มูล > อภิธมฺมปิฏก > ปฏฺานปาฬิ-๔

๑. กิเลสํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ [ถีนํ (สี. สฺยา.)] อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห มาโน ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ ¶ , โลภํ ปฏิจฺจ โมโห มาโน อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ; โทสํ ปฏิจฺจ โมโห ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โทสํ ปฏิจฺจ โมโห อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ ¶ ; วิจิกิจฺฉํ ปฏิจฺจ โมโห อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ; อุทฺธจฺจํ ปฏิจฺจ โมโห อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ. (๑)

กิเลสํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กิเลสํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๒)

กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ (จกฺกํ). (๓)

๒. โนกิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลเส ขนฺเธ ปฏิจฺจ กิเลสา. (๒)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กิเลสา จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๓. กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ (จกฺกํ). (๑)

กิเลสฺจ ¶ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธฺจ กิเลเส จ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… กิเลเส จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ ¶ รูปํ. (๒)

กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธฺจ โลภฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… (จกฺกํ, สํขิตฺตํ). (๓)

๔. เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

๕. กิเลสํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉํ ปฏิจฺจ โมโห, อุทฺธจฺจํ ปฏิจฺจ โมโห. (๑)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

โนกิเลสํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๒)

กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ วิจิกิจฺฉฺจ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห, อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ อุทฺธจฺจฺจ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๖. กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – กิเลเส ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ¶ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – โนกิเลเส ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอารมฺมณปจฺจยา – กิเลเส จ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, กิเลเส จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑)

นอธิปติปจฺจยา… นอนนฺตรปจฺจยา… นสมนนฺตรปจฺจยา… นอฺมฺปจฺจยา… นอุปนิสฺสยปจฺจยา.

๗. กิเลสํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห มาโน ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห มาโน อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ ¶ อโนตฺตปฺปํ, โลภํ ปฏิจฺจ โมโห อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ; วิจิกิจฺฉํ ปฏิจฺจ โมโห อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ; อุทฺธจฺจํ ปฏิจฺจ โมโห อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ (อรูเป โทสมูลกํ นตฺถิ). (๑)

กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป กิเลเส ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, กิเลเส ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (เอวํ นวปิ ปฺหา กาตพฺพา), นปจฺฉาชาตปจฺจยา, นอาเสวนปจฺจยา.

๘. กิเลสํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นกมฺมปจฺจยา – กิเลเส ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา เจตนา. (๑)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นกมฺมปจฺจยา – โนกิเลเส ขนฺเธ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา เจตนา; พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ…เป…. (๑)

กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นกมฺมปจฺจยา – กิเลเส จ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา เจตนา. (๑) (เอวํ สพฺเพ ปจฺจยา กาตพฺพา.)

๙. นเหตุยา จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก ¶ นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน ¶ เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต นว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๐. กิเลสํ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปจฺจยา โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา) วตฺถุํ ปจฺจยา โนกิเลสา ขนฺธา. (๑)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา ¶ – โนกิเลเส ขนฺเธ ปจฺจยา กิเลสา, วตฺถุํ ปจฺจยา กิเลสา. (๒)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา กิเลสา จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา กิเลสา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วตฺถุํ ปจฺจยา กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา. (๓)

๑๑. กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภฺจ ¶ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปจฺจยา โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ (จกฺกํ). โลภฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา กิเลสา. (๑)

กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธฺจ กิเลสฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… กิเลเส จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, กิเลเส จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา โนกิเลสา ขนฺธา. (๒)

กิเลสฺจ ¶ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โนกิเลสํ เอกํ ขนฺธฺจ โลภฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… (จกฺกํ). โลภฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา (จกฺกํ). (๓)

(อารมฺมณปจฺจเย โนกิเลสมูเล ปฺจ วิฺาณา กาตพฺพา.)

๑๒. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

๑๓. กิเลสํ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉํ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห, อุทฺธจฺจํ ปจฺจยา อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

โนกิเลสํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา โนกิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา (ยาว อสฺสตฺตา) – จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา โนกิเลสา ขนฺธา. (๑)

โนกิเลสํ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๒)

กิเลสฺจ โนกิเลสฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห, อุทฺธจฺจฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ วตฺถุฺจ ปจฺจยา อุทฺธจฺจสหคโต โมโห (สํขิตฺตํ). (๑)

๑๔. นเหตุยา ¶ จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว…เป… นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ…เป… โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๕. กิเลสํ ธมฺมํ สํสฏฺโ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา ¶ – โลภํ สํสฏฺโ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ. (จกฺกํ. เอวํ นว ปฺหา กาตพฺพา.)

เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

กิเลสํ ธมฺมํ สํสฏฺโ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา (เอวํ นเหตุปฺหา จตฺตาริ กาตพฺพา.)

นเหตุยา จตฺตาริ, นอธิปติยา นว, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต นว.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๖. กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ¶ ปุจฺฉิตพฺพํ.) กิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ.) กิเลสา ¶ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กิเลสานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – โนกิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๑๗. กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – กิเลเส อารพฺภ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ.) กิเลเส อารพฺภ โนกิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํ.) กิเลเส อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๘. โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ…เป… อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ฌาเน ปริหีเน วิปฺปฏิสาริสฺส โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

กิเลโส ¶ ¶ ¶ จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๑๙. กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – กิเลเส ครุํ กตฺวา กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติ… ตีณิ (อารมฺมณาธิปติเยว). (๓)

โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ…เป… ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – โนกิเลสาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – โนกิเลสาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ ¶ – ทานํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – โนกิเลสาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กิเลสานฺจ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

กิเลโส ¶ จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ (อารมฺมณาธิปติเยว). (๓)

๒๐. กิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา กิเลสา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กิเลสานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา กิเลสา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ โนกิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; กิเลสา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา กิเลสา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๑. โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา โนกิเลสา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ โนกิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา โนกิเลสา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กิเลสานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา กิเลสานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา โนกิเลสา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ ¶ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๒. กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กิเลสานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ โนกิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สมนนฺตรปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย, สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย, อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย, นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย.

๒๓. กิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – กิเลสา กิเลสานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๒๔. โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนกิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ… ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ กิเลสานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ… ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

กิเลโส ¶ จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๒๕. โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา ¶ รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ โนกิเลสานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ ¶ , ตํ อารพฺภ ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ กิเลสานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๖. กิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). (๑)

กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ) อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย …นว.

๒๗. โนกิเลโส ¶ ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – โนกิเลสา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – โนกิเลสา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนกิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – โนกิเลสา เจตนา กิเลสานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – โนกิเลสา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ¶ ขนฺธานํ กิเลสานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๘. โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… เอกํ… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๒๙. กิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

โนกิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ กิเลสานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ กิเลสานํ สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ. วิตฺถาเรตพฺพํ.)

๓๐. กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… เอกํ (ปฏิจฺจสทิสํ). (๑)

กิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๒)

กิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ) ¶ . (๓)

โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ. สหชาตํ สหชาตสทิสํ, ปุเรชาตํ ปุเรชาตสทิสํ.) (๒)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สหชาตํ สหชาตสทิสํ, ปุเรชาตํ ปุเรชาตสทิสํ.) (๓)

๓๑. กิเลโส ¶ จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – โลโภ จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา โมหสฺส, ทิฏฺิยา, ถินสฺส, อุทฺธจฺจสฺส, อหิริกสฺส, อโนตฺตปฺปสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (จกฺกํ). สหชาโต – โลโภ จ วตฺถุ จ โมหสฺส, ทิฏฺิยา, ถินสฺส, อุทฺธจฺจสฺส, อหิริกสฺส, อโนตฺตปฺปสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (จกฺกํ). (๑)

กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาโต – โนกิเลโส เอโก ขนฺโธ จ กิเลโส จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. สหชาตา – กิเลสา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตา – กิเลสา จ วตฺถุ จ โนกิเลสานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา ¶ ขนฺธา จ ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต ¶ – โนกิเลโส เอโก ขนฺโธ จ โลโภ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ โมหสฺส จ, ทิฏฺิยา, ถินสฺส, อุทฺธจฺจสฺส, อหิริกสฺส, อโนตฺตปฺปสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. สหชาโต – โลโภ จ วตฺถุ จ โมหสฺส, ทิฏฺิยา, ถินสฺส, อุทฺธจฺจสฺส, อหิริกสฺส, อโนตฺตปฺปสฺส สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (จกฺกํ). (๓)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๓๒. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม ตีณิ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร ตีณิ, อินฺทฺริเย ตีณิ, ฌาเน ตีณิ, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต นว, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๓๓. กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

กิเลโส ¶ ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๔. โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

โนกิเลโส ¶ ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๕. กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

กิเลโส จ โนกิเลโส จ ธมฺมา กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๖. นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ นว, นอธิปติยา นว (สพฺพตฺถ นว), โนอวิคเต นว.

๓๗. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร จตฺตาริ, นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ (สพฺพตฺถ จตฺตาริ), นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๓๘. นเหตุปจฺจยา ¶ อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (อนุโลมมาติกา กาตพฺพา)…เป… อวิคเต นว.

๓๙. สํกิเลสิกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิเลสิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา (ยถา โลกิยทุกํ, เอวํ นินฺนานากรณํ.)

๔๐. สํกิลิฏฺํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

สํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺเ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

สํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิลิฏฺโ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อสํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ ¶ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

สํกิลิฏฺฺจ ¶ อสํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺเ ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (สํขิตฺตํ). (๑)

๔๑. เหตุยา ปฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร ทฺเว, สมนนฺตเร ทฺเว, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย ปฺจ, อุปนิสฺสเย ทฺเว, ปุเรชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม ปฺจ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร ปฺจ (สํขิตฺตํ), อวิคเต ¶ ปฺจ.

๔๒. สํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อสํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

๔๓. นเหตุยา ¶ ทฺเว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ปฺจ, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต ปฺจ, นอาเสวเน ปฺจ, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๔๔. สํกิลิฏฺํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสํ).

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปจฺจยา อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อสํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา) วตฺถุํ ปจฺจยา อสํกิลิฏฺา ขนฺธา. (๑)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺา ขนฺธา. (๒)

อสํกิลิฏฺํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๓)

๔๕. สํกิลิฏฺฺจ อสํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑)

สํกิลิฏฺฺจ อสํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺเ ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

สํกิลิฏฺฺจ อสํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… สํกิลิฏฺเ ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (สํขิตฺตํ). (๓)

๔๖. เหตุยา นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต นว, อฺมฺเ จตฺตาริ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต จตฺตาริ, อาเสวเน จตฺตาริ ¶ , กมฺเม นว, วิปาเก เอกํ, อาหาเร นว, อินฺทฺริเย นว…เป… วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต นว.

๔๗. สํกิลิฏฺํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต ¶ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปจฺจยา อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อสํกิลิฏฺํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา อสํกิลิฏฺา ขนฺธา. (๑)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๒)

สํกิลิฏฺฺจ อสํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๔๘. นเหตุยา จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๔๙. สํกิลิฏฺํ ¶ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ ¶ …เป…. (๑)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อสํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ทฺเว (สพฺพตฺถ ทฺเว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต ทฺเว.

๕๐. สํกิลิฏฺํ ธมฺมํ สํสฏฺโ สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

อสํกิลิฏฺํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อสํกิลิฏฺํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นเหตุยา ทฺเว, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นปจฺฉาชาเต ทฺเว, นอาเสวเน ทฺเว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว.

(เอวํ ¶ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๕๑. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – สํกิลิฏฺา เหตู จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส จ อสํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อสํกิลิฏฺา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๕๒. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ราคํ อสฺสาเทติ ¶ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิฏฺึ อสฺสาเทติ…เป… (กุสลตฺติกสทิสํ); วิจิกิจฺฉํ อารพฺภ…เป… อุทฺธจฺจํ อารพฺภ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ. (๑)

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… สํกิลิฏฺเ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, เจโตปริยาเณน สํกิลิฏฺจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ; สํกิลิฏฺา ขนฺธา เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๕๓. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา ¶ วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ, อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ…เป… อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสํกิลิฏฺเ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสํกิลิฏฺเ ขนฺเธ ¶ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๕๔. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; ทิฏฺึ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ ¶ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – สํกิลิฏฺาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – สํกิลิฏฺาธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส จ อสํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – สํกิลิฏฺาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๕๕. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส ¶ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ…เป… นิพฺพานํ ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – อสํกิลิฏฺาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสํกิลิฏฺเ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๕๖. สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สํกิลิฏฺา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สํกิลิฏฺานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา ขนฺธา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๕๗. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อสํกิลิฏฺา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อสํกิลิฏฺานํ ขนฺธานํ…เป… ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – อาวชฺชนา ¶ สํกิลิฏฺานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… สตฺต.

๕๘. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ, โทสํ…เป… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ, ราโค…เป… ปตฺถนา ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, โทสํ…เป… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ราโค…เป… ปตฺถนา สทฺธาย…เป… ปฺาย กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๕๙. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย ¶ , อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ ¶ อุปฺปาเทติ; สีลํ…เป… ปฺํ, กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ ¶ อุปฺปาเทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๖๐. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). (๒)

๖๑. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). …อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๖๒. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – สํกิลิฏฺา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นานากฺขณิกา – สํกิลิฏฺา ¶ เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สํกิลิฏฺา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

อสํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – อสํกิลิฏฺา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – อสํกิลิฏฺา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

๖๓. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… เอกํ.

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๖๔. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ สํกิลิฏฺานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๖๕. สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … เอกํ (ปฏิจฺจวารสทิสํ). สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส จ อสํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ). (๓)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). (๒)

๖๖. สํกิลิฏฺโ ¶ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – สํกิลิฏฺโ เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป… (สํขิตฺตํ). (๑)

สํกิลิฏฺโ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาตา – สํกิลิฏฺา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – สํกิลิฏฺา ขนฺธา จ กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – สํกิลิฏฺา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๖๗. เหตุยา จตฺตาริ, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร ¶ จตฺตาริ, สมนนฺตเร ¶ จตฺตาริ, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

๖๘. สํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สํกิลิฏฺโ ¶ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส จ อสํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๖๙. อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อสํกิลิฏฺโ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สํกิลิฏฺโ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา สํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ… ปุเรชาตํ ¶ . (๑)

สํกิลิฏฺโ ¶ จ อสํกิลิฏฺโ จ ธมฺมา อสํกิลิฏฺสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ… ปจฺฉาชาตํ… อาหารํ… อินฺทฺริยํ. (๒)

๗๐. นเหตุยา สตฺต, นอารมฺมเณ สตฺต, นอธิปติยา สตฺต, นอนนฺตเร สตฺต, นสมนนฺตเร สตฺต, นสหชาเต ปฺจ, นอฺมฺเ ปฺจ, นนิสฺสเย ปฺจ, นอุปนิสฺสเย สตฺต, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต สตฺต…เป… นมคฺเค สตฺต, นสมฺปยุตฺเต ปฺจ, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนอตฺถิยา จตฺตาริ, โนนตฺถิยา สตฺต, โนวิคเต สตฺต, โนอวิคเต จตฺตาริ.

๗๑. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร จตฺตาริ, นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๗๒. นเหตุปจฺจยา ¶ อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ (อนุโลมมาติกา)…เป… อวิคเต สตฺต.

๗๓. กิเลสสมฺปยุตฺตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลสสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กิเลสสมฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

กิเลสสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลสวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กิเลสสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

(กิเลสสมฺปยุตฺตทุกํ สํกิลิฏฺทุกสทิสํ, นินฺนานากรณํ.)

กิเลสสมฺปยุตฺตทุกํ นิฏฺิตํ.

๗๔. กิเลสฺเจว สํกิเลสิกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ (จกฺกํ). (๑)

กิเลสฺเจว สํกิเลสิกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กิเลเส ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๒)

กิเลสฺเจว สํกิเลสิกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส ¶ เจว สํกิเลสิโก จ สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๓)

๒-๖. สหชาต-ปจฺจย-นิสฺสย-สํสฏฺ-สมฺปยุตฺตวาโร

(เอวํ ¶ ¶ ปฏิจฺจวาโรปิ สหชาตวาโรปิ ปจฺจยวาโรปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กิเลสทุกสทิสา. นินฺนานากรณํ. อามสนํ นานํ.)

๗๕. กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เจว สํกิเลสิกา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย (เอวํ จตฺตาริ, กิเลสทุกสทิสํ.) (๔)

๗๖. กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลเส อารพฺภ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) กิเลเส อารพฺภ สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) กิเลเส อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๗๗. สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิเลสิกสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป… อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ฌาเน ปริหีเน ¶ วิปฺปฏิสาริสฺส โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อริยา โคตฺรภุํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ สํกิเลสิเก เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา ¶ รูปํ ปสฺสติ…เป… อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย (อิตเร ทฺเว กิเลสทุกสทิสา, ฆฏนารมฺมณาปิ กิเลสทุกสทิสา).

๗๘. กิเลโส ¶ เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ… ตีณิ.

สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิเลสิกสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, เสกฺขา โคตฺรภุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ สํกิเลสิเก เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ ครุํ กตฺวา สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (อิตเร ทฺเวปิ กิเลสทุกสทิสา. ฆฏนาธิปติปิ.)

๗๙. กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ (กิเลสทุกสทิสา).

สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิเลสิกสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส ¶ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สํกิเลสิกานฺเจว โน จ กิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส… อนุโลมํ โวทานสฺส… อาวชฺชนา สํกิเลสิกานฺเจว โน จ กิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย.

(อิตเร ทฺเว อนนฺตรา กิเลสทุกสทิสา, นินฺนานากรณา. ฆฏนานนฺตรมฺปิ สพฺเพ ปจฺจยา กิเลสทุกสทิสา ¶ , นินฺนานากรณา. อุปนิสฺสเย โลกุตฺตรํ นตฺถิ, อิทํ ทุกํ กิเลสทุกสทิสํ, นินฺนานากรณํ.)

กิเลสสํกิเลสิกทุกํ นิฏฺิตํ.

๘๐. กิเลสฺเจว ¶ สํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ (จกฺกํ). (๑)

กิเลสฺเจว สํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กิเลเส ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. (๒)

กิเลสฺเจว สํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา ¶ (จกฺกํ). (๓)

๘๑. สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม ¶ อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺเ เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ ปฏิจฺจ กิเลสา. (๒)

สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กิเลสา จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๘๒. กิเลสฺเจว สํกิลิฏฺฺจ สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภฺจ สมฺปยุตฺตเก จ ขนฺเธ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ (จกฺกํ). (๑)

กิเลสฺเจว ¶ สํกิลิฏฺฺจ สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ เอกํ ขนฺธฺจ กิเลเส จ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๒)

กิเลสฺเจว สํกิลิฏฺฺจ สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ เอกํ ขนฺธฺจ โลภฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… (จกฺกํ). (๓)

๘๓. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), กมฺเม นว, อาหาเร นว…เป… อวิคเต นว.

๘๔. กิเลสฺเจว ¶ สํกิลิฏฺฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉํ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห, อุทฺธจฺจํ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

กิเลสฺเจว สํกิลิฏฺฺจ สํกิลิฏฺฺเจว โน จ กิเลสฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วิจิกิจฺฉฺจ อุทฺธจฺจฺจ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๘๕. นเหตุยา ¶ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นวิปฺปยุตฺเต นว.

๒-๖. สหชาต-ปจฺจย-นิสฺสย-สํสฏฺ-สมฺปยุตฺตวาโร

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ ปจฺจยวาโรปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ ปฏิจฺจวารสทิสา.)

๘๖. กิเลโส ¶ เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส ¶ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เจว สํกิลิฏฺา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เจว สํกิลิฏฺา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย.

กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ สํกิลิฏฺสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เจว สํกิลิฏฺา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กิเลสานฺจ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๗. กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลเส อารพฺภ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) กิเลเส อารพฺภ สํกิลิฏฺา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) กิเลเส อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๘๘. สํกิลิฏฺโ ¶ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺเ เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ อารพฺภ สํกิลิฏฺา ¶ เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สํกิลิฏฺเ เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ อารพฺภ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สํกิลิฏฺเ เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๘๙. กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ ¶ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ… ตีณิ.

สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สํกิลิฏฺเ เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ ครุํ กตฺวา…เป… ตีณิ. (ทฺเว อธิปติ ตีณิปิ กาตพฺพา, อิตเร ทฺเวปิ ตีณิ กาตพฺพา.)

๙๐. กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย (นวปิ กาตพฺพา, อาวชฺชนาปิ วุฏฺานมฺปิ นตฺถิ)… สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว ปฺหา (ปุเรชาตปจฺจโย ปจฺฉาชาตปจฺจโยปิ นตฺถิ)… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย.

๙๑. สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิลิฏฺสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา เจว โน จ กิเลสา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สํกิลิฏฺโ ¶ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา เจว โน ¶ จ กิเลสา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สํกิลิฏฺโ เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ สํกิลิฏฺสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สํกิลิฏฺา เจว โน จ กิเลสา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กิเลสานฺจ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

อาหารปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… ตีณิ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๙๒. เหตุยา ตีณิ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, อาเสวเน นว, กมฺเม ตีณิ, อาหาเร ตีณิ, อินฺทฺริเย ตีณิ, ฌาเน ตีณิ, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต นว, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๙๓. กิเลโส เจว สํกิลิฏฺโ จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิลิฏฺสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (นวปิ, ตีณิเยว ปทา กาตพฺพา.)

๙๔. นเหตุยา ¶ นว, นอารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), โนอวิคเต นว.

๙๕. เหตุปจฺจยา ¶ นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ตีณิ, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ…เป… นมคฺเค ตีณิ…เป… นวิปฺปยุตฺเต ตีณิ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๙๖. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ นว (อนุโลมมาติกา กาตพฺพา)…เป… อวิคเต นว.

กิเลสสํกิลิฏฺทุกํ นิฏฺิตํ.

๙๗. กิเลสฺเจว ¶ กิเลสสมฺปยุตฺตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลโส เจว กิเลสสมฺปยุตฺโต จ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภํ ปฏิจฺจ โมโห ทิฏฺิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํ. (กิเลสสํกิลิฏฺทุกสทิสํ นินฺนานากรณํ, สพฺเพ วารา.)

กิเลสกิเลสสมฺปยุตฺตทุกํ นิฏฺิตํ.

๘๒. กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกทุกํ

๙๘. กิเลสวิปฺปยุตฺตํ ¶ สํกิเลสิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กิเลสวิปฺปยุตฺโต สํกิเลสิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กิเลสวิปฺปยุตฺตํ สํกิเลสิกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป….

(ยถา โลกิยทุกํ, เอวํ นินฺนานากรณํ.)

กิเลสวิปฺปยุตฺตสํกิเลสิกทุกํ นิฏฺิตํ.

๑. ทสฺสเนน ¶ ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ¶ อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ (สํขิตฺตํ). (๑)

๒. เหตุยา ปฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร ทฺเว, สมนนฺตเร ทฺเว, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย ปฺจ, อุปนิสฺสเย ทฺเว, ปุเรชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม ปฺจ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร ปฺจ…เป… อวิคเต ปฺจ.

๓. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต ¶ โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๔. นเหตุยา ¶ ทฺเว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ปฺจ, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต ปฺจ, นอาเสวเน ปฺจ, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๕. ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

๖. นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ ¶ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา) วตฺถุํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา. (๒)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ. (๓)

๗. ทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๓)

๘. เหตุยา นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา นว…เป… อวิคเต นว.

๙. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ ¶ …เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ; วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา นทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา, อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา อุทฺธจฺจสหคโต โมโห, วตฺถุํ ปจฺจยา อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๑)

๑๐. นเหตุยา จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ¶ ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๑. ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา (สํขิตฺตํ). (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา ¶ (สํขิตฺตํ). (๑)

เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ทฺเว, อวิคเต ทฺเว.

๑๒. ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา (สํขิตฺตํ). (๑)

นเหตุยา ¶ ทฺเว, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นปจฺฉาชาเต ทฺเว, นอาเสวเน ทฺเว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๓. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นทสฺสเนน ปหาตพฺพา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๑๔. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ราคํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา ¶ อุปฺปชฺชติ, ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ทิฏฺึ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; วิจิกิจฺฉํ อารพฺภ วิจิกิจฺฉา อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, วิจิกิจฺฉา อุปฺปชฺชติ. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา ทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, เจโตปริยาเณน ทสฺสเนน ปหาตพฺพจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๑๕. นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ; อุทฺธจฺจํ…เป… นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา …เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ…เป… ผลสฺส อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา นทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ปหีเน กิเลเส ¶ ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ…เป… นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ ¶ …เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๑๖. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺึ ครุํ กตฺวา…เป…. สหชาตาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพาธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ¶ ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๗. นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ…เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา…เป… ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – นทสฺสเนน ปหาตพฺพาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ ทตฺวา…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺเพ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๑๘. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ ทสฺสเนน ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา นทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา…เป… ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) อาวชฺชนา ทสฺสเนน ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… สตฺต.

๑๙. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ราคํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทสํ… โมหํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค…เป… ปตฺถนา ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ราคํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทสํ… โมหํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ¶ ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค…เป… ปตฺถนา สทฺธาย…เป… ปฺาย นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส ¶ … ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส…เป… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๐. นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ; สีลํ…เป… ปฺํ, นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ; สทฺธา…เป… ปฺา, นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค…เป… ปตฺถนา… กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ปฺาย นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ อุปนิสฺสาย ทิฏฺึ คณฺหาติ, นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๑. นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ¶ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค ¶ …เป… อุทฺธจฺจํ…เป… นทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส ¶ …เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ นทสฺสเนน ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ราโค…เป… ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ ทสฺสเนน ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๒. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ)… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๒๓. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ¶ นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นานากฺขณิกา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๔. นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย.

๒๕. นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… เอกํ… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๒๖. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ).

นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ ทสฺสเนน ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๗. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ). ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจวารสทิสา). (๓)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… (สํขิตฺตํ, ปุเรชาตสทิสํ). (๒)

๒๘. ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ ¶ , อินฺทฺริยํ. สหชาตา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา จ กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย, วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย, อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๒๙. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

๓๐. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส จ ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๓๑. นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ¶ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปุเรชาตํ. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ จ ธมฺมา นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. (๒)

๓๒. นเหตุยา สตฺต, นอารมฺมเณ สตฺต, นอธิปติยา สตฺต, นอนนฺตเร สตฺต, นสมนนฺตเร สตฺต, นสหชาเต ปฺจ, นอฺมฺเ ปฺจ, นนิสฺสเย ปฺจ, นอุปนิสฺสเย สตฺต, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต สตฺต…เป… นมคฺเค สตฺต, นสมฺปยุตฺเต ปฺจ, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนอตฺถิยา จตฺตาริ, โนนตฺถิยา สตฺต, โนวิคเต สตฺต, โนอวิคเต จตฺตาริ.

๓๓. เหตุปจฺจยา ¶ นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ¶ จตฺตาริ, นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ (สพฺพตฺถ จตฺตาริ), นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๓๔. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ (อนุโลมมาติกา กาตพฺพา)…เป… อวิคเต สตฺต.

ทสฺสเนนปหาตพฺพทุกํ นิฏฺิตํ.

๓๕. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา (ยถา ทสฺสนทุกํ, เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํ, นินฺนานากรณํ).

ภาวนาย ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห.

นภาวนาย ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นภาวนาย ปหาตพฺพํ เอกํ ขนฺธํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห (สํขิตฺตํ).

นเหตุยา ¶ ทฺเว…เป… โนวิคเต ตีณิ.

(ปจฺจยวารปจฺจนีเย ¶ นเหตุปจฺจเย อุทฺธจฺจสหคเต ตีณิ, โมโห อุทฺธริตพฺโพ. สพฺเพปิ วารา ทสฺสนทุกสทิสา, อุทฺธจฺจปจฺจนียมฺปิ นานํ.)

๓๖. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – ภาวนาย ปหาตพฺพา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). (๑)

๓๗. ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ภาวนาย ปหาตพฺพํ ราคํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ; ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อุทฺธจฺจํ อารพฺภ อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อารพฺภ ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ. (๑)

ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา ภาวนาย ปหาตพฺเพ ปหีเน กิเลเส…เป… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… ภาวนาย ปหาตพฺเพ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… นภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; เจโตปริยาเณน ¶ ภาวนาย ปหาตพฺพจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, ภาวนาย ปหาตพฺพา ขนฺธา เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส ¶ , ยถากมฺมูปคาณสฺส ¶ , อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๓๘. นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… นภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา นภาวนาย ปหาตพฺเพ ปหีเน กิเลเส…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺเพ ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… นภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺเพ ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๓๙. ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพํ ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ ¶ , สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพํ ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ ¶ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพาธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส จ นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๔๐. นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ ทตฺวา สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – นภาวนาย ปหาตพฺพาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ¶ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺเพ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ. (๒)

๔๑. ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ (ทสฺสนทุกสทิสา ภาวนา นินฺนานากรณา)… สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… สตฺต.

๔๒. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค… โทโส… โมโห… มาโน… ปตฺถนา ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส ¶ … โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ภาวนาย ปหาตพฺพํ ราคํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทสํ… โมหํ… มานํ… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค…เป… ปตฺถนา สทฺธาย…เป… ปฺาย ¶ นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส, ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๔๓. นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ, นภาวนาย ปหาตพฺพํ ราคํ… โทสํ… โมหํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ปฺาย นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย ¶ , อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ…เป… สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ…เป… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๔๔. นภาวนาย ¶ ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ¶ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, วิจิกิจฺฉา อุปฺปชฺชติ; นภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ นภาวนาย ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ภาวนาย ปหาตพฺโพ ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ภาวนาย ปหาตพฺพํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ ภาวนาย ปหาตพฺพานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๔๕. ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว, อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว, กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – ภาวนาย ปหาตพฺพา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ภาวนาย ปหาตพฺพา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ภาวนาย ปหาตพฺพา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นภาวนาย ¶ ปหาตพฺโพ ¶ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – นภาวนาย ปหาตพฺพา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – นภาวนาย ปหาตพฺพา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… เอกํ…เป… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย. (สพฺพปจฺจยา ทสฺสนทุกสทิสา, ภาวนา นินฺนานากรณา.)

๔๖. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

(ปจฺจนียวิภงฺโค ทสฺสนทุกสทิโส วิภชิตพฺโพ. เอวํ ตีณิ คณนาปิ คเณตพฺพา.)

๔๗. ทสฺสเนน ¶ ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๔๘. นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา). (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. (๒)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ¶ จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๓)

๔๙. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ โมหฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ โมหฺจ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ โมหฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๓)

๕๐. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อารมฺมณปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา โมโห จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๕๑. นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ โมหฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑) (สํขิตฺตํ.)

๕๒. เหตุยา นว, อารมฺมเณ ฉ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร ฉ, สมนนฺตเร ฉ, สหชาเต นว, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย ฉ, ปุเรชาเต ฉ, อาเสวเน ฉ, กมฺเม นว, วิปาเก เอกํ, อาหาเร นว, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน นว, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต ฉ, วิปฺปยุตฺเต นว, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา ฉ, วิคเต ฉ, อวิคเต นว.

๕๓. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ ¶ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา อเหตุกํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๕๔. นเหตุยา ทฺเว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต สตฺต, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๕๕. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว…เป… นปุเรชาเต สตฺต…เป… นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๕๖. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ทฺเว, อนนฺตเร ทฺเว…เป… วิปาเก เอกํ…เป… มคฺเค ทฺเว…เป… อวิคเต ทฺเว.

๕๗. ทสฺสเนน ¶ ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ.

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา) วตฺถุํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา, วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปจฺจยา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. (๒)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปจฺจยา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๓)

๕๘. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ ¶ , วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ โมหฺจ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ โมหฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๓)

๕๙. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา, วตฺถุํ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา, วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ ปจฺจยา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อารมฺมณปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ. (๓)

๖๐. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ¶ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ โมหฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ¶ ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ อารมฺมณปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา โมโห จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๓)

๖๑. เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต นว.

๖๒. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา, อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห (สํขิตฺตํ). (๑)

๖๓. นเหตุยา ¶ ตีณิ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต สตฺต, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๖๔. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ¶ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ โมหํ สํสฏฺา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ โมหฺจ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. (๑)

๖๕. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา (ปฏิจฺจสทิสํ). (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกฺจ ธมฺมํ สํสฏฺโ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ อารมฺมณปจฺจยา (ปฏิจฺจสทิสํ, สํขิตฺตํ). (๑)

๖๖. เหตุยา จตฺตาริ, อารมฺมเณ ฉ, อธิปติยา ทฺเว, อนนฺตเร ฉ (สพฺพตฺถ ฉ), วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต ฉ.

๖๗. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ¶ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

นเหตุยา ทฺเว, นอธิปติยา ฉ, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต ฉ, นอาเสวเน ฉ, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก ฉ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ.

เหตุปจฺจยา ¶ ¶ นอธิปติยา จตฺตาริ, นปุเรชาเต จตฺตาริ…เป… นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ.

นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ทฺเว, อนนฺตเร ทฺเว…เป… วิปาเก เอกํ…เป… อวิคเต ทฺเว.

(สมฺปยุตฺตวาโร สํสฏฺวารสทิโส.)

๖๘. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เหตู จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ ¶ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๖๙. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ ¶ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย, วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๗๐. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ อารพฺภ วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๗๑. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ¶ …เป… ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ…เป… อริยา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ กิเลเส ชานนฺติ, จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ โมหฺจ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย, โมหสฺส จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย.

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ โมหฺจ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ¶ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ.

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ โมหฺจ อารพฺภ วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๗๒. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – วิจิกิจฺฉาสหคเต ¶ ขนฺเธ จ โมหฺจ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ โมหฺจ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิจิกิจฺฉาสหคเต ขนฺเธ จ โมหฺจ อารพฺภ วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๗๓. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ¶ จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๗๔. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ¶ ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา…เป… ผลสฺส ¶ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา…เป… ฌานา…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๗๕. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส วิจิกิจฺฉาสหคตสฺส โมหสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ ¶ .) ปุริมา ปุริมา วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๗๖. นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริโม ปุริโม วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส วิจิกิจฺฉาสหคตสฺส โมหสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ปุริมา ปุริมา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา…เป… ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริโม ปุริโม วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริโม ปุริโม วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ ¶ วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๗๗. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส วิจิกิจฺฉาสหคตสฺส โมหสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ ¶ วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๗๘. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (อวเสเสสุ ทฺวีสุ อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย ¶ .) (มูลํ กาตพฺพํ.) ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๗๙. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ มานํ ชปฺเปติ; สีลํ ¶ …เป… ปฺํ… นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ปฺาย นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ¶ ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ… นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธา…เป… ปฺา, นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค… โทโส… โมโห… มาโน… ปตฺถนา… กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ, วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๐. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห ¶ จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ วิจิกิจฺฉาสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๑. นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน…เป…. (สํขิตฺตํ. วตฺถุปุเรชาตํ สํขิตฺตํ.) (๑)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (วตฺถุปุเรชาตํ สํขิตฺตํ.) (๒)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อารพฺภ วิจิกิจฺฉาสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ. (วตฺถุปุเรชาตํ สํขิตฺตํ.) (๓)

๘๒. ทสฺสเนน ¶ ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ)… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย.

๘๓. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เจตนา ¶ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นานากฺขณิกา – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – นทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุกา เจตนา วิปากานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ.

๘๔. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). (๓)

๘๕. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคโต เอโก ขนฺโธ จ โมโห จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ¶ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). (๓)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๘๖. เหตุยา ¶ ฉ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ฉ, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๘๗. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ¶ จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๘. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๘๙. ทสฺสเนน ¶ ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ¶ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุโก จ ธมฺมา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๙๐. นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), โนอวิคเต นว.

๙๑. เหตุปจฺจยา ¶ นอารมฺมเณ ฉ, นอธิปติยา ฉ, นอนนฺตเร ฉ, นสมนนฺตเร ฉ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย ฉ…เป… นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ตีณิ, โนนตฺถิยา ฉ, โนวิคเต ฉ.

๙๒. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ นว, อธิปติยา ปฺจ (อนุโลมมาติกา)…เป… อวิคเต นว.

ทสฺสเนนปหาตพฺพเหตุกทุกํ นิฏฺิตํ.

๙๓. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป….

๒-๖. สหชาต-ปจฺจย-นิสฺสย-สํสฏฺ-สมฺปยุตฺตวาโร

(เอวํ ปฏิจฺจวาโรปิ สหชาตวาโรปิ ปจฺจยวาโรปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกทุกสทิสา. อุทฺธจฺจสหคโต โมโห วิจิกิจฺฉาสหคตโมหฏฺาเน เปตพฺโพ.)

๙๔. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ…เป… (ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกทุกสทิสา).

๙๕. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ (อารพฺภ ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกทุกสทิสา).

๙๖. นภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา…เป… ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุเก ปหีเน กิเลเส…เป… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ โมหฺจ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ…เป… วิจิกิจฺฉา…เป… นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย, โมหสฺส จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ โมหฺจ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ…เป… ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ จ โมหฺจ อารพฺภ อุทฺธจฺจสหคตา ขนฺธา จ โมโห จ อุปฺปชฺชนฺติ (ฆฏนารมฺมณา ตีณิปิ กาตพฺพา). (๓)

๙๗. ภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ¶ ราโค อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ ¶ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๙๘. นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, ปุพฺเพ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ¶ ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… ฌานํ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ราโค อุปฺปชฺชติ. (๒)

(อนนฺตรปจฺจเย ¶ ¶ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกการณา วิจิกิจฺฉาสหคโต โมโห น กาตพฺโพ, อุทฺธจฺจสหคโต โมโห กาตพฺโพ.) สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๙๙. ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; สกภณฺเฑ ฉนฺทราโค ปรภณฺเฑ ฉนฺทราคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; สกปริคฺคเห ฉนฺทราโค ปรปริคฺคเห ฉนฺทราคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกา ขนฺธา อุทฺธจฺจสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๐๐. นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ… นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกํ ราคํ… โทสํ… โมหํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ… กายิกํ ¶ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; สทฺธา…เป… เสนาสนํ สทฺธาย…เป… ปฺาย… นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ราคสฺส ¶ … โทสสฺส… โมหสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส…เป… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ…เป… สทฺธา ¶ …เป… เสนาสนํ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธา…เป… ปฺา… กายิกํ สุขํ…เป… เสนาสนํ อุทฺธจฺจสหคตานํ ขนฺธานํ โมหสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ฆฏนูปนิสฺสยาปิ ตีณิปิ กาตพฺพา). (๓)

๑๐๑. นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุโก ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย (นภาวนาย ปหาตพฺพภาชนการเณ นานากฺขณิกา ลพฺภติ ¶ ) …เป… โนวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย. (สํขิตฺตํ. ยถา ทสฺสเนน ปหาตพฺพเหตุกทุกํ เอวํ ภาวนาย ปหาตพฺพเหตุกปจฺจยาปิ ปจฺจนียาปิ วิภาโคปิ คณนาปิ นินฺนานากรณา.)

นทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม นทสฺสเนน ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส…เป…. (ปรนฺเตน สกภณฺฑฉนฺทราโคปิ กาตพฺโพ.)

ภาวนาย ปหาตพฺโพ ธมฺโม นภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส…เป…. (ปรนฺเตน ‘‘สกภณฺฑฉนฺทราโค’’ติ กาตพฺพํ.)

ภาวนายปหาตพฺพเหตุกทุกํ นิฏฺิตํ.

๑๐๒. สวิตกฺกํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สวิตกฺกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิตกฺโก จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สวิตกฺกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา วิตกฺโก จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๑๐๓. อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ¶ ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วิตกฺกํ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ อวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วิตกฺกํ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, วิตกฺกํ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ วิตกฺโก, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ สวิตกฺกา ขนฺธา. (๒)

อวิตกฺกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สวิตกฺกา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สวิตกฺกา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ สวิตกฺกา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ วิตกฺโก สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา. (๓)

๑๐๔. สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ ¶ …เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ ¶ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๑)

สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ วิตกฺโก. (๒)

สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา วิตกฺโก จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓) (สํขิตฺตํ.)

๑๐๕. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว…เป… อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ฉ, อาเสวเน ฉ, กมฺเม นว, วิปาเก นว (สพฺพตฺถ นว), อวิคเต นว.

๑๐๖. สวิตกฺกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ ¶ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (สวิตกฺกมูลกา อวเสสา ทฺเว ปฺหา กาตพฺพา, อเหตุกํ นินฺนานํ.) (๓)

อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกํ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, วิตกฺกํ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ วิตกฺโก, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺกํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ อเหตุกา สวิตกฺกา ขนฺธา, วิตกฺกํ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๒)

อวิตกฺกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ. เหตุปจฺจยสทิสํ. ‘‘อเหตุก’’นฺติ นิยาเมตพฺพํ.) (๓)

สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ¶ ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (อวเสสา ทฺเว ปฺหา เหตุปจฺจยสทิสา นินฺนานา, อเหตุกนฺติ นิยาเมตพฺพํ.) (๓)

๑๐๗. นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ…เป… นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๑๐๘. เหตุปจฺจยา ¶ นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ…เป… นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

๑๐๙. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ นว…เป… อนนฺตเร นว…เป… ปุเรชาเต ฉ, อาเสวเน ปฺจ, กมฺเม นว…เป… มคฺเค ตีณิ, สมฺปยุตฺเต นว (สพฺพตฺถ นว).

๑๑๐. สวิตกฺกํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจวารสทิสา).

อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปจฺจยา อวิตกฺโก ¶ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… วิตกฺกํ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ อวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺกํ ปจฺจยา กฏตฺตารูปํ, ขนฺเธ ปจฺจยา วตฺถุ, วตฺถุํ ปจฺจยา ขนฺธา, วิตกฺกํ ปจฺจยา วตฺถุ, วตฺถุํ ปจฺจยา วิตกฺโก, เอกํ มหาภูตํ ปจฺจยา ตโย มหาภูตา…เป… วตฺถุํ ปจฺจยา อวิตกฺกา ขนฺธา, วตฺถุํ ปจฺจยา วิตกฺโก.

อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปจฺจยา สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิตกฺกํ ปจฺจยา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, วตฺถุํ ปจฺจยา สวิตกฺกา ขนฺธา (ปฏิสนฺธิยาปิ ทฺเว).

อวิตกฺกํ ธมฺมํ ปจฺจยา สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วิตกฺกํ ปจฺจยา ¶ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, วิตกฺกํ ปจฺจยา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วตฺถุํ ปจฺจยา สวิตกฺกา ขนฺธา, มหาภูเต ¶ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, วตฺถุํ ปจฺจยา วิตกฺโก สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ปฏิสนฺธิยาปิ ปวตฺติสทิสาเยว). (๓)

๑๑๑. สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… (ปฏิสนฺธิกฺขเณ ทฺเว ¶ กาตพฺพา). (๑)

สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิตกฺโก; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ตีณิ, ปฏิสนฺธิยาปิ). (๒)

สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา วิตกฺโก จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๑๑๒. เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (สพฺพตฺถ นว), อวิคเต นว.

๑๑๓. สวิตกฺกํ ธมฺมํ ปจฺจยา สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา. (นว ปฺหา กาตพฺพา. ‘‘อเหตุกา’’ติ นิยาเมตพฺพา ตีณิเยว. โมโห อุทฺธริตพฺโพ, ยถา ปฏิจฺจวาเร เหตุปจฺจยสทิสาเยว ปฺหา ปฺจวิฺาณา อติเรกา โมโห วิตกฺกํ.)

๑๑๔. นเหตุยา ¶ ¶ นว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ…เป… นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต ¶ นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๑๕. สวิตกฺกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สวิตกฺกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺเก ขนฺเธ สํสฏฺโ วิตกฺโก; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สวิตกฺกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา วิตกฺโก จ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

อวิตกฺกํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. อวิตกฺกํ ธมฺมํ ¶ สํสฏฺโ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิตกฺกํ สํสฏฺา สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๒)

สวิตกฺกฺจ อวิตกฺกฺจ ธมฺมํ สํสฏฺโ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิตกฺกํ เอกํ ขนฺธฺจ วิตกฺกฺจ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑) (สํขิตฺตํ.)

เหตุยา ¶ ฉ, อารมฺมเณ ฉ, อธิปติยา ฉ (สพฺพตฺถ ฉ) อวิคเต ฉ.

สวิตกฺกํ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ สวิตกฺโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา. (เอวํ ฉ ปฺหา กาตพฺพา อนุโลมสทิสา, อเหตุกาติ นิยาเมตพฺพา, ตีณิเยว, โมโห อุทฺธริตพฺโพ.)

นเหตุยา ฉ, นอธิปติยา ฉ, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต ฉ, นอาเสวเน ฉ, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก ฉ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค ฉ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๑๖. สวิตกฺโก ¶ ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – สวิตกฺกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – สวิตกฺกา เหตู วิตกฺกสฺส จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (๓)

อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อวิตกฺกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๑๑๗. สวิตกฺโก ¶ ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – สวิตกฺเก ขนฺเธ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺเก ขนฺเธ อารพฺภ อวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ ¶ . (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺเก ขนฺเธ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๑๘. อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา อวิตกฺกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา อวิตกฺกํ ฌานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลา วุฏฺหิตฺวา ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ อวิตกฺกสฺส ¶ มคฺคสฺส, ผลสฺส, วิตกฺกสฺส จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ วิตกฺโก อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, เจโตปริยาเณน อวิตกฺกจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, อากาสานฺจายตนํ…เป… อากิฺจฺายตนํ…เป… รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ…เป… อวิตกฺกา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, วิตกฺกสฺส จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อารพฺภ อวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๑)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา อวิตกฺกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา ¶ วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, สวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๒)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา อวิตกฺกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, สวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย, วิตกฺกสฺส จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สวิตกฺกา ¶ ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ, อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๑๙. สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ ¶ .) สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อารพฺภ อวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก ¶ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๒๐. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สวิตกฺเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – สวิตกฺกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สวิตกฺเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา วิตกฺโก อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – สวิตกฺกาธิปติ วิตกฺกสฺส จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สวิตกฺเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – สวิตกฺกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๑. อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – อริยา อวิตกฺกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ อวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส, ผลสฺส, วิตกฺกสฺส จ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ¶ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา วิตกฺโก อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – อวิตกฺกาธิปติ ¶ ¶ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – อริยา อวิตกฺกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, สวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๒)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – อริยา อวิตกฺกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, สวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส, ผลสฺส, วิตกฺกสฺส จ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก ¶ จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา วิตกฺโก อุปฺปชฺชติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺเก ขนฺเธ จ วิตกฺกฺจ ครุํ กตฺวา สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๒๒. สวิตกฺโก ¶ ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สวิตกฺกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สวิตกฺโก ¶ ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สวิตกฺกา ขนฺธา ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส วิตกฺกสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; สวิตกฺกํ จุติจิตฺตํ อวิตกฺกสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อาวชฺชนา ปฺจนฺนํ วิฺาณานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; สวิตกฺกา ขนฺธา อวิตกฺกสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ทุติยสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ทุติยสฺส ฌานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ตติยสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ…เป… เนวสฺานาสฺายตนสฺส ปริกมฺมํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส…เป… ทิพฺพสฺส จกฺขุสฺส ปริกมฺมํ…เป… ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปริกมฺมํ…เป… อิทฺธิวิธาณสฺส ปริกมฺมํ…เป… เจโตปริยาณสฺส ปริกมฺมํ…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส ปริกมฺมํ…เป… ยถากมฺมูปคาณสฺส ปริกมฺมํ ยถากมฺมูปคาณสฺส…เป… อนาคตํสาณสฺส ปริกมฺมํ อนาคตํสาณสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย. โคตฺรภุ อวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส… โวทานํ อวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส… อนุโลมํ อวิตกฺกาย ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สวิตกฺกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๓. อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริโม ปุริโม วิตกฺโก ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส วิตกฺกสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ปุริมา ปุริมา อวิตกฺกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อวิตกฺกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อวิตกฺโก มคฺโค อวิตกฺกสฺส ผลสฺส…เป… อวิตกฺกํ ผลํ อวิตกฺกสฺส ผลสฺส ¶ …เป… นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนํ อวิตกฺกาย ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริโม ปุริโม วิตกฺโก ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อวิตกฺกํ จุติจิตฺตํ สวิตกฺกสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส, อวิตกฺกํ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย, อวิตกฺกา ขนฺธา สวิตกฺกสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อวิตกฺโก ¶ ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริโม ปุริโม วิตกฺโก ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๔. สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส ¶ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส วิตกฺกสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; สวิตกฺกํ จุติจิตฺตฺจ วิตกฺโก จ อวิตกฺกสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส…เป… อาวชฺชนา จ วิตกฺโก จ ปฺจนฺนํ วิฺาณานํ…เป… สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อวิตกฺกสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ทุติยสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมฺจ วิตกฺโก จ…เป… (เหฏฺา ลิขิตํ เลขํ อิมินา การเณน ทฏฺพฺพํ); อนุโลมฺจ วิตกฺโก จ อวิตกฺกาย ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สมนนฺตรปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๑๒๕. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สวิตกฺกา ขนฺธา สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺกา ขนฺธา อวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺกา ขนฺธา สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๖. อวิตกฺโก ¶ ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – อวิตกฺกํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย อวิตกฺกํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิฺํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; อวิตกฺกํ สีลํ…เป… ปฺํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ วิตกฺกํ อุปนิสฺสาย อวิตกฺกํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; อวิตกฺกา สทฺธา…เป… เสนาสนํ วิตกฺโก จ อวิตกฺกาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… อวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิปิ อุปนิสฺสยา สพฺพตฺถ กาตพฺพา). อวิตกฺกํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ; สวิตกฺกํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; อวิตกฺกํ สีลํ…เป… เสนาสนํ วิตกฺกํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; อวิตกฺกา สทฺธา…เป… เสนาสนํ วิตกฺโก จ สวิตกฺกาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย สวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อวิตกฺกํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… (ทุติยวาเร ลิขิตปทา สพฺเพ กาตพฺพา) สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; สีลํ…เป… ปฺํ…เป… เสนาสนํ วิตกฺกํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; อวิตกฺกา สทฺธา…เป… เสนาสนํ วิตกฺโก จ สวิตกฺกาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส ¶ …เป… ปตฺถนาย สวิตกฺกสฺส มคฺคสฺส ¶ , ผลสมาปตฺติยา วิตกฺกสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๗. สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ ¶ กาตพฺพํ.) สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๘. อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ วิตกฺโก อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ ¶ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ อวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย.

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ ¶ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย.

อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ อุปฺปชฺชนฺติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๒๙. สวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิ, ปจฺฉาชาตา)… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๑๓๐. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – สวิตกฺกา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – สวิตกฺกา เจตนา วิปากานํ สวิตกฺกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (เอวํ จตฺตาริ, สหชาตาปิ นานากฺขณิกาปิ กาตพฺพา.)

วิปากปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… นว… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… จตฺตาริ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ.

๑๓๑. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ ¶ , ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาตํ – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุ วิตกฺกสฺส สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ วิตกฺกสฺส สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ).

๑๓๒. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (เอกํ, ปฏิจฺจสทิสํ). สวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ). (๓)

อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ (สํขิตฺตํ). อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – วิตกฺโก สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิตกฺโก สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ ¶ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย, ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุ วิตกฺกสฺส สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ วิตกฺโก จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ, วตฺถุ วิตกฺกสฺส สมฺปยุตฺตกานฺจ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๓๓. สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – สวิตกฺโก เอโก ขนฺโธ จ วิตกฺโก จ ติณฺณนฺนํ ¶ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. สหชาโต – สวิตกฺโก เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป… (ปฏิสนฺธิกฺขเณ สหชาตาปิ ทฺเวปิ กาตพฺพา). (๑)

สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาตา – สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตา – สวิตกฺกา ขนฺธา จ วตฺถุ จ วิตกฺกสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิสนฺธิกฺขเณ, ตีณิ). ปจฺฉาชาตา – สวิตกฺกา ¶ ขนฺธา จ วิตกฺโก จ ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – สวิตกฺกา ขนฺธา จ วิตกฺโก จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – สวิตกฺโก เอโก ขนฺโธ จ วิตกฺโก จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. สหชาโต – สวิตกฺโก เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ วิตกฺกสฺส จ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป… (ปฏิสนฺธิยาปิ ทฺเว). (๓)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๑๓๔. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ¶ ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก นว, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน นว, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต ฉ, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๑๓๕. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. สวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. สวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๓๖. อวิตกฺโก ธมฺโม อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. อวิตกฺโก ธมฺโม สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๓๗. สวิตกฺโก ¶ จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา อวิตกฺกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ … ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. สวิตกฺโก จ อวิตกฺโก จ ธมฺมา สวิตกฺกสฺส จ อวิตกฺกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๓๘. นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), โนอวิคเต นว.

๑๓๙. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ จตฺตาริ…เป… นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๑๔๐. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว (อนุโลมมาติกา วิตฺถาเรตพฺพา)…เป… อวิคเต นว.

๑๔๑. สวิจารํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สวิจาโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สวิจารํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (ยถา สวิตกฺกทุกํ, เอวํ กาตพฺพํ, นินฺนานากรณํ. อิธ มคฺเค จตฺตาริ กาตพฺพานิ. สวิจารทุเก อิมํ นานากรณํ.)

๑๔๒. สปฺปีติกํ ¶ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สปฺปีติเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ ปีติ จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – สปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา ปีติ จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

อปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปีตึ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ อปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปีตึ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, ปีตึ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ปีติ, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (ยถา สวิตกฺกทุกํ สพฺพตฺถ, เอวํ สปฺปีติกทุกํ กาตพฺพํ, สพฺพตฺถ ปวตฺติปฏิสนฺธิ นวปิ ปฺหา.)

๑๔๓. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว…เป… ปุเรชาเต ¶ ฉ…เป… กมฺเม นว, วิปาเก นว…เป… อวิคเต นว.

๑๔๔. สปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. สปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุเก สปฺปีติเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ ปีติ จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. สปฺปีติกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา ปีติ จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

อปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปีตึ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตาปิ) วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. อปฺปีติกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ ปีตึ ปฏิจฺจ สปฺปีติกา ขนฺธา. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปีตึ ปฏิจฺจ สปฺปีติกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (๓)

๑๔๕. สปฺปีติกฺจ ¶ อปฺปีติกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สปฺปีติกํ เอกํ ¶ ขนฺธฺจ ปีติฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. สปฺปีติกฺจ อปฺปีติกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุเก สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, อเหตุเก สปฺปีติเก ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. สปฺปีติกฺจ อปฺปีติกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธฺจ ปีติฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… อเหตุกํ สปฺปีติกํ เอกํ ขนฺธฺจ ปีติฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… อเหตุเก สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๓)

๑๔๖. นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ…เป… นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย ¶ เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๔๗. สปฺปีติกํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา. (สํขิตฺตํ. ยถา สวิตกฺกทุเก อนุโลมปจฺจยวารํ, เอวํ ปวตฺติปฏิสนฺธิ นว ปฺหา ปริปุณฺณา ปีติ นินฺนานากรณา.)

เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว…เป… อวิคเต นว.

สปฺปีติกํ ธมฺมํ ปจฺจยา สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

อปฺปีติกํ ธมฺมํ ปจฺจยา อปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา. (ปวตฺติปฏิสนฺธิ กาตพฺพา ปฏิจฺจวารสทิสา, ยาว อสฺสตฺตา.) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา อปฺปีติกา ขนฺธา ปีติ จ, วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (อนุโลมสทิสา นว ปฺหา, ปวตฺติเยว ปฏิสนฺธิ นตฺถิ, เอโกเยว โมโห.)

นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ…เป… นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม นว, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๔๘. สปฺปีติกํ ¶ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ สปฺปีติโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา…เป… เหตุยา ฉ, อารมฺมเณ ฉ (สพฺพตฺถ ฉ), อวิคเต ฉ.

นเหตุยา ¶ ฉ, นอธิปติยา ฉ, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต ฉ, นอาเสวเน ฉ, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก ฉ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค ฉ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๔๙. สปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – สปฺปีติกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ¶ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – สปฺปีติกา เหตู ปีติยา จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อปฺปีติกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๑๕๐. สปฺปีติโก ¶ ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – สปฺปีติเก ขนฺเธ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติเก ขนฺเธ อารพฺภ อปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติเก ขนฺเธ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๕๑. อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย – อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ ทตฺวา สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา อปฺปีติเกน จิตฺเตน ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ อปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, วิจิกิจฺฉา อุปฺปชฺชติ, อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อปฺปีติกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา อปฺปีติเกน จิตฺเตน ผลํ ปจฺจเวกฺขติ, อริยา อปฺปีติเกน จิตฺเตน นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ อปฺปีติกสฺส โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย ปีติยา จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา อปฺปีติเกน จิตฺเตน อปฺปีติเก ปหีเน กิเลเส…เป… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อปฺปีติเกน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ อปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อปฺปีติกา ขนฺธา ¶ อิทฺธิวิธาณสฺส เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย ปีติยา จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อารพฺภ อปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๑)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ ทตฺวา สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… สปฺปีติเกน จิตฺเตน ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สปฺปีติโก ราโค ¶ อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อปฺปีติกา ฌานา วุฏฺหิตฺวา…เป… มคฺคา วุฏฺหิตฺวา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา สปฺปีติเกน จิตฺเตน ผลํ ปจฺจเวกฺขติ, อริยา สปฺปีติเกน จิตฺเตน นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ สปฺปีติกสฺส โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา สปฺปีติเกน จิตฺเตน อปฺปีติเก ปหีเน กิเลเส…เป… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส ¶ …เป… ปุพฺเพ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ สปฺปีติเกน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๒)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ ทตฺวา สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… สปฺปีติเกน จิตฺเตน ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ, อปฺปีติกา ฌานา…เป… มคฺคา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา สปฺปีติเกน จิตฺเตน ผลํ ปจฺจเวกฺขติ, อริยา สปฺปีติเกน จิตฺเตน นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ สปฺปีติกสฺส โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, ปีติยา จ อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา สปฺปีติเกน จิตฺเตน อปฺปีติเก ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ สปฺปีติเกน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ ¶ , ตํ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ, อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๕๒. สปฺปีติโก ¶ จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อารพฺภ อปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ.

(มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อารพฺภ สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๕๓. สปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สปฺปีติเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา สปฺปีติกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – สปฺปีติกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สปฺปีติเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – สปฺปีติกาธิปติ ¶ ปีติยา จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – สปฺปีติเก ขนฺเธ ครุํ กตฺวา สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – สปฺปีติกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ¶ ขนฺธานํ ปีติยา จ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๕๔. อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… อปฺปีติเกน จิตฺเตน ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ ¶ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา อปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อปฺปีติกา ฌานา…เป… มคฺคา…เป… ผลา วุฏฺหิตฺวา อปฺปีติเกน จิตฺเตน ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ; อริยา อปฺปีติเกน จิตฺเตน นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ อปฺปีติกสฺส โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ อปฺปีติเกน จิตฺเตน ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา อปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ครุํ กตฺวา อปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. สหชาตาธิปติ – อปฺปีติกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… (สํขิตฺตํ) นิพฺพานํ สปฺปีติกสฺส โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ สปฺปีติเกน จิตฺเตน ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ¶ ครุํ กตฺวา สปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ครุํ กตฺวา สปฺปีติกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (๒)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… (สํขิตฺตํ) นิพฺพานํ สปฺปีติกสฺส โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, ปีติยา จ อธิปติปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ สปฺปีติเกน จิตฺเตน ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ อปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ครุํ กตฺวา สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๕๕. สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อารมฺมณาธิปติ – สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ครุํ กตฺวา สปฺปีติกา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ครุํ กตฺวา อปฺปีติกา ขนฺธา จ ¶ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติเก ขนฺเธ จ ปีติฺจ ครุํ กตฺวา สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อุปฺปชฺชนฺติ. (๓)

๑๕๖. สปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สปฺปีติกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา สปฺปีติกา ขนฺธา ปจฺฉิมาย ปจฺฉิมาย ปีติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – สปฺปีติกํ จุติจิตฺตํ อปฺปีติกสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส ¶ , สปฺปีติกํ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย, สปฺปีติกา ขนฺธา อปฺปีติกสฺส วุฏฺานสฺส, ปีติสหคตา วิปากมโนวิฺาณธาตุ กิริยมโนวิฺาณธาตุยา, สปฺปีติกํ ภวงฺคํ อปฺปีติกสฺส ภวงฺคสฺส, สปฺปีติกํ กุสลากุสลํ อปฺปีติกสฺส วุฏฺานสฺส, กิริยํ วุฏฺานสฺส, ผลํ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา สปฺปีติกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๕๗. อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา ปีติ ปจฺฉิมาย ปจฺฉิมาย ปีติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ปุริมา ปุริมา อปฺปีติกา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อปฺปีติกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส…เป… อปฺปีติกาย ผลสมาปตฺติยา ปีติยา จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา ปีติ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อปฺปีติกํ จุติจิตฺตํ สปฺปีติกสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส, อาวชฺชนา สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ, อปฺปีติกา ขนฺธา สปฺปีติกสฺส วุฏฺานสฺส, วิปากมโนธาตุ สปฺปีติกาย วิปากมโนวิฺาณธาตุยา, อปฺปีติกํ ภวงฺคํ ¶ สปฺปีติกสฺส ภวงฺคสฺส, อปฺปีติกํ กุสลากุสลํ สปฺปีติกสฺส วุฏฺานสฺส, กิริยํ วุฏฺานสฺส, ผลํ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนํ สปฺปีติกาย ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ¶ จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา ปีติ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๕๘. สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – ปุริมา ปุริมา สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ ปจฺฉิมาย ปจฺฉิมาย ปีติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; สปฺปีติกํ จุติจิตฺตฺจ ปีติ จ อปฺปีติกสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส… สปฺปีติกํ ภวงฺคฺจ ปีติ จ อาวชฺชนาย… สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อปฺปีติกสฺส วุฏฺานสฺส… สปฺปีติกา วิปากมโนวิฺาณธาตุ จ ปีติ จ กิริยมโนวิฺาณธาตุยา… สปฺปีติกํ ภวงฺคฺจ ปีติ จ อปฺปีติกสฺส ภวงฺคสฺส… สปฺปีติกํ กุสลากุสลฺจ ปีติ จ อปฺปีติกสฺส วุฏฺานสฺส… กิริยฺจ ปีติ จ วุฏฺานสฺส… ผลฺจ ปีติ จ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นิสฺสยปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… นว.

๑๕๙. สปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – สปฺปีติกา ขนฺธา สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติกา ¶ ขนฺธา อปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติกา ขนฺธา สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๖๐. อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – อปฺปีติกํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ; อปฺปีติกํ ฌานํ…เป… วิปสฺสนํ… มคฺคํ… อภิฺํ… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; อปฺปีติกํ สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ… ปีตึ อุปนิสฺสาย อปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; อปฺปีติกา สทฺธา…เป… เสนาสนํ ปีติ จ อปฺปีติกาย สทฺธาย…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส ผลสมาปตฺติยา ปีติยา จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิ อุปนิสฺสยา). อปฺปีติกํ สทฺธํ ¶ อุปนิสฺสาย สปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… อปฺปีติกา ฌานา…เป… มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; อปฺปีติกํ สีลํ…เป… เสนาสนํ ปีตึ อุปนิสฺสาย สปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; สปฺปีติเกน จิตฺเตน อทินฺนํ อาทิยติ, มุสา…เป… ปิสุณํ…เป… สมฺผํ…เป… สนฺธึ…เป… นิลฺโลปํ…เป… เอกาคาริกํ…เป… ปริปนฺเถ…เป… ปรทารํ…เป… คามฆาตํ…เป… นิคมฆาตํ กโรติ; อปฺปีติกา สทฺธา…เป… เสนาสนํ ปีติ จ สปฺปีติกาย สทฺธาย…เป… ปฺาย ราคสฺส, โมหสฺส… มานสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิ อุปนิสฺสยา). อปฺปีติกํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย สปฺปีติเกน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; อปฺปีติกํ สีลํ…เป… เสนาสนํ ¶ ปีตึ อุปนิสฺสาย สปฺปีติเกน ¶ จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; สปฺปีติเกน จิตฺเตน อทินฺนํ อาทิยติ…เป… (ทุติยวารสทิสํ) นิคมฆาตํ กโรติ; อปฺปีติกา สทฺธา…เป… เสนาสนํ ปีติ จ สปฺปีติกาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา ปีติยา จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิปิ อุปนิสฺสยา). สปฺปีติกา ขนฺธา จ ¶ ปีติ จ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ อปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) สปฺปีติกา ขนฺธา จ ปีติ จ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๖๑. อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อปฺปีติเกน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ อปฺปีติโก ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ปีติ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ อปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ สปฺปีติเกน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สปฺปีติโก ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ สปฺปีติเกน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ¶ ปีติ จ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จ อุปฺปชฺชนฺติ. วตฺถุปุเรชาตํ ¶ – วตฺถุ สปฺปีติกานํ ขนฺธานํ ปีติยา จ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๖๒. สปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ (สหชาตาปิ นานากฺขณิกาปิ กาตพฺพา… ทฺเว นานากฺขณิกา)… วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ… อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว (สํขิตฺตํ. สวิตกฺกทุกสทิสํ กาตพฺพํ.)… นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๑๖๓. เหตุยา จตฺตาริ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม ฉ, วิปาเก นว, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน นว, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ฉ, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

๑๖๔. สปฺปีติโก ¶ ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. สปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. สปฺปีติโก ¶ ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๖๕. อปฺปีติโก ธมฺโม อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. อปฺปีติโก ธมฺโม สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๖๖. สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ . สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา อปฺปีติกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. สปฺปีติโก จ อปฺปีติโก จ ธมฺมา สปฺปีติกสฺส จ อปฺปีติกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

(ปจฺจนียวิภงฺคคณนาปิ สวิตกฺกทุกสทิสา. ยทิปิ น สเมติ อิมํ อนุโลมํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา คเณตพฺพํ, อิตเร ทฺเว คณนา คเณตพฺพา.)

๑๖๗. ปีติสหคตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปีติสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปีติสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… (เอวํ ¶ ปีติสหคตทุกํ วิตฺถาเรตพฺพํ, สปฺปีติกทุกสทิสํ นินฺนานากรณํ, อามสนํ นินฺนานํ.)

๑๖๘. สุขสหคตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สุขสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สุขสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ ปฏิจฺจ เอโก ขนฺโธ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. สุขสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสุขสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – สุขสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ สุขํ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. (เอวํ สุขสหคตทุกํ วิตฺถาเรตพฺพํ, ยถา สปฺปีติกทุกสฺส อนุโลมปฏิจฺจวาโร.)

เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว…เป… ปุเรชาเต ฉ, อาเสวเน ฉ, กมฺเม นว…เป… อวิคเต นว.

๑๖๙. สุขสหคตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สุขสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สุขสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… (มูลํ กาตพฺพํ.) อเหตุเก สุขสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ สุขฺจ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ. สุขสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ สุขสหคโต จ นสุขสหคโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ สุขสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา สุขฺจ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

นสุขสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นสุขสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นสุขสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกํ สุขํ ปฏิจฺจ ¶ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ นสุขสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ ¶ …เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (ยาว อสฺสตฺตา) วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (ยถา สปฺปีติเก นเหตุปจฺจยสทิสํ, นินฺนานํ สพฺพตฺถเมว นว ปฺหา.)

นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ ตีณิ…เป… นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน ฉ, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ ปฏิจฺจวารสทิสา. ปจฺจยวาเร ปวตฺติปิ ปฏิสนฺธิปิ วิตฺถาเรตพฺพา, ยถา สปฺปีติกทุกปจฺจยวารปจฺจนีเยปิ ปวตฺเต วตฺถุ จ วิตฺถาเรตพฺพํ, ยถา สปฺปีติกทุเก เอโกเยว โมโห, เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ ยถา สปฺปีติกทุกํ, เอวํ กาตพฺพํ.)

๑๗๐. สุขสหคโต ¶ ธมฺโม สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ. (อารมฺมเณปิ อธิปติยาปิ สปฺปีติกทุกสทิสา, สุขนฺติ นานากรณํ.)

๑๗๑. สุขสหคโต ¶ ธมฺโม สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สุขสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สุขสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา สุขสหคตา ¶ ขนฺธา ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส สุขสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. สุขสหคตํ จุติจิตฺตํ นสุขสหคตสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส… สุขสหคตํ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย… สุขสหคตํ กายวิฺาณํ วิปากมโนธาตุยา… สุขสหคตา วิปากมโนวิฺาณธาตุ กิริยมโนวิฺาณธาตุยา… สุขสหคตํ ภวงฺคํ นสุขสหคตสฺส ภวงฺคสฺส… สุขสหคตํ กุสลากุสลํ นสุขสหคตสฺส วุฏฺานสฺส… กิริยํ วุฏฺานสฺส… ผลํ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา สุขสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สุขสหคตานํ ขนฺธานํ สุขสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นสุขสหคโต ธมฺโม นสุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นสุขสหคตา…เป…. (มูลํ. ตีณิปิ สปฺปีติกทุกสทิสา.)

๑๗๒. สุขสหคโต จ นสุขสหคโต จ ธมฺมา สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สุขสหคตา ขนฺธา จ สุขฺจ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สุขสหคตานํ ขนฺธานํ ¶ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา สุขสหคตา ขนฺธา จ สุขฺจ ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส สุขสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; สุขสหคตํ จุติจิตฺตฺจ สุขฺจ นสุขสหคตสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส สุขสหคตํ ภวงฺคฺจ สุขฺจ อาวชฺชนาย ¶ … สุขสหคตํ กายวิฺาณฺจ สุขฺจ วิปากมโนธาตุยา… สุขสหคตา วิปากมโนวิฺาณธาตุ จ สุขฺจ กิริยมโนวิฺาณธาตุยา… สุขสหคตํ ภวงฺคฺจ สุขฺจ นสุขสหคตสฺส ภวงฺคสฺส… สุขสหคตํ กุสลากุสลฺจ สุขฺจ นสุขสหคตสฺส วุฏฺานสฺส… กิริยํ วุฏฺานสฺส… ผลํ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา สุขสหคตา ขนฺธา จ สุขฺจ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สุขสหคตานํ ขนฺธานํ สุขสฺส จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย.

๑๗๓. สุขสหคโต ธมฺโม สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

นสุขสหคโต ¶ ธมฺโม นสุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นสุขสหคตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย นสุขสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ, สีลํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นสุขสหคตํ สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ…เป… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ สุขํ อุปนิสฺสาย นสุขสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; นสุขสหคตา สทฺธา…เป… เสนาสนํ สุขฺจ นสุขสหคตาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส… โทสสฺส…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา ¶ สุขสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นสุขสหคโต ¶ ธมฺโม สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นสุขสหคตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย สุขสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นสุขสหคตํ สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ…เป… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ สุขํ อุปนิสฺสาย สุขสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; สุขสหคเตน จิตฺเตน อทินฺนํ อาทิยติ; มุสา…เป… ปิสุณํ…เป… สมฺผํ…เป… สนฺธึ…เป… นิลฺโลปํ…เป… เอกาคาริกํ…เป… ปริปนฺเถ…เป… ปรทารํ…เป… คามฆาตํ…เป… นิคมฆาตํ กโรติ; นสุขสหคตา สทฺธา…เป… เสนาสนํ สุขฺจ สุขสหคตาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส… มานสฺส… ทิฏฺิยา… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… มคฺคสฺส ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นสุขสหคโต ธมฺโม สุขสหคตสฺส จ นสุขสหคตสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นสุขสหคตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย สุขสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… (ทุติยคมนสทิสํ) มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นสุขสหคตํ สีลํ…เป… เสนาสนํ สุขํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, สุขสหคเตน จิตฺเตน อทินฺนํ อาทิยติ…เป… นสุขสหคตา สทฺธา…เป… เสนาสนํ สุขฺจ สุขสหคตาย ¶ … สทฺธาย…เป… ปตฺถนาย ¶ … กายิกสฺส สุขสฺส, มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา สุขสฺส จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สุขสหคโต จ นสุขสหคโต จ ธมฺมา สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๑๗๔. นสุขสหคโต ธมฺโม นสุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นสุขสหคเตน จิตฺเตน ¶ อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ นสุขสหคโต ราโค อุปฺปชฺชติ…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, สุขํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ นสุขสหคตานํ ขนฺธานํ สุขสฺส จ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นสุขสหคโต ธมฺโม สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ สุขสหคเตน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สุขสหคโต ราโค อุปฺปชฺชติ ¶ , ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ สุขสหคตานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นสุขสหคโต ธมฺโม สุขสหคตสฺส จ นสุขสหคตสฺส จ ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ สุขสหคเตน จิตฺเตน อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ สุขฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จ อุปฺปชฺชนฺติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ สุขสหคตานํ ขนฺธานํ สุขสฺส จ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๑๗๕. สุขสหคโต ¶ ธมฺโม สุขสหคตสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. (ฉ กมฺมานิ จตฺตาริ สหชาตาปิ นานากฺขณิกาปิ กาตพฺพา, ทฺเว นานากฺขณิกา.)… วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ… อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๑๗๖. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว, สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม ฉ, วิปาเก นว, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน นว, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ฉ, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

(เอวํ ปจฺจนียวิภงฺโคปิ คณนาปิ สปฺปีติกทุกสทิสํ กาตพฺพํ, ยทิปิ วิมติ อตฺถิ อนุโลมํ ปสฺสิตฺวา คเณตพฺพํ.)

๑๗๗. อุเปกฺขาสหคตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ ¶ …เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… อุเปกฺขาสหคตํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อุเปกฺขา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. อุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต จ นอุเปกฺขาสหคโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา อุเปกฺขา จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

นอุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นอุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ นอุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (สปฺปีติกทุกสทิสํ, อนุโลเม นวปิ ปฺหา.)

๑๗๘. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว…เป… ปุเรชาเต ฉ, อาเสวเน ฉ, กมฺเม นว (สพฺพตฺถ นว), อวิคเต นว.

๑๗๙. อุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต ¶ อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. อุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุเก อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อุเปกฺขา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. อุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ¶ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต จ นอุเปกฺขาสหคโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา อุเปกฺขา จ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๑๘๐. นอุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นอุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกํ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขา, เอกํ มหาภูตํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา).

นอุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ ¶ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา; วิจิกิจฺฉาสหคตํ อุทฺธจฺจสหคตํ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห.

นอุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต จ นอุเปกฺขาสหคโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, อเหตุกํ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขํ ปฏิจฺจ สมฺปยุตฺตกา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา. (๓)

๑๘๑. อุเปกฺขาสหคตฺจ นอุเปกฺขาสหคตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา ¶ , ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา; ทฺเว ขนฺเธ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต ¶ โมโห.

อุเปกฺขาสหคตฺจ ¶ นอุเปกฺขาสหคตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุเก อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ, อเหตุเก อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ, อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ อุเปกฺขา.

อุเปกฺขาสหคตฺจ นอุเปกฺขาสหคตฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อุเปกฺขาสหคโต จ นอุเปกฺขาสหคโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุเก อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ อุเปกฺขฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา กฏตฺตา ¶ จ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ อุเปกฺขฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุเก อุเปกฺขาสหคเต ขนฺเธ จ อุเปกฺขฺจ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ทฺเว ขนฺธา อุเปกฺขา จ, ทฺเว ขนฺเธ…เป… (สํขิตฺตํ). (๓)

๑๘๒. นเหตุยา ¶ นว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน นว, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๘๓. อุเปกฺขาสหคตํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยถา สวิตกฺกทุกสทิสํ ปจฺจยวาเร นานากรณํ. ‘‘อุเปกฺข’’นฺติ นวปิ ปฺหา กาตพฺพา, ปฏิสนฺธิปวตฺติปิ วตฺถุปิ.)

เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว…เป… ปุเรชาเต นว, อาเสวเน นว (สพฺพตฺถ นว), อวิคเต นว.

๑๘๔. อุเปกฺขาสหคตํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (เอวํ นวปิ ปฺหา ปวตฺติปฏิสนฺธิโย ยถา สวิตกฺกทุกสฺส เอวํ กาตพฺพา. ตีณิเยว โมโห, ปวตฺเต วตฺถุปิ กาตพฺพา.)

นเหตุยา นว, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค นว, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๘๕. อุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ทฺเว ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ ¶ …เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (ยถา สวิตกฺกทุกํ สมฺปยุตฺตวาโร เอวํ กาตพฺโพ.)

เหตุยา ¶ ฉ, อารมฺมเณ ฉ (สพฺพตฺถ ฉ), อวิคเต ฉ.

อุเปกฺขาสหคตํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อุเปกฺขาสหคตํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ทฺเว ¶ ขนฺธา, ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (เอวํ ปฺจ ปฺหา ยถา สวิตกฺกทุเก เอวํ กาตพฺพา.)

นเหตุยา ฉ, นอธิปติยา ฉ, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต ฉ, นอาเสวเน ฉ, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก ฉ, นวิปฺปยุตฺเต ฉ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๑๘๖. อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อุเปกฺขาสหคตา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (เอวํ จตฺตาริ ปฺหา ยถา สวิตกฺกทุกสฺส.)

อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อธิปติปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย. (ยถา สปฺปีติกทุกํ เอวํ อารมฺมณมฺปิ อธิปติปิ วิตฺถาเรตพฺพา, ‘‘อุเปกฺขา’’ติ นานํ.)

๑๘๗. อุเปกฺขาสหคโต ¶ ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม นอุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมาย ปจฺฉิมาย อุเปกฺขาย อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อุเปกฺขาสหคตํ จุติจิตฺตํ นอุเปกฺขาสหคตสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส… อาวชฺชนา นอุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ… วิปากมโนธาตุ นอุเปกฺขาสหคตาย วิปากมโนวิฺาณธาตุยา… อุเปกฺขาสหคตํ ภวงฺคํ นอุเปกฺขาสหคตสฺส ภวงฺคสฺส… อุเปกฺขาสหคตํ กุสลากุสลํ นอุเปกฺขาสหคตสฺส วุฏฺานสฺส… กิริยํ วุฏฺานสฺส… ผลํ วุฏฺานสฺส… นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนํ นอุเปกฺขาสหคตาย ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส จ นอุเปกฺขาสหคตสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อุเปกฺขาย จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๘๘. นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม นอุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขา ปจฺฉิมาย ปจฺฉิมาย อุเปกฺขาย อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ปุริมา ปุริมา นอุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นอุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส…เป… อนุโลมํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ ; นอุเปกฺขาสหคตํ จุติจิตฺตํ อุเปกฺขาสหคตสฺส ¶ อุปปตฺติจิตฺตสฺส… นอุเปกฺขาสหคตํ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย… กายวิฺาณธาตุ วิปากมโนธาตุยา… นอุเปกฺขาสหคตา วิปากมโนวิฺาณธาตุ กิริยมโนวิฺาณธาตุยา… นอุเปกฺขาสหคตํ ¶ ภวงฺคํ อุเปกฺขาสหคตสฺส ภวงฺคสฺส… นอุเปกฺขาสหคตํ กุสลากุสลํ อุเปกฺขาสหคตสฺส วุฏฺานสฺส… กิริยํ วุฏฺานสฺส… ผลํ วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส จ นอุเปกฺขาสหคตสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อุเปกฺขาย จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๑๘๙. อุเปกฺขาสหคโต จ นอุเปกฺขาสหคโต จ ธมฺมา อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา จ อุเปกฺขา จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา จ อุเปกฺขา จ ปจฺฉิมาย ปจฺฉิมาย อุเปกฺขาย อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อุเปกฺขาสหคตํ จุติจิตฺตฺจ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส… อาวชฺชนา จ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ… วิปากมโนธาตุ จ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตาย วิปากมโนวิฺาณธาตุยา… อุเปกฺขาสหคตํ ภวงฺคฺจ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตสฺส ภวงฺคสฺส… อุเปกฺขาสหคตํ กุสลากุสลฺจ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตสฺส วุฏฺานสฺส… กิริยฺจ ¶ อุเปกฺขา จ วุฏฺานสฺส… ผลฺจ อุเปกฺขา จ วุฏฺานสฺส… นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนฺจ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตาย ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) ปุริมา ปุริมา อุเปกฺขาสหคตา ขนฺธา จ อุเปกฺขา จ ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อุเปกฺขาสหคตานํ ขนฺธานํ อุเปกฺขาย จ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว.

๑๙๐. อุเปกฺขาสหคโต ¶ ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

นอุเปกฺขาสหคโต ¶ ธมฺโม นอุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นอุเปกฺขาสหคตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย นอุเปกฺขาสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ, สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… นอุเปกฺขาสหคตํ ฌานํ…เป… วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นอุเปกฺขาสหคตํ สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ… โทสํ… โมหํ… มานํ… ทิฏฺึ… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุเปกฺขํ อุปนิสฺสาย นอุเปกฺขาสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; นอุเปกฺขาสหคตา สทฺธา…เป… เสนาสนํ อุเปกฺขา จ นอุเปกฺขาสหคตาย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส ¶ … มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุเปกฺขาย จ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นอุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิปิ อุปนิสฺสยา). นอุเปกฺขาสหคตํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย อุเปกฺขาสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นอุเปกฺขาสหคตํ สีลํ…เป… เสนาสนํ อุเปกฺขํ อุปนิสฺสาย อุเปกฺขาสหคเตน จิตฺเตน ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, อุเปกฺขาสหคเตน จิตฺเตน อทินฺนํ อาทิยติ, มุสา ภณติ, ปิสุณํ…เป… สมฺผํ…เป… สนฺธึ…เป… นิลฺโลปํ…เป… เอกาคาริกํ…เป… ปริปนฺเถ…เป… ปรทารํ…เป… คามฆาตํ…เป… นิคมฆาตํ กโรติ; นอุเปกฺขาสหคตา สทฺธา…เป… เสนาสนํ อุเปกฺขา จ อุเปกฺขาสหคตาย สทฺธาย…เป… ปตฺถนาย… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย.

นอุเปกฺขาสหคโต ¶ ธมฺโม อุเปกฺขาสหคตสฺส จ นอุเปกฺขาสหคตสฺส จ ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย (ตีณิ อุปนิสฺสยา ทุติยคมนสทิสา). (๓)

อุเปกฺขาสหคโต จ นอุเปกฺขาสหคโต จ ธมฺมา อุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๑๙๑. นอุเปกฺขาสหคโต ¶ ธมฺโม นอุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ (สปฺปีติกทุกสทิสา).

๑๙๒. อุเปกฺขาสหคโต ธมฺโม นอุเปกฺขาสหคตสฺส ธมฺมสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ. (จตฺตาริ สหชาตา นานากฺขณิกา กาตพฺพา ¶ , ทฺเว นานากฺขณิกา จ.)… วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปฺจ… อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นว… นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย. (อิมานิ ปจฺจยานิ สปฺปีติกกรเณน วิภชิตพฺพานิ.)

๑๙๓. เหตุยา จตฺตาริ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา นว, อนนฺตเร นว, สมนนฺตเร นว ¶ , สหชาเต นว, อฺมฺเ นว, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย นว, ปุเรชาเต ตีณิ, ปจฺฉาชาเต ตีณิ, อาเสวเน นว, กมฺเม ฉ, วิปาเก นว, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน นว, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ฉ, วิปฺปยุตฺเต ปฺจ, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา นว, วิคเต นว, อวิคเต นว.

(เอวํ ปจฺจนียวิภงฺโคปิ อิตเร ตีณิ คณนาปิ สปฺปีติกทุกสทิสา กาตพฺพา.)

๑๙๔. กามาวจรํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… เอกํ มหาภูตํ…เป… (สํขิตฺตํ). กามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ นกามาวจรา ขนฺธา. กามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ นกามาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. (๓)

๑๙๕. นกามาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นกามาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ นกามาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๑๙๖. กามาวจรฺจ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา ¶ – นกามาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ นกามาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. กามาวจรฺจ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. กามาวจรฺจ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… นกามาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. (๓) (สํขิตฺตํ.)

๑๙๗. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต นว, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม นว, วิปาเก นว, อาหาเร นว, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน นว, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต จตฺตาริ, วิปฺปยุตฺเต นว, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต นว.

๑๙๘. กามาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ กามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ ¶ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๑๙๙. กามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา… ตีณิ.

นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – นกามาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ นกามาวจราธิปติ, วิปากํ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – วิปาเก นกามาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอธิปติปจฺจยา – วิปากํ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

กามาวจรฺจ ¶ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – ¶ วิปาเก นกามาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (อิตเร ทฺเว ปากติกา) นอนนฺตรปจฺจยา…เป… นปุเรชาตปจฺจยา… นปจฺฉาชาตปจฺจยา.

๒๐๐. กามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา… ตีณิ.

นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – วิปากํ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ¶ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นกามาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – นกามาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (มูลํ กาตพฺพํ) วิปากํ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

(อวเสสา ตีณิ ปากติกา. สํขิตฺตํ.)

๒๐๑. นเหตุยา เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(อวเสสา คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๐๒. กามาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ ¶ …เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา) วตฺถุํ ปจฺจยา กามาวจรา ขนฺธา. กามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา นกามาวจรา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. กามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร ¶ จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา นกามาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

นกามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

กามาวจรฺจ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา (ปฏิจฺจสทิสา). กามาวจรฺจ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. กามาวจรฺจ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… นกามาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓) (สํขิตฺตํ.)

เหตุยา นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต ¶ นว, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต จตฺตาริ, อาเสวเน จตฺตาริ, กมฺเม นว…เป… อวิคเต นว.

๒๐๓. กามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ กามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ¶ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา กามาวจรา ขนฺธา, วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๒๐๔. กามาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา… เอกํ (ยาว อสฺสตฺตา). กามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา นกามาวจราธิปติ, วตฺถุํ ปจฺจยา วิปากา นกามาวจรา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. กามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอธิปติปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา วิปากา นกามาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

นกามาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

กามาวจรฺจ ¶ นกามาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา (ปฏิจฺจสทิสา. มูลํ กาตพฺพํ.) นกามาวจเร ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา นกามาวจราธิปติ, วิปากํ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) วิปากํ นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… วิปาเก นกามาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

นอุปนิสฺสยปจฺจยา… ตีณิ… นอาเสวนปจฺจยา (สุทฺธเก อรูปมิสฺสเก จ ¶ ‘‘วิปาก’’นฺติ นิยาเมตพฺพํ, รูปมิสฺสเก นตฺถิ. สํขิตฺตํ).

นเหตุยา เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๐๕. กามาวจรํ ¶ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นกามาวจรํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นกามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นกามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ทฺเว (สพฺพตฺถ ทฺเว), อวิคเต ทฺเว.

กามาวจรํ ธมฺมํ สํสฏฺโ กามาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ กามาวจรํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ สํสฏฺโ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต ¶ โมโห.

นเหตุยา เอกํ, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นปจฺฉาชาเต ทฺเว, นอาเสวเน ทฺเว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว.

(เอวํ ¶ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๐๖. กามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กามาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นกามาวจโร ¶ ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นกามาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นกามาวจรา เหตู จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) นกามาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๒๐๗. กามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ ทตฺวา สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อริยา โคตฺรภุํ ปจฺจเวกฺขนฺติ ¶ , โวทานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ; ปหีเน กิเลเส…เป… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ ¶ สุจิณฺณานิ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ กามาวจเร ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

กามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, เจโตปริยาเณน กามาวจรจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, กามาวจรา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๐๘. นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นิพฺพานํ มคฺคสฺส, ผลสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; เจโตปริยาเณน นกามาวจรจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส…เป… อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส…เป… นกามาวจรา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นกามาวจโร ¶ ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ; ผลํ…เป… นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อากาสานฺจายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, วิฺาณฺจายตนํ ¶ ปจฺจเวกฺขติ, อากิฺจฺายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, เนวสฺานาสฺายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ จกฺขุํ ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ โสตธาตุํ ปจฺจเวกฺขติ, อิทฺธิวิธาณํ ปจฺจเวกฺขติ, เจโตปริยาณํ…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณํ…เป… ยถากมฺมูปคาณํ…เป… อนาคตํสาณํ ปจฺจเวกฺขติ, นกามาวจเร ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๒๐๙. กามาวจโร ¶ ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, เสกฺขา โคตฺรภุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ กามาวจเร ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – กามาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

๒๑๐. นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – นิพฺพานํ มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – นกามาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ ¶ , สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ฌานา วุฏฺหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลํ…เป… นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; อากาสานฺจายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ ¶ วิฺาณฺจายตนํ…เป… อากิฺจฺายตนํ…เป… เนวสฺานาสฺายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ จกฺขุํ…เป… ทิพฺพํ โสตธาตุํ…เป… อิทฺธิวิธาณํ…เป… อนาคตํสาณํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, นกามาวจเร ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – นกามาวจราธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส จ นกามาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – นกามาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๑๑. กามาวจโร ¶ ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา กามาวจรา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กามาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส… อนุโลมํ โวทานสฺส… อาวชฺชนา กามาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย.

กามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย – กามาวจรํ จุติจิตฺตํ นกามาวจรสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส… อาวชฺชนา นกามาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; กามาวจรา ขนฺธา นกามาวจรสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ปมสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ปมสฺส ฌานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… จตุตฺถสฺส ฌานสฺส…เป… เนวสฺานาสฺายตนสฺส ปริกมฺมํ…เป… ทิพฺพสฺส จกฺขุสฺส…เป… ทิพฺพาย โสตธาตุยา…เป… อิทฺธิวิธาณสฺส…เป… เจโตปริยาณสฺส…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส…เป… ยถากมฺมูปคาณสฺส…เป… อนาคตํสาณสฺส ปริกมฺมํ อนาคตํสาณสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; โคตฺรภุ มคฺคสฺส… โวทานํ มคฺคสฺส… อนุโลมํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๑๒. นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นกามาวจรา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นกามาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; มคฺโค ผลสฺส, ผลํ ผลสฺส, นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส, เนวสฺานาสฺายตนํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ – นกามาวจรํ จุติจิตฺตํ กามาวจรสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส, นกามาวจรํ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย, นกามาวจรา ขนฺธา กามาวจรสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย…. (๒)

สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… สตฺต… อฺมฺปจฺจเยน ปจฺจโย… ฉ… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… สตฺต.

๒๑๓. กามาวจโร ¶ ¶ ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – กามาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; กามาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ… ราคํ…เป… ปตฺถนํ… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; กามาวจรา สทฺธา…เป… เสนาสนํ กามาวจราย สทฺธาย…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

กามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – กามาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย นกามาวจรํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; กามาวจรํ สีลํ…เป… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย นกามาวจรํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; กามาวจรา สทฺธา…เป… เสนาสนํ นกามาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; ปมสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ปมสฺส ฌานสฺส…เป… จตุตฺถสฺส ฌานสฺส…เป… อากาสานฺจายตนสฺส…เป… ปมสฺส มคฺคสฺส…เป… จตุตฺถสฺส มคฺคสฺส ปริกมฺมํ จตุตฺถสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๑๔. นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย ¶ , อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นกามาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ฌานํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; นกามาวจรํ สีลํ ¶ …เป… ปฺํ อุปนิสฺสาย นกามาวจรํ ฌานํ อุปฺปาเทติ…เป… มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; นกามาวจรา สทฺธา…เป… ปฺา นกามาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย, มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; ปมํ ฌานํ ทุติยสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ตติยํ ฌานํ…เป… จตุตฺถํ ฌานํ…เป… อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส ¶ …เป… อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; ปโม มคฺโค ทุติยสฺส มคฺคสฺส…เป… ทุติโย มคฺโค ตติยสฺส มคฺคสฺส…เป… ตติโย มคฺโค จตุตฺถสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; มคฺโค ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นกามาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นกามาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นกามาวจรา สทฺธา…เป… ปฺา กามาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย, ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ¶ ทุกฺขสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา มคฺคํ อุปนิสฺสาย สงฺขาเร อนิจฺจโต…เป… วิปสฺสนฺติ, มคฺโค อริยานํ อตฺถปฏิสมฺภิทาย… ธมฺมปฏิสมฺภิทาย… นิรุตฺติปฏิสมฺภิทาย… ปฏิภานปฏิสมฺภิทาย… านาานโกสลฺลสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; ผลสมาปตฺติ กายิกสฺส สุขสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๑๕. กามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส …เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ กามาวจรานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. กามาวจโร ธมฺโม ¶ นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ นกามาวจรานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๒๑๖. กามาวจโร ¶ ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา (สํขิตฺตํ).

นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา (สํขิตฺตํ). นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา (สํขิตฺตํ). นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส จ นกามาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา (สํขิตฺตํ). (๓)

วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๒๑๗. กามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). กามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาตํ (สํขิตฺตํ) ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุ นกามาวจรานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ นกามาวจรานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ. สหชาตา – นกามาวจรา ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. ปจฺฉาชาตา – นกามาวจรา ขนฺธา ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

๒๑๘. กามาวจโร ¶ ¶ ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). กามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ ¶ , ปุเรชาตํ. สหชาตํ – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุ นกามาวจรานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป… (ปุเรชาตสทิสํ). (๒)

นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ (สํขิตฺตํ). นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (วิปฺปยุตฺตสทิสํ). นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส จ นกามาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ). (๓)

๒๑๙. กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาตา – นกามาวจรา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. ปจฺฉาชาตา – นกามาวจรา ขนฺธา จ กพฬีกาโร อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – นกามาวจรา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – นกามาวจโร เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๒๐. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา จตฺตาริ ¶ , อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต สตฺต, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ¶ ตีณิ, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก จตฺตาริ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

๒๒๑. กามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. กามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๒๒. นกามาวจโร ธมฺโม นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. นกามาวจโร ธมฺโม กามาวจรสฺส จ นกามาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา กามาวจรสฺส ¶ ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ ¶ , อินฺทฺริยํ. กามาวจโร จ นกามาวจโร จ ธมฺมา นกามาวจรสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปุเรชาตํ. (๒)

๒๒๓. นเหตุยา สตฺต, นอารมฺมเณ สตฺต, นอธิปติยา สตฺต, นอนนฺตเร สตฺต, นสมนนฺตเร สตฺต, น สหชาเต ฉ, นอฺมฺเ ฉ, นนิสฺสเย ฉ, นอุปนิสฺสเย สตฺต, นปุเรชาเต ฉ…เป… นสมฺปยุตฺเต ฉ, นวิปฺปยุตฺเต ¶ ปฺจ, โนอตฺถิยา ปฺจ, โนนตฺถิยา สตฺต, โนวิคเต สตฺต, โนอวิคเต ปฺจ.

๒๒๔. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร จตฺตาริ, นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๒๒๕. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา จตฺตาริ (อนุโลมมาติกา กาตพฺพา)…เป… อวิคเต สตฺต.

๒๒๖. รูปาวจรํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๒๒๗. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ ¶ …เป… เอกํ มหาภูตํ…เป…. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ รูปาวจรา ขนฺธา. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุํ ปฏิจฺจ รูปาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. (๓)

๒๒๘. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ¶ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ ¶ รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ (สํขิตฺตํ). (๓)

๒๒๙. เหตุยา นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต นว, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม นว, วิปาเก นว, ฌาเน นว, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต จตฺตาริ, วิปฺปยุตฺเต นว, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต นว.

๒๓๐. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ¶ ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑)

๒๓๑. รูปาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา ¶ – รูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ รูปาวจราธิปติ วิปากํ, รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – วิปาเก รูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอธิปติปจฺจยา – วิปากํ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ตีณิ. (นกามาวจรํ ปฏิจฺจวารสทิสํ นินฺนานํ, อิธ สพฺเพ มหาภูตา กาตพฺพา.) (๓)

๒๓๒. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – วิปาเก รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอธิปติปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ กฏตฺตารูปํ. (๓) นอนนฺตรปจฺจยา…เป… นอุปนิสฺสยปจฺจยา ¶ .

๒๓๓. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – รูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ ¶ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นปุเรชาตปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… นรูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา, อิตเร ปฺจปิ ปฺหา, อนุโลมํ กาตพฺพํ) นปจฺฉาชาตปจฺจยา… นว.

๒๓๔. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – วิปากํ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – รูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอาเสวนปจฺจยา – วิปากํ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ ¶ …เป…. (๓)

นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา… ตีณิ.

รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา (สํขิตฺตํ. มูลํ. อิตเรปิ ปฺหา กาตพฺพา)… นกมฺมปจฺจยา… ทฺเว…เป… นสมฺปยุตฺตปจฺจยา.

๒๓๕. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นวิปฺปยุตฺตปจฺจยา – อรูเป นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… พาหิรํ… อาหารสมุฏฺานํ… อุตุสมุฏฺานํ… อสฺสตฺตานํ…เป… (สํขิตฺตํ).

๒๓๖. นเหตุยา ¶ เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ ¶ , นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต เอกํ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๓๗. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสํ).

นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ¶ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกํ มหาภูตํ) วตฺถุํ ปจฺจยา นรูปาวจรา ขนฺธา. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร ¶ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา รูปาวจรา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา รูปาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๒๓๘. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓) (สํขิตฺตํ.)

๒๓๙. เหตุยา ¶ นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต นว, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต จตฺตาริ, อาเสวเน จตฺตาริ, กมฺเม นว…เป… อวิคเต นว.

๒๔๐. นรูปาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ ¶ นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา นรูปาวจรา ขนฺธา, วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑) (สํขิตฺตํ.)

๒๔๑. รูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจวารสทิสํ).

นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา (ปฏิจฺจวารสทิสํ). นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา รูปาวจราธิปติ, วตฺถุํ ปจฺจยา วิปากา รูปาวจรา ขนฺธา; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอธิปติปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา วิปากา รูปาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

๒๔๒. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – รูปาวจเร ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา รูปาวจราธิปติ, วิปากํ ¶ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ¶ ขนฺเธ จ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – วิปาเก รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจรฺจ นรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ นอธิปติปจฺจยา – วิปากํ รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… วิปาเก รูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓) (สํขิตฺตํ.)

๒๔๓. นเหตุยา ¶ เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ตีณิ…เป… นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว (สุทฺธิเก อรูเป จ มิสฺสเก จ ‘‘วิปาก’’นฺติ นิยาเมตพฺพํ), นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต เอกํ, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๔๔. รูปาวจรํ ธมฺมํ สํสฏฺโ รูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – รูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นรูปาวจรํ ¶ ธมฺมํ สํสฏฺโ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ¶ ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

เหตุยา ¶ ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว (สพฺพตฺถ ทฺเว), อวิคเต ทฺเว.

นรูปาวจรํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา (สํขิตฺตํ).

นเหตุยา เอกํ, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นปจฺฉาชาเต ทฺเว, นอาเสวเน ทฺเว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต เอกํ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๔๕. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – รูปาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) รูปาวจรา เหตู จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) รูปาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๓)

นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นรูปาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ¶ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๒๔๖. รูปาวจโร ¶ ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – เจโตปริยาเณน รูปาวจรจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ ¶ , รูปาวจรา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ปมํ ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ…เป… จตุตฺถํ ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ จกฺขุํ ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ โสตธาตุํ…เป… อิทฺธิวิธาณํ…เป… เจโตปริยาณํ…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณํ…เป… ยถากมฺมูปคาณํ…เป… อนาคตํสาณํ ปจฺจเวกฺขติ, รูปาวจเร ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. (๒)

๒๔๗. นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ ทตฺวา สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา ปหีเน กิเลเส…เป… วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นรูปาวจเร ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส…เป… อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส…เป… รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, เจโตปริยาเณน นรูปาวจรจิตฺตสมงฺคิสฺส ¶ จิตฺตํ ชานาติ, นรูปาวจรา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส ¶ , ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๔๘. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – รูปาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ . รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ปมํ ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ…เป… จตุตฺถํ ฌานํ…เป… ทิพฺพํ จกฺขุํ…เป… ทิพฺพํ โสตธาตุํ…เป… อิทฺธิวิธาณํ…เป… เจโตปริยาณํ…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณํ…เป… ยถากมฺมูปคาณํ…เป… อนาคตํสาณํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ, รูปาวจเร ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – รูปาวจราธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส จ นรูปาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – รูปาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๔๙. นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ…เป… ปุพฺเพ ¶ สุจิณฺณานิ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา…เป… ผลํ…เป… นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นรูปาวจเร ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; อากาสานฺจายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ…เป… เนวสฺานาสฺายตนํ ครุํ ¶ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ. สหชาตาธิปติ – นรูปาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

๒๕๐. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา รูปาวจรา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – รูปาวจรํ จุติจิตฺตํ นรูปาวจรสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส ¶ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; รูปาวจรํ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย… รูปาวจรา ขนฺธา นรูปาวจรสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๕๑. นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นรูปาวจรา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นรูปาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส…เป… เนวสฺานาสฺายตนํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย. นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – นรูปาวจรํ จุติจิตฺตํ รูปาวจรสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; นรูปาวจรา ขนฺธา รูปาวจรสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; ปมสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ปมสฺส ฌานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… จตุตฺถสฺส ฌานสฺส…เป… ทิพฺพสฺส จกฺขุสฺส…เป… ทิพฺพาย โสตธาตุยา…เป… อิทฺธิวิธาณสฺส…เป… เจโตปริยาณสฺส…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส…เป… ยถากมฺมูปคาณสฺส…เป… อนาคตํสาณสฺส, ปริกมฺมํ อนาคตํสาณสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๕๒. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – รูปาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย รูปาวจรํ ¶ ฌานํ อุปฺปาเทติ, อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; รูปาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ อุปนิสฺสาย รูปาวจรํ ฌานํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; รูปาวจรา สทฺธา…เป… ปฺา รูปาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย, ปมํ ฌานํ ทุติยสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย, ทุติยํ ฌานํ ตติยสฺส ฌานสฺส…เป… ตติยํ ฌานํ จตุตฺถสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

รูปาวจโร ¶ ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – รูปาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ ¶ กโรติ; รูปาวจรํ ฌานํ…เป… วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; รูปาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; รูปาวจรา สทฺธา…เป… ปฺา นรูปาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๕๓. นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นรูปาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กโรติ; นรูปาวจรํ ฌานํ…เป… วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; นรูปาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ, ราคํ…เป… โภชนํ, เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; นรูปาวจรา สทฺธา…เป… ปฺา… ราโค…เป… เสนาสนํ นรูปาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นรูปาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย รูปาวจรํ ฌานํ…เป… อภิฺํ ¶ …เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; นรูปาวจรํ สีลํ…เป… เสนาสนํ ¶ อุปนิสฺสาย รูปาวจรํ ฌานํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ; นรูปาวจรา สทฺธา…เป… เสนาสนํ รูปาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย, ปมสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ปมสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… จตุตฺถสฺส ฌานสฺส…เป… ทิพฺพสฺส จกฺขุสฺส ปริกมฺมํ…เป… ทิพฺพาย โสตธาตุยา…เป… อิทฺธิวิธาณสฺส…เป… เจโตปริยาณสฺส…เป… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส…เป… ยถากมฺมูปคาณสฺส…เป… อนาคตํสาณสฺส ปริกมฺมํ อนาคตํสาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๕๔. นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ ¶ …เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย; วตฺถุ นรูปาวจรานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๒๕๕. รูปาวจโร ¶ ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – รูปาวจรา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – รูปาวจรา เจตนา วิปากานํ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – รูปาวจรา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – รูปาวจรา เจตนา กฏตฺตารูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส จ นรูปาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – รูปาวจรา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – รูปาวจรา เจตนา วิปากานํ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – นรูปาวจรา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. นานากฺขณิกา – นรูปาวจรา เจตนา วิปากานํ นรูปาวจรานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย…. (๑)

วิปากปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… จตฺตาริ… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… มคฺคปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๒๕๖. รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาตํ – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๕๗. รูปาวจโร ¶ ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ). รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส จ นรูปาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย (ปฏิจฺจสทิสํ). (๓)

นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาตํ – ปฏิสนฺธิกฺขเณ วตฺถุ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, วตฺถุ รูปาวจรานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๕๘. รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ ¶ , ปุเรชาตํ. สหชาโต – รูปาวจโร เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา นรูปาวจรสฺส ¶ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาตา – รูปาวจรา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. ปจฺฉาชาตา – รูปาวจรา ขนฺธา จ กพฬีกาโร อาหาโร จ ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – รูปาวจรา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๒๕๙. เหตุยา ¶ จตฺตาริ, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา จตฺตาริ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต สตฺต, อฺมฺเ ฉ, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ตีณิ, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก จตฺตาริ, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ, สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

๒๖๐. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย…. รูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ¶ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. รูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส จ นรูปาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๖๑. นรูปาวจโร ธมฺโม นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ¶ ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. นรูปาวจโร ธมฺโม รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

รูปาวจโร จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา รูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปุเรชาตํ. รูปาวจโร ¶ จ นรูปาวจโร จ ธมฺมา นรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. (๒)

๒๖๒. นเหตุยา สตฺต, นอารมฺมเณ สตฺต, นอธิปติยา สตฺต, นอนนฺตเร สตฺต, นสมนนฺตเร สตฺต, นสหชาเต ฉ, นอฺมฺเ ฉ, นนิสฺสเย ฉ, นอุปนิสฺสเย สตฺต, นปุเรชาเต สตฺต, นปจฺฉาชาเต สตฺต…เป… นสมฺปยุตฺเต ฉ, นวิปฺปยุตฺเต ปฺจ, โนอตฺถิยา ปฺจ, โนนตฺถิยา สตฺต, โนวิคเต สตฺต, โนอวิคเต ปฺจ.

๒๖๓. เหตุปจฺจยา ¶ นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๒๖๔. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา จตฺตาริ (อนุโลมมาติกา กาตพฺพา)…เป… อวิคเต สตฺต.

๒๖๕. อรูปาวจรํ ¶ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อรูปาวจโร จ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

๒๖๖. นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ ¶ …เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

อรูปาวจรฺจ นอรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑) (สํขิตฺตํ.)

๒๖๗. เหตุยา ¶ ปฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร ทฺเว, สมนนฺตเร ทฺเว, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย ปฺจ, อุปนิสฺสเย ทฺเว, ปุเรชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม ปฺจ, วิปาเก ทฺเว, อาหาเร ปฺจ…เป… อวิคเต ปฺจ.

๒๖๘. นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ ¶ …เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑) นอารมฺมณปจฺจยา… ตีณิ.

๒๖๙. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ อรูปาวจราธิปติ, วิปากํ อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา ¶ จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ ¶ …เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑) นอนนฺตรปจฺจยา…เป… นอุปนิสฺสยปจฺจยา.

๒๗๐. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) อรูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

อรูปาวจรฺจ นอรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑) นปจฺฉาชาตปจฺจยา….

๒๗๑. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – วิปากํ อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

นอรูปาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา – นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

อรูปาวจรฺจ นอรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอาเสวนปจฺจยา ¶ – อรูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต ¶ จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑) (สํขิตฺตํ.)

๒๗๒. นเหตุยา เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ทฺเว, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร ตีณิ, นอฺมฺเ ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต ปฺจ, นอาเสวเน จตฺตาริ, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๗๓. อรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา… ตีณิ (ปฏิจฺจสทิสา).

นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ…เป… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา) วตฺถุํ ปจฺจยา นอรูปาวจรา ขนฺธา. นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา อรูปาวจรา ขนฺธา. นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา อรูปาวจโร จ ¶ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – วตฺถุํ ปจฺจยา อรูปาวจรา ขนฺธา, มหาภูเต ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๓)

๒๗๔. อรูปาวจรฺจ ¶ นอรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ¶ ปจฺจยา อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป…. อรูปาวจรฺจ นอรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. อรูปาวจรฺจ นอรูปาวจรฺจ ธมฺมํ ปจฺจยา อรูปาวจโร จ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธฺจ วตฺถุฺจ ปจฺจยา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ จ…เป… อรูปาวจเร ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปจฺจยา จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๓)

๒๗๕. เหตุยา นว, อารมฺมเณ จตฺตาริ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต นว, อฺมฺเ จตฺตาริ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต จตฺตาริ, อาเสวเน จตฺตาริ, กมฺเม นว, วิปาเก ทฺเว…เป… อวิคเต นว.

๒๗๖. นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา อเหตุกา นอรูปาวจรา ขนฺธา, วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ จ วตฺถุฺจ ปจฺจยา วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑) นอารมฺมณปจฺจยา… ตีณิ.

อรูปาวจรํ ¶ ธมฺมํ ปจฺจยา อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – อรูปาวจเร ขนฺเธ ปจฺจยา อรูปาวจราธิปติ, วิปากํ อรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นอรูปาวจรํ ธมฺมํ ปจฺจยา ¶ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) จกฺขายตนํ ปจฺจยา จกฺขุวิฺาณํ…เป… กายายตนํ ปจฺจยา กายวิฺาณํ, วตฺถุํ ปจฺจยา นอรูปาวจรา ขนฺธา. (๑)

๒๗๗. นเหตุยา ¶ เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร ตีณิ, นสมนนฺตเร นอฺมฺเ นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน จตฺตาริ, นกมฺเม จตฺตาริ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๗๘. อรูปาวจรํ ธมฺมํ สํสฏฺโ อรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อรูปาวจรํ ¶ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

นอรูปาวจรํ ธมฺมํ สํสฏฺโ นอรูปาวจโร ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นอรูปาวจรํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺา ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

เหตุยา ทฺเว…เป… อวิคเต ทฺเว (อนุโลมํ).

นเหตุยา เอกํ, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นปจฺฉาชาเต ทฺเว, นอาเสวเน ทฺเว, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว (ปจฺจนียํ).

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพ.)

๒๗๙. อรูปาวจโร ¶ ¶ ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อรูปาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (มูลํ กาตพฺพํ.) อรูปาวจรา เหตู จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ ¶ .) อรูปาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นอรูปาวจรา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (๑)

๒๘๐. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อากิฺจฺายตนํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อากาสานฺจายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, วิฺาณฺจายตนํ…เป… อากิฺจฺายตนํ…เป… เนวสฺานาสฺายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, อรูปาวจเร ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; เจโตปริยาเณน อรูปาวจรจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, อรูปาวจรา ขนฺธา เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ¶ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ ¶ , นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส…เป… ปุพฺเพ…เป… จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นอรูปาวจเร ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, เจโตปริยาเณน นอรูปาวจรจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ ¶ กายวิฺาณสฺส…เป… นอรูปาวจรา ขนฺธา อิทฺธิวิธาณสฺส, เจโตปริยาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณสฺส, ยถากมฺมูปคาณสฺส, อนาคตํสาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

๒๘๑. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. สหชาตาธิปติ – อรูปาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – อากาสานฺจายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ…เป… เนวสฺานาสฺายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, อรูปาวจเร ¶ ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – อรูปาวจราธิปติ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (มูลํ กาตพฺพํ.) อรูปาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๘๒. นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติ. อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป… สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ; ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป… ฌานา…เป… อริยา มคฺคา วุฏฺหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, ผลํ…เป… นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, มคฺคสฺส, ผลสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ นอรูปาวจเร ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺิ อุปฺปชฺชติ. สหชาตาธิปติ – นอรูปาวจราธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

๒๘๓. อรูปาวจโร ¶ ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ¶ ปุริมา อรูปาวจรา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อรูปาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – อรูปาวจรํ จุติจิตฺตํ นอรูปาวจรสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส, อรูปาวจรํ ภวงฺคํ ¶ อาวชฺชนาย, อรูปาวจรา ขนฺธา นอรูปาวจรสฺส วุฏฺานสฺส, นิโรธา วุฏฺหนฺตสฺส เนวสฺานาสฺายตนํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๘๔. นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา นอรูปาวจรา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ นอรูปาวจรานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส…เป… อนุโลมํ ผลสมาปตฺติยา อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. นอรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – นอรูปาวจรํ จุติจิตฺตํ อรูปาวจรสฺส อุปปตฺติจิตฺตสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; นอรูปาวจรา ขนฺธา อรูปาวจรสฺส วุฏฺานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อากาสานฺจายตนสฺส ปริกมฺมํ อากาสานฺจายตนสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; วิฺาณฺจายตนสฺส…เป… อากิฺจฺายตนสฺส…เป… เนวสฺานาสฺายตนสฺส ปริกมฺมํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๘๕. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – อากาสานฺจายตนํ วิฺาณฺจายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย; วิฺาณฺจายตนํ อากิฺจฺายตนสฺส…เป… อากิฺจฺายตนํ ¶ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย ¶ – อรูปาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กโรติ ¶ , นอรูปาวจรํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺึ คณฺหาติ; อรูปาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ… มานํ ชปฺเปติ… ทิฏฺึ คณฺหาติ; อรูปาวจรา สทฺธา…เป… ปฺา นอรูปาวจราย สทฺธาย…เป… ปฺาย… ราคสฺส…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… มคฺคสฺส ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๘๖. นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – นอรูปาวจรํ สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ…เป… อุโปสถกมฺมํ กโรติ, นอรูปาวจรํ ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ…เป… มคฺคํ…เป… อภิฺํ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ, มานํ ชปฺเปติ… ทิฏฺึ คณฺหาติ; นอรูปาวจรํ สีลํ…เป… ปฺํ…เป… ราคํ…เป… ปตฺถนํ…เป… กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ…เป… สมาปตฺตึ อุปฺปาเทติ… ปาณํ หนติ…เป… สงฺฆํ ภินฺทติ; นอรูปาวจรา สทฺธา…เป… เสนาสนํ นอรูปาวจราย สทฺธาย…เป… ปตฺถนาย… กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, มคฺคสฺส, ผลสมาปตฺติยา ¶ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๑)

นอรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป…. ปกตูปนิสฺสโย – อากาสานฺจายตนสฺส ปริกมฺมํ อากาสานฺจายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… เนวสฺานาสฺายตนสฺส ปริกมฺมํ เนวสฺานาสฺายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๘๗. นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํ. อารมฺมณปุเรชาตํ – จกฺขุํ…เป… วตฺถุํ อนิจฺจโต…เป… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, รูปายตนํ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… โผฏฺพฺพายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป…. วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ ¶ ¶ จกฺขุวิฺาณสฺส…เป… กายายตนํ กายวิฺาณสฺส…เป… วตฺถุ นอรูปาวจรานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. นอรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. วตฺถุปุเรชาตํ – วตฺถุ อรูปาวจรานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว… อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ.

๒๘๘. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา…เป…. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – อรูปาวจรา เจตนา จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย ¶ . (มูลํ กาตพฺพํ.) อรูปาวจรา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกา. สหชาตา – นอรูปาวจรา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺานานฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ). (๑)

๒๘๙. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ).

นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย (สํขิตฺตํ)… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… จตฺตาริ… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… ทฺเว.

๒๙๐. อรูปาวจโร ¶ ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). (๑)

นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ (สํขิตฺตํ). นอรูปาวจโร ธมฺโม ¶ อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ อรูปาวจรานํ ขนฺธานํ วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๙๑. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ…เป…. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ ¶ , ปจฺฉาชาตํ…เป…. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส จ นอรูปาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ (สํขิตฺตํ). (๓)

นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ (สํขิตฺตํ). นอรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปุเรชาตํ – วตฺถุ อรูปาวจรานํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

๒๙๒. อรูปาวจโร จ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปุเรชาตํ. สหชาโต – อรูปาวจโร เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย…เป… ทฺเว ขนฺธา จ…เป…. อรูปาวจโร จ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. สหชาตา – อรูปาวจรา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺานานํ รูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – อรูปาวจรา ขนฺธา จ กพฬีกาโร ¶ อาหาโร จ อิมสฺส กายสฺส อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. ปจฺฉาชาตา – อรูปาวจรา ขนฺธา จ รูปชีวิตินฺทฺริยฺจ กฏตฺตารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโย.

๒๙๓. เหตุยา จตฺตาริ, อารมฺมเณ ตีณิ, อธิปติยา จตฺตาริ, อนนฺตเร จตฺตาริ, สมนนฺตเร จตฺตาริ, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย สตฺต, อุปนิสฺสเย จตฺตาริ, ปุเรชาเต ทฺเว, ปจฺฉาชาเต ทฺเว, อาเสวเน ตีณิ, กมฺเม จตฺตาริ, วิปาเก ทฺเว, อาหาเร จตฺตาริ, อินฺทฺริเย ¶ จตฺตาริ, ฌาเน จตฺตาริ, มคฺเค จตฺตาริ ¶ , สมฺปยุตฺเต ทฺเว, วิปฺปยุตฺเต ตีณิ, อตฺถิยา สตฺต, นตฺถิยา จตฺตาริ, วิคเต จตฺตาริ, อวิคเต สตฺต.

๒๙๔. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย. อรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. อรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส จ นอรูปาวจรสฺส จ ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๓)

๒๙๕. นอรูปาวจโร ธมฺโม นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย. นอรูปาวจโร ธมฺโม อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย. (๒)

อรูปาวจโร ¶ จ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา อรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปุเรชาตํ. อรูปาวจโร จ นอรูปาวจโร จ ธมฺมา นอรูปาวจรสฺส ธมฺมสฺส สหชาตํ, ปจฺฉาชาตํ, อาหารํ, อินฺทฺริยํ. (๒)

๒๙๖. นเหตุยา สตฺต, นอารมฺมเณ สตฺต, นอธิปติยา สตฺต ¶ , นอนนฺตเร สตฺต, นสมนนฺตเร สตฺต, นสหชาเต ปฺจ, นอฺมฺเ ปฺจ, นนิสฺสเย ปฺจ, นอุปนิสฺสเย สตฺต, นปุเรชาเต ฉ, นปจฺฉาชาเต สตฺต…เป… นสมฺปยุตฺเต ปฺจ, นวิปฺปยุตฺเต จตฺตาริ, โนอตฺถิยา จตฺตาริ, โนนตฺถิยา สตฺต, โนวิคเต สตฺต, โนอวิคเต จตฺตาริ.

๒๙๗. เหตุปจฺจยา ¶ นอารมฺมเณ จตฺตาริ, นอธิปติยา จตฺตาริ, นอนนฺตเร นสมนนฺตเร จตฺตาริ, นอฺมฺเ ทฺเว, นอุปนิสฺสเย จตฺตาริ…เป… นสมฺปยุตฺเต ทฺเว, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา จตฺตาริ, โนวิคเต จตฺตาริ.

๒๙๘. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ ตีณิ, อธิปติยา จตฺตาริ (อนุโลมมาติกา กาตพฺพา)…เป… อวิคเต สตฺต.

๒๙๙. ปริยาปนฺนํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปริยาปนฺโน ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปริยาปนฺนํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป…. (ยถา ¶ จูฬนฺตรทุเก โลกิยทุกํ. เอวํ อิมมฺปิ ทุกํ กาตพฺพํ, นินฺนานากรณํ.)

๓๐๐. นิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นิยฺยานิกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. นิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นิยฺยานิเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. นิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นิยฺยานิโก จ อนิยฺยานิโก จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นิยฺยานิกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป…. (๓)

อนิยฺยานิกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อนิยฺยานิกํ ¶ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป…. (๑)

นิยฺยานิกฺจ อนิยฺยานิกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นิยฺยานิเก ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑)

๓๐๑. เหตุยา ปฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ปฺจ, อนนฺตเร ¶ สมนนฺตเร ทฺเว, สหชาเต ปฺจ, อฺมฺเ ทฺเว, นิสฺสเย ปฺจ, อุปนิสฺสเย ทฺเว, ปุเรชาเต ทฺเว, อาเสวเน ทฺเว, กมฺเม ปฺจ, วิปาเก เอกํ, อาหาเร ปฺจ…เป… อวิคเต ปฺจ.

๓๐๒. อนิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อนิยฺยานิกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… ขนฺเธ ปฏิจฺจ วตฺถุ, วตฺถุํ ปฏิจฺจ ขนฺธา, เอกํ มหาภูตํ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา) วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโห. (๑) นอารมฺมณปจฺจยา… ตีณิ.

๓๐๓. นิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – นิยฺยานิเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ นิยฺยานิกาธิปติ. (๑)

อนิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา – อนิยฺยานิกํ ¶ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺานฺจ รูปํ…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา กาตพฺพา). (๑)

นอนนฺตรปจฺจยา… นสมนนฺตรปจฺจยา… นอฺมฺปจฺจยา…เป….

๓๐๔. นิยฺยานิกํ ¶ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป นิยฺยานิกํ เอกํ ขนฺธํ…เป…. นิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – นิยฺยานิเก ¶ ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๒)

อนิยฺยานิกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป อนิยฺยานิกํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป… ทฺเว ขนฺเธ…เป… อนิยฺยานิเก ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป… (ยาว อสฺสตฺตา). (๑)

นิยฺยานิกฺจ อนิยฺยานิกฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – นิยฺยานิเก ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺานํ รูปํ. (๑)

๓๐๕. นเหตุยา เอกํ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา ทฺเว, นอนนฺตเร ตีณิ, นอุปนิสฺสเย ตีณิ, นปุเรชาเต จตฺตาริ, นปจฺฉาชาเต ปฺจ, นอาเสวเน เอกํ, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ปฺจ, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว, โนนตฺถิยา ตีณิ, โนวิคเต ตีณิ.

(เอวํ ¶ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สหชาตวาโรปิ กาตพฺโพ.)