📜

తేలకటాహగాథా ¶

నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స

౧.

లంకిస్సరో జయతు వారణరాజగామీ

భోగిన్దభోగ రుచిరాయత పీణ బాహు,

సాధుపచారనిరతో గుణసన్నివాసో

ధమ్మే ఠితో వీగతకోధమదావలేపో;

౨.

యో సబ్బలోకమహితో కరుణాధివాసో

మోక్ఖాకరో రవికులమ్బర పుణ్ణ చన్దో,

ఞేయ్యోదధిం సువిపులం సకలం విబుద్ధో

లోకుత్తమం నమథ తం సిరసా మునిన్దం;

౩.

సోపానమాలమమలం తిదసాలయస్స

సంసార సాగరసముత్తరణాయ సేతుం,

సబ్బాగతీభయ వివజ్జిత ఖేమ మగ్గం

ధమ్మం నమస్సథ సదా మునినా పణీతం;

౪. ¶

దేయ్యం తదప్పమపి యత్థ పసన్న చిత్తా

దత్వా నరా ఫలముళారతరం లభన్తే,

తం సబ్బదా దసబలేనపి సుప్పసత్థం

సఙ్ఘం నమస్సథ సదామితపుఞ్ఞఖేత్తం;

౫.

తేజో బలేన మహతా రతనత్తయస్స

లోకత్తయం సమధిగచ్ఛతి యేన మోక్ఖం,

రక్ఖా న చత్థి చ సమా రతనత్తయస్స

తస్మా సదా భజథ తం రతనత్తయం భో;

౬.

లంకిస్సరో పరహితేకరతో నిరాసో

రత్తిమ్పి జాగరరతో కరుణాధివాసో,

లోకం విబోధయతి లోకహితాయ కామం

ధమ్మం సమాచరథ జాగరియానుయుత్తా;

౭. ¶

సత్తోపకార నిరతా కుసలే సహాయా

భో దుల్లభా భువి నరా విహతప్పమాదా,

లంకాధిపం గుణధనం కుసలే సహాయం

ఆగమ్మ సంచరథ ధమ్మమలం పమాదం;

౮.

ధమ్మో తిలోక సరణో పరమో రసానం

ధమ్మో మహగ్ఘరతనో రతనేసు లోకే,

ధమ్మో భవే తిభవదుక్ఖ వినాసహేతు

ధమ్మం సమాచరథ జాగరియానుయుత్తా;

౯.

నిద్దం వినోదయథ భావయథప్పమేయ్యం

దుక్ఖం అనిచ్చమ్పి చేహ అనత్తతఞ్చ,

దేహే రతిం జహథ జ జజ్జరభాజనాభో

ధమ్మం సమాచరథ జాగరియానుయుత్తా;

౧౦. ¶

ఓకాస మజ్జ మమ నత్థి సువే కరిస్సం

ధమ్మం ఇతీహలసతా కుసలప్పయోగే,

నా’లం తియద్ధసు తథా భువనత్తయే చ

కామం న చత్థి మనుజో మరణా పముత్తో;

౧౧.

ఖిత్తో యథా నభసి కేనచిదేవ లేడ్డు

భూమిం సమాపత్తి భారతయా ఖణేన,

జాతత్తమేవ ఖలు కారణమేకమత్ర

లోకం సదా నను ధువం మరణాయ గన్తుం;

౧౨.

కామం నరస్స పతతో గిరిముద్ధనాతో

మజ్ఝే న కిఞ్చి భయనిస్సరణాయ హేతు,

కామం వజన్తి మరణం తిభవేసు సత్తా

భోగే రతిం పజహథాపి చ జీవితే చ;

౧౩. ¶

కామం పతన్తి మహియా ఖలు వస్సధారా

విజ్జుల్లతా వితతమేఘ ముఖా పముత్తా,

ఏవం నరా మరణభీమ పపాతమజ్ఝే

కామం పతన్తి నహి కోచి భవేసు నిచ్చో;

౧౪.

వేలాతటే పటుతరోరు తరంగమాలా

నాసం వజన్తి సతతం సలిలాలయస్స,

నాసం తథా సముపయన్తి నరామరానం

పాణాని దారుణతరే మరణోదధిమ్హి;

౧౫.

రుద్ధోపి సో రథవరస్సగజాధిపేహి

యోధేహి చాపి సబలేహి చ సాయుధేహి,

లోకం వివంచియ సదా మరణూసభో సో

కామం నిహన్తి భువనత్తయ సాలి దణ్డం;

౧౬. ¶

భో మారుతేన మహతా విహతో పదీపో

ఖిప్పం వినాస ముఖమేతి మహప్పభోపి,

లోకే తథా మరణచణ్డ సమీరణేన

ఖిప్పం వినస్సతి నరాయుమహా పదీపో;

౧౭

రామజ్జునప్పభూతి భూపతి పుంగవా చ

సూరా పురే రణముఖే విజితారి సఙ్ఘా,

తేపీహ చణ్డ మరణోఘ నిముగ్గదేహా

నాసం గతా జగతి కే మరణా పముత్తా?

౧౮.

లక్ఖీ చ సాగరపటా సధరాధరా చ

సమ్పత్తియో చ వివిధా అపి రూపసోభా,

సబ్బా చ తా అపి చ మిత్తసుతా చ దారా

కే చాపి కం అనుగతా మరణం వజన్తం?

౧౯. ¶

బ్రహ్మాసురాసురగణా చ మహానుభావా

గన్ధబ్బకిన్నరమహోరగరక్ఖసా చ,

తే చా పరే చ మరణగ్గిసిఖాయ సబ్బే

అన్తే పతన్తి సలభా ఇవ ఖీణపుఞ్ఞా;

౨౦.

యే సారిపుత్తపముఖా మునిసావకా చ

సుద్ధా సదాసవనుదా పరమిద్ధిపత్తా,

తే చాపి మచ్చువళభా ముఖ సన్నిముగ్గా

దీపానివానలహతా ఖయతం ఉపేతా;

౨౧.

బుద్ధాపి బుద్ధకమలామలచారునేత్తా

బత్తింసలక్ఖణ విరాజిత రూపసోభా,

సబ్బాసచక్ఖయకరాపి చ లోకనాథా

సమ్మద్దితా మరణమత్తమహాగజేన;

౨౨. ¶

రోగాతురేసు కరుణా న జరాతురేసు

ఖిడ్డాపరేసు సుకుమారకుమారకేసు,

లోకం సదా హనతి మచ్చు మహాగజిన్దో

దవానలో వనమివావరతం అసేసం;

౨౩.

ఆపుణ్ణతా న సలిలే న జలాసయస్స

కట్ఠస్స చాపి బహుతా న హుతాసనస్స,

భుత్వాన సో తిభూవనమ్పి తథా అసేసం

భో నిద్దయో న ఖలు పీతిముపేతి మచ్చు;

౨౪.

భో మోహ మోహితతయా వివసో అధఞ్ఞో

లోకో పతత్యపిపి మచ్చుముఖే సుభీమే,

భోగే రతిం సముపయాతి నిహీనపఞ్ఞో

దోలా తరఙ్గచపలే సుపినోపమేయ్యే;

౨౫. ¶

ఏకోపి మచ్చురభిహన్తుమలం తిలోకం

కిం నిద్దయా అపి జరామరణానుయాయీ,

కో వా కరేయ్య విభసువేసు చ జీవితాసం

జాతో నరో సుపిన సంగమ సన్నిభేసు;

౨౬.

నిచ్చాతురం జగదిదం సభయం ససోకం

దిస్వా చ కోధమదమోహజరాభిభూతం,

ఉబ్బేగమత్తమపి యస్స న విజ్జతీ చే

సో దారుణోన మరణం వత తం ధిరత్థు!

భో భో న పస్సథ జరాసిధరఞ్హి మచ్చు

మాహఞ్ఞమానమఖిలం సతతం తిలోకం,

కిం నిద్దయా నయథ వీతభయా తియామం

ధమ్మం సదా’సవనుదం చరథ’ప్పమత్తా;

౨౮. ¶

భావేథ భో మరణమారవివజ్జనాయ

లోకే సదా మరణ సఞ్ఞమిమం యతత్తా,

ఏవఞ్హి భావనరతస్స నరస్స తస్స

తణ్హా పహీయతి సరీరగతా అసేసా;

౨౯.

రూపం జరా పియతరం మలినీకరోతి

సబ్బం బలం హరతి అత్తని ఘోరరోగో,

నానూపభోగ పరిరక్ఖిత మత్తభావం

భో మచ్చు సంహరతి కిం ఫలమత్తభావే?

౩౦.

కమ్మానిలాపహతరోగతరంగభంగే

సంసార సాగర ముఖే వితతే విపన్నా,

మా మాపమాదమకరిత్థ కరోథ మోక్ఖం

దుక్ఖోదయో నను పమాదమయం నరానం;

౩౧. ¶

భోగా చ మిత్తసుతపోరిస బన్ధవా చ

నారీ చ జీవితసమా అపి ఖేత్తవత్థు,

సబ్బాని తాని పరలోకమితో వజన్తం

నానుబ్బజన్తి కుసలాకుసలంవ లోకే;

౩౨.

భో విజ్జుచంచలతరే భవసాగరమ్హి

ఖిత్తా పురా కతమహాపవనేన తేన,

కామం విభిజ్జతి ఖణేన సరీరనావా

హత్థే కరోథ పరమం గుణహత్థసారం;

౩౩.

నిచ్చం విభిజ్జతిహ ఆమక భాజనంవ

సంరక్ఖితోపి బహుధా ఇహ అత్తభావో,

ధమ్మం సమాచరథ సగ్గపతిప్పతిట్ఠం

ధమ్మో సుచిణ్ణమిహమేవ ఫలం దదాతి;

౩౪. ¶

రన్త్వా సదా పియతరే దివి దేవరజ్జే

నమ్హా చవన్తి విబుధా అపి ఖీణపుఞ్ఞా,

సబ్బం సుఖం దివి భువీహ వియోగనిట్ఠం

కో పఞ్ఞవా భవసుఖేసు రతిం కరేయ్య?

౩౫.

బుద్ధో ససావకగణో జగదేకనాథో

తారావలీపరివుతోపి చ పుణ్ణచన్దో,

ఇన్దోపి దేవమకుటంకిత పాదకఞ్జో

కో ఫేణపిణ్డ-న-సమో తిభవేసు జాతో?

౩౬.

లీలావతంసమపి యోబ్బన రూపసోభం

అత్తూపమం పియజనేన చ సమ్పయోగం,

దిస్వాపి విజ్జుచపలం కురుతే పమాదం

భో మోహమోహితజనో భవరాగరత్తో;

౩౭. ¶

పుత్తో పితా భవతి మాతు పతీహ పుత్తో

నారీ కదాచి జననీ చ పితా చ పుత్తో,

ఏవం సదా విపరివత్తతి జీవలోకో

చిత్తే సదాతిచపలే ఖలు జాతిరఙ్గే;

౩౮.

రన్త్వా పురే వివిధఫుల్లలతాకులేహి

దేవాపి నన్దనవనే సురసున్దరీహి,

తే వే’కదా వితతకణ్టకసంకటేసు

భో కోటిసిమ్బలివనేసు ఫుసన్తి దుక్ఖం;

౩౯.

భుత్వా సుధన్నమపి కఞ్చనభాజనేసు

సగ్గే పురే సురవరా పరమిద్ధిపత్తా,

తే చాపి పజ్జలితలోహగులం గిలన్తి

కామం కదాచి నరకాలయ వాసభూతా;

౪౦. ¶

భుత్వా నరిస్సరవరా చ మహిం అసేసం

దేవాధిపా చ దివి దిబ్బసుఖం సురమ్మం,

వాసం కదాచి ఖురసఞ్చితభూతలేసు

తే వా మహారథగణానుగతా దివీహ;

౪౧.

దేవఙ్గనా లలితభిన్నతరఙ్గమాలే

రఙ్గే మహిస్సరజటామకుటానుయాతే,

రన్త్వా పురే సురవరా పమదాసహాయా

తే చాపి ఘోరతరవేతరణిం పతన్తి;

౪౨.

ఫుల్లాని పల్లవలతాఫలసంకులాని

రమ్మాని నన్దనవనాని మనోరమాని,

దిబ్బచ్ఛరాలలితపుణ్ణదరీముఖాని

కేలాసమేరుసిఖరాని చ యన్తి నాసం;

౪౩. ¶

దోలా’నిలా’నలతరంగసమా హి భోగా

విజ్జుప్పభాతిచపలాని చ జీవితాని,

మాయామరీచిజలసోమసమం సరీరం

కో జీవితే చ విభవే చ కరేయ్య రాగం?

౪౪.

కిం దుక్ఖమత్థి న భవేసు చ దారుణేసు

సత్తోపి తస్స వివిధస్స న భాజనో కో,

జాతో యథా మరణరోగజరాభిభూతో

కో సజ్జనో భవరతిం పిహయేయ్య’బాలో?

౪౫.

కే వాపి పజ్జలితలోహగులం గిలన్తి

సక్కా కథఞ్చిదపి పాణితలేన భీమం,

దుక్ఖోదయం అసుచినిస్సవనం అనన్తం

కో కామయేథ ఖలు దేహమిమం అబాలో?

౪౬. ¶

లోకే న మచ్చుసమమత్థి భయం నరానం

న వ్యాధిదుక్ఖసమమత్థి చ కించి దుక్ఖం,

ఏవం విరూపకరణం న జరాసమానం

మోహేన భో రతిముపేతి తథాపి దేహే;

౪౭.

నిస్సారతో నలకలీకదలీసమానం

అత్తానమేవ పరిహఞ్ఞతి అత్తహేతు,

సమ్పోసితోపి కుసహాయ ఇవాకతఞ్ఞూ

కాయో న యస్స అనుగచ్ఛతి కాలకేరా;

౪౮.

తం ఫేణపిణ్డసదిసం విససూలకప్పం

తోయా’నిలా’నలమహీఉరగాధివాసం,

జిణ్ణాలయంవ పరిదుబ్బలమత్తభావం

దిస్వా నరో కథముపేతి రతిం సపఞ్ఞో?

౪౯. ¶

ఆయుక్ఖయం సముపయాతి ఖణే ఖణేపి

అన్వేతి మచ్చు హననాయ జరాసిపాణీ,

కాలం తథా న పరివత్తతి తం అతీతం

దుక్ఖం ఇదం నను భవేసు అచిన్తనీయం?

౫౦.

అప్పాయుకస్స మరణం సులభం భవేసు

దీఘాయుకస్స చ జరా వ్యసనం చ’నేకం,

ఏవం భవే ఉభయతోపి చ దుక్ఖమేవ

ధమ్మం సమాచరథ దుక్ఖవినాసనాయ;

౫౧.

దుక్ఖగ్గినా సుమహతా పరిపీళితేసు

లోకత్తయస్స వసతో భవవారకేసు,

సబ్బత్తతా సుచరితస్స పమాదకాలో

భో భో న హోతి పరమం కుసలం చిణాథ;

౫౨. ¶

అప్పం సుఖం జలలవం వియ భో తిణగ్గే

దుక్ఖన్తు సాగరజలం వియ సబ్బలోకే,

సంకప్పనా తదపి హోతి సభావతో హి

సబ్బం తిలోకమపి కేవలదుక్ఖమేవ;

౫౩.

కాయో న యస్స అనుగచ్ఛతి కాయహేతు

బాలో అనేకవిధమాచరతీహ దుక్ఖం,

కాయో సదా కలి మలాకలిలఞ్హి లోకే

కాయే రతో’నవరతం వ్యసనం పరేతి

౫౪.

మీళ్హాకరం కలిమలాకరమామగన్ధం

సూళాసిసల్లవిసపన్నగరోగభూతం,

దేహం విపస్సథ జరామరణాధివాసం

తుచ్ఛం సదా విగతసారమిమం వినిన్ద్యం;

౫౫. ¶

దుక్ఖం అనిచ్చమసుభం వత అత్తభావం

మా సంకిలేసయ న విజ్జతి జాతు నిచ్చో,

అమ్భో న విజ్జతి హి అప్పమపీహ సారం

సారం సమాచరథ ధమ్మమలం పమాదం;

౫౬.

మాయామరీచికదలీనలఫేణపుఞ్జ-

గంగాతరఙ్గజలబుబ్బులసన్నిభేసు,

ఖన్ధేసు పఞ్చసు ఛళాయతనేసు తేసు

అత్తా న విజ్జతి హి కో న వదేయ్య’బాలో?

౫౭.

వఞ్ఝాసుతో ససవిసాణమయే రథే తు,

ధావేయ్య చే చిరతరం సధురం గహేత్వా,

దీపచ్చిమాలమివ తం ఖణభఙ్గభూతం

అత్తాతి దుబ్బలతరన్తు వదేయ్య దేహం;

౫౮. ¶

బాలో యథా సలిలబుబ్బులభాజనేన

ఆకణ్ఠతో వత పిబేయ్య మరీచితోయం,

అత్తాని సారరహితం కదలీసమానం

మోహా భణేయ్య ఖలు దేహమిమం అనత్తం;

౫౯.

యో’దుమ్బరస్స కుసుమేన మరీచితోయం

వాసం యదిచ్ఛతి స ఖేదముపేతి బాలో,

అత్తానమేవ పరిహఞ్ఞతి అత్తహేతు

అత్తా న విజ్జతి కదాచిదపీహ దేహే;

౬౦.

పోసో యథా హి కదలీ సువినిబ్భుజన్తో

సారం తదప్పమ్పి నోపలభేయ్య కామం,

ఖన్ధేసు పంచసు ఛళాయతనేసు తేసు

సుఞ్ఞేసు కిఞ్చిదపి నోపలభేయ్య సారం;

౬౧. ¶

సుత్తం వినా న పటభావమిహత్థి కించి

దేహం వినా న ఖలు కోచి మిహత్థి సత్తో,

దేహో సభావరహితో ఖణభంగయుత్తో,

కో అత్తహేతు అపరో భువి విజ్జతీహ?

౬౨.

దిస్వా మరీచిసలిలఞ్హి సుదూరతో భో

బాలో మిగో సముపధావతి తోయసఞ్ఞీ,

ఏవం సభావరహితే విపరీతసిద్ధే

దేహే పరేతి పరికప్పనయా హి రాగం;

౬౩.

దేహే సభావరహితే పరికప్పసిద్ధే

అత్తా న విజ్జతి హి విజ్జుమివన్తలిక్ఖే,

భావేథ భావనరతా విగతప్పమాదా

సబ్బాసవప్పహననాయ అనత్తసఞ్ఞం;

౬౪. ¶

లాలాకరీసరుధిరస్సువసానులిత్తం

దేహం ఇమం కలిమలాకలిలం అసారం,

సత్తా సదా పరిహరన్తి జిగుచ్ఛనీయం

నానాసుచీహి పరిపుణ్ణఘటం యథేవ;

౬౫.

ణహాత్వా జలఞ్హి సకలం చతుసాగరస్స

మేరుప్పమాణమపి గన్ధమనుత్తరఞ్చ,

పప్పోతి నేవ మనుజో హి సుచిం కదాచి

కిం భో విపస్సథ గుణం కిము అత్తభావే?

౬౬.

దేహో స ఏవ వివిధాసుచిసన్నిధానో

దేహో స ఏవ వధబన్ధనరోగభూతో,

దేహో స ఏవ నవధా పరిభిన్నగణ్డో

దేహం వినా భయకరం న సుసానమత్థి;

౬౭. ¶

అన్తోగతం యదివ ముత్తకరీసభాగో

దేహా బహిం అతిచరేయ్య వినిక్ఖమిత్వా,

మాతా పితా వికరుణా చ వినట్ఠపేమా

కామం భవేయ్యు కిము బన్ధుసుతా చ దారా?

౬౮.

దేహం యథా నవముఖం కిమిసఙ్ఘగేహం

మంసట్ఠిసేదరుధిరాకలిలం విగన్ధం,

పోసేన్తి యే వివిధపాపమిహాచరిత్వా

తే మోహితా మరణధమ్మమహో వతేవం!

౬౯.

గణ్డూపమే వివిధరోగ నివాసభూతే

కాయే సదా రుధిరముత్తకరీసపుణ్ణే,

యో ఏత్థ నన్దతి నరో ససిగాలభక్ఖే

కామఞ్హి సోచతి పరత్థ స బాలబుద్ధి;

౭౦. ¶

భో ఫేణపిణ్డసదిసో వియ సారహీనో

మీళ్హాలయో వియ సదా పటికూలగన్ధో,

ఆసీవిసాలయనిభో సభయో సదుక్ఖో

దేహో సదా సవతి లోణఘటోవ భిన్నో;

౭౧.

జాతం యథా న కమలం భువి నిన్దనీయం

పఙ్కేసు భో అసుచితోయ సమాకులేసు,

జాతం తథా పరహితమ్పి చ దేహభూతం

తం నిన్దనీయమిహ జాతు న హోతి లోకే;

౭౨.

ద్వత్తింసభాగపరిపూరతరో విసేసో

కాయో యథా హి నరనారి గణస్స లోకే,

కాయేసు కిం ఫలమిహత్థి చ పణ్డితానం

కామం తదేవ నను హోతి పరోపకారం;

౭౩. ¶

పోసోన పణ్డితతరేన తథాపి దేహో

సబ్బత్తనా చిరతరం పరిపాలనీయో,

ధమ్మం చరేయ్య సుచిరం ఖలు జీవమానో

ధమ్మే హవే మణివరో ఇవ కామదో భో

౭౪.

ఖీరే యథా సుపరిభావితమోసధమ్హి

స్నేహేన ఓసధబలం పరిభాసతేవ,

ధమ్మో తథా ఇహ సమాచరితో హి లోకే

ఛాయావ యాతి పరలోక మితో వజన్తం;

౭౫.

కాయస్స భో విరచితస్స యథానుకూలం

ఛాయా విభాతి రుచిరామలదప్పణే తు,

కత్వా తథేవ పరమం కుసలం పరత్థ

సమ్భూసితా ఇవ భవన్తి ఫలేన తేన;

౭౬. ¶

దేహే తథా వివిధదుక్ఖ నివాసభూతే

మోహా పమాదవసగా సుఖసఞ్ఞమూళ్హా,

తిక్ఖే యథా ఖురముఖే మధులేహమానో

బాళ్హఞ్చ దుక్ఖమనుగచ్ఛతి హీనపఞ్ఞో;

౭౭.

సంకప్పరాగవిగతే నిరతత్తభావే

దుక్ఖం సదా సమధిగచ్ఛతి అప్పపఞ్ఞో,

మూళ్హస్స చేవ సుఖసఞ్ఞమిహత్థిలోకే

కింపక్కమేవ నను హోతి విచారమానే;

౭౮.

సబ్బోపభోగ ధనధఞ్ఞవిసేసలాభీ

రూపేన భో స మకరద్ధజసన్నిభోపి,

యో యోబ్బనేపి మరణం లభతే అకామం

కామం పరత్థపరపాణహరో నరో హి;

౭౯.

సో యాచకో భవతి భిన్నకపాలహత్థో

ముణ్డో ధిగక్ఖరసతేహి చ తజ్జయన్తో,

భిక్ఖం సదారిభవనే సకుచేలవాసో

దేహే పరత్థి పరచిత్తహరో నరో యో;

౮౦. ¶

ఇత్థీ నముఞ్చతి సదా పున ఇత్థిభావా

నారీ సదా భవతి సో పురిసో పరత్థ,

యో ఆచరేయ్య పరదారమలఙ్ఘనీయం

ఘోరఞ్చ విన్దతి సదా వ్యసనఞ్చ నేకం;

౮౧.

దీనో విగన్ధవదనో చ జళో అపఞ్ఞో

మూగో సదా భవతి అప్పియదస్సనో చ,

పప్పోతి దుక్ఖమతులఞ్చ మనుస్సభూతో

వాచం ముసా భణతి యో హి అపఞ్ఞసత్తో;

౮౨.

ఉమ్మత్తకా విగతలజ్జగుణా భవన్తి

దీనా సదా వ్యసనసోకపరాయణా చ,

జాతా భవేసు వివిధేసు విరూపదేహా

పీత్వా హలాహలవిసంవ సురం విపఞ్ఞా;

౮౩.

పాపాని యేన ఇహ ఆచరితాని యాని

యో వస్సకోటినహుతాని అనప్పకాని,

లద్ధాన ఘోరమతులం నరకేసు దుక్ఖం

పప్పోతి చేత్థ వివిధవ్యసనఞ్చ నేకం;

౮౪. ¶

లోకత్తయేసు సకలేసు సమం న కించి

లోకస్స సన్తికరణం రతనత్తయేన,

తంతేజసా సుమహతా జితసబ్బపాపో

సోహం సదాధిగతసబ్బసుఖో భవేయ్యం;

౮౫.

లోకత్తయేసు సకలేసు చ సబ్బసత్తా

మిత్తా చ మజ్ఝరిపుబన్ధుజనా చ సబ్బే,

తే సబ్బదా విగతరోగభయా విసోకా

సబ్బం సుఖం అధిగతా ముదితా భవన్తు;

౮౬.

కాయో కరీసభరితో వియ భిన్నకుమ్భో

కాయో సదా కలిమలవ్యసనాధివాసో,

కాయే విహఞ్ఞతి చ సబ్బసుఖన్తి లోకో

కాయో సదా మరణరోగజరాధివాసో;

౮౭. ¶

సో యోబ్బనోతి థవిరోతి చ బాలకోతి

సత్తే న పేక్ఖతి విహఞ్ఞతిరేవ మచ్చు,

సోహం ఠితోపి సయితోపి చ పక్కమన్తో

గచ్ఛామి మచ్చువదనం నియతం తథా హి;

౮౮.

ఏవం యథా విహితదోసమిదం సరీరం

నిచ్చంవ తగ్గతమనా హదయే కరోథ,

మేత్తం పరిత్తమసుభం మరణస్సతిఞ్చ

భావేథ భావనరతా సతతం యతత్తా;

౮౯.

దానాది పుఞ్ఞకిరియాని సుఖుద్రయాని

కత్వా చ తమ్ఫలమసేస మిహప్పమేయ్యం,

దేయ్యం సదా పరహితాయ సుఖాయ చేవ

కిమ్భో తదేవ నను హత్థగతఞ్హి సారం?

౯౦.

హేతుం వినా న భవతీ హి చ కించి లోకే

సద్దోవ పాణితలఘట్టనహేతుజాతో,

ఏవఞ్చ హేతుఫల భావవిభాగభిన్నో

లోకో ఉదేతి చ వినస్సతి తిట్ఠతీ చ;

౯౧. ¶

కమ్మస్స కారణామయఞ్హి యథా అవిజ్జా

భో కమ్మనా సమధిగచ్ఛతి జాతిభేదం,

జాతిం పటిచ్చ చ జరామరణాదిదుక్ఖం

సత్తా సదా పటిలభన్తి అనాదికాలే;

౯౨.

కమ్మం యథా న భవతీహ చ మోహనాసా

కమ్మక్ఖయాపి చ న హోతి భవేసు జాతి,

జాతిక్ఖయా ఇహ జరామరణాదిదుక్ఖం

సబ్బక్ఖయో భవతి దీపేవానిలేన;

౯౩.

యో పస్సతీహ సతతం మునిధమ్మకాయం

బుద్ధం స పస్సతి నరో ఇతి సో అవోచ,

బుద్ధఞ్చ ధమ్మమమలఞ్చ తిలోకనాథం

సమ్పస్సితుం విచినథా’పి చ ధమ్మతం భో;

౯౪. ¶

సల్లంవ భో సునిసితం హదయే నిముగ్గం

దోసత్తయం వివిధపాపమలేన లిత్తం,

నానావిధబ్యసనభాజనమప్పసన్నం

పఞ్ఞామయేన బలిసేన నిరాకరోథ;

౯౫.

నాకమ్పయన్తి సకలాపి చ లోకధమ్మా

చిత్తం సదాపగతపాపకిలేససల్లం,

రూపాదయో చ వివిధా విసయా సమగ్గా

ఫుట్ఠంవ మేరుసిఖరం మహతానిలేన;

౯౬.

సంసారదుక్ఖమగణేయ్య యథా మునిన్దో

గమ్భిరపారమిత సాగరముత్తరిత్వా,

ఞేయ్యం అబోధి నిపుణం హతమోహజాలో

తస్మా సదా పరహితం పరమం చిణాథ;

౯౭.

ఓహాయ సో’ధిగతమోక్ఖసుఖం పరేసం

అత్థాయ సంచరి భవేసు మహబ్భయేసు,

ఏవం సదా పరహితం పురతో కరిత్వా

ధమ్మో మయానుచరితో జగదత్థమేవ;

౯౮. ¶

లద్ధాన దుల్లభతరఞ్చ మనుస్సయోనిం

సబ్బం పపఞ్చరహితం ఖణసమ్పదఞ్చ,

ఞత్వాన ఆసవనుదేకహితఞ్చ ధమ్మం

కో పఞ్ఞవా అనవరం న భజేయ్య ధమ్మం?

౯౯.

లద్ధాన బుద్ధసమయం అతిదుల్లభంచ

సద్ధమ్మ మగ్గమసమం సివదం తథేవ,

కల్యాణమిత్తపవరే మతిసమ్పదఞ్చ

కో బుద్ధిమా అనవరం న భజేయ్య ధమ్మం?

౧౦౦.

ఏవమ్పి దుల్లభతరం విభవే సులద్ధా

మచ్ఛేరదోస విరతా ఉభయత్థకామా,

సద్ధాదిధమ్మసహితా సతతప్పమత్తా

భో! భో! కరోథ అమతాధిగమాయ పుఞ్ఞం;