మూల > అభిధమ్మపిటక > పట్ఠానపాళి-౪

౧. కిలేసం ¶ ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం [థీనం (సీ. స్యా.)] ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో మానో థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం ¶ , లోభం పటిచ్చ మోహో మానో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం; దోసం పటిచ్చ మోహో థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, దోసం పటిచ్చ మోహో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం ¶ ; విచికిచ్ఛం పటిచ్చ మోహో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం; ఉద్ధచ్చం పటిచ్చ మోహో అహిరికం అనోత్తప్పం. (౧)

కిలేసం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కిలేసం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (౨)

కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం (చక్కం). (౩)

౨. నోకిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

నోకిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసే ఖన్ధే పటిచ్చ కిలేసా. (౨)

నోకిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కిలేసా చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

౩. కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభఞ్చ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం (చక్కం). (౧)

కిలేసఞ్చ ¶ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధఞ్చ కిలేసే చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… కిలేసే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం ¶ రూపం. (౨)

కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధఞ్చ లోభఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… (చక్కం, సంఖిత్తం). (౩)

౪. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ (సబ్బత్థ నవ), విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే నవ.

౫. కిలేసం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛం పటిచ్చ మోహో, ఉద్ధచ్చం పటిచ్చ మోహో. (౧)

నోకిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧)

నోకిలేసం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౨)

కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ విచికిచ్ఛఞ్చ పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ ఉద్ధచ్చఞ్చ పటిచ్చ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౬. కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆరమ్మణపచ్చయా – కిలేసే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧)

నోకిలేసం ధమ్మం ¶ పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆరమ్మణపచ్చయా – నోకిలేసే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧)

కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆరమ్మణపచ్చయా – కిలేసే చ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం, కిలేసే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧)

నఅధిపతిపచ్చయా… నఅనన్తరపచ్చయా… నసమనన్తరపచ్చయా… నఅఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయా… నఉపనిస్సయపచ్చయా.

౭. కిలేసం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో మానో థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో మానో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం ¶ అనోత్తప్పం, లోభం పటిచ్చ మోహో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం; విచికిచ్ఛం పటిచ్చ మోహో ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం; ఉద్ధచ్చం పటిచ్చ మోహో అహిరికం అనోత్తప్పం (అరూపే దోసమూలకం నత్థి). (౧)

కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే కిలేసే పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, కిలేసే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం (ఏవం నవపి పఞ్హా కాతబ్బా), నపచ్ఛాజాతపచ్చయా, నఆసేవనపచ్చయా.

౮. కిలేసం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నకమ్మపచ్చయా – కిలేసే పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా చేతనా. (౧)

నోకిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నకమ్మపచ్చయా – నోకిలేసే ఖన్ధే పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా చేతనా; బాహిరం… ఆహారసముట్ఠానం… ఉతుసముట్ఠానం…పే…. (౧)

కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నకమ్మపచ్చయా – కిలేసే చ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా చేతనా. (౧) (ఏవం సబ్బే పచ్చయా కాతబ్బా.)

౯. నహేతుయా చత్తారి, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే తీణి, నవిపాకే ¶ నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ¶ ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే నవ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౧౦. కిలేసం ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

నోకిలేసం ధమ్మం పచ్చయా నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా నోకిలేసా ఖన్ధా. (౧)

నోకిలేసం ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా ¶ – నోకిలేసే ఖన్ధే పచ్చయా కిలేసా, వత్థుం పచ్చయా కిలేసా. (౨)

నోకిలేసం ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా కిలేసా చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… వత్థుం పచ్చయా కిలేసా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, వత్థుం పచ్చయా కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా. (౩)

౧౧. కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభఞ్చ ¶ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే పచ్చయా మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం (చక్కం). లోభఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా కిలేసా. (౧)

కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధఞ్చ కిలేసఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… కిలేసే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, కిలేసే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా నోకిలేసా ఖన్ధా. (౨)

కిలేసఞ్చ ¶ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నోకిలేసం ఏకం ఖన్ధఞ్చ లోభఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… (చక్కం). లోభఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా (చక్కం). (౩)

(ఆరమ్మణపచ్చయే నోకిలేసమూలే పఞ్చ విఞ్ఞాణా కాతబ్బా.)

౧౨. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ (సబ్బత్థ నవ), విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే నవ.

౧౩. కిలేసం ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛం పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చం పచ్చయా ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

నోకిలేసం ¶ ధమ్మం పచ్చయా నోకిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా (యావ అసఞ్ఞసత్తా) – చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం…పే… వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా నోకిలేసా ఖన్ధా. (౧)

నోకిలేసం ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౨)

కిలేసఞ్చ నోకిలేసఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛఞ్చ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చఞ్చ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే వత్థుఞ్చ పచ్చయా ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో (సంఖిత్తం). (౧)

౧౪. నహేతుయా ¶ చత్తారి, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ…పే… నకమ్మే తీణి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం…పే… నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౧౫. కిలేసం ధమ్మం సంసట్ఠో కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా ¶ – లోభం సంసట్ఠో మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం. (చక్కం. ఏవం నవ పఞ్హా కాతబ్బా.)

హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ (సబ్బత్థ నవ), విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే నవ.

కిలేసం ధమ్మం సంసట్ఠో కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా (ఏవం నహేతుపఞ్హా చత్తారి కాతబ్బా.)

నహేతుయా చత్తారి, నఅధిపతియా నవ, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే తీణి, నవిపాకే నవ, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే నవ.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౧౬. కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసా హేతూ సమ్పయుత్తకానం కిలేసానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం ¶ పుచ్ఛితబ్బం.) కిలేసా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం పుచ్ఛితబ్బం.) కిలేసా ¶ హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కిలేసానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నోకిలేసా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౧౭. కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – కిలేసే ఆరబ్భ కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం పుచ్ఛితబ్బం.) కిలేసే ఆరబ్భ నోకిలేసా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం పుచ్ఛితబ్బం.) కిలేసే ఆరబ్భ కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౮. నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… ఉద్ధచ్చం…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నోకిలేసే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి…పే… అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, ఝానే పరిహీనే విప్పటిసారిస్స దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, చక్ఖుం…పే… వత్థుం నోకిలేసే ఖన్ధే అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నోకిలేసే ఖన్ధే అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

కిలేసో ¶ ¶ ¶ చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౧౯. కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – కిలేసే గరుం కత్వా కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి… తీణి (ఆరమ్మణాధిపతియేవ). (౩)

నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; పుబ్బే…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి…పే… ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నోకిలేసే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నోకిలేసాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నోకిలేసే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నోకిలేసాధిపతి సమ్పయుత్తకానం కిలేసానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి ¶ – దానం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నోకిలేసే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – నోకిలేసాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కిలేసానఞ్చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

కిలేసో ¶ చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి (ఆరమ్మణాధిపతియేవ). (౩)

౨౦. కిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా కిలేసా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కిలేసానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా కిలేసా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నోకిలేసానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; కిలేసా వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా కిలేసా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౧. నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా నోకిలేసా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నోకిలేసానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా నోకిలేసా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కిలేసానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఆవజ్జనా కిలేసానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా నోకిలేసా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఆవజ్జనా కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం ¶ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౨. కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కిలేసానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నోకిలేసానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సమనన్తరపచ్చయేన ¶ పచ్చయో, సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో, అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో, నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో.

౨౩. కిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – కిలేసా కిలేసానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౨౪. నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం… దోసం… మోహం… మానం… దిట్ఠిం… పత్థనం… కాయికం సుఖం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం సద్ధాయ…పే… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నోకిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ మానం జప్పేతి… దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం కిలేసానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ మానం జప్పేతి… దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

కిలేసో ¶ చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౨౫. నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా ¶ రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి. రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు నోకిలేసానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అస్సాదేతి అభినన్దతి ¶ , తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు కిలేసానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౬. కిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). (౧)

కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా నోకిలేసస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం) ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో …నవ.

౨౭. నోకిలేసో ¶ ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – నోకిలేసా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – నోకిలేసా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నోకిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – నోకిలేసా చేతనా కిలేసానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – నోకిలేసా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ¶ ఖన్ధానం కిలేసానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౮. నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… ఏకం… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౨౯. కిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

నోకిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు కిలేసానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు కిలేసానం సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా నోకిలేసస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం. విత్థారేతబ్బం.)

౩౦. కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… ఏకం (పటిచ్చసదిసం). (౧)

కిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౨)

కిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం) ¶ . (౩)

నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సంఖిత్తం. సహజాతం సహజాతసదిసం, పురేజాతం పురేజాతసదిసం.) (౨)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సహజాతం సహజాతసదిసం, పురేజాతం పురేజాతసదిసం.) (౩)

౩౧. కిలేసో ¶ చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – లోభో చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా మోహస్స, దిట్ఠియా, థినస్స, ఉద్ధచ్చస్స, అహిరికస్స, అనోత్తప్పస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (చక్కం). సహజాతో – లోభో చ వత్థు చ మోహస్స, దిట్ఠియా, థినస్స, ఉద్ధచ్చస్స, అహిరికస్స, అనోత్తప్పస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (చక్కం). (౧)

కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా నోకిలేసస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. సహజాతో – నోకిలేసో ఏకో ఖన్ధో చ కిలేసో చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. సహజాతా – కిలేసా చ మహాభూతా చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతా – కిలేసా చ వత్థు చ నోకిలేసానం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా ¶ ఖన్ధా చ పురేజాతస్స ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా కబళీకారో ఆహారో చ ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో ¶ – నోకిలేసో ఏకో ఖన్ధో చ లోభో చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం మోహస్స చ, దిట్ఠియా, థినస్స, ఉద్ధచ్చస్స, అహిరికస్స, అనోత్తప్పస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. సహజాతో – లోభో చ వత్థు చ మోహస్స, దిట్ఠియా, థినస్స, ఉద్ధచ్చస్స, అహిరికస్స, అనోత్తప్పస్స సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (చక్కం). (౩)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౩౨. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే నవ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే తీణి, పచ్ఛాజాతే తీణి, ఆసేవనే నవ, కమ్మే తీణి, విపాకే ఏకం, ఆహారే తీణి, ఇన్ద్రియే తీణి, ఝానే తీణి, మగ్గే నవ, సమ్పయుత్తే నవ, విప్పయుత్తే పఞ్చ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

౩౩. కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

కిలేసో ¶ ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౩౪. నోకిలేసో ధమ్మో నోకిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో ¶ … పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నోకిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నోకిలేసో ¶ ధమ్మో కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౩౫. కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా నోకిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

కిలేసో చ నోకిలేసో చ ధమ్మా కిలేసస్స చ నోకిలేసస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౩౬. నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే నవ, నఅధిపతియా నవ (సబ్బత్థ నవ), నోఅవిగతే నవ.

౩౭. హేతుపచ్చయా నఆరమ్మణే చత్తారి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే చత్తారి, నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి (సబ్బత్థ చత్తారి), నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే చత్తారి, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౩౮. నహేతుపచ్చయా ¶ ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ (అనులోమమాతికా కాతబ్బా)…పే… అవిగతే నవ.

౩౯. సంకిలేసికం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలేసికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా (యథా లోకియదుకం, ఏవం నిన్నానాకరణం.)

౪౦. సంకిలిట్ఠం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

సంకిలిట్ఠం ధమ్మం పటిచ్చ అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

సంకిలిట్ఠం ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలిట్ఠో చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం పటిచ్చ అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అసంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం ¶ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

సంకిలిట్ఠఞ్చ ¶ అసంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం (సంఖిత్తం). (౧)

౪౧. హేతుయా పఞ్చ, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే ద్వే, సమనన్తరే ద్వే, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే పఞ్చ, ఉపనిస్సయే ద్వే, పురేజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే పఞ్చ, విపాకే ఏకం, ఆహారే పఞ్చ (సంఖిత్తం), అవిగతే ¶ పఞ్చ.

౪౨. సంకిలిట్ఠం ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం పటిచ్చ అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అసంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧)

౪౩. నహేతుయా ¶ ద్వే, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా పఞ్చ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే పఞ్చ, నఆసేవనే పఞ్చ, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే పఞ్చ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౪౪. సంకిలిట్ఠం ¶ ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసం).

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం పచ్చయా అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అసంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా అసంకిలిట్ఠా ఖన్ధా. (౧)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా. (౨)

అసంకిలిట్ఠం ¶ ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౪౫. సంకిలిట్ఠఞ్చ అసంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧)

సంకిలిట్ఠఞ్చ అసంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

సంకిలిట్ఠఞ్చ అసంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… సంకిలిట్ఠే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం (సంఖిత్తం). (౩)

౪౬. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా నవ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే చత్తారి, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే చత్తారి, ఆసేవనే చత్తారి ¶ , కమ్మే నవ, విపాకే ఏకం, ఆహారే నవ, ఇన్ద్రియే నవ…పే… విగతే చత్తారి, అవిగతే నవ.

౪౭. సంకిలిట్ఠం ¶ ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ¶ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం పచ్చయా అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అసంకిలిట్ఠం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా అసంకిలిట్ఠా ఖన్ధా. (౧)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౨)

సంకిలిట్ఠఞ్చ అసంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౪౮. నహేతుయా చత్తారి, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౪౯. సంకిలిట్ఠం ¶ ¶ ధమ్మం సంసట్ఠో సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే ¶ …పే…. (౧)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం సంసట్ఠో అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అసంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

హేతుయా ద్వే, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా ద్వే (సబ్బత్థ ద్వే), విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే ద్వే.

౫౦. సంకిలిట్ఠం ధమ్మం సంసట్ఠో సంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే సంసట్ఠో విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

అసంకిలిట్ఠం ధమ్మం సంసట్ఠో అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అసంకిలిట్ఠం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నహేతుయా ద్వే, నఅధిపతియా ద్వే, నపురేజాతే ద్వే, నపచ్ఛాజాతే ద్వే, నఆసేవనే ద్వే, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే ద్వే, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే ద్వే.

(ఏవం ¶ ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౫౧. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – సంకిలిట్ఠా హేతూ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చ అసంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – అసంకిలిట్ఠా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౫౨. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – రాగం అస్సాదేతి ¶ అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; విచికిచ్ఛా…పే… ఉద్ధచ్చ…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిట్ఠిం అస్సాదేతి…పే… (కుసలత్తికసదిసం); విచికిచ్ఛం ఆరబ్భ…పే… ఉద్ధచ్చం ఆరబ్భ…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి. (౧)

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అరియా పహీనే కిలేసే పచ్చవేక్ఖన్తి, విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే సముదాచిణ్ణే…పే… సంకిలిట్ఠే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, చేతోపరియఞాణేన సంకిలిట్ఠచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి; సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౫౩. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే…పే… ఝానా ¶ వుట్ఠహిత్వా ఝానం పచ్చవేక్ఖతి, అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి…పే… ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అసంకిలిట్ఠే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం అసంకిలిట్ఠే ఖన్ధే ¶ అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

౫౪. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – రాగం గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; దిట్ఠిం గరుం కత్వా అస్సాదేతి ¶ అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – సంకిలిట్ఠాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – సంకిలిట్ఠాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చ అసంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – సంకిలిట్ఠాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౫౫. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ¶ అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి…పే… నిబ్బానం ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – అసంకిలిట్ఠాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం అసంకిలిట్ఠే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. (౨)

౫౬. సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సంకిలిట్ఠానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౫౭. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా అసంకిలిట్ఠా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం అసంకిలిట్ఠానం ఖన్ధానం…పే… ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – ఆవజ్జనా ¶ సంకిలిట్ఠానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… సత్త.

౫౮. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – రాగం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి, దోసం…పే… పత్థనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి, రాగో…పే… పత్థనా రాగస్స…పే… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – రాగం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, దోసం…పే… పత్థనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, రాగో…పే… పత్థనా సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౫౯. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో ¶ , అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ¶ ఉప్పాదేతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం, కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ¶ ఉప్పాదేతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం సద్ధాయ…పే… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం రాగస్స…పే… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౬౦. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం (సంఖిత్తం). అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం (సంఖిత్తం). (౨)

౬౧. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). …ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే.

౬౨. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – సంకిలిట్ఠా చేతనా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. నానాక్ఖణికా – సంకిలిట్ఠా ¶ చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సంకిలిట్ఠా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

అసంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – అసంకిలిట్ఠా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – అసంకిలిట్ఠా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

౬౩. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… ఏకం.

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో.

౬౪. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు సంకిలిట్ఠానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౬౫. సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో ¶ … ఏకం (పటిచ్చవారసదిసం). సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చ అసంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం). (౩)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – పురేజాతం (సంఖిత్తం). (౨)

౬౬. సంకిలిట్ఠో ¶ చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – సంకిలిట్ఠో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే… (సంఖిత్తం). (౧)

సంకిలిట్ఠో చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. సహజాతా – సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా చ మహాభూతా చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా చ కబళీకారో ఆహారో చ ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – సంకిలిట్ఠా ఖన్ధా చ రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౬౭. హేతుయా చత్తారి, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే ¶ చత్తారి, సమనన్తరే ¶ చత్తారి, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే సత్త, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, పచ్ఛాజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే చత్తారి, విపాకే ఏకం, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ద్వే, విప్పయుత్తే తీణి, అత్థియా సత్త, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే సత్త.

౬౮. సంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సంకిలిట్ఠో ¶ ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చ అసంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౬౯. అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అసంకిలిట్ఠో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సంకిలిట్ఠో చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా సంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స సహజాతం… పురేజాతం ¶ . (౧)

సంకిలిట్ఠో ¶ చ అసంకిలిట్ఠో చ ధమ్మా అసంకిలిట్ఠస్స ధమ్మస్స సహజాతం… పచ్ఛాజాతం… ఆహారం… ఇన్ద్రియం. (౨)

౭౦. నహేతుయా సత్త, నఆరమ్మణే సత్త, నఅధిపతియా సత్త, నఅనన్తరే సత్త, నసమనన్తరే సత్త, నసహజాతే పఞ్చ, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే పఞ్చ, ననిస్సయే పఞ్చ, నఉపనిస్సయే సత్త, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే సత్త…పే… నమగ్గే సత్త, నసమ్పయుత్తే పఞ్చ, నవిప్పయుత్తే చత్తారి, నోఅత్థియా చత్తారి, నోనత్థియా సత్త, నోవిగతే సత్త, నోఅవిగతే చత్తారి.

౭౧. హేతుపచ్చయా నఆరమ్మణే చత్తారి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే చత్తారి, నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి…పే… నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౭౨. నహేతుపచ్చయా ¶ ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ (అనులోమమాతికా)…పే… అవిగతే సత్త.

౭౩. కిలేససమ్పయుత్తం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేససమ్పయుత్తో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కిలేససమ్పయుత్తం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

కిలేససమ్పయుత్తం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసవిప్పయుత్తో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కిలేససమ్పయుత్తే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

(కిలేససమ్పయుత్తదుకం సంకిలిట్ఠదుకసదిసం, నిన్నానాకరణం.)

కిలేససమ్పయుత్తదుకం నిట్ఠితం.

౭౪. కిలేసఞ్చేవ సంకిలేసికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలేసికో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం (చక్కం). (౧)

కిలేసఞ్చేవ సంకిలేసికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలేసికో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కిలేసే పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (౨)

కిలేసఞ్చేవ సంకిలేసికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో ¶ చేవ సంకిలేసికో చ సంకిలేసికో చేవ నో చ కిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (౩)

౨-౬. సహజాత-పచ్చయ-నిస్సయ-సంసట్ఠ-సమ్పయుత్తవారో

(ఏవం ¶ ¶ పటిచ్చవారోపి సహజాతవారోపి పచ్చయవారోపి నిస్సయవారోపి సంసట్ఠవారోపి సమ్పయుత్తవారోపి కిలేసదుకసదిసా. నిన్నానాకరణం. ఆమసనం నానం.)

౭౫. కిలేసో చేవ సంకిలేసికో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలేసికస్స చ ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసా చేవ సంకిలేసికా చ హేతూ సమ్పయుత్తకానం కిలేసానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో (ఏవం చత్తారి, కిలేసదుకసదిసం.) (౪)

౭౬. కిలేసో చేవ సంకిలేసికో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలేసికస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసే ఆరబ్భ కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) కిలేసే ఆరబ్భ సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) కిలేసే ఆరబ్భ కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౭౭. సంకిలేసికో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో సంకిలేసికస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం పచ్చవేక్ఖతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో ఉప్పజ్జతి…పే… ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, ఝానే పరిహీనే ¶ విప్పటిసారిస్స దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; అరియా గోత్రభుం పచ్చవేక్ఖన్తి, వోదానం పచ్చవేక్ఖన్తి, చక్ఖుం…పే… వత్థుం సంకిలేసికే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా ¶ రూపం పస్సతి…పే… ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో (ఇతరే ద్వే కిలేసదుకసదిసా, ఘటనారమ్మణాపి కిలేసదుకసదిసా).

౭౮. కిలేసో ¶ చేవ సంకిలేసికో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలేసికస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి… తీణి.

సంకిలేసికో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో సంకిలేసికస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, సేక్ఖా గోత్రభుం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, వోదానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి; చక్ఖుం…పే… వత్థుం సంకిలేసికే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే గరుం కత్వా సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (ఇతరే ద్వేపి కిలేసదుకసదిసా. ఘటనాధిపతిపి.)

౭౯. కిలేసో చేవ సంకిలేసికో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలేసికస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి (కిలేసదుకసదిసా).

సంకిలేసికో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో సంకిలేసికస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స ¶ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సంకిలేసికా చేవ నో చ కిలేసా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సంకిలేసికానఞ్చేవ నో చ కిలేసానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అనులోమం గోత్రభుస్స… అనులోమం వోదానస్స… ఆవజ్జనా సంకిలేసికానఞ్చేవ నో చ కిలేసానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో.

(ఇతరే ద్వే అనన్తరా కిలేసదుకసదిసా, నిన్నానాకరణా. ఘటనానన్తరమ్పి సబ్బే పచ్చయా కిలేసదుకసదిసా ¶ , నిన్నానాకరణా. ఉపనిస్సయే లోకుత్తరం నత్థి, ఇదం దుకం కిలేసదుకసదిసం, నిన్నానాకరణం.)

కిలేససంకిలేసికదుకం నిట్ఠితం.

౮౦. కిలేసఞ్చేవ ¶ సంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం (చక్కం). (౧)

కిలేసఞ్చేవ సంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కిలేసే పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా. (౨)

కిలేసఞ్చేవ సంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ¶ (చక్కం). (౩)

౮౧. సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో ¶ ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే పటిచ్చ కిలేసా. (౨)

సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కిలేసా చ…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

౮౨. కిలేసఞ్చేవ సంకిలిట్ఠఞ్చ సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభఞ్చ సమ్పయుత్తకే చ ఖన్ధే పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం (చక్కం). (౧)

కిలేసఞ్చేవ ¶ సంకిలిట్ఠఞ్చ సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ఏకం ఖన్ధఞ్చ కిలేసే చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౨)

కిలేసఞ్చేవ సంకిలిట్ఠఞ్చ సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ఏకం ఖన్ధఞ్చ లోభఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… (చక్కం). (౩)

౮౩. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ (సబ్బత్థ నవ), కమ్మే నవ, ఆహారే నవ…పే… అవిగతే నవ.

౮౪. కిలేసఞ్చేవ ¶ సంకిలిట్ఠఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛం పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో, ఉద్ధచ్చం పటిచ్చ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

కిలేసఞ్చేవ సంకిలిట్ఠఞ్చ సంకిలిట్ఠఞ్చేవ నో చ కిలేసఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ విచికిచ్ఛఞ్చ ఉద్ధచ్చఞ్చ పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౮౫. నహేతుయా ¶ తీణి, నఅధిపతియా నవ, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే తీణి, నవిపాకే నవ, నవిప్పయుత్తే నవ.

౨-౬. సహజాత-పచ్చయ-నిస్సయ-సంసట్ఠ-సమ్పయుత్తవారో

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి పచ్చయవారోపి నిస్సయవారోపి సంసట్ఠవారోపి సమ్పయుత్తవారోపి పటిచ్చవారసదిసా.)

౮౬. కిలేసో ¶ చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స ¶ హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ హేతూ సమ్పయుత్తకానం కిలేసానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో.

కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ సంకిలిట్ఠస్స చేవ నో చ కిలేసస్స చ ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసా చేవ సంకిలిట్ఠా చ హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కిలేసానఞ్చ హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౮౭. కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – కిలేసే ఆరబ్భ కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) కిలేసే ఆరబ్భ సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) కిలేసే ఆరబ్భ కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౮౮. సంకిలిట్ఠో ¶ చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే ఆరబ్భ సంకిలిట్ఠా ¶ చేవ నో చ కిలేసా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సంకిలిట్ఠే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే ఆరబ్భ కిలేసా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సంకిలిట్ఠే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే ఆరబ్భ కిలేసా చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౮౯. కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ ¶ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి… తీణి.

సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సంకిలిట్ఠే చేవ నో చ కిలేసే ఖన్ధే గరుం కత్వా…పే… తీణి. (ద్వే అధిపతి తీణిపి కాతబ్బా, ఇతరే ద్వేపి తీణి కాతబ్బా.)

౯౦. కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో (నవపి కాతబ్బా, ఆవజ్జనాపి వుట్ఠానమ్పి నత్థి)… సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… నవ పఞ్హా (పురేజాతపచ్చయో పచ్ఛాజాతపచ్చయోపి నత్థి)… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో.

౯౧. సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో సంకిలిట్ఠస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సంకిలిట్ఠో ¶ చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా చేవ నో ¶ చ కిలేసా చేతనా సమ్పయుత్తకానం కిలేసానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సంకిలిట్ఠో చేవ నో చ కిలేసో ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ సంకిలిట్ఠస్స చేవ నో చ కిలేసస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సంకిలిట్ఠా చేవ నో చ కిలేసా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కిలేసానఞ్చ కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

ఆహారపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… తీణి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౯౨. హేతుయా తీణి, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే నవ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, ఆసేవనే నవ, కమ్మే తీణి, ఆహారే తీణి, ఇన్ద్రియే తీణి, ఝానే తీణి, మగ్గే నవ, సమ్పయుత్తే నవ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

౯౩. కిలేసో చేవ సంకిలిట్ఠో చ ధమ్మో కిలేసస్స చేవ సంకిలిట్ఠస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (నవపి, తీణియేవ పదా కాతబ్బా.)

౯౪. నహేతుయా ¶ నవ, నఆరమ్మణే నవ (సబ్బత్థ నవ), నోఅవిగతే నవ.

౯౫. హేతుపచ్చయా ¶ నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా తీణి, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి…పే… నమగ్గే తీణి…పే… నవిప్పయుత్తే తీణి, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

౯౬. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే నవ (అనులోమమాతికా కాతబ్బా)…పే… అవిగతే నవ.

కిలేససంకిలిట్ఠదుకం నిట్ఠితం.

౯౭. కిలేసఞ్చేవ ¶ కిలేససమ్పయుత్తఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసో చేవ కిలేససమ్పయుత్తో చ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – లోభం పటిచ్చ మోహో దిట్ఠి థినం ఉద్ధచ్చం అహిరికం అనోత్తప్పం. (కిలేససంకిలిట్ఠదుకసదిసం నిన్నానాకరణం, సబ్బే వారా.)

కిలేసకిలేససమ్పయుత్తదుకం నిట్ఠితం.

౮౨. కిలేసవిప్పయుత్తసంకిలేసికదుకం

౯౮. కిలేసవిప్పయుత్తం ¶ సంకిలేసికం ధమ్మం పటిచ్చ కిలేసవిప్పయుత్తో సంకిలేసికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కిలేసవిప్పయుత్తం సంకిలేసికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే….

(యథా లోకియదుకం, ఏవం నిన్నానాకరణం.)

కిలేసవిప్పయుత్తసంకిలేసికదుకం నిట్ఠితం.

౧. దస్సనేన ¶ ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ¶ ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన పహాతబ్బో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

నదస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం (సంఖిత్తం). (౧)

౨. హేతుయా పఞ్చ, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే ద్వే, సమనన్తరే ద్వే, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే పఞ్చ, ఉపనిస్సయే ద్వే, పురేజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే పఞ్చ, విపాకే ఏకం, ఆహారే పఞ్చ…పే… అవిగతే పఞ్చ.

౩. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ¶ మోహో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నదస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౪. నహేతుయా ¶ ద్వే, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా పఞ్చ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే పఞ్చ, నఆసేవనే పఞ్చ, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే పఞ్చ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౫. దస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

౬. నదస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ ¶ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా. (౨)

నదస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం. (౩)

౭. దస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన పహాతబ్బో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… దస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౮. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా నవ…పే… అవిగతే నవ.

౯. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నదస్సనేన పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం ¶ …పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం; వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా నదస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా, ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పచ్చయా ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో, వత్థుం పచ్చయా ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౧)

౧౦. నహేతుయా చత్తారి, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే ¶ తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౧౧. దస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా (సంఖిత్తం). (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం సంసట్ఠో నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా ¶ (సంఖిత్తం). (౧)

హేతుయా ద్వే, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా ద్వే, అవిగతే ద్వే.

౧౨. దస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే సంసట్ఠో విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బం ధమ్మం సంసట్ఠో నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా (సంఖిత్తం). (౧)

నహేతుయా ¶ ద్వే, నఅధిపతియా ద్వే, నపురేజాతే ద్వే, నపచ్ఛాజాతే ద్వే, నఆసేవనే ద్వే, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే ద్వే, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే ద్వే.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౧౩. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నదస్సనేన పహాతబ్బా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౧౪. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – దస్సనేన పహాతబ్బం రాగం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా ¶ ఉప్పజ్జతి, దస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దస్సనేన పహాతబ్బం దిట్ఠిం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; విచికిచ్ఛం ఆరబ్భ విచికిచ్ఛా ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, విచికిచ్ఛా ఉప్పజ్జతి. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అరియా దస్సనేన పహాతబ్బే పహీనే కిలేసే పచ్చవేక్ఖన్తి, పుబ్బే సముదాచిణ్ణే…పే… దస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, చేతోపరియఞాణేన దస్సనేన పహాతబ్బచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౧౫. నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి; ఉద్ధచ్చం…పే… నదస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా …పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి…పే… ఫలస్స ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా నదస్సనేన పహాతబ్బే పహీనే కిలేసే ¶ పచ్చవేక్ఖన్తి, విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం…పే… నదస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే…పే… ఝానా…పే… చక్ఖుం ¶ …పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… దస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

౧౬. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బం రాగం గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠిం గరుం కత్వా…పే…. సహజాతాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ¶ దస్సనేన పహాతబ్బస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౭. నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే…పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నదస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా…పే… ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నదస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నదస్సనేన పహాతబ్బాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నదస్సనేన ¶ ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం దత్వా…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. (౨)

౧౮. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం దస్సనేన పహాతబ్బానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా నదస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా…పే… ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) ఆవజ్జనా దస్సనేన పహాతబ్బానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… సత్త.

౧౯. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – దస్సనేన పహాతబ్బం రాగం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; దస్సనేన పహాతబ్బం దోసం… మోహం… దిట్ఠిం… పత్థనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో…పే… పత్థనా దస్సనేన పహాతబ్బస్స రాగస్స…పే… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – దస్సనేన పహాతబ్బం రాగం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి దస్సనేన పహాతబ్బం దోసం… మోహం… దిట్ఠిం… పత్థనం ఉపనిస్సాయ ¶ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో…పే… పత్థనా సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… మానస్స ¶ … పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స…పే… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౦. నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం, నదస్సనేన పహాతబ్బం రాగం… దోసం… మోహం… మానం… పత్థనం… కాయికం సుఖం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి; సద్ధా…పే… పఞ్ఞా, నదస్సనేన పహాతబ్బో రాగో…పే… పత్థనా… కాయికం సుఖం…పే… సేనాసనం సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స రాగస్స…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం ఉపనిస్సాయ దిట్ఠిం గణ్హాతి, నదస్సనేన పహాతబ్బం రాగం… దోసం… మోహం… మానం… పత్థనం… కాయికం సుఖం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం దస్సనేన పహాతబ్బస్స రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౧. నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ¶ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బో రాగో ¶ …పే… ఉద్ధచ్చం…పే… నదస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి. రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ¶ …పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు నదస్సనేన పహాతబ్బానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బో రాగో…పే… దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… దస్సనేన పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు దస్సనేన పహాతబ్బానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౨. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం)… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే.

౨౩. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – దస్సనేన పహాతబ్బా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో ¶ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – దస్సనేన పహాతబ్బా చేతనా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. నానాక్ఖణికా – దస్సనేన పహాతబ్బా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

దస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స చ ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – దస్సనేన పహాతబ్బా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౪. నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – నదస్సనేన పహాతబ్బా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – నదస్సనేన పహాతబ్బా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో.

౨౫. నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… ఏకం… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే.

౨౬. దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం).

నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు దస్సనేన పహాతబ్బానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౭. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం). దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చవారసదిసా). (౩)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – చక్ఖుం…పే… (సంఖిత్తం, పురేజాతసదిసం). (౨)

౨౮. దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన పహాతబ్బో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – దస్సనేన పహాతబ్బో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన పహాతబ్బో చ ధమ్మా నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం ¶ , ఇన్ద్రియం. సహజాతా – దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా చ మహాభూతా చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా చ కబళీకారో ఆహారో చ ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – దస్సనేన పహాతబ్బా ఖన్ధా చ రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో, విగతపచ్చయేన పచ్చయో, అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౨౯. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే సత్త, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, పచ్ఛాజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే చత్తారి, విపాకే ఏకం, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ద్వే, విప్పయుత్తే తీణి, అత్థియా సత్త, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే సత్త.

౩౦. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బస్స చ ధమ్మస్స సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౩౧. నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ¶ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన పహాతబ్బో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పురేజాతం. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బో చ నదస్సనేన పహాతబ్బో చ ధమ్మా నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. (౨)

౩౨. నహేతుయా సత్త, నఆరమ్మణే సత్త, నఅధిపతియా సత్త, నఅనన్తరే సత్త, నసమనన్తరే సత్త, నసహజాతే పఞ్చ, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే పఞ్చ, ననిస్సయే పఞ్చ, నఉపనిస్సయే సత్త, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే సత్త…పే… నమగ్గే సత్త, నసమ్పయుత్తే పఞ్చ, నవిప్పయుత్తే చత్తారి, నోఅత్థియా చత్తారి, నోనత్థియా సత్త, నోవిగతే సత్త, నోఅవిగతే చత్తారి.

౩౩. హేతుపచ్చయా ¶ నఆరమ్మణే చత్తారి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే ¶ చత్తారి, నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి (సబ్బత్థ చత్తారి), నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౩౪. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ (అనులోమమాతికా కాతబ్బా)…పే… అవిగతే సత్త.

దస్సనేనపహాతబ్బదుకం నిట్ఠితం.

౩౫. భావనాయ ¶ పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా (యథా దస్సనదుకం, ఏవం విత్థారేతబ్బం, నిన్నానాకరణం).

భావనాయ పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో.

నభావనాయ పహాతబ్బం ధమ్మం పటిచ్చ నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నభావనాయ పహాతబ్బం ఏకం ఖన్ధం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో (సంఖిత్తం).

నహేతుయా ¶ ద్వే…పే… నోవిగతే తీణి.

(పచ్చయవారపచ్చనీయే ¶ నహేతుపచ్చయే ఉద్ధచ్చసహగతే తీణి, మోహో ఉద్ధరితబ్బో. సబ్బేపి వారా దస్సనదుకసదిసా, ఉద్ధచ్చపచ్చనీయమ్పి నానం.)

౩౬. భావనాయ ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – భావనాయ పహాతబ్బా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). (౧)

౩౭. భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – భావనాయ పహాతబ్బం రాగం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ భావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి; భావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; ఉద్ధచ్చం ఆరబ్భ ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, భావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; భావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఆరబ్భ భావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి. (౧)

భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అరియా భావనాయ పహాతబ్బే పహీనే కిలేసే…పే… విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే సముదాచిణ్ణే…పే… భావనాయ పహాతబ్బే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నభావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… నభావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; చేతోపరియఞాణేన ¶ భావనాయ పహాతబ్బచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, భావనాయ పహాతబ్బా ఖన్ధా చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స ¶ , యథాకమ్మూపగఞాణస్స ¶ , అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౩౮. నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నభావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… నభావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, పుబ్బే…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా నభావనాయ పహాతబ్బే పహీనే కిలేసే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నభావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… నభావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బే ఖన్ధే అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ భావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, భావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

౩౯. భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన ¶ పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బం రాగం గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా భావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి ¶ , సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బం రాగం గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నభావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ¶ ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స చ నభావనాయ పహాతబ్బస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౪౦. నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం దత్వా సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నభావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నభావనాయ పహాతబ్బాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ¶ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా భావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి. (౨)

౪౧. భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి (దస్సనదుకసదిసా భావనా నిన్నానాకరణా)… సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… సత్త.

౪౨. భావనాయ ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – భావనాయ పహాతబ్బో రాగో… దోసో… మోహో… మానో… పత్థనా భావనాయ పహాతబ్బస్స రాగస్స ¶ … దోసస్స… మోహస్స… మానస్స… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – భావనాయ పహాతబ్బం రాగం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; భావనాయ పహాతబ్బం దోసం… మోహం… మానం… పత్థనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; భావనాయ పహాతబ్బో రాగో…పే… పత్థనా సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ ¶ నభావనాయ పహాతబ్బస్స, రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౪౩. నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం, నభావనాయ పహాతబ్బం రాగం… దోసం… మోహం… దిట్ఠిం… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ నభావనాయ పహాతబ్బస్స రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో ¶ , అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ మానం జప్పేతి…పే… సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం…పే… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ మానం జప్పేతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం భావనాయ పహాతబ్బస్స రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… మానస్స… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౪౪. నభావనాయ ¶ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స ¶ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నభావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, విచికిచ్ఛా ఉప్పజ్జతి; నభావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు నభావనాయ పహాతబ్బానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ భావనాయ పహాతబ్బో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, భావనాయ పహాతబ్బం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు భావనాయ పహాతబ్బానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౪౫. పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే, ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే, కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – భావనాయ పహాతబ్బా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) భావనాయ పహాతబ్బా చేతనా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) భావనాయ పహాతబ్బా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

నభావనాయ ¶ పహాతబ్బో ¶ ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – నభావనాయ పహాతబ్బా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – నభావనాయ పహాతబ్బా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… ఏకం…పే… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో. (సబ్బపచ్చయా దస్సనదుకసదిసా, భావనా నిన్నానాకరణా.)

౪౬. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే సత్త, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, పచ్ఛాజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే చత్తారి, విపాకే ఏకం, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ద్వే, విప్పయుత్తే తీణి, అత్థియా సత్త, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే సత్త.

(పచ్చనీయవిభఙ్గో దస్సనదుకసదిసో విభజితబ్బో. ఏవం తీణి గణనాపి గణేతబ్బా.)

౪౭. దస్సనేన ¶ ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

౪౮. నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా). (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా. (౨)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ¶ చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (౩)

౪౯. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ మోహఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం, విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ మోహఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౩)

౫౦. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి ఆరమ్మణపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా మోహో చ…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

౫౧. నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ మోహఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧) (సంఖిత్తం.)

౫౨. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే ఛ, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే ఛ, సమనన్తరే ఛ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే ఛ, పురేజాతే ఛ, ఆసేవనే ఛ, కమ్మే నవ, విపాకే ఏకం, ఆహారే నవ, ఇన్ద్రియే నవ, ఝానే నవ, మగ్గే నవ, సమ్పయుత్తే ఛ, విప్పయుత్తే నవ, అత్థియా నవ, నత్థియా ఛ, విగతే ఛ, అవిగతే నవ.

౫౩. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే ¶ పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా అహేతుకం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౫౪. నహేతుయా ద్వే, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే సత్త, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

౫౫. హేతుపచ్చయా నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ…పే… నపురేజాతే సత్త…పే… నవిప్పయుత్తే చత్తారి, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

౫౬. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే ద్వే, అనన్తరే ద్వే…పే… విపాకే ఏకం…పే… మగ్గే ద్వే…పే… అవిగతే ద్వే.

౫౭. దస్సనేన ¶ ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి.

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ¶ ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా, విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పచ్చయా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా. (౨)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పచ్చయా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (౩)

౫౮. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧)

దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం ¶ , విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ మోహఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౩)

౫౯. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… వత్థుం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా, వత్థుం పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా, విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం పచ్చయా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి ఆరమ్మణపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ. (౩)

౬౦. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ¶ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ మోహఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ¶ ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి ఆరమ్మణపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా మోహో చ…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౩)

౬౧. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ (సబ్బత్థ నవ), విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే నవ.

౬౨. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ¶ ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా, ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో (సంఖిత్తం). (౧)

౬౩. నహేతుయా ¶ తీణి, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే సత్త, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౬౪. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా ¶ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం మోహం సంసట్ఠా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ మోహఞ్చ సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. (౧)

౬౫. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా (పటిచ్చసదిసం). (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకఞ్చ ధమ్మం సంసట్ఠో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి ఆరమ్మణపచ్చయా (పటిచ్చసదిసం, సంఖిత్తం). (౧)

౬౬. హేతుయా చత్తారి, ఆరమ్మణే ఛ, అధిపతియా ద్వే, అనన్తరే ఛ (సబ్బత్థ ఛ), విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే ఛ.

౬౭. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ¶ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే సంసట్ఠో విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం సంసట్ఠో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే సంసట్ఠో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

నహేతుయా ద్వే, నఅధిపతియా ఛ, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే ఛ, నఆసేవనే ఛ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే ఛ, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే ఛ.

హేతుపచ్చయా ¶ ¶ నఅధిపతియా చత్తారి, నపురేజాతే చత్తారి…పే… నవిప్పయుత్తే చత్తారి.

నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే ద్వే, అనన్తరే ద్వే…పే… విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే ద్వే.

(సమ్పయుత్తవారో సంసట్ఠవారసదిసో.)

౬౮. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా హేతూ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం ¶ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౬౯. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ ¶ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో, విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౭౦. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే ఆరబ్భ విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౭౧. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం పచ్చవేక్ఖతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, పుబ్బే సుచిణ్ణాని ¶ …పే… ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి…పే… అరియా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే పహీనే కిలేసే పచ్చవేక్ఖన్తి, విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే సముదాచిణ్ణే కిలేసే జానన్తి, చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ, మోహస్స చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో.

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ¶ రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి.

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ ఆరబ్భ విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౭౨. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – విచికిచ్ఛాసహగతే ¶ ఖన్ధే చ మోహఞ్చ ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) విచికిచ్ఛాసహగతే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ ఆరబ్భ విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౭౩. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే గరుం కత్వా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ¶ చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౭౪. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా ¶ తం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా…పే… ఫలస్స ¶ అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా…పే… ఝానా…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. (౨)

౭౫. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స విచికిచ్ఛాసహగతస్స మోహస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం ¶ .) పురిమా పురిమా విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౭౬. నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమో పురిమో విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స విచికిచ్ఛాసహగతస్స మోహస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; పురిమా పురిమా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా…పే… ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమో పురిమో విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఆవజ్జనా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమో పురిమో విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ¶ విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఆవజ్జనా విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౭౭. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స విచికిచ్ఛాసహగతస్స మోహస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ¶ విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౭౮. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (అవసేసేసు ద్వీసు అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో ¶ .) (మూలం కాతబ్బం.) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౭౯. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి మానం జప్పేతి; సీలం ¶ …పే… పఞ్ఞం… నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం రాగం… దోసం… మోహం… మానం… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ¶ రాగస్స…పే… పత్థనాయ ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం… నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం రాగం… దోసం… మోహం… మానం… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధా…పే… పఞ్ఞా, నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో… దోసో… మోహో… మానో… పత్థనా… కాయికం సుఖం…పే… సేనాసనం, విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౮౦. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో ¶ చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ విచికిచ్ఛాసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౮౧. నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన…పే…. (సంఖిత్తం. వత్థుపురేజాతం సంఖిత్తం.) (౧)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (వత్థుపురేజాతం సంఖిత్తం.) (౨)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం ఆరబ్భ విచికిచ్ఛాసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి. (వత్థుపురేజాతం సంఖిత్తం.) (౩)

౮౨. దస్సనేన ¶ ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం)… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో.

౮౩. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా చేతనా ¶ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా చేతనా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. నానాక్ఖణికా – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – నదస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకా చేతనా విపాకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ.

౮౪. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సంఖిత్తం). నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సంఖిత్తం). (౩)

౮౫. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే… విచికిచ్ఛాసహగతో ఏకో ఖన్ధో చ మోహో చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ¶ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సంఖిత్తం). (౩)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౮౬. హేతుయా ¶ ఛ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే తీణి, పచ్ఛాజాతే తీణి, ఆసేవనే నవ, కమ్మే చత్తారి, విపాకే ఏకం, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ఛ, విప్పయుత్తే పఞ్చ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

౮౭. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ¶ చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౮౮. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౮౯. దస్సనేన ¶ పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా ¶ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో. దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకో చ ధమ్మా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ నదస్సనేన పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౯౦. నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే నవ (సబ్బత్థ నవ), నోఅవిగతే నవ.

౯౧. హేతుపచ్చయా ¶ నఆరమ్మణే ఛ, నఅధిపతియా ఛ, నఅనన్తరే ఛ, నసమనన్తరే ఛ, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే ఛ…పే… నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే తీణి, నోనత్థియా ఛ, నోవిగతే ఛ.

౯౨. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా పఞ్చ (అనులోమమాతికా)…పే… అవిగతే నవ.

దస్సనేనపహాతబ్బహేతుకదుకం నిట్ఠితం.

౯౩. భావనాయ ¶ పహాతబ్బహేతుకం ధమ్మం పటిచ్చ భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే….

౨-౬. సహజాత-పచ్చయ-నిస్సయ-సంసట్ఠ-సమ్పయుత్తవారో

(ఏవం పటిచ్చవారోపి సహజాతవారోపి పచ్చయవారోపి నిస్సయవారోపి సంసట్ఠవారోపి సమ్పయుత్తవారోపి దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకదుకసదిసా. ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో విచికిచ్ఛాసహగతమోహట్ఠానే ఠపేతబ్బో.)

౯౪. భావనాయ ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ…పే… (దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకదుకసదిసా).

౯౫. భావనాయ ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి (ఆరబ్భ దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకదుకసదిసా).

౯౬. నభావనాయ ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా…పే… ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకే పహీనే కిలేసే…పే… పుబ్బే సముదాచిణ్ణే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి…పే… విచికిచ్ఛా…పే… నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ, మోహస్స చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – దానం…పే… సీలం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం…పే… భావనాయ పహాతబ్బహేతుకం దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స చ నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే చ మోహఞ్చ ఆరబ్భ ఉద్ధచ్చసహగతా ఖన్ధా చ మోహో చ ఉప్పజ్జన్తి (ఘటనారమ్మణా తీణిపి కాతబ్బా). (౩)

౯౭. భావనాయ ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకం రాగం గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ¶ రాగో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకం రాగం గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం ¶ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స చ నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౯౮. నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, పుబ్బే…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ ¶ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… ఝానం…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో రాగో ఉప్పజ్జతి. (౨)

(అనన్తరపచ్చయే ¶ ¶ నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకకారణా విచికిచ్ఛాసహగతో మోహో న కాతబ్బో, ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో కాతబ్బో.) సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౯౯. భావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా భావనాయ పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; సకభణ్డే ఛన్దరాగో పరభణ్డే ఛన్దరాగస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; సకపరిగ్గహే ఛన్దరాగో పరపరిగ్గహే ఛన్దరాగస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) భావనాయ పహాతబ్బహేతుకా ఖన్ధా ఉద్ధచ్చసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౦౦. నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం… నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకం రాగం… దోసం… మోహం… దిట్ఠిం… పత్థనం… కాయికం ¶ సుఖం… కాయికం దుక్ఖం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; సద్ధా…పే… సేనాసనం సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స రాగస్స ¶ … దోసస్స… మోహస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స…పే… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధం ఉపనిస్సాయ మానం జప్పేతి…పే… సద్ధా ¶ …పే… సేనాసనం భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స రాగస్స… దోసస్స… మోహస్స… మానస్స… పత్థనాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో భావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స చ నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సద్ధా…పే… పఞ్ఞా… కాయికం సుఖం…పే… సేనాసనం ఉద్ధచ్చసహగతానం ఖన్ధానం మోహస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (ఘటనూపనిస్సయాపి తీణిపి కాతబ్బా). (౩)

౧౦౧. నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బహేతుకస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో (నభావనాయ పహాతబ్బభాజనకారణే నానాక్ఖణికా లబ్భతి ¶ ) …పే… నోవిగతపచ్చయేన పచ్చయో. (సంఖిత్తం. యథా దస్సనేన పహాతబ్బహేతుకదుకం ఏవం భావనాయ పహాతబ్బహేతుకపచ్చయాపి పచ్చనీయాపి విభాగోపి గణనాపి నిన్నానాకరణా.)

నదస్సనేన పహాతబ్బో ధమ్మో నదస్సనేన పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స…పే…. (పరన్తేన సకభణ్డఛన్దరాగోపి కాతబ్బో.)

భావనాయ పహాతబ్బో ధమ్మో నభావనాయ పహాతబ్బస్స ధమ్మస్స…పే…. (పరన్తేన ‘‘సకభణ్డఛన్దరాగో’’తి కాతబ్బం.)

భావనాయపహాతబ్బహేతుకదుకం నిట్ఠితం.

౧౦౨. సవితక్కం ¶ ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సవితక్కం ధమ్మం పటిచ్చ అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కే ఖన్ధే పటిచ్చ వితక్కో చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సవితక్కం ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా వితక్కో చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౧౦౩. అవితక్కం ధమ్మం పటిచ్చ అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ¶ ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… వితక్కం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే అవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… వితక్కం పటిచ్చ కటత్తారూపం, ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, వితక్కం పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ వితక్కో, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

అవితక్కం ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వితక్కం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ సవితక్కా ఖన్ధా. (౨)

అవితక్కం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వితక్కం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, వితక్కం పటిచ్చ సవితక్కా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం, పటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కం పటిచ్చ సవితక్కా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ కటత్తారూపం, పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ సవితక్కా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ కటత్తారూపం, పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ వితక్కో సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా. (౩)

౧౦౪. సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే ¶ …పే… పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ¶ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౧)

సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం, పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ వితక్కో. (౨)

సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం, పటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా వితక్కో చ…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩) (సంఖిత్తం.)

౧౦౫. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ…పే… ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే ఛ, ఆసేవనే ఛ, కమ్మే నవ, విపాకే నవ (సబ్బత్థ నవ), అవిగతే నవ.

౧౦౬. సవితక్కం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ¶ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (సవితక్కమూలకా అవసేసా ద్వే పఞ్హా కాతబ్బా, అహేతుకం నిన్నానం.) (౩)

అవితక్కం ధమ్మం పటిచ్చ అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకం వితక్కం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కం పటిచ్చ కటత్తారూపం, వితక్కం పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ వితక్కో, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

అవితక్కం ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం వితక్కం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ అహేతుకా సవితక్కా ఖన్ధా, వితక్కం పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౨)

అవితక్కం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా. (సంఖిత్తం. హేతుపచ్చయసదిసం. ‘‘అహేతుక’’న్తి నియామేతబ్బం.) (౩)

సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ¶ ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (అవసేసా ద్వే పఞ్హా హేతుపచ్చయసదిసా నిన్నానా, అహేతుకన్తి నియామేతబ్బం.) (౩)

౧౦౭. నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

౧౦౮. హేతుపచ్చయా ¶ నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి…పే… నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

౧౦౯. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే నవ…పే… అనన్తరే నవ…పే… పురేజాతే ఛ, ఆసేవనే పఞ్చ, కమ్మే నవ…పే… మగ్గే తీణి, సమ్పయుత్తే నవ (సబ్బత్థ నవ).

౧౧౦. సవితక్కం ¶ ధమ్మం పచ్చయా సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చవారసదిసా).

అవితక్కం ధమ్మం పచ్చయా అవితక్కో ¶ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… వితక్కం పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే అవితక్కం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కం పచ్చయా కటత్తారూపం, ఖన్ధే పచ్చయా వత్థు, వత్థుం పచ్చయా ఖన్ధా, వితక్కం పచ్చయా వత్థు, వత్థుం పచ్చయా వితక్కో, ఏకం మహాభూతం పచ్చయా తయో మహాభూతా…పే… వత్థుం పచ్చయా అవితక్కా ఖన్ధా, వత్థుం పచ్చయా వితక్కో.

అవితక్కం ధమ్మం పచ్చయా సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వితక్కం పచ్చయా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, వత్థుం పచ్చయా సవితక్కా ఖన్ధా (పటిసన్ధియాపి ద్వే).

అవితక్కం ధమ్మం పచ్చయా సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వితక్కం పచ్చయా ¶ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, వితక్కం పచ్చయా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, వత్థుం పచ్చయా సవితక్కా ఖన్ధా, మహాభూతే ¶ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, వత్థుం పచ్చయా వితక్కో సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (పటిసన్ధియాపి పవత్తిసదిసాయేవ). (౩)

౧౧౧. సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (పటిసన్ధిక్ఖణే ద్వే ¶ కాతబ్బా). (౧)

సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, సవితక్కే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా వితక్కో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (తీణి, పటిసన్ధియాపి). (౨)

సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం, సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా వితక్కో చ…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౧౧౨. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ (సబ్బత్థ నవ), అవిగతే నవ.

౧౧౩. సవితక్కం ధమ్మం పచ్చయా సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా. (నవ పఞ్హా కాతబ్బా. ‘‘అహేతుకా’’తి నియామేతబ్బా తీణియేవ. మోహో ఉద్ధరితబ్బో, యథా పటిచ్చవారే హేతుపచ్చయసదిసాయేవ పఞ్హా పఞ్చవిఞ్ఞాణా అతిరేకా మోహో వితక్కం.)

౧౧౪. నహేతుయా ¶ ¶ నవ, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే ¶ నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౧౧౫. సవితక్కం ధమ్మం సంసట్ఠో సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సవితక్కం ధమ్మం సంసట్ఠో అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కే ఖన్ధే సంసట్ఠో వితక్కో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సవితక్కం ధమ్మం సంసట్ఠో సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా వితక్కో చ…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

అవితక్కం ధమ్మం సంసట్ఠో అవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అవితక్కం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. అవితక్కం ధమ్మం ¶ సంసట్ఠో సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వితక్కం సంసట్ఠా సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౨)

సవితక్కఞ్చ అవితక్కఞ్చ ధమ్మం సంసట్ఠో సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవితక్కం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వితక్కఞ్చ సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧) (సంఖిత్తం.)

హేతుయా ¶ ఛ, ఆరమ్మణే ఛ, అధిపతియా ఛ (సబ్బత్థ ఛ) అవిగతే ఛ.

సవితక్కం ¶ ధమ్మం సంసట్ఠో సవితక్కో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా. (ఏవం ఛ పఞ్హా కాతబ్బా అనులోమసదిసా, అహేతుకాతి నియామేతబ్బా, తీణియేవ, మోహో ఉద్ధరితబ్బో.)

నహేతుయా ఛ, నఅధిపతియా ఛ, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే ఛ, నఆసేవనే ఛ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే ఛ, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఛ, నవిప్పయుత్తే ఛ.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౧౧౬. సవితక్కో ¶ ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – సవితక్కా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – సవితక్కా హేతూ వితక్కస్స చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (౩)

అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – అవితక్కా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౧౧౭. సవితక్కో ¶ ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – సవితక్కే ఖన్ధే ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కే ఖన్ధే ఆరబ్భ అవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి ¶ . (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కే ఖన్ధే ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౧౮. అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అరియా అవితక్కా ఝానా వుట్ఠహిత్వా అవితక్కం ఝానం పచ్చవేక్ఖన్తి, మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి, ఫలా వుట్ఠహిత్వా ఫలం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం అవితక్కస్స ¶ మగ్గస్స, ఫలస్స, వితక్కస్స చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ వితక్కో ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి, చేతోపరియఞాణేన అవితక్కచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, ఆకాసానఞ్చాయతనం…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం…పే… రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం…పే… అవితక్కా ఖన్ధా ఇద్ధివిధఞాణస్స, చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, వితక్కస్స చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ఆరబ్భ అవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౧)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అరియా అవితక్కా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా ¶ వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా ఫలం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, సవితక్కస్స మగ్గస్స, ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో ఉప్పజ్జతి…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౨)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అరియా అవితక్కా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా ఫలం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, సవితక్కస్స మగ్గస్స, ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ, వితక్కస్స చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సవితక్కా ¶ ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి, అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౧౯. సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం ¶ .) సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ఆరబ్భ అవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో ¶ చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౨౦. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సవితక్కే ఖన్ధే గరుం కత్వా సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – సవితక్కాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సవితక్కే ఖన్ధే గరుం కత్వా వితక్కో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – సవితక్కాధిపతి వితక్కస్స చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సవితక్కే ఖన్ధే గరుం కత్వా సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – సవితక్కాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౧. అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – అరియా అవితక్కా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా ఫలం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం అవితక్కస్స మగ్గస్స, ఫలస్స, వితక్కస్స చ అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ ¶ గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా వితక్కో ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – అవితక్కాధిపతి ¶ ¶ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – అరియా అవితక్కా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా ఫలం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, సవితక్కస్స మగ్గస్స, ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౨)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – అరియా అవితక్కా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా ఫలం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, సవితక్కస్స మగ్గస్స, ఫలస్స, వితక్కస్స చ అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; అవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

సవితక్కో చ అవితక్కో ¶ చ ధమ్మా సవితక్కస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా వితక్కో ఉప్పజ్జతి. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కే ఖన్ధే చ వితక్కఞ్చ గరుం కత్వా సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౨౨. సవితక్కో ¶ ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సవితక్కా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సవితక్కానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సవితక్కో ¶ ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సవితక్కా ఖన్ధా పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స వితక్కస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; సవితక్కం చుతిచిత్తం అవితక్కస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఆవజ్జనా పఞ్చన్నం విఞ్ఞాణానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; సవితక్కా ఖన్ధా అవితక్కస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; దుతియస్స ఝానస్స పరికమ్మం దుతియస్స ఝానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; తతియస్స ఝానస్స పరికమ్మం…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స పరికమ్మం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స…పే… దిబ్బస్స చక్ఖుస్స పరికమ్మం…పే… దిబ్బాయ సోతధాతుయా పరికమ్మం…పే… ఇద్ధివిధఞాణస్స పరికమ్మం…పే… చేతోపరియఞాణస్స పరికమ్మం…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స పరికమ్మం…పే… యథాకమ్మూపగఞాణస్స పరికమ్మం యథాకమ్మూపగఞాణస్స…పే… అనాగతంసఞాణస్స పరికమ్మం అనాగతంసఞాణస్స అనన్తరపచ్చయేన ¶ పచ్చయో. గోత్రభు అవితక్కస్స మగ్గస్స… వోదానం అవితక్కస్స మగ్గస్స… అనులోమం అవితక్కాయ ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సవితక్కా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౩. అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమో పురిమో వితక్కో పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స వితక్కస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; పురిమా పురిమా అవితక్కా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం అవితక్కానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అవితక్కో మగ్గో అవితక్కస్స ఫలస్స…పే… అవితక్కం ఫలం అవితక్కస్స ఫలస్స ¶ …పే… నిరోధా వుట్ఠహన్తస్స నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం అవితక్కాయ ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమో పురిమో వితక్కో పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సవితక్కానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అవితక్కం చుతిచిత్తం సవితక్కస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స, అవితక్కం భవఙ్గం ఆవజ్జనాయ, అవితక్కా ఖన్ధా సవితక్కస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

అవితక్కో ¶ ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమో పురిమో వితక్కో పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౪. సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స ¶ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సవితక్కానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా అవితక్కస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స వితక్కస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; సవితక్కం చుతిచిత్తఞ్చ వితక్కో చ అవితక్కస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స…పే… ఆవజ్జనా చ వితక్కో చ పఞ్చన్నం విఞ్ఞాణానం…పే… సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ అవితక్కస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; దుతియస్స ఝానస్స పరికమ్మఞ్చ వితక్కో చ…పే… (హేట్ఠా లిఖితం లేఖం ఇమినా కారణేన దట్ఠబ్బం); అనులోమఞ్చ వితక్కో చ అవితక్కాయ ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సమనన్తరపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౧౨౫. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సవితక్కా ఖన్ధా సవితక్కానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన ¶ పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కా ఖన్ధా అవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కా ఖన్ధా సవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౬. అవితక్కో ¶ ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – అవితక్కం సద్ధం ఉపనిస్సాయ అవితక్కం ఝానం ఉప్పాదేతి, మగ్గం ఉప్పాదేతి, అభిఞ్ఞం ఉప్పాదేతి, సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; అవితక్కం సీలం…పే… పఞ్ఞం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం వితక్కం ఉపనిస్సాయ అవితక్కం ఝానం ఉప్పాదేతి, మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; అవితక్కా సద్ధా…పే… సేనాసనం వితక్కో చ అవితక్కాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… అవితక్కస్స మగ్గస్స… ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (తీణిపి ఉపనిస్సయా సబ్బత్థ కాతబ్బా). అవితక్కం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి, సీలం సమాదియతి, ఉపోసథకమ్మం కరోతి; సవితక్కం ఝానం ఉప్పాదేతి, విపస్సనం…పే… మగ్గం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; అవితక్కం సీలం…పే… సేనాసనం వితక్కం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; అవితక్కా సద్ధా…పే… సేనాసనం వితక్కో చ సవితక్కాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స…పే… పత్థనాయ సవితక్కస్స మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అవితక్కం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… (దుతియవారే లిఖితపదా సబ్బే కాతబ్బా) సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; సీలం…పే… పఞ్ఞం…పే… సేనాసనం వితక్కం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; అవితక్కా సద్ధా…పే… సేనాసనం వితక్కో చ సవితక్కాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స ¶ …పే… పత్థనాయ సవితక్కస్స మగ్గస్స ¶ , ఫలసమాపత్తియా వితక్కస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౭. సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ సవితక్కానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ అవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం ¶ కాతబ్బం.) సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ సవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౮. అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ వితక్కో ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం ¶ కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు అవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో.

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి ¶ అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు సవితక్కానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో.

అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ ఉప్పజ్జన్తి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు సవితక్కానం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౨౯. సవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో (తీణి, పచ్ఛాజాతా)… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౧౩౦. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – సవితక్కా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – సవితక్కా చేతనా విపాకానం సవితక్కానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (ఏవం చత్తారి, సహజాతాపి నానాక్ఖణికాపి కాతబ్బా.)

విపాకపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… నవ… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… చత్తారి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ.

౧౩౧. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం ¶ , పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సంఖిత్తం). అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతం – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థు వితక్కస్స సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు వితక్కస్స సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా అవితక్కస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం).

౧౩౨. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (ఏకం, పటిచ్చసదిసం). సవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం). (౩)

అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం (సంఖిత్తం). అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – వితక్కో సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే వితక్కో సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కటత్తా చ ¶ రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో, పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థు వితక్కస్స సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ వితక్కో చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి, వత్థు వితక్కస్స సమ్పయుత్తకానఞ్చ ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౩౩. సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – సవితక్కో ఏకో ఖన్ధో చ వితక్కో చ తిణ్ణన్నం ¶ ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. సహజాతో – సవితక్కో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే… (పటిసన్ధిక్ఖణే సహజాతాపి ద్వేపి కాతబ్బా). (౧)

సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా అవితక్కస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. సహజాతా – సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతా – సవితక్కా ఖన్ధా చ వత్థు చ వితక్కస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిసన్ధిక్ఖణే, తీణి). పచ్ఛాజాతా – సవితక్కా ¶ ఖన్ధా చ వితక్కో చ పురేజాతస్స ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ కబళీకారో ఆహారో చ ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – సవితక్కా ఖన్ధా చ వితక్కో చ రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – సవితక్కో ఏకో ఖన్ధో చ వితక్కో చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. సహజాతో – సవితక్కో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం వితక్కస్స చ అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే… (పటిసన్ధియాపి ద్వే). (౩)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౧౩౪. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే నవ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే తీణి, పచ్ఛాజాతే ¶ తీణి, ఆసేవనే నవ, కమ్మే చత్తారి, విపాకే నవ, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే నవ, మగ్గే నవ, సమ్పయుత్తే ఛ, విప్పయుత్తే పఞ్చ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

౧౩౫. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో ¶ … సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. సవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. సవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౩౬. అవితక్కో ధమ్మో అవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. అవితక్కో ధమ్మో సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౩౭. సవితక్కో ¶ చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా అవితక్కస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో ¶ … ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో ¶ … పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో. సవితక్కో చ అవితక్కో చ ధమ్మా సవితక్కస్స చ అవితక్కస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౩౮. నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే నవ (సబ్బత్థ నవ), నోఅవిగతే నవ.

౧౩౯. హేతుపచ్చయా నఆరమ్మణే చత్తారి…పే… నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి…పే… నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే చత్తారి, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౧౪౦. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ (అనులోమమాతికా విత్థారేతబ్బా)…పే… అవిగతే నవ.

౧౪౧. సవిచారం ధమ్మం పటిచ్చ సవిచారో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సవిచారం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (యథా సవితక్కదుకం, ఏవం కాతబ్బం, నిన్నానాకరణం. ఇధ మగ్గే చత్తారి కాతబ్బాని. సవిచారదుకే ఇమం నానాకరణం.)

౧౪౨. సప్పీతికం ¶ ¶ ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ అప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సప్పీతికే ఖన్ధే పటిచ్చ పీతి చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – సప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా పీతి చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

అప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ అప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పీతిం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే అప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం, ద్వే ఖన్ధే…పే… పీతిం పటిచ్చ కటత్తారూపం, ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, పీతిం పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ పీతి, ఏకం మహాభూతం…పే…. (యథా సవితక్కదుకం సబ్బత్థ, ఏవం సప్పీతికదుకం కాతబ్బం, సబ్బత్థ పవత్తిపటిసన్ధి నవపి పఞ్హా.)

౧౪౩. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ…పే… పురేజాతే ¶ ఛ…పే… కమ్మే నవ, విపాకే నవ…పే… అవిగతే నవ.

౧౪౪. సప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. సప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ అప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకే సప్పీతికే ఖన్ధే పటిచ్చ పీతి చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. సప్పీతికం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా పీతి చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

అప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ అప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పీతిం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే అప్పీతికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం, ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తాపి) విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. అప్పీతికం ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం పీతిం పటిచ్చ సప్పీతికా ఖన్ధా. (మూలం కాతబ్బం.) పీతిం పటిచ్చ సప్పీతికా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (౩)

౧౪౫. సప్పీతికఞ్చ ¶ అప్పీతికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సప్పీతికం ఏకం ¶ ఖన్ధఞ్చ పీతిఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. సప్పీతికఞ్చ అప్పీతికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ అప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకే సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం, అహేతుకే సప్పీతికే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. సప్పీతికఞ్చ అప్పీతికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సప్పీతికం ఏకం ఖన్ధఞ్చ పీతిఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… అహేతుకం సప్పీతికం ఏకం ఖన్ధఞ్చ పీతిఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… అహేతుకే సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౧౪౬. నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ¶ ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౧౪౭. సప్పీతికం ¶ ధమ్మం పచ్చయా సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా. (సంఖిత్తం. యథా సవితక్కదుకే అనులోమపచ్చయవారం, ఏవం పవత్తిపటిసన్ధి నవ పఞ్హా పరిపుణ్ణా పీతి నిన్నానాకరణా.)

హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ…పే… అవిగతే నవ.

సప్పీతికం ధమ్మం పచ్చయా సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

అప్పీతికం ధమ్మం పచ్చయా అప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా. (పవత్తిపటిసన్ధి కాతబ్బా పటిచ్చవారసదిసా, యావ అసఞ్ఞసత్తా.) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా అప్పీతికా ఖన్ధా పీతి చ, విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (అనులోమసదిసా నవ పఞ్హా, పవత్తియేవ పటిసన్ధి నత్థి, ఏకోయేవ మోహో.)

నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే నవ, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౧౪౮. సప్పీతికం ¶ ¶ ధమ్మం సంసట్ఠో సప్పీతికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా…పే… హేతుయా ఛ, ఆరమ్మణే ఛ (సబ్బత్థ ఛ), అవిగతే ఛ.

నహేతుయా ¶ ఛ, నఅధిపతియా ఛ, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే ఛ, నఆసేవనే ఛ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే ఛ, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఛ, నవిప్పయుత్తే ఛ.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౧౪౯. సప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – సప్పీతికా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ¶ ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – సప్పీతికా హేతూ పీతియా చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం పీతియా చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – అప్పీతికా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౧౫౦. సప్పీతికో ¶ ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – సప్పీతికే ఖన్ధే ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికే ఖన్ధే ఆరబ్భ అప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికే ఖన్ధే ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౫౧. అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన ¶ పచ్చయో – అప్పీతికేన చిత్తేన దానం దత్వా సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా అప్పీతికేన చిత్తేన పచ్చవేక్ఖతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ అప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, విచికిచ్ఛా ఉప్పజ్జతి, ఉద్ధచ్చం ఉప్పజ్జతి, దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; అప్పీతికా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా అప్పీతికేన చిత్తేన ఫలం పచ్చవేక్ఖతి, అరియా అప్పీతికేన చిత్తేన నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం అప్పీతికస్స గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ పీతియా చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా అప్పీతికేన చిత్తేన అప్పీతికే పహీనే కిలేసే…పే… విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ అప్పీతికేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ అప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అప్పీతికా ఖన్ధా ¶ ఇద్ధివిధఞాణస్స చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ పీతియా చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ ఆరబ్భ అప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (౧)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అప్పీతికేన చిత్తేన దానం దత్వా సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… సప్పీతికేన చిత్తేన పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సప్పీతికో రాగో ¶ ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; అప్పీతికా ఝానా వుట్ఠహిత్వా…పే… మగ్గా వుట్ఠహిత్వా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా సప్పీతికేన చిత్తేన ఫలం పచ్చవేక్ఖతి, అరియా సప్పీతికేన చిత్తేన నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం సప్పీతికస్స గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా సప్పీతికేన చిత్తేన అప్పీతికే పహీనే కిలేసే…పే… విక్ఖమ్భితే కిలేసే ¶ …పే… పుబ్బే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ సప్పీతికేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౨)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – అప్పీతికేన చిత్తేన దానం దత్వా సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… సప్పీతికేన చిత్తేన పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి, అప్పీతికా ఝానా…పే… మగ్గా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా సప్పీతికేన చిత్తేన ఫలం పచ్చవేక్ఖతి, అరియా సప్పీతికేన చిత్తేన నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం సప్పీతికస్స గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స, పీతియా చ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా సప్పీతికేన చిత్తేన అప్పీతికే పహీనే కిలేసే పచ్చవేక్ఖన్తి, విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ సప్పీతికేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి ¶ , తం ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి, అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౫౨. సప్పీతికో ¶ చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ ఆరబ్భ అప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి.

(మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ ఆరబ్భ సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౫౩. సప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సప్పీతికే ఖన్ధే గరుం కత్వా సప్పీతికా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – సప్పీతికాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సప్పీతికే ఖన్ధే గరుం కత్వా అప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – సప్పీతికాధిపతి ¶ పీతియా చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – సప్పీతికే ఖన్ధే గరుం కత్వా సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – సప్పీతికాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ¶ ఖన్ధానం పీతియా చ చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౫౪. అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – అప్పీతికేన చిత్తేన దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… అప్పీతికేన చిత్తేన తం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి ¶ అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా అప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; అప్పీతికా ఝానా…పే… మగ్గా…పే… ఫలా వుట్ఠహిత్వా అప్పీతికేన చిత్తేన ఫలం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి; అరియా అప్పీతికేన చిత్తేన నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం అప్పీతికస్స గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ అప్పీతికేన చిత్తేన గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా అప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ గరుం కత్వా అప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. సహజాతాధిపతి – అప్పీతికాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – అప్పీతికేన చిత్తేన దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… (సంఖిత్తం) నిబ్బానం సప్పీతికస్స గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ సప్పీతికేన చిత్తేన గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ¶ గరుం కత్వా సప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ గరుం కత్వా సప్పీతికా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (౨)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… (సంఖిత్తం) నిబ్బానం సప్పీతికస్స గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స, పీతియా చ అధిపతిపచ్చయేన ¶ పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ సప్పీతికేన చిత్తేన గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి అప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ గరుం కత్వా సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౫౫. సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. ఆరమ్మణాధిపతి – సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ గరుం కత్వా సప్పీతికా ఖన్ధా ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ గరుం కత్వా అప్పీతికా ఖన్ధా చ ¶ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికే ఖన్ధే చ పీతిఞ్చ గరుం కత్వా సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ ఉప్పజ్జన్తి. (౩)

౧౫౬. సప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సప్పీతికా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సప్పీతికానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా సప్పీతికా ఖన్ధా పచ్ఛిమాయ పచ్ఛిమాయ పీతియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – సప్పీతికం చుతిచిత్తం అప్పీతికస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స ¶ , సప్పీతికం భవఙ్గం ఆవజ్జనాయ, సప్పీతికా ఖన్ధా అప్పీతికస్స వుట్ఠానస్స, పీతిసహగతా విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతు కిరియమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా, సప్పీతికం భవఙ్గం అప్పీతికస్స భవఙ్గస్స, సప్పీతికం కుసలాకుసలం అప్పీతికస్స వుట్ఠానస్స, కిరియం వుట్ఠానస్స, ఫలం వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా సప్పీతికా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౫౭. అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా పీతి పచ్ఛిమాయ పచ్ఛిమాయ పీతియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; పురిమా పురిమా అప్పీతికా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం అప్పీతికానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అనులోమం గోత్రభుస్స…పే… అప్పీతికాయ ఫలసమాపత్తియా పీతియా చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా పీతి పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సప్పీతికానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అప్పీతికం చుతిచిత్తం సప్పీతికస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స, ఆవజ్జనా సప్పీతికానం ఖన్ధానం, అప్పీతికా ఖన్ధా సప్పీతికస్స వుట్ఠానస్స, విపాకమనోధాతు సప్పీతికాయ విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా, అప్పీతికం భవఙ్గం ¶ సప్పీతికస్స భవఙ్గస్స, అప్పీతికం కుసలాకుసలం సప్పీతికస్స వుట్ఠానస్స, కిరియం వుట్ఠానస్స, ఫలం వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; నిరోధా వుట్ఠహన్తస్స నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం సప్పీతికాయ ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ¶ చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా పీతి పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౫౮. సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – పురిమా పురిమా సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సప్పీతికానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా అప్పీతికస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ పచ్ఛిమాయ పచ్ఛిమాయ పీతియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; సప్పీతికం చుతిచిత్తఞ్చ పీతి చ అప్పీతికస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స… సప్పీతికం భవఙ్గఞ్చ పీతి చ ఆవజ్జనాయ… సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ అప్పీతికస్స వుట్ఠానస్స… సప్పీతికా విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతు చ పీతి చ కిరియమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా… సప్పీతికం భవఙ్గఞ్చ పీతి చ అప్పీతికస్స భవఙ్గస్స… సప్పీతికం కుసలాకుసలఞ్చ పీతి చ అప్పీతికస్స వుట్ఠానస్స… కిరియఞ్చ పీతి చ వుట్ఠానస్స… ఫలఞ్చ పీతి చ వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… నిస్సయపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… నవ.

౧౫౯. సప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – సప్పీతికా ఖన్ధా సప్పీతికానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన ¶ పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికా ¶ ఖన్ధా అప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికా ఖన్ధా సప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౬౦. అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – అప్పీతికం సద్ధం ఉపనిస్సాయ అప్పీతికేన చిత్తేన దానం దేతి, సీలం సమాదియతి, ఉపోసథకమ్మం కరోతి; అప్పీతికం ఝానం…పే… విపస్సనం… మగ్గం… అభిఞ్ఞం… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; అప్పీతికం సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం… దోసం… మోహం… మానం… దిట్ఠిం… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం… పీతిం ఉపనిస్సాయ అప్పీతికేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; అప్పీతికా సద్ధా…పే… సేనాసనం పీతి చ అప్పీతికాయ సద్ధాయ…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స ఫలసమాపత్తియా పీతియా చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (తీణి ఉపనిస్సయా). అప్పీతికం సద్ధం ¶ ఉపనిస్సాయ సప్పీతికేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… అప్పీతికా ఝానా…పే… మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; అప్పీతికం సీలం…పే… సేనాసనం పీతిం ఉపనిస్సాయ సప్పీతికేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; సప్పీతికేన చిత్తేన అదిన్నం ఆదియతి, ముసా…పే… పిసుణం…పే… సమ్ఫం…పే… సన్ధిం…పే… నిల్లోపం…పే… ఏకాగారికం…పే… పరిపన్థే…పే… పరదారం…పే… గామఘాతం…పే… నిగమఘాతం కరోతి; అప్పీతికా సద్ధా…పే… సేనాసనం పీతి చ సప్పీతికాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ రాగస్స, మోహస్స… మానస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (తీణి ఉపనిస్సయా). అప్పీతికం సద్ధం ఉపనిస్సాయ సప్పీతికేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; అప్పీతికం సీలం…పే… సేనాసనం ¶ పీతిం ఉపనిస్సాయ సప్పీతికేన ¶ చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; సప్పీతికేన చిత్తేన అదిన్నం ఆదియతి…పే… (దుతియవారసదిసం) నిగమఘాతం కరోతి; అప్పీతికా సద్ధా…పే… సేనాసనం పీతి చ సప్పీతికాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స… మోహస్స… మానస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా పీతియా చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (తీణిపి ఉపనిస్సయా). సప్పీతికా ఖన్ధా చ ¶ పీతి చ సప్పీతికానం ఖన్ధానం ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ అప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) సప్పీతికా ఖన్ధా చ పీతి చ సప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౬౧. అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అప్పీతికేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ అప్పీతికో రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, పీతి ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు అప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం సప్పీతికేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సప్పీతికో రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు సప్పీతికానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం సప్పీతికేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ ¶ పీతి చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చ ఉప్పజ్జన్తి. వత్థుపురేజాతం ¶ – వత్థు సప్పీతికానం ఖన్ధానం పీతియా చ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౬౨. సప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ (సహజాతాపి నానాక్ఖణికాపి కాతబ్బా… ద్వే నానాక్ఖణికా)… విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ… అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… నవ (సంఖిత్తం. సవితక్కదుకసదిసం కాతబ్బం.)… నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౧౬౩. హేతుయా చత్తారి, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే నవ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే తీణి, పచ్ఛాజాతే తీణి, ఆసేవనే నవ, కమ్మే ఛ, విపాకే నవ, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే నవ, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ఛ, విప్పయుత్తే పఞ్చ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

౧౬౪. సప్పీతికో ¶ ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. సప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. సప్పీతికో ¶ ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౬౫. అప్పీతికో ధమ్మో అప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. అప్పీతికో ధమ్మో సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౬౬. సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో ¶ . సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా అప్పీతికస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో. సప్పీతికో చ అప్పీతికో చ ధమ్మా సప్పీతికస్స చ అప్పీతికస్స చ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

(పచ్చనీయవిభఙ్గగణనాపి సవితక్కదుకసదిసా. యదిపి న సమేతి ఇమం అనులోమం పచ్చవేక్ఖిత్వా గణేతబ్బం, ఇతరే ద్వే గణనా గణేతబ్బా.)

౧౬౭. పీతిసహగతం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ పీతిసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – పీతిసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (ఏవం ¶ పీతిసహగతదుకం విత్థారేతబ్బం, సప్పీతికదుకసదిసం నిన్నానాకరణం, ఆమసనం నిన్నానం.)

౧౬౮. సుఖసహగతం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సుఖసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సుఖసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే పటిచ్చ ఏకో ఖన్ధో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. సుఖసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ నసుఖసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – సుఖసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ సుఖం చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. (ఏవం సుఖసహగతదుకం విత్థారేతబ్బం, యథా సప్పీతికదుకస్స అనులోమపటిచ్చవారో.)

హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే నవ…పే… పురేజాతే ఛ, ఆసేవనే ఛ, కమ్మే నవ…పే… అవిగతే నవ.

౧౬౯. సుఖసహగతం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ సుఖసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సుఖసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… (మూలం కాతబ్బం.) అహేతుకే సుఖసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ సుఖఞ్చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం. సుఖసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ సుఖసహగతో చ నసుఖసహగతో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం సుఖసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా సుఖఞ్చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

నసుఖసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ నసుఖసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నసుఖసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకం సుఖం పటిచ్చ ¶ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే నసుఖసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం ¶ …పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (యావ అసఞ్ఞసత్తా) విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (యథా సప్పీతికే నహేతుపచ్చయసదిసం, నిన్నానం సబ్బత్థమేవ నవ పఞ్హా.)

నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఛ, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి పటిచ్చవారసదిసా. పచ్చయవారే పవత్తిపి పటిసన్ధిపి విత్థారేతబ్బా, యథా సప్పీతికదుకపచ్చయవారపచ్చనీయేపి పవత్తే వత్థు చ విత్థారేతబ్బం, యథా సప్పీతికదుకే ఏకోయేవ మోహో, ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి సంసట్ఠవారోపి సమ్పయుత్తవారోపి యథా సప్పీతికదుకం, ఏవం కాతబ్బం.)

౧౭౦. సుఖసహగతో ¶ ధమ్మో సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి. (ఆరమ్మణేపి అధిపతియాపి సప్పీతికదుకసదిసా, సుఖన్తి నానాకరణం.)

౧౭౧. సుఖసహగతో ¶ ధమ్మో సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సుఖసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సుఖసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా సుఖసహగతా ¶ ఖన్ధా పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స సుఖస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. సుఖసహగతం చుతిచిత్తం నసుఖసహగతస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స… సుఖసహగతం భవఙ్గం ఆవజ్జనాయ… సుఖసహగతం కాయవిఞ్ఞాణం విపాకమనోధాతుయా… సుఖసహగతా విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతు కిరియమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా… సుఖసహగతం భవఙ్గం నసుఖసహగతస్స భవఙ్గస్స… సుఖసహగతం కుసలాకుసలం నసుఖసహగతస్స వుట్ఠానస్స… కిరియం వుట్ఠానస్స… ఫలం వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా సుఖసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సుఖసహగతానం ఖన్ధానం సుఖస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నసుఖసహగతో ధమ్మో నసుఖసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా నసుఖసహగతా…పే…. (మూలం. తీణిపి సప్పీతికదుకసదిసా.)

౧౭౨. సుఖసహగతో చ నసుఖసహగతో చ ధమ్మా సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా సుఖసహగతా ఖన్ధా చ సుఖఞ్చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సుఖసహగతానం ఖన్ధానం ¶ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా సుఖసహగతా ఖన్ధా చ సుఖఞ్చ పచ్ఛిమస్స పచ్ఛిమస్స సుఖస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; సుఖసహగతం చుతిచిత్తఞ్చ సుఖఞ్చ నసుఖసహగతస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స సుఖసహగతం భవఙ్గఞ్చ సుఖఞ్చ ఆవజ్జనాయ ¶ … సుఖసహగతం కాయవిఞ్ఞాణఞ్చ సుఖఞ్చ విపాకమనోధాతుయా… సుఖసహగతా విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతు చ సుఖఞ్చ కిరియమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా… సుఖసహగతం భవఙ్గఞ్చ సుఖఞ్చ నసుఖసహగతస్స భవఙ్గస్స… సుఖసహగతం కుసలాకుసలఞ్చ సుఖఞ్చ నసుఖసహగతస్స వుట్ఠానస్స… కిరియం వుట్ఠానస్స… ఫలం వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా సుఖసహగతా ఖన్ధా చ సుఖఞ్చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం సుఖసహగతానం ఖన్ధానం సుఖస్స చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో.

౧౭౩. సుఖసహగతో ధమ్మో సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

నసుఖసహగతో ¶ ధమ్మో నసుఖసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నసుఖసహగతం సద్ధం ఉపనిస్సాయ నసుఖసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి, సీలం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నసుఖసహగతం సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం…పే… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం సుఖం ఉపనిస్సాయ నసుఖసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; నసుఖసహగతా సద్ధా…పే… సేనాసనం సుఖఞ్చ నసుఖసహగతాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స… దోసస్స…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స, కాయికస్స దుక్ఖస్స, మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ¶ సుఖస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నసుఖసహగతో ¶ ధమ్మో సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నసుఖసహగతం సద్ధం ఉపనిస్సాయ సుఖసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నసుఖసహగతం సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం…పే… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం సుఖం ఉపనిస్సాయ సుఖసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; సుఖసహగతేన చిత్తేన అదిన్నం ఆదియతి; ముసా…పే… పిసుణం…పే… సమ్ఫం…పే… సన్ధిం…పే… నిల్లోపం…పే… ఏకాగారికం…పే… పరిపన్థే…పే… పరదారం…పే… గామఘాతం…పే… నిగమఘాతం కరోతి; నసుఖసహగతా సద్ధా…పే… సేనాసనం సుఖఞ్చ సుఖసహగతాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స… మానస్స… దిట్ఠియా… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… మగ్గస్స ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నసుఖసహగతో ధమ్మో సుఖసహగతస్స చ నసుఖసహగతస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నసుఖసహగతం సద్ధం ఉపనిస్సాయ సుఖసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… (దుతియగమనసదిసం) మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నసుఖసహగతం సీలం…పే… సేనాసనం సుఖం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, సుఖసహగతేన చిత్తేన అదిన్నం ఆదియతి…పే… నసుఖసహగతా సద్ధా…పే… సేనాసనం సుఖఞ్చ సుఖసహగతాయ ¶ … సద్ధాయ…పే… పత్థనాయ ¶ … కాయికస్స సుఖస్స, మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా సుఖస్స చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సుఖసహగతో చ నసుఖసహగతో చ ధమ్మా సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౧౭౪. నసుఖసహగతో ధమ్మో నసుఖసహగతస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం నసుఖసహగతేన చిత్తేన ¶ అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ నసుఖసహగతో రాగో ఉప్పజ్జతి…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, సుఖం ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు నసుఖసహగతానం ఖన్ధానం సుఖస్స చ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నసుఖసహగతో ధమ్మో సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం సుఖసహగతేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సుఖసహగతో రాగో ఉప్పజ్జతి ¶ , దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు సుఖసహగతానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నసుఖసహగతో ధమ్మో సుఖసహగతస్స చ నసుఖసహగతస్స చ ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం సుఖసహగతేన చిత్తేన అనిచ్చతో…పే… విపస్సతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ సుఖఞ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చ ఉప్పజ్జన్తి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు సుఖసహగతానం ఖన్ధానం సుఖస్స చ పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౧౭౫. సుఖసహగతో ¶ ధమ్మో సుఖసహగతస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. (ఛ కమ్మాని చత్తారి సహజాతాపి నానాక్ఖణికాపి కాతబ్బా, ద్వే నానాక్ఖణికా.)… విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ… అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౧౭౬. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే నవ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే తీణి, పచ్ఛాజాతే తీణి, ఆసేవనే నవ, కమ్మే ఛ, విపాకే నవ, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే నవ, ఝానే నవ, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ఛ, విప్పయుత్తే పఞ్చ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

(ఏవం పచ్చనీయవిభఙ్గోపి గణనాపి సప్పీతికదుకసదిసం కాతబ్బం, యదిపి విమతి అత్థి అనులోమం పస్సిత్వా గణేతబ్బం.)

౧౭౭. ఉపేక్ఖాసహగతం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే ¶ …పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఉపేక్ఖాసహగతం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ఉపేక్ఖా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. ఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో చ నఉపేక్ఖాసహగతో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా ఉపేక్ఖా చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

నఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… ఉపేక్ఖం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే నఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖం పటిచ్చ కటత్తారూపం, ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఉపేక్ఖం పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఉపేక్ఖా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (సప్పీతికదుకసదిసం, అనులోమే నవపి పఞ్హా.)

౧౭౮. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ…పే… పురేజాతే ఛ, ఆసేవనే ఛ, కమ్మే నవ (సబ్బత్థ నవ), అవిగతే నవ.

౧౭౯. ఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ¶ ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. ఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ఉపేక్ఖా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. ఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం ¶ పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో చ నఉపేక్ఖాసహగతో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా ఉపేక్ఖా చ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౧౮౦. నఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకం ఉపేక్ఖం పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఉపేక్ఖం పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఉపేక్ఖా, ఏకం మహాభూతం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా).

నఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ¶ ఉపేక్ఖం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా; విచికిచ్ఛాసహగతం ఉద్ధచ్చసహగతం ఉపేక్ఖం పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో.

నఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో చ నఉపేక్ఖాసహగతో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, అహేతుకం ఉపేక్ఖం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం, అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖం పటిచ్చ సమ్పయుత్తకా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ కటత్తారూపం, అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ కటత్తారూపం, అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ ఉపేక్ఖా చ సమ్పయుత్తకా చ ఖన్ధా. (౩)

౧౮౧. ఉపేక్ఖాసహగతఞ్చ నఉపేక్ఖాసహగతఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా ¶ , ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా; ద్వే ఖన్ధే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో ¶ మోహో.

ఉపేక్ఖాసహగతఞ్చ ¶ నఉపేక్ఖాసహగతఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం, అహేతుకే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ కటత్తారూపం, అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం, అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ ఉపేక్ఖా.

ఉపేక్ఖాసహగతఞ్చ నఉపేక్ఖాసహగతఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ ఉపేక్ఖాసహగతో చ నఉపేక్ఖాసహగతో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ ఉపేక్ఖఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా కటత్తా ¶ చ రూపం, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ ఉపేక్ఖఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకే ఉపేక్ఖాసహగతే ఖన్ధే చ ఉపేక్ఖఞ్చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం; అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ ద్వే ఖన్ధా ఉపేక్ఖా చ, ద్వే ఖన్ధే…పే… (సంఖిత్తం). (౩)

౧౮౨. నహేతుయా ¶ నవ, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే నవ, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౧౮౩. ఉపేక్ఖాసహగతం ¶ ధమ్మం పచ్చయా ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యథా సవితక్కదుకసదిసం పచ్చయవారే నానాకరణం. ‘‘ఉపేక్ఖ’’న్తి నవపి పఞ్హా కాతబ్బా, పటిసన్ధిపవత్తిపి వత్థుపి.)

హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే నవ…పే… పురేజాతే నవ, ఆసేవనే నవ (సబ్బత్థ నవ), అవిగతే నవ.

౧౮౪. ఉపేక్ఖాసహగతం ¶ ¶ ధమ్మం పచ్చయా ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (ఏవం నవపి పఞ్హా పవత్తిపటిసన్ధియో యథా సవితక్కదుకస్స ఏవం కాతబ్బా. తీణియేవ మోహో, పవత్తే వత్థుపి కాతబ్బా.)

నహేతుయా నవ, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే నవ, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఛ, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౧౮౫. ఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం సంసట్ఠో ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా ద్వే ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే ¶ …పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (యథా సవితక్కదుకం సమ్పయుత్తవారో ఏవం కాతబ్బో.)

హేతుయా ¶ ఛ, ఆరమ్మణే ఛ (సబ్బత్థ ఛ), అవిగతే ఛ.

ఉపేక్ఖాసహగతం ధమ్మం సంసట్ఠో ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ఉపేక్ఖాసహగతం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా ద్వే ¶ ఖన్ధా, ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే సంసట్ఠో విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (ఏవం పఞ్చ పఞ్హా యథా సవితక్కదుకే ఏవం కాతబ్బా.)

నహేతుయా ఛ, నఅధిపతియా ఛ, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే ఛ, నఆసేవనే ఛ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే ఛ, నవిప్పయుత్తే ఛ.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౧౮౬. ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – ఉపేక్ఖాసహగతా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (ఏవం చత్తారి పఞ్హా యథా సవితక్కదుకస్స.)

ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… అధిపతిపచ్చయేన ¶ పచ్చయో. (యథా సప్పీతికదుకం ఏవం ఆరమ్మణమ్పి అధిపతిపి విత్థారేతబ్బా, ‘‘ఉపేక్ఖా’’తి నానం.)

౧౮౭. ఉపేక్ఖాసహగతో ¶ ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో నఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన ¶ పచ్చయో – పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమాయ పచ్ఛిమాయ ఉపేక్ఖాయ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఉపేక్ఖాసహగతం చుతిచిత్తం నఉపేక్ఖాసహగతస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స… ఆవజ్జనా నఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం… విపాకమనోధాతు నఉపేక్ఖాసహగతాయ విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా… ఉపేక్ఖాసహగతం భవఙ్గం నఉపేక్ఖాసహగతస్స భవఙ్గస్స… ఉపేక్ఖాసహగతం కుసలాకుసలం నఉపేక్ఖాసహగతస్స వుట్ఠానస్స… కిరియం వుట్ఠానస్స… ఫలం వుట్ఠానస్స… నిరోధా వుట్ఠహన్తస్స నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం నఉపేక్ఖాసహగతాయ ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స చ నఉపేక్ఖాసహగతస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం ఉపేక్ఖాయ చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౮౮. నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో నఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖా పచ్ఛిమాయ పచ్ఛిమాయ ఉపేక్ఖాయ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; పురిమా పురిమా నఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అనులోమం గోత్రభుస్స…పే… అనులోమం ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో ¶ ; నఉపేక్ఖాసహగతం చుతిచిత్తం ఉపేక్ఖాసహగతస్స ¶ ఉపపత్తిచిత్తస్స… నఉపేక్ఖాసహగతం భవఙ్గం ఆవజ్జనాయ… కాయవిఞ్ఞాణధాతు విపాకమనోధాతుయా… నఉపేక్ఖాసహగతా విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతు కిరియమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా… నఉపేక్ఖాసహగతం ¶ భవఙ్గం ఉపేక్ఖాసహగతస్స భవఙ్గస్స… నఉపేక్ఖాసహగతం కుసలాకుసలం ఉపేక్ఖాసహగతస్స వుట్ఠానస్స… కిరియం వుట్ఠానస్స… ఫలం వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స చ నఉపేక్ఖాసహగతస్స చ ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం ఉపేక్ఖాయ చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౧౮౯. ఉపేక్ఖాసహగతో చ నఉపేక్ఖాసహగతో చ ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా చ ఉపేక్ఖా చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా చ ఉపేక్ఖా చ పచ్ఛిమాయ పచ్ఛిమాయ ఉపేక్ఖాయ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఉపేక్ఖాసహగతం చుతిచిత్తఞ్చ ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స… ఆవజ్జనా చ ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం… విపాకమనోధాతు చ ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతాయ విపాకమనోవిఞ్ఞాణధాతుయా… ఉపేక్ఖాసహగతం భవఙ్గఞ్చ ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతస్స భవఙ్గస్స… ఉపేక్ఖాసహగతం కుసలాకుసలఞ్చ ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతస్స వుట్ఠానస్స… కిరియఞ్చ ¶ ఉపేక్ఖా చ వుట్ఠానస్స… ఫలఞ్చ ఉపేక్ఖా చ వుట్ఠానస్స… నిరోధా వుట్ఠహన్తస్స నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనఞ్చ ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతాయ ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) పురిమా పురిమా ఉపేక్ఖాసహగతా ఖన్ధా చ ఉపేక్ఖా చ పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం ఉపేక్ఖాసహగతానం ఖన్ధానం ఉపేక్ఖాయ చ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… నవ.

౧౯౦. ఉపేక్ఖాసహగతో ¶ ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

నఉపేక్ఖాసహగతో ¶ ధమ్మో నఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నఉపేక్ఖాసహగతం సద్ధం ఉపనిస్సాయ నఉపేక్ఖాసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి, సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… నఉపేక్ఖాసహగతం ఝానం…పే… విపస్సనం…పే… మగ్గం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నఉపేక్ఖాసహగతం సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం… దోసం… మోహం… మానం… దిట్ఠిం… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపేక్ఖం ఉపనిస్సాయ నఉపేక్ఖాసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; నఉపేక్ఖాసహగతా సద్ధా…పే… సేనాసనం ఉపేక్ఖా చ నఉపేక్ఖాసహగతాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స ¶ … మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపేక్ఖాయ చ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (తీణిపి ఉపనిస్సయా). నఉపేక్ఖాసహగతం సద్ధం ఉపనిస్సాయ ఉపేక్ఖాసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నఉపేక్ఖాసహగతం సీలం…పే… సేనాసనం ఉపేక్ఖం ఉపనిస్సాయ ఉపేక్ఖాసహగతేన చిత్తేన దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, ఉపేక్ఖాసహగతేన చిత్తేన అదిన్నం ఆదియతి, ముసా భణతి, పిసుణం…పే… సమ్ఫం…పే… సన్ధిం…పే… నిల్లోపం…పే… ఏకాగారికం…పే… పరిపన్థే…పే… పరదారం…పే… గామఘాతం…పే… నిగమఘాతం కరోతి; నఉపేక్ఖాసహగతా సద్ధా…పే… సేనాసనం ఉపేక్ఖా చ ఉపేక్ఖాసహగతాయ సద్ధాయ…పే… పత్థనాయ… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో.

నఉపేక్ఖాసహగతో ¶ ధమ్మో ఉపేక్ఖాసహగతస్స చ నఉపేక్ఖాసహగతస్స చ ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో (తీణి ఉపనిస్సయా దుతియగమనసదిసా). (౩)

ఉపేక్ఖాసహగతో చ నఉపేక్ఖాసహగతో చ ధమ్మా ఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౧౯౧. నఉపేక్ఖాసహగతో ¶ ధమ్మో నఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి (సప్పీతికదుకసదిసా).

౧౯౨. ఉపేక్ఖాసహగతో ధమ్మో నఉపేక్ఖాసహగతస్స ధమ్మస్స పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ. (చత్తారి సహజాతా నానాక్ఖణికా కాతబ్బా ¶ , ద్వే నానాక్ఖణికా చ.)… విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… పఞ్చ… అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… నవ… నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో. (ఇమాని పచ్చయాని సప్పీతికకరణేన విభజితబ్బాని.)

౧౯౩. హేతుయా చత్తారి, ఆరమ్మణే నవ, అధిపతియా నవ, అనన్తరే నవ, సమనన్తరే నవ ¶ , సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే నవ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే నవ, పురేజాతే తీణి, పచ్ఛాజాతే తీణి, ఆసేవనే నవ, కమ్మే ఛ, విపాకే నవ, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే నవ, ఝానే నవ, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ఛ, విప్పయుత్తే పఞ్చ, అత్థియా నవ, నత్థియా నవ, విగతే నవ, అవిగతే నవ.

(ఏవం పచ్చనీయవిభఙ్గోపి ఇతరే తీణి గణనాపి సప్పీతికదుకసదిసా కాతబ్బా.)

౧౯౪. కామావచరం ¶ ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఏకం మహాభూతం…పే… (సంఖిత్తం). కామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ నకామావచరా ఖన్ధా. కామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ నకామావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ కటత్తారూపం. (౩)

౧౯౫. నకామావచరం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నకామావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే నకామావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ కటత్తారూపం. నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౧౯౬. కామావచరఞ్చ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా ¶ – నకామావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే నకామావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం. కామావచరఞ్చ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే నకామావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. కామావచరఞ్చ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే నకామావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… నకామావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం. (౩) (సంఖిత్తం.)

౧౯౭. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే నవ, విపాకే నవ, ఆహారే నవ, ఇన్ద్రియే నవ, ఝానే నవ, మగ్గే నవ, సమ్పయుత్తే చత్తారి, విప్పయుత్తే నవ, అత్థియా నవ, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే నవ.

౧౯౮. కామావచరం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం కామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ ¶ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౧౯౯. కామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా… తీణి.

నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నకామావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ నకామావచరాధిపతి, విపాకం నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకే నకామావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకం నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

కామావచరఞ్చ ¶ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – ¶ విపాకే నకామావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (ఇతరే ద్వే పాకతికా) నఅనన్తరపచ్చయా…పే… నపురేజాతపచ్చయా… నపచ్ఛాజాతపచ్చయా.

౨౦౦. కామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా… తీణి.

నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – విపాకం నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం ¶ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నకామావచరం ధమ్మం పటిచ్చ కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – నకామావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (మూలం కాతబ్బం) విపాకం నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

(అవసేసా తీణి పాకతికా. సంఖిత్తం.)

౨౦౧. నహేతుయా ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే పఞ్చ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(అవసేసా గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౨౦౨. కామావచరం ¶ ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కామావచరం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం ¶ …పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా కామావచరా ఖన్ధా. కామావచరం ధమ్మం పచ్చయా నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా నకామావచరా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. కామావచరం ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో ¶ చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా నకామావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

నకామావచరం ధమ్మం పచ్చయా నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

కామావచరఞ్చ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా (పటిచ్చసదిసా). కామావచరఞ్చ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నకామావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. కామావచరఞ్చ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నకామావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… నకామావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩) (సంఖిత్తం.)

హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా నవ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే ¶ నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే చత్తారి, ఆసేవనే చత్తారి, కమ్మే నవ…పే… అవిగతే నవ.

౨౦౩. కామావచరం ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం కామావచరం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం ¶ పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా కామావచరా ఖన్ధా, విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౨౦౪. కామావచరం ¶ ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా… ఏకం (యావ అసఞ్ఞసత్తా). కామావచరం ధమ్మం పచ్చయా నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా నకామావచరాధిపతి, వత్థుం పచ్చయా విపాకా నకామావచరా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. కామావచరం ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఅధిపతిపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా విపాకా నకామావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

నకామావచరం ధమ్మం పచ్చయా నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

కామావచరఞ్చ ¶ నకామావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా (పటిచ్చసదిసా. మూలం కాతబ్బం.) నకామావచరే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా నకామావచరాధిపతి, విపాకం నకామావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) విపాకం నకామావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… విపాకే నకామావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

నఉపనిస్సయపచ్చయా… తీణి… నఆసేవనపచ్చయా (సుద్ధకే అరూపమిస్సకే చ ¶ ‘‘విపాక’’న్తి నియామేతబ్బం, రూపమిస్సకే నత్థి. సంఖిత్తం).

నహేతుయా ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౨౦౫. కామావచరం ¶ ¶ ధమ్మం సంసట్ఠో కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – కామావచరం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నకామావచరం ధమ్మం సంసట్ఠో నకామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నకామావచరం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

హేతుయా ద్వే, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా ద్వే (సబ్బత్థ ద్వే), అవిగతే ద్వే.

కామావచరం ధమ్మం సంసట్ఠో కామావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం కామావచరం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే సంసట్ఠో విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో ¶ మోహో.

నహేతుయా ఏకం, నఅధిపతియా ద్వే, నపురేజాతే ద్వే, నపచ్ఛాజాతే ద్వే, నఆసేవనే ద్వే, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే ద్వే, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే ద్వే.

(ఏవం ¶ ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౨౦౬. కామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – కామావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నకామావచరో ¶ ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నకామావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నకామావచరా హేతూ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) నకామావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౨౦౭. కామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం దత్వా సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే సుచిణ్ణాని పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; అరియా గోత్రభుం పచ్చవేక్ఖన్తి ¶ , వోదానం పచ్చవేక్ఖన్తి; పహీనే కిలేసే…పే… విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే ¶ సుచిణ్ణాని…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం కామావచరే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

కామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి, చేతోపరియఞాణేన కామావచరచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, కామావచరా ఖన్ధా ఇద్ధివిధఞాణస్స, చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౦౮. నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – నిబ్బానం మగ్గస్స, ఫలస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; చేతోపరియఞాణేన నకామావచరచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, ఆకాసానఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్స…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స…పే… నకామావచరా ఖన్ధా ఇద్ధివిధఞాణస్స, చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నకామావచరో ¶ ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి; ఫలం…పే… నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; ఆకాసానఞ్చాయతనం పచ్చవేక్ఖతి, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం ¶ పచ్చవేక్ఖతి, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం పచ్చవేక్ఖతి, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం పచ్చవేక్ఖతి, దిబ్బం చక్ఖుం పచ్చవేక్ఖతి, దిబ్బం సోతధాతుం పచ్చవేక్ఖతి, ఇద్ధివిధఞాణం పచ్చవేక్ఖతి, చేతోపరియఞాణం…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణం…పే… యథాకమ్మూపగఞాణం…పే… అనాగతంసఞాణం పచ్చవేక్ఖతి, నకామావచరే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

౨౦౯. కామావచరో ¶ ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే సుచిణ్ణాని గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, సేక్ఖా గోత్రభుం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, వోదానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, చక్ఖుం…పే… వత్థుం కామావచరే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – కామావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

౨౧౦. నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – నిబ్బానం మగ్గస్స, ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – నకామావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి ¶ , సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – ఝానా వుట్ఠహిత్వా ఝానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, ఫలం…పే… నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; ఆకాసానఞ్చాయతనం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి ¶ విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, దిబ్బం చక్ఖుం…పే… దిబ్బం సోతధాతుం…పే… ఇద్ధివిధఞాణం…పే… అనాగతంసఞాణం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, నకామావచరే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నకామావచరాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స చ నకామావచరస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – నకామావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౧౧. కామావచరో ¶ ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా కామావచరా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం కామావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అనులోమం గోత్రభుస్స… అనులోమం వోదానస్స… ఆవజ్జనా కామావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో.

కామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన ¶ పచ్చయో – కామావచరం చుతిచిత్తం నకామావచరస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స… ఆవజ్జనా నకామావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; కామావచరా ఖన్ధా నకామావచరస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; పఠమస్స ఝానస్స పరికమ్మం పఠమస్స ఝానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో…పే… చతుత్థస్స ఝానస్స…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స పరికమ్మం…పే… దిబ్బస్స చక్ఖుస్స…పే… దిబ్బాయ సోతధాతుయా…పే… ఇద్ధివిధఞాణస్స…పే… చేతోపరియఞాణస్స…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స…పే… యథాకమ్మూపగఞాణస్స…పే… అనాగతంసఞాణస్స పరికమ్మం అనాగతంసఞాణస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; గోత్రభు మగ్గస్స… వోదానం మగ్గస్స… అనులోమం ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౧౨. నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా నకామావచరా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నకామావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; మగ్గో ఫలస్స, ఫలం ఫలస్స, నిరోధా వుట్ఠహన్తస్స, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో ¶ – నకామావచరం చుతిచిత్తం కామావచరస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స, నకామావచరం భవఙ్గం ఆవజ్జనాయ, నకామావచరా ఖన్ధా కామావచరస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో…. (౨)

సమనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… సత్త… అఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయేన పచ్చయో… ఛ… నిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… సత్త.

౨౧౩. కామావచరో ¶ ¶ ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – కామావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… విపస్సనం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; కామావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం… రాగం…పే… పత్థనం… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… విపస్సనం ఉప్పాదేతి, పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; కామావచరా సద్ధా…పే… సేనాసనం కామావచరాయ సద్ధాయ…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

కామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – కామావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ నకామావచరం ఝానం ఉప్పాదేతి, మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; కామావచరం సీలం…పే… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ నకామావచరం ఝానం ఉప్పాదేతి, మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; కామావచరా సద్ధా…పే… సేనాసనం నకామావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; పఠమస్స ఝానస్స పరికమ్మం పఠమస్స ఝానస్స…పే… చతుత్థస్స ఝానస్స…పే… ఆకాసానఞ్చాయతనస్స…పే… పఠమస్స మగ్గస్స…పే… చతుత్థస్స మగ్గస్స పరికమ్మం చతుత్థస్స మగ్గస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౧౪. నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో ¶ , అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నకామావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ ఝానం ఉప్పాదేతి, మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; నకామావచరం సీలం ¶ …పే… పఞ్ఞం ఉపనిస్సాయ నకామావచరం ఝానం ఉప్పాదేతి…పే… మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; నకామావచరా సద్ధా…పే… పఞ్ఞా నకామావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ, మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; పఠమం ఝానం దుతియస్స ఝానస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో…పే… తతియం ఝానం…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… ఆకాసానఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్స ¶ …పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; పఠమో మగ్గో దుతియస్స మగ్గస్స…పే… దుతియో మగ్గో తతియస్స మగ్గస్స…పే… తతియో మగ్గో చతుత్థస్స మగ్గస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; మగ్గో ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నకామావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి, సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… విపస్సనం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నకామావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి, సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… విపస్సనం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నకామావచరా సద్ధా…పే… పఞ్ఞా కామావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ, రాగస్స…పే… పత్థనాయ కాయికస్స సుఖస్స, కాయికస్స ¶ దుక్ఖస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా మగ్గం ఉపనిస్సాయ సఙ్ఖారే అనిచ్చతో…పే… విపస్సన్తి, మగ్గో అరియానం అత్థపటిసమ్భిదాయ… ధమ్మపటిసమ్భిదాయ… నిరుత్తిపటిసమ్భిదాయ… పటిభానపటిసమ్భిదాయ… ఠానాఠానకోసల్లస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; ఫలసమాపత్తి కాయికస్స సుఖస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౧౫. కామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స …పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు కామావచరానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. కామావచరో ధమ్మో ¶ నకామావచరస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు నకామావచరానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౨౧౬. కామావచరో ¶ ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా (సంఖిత్తం).

నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా (సంఖిత్తం). నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన ¶ పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా (సంఖిత్తం). నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స చ నకామావచరస్స చ ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా (సంఖిత్తం). (౩)

విపాకపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే.

౨౧౭. కామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). కామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతం (సంఖిత్తం) పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థు నకామావచరానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు నకామావచరానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం. సహజాతా – నకామావచరా ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. పచ్ఛాజాతా – నకామావచరా ఖన్ధా పురేజాతస్స ఇమస్స కాయస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

౨౧౮. కామావచరో ¶ ¶ ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). కామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం ¶ , పురేజాతం. సహజాతం – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థు నకామావచరానం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి…పే… (పురేజాతసదిసం). (౨)

నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం (సంఖిత్తం). నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (విప్పయుత్తసదిసం). నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స చ నకామావచరస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం). (౩)

౨౧౯. కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా కామావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. సహజాతా – నకామావచరా ఖన్ధా చ మహాభూతా చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. పచ్ఛాజాతా – నకామావచరా ఖన్ధా చ కబళీకారో ఆహారో చ ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – నకామావచరా ఖన్ధా చ రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా నకామావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – నకామావచరో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౨౦. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా చత్తారి ¶ , అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే సత్త, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే సత్త, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, పచ్ఛాజాతే ద్వే, ఆసేవనే ¶ తీణి, కమ్మే చత్తారి, విపాకే చత్తారి, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ద్వే, విప్పయుత్తే తీణి, అత్థియా సత్త, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే సత్త.

౨౨౧. కామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. కామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౨౨. నకామావచరో ధమ్మో నకామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. నకామావచరో ధమ్మో కామావచరస్స చ నకామావచరస్స చ ధమ్మస్స సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా కామావచరస్స ¶ ధమ్మస్స సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం ¶ , ఇన్ద్రియం. కామావచరో చ నకామావచరో చ ధమ్మా నకామావచరస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పురేజాతం. (౨)

౨౨౩. నహేతుయా సత్త, నఆరమ్మణే సత్త, నఅధిపతియా సత్త, నఅనన్తరే సత్త, నసమనన్తరే సత్త, న సహజాతే ఛ, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, ననిస్సయే ఛ, నఉపనిస్సయే సత్త, నపురేజాతే ఛ…పే… నసమ్పయుత్తే ఛ, నవిప్పయుత్తే ¶ పఞ్చ, నోఅత్థియా పఞ్చ, నోనత్థియా సత్త, నోవిగతే సత్త, నోఅవిగతే పఞ్చ.

౨౨౪. హేతుపచ్చయా నఆరమ్మణే చత్తారి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే చత్తారి, నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి…పే… నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౨౨౫. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా చత్తారి (అనులోమమాతికా కాతబ్బా)…పే… అవిగతే సత్త.

౨౨౬. రూపావచరం ¶ ¶ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – రూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౨౨౭. నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే ¶ …పే… ఏకం మహాభూతం…పే…. నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ రూపావచరా ఖన్ధా. నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థుం పటిచ్చ రూపావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పటిచ్చ కటత్తారూపం. (౩)

౨౨౮. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ ¶ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే ¶ రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం (సంఖిత్తం). (౩)

౨౨౯. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే నవ, విపాకే నవ, ఝానే నవ, మగ్గే నవ, సమ్పయుత్తే చత్తారి, విప్పయుత్తే నవ, అత్థియా నవ, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే నవ.

౨౩౦. నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ¶ ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౨౩౧. రూపావచరం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా ¶ – రూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ రూపావచరాధిపతి విపాకం, రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకే రూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకం రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… తీణి. (నకామావచరం పటిచ్చవారసదిసం నిన్నానం, ఇధ సబ్బే మహాభూతా కాతబ్బా.) (౩)

౨౩౨. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకే రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఅధిపతిపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ కటత్తారూపం. (౩) నఅనన్తరపచ్చయా…పే… నఉపనిస్సయపచ్చయా ¶ .

౨౩౩. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – రూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ ¶ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నపురేజాతపచ్చయా – పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… నరూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా, ఇతరే పఞ్చపి పఞ్హా, అనులోమం కాతబ్బం) నపచ్ఛాజాతపచ్చయా… నవ.

౨౩౪. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – విపాకం రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – రూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఆసేవనపచ్చయా – విపాకం రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే ¶ …పే…. (౩)

నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా… తీణి.

రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా (సంఖిత్తం. మూలం. ఇతరేపి పఞ్హా కాతబ్బా)… నకమ్మపచ్చయా… ద్వే…పే… నసమ్పయుత్తపచ్చయా.

౨౩౫. నరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నవిప్పయుత్తపచ్చయా – అరూపే నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… బాహిరం… ఆహారసముట్ఠానం… ఉతుసముట్ఠానం… అసఞ్ఞసత్తానం…పే… (సంఖిత్తం).

౨౩౬. నహేతుయా ¶ ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే పఞ్చ ¶ , నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఏకం, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౨౩౭. రూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసం).

నరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా ¶ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికం మహాభూతం) వత్థుం పచ్చయా నరూపావచరా ఖన్ధా. నరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో ¶ ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా రూపావచరా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా రూపావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౨౩౮. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩) (సంఖిత్తం.)

౨౩౯. హేతుయా ¶ నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా నవ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే చత్తారి, ఆసేవనే చత్తారి, కమ్మే నవ…పే… అవిగతే నవ.

౨౪౦. నరూపావచరం ¶ ధమ్మం పచ్చయా నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం ¶ నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా నరూపావచరా ఖన్ధా, విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧) (సంఖిత్తం.)

౨౪౧. రూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చవారసదిసం).

నరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా (పటిచ్చవారసదిసం). నరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా రూపావచరాధిపతి, వత్థుం పచ్చయా విపాకా రూపావచరా ఖన్ధా; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఅధిపతిపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా విపాకా రూపావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

౨౪౨. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – రూపావచరే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా రూపావచరాధిపతి, విపాకం ¶ రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ¶ ఖన్ధే చ…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకే రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరఞ్చ నరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నఅధిపతిపచ్చయా – విపాకం రూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… విపాకే రూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩) (సంఖిత్తం.)

౨౪౩. నహేతుయా ¶ ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా నవ, నఅనన్తరే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే నవ, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే నవ (సుద్ధికే అరూపే చ మిస్సకే చ ‘‘విపాక’’న్తి నియామేతబ్బం), నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ఏకం, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౨౪౪. రూపావచరం ధమ్మం సంసట్ఠో రూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – రూపావచరం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నరూపావచరం ¶ ధమ్మం సంసట్ఠో నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ¶ ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

హేతుయా ¶ ద్వే, ఆరమ్మణే ద్వే (సబ్బత్థ ద్వే), అవిగతే ద్వే.

నరూపావచరం ధమ్మం సంసట్ఠో నరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా (సంఖిత్తం).

నహేతుయా ఏకం, నఅధిపతియా ద్వే, నపురేజాతే ద్వే, నపచ్ఛాజాతే ద్వే, నఆసేవనే ద్వే, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే ద్వే, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే ఏకం.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౨౪౫. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – రూపావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) రూపావచరా హేతూ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) రూపావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౩)

నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నరూపావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ¶ ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౨౪౬. రూపావచరో ¶ ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – చేతోపరియఞాణేన రూపావచరచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి ¶ , రూపావచరా ఖన్ధా ఇద్ధివిధఞాణస్స, చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – పఠమం ఝానం పచ్చవేక్ఖతి…పే… చతుత్థం ఝానం పచ్చవేక్ఖతి, దిబ్బం చక్ఖుం పచ్చవేక్ఖతి, దిబ్బం సోతధాతుం…పే… ఇద్ధివిధఞాణం…పే… చేతోపరియఞాణం…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణం…పే… యథాకమ్మూపగఞాణం…పే… అనాగతంసఞాణం పచ్చవేక్ఖతి, రూపావచరే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి. (౨)

౨౪౭. నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం దత్వా సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే సుచిణ్ణాని పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి, ఫలం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా పహీనే కిలేసే…పే… విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నరూపావచరే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; ఆకాసానఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్స…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స…పే… రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి, చేతోపరియఞాణేన నరూపావచరచిత్తసమఙ్గిస్స ¶ చిత్తం జానాతి, నరూపావచరా ఖన్ధా ఇద్ధివిధఞాణస్స, చేతోపరియఞాణస్స ¶ , పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౪౮. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – రూపావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో ¶ . రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – పఠమం ఝానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి…పే… చతుత్థం ఝానం…పే… దిబ్బం చక్ఖుం…పే… దిబ్బం సోతధాతుం…పే… ఇద్ధివిధఞాణం…పే… చేతోపరియఞాణం…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణం…పే… యథాకమ్మూపగఞాణం…పే… అనాగతంసఞాణం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి, రూపావచరే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – రూపావచరాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స చ నరూపావచరస్స చ ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – రూపావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౪౯. నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం…పే… పుబ్బే ¶ సుచిణ్ణాని గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా…పే… ఫలం…పే… నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నరూపావచరే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; ఆకాసానఞ్చాయతనం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం గరుం ¶ కత్వా పచ్చవేక్ఖతి. సహజాతాధిపతి – నరూపావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

౨౫౦. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా రూపావచరా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం రూపావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – రూపావచరం చుతిచిత్తం నరూపావచరస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స ¶ అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; రూపావచరం భవఙ్గం ఆవజ్జనాయ… రూపావచరా ఖన్ధా నరూపావచరస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౫౧. నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా నరూపావచరా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నరూపావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అనులోమం గోత్రభుస్స…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన ¶ పచ్చయో. నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – నరూపావచరం చుతిచిత్తం రూపావచరస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; నరూపావచరా ఖన్ధా రూపావచరస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; పఠమస్స ఝానస్స పరికమ్మం పఠమస్స ఝానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో…పే… చతుత్థస్స ఝానస్స…పే… దిబ్బస్స చక్ఖుస్స…పే… దిబ్బాయ సోతధాతుయా…పే… ఇద్ధివిధఞాణస్స…పే… చేతోపరియఞాణస్స…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స…పే… యథాకమ్మూపగఞాణస్స…పే… అనాగతంసఞాణస్స, పరికమ్మం అనాగతంసఞాణస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౫౨. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – రూపావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ రూపావచరం ¶ ఝానం ఉప్పాదేతి, అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; రూపావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం ఉపనిస్సాయ రూపావచరం ఝానం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; రూపావచరా సద్ధా…పే… పఞ్ఞా రూపావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో, పఠమం ఝానం దుతియస్స ఝానస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో, దుతియం ఝానం తతియస్స ఝానస్స…పే… తతియం ఝానం చతుత్థస్స ఝానస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

రూపావచరో ¶ ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – రూపావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి, సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం ¶ కరోతి; రూపావచరం ఝానం…పే… విపస్సనం…పే… మగ్గం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; రూపావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; రూపావచరా సద్ధా…పే… పఞ్ఞా నరూపావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౫౩. నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నరూపావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కరోతి; నరూపావచరం ఝానం…పే… విపస్సనం…పే… మగ్గం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; నరూపావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం, రాగం…పే… భోజనం, సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; నరూపావచరా సద్ధా…పే… పఞ్ఞా… రాగో…పే… సేనాసనం నరూపావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నరూపావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ రూపావచరం ఝానం…పే… అభిఞ్ఞం ¶ …పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; నరూపావచరం సీలం…పే… సేనాసనం ¶ ఉపనిస్సాయ రూపావచరం ఝానం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి; నరూపావచరా సద్ధా…పే… సేనాసనం రూపావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో, పఠమస్స ఝానస్స పరికమ్మం పఠమస్స ఝానస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో…పే… చతుత్థస్స ఝానస్స…పే… దిబ్బస్స చక్ఖుస్స పరికమ్మం…పే… దిబ్బాయ సోతధాతుయా…పే… ఇద్ధివిధఞాణస్స…పే… చేతోపరియఞాణస్స…పే… పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స…పే… యథాకమ్మూపగఞాణస్స…పే… అనాగతంసఞాణస్స పరికమ్మం అనాగతంసఞాణస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౫౪. నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం ¶ …పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో; వత్థు నరూపావచరానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి. వత్థుపురేజాతం – వత్థు రూపావచరానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౨౫౫. రూపావచరో ¶ ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – రూపావచరా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – రూపావచరా చేతనా విపాకానం రూపావచరానం ఖన్ధానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – రూపావచరా చేతనా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం కమ్మపచ్చయేన ¶ పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – రూపావచరా చేతనా కటత్తారూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స చ నరూపావచరస్స చ ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – రూపావచరా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – రూపావచరా చేతనా విపాకానం రూపావచరానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – నరూపావచరా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. నానాక్ఖణికా – నరూపావచరా చేతనా విపాకానం నరూపావచరానం ఖన్ధానం కటత్తా చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో…. (౧)

విపాకపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… చత్తారి… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… మగ్గపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే.

౨౫౬. రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతం – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థు రూపావచరానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు రూపావచరానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౫౭. రూపావచరో ¶ ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం). రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స చ నరూపావచరస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో (పటిచ్చసదిసం). (౩)

నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతం – పటిసన్ధిక్ఖణే వత్థు రూపావచరానం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి, వత్థు రూపావచరానం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౫౮. రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా రూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం ¶ , పురేజాతం. సహజాతో – రూపావచరో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా నరూపావచరస్స ¶ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. సహజాతా – రూపావచరా ఖన్ధా చ మహాభూతా చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. పచ్ఛాజాతా – రూపావచరా ఖన్ధా చ కబళీకారో ఆహారో చ పురేజాతస్స ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – రూపావచరా ఖన్ధా చ రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౨౫౯. హేతుయా ¶ చత్తారి, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా చత్తారి, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే సత్త, అఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, నిస్సయే సత్త, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, పచ్ఛాజాతే ద్వే, ఆసేవనే తీణి, కమ్మే చత్తారి, విపాకే చత్తారి, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి, సమ్పయుత్తే ద్వే, విప్పయుత్తే తీణి, అత్థియా సత్త, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే సత్త.

౨౬౦. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో…. రూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ¶ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. రూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స చ నరూపావచరస్స చ ధమ్మస్స సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౬౧. నరూపావచరో ధమ్మో నరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన ¶ పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. నరూపావచరో ధమ్మో రూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

రూపావచరో చ నరూపావచరో చ ధమ్మా రూపావచరస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పురేజాతం. రూపావచరో ¶ చ నరూపావచరో చ ధమ్మా నరూపావచరస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. (౨)

౨౬౨. నహేతుయా సత్త, నఆరమ్మణే సత్త, నఅధిపతియా సత్త, నఅనన్తరే సత్త, నసమనన్తరే సత్త, నసహజాతే ఛ, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ఛ, ననిస్సయే ఛ, నఉపనిస్సయే సత్త, నపురేజాతే సత్త, నపచ్ఛాజాతే సత్త…పే… నసమ్పయుత్తే ఛ, నవిప్పయుత్తే పఞ్చ, నోఅత్థియా పఞ్చ, నోనత్థియా సత్త, నోవిగతే సత్త, నోఅవిగతే పఞ్చ.

౨౬౩. హేతుపచ్చయా ¶ నఆరమ్మణే చత్తారి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి…పే… నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౨౬౪. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా చత్తారి (అనులోమమాతికా కాతబ్బా)…పే… అవిగతే సత్త.

౨౬౫. అరూపావచరం ¶ ¶ ధమ్మం పటిచ్చ అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. అరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. అరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ అరూపావచరో చ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

౨౬౬. నఅరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం ¶ …పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా కటత్తా చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

అరూపావచరఞ్చ నఅరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧) (సంఖిత్తం.)

౨౬౭. హేతుయా ¶ పఞ్చ, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే ద్వే, సమనన్తరే ద్వే, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే పఞ్చ, ఉపనిస్సయే ద్వే, పురేజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే పఞ్చ, విపాకే ద్వే, ఆహారే పఞ్చ…పే… అవిగతే పఞ్చ.

౨౬౮. నఅరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం ¶ …పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧) నఆరమ్మణపచ్చయా… తీణి.

౨౬౯. అరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ అరూపావచరాధిపతి, విపాకం అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నఅరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా ¶ చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే ¶ …పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧) నఅనన్తరపచ్చయా…పే… నఉపనిస్సయపచ్చయా.

౨౭౦. అరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) అరూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

నఅరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧)

అరూపావచరఞ్చ నఅరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧) నపచ్ఛాజాతపచ్చయా….

౨౭౧. అరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – విపాకం అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. అరూపావచరం ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

నఅరూపావచరం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా – నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧)

అరూపావచరఞ్చ నఅరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆసేవనపచ్చయా ¶ – అరూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే ¶ చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧) (సంఖిత్తం.)

౨౭౨. నహేతుయా ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా ద్వే, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే తీణి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే పఞ్చ, నఆసేవనే చత్తారి, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే పఞ్చ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౨౭౩. అరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

నఅరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా నఅరూపావచరా ఖన్ధా. నఅరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా అరూపావచరా ఖన్ధా. నఅరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా అరూపావచరో చ ¶ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా అరూపావచరా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౨౭౪. అరూపావచరఞ్చ ¶ నఅరూపావచరఞ్చ ధమ్మం ¶ పచ్చయా అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. అరూపావచరఞ్చ నఅరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. అరూపావచరఞ్చ నఅరూపావచరఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా అరూపావచరో చ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… అరూపావచరే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౨౭౫. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా నవ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే చత్తారి, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే చత్తారి, ఆసేవనే చత్తారి, కమ్మే నవ, విపాకే ద్వే…పే… అవిగతే నవ.

౨౭౬. నఅరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా నఅరూపావచరా ఖన్ధా, విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧) నఆరమ్మణపచ్చయా… తీణి.

అరూపావచరం ¶ ధమ్మం పచ్చయా అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – అరూపావచరే ఖన్ధే పచ్చయా అరూపావచరాధిపతి, విపాకం అరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నఅరూపావచరం ధమ్మం పచ్చయా ¶ నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా నఅరూపావచరా ఖన్ధా. (౧)

౨౭౭. నహేతుయా ¶ ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే తీణి, నసమనన్తరే నఅఞ్ఞమఞ్ఞే నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే చత్తారి, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి నిస్సయవారోపి కాతబ్బో.)

౨౭౮. అరూపావచరం ధమ్మం సంసట్ఠో అరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అరూపావచరం ¶ ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

నఅరూపావచరం ధమ్మం సంసట్ఠో నఅరూపావచరో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నఅరూపావచరం ఏకం ఖన్ధం సంసట్ఠా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

హేతుయా ద్వే…పే… అవిగతే ద్వే (అనులోమం).

నహేతుయా ఏకం, నఅధిపతియా ద్వే, నపురేజాతే ద్వే, నపచ్ఛాజాతే ద్వే, నఆసేవనే ద్వే, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే ద్వే, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నవిప్పయుత్తే ద్వే (పచ్చనీయం).

(ఏవం ఇతరే ద్వే గణనాపి సమ్పయుత్తవారోపి కాతబ్బో.)

౨౭౯. అరూపావచరో ¶ ¶ ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – అరూపావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (మూలం కాతబ్బం.) అరూపావచరా హేతూ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం ¶ .) అరూపావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స హేతుపచ్చయేన పచ్చయో – నఅరూపావచరా హేతూ సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం హేతుపచ్చయేన పచ్చయో; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (౧)

౨౮౦. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – ఆకాసానఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – ఆకాసానఞ్చాయతనం పచ్చవేక్ఖతి, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం పచ్చవేక్ఖతి, అరూపావచరే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; చేతోపరియఞాణేన అరూపావచరచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, అరూపావచరా ఖన్ధా చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ¶ ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం ఆరబ్భ రాగో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం పచ్చవేక్ఖన్తి, ఫలం పచ్చవేక్ఖన్తి ¶ , నిబ్బానం పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో; అరియా పహీనే కిలేసే పచ్చవేక్ఖన్తి, విక్ఖమ్భితే కిలేసే…పే… పుబ్బే…పే… చక్ఖుం…పే… వత్థుం నఅరూపావచరే ఖన్ధే అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి, దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి, చేతోపరియఞాణేన నఅరూపావచరచిత్తసమఙ్గిస్స చిత్తం జానాతి, రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం ¶ కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… నఅరూపావచరా ఖన్ధా ఇద్ధివిధఞాణస్స, చేతోపరియఞాణస్స, పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణస్స, యథాకమ్మూపగఞాణస్స, అనాగతంసఞాణస్స, ఆవజ్జనాయ ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

౨౮౧. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. సహజాతాధిపతి – అరూపావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – ఆకాసానఞ్చాయతనం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి, అరూపావచరే ¶ ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – అరూపావచరాధిపతి చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (మూలం కాతబ్బం.) అరూపావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౮౨. నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణాధిపతి, సహజాతాధిపతి. ఆరమ్మణాధిపతి – దానం…పే… సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కత్వా తం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖతి అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి; పుబ్బే సుచిణ్ణాని…పే… ఝానా…పే… అరియా మగ్గా వుట్ఠహిత్వా మగ్గం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, ఫలం…పే… నిబ్బానం గరుం కత్వా పచ్చవేక్ఖన్తి, నిబ్బానం గోత్రభుస్స, వోదానస్స, మగ్గస్స, ఫలస్స అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో; చక్ఖుం…పే… వత్థుం నఅరూపావచరే ఖన్ధే గరుం కత్వా అస్సాదేతి అభినన్దతి, తం గరుం కత్వా రాగో ఉప్పజ్జతి, దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి. సహజాతాధిపతి – నఅరూపావచరాధిపతి సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం అధిపతిపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

౨౮౩. అరూపావచరో ¶ ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా ¶ పురిమా అరూపావచరా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం అరూపావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – అరూపావచరం చుతిచిత్తం నఅరూపావచరస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స, అరూపావచరం భవఙ్గం ¶ ఆవజ్జనాయ, అరూపావచరా ఖన్ధా నఅరూపావచరస్స వుట్ఠానస్స, నిరోధా వుట్ఠహన్తస్స నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౮౪. నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – పురిమా పురిమా నఅరూపావచరా ఖన్ధా పచ్ఛిమానం పచ్ఛిమానం నఅరూపావచరానం ఖన్ధానం అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; అనులోమం గోత్రభుస్స…పే… అనులోమం ఫలసమాపత్తియా అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. నఅరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో – నఅరూపావచరం చుతిచిత్తం అరూపావచరస్స ఉపపత్తిచిత్తస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; నఅరూపావచరా ఖన్ధా అరూపావచరస్స వుట్ఠానస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; ఆకాసానఞ్చాయతనస్స పరికమ్మం ఆకాసానఞ్చాయతనస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో; విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్స…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనస్స…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స పరికమ్మం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స అనన్తరపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౮౫. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – ఆకాసానఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో; విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనస్స…పే… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం ¶ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో ¶ – అరూపావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి, సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కరోతి ¶ , నఅరూపావచరం ఝానం ఉప్పాదేతి, విపస్సనం…పే… మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి, దిట్ఠిం గణ్హాతి; అరూపావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి… మానం జప్పేతి… దిట్ఠిం గణ్హాతి; అరూపావచరా సద్ధా…పే… పఞ్ఞా నఅరూపావచరాయ సద్ధాయ…పే… పఞ్ఞాయ… రాగస్స…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స… మగ్గస్స ఫలసమాపత్తియా ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౮౬. నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణూపనిస్సయో, అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – నఅరూపావచరం సద్ధం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి, సీలం…పే… ఉపోసథకమ్మం కరోతి, నఅరూపావచరం ఝానం ఉప్పాదేతి, విపస్సనం…పే… మగ్గం…పే… అభిఞ్ఞం…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి, మానం జప్పేతి… దిట్ఠిం గణ్హాతి; నఅరూపావచరం సీలం…పే… పఞ్ఞం…పే… రాగం…పే… పత్థనం…పే… కాయికం సుఖం… కాయికం దుక్ఖం… ఉతుం… భోజనం… సేనాసనం ఉపనిస్సాయ దానం దేతి…పే… సమాపత్తిం ఉప్పాదేతి… పాణం హనతి…పే… సఙ్ఘం భిన్దతి; నఅరూపావచరా సద్ధా…పే… సేనాసనం నఅరూపావచరాయ సద్ధాయ…పే… పత్థనాయ… కాయికస్స సుఖస్స… కాయికస్స దుక్ఖస్స, మగ్గస్స, ఫలసమాపత్తియా ¶ ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౧)

నఅరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో – అనన్తరూపనిస్సయో, పకతూపనిస్సయో…పే…. పకతూపనిస్సయో – ఆకాసానఞ్చాయతనస్స పరికమ్మం ఆకాసానఞ్చాయతనస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో…పే… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స పరికమ్మం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౮౭. నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో – ఆరమ్మణపురేజాతం, వత్థుపురేజాతం. ఆరమ్మణపురేజాతం – చక్ఖుం…పే… వత్థుం అనిచ్చతో…పే… దోమనస్సం ఉప్పజ్జతి; దిబ్బేన చక్ఖునా రూపం పస్సతి, దిబ్బాయ సోతధాతుయా సద్దం సుణాతి, రూపాయతనం చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… ఫోట్ఠబ్బాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే…. వత్థుపురేజాతం – చక్ఖాయతనం ¶ ¶ చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స…పే… కాయాయతనం కాయవిఞ్ఞాణస్స…పే… వత్థు నఅరూపావచరానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. నఅరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. వత్థుపురేజాతం – వత్థు అరూపావచరానం ఖన్ధానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే… ఆసేవనపచ్చయేన పచ్చయో… తీణి.

౨౮౮. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా…పే…. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – అరూపావచరా చేతనా చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో ¶ . (మూలం కాతబ్బం.) అరూపావచరా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతా, నానాక్ఖణికా. సహజాతా – నఅరూపావచరా చేతనా సమ్పయుత్తకానం ఖన్ధానం చిత్తసముట్ఠానానఞ్చ రూపానం కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం). (౧)

౨౮౯. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స విపాకపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం).

నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స విపాకపచ్చయేన పచ్చయో (సంఖిత్తం)… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… ఝానపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… మగ్గపచ్చయేన పచ్చయో… చత్తారి… సమ్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో… ద్వే.

౨౯౦. అరూపావచరో ¶ ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). (౧)

నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం (సంఖిత్తం). నఅరూపావచరో ధమ్మో ¶ అరూపావచరస్స ధమ్మస్స విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు అరూపావచరానం ఖన్ధానం విప్పయుత్తపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౯౧. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం…పే…. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం ¶ , పచ్ఛాజాతం…పే…. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స చ నఅరూపావచరస్స చ ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం (సంఖిత్తం). (౩)

నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం (సంఖిత్తం). నఅరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పురేజాతం – వత్థు అరూపావచరానం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

౨౯౨. అరూపావచరో చ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా అరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పురేజాతం. సహజాతో – అరూపావచరో ఏకో ఖన్ధో చ వత్థు చ తిణ్ణన్నం ఖన్ధానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో…పే… ద్వే ఖన్ధా చ…పే…. అరూపావచరో చ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో – సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. సహజాతా – అరూపావచరా ఖన్ధా చ మహాభూతా చ చిత్తసముట్ఠానానం రూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – అరూపావచరా ఖన్ధా చ కబళీకారో ¶ ఆహారో చ ఇమస్స కాయస్స అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. పచ్ఛాజాతా – అరూపావచరా ఖన్ధా చ రూపజీవితిన్ద్రియఞ్చ కటత్తారూపానం అత్థిపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

నత్థిపచ్చయేన పచ్చయో… విగతపచ్చయేన పచ్చయో… అవిగతపచ్చయేన పచ్చయో.

౨౯౩. హేతుయా చత్తారి, ఆరమ్మణే తీణి, అధిపతియా చత్తారి, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే సత్త, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే ద్వే, పచ్ఛాజాతే ద్వే, ఆసేవనే తీణి, కమ్మే చత్తారి, విపాకే ద్వే, ఆహారే చత్తారి, ఇన్ద్రియే ¶ చత్తారి, ఝానే చత్తారి, మగ్గే చత్తారి ¶ , సమ్పయుత్తే ద్వే, విప్పయుత్తే తీణి, అత్థియా సత్త, నత్థియా చత్తారి, విగతే చత్తారి, అవిగతే సత్త.

౨౯౪. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో. అరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స చ నఅరూపావచరస్స చ ధమ్మస్స సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౩)

౨౯౫. నఅరూపావచరో ధమ్మో నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఆరమ్మణపచ్చయేన పచ్చయో… సహజాతపచ్చయేన పచ్చయో… ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో… పచ్ఛాజాతపచ్చయేన పచ్చయో… కమ్మపచ్చయేన పచ్చయో… ఆహారపచ్చయేన పచ్చయో… ఇన్ద్రియపచ్చయేన పచ్చయో. నఅరూపావచరో ధమ్మో అరూపావచరస్స ధమ్మస్స ఉపనిస్సయపచ్చయేన పచ్చయో… పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో. (౨)

అరూపావచరో ¶ చ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా అరూపావచరస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పురేజాతం. అరూపావచరో చ నఅరూపావచరో చ ధమ్మా నఅరూపావచరస్స ధమ్మస్స సహజాతం, పచ్ఛాజాతం, ఆహారం, ఇన్ద్రియం. (౨)

౨౯౬. నహేతుయా సత్త, నఆరమ్మణే సత్త, నఅధిపతియా సత్త ¶ , నఅనన్తరే సత్త, నసమనన్తరే సత్త, నసహజాతే పఞ్చ, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే పఞ్చ, ననిస్సయే పఞ్చ, నఉపనిస్సయే సత్త, నపురేజాతే ఛ, నపచ్ఛాజాతే సత్త…పే… నసమ్పయుత్తే పఞ్చ, నవిప్పయుత్తే చత్తారి, నోఅత్థియా చత్తారి, నోనత్థియా సత్త, నోవిగతే సత్త, నోఅవిగతే చత్తారి.

౨౯౭. హేతుపచ్చయా ¶ నఆరమ్మణే చత్తారి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే నసమనన్తరే చత్తారి, నఅఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నఉపనిస్సయే చత్తారి…పే… నసమ్పయుత్తే ద్వే, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా చత్తారి, నోవిగతే చత్తారి.

౨౯౮. నహేతుపచ్చయా ఆరమ్మణే తీణి, అధిపతియా చత్తారి (అనులోమమాతికా కాతబ్బా)…పే… అవిగతే సత్త.

౨౯౯. పరియాపన్నం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ పరియాపన్నో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – పరియాపన్నం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే…. (యథా ¶ చూళన్తరదుకే లోకియదుకం. ఏవం ఇమమ్పి దుకం కాతబ్బం, నిన్నానాకరణం.)

౩౦౦. నియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. నియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. నియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ నియ్యానికో చ అనియ్యానికో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – నియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే…. (౩)

అనియ్యానికం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అనియ్యానికం ¶ ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే…. (౧)

నియ్యానికఞ్చ అనియ్యానికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧)

౩౦౧. హేతుయా పఞ్చ, ఆరమ్మణే ద్వే, అధిపతియా పఞ్చ, అనన్తరే ¶ సమనన్తరే ద్వే, సహజాతే పఞ్చ, అఞ్ఞమఞ్ఞే ద్వే, నిస్సయే పఞ్చ, ఉపనిస్సయే ద్వే, పురేజాతే ద్వే, ఆసేవనే ద్వే, కమ్మే పఞ్చ, విపాకే ఏకం, ఆహారే పఞ్చ…పే… అవిగతే పఞ్చ.

౩౦౨. అనియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అనియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అహేతుకపటిసన్ధిక్ఖణే…పే… ఖన్ధే పటిచ్చ వత్థు, వత్థుం పటిచ్చ ఖన్ధా, ఏకం మహాభూతం…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే పటిచ్చ విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧) నఆరమ్మణపచ్చయా… తీణి.

౩౦౩. నియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే పటిచ్చ నియ్యానికాధిపతి. (౧)

అనియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – అనియ్యానికం ¶ ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా కాతబ్బా). (౧)

నఅనన్తరపచ్చయా… నసమనన్తరపచ్చయా… నఅఞ్ఞమఞ్ఞపచ్చయా…పే….

౩౦౪. నియ్యానికం ¶ ధమ్మం పటిచ్చ నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే నియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం…పే…. నియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – నియ్యానికే ¶ ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౨)

అనియ్యానికం ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – అరూపే అనియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పటిచ్చ తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… అనియ్యానికే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం; పటిసన్ధిక్ఖణే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా). (౧)

నియ్యానికఞ్చ అనియ్యానికఞ్చ ధమ్మం పటిచ్చ అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నపురేజాతపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౧)

౩౦౫. నహేతుయా ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా ద్వే, నఅనన్తరే తీణి, నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే పఞ్చ, నఆసేవనే ఏకం, నకమ్మే ద్వే, నవిపాకే పఞ్చ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్పయుత్తే తీణి, నవిప్పయుత్తే ద్వే, నోనత్థియా తీణి, నోవిగతే తీణి.

(ఏవం ¶ ఇతరే ద్వే గణనాపి సహజాతవారోపి కాతబ్బో.)

౩౦౬. నియ్యానికం ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా… తీణి (పటిచ్చసదిసా).

అనియ్యానికం ¶ ధమ్మం పచ్చయా అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – అనియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (యావ అజ్ఝత్తికా మహాభూతా) వత్థుం పచ్చయా అనియ్యానికా ఖన్ధా. అనియ్యానికం ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా ¶ నియ్యానికా ఖన్ధా. అనియ్యానికం ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో చ అనియ్యానికో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా నియ్యానికా ఖన్ధా, మహాభూతే పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౩౦౭. నియ్యానికఞ్చ అనియ్యానికఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నియ్యానికం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే…. నియ్యానికఞ్చ అనియ్యానికఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. నియ్యానికఞ్చ అనియ్యానికఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో చ అనియ్యానికో చ ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి హేతుపచ్చయా ¶ – నియ్యానికం ఏకం ఖన్ధఞ్చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా తయో ఖన్ధా…పే… ద్వే ఖన్ధే చ…పే… నియ్యానికే ఖన్ధే చ మహాభూతే చ పచ్చయా చిత్తసముట్ఠానం రూపం. (౩)

౩౦౮. హేతుయా నవ, ఆరమ్మణే చత్తారి, అధిపతియా నవ, అనన్తరే చత్తారి, సమనన్తరే చత్తారి, సహజాతే నవ, అఞ్ఞమఞ్ఞే చత్తారి, నిస్సయే నవ, ఉపనిస్సయే చత్తారి, పురేజాతే చత్తారి, ఆసేవనే చత్తారి, కమ్మే నవ, విపాకే ఏకం…పే… అవిగతే నవ.

౩౦౯. అనియ్యానికం ధమ్మం పచ్చయా అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నహేతుపచ్చయా – అహేతుకం అనియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా తయో ఖన్ధా చిత్తసముట్ఠానఞ్చ రూపం…పే… ద్వే ఖన్ధే…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా ¶ చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అహేతుకా అనియ్యానికా ఖన్ధా, విచికిచ్ఛాసహగతే ఉద్ధచ్చసహగతే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా విచికిచ్ఛాసహగతో ఉద్ధచ్చసహగతో మోహో. (౧)

౩౧౦. నియ్యానికం ¶ ధమ్మం పచ్చయా అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఆరమ్మణపచ్చయా… తీణి.

నియ్యానికం ¶ ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే పచ్చయా నియ్యానికాధిపతి. (౧)

అనియ్యానికం ధమ్మం పచ్చయా అనియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – అనియ్యానికం ఏకం ఖన్ధం పచ్చయా…పే… (యావ అసఞ్ఞసత్తా) చక్ఖాయతనం పచ్చయా చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే… కాయాయతనం పచ్చయా కాయవిఞ్ఞాణం, వత్థుం పచ్చయా అనియ్యానికా ఖన్ధా. అనియ్యానికం ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – వత్థుం పచ్చయా నియ్యానికాధిపతి. (౨)

నియ్యానికఞ్చ అనియ్యానికఞ్చ ధమ్మం పచ్చయా నియ్యానికో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి నఅధిపతిపచ్చయా – నియ్యానికే ఖన్ధే చ వత్థుఞ్చ పచ్చయా నియ్యానికాధిపతి. (౧)

౩౧౧. నహేతుయా ఏకం, నఆరమ్మణే తీణి, నఅధిపతియా చత్తారి, నఅనన్తరే తీణి…పే… నఉపనిస్సయే తీణి, నపురేజాతే చత్తారి, నపచ్ఛాజాతే నవ, నఆసేవనే ఏకం, నకమ్మే చత్తారి, నవిపాకే నవ, నఆహారే ఏకం, నఇన్ద్రియే ఏకం, నఝానే ఏకం, నమగ్గే ఏకం, నసమ్ప�