📜
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
అభిధమ్మపిటకే
ధమ్మసఙ్గణీపాళి
మాతికా
౧. తికమాతికా
(ఖ) అకుసలా ధమ్మా.
(గ) అబ్యాకతా ధమ్మా.
౨. (క) సుఖాయ ¶ వేదనాయ సమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(గ) అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) విపాకధమ్మధమ్మా.
(గ) నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
౪. (క) ఉపాదిణ్ణుపాదానియా [ఉపాదిన్నుపాదానియా (స్యా.)] ధమ్మా.
(ఖ) అనుపాదిణ్ణుపాదానియా ధమ్మా.
(గ) అనుపాదిణ్ణఅనుపాదానియా [అనుపాదిన్నానుపాదానియా (స్యా.)] ధమ్మా.
౫. (క) సంకిలిట్ఠసంకిలేసికా ధమ్మా.
(ఖ) అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికా ధమ్మా.
(గ) అసంకిలిట్ఠఅసంకిలేసికా [అసంకిలిట్ఠాసంకిలేసికా (స్యా.)] ధమ్మా.
౬. (క) సవితక్కసవిచారా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అవితక్కవిచారమత్తా ధమ్మా.
(గ) అవితక్కఅవిచారా [అవితక్కావిచారా (స్యా.)] ధమ్మా.
(ఖ) సుఖసహగతా ధమ్మా.
(గ) ఉపేక్ఖాసహగతా ధమ్మా.
౮. (క) దస్సనేన పహాతబ్బా ధమ్మా.
(ఖ) భావనాయ పహాతబ్బా ధమ్మా.
(గ) నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బా ధమ్మా.
౯. (క) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
(ఖ) భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
(గ) నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
(ఖ) అపచయగామినో ధమ్మా.
(గ) నేవాచయగామినాపచయగామినో [నేవాచయగామినో నాపచయగామినో (స్యా.)] ధమ్మా.
(ఖ) అసేక్ఖా ధమ్మా.
(గ) నేవసేక్ఖనాసేక్ఖా [నేవసేక్ఖానాసేక్ఖా (సీ. స్యా.)] ధమ్మా.
(ఖ) మహగ్గతా ధమ్మా.
(గ) అప్పమాణా ధమ్మా.
(ఖ) మహగ్గతారమ్మణా ¶ ధమ్మా.
(గ) అప్పమాణారమ్మణా ధమ్మా.
౧౪. (క) హీనా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) మజ్ఝిమా ధమ్మా.
(గ) పణీతా ధమ్మా.
(ఖ) సమ్మత్తనియతా ధమ్మా.
(గ) అనియతా ధమ్మా.
(ఖ) మగ్గహేతుకా ధమ్మా.
(గ) మగ్గాధిపతినో ధమ్మా.
(ఖ) అనుప్పన్నా ధమ్మా.
(గ) ఉప్పాదినో ధమ్మా.
౧౮. (క) అతీతా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అనాగతా ధమ్మా.
(గ) పచ్చుప్పన్నా ధమ్మా.
(ఖ) అనాగతారమ్మణా ధమ్మా.
(గ) పచ్చుప్పన్నారమ్మణా ధమ్మా.
(ఖ) బహిద్ధా ధమ్మా.
(గ) అజ్ఝత్తబహిద్ధా ధమ్మా.
(ఖ) బహిద్ధారమ్మణా ధమ్మా.
(గ) అజ్ఝత్తబహిద్ధారమ్మణా ధమ్మా.
౨౨. (క) సనిదస్సనసప్పటిఘా ధమ్మా.
(ఖ) అనిదస్సనసప్పటిఘా ధమ్మా.
(గ) అనిదస్సనఅప్పటిఘా [అనిదస్సనాప్పటిఘా (స్యా.)] ధమ్మా.
తికమాతికా.
౨. దుకమాతికా
హేతుగోచ్ఛకం
౧. (క) హేతూ ¶ ధమ్మా.
(ఖ) న హేతూ ధమ్మా.
౨. (క) సహేతుకా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అహేతుకా ధమ్మా.
(ఖ) హేతువిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౪. (క) హేతూ చేవ ధమ్మా సహేతుకా చ.
(ఖ) సహేతుకా చేవ ధమ్మా న చ హేతూ.
౫. (క) హేతూ చేవ ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) హేతుసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా న చ హేతూ.
౬. (క) న హేతూ ఖో పన ధమ్మా సహేతుకాపి.
(ఖ) అహేతుకాపి.
హేతుగోచ్ఛకం.
చూళన్తరదుకం
(ఖ) అప్పచ్చయా ధమ్మా.
(ఖ) అసఙ్ఖతా ధమ్మా.
౯. (క) సనిదస్సనా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అనిదస్సనా ధమ్మా.
౧౦. (క) సప్పటిఘా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అప్పటిఘా ధమ్మా.
౧౧. (క) రూపినో ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అరూపినో ధమ్మా.
౧౨. (క) లోకియా ధమ్మా ¶ .
(ఖ) లోకుత్తరా ధమ్మా.
౧౩. (క) కేనచి విఞ్ఞేయ్యా ధమ్మా.
(ఖ) కేనచి న విఞ్ఞేయ్యా ధమ్మా.
చూళన్తరదుకం.
ఆసవగోచ్ఛకం
(ఖ) నో ఆసవా ధమ్మా.
(ఖ) అనాసవా ధమ్మా.
(ఖ) ఆసవవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౧౭. (క) ఆసవా చేవ ధమ్మా సాసవా చ.
(ఖ) సాసవా చేవ ధమ్మా నో చ ఆసవా.
౧౮. (క) ఆసవా ¶ చేవ ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ ఆసవా.
౧౯. (క) ఆసవవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా సాసవాపి.
(ఖ) అనాసవాపి.
ఆసవగోచ్ఛకం.
సంయోజనగోచ్ఛకం
(ఖ) నో సంయోజనా ధమ్మా.
౨౧. (క) సంయోజనియా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అసంయోజనియా ధమ్మా.
౨౨. (క) సంయోజనసమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) సంయోజనవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౨౩. (క) సంయోజనా చేవ ధమ్మా సంయోజనియా చ.
(ఖ) సంయోజనియా చేవ ధమ్మా నో చ సంయోజనా.
౨౪. (క) సంయోజనా చేవ ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) సంయోజనసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ సంయోజనా.
౨౫. (క) సంయోజనవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా సంయోజనియాపి.
(ఖ) అసంయోజనియాపి.
సంయోజనగోచ్ఛకం.
గన్థగోచ్ఛకం
౨౬. (క) గన్థా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) నో గన్థా ధమ్మా.
(ఖ) అగన్థనియా ధమ్మా.
(ఖ) గన్థవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౨౯. (క) గన్థా చేవ ధమ్మా గన్థనియా చ.
(ఖ) గన్థనియా చేవ ధమ్మా నో చ గన్థా.
౩౦. (క) గన్థా చేవ ధమ్మా ¶ గన్థసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) గన్థసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ గన్థా.
౩౧. (క) గన్థవిప్పయుత్తా ¶ ¶ ఖో పన ధమ్మా గన్థనియాపి.
(ఖ) అగన్థనియాపి.
గన్థగోచ్ఛకం.
ఓఘగోచ్ఛకం
(ఖ) నో ఓఘా ధమ్మా.
(ఖ) అనోఘనియా ధమ్మా.
౩౪. (క) ఓఘసమ్పయుత్తా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) ఓఘవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౩౫. (క) ఓఘా చేవ ధమ్మా ఓఘనియా చ.
(ఖ) ఓఘనియా చేవ ధమ్మా నో చ ఓఘా.
౩౬. (క) ఓఘా చేవ ధమ్మా ఓఘసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) ఓఘసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ ఓఘా.
౩౭. (క) ఓఘవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా ఓఘనియాపి.
(ఖ) అనోఘనియాపి.
ఓఘగోచ్ఛకం.
యోగగోచ్ఛకం
(ఖ) నో యోగా ధమ్మా.
(ఖ) అయోగనియా ధమ్మా.
(ఖ) యోగవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౪౧. (క) యోగా ¶ చేవ ధమ్మా యోగనియా చ.
(ఖ) యోగనియా చేవ ధమ్మా నో చ యోగా.
౪౨. (క) యోగా ¶ చేవ ధమ్మా యోగసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) యోగసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ యోగా.
౪౩. (క) యోగవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా యోగనియాపి.
(ఖ) అయోగనియాపి.
యోగగోచ్ఛకం.
నీవరణగోచ్ఛకం
(ఖ) నో నీవరణా ధమ్మా.
(ఖ) అనీవరణియా ధమ్మా.
౪౬. (క) నీవరణసమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) నీవరణవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౪౭. (క) నీవరణా చేవ ధమ్మా నీవరణియా చ.
(ఖ) నీవరణియా చేవ ధమ్మా నో చ నీవరణా.
౪౮. (క) నీవరణా చేవ ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) నీవరణసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ నీవరణా.
౪౯. (క) నీవరణవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా నీవరణియాపి.
(ఖ) అనీవరణియాపి ¶ .
నీవరణగోచ్ఛకం.
పరామాసగోచ్ఛకం
(ఖ) నో పరామాసా ధమ్మా.
(ఖ) అపరామట్ఠా ధమ్మా.
౫౨. (క) పరామాససమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) పరామాసవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౫౩. (క) పరామాసా చేవ ధమ్మా పరామట్ఠా చ.
(ఖ) పరామట్ఠా చేవ ధమ్మా నో చ పరామాసా.
౫౪. (క) పరామాసవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా పరామట్ఠాపి.
(ఖ) అపరామట్ఠాపి.
పరామాసగోచ్ఛకం.
మహన్తరదుకం
(ఖ) అనారమ్మణా ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తా ధమ్మా.
(ఖ) అచేతసికా ధమ్మా.
౫౮. (క) చిత్తసమ్పయుత్తా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) చిత్తవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) చిత్తవిసంసట్ఠా ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తసముట్ఠానా ధమ్మా.
౬౧. (క) చిత్తసహభునో ¶ ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తసహభునో ధమ్మా.
౬౨. (క) చిత్తానుపరివత్తినో ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తానుపరివత్తినో ధమ్మా.
౬౩. (క) చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా ధమ్మా.
౬౪. (క) చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో ధమ్మా.
౬౫. (క) చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో ధమ్మా.
(ఖ) నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో ధమ్మా.
(ఖ) బాహిరా ధమ్మా.
(ఖ) నో ఉపాదా ధమ్మా.
౬౮. (క) ఉపాదిణ్ణా ¶ [ఉపాదిన్నా (సీ. స్యా.)] ధమ్మా.
(ఖ) అనుపాదిణ్ణా ధమ్మా.
మహన్తరదుకం.
ఉపాదానగోచ్ఛకం
౬౯. (క) ఉపాదానా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) నో ఉపాదానా ధమ్మా.
(ఖ) అనుపాదానియా ధమ్మా.
౭౧. (క) ఉపాదానసమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) ఉపాదానవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౭౨. (క) ఉపాదానా చేవ ధమ్మా ఉపాదానియా చ.
(ఖ) ఉపాదానియా చేవ ధమ్మా నో చ ఉపాదానా.
౭౩. (క) ఉపాదానా ¶ చేవ ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) ఉపాదానసమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ ఉపాదానా.
౭౪. (క) ఉపాదానవిప్పయుత్తా ¶ ఖో పన ధమ్మా ఉపాదానియాపి.
(ఖ) అనుపాదానియాపి.
ఉపాదానగోచ్ఛకం.
కిలేసగోచ్ఛకం
౭౫. (క) కిలేసా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) నో కిలేసా ధమ్మా.
(ఖ) అసంకిలేసికా ధమ్మా.
(ఖ) అసంకిలిట్ఠా ధమ్మా.
౭౮. (క) కిలేససమ్పయుత్తా ధమ్మా.
(ఖ) కిలేసవిప్పయుత్తా ధమ్మా.
౭౯. (క) కిలేసా చేవ ధమ్మా సంకిలేసికా చ.
(ఖ) సంకిలేసికా చేవ ధమ్మా నో చ కిలేసా.
౮౦. (క) కిలేసా చేవ ధమ్మా సంకిలిట్ఠా చ.
(ఖ) సంకిలిట్ఠా చేవ ధమ్మా నో చ కిలేసా.
౮౧. (క) కిలేసా చేవ ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా చ.
(ఖ) కిలేససమ్పయుత్తా చేవ ధమ్మా నో చ కిలేసా.
౮౨. (క) కిలేసవిప్పయుత్తా ఖో పన ధమ్మా సంకిలేసికాపి.
(ఖ) అసంకిలేసికాపి.
కిలేసగోచ్ఛకం.
పిట్ఠిదుకం
౮౩. (క) దస్సనేన ¶ ¶ పహాతబ్బా ధమ్మా.
(ఖ) న దస్సనేన పహాతబ్బా ధమ్మా.
౮౪. (క) భావనాయ పహాతబ్బా ధమ్మా.
(ఖ) న భావనాయ పహాతబ్బా ధమ్మా.
౮౫. (క) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
(ఖ) న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
౮౬. (క) భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
(ఖ) న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ధమ్మా.
(ఖ) అవితక్కా ధమ్మా.
(ఖ) అవిచారా ధమ్మా.
౮౯. (క) సప్పీతికా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అప్పీతికా ధమ్మా.
(ఖ) న పీతిసహగతా ధమ్మా.
(ఖ) న సుఖసహగతా ధమ్మా.
(ఖ) న ఉపేక్ఖాసహగతా ధమ్మా.
౯౩. (క) కామావచరా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) న కామావచరా ధమ్మా.
(ఖ) న రూపావచరా ధమ్మా.
(ఖ) న అరూపావచరా ధమ్మా.
౯౬. (క) పరియాపన్నా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అపరియాపన్నా ధమ్మా.
(ఖ) అనియ్యానికా ధమ్మా.
౯౮. (క) నియతా ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అనియతా ధమ్మా.
(ఖ) అనుత్తరా ధమ్మా.
(ఖ) అరణా ధమ్మా.
పిట్ఠిదుకం.
అభిధమ్మదుకమాతికా.
సుత్తన్తికదుకమాతికా
౧౦౧. (క) విజ్జాభాగినో ¶ ధమ్మా.
(ఖ) అవిజ్జాభాగినో ధమ్మా.
(ఖ) వజిరూపమా ధమ్మా.
(ఖ) పణ్డితా ధమ్మా.
(ఖ) సుక్కా ధమ్మా.
(ఖ) అతపనీయా ధమ్మా.
(ఖ) అధివచనపథా ధమ్మా.
౧౦౭. (క) నిరుత్తి ¶ ధమ్మా.
(ఖ) నిరుత్తిపథా ధమ్మా.
(ఖ) పఞ్ఞత్తిపథా ధమ్మా.
(ఖ) రూపఞ్చ.
(ఖ) భవతణ్హా చ.
౧౧౧. (క) భవదిట్ఠి ¶ చ.
(ఖ) విభవదిట్ఠి చ.
(ఖ) ఉచ్ఛేదదిట్ఠి చ.
(ఖ) అనన్తవా దిట్ఠి చ.
(ఖ) అపరన్తానుదిట్ఠి చ.
(ఖ) అనోత్తప్పఞ్చ.
(ఖ) ఓత్తప్పఞ్చ.
(ఖ) పాపమిత్తతా చ.
(ఖ) కల్యాణమిత్తతా చ.
(ఖ) ఆపత్తివుట్ఠానకుసలతా చ.
(ఖ) సమాపత్తివుట్ఠానకుసలతా చ.
౧౨౧. (క) ధాతుకుసలతా ¶ చ.
(ఖ) మనసికారకుసలతా ¶ చ.
౧౨౨. (క) ఆయతనకుసలతా ¶ చ.
(ఖ) పటిచ్చసముప్పాదకుసలతా చ.
(ఖ) అట్ఠానకుసలతా చ.
(ఖ) మద్దవో చ.
(ఖ) సోరచ్చఞ్చ.
(ఖ) పటిసన్థారో చ [పటిసన్ధారో చ (క.)].
౧౨౭. (క) ఇన్ద్రియేసు అగుత్తద్వారతా చ.
(ఖ) భోజనే అమత్తఞ్ఞుతా చ.
౧౨౮. (క) ఇన్ద్రియేసు గుత్తద్వారతా చ.
(ఖ) భోజనే మత్తఞ్ఞుతా చ.
(ఖ) అసమ్పజఞ్ఞఞ్చ.
(ఖ) సమ్పజఞ్ఞఞ్చ.
(ఖ) భావనాబలఞ్చ.
౧౩౨. (క) సమథో ¶ చ.
(ఖ) విపస్సనా చ.
౧౩౩. (క) సమథనిమిత్తఞ్చ ¶ .
(ఖ) పగ్గాహనిమిత్తఞ్చ.
౧౩౪. (క) పగ్గాహో ¶ చ.
(ఖ) అవిక్ఖేపో చ.
(ఖ) దిట్ఠివిపత్తి చ.
(ఖ) దిట్ఠిసమ్పదా చ.
(ఖ) దిట్ఠివిసుద్ధి చ.
౧౩౮. (క) దిట్ఠివిసుద్ధి ఖో పన.
(ఖ) యథాదిట్ఠిస్స చ పధానం.
౧౩౯. (క) సంవేగో చ సంవేజనియేసు ఠానేసు.
(ఖ) సంవిగ్గస్స చ యోనిసో పధానం.
౧౪౦. (క) అసన్తుట్ఠితా చ కుసలేసు ధమ్మేసు.
(ఖ) అప్పటివానితా చ పధానస్మిం.
(ఖ) విముత్తి చ.
(ఖ) అనుప్పాదే ఞాణన్తి.
సుత్తన్తికదుకమాతికా [సుత్తన్తమాతికా (స్యా.)].
మాతికా నిట్ఠితా.
౧. చిత్తుప్పాదకణ్డం
కామావచరకుసలం
పదభాజనీ
౧. కతమే ¶ ¶ ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం [విరియిన్ద్రియం (సీ. స్యా.)] హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి, సమ్మావాయామో హోతి, సమ్మాసతి హోతి, సమ్మాసమాధి హోతి, సద్ధాబలం హోతి, వీరియబలం [విరియబలం (సీ. స్యా.)] హోతి, సతిబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, పఞ్ఞాబలం హోతి, హిరిబలం హోతి, ఓత్తప్పబలం హోతి, అలోభో హోతి, అదోసో హోతి, అమోహో హోతి, అనభిజ్ఝా హోతి, అబ్యాపాదో హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, హిరీ హోతి, ఓత్తప్పం హోతి, కాయపస్సద్ధి [కాయప్పస్సద్ధి (స్యా.)] హోతి, చిత్తపస్సద్ధి [చిత్తప్పస్సద్ధి (స్యా.)] హోతి, కాయలహుతా హోతి, చిత్తలహుతా హోతి, కాయముదుతా హోతి, చిత్తముదుతా హోతి, కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి, చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి, కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి, చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి, కాయుజుకతా [కాయుజ్జుకతా (సీ. క.)] హోతి, చిత్తుజుకతా ¶ [చిత్తుజ్జుకతా (సీ. క.)] హోతి, సతి హోతి, సమ్పజఞ్ఞం హోతి, సమథో హోతి, విపస్సనా హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨. కతమో ¶ ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౩. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం ¶ సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౪. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౫. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం [సఞ్చేతయితత్తం (స్యా.)] – అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౬. కతమం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౭. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో ¶ వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా సమ్మాసఙ్కప్పో – అయం తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౮. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౯. కతమా తస్మిం సమయే పీతి హోతి? యా తస్మిం సమయే పీతి పామోజ్జం ఆమోదనా పమోదనా హాసో పహాసో విత్తి ఓదగ్యం అత్తమనతా చిత్తస్స – అయం తస్మిం సమయే పీతి హోతి.
౧౦. కతమం ¶ ¶ తస్మిం సమయే సుఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి.
౧౧. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౧౨. కతమం తస్మిం సమయే సద్ధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే సద్ధా సద్దహనా ఓకప్పనా అభిప్పసాదో ¶ సద్ధా సద్ధిన్ద్రియం సద్ధాబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సద్ధిన్ద్రియం హోతి.
౧౩. కతమం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో [విరియారమ్భో (సీ. స్యా.)] నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ¶ ఉస్సోళ్హీ [ఉస్సోళ్హి (సీ.)] థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి.
౧౪. కతమం తస్మిం సమయే సతిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – ఇదం తస్మిం సమయే సతిన్ద్రియం హోతి.
౧౫. కతమం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి.
౧౬. కతమం తస్మిం సమయే పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా ¶ ¶ పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి.
౧౭. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం ¶ విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౧౮. కతమం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి.
౧౯. కతమం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా [ఇరీయనా (సీ.)] ¶ వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి.
౨౦. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి.
౨౧. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా సమ్మాసఙ్కప్పో – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి.
౨౨. కతమో ¶ ¶ ¶ తస్మిం సమయే సమ్మావాయామో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – అయం తస్మిం సమయే సమ్మావాయామో హోతి.
౨౩. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మాసతి హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసతి హోతి.
౨౪. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాసమాధి హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసమాధి హోతి.
౨౫. కతమం తస్మిం సమయే సద్ధాబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే సద్ధా సద్దహనా ఓకప్పనా అభిప్పసాదో సద్ధా సద్ధిన్ద్రియం సద్ధాబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సద్ధాబలం హోతి.
౨౬. కతమం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో ¶ వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – ఇదం ¶ తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి.
౨౭. కతమం తస్మిం సమయే సతిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – ఇదం తస్మిం సమయే సతిబలం హోతి.
౨౮. కతమం తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి.
౨౯. కతమం ¶ తస్మిం సమయే పఞ్ఞాబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో ¶ పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్ఞాబలం హోతి.
౩౦. కతమం తస్మిం సమయే హిరిబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే హిరీయతి హిరియితబ్బేన హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే హిరిబలం హోతి.
౩౧. కతమం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పతి ¶ ఓత్తప్పితబ్బేన ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పబలం హోతి.
౩౨. కతమో తస్మిం సమయే అలోభో హోతి? యో తస్మిం సమయే అలోభో అలుబ్భనా అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అలోభో హోతి.
౩౩. కతమో తస్మిం సమయే అదోసో హోతి? యో తస్మిం సమయే అదోసో అదుస్సనా అదుస్సితత్తం [అదూసనా అదూసితత్తం (స్యా.)] అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అదోసో హోతి?
౩౪. కతమో తస్మిం సమయే అమోహో హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో ¶ సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి అమోహో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అమోహో హోతి.
౩౫. కతమా ¶ తస్మిం సమయే అనభిజ్ఝా హోతి? యో తస్మిం సమయే అలోభో అలుబ్భనా ¶ అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అనభిజ్ఝా హోతి.
౩౬. కతమో తస్మిం సమయే అబ్యాపాదో హోతి? యో తస్మిం సమయే అదోసో ¶ అదుస్సనా అదుస్సితత్తం అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అబ్యాపాదో హోతి.
౩౭. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి.
౩౮. కతమా తస్మిం సమయే హిరీ హోతి? యం తస్మిం సమయే హిరీయతి హిరియితబ్బేన హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – అయం తస్మిం సమయే హిరీ హోతి.
౩౯. కతమం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పం హోతి? యం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పం హోతి.
౪౦. కతమా తస్మిం సమయే కాయపస్సద్ధి హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స పస్సద్ధి పటిపస్సద్ధి [పటిప్పస్సద్ధి (సీ. స్యా.)] పస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భనా [పటిప్పస్సమ్భనా (సీ. స్యా.)] పటిపస్సమ్భితత్తం [పటిప్పస్సమ్భితత్తం (సీ. స్యా.)] – అయం తస్మిం సమయే కాయపస్సద్ధి హోతి.
౪౧. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తపస్సద్ధి హోతి? యా ¶ తస్మిం సమయే ¶ విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స పస్సద్ధి పటిపస్సద్ధి పస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భితత్తం – అయం తస్మిం సమయే చిత్తపస్సద్ధి హోతి.
౪౨. కతమా ¶ ¶ తస్మిం సమయే కాయలహుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స లహుతా లహుపరిణామతా అదన్ధనతా అవిత్థనతా – అయం తస్మిం సమయే కాయలహుతా హోతి.
౪౩. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తలహుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స లహుతా లహుపరిణామతా అదన్ధనతా అవిత్థనతా – అయం తస్మిం సమయే చిత్తలహుతా హోతి.
౪౪. కతమా తస్మిం సమయే కాయముదుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – అయం తస్మిం సమయే కాయముదుతా హోతి.
౪౫. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తముదుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – అయం తస్మిం సమయే చిత్తముదుతా హోతి.
౪౬. కతమా తస్మిం సమయే కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం కమ్మఞ్ఞభావో – అయం తస్మిం సమయే కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి.
౪౭. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం కమ్మఞ్ఞభావో – అయం తస్మిం సమయే చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి.
౪౮. కతమా తస్మిం సమయే కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స పగుణతా పగుణత్తం పగుణభావో – అయం తస్మిం సమయే కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి.
౪౯. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స పగుణతా పగుణత్తం పగుణభావో – అయం తస్మిం సమయే చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి.
౫౦. కతమా ¶ తస్మిం సమయే కాయుజుకతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స ¶ ఉజుతా ఉజుకతా అజిమ్హతా అవఙ్కతా అకుటిలతా – అయం తస్మిం సమయే కాయుజుకతా హోతి.
౫౧. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చిత్తుజుకతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉజుతా ఉజుకతా అజిమ్హతా అవఙ్కతా అకుటిలతా – అయం తస్మిం సమయే చిత్తుజుకతా హోతి.
౫౨. కతమా తస్మిం సమయే సతి హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – అయం తస్మిం సమయే సతి హోతి.
౫౩. కతమం తస్మిం సమయే సమ్పజఞ్ఞం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా ¶ పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం తస్మిం సమయే సమ్పజఞ్ఞం హోతి.
౫౪. కతమో తస్మిం సమయే సమథో హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే సమథో హోతి.
౫౫. కతమా తస్మిం సమయే విపస్సనా హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం తస్మిం సమయే విపస్సనా హోతి.
౫౬. కతమో ¶ తస్మిం సమయే పగ్గాహో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా ¶ అనిక్ఖిత్తధురతా ¶ ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – అయం తస్మిం సమయే పగ్గాహో హోతి.
౫౭. కతమో ¶ తస్మిం సమయే అవిక్ఖేపో హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే అవిక్ఖేపో హోతి.
యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
పదభాజనీయం.
పఠమభాణవారో.
కోట్ఠాసవారో
౫౮. తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి, పఞ్చఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి, ఏకా వేదనా హోతి, ఏకా సఞ్ఞా హోతి, ఏకా చేతనా హోతి, ఏకం చిత్తం హోతి, ఏకో వేదనాక్ఖన్ధో హోతి, ఏకో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి, ఏకో సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి, ఏకో విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి, ఏకం మనాయతనం హోతి, ఏకం మనిన్ద్రియం హోతి, ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౫౯. కతమే ¶ ¶ తస్మిం సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో.
౬౦. కతమో తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధో హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం ¶ వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధో హోతి.
౬౧. కతమో తస్మిం సమయే సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి? యా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి.
౬౨. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం ¶ వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి సద్ధాబలం వీరియబలం సతిబలం సమాధిబలం పఞ్ఞాబలం హిరిబలం ఓత్తప్పబలం అలోభో అదోసో అమోహో అనభిజ్ఝా అబ్యాపాదో సమ్మాదిట్ఠి హిరీ ఓత్తప్పం కాయపస్సద్ధి చిత్తపస్సద్ధి కాయలహుతా చిత్తలహుతా కాయముదుతా చిత్తముదుతా కాయకమ్మఞ్ఞతా చిత్తకమ్మఞ్ఞతా కాయపాగుఞ్ఞతా చిత్తపాగుఞ్ఞతా కాయుజుకతా చిత్తుజుకతా సతి సమ్పజఞ్ఞం సమథో విపస్సనా పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా [థపేత్వా (క.)] వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి.
౬౩. కతమో తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి ¶ ? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – అయం తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి.
ఇమే తస్మిం సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి.
౬౪. కతమాని తస్మిం సమయే ద్వాయతనాని హోన్తి? మనాయతనం ధమ్మాయతనం.
౬౫. కతమం ¶ తస్మిం సమయే మనాయతనం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనాయతనం హోతి.
౬౬. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ధమ్మాయతనం హోతి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇదం తస్మిం సమయే ధమ్మాయతనం హోతి.
ఇమాని తస్మిం సమయే ద్వాయతనాని హోన్తి.
౬౭. కతమా తస్మిం సమయే ద్వే ధాతుయో హోన్తి? మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు.
౬౮. కతమా తస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – అయం తస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి.
౬౯. కతమా తస్మిం సమయే ధమ్మధాతు హోతి? వేదనాక్ఖన్ధో, ¶ సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – అయం తస్మిం సమయే ధమ్మధాతు హోతి.
ఇమా తస్మిం సమయే ద్వే ధాతుయో హోన్తి.
౭౦. కతమే తస్మిం సమయే తయో ఆహారా హోన్తి? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో ¶ , విఞ్ఞాణాహారో.
౭౧. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సాహారో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సాహారో హోతి.
౭౨. కతమో తస్మిం సమయే మనోసఞ్చేతనాహారో హోతి? యా తస్మిం సమయే చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే మనోసఞ్చేతనాహారో హోతి.
౭౩. కతమో ¶ తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణాహారో హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – అయం తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణాహారో హోతి.
ఇమే తస్మిం సమయే తయో ఆహారా హోన్తి.
౭౪. కతమాని ¶ తస్మిం సమయే అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి? సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం, పఞ్ఞిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం.
౭౫. కతమం తస్మిం సమయే సద్ధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే సద్ధా సద్దహనా ఓకప్పనా అభిప్పసాదో సద్ధా సద్ధిన్ద్రియం సద్ధాబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సద్ధిన్ద్రియం హోతి.
౭౬. కతమం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి.
౭౭. కతమం తస్మిం సమయే సతిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా ¶ అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – ఇదం తస్మిం సమయే సతిన్ద్రియం హోతి.
౭౮. కతమం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం ¶ సమ్మాసమాధి – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి.
౭౯. కతమం తస్మిం సమయే పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా ¶ పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి.
౮౦. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౮౧. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి.
౮౨. కతమం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి ¶ .
ఇమాని తస్మిం సమయే అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి.
౮౩. కతమం తస్మిం సమయే పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి? వితక్కో, విచారో, పీతి, సుఖం, చిత్తస్సేకగ్గతా.
౮౪. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా సమ్మాసఙ్కప్పో – అయం తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౮౫. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౮౬. కతమా ¶ తస్మిం సమయే పీతి హోతి? యా ¶ తస్మిం సమయే పీతి పామోజ్జం ఆమోదనా పమోదనా హాసో పహాసో విత్తి ఓదగ్యం అత్తమనతా చిత్తస్స – అయం తస్మిం సమయే పీతి హోతి.
౮౭. కతమం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి.
౮౮. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి.
౮౯. కతమో ¶ తస్మిం సమయే పఞ్చఙ్గికో మగ్గో హోతి? సమ్మాదిట్ఠి, సమ్మాసఙ్కప్పో, సమ్మావాయామో, సమ్మాసతి, సమ్మాసమాధి.
౯౦. కతమా తస్మిం ¶ సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి.
౯౧. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా సమ్మాసఙ్కప్పో – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి.
౯౨. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మావాయామో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో ¶ నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – అయం తస్మిం సమయే సమ్మావాయామో హోతి.
౯౩. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మాసతి హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా ¶ అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసతి హోతి.
౯౪. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాసమాధి హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి ¶ – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసమాధి హోతి.
అయం తస్మిం సమయే పఞ్చఙ్గికో మగ్గో హోతి.
౯౫. కతమాని ¶ తస్మిం సమయే సత్త బలాని హోన్తి? సద్ధాబలం, వీరియబలం, సతిబలం, సమాధిబలం, పఞ్ఞాబలం, హిరిబలం, ఓత్తప్పబలం.
౯౬. కతమం తస్మిం సమయే సద్ధాబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే సద్ధా సద్దహనా ఓకప్పనా అభిప్పసాదో సద్ధా సద్ధిన్ద్రియం సద్ధాబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సద్ధాబలం హోతి.
౯౭. కతమం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి.
౯౮. కతమం తస్మిం సమయే సతిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి – ఇదం తస్మిం సమయే సతిబలం హోతి.
౯౯. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి.
౧౦౦. కతమం తస్మిం సమయే పఞ్ఞాబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా ¶ విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో ¶ పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్ఞాబలం హోతి.
౧౦౧. కతమం తస్మిం సమయే హిరిబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే హిరీయతి హిరియితబ్బేన హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే హిరిబలం హోతి.
౧౦౨. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ఓత్తప్పబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పబలం హోతి.
ఇమాని తస్మిం సమయే సత్త బలాని హోన్తి.
౧౦౩. కతమే తస్మిం సమయే తయో హేతూ హోన్తి? అలోభో, అదోసో, అమోహో.
౧౦౪. కతమో తస్మిం సమయే అలోభో హోతి? యో తస్మిం సమయే అలోభో అలుబ్భనా అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అలోభో హోతి.
౧౦౫. కతమో తస్మిం సమయే అదోసో హోతి? యో తస్మిం సమయే అదోసో అదుస్సనా అదుస్సితత్తం ¶ అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అదోసో హోతి.
౧౦౬. కతమో తస్మిం సమయే అమోహో హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా…పే… ¶ అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం తస్మిం సమయే అమోహో హోతి.
ఇమే తస్మిం సమయే తయో హేతూ హోన్తి.
౧౦౭. కతమో తస్మిం సమయే ఏకో ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఏకో ఫస్సో హోతి.
౧౦౮. కతమా తస్మిం సమయే ఏకా వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఏకా వేదనా హోతి.
౧౦౯. కతమా తస్మిం సమయే ఏకా సఞ్ఞా హోతి? యా ¶ తస్మిం సమయే సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఏకా సఞ్ఞా హోతి.
౧౧౦. కతమా ¶ తస్మిం సమయే ఏకా చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఏకా చేతనా హోతి.
౧౧౧. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ఏకం చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే ఏకం చిత్తం హోతి.
౧౧౨. కతమో తస్మిం సమయే ఏకో వేదనాక్ఖన్ధో హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఏకో వేదనాక్ఖన్ధో హోతి.
౧౧౩. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఏకో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి? యా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఏకో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి.
౧౧౪. కతమో తస్మిం సమయే ఏకో సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి సద్ధాబలం వీరియబలం సతిబలం సమాధిబలం పఞ్ఞాబలం హిరిబలం ఓత్తప్పబలం అలోభో అదోసో అమోహో అనభిజ్ఝా అబ్యాపాదో సమ్మాదిట్ఠి హిరీ ఓత్తప్పం కాయపస్సద్ధి చిత్తపస్సద్ధి కాయలహుతా చిత్తలహుతా కాయముదుతా చిత్తముదుతా కాయకమ్మఞ్ఞతా చిత్తకమ్మఞ్ఞతా కాయపాగుఞ్ఞతా చిత్తపాగుఞ్ఞతా కాయుజుకతా చిత్తుజుకతా సతి సమ్పజఞ్ఞం సమథో విపస్సనా ¶ పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే ఏకో సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి.
౧౧౫. కతమో తస్మిం సమయే ఏకో విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం ¶ విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – అయం తస్మిం సమయే ఏకో విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి.
౧౧౬. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ఏకం మనాయతనం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే ఏకం మనాయతనం హోతి.
౧౧౭. కతమం తస్మిం సమయే ఏకం మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే ఏకం మనిన్ద్రియం హోతి.
౧౧౮. కతమా తస్మిం సమయే ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో ¶ మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – అయం తస్మిం సమయే ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి.
౧౧౯. కతమం తస్మిం సమయే ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో ¶ , సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇదం తస్మిం సమయే ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి.
౧౨౦. కతమా తస్మిం సమయే ఏకా ధమ్మధాతు హోతి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – అయం తస్మిం సమయే ఏకా ధమ్మధాతు హోతి.
యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
కోట్ఠాసవారో.
సుఞ్ఞతవారో
౧౨౧. తస్మిం ఖో పన సమయే ధమ్మా హోన్తి, ఖన్ధా హోన్తి, ఆయతనాని హోన్తి, ధాతుయో హోన్తి, ఆహారా హోన్తి, ఇన్ద్రియాని ¶ హోన్తి, ఝానం హోతి, మగ్గో హోతి, బలాని హోన్తి, హేతూ హోన్తి, ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వేదనాక్ఖన్ధో హోతి, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి, మనాయతనం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ధమ్మాయతనం హోతి, ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౨౨. కతమే తస్మిం సమయే ధమ్మా హోన్తి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే తస్మిం సమయే ధమ్మా హోన్తి.
౧౨౩. కతమే ¶ తస్మిం సమయే ఖన్ధా హోన్తి? వేదనాక్ఖన్ధో, ¶ సఞ్ఞాక్ఖన్ధో ¶ , సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే తస్మిం సమయే ఖన్ధా హోన్తి.
౧౨౪. కతమాని తస్మిం సమయే ఆయతనాని హోన్తి? మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – ఇమాని తస్మిం సమయే ఆయతనాని హోన్తి.
౧౨౫. కతమా తస్మిం సమయే ధాతుయో హోన్తి? మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు – ఇమా తస్మిం సమయే ధాతుయో హోన్తి.
౧౨౬. కతమే తస్మిం సమయే ఆహారా హోన్తి? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – ఇమే తస్మిం సమయే ఆహారా హోన్తి.
౧౨౭. కతమాని తస్మిం సమయే ఇన్ద్రియాని హోన్తి? సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం, పఞ్ఞిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం – ఇమాని తస్మిం సమయే ఇన్ద్రియాని హోన్తి.
౧౨౮. కతమం తస్మిం సమయే ఝానం హోతి? వితక్కో, విచారో, పీతి, సుఖం, చిత్తస్సేకగ్గతా – ఇదం తస్మిం సమయే ఝానం హోతి.
౧౨౯. కతమో తస్మిం సమయే మగ్గో హోతి? సమ్మాదిట్ఠి, సమ్మాసఙ్కప్పో, సమ్మావాయామో, సమ్మాసతి, సమ్మాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే మగ్గో హోతి.
౧౩౦. కతమాని ¶ తస్మిం సమయే బలాని హోన్తి? సద్ధాబలం, వీరియబలం, సతిబలం, సమాధిబలం, పఞ్ఞాబలం, హిరిబలం, ఓత్తప్పబలం – ఇమాని తస్మిం సమయే బలాని హోన్తి.
౧౩౧. కతమే ¶ తస్మిం సమయే హేతూ హోన్తి? అలోభో, అదోసో, అమోహో – ఇమే తస్మిం సమయే హేతూ హోన్తి.
౧౩౨. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౧౩౩. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౧౩౪. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౧౩౫. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి?
౧౩౬. కతమం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి…పే… ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౧౩౭. కతమో తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధో హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధో హోతి.
౧౩౮. కతమో తస్మిం సమయే సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి.
౧౩౯. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి.
౧౪౦. కతమో తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి.
౧౪౧. కతమం ¶ తస్మిం సమయే మనాయతనం హోతి…పే… ఇదం తస్మిం సమయే మనాయతనం హోతి.
౧౪౨. కతమం ¶ తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి…పే… ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౧౪౩. కతమా ¶ తస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి…పే… అయం తస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి.
౧౪౪. కతమం తస్మిం సమయే ధమ్మాయతనం హోతి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇదం తస్మిం సమయే ధమ్మాయతనం హోతి.
౧౪౫. కతమా తస్మిం సమయే ధమ్మధాతు హోతి? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – అయం తస్మిం సమయే ధమ్మధాతు హోతి.
యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
సుఞ్ఞతవారో.
పఠమం చిత్తం.
౧౪౬. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం ¶ సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
దుతియం చిత్తం.
౧౪౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం ¶ హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి ¶ , మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి, సమ్మావాయామో హోతి, సమ్మాసతి హోతి, సమ్మాసమాధి హోతి, సద్ధాబలం హోతి, వీరియబలం హోతి, సతిబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, హిరిబలం హోతి, ఓత్తప్పబలం హోతి, అలోభో హోతి, అదోసో హోతి, అనభిజ్ఝా హోతి, అబ్యాపాదో హోతి, హిరీ హోతి, ఓత్తప్పం హోతి, కాయపస్సద్ధి హోతి, చిత్తపస్సద్ధి హోతి, కాయలహుతా హోతి, చిత్తలహుతా హోతి, కాయముదుతా హోతి, చిత్తముదుతా హోతి, కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి, చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి, కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి, చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి, కాయుజుకతా హోతి, చిత్తుజుకతా హోతి, సతి హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, సత్తిన్ద్రియాని హోన్తి ¶ , పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, ఛ బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౪౮. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి సద్ధాబలం వీరియబలం సతిబలం సమాధిబలం హిరిబలం ఓత్తప్పబలం అలోభో అదోసో అనభిజ్ఝా అబ్యాపాదో హిరీ ఓత్తప్పం కాయపస్సద్ధి చిత్తపస్సద్ధి కాయలహుతా చిత్తలహుతా కాయముదుతా చిత్తముదుతా కాయకమ్మఞ్ఞతా చిత్తకమ్మఞ్ఞతా కాయపాగుఞ్ఞతా చిత్తపాగుఞ్ఞతా కాయుజుకతా చిత్తుజుకతా సతి సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
తతియం చిత్తం.
౧౪౯. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం ¶ వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతుత్థం చిత్తం.
౧౫౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి, సమ్మావాయామో హోతి, సమ్మాసతి హోతి, సమ్మాసమాధి హోతి, సద్ధాబలం హోతి, వీరియబలం హోతి, సతిబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, పఞ్ఞాబలం హోతి, హిరిబలం హోతి, ఓత్తప్పబలం హోతి, అలోభో హోతి, అదోసో హోతి, అమోహో హోతి, అనభిజ్ఝా హోతి, అబ్యాపాదో హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, హిరీ హోతి, ఓత్తప్పం హోతి, కాయపస్సద్ధి హోతి, చిత్తపస్సద్ధి హోతి, కాయలహుతా హోతి, చిత్తలహుతా హోతి, కాయముదుతా హోతి, చిత్తముదుతా హోతి, కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి, చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి కాయపాగుఞ్ఞతా ¶ హోతి, చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి, కాయుజుకతా హోతి, చిత్తుజుకతా హోతి, సతి హోతి, సమ్పజఞ్ఞం హోతి, సమథో హోతి, విపస్సనా హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౫౧. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౧౫౨. కతమా ¶ తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం ¶ చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి…పే….
౧౫౩. కతమా తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి…పే….
౧౫౪. కతమం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి ¶ , ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, పఞ్చఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౫౫. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి సద్ధాబలం వీరియబలం సతిబలం సమాధిబలం పఞ్ఞాబలం హిరిబలం ఓత్తప్పబలం అలోభో అదోసో అమోహో అనభిజ్ఝా అబ్యాపాదో సమ్మాదిట్ఠి హిరీ ఓత్తప్పం కాయపస్సద్ధి చిత్తపస్సద్ధి కాయలహుతా చిత్తలహుతా కాయముదుతా చిత్తముదుతా కాయకమ్మఞ్ఞతా చిత్తకమ్మఞ్ఞతా కాయపాగుఞ్ఞతా చిత్తపాగుఞ్ఞతా కాయుజుకతా చిత్తుజుకతా సతి సమ్పజఞ్ఞం సమథో విపస్సనా పగ్గాహో అవిక్ఖేపో.
యే ¶ వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ¶ ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
పఞ్చమం చిత్తం.
౧౫౬. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ఛట్ఠం చిత్తం.
౧౫౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి, సమ్మావాయామో హోతి, సమ్మాసతి హోతి, సమ్మాసమాధి హోతి, సద్ధాబలం హోతి, వీరియబలం హోతి, సతిబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, హిరిబలం హోతి, ఓత్తప్పబలం హోతి, అలోభో హోతి, అదోసో హోతి, అనభిజ్ఝా హోతి, అబ్యాపాదో హోతి, హిరీ హోతి, ఓత్తప్పం హోతి, కాయపస్సద్ధి హోతి, చిత్తపస్సద్ధి హోతి, కాయలహుతా హోతి, చిత్తలహుతా హోతి, కాయముదుతా హోతి, చిత్తముదుతా హోతి, కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి, చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి, కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి ¶ , చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి, కాయుజుకతా హోతి, చిత్తుజుకతా హోతి, సతి హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో ¶ హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి ¶ , సత్తిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి ¶ , ఛ బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౫౮. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి సద్ధాబలం వీరియబలం సతిబలం సమాధిబలం హిరిబలం ఓత్తప్పబలం అలోభో అదోసో అనభిజ్ఝా అబ్యాపాదో హిరీ ఓత్తప్పం కాయపస్సద్ధి చిత్తపస్సద్ధి కాయలహుతా చిత్తలహుతా కాయముదుతా చిత్తముదుతా కాయకమ్మఞ్ఞతా చిత్తకమ్మఞ్ఞతా కాయపాగుఞ్ఞతా చిత్తపాగుఞ్ఞతా కాయుజుకతా చిత్తుజుకతా సతి సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో.
యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా ¶ సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
సత్తమం చిత్తం.
౧౫౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అట్ఠమం చిత్తం.
అట్ఠ కామావచరమహాకుసలచిత్తాని.
దుతియభాణవారో.
రూపావచరకుసలం
చతుక్కనయో
౧౬౦. కతమే ¶ ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం [పఠమజ్ఝానం (సీ.)] ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౬౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం ¶ అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం [దుతియజ్ఝానం (సీ.)] ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, తివఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౬౨. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి ¶ పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా ¶ వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా ¶ సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౬౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం ¶ సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహరతి సతో చ సమ్పజానో సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేతి, యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’’తి తతియం ఝానం [తతియజ్ఝానం (సీ.)] ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, దువఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౬౪. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా ¶ చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౬౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ¶ [చతుత్థజ్ఝానం (సీ.)] ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి ¶ , వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి ఉపేక్ఖిన్ద్రియం ¶ హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, దువఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి ¶ , తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౬౬. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతుక్కనయో.
పఞ్చకనయో
౧౬౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం ¶ – తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౬౮. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అవితక్కం విచారమత్తం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం ¶ హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ¶ ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౬౯. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౭౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి ¶ వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి ¶ , సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో ¶ హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, తివఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౭౧. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం ¶ వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా ¶ సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౭౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ¶ ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, దువఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౭౩. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం ¶ జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౭౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సుఖస్స చ పహానా…పే… పఞ్చమం ఝానం [పఞ్చమజ్ఝానం (సీ.)] ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మావాయామో హోతి…పే… పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, అట్ఠిన్ద్రియాని హోన్తి, దువఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా ¶ పన తస్మిం సమయే ¶ అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౭౫. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మావాయామో…పే… పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
పఞ్చకనయో.
చతస్సో పటిపదా
౧౭౬. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం [దుక్ఖాపటిపదం (బహూసు)] దన్ధాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౭౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౭౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ¶ [సుఖాపటిపదం (బహూసు)] దన్ధాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౭౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ¶ పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౧౮౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పథవీకసిణం – తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతస్సో పటిపదా.
చత్తారి ఆరమ్మణాని
౧౮౧. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం ¶ భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం – తస్మిం సమయే ¶ ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౫. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చత్తారి ఆరమ్మణాని.
సోళసక్ఖత్తుకం
౧౮౬. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం ¶ పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౮౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ¶ పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి ¶ …పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ¶ దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౭. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ¶ అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౯౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం ¶ పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం ¶ భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ¶ పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ¶ దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం ¶ పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ¶ దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం పథవీకసిణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం పథవీకసిణం – తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
సోళసక్ఖత్తుకం.
అట్ఠకసిణం సోళసక్ఖత్తుకం
౨౦౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఆపోకసిణం…పే… తేజోకసిణం…పే… వాయోకసిణం…పే… నీలకసిణం…పే… పీతకసిణం…పే… లోహితకసిణం…పే… ఓదాతకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అట్ఠకసిణం సోళసక్ఖత్తుకం.
అభిభాయతనాని పరిత్తాని
౨౦౪. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని తాని ¶ అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం ¶ …పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో ¶ హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతస్సో పటిపదా
౨౦౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ ¶ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౦౯. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ¶ …పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతస్సో పటిపదా.
ద్వే ఆరమ్మణాని
౨౧౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య ¶ జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౩. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం…పే… అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ద్వే ఆరమ్మణాని.
అట్ఠక్ఖత్తుకం
౨౧౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య ¶ జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో ¶ హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం ¶ పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… ¶ పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౧౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ¶ ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౦. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ ¶ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని ¶ పస్సతి పరిత్తాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం పరిత్తారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం పరిత్తారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అట్ఠక్ఖత్తుకం.
ఇదమ్పి అట్ఠక్ఖత్తుకం
౨౨౩. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని సువణ్ణదుబ్బణ్ణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౪. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ ¶ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పరిత్తాని సువణ్ణదుబ్బణ్ణాని ¶ , తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ఇదమ్పి అట్ఠక్ఖత్తుకం.
అప్పమాణాని
౨౨౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతస్సో పటిపదా
౨౨౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య ¶ జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ¶ ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౮. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య ¶ జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౨౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… ¶ తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతస్సో పటిపదా.
ద్వే ఆరమ్మణాని
౨౩౨. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౩. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ¶ ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం…పే… అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ద్వే ఆరమ్మణాని.
అపరమ్పి అట్ఠక్ఖత్తుకం
౨౩౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం ¶ అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య ¶ జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ¶ ధమ్మా కుసలా.
౨౩౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౩౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ ¶ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం ¶ సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ ¶ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని, తాని అభిభుయ్య ¶ జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పమాణం అప్పమాణారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం పరిత్తం అప్పమాణారమ్మణం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పమాణం ¶ అప్పమాణారమ్మణం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అపరమ్పి అట్ఠక్ఖత్తుకం.
ఇదమ్పి అట్ఠక్ఖత్తుకం
౨౪౪. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని సువణ్ణదుబ్బణ్ణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి అప్పమాణాని సువణ్ణదుబ్బణ్ణాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ఇదమ్పి అట్ఠక్ఖత్తుకం.
౨౪౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి నీలాని నీలవణ్ణాని నీలనిదస్సనాని నీలనిభాసాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ ¶ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ ¶ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి పీతాని పీతవణ్ణాని పీతనిదస్సనాని పీతనిభాసాని…పే… లోహితకాని లోహితకవణ్ణాని లోహితకనిదస్సనాని లోహితకనిభాసాని…పే… ఓదాతాని ఓదాతవణ్ణాని ఓదాతనిదస్సనాని ఓదాతనిభాసాని, తాని అభిభుయ్య జానామి పస్సామీతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ఇమానిపి అభిభాయతనాని సోళసక్ఖత్తుకాని.
తీణి విమోక్ఖాని సోళసక్ఖత్తుకాని
౨౪౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం ¶ సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి రూపీ రూపాని పస్సతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౪౯. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అజ్ఝత్తం అరూపసఞ్ఞీ బహిద్ధా రూపాని పస్సతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సుభన్తి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో ¶ హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
ఇమానిపి తీణి విమోక్ఖాని సోళసక్ఖత్తుకాని.
చత్తారి బ్రహ్మవిహారఝానాని సోళసక్ఖత్తుకాని
౨౫౧. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ విరాగా…పే… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి అవితక్కం విచారమత్తం ¶ సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే ¶ రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి పీతియా చ ¶ విరాగా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి మేత్తాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౮. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౫౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి కరుణాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… పఠమం ¶ ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ముదితాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౨. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చత్తారి బ్రహ్మవిహారఝానాని [బ్రహ్మవిహారజ్ఝానాని (సీ. స్యా.)] సోళసక్ఖత్తుకాని.
అసుభఝానం సోళసక్ఖత్తుకం
౨౬౩. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉద్ధుమాతకసఞ్ఞాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౪. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి వినీలకసఞ్ఞాసహగతం…పే… విపుబ్బకసఞ్ఞాసహగతం…పే… విచ్ఛిద్దకసఞ్ఞాసహగతం…పే… విక్ఖాయితకసఞ్ఞాసహగతం…పే… విక్ఖిత్తకసఞ్ఞాసహగతం…పే… హతవిక్ఖిత్తకసఞ్ఞాసహగతం…పే… లోహితకసఞ్ఞాసహగతం…పే… పుళవకసఞ్ఞాసహగతం [పుళువకసఞ్ఞాసహగతం (క.)] …పే… అట్ఠికసఞ్ఞాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అసుభఝానం [అసుభజ్ఝానం (సీ. స్యా.)] సోళసక్ఖత్తుకం.
రూపావచరకుసలం.
అరూపావచరకుసలం
చత్తారి అరూపఝానాని [అరూపజ్ఝానాని (సీ. స్యా.)] సోళసక్ఖత్తుకాని
౨౬౫. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౬. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం ¶ సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౬౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ఉపేక్ఖాసహగతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చత్తారి అరూపఝానాని సోళసక్ఖత్తుకాని.
అరూపావచరకుసలం.
తేభూమకకుసలం
కామావచరకుసలం
౨౬౯. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం ¶ హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౭౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే కామావచరం కుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన…పే… ¶ సోమనస్ససహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం…పే… సోమనస్ససహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన…పే… ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం…పే… ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన…పే… ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం…పే… ఉపేక్ఖాసహగతం ఞాణవిప్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ¶ చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… ¶ అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
కామావచరకుసలం.
రూపావచరకుసలం
౨౭౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౭౨. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ¶ ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
రూపావచరకుసలం.
అరూపావచరకుసలం
౨౭౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం ¶ అమనసికారా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం ¶ హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౭౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ¶ ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ¶ వీరియాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౭౫. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౭౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం…పే… ఛన్దాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… ¶ వీరియాధిపతేయ్యం ¶ హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం హీనం…పే… మజ్ఝిమం…పే… పణీతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అరూపావచరకుసలం.
లోకుత్తరకుసలం
సుద్ధికపటిపదా
౨౭౭. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, సద్ధిన్ద్రియం హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సతిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి, సమ్మావాచా హోతి, సమ్మాకమ్మన్తో హోతి, సమ్మాఆజీవో హోతి, సమ్మావాయామో హోతి, సమ్మాసతి హోతి, సమ్మాసమాధి హోతి, సద్ధాబలం హోతి, వీరియబలం హోతి, సతిబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, పఞ్ఞాబలం హోతి, హిరిబలం హోతి, ఓత్తప్పబలం హోతి, అలోభో హోతి, అదోసో హోతి, అమోహో ¶ హోతి, అనభిజ్ఝా హోతి, అబ్యాపాదో హోతి, సమ్మాదిట్ఠి హోతి, హిరీ హోతి, ఓత్తప్పం హోతి, కాయపస్సద్ధి హోతి, చిత్తపస్సద్ధి హోతి, కాయలహుతా హోతి, చిత్తలహుతా హోతి, కాయముదుతా హోతి, చిత్తముదుతా హోతి, కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి, చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి, కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి, చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి, కాయుజుకతా హోతి, చిత్తుజుకతా హోతి, సతి హోతి, సమ్పజఞ్ఞం హోతి, సమథో హోతి, విపస్సనా హోతి, పగ్గాహో ¶ హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౨౭౮. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౨౭౯. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం ¶ చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౨౮౦. కతమా ¶ తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౨౮౧. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౨౮౨. కతమం ¶ తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౨౮౩. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా సమ్మాసఙ్కప్పో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౨౮౪. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౨౮౫. కతమా ¶ తస్మిం సమయే పీతి హోతి? యా తస్మిం సమయే పీతి పామోజ్జం ఆమోదనా పమోదనా హాసో పహాసో విత్తి ఓదగ్యం అత్తమనతా చిత్తస్స పీతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో – అయం తస్మిం సమయే పీతి హోతి.
౨౮౬. కతమం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి.
౨౮౭. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే ¶ చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౨౮౮. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సద్ధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే సద్ధా సద్దహనా ఓకప్పనా అభిప్పసాదో సద్ధా సద్ధిన్ద్రియం సద్ధాబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సద్ధిన్ద్రియం హోతి.
౨౮౯. కతమం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౦. కతమం తస్మిం సమయే సతిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే సతిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౧. కతమం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా ¶ సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ¶ మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౨. కతమం తస్మిం సమయే పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో ¶ పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౩. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౪. కతమం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి? యం ¶ తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౫. కతమం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం ¶ జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౬. కతమం తస్మిం సమయే అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం హోతి? యా తేసం ధమ్మానం అనఞ్ఞాతానం అదిట్ఠానం అప్పత్తానం అవిదితానం అసచ్ఛికతానం సచ్ఛికిరియాయ పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా ¶ పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం హోతి.
౨౯౭. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో ¶ పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి.
౨౯౮. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి? యో తస్మిం సమయే ¶ తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా సమ్మాసఙ్కప్పో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసఙ్కప్పో హోతి.
౨౯౯. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మావాచా హోతి? యా తస్మిం సమయే చతూహి వచీదుచ్చరితేహి ఆరతి విరతి పటివిరతి వేరమణీ అకిరియా అకరణం అనజ్ఝాపత్తి వేలాఅనతిక్కమో సేతుఘాతో సమ్మావాచా మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మావాచా హోతి.
౩౦౦. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సమ్మాకమ్మన్తో హోతి? యా తస్మిం సమయే తీహి కాయదుచ్చరితేహి ఆరతి విరతి పటివిరతి వేరమణీ అకిరియా అకరణం అనజ్ఝాపత్తి వేలాఅనతిక్కమో సేతుఘాతో సమ్మాకమ్మన్తో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాకమ్మన్తో హోతి.
౩౦౧. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాఆజీవో హోతి? యా తస్మిం సమయే మిచ్ఛాఆజీవా ఆరతి విరతి పటివిరతి వేరమణీ అకిరియా అకరణం అనజ్ఝాపత్తి వేలాఅనతిక్కమో సేతుఘాతో సమ్మాఆజీవో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాఆజీవో హోతి.
౩౦౨. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సమ్మావాయామో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో ¶ వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మావాయామో హోతి.
౩౦౩. కతమా ¶ తస్మిం సమయే సమ్మాసతి హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసతి హోతి.
౩౦౪. కతమో తస్మిం సమయే సమ్మాసమాధి హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాసమాధి హోతి.
౩౦౫. కతమం తస్మిం సమయే సద్ధాబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే సద్ధా సద్దహనా ఓకప్పనా అభిప్పసాదో సద్ధా సద్ధిన్ద్రియం సద్ధాబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సద్ధాబలం హోతి.
౩౦౬. కతమం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి.
౩౦౭. కతమం ¶ ¶ తస్మిం సమయే సతిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ¶ మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే సతిబలం హోతి.
౩౦౮. కతమం తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి.
౩౦౯. కతమం తస్మిం సమయే పఞ్ఞాబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో ¶ పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే పఞ్ఞాబలం హోతి.
౩౧౦. కతమం తస్మిం సమయే హిరిబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే హిరీయతి హిరియితబ్బేన హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే హిరిబలం హోతి.
౩౧౧. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ఓత్తప్పబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పబలం హోతి.
౩౧౨. కతమో తస్మిం సమయే అలోభో హోతి? యో తస్మిం సమయే అలోభో అలుబ్భనా అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అలోభో హోతి.
౩౧౩. కతమో తస్మిం సమయే అదోసో హోతి? యో తస్మిం సమయే అదోసో అదుస్సనా అదుస్సితత్తం అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అదోసో హోతి.
౩౧౪. కతమో ¶ తస్మిం సమయే అమోహో హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో ¶ మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే అమోహో హోతి.
౩౧౫. కతమా ¶ తస్మిం సమయే అనభిజ్ఝా హోతి? యో తస్మిం సమయే అలోభో అలుబ్భనా అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అనభిజ్ఝా హోతి.
౩౧౬. కతమో ¶ తస్మిం సమయే అబ్యాపాదో హోతి? యో తస్మిం సమయే అదోసో అదుస్సనా అదుస్సితత్తం అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అబ్యాపాదో హోతి.
౩౧౭. కతమా తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమ్మాదిట్ఠి హోతి.
౩౧౮. కతమా తస్మిం సమయే హిరీ హోతి? యం తస్మిం సమయే హిరీయతి హిరియితబ్బేన హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – అయం తస్మిం సమయే హిరీ హోతి.
౩౧౯. కతమం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పం హోతి? యం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే ఓత్తప్పం హోతి.
౩౨౦. కతమా ¶ తస్మిం సమయే కాయపస్సద్ధి హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స పస్సద్ధి పటిపస్సద్ధి పస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భితత్తం పస్సద్ధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ¶ – అయం తస్మిం సమయే కాయపస్సద్ధి హోతి.
౩౨౧. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తపస్సద్ధి హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ¶ పస్సద్ధి పటిపస్సద్ధి పస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భనా పటిపస్సమ్భితత్తం పస్సద్ధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో – అయం తస్మిం సమయే చిత్తపస్సద్ధి హోతి.
౩౨౨. కతమా తస్మిం సమయే కాయలహుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స లహుతా లహుపరిణామతా అదన్ధనతా అవిత్థనతా – అయం తస్మిం సమయే కాయలహుతా హోతి.
౩౨౩. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తలహుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స లహుతా లహుపరిణామతా ¶ అదన్ధనతా అవిత్థనతా – అయం తస్మిం సమయే చిత్తలహుతా హోతి.
౩౨౪. కతమా తస్మిం సమయే కాయముదుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – అయం తస్మిం సమయే కాయముదుతా హోతి.
౩౨౫. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తముదుతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – అయం తస్మిం సమయే చిత్తముదుతా హోతి.
౩౨౬. కతమా తస్మిం సమయే కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం ¶ కమ్మఞ్ఞభావో – అయం తస్మిం సమయే కాయకమ్మఞ్ఞతా హోతి.
౩౨౭. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం కమ్మఞ్ఞభావో – అయం తస్మిం సమయే చిత్తకమ్మఞ్ఞతా హోతి.
౩౨౮. కతమా ¶ తస్మిం సమయే కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స పగుణతా పగుణత్తం పగుణభావో – అయం తస్మిం సమయే కాయపాగుఞ్ఞతా హోతి.
౩౨౯. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స పగుణతా పగుణత్తం పగుణభావో – అయం తస్మిం సమయే చిత్తపాగుఞ్ఞతా హోతి.
౩౩౦. కతమా తస్మిం సమయే కాయుజుకతా హోతి? యా తస్మిం సమయే వేదనాక్ఖన్ధస్స సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స ఉజుతా ఉజుకతా అజిమ్హతా అవఙ్కతా అకుటిలతా – అయం తస్మిం సమయే కాయుజుకతా హోతి.
౩౩౧. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తుజుకతా హోతి? యా తస్మిం సమయే విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉజుతా ఉజుకతా అజిమ్హతా అవఙ్కతా అకుటిలతా – అయం తస్మిం సమయే చిత్తుజుకతా హోతి.
౩౩౨. కతమా తస్మిం సమయే సతి హోతి? యా తస్మిం సమయే సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముస్సనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం సమ్మాసతి సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం ¶ మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సతి హోతి.
౩౩౩. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సమ్పజఞ్ఞం హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే సమ్పజఞ్ఞం హోతి.
౩౩౪. కతమో తస్మిం సమయే సమథో హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే సమథో హోతి.
౩౩౫. కతమా ¶ తస్మిం సమయే విపస్సనా హోతి? యా తస్మిం సమయే పఞ్ఞా పజాననా విచయో ¶ పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం ¶ అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే విపస్సనా హోతి.
౩౩౬. కతమో తస్మిం సమయే పగ్గాహో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం సమ్మావాయామో వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే పగ్గాహో హోతి.
౩౩౭. కతమో తస్మిం సమయే అవిక్ఖేపో హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం సమ్మాసమాధి సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం తస్మిం సమయే అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, నవిన్ద్రియాని హోన్తి, పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి, అట్ఠఙ్గికో మగ్గో హోతి, సత్త బలాని హోన్తి, తయో హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి, ఏకా వేదనా హోతి, ఏకా సఞ్ఞా హోతి, ఏకా చేతనా హోతి, ఏకం చిత్తం హోతి, ఏకో వేదనాక్ఖన్ధో ¶ హోతి, ఏకో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో హోతి, ఏకో సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి, ఏకో విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో హోతి, ఏకం మనాయతనం హోతి, ఏకం మనిన్ద్రియం హోతి, ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౩౩౮. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి ¶ చిత్తస్సేకగ్గతా సద్ధిన్ద్రియం వీరియిన్ద్రియం సతిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం పఞ్ఞిన్ద్రియం ¶ జీవితిన్ద్రియం అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాచా సమ్మాకమ్మన్తో సమ్మాఆజీవో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి సద్ధాబలం వీరియబలం సతిబలం సమాధిబలం పఞ్ఞాబలం హిరిబలం ఓత్తప్పబలం అలోభో అదోసో అమోహో అనభిజ్ఝా అబ్యాపాదో సమ్మాదిట్ఠి హిరీ ఓత్తప్పం కాయపస్సద్ధి చిత్తపస్సద్ధి కాయలహుతా చిత్తలహుతా కాయముదుతా చిత్తముదుతా కాయకమ్మఞ్ఞతా చిత్తకమ్మఞ్ఞతా కాయపాగుఞ్ఞతా చిత్తపాగుఞ్ఞతా కాయుజుకతా చిత్తుజుకతా సతి సమ్పజఞ్ఞం సమథో విపస్సనా పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౩౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి ¶ నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౨. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా ¶ వితక్కవిచారానం వూపసమా ¶ …పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
సుద్ధికపటిపదా.
సుఞ్ఞతం
౩౪౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి ¶ నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం ¶ వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
సుఞ్ఞతం.
సుఞ్ఞతమూలకపటిపదా
౩౪౫. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౬. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౭. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం ¶ దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౪౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం ¶ పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… సుఖపటిపదం ¶ ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
సుఞ్ఞతమూలకపటిపదా.
అప్పణిహితం
౩౫౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౫౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… ¶ చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అప్పణిహితం.
అప్పణిహితమూలకపటిపదా
౩౫౨. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ¶ ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౫౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౫౪. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౫౫. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౫౬. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం ¶ దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం…పే… దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ¶ అప్పణిహితం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అప్పణిహితమూలకపటిపదా.
వీసతి మహానయా
౩౫౭. కతమే ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం మగ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సతిపట్ఠానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమ్మప్పధానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఇద్ధిపాదం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఇన్ద్రియం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బలం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బోజ్ఝఙ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సచ్చం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమథం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధమ్మం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఖన్ధం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆయతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధాతుం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆహారం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఫస్సం భావేతి…పే… లోకుత్తరం వేదనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సఞ్ఞం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చేతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చిత్తం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ ¶ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
వీసతి మహానయా.
అధిపతి
౩౫౮. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౫౯. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం ¶ సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం ¶ …పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౩౬౦. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం మగ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సతిపట్ఠానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమ్మప్పధానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఇద్ధిపాదం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఇన్ద్రియం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బలం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బోజ్ఝఙ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ¶ సచ్చం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమథం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధమ్మం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఖన్ధం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆయతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధాతుం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆహారం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఫస్సం భావేతి…పే… లోకుత్తరం వేదనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సఞ్ఞం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చేతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చిత్తం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… ¶ పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
అధిపతి.
పఠమో మగ్గో.
౩౬౧. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం కామరాగబ్యాపాదానం తనుభావాయ దుతియాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
దుతియో మగ్గో.
౩౬౨. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం కామరాగబ్యాపాదానం అనవసేసప్పహానాయ తతియాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా.
తతియో మగ్గో.
౩౬౩. కతమే ధమ్మా కుసలా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం రూపరాగఅరూపరాగమానఉద్ధచ్చఅవిజ్జాయ అనవసేసప్పహానాయ చతుత్థాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో ¶ హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా…పే….
౩౬౪. కతమం తస్మిం సమయే అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి? యా తేసం ధమ్మానం ఞాతానం దిట్ఠానం పత్తానం విదితానం సచ్ఛికతానం సచ్ఛికిరియాయ పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో ¶ పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం, ఇదం తస్మిం సమయే అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
చతుత్థో మగ్గో.
లోకుత్తరం చిత్తం.
ద్వాదస అకుసలాని
౩౬౫. కతమే ¶ ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, మిచ్ఛాసమాధి హోతి, వీరియబలం హోతి, సమాధిబలం ¶ హోతి, అహిరికబలం హోతి, అనోత్తప్పబలం హోతి, లోభో హోతి, మోహో హోతి, అభిజ్ఝా హోతి, మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి, అహిరికం హోతి ¶ , అనోత్తప్పం హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి ¶ ; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౩౬౬. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౩౬౭. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౩౬౮. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౩౬౯. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౩౭౦. కతమం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం ¶ పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౩౭౧. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా మిచ్ఛాసఙ్కప్పో ¶ – అయం తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౩౭౨. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా ¶ అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౩౭౩. కతమా ¶ తస్మిం సమయే పీతి హోతి? యా తస్మిం సమయే పీతి పామోజ్జం ఆమోదనా పమోదనా హాసో పహాసో విత్తి ఓదగ్యం అత్తమనతా చిత్తస్స – అయం తస్మిం సమయే పీతి హోతి.
౩౭౪. కతమం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి.
౩౭౫. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం మిచ్ఛాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౩౭౬. కతమం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం మిచ్ఛావాయామో – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి.
౩౭౭. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ¶ ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం మిచ్ఛాసమాధి – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి?
౩౭౮. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౩౭౯. కతమం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి.
౩౮౦. కతమం ¶ తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా ¶ వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి.
౩౮౧. కతమా తస్మిం సమయే మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో [పటిగ్గాహో (సీ. స్యా.)] అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో [విపరియేసగాహో (క.)] – అయం తస్మిం సమయే మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి.
౩౮౨. కతమో తస్మిం సమయే మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి? యో తస్మిం సమయే ¶ తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా మిచ్ఛాసఙ్కప్పో – అయం తస్మిం సమయే మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి.
౩౮౩. కతమో తస్మిం సమయే మిచ్ఛావాయామో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా ¶ అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం మిచ్ఛావాయామో – అయం తస్మిం సమయే మిచ్ఛావాయామో హోతి.
౩౮౪. కతమో తస్మిం సమయే మిచ్ఛాసమాధి హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం మిచ్ఛాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే మిచ్ఛాసమాధి హోతి.
౩౮౫. కతమం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం మిచ్ఛావాయామో – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియబలం హోతి.
౩౮౬. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సమాధిబలం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం మిచ్ఛాసమాధి – ఇదం తస్మిం ¶ సమయే సమాధిబలం హోతి.
౩౮౭. కతమం తస్మిం సమయే అహిరికబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే న హిరీయతి హిరియితబ్బేన న హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే అహిరికబలం హోతి.
౩౮౮. కతమం తస్మిం సమయే అనోత్తప్పబలం హోతి? యం తస్మిం సమయే న ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన న ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే అనోత్తప్పబలం హోతి.
౩౮౯. కతమో తస్మిం సమయే లోభో హోతి? యో ¶ తస్మిం సమయే లోభో లుబ్భనా లుబ్భితత్తం సారాగో సారజ్జనా సారజ్జితత్తం అభిజ్ఝా లోభో అకుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే లోభో హోతి.
౩౯౦. కతమో ¶ తస్మిం సమయే మోహో హోతి? యం తస్మిం సమయే అఞ్ఞాణం అదస్సనం అనభిసమయో అననుబోధో అసమ్బోధో అప్పటివేధో అసంగాహనా అపరియోగాహనా అసమపేక్ఖనా అపచ్చవేక్ఖనా అపచ్చక్ఖకమ్మం దుమ్మేజ్ఝం బాల్యం అసమ్పజఞ్ఞం మోహో పమోహో సమ్మోహో అవిజ్జా అవిజ్జోఘో అవిజ్జాయోగో అవిజ్జానుసయో అవిజ్జాపరియుట్ఠానం అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే మోహో హోతి.
౩౯౧. కతమా తస్మిం సమయే అభిజ్ఝా హోతి? యో తస్మిం సమయే లోభో లుబ్భనా లుబ్భితత్తం సారాగో సారజ్జనా సారజ్జితత్తం అభిజ్ఝా లోభో అకుసలమూలం – అయం తస్మిం సమయే అభిజ్ఝా హోతి.
౩౯౨. కతమా తస్మిం సమయే మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి? యా తస్మిం సమయే ¶ దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో ¶ మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం తస్మిం సమయే మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి.
౩౯౩. కతమం తస్మిం సమయే అహిరికం హోతి? యం తస్మిం సమయే న హిరీయతి హిరియితబ్బేన న హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే అహిరికం హోతి.
౩౯౪. కతమం తస్మిం సమయే అనోత్తప్పం హోతి? యం తస్మిం సమయే న ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన న ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం తస్మిం సమయే అనోత్తప్పం హోతి.
౩౯౫. కతమో తస్మిం సమయే సమథో హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం మిచ్ఛాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే సమథో హోతి.
౩౯౬. కతమో తస్మిం సమయే పగ్గాహో హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో ¶ నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం మిచ్ఛావాయామో – అయం తస్మిం సమయే పగ్గాహో హోతి.
౩౯౭. కతమో తస్మిం సమయే అవిక్ఖేపో హోతి? యా తస్మిం సమయే ¶ చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం మిచ్ఛాసమాధి – అయం తస్మిం సమయే అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, చత్తారి బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం ¶ హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౩౯౮. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాదిట్ఠి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో మిచ్ఛాసమాధి వీరియబలం సమాధిబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం లోభో మోహో అభిజ్ఝా మిచ్ఛాదిట్ఠి అహిరికం అనోత్తప్పం సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ¶ ధమ్మా అకుసలా.
౩౯౯. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౦౦. కతమే ¶ ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, మిచ్ఛాసమాధి హోతి, వీరియబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, అహిరికబలం హోతి, అనోత్తప్పబలం హోతి, లోభో హోతి, మోహో హోతి, అభిజ్ఝా హోతి, అహిరికం హోతి, అనోత్తప్పం హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే ¶ చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి ¶ , ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, పఞ్చఙ్గికం ఝానం హోతి, తివఙ్గికో మగ్గో హోతి, చత్తారి బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం ¶ హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౪౦౧. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో మిచ్ఛాసమాధి వీరియబలం సమాధిబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం లోభో మోహో అభిజ్ఝా అహిరికం అనోత్తప్పం సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౦౨. కతమే ¶ ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి సోమనస్ససహగతం దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౦౩. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం ¶ హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, మిచ్ఛాసమాధి హోతి, వీరియబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, అహిరికబలం హోతి, అనోత్తప్పబలం హోతి, లోభో హోతి, మోహో హోతి, అభిజ్ఝా హోతి, మిచ్ఛాదిట్ఠి హోతి, అహిరికం హోతి, అనోత్తప్పం హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౦౪. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౦౫. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం ¶ వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి…పే….
౪౦౬. కతమా తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం ¶ వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి…పే….
౪౦౭. కతమం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ¶ ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, చతురఙ్గికో మగ్గో హోతి, చత్తారి బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౪౦౮. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాదిట్ఠి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో మిచ్ఛాసమాధి వీరియబలం సమాధిబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం లోభో మోహో అభిజ్ఝా మిచ్ఛాదిట్ఠి అహిరికం అనోత్తప్పం సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం ¶ – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౦౯. కతమే ¶ ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౧౦. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి ¶ , జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, మిచ్ఛాసమాధి హోతి, వీరియబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, అహిరికబలం హోతి, అనోత్తప్పబలం హోతి, లోభో హోతి, మోహో హోతి, అభిజ్ఝా హోతి, అహిరికం హోతి, అనోత్తప్పం హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
తస్మిం ¶ ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి ¶ , ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, తివఙ్గికో మగ్గో హోతి, చత్తారి బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౪౧౧. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో మిచ్ఛాసమాధి వీరియబలం సమాధిబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం లోభో మోహో అభిజ్ఝా అహిరికం అనోత్తప్పం సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ¶ ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౧౨. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౧౩. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం ¶ హోతి దోమనస్ససహగతం పటిఘసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, దుక్ఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, దోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, మిచ్ఛాసమాధి హోతి, వీరియబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, అహిరికబలం హోతి, అనోత్తప్పబలం హోతి, దోసో హోతి, మోహో హోతి, బ్యాపాదో హోతి, అహిరికం హోతి, అనోత్తప్పం హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే వా పన తస్మిం ¶ సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౧౪. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౧౫. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం అసాతం చేతసికం దుక్ఖం చేతోసమ్ఫస్సజం అసాతం దుక్ఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అసాతా దుక్ఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి…పే….
౪౧౬. కతమం తస్మిం సమయే దుక్ఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం అసాతం చేతసికం దుక్ఖం చేతోసమ్ఫస్సజం అసాతం దుక్ఖం వేదయితం ¶ చేతోసమ్ఫస్సజా అసాతా దుక్ఖా ¶ వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే దుక్ఖం హోతి…పే….
౪౧౭. కతమం తస్మిం సమయే దోమనస్సిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం అసాతం చేతసికం దుక్ఖం చేతోసమ్ఫస్సజం అసాతం దుక్ఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అసాతా దుక్ఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే దోమనస్సిన్ద్రియం హోతి…పే….
౪౧౮. కతమో తస్మిం సమయే దోసో హోతి? యో తస్మిం సమయే దోసో దుస్సనా దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – అయం తస్మిం సమయే దోసో హోతి…పే….
౪౧౯. కతమో తస్మిం సమయే బ్యాపాదో హోతి? యో తస్మిం సమయే దోసో దుస్సనా దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – అయం తస్మిం సమయే బ్యాపాదో హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, తివఙ్గికో మగ్గో హోతి, చత్తారి బలాని హోన్తి, ద్వే హేతూ హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి ¶ , ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౪౨౦. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో ¶ మిచ్ఛాసమాధి వీరియబలం సమాధిబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం దోసో మోహో బ్యాపాదో అహిరికం అనోత్తప్పం సమథో పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౨౧. కతమే ¶ ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి దోమనస్ససహగతం పటిఘసమ్పయుత్తం ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణం వా…పే… ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౨౨. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం విచికిచ్ఛాసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా సద్దారమ్మణం వా గన్ధారమ్మణం వా రసారమ్మణం వా ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం వా ధమ్మారమ్మణం వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం ¶ హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, వీరియబలం హోతి, అహిరికబలం హోతి, అనోత్తప్పబలం హోతి, విచికిచ్ఛా హోతి, మోహో హోతి, అహిరికం హోతి, అనోత్తప్పం హోతి, పగ్గాహో హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౨౩. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే….
౪౨౪. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి…పే….
౪౨౫. కతమా తస్మిం సమయే విచికిచ్ఛా హోతి? యా తస్మిం సమయే కఙ్ఖా కఙ్ఖాయనా కఙ్ఖాయితత్తం విమతి విచికిచ్ఛా ద్వేళ్హకం ద్వేధాపథో సంసయో అనేకంసగ్గాహో ఆసప్పనా పరిసప్పనా అపరియోగాహనా థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – అయం తస్మిం సమయే విచికిచ్ఛా హోతి…పే… ¶ యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, చత్తారి ఇన్ద్రియాని హోన్తి ¶ , చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, దువఙ్గికో మగ్గో హోతి, తీణి బలాని హోన్తి, ఏకో హేతు హోతి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి ¶ , ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౪౨౬. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో వీరియబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం విచికిచ్ఛా మోహో అహిరికం అనోత్తప్పం పగ్గాహో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౨౭. కతమే ధమ్మా అకుసలా? యస్మిం సమయే అకుసలం చిత్తం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం ఉద్ధచ్చసమ్పయుత్తం రూపారమ్మణం వా…పే… యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి, మిచ్ఛాసఙ్కప్పో హోతి, మిచ్ఛావాయామో హోతి, మిచ్ఛాసమాధి హోతి, వీరియబలం హోతి, సమాధిబలం హోతి, అహిరికబలం హోతి ¶ , అనోత్తప్పబలం హోతి, ఉద్ధచ్చం హోతి, మోహో హోతి, అహిరికం హోతి, అనోత్తప్పం హోతి, సమథో హోతి, పగ్గాహో హోతి, అవిక్ఖేపో హోతి; యే ¶ వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౪౨౮. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే….
౪౨౯. కతమం తస్మిం సమయే ఉద్ధచ్చం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఉద్ధచ్చం అవూపసమో చేతసో విక్ఖేపో భన్తత్తం చిత్తస్స – ఇదం తస్మిం సమయే ¶ ఉద్ధచ్చం హోతి ¶ …పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, చతురఙ్గికం ఝానం హోతి, తివఙ్గికో మగ్గో హోతి, చత్తారి బలాని హోన్తి, ఏకో హేతు హోతి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా…పే….
౪౩౦. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాయామో మిచ్ఛాసమాధి వీరియబలం సమాధిబలం అహిరికబలం అనోత్తప్పబలం ఉద్ధచ్చం మోహో అహిరికం అనోత్తప్పం సమథో ¶ పగ్గాహో అవిక్ఖేపో; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
ద్వాదస అకుసలచిత్తాని.
అబ్యాకతవిపాకో
కుసలవిపాకపఞ్చవిఞ్ఞాణాని
౪౩౧. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే కామావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం చక్ఖువిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం రూపారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౪౩౨. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౩౩. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జాచక్ఖువిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౪౩౪. కతమా ¶ ¶ తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జాచక్ఖువిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౪౩౫. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జాచక్ఖువిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౪౩౬. కతమం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జాచక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౪౩౭. కతమా ¶ తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి.
౪౩౮. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౪౩౯. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జాచక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౪౪౦. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే ¶ చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి.
౪౪౧. కతమం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా చక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ¶ ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౪౪౨. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా ¶ వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౪౪౩. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే కామావచరస్స కుసలస్స ¶ కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం సోతవిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం సద్దారమ్మణం…పే… ఘానవిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం గన్ధారమ్మణం…పే… జివ్హావిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం రసారమ్మణం…పే… కాయవిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి సుఖసహగతం ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సుఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౪౪౪. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౪౫. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జాకాయవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం కాయికం సాతం కాయికం సుఖం కాయసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం కాయసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౪౪౬. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జాకాయవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౪౪౭. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జాకాయవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం ¶ తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౪౪౮. కతమం ¶ తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జాకాయవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౪౪౯. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సుఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే కాయికం సాతం కాయికం సుఖం కాయసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం కాయసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి.
౪౫౦. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౪౫౧. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జాకాయవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౪౫౨. కతమం ¶ తస్మిం సమయే సుఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే కాయికం సాతం కాయికం సుఖం కాయసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం కాయసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖిన్ద్రియం హోతి.
౪౫౩. కతమం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే ¶ వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా కాయవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౪౫౪. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా ¶ వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
కుసలవిపాకాని పఞ్చవిఞ్ఞాణాని.
కుసలవిపాకమనోధాతు
౪౫౫. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే కామావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకా మనోధాతు ఉప్పన్నా హోతి ఉపేక్ఖాసహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ఫోట్ఠబ్బారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి ¶ , ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి ¶ , ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౪౫౬. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౫౭. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౪౫౮. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౪౫౯. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౪౬౦. కతమం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౪౬౧. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా – అయం ¶ తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౪౬౨. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౪౬౩. కతమా ¶ తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి? యం ¶ తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి.
౪౬౪. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౪౬౫. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౪౬౬. కతమం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి.
౪౬౭. కతమం ¶ తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే ¶ వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౪౬౮. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ¶ ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
కుసలవిపాకా మనోధాతు.
కుసలవిపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతుసోమనస్ససహగతా
౪౬౯. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే కామావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి సోమనస్ససహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా ¶ వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం ¶ హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౪౭౦. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౭౧. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౪౭౨. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౪౭౩. కతమా తస్మిం సమయే చేతనా హోతి. యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౪౭౪. కతమం ¶ తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౪౭౫. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో ¶ వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా – అయం తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౪౭౬. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౪౭౭. కతమా తస్మిం సమయే పీతి హోతి? యా తస్మిం సమయే పీతి పామోజ్జం ఆమోదనా పమోదనా హాసో పహాసో విత్తి ఓదగ్యం అత్తమనతా చిత్తస్స – అయం తస్మిం సమయే పీతి హోతి.
౪౭౮. కతమం ¶ ¶ తస్మిం సమయే సుఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సుఖం హోతి.
౪౭౯. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౪౮౦. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౪౮౧. కతమం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం సాతం చేతసికం సుఖం చేతోసమ్ఫస్సజం సాతం సుఖం వేదయితం ¶ చేతోసమ్ఫస్సజా సాతా సుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి.
౪౮౨. కతమం ¶ తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౪౮౩. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా ¶ అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
కుసలవిపాకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు సోమనస్ససహగతా.
కుసలవిపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతుఉపేక్ఖాసహగతా
౪౮౪. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే కామావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ¶ ఉపచితత్తా విపాకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి ఉపేక్ఖాసహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౪౮౫. కతమో ¶ తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౪౮౬. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి.
౪౮౭. కతమా తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం తస్మిం సమయే సఞ్ఞా హోతి.
౪౮౮. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చేతనా హోతి? యా తస్మిం సమయే తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా చేతనా సఞ్చేతనా చేతయితత్తం – అయం ¶ తస్మిం సమయే చేతనా హోతి.
౪౮౯. కతమం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి? యం తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే చిత్తం హోతి.
౪౯౦. కతమో తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి? యో తస్మిం సమయే తక్కో వితక్కో సఙ్కప్పో అప్పనా బ్యప్పనా చేతసో అభినిరోపనా – అయం తస్మిం సమయే వితక్కో హోతి.
౪౯౧. కతమో తస్మిం సమయే విచారో హోతి? యో తస్మిం సమయే చారో విచారో అనువిచారో ఉపవిచారో చిత్తస్స అనుసన్ధానతా అనుపేక్ఖనతా – అయం తస్మిం సమయే విచారో హోతి.
౪౯౨. కతమా తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖా హోతి.
౪౯౩. కతమా ¶ తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౪౯౪. కతమం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి? యం ¶ తస్మిం సమయే చిత్తం మనో మానసం హదయం పణ్డరం మనో మనాయతనం మనిన్ద్రియం విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో తజ్జామనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇదం తస్మిం సమయే మనిన్ద్రియం హోతి.
౪౯౫. కతమం ¶ తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే చేతసికం నేవ సాతం నాసాతం చేతోసమ్ఫస్సజం అదుక్ఖమసుఖం వేదయితం చేతోసమ్ఫస్సజా అదుక్ఖమసుఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి.
౪౯౬. కతమం ¶ తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి? యో తేసం అరూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తస్మిం సమయే జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౪౯౭. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా.
కుసలవిపాకా ఉపేక్ఖాసహగతా మనోవిఞ్ఞాణధాతు.
అట్ఠమహావిపాకా
౪౯౮. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే కామావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి సోమనస్ససహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా…పే… సోమనస్ససహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన…పే… సోమనస్ససహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా…పే… సోమనస్ససహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన ¶ రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి ¶ …పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే… అలోభో అబ్యాకతమూలం…పే… అదోసో అబ్యాకతమూలం…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అట్ఠమహావిపాకా.
రూపావచరవిపాకా
౪౯౯. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ¶ ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౦. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే రూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ రూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం సుఖస్స చ పహానా…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
రూపావచరవిపాకా.
అరూపావచరవిపాకా
౫౦౧. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ¶ ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ అరూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స ¶ చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ అరూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౩. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ అరూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స ¶ కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం ¶ సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౪. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపూపపత్తియా మగ్గం భావేతి సబ్బసో ¶ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ అరూపావచరస్స కుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం సబ్బసో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ ¶ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అరూపావచరవిపాకా.
లోకుత్తరవిపాక-పఠమమగ్గవిపాకా
సుద్ధికపటిపదా
౫౦౫. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో ¶ హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా ¶ కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ ¶ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౭. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా ¶ పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ¶ ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౮. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౦౯. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ¶ ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ¶ అనిమిత్తన్తి ¶ విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ¶ ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
సుద్ధికపటిపదా.
సుద్ధికసుఞ్ఞతం
౫౧౦. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౧. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ అనిమిత్తం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం ¶ వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ¶ ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౩. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… సుఞ్ఞతన్తి విపాకో…పే… సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… అప్పణిహితన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
సుద్ధికసుఞ్ఞతం.
సుఞ్ఞతపటిపదా
౫౧౪. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౫. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి ¶ …పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ ¶ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా ¶ ¶ వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౭. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౧౮. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా ¶ వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ¶ …పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ ¶ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
సుఞ్ఞతపటిపదా.
సుద్ధికఅప్పణిహితం
౫౧౯. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౦. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అనిమిత్తం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౧. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం ¶ సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ¶ ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… అప్పణిహితన్తి విపాకో…పే… అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… ¶ అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… సుఞ్ఞతన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
సుద్ధికఅప్పణిహితం.
అప్పణిహితపటిపదా
౫౨౩. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ ¶ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౪. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… ¶ పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ¶ ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౫. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ¶ ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం ¶ దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౨౭. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం…పే… సుఖపటిపదం ¶ ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అనిమిత్తన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అప్పణిహితపటిపదా.
వీసతి మహానయా
౫౨౮. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం మగ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సతిపట్ఠానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమ్మప్పధానం భావేతి…పే… ¶ లోకుత్తరం ఇద్ధిపాదం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఇన్ద్రియం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బలం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బోజ్ఝఙ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సచ్చం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమథం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధమ్మం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఖన్ధం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆయతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధాతుం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆహారం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఫస్సం భావేతి…పే… లోకుత్తరం వేదనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సఞ్ఞం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చేతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చిత్తం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి ¶ …పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… అనిమిత్తం ¶ …పే… అప్పణిహితం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
వీసతి మహానయా.
ఛన్దాధిపతేయ్యసుద్ధికపటిపదా
౫౨౯. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౦. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా ¶ పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౧. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం ¶ దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా ¶ పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౩. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి ¶ నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ¶ ఖిప్పాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
ఛన్దాధిపతేయ్యసుద్ధికపటిపదా.
ఛన్దాధిపతేయ్యసుద్ధికసుఞ్ఞతా
౫౩౪. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ¶ ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౫. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౬. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో ¶ హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౭. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… అనిమిత్తం ¶ ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
ఛన్దాధిపతేయ్యసుద్ధికసుఞ్ఞతా.
౫౩౮. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౩౯. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి ¶ నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ¶ ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౦. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౧. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ¶ ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా ¶ పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం ¶ …పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి ¶ విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౩. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౪. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౫. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ¶ ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స ¶ కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం ¶ …పే… అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో ¶ హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౭. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౮. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౪౯. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యం ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౫౦. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో ¶ హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౫౧. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… సుఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ¶ ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అనిమిత్తం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి ¶ విపాకో…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి కుసలం…పే… సుఖపటిపదం ఖిప్పాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం ఛన్దాధిపతేయ్యన్తి విపాకో, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… ¶ అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౫౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం మగ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సతిపట్ఠానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమ్మప్పధానం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ¶ ఇద్ధిపాదం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఇన్ద్రియం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బలం భావేతి…పే… లోకుత్తరం బోజ్ఝఙ్గం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సచ్చం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సమథం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధమ్మం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఖన్ధం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆయతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ధాతుం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఆహారం భావేతి…పే… లోకుత్తరం ఫస్సం భావేతి…పే… లోకుత్తరం వేదనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం సఞ్ఞం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చేతనం భావేతి…పే… లోకుత్తరం చిత్తం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం దిట్ఠిగతానం పహానాయ పఠమాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం ఛన్దాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం…పే… అనిమిత్తం…పే… అప్పణిహితం ఛన్దాధిపతేయ్యం…పే… వీరియాధిపతేయ్యం…పే… చిత్తాధిపతేయ్యం…పే… వీమంసాధిపతేయ్యం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
పఠమమగ్గవిపాకో.
దుతియాదిమగ్గవిపాకో
౫౫౩. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే లోకుత్తరం ఝానం భావేతి నియ్యానికం అపచయగామిం కామరాగబ్యాపాదానం ¶ తనుభావాయ దుతియాయ ¶ భూమియా పత్తియా…పే… కామరా గబ్యాపాదానం ¶ ¶ అనవసేసప్పహానాయ తతియాయ భూమియా పత్తియా…పే… రూపరాగఅరూపరాగమానఉద్ధచ్చఅవిజ్జాయ అనవసేసప్పహానాయ చతుత్థాయ భూమియా పత్తియా వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా కుసలా. తస్సేవ లోకుత్తరస్స కుసలస్స ఝానస్స కతత్తా భావితత్తా విపాకం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి దుక్ఖపటిపదం దన్ధాభిఞ్ఞం సుఞ్ఞతం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౫౪. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే….
౫౫౫. కతమం తస్మిం సమయే అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం హోతి? యా తేసం అఞ్ఞాతావీనం ధమ్మానం అఞ్ఞా పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం ¶ అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – ఇదం తస్మిం సమయే అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
దుతియాదిమగ్గవిపాకో.
లోకుత్తరవిపాకో.
అకుసలవిపాకఅబ్యాకతం
అకుసలవిపాకపఞ్చవిఞ్ఞాణాని
౫౫౬. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అకుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకం చక్ఖువిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం రూపారమ్మణం…పే… సోతవిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం సద్దారమ్మణం…పే… ఘానవిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం గన్ధారమ్మణం ¶ …పే… జివ్హావిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి ఉపేక్ఖాసహగతం రసారమ్మణం…పే… కాయవిఞ్ఞాణం ఉప్పన్నం హోతి దుక్ఖసహగతం ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, దుక్ఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, దుక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౫౭. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి.
౫౫౮. కతమా తస్మిం సమయే వేదనా హోతి? యం తస్మిం సమయే తజ్జాకాయవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజం ¶ కాయికం అసాతం కాయికం దుక్ఖం కాయసమ్ఫస్సజం అసాతం దుక్ఖం వేదయితం కాయసమ్ఫస్సజా అసాతా దుక్ఖా వేదనా – అయం తస్మిం సమయే వేదనా హోతి…పే….
౫౫౯. కతమం తస్మిం సమయే దుక్ఖం హోతి? యం తస్మిం సమయే కాయికం అసాతం కాయికం దుక్ఖం కాయసమ్ఫస్సజం అసాతం దుక్ఖం వేదయితం కాయసమ్ఫస్సజా అసాతా దుక్ఖా వేదనా – ఇదం తస్మిం సమయే దుక్ఖం హోతి…పే….
౫౬౦. కతమం తస్మిం సమయే దుక్ఖిన్ద్రియం హోతి? యం తస్మిం సమయే కాయికం అసాతం కాయికం దుక్ఖం కాయసమ్ఫస్సజం అసాతం దుక్ఖం వేదయితం కాయసమ్ఫస్సజా అసాతా దుక్ఖా వేదనా ¶ – ఇదం తస్మిం సమయే దుక్ఖిన్ద్రియం హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ¶ ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా కాయవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౫౬౧. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో ¶ హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అకుసలవిపాకపఞ్చవిఞ్ఞాణాని.
అకుసలవిపాకమనోధాతు
౫౬౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అకుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకా మనోధాతు ఉప్పన్నా హోతి ఉపేక్ఖాసహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ఫోట్ఠబ్బారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ¶ ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౫౬౩. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం ¶ – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అకుసలవిపాకా మనోధాతు.
అకుసలవిపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతు
౫౬౪. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అకుసలస్స కమ్మస్స కతత్తా ఉపచితత్తా విపాకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి ఉపేక్ఖాసహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి ¶ , ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౫౬౫. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ¶ ఠపేత్వా ¶ సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అకుసలవిపాకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు.
విపాకా అబ్యాకతా.
అహేతుకకిరియాఅబ్యాకతం
కిరియామనోధాతు
౫౬౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే మనోధాతు ఉప్పన్నా హోతి కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా ఉపేక్ఖాసహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ఫోట్ఠబ్బారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, తీణిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౫౬౭. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో ¶ విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా ¶ జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
కిరియా మనోధాతు.
కిరియామనోవిఞ్ఞాణధాతుసోమనస్ససహగతా
౫౬౮. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి కిరియా నేవ ¶ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా సోమనస్ససహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, పీతి హోతి, సుఖం హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి, మనిన్ద్రియం హోతి, సోమనస్సిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౬౯. కతమో తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి? యో తస్మిం సమయే ఫస్సో ఫుసనా సంఫుసనా సంఫుసితత్తం – అయం తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే….
౫౭౦. కతమా తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం – అయం తస్మిం సమయే చిత్తస్సేకగ్గతా హోతి.
౫౭౧. కతమం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి? యో తస్మిం సమయే చేతసికో వీరియారమ్భో నిక్కమో పరక్కమో ఉయ్యామో ¶ వాయామో ఉస్సాహో ఉస్సోళ్హీ థామో ధితి అసిథిలపరక్కమతా ¶ అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ధురసమ్పగ్గాహో వీరియం వీరియిన్ద్రియం వీరియబలం – ఇదం తస్మిం సమయే వీరియిన్ద్రియం హోతి.
౫౭౨. కతమం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి? యా తస్మిం సమయే చిత్తస్స ఠితి సణ్ఠితి అవట్ఠితి అవిసాహారో అవిక్ఖేపో అవిసాహటమానసతా సమథో సమాధిన్ద్రియం సమాధిబలం – ఇదం తస్మిం సమయే సమాధిన్ద్రియం హోతి…పే… యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ¶ ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౫౭౩. కతమో తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో పీతి చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా ¶ వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
కిరియా మనోవిఞ్ఞాణధాతు సోమనస్ససహగతా.
కిరియామనోవిఞ్ఞాణధాతుఉపేక్ఖాసహగతా
౫౭౪. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా ఉపేక్ఖాసహగతా రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి, వేదనా హోతి, సఞ్ఞా హోతి, చేతనా హోతి, చిత్తం హోతి, వితక్కో హోతి, విచారో హోతి, ఉపేక్ఖా హోతి, చిత్తస్సేకగ్గతా ¶ హోతి, వీరియిన్ద్రియం హోతి, సమాధిన్ద్రియం హోతి మనిన్ద్రియం హోతి, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం హోతి, జీవితిన్ద్రియం హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి, ద్వాయతనాని హోన్తి, ద్వే ధాతుయో హోన్తి, తయో ఆహారా హోన్తి, పఞ్చిన్ద్రియాని హోన్తి, ఏకో ఫస్సో హోతి…పే… ఏకా మనోవిఞ్ఞాణధాతు హోతి, ఏకం ధమ్మాయతనం హోతి, ఏకా ధమ్మధాతు హోతి; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే….
౫౭౫. కతమో ¶ తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి? ఫస్సో చేతనా వితక్కో విచారో చిత్తస్సేకగ్గతా వీరియిన్ద్రియం సమాధిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం; యే వా పన తస్మిం సమయే అఞ్ఞేపి అత్థి పటిచ్చసముప్పన్నా అరూపినో ధమ్మా ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా సఞ్ఞాక్ఖన్ధం ఠపేత్వా విఞ్ఞాణక్ఖన్ధం – అయం తస్మిం సమయే సఙ్ఖారక్ఖన్ధో హోతి…పే… ఇమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా.
కిరియా మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉపేక్ఖాసహగతా.
అహేతుకా కిరియా అబ్యాకతా.
సహేతుకకామావచరకిరియా
౫౭౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉప్పన్నా హోతి కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా సోమనస్ససహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా…పే… సోమనస్ససహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన…పే… సోమనస్ససహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా…పే… సోమనస్ససహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణసమ్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా…పే… ఉపేక్ఖాసహగతా ఞాణవిప్పయుత్తా ససఙ్ఖారేన రూపారమ్మణా వా…పే… ధమ్మారమ్మణా వా యం యం వా పనారబ్భ ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి ¶ …పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే… అలోభో అబ్యాకతమూలం…పే… అదోసో అబ్యాకతమూలం…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
సహేతుకా కామావచరకిరియా.
రూపావచరకిరియా
౫౭౭. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే రూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం వివిచ్చేవ కామేహి…పే… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం ¶ సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౭౮. కతమే ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే రూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే… దుతియం ఝానం…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… పఠమం ఝానం…పే… పఞ్చమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి పథవీకసిణం, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
రూపావచరకిరియా.
అరూపావచరకిరియా
౫౭౯. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా ఆకాసానఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం ¶ సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౮౦. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ ¶ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో ¶ హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౮౧. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి ¶ , తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౫౮౨. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? యస్మిం సమయే అరూపావచరం ఝానం భావేతి కిరియం నేవ కుసలం నాకుసలం న చ కమ్మవిపాకం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారం సబ్బసో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమతిక్కమ్మ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసఞ్ఞాసహగతం సుఖస్స చ పహానా…పే… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, తస్మిం సమయే ఫస్సో హోతి…పే… అవిక్ఖేపో హోతి…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా…పే… అలోభో అబ్యాకతమూలం…పే… అదోసో అబ్యాకతమూలం…పే… అమోహో అబ్యాకతమూలం…పే… ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
అరూపావచరకిరియా.
కిరియా అబ్యాకతా.
చిత్తుప్పాదకణ్డం నిట్ఠితం.
౨. రూపకణ్డం
ఉద్దేసో
౫౮౩. కతమే ¶ ¶ ¶ ధమ్మా అబ్యాకతా? కుసలాకుసలానం ధమ్మానం విపాకా కామావచరా రూపావచరా అరూపావచరా అపరియాపన్నా వేదనాక్ఖన్ధో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో సఙ్ఖారక్ఖన్ధో విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, యే చ ధమ్మా కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
మాతికా
ఏకకం
౫౮౪. తత్థ కతమం సబ్బం రూపం? చత్తారో చ మహాభూతా, చతున్నఞ్చ మహాభూతానం ఉపాదాయ రూపం – ఇదం వుచ్చతి సబ్బం రూపం. సబ్బం రూపం న హేతు, అహేతుకం, హేతువిప్పయుత్తం, సప్పచ్చయం ¶ , సఙ్ఖతం, రూపం [రూపియం (సీ.)], లోకియం, సాసవం, సంయోజనియం, గన్థనియం, ఓఘనియం, యోగనియం, నీవరణియం, పరామట్ఠం, ఉపాదానియం, సంకిలేసికం, అబ్యాకతం, అనారమ్మణం, అచేతసికం, చిత్తవిప్పయుత్తం, నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మం, అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికం, న సవితక్కసవిచారం, న అవితక్కవిచారమత్తం, అవితక్కఅవిచారం, న పీతిసహగతం, న సుఖసహగతం, న ఉపేక్ఖాసహగతం, నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బం, నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకం, నేవ ఆచయగామి న అపచయగామి, నేవసేక్ఖనాసేక్ఖం, పరిత్తం, కామావచరం, న రూపావచరం, న ¶ అరూపావచరం, పరియాపన్నం, నో అపరియాపన్నం, అనియతం, అనియ్యానికం, ఉప్పన్నం, ఛహి విఞ్ఞాణేహి విఞ్ఞేయ్యం, అనిచ్చం, జరాభిభూతం.
ఏవం ఏకవిధేన రూపసఙ్గహో.
ఏకకం.
దుకం
అత్థి రూపం ఉపాదా, అత్థి రూపం నో ఉపాదా.
అత్థి రూపం ఉపాదిణ్ణం, అత్థి రూపం అనుపాదిణ్ణం.
అత్థి రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, అత్థి రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
అత్థి రూపం సనిదస్సనం, అత్థి రూపం అనిదస్సనం.
అత్థి రూపం సప్పటిఘం, అత్థి రూపం అప్పటిఘం.
అత్థి రూపం ఇన్ద్రియం, అత్థి రూపం న ఇన్ద్రియం.
అత్థి రూపం మహాభూతం, అత్థి రూపం న మహాభూతం.
అత్థి రూపం విఞ్ఞత్తి, అత్థి రూపం న విఞ్ఞత్తి.
అత్థి రూపం చిత్తసముట్ఠానం, అత్థి రూపం న చిత్తసముట్ఠానం.
అత్థి రూపం చిత్తసహభు, అత్థి రూపం న చిత్తసహభు.
అత్థి రూపం చిత్తానుపరివత్తి, అత్థి రూపం న చిత్తానుపరివత్తి.
అత్థి రూపం అజ్ఝత్తికం, అత్థి రూపం బాహిరం.
అత్థి రూపం ఓళారికం, అత్థి రూపం సుఖుమం.
అత్థి రూపం దూరే, అత్థి రూపం సన్తికే.
అత్థి రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స వత్థు, అత్థి రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు. అత్థి రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ ¶ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స వత్థు, అత్థి రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
అత్థి రూపం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… ¶ జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స వత్థు, అత్థి రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు. అత్థి రూపం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ ¶ …పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స వత్థు, అత్థి రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
అత్థి రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం, అత్థి రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స నారమ్మణం. అత్థి రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం, అత్థి రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స నారమ్మణం.
అత్థి రూపం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ¶ ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం, అత్థి రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స నారమ్మణం. అత్థి రూపం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం, అత్థి రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స నారమ్మణం.
అత్థి రూపం చక్ఖాయతనం, అత్థి రూపం న చక్ఖాయతనం. అత్థి రూపం సోతాయతనం…పే… ఘానాయతనం…పే… జివ్హాయతనం…పే… కాయాయతనం, అత్థి రూపం న కాయాయతనం.
అత్థి రూపం రూపాయతనం, అత్థి రూపం న రూపాయతనం. అత్థి రూపం సద్దాయతనం…పే… గన్ధాయతనం…పే… రసాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం, అత్థి రూపం న ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
అత్థి రూపం చక్ఖుధాతు, అత్థి రూపం న చక్ఖుధాతు. అత్థి రూపం సోతధాతు…పే… ఘానధాతు…పే… జివ్హాధాతు…పే… కాయధాతు, అత్థి రూపం న కాయధాతు.
అత్థి రూపం రూపధాతు, అత్థి రూపం న రూపధాతు. అత్థి రూపం సద్దధాతు…పే… గన్ధధాతు…పే… రసధాతు…పే… ఫోట్ఠబ్బధాతు, అత్థి రూపం న ఫోట్ఠబ్బధాతు.
అత్థి ¶ రూపం చక్ఖున్ద్రియం, అత్థి రూపం న చక్ఖున్ద్రియం. అత్థి రూపం సోతిన్ద్రియం…పే… ఘానిన్ద్రియం…పే… జివ్హిన్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం, అత్థి రూపం న కాయిన్ద్రియం.
అత్థి రూపం ఇత్థిన్ద్రియం, అత్థి రూపం న ఇత్థిన్ద్రియం.
అత్థి రూపం పురిసిన్ద్రియం, అత్థి రూపం న పురిసిన్ద్రియం.
అత్థి రూపం జీవితిన్ద్రియం, అత్థి రూపం న జీవితిన్ద్రియం.
అత్థి రూపం కాయవిఞ్ఞత్తి, అత్థి రూపం న కాయవిఞ్ఞత్తి.
అత్థి రూపం వచీవిఞ్ఞత్తి, అత్థి రూపం న వచీవిఞ్ఞత్తి.
అత్థి రూపం ఆకాసధాతు, అత్థి రూపం న ఆకాసధాతు.
అత్థి రూపం ¶ ఆపోధాతు, అత్థి రూపం న ఆపోధాతు.
అత్థి రూపం రూపస్స లహుతా, అత్థి రూపం రూపస్స న లహుతా.
అత్థి రూపం రూపస్స ముదుతా, అత్థి రూపం ¶ రూపస్స న ముదుతా.
అత్థి రూపం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా, అత్థి రూపం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా.
అత్థి రూపం రూపస్స ఉపచయో, అత్థి రూపం రూపస్స న ఉపచయో.
అత్థి రూపం రూపస్స సన్తతి, అత్థి రూపం రూపస్స న సన్తతి.
అత్థి ¶ రూపం రూపస్స జరతా, అత్థి రూపం రూపస్స న జరతా.
అత్థి రూపం రూపస్స అనిచ్చతా, అత్థి రూపం రూపస్స న అనిచ్చతా.
అత్థి రూపం కబళీకారో ఆహారో, అత్థి రూపం న కబళీకారో ఆహారో.
ఏవం దువిధేన రూపసఙ్గహో.
దుకం.
తికం
తివిధేన ¶ రూపసఙ్గహో –
౫౮౫. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం ఉపాదా. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఉపాదా, అత్థి నో ఉపాదా.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం ఉపాదిణ్ణం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఉపాదిణ్ణం, అత్థి అనుపాదిణ్ణం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, అత్థి అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అనిదస్సనం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి సనిదస్సనం, అత్థి అనిదస్సనం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం సప్పటిఘం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం ఇన్ద్రియం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఇన్ద్రియం, అత్థి న ఇన్ద్రియం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న మహాభూతం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి మహాభూతం, అత్థి న మహాభూతం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న విఞ్ఞత్తి. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి విఞ్ఞత్తి, అత్థి న విఞ్ఞత్తి.
యం ¶ ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న చిత్తసముట్ఠానం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి చిత్తసముట్ఠానం, అత్థి న చిత్తసముట్ఠానం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న చిత్తసహభు. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ¶ చిత్తసహభు, అత్థి న చిత్తసహభు.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న చిత్తానుపరివత్తి. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి చిత్తానుపరివత్తి, అత్థి న చిత్తానుపరివత్తి.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం ఓళారికం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం సన్తికే. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే.
యం తం రూపం బాహిరం, తం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం ¶ అత్థి చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స వత్థు, అత్థి చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
యం తం రూపం బాహిరం, తం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స వత్థు, అత్థి చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
యం తం రూపం బాహిరం, తం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి కాయసమ్ఫస్సస్స వత్థు, అత్థి కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు. యం తం రూపం బాహిరం, తం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి కాయవిఞ్ఞాణస్స వత్థు, అత్థి కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
యం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స నారమ్మణం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం, అత్థి చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స నారమ్మణం. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స నారమ్మణం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ¶ చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం, అత్థి చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స నారమ్మణం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స నారమ్మణం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి కాయసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం, అత్థి కాయసమ్ఫస్సస్స నారమ్మణం. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ¶ , తం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స నారమ్మణం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం, అత్థి కాయవిఞ్ఞాణస్స నారమ్మణం.
యం తం రూపం బాహిరం, తం న చక్ఖాయతనం. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి చక్ఖాయతనం, అత్థి న చక్ఖాయతనం. యం తం రూపం బాహిరం, తం న సోతాయతనం…పే… న ఘానాయతనం…పే… న జివ్హాయతనం…పే… న కాయాయతనం. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి కాయాయతనం, అత్థి న కాయాయతనం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న రూపాయతనం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపాయతనం, అత్థి న రూపాయతనం ¶ . యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న సద్దాయతనం…పే… న గన్ధాయతనం…పే… న రసాయతనం…పే… న ఫోట్ఠబ్బాయతనం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఫోట్ఠబ్బాయతనం, అత్థి న ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
యం తం రూపం బాహిరం, తం న చక్ఖుధాతు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి చక్ఖుధాతు, అత్థి న చక్ఖుధాతు. యం తం రూపం బాహిరం, తం న సోతధాతు…పే… న ఘానధాతు…పే… న జివ్హాధాతు…పే… న కాయధాతు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి కాయధాతు, అత్థి న కాయధాతు.
యం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న రూపధాతు. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపధాతు, అత్థి న రూపధాతు. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న సద్దధాతు…పే… న గన్ధధాతు…పే… న ¶ రసధాతు…పే… న ఫోట్ఠబ్బధాతు. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఫోట్ఠబ్బధాతు, అత్థి న ఫోట్ఠబ్బధాతు.
యం తం రూపం బాహిరం, తం న చక్ఖున్ద్రియం. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి చక్ఖున్ద్రియం, అత్థి న చక్ఖున్ద్రియం. యం తం రూపం బాహిరం, తం న సోతిన్ద్రియం…పే… న ఘానిన్ద్రియం…పే… న జివ్హిన్ద్రియం…పే… న కాయిన్ద్రియం. యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం అత్థి కాయిన్ద్రియం, అత్థి న కాయిన్ద్రియం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న ఇత్థిన్ద్రియం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఇత్థిన్ద్రియం, అత్థి న ఇత్థిన్ద్రియం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న పురిసిన్ద్రియం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి పురిసిన్ద్రియం, అత్థి న పురిసిన్ద్రియం.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న జీవితిన్ద్రియం. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి జీవితిన్ద్రియం, అత్థి న జీవితిన్ద్రియం.
యం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న కాయవిఞ్ఞత్తి. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి కాయవిఞ్ఞత్తి, అత్థి న కాయవిఞ్ఞత్తి.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న వచీవిఞ్ఞత్తి. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి వచీవిఞ్ఞత్తి, అత్థి న వచీవిఞ్ఞత్తి.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న ఆకాసధాతు. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఆకాసధాతు, అత్థి న ఆకాసధాతు.
యం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న ఆపోధాతు. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి ఆపోధాతు, అత్థి న ఆపోధాతు.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న లహుతా. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స లహుతా, అత్థి రూపస్స న లహుతా.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న ముదుతా. యం తం రూపం ¶ బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స ముదుతా, అత్థి రూపస్స న ముదుతా.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా, అత్థి రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న ఉపచయో. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స ఉపచయో, అత్థి ¶ రూపస్స న ఉపచయో.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న సన్తతి. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స సన్తతి, అత్థి రూపస్స న సన్తతి.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న జరతా. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స జరతా, అత్థి రూపస్స న జరతా.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం రూపస్స న అనిచ్చతా. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి రూపస్స అనిచ్చతా, అత్థి రూపస్స న అనిచ్చతా.
యం తం రూపం అజ్ఝత్తికం, తం న కబళీకారో ఆహారో. యం తం రూపం బాహిరం, తం అత్థి కబళీకారో ఆహారో, అత్థి న కబళీకారో ఆహారో.
ఏవం తివిధేన రూపసఙ్గహో.
తికం.
చతుక్కం
౫౮౬. యం తం రూపం ఉపాదా, తం అత్థి ఉపాదిణ్ణం, అత్థి అనుపాదిణ్ణం. యం తం రూపం నో ఉపాదా, తం అత్థి ఉపాదిణ్ణం, అత్థి అనుపాదిణ్ణం.
యం తం రూపం ఉపాదా, తం అత్థి ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, అత్థి అనుపాదిణ్ణుపాదానియం. యం తం రూపం నో ఉపాదా, తం అత్థి ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, అత్థి అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
యం తం రూపం ఉపాదా, తం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం. యం తం రూపం నో ఉపాదా, తం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం.
యం తం రూపం ఉపాదా, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం. యం తం రూపం నో ఉపాదా, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం.
యం తం రూపం ఉపాదా, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే. యం తం రూపం నో ఉపాదా, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం, తం అత్థి సనిదస్సనం, అత్థి అనిదస్సనం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం, తం అత్థి సనిదస్సనం, అత్థి అనిదస్సనం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం, తం అత్థి సప్పటిఘం అత్థి అప్పటిఘం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం, తం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం, తం అత్థి మహాభూతం, అత్థి ¶ న మహాభూతం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం, తం అత్థి మహాభూతం ¶ , అత్థి న మహాభూతం.
యం ¶ తం రూపం ఉపాదిణ్ణం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే.
యం ¶ తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి సనిదస్సనం, అత్థి అనిదస్సనం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి సనిదస్సనం, అత్థి అనిదస్సనం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి మహాభూతం, అత్థి న మహాభూతం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి మహాభూతం, అత్థి న మహాభూతం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం.
యం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే. యం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే.
యం తం రూపం సప్పటిఘం, తం అత్థి ఇన్ద్రియం, అత్థి న ఇన్ద్రియం. యం తం రూపం అప్పటిఘం, తం అత్థి ఇన్ద్రియం, అత్థి న ఇన్ద్రియం.
యం తం రూపం సప్పటిఘం, తం అత్థి మహాభూతం, అత్థి న మహాభూతం. యం తం రూపం అప్పటిఘం, తం అత్థి మహాభూతం, అత్థి న మహాభూతం.
యం తం రూపం ఇన్ద్రియం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం. యం తం రూపం న ఇన్ద్రియం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం.
యం ¶ తం రూపం ఇన్ద్రియం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే. యం తం రూపం న ఇన్ద్రియం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే.
యం తం రూపం మహాభూతం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం. యం తం రూపం న మహాభూతం, తం అత్థి ఓళారికం, అత్థి సుఖుమం.
యం తం రూపం మహాభూతం, తం అత్థి దూరే, అత్థి ¶ సన్తికే. యం తం రూపం న మహాభూతం, తం అత్థి దూరే, అత్థి సన్తికే.
దిట్ఠం సుతం ముతం విఞ్ఞాతం రూపం.
ఏవం చతుబ్బిధేన రూపసఙ్గహో.
చతుక్కం.
పఞ్చకం
౫౮౭. పథవీధాతు, ఆపోధాతు, తేజోధాతు, వాయోధాతు, యఞ్చ రూపం ఉపాదా.
ఏవం పఞ్చవిధేన రూపసఙ్గహో.
పఞ్చకం.
ఛక్కం
ఛబ్బిధేన రూపసఙ్గహో –
౫౮౮. చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం ¶ రూపం, సోతవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, ఘానవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రూపం, కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, మనోవిఞ్ఞేయ్యం రూపం.
ఏవం ఛబ్బిధేన రూపసఙ్గహో.
ఛక్కం.
సత్తకం
సత్తవిధేన రూపసఙ్గహో –
౫౮౯. చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సోతవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, ఘానవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రూపం, కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, మనోధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, మనోవిఞ్ఞాణధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం.
ఏవం సత్తవిధేన రూపసఙ్గహో.
సత్తకం.
అట్ఠకం
అట్ఠవిధేన రూపసఙ్గహో –
౫౯౦. చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సోతవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, ఘానవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రూపం, కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, అత్థి సుఖసమ్ఫస్సం, అత్థి దుక్ఖసమ్ఫస్సం, మనోధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, మనోవిఞ్ఞాణధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం.
ఏవం అట్ఠవిధేన రూపసఙ్గహో.
అట్ఠకం.
నవకం
౫౯౧. చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం కాయిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం, పురిసిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, యఞ్చ రూపం న ఇన్ద్రియం.
ఏవం నవవిధేన రూపసఙ్గహో.
నవకం.
దసకం
దసవిధేన ¶ రూపసఙ్గహో –
౫౯౨. చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం కాయిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం, పురిసిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, న ఇన్ద్రియం రూపం అత్థి సప్పటిఘం, అత్థి అప్పటిఘం.
ఏవం దసవిధేన రూపసఙ్గహో.
దసకం.
ఏకాదసకం
ఏకాదసవిధేన రూపసఙ్గహో –
౫౯౩. చక్ఖాయతనం, సోతాయతనం, ఘానాయతనం, జివ్హాయతనం, కాయాయతనం, రూపాయతనం, సద్దాయతనం ¶ , గన్ధాయతనం, రసాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, యఞ్చ రూపం అనిదస్సనఅప్పటిఘం [అనిదస్సనం అప్పటిఘం (సీ. స్యా.)] ధమ్మాయతనపరియాపన్నం.
ఏవం ఏకాదసవిధేన రూపసఙ్గహో.
ఏకాదసకం.
మాతికా.
రూపవిభత్తి
ఏకకనిద్దేసో
౫౯౪. సబ్బం ¶ రూపం న హేతుమేవ, అహేతుకమేవ, హేతువిప్పయుత్తమేవ, సప్పచ్చయమేవ, సఙ్ఖతమేవ, రూపమేవ, లోకియమేవ, సాసవమేవ, సంయోజనియమేవ, గన్థనియమేవ, ఓఘనియమేవ, యోగనియమేవ, నీవరణియమేవ, పరామట్ఠమేవ, ఉపాదానియమేవ, సంకిలేసికమేవ, అబ్యాకతమేవ, అనారమ్మణమేవ, అచేతసికమేవ, చిత్తవిప్పయుత్తమేవ, నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మమేవ, అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికమేవ, న సవితక్కసవిచారమేవ, న అవితక్కవిచారమత్తమేవ, అవితక్కఅవిచారమేవ ¶ , న పీతిసహగతమేవ, న సుఖసహగతమేవ, న ఉపేక్ఖాసహగతమేవ, నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బమేవ, నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకమేవ, నేవ ఆచయగామి న అపచయగామిమేవ, నేవసేక్ఖనాసేక్ఖమేవ, పరిత్తమేవ, కామావచరమేవ, న రూపావచరమేవ, న అరూపావచరమేవ, పరియాపన్నమేవ, నో అపరియాపన్నమేవ, అనియతమేవ, అనియ్యానికమేవ, ఉప్పన్నం ఛహి విఞ్ఞాణేహి విఞ్ఞేయ్యమేవ, అనిచ్చమేవ, జరాభిభూతమేవ.
ఏవం ఏకవిధేన రూపసఙ్గహో.
ఏకకనిద్దేసో.
దుకనిద్దేసో
ఉపాదాభాజనీయం
౫౯౫. కతమం ¶ ¶ తం రూపం ఉపాదా? చక్ఖాయతనం, సోతాయతనం, ఘానాయతనం, జివ్హాయతనం, కాయాయతనం, రూపాయతనం, సద్దాయతనం, గన్ధాయతనం, రసాయతనం, ఇత్థిన్ద్రియం, పురిసిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, కాయవిఞ్ఞత్తి, వచీవిఞ్ఞత్తి, ఆకాసధాతు, రూపస్స లహుతా, రూపస్స ముదుతా, రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా, రూపస్స ఉపచయో, రూపస్స సన్తతి, రూపస్స జరతా, రూపస్స అనిచ్చతా, కబళీకారో ఆహారో.
౫౯౬. కతమం ¶ తం రూపం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు [చక్ఖుం (సీ. స్యా.)] చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యేన చక్ఖునా అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన రూపం సనిదస్సనం సప్పటిఘం పస్సి వా పస్సతి వా పస్సిస్సతి వా పస్సే వా, చక్ఖుం పేతం చక్ఖాయతనం పేతం చక్ఖుధాతు పేసా చక్ఖున్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం నేత్తం పేతం నయనం పేతం ఓరిమం ¶ తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామోపేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖాయతనం.
౫౯౭. కతమం తం రూపం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి చక్ఖుమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి రూపం సనిదస్సనం సప్పటిఘం పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, చక్ఖుం పేతం చక్ఖాయతనం పేతం చక్ఖుధాతు పేసా చక్ఖున్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం నేత్తం పేతం నయనం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖాయతనం.
౫౯౮. కతమం తం రూపం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం చక్ఖు అనిదస్సనం సప్పటిఘం రూపమ్హి సనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, చక్ఖుం పేతం చక్ఖాయతనం పేతం చక్ఖుధాతు పేసా చక్ఖున్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా ¶ సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం నేత్తం పేతం నయనం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖాయతనం.
౫౯౯. కతమం తం రూపం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం చక్ఖుం ¶ నిస్సాయ రూపం ఆరబ్భ చక్ఖుసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం చక్ఖుం నిస్సాయ రూపం ఆరబ్భ చక్ఖుసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణం ¶ ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం చక్ఖుం నిస్సాయ రూపారమ్మణో చక్ఖుసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం చక్ఖుం నిస్సాయ రూపారమ్మణా చక్ఖుసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణం ¶ ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, చక్ఖుం పేతం చక్ఖాయతనం పేతం చక్ఖుధాతు పేసా చక్ఖున్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం నేత్తం పేతం నయనం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖాయతనం.
౬౦౦. కతమం తం రూపం సోతాయతనం? యం సోతం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యేన సోతేన అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన సద్దం అనిదస్సనం సప్పటిఘం సుణి వా సుణాతి వా సుణిస్సతి వా సుణే వా, సోతం పేతం సోతాయతనం పేతం సోతధాతు పేసా సోతిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం సోతాయతనం.
౬౦౧. కతమం తం రూపం సోతాయతనం? యం సోతం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి సోతమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి సద్దో అనిదస్సనో సప్పటిఘో పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, సోతం పేతం సోతాయతనం పేతం సోతధాతు పేసా సోతిన్ద్రియం పేతం ¶ లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం సోతాయతనం.
౬౦౨. కతమం ¶ తం రూపం సోతాయతనం? యం సోతం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం సోతం అనిదస్సనం సప్పటిఘం సద్దమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, సోతం పేతం సోతాయతనం పేతం సోతధాతు పేసా సోతిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం సోతాయతనం.
౬౦౩. కతమం తం రూపం సోతాయతనం? యం ¶ సోతం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం సోతం నిస్సాయ సద్దం ఆరబ్భ సోతసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి ¶ వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం సోతం నిస్సాయ సద్దం ఆరబ్భ సోతసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… సోతవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం సోతం నిస్సాయ సద్దారమ్మణో సోతసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం సోతం నిస్సాయ సద్దారమ్మణా సోతసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… సోతవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, సోతం పేతం సోతాయతనం పేతం సోతధాతు పేసా సోతిన్ద్రియం పేతం లోకో ¶ పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం సోతాయతనం.
౬౦౪. కతమం తం రూపం ఘానాయతనం? యం ఘానం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యేన ఘానేన అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన గన్ధం అనిదస్సనం సప్పటిఘం ఘాయి వా ఘాయతి వా ఘాయిస్సతి వా ఘాయే వా, ఘానం పేతం ఘానాయతనం పేతం ఘానధాతు పేసా ఘానిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం ఘానాయతనం.
౬౦౫. కతమం తం రూపం ఘానాయతనం? యం ఘానం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి ఘానమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి గన్ధో అనిదస్సనో సప్పటిఘో పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, ఘానం ¶ పేతం ఘానాయతనం పేతం ఘానధాతు పేసా ఘానిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం ఘానాయతనం.
౬౦౬. కతమం తం రూపం ఘానాయతనం? యం ఘానం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం ఘానం అనిదస్సనం సప్పటిఘం గన్ధమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, ఘానం పేతం ఘానాయతనం పేతం ¶ ఘానధాతు పేసా ఘానిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో ¶ పేసో ¶ పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామోపేసో – ఇదం తం రూపం ఘానాయతనం.
౬౦౭. కతమం తం రూపం ఘానాయతనం? యం ఘానం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం ఘానం నిస్సాయ గన్ధం ఆరబ్భ ఘానసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం ఘానం నిస్సాయ గన్ధం ఆరబ్భ ఘానసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… ఘానవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం ఘానం నిస్సాయ గన్ధారమ్మణో ఘానసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం ఘానం నిస్సాయ గన్ధారమ్మణా ఘానసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… ఘానవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, ఘానం పేతం ఘానాయతనం పేతం ఘానధాతు పేసా ఘానిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం ఘానాయతనం.
౬౦౮. కతమం తం రూపం జివ్హాయతనం? యా జివ్హా చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యాయ జివ్హాయ అనిదస్సనాయ సప్పటిఘాయ రసం అనిదస్సనం సప్పటిఘం సాయి వా సాయతి వా సాయిస్సతి వా సాయే వా, జివ్హా పేసా జివ్హాయతనం పేతం జివ్హాధాతు పేసా జివ్హిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో ¶ పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం జివ్హాయతనం.
౬౦౯. కతమం ¶ తం రూపం జివ్హాయతనం? యా జివ్హా చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యాయ జివ్హాయ అనిదస్సనాయ సప్పటిఘాయ రసో అనిదస్సనో సప్పటిఘో పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, జివ్హా పేసా జివ్హాయతనం పేతం జివ్హాధాతు పేసా జివ్హిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం జివ్హాయతనం.
౬౧౦. కతమం ¶ తం రూపం జివ్హాయతనం? యా జివ్హా చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యా ¶ జివ్హా అనిదస్సనా సప్పటిఘా రసమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, జివ్హా పేసా జివ్హాయతనం పేతం జివ్హాధాతు పేసా జివ్హిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం జివ్హాయతనం.
౬౧౧. కతమం తం రూపం జివ్హాయతనం? యా జివ్హా చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం జివ్హం నిస్సాయ రసం ఆరబ్భ జివ్హాసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం జివ్హం నిస్సాయ రసం ఆరబ్భ జివ్హాసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… జివ్హావిఞ్ఞాణం ¶ ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం జివ్హం నిస్సాయ రసారమ్మణో జివ్హాసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం జివ్హం నిస్సాయ రసారమ్మణా జివ్హాసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… జివ్హావిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, జివ్హా పేసా జివ్హాయతనం పేతం జివ్హాధాతు పేసా జివ్హిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం జివ్హాయతనం.
౬౧౨. కతమం తం రూపం కాయాయతనం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యేన కాయేన అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన ఫోట్ఠబ్బం అనిదస్సనసప్పటిఘం ¶ ఫుసి వా ఫుసతి వా ఫుసిస్సతి వా ఫుసే వా, కాయో పేసో కాయాయతనం పేతం కాయధాతు పేసా కాయిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం కాయాయతనం.
౬౧౩. కతమం తం రూపం కాయాయతనం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి కాయమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి ఫోట్ఠబ్బో అనిదస్సనో సప్పటిఘో పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి ¶ వా పటిహఞ్ఞే వా, కాయో పేసో కాయాయతనం పేతం కాయధాతు పేసా కాయిన్ద్రియం ¶ పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం ¶ వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం కాయాయతనం.
౬౧౪. కతమం తం రూపం కాయాయతనం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యో కాయో అనిదస్సనో సప్పటిఘో ఫోట్ఠబ్బమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, కాయో పేసో కాయాయతనం పేతం కాయధాతు పేసా కాయిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం కాయాయతనం.
౬౧౫. కతమం తం రూపం కాయాయతనం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో అత్తభావపరియాపన్నో అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం కాయం నిస్సాయ ఫోట్ఠబ్బం ఆరబ్భ కాయసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం కాయం నిస్సాయ ఫోట్ఠబ్బం ఆరబ్భ కాయసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… కాయవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం కాయం నిస్సాయ ఫోట్ఠబ్బారమ్మణో కాయసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం కాయం నిస్సాయ ఫోట్ఠబ్బారమ్మణా కాయసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… కాయవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి ¶ వా ఉప్పజ్జే వా, కాయో పేసో కాయాయతనం పేతం కాయధాతు పేసా కాయిన్ద్రియం పేతం లోకో పేసో ద్వారా ¶ పేసా సముద్దో పేసో పణ్డరం పేతం ఖేత్తం పేతం వత్థుం పేతం ఓరిమం తీరం పేతం సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం కాయాయతనం.
౬౧౬. కతమం తం రూపం రూపాయతనం? యం రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం నీలం పీతకం లోహితకం ఓదాతం కాళకం మఞ్జిట్ఠకం [మఞ్జేట్ఠకం (సీ. స్యా.)] హరి హరివణ్ణం అమ్బఙ్కురవణ్ణం దీఘం రస్సం అణుం థూలం వట్టం పరిమణ్డలం చతురంసం [చతురస్సం (సీ. క.)] ఛళంసం అట్ఠంసం సోళసంసం నిన్నం థలం ఛాయా ఆతపో ఆలోకో అన్ధకారో అబ్భా మహికా ధూమో రజో చన్దమణ్డలస్స వణ్ణనిభా సూరియమణ్డలస్స [సురియమణ్డలస్స (సీ. స్యా.)] వణ్ణనిభా తారకరూపానం ¶ వణ్ణనిభా ఆదాసమణ్డలస్స వణ్ణనిభా మణిసఙ్ఖముత్తావేళురియస్స వణ్ణనిభా జాతరూపరజతస్స వణ్ణనిభా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం, యం రూపం సనిదస్సనం సప్పటిఘం చక్ఖునా అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన పస్సి వా పస్సతి వా పస్సిస్సతి వా పస్సే వా, రూపం పేతం రూపాయతనం పేతం రూపధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రూపాయతనం.
౬౧౭. కతమం ¶ తం రూపం రూపాయతనం? యం రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం నీలం పీతకం లోహితకం ఓదాతం కాళకం మఞ్జిట్ఠకం హరి హరివణ్ణం అమ్బఙ్కురవణ్ణం దీఘం రస్సం అణుం థూలం వట్టం పరిమణ్డలం చతురంసం ఛళంసం అట్ఠంసం సోళసంసం నిన్నం థలం ఛాయా ఆతపో ఆలోకో అన్ధకారో ¶ అబ్భా మహికా ధూమో రజో చన్దమణ్డలస్స వణ్ణనిభా సూరియమణ్డలస్స వణ్ణనిభా తారకరూపానం వణ్ణనిభా ఆదాసమణ్డలస్స వణ్ణనిభా మణిసఙ్ఖముత్తావేళురియస్స వణ్ణనిభా జాతరూపరజతస్స వణ్ణనిభా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం, యమ్హి రూపమ్హి సనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి చక్ఖుం అనిదస్సనం సప్పటిఘం పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, రూపం పేతం రూపాయతనం పేతం రూపధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రూపాయతనం.
౬౧౮. కతమం తం రూపం రూపాయతనం? యం రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం నీలం పీతకం లోహితకం ఓదాతం కాళకం మఞ్జిట్ఠకం హరి హరివణ్ణం అమ్బఙ్కురవణ్ణం దీఘం రస్సం అణుం థూలం వట్టం పరిమణ్డలం చతురంసం ఛళంసం అట్ఠంసం సోళసంసం నిన్నం థలం ఛాయా ఆతపో ఆలోకో అన్ధకారో అబ్భా మహికా ధూమో రజో చన్దమణ్డలస్స వణ్ణనిభా సూరియమణ్డలస్స ¶ వణ్ణనిభా తారకరూపానం వణ్ణనిభా ఆదాసమణ్డలస్స వణ్ణనిభా మణిసఙ్ఖముత్తావేళురియస్స వణ్ణనిభా జాతరూపరజతస్స వణ్ణనిభా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం, యం రూపం సనిదస్సనం సప్పటిఘం చక్ఖుమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, రూపం పేతం రూపాయతనం పేతం రూపధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రూపాయతనం.
౬౧౯. కతమం ¶ తం రూపం రూపాయతనం? యం ¶ రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం నీలం పీతకం లోహితకం ఓదాతం కాళకం మఞ్జిట్ఠకం హరి హరివణ్ణం అమ్బఙ్కురవణ్ణం దీఘం రస్సం అణుం థూలం వట్టం పరిమణ్డలం చతురంసం ఛళంసం అట్ఠంసం సోళసంసం నిన్నం థలం ఛాయా ఆతపో ఆలోకో అన్ధకారో అబ్భా మహికా ధూమో రజో చన్దమణ్డలస్స వణ్ణనిభా సూరియమణ్డలస్స వణ్ణనిభా తారకరూపానం వణ్ణనిభా ఆదాసమణ్డలస్స వణ్ణనిభా మణిసఙ్ఖముత్తావేళురియస్స వణ్ణనిభా జాతరూపరజతస్స వణ్ణనిభా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం, యం రూపం ఆరబ్భ చక్ఖుం నిస్సాయ చక్ఖుసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం రూపం ఆరబ్భ చక్ఖుం నిస్సాయ చక్ఖుసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం రూపారమ్మణో చక్ఖుం నిస్సాయ చక్ఖుసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం రూపారమ్మణా చక్ఖుం నిస్సాయ చక్ఖుసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, రూపం పేతం రూపాయతనం పేతం రూపధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రూపాయతనం.
౬౨౦. కతమం తం రూపం సద్దాయతనం? యో సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ ¶ అనిదస్సనో సప్పటిఘో భేరిసద్దో ముదిఙ్గసద్దో సఙ్ఖసద్దో పణవసద్దో గీతసద్దో వాదితసద్దో సమ్మసద్దో పాణిసద్దో సత్తానం నిగ్ఘోససద్దో ధాతూనం సన్నిఘాతసద్దో వాతసద్దో ఉదకసద్దో మనుస్ససద్దో అమనుస్ససద్దో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం సద్దం అనిదస్సనం సప్పటిఘం సోతేన అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన సుణి వా ¶ సుణాతి వా సుణిస్సతి వా సుణే వా, సద్దో పేసో సద్దాయతనం పేతం సద్దధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం సద్దాయతనం.
౬౨౧. కతమం తం రూపం సద్దాయతనం? యో ¶ సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో భేరిసద్దో ముదిఙ్గసద్దో సఙ్ఖసద్దో పణవసద్దో గీతసద్దో వాదితసద్దో సమ్మసద్దో పాణిసద్దో సత్తానం నిగ్ఘోససద్దో ధాతూనం సన్నిఘాతసద్దో వాతసద్దో ఉదకసద్దో మనుస్ససద్దో అమనుస్ససద్దో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ¶ ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి సద్దమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి సోతం అనిదస్సనం సప్పటిఘం పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, సద్దో పేసో సద్దాయతనం పేతం సద్దధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం సద్దాయతనం.
౬౨౨. కతమం తం రూపం సద్దాయతనం? యో సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో భేరిసద్దో ముదిఙ్గసద్దో సఙ్ఖసద్దో పణవసద్దో గీతసద్దో వాదితసద్దో సమ్మసద్దో పాణిసద్దో సత్తానం నిగ్ఘోససద్దో ధాతూనం సన్నిఘాతసద్దో వాతసద్దో ఉదకసద్దో ¶ మనుస్ససద్దో అమనుస్ససద్దో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యో సద్దో అనిదస్సనో సప్పటిఘో సోతమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, సద్దో పేసో సద్దాయతనం పేతం సద్దధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం సద్దాయతనం.
౬౨౩. కతమం తం రూపం సద్దాయతనం? యో సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో భేరిసద్దో ముదిఙ్గసద్దో సఙ్ఖసద్దో పణవసద్దో గీతసద్దో వాదితసద్దో సమ్మసద్దో పాణిసద్దో సత్తానం నిగ్ఘోససద్దో ధాతూనం సన్నిఘాతసద్దో వాతసద్దో ఉదకసద్దో మనుస్ససద్దో అమనుస్ససద్దో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి సద్దో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం సద్దం ఆరబ్భ సోతం నిస్సాయ సోతసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం సద్దం ఆరబ్భ సోతం నిస్సాయ సోతసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… సోతవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం సద్దారమ్మణో సోతం నిస్సాయ సోతసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం సద్దారమ్మణా ¶ సోతం నిస్సాయ సోతసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… సోతవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, సద్దో పేసో సద్దాయతనం పేతం సద్దధాతు పేసా – ఇదం ¶ తం రూపం సద్దాయతనం.
౬౨౪. కతమం తం రూపం గన్ధాయతనం? యో గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలగన్ధో సారగన్ధో తచగన్ధో పత్తగన్ధో పుప్ఫగన్ధో ఫలగన్ధో ఆమకగన్ధో విస్సగన్ధో సుగన్ధో దుగ్గన్ధో ¶ , యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం గన్ధం అనిదస్సనం సప్పటిఘం ఘానేన అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన ఘాయి వా ఘాయతి వా ఘాయిస్సతి వా ఘాయే వా, గన్ధో పేసో గన్ధాయతనం పేతం గన్ధధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం గన్ధాయతనం.
౬౨౫. కతమం తం రూపం గన్ధాయతనం? యో గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలగన్ధో సారగన్ధో తచగన్ధో పత్తగన్ధో పుప్ఫగన్ధో ఫలగన్ధో ఆమకగన్ధో విస్సగన్ధో సుగన్ధో దుగ్గన్ధో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి గన్ధమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి ఘానం అనిదస్సనం సప్పటిఘం పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే ¶ వా, గన్ధో పేసో గన్ధాయతనం పేతం గన్ధధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం గన్ధాయతనం.
౬౨౬. కతమం తం రూపం గన్ధాయతనం? యో గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలగన్ధో సారగన్ధో తచగన్ధో పత్తగన్ధో పుప్ఫగన్ధో ఫలగన్ధో ఆమకగన్ధో విస్సగన్ధో సుగన్ధో దుగ్గన్ధో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యో ¶ గన్ధో అనిదస్సనో సప్పటిఘో ఘానమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, గన్ధో పేసో గన్ధాయతనం పేతం గన్ధధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం గన్ధాయతనం.
౬౨౭. కతమం తం రూపం గన్ధాయతనం? యో గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలగన్ధో సారగన్ధో తచగన్ధో పత్తగన్ధో పుప్ఫగన్ధో ఫలగన్ధో ఆమకగన్ధో విస్సగన్ధో సుగన్ధో దుగ్గన్ధో, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి గన్ధో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ ¶ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం గన్ధం ఆరబ్భ ఘానం నిస్సాయ ఘానసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం గన్ధం ఆరబ్భ ఘానం నిస్సాయ ఘానసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… ఘానవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం గన్ధారమ్మణో ఘానం నిస్సాయ ఘానసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి ¶ వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం గన్ధారమ్మణా ఘానం నిస్సాయ ఘానసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… ఘానవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, గన్ధో పేసో గన్ధాయతనం పేతం గన్ధధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం గన్ధాయతనం.
౬౨౮. కతమం తం రూపం రసాయతనం? యో రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలరసో ఖన్ధరసో తచరసో పత్తరసో పుప్ఫరసో ¶ ఫలరసో అమ్బిలం మధురం తిత్తకం కటుకం లోణికం ఖారికం లమ్బిలం [లపిలకం (సీ.)] కసావో సాదు అసాదు, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం రసం అనిదస్సనం సప్పటిఘం జివ్హాయ అనిదస్సనాయ సప్పటిఘాయ సాయి వా సాయతి వా సాయిస్సతి వా సాయే వా, రసో పేసో రసాయతనం పేతం రసధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రసాయతనం.
౬౨౯. కతమం తం రూపం రసాయతనం? యో రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలరసో ఖన్ధరసో తచరసో పత్తరసో పుప్ఫరసో ఫలరసో అమ్బిలం మధురం తిత్తకం కటుకం లోణికం ఖారికం లమ్బిలం కసావో సాదు అసాదు, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యమ్హి రసమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి జివ్హా అనిదస్సనా సప్పటిఘా పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, రసో పేసో రసాయతనం పేతం రసధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రసాయతనం.
౬౩౦. కతమం ¶ తం రూపం రసాయతనం? యో రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలరసో ఖన్ధరసో తచరసో పత్తరసో పుప్ఫరసో ఫలరసో అమ్బిలం మధురం తిత్తకం కటుకం లోణికం ఖారికం లమ్బిలం కసావో సాదు అసాదు, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యో రసో అనిదస్సనో సప్పటిఘో జివ్హాయ ¶ అనిదస్సనాయ సప్పటిఘాయ పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా ¶ పటిహఞ్ఞే వా, రసో పేసో రసాయతనం పేతం రసధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రసాయతనం.
౬౩౧. కతమం ¶ తం రూపం రసాయతనం? యో రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో మూలరసో ఖన్ధరసో తచరసో పత్తరసో పుప్ఫరసో ఫలరసో అమ్బిలం మధురం తిత్తకం కటుకం లోణికం ఖారికం లమ్బిలం కసావో సాదు అసాదు, యో వా పనఞ్ఞోపి అత్థి రసో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ అనిదస్సనో సప్పటిఘో, యం రసం ఆరబ్భ జివ్హం నిస్సాయ జివ్హాసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం రసం ఆరబ్భ జివ్హం నిస్సాయ జివ్హాసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… జివ్హావిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం రసారమ్మణో జివ్హం నిస్సాయ జివ్హాసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం రసారమ్మణా జివ్హం నిస్సాయ జివ్హాసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… జివ్హావిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, రసో పేసో రసాయతనం పేతం రసధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రసాయతనం.
౬౩౨. కతమం తం రూపం ఇత్థిన్ద్రియం? యం ఇత్థియా ఇత్థిలిఙ్గం ఇత్థినిమిత్తం ఇత్థికుత్తం ఇత్థాకప్పో ఇత్థత్తం ఇత్థిభావో [ఇత్థిత్తం ఇత్థీభావో (స్యా.)] – ఇదం తం రూపం ఇత్థిన్ద్రియం.
౬౩౩. కతమం ¶ తం రూపం పురిసిన్ద్రియం? యం పురిసస్స పురిసలిఙ్గం పురిసనిమిత్తం పురిసకుత్తం పురిసాకప్పో పురిసత్తం పురిసభావో – ఇదం తం రూపం పురిసిన్ద్రియం.
౬౩౪. కతమం తం రూపం జీవితిన్ద్రియం? యో తేసం రూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం జీవితిన్ద్రియం.
౬౩౫. కతమం తం రూపం కాయవిఞ్ఞత్తి? యా కుసలచిత్తస్స వా అకుసలచిత్తస్స వా అబ్యాకతచిత్తస్స వా అభిక్కమన్తస్స వా పటిక్కమన్తస్స వా ఆలోకేన్తస్స వా విలోకేన్తస్స వా సమిఞ్జేన్తస్స వా పసారేన్తస్స వా కాయస్స థమ్భనా సన్థమ్భనా సన్థమ్భితత్తం విఞ్ఞత్తి విఞ్ఞాపనా విఞ్ఞాపితత్తం – ఇదం తం రూపం కాయవిఞ్ఞత్తి.
౬౩౬. కతమం ¶ తం రూపం వచీవిఞ్ఞత్తి? యా కుసలచిత్తస్స వా అకుసలచిత్తస్స వా అబ్యాకతచిత్తస్స వా వాచా గిరా బ్యప్పథో ఉదీరణం ఘోసో ఘోసకమ్మం వాచా వచీభేదో ¶ – అయం వుచ్చతి వాచా. యా తాయ వాచాయ విఞ్ఞత్తి విఞ్ఞాపనా విఞ్ఞాపితత్తం – ఇదం తం రూపం వచీవిఞ్ఞత్తి.
౬౩౭. కతమం ¶ తం రూపం ఆకాసధాతు? యో ఆకాసో ఆకాసగతం అఘం అఘగతం వివరో వివరగతం అసమ్ఫుట్ఠం చతూహి మహాభూతేహి – ఇదం తం రూపం ఆకాసధాతు.
౬౩౮. కతమం ¶ తం రూపం రూపస్స లహుతా? యా రూపస్స లహుతా లహుపరిణామతా అదన్ధనతా అవిత్థనతా – ఇదం తం రూపం రూపస్స లహుతా.
౬౩౯. కతమం తం రూపం రూపస్స ముదుతా? యా రూపస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – ఇదం తం రూపం రూపస్స ముదుతా.
౬౪౦. కతమం తం రూపం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా? యా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం కమ్మఞ్ఞభావో – ఇదం తం రూపం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా.
౬౪౧. కతమం తం రూపం రూపస్స ఉపచయో? యో ఆయతనానం ఆచయో, సో రూపస్స ఉపచయో – ఇదం తం రూపం రూపస్స ఉపచయో.
౬౪౨. కతమం తం రూపం రూపస్స సన్తతి? యో రూపస్స ఉపచయో, సా రూపస్స సన్తతి – ఇదం తం రూపం రూపస్స సన్తతి.
౬౪౩. కతమం తం రూపం రూపస్స జరతా? యా రూపస్స జరా జీరణతా ఖణ్డిచ్చం పాలిచ్చం వలిత్తచతా ఆయునో సంహాని ఇన్ద్రియానం పరిపాకో – ఇదం తం రూపం రూపస్స జరతా.
౬౪౪. కతమం తం రూపం రూపస్స అనిచ్చతా? యో రూపస్స ఖయో వయో భేదో పరిభేదో అనిచ్చతా అన్తరధానం – ఇదం తం రూపం రూపస్స అనిచ్చతా.
౬౪౫. కతమం ¶ తం రూపం కబళీకారో ఆహారో? ఓదనో కుమ్మాసో సత్తు మచ్ఛో మంసం ఖీరం దధి సప్పి నవనీతం తేలం మధు ఫాణితం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం యమ్హి యమ్హి జనపదే తేసం తేసం ¶ సత్తానం ముఖాసియం దన్తవిఖాదనం గలజ్ఝోహరణీయం కుచ్ఛివిత్థమ్భనం, యాయ ఓజాయ సత్తా యాపేన్తి – ఇదం తం రూపం కబళీకారో ఆహారో.
ఇదం తం రూపం ఉపాదా.
ఉపాదాభాజనీయం.
రూపకణ్డే పఠమభాణవారో.
౬౪౬. కతమం ¶ ¶ తం రూపం నో ఉపాదా? ఫోట్ఠబ్బాయతనం, ఆపోధాతు.
౬౪౭. కతమం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు తేజోధాతు వాయోధాతు కక్ఖళం ముదుకం సణ్హం ఫరుసం సుఖసమ్ఫస్సం దుక్ఖసమ్ఫస్సం గరుకం లహుకం, యం ఫోట్ఠబ్బం అనిదస్సనం సప్పటిఘం కాయేన అనిదస్సనేన సప్పటిఘేన ఫుసి వా ఫుసతి వా ఫుసిస్సతి వా ఫుసే వా ఫోట్ఠబ్బో పేసో ఫోట్ఠబ్బాయతనం పేతం ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౬౪౮. కతమం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు తేజోధాతు వాయోధాతు కక్ఖళం ముదుకం సణ్హం ఫరుసం సుఖసమ్ఫస్సం దుక్ఖసమ్ఫస్సం గరుకం లహుకం, యమ్హి ఫోట్ఠబ్బమ్హి అనిదస్సనమ్హి సప్పటిఘమ్హి కాయో అనిదస్సనో సప్పటిఘో పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, ఫోట్ఠబ్బో పేసో ఫోట్ఠబ్బాయతనం పేతం ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౬౪౯. కతమం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు తేజోధాతు వాయోధాతు కక్ఖళం ముదుకం సణ్హం ఫరుసం సుఖసమ్ఫస్సం దుక్ఖసమ్ఫస్సం గరుకం లహుకం, యో ఫోట్ఠబ్బో అనిదస్సనో సప్పటిఘో కాయమ్హి అనిదస్సనమ్హి ¶ సప్పటిఘమ్హి పటిహఞ్ఞి వా పటిహఞ్ఞతి వా పటిహఞ్ఞిస్సతి వా పటిహఞ్ఞే వా, ఫోట్ఠబ్బో పేసో ఫోట్ఠబ్బాయతనం పేతం ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౬౫౦. కతమం ¶ తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు తేజోధాతు వాయోధాతు కక్ఖళం ముదుకం సణ్హం ఫరుసం సుఖసమ్ఫస్సం దుక్ఖసమ్ఫస్సం గరుకం లహుకం, యం ఫోట్ఠబ్బం ఆరబ్భ కాయం నిస్సాయ కాయసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం ఫోట్ఠబ్బం ఆరబ్భ కాయం నిస్సాయ కాయసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… కాయవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం ఫోట్ఠబ్బారమ్మణో కాయం నిస్సాయ కాయసమ్ఫస్సో ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా…పే… యం ఫోట్ఠబ్బారమ్మణా కాయం నిస్సాయ కాయసమ్ఫస్సజా వేదనా…పే… సఞ్ఞా…పే… చేతనా…పే… కాయవిఞ్ఞాణం ఉప్పజ్జి వా ఉప్పజ్జతి వా ఉప్పజ్జిస్సతి వా ఉప్పజ్జే వా, ఫోట్ఠబ్బో పేసో ఫోట్ఠబ్బాయతనం పేతం ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౬౫౧. కతమం ¶ తం రూపం ఆపోధాతు? యం ¶ ఆపో ఆపోగతం సినేహో సినేహగతం బన్ధనత్తం రూపస్స – ఇదం తం రూపం ఆపోధాతు.
ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా.
౬౫౨. కతమం ¶ తం రూపం ఉపాదిణ్ణం? చక్ఖాయతనం సోతాయతనం ఘానాయతనం జివ్హాయతనం కాయాయతనం ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం.
౬౫౩. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం.
౬౫౪. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం ఇత్థిన్ద్రియం ¶ పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం.
౬౫౫. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా, రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ¶ ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
౬౫౬. కతమం తం రూపం సనిదస్సనం? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం సనిదస్సనం.
౬౫౭. కతమం ¶ తం రూపం అనిదస్సనం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనిదస్సనం.
౬౫౮. కతమం ¶ తం రూపం సప్పటిఘం? చక్ఖాయతనం సోతాయతనం ఘానాయతనం జివ్హాయతనం కాయాయతనం రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం సప్పటిఘం.
౬౫౯. కతమం తం రూపం అప్పటిఘం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అప్పటిఘం.
౬౬౦. కతమం తం రూపం ఇన్ద్రియం? చక్ఖున్ద్రియం సోతిన్ద్రియం ఘానిన్ద్రియం జివ్హిన్ద్రియం కాయిన్ద్రియం ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం ఇన్ద్రియం.
౬౬౧. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం.
౬౬౨. కతమం తం రూపం మహాభూతం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం మహాభూతం.
౬౬౩. కతమం ¶ తం రూపం న మహాభూతం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న మహాభూతం.
౬౬౪. కతమం తం రూపం విఞ్ఞత్తి? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇదం తం రూపం విఞ్ఞత్తి.
౬౬౫. కతమం తం రూపం న విఞ్ఞత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న విఞ్ఞత్తి.
౬౬౬. కతమం తం రూపం చిత్తసముట్ఠానం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి యం ¶ వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చిత్తజం చిత్తహేతుకం చిత్తసముట్ఠానం రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం చిత్తసముట్ఠానం.
౬౬౭. కతమం తం రూపం న చిత్తసముట్ఠానం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న చిత్తజం న చిత్తహేతుకం న చిత్తసముట్ఠానం రూపాయతనం సద్దాయతనం ¶ గన్ధాయతనం ¶ రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న చిత్తసముట్ఠానం.
౬౬౮. కతమం తం రూపం చిత్తసహభు? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇదం తం రూపం చిత్తసహభు.
౬౬౯. కతమం తం రూపం న చిత్తసహభు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న చిత్తసహభు.
౬౭౦. కతమం తం రూపం చిత్తానుపరివత్తి? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇదం తం రూపం చిత్తానుపరివత్తి.
౬౭౧. కతమం ¶ తం రూపం న చిత్తానుపరివత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న చిత్తానుపరివత్తి.
౬౭౨. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం.
౬౭౩. కతమం తం రూపం బాహిరం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం.
౬౭౪. కతమం ¶ తం రూపం ఓళారికం? చక్ఖాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఓళారికం.
౬౭౫. కతమం తం రూపం సుఖుమం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం సుఖుమం.
౬౭౬. కతమం తం రూపం దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం దూరే.
౬౭౭. కతమం తం రూపం సన్తికే? చక్ఖాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం సన్తికే.
౬౭౮. కతమం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స వత్థు? చక్ఖాయతనం – ఇదం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స వత్థు.
౬౭౯. కతమం ¶ తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు? సోతాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
౬౮౦. కతమం ¶ తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ ¶ …పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స వత్థు? చక్ఖాయతనం – ఇదం తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స వత్థు.
౬౮౧. కతమం తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు? సోతాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
౬౮౨. కతమం తం రూపం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స వత్థు? కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స వత్థు.
౬౮౩. కతమం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
౬౮౪. కతమం ¶ తం రూపం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స వత్థు? కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స వత్థు.
౬౮౫. కతమం తం రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
౬౮౬. కతమం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం.
౬౮౭. కతమం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం.
౬౮౮. కతమం తం రూపం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం.
౬౮౯. కతమం తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం.
౬౯౦. కతమం ¶ ¶ తం రూపం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స ¶ …పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం.
౬౯౧. కతమం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం.
౬౯౨. కతమం తం రూపం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… ¶ కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం.
౬౯౩. కతమం తం రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం కాయవిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం.
౬౯౪. కతమం తం రూపం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖాయతనం.
౬౯౫. కతమం తం రూపం న చక్ఖాయతనం? సోతాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న చక్ఖాయతనం.
౬౯౬. కతమం తం రూపం సోతాయతనం…పే… ఘానాయతనం…పే… జివ్హాయతనం…పే… కాయాయతనం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం కాయాయతనం.
౬౯౭. కతమం తం రూపం న కాయాయతనం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న కాయాయతనం.
౬౯౮. కతమం ¶ తం రూపం రూపాయతనం? యం రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా…పే… రూపధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం రూపాయతనం.
౬౯౯. కతమం తం రూపం న రూపాయతనం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న రూపాయతనం.
౭౦౦. కతమం తం రూపం సద్దాయతనం…పే… గన్ధాయతనం ¶ …పే… రసాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు…పే… ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౭౦౧. కతమం తం రూపం న ఫోట్ఠబ్బాయతనం ¶ ? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౭౦౨. కతమం ¶ తం రూపం చక్ఖుధాతు? చక్ఖాయతనం – ఇదం తం రూపం చక్ఖుధాతు.
౭౦౩. కతమం తం రూపం న చక్ఖుధాతు? సోతాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న చక్ఖుధాతు.
౭౦౪. కతమం తం రూపం సోతధాతు…పే… ఘానధాతు…పే… జివ్హాధాతు…పే… కాయధాతు? కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం కాయధాతు.
౭౦౫. కతమం తం రూపం న కాయధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న కాయధాతు.
౭౦౬. కతమం తం రూపం రూపధాతు? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం రూపధాతు.
౭౦౭. కతమం తం రూపం న రూపధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న రూపధాతు.
౭౦౮. కతమం ¶ తం రూపం సద్దధాతు…పే… గన్ధధాతు…పే… రసధాతు…పే… ఫోట్ఠబ్బధాతు? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బధాతు.
౭౦౯. కతమం తం రూపం న ఫోట్ఠబ్బధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఫోట్ఠబ్బధాతు.
౭౧౦. కతమం తం రూపం చక్ఖున్ద్రియం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖున్ద్రియం.
౭౧౧. కతమం తం రూపం న చక్ఖున్ద్రియం? సోతాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న చక్ఖున్ద్రియం.
౭౧౨. కతమం ¶ తం రూపం సోతిన్ద్రియం…పే… ఘానిన్ద్రియం…పే… జివ్హిన్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం కాయిన్ద్రియం.
౭౧౩. కతమం తం రూపం న కాయిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న కాయిన్ద్రియం.
౭౧౪. కతమం తం రూపం ఇత్థిన్ద్రియం? యం ¶ ఇత్థియా ఇత్థిలిఙ్గం ఇత్థినిమిత్తం ఇత్థికుత్తం ఇత్థాకప్పో ఇత్థత్తం ఇత్థిభావో – ఇదం తం రూపం ఇత్థిన్ద్రియం.
౭౧౫. కతమం ¶ తం రూపం న ఇత్థిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఇత్థిన్ద్రియం.
౭౧౬. కతమం ¶ తం రూపం పురిసిన్ద్రియం? యం పురిసస్స పురిసలిఙ్గం పురిసనిమిత్తం పురిసకుత్తం పురిసాకప్పో పురిసత్తం పురిసభావో – ఇదం తం రూపం పురిసిన్ద్రియం.
౭౧౭. కతమం తం రూపం న పురిసిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న పురిసిన్ద్రియం.
౭౧౮. కతమం తం రూపం జీవితిన్ద్రియం? యో తేసం రూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం జీవితిన్ద్రియం.
౭౧౯. కతమం తం రూపం న జీవితిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న జీవితిన్ద్రియం.
౭౨౦. కతమం తం రూపం కాయవిఞ్ఞత్తి? యా కుసలచిత్తస్స వా అకుసలచిత్తస్స వా అబ్యాకతచిత్తస్స వా అభిక్కమన్తస్స వా పటిక్కమన్తస్స వా ఆలోకేన్తస్స వా విలోకేన్తస్స వా సమిఞ్జేన్తస్స ¶ వా పసారేన్తస్స వా కాయస్స థమ్భనా సన్థమ్భనా సన్థమ్భితత్తం విఞ్ఞత్తి విఞ్ఞాపనా విఞ్ఞాపితత్తం – ఇదం తం రూపం కాయవిఞ్ఞత్తి.
౭౨౧. కతమం తం రూపం న కాయవిఞ్ఞత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న కాయవిఞ్ఞత్తి.
౭౨౨. కతమం తం రూపం వచీవిఞ్ఞత్తి? యా కుసలచిత్తస్స వా అకుసలచిత్తస్స వా అబ్యాకతచిత్తస్స వా వాచా గిరా బ్యప్పథో ఉదీరణం ఘోసో ఘోసకమ్మం వాచా వచీభేదో, అయం వుచ్చతి వాచా. యా తాయ వాచాయ విఞ్ఞత్తి విఞ్ఞాపనా విఞ్ఞాపితత్తం – ఇదం తం రూపం వచీవిఞ్ఞత్తి.
౭౨౩. కతమం తం రూపం న వచీవిఞ్ఞత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న వచీవిఞ్ఞత్తి.
౭౨౪. కతమం తం రూపం ఆకాసధాతు? యో ఆకాసో ఆకాసగతం అఘం అఘగతం వివరో వివరగతం అసమ్ఫుట్ఠం చతూహి మహాభూతేహి – ఇదం తం రూపం ఆకాసధాతు.
౭౨౫. కతమం ¶ ¶ తం రూపం న ఆకాసధాతు? చక్ఖాయతనం ¶ …పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఆకాసధాతు.
౭౨౬. కతమం తం రూపం ఆపోధాతు? యం ఆపో ఆపోగతం సినేహో సినేహగతం బన్ధనత్తం రూపస్స – ఇదం తం రూపం ఆపోధాతు.
౭౨౭. కతమం తం రూపం న ఆపోధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఆపోధాతు.
౭౨౮. కతమం తం రూపం రూపస్స లహుతా? యా రూపస్స లహుతా లహుపరిణామతా అదన్ధనతా అవిత్థనతా – ఇదం తం రూపం రూపస్స లహుతా ¶ .
౭౨౯. కతమం తం రూపం రూపస్స న లహుతా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న లహుతా.
౭౩౦. కతమం తం రూపం రూపస్స ముదుతా? యా రూపస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – ఇదం తం రూపం రూపస్స ముదుతా.
౭౩౧. కతమం తం రూపం రూపస్స న ముదుతా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న ముదుతా.
౭౩౨. కతమం తం రూపం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా? యా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం కమ్మఞ్ఞభావో – ఇదం తం రూపం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా.
౭౩౩. కతమం తం రూపం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా.
౭౩౪. కతమం ¶ తం రూపం రూపస్స ఉపచయో? యో ఆయతనానం ఆచయో, సో రూపస్స ఉపచయో – ఇదం తం రూపం రూపస్స ఉపచయో.
౭౩౫. కతమం తం రూపం రూపస్స న ఉపచయో? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న ఉపచయో.
౭౩౬. కతమం తం రూపం రూపస్స సన్తతి? యో రూపస్స ఉపచయో, సా రూపస్స సన్తతి – ఇదం తం రూపం రూపస్స సన్తతి.
౭౩౭. కతమం తం రూపం రూపస్స న సన్తతి? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న సన్తతి.
౭౩౮. కతమం ¶ ¶ తం రూపం రూపస్స జరతా? యా రూపస్స జరా జీరణతా ఖణ్డిచ్చం పాలిచ్చం వలిత్తచతా ఆయునో సంహాని ఇన్ద్రియానం పరిపాకో ¶ – ఇదం తం రూపం రూపస్స జరతా.
౭౩౯. కతమం తం రూపం రూపస్స న జరతా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న జరతా.
౭౪౦. కతమం తం రూపం రూపస్స అనిచ్చతా? యో రూపస్స ఖయో వయో భేదో పరిభేదో అనిచ్చతా అన్తరధానం – ఇదం తం రూపం రూపస్స అనిచ్చతా.
౭౪౧. కతమం తం రూపం రూపస్స న అనిచ్చతా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం రూపస్స న అనిచ్చతా.
౭౪౨. కతమం తం రూపం కబళీకారో ఆహారో? ఓదనో కుమ్మాసో సత్తు మచ్ఛో మంసం ఖీరం దధి సప్పి నవనీతం తేలం మధు ఫాణితం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం యమ్హి యమ్హి జనపదే తేసం తేసం సత్తానం ముఖాసియం దన్తవిఖాదనం గలజ్ఝోహరణీయం కుచ్ఛివిత్థమ్భనం, యాయ ఓజాయ సత్తా యాపేన్తి – ఇదం తం రూపం కబళీకారో ఆహారో.
౭౪౩. కతమం ¶ తం రూపం న కబళీకారో ఆహారో? చక్ఖాయతనం…పే… రూపస్స అనిచ్చతా – ఇదం తం రూపం న కబళీకారో ఆహారో.
ఏవం దువిధేన రూపసఙ్గహో.
దుకనిద్దేసో.
తికనిద్దేసో
౭౪౪. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఉపాదా? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఉపాదా.
౭౪౫. కతమం తం రూపం బాహిరం ఉపాదా? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఉపాదా.
౭౪౬. కతమం తం రూపం బాహిరం నో ఉపాదా? ఫోట్ఠబ్బాయతనం ¶ ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం బాహిరం నో ఉపాదా.
౭౪౭. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఉపాదిణ్ణం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఉపాదిణ్ణం.
౭౪౮. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం ఉపాదిణ్ణం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఉపాదిణ్ణం.
౭౪౯. కతమం తం రూపం బాహిరం అనుపాదిణ్ణం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స ¶ లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం అనుపాదిణ్ణం.
౭౫౦. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం. చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం.
౭౫౧. కతమం తం రూపం బాహిరం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం.
౭౫౨. కతమం తం రూపం బాహిరం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం ¶ ? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
౭౫౩. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం అనిదస్సనం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం అనిదస్సనం.
౭౫౪. కతమం తం రూపం బాహిరం సనిదస్సనం? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం సనిదస్సనం.
౭౫౫. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం అనిదస్సనం? సద్దాయతనం ¶ …పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం అనిదస్సనం.
౭౫౬. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం సప్పటిఘం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం సప్పటిఘం.
౭౫౭. కతమం తం రూపం బాహిరం సప్పటిఘం? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం సప్పటిఘం.
౭౫౮. కతమం తం రూపం బాహిరం అప్పటిఘం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం అప్పటిఘం.
౭౫౯. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఇన్ద్రియం? చక్ఖున్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఇన్ద్రియం.
౭౬౦. కతమం తం రూపం బాహిరం ఇన్ద్రియం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఇన్ద్రియం.
౭౬౧. కతమం తం రూపం బాహిరం న ఇన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ¶ ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న ఇన్ద్రియం.
౭౬౨. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న మహాభూతం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న మహాభూతం.
౭౬౩. కతమం తం రూపం బాహిరం మహాభూతం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం బాహిరం మహాభూతం.
౭౬౪. కతమం తం రూపం బాహిరం న మహాభూతం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న మహాభూతం.
౭౬౫. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న విఞ్ఞత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న విఞ్ఞత్తి?
౭౬౬. కతమం తం రూపం బాహిరం విఞ్ఞత్తి? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇదం తం రూపం బాహిరం విఞ్ఞత్తి.
౭౬౭. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న విఞ్ఞత్తి? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న విఞ్ఞత్తి.
౭౬౮. కతమం ¶ ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చిత్తసముట్ఠానం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చిత్తసముట్ఠానం.
౭౬౯. కతమం తం రూపం బాహిరం చిత్తసముట్ఠానం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చిత్తజం చిత్తహేతుకం చిత్తసముట్ఠానం రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం చిత్తసముట్ఠానం.
౭౭౦. కతమం తం రూపం బాహిరం న చిత్తసముట్ఠానం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం ¶ వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న చిత్తజం న చిత్తహేతుకం న చిత్తసముట్ఠానం రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న చిత్తసముట్ఠానం.
౭౭౧. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చిత్తసహభు? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చిత్తసహభు.
౭౭౨. కతమం తం రూపం బాహిరం చిత్తసహభు? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇదం తం రూపం బాహిరం చిత్తసహభు.
౭౭౩. కతమం తం రూపం బాహిరం న చిత్తసహభు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న చిత్తసహభు?
౭౭౪. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చిత్తానుపరివత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చిత్తానుపరివత్తి.
౭౭౫. కతమం తం రూపం బాహిరం చిత్తానుపరివత్తి? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇదం తం రూపం బాహిరం చిత్తానుపరివత్తి.
౭౭౬. కతమం తం రూపం బాహిరం న చిత్తానుపరివత్తి? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న చిత్తానుపరివత్తి.
౭౭౭. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఓళారికం? చక్ఖాయతనం ¶ …పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం ఓళారికం.
౭౭౮. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం ఓళారికం? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఓళారికం.
౭౭౯. కతమం తం రూపం బాహిరం సుఖుమం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ¶ ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం సుఖుమం.
౭౮౦. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం సన్తికే? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం సన్తికే.
౭౮౧. కతమం తం రూపం బాహిరం దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం దూరే.
౭౮౨. కతమం తం రూపం బాహిరం సన్తికే? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం సన్తికే.
౭౮౩. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
౭౮౪. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స వత్థు? చక్ఖాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స వత్థు.
౭౮౫. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు? సోతాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
౭౮౬. కతమం తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
౭౮౭. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స వత్థు? చక్ఖాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స వత్థు.
౭౮౮. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు? సోతాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న వత్థు?
౭౮౯. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
౭౯౦. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయసమ్ఫస్సస్స వత్థు? కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయసమ్ఫస్సస్స వత్థు.
౭౯౧. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు? చక్ఖాయతనం…పే… జివ్హాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయసమ్ఫస్సస్స న వత్థు.
౭౯౨. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
౭౯౩. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయవిఞ్ఞాణస్స వత్థు? కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయవిఞ్ఞాణస్స వత్థు.
౭౯౪. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు? చక్ఖాయతనం…పే… జివ్హాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయవిఞ్ఞాణస్స న వత్థు.
౭౯౫. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం.
౭౯౬. కతమం తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం.
౭౯౭. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం? సద్దాయతనం…పే… ¶ కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం.
౭౯౮. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం.
౭౯౯. కతమం తం రూపం బాహిరం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం.
౮౦౦. కతమం తం రూపం బాహిరం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం? సద్దాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం.
౮౦౧. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం సోతసమ్ఫస్సస్స…పే… ఘానసమ్ఫస్సస్స…పే… జివ్హాసమ్ఫస్సస్స…పే… కాయసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… ¶ కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం.
౮౦౨. కతమం తం రూపం బాహిరం కాయసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయసమ్ఫస్సస్స ఆరమ్మణం.
౮౦౩. కతమం తం రూపం బాహిరం కాయసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయసమ్ఫస్సస్స న ఆరమ్మణం.
౮౦౪. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయసమ్ఫస్సజాయ వేదనాయ…పే… సఞ్ఞాయ…పే… చేతనాయ…పే… కాయవిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం? చక్ఖాయతనం…పే… ¶ కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయవిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం.
౮౦౫. కతమం తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం ¶ – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణం.
౮౦౬. కతమం తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞాణస్స న ఆరమ్మణం.
౮౦౭. కతమం తం రూపం బాహిరం న చక్ఖాయతనం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న చక్ఖాయతనం.
౮౦౮. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖాయతనం.
౮౦౯. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చక్ఖాయతనం? సోతాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చక్ఖాయతనం.
౮౧౦. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న సోతాయతనం…పే… న ఘానాయతనం…పే… న జివ్హాయతనం…పే… న కాయాయతనం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న కాయాయతనం.
౮౧౧. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయాయతనం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయాయతనం.
౮౧౨. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయాయతనం? చక్ఖాయతనం…పే… జివ్హాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయాయతనం.
౮౧౩. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న రూపాయతనం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం ¶ – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న రూపాయతనం.
౮౧౪. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపాయతనం? యం రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా…పే… రూపధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపాయతనం.
౮౧౫. కతమం తం రూపం బాహిరం న రూపాయతనం? సద్దాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న రూపాయతనం.
౮౧౬. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న సద్దాయతనం…పే… ¶ న గన్ధాయతనం…పే… న రసాయతనం…పే… న ఫోట్ఠబ్బాయతనం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౮౧౭. కతమం తం రూపం బాహిరం ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు…పే… ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౮౧౮. కతమం తం రూపం బాహిరం న ఫోట్ఠబ్బాయతనం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౮౧౯. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న చక్ఖుధాతు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న చక్ఖుధాతు.
౮౨౦. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుధాతు? చక్ఖాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖుధాతు.
౮౨౧. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చక్ఖుధాతు? సోతాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చక్ఖుధాతు.
౮౨౨. కతమం తం రూపం బాహిరం న సోతధాతు…పే… న ఘానధాతు…పే… న జివ్హాధాతు…పే… న కాయధాతు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న కాయధాతు.
౮౨౩. కతమం ¶ తం రూపం ¶ అజ్ఝత్తికం కాయధాతు? కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయధాతు.
౮౨౪. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… జివ్హాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయధాతు.
౮౨౫. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న రూపధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న రూపధాతు.
౮౨౬. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపధాతు? రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపధాతు.
౮౨౭. కతమం తం రూపం బాహిరం న రూపధాతు? సద్దాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న రూపధాతు.
౮౨౮. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న సద్దధాతు…పే… ¶ న గన్ధధాతు…పే… న రసధాతు ¶ …పే… న ఫోట్ఠబ్బధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఫోట్ఠబ్బధాతు.
౮౨౯. కతమం తం రూపం బాహిరం ఫోట్ఠబ్బధాతు? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఫోట్ఠబ్బధాతు.
౮౩౦. కతమం తం రూపం బాహిరం న ఫోట్ఠబ్బధాతు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న ఫోట్ఠబ్బధాతు.
౮౩౧. కతమం తం రూపం బాహిరం న చక్ఖున్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న చక్ఖున్ద్రియం.
౮౩౨. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖున్ద్రియం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం చక్ఖున్ద్రియం.
౮౩౩. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చక్ఖున్ద్రియం? సోతాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న చక్ఖున్ద్రియం.
౮౩౪. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న సోతిన్ద్రియం…పే… న ఘానిన్ద్రియం…పే… న జివ్హిన్ద్రియం…పే… న కాయిన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న కాయిన్ద్రియం.
౮౩౫. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయిన్ద్రియం? యో కాయో చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం కాయిన్ద్రియం.
౮౩౬. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… జివ్హాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయిన్ద్రియం.
౮౩౭. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఇత్థిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఇత్థిన్ద్రియం.
౮౩౮. కతమం తం రూపం బాహిరం ఇత్థిన్ద్రియం? యం ఇత్థియా ఇత్థిలిఙ్గం ఇత్థినిమిత్తం ఇత్థికుత్తం ఇత్థాకప్పో ఇత్థత్తం ఇత్థిభావో – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఇత్థిన్ద్రియం.
౮౩౯. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న ఇత్థిన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న ఇత్థిన్ద్రియం.
౮౪౦. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న పురిసిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న పురిసిన్ద్రియం.
౮౪౧. కతమం తం రూపం బాహిరం పురిసిన్ద్రియం? యం పురిసస్స పురిసలిఙ్గం పురిసనిమిత్తం పురిసకుత్తం పురిసాకప్పో పురిసత్తం పురిసభావో – ఇదం తం రూపం బాహిరం పురిసిన్ద్రియం.
౮౪౨. కతమం తం రూపం బాహిరం న పురిసిన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న పురిసిన్ద్రియం.
౮౪౩. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న జీవితిన్ద్రియం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం ¶ – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న జీవితిన్ద్రియం.
౮౪౪. కతమం తం రూపం బాహిరం జీవితిన్ద్రియం? యో తేసం రూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం బాహిరం జీవితిన్ద్రియం.
౮౪౫. కతమం తం రూపం బాహిరం న జీవితిన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న జీవితిన్ద్రియం.
౮౪౬. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయవిఞ్ఞత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కాయవిఞ్ఞత్తి.
౮౪౭. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞత్తి? యా కుసలచిత్తస్స వా అకుసలచిత్తస్స వా అబ్యాకతచిత్తస్స వా అభిక్కమన్తస్స వా పటిక్కమన్తస్స వా ఆలోకేన్తస్స వా విలోకేన్తస్స వా సమిఞ్జేన్తస్స వా పసారేన్తస్స వా కాయస్స థమ్భనా సన్థమ్భనా సన్థమ్భితత్తం విఞ్ఞత్తి విఞ్ఞాపనా విఞ్ఞాపితత్తం – ఇదం తం రూపం బాహిరం కాయవిఞ్ఞత్తి.
౮౪౮. కతమం తం రూపం బాహిరం న కాయవిఞ్ఞత్తి? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న కాయవిఞ్ఞత్తి.
౮౪౯. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న వచీవిఞ్ఞత్తి? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న వచీవిఞ్ఞత్తి.
౮౫౦. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం వచీవిఞ్ఞత్తి? యా కుసలచిత్తస్స వా అకుసలచిత్తస్స వా అబ్యాకతచిత్తస్స వా వాచా గిరా బ్యప్పథో ఉదీరణం ధోసో ఘోసకమ్మం వాచా వచీభేదో, అయం వుచ్చతి వాచా. యా తాయ వాచాయ విఞ్ఞత్తి విఞ్ఞాపనా విఞ్ఞాపితత్తం – ఇదం తం రూపం బాహిరం వచీవిఞ్ఞత్తి ¶ .
౮౫౧. కతమం తం రూపం బాహిరం న వచీవిఞ్ఞత్తి? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న వచీవిఞ్ఞత్తి.
౮౫౨. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఆకాసధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఆకాసధాతు.
౮౫౩. కతమం తం రూపం బాహిరం ఆకాసధాతు? యో ఆకాసో ఆకాసగతం అఘం అఘగతం వివరో వివరగతం అసమ్ఫుట్ఠం చతూహి మహాభూతేహి – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఆకాసధాతు.
౮౫౪. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న ఆకాసధాతు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న ఆకాసధాతు.
౮౫౫. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఆపోధాతు? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న ఆపోధాతు.
౮౫౬. కతమం తం రూపం బాహిరం ఆపోధాతు? యం ఆపో ఆపోగతం సినేహో సినేహగతం బన్ధనత్తం రూపస్స – ఇదం తం రూపం బాహిరం ఆపోధాతు.
౮౫౭. కతమం తం రూపం బాహిరం న ఆపోధాతు? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం న ఆపోధాతు.
౮౫౮. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న లహుతా? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న లహుతా.
౮౫౯. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స లహుతా? యా రూపస్స లహుతా లహుపరిణామతా అదన్ధనతా అవిత్థనతా – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స లహుతా.
౮౬౦. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న లహుతా? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న లహుతా.
౮౬౧. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న ముదుతా? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న ముదుతా.
౮౬౨. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స ముదుతా? యా ¶ రూపస్స ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స ముదుతా.
౮౬౩. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం రూపస్స న ముదుతా? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న ముదుతా.
౮౬౪. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా.
౮౬౫. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా? యా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా కమ్మఞ్ఞత్తం కమ్మఞ్ఞభావో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా.
౮౬౬. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న కమ్మఞ్ఞతా.
౮౬౭. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న ఉపచయో? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న ఉపచయో.
౮౬౮. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స ఉపచయో? యో ఆయతనానం ఆచయో, సో రూపస్స ఉపచయో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స ఉపచయో.
౮౬౯. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న ఉపచయో? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న ఉపచయో.
౮౭౦. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న సన్తతి? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న సన్తతి.
౮౭౧. కతమం ¶ ¶ తం రూపం బాహిరం రూపస్స సన్తతి? యో రూపస్స ఉపచయో, సా రూపస్స సన్తతి – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స సన్తతి.
౮౭౨. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం రూపస్స న సన్తతి? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న సన్తతి.
౮౭౩. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న జరతా? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న జరతా.
౮౭౪. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స జరతా? యా రూపస్స జరా జీరణతా ఖణ్డిచ్చం పాలిచ్చం వలిత్తచతా ఆయునో సంహాని ఇన్ద్రియానం పరిపాకో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స జరతా.
౮౭౫. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న జరతా? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న జరతా.
౮౭౬. కతమం ¶ తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న అనిచ్చతా? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం రూపస్స న అనిచ్చతా.
౮౭౭. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స అనిచ్చతా? యో రూపస్స ఖయో వయో భేదో పరిభేదో అనిచ్చతా అన్తరధానం – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స అనిచ్చతా.
౮౭౮. కతమం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న అనిచ్చతా? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం బాహిరం రూపస్స న అనిచ్చతా.
౮౭౯. కతమం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కబళీకారో ఆహారో? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం – ఇదం తం రూపం అజ్ఝత్తికం న కబళీకారో ఆహారో ¶ .
౮౮౦. కతమం తం రూపం బాహిరం కబళీకారో ఆహారో? ఓదనో కుమ్మాసో సత్తు మచ్ఛో మంసం ఖీరం దధి సప్పి నవనీతం తేలం మధు ఫాణితం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం యమ్హి యమ్హి ¶ జనపదే తేసం తేసం సత్తానం ముఖాసియం దన్తవిఖాదనం గలజ్ఝోహరణీయం కుచ్ఛివిత్థమ్భనం యాయ ఓజాయ సత్తా యాపేన్తి – ఇదం తం రూపం బాహిరం కబళీకారో ఆహారో.
౮౮౧. కతమం ¶ తం రూపం బాహిరం న కబళీకారో ఆహారో? రూపాయతనం…పే… రూపస్స అనిచ్చతా – ఇదం తం రూపం బాహిరం న కబళీకారో ఆహారో.
ఏవం తివిధేన రూపసఙ్గహో.
తికనిద్దేసో.
చతుక్కం
౮౮౨. కతమం తం రూపం ఉపాదా ఉపాదిణ్ణం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా ఉపాదిణ్ణం.
౮౮౩. కతమం తం రూపం ఉపాదా అనుపాదిణ్ణం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ¶ రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా అనుపాదిణ్ణం.
౮౮౪. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా ఉపాదిణ్ణం? కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం ¶ తం రూపం నో ఉపాదా ఉపాదిణ్ణం.
౮౮౫. కతమం ¶ తం రూపం నో ఉపాదా అనుపాదిణ్ణం? న కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా అనుపాదిణ్ణం.
౮౮౬. కతమం తం రూపం ఉపాదా ఉపాదిణ్ణుపాదానియం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా ఉపాదిణ్ణుపాదానియం.
౮౮౭. కతమం తం రూపం ఉపాదా అనుపాదిణ్ణుపాదానియం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ¶ జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
౮౮౮. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా ఉపాదిణ్ణుపాదానియం? కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా ఉపాదిణ్ణుపాదానియం.
౮౮౯. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా అనుపాదిణ్ణుపాదానియం? న కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా అనుపాదిణ్ణుపాదానియం.
౮౯౦. కతమం తం రూపం ఉపాదా సప్పటిఘం? చక్ఖాయతనం…పే… రసాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదా సప్పటిఘం.
౮౯౧. కతమం తం రూపం ఉపాదా ¶ అప్పటిఘం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా అప్పటిఘం.
౮౯౨. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా సప్పటిఘం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా సప్పటిఘం.
౮౯౩. కతమం ¶ ¶ తం రూపం నో ఉపాదా అప్పటిఘం? ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా అప్పటిఘం.
౮౯౪. కతమం తం రూపం ఉపాదా ఓళారికం? చక్ఖాయతనం…పే… రసాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదా ఓళారికం.
౮౯౫. కతమం తం రూపం ఉపాదా సుఖుమం ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా సుఖుమం.
౮౯౬. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా ఓళారికం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా ఓళారికం.
౮౯౭. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా సుఖుమం? ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా సుఖుమం.
౮౯౮. కతమం తం రూపం ఉపాదా దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా దూరే.
౮౯౯. కతమం ¶ తం రూపం ఉపాదా సన్తికే? చక్ఖాయతనం…పే… రసాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదా సన్తికే.
౯౦౦. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా దూరే? ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా దూరే.
౯౦౧. కతమం తం రూపం నో ఉపాదా సన్తికే? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం నో ఉపాదా సన్తికే.
౯౦౨. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సనిదస్సనం? కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సనిదస్సనం.
౯౦౩. కతమం ¶ తం రూపం ఉపాదిణ్ణం అనిదస్సనం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ¶ గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం అనిదస్సనం.
౯౦౪. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సనిదస్సనం? న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సనిదస్సనం.
౯౦౫. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం అనిదస్సనం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా ¶ , యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం అనిదస్సనం.
౯౦౬. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సప్పటిఘం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సప్పటిఘం.
౯౦౭. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం అప్పటిఘం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం అప్పటిఘం.
౯౦౮. కతమం ¶ తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సప్పటిఘం? సద్దాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సప్పటిఘం.
౯౦౯. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం అప్పటిఘం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి ¶ రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి ¶ అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం అప్పటిఘం.
౯౧౦. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం మహాభూతం? కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం మహాభూతం.
౯౧౧. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం న మహాభూతం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం న మహాభూతం.
౯౧౨. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం మహాభూతం? న కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం మహాభూతం.
౯౧౩. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం న మహాభూతం? సద్దాయతనం ¶ కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం న మహాభూతం.
౯౧౪. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం ఓళారికం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం ¶ గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం ఓళారికం.
౯౧౫. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సుఖుమం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ¶ ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సుఖుమం.
౯౧౬. కతమం ¶ తం రూపం అనుపాదిణ్ణం ఓళారికం? సద్దాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం ఓళారికం.
౯౧౭. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సుఖుమం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సుఖుమం.
౯౧౮. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం దూరే.
౯౧౯. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సన్తికే? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణం సన్తికే.
౯౨౦. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం దూరే? కాయవిఞ్ఞత్తి ¶ వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స ¶ కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం దూరే.
౯౨౧. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సన్తికే? సద్దాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణం సన్తికే.
౯౨౨. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సనిదస్సనం? కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సనిదస్సనం.
౯౨౩. కతమం ¶ ¶ తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం అనిదస్సనం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం అనిదస్సనం.
౯౨౪. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సనిదస్సనం? న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సనిదస్సనం.
౯౨౫. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం అనిదస్సనం? సద్దాయతనం కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు ¶ రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం అనిదస్సనం.
౯౨౬. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సప్పటిఘం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం ¶ రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సప్పటిఘం.
౯౨౭. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం అప్పటిఘం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం అప్పటిఘం.
౯౨౮. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సప్పటిఘం? సద్దాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సప్పటిఘం.
౯౨౯. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం అప్పటిఘం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా ¶ పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం అప్పటిఘం.
౯౩౦. కతమం ¶ తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం మహాభూతం? కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం మహాభూతం ¶ .
౯౩౧. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం న మహాభూతం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం న మహాభూతం.
౯౩౨. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం మహాభూతం? న కమ్మస్స కతత్తా ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం మహాభూతం.
౯౩౩. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం న మహాభూతం? సద్దాయతనం ¶ కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఆకాసధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం న మహాభూతం.
౯౩౪. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం ఓళారికం? చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం ఓళారికం.
౯౩౫. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సుఖుమం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం ¶ సుఖుమం.
౯౩౬. కతమం ¶ తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం ఓళారికం? సద్దాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం ఓళారికం.
౯౩౭. కతమం ¶ తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సుఖుమం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సుఖుమం.
౯౩౮. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం దూరే.
౯౩౯. కతమం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సన్తికే చక్ఖాయతనం…పే… కాయాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం ఉపాదిణ్ణుపాదానియం సన్తికే.
౯౪౦. కతమం ¶ తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం దూరే? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స జరతా రూపస్స అనిచ్చతా, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి ¶ కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం దూరే.
౯౪౧. కతమం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సన్తికే? సద్దాయతనం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం న కమ్మస్స కతత్తా రూపాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం అనుపాదిణ్ణుపాదానియం సన్తికే.
౯౪౨. కతమం తం రూపం సప్పటిఘం ఇన్ద్రియం? చక్ఖున్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం సప్పటిఘం ఇన్ద్రియం.
౯౪౩. కతమం ¶ తం రూపం సప్పటిఘం న ఇన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం సప్పటిఘం న ఇన్ద్రియం.
౯౪౪. కతమం తం రూపం అప్పటిఘం ఇన్ద్రియం? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం అప్పటిఘం ఇన్ద్రియం.
౯౪౫. కతమం ¶ తం రూపం అప్పటిఘం న ఇన్ద్రియం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అప్పటిఘం న ఇన్ద్రియం.
౯౪౬. కతమం తం రూపం సప్పటిఘం మహాభూతం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం సప్పటిఘం మహాభూతం.
౯౪౭. కతమం తం రూపం సప్పటిఘం న మహాభూతం? చక్ఖాయతనం…పే… రసాయతనం – ఇదం తం రూపం సప్పటిఘం న మహాభూతం.
౯౪౮. కతమం తం రూపం అప్పటిఘం మహాభూతం? ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం అప్పటిఘం మహాభూతం.
౯౪౯. కతమం తం రూపం అప్పటిఘం న మహాభూతం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అప్పటిఘం న మహాభూతం.
౯౫౦. కతమం తం రూపం ఇన్ద్రియం ఓళారికం? చక్ఖున్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం ఇన్ద్రియం ఓళారికం.
౯౫౧. కతమం తం రూపం ఇన్ద్రియం సుఖుమం? ఇత్థిన్ద్రియం ¶ పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం ఇన్ద్రియం ¶ సుఖుమం.
౯౫౨. కతమం ¶ తం రూపం న ఇన్ద్రియం ఓళారికం? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం ఓళారికం.
౯౫౩. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం సుఖుమం? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం సుఖుమం.
౯౫౪. కతమం తం రూపం ఇన్ద్రియం దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం పురిసిన్ద్రియం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం ఇన్ద్రియం దూరే.
౯౫౫. కతమం తం రూపం ఇన్ద్రియం సన్తికే? చక్ఖున్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం ఇన్ద్రియం సన్తికే.
౯౫౬. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం దూరే? కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం దూరే.
౯౫౭. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం సన్తికే? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం సన్తికే.
౯౫౮. కతమం తం రూపం మహాభూతం ఓళారికం? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం మహాభూతం ఓళారికం.
౯౫౯. కతమం ¶ తం రూపం మహాభూతం సుఖుమం? ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం మహాభూతం సుఖుమం.
౯౬౦. కతమం తం రూపం న మహాభూతం ఓళారికం? చక్ఖాయతనం…పే… రసాయతనం – ఇదం తం రూపం న మహాభూతం ఓళారికం.
౯౬౧. కతమం ¶ తం రూపం న మహాభూతం సుఖుమం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న మహాభూతం సుఖుమం.
౯౬౨. కతమం తం రూపం మహాభూతం దూరే? ఆపోధాతు – ఇదం తం రూపం మహాభూతం దూరే.
౯౬౩. కతమం తం రూపం మహాభూతం సన్తికే? ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం మహాభూతం సన్తికే.
౯౬౪. కతమం తం రూపం న మహాభూతం దూరే? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… ¶ కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న మహాభూతం దూరే.
౯౬౫. కతమం ¶ తం రూపం న మహాభూతం సన్తికే? చక్ఖాయతనం…పే… రసాయతనం – ఇదం తం రూపం న మహాభూతం సన్తికే.
౯౬౬. రూపాయతనం దిట్ఠం, సద్దాయతనం సుతం, గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ముతం, సబ్బం రూపం మనసా విఞ్ఞాతం రూపం.
ఏవం చతుబ్బిధేన రూపసఙ్గహో.
చతుక్కం.
పఞ్చకం
౯౬౭. కతమం తం రూపం పథవీధాతు? యం కక్ఖళం ఖరగతం [ఖరిగతం (క.)] కక్ఖళత్తం కక్ఖళభావో అజ్ఝత్తం వా బహిద్ధా వా ఉపాదిణ్ణం వా అనుపాదిణ్ణం వా – ఇదం తం రూపం పథవీధాతు.
౯౬౮. కతమం ¶ తం రూపం ఆపోధాతు? యం ఆపో ఆపోగతం సినేహో సినేహగతం బన్ధనత్తం రూపస్స అజ్ఝత్తం వా బహిద్ధా వా ఉపాదిణ్ణం వా అనుపాదిణ్ణం వా – ఇదం తం రూపం ఆపోధాతు.
౯౬౯. కతమం ¶ తం రూపం తేజోధాతు? యం తేజో తేజోగతం ఉస్మా ఉస్మాగతం ఉసుమం ఉసుమగతం అజ్ఝత్తం వా బహిద్ధా వా ఉపాదిణ్ణం వా అనుపాదిణ్ణం వా – ఇదం తం రూపం తేజోధాతు.
౯౭౦. కతమం తం రూపం వాయోధాతు? యం వాయో వాయోగతం థమ్భితత్తం రూపస్స అజ్ఝత్తం వా బహిద్ధా వా ఉపాదిణ్ణం వా అనుపాదిణ్ణం వా – ఇదం తం రూపం వాయోధాతు.
౯౭౧. కతమం తం రూపం ఉపాదా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం ఉపాదా.
ఏవం పఞ్చవిధేన రూపసఙ్గహో.
పఞ్చకం.
ఛక్కం
౯౭౨. రూపాయతనం ¶ చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సద్దాయతనం సోతవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, గన్ధాయతనం ఘానవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, రసాయతనం జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రూపం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సబ్బం రూపం మనోవిఞ్ఞేయ్యం రూపం.
ఏవం ఛబ్బిధేన రూపసఙ్గహో.
ఛక్కం.
సత్తకం
౯౭౩. రూపాయతనం ¶ ¶ చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సద్దాయతనం సోతవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, గన్ధాయతనం ఘానవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, రసాయతనం జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రూపం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం మనోధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సబ్బం రూపం మనోవిఞ్ఞాణధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం.
ఏవం సత్తవిధేన రూపసఙ్గహో.
సత్తకం.
అట్ఠకం
౯౭౪. రూపాయతనం ¶ చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సద్దాయతనం సోతవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, గన్ధాయతనం ఘానవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, రసాయతనం జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రూపం, మనాపియో ఫోట్ఠబ్బో సుఖసమ్ఫస్సో కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, అమనాపియో ఫోట్ఠబ్బో దుక్ఖసమ్ఫస్సో కాయవిఞ్ఞేయ్యం రూపం, రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం మనోధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం, సబ్బం రూపం మనోవిఞ్ఞాణధాతువిఞ్ఞేయ్యం రూపం.
ఏవం అట్ఠవిధేన రూపసఙ్గహో.
అట్ఠకం.
నవకం
౯౭౫. కతమం తం రూపం చక్ఖున్ద్రియం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖున్ద్రియం ¶ .
౯౭౬. కతమం తం రూపం సోతిన్ద్రియం…పే… ఘానిన్ద్రియం…పే… జివ్హిన్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం ¶ …పే… ఇత్థిన్ద్రియం…పే… పురిసిన్ద్రియం…పే… జీవితిన్ద్రియం? యో తేసం రూపీనం ధమ్మానం ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం జీవితిన్ద్రియం.
౯౭౭. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం? రూపాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం.
ఏవం నవవిధేన రూపసఙ్గహో.
నవకం.
దసకం
౯౭౮. కతమం ¶ తం రూపం చక్ఖున్ద్రియం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖున్ద్రియం.
౯౭౯. కతమం తం రూపం సోతిన్ద్రియం…పే… ఘానిన్ద్రియం…పే… జివ్హిన్ద్రియం…పే… కాయిన్ద్రియం…పే… ఇత్థిన్ద్రియం…పే… పురిసిన్ద్రియం…పే… జీవితిన్ద్రియం? యో తేసం రూపీనం ధమ్మానం ¶ ఆయు ఠితి యపనా యాపనా ఇరియనా వత్తనా పాలనా జీవితం జీవితిన్ద్రియం – ఇదం తం రూపం జీవితిన్ద్రియం.
౯౮౦. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం సప్పటిఘం? రూపాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం సప్పటిఘం.
౯౮౧. కతమం తం రూపం న ఇన్ద్రియం అప్పటిఘం? కాయవిఞ్ఞత్తి…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం న ఇన్ద్రియం అప్పటిఘం.
ఏవం దసవిధేన రూపసఙ్గహో.
దసకం.
ఏకాదసకం
౯౮౨. కతమం ¶ తం రూపం చక్ఖాయతనం? యం చక్ఖు చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ పసాదో…పే… సుఞ్ఞో గామో పేసో – ఇదం తం రూపం చక్ఖాయతనం ¶ .
౯౮౩. కతమం తం రూపం సోతాయతనం…పే… ఘానాయతనం…పే… జివ్హాయతనం…పే… కాయాయతనం…పే… రూపాయతనం…పే… సద్దాయతనం…పే… గన్ధాయతనం…పే… రసాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం? పథవీధాతు…పే… ఫోట్ఠబ్బధాతు పేసా – ఇదం తం రూపం ఫోట్ఠబ్బాయతనం.
౯౮౪. కతమం తం రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం? ఇత్థిన్ద్రియం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇదం తం రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం.
ఏవం ఏకాదసవిధేన రూపసఙ్గహో.
ఏకాదసకం.
అట్ఠమభాణవారో.
రూపవిభత్తి.
రూపకణ్డం నిట్ఠితం.
౩. నిక్ఖేపకణ్డం
తికనిక్ఖేపం
౯౮౫. కతమే ¶ ¶ ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? తీణి కుసలమూలాని – అలోభో, అదోసో, అమోహో; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౯౮౬. కతమే ధమ్మా అకుసలా? తీణి అకుసలమూలాని – లోభో, దోసో, మోహో; తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౯౮౭. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? కుసలాకుసలానం ధమ్మానం విపాకా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యే చ ధమ్మా కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౯౮౮. కతమే ధమ్మా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా? సుఖభూమియం కామావచరే, రూపావచరే, అపరియాపన్నే, సుఖం వేదనం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
౯౮౯. కతమే ధమ్మా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా? దుక్ఖభూమియం కామావచరే, దుక్ఖం వేదనం ¶ ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా ¶ .
౯౯౦. కతమే ధమ్మా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా? అదుక్ఖమసుఖభూమియం కామావచరే, రూపావచరే, అరూపావచరే, అపరియాపన్నే, అదుక్ఖమసుఖం వేదనం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
౯౯౧. కతమే ¶ ధమ్మా విపాకా? కుసలాకుసలానం ధమ్మానం విపాకా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా విపాకా.
౯౯౨. కతమే ¶ ధమ్మా విపాకధమ్మధమ్మా? కుసలాకుసలా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా విపాకధమ్మధమ్మా.
౯౯౩. కతమే ధమ్మా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా? యే చ ధమ్మా కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
౯౯౪. కతమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణుపాదానియా? సాసవా కుసలాకుసలానం ధమ్మానం విపాకా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యఞ్చ రూపం కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణుపాదానియా.
౯౯౫. కతమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణుపాదానియా? సాసవా కుసలాకుసలా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యే చ ధమ్మా కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా; యఞ్చ రూపం న కమ్మస్స ¶ కతత్తా – ఇమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణుపాదానియా.
౯౯౬. కతమే ¶ ధమ్మా అనుపాదిణ్ణఅనుపాదానియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణఅనుపాదానియా.
౯౯౭. కతమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠసంకిలేసికా? తీణి అకుసలమూలాని – లోభో, దోసో, మోహో; తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠసంకిలేసికా.
౯౯౮. కతమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికా? సాసవా కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో, వేదనాక్ఖన్ధో ¶ , సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికా.
౯౯౯. కతమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠఅసంకిలేసికా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠఅసంకిలేసికా.
౧౦౦౦. కతమే ధమ్మా సవితక్కసవిచారా? సవితక్కసవిచారభూమియం కామావచరే, రూపావచరే, అపరియాపన్నే ¶ , వితక్కవిచారే ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సవితక్కసవిచారా.
౧౦౦౧. కతమే ధమ్మా అవితక్కవిచారమత్తా? అవితక్కవిచారమత్తభూమియం రూపావచరే, అపరియాపన్నే, విచారం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా అవితక్కవిచారమత్తా.
౧౦౦౨. కతమే ధమ్మా అవితక్కఅవిచారా? అవితక్కఅవిచారభూమియం కామావచరే, రూపావచరే ¶ , అరూపావచరే, అపరియాపన్నే; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అవితక్కఅవిచారా.
౧౦౦౩. కతమే ధమ్మా పీతిసహగతా? పీతిభూమియం కామావచరే, రూపావచరే, అపరియాపన్నే ¶ , పీతిం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పీతిసహగతా.
౧౦౦౪. కతమే ధమ్మా సుఖసహగతా? సుఖభూమియం కామావచరే, రూపావచరే, అపరియాపన్నే, సుఖం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సుఖసహగతా.
౧౦౦౫. కతమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా? ఉపేక్ఖాభూమియం కామావచరే, రూపావచరే, అరూపావచరే, అపరియాపన్నే, ఉపేక్ఖం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా.
౧౦౦౬. కతమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా? తీణి సంయోజనాని – సక్కాయదిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, సీలబ్బతపరామాసో.
౧౦౦౭. తత్థ ¶ కతమా సక్కాయదిట్ఠి? ఇధ అస్సుతవా పుథుజ్జనో అరియానం అదస్సావీ అరియధమ్మస్స అకోవిదో అరియధమ్మే అవినీతో సప్పురిసానం అదస్సావీ సప్పురిసధమ్మస్స అకోవిదో సప్పురిసధమ్మే అవినీతో రూపం అత్తతో సమనుపస్సతి, రూపవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం. వేదనం అత్తతో సమనుపస్సతి, వేదనావన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా వేదనం, వేదనాయ వా అత్తానం. సఞ్ఞం అత్తతో సమనుపస్సతి, సఞ్ఞావన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా సఞ్ఞం, సఞ్ఞాయ ¶ వా అత్తానం. సఙ్ఖారే అత్తతో ¶ సమనుపస్సతి, సఙ్ఖారవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా సఙ్ఖారే, సఙ్ఖారేసు వా అత్తానం. విఞ్ఞాణం అత్తతో సమనుపస్సతి, విఞ్ఞాణవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం. యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం [దిట్ఠివిసూకాయితం (సీ.)] దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పటిగ్గాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సక్కాయదిట్ఠి.
౧౦౦౮. తత్థ కతమా విచికిచ్ఛా? సత్థరి కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ధమ్మే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సఙ్ఘే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సిక్ఖాయ కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తే కఙ్ఖతి ¶ విచికిచ్ఛతి, అపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తాపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి. యా ఏవరూపా కఙ్ఖా కఙ్ఖాయనా కఙ్ఖాయితత్తం విమతి విచికిచ్ఛా ద్వేళ్హకం ద్వేధాపథో సంసయో అనేకంసగ్గాహో ఆసప్పనా పరిసప్పనా అపరియోగాహనా థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – అయం వుచ్చతి విచికిచ్ఛా.
౧౦౦౯. తత్థ కతమో సీలబ్బతపరామాసో? ఇతో బహిద్ధా సమణబ్రాహ్మణానం ‘సీలేన సుద్ధి, వతేన సుద్ధి, సీలబ్బతేన సుద్ధీ’తి యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పటిగ్గాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం ¶ వుచ్చతి సీలబ్బతపరామాసో.
౧౦౧౦. ఇమాని ¶ తీణి సంయోజనాని; తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం వచీకమ్మం మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా.
౧౦౧౧. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా? అవసేసో లోభో, దోసో, మోహో; తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౦౧౨. కతమే ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బా? కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో ¶ ; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౦౧౩. కతమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా? తీణి సంయోజనాని – సక్కాయదిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, సీలబ్బతపరామాసో.
౧౦౧౪. తత్థ కతమా సక్కాయదిట్ఠి…పే… అయం వుచ్చతి సక్కాయదిట్ఠి.
౧౦౧౫. తత్థ ¶ కతమా విచికిచ్ఛా…పే… అయం వుచ్చతి విచికిచ్ఛా.
౧౦౧౬. తత్థ కతమో సీలబ్బతపరామాసో…పే… అయం వుచ్చతి సీలబ్బతపరామాసో.
౧౦౧౭. ఇమాని తీణి సంయోజనాని; తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా. తీణి సంయోజనాని – సక్కాయదిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, సీలబ్బతపరామాసో ¶ – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా. తదేకట్ఠో లోభో, దోసో, మోహో – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతూ. తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా.
౧౦౧౮. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? అవసేసో లోభో, దోసో, మోహో – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతూ. తదేకట్ఠా ¶ చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౦౧౯. కతమే ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౦౨౦. కతమే ధమ్మా ఆచయగామినో? సాసవా కుసలాకుసలా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఆచయగామినో.
౧౦౨౧. కతమే ధమ్మా అపచయగామినో? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా అపచయగామినో.
౧౦౨౨. కతమే ¶ ధమ్మా నేవ ఆచయగామి న అపచయగామినో? కుసలాకుసలానం ధమ్మానం విపాకా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా ¶ ; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యే చ ధమ్మా కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నేవ ఆచయగామి న అపచయగామినో.
౧౦౨౩. కతమే ధమ్మా సేక్ఖా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, హేట్ఠిమాని చ తీణి సామఞ్ఞఫలాని – ఇమే ధమ్మా సేక్ఖా.
౧౦౨౪. కతమే ¶ ధమ్మా అసేక్ఖా? ఉపరిట్ఠిమం [ఉపరిమం (స్యా.)] అరహత్తఫలం – ఇమే ధమ్మా అసేక్ఖా.
౧౦౨౫. కతమే ధమ్మా నేవసేక్ఖనాసేక్ఖా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా, అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నేవసేక్ఖనాసేక్ఖా.
౧౦౨౬. కతమే ¶ ధమ్మా పరిత్తా? సబ్బేవ కామావచరా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పరిత్తా.
౧౦౨౭. కతమే ధమ్మా మహగ్గతా? రూపావచరా, అరూపావచరా, కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా మహగ్గతా.
౧౦౨౮. కతమే ధమ్మా అప్పమాణా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అప్పమాణా.
౧౦౨౯. కతమే ధమ్మా పరిత్తారమ్మణా? పరిత్తే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా పరిత్తారమ్మణా.
౧౦౩౦. కతమే ధమ్మా మహగ్గతారమ్మణా? మహగ్గతే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి ¶ చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా మహగ్గతారమ్మణా.
౧౦౩౧. కతమే ధమ్మా అప్పమాణారమ్మణా? అప్పమాణే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అప్పమాణారమ్మణా.
౧౦౩౨. కతమే ¶ ధమ్మా హీనా? తీణి అకుసలమూలాని – లోభో, దోసో, మోహో; తదేకట్ఠా చ కిలేసా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా హీనా.
౧౦౩౩. కతమే ధమ్మా మజ్ఝిమా? సాసవా కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా మజ్ఝిమా.
౧౦౩౪. కతమే ధమ్మా పణీతా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా పణీతా.
౧౦౩౫. కతమే ¶ ధమ్మా మిచ్ఛత్తనియతా? పఞ్చ కమ్మాని ఆనన్తరికాని, యా చ మిచ్ఛాదిట్ఠినియతా – ఇమే ధమ్మా మిచ్ఛత్తనియతా.
౧౦౩౬. కతమే ధమ్మా సమ్మత్తనియతా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా సమ్మత్తనియతా.
౧౦౩౭. కతమే ¶ ధమ్మా అనియతా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా, అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనియతా.
౧౦౩౮. కతమే ధమ్మా మగ్గారమ్మణా? అరియమగ్గం ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా మగ్గారమ్మణా.
౧౦౩౯. కతమే ¶ ధమ్మా మగ్గహేతుకా? అరియమగ్గసమఙ్గిస్స మగ్గఙ్గాని ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా మగ్గహేతుకా. అరియమగ్గసమఙ్గిస్స ¶ సమ్మాదిట్ఠి మగ్గో చేవ హేతు చ, సమ్మాదిట్ఠిం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా మగ్గహేతుకా. అరియమగ్గసమఙ్గిస్స అలోభో, అదోసో, అమోహో – ఇమే ధమ్మా మగ్గహేతూ. తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా మగ్గహేతుకా.
౧౦౪౦. కతమే ధమ్మా మగ్గాధిపతినో? అరియమగ్గం అధిపతిం కరిత్వా యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా మగ్గాధిపతినో. అరియమగ్గసమఙ్గిస్స వీమంసాధిపతేయ్యం మగ్గం భావయన్తస్స వీమంసం ఠపేత్వా; తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా మగ్గాధిపతినో.
౧౦౪౧. కతమే ధమ్మా ఉప్పన్నా? యే ధమ్మా జాతా భూతా సఞ్జాతా నిబ్బత్తా అభినిబ్బత్తా పాతుభూతా ఉప్పన్నా సముప్పన్నా ఉట్ఠితా సముట్ఠితా ఉప్పన్నా ఉప్పన్నంసేన సఙ్గహితా, రూపం [రూపా (బహూసు)], వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా ఉప్పన్నా.
౧౦౪౨. కతమే ధమ్మా అనుప్పన్నా? యే ధమ్మా అజాతా అభూతా అసఞ్జాతా అనిబ్బత్తా అనభినిబ్బత్తా అపాతుభూతా ¶ అనుప్పన్నా అసముప్పన్నా అనుట్ఠితా అసముట్ఠితా అనుప్పన్నా అనుప్పన్నంసేన సఙ్గహితా, రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా అనుప్పన్నా.
౧౦౪౩. కతమే ¶ ధమ్మా ఉప్పాదినో? కుసలాకుసలానం ధమ్మానం అవిపక్కవిపాకానం విపాకా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యఞ్చ రూపం కమ్మస్స కతత్తా ఉప్పజ్జిస్సతి – ఇమే ధమ్మా ఉప్పాదినో.
౧౦౪౪. కతమే ¶ ధమ్మా అతీతా? యే ధమ్మా అతీతా నిరుద్ధా విగతా విపరిణతా అత్థఙ్గతా అబ్భత్థఙ్గతా ఉప్పజ్జిత్వా విగతా అతీతా అతీతంసేన సఙ్గహితా, రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా అతీతా.
౧౦౪౫. కతమే ధమ్మా అనాగతా? యే ధమ్మా అజాతా అభూతా అసఞ్జాతా అనిబ్బత్తా అనభినిబ్బత్తా ¶ అపాతుభూతా అనుప్పన్నా అసముప్పన్నా అనుట్ఠితా అసముట్ఠితా అనాగతా అనాగతంసేన సఙ్గహితా, రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా అనాగతా.
౧౦౪౬. కతమే ధమ్మా పచ్చుప్పన్నా? యే ధమ్మా జాతా భూతా సఞ్జాతా నిబ్బత్తా అభినిబ్బత్తా పాతుభూతా ఉప్పన్నా సముప్పన్నా ఉట్ఠితా సముట్ఠితా పచ్చుప్పన్నా పచ్చుప్పన్నంసేన సఙ్గహితా, రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా పచ్చుప్పన్నా.
౧౦౪౭. కతమే ధమ్మా అతీతారమ్మణా? అతీతే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అతీతారమ్మణా.
౧౦౪౮. కతమే ధమ్మా అనాగతారమ్మణా? అనాగతే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి ¶ చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అనాగతారమ్మణా.
౧౦౪౯. కతమే ధమ్మా పచ్చుప్పన్నారమ్మణా? పచ్చుప్పన్నే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా పచ్చుప్పన్నారమ్మణా.
౧౦౫౦. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తా? యే ధమ్మా తేసం తేసం సత్తానం అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం నియతా పాటిపుగ్గలికా ఉపాదిణ్ణా, రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తా.
౧౦౫౧. కతమే ధమ్మా బహిద్ధా? యే ధమ్మా తేసం తేసం పరసత్తానం పరపుగ్గలానం అజ్ఝత్తం ¶ పచ్చత్తం నియతా పాటిపుగ్గలికా ఉపాదిణ్ణా, రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా బహిద్ధా.
౧౦౫౨. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తబహిద్ధా? తదుభయం – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తబహిద్ధా.
౧౦౫౩. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తారమ్మణా? అజ్ఝత్తే ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తారమ్మణా.
౧౦౫౪. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా బహిద్ధారమ్మణా? బహిద్ధా ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా బహిద్ధారమ్మణా.
౧౦౫౫. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తబహిద్ధారమ్మణా? అజ్ఝత్తబహిద్ధా ధమ్మే ఆరబ్భ యే ఉప్పజ్జన్తి చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తబహిద్ధారమ్మణా.
౧౦౫౬. కతమే ధమ్మా సనిదస్సనసప్పటిఘా? రూపాయతనం – ఇమే ధమ్మా సనిదస్సనసప్పటిఘా.
౧౦౫౭. కతమే ధమ్మా అనిదస్సనసప్పటిఘా? చక్ఖాయతనం, సోతాయతనం, ఘానాయతనం, జివ్హాయతనం, కాయాయతనం, సద్దాయతనం, గన్ధాయతనం ¶ , రసాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇమే ధమ్మా అనిదస్సనసప్పటిఘా.
౧౦౫౮. కతమే ధమ్మా అనిదస్సనఅప్పటిఘా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యఞ్చ రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం; అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనిదస్సనఅప్పటిఘా.
తికం.
దుకనిక్ఖేపం
హేతుగోచ్ఛకం
౧౦౫౯. కతమే ధమ్మా హేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అకుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ, నవ కామావచరహేతూ ఛ రూపావచరహేతూ, ఛ అరూపావచరహేతూ, ఛ అపరియాపన్నహేతూ.
౧౦౬౦. తత్థ కతమే తయో కుసలహేతూ? అలోభో, అదోసో, అమోహో.
౧౦౬౧. తత్థ ¶ కతమో అలోభో? యో అలోభో అలుబ్భనా అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అలోభో.
౧౦౬౨. తత్థ ¶ కతమో అదోసో? యో ¶ అదోసో అదుస్సనా అదుస్సితత్తం మేత్తి మేత్తాయనా మేత్తాయితత్తం అనుద్దా అనుద్దాయనా అనుదాయితత్తం హితేసితా అనుకమ్పా అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అదోసో.
౧౦౬౩. తత్థ కతమో అమోహో? దుక్ఖే ఞాణం, దుక్ఖసముదయే ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం, పుబ్బన్తే ఞాణం, అపరన్తే ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు ఞాణం, యా ఏవరూపా పఞ్ఞా ¶ పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి అమోహో.
ఇమే తయో కుసలహేతూ.
౧౦౬౪. తత్థ కతమే తయో అకుసలహేతూ? లోభో, దోసో, మోహో.
౧౦౬౫. తత్థ కతమో లోభో? యో రాగో సారాగో అనునయో అనురోధో నన్దీ నన్దీరాగో [నన్దిరాగో (సీ.)] చిత్తస్స సారాగో ఇచ్ఛా ముచ్ఛా అజ్ఝోసానం గేధో పలిగేధో సఙ్గో పఙ్కో ఏజా మాయా జనికా సఞ్జననీ సిబ్బినీ [సిబ్బనీ (సీ.)] జాలినీ సరితా విసత్తికా సుత్తం విసటా ఆయూహినీ [ఆయూహనీ (సీ. స్యా.)] దుతియా పణిధి భవనేత్తి వనం వనథో సన్థవో సినేహో అపేక్ఖా పటిబన్ధు ఆసా ఆసిసనా ఆసిసితత్తం [ఆసింసనా ఆసింసితత్తం (సీ. స్యా.)] రూపాసా సద్దాసా గన్ధాసా రసాసా ఫోట్ఠబ్బాసా లాభాసా ధనాసా పుత్తాసా జీవితాసా జప్పా పజప్పా అభిజప్పా జప్పా జప్పనా జప్పితత్తం లోలుప్పం లోలుప్పాయనా లోలుప్పాయితత్తం పుచ్ఛఞ్జికతా [పుఞ్చికతా (స్యా.) పుచ్ఛికతా (సీ.)] సాధుకమ్యతా అధమ్మరాగో విసమలోభో నికన్తి నికామనా పత్థనా పిహనా సమ్పత్థనా కామతణ్హా భవతణ్హా విభవతణ్హా రూపతణ్హా అరూపతణ్హా నిరోధతణ్హా రూపతణ్హా సద్దతణ్హా గన్ధతణ్హా ¶ రసతణ్హా ఫోట్ఠబ్బతణ్హా ధమ్మతణ్హా ¶ ఓఘో యోగో గన్థో ఉపాదానం ఆవరణం నీవరణం ఛాదనం బన్ధనం ఉపక్కిలేసో అనుసయో పరియుట్ఠానం లతా వేవిచ్ఛం దుక్ఖమూలం దుక్ఖనిదానం ¶ దుక్ఖప్పభవో మారపాసో మారబళిసం మారవిసయో తణ్హానదీ తణ్హాజాలం తణ్హాగద్దులం తణ్హాసముద్దో అభిజ్ఝా లోభో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి లోభో.
౧౦౬౬. తత్థ ¶ కతమో దోసో? అనత్థం మే అచరీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరతీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, పియస్స మే మనాపస్స అనత్థం అచరి…పే… అనత్థం చరతి…పే… అనత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అప్పియస్స మే అమనాపస్స అత్థం అచరి…పే… అత్థం చరతి…పే… అత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అట్ఠానే వా పన ఆఘాతో జాయతి. యో ఏవరూపో చిత్తస్స ఆఘాతో పటిఘాతో పటిఘం పటివిరోధో కోపో పకోపో సమ్పకోపో దోసో పదోసో సమ్పదోసో చిత్తస్స బ్యాపత్తి మనోపదోసో కోధో కుజ్ఝనా కుజ్ఝితత్తం దోసో దుస్సనా దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – అయం వుచ్చతి దోసో.
౧౦౬౭. తత్థ కతమో మోహో? దుక్ఖే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖసముదయే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తే అఞ్ఞాణం, అపరన్తే అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే అఞ్ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు అఞ్ఞాణం, యం ఏవరూపం అఞ్ఞాణం అదస్సనం అనభిసమయో ¶ అననుబోధో అసమ్బోధో అప్పటివేధో అసంగాహనా అపరియోగాహనా అసమపేక్ఖనా అపచ్చవేక్ఖణా అపచ్చక్ఖకమ్మం దుమ్మేజ్ఝం బాల్యం అసమ్పజఞ్ఞం మోహో పమోహో సమ్మోహో అవిజ్జా అవిజ్జోఘో అవిజ్జాయోగో అవిజ్జానుసయో అవిజ్జాపరియుట్ఠానం అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి మోహో.
ఇమే తయో అకుసలహేతూ.
౧౦౬౮. తత్థ కతమే తయో అబ్యాకతహేతూ? కుసలానం వా ధమ్మానం విపాకతో కిరియాబ్యాకతేసు వా ధమ్మేసు అలోభో అదోసో అమోహో – ఇమే తయో అబ్యాకతహేతూ.
౧౦౬౯. తత్థ ¶ కతమే నవ కామావచరహేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అకుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ – ఇమే నవ కామావచరహేతూ.
౧౦౭౦. తత్థ ¶ కతమే ఛ రూపావచరహేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ – ఇమే ఛ రూపావచరహేతూ.
౧౦౭౧. తత్థ కతమే ఛ అరూపావచరహేతూ? తయో ¶ కుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ – ఇమే ఛ అరూపావచరహేతూ.
౧౦౭౨. తత్థ కతమే ఛ అపరియాపన్నహేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ – ఇమే ఛ అపరియాపన్నహేతూ.
౧౦౭౩. తత్థ కతమే తయో కుసలహేతూ? అలోభో, అదోసో, అమోహో.
౧౦౭౪. తత్థ కతమో అలోభో? యో అలోభో అలుబ్భనా అలుబ్భితత్తం అసారాగో అసారజ్జనా అసారజ్జితత్తం అనభిజ్ఝా అలోభో కుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అలోభో.
౧౦౭౫. తత్థ కతమో అదోసో? యో అదోసో అదుస్సనా అదుస్సితత్తం…పే… అబ్యాపాదో అబ్యాపజ్జో అదోసో కుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అదోసో.
౧౦౭౬. తత్థ కతమో అమోహో ¶ ? దుక్ఖే ఞాణం, దుక్ఖసముదయే ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ ఞాణం, పుబ్బన్తే ఞాణం, అపరన్తే ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు ఞాణం, యా ఏవరూపా పఞ్ఞా పజాననా విచయో పవిచయో ధమ్మవిచయో సల్లక్ఖణా ఉపలక్ఖణా పచ్చుపలక్ఖణా పణ్డిచ్చం కోసల్లం నేపుఞ్ఞం వేభబ్యా చిన్తా ఉపపరిక్ఖా భూరీ మేధా పరిణాయికా విపస్సనా సమ్పజఞ్ఞం పతోదో పఞ్ఞా పఞ్ఞిన్ద్రియం పఞ్ఞాబలం పఞ్ఞాసత్థం పఞ్ఞాపాసాదో పఞ్ఞాఆలోకో పఞ్ఞాఓభాసో పఞ్ఞాపజ్జోతో పఞ్ఞారతనం అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో మగ్గఙ్గం మగ్గపరియాపన్నం – అయం వుచ్చతి అమోహో.
ఇమే తయో కుసలహేతూ.
౧౦౭౭. తత్థ ¶ ¶ కతమే తయో అబ్యాకతహేతూ? కుసలానం ధమ్మానం విపాకతో అలోభో అదోసో అమోహో – ఇమే తయో అబ్యాకతహేతూ. ఇమే ఛ అపరియాపన్నహేతూ – ఇమే ధమ్మా హేతూ.
౧౦౭౮. కతమే ధమ్మా న హేతూ? తే ధమ్మే ఠపేత్వా, అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న హేతూ.
౧౦౭౯. కతమే ధమ్మా సహేతుకా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సహేతుకా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సహేతుకా ¶ .
౧౦౮౦. కతమే ధమ్మా అహేతుకా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా అహేతుకా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అహేతుకా.
౧౦౮౧. కతమే ¶ ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా.
౧౦౮౨. కతమే ధమ్మా హేతువిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా హేతువిప్పయుత్తా.
౧౦౮౩. కతమే ధమ్మా హేతూ చేవ సహేతుకా చ? లోభో మోహేన హేతు చేవ సహేతుకో చ, మోహో లోభేన హేతు చేవ సహేతుకో చ, దోసో మోహేన హేతు చేవ సహేతుకో చ, మోహో దోసేన హేతు చేవ సహేతుకో చ; అలోభో అదోసో అమోహో, తే అఞ్ఞమఞ్ఞం హేతూ చేవ సహేతుకా చ – ఇమే ధమ్మా హేతూ చేవ సహేతుకా చ.
౧౦౮౪. కతమే ధమ్మా సహేతుకా చేవ న చ హేతూ? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సహేతుకా తే ¶ ధమ్మే ఠపేత్వా, వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సహేతుకా చేవ న చ హేతూ.
౧౦౮౫. కతమే ¶ ధమ్మా హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చ? లోభో మోహేన హేతు చేవ హేతుసమ్పయుత్తో చ, మోహో లోభేన హేతు చేవ హేతుసమ్పయుత్తో చ, దోసో మోహేన హేతు చేవ హేతుసమ్పయుత్తో చ, మోహో దోసేన హేతు చేవ హేతుసమ్పయుత్తో చ; అలోభో అదోసో అమోహో ¶ , తే అఞ్ఞమఞ్ఞం హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చ – ఇమే ధమ్మా హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చ.
౧౦౮౬. కతమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా చేవ న చ హేతూ? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా తే ధమ్మే ఠపేత్వా, వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా చేవ న చ హేతూ.
౧౦౮౭. కతమే ధమ్మా న హేతూ సహేతుకా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా న హేతూ సహేతుకా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా న హేతూ సహేతుకా.
౧౦౮౮. కతమే ధమ్మా న హేతూ అహేతుకా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా న హేతూ అహేతుకా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న హేతూ అహేతుకా.
చూళన్తరదుకం
౧౦౮౯. కతమే ధమ్మా సప్పచ్చయా? పఞ్చక్ఖన్ధా – రూపక్ఖన్ధో, వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో ¶ , సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సప్పచ్చయా.
౧౦౯౦. కతమే ధమ్మా అప్పచ్చయా? అసఙ్ఖతా ధాతు – ఇమే ధమ్మా అప్పచ్చయా.
౧౦౯౧. కతమే ధమ్మా సఙ్ఖతా? యేవ తే ధమ్మా సప్పచ్చయా, తేవ తే ధమ్మా సఙ్ఖతా.
౧౦౯౨. కతమే ¶ ధమ్మా అసఙ్ఖతా? యో ఏవ సో ధమ్మో అప్పచ్చయో, సో ఏవ సో ధమ్మో అసఙ్ఖతో.
౧౦౯౩. కతమే ధమ్మా సనిదస్సనా? రూపాయతనం – ఇమే ధమ్మా సనిదస్సనా ¶ .
౧౦౯౪. కతమే ¶ ధమ్మా అనిదస్సనా? చక్ఖాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం, వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, యఞ్చ రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనిదస్సనా.
౧౦౯౫. కతమే ధమ్మా సప్పటిఘా? చక్ఖాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇమే ధమ్మా సప్పటిఘా.
౧౦౯౬. కతమే ధమ్మా అప్పటిఘా? వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, యఞ్చ రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అప్పటిఘా.
౧౦౯౭. కతమే ధమ్మా రూపినో? చత్తారో చ మహాభూతా చతున్నఞ్చ మహాభూతానం ఉపాదాయ రూపం – ఇమే ధమ్మా రూపినో.
౧౦౯౮. కతమే ధమ్మా అరూపినో? వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అరూపినో.
౧౦౯౯. కతమే ధమ్మా లోకియా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా లోకియా.
౧౧౦౦. కతమే ధమ్మా లోకుత్తరా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా లోకుత్తరా.
౧౧౦౧. కతమే ధమ్మా కేనచి విఞ్ఞేయ్యా, కేనచి న విఞ్ఞేయ్యా? యే ¶ తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా ¶ , న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ¶ ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా ¶ జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా. యే ¶ తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన ¶ తే ధమ్మా సోతవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా ఘానవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా. యే తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా ¶ జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా; యే వా పన తే ధమ్మా జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా, న తే ధమ్మా కాయవిఞ్ఞేయ్యా. ఇమే ధమ్మా కేనచి విఞ్ఞేయ్యా కేనచి న విఞ్ఞేయ్యా.
ఆసవగోచ్ఛకం
౧౧౦౨. కతమే ¶ ధమ్మా ఆసవా? చత్తారో ఆసవా – కామాసవో, భవాసవో, దిట్ఠాసవో, అవిజ్జాసవో.
౧౧౦౩. తత్థ ¶ కతమో కామాసవో? యో కామేసు కామచ్ఛన్దో కామరాగో కామనన్దీ కామతణ్హా కామసినేహో కామపరిళాహో కామముచ్ఛా కామజ్ఝోసానం – అయం వుచ్చతి కామాసవో.
౧౧౦౪. తత్థ కతమో భవాసవో? యో భవేసు భవఛన్దో [భవచ్ఛన్దో (సీ. స్యా.)] భవరాగో భవనన్దీ భవతణ్హా భవసినేహో భవపరిళాహో భవముచ్ఛా భవజ్ఝోసానం – అయం వుచ్చతి భవాసవో.
౧౧౦౫. తత్థ కతమో దిట్ఠాసవో? సస్సతో లోకోతి వా, అసస్సతో లోకోతి వా, అన్తవా లోకోతి వా, అనన్తవా లోకోతి వా, తం జీవం తం సరీరన్తి వా, అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీరన్తి వా, హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, హోతి చ న చ హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, నేవ హోతి న న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా; యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పటిగ్గాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి దిట్ఠాసవో. సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి దిట్ఠాసవో.
౧౧౦౬. తత్థ కతమో అవిజ్జాసవో? దుక్ఖే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖసముదయే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ అఞ్ఞాణం ¶ , పుబ్బన్తే అఞ్ఞాణం, అపరన్తే అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే అఞ్ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు అఞ్ఞాణంः యం ఏవరూపం అఞ్ఞాణం అదస్సనం అనభిసమయో అననుబోధో అసమ్బోధో అప్పటివేధో అసంగాహనా అపరియోగాహనా అసమపేక్ఖనా అపచ్చవేక్ఖణా అపచ్చక్ఖకమ్మం దుమ్మేజ్ఝం బాల్యం అసమ్పజఞ్ఞం ¶ మోహో పమోహో సమ్మోహో అవిజ్జా అవిజ్జోఘో అవిజ్జాయోగో అవిజ్జానుసయో ¶ అవిజ్జాపరియుట్ఠానం అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అవిజ్జాసవో.
ఇమే ధమ్మా ఆసవా.
౧౧౦౭. కతమే ధమ్మా నో ఆసవా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా ¶ వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో ఆసవా.
౧౧౦౮. కతమే ధమ్మా సాసవా? కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సాసవా.
౧౧౦౯. కతమే ధమ్మా అనాసవా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనాసవా.
౧౧౧౦. కతమే ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ¶ ఆసవసమ్పయుత్తా.
౧౧౧౧. కతమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా.
౧౧౧౨. కతమే ధమ్మా ఆసవా చేవ సాసవా చ? తేయేవ ఆసవా ఆసవా చేవ సాసవా చ.
౧౧౧౩. కతమే ధమ్మా సాసవా చేవ నో చ ఆసవా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సాసవా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా ¶ , అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సాసవా చేవ నో చ ఆసవా.
౧౧౧౪. కతమే ధమ్మా ఆసవా చేవ ఆసవసమ్పయుత్తా చ? కామాసవో అవిజ్జాసవేన ఆసవో చేవ ఆసవసమ్పయుత్తో చ, అవిజ్జాసవో కామాసవేన ఆసవో చేవ ఆసవసమ్పయుత్తో చ, భవాసవో అవిజ్జాసవేన ఆసవో చేవ ఆసవసమ్పయుత్తో చ, అవిజ్జాసవో భవాసవేన ఆసవో చేవ ఆసవసమ్పయుత్తో చ, దిట్ఠాసవో అవిజ్జాసవేన ఆసవో చేవ ఆసవసమ్పయుత్తో చ, అవిజ్జాసవో ¶ దిట్ఠాసవేన ఆసవో చేవ ఆసవసమ్పయుత్తో చ – ఇమే ధమ్మా ఆసవా చేవ ఆసవసమ్పయుత్తా చ.
౧౧౧౫. కతమే ¶ ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఆసవా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఆసవా.
౧౧౧౬. కతమే ¶ ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా సాసవా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా సాసవా.
౧౧౧౭. కతమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా అనాసవా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా అనాసవా.
నిక్ఖేపకణ్డే పఠమభాణవారో.
సంయోజనగోచ్ఛకం
౧౧౧౮. కతమే ధమ్మా సంయోజనా? దస సంయోజనాని – కామరాగసంయోజనం, పటిఘసంయోజనం ¶ , మానసంయోజనం, దిట్ఠిసంయోజనం, విచికిచ్ఛాసంయోజనం, సీలబ్బతపరామాససంయోజనం, భవరాగసంయోజనం, ఇస్సాసంయోజనం, మచ్ఛరియసంయోజనం, అవిజ్జాసంయోజనం.
౧౧౧౯. తత్థ కతమం కామరాగసంయోజనం? యో కామేసు కామచ్ఛన్దో కామరాగో కామనన్దీ కామతణ్హా కామసినేహో కామపరిళాహో కామముచ్ఛా కామజ్ఝోసానం – ఇదం వుచ్చతి కామరాగసంయోజనం.
౧౧౨౦. తత్థ కతమం పటిఘసంయోజనం? అనత్థం మే అచరీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరతీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, పియస్స మే మనాపస్స అనత్థం అచరి…పే… అనత్థం చరతి…పే… అనత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అప్పియస్స మే అమనాపస్స అత్థం అచరి…పే… అత్థం చరతి…పే… అత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో ¶ జాయతి, అట్ఠానే వా పన ¶ ఆఘాతో జాయతి. యో ఏవరూపో చిత్తస్స ఆఘాతో పటిఘాతో పటిఘం పటివిరోధో కోపో పకోపో సమ్పకోపో దోసో పదోసో సమ్పదోసో చిత్తస్స బ్యాపత్తి మనోపదోసో కోధో కుజ్ఝనా కుజ్ఝితత్తం దోసో దుస్సనా దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి పటిఘసంయోజనం.
౧౧౨౧. తత్థ కతమం మానసంయోజనం? సేయ్యోహమస్మీతి మానో, సదిసోహమస్మీతి మానో, హీనోహమస్మీతి ¶ మానో. యో ఏవరూపో మానో మఞ్ఞనా మఞ్ఞితత్తం ఉన్నతి ఉన్నమో [ఉణ్ణతి ఉణ్ణామో (స్యా.)] ధజో సమ్పగ్గాహో కేతుకమ్యతా చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి మానసంయోజనం.
౧౧౨౨. తత్థ కతమం దిట్ఠిసంయోజనం? సస్సతో లోకోతి వా, అసస్సతో లోకోతి వా, అన్తవా లోకోతి వా, అనన్తవా లోకోతి వా, తం జీవం తం సరీరన్తి వా, అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీరన్తి వా, హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, హోతి చ న చ హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, నేవ హోతి న న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా; యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పటిగ్గాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం ¶ తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – ఇదం వుచ్చతి దిట్ఠిసంయోజనం. ఠపేత్వా సీలబ్బతపరామాససంయోజనం సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి ¶ దిట్ఠిసంయోజనం.
౧౧౨౩. తత్థ కతమం విచికిచ్ఛాసంయోజనం? సత్థరి కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ధమ్మే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సఙ్ఘే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సిక్ఖాయ కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, అపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తాపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతిः యా ఏవరూపా కఙ్ఖా కఙ్ఖాయనా కఙ్ఖాయితత్తం విమతి విచికిచ్ఛా ద్వేళ్హకం ద్వేధాపథో సంసయో అనేకంసగ్గాహో ఆసప్పనా పరిసప్పనా అపరియోగాహనా థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – ఇదం వుచ్చతి విచికిచ్ఛాసంయోజనం.
౧౧౨౪. తత్థ ¶ కతమం సీలబ్బతపరామాససంయోజనం? ఇతో బహిద్ధా సమణబ్రాహ్మణానం సీలేన సుద్ధి వతేన సుద్ధి సీలబ్బతేన సుద్ధీతి; యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – ఇదం వుచ్చతి సీలబ్బతపరామాససంయోజనం.
౧౧౨౫. తత్థ కతమం భవరాగసంయోజనం? యో భవేసు భవఛన్దో భవరాగో భవనన్దీ భవతణ్హా భవసినేహో భవపరిళాహో భవముచ్ఛా భవజ్ఝోసానం – ఇదం వుచ్చతి భవరాగసంయోజనం.
౧౧౨౬. తత్థ కతమం ఇస్సాసంయోజనం? యా పరలాభసక్కారగరుకారమాననవన్దనపూజనాసు ఇస్సా ఇస్సాయనా ¶ ఇస్సాయితత్తం ఉసూయా ఉసూయనా ¶ ఉసూయితత్తం [ఉస్సుయా ఉస్సుయనా ఉస్సుయితత్తం (క.)] – ఇదం వుచ్చతి ఇస్సాసంయోజనం.
౧౧౨౭. తత్థ కతమం మచ్ఛరియసంయోజనం? పఞ్చ మచ్ఛరియాని – ఆవాసమచ్ఛరియం, కులమచ్ఛరియం, లాభమచ్ఛరియం, వణ్ణమచ్ఛరియం, ధమ్మమచ్ఛరియం. యం ఏవరూపం మచ్ఛేరం మచ్ఛరాయనా మచ్ఛరాయితత్తం వేవిచ్ఛం కదరియం కటుకఞ్చుకతా అగ్గహితత్తం చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి మచ్ఛరియసంయోజనం.
౧౧౨౮. తత్థ ¶ కతమం అవిజ్జాసంయోజనం? దుక్ఖే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖసముదయే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తే అఞ్ఞాణం, అపరన్తే అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే అఞ్ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు అఞ్ఞాణంः యం ఏవరూపం అఞ్ఞాణం అదస్సనం అనభిసమయో అననుబోధో అసమ్బోధో అప్పటివేధో అసంగాహనా అపరియోగాహనా అసమపేక్ఖనా అపచ్చవేక్ఖణా అపచ్చక్ఖకమ్మం దుమ్మేజ్ఝం బాల్యం అసమ్పజఞ్ఞం మోహో పమోహో సమ్మోహో అవిజ్జా అవిజ్జోఘో అవిజ్జాయోగో అవిజ్జానుసయో అవిజ్జాపరియుట్ఠానం అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – ఇదం వుచ్చతి అవిజ్జాసంయోజనం.
ఇమే ధమ్మా సంయోజనా.
౧౧౨౯. కతమే ¶ ధమ్మా నో సంయోజనా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో సంయోజనా.
౧౧౩౦. కతమే ¶ ధమ్మా సంయోజనియా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంయోజనియా.
౧౧౩౧. కతమే ధమ్మా అసంయోజనియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అసంయోజనియా.
౧౧౩౨. కతమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా.
౧౧౩౩. కతమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా.
౧౧౩౪. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా సంయోజనా చేవ సంయోజనియా చ? తానేవ సంయోజనాని సంయోజనా చేవ సంయోజనియా చ.
౧౧౩౫. కతమే ధమ్మా సంయోజనియా చేవ నో చ సంయోజనా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సంయోజనియా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంయోజనియా చేవ నో చ సంయోజనా.
౧౧౩౬. కతమే ధమ్మా సంయోజనా చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తా చ? కామరాగసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం కామరాగసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ ¶ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, పటిఘసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం పటిఘసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ ¶ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, మానసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం మానసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, దిట్ఠిసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం దిట్ఠిసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, విచికిచ్ఛాసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం విచికిచ్ఛాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, సీలబ్బతపరామాససంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం సీలబ్బతపరామాససంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, భవరాగసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం భవరాగసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, ఇస్సాసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం ఇస్సాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, మచ్ఛరియసంయోజనం అవిజ్జాసంయోజనేన సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జాసంయోజనం మచ్ఛరియసంయోజనేన ¶ సంయోజనఞ్చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తఞ్చ – ఇమే ధమ్మా సంయోజనా చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తా చ.
౧౧౩౭. కతమే ¶ ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా చేవ నో చ సంయోజనా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా ¶ సమ్పయుత్తా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా చేవ నో చ సంయోజనా.
౧౧౩౮. కతమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా సంయోజనియా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా సంయోజనియా.
౧౧౩౯. కతమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా అసంయోజనియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా అసంయోజనియా.
గన్థగోచ్ఛకం
౧౧౪౦. కతమే ¶ ధమ్మా గన్థా? చత్తారో గన్థా – అభిజ్ఝా కాయగన్థో, బ్యాపాదో కాయగన్థో, సీలబ్బతపరామాసో కాయగన్థో, ఇదం సచ్చాభినివేసో కాయగన్థో.
౧౧౪౧. తత్థ కతమో అభిజ్ఝా కాయగన్థో? యో రాగో సారాగో అనునయో అనురోధో నన్దీ నన్దీరాగో చిత్తస్స సారాగో ఇచ్ఛా ముచ్ఛా అజ్ఝోసానం గేధో పలిగేధో సఙ్గో పఙ్కో ఏజా మాయా జనికా సఞ్జననీ సిబ్బినీ జాలినీ సరితా విసత్తికా సుత్తం ¶ విసటా ఆయూహినీ దుతియా పణిధి భవనేత్తి వనం వనథో సన్థవో సినేహో అపేక్ఖా పటిబన్ధు ఆసా ఆసిసనా ఆసిసితత్తం రూపాసా సద్దాసా గన్ధాసా రసాసా ఫోట్ఠబ్బాసా లాభాసా ధనాసా పుత్తాసా జీవితాసా జప్పా పజప్పా అభిజప్పా జప్పా జప్పనా జప్పితత్తం లోలుప్పం లోలుప్పాయనా లోలుప్పాయితత్తం పుచ్ఛఞ్జికతా సాధుకమ్యతా అధమ్మరాగో విసమలోభో నికన్తి నికామనా పత్థనా పిహనా సమ్పత్థనా కామతణ్హా భవతణ్హా విభవతణ్హా రూపతణ్హా అరూపతణ్హా నిరోధతణ్హా రూపతణ్హా సద్దతణ్హా గన్ధతణ్హా రసతణ్హా ఫోట్ఠబ్బతణ్హా ధమ్మతణ్హా ఓఘో యోగో గన్థో ఉపాదానం ఆవరణం నీవరణం ఛాదనం బన్ధనం ఉపక్కిలేసో అనుసయో పరియుట్ఠానం లతా వేవిచ్ఛం దుక్ఖమూలం దుక్ఖనిదానం దుక్ఖప్పభవో మారపాసో మారబళిసం మారవిసయో తణ్హానదీ తణ్హాజాలం తణ్హాగద్దులం తణ్హాసముద్దో అభిజ్ఝా లోభో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అభిజ్ఝా కాయగన్థో.
౧౧౪౨. తత్థ ¶ కతమో బ్యాపాదో కాయగన్థో? అనత్థం మే అచరీ తి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరతీతి ఆఘాతో ¶ జాయతి, అనత్థం మే చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, పియస్స మే మనాపస్స అనత్థం అచరి…పే… అనత్థం చరతి…పే… అనత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అప్పియస్స మే అమనాపస్స అత్థం అచరి…పే… అత్థం చరతి…పే… అత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అట్ఠానే వా ¶ పన ఆఘాతో జాయతి. యో ఏవరూపో చిత్తస్స ఆఘాతో పటిఘాతో పటిఘం పటివిరోధో కోపో పకోపో సమ్పకోపో దోసో పదోసో సమ్పదోసో చిత్తస్స బ్యాపత్తి మనోపదోసో కోధో కుజ్ఝనా కుజ్ఝితత్తం దోసో దుస్సనా ¶ దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – అయం వుచ్చతి బ్యాపాదో కాయగన్థో.
౧౧౪౩. తత్థ కతమో సీలబ్బతపరామాసో కాయగన్థో? ఇతో బహిద్ధా సమణబ్రాహ్మణానం సీలేన సుద్ధి, వతేన సుద్ధి, సీలబ్బతేన సుద్ధీతిः యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సీలబ్బతపరామాసో కాయగన్థో.
౧౧౪౪. తత్థ కతమో ఇదంసచ్చాభినివేసో కాయగన్థో? సస్సతో లోకో, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; అసస్సతో లోకో, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; అన్తవా లోకో, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; అనన్తవా లోకో, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; తం జీవం తం సరీరం, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీరం, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; హోతి తథాగతో పరం మరణా, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; న హోతి తథాగతో పరం మరణా, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; హోతి చ న ¶ చ హోతి తథాగతో పరం మరణా, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వా; నేవ హోతి న న హోతి తథాగతో పరం మరణా, ఇదమేవ సచ్చం మోఘమఞ్ఞన్తి వాः యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి ఇదంసచ్చాభినివేసో కాయగన్థో. ఠపేత్వా సీలబ్బతపరామాసం కాయగన్థం సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి ఇదంసచ్చాభినివేసో కాయగన్థో.
ఇమే ధమ్మా గన్థా.
౧౧౪౫. కతమే ¶ ధమ్మా నో గన్థా? తే ¶ ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో గన్థా.
౧౧౪౬. కతమే ¶ ధమ్మా గన్థనియా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా గన్థనియా.
౧౧౪౭. కతమే ధమ్మా అగన్థనియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అగన్థనియా.
౧౧౪౮. కతమే ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ¶ గన్థసమ్పయుత్తా.
౧౧౪౯. కతమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా.
౧౧౫౦. కతమే ధమ్మా గన్థా చేవ గన్థనియా చ? తేవ గన్థా గన్థా చేవ గన్థనియా చ.
౧౧౫౧. కతమే ధమ్మా గన్థనియా చేవ నో చ గన్థా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా గన్థనియా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా గన్థనియా చేవ నో చ గన్థా.
౧౧౫౨. కతమే ధమ్మా గన్థా చేవ గన్థసమ్పయుత్తా చ? సీలబ్బతపరామాసో కాయగన్థో అభిజ్ఝాకాయగన్థేన గన్థో చేవ గన్థసమ్పయుత్తో చ, అభిజ్ఝాకాయగన్థో సీలబ్బతపరామాసేన కాయగన్థేన గన్థో చేవ గన్థసమ్పయుత్తో చ, ఇదంసచ్చాభినివేసో కాయగన్థో అభిజ్ఝాకాయగన్థేన గన్థో ¶ చేవ గన్థసమ్పయుత్తో చ, అభిజ్ఝాకాయగన్థో ఇదంసచ్చాభినివేసేన కాయగన్థేన గన్థో చేవ గన్థసమ్పయుత్తో చ – ఇమే ధమ్మా గన్థా చేవ గన్థసమ్పయుత్తా చ.
౧౧౫౩. కతమే ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా చేవ నో చ గన్థా? తేహి ¶ ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ¶ ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా చేవ నో చ గన్థా.
౧౧౫౪. కతమే ¶ ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా గన్థనియా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా గన్థనియా.
౧౧౫౫. కతమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా అగన్థనియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా అగన్థనియా.
ఓఘగోచ్ఛకం
౧౧౫౬. కతమే ధమ్మా ఓఘా? చత్తారో ఓఘా…పే… ఇమే ధమ్మా ఓఘవిప్పయుత్తా ఓఘనియా.
యోగగోచ్ఛకం
౧౧౫౭. కతమే ధమ్మా యోగా? చత్తారో యోగా…పే… ఇమే ధమ్మా యోగవిప్పయుత్తా యోగనియా.
నీవరణగోచ్ఛకం
౧౧౫౮. కతమే ధమ్మా నీవరణా? ఛ నీవరణా [నీవరణాని (స్యా.)] – కామచ్ఛన్దనీవరణం, బ్యాపాదనీవరణం, థినమిద్ధనీవరణం, ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చనీవరణం, విచికిచ్ఛానీవరణం, అవిజ్జానీవరణం.
౧౧౫౯. తత్థ ¶ కతమం కామచ్ఛన్దనీవరణం? యో కామేసు కామచ్ఛన్దో కామరాగో కామనన్దీ కామతణ్హా కామసినేహో కామపరిళాహో కామముచ్ఛా కామజ్ఝోసానం – ఇదం వుచ్చతి కామచ్ఛన్దనీవరణం.
౧౧౬౦. తత్థ కతమం బ్యాపాదనీవరణం? అనత్థం మే అచరీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరతీతి ఆఘాతో జాయతి; అనత్థం మే చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి; పియస్స మే మనాపస్స అనత్థం అచరి…పే… అనత్థం చరతి…పే… అనత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అప్పియస్స ¶ మే అమనాపస్స అత్థం అచరి…పే… అత్థం చరతి…పే… ¶ అత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అట్ఠానే వా పన ఆఘాతో జాయతి. యో ఏవరూపో చిత్తస్స ఆఘాతో పటిఘాతో పటిఘం పటివిరోధో కోపో పకోపో సమ్పకోపో దోసో పదోసో సమ్పదోసో చిత్తస్స బ్యాపత్తి మనోపదోసో కోధో కుజ్ఝనా కుజ్ఝితత్తం దోసో దుస్సనా దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి బ్యాపాదనీవరణం.
౧౧౬౧. తత్థ కతమం థినమిద్ధనీవరణం? అత్థి థినం, అత్థి మిద్ధం.
౧౧౬౨. తత్థ కతమం థినం? యా చిత్తస్స అకల్లతా అకమ్మఞ్ఞతా ఓలీయనా సల్లీయనా లీనం లీయనా ¶ లీయితత్తం థినం థియనా థియితత్తం చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి థినం.
౧౧౬౩. తత్థ కతమం మిద్ధం? యా కాయస్స అకల్లతా అకమ్మఞ్ఞతా ఓనాహో పరియోనాహో అన్తోసమోరోధో మిద్ధం సోప్పం పచలాయికా సోప్పం సుపనా సుపితత్తం – ఇదం వుచ్చతి మిద్ధం. ఇతి ఇదఞ్చ థినం, ఇదఞ్చ మిద్ధం – ఇదం వుచ్చతి థినమిద్ధనీవరణం.
౧౧౬౪. తత్థ కతమం ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చనీవరణం? అత్థి ఉద్ధచ్చం, అత్థి కుక్కుచ్చం.
౧౧౬౫. తత్థ కతమం ఉద్ధచ్చం? యం చిత్తస్స ఉద్ధచ్చం అవూపసమో చేతసో విక్ఖేపో భన్తత్తం చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి ఉద్ధచ్చం.
౧౧౬౬. తత్థ ¶ కతమం కుక్కుచ్చం? అకప్పియే కప్పియసఞ్ఞితా, కప్పియే అకప్పియసఞ్ఞితా, అవజ్జే వజ్జసఞ్ఞితా, వజ్జే అవజ్జసఞ్ఞితా. యం ఏవరూపం కుక్కుచ్చం కుక్కుచ్చాయనా కుక్కుచ్చాయితత్తం చేతసో విప్పటిసారో మనోవిలేఖో ¶ – ఇదం వుచ్చతి కుక్కుచ్చం. ఇతి ఇదఞ్చ ఉద్ధచ్చం, ఇదఞ్చ కుక్కుచ్చం – ఇదం వుచ్చతి ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చనీవరణం.
౧౧౬౭. తత్థ కతమం విచికిచ్ఛానీవరణం? సత్థరి కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ధమ్మే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సఙ్ఘే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సిక్ఖాయ కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, అపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తాపరన్తే ¶ కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి. యా ఏవరూపా కఙ్ఖా కఙ్ఖాయనా కఙ్ఖాయితత్తం విమతి విచికిచ్ఛా ద్వేళ్హకం ద్వేధాపథో సంసయో అనేకంసగ్గాహో ఆసప్పనా పరిసప్పనా అపరియోగాహనా థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – ఇదం వుచ్చతి విచికిచ్ఛానీవరణం.
౧౧౬౮. తత్థ కతమం అవిజ్జానీవరణం? దుక్ఖే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖసముదయే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తే అఞ్ఞాణం, అపరన్తే అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే అఞ్ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు అఞ్ఞాణంः యం ఏవరూపం అఞ్ఞాణం అదస్సనం అనభిసమయో అననుబోధో అసమ్బోధో అప్పటివేధో అసంగాహనా అపరియోగాహనా అసమపేక్ఖనా అపచ్చవేక్ఖణా అపచ్చక్ఖకమ్మం దుమ్మేజ్ఝం బాల్యం అసమ్పజఞ్ఞం మోహో పమోహో సమ్మోహో అవిజ్జా అవిజ్జోఘో అవిజ్జాయోగో అవిజ్జానుసయో అవిజ్జాపరియుట్ఠానం అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – ఇదం వుచ్చతి అవిజ్జానీవరణం.
ఇమే ధమ్మా నీవరణా.
౧౧౬౯. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా నో నీవరణా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో నీవరణా.
౧౧౭౦. కతమే ¶ ధమ్మా నీవరణియా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా నీవరణియా.
౧౧౭౧. కతమే ధమ్మా అనీవరణియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనీవరణియా.
౧౧౭౨. కతమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా.
౧౧౭౩. కతమే ¶ ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా.
౧౧౭౪. కతమే ధమ్మా నీవరణా చేవ నీవరణియా చ? తానేవ నీవరణాని నీవరణా చేవ నీవరణియా చ.
౧౧౭౫. కతమే ధమ్మా నీవరణియా చేవ నో చ నీవరణా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా నీవరణియా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా నీవరణియా చేవ నో చ నీవరణా.
౧౧౭౬. కతమే ¶ ధమ్మా నీవరణా చేవ నీవరణసమ్పయుత్తా చ? కామచ్ఛన్దనీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం కామచ్ఛన్దనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, బ్యాపాదనీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం బ్యాపాదనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, థినమిద్ధనీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం థినమిద్ధనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ ¶ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, కుక్కుచ్చనీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ ¶ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం కుక్కుచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, విచికిచ్ఛానీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం విచికిచ్ఛానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, కామచ్ఛన్దనీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం కామచ్ఛన్దనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, బ్యాపాదనీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం బ్యాపాదనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, థినమిద్ధనీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం థినమిద్ధనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, కుక్కుచ్చనీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం ¶ కుక్కుచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, విచికిచ్ఛానీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ ¶ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం విచికిచ్ఛానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, అవిజ్జానీవరణం ఉద్ధచ్చనీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చనీవరణం అవిజ్జానీవరణేన నీవరణఞ్చేవ నీవరణసమ్పయుత్తఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నీవరణా చేవ నీవరణసమ్పయుత్తా చ.
౧౧౭౭. కతమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా చేవ నో చ నీవరణా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా చేవ నో చ నీవరణా.
౧౧౭౮. కతమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా నీవరణియా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా నీవరణియా.
౧౧౭౯. కతమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా అనీవరణియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా అనీవరణియా.
పరామాసగోచ్ఛకం
౧౧౮౦. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా పరామాసా? దిట్ఠిపరామాసో.
౧౧౮౧. తత్థ కతమో దిట్ఠిపరామాసో? సస్సతో లోకోతి వా, అసస్సతో లోకోతి వా, అన్తవా లోకోతి వా, అనన్తవా లోకోతి వా, తం జీవం తం ¶ సరీరన్తి వా, అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీరన్తి వా, హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, హోతి చ న చ హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, నేవ హోతి న న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వాः యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి దిట్ఠిపరామాసో. సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి దిట్ఠిపరామాసో.
ఇమే ధమ్మా పరామాసా.
౧౧౮౨. కతమే ¶ ధమ్మా నో పరామాసా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో పరామాసా.
౧౧౮౩. కతమే ధమ్మా పరామట్ఠా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పరామట్ఠా.
౧౧౮౪. కతమే ధమ్మా అపరామట్ఠా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అపరామట్ఠా.
౧౧౮౫. కతమే ధమ్మా పరామాససమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ¶ పరామాససమ్పయుత్తా.
౧౧౮౬. కతమే ¶ ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా.
౧౧౮౭. కతమే ధమ్మా పరామాసా చేవ పరామట్ఠా చ? స్వేవ పరామాసో పరామాసో చేవ పరామట్ఠో చ.
౧౧౮౮. కతమే ధమ్మా పరామట్ఠా చేవ నో చ పరామాసా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా పరామట్ఠా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా ¶ అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పరామట్ఠా చేవ నో చ పరామాసా.
౧౧౮౯. కతమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా పరామట్ఠా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా పరామట్ఠా.
౧౧౯౦. కతమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా అపరామట్ఠా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా అపరామట్ఠా.
మహన్తరదుకం
౧౧౯౧. కతమే ¶ ధమ్మా సారమ్మణా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సారమ్మణా.
౧౧౯౨. కతమే ¶ ధమ్మా అనారమ్మణా? సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనారమ్మణా.
౧౧౯౩. కతమే ¶ ధమ్మా చిత్తా? చక్ఖువిఞ్ఞాణం, సోతవిఞ్ఞాణం, ఘానవిఞ్ఞాణం, జివ్హావిఞ్ఞాణం, కాయవిఞ్ఞాణం, మనోధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇమే ధమ్మా చిత్తా.
౧౧౯౪. కతమే ధమ్మా నో చిత్తా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తా.
౧౧౯౫. కతమే ధమ్మా చేతసికా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చేతసికా.
౧౧౯౬. కతమే ధమ్మా అచేతసికా? చిత్తఞ్చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అచేతసికా.
౧౧౯౭. కతమే ధమ్మా చిత్తసమ్పయుత్తా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసమ్పయుత్తా.
౧౧౯౮. కతమే ధమ్మా చిత్తవిప్పయుత్తా? సబ్బఞ్చ ¶ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా చిత్తవిప్పయుత్తా. చిత్తం న వత్తబ్బం – చిత్తేన సమ్పయుత్తన్తిపి, చిత్తేన విప్పయుత్తన్తిపి.
౧౧౯౯. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠా.
౧౨౦౦. కతమే ధమ్మా చిత్తవిసంసట్ఠా? సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా చిత్తవిసంసట్ఠా. చిత్తం న వత్తబ్బం – చిత్తేన సంసట్ఠన్తిపి, చిత్తేన విసంసట్ఠన్తిపి.
౧౨౦౧. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా చిత్తసముట్ఠానా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో; కాయవిఞ్ఞత్తి వచీవిఞ్ఞత్తి; యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చిత్తజం చిత్తహేతుకం చిత్తసముట్ఠానం రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స లహుతా ¶ రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసముట్ఠానా.
౧౨౦౨. కతమే ధమ్మా నో చిత్తసముట్ఠానా? చిత్తఞ్చ, అవసేసఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసముట్ఠానా.
౧౨౦౩. కతమే ధమ్మా చిత్తసహభునో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, కాయవిఞ్ఞత్తి, వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇమే ధమ్మా చిత్తసహభునో.
౧౨౦౪. కతమే ధమ్మా నో చిత్తసహభునో? చిత్తఞ్చ, అవసేసఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసహభునో.
౧౨౦౫. కతమే ధమ్మా చిత్తానుపరివత్తినో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, కాయవిఞ్ఞత్తి, వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇమే ధమ్మా చిత్తానుపరివత్తినో.
౧౨౦౬. కతమే ధమ్మా నో చిత్తానుపరివత్తినో? చిత్తఞ్చ, అవసేసఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తానుపరివత్తినో.
౧౨౦౭. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా.
౧౨౦౮. కతమే ¶ ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా? చిత్తఞ్చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా.
౧౨౦౯. కతమే ¶ ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో.
౧౨౧౦. కతమే ¶ ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో? చిత్తఞ్చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో.
౧౨౧౧. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో.
౧౨౧౨. కతమే ¶ ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో? చిత్తఞ్చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో.
౧౨౧౩. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తికా? చక్ఖాయతనం…పే… మనాయతనం – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తికా.
౧౨౧౪. కతమే ధమ్మా బాహిరా? రూపాయతనం…పే… ధమ్మాయతనం – ఇమే ధమ్మా బాహిరా.
౧౨౧౫. కతమే ధమ్మా ఉపాదా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదా.
౧౨౧౬. కతమే ధమ్మా నో ఉపాదా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, చత్తారో చ మహాభూతా, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో ఉపాదా.
౧౨౧౭. కతమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణా? సాసవా కుసలాకుసలానం ధమ్మానం విపాకా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యఞ్చ రూపం కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణా ¶ .
౧౨౧౮. కతమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణా? సాసవా ¶ కుసలాకుసలా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; యే చ ధమ్మా కిరియా నేవ కుసలా నాకుసలా న చ కమ్మవిపాకా, యఞ్చ రూపం న కమ్మస్స కతత్తా, అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణా.
ఉపాదానగోచ్ఛకం
౧౨౧౯. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదానా? చత్తారి ఉపాదానాని – కాముపాదానం, దిట్ఠుపాదానం, సీలబ్బతుపాదానం, అత్తవాదుపాదానం [కామూపాదానం దిట్ఠూపాదానం సీలబ్బతూపాదానం అత్తవాదూపాదానం (సీ.)].
౧౨౨౦. తత్థ ¶ కతమం కాముపాదానం? యో కామేసు కామచ్ఛన్దో కామరాగో కామనన్దీ కామతణ్హా కామసినేహో కామపరిళాహో కామముచ్ఛా కామజ్ఝోసానం – ఇదం వుచ్చతి కాముపాదానం.
౧౨౨౧. తత్థ కతమం దిట్ఠుపాదానం? నత్థి దిన్నం, నత్థి యిట్ఠం, నత్థి హుతం, నత్థి సుకతదుక్కటానం కమ్మానం ఫలం విపాకో, నత్థి అయం లోకో, నత్థి పరో లోకో, నత్థి మాతా, నత్థి పితా, నత్థి సత్తా ఓపపాతికా, నత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా [సమగ్గతా (క.)] సమ్మాపటిపన్నా, యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీతి – యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం ¶ తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – ఇదం వుచ్చతి దిట్ఠుపాదానం. ఠపేత్వా సీలబ్బతుపాదానఞ్చ అత్తవాదుపాదానఞ్చ సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి దిట్ఠుపాదానం.
౧౨౨౨. తత్థ కతమం సీలబ్బతుపాదానం? ఇతో బహిద్ధా సమణబ్రాహ్మణానం సీలేన సుద్ధి, వతేన సుద్ధి, సీలబ్బతేన సుద్ధీతి – యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – ఇదం వుచ్చతి సీలబ్బతుపాదానం.
౧౨౨౩. తత్థ కతమం అత్తవాదుపాదానం? ఇధ అస్సుతవా పుథుజ్జనో అరియానం అదస్సావీ అరియధమ్మస్స అకోవిదో అరియధమ్మే అవినీతో సప్పురిసానం అదస్సావీ సప్పురిసధమ్మస్స అకోవిదో సప్పురిసధమ్మే అవినీతో రూపం అత్తతో సమనుపస్సతి, రూపవన్తం వా అత్తానం, అత్తని ¶ వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం. వేదనం…పే… సఞ్ఞం…పే… సఙ్ఖారే…పే… విఞ్ఞాణం అత్తతో సమనుపస్సతి, విఞ్ఞాణవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా విఞ్ఞాణం విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం. యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం ¶ దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం ¶ దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – ఇదం వుచ్చతి అత్తవాదుపాదానం.
ఇమే ధమ్మా ఉపాదానా.
౧౨౨౪. కతమే ¶ ధమ్మా నో ఉపాదానా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో ఉపాదానా.
౧౨౨౫. కతమే ధమ్మా ఉపాదానియా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానియా.
౧౨౨౬. కతమే ధమ్మా అనుపాదానియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనుపాదానియా.
౧౨౨౭. కతమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా.
౧౨౨౮. కతమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా.
౧౨౨౯. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదానా చేవ ఉపాదానియా చ? తానేవ ఉపాదానాని ఉపాదానా చేవ ఉపాదానియా చ.
౧౨౩౦. కతమే ధమ్మా ఉపాదానియా చేవ నో చ ఉపాదానా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా ఉపాదానియా ¶ , తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానియా చేవ నో చ ఉపాదానా.
౧౨౩౧. కతమే ధమ్మా ఉపాదానా చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తా చ? దిట్ఠుపాదానం ¶ కాముపాదానేన ఉపాదానఞ్చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తఞ్చ, కాముపాదానం దిట్ఠుపాదానేన ఉపాదానఞ్చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తఞ్చ, సీలబ్బతుపాదానం కాముపాదానేన ఉపాదానఞ్చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తఞ్చ, కాముపాదానం సీలబ్బతుపాదానేన ఉపాదానఞ్చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తఞ్చ ¶ , అత్తవాదుపాదానం కాముపాదానేన ఉపాదానఞ్చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తఞ్చ, కాముపాదానం అత్తవాదుపాదానేన ఉపాదానఞ్చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తఞ్చ – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానా చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తా చ.
౧౨౩౨. కతమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఉపాదానా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఉపాదానా.
౧౨౩౩. కతమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా ఉపాదానియా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా ¶ , రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా ఉపాదానియా.
౧౨౩౪. కతమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా అనుపాదానియా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా అనుపాదానియా.
నిక్ఖేపకణ్డే దుతియభాణవారో.
కిలేసగోచ్ఛకం
౧౨౩౫. కతమే ధమ్మా కిలేసా? దస కిలేసవత్థూని – లోభో, దోసో, మోహో, మానో, దిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, థినం, ఉద్ధచ్చం, అహిరీకం, అనోత్తప్పం.
౧౨౩౬. తత్థ ¶ కతమో లోభో? యో రాగో సారాగో అనునయో అనురోధో నన్దీ నన్దీరాగో చిత్తస్స సారాగో ఇచ్ఛా ముచ్ఛా అజ్ఝోసానం గేధో పలిగేధో సఙ్గో పఙ్కో ఏజా మాయా జనికా సఞ్జననీ సిబ్బినీ జాలినీ సరితా విసత్తికా సుత్తం విసటా ఆయూహినీ దుతియా పణిధి భవనేత్తి వనం వనథో సన్థవో సినేహో అపేక్ఖా పటిబన్ధు ఆసా ఆసిసనా ఆసిసితత్తం రూపాసా సద్దాసా గన్ధాసా రసాసా ¶ ఫోట్ఠబ్బాసా లాభాసా ధనాసా పుత్తాసా జీవితాసా జప్పా పజప్పా అభిజప్పా జప్పా జప్పనా జప్పితత్తం లోలుప్పం లోలుప్పాయనా లోలుప్పాయితత్తం పుచ్ఛఞ్జికతా సాధుకమ్యతా అధమ్మరాగో విసమలోభో నికన్తి నికామనా పత్థనా పిహనా సమ్పత్థనా కామతణ్హా భవతణ్హా విభవతణ్హా రూపతణ్హా అరూపతణ్హా నిరోధతణ్హా రూపతణ్హా సద్దతణ్హా గన్ధతణ్హా రసతణ్హా ఫోట్ఠబ్బతణ్హా ¶ ధమ్మతణ్హా ఓఘో యోగో గన్థో ఉపాదానం ఆవరణం నీవరణం ఛాదనం ¶ బన్ధనం ఉపక్కిలేసో అనుసయో పరియుట్ఠానం లతా వేవిచ్ఛం దుక్ఖమూలం దుక్ఖనిదానం దుక్ఖప్పభవో మారపాసో మారబళిసం మారవిసయో తణ్హానదీ తణ్హాజాలం తణ్హాగద్దులం తణ్హాసముద్దో అభిజ్ఝా లోభో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి లోభో.
౧౨౩౭. తత్థ కతమో దోసో? అనత్థం మే అచరీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరతీతి ఆఘాతో జాయతి, అనత్థం మే చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, పియస్స మే మనాపస్స అనత్థం అచరి…పే… అనత్థం చరతి…పే… అనత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అప్పియస్స మే అమనాపస్స అత్థం అచరి…పే… అత్థం చరతి…పే… అత్థం చరిస్సతీతి ఆఘాతో జాయతి, అట్ఠానే వా పన ఆఘాతో జాయతి. యో ఏవరూపో చిత్తస్స ఆఘాతో పటిఘాతో పటిఘం పటివిరోధో కోపో పకోపో సమ్పకోపో దోసో పదోసో సమ్పదోసో చిత్తస్స బ్యాపత్తి మనోపదోసో కోధో కుజ్ఝనా కుజ్ఝితత్తం దోసో దుస్సనా దుస్సితత్తం బ్యాపత్తి బ్యాపజ్జనా బ్యాపజ్జితత్తం విరోధో పటివిరోధో చణ్డిక్కం అసురోపో అనత్తమనతా చిత్తస్స – అయం వుచ్చతి దోసో.
౧౨౩౮. తత్థ కతమో మోహో? దుక్ఖే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖసముదయే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తే అఞ్ఞాణం, అపరన్తే అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే అఞ్ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు అఞ్ఞాణం ¶ . యం ఏవరూపం అఞ్ఞాణం అదస్సనం అనభిసమయో అననుబోధో అసమ్బోధో అప్పటివేధో అసంగాహనా అపరియోగాహనా అసమపేక్ఖనా అపచ్చవేక్ఖణా అపచ్చక్ఖకమ్మం దుమ్మేజ్ఝం బాల్యం అసమ్పజఞ్ఞం మోహో ¶ పమోహో సమ్మోహో అవిజ్జా అవిజ్జోఘో అవిజ్జాయోగో అవిజ్జానుసయో అవిజ్జాపరియుట్ఠానం అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి మోహో.
౧౨౩౯. తత్థ ¶ కతమో మానో? సేయ్యోహమస్మీతి మానో, సదిసోహమస్మీతి మానో, హీనోహమస్మీతి మానో; యో ఏవరూపో మానో మఞ్ఞనా మఞ్ఞితత్తం ఉన్నతి ఉన్నమో ధజో సమ్పగ్గాహో కేతుకమ్యతా చిత్తస్స – అయం వుచ్చతి మానో.
౧౨౪౦. తత్థ కతమా దిట్ఠి? సస్సతో లోకోతి వా, అసస్సతో లోకోతి వా, అన్తవా లోకోతి వా, అనన్తవా లోకోతి వా, తం జీవం తం సరీరన్తి వా, అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీరన్తి వా, హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, న హోతి ¶ తథాగతో పరం మరణాతి వా, హోతి చ న చ హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వా, నేవ హోతి న న హోతి తథాగతో పరం మరణాతి వాः యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం దిట్ఠిగహనం దిట్ఠికన్తారో దిట్ఠివిసూకాయికం దిట్ఠివిప్ఫన్దితం దిట్ఠిసంయోజనం గాహో పతిట్ఠాహో అభినివేసో పరామాసో కుమ్మగ్గో మిచ్ఛాపథో మిచ్ఛత్తం తిత్థాయతనం విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి దిట్ఠి. సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి దిట్ఠి.
౧౨౪౧. తత్థ ¶ కతమా విచికిచ్ఛా? సత్థరి కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ధమ్మే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, సఙ్ఘే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి సిక్ఖాయ కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, అపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, పుబ్బన్తాపరన్తే కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి, ఇదప్పచ్చయతా పటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతిः యా ఏవరూపా కఙ్ఖా కఙ్ఖాయనా కఙ్ఖాయితత్తం విమతి విచికిచ్ఛా ద్వేళ్హకం ద్వేధాపథో సంసయో, అనేకంసగ్గాహో ఆసప్పనా పరిసప్పనా అపరియోగాహనా థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – అయం వుచ్చతి విచికిచ్ఛా.
౧౨౪౨. తత్థ కతమం థినం? యా చిత్తస్స అకల్లతా అకమ్మఞ్ఞతా ఓలీయనా సల్లీయనా లీనం లీయనా లీయితత్తం థినం థియనా థియితత్తం చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి థినం.
౧౨౪౩. తత్థ కతమం ఉద్ధచ్చం? యం చిత్తస్స ఉద్ధచ్చం అవూపసమో చేతసో విక్ఖేపో భన్తత్తం చిత్తస్స – ఇదం వుచ్చతి ఉద్ధచ్చం.
౧౨౪౪. తత్థ ¶ కతమం అహిరికం? యం న హిరీయతి హిరియితబ్బేన, న హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం వుచ్చతి అహిరికం.
౧౨౪౫. తత్థ ¶ కతమం అనోత్తప్పం? యం న ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన, న ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం వుచ్చతి అనోత్తప్పం.
ఇమే ధమ్మా కిలేసా.
౧౨౪౬. కతమే ¶ ధమ్మా నో కిలేసా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో ¶ …పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా నో కిలేసా.
౧౨౪౭. కతమే ధమ్మా సంకిలేసికా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంకిలేసికా.
౧౨౪౮. కతమే ధమ్మా అసంకిలేసికా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అసంకిలేసికా.
౧౨౪౯. కతమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా? తీణి అకుసలమూలాని – లోభో, దోసో, మోహో; తదేకట్ఠా చ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా.
౧౨౫౦. కతమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠా? కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠా.
౧౨౫౧. కతమే ¶ ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా.
౧౨౫౨. కతమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో ¶ ; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా.
౧౨౫౩. కతమే ¶ ధమ్మా కిలేసా చేవ సంకిలేసికా చ? తేవ కిలేసా కిలేసా చేవ సంకిలేసికా చ.
౧౨౫౪. కతమే ధమ్మా సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సంకిలేసికా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా.
౧౨౫౫. కతమే ధమ్మా కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ? తేవ కిలేసా కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ.
౧౨౫౬. కతమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా, తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా.
౧౨౫౭. కతమే ధమ్మా కిలేసా చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ? లోభో మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, మోహో లోభేన ¶ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, దోసో మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, మోహో దోసేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, మానో మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, మోహో మానేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, దిట్ఠి మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, మోహో దిట్ఠియా కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ ¶ , విచికిచ్ఛా మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, మోహో విచికిచ్ఛాయ ¶ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, థినం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో థినేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, ఉద్ధచ్చం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అహిరికం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అనోత్తప్పం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, లోభో ఉద్ధచ్చేన ¶ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, ఉద్ధచ్చం లోభేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, దోసో ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, ఉద్ధచ్చం దోసేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, ఉద్ధచ్చం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మానో ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, ఉద్ధచ్చం మానేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, దిట్ఠి ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, ఉద్ధచ్చం దిట్ఠియా కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, విచికిచ్ఛా ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, ఉద్ధచ్చం విచికిచ్ఛాయ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, థినం ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చం థినేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అహిరికం ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చం అహిరికేన ¶ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అనోత్తప్పం ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చం అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, లోభో అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అహిరికం లోభేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, దోసో అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అహిరికం దోసేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అహిరికం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మానో అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ ¶ , అహిరికం మానేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, దిట్ఠి అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, అహిరికం దిట్ఠియా కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, విచికిచ్ఛా అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, అహిరికం విచికిచ్ఛాయ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, థినం అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అహిరికం థినేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చం అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అహిరికం ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అనోత్తప్పం అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అహిరికం అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, లోభో అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అనోత్తప్పం లోభేన ¶ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ ¶ , దోసో అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అనోత్తప్పం దోసేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మోహో అనోత్తప్పేన ¶ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అనోత్తప్పం మోహేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, మానో అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ, అనోత్తప్పం మానేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, దిట్ఠి అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, అనోత్తప్పం దిట్ఠియా కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, విచికిచ్ఛా అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ, అనోత్తప్పం విచికిచ్ఛాయ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, థినం అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అనోత్తప్పం థినేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, ఉద్ధచ్చం అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అనోత్తప్పం ఉద్ధచ్చేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అహిరికం అనోత్తప్పేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ, అనోత్తప్పం అహిరికేన కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ – ఇమే ధమ్మా కిలేసా చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ.
౧౨౫౮. కతమే ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా చేవ నో చ కిలేసా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా సమ్పయుత్తా తే ధమ్మే ఠపేత్వా వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా చేవ నో చ కిలేసా.
౧౨౫౯. కతమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా సంకిలేసికా? తేహి ధమ్మేహి యే ధమ్మా విప్పయుత్తా సాసవా కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… ¶ విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా సంకిలేసికా.
౧౨౬౦. కతమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా అసంకిలేసికా ¶ ? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా అసంకిలేసికా.
పిట్ఠిదుకం
౧౨౬౧. కతమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా? తీణి సంయోజనాని – సక్కాయదిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, సీలబ్బతపరామాసో.
౧౨౬౨. తత్థ ¶ ¶ కతమా సక్కాయదిట్ఠి? ఇధ అస్సుతవా పుథుజ్జనో అరియానం అదస్సావీ అరియధమ్మస్స అకోవిదో అరియధమ్మే అవినీతో సప్పురిసానం అదస్సావీ సప్పురిసధమ్మస్స అకోవిదో సప్పురిసధమ్మే అవినీతో రూపం అత్తతో సమనుపస్సతి, రూపవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం. వేదనం…పే… సఞ్ఞం…పే… సఙ్ఖారే…పే… విఞ్ఞాణం అత్తతో సమనుపస్సతి, విఞ్ఞాణవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం. యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సక్కాయదిట్ఠి.
౧౨౬౩. తత్థ కతమా విచికిచ్ఛా? సత్థరి కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి…పే… థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – అయం వుచ్చతి విచికిచ్ఛా.
౧౨౬౪. తత్థ కతమో సీలబ్బతపరామాసో? ఇతో బహిద్ధా సమణబ్రాహ్మణానం సీలేన సుద్ధి వతేన సుద్ధి సీలబ్బతేన సుద్ధీతి – యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సీలబ్బతపరామాసో. ఇమాని ¶ తీణి సంయోజనాని, తదేకట్ఠా చ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం వచీకమ్మం మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా.
౧౨౬౫. కతమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బా.
౧౨౬౬. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా? అవసేసో లోభో దోసో మోహో, తదేకట్ఠా చ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౨౬౭. కతమే ¶ ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో ¶ …పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౨౬౮. కతమే ¶ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా? తీణి సంయోజనాని – సక్కాయదిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, సీలబ్బతపరామాసో.
౧౨౬౯. తత్థ కతమా సక్కాయదిట్ఠి? ఇధ అస్సుతవా పుథుజ్జనో అరియానం అదస్సావీ అరియధమ్మస్స అకోవిదో అరియధమ్మే అవినీతో సప్పురిసానం అదస్సావీ సప్పురిసధమ్మస్స అకోవిదో సప్పురిసధమ్మే అవినీతో ¶ రూపం అత్తతో సమనుపస్సతి, రూపవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా రూపం, రూపస్మిం వా అత్తానం. వేదనం…పే… సఞ్ఞం…పే… సఙ్ఖారే…పే… విఞ్ఞాణం అత్తతో సమనుపస్సతి, విఞ్ఞాణవన్తం వా అత్తానం, అత్తని వా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణస్మిం వా అత్తానం. యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సక్కాయదిట్ఠి.
౧౨౭౦. తత్థ కతమా విచికిచ్ఛా? సత్థరి కఙ్ఖతి విచికిచ్ఛతి…పే… థమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో – అయం వుచ్చతి విచికిచ్ఛా.
౧౨౭౧. తత్థ కతమో సీలబ్బతపరామాసో? ఇతో బహిద్ధా సమణబ్రాహ్మణానం సీలేన సుద్ధి వతేన సుద్ధి సీలబ్బతేన సుద్ధీతి – యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సీలబ్బతపరామాసో. ఇమాని తీణి సంయోజనాని, తదేకట్ఠా చ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా. తీణి సంయోజనాని – సక్కాయదిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, సీలబ్బతపరామాసో – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా. తదేకట్ఠో లోభో దోసో మోహో – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతూ. తదేకట్ఠా చ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా.
౧౨౭౨. కతమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా ¶ కుసలాకుసలాబ్యాకతా ¶ ధమ్మా కామావచరా ¶ , రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా.
౧౨౭౩. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? అవసేసో లోభో దోసో మోహో – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతూ. తదేకట్ఠా ¶ చ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౨౭౪. కతమే ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౨౭౫. కతమే ధమ్మా సవితక్కా? సవితక్కభూమియం కామావచరే రూపావచరే అపరియాపన్నే, వితక్కం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సవితక్కా.
౧౨౭౬. కతమే ధమ్మా అవితక్కా? అవితక్కభూమియం కామావచరే రూపావచరే అరూపావచరే అపరియాపన్నే; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; వితక్కో చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అవితక్కా.
౧౨౭౭. కతమే ధమ్మా సవిచారా? సవిచారభూమియం కామావచరే రూపావచరే ¶ అపరియాపన్నే, విచారం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సవిచారా.
౧౨౭౮. కతమే ధమ్మా అవిచారా? అవిచారభూమియం కామావచరే రూపావచరే అరూపావచరే ¶ అపరియాపన్నే; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; విచారో చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అవిచారా.
౧౨౭౯. కతమే ధమ్మా సప్పీతికా? సప్పీతికభూమియం కామావచరే రూపావచరే అపరియాపన్నే ¶ , పీతిం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సప్పీతికా.
౧౨౮౦. కతమే ధమ్మా అప్పీతికా? అప్పీతికభూమియం కామావచరే రూపావచరే అరూపావచరే అపరియాపన్నే; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; పీతి చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అప్పీతికా.
౧౨౮౧. కతమే ధమ్మా పీతిసహగతా? పీతిభూమియం కామావచరే రూపావచరే అపరియాపన్నే, పీతిం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పీతిసహగతా.
౧౨౮౨. కతమే ¶ ధమ్మా న పీతిసహగతా? న పీతిభూమియం కామావచరే రూపావచరే అరూపావచరే అపరియాపన్నే; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; పీతి చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న పీతిసహగతా.
౧౨౮౩. కతమే ధమ్మా సుఖసహగతా? సుఖభూమియం కామావచరే రూపావచరే అపరియాపన్నే, సుఖం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సుఖసహగతా.
౧౨౮౪. కతమే ధమ్మా ¶ న సుఖసహగతా? న సుఖభూమియం కామావచరే రూపావచరే అరూపావచరే అపరియాపన్నే; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో; సుఖఞ్చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న సుఖసహగతా.
౧౨౮౫. కతమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా? ఉపేక్ఖాభూమియం కామావచరే రూపావచరే అరూపావచరే ¶ అపరియాపన్నే, ఉపేక్ఖం ఠపేత్వా, తంసమ్పయుత్తో సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా.
౧౨౮౬. కతమే ధమ్మా న ఉపేక్ఖాసహగతా? న ఉపేక్ఖాభూమియం కామావచరే రూపావచరే అపరియాపన్నే, వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, ఉపేక్ఖా చ, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా న ఉపేక్ఖాసహగతా.
౧౨౮౭. కతమే ధమ్మా కామావచరా? హేట్ఠతో అవిచినిరయం పరియన్తం కరిత్వా, ఉపరితో పరనిమ్మితవసవత్తీ ¶ దేవే [పరనిమ్మితవసవత్తిదేవే (సీ. క.)] అన్తో కరిత్వా, యం ఏతస్మిం అన్తరే ఏత్థావచరా ఏత్థ పరియాపన్నా ఖన్ధధాతు ఆయతనా, రూపం వేదనా సఞ్ఞా సఙ్ఖారా విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా కామావచరా.
౧౨౮౮. కతమే ధమ్మా న కామావచరా? రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న కామావచరా.
౧౨౮౯. కతమే ధమ్మా రూపావచరా? హేట్ఠతో బ్రహ్మలోకం పరియన్తం కరిత్వా, ఉపరితో అకనిట్ఠే దేవే [అకనిట్ఠదేవే (సీ. క.)] అన్తో కరిత్వా, యం ఏతస్మిం అన్తరే ఏత్థావచరా ఏత్థ పరియాపన్నా సమాపన్నస్స వా ఉపపన్నస్స వా దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారిస్స [దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారస్స (క.)] వా చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా రూపావచరా ¶ .
౧౨౯౦. కతమే ¶ ధమ్మా న రూపావచరా? కామావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న రూపావచరా.
౧౨౯౧. కతమే ధమ్మా అరూపావచరా? హేట్ఠతో ఆకాసానఞ్చాయతనుపగే దేవే పరియన్తం కరిత్వా, ఉపరితో నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనుపగే దేవే అన్తో కరిత్వా, యం ఏతస్మిం అన్తరే ఏత్థావచరా ఏత్థ పరియాపన్నా సమాపన్నస్స వా ఉపపన్నస్స వా దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారిస్స వా చిత్తచేతసికా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అరూపావచరా.
౧౨౯౨. కతమే ధమ్మా న అరూపావచరా? కామావచరా, రూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న అరూపావచరా.
౧౨౯౩. కతమే ¶ ధమ్మా పరియాపన్నా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పరియాపన్నా.
౧౨౯౪. కతమే ధమ్మా అపరియాపన్నా? మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అపరియాపన్నా.
౧౨౯౫. కతమే ధమ్మా నియ్యానికా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా నియ్యానికా.
౧౨౯౬. కతమే ధమ్మా అనియ్యానికా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనియ్యానికా.
౧౨౯౭. కతమే ¶ ధమ్మా నియతా? పఞ్చ కమ్మాని ఆనన్తరికాని, యా ¶ చ మిచ్ఛాదిట్ఠి నియతా, చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా నియతా.
౧౨౯౮. కతమే ధమ్మా అనియతా? తే ధమ్మే ఠపేత్వా అవసేసా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనియతా.
౧౨౯౯. కతమే ¶ ధమ్మా సఉత్తరా? సాసవా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా; రూపక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా సఉత్తరా.
౧౩౦౦. కతమే ధమ్మా అనుత్తరా? అపరియాపన్నా మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అనుత్తరా.
౧౩౦౧. కతమే ధమ్మా సరణా? తీణి అకుసలమూలాని లోభో, దోసో, మోహో; తదేకట్ఠా చ ¶ కిలేసా, తంసమ్పయుత్తో వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, తంసముట్ఠానం కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, మనోకమ్మం – ఇమే ధమ్మా సరణా.
౧౩౦౨. కతమే ధమ్మా అరణా? కుసలాబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా; వేదనాక్ఖన్ధో…పే… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, సబ్బఞ్చ రూపం, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అరణా.
అభిధమ్మదుకం.
సుత్తన్తికదుకనిక్ఖేపం
౧౩౦౩. కతమే ధమ్మా విజ్జాభాగినో? విజ్జాయ సమ్పయుత్తకా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా విజ్జాభాగినో.
౧౩౦౪. కతమే ధమ్మా అవిజ్జాభాగినో? అవిజ్జాయ ¶ సమ్పయుత్తకా ధమ్మా – ఇమే ధమ్మా అవిజ్జాభాగినో.
౧౩౦౫. కతమే ధమ్మా విజ్జూపమా? హేట్ఠిమేసు తీసు అరియమగ్గేసు పఞ్ఞా – ఇమే ధమ్మా విజ్జూపమా.
౧౩౦౬. కతమే ధమ్మా వజిరూపమా? ఉపరిట్ఠిమే ¶ అరహత్తమగ్గే పఞ్ఞా – ఇమే ధమ్మా వజిరూపమా.
౧౩౦౭. కతమే ధమ్మా బాలా? అహిరీకఞ్చ అనోత్తప్పఞ్చ – ఇమే ధమ్మా బాలా. సబ్బేపి అకుసలా ధమ్మా బాలా.
౧౩౦౮. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా పణ్డితా? హిరీ చ ఓత్తప్పఞ్చ – ఇమే ధమ్మా పణ్డితా. సబ్బేపి కుసలా ధమ్మా పణ్డితా.
౧౩౦౯. కతమే ధమ్మా కణ్హా? అహిరీకఞ్చ అనోత్తప్పఞ్చ – ఇమే ధమ్మా కణ్హా. సబ్బేపి అకుసలా ధమ్మా కణ్హా.
౧౩౧౦. కతమే ధమ్మా సుక్కా? హిరీ చ ఓత్తప్పఞ్చ – ఇమే ధమ్మా సుక్కా? సబ్బేపి కుసలా ధమ్మా సుక్కా.
౧౩౧౧. కతమే ధమ్మా తపనీయా? కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం, మనోదుచ్చరితం – ఇమే ధమ్మా తపనీయా. సబ్బేపి అకుసలా ధమ్మా తపనీయా.
౧౩౧౨. కతమే ధమ్మా అతపనీయా? కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే ధమ్మా అతపనీయా. సబ్బేపి కుసలా ధమ్మా అతపనీయా.
౧౩౧౩. కతమే ధమ్మా అధివచనా? యా తేసం తేసం ధమ్మానం సఙ్ఖా సమఞ్ఞా పఞ్ఞత్తి వోహారో నామం నామకమ్మం నామధేయ్యం నిరుత్తి బ్యఞ్జనం అభిలాపో – ఇమే ధమ్మా అధివచనా. సబ్బేవ ధమ్మా అధివచనపథా.
౧౩౧౪. కతమే ¶ ధమ్మా నిరుత్తి? యా తేసం తేసం ధమ్మానం సఙ్ఖా సమఞ్ఞా పఞ్ఞత్తి వోహారో నామం నామకమ్మం నామధేయ్యం నిరుత్తి బ్యఞ్జనం అభిలాపో – ఇమే ధమ్మా నిరుత్తి. సబ్బేవ ధమ్మా నిరుత్తిపథా.
౧౩౧౫. కతమే ధమ్మా పఞ్ఞత్తి? యా తేసం తేసం ధమ్మానం సఙ్ఖా సమఞ్ఞా పఞ్ఞత్తి వోహారో నామం నామకమ్మం నామధేయ్యం నిరుత్తి బ్యఞ్జనం అభిలాపో – ఇమే ధమ్మా పఞ్ఞత్తి. సబ్బేవ ధమ్మా పఞ్ఞత్తిపథా.
౧౩౧౬. తత్థ ¶ కతమం నామం? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇదం వుచ్చతి నామం.
౧౩౧౭. తత్థ ¶ కతమం రూపం? చత్తారో చ మహాభూతా, చతున్నఞ్చ మహాభూతానం ఉపాదాయ రూపం – ఇదం వుచ్చతి రూపం.
౧౩౧౮. తత్థ కతమా అవిజ్జా? యం అఞ్ఞాణం అదస్సనం…పే… అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – అయం వుచ్చతి అవిజ్జా.
౧౩౧౯. తత్థ ¶ కతమా భవతణ్హా? యో భవేసు భవఛన్దో…పే… భవజ్ఝోసానం – అయం వుచ్చతి భవతణ్హా.
౧౩౨౦. తత్థ కతమా భవదిట్ఠి? భవిస్సతి అత్తా చ లోకో చాతి, యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి భవదిట్ఠి.
౧౩౨౧. తత్థ కతమా విభవదిట్ఠి? న భవిస్సతి అత్తా చ లోకో చాతి, యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి విభవదిట్ఠి.
౧౩౨౨. తత్థ ¶ కతమా సస్సతదిట్ఠి? సస్సతో అత్తా చ లోకో చాతి, యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి సస్సతదిట్ఠి.
౧౩౨౩. తత్థ కతమా ఉచ్ఛేదదిట్ఠి? ఉచ్ఛిజ్జిస్సతి అత్తా చ లోకో చాతి, యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి ఉచ్ఛేదదిట్ఠి.
౧౩౨౪. తత్థ కతమా అన్తవా దిట్ఠి? అన్తవా అత్తా చ లోకో చాతి, యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి అన్తవా దిట్ఠి.
౧౩౨౫. తత్థ ¶ కతమా అనన్తవా దిట్ఠి? అనన్తవా అత్తా చ లోకో చాతి, యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి అనన్తవా దిట్ఠి.
౧౩౨౬. తత్థ కతమా పుబ్బన్తానుదిట్ఠి? పుబ్బన్తం ఆరబ్భ యా ఉప్పజ్జతి దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి పుబ్బన్తానుదిట్ఠి.
౧౩౨౭. తత్థ కతమా అపరన్తానుదిట్ఠి? అపరన్తం ఆరబ్భ యా ఉప్పజ్జతి దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి అపరన్తానుదిట్ఠి.
౧౩౨౮. తత్థ కతమం అహిరికం? యం న హిరీయతి హిరియితబ్బేన, న హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం వుచ్చతి అహిరికం.
౧౩౨౯. తత్థ కతమం అనోత్తప్పం? యం ¶ న ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన, న ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం వుచ్చతి అనోత్తప్పం.
౧౩౩౦. తత్థ ¶ ¶ కతమా హిరీ? యం హిరీయతి హిరియితబ్బేన, హిరీయతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – అయం వుచ్చతి హిరీ.
౧౩౩౧. తత్థ కతమం ఓత్తప్పం? యం ఓత్తప్పతి ఓత్తప్పితబ్బేన, ఓత్తప్పతి పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం సమాపత్తియా – ఇదం వుచ్చతి ఓత్తప్పం.
౧౩౩౨. తత్థ కతమా దోవచస్సతా? సహధమ్మికే వుచ్చమానే దోవచస్సాయం దోవచస్సియం దోవచస్సతా విప్పటికూలగ్గాహితా విపచ్చనీకసాతతా అనాదరియం అనాదరతా అగారవతా అప్పటిస్సవతా – అయం వుచ్చతి దోవచస్సతా.
౧౩౩౩. తత్థ కతమా పాపమిత్తతా? యే తే పుగ్గలా అస్సద్ధా దుస్సీలా అప్పస్సుతా మచ్ఛరినో దుప్పఞ్ఞా, యా తేసం సేవనా నిసేవనా సంసేవనా భజనా సమ్భజనా భత్తి సమ్భత్తి తంసమ్పవఙ్కతా – అయం వుచ్చతి పాపమిత్తతా.
౧౩౩౪. తత్థ ¶ కతమా సోవచస్సతా? సహధమ్మికే వుచ్చమానే సోవచస్సాయం సోవచస్సియం సోవచస్సతా అప్పటికూలగ్గాహితా అవిపచ్చనీకసాతతా సగారవతా సాదరియం సాదరతా సప్పటిస్సవతా – అయం వుచ్చతి సోవచస్సతా.
౧౩౩౫. తత్థ కతమా కల్యాణమిత్తతా? యే తే పుగ్గలా సద్ధా సీలవన్తో బహుస్సుతా చాగవన్తో పఞ్ఞవన్తో, యా తేసం సేవనా నిసేవనా సంసేవనా భజనా సమ్భజనా భత్తి సమ్భత్తి తంసమ్పవఙ్కతా – అయం వుచ్చతి కల్యాణమిత్తతా.
౧౩౩౬. తత్థ కతమా ఆపత్తికుసలతా? పఞ్చపి ఆపత్తిక్ఖన్ధా ఆపత్తియో, సత్తపి ఆపత్తిక్ఖన్ధా ఆపత్తియో. యా తాసం ఆపత్తీనం ఆపత్తికుసలతా ¶ పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి ఆపత్తికుసలతా.
౧౩౩౭. తత్థ కతమా ఆపత్తివుట్ఠానకుసలతా? యా తాహి ఆపత్తీహి వుట్ఠానకుసలతా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి ఆపత్తివుట్ఠానకుసలతా.
౧౩౩౮. తత్థ ¶ కతమా సమాపత్తికుసలతా? అత్థి ¶ సవితక్కసవిచారా సమాపత్తి, అత్థి అవితక్కవిచారమత్తా సమాపత్తి, అత్థి అవితక్కఅవిచారా సమాపత్తి. యా తాసం సమాపత్తీనం సమాపత్తికుసలతా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి సమాపత్తికుసలతా.
౧౩౩౯. తత్థ కతమా సమాపత్తివుట్ఠానకుసలతా? యా తాహి సమాపత్తీహి వుట్ఠానకుసలతా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి సమాపత్తివుట్ఠానకుసలతా.
౧౩౪౦. తత్థ కతమా ధాతుకుసలతా? అట్ఠారస ధాతుయో చక్ఖుధాతు రూపధాతు చక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు, సోతధాతు సద్దధాతు సోతవిఞ్ఞాణధాతు, ఘానధాతు గన్ధధాతు ఘానవిఞ్ఞాణధాతు, జివ్హాధాతు రసధాతు జివ్హావిఞ్ఞాణధాతు, కాయధాతు ఫోట్ఠబ్బధాతు కాయవిఞ్ఞాణధాతు, మనోధాతు ధమ్మధాతు ¶ మనోవిఞ్ఞాణధాతు. యా తాసం ధాతూనం ధాతుకుసలతా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి ధాతుకుసలతా.
౧౩౪౧. తత్థ కతమా మనసికారకుసలతా? యా తాసం ధాతూనం మనసికారకుసలతా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో ¶ సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి మనసికారకుసలతా.
౧౩౪౨. తత్థ కతమా ఆయతనకుసలతా? ద్వాదసాయతనాని – చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం, సోతాయతనం, సద్దాయతనం, ఘానాయతనం, గన్ధాయతనం, జివ్హాయతనం, రసాయతనం, కాయాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం. యా తేసం ఆయతనానం ఆయతనకుసలతా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి ఆయతనకుసలతా.
౧౩౪౩. తత్థ కతమా పటిచ్చసముప్పాదకుసలతా? అవిజ్జాపచ్చయా సఙ్ఖారా, సఙ్ఖారపచ్చయా విఞ్ఞాణం, విఞ్ఞాణపచ్చయా నామరూపం, నామరూపపచ్చయా సళాయతనం, సళాయతనపచ్చయా ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా, వేదనాపచ్చయా తణ్హా, తణ్హాపచ్చయా ఉపాదానం, ఉపాదానపచ్చయా భవో, భవపచ్చయా జాతి, జాతిపచ్చయా జరామరణం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సుపాయాసా సమ్భవన్తి; ఏవమేతస్స ¶ కేవలస్స దుక్ఖక్ఖన్ధస్స సముదయో హోతీతి. యా తత్థ పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి పటిచ్చసముప్పాదకుసలతా.
౧౩౪౪. తత్థ ¶ కతమా ఠానకుసలతా? యే యే ధమ్మా యేసం యేసం ధమ్మానం హేతూ పచ్చయా ఉప్పాదాయ [ఉపాదాయ (సీ. క.)] తం తం ఠానన్తి, యా తత్థ పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి ఠానకుసలతా.
౧౩౪౫. తత్థ కతమా అట్ఠానకుసలతా? యే యే ధమ్మా యేసం యేసం ధమ్మానం న హేతూ న పచ్చయా ఉప్పాదాయ తం తం అట్ఠానన్తి, యా తత్థ పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి ¶ – అయం వుచ్చతి అట్ఠానకుసలతా.
౧౩౪౬. తత్థ ¶ కతమో అజ్జవో? యా అజ్జవతా అజిమ్హతా అవఙ్కతా అకుటిలతా – అయం వుచ్చతి అజ్జవో.
౧౩౪౭. తత్థ కతమో మద్దవో? యా ముదుతా మద్దవతా అకక్ఖళతా అకథినతా నీచచిత్తతా – అయం వుచ్చతి మద్దవో.
౧౩౪౮. తత్థ కతమా ఖన్తి? యా ఖన్తి ఖమనతా అధివాసనతా అచణ్డిక్కం అనసురోపో అత్తమనతా చిత్తస్స – అయం వుచ్చతి ఖన్తి.
౧౩౪౯. తత్థ కతమం సోరచ్చం? యో కాయికో అవీతిక్కమో, వాచసికో అవీతిక్కమో, కాయికవాచసికో అవీతిక్కమో – ఇదం వుచ్చతి సోరచ్చం. సబ్బోపి సీలసంవరో సోరచ్చం.
౧౩౫౦. తత్థ కతమం సాఖల్యం? యా సా వాచా అణ్డకా కక్కసా పరకటుకా పరాభిసజ్జనీ కోధసామన్తా అసమాధిసంవత్తనికా, తథారూపిం వాచం పహాయ యా సా వాచా నేళా కణ్ణసుఖా పేమనీయా హదయఙ్గమా పోరీ బహుజనకన్తా బహుజనమనాపా తథారూపిం వాచం భాసితా హోతి; యా తత్థ సణ్హవాచతా సఖిలవాచతా అఫరుసవాచతా – ఇదం వుచ్చతి సాఖల్యం.
౧౩౫౧. తత్థ ¶ కతమో పటిసన్థారో? ద్వే పటిసన్థారా – ఆమిసపటిసన్థారో చ ధమ్మపటిసన్థారో చ. ఇధేకచ్చో పటిసన్థారకో హోతి ఆమిసపటిసన్థారేన వా ధమ్మపటిసన్థారేన వా – అయం వుచ్చతి పటిసన్థారో.
౧౩౫౨. తత్థ కతమా ఇన్ద్రియేసు అగుత్తద్వారతా? ఇధేకచ్చో చక్ఖునా ¶ రూపం దిస్వా నిమిత్తగ్గాహీ హోతి అనుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం చక్ఖున్ద్రియం ¶ అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం, తస్స సంవరాయ న పటిపజ్జతి, న రక్ఖతి చక్ఖున్ద్రియం, చక్ఖున్ద్రియే న సంవరం ఆపజ్జతి. సోతేన సద్దం సుత్వా…పే… ఘానేన గన్ధం ఘాయిత్వా…పే… జివ్హాయ రసం సాయిత్వా…పే… కాయేన ఫోట్ఠబ్బం ఫుసిత్వా…పే… మనసా ధమ్మం విఞ్ఞాయ నిమిత్తగ్గాహీ హోతి అనుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం ¶ మనిన్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం, తస్స సంవరాయ న పటిపజ్జతి, న రక్ఖతి మనిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియే న సంవరం ఆపజ్జతి. యా ఇమేసం ఛన్నం ఇన్ద్రియానం అగుత్తి అగోపనా అనారక్ఖో అసంవరో – అయం వుచ్చతి ఇన్ద్రియేసు అగుత్తద్వారతా.
౧౩౫౩. తత్థ కతమా భోజనే అమత్తఞ్ఞుతా? ఇధేకచ్చో అప్పటిసఙ్ఖా అయోనిసో ఆహారం ఆహారేతి దవాయ మదాయ మణ్డనాయ విభూసనాయ. యా తత్థ అసన్తుట్ఠితా అమత్తఞ్ఞుతా అప్పటిసఙ్ఖా భోజనే – అయం వుచ్చతి భోజనే అమత్తఞ్ఞుతా.
౧౩౫౪. తత్థ కతమా ఇన్ద్రియేసు గుత్తద్వారతా? ఇధేకచ్చో చక్ఖునా రూపం దిస్వా న నిమిత్తగ్గాహీ హోతి న అనుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం చక్ఖున్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం, తస్స సంవరాయ పటిపజ్జతి, రక్ఖతి చక్ఖున్ద్రియం, చక్ఖున్ద్రియే సంవరం ఆపజ్జతి. సోతేన సద్దం సుత్వా…పే… ¶ ఘానేన గన్ధం ఘాయిత్వా…పే… జివ్హాయ రసం సాయిత్వా…పే… కాయేన ఫోట్ఠబ్బం ఫుసిత్వా…పే… మనసా ధమ్మం విఞ్ఞాయ న నిమిత్తగ్గాహీ హోతి నానుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం మనిన్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం, తస్స సంవరాయ పటిపజ్జతి, రక్ఖతి మనిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియే సంవరం ఆపజ్జతి. యా ఇమేసం ఛన్నం ఇన్ద్రియానం గుత్తి గోపనా ఆరక్ఖో సంవరో – అయం వుచ్చతి ఇన్ద్రియేసు గుత్తద్వారతా.
౧౩౫౫. తత్థ ¶ కతమా భోజనే మత్తఞ్ఞుతా? ఇధేకచ్చో పటిసఙ్ఖా యోనిసో ఆహారం ఆహారేతి – నేవ దవాయ న మదాయ న మణ్డనాయ న విభూసనాయ యావదేవ ఇమస్స కాయస్స ఠితియా యాపనాయ విహింసూపరతియా బ్రహ్మచరియానుగ్గహాయ ¶ , ఇతి పురాణఞ్చ వేదనం పటిహఙ్ఖామి, నవఞ్చ వేదనం న ఉప్పాదేస్సామి, యాత్రా చ మే భవిస్సతి అనవజ్జతా చ ఫాసువిహారో చాతి. యా తత్థ సన్తుట్ఠితా మత్తఞ్ఞుతా పటిసఙ్ఖా భోజనే – అయం వుచ్చతి భోజనే మత్తఞ్ఞుతా.
౧౩౫౬. తత్థ కతమం ముట్ఠసచ్చం? యా అసతి అననుస్సతి అప్పటిస్సతి అసతి అసరణతా అధారణతా పిలాపనతా సమ్ముసనతా – ఇదం వుచ్చతి ముట్ఠసచ్చం.
౧౩౫౭. తత్థ ¶ కతమం అసమ్పజఞ్ఞం? యం అఞ్ఞాణం అదస్సనం…పే… అవిజ్జాలఙ్గీ మోహో అకుసలమూలం – ఇదం వుచ్చతి అసమ్పజఞ్ఞం.
౧౩౫౮. తత్థ కతమా సతి? యా సతి అనుస్సతి పటిస్సతి సతి సరణతా ధారణతా అపిలాపనతా అసమ్ముసనతా సతి సతిన్ద్రియం సతిబలం ¶ సమ్మాసతి – అయం వుచ్చతి సతి.
౧౩౫౯. తత్థ కతమం సమ్పజఞ్ఞం? యా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం వుచ్చతి సమ్పజఞ్ఞం.
౧౩౬౦. తత్థ కతమం పటిసఙ్ఖానబలం? యా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – ఇదం వుచ్చతి పటిసఙ్ఖానబలం.
౧౩౬౧. తత్థ కతమం భావనాబలం? యా కుసలానం ధమ్మానం ఆసేవనా భావనా బహులీకమ్మం – ఇదం వుచ్చతి భావనాబలం. సత్తపి బోజ్ఝఙ్గా భావనాబలం.
౧౩౬౨. తత్థ కతమో సమథో? యా చిత్తస్స ఠితి…పే… సమ్మాసమాధి – అయం వుచ్చతి సమథో.
౧౩౬౩. తత్థ కతమా విపస్సనా? యా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి విపస్సనా.
౧౩౬౪. తత్థ ¶ కతమం సమథనిమిత్తం? యా చిత్తస్స ఠితి…పే… సమ్మాసమాధి – ఇదం వుచ్చతి సమథనిమిత్తం.
౧౩౬౫. తత్థ కతమం పగ్గాహనిమిత్తం? యో చేతసికో వీరియారమ్భో…పే… సమ్మావాయామో – ఇదం వుచ్చతి పగ్గాహనిమిత్తం.
౧౩౬౬. తత్థ ¶ కతమో పగ్గాహో? యో ¶ చేతసికో వీరియారమ్భో…పే… సమ్మావాయామో – అయం వుచ్చతి పగ్గాహో.
౧౩౬౭. తత్థ కతమో అవిక్ఖేపో? యా చిత్తస్స ఠితి…పే… సమ్మాసమాధి – అయం వుచ్చతి అవిక్ఖేపో.
౧౩౬౮. తత్థ కతమా సీలవిపత్తి? యో కాయికో వీతిక్కమో, వాచసికో వీతిక్కమో ¶ , కాయికవాచసికో వీతిక్కమో – అయం వుచ్చతి సీలవిపత్తి. సబ్బమ్పి దుస్సిల్యం సీలవిపత్తి.
౧౩౬౯. తత్థ కతమా దిట్ఠివిపత్తి? నత్థి దిన్నం, నత్థి యిట్ఠం, నత్థి హుతం, నత్థి సుకతదుక్కటానం కమ్మానం ఫలం విపాకో, నత్థి అయం లోకో, నత్థి పరో లోకో, నత్థి మాతా, నత్థి పితా, నత్థి సత్తా ఓపపాతికా, నత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా సమ్మాపటిపన్నా యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీతిः యా ఏవరూపా దిట్ఠి దిట్ఠిగతం…పే… విపరియాసగ్గాహో – అయం వుచ్చతి దిట్ఠివిపత్తి. సబ్బాపి మిచ్ఛాదిట్ఠి దిట్ఠివిపత్తి.
౧౩౭౦. తత్థ కతమా సీలసమ్పదా? యో కాయికో అవీతిక్కమో, వాచసికో అవీతిక్కమో, కాయికవాచసికో అవీతిక్కమో – అయం వుచ్చతి సీలసమ్పదా. సబ్బోపి సీలసంవరో సీలసమ్పదా.
౧౩౭౧. తత్థ కతమా దిట్ఠిసమ్పదా? అత్థి దిన్నం, అత్థి యిట్ఠం, అత్థి హుతం, అత్థి సుకతదుక్కటానం కమ్మానం ఫలం విపాకో, అత్థి అయం లోకో, అత్థి పరో లోకో, అత్థి మాతా, అత్థి పితా, అత్థి సత్తా ఓపపాతికా, అత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా సమ్మాపటిపన్నా యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీతిः యా ఏవరూపా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి – అయం వుచ్చతి దిట్ఠిసమ్పదా. సబ్బాపి సమ్మాదిట్ఠి దిట్ఠిసమ్పదా.
౧౩౭౨. తత్థ ¶ ¶ కతమా సీలవిసుద్ధి? యో కాయికో అవీతిక్కమో, వాచసికో అవీతిక్కమో, కాయికవాచసికో అవీతిక్కమో – అయం వుచ్చతి సీలవిసుద్ధి. సబ్బోపి ¶ సీలసంవరో సీలవిసుద్ధి.
౧౩౭౩. తత్థ కతమా దిట్ఠివిసుద్ధి? కమ్మస్సకతఞాణం సచ్చానులోమికఞాణం మగ్గసమఙ్గిస్స ఞాణం ఫలసమఙ్గిస్స ఞాణం.
౧౩౭౪. దిట్ఠివిసుద్ధి ¶ ఖో పనాతి – యా పఞ్ఞా పజాననా…పే… అమోహో ధమ్మవిచయో సమ్మాదిట్ఠి.
౧౩౭౫. యథాదిట్ఠిస్స చ పధానన్తి – యో చేతసికో వీరియారమ్భో…పే… సమ్మావాయామో.
౧౩౭౬. సంవేగోతి – జాతిభయం జరాభయం బ్యాధిభయం మరణభయం. సంవేజనియం [సంవేజనీయం (సీ.)] ఠానన్తి – జాతి జరా బ్యాధి మరణం.
౧౩౭౭. సంవిగ్గస్స చ యోనిసో పధానన్తి – ఇధ భిక్ఖు అనుప్పన్నానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం అనుప్పాదాయ ఛన్దం జనేతి వాయమతి వీరియం ఆరభతి చిత్తం పగ్గణ్హాతి పదహతి, ఉప్పన్నానం పాపకానం అకుసలానం ధమ్మానం పహానాయ ఛన్దం జనేతి వాయమతి వీరియం ఆరభతి చిత్తం పగ్గణ్హాతి పదహతి, అనుప్పన్నానం కుసలానం ధమ్మానం ఉప్పాదాయ ఛన్దం జనేతి వాయమతి వీరియం ఆరభతి చిత్తం పగ్గణ్హాతి పదహతి, ఉప్పన్నానం కుసలానం ధమ్మానం ఠితియా అసమ్మోసాయ భియ్యోభావాయ వేపుల్లాయ భావనాయ పారిపూరియా ఛన్దం జనేతి వాయమతి వీరియం ఆరభతి చిత్తం పగ్గణ్హాతి పదహతి.
౧౩౭౮. అసన్తుట్ఠితా చ కుసలేసు ధమ్మేసూతి – యా కుసలానం ధమ్మానం భావనాయ అసన్తుట్ఠస్స భియ్యోకమ్యతా.
౧౩౭౯. అప్పటివానితా చ పధానస్మిన్తి – యా కుసలానం ధమ్మానం భావనాయ సక్కచ్చకిరియతా ¶ సాతచ్చకిరియతా అట్ఠితకిరియతా అనోలీనవుత్తితా అనిక్ఖిత్తఛన్దతా అనిక్ఖిత్తధురతా ఆసేవనా ¶ భావనా బహులీకమ్మం.
౧౩౮౦. విజ్జాతి ¶ – తిస్సో విజ్జా – పుబ్బేనివాసానుస్సతి ఞాణం విజ్జా, సత్తానం చుతూపపాతే ఞాణం విజ్జా, ఆసవానం ఖయే ఞాణం విజ్జా.
౧౩౮౧. విముత్తీతి – ద్వే విముత్తియో – చిత్తస్స [చిత్తస్స చ (సీ. స్యా.)] అధిముత్తి, నిబ్బానఞ్చ.
౧౩౮౨. ఖయే ఞాణన్తి – మగ్గసమఙ్గిస్స ఞాణం.
౧౩౮౩. అనుప్పాదే ఞాణన్తి – ఫలసమఙ్గిస్స ఞాణం.
నిక్ఖేపకణ్డం నిట్ఠితం.
౪. అట్ఠకథాకణ్డం
తికఅత్థుద్ధారో
౧౩౮౪. కతమే ¶ ¶ ¶ ధమ్మా కుసలా? చతూసు భూమీసు కుసలం – ఇమే ధమ్మా కుసలా.
౧౩౮౫. కతమే ధమ్మా అకుసలా? ద్వాదస అకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా అకుసలా.
౧౩౮౬. కతమే ధమ్మా అబ్యాకతా? చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అబ్యాకతా.
౧౩౮౭. కతమే ¶ ధమ్మా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో చత్తారో కామావచరకుసలస్స విపాకతో చ కిరియతో చ పఞ్చ, రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం సుఖం వేదనం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
౧౩౮౮. కతమే ధమ్మా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా? ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, దుక్ఖసహగతం కాయవిఞ్ఞాణం, ఏత్థుప్పన్నం దుక్ఖం వేదనం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
౧౩౮౯. కతమే ¶ ధమ్మా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఉపేక్ఖాసహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో ఛ, కామావచరకుసలస్స విపాకతో దస, అకుసలస్స విపాకతో ఛ, కిరియతో ఛ, రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో అరూపావచరా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరం చతుత్థం ¶ ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం అదుక్ఖమసుఖం వేదనం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. తిస్సో చ వేదనా, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ¶ ధమ్మా న వత్తబ్బా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, య వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి.
౧౩౯౦. కతమే ధమ్మా విపాకా? చతూసు భూమీసు విపాకో – ఇమే ధమ్మా విపాకా.
౧౩౯౧. కతమే ధమ్మా విపాకధమ్మధమ్మా? చతూసు భూమీసు కుసలం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా విపాకధమ్మధమ్మా.
౧౩౯౨. కతమే ధమ్మా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా? తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
౧౩౯౩. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదిణ్ణుపాదానియా? తీసు భూమీసు విపాకో, యఞ్చ రూపం కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణుపాదానియా.
౧౩౯౪. కతమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణుపాదానియా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం ¶ , యఞ్చ రూపం న కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణుపాదానియా.
౧౩౯౫. కతమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణఅనుపాదానియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణఅనుపాదానియా.
౧౩౯౬. కతమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠసంకిలేసికా? ద్వాదసాకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠసంకిలేసికా.
౧౩౯౭. కతమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికా? తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు ¶ భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠసంకిలేసికా.
౧౩౯౮. కతమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠఅసంకిలేసికా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠఅసంకిలేసికా.
౧౩౯౯. కతమే ధమ్మా సవితక్కసవిచారా? కామావచరం కుసలం, అకుసలం, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఏకాదస చిత్తుప్పాదా, అకుసలస్స విపాకతో ద్వే, కిరియతో ఏకాదస, రూపావచరం పఠమం ఝానం ¶ కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరం పఠమం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నే వితక్కవిచారే ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సవితక్కసవిచారా.
౧౪౦౦. కతమే ధమ్మా అవితక్కవిచారమత్తా? రూపావచరపఞ్చకనయే దుతియం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరపఞ్చకనయే దుతియం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం విచారం ఠపేత్వా, వితక్కో చ – ఇమే ధమ్మా అవితక్కవిచారమత్తా.
౧౪౦౧. కతమే ధమ్మా అవితక్కఅవిచారా? ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని, రూపావచరతికతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ లోకుత్తరతికతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ పఞ్చకనయే దుతియే ఝానే [దుతియజ్ఝానే (సీ.)], ఉప్పన్నో చ విచారో రూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అవితక్కఅవిచారా. వితక్కసహజాతో విచారో న వత్తబ్బో సవితక్కసవిచారోతిపి, అవితక్కవిచారమత్తోతిపి, అవితక్కఅవిచారోతిపి.
౧౪౦౨. కతమే ¶ ధమ్మా పీతిసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా ¶ ¶ , అకుసలతో చత్తారో, కామావచరకుసలస్స విపాకతో పఞ్చ, కిరియతో పఞ్చ, రూపావచరదుకతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరదుకతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం పీతిం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా పీతిసహగతా.
౧౪౦౩. కతమే ధమ్మా సుఖసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో చత్తారో, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఛ, కిరియతో పఞ్చ, రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం సుఖం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సుఖసహగతా.
౧౪౦౪. కతమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఉపేక్ఖాసహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో ఛ, కామావచరకుసలస్స ¶ విపాకతో దస, అకుసలస్స విపాకతో ఛ, కిరియతో ఛ, రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం ఉపేక్ఖం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా. పీతి న పీతిసహగతా, సుఖసహగతా, న ఉపేక్ఖాసహగతా. సుఖం న సుఖసహగతం, సియా పీతిసహగతం, న ఉపేక్ఖాసహగతం, సియా న వత్తబ్బం పీతిసహగతన్తి. ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, దుక్ఖసహగతకాయవిఞ్ఞాణం, యా చ వేదనా ఉపేక్ఖా ¶ , రూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న వత్తబ్బా పీతిసహగతాతిపి, సుఖసహగతాతిపి, ఉపేక్ఖాసహగతాతిపి.
౧౪౦౫. కతమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా.
౧౪౦౬. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా? ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా. చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తా లోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా దస్సనేన పహాతబ్బా సియా భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౪౦౭. కతమే ¶ ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బా? చతూసు ¶ భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౪౦౮. కతమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఏత్థుప్పన్నం మోహం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా.
౧౪౦౯. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఏత్థుప్పన్నం మోహం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా. చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తా లోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా, సియా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౪౧౦. కతమే ¶ ధమ్మా నేవ దస్సనేన న ¶ భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నేవ దస్సనేన న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౪౧౧. కతమే ధమ్మా ఆచయగామినో? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం – ఇమే ధమ్మా ఆచయగామినో.
౧౪౧౨. కతమే ధమ్మా అపచయగామినో? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా అపచయగామినో.
౧౪౧౩. కతమే ధమ్మా నేవాచయగామినాపచయగామినో? చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నేవాచయగామినాపచయగామినో.
౧౪౧౪. కతమే ¶ ధమ్మా సేక్ఖా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, హేట్ఠిమాని చ తీణి సామఞ్ఞఫలాని – ఇమే ధమ్మా సేక్ఖా.
౧౪౧౫. కతమే ధమ్మా అసేక్ఖా? ఉపరిట్ఠిమం అరహత్తఫలం – ఇమే ధమ్మా అసేక్ఖా.
౧౪౧౬. కతమే ధమ్మా నేవసేక్ఖనాసేక్ఖా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నేవసేక్ఖనాసేక్ఖా.
౧౪౧౭. కతమే ధమ్మా పరిత్తా? కామావచరకుసలం ¶ , అకుసలం, సబ్బో కామావచరస్స విపాకో, కామావచరకిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా పరిత్తా.
౧౪౧౮. కతమే ధమ్మా మహగ్గతా? రూపావచరా, అరూపావచరా, కుసలాబ్యాకతా – ఇమే ధమ్మా మహగ్గతా.
౧౪౧౯. కతమే ధమ్మా అప్పమాణా? చత్తారో ¶ మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అప్పమాణా.
౧౪౨౦. కతమే ¶ ధమ్మా పరిత్తారమ్మణా? సబ్బో కామావచరస్స విపాకో, కిరియామనోధాతు, కిరియాహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతు సోమనస్ససహగతా – ఇమే ధమ్మా పరిత్తారమ్మణా.
౧౪౨౧. కతమే ధమ్మా మహగ్గతారమ్మణా? విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం – ఇమే ధమ్మా మహగ్గతారమ్మణా.
౧౪౨౨. కతమే ధమ్మా అప్పమాణారమ్మణా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని – ఇమే ధమ్మా అప్పమాణారమ్మణా. కామావచరకుసలతో చత్తారో ఞాణవిప్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, కిరియతో చత్తారో ఞాణవిప్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, సబ్బం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా సియా పరిత్తారమ్మణా, సియా మహగ్గతారమ్మణా, న అప్పమాణారమ్మణా, సియా న వత్తబ్బా పరిత్తారమ్మణాతిపి, మహగ్గతారమ్మణాతిపి. కామావచరకుసలతో చత్తారో ఞాణసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, కిరియతో చత్తారో ఞాణసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ కిరియతో చ, కిరియాహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉపేక్ఖాసహగతా – ఇమే ధమ్మా సియా పరిత్తారమ్మణా, సియా మహగ్గతారమ్మణా, సియా అప్పమాణారమ్మణా, సియా న వత్తబ్బా పరిత్తారమ్మణాతిపి ¶ , మహగ్గతారమ్మణాతిపి, అప్పమాణారమ్మణాతిపి. రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చతుత్థస్స ఝానస్స విపాకో, ఆకాసానఞ్చాయతనం ¶ , ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం – ఇమే ధమ్మా న వత్తబ్బా పరిత్తారమ్మణాతిపి, మహగ్గతారమ్మణాతిపి, అప్పమాణారమ్మణాతిపి. రూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ అనారమ్మణా.
౧౪౨౩. కతమే ధమ్మా హీనా? ద్వాదస అకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా హీనా.
౧౪౨౪. కతమే ధమ్మా మజ్ఝిమా? తీసు ¶ భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా మజ్ఝిమా.
౧౪౨౫. కతమే ధమ్మా పణీతా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా పణీతా.
౧౪౨౬. కతమే ధమ్మా మిచ్ఛత్తనియతా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా మిచ్ఛత్తనియతా, సియా అనియతా.
౧౪౨౭. కతమే ¶ ధమ్మా సమ్మత్తనియతా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా సమ్మత్తనియతా.
౧౪౨౮. కతమే ధమ్మా అనియతా? చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, తీసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనియతా.
౧౪౨౯. కతమే ¶ ధమ్మా మగ్గారమ్మణా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఞాణసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, కిరియతో చత్తారో ఞాణసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా మగ్గారమ్మణా, న మగ్గహేతుకా; సియా మగ్గాధిపతినో, సియా న వత్తబ్బా మగ్గారమ్మణాతిపి, మగ్గాధిపతినోతిపి ¶ . చత్తారో అరియమగ్గా న మగ్గారమ్మణా, మగ్గహేతుకా; సియా మగ్గాధిపతినో, సియా న వత్తబ్బా మగ్గాధిపతినోతి. రూపావచరచతుత్థం ఝానం కుసలతో చ కిరియతో చ, కిరియాహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉపేక్ఖాసహగతా – ఇమే ధమ్మా సియా మగ్గారమ్మణా; న మగ్గహేతుకా, న మగ్గాధిపతినో; సియా న వత్తబ్బా మగ్గారమ్మణాతి. కామావచరకుసలతో చత్తారో ఞాణవిప్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, సబ్బం అకుసలం, సబ్బో కామావచరస్స విపాకో, కిరియతో ఛ చిత్తుప్పాదా, రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చతుత్థస్స ఝానస్స విపాకో, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని – ఇమే ధమ్మా న వత్తబ్బా మగ్గారమ్మణాతిపి, మగ్గహేతుకాతిపి, మగ్గాధిపతినోతిపి. రూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ అనారమ్మణా.
౧౪౩౦. కతమే ధమ్మా ఉప్పన్నా? చతూసు భూమీసు విపాకో, యఞ్చ రూపం కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ¶ ధమ్మా సియా ఉప్పన్నా, సియా ఉప్పాదినో; న వత్తబ్బా అనుప్పన్నాతి. చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, యఞ్చ రూపం న కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ధమ్మా సియా ఉప్పన్నా, సియా అనుప్పన్నా, న వత్తబ్బా ఉప్పాదినోతి. నిబ్బానం న వత్తబ్బం ఉప్పన్నన్తిపి, అనుప్పన్నన్తిపి, ఉప్పాదినోతిపి.
౧౪౩౧. నిబ్బానం ఠపేత్వా సబ్బే ధమ్మా సియా అతీతా, సియా అనాగతా, సియా పచ్చుప్పన్నా. నిబ్బానం న వత్తబ్బం అతీతన్తిపి, అనాగతన్తిపి ¶ , పచ్చుప్పన్నన్తిపి.
౧౪౩౨. కతమే ¶ ధమ్మా అతీతారమ్మణా? విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం – ఇమే ధమ్మా అతీతారమ్మణా.
౧౪౩౩. నియోగా అనాగతారమ్మణా నత్థి.
౧౪౩౪. కతమే ధమ్మా పచ్చుప్పన్నారమ్మణా? ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని, తిస్సో చ మనోధాతుయో ¶ – ఇమే ధమ్మా పచ్చుప్పన్నారమ్మణా. కామావచరకుసలస్స విపాకతో దస చిత్తుప్పాదా, అకుసలస్స విపాకతో మనోవిఞ్ఞాణధాతు ఉపేక్ఖాసహగతా, కిరియాహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతు సోమనస్ససహగతా – ఇమే ధమ్మా సియా అతీతారమ్మణా, సియా అనాగతారమ్మణా, సియా పచ్చుప్పన్నారమ్మణా. కామావచరకుసలం, అకుసలం, కిరియతో నవ చిత్తుప్పాదా, రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ కిరియతో చ – ఇమే ధమ్మా సియా అతీతారమ్మణా, సియా అనాగతారమ్మణా, సియా పచ్చుప్పన్నారమ్మణా; సియా న వత్తబ్బా అతీతారమ్మణాతిపి, అనాగతారమ్మణాతిపి, పచ్చుప్పన్నారమ్మణాతిపి. రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చతుత్థస్స ఝానస్స విపాకో, ఆకాసానఞ్చాయతనం, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం, చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని – ఇమే ధమ్మా న వత్తబ్బా అతీతారమ్మణాతిపి, అనాగతారమ్మణాతిపి, పచ్చుప్పన్నారమ్మణాతిపి. రూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ అనారమ్మణా.
౧౪౩౫. అనిన్ద్రియబద్ధరూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ ఠపేత్వా, సబ్బే ధమ్మా సియా అజ్ఝత్తా, సియా బహిద్ధా, సియా అజ్ఝత్తబహిద్ధా. అనిన్ద్రియబద్ధరూపఞ్చ ¶ నిబ్బానఞ్చ బహిద్ధా.
౧౪౩౬. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తారమ్మణా? విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తారమ్మణా.
౧౪౩౭. కతమే ధమ్మా బహిద్ధారమ్మణా? రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా ¶ కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చతుత్థస్స ఝానస్స విపాకో, ఆకాసానఞ్చాయతనం, చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని – ఇమే ధమ్మా బహిద్ధారమ్మణా. రూపం ఠపేత్వా, సబ్బేవ కామావచరా కుసలాకుసలాబ్యాకతా ధమ్మా, రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ కిరియతో చ – ఇమే ధమ్మా సియా అజ్ఝత్తారమ్మణా, సియా ¶ బహిద్ధారమ్మణా, సియా అజ్ఝత్తబహిద్ధారమ్మణా. ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం న వత్తబ్బం అజ్ఝత్తారమ్మణన్తిపి, బహిద్ధారమ్మణన్తిపి, అజ్ఝత్తబహిద్ధారమ్మణన్తిపి. రూపఞ్చ నిబ్బానఞ్చ అనారమ్మణా.
౧౪౩౮. కతమే ధమ్మా సనిదస్సనసప్పటిఘా? రూపాయతనం – ఇమే ధమ్మా సనిదస్సనసప్పటిఘా.
౧౪౩౯. కతమే ¶ ధమ్మా అనిదస్సనసప్పటిఘా? చక్ఖాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇమే ధమ్మా అనిదస్సనసప్పటిఘా.
౧౪౪౦. కతమే ధమ్మా అనిదస్సనఅప్పటిఘా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, యఞ్చ రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనిదస్సనఅప్పటిఘా.
తికం.
దుకఅత్థుద్ధారో
హేతుగోచ్ఛకం
౧౪౪౧. కతమే ¶ ధమ్మా హేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అకుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ. అలోభో కుసలహేతు, అదోసో కుసలహేతు, చతూసు భూమీసు కుసలేసు ఉప్పజ్జన్తి. అమోహో కుసలహేతు, కామావచరకుసలతో చత్తారో ఞాణవిప్పయుత్తే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, చతూసు భూమీసు కుసలేసు ఉప్పజ్జతి.
లోభో అట్ఠసు లోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. దోసో ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. మోహో సబ్బాకుసలేసు ఉప్పజ్జతి.
అలోభో విపాకహేతు అదోసో విపాకహేతు, కామావచరస్స విపాకతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, చతూసు భూమీసు విపాకేసు ఉప్పజ్జన్తి. అమోహో విపాకహేతు, కామావచరస్స విపాకతో అహేతుకే ¶ చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, చత్తారో ఞాణవిప్పయుత్తే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, చతూసు భూమీసు విపాకేసు ఉప్పజ్జతి.
అలోభో ¶ కిరియహేతు అదోసో కిరియహేతు, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, తీసు భూమీసు కిరియేసు ఉప్పజ్జన్తి ¶ . అమోహో కిరియహేతు, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, చత్తారో ఞాణవిప్పయుత్తే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా, తీసు భూమీసు కిరియేసు ఉప్పజ్జతి – ఇమే ధమ్మా హేతూ.
౧౪౪౨. కతమే ధమ్మా న హేతూ? ఠపేత్వా హేతూ, చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న హేతూ.
౧౪౪౩. కతమే ధమ్మా సహేతుకా? విచికిచ్ఛాసహగతం ఉద్ధచ్చసహగతం మోహం ఠపేత్వా అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, కామావచరస్స ¶ విపాకతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా చతూసు భూమీసు విపాకో, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం – ఇమే ధమ్మా సహేతుకా.
౧౪౪౪. కతమే ధమ్మా అహేతుకా? విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని, తిస్సో చ మనోధాతుయో, పఞ్చ చ అహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతుయో, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అహేతుకా.
౧౪౪౫. కతమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా? విచికిచ్ఛాసహగతం ఉద్ధచ్చసహగతం మోహం ఠపేత్వా అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, కామావచరస్స విపాకతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా చతూసు భూమీసు విపాకో, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం – ఇమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా.
౧౪౪౬. కతమే ధమ్మా హేతువిప్పయుత్తా? విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని తిస్సో చ మనోధాతుయో పఞ్చ చ అహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతుయో, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా హేతువిప్పయుత్తా.
౧౪౪౭. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా హేతూ చేవ సహేతుకా చ? యత్థ ద్వే తయో హేతూ ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా హేతూ చేవ సహేతుకా చ.
౧౪౪౮. కతమే ధమ్మా సహేతుకా చేవ న చ హేతూ? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, కామావచరస్స విపాకతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా చతూసు భూమీసు ¶ విపాకో, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, ఏత్థుప్పన్నే హేతూ ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సహేతుకా చేవ న చ హేతూ. అహేతుకా ధమ్మా న వత్తబ్బా – హేతూ చేవ సహేతుకా చాతిపి, సహేతుకా చేవ న చ హేతూతిపి.
౧౪౪౯. కతమే ¶ ధమ్మా హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చ? యత్థ ద్వే తయో హేతూ ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చ.
౧౪౫౦. కతమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా చేవ న చ హేతూ? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, కామావచరస్స విపాకతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా చతూసు భూమీసు విపాకో, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, ఏత్థుప్పన్నే హేతూ ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా హేతుసమ్పయుత్తా చేవ న చ హేతూ. హేతువిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – హేతూ చేవ హేతుసమ్పయుత్తా చాతిపి, హేతుసమ్పయుత్తా చేవ న చ హేతూతిపి.
౧౪౫౧. కతమే ధమ్మా న హేతూ సహేతుకా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, కామావచరస్స విపాకతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా చతూసు భూమీసు విపాకో, కామావచరకిరియతో అహేతుకే చిత్తుప్పాదే ఠపేత్వా తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, ఏత్థుప్పన్నే హేతూ ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా న హేతూ సహేతుకా.
౧౪౫౨. కతమే ధమ్మా న హేతూ అహేతుకా? ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని, తిస్సో చ మనోధాతుయో, పఞ్చ చ అహేతుకమనోవిఞ్ఞాణధాతుయో, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న హేతూ అహేతుకా ¶ . హేతూ ధమ్మా న వత్తబ్బా – న హేతూ సహేతుకాతిపి, న హేతూ అహేతుకాతిపి.
చూళన్తరదుకం
౧౪౫౩. కతమే ¶ ¶ ధమ్మా సప్పచ్చయా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సప్పచ్చయా.
౧౪౫౪. కతమే ధమ్మా అప్పచ్చయా? నిబ్బానం – ఇమే ధమ్మా అప్పచ్చయా.
౧౪౫౫. కతమే ధమ్మా సఙ్ఖతా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సఙ్ఖతా.
౧౪౫౬. కతమే ధమ్మా అసఙ్ఖతా? నిబ్బానం – ఇమే ధమ్మా అసఙ్ఖతా.
౧౪౫౭. కతమే ధమ్మా సనిదస్సనా? రూపాయతనం – ఇమే ధమ్మా సనిదస్సనా.
౧౪౫౮. కతమే ధమ్మా అనిదస్సనా? చక్ఖాయతనం ¶ …పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం, చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, యఞ్చ రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనిదస్సనా.
౧౪౫౯. కతమే ధమ్మా సప్పటిఘా? చక్ఖాయతనం…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం – ఇమే ధమ్మా సప్పటిఘా.
౧౪౬౦. కతమే ధమ్మా అప్పటిఘా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, యఞ్చ రూపం అనిదస్సనం అప్పటిఘం ధమ్మాయతనపరియాపన్నం, నిబ్బానఞ్చ ¶ – ఇమే ధమ్మా అప్పటిఘా.
౧౪౬౧. కతమే ధమ్మా రూపినో? చత్తారో చ మహాభూతా, చతున్నఞ్చ మహాభూతానం ఉపాదాయ రూపం – ఇమే ధమ్మా రూపినో.
౧౪౬౨. కతమే ¶ ధమ్మా అరూపినో? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అరూపినో.
౧౪౬౩. కతమే ¶ ధమ్మా లోకియా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా లోకియా.
౧౪౬౪. కతమే ధమ్మా లోకుత్తరా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా లోకుత్తరా. సబ్బే [సబ్బేవ (స్యా.)] ధమ్మా కేనచి విఞ్ఞేయ్యా, కేనచి న విఞ్ఞేయ్యా.
ఆసవగోచ్ఛకం
౧౪౬౫. కతమే ధమ్మా ఆసవా? చత్తారో ఆసవా – కామాసవో, భవాసవో, దిట్ఠాసవో, అవిజ్జాసవో. కామాసవో అట్ఠసు లోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి భవాసవో చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి దిట్ఠాసవో చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. అవిజ్జాసవో సబ్బాకుసలేసు ఉప్పజ్జతి – ఇమే ధమ్మా ఆసవా.
౧౪౬౬. కతమే ధమ్మా నో ఆసవా? ఠపేత్వా ఆసవే అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం ¶ , చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ¶ ధమ్మా నో ఆసవా.
౧౪౬౭. కతమే ధమ్మా సాసవా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సాసవా.
౧౪౬౮. కతమే ధమ్మా అనాసవా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనాసవా.
౧౪౬౯. కతమే ¶ ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా? ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా ఏత్థుప్పన్నం మోహం ఠపేత్వా, విచికిచ్ఛాసహగతం ఉద్ధచ్చసహగతం మోహం ఠపేత్వా, అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా.
౧౪౭౦. కతమే ¶ ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా? ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నో మోహో, విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా.
౧౪౭౧. కతమే ధమ్మా ఆసవా చేవ సాసవా చ? తేవ ఆసవా ఆసవా చేవ సాసవా చ.
౧౪౭౨. కతమే ధమ్మా సాసవా చేవ నో చ ఆసవా? ఠపేత్వా ఆసవే, అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సాసవా చేవ నో చ ఆసవా. అనాసవా ధమ్మా న వత్తబ్బా – ఆసవా చేవ సాసవా చాతిపి, సాసవా చేవ నో చ ఆసవాతిపి.
౧౪౭౩. కతమే ¶ ధమ్మా ఆసవా చేవ ఆసవసమ్పయుత్తా చ? యత్థ ద్వే తయో ఆసవా ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా ఆసవా చేవ ఆసవసమ్పయుత్తా చ.
౧౪౭౪. కతమే ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఆసవా? ఠపేత్వా ఆసవే, అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఆసవా. ఆసవవిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – ఆసవా చేవ ఆసవసమ్పయుత్తా చాతిపి, ఆసవసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఆసవాతిపి.
౧౪౭౫. కతమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా సాసవా? ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నో మోహో, విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, తీసు భూమీసు ¶ ¶ కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా సాసవా.
౧౪౭౬. కతమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా అనాసవా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా ఆసవవిప్పయుత్తా అనాసవా. ఆసవసమ్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – ఆసవవిప్పయుత్తా సాసవాతిపి, ఆసవవిప్పయుత్తా అనాసవాతిపి.
సంయోజనగోచ్ఛకం
౧౪౭౭. కతమే ¶ ధమ్మా సంయోజనా? దస సంయోజనాని – కామరాగసంయోజనం, పటిఘసంయోజనం, మానసంయోజనం, దిట్ఠిసంయోజనం, విచికిచ్ఛాసంయోజనం, సీలబ్బతపరామాససంయోజనం, భవరాగసంయోజనం, ఇస్సాసంయోజనం, మచ్ఛరియసంయోజనం, అవిజ్జాసంయోజనం. కామరాగసంయోజనం అట్ఠసు ¶ లోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. పటిఘసంయోజనం ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. మానసంయోజనం చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. దిట్ఠిసంయోజనం చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. విచికిచ్ఛాసంయోజనం విచికిచ్ఛాసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. సీలబ్బతపరామాససంయోజనం చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. భవరాగసంయోజనం చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. ఇస్సాసంయోజనఞ్చ మచ్ఛరియసంయోజనఞ్చ ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జన్తి. అవిజ్జాసంయోజనం సబ్బాకుసలేసు ఉప్పజ్జతి – ఇమే ధమ్మా సంయోజనా.
౧౪౭౮. కతమే ధమ్మా నో సంయోజనా. ఠపేత్వా సంయోజనే అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో సంయోజనా.
౧౪౭౯. కతమే ధమ్మా సంయోజనియా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సంయోజనియా.
౧౪౮౦. కతమే ¶ ధమ్మా అసంయోజనియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అసంయోజనియా.
౧౪౮౧. కతమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా? ఉద్ధచ్చసహగతం ¶ మోహం ఠపేత్వా అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా.
౧౪౮౨. కతమే ¶ ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా? ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా.
౧౪౮౩. కతమే ధమ్మా సంయోజనా చేవ సంయోజనియా చ? తానేవ సంయోజనాని సంయోజనా చేవ సంయోజనియా చ.
౧౪౮౪. కతమే ¶ ధమ్మా సంయోజనియా చేవ నో చ సంయోజనా? ఠపేత్వా సంయోజనే అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సంయోజనియా చేవ నో చ సంయోజనా. అసంయోజనియా ధమ్మా న వత్తబ్బా – సంయోజనా చేవ సంయోజనియా చాతిపి, సంయోజనియా చేవ నో చ సంయోజనాతిపి.
౧౪౮౫. కతమే ధమ్మా సంయోజనా చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తా చ? యత్థ ద్వే తీణి సంయోజనాని ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా సంయోజనా చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తా చ.
౧౪౮౬. కతమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా చేవ నో చ సంయోజనా? ఠపేత్వా సంయోజనే, అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా సంయోజనసమ్పయుత్తా చేవ నో చ సంయోజనా. సంయోజనవిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – సంయోజనా చేవ సంయోజనసమ్పయుత్తా చాతిపి, సంయోజనసమ్పయుత్తా చేవ నో చ సంయోజనాతిపి.
౧౪౮౭. కతమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా సంయోజనియా? ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, తీసు భూమీసు ¶ కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు ¶ భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా సంయోజనియా.
౧౪౮౮. కతమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా అసంయోజనియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా సంయోజనవిప్పయుత్తా అసంయోజనియా. సంయోజనసమ్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – సంయోజనవిప్పయుత్తా సంయోజనియాతిపి, సంయోజనవిప్పయుత్తా అసంయోజనియాతిపి.
గన్థగోచ్ఛకం
౧౪౮౯. కతమే ధమ్మా గన్థా? చత్తారో ¶ గన్థా – అభిజ్ఝాకాయగన్థో, బ్యాపాదో కాయగన్థో, సీలబ్బతపరామాసో కాయగన్థో, ఇదంసచ్చాభినివేసో కాయగన్థో. అభిజ్ఝాకాయగన్థో అట్ఠసు లోభసహగతేసు ¶ చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. బ్యాపాదో కాయగన్థో ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. సీలబ్బతపరామాసో కాయగన్థో చ ఇదంసచ్చాభినివేసో కాయగన్థో చ చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా గన్థా.
౧౪౯౦. కతమే ధమ్మా నో గన్థా? ఠపేత్వా గన్థే, అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో గన్థా.
౧౪౯౧. కతమే ధమ్మా గన్థనియా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా గన్థనియా.
౧౪౯౨. కతమే ధమ్మా అగన్థనియా? చత్తారో మగ్గా ¶ అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అగన్థనియా.
౧౪౯౩. కతమే ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా ¶ , చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ఏత్థుప్పన్నం లోభం ఠపేత్వా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, ఏత్థుప్పన్నం పటిఘం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా.
౧౪౯౪. కతమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా? చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నో లోభో, ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నం పటిఘం, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా.
౧౪౯౫. కతమే ధమ్మా గన్థా చేవ గన్థనియా చ? తేవ గన్థా గన్థా చేవ గన్థనియా చ.
౧౪౯౬. కతమే ధమ్మా గన్థనియా చేవ నో చ గన్థా? ఠపేత్వా గన్థే అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా గన్థనియా చేవ నో చ గన్థా. అగన్థనియా ¶ ధమ్మా న వత్తబ్బా – గన్థా చేవ గన్థనియా చాతిపి, గన్థనియా చేవ నో చ గన్థాతిపి.
౧౪౯౭. కతమే ¶ ధమ్మా గన్థా చేవ గన్థసమ్పయుత్తా చ? యత్థ దిట్ఠి చ లోభో చ ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా గన్థా చేవ గన్థసమ్పయుత్తా ¶ చ.
౧౪౯౮. కతమే ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా చేవ నో చ గన్థా? అట్ఠ లోభసహగతచిత్తుప్పాదా ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, ఏత్థుప్పన్నే గన్థే ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా గన్థసమ్పయుత్తా చేవ నో చ గన్థా. గన్థవిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – గన్థా చేవ గన్థసమ్పయుత్తా చాతిపి, గన్థసమ్పయుత్తా చేవ నో చ గన్థాతిపి.
౧౪౯౯. కతమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా గన్థనియా? చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నో లోభో, ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నం పటిఘం, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు ¶ భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా గన్థనియా.
౧౫౦౦. కతమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా అగన్థనియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా గన్థవిప్పయుత్తా అగన్థనియా. గన్థసమ్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – గన్థవిప్పయుత్తా గన్థనియాతిపి, గన్థవిప్పయుత్తా అగన్థనియాతిపి.
ఓఘగోచ్ఛకం
యోగగోచ్ఛకం
నీవరణగోచ్ఛకం
౧౫౦౩. కతమే ధమ్మా నీవరణా? ఛ నీవరణా – కామచ్ఛన్దనీవరణం, బ్యాపాదనీవరణం, థినమిద్ధనీవరణం, ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చనీవరణం, విచికిచ్ఛానీవరణం, అవిజ్జానీవరణం ¶ . కామచ్ఛన్దనీవరణం అట్ఠసు లోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ¶ ఉప్పజ్జతి, బ్యాపాదనీవరణం ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి, థినమిద్ధనీవరణం ససఙ్ఖారికేసు అకుసలేసు ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చనీవరణం ఉద్ధచ్చసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి, కుక్కుచ్చనీవరణం ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి, విచికిచ్ఛానీవరణం విచికిచ్ఛాసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి, అవిజ్జానీవరణం ¶ సబ్బాకుసలేసు ఉప్పజ్జతి – ఇమే ధమ్మా నీవరణా.
౧౫౦౪. కతమే ధమ్మా నో నీవరణా? ఠపేత్వా నీవరణే అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో నీవరణా.
౧౫౦౫. కతమే ¶ ధమ్మా నీవరణియా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా నీవరణియా.
౧౫౦౬. కతమే ధమ్మా అనీవరణియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనీవరణియా.
౧౫౦౭. కతమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా? ద్వాదస అకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా.
౧౫౦౮. కతమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా? చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా.
౧౫౦౯. కతమే ధమ్మా నీవరణా చేవ నీవరణియా చ? తానేవ నీవరణాని ¶ నీవరణా చేవ నీవరణియా చ.
౧౫౧౦. కతమే ధమ్మా నీవరణియా చేవ నో చ నీవరణా? ఠపేత్వా నీవరణే, అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా నీవరణియా చేవ నో చ నీవరణా. అనీవరణియా ధమ్మా న వత్తబ్బా – నీవరణా చేవ నీవరణియా చాతిపి, నీవరణియా చేవ నో చ నీవరణాతిపి.
౧౫౧౧. కతమే ¶ ధమ్మా నీవరణా చేవ నీవరణసమ్పయుత్తా చ? యత్థ ద్వే తీణి నీవరణాని ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా నీవరణా చేవ నీవరణసమ్పయుత్తా చ.
౧౫౧౨. కతమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా చేవ నో చ నీవరణా? ఠపేత్వా నీవరణే, అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా నీవరణసమ్పయుత్తా చేవ నో చ నీవరణా. నీవరణవిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – నీవరణా చేవ నీవరణసమ్పయుత్తా ¶ చాతిపి, నీవరణసమ్పయుత్తా చేవ నో చ నీవరణాతిపి.
౧౫౧౩. కతమే ¶ ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా నీవరణియా? తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా నీవరణియా.
౧౫౧౪. కతమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా అనీవరణియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నీవరణవిప్పయుత్తా అనీవరణియా. నీవరణసమ్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – నీవరణవిప్పయుత్తా నీవరణియాతిపి, నీవరణవిప్పయుత్తా అనీవరణియాతిపి.
పరామాసగోచ్ఛకం
౧౫౧౫. కతమే ¶ ధమ్మా పరామాసా? దిట్ఠిపరామాసో చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి – ఇమే ధమ్మా పరామాసా.
౧౫౧౬. కతమే ధమ్మా నో పరామాసా? ఠపేత్వా పరామాసం అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో పరామాసా.
౧౫౧౭. కతమే ధమ్మా పరామట్ఠా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా పరామట్ఠా.
౧౫౧౮. కతమే ¶ ధమ్మా అపరామట్ఠా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అపరామట్ఠా.
౧౫౧౯. కతమే ధమ్మా పరామాససమ్పయుత్తా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, ఏత్థుప్పన్నం పరామాసం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా పరామాససమ్పయుత్తా.
౧౫౨౦. కతమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా? చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా ¶ , ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా. పరామాసో న వత్తబ్బో – పరామాససమ్పయుత్తోతిపి, పరామాసవిప్పయుత్తోతిపి.
౧౫౨౧. కతమే ధమ్మా పరామాసా చేవ పరామట్ఠా చ? సో ¶ ఏవ పరామాసో ¶ పరామాసో చేవ పరామట్ఠో చ.
౧౫౨౨. కతమే ధమ్మా పరామట్ఠా చేవ నో చ పరామాసా? ఠపేత్వా పరామాసం అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా పరామట్ఠా చేవ నో చ పరామాసా. అపరామట్ఠా ధమ్మా న వత్తబ్బా – పరామాసా చేవ పరామట్ఠా చాతిపి, పరామట్ఠా చేవ నో చ పరామాసాతిపి.
౧౫౨౩. కతమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా పరామట్ఠా? చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా పరామట్ఠా.
౧౫౨౪. కతమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా అపరామట్ఠా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా పరామాసవిప్పయుత్తా అపరామట్ఠా. పరామాసా చ పరామాససమ్పయుత్తా చ ధమ్మా న వత్తబ్బా – పరామాసవిప్పయుత్తా పరామట్ఠాతిపి, పరామాసవిప్పయుత్తా అపరామట్ఠాతిపి.
మహన్తరదుకం
౧౫౨౫. కతమే ¶ ధమ్మా సారమ్మణా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం – ఇమే ధమ్మా సారమ్మణా.
౧౫౨౬. కతమే ¶ ధమ్మా అనారమ్మణా? రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ¶ ధమ్మా అనారమ్మణా.
౧౫౨౭. కతమే ధమ్మా చిత్తా? చక్ఖువిఞ్ఞాణం, సోతవిఞ్ఞాణం, ఘానవిఞ్ఞాణం, జివ్హావిఞ్ఞాణం, కాయవిఞ్ఞాణం, మనోధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇమే ధమ్మా చిత్తా.
౧౫౨౮. కతమే ధమ్మా నో చిత్తా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తా.
౧౫౨౯. కతమే ధమ్మా చేతసికా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చేతసికా.
౧౫౩౦. కతమే ధమ్మా అచేతసికా? చిత్తఞ్చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అచేతసికా.
౧౫౩౧. కతమే ¶ ధమ్మా చిత్తసమ్పయుత్తా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసమ్పయుత్తా.
౧౫౩౨. కతమే ధమ్మా చిత్తవిప్పయుత్తా? రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా చిత్తవిప్పయుత్తా. చిత్తం న వత్తబ్బం – చిత్తేన సమ్పయుత్తన్తిపి, చిత్తేన విప్పయుత్తన్తిపి.
౧౫౩౩. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠా.
౧౫౩౪. కతమే ధమ్మా చిత్తవిసంసట్ఠా? రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా చిత్తవిసంసట్ఠా. చిత్తం న వత్తబ్బం – చిత్తేన సంసట్ఠన్తిపి, చిత్తేన విసంసట్ఠన్తిపి.
౧౫౩౫. కతమే ధమ్మా చిత్తసముట్ఠానా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, కాయవిఞ్ఞత్తి, వచీవిఞ్ఞత్తి, యం వా పనఞ్ఞమ్పి అత్థి రూపం చిత్తజం చిత్తహేతుకం ¶ చిత్తసముట్ఠానం ¶ – రూపాయతనం సద్దాయతనం గన్ధాయతనం ¶ రసాయతనం ఫోట్ఠబ్బాయతనం ఆకాసధాతు ఆపోధాతు రూపస్స లహుతా రూపస్స ముదుతా రూపస్స కమ్మఞ్ఞతా రూపస్స ఉపచయో రూపస్స సన్తతి కబళీకారో ఆహారో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసముట్ఠానా.
౧౫౩౬. కతమే ధమ్మా నో చిత్తసముట్ఠానా? చిత్తఞ్చ, అవసేసఞ్చ రూపం, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసముట్ఠానా.
౧౫౩౭. కతమే ధమ్మా చిత్తసహభునో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, కాయవిఞ్ఞత్తి, వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇమే ధమ్మా చిత్తసహభునో.
౧౫౩౮. కతమే ధమ్మా నో చిత్తసహభునో? చిత్తఞ్చ, అవసేసఞ్చ రూపం, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసహభునో.
౧౫౩౯. కతమే ధమ్మా చిత్తానుపరివత్తినో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, కాయవిఞ్ఞత్తి, వచీవిఞ్ఞత్తి – ఇమే ధమ్మా చిత్తానుపరివత్తినో.
౧౫౪౦. కతమే ధమ్మా నో చిత్తానుపరివత్తినో? చిత్తఞ్చ, అవసేసఞ్చ రూపం, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తానుపరివత్తినో.
౧౫౪౧. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా? వేదనాక్ఖన్ధో ¶ , సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా.
౧౫౪౨. కతమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా? చిత్తఞ్చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానా.
౧౫౪౩. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో.
౧౫౪౪. కతమే ¶ ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో? చిత్తఞ్చ, రూపఞ్చ ¶ , నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానసహభునో.
౧౫౪౫. కతమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో.
౧౫౪౬. కతమే ¶ ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో? చిత్తఞ్చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో చిత్తసంసట్ఠసముట్ఠానానుపరివత్తినో.
౧౫౪౭. కతమే ధమ్మా అజ్ఝత్తికా? చక్ఖాయతనం…పే… మనాయతనం – ఇమే ధమ్మా అజ్ఝత్తికా.
౧౫౪౮. కతమే ధమ్మా బాహిరా? రూపాయతనం…పే… ధమ్మాయతనం – ఇమే ధమ్మా బాహిరా.
౧౫౪౯. కతమే ధమ్మా ఉపాదా? చక్ఖాయతనం…పే… కబళీకారో ఆహారో – ఇమే ధమ్మా ఉపాదా.
౧౫౫౦. కతమే ధమ్మా నో ఉపాదా? చతూసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, చత్తారో చ మహాభూతా, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో ఉపాదా.
౧౫౫౧. కతమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణా? తీసు భూమీసు విపాకో, యఞ్చ రూపం కమ్మస్స కతత్తా – ఇమే ధమ్మా ఉపాదిణ్ణా.
౧౫౫౨. కతమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణా? తీసు ¶ భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, యఞ్చ రూపం న కమ్మస్స కతత్తా, చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనుపాదిణ్ణా.
ఉపాదానగోచ్ఛకం
౧౫౫౩. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదానా? చత్తారి ఉపాదానాని – కాముపాదానం ¶ , దిట్ఠుపాదానం, సీలబ్బతుపాదానం, అత్తవాదుపాదానం. కాముపాదానం అట్ఠసు లోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. దిట్ఠుపాదానఞ్చ సీలబ్బతుపాదానఞ్చ అత్తవాదుపాదానఞ్చ చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానా.
౧౫౫౪. కతమే ధమ్మా నో ఉపాదానా? ఠపేత్వా ఉపాదానే అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో ఉపాదానా.
౧౫౫౫. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదానియా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానియా.
౧౫౫౬. కతమే ధమ్మా అనుపాదానియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనుపాదానియా.
౧౫౫౭. కతమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ఏత్థుప్పన్నం లోభం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా.
౧౫౫౮. కతమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా? చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నో లోభో, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా ¶ ఉపాదానవిప్పయుత్తా.
౧౫౫౯. కతమే ధమ్మా ఉపాదానా చేవ ఉపాదానియా చ? తానేవ ఉపాదానాని ఉపాదానా చేవ ఉపాదానియా చ.
౧౫౬౦. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదానియా చేవ నో చ ఉపాదానా? ఠపేత్వా ఉపాదానే అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానియా చేవ నో చ ఉపాదానా ¶ . అనుపాదానియా ధమ్మా న వత్తబ్బా – ఉపాదానా చేవ ఉపాదానియా చాతిపి, ఉపాదానియా చేవ నో చ ఉపాదానాతిపి.
౧౫౬౧. కతమే ధమ్మా ఉపాదానా చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తా చ? యత్థ దిట్ఠి చ లోభో చ ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానా చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తా చ.
౧౫౬౨. కతమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఉపాదానా? అట్ఠ లోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ఏత్థుప్పన్నే ఉపాదానే ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఉపాదానా. ఉపాదానవిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – ఉపాదానా చేవ ఉపాదానసమ్పయుత్తా చాతిపి, ఉపాదానసమ్పయుత్తా చేవ నో చ ఉపాదానాతిపి.
౧౫౬౩. కతమే ¶ ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా ఉపాదానియా? చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పన్నో లోభో, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా ¶ ఉపాదానియా.
౧౫౬౪. కతమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా అనుపాదానియా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా ఉపాదానవిప్పయుత్తా అనుపాదానియా. ఉపాదానసమ్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – ఉపాదానవిప్పయుత్తా ఉపాదానియాతిపి, ఉపాదానవిప్పయుత్తా అనుపాదానియాతిపి.
కిలేసగోచ్ఛకం
౧౫౬౫. కతమే ధమ్మా కిలేసా? దస కిలేసవత్థూని – లోభో, దోసో, మోహో, మానో, దిట్ఠి, విచికిచ్ఛా, థినం, ఉద్ధచ్చం, అహిరికం, అనోత్తప్పం. లోభో అట్ఠసు లోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ¶ ఉప్పజ్జతి. దోసో ద్వీసు దోమనస్ససహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. మోహో సబ్బాకుసలేసు ఉప్పజ్జతి. మానో చతూసు దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. దిట్ఠి చతూసు దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. విచికిచ్ఛా విచికిచ్ఛాసహగతేసు చిత్తుప్పాదేసు ఉప్పజ్జతి. థినం ససఙ్ఖారికేసు అకుసలేసు ఉప్పజ్జతి. ఉద్ధచ్చఞ్చ అహిరికఞ్చ అనోత్తప్పఞ్చ సబ్బాకుసలేసు ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా కిలేసా.
౧౫౬౬. కతమే ధమ్మా నో కిలేసా? ఠపేత్వా ¶ కిలేసే అవసేసం అకుసలం, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా నో కిలేసా.
౧౫౬౭. కతమే ధమ్మా సంకిలేసికా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ¶ ధమ్మా సంకిలేసికా.
౧౫౬౮. కతమే ధమ్మా అసంకిలేసికా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అసంకిలేసికా.
౧౫౬౯. కతమే ¶ ధమ్మా సంకిలిట్ఠా? ద్వాదస అకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా.
౧౫౭౦. కతమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠా? చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అసంకిలిట్ఠా.
౧౫౭౧. కతమే ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా? ద్వాదస అకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా.
౧౫౭౨. కతమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా? చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా.
౧౫౭౩. కతమే ¶ ధమ్మా కిలేసా చేవ సంకిలేసికా చ? తేవ కిలేసా కిలేసా చేవ సంకిలేసికా చ.
౧౫౭౪. కతమే ధమ్మా సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా? ఠపేత్వా కిలేసే అవసేసం అకుసలం, తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా. అసంకిలేసికా ధమ్మా న వత్తబ్బా – కిలేసా చేవ సంకిలేసికా చాతిపి, సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసాతిపి.
౧౫౭౫. కతమే ధమ్మా కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ? తేవ కిలేసా కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ.
౧౫౭౬. కతమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా? ఠపేత్వా కిలేసే అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా ¶ . అసంకిలిట్ఠా ధమ్మా న వత్తబ్బా – కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చాతిపి, సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసాతిపి.
౧౫౭౭. కతమే ¶ ధమ్మా కిలేసా చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ? యత్థ ద్వే తయో కిలేసా ఏకతో ఉప్పజ్జన్తి – ఇమే ధమ్మా కిలేసా చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చ.
౧౫౭౮. కతమే ¶ ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా చేవ నో చ కిలేసా? ఠపేత్వా కిలేసే అవసేసం అకుసలం – ఇమే ధమ్మా కిలేససమ్పయుత్తా చేవ నో చ కిలేసా. కిలేసవిప్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – కిలేసా చేవ కిలేససమ్పయుత్తా చాతిపి, కిలేససమ్పయుత్తా చేవ నో చ కిలేసాతిపి.
౧౫౭౯. కతమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా సంకిలేసికా? తీసు భూమీసు కుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా సంకిలేసికా.
౧౫౮౦. కతమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా అసంకిలేసికా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా ¶ , చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా కిలేసవిప్పయుత్తా అసంకిలేసికా. కిలేససమ్పయుత్తా ధమ్మా న వత్తబ్బా – కిలేసవిప్పయుత్తా సంకిలేసికాతిపి, కిలేసవిప్పయుత్తా అసంకిలేసికాతిపి.
పిట్ఠిదుకం
౧౫౮౧. కతమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బా. చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా ¶ సియా దస్సనేన పహాతబ్బా, సియా న దస్సనేన పహాతబ్బా.
౧౫౮౨. కతమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బా? ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బా.
౧౫౮౩. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా? ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బా. చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా భావనాయ పహాతబ్బా, సియా న భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౫౮౪. కతమే ¶ ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బా.
౧౫౮౫. కతమే ¶ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఏత్థుప్పన్నం మోహం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా. చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా, సియా న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా.
౧౫౮౬. కతమే ¶ ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా? విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు ¶ భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా.
౧౫౮౭. కతమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఏత్థుప్పన్నం మోహం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా. చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా, సియా న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౫౮౮. కతమే ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా.
౧౫౮౯. కతమే ధమ్మా సవితక్కా? కామావచరకుసలం, అకుసలం, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఏకాదస చిత్తుప్పాదా, అకుసలస్స విపాకతో ద్వే, కిరియతో ఏకాదస, రూపావచరం పఠమం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ లోకుత్తరం పఠమం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం వితక్కం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సవితక్కా.
౧౫౯౦. కతమే ¶ ధమ్మా అవితక్కా? ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని, రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో అరూపావచరా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరతికచతుక్కజ్ఝానా ¶ కుసలతో చ విపాకతో చ, వితక్కో చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అవితక్కా.
౧౫౯౧. కతమే ధమ్మా సవిచారా? కామావచరకుసలం ¶ , అకుసలం, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఏకాదస చిత్తుప్పాదా, అకుసలస్స విపాకతో ద్వే కిరియతో ఏకాదస, రూపావచరఏకకదుకజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరఏకకదుకజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం విచారం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సవిచారా.
౧౫౯౨. కతమే ¶ ధమ్మా అవిచారా? ద్వేపఞ్చవిఞ్ఞాణాని, రూపావచరతికతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరతికతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, విచారో చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అవిచారా.
౧౫౯౩. కతమే ధమ్మా సప్పీతికా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో చత్తారో, కామావచరకుసలస్స విపాకతో పఞ్చ, కిరియతో పఞ్చ, రూపావచరదుకతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరదుకతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం పీతిం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా సప్పీతికా.
౧౫౯౪. కతమే ధమ్మా అప్పీతికా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఉపేక్ఖాసహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో అట్ఠ, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఏకాదస, అకుసలస్స విపాకతో సత్త, కిరియతో ఛ, రూపావచరదుకదుకజ్ఝానా కుసలతో ¶ చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరదుకదుకజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ పీతి చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అప్పీతికా.
౧౫౯౫. కతమే ¶ ధమ్మా పీతిసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో చత్తారో, కామావచరకుసలస్స విపాకతో పఞ్చ, కిరియతో పఞ్చ, రూపావచరదుకతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరదుకతికజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం పీతిం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా పీతిసహగతా.
౧౫౯౬. కతమే ధమ్మా న పీతిసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఉపేక్ఖాసహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో అట్ఠ, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఏకాదస, అకుసలస్స విపాకతో సత్త, కిరియతో ఛ, రూపావచరదుకదుకజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ ¶ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరదుకదుకజ్ఝానా ¶ కుసలతో చ విపాకతో చ, పీతి చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న పీతిసహగతా.
౧౫౯౭. కతమే ధమ్మా సుఖసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో చత్తారో, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఛ, కిరియతో పఞ్చ, రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ లోకుత్తరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం సుఖం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా ¶ సుఖసహగతా.
౧౫౯౮. కతమే ధమ్మా న సుఖసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఉపేక్ఖాసహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో అట్ఠ, కామావచరకుసలస్స విపాకతో దస, అకుసలస్స విపాకతో సత్త, కిరియతో ఛ, రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ లోకుత్తరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, సుఖఞ్చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న సుఖసహగతా.
౧౫౯౯. కతమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో ఉపేక్ఖాసహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో ఛ, కామావచరకుసలస్స విపాకతో దస, అకుసలస్స విపాకతో ఛ, కిరియతో ఛ ¶ , రూపావచరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరం చతుత్థం ఝానం కుసలతో చ విపాకతో చ, ఏత్థుప్పన్నం ఉపేక్ఖం ఠపేత్వా – ఇమే ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతా.
౧౬౦౦. కతమే ధమ్మా న ఉపేక్ఖాసహగతా? కామావచరకుసలతో చత్తారో సోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా, అకుసలతో ఛ, కామావచరకుసలస్స విపాకతో ఛ, అకుసలస్స విపాకతో ఏకో, కిరియతో పఞ్చ, రూపావచరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ, లోకుత్తరతికచతుక్కజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ, ఉపేక్ఖా చ, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా న ఉపేక్ఖాసహగతా.
౧౬౦౧. కతమే ¶ ధమ్మా కామావచరా? కామావచరకుసలం, అకుసలం, సబ్బో ¶ కామావచరస్స విపాకో, కామావచరకిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా కామావచరా.
౧౬౦౨. కతమే ధమ్మా న కామావచరా? రూపావచరా ¶ , అరూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న కామావచరా.
౧౬౦౩. కతమే ధమ్మా రూపావచరా? రూపావచరచతుక్కపఞ్చకజ్ఝానా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ – ఇమే ధమ్మా రూపావచరా.
౧౬౦౪. కతమే ధమ్మా న రూపావచరా? కామావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న రూపావచరా.
౧౬౦౫. కతమే ధమ్మా అరూపావచరా? చత్తారో ఆరుప్పా కుసలతో చ విపాకతో చ కిరియతో చ – ఇమే ధమ్మా అరూపావచరా.
౧౬౦౬. కతమే ధమ్మా న అరూపావచరా? కామావచరా, రూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న అరూపావచరా.
౧౬౦౭. కతమే ధమ్మా పరియాపన్నా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా పరియాపన్నా.
౧౬౦౮. కతమే ధమ్మా అపరియాపన్నా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అపరియాపన్నా.
౧౬౦౯. కతమే ¶ ధమ్మా నియ్యానికా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా నియ్యానికా.
౧౬౧౦. కతమే ధమ్మా అనియ్యానికా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, చతూసు భూమీసు ¶ విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనియ్యానికా.
౧౬౧౧. కతమే ¶ ధమ్మా నియతా? చత్తారో దిట్ఠిగతసమ్పయుత్తచిత్తుప్పాదా, ద్వే దోమనస్ససహగతచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సియా నియతా సియా అనియతా. చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా నియతా.
౧౬౧౨. కతమే ధమ్మా అనియతా? చత్తారో దిట్ఠిగతవిప్పయుత్తలోభసహగతచిత్తుప్పాదా, విచికిచ్ఛాసహగతో చిత్తుప్పాదో, ఉద్ధచ్చసహగతో చిత్తుప్పాదో, తీసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనియతా.
౧౬౧౩. కతమే ధమ్మా సఉత్తరా? తీసు భూమీసు కుసలం, అకుసలం, తీసు భూమీసు విపాకో, తీసు ¶ భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, సబ్బఞ్చ రూపం – ఇమే ధమ్మా సఉత్తరా.
౧౬౧౪. కతమే ధమ్మా అనుత్తరా? చత్తారో మగ్గా అపరియాపన్నా, చత్తారి చ సామఞ్ఞఫలాని, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అనుత్తరా.
౧౬౧౫. కతమే ధమ్మా సరణా? ద్వాదస అకుసలచిత్తుప్పాదా – ఇమే ధమ్మా సరణా.
౧౬౧౬. కతమే ధమ్మా అరణా? చతూసు భూమీసు కుసలం, చతూసు భూమీసు విపాకో, తీసు భూమీసు కిరియాబ్యాకతం, రూపఞ్చ, నిబ్బానఞ్చ – ఇమే ధమ్మా అరణా.
అత్థుద్ధారో నిట్ఠితో.
ధమ్మసఙ్గణీపకరణం నిట్ఠితం.