චාපි [වග්ගෙනාපි ච (සී. ස්යා.)] යං කතං.
අදෙසනාගාමිනියා, අධම්මවග්ගමෙව ච.
දෙසිතාය ¶ අධම්මෙන, වග්ගෙනාපි තථෙව ච;
අචොදෙත්වා ¶ අධම්මෙන, වග්ගෙනාපි තථෙව ච.
අසාරෙත්වා අධම්මෙන, වග්ගෙනාපි තථෙව ච;
අනාරොපෙත්වා අධම්මෙන, වග්ගෙනාපි තථෙව ච.
කණ්හවාරනයෙනෙව, සුක්කවාරං විජානියා;
සඞ්ඝො ආකඞ්ඛමානො ච යස්ස තජ්ජනියං කරෙ.
භණ්ඩනං බාලො සංසට්ඨො, අධිසීලෙ අජ්ඣාචාරෙ;
අතිදිට්ඨිවිපන්නස්ස, සඞ්ඝො තජ්ජනියං කරෙ.
බුද්ධධම්මස්ස ¶ ¶ සඞ්ඝස්ස, අවණ්ණං යො ච භාසති;
තිණ්ණන්නම්පි ච භික්ඛූනං, සඞ්ඝො තජ්ජනියං කරෙ.
භණ්ඩනං කාරකො එකො, බාලො සංසග්ගනිස්සිතො;
අධිසීලෙ අජ්ඣාචාරෙ, තථෙව අතිදිට්ඨියා.
බුද්ධධම්මස්ස සඞ්ඝස්ස, අවණ්ණං යො ච භාසති;
තජ්ජනීයකම්මකතො, එවං සම්මානුවත්තනා.
උපසම්පදනිස්සයා, සාමණෙරං උපට්ඨනා;
ඔවාදසම්මතෙනාපි, න කරෙ තජ්ජනීකතො.
නාපජ්ජෙ තඤ්ච ආපත්තිං, තාදිසඤ්ච තතො පරං;
කම්මඤ්ච කම්මිකෙ චාපි, න ගරහෙ තථාවිධො.
උපොසථං පවාරණං, පකතත්තස්ස නට්ඨපෙ;
සවචනිං [න සවචනියං (සී. ස්යා.)] අනුවාදො, ඔකාසො චොදනෙන ච.
සාරණං ¶ සම්පයොගඤ්ච, න කරෙය්ය තථාවිධො;
උපසම්පදනිස්සයා, සාමණෙරං උපට්ඨනා.
ඔවාදසම්මතෙනාපි, පඤ්චහඞ්ගෙහි [පඤ්චඅඞ්ගො (ක.)] න සම්මති;
තඤ්චාපජ්ජති ආපත්තිං, තාදිසඤ්ච තතො පරං.
කම්මඤ්ච කම්මිකෙ චාපි, ගරහන්තො න සම්මති;
උපොසථං ¶ පවාරණං, සවචනීයා ච නොවාදො.
ඔකාසො චොදනඤ්චෙව, සාරණා සම්පයොජනා;
ඉමෙහට්ඨඞ්ගෙහි යො යුත්තො, තජ්ජනානුපසම්මති.
කණ්හවාරනයෙනෙව, සුක්කවාරං විජානියා;
බාලො ආපත්තිබහුලො, සංසට්ඨොපි ච සෙය්යසො.
නියස්සකම්මං සම්බුද්ධො, ආණාපෙසි මහාමුනි;
කීටාගිරිස්මිං ද්වෙ භික්ඛූ, අස්සජිපුනබ්බසුකා.
අනාචාරඤ්ච ¶ විවිධං, ආචරිංසු අසඤ්ඤතා;
පබ්බාජනීයං සම්බුද්ධො, කම්මං සාවත්ථියං ජිනො;
මච්ඡිකාසණ්ඩෙ සුධම්මො, චිත්තස්සාවාසිකො අහු.
ජාතිවාදෙන ඛුංසෙති, සුධම්මො චිත්තුපාසකං;
පටිසාරණීයකම්මං, ආණාපෙසි තථාගතො.
කොසම්බියං ඡන්නං භික්ඛුං, නිච්ඡන්තාපත්තිං පස්සිතුං;
අදස්සනෙ ¶ උක්ඛිපිතුං, ආණාපෙසි ජිනුත්තමො.
ඡන්නො තංයෙව ආපත්තිං, පටිකාතුං න ඉච්ඡති;
උක්ඛෙපනාප්පටිකම්මෙ, ආණාපෙසි විනායකො.
පාපදිට්ඨි ¶ අරිට්ඨස්ස, ආසි අඤ්ඤාණනිස්සිතා;
දිට්ඨියාප්පටිනිස්සග්ගෙ [දිට්ඨිඅප්පටිනිස්සග්ගෙ (ක.)], උක්ඛෙපං ජිනභාසිතං.
නියස්සකම්මං පබ්බජ්ජං [පබ්බාජං (ක.)], තථෙව පටිසාරණී;
අදස්සනාප්පටිකම්මෙ ¶ , අනිස්සග්ගෙ ච දිට්ඨියා.
දවානාචාරූපඝාති, මිච්ඡාආජීවමෙව ච;
පබ්බාජනීයකම්මම්හි, අතිරෙකපදා ඉමෙ.
අලාභාවණ්ණා ද්වෙ පඤ්ච, ද්වෙ පඤ්චකාති නාමකා [ද්වෙ පඤ්චකොති නාමකො (ක.)];
පටිසාරණීයකම්මම්හි, අතිරෙකපදා ඉමෙ.
තජ්ජනීයං නියස්සඤ්ච, දුවෙ කම්මාපි සාදිසා [කම්මෙසු සදිසං (ක.)];
පබ්බජ්ජා [පබ්බාජා (ක.)] පටිසාරී ච, අත්ථි පදාතිරිත්තතා.
තයො උක්ඛෙපනා කම්මා, සදිසා තෙ විභත්තිතො;
තජ්ජනීයනයෙනාපි, සෙසකම්මං විජානියාති.
කම්මක්ඛන්ධකං නිට්ඨිතං.
2. පාරිවාසිකක්ඛන්ධකං
1. පාරිවාසිකවත්තං
75. තෙන ¶ ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන පාරිවාසිකා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම පාරිවාසිකා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං ¶ පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සාදිතබ්බං පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං ¶ , සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරො, සෙය්යාභිහාරො, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යො සාදියෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකානං භික්ඛූනං මිථු යථාවුඩ්ඪං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං.
‘‘අනුජානාමි ¶ , භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකානං භික්ඛූනං පඤ්ච යථාවුඩ්ඪං – උපොසථං, පවාරණං, වස්සිකසාටිකං, ඔණොජනං, භත්තං. තෙන හි, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකානං භික්ඛූනං වත්තං පඤ්ඤපෙස්සාමි යථා පාරිවාසිකෙහි භික්ඛූහි වත්තිතබ්බං ¶ .
76. ‘‘පාරිවාසිකෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා –
න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන පරිවාසො දින්නො හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා ¶ තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා පකතත්තස්ස භික්ඛුනො පුරතො ගන්තබ්බං, න පුරතො නිසීදිතබ්බං. යො හොති සඞ්ඝස්ස ආසනපරියන්තො සෙය්යාපරියන්තො විහාරපරියන්තො සො තස්ස පදාතබ්බො. තෙන ච සො සාදිතබ්බො.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා පුරෙසමණෙන වා පච්ඡාසමණෙන වා කුලානි උපසඞ්කමිතබ්බානි, න ආරඤ්ඤිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං [සමාදිතබ්බං (ක.)], න පිණ්ඩපාතිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න ච තප්පච්චයා පිණ්ඩපාතො නීහරාපෙතබ්බො – මා මං ජානිංසූති.
‘‘පාරිවාසිකෙන ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ආගන්තුකෙන ආරොචෙතබ්බං, ආගන්තුකස්ස ආරොචෙතබ්බං, උපොසථෙ ආරොචෙතබ්බං, පවාරණාය ආරොචෙතබ්බං. සචෙ ගිලානො හොති, දූතෙනපි ආරොචෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා ¶ . න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු ¶ භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන ¶ භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර ¶ පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන ¶ , අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර ¶ අන්තරායා.
80. ‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො ¶ , භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො ¶ , භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා ¶ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො අනාවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
81. ‘‘න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං. පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං. පකතත්තො භික්ඛු ආසනෙන නිමන්තෙතබ්බො. න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ [චඞ්කමන්තං (අට්ඨකථායං සංවණ්ණෙතබ්බපාඨො)] චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
82. ‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා පාරිවාසිකෙන වුඩ්ඪතරෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ¶ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; න එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං ¶ , න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
[මහාව. 393] ‘‘පාරිවාසිකචතුත්ථො චෙ, භික්ඛවෙ, පරිවාසං දදෙය්ය, මූලාය පටිකස්සෙය්ය, මානත්තං දදෙය්ය, තංවීසො අබ්භෙය්ය, අකම්මං [අකම්මං තං (ස්යා.)], න ච කරණීය’’න්ති.
චතුන්නවුතිපාරිවාසිකවත්තං නිට්ඨිතං.
83. අථ ඛො ආයස්මා උපාලි යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි. උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා උපාලි භගවන්තං එතදවොච – ‘‘කති නු ඛො, භන්තෙ, පාරිවාසිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා’’ති? ‘‘තයො ඛො, උපාලි, පාරිවාසිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා ¶ . සහවාසො, විප්පවාසො, අනාරොචනා – ඉමෙ ඛො, උපාලි, තයො පාරිවාසිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා’’ති.
84. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්ථියං මහාභික්ඛුසඞ්ඝො සන්නිපතිතො හොති. න සක්කොන්ති පාරිවාසිකා භික්ඛූ පරිවාසං සොධෙතුං ¶ . භගවතො [තෙ භික්ඛූ භගවතො (ස්යා., එවමුපරිපි)] එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පරිවාසං නික්ඛිපිතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නික්ඛිපිතබ්බො. තෙන පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘පරිවාසං නික්ඛිපාමී’ති. නික්ඛිත්තො හොති පරිවාසො. ‘වත්තං නික්ඛිපාමී’ති. නික්ඛිත්තො හොති පරිවාසො.
85. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්ථියා භික්ඛූ තහං තහං පක්කමිංසු. සක්කොන්ති පාරිවාසිකා භික්ඛූ පරිවාසං සොධෙතුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පරිවාසං සමාදියිතුං [සමාදාතුං (ස්යා. කං.)]. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සමාදියිතබ්බො [සමාදිතබ්බො (සී. ස්යා. කං.)]. තෙන පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා ¶ එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා ¶ අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘පරිවාසං සමාදියාමී’ති. සමාදින්නො හොති පරිවාසො. ‘වත්තං සමාදියාමී’ති. සමාදින්නො හොති පරිවාසො’’.
පාරිවාසිකවත්තං නිට්ඨිතං.
2. මූලායපටිකස්සනාරහවත්තං
86. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන මූලායපටිකස්සනාරහා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම මූලායපටිකස්සනාරහා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං! නෙතං භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සාදිතබ්බං පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරො, සෙය්යාභිහාරො, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යො සාදියෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහානං ¶ භික්ඛූනං මිථු යථාවුඩ්ඪං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහානං භික්ඛූනං පඤ්ච යථාවුඩ්ඪං – උපොසථං ¶ , පවාරණං, වස්සිකසාටිකං, ඔණොජනං, භත්තං. තෙන හි, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහානං භික්ඛූනං වත්තං පඤ්ඤාපෙස්සාමි යථා මූලායපටිකස්සනාරහෙහි භික්ඛූහි වත්තිතබ්බං.
87. ‘‘මූලායපටිකස්සනාරහෙන ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා –
න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන මූලාය පටිකස්සනාරහො කතො හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තස්ස භික්ඛුනො පුරතො ගන්තබ්බං, න පුරතො නිසීදිතබ්බං. යො හොති සඞ්ඝස්ස ආසනපරියන්තො සෙය්යාපරියන්තො විහාරපරියන්තො සො තස්ස පදාතබ්බො. තෙන ච සො සාදිතබ්බො.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා පුරෙසමණෙන වා ¶ පච්ඡාසමණෙන වා කුලානි උපසඞ්කමිතබ්බානි, න ආරඤ්ඤිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න පිණ්ඩපාතිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න ච තප්පච්චයා පිණ්ඩපාතො නීහරාපෙතබ්බො – මා මං ජානිංසූති.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ¶ ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන ¶ , අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො ¶ , භික්ඛවෙ ¶ , මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො ¶ , භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං, පකතත්තො භික්ඛු ආසනෙන නිමන්තෙතබ්බො; න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං; න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ ¶ චඞ්කමිතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මූලායපටිකස්සනාරහෙන වුඩ්ඪතරෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා ¶ සද්ධිං…පෙ… අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; න එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං; න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
[මහාව. 393] ‘‘මූලායපටිකස්සනාරහචතුත්ථො චෙ, භික්ඛවෙ, පරිවාසං දදෙය්ය, මූලාය පටිකස්සෙය්ය, මානත්තං දදෙය්ය, තංවීසො අබ්භෙය්ය, අකම්මං, න ච කරණීය’’න්ති.
මූලායපටිකස්සනාරහවත්තං නිට්ඨිතං.
3. මානත්තාරහවත්තං
88. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන මානත්තාරහා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා ¶ …පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම මානත්තාරහා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහා ¶ භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සාදිතබ්බං පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යො සාදියෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහානං භික්ඛූනං මිථු යථාවුඩ්ඪං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහානං භික්ඛූනං පඤ්ච යථාවුඩ්ඪං – උපොසථං, පවාරණං, වස්සිකසාටිකං, ඔණොජනං, භත්තං. තෙන හි, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහානං භික්ඛූනං වත්තං පඤ්ඤාපෙස්සාමි යථා මානත්තාරහෙහි භික්ඛූහි වත්තිතබ්බං.
89. ‘‘මානත්තාරහෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා –
න උපසම්පාදෙතබ්බං…පෙ… (යථා මූලාය පටිකස්සනා, තථා විත්ථාරෙතබ්බං.) න භික්ඛූහි ¶ සම්පයොජෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තස්ස භික්ඛුනො පුරතො ගන්තබ්බං, න පුරතො නිසීදිතබ්බං. යො හොති සඞ්ඝස්ස ආසනපරියන්තො සෙය්යාපරියන්තො විහාරපරියන්තො සො තස්ස පදාතබ්බො. තෙන ච සො සාදිතබ්බො.
‘‘න ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා පුරෙසමණෙන වා පච්ඡාසමණෙන වා කුලානි උපසඞ්කමිතබ්බානි, න ආරඤ්ඤිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න පිණ්ඩපාතිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න ච තප්පච්චයා පිණ්ඩපාතො නීහරාපෙතබ්බො – මා මං ජානිංසූති.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මනත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ¶ ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො ¶ …පෙ… සභික්ඛුකො ¶ ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ ¶ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං. පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං. පකතත්තො භික්ඛු ආසනෙන නිමන්තෙතබ්බො. න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ¶ නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තාරහෙන වුඩ්ඪතරෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; න එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
[මහාව. 393] ‘‘මානත්තාරහචතුත්ථො ¶ චෙ, භික්ඛවෙ, පරිවාසං දදෙය්ය, මූලාය පටිකස්සෙය්ය, මානත්තං දදෙය්ය, තංවීසො අබ්භෙය්ය, අකම්මං, න ච කරණීය’’න්ති.
මානත්තාරහවත්තං නිට්ඨිතං.
4. මානත්තචාරිකවත්තං
90. තෙන ඛො පන සමයෙන මානත්තචාරිකා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරං, සෙය්යාභිහාරං, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… ¶ තෙ උඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම මානත්තචාරිකා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි –
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සාදිතබ්බං පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිකම්මං, සාමීචිකම්මං, ආසනාභිහාරො, සෙය්යාභිහාරො, පාදොදකං පාදපීඨං, පාදකථලිකං, පත්තචීවරපටිග්ගහණං, නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යො සාදියෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකානං භික්ඛූනං මිථු යථාවුඩ්ඪං අභිවාදනං, පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකානං භික්ඛූනං පඤ්ච යථාවුඩ්ඪං – උපොසථං, පවාරණං, වස්සිකසාටිකං, ඔණොජනං, භත්තං. තෙන හි, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකානං භික්ඛූනං වත්තං පඤ්ඤපෙස්සාමි යථා මානත්තචාරිකෙහි භික්ඛූහි වත්තිතබ්බං.
91. ‘‘මානත්තචාරිකෙන ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා –
න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා. යාය ආපත්තියා සඞ්ඝෙන මානත්තං දින්නං හොති සා ආපත්ති න ආපජ්ජිතබ්බා, අඤ්ඤා වා තාදිසිකා, තතො වා පාපිට්ඨතරා; කම්මං න ගරහිතබ්බං, කම්මිකා න ගරහිතබ්බා. න පකතත්තස්ස භික්ඛුනො උපොසථො ඨපෙතබ්බො, න පවාරණා ඨපෙතබ්බා, න සවචනීයං කාතබ්බං, න අනුවාදො පට්ඨපෙතබ්බො, න ඔකාසො කාරෙතබ්බො, න චොදෙතබ්බො, න සාරෙතබ්බො, න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා පකතත්තස්ස භික්ඛුනො පුරතො ගන්තබ්බං, න පුරතො නිසීදිතබ්බං. යො හොති සඞ්ඝස්ස ආසනපරියන්තො සෙය්යාපරියන්තො විහාරපරියන්තො සො තස්ස පදාතබ්බො. තෙන ච සො සාදිතබ්බො.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා පුරෙසමණෙන වා පච්ඡාසමණෙන වා කුලානි උපසඞ්කමිතබ්බානි, න ආරඤ්ඤිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න පිණ්ඩපාතිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං, න ච තප්පච්චයා පිණ්ඩපාතො නීහරාපෙතබ්බො – මා මං ජානිංසූති.
‘‘මානත්තචාරිකෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා ආගන්තුකෙන ආරොචෙතබ්බං, ආගන්තුකස්ස ආරොචෙතබ්බං, උපොසථෙ ආරොචෙතබ්බං, පවාරණාය ආරොචෙතබ්බං ¶ ¶ , දෙවසිකං ආරොචෙතබ්බං. සචෙ ගිලානො හොති, දූතෙනපි ආරොචෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න භික්ඛවෙ ¶ , මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො…පෙ… සභික්ඛුකො ¶ ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො ¶ , යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො ¶ , භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං. පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං. පකතත්තො භික්ඛු ආසනෙන නිමන්තෙතබ්බො. න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තචාරිකෙන වුඩ්ඪතරෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; න එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං ¶ , න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
[මහාව. 393] ‘‘මානත්තචාරිකචතුත්ථො චෙ, භික්ඛවෙ, පරිවාසං දදෙය්ය, මූලාය ¶ පටිකස්සෙය්ය, මානත්තං දදෙය්ය, තංවීසො අබ්භෙය්ය, අකම්මං, න ච කරණීය’’න්ති.
92. අථ ඛො ආයස්මා උපාලි යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා උපාලි භගවන්තං එතදවොච – ‘‘කති නු ඛො, භන්තෙ, මානත්තචාරිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා’’ති? ‘‘චත්තාරො ඛො ¶ , උපාලි, මානත්තචාරිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා. සහවාසො, විප්පවාසො, අනාරොචනා, ඌනෙ ගණෙ චරණං [චරණන්ති (ක.)] – ඉමෙ ඛො, උපාලි, චත්තාරො මානත්තචාරිකස්ස භික්ඛුනො රත්තිච්ඡෙදා’’ති.
93. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්ථියං මහාභික්ඛුසඞ්ඝො සන්නිපතිතො හොති. න සක්කොන්ති මානත්තචාරිකා භික්ඛූ මානත්තං සොධෙතුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මානත්තං නික්ඛිපිතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නික්ඛිපිතබ්බං. තෙන මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘මානත්තං නික්ඛිපාමී’ති. නික්ඛිත්තං හොති මානත්තං. ‘වත්තං නික්ඛිපාමී’ති. නික්ඛිත්තං හොති මානත්ත’’න්ති.
94. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්ථියා භික්ඛූ තහං තහං පක්කමිංසු ¶ . සක්කොන්ති මානත්තචාරිකා භික්ඛූ මානත්තං සොධෙතුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, මානත්තං සමාදියිතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සමාදියිතබ්බං. තෙන මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා, එවමස්ස වචනීයො – ‘මානත්තං සමාදියාමී’ති. සමාදින්නං හොති මානත්තං. ‘වත්තං සමාදියාමී’ති. සමාදින්නං හොති මානත්ත’’න්ති.
මානත්තචාරිකවත්තං නිට්ඨිතං.
5. අබ්භානාරහවත්තං
95. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අබ්භානාරහා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අබ්භානාරහා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්ම’’න්ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහා භික්ඛූ සාදියන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මන්ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො ¶ භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං…පෙ… කථඤ්හි නාම, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහා භික්ඛූ සාදියිස්සන්ති පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං ¶ ! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘න, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සාදිතබ්බං පකතත්තානං භික්ඛූනං අභිවාදනං පච්චුපට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. යො සාදියෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහානං භික්ඛූනං මිථු යථාවුඩ්ඪං අභිවාදනං පච්චුට්ඨානං…පෙ… නහානෙ පිට්ඨිපරිකම්මං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහානං භික්ඛූනං පඤ්ච යථාවුඩ්ඪං – උපොසථං, පවාරණං, වස්සිකසාටිකං, ඔණොජනං, භත්තං. තෙන හි, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහානං භික්ඛූනං වත්තං පඤ්ඤාපෙස්සාමි යථා අබ්භානාරහෙහි භික්ඛූහි වත්තිතබ්බං.
96. ‘‘අබ්භානාරහෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා –
න උපසම්පාදෙතබ්බං…පෙ… (යථා හෙට්ඨා, තථා විත්ථාරෙතබ්බං,) න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තස්ස භික්ඛුනො පුරතො ගන්තබ්බං, න පුරතො නිසීදිතබ්බං. යො හොති සඞ්ඝස්ස ආසනපරියන්තො සෙය්යාපරියන්තො විහාරපරියන්තො සො තස්ස පදාතබ්බො. තෙන ච සො සාදිතබ්බො.
‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා ¶ පකතත්තෙන භික්ඛුනා පුරෙසමණෙන වා පච්ඡාසමණෙන වා කුලානි උපසඞ්කමිතබ්බානි; න ආරඤ්ඤිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං; න පිණ්ඩපාතිකඞ්ගං සමාදාතබ්බං; න ච තප්පච්චයා පිණ්ඩපාතො නීහරාපෙතබ්බො – මා මං ජානිංසූති.
‘‘න, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
‘‘න, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර පකතත්තෙන, අඤ්ඤත්ර අන්තරායා…පෙ…. (යථා හෙට්ඨා, තථා විත්ථාරෙතබ්බා.)
‘‘ගන්තබ්බො ¶ , භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා සභික්ඛුකා ආවාසා…පෙ… අනාවාසා…පෙ… ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ¶ ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තුන්ති.
‘‘න, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; පකතත්තං භික්ඛුං දිස්වා ආසනා වුට්ඨාතබ්බං, පකතත්තො භික්ඛු ආසනෙන නිමන්තෙතබ්බො; න පකතත්තෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න නීචෙ චඞ්කමෙ ¶ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
‘‘න, භික්ඛවෙ, අබ්භානාරහෙන භික්ඛුනා පාරිවාසිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මූලායපටිකස්සනාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තාරහෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… මානත්තචාරිකෙන භික්ඛුනා සද්ධිං…පෙ… අබ්භානාරහෙන වුඩ්ඪතරෙන භික්ඛුනා සද්ධිං එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වත්ථබ්බං, න එකච්ඡන්නෙ අනාවාසෙ වත්ථබ්බං; න එකච්ඡන්නෙ ආවාසෙ වා අනාවාසෙ වා වත්ථබ්බං; න එකාසනෙ නිසීදිතබ්බං, න නීචෙ ආසනෙ නිසින්නෙ උච්චෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං, න ඡමායං නිසින්නෙ ආසනෙ නිසීදිතබ්බං; න එකචඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං ¶ , න නීචෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමන්තෙ උච්චෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං, න ඡමායං චඞ්කමන්තෙ චඞ්කමෙ චඞ්කමිතබ්බං.
[මහාව. 393] ‘‘අබ්භානාරහචතුත්ථො චෙ, භික්ඛවෙ, පරිවාසං දදෙය්ය, මූලාය පටිකස්සෙය්ය, මානත්තං දදෙය්ය, තංවීසො අබ්භෙය්ය, අකම්මං, න ච කරණීය’’න්ති.
අබ්භානාරහවත්තං නිට්ඨිතං.
පාරිවාසිකක්ඛන්ධකො දුතියො.
ඉමම්හි ඛන්ධකෙ වත්ථූ පඤ්ච.
තස්සුද්දානං –
පාරිවාසිකා ¶ සාදෙන්ති, පකතත්තාන භික්ඛුනං;
අභිවාදනං පච්චුට්ඨානං, අඤ්ජලිඤ්ච සාමීචියං.
ආසනං ¶ සෙය්යාභිහාරං, පාදො පීඨං කථලිකං;
පත්තං නහානෙ පරිකම්මං, උජ්ඣායන්ති ච පෙසලා.
දුක්කටං සාදියන්තස්ස, මිථු පඤ්ච යථාවුඩ්ඪං [පුනාපරෙ (ක.)];
උපොසථං පවාරණං, වස්සිකොණොජභොජනං.
සම්මා ච වත්තනා තත්ථ, පකතත්තස්ස ගච්ඡන්තං;
යො ච හොති පරියන්තො, පුරෙ පච්ඡා තථෙව ච [න පුරෙ පච්ඡාසමණෙන (සී. ස්යා.)].
ආරඤ්ඤපිණ්ඩනීහාරො, ආගන්තුකෙ උපොසථෙ;
පවාරණාය දූතෙන, ගන්තබ්බො ච සභික්ඛුකො.
එකච්ඡන්නෙ ¶ ච වුට්ඨානං, තථෙව ච නිමන්තයෙ;
ආසනෙ නීචෙ චඞ්කමෙ, ඡමායං චඞ්කමෙන ච.
වුඩ්ඪතරෙන අකම්මං, රත්තිච්ඡෙදා ච සොධනා;
නික්ඛිපනං සමාදානං, වත්තංව පාරිවාසිකෙ [රත්ති වා පාරිවාසිකෙ (ක.), ඤාතබ්බං පාරිවාසිකා (සී. ස්යා.)].
මූලාය ¶ මානත්තාරහා, තථා මානත්තචාරිකා;
අබ්භානාරහෙ නයො චාපි, සම්භෙදං නයතො [සම්භෙදනයතො (ස්යා.)] පුන.
පාරිවාසිකෙසු තයො, චතු මානත්තචාරිකෙ;
න සමෙන්ති රත්තිච්ඡෙදෙසු [රත්තිච්ඡෙදෙ (ඉතිපි), රත්තිච්ඡෙදා (ස්යා.)], මානත්තෙසු ච දෙවසි;
ද්වෙ කම්මා සදිසා සෙසා, තයො කම්මා සමාසමාති [සමා මතාති (සී.)].
පාරිවාසිකක්ඛන්ධකං නිට්ඨිතං.
3. සමුච්චයක්ඛන්ධකං
1. සුක්කවිස්සට්ඨි
97. තෙන ¶ ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උදායී එකං ආපත්තිං ආපන්නො හොති සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො [තෙ භික්ඛූ භගවතො (ස්යා.)] එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බං –
අප්පටිච්ඡන්නමානත්තං
98. ‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමි. අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. දුතියම්පි, සොහං [දුතියම්පි (සී. ක.)] භන්තෙ, සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමි. අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. තතියම්පි සොහං [තතියම්පි (සී. ක.)], භන්තෙ, සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමී’ති. ‘‘බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
99. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ¶ ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස ¶ ; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දින්නං ¶ සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති ¶ .
අප්පටිච්ඡන්නඅබ්භානං
100. සො ¶ චිණ්ණමානත්තො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං චිණ්ණමානත්තො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, අබ්භෙතබ්බො –
තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අහං භන්තෙ එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං, සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං, භන්තෙ, චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචාමි.
‘‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං ¶ සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං චිණ්ණමානත්තො දුතියම්පි, භන්තෙ, සඞ්ඝං අබ්භානං යාචාමි.
‘‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං චිණ්ණමානත්තො තතියම්පි, භන්තෙ, සඞ්ඝං අබ්භානං යාචාමීති. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ¶ ඤාපෙතබ්බො –
101. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය ¶ සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අබ්භානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අබ්භානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො ¶ සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අබ්භානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘අබ්භිතො ¶ ¶ සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
එකාහප්පටිච්ඡන්නපරිවාසං
102. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උදායී එකං ආපත්තිං ආපන්නො හොති සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. ‘‘බ්යත්තෙන ¶ භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
103. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො ¶ එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං දෙති ¶ . යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… ¶ .
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
එකාහප්පටිච්ඡන්නමානත්තං
104. සො පරිවුත්ථපරිවාසො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බං –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ¶ එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සොහං, භන්තෙ, පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බං [යාචිතබ්බො (සී. එවමුපරිපි)]. තතියම්පි යාචිතබ්බං [යාචිතබ්බො (සී. එවමුපරිපි)]. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
105. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ¶ එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… ¶ .
‘‘දින්නං සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
එකාහප්පටිච්ඡන්නඅබ්භානං
106. සො චිණ්ණමානත්තො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං ¶ සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං චිණ්ණමානත්තො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, අබ්භෙතබ්බො –
‘‘තෙන භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස ¶ වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං, භන්තෙ, චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බං. තතියම්පි යාචිතබ්බං. බ්යත්තෙන ¶ භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
107. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො ¶ එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො ¶ සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං එකාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය එකාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ¶ ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා එකාහප්පටිච්ඡන්නාය ¶ ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අබ්භානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘අබ්භිතො සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නපරිවාසො
108. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උදායී එකං ආපත්තිං ආපන්නො හොති සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ද්වීහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… තීහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ චතූහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං ¶ සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
109. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස ¶ ¶ භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො ¶ එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පාරිවාසිකමූලායපටිකස්සනා
110. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං ¶ . සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ¶ ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය ¶ පටිකස්සනං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා [යාචිතබ්බො (සී. එවමුපරිපි)]. තතියම්පි යාචිතබ්බා [යාචිතබ්බො (සී. එවමුපරිපි)]. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
111. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ ¶ , සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… ¶ .
‘‘පටිකස්සිතො සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා [මූලාය (ස්යා.)]. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
මානත්තාරහමූලායපටිකස්සනා
112. සො පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ¶ පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය ¶ සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං ¶ සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
113. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සො පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා ¶ එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සො පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචති ¶ . සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘පටිකස්සිතො සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
තිකාපත්තිමානත්තං
114. සො පරිවුත්ථපරිවාසො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බං –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ¶ පඤ්චාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි…පෙ… ¶ සොහං, භන්තෙ, පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බං. තතියම්පි යාචිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
115. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං ¶ තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ¶ ඡාරත්තං මානත්තං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නං සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
මානත්තචාරිකමූලායපටිකස්සනා
116. සො මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සොහං මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සිත්වා ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො – තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ ¶ , එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… ¶ සොහං මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. ‘‘බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
117. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු…පෙ… ¶ මූලායපටිකස්සනං යාචති ¶ . යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සෙය්ය. එසා ඤත්ති…පෙ… ¶ පටිකස්සිතො සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමීති.
‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඡාරත්තං මානත්තං දාතබ්බං – තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය ¶ සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බං. තතියම්පි යාචිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු…පෙ… ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති…පෙ… ¶ දින්නං සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
අබ්භානාරහමූලායපටිකස්සනා
118. සො ¶ ¶ චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සිත්වා ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො…පෙ….
‘‘එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, ඡාරත්තං මානත්තං දාතබ්බං…පෙ….
‘‘දින්නං සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
මූලායපටිකස්සිතඅබ්භානං
119. සො චිණ්ණමානත්තො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං ¶ චිණ්ණමානත්තො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, අබ්භෙතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා ¶ භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ¶ අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො ¶ අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං, භන්තෙ, චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචාමී’’’ති.
‘‘දුතියම්පි යාචිතබ්බං. තතියම්පි යාචිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
120. ‘‘සුණාතු මෙ ¶ , භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං ¶ සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පඤ්චාහපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ¶ මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය ¶ සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං අප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා අප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අබ්භානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘අබ්භිතො ¶ සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පක්ඛප්පටිච්ඡන්නපරිවාසො
121. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උදායී එකං ආපත්තිං ආපන්නො හොති සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනො පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
122. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො ¶ සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පක්ඛපාරිවාසිකමූලායපටිකස්සනා
123. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ¶ ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති! භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සිත්වා පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං ¶ අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
124. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචි ¶ . සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘පටිකස්සිතො සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනා. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
සමොධානපරිවාසො
125. ‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො – තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ¶ පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ¶ ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචාමී’’’ති.
‘‘දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
126. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ¶ පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං ¶ . සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන උදායිස්ස ¶ භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
මානත්තාරහමූලායපටිකස්සනාදි
127. සො පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සිත්වා පුරිමාය ¶ ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො…පෙ….
‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො…පෙ… දෙති…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
තිකාපත්තිමානත්තං
128. සො පරිවුත්ථපරිවාසො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ¶ ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි ¶ , භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බං –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං, භන්තෙ, පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බං. තතියම්පි යාචිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
129. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචති. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො ¶ තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ¶ උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නං ¶ සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
මානත්තචාරිකමූලායපටිකස්සනාදි
130. සො මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සිත්වා පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං දත්වා ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො…පෙ….
‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො…පෙ….
‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඡාරත්තං මානත්තං දාතබ්බං…පෙ… දෙති…පෙ… ¶ .
‘‘දින්නං සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
අබ්භානාරහමූලායපටිකස්සනාදි
131. සො චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. කථං නු ඛො මයා ¶ පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සිත්වා පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං දත්වා ඡාරත්තං මානත්තං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, මූලාය පටිකස්සිතබ්බො…පෙ….
‘‘එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො…පෙ….
‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඡාරත්තං මානත්තං දාතබ්බං…පෙ… දෙති…පෙ….
‘‘දින්නං සඞ්ඝෙන උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
පක්ඛප්පටිච්ඡන්නඅබ්භානං
132. සො ¶ ¶ චිණ්ණමානත්තො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සොහං චිණ්ණමානත්තො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, අබ්භෙතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, උදායිනා භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා, එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා, වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා, උක්කුටිකං නිසීදිත්වා, අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා, එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා ¶ සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස ¶ මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ¶ පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජිං සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ¶ මූලාය පටිකස්සි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා ¶ පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සොහං, භන්තෙ, චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචාමී’’’ති.
‘‘දුතියම්පි යාචිතබ්බං. තතියම්පි යාචිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
133. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පක්ඛප්පටිච්ඡන්නාය පක්ඛපරිවාසං අදාසි. සො පරිවසන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො මානත්තාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං ¶ පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ¶ ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො තිස්සන්නං ආපත්තීනං ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො මානත්තං චරන්තො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො ¶ සඞ්ඝං [සො සංඝං (ක.)] අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං ¶ අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො අබ්භානාරහො අන්තරා එකං ආපත්තිං ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නං. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලායපටිකස්සනං යාචි. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය මූලාය පටිකස්සි. සො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසං අදාසි. සො පරිවුත්ථපරිවාසො සඞ්ඝං අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං ¶ මානත්තං යාචි. සඞ්ඝො උදායිස්ස භික්ඛුනො අන්තරා එකිස්සා ආපත්තියා සඤ්චෙතනිකාය සුක්කවිස්සට්ඨියා පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නාය ඡාරත්තං මානත්තං අදාසි. සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උදායී භික්ඛු එකං ආපත්තිං ¶ ආපජ්ජි සඤ්චෙතනිකං සුක්කවිස්සට්ඨිං පක්ඛප්පටිච්ඡන්නං…පෙ… සො චිණ්ණමානත්තො සඞ්ඝං අබ්භානං යාචති. සඞ්ඝො උදායිං භික්ඛුං අබ්භෙති. යස්සායස්මතො ඛමති උදායිස්ස භික්ඛුනො අබ්භානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘අබ්භිතො සඞ්ඝෙන උදායී භික්ඛු. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
සුක්කවිස්සට්ඨි සමත්තා.
2. පරිවාසො
අග්ඝසමොධානපරිවාසො
134. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපන්නො හොති – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති ද්වීහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති තීහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති චතූහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ¶ ආපත්ති ඡාහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති සත්තාහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති අට්ඨාහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති නවාහප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… එකා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො තස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා ¶ තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… එකා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
135. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ¶ ආපත්තියො ආපජ්ජි – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… එකා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… එකා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං යා ¶ ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා; තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි ¶ එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්ති දසාහප්පටිච්ඡන්නා තස්සා අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නඅග්ඝසමොධානං
136. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපන්නො හොති – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා ¶ , ද්වෙ ආපත්තියො ද්වීහප්පටිච්ඡන්නායො [ද්වීහප්පටිච්ඡන්නා (ක. එවං යාවදසාහප්පටිච්ඡන්නා)], තිස්සො ආපත්තියො තීහප්පටිච්ඡන්නායො, චතස්සො ආපත්තියො චතූහප්පටිච්ඡන්නායො, පඤ්ච ආපත්තියො පඤ්චාහප්පටිච්ඡන්නායො, ඡ ආපත්තියො ඡාහප්පටිච්ඡන්නායො, සත්ත ආපත්තියො සත්තාහප්පටිච්ඡන්නායො, අට්ඨ ආපත්තියො අට්ඨාහප්පටිච්ඡන්නායො, නව ආපත්තියො නවාහප්පටිච්ඡන්නායො, දස ආපත්තියො දසාහප්පටිච්ඡන්නායො. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං, එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… දස ආපත්තියො දසාහප්පටිච්ඡන්නායො ¶ . කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො තස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං, එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… දස ආපත්තියො දසාහප්පටිච්ඡන්නායො. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. ‘‘බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
137. සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි, එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… දස ආපත්තියො දසාහප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ¶ ආපජ්ජි – එකා ආපත්ති එකාහප්පටිච්ඡන්නා…පෙ… දස ආපත්තියො දසාහප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං යා ¶ ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං යා ආපත්තියො සබ්බචිරප්පටිච්ඡන්නායො තාසං අග්ඝෙන සමොධානපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
ද්වෙමාසපරිවාසො
138. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපන්නො හොති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එතදහොසි – ‘‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’’න්ති. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස පරිවසන්තස්ස ¶ ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’’න්ති.
සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ¶ ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ¶ ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං ¶ යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්යන්ති. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො තස්ස භික්ඛුනො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා, එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා, වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා, උක්කුටිකං නිසීදිත්වා, අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා, එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො ¶ . යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං ¶ යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචාමීති.
‘‘දුතියම්පි ¶ ¶ යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. ‘‘බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
139. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං ¶ සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සො සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ¶ ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ¶ එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ¶ ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සො සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා තදුපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බවිධි
140. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති ¶ . සො සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි ¶ – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො එකිස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සො සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා තදුපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
141. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො ¶ ; එකං ආපත්තිං ජානාති, එකං ආපත්තිං න ජානාති. සො සඞ්ඝං යං ආපත්තිං ජානාති තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ¶ ඉතරම්පි ආපත්තිං ජානාති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං ආපත්තිං ජානිං, එකං ආපත්තිං න ජානිං. සොහං සඞ්ඝං යං ආපත්තිං ජානිං තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො ඉතරම්පි ආපත්තිං ජානාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ¶ ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා තදුපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
142. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං ආපත්තිං සරති, එකං ආපත්තිං නස්සරති. සො සඞ්ඝං යං ආපත්තිං සරති තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ¶ ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ඉතරම්පි ආපත්තිං සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං ආපත්තිං සරිං, එකං ආපත්තිං නස්සරිං. සොහං සඞ්ඝං යං ආපත්තිං සරිං, තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං ¶ යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො ඉතරම්පි ආපත්තිං සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා තදුපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
143. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකාය ආපත්තියා නිබ්බෙමතිකො, එකාය ආපත්තියා වෙමතිකො. සො සඞ්ඝං යාය ආපත්තියා නිබ්බෙමතිකො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා නිබ්බෙමතිකො හොති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ¶ ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකාය ආපත්තියා නිබ්බෙමතිකො, එකාය ආපත්තියා වෙමතිකො. සොහං සඞ්ඝං යාය ආපත්තියා නිබ්බෙමතිකො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තස්සා ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා නිබ්බෙමතිකො. යංනූනාහං ¶ සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ඉතරිස්සාපි ආපත්තියා ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නාය ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා තදුපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
144. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකා ආපත්ති ජානප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති අජානප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සො එවං වදෙති – ‘කිං අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො? කිස්සායං භික්ඛු පරිවසතී’ති? තෙ එවං වදෙන්ති – ‘අයං, ආවුසො, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකා ආපත්ති ජානප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති අජානප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තායො අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො, තාසායං භික්ඛු පරිවසතී’ති. සො එවං වදෙති – ‘යායං, ආවුසො ¶ , ආපත්ති ජානප්පටිච්ඡන්නා, ධම්මිකං තස්සා ආපත්තියා පරිවාසදානං; ධම්මත්තා රුහති. යා ච ඛ්වායං, ආවුසො, ආපත්ති අජානප්පටිච්ඡන්නා, අධම්මිකං තස්සා ආපත්තියා පරිවාසදානං; අධම්මත්තා න රුහති. එකිස්සා, ආවුසො, ආපත්තියා භික්ඛු මානත්තාරහො’’’ති.
145. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකා ආපත්ති සරමානප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති අස්සරමානප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී ¶ කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සො එවං වදෙති – ‘කි අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො? කිස්සායං භික්ඛු පරිවසතී’ති? තෙ එවං වදෙන්ති – ‘අයං, ආවුසො, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකා ආපත්ති සරමානප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති අස්සරමානප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තායො ¶ අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො; තාසායං භික්ඛු පරිවසතී’ති. සො එවං වදෙති – ‘යායං, ආවුසො ¶ , ආපත්ති සරමානප්පටිච්ඡන්නා ධම්මිකං තස්සා ආපත්තියා පරිවාසදානං; ධම්මත්තා රුහති. යා ච ඛ්වායං, ආවුසො, ආපත්ති අස්සරමානප්පටිච්ඡන්නා, අධම්මිකං තස්සා ආපත්තියා පරිවාසදානං; අධම්මත්තා න රුහති. එකිස්සා, ආවුසො, ආපත්තියා භික්ඛු මානත්තාරහො’’’ති.
146. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකා ආපත්ති නිබ්බෙමතිකප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති වෙමතිකප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සො එවං වදෙති – ‘කිං අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො? කිස්සායං භික්ඛු පරිවසතී’ති? තෙ එවං වදෙන්ති – ‘අයං, ආවුසො, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකා ආපත්ති නිබ්බෙමතිකප්පටිච්ඡන්නා, එකා ආපත්ති වෙමතිකප්පටිච්ඡන්නා. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තායො අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො; තාසායං භික්ඛු පරිවසතී’ති. සො එවං වදෙති – ‘යායං ¶ , ආවුසො, ආපත්ති නිබ්බෙමතිකප්පටිච්ඡන්නා, ධම්මිකං තස්සා ආපත්තියා පරිවාසදානං; ධම්මත්තා රුහති. යා ච ඛ්වායං, ආවුසො, ආපත්ති වෙමතිකප්පටිච්ඡන්නා අධම්මිකං තස්සා ආපත්තියා පරිවාසදානං; අධම්මත්තා න රුහති. එකිස්සා, ආවුසො, ආපත්තියා භික්ඛු මානත්තාරහො’’ති.
147. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤත්තරො භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපන්නො හොති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එතදහොසි – ‘‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං ¶ යාචෙය්ය’’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං ¶ යාචි. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – ‘‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ¶ ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං [ඉතරම්පි මාසපරිවාසං (ස්යා. ක. එවමුපරිපි)] යාචෙය්ය’’න්ති.
සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං ඛො, ආවුසො, ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො තස්ස භික්ඛුනො ද්වින්නං ¶ ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – අහං, භන්තෙ, ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො ¶ . තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ¶ එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං ¶ ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචාමීති. දුතියම්පි ¶ යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
148. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්යන්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ¶ ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචති. යදි ¶ සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං ¶ යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ද්වින්නං ¶ ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසස්ස [ඉතරම්පි මාසපරිවාසස්ස (ක.), ඉතරස්සපි මාසපරිවාසස්ස (ස්යා.)] දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසො [ඉතරම්පි මාසපරිවාසො (ක.), ඉතරොපි මාසපරිවාසො (ස්යා.)]. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා පුරිමං උපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
149. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි – අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. තස්ස මෙ එතදහොසි – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. යංනූනාහං ¶ සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං එකමාසපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ¶ එකමාසපරිවාසං අදාසි. තස්ස මෙ පරිවසන්තස්ස ලජ්ජීධම්මො ඔක්කමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා පුරිමං උපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
150. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං මාසං ජානාති, එකං මාසං න ජානාති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං ජානාති තං මාසං පරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං ජානාති තං මාසං පරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ඉතරම්පි මාසං ජානාති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං මාසං ජානිං, එකං මාසං න ජානිං. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං ජානිං තං මාසං පරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං ¶ මාසං ජානිං තං මාසං පරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො ඉතරම්පි මාසං ජානාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචති ¶ . තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා පුරිමං උපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
151. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං මාසං සරති, එකං මාසං නස්සරති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං සරති තං මාසං පරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං සරති තං මාසං පරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ඉතරම්පි මාසං සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං මාසං සරිං, එකං මාසං නස්සරිං. සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං සරිං තං මාසං පරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං සරිං තං මාසං පරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො ඉතරම්පි මාසං සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ¶ ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචති. තස්ස ¶ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා පුරිමං උපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
152. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං මාසං නිබ්බෙමතිකො, එකං මාසං වෙමතිකො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං නිබ්බෙමතිකො තං මාසං පරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං නිබ්බෙමතිකො තං මාසං පරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ඉතරම්පි මාසං නිබ්බෙමතිකො හොති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකං මාසං නිබ්බෙමතිකො, එකං මාසං වෙමතිකො ¶ . සොහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං යං මාසං නිබ්බෙමතිකො තං මාසං පරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡාන්නානං යං මාසං නිබ්බෙමතිකො තං මාසං පරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො ඉතරම්පි මාසං නිබ්බෙමතිකො. යංනූනාහං සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ¶ ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචෙය්ය’න්ති. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ඉතරම්පි මාසං පරිවාසං දෙති. තෙන, භික්ඛවෙ ¶ , භික්ඛුනා පුරිමං උපාදාය ද්වෙ මාසා පරිවසිතබ්බා.
153. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකො මාසො ජානප්පටිච්ඡන්නො, එකො මාසො අජානප්පටිච්ඡන්නො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සො එවං වදෙති – ‘කිං අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො? කිස්සායං භික්ඛු පරිවසතී’ති? තෙ එවං වදෙන්ති – ‘අයං, ආවුසො, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො. එකො මාසො ජානප්පටිච්ඡන්නො, එකො මාසො අජානප්පටිච්ඡන්නො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තායො අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො තාසායං භික්ඛු පරිවසතී’ති. සො එවං වදෙති – ‘ය්වායං, ආවුසො, මාසො ජානප්පටිච්ඡන්නො ධම්මිකං තස්ස මාසස්ස පරිවාසදානං; ධම්මත්තා රුහති. යො ච ¶ ඛ්වායං, ආවුසො, මාසො අජානප්පටිච්ඡන්නො අධම්මිකං තස්ස මාසස්ස පරිවාසදානං; අධම්මත්තා න රුහති. එකස්ස, ආවුසො ¶ , මාසස්ස භික්ඛු මානත්තාරහො’ති.
154. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකො මාසො සරමානප්පටිච්ඡන්නො, එකො මාසො අස්සරමානප්පටිච්ඡන්නො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො ¶ . සො එවං වදෙති – ‘කිං අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො? කිස්සායං භික්ඛු පරිවසතී’ති? තෙ එවං වදෙන්ති – ‘අයං, ආවුසො, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකො මාසො සරමානප්පටිච්ඡන්නො, එකො මාසො අස්සරමානප්පටිච්ඡන්නො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තායො අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො තාසායං භික්ඛු පරිවසතී’ති. සො එවං වදෙති – ‘ය්වායං, ආවුසො, මාසො සරමානප්පටිච්ඡන්නො ධම්මිකං තස්ස මාසස්ස පරිවාසදානං; ධම්මත්තා රුහති. යො ච ඛ්වායං, ආවුසො, මාසො අස්සරමානප්පටිච්ඡන්නො අධම්මිකං තස්ස මාසස්ස පරිවාසදානං; අධම්මත්තා න රුහති. එකස්ස, ආවුසො, මාසස්ස භික්ඛු මානත්තාරහො’ති.
155. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකො මාසො නිබ්බෙමතිකප්පටිච්ඡන්නො, එකො මාසො වෙමතිකප්පටිච්ඡන්නො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං දෙති. තස්ස පරිවසන්තස්ස අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සො එවං වදෙති – ‘කිං අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො? කිස්සායං භික්ඛු පරිවසතී’ති? තෙ එවං වදෙන්ති – ‘අයං, ආවුසො, භික්ඛු ද්වෙ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නායො; එකො මාසො නිබ්බෙමතිකප්පටිච්ඡන්නො, එකො මාසො වෙමතිකප්පටිච්ඡන්නො. සො සඞ්ඝං ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං යාචි. තස්ස සඞ්ඝො ද්වින්නං ආපත්තීනං ද්වෙමාසප්පටිච්ඡන්නානං ද්වෙමාසපරිවාසං අදාසි. තායො අයං, ආවුසො, භික්ඛු ආපන්නො තාසායං භික්ඛු පරිවසතී’ති ¶ . සො එවං වදෙති – ‘ය්වායං, ආවුසො, මාසො නිබ්බෙමතිකප්පටිච්ඡන්නො ධම්මිකං තස්ස මාසස්ස පරිවාසදානං; ධම්මත්තා රුහති. යො ච ඛ්වායං, ආවුසො, මාසො වෙමතිකප්පටිච්ඡන්නො අධම්මිකං තස්ස මාසස්ස පරිවාසදානං; අධම්මත්තා න රුහති. එකස්ස, ආවුසො, මාසස්ස භික්ඛු මානත්තාරහො’’ති.
සුද්ධන්තපරිවාසො
156. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ¶ ආපත්තියො ආපන්නො හොති. සො ආපත්තිපරියන්තං න ජානාති; රත්තිපරියන්තං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො. සො භික්ඛූනං ආරොචෙසි – ‘‘අහං, ආවුසො, සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං; ආපත්තිපරියන්තං ¶ න ජානාමි, රත්තිපරියන්තං න ජානාමි; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරාමි, රත්තිපරියන්තං නස්සරාමි; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො තස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසං දෙතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො –
‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා…පෙ… එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං. ආපත්තිපරියන්තං න ජානාමි, රත්තිපරියන්තං න ජානාමි; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරාමි, රත්තිපරියන්තං නස්සරාමි; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො. බ්යත්තෙන ¶ භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
157. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි. ආපත්තිපරියන්තං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජි. ආපත්තිපරියන්තං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරති ¶ , රත්තිපරියන්තං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො. සො සඞ්ඝං තාසං ¶ ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තාසං ආපත්තීනං සුද්ධන්තපරිවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
158. ‘‘එවං ඛො, භික්ඛවෙ, සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො; එවං ¶ පරිවාසො දාතබ්බො. කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො? ආපත්තිපරියන්තං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො – සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං ජානාති, රත්තිපරියන්තං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං සරති, රත්තිපරියන්තං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ නිබ්බෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො – සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං එකච්චං ජානාති, එකච්චං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං එකච්චං සරති, එකච්චං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ එකච්චෙ වෙමතිකො, එකච්චෙ නිබ්බෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො – සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං එකච්චං ජානාති, එකච්චං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං එකච්චං සරති, එකච්චං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ එකච්චෙ වෙමතිකො, එකච්චෙ නිබ්බෙමතිකො – සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං ජානාති, රත්තිපරියන්තං එකච්චං ජානාති, එකච්චං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං ¶ සරති, රත්තිපරියන්තං එකච්චං සරති, එකච්චං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ නිබ්බෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ එකච්චෙ වෙමතිකො, එකච්චෙ නිබ්බෙමතිකො – සුද්ධන්තපරිවාසො ¶ දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං එකච්චං ජානාති, එකච්චං න ජානාති; රත්තිපරියන්තං ¶ එකච්චං ජානාති, එකච්චං න ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං එකච්චං සරති, එකච්චං නස්සරති ¶ ; රත්තිපරියන්තං එකච්චං සරති, එකච්චං නස්සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ එකච්චෙ වෙමතිකො, එකච්චෙ නිබ්බෙමතිකො; රත්තිපරියන්තෙ එකච්චෙ වෙමතිකො, එකච්චෙ නිබ්බෙමතිකො – සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, සුද්ධන්තපරිවාසො දාතබ්බො.
159. ‘‘කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, පරිවාසො දාතබ්බො? ආපත්තිපරියන්තං ජානාති, රත්තිපරියන්තං ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං සරති, රත්තිපරියන්තං සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ නිබ්බෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ නිබ්බෙමතිකො – පරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං සරති, ආපත්තිපරියන්තෙ වෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ නිබ්බෙමතිකො – පරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ආපත්තිපරියන්තං එකච්චං ජානාති, එකච්චං න ජානාති, රත්තිපරියන්තං ජානාති; ආපත්තිපරියන්තං එකච්චං සරති, එකච්චං නස්සරති, රත්තිපරියන්තං සරති; ආපත්තිපරියන්තෙ එකච්චෙ වෙමතිකො, එකච්චෙ නිබ්බෙමතිකො, රත්තිපරියන්තෙ නිබ්බෙමතිකො – පරිවාසො දාතබ්බො. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, පරිවාසො දාතබ්බො.
පරිවාසො නිට්ඨිතො.
3. චත්තාලීසකං
160. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු පරිවසන්තො විබ්භමි. සො පුන පච්චාගන්ත්වා භික්ඛූ උපසම්පදං යාචි. භගවතො ¶ එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො විබ්භමති. විබ්භන්තකස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන උපසම්පජ්ජති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො සාමණෙරො හොති. සාමණෙරස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන උපසම්පජ්ජති, තස්ස ¶ තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො උම්මත්තකො හොති. උම්මත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන අනුම්මත්තකො හොති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො ඛිත්තචිත්තො හොති. ඛිත්තචිත්තස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න ¶ රුහති. සො චෙ පුන අඛිත්තචිත්තො හොති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පුරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො වෙදනාට්ටො හොති. වෙදනාට්ටස්ස ¶ , භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන අවෙදනාට්ටො හොති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො, ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛිපිය්යති [උක්ඛිපියති (ස්යා.), උක්ඛිපීයති (ක.)]. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති [ඔසාරියති (ස්යා.), ඔසාරීයති (ක.)], තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො, ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛිපිය්යති. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො, පාපිකාය දිට්ඨියා, අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛිපිය්යති. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, පරිවාසො න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො, අවසෙසො පරිවසිතබ්බො.
161. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මූලායපටිකස්සනාරහො විබ්භමති. විබ්භන්තකස්ස, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනා න රුහති. සො චෙ පුන ¶ උපසම්පජ්ජති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මූලායපටිකස්සනාරහො සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ… ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛිපිය්යති…පෙ… ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛිපිය්යති…පෙ… පාපිකාය දිට්ඨියා, අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛිපිය්යති. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, මූලායපටිකස්සනා න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො.
162. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මානත්තාරහො විබ්භමති. විබ්භන්තකස්ස, භික්ඛවෙ, මානත්තදානං න රුහති. සො චෙ පුන උපසම්පජ්ජති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො. තස්ස භික්ඛුනො මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මානත්තාරහො සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ… ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛිපිය්යති…පෙ… ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛිපිය්යති…පෙ… පාපිකාය දිට්ඨියා, අප්පටිනිස්සග්ගෙ ¶ , උක්ඛිපිය්යති. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, මානත්තදානං න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො. තස්ස භික්ඛුනො මානත්තං දාතබ්බං.
163. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මානත්තං චරන්තො විබ්භමති. විබ්භන්තකස්ස, භික්ඛවෙ ¶ , මානත්තචරියා න රුහති. සො චෙ පුන උපසම්පජ්ජති තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො; යං මානත්තං දින්නං සුදින්නං, යං මානත්තං චිණ්ණං සුචිණ්ණං, අවසෙසං චරිතබ්බං.
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මානත්තං චරන්තො සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ… ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛිපිය්යති…පෙ… ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛිපිය්යති…පෙ… පාපිකාය දිට්ඨියා, අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛිපිය්යති. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, මානත්තචරියා න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පුරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො; යං මානත්තං දින්නං සුදින්නං, යං මානත්තං චිණ්ණං සුචිණ්ණං, අවසෙසං චරිතබ්බං.
164. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අබ්භානාරහො විබ්භමති. විබ්භන්තකස්ස, භික්ඛවෙ, අබ්භානං න රුහති. සො චෙ පුන උපසම්පජ්ජති ¶ , තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො; යං මානත්තං දින්නං සුදින්නං, යං මානත්තං චිණ්ණං සුචිණ්ණං. සො භික්ඛු අබ්භෙතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අබ්භානාරහො සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ…
ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… ආපත්තියා අදස්සනෙ, උක්ඛිපිය්යති…පෙ… ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ, උක්ඛිපිය්යති…පෙ… පාපිකාය දිට්ඨියා, අප්පටිනිස්සග්ගෙ, උක්ඛිපිය්යති. උක්ඛිත්තකස්ස, භික්ඛවෙ, අබ්භානං ¶ න රුහති. සො චෙ පුන ඔසාරිය්යති, තස්ස තදෙව පුරිමං පරිවාසදානං. යො පරිවාසො දින්නො සුදින්නො, යො පරිවුත්ථො සුපරිවුත්ථො; යං මානත්තං දින්නං සුදින්නං, යං මානත්තං චිණ්ණං සුචිණ්ණං. සො භික්ඛු අබ්භෙතබ්බො.
චත්තාලීසකං සමත්තං.
4. ඡත්තිංසකං
165. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා [පරිමාණායො (සී. ස්යා.)] අප්පටිච්ඡන්නායො. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො.
‘‘ඉධ ¶ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති අපරිමාණා [අපරිමාණායො (සී. ස්යා.)] අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණා පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො…පෙ… ¶ පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මානත්තාරහො…පෙ… මානත්තං චරන්තො…පෙ… (යථාපරිවාසං තථා විත්ථාරෙතබ්බං) අබ්භානාරහො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො…පෙ… ¶ පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි…පෙ… අපරිමාණා අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණා පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… ¶ පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
ඡත්තිංසකං සමත්තං.
5. මානත්තසතකං
166. ‘‘ඉධ ¶ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන [සො චෙ පුන (ක.)] උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා ¶ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පච්ඡිමස්මිං ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිං ආපත්තික්ඛන්ධෙ ¶ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
167. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිං ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ ¶ ¶ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
168. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති. යා ආපත්තියො න ජානාති ¶ තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ¶ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිං ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති. යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති. තස්ස ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ¶ ඡාදෙති. යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ ¶ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
169. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිං ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති ¶ . එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ¶ ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො ¶ නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
170. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො ¶ පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිං ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි ¶ තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ¶ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ¶ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
171. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ… ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… (යථා හෙට්ඨා තථා විත්ථාරෙතබ්බං) වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි…පෙ… එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති…පෙ… එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ¶ ආපත්තියො නස්සරති…පෙ… එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො වෙදනාට්ටො හොති. සො පුන අවෙදනාට්ටො හුත්වා යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි ¶ තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ¶ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. තස්ස, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො පුරිමස්මිඤ්ච පච්ඡිමස්මිඤ්ච ආපත්තික්ඛන්ධෙ යථාපටිච්ඡන්නෙ පරිවාසං දත්වා මානත්තං දාතබ්බං.
මානත්තසතං නිට්ඨිතං.
6. සමූලායසමොධානපරිවාසචතුස්සතං
172. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො ¶ පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති. සො පුන උපසම්පන්නො තා ආපත්තියො ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
173. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො ¶ පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි ¶ අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති; යා ¶ ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ¶ ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
174. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො ¶ පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො ¶ න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ¶ ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති. යා ආපත්තියො ජානාති තා ආපත්තියො ඡාදෙති, යා ආපත්තියො න ජානාති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ ජානිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අජානිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා ජානිත්වා ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ¶ ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
175. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො ¶ සරති තා ආපත්තියො ¶ ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො ¶ . යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති. යා ආපත්තියො සරති තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො නස්සරති තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ සරිත්වා ඡාදෙසි ¶ තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ අස්සරිත්වා නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා සරිත්වා ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ¶ ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
176. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො ¶ . යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො ¶ පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති. එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො විබ්භමිත්වා [සො භික්ඛු විබ්භමිත්වා (ක.)] පුන උපසම්පන්නො යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො ¶ පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො ¶ . යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
177. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ… ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි (යථා හෙට්ඨා විත්ථාරිතං තථා විත්ථාරෙතබ්බං)…පෙ… එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති…පෙ… එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති…පෙ… එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො වෙදනාට්ටො හොති. සො පුන අවෙදනාට්ටො හුත්වා යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති ¶ ; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති ¶ ; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
178. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මානත්තාරහො…පෙ… මානත්තං චරන්තො…පෙ… අබ්භානාරහො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති…පෙ… (මානත්තාරහො ච මානත්තචාරී ච අබ්භානාරහො ච යථා පරිවාසො විත්ථාරිතො තථා විත්ථාරෙතබ්බො).
179. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අබ්භානාරහො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා සාමණෙරො හොති…පෙ… උම්මත්තකො හොති…පෙ… ඛිත්තචිත්තො හොති…පෙ… වෙදනාට්ටො හොති…පෙ… තස්ස හොන්ති ආපත්තියො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි ¶ …පෙ… එකච්චා ආපත්තියො ජානාති, එකච්චා ආපත්තියො න ජානාති…පෙ… එකච්චා ආපත්තියො සරති, එකච්චා ආපත්තියො නස්සරති…පෙ… එකච්චාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො, එකච්චාසු ¶ ආපත්තීසු වෙමතිකො. යාසු ආපත්තීසු නිබ්බෙමතිකො තා ආපත්තියො ඡාදෙති; යාසු ආපත්තීසු වෙමතිකො තා ආපත්තියො නච්ඡාදෙති. සො වෙදනාට්ටො හොති. සො පුන අවෙදනාට්ටො හුත්වා යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි ¶ තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො නච්ඡාදෙති…පෙ… යා ආපත්තියො පුබ්බෙ නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති; යා ආපත්තියො පුබ්බෙ වෙමතිකො නච්ඡාදෙසි තා ආපත්තියො පච්ඡා නිබ්බෙමතිකො ඡාදෙති. සො භික්ඛු මූලාය පටිකස්සිතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නානඤ්චස්ස ආපත්තීනං ¶ පුරිමාය ආපත්තියා සමොධානපරිවාසො දාතබ්බො.
සමූලායසමොධානපරිවාසචතුස්සතං නිට්ඨිතං.
7. පරිමාණාදිවාරඅට්ඨකං
180. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිත්වා පරිමාණා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… අපරිමාණා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… එකනාමා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… ¶ නානානාමා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… සභාගා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… විසභාගා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… වවත්ථිතා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා…පෙ… සම්භින්නා අප්පටිච්ඡාදෙත්වා විබ්භමති…පෙ… (යථා හෙට්ඨා තථා විත්ථාරෙතබ්බං).
පරිමාණාදිවාරඅට්ඨකං නිට්ඨිතං.
8. ද්වෙභික්ඛුවාරඑකාදසකං
181. ‘‘ද්වෙ ¶ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ [යථාපටිච්ඡන්නානං (සී.)] චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ ¶ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ වෙමතිකා හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ මිස්සකදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ භික්ඛූ මිස්සකං ආපන්නා හොන්ති. තෙ මිස්සකෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ ¶ භික්ඛූ මිස්සකං ආපන්නා හොන්ති. තෙ මිස්සකෙ මිස්සකදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ භික්ඛූ සුද්ධකං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සුද්ධකෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. උභොපි යථාධම්මං කාරාපෙතබ්බා.
‘‘ද්වෙ භික්ඛූ සුද්ධකං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සුද්ධකෙ සුද්ධකදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. උභොපි යථාධම්මං කාරාපෙතබ්බා.
‘‘ද්වෙ ¶ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. එකස්ස හොති ආරොචෙස්සාමීති, එකස්ස හොති න ආරොචෙස්සාමීති. සො පඨමම්පි ¶ යාමං ඡාදෙති, දුතියම්පි යාමං ඡාදෙති, තතියම්පි යාමං ඡාදෙති – උට්ඨිතෙ අරුණෙ ඡන්නා හොති ආපත්ති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි ¶ මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ ¶ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. තෙ ගච්ඡන්ති ආරොචෙස්සාමාති. එකස්ස අන්තරාමග්ගෙ මක්ඛධම්මො උප්පජ්ජති න ආරොචෙස්සාමීති. සො පඨමම්පි යාමං ඡාදෙති, දුතියම්පි යාමං ඡාදෙති, තතියම්පි යාමං ඡාදෙති – උට්ඨිතෙ අරුණෙ ඡන්නා හොති ආපත්ති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. තෙ උම්මත්තකා හොන්ති. තෙ පච්ඡා අනුම්මත්තකා හුත්වා එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
‘‘ද්වෙ භික්ඛූ සඞ්ඝාදිසෙසං ආපන්නා හොන්ති. තෙ පාතිමොක්ඛෙ උද්දිස්සමානෙ එවං වදන්ති – ‘ඉදානෙව ඛො මයං ජානාම – අයම්පි කිර ධම්මො සුත්තාගතො සුත්තපරියාපන්නො අන්වද්ධමාසං උද්දෙසං ආගච්ඡතී’ති. තෙ සඞ්ඝාදිසෙසෙ සඞ්ඝාදිසෙසදිට්ඨිනො හොන්ති. එකො ඡාදෙති, එකො නච්ඡාදෙති. යො ඡාදෙති සො දුක්කටං දෙසාපෙතබ්බො. යථාපටිච්ඡන්නෙ චස්ස පරිවාසං දත්වා උභින්නම්පි මානත්තං දාතබ්බං.
ද්වෙභික්ඛුවාරඑකාදසකං නිට්ඨිතං.
9. මූලායඅවිසුද්ධිනවකං
182. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ¶ සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ¶ ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; අධම්මෙන මානත්තං දෙති, අධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි ¶ සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායො පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; අධම්මෙන මානත්තං ¶ දෙති, අධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, අධම්මෙන මානත්තං දෙති, අධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති අපරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණායො පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණායො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි ¶ …පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි අප්පටිච්ඡන්නායො ¶ . සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති ¶ . තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; අධම්මෙන මානත්තං දෙති, අධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; අධම්මෙන ¶ මානත්තං දෙති, අධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි ¶ අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන; ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; අධම්මෙන මානත්තං දෙති; අධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
මූලායඅවිසුද්ධිනවකං [සමූලාවිසුද්ධිනවකං (ක.)] නිට්ඨිතං.
10. දුතියනවකං [ඉදං නවකං පොරාණපොත්ථකෙසු අවිසුද්ධිවසෙනෙව ආගතං, වුච්චමානතතියනවකෙන ච සංසට්ඨං. තං පටිවිසොධකෙහි අසංසට්ඨං කත්වා විසුං පතිට්ඨාපිතං. සීහළස්යාමපොත්ථකෙසු පන තං විසුද්ධිවසෙනෙව ආගතං. තං පනෙවං වෙදිතබ්බං –§10- මූලායවිසුද්ධිනවක (සී. ස්යා.)§183. ඉධ පන භික්ඛවෙ භික්ඛු සම්බහුලා සංඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සංඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති, තස්ස තස්ස සංඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති, සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සංඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණායො පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණායො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සංඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති, තං සංඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො භික්ඛවෙ භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (1-3)§ඉධ පන භික්ඛවෙ භික්ඛු සම්බහුලා සංඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සංඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති, තස්ස සංඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති, සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සංඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති අපරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණායො පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණායො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සංඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති, තං සංඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො භික්ඛවෙ භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීති. (4-6)§ඉධ පන භික්ඛවෙ භික්ඛු සම්බහුලා සංඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජතී පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සංඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති, තස්ස සංඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති, සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සංඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සංඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති, තං සංඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො භික්ඛවෙ භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (7-9)§මූලාය විසුද්ධිනවකං නිට්ඨිතං.]
183. ‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො ¶ අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා අප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (1)
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ¶ ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන ¶ , අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (2)
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (3)
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි, එකනාමම්පි නානානාමම්පි, සභාගම්පි විසභාගම්පි, වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති ¶ . සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති අපරිමාණා අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණා පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි අප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං ¶ දෙති; ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (4-7)
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං ¶ මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (8)
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අවිසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි. (9)
දුතියනවකං නිට්ඨිතං.
11. තතියනවකං
184. ‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස ¶ සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං ¶ සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං ¶ මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති ¶ . සො පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො. සො තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සොහං සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො. සොහං සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සි අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො ¶ . සොහං තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං පුරිමාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච මූලායපටිකස්සනං යාචෙය්යං ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං; ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භාන’න්ති. සො සඞ්ඝං පුරිමාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං යාචති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං; ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භානං. තං සඞ්ඝො පුරිමාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති; ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි [අයං පඨමවාරො සී ස්යා. පොත්ථකෙසු පරිපුණ්ණො දිස්සති].
‘‘ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති ¶ . තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති, අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො. සො තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමාආපත්තීනං [පුරිමානං ආපත්තීනං (ක.)] අන්තරාආපත්තියො සරති, අපරාආපත්තීනං ¶ අන්තරාආපත්තියො සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සොහං සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො. සොහං සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සි, අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණා පටිච්ඡන්නායො. සොහං තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං යාචෙය්යං ¶ ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භාන’න්ති. සො සඞ්ඝං පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච මූලායපටිකස්සනං යාචති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භානං. තං සඞ්ඝො පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන ¶ කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං ¶ දෙති. සො පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සොහං සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා ¶ සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සි අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණා පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සොහං තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං යාචෙය්යං ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භාන’න්ති. සො සඞ්ඝං පුරිමාපත්තීනං අන්තරා ආපත්තීනඤ්ච, අපරා ආපත්තීනං අන්තරා ආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං ¶ යාචති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භානං. තං සඞ්ඝො පුරිමාපත්තීනං අන්තරා ආපත්තීනඤ්ච, අපරා ආපත්තීනං අන්තරා ආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති අපරිමාණායො අප්පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණායො පටිච්ඡන්නායො…පෙ… අපරිමාණායො පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි…පෙ… පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි අප්පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං ¶ යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සි අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො…පෙ… තං සඞ්ඝො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි [ඉමෙපි චත්තාරො වාරා සී. ස්යා. පොත්ථකෙසු පරිපුණ්ණා දිස්සන්ති].
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං ¶ යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි ¶ අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ¶ ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො. සො තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සොහං සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො. සොහං සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සි අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායො. සොහං තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරා පත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීන ¶ අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං යාචෙය්යං ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භාන’න්ති. සො සඞ්ඝං පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං යාචති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භානං. තං සඞ්ඝො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සො සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචති. තස්ස සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං ¶ මූලායපටිකස්සනං ¶ යාචති. තං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සති අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති. සො පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො ¶ අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජති පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සො තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරති. තස්ස එවං හොති – ‘අහං ඛො සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණම්පි අපරිමාණම්පි…පෙ… වවත්ථිතම්පි සම්භින්නම්පි. සොහං සඞ්ඝං තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං යාචිං. තස්ස මෙ සඞ්ඝො තාසං ආපත්තීනං සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසන්තො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සොහං සඞ්ඝං අන්තරාආපත්තීනං මූලායපටිකස්සනං යාචිං. තං මං සඞ්ඝො අන්තරාආපත්තීනං මූලාය පටිකස්සි අධම්මිකෙන කම්මෙන කුප්පෙන අට්ඨානාරහෙන, අධම්මෙන සමොධානපරිවාසං අදාසි. සොහං පරිවසාමීති මඤ්ඤමානො අන්තරා සම්බහුලා සඞ්ඝාදිසෙසා ආපත්තියො ආපජ්ජිං පරිමාණායොපි අපරිමාණායොපි පටිච්ඡන්නායොපි අප්පටිච්ඡන්නායොපි. සොහං තස්මිං භූමියං ඨිතො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තියො සරාමි. යංනූනාහං සඞ්ඝං පුරිමාපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලායපටිකස්සනං යාචෙය්යං ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන ¶ සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භාන’න්ති. සො සඞ්ඝං පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, අපරාආපත්තීනං අන්තරාආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සනං යාචති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං, ධම්මෙන මානත්තං, ධම්මෙන අබ්භානං. තං සඞ්ඝො පුරිමා ආපත්තීනං අන්තරා ආපත්තීනඤ්ච, අපරා ආපත්තීනං අන්තරා ආපත්තීනඤ්ච, මූලාය පටිකස්සති ධම්මිකෙන කම්මෙන අකුප්පෙන ඨානාරහෙන, ධම්මෙන සමොධානපරිවාසං දෙති, ධම්මෙන මානත්තං දෙති, ධම්මෙන අබ්භෙති. සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විසුද්ධො තාහි ආපත්තීහි’’.
තතියනවකං නිට්ඨිතං.
සමුච්චයක්ඛන්ධකො තතියො.
තස්සුද්දානං –
අප්පටිච්ඡන්නා ¶ එකාහ-ද්වීහ-තීහ-චතූහ ච;
පඤ්චාහපක්ඛදසන්නං, ආපත්තිමාහ මහාමුනි.
සුද්ධන්තො ¶ ච විබ්භමන්තො, පරිමාණමුඛං ද්වෙ භික්ඛූ;
තත්ථ සඤ්ඤිනො ද්වෙ යථා, වෙමතිකා තථෙව ච.
මිස්සකදිට්ඨිනො ¶ ද්වෙ ච, අසුද්ධකෙකදිට්ඨිනො;
ද්වෙ චෙව සුද්ධදිට්ඨිනො.
තථෙව ච එකො ඡාදෙති, අථ මක්ඛමතෙන ච;
උම්මත්තකදෙසනඤ්ච, මූලා අට්ඨාරස [පන්නරස (ක.)] විසුද්ධතො.
ආචරියානං විභජ්ජපදානං [විභජ්ජවාදීනං (සී.)], තම්බපණ්ණිදීපපසාදකානං;
මහාවිහාරවාසීනං, වාචනා සද්ධම්මට්ඨිතියාති.
සමුච්චයක්ඛන්ධකං නිට්ඨිතං.
4. සමථක්ඛන්ධකං
1. සම්මුඛාවිනයො
185. තෙන ¶ ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අසම්මුඛීභූතානං භික්ඛූනං කම්මානි කරොන්ති – තජ්ජනීයම්පි, නියස්සම්පි, පබ්බාජනීයම්පි, පටිසාරණීයම්පි, උක්ඛෙපනීයම්පි. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අසම්මුඛීභූතානං භික්ඛූනං කම්මානි කරිස්සන්ති – තජ්ජනීයම්පි, නියස්සම්පි, පබ්බාජනීයම්පි, පටිසාරණීයම්පි, උක්ඛෙපනීයම්පී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අසම්මුඛීභූතානං භික්ඛූනං කම්මානි කරොන්ති – තජ්ජනීයම්පි, නියස්සම්පි, පබ්බාජනීයම්පි, පටිසාරණීයම්පි, උක්ඛෙපනීයම්පී’’ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා – ‘‘අනනුච්ඡවිකං, භික්ඛවෙ, තෙසං මොඝපුරිසානං අනනුලොමිකං අප්පතිරූපං අස්සාමණකං අකප්පියං අකරණීයං. කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා අසම්මුඛීභූතානං භික්ඛූනං කම්මානි කරිස්සන්ති – තජ්ජනීයම්පි, නියස්සම්පි, පබ්බාජනීයම්පි, පටිසාරණීයම්පි, උක්ඛෙපනීයම්පි! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – න, භික්ඛවෙ, අසම්මුඛීභූතානං භික්ඛූනං කම්මං කාතබ්බං – තජ්ජනීයං වා, නියස්සං වා, පබ්බාජනීයං වා, පටිසාරණීයං වා, උක්ඛෙපනීයං වා. යො කරෙය්ය ¶ , ආපත්ති දුක්කටස්ස.
186. ‘‘අධම්මවාදී පුග්ගලො අධම්මවාදී සම්බහුලා අධම්මවාදී සඞ්ඝො. ධම්මවාදී පුග්ගලො ධම්මවාදී සම්බහුලා ධම්මවාදී සඞ්ඝො.
කණ්හපක්ඛනවකං
187. ‘‘අධම්මවාදී ¶ පුග්ගලො ධම්මවාදිං පුග්ගලං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං ¶ රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී පුග්ගලො ධම්මවාදී සම්බහුලෙ සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො ¶ , ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී පුග්ගලො ධම්මවාදිං සඞ්ඝං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති [ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති (ක.)]. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී සම්බහුලා ධම්මවාදිං පුග්ගලං සඤ්ඤාපෙන්ති නිජ්ඣාපෙන්ති පෙක්ඛෙන්ති අනුපෙක්ඛෙන්ති දස්සෙන්ති අනුදස්සෙන්ති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී ¶ සම්බහුලා ධම්මවාදී සම්බහුලෙ සඤ්ඤාපෙන්ති නිජ්ඣාපෙන්ති පෙක්ඛෙන්ති අනුපෙක්ඛෙන්ති දස්සෙන්ති අනුදස්සෙන්ති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී සම්බහුලා ධම්මවාදිං සඞ්ඝං සඤ්ඤාපෙන්ති නිජ්ඣාපෙන්ති පෙක්ඛෙන්ති අනුපෙක්ඛෙන්ති දස්සෙන්ති අනුදස්සෙන්ති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී සඞ්ඝො ධම්මවාදිං පුග්ගලං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති ¶ අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී සඞ්ඝො ධම්මවාදී සම්බහුලෙ සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
‘‘අධම්මවාදී සඞ්ඝො ධම්මවාදිං සඞ්ඝං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං ¶ සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, අධම්මෙන ¶ වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයපතිරූපකෙන.
කණ්හපක්ඛනවකං නිට්ඨිතං.
සුක්කපක්ඛනවකං
188. ‘‘ධම්මවාදී පුග්ගලො අධම්මවාදිං පුග්ගලං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී පුග්ගලො අධම්මවාදී සම්බහුලෙ සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී පුග්ගලො අධම්මවාදිං සඞ්ඝං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී සම්බහුලා අධම්මවාදිං පුග්ගලං සඤ්ඤාපෙන්ති නිජ්ඣාපෙන්ති පෙක්ඛෙන්ති අනුපෙක්ඛෙන්ති දස්සෙන්ති අනුදස්සෙන්ති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි ¶ , ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී සම්බහුලා අධම්මවාදී සම්බහුලෙ සඤ්ඤාපෙන්ති නිජ්ඣාපෙන්ති පෙක්ඛෙන්ති අනුපෙක්ඛෙන්ති දස්සෙන්ති ¶ අනුදස්සෙන්ති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී සම්බහුලා අධම්මවාදිං සඞ්ඝං සඤ්ඤාපෙන්ති නිජ්ඣාපෙන්ති පෙක්ඛෙන්ති අනුපෙක්ඛෙන්ති දස්සෙන්ති අනුදස්සෙන්ති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං ¶ , ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී සඞ්ඝො අධම්මවාදිං පුග්ගලං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී සඞ්ඝො අධම්මවාදී සම්බහුලෙ සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හථ, ඉමං රොචෙථාති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙන.
‘‘ධම්මවාදී සඞ්ඝො අධම්මවාදිං සඞ්ඝං සඤ්ඤාපෙති නිජ්ඣාපෙති පෙක්ඛෙති අනුපෙක්ඛෙති දස්සෙති අනුදස්සෙති – අයං ධම්මො, අයං විනයො, ඉදං සත්ථුසාසනං, ඉමං ගණ්හාහි, ඉමං රොචෙහීති. එවඤ්චෙතං අධිකරණං වූපසම්මති, ධම්මෙන වූපසම්මති සම්මුඛාවිනයෙනා’’ති.
සුක්කපක්ඛනවකං නිට්ඨිතං.
2. සතිවිනයො
189. [ඉදං වත්ථු පාරා. 380 ආදයො] තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මතා දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන ජාතියා සත්තවස්සෙන අරහත්තං සච්ඡිකතං හොති ¶ . යං කිඤ්චි සාවකෙන පත්තබ්බං සබ්බං තෙන අනුප්පත්තං හොති. නත්ථි චස්ස කිඤ්චි උත්තරි [උත්තරිං (සී.)] කරණීයං, කතස්ස වා පතිචයො. අථ ඛො ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ‘‘මයා ඛො ජාතියා සත්තවස්සෙන අරහත්තං සච්ඡිකතං. යං කිඤ්චි සාවකෙන පත්තබ්බං සබ්බං මයා අනුප්පත්තං. නත්ථි ච මෙ කිඤ්චි උත්තරිකරණීයං, කතස්ස වා පතිචයො. කිං නු ඛො අහං සඞ්ඝස්ස වෙය්යාවච්චං කරෙය්ය’’න්ති?
අථ ¶ ඛො ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස එතදහොසි – ‘‘යංනූනාහං සඞ්ඝස්ස සෙනාසනඤ්ච ¶ පඤ්ඤපෙය්යං භත්තානි ච උද්දිසෙය්ය’’න්ති. අථ ඛො ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො භගවන්තං එතදවොච – ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ‘මයා ඛො ජාතියා සත්තවස්සෙන අරහත්තං සච්ඡිකතං. යං කිඤ්චි සාවකෙන පත්තබ්බං, සබ්බං මයා අනුප්පත්තං. නත්ථි ච මෙ කිඤ්චි උත්තරිකරණීයං, කතස්ස වා පතිචයො. කිං නු ඛො අහං සඞ්ඝස්ස වෙය්යාවච්චං කරෙය්ය’න්ති ¶ ? තස්ස මය්හං, භන්තෙ, එතදහොසි – ‘යංනූනාහං සඞ්ඝස්ස සෙනාසනඤ්ච පඤ්ඤපෙය්යං භත්තානි ච උද්දිසෙය්ය’න්ති. ඉච්ඡාමහං, භන්තෙ, සඞ්ඝස්ස සෙනාසනඤ්ච පඤ්ඤාපෙතුං භත්තානි ච උද්දිසිතු’’න්ති. ‘‘සාධු සාධු, දබ්බ. තෙන හි ත්වං, දබ්බ, සඞ්ඝස්ස සෙනාසනඤ්ච පඤ්ඤපෙහි භත්තානි ච උද්දිසාහී’’ති [උද්දිසාති (පාරා. 380)]. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො භගවතො පච්චස්සොසි. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො දබ්බං මල්ලපුත්තං සෙනාසනපඤ්ඤාපකඤ්ච භත්තුද්දෙසකඤ්ච සම්මන්නතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බො. පඨමං දබ්බො මල්ලපුත්තො යාචිතබ්බො [දබ්බො යාචිතබ්බො (ස්යා. ක.)]. යාචිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
190. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං සෙනාසනපඤ්ඤාපකඤ්ච භත්තුද්දෙසකඤ්ච සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං සෙනාසනපඤ්ඤාපකඤ්ච භත්තුද්දෙසකඤ්ච සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ඛමති ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සෙනාසනපඤ්ඤාපකස්ස ච භත්තුද්දෙසකස්ස ච සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘සම්මතො ¶ සඞ්ඝෙන ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො සෙනාසනපඤ්ඤාපකො ච භත්තුද්දෙසකො ච. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති ¶ .
191. සම්මතො ¶ ච පනායස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො සභාගානං භික්ඛූනං එකජ්ඣං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති. යෙ තෙ භික්ඛූ සුත්තන්තිකා තෙසං එකජ්ඣං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති – තෙ අඤ්ඤමඤ්ඤං සුත්තන්තං සඞ්ගායිස්සන්තීති. යෙ තෙ භික්ඛූ විනයධරා තෙසං එකජ්ඣං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති – තෙ අඤ්ඤමඤ්ඤං විනයං විනිච්ඡිනිස්සන්තීති. යෙ තෙ භික්ඛූ ධම්මකථිකා තෙසං එකජ්ඣං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති – තෙ අඤ්ඤමඤ්ඤං ධම්මං සාකච්ඡිස්සන්තීති. යෙ තෙ භික්ඛූ ඣායිනො තෙසං එකජ්ඣං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති – තෙ අඤ්ඤමඤ්ඤං න බ්යාබාධිස්සන්තීති ¶ . යෙ තෙ භික්ඛූ තිරච්ඡානකථිකා කායදළ්හිබහුලා [කායදඩ්ඪිබහුලා (සී.)] විහරන්ති තෙසම්පි එකජ්ඣං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති – ඉමායපිමෙ ආයස්මන්තො රතියා අච්ඡිස්සන්තීති. යෙපි තෙ භික්ඛූ විකාලෙ ආගච්ඡන්ති තෙසම්පි තෙජොධාතුං සමාපජ්ජිත්වා තෙනෙව ආලොකෙන සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති; අපිසු භික්ඛූ සඤ්චිච්ච විකාලෙ ආගච්ඡන්ති – මයං ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස ඉද්ධිපාටිහාරියං පස්සිස්සාමාති.
තෙ ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘‘අම්හාකං, ආවුසො දබ්බ, සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහී’’ති. තෙ ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො එවං වදෙති – ‘‘කත්ථ ආයස්මන්තා ඉච්ඡන්ති කත්ථ පඤ්ඤපෙමී’’ති? තෙ සඤ්චිච්ච දූරෙ අපදිසන්ති – ‘‘අම්හාකං, ආවුසො දබ්බ, ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ සෙනාසනං ¶ පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, චොරපපාතෙ සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, ඉසිගිලිපස්සෙ කාළසිලායං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, වෙභාරපස්සෙ සත්තපණ්ණිගුහායං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, සීතවනෙ සප්පසොණ්ඩිකපබ්භාරෙ සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, ගොතමකකන්දරායං [ගොමටකන්දරායං (ස්යා. කං.)] සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, තින්දුකකන්දරායං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, තපොදකන්දරායං [කපොතකන්දරායං (ක.)] සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, තපොදාරාමෙ සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, ජීවකම්බවනෙ සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහි. අම්හාකං, ආවුසො, මද්දකුච්ඡිම්හි මිගදායෙ සෙනාසනං පඤ්ඤපෙහී’’ති.
තෙසං ¶ ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො තෙජොධාතුං සමාපජ්ජිත්වා අඞ්ගුලියා ජලමානාය පුරතො පුරතො ගච්ඡති. තෙපි තෙනෙව ආලොකෙන ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස පිට්ඨිතො පිට්ඨිතො ගච්ඡන්ති. තෙසං ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො එවං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙති – අයං මඤ්චො, ඉදං පීඨං ¶ , අයං භිසි, ඉදං බිබ්බොහනං [බිම්බොහනං (සී. ස්යා. කං.)], ඉදං වච්චට්ඨානං, ඉදං පස්සාවට්ඨානං, ඉදං පානීයං, ඉදං පරිභොජනීයං, අයං කත්තරදණ්ඩො, ඉදං සඞ්ඝස්ස කතිකසණ්ඨානං, ඉමං කාලං පවිසිතබ්බං ¶ , ඉමං කාලං නික්ඛමිතබ්බන්ති. තෙසං ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො එවං සෙනාසනං පඤ්ඤපෙත්වා පුනදෙව වෙළුවනං පච්චාගච්ඡති.
192. තෙන ඛො පන සමයෙන මෙත්තියභූමජකා [මෙත්තියභුම්මජකා (සී. ස්යා. කං.)] භික්ඛූ නවකා චෙව හොන්ති අප්පපුඤ්ඤා ච. යානි සඞ්ඝස්ස ලාමකානි සෙනාසනානි තානි තෙසං පාපුණන්ති ලාමකානි ච භත්තානි. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජගහෙ මනුස්සා ඉච්ඡන්ති ¶ ථෙරානං භික්ඛූනං අභිසඞ්ඛාරිකං පිණ්ඩපාතං දාතුං – සප්පිම්පි, තෙලම්පි, උත්තරිභඞ්ගම්පි. මෙත්තියභූමජකානං පන භික්ඛූනං පාකතිකං දෙන්ති – යථාරන්ධං [යථාරද්ධං (ස්යා.)] කණාජකං බිලඞ්ගදුතියං. තෙ පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතප්පටික්කන්තා ථෙරෙ භික්ඛූ පුච්ඡන්ති – ‘‘තුම්හාකං, ආවුසො, භත්තග්ගෙ කිං අහොසි, තුම්හාකං කිං අහොසී’’ති [කිං නාහොසි (ස්යා. කං.)]? එකච්චෙ ථෙරා එවං වදන්ති – ‘‘අම්හාකං, ආවුසො, සප්පි අහොසි, තෙලං අහොසි, උත්තරිභඞ්ගං අහොසී’’ති. මෙත්තියභූමජකා පන භික්ඛූ එවං වදන්ති – ‘‘අම්හාකං, ආවුසො, න කිඤ්චි අහොසි – පාකතිකං යථාරන්ධං කණාජකං බිලඞ්ගදුතිය’’න්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන කල්යාණභත්තිකො ගහපති සඞ්ඝස්ස චතුක්කභත්තං දෙති නිච්චභත්තං. සො භත්තග්ගෙ සපුත්තදාරො උපතිට්ඨිත්වා පරිවිසති – අඤ්ඤෙ ඔදනෙන පුච්ඡන්ති, අඤ්ඤෙ සූපෙන පුච්ඡන්ති, අඤ්ඤෙ තෙලෙන පුච්ඡන්ති, අඤ්ඤෙ උත්තරිභඞ්ගෙන පුච්ඡන්ති. තෙන ඛො පන සමයෙන කල්යාණභත්තිකස්ස ගහපතිනො භත්තං ස්වාතනාය මෙත්තියභූමජකානං භික්ඛූනං උද්දිට්ඨං හොති. අථ ¶ ඛො කල්යාණභත්තිකො ගහපති ආරාමං අගමාසි කෙනචිදෙව කරණීයෙන. සො යෙනායස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං ¶ නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො කල්යාණභත්තිකං ගහපතිං ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙසි සමාදපෙසි සමුත්තෙජෙසි සම්පහංසෙසි. අථ ඛො කල්යාණභත්තිකො ගහපති ආයස්මතා දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන ධම්මියා කථාය සන්දස්සිතො සමාදපිතො සමුත්තෙජිතො සම්පහංසිතො ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං එතදවොච – ‘‘කස්ස, භන්තෙ, අම්හාකං ඝරෙ ස්වාතනාය භත්තං උද්දිට්ඨ’’න්ති? ‘‘මෙත්තියභූමජකානං ඛො, ගහපති, භික්ඛූනං තුම්හාකං ඝරෙ ස්වාතනාය භත්තං උද්දිට්ඨ’’න්ති. අථ ඛො කල්යාණභත්තිකො ගහපති අනත්තමනො අහොසි. කථඤ්හි නාම පාපභික්ඛූ අම්හාකං ඝරෙ භුඤ්ජිස්සන්තීති ඝරං ගන්ත්වා දාසිං ආණාපෙසි – ‘‘යෙ, ජෙ, ස්වෙ භත්තිකා ආගච්ඡන්ති තෙ කොට්ඨකෙ ආසනං පඤ්ඤපෙත්වා කණාජකෙන බිලඞ්ගදුතියෙන ¶ පරිවිසා’’ති. ‘‘එවං අය්යා’’ති ඛො සා දාසී කල්යාණභත්තිකස්ස ගහපතිනො පච්චස්සොසි.
අථ ඛො මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ – හිය්යො ඛො, ආවුසො, අම්හාකං කල්යාණභත්තිකස්ස ගහපතිනො භත්තං උද්දිට්ඨං; ස්වෙ අම්හෙ කල්යාණභත්තිකො ගහපති සපුත්තදාරො උපතිට්ඨිත්වා පරිවිසිස්සති; අඤ්ඤෙ ඔදනෙන පුච්ඡිස්සන්ති, අඤ්ඤෙ සූපෙන පුච්ඡිස්සන්ති, අඤ්ඤෙ ¶ තෙලෙන පුච්ඡිස්සන්ති, අඤ්ඤෙ උත්තරිභඞ්ගෙන පුච්ඡිස්සන්තීති. තෙ තෙනෙව සොමනස්සෙන ¶ න චිත්තරූපං රත්තියා සුපිංසු. අථ ඛො මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන කල්යාණභත්තිකස්ස ගහපතිනො නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමිංසු. අද්දසා ඛො සා දාසී මෙත්තියභූමජකෙ භික්ඛූ දූරතොව ආගච්ඡන්තෙ; දිස්වාන කොට්ඨකෙ ආසනං පඤ්ඤාපෙත්වා මෙත්තියභූමජකෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘නිසීදථ, භන්තෙ’’ති. අථ ඛො මෙත්තියභූමජකානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘නිස්සංසයං ඛො න තාව භත්තං සිද්ධං භවිස්සති යථා මයං කොට්ඨකෙ නිසීදාපියාමා’’ති [නිසීදාපෙය්යාමාති (ක.)]. අථ ඛො සා දාසී කණාජකෙන [කාණාජකෙන (ස්යා. කං.)] බිලඞ්ගදුතියෙන උපගඤ්ඡි – භුඤ්ජථ, භන්තෙති. ‘‘මයං ඛො, භගිනි, නිච්චභත්තිකා’’ති. ‘‘ජානාමි අය්යා නිච්චභත්තිකාති. අපි චාහං හිය්යොව ගහපතිනා ආණත්තා – ‘යෙ, ජෙ, ස්වෙ භත්තිකා ආගච්ඡන්ති, තෙ කොට්ඨකෙ ආසනං පඤ්ඤාපෙත්වා කණාජකෙන බිලඞ්ගදුතියෙන පරිවිසා’ති. භුඤ්ජථ, භන්තෙ’’ති. අථ ඛො මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ – හිය්යො ඛො, ආවුසො, කල්යාණභත්තිකො ගහපති ආරාමං අගමාසි දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස ¶ සන්තිකෙ. නිස්සංසයං ඛො මයං දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන ගහපතිනො අන්තරෙ පරිභින්නාති [සන්තිකෙ පරිභින්නාති (ස්යා. කං.)]. තෙ තෙනෙව දොමනස්සෙන න චිත්තරූපං භුඤ්ජිංසු. අථ ඛො මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතප්පටික්කන්තා ආරාමං ගන්ත්වා පත්තචීවරං පටිසාමෙත්වා බහාරාමකොට්ඨකෙ සඞ්ඝාටිපල්ලත්ථිකාය නිසීදිංසු තුණ්හීභූතා මඞ්කුභූතා පත්තක්ඛන්ධා අධොමුඛා පජ්ඣායන්තා ¶ අප්පටිභානා.
අථ ඛො මෙත්තියා භික්ඛුනී යෙන මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා මෙත්තියභූමජකෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘වන්දාමි අය්යා’’ති. එවං වුත්තෙ මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ නාලපිංසු. දුතියම්පි ඛො…පෙ… තතියම්පි ඛො මෙත්තියා භික්ඛුනී මෙත්තියභූමජකෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘වන්දාමි අය්යා’’ති. තතියම්පි ඛො මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ නාලපිංසු. ‘‘ක්යාහං අය්යානං අපරජ්ඣාමි? කිස්ස මං අය්යා නාලපන්තී’’ති? ‘‘තථා හි පන ත්වං, භගිනි, අම්හෙ දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන විහෙඨියමානෙ අජ්ඣුපෙක්ඛසී’’ති? ‘‘ක්යාහං, අය්යා, කරොමී’’ති? ‘‘සචෙ ඛො ත්වං, භගිනි, ඉච්ඡෙය්යාසි, අජ්ජෙව භගවා ආයස්මන්තං දබ්බං ¶ මල්ලපුත්තං නාසාපෙය්යා’’ති. ‘‘ක්යාහං, අය්යා, කරොමි? කිං මයා සක්කා කාතු’’න්ති? ‘‘එහි ත්වං, භගිනි, යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං එවං වදෙහි – ‘ඉදං ¶ , භන්තෙ, නච්ඡන්නං නප්පතිරූපං, යායං, භන්තෙ, දිසා අභයා අනීතිකා අනුපද්දවා සායං දිසා සභයා සඊතිකා සඋපද්දවා; යතො නිවාතං තතො සවාතං [තතො පවාතං (සී. ස්යා. කං.)]; උදකං මඤ්ඤෙ ආදිත්තං; අය්යෙනම්හි දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන දූසිතා’’’ති. ‘‘එවං අය්යා’’ති ඛො මෙත්තියා භික්ඛුනී මෙත්තියභූමජකානං භික්ඛූනං පටිස්සුත්වා [පටිස්සුණිත්වා (ස්යා. කං.)] යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතා ඛො මෙත්තියා [සා මෙත්තියා (ස්යා. ක.)] භික්ඛුනී භගවන්තං එතදවොච ¶ – ‘‘ඉදං, භන්තෙ, නච්ඡන්නං නප්පතිරූපං, යායං, භන්තෙ, දිසා අභයා අනීතිකා අනුපද්දවා සායං දිසා සභයා සඊතිකා සඋපද්දවා; යතො නිවාතං තතො සවාතං; උදකං මඤ්ඤෙ ආදිත්තං; අය්යෙනම්හි දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන දූසිතා’’ති.
193. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං පටිපුච්ඡි – ‘‘සරසි ත්වං, දබ්බ, එවරූපං කත්තා ¶ යථායං භික්ඛුනී ආහා’’ති? ‘‘යථා මං, භන්තෙ, භගවා ජානාතී’’ති. දුතියම්පි ඛො භගවා ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං එතදවොච – ‘‘සරසි ත්වං, දබ්බ, එවරූපං කත්තා යථායං භික්ඛුනී ආහා’’ති? ‘‘යථා මං, භන්තෙ, භගවා ජානාතී’’ති. තතියම්පි ඛො භගවා ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං එතදවොච – ‘‘සරසි ත්වං, දබ්බ, එවරූපං කත්තා යථායං භික්ඛුනී ආහා’’ති? ‘‘යථා මං, භන්තෙ, භගවා ජානාතී’’ති. ‘‘න ඛො, දබ්බ, දබ්බා එවං නිබ්බෙඨෙන්ති. සචෙ තයා කතං කතන්ති වදෙහි. සචෙ අකතං අකතන්ති වදෙහී’’ති. ‘‘යතොහං, භන්තෙ, ජාතො නාභිජානාමි සුපිනන්තෙනපි මෙථුනං ධම්මං පටිසෙවිතා, පගෙව ජාගරො’’ති. අථ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, මෙත්තියං භික්ඛුනිං නාසෙථ. ඉමෙ ච භික්ඛූ අනුයුඤ්ජථා’’ති. ඉදං වත්වා භගවා උට්ඨායාසනා විහාරං පාවිසි.
අථ ඛො තෙ භික්ඛූ මෙත්තියං භික්ඛුනිං නාසෙසුං. අථ ඛො මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ තෙ භික්ඛූ එතදවොචුං – ‘‘මාවුසො, මෙත්තියං භික්ඛුනිං නාසෙථ, න සා කිඤ්චි අපරජ්ඣති; අම්හෙහි සා උස්සාහිතා කුපිතෙහි අනත්තමනෙහි චාවනාධිප්පායෙහී’’ති. ‘‘කිං පන තුම්හෙ, ආවුසො, ආයස්මන්තං දබ්බං ¶ මල්ලපුත්තං අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙථා’’ති? ‘‘එවමාවුසො’’ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං ¶ …පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ දබ්බං මල්ලපුත්තං අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙන්තී’’ති? ‘‘සච්චං භගවා’’ති…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි –
‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස සතිවිනයං දෙතු. එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො – ‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, දබ්බෙන මල්ලපුත්තෙන සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා, එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා, වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා, උක්කුටිකං නිසීදිත්වා, අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා, එවමස්ස වචනීයො – ‘ඉමෙ මං, භන්තෙ, මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙන්ති. සොහං, භන්තෙ, සතිවෙපුල්ලප්පත්තො සඞ්ඝං සතිවිනයං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො – ‘ඉමෙ මං, භන්තෙ මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙන්ති. සොහං ¶ [සොහං භන්තෙ (ක.)] සතිවෙපුල්ලප්පත්තො තතියම්පි, භන්තෙ, සඞ්ඝං සතිවිනයං යාචාමී’ති. ‘‘බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
194. සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙන්ති. ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො සතිවෙපුල්ලප්පත්තො සඞ්ඝං සතිවිනයං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස සතිවිනයං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙන්ති. ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො සතිවෙපුල්ලප්පත්තො සඞ්ඝං සතිවිනයං යාචති. සඞ්ඝො ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස සතිවිනයං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස සතිවිනයස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි – සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමෙ මෙත්තියභූමජකා භික්ඛූ ආයස්මන්තං දබ්බං මල්ලපුත්තං අමූලිකාය සීලවිපත්තියා අනුද්ධංසෙන්ති. ආයස්මා දබ්බො මල්ලපුත්තො සතිවෙපුල්ලප්පත්තො සඞ්ඝං සතිවිනයං යාචති. සඞ්ඝො ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස සතිවිනයං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ආයස්මතො ¶ දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස සතිවිනයස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ආයස්මතො දබ්බස්ස මල්ලපුත්තස්ස සතිවෙපුල්ලප්පත්තස්ස ¶ සතිවිනයො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
195. ‘‘පඤ්චිමානි, භික්ඛවෙ, ධම්මිකානි සතිවිනයස්ස දානානි. සුද්ධො හොති භික්ඛු අනාපත්තිකො, අනුවදන්ති ච නං, යාචති ච, තස්ස සඞ්ඝො සතිවිනයං දෙති ධම්මෙන සමග්ගෙන – ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ධම්මිකානි සතිවිනයස්ස දානානී’’ති.
3. අමූළ්හවිනයො
196. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ගග්ගො භික්ඛු උම්මත්තකො හොති, චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං හොති භාසිතපරික්කන්තං. භික්ඛූ ගග්ගං භික්ඛුං උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන අජ්ඣාචිණ්ණෙන ආපත්තියා චොදෙන්ති – ‘‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’’ති? සො එවං වදෙති – ‘‘අහං ඛො, ආවුසො ¶ , උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. නාහං තං සරාමි. මූළ්හෙන මෙ එතං කත’’න්ති. එවම්පි නං වුච්චමානා චොදෙන්තෙව – ‘‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’’ති? යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා..පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ ගග්ගං භික්ඛුං උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන අජ්ඣාචිණ්ණෙන ආපත්තියා චොදෙස්සන්ති – ‘‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති! සො එවං වදෙති ¶ – ‘අහං ඛො, ආවුසො, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. නාහං තං සරාමි. මූළ්හෙන මෙ එතං කත’න්ති. එවම්පි නං වුච්චමානා චොදෙන්තෙව – ‘‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’’ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ…පෙ… සච්චං භගවා’’ති…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි –
‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො ගග්ගස්ස භික්ඛුනො අමූළ්හස්ස අමූළ්හවිනයං දෙතු. එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො – ‘‘තෙන, භික්ඛවෙ, ගග්ගෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා, එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා, වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා, උක්කුටිකං නිසීදිත්වා, අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා, එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. මං භික්ඛූ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන අජ්ඣාචිණ්ණෙන ආපත්තියා චොදෙන්ති – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? ත්යාහං එවං වදාමි – ‘අහං ඛො, ආවුසො, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. නාහං තං සරාමි. මූළ්හෙන මෙ එතං කත’න්ති. එවම්පි මං වුච්චමානා චොදෙන්තෙව ¶ – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සොහං ¶ , භන්තෙ, අමූළ්හො සඞ්ඝං අමූළ්හවිනයං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බො. තතියම්පි යාචිතබ්බො – ‘අහං, භන්තෙ, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. මං භික්ඛූ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන අජ්ඣාචිණ්ණෙන ආපත්තියා චොදෙන්ති – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? ත්යාහං එවං වදාමි – ‘අහං ඛො, ආවුසො, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. නාහං තං සරාමි මූළ්හෙන මෙ එතං කත’න්ති. එවම්පි මං වුච්චමානා චොදෙන්තෙව – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සොහං අමූළ්හො [සොහං භන්තෙ අමූළ්හො (ක.)] තතියම්පි, භන්තෙ, සඞ්ඝං අමූළ්හවිනයං යාචාමී’ති. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
197. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ගග්ගො භික්ඛු උම්මත්තකො අහොසි චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. භික්ඛූ ගග්ගං භික්ඛුං උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන අජ්ඣාචිණ්ණෙන ආපත්තියා චොදෙන්ති – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො එවං වදෙති – ‘අහං ඛො, ආවුසො, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං ¶ භාසිතපරික්කන්තං. නාහං තං සරාමි, මූළ්හෙන ¶ මෙ එතං කත’න්ති. එවම්පි නං වුච්චමානා චොදෙන්තෙව – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො අමූළ්හො සඞ්ඝං අමූළ්හවිනයං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ගග්ගස්ස භික්ඛුනො අමූළ්හස්ස අමූළ්හවිනයං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ගග්ගො භික්ඛු උම්මත්තකො අහොසි චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. භික්ඛූ ගග්ගං භික්ඛුං උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන අජ්ඣාචිණ්ණෙන ආපත්තියා චොදෙන්ති – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො එවං වදෙති – ‘අහං ඛො, ආවුසො, උම්මත්තකො අහොසිං චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන මෙ උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං ¶ භාසිතපරික්කන්තං. නාහං තං සරාමි මූළ්හෙන මෙ එතං කත’න්ති. එවම්පි නං වුච්චමානා චොදෙන්තෙව – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො අමූළ්හො සඞ්ඝං අමූළ්හවිනයං යාචති. සඞ්ඝො ගග්ගස්ස භික්ඛුනො අමූළ්හස්ස අමූළ්හවිනයං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ගග්ගස්ස භික්ඛුනො අමූළ්හස්ස අමූළ්හවිනයස්ස දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘දින්නො සඞ්ඝෙන ගග්ගස්ස භික්ඛුනො අමූළ්හස්ස අමූළ්හවිනයො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී ¶ , එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
198. ‘‘තීණිමානි, භික්ඛවෙ, අධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානි, තීණි ධම්මිකානි. කම්මානි තීණි අධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානි?
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ආපත්තිං ආපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො සරමානොව එවං වදෙති – ‘න ඛො අහං, ආවුසො, සරාමි එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති. තස්ස සඞ්ඝො අමූළ්හවිනයං දෙති. අධම්මිකං අමූළ්හවිනයස්ස දානං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ආපත්තිං ආපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො සරමානොව එවං වදෙති – ‘සරාමි ඛො අහං, ආවුසො, යථාසුපිනන්තෙනා’ති. තස්ස සඞ්ඝො අමූළ්හවිනයං දෙති. අධම්මිකං අමූළ්හවිනයස්ස දානං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ආපත්තිං ආපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා ¶ වා, එකපුග්ගලො වා – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො අනුම්මත්තකො උම්මත්තකාලයං කරොති – ‘අහම්පි ඛො එවං කරොමි. තුම්හෙපි එවං කරොථ. මය්හම්පි එතං කප්පති. තුම්හාකම්පෙතං කප්පතී’ති. තස්ස සඞ්ඝො අමූළ්හවිනයං දෙති. අධම්මිකං අමූළ්හවිනයස්ස දානං. ඉමානි තීණි අධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානි.
199. ‘‘කතමානි ¶ ¶ තීණි ධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානි?
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු උම්මත්තකො හොති චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං හොති භාසිතපරික්කන්තං. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො අස්සරමානොව එවං වදෙති – ‘න ඛො අහං, ආවුසො, සරාමි එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති. තස්ස සඞ්ඝො අමූළ්හවිනයං දෙති. ධම්මිකං අමූළ්හවිනයස්ස දානං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු උම්මත්තකො හොති චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං හොති භාසිතපරික්කන්තං. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති ¶ ? සො අස්සරමානොව එවං වදෙති – ‘සරාමි ඛො අහං, ආවුසො, යථා සුපිනන්තෙනා’ති. තස්ස සඞ්ඝො අමූළ්හවිනයං දෙති. ධම්මිකං අමූළ්හවිනයස්ස දානං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු උම්මත්තකො හොති චිත්තවිපරියාසකතො. තෙන උම්මත්තකෙන චිත්තවිපරියාසකතෙන බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං හොති භාසිතපරික්කන්තං. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘සරතායස්මා එවරූපිං ආපත්තිං ආපජ්ජිතා’ති? සො උම්මත්තකො උම්මත්තකාලයං කරොති – ‘අහම්පි එවං ¶ කරොමි. තුම්හෙපි එවං කරොථ. මය්හම්පි එතං කප්පති. තුම්හාකම්පෙතං කප්පතී’ති. තස්ස සඞ්ඝො අමූළ්හවිනයං දෙති. ධම්මිකං අමූළ්හවිනයස්ස දානං. ‘‘ඉමානි තීණි ධම්මිකානි අමූළ්හවිනයස්ස දානානී’’ති.
4. පටිඤ්ඤාතකරණං
200. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අප්පටිඤ්ඤාය භික්ඛූනං කම්මානි කරොන්ති ¶ – තජ්ජනීයම්පි, නියස්සම්පි, පබ්බාජනීයම්පි, පටිසාරණීයම්පි, උක්ඛෙපනීයම්පි. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අප්පටිඤ්ඤාය භික්ඛූනං කම්මානි කරිස්සන්ති – තජ්ජනීයම්පි, නියස්සම්පි, පබ්බාජනීයම්පි, පටිසාරණීයම්පි, උක්ඛෙපනීයම්පී’’ති! අථ ඛො ¶ තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ…පෙ… ‘‘සච්චං භගවා’’ති…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘න, භික්ඛවෙ, අප්පටිඤ්ඤාය භික්ඛූනං කම්මං කාතබ්බං – තජ්ජනීයං වා, නියස්සං වා, පබ්බාජනීයං වා, පටිසාරණීයං වා, උක්ඛෙපනීයං වා. යො කරෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
201. ‘‘එවං ඛො, භික්ඛවෙ, අධම්මිකං හොති පටිඤ්ඤාතකරණං, එවං ධම්මිකං. කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, අධම්මිකං හොති පටිඤ්ඤාතකරණං?
‘‘භික්ඛු පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘පාරාජිකං ආයස්මා අජ්ඣාපන්නො’ති? සො එවං වදෙති – ‘න ඛො අහං, ආවුසො, පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො ¶ , සඞ්ඝාදිසෙසං අජ්ඣාපන්නො’ති. තං සඞ්ඝො සඞ්ඝාදිසෙසෙන කාරෙති. අධම්මිකං පටිඤ්ඤාතකරණං.
‘‘භික්ඛු පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘පාරාජිකං ආයස්මා අජ්ඣාපන්නො’ති? සො එවං වදෙති – ‘න ඛො අහං, ආවුසො, පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො, ථුල්ලච්චයං…පෙ… පාචිත්තියං…පෙ… පාටිදෙසනීයං…පෙ… දුක්කටං…පෙ… ¶ දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො’ති. තං සඞ්ඝො දුබ්භාසිතෙන කාරෙති. අධම්මිකං පටිඤ්ඤාතකරණං.
‘‘භික්ඛු සඞ්ඝාදිසෙසං…පෙ… ථුල්ලච්චයං…පෙ… පාචිත්තියං…පෙ… පාටිදෙසනීයං…පෙ… දුක්කටං…පෙ… දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘දුබ්භාසිතං ආයස්මා අජ්ඣාපන්නො’ති ¶ ? සො එවං වදෙති – ‘න ඛො අහං, ආවුසො, දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො, පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො’ති. තං සඞ්ඝො පාරාජිකෙන කාරෙති. අධම්මිකං පටිඤ්ඤාතකරණං.
‘‘භික්ඛු දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො ¶ වා – ‘දුබ්භාසිතං ආයස්මා අජ්ඣාපන්නො’ති? සො එවං වදෙති – ‘න ඛො අහං, ආවුසො, දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො, සඞ්ඝාදිසෙසං…පෙ… ථුල්ලච්චයං…පෙ… පාචිත්තියං…පෙ… පාටිදෙසනීයං…පෙ… දුක්කටං අජ්ඣාපන්නො’ති. තං සඞ්ඝො දුක්කටෙන කාරෙති. අධම්මිකං පටිඤ්ඤාතකරණං. ‘‘එවං ඛො, භික්ඛවෙ, අධම්මිකං හොති පටිඤ්ඤාතකරණං.
‘‘කථඤ්ච ¶ , භික්ඛවෙ, ධම්මිකං හොති පටිඤ්ඤාතකරණං? භික්ඛු පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘පාරාජිකං ආයස්මා අජ්ඣාපන්නො’ති? සො ¶ එවං වදෙති – ‘ආම, ආවුසො, පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නො’ති. තං සඞ්ඝො පාරාජිකෙන කාරෙති. ධම්මිකං පටිඤ්ඤාතකරණං.
‘‘භික්ඛු සඞ්ඝාදිසෙසං…පෙ… ථුල්ලච්චයං…පෙ… පාචිත්තියං…පෙ… පාටිදෙසනීයං…පෙ… දුක්කටං…පෙ… දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො හොති. තමෙනං චොදෙති සඞ්ඝො වා, සම්බහුලා වා, එකපුග්ගලො වා – ‘දුබ්භාසිතං ආයස්මා අජ්ඣාපන්නො’ති? සො එවං වදෙති – ‘ආම, ආවුසො, දුබ්භාසිතං අජ්ඣාපන්නො’ති. තං සඞ්ඝො දුබ්භාසිතෙන කාරෙති. ධම්මිකං පටිඤ්ඤාතකරණං. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, ධම්මිකං හොති පටිඤ්ඤාතකරණ’’න්ති.
5. යෙභුය්යසිකා
202. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ භණ්ඩනජාතා කලහජාතා විවාදාපන්නා අඤ්ඤමඤ්ඤං මුඛසත්තීහි විතුදන්තා විහරන්ති, න සක්කොන්ති තං අධිකරණං වූපසමෙතුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, එවරූපං අධිකරණං යෙභුය්යසිකාය වූපසමෙතුං. පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සලාකග්ගාහාපකො සම්මන්නිතබ්බො – යො න ඡන්දාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න දොසාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න මොහාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න භයාගතිං ගච්ඡෙය්ය, ගහිතාගහිතුඤ්ච ජානෙය්ය. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බො. පඨමං භික්ඛු යාචිතබ්බො, යාචිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
203. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං සලාකග්ගාහාපකං සම්මන්නෙය්ය. එසා ¶ ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං සලාකග්ගාහාපකං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ¶ ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො සලාකග්ගාහාපකස්ස සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘සම්මතො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු සලාකග්ගාහාපකො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
204. ‘‘දසයිමෙ ¶ ¶ , භික්ඛවෙ, අධම්මිකා සලාකග්ගාහා, දස ධම්මිකා [දස ධම්මිකා සලාකග්ගාහා (ක.)]. කතමෙ දස අධම්මිකා සලාකග්ගාහා? ඔරමත්තකඤ්ච අධිකරණං හොති, න ච ගතිගතං හොති, න ච සරිතසාරිතං හොති, ජානාති අධම්මවාදී බහුතරාති, අප්පෙව නාම අධම්මවාදී බහුතරා අස්සූති, ජානාති සඞ්ඝො භිජ්ජිස්සතීති, අප්පෙව නාම සඞ්ඝො භිජ්ජෙය්යාති, අධම්මෙන ගණ්හන්ති, වග්ගා ගණ්හන්ති, න ච යථාදිට්ඨියා ගණ්හන්ති – ඉමෙ දස අධම්මිකා සලාකග්ගාහා.
‘‘කතමෙ දස ධම්මිකා සලාකග්ගාහා? න ච ඔරමත්තකං අධිකරණං හොති, ගතිගතඤ්ච හොති, සරිතසාරිතඤ්ච හොති, ජානාති ධම්මවාදී බහුතරාති, අප්පෙව නාම ධම්මවාදී බහුතරා අස්සූති, ජානාති සඞ්ඝො න භිජ්ජිස්සතීති, අප්පෙව නාම සඞ්ඝො න භිජ්ජෙය්යාති, ධම්මෙන ගණ්හන්ති, සමග්ගා ගණ්හන්ති, යථාදිට්ඨියා ච ගණ්හන්ති – ඉමෙ දස ධම්මිකා සලාකග්ගාහා’’ති.
6. තස්සපාපියසිකා
205. තෙන ඛො පන සමයෙන උපවාළො භික්ඛු සඞ්ඝමජ්ඣෙ ආපත්තියා ¶ අනුයුඤ්ජියමානො අවජානිත්වා පටිජානාති, පටිජානිත්වා අවජානාති, අඤ්ඤෙනඤ්ඤං පටිචරති, සම්පජානමුසා භාසති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම උපවාළො භික්ඛු සඞ්ඝමජ්ඣෙ ආපත්තියා අනුයුඤ්ජියමානො අවජානිත්වා පටිජානිස්සති, පටිජානිත්වා අවජානිස්සති, අඤ්ඤෙනඤ්ඤං පටිචරිස්සති, සම්පජානමුසා භාසිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ…පෙ… ‘‘සච්චං භගවා’’ති…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උපවාළස්ස භික්ඛුනො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරොතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බං. පඨමං ¶ උපවාළො භික්ඛු චොදෙතබ්බො, චොදෙත්වා සාරෙතබ්බො, සාරෙත්වා ආපත්තිං ආරොපෙතබ්බො, ආපත්තිං ආරොපෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
206. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උපවාළො භික්ඛු සඞ්ඝමජ්ඣෙ ආපත්තියා අනුයුඤ්ජියමානො අවජානිත්වා පටිජානාති, පටිජානිත්වා අවජානාති, අඤ්ඤෙනඤ්ඤං පටිචරති, සම්පජානමුසා ‘භාසති. යදි ¶ සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උපවාළස්ස භික්ඛුනො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං උපවාළො භික්ඛු සඞ්ඝමජ්ඣෙ ආපත්තියා අනුයුඤ්ජියමානො අවජානිත්වා පටිජානාති, පටිජානිත්වා ¶ අවජානාති, අඤ්ඤෙනඤ්ඤං පටිචරති, සම්පජානමුසා භාසති. සඞ්ඝො උපවාළස්ස භික්ඛුනො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරොති. යස්සායස්මතො ඛමති උපවාළස්ස භික්ඛුනො තස්සපාපියසිකාකම්මස්ස කරණං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දුතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ… තතියම්පි එතමත්ථං වදාමි…පෙ….
‘‘කතං සඞ්ඝෙන උපවාළස්ස භික්ඛුනො තස්සපාපියසිකාකම්මං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
207. ‘‘පඤ්චිමානි ¶ , භික්ඛවෙ, ධම්මිකානි තස්සපාපියසිකාකම්මස්ස කරණානි. අසුචි ච හොති, අලජ්ජී ච, සානුවාදො ච, තස්ස සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරොති ධම්මෙන, සමග්ගෙන – ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ධම්මිකානි තස්සපාපියසිකාකම්මස්ස කරණානි.
අධම්මකම්මද්වාදසකං
208. ‘‘තීහි, භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තස්සපාපියසිකාකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච. අසම්මුඛා කතං හොති, අප්පටිපුච්ඡාකතං හොති, අප්පටිඤ්ඤාය කතං හොති…පෙ… අධම්මෙන කතං හොති, වග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තස්සපාපියසිකාකම්මං අධම්මකම්මඤ්ච හොති, අවිනයකම්මඤ්ච, දුවූපසන්තඤ්ච.
ධම්මකම්මද්වාදසකං
209. ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තස්සපාපියසිකාකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච. සම්මුඛා කතං හොති, පටිපුච්ඡාකතං හොති, පටිඤ්ඤාය කතං හොති…පෙ… ¶ ධම්මෙන කතං හොති, සමග්ගෙන කතං හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතං තස්සපාපියසිකාකම්මං ධම්මකම්මඤ්ච හොති, විනයකම්මඤ්ච, සුවූපසන්තඤ්ච.
ආකඞ්ඛමානඡක්කං
210. ‘‘තීහි ¶ , භික්ඛවෙ, අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය. භණ්ඩනකාරකො හොති කලහකාරකො විවාදකාරකො භස්සකාරකො සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො ¶ සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය. අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙහිපි, භික්ඛවෙ…පෙ… බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, තීහඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස භික්ඛුනො ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය.
‘‘තිණ්ණං, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය. එකො භණ්ඩනකාරකො හොති…පෙ… සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරකො; එකො බාලො හොති අබ්යත්තො ආපත්තිබහුලො අනපදානො; එකො ගිහිසංසට්ඨො විහරති අනනුලොමිකෙහි ගිහිසංසග්ගෙහි – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය.
‘‘අපරෙසම්පි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං කරෙය්ය. එකො අධිසීලෙ සීලවිපන්නො හොති, එකො අජ්ඣාචාරෙ ආචාරවිපන්නො හොති, එකො අතිදිට්ඨියා දිට්ඨිවිපන්නො හොති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ…පෙ….
‘‘අපරෙසම්පි ¶ , භික්ඛවෙ…පෙ… එකො බුද්ධස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො ධම්මස්ස අවණ්ණං භාසති, එකො සඞ්ඝස්ස අවණ්ණං භාසති – ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං භික්ඛූනං ආකඞ්ඛමානො සඞ්ඝො තස්සපාපියසිකාකම්මං ¶ කරෙය්ය.
අට්ඨාරසවත්තං
211. ‘‘තස්සපාපියසිකාකම්මකතෙන ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සම්මා වත්තිතබ්බං. තත්රායං සම්මාවත්තනා –
න උපසම්පාදෙතබ්බං, න නිස්සයො දාතබ්බො, න සාමණෙරො උපට්ඨාපෙතබ්බො, න භික්ඛුනොවාදකසම්මුති සාදිතබ්බා, සම්මතෙනපි භික්ඛුනියො න ඔවදිතබ්බා…පෙ… න භික්ඛූහි සම්පයොජෙතබ්බ’’න්ති. අථ ඛො සඞ්ඝො උපවාළස්ස භික්ඛුනො තස්සපාපියසිකාකම්මං අකාසි.
7. තිණවත්ථාරකං
212. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූනං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං හොති භාසිතපරික්කන්තං. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘අම්හාකං ඛො භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය [කක්ඛළතාය වාළතාය (ස්යා. කං.)] භෙදාය සංවත්තෙය්ය. කථං නු ඛො ¶ අම්හෙහි පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
‘‘ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං හොති භාසිතපරික්කන්තං ¶ . තත්ර චෙ භික්ඛූනං [තත්ර චෙ භික්ඛවෙ භික්ඛූනං (ස්යා.)] එවං හොති – ‘අම්හාකං ඛො භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං; සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්යා’ති, අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, එවරූපං අධිකරණං තිණවත්ථාරකෙන වූපසමෙතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, වූපසමෙතබ්බං. සබ්බෙහෙව එකජ්ඣං සන්නිපතිතබ්බං, සන්නිපතිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං ¶ අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉමං අධිකරණං තිණවත්ථාරකෙන වූපසමෙය්ය, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්ත’’න්ති. ‘‘එකතොපක්ඛිකානං භික්ඛූනං බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සකො පක්ඛො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණන්තු මෙ ආයස්මන්තා. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය ¶ වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. යදායස්මන්තානං පත්තකල්ලං, අහං යා චෙව ආයස්මන්තානං ආපත්ති, යා ච අත්තනො ආපත්ති, ආයස්මන්තානඤ්චෙව අත්ථාය, අත්තනො ච අත්ථාය, සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසෙය්යං, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්ත’’න්ති.
‘‘අථාපරෙසං එකතොපක්ඛිකානං භික්ඛූනං බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සකො පක්ඛො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණන්තු මෙ ආයස්මන්තා. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. යදායස්මන්තානං පත්තකල්ලං, අහං යා චෙව ආයස්මන්තානං ආපත්ති, යා ච අත්තනො ආපත්ති, ආයස්මන්තානඤ්චෙව අත්ථාය, අත්තනො ච අත්ථාය, සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසෙය්යං, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්ත’’න්ති.
213. ‘‘අථාපරෙසං එකතොපක්ඛිකානං භික්ඛූනං බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. යදි ¶ සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, අහං යා චෙව ¶ ඉමෙසං ආයස්මන්තානං ආපත්ති, යා ච අත්තනො ආපත්ති, ඉමෙසඤ්චෙව ආයස්මන්තානං අත්ථාය, අත්තනො ච ¶ අත්ථාය, සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසෙය්යං, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. අහං යා චෙව ඉමෙසං ආයස්මන්තානං ආපත්ති, යා ච අත්තනො ආපත්ති, ඉමෙසඤ්චෙව ආයස්මන්තානං අත්ථාය, අත්තනො ච අත්ථාය, සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසෙමි, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං. යස්සායස්මතො ඛමති අම්හාකං ඉමාසං ආපත්තීනං සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසනා, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දෙසිතා අම්හාකං ඉමා ආපත්තියො සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ¶ ගිහිප්පටිසංයුත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
214. ‘‘අථාපරෙසං එකතොපක්ඛිකානං භික්ඛූනං බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං ¶ කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, අහං යා චෙව ඉමෙසං ආයස්මන්තානං ආපත්ති, යා ච අත්තනො ආපත්ති, ඉමෙසඤ්චෙව ආයස්මන්තානං අත්ථාය, අත්තනො ච අත්ථාය, සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසෙය්යං, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං භණ්ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්නානං විහරතං බහුං අස්සාමණකං අජ්ඣාචිණ්ණං භාසිතපරික්කන්තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්තීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං කාරෙස්සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්ඛළත්තාය වාළත්තාය භෙදාය සංවත්තෙය්ය. අහං යා චෙව ඉමෙසං ආයස්මන්තානං ආපත්ති, යා ච අත්තනො ආපත්ති, ඉමෙසඤ්චෙව ආයස්මන්තානං ¶ ¶ අත්ථාය, අත්තනො ච අත්ථාය, සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසෙමි, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං. යස්සායස්මතො ඛමති අම්හාකං ඉමාසං ආපත්තීනං සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන දෙසනා, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දෙසිතා අම්හාකං ඉමා ආපත්තියො සඞ්ඝමජ්ඣෙ තිණවත්ථාරකෙන, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
‘‘එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, තෙ භික්ඛූ තාහි ආපත්තීහි වුට්ඨිතා හොන්ති, ඨපෙත්වා ථුල්ලවජ්ජං, ඨපෙත්වා ගිහිප්පටිසංයුත්තං, ඨපෙත්වා දිට්ඨාවිකම්මං ¶ , ඨපෙත්වා යෙ න තත්ථ හොන්තී’’ති.
8. අධිකරණං
215. තෙන ඛො පන සමයෙන (භික්ඛූපි භික්ඛූහි විවදන්ති,) [( ) නත්ථි (සී. ස්යා. කං.)] භික්ඛූපි භික්ඛුනීහි විවදන්ති, භික්ඛුනියොපි භික්ඛූහි විවදන්ති, ඡන්නොපි භික්ඛු භික්ඛුනීනං අනුපඛජ්ජ භික්ඛූහි සද්ධිං විවදති, භික්ඛුනීනං පක්ඛං ගාහෙති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡන්නො භික්ඛු භික්ඛුනීනං අනුපඛජ්ජ භික්ඛූහි සද්ධිං විවදිස්සති, භික්ඛුනීනං පක්ඛං ගාහෙස්සතීති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… සච්චං කිර, භික්ඛවෙ…පෙ… සච්චං භගවා’’ති…පෙ… විගරහිත්වා…පෙ… ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි –
[පරි. 275] ‘‘චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, අධිකරණානි – විවාදාධිකරණං, අනුවාදාධිකරණං, ආපත්තාධිකරණං, කිච්චාධිකරණං [කිච්චාධිකරණඤ්ච (ක.)].
‘‘තත්ථ කතමං විවාදාධිකරණං [පරි. 314]? ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ [භික්ඛූ භික්ඛුං (ක.)] විවදන්ති – ධම්මොති වා අධම්මොති වා, විනයොති වා අවිනයොති වා, භාසිතං ලපිතං තථාගතෙනාති වා අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙනාති වා, ආචිණ්ණං තථාගතෙනාති වා අනාචිණ්ණං තථාගතෙනාති වා, පඤ්ඤත්තං තථාගතෙනාති වා අප්පඤ්ඤත්තං තථාගතෙනාති වා, ආපත්තීති වා අනාපත්තීති වා ¶ , ලහුකා ආපත්තීති වා ගරුකා ආපත්තීති වා, සාවසෙසා ආපත්තීති වා අනවසෙසා ආපත්තීති වා, දුට්ඨුල්ලා ආපත්තීති වා අදුට්ඨුල්ලා ආපත්තීති වා? යං තත්ථ ¶ භණ්ඩනං කලහො විග්ගහො ¶ විවාදො නානාවාදො අඤ්ඤථාවාදො විපච්චතාය වොහාරො මෙධගං – ඉදං වුච්චති විවාදාධිකරණං.
‘‘තත්ථ කතමං අනුවාදාධිකරණං? [පරි. 315] ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛුං අනුවදන්ති සීලවිපත්තියා වා ආචාරවිපත්තියා වා දිට්ඨිවිපත්තියා වා ආජීවවිපත්තියා වා. යො තත්ථ අනුවාදො අනුවදනා අනුල්ලපනා අනුභණනා අනුසම්පවඞ්කතා අබ්භුස්සහනතා අනුබලප්පදානං – ඉදං වුච්චති අනුවාදාධිකරණං.
‘‘තත්ථ කතමං ආපත්තාධිකරණං? පඤ්චපි ආපත්තික්ඛන්ධා ආපත්තාධිකරණං, සත්තපි ආපත්තික්ඛන්ධා ආපත්තාධිකරණං – ඉදං වුච්චති ආපත්තාධිකරණං ¶ .
‘‘තත්ථ කතමං කිච්චාධිකරණං? [පරි. 317] යා සඞ්ඝස්ස කිච්චයතා, කරණීයතා, අපලොකනකම්මං, ඤත්තිකම්මං, ඤත්තිදුතියකම්මං, ඤත්තිචතුත්ථකම්මං – ඉදං වුච්චති කිච්චාධිකරණං.
216. ‘‘විවාදාධිකරණස්ස කිං මූලං? ඡ විවාදමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං. තීණිපි අකුසලමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං, තීණිපි කුසලමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං. [පරි. 272; අ. නි. 2.35-36; ම. නි. 3.44] කතමානි ඡ විවාදමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං? ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු කොධනො හොති උපනාහී. යො සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු කොධනො හොති උපනාහී, සො සත්ථරිපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, ධම්මෙපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො ¶ , සඞ්ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, සික්ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සත්ථරිපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, ධම්මෙපි…පෙ… සඞ්ඝෙපි…පෙ… සික්ඛායපි න පරිපූරකාරී, සො සඞ්ඝෙ විවාදං ජනෙති. යො හොති විවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්ස අනත්ථාය අහිතාය දුක්ඛාය දෙවමනුස්සානං. එවරූපඤ්චෙ තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා සමනුපස්සෙය්යාථ, තත්ර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, තස්සෙව පාපකස්ස විවාදමූලස්ස පහානාය වායමෙය්යාථ. එවරූපඤ්චෙ තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා න සමනුපස්සෙය්යාථ, තත්ර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, තස්සෙව පාපකස්ස විවාදමූලස්ස ¶ ආයතිං අනවස්සවාය පටිපජ්ජෙය්යාථ. එවමෙතස්ස පාපකස්ස විවාදමූලස්ස පහානං හොති. එවමෙතස්ස පාපකස්ස විවාදමූලස්ස ආයතිං අනවස්සවො හොති.
[පරි.272] ‘‘පුන චපරං, භික්ඛවෙ, භික්ඛු මක්ඛී හොති පළාසී…පෙ… ඉස්සුකී හොති මච්ඡරී ¶ , සඨො හොති මායාවී, පාපිච්ඡො හොති මිච්ඡාදිට්ඨී, සන්දිට්ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්ගාහී දුප්පටිනිස්සග්ගී. යො සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සන්දිට්ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්ගාහී ¶ දුප්පටිනිස්සග්ගී, සො සත්ථරිපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, ධම්මෙපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, සඞ්ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, සික්ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සත්ථරිපි අගාරවො විහරති අප්පතිස්සො, ධම්මෙපි…පෙ… සඞ්ඝෙපි…පෙ… සික්ඛායපි න පරිපූරකාරී, සො සඞ්ඝෙ විවාදං ජනෙති. යො හොති විවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්ස අනත්ථාය අහිතාය දුක්ඛාය දෙවමනුස්සානං. එවරූපඤ්චෙ තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා සමනුපස්සෙය්යාථ, තත්ර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, තස්සෙව පාපකස්ස විවාදමූලස්ස පහානාය වායමෙය්යාථ. එවරූපඤ්චෙ තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, විවාදමූලං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා න සමනුපස්සෙය්යාථ, තත්ර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, තස්සෙව පාපකස්ස විවාදමූලස්ස ආයතිං අනවස්සවාය පටිපජ්ජෙය්යාථ. එවමෙතස්ස පාපකස්ස විවාදමූලස්ස පහානං හොති. එවමෙතස්ස පාපකස්ස විවාදමූලස්ස ආයතිං අනවස්සවො හොති. ඉමානි ඡ විවාදමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං.
‘‘කතමානි තීණි අකුසලමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං? ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ ලුද්ධචිත්තා විවදන්ති, දුට්ඨචිත්තා විවදන්ති, මූළ්හචිත්තා විවදන්ති – ධම්මොති වා අධම්මොති වා, විනයොති වා අවිනයොති වා, භාසිතං ලපිතං තථාගතෙනාති වා අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙනාති ¶ වා, ආචිණ්ණං තථාගතෙනාති වා අනාචිණ්ණං තථාගතෙනාති වා, පඤ්ඤත්තං තථාගතෙනාති වා අප්පඤ්ඤත්තං තථාගතෙනාති වා, ආපත්තීති වා අනාපත්තීති වා, ලහුකා ආපත්තීති වා ගරුකා ආපත්තීති වා, සාවසෙසා ආපත්තීති වා අනවසෙසා ආපත්තීති වා, දුට්ඨුල්ලා ආපත්තීති වා අදුට්ඨුල්ලා ආපත්තීති වා. ඉමානි තීණි අකුසලමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං.
‘‘කතමානි ¶ තීණි කුසලමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං? ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ අලුද්ධචිත්තා විවදන්ති, අදුට්ඨචිත්තා විවදන්ති, අමූළ්හචිත්තා විවදන්ති ¶ – ධම්මොති වා අධම්මොති වා…පෙ… දුට්ඨුල්ලා ආපත්තීති වා අදුට්ඨුල්ලා ආපත්තීති වා. ඉමානි තීණි කුසලමූලානි විවාදාධිකරණස්ස මූලං.
217. [පරි. 272] ‘‘අනුවාදාධිකරණස්ස කිං මූලං? ඡ අනුවාදමූලානි අනුවාදාධිකරණස්ස මූලං. තීණිපි අකුසලමූලානි අනුවාදාධිකරණස්ස මූලං, තීණිපි කුසලමූලානි අනුවාදාධිකරණස්ස ¶ මූලං, කායොපි අනුවාදාධිකරණස්ස මූලං, වාචාපි අනුවාදාධිකරණස්ස මූලං. ‘‘කතමානි ඡ අනුවාදමූලානි අනුවාදාධිකරණස්ස මූලං? ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු කොධනො හොති උපනාහී. යො සො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු කොධනො හොති උපනාහී, සො සත්ථරිප