📜

నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స

చతురారక్ఖదీపనీ

కాయపచ్చవేక్ఖణా

. దుస్సీలకథా,

. సీలానిసంసకథా,

. అనూసాసనకథా,

. ఆవాసికాచారకథా,

. పచ్చయనిస్సగ్గకథా,

. పాతిమోక్ఖకథా,

. దాయకోవాదకథా,

పణామపటిఞా

.

చక్కవాళ నహుతా గ, దేవాలి గణ చుమ్బితో;

బుద్ధ పాదమ్బుజో ఠాతు, సీసే దయా తిగన్ధజో.

.

నన్త చక్కవాళ బ్భుగ్గ, గుణ సన్నిచ్చితం జినం;

వన్దే తప్పూజితం ధమ్మం, తజ్జం సఙ్ఘఞ్చ నిమ్మలం.

.

వక్ఖామి చతురారక్ఖం, సమ్బుద్ధ వచన న్వయం;

అప్పమాదావహం ఏతం, సోత్తబ్బం భవభీరుహి.

.

బుద్ధానుస్సతి మరణా, భుభా మేత్తాచ భావనా;

అప్పమాదాయ ఆరక్ఖా, చతస్సో మానితా సతం.

. బుద్ధానూస్సతి భావనా,

. మరణస్సతి భావనా,

. అసుభ భావనా,

. మేత్తా భావనా,

.

బుద్ధోవాదం సరిత్వావ, మచ్చుబ్బిగ్గా సుఖేసినో;

సీతా సీతతరం యన్తి, సుభమేత్తమ్బుసి-ట్ఠితా.

.

మరణగ్గి వారణమ్బు, సమ్బుద్ధవచనం యిదం;

బహూ తదగ్గి సన్తత్తా, సీతావాసుం తదమ్బునా.

.

సద్ధం బుద్ధేన తేజేత్వా, మానం మరణచిన్తయా;

అసుభాయ హనే రాగం, దోసం మేత్తాయ పఞ్ఞవా.

౧. బుద్ధానుస్సతి నిద్దేస

.

అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో, విజ్జక్ఖి చరణప్పదో;

సుగతో సుగదో సత్థా, సబ్బఞ్ఞూ భగవాదమో.

.

ఆరకత్తారిహన్తత్తా, పాపాకారకతోరహో;

హత చక్కారతో పూజా, రహత్తా చారహం నమే.

.

సముత్తే జియ గిహీనం, అనుపుబ్బికథో జినో;

అదాసి పరమం తుట్ఠిం, సచ్చాని దస్సయం దివా.

.

భిక్ఖూనం పఠమే యామే, పాయేసి అమతాగదం;

జాతిఖేత్తాగ దేవానం, కఙ్ఖచ్ఛేదో స మజ్ఝిమే;

.

ఆదో ఫలసుఖం వేది, మజ్ఝే సేయ్య మకా జినో;

వేనేయ్యో లోకనం అన్తే, పచ్ఛిమేపి తిధా కతే.

.

ఖేదం అగణయం నాథో, పఞ్చ బుద్ధకతం వహం;

సత్థసిద్ధో పరత్థంవ, బ్యావటో సుమహాదయో.

.

చఙ్కమిత్వా నిసీదిత్వా, రత్తిందివఞ్చ ఝాయితుం;

సుపితుం మజ్ఝయామేవ, బుద్ధో భిక్ఖూన మోవది.

.

నాల మాలసితుం తస్స, మహావీరస్స సాసనే;

పమాదాయ మునిన్దస్స, కతఞ్ఞూ సాధు సమ్మతో.

.

అనఞ్ఞాతస్స ఞాతాయ, అపత్తస్సచ పత్తియా;

ఆరభేతుంవ నో యుత్తో, అప్పమత్తో రహోగతో.

౧౦.

ఆరబ్భథ నిక్కమథ, యుఞ్జథ బుద్ధసాసనే;

ధునాథ మచ్చునో సేనం, నళాగారంవ కుఞ్జరో.

౧౧.

యో ఇమస్మిం ధమ్మవినయే, అప్పమత్తో విహిస్సతి;

పహాయ జాతి సంసారం, దుక్ఖస్సన్తం కరిస్సతి;

౧౨.

ఇతి ఉయ్యోజనం మ్హాకం, ముత్తస్స ముత్తియా సరం;

నయుత్తోవ పమాదాయ, మహాదయస్స సత్థునో.

౧౩.

సుత్తేన దుబ్బితక్కేన, అకిచ్చ కరణేనవా;

మోఘ కాలక్ఖయో మన్దో, దుక్ఖస్సన్తం కథంకరే.

౧౪.

ఆకాసం చక్కవాళఞ్చ, సత్తా బుద్ధగుణా పిచ;

అనన్తానామ చత్తారో, పరిచ్ఛేదో నవిజ్జతి.

౧౫.

యథాపి నభ మాకాసం, అఙ్గులరజ్జుయట్ఠిభి;

మినేతుం నేవ సక్కోతి, ఏవం కేనచి తగ్గుణం.

౨. మరణస్సతినిద్దేస

.

మరణస్సతి మిచ్ఛన్తో, తావ బుద్ధవచో సుణ;

అవిక్ఖిత్తేన చిత్తేన, సమ్బుద్ధ వచనం హిదం.

.

అనిమిత్త మనఞ్ఞాతం, మచ్చానం ఇధ జీవితం;

కసిరఞ్చ పరిత్తఞ్చ, తఞ్చ దుక్ఖేన సంయుతం.

.

న హి సో పక్కమో అత్థి, యేన జాతా నమియ్యరే;

జరమ్పి పత్వా మరణం, ఏవంధమ్మా హి పాణినో.

.

ఫలాన మివ పక్కానం, పాతో పతనతో భయం;

ఏవం జాతాన మచ్చానం, నిచ్చం మరణ తో భయం.

.

యథాపి కుమ్భకారస్స, కతా మత్తికభాజనా;

సబ్బే భేదపరియన్తా, ఏవం మచ్చాన జీవితం.

.

దహరాచ మహన్తాచ, యేబాలా యేచ పణ్డితా;

సబ్బే మచ్చువసం యన్తి, సబ్బే మచ్చుపరాయనా.

.

తేసం మచ్చుపరేతానం, గచ్ఛతం పరలోకతో;

నపితా తాయతే పుత్తం, ఞాతివాపన ఞాతకే;

.

పేక్ఖతఞ్ఞేవ ఞాతీనం, పస్స లాలప్పతం పుథు;

ఏకమేకోవ మచ్చానం, గో వజ్ఝోవియ నియ్యతి.

.

ఏవ మబ్భాహతో లోకో, మచ్చునాచ జరాయచ;

తస్మా ధీరా నసోచన్తి, విదిత్వా లోక పరియాయం.

౧౦.

అఞ్ఞేపి పస్స గమనే, యథా కమ్ముపగే నరే;

మచ్చునో వసమాగమ్మ, ఫన్దన్తేవిధ పాణినో.

౧౧.

యేన యేనహి మఞ్ఞన్తి,

తతోతస్స హి అఞ్ఞథా;

ఏతాదిసో వినాభావో,

పస్స లోకస్స పరియాయన్తి.

[సుల్ల సుత్తే వుత్తం.]

౧౨.

యథాపి సేలా విపులా,

నభం ఆహచ్చ పచ్చతా;

సమన్తా అనుపరి యేయ్యుం,

నిప్పోథేన్తా చతుద్దిసా.

౧౩.

ఏవం జరాచ మచ్చుచ,

అధివత్తన్తి పాణినే;

ఖత్తియేబ్రాహ్మణే వేస్సే,

సుద్దే చణ్డాల పక్కుసే;

నకిఞ్చి పరివజ్జేతి,

సబ్బమేవా భిమద్దతి.

౧౪.

తత్థ హత్థి నం భుమ్మి, న రథానం నపత్తియా;

న చాపి మన్తయుద్ధేన, సక్కా జేతుం ధనేనవా.

౧౫.

తస్మాహి పణ్డితో పోసో,

సమ్పస్సం అత్థ మత్తనో;

బుద్ధే ధమ్మే చ సఙ్ఘేచ,

ధీరో సద్దం నివేసయే.

౧౬.

యో ధమ్మచారీ కాయేన, వాచాయ ఉద చేతసా;

ఇధేవనం పసంసన్తి, పచ్చసగ్గే పమోదతీతి.

[పబ్బతూ మమ సుత్తే వుత్తం.]

౧౭.

యథా వారివహో పూరో, వహే రుక్ఖే పకూలజే;

ఏవం జరామరణేన, వుయ్హన్తే సబ్బ పాణినో.

౧౮.

దహరాపి హి మియ్యన్తి,

నరాచ అథనారియో;

తత్థ కో విసాసేపోసో,

దహరో మ్హీతిజీవితే.

౧౯.

సాయ మేకే నిదిస్సన్తి, పాతో దిట్ఠా బహుజ్జనా;

పాతో ఏకే నదిస్సన్తి, సాయం దిట్ఠా బహుజ్జనా.

౨౦.

అజ్జేవ కిచ్చం ఆతప్పం, కో జఞ్ఞా మరణం సువే;

నహి నో సఙ్కరం తేన, మహాసేనన మచ్చునాతి.

[జాతకేసువుత్తం.]

౨౧.

నత్థేత్థఞ్ఞో నుసాసన్తో, సయంవత్తాన మోవద;

జినేరితా నుసారేన, భిక్ఖు సంసార భీరుకో.

౨౨.

అహివాపి మం డంసేయ్య, అఞ్ఞేపి విసధారినో;

అపియాపిచ ఘాతేయ్యుం, ఉప్పజ్జేయ్యుం రుజాపిమే.

౨౩.

మచ్చుసేనా వుధాసఙ్ఖ్యా, బాహిరజ్ఝత్తు పద్దవా;

తేహాయు పీళితంఛేజ్జం, మరిస్స మజ్జవా సువే.

౨౪.

అళక్కా హి గవాదీహి, చోరాదీహి అరీహిపి;

అభిణ్హ సన్నిపాతేహి, రుజా ఛనవుతీహిపి.

౨౫.

బహూన ముపకారేహి, అన్నోదకాదికేహిపి;

మరిస్సం పీళితో నిచ్చం, నిరుజ్ఝేయ్యాయు అజ్జవా.

౨౬.

బహ్వావుధే విసజ్జేతి, నిల్లేణం మచ్చునిద్దయో;

వసన్తం భవసఙ్గామే, నముత్తో కోచి ఆవుధా;

౨౭.

మహబ్బలా మహాపఞ్ఞా, మహిద్ధికా మహద్ధనా;

నముత్తా సమ్మాసమ్బుద్ధో, సబ్బలోకాధిపో అపి;

౨౮.

మయా సమా నవా వుద్ధా, తదావుధేహి తే మతా;

తథా హమ్పి మరిస్సామి, లేణం పుఞ్ఞంవ మే కతం.

౨౯.

పథబ్యాపాదయో ధాత్థూ,

ఆహారా భోజనాదయో;

సీతుణ్హ ముతునామేతం,

దోసా పిత్తసేమ్హానిలా.

౩౦.

ధాత్వాహారు తుదోసానం, సమత్తే వాయు తిట్ఠతి;

విసమే తఙ్ఖణఞ్ఞేవ, ఛేజ్జ మప్పం పరాధినం.

౩౧.

ధాత్వా హారుతు దోసానం, విసమా స్వేప్యకల్లకో;

ఉస్సాహే కల్లకాలేవ, కింకరేయ్యఅకల్లకో;

౩౨.

ఉప్పజ్జేయ్యుం రుజా స్వేపి, అసాతో దుక్ఖమా ఖరా;

పురేతరంవ ఆరబ్భే, మాపచ్ఛా అనుతాపనం.

౩౩.

సత్తానం నీచకమ్మానం, సరణోపి భయఙ్కరో;

నీచానీచం నజానామి, మరణాసన్నతమ్పిచ.

౩౪.

కమ్మ పీళిత సత్తానం, తఙ్ఖణమ్పి భయుబ్భవో;

మరేయ్య మజ్జవా స్వేవా, నయుత్తోవ పమజ్జితుం.

౩౫.

పుఞ్ఞక్ఖీణా పజా ఖిప్పం, అహేతునాపి నస్సయే;

సుద్ధచిత్తో మరిస్సామి, న కిలిట్ఠేన చేతసా.

౩౬.

ఉపచ్ఛేదాపి మే సన్తి, భవాభవచితా బహూ;

ఛేజ్జం తేహాయు అజ్జాపి, సాధ్వాసుమారభే మతం;

౩౭.

కమ్మా పరాధ సత్తానం, వినాసే పచ్చుపట్ఠితే;

అనయో నయరూపేన, బుద్ధిమాకమ్య తిట్ఠతి.

౩౮.

మరణాసన్న తఞ్ఞేవ, చిన్తేయ్య పఞ్ఞవా సతో;

ఏవం చిన్తయన్తో సన్తో, నపాపం కత్తు ముస్సహే.

౩౯.

మరణాసన్న తఞ్ఞేవ, చిన్తేయ్య బుద్ధసావకో;

ఏవం చిన్తయన్తో సన్తో, కదాచిపి అనుణ్ణతో.

౪౦.

అద్ధాగ మరణం పఞ్ఞో, పురేతరంవ చిన్తయే;

కరే కాతబ్బ కమ్మఞ్చ, ఏవం సో నానుసోచతి.

౪౧.

మరణాసన్న సఞ్ఞీ సో, అప్పమత్తో విచక్ఖణో;

పత్తేపి మరణే కాలే, న సమ్ముళ్హో నసోకవా.

౪౨.

మరణా సన్నసఞ్ఞీ సో, సోధేతి అత్తనో మలం;

నిమ్మలేన చుతో భిక్ఖు, నత్వేవా పాయ గామికో.

౪౩.

సతి ఆసన్న మరణే,

దూరసఞ్ఞీ పమాద వా;

యో కరోతి అకాతబ్బం,

తదా సో అతిసోచతి.

౪౪.

సతి ఆసన్నమరణే, దూరసఞ్ఞీ పమాదవా;

ఆకిణ్ణో పాపధమ్మేహి, పజ్ఝాయి దుమ్మనో తదా.

౪౫.

సతి ఆసన్న మరణే, దుట్ఠో దోసోతి థద్ధవా;

అభినన్దతి సాదేతి, తదాసో అతిదుక్ఖితో.

౪౬.

సతి ఆసన్నమరణే, తువటం న చికిచ్ఛతి;

సఞ్చిచ్చాపత్తి మాపన్నో, తదా సో పరిదేవతి.

౪౭.

సతి ఆసన్న మరణే, గిహీహి నవకేహిచ;

సంసట్ఠో న నులోమేహి, స్వతివస్సు ముఖో తదా.

౪౮.

సతి ఆసన్న మరణే, కుహకో కులదూసకో;

మిచ్ఛాజీవ సమాపన్నో, దున్నిమిత్తోవ సో చుతో.

౪౯.

ససోకీ సహనన్దీచ, దుక్ఖే దుక్ఖో సుఖే సుఖో;

గిహికమ్మేసు ఉస్సుక్కో, పస్సం గిజ్ఝకూటం చుతో.

౫౦.

మరిస్సన్తి అనావజ్జ, కిలేసాతుర పీళితో;

కిమిఖజ్జవణో సావ, భన్తో కిం సుగతిం వజే.

౫౧.

మరిస్సన్తి అనావజ్జ, ధురద్వయం న పూరతి;

గన్థం విపస్సనం తన్దీ, కారుఞ్ఞోయేవ సో చుతో.

౫౨.

మరిస్సన్తి అనావజ్జ, కిలేసానం వసానుగో;

సమ్బుద్ధా-ణం వీతిక్కన్తో, కారుఞ్ఞో నత్థి తస్సమో.

౫౩.

మరిస్సన్తి అనావజ్జం, ధనమేసీ అధమ్మతో;

పుఞ్ఞే చిన్తాపి నుప్పజ్జి, నిరయం సో మనం గతో.

౫౪.

మరేయ్యన్తి అనావజ్జం, ధనం చిని అధమ్మతో;

చితం చితం ఇహేవేతం, తస్మింగిద్ధో స పేత్తికో.

౫౫.

అత్థా గేహే నివత్తన్తే, సుసానే మిత్తబన్ధవా;

సుకతం దుక్కతం కమ్మం, గచ్ఛన్త మనుగచ్ఛతి.

౫౬.

మరేయ్యన్తి అనావజ్జం, ఇహత్థం వా నుయుఞ్జతి;

సమ్పరాయ మనపేక్ఖో, సుజుం వా పాయగామికో.

౫౭.

మరేయ్యన్తి సమావజ్జ, ధమ్మతో ధన మేసతి;

పుఞ్ఞకారీ సులద్ధేన, మరణేపి స మోదతి.

౫౮.

పఞ్చసీల సదారక్ఖో, యథాబలఞ్చ దాయకో;

కాలే ఉపోసథావాసో, సో నిచ్చం సుగతిం వజ్జే.

౫౯.

ధోవాపత్తిమలం ఖిప్పం, మచ్చు అద్ధా గమిస్సతి;

మిచ్ఛావితక్క ముచ్ఛిజ్జ, కర కాతబ్బభావనం.

౬౦.

అతిక్కన్తా బహూ రత్యో, ఖేపేత్వా మమ జీవితం;

మన్దాయునా పమాదేన, యుత్తో విహరితుం కథం.

౬౧.

హాసన్తం నన్ది మత్తానం, మచ్చుసన్ధీహి తచ్ఛయే;

కుచ్ఛి మేయ్యచుతో అజ్జ, కో హాసనన్దితబ్బకో.

౬౨.

మచ్చుసేనావుధా సఙ్ఖ్యా, మరణాభిముఖో అహం;

అచ్చాయితబ్బ కాలో యం, ఇక్ఖితబ్బ ముదిక్ఖతు.

౬౩.

పురేమరామి దట్ఠబ్బం,

దక్ఖేయ్యం మచ్చు ఏస్సతి;

అచ్చాయితబ్బ కాలో యం,

నోకాసో హాసతుట్ఠియా.

౬౪.

ఆకిణ్ణమచ్చుసేనానం, అజ్జ స్వేవా వినాసినం;

అద్ధా పహాయ గామీనం, కిం పమాద విహారినా.

౬౫.

ఖణమత్తోవ పచ్చక్ఖో, అజ్జ స్వేవా అతిస్సతి;

సమ్పరాయో అతిదీఘో, పరమ్పరో అనన్తికో.

౬౬.

ఖణమత్తోవ పచ్చక్ఖో, మచ్చునా తం జహిస్సతి;

పహాయ గమనీయే-స్మిం, మహుస్సాహో నిరత్థకో.

౬౭.

సమ్పరాయో అతిదీఘో, అపాథేయ్యే సుదుత్తరో;

మహుస్సాహేన కాతబ్బో, తదత్థో దీఘదస్సినా.

౬౮.

సద్ధా బన్ధతు పాథేయ్యం, తదేసనం ఇహేవ హి;

భవన్తరే నలబ్భేయ్య, అపాథేయ్య తిదుక్ఖితో.

౬౯.

సంసార తరణత్థాయ, మహోలుమ్పాని బన్ధథ;

భావనా దాన సీలేహి, తివిత్తిణ్ణో భవణ్ణవో.

౭౦.

భుఞ్జం భుఞ్జం జనం కామే,

కాలాకాలా-బుధోన్తకో;

కన్తేకన్తేతి మంసాసో,

పివంపివంవ కం మిగం.

౭౧.

కామే కామేసనాయేయ్య,

కాలోకాలో మతేట్ఠియా;

పూరే పూరేతబ్బం ధమ్మం,

అద్ధా అద్ధాన సంసరం.

౭౨.

మరేయ్యన్తి అనుబ్బిగ్గో, పాపకం కత్తుముస్సహే;

కరేయ్య హాసనన్దిఞ్చ, చాపల్లఞ్చ పమాద వా.

౭౩.

మరేయ్యమితి సంవిగ్గో, లేణమేవ గవేసతి;

న హాసి నేవనన్దీచ, న చాపల్లో కదాచిపి.

౭౪.

అచ్చుట్ఠిత రుజగ్గీహి, అచ్చాయాసే భయానకే;

నోసధే మరణాసన్నే, కతపుఞ్ఞంవ సాత-దం.

౭౫.

ఞాతిసఙ్ఘా వియోజేన్తా, మరణన్త భుసాతురా;

సబ్బం పహాయ గన్తాపి, నన్దితబ్బాని పుఞ్ఞినో.

౭౬.

పస్సన్తా సునిమిత్తాని, పాకటాని సకమ్మునా;

సుఖన్తి మరణే కాలే, నుమోదన్తా కతానిచ.

౭౭.

సాత-దాతాని పుఞ్ఞాని, ఏవం మహబ్భయే అపి;

సుగతిం లహునేతాని, కాతబ్బాని పురేతరం.

౭౮.

దేవదూతే పకాసేత్వా, యమపుట్ఠో సయంకతం;

పుఞ్ఞం సరతి చే సత్తో, తదేవ సుగతిం వజే.

౭౯.

పాప కడ్ఢమ్పి నిరయే, మనం దుక్ఖగతం పజం;

దుక్ఖా మోచేతి యంపుఞ్ఞం, సదా కాతబ్బమేవ తం.

౮౦.

పహాయకంవ పుఞ్ఞఞ్హి, పహాతబ్బంవ పాపకం;

తం పదీపన్ధకారంవ, ద్వయం ఓత్వా ఖుకం వియ.

౮౧.

ఞాతిసఙ్ఘా వియోజేన్తా, మరణన్త భుసాతురా;

సబ్బం పహాయ గన్తారో, భయానకాని పాపినో.

౮౨.

పస్సన్తా దున్నిమిత్తాని, పాకటాని సకమ్మునా;

మరణే అతిదుక్ఖన్తి, నుతాపేన్తా కతానిచ.

౮౩.

పటిపీళాని పాపాని, ఏవం మహబ్భయే సతి;

దుగ్గతిం లహునేతాని, యుత్తోవ పరివజ్జితుం.

౮౪.

దేవదూతే పకాసేత్వా, యమరాజేన పుచ్ఛితో;

పమాదస్సన్తి చిక్ఖన్తో, మహగ్గిమ్హి తురం పతి.

౮౫.

పుఞ్ఞం అకరివా మావా, యమరాజిన్ద పుచ్ఛితో;

పమాదస్సన్తి చిక్ఖన్తో, మహాదుక్ఖం తురం గమి.

౮౬.

పాపం అకరివా మావా, పుచ్ఛితో యమసామినా;

పమాదస్సన్తి చిక్ఖన్తో, తత్తం గుళం తురం గిలి.

౮౭.

జాతమత్తా తిజిణ్ణాచ, ఆతురాచ మతా వుధా;

దేవదూతే ఇమే పఞ్చ, దిస్వా సంవిగ్గతం వజే.

౮౮.

చోదితా దేవదూతేహి, యే పమజ్జన్తి మానవా;

తే దీఘరత్తం సోచన్తి, హిన కాయూ పగానరా.

౮౯.

ధురద్వయ మనారబ్భ, గిహికమ్మాదికే రతో;

కథం గిజ్ఝకూటం సేసం, పేతావాసం అతిస్సతి.

౯౦.

పరియత్తి మసిక్ఖన్తో,

నారద్ధో పటిపత్తియం;

అలసో దుబ్బితక్కో సో,

కిం తంసేలం అతిస్సతి.

౯౨.

మోచనత్థాయ పబ్బజ్జ, సంకిలిట్ఠా పమాదినో;

సుగత్యాపిచ తే భట్ఠా, అతిదూరావ ముత్తితో.

౯౩.

సీదన్తేవ జలే ఖిత్తా, సిలా మహావ ఖుద్దకా;

పతన్తి ఖుద్దకేనాపి, అపాయం పాప కమ్మునా.

౯౪.

పతన్తా ఖుద్దకేనేవ, బహూహి పున పీళితా;

మోక్ఖోకాసం నవిన్దన్తి, పాపం ఖుద్దమ్పి నాచరే.

౯౫.

జేగుచ్ఛిత్థూదరాగమ్మ, పునాపి తత్థ నిచ్చగూ;

దుక్ఖాతి దుక్ఖ సంకిణ్ణో, హట్ఠుం తుట్ఠుం నసక్కుణే.

౯౬.

అతిబ్యాపిగుణో పుఞ్ఞో,

మహాయసో సిరిన్ధరో;

కుచ్ఛియం రేతసి వాసో,

అతీవ లజ్జితబ్బకో.

౯౭.

మచ్చుదుక్ఖం ఖణంయేవ, అతిదుక్ఖం తదుత్తరి;

మాతుగాముదరే సన్ధి, పతిట్ఠానం భయానకం.

౯౮.

మచ్చుదుక్ఖం ఖణంయేవ, అతిదుక్ఖం చిరత్తనం;

ఆమ పక్కన్తరే సన్ధి, పతిట్ఠానం భయానకం.

౯౯.

దుగ్గత్యంఠాతు తందుక్ఖం, సుణ ఉచ్చకులేఅపి;

కుచ్ఛియం అతిసమ్బాధే, జలాబుమ్హి జిగుచ్ఛితే.

౧౦౦.

మిళ్హ సేమ్హాది సంకిణ్ణే, అతి దుగ్గన్ధ వాసితే;

గూథకూపే కిమీవియ, తమేజా మూలకమ్మతో.

౧౦౧.

పరమాణుకాయో ఠాతి, దుక్ఖీ నేరయికో వియ;

ధువాతురో సుఖామిస్సో, ఆమ పక్కాసయన్తరే;

౧౦౨.

వేదనట్టోవ సంవడ్ఢో, అచిత్తోవియ నిచ్చలో;

దసమాసన్తరే కచ్చే, బహూ మరన్తి పాణినో.

౧౦౩.

పరిపక్కో పముఞ్ఛో సో,

అతిసమ్బాధ యోనితో;

మలాకిణ్ణేన గత్తేన,

అచ్చాయాసో విజాయతి.

౧౦౪.

ఏవం మచ్చుఞ్చ సన్ధిఞ్చ, విజాయనఞ్చ భేరవం;

పస్సం నిబ్బిన్దన్తో సన్తో, విరజ్జేయ్య భవన్దుకే.

౧౦౫.

ఏవం మచ్చుఞ్చ సన్దిఞ్చ, అనుస్సర మభిణ్హసో;

రాజసేట్ఠి భవాదిమ్పి, నఇచ్ఛేయ్య తదన్వితం.

౧౦౬.

భవే దుక్ఖ మచిన్తేత్వా, భవాసాయ పవత్తితం;

పుఞ్ఞం పునప్పునం దేతి, సన్ధిం న నిబ్బుతిం వరం.

౧౦౭.

భవే దుక్ఖం విభాయిత్వా, నిబ్బిన్దేన పవత్తితం;

పుఞ్ఞం భవ మతిక్కమ్మ, నిబ్బానం దేతి నిబ్బుతిం.

౧౦౮.

భవే దుక్ఖం సరిత్వాన, మచ్చుసన్ధి సయాదికం;

తిభవేసు విరజ్జేయ్యా, దిత్త గేహేవ సామికో.

౧౦౯.

సన్తో పుఞ్ఞాని కరోన్తో, సన్ధిదుక్ఖ మనుస్సరం;

నిబ్బిన్ద యుత్త చిత్తేన, వజ్జేయ్య భవసాత తో.

౧౧౦.

పుఞ్ఞ నిబ్బత్త ఠానేపి, జేగుచ్ఛే సన్ధిసమ్భవో;

భవ సాత వసా తస్మా, ధీరో తం లగ్గనం చజే.

౩. అసుభభావనా నిద్దేస

.

సిరిమం గణికం దిస్వా, దమేతుం రత్తచేతసం;

దస్సేత్వా మతసారీరం, తస్సా జినో ఇదం బ్రవి.

.

చరంవా యదివా తిట్ఠం, నిసిన్నో ఉదవా సయం;

సమఞ్ఛేతి పసారేతి, ఏసా కాయస్స ఇఞ్జనా.

.

అట్ఠి న్హారూహి సంయుత్తో, తచ మంసావ లేపనో;

ఛవియా కాయో పటిచ్ఛన్నో, యథాభూతం నదిస్సతి.

.

అన్తపూరో దరపూరో, యకన పేళస్స వత్థినో;

హదయస్స పప్ఫాసస్స, వక్కస్స పిహకస్సచ.

.

సిఙ్ఘానికాయ ఖేళస్స, సేదస్సచ మేదస్సచ;

లోహితస్స లసికాయ, పిత్తస్సచ వసాయచ.

.

అథస్స నవహి సోతేహి, అసుచి సవతి సబ్బదా;

అక్ఖిమ్హా అక్ఖిగూథకో, కణ్ణమ్హా కణ్ణగూథకో.

.

సిఙ్ఘానికాచ నాసతో, ముఖతో వమతి ఏకదా;

పిత్తం సేమ్హఞ్చ వమతి, కాయమ్హా సేదజల్లికా.

.

అథస్స సుసిరం సీసం,

మత్థలుఙ్గస్స పూరితం;

సుభతో నం మఞ్ఞతి బాలో,

అవిజ్జాయ పురక్ఖతో.

.

యదాచ సో మతో సేతి,

ఉద్ధుమాతో వినీలకో;

అపవిద్ధో సుసానస్మిం,

అనపేక్ఖా హోన్తి ఞాతయో.

౧౦.

ఖాదన్తి నం సువానాచ, సిఙ్గాలకాచ కిమియో;

కాకా గిజ్ఝాచ ఖాదన్తి, యేచఞ్ఞే సన్తి పాణకా.

౧౧.

సుత్వాన బుద్ధవచనం, భిక్ఖు పఞ్ఞాణవా ఇధ;

సోఖో నం పరిజానాతి, యథాభూతఞ్హి పస్సతి.

౧౨.

యథాఇదం తథాఏతం, యథాఏతం తథాఇదం;

అజ్ఝత్తఞ్చ బహిద్ధాచ, కాయే ఛన్దం విరాజయే.

౧౩.

ఛన్ద రాగ విరత్తో సో, భిక్ఖు పఞ్ఞాణవా ఇధ;

అజ్ఝగా అమతం సన్తిం, నిబ్బానం పద మచ్చుతం.

౧౪.

ద్విపాదకో యం అసుచి, దుగ్గన్ధో పరిహారతి;

నానాకుణప పరిపూరో, విస్సవన్తో తతోతతో.

౧౫.

ఏతాదిసేన కాయేన, యో మఞ్ఞే ఉన్నమేతవే;

పరంవా అవజానేయ్య, కిమఞ్ఞత్ర అదస్సనాతి;

కాయ విచ్ఛన్దనీయసుత్తం, విజయసుత్తన్తిపి వత్తబ్బం.

౧౬.

ర-అక్ఖరో సియాగ్గిమ్హి, రోవ అగ్గివ ఆగతో;

తస్మా రాగోతి వత్తబ్బో, తణ్హావ నిచ్చతాపికా.

౧౭.

అభిణ్హమేవ రాగగ్గి, దయ్హతే సుభసఞ్ఞినం;

కిమిఖజ్జవణో సావ, దుక్ఖీ రాగీ స సబ్బదా.

౧౮.

దుక్ఖీ పియ మలద్ధాన, లద్ధాప్య పరిపుణ్ణతో;

నత్థి రాగగ్గిఖన్ధస్స, పియిన్ధేన హి పుణ్ణతా.

౧౯.

నత్థి రాగసమో అగ్గి,

ఇతి వుత్తం మహేసినా;

తేన రాగగ్గినా దడ్ఢో,

సబ్బో లోకో తిదుక్ఖితో.

౨౦.

ఏకస్స పివితం ఖీరం, చతూ దధి జలా బహు;

రాగహేతు భవే సన్ధి, ట్ఠానం అనమతగ్గికం.

౨౧.

చతూదమి జలా భియ్యో, సీసచ్ఛేదన లోహితం;

రాగహేతు భవే మచ్చ, భయం అనమతగ్గికం.

౨౨.

ఏకస్స రుదతో అస్సు, చతూ దధి జలా బహు;

దుక్ఖం అనమతగ్గంవ, తంహేతు పరిదేవనం.

౨౩.

తత్తాయో గుళ గిలిత, వధగ్గి దయ్హనా దికం;

అసఙ్ఖ్యేయ్యం మహాదుక్ఖం, తంహేతు నిరయే లభి.

౨౪.

ఏక ద్విత్తి చతు పఞ్చ, బుద్ధుప్పాదేప్య మోచితం;

ఖుప్పిపాసిత నిజ్ఝామం, లభి తంహేతు పేత్తికం.

౨౫.

తిరచ్ఛానే అసూరేచ, దుక్ఖం నానావిధం లభి;

నమతగ్గిక సంసారే, సబ్బన్తం రాగహేతుకం.

౨౬.

ఏకస్సేకేన కప్పేన, పుగ్గలస్సట్ఠి సఞ్చయో;

సచే సంహారితో అస్స, వేపుల్ల పబ్బతాధికో.

౨౭.

ఏక కప్పే ఇదం దుక్ఖం, నాదికప్పేసు కాకథా;

రాగో నను మహావేరీ, బాలో జనో త మిచ్ఛతి.

౨౮.

రాగసుద్ధి అసోకోచ, నిద్దుక్ఖో ఞాయపత్తిచ;

నిబ్బానం పఞ్చ పచ్చక్ఖా, అసుభాయ ఫలా మతా.

౨౯.

అసుభగ్గహణం ఝాయీ, మితా సిన్ద్రియ సంవరో;

సోమిత్య ముక్కట్ఠావాచా, ఛళిమే రాగ సుద్ధియా.

౩౦.

నిచ్చుగ్గరాగ రోగీనం, అసుభా వాతులోసధా;

రాగయక్ఖాభి గయ్హానం, అసుభా మన్త ముత్తరం.

౩౧.

సజీవకాచ నిజ్జీవా, అసుభా దువిధా మతా;

సజీవా కేసలోమాది, దసేవిమే అజీవకా.

౩౨.

ఉద్ధుమాతక వీనీలం, విపుబ్బకం విఛిద్దకం;

విక్ఖాయితక విక్ఖిత్తం, హతివిక్ఖిత్త లోహితం.

౩౩.

పుళువ ట్ఠిక మిచ్చేసు, లద్ధా అఞ్ఞతరం సతో;

రతన వానపస్సేయ్య, యథా చేతసి పాకటం.

౩౪.

మతం ఖజ్జం స మంసఞ్చ, నిలోహితం నిమంసకం;

విక్ఖిత్తం సేత పుఞ్జట్ఠిం, నవధా పుతిమిక్ఖయే.

౩౫.

మచ్చుతో పరిముచ్చామి, పటివత్తి యిమా యితి;

పయోజన సమావజ్జ, మోదితబ్బం జిగుచ్ఛకే.

౩౬.

సజీవకే జిగుచ్ఛత్థం, నిజ్జీవా సుభ మీరితం;

తథూపమో అయంకాయో, ఏవమేవ భవిస్సతి.

౩౭.

ఏవంధమ్మో అయంకాయో, ఏవంభావీ నతిక్కమో;

ఇచ్చుప సంహరే దిస్వా, ఏకద్విహ మతాదికం.

౩౮.

యథా ఇదం తథాఏతం, యథాఏతం తథా ఇదం;

జేగుచ్ఛం పటికూల్యఞ్చ, కాయే ఇచ్చుప సంహరే.

౩౯.

ఉద్ధుమాత వినీలాది,

పటికూల్యో జిగుచ్ఛితో;

తథేవాయమ్పి మే కాయో,

విసేసో నాయు-సాయువ.

౪౦.

ఉద్ధుమాత వినీలాదో, సోభణం నత్థి కిఞ్చిపి;

ఇమస్మింపి మే కాయే, గవేసన్తోపి సబ్బసో.

౪౧.

పటికూలవసా ధాతు, వసాచ ద్విప్పకారతో;

పచ్చవేక్ఖేయ్యిమం కాయం, ఇచ్ఛం విరాగ మత్తని.

౪౨.

వణ్ణ సణ్ఠాన గన్ధేహి, ఆసయో కాసతోపిచ;

జేగుచ్ఛ పటికూల్యాచ, కేసా న తుట్ఠమానితా.

౪౩.

ఇతి కేసేసు ఇక్ఖేయ్య,

లోమా దీసుప్యయం నయో;

ద్వత్తింసేవఞ్హి కోట్ఠాసే,

పచ్చవేక్ఖే విసుంవిసుం.

౪౪.

కాయతో బహినిక్ఖన్తం, పటికూల్యం జిగుచ్ఛితం;

అనిక్ఖన్తమ్పి జేగుచ్ఛం, పటికూల్యంవ తస్సమం.

౪౫.

సఙ్ఖతమ్పి యథా వచ్చం, మనుఞ్ఞతం న పాపుణే;

ఉపక్కమ సహస్సేహి, ఏవం కేసాదికమ్పిచ.

౪౬.

సభావ పటికూల్యంవ, ఏకమ్పి వచ్చ పుఞ్జకం;

నను జేగుచ్ఛితా భియ్యో, ద్వత్తింస వచ్చపుఞ్జకా.

౪౭.

పచ్చేకమ్పి పటికూల్యం, కేసాదికం సభావతో;

కేసాదిద్వత్తింస పుఞ్జో, భియ్యో జేగుచ్ఛితో నను.

౪౮.

పుఞ్జితేస్వేవ కన్తేసు, కన్తోహోతి స పుఞ్జకో;

పుఞ్జితేసు అకన్తేస, అకన్తోవ స పుఞ్జకో.

౪౯.

పచ్చేకం వినిభుత్తేస, కేస లోమ నఖాదిసు;

నత్థి తఞ్ఞా కుమారీవా, ముఖహత్థాదికానివా.

౫౦.

సమ్పిణ్డి తేసు తేస్వేవ,

కుతో తా తాని ఆగతా;

పఞ్ఞత్తి మత్త మేవేసా,

జిగుచ్ఛఞ్ఞా న కాచిపి.

౫౧.

సన్తం చిన్తేయ్య నాసన్తం, సన్త చిన్తయతో సుఖం;

అసన్తం పరికప్పేన్తో, నానాదుక్ఖేహి తప్పతి.

౫౨.

నావజ్జ సన్తజేగుచ్ఛం, సఞ్ఞం అసతి కాతున;

సుభా ఇత్థీతి గారగ్గి, ఉప్పజ్జి సుభసఞ్ఞినో.

౫౩.

అసన్తంవ అభూతంవ, పస్సే రాగగ్గిజోతియా;

తాయ సన్తఞ్చ భూతఞ్చ, న పస్సతి కదాచిపి.

౫౪.

ఏకస్స పివితం ఖీరం, సీసచ్ఛేదన లోహితం;

రుదతో అస్సు తంహేతు, చతూదధి జలా బహు.

౫౫.

ఆయతిమ్పి అతీతేవ, సంసరన్తస్స హేస్సతి;

రాగం హన్తు మనీహోచే, ఖీరం అస్సుచ లోహితం.

౫౬.

సుభసఞ్ఞాయ సో వడ్ఢో,

తదభావే స నస్సతి;

థిరం హన్తుం న తంసఞ్ఞం,

సక్కా సిథిల వీరియో.

౫౭.

ఉస్సోళ్హి వీరియో హుత్వా, బ్రూహేయ్యాసుభ భావనం;

సుభసఞ్ఞాప్ప హానాయ, పరిచ్చజ్జాపి జీవితం.

౫౮.

అఞ్ఞకిచ్చ ముపేక్ఖాయ, బ్రూహేయ్యాసుభ భావనం;

మన్ది హుత్వేహ రాగగ్గి, నిబ్బాయిస్సతి ఆయతిం.

౫౯.

కిచ్చం మే ఇదమేవేతి, బ్రూహేయ్యాసుభ భావనం;

దాని మన్దగ్గి హుత్వాన, పామోజ్జం వే లభిస్సతి.

౬౦.

కాయే దట్ఠబ్బ జేగుచ్ఛం, అపస్సన్తో పమాదవా;

అలద్ధా కిఞ్చి పామోజ్జం, పబ్బజ్జమ్పి న మోదతి.

౬౧.

పురే మరామి కాయే స్మిం, పస్సా మి పస్సితబ్బకం;

ఇచ్చా రద్ధో వీతింలద్ధా, పబ్బజ్జం అతిమోదతి.

౬౨.

కాయే దట్ఠబ్బ జేగుచ్ఛం, అపస్సన్తో పమాద వా;

మోఘంవ దుల్లభాతీతో, మహాజానీయతం గతో.

౬౩.

సన్తం భూతఞ్చ జేగుచ్ఛం, రాగగ్గినా అపస్సియం;

పఞ్ఞాపదీపజోతేన, సమిక్ఖేయ్య అభిణ్హసో.

౬౪.

సన్తం భూతఞ్చ కాయే స్మిం, దట్ఠుకామో సదాసతో;

పఞ్ఞాపదీపకేనేవ, దక్ఖే న రాగీసీఖినా.

౬౫.

జేగుచ్ఛితేన కాయేన, నిక్ఖన్తేన జిగుచ్ఛతో;

అజ్జ స్వేవా వినట్ఠేన, నాల మున్నమితుం సతో.

౬౬.

కీదిసం మం తువం మఞ్ఞి, అహం సబ్బ జేగుచ్ఛకో;

జేగుచ్ఛతోచ నిక్ఖన్తో, ఇచ్చేవ వత్తు మరహతి.

౬౭.

కాయే జేగుచ్ఛసఞ్ఞంవ, కరే సబ్బిరియా పథే;

తస్మిం తుట్ఠబ్బకం నత్థి, పియాయితం మమాయితం.

౬౮.

సుభాయ నవ మత్తానం, అసుభా పరిపాచయే;

సన్తో పక్కస్స సంసారో, నన్తో నవస్స రాగినో.

౬౯.

కాయే అసుభ సఞ్ఞాయ, పరిపక్క సభావినో;

ఆలమ్బేసు అచాపల్లా, థిరా సమ్బుద్ధ సాసనే.

౭౦.

అన్తో గోచరికా పక్కా, బహి గోచరికా నవా;

పక్కా నాసాయ ఉచ్చా తే, నీచాయేవ నవా సినో.

౭౧.

నవానవా సుభాభోగీ, నీచానీచా భిగామినో;

పక్కా పక్కావ ధీఝాయీ, సన్తాసన్తా విరాగినో.

౭౨.

సక్కా సక్కా న దస్సేతుం, సుభంసుభం సతంసతం;

ధీరాధీరాగ ముజ్ఝన్తి, కాయే కాయే క్రియేక్రియే.

౭౩.

సక్కా సక్కాపి తం కాతుం, సుభంసుభం న ధీమయం;

సన్తోసన్తోజిగుచ్ఛఞ్ఞూ, న వానవా సుభేసకో.

౭౪.

దుకాయం సుతి చిన్తేత్వా, మమాయన్తా మహాతపా;

తపం నిబ్బాయితుం ఇచ్ఛం, దుకాయం దుతి చిన్తయే.

౭౫.

య్వాసుభం సుభతో మఞ్ఞి, కోనుబాలోతదుత్తరి;

అన్ధో ఉమ్మత్తకోవా సో, నత్తానం మఞ్ఞతే తథా.

౭౬.

సరితబ్బక మేవేతం, కాయే జేగుచ్ఛ పుఞ్జతం;

మన్దరాగో మనోసీతం, లభేయ్య తమనుస్సనం.

౭౭.

గిహిభావే అపాయేచ, రాగయక్ఖన్ధ నిన్నితా;

మంపి నేస్సతి సోయక్ఖో, సాదేమిచే తదాగతం.

౭౮.

అభిణ్హ గాహినం రాగ, యక్ఖం అనన్త దుక్ఖ దం;

అసుభా తుల మన్తేన, వారేహి తం స భాయతి.

౭౯.

రాగయక్ఖో బహుమాయో, సద్ధామేత్తా దివేసవా;

రాగమ్పి కుసలం మఞ్ఞి, జనో తేనేవ వఞ్చితో.

౮౦.

ఆతురం అసుచిం పుతిం, పస్స నన్దే సముస్సయం;

ఉగ్ఘరన్తం పగ్ఘరన్తం, బాలానం అభిపత్థితం.

౮౧.

సుభతో నం మఞ్ఞతి బాలో, అవిజ్జాయ పురక్ఖతో;

ఇచ్చాహ భగవా నిన్ది, బాలోతి సుభసఞ్ఞినం.

౮౨.

న్హారుట్ఠి తచ మంసాని, సరం సతం న నిన్దితో;

బుద్ధనిన్దాయ మోచేతుం, తానారబ్భ అనుస్సరే.

౮౩.

మఞ్ఞిత్వా అత్తనో బాల్యం, అసుభే సుభదస్సినో;

వాయామేయ్య అబాలాయ, కాయం అసుభతో సరం.

౮౪.

అత్తానం గరహిత్వాన, బాలం విపరిదస్సినం;

సుభసఞ్ఞం పహిన్నేయ్య, కరేయ్యాసుభ సఞ్ఞితం.

౮౫.

విస భేసజ్జరుక్ఖట్ఠో, అహి డంసేయ్యసోసతో;

యథా తస్సేవ పణ్ణాదిం, ఖాదేత్వా విస ముజ్జహే.

౮౬.

ఏవం రాగో సముప్పజ్జే, కాయే గన్ధాది వాసితే;

అన్తో తస్సేవ జేగుచ్ఛం, చిన్తేత్వా రాగ ముజ్జహే.

౮౭.

జిగుచ్ఛితేన కాయేన, అపస్సన్తో జిగుచ్ఛతం;

ఉన్నమేతి అవఞ్ఞాతి, అవిజ్జాయ పురక్ఖతో.

౮౮.

ఆయతిం మగ్గలాభాయ, బీజం కరేయ్య భావనం;

బీజా భావే కుతో మగ్గో, మగ్గబీజా హి భావనా.

౮౯.

మగ్గబీజో అపాయేపి, నిమ్ముగ్గో సమయే గతే;

ఉమ్ముజ్జిత్వావ బుద్ధానం, మగ్గం లభేయ్య సన్తికే.

౯౦.

అజీజస్స తు సంసారో, దీఘోయేవ అనన్తికో;

తస్మాహి భావనాబీజం, కరేయ్య మోచనత్థికో.

౯౧.

అభిణ్హ పీళితం రాగం, అసుభాయ నివారయే;

మన్దీహుత్వా పహీయేయ్య, రాగో అసుభ భీరుకో.

౯౨.

మాజేగుచ్ఛం మమాయేథ, సావ జేగుచ్ఛమామకో;

అనన్త దుక్ఖ మాపాది, జేగుచ్ఛిత మమాయనా.

౯౩.

మంసలగ్గో తచచ్ఛన్నో,

న్హారుబన్ధో ట్ఠిపుఞ్జకో;

మోహేతి ఛవియా లోకం,

మహాదుక్ఖో స మోహితో.

౯౪.

న్హారుట్ఠి తచ మంసేహి, రాగవడ్ఢకి సఙ్ఖతే;

గేహే రోగా పుతీ పాపా, వసన్తి కుచ్ఛితా సదా.

౯౫.

లుఙ్గన్తా వీస భూధాతూ, పిత్తాదీ ద్వాదసమ్బువ;

తాపం జిరం దహం పక్కం, చతురగ్గి ఛవాయుకా.

౯౬.

అధోద్ధం కుచ్ఛి కోట్ఠాసా,

అఙ్గచారీచ పాణకా;

ధాతుయోయేవ కాయేస్మిం,

ద్వితాలీస అనఞ్ఞకా.

౯౭.

యథా బహి తథా అజ్ఝత్తం, ధాతూ భ్వాపా నలానిలా;

నమే నాహం నఅత్తాతి, సంమసేయ్య పునప్పునన్తి.

౪. మేత్తాభావనానిద్దేస

.

మేత్తా భావన మిచ్ఛమ్పి, సుణ బుద్ధవచో యిదం;

దోస నిగ్గహణత్థాయ, దోసో మేత్తాయవేరిహి.

.

అక్కోచ్ఛిమం అవధిమం, అజినిమం అహాసిమే;

యేచ తం ఉపనయ్హన్తి, వేరం తేసం నసమ్మతి.

.

అక్కోచ్ఛిమం అవధిమం, అజినిమం అహాసిమే;

యేచతం నుపనయ్హన్తి, వేరం తేసం ఉపసమ్మతి.

.

నహివేరేన వేరాని, సమ్మన్తిధ కుదాచన;

అవేరేనచ సమ్మన్తి, ఏసధమ్మో సనన్తనో.

.

పరేచ నవిజానన్తి, మయ మేత్థ యమామసే;

యేచ తత్థ విజానన్తి, తతో సమ్మన్తి మేధగా.

.

కుద్ధో అత్థం నజానాతి, కుద్ధో ధమ్మం నపస్సతి;

సదా అన్ధతమం హోతి, యంకోధో సహతేనరం.

.

ఉభిన్న మత్థం చరతి, అత్తనోచ పరస్సచ;

పరం సంకుప్పితం ఞత్వా, యో సతో ఉపసమ్మతి.

.

తస్సేవ తేన పాపియ్యో, యో కుద్ధం పటికుజ్ఝతి;

కుద్ధం అపటికుజ్ఝన్తో, సఙ్గామం జేతి దుజ్జయం.

.

ఖన్తీ పరమం తపో తితిక్ఖా,

నిబ్బానం పరమం వదన్తి బుద్ధా;

నహి పబ్బజితో పరూపఘాతీ,

నసమణో హోతి పరం విహేఠయన్తో.

౧౦.

అకోధేన జినే కోధం, అసాధుం సాధునా జినే;

జినే కదరియం దానేన, సచ్చేనా లికవాదినం.

౧౧.

యో వే ఉప్పతితం కోధం, రథం భన్తంవ వారయే;

త మహం సారథీ బ్రూమి, రస్మిగ్గాహో ఇతరోజనో.

౧౨.

పురిసస్స హి జాతస్స, కుధారీ జాయతే ముఖే;

యాయ ఛిన్దతి అత్తానం, బాలో దుబ్భాసితంభణం.

౧౩.

సేలో యథా ఏకగ్ఘనో, వాతేన నసమీరతి;

ఏవం నిన్దా పసంసాసు, నసమిఞ్జన్తి పణ్డితా.

౧౪.

సమానభాగం క్రుబ్బేథ, గామే అక్కుట్ఠ వన్దితం;

మనోపదోసం రక్ఖేయ్య, సన్తో అనుణ్ణతో సియా.

౧౫.

నపరో పరం నికుప్పేథ, నాతిమఞ్ఞేథ కత్థచి నకిఞ్చి;

బ్యారోసనా పటిఘసఞ్ఞా, నఞ్ఞమఞ్ఞస్స దుక్ఖ మిచ్ఛేయ్య.

౧౬.

మాతా యథా నియం పుత్త,

మాయుసా ఏకపుత్త మనురక్ఖే;

ఏవమ్పి సబ్బ భూతేసు,

మానసం భావయే అపరిమాణం.

౧౭.

సుత్వాన దుసితో బహుం వాచం,

సమణానంవా పుథుజనానం;

ఫరుసేన హి న పటివజ్జా,

న హి సన్తో పటిసేనిం కరోన్తి.

౧౮.

సచ్చం భణే నకుజ్ఝేయ్య, దజ్జా అప్పమ్పి యాచితో;

ఏతేహి తీహి ఠానేహి, గచ్ఛే దేవాన సన్తికే.

౧౯.

న పరేసం విలోమాని, న పరేసం కతాకతం;

అత్తనోవ అవేక్ఖేయ్య, కతాని అకతానిచ.

౨౦.

సు దసం వజ్జమఞ్ఞేసం, అత్తనో పన దుద్దసం;

పరేసఞ్హి సో వజ్జాని, ఓఫునాతి యథా భుసం;

అత్తనో పన ఛాదేతి, కలింవ కితవా సట్ఠో.

౨౧.

నిధీనంవ పవత్తానం, యం పస్సే వజ్జదస్సినం;

నిగ్గయ్హవాదిం మేధావిం, తాదిసం పణ్డితం భజే.

౨౨.

తాదిసం భజమానస్స,

సేయ్యోహోతి నపాపియో;

ఇతి వుత్తం మునిన్దేన,

తిలోకగ్గేన సత్థునా.

౨౩.

మేత్తా గన్ధేన వాసేన్తో,

దోసం దూరేకరే బుధో;

దూరాసన్నేసు సబ్బేసు,

అత్తనో వేరికేసుపి.

౨౪.

హనే దోసూ పనాహాని, అనత్థ కారకాని హి;

తేస్వ సన్తేసు సబ్బేసు, మేత్తాహోతి సునిమ్మలా.

౨౫.

సతం దుజ్జన వాక్యేహి, నమనో యాతి విక్రియం;

నహితాపయితుం సక్కా, గఙ్గానదిం తిణుక్కయా.

౨౬.

నహి నిన్దా పసంసాహి, సతం మనోవికారతా;

న కదాచిపి కమ్పేయ్య, వాతేహి సేలపబ్బతో.

౨౭.

నదియం ఖుద్దకా నావా, విచీహి ఉన్నతోనతా;

మహానావా నకమ్పన్తి, మహన్తీహి విచీహిపి.

౨౮.

లోకే పసంస నిన్దాహి, దుజ్జనోవున్నతోనతో;

సన్తోపఞ్ఞో నచలతి, మహానిన్దా థుతీహిపి.

౨౯.

సేలోసేలో నిలేహేవ,

వణ్ణావణ్ణా అసస్సతా;

లాభాలాభా సుఖాదుక్ఖా,

యసాయసా నకమ్పతి.

౩౦.

ఖమాధగ్గ కరేతస్స, దుజ్జనో కిం కరిస్సతి;

అతిణే పతితో అగ్గి, సయమేవ పసమ్భతి.

౩౧.

సయమేవ సకత్తానం, మచ్చుబ్భయేన తచ్ఛతు;

మాఞ్ఞే తచ్ఛతు దోసేన, కిమత్థం అఞ్ఞతచ్ఛనం.

౩౨.

మాఞ్ఞే తచ్ఛ తుదోసేన, నసేయ్యో అఞ్ఞతచ్ఛనం;

మాఞ్ఞో తం అహిబ్యగ్ఘేవ, దోమనస్సేన భాయతు.

౩౩.

నిస్సాయ గరుకాతబ్బం, బహూనం పాపమోచనం;

అచాపల్లేన సన్తేన, గరుకాతబ్బతం వజే.

౩౪.

నిస్సాయ గరుకాతబ్బం, బహూనం పుఞ్ఞవడ్ఢనం;

గరుకాతబ్బతం గచ్ఛే, ధీతియా సీల గుత్తియా.

౩౫.

సన్తం హి సీలవం ధీతిం, హిరోత్తప్పేన భాయతి;

దుజ్జనం దోమనస్సేన, అహిబ్యగ్ఘేవ భాయతి.

౩౬.

నఫరుసాయ వాచాయ, అఞ్ఞే దమేయ్య పణ్డితో;

అత్తానంవ దమేత్వాన, అఞ్ఞే సణ్హేన ఓవదే.

౩౭.

చిత్తే సణ్హే అసణ్హాపి, నవాచాఫరుసా భవే;

తస్మా ఓవా దనాదీసు, రక్ఖేయ్య థద్ధచిత్తతో.

౩౮.

అత్తాన మోవదత్థాయ, సిక్ఖేయ్య బుద్ధభాసితం;

పరమ్పి అనుకమ్పాయ, ఇచ్ఛన్తో అనుసాసయే.

౩౯.

అఞ్ఞం ననిగ్గహే కిఞ్చి, సుతేన పటిపత్తియా;

అత్తనిగ్గహణం సేయ్యో, నున్నమేయ్య జినోరసో.

౪౦.

నావీకరేయ్య దోసంవా, లోభం మానం సకంమలం;

మాఞ్ఞే మఞ్ఞన్తు తం దిస్వా, చిరప్పబ్బ జితో నుతి.

౪౧.

కకచేన త్తఛేదేన్తే, వేరికేపినదోసయే;

ఇచ్చోవాదం మునిన్దస్స, సమ్పటిచ్ఛ జినోరసో.

౪౨.

వేరీ అచ్చుపనాహీపి, రూపేవ దుక్ఖకారకో;

న త్వ తబ్బిసయే నామే, దుక్ఖం మాకరి చేతసి.

౪౩.

వేరీ తిబన్ధ వేరోపి, ఇహేవ దుక్ఖకారకో;

భవన్తరం నఅన్వేతి, సకమ్మునా గతో హిసో.

౪౪.

దోసోతు ఇహ పీళేత్వా,

దుక్ఖావహో భవేభవే;

మహానత్థ కరం దోసం,

కస్మా వడ్ఢేతి చేతసి.

౪౫.

మేత్తాసీతమ్బుసేకేన, జినోవాద మనుస్సరం;

మహా నత్థ కరం దోసం, నిబ్బాయతు స చేతసి.

౪౬.

ఛద్దన్తో లుద్దకం పాపం, భూరిదత్తోహి తుణ్డికం;

ధమ్మపాలో ఖమి తాతం, కపిన్దో కన్దరో పతం.

౪౭.

అసఙ్ఖ్యేయ్య త్తభావేసు, పరవజ్జం తితిక్ఖతో;

నాథస్స పారమిం ఖన్తిం, సరం ధీరో తితిక్ఖతు.

౪౮.

సాసనే చిరవాసేన, ఏవం నిద్దోసకా ఇతి;

తువం పటిచ్చ మఞ్ఞన్తు, సాసనే సప్పయోజనం.

౪౯.

సాసనే చిర వాసాపి, మాదిసావ ఇమే ఇతి;

తమాగమ్మ నమఞ్ఞన్తు, సాసనే నిప్పయోజనం.

౫౦.

ద్వే ఉసేతీతి దోసో సో, సపరం దయ్హతే ద్వయం;

పహాతబ్బో స సబ్బేసు, పరత్థ సత్థ మిచ్ఛతా.

౫౧.

పరదిన్నేహి నోఆయు, తిట్ఠతే నాత్తనో వసా;

పరవజ్జం ఖమేతబ్బం, నసాధు అఞ్ఞవిరోధితో.

౫౨.

జేగుచ్ఛ క్కోస నిన్దాని, బాలో గణ్హాతి అక్ఖమో;

ఖమన్తోతు నగణ్హాతి, జానం జేగుచ్ఛితానితి.

౫౩.

పరదిన్నాని వచ్చాని, పాభతన్తి నకోచిపి;

గణ్హేయ్యేవం దురుత్తాని, అగణ్హన్తో ఖమే సతో.

౫౪.

నది కల్లోల విచియో, తీరం పత్వా సమన్తిధ;

సబ్బే ఉప్పతితా దోసా, ఖన్తిపత్వా సమన్తి తే.

౫౫.

దోసుమ్మత్తక వాచాయ, నుమ్మత్తో కింకరిస్సతి;

భవే య్యుమ్మత్తకో సోవ, తాదిసం వచనం భణం.

౫౬.

కోధనో అక్ఖమో అఞ్ఞ, దుట్ఠసఞ్ఞీ భయాలుకో;

గామమజ్ఝే అళక్కోవ, తథా మాహోహి తం జహ.

౫౭.

మేత్తాలుకో ఖమాసీలో,

సబ్బట్ఠానేసునిబ్భయో;

పరత్థ సత్థ మిచ్ఛన్తో,

ఖన్తి మేత్తఞ్చ భావయే.

౫౮.

పరక్కోసాని నిన్దాని, తంవ పచ్చేన్తి నాఞ్ఞగూ;

ఖిత్తంపంసువ వాతుద్ధం, గరుకం కిం ఖమాయతే.

౫౯.

అక్కోసన్తోచ నిన్దీచ, పీళితో సక కమ్మునా;

ఇధ పేచ్చచ నీచేయ్యో, నంనయం గణ్హి అక్ఖమో.

౬౦.

అక్కోసో మం నఆగచ్ఛి,

తస్సేవా నత్థకారకో;

ఇతి ఞత్వావ సప్పఞ్ఞో,

అక్కోసం న గరుం కరే.

౬౧.

వికారాపత్తి మిచ్ఛన్తో, వేరీ బహు ముపక్కమి;

మామిత్తవస మన్వేహి, నిబ్బికారో తువంభవ.

౬౨.

మేత్తమ్బునా సద్దోసోచ, పరదోసోచ సమ్మతి;

మేత్తాసేకేన సబ్బేసు, సబ్బతోగ్గిం నిపారయే.

౬౩.

సదోస పరదోసగ్గిం, సబ్బతో దిసతో ట్ఠితం;

మేత్తా తోయేన వారేయ్య, సియా నిబ్బుతి సబ్బధి.

౬౪.

నగమే అత్తనో అగ్గిం, పరగ్గింవాపి నాగమే;

మేత్తమ్బునావ నిబ్బాతు, సపరగ్గి ద్వయం భుసం.

౬౫.

గుణీ గుణీ నన్దిన్దాయ, పసంసాయ గుణీ గుణీ;

నిన్దంనిన్దం నకుప్పేయ్య, నసాదియే థుతిం థుతిం.

౬౬.

గుణం నిన్దాయ నాసేతుం, నసక్కా కోచి కుస్సకో;

వడ్ఢేతుంవా పసంసాయ, గరుంకరే న తంద్వయం.

౬౭.

దోసబ్భా మల సఞ్ఛన్నో, మేత్తాచన్దో న రోచతి;

తంముత్తస్స తు ఏతస్స, అతిస్సయ పభావతో.

౬౮.

సు సుత్త బుద్ధ సుపినా, ద్వేపియా గుత్తి నాక్కమో;

సమాధి సుముఖా ముళ్హా, బ్రహ్మా త్యేకా దస గ్గుణా.

౬౯.

సీతం కరోతు మేత్తాయ, చక్ఖుం లాభేతు పఞ్ఞాయ;

మాకాసినిప్పభే చఞ్ఞే, చన్దో హోహి గతేగతే.

౭౦.

దూరాసన్నేసు సబ్బేసు, మేత్తం పేసేతు పాభతం;

ధమ్మం దేసేతు పత్తానం, చన్దో హోహి గతేగతే.

౭౧.

సమ్పత్తానం మలం ధోవ, సీతంకరే సదాదయో;

ఉచ్చనీచే నవిసేసే, జలస్సమో గతేగతే.

౭౨.

అసఅస్సతేసు ఫుట్ఠేసు, లోకధమ్మేసు అట్ఠసు;

పతిట్ఠో నిబ్బికారో త్వం, పథవీసదిసో భవ.

౭౩.

నాకాసి కలహం సిలా, సదా కేనచి నిచ్చలా;

మేత్తాయన్తో ఖమాయన్తో, మహాసిలం గురుంకరే.

౭౪.

సిలావ సీలవా హోతు, దురుత్తాని తితిక్ఖతు;

పచ్చుత్తే దోససంవడ్ఢో, అనుత్తోవ పసమ్భతి.

౭౫.

సబ్బే అహంవ ఇచ్ఛన్తి, సత్తా సుఖన్తి ఞాతున;

భావేయ్య కమతో మేత్తం, పియ మజ్ఝత్త వేరికే.

౭౬.

సబ్బే తసన్తి దణ్డస్స, సబ్బే భాయన్తి మచ్చునో;

అత్తానం ఉపమం కత్వా, నహనేయ్య నఘాతయే.

౭౭.

సుఖ కామాని భూతాని,

యోదణ్డేన విహింసతి;

అత్తనో సుఖ మేసానో,

పేచ్చ సో నలభేసుఖం.

౭౮.

అవేరా బ్యాపజ్జా నీఘో, సుఖీ చస్సం అహంవ మే;

హితకామా తథా అస్సు, మజ్ఝత్తా వేరినోపిచ.

౭౯.

మాతరో భాతరో ఞాతీ, దాయకో పాసకాపిచ;

సుఖీహోన్తూతి భావేయ్య, చజే తేసుచ లగ్గనం.

౮౦.

దోసో మేత్తాయ దూరారి, తణ్హా ఆసన్న వేరికా;

తణ్హం పియేసు వారేయ్య, దోసం వేరీసు మేత్తికో.

౮౧.

ఏకుద్దేసే కకమ్మాచ, సిస్సా ఆచరియా సుఖీ;

హోన్తు సబ్రహ్మచారీచ, తేచ ఞ్ఞోఞ్ఞ హితావహా.

౮౨.

రాజానోచ అమచ్చాచ, గామే ఇస్సరియా సుఖీ;

భవన్తు దేవతాయోచ, తేహి సురక్ఖితో సుఖో.

౮౩.

మయం యేన సుగుత్తావ,

సుఖితా రట్ఠవాసినో;

సుఖీ కల్ల త్థు సోరాజా,

తేజవన్తో చిరాయుకో.

౮౪.

రట్ఠ పిణ్డేన జీవామ, రట్ఠవాసీ సుఖన్తుతి;

భావేయ్యేవం అమోఘంవ, రట్ఠపిణ్డం సుభుఞ్జతి.

౮౫.

ఆపాయికా బహూ సన్తి, మాతాపితాది పుబ్బకా;

తేచఞ్ఞేచ సుఖీనీఘా, స్స్వ బ్యాపజ్జా అవేరినో.

౮౬.

సత్తా భూతాచ పాణాచ, పుగ్గలా అత్తభావికా;

థీ పూ రియా నరియాచ, దేవానరా నిపాతికా.

౮౭.

అవేరా హోన్తు బ్యాపజ్జా, అనీఘాచ సుఖీ ఇమే;

అత్తానం పరిహారన్తు, చతుధా ఇతి భావయే.

౮౮.

పురత్థిమాయ దిసాయ, సబ్బేసత్తా అవేరినో;

అబ్యాపజ్జా సుఖీనీఘా, హోన్తూతి తావ భావయే.

౮౯.

పురత్థిమాయ దిసాయ, సబ్బేపాణాతిఆదినా;

ద్వాదసక్ఖత్తుం భావేయ్య, సేసాసుపి అయంనయో.

౯౦.

చతుద్దిసా నుదిసా ధో, ఉద్ధం సత్తాచ పాణినో;

భూతాచ పుగ్గలా అత్త, భావీ సబ్బే థి పూరిసా.

౯౧.

అరియా అరియా దేవా, నరాచ వినిపాతికా;

అవేరా బ్యాపజ్జా నీఘా, సుఖత్తాచ భవన్తు తే.

౯౨.

చతుద్దిసా నుదిసా ధో, ఉద్ధన్తి దసకేదిసి;

ద్వాదసే తే పరిచ్ఛిజ్జ, భావేయ్య పుగ్గలే బుధో.

౯౩.

మేత్తా వస్సేన తేమేతు, పజ్జున్తోవియ సబ్బధి;

మాకిఞ్చి పరివజ్జేహి, ఏవం మేత్తా సుభావితా.

౯౪.

పఞ్చా నోధి సత్తోధిసా, సియుం ద్వాదసపుగ్గలా;

న్తు చతూహేసు భావేత్వా, అట్ఠతాలీసకా సియుం.

౯౫.

దసకేదిసి తామేత్తా, చతుస్సత అసీతియో;

అట్ఠతాలీసాహి పఞ్చ, సతా ట్ఠవీస సాధికా.

౯౬.

దుక్ఖితే కరుణం బ్రూహే, ముదితం సుఖితే జనే;

మేత్తాచేవ ఉపేక్ఖాచ, ఉభో ఉభోసు భావితా.

౯౭.

బ్రహ్మవాసీతి వత్తబ్బో, తేస్వఞ్ఞతర వాసితో;

గన్ధభూతేసు సో లోకే, బ్రహ్మావియ విరోచతి.

అప్పమాదావహ పకిణ్ణకనిద్దేస

.

సంవిజ్జన్తి ధ లోకస్మిం,

బహూ జీవితకప్పనా;

గహేత్వా పత్త ముఞ్ఛో యో,

జీవికానం స లామకో.

.

సుకులాచ తదుపగా, కామభోగా నపేక్ఖినో;

న భయట్టా న ఇణట్టా, నేవ ఆజీవ కారణా.

.

నాలంవ గిహినా బ్రహ్మ, చరియాయ అఖణ్డితం;

ఘరావాసో తిసమ్బాధో, పబ్బజ్జావ నిరాలయా.

.

భవపఙ్కా పముచ్చామ, తివిత్తిణ్ణా భయానకా;

పటిపత్తి యిమాయాతి, కత్వా తదుపగా ఇమే.

.

ఉత్తిట్ఠే నప్పమజ్జేయ్య, ధమ్మం చరితం సుచరే;

ధమ్మచారీ సుఖంసేతి, అస్మింలోకే పరమ్హిచ.

.

స్వాగతా వత తేభిక్ఖూ, పత్తా సమ్బుద్ధపుత్త తం;

గిహి బన్ధన పుచ్ఛిజ్జ, సుఖితా సాసనే రతా.

.

కతపుఞ్ఞ విసేసావ, ఏతే సులద్ధ దుల్లభా;

ఛట్టేత్వాపి మహారజ్జం, నేదిసం లద్ధ మఞ్ఞదా.

.

స్వాగతా సుగతీ హోన్తు, మాదుగ్గతీ పమాదినో;

దుస్సీలా చే గమిస్సన్తి, అపాయం తిభయానకం.

.

గిహిభోగా పరీహిన్నో, సామఞ్ఞత్తఞ్చ దూభతో;

పరిధంసమానో పకిరేతి, ఛవాలాతంవ నస్సతి.

౧౦.

కుసో యథా దుగ్గహితో, హత్థమేవా నుకన్తతి;

సామఞ్ఞం దుప్పరామట్ఠం, నిరయా యుప కడ్ఢతి.

౧౧.

యంకిఞ్చి సిథిలం కమ్మం, సంకిలిట్ఠఞ్చ యంకతం;

సఙ్కస్సరం బ్రహ్మచరియం, నతంహోతి మహప్ఫలం.

౧౨.

కరియాచే కరియా వేనం, దళ్హమేనం పరక్కమే;

సిథిలోహి పరిబ్బజో, భియ్యో ఆకిరతే రజం.

౧౩.

ఇతి వుత్తం మునిన్దేన, నుస్సరం అని వత్తితో;

సదా అలిన చిత్తేన, చరేయ్య బుద్ధసావకో.

౧౪.

రాగం అసుభచిన్తాయ, దోసం మేత్తాయ వారయే;

మరణేన ధజంమానం, సమ్బుద్ధే తిక్ఖ సద్ధికో.

౧౫.

అసుభా కామవితక్కం, మేత్తా బ్యాపాద తక్కితం;

విహింసం కరుణాయేవ, నివారేయ్య సదాసతో.

౧౬.

బుద్ధాణత్తి సదాతీతో, మిచ్ఛావితక్క పీళితో;

పాపధమ్మేహి సంకిణ్ణో, సోనిచ్చాపాయ గామికో.

౧౭.

ధోవిత్వా పత్తిమలాని, పునాతిక్కమ సంవుతో;

మిచ్ఛావితక్క సఞ్ఛేదీ, దూరో అపాయ గామితో.

౧౮.

ఖీణాసవత్త బుద్ధత్తం, నియ్యానిక న్తరా యికం;

సీహనాదం చతుట్ఠానే, వేసారజ్జో జినో నది.

౧౯.

సీలం నియ్యానికం నామ, ఆపత్తి అన్తరాయికం;

అన్తరాయ మనాపజ్జ, నియ్యానేవ పతిట్ఠతు.

౨౦.

నియ్యానికాచ అసుభా, సుభసఞ్ఞా న్తరాయికా;

అన్తరాయ మనాపజ్జ, నియ్యానేవ పతిట్ఠతు.

౨౧.

నానాపత్తి పకిణ్ణోపి, పారాజికా వసేసకో;

సో మిత్యత్త పణీధీహి, లజ్జీయేవ విసోధకో.

౨౨.

అలజ్జీకమ్మ కిణ్ణోపి,

సంవేజేత్వా సుమిత్తికో;

లజ్జీయేవ విసోధేన్తో,

మతకోవ అసోధకో.

౨౩.

యో పుబ్బేవ పమజ్జిత్వా, పచ్ఛాసో నప్పమజ్జతి;

సోమం లోకం పభాసేతి, అబ్భాముత్తోవచన్దిమా.

౨౪.

ధురంకత్వా ధిపతయో, యో పుఞ్ఞేసు పరక్కమే;

తస్స నియ్యానికం కమ్మం, కింనామకం నసిజ్ఝతే.

౨౫.

పచ్చతే మునినో భత్తం, థోకంథోకం ఘరేఘరే;

పిణ్డికాయేవ జీవన్తు, మాపజ్జన్తు అనేసనం.

౨౬.

ధోవేయ్యా పత్తిమగాని, వుట్ఠాన దేసనమ్బుహి;

సంవరిస్సన్తి చిత్తేన, సీలం ధోతస్స నిమ్మలం.

౨౭.

బుద్ధాణాతిక్కమాపత్తి, నిగ్గహే రాగదోసకే;

నత్థి సఞ్చిచ్చ ఆపత్తి, లజీవ సో పవుచ్చతి.

౨౮.

వాణిజ్జ కసికాదీహి, నాహారేట్ఠి ధసాసనే;

ధుర ద్వయంవ కిచ్చం తం, నాఞ్ఞకిచ్చేహి హాపయే.

౨౯.

నిగ్గణ్హేయ్య సకంచిత్తం, కిట్ఠాదిం వియ దుప్పసుం;

సతిమా సమ్పజానోచ, చరే సబ్బిరియాపథే.

౩౦.

యథా థమ్భే నిబన్ధేయ్య, వచ్ఛం దమం నరో ఇధ;

బన్ధేయ్యేవం సకంచిత్తం, సతియా రమ్మణే దళ్హం.

౩౧.

అధిసీలాధిచిత్తానం, అధిపఞ్ఞాయ సిక్ఖనం;

భిక్ఖు కిచ్చత్తయం ఏతం, కరోన్తోవ సుభిక్ఖుకో.

౩౨.

పఞ్చాట్ఠ దస సీలాని, నాధిసీలం తదుత్తరి;

పాతిమోక్ఖం అధిసీలం, పబ్బతా ధిక మేరువ.

౩౩.

పాతిమోక్ఖం విసోధేన్తో, అప్పేవ జీవితం జహే;

పఞ్ఞత్తం లోకనాథేన, నభిన్దే సీలసంవరం.

౩౪.

సీలేనా తిక్కమం థుల్లం, పరియుట్ఠం సమాధినా;

పఞ్ఞాయా నుసయం సణ్హం, కిలేసం భిక్ఖు భిన్దతి.

౩౫.

సాసనస్సాది సీలంవ, మజ్ఝే తస్స సమాధివ;

పఞ్ఞావ పరియోసానం, కల్యాణావ ఇమేతయో.

౩౬.

మహాపుఞ్ఞే ఠితం సీలం, సమాధి అప్పనా గతం;

చతుమగ్గ యుతా పఞ్ఞా, ఏతం సిక్ఖత్తయం మతం.

౩౭.

సీలనలక్ఖణం సీలం, దుస్సీల్య ధంసనం రసం;

హిరోత్తప్ప పదట్ఠానం, సుచి పచ్చుపట్ఠానకం.

౩౮.

ససీలగుత్తి నాథోచ, దున్నిగహో విసారదో;

ధమ్మట్ఠీతీతి పఞ్చేతే, గుణా వేనయికే మతా.

౩౯.

ఆది కల్రాణ సంవేదీ, సీలమత్తట్ఠ భిక్ఖవో;

ఉద్ధం కల్యాణ లాభాయ, అలినో అనివత్తికో.

౪౦.

ధోవిత్వా పత్తిమలాని, వుట్ఠాన దేసన మ్బుహి;

సుద్ధసీలే ఠితోయేవ, ఏవం చిన్తేయ్య పఞ్ఞవా.

౪౧.

సమ్పుద్ధోరస పుత్తావ, బుద్ధురోజా నుస్సావనా;

సమ్భూతా పితు దాయాదా, పుత్తానామ సభావతో.

౪౨.

ఖీరం పిత్వావ జీవన్తి, జాతాపి ఇధ పుత్తకా;

పరియత్తి జినక్ఖీరం, పిత్వావ జినపుత్తకా.

౪౩.

దాయోచ నామ బుద్ధస్స, ధమ్మామిస వసాద్విధా;

మగ్గఞాణా దయో ధమ్మో, చత్తారో పచ్చయామిసా.

౪౪.

చిర మామిస దాయాదా, రాజపూజాది గాహినో;

దాయా మిస్సగ్గహం నిచ్ఛి, సద్ధమ్మ గరుకో జినో.

౪౫.

లక్ఖ కప్ప చతుస్సఙ్ఖ్య, కాలం విచిత నిచ్చితం;

ధమ్మదాయం నవిన్దమ్హా, బుద్ధపుత్తాపి యేమయం.

౪౬.

బుద్ధవారిత దాయాదా, సద్ధమ్మదాయ బాహిరా;

పుత్తాపి సత్థుదాసాభా, భుత్తమత్తా హి దాసకా.

౪౭.

భద్దన్త రాహులస్సేవ, దాయం నోపి అదా జినో;

నాదియిమ్హా పమాదాయ, తం దాయం కుసలన్తకం.

౪౮.

ధమ్మదాయాదా మేభిక్ఖవే తుమ్హేభవథ,

మాఆమిస దాయాదా;

ఇతి వుత్తం మునిన్దేన,

సావకేసు దయావతా.

౪౯.

ఇమాయ బుద్ధవాచాయ, బుద్ధసన్తక తం సరే;

ద్విన్నం ఆమిసఅ దాయాద, భావస్సచ నివారణం.

౫౦.

రజ్జే చణ్డాలపుత్తావ, సద్ధమ్మచక్క వత్తినో;

పుత్తా హోన్తాపి దాయేస్మిం, నిరాసా తివ నిన్దితా.

౫౧.

మిచ్ఛాజీవ సమాపన్నా, అచ్చాసా పచ్చయామిసే;

మహాజానీయ సమ్పత్తా, మోఘకత్వా తిదుల్లభం.

౫౨.

గిహికామే పహాయాగో, పరవన్తోసు లగ్గితో;

గఙ్గాతిణ్ణో తళాకమ్హి, నిముగ్గోవా తినిన్దితో.

౫౩.

చీవరే పిణ్డపాతేచ, పచ్చయే సయనాసనే;

ఏతేసు తణ్హ మాకాసి, మాలోకం పునరాగమి.

౫౪.

ఇతివుత్తా నుసారేన, పచ్చవేక్ఖణ సుద్ధియా;

ఆమిసేసు హనే ఆసం, పుత్తమంసు పమం సరం.

౫౫.

సేయ్యో అయోగుళో భుత్తో,

తత్తో అగ్గిసిఖూపమో;

యఞ్చే భుఞ్జేయ్య దుస్సీలో,

రట్ఠపిణ్డం అసఞ్ఞతో.

౫౬.

ఇతివుత్తం నుచిన్తేన్తో, వజ్జే దుస్సీల భావతో;

సీలే ఠితోవ భుఞ్జేయ్య, మాదిత్త గుళకం గిలి.

౫౭.

అన్నాన మథో పానానం,

ఖాదనీయాన మథోపి వత్థానం;

లద్ధాన సన్నిధిం కరియా,

నచ పరిత్తసే తాని అలభమానో.

౫౮.

అఞ్ఞాహి లాభుపనిసా, అఞ్ఞా నిబ్బాన గామినీ;

సక్కారం నాభినన్దేయ్య, వివేక మనుబ్రూహయే.

౫౯.

అకత్వా ఆమిసే ఆసం,

సద్ధమ్మేయేవ ఆసికో;

అప్పమత్తో సమారద్ధో,

ధమ్మదాయం లభిస్సతి.

౬౦.

పరియత్తిం వినా సేయ్యం, నలభన్తి బుధాఅపి;

సేయ్యత్థికోవ సిక్ఖేయ్య, నేవ పూజాది కారణా.

౬౧.

భవనిస్సరణత్థంవ, సిక్ఖే నా లగ్గదూపమో;

తథూపమాయ సిక్ఖన్తో, అపాయేసు పతిస్సతి.

౬౨.

సిక్ఖితేన అమానత్థం, నసాధు మానథద్ధికో;

ముదుభావాయ సిక్ఖిత్వా, దమేన్తో ముదుకో భవే.

౬౩.

రాగం దోసం ధజంమానం, సిక్ఖన్తోపి వివజ్జయే;

దహరాపి హి మియ్యన్తి, నత్థి వస్సగ్గతో మతం.

౬౪.

సద్ధంతిక్ఖేయ్య బుద్ధేన, రాగం అసుభ చిన్తయా;

మరణేన ధజంమానం, దోసం మేత్తాయ వారయే.

౬౫.

ఏతేహి చతురక్ఖేహి, గన్థం సిక్ఖేయ్య సం వుతో;

సిక్ఖన్తస్సేహి రక్ఖేహి, నకోచి సంకిలేసికో.

౬౬.

బుద్ధవాచమ్పి సజ్ఝాయ, ఏతేపి మనసీకర;

వుత్తో ధమ్మవిహారీతి, ఏదిసో సాసనే వరో.

౬౭.

గరూన ముపదేసేన,

చతురక్ఖో సుసీలవా;

అప్పస్సుతోపి పాసంసో,

భియ్యోయేవ బహుస్సుతో.

౬౮.

సాతం సేవక్ఖణేవప్పం, తంహేత్వా నన్తాదుక్ఖన్తి;

ధీరో ఆసం హనే కామే, ఖురధారమధూపమే.

౬౯.

యోధ కామే సుఖంమఞ్ఞి,

న సో దుక్ఖా విముచ్చతి;

మాతాహి బ్యగ్ఘ మన్వేన్తో,

వఛో ముత్తో కథంభయా.

౭౦.

తిరచ్ఛా పేత లద్ధబ్బే, నాసం కామసుఖే కరే;

భాయితబ్బ సుఖం తఞ్హి, తస్మిం లగ్గా మహాతపా.

౭౧.

లద్ధా కామసుఖం బాలా, పమోదన్తి నపణ్డితా;

పసుపక్ఖీభి లద్ధబ్బం, అనన్తదుక్ఖ కారణం.

౭౨.

లద్ధా ధమ్మరతింవిఞ్ఞూ, మోదన్తి న అపణ్డితా;

అనోమ సత్త పరిభోగం, భగనిస్సరణావహం.

౭౩.

హీనకమ్మం పటిచ్ఛన్నం, కామస్సాదం నపత్థయే;

ధమ్మే పీతిఞ్చ పామోజ్జం, పత్థేయ్య సాధుసమ్పతో.

౭౪.

పరిగ్గణ్హన్తి యేకామే, హిం సన్తితే తదత్థికా;

పరిచ్చత్తం న హిం సన్తి, ముత్తం వణ్ణేన్తి సాధవో.

౭౫.

నిచ్చుపక్కమ్మ పుట్ఠోపి, కాయో వేరీవసా నుగో;

అచిరంయేవ భూసాయీ, యుత్తోవ త ముపేక్ఖితుం.

౭౬.

రక్ఖితోపి అగుత్తోవ, కాయో భయముఖే ఠితో;

తస్మా కాయ ముపేక్ఖిత్వా, చరేధమ్మ మఛమ్భితో.

౭౭.

పుట్ఠో పుట్ఠోపి యంకాయో, భువి రోగాసయీసయీ;

కతంకతం ముధాతో న, తదత్థం దుచ్చరే చరే.

౭౮.

పాపం కరోతి యోబాలో,

పుట్ఠుం కాయం తిదుబ్భరం;

భూమ్యం కాయం ఠపేత్వాన,

అనాథో సో అపాయికో.

౭౯.

వేరీవసా నుగం కాయం,

బాలో పోసేతి దుచ్చరో;

పోసేన్తో నిరయే పక్కో,

కాయో భూమ్యం వికారగూ.

౮౦.

పాపం మాకర కాయత్థం, కాయో వేరీ వసానుగో;

భూమ్యం సేస్సతి వేకారీ, పాపికో నిరయం గతో.

౮౧.

అమయ్హం మయ్హసఞ్ఞాయ,

కాయం రోగవసానుగం;

పోసం పత్తో మహాజానిం,

నోకాసో ధమ్మ మిక్ఖితుం.

౮౨.

కాయాపేక్ఖాయ నోకాసో,

ధమ్మం దట్ఠుం రహోగతో;

ఉపేక్ఖాయేవ ఓకాసో,

దుక్ఖితా మ్హ అపేక్ఖయా.

౮౩.

చిత్త సంసోధకా పక్కా, కాయసంసోధకా నవా;

సోధే చిత్తంవ పక్కత్థం, నకాయం భవభీరుకో.

౮౪.

చిత్తసఙ్ఖరణం సాధు, తం సఙ్ఖతం పభస్సరం;

నసాధు కాయసఙ్ఖారో, సఙ్ఖతోప్యసుభోవ సో.

౮౫.

సభావ మలినం కాయం, నిమ్మలాయ కథం కరే;

ఆగన్తుమలినం చిత్తం, సక్కా కాతుం సునిమ్మలం.

౮౬.

ఆధిబ్యాధి పరోతాయ, అజ్జస్వేవా వినాసినా;

కోహినామ సరీరాయ, ధమ్మాపేతం సమాచరే.

౮౭.

సభావజేగుచ్ఛం కాయం, సోభేతుంనేవసక్కుణే;

చిత్తం వా లఙ్కతం సోభం, సీలాది గన్ధవాసితం.

౮౮.

సచే భాయథ దుక్ఖస్స, సచే వో దుక్ఖ మప్పియం;

మాకత్థ పాపకం కమ్మం, ఆవివా యదివా రహో.

౮౯.

కిలేసా గన్తుమలంచిత్తం, పభస్సర సభావికం;

తదాగన్తుమలం ధోవ, చిత్తం ధోతే పభస్సరం.

౯౦.

కిలేసా గన్తుమలంచిత్తం, ఉపక్కమేన సోధయే;

సువిసుద్ధ మనాయేవ, ఉత్తరింసు భవణ్ణవా.

౯౧.

కాయే మలముపేక్ఖాయ, చిత్తే మలంవ ధోవతు;

చిత్తే హి నిమ్మలేసన్తో, పూతికాయోపి పూజితో.

౯౨.

కాయరోగం తితిక్ఖాయ, చిత్తరోగం చికిచ్ఛతు;

సుఖితో కాయరోగీపి, చిత్తే నిరామయే సతి.

౯౩.

కాయరోగే బహూ వేజ్జా, బుద్ధుత్తివ మనోగదే;

ఇధాపి కాయికో సన్తో, అనన్తావ మనోరుజా.

౯౪.

సీసదడ్ఢ ముపేక్ఖాయ, నిబ్బాతు రాగపావకం;

ఖిప్పం అసుభ సఞ్ఞాయ, నిచ్చదడ్ఢం భవేభవే.

౯౫.

సుభాయ ఉట్ఠితం రాగం, అసుభాయ నివారయే;

సోరాగో సాదితం జన్తుం, చత్వాపాయం నయిస్సతి.

౯౬.

పణ్డితానం మలం మానో, సోత్తుక్కంసేన పాకటో;

మాఖో అత్తాన ముక్కంసే, మావిభావే సకంమలం.

౯౭.

గుణం పటిచ్చ గుణీనం, అహంమానో సముట్ఠహే;

మరణం అనుచిన్తాయ, ధజంమానం నిపాతయ.

౯౮.

ఏకో కాయవివేకేసీ, కత్వా కిలేసనిగ్గహం;

వసే చిత్తవివేకేసీ, ఉభో పధి వివేకాదా.

౯౯.

అదిట్ఠే అసుతే ఠానే, వసేయ్య మోచనత్థికో;

అస్సాదంహి నివారేతుం, దిట్ఠే సుతే తిదుక్కరం.

౧౦౦.

అదిట్ఠే అసుతే రఞ్ఞే, వసేయ్యి న్ద్రియగోపకో;

వారేతుం విసయాకిణ్ణే, చక్ఖుసోతం తిదుక్కరం.

౧౦౧.

రాగం అసతి ఉప్పన్నం, సన్తాభుజేన వారయే;

బాహిరే రాగ ముప్పన్నం, అన్తో అసుభచిన్తయా.

౧౦౨.

రాగం ఛిన్దాతి బుద్ధాణం, సరం భిక్ఖు రహోగతో;

పస్సం కాయేధ జేగుచ్ఛం, లభేయ్యా సిట్ఠమోచనం.

౧౦౩.

కాయం అసుభతోపస్స, కల్లకాలేవ దస్సనం;

మోఘం కాలం నఖీయేయ్య, భవేయ్యుంస్వేపిఆతురా.

౧౦౪.

కాయం జేగుచ్ఛతోపస్స, బాల్యన్తో పచ్చవేక్ఖియ;

ఆదో కిఞ్చి జిగుచ్ఛాయ, జిగుచ్ఛేయ్యాయతిం భుసం.

౧౦౫.

కాయాదినవ మిక్ఖేయ్య, దాని కిఞ్చిపి దస్సనం;

ఆయతిం మగ్గలాభాయ, భవేయ్య ఉపనిస్స యో.

౧౦౬.

ఇత్థీన మఙ్గమఙ్గాని, నపస్సేయ్య నచిన్తయే;

తదాసా ఉభతో భట్ఠా, సుగత్యా సాసనాపిచ.

౧౦౭.

ఇత్థిరూప సరాకడ్ఢా, భట్ఠా బహూవ సాసనా;

ఇహాపి దుక్ఖితా హుత్వా, తే పేచ్చ అతిదుక్ఖినో.

౧౦౮.

పుంమనో పరియాదాయ, ఇత్థిరూపసరా ఠితా;

తస్సమ మఞ్ఞ మేకమ్పి, నవిజ్జతేవ సబ్బధి.

౧౦౯.

సల్లపే అసిహత్థేన, పిసాచేనాపి సల్లపే;

ఆసదే ఆసివిసేపి, అగ్గిక్ఖన్ధేపి ఆసదే;

నత్వేవ మాతుగామేన, ఏకేకాయ సుపేసలో.

౧౧౦.

కామం అసుభచిన్తాయ, బ్యాపాదం స్నేహచేతసా;

విహింసం కరుణాయేహి, వితక్కగ్గీ తయోసమే.

౧౧౧.

అసమేత వితక్కగ్గీ, థుసరాసిమ్హి ఖాణువ;

అథిరా సాసనే తాపీ, తేపచ్ఛాఅతితాపినో.

౧౧౨.

అసుభా పగమే లోకా, తం మేత్తాయుపసఙ్కమే;

సుభావితాహి ఏతాహి, జహేలోకే పియాపియం.

౧౧౩.

గతట్ఠితాదో ఉప్పన్నే, వితక్కగ్గీ తయో సమే;

ఆతాపీ పహితత్తోతి, ఏవంభూతో పవుచ్చతి.

౧౧౪.

వివాదప్పత్తో దుతీయో, కేనేకో వివదిస్సతి;

తస్సతే సగ్గకామస్స, ఏకత్త ముపరోచితం.

౧౧౫.

సినిహప్పత్తో దుతీయో, కమేకా సినిహిస్సతి;

తస్సతే మోక్ఖకామస్స, ఏకత్త ముపరోచితం.

౧౧౬.

పురతో పచ్ఛతోవాపి, అపరో చే నవిజ్జతి;

తస్సేవ ఫాసు భవతి, ఏకస్స వసతో వనే.

౧౧౭.

సుఖఞ్చ కామ మయికం, దుక్ఖఞ్చ పవివేకికం;

పవివేకం దుక్ఖం సేయ్యో, యఞ్చే కామమయం సుఖం.

౧౧౮.

యోచ వస్ససతం జీవే, అపస్సం ఉదయబ్బయం;

ఏకాహం జీవితం సేయ్యో, పస్సతో ఉదయబ్బయం.

౧౧౯.

సుఞ్ఞాగారం పవిట్ఠస్స, సన్తచిత్తస్స భిక్ఖునో;

అమానుస్సీ రతి హోతి, సమ్మాధమ్మం విపస్సతో.

౧౨౦.

యతోయతో సమ్మసతి, ఖన్ధానం ఉదయబ్బయం;

లభతి పీతిపామోజ్జం, అమతం తం విజానతం.

౧౨౧.

ఇచ్చుత్తం ధమ్మపామోజ్జం, వివేకజం రసాధికం;

ఇచ్ఛన్తో సీలవా భిక్ఖు, అనివత్తిత వీరియో.

౧౨౨.

వనా వాసే వసిత్వాన, అప్పిచ్ఛాదిగుణావహో;

పలి బోధే సముచ్ఛిజ్జ, భావేయ్యేవంరహోగతో.

౧౨౩.

కాయే జేగుచ్ఛపుఞ్జాని, రూపం రుప్పనభావతో;

తస్సితా వేదనా సఞ్ఞా, సఙ్ఖారాచ తతోపరే.

౧౨౪.

విఞ్ఞాణఞ్చ ఇమేపఞ్చ, ఖన్ధా రాసత్థతో మతా;

తేచానిచ్చ దుక్ఖా నత్తా, ఉపాదా వయధమ్మినో.

౧౨౫.

ఫేణపిణ్డూ పమం రూపం, వేదనా పుప్ఫుళూపమా;

మరీచికూపమా సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా కదలూపమా.

౧౨౬.

మాయూపమన్తి విఞ్ఞాణం, దస్సితే సబ్బ దస్సినా;

ఉపమాహి సమస్సే య్య, పఞ్చక్ఖన్ధే అసారకే.

౧౨౭.

యావ బ్యాతి నిమ్మిస్సతి,

కోటిలక్ఖాతహింఖణే;

ఖన్ధా భిజ్జన్తి హుత్వాన,

అనిచ్చానామ తే తతో.

౧౨౮.

భయ పీళితతో దుక్ఖా, అనత్తా అవిధేయ్యతో;

ఖన్ధావ హోన్తి భిజ్జన్తి, అఞ్ఞో కోచి నలబ్భతి.

౧౨౯.

ఖన్ధా నిచ్చా ఖయట్ఠేన, భయట్ఠేన దుఖాచతే;

అనత్తా సారకట్ఠేన, ఇతి పస్సే పునప్పునం.

౧౩౦.

భాణూదయే కయం ఏన్తి, హేమన్తే పతితుస్సవా;

రాగా మానాచ సబ్బేవం, సత్యా నిచ్చానుపస్సనే.

౧౩౧.

సీహనాదం వనేసుత్వా, సంవేజేన్తి ససోతకా;

వేహప్ఫలాపి లోకేవం, జినేరిత తిలక్ఖణం.

౧౩౨.

వేదనాదీని నామాని, నామరూపద్వయంవ తే;

తణ్హావిజ్జాచ కమ్మాది, నామరూపస్స పచ్చయా.

౧౩౩.

నామరూపం పరిగ్గయ్హ, తతో తస్సచ పచ్చయం;

హుత్వా అభావతో నిచ్చా, ఉదయబ్బయ పీళనా.

౧౩౪.

దుక్ఖా అవసవత్తిత్తా, అనత్తాతితిలక్ఖణం;

ఆరోపేత్వావ సఙ్ఖారే, సమ్మసన్తో పునప్పునం.

౧౩౫.

పాపుణేయ్యా నుపుబ్బేన,

సబ్బసంయోజన క్ఖయం;

తమ్పత్తో అరహా భిక్ఖు,

భవతిణ్ణో సునిబ్బుతో.

౧౩౬.

నతుమ్హం భిక్ఖవే రూపం, తం జహేథాతి వుత్తతో;

మేమేతన్తి ఉపాదానం, పఞ్చక్ఖన్ధే వినాసయే.

౧౩౭.

పుత్తా మత్థి ధనా మత్థి, ఇతి బాలో విహఞ్ఞతి;

అత్తాపి అత్తనో నత్థి, కుతోపుత్తోకుతోధనం.

౧౩౮.

ఇచ్చుత్త మనుచిన్తాయ, అత్తాతి అత్థిమేతివా;

సఞ్ఞం నాసేయ్య ఖన్ధావ, అత్థీతి ఆభుజే బుధో.

౧౩౯.

ఖన్ధనాస మనాభుజ్జ, మతో మే పుత్తకో ఇతి;

సోచన్తి పరిదేవన్తి పుత్తోనత్థి నసోమతో.

౧౪౦.

భిజ్జమానేసు ఖన్ధేసు, అత్తసఞ్ఞీ అనత్తేసు;

నాదికాల విపరితా, మహాజానీయతం గతా.

౧౪౧.

భిజ్జమానేసు ఖన్ధేసు, లగ్గా రత్తా మమాయితా;

నారీపుమాది సఞ్ఞాయ, విపరేతా అనాదికే.

౧౪౨.

నాదికాల విపరితో, అత్తసఞ్ఞీ అనత్తని;

భిజ్జమానేసు ఖన్ధేసు, జహ త్తాతి మమాయనం.

౧౪౩.

అభిణ్హుప్పత్తియాయేవ, భిజ్జమానో నఞ్ఞయతి;

అనిచ్చలక్ఖణం ఛన్నం, తం చిన్తేయ్య సుపఞ్ఞవా.

౧౪౪.

అసన్తేయేవ లగ్గన్తా, నముచ్చన్తి భవత్తయా;

నత్థి సన్తేసు లగ్గన్తా, రూపక్ఖన్ధా దికే స్విధ.

౧౪౫.

తణ్హా గిజ్ఝతి మేతన్తి, మానో అహన్తి మఞ్ఞతి;

దిట్ఠి గణ్హాతి అత్తాతి, ఏతే పపఞ్చకా తయో.

౧౪౬.

మమే త మహ మత్తాతి, పపఞ్చానం వసానుగో;

గణ్హన్తో భవ పఙ్కమ్హి, నిమ్ముగ్గోవ భయానకే.

౧౪౭.

నమే నాహం నఅత్తాతి, ఏతేహి వివదం కరే;

వివదన్తావ ముచ్చన్తి, భవపఙ్కా భయానకా.

౧౪౮.

నమే నాహం నఅత్తాతి, దట్ఠబ్బన్తి జినేరితం;

తథేవ సబ్బదా మఞ్ఞే, మా పపఞ్చ వసానుగో.

౧౪౯.

లోకో వివది బుద్ధేన, నలోకేన కదాచిసో;

అనత్తాతి జినుద్దిట్ఠం, లోకో అత్తాతి మఞ్ఞతి.

౧౫౦.

మో లోకేన సమో హోతు,

తస్సమో కింతదుత్తరే;

అన్ధిభూతో అయంలోకో,

సమ్బుద్ధస్స విరోధికో.

౧౫౧.

సమ్బుద్ధస్స వసం న్వేతు, సన్ఝాది భయతజ్జితో;

తబ్బసంయేవ అన్వేన్తో, భవతిణ్ణో భవిస్సతి.

౧౫౨.

అనత్తాతి గిరా సచ్చా, అత్తాతి వచనం ముసా;

ముసాయ వివదే లోకో, బుద్ధేన సచ్చ వాదినా.

౧౫౩.

తురఙ్గవజగామమ్హా, పురిమే చమక్య కాననే;

వసతా అగ్గధమ్మేన, థేరేన రచితో అయం.

౧౫౪.

అరిమత్తేయ్య బుద్ధస్స,

ధమ్మ స్సుతక్ఖణే భవే;

ఖీణాసవో మహాపఞ్ఞో,

పుఞ్ఞేన తేన సావకోతి.

కాయపచ్చవేక్ఖణా

.

నాదికాల విపరిత, జన భూతత్థ దస్సినో;

దాతుమే కన్తికస్సాదం, సత్థు పాదో తిమానితో.

.

సీసే పిలన్దియా మోదీ, సమ్బుద్ధ చరణ మ్బుజం;

సాధు తుట్ఠికరం బ్రూమి, సుకాయ పచ్చవేక్ఖణం.

.

యోనిసో మనసీకత్వా, నాదా విరుద్ధ మఞ్ఞితం;

సాధవో త ముదిక్ఖన్తు, మయాపి మన్దబుద్ధినో.

.

ఇచ్ఛితబ్బాన మాయత్తా, తేసఞ్చ చయభావతో;

తదాకారేన వత్తితా, కాయో జేగుచ్ఛ పుఞ్జకో.

.

పునప్పునంవ ఓక్కమ, ఞాణ మన్తో పవేసియ;

బాహిరంవ అనాలమ్బ, ఇక్ఖణా పచ్చవేక్ఖణా.

.

మంసచ్ఛన్న ట్ఠిరూపేవ, మనోజ వాయు చాలితే;

నారీ గతాతి యాచిన్తా, నేవ సాపచ్చవేక్ఖణా.

.

సఞ్ఞాదిట్ఠిచ చిత్తఞ్చ, విపల్లాసా ఇమేతయో;

త దాకారేన వత్తన్తి, అవిజ్జో త్థరితా భుసం.

.

ఆసా విపరితే యేసం,

విపల్లాసాతి తేమతా;

ఆసా ఆసిసనా వుత్తా,

తణ్హాయేవ సభావతో.

.

అసుభేవ సుభమితి, అనిచ్చేఏవ నిచ్చతో;

దుక్ఖేయేవ సుఖంవాతి, అనత్తనివ అత్తతో.

౧౦.

సఞ్ఞాణం దస్సనం చిన్తా,

ద్వాదసా కారతో తయో;

దిట్ఠిసా చాది మగ్గేన,

సేసా సేసేహి వజ్ఝితా.

౧౧.

తణ్హా తస్సి మమేతన్తి, మానో మఞ్ఞి అహన్తిచ;

యస్సి దిట్ఠిచ అత్తాతి, పపఞ్చా నామిమే తయో.

౧౨.

పపఞ్చన్తి సంసారం, తస్మా పపఞ్చనామకా;

భవయన్తే పయోజేన్తా, మోక్ఖం నాదంసు తే చిరం.

౧౩.

భవపఙ్కే ని ముజ్జన్తా, పపఞ్చానం వసానుగా;

చిరస్సం దుక్ఖితా హోన్తి, ఆరా నిబ్బానతో తివ.

౧౪.

నమే నాహం నఅత్తాతి, ఏతేహి వివదం కరే;

భణ్డన్తా వివదన్తా తే, నిబ్బానతో అదూరినో.

౧౫.

విపల్లాసే పపఞ్చేచ, ద్వేపిఏతే పహాతవే;

సోపచ్చవేక్ఖితబ్బే వం, కాయో జేగుచ్ఛపుఞ్జకో.

౧౬.

కేసా లోమా నఖాదన్తా,

తణ్హాయాపిచ గోచరా;

తస్మా తే దట్ఠుకామేన,

తణ్హా నివారితా సదా.

౧౭.

లగ్గికా ఛవియంయేవ, తణ్హా బాహిరగోచరా;

తస్మా ఏత్థ తచోవాహ, సమ్బుద్ధో న బహిచ్ఛవిం.

౧౮.

ఏసా తచపరియన్త, పదేనాపి నివారితా;

అతో ఛవి మనాలమ్బ, తచసీవ మనేకరే.

౧౯.

జిగుచ్ఛితాని ఛాదేతి, అట్ఠి మంస తచాదిని;

ఞాణేన ఛిన్ది తబ్బాచ, తస్మా ఛవీతి వుచ్చతి.

౨౦.

ఛవిం ఛేత్వా తచం పస్సే,

తం ఛేత్వా మంసకాదయో;

గబ్భేవత్థూని దీపేన,

యథా పఞ్ఞాపదీపికో.

౨౧.

జేగుచ్ఛో ఛవియా కాయో,

అసుభోవ సుభాయతే;

నిచ్ఛవా తచమత్తేన,

కథం సుభాయతే అయం.

౨౨.

న్హారుబన్ధో ట్ఠిసఙ్ఘాతో, మంసలోహి త లిమ్పితో;

ఛవియావ విమోహేతి, తచచ్ఛన్నో ఇమం పజం.

౨౩.

వణ్ణ సణ్ఠాన తోచేవ,

గన్ధో కాసా సయేహిచ;

జేగుచ్ఛా పటికుల్యాచ,

కేసానామ న మేపియా.

౨౪.

ఏకేకం మనసీకత్వా, నయే నిచ్చేవ మాదినా;

భావేతబ్బా సమారమ్భ, యథాపఞ్ఞాయతే తథా.

౨౫.

పూరితం మత్థలుఙ్గస్స, సీసట్ఠిపి జిగుచ్ఛితం;

ముఖ నాసక్ఖి కణ్ణాది, ఛిద్దా వఛిద్ద దుద్దసం.

౨౬.

పూతి వాయు విచరిత, కుచ్ఛిట్ఠన్తాని లోహితం;

పిత్తం సేమ్హఞ్చ పప్ఫాసం, హదయం యకనమ్పి ధీ.

౨౭.

అన్న పానం మనుఞ్ఞమ్పి, ఖేళ తిన్త మధోపరి;

దన్తేహి పిసితం స్వాన, వమథూవ జిగుచ్ఛితం.

౨౮.

యావతాయు అధోతేవా, మాసయే గిలితం ఠితం;

కిమికూల సమాకిణ్ణే, తహిమేవా సితాసితం.

౨౯.

ఏతం ఉదరియం నామ, తమ్హా పక్కాసయం గతం;

దినచ్చయే కరీసన్తం, సా సయం తంద్వయమ్పి ధీ.

౩౦.

పకాసేత్వా పవేసేతి, అన్నపానం మహారహం;

పటిచ్ఛన్నో నిహరతి, తమేవ న్తో ఠితం జనో.

౩౧.

పవేసే తం పరివతో,

నిహరేకో రహో లినో;

మనుఞ్ఞంవ పవీసన్తే,

నిక్ఖమన్తే జిగుచ్ఛితం.

౩౨.

జేగుచ్ఛ పటికుల్యాని, మంసన్హారు తచట్ఠిని;

నపియాని న తుట్ఠాని, నేవఇత్థీ నపూపిసో.

౩౩.

హత్థ పాద ముఖాదీని,

నత్థఞ్ఞాని జిగుచ్ఛితా;

తత్థా కుమారికా కఞ్ఞా,

మోహేన అత్థిసఞ్ఞితా.

౩౪.

పచ్చేకం వినిభుత్తేస, కేస లోమ నఖాదిసు;

నత్థికఞ్ఞా కుమారీవా, సమ్పిణ్డితేసు సా కుతో.

౩౫.

ఆకాసోయేవ కాయాఙ్ఖ్యో,

తచాది పరివారితో;

తథాసీసం ముఖంహత్థో,

పాదోరు కటిఆదయో.

౩౬.

థమ్భాదీస్వివ గేహోతి,

పిణ్డితే స్వేసు సమ్ముతి;

కాయోతి ఇత్థిపోసోతి,

సంముళ్హో తాయరజ్జతి.

౩౭.

సన్తం చిన్తేయ్య నాసన్తం, సన్తం చిన్తయతో సుఖం;

అసన్తం అనుచిన్తేన్తో, నానాదుక్ఖేహి తప్పతి.

౩౮.

జవత్యా విజ్జమానేవ, నావిజ్జా విజ్జమానకే;

తస్మాతంనామకో మోహో, తణ్హాపిచ తదన్వితా.

౩౯.

పుంకాయోవాథీకాయోవా, మలాసుచిజిగుచ్ఛితో;

తస్సమం నత్థిగారయ్హం, య్వామలమ్పి మలంకరే.

౪౦.

నత్థి కాయసమోవేరీ,

మహానత్థకరో చీరం;

నత్థి కాయసమో వఞ్చో,

అసుభోవ సుభాయతే.

౪౧.

థీపుం సపరకాయోతి, పస్సతిపి నపస్సతి;

జేగుచ్ఛ పటికుల్యోతి, సమ్మా పస్సతి పస్సతి.

౪౨.

సుభోసుభోతి మఞ్ఞన్తా,

ధీతి ధీతి జినేరితే;

లోకాలోకా నధీయేసం,

భవా భవా వచారినో.

౪౩.

భియ్యోభియ్యోవ రాగగ్గి,

సుభోసుభోతిపస్సతో;

మన్దోమన్దోవ సోఅగ్గి,

ధీవధీవవిపస్సతో.

౪౪.

బహుస్సుతోపి బాలోవ, అసుభే సుభమఞ్ఞకో;

అసుభోతి విపస్సన్తో, అప్పస్సుతోపిపణ్డితో.

౪౫.

యోచ సిప్పాని జానేయ్య, సతాని సహస్సానిపి;

కాయేకజాననం సేయ్యో, యఞ్చే అఞ్ఞ విజానంనం.

౪౬.

కాయమేకమ్పి నఞ్ఞామి, బుద్ధాలద్ధనయో అపి;

సుతాచ పణ్డితాత్యమ్హా, యుత్తోయేవా తిలజ్జితుం.

౪౭.

సుభతోయేవ మఞ్ఞామి, ఏవం జిగుచ్ఛితమ్పినం;

మఞ్చ ఞే పణ్డితో త్యాహు, అలమేవాతిలజ్జితుం.

౪౮.

కాయే అసుభసఞ్ఞంయో, నలభామి కదాచిపి;

సులద్ధ సుగతో వాదో, స్వారహోవాతిలజ్జితుం.

౪౯.

కాయేన సంసరన్తోపి, తదాకారం యథాతథం;

భవేభవే అజానన్తో, మమాయిత్వావ తం చజిం.

౫౦.

కాయేన సంసరన్తోపి, నఞ్ఞా కాయ జిగుచ్చతం;

నిచ్చుపాదా మమాయన్తో, పియాయిత్వావ తం చజిం.

౫౧.

కుభారం సారసఞ్ఞాయ, పియాయిత్వావ హింసకం;

అనన్తదుక్ఖ మాపాదిం, విపల్లాసో భవేభవే.

౫౨.

మహాజానీయ పత్తోతి, సంవేజేత్వా సకంమనం;

దిరోకత జినోవాదో, అనివత్తిత వీరియో.

౫౩.

అదిట్ఠపుబ్బ మేతస్స, తథాకారంవ పస్సతు;

కిచ్చ మఞ్ఞ ముపేక్ఖాయ, సంసార భయ భీరుకో.

౫౪.

యఞ్హికిచ్చం అపవిట్ఠం, అకిచ్చం పన కయిరా;

ఉన్నళానం పమత్తానం, తేసం వడ్ఢన్తి ఆసవా.

౫౫.

యేసఞ్చ సుసమారద్ధా, నిచ్చం కాయగతా సతి;

అకిచ్చం తే నసేవన్తి, కిచ్చే సాతత కారినో;

సతానం సమ్పజానానం, అత్థం గచ్ఛన్తి ఆసవాతి.

౫౬.

థోమేన్తా సోణ్ణం కాయోర,

ముఖక్ఖి త్యాదినా ఇమం;

రత్తే ముట్ఠే కరోన్తేతే,

అఞ్ఞేజనే సయంవియ.

౫౭.

కాయసోభ్య పకాసేతా,

వాచా వే మారదేసనా;

తదసోభ్య పకాసేతా,

వాచా సమ్ముద్ధ దేసనా.

౫౮.

అసుభోతి జినుద్దిట్ఠం, కాయం సుభోతి గాహినో;

సంముళ్హాతే న ముచ్చన్తి, భవా బుద్ధ విరోధినో.

౫౯.

అసుభోతి జినుద్దిట్ఠం, కాయం తథేవ గాహినో;

పణ్డితా తేవ ముచ్చన్తి, భవా బుద్ధమతానుగా.

౬౦.

సోధేన్తేలఙ్కరోన్తేవ, మలాసవన్తికాయతో;

అలం కాయవిసోధేన, బాలోవ తం గరుం కరో.

౬౧.

గోపేన్తేవ అరోగాయ,

కాయో రోగేనసంవసే;

గాయగుత్తం ముధాయేవ,

చిత్తగుత్తంవ సాత్థకం.

౬౨.

చన్దనాది విలిత్తోపి,

ముత్తోమణి విభూసితో;

తంసభావోవ సోకాయో,

విస్సవన్తో తతోతతో.

౬౩.

పతితేచ అపతితే,

విసేసో నత్థి కిఞ్చిపి;

కాయో చేమనుఞ్ఞో తమ్హా,

పతితోపి తథాసియా.

౬౪.

కాయో మనుస్సజాతీనం, తిరచ్ఛాన త్తభావతో;

జేగుచ్ఛిత తరోహోతి, దుబ్బిసోధోచ దుబ్భరో.

౬౫.

యథాజాతేన కాయేన, సక్కా విహరితుం నచ;

పచ్చహం సోధనీయోచ, ధోవన మజ్జనాదిభి.

౬౬.

రత్తం పాతుం ఛవిం ఛేత్వా, సక్కా డంసాదయోపినం;

ఛేత్వా మంస ట్ఠికాదీని, ధీరో నాలమ్బితుం కథం.

౬౭.

లగ్గన్తి ఛవిమత్తే యే, మక్ఖికా సేదపా యథా;

థీపుం ముఖాది సఞ్ఞాయ, తే పముళ్హా మహాతపా.

౬౮.

చారీ అగోచరే కామే, లగ్గాలేపే కపీరివ;

బహూహి పీళితా రీహి, మరన్తి అతిదుక్ఖినో.

౬౯.

రాగారిం దుజ్జయం జేయ్యుం, జయభుమ్మాసుభే చరా;

సీతానిస్సిత లటుకీ, సేనకంవ మహబ్బలం.

౭౦.

కాయధి గ్గోచరో వేసో,

జయభూబుద్ధ దుత్తియా;

ఏత్థేవ గోచరా హోన్తు,

మాభో కామే జయత్థికా.

౭౧.

కాయా సుభం విపస్సన్తు, దిబ్బ క్ఖినాప్య పస్సియం;

ఆయతిం మగ్గలాభాయ, తం దస్సనం భవిస్సతి.

౭౨.

ధీచక్ఖునావ ధిక్కాయం, పస్సే న మంసచక్ఖునా;

ఉమ్మిలిత్వావ ధీచక్ఖుం, వివేకట్ఠో ఉదిక్ఖతు.

౭౩.

పఞ్చఙ్గాని యథా కుమ్మో, చక్ఖాదీని నిగూహయే;

వేరీ లభతు మోకాసం, పఞ్చద్వారా అరక్ఖితా.

౭౪.

చక్ఖురూపేన సంవాసా, రాగపుత్తం విజాయతి;

మహానత్థకరో సోచ, సంవాసం తేన వారయే.

౭౫.

రూపాదీసుసఞ్జన్తీతి, సత్తా ఇత్థ్యాది సఞ్ఞాయ;

నత్వేవ ఖన్ధసఞ్ఞాయ, తంసఞ్ఞిహి విరాగినో.

౭౬.

సకాయేపరకాయేచ,

ఆసం ఛిన్దేయ్య పణ్డితో;

ఆసం ఛేత్వా సుఖంసేతి,

ఆసాయ దుక్ఖితా పజా.

౭౭.

దస్సనే సవనే కాయ,

సంసగ్గే మేథునేపిచ;

నిరాసో సుఖితో హోతి,

అనిరాసోతిదుక్ఖితో.

౭౮.

బహీవ సోధితం యస్స, న వన్తో జేగుచ్ఛ పుఞ్జకం;

తంకాయం అసుతంజాన, తనురాగో సియాత్తని.

౭౯.

కాయేవిరాగ మిచ్ఛన్తో, నుపస్సేయ్య తదన్తరం;

అన్తోదస్సీ అతప్పన్తో, లభే సంసారమోచనం.

౮౦.

సత్తా సత్తా బహిట్ఠేవా, సారంసారం మమాయినో;

సన్తోసన్తో విపస్సన్తో, నవానవాయతింభవే.

౮౧.

అలం అలం కత్వా కాయం, మలామలాసవన్తితో;

సోభం సోభం నయే ఠానం, మనం మనం ప్యలం కతం.

౮౨.

సంసగ్గజాతస్స భవన్తి స్నేహా,

స్నేహాన్వయం దుక్ఖ మిదం పహోతి;

ఆదినవం స్నేహజంపేక్ఖ మానో,

ఏకో చరేఖగ్గ విసాణ కప్పో.

౮౩.

ఖిట్టా రతి హోతి సహాయ మజ్ఝే,

పుత్తేసుచ విపులం హోతి పేమం;

పియవిప్పయోగం విజిగుచ్ఛమానో,

ఏకో చరే ఖగ్గవిసాణ కప్పో.

౮౪.

వంసో విసాలోయథా విసత్తో,

పుత్తేసు దారేసుచ యాఅపేక్ఖా;

వంసకళిరోవ అసజ్జమానో,

ఏకో చరే ఖగ్గవిసాణ కప్పో.

౮౫.

కామం కామయ మానస్స, తస్సచేతం సమిజ్ఝతి;

అద్ధా పీతిమనో హోతి, మచ్చో లద్ధా యదిచ్ఛతి.

౮౬.

తస్సచే కామయానస్స, ఛన్దజాతస్స జన్తునో;

తేకామా పరిహాయన్తి, సల్లవిద్ధోవ రుప్పతి.

౮౭.

యోకామే పరివజ్జేతి, సప్పస్సేవ పదా సిరో;

సోమం విసత్తికం లోకే, సతో సమతివత్తతి.

౮౮.

ఖేత్తం వత్థుం తళాకంవా, గవస్సం దాసపోరిసం;

థియో బన్ధూ పుథుకామే, యోనరో అనుగిజ్ఝతి.

౮౯.

అబలా నం బలీయన్తి, మద్దన్తేనం పరిస్సయా;

తతోనం దుక్ఖమన్వేతి, నావం భిన్న మివోదకం.

౯౦.

తస్మాజన్తు సదాసతో, కామాని పరివజ్జయే;

తే పహాయ తరే ఓఘం, నావం సిత్వావ పారగూ.

౯౧.

కామతో జాయతే సోకో,

కామతో జాయతే భయం;

కామతో విప్పముత్తస్స,

నత్థి సోకో కుతో భయం.

౯౨.

సుభానుపస్సిం విహరన్తం, ఇన్ద్రియేసు అసంవుతం;

భోజనమ్హి అమత్తఞ్ఞుం, కుసితం హీన వీరియం;

తంవే పసహతి మారో, వాతో రుక్ఖంవ దుబ్బలం.

౯౩.

అసుభానుపస్సిం విహరన్తం, ఇన్ద్రియేసు సుసంవుతం;

భోజనమ్హిచ మత్తఞ్ఞుం, సద్ధం ఆరద్ధ వీరియం;

తంవే నప్పసహతి మారో, వాతో సేలంవ పబ్బతం.

౯౪.

యథా అగారం దుచ్ఛన్నం, వుట్ఠి సమతి విజ్ఝతి;

ఏవం అభావితం చిత్తం, రాగో సమతివిజ్ఝతి.

౯౫.

తదేవం పచ్చవేక్ఖన్తి, యే తే రాగగ్గిదుబ్బలా;

పతిట్ఠం సాసనే లద్ధా, నుక్కణ్ఠా నలసా రతా.

౯౬.

బుద్ధావాదం లభిత్వాపి, నాహంసక్కా నవోమ్హితి;

దోసం తణ్హం అనాసేన్తో, పరిపక్కో కదాభవే;

పుఞ్ఞకమ్మం అకరోన్తో, పరవజ్జం అఖమన్తో.

౯౭.

కాయ సఙ్ఖారికా తణ్హా, నీచానీచకరాచ సా;

చిత్తసఙ్ఖారికా సద్ధా, ఉచ్చా ఉచ్చకరాచ సా.

౯౮.

దస్సనీయే రతా తణ్హా, సద్ధాస్వాచారభత్తికా;

వికిణ్ణచారికా తణ్హా, సద్ధా విసదచారినీ.

౯౯.

మనోకిలేసికా తణ్హా, సానుగానన్త దుక్ఖదా;

చిత్తప్పసాదికా సద్ధా, అత్తానుగ సుఖావహా.

౧౦౦.

తణ్హా సద్ధాన మిచ్చేవం, విసేసం జాన తత్వతో;

ఞత్వా తణ్హం వినాసేయ్య, సద్ధంభావేయ్య చేతసి.

౧౦౧.

ఉచ్ఛుకం యన్తపత్తమ్పి, సఞ్చుణ్ణితమ్పి చన్దనం;

మధురంవ సుగన్ధంవ, మేత్తివ హింసితోపి సం.

౧౦౨.

అత్తచ్ఛేదమ్పి వాసేతి, సుగన్ధేనివ చన్దనం;

సన్తో మేత్తాసుగన్ధేన, అత్తహింసమ్పి వాసయే.

౧౦౩.

కదాచిపి న దుగ్గన్ధి, సుక్ఖం చుణ్ణమ్పి చన్దనం;

తథేవ దుక్ఖపత్తోపి, న సన్తో పాపకారకో.

౧౦౪.

ఖమే వజ్జం కరేయ్యత్థం, బుద్ధఖన్తి మనుస్సరం;

మేత్తాతిన్తేన వేరీపి, నుపనాహో సియత్తని.

౧౦౫.

నగచ్ఛతి త మక్కోసో, మమేవా నత్థకారకో;

ఇతి ఞత్వావ సప్పఞ్ఞో, నేవ క్కోసేయ్య కిఞ్చనం.

౧౦౬.

అక్కోసో మం నఆగచ్ఛే,

తస్సేవా నత్థకారకో;

ఇతి ఞత్వా తితిక్ఖేయ్య,

న పచ్చక్కోసనం కరే.

౧౦౭.

అక్కోసక నయం గణ్హి,

పచ్చక్కోసో న సో వరో;

బుధో తం నానుగాహేయ్య,

మా సోవ పాపియో భవే.

౧౦౮.

తణ్హావిజ్జాచ మూలాద్వే, సంసారవిసపాదపే;

సబ్భత్తి సద్ధమ్మస్సుతం, ద్వేయేవ మధురా ఫలా.

౧౦౯.

సోధే చిత్త ముపక్కమ్మ, సుద్ధం ఉపక్కమేన తం;

వహే సుఖం అసఙ్ఖేయ్యం, దుక్ఖం అసోధితం మలి.

౧౧౦.

సోధితం సుగతింనేతి, దుగ్గతింవ అసోధితం;

చిత్తం సోధేతు మాలిమ్పే, రాగదోస మలేహి తం.

౧౧౧.

దోసేజా నాసితా యేన,

సాసనేవత్థి సోనయో;

నత్థఞ్ఞత్థ తమాదాయ,

బుధో నాసేతు తంద్వయం.

౧౧౨.

రనకునవాసి కతావాసే, దగుంచేతీ పురత్థిమే;

వసతా అగ్గధమ్మేన, థేరేన రచితో అయన్తి.