📜
సమన్తకూటవణ్ణనా ¶
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
సతతవితత కిత్తిం ధస్తకన్దప్పదప్పం
తిభవహితవిధానం సబ్బలోకేకకేతుం,
అమితమతిమనగ్ఘం సన్తిదం మేరుసారం
సుగతమహముదారం రూపసారం నమామి;
హతదురితతుసారం మోహపఙ్కోపతాపం
మనకమలవికాసం జన్తునం సేసకానం,
కుమతికుముదనాసం బుద్ధపుబ్బాచలగ్గా
ఉదితమహముదారం ధమ్మభానుం నమామి;
సకలవిమలసీలం ధుతపాపారిజాలం
సురనరమహనీయం పాహునేయ్యాహునేయ్యం,
ఉజుపథపటిపన్నం పుఞ్ఞఖేత్తం జనానం
గణమహమభివన్దే సారదం సాదరేన;
ఇతి కళిత పణామా హన్త్వ సబ్బోపసగ్గే
సుగతవిమల పాదమ్భోజసమ్పాత పూతం,
సుమనసిఖరిరాజం వణ్ణయిస్సం సురానం
వసతి మతులమేతం సాధుజన్తు సుణన్తు;
సవణా లపనా చేవ సతియా చాపి వన్దనా,
యస్స సమ్మా సుఖీ హోతీ నిబ్బాణఞ్చాధిగచ్ఛతి;
౬. ¶
తస్మా సప్పురిసేహే’దం పత్థేన్తేహి తిసమ్పదం,
సవణీయఞ్హి సాధూహి అచిక్ఖిత్తేన చేతసా;
యో లోకతిలకో నాథో పూరేత్వా దస పారమీ,
జాతోసి తుసితే కాయే సన్తుసితో’తి విస్సుతో;
ఆరాధితో సురాదీహి కాలో మారిస తే అయం,
తిణ్ణో తారయిమం లోకం బహూ అప్పరజక్ఖకా;
ఏతదత్థాయ తే వీర పూరితా దస పారమీ,
బాహుం పితుస్స పుత్తో’వ లోకో ఆలమ్బతే తువం;
తేసం తం వచనం సుత్వా మహాసత్తో మహామతీ,
విలోకనే విలోకేత్వా పఞ్చామల విలోచనో;
జమ్బుదీపగ్గకమలే కణ్ణికా’వ మనోరమా,
పురీ కపిళవత్థూ’సి విసాణా’వ సుధాసినం;
సిఙ్గీనిక్ఖమయాభాస తుఙ్గసిఙ్గసమఙ్గితా,
మణిసీహపఞ్జరాకిణ్ణ పాసాదా యత్థ భాసరే;
సఘనే గగనే నిచ్చం సతేరతసతాని’వ,
అనిలేరితపజ్జోత సోణ్ణకేతు అహూ యహిం;
జనానం నీలనేత్తేహి వదనేహి తు యా పురీ,
మధుపాలిసమోనద్ధ కఞ్జినీ సిరిమావహే;
రఙ్గతుఙ్గతురఙ్గేహి గజ్జితేహి చ యా పురీ,
సఘోసుత్తుఙ్గకల్లోల లోలసాగరసన్తిభా;
అవ్హమానా’వ దేవానం పురలఖ్యా భుజా ఇవ,
మన్దానిలేరితా తుఙ్గ నానారాగద్ధజా యహిం;
నానావేసధరా యస్మిం నానాభూసణ భూసితా,
నానాసమ్పత్తిసంయుత్తా నానావిజ్జాసు పారగా;
౧౮. ¶
నవయోబ్బన ఉద్దామా రూపేన చ మనోహరా,
సచ్చేసు నిరతా నిచ్చం అనక్కుట్ఠకులా సియుం;
నిచ్చం కీళా విదద్ధాహి నరనారీహి సేవితా,
యా పురీ సాధురూపా’సి మధురాలాపినీహి చ;
తస్మిం సద్ధాదయోపేత ఓక్కాకకులకేతుకో,
సుద్ధోదనవ్హయో ఆసీ విస్సుతో భువనత్తయే;
యస్సఙ్ఘికమలే సబ్బ భుభుజానం మహీతలే,
కిరీటమణిహిఙ్గాలి కీళన్తీ’వ నిరన్తరం;
యస్స పత్థటతేజేన పురనేతాపి దివాకరో,
వహనీచ’మ్బరే లీలం ఓసధీపతినో దివా;
యస్స దానప్పవాహో తు నానాయాచక జన్తునం,
మనోదధీసు వేలన్తేతిక్కమన్తోవ సత్తతం;
మతియా సురమన్తీవ ధనేన ధనదో వియ,
రూపేన కుసుమేసు’వ యో జుమ్హతి మహీతలే;
తస్సాభిసిత్తా రజ్జేన మహామాయాతి విస్సుతా,
చన్దికా వియ చన్దస్స గిరిరాజా’వ కపాలితో;
లక్ఖీ’వ వాసుదేవస్స సీతా’వ రామరాజినో,
మహేసీసి వరారోహా సున్దరీ సున్దరాధరా;
తస్సా కుచ్ఛికరణ్డమ్హి అనగ్ఘరతనం వియ,
ఖత్తింసాహి నిమిత్తేహి విమ్హాపేన్తో సదేవకం;
సితమ్బుజకరో సన్తో సితేభచ్ఛాపకో వియ,
కత్వా పదక్ఖిణం మాతు పటిసన్ధిమగణ్హి సో;
దసేకాదసమాసేన తస్సేవం ఆసి చేతనా,
పస్సితుం సకఞాతీనం గన్త్వాన నగరం తదా;
౩౦. ¶
నివేదేత్వా తమత్థం సా రఞ్ఞో తేన సుసజ్జితే,
సపరిచ్ఛదా తదా మగ్గే గచ్ఛన్తి అన్తరాపథే;
దేవతానం మనోనన్దకర నన్దన సన్నిభం,
దిస్వాన లుమ్బినిం నామ ఉయ్యానం మననన్దనం;
తస్మిం కీళితుముస్సాహా పవిసిత్వాన తం వనం,
కీళన్తి ఉపగన్త్వాన మఙ్గలం సాలపాదపం;
విలోల పల్లవాకిణ్ణం సుఫుల్లకుసుమోనతం,
గహేత్వా సాలసాఖం సా సురత్తకర పల్లవా;
దేవేహి గహితా’రక్ఖా మహమానే సదేవకే,
జనేసి తనయం మాయా తత్రట్ఠా లోకలోచనం;
బ్రహ్మానో లోకపాలా చ మనుస్సా కమతో తదా,
సోణ్ణజాలాజినాదీహి గణ్హింసు జననన్దనం;
మహిం పతిట్ఠితో ధీరో పస్సిత్వాన తతో దిసా,
ఉత్తరాభిముఖో సత్తపదం గణ్త్వా’మ్బుజే ఠితో;
దిసన్తమవలోకేత్వా సుఫుల్లమ్బుజలోచనో,
నిచ్ఛారేసాసభిం వాచం అగ్గో సేట్ఠో’తిఆదినా;
బ్రహ్మామరనరాదీహి పూజితో చ నమస్సితో,
కమేన అభివడ్ఢన్తో జుణ్హపక్ఖే ససీ యథా;
బ్రహ్మూనం ఛత్తఛాయాయ మన్దారకుసుమన్తరే,
సానన్దామన్దదేవేహి ధుతచామరమజ్ఝగో;
దిబ్బేహి రూపసద్దేహి గన్ధేహి చ రసేహి చ,
ఫోట్ఠబ్బేహి చ దిబ్బేహి మోదమానో అనేకధా;
దిబ్బేహి రమణీయేహి నచ్చేహి వాదితేహి చ,
పదానేకసహస్సేహి థూయమానగుణాకరో;
౪౨. ¶
పత్వా సోళసమం వస్సం ఞాతిసఙ్ఘస్స మజ్ఝగో,
దస్సేత్వా’సేససిప్పం తం లోకే విజ్జతి యం తదా;
ఞాతిసఙ్ఘం పమోదేన్తో దేవే చ మనుజే’పి చ,
లద్ధా యసోధరం దేవిం’నుకూలం జాతిజాతియం;
సోణ్ణదప్పణసఙ్కాస సోమ్మానన విభుసితం,
నీలనీరజసఙ్కాస విసాలాయత లోచనం;
సిఙ్గారమన్దిరద్వారే ధజోపమభముద్వయం,
హేమకాహలసఙ్కాస నాసికం రూపలక్ఖియా
నీలవేల్లితధమ్మిల్ల జిముతోభయ కోటియం,
నిచ్చవిజ్జుల్లతాచక్క మనుఞ్ఞకణ్ణపాసకం;
సాతకుమ్భనిభాభాస పయోధరఘటద్వం,
సువణ్ణద్దితటాయాత నిజ్ఝరాకారహారకం
దేహదేవద్దుమాలమ్బ పారోహాభభుజద్వయం,
అఙ్గులీపల్లవన్తమ్బు బిన్దుచారు నఖావలిం;
దేహమాలాలిమాలాభ రోమరాజివిరాజితం,
రూపణ్ణవతరఙ్గాహ వలిత్తయ విచిత్తకం;
సోణ్ణరమ్భాసమావట్ట పిణోరుద్వయ సున్దరం,
సన్నిరకలికాకార చారుజఙ్ఘా విభూసితం;
పచ్చక్ఖరూపలక్ఖిఞ్చ లీలానిచయ సన్నిభం,
గుణానమాకరం సాధు వేలంవ రతిసాగరే;
కన్తో వసన్తరాజా’వ కన్దప్పో’వ సురూపవా,
ససీ’వ దస్సనీయో చ సూరియో వియ తేజవా;
అచలత్తేన మేరూవ గమ్భీరేనణ్ణవో వియ,
బ్రహ్మస్సరో పియంవాదీ పఞ్గ్ఞాయ చ అనూపమో;
౫౪. ¶
వసన్తో సో మహావీరో పురస్మిం కపిలవ్హయే,
దిస్వా నిమిత్తే చతురో ఉయ్యాన గమనఞ్జసే;
పబ్బజ్జాభిరతో నాథో గన్త్వా ఉయ్యానభూమియం,
సుఫుల్లచమ్పకాసోక నాగాదా’గేహి మణ్డితం;
ఫుల్లపఙ్కజ కళ్హార జలాజలయ సతాకులం,
మన్దమన్దానిలాయాత నానామోదేహి వాసితం;
సరా సరం సమాయాత మధుబ్బత నిసేవితం,
ఫలపుప్ఫరసుద్దామ ద్విజ సఙ్ఘ నికూజితం;
నచ్చన్త మత్తమోరానం నిచ్చం మణ్డపసన్తిభం,
దిబ్బన్త మిగసగ్ఘానం కీళామణ్డప సన్నిభం;
సమీర సిసిరోదార ధారాసీకర వారిహి,
ధారామణ్డప పన్తీహి జనానన్దకరం వరం;
ఉయ్యానవనమాగమ్మ దేవరాజావ నన్దనం,
కీళన్తో నిజపుత్తస్స సుత్వాన జాతసాసనం;
నివత్తో విస్సకమ్మేన సహస్సక్ఖోవ భూసితో,
పురం పవిసమానోవ కిసా గోతమి భాసితం;
సుత్వాన నిబ్బుతపదం తదా చిత్తానుకూలకం,
సన్తుట్ఠో సానురాగో చ లక్ఖగ్ఘం తారభాసురం;
హారం తిస్సాయ పేసేత్వా గన్త్వాన సకమన్దిరం,
దేవరాజవిలాసేన నిసీది పవరాసనే;
అథాగమ్మ తదా నేకనాటికా పరివారయుం,
వజ్జన్తి భేరియో తాసు పగ్గయ్హ కాచి నారియో;
నానాలయసమాకిణ్ణం గీతం గాయన్తి కాచి’పి,
ధమన్తి సుసిరం కాచి కాచి వాదేన్తి తన్తియో;
౬౬. ¶
చారు బిమ్బాధరారమ్మ పయోధరభరా సుభా,
విసాలాయత నీలక్ఖా సోమసోమ్మాననా తదా;
నచ్చన్తి పురతో తస్స భేరిమణ్డల మజ్ఝగా,
దేవకఞ్ఞావ రఙ్గమ్హీ రసభావనిరన్తరం;
దిస్వాన సో తమచ్ఛరియం విరత్తో విసయే తదా,
ఉరత్తాళఞ్చ అద్దక్ఖి సబ్బన్తం భేరితాళనం;
పరిదేవం’చుపట్ఠాసి గీతం సంసారసాగరే,
వాయువేగ వికారం’వ నచ్చం చిన్తేసి నాయకో;
’కదాహం ఘరమోస్సజ్జ పబ్బజ్జాసిరి ముబ్బహే?’
ఇచ్చేవం చిన్తయన్తో సో సుపన్తోవ సయీ తహిం;
’యం నిస్సాయ మయం ఏత్థ నచ్చగీతేసు వ్యావటా,
సో’యం’దాని సుపీ’ అమ్హే కస్సదాని కరోమ తం?;
ఇతి చిన్తియ తే తత్థ తురియేసు సకే సకే,
ఆలమ్బా సయితా కఞ్ఞా సుసఞ్ఞాఞ్ఞమనిస్సితా;
ఖాదన్తి కాచి దన్తాని కాచి లాలా వహన్తియో,
కాచి రుదన్తియో తత్థ విలపన్తి అథా’పరా;
కాకచ్ఛన్తి’పి సేమ్హమ్పి గిలన్తి చ చమన్తి చ,
కరోన్తి నాదం నాసాయ ఘరూ’తి చ ఖిపన్తి చ;
ముత్తయన్తి తదా కాచి రహస్సం విచరన్తి చ,
దుగ్గన్ధం వాతి తం ఠానం సుసానం ఆమకం యథా;
పబుద్ధో అడ్ఢరత్తమ్హి గతే తత్థ నిసీదియ,
అద్దక్ఖి తాసం నేకాని వికారాని తహిం తదా;
తస్సేవం పేక్ఖమానస్స భవే సంవిగ్గచేతసో,
ఆదిత్తంవ ఉపట్ఠాసి మనే ఖలు భవత్తయం;
౭౮. ¶
దావానల సమాదిత్త మహారఞ్ఞాయథా గజో,
తథేవాసి నరిన్దస్స గేహతో గమనే మతీ;
తతో వుట్ఠాయ సయనా కరోన్తో అభినిక్ఖమం,
వితక్కేసి మహారాజా పస్సితుం సకమత్రజం;
పవిసిత్వా తతో గబ్భం సనికం సన్తమానసో,
పస్సిత్వా సహ పుత్తేన నిద్దాయన్తిం యసోధరం;
చిరాగతం మహాపేమం ధారయం సకమానసే,
బుద్ధో హుత్వాపి’మం సక్కా పస్సితుం ఇతి చిన్తియ;
గతో నాథో తతో ఠానా బోధియా బద్ధమానసో
తదహేవాసి బుద్ధోతి కాముకో కో న చిన్తయే;
సినేరు ముద్ధరన్తోవ పాదుద్ధరియ నిక్ఖమం,
ఛన్నమాహూయ ఆనీతం కన్థకం తురగాధిపం;
అస్సరాజం తమారుయ్హ సహ ఛన్నేన రత్తియం,
దేవేహి వివటద్వరా పటిపజ్జి మహాపథం;
చక్కవాళేసు నేకేసు దేవతా సుసమాగతా,
దీపధూపద్ధజేహే చ గన్ధమాలేహి పూజయుం;
పురతో సట్ఠీసహస్సాని దణ్డదీపాని ధారయుం,
తథా దక్ఖిణపస్సమ్హి వామపస్సే చ పచ్ఛతో;
గగనా పుప్ఫవస్సాని వస్సాపేసుం ఛ దేవతా,
మన్దారవం కోకనదం సుగన్ధం చిత్తపాట లిం;
చమ్పకా సోక పున్నాగ నాగపూగాగ సమ్భవం,
మాలతీవస్సికీయాదీ నానావల్లీహి సమ్భవం;
పదుముప్పల కలహార కుముదాద్యామ్బు సమ్భవం,
సుగన్ధమధు మత్తాహి ఛప్పదాలీహి కూజితం;
౯౦. ¶
పుప్ఫవస్సం పవస్సిత్థ తింసయోజనమఞ్జసే,
పసత్తో తత్థ తురగో దుక్ఖతో అగమీ తదా;
ఏవం పూజావిధానేహి గన్త్వా’నోమం మహానదిం,
సితసేకత సఙ్కిణ్ణం బహుమీనకులాకులం;
తీరట్ఠో పస్సి సో ధీరో గఙ్గానారిం రసావహం,
కరోన్తిం వీచిబాభాతి ఏణేపుప్ఫోపహారకం;
అస్సేన తం మహానోమం లఙ్ఘాపేత్వా మహామతీ,
పరతీరే పతిట్ఠాసి విమలే వాలుకా తలే;
పబ్బజితుం మయేత్థేవ యుత్తం నో మే పపఞ్చితుం,
ఇతి చిన్తియ ఓభాయ ధారితాభరణాని సో;
ఛన్నస్స పటియాదేత్వా కన్థకఞ్చ హయాధిపం,
నిసితం ఖగ్గముగ్గయ్హ సమోలిం ఛిన్ది కున్తలం;
ఏవమావజ్జయం నాథో సచే’హం సుగతో భవే,
తిట్ఠతు గగనే గన్త్వా ఇతి ఉక్ఖిపి చ’మ్బరం;
తతో సక్కో మహగ్ఘేన మణిచఙ్గోటకేన తం,
పటిగ్గహేత్వా సిరసం నేత్వా దేవపురం చరం;
కారేత్వా మణిథూపం సో నీధేత్వా తం సిరోరుహం,
అత్థాహం పతిమానేతి సహదేవేహి నేకధా;
మహాబ్రహ్మోపనీతట్ఠపరిక్ఖారం మహామతీ,
పటిగ్గహేత్వా కాసావం నివత్థో పారుతో తదా;
పుబ్బే వియమ్బరం గయ్హ అమ్బరే ఖిపి నాయకో,
పటిగ్గహేత్వా తం బ్రహ్మా నేత్వా బ్రహ్మపురం చరం;
ద్వాదసయోజనుబ్బేధం కత్వా థూపవరం సుభం,
తత్థ తం నిదహిత్వాన పణిపాతేతి సబ్బదా;
౧౦౨. ¶
సమ్పుణ్ణ మనసఙ్కప్పో పబ్బజ్జాసిరి ముబ్బహం,
ఛాదేన్తో కామలేనేవ మరుం చఙక్కమి నాయకో;
తతో అమ్బవనం గన్త్వా విన్దన్తో పీతిజం సుఖం,
వీతినామయి సత్తాహం రమ్మే పాదపమణ్డపే;
తతో రాజగహం గన్త్వా పారుపిత్వా చీవరం,
గహేత్వా మణివణ్ణం సో పత్తం కరతలమ్బుజా;
బత్తింస లక్ఖణూపేతో అనుబ్యఞ్జన మణ్డితో,
బ్రహ్ముజ్జుగత్తో భగవా పురసేట్ఠముపాగమి;
విసిఖన్తరేన గచ్ఛన్తం లోకేకనయనం జనా,
దిస్వా ఏవం విచిన్తేసుం నాయం యో సో జనాధిపో;
కామం పురవధుసోమ్మ వత్తసమ్బన్ధకారణా,
చన్దో’యమాగతో అజ్జ సకవేసేన నో మతి;
సుత్వాన తం తదా కేచి హసన్తా వచనన్తరం,
నాయం ససీ ససఙేకా సో భానుమేసో’తి నో మతి;
బోధేతుమాగతో కామం పోరీనం వదనమ్బుజే,
సకీయేనేవ రూపేన విమ్హయం పోరిమానుసే;
కిం భో ఉమ్మత్తకా అత్థ ఏవం మా వదథా’ధునా,
సతరంసీ ఉణ్హరంసీ న సో ఏసో అవిగ్గహో;
కామేనాలసజన్తుహి కీళితుం పురమాగతో,
సరూపేన న నో అత్థి సంసయో బలు మానసే;
తేసం తం వచనం సుత్వా హసన్తా కేచి జన్తునో,
తుమ్హే ఖలూ న జానాథ సబాణే సధనూ హి సో;
ఇస్సరో కన్తరూపేన తుఙ్గమన్దిరతా పురం,
కేలాసో ఇతి సమ్పత్తో జహాథ విమతిం ఇధ;
౧౧౪. ¶
తేసమ్పి వచనం సుత్వా హసన్తేకే జనా తదా,
నాయం హరో తినేత్తో సో కేసవేసో ఇధాగతో;
విచిణన్తో సిరిం అజ్జ పురసేట్ఠముపాగతం,
వేసేనఞ్ఞేన మఞ్ఞామ ఏత్థ నో నత్థి సంసయో;
పహరిత్వా కరం కేచి సుత్వా తం వచనం నరా,
హసన్తేవం తదావోచుం వాసుదేవో న వే అయం;
కామం సరోజనాభో సో వామనో కణ్హవిగ్గహో,
అయమఞ్ఞతరచణ్ణేన ఆగతో పాకసాసనో;
పురం దేవపురన్తేతం మఞ్ఞమానో మహాజుతిం,
పస్సితున్తి పటిఞ్ఞాతో మా భోన్తో విలపన్తు వే;
సుత్వా తేసం గిరం కేచి కేళిం కత్వాన నేకధా,
తుమ్హే సక్కం న జానాథ సో హి భో వజిరాయుధో;
ఏసో హి భో మహాబ్రహ్మా బ్రహ్మలోకా ఇధాగతో,
పమత్తా కిన్ను వేదమ్హీ బ్రహ్మబన్ధు పురే ఇధ;
అథేసం వచనం సుత్వా కేచి పణ్డితజాతికా,
నేతే చన్దాదయో కామం మా మోహం భో పకాసథ;
చతురాననో మహాబ్రహ్మా సోమసోమ్మాననో అయం,
సమన్తపోత్థకో బ్రహ్మా పత్తహత్థో’యమబ్భుతో;
కామం పారమితాపుణ్ణ పసత్థో పురిసో అయం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ థోమేథేతం మహాజుతిం;
ఏవం వదన్తా సబ్బే తే నాగరా పురిసుత్తమం,
గన్ధపుప్ఫేహి పుజేన్తా నమస్సన్తా తమన్వగుం;
నేత్తారిత్తేహి పాజేన్తా మునినో రూపసాగరే,
జన్తవో మననావాయో పారం పస్సింసు నో తదా;
౧౨౬. ¶
తదా లోకేకనయనో సపదానేన వీథియం,
చరం యాపనమత్తంవ లద్ధాగమ్మ పురా బహి;
పణ్డవం గిరిమాసజ్జ తస్సచ్ఛాయాయ సో ముని;
సఙ్ఘాటిం పఞ్ఞపేత్వాన నిసజ్జ పురిసాసభో;
అదిట్ఠపుబ్బం దిస్వాన పత్తే మిస్సకభోజనం,
సఞ్జాతపటికూలో తం నుదిత్వా పచ్చవేక్ఖణా;
అమతం వియ తం భుత్వా విక్ఖాలేత్వా ముఖం దకా,
పత్తే వత్తం చరిత్వాన ముహుత్తం తత్థ విస్సమి;
పవత్తిం తం నిసామేత్వా బిమ్బిసారో నరిస్సరో,
సీఘం తముపగన్త్వాన కతానుఞ్ఞో నిసీదియ;
నిమన్తయిత్వా రజ్జేన అనిచ్ఛన్తే యతిస్సరే,
అనుగ్గహాయ మే యుత్తం బుద్ధభూతేనిధాగమం;
ఏవం నిమన్తితో తేనాధివాసేత్వా మహామతీ,
అగమాసురువేలాయ మతులోరు పరక్కమో;
పధానం పదహిత్వాన ఛబ్బస్సమతిదుక్కరం,
పకాసేత్వాన లోకస్స మోక్ఖం నత్థితి తేన సో;
తతోప్పభుతి వత్తన్తో మజ్ఝిమప్పటి పత్తియం,
కాయస్సానుగ్గహం కత్వా తతో సమ్పిణితి’న్ద్రియో;
మూలే’జపాలనిగ్రోధపాదపస్స మహాముని,
నిసీది నిజసోభాహి ఓభాసేన్తో దిసోదిసం;
తదా సేనాని నిగమే సుజాతా ఖీర దాయికా,
సమ్పుణ్ణమనసఙ్కప్పా యాచిత్వా వటదేవతం;
ధీరం దేవోతి మఞ్ఞన్తి తుట్ఠహట్ఠా పమోదితా,
హేమపాతిం సపాయాసం దత్వాన ఇదమ’బ్రువి;
౧౩౮. ¶
యథా మయ్హం మహాదేవ ఇద్ధా పత్థిత పత్థనా,
తథేవ తవ సఙ్కప్పో ఖిప్పమేవ సమిజ్ఝతు;
ఇతి వత్వాన వన్దిత్వా కత్వా చ నం పదక్ఖిణం,
పక్కన్తాయ సుజాతాయ ధీరో పాతిం సమాదియ;
ఉపగన్త్వానాతిరమ్మం నదిం సో నీలవాహినిం,
సుప్పతిట్ఠితనామమ్హి నదీతిత్థే నిసీదియ;
భుఞ్జిత్వా ఊనపణ్ణాస పిణ్డం కత్వాన భోజనం,
విస్సజ్జేత్వా తతో పాతిం పటిసోతం నరాసభో;
తతో సాలవనుయ్యానే విస్సమన్తో దివాదినే,
దిస్వాన సుపినే పఞ్చ అత్థం తేసం విచిన్తియ;
ఆబోధిమూలతో మగ్గే దేవేహి సమలఙ్కతే,
మణితోరణపాలీహి పుణ్ణకుమ్భద్ధాజాదిహి;
సాయణ్హసమయే నాథో గచ్ఛన్తో బోధి సన్తికం,
దిస్వాన సోత్థియం నామ థూయమానం దిజుత్తమం;
తేన దిన్నట్ఠ ముట్ఠిన్తు గహేత్వా నీలసద్దలం,
బోధిమూలముపాగమ్మ కత్వాన తం పదక్ఖిణం;
అకాసి తీణసన్థారం పాచీనాభిముఖం తదా,
తతో మహిం ద్విధా కత్వా సముట్ఠాసి మహాసనం;
ఉచ్చం చుద్దసహత్థేన నానా చిత్త విచిత్తితం,
అభట్ఠనహిత్థ తత్రట్ఠో ఇచ్చేవం దళ్హమానసో;
కామం తచో నహారూ చ అట్ఠి చ అవసిస్సతు,
ఉపసుస్సతు మే గత్తే సబ్బన్తం మంసలోహితం;
న ఉట్ఠహామబుజ్ఝిత్వా న జహే వీరియం మమ,
అధిట్ఠహిత్వా ఏవం సో నిసీది వజిరాసనే;
౧౫౦. ¶
అనతిక్కమం ఠపేత్వాన చరణం చరణుపరి,
కమలం కమలేనేవ మణిబన్ధం విధాయ సో;
బాలాసోకదలాసత్త పరం వా’సోకపల్లవం,
నిధాయ నయనానత్ద పాణిం పాణితలే జినో;
యథా సఞ్ఝాఘనాలీఢ తుఙ్గకఞ్చన పబ్బతో,
సురత్తచీవరచ్ఛన్న చారిగత్త విరాజితో;
ఉదయావలకోటిమ్హి దిప్పన్తోవ దివాకరో
కన్ధరోపరి దిప్పన్త ముఖమణ్డలమణ్డితో;
యథా చామికరబ్యమ్హే సునీలం సీహపఞ్జరం,
అసమ్పకమ్పపమ్హేహి పిహితద్ధసులోచనో;
నీలుప్పలకలాపంచ జననేత్తాలిపాతనం,
సజ్ఝుదణ్డసమాబద్ధ బోధిక్ఖన్ధమఫస్సి సో;
నిసిన్నో బోధితో ఛేజ్జ పవాళతరుణఙ్కురా,
పతమానా సమన్తాసుం తేజం వియ కుబుద్ధీనం;
దేవా తత్థ సమాగఞ్జుం ఖిప్పం దససహస్సియం,
కమలాసనోరగా చేవ సిద్ధవిజ్జాధరాదయో
సహమ్పతి మహాబ్రహ్మా బ్రహ్మసేనాపురక్ఖతో,
సితాతపత్తం ధారేన్తో ఠీతో సమ్బుద్ధ సన్తికే;
వీసం రతన సతాయామం విజయుత్తర నామకం,
సఙ్ఖం ధమేన్తో అట్ఠాసి సాదరో పాకసాసనో;
సుయామో సహ సేనాయ థోమయన్తో నరాధిపం,
మణితాలవణ్టం పగ్గయ్హ మన్దమన్దేన వీజతి;
జితకిత్తి లతగ్గమ్హి సస్స పుప్ఫంచ పుప్ఫీతం,
వాళవిజనిముగ్గయ్హ అట్ఠా సన్తుసితో తహిం;
౧౬౨. ¶
బేలువం వీణమాదాయ గీతం నానాలయానుగం,
పఞ్చసిఖో ఠితో తత్థ గాయమానో అనేకధా;
మహాకాలో’పి నాగిన్దో నాగసఙ్ఘపురక్ఖతో,
థోమేన్తో తత్థ అట్ఠాసి నవారహగుణాదిహి;
రఙ్గభుమిం మాపయిత్వా గహేత్వాన వరఙ్గనా,
ఉపహారం కరోన్తట్ఠా తిమ్బరూ సూరియవచ్చసా;
ఆగన్త్వా సహ సేనాయ సితఙ్గో సితభుసనో,
ధతరట్ఠో ఠితో పుబ్బే ఆరక్ఖం కురుమానకో;
పూరేన్తో సకసేనాయ దక్ఖిణస్సం విరూళ్హకో,
ఆరక్ఖం కురుమానట్ఠా నీలఙ్గో నీలభుసనో;
విరూపక్ఖో’పి అట్ఠాసి పాలయం పచ్ఛిమం దిసం,
రత్తఙ్గాభరణో వమ్మీ నిజసేనాపురక్ఖతో;
ఉత్తరస్సం ససేనాయ ఆరక్ఖం కురుమానకో,
సోణ్ణవణ్ణఙ్గాభరణో అట్ఠాసి నరవాహనో;
కిమేత్థ బహులాపేన జాతిక్ఖేత్తమ్హి దేవతా,
నాగతా నేవ వాహేసుం సబ్బే ఏత్థే’వ ఓసటా;
గగనాతోతిణ్ణకేతు పాదేహి పథవీతలే,
నాగాదయో న ధుతాసుం కేతునం బహు కా కథా;
న ధూతా ధజపాదేహి వాయుతుద్దామవుత్తిహి,
తారకా గగనే బ్రూమో కిన్ను తత్థ ధజాలుతా;
పుబ్బదిసా చక్కవాళ సిలాయుగ్గతకేతునం,
పాదాని పరభాగాది చక్కవాళసిలన్వగుం;
చక్కవాళ మహామేరు యుగన్ధర నగాదయో,
పుప్ఫావతంసకా’వాసుం నానావణ్ణేహి సఙ్ఖతా;
౧౭౪. ¶
వామామన్దమకరన్ద బిన్దుసన్దోహ సున్దరం,
ఉల్లోల పదుమాకిణ్ణ వితానం వాసి అమ్బరం;
ఖిత్తసోగన్ధచుణ్ణాని దేవబ్రహ్మాదినా తహిం,
వితానం వియ ఖాయన్తి చక్కవాళగ్గమణ్డపే;
కప్పూరాగరుధూపేహీ తత్థ తత్థుగ్గతేహి మా,
కాలబ్భకూటచ్ఛన్నోవ ఆసి మఞ్ఞం కథేము కిం;
జాతిక్ఖేత్తేసు దేవేహి కతగ్ఘికుసుమాదినా,
నోసీనా ధరణీ భారా దిసేభానం బలం అహో;
అమ్బరాలమ్బమానానీ పుప్ఫదామాని భూతలం,
ఆకడ్ఢనాయ దేవేహి బద్ధరజ్జువ భాసరే
అఞ్ఞోఞ్ఞకరముగ్గయ్హ గగనే సురసుత్దరీ,
పరిబ్భమన్తా గాయన్తి తత్థ తత్థ మనోరమం;
ఉభో భుజే వికాసేత్వా మణ్డితం సురసుత్దరీ,
భమన్తి భన్తభేణ్డువ తత్థ తత్థమ్బరే యుగా;
నీలుప్పలకలాపాదీ గహేత్వాన సురఙ్గనా,
ఠీతాసుం పరివారేత్వా పూజమానా నరిస్సరం;
రత్నపల్లవకలహార కమలుప్పల సఙ్గతే,
సన్నీరకుసుమాకిణ్ణే పుణ్ణేసోగన్ధవారిహీ;
కఞ్చనాదిఘటే గయ్హ అమ్బరే సురసున్దరీ,
కత్వాన సుగతం మజ్ఝే పూజయింసు సమన్తతో
కఞ్చనాదాసహత్థా చ కాచీ కఞ్ఞా తథా ఠితా,
తాలవణ్టే గహేత్వాన ఠీతాసుం కాచి దేవతా;
కాచి మఙ్గల సంయుత్త వచనా తవ పత్థనా,
సమిజ్ఝతుతి ఘోసేన్తీ పరివారేత్వా ఠితా జినం;
౧౮౬. ¶
సిరివచ్ఛాది పగ్గయ్హ అట్ఠమఙ్గలముత్తమం,
ఠితాసుం గగనే నారీ పరివారేత్వా మునిస్సరం;
నచ్చన్తి కేచి కీళన్తి సేలేన్తి చ లలన్తి చ,
వాదేన్తి కేచి గాయన్తి వేలుక్ఖేపం కరోన్తి చ;
నేకపుప్ఫగ్ఘిపన్తీ చ తథా దీపగ్ఘిపన్తి చ,
మణిచామీకరాసజ్ఝు అగ్ఘికా పన్తియో తథా;
ఆబ్రహ్మభవనుగ్గమ్మ చక్కవాళసమన్తతో,
తిట్ఠన్తి జలమానాయో బుద్ధస్స మఙ్గలుస్సవే;
సత్తరతనసమ్భుతా నానా తోరణపన్తీయో,
హేమరమ్భామయా చాపి తథా దుస్సమయా సియుం;
నానావణ్ణేహి నేకేహి ఛత్తేహి చ నిరన్తరం,
చక్కవాళోదరం ఆసి సరంచ కమలాకులం;
తత్థ తత్థుజ్జలానేక యన్తదీపావలీ మహీ,
తారకాజాలకాకిణ్ణ గగనఙ్గనసన్తిభా;
ధజన్తరిత ఛత్తా’సుం చక్కవాళగిరూపరి,
నిరన్తరా’సుం తత్థేవ ఘటదీపా చ తోరణ;
నానాతురియనాదేహి నానాసఙ్గీతితాహి చ,
సాధువాదేహి నేకేహి చక్కవాళో ఫుటో అహూ;
అహో మహన్తతా తస్స బుద్ధస్స కతమఙ్గలే,
పూజావిసేసం తం కో హి ముఖేనేకేన భాసతీ;
చతుమ్ముఖో సహస్సక్ఖో ద్విసహస్సనయనో ఫణీ,
దసకణ్ఠో’పి తం సబ్బం నేవ సక్కోన్తి భాసితుం;
ఏవం సురాసురబ్రహ్మ వేనతేయ్యోరగాదిహి,
నిరన్తరం కతానేక మహామహ సమాకులే;
౧౯౮. ¶
తస్మిన్తు వాసరే మారో పస్సిత్వా భువనం ఇదం,
ఆమన్తేత్వా సానువరే ఆహేవం సకుతూహలో;
సబ్బే దిబ్బవిమానా భో సుఞ్ఞా దిస్సన్తి ఛడ్డితా,
పురపాలమ్పహాపేత్వా క్వ గతా’సుం సదేవకా;
కిమ్భో మార న జానాసి మత్తో సుత్తో’సి అజ్జ కిం,
సుద్ధోదనియ సిద్ధత్థో మాయాయ తనయో అయం;
పురేత్వా పారమీ సబ్బా కత్వాన అభినిక్ఖమం,
బోధిములే నిసిన్నో సి అజ్జ బుద్ధో భవామీతి;
తస్స పూజావిధానత్థం దససహస్సీసు దేవతా,
సమాగతా హట్ఠతుట్ఠా కరోన్తజ్జ మహామహం;
కిన్ను తే బధిరం సోతం కిన్ను పరిహాయి లోచనం,
ధజగ్గా తే న దిస్సన్తి ఉల్లోలం తే న సూయతి;
తేసం తం వచనం సుత్వా అన్తకో ఖలు పాపిమా,
దుక్ఖితో దుమ్మనో తేసం సోచన్తో ఇదమ్బ్రువి;
అహో వతా’తిపరిహాని సంసారస్స మహా అయం,
అసారో ఖలు సంసారో సిద్ధత్థే విభవం గతే;
అహో వతా’తి నట్ఠమ్హా తివట్టం పరిపురితం,
హోతి భో దహనా దడ్ఢవనంవాతి అలక్ఖికం;
నిరాలోకం తిలోకం భో అసురం వాసరం యథా,
పరిమోసరతనం హోతి రజ్జం వేదం జగత్తయం;
మమేస విసయం హిత్వా యాతి సిద్ధత్థదారకో,
తేన యాతేన మగ్గేన నిక్ఖమన్తి బహుజ్జనా;
భవన్తం న కరోతేసో యావ సుద్ధోదనత్రజో,
ఏథ గచ్ఛామ సిద్ధత్థమసిద్ధత్థం కరోమ భో;
మాపేథ భేరవం వణ్ణం బీభచ్ఛం దుద్దసం ఖరం,
సద్దేనేవ పలాపేథ తూలభట్టంవ వాయునా;
౨౧౧. ¶
తస్స తం వచనం సుత్వా మారసేనా సమాగముం,
నానావేసధరా హుత్వా నానాయుధ సమఙ్గినో;
యోజనానం తదా మారో దియడ్ఢసతముచ్చతో,
గిరిమేఖలమారుయ్హ సేనాయ సహసా’గమీ;
దిస్వాన దురతో ఏత్తం దేవా మారం సవాహినిం,
భయట్టాపగముం ఖిప్పం ధావమానా దిసోదిసం;
సంఖిప్ప ఖిప్పం సచ్ఛత్తం బ్రహ్మా ధావి పరమ్ముఖో,
కత్వాన పిట్ఠియం సఙ్ఖం సక్కో ధావి విసఙ్కితో;
మహాకాలో’పి నాగిన్దో నిముజ్జ మహియం తదా,
వత్తదత్తకరో భీరు సకే నిపతి మఞ్చకే;
సం సం పూజావిధానన్తు ఛడ్డేత్వాన సదేవకా,
గతాసుం సుఞ్ఞకం ఆసి చక్కవాళమిదం తదా;
నిస్సిరీకం పదేసం తం అసోభం అసమఞ్జసం,
అహోసి పతితానేక పూజాభణ్డసమాకులం;
ఏకోవ తత్థ సుగతో నిసీది వజిరాసనే,
పజ్జలం నిజసిరియా సూరియోవ యుగన్ధరే;
అకమ్పో చ అసన్త్రాసీ లోమహంస వివజ్జితో,
అభీతో సీహరాజావ మిగచ్ఛాపానమగ్గతో;
తతో ధమ్మిస్సరస్సగ్గే దున్నిమిత్తాని జాయరుం,
అన్ధకారం దిసా ఆసుం ధూమకేతు చ అమ్బరే;
దినం దుద్దినకం ఆసి హతరంసి దివాకరో,
ఉక్కాపతో’పి పఞ్ఞాయి దిసాడాహోపపజ్జథ;
అఘనే గగనే ఆసుం ఇన్దచాపవిరజ్జుతీ,
అనలాసనియో’దిత్తా తత్థ తత్థ పతన్తీ చ
కాకోలసఙ్ఘా వస్సింసు ఉణ్ణ సకుణకోసియా,
చరింసు అమ్బరే’పేతా కబన్ధా చ భయావహా;
౨౨౪. ¶
సేనం సంవిదహిత్వాన తతో మారో అభిద్దవి,
ఆగన్త్వా చక్కవాళమ్హి ఠితో జినముదిక్ఖియ;
ఏకకస్స మనుస్సస్స సన్తికోపగమం మమ,
న యుత్తఞ్హి గజో యాతి గజం నో యాతి కోత్థుకం;
నేతం గరు పలాపేతుం కాలో ఇతి విచిన్తియ,
మాపేసి కుపితో ఖిప్పం కప్పనిల సమానిలం;
ఖిపన్తో గగనే ఖిప్పం ఉద్ధరిత్వా వనస్పతీ,
కత్వాన వనముమ్మూలం విద్ధంసేన్తో అసేసకం;
చాలేత్వా తాలసాలాదిం లుఞ్చిత్వా గగనే ఖిపం,
పాతేన్తో చక్కవాళన్తే వాజిసీహ గజాదయో;
పహరిత్వా వివత్తేత్వా గిరికూటాని ఉక్ఖిపం,
భమయన్తో నభోమజ్ఝే ధావతేవ తతో తతో;
సిలాహి సిలాసఙ్ఘట్ట మహానాదం పవత్తయం,
పాతేన్తో దహనఞ్చాపి ధూమమమ్బర ముక్ఖిపం;
భమయన్తో గహేత్వాన అమ్బరే ఛదనిట్ఠికా,
పాసాదే పరివత్తేత్వా పహరన్తో నగాదిసు;
ఖనన్తో పథవిం పంసుం గహేత్వామ్బరమణ్డలే,
బన్ధన్తోవ పరం భుమిం భిన్దన్తో తుఙ్గపబ్బతే;
భయానకేన సద్దేన ఉపగమ్మ మహామునిం,
చాలేతుం నేవ సో సక్ఖి అంసుమత్తమ్పి చీవరే;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
పఠమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
ఇతి పఠమో విజయో.
౨౩౬. ¶
దిస్వా నముచి ధీరస్స మాలుతేనానుపద్దవం,
దుక్ఖీ చ దుమ్మనో ఆసి కోధేనాతురమానసో;
హోతు దాని మహోఘేన పవాహేమి ఇమం యతిం,
మాపేత్వాన మహామేఘం సోచనాయ అలం మమ;
ఇతి చిన్తియ సో మారో మహామేఘమమాపయి,
దిసాసుమ్పిహితా సబ్బా అన్ధకారో అవత్థరి;
ఉపరూపరి గుణా హుత్వా సహస్సాని సతాని’పి,
ధారాధరా మహాధారా వత్తయింసు సమన్తతో;
సోదామినీసహస్సేహి వినద్ధంవ నభం అహూ,
తత్థ తత్థ దిసాభాగే ఇన్దచాపా అవత్తథ;
మహారజతరజ్జూహి సిబ్బితావ నభావనీ,
ధరాధరోరుధారాహి నిరన్తరపవత్తిహి;
తత్థ తత్థ పతన్తాని ఘోరాసనిసతా అహుం,
మహాభీమ నభో భేరిస్సనా ఆసుం తహిం తహిం;
ఉద్ధరన్తో మహాసేలే మహోఘో చ తదుబ్భవే,
కేలాస సిఖరాకార ఏణేపుఞ్జే సముబ్బహం;
మహాథూపప్పమాణాది మహాబుబ్బులముబ్బహం,
గమ్భీరో పుథులో చణ్డో ఉపగమ్మ జినన్తికం;
సరీరే లోమమత్తమ్పి తేమేతుమసమత్థకో,
గతో మహోఘో బుద్ధస్స’భో’నుభావమహన్తతా;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
దుతియే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసీ పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నర సారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
దుతియో విజయో.
౨౪౮. ¶
తతో మారో అసక్కోన్తో వస్సోఘేన ఉపద్దవం,
కాతుం తస్స ఉసూయాది కోపాకులమనో తదా;
భవతజ్జ కిమేతేన మారణే తస్స కిం గరు,
ఇదానఙ్గారవుట్ఠీహి ఝాపేమి సహసా ఇమం;
ఇతి చిన్తియ సో మారో మాపేత్వాఙ్గార వుట్ఠియో,
పేసేసి నభసా తస్స సమ్బుద్ధస్స ఉపన్తికం;
మహాపబ్బతసఙ్కాస జలితఙ్గార రాసయో,
ధావింసు నహసా తత్థ అచ్చిమన్తో మహబ్భయా;
చిచ్చిటాయన సద్దేహి పూరయన్తో దిసన్తరం,
ధూపాయన్తో ఫులిఙ్గేహి మారస్సాపి భయావహా;
ఉజ్జాలేన్తా మహారుక్ఖే పబ్బతే’పి చ సమ్ముఖే,
నరకోదరుగ్గతా అగ్గీ రాసీవాతి భయావహా;
ఉపగన్త్వా ముహుత్తేన నిసిన్నం మునిపుఙ్గవం,
మధుమత్తాలిఝఙ్కార నాదాకులదిసాముఖా;
పాతేన్తి సతతామన్ద మకరన్దజ బిన్దవో,
మాలావతంసకా హుత్వా పాదములే పతింసు తా;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
తతియే మార యుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
తతియో విజయో.
తేనానుపద్దుతం బుద్ధం పస్సిత్వాన పజాపతి,
దుక్ఖితో దుమ్మనో హుత్వా ఏవం చిన్తేసి దుమ్మతి;
పాసాణవస్సం మాపేత్వా చుణ్ణేత్వా పనిమం యతిం,
విద్ధంసేమీతి చిన్తేత్వా మాపేసూపలవస్సకం;
౨౬౦. ¶
తస్మిం వస్సే’తి బీభచ్ఛా ధూమాయన్తా సజోతికా,
జలితఙ్గారసఙ్కాసా పాసాణుచ్చావచా బహూ;
కరానఞ్ఞోఞ్ఞసఙ్ఘట్టా మహన్తం భేరవం రవం,
దుద్దినం ధూమజాలాహి కురుమానా సమన్తతో;
సత్థూపగన్త్వాభిముఖం సన్తమాలాగులా వియ,
పతింసు సిరిపాదే తే అమన్దామోదవాహినో;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
చతుత్థే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
చతుత్థో విజయో.
దిస్వానత్తమనో మారో దిత్తో కోధగ్గినా తదా,
మాపేత్వా’యుధవస్సం సో పేసేసి తదుపన్తికం;
నేత్తింసచ్ఛూరికా సత్తి హేణ్డివాల గదాదయో,
తిణ్గధారా పజ్జలితా అచిరజ్జుతి సన్నిభా;
యథా పుప్ఫోపహారోపగన్త్వాన గగనఙ్గనా,
ఏవం సమ్బుద్ధపాదేసు పతింసు పరివత్తితా;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
పఞ్చమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
పఞ్చమో విజయో.
తం దిస్వా పాపిమా కుద్ధో యం యం తస్స కరోమ’హం,
తం తం’దానీ న సక్కోతి కిఞ్చి కాకుము’పక్కమం;
౨౭౧. ¶
మాపేసి కుక్కులం వస్సం మారమీత’ధునా మునిం,
సో’గా’కాసా సమ్పదిత్తో ధూమాయన్తోవ పజ్జలం;
జినస్సాభిముఖం గన్త్వా కుక్కులో పరివత్తియ,
చన్దనస్స సితబ్భస్స ధూలీ హుత్వాన పగ్ఘరి;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
ఛట్ఠే నముచి యుద్ధమ్హి మారస్సాసీ పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
ఛట్ఠో విజయో.
తతో దిస్వాన తం కణ్హో కణ్హసేనా పురక్ఖతో,
సఙ్కుద్ధో పేసయి తత్థ వస్సం సో సికతామయం;
ఖదీరఙ్గార సఙ్కాసా వాలుకా గగనాగతా,
భస్సన్తా జినపాదన్తే వాసచుణ్ణత్తమాగతా;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
సత్తమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నర సారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
సత్తమో విజయో.
తమ్పి దిస్వా అసజ్జన్తో అహిరీ కోపకేతుకో,
మాపేత్వా పలిపన్దాని తత్థ ఓసీదయామి తం;
ఇతి చిన్తియ మాపేత్వా పేసేసి పలిపం ఘనం,
ధూపాయన్తో పజ్జలన్తో గన్త్వా సో నభసా లహుం;
సమ్బుద్ధసిరిపాదమ్హి సమ్పత్తో నిబ్బుతో తతో,
నానాసుగన్ధసమ్భుత గన్ధకద్దమతం గతో;
౨౮౨. ¶
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
అట్ఠమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
ఓలోకేన్తో తతో మారో మారారిం సిరియుజ్జలం,
దిస్వా చిత్తమ్పసాదేతుమసక్కోన్తో’తి కోపవా;
అజ్జేతమన్ధకారస్మిం పక్ఖిపిత్వా పమోహితుం,
మయ్హం భారోతి చిన్తేత్వా మాపేసి తిమిరం ఘనం;
లోకన్తరేసు సమ్భుత తిమిసో’వ భయావహో,
గన్త్వాన గగనా సో హి పత్వాన మునిసన్తికం;
యథా తిమిరమాయాతి వినాసం సురియుగ్గతే,
ఏవమాసి జినగ్గమ్హి అన్ధకారో తథావిధో;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
నవమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
నవమో విజయో.
ఏవం నవహి వుట్ఠిహి కత్వా మారో మహా భవం,
న తస్సోపద్దవం దిస్వా దిత్తకోపానలాకులో;
గహేత్వాన తతో ఖిప్పం ఠపితం అత్తగుత్తియా,
చక్కాయుధం మహాతేజం కుపితో ఖిపి వేగసా;
ధారాధరం తముగ్గయ్హ కుద్ధో పహరతే యదీ,
కలీరంవ అసజ్జన్తో విఖణ్డేతి పజాపతి;
తథేవ సో మహిం కుద్ధో మారో ఖిపతి వేగవా,
న భవన్తోసధా పాణా విసుస్సన్తి సరాదయో;
౨౯౪. ¶
తథేవ కుపితో తేన ఖిపతే సో మహమ్బుధిం,
విలయం జలజా యన్తి సుస్సతే సో మహణ్ణవో;
ఏవం మహానుభావో సో గచ్ఛన్తో జలమ్బరే,
పత్వాన పతితో నాథం హుత్వాన పుప్ఫచుమ్బటం;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
దసమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
దసమో విజయో.
ఇతి కోపగ్గినా దిత్తమనం మారం తదా జినో,
కరుణాజలసేకేన నిబ్బాపేన్తో నిసీది సో;
ఏవం కత్వాపి సో కుద్ధో అలద్ధవిజయో తదా,
ఆమన్తేసి సకం సేనం పలయానలభేరవం;
ఏథాసు వత’రే మయ్హం అస్సవా మారకిఙ్కరా,
నానావేసధరా హోథ ధారేథ వివిధాయుధే;
సద్దేహేతం పలాపేథ యాథ గణ్హథ బన్ధథ,
పాదే గహేత్వా ఖిపథ చక్కవాళన్తరం ఇతో;
అథగా సహ వాచాహి భింసా సా మారవాహినీ,
తురఙ్గ వ్యగ్ఘ మాతఙ్గ సీహాదిరూప భింసనా;
సా మారస్సుభతో పస్సే చతువీసతియోజనే,
ఠితా పచ్ఛిమభాగమ్హీ చక్కవాళసిలావధిం;
బహలత్తేన సా ఆసి సమ్పుణ్ణ నవయోజనా,
యక్ఖ పేత పిసాచాది వేసేహి భయవాహినీ;
సంవట్ట వాతసమ్పాత ఖుభీతమ్బుధినో వియ,
ఉల్లోల భిమఘోసో తు గతో బ్రహ్మపురావధిం;
౩౦౬. ¶
దన్త సఙ్ఘట్ట సఞ్జాత జాలామాలా సమాకులా,
తేసంగారా’వ దిత్తాసుం కోధుమ్మీలిత లోచనా
వహన్తి ధూమక్ఖన్ధాని ముఖకోటర కోటిహీ,
నీహటా నీహటా జివ్హా సుభీమోరగతం గతా;
ఉద్ధరిత్వాన తాలాది కరిత్వాన సరాసనే,
భుజఙ్గే చ గుణే కేచి గాళ్హమాకడ్ఢయన్తి చ;
పుణ్డరీకచ్ఛ సీహాదీ ఖిపన్తాభిముఖే తదా,
ధావన్తేకే సముగ్గయ్హ పురతో దిత్తపబ్బతే;
భయానకాతి నేకాని సీసానేక కలేబరే,
మాపయిత్వాన పురతో ధావన్తి కేచి కిఙ్కరా;
సీసేన సీహసఙ్కాసా గత్తేన మనుజోపమా,
బుద్ధస్సాభిముఖం కేచి ధావన్తి మార కిఙ్కరా;
కణ్ఠీరవాకారదేహా ముఖేన ఖలు రక్ఖసా,
హుత్వాన అభిధావన్తి కేచిమారస్స కిఙ్కరా;
దణ్డమానవకా సీసభాగేనా’తిభయావహా,
గత్తేన రక్ఖసా హుత్వా కేచి ధావన్తి కిఙకరా;
దీపచ్ఛేభ తురఙ్గానం వ్యగ్ఘ ఖగ్గవిసాణినం,
వరాహ మహిసాదీనం కణ్ణపావుర భోగినం;
సీసాకార మహాసీసే తబ్బిరుద్ధే కలేబరే,
మాపేత్వా అభిధావన్తి కేచి మారస్స కిఙ్కరా;
ఆకడ్ఢేన్తా కపోలానం కరసాఖాహి సమ్ముఖే,
దస్సయన్తా మహాదాఠం కేచేన్తి మారకిఙ్కరా;
తిఖిణగ్గనఖా కేచి ఫాలయన్తా సకోదరే,
అన్తే గలే పిలన్ధిత్వా ధావన్తి కిఙ్కరాపరే;
గిలన్తా కేచి ఫణినో ఉగ్గిరన్తా తథేవ చ,
సీస కన్ధర కణ్ణన్త బాహు అఙ్గులి ఆదిసు;
౩౧౯. ¶
సకలేసు సరీరేసు విసధూమగ్గి సఙ్కులే,
ధారేన్తా’సివిసే కేచి ధావన్త్యగ్గే భయావహా;
పదిత్తాయోగులే గయ్హ ఖిపన్తేకే అనేకధా,
దిత్తపబ్బతముద్ధచ్చ కేచి అగ్గికపాలకే,
ఖిపన్నా అభిధావన్తి దట్ఠోట్ఠా భీమలోచనా;
లాలయన్తా సకా జివ్హా ఖన్ధే కత్వాన ముగ్గరే,
మత్తభుజఙ్గ వేసేన ధావన్తి అపరే భటా;
పిబన్తా లోహితానేకే ఖాదన్తా పిసితే పరే,
పిసాచావ’చరుం కేచి మునిరాజస్స అగ్గతో;
ఉల్లఙ్ఘన్తా చ సేలేన్తా ధావన్తా జలితాయుధా,
భిమవేసధరా యక్ఖా కేచేన్తి భకుటీముఖా;
పణుణ్ణ సరవస్సేహి కున్తతోమర వుట్ఠిహి,
భేణ్డివాలా’సిచక్కేహి నిబ్భరాసి దిగన్తరం;
యం దిట్ఠ సుత మత్తేన మరణం చిత్త విబ్భమం,
యాతి లోకో కథం కో తం నిస్సేసం భాసతే నరో;
నేకదన్తసహస్సేహి నిక్ఖన్తగ్గిసిఖాయుతం,
దాననిజ్ఝరసమ్పాతం భీమగజ్జనగజ్జితం;
నేకసత కరగ్గేహి ధతాయోలగుళాదికం,
సన్నద్ధం కవచాదీహి గిరించ గిరిమేఖలం;
ఆరూళ్హో పాపిమా తత్థ ఉస్సాపేత్వా జయద్ధజం,
విసాలావత్త దాఠగ్గో చిపిటగ్గ భగ్గ నాసికో;
దట్ఠోట్ఠ భీమవదనో భకుటీ వలి లలాటకో,
కోధానలేహి సన్దిద్ధ మహక్ఖో తమ్బదాఠీకో;
నీలపబ్బత సఙ్కాస విసమఙ్గో మహోదరో,
గోనసోరగ సప్పాది అఙ్గీకత సుభింసనో;
౩౩౧. ¶
సహస్సబాహుం మాపేత్వా ఛూరికా యట్ఠి సత్తి చ,
కోదణ్డచణ్డబాణే చ చక్క కున్తగదాది చ;
సఙ్కు వేతాలికా ఫరసు పాసముగ్గర అఙ్కుసే,
గహేత్వా కణయఞ్చాథ తిసూల వజిరాయుధే;
పరివత్తేసి ఆకాసే తేసమఞ్ఞోఞ్ఞ ఘట్టనా,
ఉగ్గతేహి ఫులిఙ్గేహి ధావన్తేహి సమన్తతో;
అగ్గి చక్కపరీతంచ కురుమానో నిజం తనుం,
ఆవహన్తో భయం బ్రహ్మ సుర సిద్ధాదీనం తదా,
స మారసేనో సో మారో భగవన్తముపాగమి;
ఉదయావలకూటమ్హి భాసన్తోవ పభాకరో,
సుప్పతిట్ఠితమేరూ’వ తికూటాచల ముద్ధని;
కత్వాన పిట్ఠితో బోధిం భూరుహం వజిరాసనే,
నిసిన్నో భగవా’తీవ నిచ్చలో అతిరోచతి;
అకమ్పో సో మునీ ఏవమగ్గే’కాసి నిజం బలం,
సమ్మప్పధానసంయుత్తో దయామేత్తో మహేసికో;
చతుబుద్ధభుమిసఙ్ఖాత జయభుమిముదిక్ఖియ,
చతుస్సఙ్గహవత్థూనం యోజేత్వా ద్వారకోట్ఠకే;
యోజేత్వాన థిరం తత్థ సద్ధాదిబలకోట్ఠకే,
సతిపట్ఠానపాకారే అభేజ్జిన్ద్రియ గోపురే;
థిరఞాణయుధాకిణ్ణే మేత్తా సన్నాహ వమ్మితో,
అభీత భారతీ భురి భేరిసఙ్ఖ పురక్ఖతో;
చతురఙ్గవిరియుత్తుఙ్గ మాతఙ్గక్ఖన్ధసఙ్గతో,
పుఞ్ఞసమ్భారభారేన కమ్పయం వసుధాతలం;
చరియత్తయ సఙ్ఖాత’ముస్సాపిత జయద్ధజో,
ఏవం విధాయ మారారి మారసఙ్గామ మణ్డలం;
దానాదయో మహాయోధే ఆహూయ సహజాతకే,
సుణాథ భో గిరం మయ్హం భవతజ్జ మహా భవో;
౩౪౪. ¶
ఏథ యాథ సమగ్గత్థ న ఓస్సక్కథ సుజ్ఝథ,
విజేతుం మారయుద్ధమ్హీ న సక్కా’సేసజన్తుహి;
అజ్జ గచ్ఛతి నిట్ఠానం సో భో పారమితాభటా,
సహుస్సాహా మమగ్గమ్హి దస్సేథ వీరియం సకం;
అథ దానభటో ఆహ అప్ఫోటం దిగుణం భుజం,
పస్సదాని మహావీర బలం మే మారధంసనే;
పరమత్థపారమి యోధం తథే’వ ఉపపారమిం,
ఉభో పస్సే కరిత్వాన ససేనో ధావి దప్పవా;
తథేవ సీలనామవ్హో పారమీభట’ముత్తమో,
నిక్ఖమ్మ సహ సేనాయ మారసేనమభిద్దవీ;
తథానేక్ఖమ్మనామోపి సన్నద్ధో’సభటో భటో,
మారసేనామిగే హన్తుం ధావి దీపీ’వ సాహసో;
పఞ్ఞాయోధో’పి గచ్ఛన్తో సాటోపో ధావి దప్పవా,
మారమేరుమహా అజ్జ ససేనుమ్మూలయామితి;
వీరియపారమితా యోధో దట్ఠోట్ఠో భీమగజ్జనో,
సోసేమి మమ తేజేన వదం’గా మార సాగరం;
ఖన్తిసచ్చవ్హయా చేవ తతో’ధిట్ఠానకో భటో,
ఆసు ధావింసు పాతేతుం మారస్స మకరద్ధజం;
మేత్తానామో మహాయోధో మారో మయ్హమలన్తి’గా,
ఉపేక్ఖకో’పీ సో యోధో మారసేనం పదాలితుం;
పేసేత్వేవం జినో సేనం’సరీరం దళ్హవిక్కమం,
నిసిది తస్స తేజేన నిరుస్సాహాసి సా చమూ;
అహో భో విమ్హయం దాని సుణాథ మునినో మమ,
జేతి ఏకో నిసిన్నోవ సమారం మారవాహినిం;
కోపానలేన సన్దిత్తం దుట్ఠ రుట్ఠం పజాపతిం,
అదుట్ఠో జేతి సమ్బుద్ధో ఆనుభావో హి తాదిసో;
౩౫౭. ¶
దిత్తాయుధే ఖిపన్తే’పి విజ్ఝన్తే వసవత్తినీ,
నిరాయుధో’వ తం జేతి ఆనుభావో హి తాదిసో;
సహాటోపం సహఙకారం మారం సాడమ్బరం తదా,
నిచ్చలో జేతి సమ్బుద్ధో ఆనుభావో హి తాదిసో;
హత్థస్స రథపత్తీహి ధావన్తం తమితోచితో,
నిసిన్నోవ జినో జేతి ఆనుభావో హి తాదిసో;
భాసన్తం నేకధా కణ్ణ కఠోర గిరమన్తకం,
నిస్సద్దో జేతి సమ్బుద్ధో ఆనుభావో హి తాదిసో;
మారోపాగమ్మ అట్ఠాసి లఙ్ఘితుం అసమత్థకో,
బుద్ధతేజగ్గి పాకారం దిత్తమబ్భుగ్గతం థిరం;
తదాహ నముచి కుద్ధో భుజముక్ఖిప్ప’మీదిసం,
ఖిప్పం సిద్ధత్థ హే గచ్ఛ సన్తకేదం మమాసనం;
నో చే గచ్ఛసి తే హదయం ఫాలేమి నఖసత్తిహి,
విచుణ్ణేమి తువం పాదే గహేత్వా పథవీతలే;
పస్స మే మహతిం సేనం పస్స ఆయుధసఞ్చయం,
తేన తం అభిమద్దామి తువటం గచ్ఛిదం మమ;
అథస్స వచనం సుత్వా జినో’హ మధురఙ్గిరో,
కదా తే పూరితా మార పల్లఙ్కత్థాయ పారమీ;
కదా అదాసి సీసాదీ దానం సీలం కథం తవ,
తదత్థాయ కథాపేహి కే తే పచ్చక్ఖకారకా;
అథా’హ ఫరుసో మారో నేతం గరు మునే మమ,
అయం సా పరిసా సబ్బా తస్స పచ్చక్ఖకారకం;
ఉగ్ఘోసేసి మహాసేనా పక్ఖీ’హన్తి విసుం విసుం,
భుముద్రియన మత్తోవ తతో కోలాహలో అహు;
అథాహ మారో సమణ అహం సక్ఖి కథాపయిం,
తవ కో సక్ఖి యజ్జత్థి కథాపేహి లహుం మమ;
౩౭౦. ¶
అథాహ భగవా తస్స గమ్భీరం మధురం గిరం,
నిచ్ఛారేన్తా మయూరస్స సునాదం ఫణినో యథా;
తవేవ మే న సన్తీధ పచ్చక్ఖత్థం సచేతనా,
అచేతనావ మేదాని సన్తి పచ్చక్ఖవాదినో;
ఇతి వత్వాన మారారి సఞ్త్ధా జిమూత గబ్భతో,
నిక్ఖన్త విజ్జుసఙ్కాసం కరం చామీకరజ్జుతిం;
రత్త చీవరగబ్భమ్హా నీహరిత్వా జినో తదా,
ధరణ్యభిముఖం’కాసి ఉద్దిస్స భుమికామినిం;
దానమానాదికమ్మే మే కమ్పన్తీ జాతిజాతియం,
కిమజ్జ నిస్సణాసీ’తి జినో వాచముదాహరీ;
సక్ఖి’హన్తి వదన్తీవ తతో భుమివరఙ్గనా,
సళిలావనిపరియన్తా గజ్జన్తి నచ్చి తావదే;
మహీ సాగర ఊమీ’వ ఉట్ఠాపేన్తి మహూమియో,
ఛద్ధా కమ్పి కులాలస్స చక్కంవాతి పరిబ్భమి;
హిమవా గిరిరాజా చ యుగన్ధర నగాదయో,
కూటబాగా సముక్ఖిప్ప నచ్చింసు నటకా వియ;
దిస్వా సుత్వా తమచ్ఛేరం గయేనుబ్బిగ్గ మానసా,
మారసేనా పభిన్నాసి భిన్నవేలోవ సాగరో;
భయేనట్టస్సరా భన్తా పతన్తఞ్ఞోఞ్ఞ ఘట్టనా,
వికిరిత్వా కచే పిట్ఠే ధావింసు మారకిఙ్కరా;
గహితాయుధాని ఛడ్డేన్తా పిదహన్తాననం కరా,
నివత్థవత్థమత్తే’పి ధావింసు అనపేక్ఖకా;
అఙ్గులియో ముఖే కేచి పక్ఖిపన్తి రుదన్తి చ,
కేచి వన్దన్తి యావన్తి అభయం సామి దేహి నో;
సిద్ధత్థో’యం జితో కిన్ను నిస్సాసా రుద్ధభాసనా,
పిట్ఠిపస్సముదిక్ఖన్తి ధావింసు చకితా పరే;
౩౮౩. ¶
గిరిమేఖలో’పి నాగిన్దో జన్నుకేన పతీ తదా,
మారో’పి పతితో ఖిప్పం ధావిత్వా’దస్సనం గతో;
తఙ్కణే ఉగ్గతో ఆసి సత్థు కిత్తి జయద్ధజో,
అవహేన్తోవ సురాదీనం బ్రహ్మలోకావధిం గతో;
తదాసి విజయో తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
చరిమే మారయుద్ధమ్హి మారస్సాసి పరాజయో;
ఏవం మహానుభావోతి మన్త్వాన నరసారథిం,
నిచ్చం వన్దథ పూజేథ సో హి వో సరణం సదా;
ఏకాదసమో విజయో.
లద్ధాభివిజయే బుద్ధే నిసిన్నే వజిరాసనే,
పరివారయుం గతాగమ్మ పురే వియ సురాదయో;
దేవా తే నిఖిలా నేత్వా నానాపూజావిధిం తతో,
సన్తుట్ఠా మునినో’కాసుం మహన్తం జయమఙ్గలం;
సమ్పత్తాథ నిసాకన్తా మానేతుంచ మునిస్సరం,
పుబ్బాపరమ్బరే లగ్గ ససీణక్కణ్ణ భుసణ;
సునీలాకాస ధమ్మిల్లే ధత్త తారాలిమాలికా,
వీజేన్తీవ దిసా బాహా ఫుల్లచూతక చామరే;
మల్లికా ముకులాసత్త సమ్మత్తాలిగణా తదా,
ధమేన్తా వియ సఙ్ఖాని కూజేన్తి మధురం గిరం;
సామోద మకరన్దేహి మన్దమన్దానిలాగతా,
సజుణ్హా జినబిమ్బమ్హి ఉతుం గాహేన్తి సీతలం;
అవిజ్జాది మహామూలం తివట్టత్థిర ఖన్ధకం,
సంసార విసరుక్ఖం సో ఆరద్ధుమ్ములితుం తదా;
భావేన్తో పురిమే యామే సరన్తో ఖన్ధసన్తతిం,
పుబ్బేనివాసానుస్సతి ఞాణం లద్ధా నరిస్సరో;
౩౯౫. ¶
తథా మజ్ఝిమ యామమ్హి దిబ్బచక్ఖు విసోధనా,
చుతుపపాత ఞాణఞ్చ అధిగంత్వాన సబ్బసో;
రత్తియా పచ్ఛిమే యామే చిన్తయన్తో జరాదయో,
విపస్సిత్వా నామరూపే ఆరోపేత్వా తిలక్ఖణం;
సమ్మసన్తో కిలేసేహి వివేచేత్వా సకం మనం,
ఆసవానం ఖయే ఞాణా లద్ధా అగ్గఫలం తదా;
పత్తో నిబ్బాణనగరం బోజ్ఝఙ్గ రతనిస్సరో,
సద్ధమ్మరాజా హుత్వాన పీతివాచముదాహరీ;
అనేకజాతి సంసారం సన్ధావిస్సం అనిబ్బిసం,
గహకారకం గవేసన్తో దుక్ఖా జాతి పునప్పునం;
గహకారక దిట్ఠోసి పున గేహం న కాహసి,
సబ్బా తే ఫాసుకా భగ్గా గహకూటం విసఙ్ఖితం,
విసఙ్ఖారగతం చిత్తం తణ్హానం ఖయమజ్ఝగా;
ఇచ్చేవ మగ్గమతదానవిధిప్పవీణ,
కారుఞ్ఞపుఞ్ఞహదయేన మహోదయేన,
పత్వా భవణ్ణవమపారమనన్తదుక్ఖం,
యేనోచితా పరమపారమితా జినేన;
యోచేవ సబ్బవిభవం పణుదిత్వ రజ్జం
నిక్ఖమ్మ పత్వ చలపత్తమహీరుహస్స,
మూలే నిసజ్జ సబలం పబలఞ్చ మారం,
పాపారయో చ విజితో స దదాతు సన్తిం;
అభిసమ్బోధి కథా.
తిలోకనాథో సుగతో తతో తదా
ఉదానవాచం సముదాహరిత్వా,
పల్లఙ్కమాభుజ్జ దుమిన్దమూలే
చిన్తేసి ఏవం వజిరాసనస్మిం;
౪౦౪. ¶
దానాదయో పారమితా చినిత్వా
అసఙ్ఖకప్పాని చ ఖేపయిత్వా,
అస్సేవ పల్లఙ్కవరస్స హేతు
సన్ధావితం తం భజితం వయజ్జ;
యావస్సు పుణ్ణ మమ చేతనాయో
తావేత్థ అచ్ఛామి న వుట్ఠహామి,
మంత్వాన సో నేకసహస్ససఙ్ఖా
జినో సమాపత్తి వలఞ్జి తత్థ;
దేవాతిదేవో తిభవేకనాథో
హతావకాసో జితపఞ్చమారో,
పితామహాదీహి మహీయమానో
ఖేపేసి సత్థా దివసాని సత్త;
ఇతి పఠమ సత్తాహం.
యస్మాసనం నేవ జహాతి తస్మా
తిసన్ధియుత్తేన నిసీదితేవ,
అజ్జాపి కత్తబ్బమనేన అత్థి
దేవానమిచ్ఛాసి మనమ్హి కఙ్ఖా;
తేసం మనం సో మనసా విదిత్వా
వినోదనత్థం విమతిన్తు తేసం,
ఉట్ఠాయ తమ్హా నభముప్పతిత్వా
దస్సేసి తేసం మునిపాటిహేరం;
వినోదయిత్వా సుగతో తదేవం
సుధాసినం చేతసి కఙ్ఖరాసిం,
పల్లఙ్కతో ఉత్తరపుబ్బకణ్ణం
ఆకాసతోరుయ్హ జలం రవీవ;
జినో దుమిన్దస్స చ ఆసనస్స
బహూపకారత్తమనుస్సరన్తో,
ఠితో పదం కిఞ్చి అకోపయన్తో
ఇతో చితో లోక న ముజ్జహన్తో;
౪౧౧. ¶
నీలాయతక్ఖామలకన్తితోయ
ధారానిపాతేన దుమిన్దరాజం,
నిసిఞ్చమానో దివసాని సత్త
పూజేసి తం’నిమిసలోచనేహి;
అజ్జాపి తస్మిం ధరణిప్పదేసే
కతస్స థూపస్స తదేవ నామం,
అహోసి దేవా చ నరో’రగా చ
మహేన్తి తే తేన దివం పయన్తి;
ఇతి దుతియ సత్తాహం.
దేవా తతో దేవవరస్స తస్స
సుచఙ్కమం’కంసు మణీహి నానా,
పల్లఙ్కతో ఠానవరస్స మజ్ఝే
పుబ్బాపరాసాయనమన్తరాలే;
నరిన్ద నాగిన్ద సురిన్ద పూజితో
ఛబ్బణ్ణరంసీహి సముజ్జలన్తో,
నీలమ్బరే తారకితో ససీ’వ
సో చఙ్కమీ సత్త అహాని తత్థ;
అజ్జాపి తస్మిం ధరణిప్పదేసే
కతస్స థూపస్స తదేవ నామం,
అహోసి దేవా చ నరోరగా చ
మహేన్తి తే తేన దివం పయన్తి;
ఇతి తతియ సత్తాహం.
తతో దుమిన్దస్స సురాసురిన్దా
మహీతలే పచ్ఛిమోత్తరాయం,
మాపింసు నానారతనాలయగ్గం
నిసజ్జ పల్లఙ్కవరే తహిం సో;
౪౧౭. ¶
సుదుద్దసాగాధమపారపారం
సమన్తపట్ఠానతరఙ్గభఙ్గిం,
ధమ్మోదధిం ఞాణసుమేరుమత్థా
సాలోలయం ఖేపయహాని సత్త;
అజ్జాపి తస్మిం ధరణిప్పదేసే
కతస్స థూపస్స తదేవ నామం,
అహోసి దేవా చ నరోరగా చ
మహేన్తి తే తేన దివం పయన్తి;
ఇతి చతుత్థ సత్తాహం.
తతో జినో గన్త్వ’జపాలమూలే
విముత్తిజం సాదుఫలం’నుభోన్తో,
సత్తాహమత్తం అతివత్తయీ సో
దేవాతిదేవో కరుణాగుణగ్గో;
తదాగతా మారవధూ మునిత్దం
పలోభితుం యా పితునో సకాసా,
తాసం పయోగమ్పిధ బిన్దుమత్తం
కథీయతే తం సముపాగతత్తా;
తదా స మారో సమరే జినేన
పరాజితో సోచనకో’పగంత్వా,
పజ్ఝాయమానో’థ అధోముఖో’చ
నిసీది తుణ్హీ విలిఖం ఛమాయం;
పరాజయం మయ్హ మమేవ దోసో
న తస్స కస్మాహమయం’చ నాసిం,
సీసక్ఖిమంసాది చ పుత్తదారే
నాదన్తి ఏవం మనసీ కరోన్తో;
పవత్తిమేతం మకరద్ధజస్స
సుత్వాన తణ్హా అరతీ రగా చ,
యత్థచ్ఛి మారో పరిసోచయన్తో
తత్థాగముం తా చకితా ఖణేన;
౪౨౪. ¶
దిస్వాన తం తత్థ తథా నిసిన్నం
నిస్సాసరుద్ధం గిరముగ్గిరన్తీ,
తుసార బిన్దునివహేహి’సార
పఙ్కేరుహాకార విసాలనేత్తా;
హా తాత హా తాత కిమాసి తేదం
నట్ఠన్ను తే కిం వద పత్థసీ కిం,
కో తే దిసో కేన పరాజితో’సి
కిమానయిస్సామ హనామ కం నో;
కిమ్హోతియోదాని న పస్సథేతం
సుద్ధోదనీయం తతకిత్తిఘోసం,
ముఖమ్హి మయ్హం మసిమక్ఖయన్తం
అతిచ్చ యన్తం విసయం పసయ్హ;
న భారియా తాత మనుస్సభూతం
కత్తుం వసం కో వసమేతి నామ్హం,
తం రాగపాసేన గజం’వ మత్తం
సుబన్ధకం బన్ధియ ఆనయేమ;
న రాగపాసేన హి ఆననీయో
మారస్స ధేయ్యం సమతిక్కమీవ,
అపేతరాగో అరహా అకమ్పో
సోవామ తస్మా సుభగా తనుజా;
సచేతనో సో హి మనుస్సభుతో
అచేతనఞ్చే సముపాగమామ,
కరోమ తం నో వసగం కిమేత్థ
చిత్తం బలం పస్సథ నో ఖణేన;
రూపేన నేత్తం సుమనోహరేన
గన్ధేన ఘాణం సవణం సరేన,
ఫస్సేన గత్తం రససా రసఞ్ఞం
మనఞ్చ పాసేన చ కామజేన
౪౩౧. ¶
సుబాహుపాసేన చ తస్స గీవం
బాహుద్వయం ధారితమాలదామా,
బన్ధిత్వదానేవ తమా’నయామ
బలఞ్హి నో పస్సథ తాత’దాని;
వత్వాన ఏవం వచనం పితుస్స
పణమ్మ పాదాని పగబ్భితన్తా,
యత్థచ్ఛి మారారి విరోచమానో
తత్థా’గముం ఖిప్పముదగ్గచిత్తా;
సామోదమాలాకులకేసభార
పయోధరా కుఙక్కుమహారిహారా,
బిమ్బాధరా చారుసభా పభాసా
ఉమ్మాదయన్తీ జనమానసాని;
ముద్ధేన మిస్సం మధురే నిముగ్గం
స్నేహేన తిన్తం రసతో’నువిద్ధం,
భాసింసు వాచం హదయఙ్గమన్తా
విలోకనేనేవ ధితిం హరన్తీ;
వసన్తకన్తో నవయోబ్బనో’సి
సువణ్ణవణ్ణో హదయఙ్గమో’సి
ఏకో నిసిన్నో’సి వటస్స మూలే
సిమన్తినీ సామి కుహిన్ను తుయ్హం;
తరఙ్గహీనో’పి తరఙ్గమాలీ
ససఙ్కహీనా రజనీ చ సామీ,
హంసా’లిహీనా సరసీ సుఫుల్లా
నాభాతి కన్తా విరతో ధవో’పి;
వసన్తకాలో చ వనం సుఫుల్లం
నిసాకరాభా భమరాలిగీతం,
సుగన్ధమన్దోపగతా సమీరా
విరోచసి త్వమ్పి చ యోబ్బనేన;
౪౩౮. ¶
మయమ్పి చేత్థేవ సమాగతమ్హ
మనో’నుకూలా చ మనుఞ్ఞరూపా,
కరోతి కింత్వ’జ్జ సకామదాహో
కామాకరో’దాని సమాగతో నో;
మా తేదిసం యోబ్బనరూపసారం
సువిగ్గహం ఛాదయ చీవరేన,
తేనేవ నో నేత్తమనమ్హి సామి
మా దేహి దాహం తవ దాసిభుతే;
నఖంసు సుత్తే’రుణపానిపాదే
నేత్తిన్దనీలాని’వ ఆవుణన్తో,
త్వమచ్ఛి నో సామి ముఖమ్బుజేసు
న ఏన్తి కిన్తే నయనాలిమాలా;
సుధాసిలాగీఞ్జక లోహదారు
జాతేహి త్వం ధీర న నిమ్మితో’సి,
రూపీ’సి సోమ్మో’సి తథాపి సామి
కిం కామరాగం మనసా నుదేసి;
అయఞ్చ బాలా చతురా రతీసు
బాలేతి కఙ్ఖం జహ మానసమ్హి,
కిం మఞ్జరీ భిజ్జతి సమ్పఫుల్లా
మత్తాలిరాజే పరిచుమ్బమానే;
అయఞ్చ రామా రమణీయరూపా
పీణోరుగణ్డా కువమణ్డలా చ,
తం కామినిం కామయ ఫుల్లకఞ్జే
హంసో యథా కేసర సమ్పగిద్ధో;
చిన్తామణిం భద్దఘటఞ్చ కప్ప
తరుం సమాపజ్జ దళిద్దభావా,
నాపేన్తి సత్తా ఖలు దుబ్భగత్తా
తథేవ నో’సీ తవ పాదసేవా;
౪౪౫. ¶
ఏవఞ్హి తా రఞ్జనమఞ్జుభాసా
సహస్సమేకఞ్చ సతాని అట్ఠ,
వేసాని సమ్మా అభినిమ్మిణిత్వా
పలోభయున్తం బహూధా మునిన్దం;
తతో తణ్హా?.
యక్ఖోసి మత్తోసి సిలామయోసి
అచేతనోసా’థ అయోమయోసి,
అవీతరాగఞ్హి సచేతనఞ్చే
అనేనుపాయేను’పసఙ్కమామ;
ఫలేయ్య ఖీప్పం హదయఞ్హి తస్స
ఉణ్హంవ రత్తం ముఖతు’గ్గమేయ్య,
సియావ ఖిప్పం అపి చిత్తఖేపం
ఉమ్మాదభావంచ స పాపుణేయ్య;
యథా పలుత్తో హరితోపలమ్హి
ఖిత్తో నళో సుస్సతి ఆతపేన,
ఏవం విసుస్సేతి విసాదమేతి
సో ముచ్ఛతి ముయ్హతి దుక్ఖమేతి;
సోకావకిణ్ణే ను వనమ్హి ఝాయసి
విత్తన్ను జితో ఉద పత్థయానో,
ఆగున్నూ గామస్మిం అకాసి కిఞ్చి
జనేన కస్మా న కరోసి సక్ఖిం;
సత్థా?.
అత్థస్స పత్తిం హదయస్స సన్తిం
ఛేత్వాన సేనం పియసాతరూపం
ఏకో’హం ఝాయం సుఖమనుబోధిం
జనేన తస్మా న కరోమ సక్ఖిం;
ఇమా ¶ ద్వే పాలియం?.
పలుట్ఠగత్తం దహనేన మక్కటిం
సుసానపేతిఞ్చ జిగుచ్ఛనీయం,
జేగుచ్ఛియం జఙ్గమ మీళ్హరాసిం
దిస్వాన కో తం వరయే సపఞ్ఞో;
అథ అరతి?.
కథం విహారీ బహులో చ భిక్ఖు
పఞ్చోఘతిణ్ణే అతరీధ ఛట్ఠం,
కథం ఝాయిం బహులం కామసఞ్ఞా
పరిబాహిరా హోన్తి అలద్ధ యో తం;
సత్థా?.
పస్సద్ధకాయో సువిముత్తచిత్తో
అసఙ్ఖరానో సతిమా అనోకో,
అఞ్ఞాయ ధమ్మం అవితక్క ఝాయీ
న కుప్పతీ నస్సరతీ న థీనో;
ఏవం విహారీ బహులో చ భిక్ఖు
పఞ్చోఘతిణ్ణే అతరీధ ఛట్ఠం,
ఏవం ఝాయిం బహులం కామసఞ్ఞా
పరిబాహిరా హోన్తి అలద్ధ యో తం;
అథ రగా?.
అచ్ఛేచ్ఛి తణ్హం గణసఙ్ఘచారీ
అద్ధా తరిస్సన్తీ బహూ చ సద్ధా,
బహుం వతాయం జనత’మనోకో
అచ్ఛిజ్జ నేస్సతి మచ్చురాజస్స పారం;
సత్థా? ¶ .
నయన్తి వే మహావీరా సద్ధమ్మేన తథాగతా,
ధమ్మేన నయమానానం కా ఉసూయా విజానతం;
ఇమా పఞ్చ పాలియం?.
సుత్వాన తం ధమ్మవరం జినస్స
పమత్తబన్ధుస్స రగాదిరామా,
పలోభితుం నే’వ సమత్థకా తం
అగంసు ఖిప్పం పితునో సకాసం;
మారో తదారా’వ సమేక్ఖమానో
దిస్వాగతా కేవలమేవ తాయో,
మా కత్థ కామం మమ భాసితాని
కామత్థ పాతుం మిగతణ్హికాపం;
బాలా కుముదనాళేహి పబ్బతం అభిమన్థథ,
గిరిం నఖేన ఖణథ అయో దన్తేహి ఖాదథ;
సేలంవ సిరసి ఊహచ్చ పాతాలే గాధమేసథ,
ఖానుంవ ఉరసా’సజ్జ నిబ్బిజ్జాపేథ గోతమా;
ఇమా ద్వే పాలియం?.
వత్వాన ఏవం విమనో స మారో
సటీతుకో సమ్భవనం పయాసి,
సత్థాథ రాగా పరిముత్తచిత్తో
జహాసి తస్మిం దివసాని సత్త;
అజ్జాపి తం సాఖివరమ్పితేన
’నుభుతమత్తేన మహేన్తి సబ్బే,
తేనేవ తే సగ్గగతా విమానే
మోదన్తి కామేహి అనూపమేహి;
ఇతి పఞ్చమ సత్తాహం.
౪౬౩. ¶
తతో మునిన్దో ముచలిన్దమూలే
నిసీది గన్త్వా పవరాసనమ్హి,
యుగన్ధరే బాలరవీ’వ రంసి
జాలాహి లోకం పరిపూరయన్తో;
అథాన మేఘో జలదా సతేహి
పపూరయం ఖం థనయం సవిజ్జు,
ససీతవాతో కిరమమ్బుధారం
విరోచమానో విసకణ్ఠికాహి;
అమన్దనణ్దో ముచలిన్దభోగీ
దిస్వా మునిన్దం ముచలిన్దమూలే,
పరిక్ఖిపిత్వాన విసాలభోగా
ఛాదేత్వ సమ్మా సఫణో ఫణేన;
అజ్ఝేసి సో తస్స అనుగ్గహాయ
నిసీది గన్త్వా భుజగా’సనమ్హి,
సత్థా తదా రూపియమన్దిరేవ
సత్తామహత్తం సువిముత్తచిత్తో;
అజ్జాపి తం సాఖివరమ్పి తేన
’నుభుతమత్తేన మహేన్తి సబ్బే,
తేనేవ తే సగ్గగతా విమానే
మోదన్తి కామేహి అనూపమేహి;
ఇతి ఛట్ఠమ సత్తాహం.
తతో’పగన్త్వా యతిరాజ రాజా
నిసీది రాజాయతనస్స మూలే,
విముత్తిజం పీతిసుఖం’నుభోన్తో
సత్తాహమత్తం కరుణాగుణగ్గో;
అజ్జాపి తం సాఖివరమ్పి తేన
’నుభుతమత్తేన మహేన్తీ సబ్బే,
తేనేవ తే సగ్గగతా విమానే
మోదన్తి కామేహి అనూపమేహి;
ఇతి సత్తమ సత్తాహం.
౪౭౦. ¶
ఆహార కిచ్చాది వివజ్జితస్స
సుఖానుభోన్తస్స విముత్తిజాని,
సమ్పీణితఙ్గస్స జినస్స తస్స
ఇచ్చచ్చగుం సత్తదినాని సత్త;
దేవానమిన్దేన తతో’పనీత
ముఖోదకాదిమ్పరిభుఞ్జియాన,
నిసిన్నమత్తే యతిరాజ రాజే
తత్థా’గముం ద్వే వాణిజా ఖణేన;
ఉస్సాహితా దేవవరేన సమ్మా
సాలోహితా తస్స తపుస్స-భల్లికా,
మన్థఞ్చ సాదుం మధుపిణ్డికఞ్చ
ఆదాయ నాథం ఇదమబ్రువున్తే;
ఇదఞ్హి నో ధీర అనుగ్గహాయ
పటిగ్గహేత్వ పరిభుఞ్జ దానం,
హితాయ తం హోతి సుఖాయ చేవ
అనప్పకప్పేసు అనాగతేసు;
పటిగ్గహేత్వా ముని దేవదిన్న
పత్తేన పచ్చగ్ఘసిలామయేన,
భుత్వాన తేసం అనుమోదనత్థం
దేసేసి ధమ్మం వరదం పసత్థం;
ద్వే భాతికా వాణీజకా జినస్స
ధమ్మం సుణిత్వాన పసన్నచిత్తా,
ద్వే వాచికోపాసకతం గతాసుం
యాచింసు తే తం పున పూజనీయం;
పరామసిత్వాన సిరం తతో సో
అదా జినో కున్తల ధాతుముట్ఠిం,
తే తేన తుట్ఠా సుమనా పతీతా
మహింసు నేత్వా విభవానురూపం;
౪౭౭. ¶
సత్థా’థ గన్త్వా అజపాలమూలే
సహస్స రంసీవ యుగన్ధరమ్హి,
నిసజ్జ లోకం అనులోకయన్తో
వితక్కి ఏవం మనసా వితక్కం;
మయజ్ఝపన్నో వరధమ్మసారో
ససస్స సిన్ధూ’వ అగాధపారో,
అబుద్ధసత్తేహి తమజ్జ కస్స
పకాసయిస్సఞ్హి జళో హి లోకో;
దేసేమి చే ధమ్మవరం పణీతం
కిలన్తభావోవ మమస్స అస్మా,
కిమత్తదుక్ఖే నితి చిన్తయన్తో
నుయ్యామమాకా ముని దేసనమ్హి;
సహమ్పతీ నామ తతో విధాతా
సచేతసా తస్స మనం విదిత్వా,
వినస్సతీదం ఖలు సబ్బలోకం
అదేసితే తేని’తి కమ్పమానో;
సకాసమాగమ్మ జినస్స తస్స
సగారవో బ్రహ్మగణేన తత్థ,
నిహచ్చ జానుం పథవీతలమ్హి
నమస్సమానో ఇదమబ్రూవీ సో;
త్వం దేవదేవో స సుమేధకాలే
పలోకితం లోకముదిక్ఖమానో,
విహాయ దీపఙ్కరపాదమూలే
లద్ధా’మతం తం కరుణాగుణేన;
పవిస్స సంసారవనం విదుగ్గం
మంసక్ఖిసీసాదిమ’దాసి దానం,
వేదేసి దుక్ఖం అమితం అసయ్హం
తం తే పరత్థం’వ న అత్తహేతుం;
౪౮౪. ¶
సన్తీధ సత్తా ఖలు మన్దరాగా
ఞాతుం సమత్థా సుగతస్స ధమ్మం,
ఆరాధితో మే కరుణాగుణగ్గో
దేసేహి ధమ్మం అనుకమ్పమానో;
కాలే వికాసన్తి ఖరంసు మిస్సా
థలమ్బుజాతా కుసుమాని నానా,
తథే’వ తే ధమ్మకరాభిఫుట్ఠా
వికాసమాయన్తీ జనా అనేకా
సమ్పన్న విజ్జాచరణో సతీమా
జుతిన్ధరో అన్తిమదేహధారీ,
పటిగ్గహేత్వాస్స నిమన్తణం సో
జనేసి సత్తే కరుణా మనస్మిం;
అపారుతా తేసం అమతస్స ద్వారా
యే సోతవన్తో పముఞ్చన్తు సద్ధం,
విహింససఞ్ఞీ పగుణం న భాసిం
ధమ్మం పణీతం మనుజేసు బ్రహ్మే;
పటిగ్గహేసీతి ఉదగ్గచిత్తో
అజ్ఝేసనం మే చతురాణనో సో,
నత్వాన నాథం సహపారిసజ్జో
పక్కామి తమ్హా భవనం ఖణేన;
తతో జినో తేన గహితనుఞ్ఞో
దేసేమి కస్సేతి ఉదిక్ఖమానో,
ఆళార-ఉద్దే సముదిక్ఖ ధీరో,
మన్త్వాన తేసం అచిరచ్చుతిత్తం;
కహన్నుఖో’హం వరధమ్మచక్కం
అఞ్ఞేన కేనాపి అవత్తనీయం,
లోకస్స చిన్తామణిసన్తిభగ్గం
పవత్తయిస్సన్తీ విచిన్తయన్తో;
౪౯౧. ¶
దిస్వాన భిక్ఖూ ముని పఞ్చవగ్గే
ఆదాయ పత్తఞ్చ తిచీవరఞ్చ,
బారాణసీయం మిగదాయమేన్తో
అద్ధానమగ్గం పటిపజ్జి సత్థా;
తత్థామరబ్రహ్మగణేహి పూత
పథే ఫణీ పక్ఖి చతుప్పదా చ,
ఆరఞ్ఞదేవా తరుపబ్బతా చ
మహింసు నేకేహి సువిమ్హయేహి;
తతోపగా సో మిగదాయమగ్గే
దిస్వా యతీసం యతయో’పగన్త్వా,
అకంసు వత్తం పటిపత్తిసారా
పవత్తయీ తత్థ స ధమ్మచక్కం;
అఞ్ఞాదికోణ్డఞ్ఞవసిప్పధానా
కోటీనమట్ఠారస కఞ్జయోనీ,
అసీతికోటీ’పి సుధాసి సఙ్ఘా
అఞ్ఞాసుమగ్గం కమతో తదా తే;
అతిచ్చయాతమ్హి నిదాఘకాలే
వస్సానకాలే సముపాగతస్మిం,
తత్థేవ వస్సం ఉపగమ్మ ధీరో
తేమాసమత్తం అవసీ వసీసో;
తతో యసం తస్స సహాయకేపి
పతిట్ఠపేత్వా అరహత్తమగ్గే,
భుతిం జనానం అనుబ్రూహయన్తో
వస్సస్స అన్తం అకరీ తహిం సో;
వస్సచ్చయే లోకవిదూ మునిన్దో
ఆమన్తయీ తే యతయో సపుత్తే,
తే’థాగముం నిబ్బణథా కతఞ్జలీ
’దమబ్రువి తేసమ’నన్త పఞ్ఞో;
౪౯౮. ¶
ఉగ్ఘోసయన్తా మమ ధమ్మఘోసం
సమాహనన్తా మమ ధమ్మభేరిం,
సాధుం ధమేన్తా మమ ధమ్మసఙ్ఖం
చరాథ తుమ్హే సనరామరానం;
జయద్ధజం మే భువనుక్ఖిపన్తా
ఉస్సాపయన్తా మమ ధమ్మకేతుం,
అథుక్ఖిపన్తా మమ ధమ్మకున్తం
చరాథ లోకేసు సదేవకేసు;
సుసజ్జితత్తం అమతస్స మగ్గం
సకణ్టకత్తం నరకాయనస్స,
మారాననస్మిం మసిమక్ఖితత్తం
కథేథ లోకస్స సదేవకస్స;
బుద్ధన్తరం సుప్పిహితం అచారం
పురస్స మోక్ఖస్స విసాలద్వారం,
అవాపురీ నో భగవా’ధునా భో
యథజ్జ సబ్బేతీ నివేదయవ్హో;
ఉప్పన్నభావం భువనే మమజ్జ
తథేవ ధమ్మస్స చ పాతుభావం,
ఉప్పన్నభావఞ్చ మమోరసానం
పకాసయన్తా జగతిం చరాథ;
వనమ్హి పన్తే గిరిగబ్భరాయం
రుక్ఖస్స మూలే’పి చ సుఞ్ఞా’గారే,
వసం యతత్తా మమ ధమ్మమగ్గం
దేసేథ లోకే సనరామరానం;
వత్వాన ఏవం యతయో దిసాసు
పేసేత్వ నాథో ఉరువేలగామీ,
పటిపజ్జి మగ్గం అథ అన్తరాలే
కప్పాసికవ్హం విపినం పవిస్స;
౫౦౫. ¶
తస్మిం రమన్తే సమతింసమత్తే
రాజోరసే సో పవరో వినేత్వా,
దత్వా’మతం ధమ్మమథుద్దిసిత్వా
అగోరువేలం గజరాజగామీ;
తత్థోరువేలాధికకస్సపోతి
పసిద్ధనామస్స ససిస్సకస్స,
అగ్గం ఫలం సో పరిపావయన్తో
వసీ వసన్తే వసీనం వరిట్ఠో;
తదాహరుం నేగమ నాగరా చ
యఞ్ఞం మహాకస్సప తాపసస్స,
జినో విదిత్వాస్స మనం మనేన
వసీ విసుం తస్స పసాద హేతు;
కథం?
గన్త్వాన ఉత్తరకురుం భగవా తదాని
పిణ్డఞ్చరిత్వ రమణీయ హిమాలయద్దిం,
ఆగమ్మ సాదురస నీర భరాభిరామే
’నోతత్తకే మునివరో పరిభుఞ్జియాన;
చిన్తేసి ఏవమహమప్పతరంవ కాలం
ఠస్సామి సాసన మమఞ్హి అనాగతేసు,
లఙ్కాతలే భవతి తత్థ ఇదాని యక్ఖ
సమ్బాధమత్థి మమ తత్థ గతేసు’దాని;
సబ్బా’మనుస్సజ భయం పవినస్సతీ’తి
మన్త్వా తతో యతివరో కరుణాయ సత్తే,
సఞ్ఝాఘనేహి పరినద్ధ రవీవ రత్త
నిగ్రోధపక్క సదిసం చరపంసుకూలం;
ధారేత్వ సేలమయ సున్దర పత్తహత్థో
ఛబ్బణ్ణరంసి నివహం దిసి పూరయన్తో,
సమ్బోధితో నవమ ఫుస్సజ పుణ్ణమాయం
లఙ్కాతలం విజయితుం నభసా’గమాసి;
౫౧౨. ¶
బ్రహ్మాసురామర ఫణి గరుళా చ సిద్ధ
విజ్జాధరాది జనతా సహపారిసజ్జా,
కేతా’తపత్త ఘట దీపురు తోరణేహి
పూజం అకంసు మహతిం గగనాయనమ్హి;
లఙ్కఙ్గనా ఉరసి భాసుర తార హార
సఙ్కాస సీతల మనోహర నీర పూరా,
తస్మిం మహాదిపద వాలుక నామ గఙ్గా
భుమజ్ఝగాసి జన నేత్త హరాభిరామా;
తస్సావిదూర సుచి రమ్మతరే పదేసే
ఆయామతో మితతియోజన విత్థతేన,
చత్తారి గావుతమితం నయనాభిరామం
ఆసార సీతజల నిజ్ఝర భురిఘోసం;
మత్తాలిపాలి ఖగ గీతిజ మిస్సరాగం
సమ్మత్త చిత్త మిగసఙ్ఘ నిసేవితం తం,
నచ్చన్త నేకసిఖి సఙ్గత పాదపిణ్డం
ఉయ్యానమాసి ఉరునాగవనాభిధానం;
రమ్మే తదా రతనదీపవరమ్హి లఙ్కా
లోకాభిధాన హరికణ్డక యక్ఖదాసే,
ఓదుమ్బరే సుమనకూటక తణ్డులేయ్యే
సేలేసు మారగిరి మిస్సకరిట్ఠనామే;
యే’ఞ్ఞేపి సన్తి గిరయో వనరామణేయ్యా
గఙ్గా నదీ గిరిగుహా సికతాతలా చ,
తత్థావసన్తి రహసా ఫరుసానిరుద్దా
పాణాతిపాత నిరతా సఠకూట యక్ఖా;
సఙ్గమ్మ తే మహతి నాగవనమ్హి తమ్హి
సమ్మన్తయింసు సభటా సహ పారిసజ్జా,
త్వం కో’సి రే! ఇతి పరో అపరం ఖరేన
తిక్ఖేన వాదకణయేన అరున్తుదన్తా;
౫౧౯. ¶
కుజ్ఝింసు తే అథితరీతర కారణేన
వాక్యేన యుద్ధ పరిరద్ధ పగబ్భితత్తా,
సఙ్ఖాభితాపగ పతీవ’నవట్ఠచిత్తా
సారమ్భగబ్బితమనా పరిరావయన్తి;
తస్మిం ఖణే’భిమతదో సుగతో నభమ్హి
ఆగమ్మ తేస’మనుకమ్పిత మానసేన,
గోపానసీ సమ మనోహర రంసిమాలి
తత్థచ్ఛి ఖే గుణమణీ మణికణ్ణికావ;
తేసం జినో కలహవూపసమాయ హేతు
మాపేసి వుట్ఠి తిమిరా’నిలసీతభీతిం,
తత్థాసి గజ్జితఘనో సురచాపఖిత్త
ధారాసరేహి వితుదం నిసివార సఙ్ఘం;
అన్ధావ తే ఘనతరే తిమిరే నిముగ్గా
ముళ్హా దిసఞ్చ విదిసం న విదింసు భీతా,
చణ్డానిలుద్ధట మహా గిరికూటరుక్ఖ
సమ్పాత భీత రుదితా గతిమేసయన్తి;
సీతేన తే అథ దిజే పరికోటయన్తా
అఞ్ఞోఞ్ఞగత్తమవలమ్బ పరోదయింసు,
రూపాని నేకభయదాని చ ఘోసణాని
వత్తింసు తేన వివిధం భయమాసి తేసం;
బుద్ధాపి దుక్ఖితమనా పరదుక్ఖకేన
కస్మా కరోన్తి అనయం’తి న చిన్తనీయం,
లోకో హనాతి విటపి ఫలదాన హేతు
సత్థేన సోమ రిపుగాహక వాసరమ్హి;
సత్థా తతో తమనుదో సభయే ససోకే
దిస్వాన గుయ్హక జనే కరుణాయితత్తో,
వుట్ఠిం తమఞ్చ పవనం పణుదిత్వ సబ్బం
దస్సేసి అత్తమఖిలం దుమణీవ ఖమ్హి;
౫౨౬. ¶
దిస్వాన తే మునివర’ఞ్జలి పఙ్కజేహి
సజ్జేత్వ సీస సరసీ ఇదమ’బ్రువింసు,
యాచామ నో’భయపదం భవతో సకాసా
దాసేసు ధీర కరుణం కరణీయమేవ;
ఏవం తదా’వచ జినో మధురస్సరేన
ఆమన్త తే నిసిచరే’వనతే సమేక్ఖ,
తుమ్హే దదాథ యది ఠానమమేకదేసం
సబ్బే అపేన్తీ ఘనవాతజ సీతదుక్ఖా;
యజ్జేవమీతిమ’పయాతి కరోమ భో తం
గణ్హాహి ధీర యది ఇచ్ఛసి సబ్బదీపం,
వత్వాన తేహి పరిదిన్న ఛమాయ మగ్గో
ఓగమ్మ తత్థ పుథు పత్థరి చమ్మ కణ్డం;
తస్మిం నిసజ్జ కసిణం సమాపజ్జ తేజో
జాలాకులం జలిత మగ్గీమమాపయీ సో,
సో ధూమకేతు గగనుగ్గత తుఙ్గసిఙ్గో
సన్దడ్ఢయం గిరివనాను’రుఘోసయన్తో;
రుక్ఖేహి రుక్ఖవన పబ్బత లఙ్ఘనేన
సాఖామిగే చ విహగే అనుబన్ధయం’వ,
వేస్సానరో వనమరూ మిగసూకరే’పి
సన్ధావి గుయ్హక జనే ఇతి చిన్తయన్తో;
దిస్వాన తత్థ పచురాతన విప్ఫులిఙ్గ
సమ్మిస్స జాల దహనం గుహకా సమేచ్చ,
ధావుం వికిణ్ణకచ బప్పజల’ద్దనేత్తా
దారత్తజేహి సహితా గతిమేసమానా;
సమ్బుద్ధతేజ పరిదడ్ఢ సరీరచిత్తా
ఆహచ్చ సాగరతటం పరిధావమానా,
తస్మిమ్పి తే పవిసితుం సరణం న లద్ధా
ఛమ్హి తతో సపది సన్నిపతింసు సబ్బే;
౫౩౩. ¶
దిస్వాన తే మునివరో సహయే ససోకే
రమ్మం తదా జలధిమజ్ఝగతం మహన్తం,
ఇద్ధీహి సేహి గిరిదీపమి’ధానయిత్వా
ఆరోపయిత్వ నిఖిలే పున తత్థ’కాసి;
కత్వేవమే’సమసమో’పసమన్త’మీతిం
తత్థేవ భాసురతరో భగవా నిసీది,
బ్రహ్మామరా’సురఫణీ గరుళాది సిద్ధా
సఙ్గమ్మ’కంసు మహతిం మహమ’గ్గరూపం;
దేసేసి సంసది జినో సుతిసాధు ధమ్మం
తస్మిం సదాసవనుదం సివదం జనానం,
సుత్వాన నేకసతకోటి పమాణ పాణా
లద్ధా తదా సమభవుం చరధమ్మచక్ఖుం;
తస్మిం దినే సుమనకూట వరాధివాసో
తేజిద్ధిబుద్ధివిభవో సుమనాభిధానో,
దేవో పసన్నహదయో రతనత్తయమ్హి
సమ్పాపుణిత్థ పఠమం ఫలముత్తమం సో;
ఉట్ఠాయ తుట్ఠవదనో కతపఞ్జలీకో
ముగ్గో జినగ్గ నఖరంసి పయోదధిమ్హి
వన్దిత్వ ఏవమవచా’తుల వీర ధీర
లోకగ్గ పుగ్గల వరం దద సామి ధీస;
దాసోస్మి తే చరణ పఙ్కజ పూజకోహం
సద్ధాదయాది విభవో తనయో’హమస్మి,
తుమ్హే వినా ఖణలవం వసితుం న ఇచ్ఛే
తస్మా దదాతు భగవా మమ పూజనీయం;
సుత్వాన తం ధితిమతీ పరిమజ్జ సీసం
సంసత్త ఛప్పద సరోరుహ సన్నిభేన,
హత్థేన నీల సక కున్తల ధాతుముట్ఠిం
దజ్జాథ సో మణిమయేన కరణ్డకేన;
౫౪౦. ¶
పగ్గయ్హ బాహుయుగలేన ఠీతో నమిత్వా
ముద్ధా దధాసి మకుటం వియ పీణితత్తో,
కత్వా’థ సో వర మహం తిదివేహి సద్ధి
’మప్పేత్వ ధీర ఫరిభుత్త వసున్ధరాయం;
సో’కాసి నీలరతనేహి మహారహేహి
ఉబ్బేధతో రతన సత్త పమాణ థూపం,
నాథే ధరన్తసమయేవ పతిట్ఠహీ సో
థూపో తిలోకసుఖదో మణి కామదో’వ;
పచ్ఛా తిలోకసరణే పరినిబ్బుతమ్హి
ఖీణా సవో సమహిమో సరభు యతిన్దో,
ఆదాయ తం చితకతో జినగీవధాతుం
తస్మిం నిధాయ’కరి బారస హత్థథూపం;
చూళాభయహ్వవనిపో సమయే’పరస్మిం
బత్తింస హత్థమ’కరియత్థ వరోరుథూపం,
దుట్ఠాదిగామణి నుపో దమిళే హనన్తో
కారేసి కఞ్చుకమథో చతుసట్ఠిహత్థం;
ఏవం స సీహలమహాసరమజఝరూళ్హం
సేతమ్బుజం’వ మధుపావలి సేవనీయం,
భుమఙ్గనా కరతలే సితవిత్థలీలో
థూపో దదాతు మసమోపసమం జనానం;
లఙ్కోపసగ్గమ’వధూయ విధాయ ఖేమం
లఙ్కం నిజాయ వరకున్తల ధాతుయా తం,
కత్వాన భాసురతరం ముని మఙ్గలాయ
పాయాసి తారక పథే’నురువేలమేవ;
తస్మిం విధాయ బహువిమ్హిత పాటిహేరం
భేత్వా ససిస్సకి’సినో పున దిట్ఠిజాలం,
దత్వాన నిబ్బుతిపదం సహసిస్సకస్స
నిబ్బాణ సున్దర పురం పరిపూరయిత్థ;
౫౪౭. ¶
తమ్హా వికాసిత కుసేసయ కాననాభ
వీతాసవేహి నివుతో సుగతేభగామీ,
పాయాసి రాజగహ గామీ’ముదారమగ్గం
వేనేయ్య జన్తు కమలాకర భానురూపో;
తస్మిం గతే జినవరే వర బిమ్బిసారో
పూజం అకాసి మహతిం సహ దేవతాహి,
తస్మిఞ్హి సంసది లభింసు అనప్పపాణా
మగ్గే ఫలే చ సరణే చ పతిట్ఠహింసు
రాజా తతో విపుల వేలువనాభిరామం
సాలఙ్కతం వివిధ పాదప మణ్డపేహి,
పాదాసి దక్ఖిణకరే జలపాతనేన
కత్వా ధరాధరధరం హిమవఞ్చ కమ్పం;
తస్మిం సమన్తనయనో నయనాభిరామో
భుతిం జనస్స సతతం అభివడ్ఢయన్తో,
ధమ్మమ్బు వుట్ఠి నికరం పరివస్సయన్తో
వస్సం వసీ అదుతియో దుతియమ్హి వస్సే;
దేవిన్ద మోలి సమలఙ్కత పాదపిట్ఠో
లోకస్స అత్థచరణే సతతాభియుత్తో,
తత్థేవ సో హి తతియే’పి చతుత్థవస్సే
వాసం అకాసి సుగతో సిరిసన్తివాసో;
లోకస్స ధమ్మ మ’మలం సతతం వహన్తో
సావత్థియం రుచిర జేతవనే’భిరామే,
వాసం అకాసి సుఖదో మునిపఞ్చమస్మిం
వేనేయ్య సత్తసమయం సముదిక్ఖమానో;
ఇతి లఙ్కాయ పఠమా’గమనం.
అథ భగవతి తస్మిం జేతనామే వనస్మిం
నివసతి సతిలఙ్కా మఙ్గలా’వాసరూపా,
ఉపవనమివ నాకే నన్దనం దేవతానం
అమర ఉరగవాసా రమ్మరూపా బభూవ;
౫౫౪. ¶
తహిమతి రుచిరస్మిం వడ్ఢమానాది సేలే
మధుర సలిలవాహే రమ్మకల్యాణికాదో,
ఉదధి భుజగవాసే నాగదీపన్తికే చ
మహతి మహిమ యుత్తా నాగసఙ్ఘా వసన్తి;
పచుర మహిమ యుత్తో వడ్ఢమానాచలస్మిం
అధిపతి భుజగానం ఆసి చూలోదరవ్హో,
మహుదర ఇతి నామో నాగదీపోదధిమ్హి
నివసతి అథ తేసం పబ్బతేయ్యో’రగిన్దో;
ఇతర భుజగ రఞ్ఞో ధీతరం నాగకఞ్ఞం
పియతరమ’భిరూపం’కాసి దారం తదా హి,
అథ చ దుహితుయా సో దీయమానం దదన్తో
రుచిర మణీమయగ్ఘం ఆసనఞ్చాపదాసి;
దుహితరి మతకాలే తే’థ పల్లఙ్కహేతు
జలజ థలజ నాగా యుద్ధసజ్జా అహేసుం,
అథ థలజ భుజఙ్గా భఙ్గకల్లోలమాలా
సదిస లూలిత చిత్తా గబ్బితేవం రవన్తి;
కిము’దధిజ ఫణీనం కిత్తి సమ్పత్తియా నో
అపి యసపరివారా కిం బలేనిద్ధియా కిం,
అహమహమీతి గబ్బా కిం కిమిస్సాయ తేసం
భవతి తిమిర’రీనం భానుమగ్గున్నతీ కా;
అథ జలజ’లగద్దా గజ్జనం గజ్జయన్తా
భయజనక పగబ్భా ఫోటయన్తా భూజానం,
అహమహ పభూ రే!రే! పబ్బతేయ్యాన’మేతం
పటుతరడసితోట్ఠా కక్ఖ’ళేవం రవన్తి;
పటుతర గరునాదా తావ గజ్జన్తి దన్తీ
నయన పథము’పేన్తే యావ కణ్ఠిరవానం,
తథరివ థలజాతా జుమ్హయన్తా సమగ్గా
నయన పథగతా నో సుఞ్ఞదప్పా భవన్తి;
౫౬౧. ¶
ఇతి తదుభయసేనా ఘట్టయన్తా’ఞ్ఞమఞ్ఞం
వివిధ పహరణ్హో ఉగ్గిరన్తీ గిరన్తి,
సతత ఖుభిత వేలా సాగరూమీవ భన్తా
లులిత లులిత చిత్తా యుద్ధనిన్నా ఠితాసుం;
అథ తదహు మునిన్దో యామినీయామ’మన్తే
పతినియ మతిజాలం లోకమోలోకయన్తో,
సమర వసగతానం భోగీనం భావిభుతిం
తదుపరి చ’భివుద్ధిం పస్సి లఙ్కాతలస్స;
అథ ముని మధుమాసే’పోసథే కాలపక్ఖే
కత నిఖిల విధానో గయ్హ సఙ్ఘాటికాదిం,
అనుగతికముదిక్ఖం పఞ్చనేత్తో సమన్తా
సుమన సుమన నామం పస్సి దేవం సమిద్ధిం;
తదహు సుమనదేవో జేతనామే సురమ్మే
అధివసతి విహారే ద్వారకోట్ఠోపకట్ఠే,
ఠిత విటప సమిద్ధే ఖీరికాపాదపస్మిం
సుగత మభినమన్తో అన్వహం పూజయన్తో;
తమసమ్ముని దిస్వా’మన్తయిత్వా’గతే తం
ఇదమవచ మయా భో సద్ధిమాగచ్ఛ లఙ్కం,
సహ తవ భవనమ్హా పుబ్బవుత్థప్పదేసే
తవ భవతి పతిట్ఠా భోగినఞ్జా’భివుద్ధి;
అథ మునివచనం సో ముద్ధనామ’గ్గహేత్వా
సముదితహదయో తం రుక్ఖముద్ధచ్చ మూలా,
సుగతముపరి కత్వా ధారయన్తో సుఫుల్లం
బరిహి బరిహి ఛత్తాకారమాగా నభమ్హీ;
దసబల తనుభా’భిస్సఙ్గమా సో దుమన్దో
తరల మణీవ నానా’భాహి సమ్భావనీయో,
విలసిత ఇవ సబ్బే రుక్ఖసేలాదయో’పి
అపగత సకవణ్ణావణ్ణవన్తా విరేజుం;
౫౬౮. ¶
ఖగ భుజగ సురాది మస్సితా ఛప్పభాహి
నిజపతి నిజజాయా స్వఞ్ఞమఞ్ఞాసు ముయ్హుం,
అసిత గగన మజ్ఝే సోభమానో మునిన్దో
వితత వివిధ రంసీ రంసిమాలీవ గఞ్ఛి;
జలద పటల సణ్డే వజ్ఝముద్దాళయిత్వా
బహి విలసితకాయో సోమ్మదోసాకరో,వ
కతుపరి తరుఛాయో జోతమానో సమానో
ఉరగ సమరఠానం గన్థ్వా’కాసే నిసజ్జ;
ఘనతర తిమిరం సో ఇద్ధియా సఙ్ఘరిత్వా
తహిమతిరవ భీమం ఘోరసంరమ్భవన్తం,
అసని సత నిపాతం వస్సధారా కరాలం
ఉరుతర తత మేఘం మాపయీ సీతవాతం;
ఇతి తిభువననాథో దప్పితే నాగసఙ్ఘే
విమద కరణ హేతు దస్సయీ భేరవానీ,
అథ’పగత పగబ్భే తే విదిత్వాన సత్థా
అపనుది భయజాతం తఙ్ఖణంయేవ తత్థ;
తరుణ తరణిసోభా కేతుమాలావిలాసిం
సుభరుచి ముఖవన్దం లక్ఖణాకిణ్ణగత్తం,
తిభవ విభవదాయిం తం విదిత్వాన నాగా
చుతపహరణ హత్థా వన్దమానా మహింసు;
సిరసీ నిహితపాణీ రత్తపఙ్కేరుహేహి
వికచ వదన నేత్తా’మన్ద కఞ్జుప్పలేహి,
సక సక ధత నానావణ్ణ వమ్మాదికేహి
వివిధ కుసుమవత్థా’మన్ద దీపద్ధజేహి;
ఉరగ భవనవాసా నాగకఞ్ఞా సమేచ్చ
కుచ కలస సహస్సం ధారయన్తి సలీలం,
లలిత కణక వల్లి లీలమాధత్త గత్తా
థుతి ముఖర ముఖా తా సాధు కీళం అకంసు;
౫౭౫. ¶
అథ ముని ఉరగానం విగ్గహం తం సమేతుం
సుతిమన కమనీయం నిచ్ఛరం బ్రహ్మఘోసం,
అజరమమర మగ్గం సుప్పసత్థం సుధిహి
వరమతి వరధమ్మం దేసయీ నం ఫణీనం;
న భో భో సంసారే ఖలు భవతి సారం లవమ్పి
విసేసా తం సీతం జలిత దహనే విజ్జతి కదా,
సదా రాగం రోగం బ్యధతి జనతం నేకదురితం
తథాపా’యుం పాతో రవిరభిముఖుస్సావ సదిసం;
సరీరో’యం బత్తింస విధ కుణపో సార రహితో
పరిత్తం యోబ్బఞ్ఞం కుసుమ సదిసం నిగ్గతసిరి,
పహన్త్వా గన్తబ్బం భవజ విభవం సమ్భతమిదం
అథేవం సన్తే భో వరయతి భవం కో ను హి బుధో;
పలాసీ మక్ఖీ కోధూపహ మతో మానవిభవో
జనో’తీతో’తో భో పయతి నరకం దారుణతరం,
ఫణీ మజ్జారో సా గుహక కపయో భూయ బహుసో
వధేన్తఞ్ఞోఞ్ఞం తే ననుభవమిదం దుక్ఖమ’నిసం;
పురే కాకో’లుకా అథ వనభవా ఫన్దన ఇసా
కరిత్వా’ట్ఠానే’ఘం చిరమనుభవుం దుక్ఖమనిసం,
అహో కప్పట్ఠన్తం సరథ దురితం వేరజమిదం
న హేత్థస్సాదో భో’ణుమపి కలహే మేత్తిమ’మతం;
బలం బాలానం భో సక సక వధాయేవ భవతి
అతీతేకా ఖుద్దా లటుకికదిజా నట్ఠతనయా,
గజం బాలం మత్తం పవిధి న బలం హోతి సరణం
అథట్ఠానే కిం భో కురుథ వీరియం భుతి హననం;
న దుక్ఖం తేసం యే విగత కలహా ఏకమనసా
అతీతే భో లాపా అఘటిత మానా పేయ్యవచనా,
సుఖం వాసం’కాసుం యదహని భవుం తే’థ విధురా
వసం వ్యాధస్సాగుం తదహని అహో!మేధగ బలం;
౫౮౨. ¶
ఇతి తిఖిణ సుధిమా కత్తుమేతే సమగ్గే
అవది పవర ధమ్మం సాధు విఞ్ఞుప్పసత్థం,
అథ ముదితమనా తే పీణితా తస్స నాగా
మణిమయమ’తులం తం ఆసనం పూజయింసు;
అథ ముని గగనమ్బోరుయ్హ భుమిప్పదేసం
తరుణ రవివ తస్మిం ఆసనే ఆసి భాసం,
అథ భుజగగణా తే దిబ్బ ఖజ్జాదికేహి
పరివిసియ మునిన్దం సాధు ధమ్మం సుణింసు;
అథ జల థలజానం తత్థ యుద్ధా’గతానం
అగణిత భూజగానం’సీతికోటీ భుజఙ్గా,
విమల సరణసీలే సుప్పతిట్ఠా సుతుట్ఠా
అకరు’మతిముళారం సత్థు పూజావిధానం;
అథ మహుదర రఞ్గ్ఞో మాతులో నాగరాజా
మనినయనకనామో రమ్మకళ్యాణదేసా,
ఉరగ సమర హేతూ ఆగతో నాగదీపం
సుగతవర సరీరం దిస్వ నత్వాలపేవం;
యది సుగత! ఇమం త్వం నాగతో అస్స ఠానం
మయమపగత పాణా హోమ ఝత్వా’ఞ్ఞమఞ్ఞం,
రుధిరవహ వికిణ్ణో అస్స భుమిప్పదేసో
పసమి దహన దిత్తం అమ్బుదేనేవ తం త్వం;
మమ భగవ! పురామే దిట్ఠపుబ్బం తవేతం
రుచిర సిరిసరీరం రంసిజాలా’భికిణ్ణం,
అపి సుమధుర ధమ్మం దేసయన్తే సురానం
దసబల సుతపుబ్బం ఆనుభావఞ్చ తుయ్హం;
అహమసమ పురే తే విస్సుతోయేవ దాసో
యది మనసి దయా తే హోతి దాసే పునా’పి,
పవర రతనదీపే హోతి కళ్యాణిగఙ్గా
మమ వసతి తహిం తం దట్ఠుకామో’భియాచే;
౫౮౯. ¶
ఇతి యతిపతి తస్సా’రాధనం పగ్గహేత్వా
సక పరిచిత భుమ్యా చేతియత్థం విధాయ,
మణిమయ పరిభుత్తం ఆసనం చా’పి తేసం
స సుమన తరు రాజం పూజనత్థం విధాయ;
దసబల పరిభుత్తం సబ్బమేతం భుజఙ్గా
మణిరివ రుచీదం తే ధాతుయోయేవ తస్మా,
మహథ నమథ నిచ్చం మంవ సగ్గా’పవగ్గం
దదతి ఇతి చ వత్వా ఓవదిత్వాన సత్థా;
నభతల’ము’పగన్త్వా దేవనాగే మహేన్తే
దిసి దిసి విసరన్తో నీలపీతాది రంసి,
మన నయన హరన్తో జన్తునం లోకసారో
అగమి రవి’వ ఖమ్హా జేతనామం విహారం;
అథ మనుజమరానం నత్తసిద్ధాదికానం
సతత’మమత ధమ్మం దేసయన్తో ఫణీనం,
వనభవన సురమ్మే మఙ్కులవ్హే నగిన్దే
అకరి ముని నివాసం ఛట్ఠమే హాయనమ్హి;
సురపురుపవనే’థో పారిజాతస్స మూలే
అరుణ ముదుసిలాయం భాసమానో మునిన్దో
సునిపుణ’మభిధమ్మం దేసయన్తో సురానం
అకరి వరనివాసం సత్తమే తత్థ వస్సే;
అథ సుఖద మునిన్దో జేతనామే విహారే
అవసి విమలపఞ్ఞో అట్ఠమే సారదస్మిం,
అజర’మమర సన్తిం ఫసమానో పరేసం
వివిధ నయ విచిత్తం దేసనం దేసయన్తో;
ఇతి లఙ్కాయ దుతియాగమనం.
ఏవం జినో జేతవనే వసన్తో
నీస్సాయ సావత్థిపురం విహాసి,
సా కిదిసీ ఆసి పురీ తదానీ
తం కీదిసం జేతవనం విహారం;
౫౯౬. ¶
భూమఙ్గనాయాహిత ఉత్తమఙ్గే
భాసన్త నానారతనాభిరామా,
విసాలమోలీవ విసాలభోగా
సా జమ్బుదీపమ్హీ బభువ రమ్మా;
సిరీనికేతే సిరిమావహన్తీ
విరాజతే యా వసుధా తలస్మిం,
సా దేవరాజస్స’మరావతీ’వ
రఞ్ఞో కువేరస్స’లకావ రమ్మా;
సా పుఞ్ఞపఞ్ఞాలు జనాధివుత్థా
సోణ్ణాది పుణ్ణాపనాకిణ్ణవీథీ,
ఉత్తుఙ్గ మాతఙ్గ తురఙ్గ రఙ్గా
సా రాజతే కఞ్చన మన్దిరాలీ;
రరాజ సా భాసుర రాజపుత్తా
పుఞ్ఞఙ్గనాలాస విలాసయన్తీ,
వేదఙ్గపారఙ్గత విప్పచారా
ద్విపఞ్చ సద్దేహి చ నిచ్చఘోసా;
అనేకసిప్పీ సత సమ్పకిణ్ణా
నానాదిసాహా’గత సత్థవాహా,
పహుతఖీణాసవపాదపూతా
బభాస సా మఙ్గల మన్దిరం’వ;
భవన్తరే యో చరియం చరన్తో
సువో’పనిస్సాయ వసం గుణేన,
యఞ్ఞఙ్గసాఖిం మతసీనపత్తం
అకా సమిద్ధం ఫలపల్లవేహి;
ఇదాని పత్వాన భవస్స అన్తం
నిస్సాయ యం సో వసతే మునిన్దో,
తస్సా గుణం కో హి అసేసయిత్వా
కథేతి సా వస్సూ’పమాయ తస్సా;
౬౦౩. ¶
తస్సోపకట్ఠే రతనంవ’నగ్ఘం
మనోహరో ఉత్తమసత్తసేవి,
జనానమాకఖిఙతదో విహారో
బభువ జేతాది వనవ్హయేన;
సమఫుల్ల పుప్ఫరస మోదిత ఛప్పదాలీ
ఝఙ్కార నాద పరివాదిత తన్తినాదా,
సమ్మత్త’నన్త దిజ కుజిత గీతవన్తా
తిట్ఠన్తి యత్థ తరవో నటకావ ఛేకా;
ఖీరణ్ణవాహరియ ధోవియ ఖీరనీరా
సోసేత్వ సజ్ఝుమలయే ససికన్తి మస్సం
యత్థోకిరిత్వ తనితా వియ వాలుకాయో
సా మాలకావలి బభాస పయోదధి’వ;
విజ్జోతమాన రతనప్పముఖాననమ్హి
సోపాన మాల పదగణ్ఠిదుజేహి హాసం,
కత్వేవ దేవభవనానమహం విరాగ
వన్తీ’తి గన్ధకుటి యత్థ పహాసయిత్థ;
కమ్మార గగ్గరి ముఖో’పరి సమ్పపుణ్ణా
అఙ్గార కన్తర వినిగ్గత జాలకావ,
సమ్బుద్ధదేహ పరినిగ్గత రంసిమాలా
దాయగ్గ నిగ్గత కరా విసరన్తి యస్మిం;
తుమ్హే సరాగ జనసఙ్గమతో’తి గీతా
ధఞ్ఞా మయన్తీ విమలేహీ సమఙ్గితత్తా,
తుట్ఠావ హాస మకరా సురపాదపానం
రాజేన్తి యత్థ యతినిస్సిత పాదపిన్దా;
పున్నాగ నీప వకుల’జ్జున రాజరుక్ఖ
నాగా’గ చూత యుగపత్తక చమ్పకానం,
పుప్ఫాభికిణ్ణ ధరణీ రతనేహి నానా
పచ్ఛన్న దిబ్బభవనం వియ భాతి యత్థ;
౬౧౦. ¶
బ్రహ్మాసురాసుర నరోరగ లిఙ్గిసిద్ధ
విజ్జాధరాది జనతా కతవన్దనేహి,
తేహేవ ఘుట్ఠ థుతిమఙ్గల గీతికాహి
యత్థోపగాన మననేత్తగణా ముదేన్తి;
నిగ్ఘోసితామల సుసీతల నిజ్ఝరేహి
సమ్మత్త నేకదిజ ఘుట్ఠ జలాసయేహి,
కిఞ్జక్ఖ పత్త పరికిణ్ణ సిలాతలేహి
తుస్సన్తి యత్థ సతతం యతీనం మనాతి;
యో నేక కప్ప సత సఞ్చిత పుఞ్ఞరాసి
హిత్వా’మితం కపిలవత్థు మహాసిరిమ్పి,
ఆగమ్మ యత్థ నీరతో సుగతో మహేసి
కో తత్థ భుతి మతులం కథికో కథేతి;
తస్మిం జినో వసతి జేతవనే విహారే
ఇన్దో యథా రుచిర నన్దన కాననమ్హి,
బ్రహ్మా’వ బ్రహ్మభవనే సపితామహేహి
తారావలీ పరివుతో గగనే’వ వన్దో;
తదాగమ్మ మహానాగో మణి అక్ఖికనామకో,
లఙ్కాతో జినపాదస్మిం ఫణిం పచ్చేద’మబ్రువి;
సమ్బుద్ధా ధీర లోకస్మిం లోకస్సత్థాభివుద్ధియా,
జాయన్తి సామి తుమ్హాకం దయాయన్తో’గధా మయం;
తేన మే దాసభుతస్స సంసారన్దుఘరా థిరా,
ముత్తిం యదిచ్ఛసే మయ్హం గహణీయం నిమన్తణం;
సుత్వాన తం మహానాగో మహానాగ నిమన్తణం,
పటిగ్గహేసి తం తుణ్హీభావేన కరుణాయ సో;
ఞత్వా తం సుమనో నాగో లహుమాగమ్మ సీహలం,
కళ్యాణాపగపస్సమ్హి మనోనన్దన భుతలే;
సజ్ఝు కమ్బుమణి ముత్త పవాల వజిరామయే,
వహారహే మహాథూనే ఘటకాదిం నిధాపియ;
౬౨౦. ¶
దత్వా తులాదయో సేస మన్దిరఙ్గే తథేవ చ,
విటఙ్క వ్యాల సీహాది పన్తియో’పి తథేవహి;
సాతకుమ్హమయా’నేక చిత్తేహి సాధు చిత్తితం,
నిమ్మాయ గోపానసియో పక్ఖపాసే చ కణ్ణికం;
సిఙ్గి నిక్ఖేన సిఙ్గఞ్చ ఛదనిన్దమణీహి చ,
సోణ్ణ కిఙ్కిణి మాలాయో కణ్ణమాలా చ మాపియ;
చిత్తవితానం బన్ధిత్వా ముత్తోలమ్బే తహిం తహిం,
కత్వాన గన్ధదామేహి పుప్ఫదామేహి సఙ్కులం;
ఇన్దనీలమయం భుమి మజ్ఝే’నగ్ఘ మహాసనం,
మాపేసి పరితో సేస భిక్ఖూనఞ్చ సుభాసనే;
రతనేహే’వాపస్సయే వేదికా ఏళికామయే,
ముత్తా వాలుక సఙ్కిణ్ణం మాలకఞ్చ మనోరమం;
సత్త రతన సమ్భుత తోరణూ’పరి తోరణే,
సన్తీర కుసుమా’కిణ్ణ హాటకాది ఘటాకులం;
నేక రాగద్ధజాకిణ్ణ వితాన సమలఙ్కతం,
దీప ధూపాలి సఙ్కిణ్ణ గన్ధపుప్ఫ సమాకులం;
ఏవమాదిహి నేకేహి వణ్ణేహి సమలఙ్కతం,
మాపేత్వా మణ్డపం సేట్ఠం దేవమణ్డప సన్తిభం;
సీత వాలుక సఞ్ఛన్నం ముదు పాదపటత్థతం,
మాపేత్వేవం మహామగ్గం సురఞ్జస సమఞ్జసం;
సఞ్చినిత్వాన తే నాగా ఖజ్జ భోజ్జ ఫలాఫలే,
దిబ్బన్నపానే పచురే పటిమగ్గం గముం తదా;
తతో కారుణికో నాథో బోధితో అట్ఠమే సమే,
వేసాఖ పుణ్ణమాసిమ్హి సన్నిపాతియ సావకే;
ఏథజ్జ భిక్ఖవో లఙ్కం నాగానం’నుగ్గహాయ భో,
మణిఅక్ఖికో నిమన్తేసి పసన్నో బుద్ధసాసనే;
సుత్వాన వచనం తస్స సమ్బుద్ధస్స సిరీమతో,
అస్సవా పేసలా భిక్ఖూ పచ్చస్సోసుం సమాహితా;
౬౩౪. ¶
సారిపుత్తో తతో థేరో పఞ్ఞాయ’గ్గ ధురన్ధరో,
పత్తచీవరమా’దాయ అగమా జిను’పన్తికం;
మోగ్గల్లానో మహాథేరో దుతియో అగ్గసావకో,
పత్తచీవరమాదాయ సోపాగ జిన సన్తికం;
ధూతపాపో ధుతఙ్గగ్గో మహాకస్సప నామకో,
పత్తచీవరమాదాయ ఆగమా జినసన్తికం;
సాసనే వినయఞ్ఞ నమగ్గో’ పాలివ్హయో యత,
పత్తచీవరమాదాయ జినన్తికము’పాగమి;
దిబ్బచక్ఖూనమగ్గో యో రుద్ధపాపారి దప్పకో,
థేరో’నురుద్ధో వరదో సోపాగ మునిసన్తికం;
మణివ కామదో కామము’పవానో’తి విస్సుతో,
ఞాణీ గణీ దక్ఖిణేయ్యో థేరోపాగ జినన్తికం;
బక్కులో విమలో సీల సమాధాది గుణాకరో,
ఆగతో సపరిక్ఖారో భిక్ఖూనం సమితిం తదా;
బుద్ధసాసన ధోరయ్హో థేరో అఙ్గులిమాలకో,
సహా’గన్తుం మునిన్దేన సన్నద్ధో సహసా గతో;
సాసనోదయ సేలగ్గే సూరియో వియ భాతి యో,
సో’యం రాహులథేరో’పి లహు’గా పితు సన్తికం;
భద్దాచారో భద్దియవ్హో థేరో భద్దఘటో వియ,
పాకటో భువనే సో’పి గతో సమ్బుద్ధ సన్తికం;
దేవద్దుమో’వ లోకస్స యో దదాతి’చ్ఛితి’చ్ఛితం,
జినోరసోపి సేలవ్హో గతో సమ్బుద్ధసన్తికం;
యామినీ సామికో’వాతి భాతి యో సాసనమ్బరే,
మహానామ మహాథేరో సోపాగ మునిసన్తికం;
మనోసిలాతలగ్గమ్హి జుమ్హమానో’వ కేసరీ,
సుభుతివ్హ మహాథేరో బుద్ధుపన్తిక మాగతో;
బుద్ధసాసన ఛద్దన్త సరసీ సారసో వియ,
విస్సుతో తిస్సథేరో’పి గతో భిక్ఖుసమాగమం;
౬౪౮. ¶
జినసాసన సమ్ఫుల్లసరసీరుహ మజ్ఝగో,
మధుబ్బత నిభో రాధథేరో’పి సహసా గతో;
భగు దబ్బోప’సేనో చ కోణ్డఞ్ఞ’స్సజి సీవలి,
ఏతే జినత్రజా థేరా గతాసుం మునిసన్తికం;
కుమారకస్సపో పుణ్ణోసోణోసోభిత రేవతా,
థేరాపేతే అభిఞ్ఞాతా గతాసుం సత్థుసన్తికం;
వఙ్గీసో సాగతో నన్దో భారద్వాజో గవమ్పతి,
పత్తచీవరమాదాయ గతాసుం జినసన్తికం;
ఏవమాది మహానాగా పఞ్చసత జినోరసా,
సమాగఞ్ఛుం సహాగన్తుం మునినా లోకసామినం;
తతో సో జగదానన్దో కరుణాయాభిరాధితో,
మేరుం పరిక్ఖిపన్తోవ అనేకజ్జుతి విజ్జుయా;
నివాసేత్వా సుద్ధరంసి విసరన్తరవాసకం,
తస్సూపరి జినో రత్తం బన్ధిత్వా కాయబన్ధం;
అచ్చుగ్గతం మహాథూపం చారు చామీకరజ్జుతిం,
పటిచ్ఛాదయమానోవ రత్తకమ్బల కఞ్చునా;
వణ్ణ నిగ్రోధపక్కంవ సురత్తం పంసుకులికం,
సఙ్ఘాటియా కరిత్వాన సగుణం ఉత్తరీయకం;
హుత్వాన సుపటిచ్ఛన్తో పారుపిత్వాన సాధుకం,
పత్తత్థాయ పసారేసి జాలాకులకరఞ్జినో;
లోకనాథప్పభావేన తతో పత్తమధుబ్బతో,
పాణి సరోరుహస్సన్తో సమ్పత్తోసి తమగ్గహి;
తతో ససిస్సకో నాథో ఉగ్గన్త్వా గగనఙ్గనం,
నానావణ్ణమ్బుదే తత్థ మద్దన్తో గన్తుమారహభి;
తతో సమ్బుద్ధ దేహస్మా నిక్ఖన్తాసుం ఛ రంసియో,
హేమకణ్ణికతో యాత మణిగోపానసీ యథా;
బాణిన్దీవర పుప్ఫేహి మేవ’కిన్దమణిహి చ,
ఛాదేన్తి వియ నక్ఖత్తా నీలం’సు మునిదేహతో;
౬౬౨. ¶
చమ్పకుద్దాలమాలాభీ హేమచుణ్ణమ్బరేహి చ,
పూరయన్తి వియాసఙ్గ పీతంసూ జినదేహతో;
భణ్డీపుప్ఫకదమ్బేహి లోహితఙ్కమణిహి చ,
లోహితాభా పపూరేన్తి దిసా’గా మునిదేహతో;
హార మల్లిక మాలాహి సోమంసు ఫలికాదిహి,
పూరయన్తి వియాసఙ్గ ఓదాతా మునిదేహతో;
పిఞ్జుమఞ్జేట్ఠరాసీహి పదుమాభమణీహి చ,
దిసం ఛాదయమానాగా మఞ్జిట్ఠాభా జినఙ్గతో;
నేకిన్దచాప కిణ్ణంవ దివసం రతనుత్థతం,
చిత్తపటంవ ముఞ్చన్తం మిస్సాభాగా జినఙ్గతో;
గిరికూట కూటాగార మత్తా ఛబ్బణ్ణ రంసియో,
ఆవేలవేలా ధావన్తి దిప్పమానేతరేతరా;
గచ్ఛమానా’హనిత్వాన చక్కవాళ సిలుచ్చయే,
ఉగ్గన్త్వా పరతో యన్తీ నీర నిజ్ఝర సన్నీభా;
సమ్ముఖే సమ్ముఖే తాయో రుక్ఖపబ్బత ఆదయో,
కారయన్తా సకం వణ్ణం ధావన్తా’పి చ సిన్ధవో;
ఉద్ధముగ్గతరంసీహి రఞ్జితా జలదా తదా,
నానావణ్ణే పునేవాసి నూతనో రవిమణ్డలో;
జినప్పహా పవాహేసు నిముగ్గా దేవతా గతా,
పూజేతుంవ నిజత్తేహి నానావణ్ణా సియుం తదా;
పవిట్ఠా బుద్ధరంసీనమన్తరం దేవధీతరో,
అసఞ్జానీయ ముయ్హింసు ముహుత్తం అత్తనో ధవం;
సురా సురోరగ బ్రహ్మ సిద్ధ విజ్జాధరాదయో,
చామరచ్ఛత్తకేతుహి పూజయన్తా జినన్త్వగుం;
అగ్ఘికం పన్తియో కేచి తోరణూపరి తోరణే,
ఘటదీపాలియో తన్థ కరోన్తి అభితో’భితో;
పాదపటే పత్థరన్తి వితత్వన్తి వితానకే,
తత్థూపరి అనేకానీ కుసుమానో’కిరన్తి చ;
౬౭౬. ¶
కతమం దేవలోకన్నుయాతి లోకగ్గనాయకో,
యాతి కిం బుహ్మలోకన్ను అమ్హాకం భవనన్ను ఖో;
కత్థ ను ఖో దేవదేవో కస్సనుగ్గహబుద్ధీయా,
యాతీ’తి కఙ్ఖితా కేచి సంసరన్తి ఇతోచితో;
మాపేత్వా అభితో మగ్గే మణ్డపే రతనామయే,
సయనాసనం పఞ్ఞపేత్వా కాచి తిట్ఠన్తి దేవతా;
తహిం తహిం పట్ఠపేన్తా సుధన్త మధురోదకం,
యావమానా జినం కేచి తిట్ఠన్తి చ మహన్తి చ;
ఏవం మహామహే నాథో వత్తమానే అనూపమే,
జలం సమ్బుద్ధసిరియా నూతనో సూరియో వియ;
బ్రహ్మసేనాభితో యాన బ్రహ్మావాథ సహమ్పతి,
సురసేనాభితో యాన సక్కోవ సమలఙ్కతో;
గగాలిమభితో యాన గహఙ్గా మణి సన్నిభో,
ధతరట్ఠఖగిన్దోవ హంససేనాలి పుబ్బగో;
అపేత రాగదోసేహి వీతమోహేహి సబ్బసో,
పటిసమ్భిదత్త సమ్పత్త సావకేహి అనుగ్గతో;
యేసం యేసం మనస్మిం యం యమత్థి కిఞ్చి సంసయం,
తేసం తం తం పణుదేన్తో దేసనాయ సుధాసినం;
తత్థ తత్థానురూపేన పాటిహారియ కమ్బునా,
లోకస్స నయనాలీ సో తోసస్సుసు నిముజ్జయం;
సమ్పత్తో’లఙ్కతం లఙ్కమథాగు ఫణినో తదా,
పటిమగ్గం కరోన్తా తే తత్థ తత్థ మహామహం;
ఉరగానమన్తరే దేవా బ్రహ్మాసుం తేసమన్తరే,
ఏవం సమ్మిస్సకో లోకే బ్రహ్మలోకా పపూరయి;
యే పస్సన్తి జినం తత్థ ససిస్సం సిరియా జలం,
సులద్ధా తేహి నేత్తాని తేసమక్ఖీని లోచనా;
యే సుణన్తి తదా ధమ్మం ధమ్మిస్సర పభావితం,
సులద్ధా తేహి సోతాని తేసం సోతాని సోతకా;
౬౯౦. ¶
యే లపన్తి తదా బుద్ధగుణఞ్హి గుణభూసణా,
సులద్ధా తేహి వే జివ్హా తేసం జివ్హా రసఞ్ఞకా
యే వన్దన్తి జినం యన్తం ససఙ్ఘం గగనఙ్గనే,
సులద్ధా తేహి హత్థాని తేసంయేవ భుజా భుజా;
తదా తథాగతం దిస్వా యే సన్తుట్ఠా తథాగతం,
తథాగతానం సబ్బేసం యో తోసో హోతు సబ్బదా;
గతో కల్యాణీయం నాథో మహేన్తేవం సదేవకే,
తేసం పూజావిధానం కో ముఖేనేకేన భాసతి;
తతో గఙ్గా మనుఞ్ఞఞ్హి సమ్పత్తం తం సపుత్తకం,
తరఙ్గ ముదు బాహాహి గహేత్వా చరణమ్బుజే;
పాదే పక్ఖాలయి సమ్మా ఫేణ పుప్ఫుపహారికా,
తతో తతోతుం గణ్హిత్వా అకా దేహస్సనుగ్గహం;
తతో సో యాచితో సత్థా నాగసఙ్ఘేహి వన్దియ,
అగమా మణ్డపం రమ్మం మనోనన్దనమావహం;
గన్త్వా మణ్డప మజ్ఝమ్హి బుద్ధారహ మహాసనే,
నిసీదోభాసయం ఆసా రవీవ ఉదయావలే;
తతో భిక్ఖు నిసీదింసు పత్త పత్తాసనే తదా,
బభాస మణ్డపం’తీవ సరంవ పదుమాకులం;
జననేత్తాలినో’గమ్మ వసీ సోమ్మముఖమ్బుజే,
పతన్తా కుసలామోదే గణ్హన్తా తిత్తినో గతా;
తథా సభిక్ఖుకా నాగా మునినో రూపసాగరే,
నేత్తిన్ద మణినావాహి పారం గన్తుం న తే పభు;
తతో ససఙ్ఘం సుగతం సజనో మణి అక్ఖికో,
సక్కచ్చం సకహత్థేహి అన్నపానేన తప్పయీ;
అథోనీత పత్తపాణిమ’చ్చయిత్వా తథాగతం,
భత్తినిన్నో నిమన్తేసి దేసనత్థానుమోదనం;
తతో బ్రహ్మస్సరో సత్థా నిచ్ఛరం బ్రహ్మఘోసనం,
విఞ్ఞాపేన్తో జనే సబ్బే సకసద్దేన దేసనం;
దేసేస్వేవం జినో ధమ్మ’మనిలాసనకాదినం,
పీతిపామోజ్జ జననం నిబ్బాణామత’మావహం;
భో భో సుణాథ భుజగా భవసాగరమ్హి
పాపారినక్కమకరాకుల దుగ్గమమ్హి,
మగ్గా జనా ఖలు లభన్తి కదా పతిట్ఠం,
ఓహాయ బుద్ధథిరసారతరిం విసాలం;
లద్ధాన దుల్లభతరం మునిపాతుభూత
కాలం చిరేన భుజగా న పమాదయిత్థ,
జాతీ జరా మరణ దుక్ఖ పరిద్దవా చ
సంసారికస్స న తతోప’గతస్స హోతి;
తారుఞ్ఞమమ్బుజసిరింవ పరిత్తకాలం
పాణం తుసారలవ’సారతరం జనానం,
భోగం దధాతి జలధిమ్హి తరఙ్గభఙ్గిం
నిచ్చం మనో దహతి సోకసిఖీభి నానా;
కత్వాన రాగమిసయో’పి ఖగా దుపఞ్ఞా
థిరూపి నారికుసుమేసుపి రూపగిద్ధా,
పత్తా’నయం ఖలు పురే పరిహీన ఝానా
రూపే న రజ్జథ తతో ఖలు సాధుపఞ్ఞా;
సద్దానురాగమనుగోపి పురే సిఖణ్డీ
సుత్వాన మోరి మధురం గిరమఞ్జితఙ్గో,
వ్యాధస్స హత్థమగమాసి భవేసు తస్మా
నత్థేవ సద్దసమదుక్ఖకరం జనానం;
ఓహాయ నేకకుసుమేసు పరాగరాగం
మత్తేభకుమ్భ మగమా మదగన్ధలుద్ధో,
భిఙ్గో పభగ్గ తనుకో కరికణ్ణతాలా
నత్థేవ గన్ధసదిసం తిభవేసు పాసం;
గమ్భీర నీరధిభవో పవురాసనో’పి
మిచ్ఛో గిలిత్వ బలిసం రసగేధహేతు,
పప్పోతి దుక్ఖమతులం న రసేసు సాత
మత్థితి మన్త్వ పజభాథ రసేసు గేధం;
౭౧౨. ¶
భో బుహ్మలోకా’గత సుద్ధసత్తో
బుద్ధత్తమేవ నియతో అపి బోధిసత్తో,
థిసఙ్గమాయ పరిహాయి సరజ్జతో’పి
తస్మా హి ఫస్ససదిసో అనయో నవత్థి;
భేరణ్డ పేలక కపు’ద్దక హేతుహీన
సత్తాపి దానరుచి దానమణిప్పభావా,
పత్తా’పవగ్గ వరసారపురం భుజఙ్గా
కో నప్పదాతి ధనికో సివ’మేసమానో;
పాలేత్వ సీలమ’మలం విసకణ్ఠికాపి
ఇన్దస్స నన్దనవనే’సి పియా మహేసీ,
తస్మా పసత్థవిభవం యది పత్థయవ్హో
పాలేథ సీలమ’మలం ఖలు జివితం’వ;
సగ్గో విసాల రతనాలయ సమ్పకిణ్ణో
సానన్ద’మన్ద సురసున్దరి సున్దరో సో,
ఫుల్లమ్బుజాకర వనాదిహి నన్దనీయో
తత్థామరా వియ’మరా’విరతం రమన్తి;
తమ్హాపి భో రుచిర బ్రహ్మనికాయ భుతి
రమ్మా తతోపి మహితం అమతం వరిట్ఠం,
తస్మాత్తకామ నిరతా జనతా సపఞ్ఞా
తణ్హక్ఖయాయ సతతం వీరియం కరోథ;
ఏవం సద్ధమ్మమగ్గం వరమతి సుగతో దేసయి పన్నగానం
సుత్వా తే సమ్పహట్ఠా మహమహమకరుం నిజ్జరాదీహి సద్ధిం,
తేసం వే దేసనాయం సురవిటపి సమా సాత్థికా తత్థ జాతా
సో నాథో తఞ్చ ధమ్మం భగవతి తనయా తే చ వో పాలయన్తు
కల్యాణి దేసాగమనం.
౭౧౮. ¶
నగాధిరాజే సుమనాభిధానే
వసం సుమేధో సుమనాభిధానో,
దేవో తదా’గమ్మ సపారిసజ్జో
కల్యాణియం తత్థ ఫణీహి సద్ధిం;
దత్వా’పవగ్గస్స నిదానదానం
సుత్వాన ధమ్మం సుతిసీతిభుతం,
పహట్ఠచిత్తో ఉపగమ్మ బుద్ధం
నత్వాహ ఏవం కతపఞ్జలీకో;
న వే ఫణీనం నపి మానుసానం
నానిమ్మిసానం న పితామహానం,
హితత్థ మేవాఖిల లోకనాథా
జాయన్తీ లోకే కరుణాగుణగ్గా;
అన్తోగధా నూన మయమ్పి తుయ్హం
దయాయ తస్మా ఫణీనం విమేసం,
కరోహి మయ్హం భవనమ్హి ధీర
పాదం’సునా’తీవ పవిత్తరూపం;
యో’యం నగో దిస్సతి’తో పురత్థ
భుమఙ్గనా మోలిసిరిం వహన్తో,
సమన్తకూటోతి సమన్తచక్ఖు
జానాతి లోకో వసతిం మమేతం;
యో నీల నానా వనరాజి రాజితో
ఆసార ధారా గిరి నిజ్ఝరాకులో,
ఆపీత నీలారుణ పల్లవావలీ
జిమూతకూటో వియ భాతి ఉగ్గతో;
యో సిన్ధువారిం ఉరసా పభేజ్జ
ఆగమ్మ తే పాదపణామ హేతు,
విజ్జోతమానో వియచక్కపాణి
మహాతి తుఙ్గగ్గ ధరాధరిన్దో;
౭౨౫. ¶
గఙ్గావధూ కుటకిరీటధారీ
సామన్త సేలిన్ద చమూపతీకో,
యో’యం ధరాధార మహామహీపో
ర రాజ లఙ్కా నగరఙ్గణమ్హి;
పారోహ దన్తో చితకూట కుమ్భో
అనేక సోణ్డిక్ఖ సవన్తి హత్థో,
యో నిజ్ఝరాసార మదప్పవాహో
గజోరివా’భాతి సురాధిపస్స;
సమ్ఫూల్ల పుప్ఫత్థబకా’నపత్తా
సత్ధత్త రత్తఙ్కురమోలిమాలా,
కన్తాలతా’లిఙ్గిత ఖన్ధదేహా
తిట్ఠన్తి భూపావ యహిం కుజిన్దా;
సిద్ధఙ్గనా రత్తపదమ్బుజాలీ
సమ్హిన్న హత్థాభరణాలి యుత్తా,
కేకీకలాపుప్పల మాలమాలీ
సిలాతలాకఞ్జ నిభన్తి యత్థ;
మఙ్గుర పాఠీన సవఙ్క సిఙ్గు
రోహిచ్చ ముఞ్జా?మర పావుసేహి,
కులీరనక్కాద’నిమేసకేహి
నికీళీతం దద్దర రత్తపేహి;
నిచ్చఞ్హి సంరావ విరాచితానం
బలాక కాదమ్బ కదమ్బకానం,
ఆపానసాలా వియ సారసానం
హంసాలినం మఙ్గల వాసభూతం;
నిరన్తరామోద ముదావగేహి
సుఫుల్ల కోకాస’రవిన్దకేహి,
సోగన్ధి’కిన్దీవర కేరవేహి
కిఞ్జక్ఖ ఛన్నణ్ణతలేహి చిత్తం;
౭౩౨. ¶
సీతచ్ఛ సాతోదక సమ్పపుణ్ణ
సరోజినీ లఙ్కత భుమిభాగో,
యో’యం పురే భాతి మనుఞ్ఞరూపో
సమన్తకూటో స సమన్తకూటో;
దలిత విపినసణ్డా యత్థ సేలే సమన్తా
సముపగత జనానం చిత్తమామోదయన్తి,
మధుక వట కరేరి బోధి జమ్బీర భల్లి
ఖదిర’భయ కదమ్బా ఫుల్ల సేల్లూ పలాసా;
పణస’మత పిలక్ఖా కణ్హవణ్ట’క్ఖ చిఞ్చా
లబుజ బదరి నీపా ఫన్దని’న్దీవరావ
మకుల’సన పియాలా గద్దభణ్డ’జ్జునా చ
కముక సల్ల తిన్దు’దుమ్బరమ్బస్స’కణ్ణా;
పున్నాగ చమ్పక దుముప్పల దాడిమా చ
ఖజ్జూరి తాల గిరిమల్లిక’సోక తాలా,
హిన్తాల నాగ నివులా యుగపత్త’రిట్ఠ
సేతమ్బ ఏరవతకాపి చ కేతకా చ
సమఫుల్లభణ్డి సుమన’జ్జక యూథికా చ
వాసన్తి చిత్తక జపా రవిమాలతీ చ,
కున్దస్స’మారక కురణ్డక బీజపూర
సేఫాలికా చ తిణసూల సమీరణా చ;
వోచు’చ్జు కీచక హలిద్ది విళఙ్గి బిమ్బి
నీలీ వచా’తివిసాలాబు చ నాగవల్లీ,
వల్లీహ సారద’పరాజితవారు’సీరా
ఫలాది నేక వనరాజి విరాజితో సో;
తిట్ఠన్తి కేచి తరవో సురభిం కిరన్తా
తత్థేవ కేచి ఫలితా మధురప్ఫలాని,
అన్దోలితా ఫలితపల్లవితా లతాయో
సన్ధారయం విటప జత్తుసు భన్తి కేచి;
౭౩౯. ¶
సామన్తగే జనగణే సతతం దుమిన్దా
సమ్పీణయన్తి దలితా ఫలినో చ యస్మిం,
తే అవ్హయన్తి వియ లోచన గోచరేహి
వాతే’రితేహి తరుణారుణ పల్లవేహి;
తస్మిం వనే వనసురా నిజవసున్దరీహి
రమ్మే సిలాతలదహే సికతాతలే చ,
నచ్చన్తి తన్తి తురియాని చ వాదయన్తి
గాయన్తి మాలభరినో సతతం పతీతా;
సిద్ధా చ సిద్ధవనితా హి తహిం తహిం తే
దిబ్బన్తి పుప్ఫఫల పత్తరసాహినన్ది,
అచ్ఛన్తి తత్థ గిరిపాదప రామణేయ్యే
యోగేహి సఙ్గత మనా బహితాపసాపి;
తస్మిం వనే హరిణ రోహిత పుణ్డరీక
గోకణ్ణ సల్ల సస జమ్బుక సూకరా చ,
సాఖామిగే’ణివగ బబ్బు రురూ కురుఙ్గ
గోధా’ఖు పమ్పక కపీ గవయా చ’నేకా;
తే వగ్గ వగ్గ చరినో హయమారకాదీ
నానా చతుప్పదగణా ముదితా వసన్తి,
పక్ఖీపి కోసియ కపోతక నీలగీవ
ధఙ్కా’ట లాప పరపుట్ఠ మధుబ్బతావ;
నిజ్జివ్హ దిన్దిహ చకోరక సాళికా చ
చక్కవ్హ కీర కురరా కులలా చ కఙ్కా,
చిత్రచ్ఛదా మధుర కూజక నేకపక్ఖీ
సఙ్గమ్మ యత్థ నివసన్తి మనుఞ్ఞరూపా;
తేసం వనన్తమథ నాటకమణ్డలా’చ
గీతాలయం వియ అహోసి చ గాయకానం,
ఆపానభుమి సదిసం మిగపక్ఖికానం
నిచ్చుస్సవం రతికరం నయనాభిరామం;
౭౪౬. ¶
ఏవం విధో విపినరాజి విరాజితేహి
కూటేహి నేకసుర సున్దరి మణ్డితేహి,
అత్యుచ్చ నీలసిఖిగీవ సమాన వణ్ణో
ఏసో సమన్తగిరి మే వసతీ మునిన్ద;
ఏవం పతీత మనసో సుమనాభిధానో
వత్వాన నత్వమసమం గమనోపయుత్తం,
కాసాథ సోపి ముని తస్స వచం పటిచ్చ
సబ్భిక్ఖు నిక్ఖమి జినో గగనాయనమ్హి;
నిచ్చేతనాపి గిరిపాదప ఆదయోపి
నాగా సుపణ్ణ మిగ పక్ఖిక హేతుకాపి,
విజ్జాధరామర’సురా చతురాణనాపి
సఙ్గమ్మ’కంసు సుమనా మహమబ్భుతం తే;
మునిన్దే పయన్తే సమిద్ధం తిలోకం
గిరిన్దాభినన్దా దుమిన్దా పబుద్ధా,
మిగిన్దా సుతుట్ఠా ఖగిన్దా సుఘుట్ఠా
పవుట్ఠో మహిన్దో పణట్ఠో నిదాఘో;
గచ్ఛన్తే గగనాయనేన సుగతే భాను’సి సన్తో తదా
వారేసుం సూరియాతపఞ్చ జలదా సిఞ్జింసు భుమ్యా జలం,
మన్దామన్ద సుగన్ధ ముద్ధ పవనో పాపేతి సితం సుఖం,
దేవాది ధజ ఛత్త చామరకరా పూజేన్తి మానేన్తి చ;
సన్నీర హిన్తాల’గ సిన్ది పూగ
తాలమ్బసాలాది మహీరుహిత్దా,
తిట్ఠన్తి తే చామరహత్థకా’వ
పుప్ఫేహి ఛన్నో గగనఙ్గనోపి;
అనేన విధినా జగదేక నాథో
పవత్తమానేసు మహామహేసు,
దిసఞ్చ విదిసం పరిపూరయన్తో
జబ్బణ్ణరంసీహి అగా నగిన్దం;
౭౫౩. ¶
తస్మిం సమన్తనగముద్ధని లోకనాథో
ఛబ్బణ్ణరంసి నికరం దిసి పత్థరన్తో,
భిక్ఖూహి సో పరివుతో పరసాగరన్తం
ఓలోకయం ఠితిమకాసి అఅనోమవణ్ణో;
లఙ్కావధూ సుమనకూట కిరీట కూటం
సజ్జేసి’నగ్ఘ జన రాజ మణీ మహన్తో,
ఇచ్ఛత్థదం సివదమప్పటిమం తిలోకే
తం’దాని భో భజథ సేవథ సబ్బకాలం;
కాసుం తదా సురవరా సురసున్దరీహి
లఙ్కాయ సేలసిఖరేసు మహాసమజ్జం,
వజ్జింసు భేరి వికతీ సయమేవ సబ్బా
భస్సింసు దిబ్బకుసుమాభరణా నభమ్హా;
లఙ్కమ్బరం నిఖిలమాసి చ ఛత్తఛత్తం
నానా విరాగ ధజ కేతు సమాకులఞ్చ,
నానాసుగన్ధ కుసుమాది దిసన్తరాలం,
నానగ్ఘికావలి విరాజిత మన్తళిక్ఖం;
తస్మిం దినే’సి రతనం మణితోరణేహి
దీపాలి పుణ్ణఘటపన్తీహి దస్సనీయం,
సమ్బుద్ధ దేహపరితోగత ఛప్పభాహి
రత్తం నభావని చరాచర సబ్బదబ్బం;
మాలావతంస సమకా గిరయో సమన్తా
హుత్వా నమన్తి చ భమన్తి సచేతనా’వ,
సబ్బేపి తత్థ తరవోచ లతాదయో చ
నచ్చన్తి దిబ్బనటకా వియ ఓనతగ్గా;
ఏవం తదా మహత విమ్హయ పాటిహేరే
బుద్ధానుభావ జనితే ఇధ వత్తమానే,
తత్వాన ధీరచరణం సమనో సుధాసీ
ఏవం వదీ పరమ పితిమనో ఉదగ్గో;
౭౬౦. ¶
యే తే ముదు కోమల రత్తపాదా
సురత్త ఫుల్లమ్బురుహోపమానా,
వట్టానుపుబ్బాయత అఙ్గులికా
సుతమ్బతుఙ్గగ్గ నఖావలీకా;
సువణ్ణకుమ్ము’న్నత పాదపిట్ఠి
నిగుళ్హ గోప్ఫాయత పణ్హిభాగా
సమచ్ఛమాయం సకలం పతిట్ఠితా
న లిమ్పతే సుచ్ఛవితా రజాది;
సమ్మత్త హత్థోసభ హంస సీహ
సమాన లీలాయ యహిం పయాతి,
నిన్నున్నతా భేరితలా’వ భుమి
హోతాథ పుప్ఫాది సుమణ్డితా చ;
అపేన్తి మగ్గా సయమేవ ఖాణు
సకణ్టమూలా కఠలా చ సబ్బే,
గమ్భీర నీరాపగ పఙ్కదుగ్గా
హిత్వా సభావం రమణీయమేన్తి;
వజన్తి భుమిం గిరయో పురత్థ
పసారితే పాదవరే జినస్స,
నిబ్బాతి అగ్గీ నరకోదరేపి
గణ్హన్తి పాదే పదుమాదయో చ;
ఇదఞ్హి తే పాదతలే యతీస
సనాభి నేమి ఘటికావలీహి,
సుసణ్ఠితం చా’రసహస్సవన్తం
సన్దిస్సతే చక్కవరం మహన్తం;
తమేవ చక్కం పరివారయిత్వా
సిరివచ్ఛ సోవత్థి’వతంసకా చ,
పాసాద భద్రాసన పుణ్ణపాతి
సితాతపత్తాసి మయూరహత్థా;
౭౬౭. ¶
నీలాదిభేదా కమలుప్పలా చ
సమేరు సత్తద్ది మహాసముద్దా,
సత్తాపగా సత్త మహాసరా చ
హిమాలయో చక్కవాళద్దికో చ;
చన్దక్కతారా చ ఛదేవలోకా
పితామహావాస మనుస్సలోకం,
సువణ్ణ నావా సివికా చ సఙ్ఖం
కేలాససేలం ధజతోరణా చ;
చిన్తామణుణ్హీస సవచ్ఛ ధేనూ
మీనద్వయం చక్కవత్తి ససేనో,
సీహ’స్స మాతఙ్గ వియగ్ఘరాజా
హంసోసభో కిమ్పురిసో మయూరో;
కోఞ్చా చ ఏరావణ హత్థిరాజా
సచక్కవాకా మకరాదయో చ,
నానా మహామఙ్గల లక్ఖణా తే
విరోచమానా విలసన్తి నిచ్చం;
జాతక్ఖణే యస్స మహిం పభేజ్జ
విసాల సత్తుద్దయ పఙ్కజాని,
పటిగ్గహేసుం చరణాని యాని
తే తానిమానచ్ఛరియాని లోకే;
వన్దాపనత్థాయు’పనీతకాలే
పితూహి తే దేవల తాపసిన్దం,
పాదాని గన్త్వాన జటాసు తస్స
ఆసుం తవే’తఙ్ఘియుగం అహో భో;
సుద్ధోదనవ్హస్స నరాధిపస్స
సన్తోస తోయేహి పపూరితస్స,
సిరో విసుద్ధమ్బు రుహాకరస్స
సరోరు హాసుం చరణాని తుయ్హం;
౭౭౪. ¶
యే చఙ్కమే చఙ్కమణావసానే
ఓనమ్మ మేరూదయ పబ్బనిణ్దా,
పటిగ్గహేసుం చరణాని యాని
తే తానిమా’నచ్ఛరియాని లోకే;
యం వన్దమానో తిదివాధిపో సో
యస్సానుభావేన గతాయుకోపి,
సకియఠానే’సినపునాపి తే’వం
పాదమ్బుజం ధీర!మహానుభావం;
దేహీనమగ్గోపి నిసాకరారి
మానున్నతో సో సయితస్స తుయ్హం,
పాదస్స అన్తమ్పి న సక్ఖి దట్ఠుం
అచ్ఛేర రూపం ఇదమఙ్ఘికఞ్జం;
గఙ్గాయ గఙ్గాపతి సన్నిధానే
తీరే తదా నమ్మద జిమ్హగస్స,
పాదస్స లఞ్ఛం అకరీ మునిన్ద
మయ్హం’పి హోతం కరుణా తవేసా;
ఆరాధితో సచ్చక తాపసేన
అకా తువం సచ్చక బద్ధసేలే,
పాదస్స లఞ్ఛం జగతో హితాయ
మయ్హమ్పి హోతం తమనుగ్గహన్తే;
సుత్వాన నాథో గిరమేతమస్స
పస్సం మహాభుతి’మనాగతేసు,
లోకస్స లోకేహి మహీయ మానో
అకాసి వామేన పదేన లఞ్ఛం;
సమ్బోధితో అట్ఠమ సారదస్మిం
వేసాఖమాసే ముణి పుణ్ణమాయం,
పాదస్స’భిఞ్ఞాణమకా’పరణ్హే
సదేవకే సస్సమణే మహేన్తే;
౭౮౧. ¶
పతఙక్గికా సిత్థక మత్థకమ్హి
యథఙ్కితా ఖత్తియ ముద్దికాయ,
ఆసేవ’మేవం జినపాదలఞ్ఛం
సమన్తకూటమ్హి నమస్సనీయం;
అకాలమేఘో చ తతో పవస్సి
వస్సింసు నానారతనాని ఖమ్హా,
తథా పరితో కుసుమమ్బరాని
సువణ్ణచుణ్ణాని జినేకవణ్ణా;
తతో’పగన్త్వా సుగతేభగామీ
తస్మిం నితమ్బే గిరిగబ్భరాయం,
దివావిహారాయ నిసీది యత్థ
సుపాకటం తం భగవాగుహా’తి;
తతోరహన్తా సుగతోరసా తే
గన్ధాదినా సాధు మహేత్వ సబ్బే,
వన్దిత్వ కత్వాన పదక్ఖిణన్తం
తహం తహం’కంసు దివావిహారం;
లతఙ్గనాయో విటపీధవాన
మాలమ్బ సాఖాపుథులం’సపస్సే,
సుఫుల్ల నమఞ్జూకర మఞ్జరీహి
నమస్సమానా’వ సదోనతగ్గా;
తిట్ఠన్తి రుక్ఖా నటకా’వ తత్థ
సుఫుల్ల సాఖాకర’ముక్ఖిపిత్వా,
నమస్సమానా వియ ఓనతగ్గా
వత్తన్తి మానచ్ఛరియాని నిచ్చం;
తథేవ ఉచ్చావచ పబ్బతా చ
నమస్సమానా వియ పాదలఞ్ఛం,
తిట్ఠన్తి నిన్నగ్గ సిఖా సమన్తా
ఇదమ్పి నిచ్చబభుతమేవ తత్థ;
౭౮౮. ¶
తస్మిం నగే పాదవరఙ్కితస్మిం
ఖలమణ్డలోకాస పదేసమత్తే,
సమోసరన్తే బహుకే జనేపి
హోతేవ ఓకాసమ,హో పదఙ్కం;
సమోసరిత్వాన మహేత్వ సత్తే
నిక్ఖన్తమత్తే జలదా సమేచ్చ,
సోధేన్తి మాల’మ్బువహేహి సాధు
ఇదమ్పి నిచ్చబ్భుతమేవ తత్థ;
పాదేన ఫుట్ఠస్స సిలాతలస్స
ఏతాదిసానచ్ఛరియాని హోన్తి,
లోకేకనాథస్స అనాసవస్స
మహబ్భుతం కోను కథం భణేయ్య;
దివావిహారం భగవా ససఙ్ఘో
కత్వాన తస్మిం పన కిఞ్చికాలం,
మహీయమానేసు సదేవకేసు
తతో గతో రోహణమమ్బరమ్హా;
తస్మిం ససఙ్ఘో ముని దీఘవాపియం
థూపస్స ఠానే పరమాయ భుమియా,
గరుం కరోన్తో పన తం మహీతలం
నిరోధభావేన నిసీది సత్రజో;
తతో’నురాధం భగవా నభమ్హా
గన్త్వాన బోధిట్ఠితభుమియా చ,
ఠానే మహామఙ్గలచేతియస్స
తథేవ అక్ఖన్తినహితస్స ఠానే;
నిసీది పత్వాన నిరాధపీతిం
ససావకో పేక్ఖమ’నాగతద్ధం,
పతిట్ఠితా మే పన బోధిధాతు
కరోన్తి లోకే’తి జనస్స వుద్ధిం;
౭౯౫. ¶
వుట్ఠాయ తుట్ఠో భగవా నిరోధా
గతో సిలాథూపవరస్స ఠానం,
ఠితో తహిం ధమ్మమథుద్దిసిత్వా
గతో నభా జేతవనం సురమ్మం;
ఏవం సో ధమ్మరాజా జనహితవిహితో వీత దోసారివగ్గో
లఙ్కారామాయ రమ్మే సుమనగిరిసిరే’కాసి యం పాదలఞ్ఛం
తం వో సగ్గా’పవగ్గం దదతి మునిసమం చిత్త మత్తే పసన్నే
తస్మా భో!భో! పహట్ఠా నమథ మహథ తం సాధు సాధుప్పసత్థం;
ఇతి సమన్తకూట వణ్ణనా నిట్ఠితా.
గ్రన్థ సమాప్తియ.
అనన్తరా సమత్తాయం సుమణద్దిసు వణ్ణనా,
తథేవ సాధూ సఙ్కప్పా ఖిప్పం పప్పోన్తు పాణినం;
యో యాచితో’రఞ్ఞవాసీ గుణాధార సుధీమతా,
రాహులత్థేరనామేన విస్సుతేన మహీతలే;
భువనోదరమ్హి పఞ్ఞాతో రవీవమ్బర మణ్డలే,
అరఞ్ఞరతనానన్ద మహాథేరో మహాగణీ;
జీవితం వియ యో సత్థుసాసనస్స మహాకవీ,
సారో సుప్పటిపత్తీసు సత్థసాగర పారగో;
తస్స సిస్సో’సి యో విప్పగామ వంసేక కేతుకో
ఞాతాగమో’రఞ్ఞవాసీ సీలాది గుణభూసణో;
యో’కా సీహలభాసాయ సీహలం సద్దలక్ఖణం,
తేన వేదేహథేరేన కతాయమ్పియసీలినా;
సిద్ధిరత్థు.