📜

కచ్చాయన ధాతు మఞ్జూసా

నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స

నిరుత్తి నికరా’పార-పారవార’న్తగం మునిం,

వన్దిత్వా ధాతుమఞ్జూసం-బ్రూమి పావచనఞ్జసం.

సోగతాగమ మా’గమ్మ-తం తంవ్యాకరణాని చ,

పాఠే చా’పఠితాపే’త్థ ధాత్వత్థా చ పవుచ్చరే.

ఛన్ద’హానిత్థమో’కారం-ధాత్వన్తానం సియాక్వ చి, యూనం దీఘో చ ధాతుమ్హా-పుబ్బమ’త్థపదం అపి.

.

భూ సత్తాయం పచ పాకే గముసప్ప గతిమ్హి (చ);

సిలోక (ధాతు) సఙ్ఘాతే సకి సఙ్కాయ (వత్తతే;).

.

(అథో) కుక-వకా’దానే కే సద్దే అకి లక్ఖణే;

కు సద్దే కుచ్ఛితే టఙ్క ధారణే మకి మణ్డనే.

.

వకి కోటిల్లయాత్రాసు సక్క-టీకద్వయం గతే;

కకి లోలత్తనే యాతే తకీ (ఇధ) గతాదిసు.

. వవ, లోకనవిత్తిసు చక్ఖవుతిమ్హి (తు) రుక్ఖ (చ) ఖే థిరహింసఖణే నియ, మో’పనయిట్ఠి వతాదిస ముణ్డిసు దిక్ఖ (’థ) కక్ఖ-కఖా హసనే తుర, హింసనవుద్ధిగతీసు (హి) దక్ఖ’దనమ్హి (తు) జక్ఖ (చ) భక్ఖ (మతా) అన, జాలదుఖేసు (తు) దిక్ఖ (చ) దుక్ఖ (చ) ఇక్ఖ దిస’ఙ్క న కో’ఖ సుసే.

. [అ] నిక్ఖ చుమ్బనే’(పి) సిక్ఖ విజ్జు’పాదు’ పాసానమ్హి రక్ఖ గుత్తివారణే (పి) ఉఞ్ఛనే (సియా’పి) భిక్ఖ యావలద్ధ్య’లద్ధిసూ (పి) వక్ఖ రోససంహతేసు మోక్ఖ ముత్తియం చజే (పి) చిక్ఖ వాచబోధనేసు.

[బ] నఖ మఖ రఖ నఙ్ఖామఙ్ఖరక్ఖీ’ఖీలఙ్ఖా లఖ వఖ ఇఖ ఇఙ్ఖా ఉఙ్ఖ వఙ్ఖూ’ఖ గత్యం వఖి మఖి కఖి కఙ్ఖే ఖీ ఖయే ఉక్ఖ సేకే ఖు ఖుతధనిసు (వుత్తో) ఖే(’థ) ఖాదే సుపే (చ.)

.

అగ్గో (తు) గతికోటిల్లే లగ సఙ్గే మగే’సనే;

అగీ ఇగీ రిగీ లిగీ వగీ గత్య’త్థధాతవో.

.

సిలాఘ కత్థనే జగ్ఘ హసనే అగ్ఘ అగ్ఘనే;

సిఘీ ఆఘాయనే (హోతి) లఘి సోసగతీసు (చ;).

.

వచ బ్యత్తవచే యాచ యాచనే రుచ దిత్తియం;

సుచ సోకే కుచ సద్దే (అథో) విచ వివేచనే.

.

అఞ్చ పూజాగతే వఞ్చ గమనే కిఞ్చా’వమద్దనే;

లుఞ్చా’పనయనే నచ్చ నచ్చనే మచ రోచనే.

౧౦.

అచ్చా’చ్చనే చు వచనే సచో (తు) సమవాయనే;

పచ యాతే కచి-వచ్చ దిత్తియం మచి ధారణే.

౧౧.

పుచ్ఛ సమ్పుచ్ఛనే ముచ్ఛ మోహస్మిం లఞ్ఛ లక్ఖణే;

అఞ్ఛా’యామే (భవే) పుఞ్ఛ పుఞ్ఛనే ఉఞ్ఛ ఉఞ్ఛనే.

౧౨.

తచ్ఛో తనుకిరయే పిఞ్ఛ పిఞ్ఛనే రాజ దిత్తియం;

వజా’జగమనే రఞ్జ రాగే భఞ్జా’వమద్దనే.

౧౩.

అఞ్జు బ్యత్తిగతీకన్తి మక్ఖణేస్వే’జ కమ్పనే;

భజ సంసేవనే సఞ్జ సఙ్గే (తు) ఇఞ్జ కమ్పనే.

౧౪.

యజ దేవచ్చనే దానసఙ్గతీకరణేసు (చ);

తిజక్ఖమనిసానేసు దానే(’పి) చజ హానియం.

౧౫.

సజా’లిఙ్గన విస్సజ్జ నిమ్మాణే ముజ్జ ముజ్జనే;

మజ్జ సంసుద్ధియం లజ్జ లజ్జనే తజ్జ తజ్జనే.

౧౬.

అజ్జ-సజ్జా’జ్జనే సజ్జ నిమ్మాణే గజ్జ సద్దనే;

గుజ-కుజ ద్వయం సద్దే అఖ్యత్తే ఖజ్జ భక్ఖణే.

౧౭.

భజ్జ పాకే విజి భయచలనే వీజ వీజనే;

ఖజీ గమనవేకల్లే జీ జయే జు జవే (సియా;).

౧౮.

ఝే చిన్తాయుజ్ఝ ఉస్సగ్గే గమనే అట-పట ద్వయం;

నట నచ్చే రట పరిభాసనే వట వేఠనే.

౧౯.

వట్ట ఆవత్తనే వణ్ట వణ్టత్థే కట మద్దనే;

ఫుటో విసరణాదీసు కట సంవరణే గతే.

౨౦.

ఘుట ఘోసే పతిఘాతే విట’క్కోసే (చ) పేసనే;

భట భత్యం కుట-కోట్టచ్ఛేదనే లుట లోటనే.

౨౧.

జట-ఝట-పిట సఙ్ఘాతే చిటు’త్తాసే ఘటీ’హనే;

ఘటి సఙ్ఘట్టనే తట్ట చ్ఛేదనే ముట మద్దనే.

౨౨.

పఠ బ్యత్తవచే హేఠ బాధాయం వేఠ వేఠనే;

సుఠీ-కుఠీ ద్వయం సోసే పీఠ హింసనధారణే.

౨౩.

కఠ సోసనపాకేసు వఠ థులత్తనే (భవే);

కఠి సోసే రుఠ-లుఠో’పఘాతే సఠ కేతవే.

౨౪.

(సియా హఠ బలక్కారే కడిభేదే కడిచ్ఛిదే;

మణ్డ విభూసనే చణ్డ చణ్డిక్కే భడి భఙ్డనే.

౨౫.

పడి ఉప్పణ్డనే లిఙ్గవేకల్లే ముడి ఖణ్డనే,

గడి వత్తే’కదేసమ్హి గడి సన్నివయే(’పిచ;);

౨౬.

రడి-ఏరడి హింసాయం పిడి సఙ్ఘాతఆదిసు,

కుడి దాహే పడి గతే హిడి ఆహిణ్డనే (సియా;);

౨౭.

కరణ్డ భాజన’త్థమ్హి (అథో) లడి జిగుచ్ఛనే,

(వత్తతే) మేడికోటిల్లే సడి గుమ్బత్థమీరణే;

౨౮.

(అథో’పి) అడి అణ్డత్థే (దిస్సతే) తుడి తోడనే,

వడ్ఢ సంవడ్ఢనే కడ్ఢ కడ్ఢణే భణ భాసనే;

౨౯.

సోణ వణ్ణే గుణ’భ్యాసే ఇణ-ఫేణ ద్వయం గతే,

పణ వోహారథోమేసు (వత్తతే) కణ మిలనే;

౩౦.

అణ-రణ-కణ-ముణ-క్వణ-కుణ సద్దే,

యత పతియతనే జుత దిత్తిమ్హి;

అత-పత గమనే చిత సఞ్ఞాణే,

కిత వాసా’దో వతు వత్తుమ్హి.

౩౧.

(భవే) కత్థ సిలాఘాయం మథ-మత్థ విలోళనే,

నాథ యాచనసన్తాప ఇస్సేరా’సింసనేసు (చ;)

౩౨.

పుథ (చే) పుథు విత్థారే బ్యథ భీతిచలేసు (చ),

గోత్థు వంసే పథ-పన్థ గతే నన్ద సమిద్ధియం;

౩౩.

వన్దా’భివాదథోమేసు గద బ్యత్తవచే’(పిచ),

(అథో) నిన్ద గరహాయం ఖది పక్ఖన్దనాదిసు;

౩౪.

ఏదీ (తు) కిఞ్చిచలేన చది కన్తిహిళాదనే,

కిలిదీ పరిదేవాదో ఉదిస్సవకిలేదనే;

౩౫.

ఇదీ (తు) పరమిస్సరియే అదిఅన్దు (చ) బన్ధనే,

భగన్ద సేవనే (హోతి) భద్ద కల్యాణకమ్మని;

౩౬.

సిద సిఙ్గారపాకేసు సద్దుహరితసోసనే,

మది బల్యే ముద-మదా సన్తోసే మద్ద మద్దనే;

౩౭.

సన్దు పస్సవనాదీసు కన్ద’వ్హానే (చ’) రోదనే,

విద లాభే దద దానే రుది అస్సువిమోచనే;

౩౮.

సదో విసరణా’దానగమనే (చా’)వసాదనే,

హిళాద (తు) సుఖే సూదక్ఖరణే రద విలేఖణే;

౩౯.

సాద అస్సాదనాదీసు గద బ్యత్తవచే’(పిచ),

నద అబ్యత్తసద్దే (తు) రదా’దా-ఖాద-భక్ఖణే;

౪౦.

అద్ద యాచనయాత్రాదిస్వ (థో) మిద సినేహనే,

(సియా) ఖుద జిగచ్ఛాయం దళిద్ద దుగ్గచ్చం (హి తు;)

౪౧.

దా దవే దు గతీవుద్ధయం దా దానే విద జాననే,

తది ఆలసియే బాధ బాధాయం గుధ కీళనే;

౪౨.

(అథో) గాధ పతిట్ఠాయం వుఠు-ఏధ (చ) వుద్ధియం,

ధా (హోతి) ధారణే (చేవ) చిన్తాయం బుధ బోధనే;

౪౩.

సిధు గతిమ్హి యుధ సమ్పహారే విధ వేధనే,

రాధ హింసాయసంరాధే బధ-బన్ధ (చ) బన్ధనే;

౪౪.

సిధ-సాధ (చ) సిద్ధిమ్హి ధే పానే ఇన్ధ దిత్తియం,

మాన పూజాయ వన-సన సమ్భవే అన పాణనే;

కన దిత్తిగతీకన్త్యం ఖన-ఖన్వ’వదారణే.

౪౫.

గుప గోపనకే గుప సంవరణే తప సన్తాపే తప ఇస్సరియే,

చుప మన్దగతే తపుఉబ్బేగే రప-లప వాక్యే సప అక్కోసే;

౪౬.

జప-జప్ప వచే’బ్యత్తే తప్ప సన్తప్పనే (సియా),

కపి కిఞ్చిచలే కప్ప సామత్థే వేపు కమ్పనే;

౪౭.

తప్ప సన్తగతేచ్ఛేదే తక్కే హింసాదిసు’(చ్చతే),

వప బీజవినిక్ఖేపే ధూప సన్తపనే’(పి చ);

౪౮.

చప సాన్త్వే పు పవనే ఝప దాహే సుపో సయే,

పుప్ఫ వికసనే (హోతి) రమ్బ’లమ్బవసంసనే;

౪౯.

చుమ్బ వదనసంయోగే కమ్బ సంవరణే (మతో),

అమ్బ సద్దే (చ) అస్సాదే తాయనే సబి మణ్డనే;

౫౦.

గబ్బ దప్పే’బ్బ-సబ్బా’(పి) గమనే పుబ్బ పూరణే,

గుమ్బ’బ్బగుమ్బనే చబ్బ అదనే ఉబ్బ ధారణే;

౫౧.

లభ లాభే జమ్భ గత్తవినామే సుభ సోభనే,

భీ భయే రభ రాభస్సే (చా)’రమ్భే ఖుభ సఞ్చలే;

౫౨.

థమ్భ-ఖమ్భ పతిబన్ధే గబ్భ పాగబ్భియే వధే,

సుమ్భ సంసుమ్భనే సమ్భ విస్సాసే యభ మేథునే;

౫౩.

దుభ జీగింసనే దబ్భ గన్థనే ఉద్రభా’దనే,

కమూ (తు) పదవిక్ఖేపే ఖమూ (తు) సహణే (సియా;)

౫౪.

భము అనవట్ఠానే (చ) వము ఉగ్గిరణాదిసు,

కిలము-క్లమూ గేలఞ్ఞే రము కీళా’య (మీరితో;)

౫౫.

దమో దమే నమ నమే (అథో) సమ పరిస్సమే,

యము ఉపరమే నాసే అమ యాతే ము బన్ధనే;

౫౬.

ధమో పుమో (చ) ధమనే తమ సఙ్కావిభూసనే,

ధుమ-థీమ (చ) సఙ్ఘాతే తమ సాన్త్వ’వసాదియే;

౫౭.

అయో వయో పయ-మయో నయో రయగతిమ్హి (చ)

దయ దానగతీరక్ఖా హింసాదిసు యు మిస్సనే;

చాయ సమ్పూజనే తాయ సన్తానే పాయ వుద్ధియం,

(అథో) ఉసూయ దోసా’వికరణే సాయ సాయనే;

౫౮.

తర తరణస్మిం థర సన్థరణే భర భరణస్మిం ఫర సమ్ఫరణే,

సర గతి చిన్తా హింసా సద్దే ఫుర చలనాదో హర హరణస్మిం;

౫౯.

రి సన్తతిస్మిం రి గతే రు సద్దే ఖురచ్ఛిదస్మిం ధర ధారణమ్హి,

జర జీరణత్థే మరపాణచాగే ఖర సేకనాసే ఘర సేవనమ్హి;

౬౦.

గరో నిగరేణ సేకే దర డాహే విదారణే,

చర గతిభక్ఖణేసు వర సంవరణాదిసు;

౬౧.

చరచ్ఛేదే అరనాసే గతే (చ) పూర పూరణే,

కుర క్కోసే నర నయే జాగర సుపినక్ఖయే;

౬౨.

పీలు-పలూ-సల-హులా గత్య’త్థా చల కమ్పనే,

ఖల సఞ్చలనే ఫుల్ల వికాసే జల దిత్తియం;

౬౩.

ఫల నిప్ఫత్తియం (హోతి) దల దిత్తివిదారణే,

దల దుగ్గతియం నీల వణ్ణే మీల నిమీలనే;

౬౪.

సిల సమాధిమ్హి కీల బన్ధే గల-గిలా’దనే,

కూల ఆవరణే సూల రుజాయం బలపాణనే;

౬౫.

తల-మూల పతిట్ఠాయం వల-వల్ల నివారణే,

పల్ల నిన్నే (చ) గమనే మల-మల్ల’వధారణే;

౬౬.

(వత్తతే) ఖిల కాఠిన్నే కలిలే అల-కల ద్వయం,

వేల్ల సఞ్చలనే కల్ల సజ్జనే అలిబన్ధనే;

౬౭.

చుల్ల హావకిరయే థూలా’కస్సనే చూల మద్దనే,

(వత్తతే) ఖల సోచేయ్యో పల రక్ఖగతేసు(పి;)

౬౮.

కేల-ఖేల-చేల-పేల-వేల-సఞ్చలనాదిసు,

అవ రక్ఖణే జీవ పాణధారణే (తు) ప్లవో గతే;

౬౯.

కణ్డువనమ్హి కణ్డువో సరణే ఛేదనే దవే,

దవో (తు) దవనే దేవు దేవనే సేవు సేవనే;

౭౦.

ధావ గమనవుద్ధిమ్హి (పఠితో) ధోవు ధోవనే;

వే-వీ ద్వే తన్తుసన్తానే వే-వు సంవరణే (సియా)

హ్వే అవ్హానే కేవ సేకే ధువ యాత్రా థిరేసు (చ;);

౭౧.

అస గస అదనే ఘస అదనస్మిం-ఇస పరియేసే ఇసుఇచ్ఛాయం,

ససు పాణనగతిహింసా’ద్య’త్థే-మస ఆమసనే ముస సమ్మోసే;

౭౨.

కుస అక్కోసే దుస అప్పీతే-తుస సన్తోసే పుస పోసమ్హి,

రుస ఆలేపే రుస హింసాయం-మసు మచ్ఛేరే ఉసు దాహే (’పి;)

౭౩.

హస హసనస్మిం ఘుస సద్దస్మిం-తస ఉబ్బేగే త్రస ఉబ్బేగే,

లస కన్త్య’త్థే రస అస్సాదే-(పున)భస భస్మికరణే(చా’పి;)

౭౪.

గవేస మగ్గణే పంస నాసనే దిస పేక్ఖణే,

సాసా’నుసిట్ఠియం హంస పితియం పాస బన్ధనే;

౭౫.

సంస పసంసనే ఇస్స ఇస్సాయం కస్స కస్సనే,

ధంస పధంసనే సింస ఇచ్ఛాయం ఘంస ఘంసనే;

౭౬.

సంస-దంసా (తు) డసనే భాస వాచాయ దిత్తియం,

(సియా) భుస అలఙ్కారే (అథో) ఆసూ’పవేసనే;

౭౭.

వస కన్తినివాసేసు వస్ససేచనసద్దనే,

కిస సాణే కస గతే కస హింసావిలేఖనే;

౭౮.

దిసా’తిసజ్జనా’దీసు కాస దిత్తిమ్హి సజ్జనే,

(దువే ధాతు) ఖస-ఝస హింసాయం మిస మిలనే;

౭౯.

సు హింసాకులసన్ధానయాత్రా’దీసు సు పస్సవే,

సు సద్దే సు పసవనే సి సయే (చ) సి సేవనే;

౮౦.

మహ పూజాయా’రహపూజాయం-గుహ సంవరణే లిహ అస్సాదే,

రహ చాగస్మిం ముహ ముచ్ఛాయం-మహ సత్తాయం బహు సంఖ్యానే;

౮౧.

సహ ఖమే దహ భస్మికరణే (చ) పతిట్ఠాయం,

రుహ సఞ్జననే ఊహ వితక్కే వహ పాపణే;

౮౨.

దుహ’ప్పపూరణే నాసే దిహో ఉపచయే (మతో),

నిన్దాయం గరహో ఈహ ఘట్టనే మిహ సేవనే;

౮౩.

గాహ విలోళనే బ్రూహ-బహ-బ్రహ (చ) వుద్ధియం,

వ్హే సద్దమ్హి హసనే హా చాగే లుళ మన్థనే

కీళవిహారమ్హి లళ విలాసే’(మేసవుద్ధికా;)

తుదాదయో అవుద్ధికా

౮౪.

తుద బ్యథాయం (తు) నుద క్ఖేపణే లిఖ లేఖణే,

కుచ సఙ్కోచనే రిచ క్ఖరణే ఖచ బన్ధనే;

౮౫.

ఉచ సద్దే సమవాయే విజీ భయచలేసు (చ),

(వత్తతే) భుజ కోటిల్లే వలఞ్జో (తు) వలఞ్జనే;

౮౬.

భజ సేవాపుథక్కారే రుజ రోగే అటా’టనే,

కుటచ్ఛేదే (చ) కోటిల్లే అగా సజ్ఝాయనా’దిసు;

౮౭.

పుణో సుభ కిరయే వత్త వత్తనే చత యాచనే,

పుథ పాకే పూతిభావే కుథసంక్లేసనే’(పి చ;)

౮౮.

(ఉభో ధాతు) పుథ-పథ విత్థారే విద జాననే,

హద ఉచ్చార ఉస్సగ్గే-చిన్తాయం మిద హింసనే;

౮౯.

నన్ధ వినన్ధనే థీన-పున సఙ్ఘాతవాచినో,

కప అచ్ఛాదనే వప్ప వారణే ఖిప పేరణే;

౯౦.

సుపో సయే ఛుపో ఫస్సే (వత్తతే) చప సాన్త్వనే,

నభ (ధాతు) విహింసాయం రుమ్భ ఉప్పీళనాదిసు;

౯౧.

సుమ్భ సంసుమ్భనే జమ్భ జమ్భనే జుభ నిచ్ఛుభే,

ఠుభ నిట్ఠుభనే చము అదనే ఛము హీళనే;

౯౨.

ఝము దాహే ఛము అదనే ఇరీయ వత్తనే’(పి చ),

కిర (ధాతు) వికిరణే గిరో నిగిరణా’దిసు;

౯౩.

ఫుర సఞ్చలనాదీసు కుర సద్దా’దనేసు (చ),

ఖురచ్ఛేదే విలిఖణే ఘుర భీమే గిలా’దనే;

౯౪.

తిల స్నేహే చిల వాసే హిల హావే సిలు’ఞ్ఛనే,

బిల భేదే థూల చయే కుసచ్ఛేదన పూరణే;

౯౫.

విసప్పవేసే ఫరణే దిసా’తిసజ్జనా’దిసు

ఫుల ఫస్సే ముస థేయ్యే థుస అప్పికిరయాయ (తు)

గుళ మోక్ఖే గుళ పరివత్తనమ్హి (తుదాదయో;)

హూ భువాదయో లుత్తవికరణా

౯౬.

హూ-భూ సత్తాయ (ము’చ్చన్తి) ఇ అజ్ఝానే గతిమ్హి (చ,)

ఖా-ఖ్యా (ద్వయం) పకథనే జి జయే ఞా’వబోధనే;

౯౭.

సీ-ళీ వేహాసగమనే ఠా గతీవినివుత్తియం,

నీ పాపణే మున ఞాణే హన హింసాగతీసు (’పి)

౯౮.

పారక్ఖణమ్హి పా పానే బ్రూ వాచాయం వియత్తియం,

భా దిత్తియం మా పమాణే (అథో) యా పాపుణే (సియా;)

౯౯.

(దువేపి) రా-లా ఆదానే వా గతీగన్ధనేసు (పి,)

అస (ధాతు) భువి (ఖ్యాతో) సి సయే సా సమత్థియే;

జుహోత్యా’దయో సద్విభావలుత్తవికరణా.

౧౦౦.

హూ దానే’(పి చ) ఆదానే హవ్యదానే (చ వత్తతే,)

హా చాగే కము యాత్రాయం దా దానే ధా (చ) ధారణే;

అవికరణభూవాదయో సమత్తా.

రుధాదయో

౧౦౧.

రుధి ఆవరణే ముచ మోచనే రిచ రేచనే,

సిచ సేకే యుజ యోగే భుజ పాలనభోజనే;

౧౦౨.

కతిచ్ఛేదే ఛిది ద్వేధాకరణే భిద విదారణే

విద లాభే లుపచ్ఛేదే వినాసే లిపలిమ్పనే

పిస సంచుణ్ణనే హిసి విహింసాయం (రుధాదయో;)

దివాదయో

౧౦౩.

దివు కీలా విజిగింసా వోహారజ్జుతి థోమితే,

సివు తన్తూనసన్తానే ఖీ ఖయే ఖా పకాసనే;

౧౦౪.

కా-గా సద్దే (పి) ఘా గన్ధో’పాదానే రుచ రోచనే,

కచ దిత్యం ముచ మోచే (అథో) విచ వివేచనే;

౧౦౫.

రఞ్జ రాగే సఞ్జ సఙ్గే ఖలనే మజ్జ సుద్ధియం,

యుజో సమాధిమ్హి లుజో వినాసే ఝా విచిన్తనే;

౧౦౬.

తా పాలనే ఛిది ద్వేధాకారే మిద సినేహనే,

మదు’మ్మాదే ఖిద దీనభావే భిద విదారణే;

౧౦౭.

సిద పాకే పదగతే విద సత్తా విచిన్తనే,

దీ ఖయే సుపనే దా (చ) దానే దాత్వ’వఖణ్డనే;

౧౦౮.

బుధా’వగమనా’దీసు అత్థేసు యుధ యుజ్ఝనే,

కుధ కోపే సుధ సోచే రాధ హింసాయ సిద్ధియం;

౧౦౯.

ఇధ సంసిద్ధివుద్ధీసు సిధ-సాధ (చ) సిద్ధియం,

విధ వేధే గిధ గేధే రుధి ఆవరణా’దిసు;

౧౧౦.

మన ఞాణే జను’ప్పాదే హన హింసాగతీసు (పి,)

సినా సోచే కుప కోపే తప సన్తాప పీణనే;

౧౧౧.

లుపచ్ఛేదే రుప నాసే పకాసే దిప దిత్తియం,

దప హాసే లభ లాభే లుభ గేధే ఖుభో చలే;

౧౧౨.

సమూ’పసమ ఖేదేసు హర-హిరీ (చ) లజ్జనే,

మిలా గత్తవీనామే (చ) గిలా హాసక్ఖయే (పి చ;)

౧౧౩.

లీ సిలేసే ద్రవీకారే వా గతీ బన్ధనేసు (చ,)

లిసి లేసే తుస తోసే సిలిసా’లిఙ్గనాదిసు;

౧౧౪.

కిలిస కలిసో’పతాపే (అథో) తస పిపాసనే,

రుస రోసే దిస-దుస అప్పీతిమ్హి (దువే సియుం;)

౧౧౫.

యసుప్పయతనే అసు ఖేపనే (పి చ వత్తతే,)

సుస సోసే భస అధోపాతే నస అదస్సనే;

౧౧౬. సా’స్సాదే సా’వసానే (చ) సా తనూకరణే (పి చ) హా చాగే ముహ వేచిత్తే నహ సజ్జనబన్ధనే నహ సోచే పిహిచ్ఛాయం సినిహ-సనిహ పీతియం.

స్వాదయో

౧౧౭. సు సవణే సక సత్తిమ్హి ఖీ ఖయమ్హి గి సద్దనే,

అప-సమ్భూ (చ) పాపుణనే హి గతిమ్హి వూ సంవరే;

కియాదయో

౧౧౮.

కీ వినిమయే చి చయే జి జయే ఞా’వబోధనే,

థవ’భిత్థవే కమ్పనే ధు (అథో) పు పవనే (సియా;)

౧౧౯.

పీ తప్పణే మా పమాణే ఖిపక్ఖేపే మి హింసనే,

మి పమాణే ము బన్ధే (చ) లు పచ్ఛేదే సి బన్ధనే

అస భక్ఖణే (అథో) గహ ఉపాదానే (కియాదయో;)

తనాదయో

౧౨౦.

తను విత్థారే సక సత్తిస్మిం-దు పరితాపే సను దానస్మిం,

వన యాచాయం మను బోధస్మిం-హి గతే అప పాపుణనస్మిం (హి,)

కర కరణస్మిం(భవతి)సి బన్ధే-సు అభిస్సవనే(తను ఆదీని;)

నిచ్చం ణేణయన్తా చురాదయో.

౧౨౧.

చుర థేయ్యే లోక (ధాతు) దస్సనే అకి లక్ఖణే,

సియా థక పతిఘాతే (పున) తక్క వితక్కణే;

౧౨౨.

లక్ఖ దస్సనఅఙ్కేసు (వత్తతే) మక్ఖ మక్ఖణే,

భక్ఖా’దనే మోక్ఖ మోచే సుఖ-దుక్ఖ (చ) తకిరయే;

౧౨౩.

లిఙ్గ చిత్తకిరయా’దీసు మగ-మగ్గ గవేసనే,

(పునా’పి) పచ విత్థారే క్లేసే వఞ్చ పలమ్భనే.

౧౨౪.

వచ్చ అజ్ఝాయనే అచ్చ పూజాయం వచ భాసనే,

రచ పతియతనే సుచ పేసుఞ్ఞే రుచ రోచనే;

౧౨౫.

ముచప్పమోచనే లోచ దస్సనే కచ దిత్తియం,

సజ్జా’జ్జ అజ్జనే తజ్జ తజ్జనే వజ్జ వజ్జనే;

౧౨౬.

యుజ సంయమనే పూజ పూజాయం తిజ తేజనే,

పజ మగ్గ సంవరణే గతే భజ విభాజనే;

౧౨౭.

(అథో) భాజ పుథక్కారే సభాజ పీతిదస్సనే,

(అథో తు) ఘట సఙ్ఘాతే ఘట్ట సఞ్చలనా’దిసు;

౧౨౮.

కుట-కోట్టచ్ఛేదనే (ద్వే) కుట ఆకోటనా’దిసు,

నట నచ్చే చట-పుట భేదే వణ్ట విభాజనే;

౧౨౯.

తువట్ట ఏకసయనే ఘటో విసరణే (సియా),

గుణ్ఠ ఓగుణ్ఠనే హేఠ బాధాయం వేఠ వేఠనే

గుడి వేఠే కడి-ఖడి భేదనే మడి భూసనే;

౧౩౦.

పణ్డ-భణ్డ పరిభాసే దడి ఆణాయ (మీరితో),

తడి సంతాళనే పిణ్డ సఙ్ఘాతే ఛడ్డ ఛడ్డనే;

౧౩౧.

వణ్ణ సంవణ్ణనే చుణ్ణ చుణ్ణనే ఆణ పేసనే,

గణ సంకలనే కణ్ణ సవణే చిన్త చిన్తనే;

౧౩౨.

సన్త సఙ్కోచనే మన్త గుత్త భాసన జాననే,

చిత సంచేతనా’దిసు కిత్త సంసద్దనే (భవే;)

౧౩౩.

యత నీయ్యాతనే గన్థ సన్దబ్భే అత్థ యాచనే,

కథ వాక్యప్పబన్ధే (చ) విద ఞాణే నుదే చుద;

౧౩౪.

ఛదా’పవారణే ఛద్ద వమనే ఛన్ద ఇచ్ఛయం,

వదీ’భివాద థోమేసు భదికల్యాణకమ్మని;

౧౩౫.

హిళాద (తు) సుఖే గన్ధ సూచనే విధ కమ్పనే,

రన్ధ పాకే (అథో) మాన పూజాయం ను త్థుతిమ్హి (తు;)

౧౩౬.

థన దేవసద్దే ఊన పరిహానే థేన చోరియే,

ధన సద్దే ఞప తోస నిసాన మారణా’దిసు;

౧౩౭.

లప వాక్యే ఝప దాహే రుప రోపణఆదిసు,

పీ తప్పనే (సియా) కప్ప వితక్కే లభి వఞ్చనే;

౧౩౮.

(అథో) వహి గరహాయం సము సాన్త్వన దస్సనే,

కము ఇచ్ఛాయ కన్తిమ్హి (సియా) థోమ సిలాఘనే;

౧౩౯.

తిము తేమన సఙ్కాసు అమ రోగగతా’దిసు,

సంగామ యుద్ధే (వత్తేయ్య) ఈర వాచా పకమ్పనే;

౧౪౦.

వర ఆవరణి’చ్ఛాసు యాచాయం ధర ధారణే,

తీర కమ్మ సమత్తిమ్హి పార సామత్థియా’దిసు;

౧౪౧.

తులు’మ్మానే ఖల సోవే సఞ్చయే పాలరక్ఖణే,

కల సఙ్కలనా’దీసు (భవే) మీల నిమీలనే;

౧౪౨.

సీలూ’పధారణే మూల రోహణే లల ఇచ్ఛనే,

దుల ఉక్ఖేపణే పూల మహత్తన సముస్సయే;

౧౪౩.

ఘుస సద్దే పిస పేసే భుసా’లఙ్కరణే (సియా,)

రుస పారుసియే ఖుంస అక్కోసే పుస పోసనే;

౧౪౪.

దిస ఉచ్చారణా’దీసు వస అచ్ఛాదనే (సియా,)

రస’స్సాదే రవే స్నేహే (అథో) సిస విసేసనే;

౧౪౫.

సి బన్ధే మిస్స సమ్మిస్సే కుహ విమ్భాపనే సియా,

రహ చాగే గతే (చా’పి) మహ పూజాయ (మీరితో;)

౧౪౬.

పిహి’చ్ఛాయం సియా వీళ లజ్జాయం ఏళ ఫాళనే

హీళ గారహియే పీళ బాధాయం తళ తాళనే

లళ (ధాతూ)’పసేవా’యం (వత్తతీ’మేచురాదయో;)

సమత్తా సత్తగణా.

౧౪౭.

భువాదీ చ రుధాదీ చ-దివాది స్వా’దయో గణా,

కియాదీ చ తనాదీ చ-చురాదీతీ’ధ సత్తధా;

౧౪౮.

కిరయావాచిత్తమక్ఖాతు-మే’కేకత్థో బహూ’దితో,

పయోగతో’నుగన్తబ్బా-అనేకత్థా హి ధాతవో;

౧౪౯.

హితాయ మన్దబుద్ధీనం-వ్యత్తం వణ్ణక్కమా లహుం,

రచితా ధాతుమఞ్జుసా-సీలవంసేన ధీమతా;

౧౫౦.

సద్ధమ్మపఙ్కేరుహరాజహంసో,

ఆసిట్ఠధమ్మట్ఠితి సీలవంసో;

యక్ఖద్దిలేనాఖ్య నివాసవాసీ,

యతిస్సరో సోయమిదం అకాసి;

కచ్చాయన ధాతుమఞ్జూసా సమత్తా.

సాచరియానుసిట్ఠా పరిసిట్ఠపరిభాసా

.

ఏకా నేకస్స రానన్తూ-’భయేసం అన్తిమా సరా,

అఙ్గానుబన్ధా ధాతూనం-వుచ్చన్తే’పి యథాక్కమం;

.

ధాతునో వ్యాఞ్జనా పుబ్బే-నిగ్గహీతం సమ’న్తిమా,

ఇవణ్ణేనా’రుధాదీన-మనుబన్ధేన చిణ్హితం;

.

సేసా’నుబన్ధా సబ్బేసం-హోన్తీ’ధు’చ్చారణప్ఫలా,

ఉచ్చావచప్ఫలా భాస-న్తరమ్పత్వా భ వన్తి’పి;

.

నామధాతుక భావో’పి-కిరయాయ అధికారతో,

విరుద్ధన్తరాభావా-క్వచిదేవ పయుజ్జతే;

.

ద్వన్దయుత్తివసా క్వాపి-ఆదేసో యోవిభత్తియా,

గుణాదిభావ సద్దో’పి-తకిరయత్థే విధీయతే;