📜

నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స

నీతిమఞ్జరీ

౧.

కులక్ఖయే వినస్సన్తి,

కులధమ్మా సనన్తనా;

ధమ్మే నట్ఠే కులం సబ్బం,

అధమ్మో అభిభూ ఖలం.

౨.

అధమ్మాభిభవా దన్తా,

పదుస్సన్తి కులిత్థియో;

థీసు దుట్ఠా స్వ ధమ్మేన,

జాయతే వణ్ణసఙ్కరో.

౩.

పియం భాసే గుణగ్గాహో,

సూరో సియా వికన్తనో;

దాతా చన్దసమా నారీ,

దిట్ఠం దిట్ఠం నహాసయే.

౪.

కుతోత్థి కుమిత్తే సచ్చం,

కుదారే రతివడ్ఢనం;

కుదేసమ్హి మనో రమ్మం,

కురాజే భోగసమ్పదం.

సఙ్కేతేవ అమిత్తస్మిం,

మిత్తస్మిం పి నవిస్ససే;

అభయా భయ ముప్పన్నం,

అపి మూలాని కన్తతి.

అదిట్ఠోవ పరో సేయ్యో,

దుమ్మిత్తో నో విస్సాసికో.

అగ్గిహోమఫలం వేదో,

సత్థంసీలఫలం మతం;

రతిపుత్తఫలం నారీ,

దానభుత్తిఫలం ధనం.

అసచ్చం సాహసం మాయా,

మూళ్హత్త మ తిలోభతా;

అసోచం నిద్దయత్తఞ్చ,

థీనం దోసా సభావజా.

జాయాయ భత్తునో భారో,

సిస్సేన గురునో కతో;

అమచ్చకేహి రాజస్స,

పితరానం నిజేనచ.

౫.

ఉయ్యమేన హి సిజ్ఝన్తి,

కమ్మాని న మనోరథా;

న హి సుత్తస్స సీహస్స,

పవీసన్తి ముఖే మిగా.

అతిసీతం అతిఉణ్హం,

అతిసాయమిదం అహు;

ఇతి విసట్ఠకమ్మన్తే,

ఖణా అచ్చేన్తి మాణవే.

ఆదానస్స పదానస్స,

కత్తబ్బస్స చ కమ్మునో;

ఖిప్పం అకయ్యమానస్స,

కాలే పివతి సమ్పదం.

నాదబ్బే నిహితా కాచి,

క్రియా ఫలవతీ భవే;

నబ్యాపారసతేనాపి,

సుకోవ పాఠతే బకో.

యో దన్ధకాలే తరతి,

తరణీయే చ దన్ధయే;

సుక్ఖపణ్ణం వ అక్కమ్మ,

అత్థం భఞ్జతి అత్తనో.

౬.

యం దదాతి యం భుఞ్జతి,

తదేవ ధనినో ధనం;

అఞ్ఞే మతస్స కీళన్తి,

దారేహిపి ధనేహిపి.

దానోపభోగహీనేన,

ధనేన ధనినో సుఖం;

కో విసేసో దలిద్దస్స,

అధికం ధనరక్ఖణం.

నిజసోఖ్యం నిరున్ధన్తో,

నీచభోగో మితమ్పచో;

ధనం సఞ్చయతే యో సో,

పరభారవహో పసు.

యం ఉస్సుకా సఙ్ఖరోన్తి,

అలక్ఖికా బహుం ధనం;

సిప్పవన్తో అసిప్పావా,

లక్ఖి వా తాని భుఞ్జతి.

౭.

సమ్పత్యం మహతం చిత్తం,

భవే ఉప్పలే కోమలం;

విపత్యంచ మహాసేల,

సిలాసఙ్ఘాతకక్కసం.

౮.

అసమ్భబ్యగుణం థుత్వా,

ఖేదో ముధావ జాయతే;

అవ్హాయం చన్ద ము ల్లోక్య,

నచన్దోత ము పాగమీ.

౯.

సచ్చం ముఖమ్హి ధారేయ్య,

కణ్ణే సుతం భుజే జయం;

హదయమ్హి ఖమం వీరం,

లోకాదాసంచ లోచనే.

సద్దమత్తం నఫన్దేయ్య,

అఞ్ఞత్వా సద్దకారణం;

సద్దహేతుం పరిఞ్ఞాయ,

పమోదో వా భయో తథా.

సబ్బసుత మ ధీయేయ్య,

హీనముక్కట్ఠమజ్ఝిమం.

౧౦.

దున్నారియా కులం సుద్ధం,

పుత్తో నస్సతి లాలనా;

సమిద్ధి అనయా బన్ధు,

పవాసా మదనా హిరీ.

లాలయే పఞ్చవస్సాని,

దసవస్సాని తాలయే;

పత్తేతు సోళసేవస్సే,

పుత్తం మిత్తంవ ఆచరే.

లాలనే బహవో దోసా,

లాలనే బహవో గుణా.

పాపా నివారయతి యోజయతే హితాయ,

గుయ్హాని గూహతి గుణం పకటీకరోతి;

ఆపత్తికఞ్చ నజహాతి దదాతి కాలే,

సమ్మిత్త లక్ఖణమిదం పవదన్తి సన్తో.

౧౧.

దుజ్జనో జీయతే యుత్యా,

నిగ్గహేన నధీమతా;

నిపాత్యతే మహారుక్ఖో,

తస్సమీప ఖతిక్ఖయా.

వనే మిగాచ లుద్ధానం,

దుజ్జనానఞ్చ సజ్జనా;

అకారణవేరీ హోన్తి,

తిణభక్ఖా సుపేసలా.

పాదలగ్గం కరట్ఠేన,

కణ్డకేనేవ కణ్డకం.

బాలం నపస్సే నసుణే,

నచబాలేన సంవసే;

బాలేనాల్లాపసల్లాపం,

నకరే నచరోచయే.

౧౨.

ఉప కత్తుం యథా ఖుద్దో,

సమత్థో నతథామహా;

కూపో హి హన్తి పిపాసం,

నతు పాయో మహమ్బుధి.

౧౩.

ఆదానస్స పదానస్స,

కత్తబ్బస్సచ కమ్మునో;

ఖిప్పం అకరమానస్స,

కాలో భక్ఖతి తం రసం.

నక్ఖత్తం పటిమానేన్తం,

అత్థో బాలం ఉపజ్ఝగా;

అత్థో అత్థస్స నక్ఖత్తం,

కిం కరిస్సన్తి తారకా.

అజరామరోవ పఞ్ఞో,

విజ్జమత్థఞ్చ చిన్తయే;

గహితోవియ కేసేసు,

మచ్చునా ధమ్మమాచరే.

౧౪.

వజ్జా గురూచ మన్తీచ,

తయో రట్ఠాభిసఙ్ఖతా;

జీవీత దక్ఖ కోసానం,

వడ్ఢనా నాసనాచ తే.

౧౫.

థిరేన కమ్మం వడ్ఢతి,

అథిరేన తురేన నో;

ఫలన్తి సమయే రుక్ఖా,

సిత్తాపి బహువారినా.

వాయామేథేవ పురిసో,

ననిబ్బిన్దేయ్య పణ్డితో.

పయతనో తాదిసో నేవ,

కయ్యో యేన ఫలం నహి;

సేలగ్గే కూపఖణనా,

కథం తోయసమాగమో.

ఞాణఙ్కుసేన సమ్మగ్గం,

నియ్యత్యుస్సాహకుఞ్జరో.

అసమేక్ఖితకమ్మన్తం,

తురితాభి నిపాతినం;

తానికమ్మాని తప్పేన్తి,

ఉణ్హం వ జ్ఝోహితం ముఖే.

౧౬.

ఛద్దోసా పురిసేనేహ,

హాతబ్బా భూతిమిచ్ఛన్తా;

నిద్దా మజ్జం భయం కోధో,

ఆలస్యం దీఘసుత్తతా.

న దివా సుప్పసీలేన,

రత్తిముట్ఠానదేస్సినా;

నిచ్చసోణ్డేన మత్తేన,

సక్కా ఆవసితుం ఘరం.

అభేతబ్బమ్హి భాయన్తి,

భాయితబ్బే నభాయరే;

భయాభయ విముళ్హా తే,

జిమ్హానుగా ఉజుఞ్జహా.

యస్స మనుస్సభూతస్స,

నత్థి భోగాచ సిప్పకం;

కిం ఫలం తస్స మానుస్సం,

ద్విపాదట్ఠో హి సో మిగో.

౧౭.

నానోపాయోవ కత్తబ్బో,

సచే భవేయ్య అత్తనో;

అత్థసిద్ధి యథాకామం,

ఉపాయో హి హితఞ్జసో.

లఞ్జదానబాలిసేన,

కూటడ్డకారధీవరా;

వినిచ్ఛయమహామచ్ఛం,

ఓట్టేన్తి లోభసాగరే.

యస్సేతే చతురో ధమ్మా,

వానరిన్ద యథాతవ;

సచ్చం ధమ్మో ధీతి చాగో,

దిట్ఠం సో అతివత్తతి.

౧౮.

విద్వాచ రతనం నారీ,

వీణా సాత్థం గిరంమహీ;

గుణవిసేస మాగమ్మ,

గుణాని అగుణానిచ.

ధనవా బలవా లోకే,

ధనా భవతి పణ్డితో.

సుమనే నిస్సితో కీటో,

నిగ్గుణో హీనకో సయం;

తం పుప్ఫేహి మణ్డేన్తానం,

రఞ్ఞం సిరోపి రోహతి.

అలక్ఖికేహి సఞ్చీతా,

ధనభోగాచ చిన్తితా;

లక్ఖికస్స భవన్తేతే,

లక్ఖివా సుట్ఠుభుఞ్జతి.

ఖత్తియో సేట్ఠో జనే తస్మిం,

యో గోత్తపటిసారినో;

విజ్జాచరణసమ్పన్నో,

సో సేట్ఠో దేవమానుసే.

విసాపి అమతం గణ్హే,

గూథతో మణిముత్తమం;

కణ్టకపాదపా పుప్ఫం,

థిరతం దుక్కులా వరం.

ధనిస్సరాదిగుణోమ్మి -

వేగేన వాహితా పజా.

౧౯.

యస్స త్థి సతతం మేత్తా,

సబ్బలోకసువల్లభా;

కూపాయతే సముద్దోపి,

అగ్గి తస్స జలాయతే.

౨౦.

సక్ఖరాయతి మేరూపి,

విసభక్ఖో సుధాయతే;

ససాయతే మిగరాజ,

బ్యాలో మాలాగుణాయతే;

దోలాయతే ఛమాచాలో,

నానావుధా తిణాయరే.

౨౧.

సమేవ సతి ఉస్సాహే,

సుఖవాహో హితఙ్కరో;

ఊనే-ధికే తథా నోహి,

మజ్ఝగో సాధు సబ్బదా.

సాధు ఖో పణ్డితోనామ,

నత్వేవ అతిపణ్డితో.